[zaloguj się]
[pdf]

KOCHAĆ (10) vb impf

o jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 kochåmy
2 kochåsz kochåcie
3 kochå
praet
sg
3 f kochała
conditionalis
pl
3 m pers by kochali

praes 2 sg kochåsz (1). ◊ 3 sg kochå (5). ◊ 1 pl kochåmy (1). ◊ 2 pl kochåcie (1). ◊ praet 3 sg f kochała (1). ◊ con 3 pl m pers by kochali (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII(XVIII) – XVIII w.

1. Troszczyć się, dbać, pielęgnować [kogo, co] (7): Ale ktore iey polecą/ Nie chowa ich z táką piecżą: Iák mężowych dzieći mácochá/ Nie ták iáko ſwoich kocha. BierEz Cv; KrowObr 63; RejPos 6v; ArtKanc D8v; Iák niewiáſtá nierządna [...] O duſzę ſię nie ſtára/ ćielſko ma ná piecży: Dość ma/ kiedy ie kocha/ á vżywa k rzecży. KlonWor 62, 61.

W charakterystycznych połączeniach: kochać ciało (3), dzieci, ścierw.

W przen [co] (1): w ciele [...] zaſię wiatr one duchy potwierdza dawaiącz im moc y ſiłę, á tak ie kocha, ſtrzeże, y zachowywa w prawej miernoſci. GlabGad F5v.
2. Mieć upodobanie, skłonność, lubić; tu w przen (2):

kochać kogo (1): złoſtliwi przeſladowali mnie [...]. (koment) Przeſladowali [Ps 118/86], czuſz a dla tey twoiey prawdy ktora mnie kochała (–) WróbŻołt oo6v.

Zwrot: »serce kochać [w czym]« = serce kocha coś (1): Tu s placżem oglądáycie nędzni tego ſwiata miloſnicy/ tzo ſertza waſſe kochácie w bogatztwie ij w roſkoſſy/ iakotz wielki ſmutek ij zaloſtz waſs ſtworzyciél cirpi. OpecŻyw 102v.
3. Mnożyć, rozwijać, powodować wzrost czegoś [co] (1):
Szereg: »mnożyć albo kochać« (1): I tho dobrze róg mnoży/ álbo kocha/ gdy nátłukſzy świeżych rákow [...] vczyńże koniowi bót SienLek 177.

Synonim: 3. mnożyć.

Formacje współrdzenne: kochać się, nakochać się, rozkochać, rozkochać się, skochać się, ukochać, ukochać się, zakochać się; rozkochawać, rozkochawać się; rozkochywać się.

Cf KOCHANIE, KOCHANY

ZCh