[zaloguj się]
[pdf]

NAGRAWANIE (17) sb n

Pierwsze i trzecie a gasnę; -grå- (14), -gra- (1) Phil; teksty nie oznaczają -é.

Fleksja
sg pl
N nagråwani(e) nagråwaniå
G nagråwaniå
D nagråwaniu
A nagråwani(e) nagråwaniå

sg N nagråwani(e) (2). ◊ G nagråwaniå (3). ◊ D nagråwaniu (4). ◊ A nagråwani(e) (2). ◊ pl N nagråwaniå (1). ◊ A nagråwaniå (5); -å (4), -(a) (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w.

1. Szyderstwo, urąganie; cavilla, cavillum Mącz; cavillatio, cavillatus, cavillula, deridiculum, dicatitas, dicteria, illusio, incavillatio, insultatio, ironia, irridiculum, irrisio, lubidrium, ludificatio, ludus, nasus, opprobium, ostentus, rhonchus, ridiculum, sanna, vernilitas Cn (5): TarDuch C3v; Mącz 42b; iáko iuż y dziś wierni Páńſey doſyć tego nágrawánia máią. RejAp 84v.

W połączeniu szeregowym (1): podádzą go pogánom ku nágrawániu [ad illudendum] by biczowaniu/ y krzyżowániu WujNT Matth 20/19.

a. Przedmiot szyderstwa (1):
Szereg: »pośmiewisko i nagrawanie« (1): Iż ileby kolwiek kroć tzłowiek Wodę Święconą minął/ y niepokropił ſie ią tyle rázow Dijabłu s ſiebie pośmiewiſko tzyni/ y nágrawánie. KrowObr 70v.
2. Zwodzenie, oszustwo [czyje] (6): zmyſláią ſobie ſłowo Boże iuż nie ná piſmie zoſtáwione/ [...] á ták nágrawániu ſzátáńſkiemu drogę otwarzáią. RejPosRozpr b3.
Wyrażenie: »czartowskie, diabelskie, szatańskie, dusznego nieprzyjaciela, od czartów nagrawanie« = zwidy, strachy [szyk 3:2] (1:1:1:1:1): FalZioł IV 57d; Miewał wielkie od cżártow nágrawánia/ ták iſz mu ſię widomie vkázowáli/ grozili/ modlitwy y dobre vcżynki przeſzkadzáli. SkarŻyw 509, 509 marg. Cf Szeregi.
Szeregi: »chytrość i nagrawanie« (1): Iż gdzieby to Bágno bylo przenieſione/ ábi [...] ſtámtąd odeſſla/ wſzelka chytrość y nágrawánie Szátáńſkie. KrowObr 93.

»zdrady i nagrawania« (1): (nagł) Zá opętane álbo ocżárowáne. (‒) oddal y od ſługi twego [...] wſzelkie zdrády y nágrawánia duſznego nieprzyiaćielá LatHar 624.

3. Gnębienie, dręczenie; tortury (6): gdy [...] drugiego wiedziono ku nágrawániu [ad illudendum]/ tedy mu obłupili ſkorę z głowy y z włoſy BudBib 2.Mach 7/7; Abowiem biodrá moię pełne ſą nágrawánia/ á nie máſz zdrowia w ćiele moim. LatHar 162 [idem 609], +3, 609.
a. Napastowanie, atakowanie (o działaniach wojennych) (2):

nagrawanie od kogo (1): Acż od Tátar od Moſkwy miewał nágrawánie PaprPan Ee2v.

nagrawanie czyje (1): w Rzekę Tyber cum totis armis wſkocżył/ á przez cżęſte nieprzyiacielſkie nágráwánia y naiázdy zdrowo ná drugą ſtronę wypłynął [!]. Phil C.

Szereg: »nagrawania i najazdy« (1): Phil C cf nagrawanie czyje.

Synonimy: 1. naśmiewanie, pośmiewanie, szyderstwo, szydzenie, urąganie; a. pośmiewisko, śmiechowisko; 2. mamienie, omylanie, oszukawanie, zdrada, zwodzenie; 3. dręczenie, gnąbienie, męczenie, przenaśladowanie, ściskanie, trapienie, tresktanie.

Cf NAGRANIE, NAGRAWAĆ, NAIGRANIE, NAIGRAWANIE, NAIGRZYSKO

KW