[zaloguj się]
[pdf]

NIESPORO (43) av

[W tym: BierEz Q3, RejRozpr E2, RejKup x5, RejWiz 120v, RejAp 189, RejPos 342v, BielSat D4, WerKaz 299, PudłFr 6, BielRozm 31, GostGosp 54 może N sg n (praed) od niespory.]

W pisowni łącznej (27), w rozłącznej (16).

e oraz oba o jasne.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w. s.v. sporo.

1. Nie tak, jak się zamierzyło, z małym skutkiem, bezużytecznie, bez rezultatu, daremnie (15): A iednák przedſię nieſporo Choćiá ſie ták zbiera ſkoro A wie bog gdzie ſie rozleći RejRozpr D4v; Bo ácz wygra wżdy nieſporo Wnet ſie to rozleći ſkoro RejRozpr H, Gv; RejKup c; To iuż tám więc nieſporo byś nabárzyey tłocżył/ Bo iednego doſypieſz drugi przez płot ſkocżył. RejWiz 57v; GosłCast 19.

niesporo komu (6): BierEz Q3; Iedno nam wieſney chudzinie Nic nieſporo wſſędy ginie RejRozpr E2; RejWiz 120v; (nagł) Do Vtrátnych. (‒) IAko wodá z rzeſzotá zárázem wypłynie/ Ták wam wſzytko nieſporo/ á ſnać z ręku ginie. PudłFr 6; BielRozm 31. Cf niesporo komu na czym.

niesporo komu na czym (1): iż gdy ſię w ktorym zámnoży to bezecne wſzetecżeńſtwo [...] tám rząd v tákiego w domu káżdego/ iáko w gęśim chlewie: bo cokolwiek iedno pocżnie/ to mu ná wſzytkim nie ſporo/ iuż w komorze/ iuż w oborze/ iuż ná polu y w ſtodole [...] náwet y w mieſzku trwogá WerKaz 299.

Przysłowie:Kto dziáła ſkoro/ bywa mu nieſporo. BierEz Q3.
Fraza: »wszy(s)tko, nie niesporo« = nic się nie udaje (5:1): RejRozpr E2; RejWiz 120v; wydziera/ lichwi/ we dnie y w nocy nie ſpi chwatáiąc ſwiátá tego mizernego/ á przed ſie wſzytko nieſporo/ á przedſię wſzytko iáko z ręku páda RejAp 189; Ali wſzyſtko nieſporo/ niemáſz gotowizny/ Będźie mowił cżęſtokroć/ zły to rok nie żyzny. BielSat D4 [idem BielRozm]; PudłFr 6; BielRozm 31.
Szereg: »niesporo i bez pożytku« (1): Więc ſię też záś zoſobná zá ſłowko Anioł chwyta: y około niego ſię báwi: ále y to nie ſporo/ y bez pożytku. CzechEp 301.
2. Nie tyle ile się chciało, nie dosyć, niewiele, za mało (3): Vrzędnik ma o Klucżniku wiedźieć [...]. Bo gdy cżego nie doſtánie/ álbo gdy co nieſporo bywa/ tedy nie Klucżniká pátrzą/ ále Vrzędniká. GostGosp 54.

niesporo komu (2): Iuż ty prácuy iáko chceſz wżdyć nieſporo będzie Ieſlić ia nie poſłużę ſtráćiſz ná tym wſzędzye. BielKom D6; Nieſporo im choćiá nam ták wiele odięli Prot B.

3. Niełatwo (14): A gdy kęs w gębę włoży/ puł godziny żuie. Więc nákłáda ná przodek iáko owca zgonin/ Ano przedſię nieſporo nie dobrze iuż o nim. Bo w kąciech dawno puſtki wypádły trzonowe/ Y przednie ſie kołyſzą RejWiz 93; RejZwierc 234v; Choćia cudzego cżáſem vmykamy/ Choć dźieśięćiny Xięże wytykamy/ Przedśię ná wſzytkim/ iák widźimy/ choro/ Wſkuráć nie ſporo. KlonFlis C4.

niesporo u kogo (1): A barzo vnich nieſporo Ono Panſke/ Dzeſieczoro Przikázanie y vſtawy [...] Rádſięy by yé zatłoczilj A wczo ynſégo w ſkroczilj RejKup x5.

niesporo komu, czemu (9): Nieſporo w ſtodole ſnopom/ Bo ſie do tych vbiegamy/ Kiedy mieſzki prożne mamy BielKom A2; Bo záwżdy cnotá s ſławą ſwiát opánowáłá/ A káżdemu nieſporo gdzye iuż thá vſtáłá. RejWiz 99; BielSat Gv; Ktore proroctwo/ ábo obietnicę/ ácż też wſpomina X.K. y tákże ią iáko y inſze piſmá nicuie: iednák mu nie ſporo przećiw ták iáſney prawdźie. CzechEp 296; NiemObr 168; BielSen 14; LatHar 3, 367 [2 r.].

niesporo na czym (1): Więc mi też dziatek więcey niż drugiey przybywa. Cżeladź też gdzie by miáłá robić co inego/ Wiele mi omieſzkawa ſtrzegąc wcżáſu twego. Owa ná wſzytkim w domu nie ſporo przy tobie HistLan B.

4. Niespieszna (8): poźrzawſzy ná gmáchy ná worki/ Ná rozlicżne pſtroćiny á ná dziwne wzorki/ Ná dzyatki/ ná rodzinę/ y ná przyiaciele/ Bárzo bywa nieſporo oſieść przy koſciele. RejWiz 104v.

niesporo komu, czemu (7): A niewiem prżeć wąm nieſporo Trzebaċ ſię tam ſpieſſyċz ſkoro RejKup t2; Idzye nędznik żáłoſnie/ nie ſporo mu z gory/ Widząc burzki ná ſwiecie/ widząc ſzpetne chmury. RejWiz 185; RejFig Bb4v; BielKron 255; PaprPan T3; Mianowalismy do Angliey ydoDaniey [...] Pana Bieczkiego brata takze mu wdrodze nie sporo, tak ze y stryiowi oba nie nalegaią chcąc bydzproszęni ActReg 128; GórnTroas 16.

5. Za późno; spissum est, pro spisso Cn (3): Bo y w on cżás nieſporo/ gdy ſie wrzód zápali [...] Ale kiedy przed cżaſem ledá cżym záwiną/ Zgoi to y łopianem RejWiz 190v; RejZwierc 182v.
Szereg: »niewczas, niesporo« (1): A gdy iuż bliſki poſeł przypádnie/ á iż ſie iuż vkaże bliſki vpadek náſz/ toż dopiro zwyklichmy byli biegáć/ ſzukáć/ ráthunku v ludzi ſwiętych żywych ábo vmárłych [...] áno iuż niewcżás/ áno iuż wſzytko nieſporo RejPos 342v.

Synonimy: 1. czczo, daremnie, daremno, »po prożnu«, prożno, wniwecz; 3. niełacno, niełatwie, trudno; 5. nierychło, niewczas.

Cf SPORO

AK