[zaloguj się]
[pdf]

OPUSZCZONY (322) part praet pass pf

opuszczony (216), opuszczon (100), opuszczony a. opuszczon (6).

Pierwsze o jasne. ◊ W formach niezłożonych -on (4), -ón (2); -on OpecŻyw (2); -ón (1) Mącz; -on : -ón SarnStat (2:1); -on-. ◊ W formach złożonych -on- (13), -ón- (1) OrzQuin.

Fleksja
sg
mNopuszczon, opuszczony fNopuszczonå, opuszczona, opuszczon(a) nNopuszczono, opuszczon(e)
Gopuszczon(e)go Gopuszczon(e)j G
Dopuszczon(e)mu Dopuszczon(e)j D
Aopuszczonégo, opuszczony Aopuszczoną Aopuszczon(e)
Iopuszczonym, opuszczon(e)m Iopuszczoną I
pl
N m pers opuszczeni
G opuszczonych
D opuszczonym, opuszczon(e)m
A m pers opuszczon(e), opuszczonych
subst opuszczon(e)
I m opuszczon(e)mi, opuszczonymi
L opuszczonych
inne formy
pl N subst m - opuszczoné, opuszczony; pl N subst f - opuszczoné, opuszczony; pl N subst n - opuszczon(e)

sg m N opuszczon (74), opuszczony (56); ~ (attrib) opuszczony (6); ~ (praed) opuszczon (74), opuszczony (37); opuszczon ListRzeź, PatKaz III (3), TarDuch, LibLeg, KromRozm II, RejWiz, RejPos (31), RejZwierc (3), BudBib, GrabowSet (2), SarnStat (3); opuszczony ForCnR, KrowObr, HistLan (2), BielSpr, ModrzBaz (2), KochPs (2), SkarŻyw, StryjKron, CzechEp, KochPhaen, ReszPrz, WerKaz, ArtKanc (2), Calep, LatHar, KołakSzczęśl, WujNT (3), SkarKaz (3); opuszczon: opuszczony OpecŻyw (2:1), RejPs (9:1), LubPs (4:4), BibRadz (3:1), BielKron (6:2), Mącz (1:1), HistRzym (1:1). ◊ G opuszczon(e)go (10). ◊ D opuszczon(e)mu (1). ◊ A opuszczonégo (5), opuszczony (3); -égo (1), -(e)go (4). ◊ I opuszczonym (5), opuszczon(e)m (1) RejPs. ◊ f N opuszczonå (18), opuszczona (15), opuszczon(a) (6); ~ (attrib) -å (3); ~ (praed) -a (15), -å (14); -a OpecŻyw (3), BibRadz (2), BielKron (3), HistRzym, GórnTroas; -å RejAp (2), BudBib (4), WujNT; -a: -å Leop (1:1), RejPos (2:1), CzechRozm (2:5). ◊ G opuszczon(e)j (7). ◊ D opuszczon(e)j (2). ◊ A opuszczoną (7). ◊ I opuszczoną (2). ◊ n N (praed) opuszczono (8) MurzHist, KromRozm II, KromRozm III, GroicPorz (2), RejAp, RejPos (2), opuszczon(e) (6) TarDuch, KromRozm I, Leop (2), KuczbKat, BudBib. ◊ A opuszczon(e) (3). ◊ pl N m pers opuszczeni (35). subst m (praed) opuszczoné (2) KromRozm I, SarnStat, opuszczony (1) RejAp; -é (1) -(e) (1). f opuszczoné (17), opuszczony (2); -é (3), -(e) (14); - (attrib) -é (2); - (praed) -é (15), -y (2); -y LubPs; -é: -y RejPos (2:1). n opuszczon(e) (6). ◊ G opuszczonych (8). ◊ D opuszczonym (2) RejPos, Oczko, opuszczon(e)m (1) RejPs. ◊ A m pers opuszczon(e) (7), opuszczonych (1) CzechRozm. subst opuszczon(e) (5). ◊ I m opuszczon(e)mi (3), opuszczonymi (2); -(e)mi RejPs (2); -(e)mi : -ymi LubPs (1:2). ◊ L opuszczonych (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: opuszczon(y) od kogo, od czego (105), przez kogo (2) PatKaz III, KromRozm III.

Sł stp s.v. opuścić, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w. s.v. opuściały i opuścić.

1. Którego ktoś lub wszyscy opuścili, porzucili, osamotniony; desertus Mącz, PolAnt, Modrz, Vulg; derelictus Vulg, PolAnt; desolatus PolAnt, unicus PolAnt; deploratus Mącz; destitus Modrz; viduus Calep; dimissus Vulg (217): BierRaj 17v, 20v; OpecŻyw 102, [127], 149, 150v, 188; [Anna] była wteſknoſzczy uyelkyey, domnyemayącz ſyą bycz opuſzczona PatKaz II 63v; TarDuch Cv [2 r.]; RejPs 55v, 63, 64v, 97v, 103v, 130, 170; LibLeg 11/10v; RejKup n6v; Ze ácż ſie zdamy ze wſząd opuſzcżeni/ wſzákże ſam Bog ieſt obrońcą náſzim. LubPs M marg; Synowye yego nyech będą wyecżnye opuſſcżeni/ A żoná ſtanu wdowſkyego nyechay nye odmyeni LubPs Z; NAdobna obietnicá ſwiętemu kościołowi Bożemu/ iż choć ſie zda opuſzcżonym od Páná Boga/ á wſzákoż záwżdy nań Pan miłośćiwym okiem ſwoim względáć racży LubPs cc2v, A3, A3v, B3, G marg, G2v (14); KrowObr 149; RejWiz 135; BibRadz Is 54/6, Eccli 51/27, II 52a marg; Ządáłá tedy głowy Ianá káznodzyeie/ [...] boiąc ſie áby z iego vpominánia od krolá nie byłá opuſzcżoná. BielKron 137v, 145, 161v, 184, 309v, 327v, 405v, 418v; Deseri a magna parte militum, Być odbieżon/ opuſzczón od więtſzey częsći żołnierzów. Mącz 387d, 56c, 306b, 387d [2 r.]; OrzQuin K3; mnimáiąc áby byli opuſzcżeni/ á iżby ich tu Pan iuż zápomniał á nawſzem opuśćił RejAp 86v, AA7, BB2, BB3, 100v, 106, 128; Co mam cżynić/ żem ták nędznie á hániebnie od ſwych opuſzcżon? HistRzym 42; RejPos 27v, 67, 71v, [73]v, 78v (34); HistLan Bv, B4; RejZwierc 40, 174v, 202; BielSpr 56v; BudBib 2.Reg 13/20, 4.Reg 9/8, Ps 37/25, Is 49/21 [2 r.], Soph 2/4 (9); BudNT 2.Cor 4/9; CzechRozm 135v, 134v, 140v, 141v [2 r.]; ModrzBaz 23v, 127v; Oczko 10; Byłem dźiéćięćiem/ á dźiśiem iuż siwy/ A nie widźiałem/ áby ſpráwiedliwy Był opuſzczony KochPs 54; SkarŻyw 103, 121, 369 [2 r.]; StryjKron 692; CzechEp 100; ReszPrz 83; ArtKanc Q9v, Q14v; Calep 1122b; GrabowSet B4v, I4v; LatHar 296; KołakSzczęśl B4; Vſkarża ſię tedy iż był opuſzczony: to ieſt/ że nie byłá wola Oycowſka/ áby go z śmierći wybáwił/ iáko Iſááká/ Dánielá/ y innych/ ále żeby vmárł. WujNT 121, 121, 164, Rom 11 arg, 2.Cor 4/9, 2.Tim 4 arg; A kto kiedy czyniący roſkazánié Boże opuſzczony ieſt? SkarKaz 551a, 161b [2 r.].

opuszczon od czego (1): ani gdzie indzie robicz niemoſze, ſthei prziczini yſz od Rzemieſła ieſt opuſſczon, y tho obacżaiącz yſz opuſſczenie ieſt inſſe, a odrzuczenie theſz inſſe, Bo żaden cżeladnik niema bycz od rzemieſła odrzuczon ListRzeź w. 31.

opuszczony komu [= zdany na kogo] (1): Tobie Pánie vbogi ieſt opuſztzony: Siroćie ty będzieſz wſpomożyćielem KrowObr 149v.

opuszczon(y) w czym (15): RejPs 36v; RejJóz C3; Kto pánu wiernie vfa/ żaden w śiroctwie opuſzcżon nie będzye. LubPs C3 marg, T3, Y5 marg, ffv; Tedy Tyrus będąc w tym wielkim vboſtwie od wſzech opuſzcżony/ pocżął ſie ſmućić HistRzym 78; RejPos 20v, 185, 201v, 213v, 233v, 282, Ooo2.

W połączeniach szeregowych (3): Tey wiary vtzemy/ przes ktorą wſzyſcy Swięći/ od potzątku Swiátá/ zwáltzyli ten Swiát [...]/ ktorzy byli opuſztzeni/ wzgárdzeni/ vćiſnieni/ náſmiewáni/ kthorych był niegodzien ſwiát/ ktorzy ſię po gorach y ſkálach tułáli y w iáſkiniach mięſſkáli KrowObr 60; Mącz 224d; błąkáli ſię w owczych y koźich ſkorách/ opuſzczeni/ vćiśnieni/ vtrapieni [egentes, angustiati, adflicti] WujNT Hebr 11/37.

W porównaniach (4): Aliecz my tu opuſſcżeni odwſſech jako błędne owcze Patſtwj [!] ſye nadnámi kto chcze RejKup bb3v; A będzie opuſſcżoná corká Syon iáko chłodnik w winnicy [Et derelinquetur filia Sion ut umbraculum in vinea]/ y iáko cháłupká w ogrodzie ogorkowym/ á iáko miáſto ktore bywa ſpuſtoſſono. Leop Is 1/8; BielKron 93v; SzarzRyt Av.

Wyrażenia: »[czyją] pomocą opuszczony« (2): á niezgodámi wielkiemi ſámi Grekowie gdyby ſie zwalcżyli/ on by ná nię [!] ſprácowáne á ludzką pomocą opuſzcżone vderzył BielKron 240; Ludowik Krol Węgierſki pomocą Krześćiáńſkich pánow opuſzcżony/ przećiwko nieprzyiaćielowi iechał z niewielkim woyſkiem BielKron 259.

»od wszej (a. wszelakiej) nadzieje opuszczony« [szyk 1:1] (2): RejPs 129v; O iáko dáleko słuſznieyſza rzecż/ ábychmy pobożnym á miłośiernym ſkłádániem dáwáli rátunek tym/ ktorzi známi ſą: ktorzi miedzy námi/ ſtárośćią/ niemocą/ ábo iákim inſzym vpadkiem znędzeni/ á od wſzelákiey nádźieie opuſzcżeni ſą [qui... omni spe destituti sunt]? ModrzBaz 39.

»opuszczony od (wszystkiego a. wszego) świata; opuszczon u świata« [szyk 5:3] (7;1): BielKom G5v; iákie miłoſierdzye nálázłá v Páná ſwego/ chociay iuż opuſzcżoná byłá v ſwiátá. RejPos 258; A ktemu iż ſie mu opowieda być obrońcą/ opielkálnikiem [!]/ á mocnym opátrzycielem káżdey śirotki á káżdego opuſzcżonego od ſwiátá tego. RejPos Ooo3, 162, 162v, Ooo2; Ieſtem człowiekiem vtrapionym/ Od wſzego świátá opuſzczonym. KochPs 128, 35.

»żona, niewiasta opuszczona« [w tym: z elipsą „żona” (4)] (6:2): BibRadz Is 54/6; niewiáſty choć od mężá opuſzcżoney/ drugiemu śie poiąć zá żonę niegodźi/ áżby mąż iey vmárł. KuczbKat 350; CzechRozm 96; ktobykolwiek opuśćił żonę ſwoię/ oprocz dla porubſtwá/ a inſząby poiął/ cudzołoży: á ktoby opuſzczoną poiął [qui dimissam duxerit]/ cudzołoży. WujNT Matth 19/9, Matth 5/33, 5. 22 [2 r.], Luc 16/18.

Szeregi: »(barzo) nędzny a opuszczony« [szyk 2:1] (3): Takiez też do ſądu duchownego ma przyſluchacz oſoba nędzna a opvſczona ktora rękami ſwemi zywnoſczi ſobie zaſluzycz ani zarobicz niemoze. ComCrac 20v; LubPs ee3; RejPos 162.

»omylony a opuszczony« (1): A pewnie ták iáko ten cżłowiek ſwięthy/ nigdy nie będzyemy omyleni á opuſzcżeni w nádzyeiách náſzych. RejPos 282.

»opuszczony i osierociały« (1): Dom/ Herby/ Fámilia zginąć á zeyść muśi/ kto żony nie ma [...]/ ná wſzem opuſzcżony y ośierociáły WerKaz 288.

»i rozproszony i opuszczony« (1): Zydowie praw ſwych zakonnych/ vżywáć teraz nie mogą/ będąc od Boga y roſproſzeni y opuſzcżeni CzechEp 32.

»udręczon i (a) opuszczon« (2): Tu prorok woſobie grzeſſnego człowieká nárzeka ná opuſſczenie páńſkie przypomináiąc mu iż zumárłych żadney chwały niema á ſćięga ſie to y ná oſobę Kryſtuſowę iako miał być vdręczon y opuſſczon od powinnych ſwoich. RejPs 129v, Ff4v.

»upadły a opuszczony« (1): á nielza iedno nam vpádłem a opuſſczonem od ludzkich mocy/ vćiekáć ſie o rátunk do ćiebye RejPs 109v.

»opuszczony, (i) strapiony (a. utrapiony)« [szyk 2:1] (3): Weyrzyż na mię/ á zmiłuy ſię nádemną/ ábowiemćiem ia ieſt opuſzczony y vtrapiony [quia unicus et afflictus ego]. BibRadz Ps 25/16, Is 54/6; KochPs 128.

»wzgardzon(y), (i, a) opuszczon(y)« [szyk 4:1] (5): OpecŻyw 131v; RejPos 166v; ArtKanc K9; GrabowSet Y2; Zydowie wzgárdzili y odrzućili Chriſtá Páná [...] y przetoż záſłużyli áby też ſámi od niego wzgárdzeni y opuſzczeni byli WujNT 391.

»zapomniany i opuszczony« (1): młodzienietz [...] zapomniány od pana/ ij opuſzcżony od wſzytkich dworzanuów. ForCnR D2.

»zbity abo opuszczony« (1): Bo złodzieie gdyby łupem nie ſprawiedliwię ſie dzielili, wnet by od towazriſzow [!] żbici byli, abo odnich opuſzceni. BielŻyw 119.

W przen (8): Powiadał [Plato] że trzy rzecżi duſza iego żałowała. Bogacża ſzcżodrego ku vboſtwu prziſzłego. Mądrego od mądroſci opuſzcżonego. Cżci godnego w złą ſławę przyſzłego. BielŻyw 85; RejPs 120v; LubPs K3v, Y4v; Abowiem oto ia wzbudzę páſterzá ná źiemi/ ktory opuſzcżoney trzody nienawiedzi [qui derelicta non visitabit]/ roſproſſoney nie będzie ſſukáł/ y co złamánego będzie nie vzdrowi Leop Zach 11/16; Pothym oćiec vmárł był/ á opuſzcżoná byłá iego páni ſioſtrá/ to ieſt duſzá HistRzym 40; RejPos 23v; Z Wſtydem poczęty człowiek/ vrodzony Z boleśćią/ krotko tu na świećie żywię/ Y to odmiennie/ nędznie/ boiáźliwie/ Ginie/ od Słońcá iák ćień opuſzczony. SzarzRyt Av.
a. W funkcji rzeczownika (12): FalZioł IV 47d; RejPs 109v; Opuſzcżeni ſą w opiecże v pana Boga RejJóz C3 marg; KrowObr 164; RybGęśli Bv; WujNT 397.

W przeciwstawieniu: »opuszczona ... mężata (a. która ma męża)« (3): Niepłodna ktora nie rodźiſz záſpieway/ á ty ktora nie pocżynaſz śpieway chwałę/ á raduy ſię ábowiem ſynow opuſzcżoney więcey będźie niż mężatey [plures filii desolatae quam filii maritatae]/ Mowi Pan. BibRadz Is 54/1, Gal 4/27; WujNT Gal 4/27.

Szeregi: »udręczony a opuszczony« (1): Abowiem też tu przypomina dobrotliwość Boſką/ [...] iż broni/ wybawia/ grzechy odpuſzcża/ vdręcżone á opuſzcżone w ſieroctwie wſpomaga. LubPs ffv.

»wdowa i opuszczona« (2): Mátká ktora ie porodziłá/ mowiłá im/ Idzćieſz precż ſynowie/ boćiem ia ieſt wdową y opuſzcżoną [ego vidua sum et derelicta]. BudBib 4.Esdr 2/2, 4.Esdr 2/4.

2. Pominięty; derelictus Mącz; omissus JanStat (38): PatKaz III 133, 147; SeklWyzn c3v; MurzHist L3v; MurzOrt B; to co od Ewányeliſtow opuſſczono/ Pyotr/ Páweł/ drudzy Apoſtołowye w liſcyech á piſányu ſwym napełnili. KromRozm II d4v, dv; Diar 35; APpellátio zową odezwánie od obciężliwego ſkazánia niſzſzego Sędźiego/ do wyſzſzego/ dla popráwienia tego/ coby od niſzſzego prze nieumieiętnoſć/ álbo nieopátrznoſć/ álbo też iáki vpor/ było opuſzczono GroicPorz bb, bb; BibRadz II 2a marg; BielKron 102; Perfunctus a febri, Opuſzczony od febry. Ominęłá go febrá. Mącz 140c; Paralepomenon. Latine derelictum praetermissum, Opuſzczony/ zoſtáwiony/ to zwłaſzczá o czym nie bywa zmianká cziniona. Mącz 277a, 277a; RejPos 281v; żadnym obycżáiem ięzycżne álbo ſłowne mowienie opuſzcżone być niema. KuczbKat 370, 125; CzechRozm 152v; Kilká záśię ſłow od Anyołá ná ten cżás opuſzcżonych/ kiedy ſię ieſzcże Syn BOży z Pánny nie pocżął był/ táż Helżbietá Duchá ś. pełná przycżyniłá LatHar 7; Liczbá záſię wierſzá kędy ieſt przy Rozdźiale opuſzczona/ znáczy/ że kilká wierſzow w onym Rozdźiale o tey rzeczy naydźieſz. WujNT Xxxxx, przedm 18 marg; SarnStat 33, 42, 1055; PowodPr 84.

opuszczony w czym (4): iż gdy szlachta pobor jaki postąpi, tedy i oni nie bywają w tym opuszczeni, bo i duchownych poddani także jako i szlacheccy (K.N sliachcziczi) podatek dawają i miesczanie nie ulegają. Diar 41; Leop *B4v; Abowiem wiele rzeczy ktore ſą opuſzczone w kſięgách Krolewſkich tu ſię w nich zámykáią. BibRadz I 218v; RejPos 163v.

W przeciwstawieniu: »uczyniony ... opuszczony« (1): ták iż nie trzebá go będzie ſądzić ná ſądzie oſtátecznym ſądem rozbieránia/według vczynkow miłośiernych/ vczynionych ábo opuſzczonych. WujNT 314.

Wyrażenia: »dla krótkości, dla skrócenia opuszczony« (4:1): Wiele inſzich nauk znakomitich then philozoph naucżał ktore dla krotkoſci tu ſą opuſzcżone. BielŻyw 34, 21, 100, 120; Któré rzeczy dla ſkrócenia muſzą tu bydź opuſczoné, boby ſie bárzo to volumen rozſzérzyło SarnStat 1224.

»dla przedłużenia a zatrudnienia opuszczon« (1): dokłádáyąc tego/ co przez Apoſtoły dla przedłużenya á zátrudnyenya opuſſczono było KromRozm III C5.

Szereg: »przemieniony albo opuszczony« (1): tak że też od lvdzi mogą być przemienione/ albo opvſzcżone [ustawy]/ mowię/ wedłvg cżaſv potrzeby/ mieſcza y też lvdzi. SeklWyzn e3v.
3. Odrzucony, zaniechany, wzgardzony; intermissus Mącz; derelictus PolAnt; desertus Modrz; despectus Calep; praetermissus JanStat (36): A w tym nám przykłád vboſtwa ij cirpieniá zoſtawili/ a dlá tego chelpa ſwietſká má bytz od nás opuſſcżona OpecŻyw 59v; prozno dobry uczynek byua czynyon yeſzly by przed konczem zyuota bil opuſzczon PatKaz III 151; GlabGad K4v; Y iá ácz lie być znam zeſſłem á od wſſey nádzieye ſwieckiey opuſſczonem nic ſie oto nieſtáram RejPs 61v, 55; KromRozm I Fv, F2; KromRozm III E5; Leop Is 49 arg; Przeſladowanie ćierpimy/ ále nie bywamy opuſzczeni [non deserti]/ bywamy zrzuceni/ ále nie giniemy. BibRadz 2.Cor 4/9, Ios 23/14, Eccli 2/11; Tego cżáſu w Mieśćie Tygurym w źiemi Szwáncżárſkiey/ Mſza opuſzcżoná w kośćiele/ á náiey mieyſce wielką wiecżerzą páńſką vſtáwiono BielKron 202; Intermissa studia revocare, Wroćić ſie do opuſzczonych nauk/ álbo záś przed ſię wziąć. Mącz 505b, [267]d, 395c; RejAp 106v; RejPos 75v; ModrzBaz 29; CzechEp 250; Calep 312b; GórnTroas 38; [S tim szie w laske w.k.m. zalieczam, o czo ya proschę iżbym nie był z w.k.m. opusczon. CorfusDocum 1565 nr 135].

opuszczon(y) z czego (4): kto pokuſy czyerpyal yako rychło na nyą veyrzal tako rychło ſpokuſy był opuſczon PatKaz III 97; LibLeg 11/10v; LubPs dd6v; KuczbKat 395.

Frazy: »obyczaj (jest) opuszczon(y)« [szyk zmienny] (3): Longis intervallis interrupta consuetudo, Od dawnych czáſów/ pozoſtány/ Opuſzczony obyczay. Mącz 361b; ModrzBaz 21; SarnStat 10.

»opuszczona będzie (a. jest, a. była) prośba« [szyk zmienny] (3): Iż gdy záwołá do mnie vbogi w vćiſku ſwoim/ nigdy opuſzcżoná nie będzye prośbá iego. RejPos 162v, 48, 76, 167, 202v.

Szeregi: »opuszczony albo przestąpiony« (1): O ſlubyech duchownych y mniſſych/ piſſe w kazányu o trzech krolech/ iż wolnye bez grzechu y ſumnyenya mogą y máyą być opuſſczone álbo przeſtąpyone. KromRozm I 1.

»opuszczony i zaniechany« (1): kiedybyś obycżay ten/ ácż opuſzcżony/ y przez wiele wiekow zániechány/ ále práwie święty/ y Rzecżypoſpolitey wielce potrzebny odnowił [si morem hunc desitum quidem et longo seculorum intervallo intermissum]. ModrzBaz 21.

»opuszczony i zgwałcony« (1): To będąc wielką boleſćią wzruſzony/ iż zrozumiał zakon Páńſki nápiſány w onych Kſięgách ták bárzo być opuſzczony y zgwałcony. BibRadz I 216b marg.

4. Zaniedbany; zniszczony; opustoszały, pusty; derelictus BartBydg, Vulg, PolAnt; desertus PolAnt, Modrz; desolatus PolAnt (19): BartBydg 40b; Niechay będzie gich mieſzkanie opuſzcżone/ á w przybythkoch gich niechay nie będzie kto by mieſzkał. TarDuch A7; Leop Iob 18/4; Gdy do Budzyniá przyćiągnął/ nálazł Budzyń bez wſzelákiey obrony/ opuſzcżony BielKron 308v, 278; Mącz 453c; BudBib Tob 14/6; iż źiemiá miáłá być opuſzcżoná od onych dwu Krolow/ Syryiſkiego y Izráelſkiego/ ktorzy ſie ſpiknęli byli przećiw Acháſowi CzechRozm 135v, 141; A ieſliże Krol wſzytkę Rzecżpoſpolitą vmiłuie/ á niedopuśći żadney cżęśći iey być opuſzcżoney [nullamque eius partem patietur desertom]/ záprawdę y toć vcżyni/ że wſzytkie powiáty ktore zowiemy Woiewodztwy/ w koło obieżdzáć/ á w nich pewnych cżáſow przemieſzkáwáć będźie. ModrzBaz 20v; LatHar 668; A Gdźieby zá niewiádomośćią Woiewody przez niedbáłość Podwoiewodzégo ſzácunk rzeczy przerzeczonych był opuſczón [rerum praedictorum intermitteretur JanStat 283] SarnStat 235; SapEpit B3.

W porównaniach (4): Leop Is 17/9, 27/10; Tego cżáſu miáſta ich obronne opuſzczone będą/ iáko chroſty [sicut derelictio] y gáłęźie opuſzcżone przed ſyny Izráelſkimi/ y będźie ſpuſtoſzenie. BibRadz Is 17/9.

Szereg: »pusty i opuszczony« (1): Pułnocne też (woyſko) oddalę od was/ á zápędzę ie do ziemie puſtey y opuſzcżoney [terram desertam et desolationis] BudBib Ioel 2/20.
5. Odesłany, odprawiony (1): Caussarii milites, id est, propter legittimam caussam dimissi. Dla słuſzney prziczyny opuſzcżeni. Mącz 42d.
6. Skierowany ku dołowi, opuszczony na dół; remissus PolAnt (4): Tym kſztałtem Argo płynie, po máſzt piérwſza gáſnie Połowicá/ óſtátek połyſkawa iáſnie. Styr tám ieſt opuſczony/ gdźie poślednié nogi Chártá wprzód idącégo trzymáią ſye drogi. KochPhaen 14.
W przen (3): BudBib Is 35/3; Wſzelkie lepak karánie ná cżás przytomny nie zda ſię być weſołe/ ále ſmętne: Lecż ná potym owoc ſpokoyny przez nie/ ćwicżonym oddawa ſpráwiedliwośći. Przeto opuſzcżone ręce y oſłábione koláná ſprawćie [remissas manus et soluta genua erigite]. BudNT Hebr 12/12; WujNT Hebr 12/12.
7. Pozbawiony [czego] (1): Ták/ ſkorom wzgárdźił/ twey łáſki promienie/ Wzrok/ wiecżnych ogniow opuſzcżony/ złoty: Opádli duſzę mą/ pełni ochoty Nieprzyiaćiele GrabowSet Ov.
*** Bez wystarczającego kontekstu (6): Desertus, Opuſzczony. Mącz 387d, 226c; Destitutus ‒ Opuſzczonij. Calep 313b, 309b, 311a, 909a.

Synonimy: 1. osierociały, zapomniany; 3. porzucony, wzgardzony, zaniechany; 4. opustoszały, pusty; 5. oddalony, odprawiony; 7. pozbawion.

Cf NIEOPUSZCZONY, OPUŚCIAŁY, OPUŚCIĆ

MŚ