[zaloguj się]
[pdf]

POTWIERDZONY (145) part praet pass pf

potwierdzony (109), potwirdzony (24), poćwierdzony (10), potwierdziony (1), poćwirdzony (1); potwirdzony SeklWyzn (2), HistAl (3), KromRozm I, KromRozm III (3), SarnUzn, RejAp (2), RejPos (3), RejPosWiecz3; poćwierdzony ZapWar, MurzHist, SkarJedn (4); poćwirdzony TarDuch; potwierdzony : potwirdzony : poćwierdzony : potwierdziony Leop (1:–:1), BibRadz (6:1), BielKron (16:4), Mącz (6:1), SkarŻyw (1:–:3), SarnStat (21:–:–:1), SkarKaz (1:2).

potwierdzony (93), potwierdzon (46), potwierdzony a. potwierdzon (6).

-tw- (136), -df- (1).

Pierwsze o jasnej drugie o w formie złożonej jasne; w formie niezłożonej -on(-) (10), -ón (1); -on(-) : -ón SarnStat (7:1); -ér- SarnStat (22), -er- (9) OpecŻyw (2), MurzHist, Mącz (6).

Fleksja
sg
mNpotwiérdzon, potwiérdzony fNpotwiérdzona, potwiérdzonå, potwiérdzon(a) nNpotwiérdzoné, potwiérdzono
Gpotwiérdzon(e)go Gpotwirdzon(e)j Gpotwiérdzonégo
Apotwiérdzony, potwiérdzon(e)go Apotwirdzoną Apotwiérdzon(e)
Ipotwiérdzonym Ipotwiérdzoną I
L Lpotwiérdzon(e)j L
pl
N m pers potwiérdzeni
G potwiérdzonych
A subst potwiérdzoné
I m potwiérdzonymi, potwiérdzonémi
inne formy
pl N subst m - potwiérdzoné, potwiérdzony; pl N f i n - potwiérdzoné

sg m N potwiérdzon (22), potwiérdzony (16); ~ (attrib) -ony (4); ~ (praed) -on (22), -ony (11); -on OpecŻyw, WróbŻołt, SeklUzn, HistAl, KrowObr (3), SienLek, KarnNap, SarnStat (3); -ony OrzRozm, Mącz, WujJud, CzechRozm, SkarJedn, SkarŻyw (2), StryjKron (2); -on : -ony BielKron (9:1), WujNT (1:1). ◊ G potwiérdzon(e)go (1). ◊ A potwiérdzony (4), potwiérdzon(e)go (3). ◊ I potwiérdzonym (1). ◊ f N potwiérdzona (9), potwiérdzonå (4), potwiérdzon(a) (6); ~ (attrib) -a (1) SkarŻyw, -å (1) Mącz; ~ (praed) -a (8) KromRozm III, KrowObr, BibRadz (2), LeovPrzep, SkarJedn (2), SarnStat, -å (3) KromRozm II, BielKron, WujNT. ◊ G potwirdzon(e)j (1). ◊ A potwirdzoną (3). ◊ I potwiérdzoną (1). ◊ L potwiérdzon(e)j (1). ◊ n N potwiérdzoné (16), potwiérdzono (14); -é (2), -(e) (14);~ (attrib) -é (2); ~ (praed) -é (13) [w tym: przy podmiocie rzeczownikowym (12), bezpodmiotowo (1)], -o (13) [w tym: przy podmiocie rzeczownikowym (3), przy podmiocie zaimkowym (10)]; -é LibMal, GroicPorz (3), KrowObr, BibRadz (2), CzechEp, WujNT (2); -o BielKron (3), Mącz (2), RejAp, SkarJedn, SkarŻyw; -é : -o LibLeg (1:1), Leop (1:1), SarnStat (1:3). ◊ G potwiérdzonégo (1). ◊ A potwiérdzon(e) (3). ◊ pl N m pers potwiérdzeni (11). subst m potwiérdzoné (7), potwiérdzony (1); -é (4), -(e) (3); ~ (attrib) -é (2); ~ (praed) -é (5), -y (1) ZapWar. f i n potwiérdzoné (12); -é (1), -(e) (11). ◊ G potwiérdzonych (3). ◊ A subst potwiérdzoné (3); -é (1), -(e) (2). ◊ I m potwiérdzonymi (1) BibRadz, potwiérdzonémi (1) SarnStat.

Składnia dopełnienia sprawcy: potwierdzon(y) od kogo (22), przez kogo (17); od kogo KrowObr (5), BibRadz, WujJud SkarJedn (2), SkarŻyw (2), CzechEp, NiemObr, ReszPrz, WujNT (4); przez kogo OpecŻyw, PatKaz III, ZapWar, KromRozm II, UstPraw, OrzRozm, RejPos, SarnStat (9); od kogo : przez kogo BielKron (4:1).

Sł stp: potwierdzony, potwirdzony, poćwierdzony, poćwirdzony s.v. potwierdzić, Cn s.v. wielkierz, Linde brak.

1. Wzmocniony, umocniony; confirmatus Vulg, PolAnt; confortatus HistAl (31):
a. O sferze fizycznej człowieka oraz częściach i funkcjach organizmu ludzkiego: bardziej sprawny, silniejszy [w tym: czym (3)] (4):

potwierdzony przez co (1): Tegoż też ieſt rodzaiu/ paranie ſię około łowow/ ptakow śidlenia/ y ryb łowienia/ ktore rzeczy y wielką roſkoſzą wzdeymuią vmysł/ y mocz członkow przez takowe prácowánie potwierdzona bywa. KwiatKsiąż P2.

Wyrażenie: »potwierdzon pokarmem, żywnością« [szyk 1:1] (1:1): Wſtał Heliaſz iadł y pił/ y był potwirdzon onym pokármem cżterdzieśći dni tákież nocy BielKron 85; Kociánder [...] rádził theż [...] co rychley do zamku Wálpona wćięgáć/ áby thám lud nápoły zmorzony mogł żywnośćią potwierdzon być BielKron 309v.
Szereg: »posilon i potwierdzon« (1): A wſzákże grzeczy bárzo ſłuży/ gdyſmy w gadkę záſzli/ około poczęćia ábychmy obaczyli czymby płod mogł być pośilon/ y potwierdzon SienLek 113.
b. O sferze duchowej (26):
α. O ludziach (też aniołach): wzmocniony psychicznie, podniesiony na duchu, pokrzepiony; umocniony w przekonaniu o czymś (19): Poćwirdzeni ſą kthorzy przeſladowali mie nieprzijaciele mogi/ nieſprawiedliwie TarDuch A6; wſzákże wam wſzelkiey niepráwoſći winę odouſzcżamy [!]/ Bądzcieſz tedy potwirdzeni [Confortamini] á bądzcie weſeli HistAl D7, F8v; Wy ktorzyſcie mdłego ſerca bądźcie potwirdzeni/ á nie boicie ſie RejPos 3.

potwierdzony przez co (1): LatHar 469 cf W połączeniu szeregowym.

potwierdzony czym (3): Zayſte gorzalacz [Maryja] myloſzczyą boſką a yey nycz on ogyen nyeſkodzyl ale moczą boſką byla pothwyerdzona PatKaz II 56v; KromRozm III A8; BielKron 201v.

potwierdzon w kim [= przez kogo] (2): In te confirmatus ſum [...] [Panie] W thobiem ia ieſth potwierdzon [...]/ tys ieſt obrończa moy miły panie. WróbŻołt 70/6; SkarŻyw 487.

potwierdzon(y) w czym (6): [Maryja] zawzdy byla y zyla a wtym byla pothwyerdzona yſz nygdy grzeſzycz nyemogla PatKaz III 95v; A ták nie zániedbam was záwſze vpomináć około tych rzecży/ choć vmieiętni y potwierdzeni ieſtheſćie w teráźnieyſzey prawdźie. BibRadz 2.Petr 1/12. Cf Wyrażenie.

potwierdzony w czym [= czym] (1): a wnyey [w łasce] byla pothwyerdzona tak aby nygdy zgrzeſzycz nyemogla any ſzmyertelnye any powſzednye PatKaz III 94v.

W połączeniu szeregowym (1): ábyſmy przez iey [błogosławionej Katarzyny] modlitwy y zaſługi w wierze potwierdzeni/ w nádźieiey vmocnieni/ w miłośći twoiey pomnożeni/ do wzgárdy świátá tego przywiedźieni/ przy śmierći poćiechą y pomocą twą opátrzeni/ á po rozłącżeniu z tym świátem/ do duchowney gory Chryſtuſá Páná byli doprowádzeni. LatHar 469.

W przeciwstawieniu: »utrapiony ... potwierdzony« (1): Y od Alexándrá [św. Paweł] vtrapiony. Ale od Páná potwierdzony WujNT 2.Tim 4 arg.

Wyrażenie: »w wierze potwierdzon(y)« [szyk 3:1] (4): y vpomináć tu Pan racży łáſkáwie á miłośćiwie przełożone koſcioła tego/ áby ſie obudzili á obacżyli/ á ſtaráli ſie o to/ áby tho [tj. ci ludzie] ieſzcże było potwirdzono w wierze co było ieſzcże práwie nie pomárło. RejAp 35v; przedſię ty [...] okázuy to co ieſzcże maſz więcey z piſmá świętego [o Mesyjaszu Panu Jezusie]/ poniewaſz mnie tego ieſt potrzebá. Gdyż to dobrze bacżę/ iż zſtąd nie ládá iáko mogę być w wierze mey potwierdzony. CzechRozm 168v; ReszPrz 29; LatHar 469.
Szereg: »potwirdzony a (i) umocniony« (2): A ſámi dobrzy Anyołowye ktorzy od Bogá nye odſtáli/ w nim [w kościele bożym] ſye zoſtáli/ y ná wyeczne czáſy zoſtoyą/ potwirdzeni á vmocnyeni łáſką bożą/ ták iż nigdy vſtępić nye mogą. KromRozm III A8; ReszPrz 29. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
W przen (1):
Wyrażenie: »potwirdzony na sercu, [w duchu]« (1): Widząc to [szlachetny uczynek Aleksandra] Ricerze iego byli potwirdzeniu [!] ná ſwym ſercu [confortati sunt valde] HistAl H4v; [[św. Jakub do rozpaczającego młodzieńca:] vćyecż ſye do wſpomożenia ſwiętey Anny [...]/ táć [...] otrzyma tobie od páná náſzego Iezu Kriſtá [...] wſpomożenie y poćyeſzenie [...] á młodźyeniecz poćwierdzony w duchu [...]/ ſzedł w dálekie ſtrony JanKoszŻyw F3v].
Przen [czym] (1):
Szereg: »potwirdzon i umocnion« (1): Wierżę też iż ieſt ieden prawdziwy/ y ſwięty koſcioł chrzeſcijanſki/ [...] ſwiątoſciami [= sakramentami] od Chriſtuſa vſtawionymi/ y danymi/ potwirdzon y vmocznion. SeklWyzn Bv.
β. O uczuciach i przekonaniach (zwłaszcza religijnych): trwalszy, bardziej pogłębiony (7): Ktore [zbawienie] wźiąwſzy powod przepowiedánia przez Páná/ od tych ktorzy ſłuchali potwierdzone było. CzechEp 281.

potwierdzony przez co (1): Ieſu/ kriſte raczmy nynye ij zawzdi dac ſwoye przezegnanye przeſktorebi wemnye bila potwyerdzona twa ſwyαta wyara pewna nadzyeya ij myloſc doſkonala BierRaj 22.

potwierdzony miedzy kim (1): iákoż my ſię vchroniemy/ ieſli zániedbamy ták wielkiego zbáwienia? ktore wźiąwſzy początek przepowiedánia przez Páná/ od tych ktorzy ſłyſzeli/ miedzy námi potwierdzone było WujNT Hebr 2/3.

potwierdzony w kim (2): BierRaj 22; iż przez páná początek opowyedánya [nauka zbawienna] wźyęłá/ á przez ty ktorzy go ſlucháli wnas podfirdzona yeſt. KromRozm II f2.

potwierdzony w kim (pl) [= wśród kogo] w czym [= czym] (1): Ktore [zbawienie] wźiąwſſy pocżątek opowiádánia od Páná/ od tych ktorzy ſámi ſlyſſeli/ potwierdzone ieſt w nas/ zá poſwiadcżánim Bożym w známionách/ w cudách/ w mocách rozmáitych Leop Hebr 2/3.

potwierdzon(y) w czym [= pod względem czego] (2): WIdzątz kſiążęta kaplańſcy teyto dziewice [tj. Maryi] dziwny vcżynek [tj. ślub czystości]/ ijże iey vmyſl w obietnitzach ieſt potwierdzon [= śluby się wzmocniły] OpecŻyw 4. Cf poćwierdzony z czego w czym.

poćwierdzony z czego w czym [= pod względem czego] (1): aby zobiawięniá okrutnyi śmierci iego [Franciszka Spiery] ludzkié vmysły niebyły wtym pocwierdzoné/ kczemu ie gniewu pańſkiégo [...] okazanie przywiodło MurzHist V.

c. O władzy: umocniony, utwierdzony na jakimś stanowisku, którego pozycja nie została zachwiana [w czym] (1): Saul będąc potwirdzony w kroleſtwie/ miał wſzędzye zwycięſtwo nád nieprzyiacielmi BielKron 64v.
2. Zatwierdzony, posiadający moc obowiązującą (prawną), usankcjonowany, którego ważność przedłużono (często – ponownie); confirmatus Mącz, Modrz, JanStat; sanctus Mącz, Calep; attestatus, testatus Mącz; approbatus JanStat (83): Articuli ziem Mazoweczkich przes posli Mazoweczkie podani i przes Iego K.Mcz na ninieisem seimie Poczwierdzoni Roku 1542. ZapWar 1545 nr 2646; Toć ſą ty wielebne Reguły [zakonne] [...] od oycá kłamce Dijabłá wymyſlone/ y od Antykryſtá Rzymſkiego potwierdzone KrowObr 137, 151, 192; Gdy kto ktorymkolwiek obyczáiem przygodnym ſtráći liſty ná imienie Kroleſtwá/ táki ma powiedzyeć Woiewodzye y Stároſćie niż rok wynidzye iż mu tym obyczáiem y tego czáſu liſty zginęły: Abowiem ieſli tego nieuczyni niż rok wynidzye/ tedy niemáią być potwierdzone/ áni mu iuż dowod prziydzye ná zgubienie liſtow. UstPraw Hv, I2v; OrzRozm K3; oſkárżyli [Daniela]/ iż przeſtąpił ich vſtáwę. Krol [...] ſzukał drogi iákoby go wyzwolił od thego. Ale oni wołáli iż ſie nie godzi krolowi vſtaw odmieniáć potwirdzonych BielKron 111; Sáſkie Kſiążę gdy od Ferdynándá przyiechał do Smákáldyey 12. dniá Grudniá/ wźięli do dzieſięći lat potwierdzone towárzyſtwo [tj. przymierze] [...] á vſtáwili káżdego w ich wierze zgodnego/ w towárzyſtwo ſwoie pryiąć [!] BielKron 213v, 213v, 360v, 407; Rogitatio, Vcziniony ſtátut/ ále yeſzcze nie potwierdzony Mącz 357d; SkarJedn 176; StryjKron 421; WujNT Zzzzz 4v; Przywiléy wolnośći Zydowſkiéy, przez Boleſłáwá Kśiązę Wielkiéy Polſki, prádziádá Wielkiégo Kázimiérzá dány, potym przez Kázimiérzá Królá potwiérdzony, á przez Alexándrá Królá w Státut wpiſány. SarnStat 249; (nagł) Ten Státut ieſt potwiérdzión. (–) STátut około ſynów kmieckich przedtym vczyniony/ w mocy zoſtáwiamy. SarnStat 661; TEſtámenty przećiwko Státutowi/ który ieſt przedtym przez nas vchwalón/ nápotym nie będźiemy potwieérdzáć: á któré potwiérdzoné ſą/ práwem zbité y pſowáné będą. SarnStat 710; Ná któré [ustawy] ták ninieyſzé nowé náſzé/ iako dawnieyſzé potwiérdzoné/ vprzywileiowány náſz ninieyſzy liſt [daliśmy] SarnStat 939, 62 marg, 179, 374, 378, 842, 960, 990 marg.

potwierdzony przez co (2): ktore [przywołanie mężobójcy] zá pytánim Prokuratoraá będźie potwierdzone przes Sądowny wyrok. GroicPorz nv; Authenticum – Vchwalionę, potwierdzone przezuchwale [lege: przez uchwałę]. Calep 118b.

potwierdzon(y) kim, czym (16): Tákże też náſz wſzechmogący Pan á zbawiciel/ chcąc náznácżyć wierne ſwoie [...]/ nálazł ten obycżay/ áby ná ſobie nośili znák z wody vcżyniony/ á ſłowy Páńſkiemi y Duchem ſwiętym potwirdzony. RejPos 152v; woleli krew ſwoię dáć [...] rozlewać [...] á niſzli tego co ieſt około ſtáwienia obrázow w kośćiele od Apoſtołow podano/ y zwycżáiem ſtárodawnym y koncyliámi ze wſzytkiego świátá zebránemi potwierdzono/ odſtępowáć SkarŻyw 301; tá to iſta Conſtitucia zá czáſu ſczęśliwégo náſzégo pánowánia z potwiérdzenia náſzégo byłá dźierżáná [...] y liſty godnémi wiáry pod záwieſzonémi pieczęćmi Máieſtatu tegóż Królá Káźimiérzá potwiérdzoná SarnStat 952. Cf Wyrażenia.

poćwierdzony gdzie [= w tekście] (1): Zakon iego poćwierdzony był od Papieżá/ w Regule S. Benediktá. SkarŻyw 472 marg.

W połączeniu szeregowym (1): iż [ponurzenie] ieſt vſtáwą BOżą. Naprzod przez Ianá Zácháryaſzowego ſyná zácżętą: á potym przez Iezuſá [...] potwierdzoną roſkazáną y záleconą. CzechRozm 256v.

W przeciwstawieniu: »skazan [= uznany za niesłuszny, niesprawiedliwy] ... potwierdzony« (1): ták iż ieſli ſkazánié od którégo było appellowano/ będźie ſkazano: tedy ten który appellował/ ſwé trzy grzywny weźmie. A ieſli tákowé ſkazánié będźie pochwaloné y potwiérdzoné [approbabitur et confirmabitur JanStat 650]: tedy ten który áppelluie ſtráći ſwé trzy grzywny: któré weźmie ten/ który Práwem wygra. SarnStat 796.

W charakterystycznych połączeniach: potwierdzone(-y, -a) artykuły, ceremonije krztu, kapłaństwo [czyje], list(y) [= dokument(y)] (4), łaska Boża, msza, nauki, nieżeństwo, pisania [= pisma urzędowe], pokoj, przymierze (2), przywilej(e) (4), przywołanie sądowe, reguły (2), skazanie, sprawa [czyja], stan małżeństwa świętego, statut(y) (4), świadectwo (2), testamenty, towarzystwo [= przymierze] (2), ustawa(-y) (3), wola [czyja], wyznanie wiary, zakon, zgoda; potwierdzony Duchem Świętym, listy godnemi wiary, przeżegnaniem kościelnym, słowy Pańskiemi, wjechaniem tryumfskim, wzywaniem imienia boskiego, zapisy.

Wyrażenia: »mocą [czyją] potwierdzon(y)« = authoritate confirmatus JanStat (2): Kartáinſki też Synod [...] piſſe do Inocentiuſá papyeżá oznáymuyąc mu ſprawę ſwoyę przećiwko Celeſtyuſowi kácyrzowi/ áby mocą ſtolice ápoſtolſkyey potwirdzoná byłá KromRozm III P4v; SarnStat 1105.

»potwierdzon(y) pieczęcią(-ami)« [szyk 2:1] (3): abi [wojewoda] roſkazal [...] sprawiedlywoscz nieodwloczna vdzialacz wedle ſpyſkow y przimierza ktore miedzi namy yeſth vczinyono. przisiiegą y pyeczecziamy potwierdzono LibLeg 10/150v; GroicPorz d4v; RejPosWiecz3 96v.

»przykładem [czyim] potwierdzony« (1): Ceremonie krztu S. przykłádem Páńſkim potwierdzone. WujNT Zzzzz3v.

»przysięgą potwierdzon(y)« [szyk 5:1] (6): Czo ſye doticze przimierza ktore yeſt miedzi Krolem yego m. a panem twim wiecznie vczinione prziſſyegą y zapyſſi potwierdzone, ysz pan twoy wſkazal ze ono tak yako prziſſiagl y obyeczal trzimacz y chowacz mocznie chcze LibLeg 10/64, 10/150v; zeznal yſch ſzwyadecztwo yego [...] yeſth falſchiwe. Akrziwą thich tho ſzwyathkow prziſſyegą [...] pothwyerdzone LibMal 1548/143v; BielKron 407v; Testatum religione, Prziſięgą potwierdzono. Mącz 452b; WujNT Hebr 7 arg.

»śmiercią [czyją] potwierdzon« = przedłużony na potomków tego, kto umarł (2): iż dárowánia ſtale y mocnie máią ſtać/ choćby téż Przywiléy ná nie nie był dan: gdy tylko śmierćią onégo który dárował/ ábo którému dar ſle sſtal [!] to było potwiérdzono [dummodo saltem morte donatoris, vel cui donatio facta fuerit, confirmetur JanStat 125] SarnStat 95 [idem] 136.

»[czyim] świadectwem potwierdzon« (1): A my theż namileyſzy bráćia widząc że tho dwoie ludzi/ brát y śioſtrá náſzá/ zácżęli then ſtan małżeńſtwá świętego wedle vſtáwy Páńſkiey/ kthory teras ieſt przeżegnániem Kośćielnym/ y was wſzyſthkich świádectwem potwierdzon/ mamy im wſzyſcy [...] winſzowáć łáſki Bożey KarnNap G2v.

»potwierdzony przed urzędem« (1): A przetoż táć ieſth roznicá miedzy pierwſzymi y tymi [między pismami kanonicznymi a apokryficznymi]: iáko miedzy zapiſy potwierdzonymi przed vrzędem/ á miedzy cyrográfem oſobno od kogo vcżynionym. BibRadz I 481.

Szeregi: »nadany i potwierdzony« (3): y będźiemy ie [obywateli] powinni záchowáć [...] wedle opiſánia Przywileiów [...] pod pieczęcią náſzą Koronną/ ábo Wielkich Kśiążąt Litewſkich im nádánych y potwiérdzonych. SarnStat 1060, 969, 1189.

»pochwalony i potwierdzony« (1): SarnStat 796 cf W przeciwstawieniu.

»postanowiony i potwierdzony« (1): Sancio – Poſtanawiani [lege: postanawiam] tak abi ſtaliezandi [lege: stale zawdy] trfało. [...] Sanctus – Poſtanowioni y potwierdżoni. Calep 943a.

»potwierdzon(y), (i) poświadczan (a. poświadczony)« [szyk 1:1] (2): Provincia triumphalis, Podbita ziemiá pod moc Rzymską co w yechániem Triumfskim potwierdzono y poswiadczano było. Mącz 466b, 452c.

»przyjęty i potwierdzony« (1): Nákoniec náyduią ſię kácerze w Siedmigrodzkiey ziemi/ ktorzy one troie Symbola, álbo wyznánia Wiáry chrześćijáńſkiey od wſzego świátá przyięte y potwierdzone/ z tą tylko proteſtácyą prziymuią/ ile ſię zgadzáią z ſłowem BOżym. ReszPrz 90.

»umocniony i (albo) potwierdzony« = firmatus aut confirmatus JanStat (2): Abowiem wſzelkie ich [pisarzy sądowych] piſánia bywáią vmocnione y potwierdzone Pieczęćią Mieyſką álbo Sądową. GroicPorz d4v; SarnStat 1105.

»ustawion i potwierdzon« (1): á też Papież nieopuśći práwá ſwego/ co zdawná ieſt vſtáwiono y potwyerdzono. BielKron 213.

»wprowadzony i potwierdzony« (1): á nieżeńſtwo wáſze ſmrodliwe/ ieſt od Dijabłá wymyſlone/ y od Antykryſtá Rzymſkiego do Kośćiołá Bożego wprowadzone y potwierdzone. KrowObr 237.

»potwierdzony i (a) zapieczętowany« [szyk 1:1] (2): A Iż po krzćie miał cżłowiek vpádáć z krewkośći [= słabości] ćiáłá ſwego [...]/ iżeby tedy nieroſpatzał w łáſce Bożey ras ná krzćie od Páná Bogá potwierdzoney y żápietzętowáney. Przeto [...] KrowObr 47v; ktorą [zgodę] Rudolf poſeł Papieſki ſwą ręką podpiſał/ y ſygnety Krolewſkim y Pruſkiego Miſtrzá ieſt zápiecżętowána/ á od Pánow Rádnych potwierdzona. BielKron 395.

a. Mianowany na jakieś stanowisko lub zatwierdzony po wcześniejszym mianowaniu przez kogoś innego (23): KrowObr 233v [2 r.]; Ian miał ſyná drugyego Kryſtyerná/ ktory w ſześći leciech był wybran na kroleſtwo ieſzcże zá oycá/ á po ſmireći [!] oycowey we XXVI lat był potwierdzon látá 1514 BielKron 199v, 207 marg, 361v marg; SkarJedn 210.

potwirdzony ku czemu (1): Nondum satis sum confirmatus ad scribendum, Yeſzczem práwie nie yeſt ku piſániu potwirdzony Mącz 128c.

potwierdzon na co (4): KrowObr 233v; Látá Páńskiego 1306. WLádziſlaw Loktek ná kroleſtwo Polſkie/ przed thym wybrány potwierdzon BielKron 369, 361v; SarnStat 207.

potwierdzony za kogo (1): RIngolt Algimuntowic [...] wielkim Xiędzem Zmodźkim y Litewſkim był wybrány/ y ſpolnymi oboiego poſpolſtwá głoſſy zá Páná potwierdzony. StryjKron 285.

potwierdzony kim [= jako kto] (1): Dziekan Mencki/ głoſem wielkim ná ſtolcu ſthoiąc oſławił [= ogłosił] Máximilianá ná then cżás krolá Cżeſkiego/ być obránym y potwierdzonym krolem Rzymſkim BielKron 331.

potwierdzon(y) czym (2): StryjKron 285; Rąk wkłádánie/ ſłowá ſą táięmne/ ktorymi bywa potwierdzon/ ná vrząd kápłáńſki obrány WujNT 453.

W charakterystycznych połączeniach: potwierdzon(y) cesarz (2), opiekun, papież, pisarz, podsędek, sędzia (2), sługa kościelny; potwierdzony na Krolestwo Polskie, na opactwo, na urząd kapłański; potwierdzony głosy [czyimi]; potwierdzon z wielką pompą.

Wyrażenie: »z prawa potwierdzony« (1): Biała głowá ieſli ieſt powodem [= stroną skarżącą]/ tymże ſpoſobem Gwar vczyni/ ále przes opiekuná s Práwá potwierdzonego. GroicPorz v2v.
Szeregi: »deferowan i potwierdzon« (1): A wybrány Sędźia/ Podſędek/ y Piſarz/ Nam wedle zwyczáiu inych źiem Króleſtwá náſzego ma bydź deferowan [= przedstawiany do zatwierdzenia]/ y przez nas ma bydź potwiérdzon. SarnStat 1212.

»instytuowan albo potwierdzon« (1): [szlachcic godny stanu duchownego] będąc ták obran bez profeſsiiéy [= ślubów zakonnych]/ ma bydź przez nas Loci ordinario prȩſentowan: á zátym przezeń inſtituowan álbo potwiérdzon [instituti vel confirmati JanStat 209] ná Opáctwo/ á ma bydź profeſsowan. SarnStat 207.

»potwierdzon i (a) pomazan« [szyk 1:1] (2): Károlus V [...] potym w Akwiſgranie koronowan/ á w Bononiey od Papieżá Klementá potwirdzon y pomázan 1530. BielKron 190v, 207.

»stanowiony i potwierdzony« (1): bo nie tylko Papieżowie od niego [cesarza Ottona] ſtánowieni y potwierdzeni byli/ ále też y Biſkupſtwá/ y Opáctwá wſzytkie/ [...] komv chćiał rozdawał. NiemObr 63.

»wybran(y) (a. obrany) i potwierdzon(y)« = electus, (ac) confirmatus Modrz, JanStat (6): KrowObr 233v; BielKron 331; ábo ſeym/ ábo ieſliby go długo niebyło/ Krol [...] obránego y potwierdzonego [sędziego] niechayby przyśięgą wedle ſpoſobu wyżſzey opiſánego obowiązał. ModrzBaz 93; Ták tedy Troydená iednomyſlnie wybránego/ y od Holſze/ y Gedruſſa Brátow zá dobrowolnym ſpuſzczeniem praw pierworodnych potwierdzonego/ podnieſli ná Wielkie Xięſtwo Litewſkie StryjKron 360, 285; SarnStat 996.

W przen (1): Po śmierći Konrádá Mázowieckiego pokoy był w Polſzcże/ y Boleſłáwow ſtolec [tj. Bolesław Wstydliwy] dopiero na Monárchią [tj. na księcia] potwierdzon. BielKron 361v.
3. Którego prawdziwość lub słuszność została przez kogoś orzeczona, wykazana, poświadczona, uznana; którego prawdziwość została czymś udowodniona; confirmatus, statutus PolAnt; communitus Mącz (30): O dziwná rzecż/ ijż żádné piſmo przez koſciol ſwięty potwierdzoné/ niekladzie tzo dzialál w onych leciech Iezus mily OpecŻyw [34]v; Leop 1.Tim 2/6; WujNT 654.

potwierdzony komu (3): ktore [zbawienie] gdy przez ſámego Páná napirwey opowiedźiáne było/ od tych ktorzy ie ſłyſzeli było nam potwirdzone? BibRadz Hebr 2/3, Gen 22 arg; BudBib Eccli 44/18.

potwierdzony przez co (1): áby złoczyńcá/ kthory by iuż ná śmierć miał być wydan/ toż zeznał po męce názáiutrz przed zgromádzenim wſzythkiey Rády/ [...] co na męce zeznawał Abowiem przes to bywa potwierdzone wyznánie wymęczone. GroicPorz hh2v.

potwierdzon(y) czym (18): Nad to przeſz kazanye apoſtolſkye wſzytkyemu ſzwyatu obyauyona yeſt uyara o criſtuſye y yego mathcze dzyeuyczy maryey a ſznaky/ a dzyuy uyelkyemy yeſt potwyerdzona PatKaz III 106; BibRadz Gen 9 arg, 15 arg; Nomine Deorum sancta testimoniorum fides, Práwe ſwiádectwo które bywa wzywániem ymienia boskiego potwierdzono. Mącz 452b; á toſmy ſie iuż przypłáwili do brzegu y do portu/ [...] to ieſt do náuki ſwiętey/ pewney/ powſzebytniey/ beſpiecżney/ y niezlicżonemi piſmámi potwirdzoney SarnUzn H6v; RejAp 27; WujJud 131v; SkarJedn 49, 50; SkarŻyw 390; WujNT Aaaaaa2v; Ták y nam doſyć ná tym/ iż rodzay od Apoſtołow y ich potomkow ktorzy cudá czynili vkázuiemy/ y tę ich náukę cudámi potwirdzoną przynośimy. SkarKaz 241a, 241a, 419b. Cf Wyrażenia.

potwierdzon skąd [= czym] (1): Wyznawayćie ieden drugiemu przeſthępſtwá (marg) To máią wſzytcy cżynić ſpołecżnie/ á thák ſpowiedź obłudnych ludźi [tj. indywidualna spowiedź katolicka] nie może ztąd być potwierdżoná (–) BibRadz Iac 5/16.

W połączeniach szeregowych (2): SeklWyzn Cv; A [na chrzcie] ſłowá z oną wodą złącżone/ á wiárą vmocnione/ á przez Duchá ſwiętego potwirdzone/ iuż onego cżłowieká cżynią á oddawáią Pánu Bogu iáko wiernego á ocżyſcionego RejPos 153v.

W charakterystycznych połączeniach: potwierdzone(-a, -y) cuda, dekrety, Ewanjelija, koncylija, kościoł, moc [na co](2), nauka(-i) (4), obietnice, obrazy, pismo, początek braterstwa, przymierze, skazanie [= wyrok sądowy], słowa, spowiedź obłudnych ludzi, sprawa [czyja], synody, świadectwo, wiara, zbawienie, zbor święty, zeznanie (wyznanie wymęczone) (2); potwierdzony cudami(-y) (7), dziwy, niezliczonemi pismami, pismem fałesznym, znakiem(-ki) (3).

Wyrażenia: »przykłady potwierdzon« (1): Kthora rzecz kilká przykłády może być potwierdzoná. LeovPrzep Bv.

»potwierdzony pod przysięgą« (1): Obietnice ſą iemu [Abrahamowi] potwierdźone pod przyſięgą. BibRadz Gen 22 arg.

»skutkiem [= czynem, działaniem] potwierdzony« (1): A iáko Olgerd y Kieyſtut záwżdy ſię ſzczerze y vprzeymie [...] miłowáli/ ták też y Synowie ich Iágeło z Witołtem/ áczkolwiek ſrzodek ich miłośći był rozerwány/ wſzákże początek ich bráterſtwá ſkutkiem był potwierdzony. StryjKron 462.

»potwierdzony świadectwem [czyim]« [szyk 1:1] (2): Tegoż ſłowa bożego y piſma ſwiętego ſwiadecztwem prawdziwym/ wſzelkie rzecży/ Synodi/ Concilia/ vſtawi/ y Decrety/ [...] maią być doznane/ doſwiadcżone/ y potwirdzone SeklWyzn Cv; Communita causa Roscii firmissimis et sanctissimis testimoniis virorum, Potwierdzona/ ugruntowána cnotliwych á gruntownych ludzi ſwiádectwem ſpráwá Roſciuſowa Mącz 237a.

»świadkiem(-ki) potwierdzony« (3): Oſławiony o iákie złoczyńſtwo/ gdy by ſye przed kim zeznał tám kędy ná ſtronie nie v Sądu/ A tákie zeznánie byłoby iednym godnym świádkiem potwierdzone/ tákowy podáie do ſyebie znák niemáły ku męce. GroicPorz hh4, hh3v [2 r.].

Szereg: »ustawiony albo potwirdzony« (1): Yeſſczeſſ nye wyerzyſz iż to ſą rzeczy dobre y ſwyęte? ktore z ſtárádawná w koſćyele krzeſćiyáńſkim trwáły/ á nye w krádły ſye milczkyem. [...] duchem ſwyętym ſpráwowáne/ ſą vſtáwyone álbo potfirdzone/ y máyą grunt z ſlowá Bożego KromRozm I [P2].
4. Bierzmowany (1): O potwyerdzenyu [Maryi] tak mouyą yſz gdyſz marya byla doſzkonala krzeſzczyanka byla potwyerdzona acz otym nyepyſano przeſz ktorego byſkupa PatKaz III 136v.

Synonimy: 1. posilony, umocniony, wzmocniony; a. pokrzepczony, pokrzepiony; 2. postanowiony, poświadczony, umocniony; a. mianowany, naznaczony, powołany; 3. dowiedziony, okazany, podparty, pokazany, poświadczony; 4. bierzmowany.

Cf NIEPOTWIERDZONY, POTWIERDZIĆ

MFr