[zaloguj się]
[pdf]

NIEŁASKAWY (17) ai

niełaskawy (9), niełaskaw (8).

W pisowni rozłącznej (9), w łącznej (8).

e oraz pierwsze a jasne; -aw-; -åw.

Fleksja
sg
mNniełaskåw, niełaskawy fN nNniełaskawé
Aniełaskaw(e)go, niełaskawy A A
I Iniełaskawą I
pl
N subst niełaskawy
D niełaskaw(e)m

sg m N niełaskåw (7), niełaskawy (2); ~ (attrib) niełaskawy (1); ~ (praed) niełaskåw (7). ◊ A niełaskaw(e)go (3), niełaskawy (1). ◊ f I niełaskawą (1). ◊ n N niełaskawé (1). ◊ pl N subst (praed) niełaskawy (1). ◊ D niełaskaw(e)m (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde brak.

1. Nieprzychylny, nieżyczliwy; surowy; gniewny; inhumanus Cn (16): Iakoſz kazeſz chwalic zakrwawionem ſertzem Pana nielaſkawego PaprUp H4v; o prózné nádźieie Mé/ z których nie łáſkáwy bóg teraz ſie śmieie. GórnTroas 53.

niełaskawy komu (1): iako też nielubem y nielaſkawem ſobie niewdzietznoſc pokazowali PaprUp A2.

niełaskawy przeciw komu (2): BielKron 124v; Tym miſternym rzemieſłem wſzytcy wſkurać máią/ Ktorzy świát nie łáskáwy przećiw ſobie znáią. Prot C4.

niełaskaw na kogo (7): LibLeg 10/151; GliczKsiąż F8, O3v; BielKron 233v; Scito illum. osorem uxoris tuae, Wiedz żeć ná twą żone [!] nie łáskaw. Mącz 259d; BArtoſzu łyſy/ á z Hiſzpáńſką brodą/ Godźien by łåſki zá ſwoią vrodą. Ale pánienki ná cię niełáſkáwy KochFr 60; ActReg 84.

W przeciwstawieniu: »niełaskaw być ... miłować« (1): ktory ocyec nye biye rozgą ſyná ſwego/ nye łáſkaw yeſt nań/ á ktory miłuye onego/ ſtára ſie o to aby był karánim wyćwicżon GliczKsiąż F8.

Fraza: »gdy Bog niełaskaw« (1): Ale gdy Bog nie łáſkaw/ Iuż niebo miedźiáne: Ziemiá będźie żelázna: polá nie odźiáne. KlonWor 79.
Przen [na co] (1): To przećiw Kálwinowi/ ktory ták nie łáſkaw ná zaſługi wiernych/ że ſię nie wſtydzi mowić/ iż y ſam Pan Chriſtuis ile człowiek nic ſobie nie záſłużył. WujNT 688.
a. Będący wyrazem nieżyczliwości (2):

W połączeniu szeregowym (1): Móy mily ſynu/ wina niedoſtaie [...]. nie wiem tzo vczynitz. Iezus miły odpowiedziáł: Czo mnie ij tobie niewiaſto. To odpowiedzenijé matuchnie/ widzi ſie iakoby ſrogié/ przykré/ ij nie laſkawé/ ale bylo ku nauce naſſé OpecŻyw 41.

Wyrażenie:»niełaskawą twarzą« = nieprzychylnie (1): niełáſkáwą twarzą ná chrome y niedołężne ofiary P. Bog v Máláchiaſzá Proroka poglądał LatHar [+9].
2. Nieobłaskawiony, dziki; immitis Mącz; ferox, immansuetus, incicur, indomabilis, indomitus, intractabilis, intractatus Cn (1): Immitis, Nieſpokoyny/ Nieskromny/ niełáskáwy/ nieogłaskány. Mącz 225a.

Synonimy: 1. gniewliwy, nieluby, nieludzki, ostry, surowy; 2. dziki, nieogłaskany, nieskromny, niespokojny.

Cf ŁASKAWY

MM