« Poprzednie hasło: NIEOCHOTNOŚĆ | Następne hasło: NIEOCHRCZONY » |
NIEOCHOTNY (12) ai
nieochotny (11), nieochocien (1).
W pisowni łącznej (6), w rozłącznej (6).
e oraz oba o jasne.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | nieochotny, nieochocien | n | N | nieochotn(e) |
G | nieochotn(e)go | G | |||
I | nieochotnym | I |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | nieochotn(e) |
sg m N nieochotny (3), nieochocien (1); ~ (attrib) nieochotny (1); ~ (praed) nieochocien (1) Mącz. ◊ G nieochotn(e)go (1). ◊ I nieochotnym (5). ◊ n N nieochotn(e) (1). ◊ pl N subst nieochotn(e) (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.
Znaczenia
- 1. Leniwy, opieszały, ociężały
(9)
- W przen (2)
- 2. Nieżyczliwy; w przen (1)
- 3. Niewesoły (2)
1. Leniwy, opieszały, ociężały; tepidus Mącz, Cn; secors, socors Mącz; frigidus, iacens, instrenuus, languens, languidus, lentus, segnis Cn (9): A owá on nie ochotny/ [...] zową gij Dokonanijé (albo prawym jmieniem Smierć) [...] obalił ſie na łoże. A tak iako cięſzki a gliniaſtégo ciała/ wálaiątz ſie ij tam ij ſam/ młodźieńtza chorégo [...] vmorzył. ForCnR E2; Marcesco, Poczynam być gnuśnym/ Leniwym/ Wywiędłym Nieochotnym. Mącz 209c, 137a, 299b, 398b, 449b, 458d.
W przen (2): Marceo, Więdnę/ Schnę/ Lenieyę. Metaph. Marcet animus, Nie ochotnegom vmysłu. Mącz 209c; Z bárłogu wſtánie: tám iuż myśli nie ochotne/ Włoży zá nádrá ręce/ ręce nierobotne. KlonWor 34.
2. Nieżyczliwy; w przen (1): Cżyń iáłmużnę z máiętnośći twoich/ á niechay nie będzie oko twe nie ochotne gdy iáłmużnę cżyniſz [ne invideat tuus oculus in faciendo eleemosynam]. BudBib Tob 4/7.
3. Niewesoły (2): Animus iacet, Nie ochocienem/ nie weſółem. Mącz 161b, 135c.
Synonimy: 1. ciężki, gnuśny, leniwy, niechętny, nieduży, niegotowy, nierobotny, nikczemny, ociężały, ospały, prożnujący, wywiędły, zgniły, zleniały; 2. niechętny, niechutliwy, nierad, nieżyczliwy; 3. niewesoły, smutny.
Cf OCHOTNY
ZZa