[zaloguj się]
[pdf]

ODŁĘCZAĆ SIĘ (25) vb impſ

W inf -łęcz- (2) CzechEp, NiemObr, -łącz- (1) SkarKaz. ◊ W pozostałych formach -łącz-.

się (17), sie (8).

o prawdopodobnie jasne (tak w od-); a jasne.

Fleksja
inf odłęczać się
indicativus
sg pl
1 odłączåmy się
2 odłączåcie się
3 odłączå się odłączają się
praet
sg pl
3 m odłączåł się m pers odłączali się
conditionalis
sg pl
1 m m pers bychmy się odłączali
2 m m pers byście się odłączali
3 m m pers by się odłączali
f by się odłączała m an

inf odłęczać się (3). ◊ praes 3 sg odłączå się (1). ◊ 1 pl odłączåmy się (1). ◊ 2 pl odłączåcie się (1). ◊ 3 pl odłączają się (11). ◊ praet 3 sg m odłączåł się (1). ◊ 3 pl m pers odłączali się (1). ◊ con 3 sg f by się odłączała (1). ◊ 1 pl m pers bychmy się odłączali (1). ◊ 2 pl m pers byście się odłączali (1). ◊ 3 pl m pers by się odłączali (2). ◊ part praes act odłączając się (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Przestawać być razem; discedere, segregare se Vulg (11):
Przen: O kontakcie człowieka z Bogiem [od kogo] (3): Oto ći ktorzy odłącżáią ſię od ćiebie/ (przez pychę) Pánie/ zginą LatHar 607, 634.
Zwrot: »daleko się odłęczać« (1): Oto ći ktorzy dáleko ſię odłącżáią od ćiebie (Pánie) zginą LatHar 52.
a. Zaczynać żyć osobno; opuszczać kogoś [od kogo] (2): nie tylko w domiech ſwych nie bywáli/ ále ſię y od żon ſwych do czáſu odłączáli WujNT 194; roſkázuię nie ia/ ále Pan; iżby ſię żoná od mężá nie odłączáłá. WujNT 1.Cor 7/10.
b. Zrywać stosunki (6): Gdźie też oto/ nie każeć prześládowáć/ ſzcżypáć/ drapáć/ inſtygowáć/ zábijáć: ále ſię tylko ſchraniáć/ ábo odłęcżáć. CzechEp 30.

odłęczać się od kogo (5): KromRozm II g3v; CzechRozm 241v; A przypatrzyć ſię możemy/ ktorych to Páweł nápominał/ y przeſtrzegał/ iż tákowych ktorzy mieſzkáiąc między niewiernemi/ w ſąśiectwie z nimi będąc/ przedśię od nich ſię odłęcżáć powinni byli. NiemObr 12; Nápomina/ áby ſię odłączáli od Chrześćijánow nieporządnych y niepoſłuſznych. WujNT 2.Thess 3 arg, Gal 2/12.

2. Występować z jedności religijnej; segregare se Vulg (12): KromRozm I E2v; A ták nie máią Duchá ś. ktorzy nie ſą w kośćiele Kátholickim: O ktorych nápiſano: Iż ſię ſámi odłączáią/ ćieleſni/ Duchá nie máiący. WujNT 678, Iudae 19, s. 836.

odłęczać się od kogo, od czego (8): V Pikártow/ Huſow/ Nowokrzczeńcow / Sákrámentarzow/ Lutheranow Proteſtántow/ y wſſech inych/ ktorzy ſye od nas odłączáyą/ wſſyſtko ſye odmyeniło? KromRozm III I4v, F4v; RejPos 169v; á iż nieodłącżyliſmy ſie áni ſie odłącżamy od wiáry Krześćiáńſkiey/ ále od wymyſłow ludzkich. WujJudConf 15; Swieckie Páńſtwá giną/ ktore ſię od Stolice Apoſtolſkiey odłącżáią. SkarJedn [d9]v; CzechEp 357; SkarKaz Oooov. Cf Zwrot.

W przeciwstawieniu: »odłęczać się ... przyłączać się« (1): Kto ſye od koſcyołá odłącza/ ku cudzołożnicy ſye przyłącza KromRozm III F4v.

Zwrot: »od jedności się odłęczać« (1): iż tákże pychą y chćiwośćią zwierzchnośći vnieśieni/ od iednośći ſię kośćielney odłącżáią WujNT 836.
W przen (1): A ty wſzechmogący Pánie á páſterzu naſz/ weźmi nas ná rámioná ſwoie/ á ná ſwiętą opiekę ſwoię/ ábychmy cie poznawſzy [...]/ nigdy ſie nie odłącżáli od ſtadká twoiego RejPos 169v.
3. Odróżniać się, wyróżniać się [czym od kogo] (2): o wáſzey offiárze/ ktorą ſie od proſtych ludzi odłątzaćie/ ták Pan Bog mowi KrowObr 207.
Szereg: »odmieniać się i odłęczać« (1): iedno tylko ſukniámi/ y golenim głow/ od inſzych ludzi ſię odmieniáią y odłątzáią. KrowObr 133v.

Synonimy: oddzielać się, odszczepiać się; 2. odcinać się, odpadać, odrywać się, odstępować; 3. odmieniać się, odrażać się, odstrzelać się, odstrzelawać się, roznić się.

Formacje współrdzenne cf ŁĄCZYĆ.

Cf ODŁĄCZAJĄCY SIĘ

ZZa