[zaloguj się]
[pdf]

ODSZCZEPIAĆ SIĘ (4) vb impf

się (2), sie (2).

Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w od-); a jasne.

Fleksja
inf odszczepiać się
indicativus
praes
sg
3 odszczepiå się
conditionalis
pl
2 m pers byście się odszczepiali

inf odszczepiać się (1). ◊ praes 3 sg odszczepiå się (2). ◊ con 2 pl m pers byście się odszczepiali (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. s.v. odszczepić.

1. Występować z jedności religijnej (z pozycji katolików) [od kogo, od czego] (4):
Przen (1):

W przeciwstawieniu: »odszczepiać się ... mocno [przy kim] stać« (1): Iamći ieſt máćicá práwa/ ktora wdźięcżny owoc dawa/ á wyśćie ſą látorośli/ ze mnie przez wiárę wyrośli. Strzeżćieſz tedy pilnie tego/ ábyśćie od drzewá ſwego/ niwcżym ſię nie odſzcżepiáli/ ále mocno przy mnie ſtali. ArtKanc P5.

a. Nie uznawać władzy papieża (3):
Zwrot: »od jedności się odszczepiać« (2): Ták to ćyęſzki grzech yeſt/ od yednoſći ſye odſſczepyáć KromRozm I O3; SkarJedn 158.
α. Dodatkowo z głoszeniem lub wyznawaniem zasad wiary niezgodnych z katolicyzmem (o ówczesnych nurtach reformacyfnych) (1):
Zwrot: »od papieża się odszczepiać« (1): A ſamże [Luter] zápámyętawſſy tego/ we wſſyſtkyem yákmirz od nyego/ y od głowy á ſprawce yego Papyeżá śmyele ſye odſſczepya KromRozm I G4v.
2. [Postępować inaczej niż inni, różnić się [od kogo]: Azam ja napodlejszy, Bych święta nie miał używać, A od ludzi się odszczepiać? DramStp I 606.]
3. [Odłączać się, tracić kontakt fizyczny [od czego]: Ieſli członek/ od członká odſſczepia ſie: Iákie to iuż ćiáło: Ieſli ćiáło od głowy/ odięto będźie/ gdźieſz iuż żywot ćieleſny ErazmJęzyk Kk4 (Linde s.v. odszczepić).]

Synonimy: 1. odcinać się, oddzielać się, odłęczać się, odpadać, odrywać się, odstępować, 2. oddzielać się, odłęczać się, odmieniać się, odrażać się, odstrzelać się, odstrzelawać się, roznić się.

Formacje współrdzenne cf SZCZEPIĆ.

LWil