Wyrażenie: »kowany ostro« (1): Wołoſki [...] gotował ſie s ſwymi ludźmi ná Podole/ roſkazawſzy by káżdy konie kowáne oſtro miał dla gołoledźi. BielKron 424.

Zwroty: »ostro patrzyć (a. patrzać, a. przypatrować się), patrzący« [szyk zmienny] (4:1): Ocży ſie przeto oſtrzą aby oſtro patrzyli. BielŻyw 92; Vkaż ten kołnierzyk ſioſtro Bo nań trzebá pátrzyć oſtro Bo wnim wzorek bárzo drobny RejRozpr H3; GórnDworz Ii3; KochPs 69; chce X.K ludźi bácżnych omamić: á oſtro pátrzące/ zámydlaiąc im káłkuſem iákimśi ocży práwie náporząd záślepić CzechEp 333.

»ostrzej wejrzeć« (1): Jakuż my pokornie WKM prosimy i upominamy, abyś w to ostrzej wejrzeć raczył, ocz to i nam i WKM gra idzie Diar 89.

»ostro wglądać« (1): Ták/ iáko W.M. pilnie y oſtro w ſpráwy świátá tego [...] wglądáiąc CzechEpPOrz **2.

»ostrze wybaczyć« (1): co ty iákoś oſtrze [perspecta sunt acute] wybacżył/ tákeś też doſtátecżnie podał/ coby wżdy oni winni y zá naprzednieyſze y naznámienitſze rzecży pocżytáć. ModrzBaz Bud π5va.

Zwroty: »ostro (strofować i) karać« = increpare dure Vulg [szyk zmienny] (5): Wſſytko to náń [biskupowie i nauczeni żydowscy] znienáwiſci mowili/ ijż ié kárál oſtro za ijch wyſtępy/ ij za ijch zlé vcżynki Iezus blogoſlawiony. OpecŻyw 119; WujNT 99, 743, Tit 1/13; PowodPr 17.

»ostro nagradzać« (1): A pomniąc iſz po iedney ćięſzkiey niemocy/ ná pośilenie zdrowiá mięſo iádłá y wino piłá: oſtro bárzo to nágrádzáłá. SkarŻyw 580.

»ostro odpowiadać« (1): Leop 2.Reg 19/43 cf »ostro i twardo«.

»ostrze (mówić i) pisać« (2): KrowObr C2; nie radćibym też pod cżás ták ſię bárzo gniewał/ y ták oſtrze nád miárę mowił y piſał CzechEp 10.

»ostro się postawić« (1): y wſzytki z wielką łáſkáwośćią ćieſzył y odpráwował: á temu bogátemu y zacnemu trochę ſię oſtro poſtáwił. SkarKaz 416b.

»ostrze postępować« (1): że mu ieſzcże zá to więcey powinien/ że dla Rzecżypoſpolitey/ ták oſtrze poſtępował [acerrime pugnaret] przećiwko wſzytkim ModrzBaz 95v.

»ostro stanowić« (1): áby do mężoboyſtwá ſerdecznego y vczynkowego ábo do nienawiśći [...] nie przychodźiło: [...] ktore tu Pan IEZVS oſtro bárzo ſtánowi y roſkázuie/ y wielką klątwę ná vcznie ſwoie kłádźie. SkarKaz 315b.

»ostro zakazować« (1): Kácermiſtrzem ſą nie tylo Miniſtrowie/ ále y inni iády Heretyckie podáiący/ z ktoremi bárzo oſtro piſmo towárzyſtwá zákázuie. SkarŻyw 59 marg.

»ostro żyć, wieść żywot« (1:1): na puſſcży oſtro żyl [św. Jan] dla Iezuſa milego. OpecŻyw 30v; SiebRozmyśl [A4].

Szeregi: »ostrze i surowie« (1): Niemiał był ták oſtrze/ y ſurowie piſáć. KrowObr C2.

»ostro i twardo« (1): Ale oſtrzey y twárdziey odpowiádali mężowie Iudſcy mężom Iſráelſkim [Duris autem responderunt viri Iuda viris Israël]. Leop 2.Reg 19/43.

Zwroty: »ostro się dopirać [= o coś się starać]« (1): Tenże [Kato] áby Kráſsowę y Pompeiuſowę/ ktore iuż było ná Konſulatſtwo náznácżono/ możność przełomił/ oſtro ſię Hetmáńſtwá mieyſkiego dopirał [acriter contendit]. ModrzBaz 43v.

»ostrze dowodzić« (1): z ktorych potym oſtrze dowodzą [acute argumententur]/ że pozwána ſtroná ma być ſrodze karána ModrzBaz 94.

»ostro gromić« (1): Tácy ludzie [...] wielką v Krolow z żyćiá ſwe^go świętobliwego/ powagę mieli: iſz im y ręki ſwey kápłáńſkiey vmykáć/ y oſtro ie gromić o grzechy śmieli. SkarŻyw 511.

»ostrze się skarżyć« (1): Lecż też na nas barzo oſtrze ſie ſkárżą powiedáiąc/ że my niſzcżymy ofiárę vſtáwicżną á wiecżną WujJudConf 245.

»ostro strofować (i łajać)« [szyk zmienny] (5): CzechRozm 235v; CzechEp 117; Te ártykuły Kátholickiey wiáry vprzeymie nam Apoſtoł záleca: ſtrofuiąc oſtrze tych/ ktorzy błędy im przeciwne trzymáią y vczą ich. WujNT 784, 420, 430, 845.

Szeregi: »ostro i jadowicie« (1): iáko jáſzcżurki iádowite mátki y rodźice ſwoie kąſáią/ ták oni [protestanci] dáleko ieſzcże oſtrzey/ y dáleko iádowićiey Miſtrze y Miniſtry ſwoie/ niż kiedy Kośćioł chrześćijáńſki/ y Doktory iego kąſáią y pſuią. ReszPrz 61.

[»ostrze i nieprzyjacielskie«: Y potrzebaż wam było ták oſtrze y ták nieprzyiaćielſkie ná oſtro ſie puśćić/ ná vbogą gromádkę y ſtadko maluczkie Pańſkie? BudUrzęd 128.]

Zwrot: »ostrze mowić« = mówić dobitnie [szyk zmienny] (2): Caesim dicere, Krótko ále oſtrze mówić. Mącz 29d; GórnDworz Kk6.

Szereg: »zgoła a ostrze« (1): ále [Kalistenes] mowiąc zgołá/ á oſtrze prawdę/ [...] gárło dáć przed cżáſem muſiał GórnDworz Kk6.

Zwroty: »ostro patrzyć« [szyk zmienny] (2): á [koń] podnioſzſzy głowę ſwoię pocżął oſtro páthrzyć na Alexandra [cepit fortiter aspicere Alexandrum]. HistAl B; Alexander wziąwſzy trunk/ w iednej ręce trzimał á w drugiey liſt pátrząc oſthro w twarz Filipowę [in facie medici fortiter intendebat] HistAl E2v.

»ostro się stawić« (2): By ćię przećiwnik nie wzgárdził Pátrz by mu ſie oſtro ſtáwił BierEz F4v; Przy wielkim ſtádźie máły ielonek ſie báwi/ Rożków ieſcze nie czuiąc/ oſtro ſie nie ſtáwi GórnTroas 40.

Szereg: »czujno i ostro« (1): Wſzakże mym zdánim to ſię właśnie o Kacermiſtrzách [...] rozumie: iſz ſię ich towárzyſtwá ták cżuyno y oſtro ſtrzec mamy SkarŻyw 59.