1. Zatrzymać się w miejscu lub czasie, nim coś nastąpi; być w pogotowiu, trwać w jakimś stanie; exspectare, manere, operiri, praestolare Mącz, Cn; mantare, permanere, obsidere Mącz; in exspectatione esse Cn (275): On mnimáiąc by go pſem zwał/ Szedł ode drzwi cżekáć niechćiał. BierEz E2v; y Roſkazała my w. K. M. zażądaniem moiem/ gleitv pomknąć kv ſprawie/ przeſ ſwego właſnego komornika/ Hendrika/ alem go niemogł (przeſ ſzeſć dni czekaiącz) doſtać SeklWyzn 4v; A tak darmo ſyę ċzas kroczy Aċ ſędzia ċzeka zdobroczy RejKup z6, v3v, v4v, v7; KromRozm I N4; RejWiz 33, 122, 131v; RejFig Bb5v; Tenći dźień ieſt cżternaſty/ iáko cżekáiąc trwaćie łácżni nic nie iedząc. BibRadz Act 27/33; BielKron 32v, 191v, 227v, 252, 330v; Mącz 264c, 380a; ſługá [...] nie wſzedł tám/ ále cżekáiąc v drzwi/ ná łáwie záſnął GórnDworz Pv, R7v [2 r.]; RejZwierc 120v, 238v; BielSpr 14; SkarŻyw 492, 545, 571; KochPieś 25; Czekał y Pan Kanclerż przedewroty ActReg 71, 11, 27, 84; GostGosp 28; WujNT Luc 23/35, Act 27/33; y ten porządek czynimy/ áby Káſztelan [...] trzy dni ná mieyſcu ku śćiągnieniu náznáczonym w powiećie ſwym czekał. SarnStat 302; SiebRozmyśl K2v; PowodPr 58; CiekPotr 8, 66; GosłCast 28; KlonWor 34.

czekać kogo, czego [w tym: kogo czego z czym (9)] (151): A Páná ták z łáźniey cżekay. BierEz A2; Kowal widząc iż nie ſzcżeka/ Iedno ſpiąc obiádá cżeka: Kijem go z domu wypędził BierEz K2v, B3, C2, D2, Kv, K3, O2, O4v, Q2v; Iezus mily wten cżas v matki w żywocie mieſſkál wedle biegu cżlowiecżego/ cżekaiątz mieſiątza dziewiątego. OpecŻyw 14, 4v, 30, 51, 58v; ForCnR D4; FalZioł IV 27a; GlabGad G4; MiechGlab 17, 56; LibLeg 7/36 [3 r.], 11/9v, 75v; muſchil ich czekacz trzi dny LibMal 1543/68, 1544/93v, 1547/125v; RejRozpr B2; A tak iuż naprżod idzcie a tam mię czekayćie RejJóz Ov; RejKup v8, x4v; HistAl F; y czekawſſy go tyydźyeń [!] yáko był ſam Sámuel roſkazał/ nyechćyał dáley czekáć KromRozm I N4; MurzNT Luc 12/36; GroicPorz kv; Leop Luc 1/21, Act 17/16; czekaymy żniwá/ áż Pan przyydźie ná żniwo ná ſwoie OrzList f2; UstPraw D2v; A wzdycháiąc vſtáwicżnie/ świtánia cżekáłá. KochZuz A3v; RejZwierz 38, 113, 137v; BibRadz Ruth 1/13, Ier 3/2; á v forty cżekáli iey kápłani BielKron 113v; Lubcżánie poráźili/ rozbili y pobráli okręthy Holánderſkie v Gdańſká nád Helem/ kthorzy ſobie przeſpiecżnie ſtali ná morzu cżekaiąc wiátru BielKron 408, 32v, 34v, 64v, 114, 191v (26); Herus nos apud aedem Veneris mantat, Pan nas przi kościele bogini Veneris czeka. Mącz 208d; Abi intro ibi me operire, Idź w dóm tamże mię czekay. Mącz 264c, 243a, 319b, 370d, 410d; ále tá rychley przycżyná ieſt iey ſmierći/ iż ſie iey długi cżás zdał cżekáć do iutrá GórnDworz Y8v, C2v, P5; á ią tu áż do twe^go przyiáchánia będę ćie cżekáć. HistRzym 77, 17v; RejPos 106, 110, 127v, 137v, 237 (11); RejZwierc 59, 149v, 150v, 158, 176, 270v; BietSpr 56, 58v, 67v; MycPrz I Cv; Strum I; KarnNap F; á cżekáiąc nocy/ przyſtąpił do drzwi Oycá ſwego SkarŻyw 134; Rano ſzedł tám gdzie iego kázániá ludzie cżekáli. SkarŻyw 309, 112, 212, 252, 336, 390 (11); mieſzkał potym w Korczinie piętnaśćie dni/ czekáiąc przyiazdu Krolewny StryjKron 472; KochFr 26; KochSz C2v; KochSob 56; BielRozm 33; ActReg 71, 72, 172; GostGosp 94; GrochKal 22; GrabowSet S2; WujNT Luc 8/40, Ioann 5/3, Act 10/24, 17/16, 20/5, 1.Cor 16/11; „Niechaj panowie sądowni tak długo poczekają, jako ja też pana podsędka czekał”. ZapMaz II G 97/89; SkarKaz 489b; CiekPotr 72; SkarKazSej 694b; KlonFlis C3v, Ev; KlonWor 63. Cf czekać czego przy kim; »czekać czasu«, »końca czekać«, »niedługo czekać«, »odpowiedzi czekać«, »poki czekać«, »z radością czekać«.

czekać czego przy kim (1): á poſłáć do woyſká nieprziyaćielſkiego táiemnie tym poſłem ktory tego cżeka przy mnie w táiemnośći. BielSpr 39v.

czekać komu (2): áſz ſię ieden zuchwálec obrał: ktory innym przygániáiąc/ iſz mu ták długo cżekáli/ ſam go zmoſtu zepchnął. SkarŻyw 403; ZawJeft 12.

czekać na kogo, na co [w tym: na kogo z czym (1)] (16): LibMal 1543/68; A gdyby páni wyſzłá ná to iuż cżekáli. RejWiz 25v, 23; Leop Act 28/6; BielKron 331; permanere per translationem, Ná niektórą rzecz czuháć/ Czekáć/ Godzić. Mącz 207c, 207a, 350c; Tyſiąc gáler na kotwicách pogotowiu ſtoi W Aulidzie: ktorzy tylko ná poſły cżekáią. KochOdpr D3; SkarŻyw 89 marg; KochPhaen 24; KochPam 85; y dlatego (przy innych przyczynach) tydzien na odpis czekał ActReg 138, 86, 125; CzahTr D4, E2v.

czekać czym (1): á poſluſzeńſthwem nieiakhim cżeka aże mu znamię dadzą gdy czo czynić ma FalZioł IV 6b.

czekać z czym (16): oto Pan moy/ Dał ćię prośić ná obiad ſwoy: Y będzie ćię z iadłem cżekał BierEz D2; RejRozpr B2; RejKup v8; RejWiz 59; A puſtelnik ná brzegu/ s pochodnią go cżekał. RejZwierz 113; BielKron 72, 322v; Manet te hic ampla satis conditio, Czekáyą ná cię dobrze s uczciwym vrzędem. Mącz 207a; RejPos 106, 240, 286, 345v; RejZwierc 176; KarnNap F; SkarKazSej 688a; KlonWor 42.

Ze zdaniem dopełnieniowym [aby (3), zaimek względny (5), inne wskaźniki (5)] (13): OpecŻyw 26v; y teraz iuż ſą pogotowiu/ cżekáiąc cobyś im oznaymił. BibRadz Act 23/21; BielKron 47, 450v; GórnDworz O5; RejZwierc 26, 159v; z poſły y námieſtniki ſwymi cżekał/ áby mu drugi raz dano znáć/ żebj prożno w cudzey ſtronie poſłowie ie^go nie mieſzkáli SkarŻyw 89; A koń vſzy náſtáwiwſzy/ cżekáł rychłoli wynidzie Smok. SkarŻyw 187; CzechEp *3; KochSz C3v; KochPam 86; ActReg 49.

Ze zdaniem okolicznikowym czasu [w tym z zapowiednikami: tak długo (2), dotąd (1); aż (14), aż(e)by (4), iż (1)] (19): Siedź gośćiu nic mi nie ſzkodziſz: Cżekay áż będzie gotowo BierEz K4; FalZioł IV 6b; stall cząkayacz aſz by mv Trzewyky wynyeſzyono LibMal 1545/103; RejZwierz 110; BibRadz 2.Reg 7/9; á kazáłá v forty cżekáć áż záſię przydzye. BielKron 113v, 72, 306v; Mącz 97c, 440d; OrzQuin V3; GórnDworz M7, T7; Tedy ſędzia długo cżekał áżeby przyſzedł HistRzym 119v; RejZwierc 70v; KochSz B2; ArtKanc G16v; ActReg 56; Przeto ty cżekay/ áżći drąg odwiodą/ Nie trącay brodą. KlonFlis Hv.

2. Spodziewać się, przewidywać, mieć nadzieję na coś, liczyć na coś, oczekiwać czegoś; exspectare Mącz, Calag, Cn; struere, timere Mącz (725): A tom ya cżekał w ſerdecżney ſwoyey vprzeymośći LubPs Q; SeklPieś 19v; Mącz 88c; Co tu cżekaſz/ nie inego iedno śmierći nagłey. HistRzym 10; RejPos B, 75v; BudBib Is 64/2; BudNT S2v marg; Widźimy iáko wiele ludźi/ [...] że zteſknice cżekáiąc vmieráią/ od miecżá y inemi ſpoſoby giną. ModrzBaz 92; Serce czekáiąc vſtawa/ nádźieiá nie ſtánie KochPs 182; SkarŻyw 484.

czekać kogo, czego (612): Z Ezopá ſie náśmiewáli/ A iego złego cżekáli. BierEz A2v, E4v, G3, H4, Nv, N2 (10); OpecŻyw 167; PatKaz III 105; Ale Secundus ſmierci ſobie mało ważąc zmilcżenim ſmierci cżekał BielŻyw 134; Uſtała, czuſz przed tesknoſcią cżekaiąc pana Ieſuſa WróbŻołt oo6, B7v, 55/8, 61/2, 103/10, 118/95; atak ya od cziebie odprawi czekam y ządam a nieodkogo ynſchego. LibLeg 10/153v, 11/161v; RejPs 48v, 191v; RejRozpr D4, H4v; Iakos każał cżekamy ſzczęſliwey odprawy Bychmy z dobrą nowiną do ſwych przyechali RejJóz M8, H3v; Ale iuz niewczas narzekać Iedno pewney ſmierczy czekać. RejKup f5v, d6v, v4, dd8v, ee5v; MurzHist A3, D4, F4, N, P4v, R4; MurzNT 48v, 61, 96, Mar 15/43; MurzNTSekl A4; Dla czegoż/ á ktorym ſpoſobem dał był żydom ſtáry zakon/ gdy inego czekáć myeli? KromRozm II i3v, a3, a4; LubPs G3, K2v, L, X6, bb5, hh6; Niechay teſz żadny po Papieżu nietzeka iákiey popráwy/ ábowiem według przyſięgi ſwoiey inák tzynić niemoże. KrowObr 40v, 78v [2 r.], 132 marg, 132v, 186v [2 r.], 192v, Tt3v; RejWiz 33v, 59, 94v, 159, 162, 164 [2 r.]; Leop Prov 20/22, Eccli 6/19, Phil 3/20, 1.Thess 1/9; ná ktorego oko y wiára człowiecza patrząc/ błogoſłáwieńſthwá od Bogá/ z onego przybytku widomego czekáłá OrzList c2v; á czegoż czekáć innego w Polſzcze mamy/ iedno rychłego zginienia OrzList h2, h3, h3v; RejZwierz 47v; BibRadz I *7, 2.Reg 6/33, Hab 2 arg, Iob 7/2, Phil 3/20; OrzRozm A4, N4v, T4v, V [2 r.]; BielKron 165v, 214v, 230, 330v, 332 (9); LeovPrzep Fv; Legatarius, Ten komu co yeſt odkazano/ też który czeka ſpadku po kim. Mącz 186d, 9d; Doſyćći mnie ná Przemyſkiéy Kánoniéy/ na ktoréy przeſtawam/ y tu śmierći czekam. OrzQuin O2, A2, C3v, Dv, Gv, Ov, S4v; Bog dobrze wſzytko cżyni/ prożno tu nárzekáć/ Bo czegosmy nie godni/ przeczże tego czekáć? Prot Bv; A ták rozráduycie ſie wierni/ á cżekaycie bez wſzego ſtráchu thego ſędziego ſpráwiedliwego ſwoiego RejAp 127; á cżekáią poſpołu y s Pánem ſwym náwrocenia káżdego. RejAp 154, CCv, 19, 20v, 94, 117v (18); Ale naypoſpolitſza trefność tá ieſt/ kiedy cżłowiek ná ſwe ſłowá/ dáleko rozną powieść ſłyſzy/ niż tá kthorey cżekał GórnDworz P7v, C3v, E8v, G7v, L, P8v (9); Opáctwá ia tu cżekáć niebędę ále poydę rodźicow mych ſzukáć. HistRzym 34, [118]; A cżegoż iuż dáley cżekáć maſz? ná coż ſie iuż dáley rozmyſláć maſz? RejPos 6v; á tho ſą wſzytki pociechy náſze/ podobáć ſie Pánu Bogu ſwemu/ á cżekáć nád ſobą wypełnienia wſzytkich miłośćiwych obietnic iego. RejPos 143, B2, 2 [2 r.], 6, 7, 8 (65); BiałKat 103v; Płátnerz cżeka kłopotow/ chłopek na wśi żniwá/ Barwierz zwad/ Grubarz moru/ á Młynárze mliwá. BielSat C3; GrzegŚm 14 [2 r.], 35; Iuż nicżego nie cżekáſz iedno oney ſpokoyney źimy/ ábyś też ſobie odpocżynął od wſzelkiey prace ſwoiey. RejZwierc 136, B2v, [28³], 71, 85v, 115v (28); BielSpr 59v; WujJud 25v, 192, 214, 237; KochList 1; RejPosRozpr b3v; RejPosWstaw [21³] [2 r.], 111; Lecż dobrá ocżekawałem á przyſzło złe/ cżekałem też świátłośći/ á przyſzedł mrok. BudBib Iob 30/26, 7/2, Is 8/17, 2.Mach 7/14, 9/25; MycPrz I [C]2; WierKróc A3v; BudNT C2v; StryjWjaz Bv; CzechRozm 45v, 93v, 169v; PaprPan B; ModrzBaz [38], 69, 73v, 107v, 116v, 120v, 125v; SkarJedn [A*2], 44, 148, 343, 383 [3 r.], d6; KochDryas A2; KochOdpr B3, C2v, D3; Oczko 27v; Do twégo ſądu ia ſye vćiekam/ Y ſpráwiedliwéy ſkaźni twéy czekam KochPs 21, 7, 10, 57, 82, 92 (12); poſzli mię do odchłáni/ á ia onym oycom/ ktorzy ćię tám cżekaią/ ſzcżęſliwym poſłem zoſtánę SkarŻyw 113; wolę ćię z oycy cżekáć SkarŻyw 245; tám Bárthłomiey S. ná wyſpie Tybru kośćiom ſwoim dniá ſądnego cżekáć każe SkarŻyw 408, A4, A5, 2, 3, 41 (34); W ktorą nádźieię żywieſz? czego czekaſz więcéy? Czemu śmierćią żáłóśći nie zbywaſz co pręcéy? KochTr 15, 23, 25; MWilkHist E2v, F2, F2v [2 r.], G3, I, I2v; StryjKron 390, 572, 622, 682, 697, 752; CzechEp 304, [400], [410]; NiemObr 162; KochFr 7; KochDz 106; KochWz 138; ReszPrz 98; ReszHoz 137; ReszList 188; WisznTr 9; BielSen 10; Przed nią gwiazdy drobnieyſzé po iednéy znikáią/ y ták iuż przyſzłéy nocy nieznácznie czekáią. KochPieś 9, 34, 38, 40; PudłFr 15, 26, 32, 33, 45, 62; Duſzá moiá Páná cżeka ArtKanc L11v, A10v, D12, G13v, M17, N18 (10); BielRozm 20; GórnRozm N3v; KochWr 16, 26; PaprUp Fv; ActReg 32, 156; Zwłaſzcżá gdy ſie tráfi dobremu goſpodarzowi ſwoim vrobkiem w dobry rok głodnego cżekáć. GostGosp 48; GórnTroas 14, 24; Iużem zwątpił w rátunku/ śmierći cżekam tylko GrabowSet F, F2v; KochFrag 28; Czegóż tedy czekaćie? álbo iáką ſie wżdy nádźieią cieſzyćie? OrzJan 14, 15, 23, 105, 110, 125, 130, 134; LatHar 31, 91, 249, 554, 652; Tyżeś ieſt on/ ktory ma przyść/ czyli inſzego czekamy? WujNT Matth 11/3, s. 3, 204, Luc 7/19, 20, s. 299 (22); SarnStat 986; KlonKr B3v; PowodPr 36, 57; ále ráczey hoynośći miłośierdźia iego niżli ſądowego ćiáſne^go pytánia czekam. SkarKaz 352b; Heretycy Chryſtuſá odmieniáią y ieſzcze inſzego cżekáią SkarKaz Ooooc, )(2, )(3, 1a, 5a, 8b (16); CiekPotr 58; SkarKazSej 670b, 701a; KlonFlis A4v, D3v; KlonWor 38, 78; PudłDydo B; Lecz komu cieniem zaydźie ſzczęśćia koło/ Kázał trwáć/ świátłá czekáiąc weſoło. SzarzRyt D3v, C4v. Cf czekać czego w kim, Ze zdaniem dopełnieniowym, »czekać czasu«, »do słusznego czasu czekać«, »czekać czego dobrego«, »doma czekać«, »końca czekać«, »czekać łaski«, »czekać miłosierdzia«, »nadzieje czekać«, »niedługo czekać«, »nie mieć czego czekać«, »czekać obietnice«, »pociechy czekać«, »pomocy czekać«, »z radością czekać«, »szczęścia czekać«, »ratunku czekać«, »czekać zmiłowania«.

czekać czego w kim (1): Ktorych Pan długo cżekał/ by ſię z nich kto vznał. A dźiwnie im folgował, cżekáiąc w nich rządu ArtKanc K6.

czekać do czego (9): á iż go iuż pewnie cżekáią do towárzyſtwá ſwego. RejAp 131v, 50v; RejPos 12v; Chryſtuſa do náuki cżękáiąc [!]/ rozumu nie mam. SkarJedn 44, 343; KochPs 52; SkarŻyw 2, 245; SkarKazSej 660a.

czekać od kogo, od czego [w tym: czego od kogo, od czego (48), od kogo na co (1)] (49): WróbŻołt 61/2; LibLeg 7/103, 10/153v; RejPs 191v; MurzHist A3; niechayże tedy żadny wierny nieſzuka/ od takowych Biſkupow/ áni potwierdzenia [...] áni tzeka od nich Concilium żádnego KrowObr 132v; OrzList c2v; BibRadz 2.Reg 6/33, Hab 2 arg; OrzRozm N4v; BielKron 200, 230, 306v, 330v, 393, 410v; nieczekay nic od Bogá/ áni duſzy/ áni ćiáłu pożytecznégo ſobie OrzQuin Gv, Dv, S4v; GórnDworz C3v, Eev; RejPos 27v, 46v, 226v; RejZwierc [272]; WujJud 214; BudBib 2.Mach 7/14; ći chwały y sławy od Bogá cżekáć máią/ nie od ludźi. ModrzBaz [38], 69, 73v, 102v, 107v; SkarŻyw 82; StryjKron 697; ReszHoz 137; Ieſliże ty konceptu nie zrozumiéſz ſwégo/ Odemnie nań nie czekay wykłádu żadnégo. PudłFr 26, 30; ArtKanc M17; KochWr 26; PaprUp Fv; ActReg 61; OrzJan 23; WujNT 323, Act 23/21; WysKaz 40; SkarKaz 161b, 273b, 514a; SkarKazSej 688a.

czekać według (a. wedle) czego (3): RejAp 19; RejZwierc 131; Cżekayże y ty według żądánia moiego SkorWinsz A3.

czekać z kogo, z czego (11): OrzList c2v; RejPos 72v, 201; Z Kſiążąt źiemie Pomorſkiey czego też czekamy MycPrz I [C]2; ArtKanc N18, N19v; OstrEpit A2v; SkarKazSej 669a. Cf »czekać z obietnice«.

czekać co [cum A lat.] (1): wszakze ia sam będę czekał resolutionem wci ActReg 69.

czekać k(u) czemu (2): nie potrzebáć nam Turków áni Tátárów/ áni Moſkwy ktemu czekáć. OrzQuin Ov; ArtKanc T.

czekać na kogo, na co (40): LibLeg 7/103; RejPs 100v; LubPs O2; Mącz 97b, 350c, 422c; RejPos 261, 345, 345v; ná słowo twoie cżekałem. BudBib Ps 119/147, Ps 26/14, 36/7, 34, Prov 20/22; Calag 227b; Skażeſz co kiedy ſpráwiedliwie? czyli/ Kto ná to czeka/ bárzo ſye omyli? KochPs 84; StryjKron 732; NiemObr 23; Więc ieſli nie zié/ tedy przedśię ſczeka/ A vſtáwicżnie na twoie złé czeka. KochFr 15; WerKαz 288; ArtKanc T10v; ZawJeft 10; Z Rusi Strachy słychac snadź Tatarowie czekaią nanasze vbespieczenie. ActReg 156; OstrEpit A2v; ábyſmy gotowemi byli/ czekáiąc ná przyſzćie iego. WujNT przedm 39, 2.Petr 3/14; SiebRozmyśl F4v, Gv; SkarKazSej 660a, 673b; KlonFlis D3v. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym, »czekać na obietnice«, »czekać na okazyją«, »na pomoc czekać«.

czekać z czym (2): A cżegożty záſię cżekaſz s tym przyſciem Páńſkim vbogi nędzny wywrotniku RejAp 198; RejPos 57.

czekać po kim (7): KrowObr 40v; Cżego iuż y ná dálſzy cżás ludzie beſpiecżnie Po tobie cżekáć mogą KochDryas A2; SkarŻyw 13; KochDz 106; Iuż baczę/ że niepewną ći nádźieię máią/ Ktorzy wiáry po miłych ſwych pewnéy czekáią. PudłFr 32; OrzJan 125; SkarKaz )(4.

czekać przy czym (1): gdybyſmy go domá przy miłych ośiádłośćiách náſzych/ y przy duſzach świętych náſzych czekáli OrzJan 134.

cum inf (2): tácy cżekáli też ludu wielkiego kſobie przyść z Fryzyey/ Holándryey BielKron 214v; RejPos 324.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: tego (8), na to (5); aby (18), ażeby (1), by (3), jesli (3), żeby (3), gdy (1), iżby (1), jakoby (1), że (1), zaimek względny (7), inne wskaźniki (4)] (43): BielŻyw 82; wſzytki zwierzęta od ciebie miły panie cżekaią aby im dał pokarm cżaſu ſluſznego. WróbŻołt 103/27; RejPs 36v, 48v; RejKup z8v; MurzNT 18v; LubPs O, bb3v; RejWiz 116, 180, 193v; LeszczRzecz A4; RejZwierz 117v; BielKron 127, 316v; Mącz 270d, 456a; OrzQuin X; SarnUzn Bv; HistRzym 77; RejPos 59v [2 r.], 82v, 192; HistLan E4; RejZwierc 144, 150v; WujJudConf 146; cżekałem też kto by (mię) żáłował/ lecż niemáſz BudBib Ps 68/20; MycPrz II C2v; Strum R3v; Oczko 20v; SkarŻyw 82; KochTr 24; StryjKron 747; Czekáłá śmierć/ żeby był Gąſká mówił grzeczy. KochFr 30; WerGośc 231; BielSen 9; PudłFr 68; ArtKanc K5v; GórnTroas 44; OrzJan 12; PowodPr 65.

Ze zdaniem okolicznikowym czasu [w tym z zapowiednikiem: dotąd (1); aż (5), ażby (3)] (8): I także byſmy nawrocęnia ku panu naſze^go nieodkładali/ czekaiąc ażbychmy byli od pana ſami oſobliwie ſkarani MurzHist B; Leop Hebr 10/13; Tym ie nápomnina áby czekáli áż ſię okaże owoc Ewánieliiey. BibRadz II 9c marg; Rzeczy twey ſpráwiedliwey nikt nie fforytuie/ Czekay áż ſię nád tobą Bog wieczny zmiłuie. Prot Bv; BudBib Iob 14/14; Niechayże mię tám cżekáią Dotąd áż mię oglądáią. MWilkHist I; WujNT Hebr 10/13, Iac 5/7.

Ze zdaniem okolicznikowym celu [aby (4), by (3)] (7): Tak iako oni cżekali duſze moiey (aby ią zagładzili) WróbŻołt 55/8, 118/95; RejKup d6v; BielKron 165v; RejZwierc 186v, 216v; Cżekałem ćiebie Pánie/ byś pokorę moię Wybáwił z nawáłnośći GrabowSet F2v.

W charakterystycznych połączeniach: czekać dnia sądnego (4), Mesyjasza (3), śmierci (14), zapłaty (odpłaty) (12), zbawienia (3), zmartwychwstania (4).

3. Zwlekać, ociągać się, spóźniać się z czymś, odkładać do pewnego czasu lub zdarzenia, wstrzymywać się z decyzją; demorari Mącz, Cn (203): OpecŻyw 45v; RejJóz H8; Diar 83; Ten rzekł/ widziſz żeć trudno/ pocżkay cżáſu máło. Rzekłá/ nie cżekałbyś ty/ gdybyć ſie ták sſtáło. RejZwierz 3v; BibRadz Gen 8/12; BielKron 5, 64v, 244v; Mącz 207a, 208d, 378c; GórnDworz V5; A Pan widzącz tákie ſwowoleńſtwo/ miłośćiwie cżeka/ á żáłościwie płácże nád thym nędznym RejPos 197, 172v; RejZwierc 166v; SkarŻyw 270; GostGosp 84; SkarKazSej 662a; SzarzRyt D2.

czekać kogo, czego [w tym: kogo, czego z kim, z czym (6)] (66): BierEz L; PatKaz III 88v; Lecz Polanie mądrzey vdziałali/ Namowy od krola nie cżekali KlerPow 9; RejRozpr F4; LubPs B6 marg; KrowObr 185; RejWiz 71, 194; OrzList e4v, f2v; BielKron 57, 223, 242v, 403v, 457v; Item demorari aliquem, Czekáć kogo. Mącz 233b; Gdy groźil nieprzyiaćiel/ nie cżekałem trwogi/ Zágony poprzedawſzy/ to ią záráz w nogi. Prot A3v; ProtStoj Ev; RejAp 150; gdyż on doſyć długo vpomina każdego/ doſyć cżeka vznánia iego RejPos 335v, 75, 85v, 192, 195v [5 r.], 244 [2 r.] (15); BielSat E; RejZwierc 188v, 262v; BudBib Ps 105/13; SkarŻyw 4, 56, [223], 335, 503; KochJez A2; ArtKanc K6; ledwie to vprośił/ dawſzy Actorowi połowicę pieniędzy/ że mu drugiey połowice czekáć obiecał. GórnRozm F2, M3; ActReg 147; A gdyby rok táki był/ coby ſie ſprzątnąć nie mogło/ tedy lepiey Wioſny cżekay. GostGosp 112; á co Pan roſkaże/ iuż z tym drugiego roſkazániá nie cżekáć/ ále záraz vcżynić GostGosp 148; GórnTroas 66; GrabowSet N; WujNT przedm 37, s. 557, 1.Cor 11 arg; SkarKaz 42a, 275a, 352b; Pan cżekáiąc pokuty/ mowi: Przyiaćielu KlonWor 28, 35, 68, 78. Cf czekać w czym czego, »z cierpliwością czekać«, »czasu czekać«.

czekać w czym czego (1): W każdey rzecży cżaſu cżekay BielŻyw 20.

czekać do czego (4): (z czym gdyby ſię było do Seymu czekáć miáło/ śiłáby złego [...] vrość mogło) GórnRozm M3. Cf »do czasu czekać«.

czekać komu (1): Bo dyabeł ſwego pilen gdy ſie iego miele/ A nie cżeka żadnemu do drugiey niedzyele. RejWiz 139.

czekać ku czemu (2): PatKaz III 88v; może ſzeſći Niedźiel ku przedániu nieczekáć. GroicPorz r.

czekać z czym (11): A bárzo to ná cienkiey záwżdy wiśi nići/ Wierz mi nie cżekáią s tym nigdy trzećich wići. RejWiz 71, 194; BielKron 64v, 403v; Pan długo cżeka s pomſtą. RejPos 195 marg, 195v, 335v; Ieſli prżyſzło co nowego ná Koronę/ nie czekał Krol z tem Seymu GórnRozm M3, M3; ActReg 141. Cf Ze zdaniem okolicznikowym czasu.

czekać za kim (1): Wierz mi lepſzy porządek onby ſpráwił w Ruśi/ Tylko że zá ſtárſzemi on iuż cżekáć muśi PaprPan N2v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [aby (5), by (1), iżby (1), inne wskaźniki (5)] (12): Cżeka áby ſie vznáł á żáłował thego/ Iż ták márnie obráźił Páná ták dobrego. RejWiz 130v; RejFig Aa2v; BielKron 146v; RejAp 83v; Cżekał pan Koſtká/ iżby dáley mowił pan Boiánowſki GórnDworz X5v; RejZwierc 5, 84; Stráſznyś ty pan: nie korzyſta w duſzy Ktoby czekał/ kiedy ćię gniéw ruſzy. KochPs 112; SkarŻyw 113; MWilkHist Cv; PowodPr 32; SkarKaz 241a.

Ze zdaniem okolicznikowym celu [aby (1), by (1)] (2): PatKaz III 88v; A dla tegoż czeka Pan áby ſię zmiłował nád wámi BibRadz Is 30/18.

Ze zdaniem okolicznikowym czasu [w tym z zapowiednikiem: z tym (1); aż (3), ażby (2)] (5): RejPos 245v; Y Więc z tym czekáć/ áż będźie táki prżekonány práwem? GórnRozm C4v; LatHar 566; KlonWor 9; A ták sfolguy proſzę cie ſwoiey okrutnośći/ Cżekay máło áż miną morſkie nawáłnośći. PudłDydo B2v.

4. Być w przyszłości czyimś udziałem, być przeznaczonym (18):

czekać kogo (17): iże mnie czeká nietilko proſte potępienié ale coſz inſze^go nierowno cieſzſzé^go. MurzHist R4v; KrowObr 125v, 240v; RejWiz 78; á wſzytcy ćię kxiążętá Ceſárzem wybráli/ á cżekáią ćie weſele z Antyochowemi kleynoty HistRzym 14v; ModrzBaz 130v; NIie [!] wſtyday ſye ſám wſtępić/ zacny Woiewodá: Czeka ćię loch chłodniuchny/ y zdroiowa wodá: Czeka rządna śmiotáná/ y wieniec różány PudłFr 12, 12; GrochKal 5; Tego ná kréśie czeka/ álbo trynóg drogi/ Albo prędki koń álbo báwół złotorogi. KochFrag 23; WujNT Act 20/23; KmitaSpit A2; GosłCast 7; KlonFlis D3v. Cf czekać kogo z czego, Fraza.

czekać kogo z czego (4): Ani mi teraz łácno dowiádáć ſye o tym/ Iáka mię z płáczu mégo czeka cześć nápotym. KochTr 4.

czekać na kogo (4): Tuſzę/ iż iákiś żywot záćmiony ſczęśliwſzy W ćiemnym obłoku czeka ná nas/ ná czás inſzy GosłCast 24.