[zaloguj się]
[pdf]

GRODZIĆ (17) vb impf

o jasne.

Fleksja
inf grodzić
indicativus
praes
sg pl
1 grodzę
2 grodzisz
3 grodzi grodzą
praet
sg pl
1 m -m grodził m pers grodzili(s)my

inf grodzić (4). ◊ praes 1 sg grodzę (3). ◊ 2 sg grodzisz (2). ◊ 3 sg grodzi (1). ◊ 3 pl grodzą (3). ◊ praet 1 sg m -m grodził (3). ◊ 1 pl m pers grodzili(s)my (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Stawiać płot, budować ogrodzenie, otaczać coś płotem, ogrodzeniem, ogradzać, zagradzać; saepire Mącz, Cn; clatrare, polare Mącz; circummunire, circumsaepire, circumstruere, emunire, munire, obsepire, praesaepire, texere saepes, vallare aliquid saepimento Cn (16): Iakoshmy thy plothy o kthore nash strona obvynyla przesz pozew shatrzymalyshmy v pokoyv vyshey trzech lath a nye grodzylyszmy nynaczyem yedno na swem kądy sthara dawna plothy byvaly ZapWar 1522 nr 2279; Clatro, Kratę czinię/ Grodzę/ zágradzam. Mącz 56a, 274c, 383d; ſkoro puśći/ oráć/ śiać/ grodźić/ á ták grodźić/ coby ná drugi rok grodźić nie trzebá/ poki śiew nie nádćiągnie. GostGosp 96.

grodzić co (7): KochPieś 14; Kmiećie ktorzy przęſłá grodzą dla ſzkody/ á ktory dniem pośledzey ony przęſłá rozmierzone zágrodźi/ ma bydź karan GostGosp 112. Cf Przysłowie, Zwrot.

Przysłowie: Bóg ták chce miéć/ iż káżdy człowiek rózno chodźi/ Ieden wysſzéy niż drugi ſwoié płoty grodźi PudłFr 47; Nie wſzyſcy z iednym ſczęśćiém ná świát ſye rodzą/ Szérzéy iedni/ niż drudzy/ ſwe płoty grodzą KochPieś 17.
Zwrot: »płot grodzić« [szyk zmienny] (3): Iakom ya ploth za wsią (tądj) o ktory mią poswal Slachathny Macziey tądj grodzil kadj ocziecz moy gradzal tak my bog etc. ZapWar 1525 nr 2158, 1523 nr 2223; WujNT 256.
Przen: Knuć, działać wykrętnie [co] (2): Czos ty to inſzego grodzyſz A mnie ſnadź w pole wywodzyſz RejJóz D3v; RejKup n6.
2. Otaczać, ozdabiać [co czym] (1): Woli ſobye drugi ſthan ſwoy á záwołánye huyámi á wykrzykámi by zábiyakámi grodzić/ niż ludźmi godnemi á porządnemi GliczKsiąż M8.

Synonimy: 1. graniczyć, kończyć.

Formacje współrdzenne: nadgrodzić, nagrodzić, odgrodzić, ogrodzić, przegrodzić, przygrodzić, rozgrodzić, ugrodzić, zagrodzić; gradzać, nadgradzać, nagradzać, ogradzać, pozagradzać, przegradzać, rozgradzać, zagradzać.

Cf [GRODZĄCY], GRODZENIE, [GRODZONY]

MM