[zaloguj się]

KOŁDRA (40) sb f

o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N kołdra kołdry
G kołdry kołdr, kołd(e)r
A kołdrę kołdry
I kołdrami
L kołdrze

sg N kołdra (18).G kołdry (7).A kołdrę (1).L kołdrze (1).pl N kołdry (6).G kołdr Leop (3), kołd(e)r (1) BielSpr.A kołdry (2).I kołdrami (1).

stp, Cn notuje, Linde XVIXVIII w.

Przykrycie na łoże, część pościeli, koc, derka, narzuta; także kołtryna, obicie na ścianę malowane na płótnie lub papierze; culcitra Murm, Mymer1, BartBydg; instratum Mącz, Cn; stragulum, toral Calep, Cn; cultra BartBydg; tapete, velarium Mącz; cortina, stroma Calep; accubitale, cadurcum, deris, gausape, lodix, opertorium, pallium, plaga, plagula, segestre, segestrum, stragula (vestis), stratoria vestis, stratorium, torale, toralium Cn (40): Culcitra. eyn golter ader rauch decke. Koldra. Murm 147; Mymer1 29; BartBydg 38, 38b; Długość kołdry iedney będzie ná trzydzieśći łokći Leop Ex 26/8; Vdziáłał theſz iedenaśćie Kołdr [saga]/ z ſierzći koźiey/ dla przykrywánia wierzchu Przybytkowego. Leop Ex: 36/14, Ex: 26/7, 8, 9, 10 [2 r.], 12 [2 r.] (15); WyprKr 98v [5 r.]; Velarium, Płótna álbo kołdry któremi gierny plac obwieſzano/ zasłoná kołdrá. Mącz 478b, 415a, 475c; Máło też o tym myſli [ciało] ieſli ná pſtrey kołdrze ábo ná proſtym wezgłowku ſpáło RejZwierc 105v; Kobiercámi vsłáłám łoże moie/ kołdrámi y ſznurámi Micraimſkiemi. BudBib Prov 7/16; Calep [264]a, 1009a, 1011a, 1072b; Kołdry álbo drotowem złotem przeſzywáne, Albo z brzegow drogimi perłámi oſute. CiekPotr 31.

kołdra do czego (1): Toral ‒ Kołdra wſzelyaka do nakriczią lozka. Calep 1073b.

kołdra na co (1): Coldri rozmaite na łoza. WyprKr 98v.

W połączeniach szeregowych (2): Leop Ex 36 arg; Tlumoczki zlotoglowowe, na poduſki, na namiotki, na Coldri. WyprKr 97.

W charakterystycznych połączeniach: kołdra atłasowa (2), brunatna, czarna, czerwona, haftowana (2), kitajczana (2), podszyta (przeszywana) (4), pstra, szara, szczotkowata, złotogłowowa; kraj kołdry (4), naściełanie; usłać kołdrami.

Szereg: »koc a kołdra« (1): pośćieli z ſobą żadney nie noſzą/ okrom kocow á kołder. BielSpr 53.

Synonimy: deka, gunia, kapa, kobierzec, koc, nakrycie, nastołka, obicie, opona, plaga, płachta, płotno, przykrycie, przykrywadło, szpaler, zapona, zasłona.

Cf KOŁTRYNA, KORTYNA

MM