« Poprzednie hasło: OCHOTA | Następne hasło: [OCHOTNIUCHNO] » |
OCHOTNIE (185) av
ochotnie (168), ochotno (1), ochotnie a. ochotno (16); ochotnie : ochotno PaxLiz (1:1).
Pierwsze i drugie o oraz e jasne (w Calep 1 r. -ę ‒ może błędnie?); w ochotno końcowe o prawdopodobnie jasne (tak w -o).
comp ochotniej (16); -ej (1), -(e)j (15).
Składnia comp: ochotniej niż gdy (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w. s.v. ochotny.
- Chętnie, życzliwie, gorliwie, z zapałem
(185)
- a. Wesoło, z radością (4)
- b. Szybko, sprawnie, żwawo (33)
W połączeniach szeregowych (3): ij każdy s nich tak ſie k niemv miáł iako na iego rząd ſłuſzało/ ochotnie / pocżeſnie/ wdźięcżnie. ForCnR C2; Cum summa humanitate et benevolentia recepit omnes, Bárzo wdzięcznie y ochotnie á lucko wſziſtki prziymuye. Mącz 35d; LatHar 350.
W charakterystycznych połączeniach: ochotnie (po)bić się (2), biegać, brać [co] na się (2), chwałę wzdać, chwycić (chwytać) się [czego] (2), ciągnąć [co], cierpieć, czcić [kogo], (u)czynić [co] (12), (po)dać [co] (4), drzeć się [ku czemu], gardzący [czym], igrać, iść (8), jąć się [czego], jedzący, kazać, konać (kończyć) [co] (2), na koń wsieść, kopać, męki podjąć, mieć się [ku komu, ku czemu] (4), modlić się, mówić (rozmawiać) (2), myśl skłonić i obrocić [ku komu], napić się, nosić [co], na obiad prosić, obłapić [kogo], odezwać się, odpowiedzieć (odpowiedać) (3), odprawić, odstąpić [czego], odstępować [co], ofiarować ((się), ofiarowany) (3), otworzyć, pełnić [co] (2), podnieść [co], pojechać, pokwapić się, porwać się (2), pospieszać, postawić [co], postawić się (3), potwierdzający, pozdrowić, pryskać, przebieżeć żywot, przyjąć (przyjmować, przyjmujący) [kogo] (8), przyjęt (2), przykłonić się [ku czemu], przywitać (3), pytać się, ratować [kogo], robić (robotę wieść) (3), ruszyć się, rzucić się [do czego], sieść [podle kogo], składać się [na co], (po)skoczyć (3), służyć (3), sprawować się, stać [przy czym], starać się (2), stąpić, śpiewać (2), trwać [w czym], ukazować się, umierać (2), używać [czego] (2), wględać [w co], wrocić ([kogo], się) (2), wspomoc [kogo], wypełni(a)ć [co] (2), wypić [co] (2), zapalać się, zebrać się; barzo ochotnie, nazbyt, tak; tym ochotniej (4).
»łaskawie i ochotnie« (1): Potym Filipa wezwál [...]/ a takież ij Matheuſſa celnika. [...] patrz iako laſkawie ij ochotnie ſie w tym wezwaniu ijm vkazowál OpecŻyw 40.
»ochotnie a mile« (1): Zátym on młodźieniec ochotnie á mile ſię im poſtáwiwſzy/ rzecże: Bądźćieſz tedy dobrey myśli WerGośc 230. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
»ochotnie, (a, i, też) pilnie, (wartko)« [szyk 4:3] (7): Ardenti studio facere officium suum Pilnie á ochotnie ſie w ſwym ſtanie ſpráwowáć. Mącz 15b; Urgere opus, Ochotnie ſwą robotę wieść/ pilnie robić. Mącz 508c, 299a, 423d; RejPos 142; tę W.M. o ſobie ſpráwę dáię/ żem pilnie y ochotnie wglądał w namowy y nápominánia W.M. CzechEpPOrz **4v; Naviter ‒ Ochotnie, pilnie, wartko. Calep 691b.
»z sercem wesołym (a, dobrym), (i) ochotnie« [szyk 1:1] (2): w tym coś pocżął/ ochotnie z ſercem weſołym trwáć będźieſz. CzechRozm 205; SkarŻyw 98.
»ochotnie a uprzejmie« (1): Naprzod ſkoro wſtánieſz/ myśl twoię ochotnie á vprzeymie ſkłoń y obroć ku PAnu BOgu twemu. LatHar 1.
»wdzięcznie, (a) ochotnie« = blande et benigne Mącz (4): BierEz A2; Swáwolá [...] wdźięcżnie a ochotnie go przywitáł/ ij poſadźiwſzy go/ poſpołu ſie weſelili ForCnR B2v; Mącz 25d; Calep 411a. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]
»ochotnie i wesoło« (2): z zacnymi y vcżćiwymi pániámi [...] ochotnie y weſoło rozmawiał SkarŻyw 292; LatHar 70. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
W charakterystycznych połączeniach: ochotnie biegać (bieżeć) (2), budować się, kroczyć (pokroczać) (2), minąć, płynąć, pochadzać ((po)chodzić) (8), pokwapić się, pospieszać (2), pość, stąpać, szermować, wschodzić, wywijać (uwijać się) (2).
»prętko, (a) ochotnie« = mobiliter celeriterque Mącz [szyk 4:1] (5): Brachio celeri contendere, Prętko á ochotnie ſzermować Mącz 46a; Sequere propere me ad macellum strenue, Pódź zá mną prętko ochotnie ná nogach do yátek. Mącz 420c, 53c, 234a; Calep 193b.
Iron (1):
W porównaniu (1): Vastus atque agrestis motus corporis, Nietráfney ochotnośći/ ták ochotnie by pień ná ptaki. Mącz 476b.
Synonimy: chciwie, chętliwie, chętnie, gorąco, gorliwie, skwapliwie, uprzejmie, życzliwie; a. wesoło; b. barzo, bystrze, chybko, chyżo, czerstwo, darsko, prędko, rączo, rześko, wartko, żartko.
Cf NIEOCHOTNIE
MC