»posłuszeństwo czynić, wypełniać, wyrządzać; posłuszeństwo ma być czynione« [w tym: komu, czemu (9), ku komu (1)] = oboedientiam praestare JanStat [szyk zmienny] (9:1:1;1): A [t]ák [dzieci] ſie náucżą iáko powinne ſą cżćić rodzice ſwoie/ tymże wyrzą[dz]áć wiernie powinne poſłuſzeńſtwo/ á iuż sſtárzáłe pobożnie chowáć y żywić. RejPosWstaw [41³]; Niewinni ſą krolowie Chrześćiáńſcy y inne rzecży poſpolite/ iednego nád ſobą Ceſarzá mieć y iemu poſłuſzeńſtwo świeckie cżynić SkarJedn 201, 205; Szemránia z uſt iego nikt nieſłyſzał [...]. weſoło káżde poſłuſzeńſtwo ku máłym y wielkim wypełniał. SkarŻyw 354, 225, 226, 411; StryjKron 355; poddáni co naybárźiey o tym myślą/ żęby [!] ábo máło/ ábo nic poſłuſzeńſtwá nie czynili. GórnRozm D2; SarnStat 74, 203, 277.

»mieć w posłuszeństwie« (1): iáko Swięty Páweł náutza: Być Biſkupámi bes przygány/ [...] ktorzyby vmieli domy ſwoie rzędzić/ y dziatki ſwoie mieć w poſluſzeńſtwie KrowObr 129v.

»posłuszeństwo oddawać; posłuszeństwo ma być (a. bywa) oddawane« [w tym: komu, czemu (4)] [szyk zmienny] (6;2): BibRadz *2; CzechRozm 251v; StryjKron 355; ReszPrz 107; Nie cżym inſzym bowiem kwitną Rzecżypoſpolite/ iáko thym/ gdy práwom zupełne bywa od káżdego oddawáne poſłuſzeńſtwo Phil D3; pámiątká Oycowſkiey ſkromnośći ták wiele v nich ważyłá/ y nádzieiá przyſzłey ludzkośći w potomku/ iż wſzyſcy woleli oddawáć poſłuſzeńſtwo ſłudze [opiekunowi nieletniego syna]/ niżby potomſtwo tákowego Páná ſwego opuśćić mieli Phil M2; WujNT Cccccc3; SkarKaz )(2v.

»od [czyjego] posłuszeństwa odstępić, odstać« [szyk zmienny] (2:1): [Kolumb] Ieſt też thák zazdrośćiwy/ iż nas nie dopuſzcżá do tych ſztoł gdźie złoto kopáią [...]: prze to y prze wiele inych przycżyn odſtáliſmy od iego poſłuſzeńſtwá. BielKron 443v; SkarŻyw 493; tedy tym/ którzy lenném práwem imiona dźierżą/ [...] będźie wolno [...] przez karánia od poſłuſzeńſtwá rzeczonégo Biſkupá [...] odſtępić [licebit ... ab obedientia ... resilire JanStat 910] SarnStat 1125.

»od posłuszeństwa odwodzić« [w tym: czyjego (2)] [szyk zmienny] (3): Sebá Izráelczyki odwodźi od posłuſzeńſtwá Krolá Dawida. BibRadz 2.Reg 20 arg; [heretycy] Zakonniki y poddáne od poſłuſzeńſtwá odwodzą/ á ná wolność Ewángelſką/ to ieſt ná ſwą wolą przywodzą. WujJud 133v, 119v.

»w posłuszeństwie odzierżeć« (1): Mącz 448a cf »dobre obyczaje i posłuszeństwo«.

»przysiąc (a. przysięgać, a. poprzysięgawać), obiecować, ślubować posłuszeństwo; przysięga, ślub posłuszeństwa; posłuszeństwo obiecane« [w tym: komu, czemu (10)] = iuramentum oboedientiae JanPrzyw [szyk zmienny] (6:5:4;2:1;1): Przeſto tedy ten ſlub poſluſzeńſtwá wáſze^go/ nic nie ieſth inſzego/ iedno poſromocenie poſluſzeńſtwá Iezu Kryſtá Syná Bożego KrowObr 139, 133v, 138v [2 r.], Ss3v, Ttv; Leop Ios 1 arg; Iozue roſkázuie ſie gothowáć ludowi. Ktory mu obiecuie poſłuſzeńſtwo. BibRadz Ios 1 arg; BielKron 329v, 356v; RejAp 115v [2 r.]; SkarJedn 261; SkarŻyw 354; CzechEp 385 [2 r.]; Ten Arcybiſkup przyśiągwſzy Krolowi pánu ſwemu/ wierność y poſłuſzeńſtwo/ [...] potymtego [!] żáłował/ y káiał ſię tey przyśięgi NiemObr 171; Calep 897a; SarnStat 11.

»ku posłuszeństwu, do posłuszeństwa przywodzić (a. przywieść); na posłuszeństwo przypądzać« [szyk zmienny] (3:1;1): KromRozm II ev, e4; krolik ieden wyſpu przyległy/ zebrał ſie ná Krześćijány w ſzesći tyſiąc ludźi nágich z łuki [...]/ ktore Kolumbus poráźił/ y ku poſłuſzeńſtwu záſię przywiodł. BielKron 443v; Acżkolwiek ſą ſławnieyſzy [...] Hetmáni y inni Sprawce/ ktorzy przes náukę y ćwicżenie [...] rycyrſtwo [...] ku ſpráwie rządney przywodzą/ niżli oni: ktorzy ſrogośćią práwá álbo vſtáwy/ ná poſłuſzeńſtwo po niewoli przypądzáią. BielSpr 26; SkarKazSej 699a.

»wybić się z posłuszeństwa« (1): Luter przećiw ich [chłopstwa] żądaniu [...] odpiſał gromiąc ie/ [...] bośćie piſáli do towárzyſtwá áby kwam przyſzli/ á pomogli ſie wybić gwałtownie ſpoſłuſzeńſtwá przełożonych BielKron 203.

»od, z posłuszeństwa wyjmować« [szyk zmienny] (1:1): [rodzice] Młode ludzie wnet z posłuſzeńſtẃá wyimuią/ miecż im wręce/ t o [!] ieſt/ doſkátki [!] świeckie dáią SkarŻyw 136; SarnStat 956.

»posłuszeństwo (za)chować (a. zachowywać); zachowanie posłuszeństwa« [w tym: komu (6), w czym (1)] [szyk zmienny] (8;2): KromRozm I D4v; MurzNT 76; ták iż ie [Turków] widzimy dziś lud być niezwalcżony/ á to ni cżyni/ iedno ſpráwą ich dobrą á záchowánim poſłuſzeńſtwá. BielKron 259v, 244v, 255, 258v, 259; Chciał theż thu nam ten wſzechmogący Pan okazáć/ komuchmy więtſze poſłuſzeńſtwo záchowywáć powinni RejPos 37v, 40v; KarnNap Dv.

»posłuszeństwo (a. jarzmo posłuszeństwa) (z)łamać, łamiący« [w tym: komu (1)] (2:1): iżeś [stolico carogrocka] záwżdy iárzmo S. poſłuſzeńſtwá łamáłá SkarJedn 387; Rebellis – Posłu ſzenſtwo [!] obiecane łamiaci. Calep 897a; SkarKazSej 687a.

»dodzierżenie posłuszeństwa« (1): A tych którzy w dodźierżeniu nam wiáry y poſłuſzeńſtwá [...] chęći y ſłużby znáczné będą nam pokázowáć/ iáko ná baczeniu im więtſzym będźie miał/ ták [...] SarnStat 437.

»posłuszeństwo kościelne, Kościoła« [szyk 9:2] (7:4): OrzList d3v; OrzQuin O4, Aa3v; WujJud 207; Lecż niechćiał Pan Bog/ áby ſię wiárá S. y Poſłuſzeńſtwo kośćielne dzieliło SkarJedn 208; Obwiązanich my ſą/ y ná inne ſakrámentá/ y ná poſłuſzeńſtwo kośćiołá Chryſtuſowego/ y vrzędnikow iego. SkarŻyw 3, A2, 213; WujNT 51, 576; Kośćielne poſłuſzeńſtwo wielka cnotá. SkarKaz 121a marg.

»posłuszeństwo powinne; (po)winien być posłuszeństwo; posłuszeństwo jest (a. ma być) powinne(-o)« [w tym: komu (13)] = debita oboedientia JanStat [szyk 9:7] (8;6;2): UstPraw A4; O vczciwośći powinney y o posłuſzeńſtwie rodźicom powinnym/ y o wielkim pożytku kthory z tąd przychodźi. BibRadz Eccli 3 arg, Matth 22 arg; Legitime et iuste imperanti obediendum est, Który wedle práwa ſpráwiedliwośći pánuye/ powinne mu yeſt posłuſzeńſtwo. Mącz 190c, 86d; Bo ácżeś powinien poſłuſzeńſtwo káżdemu vrzędowi thu ná ſwiecie od Páná twego poſtáwionemu/ ále iedno tákie/ ktoreby nie obrażáło woley á roſkazánia Páná twoiego RejPos 39; RejPosWstaw [41³]; StryjKron 355; bo nie ſłuży ſprzećiwiáć ſye temu [mężowi]/ Którému ćię ſam oyćiec podáie w małżeńſtwo. Sám oyćiec z mátką/ którym winnáś poſłuſzeńſtwo. KochEpitCat 111; ReszPrz 74, 107; GostGosp 28; WujNT 783 [2 r.]; SarnStat 11, 203.

»posłuszeństwo starszych(-ego), przełożonym, zwierzchności, ku starszym, przełożonych, starszym, przeciw przełożonym« [szyk 24:1] (8:7:3:3:2:1:1): OpecŻyw 2; KromRozm I D4v; GroicPorz f4, nn2; BibRadz Matth 22 arg; BielKron 203 [2 r.], 259v; oto [świat] zákázuie dáć dáni Ceſárzowi/ otho wnośi ná ſwiáth omylne náuki/ otho zákázuie poſłuſzeńſtwo przełożonym ſwiátá tego RejPos 336, 40v, 41; BiałKaz H2; Acżkolwiek roſkázuie poſłuſzeńſtwo zwierzchnośći/ wiernym ſługam Chriſtuſowym: Wſzákże nie mniey tego po nich chce/ żeby byli [...] od walki dálekimi. CzechRozm 252v; KarnNap Dv; SkarJedn 53; SkarŻyw 194, 202, 519; NiemObr 8; Boć ná zgodzie Rycerzka ſpráwá wſzem należy. Poſłuſzeńſtwo ſtárſzego/ k temu ſpráwá dobra BielSjem 31; WujNT 1.Thess 5 arg; SkarKaz 82b; Kátholicka wiárá bárzo pilnie pokory y poſłuſzeńſtwá ku ſtárſzym náucza SkarKazSej 686b, 686b [2 r.].

»cierpliwość, (i) posłuszeństwo« (2): Mącz 284b; bo byłá pánná wielkiey ćierpliwośći/ wielkiego posłuſzeńſtwá SkarŻyw 589. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»dobre obyczaje i posłuszeństwo« (1): Pudore et liberalitate liberos retinere satius esse credo quam metu, Mam zá to że dáleko rychley yeden może dzieći w dobrych obyczáyách/ y w posłuſzeńſtwie odzierżeć wſtidliwą beſpiecznoſćią niżli ſrogością boyáźnią/ y zbytnią ſurowością. Mącz 448a.

»karność i posłuszeństwo« (1): Zginęłá w tym kroleſtwie kárność y diſciplina, bez ktorey żądny rząd vczynić ſię nie może (marg) Zgubá kárnośći y poſłuſzeńſtwá. (–) SkarKazSej 659a. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»obedyjencyja, (albo) posłuszeństwo« (4): Naprzod Mniſzy obedyencyą álbo poſłuſzeńſtwo Slubuią. KrowObr 138v, Ss3v, Ttv; Bo on [papież] nie [...] przyznawa zgołá y cále żadnemu/ [...] żeby on miał być zwierzchnośćią iego. Ale ták/ żeby iemu káżdy przyśiągł obedyencyą/ poſłuſzeńſtwo: y bez iego potwierdzenia y pomázánia/ nie ważył ſię być áni Krolem/ áni Ceſárzem. CzechEp 385.

»poczciwość a posłuszeństwo« [szyk 2:1] (3): RejAp 114v; vważayże też/ iáko maſz záchowáć poſłuſzeńſtwo á pocżćiwość/ y rodzicom ſwoim/ y przełożonym ſwoim RejPos 40v, 252v.

»posłuszeństwo i poddaństwo (a. poddaność)« [szyk 3:2] (5): piſmo święte nie tylko vcżćiwość y popłátki wſzelákie roſkázuie wſzyſtkim oddáwáć zwierzchnośći/ ále też y poſłuſzeńſtwo y poddáńſtwo CzechRozm 251v; [św. Niceta] pokorą niezmyſloną káżdemu ſię poniżał/ y napodleyſzemu poſłuſzeńſtwo y poddáność vkázuiąc. SkarŻyw 298; NiemObr 8, 154; WujNT 201.

»pokora, (a, i) posłuszeństwo« [szyk 4:2] (6): SkarJedn 147; Miáłá ſię że [!] wſzytkich nalizſzą/ y grzeſznieyſzą: káżdey śieſtrze ſłużyć/ káżdey ſię vkorzyć vmiáłá. (marg) Posłuſzeńſtwo á pokorá/ fundáment cnot świętych (-) SkarŻyw 192, 192, 582 marg; Co ſię wſzytkim heretykom przydáie/ ktorzy [...] bez pokory/ bez poſłuſzeńſtwá ſtárſzych/ rozumieć y wykłádáć chcą. SkarKaz 82b; SkarKazSej 686b. [Ponadto w połączeniach szeregowych 7 r.]

»powinność i posłuszeństwo« (1): O cżym gdym ia kazánia niektore tu w Wilnie z powinnośći y posłuſzeńſtwá S. cżynił/ [...] zdáło ſię niektorym ábych to był dał ná piśmie. SkarJedn A4.

»posłuszeństwo, (i, a) powolność« [szyk 2:1] (3): iż to wszyćko JKM wdzięcznie przyjmuje i słyszy rad, c(o)kolwiek o posłuszeństwie a powolności swej ku JKM powiedacie Diar 62; SkarŻyw 346; Tylko wodzá wáſzego z pilnośćią ſłnchayćie [!]/ Pod ktorego regiment iednoſtáynie dayćie. Poſłuſzeńſtwo powolność CzahTr F3.

»wiara (a. wierność), (i) posłuszeństwo« [szyk 9:1] (10): Gdy tho wyrzekł Máchomet/ wſzytcy záwołali ſtań ſie ſtań ſie/ iáko ſłyſzymy záchowamy wiárę y poſłuſzeńſtwo/ y potwierdzili tego przyſęgámi ſpolnemi. BielKron 255; poſłowie [...] zá ieden dźiw powiádáli iáko oni [poddani kniazia] Páná miłuią [...] iáko ſtrzegą iego pocżćiwośći/ iákie poſłuſzeńſtwo/ iáka wierność BielKron 435, 329v; WujJud 119v; gdy tych ſtolic Biſkupi od Rzjmſkie^go Pállius [...] wezmą/ y przyśięgę wiernośći y poſłuſzeńſtwá vcżjnią: áby też oni tenże Pállius ſwoim podległym Biſkupom dawáć mogli SkarJedn 261; SkarŻyw 536; NiemObr 171; WujNT 576; SarnStat 437; SkarKazSej 687a.

»zgoda i posłuszeństwo« (1): v nas [tj. u Turków] to pánuie/ Zgodá y poſłuſzeńſtwo CzahTr Ev.

»z posłuszeństwem« = posłusznie (4): to wſzytko cżego vcży/ y co trzyma S: Stolicá Apoſtolſka y Kośćioł Rzymſki/ ze wſzelákim nabożeńſtwem y posłuſzeńſtwem przyięli SkarJedn 319, 369; SkarŻyw 165; A od Oycá/ iéśliże dźieći krzywdę máią/ Niech to ćicho z pokorą Bogu poruczáią. Dla tego z poſłuſzeńſtwem idź do Oycá twégo ZawJeft 22.

»w posłuszeństwie« = posłusznie, będąc posłusznym (18): RejPos 69v; Ná koniec y wklaſztorze żadnego vrzędu y zwierzchnośći nigdy niemiał: ále zawżdy w wielkim poſłuſzeńſtwie ſtárſzych ſwoich/ pokory Chryſtuſowey vżywał. SkarŻyw 202, 371. Cf Zwroty.

»w posłuszeństwie być« = być przestrzeganym (1): [Jeżeli i pierwsze, i drugie przykazanie pochodzi od tego samego Boga] Tedy ſlowo iego. Nietzyń ſobie Obrázu/ wtey powadze y poſluſzeńſtwie ma być/ iáko to. Niemiey Bogow cudzych przedemną. KrowObr 112.

»chodzić w posłuszeństwie, pod posłuszeństwem« [w tym: czyim (16)] [szyk zmienny] (15:3): zwirzchność/ y opieká Páńſka bywa nád káżdą mocą/ poki chodzi pod poſłuſzeńſthwem iego. RejAp 106, 120v; Mieyże ſie rádzęć ná piecży/ á náſláduy pilnie Páná ſwego/ chodząc ná wſzem w poſłuſzeńſtwie iego. RejPos 57; Thu ieſt ſpráwá/ iż ktokolwiek naſláduie Páná/ á w poſłuſzeńſtwie iego chodzi/ dziwno mu ſie wſzytko ſporzyć będzye RejPos 80 marg, 44v, 58, 72v, 219v, 222v [2 r.] (15); SkarŻyw 28.

»posłuszeństwo czynić, (wy)pełnić, wyrządzać; wykonanie, wyrządzanie posłuszeństwa« [szyk zmienny] (2:2:1;1:1): BibRadz I 356b marg; V nas lepák [...] wſzyſtki kośćioły pewne cżáſy máią Swiąt y Poſtow: ktorych y Páná Bogá chwálić/ y Słowá Bożego ſie vcżyć/ y poſłuſzeńſtwo wyrządzać máią. WujJud 188, 190; poſłuſzeńſtwo cżyniąc/ woley ſię Boſkiey y Papieſkiey nieſprzećiwił SkarŻyw 412; WujNT 64; Y my nie wielką rzecz czynim/ iż mięſá y mleczná nie iemy [...]. Ale poſłuſzeńſtwo pełniąc/ wiele ſobie v Páná Bogá wyſługuiem SkarKaz 121a, 121b.

»posłuszeństwo [komu] odda(wa)ć; [komu] posłuszeństwo było oddane« [szyk zmienny] (5;1): BibRadz I 53c marg, 356b marg; Czemu w vſtáwách iego świętych znáyduiemy/ Ze ofiáry Pan prágnie [...]? (–) Nie żeby ſye miał ćieſzyć wylaną krwią. Ale Chce/ bychmy poſłuſzeńſtwo oddáli mu w cále. ZawJeft 33; w niebo wſtąpił P. IEZVS, [...] áby wźiął záſłużone kroleſtwo/ zá ono ták wielkie poſłuſzeńſtwo ktore Oycu ſwemu oddał SkarKaz 244a, 43b, 519b.

»od posłuszeństwa odstępić (a. odstępować)« [w tym: czyjego (3)] [szyk zmienny] (4): OpecŻyw 46; RejPos 40v, 317; A ieſliby ſię przydáło [utracić Pana Boga] iáko ludźiom/ ábyſmy ćię prędko náleźli/ á nigdy od poſłuſzeńſtwá twego nie odſtępowáli SkarKaz 45b.

»poślubić posłuszeństwo [komu]« (1): A iżeś przy thym poſlubił wiárę y poſłuſzeńſtwo ſwoie temu Pánu ſwemu/ chowayże mu ią mocno RejZwierc 196v.

»stać w posłuszeństwie, pod posłuszeństwem« [w tym: czyim (1)] [szyk zmienny] (3:1): iż to wſzyſcy ſynowie Boży ſą/ ktorzikolwiek [...] tę wiárę dzierżą ſkutecżnie iemu/ chociaby ná kthorego przyſzedł iáki vćiſk/ [...] á on przedſię będzie ſtał [...] w poſłuſzeńſtwie Bogá Oycá ſwego RejPos 20, 256v, 349, 350.

»wdać (a. podać) się w posłuszeństwo« [w tym: czyje (1)] (3): ktorzy [wierni] ácż vpádáią/ ále iż przed tym wdáli ſie byli w poſłuſzeńſtwo iego/ á wyznawáli przed tym ſwięte Boſtwo iego/ nigdy ich opuſzcżáć nie racży RejPos 120v, 101; Kto tedy temu vprzeymie wierzy/ iákoż ſie iuż ten wſzytek nie ma podáć w poſłuſzeńſtwo woley Páná Kriſtuſowey RejPosWstaw [21³].

»posłuszeństwo [komu] zachow(yw)ać; w posłuszeństwie się zachowywać« (2;1): A yáko on [Adam] ſtworzyćyelowi ſwemu poſluſſeńſtwá nyezáchował/ ták też yemu wſſelkye ſtworzenye [...] przećiwnym ſye ſtáło. KromRozm III A7v; A ty przykłády dla tego nam w piſmie ſą zoſtháwiony/ ábychmy rozumieli iáko ſie w tim zakonie w pocżćiwym poſłuſzeńſtwie záchowywáć mamy RejPos 43; WujJud 130.

»posłuszeństwo złamać; wyłamować się z posłuszeństwa« [w tym: komu (1), czyjego (1)] (2;1): Bo ieſli bliźniego nie miłuieſz/ iuż ſie wydzieraſz á wyłámuieſz s poſłuſzeńſtwá Páná ſwoiego. RejPos 219v; SkarŻyw 261; LatHar 269. [Cf też d.α. SkarJedn 363.]

»w posłuszeństwie żyć, (wy)trwać« [w tym: czyim (2)] [szyk zmienny] (3:2): Oto oytcże moy miły/ w poſluſſeńſtwie/ wpokorze/ ij w wielkie laſce trwám aże ku ſmierci. OpecŻyw 138v; Pan táiemnice temu ſwé odkrije/ Ktokolwiek w iego poſłuſzeńſtwie żije KochPs 35; SkarŻyw 542; KochEpit A4; SkarKazSej 696b.

»podrzucon w posłuszeństwo« (1): IZali duſzá moiá ſłuſznie Pánu ſwemu/ Nie ma być podrzuconá w poſłuſzeńſtwo ie^mv LubPs O6v.

»powinne posłuszeństwo; powinien być posłuszeństwo« (2;1): iż on [Pan] tego chce áby mu powinne posłuſzeńſtwo było oddáne. BibRadz I 53c marg; RejPos 252v; BiałKat 203v.

»posłuszeństwo rozkazania (a. przykazania)« (5): BibRadz 1.Reg 15/22; Dlá pobożnośći świętey y posłuſzenſtwá roſkażánia Boże^go Noe z ſynámi ſwemi w korabiu był záchowány. KołakSzczęśl C3; Kto wierzy w Chriſtuſá [...] wiárą żywą złączoną z miłośćią y z poſłuſzeńſtwem Páńſkiego przykazánia: ten nie będzie potępion. WujNT 314.

»ślepe posłuszeństwo« (1): O wielga á dziwna powolnośći [Trzech Królów]/ y ſlepe poſłuſzeńſtwo/ iakoś ty ieſt pierwſzym kámieniem budowánia Chryſtuſowego SkarŻyw 26.

»chwała a posłuszeństwo« (1): Też ſie mamy vcżyć [...]/ iáko ſie mamy záchowywáć w rádoſciach [...]/ ktore nam przypadáią zá cnotámi náſzemi [...] w chwale á w poſłuſzeńſtwie Páná ſwego RejPos 298v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»posłuszeństwo i cierpliwość; cierpliwość z posłuszeństwem« (1;1): Cżytamy iż ták był Abram kuſzon/ żeby ofiarował ſyná. Zá cżym sſtał śie oſobliwym poſłuſzeńſtwá y ćierpliwośći przykłádem KuczbKat 425; CzechRozm 224v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r.]

»posłuszeństwo i miłość« [szyk 1:1] (2): KromRozm II m3v; ieſliż ondźie odpráwuiąc onę ofiarę [...] z miłośći y poſłuſzeńſtwá przećiw Bogu/ á z życżliwośći przećiw grzeſznikom/ ſplugáwieni bywáli ći ktorzy to dźiáłáli CzechRozm 171v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»posłuszeństwo i poddaństwo« [szyk 1:1] (2): Tákże też potym y w miłośći ſie doświádcż: ktorąś też powinien Chriſtuſowi ze wſzelákim poddáńſtwem y poſłuſzeńſtwem CzechRozm 209v; SkarKazSej 696b. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»posłuszeństwo i pokora« [szyk 3:3] (6): TarDuch Bv; SkarJedn 257; Lecż podobno wtych Synogárdlicách/ żakonowi tylo doſyć cżyniſz/ poſłuſzeńſtwo twoie y pokorę pokázuieſz SkarŻyw 113, 507, 596 marg; O móy namilſzy Pánie Iezu Kryſte/ przez twoię ták wielką pokorę y poſłuſzeńſtwo/ iákoś był poſłuſznym onym kátóm ſwoim złośliwym SiebRozmyśl C4. [Ponadto w połączeniach szeregowych 9 r.]

»powolność i posłuszeństwo« (1): SkarŻyw 26 cf »ślepe posłuszeństwo«.

»posłuszeństwo a rozkazanie« (1): iáko potym Saul wzyął zapłátę ſwoię/ iż ſobie więcey ważył wymyſł ſwiátá tego niżli poſłuſzeńſtwo á roſkazánie Páná Bogá ſwoiego RejPos 189. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»wiara, (i, a) posłuszeństwo« [szyk 8:3] (11): Cżego piſmá s. napilniey vcżą/ iedno wiáry á poſłuſzeńſtwá Pánu Bogu. LubPs R6 marg; Doſwiadcżał Bog w ofiarowaniu Izaáká/ wiary y poſłuſſeńſtwá Abrahamowego Leop Gen 22 arg; Tu mamy w Iozuem przykład prawdźiwego posłuſzeńſtwá y mocney wiáry BibRadz I 121b marg; RejAp 158; RejPos 350; GrzegŚm 41; RejZwierc 196v; WujJud 130; SkarŻyw [282] [2 r.], 596. [Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r.]

»wola a posłuszeństwo« (1): Vważayże tu [...] iákie záſię ſmętki/ vpadki [...] ſtać będą nád tobą/ ieſli namniey odſtąpiſz od woley ſwiętey iego/ á od poſłuſzeńſtwá iego. RejPos 40v.

»pod posłuszeństwem [czego]« = zgodnie z czymś (7): RejPos 271v, 273; Nie widźićie/ iáko wiele ludźi w Kośćiele Powſzechnym [...] w vboſtwie á w cżyſtośći pod poſłuſzeńſtwem zakonu ſłużą pánu Bogu WujJud 5v. Cf »chodzić pod posłuszeństwem«, »stać pod posłuszeństwem«.

»z posłuszeństwem« = posłusznie (2): Iam ſie w pychę podnioſl/ a tys ſie wielmi vpokorzyl. Iám niepoſluſſen był/ a tys móy grzech s poſluſſeńſtwem noſil. OpecŻyw 23 [idem] 134v.

»w posłuszeństwie« = posłusznie, będąc posłusznym (34): KrowObr 154v; RejPos 349; BiałKat 366; SkarJedn 156; Młodziuchnym będąc/ oſobliwą ſkłonność ku ſłuſzbie Bożey/ modlitwie/ y nabożeńſtwu/ w pokorze y poſłuſzeńſtwie wſzytkim pokázował. SkarŻyw 507, 14, 28; ArtKanc I3v. Cf Zwroty.

»czynić [komu] posłuszeństwo« (2): niewiernie obchodziſz ſie z nim s tákim Pánem ſwym/ ſzukáiąc ſobie inych pánow/ przyſtawáiąc do nich/ cżyniąc im poſłuſzeńſtwo RejPos 74v, 74v.

»[komu] posłuszeństwo oddawać (a. podawać)« = oboedire Vulg [szyk zmienny] (3): RejPos 74v; To miſtrzowie wiodąc do niełáſki twoi. To Pánowie com im poſłuſzeńſtwo wſzędy Oddawał: y to ſą ráyce/ ktorzy w błędy Wierzącego wiedli GrabowSet N3; WujNT Rom 6/16.

»[komu] powinien być posłuszeństwo« (2): iáko to wam Pan opowiedzyeć racżył [...]/ iż nie temu nieſláchetnikowi [diabłu] powinniſcie poſłuszeńſtwá/ áni żadney nádzieie mieć od niego RejPos 253, 116.

»przywieść ku posłuszeństwu [czyjemu]; w posłuszeństwo [komu] przywodzić« (1;1): RejAp 114; Azaſz też nie ma onych ktorzy rozmáitemi wymyſły ſwiátá tego/ á ſproſnemi żywoty ſwemi/ nie tylko ſámi ſłużą iemu á cżynią wolą iego/ ále wiele inych w poſłuſzeńſtwo iemu przywodzą RejPos 78v.

»uda(wa)ć (a. wdać) się w posłuszeństwo« [w tym: czego (2), komu (1)] (3): Iż pocżąwſzy od nawyzſzego kápłaná/ áż do namnieyſzego z ludu poſpolitego/ wſzyſcy ſie wdáli w poſłuſzeńſtwo łákomſtwá ſproſnego. RejPos 218, 219v, 330.

»posłuszeństwo a (ani) chwała« [szyk 1:1] (2): RejAp 114; Iż nie tobiem ia powinien pánie dyable poſłuſzeńſtwá/ áni żadney chwały/ iedno Pánu ſwemu RejPos 116.

»wiara i posłuszeństwo« (1): Obácżże ſie tu tedy káżdy/ [...] ieſliże [...] nie ſtoiſz mocno przy tym Pánu ſwoim [...]/ podawáiąc inym pánom wiárę y poſłuſzeńſtwá ſwoie/ [...] ieſliś nie gorſzy niżli pogánin RejPos 74v.

»pod(d)ać się pod posłuszeństwo, w posłuszeństwo« (1:1): BibRadz Eccli 51 arg; A ſnadźby iey [prawdzie Pańskiej] iuż/ bychmy ſie obacżyli/ nalepiey dáć pokoy/ á poddać ſie pod iey poſłuſzeńſtwo. RejAp 147v.

»pod(daw)ać pod posłuszeństwo, w posłuszeństwo« (3:2): Nie dáyże ſie vnośić niepodobieńſtwu áni mdłośći rozumu ſwego/ ále wſzytkę wiárę ſwoię poday w poſłuſzeńſtwo ſłowu á obietnicam Páná ſwego. RejPos 273, 230; Nayprzyſtoyniey nam w tákich rzecżách/ poddáwáć rozum pod poſłuſzeńſtwo wiáry páná Chriſtuſowey NiemObr 143, 143 [2 r.].

»posłuszeństwo [komu] obiecać, ofiarować« [szyk zmienny] (1:1): Dobrze pri cżynićie mężowie/ żeśćie mi obiecáli posłuſzeńſtwo [facitis mihi, quod mihi parueritis]: bo od tego cżáſu nic złego nievćierpićie/ iedno że nie ten wam będźie roſkázował co pirwey ModrzBaz 48; NiemObr 62.

»odstąpić, odpaść, odstawać od posłuszeństwa; odstąpić posłuszeństwa« [w tym: komu (2)] [szyk zmienny] (2:1:1;1): Po śmierći Achábowey odſtąpił od poſłuſzeńſtwá Moáb Izráelſkim krolom BielKron [84²]v, 349, 358, 443v; Defectio, Odſtánie/ Odpádnienie Odtrącenie od kógo/ gdy yákoby miáſto álbo yáki lud od posłuſzeńſtwá ſwego paná odpádnie. Mącz 115b.

»(po)dać, poruczyć w posłuszeństwo« [w tym: komu (3)] (4:1): Tu ſie dopiero podnioſlá ſrogoſć ręki nad niemi páná náſſego ták iż roſproſſył po rozlicznych kráynach ſpołecznoſć ich y dał ie wſrogie poſluſſeńſtwá rozmáitem národom. RejPs 157v, 158v; Porucżył mu [Dawidowi] owce ſwe Iákobow lud wyerny/ [...] Podał lud Izráelſki w poſłuſſeńſtwo yego/ A vcżynił go wodzem dzyedzictwá ſwoyego LubPs S2; RejPos 75v, 226.

»podbić pod swe posłuszeństwo; wziąć w posłuszeństwo swoje« (1;1): A oni ktorzy nas byli wzięli w poſluſſeńſtwo ſwoie nágráwáli nas RejPs 204; [cesarz Konrad] Wenety podbił pod ſwe poſłuſzeńſtwo/ Węgry tákże y Dálmáty BielKron 176.

»podd(aw)ać się pod posłuszeństwo; wdać się w posłuszeństwo« [w tym: komu (2)] (2;2): lud nieznáiomy wda ſie w poſluſſeńſtwo moie. RejPs 26; Ale gdy ſie poddał pod poſłuſzeńſthwo Pruſom Mázowieckie Kſiążę/ przeſtháli od ſzkod w Mázowſzu. BielKron 371v, 391v; RejPos 66v.

»postąpić (a. postępować) posłuszeństwo« [w tym: komu (3)] [szyk zmienny] (6): Potym Dawid poráźił Filiſtyny do końcá/ y wzyął nád nimi moc áż mu dań y poſłuſzeńſtwo poſtąpić muſieli. BielKron 70, 70v, 345, 394, 449; StryjKron 407.

»przysięgać, przysięga za posłuszeństwo« (1:1): vcżyniono środ rynku ná poſpolitym mieyſcu máieſtath/ ná ktory [król Zygmunt] iechał z zamku w koronie ná koniu/ tám od mieſzcżán przyimował przyſięgę zá wierność y poſłuſzeńſtwo BielKron 405, 378.

»do posłuszeństwa przywieść, przymuszać; ku posłuszeństwu przywieść, przypędzić; przymusić pod posłuszeństwo« [szyk zmienny] (2:1;2:1;1): Senat Rzymſki [...] długo tę rzecż rozbierał coby z nimi [mieszkańcami Kartaginy] náoſtátek cżynić/ ieſli miáſto z gruntu ſkáźić/ cżyli ie ku poſłuſzeńſtwu Rzymſkiemu przywieść. BielKron 129v; Derſzniak [...] przyćiągnął w nocy pod Zator/ przyſtáwiwſzy drábinki vbieżał miáſto mieſzcżány powiązał y ku poſłuſzeńſtwu kroleſtwu Polſkie^mv przypędźił BielKron 388, 448v; BielSpr b4v; oſſádziwſzy Połocko zamek rycerſtwem Litewſkim/ wſzyſtkę Ruś [...] z onych burd vſpokoili/ y do poſłuſzeńſtwá Iágełowego y wielkiego Xięſtwá Litewſkiego przywiedli. StryjKron 477, 330; który [arcyksiążę Maksymilian] [...] zamki/ miáſtá/ y municiȩ R.P. pośiadał: ludźi Koronné mocą do poſłuſzeńſtwá ſwégo przymuſzał SarnStat 1051.

»winien [komu] być posłuszeństwo« (2): Iż [...] niepiérwéy poddáni náſzy winniby nam mieli bydź poſłuſzeńſtwo [deberent nobis oboedientiam JanPrzyw 54]: áliżbyſmy wſzem wobec wſzytkié liſty y przywileie [...] vtwiérdźili SarnStat 12 [idem] 54.

»wybawić z posłuszeństwa« (2): Bo go [Mesjasza] iedni cżekáli á nádzyewáli ſie go przyść z iáką ſwiecką możnoſcią/ iżby ie był wybáwić miał z mocy Rzymſkiey á z onego poſłuſzeńſtwá ich RejPos 324, 251v.

»wyłomić (a. wyłamować) się, wydrzeć się, wybijanie z posłuszeństwa; złamać posłuszeństwo« [w tym: komu (1)] [szyk zmienny] (3:1:1;1): RejPos 251; Ná ten cżás Alexánder Krol był w Cylicyiey/ bo ći co ná onych mieyſcach mieſzkáli/ myſlili ſię wyłomić ſposłuſzeńſtwá iego [quia rebellebant qui de locis illis]. BudBib 1.Mach 11/14; CzechRozm 254; tákże roſtyrki Ruſkie/ y odrzucenie ich poczęte/ niemoże być ináczey záhámowáne/ áżby pierwey głowá tego wybijánia s posłuſzeńſtwá náſzego/ to ieſt Iaropełká Xiążęciá/ byłá odcięta StryjKron 215, 557, 717.

»posłuszeństwo [komu] (za)chować« (8): Ná ten cżás też Ceſarz iechawſzy z ſynem do Belgium/ przywiodł ná tho Flándrią/ Hánnonią/ y Attrebátes/ iż przyſięgáli ſynowi iego poſłuſzeńſtwo záchowáć. BielKron 234, 225v, 227v, 231, 232v, 235; Azaſz nie wiemy/ iáko wáſzy bráćiſzkowie we Fráncyey y we Flándryey Krolom y Pánom ſwoim wiárę y poſłuſzeńſtwo chowáią? WujJud 18; StryjKron 477.

»posłuszeństwo i poddaństwo« (2): CzechRozm 254; Temuż Ludwikowi Papież Lew cżwarty [...] poſłuſzeńſtwo ſwoie y poddáńſtwo/ przez liſt ofiárował NiemObr 62.

»przymierze i posłuszeństwo« (1): Bochdan Woiewodá Wołoſki złamawſzy przymierze y poſłuſzeńſtwo według hołdu/ do Podolſkich y Ruſkich Zieḿ [...] wtárgnął był StryjKron 717.

»przysięga i posłuszeństwo« (1): Elżbietá krolowa Węgierſka proſząc vpomináłá pány Polſkie/ áby iey ktorą corę [...] zá dzyedźicżkę poſtánowili ná kroleſthwie Polſkim/ poſławſzy Mikołáiá biſkupá Weſperymeńſkiego ze dwiema kſiążęty Węgierſkimi/ ktorzy Polaki od przyſięgi y od poſłuſzeńſtwá Zygmuntowi pierwey ſlubem obwiązanych rozgrzeſzyli BielKron 379.

»wiara (a. wierność) i posłuszeństwo« [szyk 4:1] (5): [król Ludwig] poſławſzy po pány Polſkie/ przypędził ie áby przerzecżonego Zygmuntá zá krolá wzyęli/ y przyſięgáli zá poſłuſzeńſtwo y wierność BielKron 378, 225v, 405; WujJud 18; StryjKron 662.

»pod swoim (a. swym) posłuszeństwem mieć« [szyk zmienny] (2): RejPos 45v; [Grecy] poſtanowiwſzy káżdego Vrzędniká álbo ſprawcę nád ſwemi pocżty kthore pod ſwym poſłuſzeńſtwem mieli rozdawáli im mieyſcá y znáki ná Chorągwiach gdzie ktory miał ſtać BielSpr 29.

»poddać się pod posłuszeństwo« (1): zgodnie broni dobyć ná nieprzyiaćiela/ To obieram w głowie ſwey glupiey z rzecży wiela. Y zá Bożą pomocą podawſzy iednemu/ Do rąk zgodnie bułáwę y poddáć ſię iemu. Pod mocne poſłuſzeńſtwo CzahTr E4.

»posłuszeństwo czynić; posłuszeństwa czynienie« [w tym: komu (5)] = deklarować, obiecywać posłuszeństwo (5;1): Obácż y ztych ſłow tego Ceſarzá Cárogrockiego iákie poſłuſzeńſtwo cżynił kośćiołowi Rzymſkiemu SkarJedn 223, 160, 174, 257; Zgromiony y vkrocony Anátholiuſz/ przeſtał oney prozney myśli y nádętośći/ [...] á ná potym Papieżowi y ſtolicy Rzymſkiey poſłuſzeńſtwo cżynił SkarŻyw 319, 164.

»posłuszeństwo [komu, czemu] obiec(ow)ać, przysięgać; przysięgę [komu] czynić ku posłuszeństwu; ślubowanie posłuszeństwa [czemu]« (3:1;1;1): MurzHist C3v; KrowObr 30, 129; [papież] poddánym też iego [arcybiskupa koleńskiego] kośćioła/ wfzythkim roſkazał áby go poſłuſzni niebyli/ od przyſięgi ie rozgrzeſzywſzy/ kthorą mu cżynili ku poſłuſzeńſtwu BielKron 225; Rzy^mſkiemu Biſkupowi/ ś. Piotrá Kśiążęćiá Apoſtolſkiego potomkowi/ á Iezu Chriſtuſowemu namieſtnikowi/ prawdźiwe poſłuſzeńſtwo obiecuię. WujJud 27; áby też oni [biskupi stolic] tenże Pállius ſwoim podległym Biſkupom dawáć mogli: przyimuiąc od nich wyznánie zwycżáyne wedle Kanonow/ y ſlubowánie poſłuſzeńſtwá kośćiołowi Rzymſkie^mv. SkarJedn 261.

»posłuszeństwo [komu, czemu] odda(wa)ć« (5): SkarJedn A4, 171, 208, 259; ktoremu [kapłanowi najwyższemu] gdyby wſzytko bráterſtwo powinne poſłuſzeńſtwo oddawáło: niktby ſię nád kápłaná/ iáko Bozkiego namieſtniká nie podnośił. SkarKazSej 674b.

»od posłuszeństwa odstąpić (a. odstępować), odrywać (a. oderwać) się, oderwany, odjąć się, odłęczyć się« [w tym: odłęczyć się i odjąć (1)] [szyk zmienny] (7:3:1:1:1): iż Kártháinſki Arcybiſkup/ z wyelim biſkupow/ ktorzy byli od poſluſſeńſtwá papyeſkyego odſtąmpili/ vznawſſy błąd ſwoy/ przyſtąmpili záſyę KromRozm III O8, F5; Tego cżáſu Cżechowie poſłáli do Krolá Włádziſłáwá/ áby ich Pánem był ále ſie im s thego wymowił/ iż oni ſą oderwáni od poſłuſzeńſtwá Kzymſkiego [!] BielKron 385v, 187; Summá wkrotkośći/ dlacżego y kiedy Grekowie odſtąpili od iednośći kośćiołá Bożego y posłuſzeńſtwá Stolice Apoſtolſkiey Rzymſkiey. SkarJedn A8, 164, 167 [2 r.], 168, 169, 260; A coż tu rzeką Papieſcy pochlebnicy/ ktorzy Greckie zbory odſzcżepieńcámi zową/ zádawáiąc im tho/ iákoby ſię oni od poſłuſzeńſtwá Rzymſkiego Biſkupá odłęcżyć/ y gwałtem odiąć mieli NiemObr 58.

»poddać się w posłuszeństwo« (1): Nie bądzćie ták vporni áni hárdzi/ iákoſmy my byli: poddayćie ſię w Kośćielne poſłuſzeńſtwo pod mocną rękę/ Bożą SkarJedn 402.

»posłuszeństwo przyjąć« [szyk zmienny] (2): Luter gdy miał też ſpráwę tę/ iż Cżechowie znamowy nie ktorych pánow ná Seymie ſwym/ miely przyiąc [!] poſłuſzeńſtwo Papieſkie/ [...] vpominał ie Luter przez liſt/ áby tego niecżynili BielKron 198; SkarJedn 263.

»do posłuszeństwa, ku posłuszeństwu przywieść (a. przywodzić)« [szyk zmienny] (3:2): Potym [papież Paschalis] vcżyniwſzy ſynod/ przywiodł gwałtem záſię miáſtá ku Rzymſkiemu poſłuſzeńſtwu BielKron 177v, 177; Wſzákże [patriarchowie carogrodzcy] wiele kroć vpámiętawſzy ſię/ iednáli kośćioły wſchodne/ y do poſłuſzeńſtwá ſtolice Piotrá S. przywodzili. SkarJedn 170, 258 [2 r.].

»z posłuszeństwa wybi(ja)ć się, wyłam(ow)ać się« [w tym: komu (1)] [szyk zmienny] (3:2): Abowim pátryárchowye Konſtántynopolſcy nye tylko ſye z poſluſſeńſtwá papyeſkyego wybiyáli/ ále y powſſechnego koſcyołá przełożeńſtwo yuż ſobye byli poczęli przywłáſſczáć KromRozm III P; Lecż gdy náſtáli Heretykowie/ Ceſarze y inni niezbożni/ zgołá ſię znimi Pátryárchowie Cárogroccy z poſłuſzeńſtwá Rzymſkiego kośćiołá wyłamáli. SkarJedn 190, 388; CzechEp 405 marg; Lecż kiedy ktora kráiná Chrześćiáńſka [...] zgołá ſię wybiłá z poſłuſzeńſtwá Bogu y Kośćiołá oblubienice iego: tedy ią Pan Bog podawał pod wiecżną niewolą Pogáńſką PowodPr 31.

»posłuszeństwo [komu] wypowiedzieć (a. wypowiadać)« [szyk zmienny] (2): [biskupi kacerscy] piſáli do Iuliuſá papyeżá [...]/ áby on onę ſpráwę ich [...] potwirdźił: [...] wypowyádáyąc mu poſluſſeńſtwo yáko ſwowolni poddáni czynyą/ gdźieby im nyepozwolił KromRozm III P6; BielKron 228v.

»posłuszeństwo [komu] zachować« (1): Chceſz Błogoſláwionemu Piotrowi Apoſtołowi [...] poddáność/ y poſluſzeńſthwo/ według rządu zwierzchniego záchować? KrowObr 127.

»posłuszeństwo (rzymskiej) zwierzchności« (2): CzechEp 405 marg; Pátryárchowie ábo Biſkupi Miáſtá onego [...] pocżęli ſię nád Kátedrę Rzymſką mátkę ſwą wynośić/ [...] poſłuſzeńſtwo Rzymſkiey zwierzchnośći ſkłádáiąc. PowodPr 32.

»posłuszeństwo i prawo« (1): [Luter pisze:] Gdym tedy był vpominan od Milticiuſá [...]/ ábych do niego [do papieża] ſpokorą piſał/ co ia rad vcżynię/ tylko áby [...] mię też nieprzyniewalano odwoływáć piſánia mego/ [...] gdy to otrzymąm/ chcę być pod poſłuſeńſtwem y práwem iego záwżdy. BielKron 195v.

»chodzić w posłuszeństwie« (1): Wieſz że też y cżárt ieſt ſługą Páná tego/ á záwżdy chodzi w ſthráchu á w poſłuſzeńſtwie niewolnym iego. RejPos 249.

»mieć w posłuszeństwie« (1): iż to ná on cżás v ludzi byłá rzecż niepodobna/ [...] áby tho miał być Meſyaſz/ [...] ktory miał mieć w poſłuſzeńſtwie wſzytki narody ſwiátá tego. RejPos 80.

»(pod)dać, dan w posłuszeństwo; poddać pod posłuszeństwo« (1:1;1): A támże mu Bog ociec przez tegoż to Proroká powiedáć racży: Iż [...] on będąc ſpráwiedliwy/ vſpráwiedliwi wiele ſług moich w niewinnośći ſwoiey: [...] poddam mu też wſzytki narody w poſłuſzeńſtwo iego RejPos 104v, 43v, 239.

»wda(wa)ć (a. da(wa)ć, a. poddać, a. podawać, a. udać) się w posłuszeństwo; wdać (a. poddać) się pod posłuszeństwo« [w tym: komu (2)] [szyk zmienny] (12;2): A tak obaczywſſy też to moy pánie iż ſie vpełnie wdawam wpoſluſſeńſtwo twoie rácz záchowáć w łáſce ſwey żywot moy RejPs 182v, 32v, 33, 185, 205, 206v; ábyś [...] odłożywſzy ná ſtronę rozſądek rozumu twego/ poddał ſię w posłuſzeńſtwo Duchowi świętemu GrzegRóżn A2v; Y vpomina [Dawid] tám wſzytki krole y mocarze ſwiátá tego/ áby vpádli przed nogi ie^go/ á dáli ſie w poſłuſzeńſtwo iego. RejPos 16v; Ale ty poſlubiwſzy ftátecżność wiáry ſwey Pánu ſwemu/ okrzćiwſzy ſie w imię iego/ wdawſzy ſie w poſłuſzeńſtwo iego/ przyiąwſzy ná ſię wſzytki práwá kroleſtwá zwirzchnośći iego/ ieſzcże ktemu bierzeſz rozmaite dáry RejPos 74v, 81, 106, 229, 239v, 241v.

»wystąpić z posłuszeństwa« (2): Bo ſnadz ieſſcze zmłodoſći y ſprzodki ſwoieiemi [!] ſpołu wyſtąpilichmy/ złemi ſpráwámi ſpoſluſſeńſtwá twego RejPs 157; RejPos 85.

»wziąć w posłuszeństwo« (1): co o nim v Proroków ſłycháli/ iż miał przydź á opánowáć wſzytek ſwiát/ á wzyąc w poſłuſzeńſtwo wſzytki narody RejPos 66v.

»w posłuszeństwie żyć« (1): KochPs 25 cf »posłuszeństwo praw«.

»podrzucon w posłuszeństwo [komu]« (1): IZali duſzá moiá słuſznie Pánu ſwemu/ Nie ma bjć podrzuconá w posłuſzeńſtwo iemu ArtKanc Q10v.

»moc ani posłuszeństwo« (1): zoſtał cżynić tho co byłá wola Oycá iego ſwiętego/ [...] okázuiąc też tho nam [...]/ iż nam żadna moc áni żadne poſłuſzeńſthwo groźnieyſze nie ma być/ iedno Bogá Oycá náſzego niebieſkiego. RejPos 40v.

»posłuszeństwo a opanowanie« (1): Iżes ſyn moy namileyſzy ieſt/ á ia tobie dam w poſłuſzeńſtwo á w opánowánie thwoie wſzythki narody ſwiátá tego. RejPos 239.

»pod posłuszeństwem [czego]« = zgodnie z czymś (1): A inácżey ſie vrodzić nie chciał/ chocyay záchował pánieńſtwo mátki ſwey ſwiętey/ iedno pod poſłuſzeńſtwem zakonu tego [tj. małżeństwa]/ ktory onże ſam vſtáwić racżył. RejPos 43v.

»mieć w posłuszeństwie« (1): iż dziś [Chrystus] ſiedzi ná práwicy iego/ máiąc niebo y z źyęmię [!] w poſłuſzeńſtwie ſwoim RejPos 107v.

»podrzucić pod posłuszeństwo« (1): iż Bog ociec wſzytko tho podrzućił ná zyemi y ná niebie pod nogi iego [Chrystusa]/ y pod ſwięte poſłuſzeńſtwo ie^go. RejPos 120v.

»(po)dać, poddan w posłuszeństwo; poddać, poddan pod posłuszeństwo« [w tym: komu, czemu (3)] (3:1;1:1): Gdyż máło nie wſzyſcy wiemy/ iż ledwe nie wſzytek ſwiát był poddan pod poſłuſzeńſtwo iey [bestyi]. RejAp 140v; Y dał mu [Lucyferowi] był w moc Pan á wpoſłuſzeńſtwo/ y w towárzyſtwo/ niezlicżoną moc á wielkość inych Aniołow. RejPos 100v, 43v, 47, 49v, 52v.

»podbijać pod posłuszeństwo« (1): oto [bestyja] pocżęłá podbijáć pod poſłuſzeńſtwo ſwoie krole/ kſiążętá/ y rozlicżne narody RejAp 111v.

»przywieść (a. przywodzić, a. wwieść, a. zwieść) w posłuszeństwo, na posłuszeństwo, pod posłuszeństwo« (3:1:1): iż iuż [bestyja] zwiodłá [...] máło nie wſzytek ſwiát pod poſłuſzeńſtwo ſwoie. RejAp 143, BB4; iáko ten chytry zwodnik vmie miſternie tocżyć tymi błazny ſwemi/ á przywodzić ie [...] w to omylne á krotkie poſłuſzeńſtwo ſwoie RejPos 335, 72v, 82v.

»wda(wa)ć (a. poddać) się w posłuszeństwo, pod posłuszeństwo« [w tym: komu (1)] (4:1): RejAp 144v; Pátrzayże záſię iáka ieſt opátrzność Páná tego/ nád tymi ktorzy [...] nie wdáią ſie w poſłuſzeńſtwo inym pánom RejPos 218v, 33, 217v, 331.

»wydrzeć się z posłuszeństwa« (1): gdy wzgárdziſz zwirzchność á kroleſtwo tego ſprzećiwniká ſwego/ á wydrzeſz ſie mocno przez wiárę ſwoię s poſłuſzeńſthwá iego [...]: iuż on mocarz ſwiátá tego zemdleć á zniſzcżeć muśi RejPos 79v.

»wziąć w posłuszeństwo swoje« (1): RejPos 85 cf »opanowanie a posłuszeństwo«.

»opanowanie a posłuszeństwo« (1): chocia im kęs poſzcżęśći on miſtrz ich/ [...] áby potym tym ſzáfował wedle woley ſwoiey/ á ie áby potym wziął w opánowánie ſwoie/ á w poſłuſzeńſtwo ſwoie RejPos 85.

»posłuszeństwo a opieka« (2): iż narod nędzny ludzki [...] iuż był przyſzedł w poſłuſzeńſtwo á w opeikę [!] páná inego/ á páná złego á okrutnego RejPos 344, 72v.

»wola a posłuszeństwo« (1): iáko tá Beſtia dwurogáta miáłá cechowáć álbo piątnowáć náſłádowce álbo pochlebniki ſwoie/ y iáko ie miáłá bogáćić przywodząc ie ná wolą á ná poſłuſzeńſtwo ſwoie. RejAp BB4.

»po(d)dać (a. da(wa)ć, a. wdać) w posłuszeństwo, pod posłuszeństwo; podrzucić, podrzucony pod posłuszeństwo; poruczyć w posłuszeństwo« [w tym: komu (10)] [szyk zmienny] (9:6;2:1;1): Wdáł iem wpoſluſſeńſtwo ſuche ſkáły ták iż gdy iem było potrzebá obfitoſć wody ſnich plynęlá RejPs 114v, 154, 220v; Wſſytki ptaſzki nyebyeſkye iteż morſkye ryby/ Podałeś w poſłuſſeńſtwo yemu bez wſſey chyby. LubPs C, X6 marg; RejWiz 36v, 89; áby Pan [...] roſkoſzował ſobie nád nim [człowiekiem]/ podrzućiwſzy wſzytko ná ziemi pod poſłuſzeńſtwo iego. RejAp 1, 9; RejPos 74v, 146, 191v [2 r.], 337v [3 r.]; RejZwierc 1v [2 r.], 139.

»posłuszeństwo a opanowanie« (3): O wielkaſz tho byłá ſwiátłość/ [...] dáć ták nikcżemnemu ſtworzeniu w poſłuſzeńſtwo á w opánowánie wſzytek ſwiát/ y wſzythko ſtworzenie iego RejPos 337v, 74v, 191v.