[zaloguj się]
[pdf]

KARMIĆ (265) vb impf

W inf -a- (26), -å- (24); -a- OpecŻyw (2), Murm (2), MurzHist, Leop, UstPraw, RejZwierc, SienLek (2), ModrzBaz (2), SarnStat; -å- KrowObr, SkarJedn, Calag, SkarŻyw, LatHar, SkarKaz, SkarKazSej; -a- : -å- GliczKsiąż (6 : 2), LubPs (1 : 1), BibRadz (2 : l), Mącz (2 : 3), BudBib (1 : 1), GostGosp (1 : 9). ◊ W imp -å-. ◊ W pozostałych formach -å- (184), -a- (8); -a- MurzHist; -å- : -a- OpecŻyw (14 : 4), Leop (4 : 1), BibRadz (3 : 1), SkarŻyw (17 : 1).

Fleksja
inf karmić
indicativus
praes
sg pl
1 kårmię kårmimy, kårmi(e)my
2 kårmisz kårmicie
3 kårmi kårmią
praet
sg pl
1 m kårmiłem, -m kårmił m pers
f kårmiłam, -m kårmiła, ja kårmiła m an
2 m -ś kårmił m pers -ście kårmili
f -ś kårmiła m an
3 m kårmił m pers kårmili
f kårmiła m an kårmili
n subst kårmiły
fut
sg pl
2 m będziesz kårmił, kårmić będziesz m pers
3 m m pers karmić będą
f karmić będzie, będzie kårmić m an
imperativus
sg
2 kårḿ, kårmi
conditionalis
sg pl
1 m bym kårmił m pers bysmy kårmili
2 m byś kårmił m pers byście kårmili
3 m by kårmił, kårmiłby m pers by kårmili
f by kårmiła m an
n subst by kårmiły
con praet
pl
3 subst by były kårmiły
impersonalis
praet kårmiono
con by kårmi(o)no
participia
part praes act kårmiąc

inf karmić (49). ◊ praes 1 sg kårmię (12) [w tym: -e (2)]. ◊ 2 sg kårmisz (11). ◊ 3 sg kårmi (52). ◊ 1 pl kårmimy (3), kårmi(e)my (1); -imy Calep; -imy : -(e)my RejZwierc (2 : 1). ◊ 2 pl kårmicie (1). ◊ 3 pl kårmią (16). ◊ praet 1 sg m kårmiłem, -m kårmił (3). f kårmiłam, -m kårmiła (2), ja kårmiła (1) OpecŻyw (2 : 1). ◊ 2 sg m -ś kårmił (3). f -ś kårmiła (4). ◊ 3 sg m kårmił (32). f kårmiła (12). ◊ 2 pl m pers -ście kårmili (1). ◊ 3 pl m pers kårmili (4). m an kårmili [smokowie, krucy] (3). subst kårmiły (10). ◊ fut 2 sg m będziesz kårmił (2) WróbŻółt, LubPs, kårmić będziesz (1) GostGosp. ◊ 3 sg f karmić będzie (1) GliczKsiąż, będzie kårmić (1) BudNT. ◊ 3 pl m pers karmić będą (1). ◊ imp 2 sg kårḿ (2) KochFrag, KlonFlis, kårmi (1) OpecŻyw; -ḿ (1), -(m) (1). ◊ con 1 sg m bym kårmił (4). ◊ 2 sg m byś kårmił (4). ◊ 3 sg m by kårmił, kårmiłby (6). f by kårmiła (2). ◊ 1 pl m pers bysmy kårmili (1). ◊ 2 pl m pers byście kårmili (2). ◊ 3 pl m pers by kårmili (3). subst by kårmiły (2). ◊ con praet 3 pl subst by były kårmiły (1). ◊ impers praet kårmiono (5); -ono (1), -(o)no (4). ◊ con by kårmi(o)no (l). ◊ part praes act kårmiąc (8).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Dawać jeść, żywić; tuczyć (o zwierzętach); cibare Mącz, Calag, Calep, Cn; opimare, pascere Mącz, Calep, Cn; saginare Murm, Cn; compascere, obesare, sustentare Mącz; pascitare Calep; alere, cogere pinguescere, dapinare, dare pabulum, nutricari, nutrire, obsaturare, pinguefacere Cn [w tym: kogo, co (240)] (265): Więc wſzyſtko cżłowiecże ćiáło/ Prze niezgodę ieſt zniſzcżáło: Iż cżłonkowie wſporni byli/ Swego brzuchá nie karmili. BierEz R2; panna náſwiętſſá [...] potym ſwiętégo Iána piaſtowala/ kármila/ poſluguiątz Elzbiecie OpecŻyw 12; Aviarium. [...] Klatká álbo zamknyenye wczym ptaſtwá karmyą. Murm 89, 89, 134; aż ona Kukołka gdy potym vroſcie Na oſtatek ptaſzka onego czo ią karmił oſkubie. FalZioł IV 23c, IV 23c, V 77; BielŻyw 44; dziatek [gżegżółka] ſama nie karmy. SeklKat K4v; RejKup d2v; MurzHist O3v, Q3; Gdy ſie ono po gorach przed złą krolową krył/ Karmił go Anyoł długo/ przynoſząc mu chlebá/ Iábłek/ wody/ owocow/ y cżego potrzebá. RejWiz 155v, 27v; Leop Prov 28/7, Mar 6 arg; Kto chce ſam ieſć y konie kármić/ tedy ták ma żywnoſć płáćić UstPraw D3v; RejFig Cc; WIlk vźrzał Pſá tłuſtego/ pytał ſkądżeś vtył/ Powiedzyał/ pan mię karmi RejZwierz 120; á tám dzyewki chodziły do niego á karmiły go z rąk ſwoich BielKron 24v; dźiećiom máłym vrzázawſzy cżłonki rodne karmiąc tucżą w koycu iako kury BielKron 441, 270, 385, 398; Ingluvies, Obżárſtwo/ też podgárdłek álbo Gárdło v ptaków gdy ye nábierzą/ yáko gołębie gdy gołębięta kármić chcą. Mącz 170b, 52c, d, 100a, 229d, 282d, 297b; I powiedźiáło ſye nieco/ iáko ćiáło kármić á potrzeby mu dáwáć. SienLek 32; RejPos 183 marg, 218v; HistLan B2; Y pſá y tego głaſzcżemy y karmiemy/ ále ieden nam w myſliſtwie pożytki cżyni/ á drugi w nocy domu ſtrzeże RejZwierc 95v, 49, 94v, 95, 98v [3 r.]; BudBib 2.Reg 20/3, 3.Reg 17/9, Prov 13/20; Biádá Páſterzom/ ktorzi ſámi śiebie karmią/ izali trzody nie od Páſtyrzow máią być karmione? ModrzBaz 18v, 110; Calag 456b; SkarŻyw 52 marg, 226, 333, 385; StryjKron 400; Pascito – Vſtawnie paſſę karmię. Calep 760a; Porculator – Tenktori ſzwinie karmi. Calep 823a, 192b, 447a, [733]a, 760a; Kápłuny ty vmieć tłuſto karmić GostGosp 128, 80 [2 r.], 82, 88 [2 r.], 94, 116, 120; SarnStat 372; SkarKaz 278b; SkarKazSej 665a; KlonWor 60.

karmić czym (41): Ięzyki dał áby iedli: Oni mu/ á coż to cżyniſz? Ięzyki nas wſzyſtko karmiſz. BierEz Dv, Q; FalZioł IV 1d, 27a; GliczKsiąż C8v; LubPs Yv; Leop *A3v; RejZwierz 74v; BibRadz Gen 24/25, 47/4, I 31, 2.Par 18/26; BielKron 96v, 157; Mącz 282c; SienLek 54; RejPos 164; RejZwierc 159v, 204v; BudBib 3.Reg 18/4; Strum H4v; PaprPan F; temu ktory ná puſzcży mánną lat cżterdzieśći wielkość ludzi karmił/ trudnoli mu nam obrok ná ieden dzień zeſłáć? SkarŻyw 518, 91, 140; CzechEp 189 [2 r.]; NiemObr 75; ArtKanc E9v, E14v [2 r.], L; Calep 937b; GostGosp 88, 136; GórnTroas 71; KochAp 9; LatHar 189; SkarKaz 159a [2 r.]; obcą rodźinę Karḿ chlebem ſwoim KlonFlis D4v. [Cf a. »karmić piersiami« SkarKaz 278b].

karmić na co (2): Opimo, Tuczę/ Karmie [!] ná zábicie. Mącz 265c; GostGosp 120.

W połączeniach szeregowych (9): BielKron 115v; Pasco, Páſę/ páſę ſie/ dáyę yeść/ karmię/ y yem. Mącz 282c, 448c; przykázuie nam/ ábychmy też y my ciáłem bliźniego náſzego nie gárdzili/ ále ono wedle potrzeby wſpomagáli/ karmiąc/ nápawáiąc/ przyodziewáiąc etc RejPosWiecz3 99; RejZwierc 95, 175; Dźiękuię tobie/ żeś mię od pocżątku żyćia mego záwżdy karmił/ odźiewał/ chował/ dodáiąc potrzebnych rzecży tęmu ćiáłu memu nikcżemnemu. LatHar 566; SkarKaz 279a, 552a.

W charakterystycznych połączeniach: karmić często, długo, dobrze (3), osobliwie, rządnie, tłusto; karmić bracią, brzuch, bydło (2), ciało (ciałem) (5), cielęta, człowieka, ([ile]) lud(zi) (8), dobytki, dziatki (jako dzieci) (2), fazyjany, gębkę, głupie, gołębięta, kapłuny, kokoszy, konia (koniczka) (4), krole, lwa (2), opętaną, owce, ożyrce, poddane, psa (2), ptastwa, rzesze, sługi, świat, świętego Jana, świnie (2), tłuszcze (2), węże, wiełbłądy (2), wieprze (3), wołku; karmić na wychowanie, na zabicie, za dań, z rąk; karmić chlebem ([jaką ilością] chleba) (4), figami, jęczmieniem, języki, manną (5), miodem, odrobin(k)ami (2), plewami, podplomykami, potrawą (2), serwatką, sian(ki)em (2), skwarczki, trawą, wodą (trochą wody) (2), żołcią.

Przysłowie: RejZwierz 74v; TAkći powiem wronámi to karmiono z młodu/ Wſzák to znáć po poſtáwie bá znáć y po chodu PaprPan F.
Zwroty: »karmić łaknące« [szyk zmienny] (2): KrowObr 62v; Zaden tey Wiecżerzey nieużywa godnie/ iedno ten/ kto ſię zbliznym poiednał: kto nietylko przyiaćioły/ ále też y nieprzyiaćioły miłuie: kto ie karmi łáknące [pascit esurientes]/ y poi prágnące. ModrzBaz 62v.

peryfr. »karmić [kim] ryby« = topić (1): Potym w okręćiech pocżął wieść y woyny Ná wodnym polu narod nieſpokoyny. Ták woyſko woyſkiem karmi bez pochyby Ná morzu ryby. KlonFlis D.

»karmić do sytości« (1): To ieſt, nie karmiąc ćiáłá ſwego do ſytości. WujNT 699 marg.

Szeregi: »karmić, (i) chować« (3): Nessotropheum, Kociec álbo ſadz káczy álbo mieyśce gdźie ye karmią/ chowáyą. Mącz 246b; iákobyś ié [ryby] karmił/ y iákobyś ié chował/ ſámy ſye tám iuż páſzą. Strum H4v; ModrzBaz 117v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.].

»karmić i poić (a. napawać)« = pascere et potare Modrz (3): ktokolwiek tákowego karmi/ ktory nie łaknie/ y tákowego poi/ ktory nieprágnie nigdy/ ieſt podobny ſſalonemu. KrowObr 191; ModrzBaz 62v; NiemObr 75. [Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r.].

»karmić, (i, ani) żywić (a. odżywiać, a. wyżywiać)« [szyk 2 : 2] (4): Boć wżdy żaden niemiał nigdy ćiáłá ſwego w nienawiśći/ ále ie karmi y żywi/ ták iáko y Pan Chriſtus Kościoł ſwoy KuczbKat 255; SkarŻyw 83; WerKaz 286; Calep 710b. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].

W przen (9): W tych dwu białychgłowách dwoiáki ſtan ludzi Chrześćijáńſkich ieſt figurowány; świecki y duchowny [...]. Z ktorych ieden Chriſtuſá karmi w członkách iego: á drugi ieſt karmion od niego. WujNT 238, 154.

karmić czym (4): vcż ſie w they figurze/ iż cie Pan karmi ſiedmiorgiem chlebá thu ná tey puſzcży RejPos 186, 189; SkarŻyw 47; Gorzkiemi potráwámi oná [Wenus] karmi ſwoich CiekPotr 18.

W połączeniach szeregowych (2): RejPosWiecz2 92v; Tenże Prorok/ mámkámi kośćielnemi názywa krole/ ktorzy religią nowego zakonu piáſtowáć/ y karmić/ y zdobić mieli. SkarKazSej 681a.

Szereg: »karmić a wychowywać« (1): gdyż cie Pan vcżynił páſterzem nád owiecżkámi ſwemi/ ábyś ie karmił á wychowywał ku cżći ſwięthey iego w miłoſierdziu á w ſpráwiedliwośći iego RejPos 314v.
Przen (28):
a) O przyjmowaniu komunii świętej [kogo czym] (11): A batzyſz iuſz/ iáko ludzi vmárłe/ tzynićie vtzeſniki męki Páná Kryſtuſowey/ y iáko ie karmićie tą offiárą martwą? KrowObr 191.
Zwroty: »karmić barankiem« (3): KrowObr 191 [2 r.]; Iák Iudaſz wytucżony ná Miſtrzowſkim chlebie. Pan go karmi báránkiem: á on przedſię owym Zoſtáie Wilkiem ſzárym/ y też Liſem płowym. KlonWor 28.

»ciałem (i krwią) karmić« [szyk zmienny] (7): BiałKat 281; wiele mátek vrodziwſzy/ mámkom dziatki oddáią: á on tego cżynić niechce: ále nas ſwym właſnym ćiáłem karmi/ y z ſobą iednocży. SkarŻyw 91, 4; teraz karmi wiecżnym prawdźiwym [chlebem]; to ieſt ćiáłem y krwią Iezuſá ſyná ſwoiego. CzechEp 189; SkarKaz 159a [3 r.].

Szereg: »karmić i poić« (2): powiedaſz iż Báránká Kryſtuſá/ ná Mſzy niezábijaſz/ áni krwie iego rozlewaſz/ á ieſli go niezábijaſz y krwie nierozlewaſz/ tedy ie muśiſz báránkiem martwym karmić y poić? KrowObr 191, 191.
b) Zaspokajać czyjeś potrzeby duchowe [w tym: czym (14)] (15): WróbŻołt N; Karmiſz ie plewámi omylnych á fáłſzywych náuk ſwiátá tego. RejPos 314v; teraz pátrzeniem tylko karmią ich M. Kśięża cżeladź miłego Bogá. WujJudConf 179v; ArtKanc K14, T11v; WujNT 60, 64; Ták ty ſwoią wymową karmiſz ludzkie vſzy SapEpit B. [Cf a. »karmić piersiami« SkarŻyw 208 [2 r.]].
Zwroty: »karmić nadzieją« = zwodzić kogoś, łudzić [szyk zmienny] (2): Detinere inani spe, Ná pięknych słówkách kogo więźbić/ nádźieyą kogo karmić. Mącz 447c; KochFrag 24.

»pokarmem karmić« (2): Páſterze ſą/ kthorzy [...] tzyſtym pokármem ſlowá Bożego/ Owietzki Páná Kryſtuſowe karmią KrowObr 4; KuczbKat 215.

Szeregi: »karmić i dać picie« (1): Dokądże będzieſz nas karmił chlebem złez/ y pokiż nam daſz pićie [cibabis ... et potum dabis] w płacżu według zaſlugi naſzey. WróbŻołt 79/6.

»karmić a paść« (1): Ale pátrzay co ty vcżyniſz zá pożytek w tym ſtadku Páná twego tobye porucżonym od niego/ gdy im będzyeſz ſzáfował to wierne páſtwiſko ſwiętych ſłow iego á náuki iego [...] iż to oni obacżą/ iż to dobre co im ty ſzáfuieſz/ á cżym ie karmiſz á páſieſz RejPos 123v.

»tuczyć i karmić« (1): gdy ich od świętego piſmá odwodzą/ á vſtáwámi ludzkiemi (iuż nie iáko mlekiem/ ále iáko grubym młotem/ tucżą y karmią) NiemObr 91.

»żywić i karmić« (1): Tákći vſtáwił Apoſtoł/ kiedy Tytowi roſkázował áby w káżdym Mieśćie poſtánowił Kápłany/ ktorzyby Niebieſkim pokármem náuki y Sákrámentow/ ludźie wierne żywili y karmili. KuczbKat 215.

c) Powodować coś [kogo, co czym] (2): Długoż będzyeſz karmił nas nędzne tymi łzámi LubPs S3v; NIe ták był bolem teſkliwym tárgány/ [...] Palámed w ránie iádowitey/ Z pierzchliwey ſtrzáły/ ktora zaráźiłá Ciáło/ á bolem nieznośnym karmiła. RybGęśli C4v.
a. Żywić potomstwo własnym mlekiem; lactare PolAnt, Cn; nutricare Cn (52): iakożes ty ſſcżeſná ijż kármiſs ſtworziciela wſſytkiego ſtworzeniá OpecŻyw 20v, 17v, 20v, 25, 136v; Ale zły ſpoſob w obycżáie małżonkow wſſedł/ iż ſynow ktore myeli/ mátki kármić nyechcą ále one ku chowányu inſſem nyewyáſtam złecáyą GliczKsiąż D5, D5 [3 r.], N; Błogoſláwione niepłodne/ y żywoty ktore nie rodziły/ y pierſi ktore nie karmiły. Leop Luc 23/29, Ex 2/7, 9; RejPos 106; Y ſmokowie podawáli pierśi/ karmili ſzcżeniętá ſwe BudBib Thren 4/3; SkarŻyw 111; LatHar 724; WujNT Luc 23/29.

W połączeniach szeregowych (3): OpecŻyw 41, 88; mátká kąpie [dziatki]/ pieśći/ miłuie/ karmi/ vpſtrzy/ vbryżuie iáko márcowe proſię RejZwierc 178v.

W charakterystycznych połączeniach: karmić Boga (2), Chrystusa, człowieka (2), dzieciątko (dzieci(ę), dziatek) (8), Jezusa, Jowisza, krole, płod, poczęte, stworzyciela, syna (4), szczenięta (2); piersi karmiły (N) (6).

Zwrot: »karmić piersiami, mlekiem, cycki« = lactare PolAnt; alere ubere, dare mammam a. uberem, mammam in rumen immittere, immulgere lac, irrumare, nutrire lacte a. mammis Cn [szyk zmienny] (17 : 7 : 1): Wezmi iuż náſlicżnieyſſá twégo námileyſſego pierſiámi twoijmi karmi twego iedinego. OpecŻyw 20v; o dziécię moie náſlodſſe/ ktoré ia [...] porodziwſſy cżyſtym panieńſkim mlékiem kármila OpecŻyw 147v, 20v, 81, 150, 161, 180v, 185v; PatKaz III 91v [2 r.]; na ziemi/ ſie rodzi iako ine zwierzę y czyczki dzieci karmi/ kthorich zawżdy miewa dwoie FalZioł IV 29c; GliczKsiąż D2, D4v [2 r.], D5; BibRadz Gen 21/7, Thren 4/3; Pokazáłá mężna mátká iſz go więcey boiażnią Bozą/ niżli mlekiem ſwym karmiłá. SkarŻyw 208, [197], 208 marg; CzechEp 178; LatHar 517; WujNT 243; Iáko dźiećię napierwey ſię náuczy znáć mátkę ábo mámkę/ ktora ie pierśiámi y chlebem karmi: ták człowiek napierwey poznawa Páná Bogá ſwego z tey twarzy y miłośierdźia iego SkarKaz 278b; GosłCast 23.
Szeregi: »karmić albo poić« (1): Nie wierzę by go Tygris ſroga nie karmiłá/ Albo y Lwicá mlekiem ſwoim niepoiłá. PudłDydo Bv.

»karmić i (a) (wy)chow(yw)ać« [szyk 2 : 1] (3): OpecŻyw 148; yſz yeua ſwym zarazonym mlekyem chouacz myala a karmycz ſyny ſwe PatKaz III 91v; RejZwierc 6v.

»karmić i żywić« (1): Zás gdy koźlę do owce przyſadzą/ vroſcye ná nyem myękka wełná álbo ſierchl. Ták też było y onym ludziom ktore álbo wilcy álbo ſuki karmiły y żywiły. GliczKsiąż D4.

W przen (1):
Fraza: »karmią muzy« (1): Wy ktore ſłodkim pićiem ná vczonym łonie/ Karmiły wſzytki Muzy w ſwoim Heliconie. Prot D4v.
Przen: Zaspokajać czyjeś potrzeby duchowe [w czym] (1):
Szereg: »karmić i wychować« (1): iuż vſchły pierśi moie/ karmić was y wychowáć náuką zbáwienną nie mogę. SkarJedn 403.
b. Dbać o to, by ktoś miał co jeść, dostarczać pokarmu; pascere Modrz [kogo, co] (27): ktoremi słowy nápominano go [króla] áby pámiętał kármić tych ktorych rządźić ábo im pánowáć chce. ModrzBaz 18v; SkarŻyw 172; PudłFr 55; GrabowSet K4; Karmią bękárty/ od żon zmamieni mężowie. KlonWor 61, 61, 77.

W charakterystycznych połączeniach: karmić bękarty (2), bydło, czeladź (czeladkę) (2), dzieci, ubogie; hojnie karmić.

α. O Bogu (20): dziwuycie ſie [...] ijż ten ktory motzą ſwégo boſtwa naſytzá anioly/ opatrznoſcią kármi ptáki/ [...] teráz ſám pragnie. OpecŻyw 149v, 116; MurzNT 23v marg; LubPs F2v, Z4v; GroicPorz h3; BielKron 263v; RejPos 316v; BudBib Gen 48/15; KochPs 22; SkarŻyw 52, 111; Rácż nas [Jezu] (ná tym świećie) karmić/ bronić/ á wiekuiſtych dobr w źiemi żywiących po tym domieśćić. Amen. LatHar 98, 59; Przypátrzćie ſię krukom/ iż nie śieią áni żną: ktorzy nie máią ſzpiżárniey áni gumná/ á Bog ie karmi. WujNT Luc 12/24; SkarKaz 278b.

karmić czym (2): Pánu day cześć poſádo Siońſkiéy ſkáły: [...] Który [...] ćiebie łoiem kármi tłuſtéy pſzenice. KochPs 213; BibRadz Ps 80/17.

W charakterystycznych połączeniach: karmić brzuch, lud, ptaki, świat, zwierzęta, Żydy; karmić łojem, obfitością zboża, opatrznością; karmić hojnie.

Zwrot: »łaknące karmić« (1): A nie tylo ćię z tego vwielbiam/ coś mnie podłey niewolnicy twey vczynić raczył: ále [...]. Iż łáknące karmiſz/ á bogáte opuſzczaſz prożne. SkarKaz 581a.
Szeregi: »karmić a nasycić« (1): A Bog karmiłby ie obfitośćią zbożá/ á náſyćiłby [et cibavit ... et ... saturavi] z opoki miodem. BibRadz Ps 80/17.

»karmić i żywić« (1): Potym gdy cżterdzieſci dni ij nocy przeſſly/ lacżnąl on ktory wſſytek ſwiat kármi ij żywi. OpecŻyw 37v.

Przen: Zaspokajać czyjeś potrzeby duchowe [czym] (1):
Szereg: »karmić a obżywiać« (1): ktoremi [dobrodziejstwy] Bog vſtáwicżnie Koſcioł wiernych ſwoich miłośćiwie iáko páſtyrz owiecżki [...] ſłowem ſwoim ſwiętym záwżdy karmić á obżywiáć racży. LubPs F3.
c. Być czyimś pożywieniem; stanowić czyjś pokarm (7): trawá też będzie ćię karmić iako bydło/ y roſą niebieſką kropion będzieſz BudBib Dan 4/25.
Szereg: »karmić i posilać« (1): Oná mánná karmiłá y pośiláłá ćiáłá ná puſzczy WujNT 330.
W przen (2):
Szeregi: »karmić i nasycać« (1): Abowiem to ćielę tłuſte [...] karmi y naſyca wſzytek dom. WujNT 259.

»karmić i posilać« (1): [Eucharystyja] duſzę poświąca (tákże też y ćiáło) karmi/ y pośila LatHar 187.

Przen: Stanowić zaspokojenie potrzeb duchowych (2): Koſcioł krzeſciański mleku y tłuſtoſci przyrownan. Mleku dla młodich ktorzy w koſciele lekką nauką bywaią karmieni. A tłuſtoſci dla mężnych ktore karmi głębſza nauka. WróbŻołt V8v.
Fraza: »nadzieje karmią« (1): którèm [...] dawno wydáć był vmyślił, by mię były obietnice y nádźieie płonè prózno nie karmiły JanNKar D3.
α. Posiadać wartość odżywczą (1): á miedzy inſzemi zioły więczey karmi rzepa, ytucżi cżłowieka barzo dobrze. FalZioł I 119d.
d. Brać z czegoś środki na utrzymanie (4):

karmić czym (2): ktorą na on tzás iáłmużną/ karmiono ſlugi kośćielne/ śirothy/ y wdowy KrowObr 142v; CiekPotr 33.

karmić z czego (2): KromRozm I A4v; Nawięcey ſię piſanim/ máiąc ná to prętką y piekną [!] rękę/ żywił: y vbogie ſtego kármił. SkarŻyw 46.

Szereg: »karmić, żywić« (1): A co zárobię, tym cię karmię, tym cię żywię CiekPotr 33.

Synonimy: chować, nasycać, odżywiać, opatrować, paść, posilać, tuczyć, żywić; a. doić.

Formacje współrdzenne: karmić się, nakarmić, nakarmić się, odkarmić, okarmić, podkarmić, pokarmić, skarmić, skarmić się, ukarmić, ukarmić się, wykarmić; okarmiać, pokarmiać, skarmiać, wykarmiać; dokarmiwać; okarmować, pokarmować.

Cf KARMIĄCY, KARMIENIE, KARMIONY

ZCh