« Poprzednie hasło: (POTWIERDZANY) | Następne hasło: (POTWIERDZICIEL) » |
POTWIERDZENIE (234) sb n
potwierdzenie (182), potwirdzenie (33), poćwierdzenie (17), poćwirdzenie (1), poćwierdzienie (1); potwirdzenie HistJóz, HistAl, KromRozm I, KromRozm II (2), KromRozm III (4), SarnUzn (2), GórnDworz, RejPos (3), RejPosWiecz3 (4), ArtKanc; poćwierdzenie SeklKat (2), MurzHist, MurzNT (2); poćwirdzenie BartBydg; potwierdzenie : potwirdzenie : poćwierdzenie : poćwierdzienie LibLeg (3:–:1), BielKron (10:2), Mącz (7:5), WujJud (1:2), WujJudConf (1:1), SkarJedn (3:–:1), SkarŻyw (4:–:4), ZapKościer (1:–:–:1), WujNT (24:3).
-tw- (212), -df- (2), -tf- (1).
-enie (232), -ęnie (1).
o jasne; -ér- (53), -er- (26); -ér- Oczko; -er- MurzHist, MurzNT (2), Mącz (7); -ér- : -er- OpecŻyw (1:1), BiałKat (2:10), SarnStat (49:5). ◊ -en- (82), -én- (2); -en- : -én- BiałKat (11:1), SarnStat (52:1); w końcowym e wahania.
sg | pl | |
---|---|---|
N | potwiérdzenié | potwiérdzeniå |
G | potwiérdzeniå | |
D | potwiérdzeniu | |
A | potwiérdzenié | potwiérdzeniå |
I | potwiérdzeniém, potwiérdzenim | |
L | potwiérdzeniu |
sg N potwiérdzenié (59); -é (20), -e (8), -(e) (31); -é OpecŻyw, MurzNT -é : -e BiałKat (1:2), SarnStat (17:6). ◊ G potwiérdzeniå (62); -å (54), -a (1), -(a) (7); -å : -a KrowObr (1:1). ◊ D potwiérdzeniu (33). ◊ A potwiérdzenié (47); -é (7), -e (1) BiałKat, -(e) (39). ◊ I potwiérdzeniém SarnStat (5), potwiérdzenim (3) KrowObr, BielKron, KuczbKat; -ém (4), -em (1) SarnStat (4:1). ◊ L potwiérdzeniu (19). ◊ pl N potwiérdzeniå (3). ◊ A potwiérdzeniå (3).
Składnia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: potwierdzenie przez kogo (4) RejPos (2), SarnStat (2), od kogo (2) BielKron, LatHar.
Sł stp: potwierdzenie, poćwierdzenie, poćwirdzenie, poćwirdzienie, potwierdzienie, potwirdzenie, Cn: potwierdzenie s.v. potwierdzanie, Linde XVII w.: potwierdzenie s.v. potwierdzić.
- I. Rzeczownik od „potwierdzić”
(200)
- 1. Wzmocnienie, umocnienie, uczynienie silniejszym, trwalszym, wytrzymalszym
(43)
- a. O człowieku oraz częściach i funkcjach organizmu ludzkiego: uczynienie zdrowszym, bardziej sprawnym, dodanie sił; uleczenie (10)
- b. O uczuciach i przekonaniach, zwłaszcza religijnych: wzmocnienie psychiczne, podniesienie na duchu; umocnienie w przekonaniu o czymś, przekonanie o prawdziwości lub słuszności czegoś (33)
- 2. Zatwierdzenie, nadanie mocy obowiązującej (zwłaszcza prawnej), usankcjonowanie, przedłużenie ważności czegoś (często – ponowne); wyrażenie zgody na coś, pozwolenie, akceptacja, aprobata (107)
- 3. Orzeczenie, wykazanie, poświadczenie prawdziwości lub słuszności czegoś; uwiarygodnienie (49)
- 1. Wzmocnienie, umocnienie, uczynienie silniejszym, trwalszym, wytrzymalszym
(43)
- II. To, co potwierdza (34)
potwierdzenie kogo, czego (4): Wino Muſzkatowego kwiatu/ ieſt vżytecżne dla potwierdzenia nieſtrawnego żołądka. FalZioł III 10b; Oczko 19. Cf Wyrażenie przyimkowe.
~ ku potwierdzeniu kogo, czego (2): y tam gdzie rad ſiadaſz dawſzi vchędożić pokroṕ tą wodką á będą przy tobie dobrzy duchowie ku pothwierdzeniu ciebie. FalZioł II 5d; KrowObr 81.
ku potwierdzeniu czyjemu (1): gdy przyſſla w dom ſwóy/ tam nienalazla chleba/ anij wina/ anij ijnſſych potreb ku cżlowiecżemu potwierdzeńiu OpecŻyw 13. ~
potwierdzenie kogo, czego (25): KrowObr 47v; KwiatKsiąż I; Tenże Duch ſwięty [...] miłość też ku bliźniemu náſzemu zápala: ábychmy ták bliźnie ſwoie miłowáli/ iáko nas Pan Kryſtus vmiłowáć racżył. (marg) Potwirdzenie miłośći ku bliźnyemu náſzemu. (–) RejPosWiecz3 99, 99 marg; Wiele rzecży onych cżáſow/ działo ſię dobrych y pożytecżnych/ ták w náwrácániu niewiernych/ iáko w potwierdzeniu wiernych/ przez ręce Apoſtołow/ y innych pomocnikow ich. NiemObr 41; Dał to Pan Bog ziemſkiemu chlebowi/ że od śmierći [...] broni/ [...] dał to y temu niebieſkiemu pokármowi [tj. Eucharystii]/ że przećiwko ćiężſzym grzechom/ przez łáſki dodánie/ y duſze potwierdzenie/ oſobliwą nam pomocą ieſt y obroną. LatHar 201. Cf Wyrażenie; Wyrażenia przyimkowe.
potwirdzenie komu (1): Káżdemu [...] Rycerzowi/ ná tym ſwiecie pod Páná ſwego Iezu Kriſtá chorągwią wiernie ſtoiącemu/ [...] przez ſwięte imię iego pozdrowienie/ á przez Duchá ſwiętego potwirdzenie/ Amen. RejPos A4.
potwierdzenie w czym (4): [Luter pisał do zbuntowanego chłopstwa:] nieto moiá rádá ieſt/ ábyśćie ſie wy z Rzrymſkiemi [!] kápłany gwałtownie obchodzili/ ále wáſzy ſtárſzy znamowy wáſzey/ áby ie ktemv przyćiągnęli przez łáſkáwy dowod Piſmá s./ áby w ſwey zátwárdziáłośći potwierdzenia áni ſmiáłośći niemieli. BielKron 203; BiałKat 306. Cf potwirdzenie w czym przez co; Wyrażenie.
potwirdzenie w czym przez co (1): Dla czegoż ty vrzędy [kapłanów i biskupów] Kryſtus w koſcyele poſtánowił? [...] dla przywyedźyenya ludźi ku wyerze y zakonowi yego/ [...] y záchowánya y potwirdzenya w nim [zakonie] przez náukę/ nápominánye/ rząd/ y kárnoſć. KromRozm III H2.
potwirdzenie czyje [= kto jest potwierdzany] (1): To wſſyſtko [w Piśmie Św.] nápiſano przodkyem dla żydow/ [...] Po tym y dla nas/ yáko śwyádſſy Páweł S. to yeſt dla podfirdzenya náſſego. Abyſmy tym mocnyey y ſtaley wyerzyli/ iż pan Yezus Kryſtus yeſt Syn Bogá KromRozm II k.
potwirdzenie czyje [= kto potwierdza] [w tym: pron poss (1), ai poss (1)] (2): MurzNT 33v; rácż [Panie] im [duchownym] ſam dáć twoie potwirdzenie/ żeby w tey pracy nie vſtawáli ArtKanc K16v.
W połączeniach szeregowych (5): O iako ſſcżęſny ij ſwięty on dom byl/ w ktorym takowy goſtz [tj. Chrystus zmartwychwstały]/ [...] taká nauka ij potwiérdzenijé krzeſciańſkié wiary/ ij taká weſolá wielkanotz była OpecŻyw 169v; KromRozm III H2; KrowObr 72v [2 r.]; Rozumieyże/ iáko też maſz thego pozdrowienia vżywáć: iáko ie mówić: iákié pożytki s niego możeſz mieć: iáką náukę/ iákié wiáry potwierdzenie/ y vmocnienié BiałKat 231.
»ku potwirdzeniu« (4): [chleb y wino/ to ieſt/ ćiało y krew iego [Chrystusa]/ za vpominek ku poćwierdzeniu przyimićie UstKościel 129v.]
~ ku potwierdzeniu kogo, czego (4): NiemObr 6; Przetoż do nich [Tessaloniczan] Paweł ś. ten ćieſzący liſt piſze/ [...] o zmartwychwſtániu y o przyśćiu też Páná Chriſtuſowym/ ku ich potwirdzeniu/ nieco przypomina. WujNT 703. Cf Wyrażenie.
W połączeniu szeregowym (1): Ia ſwoim piſánim / drogi drugim nie zágrádzam/ [...] proſząc iego [Boga] świętey miłośći/ áby on to przedśięwźięćie moie/ ſam forytowáć racżył/ ku chwale ſwey świętey/ y ku cżći ſyná ſwego miłego/ ku potwierdzeniu bráćiey mdleyſzych/ y [...] ku pożyſkániu niektorych ſprzećiwnikow NiemObr 6.
»na potwierdzenie« (3):
~ na potwierdzenie kogo (2): SkarJedn 205; Piotr z Ianem poſłan do Sámáryey ná potwierdzenie wiernych Chrześćijánow od Philippá Diákoná náwroconych WujNT 510.
na potwierdzenie komu (1): MurzHist Q2 cf Szereg.
potwierdzenie kogo [= udzielone komu] (3): Fridericá wtorego nikczemne potwierdzenie Krzyżakow. StryjKron 295 marg; (nagł) Potwiérdzenié dániny w Inflantćiéch Prokopá Pieniążká. (–) [...] iáko iemu ſámému y potomſtwu iego/ w wieczność przywileiem Królá Stephaná [...] dwie Wáce álbo włośći/ leżące w Inflantćiéch/ ſą dáné/ [...] to iemu ninieyſzą Conſtitucią potwiérdzamy. SarnStat 1207 [idem] 1307.
potwierdzenie czego (58): KrowObr 41, 47v; ktorzy [posłowie] liſty nieśli Witułtowi/ náktorych piſano iż koronie dwie śle do Litwy [...]. W tych też liśćiech było potwierdzenie ziednocżenia ich/ to ieſt Pruſow/ Litwy/ Liwlántow/ y Węgrow. BielKron 386v; Tegoż roku poſeł od Turká Báyzetá przyiechał do krolá Zygmuntá/ [...] winſzował mu wſzego dobrego [...]. Potym [prosił] o potwierdzenie vmowionego przed tym przymierza/ iáko z iego przodki dzyerżał/ y vcżyniono to ieſt. BielKron 407v; SkarJedn 114, 117, 177; SkarŻyw 319, 321, 472; Potwierdzenie od Koſciołá tego nabożeńſtwá [tj. Wianka Panny Marii]. LatHar 513 marg; WujNT 68; Potwiérdzenié tego, wſzyſtkiégo [tj. wyżej wymienionych praw], przez Zygmuntá Trzećiégo, w przyśiędze y Confirm. Praw. SarnStat 132; Inſzé potwiérdzenié Státutów Zupnych, iednákié z piérwſzym, iedno iż krótſzé. SarnStat 337; Potwiérdzenié Torunſkiégo Státutu, z ſtrony Krákowá y Poznániá, y z ámpliácią. SarnStat 504; áby ninieyſzych vſtaw y potwiérdzenia tákże ſucceſsiiéy náſzych czáſów miáły moc wiecznéy mocy ná wieki: [...] przeto ták ninieyſzé vſtáwy náſzé (któré máią w ſobie potwiérdzenié ſtárych) iáko dawnieyſzé wſzytkié [...] pozwalamy naſzą bytnośćią ſkázuiąc/ áby ná wieki były ważné SarnStat 938; Potwiérdzenié Vniiéy między Narody Polſkimi y Litewſkimi ná Seymie Wálnym Lubelſkim, Roku Pánſkiégo 1569. ſkonczonéy. SarnStat 1026, 61, 61 żp, 266, 326, 337 (26). Cf potwierdzenie czego komu; »potwierdzenie praw«; Wyrażenia przyimkowe.
potwierdzenie czego komu (3): Potwiérdzenie dániny w Inflantćiéch Iérzému Farensbekowi. SarnStat 1208 [idem] 1307. Cf »potwierdzenie praw«.
potwierdzenie czyje [= komu potwierdza] [w tym: G sb i pron (7), ai poss (5), pron poss (4)] (16): SkarŻyw 319 marg; ále [Krzyżacy] przywiley z Bułą złotą Fridericá wtorego Ceſárzá pilnie chowáli/ y vkázowáli/ w ktorym im potwierdźił dzierżáwę Kulmienſkiey Zięmie s Pomorſką nádánie/ ktorych im nigdy Konradus niedawał/ Dla tego potwierdzenie Frideriká Ceſárzá [...] máło ważyło/ gdyż tu żadney mocy w rozdawániu tych pańſtw niemiał. StryjKron 295, 295 marg; WujNT 461; tedy máią [listy graniczne] mieć moc wieczną/ choćiayby téż żadnégo potwiérdzenia náſzégo nie było. SarnStat 845, 381, 383, 902, 904, 1088. Cf Wyrażenia przyimkowe.
W połączeniach szeregowych (4): Przez te klucze/ rozumie ſię nawyżſzą zwierzchność y przełożeńſtwo dáne Piotrowi nád wſzytkim kośćiołem: to ieſt moc rozſądzánia náuk/ ieſli ſą prawdziwe ábo fałſzywe: y praw ſtánowienia/ y zgromádzánia ſynodow/ y pirwſzy głos ná nich/ y potwierdzenia ich WujNT 68; Gdyż ſpráwy Páńſkié máią bydź dla wiekuiſtéy pámięći potomnym ludźióm bez wſzelákiégo zgwałcenia obwieſczáné: y potwiérdzenia/ wolnośći/ od podatków ſwobody/ tákże Przywileie y ich ſpiſánia/ y tudźiéż Confirmáciiȩ álbo vmocnienia wiecznym czáſóm máią bydź podáné SarnStat 881; my Miſtrz Lódwik Komendorowie y Zakon Niemiecki [...] wſzyſtki zapiſy/ dárowánia/ wyrzékánia/ zſtępowánia/ zeznawánia/ potwiérdzenia/ Przywileie/ Inſtrumentá/ przedawánia/ kupowánia/ vchwalenia/ ſądy/ Skázowánia/ obrony y dekrety [...] nikczemné czynimy SarnStat 1089, 219.
W charakterystycznych połączeniach: potwierdzenie daniny (4), kontraktu, krztu, listu, nabożeństwa, od podatkow swobody, postanowienia, przymierza (2), przywileju(-ow) (5), statutu(-ow) (13), sukcesyjej, synodow, towarzystwa z Rzymiany, unijej między narody polskimi i litewskimi, ustaw (2), wolności (koronnych) (2), wybierania [= wyników wyborów], zgody, zjednoczenia, życia w regule [jakiej]; potwierdzenie arcybiskupie, biskupow rzymskich, cesarza, książąt Rzesze Niemieckiej, Najaśniejszego Pana (2), papieskie (od papieża) (3), przełożonych Kościoła Powszechnego; hojne potwierdzenie, jednostajne, nikczemne; nie potrzebować potwierdzenia.
»potwierdzenia żądać, prosić; o potwierdzenie prosić, starać się; potwierdzenie żądane było« [szyk zmienny] (4:2;3:1;1): Kártáinſki też Synod [...] piſſe do Inocentiuſá papyeżá oznáymuyąc mu ſpráwę ſwoyę przećiwko Celeſtyuſowi kácyrzowi/ áby mocą ſtolice ápoſtolſkyey potwirdzoná byłá/ á błąd Pelágiuſow [...] potęmpyon był [...]. A to potwirdzenya od nyego/ yáko od przełożonego proſſą KromRozm III P4v, P8; vcżynili dekret/ áby poćwierdzenie tego wſzytkiego/ co ſię ná onym zborze dziáło/ od Leoná Papieżá żądane było SkarJedn 117, 114, 177, d7, d10; Y gdy oycowie oni 630 o potwierdzenie tego co poſtánowili Leoná y ſtolice Apoſtolſkiey prośili: odpiſuiąc im wſzytko co ſię wyznánia wiáry dotykáło potwierdził SkarŻyw 319, 319 marg, 321, 472.
»potwierdzenie praw« [w tym: komu (1)] = confirmatio iurium JanStat (12): Iż poſłał był Krol Káźimierz do Papieżá Luciuſá trzećiego. poſły ſwe z porády Getki Biſkupá o pothwierdzenie praw/ zwłaſzcżá duchownym BielKron 356v; ktorym [panom litewskim] pánowie koronni łágodną y vkłádną odpowiedź dáli/ á Krolá vpornym nálegánim do przyſięgi/ y potwierdzenia praw/ y wolnośći Koronnych przywodzili StryjKron 616; (nagł) POTWIERDZENIE PRAW. (–) Lódwik Król obiecuie wſzytkié obywátele króleſtwa, którégobykolwiek ſtanu byli, przy wolnośćiách ich zachować. SarnStat 53, 11, 53 żp, 163, 885, 909 marg (10).
»potwierdzeniem umocniony« (1): któré [darowania itp.] były Apoſtolſkim/ Céſárſkim/ ábo którymkolwiek potwiérdzeniem vmocnioné [vel quacunqua alia firmitate roboratis JanStat 866]: [...] nic temu ſtánowieniu [pokoju między Zakonem Krzyżackim i Polską] nie máią przeſzkádzáć SarnStat 1088.
»(ani) przyzwolenie ani potwierdzenie« (2): BielKron 232; Y przetoż one ſynody Arianow y innych haeretykow/ choćia wielkie były: wſzákże iż áni przyzwolenia áni potwierdzenia Papiezkiego nie miáły/ przeto nie dziw iże pobłądziły. WujNT 461.
»dla potwierdzenia [czego]« (2): dlia liepſzego potwierdzenia Contractu thego, wkxięgi vrzędowe wwieść thęn Contract [postanowiono] ZapKościer 1580/14; A Táránowſki Andrzey [...] do Turek był poſłan/ dla potwierdzenia przymierza z Kroleſtwem Polſkim y Wielkim Xięſtwem Litewſkim bez Krolá. StryjKron 777.
»z potwierdzenia [czyjego]« = za zgodą, z upoważnienia (2): Dla cżego [z powodu skazania kanclerza płockiego na śmierć] był Konrad Mázowiecki w wielkich klątwách od biſkupow z potwierdzenia Arcybiſkupiego BielKron 360; tá to iſta Conſtitucia zá czáſu ſczęśliwégo náſzégo pánowánia z potwiérdzenia náſzégo [sub ratihabitione nostra JanStat 1018] byłá dźierżáná SarnStat 952.
»ku potwierdzeniu« (3): Do Reyeſtru przez Iego M. Królá y iego Rádę/ byli wezwáni teráznieyſzy Zupnicy ku potwiérdzeniu SarnStat 371.
~ ku potwierdzeniu czego (1): Pothym Symon poſłał Numoniuſzá do Rzymu z wielką tarcżą złothą [...] ku potwierdzeniu towárzyſtwá [ad statuendam cum eis societatem] z Rzymiány. BibRadz 1.Mach 14/24.
»na potwierdzenie« (3):
~ na potwierdzenie czego (2): ſtánął [św. Medard] ná kámieniu y záwołał: owo gránicá. Ná ten głos iego/ wſzyſcy [swarzący się o granice] ſię vſpokoili/ y ná tym przeſtáli. á ná więtſze zgody oney Boſkiey á nieſpodziewáney/ poćwierdzenie: tám gdzie ſtánął/ iego ſtopę ná kámieniu wyráżoną nálezli. SkarŻyw 527; Bo iż dobra ieſt czyſtość małżeńſka/ lepſza wſtrzymięzliwość wdowia y bezżeńſka/ á nalepſza doſkonáłość pánieńſka: ná potwierdzenie tych wſzytkich ſtanow [...] [Jezus] z nienáruſzonego żywotá pánieńſkiego národzić ſię raczył WujNT 309.
na poćwierdzenie czemu (1): LibLeg 6/160v cf Szereg.
potwierdzenie na co (9): niechayże tedy żadny wierny nieſzuka/ od takowych Biſkupow/ áni potwierdzenia ná vrząd Apoſtolſki/ áni [...] KrowObr 132v, 132v; Ten Ludwig krol/ wypráwił [= uzyskał] był ná Arcybiſkupſtwo Hálickie/ y ná biſkupſthwá Przemyſkie/ Chełmſkie/ y Włodźimierſkie/ v Papieżá Grzegorzá potwierdzenie/ w Ruśi. BielKron 378; Bo ieſli idźie o przepowiádánie Ewánieliey/ tedy nie ſámemu Piotrowi/ ále wſzytkim Apoſtołom ten vrząd zwierzony ieſt: [...] á nie tylko to cżynili Apoſtołowie ále y inni pomocnicy ich/ nie rádząc ſię oto Piotrá/ áni od niego/ ná ten vrząd potwierdzenia biorąc NiemObr 38. Cf »dawać potwierdzenie«.
potwierdzenie czyje [w tym: G sb (2), pron poss (1)] (3): Cf Wyrażenia przyimkowe.
W połączeniu szeregowym (1): A więc ty ieſztze nieboże będzieſz/ wſzelki/ przes Ducha Swięthego poſwięcony/ ras krwią Páná Iezu Kryſthá vkrzyżowánego/ od tákowych [...] Biſkupow/ ſzukał/ nowego ſwięcenia/ mázánia/ y ná vrząd Apoſtolſki pothwierdzeniá? KrowObr 132v.
»potwierdzenia dostawać« (1): Potym przyſtąpiło y to/ iż [nowo wybrani papieże] od Ceſárzow muśieli potwierdzenia doſtáwáć. NiemObr 66.
»potwierdzenia prosić, żądać« [szyk zmienny] (2:1): KromRozm III P6; iż káżdy Kátholicki y práwowierny Pátryárchá/ náſtępuiąc ná ſtolicę/ wyznánie wiáry do Rzymu poſyłał/ á poćwierdzenia od Papieża prośił. SkarJedn 210; NiemObr 62.
»z potwierdzenia [czyjego]« (1): [król Kazimierz Wielki] we Lwowie kośćioł Metropolſki/ to ieſt Arcybiſkupi/ záłożył s fáry/ do ktorego napierwey Kryſtyná s potwierdzenia Arcybiſkupá Gnieznieńſkiego/ Arcybiſkupem vſtáwił. BielKron 376v.
»z potwirdzenim [czyim]« = za zgodą, z woli, z wyboru (1): Ktorzy Trybuni álbo dzyeſięć mężow/ prawem przynieſionym z Grecyey/ lud wſzelki ſpráwowáli/ s potwirdzenim poſpolitego cżłowieká. BielKron 119.
potwirdzenie z czego [= na jakiej podstawie] (1): KromRozm I H4 cf »potwirdzenie ani moc«.
potwirdzenie przez co (2): Mącz 305d; [Paweł św. pisał do Koryntian: wiedzcie] iż oycowie wáſzy ná puſzcży pod obłokiem chodzili/ á morſkie wody przeſzli/ y tám byli przez Moiżeſzá pokrzcżeni y wyzwoleni. Okázuiąc to Apoſtoł piſał/ iż to byłá figurá przyſzłego potwirdzenia zbáwienia náſzego/ przez wodę á przez Duchá ſwiętego. RejPos 153.
potwirdzenie czyje (1): on pápier co ná nim tho [tj. wolę człowieka umierającego] ſpiſano/ pápierem ieſt/ y pápierem zoſtawa/ [...] tedy iż on pápier pápierem ieſt/ to s przyrodzenia ma/ ále iż ná nim opiſána ieſt wola á potwirdzenie/ tego ktory teſtáment cżyni/ przeto teſtámentem ieſt RejPosWiecz3 96v.
W przeciwstawieniach: »potwierdzenie ... obalenie, skażenie« (2): Replicatio, [...] odmowy vczinienie/ Potwirdzenie ſwey rzeczy przes ynſzy dowód á skażenie tego co przećiwna ſtroná ku pomocy ſwey ſtronie prziwiodłá. Mącz 305d; á czáſem też [są na brzegu naznaczone] y ánnotácye ktore należą ku potwierdzeniu Kátholickiey wiáry/ á ku obáleniu przewrotnych náuk kácerſkich WujNT przedm 25.
W charakterystycznych połączeniach: potwierdzenie bluźnierstw, błędow swoich (2), Ewanjelijej swej, jakiej sprawy, łaski i chwały, nauki, nowego zakonu, obietnice (3), pokoju i przymierza, postanowienia, powieści [= opowieści] [czyjej], pychy, rzeczy [= wywodu naukowego], rzeczy pożądanej, sentencyjej, swej rzeczy [= oskarżenia], (nowego) testamentu (2), zbawienia naszego, żałoby (2).
»potwierdzenie przysięgi(-ąg)« [szyk 2:1] (3): przeto bi dobrze [było] abi y k.m. raczil widacz poddane moye ſwlascza takowe ktorzi vczyekly zzyemie mey aboviem ze to mami myedzi sobą poddane swe yeden drugiemv widawacz wedle zachowania praw y prziſyag potwyerdzenia. LibLeg 11/12v, 11/12, 61v.
»pieczęć i potwierdzenie« (1): ácz ofiárá krzyżowa Páná Chriſtuſowá [...] ieſt oſtátnia pieczęć y doſkonáłe potwierdzenie nowego zakonu y nowego teſtámentu WujNT 287.
»znak i potwierdzenie« (1): Y przyrzekł mu [Bóg Noemu] więcey ſie ták ſrogo niemśćić/ [...] áni Swiátá zaléwáć wodámi/ ná co dał znák y potwierdzenie pokoiu y przymierza/ y zakłádu wiecznego/ miedzy ſobą/ á człowiekiem Tęczę StryjKron 6.
»dla potwirdzenia wiary« (2): że niektorzy [chrześcijanie]/ dla potwirdzenia wſzytkiey wiáry/ ten dar cudow mieć mieli WujNT 186, 175. ~
»ku potwierdzeniu« (20): LIſt/ ieſt piſánie Vrzędowe ku wywiedźieniu á potwierdzeniu iákiey Spráwy vczynione. GroicPorz y2v, v3; A Iż też piſzeſz ku potwiérdzeniu pychy Papieżá Rzymſkiego/ iż Piotr ſwięty ſobie w Rzymie Stolec obrał [...]? Powiedz że mi? gdzieżeś to wytzytał/ áby tam w Rzymie Piotr ſwięty ſobie Stolec kiedy obrał? KrowObr 22v; I przywodzićie tám ku potwierdzeniu tey náuki Diiabelſkiey przykład/ o iednym złym Krolu KrowObr 156; SarnUzn F7v; WujJud a6; XIążętá Ruskie [...] vczyniwſzy ziazd z Połowcámi w Stachowie/ poſtánowili pokoy/ y przymierze miedzy ſobą/ á ku mocnieyſzemu onego poſtánowienia potwierdzeniu/ dáli ſobie w zakłádzie ludźi zacnych z obudwu ſtron StryjKron 200; GórnRozm G; haeretycy/ ku potwierdzeniu ſwych błędow/ nawięcey te mieyſca [w Biblii katolickiej] pſuią y fałſzuią/ ktore baczą że im ſą przećiwne. WujNT przedm 5; mieyſcá Prorockie ktore Máttheuſz S. Zydom Ewángelią piſząc/ ku potwierdzeniu Ewángeliey ſwey z Prorokow Zydowſkich przywodźi/ Iáko ono: Z Egiptu wezwałem ſyná mego. [...] WujNT przedm 6; Abowiem ludźie ná więtſzego niż ſámi przyśięgáią: á káżdego ſporu ich koniec ku potwierdzeniu [ad confirmationem]/ ieſt przyśięgá. WujNT Hebr 6/16, s. 43, Hebr 9 arg.
»ku potwierdzeniu (artykułów) wiary« (6): Acz y to co czynił [Jezus] nye wſſyſtko [apostołowie] wypiſáli/ yedno co znácznyey ſlużiło ku podfirdzenyu wyáry KromRozm II d2v; Ieſt też y to Przyśięgá/ kiedy ku potwierdzeniu Wiary przez ſtworzone rzecży przyśięgamy: iáko przez święte Boſkie Ewángelie/ przez Krzyż/ przez Kośći/ y przez imię Swiętych/ y przez rzecży inſze. Abowiem ty iſte rzecży niecżynią ſámy z śiebie ważnośći álbo mocy w Przyśiędze/ ále Pan Bog to ſam dźiáła KuczbKat 285; WujJudConf 31v; z tego [tekstu, tj. Wulgaty] wſzytkie Koncylia y Seymy duchowne świádectwá ku potwierdzeniu wiáry przywodźiły. WujNT przedm 9, przedm 25, s. 159. ~
»na potwierdzenie« (8): Tedy ná wiecżną pámiątkę karániá niepoſłuſzeńſtwá/ y ná poćwierdzenie kápłáńſtwá Aaronowego/ kazał [Mojżesz] kádzielnicę onych odſzcżepieńcow [tj. zbuntowanych przeciwko Aaronowi]/ ná bláchy zlać/ y ná ołtarz przybić: żeby nikt obcy á znarodu Aaronowego nieidący przyſtąpić do ołtarza y ofiáry á kádzenia cżynić nieśmiał SkarŻyw 492, 2.
»na potwierdzenie (chrześcijańskiej) wiary, prawdy wiary« (4:1): Napierwſze cudo [św. Piotr] vczynił ná potwierdzenie Chrześćijáńſkiey wiáry. Dzie: 3. 7. WujNT Aaaaaa4v, 72, 406 marg, 408; SkarKaz 416. ~
potwirdzenie czego (2): Mącz 110c; Ale ieſliby kto wątpił około diſtinctiey tego mieyſcá/ niechay cżyta do Koloſenſow 2. káp. gdzie thám ták naydzie piękny wykład mieyſczá tegoż: Powołáni ieſteſcie/ práwi/ ku vznániu TAIEMNICE BOGA, y Oycá y Syná [...]. A iżbyſmy ſie nie dáli vwodzić gornym rozumom/ wnetże przydáie: Hoc autem dico vt nemo vos decipiat in ſublimitate ſermonum. (NOTA) Złoż ty dwie mieyſcá/ á ná oko vyrzyſz potwirdzenie wykłádu ſtárádawnego/ Kredá/ Bo názwawſzy to Myſterium znáiomośći mowi/ Bogá/ y przydáie wykład/ y Oycá/ y Syná. SarnUzn G.
potwierdzenie czego (2): Acż tego przełożeńſtwá Biſkupá Cárogrockiego/ nigdy Dámáſus Papież y inni poćwierdzić niechćieli/ ále wpoćwierdzęniu tego Koncylium/ to záwżdy wyimowáli [= usuwali, pomijali]/ niechcąc áby ſię nád inne Pátryarchy prożney cżći prágnienim wynośił. SkarJedn 115; SarnStat 1153.
W połączeniu szeregowym (1): Marya Szwyątoſzczy koſzczyelne wſwym zyuoczye przyymouala ktore ſą krzeſth pothwyerdzenye czyalo boze. pokuta, malzenſtwo, oſtathnye pomazanye a ſzwyączenye kaplanſkye PatKaz III 135.
»w potwierdzeniu« (1): Na chrzćieś my ſye odrodźili do żywotá wiecznégo: w potwierdzeniu/ ieſteſmy vmocnieni/ ná nieprzyiaćiele y niebeſpiecznoſći náſzé BiałKat 263v.
Synonimy: I.1. pomoc, posilenie, umocnienie, wspomożenie, zmocnienie; a. pokrzepienie, polepszenie, poprawienie; 2. aprobacyja, pochwalenie, przyzwolenie; a. mianowanie, nominacyja, nominowanie, powołanie; 3. poświadczenie; II.1. argument, dowod, wywod; 3. bierzmowanie.
MFr