« Poprzednie hasło: CHOCIAJŻE | Następne hasło: CHOCIAŻBY » |
CHOCIAŻ (1061) cn i pt
cn (1032), pt (29).
chociaż (1027), chociajże (13), choćże (11), chociaże (10); chociajże RejWiz (2), RejFig; choćże GroicPorz; chociaż : chociajże : choćże : chociaże FalZioł (1 : 1: ‒ : ‒); LubPs (15 : ‒ 1 : –), Leop (2 : – : 5 : ‒), RejPosWiecz2 (2 : – : ‒ : 4), HistLan (14 : ‒ : 1 : ‒), BudBib (16 : ‒ : 1 : ‒), SkarJedn (15 : ‒ : ‒ : 2), SkarŻyw (41 : ‒ : ‒ : 6), WysKaz (1 : 8 : ‒ : 1), SarnStat (8 : 1 : 1 : –), SkarKaz (2 : ‒ : 1 : ‒).
Zapis: chocasz (1) Mącz.
o jasne, a pochylone (w tym 21 r. błędne znakowanie).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (dwa z tych samych przykładów) i XVIII w.
- I. Spójnik
(1032)
- 1. Wskazuje na stosunek przyzwalający: aczkolwiek, mimo że
(988)
- a. Łączy zdania składowe (lub równoważniki zdania) w zdaniu złożonym (846)
- b. Łączy człony zdania pojedynczego (101)
- c. Nawiązuje w grupie zdań wprowadzając dodatkowe objaśnienie, niekiedy zaczynając nowy okres: ale (14)
- d. Wprowadza zdanie dodatkowe (często wtrącone) zawierające objaśnienie, komentarz, zastrzeżenie: wprawdzie
(27)
- α. Z trybem przypuszczającym (1)
- 2. Wskazuje na stosunek przyzwalająco-warunkowy, wprowadzając połączenie członów wzajemnie rozłączonych (przeważnie w konstrukcjach wielospójnikowych): czy ... czy, bądź ... bądź (41)
- 3. Wskazuje na stosunek warunkowy (1)
- ** Dubia (anakoluty) (2)
- 1. Wskazuje na stosunek przyzwalający: aczkolwiek, mimo że
(988)
- II. Partykuła ograniczająca i uwydatniająca o charakterze przyzwalającym: bodaj, choćby tylko, przynajmniej, nawet (29)
Połączenia: »chociaż i« (14): A chociayże y cżłowiek też w tey trzodzye chodzi/ Pátrzże y then k iákiey mu roſkoſzy ſie godzi. RejWiz 114v; BibRadz I *5; HistLan A3 (2); WujJud 113; A wżdy iuż y znáku ich namnieyſzego niemáſz : choćiaż y ludu w nich/ y máiętnośći/ y męſtwá y ymieiętnośći/ doſtátek było. CzechRozm 255 (3); PaprPan Ff2v; CzechEp 32 (4); WujNT Hebr 7/5.
»choćże jednak« (1): A ya choćżem yednák widzyał ty ich wſſetecżnośći/ Wſſákożem ſie tobye modlił Pánie LubPs Q.
»chociaż też« (38): LubPs aa; GórnDworz Dd2v; RejPos 153v; HistLan A3v; CzechRozm A3 (13); SIwárdus on krol Duńſki miał ſzcżęſcie ná wodzye/ Chociaż też cżáſem bywał y w dziwney przygodzye PaprPan D4v (3); CzechEp *2v (14); NiemObr 61 (2); WerGośc 227; GórnRozm B2v.
»chociaż to« (9): WIerz mi że Craſsus diues z nimby nie porownał/ Chociaż to był ten dekret iuż ná wſzytki wydał PaprPan Yv (8); OrzJan 81.
»chociaż wprawdzie« (1): Y thák oną ſwoią zazdroſcią/ chociaż wprawdzie nie będzie tám ten iſty/ bárzo miłośći godzien [...] vcżyni mu dobre mniemánie GórnDworz Cc8.
»chociaż ... ale« (47): BibRadz I 3c marg (3); Iż chociaſz prácuieſz w ſpráwach moich/ [...] áleś odmienił w ſobie onę miłość pirwſzą ſwoię. RejAp 18v; RejPos 31 (3); WujJudConf 152; BudBib 4.Esdr 1/37; CzechRozm 83 (9); Więc chociaż drugim w głowie nie dobrze vſłano/ Ale mieſzki porządnie groſzmi náſypano. PaprPan E4v; IVż wiedzyeć chciey iże ći chociaż ták pokorni/ Ale mi wierz że chłopi ná wſzytko wyborni. PaprPan Aa2v (18); SkarJedn 190; SkarŻyw 242 (2); CzechEp 50 (3); NiemObr 26 (3); OrzJan 57; LatHar 706.
»chociaż ... jednak(ież)« (64): A chocyażem k nim co mowił ſłowy pokornymi/ Iednák mye oni trapili zbytki vpornymi. LubPs cc2v; BibRadz Lev 26/26; GórnDworz Iv (6); KuczbKat 175 (3); WujJud 235v; WujJudConf 68 (3); BudBib Bar 5/40; CzechRozm 8v (15); PaprPan Z4v (2); bo choćiaż od piąćiſet lat był w tym przy zuchwáłych Grekách/ odſzcżepieńſtwie: iednákież po wſzytki cżáſy tych piąćiſet lat/ miał Greki ſwoie Kátoliki SkarJedn 355 (2); SkarŻyw 311 (5); CzechEp 9 (11); NiemObr 6 (6); OrzJan 88; WujNT Ioann 8/14 (2); A choćże ten będźie ſędźiem/ [...] iednák ná ten czás iuż wſtáwiáć ſię zá grzeſznymi y niepokutuiącymi nie będźie. SkarKaz 4b (2); VotSzl B4 (2).
»chociaż ... już« (2): EVrifilus y Pirus chociaż mężni byli/ Iuż temu wierz że ći dwá męſtwo im odięii PaprPan H4v (2).
»chociaż ... lecz« (1): Bo choćiaſz nie porownam máiętnośćią z możnym/ Leć cnotą z dobrą ſławą ſtánie o bok z kożdym. CzahTr K.
»chociaż ... owszem« (1): bo v mnie w tey mierze Apokriſá [...] nie ſą ważne/ choćiaż ná tym mieyſcu nie máią nic zdrożnego/ owſzem ſię cżyśćie z Pſálmem y z Piotrem ś. zgadzáią CzechEp 278.
»chociaż ... przedsię (a. przecię)« (39): LubPs C; BibRadz I *4v (3); GórnDworz Cc6v; HistLan Cv; KuczbKat 360 (2); CzechRozm 79; Chociaże ſtára ieſt/przedſię/ nie v Páná Bogá nie ieſt nie podobno: zlecżyć ſię może. SkarJedn 381 (3); SkarŻyw 311; CzechEp 131 (3); NiemObr 28 (17); KochMRot Bv; Choćiaż ćię częſto do gniewu wiedźiemy Złośćiami ſwémi: przedśię ćię możemy Vbłágáć. ZawJeft 18; choćiayże wźięłá od Páná Bogá odpuſzcżenie/ [...] przedśię muśiáłá ponośić przez śiedḿ dni wielką pokutę zá to. WysKaz 29; SiebRozmyśl H4v; Bo choćiaz ćiáło ziemi ſię oddawa, Przedsię nam ſławá miáſto zyćia ſtawa. KlonKr F3v; PowodPr 54.
»chociaż ... tedy« (6): CzechRozm 79 (2); Bo iż Rádágezy nic nie ſpráwił/ choćiaż też iuż beſtyą miał w nienawiśći/ y mięſo iey ieść myślił/ y onę ogniem palić/ tedy do pocżtu tych dźieśiąći [...] nie należy. CzechEp [377] (4).
»chociaż ... wszak(oż) (a. wszakże)« (35): LubPs Q; BibRadz 2.Reg 13/25 (6); GórnDworz Y7v; RejPosWiecz2 90v (2); Ze chociaż ſie to báśni á plotki im zdádzą/ Wſzákoż młodym cżytáiąc iſcie nie záwádzą. HistLan F4v; KuczbKat 140; WujJudConf 242 (2); RejPosRozpr c4; CzechRozm 64v (3); PaprPan H3 (2); Choćiaſz to glozá y przydatek ich/ wſzákże y tymi ſami ſię tępią SkarJedn 74 (3); SkarŻyw 271 (5); CzechEpPOrz **3v; NiemObr 28 (3); WujNT 518; WysKaz 28; SarnStat 1280.
»chociaż ... wżdy« (7): Choćiaż vydzie pomſty ludzkiey/ Wżdyć śię nie vchroni Boſkiey. BierEz H3; LubPs K2; RejZwierc 176; PaprPan Aa3 (3); SkarŻyw 32.
»chociaż ... a jednak« (2): A chociaſz wyęc też káżdy s nich ma w głowye ſwey ocży/ A yednák żaden nye bacży co ſye tu s nim tocży LubPs aa; HistLan D4v.
»chociaż ... a owszem« (1): iż im od panow duchownych pokoj do tegoż czasu obiecywał i wynajdował, chociaż go za pirwszem JKM wynalazkiem od nich nie mieli, a owszem ani odmowki na skargi swe żałobliwe przed JKM nie słyszeli Diar 57.
»chociaż ... a przedsię« (3): wierzymy też y w ſyná iego miłego: ktorego choćiaż niewidźimy/ á przedśię z łáſki Bożej weń wierzymy NiemObr 92 (3).
»chociaż ... a wszakoż (a. a wszakże)« (9): LubPs Iv; Choćiaż będźie miał doſyć wſzytkiego/ á wſzákoż ſie będźie trapił BibRadz Iob 20/22 (6); GórnDworz Dd2v (2).
»chociaż ... a wżdy« (9): LubPs Fv (2); RejPos 184v; HistLan E3v; CzechRozm 122v (4); Benádáb [...] choćiaż miał przy ſobie woyſko niezlicżone/ á wżdy poráżon ieſt od ſług Kśiążąt pogránicżnych. WerGośc 237 (2).
»chociaż ... ale jednak« (3): RejPos 48; HistLan E2; á choćiaſz z krewkośći grzeſzy/ ále ſię iednák ćieſzy/ iż ſię ku końcu ſpieſzy. ArtKanc R19v.
»chociaż ... ale przedsię« (3): choćiaż v człowieká też inákſzy żołądek niż v świnie/ ále przedſyę iednakiego przezwiſká. SienLek 95v; CzechRozm 147v (2).
»chociaż ... ale wżdy« (4): FalZioł V 68; CzechRozm 63 (2); choćiaż w cżym inſzym z Papieżem nie zgodni/ ále wżdy około tákiegoż narodzenia [...] w wykłádźie tym zgodni CzechEp 157.
»chociaż ... jednak przedsię (a. przedsię jednak)« (8) : A choćiaż byli obádwá zránieni miłośćią iey/ iednák przedſię ieden drugiemu nie oznáymił bolu ſwego. BibRadz I 551a (3); CzechRozm 118 (2); CzechEp 101 (2); á iż choćiayże kogo przyimuie do łáſki ſwoiey/ przedśię iednák chce aby ćierpiał WysKaz 27.
»chociaż ... przedsię zawżdy« (1): a wżdy w onym ludźie Izráelſkim/ choćiaż więtſza cżęść ludźi byłá niezbożnych on przedſię záwżdy miał wierne chwalce ſwoie. CzechRozm 184.
»chociaż ... wszakże (a. wszakoż) jednak« (5): Bo chociaż wierni od Páná Bogá tu bywáią krzyżem vciążeni/ chociaż w nędzy/ [...] ſą poſtáwieni/ wſzákoż oni iednák nic nie roſpacżáią RejPos 7; RejPosWiecz2 92; CzechRozm 12v (2).
»chociaż ... wszakże przedsię« (3): RejPosWiecz3 96v; A choćiáże mam wſzytki práwie ludzie zá świátki powieśći moiey: wſzákże przedſię z boiáznią żywot táki [...] wypiſuię SkarŻyw 28; NiemObr 58.
»chociaż ... a wszakoż jednak« (2): A choćiaż oná byłá niewiáſtá Moábſka/ [...] á wſzákoż iednák Kryſtus Pan nie wſtydał ſie thego [...] iż wyſzedł z narodu iey. BibRadz Ruth arg; RejPos 153v.
»a przecię ... chociaż« (1): A przećię ſię ſzaleni obacżyć nie mogą/ Choćiaſz dawno w tym błoćie ſtoią iedną nogą. CzahTr E3v.
»ale przedsię ... chociaż« (2): CzechRozm 170v; Ale przedśię [...] y Iudaſzowi zdraycy biádá/ choćiaż ſyn cżłowiecży ná śmierć idźie iáko mu náznácżono. CzechEp 62.
»wszakże przedsię ... chociaż« (2): GórnDworz D4; wſzákże przedſię prawdá choćiaż ią ná bárziey tłumią/ ma zá ſobą znácżne świádectwo CzechRozm 114v.
»wszakże wżdy ... chociaż« (1): Wſzákże wżdy prawdá/ ácżkolwiek zewſząd oblężoná y ściśniona/ choćiaż iey też nie wſzyſcy znáią/ ſámá w ſobie nienáruſzona ſtoi CzechRozm A3.
Połączenia: »chociażby i« (12): GórnDworz N3; CzechRozm 155 (3); PaprPan M; Gdyż iáko názwiſko święty świętego nie cżyni: choćiażby ſię y z naświętſzego kto oycá vrodźił CzechEp 339 (6); SarnStat 84.
»chociażby też« (42): LubPs ee; wyrok álbo ſkazánie ma wydáć wedle właſnoſći y przyrodzenia ſpráwy [...] nie według ſwey właſney wiádomoſći/ álbo ſumnienia/ choć żeby theż ſumnienie ſwoie ináczey miał ſpráwione GroicPorz b2; BibRadz Ruth 1/12 (8); żeby chciał ná then cżás gdy drudzy ſpiewáią/ ſzermowáć/ ábo po vlicy chodząc táńcowáć po Włoſku/ chociaż by też tho bárzo dobrze vmiał GórnDworz I3v (7); RejPos 221v (2); BiałKat 378v; BudBib Prov 9/6 (2); CzechRozm 4 (5); ModrzBaz 1; CzechEp 28 (12); WujNT Luc 11/8; SarnStat 1196.
»chociażby też i« (3): BibRadz I *5v; RejPos 184; Chociażby też y przyſzedł ku ſtanu więtſzemu/ Nie zhárdzyeie PaprPan T3v.
»chociażby ... ale« (7): BibRadz Ruth 1/12 (2); CzechRozm 230v; choćiaż by ſię z drugimi w wierze nie zgadzáli: áleby oprocż tego wedle świátá vcżćiwie żyli CzechEp 11 (2); WujNT Mar 14/29; PudłDydo B.
»chociażby ... jednak« (10): á chociażby/ y w tym [...] cżuł ſie mieć gorę/ [...] iednák tego pokázowáć niema GórnDworz N3 (3); CzechRozm 28v (2); CzechEp 41 (5).
»choćiażby ... już« (1): Ale chociażby y ſam ſtánął z náſzym ſpołem/ Iuż temu wierz beſpiecżnie ná wſzem zrowna s krolem PaprPan M.
»chociażby ... przedsię« (13): Choćiażby mię też y zábić chćiał/ przedſię ia w nim vfam BibRadz Iob 13/15; GórnDworz D6 (3); RejPos 184; KuczbKat 340; BudNT c; CzechRozm 39v; ModrzBaz 1; SkarŻyw 153; CzechEp 94 (3).
»chociażby ... tedy« (14): chociażbyſćie byli wygnáni ná kray świátá/ tedy was ztámthąd zgromádzę BibRadz 2.Esdr 1/9; GórnDworz B2v (3); RejPos 221v; CzechRozm 152v (5); CzechEp 54 (3); ſkłádánia y wyćiągánia w króleſtwie náſzym [...] chociayżeby zá czáſu Kśiążąt tákowé były wybiéráné y płáconé: tedy z ſczodrobliwośći náſzéy Królewſkiéy one pſuiemy SarnStat 1055.
»chociażby ... wszakoż (a. wszakże)« (3): Choćiażby też wſtáć niechćiał áby dał iemu/ [...] wſzákoż dla pilney prośby iego wſtánie y da mu ile potrzebuie. BibRadz Luc 11/8; CzechEp 415; WujNT Luc 11/8.
»chociażby ... a wszakoż« (2): BibRadz Ier 37/10; iż chociaż by ſie tákowa vłomność przyrodzeniu przycżyść mogłá/ á wſzákoż káżdego to boli gdy co tákiego widzi w ſobie GórnDworz Ee8v.
»chociażby ... ale przedsię« (1): choćiażby ſię to ieſzcże mogło nieiáko oſtáć dobrym rozumienim między inſzymi mowámi/ ále przedśię y to błąd/ bo nie wymowy Boże. CzechEp 150.
»choćżeby ... tedy jednak« (1): A choćżeby y ták było/ tedy jednak Dekret wiecznym czáſom ſłużący wyſzedł táki SarnStat 84.
»chociażby ... tedy przedsię« (7): Ale choćiaſzby kto ſporny ták chćiał rozumieć: tedy przedſię práwem tym/ błędu tego nie obroni CzechRozm 151v (5); CzechEp 227 (2).
»chociażby ... tedy też« (1): Bo choćiaſzbyś ták mowić chćiał/ iż to iuż ieſt rzecż inſza/ [...] tedy też y ia tobie ták bych na to odpowiedział CzechRozm 47.
»przedsię ... chociażby« (2): A wierni ſie przedſię y bes cudow/ choćiaſz y w przeſládowániu/ na plácu oſtoią: choćiażby ich też dwá tylko ábo trzey było. CzechRozm 189v (2).
Połączenia: »chociaż i« (2): LatHar 476; nie będzie mogłá nikogo wymowić/ ktorybykolwiek co vczynił (choćiaż y nie z ſercá) WujNT 44.
»chociaż ... jednak« (3): CzechRozm 178v; to záś/ choćiaż nie ſłowy otworzyſtymi/ iednák rzecżą ſámą to mowią CzechEp 253 (2).
»chociaż ... lecz« (1): Bo naydzyeſz w iego głowie porádę vcżćiwą/ Chociaż nápoły z żártem lecż wierz mi prawdziwą PaprPan G2.
»chociaż ... przedsię (a. przecię)« (4): A ták chociaż zá wſtydem przedſię poydę k niemu HistLan Dv; CzechEp 4; NiemObr 20; BielRozm 4.
»chociaż ... wszakoż (a. wszakże)« (2): NiemObr 133; A ieſliby Roki niebyły do roku/ [...] tedy chociaż po wyſzćiu roku/ wſzákoż ná piérwſzych Rokách Ziemſkich: [...] bydź máią. SarnStat 1157.
»chociaż ... a wszakoż« (1): że ſie iuż tym ſtárym doſyć odpowiedziáło/ chociaż troſzkę ſzyrokiemi ſłowy/ á wſzákoż nie bárzo od rzecży. GórnDworz I2.
»chociaż ... ale wżdy« (1): tedyby walki na świećie vſtáły: á choćiaſz nie ná wſzyſtkim świećie/ [...] áleby wżdy miedzy chrześćiány nie były CzechRozm 112.
»przedsię ... chociaż« (2): boć y ten przedśię choćiaż pod pokrywką cżęſto złośći ich dotyka. CzechEp [393] (2).
Połączenie: »chociaż też« (4): CzechRozm 64; CzechEp 56 (2); Bo mię to ſámo/ będąc prawdziwym y doſkonáłym/ ná ſumnieniu y vćieſzy y vſpokoi. Cżego piſmá Patreſow nigdy nie ſpráwuią. Choćiaż też podcżás naydzie ſię w nich y to co ieſt dobrego: zeznáć to każdy muśi. CzechEpPOrz **3.
Połączenie: »chociaż też« (4): [Bóg] tákowych chwalcy ſzuka/ kthorzyby go ná káżdym mieyſcu (choćiaż też to X. K. obraża/ iż nie w kośćiele/ ále w dworze nád ſtáwem/ gdzie powieda ſzátan we trzćinie mieſzka. [...]) w duchu y w prawdzie chwalili. CzechEpPOrz **4v.
Połączenia: »chociaż ... albo« (1): A tey ofiáry wſzyſcy ſą vcżeſtnikámi/ [...] choćiaſz ieſzcże ná świećie żywią/ álbo też iuż pomárli WujJud 228v.
»chociaż ... chociaż« (2): ábyſmy/ choćiaż czuiemy/ choćiaż ſpimy/ ſpołu z nim żyli. WujNT 1.Thess 5/10 (2).
»chociaż ... abo ... abo ... tedy« (1): a chociaż oń ſiedźi/ ie/ ábo piie/ ábo ſpi/ thedy około niego wſzytcy ſtraż trzymáią. BibRadz 3.Esdr 4/10.
»chociajże ... chocia ... albo ... tedy« (l): A ROzmarinową wodę ktorimkolwiek obycżaiem przyprawiſz/ chociayże thak ią vcżiniſz [...]/ chocia też vwarzyſz w wodzie Rozmarin, albo też wyciągnieſz moc ſniego przez ſlończe/ tedy ma oſobną mocz FalZioł II 10d.
Połączenia: »chociażby ... albo« (2): CzechRozm 209; Mężobóycá [...] płáćić winien/ choćiażby on Woźny był ſzláchćic álbo y nie ſzláchćic SarnStat 1162.
»choćby ... choćże« (1): Cżłowiek mądry będzieli ſie z głupim ſpierał/ chodzby ſie gniewał/ chodź że ſie ſmiał [sive rideat]/ nie naydzie odpocżynienia. Leop Prov 29/9.
Połączenia: »chociaż też« (2): Leop *B2; Choćiażby on to cżynił vmyślnie chcąc y wiedząc: choćiaż też nie z vmyſłu/ niechcąc áni ſię cżuiąc CzechEp 103.
»chociaż ... abo« (1): W Pánu Kryſtuſie Iezuſie nic nie waży áni płatne/ chociaż obrzezánie/ ábo nieobrzezánie: ále waży wiárá RejPosWiecz2 92v.
»chociaż ... abo chociaż« (1): iednáką zapłátę zoſtáwować racży/ [...] chociaż ktho przedzey/ ábo chociaż poſledzey vda ſie do tey ſwiętey winnice Páná ſwoiego RejPos 58v.
»chociaż ... chociaż (a. choć)« (9): Bo choćże ią choćże oni/ thak każemy/ y thákeśćie vwierzyli. Leop 1.Cor 15/11 (2); BudBib Bar 5/33; Chociaż ták poiedynkiem choć gromádą cżáſem/ Miewa drugi kłopotu dość s Kośćiukiem náſzym. PaprPan Aa; WujNT 1.Cor 15/11 (5).
»chociaż ... chociaż ... abo« (1): Swięta ofiárá choćiaſz ią Piotr/ choćiaſz Páweł/ ábo inny iákieykolwiek zasługi kápłan/ ofiáruie SkarŻyw 91.
»chociaż ... chociaż ... chociaż ... chociaż« (1): iż on wſzytki rzecży ſpráwił przez ſłowo ſwoie widźiáne y nie widźiáne/ choćiaż niebieſkie/ choćiaż źiemſkie/ choćiaż wodne/ choćiaż podźiemne CzechEp 130.
Połączenie: »chociażby ... chociaż« (2): Cudzołoſtwo/ ieſt krzywdá porządnego łożá/ choćiażby ono cudzym/ chocia właſnym było. KuczbKat 320; CzechEp 103.
Połączenie: »chociaż i« (1): ZEno zacny Philozoph w męſtwie doſwiádſzony/ Chociaż y ſam przyiedzye tu w te Ruſkye ſtrony. Y obacży ná oko ſpráwy páná tego/ Może ſie y náucżyć ſnadź więcey od niego. PaprPan C3.
Połączenia: »chociaż i« (11): BibRadz Is 36/9; GórnDworz T8; CzechRozm 189v (2); Niewiem też/ áby ieden ten mogł być náleźiony: choćiaż y pogánin CzechEp 53; gdyby ſię ná to wſzytko choćiaż y nakrocey odpiſowáć miáło. CzechEp 319 (7).
»chociaż też« (2): gdy mię pytano chceſz ſię krzćić. Chcę. Choćiaż też vſty cudzemi CzechEp 176 (2).
Synonimy: I.1. acz, aczkoli, aczkolwie, aczkolwiek, by; c. ale; d. ale; 2. albo, bądź, czy, czyli, jesli, lub; 3. gdyby, jesli; II. nawet, przynamniej.
Cf CHOCIAĆ, CHOCIAŻBY, CHOCIAŻCI, CHOCIAŻŻE, CHOĆ, CHOĆBY
AL