Kogo męczy  fala mrozu, niech czerpie otuchę z przysłowia, cytowanego przez Łukasza Górnickiego:

Każda rzecz, która się przesili, upaść musi, po gwałtownym mrozie, pospolicie bywa odmięcz.

W Dniu JęzykaOjczystego

Koło Młodych Językoznawców "Elipsa" i Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego

organizuje sesję naukową "Nieoczywisty ojczysty",

na którą zapraszamy i my.

Odbędzie się ona  21 lutego w godzinach 10.30 - 13.30 w sali im. prof. Ludwika Kolankowskiego w Collegium Maius UMK. 

Ponieważ w XVI wieku św. Walenty kojarzył się raczej z KADUKIEM,

zgodnie z duchem epoki na dziś proponujemy POPIÓŁ (z towarzyszeniem haseł POPIELEC i POPIELCOWY).

A zainteresowanych postacią świętego zapraszamy na stronę 147, wydanych w roku 1579, Żywotów świętych Piotra Skargi.

Aby godnie uczcić zakończenie KARNAWAŁU, polecamy hasło MIĘSOPUST,

a gdyby komuś było mało, może zażyć też ROZPUSTU.

A tym, w których brak przymiotnika luty wzbudził obawy o los TURA, udostępniamy to właśnie hasło (wraz z szesnastowieczną ilustracją), na dziś jednak polecając szczególnie podznaczenie a.

ilustracja zaczerpnięta z dzieła S. Herbersteina, Rerum Moscoviticarum comentarii... wydanego w 1556 roku, k. l2, egzemplarz Biblioteki Narodowej, udostępniony w bibliotece cyfrowej Polona

Choć Słownik polszczyzny XVI wieku (podobnie jak Słownik staropolski) nie notuje zestawienia »tłusty czwartek«, przodkowie nasi nie mogli obyć się bez pączków, co skrupulatnie zapisali.

Dostarczamy więc i my pysznego PĄCZKA,

życząc wszystkim, by miewali się niczym pączki w maśle.

Nadchodzi czas wiosennych porządków...

Na początek koleżanka AN porządkuje naszą wiedzę historycznojęzykową zwracając uwagę, że w źródłach Słownika polszczyzny XVI wieku LUTY pojawia się tylko jako rzeczownik - nazwa miesiąca, a przecież już sam jego wzór deklinacyjny każe szukać źródłosłowu wśród przymiotników.

Podobny stan odnotowano także w Słowniku staropolskim, a i w dostępnych materiałach  Słownika języka polskiego XVII i XVIII wieku nie sposób znaleźć niczego innego.

Skąd więc wziął się luty? Zajrzyjmy do słownika etymologicznego: