[zaloguj się]
[pdf]

OZNAJMIĆ (638) vb pf

o jasne; w inf -nåj- (98), -naj- (28); -naj- LubPs (2), LeovPrzep (2), KuczbKat (3), HistHel, WisznTr, ArtKanc, -nåj- : -naj- Leop (1:2), BibRadz (3:6), Mącz (16:2), WujJud (1:1), CzechRozm (1:1), Calag (2:1), NiemObr (2:2), SarnStat (6:3); w imp -nåj- (36), -naj- (3); -naj- KrowObr, -nåj- : -naj- Leop (3:2); w pozostałych formach -nåj- (319), -naj- (58); -naj- HistHel (2), ArtKanc, PaxLiz; -nåj- : -naj- MurzNT (1:1), KrowObr (3:1), Leop (8:10), BibRadz (50:15), BielKron (26:3), KuczbKat (1:5), BudBib (40:2), BudNT (3:3), CzechRozm (7:2), SkarŻyw (41:7), CzechEp (9:2), WujNT (55:1), SkarKaz (7:2).

Fleksja
inf oznåjmić
praet
sg pl
1 m oznåjmiłem, -em, -m oznåjmił m pers oznåjmilismy
2 m oznåjmiłeś, -eś, -ś oznajmił m pers oznåjmiliście, -ście, -eście oznåjmili
f -ś oznåjmiła m an
3 m oznåjmił, jest oznåjmił m pers oznåjmili
f oznåjmiła m an
n oznåjmiło subst oznåjmiły
plusq
sg
3 m oznåjmił był
imperativus
sg pl
2 oznåjmi, oznåjḿ, oznåjmi oznåjmicie, óznåjḿcie
3 niech oznåjmią
conditionalis
sg pl
1 m bych oznåjmił, bym oznåjmił m pers bysmy oznåjmili
2 m byś oznåjmił, by oznåjmił m pers byście oznåjmili
3 m by oznåjmił m pers by oznåjmili
f by oznåjmiła m an
n subst by oznåjmiły
con praet
sg
1 m bym był oznåjmił
3 m by był oznåjmił
f by była oznåjmiła
impersonalis
oznåjmiono
con by oznåjmi(o)no, by było oznåjmi(o)no
participia
part praes act oznåjmiwszy
inne formy
plusq pl 2 - oznajmiiliście byli

inf oznåjmić (145). ◊ fut 1 sg oznåjmię (28). ◊ 2 sg oznåjmisz (9). ◊ 3 sg oznåjmi (21). ◊ 1 pl oznåjmi(e)my (3). ◊ 2 pl oznåjmicie (2). ◊ 3 pl oznåjmią (10). ◊ praet 1 sg m oznåjmiłem, -em, -m oznåjmił (22). ◊ 2 sg m oznåjmiłeś, -eś, -ś oznajmił (19). f -ś oznåjmiła (1). ◊ 3 sg m oznåjmił, jest oznåjmił (159). f oznåjmiła (11). n oznåjmiło (1). ◊ 1 pl m pers oznåjmilismy (3). ◊ 2 pl m pers oznåjmiliście, -ście, -eście oznåjmili (7). ◊ 3 pl m pers oznåjmili (46). subst oznåjmiły (4). ◊ plusq 3 sg m oznåjmił był (2). ◊ 2 pl oznajmiiliście byli (1). ◊ imp 2 sg oznåjmi (13), oznåjḿ (10); oznåjmi MetrKor, KrowObr, Mącz, BudBib (4), SkarJedn, WujNT (2); oznåjḿ ArtKanc, LatHar, JanNKarGórn; oznåjmi : oznåjḿ Leop (1:2), BibRadz (2:5); ~ -ḿ (7), -m (2), -(m) (1); -m ArtKanc, JanNKarGórn; -ḿ : -m Leop (1:1), BibRadz (4:1). ◊ 2 pl oznåjmicie (12), óznåjḿcie (1) BibRadz (3:1). ◊ 3 pl niech oznåjmią (2). ◊ con 1 sg m bych oznåjmił (2) RejKup, BibRadz, bym oznåjmił (2) Leop, ZawJeft. ◊ 2 sg m byś oznåjmił (4), by oznåjmił (1) HistAl. ◊ 3 sg m by oznåjmił (22). f by oznåjmiła (1). ◊ 1 pl m pers bysmy oznåjmili (4). ◊ 2 pl byście oznåjmili (2). ◊ 3 pl m pers by oznåjmili (13). subst by oznåjmiły (2). ◊ con praet 1 sg m bym był oznåjmił (1). ◊ 3 sg m by był oznåjmił (3). f by była oznåjmiła (1). ◊ impers oznåjmiono (21); -ono (2), -óno (1), -(o)no (18); -ono : -óno Mącz (2:1). ◊ con by oznåjmi(o)no, by było oznåjmi(o)no (2). ◊ part praet act oznåjmiwszy (25).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

Powiadomić o czymś, udzielić informacji słownie lub pisemnie; significare Vulg, Mącz, PolAnt, JanStat; nuntiare, ostendere Vulg, Mącz, PolAnt; indicare Vulg, PolAnt, Calag; notificare PolAnt, JanStat; referre Mącz, JanStat; perferre Mącz, Vulg; indicere Calag, Vulg; adnuntiare, manifestare, notare, renuntiare, revelare Vulg; annuntiare, cognoscere, demonstrare, innotescere PolAnt; impertire, intimare, perscribere Mącz; declarare Modrz [w tym: kogo (28), co (402)] (638): Ale według doſtatku ſwego maią [niewiasty] lekarzkiey/ to ieſth Doctorowſkiey rady y pomoczy oznaymiwſzy ſkutecżnie przycżynę niemoczy: vżywać. FalZioł V 28a; LibLeg 7/35 [2 r.], 11/83; GroicPorz q3v; Leop 4.Reg 7/11; BibRadz Act 5/22; BielKron 72v, 124; Nominatim perscribere, Słowo od słowá/ álbo od ſztuki do ſztuki oznaimić. Mącz 249c; Mandata alicuius exponere, Poliecenie cziye oznaymić. Mącz 310d; Publico, Iáwnie dawam wywołáć/ Oznaymić/ Rosłáwić/ wydać ná ſwiátło. Mącz 329b, 87b, 250b, 311d; RejAp 4, 146v; KuczbKat 135, 210; niech (że) nie wychodzi żaden zmiáſtá/ żeby ſzedł oznaymić w Izrehelu [ad eundum nunciatum in Izrehel (marg) ut vadat ad annunciandum (–)]. BudBib 4.Reg 9/15, Deut 17/4, Ier 20/10; Oni lepak co páśli świnie z vćiekáli/ y oznaymili to w mieśćie [nuntiaverunt in civitatem]/ y po wśiach: Y wyſzli oględáć co ſię z ſtáło. BudNT Mar 5/14; CzechRozm 36; Zu wiſſen thun. Oznáymić. Dáć znáć. Facere certiorem. Calag 598b, 29b; GostGosp 124; Bo mi ſię nie ſłuſzna widźi/ poſłáć więźnia/ á nie oznaymić [non significare] obwinienia przećiw iemu. WujNT Act 25/27, Mar 5/14, Luc 8/34, s. 496 marg.

oznajmić do czego (1): Podkomorzy ſwoié ſkazánié otworzyſtym liſtem ma oznáymić do Ziemſkiégo Sądu [referet iudicii terrestri; ma dáć znáć ſądowi źiemſkiému JanStat 421]. SarnStat 459.

oznajmić komu, czemu (245): MetrKor 34/265, 38/502, 503; BielŻyw 155; czo my dadzą znacz tedj ya tesz tobie oznaymycz nieomieſzkam LibLeg 10/153; A gdi bi czo thakowego wam ſzye zdalo trvdnego nam beſz omyeſkanya oznaymyczye. A navky naſchey czekayczye LibLeg 11/161v, 7/8v, 31v, 103, 104 [2 r.], 104v (28); RejPs 76, 217; RejKup b4; LibMal 1551/158v, 1554/188v; Diar 80; GroicPorz o2v; KrowObr 146v, 156; ZNácżnye Páweł ſwięty to poſtánowienie Páńſkye nam wſzem oznaymić racżył RejWiz A3; Oto ſie ia ſkryię kędy ná polu w they puſſczy/ áż przydą ſlowá ku mnie od was/ ktore by mi oznaymiły [donec veniat sermo a vobis indicans mihi; áż przyidźie wieść od was dáiąc mi znáć. WujBib]. Leop 2.Reg 15/28, Deut 1/22, 1.Reg 20/12, 13, 3.Reg 18/13, 16 (10); OrzList gv; Bieżáłá tedy dźieweczká/ y oznaymiłá to wſzythko w domu mátce ſwey. BibRadz Gen 24/28; Nazáiutrz pothym gdy Nábál otrzeźwiał po onem opilſthwie/ oznaymiłá mu żoná iego onę wſzytkę rzecz/ ták iż w niem ſerce zmartwiáło BibRadz 1.Reg 25/37, Gen 9/22, 14/13, 21/26, 24/23, 31/22 (37); OrzRozm H4v; Gdy przedtym Senat Noremberſki liſty przyiął od Kádenuſá Splácenciey/ iákom wyſzey piſał oznáymił to kſiążętom y miáſtom/ y inym ſwoiey rothy towárzyſzom BielKron 207; iż ſie w tym z brátem Włádźiſłáwem miał przez ſwe poſły Krol rozmowić/ á pothym Papieżowi oznaymić poſtánowienie ich. BielKron 407v, 67v, 68v, 74, 120, 207 (12); Referre ad Senatum, Ná radę to włozić/ Rádzie oznaymić. Mącz 124b, 173b, 254a, 281d [2 r.], 306d, 383a; RejAp 1v, 160v, 161; HistRzym 5; widząc wiárę ludu onego proſtego á niewiádomego/ niechciał ich ták zániecháć/ áby im wżdy oznaymić nie miał możnośći Boſtwá ſwego ſwiętego. RejPos 204v, 190v, 289 marg; BiałKat 161; KuczbKat 25; Lecż Michál corká Saulowá Miłowáłá Dawidá/ y oznaymili (to) Saulowi/ y podobáłá ſię tá rzecż iemu. BudBib 1.Reg 18/20; A vſzędnicy nie wiedzieli gdziem ia iezdził y com cżynił/ [...] á(ni) żadnemu rzemieſlnikowi do kąd nie oznaymiłem [eousque non indicavi]. BudBib 2.Esdr 2/16, Gen 29/12, 15, 48/2, Deut 17/9, Ios 4/22 (23); HistHel B4, C2v; BudNT Act 25/2; CzechRozm 43v, 63v; ModrzBaz 43 v; SkarŻyw 14, 21, 30, 75, 225 [2 r.] (17); StryjKron 597; CzechEp 234; WisznTr 14; ArtKanc K20v; ZawJeft 12; Tomi się naten czas zdało wm oznaimic ActReg 64, 29, 69, 79 [2 r.], 88, 128, 136, 137; GostGosp 24; Phil E4; Idźcie/ á wywiáduyćie ſię pilno o dźiećiątku: á gdy naydźiećie/ oznaymićie mi/ ábym y ia przyáchawſzy [!] pokłonił ſię iemu. WujNT Matth 2/8; Coż ieſt co mi oznaymić maſz? WujNT Act 23/19, s. 175, Luc 7/18, 8/20, 14/21, Ioann 5/15 (19); [Woźny] wſzákże opowiedźiéć ma położenié pozwu we dworze onégo ſzláchćicá: którégo ieſli nie będźie we wśi/ tedy kmiećióm też Woźny oznaymi/ áby to ku wiádomośći pozwánégo przyſzło. SarnStat 756, 96, 364, 467, 825, 1115; SkarKaz 486b, 514b, 580a; By to mnie byłá W.M. dawno oznáymiłá/ Iużby was do tąd żadna z troſk w nicżym nietknęłá. PaxLiz B4. Cf »czas oznajmić«, »prawdę oznajmić«, »oznajmić słowo«, »wolą oznajmić«, »wszem wobec oznajmić«, »oznajmić wykład«.

oznajmić przez kogo, przez co (25): a yeſly Ze czo ſprawysz przesen oznaymyss. LibLeg 11/43v; Nowyn kthore pan Voyewoda oznaymyl przeſz vaſch yego Kro.m. wdzyeczen bicz raczi. LibLeg 11/181, 11/132; BielKron 13v; Mihi per alium ostendit suam sententiam, Oznaymił mi przes drugiego ſwoye widzenie. Mącz 383a; Y kilko kroć Ian ſwięty pokuſzał ſie to nam oznaymić przez widzenie ſwoie RejAp 160v; [Pan] ieſt mocnym poſrzednikiem náſzym. iáko przez Páwłá y Ianá świętego nam to oznaymić raczył/ y tudźieſz ſam przez ſye: gdy mówił: Idę gothowáć wam mieścá BiałKat 161; WujJud 4; iedno też tylko mam zá prawdźiwe Boże Koncilium/ ono przedwiecżne poſtánowienie/ ktore mi on ſam przez Iezuſá Chriſtuſá y przez vcżnie iego oznaymił: ná ktorym ia też ſámym przeſtawam/ á o inſze nie nie dbam. CzechEp 234; NiemObr 72; ActReg 122; we dni głoſu ániołá śiodmego/ kiedy pocznie trąbić/ dokona ſię táiemnicá Boża/ iáko oznaymił przez ſłgi ſwe Proroki [sicut evangelizavit per servos suos prophetas]. WujNT Apoc 10/7. Cf »oznajmić przez list«, »przez pisanie oznajmić«, »przez posła oznajmić«.

oznajmić kim [= przez kogo] (1): co też od Papieżá chcieli mieć [książęta] przez liſti oznaymili tymże Legatem BielKron 200.

oznajmić czym (12): A on wolą ſwoię oznaymił łaſkáwem roſkazániem ſwoiem wſſem nam potomkom przodkow náſſych RejPs 217. Cf »oznajmić listem«, »pisaniem oznajmić«, »oznajmić słowy, mową«.

oznajmić przed kim (1): Wzoẃmyſz Woytá z Lawniki Burmiſtrzá z Ráycámi/ Aby przyſzli z mieyſkiemi do nas piecżęciámi. Gdzie oſtátnią wolą ſwą oznaymię przed nimi/ Iák ſie z wámi obeydź chcę z dziatecżkámi ſwemi. HistLan E.

oznajmić o kim, o czym (18): Smyerczy pana Pyotra Voyewodi [...] okthorey y przed them pan Voyewoda yego Kro.mczi przess poſla ſzwego oznaymyl bil. zalowacz raczil LibLeg 11/180v; Nunciatus est Silvius Italicus vitam inedia fuisse, Oznaymióno o Silwiuſie że od głodu vmárł. Mącz 254a, 281d; HistHel B4; náleźli [pasterze] Máryą y Iozefá yniemowiątko leżące w iáslách. A vyrzawſzy/ oznáymili o rzecży powiedziáney iym o pácholątku tem [cognoverunt de verbo dicto illis de puerulo hoc]. BudNT Luc 2/17, Act 25/2; Y oznaymił Iuſtinus Ceſarzowi o nie zwyćiężoney ſtátecżnośći iey [św. Martyny]. SkarŻyw 21; Cżemuś mi o onym vpadku ſwym pierwſzym nieoznaymiłá: á do práwey ſię ſkruchy y pokuty nieućiekłá? SkarŻyw [237], 75, 333, 593; ArtKanc K20v; A gdy mi oznaymiono o zdrádźie [cum mihi perlatum esset de insidiis] ktorą nágotowáli byli przećiw iemu; poſłałem go do ćiebie WujNT Act 23/30, Luc 7/18, Act 25/14, s. 497 marg, Act 28/21; SkarKaz 514b.

cum A cum inf (1): Zeby oznaymił ludźiom/ nie być ſye chćiwégo/ Do boiu ZawJeft 12.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami to (13), o tym (1); iż(e) (22), co (16), że (12), jako (5), zaimek pytajny (6), by (10)] (63): MetrKor 34/134v, 38/502, 46/47v; A yeſly tham theraſſ yesth pan Laſki thedy nam oſznaymyſz czo tham czyny LibLeg 7/104v; y o tim też oſnaymyly yz ony panowie Zewſzitkym woyſkiem swoym przes Sawran przecziągnely LibLeg 11/84v, 7/8v, 103, 10/94, 153, 11/87, 132; RejKup b4; HistAl D5v; Zeznawa yſz themv tho zidowy oznaymyl yako rzeczi thech doſtall y naznaczill gdzye. LibMal 1551/158v; Poſlimy męże/ kthorzyby oglądáli źiemię: y oznaymili nam/ kthorąbyſmy drogą mieli iść [qui ... renuntient per quod iter debeamus ascendere]/ á do kthorych miaſth. Leop Deut 1/22; A zać nie oznáymiono tobie Pánu memu/ com vcżynił [Nunquid non indicatum est tibi domino meo quid fecerim] gdy mordowáłá Iezábel Krolowa Proroki Páńſkie Leop 3.Reg 18/13, Cant 1/6; Oznayḿże mi kogo miłuie duſzá moia/ gdźież będźieſz paſł [Nuncia mihi ... ubi pascas] á gdźie będźieſz odpocżywał w południe BibRadz Cant 1/6; O cżłowiecże/ oznáymiłem ią tho tobie co ieſth dobrego [Indicat tibi homo quid bonum]/ á co Bog od ćiebie potrzebuie BibRadz Mich 6/8, Gen 31/22, Ios 9/24, 1.Reg 15/16, 3.Reg 19/1, 4.Reg 22/10 (11); BielKron 67v, 74; At me imperti quod commentus es, Oznaymi mi coś wynálasł/ ſmyślił. Mącz 281d; Nunciatum Regi lapidibus pluisse, Oznaymiono Królowi że kámienny deſzcz pádał. Mącz 306d, 173b, 254a [2 r.], 289a; RejAp 1v; RejPos 247; KuczbKat 25; a co vyrzę/ tedy oznaymię/ tobie [et videbo quid et indicabo tibi]. BudBib 1.Reg 19/3, Gen 29/12, Iudic 4/12, Ruth 2/11, 19, 1.Reg 22/21, 3.Reg 2/29; Y to też niewádźi/ áby tákowy cżłowiek oznaymił tym ktorzi Rzecżpoſpolitą w mocy máią [quo minus idem declaret iis, qui tenent rempublicam]/ że chce Rzecżypoſpolitey służyć ModrzBaz 43v; SkarŻyw 212, 225; CzechEp 45; Dóm Páńſki opuśćiwſzy/ przyſzedłem tu ná ty Podniebné wáſzé kráie: Bym Izáákowi Oznaymił/ iże ten grunt/ iego potómkowi Náznáczón ieſt od Páná ZawJeft 5; ActReg 69, 122, 128, 142; Phil E4; Odſzedł on człowiek/ y oznaymił Zydom iż [nuntiavit Iudaeis quia] Ieſus ieſt ktory go zdrowym vczynił. WujNT Ioann 5/15, Ioann 11/57, Act 4/23, 9/27, 12/14; A iednák nam wiernym oznáymiono potym/ y ten ś. Ian náuczył/ iż Słowo o ktorym powiedźiał/ ieſt Synem Bożym przed wieki rodzonym. SkarKaz 486b, 580a.

Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikami tak (2), to (1); (tak, to) mowiąc (5), rzekąc (4)] (13): KromRozm III M4v; Y oznaymiono mu to mowiąc [Et nuntiatum est illi, dicentibus]: Mátká twa y braćia twoi ſtoią ná dworze chcąc ſię z tobą widźieć. BibRadz Luc 8/20, Esth 4/15; KuczbKat 375; Y oznaymiono Iáákobowi rzekąc [Et nunciavit ipsi Iahacob. Et dixit]: oto ſyn twoy Iozef idzie do ćiebie BudBib Gen 48/2, Ios 4/22, 1.Reg 18/24, 19/2, 22/22; Y oznaymiono mu [Et nunciatum est illi]; Mátka twa y bráćia twoi ſtoią przed domem/ chcąc ćię widźieć. WujNT Luc 8/20, Ioann 4/51, Act 5/22, 25/14.

W przeciwstawieniu: »oznajmić ... chować w tajemności« (1): a tego tez czo pan Woyewoda do krola yego M. wſkazvye nykomv krol yego M. nieoznaymy ale to bedzie chowal wtayemnoſczy LibLeg 11/70v.

W charakterystycznych połączeniach: oznajmić grzech(y) (2), obwinienie, polecenie, postanowienie (2), przyczynę (3), rzecz(y) (7), skazanie (2), widzenie (2); oznajmić co osobliwego; oznajmić słowo od słowa; oznajmić w mieście i po wsiach (3); oznajmić światu (2), wszem.

Zwroty: »czas [komu] oznajmić« (5): Bo czy Commiſſarze ktorzi tam te ſprawyedlywoſcz czinycz będą czas panv Woyewodzie y dzien oznaymyą LibLeg 11/71v, 7/31v, 11/171; Acżkolwiek dla dobrego porządku ieden we zborze bywał od drugich ná to przełożony/ ktoryby wſzyſtkim do poſpolitego ziáchánia cżás oznaymił WujJudConf 153; ActReg 168.

»jaśnie, jawnie oznajmić« [szyk zmienny] (2:2): In medium vocare, Iáwnie oznaymić. Mącz 504b; Ktorymi ſłowy to raczył Pan Kryſtus iáwnie oznáymić LeovPrzep G2; RejAp 1v; Ná powodową ſtronę należy/ ſpráwę/ ktorą przećiwko pozwánemu idźie/ iáśnie miánowáć/ á ná pozwáną należy/ obronę ſwą iáśnie oznaymić [aperte declarare]. ModrzBaz 94v.

»oznajmić przez list, listem, w liście« [szyk zmienny] (8:3:3): thoſczie nam oznaymyly przes lyſthi waſche LibLeg 10/93; wam tesz dzyekvyemi yzeſczie nam to lyſtem ſwim oznaymyly. LibLeg 11/23; oznaymiliſczie wtimze lyſczie ſwim nam tho czobi kolwiek poſel wasch przed namy vſtnego poſſelſtwa myal powiedziecz LibLeg 11/87, 10/121v, 11/73, 83, 86, 171; BielKron 200; Significare per literas, Liſtem oznaymić. Mącz 392b; GostGosp 24; Lecz ieſli kto ieſt niepoſłuſzny ſłowu náſzemu/ tego przez liſt oznaymićie [per epistulam, hunc notate] WujNT 2.Thess 3/14; SarnStat 459, 467.

bibl. »oznajmując oznajmić« = nuntiando nuntiare PolAnt (3): Tedy odpowiedział Boház/ y rzekł iey/ oznáymuiąc oznáymiono mi wſzytko coś cżyniła świekrze ſwey BudBib Ruth 2/11, 1.Reg 22/22, Ier 36/16.

»pisani(e)m swym, pismem, przez pisanie oznajmić« [szyk zmienny] (2:1:1): Diar 57; iákoż proſzę áby W.M. raczył s nim mowić áby mi to piſánim ſwym oznaymił/ ábyſmy ſye wżdy ználi co w kim ieſt OrzList gv; tedy ſtroná obráżona drugiéy ſtronie będźie powinna przez Poſły ábo przez piſánié tákowé krzywdy y nielubośći oznaymić [nunciis aut scriptis ... significare JanStat 898] SarnStat 1115; GrabPospR L4v.

»przez posła(-y) oznajmić« = nunciis significare JanStat (5): gdi pan Voyewoda Volyam ſzwoyą y czaſch na kthori bi tho bicz myalo yego Kro.mczi przeſz lyſth abo przeſz poſla ſzwego oznaymy. LibLeg 11/171, 7/31v, 11/181v; A gdźieby przekázę ſwoię przes Poſłá oznaymił/ tedy y Poſeł powieſći ſwey powinien przyſyęgą popráwić GroicPorz q3v; SarnStat 1115.

»pospolicie oznajmić« (1): Przy wielkim zgromádzeniu kápłanow/ tákże przy Kſiążętách przed ludem y ſtárſzymi ziemie/ zdáło ſię nam poſpolićie oznáymić [innotuit nobis] BibRadz 1.Mach 14/28.

»prawdę oznajmić« [w tym: komu (3)] [szyk zmienny] (4): proſzę cie miły miſtrzu áby mi wſzyſtkę prawdę oznaymił [ut omnem aperias mihi veritatem; aby my vkazal wzythka prawdą HistAl 1510 32] HistAl A3v; BibRadz II 93a marg; á iż ták bárzo trudna rzecż ieſt/ oznaimić im [panom] prawdę/ á przywieść ie ku cnocie GórnDworz Ee7; WujJud 4.

»oznajmić [komu] (wszytkie) słowo(-a) [czyje]« = indicare verba Vulg, PolAnt; nuntiare verba PolAnt [szyk zmienny] (11): káżde ſlowo kthorebyś vſlyſſał w domu Krolewſkim/ oznaymiſz Sádochowi y Abiáthárowi kápłanom. Leop 2.Reg 15/35; Ci ſą Aniołowie ábo posłowie ktorym wola Boża y słowo iego ieſth zwierzone/ áby ie wiernym oznaymili. BibRadz II 141 a marg, Esth 4/9, Is 36/22; rzekł Sámuel: Niechay chłopiec przodkiem idzye á ty máło zoſtań/ iżći oznaymię ſłowo Páńſkie. BielKron 63v; Mącz 386d; Y oznaymił iym Micháiehu wſzytkie słowá ktore słyſzał gdy cżytał Baruch ná kśięgach do vſzu ludu. BudBib Ier 36/13, 1.Reg 18/26, 19/7, Esth 4/9, Ier 36/16.

»oznajmić słowy, mową, w słowach« [szyk zmienny] (4:1:1): A przetożechmy poſłáli Iudáſá y Sylę/ ktorzy wam y ſámi ſłowy tho oznaymią [eos per sermonem annuntiantes eadem]. BibRadz Act 15/27; Pothym Kuſpinian od Ceſárzá iáwnymi ſłowy oznaymił wſzemu ludu ziednocżenie krolow s Ceſárzem BielKron 414v; Exponam vobis breviter consilium profectionis et reversionis meae, Oznaymię/ wyliczę/ wypowiem wam krótkiemi słowy. Mącz 310d; LeovPrzep G2; Bo ieſliż w żywoćie mowił [Jezus] przez vſtá mátcżyne: á cżemuż vſtámi ſwymi vrodźiwſzy ſię nie oznaymił mową niedoſtátku y boleśći ſwey/ ále płákánim: iáko wſzytkie dźieći cżynią? CzechEp 194; Iáko y Mędrzec oznaymił/ w tych ſłowách ná czoło poſtáwionych. SkarKazSej 702b.

»wolą (swą a. swoję) [komu] oznajmić« [szyk zmienny] (13): RejPs 217; LibLeg 11/77, 171; RejKupSekl a5; Ktoregoś [Abrahama] vmiłował/ á ſámemuś tylko oznaymił wolą twoię [demonstrasti ei soli voluntatem tuam Vulg]. BibRadz 4.Esdr 3/14; Perferre sermonem alicuius ad aliquem, Cziye słowá álbo wolą komu oznaymić. Mącz 386d; HistLan E; KuczbKat 135, 265; Wierzymy y wyznawamy iż P. Bog oznaymił nam doſtátecżnie wolą ſwoię/ co po nas mieć chce/ y co mu ſie do nas niepodoba. WujJudConf 73v; SkarŻyw 508; NiemObr 70, 72.

»wszem wobec oznajmić« (1): My Zygmunt Auguſt Król Polſki przerzeczony/ chćieliſmy wſzem wobec oznaymić SarnStat 1014.

»oznajmić [komu] wykład« = ostendere interpretationem Vulg; notificare interpretationem PolAnt [szyk zmienny] (6): Leop 4.Esdr 12/8; A przetoż wydan ieſt wyrok odemnie/ áby wſzytcy mędrcy Bábilońſcy byli przed oblicżność moię przywiedźieni/ żeby mi wykład ſnu oznaymili. BibRadz Dan 4/3, Dan 4/4, 15, 4.Esdr 12/8; Przyſtąpiłem (przeto) do iednego zśiedzących y pytałem go oto wſzytko/ y powiedział mi/ á oznaymił wykład onych rzecży. BudBib Dan 7/16.

»zdanie sw(oj)e oznajmić« (3): Ostendere sensum suum, Swoye zdánie oznaymić. Mącz 382d; Aprzy tei deliberatiey rzecz nąmwdzięczną [...] vczynisz, gdy nam zdanie swe oznaimisz, cobys rozumiał bydzpotrzebnego, downiesienia naten Seim przyszły. ActReg 137, 136.

Szeregi: »ani oznajmić, ani mowić« (1): My ániſmy wźięli liſtow o tobie z Iudſkiey źiemie: áni nam żaden z bráćiey przyſzedſzy oznaymił/ áni mowił o tobie co złego [neque adveniens aliquis fratrum nuntiavit aut locutus est quid de te malum]. WujNT Act 28/21.

»oznajmić i (a) napisać (a. wypisać)« [szyk 2:1] (3): a gdyony tho napyszą a wlysczyech szwych osnaymyą yſz yeſth snakomythy zlodzyey thaky [...] ma wſzyącz zaplathą vczynkv szwego zlodzyeyſkyego MetrKor 34/134v; RejAp 161; yktoreby samemu tez vp.W. mogły przysc na mysl, vwazywszy nam zdanie swe oznaimił, ywypisał ActReg 136.

»oznajmić i (abo) obwołać« = publicare et proclamare JanStat (3): dla tego wſzyſtkié vſtáwy náſzé/ w iedno zebráć/ y ku wſzech wiádomości wydrukowáć/ y oznaymić ábo obwołáć roſkazáliſmy. SarnStat 50, 902, 904.

»odpowiedzieć i oznajmić« (1): tedi potim przes lyſth swoy panv voyewodzye odpowiedziecz y oznaymycz bedzie raczil LibLeg 11/73.

»ogłosić a oznajmić« (1): nie chciał thego zániecháć Pan/ áby thego był ogłośić á oznaymić nie miał/ iáko tho ieſt wdzięcżna rzecż v niego/ mocna wiárá cżłowieká nędznego. RejPos 257.

»pobaczyć a oznajmić« (1): Abowiem łacnoby káżdy zapomniał przez dawność tę [o Krystusie] obietnicę/ by nie przez cudze znáki było pobacżono á oznaymiono BielKron 13v.

»oznajmić a (i) ukazać (a. pokazać)« (3): Chcąc tedy Dawid oznaymić á vkázáć wſzemu ludu/ iż ſyná Sálomoná przełożył ná kroleſtwo BielKron 74; ActReg 96; Terazemći oznaymił y pokazał. WujNT 175.

»oznajmić i nie zataić« (1): A káżde ſłowo ktore vſłyſzę od Páná oznáymię wam/ y nie zátáię nic przed wámi [indicabo vobis, non prohibendo a vobis verbum]. BibRadz Ier 42/4.

a. Opowiedzieć, zrelacjonować, wyliczyć; rozgłosić, rozpowszechnić; narrare, renuntiare, notum facere Vulg, PolAnt; (ad)nuntiare, demonstrare, ostendere, referre Vulg; declarare JanStat [w tym: kogo (12), co (64)] (98): Ale naprzod oznaymię rozmagithe obyczaie rodzenia człowieczego. FalZioł V 15v; mayenthnosczi swe oznaymil y opowiedział yz ma v Ferdinanda krolya Rzymskiego iego myloſczi Tysyancz zlotich Rniskich [!]. MetrKor 59/75; Leop 1.Par 17/19; Y moc ſtráſzliwych vczynkow twoich opowiedać będą/ á zacność twoię oznaymię. BibRadz Ps 145/6, 1.Par 17/19, 4.Esdr 6/31; pierwſzy [Marek] Kriſtuſá Báworom opowiedział/ [...] á Creſcens y Clemens w Metis mieśćie známienitym nád Mozellą rzeką/ Kryſtuſowę wiárę oznaymili. BielKron 288v; KwiatKsiąż Pv; RejAp 56v, 71; CzechRozm 22v; CzechEp 118 marg; WujNT Rom 9/23.

oznajmić do kogo (1): Oznaymiwſzy co mu ſie theż ná ſwiecie niepodoba do wiernych ſwoich pod figurą onych ſiedmi koſciołow. RejAp 71.

oznajmić z czego [= na podstawie czego] (1): Nie z vczonych báśni oznáymiliſmy wam Páná náſzego IEZV Chryſtá moc y przytomność/ áleſmy ſámi widźieli wielmożność iego. SkarKaz 118a.

oznajmić komu (74): MetrKor 37/2; RejPs 210; MrowPieś A3; Aby oznaymili ſynom ludzkim mozność twoię y chwałę wielmoznośći kroleſtwá twego. Leop Ps 144/12; BibRadz Dan 11/2, 4.Esdr 6/33, Ioann 4/25, Hebr 9/19; BielKron 209v; RejAp 56v; RejPos 60, 122v, 251, 289 [4 r.], 316; BiałKat 98v; BielSpr 26v; A ták słuchay głoſu ich/ á wſzákże oświacżjſz ſię ná nie/ y oznajmiſz im práwo krolewſkie [et indicabis eis rationem regis]/ ktory ma krolować nád nimi. BudBib 1.Reg 8/9, Ez 16/2; Abyśćie lepak wiedzieli y wy co o mnie/ co dziáłam/ wſzytko wam oznaymi Tychik [omnia vobis nota faciet Tychicus] brát miły/ y wierny ſługá w Pánu. BudNT Eph 6/21; dobrzeby ábyś mi też ná krotce y o Wiecżerzy Páńſkiey rozumienie twoie/ náukę y wyznánie oznáymił? CzechRozm 259v; SkarJedn 88; KochPs 214; SkarŻyw 15, 242, 328, 354, 536, 565, 596; Aleć y tego niewiem ktoby też przeć miał/ że nam nie mogł nikt lepiey Bogá oznáymić/ iáko ſię on ſam oznaymił w piśmiech ś. CzechEp 118, 115, 117, 118 [2 r.], 176, 249; Abowiem ſię nie chronił/ żebych wam nie miał oznáymić káżdey rády Bożey NiemObr 86, 86, 87; ReszList 143; Nád to z nimi [Adamem i Ewą] y Teſtáment vcżynił dla tego/ oznáymiwſzy ſpráwy wſzytki im vmysłu ſwego/ aby nie przeſtępowali przykazánia iego. ArtKanc N11, K10; ActReg 13, 56, 68; A iż ták Polacy/ iáko y Czechowie/ Ruś ktemu/ y Moſkwá/ y wiele inſzych/ narody Słowięńſkiémi ſię miánuią: to z tąd przyſzło/ że hiſtorikowie z tego narodu ludźi naypiérwéy Słowaki poználi/ y świátu iákoby oznaymili. KochCz B; odpowiádáiąc Ieſus/ rzekł im: Szedſzy oznaymićie Ianowi cośćie ſłyſzeli y widźieli. WujNT Matth 11/4, Matth 18/31, 28/11, Mar 5/19, Luc 9/10, 24/9 (20); SarnStat 88, 1236; SkarKaz 118a.

oznajmić przez kogo, przez co (4): ón przez ſwe wniebowſtąpienie/ przodkiem Oycá ſwego iáſnie nam oznaymił: także y fſam śiebie vwielbił/ y iáſnym vczynił BiałKat 98v; Proszę, abysmi w przezeń oznaimic raczeł cosię wtam temKraiu około w dzieie ActReg 68. Cf Zwroty.

oznajmić o kim, o czym (7): A zwłaſzcza thu o takowych niemoczach [dziecinnych] oznaymię: ktore częſto a poſpolicie na nie przychodzą/ opuſzcżaiącz inſze. FalZioł V 37v, [*7]; A niechciał ich opuśćić/ áby thák ſtali prożno ná rynku/ gdy powiedáli/ iż nas nikt nie zmowił/ áby im był niemiał oznaymić o they ſwiętey ſpołecżnośći ſwoiey RejPos 60; WujNT Ioann 16/25; SarnStat 88; Y oznaymił Ian ś. o dwu náturách w Chryſtuśie SkarKaz 515b, 275a.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (3); co (16), jako (4), cożkolwiek (2)] (22): Oznaymił też to iáko wierni iego á wybráni iego mieli być w tych burzliwoſciach ſwiátá tego y poznácżeni y záchowáni RejAp 71; RejPos 122v; Przęto [!] oznaymić chcę/ co ieſt y iáko ſię w niey [pokusie] śidłá ſzátáńſkiego vwiárowáć ma káżdy ná ktorego by ią P. Bog przepuśćił. SkarŻyw 293, 15, 324, 536, 542; NiemObr 86; chćiałem W.M. memu Mćiwemu Pánu oznáymić/ co ſię tu w tym Porćie/ hoc anno Iubilaeo dźieie ReszList 143; ActReg 56, 68; Lecz was názwałem przyiaćioły/ bo wſzytko com ſłyſzał od Oycá mego oznaymiłem wam. WujNT Ioann 15/15; A przyſzedſzy/ y kośćioł zgromádźiwſzy/ oznaymili cokolwiek Bog vczynił z nimi [rettulerunt quanta ſecisset Deus cum illis]: á iż Pogánom otworzył drzwi wiáry. WujNT Act 14/26, Matth 11/4, 18/31, 28/11, Mar 5/29, Luc 9/10 (11).

Z przytoczeniem (1): A o wſzytkich trzech perſonách y o iednym boſtwie/ w dźiśieyſzey Ewángeliey tenże doſkonáły miſtrz náſz oznaymił/ mowiąc: Náuczayćie wſzytki narody/ chrzcząc ie w imię Oycá y Syná y Duchá ś. SkarKaz 275a.

W przeciwstawieniu: »zataić ... oznajmić« (1): Przeto zátáićieſmy tego dla zbudowania wiernych niechćieli/ gdy iuſz w Pánu záſnął: áleſmy oznaymić wam cne ſpráwy iego vmyślili. SkarŻyw 328.

W charakterystycznych połączeniach: oznajmić Boga (8), bostwo, naukę (2), Ojca (2), Pana (2), rzeczy (3), widzenie (2), wszytko (12), zakon; oznajmić o Ojcu; oznajmić światu.

Zwroty: »oznajmić listy swemi, przez listy« [szyk zmienny] (1:1): NA tymże ſeymie w Smákáldyey [...] podobało ſie też Luteryanom/ oznaymić przez liſty wſzyſtkę rzecż ktora ſie tocżyłá ná Seymie w Kolnie/ krolowi Fráncuſkiemu y Angielſkiemu BielKron 209v; Którą tákową vſtáwę przerzeczonému Pánu Kśiążęćiu Stolpſkiému ſam Wielmożny Lukaſz z Górki liſty ſwémi będźie powinien oznáymić [literis suis declarare debebit JanStat 1036] SarnStat 1236.

»oznajmić przez proroki« (1): ktoremv ſię ták vpodobáło/ áby mowę ſwoię oznaymiwſzy po wielkiey cżęśći przez Proroki. Potym [...] oznaymił wolą v vpodobánie ſwoie przez Iezuſá Chriſtuſá NiemObr 70.

Szeregi: »oznajmić i nauczyć« (1): iákom nie opuśćił nic pożytecznego/ żebych wam oznaymić nie miał/ y náuczyć was [quominus adnuntiarem vobis et docerem vos] iáwnie y po domiech WujNT Act 20/20.

»oznajmić, objawić« (1): iżći y Bogá Oyczá ſwego niebieſkiego/ y táiemnice ſwiętego kroleſtwá iego [Pan] oznaymić/ obiáwić/ pewnie obiecuie RejPos 289v.

»opisać i oznajmić« (1): że też nikt [...] do niey przydać nic nie może: áni nam lepiey/ właśniey y doſkonáley Bogá opiſáć y oznaymić: nád to/ niż ſię on ſam/ y ſyn iego potym oznaymił. CzechEp 117.

»opowiedzieć a (i) oznajmić« [szyk 2:1] (3): A dla tegoś mię posłał ábychći to wſzytko oznaymił y opowiedźiał [propter hoc misit me demonstrare tibi haec omnia et dicere tibi] BibRadz 4.Esdr 6/33; Iuż nam opowiedzyawſzy á oznaymiwſzy ięzyk fáłeſzny/ y iáki ieſt iad y trućiná iego/ y iáka o nim záwżdy piecża v niego: gdyż Ewányeliſtá ſwięty piſze/ iż Pan záwżdy widzi pokrytość á fáłecżność ięzyká tákiego RejPos 251, 122v.

»oznajmić i wiedzieć dać« (1): PRzeyźrzawfzy wſzytki rzecży/ ktore ſtárzy walecżnicy doświádcżeni Potomkom ſwoim oznaymili y wiedzieć dáli/ áby tho káżdy ná dobrym bacżeniu miał/ iáko ma vchodźich [!] nieprzyiaćielowi BielSpr 26v.

W przen (1): á niemam wpámięći/ Bych ćię [...] Y przez ſen kiedy widźiał: ále piſmo twoie/ To ćiebie oznaymiło/ y przed oczy moie Przynioſło KochFr 87.
b. Zapowiedzieć coś, co ma nastąpić, przepowiedzieć; nuntiare Vulg, PolAnt, Calag; significare Vulg, PolAnt, Modrz; indicare, notum facere, ostendere Vulg, PolAnt; adnuntiare, testari Vulg; annuntiare, praenuntiare, praesignare PolAnt; aperire, edicere, praesignificare Mącz [w tym: kogo (6), co (39)] (67): Prorok pod ſwą oſobą prawie iáwnie oznaymił ſpráwy ktore ſie dziać miáły w ſprzeſládowániu páná naſſego RejPs 100; Aleć iuſz Pan Bog z miłoſierdzia ſwego/ oznaymił Antykryſtá y wſzyſtki zdrády y fáłſze iego/ y was teſz vkazał KrowObr 99v; [Prorocy] o przyſzłey ná nas łaſce prorokowali. Pilnie ſzukáiąc ná ktory ábo na iáki cżás Duch Kryſtu ſow w nich wprzod świadcżąc/ oznaymił vtrapienia ktore miáły prziydź na Kryſtuſá [praetestatus (marg) praenuntians (–) illias in Christum passiones]/ y chwałę ktora po nich prziydź miáłá BibRadz 1.Petr 1/11; Aperire futura, Prziſzłe rzeczy oznáymić. Mącz 278d, 267b; GrzegŚm 64; A przetoſz teras chce oznaymić chwałę ludu przyſzłego/ ktoregoſię dziatki weſelą zrádośćią. BudBib 4.Esdr 1/36; CzechRozm 179; Calag 506a; CzechEp 271; Tuſzą oni ſobie/ iż Papieſtwo do ſądnego dnia vſtáć nie ma/ cżego y ia nie przę/ bo ták duch Boży oznaymił. NiemObr 166; OBiáwienie IEſuſá Chriſtuſá/ ktore iemu dał Bog/ áby okazał ſłgom ſwym co ſię ma dźiać w rychle: y oznaymił to/ poſławſzy przez ániołá ſwoiego ſłudze ſwemu Ianowi WujNT Apoc 1/1, s. [405].

oznajmić komu (43): RejKup e6v; A zátym/ Plebani máyą ludowi oznaymić boży gnyew/ groźbę y karánye ná nyepokutuyące. KromRozm I H; KromRozm II v; Mowiłem ięzykiem moim: Oznaymi mi Pánie koniec moy. I pocżet dni moich ktory ieſt Leop Ps 38/5, 2.Reg 24/13, Is 19/2, 2.Mach 8/12; Abowiem nie oznaymiliſmy wam mocy y przyśćia Páná náſzego Iezu Kryſtá/ bawiąc ſię báśniámi zmyſlonymi/ ále oglądawſzy ocżyma náſzymi máieſtat iego. BibRadz 2.Petr 1/16, Eccle 7/1, Is 41/22, 48/5, Am 7 arg, II 128b marg, 2.Petr 1/14; Praesignificare hominibus quae sunt futura, Oznaymić przed tym ludzióm/ co zá prziſzłych rzeczy máyą oczekawáć. Mącz 392b; LeovPrzep G4v; iż ſie iuż wypełnią táiemnice Boże/ ták iáko to oznaymić racżył ſłgom ſwoim Prorokom. RejAp 84, 86v, 98, 194v; A iż tego cżáſu [odkupienia]/ áni Apoſtołom/ áni Anyołom/ áni żadnemu ſtworzeniu oznaymić nie racżył/ tá ieſt przycżyná: Abychmy ſie ták záwżdy záchowywáli ábychmy záwżdy do tego gotowi byli. RejPos 5v, 141, [279]; Opowiedziałem mu wiele dziwow/ y táiemnice cżáſow ykoniec oznáymiłem mu [ostendi ei temporum secreta et finem] BudBib 4.Esdr 14/5, 3.Reg 14/3, Eccle 8/7, Sap 18/19, Bar 2/18; BudNT Luc 2/15; Láctáncius/ Chryſtus powiáda/ ſchodząc/ oznaymił vcżniom ſwoim rzecży wſzytkie przyſzłe/ ktore Piotr y Páweł w Rzymie opowiádáli/ y to ich przepowiádánie dla pámięći nápiſane ieſt. SkarJedn 93, 326; [Jakub] káżdemu ſynowi z oſobná oznaymił/ co ſię znimi dziać ná potym miáło. SkarŻyw 349, 26, 161, 168, 253, 270; y gdy ſię cżás wypełnił/ mędrcom go [Chrystusa] y páſterzom oznaymił/ y Aniołom o tym głośno śpiewáć kazał. CzechEp 204; Chriſtus zmartwychwſtánia ſwego/ y innych táięmnic wiáry/ nie záraz oznaymił człowiekowi poſpolitemu; ále tylko niektorym przebránym vczniom ſwym WujNT 440, Luc 2/15, Ioann 16/13, 2.Petr 1/14; SkarKazSej 702a.

oznajmić czym (3): którego [Pana] im Bog mocami/ cudy/ y znáki oznaymił KromRozm II v; Wypiſuie kilká widzenia/ kthoremi mu oznáymił Pan zburzenie ludu Izráelſkiego. BibRadz Am 7 arg; iákoby niedoſyć było tego iednemi wićiámi oznaymić [haec significari literis unis]. ModrzBaz 116v.

oznajmić o czym (2): przyzwał ſtrażey [więziennej] [...] y o bliſkim ześćiu ſwym oznaymił: iſz przed niedzielą Pánu Bogu duchá oddáć miał. SkarŻyw 473, 202.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (3); zaimek względny (7), iż (5), że (2), jako (1)] (15): Leop Is 19/12; abowiem ktoż oznaymi człowiekowi co po nim náſthánie pod ſłońcem? BibRadz Eccle 7/1, 1.Par 17/25, Is 41/22; Mącz 392b; człowiekowi oznáymić raczył/ ze ten świát przez ſześć tyśięcy lat trwáć miał LeovPrzep G4v; RejAp 71; Y kazał [Pan Bóg] żydom tho oznaymić/ iż ia ſam sſtąpię ná zyemię/ á przeydę przez ziemię Egipſką RejPos 141, [279]; BudBib 3.Reg 14/3, Eccle 8/7; Rok przed tym o ſwey śmierći prorokowáłá [św. Małgorzata]. Gdy cżás przyſzedł/ będąc zdrową/ iſz dzieſiątego dniá vmrzeć miáłá/ oznazmiłá [!] wielom ſioſtr. SkarŻyw 161, 349, 502; SkarKazSej 702a.

Z przytoczeniem (2): A gdy przyſzedł Gad do Dawidá/ oznáymił mu to/ mowiąc [nunciavit ei dicens]: álbo przez śiedḿ lat/ będzie głod w źiemi twoiey: álbo przez trzy Kxiężyce/ będzieſz vćiekał przed nieprzyiaćielmi twoimi Leop 2.Reg 24/13; SkarŻyw 202.

W połączeniu szeregowym (1): Abowiem tu iuż ſłyſzymy/ iż ſie nágotowáło ſiedḿ Anyołow s trąbámi/ kthorzy mieli obwołáć á otrąbić y oznaymić wſzytki plagi y wſzytki ſrogośći ktore ſie máią dziać nád [...] niewdzięcżniki Páńſkimi RejAp 71v.

W charakterystycznych połączeniach: oznajmić Antykrysta, czas (3), dzień (ześcia) (2), godzinę śmierci, koniec (2), Krystusa, Pana, przyście Pana Jezusa, rzeczy przyszłe (3), Syna swego, śmierć; oznajmić o śmierći, o ześciu.

Zwrot: »przez proroki, prorockim duchem oznajmić« [szyk zmienny] (2:1): RejPos 159; iżeś ná nas puśćił gniew y ſrogość twoię/ ták iákoś tho nam oznaymił przes proroki służebniki twoie/ mowiąc [sicut locutus es in manu servorum tuorum prophetarum dicens] BudBib Bar 2/18; O śmierci ſwey wiedział/ y [...] świętemu Woyćiechowi opowiedział: y prorockim duchem rzecży niektore oznaymił. SkarŻyw 168.
Szeregi: »oznajmić i okazać« (1): Oznáymiłem ći od dawnego cżáſu przed thym/ y okázałem ći niż ſię co ſtáło [annunciavi tibi ... antequam veniret audire feci te]/ byś ſnadź nie rzekł/ Báłwáni moi ſpráwili to BibRadz Is 48/5.

»oznajmić a oświadszyć« (1): Iż iamći to ieſt on Iezus wáſz kthorym przeſtrzegáiąc was zeſłał do was Anyołá ſwego/ áby wam to wſzytko oznaymił á oſwiádſzył koſciołom wáſzym. RejAp 194v.

»wywołać a oznajmić« (1): y opowiedzieć y obwołáć im racżył thy ſwięte gody á thę ſławną wiecżerzą ſwoię/ napirwey właſnemi vſty ſwemi/ á potym przez Proroki/ Pátriárchy/ á przez rozlicżne piſmá/ iáwnie á iáſnie ią wywołáć á oznaymić roſkazał RejPos 159.

»zwiastować a oznajmić« (1): Gdzież teraz ſą mędrcowie twoi? niechći zwiáſtuią á niech oznaymią tobie [Adnuntient tibi et indicent]/ co vmyſlił Pan zaſtępow nád Egiptem. Leop Is 19/12.

W przen (2): Y oznaymiły niebioſá ſpráwiedliwość iego [indicabunt caeli iustitiam eius]. BibRadz Ps 49/6; Bo to przed tym im oznaymiły ſny ich ktore imi trwożyły [Nam somnia quae turbaverunt eos, hoc praesignabant]/ áby nie poginęli nie wiedząc przecż te karánia ćierpieli. BudBib Sap 18/19.
α. O wypowiedzeniu wojny (2):

oznajmić czym (1): proszą posłowie, aby JKM wojnę pospolitą uchwalić tu na sejmie i odpowiedzieć raczył, a listy na to zwyczajnymi oznajmić, gdyż to jest na woli JKM. Diar 81.

Zwrot: »oznajmić [komu] walkę« (1): Agamenon oznaymiwſzy Priamuſowi walkę/ puśćił ſie do iego kroleſtwá wodą BielKron 57.
c. Ujawnić, wyjawić; donieść; indicare, manifestare PolAnt, Vulg; confiteri, notum facere Vulg; (an)nuntiare, notare PolAnt; detegere Mącz; deferre Modrz; pateſacere JanStat [w tym: kogo (10), co (44)] (71): MetrKor 59/76v; Item powiedziall o Zachwieyey kymi vbithem thak yakoy piotruſchka wkonffeſſiey ſwoy oznaymyll LibMal 1543/72v; A biſkupi i Phariſeuſzowie/ dali byli roſkázanié/ aby/ ktoby wiedźiáł gdźie by był/ dáł znać (marg) ieſt oznaimił (–)/ że by go pojmali. MurzNT Ioann 11/57; BielKron 26, 280; Detego, Odkriwam. [...] Detegere insidias, Oznaymić/ obyáwić Mącz 442b.

oznajmić komu (55): RejKup e3; MurzNT Ioann 17/6; LubPs ff3; GroicPorz 11; KrowObr 128, 212v; Ktora [Hester] nie chćiáłá komornikowi oznáymić ludu y oyczyzny ſwoiey [Quae noluit indicare ei populum et patriam suam]. Leop Esth 2/10, Gen 31/20, 27, 3.Esdr 6/12; Coż to ieſt co mi oznáymić maſz [Quid est quod habes indicare mihi]? BibRadz Act 23/19, Gen 12/18, Ex 6/3, Iudic 14/6, 2.Esdr 2/12, Act 23/22; Rzekł Pan: á ktoć oznaymił żeś nági BielKron 1v, 398v, 411; RejAp 161; A ták wziąwſzy koſtuſzek w rękę wyſzedł z domu/ Niechcąc żalu ſwoiego oznaymić nikomu. HistLan B4; KuczbKat 1; Ale ſię nie pytáyćie co cżynić mam/ bo wam tego nie oznaymię [non enim annunciabo vobis]/ áſz vcżynię temu doſyć com vmyſliłá. BudBib Iudith 8/22, Gen 21/26, I 142b marg, 2.Esdr 2/12, Esth 4/7, Tob 4/21, Is 64/1, Dan 13/40; CzechRozm 47v; bo kto śię báwi domowym goſpodárſtwem/ trudno mu woiowáć: żaden go nieśmie pozwáć/ áni go Stárośćie oznaymić [nemo eius nomen ad praesidem deferre audet] ModrzBaz 32, 33; Oczko 12; Wſzákże żadna onego Witaliſzá náucżyćielá ſwego/ y w Bogu Oycá/ świątobliwośći oznaymić/ nikomu nie śmiáłá. SkarŻyw 107, 25, 201, 235, 249, 319 (12); ActReg 115; LatHar 160; Abowiem żaden nic w ſkrytośći nie czyni/ y ſtára ſię áby był na iáwi. Ieſli te rzeczy czyniſz/ oznaymi ſam śiebie świátu [manifesta teipsum mundo]. WujNT Ioann 7/4, Ioann 17/6, 26; SarnStat 606; SkarKaz 422a. Cf »jeden drugiemu oznajmić«.

oznajmić przez kogo, przez co (2): pisałem po X. Brzeznickiego abydo mnie przyiachał, przez ktorego oznaimię w confidenter co wiem. ActReg 115. Cf »przez list oznajmić«.

oznajmić przed kim (1): A widząc niewiáſtá/ że ſię nie zátáiłá drżąc przyſzłá/ á przypadſzy do nog iego/ oznaymiła przede wſzytkim ludem [indicavit coram omni populo]/ dla ktorey ſię go przyczyny dotknęłá WujNT Luc 8/47.

oznajmić przy czym (1): Kmieć ma przy práwie oznaymić/ iáko ſie záchowywa Vrzędnik bez Páná: a ieſli dni álbo robot nie przedáie. GostGosp 166.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (4); co (4), iż(e) (4), że (3), zaimek pytajny (2), jako (1), jeśli (1)] (15): LibMal 1544/79v; A Iakob niechćiał tego oznaymić Theſzći ſwemu/ że miał odeść. Leop Gen 31 /20; nie oznaymił tego áni oycu áni mátce ſwoiey co był vczynił. BibRadz Iudic 14/6, Gen 12/18, 2.Esdr 2/12; BielKron 1v; BudBib I 142b marg, Esth 4/7, Tob 4/21; Duch go [Piotra] Boży zátrzymáł [!]/ y oznaymił mu/ iſz on [pustelnik] był obłudny ſługá Boży SkarŻyw 471, 319, 544; ActReg 115; GostGosp 166; WujNT Luc 8/47.

W charakterystycznych połączeniach: oznajmić grzech, majętności, prawdę, rzecz (2), skrytość, zdradę, złodziejstwo; oznajmić światu.

Zwroty: »oznajmić imię« = manifestare nomen PolAnt, Vulg; notum facere nomen Vulg [szyk zmienny] (13): MurzNT Ioann 17/6; KrowObr 212v; Ktorym ſie vkazał Abráhámowi/ Izáákowi/ y Iakobowi iáko Bog wſzechmocny/ Alem iem nieoznáymił imienia mego Iehowáh. BibRadz Ex 6/3; RejAp 161; BudBib Is 64/1; Iz on Anioł nie oznaymiwſzy imieniá ſwego, Iákobowi błogosłáwił CzechRozm 47v marg, 47v, *; *SkarŻyw 25, 463; Y oznaymiłem im imię twoie/ y oznaymię: áby miłość którąś mnie vmiłował/ w nich byłá/ á ia w nich. WujNT Ioann 17/26, Ioann 17/6.

»jeden drugiemu oznajmić« (2): A chociaż byli obádwá zránieni miłośćią iey/ iednák przedſię ieden drugiemu nie oznáymił bolu ſwego [non annunciaverunt adinvicem dolorem suum]. BibRadz Dan 13/10, Dan 13/11.

»przez list oznajmić« (1): A ieſli kto nie ſłucha powieśći náſzey/ tego przez liſt oznaymićie [per epistolam, hunc notate]/ áni z nim obcuyćie/ áby ſię záwſtydźił. BibRadz 2.Thess 3/14.

Szereg: »oznajmić i nie zataić, nie oznajmić i zataić« (2:1): Spráwiedliwośći twey niezákryłem w ſercu mym/ prawdę twoię y zbáwienie twe oznaymiłem/ y niezátáiłem miłośierdzia twego wzebraniu wielkim. SkarŻyw 565; Grzech moy oznaymiłem tobie: y nie zátáiłem nieſpráwiedliwośći moiey. LatHar 160; SarnStat 606.
W przen (1): Y máło niekáżdé [wody] po wſzech świátá ſtronách/ y pożytek tak obrócono/ że ie przygodá/ rátunek komule dawſzy/ ludźiam oznaymiłá Oczko 12.
α. Ostrzec (2): Lecz ieſliby kto rzekł; Toć ieſt báłwanom ofiárowano: nie iedzćieſz dla onego ktory oznaymił [qui indicavit]/ y dla ſumnienia. WujNT 1.Cor 10/28.
Zwrot: »oznajmić wołanim« (1): ieſli też przed tym oznaymili wołánim ſwoim/ áby ludźie przechodzący ná ten czás ſye wárowali/ á gdźie kápie nie przechadzáli. GroicPorz mm2v.
d. Wyjaśnić, wytłumaczyć; dać wskazówki; notum facere PolAnt, Vulg; demonstrare, indicare PolAnt [w tym: co (25)] (37):

oznajmić wedle czego (4): Iż wedle obiáwienia oznaymił mi táiemnicę [Quoniam secundum revelationem notum factum est mihi mysterium], BudNT Eph 3/3; NiemObr 70; WujNT Eph 1/9, s. 667 marg.

oznajmić komu (29): RejPs 180v; zádałeś gadkę ludowi memu á niechceſz mi iey oznáymić [et mihi non indicasti] BibRadz Iudic 14/16, Iudic 14/16 [2 r.], 17 [2 r.], 4.Esdr 8/62; BielKron 195v; RejAp 89v; RejPos 4v, [136]v; Y rzekł krol áby przjzwano wieſzcżki/ y cżárowniki/ [...] żeby oznaymili krolowi ſny iego [ad indicandum regi somnia sua]. BudBib Dan 2/2, Iudic 16/10, 4.Esdr 8/62; SkarJedn 110; SkarŻyw 397, 422, 484; NiemObr 87. Cf »oznajmić tajemnicę«.

oznajmić przez co (2): Przeto ćię proſze [!]/ oznaymi mi przez liſt twoy ſkim ſam w Syryey w wierze ſpołecżność mieć mam. SkarJedn 110; WujNT Eph 3/3.

oznajmić czym (2): MetrKor 46/118; Zwynglius niebył/ ále piſánim ſwoim oznáimił/ błędliwy poſtępek w gadániu Ekkiuſow. BielKron 204v.

oznajmić o czym (1): A gdy tenże Pan IEZVS mowi: (Nie boyćie ſię tych co zábijáią ćiáłá/ bo duſze zábić nie mogą.) bárzo iáśnie o nieśmiertelnośći duſz náſzych oznaymił. SkarKaz 118b.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (4); zaimek pytajny (5), jako (4), co (3), aby (1), że (1)] (14): MetrKor 46/118; Otho teraz Pánie okazałeś mi wiele cudow/ ktoreś nágotował ná cżáſy oſtátecżne/ wſzákożeś mi nie oznaymił [sed non demonstrasti mihi] kiedy to być ma. BibRadz 4.Esdr 8/62; RejPos 4v; KuczbKat 315; A tu iuż potrzebá teraz oznaymić o co nam idźie/ iáko o niektorych rzecżách rozumieć/ álbo iáko o nich mowić mamy WujJudConf 251, 205v; BudBib Iudic 16/10, 4.Esdr 8/62; CzechRozm 70v; Bog ſam trzy Krole do wiáry ſpráwił y co gwiazdá oná znácżyłá oznaymił. SkarŻyw 25 marg, 397, 422; NiemObr 87; KochCz A4v.

W połączeniu szeregowym (1): iż on zakon właſnie y Proroki wykłádał: á to co w nich było trudnego/ zákrytego/ y táiemnego/ oznaymił/ wyłożył/ odkrył. CzechRozm 70v.

W charakterystycznych połączeniach: oznajmić gadkę (4), sny; oznajmić listem.

Zwroty: »jaśnie(j), szerzej oznajmić« (4:1): ále iuż teraz ſnadz będę wnalepſſey pieczy miał ſwięte ſlowá twoie ktore ty mnie z ſwey dobrotliwoſći będzieſz ieſſeze raczył ſſerzey oznaymić. RejPs 180v; cżekam cżáſu iż to pan Kryſtus iáſniey ludzyem oznaymi/ á iżbych miał odſtąpić piſmá prawdźiwego tego nieucżynię. BielKron 195v; WujJudConf 205v; SkarŻyw 484; SkarKaz 118b.

»oznajmić [komu] tajemnicę« [szyk zmienny] (9): RejAp 89v; iż wam oznaymię táiemnice woley á przeźrzenia kroleſtwá iego [Boga Ojca] ſwiętego/ cżego oni záſlepieni mędrkowie nigdy mieć áni znáć nie mogą. RejPos 289; BiałKat 98v; BudNT Eph 3/3; NiemObr 70; Apoſtołowie przyiaćiele Páná Chriſtuſowi/ ktorym oznaymił ſwoie táiemnice. WujNT Ioann 15 arg, Eph 1/9, s. 667 marg, Eph 3/3.

»wolą bożą oznajmić« (1): SkarŻyw 484 cf »nauczyć i oznajmić«.

Szeregi: »nauczyć i oznajmić« (1): Ten ćię náucży lepiey/ y iáśnieyći wolą Bożą oznaymi: y do cżynienia iey y pełnienia wſpomoże nieudolność twoię SkarŻyw 484.

»objaśnić a oznajmić« (1): Gdy iuż Pan náſz obiecał nam wiernym ſwoim przez ony gromy Duchá ſwego ſwiętego/ obiáſnić á oznaymić ony táiemnice otworzonych kſiąg ſwoich RejAp 89v.

»pokazać a oznajmić« (1): A tyś go nie miał oględáć/ boś tego nie miał bacżyć/ áni temu zrozumieć/ ieſliby thego w thobie Duch ſwięty pokazáć á tego tobie oznaymić nie miał. RejPos [136]v.

α. Dać odpowiedź [komu] (1): Podpáſzże teraz biodrá ſwe iáko mąż/ będę ćie pytał á ty mi oznaymi [scire fac me]. BibRadz Iob 40/2.
e. Pokazać, wskazać, notum facere Vulg; docere, ostendere PolAnt [komu co] (17): Y krzycżał do Iehowy/ y oznaymił mu Iehowáh drzewo [docuit eum Dominus lignum] BudBib Ex 15/25.
Zwrot: »oznajmić drogę(-i), ścieżki (żywota)« [szyk zmienny] (14:2): A ty złáſki ſwey rácz mi oznaymić proſte ſćieſzki kędy bych mogł ſnádnie ktobie przyſtępić RejPs 127v, 35v; Oznaymił Moiżeſſowi yáko Bog prawdziwy/ Drogi ſwe ktorymi wyodł ſwoy lud żáłośćiwy LubPs X4v, D3, ee5; Oznaymiłeś mi drogi żywothá [Notas mihi fecisti vias vitae]/ nápełniſz mie weſelim z oblicżem twoim. Leop Act 2/28 [idem] ZZ3v; Pan moy oznaymi tobie drogę y mieyſce gdzye ſie maſz ſkłonić. BielKron 13; RejPos 232; GrzegŚm 25; (kto) iy też naucżył vmieiętnośći/ á drogę rozumv (kto) mu oznaymił [viam intelligentiarum scire fecit eum (marg) ostendit et (–)]? BudBib Is 40/14; LatHar 171, 613; WujNT Act 2/28; JanNKarGórn G4v; Prośćie zá námi Páná Bogá wáſzego/ áby nam oznaymił P. Bog wáſz drogę ktorą iść mamy/ y rzecz ktorą czynić mamy SkarKazSej 657a.
f. Nakazać; nuntiare PolAnt, Vulg; ostendere, notum facere Vulg; significare PolAnt [komu] (13):

oznajmić przez kogo (1): Ceſarz pierwey przez Kuſpinianá oznaymił Krolom/ áby s koni tákież z wozow álbo z lektyk nie s ſiadáli/ ále kazał iedno drzewo wyſokie ná cżyſtym błoniu ná gránicy wkopáć coby ie zdáleká widáć BielKron 414.

oznajmić po kim, po czym (1): Y oznaymiono to po wſzytkim Iudźie y Ieruzálem [facta est praedicatio in omnia Iudaea et in Ierusalem]/ wſzytkim tym ktorzy ſię wroćili z więźieniá/ áby ſię wſzyſcy zeſzli do Ieruzálem. BibRadz 3.Esdr 9/3.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (2); (a)by (11), co (1)] (12): pothim przes Thlvmacza waschego oznaymylyſczie nam abi wyeznie thi znaleſly ſye wſzitczi LibLeg 10/93; Wſzak każdemu pan oznaimył By na każdy czas gotow był. RejKup Cv; Leop 1.Reg 16/3; A przetoż máiąc ocżyśćiáć kośćioł dniá dwudźieſtego piątego mieſiącá Cháſleu/ zdáła ſię nam to ſłuſzna rzecż wam oznáymić [necessarium duximus significare vobis]/ abyśćie wy gi theż obchodźili BibRadz 2.Mach 1/18, 3.Esdr 9/3, Matth 28/10; BielKron 30v, 205 [2 r.], 414; Nie boyćie ſię: Idźcie/ á oznaymićie bráćiey moiey [nuntiate fratribus meis] áby poſzli do Gálileiey: tám mię vyrzą. WujNT Matth 28/10, Act 23/15.

Zwrot: »w słowie oznajmić« (1): iż ći ludzie zápámiętáli [...] ważą ſie w nośić rozdziału thákiego miedzy ludzi/ ktorego Bog ſam w ſłowie ſwym nigdy nie oznaymił áni pokazał. CzechRozm 100.
g. Okazać (dotyczy uczuć, cech psychicznych, właściwości); patefacere, proferre Mącz; detegere, notum facere PolAnt; ostendere Vulg [co] (12): Przeto żeśćie ná pámięć przywiedli niepráwośći ſwoie/ gdyśćie oznaymili przewrothnośći wáſze [in detegi praevaricationes vestras (marg) discoopertis praevaricationibus vestris (–)]/ á okazáli złośći wáſze/ [...] będźiećie ręką poimáni. BibRadz Ez 21/24; Desideria sua proferre, Swoyę chuć á pożądliwość oznaymić. Mącz 83a; BudBib Ps 97/2; Iż Chriſtus/ w Kanie Gálileyſkiey/ przemięniwſzy wodę w wino/ pocżątek cudow vcżynił/ y chwałę ſwą oznaymił CzechEp 189; WujNT Rom 9/22.

oznajmić komu (3): Oznayḿże mi wczás miłoſierdźie twoie [Audire me fac in mane misericordiam tuam]/ ábowiemći w thobie vfam BibRadz Ps 142/8; BielKron 316; GórnDworz O4.

oznajmić przez co (2): Iż byſmy iuż Turkom oznaymili/ przez tho zburzenie/ ſwoie boiáźni á ſtrách BielKron 316; KuczbKat 255.

oznajmić czym (2): bo ſnadź to ieſt iey obycżay (ktory chce tą rzecżą w.m. oznaymić) nie cżynić nic/ ná prośbę nápártą. GórnDworz O4; RejPos 41v.

oznajmić miedzy kim (1): Ty Boże cżyniſz cudá/ oznaymiłeś miedzy narody moc twoię [scire fecisti in populis fortitudinem tuam]. BudBib Ps 76/14.

W charakterystycznych połączeniach: oznajmić chwałę (2), gniew (2), miłosierdzie, moc, możność, pożądliwość, zbawienie.

Szereg: »okazać, oznajmić« (1): Patefacere odium suum in aliquem, Okázáć/ oznaymić gniew ſwóy przećiwko komu. Mącz 283c.

Synonimy: »dać znać«, obwołać, ogłosić, powiedzieć, rozsławić; a. objawić, opisać, opowiedzieć; b. okazać, opowiedzieć, oświadszyć, zwiastować; c. donieść; d. objaśnić, odkryć, pokazać, wyłożyć; e. pokazać, ukazać, wskazać; f. nakazać, rozkazać; g. okazać.

Formacje współrdzenne cf 1. ZNAĆ.

Cf OZNAJMIENIE, OZNAJMIONY, OZNAMIĆ

AW