[zaloguj się]
[pdf]

MIESZKAĆ (2942) vb impf i pf

impf (2941) [w znacz. I.], pf (1) [w znacz. II.].

mieszkać (2480), mięszkać (462); mięszkać BartBydg (2), GroicPorz (6), OrzList (5), Prot (9), WierKróc, ReszHoz (2), ArtKanc (34), KołakCath (2); mieszkać : mięszkać ZapWar (5:5), BierEz (36:3), HistJóz (5:1), MiechGlab (39:1), BierRozm (3:1), RejPs (12:1), LibMal (34:42), RejKup (15:1), MurzHist (1:1), MurzNT (11:15), GliczKsiąż (1:28), LubPs (43:1), KrowObr (22:36), Leop (188:2), UstPraw (1:10), BibRadz (43:181), BielKron (286:10), HistRzym (1:1), BudBib (137:1), CzechRozm (24:12), SkarJedn (10:2), SkarŻyw (104:23), CzechEp (29:1), NiemObr (32:3), ReszPrz (5:5), RzeszList (2:2), ActReg (16:7), CiekPotr (7:5).

e oraz a jasne (w tym w a 7 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf mieszkać
indicativus
praes
sg pl
1 mieszkåm mieszkåmy
2 mieszkåsz mieszkåcie
3 mieszkå mieszkają
praet
sg pl du
1 m mieszkåłem, -m, -em mieszkåł m pers mieszkalismy, -smy mieszkali m pers
f -m mieszkała m an mieszkali, mieszkały m an
n subst subst mieszkałaswa, mieszkałazwa
2 m -ś mieszkåł m pers mieszkaliście, mieszkali, jesteście mieszkali m pers
3 m mieszkåł m pers mieszkali m pers
f mieszkała m an m an
n mieszkało subst mieszkały subst
fut
sg pl du
1 m będę mieszkåł, mieszkać będę, będę mieszkać, będę mieszkåł, mieszkać będę m pers będziem mieszkać, będziemy mieszkać m pers mieszkać będziewa
f mieszkać będę m an m an
2 m będziesz mieszkåł, mieszkać będziesz m pers będziecie mieszkać, mieszkać będzie, będziecie mieszkali m pers
f będziesz mieszkała, będziesz mieszkać m an m an
3 m będzie mieszkåł, mieszkać będzie, będzie mieszkać m pers będą mieszkać, mieszkać będą, będą mieszkali m pers
f będzie mieszkała, mieszkać będzie, będzie mieszkać m an mieszkać będą, będą mieszkać m an
n będzie mieszkać, będzie mieszkało subst będą mieszkać, będą mieszkały subst
imperativus
sg pl
1 niechåj mieszkåm mieszkåjmy, niech mieszkåmy
2 mieszkåj mieszkåjcie
3 niech, niechåj mieszkå niech, niechåj mieszkają
conditionalis
sg pl
1 m bych mieszkåł, bym mieszkåł m pers bysmy mieszkali, bychmy mieszkali
2 m byś mieszkåł, mieszkåłbyś, by mieszkał m pers byście mieszkali
f byś mieszkała m an
3 m by mieszkåł m pers by mieszkali, mieszkaliby, by mięszkały
f by mieszkała, mieszkałaby m an
n by mieszkało subst by mieszkały
con praet
pl
1 m pers bychmy byli mieszkali
3 m pers by byli mieszkali
impersonalis
praes mieszka się
praet mieszkåno
fut będzie mieszkåno
con by się mieszkało
participia
part praes act mieszkając
part praet act mieszkåwszy
inne formy
pass con 3 sg f - by się mieszkała

inf mieszkać (348). ◊ praes 1 sg mieszkåm (76). ◊ 2 sg mieszkåsz (49). ◊ 3 sg mieszkå (452). ◊ 1 pl mieszkåmy (54). ◊ 2 pl mieszkåcie (28). ◊ 3 pl mieszkają (362).◊ praet 1 sg m mieszkåłem, -m, -em mieszkåł (23). f -m mieszkała (2). ◊ 2 sg m -ś mieszkåł (6). ◊ 3 sg m mieszkåł (363). f mieszkała (47). n mieszkało (26). ◊ 1 pl m pers mieszkalismy, -smy mieszkali (9). ◊ 2 pl m pers mieszkaliście, -śc e mieszkali (5), jesteście mieszkali (1) LibLeg.◊ 3 pl m pers mieszkali (277). m an mieszkali (4) [w tym cum N pl: ptacy, krucy (3)], mieszkały [psy] (1). subst mieszkały (17). ◊ 1 du subst mieszkałaswa (1) Leop 3.Reg 3/17, mieszkałazwa (1) BielKron 76v. ◊ fut 1 sg m będę mieszkåł (16), mieszkać będę (12), będę mieszkać (2); będę mieszkåł LubPs (2), BielKron (2), KochPs, NiemObr, ArtKanc (2), WujNT, PowodPr; mieszkać będę CzechRozm, SkarKazSej; będę mieszkåł : mieszkać będę : będę mieszkać Leop (2:1:–), BibRadz (3:1:–), BudBib (–:5:2), SkarKaz (1:3:‒). f mieszkać będę (1). ◊ 2 sg m będziesz mieszkåł (5), mieszkać będziesz (5); będziesz mieszkåł HistJóz, BielKom, GliczKsiąż; mieszkać będziesz BibRadz, BudBib (2), OrzJan; będziesz mieszkåł : mieszkać będziesz Leop (2:1). f będziesz mieszkała (1) BielKom, będziesz mieszkać (1) BibRadz. ◊ 3 sg m będzie mieszkåł (27), mieszkać będzie (24), będzie mieszkać (5); będzie mieszkåł WróbŻołt (3), KromRozm II, RejAp (3), RejPosWiecz2, ArtKanc, SarnStat; mieszkać będzie GliczKsiąż, GroicPorz, RejZwierz, GórnDworz, RejPos, RejZwierc, SkarŻyw, CzechEp, ActReg, LatHar; będzie mieszkać RejKup; będzie mieszkåł : mieszkać będzie : będzie mieszkać Leop (6:‒:1),Radz (5:5:‒), BielKron (2:1:–), BudBib (2:4:3), CzechRozm (1:2:‒), WujNT (1:2:‒). f będzie mieszkała (4) LibLeg, BibRadz, RejAp, PudłFr, mieszkać będzie(4) PatKaz III, KrowObr, Leop, WitosłLut będzie mieszkać (1) RejPos. n będzie mieszkać BibRadz (4), będzie mieszkało (1) LubPs. ◊ 1 pl m pers będziem mieszkać (2) SeklKat, KochMon, będziemy mieszkać SarnStat (2). ◊ 2 pl m pers będziecie mieszkać (10), mieszkać będzie (10), będziecie mieszkali (1) MurzNT; będziecie mieszkać WróbŻołt, SeklKat, Leop (3), RejPosWiecz2, KołakSzczęśl (2); mieszkać będziecie BudBib, ModrzBaz (2), WujNT (2); będziecie mieszkać : mieszkać będziecie BibRadz (2 :5). ◊ 3 pl m pers będą mieszkać (23), mieszkać będą (24), będą mieszkali (2); będą mieszkać TarDuch (2), WróbŻołt; mieszkać będą BielKron (3), ZapKościer, CzechEp, GórnRozm, LatHar, SarnStat (3); będą mieszkali KochPs; będą mieszkać : mieszkać będą : będą mieszkali LubPs (4:–:4), 2/βop (3:4:–), BibRadz (3:3:–), BudBib (5:4:–). m an mieszkać będą (3) BibRadz, BielKron, BudBib, będą mieszkać (4) Leop. subst będą mieszkać (3) WróbŻołt, PaprPan, KołakSzczęśl, będą mieszkały (4) LubPs. ◊ 1 du m pers mieszkać będziewa (1) PudłFr 6. ◊ imp 1 sg niechåj mieszkåm (2). ◊ 2 sg mieszkåj (60). ◊ 3 sg niech, niechåj mieszkå (10). ◊ 1 pl mieszkåjmy (3), niech mieszkåmy (2) ArtKanc, ZawJeft.◊ 2 pl mieszkåjcie (25); -åjcie (24), -ajcie (1) BibRadz.◊ 3 pl niech, niechåj mieszkają (6). ◊ con 1 sg m bych mieszkåł (5), bym mieszkåł (3); bych RejPs, KrowObr, BielKron, KochPs; bym WróbŻołt, LatHar; bych : bym BudBib (1:1). ◊ 2 sg m byś mieszkåł, mieszkåłbyś (8), by mieszkał (3) GliczKsiąż, RejPos, KarnNap. f byś mieszkała (1). ◊ 3 sg m by mieszkåł (91). f by mieszkała, mieszkałaby (23). n by mieszkało (5). ◊1 pl m pers bysmy mieszkali (9) LibLeg, HistAl, MycPrz, SkarŻyw, ArtKanc (2), LatHar, SkarKaz (2), bychmy mieszkali (5) LubPs, RejPos (2), RejPosWiecz3, RejZwierc; -smy (7), -śmy (1) SkarŻyw, -(s)my (1). ◊ 2 pl m pers byście mieszkali (7). ◊ 3 pl m pers by mieszkali, mieszkaliby (55), by mięszkały [cum N pl: bogowie; w rymie] (1) KołakCath B3v. subst by mieszkały (5). ◊ con praet 1 pl m pers bychmy byli mieszkali (1). ◊ 3 pl m pers by byli mieszkali (2). ◊ pass con 3 sg f by się mieszkała (2). ◊ impers praes mieszka się (1). ◊ praet mieszkåno (2). ◊ fut będzie mieszkåno (2). ◊ con by się mieszkało (6) [znacz. 3.] Diar, RejZwierz, BielKron, OrzQuin, SienLek, SkarJedn, by mieszkåno(2) Leop, Mącz. ◊ part praes act mieszkając (242). ◊ part praet act mieszkåwszy (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI –XVIII w.

Znaczenia
I. impf (2941):
1. Być, trwać; znajdować się; habitare Vulg, Mącz, PolAnt, Modrz, Calag, Calep, Cn; versari Mącz, Modrz, Cn; degere Mącz, Calep, Cn; inhabitare Vulg, PolAnt; colere, conversari, perstare Mącz (2642): tedy y w twey wieczerzy Kryſtuſá niemáſz/ kthory bez ſwego ćiáłá/ y bez ſwey krwie niemięſzka OrzList b2; Mącz 6a, 419a, 486b, 487c; SkarŻyw 206; Calep 298a.

mieszkać w czym (3): [małżowie] mieſzkaią pięćdzieſiąth dni przez wody w ſwogim glanie FalZioł IV 38c; GórnDworz L17; W ćiele ludzkim mieſzkáią przećiwne ſobie żywioły: ogień/ y wodá/ ý źiemiá/ y wiátr SkarKaz Sej 676a.

mieszkać gdzie (5): iako gora ſion nieporuſzy ſie na wieki ktora mieſzka w Ieruſalem. WróbŻołt 124/1; Iako latorośl niemoże owocu przynieśc od ſamyi śiebie/ ieſliby na maćicy nietrfała (marg) niemięszkała (‒)/ tak ani wy ieſlibyście wemnie niemęſzkali [!]. MurzNT Ioann 15/4; KrowObr B3v; BudBib Iob 21/32; KochBr 151.

Z określeniem sytuacji (2): Emerykus ná ſtolec krolewski wſádzon/ ná ktorym ſpokoynie mieſzkał BielKron 302; BielSpr 14v.

Zwroty: »w błędzie mieszkać« = mylić się (1): ieſli kto mnima/ áby bez vmieiętnośći wiela náuk mogłá być [wiara] obronioná/ ten niech pewnie wie/ że w wielkiem á ſzkodliwem błędźie mieſzka [in ... errore versari] ModrzBaz 135v.

»mieszkać na drodze« = być w podróży (1): Dies circiter quindecim iter fecerunt, Mieſzkáli ná dródze około piećinaśćie dńi. Mącz 54b.

W przen [w kim, w czym] (7): PaprPan H2v; SkarŻyw 196; Wemnie ſtrzały [bożka miłości] mieſzkáią/ y ten bożek máły KochFr 81, 82; PudłFr 74; Siłá fráſunków mieſzka we złotéy koronie. GórnTroas 23; SkarKazSej 663a.
Przen (37):
a) Polegać [w czym = na czym] (3): iż zacnosć/ moc rycorſka nye w ſukni áni w ſſácye myęſzka/ ále doſtawáyą yey z rozumu á z mądrosći. GliczKsiąż F4v; GórnDworz Ii6; GórnRozm B3.
b) Konstrukcja z podmiotem abstrakcyjnym w znacz.: ‘ktoś jakoś postępuje, czymś się odznacza’ (24):

mieszkać w kim (23): MurzNT Ioann 15/7; KrowObr 66v; GórnDworz Gg5v; GrzegŚm 22; Po krzćie nie mieſzka/ grzech w ćiele náſzym/ ále pochop ku grzechowi. WujJud 77 marg, 77, 90 marg, 102v [2 r.], Mmv, Mm2; WujJudConf 77, 102; iż przyrodzenie moie/ ſkłońnieyſze ieſt ſámo w ſobie ku złemu więcey niż ku dobremu. A to z tąd/ iż w ćiele mym nie mieſzka dobre. CzechRozm 206v; NiemObr 88; Spráwy tobie miłe/ day/ by w nim mieſzkáły GrabowSet P2v; KołakSzczęśl B2v; ktora [wiara] pierwey mieſzkáłá w bábce twoiey Loidźie WujNT 2.Tim 1/5, Rom 7/18, 2.Cor 12/9, Col 3/16, 1.Ioann 2/14; Nie mieſzka mądrość w ćiele poddánym grzechom. SkarKazSej 660b.

mieszkać przy kim (1): pobożność by przy nim mieſzkáłá SapEpit A4v.

c) Konstrukcja z podmiotem abstrakcyjnym w znacz.: ‘ktoś żyje w jakiejś sytuacji, coś gdzieś panuje’ (10):

mieszkać miedzy kim (2): Leop Prov 14/9; o to proſzę Bogá/ Aby tu wieczna wolnosć/ [...] Miedzy wámi mięſzkáłá Prot D4.

mieszkać nad kim (1): ktorzy ſie modlą zá wámi áby błogoſłáwieńſtwo Páńſkie ná wieki mieſzkáło nád wámi WujJud 189.

mięszkać w kim (1): áby wnich [ludziach wiernych] twoie błogoſłáwieńſtwo mięſſkáło. KrowObr 97v.

mieszkać z kim (1): iż opátrzność/ opieká/ obroná twoiá s ſwiętego máyeſtatu twego będzie záwżdy z námi mieſzkáłá. RejAp 70.

mięszkać przy kim (1): Przy niey ſzczęśćie mięſzkáło Prot B3v.

mieszkać gdzie (4): RejPos 6; KochMRot B2v; WujNT 2.Petr 3/13; Z tym [Stefanem Batorym] v nas w Polſcze wczás, pokoy, ochłoda, Roſkoſz, porządek, mieſzkała y zgodá. KlonKr F3v.

[Przynależność do określonych podgrup uwarunkowana jest w zasadzie rodzajem okolicznika lub dopełnienia; wieloznaczność wynikła z występowania kilku określeń sygnalizowana jest uwagami po objaśnieniach poszczególnych podgrup].
a. Żyć; być żywym; być człowiekiem [w tym z określeniem warunków (5) cf e., jak (4) cf g., z kim (2) cf f., na jakim miejscu (1) cf c.; jak długo (3)] (121): BudBib Ps 36/27, I 299b marg; Synowie ſług twoich mieſzkáć będą LatHar 169; SapEpit B4v.

mieszkać gdzie [= na ziemi] (110): RejKup ſ7, ee4v; Nadto będźie przepowiedána Euangeljá kroleſtwa po wſzyſtkiem okrągu źięmie (marg) gdźie mieſkaią (‒) MurzNT Matth 24/14, k. 166 marg; RejWiz 180; GrzegŚm 50; BudBib 2.Mach 9/17; I Ziemiá/ y cokolwiek ná niéy ſye náyduie/ Y co pod niebem mieſzka/ [...] Wſzyſtko pánu należy KochPs 33; SkarŻyw 196; ArtKanc A12v, P7v. Cf »mieszkać na ziemi«.

Zwroty: »w ciele, cieleśnie mieszkać« [szyk zmienny] (6:2): BielKron 136v; SkarŻyw 560; ArtKanc P7v; SiebRozmyśl E3; Mowi o tych co tu ná źiemi w ćiele mieſzkáli: iż wiárą y chrztem ś. przyſtáli do niebieſkiego miáſtá. SkarKaz 634a, 209a [2 r.], 453a.

»mieszkać na ziemi, na świecie, po wszy(s)tkiej (a. wszej) ziemi, na okręgu ziemi, w ziemi, na okręgu świata« = (in)habitare terram a. in (universa) terra, sedere super faciem omnis terrae Vulg, PolAnt; (in)habitare orbem a. in orbe terrarum a. super terram Vulg [szyk zmienny] (57:26:8:3:3:2): yeſtheſczye wy naſzwyeczye dlugo myeſkaly, yvzeſczye lethnyem panem yesth LibLeg 7/41; WróbŻołt Z5v, 97/7; RejPs 147v; SeklKat N; HistAl K4 [2 r.]; BielKom E6; GliczKsiąż Cv, E8; LubPs F3v, I, Nv, V6v, X2, aa5v; KrowObr 119v, 234, 241v; RejWiz 148; Leop Lev 25/18, 4.Esdr 5/1, 6, 8/17, 11/32 (18); BibRadz Prov 2/21, Is 18/3, 24/17, 21, Dan 3/31 (12); BielKron 94v; RejAp 60, 61, 92, 107v, 108v (8); GórnDworz Mm6; RejPos 223v; GrzegŚm 3, 51, 60; RejPosWstaw [212]v; A ſnać dla nas nieprzyidzie żniwo ſpráwiedliwych/ y dla grzechow tych/ ktorzy mieſzkáią ná ziemi. BudBib 4.Esdr 4/38, Ps 36/3, 4.Esdr 5/1, 9/18, 11/32, 40 (9); CzechRozm 195v; SkarJedn 56; KochPs 54; SkarŻyw 91; CzechEp 58; PRáwá twoié móy Pánie/ pioſnkámi moimi Były/ pokim tu mieſzkáł ná téy nędznéy źiemi. KochMRot kt; WisznTr 10, 30; Człowiek ná świećie mieſzka/ iáko wywołány KochTarn 78; ArtKanc E7, L, M16; ZawJeft 16; LatHar 532, 668; KołakCath B4v; KołakSzczęśl B3; WujNT Luc 21/35, Act 17/26, s. 810, Apoc 6/10; SiebRozmyśl E3; PowodPr 71; SkarKaz 206a, 634a.

Szereg: »mieszkać i być żyw« (1): [Węgorz] może mieſzkać y być żyw przez wody [...] 6. dni. FalZioł IV 29d.
Przen (1):
Zwrot: »mieszkać na ziemi« = żyć życiem ziemskim, nieduchowym (1): ktorzy [...] mieſzkáli ná ziemi/ to ieſt/ niedbáli nic o niebo/ iedno ſie ziemſkiemi omylnoſciámi á obłudnoſciámi paráli. RejAp 108v.
b. Trwać, nie zanikać, istnieć bez końca [w tym: jak długo (4)] (5): WróbŻołt B7v; Tákżeć y ine ſpráwy co ich nie widamy/ [... ] Nigdy ſie nie náruſzą áni odmieniáią/ Ták ſobye vſtáwicżnie bez ſkázy mieſzkáią. RejWiz 115v; Gorącość moczu długo mieſzkáiąc: kroſty w Pęchyrzu y w łonie známienuie. SienLek 20v; PaprPan Z3.
Szereg: »trwać a mięszkać« (1): Rzemyęſlá te ręcżne nigdy długo trwáć á ſnámi myęſzkáć nye mogą. GliczKsiąż H3 v.
c. Przebywać gdzieś; manere Vulg, PolAnt, Modrz, Cn; commorari Mącz, Calep, Cn; morari Vulg, Mącz, Cn; inhabitare Modrz, Calag, Cn; agere, incolere, tenere Mącz, Cn; mansitare Vulg, Cn; demorari Cn (1433): Mącz 60a, 151b; Wohnen. Mięſzkáć. Habitare. Calag 574a; CzechEp 156 [2 r.]; Calep 469a.
α.Być obywatelem, mieszkańcem jakiegoś terytorium lub pomieszczenia; mieć gdzieś swoją siedzibę stałą lub tymczasową; zatrzymywać się gdzieś na pobyt związany z noclegiem [w tym: jak długo, kiedy (330)] (1356): OpecŻyw 158; FalZioł V 73v; UstPraw Cv; BibRadz Gen 47/4; BielKron 450v; AEstivare, Látowáć/ przes láto mieſzkać. Mącz 5a, 60a [2 r.], 232d, 233a, 446b, 486b; SLuſznoć y potrzebno człowieku mieſzkáć ná powietrzu miernym SienLek 2; BudBib Is 34/11, I 366c marg; Calag 300b; ZapKościer 1584/43; ActReg 45; Calep 37a, 197a [2 r.], 216b, 224a, 335b [2 r.], 781b; WujNT Act 16/15; tákże tákowych [aby nie chowali]/ którzy przez świádecznych liſtów od Pánów ſwych przychodzą mieſzkáć [qui absque literis testimonialibus a dominis locorum recipiendis, illuc se conferant JanStat 1094]. SarnStat 920.

mieszkać gdzie (892): MetrKor 34/134v; BierEz H3, L2v, P4, P4v, Q2; Do Eijptu vciekál do ſiedmi lát tam mieſſkál OpecŻyw 21v, 4v, 10v, 50v; PatKaz III 105; HistJóz D4v, E2, E2v, E3v, E4v; TarDuch A4v, A7v, A8; FalZioł IV 38a, 40d, 44d; BielŻyw 38, 59, 87, 132; powiadaliſmy o narodach ktore mieſzkali w Sarmatiey Aziyſkiey albo Scitiey, przez cżaſi rozmaite MiechGlab 64, *6, *8, *8v, **, **4 (32); BierRozm 13; LibLeg 6/78v, 156, 159v, 7/104, 10/57v (26); WróbŻołt 64/9, 67/11, 106/34; RejPs 189v; LibMal 1543/67v, 68, 70, 1544/83v, 90 (21); RejJóz Q3; tedy tam bendzie volno panu Iakubovy y alexemu w Nochaczovye miesskacz do czterech nyedziel ZapWar 1548 nr 2668, 1548 nr 2668; HistAl A2v, H3, H7v, M6v, M7, M8; MurzHist Cv, C4; MurzNT Matth 2/23, Ioann 4/40, 10/40; KromRozm III O3; BielKom E7v; GliczKsiąż K3v, M, M6; LubPs O, Y5v, X6, S6, cc4v (8); KrowObr 21, 124v, 136, 179v, 202 [2 r.], 223v; RejWiz 61v; Przeydziećie Iordan/ y będziećie mieſzkáć w źiemi kthorą wam da Pan Bog wáſz Leop Deut 12/10; Dla gniewu Páńſkiego niebędzie w niey [waszej ojczyźnie] mieſſkano/ ále wſſyſtká będzie w puſtynią obroconá Leop Ier 50/13, Gen 16/3, 21/21, 23, 34, 26/17 (96); Sędźia w ziemi ma mięſzkáć [...] á ktoryby do Roku niemięſzkał/ [...] Tedy ſláchtá mogą inſzego obráć UstPraw Cv, Cv, D2, I3v [2 r.], K; KochZuz A2; RejFig Bb8v; RejZwierz 66v [2 r.] 88, 114v; Oto źiemicá moiá ieſt wolna tobie/ mieſzkayże gdźieć ſię podoba. BibRadz Gen 20/15; Cżynili drogę po puſzcży kędy nikt nie mieſzkał BibRadz Sap 11/2, Gen 4/16, 11/2, 31, 13 arg, 7 (116); Noháyſcy Tátárowie mieſzkáią nád morzem Káſpiſkim zá Wolhą. BielKron 439v, 3, 3v, 8v, 11, 11v (129); Mącz 6c, 11b, 60a [2 r.], b, 147c (26); OrzQuin Ov, P2v, Q4; Prot Av, A4, A4v, B3v; LeovPrzep A3; RejAp 23v, 24, 101v; GórnDworz B8, C6v, Z2 [2 r.], Cc8v; HistRzym 85, 133; RejPos 18v, 25v, 301; BiałKat 298v; KuczbKat 270, 405; RejZwierc 274; BielSpr 41v, 45, 50v, 60; KochMon 28; RejPosRozpr b3v; BudBib Gen 11/31, 25/11, 18, 37/1, 47/27 (61); BudNT przedm c3v, Ioann 14/54, Act 2/14, 15/35, 18/11; CzechRozm 138v [2 r.] 144, 165, 238v, 249, 257; Obá z miłośći wielkiey w iedney wśi mieſzkáią PaprPan Cc, I4v, R4v; ModrzBaz [16]v, 62, 64, 71, 74v (15); SkarJedn 40, 91, 110; niethylko tám w ten czás/ kiedy v wód mieſzkáią/ ale y potym dni kilkonaśćie takié zawiánié nośić/ wſzyſcy przykázuią Oczko 17; KochPs 89, 93, 118, 144, 155; mieſzkáli długo w obcey ſtronie iáko cudzoziemcy y wygnáni z oycżyzny SkarŻyw 244, 51, 140, 211, 224, 244 [2 r.] (32); ZapKościer 1580/10v, 16, 1588/79v; bom ſam wtym mieſcie roku 1574. mieſzkał niedziel 20. StryjKron 617, 26, 31, 56, 95, 165 (25); CzechEp 116, 407, 408; NiemObr 14, 24, 29, 37, 51 [3 r.] (13); KochFr 41; KochBr 151; ReszPrz 28, 38, 111; ReszList 186; ArtKanc Q9; GórnRozm H2v [2 r.], M3, N3, N3v; KochProp 4; ActReg 9, 45, 69, 130, 131; GostGosp 14, 16, 24, 40, 66 (10); Bo to imię Polak [...]: od polá bez chyby: względem inſzych/ którzy álbo przy leśiéch/ álbo przy górách/ álbo przy niźinách/ lubo doléch mieſzkáią/ y od tych mieyść imioná nioſą. KochCz B2v, Bv, B2; KochAp 12; OrzJan 8; LatHar 509, 531, 553; KołakSzczęśl B; Wſzákże [Piotr w Antyjochijej] nieuſtáwicznie mieſzka; [...] czáſem ná inſzych mieyſcách przebywa. WujNT 510, przedm 11, Matth 2 arg, 23, 4/13, s. 15 (44); WysKaz 11; JanNKar C2; SarnStat 63, 175, 200, 201, 237 [2 r.] (61); WitosłLut A4; KmitaSpit A2; PowodPr 39; SkarKaz 41b, 315a, 455b; VotSzl E3v; CiekPotr 13, 48; CzahTr kt; GosłCast 13; SkarKazSej 694b; KlonFlis F marg, F4v. Cf »bytem mieszkać«, »jako doma mieszkać«.

mieszkać gdzie [ = w pomieszczeniu; w tym: w czym (140), na czym (5), pod czym (3)] (205): BierEz L3, N3, N3v, N4v; OpecŻyw 19, 25; HistJóz B3; TarDuch A7; [ryba mała] mieſzka w iamie ſzeſćdzieſiąt dni FalZioł IV 36a; BielŻyw nlb 4, s. 70, 72; LibMal 1545/96v, 1546/ 109v, 1548/ 139, 1551/163, 1552/ 171v; HistAl I; KromRozm I P3; MurzNT Ioann 1/38, 39; kſiądz [...] gdzyeby myęſzkał/ álbo wcżymby chodził/ yeſliby cyeſlow do domu zbudowánya/ ſloſárzow do zawyas/ kráwcow do ſſycya ſſath [...] nye było. GliczKsiąż G6, F6v, L, M; KrowObr 23, 60; RejWiz A6v, 61, 152v; Leop Iudic 15/8, 2.Reg 11/11, Iob 18/15, Eccli 41/24, Is 65/22 (8); UstPraw H3v; RejFig Aa3v; BibRadz Gen 9/27, 19/30, 3.Reg 2/36, Is 65/22, 3.Esdr 9/1, Act 1/20; Tegoż też cżáſu było trzęśienie źiemie/ ták iż Ceſarz Turecki nie chćiał w murowánych páłacoch mieſzkáć/ iedno pod namioty w polu. BielKron 407, 5, 6, 9, 11, 12v (20); Diversor, Yeſtem ná goſpodzie/ w gośćincu mieſzkam. Mącz 487d, 9c, 40a; RejPos 112v, 274; BiałKat 138v; HistLan C4; KuczbKat 435; RejZwierc 95; BudBib 3.Reg 17/19, Ion 4/5, 4.Esdr 16/43; HistHel B2v; BudNT Ioann 1/39[38], Act 28/30; ModrzBaz 37v, 101v, 105v, 113v, 141v; KochPs 207; SkarŻyw 76, 135, 140 [2 r.], 167, 248 (10); ZapKościer 1580/6v, 1586/63v; StryjKron 5; CzechEp 58; Ia/ pánie/ niechay mieſzkam w tym gniaźdźie oyczyſtém KochFr 112; ReszHoz 131; KochPieś 52; PudłFr 6; BielRozm 6; Calep [754]a; GostGosp 40, 132 [3 r.]; WyprPl C; LatHar 528; WujNT Luc 9/4, Ioann 1/38, 39, s. 337, 377 marg (8); KmitaSpit C3v [2 r.]; PowodPr 22; CiekPotr 28, 68, 81 [3 r.]; KlonFlis H2v. Cf »mieszkać w domu«.

mieszkać gdzie [o miejscu, gdzie znajduje się pomieszczenie; w tym: na czym (21), po(d)le (a. wedle) kogo, czego (5), u czego (4), przy czym (3), pod czym (3), przed czym (3), przeciw(ko) komu, czemu (3), w tyle kogo, czego (3), w czym (2), za czym (2)] (55): BielŻyw 70; A vczinyl tho na Namową stharey kowalky, kthora myąſzka na Vynarach podlye kowala LibMal 1544/93; krawczewy chromemu kthori za ſzwyąthym Marczinem myąſzka vkradla myczką LibMal 1551/164v, 1543/75, 75v, 1544/89v, 1545/99, 101v (27); RejRozpr C; RejFig A6, 23; Leop Matth 13/32; RejFig Ee3; BibRadz Ez 17/23 [2 r.] Dan 4/9; BielKron 36v, 37, 43, 76, 216v (8); BudBib Dan 4/12, 21; [św. Efrem] cżynił ſobie ieść wgoſpodzie ſwey: a podle mieſzkáiąc druga wſzetecżnicá/ y okienko ná on plác [...] máiąc/ pocżnie nań bez wſtydu onym oknem pátrzyć. SkarŻyw 118, 141, 392, 546; ZapKościer 1587/74 [2 r.]; zá zły znák máią Ludźie/ mieſzkáć tám żywym/ gdźie zmárłé chowáią. GórnTroas 37; [ziarno] sſtawa ſię drzewem/ ták iż przychodzą ptacy niebieſcy/ y mieſzkáią (marg) gniezdżą ſię, z Graeckiego. (‒) ná gáłązkách iego. WujNT Matth 13/32, Mar 4/32.

mieszkać gdzie [= w czyim domu; w tym: u kogo (37), przy kim (4)] (41): BierEz C4; ForCnR A3; Iſch myąſchkayącz v Maliſzky na przedmyeſczyu v Wronyeczkiey bramy vkradla yey [...] dwa worky pyenyedzi LibMal 1551/164v, 1543/75, 1544/80, 1545/96v, 101v, 1546/112 (10); Leop *B2, Tob 5/8, Gal 1/18; [Rebeka do Jakuba:] vćiecz do Charan ku Lábánowi brátu memu. Y mięſzkay przy niem do czáſu/ áż vćichnie gniew brátá twego. BibRadz Gen 27/44, Iudic 19/4, 10/7; BielKron 458v; Mącz 233a; GórnDworz R6v; RejPos 301; HistLan A3v, D3; RejZwierc 274v; BudBib Gen 32/4; SkarŻyw 479; ReszPrz 111; ActReg 69, 160; WujNT Act 9/43, 18/3.

mieszkać gdzie [o przebywaniu pod gołym niebem; w tym: na czym (3), w czym (2), pod czym (1), przy czym (1)] (7): W gęſtwach ich będą mieſzkáły y boiáźliwe Lánie LubPs X5v; BudBib Dan 4/21; CzechRozm 172v; gdy [Szymon Słupnik] ná ſłupie mieſzkał/ [...] zchodzić przedſię ná doł niechćiał SkarŻyw 29, 260; StryjKron 557; ArtKanc L.

mieszkać gdzie [o miejscu wewnątrz budynku] (3): Leop Iob 39/9; BibRadz Prov 21/9; Coenacularius, Komornik/ który ná wyſzſzey częśći domu mieſzka. Mącz 58d.

mieszkać pod kim, pod czym [= na czyimś terytorium] (4): MetrKor 40/811; iawno ieſt iż oni Gotowie kthorzy w Daciey pod krolem Dunſkim mieſzkaią, nie ſprawnie ſobie imiona Oſtrogotow albo wyſzogotow przywłaſzcżaią MiechGlab 38; BielKron 282; SarnStat 624.

Z określeniem towarzysza, współmieszkańca [= tam, gdzie ktoś drugi; w tym: z kim (71), przy kim (26), u kogo (10), miedzy kim (10), w pośrzod(ku) kogo (4), w kim (2)] (123): Krol go [...] Bárzo wielką chwałą vcżćił. Proſząc go áby nápotym/ Aż do śmierći mieſzkał przy nim. BierEz G3v, H3, N, N4v, P4v, Rv [2 r.]; OpecŻyw 53; HistJóz E4v; BartBydg 241b; LibMal 1543/67v, 1547/ 124, 127, 1548/139; MurzNT Ioann 4/40; LubPs S2v, S4v, X4; RejWiz 23; Leop Ex 2/21, Lev 19/33, 20/2, 2.Mach 12/8, 1.Thess 2 arg, Hebr 11/9; UstPraw I3v; RejFig Dd4; Ale niechay v ćiebie mieſzka ná ktorym ſie mu mieyſcu podobáć będźie BibRadz Deut 23/16, Gen 13/6, 24/3, 31/38, Deut 32/12, Ios 10/1 (16); BielKron 12v, 21v, 28v, 55, 67v (16); Commanet mihi socius unus, Mieſzka ſe mną yeden towárziſz. Mącz 207b, 71d, 151c [2 r.], 207b, 394c, 500d; z którym [Rusinem] w źiemi iego mieſzkam/ y gruntu iednégo z nim vżywam OrzQuin Q4; GórnDworz Cc8v, Kk3v; RejPos 304; HistLan A3v; RejZwierc 49; BudBib Gen 29/14, 19, 37/2, Ex 2/21, Num 22/8 (5); BudNT Ioann 14/54; iż ná on cżás żydowie roſproſzeni będąc z źiemie ſwey/ miedzy pogány poſpolićie mieſzkáli. CzechRozm 76v, 151v; ModrzBaz [38]; Calag 89b; SkarŻyw 166, 211, 284, 291, 453 [2 r.], 504, 546; StryjKron 105, 261, 492 [2 r.], 557; CzechEp 12; ći rádźili o zdrowiu tey Korony mieſzkáiąc vſtáwicznie w Krákowie prży Krolu GórnRozm M3, D3v; ActReg 9 [2 r.], 10 [4 r.]; Calep [745]a; WujNT Luc 1/56, Act 21/7, Herb 11/9; SarnStat 38, 39,125, 434, 442 (9); VotSzl E3v. Cf »przy matce mieszkać«.

Z określeniem sąsiedztwa [w tym: blisko kogo, czego (3), około kogo (3), z kim + określenie odległości (3), daleko (od kogo) (5), przed kim (1)] (15): Leop Deut 6/14; BibRadz Gen 16/12; [zową Scytów] Georgiani/ ktorzy bliſko Ormian mieſzkáią. BielKron 296v, 269v, 319v, 437; z Niemcy o między mieſzkamy OrzQuin R4v; SienLek 3; BudBib 1.Mach 5/38; WerGośc 269; GórnRozm B4v, Dv [2 r.], E3; SkarKaz 209a.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać bezpiecznie (przezpiecznie) (7), bez bojaźni, nędznie, osobno (2), rozdzielnie, samopas, spokojnie (spokojem, w pokoju) (6), szeroko; mieszkać jako gość (3), w pośrzod(ku) ludu (2), miedzy ludźmi (2), miedzy [jakim] narodem (2), wpośrod nieprzyjacioł, jako niewolnik, miedzy pogany (2), jako sługa; mieszkać pod Francuzy [= pod panowaniem Francuzów], pod krolem duńskim, pod rzymskim państwem; mieszkać blisko, daleko jeden od drugiego (od ludzi itp.)(4), daleko [czego] (3), [z kim] przez gorę, podle, w przyległości [z kim]; mieszkać na bagnisku, w beneficyjum, na (w) biskupstwach (2), u [jakiej] bramy, na brzegu morskim (3), nad brzegiem, na burgrabstwach, na częściach dobr (dziedzictw) (2), w dobrach dziedzicznych (2), za doliną, w dolinie, w dzierżawach, w folwarku, w gniaździe ojczystym, blisko gor, w (po, przy) gorach (5), pod gorami, na (przy) gorze (gorach) [z nazwą miejscową] (13), na granicy (blisko granice) [jakiej, czego] (7), w [jakich] granicach (3), na (w) imieniu (4), na insułach, około jeziora, nad jeziorem, około (przy boku) kościoła (3), w [której] krainie (9), po krainach, w [jakim] kraju (4), w krolestwie, w księstwie, w (przy) lesie(ch) (7), w miasteczkach (3), przed miastem (2), na (w, po) [jakim, którym] miejscu (21), około (blisko) [którego] miejsca (2), po (przy) mieście(ch) (2), w [czyim, którym] mieście (22), w mieście [z nazwą miejscową] (191), około morza, przy morzu (2), nad morzem, nad morzem [z nazwą miejscową] (6), miedzy mury, podle muru, przy nizinach, na opactwach, na opoce, na osiadłości, na ostrowie (2), na padolech, na pagorku, w [czyim] państwie (5), w parochijej (2), miedzy piaski, na piasku, w (po) polu (6), na porzeczu, nad potokiem, w potoku, na (w) [jakim] powietrzu (2), na przedmieściu, po przedmieściach miast, na pustyni (3), na (w) puszczy (6), na puszczy [z nazwą miejscową] (11), na rowninie, w rowninie [z nazwą miejscową], w rzeczypospolitej (6), u (około) rzeki (2), nad (za) rzeką (2), nad rzeką [z nazwą miejscową] (2), przy rzece, przy rzece [z nazwą miejscową] (2), w sadzie, w (po) [jakiej] stronie (6), przy studni, na (w) ulicy [z nazwą miejscową] (2), w wojewodztwe, nad wodą, przy wodzie, u wod, we (po) wsi(ach) (wioskach) (6), po wszytkim świecie, na wyspie (3), na (w) zamku (7), na (przy) zamku [z nazwą miejscową](3), na ziemi [= na lądzie], wpośrod (na środku) ziemi (2), w (na) ziemi(cy) [jakiej, której, czyjej] (43), w ziemi [z nazwą miejscową] (39), w żupie, w żydostwie [= w Izraelu]; mieszkać w budowaniu, w chałupce (4), na [jakiej] części domu, pod dachem (2), na (we, po) dworze(ch) (4), w gościńcu, w grobach (3), w jamie (2), w jaskiniej (8), w kadzi (2), w kamienicy (kamieniczce) (3), na kanonijach, w kąciku, w klasztorze (2), w komorze, w (przy) kościele (5), w kuczce (2), w najmie (2), w namieciech (7), pod (przed) namioty (5), w pałacu (3), na plebanijach, w przybytku (3), na słupie, w więzieniu, w zamknieniu (2); o zwierzętach: mieszkać w błocie, pod cieniem gałęzia (2), na gałęziach (gałązkach) (4), miedzy gałęziami, w gęstwach, nad wzdrojem; mieszkać [z nazwą miejscową]: w czym (42), na czym (14), za czym (8), nad czym (2), blisko czego (1), około czego (1), po czym (1); mieszkać na drugim brzegu (drugiej części) świata (2), ku połnocnym krainom, ku połnocy, na południe (południu) (2), ku południu, na wschod (zachod) słońca (3), ku wschodzie słońca; mieszkać cały rok, przez cały post, (przez, po) [jaki] czas (11), do (od) [jakiego, którego] czasu (5), przed czasy, czasem, częstokroć, (naj)częściej (nieczęsto) (3), długą chwilę, długo (9), (przez) [ile] dni (38), do dnia [którego] (5), (przez) [ile] lat (31), do (od, około) [ilu] lat (3), przed laty, przez lato (2), (przez) [ile] miesięcy (12), przed narodzeniem Pana Krystusa (2), niegdy (2), (przez, po) [ile] niedziel (7), (na)pi(e)rwej (8), od potopu (2), (na)potym (5), przedtym (7), od roku (5), rzadko, do śmierci, teraz, (nie)ustawicznie (4), na wieki (wiecznie) (9), przez wiele czasow, wprzod, zawdy, zawsze (3), zdawna, przez zimę (3).

Przysłowie: Lepiey ieſt mieſzkáć w kąéiku pod dáchem/ niżli z niewiáſtą ſwarliwą w domu przeſtronym. BibRadz Prov 21/9.
Zwroty: »[gdzie] bytem mięszkać« (1): wszak ia w Polscze bytem nie mięszkąm ActReg 159.

»[gdzie] jako doma [= w ojczyźnie], jako w domu własnym mieszkać« (1:1): a niemniej [potrzeba obrony] na Podgorze od Węgier, gdzie już Turcy jako doma mieszkają Diar 63; BielKron 209v.

»mieszkać w dom((ecz)k)u, w pośrodku domu, doma« [w tym: czyim (16), jakim (10), jednym (8), swym (a. własnym) (5)] = habitare in domo Vulg, PolAnt, Mącz; habitare, in domo manere PolAnt, Vulg; habitare in aedibus a. in medio domus Vulg; aedes inhabitare Modrz; una domo capi Calag; stare in domibus JanStat [szyk zmienny] (73:1:1): ZapWar 1503 nr 2043; BierEz Mv, N, P3v, Rv; FalZioł V 62; BielŻyw 7; WróbŻołt 100/7, 112/9; LibMal 1544/92, 1549/150, 1550/152, 1551/161v, 1553/172v; RejKup c5; MurzNT Luc 8/27; Leop Deut 19/2, 3.Reg 3/17, 2.Par 26/21, Ps 100/7, Is 65/21, Ier 29/28; A s tymi co ćiągnąc do domu czynią ſzkodę/ álbo ieſzcze domá mięſzkáiąc/ obiecuiem ſpráwiedliwoſć vczynić UstPraw D2v; BibRadz Deut 5/14, 28/30, 2.Reg 13/20, 4.Reg 15/5, 2. Par 8/11 (10); Mieſzkáłázwá ſámá (krolu miły) w iednym domu obie ſpołu BielKron 76v, 70, 158, 166v, 260; Mącz 96b, 127d, 483b; Ia mieſzkam w dómu Cedrowym BiałKat 138v, 138v [4 r.]; HistLan A3v; RejZwierc A4v,32v, 49; BielSpr 53v; BudBib Deut 8/12, 2.Reg 13/20, I 229b marg, 1.Par 17/1, 5 (8); CzechRozm 151v; ModrzBaz 48; Calag 89b; SkarŻyw 29, 125; NiemObr 22; Przécz mam zayźrzéć koſztownych páłaców komu/ A nie ráczéy w ſwym mieſzkáć oyczyſtym domu? KochPieś 18; WujNT Luc 8/27, 10/7, Ioann 8/35 [2 r.]; SarnStat 593; SkarKaz 579a; CiekPotr 3, 9, 68.

»swą głową mieszkać« (1): Alye vrządnyczy [...] gdzye pan swą glową nyemyeska. wymyenyv mayą przyſzyącz [...] yze thakyego zlodzyeya wymyenu ych rządow a doglądanya nyemaſch. MetrKor 34/134v.

»w gościnie mieszkać« (1): Emansor, Który rad długo w gościnie álbo gdzie yndzie mieſzka Mącz 102a.

»przy matce mieszkać« = być niedorosłym, niesamodzielnym (2): LibMal 1548/140; Bonifácyuſz ieſzcże niedoroſłym/ przy mátce mieſzkáiąc/ gdy z domu wychodził cżęſtokroć ſię do domu bez ſukniey [...] wrácał. SkarŻyw 496.

»obecnie mieszkać« (11): Przywiodł Priamus do miáſtá ku mieſzkániu co [...] godnieyſze męże/ [...] ták iż wſzytká rádá kroleſtwá przednieyſza z nim w mieſcie obecnie mieſzkáłá. BielKron 55, 197v, 321; GostGosp 16, 24; SarnStat 39 [2 r.] 434, 491 [2 r.], 492.

»mieszkać osobno, sam« [szyk zmienny] (6:2): BibRadz I 63d marg; BielKron 36v; SkarŻyw 178, 250, 283; GórnRozm D3v; GostGosp 62; A gdyſmy przyſzli do Rzymu/ Páwłowi dopuſzczono mieſzkáć oſobno [manere sibimet] WujNT Act 28/16.

»w sąsiedztwie mieszkać« = versari in vicinitate Mącz (5): yakos ſye tho czeſto przigadza kto wſąſſiecztwie mieſzka ysz smalich wielkie rzeczi powſtawayą LibLeg 10/66; Mącz 78c, 493d; CzechRozm 96v; NiemObr 13.

»społu (a. pospołu, a. (w)społem, a. wespołek), społecznie mieszkać« = habitare simul Vulg, PolAnt; cohabitare Mącz, Calag; convivere Mącz; habitare pariter PolAnt [szyk zmienny] (21:1): BierEz K; LubPs cc4v; KrowObr 136v; odſzedł [Ezau] od brátá ſwego Iákobá: Bo bárzo byli máiętni/ ták iż poſpołu mieſzkáć niemogli Leop Gen 36/7, Deut 25/5; RejFig Dd4; BibRadz Gen 13/6 [2 r.] 36/7, 1.Par 8/32; BielKron 76v, 100, 345v; Mącz 151c, 394c, 500d; GórnDworz Z2; Calag 89a; SkarŻyw 283, 291; Więc łatwie we Wloſzech wiedźieć/ [...] iákiey kto cnoty bo poſpołu w iednem mieśćie mieſzkáćie GórnRozm H2v; ActReg 10.

Szeregi: »być abo (i) mieszkać« (2): thedi ſtaroſtha myeyſcza onego, pod ktorego moczą zwiczyązony yeſt abo myeſzka, sznyego bandzye powynyeyn sprawyedliwoſcz wſzitką vczinicz MetrKor 40/811; GliczKsiąż M.

»mieszkać, (i) żyć« [szyk 1:1] (2): Mącz 500d; których [swarów] áby ſie vſtrzégli/ [...] zwykli czeſtokroć ludźie żyć y mieſzkáć [vivere et stare JanStat 561] w domiéch właſnych rozdźiélnié SarnStat 593.

W przen [w tym: gdzie (20); w tym: w czym (10), na czym (2)] (24): LubPs N2; RejWiz 10, 120; Leop Iob 38/19; OrzQuin I3v, Mv; ále tho więcz dla thego [mężczyzna] cżyni/ áby zamku tego gdzie pocżćiwość mieſzka dobył GórnDworz Bb5, Mm4, Mm6; KuczbKat 80; RejZwierc Av; BudBib Eccli 14/25; SkarŻyw A3, 262; CzechEp 156; By ták władnął beſpiecżnie W ćięmnośćiách/ gdźie ſtrách y bol mieſzka wiecżnie. GrabowSet H4, T; Wſzyſcy wniepewnéy goſpodźie mieſzkamy KochFrag 17; SkarKaz 205b; SkarKazSej 660b.

mieszkać u kogo (1): ſtrzeſz ſie Syonie/ ktory v cork Bábilońſkiey mieſzkaſz. CzechRozm 120v.

mięszkać z kim (1): ták [...] woláć [!] mamy: Ach mnie/ iſz ſię pielgrzymowánie moię przewłocży: mięſzkam z temi Cedár [z ludźmi wschodnimi, to jest z poganami]/długo ieſt gośćiem duſzá moiá. SkarŻyw 196.

Z określeniem sąsiedztwa (2): A ſioſtrá twoiá ſthárſſa/ Sámárya/ ſama y corki iey kthore mieſſkaią po lewey ſtronie twoiey Leop Ez 16/46, Ps 16/46.

Przen: O płodzie w łonie matki [w kim, w czym] (5): PatKaz III 92; tám w niey dźiewięć mieſięcy/ iáko w iedney kloźie mieſzkał CzechRozm 156v.
Zwrot: »w żywocie mieszkać« (3): Iezus mily wten cżas v matki w żywocie mieſſkál wedle biegu cżlowiecżego OpecŻyw 14; PatKaz II 36v; CzechRozm 32v.
β. Mieć gdzieś rezydencję (o przedstawicielach władzy) [gdzie = w jakimś mieście] (49): tamże też [w Kijowie] mieſzkał Metropolit á nawyſſzy biſkup Ruſki MiechGlab 5, 5, 69; KrowObr 24, 241v; RejWiz 160v; Leop Num 21/34, Ios 12/2, 4; BibRadz Deut 4/46; W Nátholiey też ty ſą miáſtá/ w ktorych vrzędnicy mieſzkáią/ w Bruſye/ w Bityniey/ w Amázyey BielKron 260, 95v, 187, 195v [2 r.], 260, 264 (13); OrzQuin Xv [2 r.]; RejAp 135v; BielSpr 50v; BudBib Num 21/34, Ios 12/4; StryjKron 457 [2 r.]; CzechEp 408; Ci ſtároſtowie bowiem/ mieſzkáiąc w mieśćie Włoſkim głownym w Ráwánnie/ y w Rzymie roſkázowáć chćieli NiemObr 170, 54, 59, 178; Krol gdzie ma mieszkać iesli tu wKrakowie czyli gdzie indziej ActReg 9, 5, 87; WujNT 299; SkarKaz 40a.
Zwroty : »głową (swą), stolicą mieszkać« [szyk zmienny] (6:1): thám [w Akonie] zakony známienithe mieſzkáły głową ſwą BielKron 266v, 9, 264, 270v, 293v; Fráncuzowie záś wybráli ſobie drugiego Papieżá/ [...] á ten mieſzkał ſtolicą w Awinium StryjKron 457; BielSjem 17.

»obecnie mieszkać« (1): w thymże mieśćie Krolowie obecznie mieſzkáią. BielKron 277v.

γ. Przebywać, spędzać gdzieś pewną część dnia, być gdzieś w danym momencie (22):

mieszkać gdzie (17): LibLeg 11/84; RejKup g2; Leop Iudic 5/16, 9/46, 49, Iudith 12/1; Bo Saul mieſzkał w Gábáá pod drzewem w Rama/ [...] á wſzyſcy ſłudzy iego ſtali przed niem. BibRadz 1.Reg 22/6, Zach 8/4, Act 1/13; BielKron 407, 459; 200c; OrzQuin N; mieć beśpieczne żywotá wiedźienie: á rozmáite/ niegdy w domu mieſzkáć/ niegdy ná polu być/ niegdy ná ogrodźie nieco robić SienLek 10; RejPos 274; ModrzBaz 109v; WujNT Act 1/13.

mieszkać przy czym [= tam, gdzie coś jest] (2): SarnStat 1157; dla wárownieyſzey y pilnieyſzey ſtraży/ niechby záwſze ieden z nich [pięciu szafarzów skarbu] pewny czás przy tym ſkárbie vſtáwicznie mieſzkał/ potym drugi náſtępował etc. VotSzl E.

Z określeniem towarzystwa [w tym: przy kim (2), u kogo (2), w pośrzod kogo (1)] (5): MurzNT Ioann 1/39; A Efron mięſzkał w pośrzod Heteyczykow [Et Hephron sedens (marg) habitabat (–) in medio filiorum Cheth]. BibRadz Gen 23/10; Lustror, deponens, Kurewſtwá á nierządów pátrzę/ mieſzkam v nierządnych niewiaſt w domu. Mącz 200c; RejPos 274; ZawJeft 21.

Zwrot: »obecnie, osobą swą mieszkać« (1:1): [córka do ojca powracającego z wojny:] Proſzę/ niech iuż obecnie przy tobie mieſzkamy. ZawJeft 21; SarnStat 1157.
Szeregi »nie być ani mieszkać« (1): A któryby piſarz ſam przy áktách Grodzkich oſobą ſwą vſtáwicznie nie był áni mieſzkał: áby ſzláchćicá ośiádłégo y przyśięgłégo zá Podpiſká przy áktách Grodzkich miał SarnStat 1157.
d. Pozostawać, nie opuszczać; manere Vulg, PolAnt, Calep; sedere PolAnt; restare, in loco aliquo subsidere Mącz; residere Modrz (70):

mieszkać gdzie [= na jakimś terenie, miejscu] (48): yako ya dobrze vyem ysz slyachathny lakvb [...] nye Czirpyal wchwaly syeme [nie zastosował się do wyroku o wygnaniu] y myaszka wkszyastwe ZapWar 1507 nr 1984, 1507 nr 1984, 1985 [2 r.], 1550 nr 2664 [2 r.]; BierEz Q; OpecŻyw 172v; FalZioł V 73v; MiechGlab 59; MurzNT Matth 10/11; Leop 4.Reg 25/24; táka wdowá w onem imieniu [...] ma mieſzkáć ták długo áliſz potomkowie mężá iey dádzą oney zá wieniec trzydzieſći grzywien UstPraw B4; BibRadz 1.Reg 22/5, 4.Reg 7/3, Matth 10/11, Luc 24/49; BielKron 70v, 244v, 445v, 454; Mącz 88b, 379b; BudBib 4. Reg 2/4, 6, Ier 40/9, 10; wſtąń/ powiáda [do św. Józefa]/ [...] biegay nocą á niezoſtáy ſię aſz w Egipćie/ y mieſzkay tám poki ćię nieobwieſzcżę. SkarŻyw 244, 52, 89; Nie poydę nigdziey/ z tey ſkáły By mi tu mieſzkáć rok cáły. Aż vyrzę co poćieſznego MWilkHist Iv; WujNT Matth 10/11, Mar 6/10. Cf »doma mieszkać«, »na dziedzinie mieszkać«, »mieszkać na miejscu«.

mieszkać gdzie [= w pomieszczeniu] (7): HistAl K4; Wednie y wnocy będziećie mieſzkáć w Przybythku Leop Lev 8/35, Iudith 12/9; BielKron 234. Cf »doma, w domu mieszkać«.

Z określeniem towarzystwa (cf f.) [w tym: z kim, (8), przy kim (3), u kogo (1)] (12): MurzNT Luc 24/29; Leop 2. Reg 15/19; Tedy Tobiaſz rzekł Ráguelowi/ Puśććie mię iuż [...]. Y rzekł mu świekier iego/ Mieſzkayćie v mnie [mane hic Vulg] BibRadz Tob 10/9[8]; BielKron 98, 258v; RejPos 110v [2 r.] 111v, 113; gdyby mi ſie zdáło nie mieſzkáć przy tobie/ Abych wolno puſzcżon był gdzyeby mi ſie chciáło HistLan C4; BudBib 1.Reg 22/23; WujNT 448.

W przeciwstawieniach: »mieszkać ... (precz) iść (2), (po)ruszyć się (2)« (4): Niemięſzkay więcey na tey twirdzy/ ale idź do źiemie Iudá BibRadz 1.Reg 22/5, 1.Par 17/9, 2.Cor 5/9; poki będzye obłok nád domem Bożym/ áby na mieyſcu mieſzkáli/ á kiedy obłok odeydzye/ áby ſie też oni z mieyſc ſwych ruſzyli. BielKron 35v.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać w cudzej stronie, w [jakim] imieniu, w księstwie (ziemi książęcej)(4), w mieście (3), w namiocie, w przybytku, na tej twirdzy, w ziemi (4); mieszkać z krolem, z prześladowniki swymi; mieszkać [ile] dni, we dnie i w nocy, długo (5), niektory czas (do tego czasu, niemało czasu, przez ten czas) (4), rok cały, upornie (2); mieszkać tak długo... aliż, dotąd... aż.

Zwroty: »doma [ = w swej ziemi] mieszkać« = domi se continere Modrz [szyk zmienny] (2): ModrzBaz 103; Mieſzka ſobie domá/ [...] namniey go to nie obchodźi/ że ieſt wywołány GórnRozm I2v.

»doma, w domu mieszkać« = in domo habitare PolAnt [szyk zmienny] (2:1): Náucżywſſy ſie domá myęſzkáć vchodzi ludzi GliczKsiąż K6v; BielKron 14; BudBib Prov 7/11.

»na dziedzinie, na ojczyźnie mieszkać« (3:1): SkarŻyw 332; A ieſliby ieno iedyny ſyn był/ ten ná dźiedźinie mieſzkáć ma [in haereditate maneat JanStat 1082] SarnStat 200 [idem (2)] 660, 919.

»mieszkać na (swym, a. tym, a. jednym) miejscu« = habitare a. manere in loco suo PolAnt; subsistere Mącz [szyk zmienny] (9): KrowObr 12v; BibRadz 1.Par 17/9; Mieſzkáli ná tym mieyſcu áż ſie pogoili BielKron 47, 35v; Mącz 397b; BudBib Ios 5/8; ModrzBaz 75; ActReg 13; Calep 635a.

»społem mieszkać (cf f.)« (1): [żółw z małpieżem] Społem tám długo mieſzkáli [...]. Zołw iuż był domu zápomniał BierEz Q.

Szeregi: »mieszkać i być (a. przebywać)« [szyk 1:1] (2): LibMal 1548/137v; Abowiem [papież] ná iednym mieyscu będąc y mięſkáiąc/ nie może [...] wiedzieć/ co śię s ktorym kędy dzieie. KrowObr 12v.

»(ze)trwać, (abo) mieszkać« [szyk 3:1] (4): I przymuśiligo rzeknąc/ zoſtáń (marg) mieſzkai abo zetrfái (‒) znami/ Boć śię iuſz má ku wieczorowi MurzNT Luc 24/29; Mącz 397b, 419d; Calep 635a.

e. Żyć w określonych warunkach; habitare Vulg, PolAnt; manere Vulg, JanStat; considere Mącz [w tym: gdzie (1) cf a.] (259): Pan cżyni że kto w potop mieſzkáć może Leop Ps 28/10; Tedy Noe z ſwemi mieſzkáć ná ziemi iuſz odnowioney y z złośći obmytey pocżął. SkarŻyw 270.

mieszkać pod czym (2): [wielmożni królowie] Pod strożą zawżdy mieszkają BierRozm 15; RejPos 14v.

mieszkać w czym (52): Wiele ludźi bogactw żądáią áczkolwie w vboſtwie mieſſkáią. March1 A4v; OpecŻyw 13, [192]v; MiechGlab 45; BierRozm 14; LibLeg 8/26, 11/42v; RejJóz B7v, Q4; Ieſlibyście przykázaniá moie chowali/ będźiecie mieſzkali wmiłości moiéi MurzNT Ioann 15/10, Ioann 15/10; BielKom D5; LubPs I, P2v marg, V; GroicPorz ii4v; RejZwierz 37v; BibRadz Ps 106/10, 1.Mach 9/58, I 138b marg; OrzRozm Q4v; BielKron [842], 102, 467v; Mącz 379b; OrzQuin P2v; RejAp 35; RejPos 222; RejZwierc 131, 229; BudBib 1.Mach 9/58; MycPrz I [D]v; BudNT P4 marg; CzechRozm 113; PaprPan H4v; Foelix Ciuitas, Tempore que pacis bella futura timet. To ieſt/ Szcżęśliwe Miáſto/ ktore mieſzkáiąc w pokoiu/ Obawa śię przygody/ á myśli o boiu. ModrzBaz 22, 144; KochPs 162; SkarŻyw 244; ReszList 158; WisznTr 32, 34; ArtKanc A16v, E4v; W tákich fráſunkách ćiężkich ći wſzyſcy mieſzkáią/ Którzy lékárſkiéy ręki ránie zábraniáią. ZawJeft 32, 6; LatHar 204, 615; KołakSzczęśl C2v; WujNT Ioann 12/46, 1.Ioann 2/10, k. Yyyyyv.

mieszkać jak (18): BierEz F2; WróbŻołt V6; Onych dni/ [...] Izrael będzie mieſſkał dufále Leop Ier 23/6, Ier 33/16; BibRadz Ez 38/8, 11, 14; wroćili ſie do domu do Sary ſzcżęſliwie mieſzkáiąc/ iż co chcieli v Bogá otrzymáli. BielKron 13; GrzegŚm 25; RejZwierc 229; gdy vſpokoi was [Jehowa] od wſzech nieprzyiaćioł wáſzych w około/ że mieſzkáć będziećie bespiecżnie [requiem dabit vobis]. BudBib Deut 12/10, Deut 33/28, 1.Reg 12/11, Ier 32/37, Ez 38/7, 13; CzechEp 298; ArtKanc K4.

W porównaniach (3): Iuż ſobie mieſzkáć będzie nie inácżey iáko Anyoł vżywáiącz roſkoſznych á ſpokoynych cżáſow ſwoich RejZwierc 131; iż prawdźiwi chwalcy Páńſcy/ [...] nie ináczey/ iedno iáko owce w pośrzod wilkow mieſzkáć muśieli. NiemObr 13; Tákże téż y ći którzy przywykli byli porządkowi onému pomieſzánému/ y mieſzkáli iákoby w leśie: nie máią tym tego zayźrzéć co ſie z láſá wyrwáli SarnStat 1306.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać beśpiecznie (prześpiecznie) (13), dufale, poćciwie, spokojnie, szczęśliwie, śmiele; mieszkać to bezpieczeństwie (przezpieczeństwie) (2), w błogosławieństwie, w ciemności (6), pod cieniem (w cieniu) śmierci (2), we czciach, w dobrym opatrzeniu, w frasunkach, w głodzie, w jasnym świetle (światłości) (2), w kłopocie (4), w łasce (bożej, pańskiej, świętej) (4), w miłości (3), w nędzy, w niewoli, w obfitości wszech rzeczy, w pokoju (15), w pomocy (wspomożeniu) Najwyższego (2), w radości (2), w rozkoszach (4), pod strożą, w ubostwie (2), w ucisku, w wolnym stanie.

Szereg: »żyć i mieszkać« (1): Y ieſliś przed tym miły P. Bogu był/ przeto żeś w iego łáſce świętey żył y mieſzkał LatHar 204.
W przen [w czym] (2): Tákći dziś ludzkie ſercá ten ſwięty głod złotá/ Pędzi ktemu iż ſnadź tám w cieśni mieſzka cnotá. HistLan E4; BudBib Eccli 14/26.
α. Prowadzić tryb życia określony warunkami przyrodniczymi (61):

mieszkać gdzie [=w jakimś środowisku] (57): OpecŻyw 47v; Murm 123; BartBydg 137b; [ryba miecz] Mieſzka w modzie [!] cżyſtey ciekączey/ w mętney nie może mieſzkać. FalZioł IV 29d, I 93c, IV 14b, 15c, 24a, 26b (14); MiechGlab 62, 72; RejPs 148, 160; SeklWyzn d2; KrowObr 111; Leop Gen 21/21, Ps 16/12, Prov 21/19, Is 42/11; BibRadz Gen 21/20[21], Prov 21/19, Ier 25/24; BielKron 8v, 23, 153v, 260, 263v (12); KochSat B3v; Mącz 379b; RejZwierc 61v, 175; KochPs 214; SkarŻyw 362; ále ty narody Ruſkie/ [...] obyczáiem źwierzęcym wleſiech mieſzkáli StryjKron 115, 115, 150; KochFr 99; GórnRozm L4v; WujNT 159; SkarKaz 118a; Ale ktorzy ná lądźie mieſzkáiąc nie znáią Morzá/ [...] Sżcżęśliwi ſą KlonFlis B2; SapEpit A3v.

mieszkać gdzie [= w pomieszczeniu] (6): HistAl H8v, I; w iámách źiemnych poſpołu z bydłem mieſzkáią BielKron 294v, 434; KochSat B3v; KmitaSpit A3.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać po błotach (w błocie) (2), miedzy bory, w budach, na budowaniu, w ciemnościach, w (na) gorach (3), w jamach ziemnych, w jaskini(ach) (3), w jezierze, pod korzeniem ziela, na lądzie, w lesie (miedzy lasy, po lesiech) (9), w lochach, na miejscach niepłodnych, na opoce (2), po polu, pospołu z bydłem (z zwierzęty) (2), na (w) pustyni (5), na (w) puszczy (10), w rzece (2), miedzy skałami (w skałach) (6), w skrytościach, w wodzie (6), w (na) ziemi (pod ziemią) (9); mieszkać ustawicznie.

Przysłowie: Leop Prov 21/19; Lepiey ieſt mieſzkáć w źiemi ſpuſtoſzáłey/ niż z niewiáſtą ſwarliwą BibRadz Prov 21/19.
β. Prowadzić tryb życia określony warunkami społecznymi; morari Vulg; vivere Modrz; residere JanPrzyw [w tym: gdzie [= na jakim terytorium] (5) cf a., z kim (5) cf f., z określeniem warunków przyrodniczych (3) cf α., z określeniem stosunków (2) cf g.a., w czym [= jak postępując] (1) cf g.] (120): Przyſtáli ná to [na prośbę Nehemiasza o osiedlenie się w mieście] dobrowolnie/ ták iż dzyeſiątą głowę do miáſtá mieſzkáć wybráli y poſłáli. BielKron 97.

mieszkać pod kim [= podlegać czyjej władzy] (7): BielKron 293; OrzQuin L4v, N3v; ModrzBaz 31v; pod tym [...] Pánem zle mieſzkáć/ pod ktorem nie máſz nic Wolnośći GórnRozm B3; SarnStat 244, 771.

mieszkać w czym (4): LubPs Y3, dd5v; Káżdy też w ſpráwách ſwoich/ ma pilnie pátrzyć ná ten ſpoſob żywotá w ktorem mieſzka ModrzBaz 68v; SkarKaz 161a.

mieszkać gdzie (7): BielŻyw 165 [2 r.]; Leop Esth 9/19; BielSjem 19 marg; vśiadłem ná oyczyſtéy roli/ nie ábym próznował [...]: nie ábym inter caulas et haras ſobie gwóli tylko mieſzkáć miał JanNKar A2; SarnStat 351, 893.

mieszkać gdzie [= w pomieszczeniu; w tym: w czym (19), pod czym (1)] (24): OpecŻyw 47v; PatKaz III 105v, 154; GliczKsiąż G6v, K6; KrowObr 107; Leop Ier 37/20; BielKron 130, 166v, 272v, 363v; Mącz 319a; też y ći [są pożyteczni Rzeczypospolitej] co w ſzkołách ábo w Kollegiách mieſzkáiąc/ náuki wyzwolone rozmnażáią, ModrzBaz 130v, 37v, 131; Wolę wrót domu twégo ſtrzédz/ niżli ze złémi Pod dáchy mieſzkáć pozłoćiſtémi. KochPs 126; vſtáwy zákonne/ ták iákoby w kláſztorze mieſzkał/ záchował. SkarŻyw 309, 461, 566 marg; StryjKron 275; KochMRot A4v; WyprPl A3; SarnStat 208; GosłCast 54.

mieszkać jak (3): BierEz Mv; PaprPan I4; Tedy też w ten czás Dowmant Hurdowic [...] wolno ſobie mieſzkáiąc ná vdzielnym Xięſtwie/ [...] niezábiegał Witołtowi StryjKron 355.

Z innymi określeniami warunków (6): Leop Ez 38/11; BibRadz Ez 38/11; BudBib Ez 38/10[11]; Przez wiele dni mieſzkáć będą ſynowie Izráelſcy/ bez Krolá y bez Kśiążęćiá/ y bez ofiáry CzechEp 299; niewiem dla czego tych miaſt mieć niechceſz/ bo nie będą prże to nie walecznemi ludźie ći/ iż ie mur [...] otoczy/ ták wolno tym będźie mężnemi bydź iáko y owym / ktorży nie w murże mieſzáć będą. GórnRozm M2; PowodPr 73.

W porównaniach (2): RejWiz 23v; ieſliżebychmy ták mieli ſchodzić [z tego świata] iáko źwirzętá/ tedybychmy też tu tákże mieſzkáli iáko źwirzętá. RejPos 221v.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać pieszczenie, rozno, wolno, zgodliwie (zgodnie) (3), źle; pod jednym pasterzem mieszkać, bez krola, pod (jednym) krolem (2), jako mniszka, w niewoli (2), pod panem (2), pod starostą (2),jako źwirzęta; mieszkać pod dachy pozłocistemi, w dymnym chyzie, w klasztorze (7), w kolleijach (2), przy kościelech (w kościele) (3), w krolewskich pałacach (2), w lepionym gmachu, przed miaste(czkie)m (w miasteczkach) (3), w monasterze, nie w murzech (bez (kromia) muru) (4), w sieni u ciemnice, na swoim łanie, w szkole (3), w szpitalach, po wsiach, w zamknieniu; mieszkać stale, z staradawna, ustawicznie, zawżdy (3).

Zwroty: »mieszkać w domiech« = prowadzić osiadły tryb życia; in domibus habitare Vulg [szyk zmienny] (2): Leop Is 42/11; ich oycowie przez 40. lat/ idąc z Egiptu/ nie mieſzkáli w domiech/ ále w kuczkách ábo pod namioty. WujNT 337.

»mieszkać przy dworze, u dworu« [szyk zmienny] (2:1): GórnDworz B7v; BiałKaz H2; á mnie téż czás o ſobie porádźić. Ieſli mi w rewerendźie/ czy lepiéy w ſáianie/ Ieſli mieſzkáć przy dworze/ czy ná ſwoim łanie. KochFr 52.

»mieszkać na jednym miejscu« = prowadzić osiadły tryb życia (1): [Tatarzy] naſmiewaiącz ſie z krzeſcianow mowią/ nie mieſzkay na iednem mieſtczu [non moreris in uno loco] iako krzeſciani pod ſię kakaiącz. MiechGlab 22.

»mieszkać w kącie« = być odludkiem [szyk zmienny] (2): żadney wiádomosći o rzecżách ten cżłowyek nye może ſobye nábyć [...]/ ktory ſam tylko w kącye myęſzka/ nye máyąc [...] towárzyſtwá z ludźmi. GliczKsiąż L3; ModrzBaz 43v.

»komorą, w komorze najemnej mieszkać« (3:1): LibMal 1546/117v; Kmiećie zbiegli [...] máią bydz wrácáni: wyiąwſzy té którzy támze komorą mieſzkáią [praeter inquilinos JanStat 1085], SarnStat 663, 920, 1308.

»w mieście, po mieściech mieszkać« = colere urbem Mącz, Calag; in civitatibus morari, residere JanStat; civitatem inhabitare JanPrzyw [szyk zmienny] (21:2): UstPraw A4v; BielKron 43v, 97 [2 r.], 334v [3 r.]; Mącz 59d; GórnDworz Ff; BielSat D; Calag 296b; BielSjem 19; BielRozm 23; A Polſcze wáſzey coby to wádźiło/ gdyby Szláchtá mieſzkáłá w Mieśćie? GórnRozm H2v, H2v; SarnStat 237, 239 [2 r.], 301, 351, 696, 893, 1306.

»pod namioty (a. namiotki), w namiociech, w jatach, w kuczkach mieszkać« [w tym: w kuczkach abo pod namioty (1), w namiociech albo jatach (1)] = być koczownikiem [szyk zmienny] (5:3:1:1): BibRadz I 351a marg; [Przodkowie naszy] Budowánia/ ſkárbow/ nie mieli [...]/ pod namioty mieſzkáli BielKron 336, 263v, 338; Mącz 371b; SkarŻyw 268, 346; WujNT 337.

»osobno, sam (jeden), osobliwie, bez ludzi, roznie mieszkać« = żyć w odosobnieniu, bez kontaktów z ludźmi; solum habitare PolAnt; in solitudine vivere Modrz [szyk zmienny] (4:4:2:1:1): GliczKsiąż A2, L3; KrowObr 133v [2 r.]; RejWiz 66; Mącz 230c; GórnDworz Ff; BudBib Ier 49/31; ModrzBaz 77; Ato prżypátrż ſię temu/ że ći ktorży v was z prżodku ſtánowili práwá/ nie pátrżyli na to/ iż tu oſobliwie/ á nie w kupie ludzie mieſzkáią GórnRozm K3v, N2, N2v.

»w skryciu mieszkać« = ukrywać się (1): Latito ‒ W skricziu mieſzkąm. Calep 584a.

»społem (a. (po)społu), w społeczności mieszkać« (5:2): BierEz Fv, G4v; BielSjem 19; gdy ludźie poſpołu mieſzkáć poczęli/ obráli ſobie Krolá GórnRozm M4v, E2v [2 r.]; WujNT 411.

»na wsi, na folwarku mieszkać« = rurare Mącz, Calep; morari in agro, rurari Mącz; colere agrum a. solum a. arva Calag; rusticari Calep [szyk zmienny] (5:1): Wierzę ia temu mnie miły Bráćie/ bo ćię znam że ná ſwym przeſtawaſz/ [...] domá ná wśi mieſzkaſz OrzRozm H; Mącz 232d, 362a; Calag 8a; Ruro ‒ Roliąſie bawie, na foluarku mieſzkam. Calep 933a, 933b.

»mięszkać na zagrodzie« (1): Item powyada yſch Michal [...] kthori dziſſya myąſzka wkowalſkym na zagrodzye kradal zitho LibMal 1546/109v.

Szeregi: »mięszkać i trwać« (1): obacżywſzy to/ że iednemu ſámemv ná ſwiecie niepożytekby był wielki mięſzkáć y trwáć/ przidał drugiego GliczKsiąż A2.

»mieszkać i żyć« (2): A więc to ieſt [...] modłá podług ktorey ludźie w ſpolecznośći mieſzkáć/ y żyć máią. GórnRozm E2v [źdem] E2v.

f. Obcować, przestawać, przebywać w czyimś towarzystwie; manere Vulg, PolAnt; commorari Vulg [w tym: z określeniem warunków (3) cf e., z określeniem warunków przyrodniczych (1) cf e.α., społecznych (1) cf e.β., gdzie (1) cf c.] (221): Lepiey mieſzkáć dwiemá złącżonymi niż iednemu BielKron 80.

mieszkać u kogo (1): Tomći wam powiedźiał v was mieſzkáiąc WujNT Ioann 4/25.

mieszkać miedzy kim, miedzy czym (38) OpecŻyw 37; ForCnR D4v; FalZioł I 118c; RejPs 84v, 189v; że temu ktorego będzye potrzebá myedzy ludźmi myęſzkáć/ potrzebá yeſt áby ſie zá dzyećińſtwá yeſſcże náłożył myedzy nimi przebywáć. GliczKsiąż K5v; Leop Prov 21/16, Eccli 42/12; BibRadz 2.Petr 2/8; GórnDworz Rv, Kk3v; BiałKat 121; CzechRozm 230v; ModrzBaz 71; Mieſzkam/ nie miedzy ludźmi/ ále lwy ſrogiémi/ Miedzy źwiérzęty mieſzkam okrutnémi. KochPs 83; SkarŻyw 74, 328, 487; CzechEp 405; NiemObr 12, 13, 151; ArtKanc C16v; LatHar 11, 106, 333, 398, 528, 552, 688; WujNT Ioann 1/14, 2.Petr 2/8, s. 812 marg; Iáko wielka ieſt vćiechá [...] miedzy dobremi y zgodnemi ſąśiády mieſzáć SkarKaz 633b, 278a; CiekPotr 52. Cf Fraza.

mieszkać z kim, z czym (52): March1 A4; BierEz I, K2, O4v, Q2; OpecŻyw 56, 96v; BielŻyw 160; RejPs 98v; LibMal 1548/142v; HistAl G7v; Iv; BielKom Dv; GliczKsiąż N6v; RejWiz 66; Leop Ez 2/6; Ludu tego z ktorym mieſzkam [in cuius medio ego sum] ieſt ſześć kroć ſto tyſięcy pieſzych BibRadz Num 11 /21, Iob 20/9; BielKron 24v; KochSat Bv; Prot D2v; RejAp 192v; RejPosWiecz2 91v; WujJud 122v; BudBib 2.Reg 16/18; CzechRozm 193 marg, *2; Známienićie Ageſilaus [... ] mowił/ że z onemi mieſzkáć żądał [illorum sibi consuetudinem optandam dicebat]/ ktorziby wdźięcżni á krotofilni byli ModrzBaz 17, 137v; SkarŻyw 354, 413 marg; CzechEp 140, 176; ReszPrz 113; OrzJan 53; LatHar 232, 510; WujNT 1.Cor 16/10, Aaaaaa; PowodPr 36. Cf mieszkać z kim w pośrzodku kogo; Przysłowia; Fraza.

mieszkać z kim w pośrzodku kogo (2): wroć ſię do Gedáliáhá [...] á mieſzkay z nim w pośrzodku ludu BudBib Ier 40/5, Ier 40/6.

mieszkać przy kim (7): BierEz P3; BielŻyw 86; Prot D3; SkarŻyw 511, 576; Káżdy páſterz winien ieſt czáſu prześládowánia y niebeśpieczeńſtwá mieſzkáć przy ſwey trzodzie áż do śmierći. WujNT 349; VotSzl E2.

mieszkać w kim [= wśród kogo] (2): A Słowo sſtáło śie Ciáłem/ y w nas mieſzkáło [Ioann 1/14]. KuczbKat 30; CzechEp 245.

mieszkać w czym [= w jakiej społeczności] (4): BierEz K2; RejPs 71v; Rzeczpoſp: práwa ieſt/ gdźie ſpolnie w iednym zgromádzeniu ludźie mieſzkáiąc porząddnie/ obyczaynie/ y ſprawiedliwie żyią. GórnRozm B3v. Cf »w społeczności mieszkać«.

W charakterystycznych połączeniach: z apostoły mieszać, miedzy chrześcijany, z człowieczym narodem (miedzy złym narodem) (2), z człowiekiem niesprawiedliwym, miedzy dobremi sąsiady, w jednej rzeszy, w jednym zgromadzeniu, z Jezusem, miedzy ludźmi (w pośrzodku ludu, z ludźmi) (11). (jako) miedzy lwy (ze lwem) (3), z niewiastami, miedzy niewiernemi (2), miedzy omylnemi języki, z pannami, z przyjacioły, przy stadku swym, przy swej trzodzie, miedzy wielą obrzymow, w zebraniu, miedzy źwierzęty (3); mieszkać bez bojaźni, cieleśnie (2), w nędzy, w rozkoszy, widomie, z wielkim dufaniem; [ile lat] mieszkać (4), czas niemały (przez długi czas, pod czas) (3), (tak) długo (3), aż do śmierci, wiecznie, zawsze (zawżdy) (4).

Przysłowia: Yeſli będzyeſz myęſzkał s chromym/ ſam ſie nye náucżyſz chodzić. GliczKsiąż L7, L7; RejZwierz 121v.

Ze lwem á sſmokyem wolałbym myęſzkáć niż ze złą żoną. GliczKsiąż P6.

Fraza: bibl. »mieszkać będzie wilk z baranem (a. owcą, a. jagnięciem), miedzy barany« = habitabit lupus cum agno PolAnt [szyk zmienny] (6:1): BibRadz Is 11/6, I 358d marg; BielKron 136v; CzechRozm 113v [2 r.], **v; Y iśćiło ſię Proroctwo Izáiaſzá: Iż wilcy do báránow/ [...] przyſtawáli/ y z nimi mieſzkáć chćieli SkarKazSej 679b.
Zwrot: »społem (a. (po)społu, a. wespołek), spolnie, społecznie, w społeczności [kogo] mieszkać« = habitare pariter PolAnt [szyk zmienny] (4:1:1:1): LubPs N5v marg; KrowObr 119v; BibRadz Ps 132/1; BielKron 136v; GórnRozm B3v; WujNT 397; ZKądżechmy wſzyſcy/ co mieſzkamy ſpółem? GosłCast 55.
Szeregi: »mieszkać i obcować« (1): między zwiérzęty mieſſká ij s nimi optzuie. OpecŻyw 37.

»przebywać i mieszkać« (1): ktoryś [...] z niepokaláney Pánny docżeśnie vrodzony z ludźmi dźiwnie y łáſkáwie trzydźieśći lat y pułcżwártá przebywáć y mieſzkáć racżył ná świećie LatHar 232.

»mieszkać, (a) towarzystwo mieć (a. towarzyszyć)« [szyk 1:1] (2): BierEz K2; Bo á ktoż z cżłowiekiem nieſpráwiedliwym długo mieſzkáć/ kto znim towárzyſtwo żyćia ſpolnego mieć [habitare ... vitae commercia... contrahere] chce? ModrzBaz 137v.

»mięszkać i trwać« (1): Rownye dzis naydzye tákowe kthorzy wolą ſie około byałych głow báwić [...] niż vcżonych ludzi nábywáć/ á ſnimi myęſzkáć y trwáć. GliczKsiąż N6v.

W przen (6):

mieszkać miedzy kim (1): Gdyż miedzy tákiemi cnotliwemi ludźmi práwie drugi ia záwżdy mieſzkáć muśi (marg) Przyaciel práwy alter ego. (–). RejZwierc 98v.

mieszkać z czym (2): Ieſli będzieſz náſládował ſpráwiedliwośći/ doſtánieſz iey: [...] á będzieſz mieſſkał z nią Leop Eccli 27/9; RejZwierc [233].

mieszkać w kim (1): Thák też y my zobopolnie iedni w drugich mieſzkamy/ á to przez złącżenie á zyednocżenie nátury á przyrodzenia cżłowiecżego. RejPosWiecz2 91v.

mieszkać w czyim uczestnictwie [o obcowaniu z duchami świętych] (2): Ztych przodkow wiárá twoiá Kotolicka [!] [...] dziwnie ſie wtobie vtwierdzi/ gdy obacżyſz/ iż ći święći wſzyſcy w Papieſtwie byli [...]. Vráduież ſie iż w ich vcżeſnictwie mieſzkaſz SkarŻyw A3v, A4.

α. O związku kobiety z mężczyzną [w tym: z określeniem postępowania [jak, w czym] (10) cf g., w czym [= w pomieszczeniu] (3) cf c.α z określeniem ustosunkowania (2) cf g.α., z określeniem warunków (1) cf e., z określeniem warunków społecznych (1) cf e.β.] (107):

mieszkać z kim (96): OpecŻyw 13, 14; ZapWar 1522 nr 2268; Item powyada yſch jagna [...] oſtudzila z zoną Climka [...] Thak yſch theraſch yuze ſſobą nyemyąſchkayą LibMal 1544/89v, 1554/193 [6 r.], 193v; SeklKat K3; RejKup d4v, g6v; HistAl H3; chowáć ſobye miłoſnicę/ á s nyą by zwłaſną okrom wſſelákyego wſtydu mięſkáć: izali to nie ieſt niecżiſti grzech? GliczKsiąż B7v, B7, B7v, C, P7v, Qv; GroicPorz h2, 11, 11v; KrowObr 220v, 227, 228, 229v [2 r.], 233v; RejZwierz 34, 121v, 135; BibRadz Os 3/3; BielKron 52, 57, 78v, 137v, 139v (13); Cum qua illi longius fuit usus, S którą ón długo mieſzkał/ poſpolitował/ obcował. Mącz 510c; RejPos [226], 346; BiałKat 368v; WujJudConf 211; BiałKaz I4v; CzechRozm 159; KarnNap Gv; SkarŻyw 150, 164, [223]; CzechEp 419; Náiedźie kto wdowę iáką nie vbogą/ weźmie ią gwałtem; [...] oná niebogá radá nię rádá z niem mieſzkáć muśi GórnRozm D; PaprUp I2v; WujNT 1.Cor 7/12, 13, 1.Petr 3/7; CiekPotr 3. Cf »z mężem mieszkać«, »z żoną mieszkać«.

mieszkać przy kim (4): yeſthgo pithal aczbi wgich zakonye bilo napiſſano ze wolno poyacz ynſchą zoną themv przi kthorym pyrwſcha thak dlugo nyemyeſchka LibMal 1554/190v; SkarŻyw 392; WitosłLut A3v; PaxLiz E4v.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać z białą głową, z bratową, z jątrwią własną, z krolową, z kucharkami, z [czyją] małżonką (2), jako z miłośnicą, z niecnotliwym łotrem, z nieoddaną, z nierządną małpą, z nierządnymi merchami (2), z niewiastą (5), z panną, z wiernym, z cudzą (a. [czyją]) żoną (4); mieszkać po cudzołostwie, w grzechu, jawnie (2), w jedności, w miłości bożej, nierządnie, w niewymownej radości, w pańskiej bojaźni, w psocie, w stateczności w swej woli, świątobliwie, świebodnie, ućciwie, wiadomie, wiernie, w wierze, bez zakonu, źle; [ile lat, dni] mieszkać (7), przez [jaki] czas (3), długo (2), aż do śmierci, zawsze.

Zwroty: »mieszkać w małżeństwie« [szyk zmienny] (3) : yż to ſą nieſłuſzne rzecży/ z brátową mięſzkáć w małżeńſtwie BielKron 212, 211v; BiałKaz K2.

»z mężem mieszkać« = cum viro commorari Vulg; esse viri PolAnt [szyk zmienny] (9): HistAl H3; Lepyey ſobie z mężem mieſzkáć w wierze/ Niżli komu dzwonić ná pacierze BielKom G4, G5v; Leop Eccli 42/9, 10; BibRadz Ier 3/1; RejPos 28v; CzechRozm 155; GórnRozm L2.

»mieszkać wespołek (a. społem), spolnie« [szyk zmienny] (2:1): Consuescere cum aliqua muliere vir dicitur vel mulier cum viro, Mieſzkáć weſpołek Mącz 427b; WujJudConf 211; WerKaz 287.

»z żoną mieszkać« [szyk zmienny] (22): March1 A4v; March3 V5v; Diar 96; GliczKsiąż P4; Abowiem Bog roſkazał z żoną mieſſkáć/ aſz do ſmierći KrowObr 140v, 230 [2 r.], 231 [2 r.], 231v, 232v; RejZwierz 65; ZOnyz ktorą mieſzkaſz [mulierem sinus tui Vulg] nie miey w podeyzreniu BibRadz Eccli 9/1; BielKron 212, 267, 302v; RejAp 27; BudBib Eccli 9/1; ModrzBaz 48; WerKaz 287; WujNT 397; SarnStat 643.

Szereg: »mieszkać, (i) obcować« (1): KrowObr 230, 231; Mącz 510c; Ale każe/ [...] áby iey [żonaty żony swej] nie opuſzczał/ ále áby mieſzkał y obcował z tą ktorą poiął pierwey niżli vwierzył. WujNT 594.
αα. Utrzymywać stosunki cielesne (4):

mieszkać z kim (3): Leop Iudith 12/10; ktora [Sara, żona Abrama] iż byłá niepłodna/ dopuśćiłá mu mieſzkáć z dziewką ſłużebną ſwoią RejAp 82; RejPos 42.

W porównaniu (1): A wſzytko v nich ſpolna rzecż ták żoná/ dźiewká/ máć/ ſioſtrá/ iáko bydło mieſzkáiąc BielKron 445.

g. O Bogu i innych istotach nadprzyrodzonych (470):
α. O rzeczywistej obecności Boga, zwłaszcza Bogu Starego Testamentu; incolere Modrz (40):

mieszkać gdzie [= na jakim terytorium] (16): Tać ieſt gora w ktorey ſie zlubiło panu bogu mieſzkać WróbŻołt 67/17, 67/17, 73/2; LubPs C2, hh3; Leop Deut 12/5, Ps 131/14; BibRadz Ps 131/14, Ioel 3/21, Zach 8/3; BudBib 3.Reg 8/27, 2.Par 6/18, Is 8/18; ModrzBaz 144; Obrał tedy Pan Bog mieśce iedno/ áby ná nim dla ludźi mieſzkał/ y tám od nich pokłon przyimował SkarKaz 39a, 315a.

mieszkać gdzie [= w pomieszczeniu] (17): TarDuch A2v; KrowObr 101v; ten będąc niebá y źiemie Pánem/ nie mieſſka w Kośćielech rękomá ſpráwionych Leop Act 17/24, Act 7/48; BudBib Iudith 9/8; WujNT Act 7/48, s. 424 [2 r.], 425 [3 r.], Act 17/24, s. 469 marg; Wſtydźił ſię ſam śiebie Dawid/ gdy ſobie dom y páłac koſztowny zbudował [...] á ſkrzyniá Boża/ gdźie P. Bog ſwoim obyczáiem mieſzkał/ pod ſkorzánymi namiotki zoſtawáłá. SkarKaz 455b, 39a [2 r.], 454b.

Z określeniem społeczności ludzkiej [w tym: w pośr(z)odku kogo (6), z kim (2), miedzy kim (1)] (9): BibRadz 3.Reg 6/13; BielKron 33; BudBib Ex 25/8, 29/45, 46, 2.Par 6/18; Bo ia ieſtem Pan/ ktory mieſzkam w pośrzodku was/ o ſynowie Izráelowi. ModrzBaz 79, 79; SkarKaz 315a.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać w Jeruzalem, w kościele(ch) [jakich] (11), w Syjonie (na gorze syjońskiej) (3), na ziemi (3); mieszkać z ludźmi, miedzy syny izraelskimi (w pośrodku synow izraelowych) (2).

β. O niewidzialnej opiekuńczej obecności Boga wśród ludzi (41):

mieszkać gdzie [= na jakim terytorium] (3): BibRadz Ier 7/3; ArtKanc K11v; Bo to ſam obiecał: Mieſzkáć/ práwi/ z wámi ná tym mieyſcu y w domu tym będę. SkarKaz 455a.

mieszkać gdzie [= w czyim domu] (2): iákiemem był czáſu młodoſći mey/ gdy Bog ſpokoynie mieſzkał w przybytku moim. BibRadz Iob 29/4; SkarKaz 455a.

mieszkać w czym [= opiekować się tymi, którzy przestrzegają czegoś] (1): Synowie iednego Bogá Iezuſa Chryſtuſa/ [...] Chrześćianie krwią Chryſtuſową oblani: wroććie ſię do Páná Bogá ktory w pokoiu w miłośći y w iednośći mieſzka SkarJedn 332.

Z określeniem społeczności ludzkiej [w tym: z kim (23), w kim (5), pośr(z)odku kogo (5), miedzy kim (4)] (38): WróbŻołt 67/19; RejPs 69v; Miezka pan Bog miedz(y) zgodliwym malzeńſtwem SeklKat L, G4v; Leop Ez 43/7, 9, 2.Cor 6/16; BibRadz I 336a marg, Ier 7/3; RejAp 174v; RejPos 145 [2 r.] 145v, [219]; BudBib 3.Reg 6/13, Zach 2/10, 11; HistHel A; Gdy Koſcieleccy byli thu Woyewodámi/ Byłá Polſká w pokoiu mieſzkał Pan Bog z námi PaprPan L4v; NiemObr 12; ArtKanc E6v, H16, K12, N15v; WujNT 2.Cor 6/16, Apoc 21/3; PowodPr 16; A Pan Bog pátrząc ná ſerce náſze/ y ná proſtotę náſzę mowi: Będę z wámi mieſzkał/ y będę Bogiem wáſzym/ á wy ludem moim. SkarKaz 454b, 454a, b [4 r.], 455a [2 r.], 457a, 458b; SkarKazSej 704a.

γ. O mistycznym zjednoczeniu Boga z człowiekiem przez wiarę i przynależność do Kościoła (269):

Konstrukcje z podmiotem „Bóg” i dopełnieniem lub okolicznikiem „człowiek” [w tym: w kim (112), w czym [= w kościele, w zborze itp.] (35), z kim (17), u kogo (3), nad kim (2), w pośrzodku kogo (1)] (170): BierRaj 19; PatKaz III 144v; WróbŻołt 67/25; Yeſli mię kto miłuie/ [...] y ociec moy miłuie go/ á prziydziem do niego/ á będziem mieſkać vniego. SeklKat G4, P4, V2v, Yv; KromRozm I B3, Fv; MurzNT A4 [2 r.] Matth 23/21, Ioann 15/4 [2 r.]; KromRozm II ſ2v; LubPs M3v; Ia będę proſił oycá/ á innego poćieſzyćielá da wam/ aby mieſſkał zwámi na wieki/ Duchá prawdy KrowObr 9v, 54 [2 r.], 59v, 101v, 102v, 190v [4 r.], 231v; Leop 1.Esdr 6/12, Iac 4/5, 1.Ioann 3/24 [2 r.], 4 arg; OrzList f2; A zaż nie wiećie/ iż Kośćiołem Bożym ieſtheśćie/ á Duch Boży mieſzka w was? BibRadz 1.Cor 3/16, I 336b marg, Rom 8/9, 11 [2 r.], 2.Cor 12/9, 1.Ioann 4/12, 13, 15; BielKron 4; GrzegRóżn M2; RejAp 69, 70, 175v; RejPos 145v; Przez to wiemy/ iż Pan Kryſtus mieſzka w nas przez duchá ſwego/ ktorego nam dáć racżył. RejPosWiecz2 93v, 90v, 91 [4 r.], 91v [5 r.], 92 [2 r.], 92v [2 r.] (39); RejPosWiecz3 [97] [2 r.]; GrzegŚm 48; KuczbKat 180; WujJud 48 [2 r.] 99v [2 r.], 100, 172v, 220v marg (11); WujJudConf 47v, 128, 251v; CzechRozm 20, 264; SkarŻyw 22, 393, 498; CzechEp 17; ReszPrz 82; ReszList 181; ArtKanc K12, N9v; GrabowSet B3; LatHar 203, 205, 210, 241, 288; á ktokolwiek przyśięga ná kośćioł/ przyśięgać nań/ y ná tego ktory w nim mieſzka. WujNT Matth 23/21, s. 3, 98, 211, Ioann 6/56, s. 362 (36); SiebRozmyśl K3v; SkarKaz 457a, 488b. Cf Zwrot.

Konstrukcje z podmiotem „człowiek” i dopełnieniem lub okolicznikiem „Bóg” [w tym: w kim (112), w czym [= w domu, w namiocie itp.] (17), przed kim (1), z kim (1), z czym (1)] (132): PatKaz III 144v; WróbŻołt 64/5, 139/14; MurzNT Ioann 15/4 [2 r.] 5, 6, 7; LubPs B4, F3, Qv, S6v [2 r.]; KrowObr Av, 59v, 190v [4 r.]; A kto záchowywa przykazánia iego/ ten w nim mieſſka/ á Pan też w nim. Leop 1.Ioann 3/24, 1.Ioann 3/6; BibRadz Ez 15 agr, 1.Ioann 4/13; GrzegRóżn I3v, M2; RejPos 90; RejPosWiecz2 90v, 91 [9 r.], 91v [5 r.], 92 marg, 92v [6 r.] (60); RejPosWiecz3 [97]; KuczbKat 180; Widźiſz że nie káżdy co wierzy á w Pánie Chryſtuśie mieſzka/ iuż przeyrzány ieſt y wybrány. WujJud 68v, 68v marg, 69, 99v, 100, 130 (10); WujJudConf 68v; BudBib Ps 26/4; CzechRozm 86; KarnNap D3; Mnieć ſerce tuſzy/ że w naniećie twoim Wiecznie mam mieſzkáć pod ſkrzydłámi twémi KochPs 88, 33, 37; CzechEp 17, 339; nie będźie z nim [Panem Bogiem] mięſzkał/ kto go nie miłuie. ArtKanc A8v, K7v, K8v, Q6v; LatHar 52, 203, 204, 210; KołakSzczęśl B2v; Kto pożywa mego ćiáłá/ á pije moię kreẃ/ we mnie mieſzka/ á ia w nim. WujNT Ioann 6/56; Bogći ieſt miłość: á kto mieſzka we miłośći; w Bogu mieſzka/ á Bog w nim WujNT 1.Ioann 4/16, s. 366, Ioann 15/4 [2 r.], 5, s. 368, 550 (13); SkarKaz 162a, 488b, Oooob.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać bezpiecznie, cieleśnie, na wieki (15), osobliwie, pospolitym obyczajem (2), prawdziwie (2), ustawicznie (6), wewnętrznie (2), wewnętrznym przez Ducha Św. złączeniem (2), wiecznie (wiekuiście) (6), własnie, zawżdy, zwirzchownie (imieniem) (4); mieszkać po (przez) wszystkie dni żywota (2); mieszkać przez dary, przez Ducha (z Ducha (Świętego)) (7), przez miłość (4), przez słowo boże, przez wiarę (11); mieszkać pod skrzydłami twemi; mieszkać w Bogu (10), w ciele Pana Krystusowym (2), w człowiecze (w ludziech) (4), w domu Twym (Boga żywiącego, Jego, Jehowy, pańskim) (9), w kościele (12), w namiecie twym (2), w Odkupicielu, w owczarni, w pałacach twoich, w Panie, w (Panu) Krystusie (50), w przybytku jego (przybytkach twych) (2), w (nie)wiernych (5), we wszystkich rzeczach, we wszytkim stworzeniu, w wybranych (2), w Zbawicielu, w zborze (3); mieszkać z Duchem Św., z ludem wiernym, z obliczem twoim, z Ojcem swym, z syn(a)mi ludzkimi (2).

Zwrot: »mieszkać w [czyim, jakim] sercu« = habitare in corde Vulg [szyk zmienny] (10): LubPs dd4v; RejPos 266; RejPosWiecz2 92v [2 r.]; CzechRozm 189v; SkarŻyw 294; NiemObr 10, 87; Rácż mię też ſkłonić zupełnie ku tobie/ ábyś ty w ſercu moim mieſzkał wiekuiśćie LatHar 301; WujNT Eph 3/17.
Szeregi: »(nie tylko) być (a. przebywać), (i, a(l)bo, a, ale i) mieszkać« [szyk 15:10] (25): Pan Kryſtus ieſt á vſtáwicżnie mieſzka w ſwoich wiernych á wybránych/ przez ſámę tylko wiárę/ przez miłość/ á przez Duchá ſwego s. RejPosWiecz2 93, 91 [6 r.], 91v [8 r.], 92v [5 r.], 93, 93v; ArtKanc K7v; LatHar 204; WujNT 372.

»mięszkać, trwać« (1): Błogoſłáwieni [Panie] ktorzy tu mięſzkáią/ aż ná wieki w domu twoim trwáią ArtKanc K8.

»wcielić się i mieszkać« (1): dla tego nam ſam śiebie [...] ná duchowny pokarm zoſtáwił/ áby [= abyś] ſie práwie weń wćielił/ y mieſzkał w nim/ [...] á iżbyś też prezeń [!] Pánu Bogu przyiaćielem zoſtał KarnNap D3.

δ. O jedności osób Trójcy Świętej [w kim] (30): GrzegRóżn N3v; SarnUzn F2v; BiałKaz E 4v; CzechRozm 22v, 123v, 228; w Himnie/ Gdźie nieſkońcżona moc w troiákiey ſubſtáncyey mieſzka. CzechEp 69, 141 [2 r.], 179, 217, 271, 296, 312, 341; Chriſtus bowiem nie o troycy/ ále o Oycu ſwoim iednoſtáynie świadcży/ iż w nim mięſzkáiąc vcżynki ſpráwował. NiemObr 110, 101, 104 [2 r.], 107, 119 [2 r.], 162; ReszPrz 82; iáko S. Ignátius świádczy/ że Chriſtus nie był Bogiem/ ále Bog w nim mieſzkał WujNT 845, 194, Col 1/19, 2/9, s. 825, Xxxxx4.
ε. O przebywaniu w niebie (63):
αα. O siedzibie Boga [gdzie] (30): WróbŻołt 112/5, mm4; LubPs B2, Z6, cc3v, ff4; Abowiem to mowi wyſoki y powyſzſſony ktory mieſſka w wiecżnośći Leop Is 57/15, 4.Esdr 8/1; GrzegRóżn D3v; RejPos 56v; RejPosWiecz2 93v; Bo Piſmo S. przez to ſłowo Oćiec/ pocżyna to nam oznáymiáć/ co w oney niedoſtępney świátłośći/ gdźie Bog mieſzka/ ieſt zákryto KuczbKat 15; WujJud 173; BudBib Is 57/15; StryjWjaz A4; CzechRozm 3v, 32 [2 r.]; KochPs 97, 188; SkarŻyw 331; ArtKanc I10v, N; Ze wſzędy pomoc twoię/ oni mieli/ Ktorzy w ſwym żalu wołáli do ćiebie/ Co mieſzkaſz w niebie. GrabowSet E3, E3v; LatHar 334, 359; WujNT 89, 1.Tim 6/16; WysKaz 5.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać w miejscu niedościgłym, na (w) niebie (nad nieby) (12), w światłości (w świetle nieprzystępnym) (5), w wieczności (w wieku) (2), wysoko, na wysokości(ach) (7).

ββ. O zbawionych [w tym: gdzie (28), z kim (9) cf f.] (33): Abym mieſzkał w domu bożym na wiecżną długoſć dniow. WróbŻołt 22/6; LubPs F3v, Gv; GroicPorz pp4; KrowObr 45v; RejWiz 116; Leop Apoc 13/6; RejZwierz 123v; y wolimy precż wynidź z ćiáłá/ á idź do Páná mieſzkáć. BibRadz 2.Cor 5/8; BielKron 224v; Mącz 58d; RejAp 101v, 103; PaprPan L4v; á iáko miłuie [Bóg] Spráwiedliwégo/ Piaſt y dźiś to czuie: Bo mieſzka w niebie KochPieś 12; PudłFr 54; ArtKanc E10v, K8v, P5v, Q6v; GrabowSet C; LatHar 283, 363, 597; KołakSzczęśl C3v; WujNT 684, Apoc 12/12, 13/6; SiebRozmyśl B, K2v; SkarKaz 119b; SkarKazSej 703a.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać z anjołami, z synem swym, z świętymi; mieszkać w domu bożym, w krolestwie (wiecznym, niebieskim, [czyim]) (5), w miejscu bez skazy, w niebie (na niebie) (11), w niebieskich pałacach (2), w przybytku (niebieskim, [czyim]) (4); mieszkać na wieczną długość dniow, na wieki (wieczne, wiekow) (3).

Szereg: »mieszkać a przebywać« (1): Ktorego [królestwa jego] nas wſzytkich rácż domieśćić Pánie Boże [...]/ ábychmy tám s tobą y s tym wiernym pośrzednikiem náſzym/ y z Duchem ſwiętym mieſzkáli á przebywáli/ ná wieki wiecżne. RejPosWiecz3 96.
ζ. O siedzibie szatana i dusz potępionych [gdzie] (11): RejWiz 159 [2 r.]; BibRadz Bar 4/34, Apoc 2/13; [która chudzinka] przypuśćiwſzy gorączą miłość do ſercá/ zoſtáłá nieobácżnie więźniem gorſzego cżłowieká/ niż ktory s tych ieſt/ co w piekle mieſzkáią. GórnDworz Aa4; CzechEpPOrz **4v; WujNT Apoc 2/13; GosłCast 13.

mieszkać z kim (cf. f.) (1): [czart o kupcu] wtym zywoczie poky był Mnie ſna pylniey zewſsech ſluzyl. Ia mu też to chcze pamietaċ Gdy tam ſnamy bedzie mieſkaċ. RejKup h2v.

Szereg: »mieszkać i przebywać« (1): gdyż o thym ſłychamy y widamy/ iż w tákich ruinach á w tych mieyſcach opuſtoſzáłych owi dyabełkowie [...] tám poſpolicie rádzi mieſzkáią y przebywáią. RejAp 148.
W przen (1): Ale ty nicſſcżęſcié [!] mieſſkáy w piekle zawżdi. ForCnR E3v.
η. O siedzibie bóstw pogańskich [gdzie] (2): BierRozm 21; O śiedmiſpherni władcy/ Olimpy y Skáły/ Y Bogowie ktorzyby pod Niebem mięſzkáły. Zdeymićie zemnie ten żal KołakCath B3v.
θ. O władzy szatana nad człowiekiem; też o opętaniu (14):

Konstrukcje z podmiotem „szatan” i okolicznikiem „człowiek” [w tym: w kim (3), w czym (2)] (11): ſktorey [Ewy] myala ſyą uylacz uyna na wſzytky yey przyſzle potomky a wktorych myeſkacz myal dyabel przeſz grzech PatKaz III 91v; MurzNT Luc 11/26; RejPos [77]; RejPosWiecz2 93v marg; RejPosWiecz3 98v; Przychodzi [...] Pan do prożnego domu [...] y biorąc z ſobą śiedmi gorſzych niſzli ſam/ w chodzi weń/ y tam mieſzka SkarŻyw 36; CzechEp 374; WujNT 143, Matth 12/45, Luc 11/26; Záłował ſię też człowiek iż niewolą ćierpiał ſzátáńſką y duchow złych/ ktorzy go trapili/ y w ćiele iego mieſzáli SkarKaz 488a.

Konstrukcje z podmiotem „człowiek” i okolicznikiem „szatan” [w kim, w czym] (3): powieda/ iż ná niewierniki y ná thy ktorzy mieſzkáią w koſciele ſzátáńſkim ma miecż oſtry RejAp 24; RejPosWiecz2 93v [2 r.].

Szereg: »być i mieszkać« (1) : Iż iáko ći ktorzy w ſzátánie ſą y mieſzkáią/ vſtáwicżnym grzeſzeniem to po ſobie okázuią/ iákim duchem bywáią rządzeni y ſpráwowáni RejPosWiecz2 93v.
2. Postępować w określony sposób, zgodnie z jakimiś przepisami, normami; też żyć w określonym stanie cywilnym; inhabitare Modrz; manere Vulg [w tym: gdzie (2) cf a.] (155):

mieszkać wedle czego (3): [rychlej grzesznika] w powadze máią/ niżli owego pocżćiwego á cnotliwego ktoryby chciał mieſzkáć wedle zakonu Páńſkiego RejAp 179v; RejPos 7, 346.

mieszkać w czym (40): PatKaz III 144v; WróbŻołt 67/7; Bom ya záwzdy wnabozenſtwie Mieſkał ba y wpoſłunſtwie [!] RejKup t8v, o7v; HistAl K3; MurzNT Ioann 15/9; BielKom A2, C3v; GliczKsiąż Qv; LubPs ee2v; KrowObr 7v, 59v; RejWiz 37v; OrzList d2, f3; LeszczRzecz A4; RejZwierz 108v; [Lucyjanus] w káżdey [z wiar świata] mieſzkał áby ſie iey wywiedzyał/ á ſkoro ſie wywiedzyał potym ſie z niey náśmiewał. BielKron 156, 25, 45, [842], 96v, 98, 198; RejAp 25; RejPos 256 [2 r.] 328; BiałKat 168v; RejZwierc [233]; WujJud 99v, 100; O oſtátecżna nędzo/ w tych domiech/ w tych Mieśćiech kráinách/ mieſzkáć w ták wielkiey roſpuſtnośći/ okrućieńſtwie/ á niekárnośći. ModrzBaz 31 v; SkarŻyw 580; CzechEp 17; ReszList 145; ArtKanc A4; Ieſli ći ktorzy żony máią/ [...] máią z nimi iáko y pierwey obcowáć/ czyli ie opuśćić/ á mieſzkáć w czyſtośći? WujNT 594, 1.Ioann 4/16, Aaaaaa.

mieszkać jak (10): WróbŻołt V8; SeklKat L; RejWiz 189v; OrzList d3; RejZwierz 86; BielKron 129v; RejZwierc 136v, 232v; Lecż iuż o Obycźáioch [!] wſzech młodźieńcow/ ktorziby chwálebnie w Rzecżypoſpolitey chćieli mieſzkáć [cum laude in republica versari]/ y w obec y z oſobná niech będźie doſyć. ModrzBaz 15; GostGospPon 169.

W porównaniach (7): RejRozpr B2; RejKup b3v; RejWiz 49v, 189v; BielKron 318; błogosłáwion ktory rozſzyrza Gadá/ iáko lew mieſzkáć będzie BudBib Deut 33/20; ArtKanc S7v.

W charakterystycznych połączeniach: mieszkać w błędzie (4), w bojaźni bożej (3), chwalebnie, cicho, w cnocie, w (nie)czystości (3), wedle dekretałow, w dobrej sprawie, dobrze, w grzechu (2), w jedności (krześcijańskiej, wiary)(2), w mierności, w miłości (7), w nabożeństwie, w niedbałości, w niekarności, w ogniu, w okrucieństwie, w opanowaniu członków, poczciwie (uczciwie) (2), w pokorze, w posłuszeństwie, w prostości serc, pustopas, w rozpustności, spokojno (niespokojnie) (2), swowolnie, w szkaradym żywocie, w wierze (2), w [czyjej] woli (wedle wolej) (2), w zakonie (wedle zakonu, w słowie zakonu) (4), w złym zwyczaju (2); mieszkać jako (by) bydło (3), jakoby dzicy mężowie, by kupczycy, jako lew, by źwierzęta.

Zwroty: »w dziewiczym stanie [z kim] mieszkać« [szyk zmienny] (4): BOleſlaw Pudikus/ rzecżony wſtydliwy/ iż w dziewicżym ſtanie z ſwoią żoną mieſzkał BielKron 359v, 176, 358, 360.

»w kościele, w społeczności kościoła mieszkać« = wyznawać jakąś religię [szyk zmienny] (13:1): WróbŻołt T8v; LubPs bbv marg; ábowiem wźiąłem wielkie dobrodźieyſtwo od [...] Máchometá przeto w iego będę záwżdy koſciele mieſzkał. BielKron 459; OrzQuin G3v, Hv, K4v, L4v, N3, N3v, T2v; Szczęśliwi/ którzy w twoim kośćiele mieſzkáią KochPs 126; ReszPrz 13, 14, 97.

»w małżeństwie, w granicach małżeństwa, w stadle małżeńskim mieszkać« [szyk zmienny] (8:1:1): SeklKat L; KrowObr 139, 233v, 234v; OrzList d3; RejAp 110v; RejPos 256; Lecż niebieſkie przykazánia wſzytkim ktorziby ſię od pożądliwośći ćieleſney hámowáć niemogli/ każą/ áby żony poymowáli/ á w gránicách prawdźiwego małżeńſtwá mieſzkáli [intra limites legitimi tori se cohibeant]. ModrzBaz 54; ReszPrz 97; WerKaz 283.

»we wdowstwie mieszkać« (1): áłe [!] tjlko tego [duchownego Kościół przyjmuje]/ ktory ſię ábo od pierwſzey (żjwey) [żony] powśćiąga/ ábo we wdowſtwie mieſzká SkarŻyw 456.

»bez (a. przez) żony, w bezżeństwie mieszkać« = vivere caelibem a. caste Calag [szyk zmienny] (3:1): Dobrzeć on Filozow rádził yednemu/ ktory gdy go pytał/ yeſliby ſie myał ożenić álbo bez żony myęſzkáć/ odpowyedzyał mu GliczKsiąż P7; KrowObr 61v; RejPos 345v; 49a.

Szereg: »żyć i mieszkać« (1): A ták wołaymy nabożnemi głoſy do tego krolá ſwego/ [...] áby [...] racżył [...] ſpráwić myſli y ſercá náſze/ ábychmy żyli y mieſzkáli wedle woley ſwiętey iego RejPos 7v.
a. Pozostawać z kimś w określonych stosunkach [w tym: z kim (42) ‒ z sobą (8), miedzy sobą (3); w czym [= jak postępując (2) cf wyżej] (66):

mieszkać wedle czego (1): Ami thakyeſch wedlye ſtharadawnego prziyaczyelſtwa y myerv ſzwaſſcham Kro. mczam y zyemyam waſchey Kro. mczi chczemi ſzye zachowacz y myeſkacz. LibLeg 11/165.

mieszkać w czym (43): BierEz P4v; LubPs dd2v; KrowObr 63; Leop 2.Mach 12/30; BielKron 224v; niech ſię ſtára/ [...] dáwáć znáć/ że onego vcżynku żáłuie/ y do tego ſię gárnie/ że z onym obráżonym záśię w miłośći mieſzkáć prágnie. ModrzBaz 65v; SkarJedn 59, 293; SkarKaz 316a; PaxLiz E3. Cf »w pokoju mieszkać«, »w przyjaźni mieszkać«, »we zgodzie mieszkać«.

mieszkać jak (16): A od tychmiáſt Herod s Pilátem/ ſtali ſie przyiácielmi ij towarzyſſmi/ bo pred [!] tym z ſobą zle mieſſkali OpecŻyw 122; LibLeg 10/66; GórnRozm K2v. Cf »dobrze mieszkać«, »spokojem mieszkać«, »zgodą mieszkać«.

W porównaniach (6): RejPs 200; Gdyż nie ſłycháć roſterku [...] ni zdrády. Iedno iáko rodzeni/ ták ſobie mieſzkáią RejWiz A3; RejFig Bb7; BielKron 334; iużby ludzie pobożni á poććiwi tylkoby ſobie mieſzkáli iáko Anyeli ſwięći w wielkiey zgodzie á w wielkiej miłosći ná ziemi RejZwierc 96; ActReg 86.

W charakterystycznych połączeniach: jako anjeli mieszkać, jako bracia (brat) (2), w dobrej wolej, w gniewie (2), w jedności (5), jak z Lucyperem, w miłości (10), jako niemy dobytek, w obronie, wedle przyjacielstwa i mieru, jako rodzeni, źle.

Zwroty: »dobrze mieszkać« = esse in gratia Modrz (8): LibLeg 7/41v, 42, 10/148v; wzyął też ná pomoc y ſámſiády ſwoie s ktoremi dobrze mieſzkał BielKron 11 v, 163v, 459v; Prot B3; ModrzBaz 66v.

»w pokoju, spokojem mieszkać« = in pace vivere Modrz [szyk zmienny] (11:1): zebi wyeczej na obye stronye poddany naschi miedzi sobą niewalczily y mieſzkalybi wpokoyv miedzi sobą LibLeg 11/85v, 11/65v, 183v; BibRadz Ps 7/5, 40/10; BielKron 438v; ModrzBaz 101v; ZapKościer 1579/3v; ReszHoz 132; KlonKr Av; SkarKaz 316a; SkarKazSej 671b.

»w przyjaźni mieszkać« [szyk zmienny] (8): MetrKor 46/47v; LibLeg 7/41, 41v, 10/92v, 11/141; Amurat chcąc ſnim w dobrey przyiáźni mieſzkáć/ do dzieſiąći lath wźiął przymierze BielKron 304, 100v; KochWz 137.

»społu mieszkać« (1): Iako to ieſt rzecz roſkoſſna [...]/ gdy zgodliwe zebránie ludzi á nieináczey iáko brácia ſpołu mieſzkáią RejPs 200.

»w(e) zgodzie (a. niezgodzie), zgodą, zgodliwie (a. zgodnie) mieszkać« [szyk zmienny] (14:2:2): March1 A4; RejKup m4, cc8; LibMal 1551/161; GroicPorz z4v; RejFig Bb; OrzRozm D3; RejPos 43; RejZwierc 78, 96; PaprPan Rv; SkarJedn 4; SkarŻyw 471; Boże ſie żal ná náſze głupie chrześćiány/ Iż wolą oto przeſtáć z niecnymi Pogány/ A niżli z ſobą mieſzkáć/ w chrześćiáńſkiey zgodzie BielSen 15; ArtKanc V3; SkarKaz 316a, 633a, 634b.

Szeregi: »trwać i mieszkać« (1): Ktorzyſz się to tak wedlug Vgody przyiacielſki podpisać dali, iſz wpokoiu zobu stron trwac i mieſzkac będą. ZapKościer 1579/3v.

»mieszkać i zachować się« [szyk 1:1] (2): oczyecz waſſzey Krolyewſſkyey M. [...] ſſwikll obmiſſlacz [...] yako bi yeho M. W. Krolyewſſkyey Mczi sdomem ſſwim wſſziſtkyem y ſpoddanymy ſſwimy. y W. K. mczi takyeſſz wobronye a w pokoyv dobrem myeſkacz y zachowacz ſſia mogl. LibLeg 11/133v, 11/165.

»żyć i mieszkać« (1) : OTo iák dobrze ieſt w wdzięcżney ſpołecżnośći/ Zyć miłym bráćiſzkom á mieſzkáć w iednośći LubPs dd2v.

3. Opóźniać (się), odwlekać coś, ociągać się; przeciągać, przedłużać coś lub spełnienie czegoś; czekać; cessare Mącz, Cn; traducere, trahere Mącz; morari Vulg; commorare, quiescere, tardare Cn [w tym: z przeczeniem (112) – nie mieszkaj(my, -cie) (36)] (144): BierEz Dv, D2, D3v, G2, O, Q2v; OpecŻyw 18v, 103v; LibLeg 10/66; RejPs 199; RejJóz E8; RejKup b2,ſ3; O sądziech, z ktorych by się sprawiedliwość ludzka nie mieszkała, była miedzy pany i posły niemała zminka Diar 91; RejWiz 167; A teras co więcey mieſſkaſz? Wſthań á okrzći ſie Leop Act 22/16; RejZwierz 101; BibRadz Eccli 32/13; Goski A8; BielKron 304; Mącz 207a, 233a, 260a, 460c; IEſli ſye ktho iádem/ álbo ktorą trućiną záráżonym poczuie/ nátychmiaſt themu ma zábieżeć á nie mieſzkáć SienLek 155v, 43; 158v; RejAp 198; RejPos 163v, 205v [2 r.], [236]v, 244 [2 r.], 275 [2 r.]; BudBib 4.Reg 9/3; SkarJedn 386; KochOdpr C2v; KochPs 191; SkarŻyw 51, 244; MWilkHist C2; BielSjem 18; ArtKanc K12, T4v; ActReg 55; 74; GrochKal 20; muśiſz [...] zbáwić nas boiáźni/ zá czym my mieſzkamy/ Gdy daſz ſyná/ my w drógę záraz ſie vdamy. GórnTroas 41; WysKaz 7; BOG ćię tu żegnay/ bo mi pilno w drogę/ Mieſzkáć nie mogę. KlonFlis G2; SapEpit A3; KlonWor 22.

mieszkać do czego (2): cżytay ſobie ſam [...] inſze náznácżone mieyſcá/ boć ſie mnie do cżego inſzego ná ten cżás pożytecżnieyſzego mieſzka. CzechRozm 7; SkarKaz 120a.

mieszkać komu (3): OrzQuin O2v; A ták máło tego było w. m. potrzebá [...] mowić o tym ták ſpornie/ á mieſzáć pánu Koſtce/ iż wiele rzecży [...] nie powiedział. GórnDworz Bb8; CzechRozm 7.

nie mieszkać czemu (3): Diar 30; Saul áby ſie pogoniey nie mieſzkáło/ roſkazał [...]/ áby żadny nie iadł áż do wiecżorá BielKron 64v; RejZwierc 150v.

mieszkać co (8): Rzekł kupiec/ drogę mi mieſzkaſz BierEz A4; Diar 24, 46; BielKron 243. Cf »czasu nie mieszkać«.

mieszkać na czym (2): Magna fluminis mora interposita, Długoſmy ná przepráwowániu ſie przes rzekę mieſzkáli. Mącz 311b; SkarŻyw 403.

nie mieszkać w czym [w tym] (2): RejPosWiecz3 99v; A ták s pożytkiem Krolá rychło obieraymy/ Dla Páná Bogá proſzę nic w tym nie mięſkaymy. WierKróc A3.

mieszkać z czym (2): LubPs A5v; wziąwſzy ſuknią z śiebie dał iey vkázuiąc przykłádem/ ábyśmy z dobrymi vcżynkámi niemieſzkáli SkarŻyw 355.

[mieszkać z czym [= długo nie przynosić]: Miła kuchárko warz rychło/ [...] mięſzkaſz bárzo długo zrybámi. Wokabul 1539 H.]

cum inf (5): BielŻyw 150; dáli znáć Alexándrowi áby przyiechał po Dáryuſá. Nie mieſzkał Alexánder przyiecháć BielKron 125v, 124; KochPs 143; PowodPr 49.

Zaprzeczony imiesłów przysłówkowy w funkcji okolicznika: »nie mieszkając« (51), »nie mieszkawszy« (1) = bez zwłoki, bez ociągania, natychmiast [w tym: nic nie mieszkając (a. mieszkawszy) (18)] (52): BierEz E, L3v; OpecŻyw [80], 110v; BielŻyw 37, 124; LibLeg 10/146, 11/93v; 107v; RejPs 141, 199; RejJóz L2; Diar 57; BielKron 321v, 405, 409, 412v, 417; RejAp 19v; [Pan uźrzawszy] onę pokorę nędznice oney/ nic nie mieſzkawſzy/ [...] vzdrowił wnet ták ſrogi [...] vpadek iey. RejPos 256v, 163v, 180; RejZwierc 73v; BiałKaz M4; SkarJedn 134, 218; KochOdpr C4v; dotknąwſzj ſię ćiáłá dziećięćiá onego/ moc ſię Boża ziáwiłá/ iſz nie mieſzkáiąc ożyło. SkarŻyw 252, 13 [2 r.], 121, 166 [2 r.], [282], 286 (18); StryjKron 707; KochJez Bv; ActReg 13, 165; OstrEpit A3v; SiebRozmyśl F3v; PudłDydo A2.

Zwroty: »czasu nie mieszkać; mieszkać czas« = tempus traducere Mącz (2;2): ocoć trzebá pytay/ Iedno mi cżáſu niemięſzkay BierEz C; ZapKościer 1580/15v. Cf »mieszć a mudzić czas«.

»długo (nie) mieszkać« = demorari, nectere moras Mącz [szyk zmienny] (10): BierEz G4v; OpecŻyw 163v; RejKup Tv; LubPs A5v; BielKron 314; Move abs te moram, Poſpieſzay ſie/ nie mieſzkay długo. Mącz 233d, 233a, 244a, 311b; SkarŻyw 560.

»niewiele mieszkać« (2): Proſili potym Krolá/ áby [...] wyrok podał. Krol nie wiele mieſzkáiąc: Radbych był (powiáda) Ná zgodę wáſzę pátrzał KochOdpr C2v; KlonWor 49.

Szeregi: »nie mieszkać a kwapić się« [szyk 1:1] (2): RejKup v3; A thák nic nie mieſzkay á kwaṕ ſie do tey winnice Páná ſwoiego RejPos 61v.

»mieszkać a mudzić (a. trawić) czas« (2): traducere significat, Mieſzkáć á tráwyć czás Mącz 97a, 207b.

II. pf Opuścić, zaniedbać (1): żeby ſie nic nie mięſzkáło/ [...] obráliſmy ludzie w práwie Bożym y ludzkim vcżone/ ktorzy [...] o ich ſię wierze ták z ſtrony iedyney iſtotnośći Boſkiey/ y trzech Perſon/ iáko też z ſtrony cżłowiecżeńſtwá Páná náſzego Iezu Chryſtá/ y około śiedmi Sákrámentow [...] pilnie wywiádowáli. SkarJedn 314.

Synonimy: 1. być, obywać, przebywać, trwać, żyć; d. pozostawać, zostawać; f. obcować, towarzyszyć.

Formacje współrdzenne: domieszkać, namieszkać się, omieszkać, omieszkać się, pomieszkać, przemieszkać, wmieszkać się, wymieszkać, zamieszkać, zamieszkać się, zmieszkać; mieszkawać, omieszkawać, omieszkawać się, pomieszkawać, przemieszkawać, zamieszkawać, zamieszkawać się, zmieszkawać; mieszkiwać, omieszkiwać, omieszkiwać się, pomieszkiwać, przemieszkiwać, zamieszkiwać; przemieszkować.

Cf MIESZKAJĄCY, 1. MIESZKANIE, MIESZKANY

ZCh