[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Szymon Budny
tytuł:   Biblija
rok wydania:   1572


strona: kt

1:
grafika
2:
Biblia. To ieſt/ kśię=
3:
gi ſtárego y nowego
4:
przymierza/ z nowu
5:
z ięzyká Ebreyſkiego Grec=
6:
ſkiego y Laćińſkiego/ ná
7:
Polſki prze=
8:
łożone.
9:
grafika

strona: A2

grafika
1:
OSwieconemu ksią
2:
żęćiu y pánu Pánu Mikołáiowi Ra
3:
dzwiłowi Książęćiu ná Dubingach y Bierżach/
4:
Woiewodzie Wileńſkiemu/ Wielkiego kśięſtwá
5:
Litewſkiego Kánclerzowi/
6:
Stárośćie Mo=
7:
zerſkiemu Lidſkiemu y Boryſow=
8:
ſkiemu/ ꝛć: ꝛć: Pánu naſzemu
9:
miłośćiwemu.
10:
grafika
11:
S
Tárodawny á dobry ieſt oby=
12:
cżay Oświecone kśiążę a Panie naſz miło=
13:
śćiwy/ iż oni/ ktorzy iakie o rzecżach po=
14:
ważnych kśięgi álbo z dowćipu ſwego piſzą/ albo
15:
z ięzyká na ięzyk przekłádaią/
16:
zwykli ie wielkich
17:
ſtanow Pánom wprzod ofiárowáć/ á pod iych
18:
tytułámi miedzy ludzie wypuſzcżać.
19:
Y owſzem zacny Ewánieliſtá Lukaſz S: ſtatecz=
20:
nie ſię tego obycżaiu trzymał/ bo oboie kśięgi ſwo=
21:
ie/ to ieſt/ y Ewanielią y Dzieie Apoſtolſkie/ wy=
22:
ſokiego ſtanu cżłowiekowi/ ná imię Theofilowi/
23:
offiárował.
24:
Maiąc przeto y my tak iáſny z piſmá S: przykład/
25:
gdy te święte oboygá przymierza kśięgi z drukár=
26:
nie nieboſzcżyká brátá náſzego Maćieiá Káwie=
27:
czyńſkiego/ namieſtniká Nieswiżſkiego/ wycho=
28:
dziły/ Myśliliſmy ná to komubychmy ie naſłuſzniey
29:
offiárowáć mieli.

strona: A2v

1:
O tym tedy y myśląc y namowy cżyniąc/ ácż
2:
nam wiele zacnych oſob tego páńſtwá wielkiego
3:
kśięſtwa Litewſkiego ná pámięć przychodziło/
4:
ktorzy ſłowo Boże miłuią/ á zábobonow Sża=
5:
tańſkich nie rádźi widzą/ wſzakże wáſzey K:
6:
M: zacność ſnádnie v nas pierwſze mieyſce (prze
7:
wiele przyczyn) miáła.
8:
Nie ieſt bowiem rzecż táiemná/ iako waſza K:
9:
M: ſtátecżnie ſzcżere Boże ſłowo y zbor iego rad
10:
widziſz/ y aby był záchowan w pokoiu/ wſzelakim
11:
ſię obycżaiem oto przyczyniać racżyſz/ Co ſię ná on
12:
cżas po wáſzey K: M: doſyć znacżnie pokazało/ gdy
13:
ſię po śmierći ſławney pámięći Iego K: M: páná/
14:
Páná Mikołáiá Rádziwiłá Kśiążęćiá ná Olyce y
15:
Nieświżu. rć: rć: Wáſzey K.M. bratá/ á náſzego
16:
Miłośćiwego Páná/ niektorzy z ſłużebnikow
17:
Sżatáńſkich/ na zbor Páná Chriſtuſow tár=
18:
gnęli/ á on trapić y rozpraſzáć pocżynali.
19:
Bo wáſzá K: M: nic ſię na żadną rzecż nie oglą=
20:
daiąc/ on to zbor prze śmierć Iego K: M: Paná
21:
brátá Waſzey K: M: ſtrwożony y ośieroćiały/ bez
22:
omieſzkánia racżyłeś do obrony ſwey przyiąć/ á ie=
23:
mu w oney nie ledá iakiey trwodze dobrey otuchy
24:
dodáć/ Zácżym ſprzećiwnicy iego przedśięwzięćie
25:
ſwoie opuśćić muśieli/ Zaś wierni zá ták prętką o=
26:
bronę/ y zá tak możnego obrońcę Páná Bogá nie
27:
pomálu á ſłuſznie wyſławiali.
28:
Znácznie to ná on cżás á prętko Pan Bog oka=
29:
zał y wypełniał/ co przez proroká dawno zborowi ſwe=

strona: A3

1:
mu obiecał. gdzie mowi/ iż mu Panowie/
2:
(álbo krolowie) mieli być opiekuny/ abo wycho=
3:
wywáćielmi. Bo acż ſię niektorym ná on cżas zdá=
4:
ło/ iakoby iuż w páńſtwie Litewſkiem Chriſtus
5:
Pan y iego cżłonki/ żadney goſpody y żadnego o=
6:
piekuna niemieli/ prze to/ iż był Bog onego potę=
7:
żnego obrońcę/ Iego M. Paná brata Waſzey K:M:
8:
z tego żywotá wziąć racżył/ Lecż tedyż wſzyt=
9:
cy doználi/ że Radziwił nie vmarł/ ſkoro pan Bog
10:
Wáſze K:M: z ſteyże ſławney fámiliey/ y z temiż
11:
zacnemi Tytuły/ y z tákąż obroną pobudzić/ á má=
12:
łemu ſwemu y ſtrwożonemu ſtádu/ opiekunem y
13:
obrońcą dać racżył.
14:
Lecż nietylko tento krześćijańſki Wáſzey K:M:
15:
poſtępek wychwalánia ieſt godny/ ále to nade=
16:
wſzyſtko w Wáſzey K:M: ma być wyſławiano/
17:
że Waſzá K:M: raz dobrze pocżąwſzy/ toż zá łaſką
18:
á pomocą Bożą ieſzcże lepiey końcżyć racżyſz/ ſtate=
19:
cżnie wtym chwalebnym przedśięwzięćiu trwá=
20:
iąc/ á z obłędliwemi náukami/ y ziych náśladow=
21:
cámi żadney ſpołecżnośći niemaiąc/ wedle onego
22:
páná Chriſtuſowego ſłowa/ kto wytrwa áż do
23:
końcá zbáwion będzie.
24:
Day Pánie Boże aby tey ſtałośći Waſzey K:M:
25:
y inſzy Pánowie y wſzytcy wobec ludze náśládo=
26:
wali.
27:
Ale niewiele ſię báwiąc/ vważáliſmy Oświeco=
28:
ne Miłośćiwe Kśiążę ták wielką Waſzey K:M:
29:
wtym chwalebnym przedśięwzięćiu ſtátecżność
30:
y ku Bożemu ſłowu/ á ku iego zborowi chętliwą

strona: A3v

1:
miłość (bo inych na ten cżás Waſzey K:M: za=
2:
cnych godnośći nieprzypominamy) zá cżem vmy=
3:
śliliſmy te święte kśięgi znowu przełożone/ á zdru=
4:
kárnie nieboſzcżyka/ brátá náſzego (iako ſię wyżſzey
5:
pomieniło) wychodzące/ Wáſzey K:M: pánu ſwe=
6:
mu miłośćiwemu offiarowáć/ obnowić/ y pod mi=
7:
łośćiwą a łáſkáwą obronę poddać. Iákoż ie iuż
8:
Waſzey K:M: offiáruiemy/ y pod ſzcżęśliwym á
9:
zacnym imieniem waſzey K:M: miedzy wſzytkie
10:
narody ięzyká naſzego wypuſzcżamy: Máiąc zá to
11:
że tego vpominku wáſzey K:M: zálecać (iako więc
12:
w tey mierze poſpolićie cżynią) niepotrzebá. Sam
13:
to wáſza K:M: náſz miłośćiwy pan dobrze/ á łe=
14:
piey niż my/ wiedzieć raczyſz/ że z tym vpominkiem
15:
klenoty y wſzytkie tego światá ſkarby/ zro=
16:
wnáć niemogą/ ponieważ te to kśięgi nic ineo nie
17:
ſą/ iedno wyroki Bogá nawyżſzego/ a náuka ſyná
18:
iego prawdziwego/ ktorego on nam ná zbawie=
19:
nie dał y we wſzem ſłuchać koniecżnie roſkazał.
20:
Rácżże tedy Oświecone á miłośćiwe kśiążę/ ten
21:
ták chwalebny podárek od nas powolnych ſłużeb=
22:
nikow ſwych miłośćiwie á wdzięcżnie przyiąć/ y
23:
pod obronę ſwoię z weſołą twarzą przypuśćić/ iá=
24:
koż mamy zá to/ że Wáſzá K:M: iáko pan krześći=
25:
iáńſki/ á ſzcżyrość ſłowá Bożego miłuiący/ to wſzy=
26:
tko dla chwały Bożey/ y dla rozmnożenia praw=
27:
dy ieo S. á dla pożytku y poćiech i zborow ieo S: w
28:
tych kráinach założonych/ vcżynić będzieſz racżył.
29:
Zátym ſami śiebie y zwykłe á powolne ſłużby
30:
ſwe do miłośćiwey łáſki Wáſzey K:M: pilnie za=

strona: A4

1:
lecamy/ nic nie wątpiąc że nam Waſza K:M: miłośći
2:
wym Panem/ iáko zdawná ták y teraz/ á tym
3:
świętym kśięgam/ wáſzey K:M: przypiſánym/
4:
potężnym obrońcą/ przećiw wſzem nieprzyiaćio=
5:
łom prawdy/ być pewnie będzieſz racżył.
6:
Piſan na Vzdzie roku od národzenia ſyná Bo=
7:
żego/ 1572. Mieśiącá Cżerwcá 30 dnia,
8:
Wáſzey K: wielmożnośći. Páná
9:
náſzego miłośćiwego.
10:
Powolni ná wſzem ſłudzy.
11:
Hektor y Albrecht Kawiecżyńſcy.

strona: b

1:
Pobożnemu cżytelni
2:
kowi Symon Budny tych kśiąg tłu=
3:
mácż łáſki y pokoiu od Boga oycá naſze
4:
go y Pana Iezuſa Chriſta żąda.
5:
S
Luſzna rzecż cżytelniku łaſkáwy abych ći tu
6:
dał náprzod ſprawę co nas ktemu przywiodło
7:
że
8:
ſmy te święte kśięgi po onych pierwſzych Tłumá=
9:
cżoch (po Krakowſkiem y po Brzeſkich) znowu przełożyli.
10:
Ieſt bo ludzi niemało/ ktorzy ſię tey náſzey śmiáłośći dzi=
11:
wuią/ á drudzy ná nas zá złe máią y tę naſzę pracę/ álbo zá
12:
niepotrzebną/ álbo zá ſzkodliwą ſzacuią y ſławią.
13:
Maſz przeto wiedzieć/ iż gdy ták dziewięć lat Biblia Brze
14:
ſka zá nakładem ſławney pámięći/ Oświeconego Pana iego
15:
miłośći páná Mikołáiá Rádziwiłá Kśiążęćiá ná Ołyce y na
16:
Nieświżu/ rć rć/ wyſzłá/ tedy ácż iey práwie wſzytcy (iáko by/
17:
ło cżemu) radźibyli
18:
wſzakże wiele ſię ich ná wielkość á na ćię
19:
żar iey vſkarżało/ powiedáiąc że ſię znią trudno wozić/ á ie=
20:
ſzcże trudniey nośić. Ocżem wiedząc on dobrey pamięci
21:
mąż/ Pan Máciey Káwiecżyńſki ſtároſtá Nieświſki/ ſtarał
22:
ſię z wielką chęćią oto/ iakoby wtem zborowi Bożemu y w
23:
ſzem obywatelom tych páńſtw ięzyka naſzego mogł vſłużyć.
24:
Nad to y dla niedoſtátecznych ludzi/ maiąc ná nie baczność
25:
Chriſtiańſką. Bo wiele takowych/ ktorzyby byli radzi tęto
26:
Biblią Brzeſką cżytáli/ ále nie każdemu ſię zwieść mogłá.
27:
Vważywſzy to v ſiebie tedy onto mąż pamięci godny/ wſzy=
28:
tko ſtáránie ſwoie ktemu przedśięwzięćiu obroćił/ żeby to y
29:
dobrze y rychło wykonáno być mogło. Dlá cżego też y
30:
drukárnie przycżynił/ y pápiernią zbudował. Ná on cżás by
31:
ło kilká Synodow w Polſzcże Chriſtiańſkich/ ná ktorych nie
32:
ktorzy bráćia/
33:
pewne omyłki w Biblij Brzeſkiey obacży=
34:
wſzy (a zwłáſzcża na Sjnodzie Skrzynieńſkiem) miedzy bracią
35:
podáli/ gdzie też niektorym znás tenże Synod zlećił/ ábych=
36:
my wten przekład pilnie wezrzeli/ á coby ſię ku poprawieniu
37:
godnego być zdało/ żebychmy náznácżyli.
38:
Yákoż ſię nas te=
39:
go było kilká podięło/ ale niektorym/ á máło nie wſzytkim

strona: bv

Przedmowá
1:
praca/ ábo co ineo/ niedopuśćiło. Co gdy ſię oneodobreo cżło=
2:
wieká doniosło/ záraz wtem vżywał/ żebych mu do iego
3:
przedsięwzięćia prace ſwej niezbraniał/ ieſlibych co popráwić
4:
mogł.
5:
Lecż gdy przepátrowáć on to przekład y z nim ſamym
6:
pocżął/ ia zGreckim nowy Teſtáment znoſząc/ a on z Niemie=
7:
ckiem/ (bo wtem ięzyku był práwie biegły)/ a ſtáry teſtáment
8:
zEbreyſkiem/ tedy ſię wnet znacżnie pokázáło/ iż Brzeſcy tłu=
9:
mácże ſwey obietnicy doſyć nie cżynili.
10:
Bo na przodku/ abo w
11:
tytule iych nápiſáli/ że te kśięgi zEbreyſkiego/ abo iáko oni zo
12:
wą Zydowſkieo/ á zGreckieo przełożyli/ ale ſie iáwnie (iákom
13:
rzekł) pokazáło/ że jGreckieo y Ebreyſkiego na wielu mieyſcach
14:
chybili/ a máło ſię iych dokłádáli/ znać iż tylko z Laćinſkiego/
15:
á ktemu z Fràncuſkieo przekłádáli/ iako wnet na oko pokaże.
16:
Nád to znáć/ iż o ochędożną Polſzcżyznę nawięceyſię ſtáráli/
17:
zániedbáwſzy właſnośći rzecży Greckiey wnowem teſtámen
18:
ćie/ y wtych kśięgach ktore Apokryfámizowiemy/ (Bo y te
19:
po Grecku máło nie wſzytki piſáne)/
20:
Zániechawſzy też y E=
21:
breyſkiey wſtárem teſtámencie. Obaczywſzy my przeto iż
22:
tákie poprawowánie/ iakieſmy byli zacżęli/ więtſzą by nam
23:
pracę zádało/ niż nowe tłumacżenie/ dla tego opuśćiwſzy po=
24:
práwę/ a Paná Bogá ná pomoc wziąwſzy/ vmyśliliſmy zno
25:
wu obá zakony tłumacżyć.
26:
Wſzákże ia wiedząc do śiebie/ że
27:
z tak wiele śiły y w ięzykoch biegłośći/ iakieyby tá rzecż potrze
28:
bowáła/ we mnie nie było/ wzywałem do teo/ onych mężow/
29:
o ktorych lepiey niż o ſobie y rozumiałem y teraz rozumiem/
30:
proſząc áby dla chwały Bożey pracę tę ábo wſzytkę ná śię
31:
wzięli/ álbo by wżdy mnie rátowáli/ á zwłaſzcżá do kśiąg ſtá
32:
rego przymierza/ á to dla Ebreyſkieo ięzyká/ bez ktorego w=
33:
tey mierze nielza nic godnego y doſkonałego vcżynić.
34:
Lecż oni nalezli przycżyny/ ktoremi ſię wymowili/ á nie
35:
ktorzy miáſto przycżyn niechęć ſwoię powiedzieli.
36:
A tak choć to ciężkie brzemię było/ przedſię muśiałem ia iáko mogąc/ nieść/ ponieważ tak ochotnemu a zbożnemu o=
37:
nego zacnego męża żądaniu nielza ſię było wymowić.
38:
Zkąd
39:
każdy ſnádnie bacżyć może/ że tę pracę zá niewolą na ſię mu
40:
śiałem przyiąć/ To ieſt nie dla ſwego/ ále dla poſpoliteo poży=
41:
tku/ a zwłaſzcżá iż ſię godnieyſzy (iakom rzekł) tey prace zbra
42:
niali. Bo co niektorzy tę naſzę pracę zá niepotrzebną po
43:
Brzeſkiem y Krákowſkiem przekładzie powiedáć śmieią/
44:
te=

strona: b2

do czytelniká
1:
dy nietrudnoby mi pokázáć/ iż to bez rozſądku czynią/ á z=
2:
właſzcżá ieſzcze tego nie doznawſzy/ ani czytawſzy co gánią
3:
Naprzod tedy wiedz cżytelniku o Krákowſkiem przekłá
4:
dzie/ iż ieſt z Láćinſkiego dawnego vcżynion.
5:
O ktorem też to
6:
pewna/ iż on ktorykolwiek był tłumácż (bo ná Ieronimá nie
7:
ſluſznie to złożyli) tedy nie ze zrzodłá ięzyká Ebreyſkiego/ ále
8:
z przekłádu Greckiego kśięgi ſtárego przymierzá przetłumá=
9:
cżył. Rozſądzże teraz ſobie/ możeli to być takowy przekład
10:
doſkonały/ álbo nie.
11:
Záiſte ſam Ieronim piſze/ iż iáko pićie v
12:
traca ſmák by nalepſze było/ gdy ie ziednego nacżynia do drugiego/
13:
á z drugiego do trzećiego y do cżwartego przelewáią.
14:
tákże y przekład/ gdy iy nie zárázem z onego ięzyká cżynią/ w
15:
ktorem one kśięgi nápiſano/ ale przez drugi ięzyk bywa prze=
16:
puſzcżan/ niemoże być ſzcżyry ani doſkonáły.
17:
Nalepiey on wi
18:
dzi/ kto ſwemi á nie cudzemi ocżymá pátrzy. Acżkolwiek też nieradbym
19:
nicżyich niedoſtátkow ob-iawiał/ wſzákże mię
20:
do teo ći ktorzy mię ſtrofuią przymuśili. A ták oni naprzod
21:
niech ſię obacżą/ ktorzy ſię z Krakowſkich Biblij przechwá=
22:
laią.
23:
Niech ſię mowię onym wirſzom á w Pſalmie 131. przypá
24:
trzą/ tám naydą oſobliwy przykład/ po ktorem poznaią/ iá=
25:
ko y o innych mieyſcach máią rozumieć. Ták bo Laćińſki tłu
26:
mácż przełożył/ Si dedero ſomnum oculis meis/ et palpebris
27:
meis dormitationem/ et requiam temporibus meis rć.
28:
Ten zaś Krákowſki/ ták/ Ieſli przypuſzcżę ſen ná ocży moie
29:
á powiekam moiem drzemáć/ Y damli odpocżynek cżáſom
30:
moiem rć. Oto widziſz ná oko/ iáko ſię ięzyki mſzczą krzywdy
31:
ſwey nád temi co nimi gárdzą/ á bez nich do tłumáczenia pi
32:
ſmá świętego przyſtępuią. Słowo Láćińſkie Tempora/ ácż
33:
dwie rzecży znáczy/ to ieſt/ y cżaſy i ſkroni/
34:
wſzákże tu niemo
35:
że/ iedno ſkronie znácżyć/ bo tu wylicża cżłonki/ ktore
36:
odpocżywánia potrzebuią/ iako naprzod ocży/ potym powieki/
37:
więc y ſkroni/ że im niemiał dáć odpocżynienia/ áżby drze=
38:
wiey nálazł mieyſce ſkrzyni Bożey.
39:
Ieſt tego tam niemáło/
40:
iáko ono wpierwſzych kśięg: Moiż. w Rozdz. 24. Wnidz bło=
41:
goſłáwiony Pánie/ co miał przełożyć. Wnidź błogoſłáwiony
42:
páńſki/ iako też ono co Oleum/ oleiem przekłádá/ Vitis ma=
43:
cicá/ Domus fámilia/ miaſto tego coby miał przełożyć/ oli=
44:
wą/ drzewem winnym/ y domem/ y wiele tákowych/
45:
ále teo
46:
wſzego zbieráć y ſpiſowáć czáſu niemáſz/ y tobie ſię vprzykrzyć
cżytelniku


strona: b2v

Przedmowá
1:
Cżytelniku obawam. Wſzakże ieſzcże niektore mieyſcá przy
2:
piſzę/ gdzie ſię nie iedno Krákowſki tłumácż omylał/ ále mu
3:
też y Brzeſcy bárzo pomagáli.
4:
Tákie mieyſce maſz wpirwſzych
5:
kśięgach krolewſkich (ále te kśięgi Krákowſká Biblia trze=
6:
ciemi zowie) w Rozdz. 8. w wirſzu 64. Ktory wirſz Brzeſcy
7:
tłumacże tak przełożyli. Onegoż dniá poświęcił Krol puł
8:
ſieni. rć. Záś Krakowſki ták to przełożył/ Tego dniá po=
9:
święćił Krol połowicę śieni.
10:
Pátrz cżytelniku że ſię tu (iá=
11:
kom ći wyżſzey obiecał ná oko pokázać) iáwnie znácży. Iż nie
12:
z Ebreyſkiego/ ale z Łáćińſkiego przekładu nie iedno Kráko=
13:
wſki (ktory ſię wżdy ktev wprzedmowie ſwey przyznawa) a
14:
le y Brzeſcy tłumácże/ przekłádáli.
15:
Bo gdyby w Hywreyſki
16:
tekſt poglądáli/ nigdyby tak ſzpetnie nieſzwankowáli/ á z
17:
właſzcżá w tak máłey rzecży. Bo niemáſz ták wielkiego pro=
18:
ſtaka miedzy temi/ ktorzy ſię iákożkolwiek tym S. ięzykiem
19:
báwią/ ktorybý tych dwu ſłowek Chocy á toch nierozeznał.
20:
B ták przełożyli/ iákoby tám nápiſano Chocy/ áno znácżnie
21:
nápiſano/ Kiddáſz ha melech eth toch hachàcer. To ieſt/ Po
22:
święćił krol śrzodek śieńi. Bo á coby to było święćić puł/ albo połowicę śieni. Nie o połowicy to mowi piſmo/ ale ono tyl=
23:
ko dáie znáć. iż Salomon tylko wpośrzodku oney śieni cży=
24:
nił Ceremonie/ to ieſt nie znadworza/ ále wnątrz.
25:
Wiem
26:
co ie zwiodło/ Atoli iż Lácińſki tłumácż ták przełożył/ San
27:
ctificauit Rermedium atrij/ á náſzy Polacy zdáwná teo sło
28:
wá Medium za dimidium vżywáią/ ále bárzo omylnie. Bo
29:
medium á dimidium rozne maią znácżenia. Bo medium zná
30:
cży pośrzodek/ zaś dimidium połowicę.
31:
Iáko gdy mowimy/
32:
In medio eccleſiae/ nie rozumiećſię wpołowicy/ ále wpo=
33:
śrzod zboru. rć. Otoż teraz mowćie/ wy co náſzę pracę zá nie
34:
potrzebną ſzácuiećie/ nic po tem nowem tłumácżeniu. Doſyć
35:
ná Brzeſkiem/ ábo ná Krakowſkiem.
36:
A nie ieden ná tem śie
37:
dział/ A vcżeni ludzie to przekłádáli, rć: Ale ieſzcże tych v=
38:
cżonych pilnośći popatrzmy. Ták przełożyli wirſz 10. Rozd:
39:
18. tychże pierwſzych ksiąg krolewſkich. Gdy mu (to ieſt
40:
Achábowi) powiedziano iż ćię niemáſz/ tedy obowiązał przyśięgą
41:
kroleſtwá y narody/ iáko o tobie nie wiedzą.
42:
Tu też y nie
43:
właſnie/ y ktev nie krzecży przełożyli. Bo w tekśćie Hywrey
44:
ſkiem niekroleſtwá/ ále kroleſtwo (iedno) piſze/ tákże/ na=
45:
rod/ á nie narody. Boć też Achab/ álbo Ach-aw nie wła=

strona: b3

do czytelniká
1:
dał inemi kroleſtwy/ żeby ie przyſięgą obowięzował/
2:
/ gdyż ie
3:
dno iacy kroleſtwo Izráelſkie miał/ ále ſwoim poddánym
4:
ktore poſyłał do okolicżnych narodow ſzukać Eliaſzá/ kazał
5:
ná tem przyśięgáć/ iáko go nie nálezli. Opuſzcżam ine mno
6:
gie omyłki/ y te nie dla tegom przypomniał żebym ſię wtem
7:
ſtrofowániu kochał/ álbo tamte pierwſze przekłády gánił.
In prologo galeato.

8:
Nie day tego Boże/ Niech káżdy do domu Bożego co mo
9:
że przynośi/ iáko Ieronim mowi/ inſzy o przynośił złoto/ in
10:
ſzy śrebro/ inſzy miedz/ inſzy kamieńie drogie/ inſzy lepaky ſzerść
11:
Wſzego tego potrzebá byłá.
12:
Nie ganię przeto áni Brzeſkiego
13:
ani Krakowſkiego tłumácżenia/ ále co mogę to też ku chwa
14:
le Bożey przynoſzę/ á ktemu co mi Bog (choć wedle máłych
15:
dárow nie wiele) obiawić racżył/ wiernym podáię á tym/
16:
ktorzy ná náſz przekład ieſzcże go niecżytawſzy wołaią to ſkro
17:
mnie pokázuię/
18:
iż y z niego może wżdy być iakikolwiek poży
19:
tek. Co ieſli mnie wierzyć niechcą/ niechże wżdy ſamych tłu=
20:
macżow Brzeſkich poſłuchaią. Ták oni w Przedmowie do
21:
cżytelniká piſzą.
22:
Iśćieſmy nie tákowi/ ktorzybych my to twier
23:
dzić mieli/ iż tá náſża praca iuż ieſt ták doſkonàle wyprawio
24:
na/ żeby wniey więcey poprawy niepotrzeba/ á około ktorey
25:
niemogłby iuż żaden lepſzey prace ucżynić. Oto maſz iych
26:
ſamych wyznánie/ iż teo ſami oſwey pracy nierozumieli/ iá=
27:
koby iuż popráwy niepotrzebowáłá
28:
Y owſzem támże máło
29:
niżey/ proſzą/ áby ktokolwiek około tey iych prace ieſzcże y
30:
przez ſześć lat pilnośći ſwey nielitował/ ácż to oni tám o E=
31:
braizmiech (iáko ie zową)/ áby ie wklubę naſzego ięzyka przy=
32:
wieść) rozumieią.
33:
Ponieważ przeto ſami ſię do tego znáią
34:
że y ſobie wtem doſyć nie vcżynili/ ponieważ przyzywáią/ á
35:
proſzą o pomoc/ przecżże ma kto wołać/ niepotrzebá iuż le=
36:
piey? Grekowie mieli ſześć na Biblie tłumácżow/ á przed ſię
37:
wſzytkie chowáli/ ni iednym nie wzgárdzili/ wſzytki ſześć ná
38:
iedne kśięgi zwielką pracą y nakłádem przepiſowáli.
To ieſt przekład pirwſzy 70 tłumácżow drugi Akwilá/ Trzeći Symmachus/ cżwarty Theodocyon/ Piąty y ſzoſty nieznáiomy. 1. Kor. 14.

39:
A my
40:
teraz y trzećiego nie przypuſzcżámy? Láćinnicy też (oprocż
41:
Papieżá) iuż z Greki licżbą tłumacżów porownáli/
42:
my zaś
43:
ubożſzymi we wſzytko záwżdy być wolemy. Ano rozni tłu=
44:
mácże rozny pożytek chwale Bożey cżynią/ gdy ieden to le=
45:
piey/ a drugi ono obáczył/ y wypiſáł. Rozne ſą dáry duchá ś.
46:
iednemu to/ drugiemu owo/ Bog ob-iáwiá. Duchowie pro=
47:
rokow/ mowi Apoſtoł/ prorokom máią być poddáni.

strona: b3v

Przedmowa
1:
A cżemu też ták o duchoch tłumacżow mowić niemamy?
2:
Ale iuż też cżytelniku y náſzemu ſię przedśięwzięćiu przypatrz
3:
ktoregoſmy ſię przy tem tłumácżeniu trzymáli. Naprzod
4:
wiedz o tem/ żeſmy oto vśiłowali/ ábychmy nic nie przycży=
5:
niáli/
6:
áni vmnieyſzáli/ ále żebychmy ſłowo ſłowem wyrázili.
7:
Bo acż tákie tłumacżenie poſpolićie ſuperſtycią/ lub zbytnim
8:
do ſłow przywięzowaniem zową/ wſzakże nas ſam Bog tak o
9:
wey Superſtycyi vcży/ gdzie ták mowi/ nieprzycżyniſz kniev
10:
áni vybáwiſz od niego.
Moi. 13. przyp. 30.

11:
Także y Solomon przeſtrzega nas mo
12:
wiąc/ wſzelka powieść Boża (ieſt) wypławiona/ tarcza vfa=
13:
iącym w niem/ Nie przycżyniſz ku ſłowom iego/ aby nie prze=
14:
wiodł ná ćię/ á byłbyś poiman.
Mát. 5.

15:
Pan też Chriſtus niechce/ á=
16:
by y kryſká y namnieyſzy bukſztab z zakonu miał zginąć.
17:
A ták gdyby mi co inego przyſzło ſię tłumacżyć/ nie ſámeo
18:
Bogá ſłowo/ tedybym mogł nie ſłowo ſłowem/ ále rzecż rże=
19:
cżą wyráżáć/ ále ták ſtráſzne powieśći tłumácząc ochędoſtwá
20:
mowy ſzukáć/ niebezpiecżna rzecż ieſt.
21:
Mamy ná wzor A=
22:
poſtoły święte/ iako oni vczćiwie á wiernie piſmo ś. przywo
23:
dzili wſwoich liśćiech. rć. A teć ſą przycżyny mego/ ták pro
24:
ſtego a grubego tłumácżenia/ to ieſt/ żem ſię ták bárzo ſłow
25:
trzymał.
26:
Wſzakże iż mowá Hywreyſka ma ſwoie przyzwoi
27:
tośći/ że gdyby ſłowo ſłowem było przełożone/ nie iedno by
28:
ſnać nikt nierozumiał/ ale by co przeciwnego rozumiał/
29:
y przeto muśiáłem niegdzie rzecż rżecżą/ nie licząc ſłow/ wyrá=
30:
żáć/ a przedſię ná kraiu znácżyłem/ iáko właſnie ona rzecż
31:
brzmi w Ebreyſkiem ięzyku. Zachowałem też to/ iż gdzieby
32:
iakiego ſłowá wyrozumienie potrzebowało/
33:
ábo bybezniego
34:
wnáſzem ięzyku być niemogło/ tedym ono ſłowo przyſádzał/
35:
ále ták/ że ie káżdy może znáć. Bom ie owemi kryſkami okre=
36:
ſzał/ ktore po Grecku/ parentheſes zowiemy.
37:
A ták pámię=
38:
tay ná to proſzę czytelniku/ gdzie vyzrzyſz teto parentheſes ()
39:
ábyś wiedział/ iż onego ſłowá/ albo y do kilka ſłow/ ktoreby
40:
kolwiek nimi były okreſzone/ niemaſz w tekście Hywrey=
41:
ſkiem/ ábo ieſli w Nowem teſtámenćie/ tedy w Greckiem.
42:
To też czytelniku chciey wiedzieć/ iżeſmy nie iedno teo przy
43:
ſtrzegali/ áby káżde ſłowo właſnie było ſłowem wytłumáczo
44:
ne ále nád to/ áby one właſne ſłowá/ tąż ſpráwą/ álbo tem=
45:
że porządkiem w naſzem tekśćie ſzły/ ktorym wkśięgach Hy
46:
wreyſkich idą.
47:
Acż lepak niegdzie nie mogło to ták iść/ á wſzak

strona: b4

do cżytelniká
1:
że to rzadko znaydzieſz/ gdzieby inacżey było. Przeto każdy
2:
z tąd bácżyć może/ iż choćby inſzego pożytku ztego naſzego
3:
przekłádu nie było/ tedyby przedſię y tym iednym nie trzebá
4:
gárdźić.
5:
To ieſt/ iż z niego práwie á doſtátecżnie może każdy
6:
wiedzieć/ ktorym porządkiem ſłowá w Hywreyſkich Bibli=
7:
ach idą. Nad to y tegoſmy (ile z nas być mogło) przyſtrzegáli/
8:
żebychmy ſłowá Hywreyſkie wſzędźie iednako tłumacżyli.
9:
Co ieſli gdźie znaydźieſz roznicę/ tedy tego nie może być wiele.
10:
Mimo to wiedz/ iż gdzie ktore ſłowo/ álbo wirſz/ rozno tłu=
11:
macże/ bądź żydowſcy Rábinowie/ bądz ktorzy inni/ tłumá=
12:
cżą/ tedy tákową niezgodę po ſtronach znácżyliſmy.
13:
Oneo
14:
ſię też tu opuſzcżáć niegodźi/ iż tu znaydźieſz kilká ſłow no=
15:
wych od nas zá niewolą wynáleźionych. Iáko ſą/ Offiarnik
16:
albo Offiárownik/ napłetek/ całopalenie/ To ieſt/ co inſzy ka=
17:
płanem zową to ia offiarnikiem.
18:
To dla tego/ Bo gdy pro=
19:
ſtak ſłyſzy o ktorem z onych świętych/ iáko o Sámuelu/ álbo
20:
o Zácháriaſzu/ áno go kápłanem zową/ tedy domnima/ że to
21:
tacy kápłańi byli/ iakowi teraz kaplani Rżymſcy/ gdyż ſą ro
22:
znieyſzy niż dzień z nocą.
Koen słowo Hywreyſkie znácży teo kto offiáry ſpráwuie/ ále od służenia ma imię.

23:
A tak wolałem Offiárnikami ony
24:
święte Koeny zwáć/ niż taki błąd ſtwierdzać. Wſzákże nie=
25:
trudno to ſłowo y proſtakom wyrozumieć. Bo ieſli onego
26:
ſłuſznie pápiernikiem zowiemy/ kto papir robi á cżemu też o
27:
nego offiárnikiem nie nazwać/ kto offiary ſpráwował?
28:
Co ia lepák napłetkiem zowę/ to poſpolicie nie obrzezá=
29:
niem zową/ ále bárzo nie krzecży. Z oney to hiſtoryey możeſz
30:
wyrozumieć/ ktorą opiſuie Rozdz. 18. pirwſzych kśiąg Sá=
31:
muelowych. Tám piſze/ iż Saul máiąc waśń ná Dawidá y
32:
chcąc go o gárdło przypráwić/ roſkazał mu ták mowić/
33:
Krol
34:
niepotrzebuie inego wiáná corce ſwey/ ktorą chce dać zá ćię/
35:
chyba ſta napłetkow. Pátrzayże/ iż ſię to ſłowo tu niezgodźi/
36:
ktorym oni przekłádáią/ to ieſt Nie obrżeſká/ Bo támże pi=
37:
ſze/ iż Dawid iáchawſzy ná Peliſztymy wbił ich dwie śćie mę=
38:
żow y przyniosł iych nieobrzeſki.
39:
Ale á iákoż ie miał przynieść
40:
nie obrzázawſzy? Iużći to muśiąły być obrzeſki/ Lecż y obrze
41:
ſkámi iych nielza názwáć. Bo gdzie Bog roſkázuie Awráhá
42:
mowi/ obrzezowáć te to napłetki/ á iákoż ie názwać obrzeſka
43:
mi/ gdyż ieſzcże nie były obrzázáne?
44:
Bo ſłowo Hywreyſkie Ar
45:
lá/ tákże Greckie Akrowiſtia/ y Láćinſkie praeputium/ nie od
46:
rzázánia imię máią/ przeto y náſze ma ſię Etymologią/ z kto=
47:
rymkolwiek ięzykiem z tych trzech zgádzać.

strona: b4v

Przedmowá
1:
Cáłopalenie inſzy tłúmácże paloną offiarą zową/ ále nie
2:
práwie y to krzecży/ bo káżda offiará bywáła palona. iedno
3:
wtem rozność byłá/ że inſze bydlę wſzytko/ okrom tylko ſko=
4:
ry/ palono/ inſzego lepak bydlęćiá tylko łoy palono.
5:
to ieſt/
6:
gdy ie zá grzech/ álbo zá wyſtęp/ álbo/ dzięki cżyniąc za iakie
7:
dobrodzieyſtwo czyniono. Przeto co po Hywreyſku Hola/ a
8:
po Grecku Holákáwſton zową/ tom ia zgadzaiąc ſię z Greki
9:
názwał po Słowieńſku cáłopaleniem.
10:
A przecżbychmy nie mie
11:
li v nich bráć ſłow/ ponieważeſmy z nich poſzli/ y owſzem nic
12:
ineo iedno Słowiánie ieſteſmy? Aza lepiey inſzy cżynią/ kto
13:
rzy ſwoią rzecżą wzgárdziwſzy/ v Niemcow/ albo v Wło=
14:
chow ſłow pożycżaią?
15:
Iako ná oko widzimy/ iż niektorzy wo
16:
lą świecznik zwać z lichtarzem/ tło pawimentem/ miłośierdzie
17:
iáłmużną. rć. Zá cżym náſz ięzyk on przed láty tak zacny
18:
że go y ſam Papież zgánić nie śmiał/ bárzo z chodzi/ á Láciná
19:
lub Włoſzcżyzná z Niemcżyzną moc v nas biorą/
20:
ták iż
21:
iuż v ſądow ziemſkich ná poły po Lacinie/ á v ſądow mieyſc=
22:
kich ná poły po Niemiecku mowią. Co nie przeto mowię. że=
23:
bych ięzykom ganił/ ále żebychmy ſwoim właſnym a przy
24:
rodzonym nie gárdzili. A ták iuż máſz tego przyczynę/ cże=
25:
muſmy niektore ſłowá nie zwycżayne kładli.
26:
Co ieſli ná tem
27:
komu mało/ niechże mi powie/ cżemu nam to nie ma być
28:
wolne/ co innym narodom wolno? Zaiſte Ieronim piſze/ iż
29:
oni 70 tłumacże/ ktorzy na żądánie krolá Aegyptſkiego Pto=
30:
lomeuſa: zákon Boży z ięzyka Hywreyſkiego na Grecki prze
31:
łożyli/
32:
ſłowo EWDOKIA wymyślili/ żeby ono ſłowo Hy=
33:
wreyſkie RACON nim wyrázili/ Ciż y owo ſłowo Apokáli
34:
pſis wynálezli/ y Trichapton: V Láćinnikow lub v Rzymian
35:
iż też ſłow przycżyniano/ á zwłaſzcżá gdy kto co z Greckiego
36:
ięzyka przekłádał/ iáwno z Cicerona y z Quintilianá.
37:
To też
38:
pewna/ iż onego ſłowa Propitiatorium v żadnego Láćinſkie
39:
go piſarzá nie náydzieſz/ á prżedſię ie tłumácżowi Láćinſkiev
40:
wolno było zmyślić/ y do Biblij włożyć. rć. Y owſzem temi
41:
cżaſy Sebeſtián Káſtálion przekłádáiąc Biblią ná Lácinſki
42:
ięzyk/
43:
wymyślił nowe ſłowo Deaſter to ieſt Bożyſzcże/ álbo
44:
báłwan. O onem zacnem mężu Mar. Lutherze powiedá=
45:
ią y Sleydan piſze/ że ięzyk ſwoy przyrodzony (pewnie wy=
46:
náydowaniem niezwycżaynych ſłow) wielce rozſzyrzył.
47:
O Kárle wielkim Ceſarzu/ hiſtorykowie świadcżą/ iż gdy

strona: c

do czytelniká
1:
ná on cżás niemieli Niemcy czem zwáć y mieśięcy y wiatrow
2:
tedy iym on wymyślił nowe miáná. Lecż my ná opak po=
3:
ſtępuiemy. Pierwey bo mieliſmy cżym zwáć wiatry/ iáko ſtáre
4:
kśięgi Słowieńſkie/ ná oſtátek rżeki/ miáſtá y krainy
5:
świadcżą/ teraz tego wſzego niemamy/ ani znamy.
6:
Ná o=
7:
ſtatek ieſli ſię nam nowych ſłow wynáydowáć niegodziło/ a
8:
przecż ſię Brżeſkim tłumacżom godźiło? Záiſte oni naprzod
9:
pocżęli vżywać owych ſłow założnicá/ nauſznicá/ ktorych y
10:
ia vżywam/ ponieważ właſnie ie z Láćińſkich ſłow Concu=
11:
bina á inauris wymyślili.
12:
A te ktorem ia też wynálazł
13:
cżemuby nie właſne były? Co ſię tknie Polſzcżyzny żebyś y
14:
o tem wiedźiał/ wiem iż naſzy Polacy poſpolićie oney krainy
15:
mowy w piſaniu vżywaią/ zktorey kto rodem. Lecż ia nie=
16:
trzymałem ſię tego zwycżaiu/
17:
Bo ponieważ ſię to nie iedney
18:
ktorey kráinie/ ábo powiátowi/ ále wſzem przekłádáło/ przeto
19:
też żadnemi właſnośćiámi mow nie brákowaliſmy. Znay=
20:
dzieſz tu ſłowa wielgopolſkie/ znaydźieſz Krákowſkie/ Má=
21:
zowieckie/ Podláſkie/ Sendomirſkie/ á bez máła y Ruſkié.
22:
Głupſtwo to ieſt mową iedney kráiny gardzić/ á drugiey
23:
ſłowká pod niebioſá wynośić/ cżemu nie wſzech rádſzey ziem
24:
naſzych ſłow vżywamy/ gdyby iácy nie nazbyt grube były?
25:
Zaiſteby ſię ták wrychle ięzyk náſz nieiáko rozſzerżyć mogł/
26:
ktory iuż teráz bárzo zmáláł.
O tem maſz w Kronice/ Iż Pápież ſámym Słowiánom dopuśćił Ceremonie ſpráwowáć ięzykiem iych właſnym/ to ieſt náſzym.
II Czytay Ieronimá ná 16. Roz: Ezech: Záś na liſt ku Gálátom. y Erázm: w prżypiſku: ná 1 rozd: Efez:

27:
Właſne imioná mężow/ bia
28:
łych głow/ miaſt/ y innych rzecży/ radbym był ták kładł iáko
29:
ſię w kśięgach Hywreyſkich cżytáią/ to ieſt miáſto Noego Noáchá/ miáſto Abráhámá/ Awráháma/ miáſto Moiżeſza
30:
Moſzechá/ miáſto Ieruzalem Ieruſzalaim/ rć:
31:
Lecż rozumia=
32:
łem temu żeby to proſtakom przykro/ nie iedno dziwno/ by=
33:
ło. A ták tego przyſtrzegałem/ żeby otote imioná znáiome á
34:
znácżnieyſze ták iáko zwycżay nieśie były záchowáne/ záś nie
35:
ták znaiome/ ták ſą położone iáko ie Zjdowie tutecżni piſzą y
36:
cżytáią/
37:
iáko ſą Ach-aw/ Chyzkijahu/ Choryw/ Checron/ Cád
38:
dok/ Cyion/ rć. miáſto tego co poſpolićie mowią y piſzą. A=
39:
chab/ Ezechiaſz/ Horeb/ Hezrom/ Sádok/ Sion. To też=
40:
przytym czytelniku wiedz/ iż wſzytkich imion właſnych bądz
41:
męſkie/ bądz niewieśćie/
42:
bądz miaſt/ álbo ziem/ álbo wśi/
43:
álbo gor/ álbo rzek/ rć: wſzytkie á wſzytkie ták iák o náſze Pol
44:
ſkie ná końcu ſchylam/ to ieſt/ iáko Grámmátykowie mo=
45:
wią deklinuię ie/ smieſzna bo rzecz ieſt y wątpliwa mowá

strona: cv

Przedmowá
1:
bywa bez takiego deklinowania.
Rozdz. 2.

2:
Wezm na wzor ono co v
3:
Marká ś: wedle Brzeſkich tłumácżow/ ták cżytaſz/ vyzrzał
4:
Lewi ſyná Alfeuſzowego/ rc. Záiſte ten kto tylko Polſką rzecż
5:
mowi/ inácżey tych ſłow rozumieć niemoże/ iedno iż nieiáki
6:
cżłowiek/ ktoremu imię Lewi/ vyzrzał iákiegośći cżłowieka/
7:
ktory był ſynem Alfeuſzowym.
8:
Przeto áza nie dáleko lepiey
9:
y właſniey było ták przełożyć/ A gdy ſzedł (Jezus) dáley/ vy=
10:
rzał Lewiego ſyna Alfeuſzowego? Rozumiem temu/ z kąd
11:
to uroſło/ átoli to oni miedzy nas wnieśli/ ktorzy w ſzkołach
12:
vſłyſzáwſzy/ omnia nomina Hebrea/ ſeu barbara/ eſſe in
13:
declinabilia/ domnimáli/ ábyto ták było y w náſzem ięzyku/
14:
Lecż náſz ięzyk dáleko ma inſzy á rozny ſpoſob mowienia od
15:
Lácinſkiego/ przeto też on kánon/ álbo práwidło/ niema nic
16:
do naſzey rzecży. rc. A ták nic nam do Láćinſkich reguł/
17:
wſzytkie ſłowá by niewiem iákiego ięzyka/ my możemy y ma
18:
my deklinowáć/
19:
to ieſt końcá iych náchyláć/ onego ſłowá ſy=
20:
lab przyczyniáiąc/ álbo oſtáneczną odmieniáiąc. Bo bez tá=
21:
kiego náchylánia nie może być znáczna (iáko ſię iuż rzekło)
22:
mowá náſza/ iakoś też tego y wzor w Brzeſkiey Biblij ná o=
23:
ko bacżył/ á teraz ieſzcze w Krakowſkiey obácż.
24:
Ták tám=
25:
maſz w pirwſzych kśięg. Moiż. ná pocżątku iakmiarz Rozd.
26:
27. Y wezwáł Ezau ſyná ſwego ſtárſzego/ á rzekł do niego/
27:
Y tego inacżey rozumieć nielza/ iedno iż Ezaw/ wezwał do
28:
ſiebie ſyná ſwego/ ále nie to piſze Moiżeſz/
29:
y owſzem to on dá=
30:
ie znáć/ że Ezawá/ álbo rádſzey Heſawa wezwał Izáhak. Y
31:
dwie rázem tu omyłki/ popełniaią tłumácże/ iedna iż Ezaw=
32:
trzemá ſyllábámi piſzą/ druga iż tego ſłowá nie náchyláią ál=
33:
bo nie deklinuią/ Bo ácż ták łacinnicy piſzą Eſau/ ále to dla
34:
niedoſtátku dziáłáią/
35:
to ieſt iż W litery niemáią/ przeto miá
36:
ſto niey V piſzą/ wſzákże ták cżytáią iáko gdyby Polak Ezaw
37:
cżytał. Przypátrzże ſię ieſli to imię Eſaw nie tegoż ſpoſobu
38:
ieſt/ iáko v nas Stánisław/ Wacław/ Iároſław/ rć:
39:
Iáko prze
40:
to nie mowimy/ wezwał ociec Stánisław/ álbo Wacław ſy=
41:
na ſweo/ ále wezwał oćiec Stániſłáwá ſyná ſweo/ ták też ma
42:
my mowić. Wezwał Izáhák Heſawá ſyná ſwego. Tákże y o
43:
no támże v Moiżeſzá w Rozdz: 2 wtorych kſiąg/ niewiedzieć
44:
co ieſt/ gdźie ták tenże przekłada/
45:
Wziął ſobie (Moiżeſz)
46:
Seforę za żonę. Ona mu porodźiłá ſyna/ ktorego názwał
47:
Gerſon. Drugiego porodźiłá/ ktorego nazwał Eliezer rć. Tu

strona: c2

do cżytelniká
1:
ſię nic innego znácży/ iedno iż ſynowi Moiżeſzowemu pirw=
2:
ſzemu/ dał imie iakiśći Gerſon/
3:
á drugiemu Eliezer. Ano nie
4:
Eliezer/ áni Gerſon/ názwał imioná onym ſynom/ lecż ſam
5:
Moiżeſz názwał pirworodnego ſyná Gerſzomem/ á wtorego
6:
Elihezerem.
7:
O Rozdzialech też cżytelniku na krotce rácż wiedzieć/ Na=
8:
przod iże Krákowſki tłumácż Cáputámi/ á Brżeſcy Ka=
9:
pitułámi zową/
10:
to mi ſię by namniey niepodobáło. Bo Ka=
11:
pitułá/ ſą kſiężá kánonicy/ Caput lepak ieſt ſłowo łaćińſkie/
12:
A ták wolałem ie Rozdziałámi zwáć/ acżciby y ná tem nic/
13:
choćbychmy ie z Greki y z Láćinniki głowámi zwáli.
14:
Druga
15:
znaydzieſz tu w tem náſzem tłumácżeniu niemáło tákich roz
16:
działow/ ktore ſię nie tam zácżynáią/ iáko w inych Bibliach
17:
tego dałćibym tu doſtátecżną ſprawę/ áleby ſię przedłużyło/
18:
teraz na tem przeſtań/ iż ſię to nie beż wielkich przycżyn zſtá=
19:
ło.
20:
A ktemu y to wiedz/ żem ich máło wedle ſwego zdánia od
21:
mieniáł/ lecż nawięcey ná przeſtrogi ludźi vcżonych/ iáko E=
22:
rázmá/ Lutherá/ Kálwiná/ Káſtaliona/ Bezy/ y inych tako
23:
wych/ vcżynićiem to muſiał.
24:
A to maſz o Kſięgach ſtarego
25:
przymierza/ bo o nowem teſtámenćie inſzego cżaſu (ieſli nas
26:
Bog záchowa) doſtátecżnąć ſprawę dámy.
27:
Go ſię tknie kſiąg/ ktore Apokryfami/ to ieſt kryiomemi/
28:
zową/ około tych ácżem nie ták dálece/ iáko około gruntow/
29:
nych prácował/
30:
wſzákżem ie z pilnoscią przeizrżał/ á wedle
31:
Grecſkich ksiąg (Melánthonowego wydania) cżego było
32:
potrzebá/ popráwiłem. Bo ma ſię prawdá mowić/ że oni mi=
33:
li Brzeſcy tłumácże/ ácz w Grecſkim ięzyku nie ládá iako by=
34:
li vcżeni/ wſzákże znać to po iych przekładźie/ iż cudzemi ocży=
35:
má pátrzyli.
36:
A iż prawdę mowię/ doznáſz tego z wierſzyká/
37:
7. Rozdz. 8. kśiąg ktore mądrośćią zową Tak iy po Grecſku
38:
nápiſano. Kae ei dykaeoſynin/ agapa tys/ hy poni tawtys
39:
eiſyn aretae. To oni ták przełożyli Ieſli kto miłuie ſpráwie=
40:
dliwość/ iego prace ſą cnotliwe.
41:
Iákoby rzekli/ onego cżło=
42:
wieka ſą prace cnotliwe/ ktory miłuie ſpráwiedliwość. Ale
43:
Grecſkie ſłowá dáleko inſzą rżecż brzmią/ to ieſt właſnie prze
44:
kładaiąc. A ieſli kto ſpráwiedliwość miłuie/ práce tey ſą cno
45:
ty.
46:
Oni miáſto tey nápiſali iego/ iakoby też z męża niewiaſtę
47:
vcżynili. Patrżayże co ie omyliło/ átoli łaćińſkie ſłowo Huius/
48:
Bo ieſt tak nieznácżne/ iż ſię zgodźi nim mowić/ iáko o mężu
ták y


strona: c2v

Przedmowá
1:
tak y o niewieście.
2:
Lecż Grecſkie ſłowo tawtys/ nikomu ſię
3:
nie zgodzi/ iedno biáłej głowie/ a tem rzecżam o ktorych ták
4:
mowiemy/ iáko o niewiáſtach. Bo gdyby ſię to o mężu tu rozu=
5:
miało/ tedyby nie tawtys/ ále áwtu napiſano.
6:
A toć to
7:
ieſt comći wyżſzey obiecáł cżytelniku/ pokázáz iż z Lácińſkiego
8:
przekładáli. A nierozumiey żeby tylko ták Apokryfa przekłá
9:
dáli/ Veyzrzy iácy do 18. Rozdz: wtorych kſiąg Moiżeſzo=
10:
wych/ Ták tám wtory y trzeći wirſz prżełożyli/ y Krakowcży
11:
cy/ y Brześćiánie.
12:
Wziął z ſobą (Ietro) żonę Moiżeſzowę/
13:
ktorą on był odeſłał/ y dwu ſynow iego rć. Tu téż káżdy ná o
14:
ko widzi/ iż nie z Hywreyſkiego (iáko w tytule Biblij piſzą)
15:
ále z Láćińſkiego przekłádáli.
16:
Bo ták to ná łácińſki ięzyk prze
17:
łożono/ Tulitque Ithro ſocer Moſis Sephoram (álbo Sip
18:
poram) vxorem Moſis/ poſtquam romiſerat eam/ et duos
19:
filios eius. Dobrze to przekłádaią/ ále náſzych Brześcian ſłow
20:
ko Eius bárzo omyliło. Bo Eius znacży y iego y iey/
21:
Lecż
22:
w piśmie Hywreyſkiem znacżne ſą affixa (iako ie zową) ma=
23:
ſculiná/ znácżne też affixa foemininá. Tu zaiſte ieſt affixum
24:
foeminum. Bo nie piſze Banaw/ ále Baneiah/ to ieſt/ nie
25:
piſze tu/ Wźiął Ithro ſyny iego/ ale ſyny iey.
26:
Częſto ſię im te=
27:
go bárzo tráfia y wprzekłádániu kſiąg ſtárego prżymierża/ iá
28:
ko maſz v Ezaiaſzá w Rozdziále 60. rć: Bo tám mowią iáko o
29:
męſzcżyznie/ gdyż Iſaiaſz iako o niewieśćie mowi przez wſzy=
30:
tek rozdział/ ale ſię do Apokryf náwroćmy.
31:
Wtychże kſięgach Mądrośći w Rozdziale oſtánecznem w
32:
wirſzu 18. ták przełożyli. Ziemſkie rzecży odmieniáły ſie w wo
33:
dne/ a pływaiące odmieniały ſię wziemię. Y tu ſię dźiecinnie
34:
tákże z Lacinſkiego omylili/ nie weyzrzawſzy do zrzodeł Grec=
35:
ſkich.
36:
Bo Lácinnicy ták przekłádaią.
37:
Et natántia tanſibant in terram. Bo to poniekąd rzecż wątpliwa/ ponie=
38:
waż in terram/ może ſię przełożyć/ álbo ná ziemię/ álbo wzie=
39:
mię. Lecż gdyby byli weyzrzeli do Grecſkiego/ ſnadnieby by=
40:
li obacżyli/ iż nielza przełożyć wziemię/ ále tylko ná źiemię/
41:
áby
42:
ſię ták rozumiáło/ iż rzecży/ álbo zwierzętá pływáiące/ wy=
43:
chodźiły ná ziemię. Bo w Grecſkim nie piſze/ eis tyn gin/ ále
44:
epitys gis. A ktemu y ſłowo Metowaenen/ niemoże znácżjć
45:
odmieniáły ſię/ ále właſnie wyſtępowáły álbo wyłáziły/ lub
46:
wyprowádzáły ſię ná źiemię.
47:
Ieſt tákowych omyłek barzo wiele/ ták iż nigdybym temu nie wierzył/ żeby ták oni ludzie

strona: c3

do cżytelniká
1:
vcżeni mieli ſię mylić/ gdybym ſam tego nie doznał. Ktoby
2:
temu nie wierzył/ niech cżytá Siráchá Rozdział 21 wirſz 27.
3:
y wirſz 32.
4:
Indzie nie właſnie/ indzie nie krżeczy/ indźie prze
5:
ſtępowáli/ iáko w Rozdziale 37. w wirſzu 9. Indzie wątpli=
6:
wie położyli/ iáko w Rozdziale 30. w wirſzu 20. Indzie po
7:
Niemiecku/ iako o Zuzánnie w wierſzu 44. wyſłuchał głoſu
8:
iey. Indzie też po Lácinie iáko w kſięgach Machábeyſkich 1
9:
Rozdz: 9. w wirſzu 52.
10:
y miaſto Bethſuram opráwił/ miaſto
11:
tego co było nápiſáć/ y miáſto Bethſurę oprawił/ Támze w
12:
wirſzu 14. zoſtáli w Bethſuram. Ono oſobliwá w 1 Mácha:
13:
16. w wirſzu 2 Iſráel bywáło wybáwione. Wiem że w-ięzy=
14:
ku Hywreyſkiem/ to ſłowo Izrael/ gdy znacży ziemię Izra=
15:
elſką/ tedy bywa ták oniem mowá/ iáko o niewieście/ albo o
16:
ziemi (in foeminino)
17:
ále żeby też oniem ták mowić/ iáko o by
18:
dlęćiu/ álbo iako o dziećięćiu (in neutro) tego ieſzcże nigdy
19:
nieſłychałem v Polakow. Ale iż ſię w ob-iawianiu cudzych
20:
vſterkow (iákom wyżſzey mowił) niekocham/ przeto rad
21:
ná ten cżás dam innem omyłkam pokoy/
22:
to lepak dla dwu
23:
przycżyn przypomniećiem muſiał. Naprzod aby ći náſzy (kto
24:
rzy ieſzcże ſą żywi) Brzeſcy tłumácże/ tego ſwego przekłádu
25:
poprawili/ á druga/ iákom y przedtem rzekł/ aby ſię ci moi
26:
ſprzećiwnicy/ co moię pracę/ ieſzcże/ iey nie doznawſzy/ ſzcży=
27:
pią/ á zá niepotrzebną oſądzáią/ obaczyli.
28:
Niech rádniey ta=
29:
kowi omyłki moie poznácżywſzy/ mnie ie pokażą/ á ia/ będzie
30:
li co zdrożneo/ zchęćią popráwię/ álbo wżdy iaką przeſtrogę
31:
vcżynię y wypuſzcżę/ á iym zá pracę y za dobrodzieyſtwo ta=
32:
kie/ ſzcżyrze (da Bog) podziękuie.
33:
Ieſt bowiem to rzecż pew=
34:
na/ iż káżdy cżłowiek ſnádnie ſię bárzo omyla/ y owſzem nie
35:
podobieńſtwo żebym ſię y ia omylić wczem niemiał/ gdyż wi=
36:
dzimy ná oko/ iako ſię bárzo y wielcy á mądrzy ludzie potyká=
37:
ią. A coſz ia proſtak y nieuk niemiałbym ſię wták wielkiey á
38:
trudney rzecży omylić/ ſpotknąć/ y vpaść?
39:
A zwłaſzczá iż ſię
40:
to wſzytko zárázem y przekładáło y drukowáło. Bo cżeſtego
41:
pomykania/ álbo powłacżania/ chorob/ y innych krzyżow/
42:
ktoremi mię Bog (wtey pracy) náwiedzáć racżył/ nie wſpo
43:
minam/ ktore mi iednák niemáło do tego przeſzkadzáły.
44:
A tak o káżdem pobożnem tuſzę/ iż gdzieby się co zdrożnego
45:
znáchodziło/ nie będzie mi mieć zá złe/ ále mię bráterſkie prze
46:
ſtrzeże/ álbo ſam znowu przełoży y popráwi/ cżego nie tylko

strona: c3v

Przedmowá
1:
mu zayrzeć niebędę/ álebym y owſzem z tego Boga nie leda
2:
iako chwalił.
3:
A ponieważ to ták ieſt/ poniewáż o przeſtrze
4:
żenie żądam/ a pod ſtrofowánie ſię káżdemu/ bądz bratu/
5:
bądz nie brátu/ bądz przyiaćielowi/ bądz ſprzeciwnikowi
6:
poddawam/ przecżżebych miał być ztákiem vniżeniem/ ál=
7:
bo wzgárdzon/ álbo ná zęby bran?
8:
Acż mnie tu nie o moię nędzną oſobę/ ále tylko o tę pracę áby iey ku
9:
ſzkodzie chwały Bożey nie hydzono/ idzie. Mnie/ iako kto racży/ niech ſądzi/
10:
y ſżacuie/ odpuſzcżam każdemu ſzcżyrze przed Bogiem/ ále
11:
rzecży dobrey zá złą oſądzác/ niech ſię káżdy oſtrzega/ ponie
12:
waż nápiſano. Biádá (tym) ktorzy názywáią złem dobre
13:
á dobrem złe.
14:
Páná Bogá proſzę/ áby tę moię iákąkolwiek
15:
pracę ku chwale ſwey y ſyna ſwego miłego/ a Zborowi ſwe
16:
mu świętemu ku zbudowániu y rozſzerzeniu obroćić ra=
17:
cżył/ á wſzech nas ſercá od wſzelakich nienawiści/ gnie=
18:
wow/ y zaiątrzeniá/ oczyściwſzy/ áby ie Duchem S.
19:
oświecał/ y przeciw bronam piekielnem/ zmacniáł/
20:
iákobychmy wſzytcy chwałę y prawdę iego S.
21:
á nie ſiebie/ áni ſwoie chwáły/ mi=
22:
łowáli/ Amen
23:
Amen.
24:
Piſano w Zesłáwiu Litewskiem/ Mieſiącá Máiá 7 dniá
25:
Roku od národzenia Syná Bożego
26:
1572.

strona: c4

1:
Do tegoż Czytelniká o przypiskoch y o
2:
omyłkách/ obmowá.
3:
Vmyſliliſmy byli Cżytelniku łáſkáwy/ dla twe=
4:
go pożytku/
5:
to ieſt/ dla ſnádnieyſzego niektorych
6:
mieyſc w piśmie S. trudnieyſzych/ poięćia y wyro=
7:
zumienia/ krotkie przypiſki (co Laćinnicy Anno
8:
tátiami zową) ná końcu tych Biblij/ przydáć.
9:
Lecż
10:
ſię to prze niektore zawády zwieść niemogło/ Prze
11:
to gdzie ná kraioch tych kſiąg obacżyſz/ áno ćię do
12:
tychto przypiſkow/ lub do Annotacyi odſyłáią/ te=
13:
dy ich iuż nie ſzukay/ ále rádſzey Páná Bogá proś
14:
áby nam do tego pomoc á błogoſłáwić racżył/ ia=
15:
kobychmy tobie takowe przypiſki.
16:
w oſobliwych
17:
kśiążkach doſkonálſze niż tu być miały/ podáli.
18:
Naydzieſz też tu (á zwłaſzcżá w Nowego przy=
19:
mierza kſięgach/ y w Moiżeſzu, niemáło omyłek/
20:
proſzę nie trwoż ſię/ bo maſz popráwę máło nie
21:
wſzytkich ná końcu/ ále y owſzem ztámtąd pirwey
22:
ie ſobie nápraw/ toż dopiro z Panem Bogiem
23:
cżytay/ a bądz łáſkąw/ y prace na=
24:
ſzey wdzięcżnie vżyway.
25:
Amen.
26:
Porządek ksiąg ſtárego Przymierza z
27:
licżbą/ ktora vkázuie/ na ktorem ſię liście ktore
28:
kſięgi poczynaią.
29:
1. Moiżeſzowe Kſięgi
30:
pocżynaią ſię ná lisćie 1,
31:
2. Moiżeſzowe ná 30.
32:
3 Moieżeſzowe 54.
33:
4 Moiżeſzowe 72.
34:
5 Moiżeſzowe 96.
35:
Jehoſzua lub Iozue
36:
ná liśćie 117.
37:
Sędziowie lub Sżof=
38:
tym/ ná liście 132.
39:
Ruth 146.
40:
1. Sámuelowe Kſięgi
41:
na liśćie 148.
42:
2. Samuelowe 167.
43:
1. Krolewſkie 183.
44:
2 Krolewſkie 201 1. Księgi Kronik 219
45:
2. Kſięgi Kronik 236
46:
Hezraſz 257.
47:
Nechem-iaſz 264.
48:
Eſther 272.
49:
Iow albo Iob. 277.
50:
Chwały lub Pſałterz
51:
ná liśćie 291.
52:
Przypowieśći Solo=
53:
monowe 726. (szp. II,) Koheleth Solomo
54:
now ná liśćie. 339.
55:
Pieśń Solomonowa
56:
ná liśćie 343.
57:
Izáiaſz na liśćie 345.
58:
Ieremiaſzowo proroc=
59:
two ná liśćie 373.
60:
Nárzekania tegoż 405.
61:
Ezechiel 407.
62:
Daniel 436.
63:
Hozeaſz 445
64:
Ioel 449
65:
Hamos 450.
66:
Howa-diach albo Abdy
67:
aſz ná liśćie 453.
68:
Ionaſz 454. Micheaſz 455
69:
Naum 457.
70:
Habauk álbo Cháwá=
71:
kuk na liśćie 458.
72:
Zofoniaſz 459.
73:
Chágáy albo Haggeuſz
74:
na liśćie 461.
75:
Zacháryaſz 462.
76:
Maláchiaſz 466.

strona: 1

Liſt I
księga: Gen
Pierwſze kśięgi Moi-
1:
żeſzowe/ Bereſzyt/ To ieſt
2:
w pocżątku.
Ten ieſt obyczay v hebreow/ iż kſięgi/ álbo od pierwſzego ſłowá/ álbo od teo ktory ie piſał názywáią.
rozdział: Rozdział I.
werset: 1NAprzod ſtwo-
3:
rzył Bog niebo
4:
y ziemię.
Wł: w pocżątku ſtworzył Bog/ álbo Elchym. Ale to obyczay mowy Ereyſkiey.
2 A zie=
5:
miá byłá gruba y
6:
prożna/ y ćiemność (byłá) po obli=
7:
cżu odchłáni/ á duch Boży po=
8:
wiewał po oblicżu wod.
álbo wiátr Boży ruſzał ſię.

rozdział: 1
werset: 3Y
9:
rzekł Bog: Niech będzie świá=
10:
tłość/ y byłá świátłość.

werset: 4Y vy-
11:
rzał Bog świátłość iż dobra/ y
12:
przedzielił Bog miedzy świátło=
13:
śćią á miedzy ćiemnośćią.

werset: 5.Y
14:
názwał Bog świátłość/ dniem/ á
15:
ćiemność nazwał nocą/ y był wie=
16:
cżor/ był też záránek/ dzień pier=
17:
wſzy.

werset: 6Y rzekł Bog: niech będzie
18:
powietrzé w pośrodku wod/ y
19:
niech będzie przedziałem mie=
20:
dzy wodámi á wodámi
Iáko słowo Rákia przekłádáią/ cżytay w Annotacyach ná końcu kſiąg.

werset: 7.Y vcży-
21:
nił Bog powietrze/ y przedzielił
22:
miedzy wodámi/ ktore pod po=
23:
wietrzem/ y miedzy wodámi/ kto=
24:
re nád powietrzem/ y było ták.

werset: 8Y názwał Bog powietrze nie-
25:
bem. Y był wiécżor był też zá=
26:
ránek/ dzień wtory.
wł. y był záránek (álbo y bylo ráno) dzień ten á ten.
Także y niżey wſzędy á tu ſię znáczy iż ſię dzień cáły od wiecżora pocżyna

werset: 9Y rzekł
27:
Bog: niech ſię zbiorą wody (co)
28:
pod niebem ná mieyſce iedno/ á=
29:
by widzieć ſucho.



strona: 1a

werset: 10.Y było ták.
1:
Y názwał Bog ſucho/ ziemią/ á
2:
zebránie wod názwał morzem.
3:
Y vyrzał Bog iż dobrze.

werset: 11.Y
4:
rzekł Bog niech zrodzi ziemiá trá=
5:
wę (y) ziele płodzące naſienie/ (y)
6:
drzewo płodne cżyniące owoc we=
7:
dle rodzáiu ſwego/ ktore by miá=
8:
ło naſienie ſwe wſobie ná ziemi/
9:
y było ták.

werset: 12Y zrodziłá ziemiá
10:
trawę (á) ziele płodzące naſienie

strona: 1b

1:
wedle rodzáiu ſwego/ y drzewo
2:
płodne/ ktore w ſobie ma naſienie
3:
ſwoie wedle rodzáiu ſwego/ y
4:
vyrzał Boż iż dobrze.

werset: 13.Y był
5:
wiecżor był też záránek/ dzień trze=
6:
ći.

werset: 14.Y rzekł Bog:
wł. Niech będzie ſwiátła/ ále y tego náſz ięzyk nie ćierpi.
=Niech będą
7:
świátłá ná powietrzu niebie=
8:
ſkiem áby przedzielenie
9:
(cżyniły)
10:
miedzy dniem y miedzy nocą/
11:
y
12:
niech będą dla =znákow y dla pe=
13:
wnych czaſow y dla dni/ y lat.
-wł=znákom/ y vrocżyſtym cżáſom/ y dniom/ y látam. Albo też ták. Niech będą znákámi/ y dniámi. rć.

werset: 15.Y niech będą świátły ná po-
14:
wietrzu niebieſkiem/ áby świećiły
15:
ná ziemię: y było ták.

werset: 16Y vcżynił
16:
Bog dwie świetle wielkie/ świá=
17:
tło więtſze dla rządzenia dniá/ á
18:
świátło mnieyſze dla rządzénia
19:
nocy/ y gwiázdy (vcżynił).

werset: 17.Y po-
20:
łożył ie Bog ná powietrzu niebie=
21:
ſkiem áby świećiły ná ziemię:

werset: 18.Y
22:
áby rządziły dniem y nocą/ y prze=
23:
dzieláły miedzy świátłem y mie=
24:
dzy ciemnośćią: y vyrzał Bog iż
25:
dobrze.

werset: 19.Y był wiecżor był też
26:
záránek dzień cżwarty.

werset: 20.Y rzekł
27:
Bog: niech płodzą wody płod du=
28:
ſzą żywiący y ptáſtwá lataiące
29:
nád ziemią po powietrzu niebie=
30:
ſkim.
-wł. po oblicżu powietrza rć. Ale to obycżay mowy Ewreyſkiey.

werset: 21.Y ſtworzył Bog wielory
31:
by wielkie/ y wſzelką duſzę żywią=
32:
cą/ ruſzaiącą ſię/ ktorą ſpłodziły
33:
wody wedle rodzáiu ich/ wſzel=
34:
kie ptáſtwo ſkrzydláſte wedle ro=
35:
dzáiu ieo: y vyrzał Bog iż dobrze.

werset: 22.Y błogosłáwił ie Bog rzekąc:
36:
płodzćie ſię/ y mnożcie ſię/ y ná=
37:
pełniayćie wody w morzach: y
38:
ptaſtwo niech ſię mnoży ná ziemi.

werset: 23.Y był wieczor/ był też záránek
39:
dzień piąty.

werset: 29.Y ná-
40:
zwał imię ieo Noem mowiąc

strona: 3c

Pierwſze kſiegi Moiżeſzowe.
1:
ten nas poćieſzy od roboty ná=
2:
ſzey/ y od trudu rąk náſzych z zie=
3:
mie/ ktorą przeklął Iehowá.
wedle Iwreyſkiego właſnie Noach nie Noe/ ále my zwycżáiowi y tu y indzie folgowáli/ wykłáda ſię Noách vſpokoienie.

werset: 30.Y
4:
żył Lámech po ſpłodzeniu Noe=
5:
go/ dziewięćdzieſiąt pięć lat y
6:
pięćſet lat: y ſpłodził ſyny y corki.

werset: 31.Y było wſzech dni Lámecho-
7:
wych ſiedm y ſiedmdzieſiąt lat/ y
8:
ſiedm ſet lat/ y vmárł.

werset: 32.A gdy
9:
było Noemu pięć ſet lat/ y ſpło=
10:
dził Semá/ Chámá/ y Lafethá.
-włas. A był Noách ſyn piąciſet lat y ſpłodził Noách Sżemá. rć.

rozdział: 6.
werset: 1.A potym pocżęli ſię lu-
11:
dzie mnożyć ná ziemi/ á
12:
corek ſię im národziło.
=Y było że pocżął ſię cżłowiek mnożyć ná licu ziemie.

werset: 2.Y vyrzeli ſynowie Bo
13:
ży corki cżłowiecże że cudne były
14:
y ſpoymowáli ſobie zá żony wſzy=
15:
tkie ktore obráli.

werset: 3.Y rzekł Ie-
16:
howa: Nie będzie ſię ſwárzyć
17:
duch moy w cżłowieku ná wieki/
18:
gdyż też ieſt ćiało: lecż będą dni
19:
iego/ ſto y dwádzieśćiá lat.
=Sto y dwádzieśćiá lát dáie Bog ku vpámiętániu.

werset: 4.O-
20:
brzymowie byli ná ziemi we dni
21:
ony: a też gdy weſzli ſynowie Bo=
22:
ży do corek cżłowiecżych/ tedy ná=
23:
rodziły im tych mocarzow kto
24:
rzy od wieku (byli) mężowie sła=
25:
wni.

werset: 5.Y vyrzał Iehowá że
26:
wiele złośći cżłowiecżey ná ziemi
27:
á káżda =dumá myſli ſercá iego
28:
tylko złość po wſzytkie dni.
Iwreyſkie słowo Iecer/ známionuie vtworzenie álbo vlepienie.

werset: 6.Y
29:
káiał ſię Iehowá że vcżynił cżło
30:
wieká ná ziemi/ y żáłował w ſer=
31:
cu ſwem.

werset: 7.Y rzekł Iehowá wy-
32:
głádzę cżłowieká/ ktoregom
33:
ſtworzył z oblicżá ziemie/ od cż
34:
łowieká áż do bydlęćiá/ áż do gá=
35:
dziny/ y áż do ptáſtwá niebieſkie=
36:
go: bo káię ſię żem ie vcżynił.

werset: 8.A(le) Noe ználazł łáſkę w ocżu
37:
Iehowy.
Rozdział wtory wedle żydow Noách.

werset: 9.Te (ſą) rozrodzenia
38:
Noego. Noe mąż ſpráwiedliwy
39:
doſkonáły był w wiekoch ſwych/
40:
przed Bogiem chodził Noe.

werset: 10.Y
41:
ſpłodził Noe trzy ſyny/ Semá
42:
Chámá y Iaféthá.

werset: 11.Y ſkáziłá
43:
ſię ziemiá przed oblicżem Bo=
44:
żym/ y nápełniłá ſię ziemiá nie=

strona: 3d

1:
ſpráwiedliwośći.

werset: 12.A (ták) vy-
2:
rzáł Bog ziemię/ á oto ſkáżona
3:
byłá bo ſkáziło (było) wſzelkie ciáło drogę ſwoię ná ziemi.
-Słowo Iwreyſkie Chámás znáczy krzywdę y drapieſtwo.

werset: 13.Y rzekł
4:
Bog do Noego: koniec wſzelkie=
5:
mu ćiáłu przyſzedł przed oblicze
6:
moie: bo nápełniona ziemiá nie
7:
ſpráwiedliwośći od oblicża ich: á
8:
oto ia wytrácę ie z ziemią.

werset: 14.Vcżyń ſobie ſkrzynię z drzewa
9:
=Goferowego: =przegrody po=
10:
czyniſz (w) ſkrzyni y oſmoliſz ią w=
11:
nątrz y znádworzá ſmołą.
=Zoſtáwiło ſię słowo hebreyſkie że ie roznie przekłádáią/ inſzy cedręm inſzy ſoſną/ inſzy iodłą álbo świerkiem.
=Iwreyſkie słowo Kinnin właſnie znácży gniazdá.

werset: 15.A ták ią vcżyniſz: trzy ſtá ło-
12:
kiet (będzie) długość ſkrzynie/
13:
piąći dzieſiąt łokiet ſzerokość iey/
14:
á trzydzieśći łokiet =wyſokość iey.

werset: 16.Okno vdziáłaſz ſkrzyni: á ná
15:
łokćiu záwierzyſz ie v wierzchu:
16:
y drzwi ſkrzynie z boku iey vcży
17:
niſz: piętrá ſpodnie/ wtore/ y trze=
18:
ćie vcżyniſz w niey.

werset: 17.A oto ia ná-
19:
wodzę potop wodny ná ziemię/
20:
ábym wytráćił wſzelkie ćiáło w=
21:
ktorym (ieſt) duch żywotny pod
22:
niebem: wſzytko co ná ziemi/ po=
23:
zdycha.

werset: 18.Y poſtáwię przymie-
24:
rze moie z tobą: y wnidzieſz do
25:
ſkrzynie ty y ſynowie twoi/ y żo=
26:
ná twoiá/ y żony ſynow twoich z
27:
tobą.

werset: 19.Y z káżdego zwierżęćia
28:
y z káżdego ćiáłá/ dwoie z każde=
29:
go (rodu) w wiedźieſz do ſkrzynie
30:
dla przeżywienia z ſobą: ſámiec y
31:
ſámicá będą.

werset: 20.Z ptáſtwá wedle
32:
rodzáiu iego: y z bydłá wedle ro=
33:
dzáiu iego/ zewſzey gádziny ziem=
34:
mney/ wedle rodzáiu iey/ dwoie z=
35:
káżdego (rodzáiu) przyidzie do
36:
ćiebie/ áby żywo było záchowa=
37:
no.

werset: 21.A ty nábierzeſz ſobie wſze-
38:
go pokármu ktory iadáią/ y poło=
39:
żyſz v ſiebie/ że będzie tobie y im
40:
ſtráwą.

werset: 22.Y vcżynił Noe wſzyt-
41:
ko iáko mu roſkazał Bog/ tak v=
42:
cżynił.

rozdział: 7.
werset: 1. Y Rzekł Iehowá do No-
43:
ego/ wnidz ty y wſzytek dom twoy do ſkrzynie/ gdy

strona: 4a

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe
1:
żem ćię vyrzáł ſpráwiedliwego
2:
przed oblicżem moim w rodzáiu
3:
tym.

rozdział: 11.


strona: 5d

werset: 11.Y żył Sem ſpłodziwſzy Arfá-

strona: 6a

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe. Liſt. 6.
1:
kſzádá pięćſet lat/ y ſpłodził ſyny
2:
y corki.

werset: 12.Zaś Arfákſzád żył pięć y
3:
trzydzieśći lat/ y ſpłodził Sżelá
4:
chá.

werset: 13.Y żył Arfákſzád ſpłodzi-
5:
wſzy Sżeláchá trzy látá/ y cztery
6:
ſtá lat/ y ſpłodził ſyny y corki.

werset: 14.Zaś Sżelách żył trzydzieśći lat
7:
y ſpłodził Hewerá.

werset: 15.Y żył Sże-
8:
lach ſpłodziwſzy Hewerá/ trzy látá y cztery ſtá lat/ yſpłodził ſyny
9:
y corki.

werset: 16.Y żył Hewer cżtery y
10:
cżterdzieśći lat y ſpłodził Pelegá.

werset: 17.Y żył Hewer ſpłodziwſzy Pele-
11:
ga trzydzieśći lat y cżtery ſtá lat:
12:
y ſpłodził ſyny y corki.

werset: 18.Y żył Pe-
13:
leg trzydzieśći lat y ſpłodził Re=
14:
huá.

werset: 19.Y żył Peleg ſpłodziwſzy
15:
Rehuá dziewięć lat y dwie śćie
16:
lat/ y ſpłodził ſyny y cory.

werset: 20.Y żył
17:
Rehu dwie lećie y trzydzieśći/ y
18:
ſpłodził Serugá.

werset: 21.Y żył Rehu
19:
ſpłodziwſzy Serugá ſiedm lat y
20:
dwieśćie lat/ y ſpłodził ſyny y cor=
21:
ki.

werset: 22.Y żył Serug trzydzieśći lat
22:
y ſpłodził Nachorá.

werset: 23.Y żył Se-
23:
rug ſpłodziwſzy Nachorá dwie=
24:
śćie lat y ſpłodził ſyny y Corki.

werset: 24.Y żył Nachor dzięwięć y dwá-
25:
dzi śćiá lat/ y ſpłodził Tháráchá.

werset: 25.Y żył Nachor ſpłodziwſzy Thá-
26:
ráchá dziewiętnáśćie lat/ y ſto lat
27:
y ſpłodził ſyny y corki.

werset: 26.Y żył
28:
Therách ſiedmdzieſiąt lat y ſpło=
29:
dził =Awrámá/ Nachorá y Háráná.
=Ták ma być cżytano Awram nie Abram/ ponieważ Dageſz niemáſz.

werset: 27.A te (ſą) rozrodzenia The-
30:
ráchá: Therách ſpłodził Abrámá/
31:
Nachorá y Háráná: á Háran s=
32:
płodził Lotá.

werset: 28.Y vmárł Háran
33:
przed oblicżem Theráchá oycá
34:
ſwego. wziemi národzenia ſwe=
35:
go w Vrze Cháſzdymſkim.
Abo w ogniu Cháldeyſkiem.

werset: 29.Y poięli Abram y Náchor ſobie
36:
żony: imię żenie Abrámo=
37:
wey Sarái/: á imię żenie Nacho=
38:
rowey/ Milkáh corká Haroná
39:
oyca Milki y oycá Iſki.

werset: 30.A Byłá
40:
Sarái niepłodna/ y nie miáłá
41:
dzieci.
Iozue: 24. Hebr: 9 Iudyt: 3.

werset: 31.Y wźiał Therách Abrá
42:
má ſyná ſwego y Lotá ſyná Há
43:
ránowego ſyná ſwego ſyná y

strona: 6b

1:
Saráię niewiaſtkę ſwoię żonę A=
2:
brámá ſyná ſwego/ y wyſzli po=
3:
ſpołu z Vrá Cháſzdym (ſkiego) á
4:
by ſzli do ziemie Kánáháń (ſkiey)
5:
y przyſzli áż do Cháráná/ y mieſz=
6:
káli tám.

werset: 32.Y było dni Therácho
7:
wych pięć lat y dwie śćie lat/ y v=
8:
márł Therách w Cháránie.

rozdział: 12.
Trzeći rozdział wedle Zydow. Lech Lechá. Dzie: 7.
werset: 1.Y rzekł Iehowá do A
9:
brámá.
10:
Idz ſobie zzie=
11:
mie twoiey/ y z rodu twe=
12:
go: y z domu oyca twego
13:
do ziemie ktorą vkażę tobie.

werset: 2.Y
wł. y uczynię ćię wnárod wielki álbo rádſzey narodem wielkim. Gálát: 3.

14:
rozmnożę ćię w narod wielki/ y
15:
vbłogosłáwię ćię/ y rozwielmo=
16:
żę imię twoie/ y będzieſz błogo=
17:
słáwieńſtwem.

werset: 3.Y vbłogosłá-
18:
wię błogosławiących ćię/ á klną=
19:
cego ćię przeklne: y błogosłáwio=
20:
ne będą w tobie wſzytkie plemio
21:
ná ziemie.

werset: 4.Y poſzedł Abram
22:
iáko rzekł kniemu Iehowá: y po=
23:
ſzedł z nim Lot:
24:
A Abrámowi by=
25:
ło pięć lat y ſiedmdzieſiąt lat/ gdy
26:
wyſzedł z Cháráná.

werset: 5.Y wziął A
27:
bram Seráię żonę ſwoię/ y Lotá
28:
ſyná brátá ſwego y wſzytkę maię
29:
tność ktorą mieli/ y duſze
Hebre. 11. Wł. ktore vcżynili.

30:
kto=
31:
rych nabyli w Cháranie.
32:
y wyſzli
33:
áby ſzli do ziemie Kánáháń-(ſkiey)
34:
y przyſzli do ziemie Kánáháń=
35:
(ſkiey).

werset: 6.Y przeſzedł Abram
36:
przez ziemię áż do mieyſcá Sże=
37:
chemá
Albo do dębu/ ieſlibyś cżytał Allon/ á nie Elon.

38:
do rowniny Moreha: á
39:
Kenáhán tedy (iuż był) w ziemi.

werset: 7.Y vkázał ſię Iehowá Abrámo-
40:
wi y rzekł: naſieniu twev dam zie
41:
mię tę: y zbudował tám ołtarz Ie
42:
howie/ gdzie mu ſię był vkazał.

werset: 8.A przeprowádziwſzy ſię zonąd
43:
ná gorę ná wſchod Bethelowi/
44:
rozbił namiot ſwoy (máiąc) Beth=
45:
el od záchodu/
46:
á Háy od wſcho=
47:
du: y zbudował tám ołtarz Ieho
48:
wie/ y wzywał imieniá Iehowy.

werset: 9.Y ćiągnął Abram idąc y ćią-
49:
gnąc ku południu.

werset: 10.A był głod
50:
wziemi/ y zſtąpił Abram do
Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe.


strona: 6c

1:
Mieraimá/ áby tám gośćił:

rozdział: 17.


strona: 8c

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe
werset: 13.Obrzezániem obrzezan
1:
będzie w domu twym vrodzony
2:
y kupiony za śrebro twoie: y bę
3:
dzie przymierze moie ná ćiele
4:
wáſzem przymierzem wiecżnym

werset: 14.A nie obrzezány mężcżyzná kto-
5:
ry nie obrzeże ćiáłá napłetku
6:
ſwego/ wygłádzona będzie duſzá
7:
oná z ludzi ſwych/ (bo) przymierze
8:
moie rozruſzyłá.
Sarai kſienie moie Saráh kſieni. Mát. 1.

werset: 15.Y rzekł Bog do Abráhámá:
9:
Sarái żoná twoiá nie będzie zwa
10:
ná imieniem Sarái/ ále Saráh

werset: 16.imię iey. Y vbłogosłáwię ią/
11:
y nád to dam tobie z niey ſyná:
12:
v=
13:
błogosłáwię ią y będzie (rozmno
14:
żoná) w narody/ krolowie (wie-

werset: 17.la) ludzi z niey będą. Y padł Abráhám ná oblicże ſwoie y rośmiał ſię/ y rzekł w ſercu ſwoim:
15:
izali ſynowi ſtá lat vodzi ſię (ſyn?) Izali y Sáráh corká dzie=
16:
wiąćidzieſiąt lat vrodzi?

werset: 18.Y
17:
rzekł Abráhám do Bogá. O gdy
18:
by Iſzmáchel żył przed tobą.

werset: 19Y
19:
rzekł Bog. Záiſte Saráh żoná
20:
twoiá vrodzi tobie ſyna y názo=
21:
wieſz mu imię
Niżey. 18. wł. Icchák ále ták náſzy iuż pospolicie/ zową/ iáko maſz w porżądku/ wykłáda ſię Icchák śmiech

22:
Izáhákiem/
23:
y z=
24:
mocnię przymierze moie z nim w
25:
przymierze wiecżne/ y znaſieniem
26:
iego po nim.

werset: 20Lecż y o Iſzmá-
27:
holá wysłucháłem ćię/ oto błogo
28:
słáwiłem mu y roſpłodzi ſię y ro
29:
zmnożę go wielce bárzo/ dwána
30:
śćie kſiążąt ſpłodzi/ y położę go
31:
w národ wielki.

werset: 21Lecż przymie-
32:
rze podnioſę z Izáákiem ktoreo
33:
vrodzi tobie Saráh o cżáſie tym
34:
w roku drugim.

werset: 22Y przeſtał mowić z nim/ y wſtąpił Bog od Abrá
35:
hámá.

werset: 23Y wziął Abráhám I-
36:
ſzmáhelá ſyná ſwego y wſzytkie w
37:
dov vrodzone (niewolniki) y
38:
każdeo zá pieniądze kupionego/ káż=
39:
dą mężcżyznę z mężow domu A=
40:
bráhámowego/ y obrzezał ćiáło
41:
napłetku ich wdzień on iáko
42:
mu mowił Bog.

werset: 24A Abráhámo
43:
wi (było) dziewięćdzieſiąt y die
44:
więć
45:
lat gdy obrzezano ćiało na=

strona: 8d

1:
płetku ieo.

werset: 25Záś Iſzmáhelowi ſy
2:
nowi iego (było) trzynaśćie lat/
3:
gdy obrzezán ná ćiele napłetku
4:
ſwego.

werset: 26W on iſty dzień obrze-
5:
zan Abráhám y Iſzmáhel ſyn ie=
6:
go.

werset: 27I wſzyſcy mężowie domu
7:
ieo/ w domu vrodzeni (niewolni
8:
cy) y kupieni zá pieniądze z ſynow
9:
obcych obrzezáli ſię po nim.

rozdział: 18.
Rozdział 4. wedle żydow/ Waierá. Niżey 19.
werset: 1Y vkazał ſię mu Iehowá
10:
w rowninach Mám=
11:
rego á on ſiedział we
12:
drzwach namiotu/ gdy
13:
ſię zágrzewał dzień.Hebr: 13. =Niektorzy przekłádáią w dąbiu ále ſię mylą á oni ieſzcże gorzey co padołem przekłádáią. Cżytay o tym ſzerſzą ánnotácyą ná końcu kſiąg. Pſalm: 103.

werset: 2Y pod-
14:
niosł ocży ſwe/ y vyrzał áno trzey
15:
mężowie ſtoią wedle niego/ y vy=
16:
rzał y bieżał ná ſpotkánie ich ze
17:
drzwi namiotu/ y pokłonił ſię do
18:
ziemie.

werset: 3Y rzekł: pánie
19:
proſzę ieſlim ználasł łáſkę w ocżu
20:
twych proſzę niemijay sługi twe=
21:
go.

werset: 4Niech przynioſą proſzę tro-
22:
chę wody y vmyiećie nogi wáſze/
23:
y poleżyćie pod drzewem.

werset: 5Y
24:
przynioſę bochen chlebá/ że pośi=
25:
lićie ſerce wáſze/ á potym poydzie=
26:
ćie/ bo dla teo záſzliśćie do (mnie)
27:
sługi ſwego/ y rzekli/ ták vcżyń iá=
28:
koś mowił.

werset: 6Y pośpieſzył ſię A-
29:
bráhám do namiotu do Sáry/ y
30:
rzekł: pośpieſz/ á trzy miárki bia=
31:
łey mąki roſzcżyń/ á nápiecż prza=
32:
ſnikow.

werset: 7A do bydłá/ (ſám) Abrá-
33:
hám bieżał/ y wziął ćielę młode á
34:
dobre/ y dał młodzieńcowi/ y pręt=
35:
ko ie zgotował.

werset: 8Y wziął má-
36:
słá y mleká y ćiel ktore był zgo=
37:
tował/
38:
y poſtáwił =przed niemi/
39:
ſam też przed niemi ſtał pod drze=
40:
wem/ y iedli.
=w Hebrey. przed licém ich.

werset: 9Y rzekłi do niego:
41:
gdzie ieſt Saráh żoná twoiá? y
42:
rzekł: oto w namioćie.
Rzym: 9.

werset: 10Y rzekł: w-
43:
racáiąc ſię wroce ſię do ciebie =we=
44:
dle cżáſu żywotá/ á oto ſyn v Sa=
45:
ry żony twey (będzie) á Sáráh słu=
46:
cháłá we drzwiach namiotu/ kto=
47:
ry był zá nim.
=To mieyſce rozmaićie przekłádáią y rozumieią/ niektorzy ták.

werset: 11Bo Abráhám y Sa-
48:
ráh (byli) ſtárzy (y) weſzli wedni y

strona: 9a

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe.
1:
przeſtał był Sarze zwycżay iáko
2:
niewiaſtam.
wrocę ſię do ćiebie roku przyſzłego/ drudzy będęli żyw. inſzy ſpełnienie ku cżáſu porodzenia żony twey.
=w Hebrey: drogá.

rozdział: 21


strona: 11a

werset: 23A teras przyſięſz mi tu
1:
ná Bogá/ =Iáko nie ſkłámáſz
2:
mnie y ſynowi moiemu/ y
3:
wnu(k)owi moiemu/ (że) wedle miło=
4:
ſierdzia ktorem cżynił ſtobą/ y ty=
5:
vcżyniſz żemną/ y z ziemią wkto=
6:
reieś przebywał.
W Hebrey: Ieſli ſkłámaſz mi.

werset: 24Y rzekł Abrá-
7:
hám: ia przyſiągę.

werset: 25Tedy oćią-
8:
żał Abráhám (ná) Awimelechá
9:
o ſtudn ią wodną/ ktorą gwałtem
10:
odięli niewolnicy Awimelo=
11:
chowi.

werset: 26Y rzekł Awimelech: nie
12:
wiem ktho vcżynił tę rzecż/ á ty
13:
teſz nie oznaymiłeś mi. A teżem
14:
nie słyſzał tylko dziſieyſzego dnia.

werset: 27Y wziął Abráhám drobu y by-
15:
dłá y dał Awimelechowi/ y vcży=
16:
nili obá przymierze.

werset: 28Y poſtá-
17:
wił Abráhám ſiedmioro owiec z
18:
drobu oſobno.

werset: 29Y rzekł Awime-
19:
lech do Abráhámá. ná co to ſie=
20:
dmioro owiec ktoreś poſtáwił o=
21:
ſobno?

werset: 30Y rzekł: iſz ſiedmioro
22:
tych owiec wezmieſz z ręki moiey
23:
aby mi były ná świádectwo/ żem
24:
ia wykopáł ſrudnią tę.

werset: 31Y dla te-
25:
go to mieyſce názwano-Beer=
26:
ſzewá/ iſz tám obá przyſięgli.
Beerſzewá ſtudnia ſiedmi.

werset: 32A vcżyniwſzy przymierze w
27:
Beerſzewie wſtał Awimelech y
28:
Fikol/ woiewodá woyſká iego/ y
29:
wroćili ſię do ziemie Peliſtym=
30:
ſkiey.

werset: 33Y náſádził (Abráhám)
31:
drzewia w Beerſzewie y wzywał
32:
tám imieniá Iehowy Bogá wie=
33:
cżnego/ y chodził Abráhám wzie=
34:
mi Peliſtymſkiey wiele dni.

rozdział: 22
werset: 1Y Było po tych rze-
35:
cżach/ kuſił Bog Abrá=
36:
hamá/ y rzekł do niego:
37:
Abráhámie: y rzekł: o=
38:
wom ia.

werset: 2Y rzekł: wezmi teras
39:
ſyná twego/ iedynego twego/ kto=
40:
rego miłuieſz Izáháká/ á idz ſobie
41:
do ziemie Moryiey y przynie=
42:
ſieſz mi (go) tám cáłopalenim
43:
ná iedney gorze/ ktorą vkażę to=
44:
bie.

werset: 3Y wſtał Abráhám na świ-

strona: 11b

1:
tániu/ y oſiodłał osłá ſwego/ y w=
2:
ziął dwu młodzieńcu z ſobą/ y I=
3:
záháká ſyná ſwego:
4:
á nárąbaw=
5:
ſzy drew do cáłopalenia/ wſtał y
6:
ſzedł ná mieyſce o ktorym mu po=
7:
wiedział Bog.

werset: 4A dniá trzećie-
8:
go podniosł Abráhám ocży ſwe
9:
y vyrzał mieyſce zdáleká.

werset: 5Y
10:
rzekł Abráhám do młodzieńcow
11:
ſwych/
12:
trwayćie tu ſobie z osłem
13:
á ia y młodzieniec poydziemy
14:
tám/ á pomodlem ſię/ y wroćiem
15:
ſię do was.

werset: 6Y nábrał Abrá-
16:
hám drew (do) cáłopalenia y ná=
17:
kładł ná Izáháká ſyná ſwego: y
18:
wziął wrękę ſwą ogień y naſz/ y
19:
ſzli obá poſpołu.

werset: 7Y rzekł Izá-
20:
hák do Abráhámá oycá ſwego/
21:
mowiąc: oycże moy: y rzekł o=
22:
wom ia ſynu moy: y rzekł owo
23:
ogień y drwá/ á bydlę gdzie ná
24:
cáłopalenie?

werset: 8Y rzekł Abráhám
25:
Bog opátrzy ſobie bydlę ná cáło=
26:
palenie ſynu moy/ y ſzli obá po=
27:
ſpołu.

werset: 9Y przyſzli ná mieyſce o
28:
ktorym mu powiedział Bog/
29:
y
30:
zbudował tám Abráhám ołtarz/
31:
y vłożył drwá/ y związał Izáhá=
32:
ká ſyná ſwego/ y włożył go ná oł=
33:
tarz ná drwá.

werset: 10Y ściągnął A-
34:
bráham rękę ſwoię/ y wziął noſz
35:
áby zárzezał ſyná ſwego.

werset: 11Y zá-
36:
wołał nań ánioł Iehowy z nie=
37:
bios y rzekł: Abráhámie Abrá=
38:
hámie j rzekł owom ia.

werset: 12Y rzekł
39:
nieśćiągay ręki twey ná Mło=
40:
dzieńcá/ y nie cżyń mu nic/ bom
41:
teras doznał że ſię ty boiſz Bogá
42:
y nie zfolgowałeś ſynowi twemu
43:
iedynemu twemu/ dla mnie.

werset: 13Y podniosł Abráhám ocży ſwe/
44:
y vyrzał áno báran ná zádzie v=
45:
wiąsł w gęſtwinie zá rogiſwe/ y
46:
ſzedſzy Abráhám wziął báráná o=
47:
nego/ y przyniosł go ná cáłopa=
48:
lenie zá ſyná ſwego.

werset: 14Y názwał
49:
Abráhám imię mięyſcu onemu/
50:
Iehowá vyrzy: ſkąd mowią y dzi=
51:
ſia ná gorze Iehowá vyrzy.

werset: 15Y
52:
wołał ánioł Iehowin do Abrá=
53:
hámá powtore zniebá.

rozdział: 25
werset: 6Záś ſynom za-
54:
łożnic ktore miał Abráhám dał
55:
Abráhám dáry y odpráwił ie od

strona: 13c

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe.
1:
Izáháká ſyná ſwego/ gdy ieſzcże
2:
był żyw/ ná wſchod do ziemie =Ke=
3:
demſkiey.
=Może przełożyć do ziemie wſchodowey: bo kiedem wykłáda ſie wſchod słońcá.

werset: 7A teć (ſą) dni lat ży-
4:
wotá Abráhámowego/ ktorych
5:
żył/ ſto lat/ y ſiedmdzieſiąt lat/ y
6:
pięć lat

werset: 8Y ſkonał y vmárł A-
7:
bráhám wſtárośći dobrey/ ſtáry
8:
y pełen (dni) y przyłożon do ludzi
9:
ſwoich.

werset: 9Y pogrzebli go I-
10:
zahák y Iſmáel ſynowie iego w=
11:
iáſkini máchpeli/ ná polu Efro=
12:
ná ſyná Cochárowego chyteycży=
13:
ká/ ktore náprzeciwko Mámre=
14:
mu.

werset: 10Pole to kupił Abráhám v
15:
ſynow Chetowych/ á tám pogrze=
16:
bion Abráhám y Saráh zoná ie=
17:
go.
=Otym pátrz wyſzſzey w 23 w. 9.

werset: 11Y było gdy vmárł Abrá-
18:
hám/ y błogosłáwił Bog Izáhá=
19:
ká ſyná iego/ y mieſzkał Izáhák
20:
przy ſtudni żywiącego widzące=
21:
go mię.

werset: 12Zaś te (ſą) rodzáie I-
22:
zmáelá ſyná Abráhámowego/
23:
ktorego vrodziłá Hágár Micrá=
24:
imká niewolnicá Sarzyná Abrá=
25:
hámowi.

werset: 13A te (ſą) imiona ſy-
26:
now Izmaelowych/ wedle imion
27:
ich/ wedle plemion ich. Pierwo=
28:
rodny Izmáelow Newáieth: záś
29:
Kieda y Adbeel.

werset: 14Y Miſzma
30:
y Dumah/ y Máſá/

werset: 15Chádár/ y
31:
Themah/ Ietur/ Nafiſz/ y
32:
Kiedmá.

werset: 16Ci ſą ſynowie Izmáelowi/ j
33:
te imioná ich/ po wśiach ich/ po
34:
zámkach ich/ dwánaśćie kſiążąt
35:
plemion ich.

werset: 17Zaś te (ſą) latá
36:
żyćia Izmáelowego ſto lat/ trzy=
37:
dzieśći lat/ y ſiedm lat/ y ſkonał y
38:
vmárł/ y przyłożon do ludzi
39:
ſwoich.

werset: 18Y mieſzkáli od Cháwiły áſz
40:
do Sżurá/ ktory (ieſt) náprze=
41:
ćiwko Micráimowi/ gdy idzieſz
42:
do Aſzurá. przed oblicżym wſzech
43:
brátow ſwych vmárł.
Rozdział 6. wedle żyd:

werset: 19A te (ſą)
44:
roſpłodzenia Izaháká ſyná Abrá=
45:
hámowego/ Abráhám ſpłodził
46:
Izáháká.

werset: 20Y było Izáhakowi
47:
cżterdzieśći lat gdy poiął Rebe=
48:
ką corę Bethuelá Arámſkiego/
49:
z kráiny Arámſkiey/ ſioſtrę Iábá=
50:
ná Arámſkiego ſobie zá żonę.



strona: 13d

werset: 21Y modlił ſię Izáhák Iehowie
1:
zá żoną ſwą iſz byłá niepłodna/
2:
y vproſzony od niego Iehowá/ y
3:
pocżełá Rebeka żoná iego.

werset: 22Y
4:
tłukli ſię ſynowie wżywocie iey/ y
5:
rzekłá: ieſli ták/ przecż ia (poſtą=
6:
piłam?) y poſzłá pytáć ſię do Ie
7:
howy.

werset: 23Y rzekł iey Iehowá:
8:
dwá narodowie w żywocie twoim/
9:
y dwoi łudzie zwnętrznośći
10:
twoich oddzielą ſię/ á lud nad
11:
lud mocnieyſzy (będzie) á więtſzy
12:
zniewolon będzie młodſzemu.

werset: 24A gdy ſię ſpełniły dni tey áby
13:
porodziła/ oto blizniętá wżywo=
14:
ćie iey.

werset: 25Y wyſzedł pierwſzy liſo-
15:
wáty/ á był wſzytek iáko odzienie
16:
koſmáty/ y názwáli imię iego E=
17:
zaw.

werset: 26Potym wyſzedł brat iego/
18:
á ręká iego trzymáłá piętę Eza=
19:
wowę/ y názwał imię iego Iáá=
20:
kobem/ á Izáhákowi było ſześć=
21:
dzieſiąt lát/ gdy ſię ći rodzili.

werset: 27Y vroſli młodzieńcy/
22:
y był E=
23:
zaw mąſz =biegły w myſliſtwie y
24:
oracż/ záś Iáákob był mąſz pro=
25:
ſty mieſzkáiący w namiećiech.
=Właſnie tłumácżąc: vmieiąc myſliſtwo/ y mąſz połny (álbo polá)

werset: 28Y miłował Izáhák Ezáwá/
26:
=bo zwierzynę iadał zmyſliſtwá
27:
iego: záś Rebeká miłowáłá Iáá=
28:
kobá.

werset: 29Y vwárzył Iáákob po-
29:
tráwę/ y przyſzedł Ezaw ſpolá á
30:
był ſprácowány.
=Właſnie przekłádáiąc/ iſz w vśćiech iego myſliſtwo (ábo zwierzyná.)

werset: 30Y rzekł Ezaw
31:
do Iáákobá: daymi ieść proſzę/
32:
=tey potráwy cżerwoney bom
33:
ſprácowány/
=Wedle hebreyſk/ego z cżerwoneozcżerwoneo tego.

34:
á ták názwano i=
35:
mię iego =Edom.
Edom wykłáda ſię cżerwony.

werset: 31Y rzekł Iáá-
36:
kob przeday(że) mi dziſia pierwo=
37:
rodzieńſtwo twoie.

werset: 32Y rzekł E-
38:
zaw: oto iá wneth vmrę/ á ná
39:
coſz mi pierworodzieńſtwo?

werset: 33Y
40:
rzekł Iáákob: przyſięſz mi dziſiá:
41:
y przyſiągł mu/ y przedał pierwo=
42:
rodzieńſtwo ſwoie Iáákobowi.
=Hebrey: oto ia idę vmrzeć.

werset: 34A Iáákob dał Ezawowi chle
43:
bá y wárzoney ſzocżewice/ y iadł
44:
y pił/ y wſtáł y poſzedł/ y wzgar=
45:
dził Ezaw pierworodzieńſtwem.

rozdział: 28


strona: 16a

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe.
werset: 19Y názwał imię mieyſcu o-
1:
nemu =Bethel/ ácżkolwiek Luz
2:
było imię (one) miáſtá drzewiey
=Bethel dwie Słowie ktore ſię wykłádáią Dom Boży.

werset: 20Y obiecał Iáákob obiethnicę
3:
mowiąc: ieſli będzie Bog zemną
4:
á vſtrzeże mię ná drodze tey/ kto=
5:
rą ia idę/ y da mi chleb ku iedze=
6:
niu y odzienie ku oblecżeniu.

werset: 21Y (ieſli) wrocę ſię wpokoiu do
7:
domu oycá mego/ tedy mi będzie
8:
Iehowán Bogiem.

werset: 22A kámień
9:
ten ktorym poſtáwił ná znák/ bę=
10:
dzie domem Bożym/ y wſzythko
11:
co mi daſz/ dzieſięćinuiąc dam
12:
dzieſięćinę tobie.

rozdział: 29
werset: 1Y poſzedł Iáákob no-
13:
gámi ſwemi/ y przyſzedł
14:
do ziemie ſynow Kie=
15:
demſkich.
Właśnie przekłádáiąc. y podniosł Iáákob nogi ſwe y przyſzedł do ziemie ſynow wſchodu (słonecżnego.)

werset: 2Y vyrzał á-
16:
no ſtudnia ná polu/ przy ktorey
17:
leżáły trzy ſtádá drobu/ bo zo-
18:
ney ſtudnie nápáwano ſtádá:
19:
á
20:
był kámień wielki =ná wierſchu
21:
ſtudnie.
=Właśnie ná vśćiech (ábo ná vśćiu) ſtudnie.

werset: 3Y zebráły ſię tám w-
22:
ſzytkie ſtádá/ y odwaláli kámień
23:
zwierſchu ſtudnie/ y napawáli
24:
drob y pokłádáli kamień ná wie=
25:
rſch ſtudnie ná mieyſce iego.

werset: 4Y rzekł im Iáákob/ bráćia moi
26:
ſkądeście wy? y rzekli: z Chárá=
27:
ná ieſteſmy.

werset: 5Y rzekł im: znaćie
28:
li Lábáná ſyná Náchorowego? y
29:
rzekli znamy.

werset: 6Y rzekł im: =do
30:
brzeliſię ma? y rzekli: dobrze/ ono
31:
Rachel corká iego idzie z ſtádem.
Właśnie pokoyli mu y rzekli pokoy.

werset: 7Y rzekł: oto ieſzcże dniá doſyć
32:
y ieſzcże nie cżás zágániáć doby=
33:
tku/ nápoyćie drob/ y ſzedſzy pa=
34:
śćie.

werset: 8.Y rzekli mu iemu niemożemy
35:
áſz ſię zbiorą wſzytkie ſtádá y
36:
odeymą kámień zwierſchu ſtu=
37:
dnie/ y nápoimy drob.

werset: 9.Ieſzcże
38:
on mowił znimi/ áſz Rachel ſzłá z
39:
drobem ktory był oycá iey/ ktory
40:
oná pasłá.

werset: 10.Y było/ ſkoro vy-
41:
rzał Iáákob Rachelę corkę Iá=
42:
báná brátá mátki ſwey/ y ſtádo
43:
Lábáná brátá mátki ſwey/ przy=

strona: 16b

1:
ſtąpił Iáákob y odwálił kámień
2:
zwierſchu ſtudnie/ y nápoił ſtádo
3:
Lábáná brátá mátki ſwey.

werset: 11.Y pocáłował Iáákob Rachelę
4:
y podniosł głos ſwoy y płakał.

werset: 12.Y oznaymił Iáákob Racheli
5:
że brát oycá iey á iſz ſyn Rebeki/
6:
j bieżáłá/ j opowiedziáłá ojcu ſwe=
7:
mu.

werset: 13.Y było gdy vſłyſzał Lá-
8:
ban imię Iáákobá ſyná ſioſtry
9:
ſwey/ przybieżał ná ſpotkánie ie=
10:
go/ y obłápił go y pocáłował y w=
11:
prowádził go do domu ſwego/ á on
12:
wypowiedział Lábánowi w=
13:
ſzytkie te rzecży.

werset: 14.Y rzekł mu Lá-
14:
ban: záiſte kość moiá y cćiało mo=
15:
ie (ieſteś) ty: y mieſzkał z nim przez
16:
mieſiąc dni.

werset: 15.Y rzekł Lában Iá-
17:
ákobowi: cżyli dla tego żeś mi
18:
brát będzieſz mi służyć dármo? o=
19:
znaymi mi zapłátę twoię. Aby
20:
ły v Lábáná dwie corki/ imię ſtár=
21:
ſzey Leáh/ á imię młodſzey Ra=
22:
chel.

werset: 17.Lecz ocży Leiny były =ſub-
23:
tylne/ záś Rachel byłá pięka k=
24:
ſztałtem y pięknego poyrzenia.
=Albo wedle. Rozmáićie słowo Hebreyſkie rozni tłumacżą.

werset: 18.Y miłował Iáákob Rachelę/ y rzekł:
25:
posłużą tobie ſiedm lath
26:
dla Rachele corki twoiey młod=
27:
ſzey.

werset: 19.Y rzekł Lában: lepiey (ieſt)
28:
abym ią dał tobie niżeli bym ią
29:
dał mężowi inſzemu: mieſzkay ze
30:
mną.

werset: 20.Y służył iáákob dla Ra-
31:
chele śiedm lat/ y były w ocżu iego
32:
iáko dni krotkie/ bo ią miło=
33:
wał.

werset: 21.Yrzekł Iáákob do Lábá-
34:
ná/ day żonę moię/ poniewaſz wy=
35:
pełniły ſię dni moie/ że wnide do
36:
niey.

werset: 22.Y zebrał Lában wſzytkie
37:
męże oneo mieyſcá/ y vcżynił vcż
38:
tę.

werset: 23.Y był wiecżor/ y wziął Le-
39:
ię corkę ſwoię/ y w wiodł do nie=
40:
go/ y wſzedł do niey (Iáákob).

werset: 24.Y dał iey Laban Zylpę niewol-
41:
nicę ſwoię/ Lei corce ſwey nie=
42:
wolnicą.

werset: 25.Y było poránu/ á oto
43:
byłá Leáh/ y rzekł do Lábáná/
44:
cżemuś mi to vcżynił? izalim nie
45:
zá Rachelę robił ſtobą? y cżemuś
46:
mię oſzukał?

rozdział: 31


strona: 18c

werset: 55.Y wſtał Lában
1:
poránu y cáłował ſyny ſwoie/ y
2:
cory ſwoie/ y błogoſláwił im/ y po=
3:
ſzedł y wroćił ſię Lában ná miey=
4:
ſce ſwoie.

rozdział: 32
werset: 1.ZAś Iáákob ſzedł drogą
5:
ſwoią y ſpotkáli go ánioło=
6:
wie Boży.

werset: 2.Y rzekł Iáákob
7:
gdy ie vyrzał/ woyſko to
8:
Boże y názwał imię mieyſcu one=
9:
mu =Náchánáim.
=To ieſt dwá obozy. Rozdział 8 wedle żydow.

werset: 3.Y posłał
10:
Iáákob posły przed ſobą do E=
11:
zawá brátá ſwego do ziemie Se=
12:
irſkiey/ ná pole Edomſkie.

werset: 4.Y ro-
13:
ſkazał im mowiąc: Ták rzecżećie
14:
pánu moiemu Rzawowi: ták mo=
15:
wi niewolnik twoy Iáákob: v
16:
Lábáná pielgrzymowáłem y
17:
mieſzkałem áſz do tąd.

werset: 5.Y mam
18:
byki/ y osły/ droby/ y niewolniki
19:
y niewolnice/ y posłałem opowie=
20:
dzieć pánu memu/ áby ználasł
21:
łáſkę w ocżu twoich.

werset: 6.Y wroćili
22:
ſię posłowie do Iáákobá mo=
23:
wiąc: Przyſliſmy do brátá twe=
24:
go Ezawá/ á oto y (ſam) idzie ſpo=
25:
tykáć ćię/ á (ma) cżterzy ſtá mę=
26:
żow z ſobą.

werset: 7.Y zlękł ſię Iáákob
27:
bárzo/ y záfráſował ſię y rozdzie=
28:
lił lud ktory z nim/ y drob y bydło
29:
y wielbłądy ná dwá hufy.

werset: 8.Y
30:
rzekł ieſli przyidzie Ezaw do hu=
31:
fu iednego/ y pobije iy/ tedy huf
32:
drugi będzie (mogł) vyć.

werset: 9.Y rze-
33:
kł Iáákob: Boże oycá mego A=
34:
bráhámá y Boże oycá mego Izá=
35:
háká/ Iehowo ktoryś rzekł do
36:
mnie:
37:
wroć ſię do ziemie twoiey
38:
y do rodziny twoiey/ á dobrze v=
39:
cżynię tobie.

werset: 10.Mnieyſzy ieſtem
40:
niſz wſzytkie zmiłowánia y wſzel=
41:
ka prawdá/ ktorąś vkazał słudze
42:
twev: poniewaſz o laſce tey prze=
43:
ſzedłem Iordan ten/ á teras
44:
mam dwa hufy.

werset: 11.Wyrwi mię
45:
proſzę/ zręki brátá mego/ zręki
46:
Ezawá/ bo ſię go boię/ áby nie=

strona: 18d

1:
przyſzedł á nie zábił mię/ (y) má=
2:
tki z ſynmi.

werset: 12.Lecż ty rzekłeś: do-
3:
brze cżyniąc dobrze vcżynię to=
4:
bie/ y położę naſienie twoie iáko
5:
piaſek morſki/ ktorego nie lza z=
6:
liczyć prze mnoſtwo.

werset: 13.Y noco-
7:
wał tám oney nocy/ y wziął zo=
8:
nych (rzecży) ktore ſię mu nágo=
9:
dziły do ręki iego dar/ prze Eza=
10:
wá brátá ſwego.

werset: 14.Koz dwieśćie
11:
á kozłow dwádzieśćiá/ záś owiec
12:
dwieśćie/ á báránow dwádzieś=
13:
ćiá.

werset: 15.Wielbłądzie doiących ze
14:
zrebięty ich/ trzydzieśći krow cż=
15:
terdzieśći/ á bykow dzieſięć/ oſlic
16:
dwádzieśćiá á oſląt (ich) dzieſięć.

werset: 16.Y dał do ręki niewolnikow ſwych
17:
=káżde ſtádo oſobno/ j rzekł do nie=
18:
wolnikow ſwjch: idzćie przedem=
19:
ną á zoſtáwuyćie plác miedzy ſtá=
20:
dem y ſtádem.
=Właſnie/ ſtádo/ ſtádo.

werset: 17.Y roſkazał pier-
21:
wſzemu mowiąc: ieſli ćię ſpotka
22:
Ezaw brát moy/ áſpytaćię rze=
23:
kąc: cżyi ty? á dokąd idzieſz?
24:
y czy=
25:
ie to co idzie przed tobą?

werset: 18.Tedy
26:
rzecżeſz: niewolniká twego Iáá=
27:
kobá/ dar ieſt posłány pánu me=
28:
mu Ezawowi: á oto y ſam zá ná=
29:
mi

werset: 19.Y roſkazał y wtoremu/
30:
tákieſz y trzećiemu/ y káżdemu idą=
31:
cemu zá ſtády rzekąc: ták mow=
32:
ćie tę rzecż do Ezawá gdy go z=
33:
naydziecie.

werset: 20.Y rzecżećie: teſz o-
34:
to (ſam) niewolnik twoy Iáákob
35:
zá námi/
36:
bo mowił vbłagam o=
37:
blicże iego przes dar idący prze=
38:
demną: á potym ták vyrzę obli=
39:
cże ieo. Awa przyimie twarz mo=
40:
ię.

werset: 21.Y poſzedł dar przed oblicżem
41:
ieo/ á ſam nocował oney nocy w=
42:
obozie.

werset: 22.Y wſtał nocy oney ſam
43:
y wziął dwie żenie ſwoie y dwie
44:
niewolnicy ſwoie/ y iedennaśćie
45:
dzieci ſwoich/ y przeprawił ſię
46:
przez brod Iábbok.

werset: 23.Tedy ie
47:
wziął y przeprowádził zá rzekę
48:
przepráwił teſz cokolwiek miał.

werset: 24.Y zoſtał ſię Iáákob ſam/ y bie-
49:
dził ſie mąſz znim áſz wzeſzłá zo=
50:
rzá.

rozdział: 36


strona: 21a

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe.
werset: 20.Ci (ſą) ſynowie Seirá Tho-
1:
reyſkiego/ mieſzkáiący wziemi/
2:
Lotan/ y Sżowal/ y Ciweon/ y
3:
Anáh.

werset: 21.Záś Dyſzon/ y Ecer/ y Dy-
4:
ſzan/ ći (ſą) kſiędzowie Choreyſcy/
5:
ſynowie Seirowi wziemi E=
6:
domſkiey.
2. Kronik: 1.

werset: 22.Y byli ſynowie Lotá
7:
nowi: Chory y Hemam: á ſioſtrá
8:
Lotánowá Tymná.

werset: 23.Záś ći (ſą)
9:
ſynowie Szowalowi/ Alwan/ y
10:
Mánáchát/ y Ewal/ Szefo/ y O=
11:
nam.

werset: 24.Záś ći (ſą) ſynowie Ciwe-
12:
onowi y Aiáhowi: ten to Anáh ktory wynálasł mu=
13:
ły w puſtyni: gdy pásł osły Siwe
14:
oná oycá ſwego.

werset: 25.Záś ći (ſą) ſy-
15:
nowie Anáhowi/ Dyſzon/ y Aho=
16:
liwámá corka Anáhy.

werset: 26.A ći (ſą)
17:
ſynowie Dyſzánowi: Chemdan y
18:
Eſzban/ y Itran/ y Cheran.

werset: 27.Ci (ſą) ſynowie Ecerowi: Bil-
19:
han/ y Zááwan/ y Akan.

werset: 28.Ci (ſą)
20:
ſynowie Dyſzánowi: Vo y Aran.

werset: 29.Ci (ſą) kſiędzowie Choreyſcy/
21:
kſiądz Lotan/ kſiądz Szowal/
22:
kſiądz Ciweon/ kſiądz Anáh.

werset: 30.Kſiądz Dyſzon/ kſiądz Ecer/
23:
kſiądz Dyſzan: ći kſiędzowie Cho=
24:
reyſcy y kſięſtwá ich wziemi Se=
25:
irſkiey.

werset: 31.Záś ći (ſą) krolowie kto-
26:
rzy krolowáli wziemi Edomſkiey.
27:
niſz krolował krol nád ſynmi I=
28:
zráelowemi.

werset: 32.A (ták) krolował
29:
w Edomie/ Belá ſyn Beorow:
30:
á imię miáſtá iego Dynhawáh.

werset: 33.Y vmárł Belá/ y krolował miáſto niego Iowaw/ ſyn Zeráchow z Bocry.

werset: 34.Y vmárł Iowaw/ y królował miáſto niego Chuſzam z ziemie Temáńſkiey.

werset: 35.y vmárł Chuſzam/ y krolował miáſto niégo Hádád ſyn Bedádow/ ktory poráził Midiáná ná polu Moáwſkim/ á imię miáſtá iego Awith.

werset: 36.Potym vmarł Hádád/ y krolo-
31:
wał miáſto niego Sámláh z Má=
32:
ſreki.

werset: 37.y vmárł Sámláh/ y kro-
33:
lował miáſto niego Sżaul od Ro=
34:
chobothá Rzeki.

werset: 38.Y vmárł Sza-
35:
ul/ y krolował miáſto niego Bá=

strona: 21b

1:
álcháwán ſyn Achborow.

werset: 39.Y v-
2:
marł Báálcháwán ſyn Achbo=
3:
row/ y krolował miáſto niego
4:
Hádár.
5:
á imię miáſtá iego Panu:
6:
záś imię żony iego Leherháwe=
7:
el corá Katredy/ cory Mezáhá=
8:
wowey.

werset: 40.A te (ſą) miáná kſię-
9:
dzow Ezawowych wedle ple=
10:
mion ich/ y wedle mieyſc ich zmiá=
11:
ny ich: kſiądz Tymná/ kſiądz Al=
12:
wáh/ kſiądz Letheth.

werset: 41.Kſiądz A-
13:
holiwáma kſiądz Eláh/ kſiądz
14:
Pinon.

werset: 42.Kſiądz Kienáſz/ kſiądz
15:
Theman/ kſiądz Miwoár.

werset: 43.Kſiądz Mágdyel/ kſiądz I-
16:
rám. Ci (ſą) kſiędzowie Edom
17:
ſcy/ wedle mieſzkań ſwoich/ wzie
18:
mi oſiádłośći ich/ ten (ieſt) Ezaw
19:
oćiec Edomſkich.

rozdział: 37.
Rozdział wedle Zydow 9.
werset: 1.Y mieſzkał Iáákob w
20:
ziemi pielgrzymſtwá oy=
21:
cá ſwego/ w ziemi Ká=
22:
nááńſkiey.

werset: 2.Te (ſą) roz-
23:
rodzenia Iáákobowe: Iozefowi
24:
ſiedmnáście lát było (gdy) páſł z
25:
bráćią ſwoią droby/ á ten mło=
26:
dzieńcem (będąc mieſzkał) z ſynmi
27:
Bilhy y z ſynmi Zylpy żon oy=
28:
cá ſwego.
29:
y donoſił Iozef niesła=
30:
wę ich złą do oycá ich.

werset: 3.A Izrá-
31:
el miłował Iozefá nád wſzytkie
32:
ſyny ſwoiebo mu ſię rodził w
33:
ſtárośći (iego)/ y vcżynił mu ſuknią =ſzachowáną.
=Właſnie Bo ſyn ſtárych.
=Właſnie ſztukowáną.

werset: 4.Y vyrzeli
34:
bráćia iego że go miłował oćiec
35:
ich nád wſtytkę bráćią iego/ y nie
36:
nayrzeligo/ áni mogli/ mowić z=
37:
nim ſpokoynie.

werset: 5.Y ſnił ſię Ioze-
38:
fowi ſam/ y powiedział bráciey
39:
ſwoiey/
40:
=á oni go tym więcey nie=
41:
nayrzeli.
=wlaſnie/ y przyłożyli ieſzcże nienayrzeć go y w wierſzu 9.

werset: 6.Y rzekł do nich: słu-
42:
chayćie proſzę ſnu tego ktory mi
43:
ſię ſnił.

werset: 7.Ano wiązáliſmy ſnopy
44:
ná polu/ á oto powſtał ſnop moy
45:
y podnioſł ſię/ y ſtał/ á obſtąpiw
46:
ſzy iy ſnopy wáſze klániáły ſie ſno=
47:
powi memu.
Wlaſnie ſnopowaliſmy ſnopy/ ále ták polacy nie mowią.

werset: 8.Y rzekli mu bráćia
48:
iego:

rozdział: 40.


strona: 23c

werset: 21.Y przywróćił
1:
ſtárſzeo nád podcżaſzymi ku pod
2:
cżáſtwu iego/ y podawal kubek
3:
do ręki Faráonowey.

werset: 22Záś prze
4:
łożonego nád piekárzmi powie
5:
śił iáko byli im wyłożyl Iozef.

werset: 23.Lecż nie wſpomniał przełożony nád podcżáſzymi ná Iozefá/ y
6:
zapámiętał go.

rozdział: 41.
werset: 1.Y
Właſnie/ y było z końcá dwu lat dni. Rozdział 10. wedle Zydow.
Było po dwu lat/ że
7:
ſię ſniło Fáráonowi: áno
8:
ſtał nád przekopem.

werset: 2.A oto z przekopu wy-
9:
chodziło ſiedm krow pięknych na
10:
poyrzenie/ y ćiáłá tłuſtego/ á pa=
11:
sły ſię ná łące.

werset: 3.Zaś oto ſiedm
12:
krow wychodziło zá nimi z prze=
13:
kopu ſzpetnych ná poyrzenie/ á
14:
ná ćiele ſzcżupłych/ á ſtały wedle
15:
krow (onych) ná brzegu przeko
16:
pu.

werset: 4.Y pożárły ony krowy ſzpe-
17:
tne ná poyrzenie y ſzcżupłe ćiá=
18:
łem/ ſiedm krow pięknego poy=
19:
rzenia á tłuſtych/ y ocknąl ſię Fá
20:
ráon.

werset: 5.Y (záś) záſnął/ y ſniło ſię
21:
mu powtore: áno ſiedm kloſow
22:
wychodziło z iednego zdzblá peł=
23:
nych y dobrych:

werset: 6.A záś ſiedm kło
24:
ſow ſzcżupłych y wiátrem ze w=
25:
ſchodnym wyſuſzonych wyrosło
26:
zá nimi.

werset: 7.Y pożerály kloſy ſzcżu
27:
płe (one) ſiedm kłoſow tłuſtych y
28:
pełnych/ y ocknął ſię Fáráon/ á o
29:
to ſen (był).

werset: 8.Y było poránu że
30:
ſię záfráſował duch iego/ y posłał
31:
á wezwał wſzech wieſzcżkow Mi
32:
cráimſkich/ y wſzech mędrcow ich
33:
y roſpowiedział im Fáráon ſen
34:
ſwoy/ lecż nie było ktoby iy wyło=
35:
żył Fáráonowi.

werset: 9.Y mowił prze-
36:
łożony nád podcżáſzymi Fáráo=
37:
nowi rzekąc: grzechy moie ia w=
38:
ſpominam dziſia.

werset: 10.Fáráon roz
39:
gniewał ſię (był) ná sługi ſwoie/
40:
y dał mię był pod ſtraſz do domu
41:
Hetmáná nadwornego/ mnie y
42:
przełożonego nád piekarzmi.

werset: 11.Y ſnił ſię nam ſen nocy iedney

strona: 23d

1:
mnie y iemu/ obiemá wedle wy=
2:
kłádu ſnił ſię ſen.

werset: 12.A (był) tám
3:
ſnámi młodzieniec (niektory) E=
4:
breycżyk niewolnik Hetmáná na
5:
dwornego/ tedyſmy mu powie=
6:
dzieli/ y wyłożył nam ſny náſze/ ká
7:
żdemu wedle ſnu iego wyłożył.

werset: 13.Y było (iſz) iáko wyłożył nam/
8:
ták ſię ſtáło. Bo mnie przywro=
9:
ćił ná vrząd moy (Fáráon) á one=
10:
go obieśił.

werset: 14.I posłał Fáráon y
11:
przyzwał Iozefá/ y prętko wywiedli go z dołu/
Właſnie y oſtrzygł/

12:
y oſtrzyżono (go/)
13:
y odmienił ſzaty ſwoie/ y przyſzedł
14:
do Faráoná.

werset: 15.Y rzekł Fáráon
15:
do Iozefá: ſnił mi ſię ſen/ á nie=
16:
máſz ktoby mi iy wylożył/ á słysza
17:
łem o tobie/ mowią iſz słuchaſz
18:
ſnu/ żebyś iy wyłożył.

werset: 16.Y odpowie-
19:
dział Iozef Fáráonowi rze=
20:
kąc: beze mnie/ Bog wyłoży pokoy
21:
Faráonowi.

werset: 17.Y mowil Faráon
22:
do Iozefá.
Pſalm 10

23:
(widziałem) waſnie/
24:
iákobych ſtał ná brzegu przeko=
25:
pu.

werset: 18.Y oto z przekopu wychodzi-
26:
ło ſiedm krow tłuſtych ná ciele/ y
27:
ná pozor cudnych/ á pásły ſię ná
28:
łące.

werset: 19.Záś álić ſiedm krow in-
29:
nych wyſtępowało zá nimi ſzcżu=
30:
płych y ſzpetnych ná pozor bárzo
31:
y chudych ná ciele/ niewidziałem
32:
tákich we wſzey ziemi Micráim=
33:
ſkiey złych.

werset: 20.Y pożárły ony kro-
34:
wy chude y ſzpetne ſiedm pier
35:
wſzych krow tłuſtych.

werset: 21.Y weſzły
36:
do wnętrza ich/ y nieznáć było że
37:
by w ich wnętrza weſzły/ y był
38:
pozor ich zly/ iáko pierwey/ y o=
39:
cknąłem ſię.

werset: 22.Y widziałem we-
40:
ſnie moim ſiedm kloſow wy=
41:
chodziło ze zdzbła iednego peł=
42:
nych y pięknych.

werset: 23.A oto ſiedm
43:
kłoſow ſzcżupłych y ćienkich/ á w=
44:
ſchodnym wiátrem wyſuſzonych
45:
wyraſtáło zá nimi.

werset: 24.Y pożárły oná ſiedm kłosow ſzcżupłych ſie-
46:
dm kłoſow dobrych: y powiedzia
47:
łem (to) wieſzcżkom/ lecż niemam
48:
wykłádáczá.

werset: 25.Y rzekł Iozef do
49:
Fáráoná.

rozdział: 43
werset: 30.Y pochwyćił ſię

strona: 26a

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe
1:
Iozef/ bo ſię roſpaláły wnętrza
2:
iego ku brátu iego/ y ſzukał gdzie
3:
by płákał/ y wſzedł do komory/ y
4:
płákał tám.

werset: 31.Potym vmył obli
5:
cze ſwoie/ y wyſzedł/ y zátrzymał
6:
ſię y rzekł: kłádzćie chleb.

werset: 32,Y po
7:
łożyli mu oſobno/ á im oſobno/ y
8:
Micráimiánom/ ktorzy z nimi ie=
9:
dli oſobno/ bo niemogą Micrá=
10:
imiánie iádáć z Ebreycżyki chle=
11:
bá/ bo to brzydko v Micráimian

werset: 33.Y poſádzeni przed oblicżem ie
12:
go/ pierworodny wedle pierwo
13:
rodzieńſtwá ſwego/ á młody we
14:
dle młodośći ſwey/ y dziwowáli
15:
ſię oni mężowie káżdy z bliznim
16:
ſwym.
Właſnie/ y odbierał odbierki od oblicza ſwego.

werset: 34.Y poſyłał potraw od
17:
ſtołu ſwego do nich/ y rozmnoży
18:
ły ſię potráwy Biniáminowe
19:
nád wſzech inych potráwy pięć
20:
kroć (więcey/) potym pili/y vpi=
21:
li ſię z nim.

rozdział: 44.
werset: 1.Y Roſkazał ſprawcy do-
22:
mu ſwego rzekąc: nápełni
23:
wory (tych) mężow żywno
24:
śćią ile mogą vnieść/ á włoſz ká=
25:
żdego pieniądze pod wierzch wo
26:
ru iego.

werset: 2.Záś kubek moy/ kubek
27:
ſrebrny/ włoſz do wierzchu wo=
28:
ru (bráta ich) młodſzego/ y pie=
29:
niądze iego zá zboże/ y vcżynił we
30:
dle słowá Iozefowego ktore mo
31:
wił.

werset: 3.Záś ráno gdy (było) wi
32:
dzieć/ wypuſzcżono ony męże ſá
33:
my y osły ich.

werset: 4.Y wyſzli zmiáſtá
34:
á gdy nie dáleko byli tedy rzekł
35:
Iozef do ſprawce domu ſwego:
36:
wſtań a goń zá mężmi temi/ á do
37:
gnawſzy ich tedy rzecżeſz do nich:
38:
przecżeśćie oddáli zlość zá dobroć

werset: 5.Nie tenli ieſt kubek ktorym pi-
39:
ie pan moy? y ktorym wieſzcżu=
40:
iąc wieſzcżuie? zleśćie ſobie poczę
41:
li/ żeśćie (ták) vcżynili.

werset: 6.Y poi-
42:
mal ie/ y mowił do nich rzecży te.

werset: 7.Y rzekli do niego/ przecż mo-
43:
wi pan moy słowá te? Niech to
44:
niebędzie v niewolnikow twoich

strona: 26b

1:
aby co tákiego vcżynili.

werset: 8.Oto
2:
pieniądze ktoreſmy nálezli pod
3:
wierzchy worow náſzych/
4:
przy=
5:
nieſliſmy do ćiebie z ziemie Ká=
6:
nááńſkiey/ á iákobyſmy krádli z=
7:
domu páná twego śrebro álbo
8:
złoto.

werset: 9.Y ktorego by nálezion
9:
był zniewolnikow twoich/ ten
10:
niech vmrze/ á my nád to zoſtániem
11:
niewolniki páná mego.

werset: 10.Y rzekł/ y teras wedle słow
12:
wáſzych tak niech będzie/ niech
13:
ten będzie niewolnikiem moim
14:
v kogo by ználezion/ á wy będzie
15:
ćie niewinni.

werset: 11.Y pośpieſzáli ſię/
16:
y złożyli káżdy wor ſwoy ná zie=
17:
mię/ y otworzył káżdy wor ſwoy.

werset: 12.I pocżął ſzukáć od ſtárſzego/
18:
á przeſtał v młodſzego/ y nále=
19:
zion kubek w worze Biniámino
20:
wym.

werset: 13.Y porozdzieráli ſzáty ſwe
21:
y nákładł káżdy ná osła ſwego/ y
22:
wroćili ſię do miáſtá.

werset: 14.Y przy-
23:
ſzedł Iehudá y bráćia ieo wdom
24:
Iozefow/ ktory tám ieſzcże był y
25:
pádli na oblicża ſwe ná ziemię.

werset: 15.Y rzekł im Iozef: Przecżeśćie to vcżynili? izali niewiećie iſz ga
26:
daiąc zgádnąć może maſz kto=
27:
ry iáko ia (ieſt)?

werset: 16.Y rzzkł Iehu=
28:
dá: co rzecżem pánu memu? co
29:
powiemy álbo iáko ſię vſpráwie
30:
dliwiemy? Bog ználasł nieprá=
31:
wość niewolnikow twoich/ oto
32:
my niewolnicy páná mego/ y my
33:
ſámi y v ktorego wręce nálezion
34:
kubek.

werset: 17.Y rzekł/ niech to niebę-
35:
dzie v mnie/ ábym to vcżynił/ á
36:
le mąſz v ktorego ználezion ku=
37:
bek wręce/ ten będzie v mnie nie
38:
wolnikiem záś wy idzćie wpoko
39:
iu do oycá wáſzego.
Rozdział 11 wedle żydow.

werset: 18.Y przyſtą
40:
pił kniemu Iehudá y rzekł: proſzę
41:
pánie niech przemowi niewol=
42:
nik twoy slowo w vſzy páná ſwe=
43:
go/ á niech ſię nie zápala gniew
44:
twoy ná niewolniká twego/ boś
45:
ty iáko ſam Fáráoh.

werset: 19.Pan moy
46:
ſpytał niewolnikow ſwych rzekąc
Wyſzey 42.

47:
ieſli v was ieſzcże oćiec álbo brat
y rzekli


strona: 26c

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe

werset: 20.Y rzekliſmy do páná meo: ieſt
1:
v nas oćiec ſtáry y dziećię ſtáro=
2:
śći (iego) máłe/

rozdział: 47.
werset: 24.A będzie (że) zpożytkow dá-
3:
ćie piątą cżęść Fáráonowi/ á cżto

strona: 28c

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe
1:
ry cżęśći będą wam zá naſienie
2:
polne/ y dla wychowánia waſze=
3:
go/ y dla tych ktorzy w domiech
4:
wáſzych/ y dla wychowánia má=
5:
lucżkich waſzych.

werset: 25.Y rzekli: oży
6:
wiłeś nas/ niech znaydziem łáſkę
7:
w ocżu páná mego á będziemy
8:
niewolniki Fáráonowi:

werset: 26.Y po-
9:
łożył to Iozef zá vſtáwę áſz do
10:
dniá tego ná ziemię Micraimſką
11:
áby Fáráonowi piąta cżęść (by=
12:
łá) oprocż ziemie ofiárownikow/
13:
tylko (tá) niedoſtáła ſię Fáráo=
14:
nowi:

werset: 27.Y mieſzkał Izráel wzie-
15:
mi Micraimſkiey wziemi Goſzeń
16:
ſkiey/ y oſiedli wniey/ y roſpłodzili
17:
ſię/ á rozmnożyli ſię bárzo.

werset: 28.Y
18:
żył Iáákob wziemi Micráimſkiey
19:
ſiedmnaśćie lat/ y było dni Iáá=
20:
kobowych lat żywotá iego ſiedm
21:
lát y cżterdzieśći lat y ſto lat.
Rozdział 12. wedle żydow.

werset: 29.Y przybliżyly ſię dni Izráelo-
22:
we żeby vmárł/ y przyzwał ſyná
23:
ſwego Iozefá/ y rzekł mu: proſze
24:
ieſlim ználasł láſke w ocżu twych
25:
połoſz teras rękę twoię pod bio=
26:
drę moię/
27:
á vcżyń nádemną mi=
28:
łość y prawdę/ nie pogrzeb mię
29:
proſzę (cię) w Micráimie.

werset: 30.Lecż
30:
gdy záſnę z oycy moimi/ tedy mię
31:
przynieſieſz z Micráimá/ y pobrze
32:
bieſz mię wgrobie ich: y rzekł: ia
33:
vczynię wedle słowá twego.

werset: 31.Y rzekł: przyſieſz mi/ y przy-
34:
ſiągł mu/ y pokłonił ſię Izráel ku
35:
głowam łożá.

rozdział: 48.
werset: 1.Y było po tych rzecżach
36:
że rzecżono Iozefowi: o
37:
to oćiec twoy chorzeie.
38:
Thedy wziął dwá ſyny
39:
ſwoie z ſobą/ Mánáſzefá y Efra=
40:
imá:

werset: 2.Y oznaymiono Iáákobo-
41:
wi rzekąc: oto ſyn twoy Iozef i=
42:
dzie do ćiebie/ y pokrzepił ſie I=
43:
zráel/ y ſiadl ná łożu.

werset: 3.Y rzekł
44:
Iáákob do Iozefá: Bog wſzech=
45:
mocny vkazał mi ſię w Luzie/ w=
46:
ziemi Kanááńſkiey/
1. Moi: 28. 1 Moiże: 35

47:
y błogoslá=

strona: 28d

1:
wił mi.

werset: 4.Y rzekł do mnie: oto
2:
ćię roſpłodzę y rozmnożę ćię/ y v
3:
cżynię ćię zgromádzeniem ludzi/
4:
y dam ziemie tę naſieniu twemu
5:
po tobie w oſiádłość wiecżną.

werset: 5.A teras dwá ſynowie twoi v-
6:
rodzeni tobie wziemi Micráim=
7:
ſkiey/ pierwey niżem przyſzedł do
8:
ćiebie do Micráimá/ moi ſą/ E
9:
fraim y Mánáſze/ iáko Reuben
10:
y Symeon ſą moi.

werset: 6.Záś dzieći
11:
twoie/ ktoreś ſpłodził po nich/
12:
twoie będą/ wedle miáná brá=
13:
ćiey ſwey będą zwáni w dziedzic=
14:
twie ich.

werset: 7.Bo gdym ſzedł zkrái-
15:
ny (Arámſkiey) vmárłá v mnie
16:
Rachel wziemi Kánááńſkiey w=
17:
drodze/ gdy ieſzcże milá ziemie
18:
chodu do Efraty (byłá)
19:
y pogrze
20:
błem ią tám ná drodze v Efraty
21:
tá (ieſt) Bethlechem.
Iozue 13 wyſzſſey 35

werset: 8.Y vyrzał
22:
Izráel ſyny Iozefowe y rzekł: kto
23:
to:

werset: 9.Y rzekł Iozef do oycá ſwe-
24:
go:
25:
ſynowie moi ſą/ ktore mi dał
26:
Bog tu: y rzekł wezmi (ie) proſzę
27:
(ćie) do mnie/ że im błogosławię

werset: 10.A ocży Izráelowe (były) cięſz-
28:
kie od ſtárośći/ że niemogł pá=
29:
trzyć: tedy ie przywiodł kniemu/
30:
y pocáłował ie/ y obłápił ie.

werset: 11.Y
31:
rzekł Izráel do Iozefá/ nieſpo=
32:
dziewałem ſię vyrzeć oblicża twe
33:
go/ álić mi vkazał Bog y naſie=
34:
nie twoie.

werset: 12.Y odwiodł ie Iozef
35:
od kolan iego/
w niektorych kſięgach teſz Ebreyſkich piſze miáſto pokłonił ſie pokłonił ſię to ieſt/ y Iozef y ieo ſynowie.

36:
y pokłonił ſię
37:
przed oblicżem iego do ziemie.

werset: 13.Y wziął Iozef obu/ Efraimá
38:
práwicą ſwoią do lewice Izráe=
39:
lowey/ á Mánáſze ſą lewicą ſwo
40:
ią do práwice Izráelowey/ y
41:
przywiodł do niego.

werset: 14.Y śćią-
42:
gnął Izráel práwicę ſwoię/ y wło
43:
żył ná głowę Efraimowę/ á ten (był)
44:
młodſzy/ á lewicę ſwoię ná
45:
głowę Manáſzeſá/
Własnie/ rozumie (?) ſpráwuiąc.

46:
vmyſlnie
47:
przemieniáiąc ręce ſwe choć Má
48:
náſze pierworodny.

werset: 15.Y błogo-
49:
sláwił Iozefá y rzekł: Bog przed
50:
ktorego oblicżym chodzili oyco
51:
wie moi/ Abráhám y Izáhák

strona: 29a

Pierwſze kſięgi Moiżeſzowe
1:
Bog ktory mię karmił zdawná/
2:
áſz do dniá tego.

księga: Exod
rozdział: 2.


strona: 31a

Wtore kſięgi Moiżeſzowe
werset: 14Y rzekł: kto ćię vſtáwił przeło
1:
żonym/ ábo ſędzim nád námi? á
2:
bo mię myſliſz zabić iákoś zábił
3:
Micráimá? y zlękł ſię Moiżeſz/ y
4:
rzekł: iśćie ſię oznaymiłá tá rzecż

werset: 15.Y vsłyſzał Fáráon rzecż tę/ y ſzu
5:
kał zábić Moiżeſzá/ y vćiekał
6:
Moiżeſz od oblicża Fáráonowe
7:
go/ y mieſzkał w ziemi Midyáń=
8:
ſkiey/ y ſiedziáł v ſtudnie.

werset: 16.A by
9:
ło v ofiarowniká Midyáńſkiego
10:
ſiedm corek/ y przyſzły/ y nácżer
11:
páły (wody) y nálaly korytá/ áby
12:
nápoiły droby oycá ſwego.

werset: 17.Y
13:
przyſzli páſterze/ y odegnáli ie.
14:
Tedy wſtał Moiżeſz y rátował ie
15:
y nápoił droby ich.

werset: 18.Y przyſzły
16:
do Rehuelá oyca ſwego/ y rzekł:
17:
przecżeśćie rychley przyſzły dziſia

werset: 19.Y rzekł mu: mąſz
18:
Micráimſki/ obronił nas od ręki páſterzowy
19:
cżerpáiąc nácżerpał nam (wody)
20:
y nápoił droby.

werset: 20.Y rzekł do co-
21:
rek ſwych: á gdzie on (ieſt?) cże=
22:
muśćie oſtawiły tego męża: po=
23:
zwićie go/ á będzie iesć chleb.

werset: 21.Y przyzwolił Moiżeſz mieſzkáć
24:
z onym mężem: y dał Cyporę cor=
25:
kę ſwoię Moiżeſzowi.

werset: 22.Y vro-
26:
dzilá ſyná y wezwał imię iego
27:
Gerſzomem. Bo rzekł gośćiem
28:
byłem wziemi cudzey.

werset: 23.Y było
29:
nierychło potym/ że vmárł krol
30:
Micráimſki/ tedy wzdycháli ſy=
31:
nowie Izráelowi od niewoli/ y
32:
wołáli: y wſtąpił krzyk ich do Bo
33:
gá od niewoley.

werset: 24.Y vsłyſzał
34:
Bog nárzekánie ich/
35:
y wſpámię
36:
tał Bog ná przymierze ſwoie z=
37:
Abráhámem/ Izáhákiem y Iáá=
38:
kobem.

werset: 25.Y vyrzał Bog ſyny I
39:
zraelowe/ y poznał (ie) Bog.

rozdział: 3.
werset: 1.A Moiżeſz paſł droby I-
40:
throná świekra ſwego o=
41:
fiárowniká Midyańſkieo:
42:
y gnał droby zá puſzcżą y
43:
przyſzedł do gory Bożey Chore=

strona: 31b

1:
wa.

werset: 2.Y vkazał ſię mu ánioł Ie
2:
howy w płomieniu ogniá ſpoyſro
3:
tku głogu/
Krzem to poſpolićie przekładáią ále nieobácznie/ gdyż Ebreyſkie słowo Seneh/ y łáćińſkie rubus/ głog włáſnie znáczy.

4:
y widział áno głog
5:
gorzał w ogniu/ á nie vbywáło
6:
go.

werset: 3.Y rzekł Moiżeſz poydę te-
7:
ras á oglądąm widzenie to wiel
8:
kie/ przecż nie vgorywa głogu.

werset: 4.Y vyrzał Iehowáh/ iſz ſzedł pá
9:
trzyć/ y záwołał do niego Bog z=
10:
poyſrzodku głogu: y rzekł: Moiże=
11:
ſzu/ Moiżeſzu/ y rzekł: owom ia.

werset: 5.Y rzekł: nieprzybliżay ſię ſám/
12:
rozzuy boty twoie z nog ſwoich/
13:
bo mieyſce ná ktorym ty ſtoiſz/
14:
ziemiá święta ieſt.

werset: 6.Y rzekł:
15:
iam Bog oycá twego/ Bog A=
16:
bráhámow/ Bog Izáákow/ Bog
17:
Iáákobow: Tedy zákrył Moiżeſz
18:
oblicże ſwe.
19:
Bo ſię bał pátrzyć
20:
ná Bogá.

werset: 7.Y rzekł Iehowáh/
21:
widząc vyrzałem vtrapienie lu=
22:
du mego/ ktory w Micraimie/ y
23:
krzyk ich vsłyſzałem przed przy=
24:
ſtáwy iego. Bom doznał mąk ie
25:
go.

werset: 8.Y zſtąpiłem wyzwolić go
26:
z ręki Micráimſkiey/ y wywieść
27:
go z ziemie tey do ziemie dobrey
28:
á przeſtroney/ do ziemie ćiekącey
29:
mlekiem i miodem/ ná mieyſce
30:
Kánááná/ y Chyteiá/ y Amorre=
31:
iá/ y Peryzeiá/ y Chyweiá. y Ie
32:
wuſia.

werset: 9.A teras oto krzyk ſynow
33:
Izráelowych przyſzedł do mnie/
34:
ktemu vyrzałem vtrapienie/ kto
35:
rym Micráimiánie ćiſną ie.

werset: 10.A
36:
teras przydzi/ á poſzlę ćię do Fá
37:
ráoná/ á wywiedzieſz lud moy/
38:
ſyny Izráeolowe z Micraimá.

werset: 11.Y
39:
rzekł Moiżeſz do Bogá: ktożem
40:
ia/ ábych ſzedł do Fáráoná/ á wy
41:
wiodłbym ſyny Izráelowe z Mi=
42:
craimá.

werset: 12.Y rzekł: iſz będę ſto-
43:
bą/ á to tobie známię/ iſz ia po=
44:
słałem ćię/
45:
gdy wywiedzieſz ten
46:
lud z Micraimá/ służyć będzie=
47:
ćie Bogu ná gorze tey.

werset: 13.Y rzekł
48:
Moiżeſz do Bogá: oto ia przyidę
49:
do ſynow Izráelowych y rzekę im
50:
Bog oycow wáſzych posłał mię

strona: 31c

1:
do was:

rozdział: 7.
werset: 4.y wywiodę
2:
woyſká moie/ lud moy ſyny Izráe=

strona: 33c

Wtore kſięgi Moiżeſzowe
1:
elowe z ziemie Micraimſkiey/ w
2:
ſadziech wielkich.

werset: 5.Y poznáią
3:
Micráimiánie żem ia Iehowah
4:
gdy śćiągnę rękę moię ná Micra
5:
im/ y wywiodę ſyny Izráelowe z
6:
poyſrzodku ich.

werset: 6.Y vcżynił Moi
7:
żeſz y Aharon iáko im roſkazał
8:
był Iehowáh/ ták vcżynili.

werset: 7.A
9:
Moiżeſzowi było ośmdzieſiąt lat
10:
záś Aharonowi trzy y ośmdzie=
11:
ſiąt lat (było) gdy mowili do
12:
Fáráoná.

werset: 8.Y rzekł Iehowáh do
13:
Moiżeſzá/ y do Aharona rzekąc.

werset: 9.Ieſli rzecże do was Fáráon rze-
14:
kąc: daićie po ſobie cudo. tedy rze
15:
cżeſz do Aharoná/
16:
wezmi laſkę
17:
twoię/ á porzuć przed Fáráonem
18:
że będzie wężem.

werset: 10.Y przyſzedł
19:
Moiżeſz y Aharon do Fáráoná/
20:
y vcżynili ták iáko (im) roſkazał
21:
Iehowah/ y porzućił Aharon la
22:
ſkę ſwoię pzez Fáráonem/ y przed
23:
sługámi iego/ y byłá wężem.

werset: 11.Y
24:
wezwał teſz Fáráon mędrcow y
25:
cżárownikow/ y vcżynili teſz
26:
oni záklinácże micráimſcy ſze=
27:
ptámi ſwemi tákże.
2. Tim.

werset: 12.Y porzući
28:
li káżdy laſkę ſwoię/ y były wężmi
29:
Lecż pożarłá laſká Aharonowá
30:
laſki ich.

werset: 13.Y ſtwárdziáło ſerce
31:
Fáráonowe y niesłuchał ich (ták)
32:
iáko mowił Iehowáh.

werset: 14.Y rzekł
33:
Iehowáh do Moiżeſzá: obćięzá=
34:
ło ſerce Fáraonowe áby nie pu=
35:
śćił ludu.

werset: 15.Idz do Fáráona rá-
36:
no/ oto wynidzie do wod/ y ſtá=
37:
nieſz ná ſpodkánie iego na brze=
38:
gu przekopu/ á laſkę ktora byłá
39:
wężem/ wezmieſz wrękę twoię.

werset: 16.Y rzecżeſz do niego:
40:
Iehowá
41:
Bog Ebreyſki posłał mię do ćie=
42:
bie mowiąc: puść lud moy że mi
43:
posłużą wpuſzcży/ á otoś nie po=
44:
słuchał áſz dotąd.

werset: 17.Ták rzekł
45:
Iehowáh: ztąd poznaſz żem ia
46:
Iehowáh/ oto ia biię laſką/ kto=
47:
ra wręce moiey/ wody ktore w=
48:
przekopie/ y obrocą ſię w krew.

werset: 18.A ryby ktore w przekopie po-
49:
mrą/ y zágniie ſię, przekop że

strona: 33d

1:
brzydko będzie Micráimiánom
2:
pić wodę z przekopu.

werset: 19.Y rzekl Ie
3:
howáh do Moiżeſzá:
4:
rzecż do A=
5:
haroná. wezmi laſkę twoię y wy
6:
ćiągni rękę twoię ná wody Mi=
7:
cráimſkie/ ná rzeki ich/ ná przeko
8:
py ich/ y ná ieziorá ich/ y ná wſzy
9:
tko zgromádzenie wod ktore ma
10:
ią/ áby były krwią
11:
y áby byłá
12:
krew po wſzey ziemi Micráim=
13:
ſkiey
Właſnie/ wdrzewách y wkamieniách. Niżey 17. Pſalm 78.

14:
w nacżyniu drzewiánym y
15:
kámiennym.

werset: 20.Y vcżynili ták
16:
Moiżeſz Aharon iáko roſkazał
17:
Iehowáh: y podniosl láſkę/ y v=
18:
derzył wody/ ktore w przekopie
19:
przed ocżymá Fáráoná/ y przed
20:
oczymá sług iego/ y obroćiły ſię
21:
wſzytkie wody ktore w przeko
22:
pie w krew.

werset: 21.A ryby ktore w
23:
przekopie pomárły/ y zgnił prze
24:
kop że niemogli Micraimiánie
25:
pić wody z przekopu/ y była krew
26:
po wſzytkiey ziemi Micráimſkiey
Madr. 17.

werset: 22.Y vczynili (też) ták záklinácze
27:
Micráimſcy ſzeptámi ſwemi/ y
28:
ſtwárdziáło ſerce Fáráonowe/
29:
y nieposłuchał ich iáko mowił
30:
Iehowah.

werset: 23.Y wrocił ſie Fára-
31:
on y wſzedł do dovſweo y niepo=
32:
łozył ſercá ſweo áni do teo

werset: 24.Y
33:
wykopáli wſzyscy Micráimiánie
34:
około przekopu wodj/ áby pili: bo
35:
nie mogli pić wod z przekopu.

werset: 25.Y
36:
wypełniło ſię śiedm dni po tym
37:
iáko zaráził Iehowáh przekop.

rozdział: 8.
werset: 1.Y Rzekł Iehowáh do
38:
Moiżeſza: idz do Fáráo
39:
ná/ y rzecż do niego: ták
40:
rzekł Iehowáh/ puść lud
41:
moy áby mi służyli.

werset: 2.A ieſli ty
42:
odmawiaſz puſcić/ oto ia poráżę
43:
wſzytkę gránicę twoię żábámi.

werset: 3.Y zapłodzi przekop żáby/y wylázą
44:
y przyidą wdom twoy/ y w komo
45:
rę łoznice twey/ y nápoſćiel two=
46:
ię/ y w wdom sług twoich/ y mie=
47:
dzy lud twoy/ y wpiece (chlebowe)
48:
twoie/ y
álbo w ćiáſtá twoie.

49:
w potráwy twoie.



strona: 35d

Wtore kſięgi Moiżeſzowe
Wyſzey 3. Niżey 12.
rozdział: 11.


strona: 36a

werset: 1.Mow przeto
znacżnie
1:
znácżnie ludowi że kázdy vprośi
2:
v ſąśiáda ſweo/ á kázda v ſąśiá=
3:
dy ſwey/ nacżynia ſrebrnego y na
4:
cżynia złotego.

werset: 3.A da Iehowá
5:
láſkę ludowi w ocżu Micráimian
6:
ktev y ſam Moiżeſz wielki bárzo
7:
(był) wziemi Micráimſkiey przed
8:
ocżymá sług Fáráonowych/ y
9:
przed ludem (iego).

werset: 4.Y rzekł Mo
10:
iżeſz: ták mowi Iehowáh/ opuł=
11:
nocy ia wyidę/ ná śroo Micrá=
12:
imá.

werset: 5.Y vmrze każdy pierworo
13:
dny w ziemi Micráimſkiey/ od
14:
pierworodnego Fáráonowego
15:
ktory śiedzi ná ſtolicy iego aſz do
16:
pierworodnego niewolnice kto=
17:
ra v żarn/ y káżde pierworodztwo
18:
bydlęce.

werset: 6.Y będzie krzyk
19:
wielki po wſzey ziemi Micráim=
20:
ſkiey/ iáki nie był nigdy/ y iáki nie
21:
będźie.

werset: 7.Záś v wſzech ſynow I-
22:
zráelowych nie ruſzy pies ięzyká
23:
ſwego/ od cżłowieká aſz do by=
24:
dlęćiá/
25:
ábyśćie wiedzieli że ro=
26:
znicę vcżynił Iehowáh miedzy
27:
Micráimiány/ á miedzy Izráelem.

werset: 8.Y przyidą wſzyſtcy słudzy
28:
twoi otoći do mnie/ y pokłonią
29:
mi ſię rzekąc/ wynidz ty y wſzy=
30:
ſtek lud ktory pod nogámi twe=
31:
mi: á tedy wynidę:
32:
y wyſzedł od
33:
Fáráoná z rozgniewáną twarzą.

werset: 9.Y rzekł Iehowáh do Moize-
34:
ſzá: nieposłucha was Fáráon/ á
35:
by ſię rozmnożyly dziwy moie w=
36:
ziemi Micráimſkiey.

werset: 10.(A ták)
37:
Moiżeſz y Aharon cżynili wſzyt=
38:
kie te cudá/ przed Fáráonem/
39:
lęcż zátwardził Iehowáh ſerce
40:
Fáraonowe/ y nie pusćił ſynow
41:
Izráelowych z ziemie ſwey.

rozdział: 12.
werset: 1.Y Rzekł Iehowáh do
42:
Moiżeſza y do Aharoná
43:
w ziemi Micráimſkiey/
44:
rzekąc.

werset: 2.Mieſiąc ten v
45:
was głową mieſiącom/ y pierw=
46:
ſzym będzie miedzy mieſiącámi
47:
roku.

werset: 3.Mowćie do wſzego zbo-

strona: 36b

1:
ru Izráelſkiego rzekąc: dzieſiąte=
2:
go (dniá) mieſiącá tego/ (niech)
3:
wezmą ſobie kázdy ſkoćinę wedle
4:
domow oycow/ ſkoćinę ná dom.
Wlaſnie/A ieſli mnieſzy dom niſz ſkoćiná by byłá.

werset: 4.A ieſli mnieyſzy dom niſzby
5:
ſkoćinę (mogł) zieść
Właſnie ſyn roku będzie wam:

6:
tedy wezmie
7:
ſąſiádá ſweo/ nabliſzſſego domo=
8:
wi ſwemu/ w lidzbę duſz/ káżdy
9:
wędle ſtolu ſwego/ licżyć będzie=
10:
ćie do (oney) skoćiny.

werset: 5.Skociná
11:
(záś) zupełna/ ſamiec
Właſnie zbáránow/ ábo ſkozłow wezmiećie To ieſt/ álbo iágnię ábo kozlę.

12:
roczeń bę
13:
dzie/ ktorego miedzy bárány
14:
álbo kozlęty obierzećie.

werset: 6.Y be
15:
dziećie iy chowáć áſz do cżterna=
16:
ſtego dniá Mieſiącá tego: y zá=
17:
rzeże iy wſytko mnoſtwo zboru
18:
Izráelſkiego miedzy wiecżory.

werset: 7.Y wezmą (oney) krwie/ y wło
19:
ża ná dwá podwoia/ y ná wierz=
20:
chni podwoy w onych domiech
21:
gdzie go ieść máią.

werset: 8.Y będą
22:
ieść ono mięſo nocy oney vpie=
23:
cżone ogniem/ y przaſniki z gorz
24:
kimi (zioły) ieść będą.

werset: 9.Nie bę-
25:
dziećie ieść zniego nic ſurowego
26:
álbo coby vwarzono w wodzie/
27:
lecż piecżone ogniem/ głowę ie
28:
go z goleniámi iego y z ſtrzewy
29:
iego.

werset: 10.A nic nie zoſtáwićie znie-
30:
go do záránia/ á coby ſię zoſtáło
31:
zniego áſz do záránia/ ogniem
32:
ſpalićie.

werset: 11.A ták iy ieść będziećie/ biod-
33:
rá wáſze niech będą przepa=
34:
ſane/ teſz boty wáſze ná nogách
35:
wáſzych/ y kiy wáſz wręce wáſzey
36:
á ieść go będziećie z kwápienim/
37:
(bo) to Peſach Iehowy.

werset: 12.Y poy
38:
dę po ziemi Micráimſkiey nocy
39:
tey/ y zábiję káżde pirworodne
40:
w ziemi Micráimſkiey/ od cżłowieka
41:
áſz do bydlęćiá/ y ze wſze
42:
mi Bogi Micráimſkimi vcżynię
43:
ſądy ia Iehowáh.

werset: 13.Y będzie
44:
wam krew (oná) zá znák ná do=
45:
miech/ gdzie będziećie/ tedy vy=
46:
rzę (onę) krew/ y minę was/ á
47:
niebędzie vrázu v was morder=
48:
ſtwá/ gdy poráżę ziemię Micrá=
49:
imſką.

werset: 14.Y będzie dzień ten v was
50:
pámięćią á święćić iy/ będziećie

strona: 36c

1:
(zá) święto Iehowy/

rozdział: 15.
werset: 2.

strona: 38b

1:
Moc moiá
2:
y chwałá Bog/ y zoſtał mi zbá=
3:
wienim: ten Bog moy y przyo=

strona: 38c

Wtore kſięgi Moiżeſzowe
1:
zdobię go/ Bog oycá y wy
2:
wysſzę go.

werset: 3.Iehowáh mąſz wa-
3:
lecżny/ Iehowá imię iego.

werset: 4.Wo
4:
zy Fáráonowe y woyſko iego w=
5:
bił do morzá/ wybor wioewod ie
6:
go potonął w morzu trzćinnym.

werset: 5.Głębokośći pokryły ich/ poſzli
7:
ná głębią iáko kámień.

werset: 6.Práwi-
8:
cá twoiá Iehowo rozwielmoży=
9:
łá ſię wmęſtwie/ práwicá twoiá
10:
Iehowo złamáłá nieprzyiacielá.

werset: 7.A wmnoſtwie wielmożnośći
11:
twoiej przewroćiłeś powſtáiącjch
12:
ná ćię/ posłałeś gniew twoy kto
13:
ry ie ſtrawił iáko słomę.

werset: 8.Y w
14:
duchu nozdrzu twoich zebráły ſię
15:
wody: ſtały iáko kupá rzeki/ zśiá=
16:
dły ſię wiry w ſercu morſkim.

werset: 9.Rzekł nieprzyiaćiel/ pogonię/
17:
dogonię/ podzielę korziśći/ nápełni
18:
ſię nimi duſzá moiá/ doſtánę
19:
mieczá mego/ znędzi ie ręká mo
20:
iá.

werset: 10.Dunąłeś wiátrem twym
21:
zákryło ich morze/ potonęli iáko
22:
ołow w wodách gwałtownych/
23:
kto podobny tobie między Bogi
24:
Iehowo?

werset: 11.Kto iáko ty wielmo-
25:
żny/ w świátobliwośći ogromny
26:
chwałámi cżyniąc dziwy?

werset: 12.Sćią-
27:
gnąłeś práwicę twoię/ pożarłá
28:
ie ziemiá.

werset: 13.Prowádziłeś w mi-
29:
łośierdziu twoim lud ten (ktory)
30:
odkupiłeś/ wiodłeś w mocy twey
31:
do mieſkánia świątobnośći two
32:
iey.

werset: 14.Vſłyſzeli ludzie y zádrżeli/ po
33:
padł ſtrách obywátele páleſztyń=
34:
ſkie.

werset: 15.Tedy przeſtráſzeni Kśię
35:
dzowie Edomſcy/ mocarze Moá
36:
wſcy/ popádłá ie boiaśń: roſpłynę
37:
li ſię wſzyſcy obywátele Kánááń
38:
ſcy.

werset: 16.Pádnie ná nich ſtrách y bo-
39:
iaśń: w wielkośći rámieniá tweo
40:
vmilkną iáko kámień/ áſz przey
41:
dzie lud twoy Iehowo/ áſz przey
42:
dzie lud ten (ktoryś) otrzy=
43:
mał.

werset: 17.Wprowádziſz ie y wſádziſz
44:
ie ná gorze dziedzictwá twego
45:
(gdzie) záłożenie mieſkániu twev
46:
nágotowáłeś Iehowo (gdzie)
47:
świetinią Pánie zmocniły ręce

strona: 38d

1:
twoie.

werset: 18.Iehowáh krolowáć bę
2:
dzie do wieku y áſz do wieku.

werset: 19.Bo wſzedł pocżet Fáráonow zwo
3:
zy iego/ y z konnemi ieo do morzá
4:
y wroćił Iehowáh ná nie wody
5:
morſkie: Záś ſynowie Izráelowi
6:
chodzili ná ſuſzy w pośrzodku
7:
morzá


8:
Tedy wzięłá Miriam
9:
prorokini/ śioſtrá Aharonowá
10:
bęben do ręki ſwey/ y wyſzły wſzy
11:
tki niewiáſty zá nią z bębnámi y
12:
tańcámi:
werset: 21.Y odpowiedziałá im
13:
Mirhiam/ śpiewayćie Iehowie
14:
iſz wielmożnie rozwielmożył ſię/
15:
koniá y iezdce iego zrućił do mo=
16:
rza.

werset: 22.Y roſkazał moiżeſz Izráe-
17:
lowi wyniść od morzá trzćinneo
18:
y wyſzli w puſzcżą Szurſką/ y ſzli
19:
trzi dni puſtynią/ y nienálezli wo
20:
dy.

werset: 23.Y przyſzli do Mary/ y nie-
21:
mogli pić wody z Mary/ bo gorz=
22:
ka byłá á ták názwał iej imię Ma
23:
ráh.

werset: 24.Y ſzemráli ludzie ná Moi
24:
żeſzá rzekąc: co będziem pić?

werset: 25.Y
25:
krzycżał do Iehowy/ y oznaymił
26:
mu Iehowáh drzewo/ y włozył ie
27:
do wody y oslodziáły wody/ tam
28:
położył mu vſtáwę y ſąd tám teſz
29:
kuśił go.

werset: 26.Y rzekł: ieſli słucha-
30:
iąc vsłuchaſz głosu Iehowy Bo
31:
gá twego/ á (to) co práwo w o=
32:
cżu iego vcżyniſz/ y posłuchaſz
33:
przykázań iego/ y vſtrzeżeſz v=
34:
ſtaw wſzech iego/ (tedy) żadney
35:
niemocy/ ktorem włożył ná Mi=
36:
cráim/ nie włożę ná ćię:
37:
bom ia
38:
Iehowáh lekarz twoy.

werset: 27.Y przy-
39:
ſzli do Elimá/ á tám było dwá=
40:
náśćie zrzodeł/ y śiedmdzieśiąt
41:
palm/ y położyli ſię tám nád wo=
42:
dámi.

rozdział: 16.
werset: 1.ZAś wyćiągnęli z Elimá
43:
y przyſzli wſzytkim zborem
44:
ſynowie Izráelowi do puſz=
45:
cży Syńſkey/ ktora miedzy
46:
Elimem j miedzy Synáią/ piętna
47:
ſtego dniá mieśiącá wtorego po
48:
wyśćiu ich z ziemie Micráimſkiej
4. Moi: 33.

rozdział: 19


strona: 40d

werset: 20.Y ſzedł Iehowáh ná go-

strona: 41a

Wtore kſięgi Moiżeſzowe/
1:
rę Synáyſką ną wierzch gory/ y
2:
wezwał Ieháwáh Moiżeſzá ná
3:
wierzch gory y wſtąpił Moiżeſz.

werset: 21.Y rzekł Iehowáh do Moiże-
4:
ſzá: z ſtąp opowieday ludowi áby
5:
nie rozwálili (kreſu) do Iehowy
6:
vyrzeć go/ y pádłoby znich mno=
7:
ſtwo.

werset: 22.Teſz y ofiárownicy przy-
8:
bráni do Iehowy niech ſię po=
9:
święcą/ áby ich nie rozſypał Ie=
10:
howáh.

werset: 23.Y rzekł Moiżeſz do Ie
11:
howy/ niemoże lud wſtąpić do go
12:
ry Synájſkiey ponieważeś ty opo
13:
wiedział ſię nam rzekąc: zagrá=
14:
nicż ludowi/ y poświęć go.

werset: 24.Y rze
15:
kł do nieo Iehowáh/ idz z ſtąp/ á
16:
wſtąpiſz ty y Aharon ſtobą/ záś
17:
ofiárownicy y lud niech (kreſu)
18:
nie rozwaláią dla wſtąpienia do
19:
Iehowy/ áby ich nie rozſypał.

werset: 25.Y zſtąpił Moiżeſz do ludu/ y
20:
mowił im.

rozdział: 20.
werset: 1Y Mowił Bog wſzytkie
21:
te słowá rzekąc:

werset: 2.Iam
22:
Iehowáh Bog twoy kto=
23:
rym ćię wywiodł z ziemie Micrá
24:
imſkiey/ z domu
Właſnie/ niewolnikow.

25:
niewoley.

werset: 3.Nie
26:
będzieſz mieć ſobie Bogow cu
27:
dzych przedemną

werset: 4.Nie vcżyniſz
28:
ſobie obrázu żadnego podobień
29:
ſtwá ktore ná niebieſiech zwierz
30:
chu/ y ktore ná ziemi ze ſpodku/
31:
y ktore w wodách podziemią.

werset: 5.Nie pokłoniſz ſię im/ áni im
32:
ſłużyć będzieſz/ bom ia Iehowáh
33:
Bog twoy/ Bog gniewliwy/ ná
34:
wiedzáiąc niepráwość oycow
35:
nád ſynmi trzećiemi y nád cżwar
36:
temi nienawidzącemi mię.

werset: 6.Y
37:
cżyniąc miłoſierdzie nád tyſiącmi
38:
miłuiącemi mię/ y ſtrzegące
39:
mi roſkazań moich.
2 Moi: 26. Moiże: 5. Pſalm: 81. y 119. 3. Moi: 19. 5. Moi: 5.

werset: 7.Nie wez-
40:
mieſz miána Iehowy Bogá twe
41:
go ná prożno/ bo niepuśći nieſka
42:
rawzy Iehowáh tego kto wez=
43:
mie imię iego ná prożność.

werset: 8.Po
44:
mni dzień odpocżynienia święćić
Mátth. 5.

werset: 9.Sześć dni robić będzieſz/ y v-

strona: 41b

1:
cżyniſz káżdą robotę twoię.

werset: 10.A
2:
dniá ſiodmego Sábát Iehowie
3:
Bogu twemu: nie vcżyniſz żadne
4:
go vcżynku ty/ y ſyn twoy/ y cor=
5:
ká twoiá/ niewolnik twoy/ y nie
6:
wolnicá twoiá/ y bydlę twoie/ y
7:
przychodzień twoy/ ktory miedzy
8:
wroty twemi.

werset: 11.Bo zá ſześć dni v
9:
cżynił Iehowáh niebioſá y zie=
10:
mię morze y wſzytko co wnich: y
11:
przeſtał dniá ſiodmego/ y przeto
12:
błogosłáwił Iehowáh dzień So
13:
botny y poświęćił iy.
3. Moi: 19. 5 Moi: 5. Ezech: 20. Niżey. 31. Mátth. 12. 1. Moi. 2 5. Moi. 5. Máth. 15.

werset: 12.Czći oycá
14:
tweo y mátkę twoię/ áby ſię prze
15:
dłużyły dni twoie ná ziemi/ ktorą Iehowáh
16:
Bog twoy da tobie.

werset: 13.Nie zábijeſz.

werset: 14.Nie będzieſz cudzołożyć.

werset: 15.Nie vkrádnieſz.

werset: 16.Nie odpowieſz ná bliźnieo twe
17:
go świádectwá kłamliwego.
Efeſs: 6. Mátth. 5: Rzym: 7 13

werset: 17.Nie będzieſz pożądać domu
18:
bliźniego twego/ Nie będzieſz po
19:
żądáć żony bliźniego twego/ áni
20:
niewolniká iego/ áni niewolnice
21:
iego/ áni byká iego/ áni osłá ie=
22:
go/ ani wſzego co bliźniego twe=
23:
go.

werset: 18.Záś wſzyſtek lud widzieli
5 Moi. 18: Właſnie/ głoſy y lampy.

24:
gromy y błyſkáwice/ y głos trą=
25:
bny/ y gorę kurzącą ſię/ tedy vy=
26:
rzał lud/ y cofnęli ſię/ y ſtali zdá=
27:
leká.

werset: 19.Y rzekli do Moiżeſzá: mow
28:
ty známi á słucháć będziemy/ á
29:
niech nie mowi známi Bog/ áby
30:
chmy nie pomárli

werset: 20.Y rzekł
31:
Moiżeſz do ludu/ nieboyćie ſię/
32:
bo dla tego áby was doznał przy
33:
ſzedł Bog/ y áby ſtrách iego był
34:
ná oblicżu wáſzym/ żebyśćie nie
35:
grzeſzyli.

werset: 21.Y ſtał lud zdáleká/
36:
lecż Moiżeſz wſzedł do mroku w=
37:
ktorym tám (był) Bog.

werset: 22.Y rzekł
38:
Iehowáh do Moiżeſzá: ták rze=
39:
cżeſz do ſynow Izráleowych: Wy
40:
śćie widzieli żem zniebios mo=
41:
wił zwámi.

werset: 23.Nie vcżynićie
Właſnie/ zemną. Niżey 27: r. 38:

42:
mi
43:
Bogow ſrebrnych/ y Bogow zło
44:
tych nie vcżynićie ſobie.
Ołtarz rozumiey ogniſko náktorym palono ofiary.

werset: 24.Oł-
45:
tarz z ziemie vcżyniſz mi/ y ofiá
46:
rować będzieſz ná nim cáłopale=

strona: 43c

Wtore kſięgi Moiżezowe
1:
nie twoie/

rozdział: 24.
werset: 6.Y wziął Moiżeſz po
2:
łowicę krwie y wlał do cżáſz/ á
3:
(drugą) połowicę krwie wykro=
4:
pił na ołtarz.

werset: 7.Zás wziął kſięgi
5:
przymierza/ y cżytał
Właſnie/ w vſzy.

6:
głośno lu
7:
dowi: y rzekli/ wſzytko co rzekł
8:
Iehowáh vcżyniemy/ y posłuſzni
9:
będziem.

werset: 8.Y wziął Moiżeſz krew/
10:
y wykropił ná lud y rzekł: oto
11:
krew przymierza ktore poſtáno
12:
wił Iehowáh zwámi ná wſzytkie
13:
te rzecży.
Hebre: 9.

werset: 9.Y wſtąpił Moiżeſz y
14:
Aharon/ Nádaw/ y Awihu/ y ſie=
15:
dmdzieſiąt ſtárſzych Izráelo=
16:
wych.

werset: 10.Y vyrzeli Bogá Izráelo-
17:
wego: á było pod nogámi iego
18:
iáko
Właſnie/ dzieło cegly zſáfiru/ álbo ſtoł z bialego ſáfiru.

19:
robotá ſkámieniá ſzáfiro=
20:
wego/ á iáko ſámo niebo gdy po=
21:
godá.

werset: 11.A do przednieyſzych ſy-
22:
now Izráelowych nie śćiągał rę
23:
ki ſwey: y widzieli Bogá á iedli y
24:
pili.

werset: 12.Y rzekł Iehowáh do Moi
25:
żeſzá wſtąp do mnie ná gorę y
26:
bądź tám:
27:
á dam tobie tablice
28:
kámienne/ y zakon/ y roſkazánie
29:
ktorem nápiſal ábyś ie vcżył.

werset: 13.Y
30:
wſtał Moiżeſz y Iehozua sługá
31:
iego: y wſtąpił Moiżeſz ná gorę
32:
Bożą:

werset: 14.A do ſtárſzych rzekł: po
33:
cżekayćie nas tu áſz ſię wroćimy
34:
do was: A oto Aharon y chur z=
35:
wámi ktoby miał
Albo ſpráwy.

36:
prze niech i=
37:
dzie do nich.

werset: 15.Y wſtąpił Moi-
38:
żeſz ná gorę/ y zákrył obłok gorę.

werset: 16.Y mieſzkáłá
Właſnie/ chwałá/ álbo slawá.

39:
świátłość Ieho=
40:
wy ná gorze Synáyſkiey/ y zákry
41:
wał ią oblok (przes) ſześć dni: y
42:
wezwał Moiżeſzá wdzień ſiodmy
43:
zpoyśrodku obłoká.

werset: 17.A pozor
44:
światłośći Iehowy (był) iáko o=
45:
gień pożeráiący ná wierzchu go=
46:
ry przed ocżymá ſynow Izráelo=
47:
wych.

werset: 18.Y wſzedł Moiżeſz wpoy-
48:
środek obłoká/ y wſtąpił ná go
49:
rę: y był Moiżeſz ná gorze cżter=
50:
dzieśći dni y cżterdzieśći nocy.
Niżey. 34. 5 Moi. 9.
Rozdział wedle żydow. 7.



strona: 43d

rozdział: 25.
werset: 1.Y Mowił Iehowáh
1:
do Moiżeſzá rzekąc.

werset: 2.Mow do ſynow Izráelowych/
2:
że mi znioſą po
3:
dárze: od káżdego mężá/ ktorzy ochotnym
4:
ſercem dadzą wezmie
5:
ćie mi podárze.

werset: 3.A to (ieſt) po-
6:
dárze ktore bráć będziećie od
7:
nich: złoto/ y ſrebro/ y miedz.

werset: 4.Iedwab modry/ y ſzárłatny y
8:
kármázynowy/ y ſzerść kozią.

werset: 5.Záś ſkory báránie cżerwone/ y
9:
ſkory borſukowe/ y drzewo
Szytym drzewo ktore niektorzi Cedrem/ á ini iodłą/ drudzy drzewem nigdy niebotwieiącym przekladáią.

10:
Szyt
11:
tymowe.

werset: 6.Oliwę do świecżniká/
12:
korzenie ná tłuſtość do námázy=
13:
wánia/ y ná kurzenie wonne.

werset: 7.Kámienie Szochámy/ y kámienie
14:
ku oſádzeniu
Efod było odzienie zwierchnie/ ktore ták po Ebreyſku od ciáſnośći álbo od opáſánia zową

15:
Efodá y na=
16:
pierśniká.

werset: 8.Y vcżynią mi świą-
17:
tnicę że mieſzkáć będę w poyśrod=
18:
ku ich.

werset: 9.Práwie wſzytko iákoć v-
19:
kázuię wzor przebytku/ y wzor w
20:
ſzego nacżynia iego/ tedy ták v=
21:
cżynićie.

werset: 10.Vcżynią teſz ſkrzynię
22:
zdrzewá Szyttimowego puł trze
23:
ćiá/ łokćiá (będzie) iey dłuża/ á ſze
24:
rza iey pułtorá lokćia/ y wysſza
25:
iey pułtorá łokćiá.
Ebre. 9. Niżey 26.

werset: 11.Y powlecżeſz
26:
ią złotem cżyſtym wnątrzy zwie=
27:
rzchu powlecżeſz ią/ y vcżyniſz ná
28:
niey wieniec złoty wkoło.

werset: 12.Odle
29:
ieſz teſz do niey cżterzy kolcá zło=
30:
te y przypráwiſz do cżterzech iey
31:
węgłow/ dwie kolcá do iednego
32:
iey boku/ á dwie kolcá do drugie
33:
go iey boku:

werset: 13.Záś vcżyniſz drą
34:
ſzki zdrzewá Szyttymowego/ y
35:
powlecżeſz ie złotem.

werset: 14.Y włożyſz
36:
drąſzki w kolcá ná bokach ſkrzy
37:
nie áby niemi noſzono ſkrzynię.

werset: 15.Y będą drąſzki wkolcach v ſkrzy
38:
nie/ nie będą ich odeymowáć o
39:
niey.
Albo świadectwo. Acż ſię tu tylko wieko znácży/ ále slowo Ebreyſkie cháporet od vbłágánia imię ma/ podobieńſtwo nie bes przycżyny.

werset: 16.Y położyſz do ſkrzynie v-
40:
mowę ktorą dam tobie.

werset: 17.Vcżyniſz teſz
Cheruw wykłada ſię iáko dziećię To ieſt twarzycżki iáko v dzieci.

41:
vbłagálnią ze złotá cży=
42:
ſtego/ połtrzećiá łokćiá ná dłużą/
43:
á połtorá łokćiá ná ſzerzą.

rozdział: 29.


strona: 47a

werset: 33.Y ieść będą to/ przes co ſię v-
1:
błagánie ſtáło/ ku nápełnieniu
2:
rąk ich/ ku poświęceniu ich: lecż
3:
obcy niebędzie ieść/ poniewaſz
4:
święcone ieſt.

werset: 34.A ieſli co zoſtá-
5:
nie mięſá poświęcnia/ álbo
6:
chlebá áſz do zaránká/ tedy ſpaliſz on
7:
oſtátek ogniem/ á nie będą go
8:
ieść/ bo to święcone.

werset: 35.Y vcży-
9:
niſz Aharonowi y ſynom iego/
10:
ták wedle wſzego com roſkazał
11:
tobie
12:
ſiedm dni
To ieſt święćić ie będzieſz:

13:
napełniáć bę=
14:
dzieſz rękę ich.

werset: 36.Záś ćielcá zá
15:
grzech ofiárowáć będzieſz co dzień
16:
zá ocżyśćienie/ ábyś ocżyśćił oł=
17:
tarz/ gdy ná nim vbłagywać bę=
18:
dzieſz/ y námáżeſz iy/ że iy poświę=
19:
ćiſz.

werset: 37.Siedm dni ocżyśćienie cży-
20:
nić będzieſz ná ołtarzu/ y poświę=
21:
ćiſz iy/ y będzie ołtarz święty (nád)
22:
świętymi: káżdy kto ſie dotknie
23:
ołtarzá niech będzie święty.

werset: 38.A
24:
toć (ieſt) co
To ieſt ofiárowáć.

25:
cżynić będzieſz
Albo dla ołtarzá

26:
ná
27:
ołtarzu/
28:
dwá bárány rocżnie co
29:
dzień záwżdy.

werset: 39.Iednego Bárá-
30:
ná vcżyniſz poránu/ á drugiego
31:
báráná vcżyniſz miedzy wiecżory.

werset: 40.Záś dzieſiątą cżęść (Efy)
32:
białey mąki rozmieſzoney oliwą
33:
zbitą/ cżwartą cżęśćią
Chyn miárá rzecży mokrych w ktorą ſię láło 12. logow A log miewał ſześć ſkorupin iáiowych.

34:
chyná/
35:
á
36:
zákrápiánia winá cżwartą cżęść
37:
chinu do báráná iednego.

werset: 41.A bá-
38:
ráná drugiego vcżyniſz miedzy
39:
wiecżory/ iáko zaránną obiátę/
40:
y tákoweſz zákrápiánia iey vcży=
41:
niſz ná słodkość wonnośći/ (y)
42:
náſpalenie Iehowie.

werset: 42.Cáłopa-
43:
lenie (niech będzie) záwżdy wro=
44:
dzaioch wáſzych v drzwi namio=
45:
tu zgromádzenia/ przed Iehową/
46:
gdzie ſię wam okázowáć bę=
47:
dę/ ábych tám do ćiebie mowił.

werset: 43.Y oznáymiáć ſię tám będę ſy-
48:
nom Izráelowym/ y poświęći ſię
49:
(namiot) w moiey chwale.

werset: 44.Bo
50:
poświęcę namiot zgromádzenia
51:
y ołtarz/ y Aharona y ſyny iego
52:
poświęcę/ áby mi ofiárowniká=
53:
mi (byli.)

werset: 45.Y mieſzkáć będę w-

strona: 47b

1:
poyśrodku ſynow Izráelowych/
2:
y będę im Bogiem.

werset: 46.Y pozná-
3:
ią że Iehowá Bog ich/ ktorym
4:
ie wyprowádził z ziemie Micrá=
5:
imſkiey/ żebym mieſzkał wpośrod=
6:
ku ich/ ia Iehowá Bog ich.

rozdział: 30.
werset: 1.VCżyniſz teſz ołtarz
7:
dla kádzenia kádzidłem
8:
z drzewá Syttymoweo
9:
vcżyniſz iy.

werset: 2.Lokieć w-
10:
zdluſz/ á łokieć wſzerz/ gránowi=
11:
ty będzie/ á dwá lokćiá wyſzſſa ie
12:
go rogi iego zniegoſz.

werset: 3.Y po-
13:
wlecżeſz iy złotem cżyſtym/ ná=
14:
kryćie iego/ y śćiány iego w koło
15:
y rogi iego/ á vcżyniſz mu wie=
16:
niec złoty wkoło.

werset: 4.Y dwie kolcá
17:
złote vcżyniſz do niego/ pod wień=
18:
cem iego/ ná dwu węgłach iego
19:
vcżyniſz/ ná obu boku iego/ á=
20:
by mogł przes nie zákłádáć drą=
21:
ſzki/ ktoremi iy nośić będą.

werset: 5.A v-
22:
cżyniſz drąſzki z drzewá Syttymowego/
23:
y powlecżeſz ie złotem.

werset: 6.Y poſtáwiſz iy przed zasłoną/
24:
ktora przy ſkrzyni vmowy/ przed
25:
vbłagálnią/ ktora nád vmową
26:
gdzieć ſię będę okázywáć.

werset: 7.Y bę-
27:
dzie kadzić na nim Aharon ká=
28:
dzenim wonnych zioł/
Wlaſnie/ poránu/ poránu

29:
co poránek/
30:
gdy ochędoży lámpy/ tedy
31:
kádzić będzie.

werset: 8.A takieſz y mie-
32:
dzy wiecżory gdy Aharon lámpy
33:
zázże/ będzie kádzić/ á to kádzenie
34:
(będzie) vſtáwicżnie przed Ieho=
35:
wą/ w rody wáſze.

werset: 9.Nie przynie-
36:
ſięćie nań kádzenia obcego/
37:
áni cáłopalenia/ áni
38:
obiáty/ áni mo=
39:
krey ofiáry wleiećie nań.

werset: 10.A bę-
40:
dzie (iy) ocżyśćiáć Aharon/ v ro=
41:
gow iego raz w rok
Wlaſnie krwią grzechu.

42:
krwią ofiáry
43:
zá grzech (w dzień) vbłagánia/
44:
raz w rok ocżyśćiáć iy będzie/
45:
y
46:
v potomkow wáſzych/ święcone
47:
nád święconym ieſt Iehowie:

werset: 11.Y mowił Iehowá do Moiże-
48:
ſzá rzekąc:
Właſnie/ gdy podyimieſz głowę ſynow.

werset: 12.Gdy zlicżyſz pogło-
49:
wia ſynow Izráelowych wedle

strona: 47c

Wtore kſięgi Moiżoeſzwe.
1:
pocżtow ich/ tedy da káżdy vbła=
2:
gánie (zá) duſzę ſwoię Iehowie/
3:
gdy ie wycżytaſz/ y nie będzie w nich kazni/ gdy ie policżyſz.

rozdział: 33


strona: 49c

werset: 21.Y rzekł Ie-
1:
howá: oto mieyſce v mnie/ y ſtá=
2:
nieſz ná ſkále.

werset: 22.Y będzie gdy poy-
3:
dzie chwałá moiá/ tedy ćię poſtá=
4:
wię do roſpádliny ſkáły/ y nákry=
5:
ię ręką moią nád tobą/ áſz miną.

werset: 23.Tedy odeymę rękę moię/ y vy-
6:
rzyſz tył moy/ lecż oblicże moie
7:
nie będzie widziáne.

rozdział: 34.
werset: 1.Y Rzekł Iehowá do
8:
Moiżeſzá/ wyrzeſz ſobie
9:
dwie tablice kámienne
10:
iáko pierwſze/
11:
á nápiſzę
12:
ná (tych) tablicach słowá ktore
13:
były ná táblicach pierwſzych/
14:
ktoreś połamał.

werset: 2.A bądz gotow rá-
15:
no/ że wſtąpiſz ráno ná gorę Sy=
16:
náyſką/ y ſtánieſz zemną tám ná
17:
wierzchu gory.

werset: 3.A żáden ſtobą
18:
niech nie idzie/ żaden teſz niech
19:
ſię nie vkázuie ná wſzytkiey go=
20:
rze/
21:
teſz drob y bydło/ niech ſię
22:
nie páśie náprzećiw gorze tey.

werset: 4.Y wyrzázał dwie tablice ká-
23:
mienne iáko pierwſze/ y wſtał
24:
Moiżeſz ráno/ y wſtąpił ná gorę
25:
Synáyſką/ iáko mu kazał Ieho
26:
wá/ y wziął w rękę ſwoię dwie
27:
tablice kámienne.

werset: 5.Y zſtąpił
28:
Iehowá w obłoku/ y ſtánął
29:
znim tám/ y wołał w imię Ieho=
30:
wy.

werset: 6.Y przeſzedł Iehowá przed
31:
nim. Y wołał: Iehowá/ Ieho
32:
wá/ Bog Miłoſierny y Miłośći=
33:
wy długo cżekáiący/ y obfity włá=
34:
ſce y wprawdzie.

werset: 7.Záchowuią-
35:
cy miłoſierdzie ná tyſiące/ niſzcżą=
36:
cy niepráwość/y niezbożność/ y
37:
grzech/ á (zwinnego) niecżyniąc
38:
niewinnego/ náwiedzáiąc nie=
39:
práwość oycow nád ſynmi/ y nád
40:
ſynmi ſynow/ nád trzećimi y nád
41:
cżwartymi.

werset: 8.Y pośpieſzył ſię
42:
Moiżeſz/ y náchylił ſię do ziemie
43:
y pokłonił ſię.

werset: 9.Y rzekł: proſzę ie-
44:
ſlim ználasł łáſkę wocżu twoich
45:
Pánie/ niech idzie proſzę Pan

strona: 49d

1:
moy wpośrodku nas/ (á) ponie=
2:
waſz lud twárdego kárku ieſt/
3:
przeto ſię zmiłuieſz nád nieprá=
4:
wośćią náſzą/ y odziedzicżyſz nas.

werset: 10.Y rzekł: oto ia ſtánowię przy-
5:
mierze przed wſzytkim ludem
6:
twoim cżyniąc cudá/ ktorych nie
7:
tworzono po wſzey ziemi/ y mie=
8:
dzy wſzemi narody: y vyrzy wſzy=
9:
tek lud/ miedzy ktorymeś ty/ ſprá=
10:
wę Iehowy/ bo ogromna (rzecż)
11:
ieſt/ ktorą ia cżynię ſtobą.

werset: 11.Strzeſz ſobie tego co ia tobie
12:
roſkázuię dziſia: Oto ia wypą=
13:
dzam od oblicża twoiego Emor=
14:
rego y Kánááná/ y Chytoiá/ y
15:
Peryzeiá/ y Chiweiá/ y Iewuſeiá.

werset: 12.Oſtrzegay ſię ábyś nie ſtáno-
16:
wił przymierza z obywátelem
17:
(tey) ziemie/ do ktorey ty idzieſz/
18:
ábyć niebyło śidłem wpoyśrod=
19:
ku ćiebie.

werset: 13.Przeto ołtarze ich ro-
20:
zwálićie/ á obrázy ich połamie=
21:
ćie. y gáie ich wyrąbaćie.
To ieſt ktore oni mieli zá święte.

werset: 14.Bo-
22:
nie pokłonićie ſię Bogu cudzev/
23:
poniewaſz Iehowá
w miłośći ku ſobie/ ábo gniewliwy.

24:
zawiſny i=
25:
mię iego Bog zawiſny ieſt.

werset: 15.Zebyś záś/ ieſli vcżyniſz przy-
26:
mierze z obywátelem ziemie/ á o=
27:
niby ſię blaznili zá Bogi ſwoimi
28:
y ofiárowáliby Bogom ſwoim/
29:
teſzby ćię zwáli/ y iadłbyś z ofiáry
30:
ich.

werset: 16.Y brałbyś zo rok ich záſy-
31:
ny twoie/ á błazniłyby ſię corki
32:
ich zá bogámi ſwemi/ y vcżynią/
33:
że y twoi ſynowie zbłaznią ſię zá
34:
Bogámi ich.

werset: 17.Bogow lanych
35:
nie vcżyniſz ſobie.

werset: 18.Swiętá prza-
36:
ſnikow ſtrzec będzieſz: ſiedm dni
37:
ieść będzieſz przaſniki/ iákom ći
38:
roſkazał/ pewnego cżaſu/ mieśią=
39:
ca Awiwá/ boś mieſiącá Awi=
40:
wá wyſzedł z Micraimá.
Awiw mieſiąc/ my iy zowiemy kwietniem.

werset: 19.Wſzy-
41:
tko otwarzáiące żywot/ moie
42:
(ieſt) y wſzelkie bydlę twoie z=
43:
ſámcow otwárzáiące (żywot) z=
44:
bydłá y zdrobiu.
To ieſt báranem álbo kozłem.

werset: 20.A pierworo-
45:
dnego osłá/ odkupiſz =drobcem/
46:
á ieſli nie odkupiſz tedy mu kark
47:
złamieſz: káżdego pierworodneo/

strona: 50a

Wtore kſięgi Moiżeſzowe.
1:
ſyná twego odkupiſz/ á nie vká=
2:
żeſz ſię/ przedemną prożny.

rozdział: 37.
werset: 18.Záś ſześć słupcow wychodziło/

strona: 52a

Wtore księgi Moiżeſzowe.
1:
dziło zbokow iego: trzy słupce
2:
świecżniká z iedneo boku iego/ á
3:
trzy słupce zdrugiego boku iego

werset: 19.Trzy cżáſzki migdałowate roz
4:
ſádzone ná iednym słupcu zgał=
5:
ką y zkwiátem:
6:
á tákieſz do ſześći
7:
słupcow wychodzącjch zświecżni=
8:
ká.

werset: 20.A ná (ſámym) świecżniku
9:
cżterzy cżáſzki migdałowáte zgał=
10:
kámi iego y zkwiáty iego.

werset: 21.(By-
11:
łá) teſz gałká pod dwiemá słup=
12:
cámi zniego (wychodzącemi) ták
13:
że (druga) gałká pod dwiema
14:
słupcámi (drugimi)
15:
zniego (wy=
16:
chodzącemi/) y (trzećia) gałká
17:
pod dwiemá słupcámi znieo (wy=
18:
chodzącemi:) pod ſześćią słup=
19:
cow ktore zniego wychodziły.
20:
Gałki ich/ y słupce ich zniegoſz
21:
były/ wſzytek (on świecżnik był)
22:
ſam wſobie ziednego cżyſtego zło=
23:
tá.

werset: 23.Teſz vcżynił do niego ſiedm
24:
lámp/ y nożycki iego/ y káganki
25:
zcżyſtego złota.

werset: 24.Z tálántu złotá
26:
cżyſtego vcżynił iy/ y wſzytko na
27:
cżynie iego.

werset: 25.Vcżynił teſz ołtarz
28:
do kádzenia zdrzewá Syttymo=
29:
wego/ dłuża iego ná łokćiu ie=
30:
dnym/ gránowity á Ná dwá ło=
31:
kćiá wysſza iego/ zniego teſz wy=
32:
chodziły rogi iego.

werset: 26.Y powlekł
33:
iy złotem cżyſtym/ przykryćie ie=
34:
go/ y śćiány iego w około/ y ro=
35:
gi iego. y vcżynił mu wienien zło=
36:
ty wokoło.

werset: 27.Vcżynił teſz dwie
37:
kolcá zlote do niego/ pod wień=
38:
cem iego/ na dwu węgłach iego/
39:
y ná dwu bokach iego/ áby do
40:
nich zakłádano drąſzki dla no=
41:
ſzenia iego:

werset: 28.Drąſzki teſz vczynił
42:
z drzewá Syttymowego/ y pow=
43:
lokł ie złotem.

werset: 29.Teſz vczynił ole-
44:
iek święty námazywánia/ y ká=
45:
dzenie wonne cżyſte/ robotą A=
46:
ptekárſką.

rozdział: 38.


strona: 52b

werset: 1.
1:
ZAś vcżynił ołtarz cáło=
2:
palenia zdrzewá Syttymowego/
3:
piąći łokiet byłá dłu=
4:
ża iego/ y piąći łokiet ſzerza
5:
iego/ gránowite/ á trzech łokiet
6:
wysſza iego.

werset: 2.Vcżynił mu teſz
7:
rogi ná cżterzech węgłach iego/
8:
zniegoſz były rogi ieo y powlokł
9:
iy miedzią.

werset: 3.Vcżynił teſz wſzy-
10:
tko nacżynie (do) ołtárzá/ kotly
Albo miotly.

11:
kleſzcże/ niecki// wárzechy/ łopá=
12:
ty/ wſzytko nacżynie iego pocży=
13:
nił miedziáne.

werset: 4.Vcżynił teſz kra-
14:
tę do ołtarzá/ iáko ſieć zmiedzi/
15:
miedzy ogrodzenie iego/ ná ſpo=
16:
dek aſz do połowice iego.

werset: 5.Y
17:
odlał cżterzy kolcá do cżterzech
18:
kráiow kraty zmiedzi/ gdzieby
19:
zákłádáć drąſzki.

werset: 6.Drąſzki teſz v-
20:
nił zdrzewá Syttymowego/ y
21:
powlokł ie miedzią.

werset: 7.Y záłożył
22:
drąſzki wkolcá przy węgłách oł=
23:
tarzá/ áby iy niemi noſzono: ſzcży
24:
zdeſzcżek vcżynił iy.

werset: 8.Teſz vcży-
25:
nił vmywálnią miedziáną/ y pod
26:
ſtáwek iey miedziány ze zwier=
27:
ćiádly (niewiaſt) ſtrzegących/
28:
ktore ſtrzegły v drzwi namiotu
29:
zgromádzenia.

werset: 9.Teſz vcżynił
30:
ſień w ſtronę południá/ á obwie=
31:
ſzenia ſieni zbieli kręconey (ná)
32:
ſtu łokiet.

werset: 10.Słupow v nich było
33:
dwádzieśćiá/ y podſtáwkow ich
34:
miedziánych dwadzieśćiá/ haki
35:
v słupow y okrącánia ich śre=
36:
brne.

werset: 11.Ná ſtronieteſz pułnocnej
37:
(było) obwieſzenia ſto łokiet: słu=
38:
pow (do) nich dwádzieśćiá/ y pod
39:
ſtáwkow pod nie miedziánych
40:
dwádzieśćiá/ á háki v słupow y
41:
okrącánia śrebne.

werset: 12.Záś wſtro-
42:
nę zachodnią obwieſzenia opon
43:
piećdzieſiąt lokiet/ słupow (do)
44:
nich dzieſięć/ y podſtáwkow ich
45:
dzieſięć:
46:
a haki v słupow w okrącánia
47:
ich śrebrne.

werset: 13.Záś wſtro
48:
nę wſchodową ze wſchodu/ pięć=
49:
dzieſiąt łokiet.

werset: 14.Pietnaśćie ło-

strona: 52c

Wtore kſięgi Moiżeſzowe.
1:
kiet obwieſzenia z (iednego) bo=
2:
ku (wchodu) słupow (do) nich
3:
trzy y podſtáwkow ich trzy.

księga: Lev
rozdział: 1.


strona: 54c

Trzecie kſięgi Moiżeſzowe.
werset: 5.Y zárznie oneo ćielcá przed
1:
Iehową: y przynioſą ſynowie wie A=
2:
haronowi ofiárownicy krew/ y w
3:
kropią ią ná ołtarz wokoło/ kto=
4:
rj przed drzwiámi namiotu zgro=
5:
mádzenia:

werset: 6.Y obłupi (ono) cáłopalenie/
6:
y rozbierze ie wedle
7:
cżłonkow iego.

werset: 7.Y ſkłádą ſyno-
8:
wie Aharoná ofiárowniká ogień
9:
ná ołtarzu j vłozą drwá ná ogniu.

werset: 8.Potym vłożą ſynowie Aharo-
10:
nowi ofiarownicy cżłonki (y) gło=
11:
wę y
Abo tłuſtość.

12:
tułow ná drwiech ktore ná
13:
ogniu/ ktory ná ołtárzu:

werset: 9.Záś
14:
wnętrze iego y goleni ieo omyie
15:
wodą/ j ſpali ofiarownik ono wſzj=
16:
tko ná ołtarzu całopalenim ogni=
17:
ſtym/ na wonność słodkośći Iehowie.

werset: 10.A ieſli zdrobu dar ieo to
18:
ieſt zbáránow álbo zkozłow (te=
19:
dy) ná cáłoſpálenie niech przywie=
20:
dzie ſámca doſkonałego.

werset: 11.Y zar-
21:
znie iy przy boku ołtarza pułno=
22:
cnem przed Iehową: y wykropią
23:
ſynowie Aharanowi ofiárownicy
24:
krew iego ná ołtarz wokoło.

werset: 12.Y rozbierze iy wedle cżłonkow
25:
iego głowę iego y tułow iego/ y
26:
vłoży ie ofiárownik ná drwiech/
27:
krore ná ogniu/ ktory ná ołtárzu.

werset: 13.Záś wnętrze y goleni omjie w wo-
28:
dzie/ y przynieſie ofiárownik w
29:
ſzytko/ y ſpali ná ołtarzu cáłopa=
30:
nim ogniſtjm ná wonność słod=
31:
kośći Iehowie.

werset: 14.Zaś ieſli zptá-
32:
ſtwá cáłopalenie/ dar Iehowie/
33:
tedy przynieſie z ſynogárlic/ ál=
34:
bo zgołębiąt dar ſwoy.

werset: 15.Y
35:
przynieſie ofiárownik do ołtarzá
36:
y odgniećie głowę iego/ y ſpali
37:
ná ołtarzu/ lecż wycedzi krew ie=
38:
go ná ściánę ołtarzá.

werset: 16.Y wezmie
39:
gardziel iego/ y pierze iego/
40:
y porzući ie v ołtarza na wſchod
41:
(słońcá) ná mieyſce popiołu.

werset: 17.Y odedrze mu ſkrzydłá iego á
42:
le nie oderwie/ y ſpali iy ofiáro=
43:
wnik ná ołtarzu/ ná drzwiech kto
44:
re ná ogniu/ cáłopaleniem ogni=
45:
ſtym ná wonność słodkośći Ie-



strona: 54d

1:
howie.
rozdział: 2.
werset: 1.ZAś duſzá gdy przynośić
2:
będzie dar obiátę Iehowie
3:
tedy biała mąká będzie dar
4:
iey/ y poſtáwi ná nię oliwy
5:
y nákłádzie ná nię kádzidłá.

werset: 2.Y
6:
przynieſie ią do ſynow Aharono
7:
wych (do) ofiárownikow/ ktory
8:
wezmie zonąd pełnę garść mąki
9:
białey/ y oliwy oney/ y wſzytko
10:
kádzidło iey/ yſpali ofiárownik
11:
pámięć iey ná ołtarzu/ ogniſtą o=
12:
fiárą ná wonność słodkośći Ie=
13:
howie.

werset: 3.A oſtátek oney obiáty
14:
(będzie) Aharonowi y ſynom ie=
15:
go przenaświętſze (ieſt) palenie
16:
Iehowie.

werset: 4.Záś ieſli przynieſieſz
17:
dar obiáty piecżony wpiecu/ (te=
18:
dy ma być) plácek zbiałey mąki/
19:
przaſny/ oliwą rozmieſzány/ álbo
20:
krople przáſne oliwą przyprá=
21:
wione.

werset: 5.Záś ieſli obiátá dáru
22:
twego ſmáżona/ (tedy) będzie bia
23:
ła mąká woliwie przypráwiona.

werset: 6.Połamieſz ią ná kęſy/ y wſtá-
24:
wiſz ná nie oliwy/ że będzie obiá=
25:
tá.

werset: 7.Teſz ieſli obiáta dáru twe-
26:
go zroſtu (będzie/ tedy) ma być
27:
biała mąká z oliwą.

werset: 8.Y przynie-
28:
ſieſz obiátę ſtych (rzecży) vcżynioną
29:
Iehowie/ y przynieſieſz ią do o=
30:
fiárowniká/ że ią przynieſie do
31:
ołtarzá.

werset: 9.Y wezmie ofiárownik
32:
zoney obiáty pámięć iey/ y ſpali
33:
na ołtarzu/ (zá) ogniſtą ofiárę
34:
ná wonność słodkośći Iehowie.

werset: 10.A oſtátek obiáty Aharonowi
35:
y ſynom iego/ święte (nád) świę=
36:
tymi/ zogniſtych (ofiár) Iehowie.

werset: 11.Wſzelka obiátá ktorą przyno-
37:
ſić będziećie Iehowie/ nie będzie
38:
kwáſzona:
39:
bo żadnego kwáſu/ y
40:
żadnego miodu/ nie będziećie zá=
41:
żegnáć ná ogniſtą ofiárę Iehowie

werset: 12.Dar pierwſzych vrodzáiow
42:
przynoſić będziećie Iehowie/ ále
43:
ná ołtarz nie wſtąpią ná won=
44:
ność słodkośći.

rozdział: 6.


strona: 57a

werset: 17.Nie będą te-
1:
go piec vkwáſiwſzy/ dałem (to)
2:
im zá ich cżęść z ofiar moich ogni=
3:
ſtych/ święte (nád) świętymi ieſt
4:
iáko (ofiárá) zá grzech yzá wy=
5:
ſtępek.

werset: 18.Każdy męſzcżyzná zſy-
6:
now Aharonowych będzie ieść
7:
ſteo vſtawá wiecżna będzie po=
8:
tomkom wáſzym o ogniſtych ofiá=
9:
rách Iehowy: każdy kto ſię ich
10:
dotyka niech będzie święty.

werset: 19.Y
11:
mowił Iehowá do Moiżeſzá rze
12:
kąc:

werset: 20.Ten (ieſt) dar Aháronow
13:
y ſynow iego/ ktory ofiárowáć bę=
14:
dą Iehowie wdzień ktorego iy
15:
námáżą: dzieſiątą (cżęść) eſy bia=
16:
łey mąki ná obiátę vſtáwicżnie:
17:
połowicę iey poránu/ á połowicę
18:
iey wiecżor.

werset: 21.Wrynce w oliwie
19:
vcżyniona (będzie) á ták vſmá=
20:
żoną przynieſieſz ią/ vſmáżoną o
21:
biátę kęſámi ofiárowáć będzieſz
22:
ná wonność słodkośći Iehowie.

werset: 22.Y ofiárownik námázány ná ie
23:
go mieyſce z ſynow iego cżynić to
24:
będzie/ vſtáwá (to) wiecżna Ie=
25:
howie/ wſzytka ma być ſpalona.

werset: 23.Y káżda obiátá Ofiárowniko
26:
wa wſzytká ma być ſpalona/ nie
27:
będą iey ieść.

werset: 24.Y mowił Ieho-
28:
wá do Moiżeſzá rzekąc:

werset: 25.Mow
29:
do Aharoná y do ſynow iego rze
30:
kąc: ten (ieſt) zakon ná ofiárę zá
31:
grzech: ná mieyſcu gdzie rzeżą o
32:
ofiárę ná cáłopalenie/ będzie teſz
33:
rzezáná ofiárá zá grzech przed
34:
Iehową/ świete (nád) świętymi
35:
ieſt.

werset: 26.Ofiárownik ofiáruiący (o
36:
fiárę) zá grzech ieść ią będzie ná
37:
mieyſcu świętym będzie iedzio=
38:
ná wſieni namiotu zgromádze=
39:
nia.

werset: 27.Káżdy kto ſię dotyká mię
40:
ſá iey święty niech będzie/ á kto=
41:
by pokropił krwią iey iáką ſzátę/
42:
ſkoro ią pokropi wynieſieſz ná
43:
mieyſcu świętym.

werset: 28.A naczynie
44:
gliniáne wktorym będzie ſmáżo=
45:
na ma być ſtłucżone/
46:
á ieſli wna
47:
cżyniu miedziánym ſmażona bę
48:
dzie/ ma być wyſzorowáne/ y wo



strona: 57b

werset: 29.dą wymyte. Káżdy męſzcżyzná
1:
miedzy ofiárowniki ieść ią bę=
2:
dzie/ święta nád świętymi ieſt.

werset: 30.Záś káżda ofiárá zá grzech/ kto
3:
rey krew wnoſzą do namiotu z=
4:
gromádzenia/ dla ocżyśćienia w
5:
świątnicy nie będzie iedziona/
6:
(lecż) ogniem będzie ſpaloná.

rozdział: 7.
werset: 1.ZAś ten (ieſt) zakon ofiá
7:
ry zá wyſtępek/ święta nád
8:
święte ieſt. Ná mieyſcu
9:
gdzie rzeżą cáłopalenie zá=
10:
rzeżą ofiárę zá wyſtępek/ á krew
11:
iey wkropią ná ołtarz wokoło.

werset: 3.Teſz wſzytek łoy z niey/ y krew
12:
przynieſie/ ogon y łoy okrywáią
13:
cy wnętrze.

werset: 4.Y dwie nerce/ y
14:
łoy ktory ná nich/ y ktory ná lędz
15:
wiach/ y odziedzę ná wątrobie z
16:
nerkámi wezmie.

werset: 5.Y ſpali ie o-
17:
fiárownik ná ołtarzu ogniſtą o=
18:
fiárą Iehowie (zá) grzech.

werset: 6.Ká-
19:
zdy męſzcżyzná miedzy ofiárowniki
20:
będzie ieść ią: ná mieyſcu świę
21:
tym będzie iedziona: święta nád
22:
święte ieſt.

werset: 7.Iáko (ofiárá) zá
23:
grzech tak zá wyſtępek/ zakon ie
24:
den im (ieſt/) ofiárowniká ktory
25:
nią ocżyśćia tego będzie.

werset: 8.A o-
26:
fiárownik ktory ofiáruie cáłopa
27:
lenie cżyie/ tedy ſkorá cáłopalenia
28:
ktore ofiárował ofiárowniko
29:
wi onemu będzie.

werset: 9.Y káżda o-
30:
biátá ktorą pieką wpiecu/ y ká=
31:
żda ktorą cżynią wkotle) álbo w=
32:
rynce onemu ofiárownikowi bę=
33:
dzie/ ktory ią ofiarował.

werset: 10Záś ká
34:
żda obiátá w oliwie rozmieſzona
35:
y ſucha/ wſzem ſynom Aharono=
36:
wym będzie/ iednemu iáko dru=
37:
giemu.

werset: 11Záś ten (ieſt) zakon o-
38:
fiáry dziękowney/ gdy ią ofiáru=
39:
ią Iehowie.

werset: 12Ieſli ná dziękowá
40:
nie będzie ią ofiárowáć/ tedy bę
41:
dzie ofiárowáć ná ofiárę dziękowną
42:
plácki przáſne oliwą roz
43:
mieſzone/ y kreple przáſne/ oli=
44:
wą mázáne/ y białą mąkę prázo

strona: 57c

1:
ną/ plácki oliwą rozmieſzone.

rozdział: 10


strona: 59b

werset: 14Záś moſtek obrácánia/ y łopá
1:
tkę podnoſzenia ieść będziećie
2:
ná mieyſcu cżyſtym/ ty y ſynowie
3:
twoi/ y corki twoie ſtobą/ ponie

strona: 59c

Trzećie kſięgi Moiżeſzowe
1:
waſz zá vſtáwę tobie y zá vſtáwę
2:
ſynom twoim/ dano to z ofiar dzię
3:
kownych ſynow Izráelowych.

werset: 15Lopátkę podnoſzenia y mo-
4:
ſtek obrácánia/ ná ogniſtych ło=
5:
iowych ofiarách wnoſić będą/ á
6:
by to obracániem obracáli przed
7:
Iehową/ á będzie (to) tobie y ſy
8:
nom twoim ſtobą/ zá vſtáwę wie
9:
cżną/ iáko roſkazał Iehowá.

werset: 16Záś kozłá zá grzech ſzukáiąc ſzu
10:
kal Moiżeſz/ á oto był ſpalon/ y
11:
rozgniewał ſię ná Eleázárá y ná
12:
Ithámárá/ ná ſyny Aharonowe
13:
zoſtáłe rzekąc:

werset: 17Przecżeśćie nie
14:
ziedli (ofiáry) zá grzech ná miey
15:
ſcu świętym/ gdyſz święta (nád)
16:
świętemi ieſt/
17:
á dał ią wam
18:
(Bog) ábyśćie obięli niepráwość
19:
zboru ku ocżyśćieniu ich przed Iehową?

werset: 18Oto nie wnieſiono
20:
krwie iey do świątnice wnątrz:
21:
iedząc mieliśćie ią zieść wświą=
22:
tnicy/ iákom roſkazał.

werset: 19Y mo-
23:
wił Aharon do Moiżeſzá: oto dzi
24:
ſia przynieſli ofiárę ſwoię zá grz
25:
ech/ y cáłopalenie ſwoie przed Ie
26:
hową/ á przyſzło to ná mię/ co ie
27:
ſlibych był dziſia iadł ofiárę zá
28:
grzech/ izaliby to było
Wlaſnie/ dobrze.

29:
przyiem
30:
no w ocżu Iehowy?

werset: 20Y vsłyſzał
31:
(to) Moiżeſz/ y było zá dobre wo
32:
cżu iego.

rozdział: 11
werset: 1Rozdział 11.
33:
I Mowił Iehowá do
34:
Moiżeſzá y do Aharoná
35:
rzekąc do nich

werset: 2Mowćie
36:
do ſynow Izráelowych
37:
rzekąc:
Wlaſnie/ to zwierze.

38:
te (ſą) zwierzętá ktore
39:
ieść będziećie/ ze wſzego bydłá
40:
ktore ná ziemi.

werset: 3Cokolwiek dzie
41:
li kopyto/ y dwoi ſtopę w kopyćie
42:
á przeżuwa karmią/ tákowe by
43:
dlę ieść będziećie/

werset: 4Wſzakże te-
44:
go ieść niebędziećie ſtych co prze
45:
żuwáią (tylko) y ſtych co dwoią
46:
kopyto (tylko) iáko wielbłąd choć
47:
przeżuwa/ ále kopytá nie dzieli/
48:
nieczyſty ieſt wam.



strona: 59b

werset: 5Záś
Albo tárant.
1:
kro=

strona: 59c

1:
lik acż przeżuwa/ ále kopytá nie=
2:
dzieli/ niecżyſty ieſt wam.

werset: 6Teſz
3:
záiąc ácż przeżuwa/ ále kopytá
4:
niedzieli niecżyſty ieſt wam.
Inſzy gryfem álbo nogiem przeekłádáią.

werset: 7Záś świniá/ ácż kopyto dzieli y
5:
ſtopę wkopyćie dwoi/ ále nieprze
6:
żuwa/ niecżyſta ieſt wam.

werset: 8Mię
7:
ſá z nich ieść nie będziećie/ y ścier
8:
wu ich niedotkniećie ſię/ niecżyſte
9:
będą wam.

werset: 9To zaś ieść będzie-
10:
ćie ze wſzeo co w wodách:
Właſnie/ corká ſtruſowá

11:
wſzytko
12:
co ma ſkrzele y luſkę w wodách/
13:
w morzu y wrzekach to ieść bę=
14:
dziećie.

werset: 10A cokolwiek niema
15:
ſkrzel y łuſki/ w morzu y wrzekach
16:
ze wſzech płaz wodnych/ y z káż
17:
dey duſze żywiącey ktora w wo=
18:
dách/ brzydkośćią wam będą.
Wedle niektorych ſowa. Inſzy wodná kániá. Niektorzi krogulcem wykladáią. Wedle innjch puhac. Albo norká.

werset: 11A (ták) brzydkośćią wam będą/
19:
(że) mięſá z nich ieść niebę=
20:
dziećie/ á śćierwem ich brzydzić
21:
ſię będziećie.

werset: 12Wſzytko cokol-
22:
wiek niema ſkrzel y luſki w wo=
23:
dach brzydkośćią wam będzie.

werset: 13Záś te (ſą) ktoremi ſię będzie-
24:
ćie brzydzić miedzy ptáſtwem/
25:
nie będziećie ich ieść iáko brzyd=
26:
kośći iákiey: Orłá/ Iáſtrząbá/ y
niektorzi lelekiem,

27:
morſkiego orłá.

werset: 14Sępá y Ká-
28:
nie/ wedle rodzáiu iey.

werset: 15Każde
29:
go Kruká wedle rodzáiu iego.

werset: 16Záś
Niektorzi łábęćiem przełożyli/ ále ſié podobno omilili poniewaſz łabęć ieſt ptak cżyſty.

30:
ſtruſa/ ſlepowroná/ o
31:
żarki/ y puhacza wedle rodzáiu
32:
iego.

werset: 17Sokołá/ cżáple y ſo-
33:
wy.

werset: 18Bąká/ dudká/ y ſroki.

werset: 19Boćianá y ſoyki wedle rodzáiu iey: Kurá leśnego y nie doperza.

werset: 20Káżda płaża miedzy ptás-
34:
twem/ co ná cżterzech (nogach)
35:
chodzi brzydka wam będzie.

werset: 21A
36:
wſzákoż to ieść będziećie ze wſze
37:
go ptáſtwá/ choć co ná cżterzech
38:
(nogach) chodzi/ co ma goleni
Właſnie/ nád nogámi ſwymi.

39:
zádnie wysſze niſz nogi przednie/
40:
ktoremi ſkakáć może po ziemi.

werset: 22Z ktorych to będziećie ieść/
Arbá niektorzi ſzáráńcżą przekładáią ále niepodobieńſtwo áby ták złe robaki miano ieść.

41:
Arbę wedle rodzáiu iey/ y
Sáleám Chárgol y Chágow/ iáko y árbá nieznáiome ſą robacżki.

42:
Sa
43:
leamá wedle rodzáiu ieo / y Chárgolá wedle rodzáiu iego.



strona: 62a

Trzećie kſięgi Moiżeſzowe.
Rozdział 5. wedle żydow Mácorá.
rozdział: 14
werset: 1Rozdział 14.
1:
Y Mowił Iehowá do
2:
Moiżeſzá rzekąc:

werset: 2ten ieſt zakon trędowátego
3:
wdzień ocżyśćienia iego/
4:
przywiedzion będzie do ofiárow=
5:
nika.

werset: 3Y wynidzie ofiárownik
6:
precż zá oboz/ y ogląda ofiárow
7:
nik áno ſię zágoił ſadzel trędu ná
8:
trędowatym.

werset: 4Tedy roſkaze o-
9:
fiárownik/ áby wziął on kto ma
10:
być ocżyśćion/ dwoie ptaſząt ży=
11:
wych/ á cżyſtych/ y drzewá cedro
12:
wego iedwabiu kármezynowe=
13:
go/ y Izopu.

werset: 5Y roſkaże ofiáro-
14:
wnik że zárzną ptaſzká iednego/
15:
ná nacżyniu gliniánym nád wo=
16:
dą żywą.

werset: 6A ptaſzká żywego we
17:
zmie zdrzewem cedrowym/ a ie=
18:
dwabiem kármezynowym/ y z i=
19:
zopem/ y omocży to/ y ptaſzká ży=
20:
wego we krwi ptaſzká zárzezáne
21:
go nád wodą żywą.

werset: 7Y pokropi
22:
ná ocżyſzcżáiącego ſię od trędu/
23:
ſiedm kroć/ y ocżyśći go/ y puśći
24:
ptaſzká żywego ná pole.

werset: 8A o-
25:
cżyśćiony wymyie ſzáty ſwoie/ y
26:
ogoli wſzytkie włoſy ſwoie/ y wy=
27:
myie ſię w wodzie/ y będzie cży=
28:
ſty/ á potym przyidzie do obozu/
29:
y ſiedzieć będzie przed namiotem
30:
ſwoim ſiedm dni.

werset: 9A ſiodmego
31:
dniá ogoli wſzytkie włoſy swoie/
32:
głowę ſwoię/ y brodę ſwoię/ y br=
33:
wi ocżu ſwoich/ y wſzytkie włoſy
34:
ſwoie ogoli: y wymyie ſzáty ſwo=
35:
ie. Teſz wymyie ćiáło ſwoie w wo
36:
dzie/y cżyſty (będzie.)

werset: 10A oſme-
37:
go dniá wezmie dwa bárány do=
38:
ſkonáłe/ y owcę iednę łońſką do=
39:
ſkonalą/ y trzy dzieſiąte cżęśći
40:
(efy) białey mąki ná obiátę przy
41:
práwioney w oliwie/ y log ieden
42:
oliwy.

werset: 11Y poſtáwi ofiárownik
43:
ocżyśćiáiący onego mężá ktory
44:
ma być ocżyśćion/ y to (wſzytko)
45:
przed Iehową przede drzwiámi
46:
namiotu świádeſtwá.

werset: 12Y wez-
47:
mie ofiárownik báráná iednego

strona: 62b

1:
y ofiaruie iy zá wyſtęp/ y
Log ieſt miárá mokrych rzecży w ktorą ſię leie ſześć ſkorupin iáiowych.

2:
log oli=
3:
wy/ y obrácáć to będzie przed Ie
4:
hową.

werset: 13Y zárzeze báráná ná
5:
mieyſcu gdzie rzeżą ofiárę zá grz
6:
ech/ y ná cáłopalenie ná mieyſcu
7:
świętym poniewaſz ofiárá/ iáko
8:
zá grzech ták za wyſtęp ieſt ofiá
9:
rownikowi/ święta nád święte=
10:
mi ieſt.

werset: 14Y wezmie ofiárownik
11:
krwie oney ofiáry zá wyſtęp/ y
12:
włoży (iey) ofiárownik ná mięk=
13:
kość vchá práwego/ onego ocży=
14:
śćiáiącego ſię/ y ná wielki pálec
15:
ręki jego práwey/ y na wielki pá
16:
lec nogi iego práwey.

werset: 15Teſz wez
17:
mie ofiárownik z (onego) logá
18:
oliwy/ y niech leie ná rękę ofiáro
19:
wniká lewą.

werset: 16Y niech omocży o
20:
fiárownik pálec ſwoy práwy w=
21:
oney oliwie ktora ná ręce iego le
22:
wey/ y pokropi oną oliwą ſpalcá
23:
ſwego ſiedm kroć przed Iehową

werset: 17A oſtátek oliwy ktora ná ręce
24:
iego niech włoży ofiárownik ná
25:
miękkość prawego vchá ocżyś=
26:
ćiáią cego ſię (cżłowieká) y ná w=
27:
ielki pálec ręki iego práwey y ná
28:
wielki pálec nogi iego práwey/
29:
ná krew (z ofiáry) zá wyſtęp.

werset: 18Záś oſtátek oliwy ktora ná rę
30:
ce ofiárowniká włoży ná głowę
31:
ocżyśćiáiącego ſię/ y ocżyśći go o=
32:
fiárownik przed Iehową.

werset: 19A
33:
(ták) vcżyni ofiarownik ofiárę zá
34:
grzech/ y ocżyśći ocżyśćiáiącego
35:
ſię od niecżyſtoty iego/ y zárzeże
36:
(ná) cáłopalenie.

werset: 20Y ofiárowáć
37:
będzie ofiárownik cáłopalenie y
38:
obiátę w ołtarzu/ y ocżyśći go o
39:
fiárownik/ y (będzie) cżyſt.

werset: 21A
40:
ieſliby vbogi był/ á niemogłáby
41:
ręká iego tego doſiąc/ tedy we=
42:
zmie báráná iednego ná ofiárę
43:
zá wyſtęp ku obracániu/ dla o=
44:
cżjśćienia ſwego/ y dzieſiątą cżęść
45:
(efy) białey mąki przyprawioney
46:
w oliwie ná obiátę y log oliwy.

werset: 22Teſz parę ſynogárlic/ álbo
47:
parę gołąbiąt coby
Właſnie/ poimálá ręką.

48:
mogłá mieć
49:
ręká iego/

rozdział: 16


strona: 64c

Trzecie kſięgi Moiżeſzowe
werset: 28A on kto
1:
ie ſpali wymyie ſzáty ſwoie/ y o=
2:
chędoży ćiáło ſwoie w wodzie/ á
3:
potym ták przyidzie do obozu:

werset: 29Záś y to bedzie v was zá vſtá-
4:
wę wiecżną/ mieśiąca śiodmeo /
5:
dzieſiątego (dniá) mieſiącá bę=
6:
dziecie trapić duſze wáſze/ á ża=
7:
dnego dziełá nie vcżynićie/ y o=
8:
bywátel y przy chodzień ktory do
9:
wás przyſzedł.

werset: 30Bo onego dniá
10:
ocżyśćiáć was będzie (ofiárow=
11:
nik) áby was ocżyśćił od wſzech
12:
niecżyſtot wáſzych/ ábyśćie byli
13:
cżyśći przed Iehową.

werset: 31Szábát
14:
odpocżynienia ieſt wam á (ták)
15:
trapić będziećie duſze wáſze vſta
16:
wą wiecżną.

werset: 32A ocżyśćiáć będzie
17:
ofiárownik/ ktory námázan/ y
18:
ktorego ręká nápełnioná żeby o
19:
fiárownikiem był miáſto oycá
20:
ſwego/ á będzie oblecżon wſzáty
21:
ploćienne/ w ſzáty święte.

werset: 33A ma
22:
ocżyśćiáć świątnice świątnic/ y
23:
namiot zgromádzenia/ y ołtarz o
24:
cżysći/ y ofiárowniki/ y wſzytek
25:
lud zboru ocżyśći.

werset: 34Y będzie to
26:
v was zá vſtáwę wiecżną/ ocży=
27:
śćiáć ſyny Izráelowe od wſzech
28:
grzechow ich ras wrok: y vcży=
29:
nił iáko roſkazal Iehowá Moiże
30:
ſzowi.

rozdział: 17
werset: 1Rozdzia. 17.
31:
Y Mowił Iehowá do
32:
Moiżeſzá rzekąc:

werset: 2Mow
33:
do Aharoná y do ſynow
34:
iego/ y do wſzech ſynow
35:
Izráelowych/ y rzecżeſz do nich:
36:
tá (ieſt) rzecż ktorą roſkazał Ie=
37:
howá rzekąc:

werset: 3Kázdy mąſz z do
38:
mu Izráelowego ktoryby zárze=
39:
zał byká álbo owcę/ álbo kozę/ w
40:
obozie/ albo ktoryby zárzezał
41:
precz zá obozem.

werset: 4A do drzwi
42:
namiotu zgromádzenia nieprzy
43:
wiedzie onego áby przyniosł dar
44:
Iehowie przed mieſzkánim Ieho
45:
wy/ tedy pocżytaná będzie krew
46:
mężowi onemu/ iákoby krew wy

strona: 64d

1:
lał/ y wykorzenion będzie on
2:
mąſz ſpoyśrzodku ludu ſwego.

werset: 5Przeto kiedy wodzą ſynowie
3:
Izráelowi ofiáry ſwoie/ ktore o
4:
fiáruią po polu/ tedy máią ie
5:
przywodzić Iehowie do drzwi
6:
namiotu zgromádzenia do ofiá=
7:
rowniká/ á niech ofiáruią ony o=
8:
fiáry dziękowne Iehowie:

werset: 6A
9:
ofiárownik kropić będzie krwią
10:
ná oltarz Iehowy v drzwi na
11:
miotu zgromadzenia/ y palić łoy
12:
ná wonność słodkośći Iehowie.

werset: 7A iuſz niech nie ofiáruią ofiar
13:
ſwych cżártom z ktorymi ſię blą=
14:
znili: vſtawá wiecżna tá im bę
15:
dzie y potomkom ich.

werset: 8Y rzecżeſz
16:
do nich/ kázdy mąſz z domu Izrá
17:
elowego/ y przychodzień ktory
18:
chodzi miedzy nimi/ ktory przy=
19:
noſić będzie cáłopalenie ábo ofiá
20:
rę.

werset: 9A do drzwi namiotu świa
21:
deſtwá nie przywiedzie/ vcżynić
22:
ono Iehowie/ tedy wykorzenion
23:
będzie on mąſz z ludzi ſwoich.

werset: 10Teſz kázdy mąſz z domu Izráe-
24:
lowego y ſprzychodniow cho=
25:
dzących v was/ ktoryby iadł iá=
26:
kąkolwiek krew tedy położę ob=
27:
licże moie/ przećiw duſzy oney ie
28:
dzącey krew/ y wykorzenię ią ſpo
29:
śrzodku ludu iey.

werset: 11Bo duſzá ká-
30:
żdego ćiáłá we krwi ieſt: á iam
31:
ią dał wam ná ołtarz ná ocżyśćie
32:
nie duſz wáſzych/ poniewaſz krew
33:
duſzę ocżyśćia.

werset: 12Dla tegom rze-
34:
kł ſynom Izráelowym/ wſzelka
35:
duſzá zwas/ niech nie ie krwie/ y
36:
przychodzień chodzący v was
37:
nie będzie ieść krwie.

werset: 13Teſz ká-
38:
żdy mąſz z ſynow Izráelowych/ y
39:
zprzychodniow chodzących mie=
40:
dzy wami/ ktory poima zwierzę
41:
álbo ptaká włowiech ktore mo=
42:
że być iedziono/ niech wyleie
43:
krew iego/ y niech ią nákryie pia=
44:
ſkiem.

werset: 14Bo duſzá káżdego ćiáłá
45:
krew iego wduſzy iego ieſt/ prze=
46:
to rzekłem do ſynow Izráelo=
47:
wych/ żadnego ćiáłá krwie ieść

strona: 65a

Trzecie kſięgi Moiżeſzowe.
1:
nie będziećie/ bo duſzá kázdego
2:
ćiáłá krew iego ieſt/ káżdy iedzą=
3:
cy ią wykorzenion będzie.

rozdział: 21


strona: 67a

werset: 7Nierządnice
1:
zá żonę y plugáwey nie poymą:
2:
y niewiáſty rozwiedzioney od mę=
3:
żá iey nie poymą/ poniewaſz (tá=
4:
ki) święty ieſt Bogu ſwemu.

werset: 8A (ták) święć go/ poniewaſz
5:
tento chleb Bogá twego przyno=
6:
ſi/ (przeto) świętym będzie v ćie=
7:
bie/ bom święty ia Iehowá po=
8:
świącáiący was.

werset: 9A ieſliby ſię
9:
corká ofiárowniká ktorego zbła=
10:
zniłá/ (táká) oycá ſwego máże/ o=
11:
gniem ma być ſpálona.

werset: 10Záś o-
12:
fiarownik wielki miedzy bráćią
13:
ſwoią/ ná ktorego głowę lano o=
14:
liwę/ námázywánia/ y nápełnił
15:
rękę ſwoię/ áby ſzáty (święte) o=
16:
błocżył/ (ten) głowy ſwey nie ob=
17:
náży/ y ſzat ſwoich nie rozedrze.

werset: 11Do żadnych duſz martwego nie
18:
wnidzie/ á oycem ſwym y mátką
19:
ſwą nie ſplugáwi ſię.

werset: 12Ani zświą-
20:
tnice wynidzie/ á niezmáże świą=
21:
tnice Bogá ſweo / poniewaſz wie=
22:
niec oliwy námázywánia Bogá
23:
ieo ná nim: iam Iehowá.

werset: 13A ten
24:
to żonę
Wlaſnie/ w dziewictwie iey poymie.

25:
dziewicę poymie.

werset: 14Záś
26:
wdowy y rozwiedzioney y plugá=
27:
wey nierządnice/ tych niepoy=
28:
mie/ lecż dziewicę zludu ſwego
29:
wezmie zá żonę/
30:
á nieſplugáwi
31:
naſienia ſwego wludu ſwoim/ bo
32:
ia Iehowá poświącam go.

werset: 15Y
33:
mowił Iehowá do Moiżeſzá rze=
34:
kąc:

werset: 16Mow do Aharoná rzekąc

werset: 17Mąſz znaſienia tweo wedle wie=
35:
kow ſwych ktoryby miał wádę
36:
nieprzyſtąpi przynośić chlebá Bo=
37:
gu ſwemu.

werset: 18Bo káżdy mąſz kto-
38:
ryby miał wádę nieprzyſtąpi: ká=
39:
żdy ſlepy/ álbo chromy/ álbo má=
40:
iąc niſki nos/ álbo zbytnie cżłon=
41:
ki.

werset: 19Abo ktoryby miał złamáną
42:
nogę/ álbo złamaną rękę.

werset: 20Al-
43:
bo ieſliby niemiał brwi/ álbo
44:
miáłby błonkę abo bielmo ná o=
45:
ku ſwoim/ ábo świerzb ſuchy ál=
46:
bo świerzb mokry/ álbo by był
47:
wypukły.

werset: 21Każdy mąſz wkto-

strona: 67b

1:
rym wádá/ znaſienia Aharoná
2:
ofiárowniká/ niech nieprzyſtępu=
3:
ie ofiárować ogniſtych ofiar Ie=
4:
howie/ wádá ná nim ieſt/ niech
5:
nieprzyſtępuie przynośić chlebá
6:
Bogu ſwemu.

werset: 22Chleb Bogá
7:
ſweo zpoświątnych przenaświęt
8:
ſzych/ y zświętych (dzieſięćin) ieść będzie.

werset: 23Wſzákoż zá zaſłonę
9:
niech nie wchodzi/ y do ołtarzá
10:
niech nie przyſtępuie/ poniewaſz
11:
wádá ná nim/ á (ták) niech nie=
12:
plugáwi świątnice moiey/ bom
13:
ia Iehowá poświącáiący ie.

werset: 24Y
14:
mowił Moiżeſz do Aharoná/ y
15:
do ſynow iego/ y do wſzech ſynow
16:
Izráelowych.

rozdział: 22
Rozdział 22.
werset: 1Y mowił Iehowá do
17:
Moiżeſzá rzekąc:

werset: 2Mow
18:
do Aharona y do ſynow iego/
19:
że ſię odłącżą od świętych (po=
20:
darkow) ſynow Izráelowych á=
21:
by nie ſplugáwili imienia świę=
22:
tego moiego/ ktore mnie poświą=
23:
caią: iam Iehowá.

werset: 3Rzecż do-
24:
nich: káżdy mąſz wrodziech wá=
25:
ſzych/ ktoryby przyſtąpił ze wſze=
26:
go naſienia wáſzeo / do świętych
27:
(dárów) ktore poświącáią ſyno=
28:
wie Izráelowi Iehowie/
29:
á onby
30:
miał ná ſobie niecżyſtotę ſwoię/
31:
tedy wyniſzcżona będzie duſzá o=
32:
ná od oblicża moiego: iam Iehowá.

werset: 4Káżdy mąſz znaſienia
33:
Aharonowego/ ktoryby był trę=
34:
dowáty/ ábo płynienie ćierpiący
35:
nie ma ieść świętych (darow)/ áſz
36:
ſię ocżyśći:
37:
y ktory ſie dotknie ká
38:
żdego niecżyſteo dla duſze (zmar
39:
łego) ábo onego mężá ſktorego
40:
wypłynie naſienie łożowe.

werset: 5A-
41:
bo káżdy ktoby ſię dotknął wſzel=
42:
kiey gadziny/ ktorąby ſię ſplugá=
43:
wił/ ábo cżłowieká/ ktorymby ſię
44:
ſplugáwić mogł/ wedle wſzelá=
45:
kiey niecżyſtoty iego.

werset: 6Duſzá
46:
ktora ſię dotknie cżeotákieo / tedy
47:
niecżyſta będzie aſz do wiecżora/



strona: 69c

rozdział: 25
werset: 7Teſz by-
1:
dłu twoiemu/ y zwierzętom ko=
2:
re wziemi twoiey/ będzie wſzy=
3:
ſtek vrodzay iey ku iedzeniu.

werset: 8Zaś nálicżyſz ſobie ſiedm swiąt
4:
rocżnych (to ieſt) ſiedm lat po
5:
ſiedm kroć/ y będzieſz mieć ſiedm
6:
świąt rocżnych cżterdzieśći y
7:
dziewięć lat.

werset: 9Y każeſz iść z trąbie-
8:
nim trąbnym mieſiącá ſiodme=
9:
go/ dzieſiątego (dniá) mieſiącá/
10:
ná dzień ocżysćienia/ każećie iść
11:
ztrąbą po wſzytkiey ziemi wáſzey

werset: 10Y poświęćićie on rok/ rok pięć
12:
dzieſiąty/ y wywołaćie ſwobodę
13:
wziemi wſzem obywátelom iey.
Iowel ma imię od trąbienia/ iákoby rok wytrąbiony/ był to rok Izráeli om známienity/ ktorego niewolnicy ná wolą wychodzili/ y grunty záprzedáne do właſneo ſię páná wracáły.

14:
Iowel to będzie v was/ y náwro
15:
ćićie ſię káżdy do imienia ſwego/
16:
y káżdy do oycżyzny ſwey wroći ſię.

werset: 11Iowel będzie to v was/ on
17:
rok pięćdzieſiątj: nie będziećie ſiać
18:
áni żąć ſámorodnego zboża iego
19:
áni zbieráć
Właſnie/ oddzielenia ábo odłącżenia iego.

20:
winá iego.

werset: 12Bo
21:
Iowel ten święty będzie wam: ſpolá
22:
ieść będziedćie vrodzay ie=
23:
go.

werset: 13Roku tego Iowelá/ wroći
24:
ſię káżdy do imienia ſwego.

werset: 14A
Właſnie/ gdy przedacie przedánie ſąſiádowi twemu.

25:
gdy przedaſz grunt ſąſiádowi
26:
twemu/ ábo kupiſz z ręki bliźnie=
27:
go twego/ niepodeydzieſz żaden
28:
brátá twego.

werset: 15Wedle lidżby lat
29:
po Iowelu kupiſz v bliznieo twe=
30:
go wedle lidżby lat y pożytkow/
31:
przeda tobie.

werset: 16Wedle mnoſtwá
32:
lat przymnożyſz ceny iego/ á we=
33:
dle máłośći lat vmnieyſzyſz ceny
34:
iego/ poniewaſz lidżbę pożytkow
35:
przedáie tobie.

werset: 17A (przeto nie-
36:
oſzukawayćie żaden bliźnieo ſwe
37:
go/ á boy ſię Bogá twego/ bom
38:
ia Iehowá Bog wáſz.

werset: 18A (ták)
39:
cżyńćie vſtáwy moie/ á ſądow mo
40:
ich ſtrzeſzćie/ y cżyńćie ie/ á ſie=
41:
dzieć będziećie w ziemi beſpiecż=
42:
nie.

werset: 19Y da ziemiá owoc ſwoy/ y
43:
ieść będziećie do ſytośći/ y ſiedzieć
44:
będziećie beſpiecżnie ná niey.

werset: 20A
45:
ieſli rzecżećie/ co będziem
46:
ieść ſiodmego roku/ gdyſz nie bę

strona: 69d

1:
dziem ſiać/ áni zbieráć pożytkow
2:
náſzych?

werset: 21Tedy (ia) roſkażę bło-
3:
gosłáwieńſtwu moiemu (przyść)
4:
ná was roku ſzoſtego/ y vcżyni
5:
pożytek ná trzy látá.

werset: 22Y będzie-
6:
ćie ſiać oſmego roku/ á ieſzcże ieść
7:
będziećie ſtáre zboże áſz do roku
8:
dziewiątego/ áſz przyidą pożytki
9:
iego/ ieść będziećie ſtáre.

werset: 23Záś
10:
ziemiá niema być przedawáná
11:
ná vtrácenie bo moiá (ieſt) zie=
12:
miá/ á wy przychodniowie y go
13:
śćie ieſteśćie v mnie.

werset: 24Lecż we
14:
wſzytkiey ziemi oſiádłośći wáſzey
15:
okup będziećie dáwáć zá ziemię.

werset: 25Gdy zvbożeie brát twoy/ y prze
16:
da oſiádłość ſwoię/ á przyidzie o=
17:
kupićiel iey/ bliſki iego/ tedy niech
18:
odkupi przedánie brátá ſwego.

werset: 26Záś mąſz v ktorego by nie było
19:
okupićielá/ á doſtánie ręká ie=
20:
go/ cokolwiek ználasł/ coby
21:
ſtáło zá okup iego.

werset: 27Tedy niech
22:
zlicży látá przedánia ſwego/ y w
23:
roći oſtátek mężowi ktory (był)
24:
kupił v niego/ y wroći ſię do oſiádłośći
25:
ſwey.

werset: 28A ieſli nieznaydzie
26:
reká iego coby mu wroćił/ tedy
27:
przedánie iego będzie wręce o=
28:
nego kto kupił/ áſz do roku Iowe
29:
lá/ y wynidzie roku Iowelá/ y w=
30:
roći ſię oſiádłość iego.

werset: 29Zás
31:
mąſz gdy przeda dom (ábo) mie
32:
ſzkánie/ w murze mieyſckim/ te=
33:
dy okup iego będzie áſz do końcá
34:
roku (od) przedánia iego/ przes
35:
cáły rok będzie (wolny) okup ie=
36:
go.

werset: 30A ieſli nie okupi/ y ſpełni ſię
37:
mu rok cáły/ tedy odyidzie dom
38:
on/ ktory w mieśćie murowánym
39:
y będzie onego ktory iy kupił bli=
40:
ſkośćią y potomkom iego/ niewy
41:
nidzie (áni) ná Iowel.

werset: 31Lecż do
42:
my ná wśiach ktore niemáią mu
43:
row w około/ ty máią byc pocży=
44:
táne zá polá ziemne/ będzie im o=
45:
kup y cżáſu) Iowela wynidą.

werset: 32Záś miaſtá Lewitow/ y domy
46:
miaſt imion ich/ zawżdy będą
47:
mogły być okupowáne od Lewi=

strona: 70a

Trzecie kſięgi Moiżeſzowe
1:
tow.



strona: 71d

rozdział: 27
werset: 31A ieſli okupuiąc okupi czło

strona: 72a

Trzecie kſięgi Moiżeſzowe
1:
wiek co zdzieſięćiu ſwych/ niech
2:
nádda piątą cżęść nád nie.

werset: 32Też
3:
káżda dzieſięćiná zwielkiego by
4:
dłá y zdrobu wſzego cokolwie
5:
idzie pod rozgą/ każde dzieſiąte
6:
będzie święte Iehowie.

werset: 33Nie
7:
będzie brákowáć miedzy dobrym

strona: 72b

1:
y złym/ áni go odmieni/ á ieſli
2:
mieniáiąc odmieni/ tedy y ono
3:
y odmiáná będzie święte/ á nie
4:
(będzie mogło być) okupiono.

werset: 34Te (ſą) roſkazánia ktore roſka
5:
zał Iehowá Moiżeſzem do ſinow
6:
Izráelowych ná gorze Synái.
7:
Cżwarte kśięgi Moiżeſzowe
8:
Waydaber.

księga: Num


strona: 72a

rozdział: 1
Rozdział 1.
werset: 1Y Mowił Iehowá do
1:
Moiżeſzá wpuſtyni Sy=
2:
nájſkiey wnamiećie zgro
3:
mádzenia/ pierwſzego
4:
(dniá) mieſiącá wtorego/ drugiego
5:
roku gdy wyſzli z ziemie Mi
6:
cráimſkiey rzekąc:

werset: 2Zlicżćie po-
7:
głowie wſzego zboru ſynow Izrá
8:
elowych wedle plemion ich y we
9:
dle domow oycow ich/ wlidżbie
10:
imion/ wſzytki męſzcżyzny wedle
11:
głow ich.

werset: 3Od cżłowieká dwu-
12:
dzieſtu lat y wyſzſſey: wſzech zgo
13:
dnych ku bitwie w Izráelu/ policż
14:
ćie ie wedle zaſtępow ich/ ty y A=
15:
haron.

werset: 4A przy was będą mę-
16:
żowie z káżdego pokoleniá/ káżdy
17:
przełożony domu oycá ſwego.

werset: 5A te (ſą) miáná mężow ktorzy
18:
ſtać máią przy was: z Reubená
19:
Elicur ſyn Sżelumiel ſyn Curyſzádá
20:
iego:

werset: 7Z Iehudy Náháſon ſyn
21:
Aminádábow.

werset: 8Z Iſáſzachárá
22:
Náthánáel ſyn Zuarow.

werset: 9Z Ze-
23:
buloná/ Eliaw ſyn Chelonow.

werset: 10Z ſynow Iozefowych/ y Efrái-
24:
mowych/ Eliſzamá ſyn Ammihu
25:
dow: z Mánáſzeſá Gámliel ſyn
26:
Pedácurow.

werset: 11Z Beniáminá/ A-
27:
widan ſyn Gideonow.

werset: 12Z Daná
28:
Achiezer ſyn Ammiſzádáiow.

werset: 13A Aſzerá Págiel ſyn Hochrá-
29:
now.

werset: 14Z Gádá Eliaſaf ſyn De-

strona: 72b

1:
huelow.

werset: 15Z Háftálego Achirá
2:
ſyn Enánow.

werset: 16Ci (byli) záwołá
3:
ni we zborze/ przednieyſzy z po=
4:
koleni oycow ſwych/ y głowámi
Wlaſnie/ tyſiącow.

5:
powiátow
6:
Izráelowych.

werset: 17Y
7:
wziął Moiżeſz y Aharon męże te
8:
ktore (tu) wypiſano ná imię.

werset: 18Ale y wſzytek zbor zgromádzi
9:
li pierwſzego (dniá) Mieſiącá w
10:
torego/ y popiſáni ſą wedle ple=
11:
mion ſwoich y wedle domow oy=
12:
cow ſwych/ y policżono miáná/ od
13:
cżłowieká dwudzieſtu lat y wy=
14:
ſzey/ pogłowia ich.

werset: 19Iáko roſka
15:
zał Iehowá Moiżeſzowi/ ták ie
16:
policżył wpuſtyni Synáyſkiey.

werset: 20Y było ſynow Reubená pier-
17:
worodnego ſyná Izráelowego
18:
rodzáiow ich y plemion ich/ y do
19:
mow oycow ich wlidżbie imion
20:
wedle pogłowia ich/ wſzech mę=
21:
ſzcżyzn od dwudzieſtu lat y wyſzej
22:
kázdy zgodny ku bitwie.

werset: 21Pocż-
23:
tow ich ſpokolenia Reubená/ cż=
24:
terdzieśći y ſześć tyſięcy y pięć ſet:

werset: 22Synow Sżymeonowych rodzá
25:
iow ich/ y plemion ich/ wedle do
26:
mow oycow ich: Pocżtow iego w
27:
lidżbie imion wedle pogłowia
28:
ich/ wſzech męſzcżyzn od dwudzie
29:
ſtu lat y wyſzey/ kto iedno wycho
30:
dził ku bitwie.

werset: 23Pocżtow ich ſpo
31:
kolenia Sżymeonowego/ pięć=
32:
dzieſiąt dziewięć tyſięcy y trzy ſtá

werset: 24Z ſynow Gadowych rodzáiu
33:
ich wedle do

strona: 72c

Cżwarte kſięgi Moiżeſzowe
1:
mu oycow ich/ wlidżbie imion od
2:
dwudzieſtu lat y wyſzey wſzech
3:
ku bitwie wychodzących.

rozdział: 3


strona: 74b

werset: 45Wezmi Lewity miáſto káżde-
1:
go pierworodnego ſyná Izrael=

strona: 74c

Cżwarte kſięgi Moiżeſzowe
1:
ſkiego: y bydło Lewitow miáſto
2:
bydłá ich/ y będą moimi Lewito
3:
wie: iam Iehowá.

werset: 46A okupu od
4:
dwuſet y od ſiedmidzieſiąt trz=
5:
ech/ co zbywa pierworodnych
6:
ſynow Izráelowych nád Lewity

werset: 47Tedy wezmieſz po piąći Sze-
7:
klow zgłowy/ ná ſzekel święty we
8:
zmieſz/ żeby dwádzieśćiá ger
9:
miał ſzekel.

werset: 48V daſz ono śrebro
10:
Aharonowi y ſonom iego oku=
11:
pem onych/ ktorzy zbyli nád nich.

werset: 49Y wziął Moiżeſz śrebro oku-
12:
pu od onych co zbywáli nád okup
13:
Lewitow.

werset: 50Od pierworodnych
14:
ſynow Izráelowych wziął ono
15:
śrebro/ tyſiąc/ trzy ſtá/ ſześćdzie=
16:
ſiąt y pięć ſzeklow/ ná ſzekel świę
17:
ty.
2. Moi. 30. Moi. 27. Ezech. 45.

werset: 51Y dał Moiżeſz (ono) śrebro
18:
okupionych Aharonowi y ſynom
19:
iego ná słowo Iehowy: iáko był
20:
roſkazał Iehowá Moiżeſzowi.

rozdział: 4
Rozdział 4.
werset: 1Y Mowił Iehowá do
21:
Moiżeſzá y do Aharoná
22:
rzekąc:

werset: 2Wyimi ſum-
23:
mę ſynow Káhátho=
24:
wych z pośrzodku ſynow Lewieo
25:
wedle plemion ich y wedle do=
26:
mow oycow ich.

werset: 3Od ſyná (kto-
27:
remu) trzydzieśći lat y wyſzſſey/
28:
áſz do ſyná (ktoremu) pięćdzieſiąt lat/ káżdego zgodnego do
29:
pocżtu/ áby ſpráwowáli vrząd
30:
(ſwoj) w namiećie zgromádzenia

werset: 4A tá (będzie) słuſzbá ſynow
31:
Káháthowych wnamiećie zgro=
32:
mádzenia święta nád świętemi

werset: 5Przyidzie Aharon y ſynowie ie
33:
go gdy ſię będzie miał ruſzyć o=
34:
boz/ y zeymą za słone zákrywá=
35:
nia/ y vwiną wnię ſkrzynię vmo
36:
wy:

werset: 6Y położą ná niey przykry-
37:
ćie z ſkor borſukowych/ y nákryią
38:
(ono) ſuknem modrym/ y záłożą
39:
drąſzki do niey.

werset: 7Tákże y ſtoł o-
40:
blicżny nákryią ſuknem modrym
41:
a pokłádą ná nim miſy/ lyſzki/ cżá
42:
ſzki y konwie/ y nakrywki do ná=

strona: 74d

1:
krywánia/ a chleb vſtáwicżny ná
2:
nim będzie:

werset: 8Y nákryią to ſuk-
3:
nem ſzárłatowym/ á záś to ná=
4:
kryią przykryćim drugim (co) z
5:
ſkor borſukowych: y zálożą drąſz
6:
ki do niego.

werset: 9Teſz wezmą ſukno
7:
modre/ y nákryią świecżnik
8:
świátły z lámpámi iego y nożycż=
9:
ki y vćierádłá/ y wſzytko oliwne
10:
nacżynie/ ktorym mu służą.

werset: 10Y
11:
włożą iy y wſzytko nacżynie iego
12:
do przykryćia z ſkor borſukowych
13:
y włożą ná drąſzki.

werset: 11Teſz ołtarz
14:
złoty przykryią ſuknem modrym
15:
y vwiną to w przykryćie z ſkor bor
16:
ſukowych/ y záłożą drąſzki iego.

werset: 12Zbiorą teſz wſzytko nacżynie
17:
służby/ ktorym służą w przeby=
18:
tku świętym y włożą wſukno mo
19:
dre/ y vwiną to wprzykryćie (co)
20:
z ſkor borſukowych/ y włożą ná
21:
drąſzki.

werset: 13Záś popioł zmiotſzy z
22:
ołtarzá nákryią iy ſuknem kár=
23:
mezynowym.

werset: 14Y włożą do nie-
24:
go wſzytko nacżynie iego/ ktorym
25:
mu służą łopáty/ widełki/ miotły/
26:
y miednice/ y wſzytko nacżynie oł
27:
tarza/ y włożą nań przykryćie z=
28:
ſkor borſukowych/ y zálożą drą=
29:
ſzki do niego.

werset: 15A (gdy) dokońcży
30:
Aharon y ſynowie iego vwijáć
31:
swiątnice y wſzego nacżynia iey/
32:
gdy ſię będzie miał ruſzyć oboz/
33:
tedy ták potym przyidą ſynowie
34:
Kieháthowi nieść/ ále ſię niedo=
35:
tkną nic świętego/ áby niepo=
36:
márli: To (ieſt) brzemię ſynow
37:
Kieháthowych wnamioćie zgro
38:
mádzenią.

werset: 16Záś vrząd Eleáza-
39:
rá ſyná Aharoná ofiárowniká/
40:
oliwá do świecżniká kádzenie z=
41:
wonnych zioł obiátá vſtáicżna
42:
y oliwá námázywánia: vrząd w=
43:
ſzego przebytku/ y wſzego co w=
44:
nim/ y wświątnicy/ y wnacżyniu
45:
iego.

werset: 17Y mowił Iehowá do Mo
46:
iżeſza y do Aharona rzekąc:

werset: 18Nie wykorzenićie Pokolenia
47:
plemieniá Kiehathowego ſpo=
48:
środku Lewitow.

rozdział: 7


strona: 77a

werset: 8Záś cżtery
1:
wozy á ośm bykow dał ſynom
2:
Merárego/ wedle ich slużby/
3:
pod ręką Ithámárá ſyná Aharo
4:
ná ofiárowniká.

werset: 9A ſynom Ká-
5:
hátowym niedał (nic) ponieważ
6:
służbá świętych (rzecży) ná nich
7:
(á) ná rámionách (ie) noſili.

werset: 10Y
8:
przyprowádzili Hetmánowie ná
9:
obnowienie ołtarzá/ onego dniá
10:
(ktorego) iy námázano/ tedy przy
11:
prowádzili kśiążętá ich dáry ſwe
12:
przed ołtarz.

werset: 11Y rzekł Iehowá
13:
do Moiżeſzá: kſiążę iedno dniá te
14:
go/ á drugie kſiążę dniá drugie=
15:
go/ niech przynoſzą dáry ſwe ná
16:
obnowienie ołtarzá.

werset: 12Y było że
17:
przyniosł dniá pierwſzego dar
18:
ſwoy Náháſzon ſyn Amminádá=
19:
bow ſpokolenia Iehudy.

werset: 13A dar
20:
iego miſá śrebrna iedná/ ſto y
21:
trzydzieśći (ſzeklow) waga iey/
22:
cżáſzá iedná śrebrná ſiedmdzie=
23:
ſiąt ſzeklow/ ná ſzekiel święty/ o=
24:
bie pełne białey mąki przyprá=
25:
wione w oliwie ná obiátę.

werset: 14
Wlaſnie/ ręká iedná tákże niżey.

26:
Przyſtawká iedná złota dzie=
27:
ſiąći (ſzeklow) pełna kádzidłá.

werset: 15Cielec ieden/ báran ieden/ ba-
28:
ránek ieden łońſki ná cáłopale=
29:
nie.
Właſnie kozieł kozi tákże niżey.

werset: 16Kozieł ieden (ná ofiárę)
30:
zá grzech.

werset: 17A ná ofiárę dziękow
31:
ną byki dwá/ báránow pięć/ ko=
32:
złow pięć/ báránow łońſkich pięć
33:
Ten (ieſt) dar Náháſzoná ſyná
34:
Amminádabowego.

werset: 18Drugie-
35:
go dniá ofiárował Náthánáel
36:
ſyn Cuarow kſiążę Iſáſzehárá.

werset: 19Ofiárował dar ſwoy miſę śre-
37:
brną iednę/ ſtoy trzydzieśći (ſze=
38:
klow) wagá iey/ czáſzę śrebrną
39:
iednę ſiedmidzieſiąt ſzeklow/ ná
40:
ſzekiel święty/ obie pełne białey
41:
mąki w oliwie przyprawioney/
42:
ná obiatę.

werset: 20Przyſtáwkę iednę
43:
złotą dzieſiąci (ſzeklow) pełnę ká
44:
dzidłá.

werset: 21Cielcá iednego/ báráná łońſzcżaká ie-
45:
dnego ná cáłopalenie.

werset: 22Kozlá

strona: 77b

1:
iednego ná (ofiárę) zá grzech.

werset: 23A ná ofiárę dziękowną dwá
2:
byki/ báránow pięć/ kozlow pięć/
3:
báránow lońſkich pięć. To dar
4:
Náthánáelá ſyná Cuhárowego.

werset: 24Dniá trzećieo kſiążę ſynow Ze=
5:
bulonowych Eliaw ſyn Chele=
6:
now.

werset: 25Dar iego miſá śrebrna
7:
iedná/ ſto y trzydzieśći (ſzeklow)
8:
wagá iey: cżáſzá śrebrna iedná
9:
ſiedmdzieſiąt ſzeklow/ ná ſzekel
10:
święty/ obie pełne białey mąki
11:
przypráwioney w oliwie/ ná o=
12:
fiárę ſniednią.

werset: 26Przyſtáwka ie
13:
dná złota dzieſiąći (ſzeklow) peł=
14:
na kádzidłá.

werset: 27Cielec ieden/ bá-
15:
ran (ſtáry) ieden/ báran łońſki ie
16:
den ná cáłopalenie.

werset: 28Kozieł ie-
17:
den ná (ofiárę) zá grzech.

werset: 29A ná
18:
ofiarę dziękowną dwá byki/ bá=
19:
ranow pięć/ kozłow pięć/ bárá=
20:
now łońſkich pięć: to dar Eliawá
21:
ſyná Chelonowego.

werset: 30Cżwarte-
22:
go dniá kſiążę ſynow Reubeno=
23:
wych Elicur ſyn Sżedeurow.

werset: 31Dar iego/ miſá śrebrna iedná/
24:
ſto y trzydzieśći (ſzeklow) wagá
25:
iey: cżáſzá śrebrna iedná ſiedm=
26:
dzieſiąt ſzeklow ná ſzekel poświą
27:
tny/ á obie pełne białey mąki w=
28:
oliwie przypráwioney ná ofiárę
29:
śniedną.

werset: 32Przyſtáwka iedná zło
30:
tá dzieſiąći (ſzeklow) pełna kádzi
31:
dłá.

werset: 33Cielec ieden/ báran (ſtá-
32:
ry ieden/ báran lońſki ieden ná
33:
cáłopalenie.

werset: 34Kozieł ieden ná
34:
(ofiárę) zá grzech.

werset: 35A ná ofiárę
35:
dziękowną dwá byki/ pięć bárá=
36:
now/ pięć kozłow/ y báránow łoń=
37:
ſkich pięć: To dar Elicurá ſyná
38:
Szedeurowego.

werset: 36Piątego dniá
39:
kſiążę ſynow Sżymeonowych
40:
Sżelumiel ſyn Curſzádáiego.

werset: 37Dar iego miſá śrebrná iedná/
41:
ſto y trzydzieśći (ſzeklow)wagá
42:
iey: Czáſzá śrebrna iedná ſiedm
43:
dzieſiąt ſzeklow/ ná ſzekel poświą
44:
tny/ oboie pełne mąki białey przy
45:
práwioney w oliwie ná obiátę.

werset: 38Przyſtáwká iedná złota dzie-

strona: 77b

Cżwarte Kſięgi Moiżeſzowe
1:
ſiąći (ſzeklow) pełna kádzidłá.

strona: 77c


rozdział: 10


strona: 79b

werset: 9Teſz gdy wyćiągniećie ku bi-
1:
twie wziemi wáſzey ná nieprzyia

strona: 79c

Cżwarte Kſięgi Moiżeſzowe
1:
ćielá woiuiącego was/
2:
tedy trą=
3:
bić będziećie ogromnie ná tych
4:
trąbách/ á wſpomnieni będzie=
5:
ćie przed Iehową Bogiem wá=
6:
ſzym/ y zbáwi was od nieprzyia=
7:
ćioł wáſzych.

werset: 10Też cżáſu weſela
8:
wáſzego/ y ná vrocżyſte świętá
9:
wáſze/ y ná now mieſiącow wá=
10:
ſzych trąbić będziećie w te trąby/
11:
ná cáłopalenia wáſze y ná ofiáry
12:
waſze dziękowne/ y będą wam
13:
dla wſpominánia przed Bogiem
14:
wáſzym: iam Iehowa Bog wáſz.

werset: 11Y było roku wtorego mieſiącá
15:
wtorego/ dwudzieſteo (dniá
16:
mieſiącá. podniosł ſię obłok od
17:
przebytku zborowego.

werset: 12Y ruſzyli
18:
ſię ſynowie Izráelowi vfámi
19:
ſwemi zpuſtynie Synái/ y oſiadł
20:
obłok w puſtyni Páráńſkiey.

werset: 13
Niżey. 33. 5. Moi: 1.
Y
21:
ruſzyli ſię naprzod ná vſtne sło=
22:
wo Iehowy wręce Moiżeſzowey

werset: 14Y ćiągnęłá chorągiew obozu
23:
ſynow Iehudy naprzod z weyſki
24:
ſwemi/ a nád woyſkiem iego Ná
25:
háſzon ſyn Amminádábow.

werset: 15A
26:
nád woyſkiem pokolenia ſynow
27:
Iſaſzehárowych Náthánáel ſyn
28:
Cuarow.

werset: 16Záś nád woyſkiem po
29:
kolenia ſynow Zebulonowych E
30:
liaw ſyn Chelonow.

werset: 17Y złożon
31:
przybytek/ y ruſzyli ſię ſynowie
32:
Gerſzonowi/ y ſynowie Meráre
33:
go nioſąc przybytek.

werset: 18Y ruſzy-
34:
łá ſię chorągiew obozu Reubinoweo
35:
zwoyſki ſwemi/ á nad woy
36:
ſkiem ieo Elicur ſyn Sżedeurow

werset: 19Záś nád woyſkiem pokolenia
37:
ſynow Sżymeonowych Sżelumi
38:
el ſyn Curyſzáddáieo.

werset: 20Záś nád
39:
woyſkiem pokolenia ſynow Ga=
40:
dowych/ Eliaſaf ſyn Deguelow.

werset: 21Potym ruſzyli ſię Káháthymo-
41:
wie nioſąc
To ieſt ſkrzynie ołtarz złoty.

42:
świątośći/ y podnie
43:
ſli przybytek (oni) niſz ći przyſzli.

werset: 22Záś ruſzáłá ſię chorągiew obo
44:
zu ſynow Efraimowych zwoyſki
45:
ſwemi/ á nád woyſkiem iego Eli
46:
ſzámá ſyn Ammihudow.

werset: 23Záś
47:
nad woyſkiem pokolenia ſynow

strona: 79d

1:
Menáſeſowych. Gámáliel ſyn Pe
2:
dahecurow.

werset: 24Zaś nád woyſkiem
3:
pokolenia ſynow Biniámino=
4:
wych Awidan ſyn Gideonow.

werset: 25Potym ruſzáłá ſię chorągiew o
5:
bozu ſynow Danowych/
Albo zbieráiąc do wſzech obozow.

6:
záwie=
7:
ráiąc wſzytki obozy/ zwoyſki ſwe=
8:
mi: á nád obozem iego Achiezer
9:
ſyn Armiſzáddáiow

werset: 26Záś nád
10:
woyſkiem pokolenia ſynow Aſze
11:
rowych/ Págiel ſyn Ochranow.

werset: 27A nád woyſkiem pokolenia ſy
12:
now Náftalego Achirá ſyn Ená
13:
now.

werset: 28Te (ſą) ćiągnienia ſynow
14:
Izráelowych wedle woyſk ich/ y
15:
(ták) ſię ruſzyli.

werset: 29Y rzekł Moi
16:
żeſz Chowawowi ſynowi Rágue
17:
elá Midyáńſkiego świekrá Moj
18:
żeſzowego/ my ćiągniemy do
19:
mieyſcá o ktorem rzekł Iehowá:
20:
Dam ie wam/ idz známi á vcży
21:
niemy tobie dobrze/ poniewaſz
22:
Iehowa dobrze mowił o Izráe
23:
lu.

werset: 30Y rzekl do niego: niepoydę
24:
ále do ziemie moiey y do rodziny
25:
moiey poydę.

werset: 31Y rzekł: proſzę
26:
nie opuſzcżay nas. bo wieſz ſtany
27:
náſze w puſtyni/ á (ták) będzieſz
28:
nam iako ocży.

werset: 32A gdy poydzieſz
29:
z námi/ tedy ſtego dobrá/ ktorym
30:
nas Iehowá vracży/ dobrze v=
31:
cżynimy tobie

werset: 33Y ćiągnęli od gory
32:
Iehowy drogą trzech dni:
33:
á ſkrzyniá przymierza Iehowy
34:
ćiągnęła przed nimi drogą trzech
35:
dni áby im wyſzpiegowáłá odpo
36:
cżynienie.

werset: 34A obłok Iehowy
37:
(był) nád nimi wednie/ gdy ſię ru
38:
ſzáli z obozu.

werset: 35Y bywáło gdy ſię
39:
ruſzyć miáłá ſkrzyniá/ tedy ma=
40:
wiał Moizeſz: powſtań Iehowo
41:
á rozſypą ſię nieprzyiaćiele twoi
42:
y po vćiekáią nienayrzący ćię od
43:
oblicza twego.

werset: 36A gdy miáłá
44:
odpocżąć mawiał: náwroć ſię Ie=
45:
howo (ku) mnogim tyſiącom I=
46:
zráelowym.



strona: 79d

rozdział: 14


strona: 82a

werset: 20Y rzekł
1:
Iehowá: odpuśćiłem podług sło=
2:
wá twego.

werset: 21A wſzákoſz żywę ia
3:
y nápelni ſię sławá Iehowy wſzy
4:
tká ziemiá.

werset: 22Ze wſzyſcy ći mężo-
5:
wie ktorzy wiedzieli sławę moię
6:
y známioná moie ktorem pocży
7:
nił w Micraimie y wpuſtyni/ á
8:
kuſili mię/ iuſz dzieſięć kroć nie=
9:
chcąc słucháć gloſu iego

werset: 23Ies-
10:
li vjrzą ziemię ktorąm przyſiągł
11:
oycom ich: y wſzyſcy drażniący
12:
mię nie vyrzą iey.
1 Kor. 10. Iozue. 14.

werset: 24A sługę me
13:
go Kálewá poniewaſz był duch
14:
inſzy znim/
Właſnie/ y wypełnił ie zemną.

15:
y dokońcá ſzedł zá
16:
mną/ tedy go wprowádzę do zie=
17:
mie do ktorey idzie á naſienie ie
18:
go odziedzicży ią/ y Amáleká y
19:
Kánááná mieſzkaiącego po do=
20:
linie.

werset: 25Iutro wroććie ſię á ćią
21:
gnićie ſobie wpuſzcżą drogą mo=
22:
rzá
Albo iáko wyſzſſey trzćinnego

23:
Sufſkiego.

werset: 26Y mowił Ie-
24:
howá do Moiżeſzá y do Aharoná
25:
rzekąc:

werset: 27Dokądże tá zła gromá
26:
dá ſzemrze przećiw mnie? ſzem=
27:
ránia ſynow Izráelowych ktore
28:
mi ſzemrzą przećiw mnie/ słyſza=
29:
łem.

werset: 28Rzecż do nich: żywę ia mo
30:
wi Iehowá/ ieſli nie ták iákośćie
31:
ſámi mowili w vſzu moich/ vcży=
32:
nię wam.
5. Moi: 1. Iozue 3: Pſalm. 106. Pſalm: 95.

werset: 29Wpuſtyni tey polę-
33:
gą trupy wáſze/ y wſzytki pocżty
34:
wáſze/ y wſzytki lidżby wáſze/ od
35:
ſyná (ktoremu) dwádzieśćiá lat
36:
y wysſzey/ ktorzyśćie ſzemráli ná
37:
mię.

werset: 30Ieſli wy wnidziećie do (o-
38:
ney) ziemie/ o ktorąm podnoſil
39:
rękę moię/ ábym was ná niey po
40:
ſádził/ oprocż Kálewá ſyná Ie=
41:
funnego á Iehoſzuy ſyná Nuno=
42:
wego.

werset: 31Lecż dziatki wáſze (ná)
43:
ktoreśćie mowili rozchwycone
44:
będą/ wprowádzę/ y poznáią zie
45:
mię/ ktorąśćie wy wzgardzili.

werset: 32A trupy wáſze polęgą wpuſty
46:
ni tey.

werset: 33Záś ſynowie wáſzy będą
47:
páſterzmi wpuſtyni cżterdzieśći
48:
lat/ y ponioſą zbłaznienie wáſze

strona: 82b

1:
áſz zniſzcżeią trupy waſze w puſty
2:
ni.

werset: 34Wedle lidżby dni ktoryche-
3:
śćie ſzpiegowáli ziemie/ cżterdzie
4:
śći dni/
w Hebrey dwá kroć dzień zá rok dzień zá rok

5:
dzień zá rok (licżąc) no=
6:
ſić będziećie niepráwośći wáſze/
7:
cżterdzieśći lat/ że poznaćie (co
8:
to) mnie dráżnić.

werset: 35Ia Iehowá
9:
mowiłem: ieſli tego nie vcżynię
10:
wſzev mnoſtwu złemu temu/ ſpi=
11:
káiącym ſię ná mię: wpuſtyni tey
12:
zniſzcżeią/ y tám vmrą.

werset: 36A oni
13:
mężowie ktore poſyłał Moiżeſz
14:
wyſzpiegowáć ziemie/ ktorzy ſię
15:
wroćili/ y ku ſzemrániu przywie
16:
dli nań wſzytek zbor wynoſząc
17:
háńbę ná onę ziemię.
Iudá. 1.

werset: 37Tedy po-
18:
márli/ mężowie oni wynoſzący
19:
háńbę ná ziemię (onę iáko ná) złą
20:
od kazni przed Iehową.

werset: 38Lecż
21:
Iehoſzua ſyn Nunow y Kalew
22:
ſyn Iefunnego żyli (będąc) zmę
23:
żow onych ktorzy chodzili ſzpie=
24:
gowáć zemie.

werset: 39Y mowił Moi-
25:
żeſz słowá te do wſzech ſynow I=
26:
zráelowych/ y płákał lud bárzo.

werset: 40Y wſtali ráno/ y wſtąpili ná
27:
wierzch gory rzekąc: owo my że
28:
poydziemy do mieyſcá/ ktore
29:
rzekł Iehowá: boſmy zgrzeſzyli.

werset: 41Y rzekł Moiżeſz: przecż wy y w
30:
tym przeſtępuiećie slowo Ieho=
31:
wy? y to ſię nie zdárzy.

werset: 42Niechodzćie poniewaſz nie-
32:
máſz Iehowy miedzy wámi/ aby=
33:
śćie nie polegli przed nieprzyia=
34:
ćioły waſzymi.

werset: 43Bo Amálek y
35:
Kánáán tám przed wámi/ á (ták)
36:
wpádniećie ná miecż. Bo iżeśćie
37:
názad od Iehowy poſzli/ tedy
38:
(teſz) nie będzie Iehowá zwámi.

werset: 44Y zuchwalili ſię iść ná wierzch
39:
gory/ lecż ſkrzyniá przymierza
40:
Iehowy y Moiżeſz nie wyſzli zpo
41:
środku obozu.

werset: 45Y zeſzli Amale
42:
kitowie y Kánáánowie mieſzká=
43:
iący ná oney gorze/ y pobili y po=
44:
tárli ie áſz do Chormy.

rozdział: 17


strona: 84c

Cżwarte kſięgi Moiżeſzowe
werset: 13Każdy kto przyſtępuiąc przy-
1:
ſtąpi do przebytku Iehowy v=
2:
mrze/ cżyli (ták) vmieráiąc wy=
3:
giniemy?

rozdział: 18
Rozdział 18.
werset: 1I Rzekł Iehowá do A
4:
haroná:
5:
Ty y ſynowie
6:
twoi/ y dom oycá twego
7:
ſtobą noſić będziećie nie
8:
práwość świątnice: teſz ty y ſyno
9:
wie twoi ſtobą ponieſiećie nie=
10:
práwość ofiáronictwá wáſze=
11:
go.

werset: 2Teſz y bráćią twoię poko
12:
lenie Lewiego rod oycá twego
13:
przybawiſz kſobie/ y niech ſię
14:
przyłącżą do ćiebie/ áby posłu=
15:
gowáli tobie/ y tobie
16:
y ſynom
17:
twoim ſtobą przed namiotem
18:
świádeſtwá.

werset: 3Y będą ſtrzec v-
19:
rzędu twego/ y oſtrożnośći wſzy
20:
tkiego namiotu/ tylko do nacży=
21:
nia świątnice/ á do ołtarzá nie
22:
przyſtąpią/ áby nepomárli y o=
23:
ni y wy.

werset: 4Y będą przyłącżeni do
24:
ćiebie/ y ſtrzec będą oſtrożnośći
25:
namiotu świádeſtwá/ wedle w=
26:
ſzey służby namiotu/ ále obcy
27:
niech nie przyſtępuie do was.

werset: 5A (przeto) ſtrzec będziećie
Właſnie ſtraże ábo oſtrożnośći

28:
za
29:
cnośći świątnice/ y zacnośći oł
30:
tarzá/ áby niebyło iuſz ná potym
31:
gniewu ná ſyny Izráelowe.

werset: 6A
32:
otom ia wziął bráćią wáſzę Le=
33:
wity ſpośrodku ſynow Izráelo=
34:
wych/ wám (zá) dar dáni Ieho=
35:
wie ku służeniu służby namiotu
36:
świádeſtwá.

werset: 7A (ták) ty y ſyno
37:
wie twoi ſtobą będziećie ſtrzec o
38:
fiárownictwá wáſzego/ wkáż=
39:
dey rzecży ołtarzá/ y co zá zasło=
40:
ną/ y będziećie służyć służbę/ dá=
41:
rem dałem wam ofiárownictwo
42:
á przeto obcy przyſtępuiący zá=
43:
bit będzie.

werset: 8Y mowił Iehowá
44:
do Aharoná: A otom ia dał to
45:
bie
Właſnie/ oſtrożność podnoſzenia mego.

46:
dochod co mnie przynoſzą/
47:
y wſzytko (co) poświącáią ſyno=
48:
wie Izráelowi/ tobiem to dał we

strona: 84d

1:
dle namazania/ y ſynom twym v=
2:
ſtáwą wiecżną.

werset: 9To będzie to-
3:
bie z ofiar naświętſzych/ káżdy
4:
dar ich/ y káżda obiátá ich/ y ká
5:
żda ich (ofiárá) zá grzech/ y káżda
6:
ich (ofiárá) zá wyſtęp/ ktorą przy
7:
noſzą mnie/ święte (nád) świętemi
8:
twoie ieſt/ y ſynow twoich.

werset: 10W naświętſzey świątnicy bę
9:
dzieſz to ieść: káżdy męſzcżyzná
10:
będzie ono ieść/ zá święte będzie
11:
v ćiebie.

werset: 11Y to tobie: podnoſze-
12:
nie podárku ich/ y káżde obracá
13:
nie ſynow Izráelowych/ tobie da
14:
łem to y ſynom twoim y corkam
15:
twym ſtobą/ vſtáwą wiecżną:
16:
ká
17:
żdy cżyſty w domu twoim będzie
18:
to ieść.

werset: 12Wſzelką tłuſtość oliwy
19:
y wſzelką tłuſtość moſzcżu/ y zbo=
20:
ża/ pierwoćiny ich ktore dawáć
21:
będą Iehowie/ toboem ie dał.

werset: 13Pierwſze pożytki káżde ktore
22:
wziemi ich/ ktore przynioſą Ie=
23:
howie tobie będą: káżdy cżyſty
24:
w domu twym będzie ie ieść.

werset: 14Káżde
Co ieſt poświątne álbo chorem maſz ná końcu 3. kſiąg. 2. Moiż: 34.

25:
poświątne w Izráe=
26:
lu twoie będzie.

werset: 15Wſzytko co o-
27:
twarza żywot w káżdym ćiele/ kto
28:
re przynioſą Iehowie/ bądz cżło
29:
wiek bądz bydlę/ twoie będzie: á
30:
wſzákoż cżłowieká pierworodne
31:
go okupem okupiſz/ á tákże pierworodne
32:
bydlę niecżyſte odku=
33:
piſz.

werset: 16Co ma być odkupiono/ gdy
34:
mu będzie mieſiąc (ieden) odku=
35:
piſz ſzácunkiem śrebra/ piąćią
36:
ſzeklow ná ſzekiel święty wkto=
37:
rym dwádzieśćiá ger.

werset: 17A wſzá-
38:
koſz pierworodnego krowiego/
39:
ábo pierworodnego owcżego/ á
40:
bo pierworodnego koziego/ nie
41:
maſz odkupowáć: bo to święte/ krew ich wkropiſz ná ołtarz/ á łoy
42:
ich ſpaliſz ogniem na wonność
43:
słodkośći Iehowie.

werset: 18Lecż mię
44:
ſo ich tobie będzie/ iáko moſtek o
45:
bracánia/ y łopátká práwa to=
46:
bie będzie.

werset: 19Káżde podnoſzenia
47:
ſświęte/ ktore ofiáruią ſynowie
48:
Izráelowi/ Iehowie/ dałem to=

strona: 85a

Cżwarte Kſięgi Moiżeſzowe
1:
bie y ſynom twym/ y corkam twym ſtobą/
Co ieſt giera maſz wyſzey. 2 Moi: 30. 3. Moi: 27. Ezech: 45.

rozdział: 21


strona: 87a

werset: 31Y mieſzkał Izrá-
1:
el wziemi Emoreyſkiey.

werset: 32Potym
2:
posłał Moiżeſz wypátrowáć Ia
3:
zerá/ y pobráli miaſtecżká iego/
4:
y wykorzenił Emoreany/ ktorzy
5:
tám (byli.)
5. Moi: 3. y 29.

werset: 33Y wroćili ſię/ y wſtą
6:
pili drogą Báſzáńſką/ y wyſzedł
7:
Og krol Báſzáńſki ná zaśćie im/
8:
ſam y wſzytek lud iego/ ſtocżyć bi
9:
twę w Edreiu.

werset: 34Y rzekł Ieho-
10:
wá do Moiżeſzá/ nieboy ſię go/
11:
bom go dał wrękę twoię/ y wſzy=
12:
tek lud iego/ y ziemię iego/ á v=
13:
cżyniſz mu iákoś vcżynił Sycho=
14:
nowi krolowi Emorſkiemu kto-|
15:
ry mieſzkał w Cheſzbonie.

werset: 35Y po
16:
rázili go/ y ſyny iego/ y wſzytek
17:
lud iego/ áſz po nim ni ſzcżątká
18:
nie zoſtáło/ y poſiedli ziemię ieo.

werset: 36Y ćiągnęli ſynowie Izráelo
19:
wi/ y ſtánęli (obozem) ná polach
20:
Moáwſkich nád Iordanem (prze
21:
ćiw) Ierychowi.

rozdział: 22
Rozdział 22.
Rozdział wedle żyd: 6. Bálák.
werset: 1TEdy vyrzał Bálák
22:
ſyn Cipporow wſzytko
23:
co vcżynił Izráel Emo=
24:
rowi.

werset: 2A bał ſię Mo-
25:
aw oblicża (onego) ludu bárzo/
26:
bo był mnogi/ y zlękł ſię Moaw
Właſnie/ od oblicża ſynow.

27:
ſynow Izráelowych.

werset: 3Y rzekł
28:
Moaw do ſtárcow Midyáńſkich
29:
Teras tá zgráiá poliże wſzytko
30:
co około nas/ iáko byk liże trawę
31:
polną: á Bálák ſyn Cippoorow
32:
był ná ten cżás krolem Moáw=
33:
ſkim.

werset: 4Y posłał posły do Bilá-
34:
m ſyná Beorowego do Petho=
35:
rá/ ktory nád rzeką wziemi ſy=
36:
now ludu iego/ áby go przyzwáli
37:
rzekąc:

werset: 5Oto lud wyſzedł z Mi-
38:
cráimá/ oto pokrył oblicże ziemie
39:
a mieſzka przećiw mnie.

werset: 6A ták
40:
przydz proſzę (ćię) przeklni mi
41:
lud ten/ bo mocnieyſzy ieſt nad
42:
mię/ awabym go mogł zbić/ ábo
43:
go wygnáć z ziemie: bo wiem (iſz)
44:
koo błogosłáwiſz/ błogosłáwion

strona: 87b

1:
á kogo przeklinaſz/ przeklęty.

werset: 7Y poſzli ſtárcy Moáwſcy y ſtár
2:
cy Midyáńſcy/ á
To ieſt iáko niektorzy wykłádáią: zapłatá od wrozby.

3:
wrożby wrę=
4:
ku ich/ y przyſzli do Bilámá/ y mo
5:
wili do niego słowá Bálákowe.

werset: 8Y rzekł do nich: nocuyćie tu
6:
tey nocy/ á
Wlaſnie/ á przynioſę wam słowo.

7:
dam wam odpo=
8:
wiedz/ iako mowić będzie Ieho=
9:
wá do mnie/ y mieſzkáły kſiążętá
10:
Moáwſcy z Bilamem.

werset: 9Y przy
11:
ſzedł Bog do Bilámá/ y rzekł: co
12:
(zá) mężowie v ćiebie?

werset: 10Y rzekł
13:
Bilám do Bogá: Bálák ſyn Cip
14:
porow krol Moáwſki posłał do
15:
mnie.

werset: 11Oto lud wyſzedł z Mi-
16:
craimá/ y nákrył oblicże ziemie:
17:
teras przydz á przeklni mi go/ a
18:
wabym go mogł zwalcżyć á wy=
19:
gnáć go z ziemie.

werset: 12Y rzekł Bog do Bilámá: niechodz z nimi/ nie
20:
klni tego ludu/ bo ieſt błogosłá
21:
wiony.

werset: 13Y wſtał Bilám ráno y
22:
rzekł do kſiażąt Bálákowych: idz
23:
ćie do ziemie wáſzey. Bo odma=
24:
wia Iehowá dopuśćić mi idz zwá=
25:
mi.

werset: 14Y wſtały kſiążętá Moáw-
26:
ſkie/ y przyſzły do Báláká/ y rze=
27:
kli: odmowił Bilám przydz z ná=
28:
mi.

Właſnie/ y przycżynił ieſzcże Bálák posłá.
werset: 15Y posłał powtore Bálák
29:
kſiążąt więcey/ y zacniejſzych nád
30:
ony.

werset: 16Y przyſzli do Bilámá/ y
31:
rzekli mu: Tak mowi Bálák ſyn
32:
Cipporow: proſzę niech ćię nic nie
33:
hámuie żebyś przyſzedł do mnie.

werset: 17Bo cżćiąc vważę ćię bárzo/ y
34:
wſzytko co rzecżeſz do mnie vcży=
35:
nię/ przydz proſzę przeklni mi
36:
lud ten.

werset: 18Y odpowiedział Bi-
37:
lám/ y rzekł do sług Bálakowych
38:
choćby mi dał Bálák pełen dom
39:
ſwoy śrebrá y złotá/ niemogę przyſtąpić
40:
słowá Iehowy Bogá
41:
mego/ żebym vcżynił (co) máłego
42:
ábo wielkiego.

werset: 19A tákk zmieſz
43:
kayćie tu proſzę ieſzcże tę noc/ á
44:
bym wiedźiał co ieſzcże Iehowá
45:
mowić będzie zemną.

werset: 20Y przy-
46:
ſzedł Bog do Bilámá w nocy/ y
47:
rzekł mu: Ieſli przyidą mężowie
48:
oni zwáć ćię/ wſtań á idz z nimi/

rozdział: 26


strona: 89c

werset: 11Lecż ſynowie Korá
1:
chowi nie pomárli.

werset: 12Synowie
2:
Sżymeonowi wedle plemion
3:
ſwych: Od Nemuelá plemię
4:
Nemuelow: od Iáminá plemię
5:
Iaminow/ od Jáchiná plemię
6:
Iachinow.

werset: 13Od Zaráchá ple-
7:
mię Zarechow: od Sżaulá ple
8:
mię Sżaulow.

werset: 14Te (ſą) plemio-
9:
ná Sżymeonowe/ dwádzieśćiá y
10:
dwá tyſiącá/ y dwie śćie.

werset: 15Syno
11:
wie Gadowi y plemioná ich od
12:
Cefoná plemię Cefonow: od Chá
13:
giego plemię Chágiow: od Sżu=
14:
niego plemię Sżuniow.

werset: 16Od O
15:
zniego plemię Ozniow: od Erye
16:
go plemię Eryow.

werset: 17Od Arodá
17:
plemię Arodow: od Arheliego
18:
plemię Arheliow:

werset: 18Te plemio-
19:
ná ſynow Gadowych/ á pocżtow
20:
ich/ cżterdzieśći tyſięcy y pięćſet.
1. Moi. 38.

werset: 19Synowie Iudy Er y Onan:
21:
lecż vmárł Er y Onan wziemi
22:
Kánáańſkiey.

werset: 20A byli ſynowie
23:
Iudy wedle plemion ſwych: Od
24:
Sżele plemię Sżeleniow/ od Fa
25:
reſá plemię Fareſowicżow: od Ze
26:
ráchá plemię Zeráchow.

werset: 21Záś
27:
Fareſowi ſynowie byli: od Heſro
28:
ná plemię Heſroniow: od Chá=
29:
mulá plemię Chámuliow.

werset: 22Te
30:
plemioná Iudy/ á pocżtow ich
31:
ſiedmdzieſiąt y ſześć tyſięcy/ y pięć
32:
ſet.

werset: 23Synowie Iſáſzchárowi/ y
33:
plemioná ich. Tholáh (od ktore=
34:
go) plemię Tholáitow. Od Pu
35:
wy plemię Puwitow: od Sżym
36:
roná plemię Szymronitow.

werset: 24Te
37:
(ſą) plemioná Iſáſzchára/ á pocż
38:
tow ich ſześćdzieſiąt cżtery tyſiące
39:
y trziſtá.

werset: 25Sjnowie Zebulonowi j
40:
plemioná ich: od Saredá plemię
41:
Saredytow: od Eloná plemię E
42:
lonitow: od Iachleelá plemię Ia
43:
chleeitow.

werset: 26Te (ſą) plemioná Ze
44:
bulonowe á pocżtow ich ſześćdzie
45:
ſiąt tyſięcy y pięć ſet.

werset: 27Synowie
46:
Iozefowi y plemioná ich/ Máná
47:
ſze y Efraim.
Iozue. 17.

werset: 28Synowie Má-
48:
násſeſowi: od machirá plemię má

strona: 89d

1:
chirytow záś Machir ſpłodził Gi
2:
leadá (od tego) plemie Gileady=
3:
tow.

werset: 29Ci (ſą) ſynowie Gileado-
4:
wi: Ihezer (od ktorego) plemię
5:
Ihezerytow: od Cheleká plemię
6:
Chelekitow.

werset: 30Zás Aſryel (od kto
7:
rego) plemię Aſyelitow/ y Sże
8:
chem (od ktorego) plemię Sże=
9:
chemitow.

werset: 31Záś Sżemidá (od
10:
ktorego) plemię Sżemidáitow.
11:
záś Chefer (od ktorego) plemię
12:
Cheferytow.

werset: 32Lecż
13:
Celefchad ſyn Cheforow niemiał
14:
ſynow/ tylko corki: á miáná co=
15:
rek Celofchadowych Machlah/ y
16:
Nohah/ Choglah/ Milkah y
17:
Tyrcah.

werset: 33Ty (ſą) plemioná Má-
18:
násſeſá/ á pocżtu ich pięćdzieſiąt
19:
y dwá tyſiącá/ y ſiedm ſet.

werset: 34Ci
20:
(ſą) ſynowie Efraimowi/ y ple=
21:
mioná ich: od Sżuthelácha ple=
22:
mię Szuthálechow od Wecherá
23:
plemię Wáchrytow: od Tháchá=
24:
ná plemię Tháchámitow.

werset: 35Záś
25:
ći (ſą) ſynowie Sżuteláchowi: od
26:
Eráná plemię Eránitow.

werset: 36Ty
27:
ſą plemioná ſynow Efraimo=
28:
wych/ á pocżtow ich trzydzieśći y
29:
dwá tyſiącá y pięć ſet.

werset: 37Ci (ſą) ſy-
30:
nowie Iozefowi/ y plemioná ich

werset: 38Synowie Beniáminowi y ple
31:
mioná ich: od Bele plemię Belá
32:
itow: od Aſzbalá plemię Aſzbeli=
33:
tow: od Achirámá plemię Achi=
34:
ramitow.

werset: 39Od Sżefufámá ple-
35:
mię Sżefufamitow: od Chufamá
36:
plemię Chufamitow.

werset: 40Záś ſyno
37:
wie Bele/ byli Ared y Nááman
38:
(od Aredá) plemię Aredytow/
39:
á od Náámáná plemię Nááma=
40:
nitow.

werset: 41To ſynowie Biniámino
41:
wi y plemiona ich/ á pocżtow ich
42:
czterdzieśći y pięć tyſięcy y ſześć
43:
ſet.

werset: 42Ci (ſą) ſynowie Dánowi/ y
44:
plemioná ich: od Sżuchámá ple=
45:
mię Szuchámitow: ty (ſą) plemio
46:
ná Danowe/ wedle plemion ich.

werset: 43Wſzech plemion Szuchámi-
47:
tow y pocżtow ich ſześćdzieſiąt y
48:
cżterzy tyſiące/ y cżterzy ſtá.

rozdział: 29


strona: 92a

werset: 29Záś ſzoſtego dniá
1:
cielcow ośm/ dwu báránow (ſtá
2:
rych) báránow lońſkich czternáś
3:
ćie doſkonáłych.

werset: 30A obiátá ich/ y
4:
zákrapiániá ich do ćielcow/ do
5:
báránow (ſtárych) y łońſkich po
6:
dług lidżby iáko obycżay.

werset: 31Ko-
7:
złá teſz iednego (ofiárowáć bę=
8:
dziećie) zá grzech/ oprocz cáło
9:
palenia vſtáwicżnego/ obiáty ie
10:
go y zákrapiánia iego:

werset: 32Záś
11:
dniá ſiodmego ćielcow ſiedm/ bá
12:
ránow (ſtárych) dwa báránow
13:
łońſkich cżternaśćie doſkonáłych.

werset: 33Obiátá ich/ y zakrapiánia ich
14:
do ćielcow/ do báránow (ſtárych)
15:
y do báránow lońſkich wedle lidż=
16:
by iáko obycżay/

werset: 34Kozłá teſz ie
17:
dnego (ofiárowáć będziećie) zá
18:
grzech/ oprocż cáłopalenia vſtá=
19:
wicżnego/ y obiáty iego/ y zákra=
20:
piánia iego.

werset: 35A oſmego dniá za
21:
wśćiągnienie będzie v was/ ża=
22:
dne do dzielá niewolnicżego nie=
23:
będziećie dziáláć.

werset: 36Lecż ofiárowáć będziećie cáło
24:
palenie ogniſte wonność słodko
25:
śći Iehowie/ ćielcá iednego/ bá
26:
ráná (ſtárego) iednego/ bárá
27:
now lońſkich ſiedm doſkonáłych.

werset: 37Obiátá ich y zákrápiánie ich
28:
do ćielca/ do báráná (ſtárego) y
29:
do báránow łońſkich ná lidżbę iá
30:
ko obycżay.

werset: 38Kozłá teſz iednego
31:
zá grzech/ oprocż cáłopalenia v
32:
ſtáwicżnego/ y obiáty iego/ y zá=
33:
krapiánia iego:

werset: 39Te (ofiáry) cży
34:
nić będziećie Iehowie ná vrocży
35:
ſte święta wáſze/ okrom ſlubow
36:
nych (ofiar) wáſzych/ y dobro=
37:
wolnych wáſzych/ wcáłopale=
38:
niach wáſzych/ y w obiátách wá=
39:
ſzych/ y wzákrápiániach wáſzych
40:
y wdziękownych (ofiárách) wá=
41:
ſzych.

werset: 40A (ták) roſpowiedał Moi-
42:
żeſz ſynom Izráelowym wſzytko/
43:
iáko roſkazał Iehowá Moiżeſzo=
44:
wi.

rozdział: 30


strona: 92b

1:
Rozdział 30
Rozdział wedle żyd: 8. Mavoth
werset: 1Y Mowił Moiżeſz do
2:
przełożonych nád poko=
3:
leńmi ſynow Izráelo=
4:
wych/ rzekąc: tá (ieſt)
5:
rzecż ktorą kazał Iehowá.
5: Moi: 23.

werset: 2Mąſz gdy poſlubi ſlub Ieho-
6:
wie/ ábo przyſięgę przyſięże ob=
7:
więzuiąc obwiązánim duſzę ſwo
8:
ię/ nie złamie słowáſwego/ wſzytko
9:
iáko wyſzło z vſt iego vcżyni.

werset: 3Záś niewiáſtá gdy ſlubi ſlub
10:
Iehowie/ á obowiąże ſię obowią
11:
zánim wdomu oycá ſwego w=
12:
młodośći ſwey.

werset: 4I vſłyſzy oćiec
13:
iey ſlub iey/ y obowiązánie iey
14:
ktorym obowiązáłá duſzę ſwoię
15:
á zmilcży iey oćiec/ tedy ważyc będą wſzytki ſluby iey/ y káżde o
16:
obowiązánie ktorym ſię pbowią=
17:
záłá ná duſzę ſwoię mocne będzie

werset: 5Lecż ieſli iey odmowi oćiec iey
18:
onego dniá ktorego ſłyſzał iáki
19:
kolwiek iey ſlub/ y obowiązánie
20:
iey ktorym obowięzowáłá duſzę
21:
ſwoię/ (tedy) nie poydzie/ á Ie=
22:
howá odpuśći iey/ poniewaſz bronił
23:
iey oćiec iey tego/
Wlaſnie/ á ieſli będąc będzie mężowi.

werset: 6A ieſli poydzie zá mąſz/ á ſluby iey (bę-
24:
dą) ná niey/ álbo nie obacżne wy
25:
mowienie/ vſt iey/ ktorym obo
26:
wiązáłá duſzę ſwą/

werset: 7Lecżby v-
27:
słyſzał mąſz iey á onego dniá kto
28:
rego vſłyſzał zmilcżałby iey/ te=
29:
dy ważyć będą ſluby iey/ y obo=
30:
wiąſki iey ktoremi obowiązáłá
31:
duſzę ſwą ſtać będą.

werset: 8Lecż ieſli
32:
onego dniá ktorego vsłyſzał mąż
33:
iey/ odmowił iey tego/ tedy ro=
34:
zruſzył sluby iey/ ktore ná niey/ y
35:
otworzenie vſt iey/ ktorym obo=
36:
wiązáłá duſzę ſwą/ á Iehowá od
37:
puśći iey.

werset: 9Zás ſlub wdowy y ro
38:
zwiedzioney káżdy/ ktorym obo=
39:
wiązałá duſzę ſwą trwa nád
40:
nią.

werset: 10Lecż ieſli wdomu mężá
41:
ſweo ſlubiłá/ ábo obowiązániem
42:
obowiązałá duſzę ſwoię przes

strona: 92c

1:
przyſięgę.

rozdział: 33


strona: 94c

Cżwarte kſięgi Moiżeſzowe
2: Moi. 14.
werset: 7Záś wyćiągnęli z Ethama/ y
1:
wroćili ſię do Piháchyrothá/ kto
2:
ry przed Bááloefonem/ y położy
3:
li ſię przed Migdolem.

werset: 8Záś ćią
4:
gnęli z Penehachyrothá/ y prze=
5:
ſzli przes pośrodek morzá do pu
6:
ſtynie/ y ſzli drogą trzech dni w=
7:
puſtyni Ethámſkiey/ y położyli
8:
ſię w Marze.
2 Moi:.15. y 16.

werset: 9Y wyćiągnęli z
9:
Mory/ y przyſzli do Elimá: á w=
10:
Elimie (było) dwánáśćie zrodeł
11:
wodnych/ y ſiedmdzieſiąt palm/
12:
y położyli ſię tám.

werset: 10Záś wyćią
13:
gnęli z Elimá/ á położyli ſię nád
14:
morzem
álbo trzćinnym/ álbo też wichrowatym/ 2. Moi: 17.

15:
Sufem.

werset: 11Záś wyćią-
16:
gnęli od morzá Sufá/ y położyli
17:
ſię wpuſtyni Syńſkiey.

werset: 12Záś wy-
18:
ćiągnęli zpuſtynie Syńſkiey y po
19:
łożyli ſię w Dofce.

werset: 13Záś wyćią-
20:
gnęli z Dofki/ y położyli ſię w Alu
21:
ſu.

werset: 14Záś wyćiągnęli z Aluſzá/ y
22:
polożyli ſię w Refidymie/ á tám
23:
niebyło wody ludowi ku pićiu.

2. Moi: 19.
werset: 15Y wyćiągnęli z Refidymá/ y po
24:
łożyli ſię wpuſtyni Synáyſkiey.

werset: 16Záś wyćiągnęli z puſtyni Sy-
25:
náyſkiey/ y położyli ſię w Kiwroth
26:
hatahawie.

werset: 17Záś wyćiągnęli z-
27:
Kiwrothhatáháwy/ y połozyli ſię
28:
w Cháceroćie.

werset: 18Záś wyćiągnęli
29:
z Chácerothu/ y położyli ſię w Rith=
30:
mie.
Wyſz. 11. Wyſz. 22.

werset: 19Záś wyćiągnęli z Rithmy/
31:
y położyli ſię w Rymonpárećie.

werset: 20Záś wyćiągneli z Rymonpare
32:
cá/ y położyli ſię w Liwnie.

werset: 21Záś wyćiągnęli z Liwná y po-
33:
łożyli ſię w Riſie.

werset: 22Záś wyćią
34:
gnęli z Riſy/ y położyli ſię w Kie=
35:
helaćie.

werset: 23Záś wyćiągnęli z Kie-
36:
helaty/ y położyli ſię ná gorze
37:
Sżaferze.

werset: 24Záś wyćiągnęli od
38:
gory Sżafery/ y położyli ſię w=
39:
Chárádzie.

werset: 25Záś wyćiągnęli z-
40:
Chárády/ y położyli ſię w Mákhe
41:
loćie.

werset: 26Záś wyćiągnęli z Makhe
42:
lotu y położyli ſię w Thácháćie.

werset: 27Záś wyćiągnęli z Tháchátu/ y
43:
położyli ſię w Tharáchu.

werset: 28Záś
44:
wyćiągnęli z Tháráchá/ y położy
45:
li ſię w Mithce.

werset: 29Záś wyćiągnęli

strona: 94d

1:
z Mithki/ y położyli ſię w Cháſzmo
2:
nie.

5 Moi. 10.
werset: 30Zás wyćiągnęli z Cháſzmo
3:
ny/ y położyli ſię w Moſeroćie.

werset: 31Záś wyćiągnęli z Moſerothu/
4:
y położyli ſię w Beneiáákonie.

werset: 32Záś wyćiągnęli z Beneiááko-
5:
ná/ y polożyli ſię w Chorgidga=
6:
dzie.

werset: 33Záś wyćiągnęli z Chor-
7:
gidgadu/ y położyli ſię w Iothwa=
8:
ćie.

werset: 34Záś wyćiągnęli z Iothwa-
9:
thy/ y położyli ſię w Awronie.

werset: 35Záś wyćiągnęli z Awrony/ y
10:
położyli ſię w Ecyongawrze.

werset: 36Záś wyćiągnęli z Ecyongawrá
11:
y położyli ſię wpuſtyni Cinſkiey/
12:
tá (ieſt) Kadeſz.

werset: 37Y wyćiągnęli
13:
z Kadeſzu/ y położyli ſię ná Horu
14:
gorze/ (ktora) wkońcach ziemie
15:
Edomſkiey.

werset: 38Y wſzedł Aharon
16:
ofiárownik ná Hor gorę/ według
17:
słowá Iehowy/ y vmárł tám/ ro=
18:
ku cżterdzieſtego wyśćią ſynow
19:
Izráelowych z ziemie Micraim=
20:
ſkiey mieśiącá piątego/ pierwſze=
21:
go dniá mieſiącá.

werset: 39A było Aha
22:
ronowi ſto dwádzieśćiá y trzy lá
23:
tá/gdy vmárł ná Horu gorze.
Wyſz. 20. 4 Moi. 20.
4. Moi: 21. Támże.

werset: 40Y vſłyſzał Kánáán krol Arad
24:
ſki/ ktory mieſzkał ná południe w
25:
ziemi Kánááńſkiey/ o przyśćiu ſy
26:
now Izráelowych.

werset: 41Y wyćią-
27:
gnęli z Horá gory/ y położyli ſię
28:
w Cálmonie.

werset: 42Y wyćiągnęli z-
29:
Cálmoná/ y położyli ſię w Funo=
30:
nie.

werset: 43Y wyćiągnęli z Fumoná/ y
31:
położyli ſię w Owoćie.

werset: 44Y wy
32:
ćiągnęli z Owotha/ y położyli ſię
33:
w Hyieawarynie/ ná gránicy
34:
Moáwſkiey.

werset: 45Y wyćiągnęli z-
35:
Hyimá/ y położyli ſię w Dywonie
36:
Gadowem.

werset: 46Y wyćiągnęliz Dy-
37:
woná Gadowego/ y położyli ſię
38:
w Almonie Dywlatháimſkim.

werset: 47Y wyćiągnęli z Almoná Dy-
39:
wlatáimſkiego/ y położyli ſię ná
40:
gorach Awarymſkich/ przed No=
41:
wem.

werset: 48Y wyćiągnęli zgor A-
42:
warymſkich/ y położyli ſię ná po=
43:
lach Moáwſkich nád Iordanem
44:
(v) Ierychoná.

księga: Deut
rozdział: 1


strona: 97a

werset: 9Y rzekłem do was ná on
1:
cżás rzekąc/ niemogę was ſam z
2:
nieść.
2. Moiż: 19.

werset: 10Iehowá Bog wáſz roz-
3:
mnożył was/ á otośćie dziſia iáko
4:
gwiazdy niebieſkie rozmnożeni.

werset: 11
5:
Iehowá Bog oycow wáſzych
6:
niech przycżynia nád to iáko ie=
7:
ſteśćie (tyle) tyſiąc kroć/ y niech
8:
was błogosłáwi/ iáko wam mo=
9:
wił.

werset: 12Iáko ſam (ieden) vnioſę
10:
dokucżánie wáſze/ y brzemię wá
11:
ſze/ y ſwary wáſze?

werset: 13Obierzćie
12:
miedzy ſobą męże mądre y rozu=
13:
mne á biegłe wedle pokolenia wa
14:
ſzych/ á zoſtáwię ie
Właſnie/ głowámi.
przełożone=
15:
mi wáſzemi.

werset: 14Y odpowiedzieli
16:
śćie mi rzekąc/ dobra rzecż kto=
17:
rąś mowił żebychmy vcżynili.

werset: 15
18:
Tedy wziąłem
Wlaſnie/ głowy.
przełożone wá
19:
ſze/ męże mądre y biegłe/ y da=
20:
łem ie głowámi nád wámi/
Właſnie/ zá przełożone nád tyſiącmi/ y zá przełożone nád ſty.
zá
21:
hetmány/ y zá ſetniki/ y zá pięć=
22:
dzieſiątniki/ y zá dzieſiątniki/ y zá
23:
ſtárſze pokoleniam wáſzym.

werset: 16Y
24:
roſkazałem ſę=
25:
dziam wáſzym cżá=
26:
ſu onego rzekąc: rozsłuchaway=
27:
ćie między bráćią wáſzą/ á ſądz=
28:
ćie ſpráwiedliwie miedzy
Właſnie/ męzem y miedzy brátem iego/ (y) miedzy przychodniem iego.
wſze
29:
mi ludzmi/ y miedzy przychodniá
30:
mi.

werset: 17Nie znayćie oſob ná ſądzie/
31:
iáko máłego ták wielkiego wy=
32:
słuchaćie/ nie vboićie ſię oſoby
33:
żadnego cżłowieká/ poniewaſz
34:
ſąd Boży ieſt: á przą ktora ná
35:
was trudna odnośćie do mnie/ á
36:
(ia) ią
właſnie/ rozsłucham
rozeznam

werset: 18Y roſkaza-
37:
lem wam wſzytkie rzecży/ ktore=
38:
byśćie cżynili.

werset: 19A (ták) ruſzyliſmy
39:
ſię od Chorewá/ y przeſzliſmy w=
40:
ſzytkę (onę) puſzcżą wielką á ſtrá
41:
ſzną/ ktorąśćie widzieli/ drogą
42:
gory Amorſkiey/ iáko nam roſka
43:
zał Iehowá Bog náſz/ y przy=
44:
ſzliſmy áſz do Kadeſz bárneie.

werset: 20
45:
Tedy rzekłem do was/ przy=
46:
ſzliśćie áſz do gory Amoreiá/
47:
ktoreo Iehowá Bog náſz dáie nam.

werset: 21
48:
Oto dał Iehowá Bog twoy

strona: 97b

1:
przed tobą tę ziemię/ wſtępuy a
2:
poſiaday (ią) iáko mowił Iehowá
3:
Bog oycow twych tobie: nie
4:
boy ſię/ áni ſię lękay.

werset: 22Y przy-
5:
ſtąpiliśćie do mnie wſzyſcy/ y rze
6:
kliśćie: poſlemy męże przed ſobą
7:
że wyſzpieguią nam ziemię/ á
8:
przynioſą nam ſpráwę/ ktorą by
9:
chmy ſię drogą puśćić mieli/ y do
10:
ktorychby miáſt iść.

werset: 23Y ſpodo-
11:
báłá ſię tá rzecż w ocżu moich/ á
12:
(ták) wziąłem zwas dwánaśćie
13:
mężow/ z kázdego pokolenia mę=
14:
żá iednego.

werset: 24Y poſzli á wzeſzli
15:
ná gorę/ áſz przyſzli do rzeki E=
16:
ſzkolá/ y wypátrzyli ią.

werset: 25Tedy
17:
wzięli ręką ſwą owocu (oney) zie
18:
mie/ y przynieſli do nas/ y dáli
19:
nam ſpráwę/ y rzekli: dobra (ieſt)
20:
ziemiá ktorą Iehowá Bog náſz
21:
dáie nam.

werset: 26Lecż niechćieliśćie
22:
(tám) iść/ y rozdrażniliśćie vſtá
23:
Iehowy Bogá wáſzego.

werset: 27Y ſze-
24:
mráliśćie wnamiećiech ſwych/ y
25:
rzekliśćie nienayrząc nas Ieho=
26:
wá wyprowádził z ziemie Micrá
27:
imſkiey/ żeby nas dał do ręki E=
28:
moreiá/ y wytráćiłby nas.

werset: 28Do-
29:
kąd my poydziemy? bráćia náſzy
Właſnie/ roſtopili.

30:
ſkázili nam ſerce/ mowiąc: Lud
31:
więtſzy y wysſzy niſz my/ miáſtá
32:
wielkie y obronne wniebioſá/ á
33:
nád to ſyny
A nákim obrzymowie bjli od Enáká przodká ták názwáni.
Anakimow widzieliſmy tám.

werset: 29Y rzekłem do was/
34:
nie lękayćie ſię áni ſie ich boyćie:

werset: 30Iehowá Bog wáſz idzie przed wámi/ on walczyć będzie zá was/
35:
ták iáko vcżynił wam w Micrai=
36:
mie przed ocżymá wáſzemi.

werset: 31Iá
37:
ko teſz ná puſzcży bacżyłeś że ćię
38:
noſil Iehowá Bog twoy/ iáko no
39:
śi cżłowiek ſyná ſwego/ po wſzy
40:
tkiey drodze ktorąśćie chodzili/ á
41:
żeśćie przyſzli ná to mieyſce.

werset: 32Lecż w tey rzecży nie byliśćie
42:
wierzącemi w Iehowę Bogá wá
43:
ſzego.

werset: 33On ſzedł przed wámi w-
44:
drodze wypátruiąc wam miey=
45:
ſce gdziebyśćie ſię ſtánowili/ w=
46:
ogniu przes noc/ żeby wam vká

strona: 97c

1:
zował drogę ktorąbyśćie ſzli/ á
2:
w obłoku przes dzień.

rozdział: 4


strona: 99c

Piąte kſięgi Moiżeſzowe
werset: 16Abyśćie ſię nie zárázili cżyniąc ſo
1:
bie rzezánie podobieńſtwo wſzel
2:
kiego obrázu/ wyobráżenie mę=
3:
ſzcżyzny álbo żeńſzcżyzny.

werset: 17Wyo-
4:
bráżenia wſzelkiego ſkotu/ ktory
5:
ná ziemi podobieńſtwá wſzelá=
6:
kiego ptaká ſkrzydlaſtego/ ktory
7:
lata po niebie.

werset: 18Wyobráżenia
8:
wſzelkiego gádu ná ziemi/ wyo=
9:
brázenia wſzelkiey ryby/ ktora
10:
w wodzie pod ziemią.

werset: 19Abyś nie
11:
podniosł ocżu ſwych wniebo/ á vj
12:
rzał byś słońce y mieſiąc y gwia=
13:
zdy/ wſzytko woyſko niebieſkie/
Wlaſnie/ popchniony.

14:
á vwiedziony kłániałbyśſię y
15:
służyłbyſ im/ ktoremi podzielił
16:
Iehowa Bog twoy wſzytkie lu=
17:
dzie pod wſzemi niebioſy.

werset: 20Lecż
18:
was wziął Iehowá/ y wywiodł
19:
was ſpiecá żeláznego z Micrái=
20:
má/ ábyśćie mu byli ludem dzie=
21:
dziznym/ iáko to dziś (znáć.)

werset: 21Rozgniewał ſię teſz był Ieho-
22:
wá ná mię dla słow wáſzych/ y
23:
przyſiągł że nie zaydę zá Iordan/
24:
y nie wnidę do ziemie dobrey/ kto
25:
rą Iehowá Bog twoy dáie tobie
26:
dziedzictwem

werset: 22Bo ia
Właſnie/ vmieram.

27:
vmrę
28:
w ziemi tey/ nie zaydę zá Iordan
29:
lecż wy zaydziećie y poſiędziećie
30:
ziemię tę dobrą.

werset: 23Oſtrzegay-
31:
ćieſz ſię ſobie żebyśćie nie zápom=
32:
nieli przymierza Iehowy Boga
33:
wáſzego/ ktorym ſie zmirzył z wá=
34:
mi/ y nieucżynilibyśćie ſobie rze=
35:
zánia/ podobieńſtwá wſzelkiego/
36:
ktoregoć zákazał Iehowá Bog
37:
twoy.

werset: 24Bo Iehowá Bog twoy
38:
ogień
Albo trawiący.

39:
żrący ieſt/ Bog gniewli=
40:
wy.

werset: 25Gdy ſpłodziſz ſyny/ y wnuki/
41:
á námieſzkaćie ſię wziemi/ á zárá
42:
zićie ſię że vcżynićie báłwáná/ po
43:
dobieńſtwo iákiekolwiek/ y vcżynićie
44:
złość przed ocżymá Iehowy
45:
Bogá twego/ drażniąc go.

Właſnie/ oświadcżyłem.
werset: 26Oświadcżam ſię ná was dzi-
46:
ſia niebem y ziemią/ iſz ginąc po=
47:
giniećie rychło z ziemie do ktorey
48:
záydziećie zá Iordan oſieść ią/ á

strona: 99d

1:
nie przydłużyćie dni ná niey/ bo
2:
zniſzcżenim zniſzcżeni będziećie.

werset: 27Y rozſypie was Iehowá mie-
3:
dzy narody/ że was máło zoſtá=
4:
nie miedzy pogány/ do ktorych
5:
was zawiedzie Iehowá.

werset: 28A
6:
tám służyć będziećie Bogom ro=
7:
boćie rąk cżłowiecżych/ drewnu
8:
á kámieniu/ ktorzy nie widzą/ á=
9:
ni słyſzą/ áni iedzą/ áni wącháią
Pſalm 115 y 135.

werset: 29Y ſzukáć tám będziećie Ieho-
10:
wy Bogá twego á naydzieſz/ gdy
11:
ſię go rozſzukaſz we wſzem ſercu
12:
twoim/ y we wſzey duſzy twey.

werset: 30Gdy kłopot (przyidzie) ná ćię/
13:
y náydą ćię wſzytkie te rzecży/ w=
14:
poſlednie dni/ żeſię wroćiſz do Ie
15:
howy Bogá twego/ á posłuchaſz
16:
głoſu iego.

werset: 31Bo Bog miłoſier-
17:
ny Iehowá Bog twoy/ nieopus=
18:
ći ćię/ y nie roztráći ćię/ áni zápá
19:
mięta przymierza oycow twych/
20:
ktore im przyſiągł.
Rzym: 11.

werset: 32Bo pytay-
21:
ſię ninie o dnioch pierwſzych kto
22:
re były przed tobą/ ode dniá kto=
23:
rego ſtworzył Bog cżłowieká ná
24:
ziemi/ á (pytayſię)
To ieſt od káżdego ſtwoozenia ktore zámykáią niebioſa.

25:
od kráiu nie=
26:
bá aſz do kráiu niebá/ ieſli byłá
27:
táka rzecz wielka/ ábo ieſli słychano tey podobna.

werset: 33Słyſzałli (kto
28:
ry) lud głos Bogá mowiącego
29:
zpośrodku ogniá/ iákoś ty słyſzał
30:
á zoſtał żyw?

werset: 34Abo cży kuſil ſię
31:
Bog (ktory) przyść (á) wziąć ſo=
32:
bie národ z pośrodku narodu
33:
przez dowody/ przes známioná/
34:
przes cudá/ przes woynę/ y przes
35:
rękę mocną/
36:
y przes rámię wy
37:
ćiągnione/ y przes vkázowánia
38:
wielkie/ co wſzytko cżynił wam
39:
Iehowa Bog wáſz w Micráimie
40:
przed ocżymá twemá.

werset: 35Tobieć
41:
vkazano ábyś wiedział/ iſz Ieho
42:
wá ſam Bogiem/ á nie máſz ine=
43:
go oprocż niego.
2. Moi. 13.

werset: 36Z niebios dał
44:
ći słyſzeć głos ſwoy áby ćię náu=
45:
cżył/ y ná ziemi vkazałći ogień
46:
ſwoy wielki/ a słowa iego słyſza=
47:
łeś zpośrodku ognia.

rozdział: 7


strona: 101d

Piąte kſięgi Moiżeſzowe
werset: 26A (ták) nie wnieſieſz obrzydło

strona: 102a

1:
śći do dov twego/ á byłbyś
Albo cherem ocżym maſz przy 27 rozdziale 3. kſiąg mo:

2:
prze
3:
klęctwem iáko ono ſámo/ lecż
4:
przklinániem przeklnieſz ono/ á
5:
mierżąc omierzyś ie.
6:
Bo przeklę
7:
ctwo ieſt.

rozdział: 8
Rozdział 8.
werset: 1WSżelkiego przykazánia ktore ia przyká
8:
zuię tobie dziſia/ ſtrzec
9:
będziećie (żeby ie) cży=
10:
nić/ ábyśćie żyli y mnożyli ſię że=
11:
byśćie weſzli á poſiedli ziemię/
12:
ktorą przyſiągł Iehowá oycom
13:
wáſzym.

werset: 2A pomni wſzytkę dro-
14:
gę/ ktorą ćię wiodł Iehowá Bog
15:
twoy/ (przes) te cżterdzieśći lat/
16:
po puſzcży/ áby ćię trapił y do=
17:
świadcżył á wiedział co w ſercu
18:
twoim ieſlibyś ſtrzegł przykazań
19:
iego/ ieſli nie.

werset: 3A (ták) trapił
20:
ćię y przemorzył ćię/ á (potym)
21:
nakarmił ćię mánną/ ktorey ty
22:
nie znáłeś/ áni oycowie twoi zna
23:
li/ ábyć znáć/ iſz nie ná chle=
24:
bie ſamym ma żyć cżłowiek/ ále
25:
ná wſzelkim (słowie) wychodzą=
26:
cym z vſt Iehowy ma żyć cżło=
27:
wiek.

2. Moiże: 16. Máth. 4. Lukaſz 4.
werset: 4Vbior twoy nie zwiot-
28:
ſzał ná tobie/ á nogá twoiá nie
To ieſt nie opádły znog twoich boty/ zácżym nie pomázałeś nog.

29:
vćieśćiłá ſię (przes) tę cżterdzie
30:
śći lat.

werset: 5Przeto rozmyſliſz w ſercu
31:
twoim/ iſz iáko (kiedy) kto ćwi
32:
cży ćię.

werset: 6A (ták)
33:
ſtrzeſz przykazań Iehowy Boga twego/ żebyś chodził drogámi ie
34:
go y balbyśſię go.

werset: 7Bo Iehowa
35:
Bog twoy wiedzie ćię do ziemie
36:
dobrey/ do ziemie (wktorey) po
37:
toki/ wody/ zrzodłá/ y przeduchy
38:
wychodzące
Właſnie/ z doliny y z gory.

39:
zdolin y zgor.

werset: 8Do ziemie zboża/ y ięcżmieniu
40:
y winá/ y figi/ y gránatow/ do zie
41:
mie roſkoſzney oliwy/ y miodu.

werset: 9Do ziemie w ktorey nie wnie-
42:
doſtátku ieść będzieſz chleb/ nie
43:
będzieſz w niey ná żadną (rzecz)
44:
niedoſtárcżyć/
45:
do ziemie wktorey
46:
(miáſto) kámieniá zelázo/ á z kto

strona: 102b

1:
rey gor kopáć będzieſz miedz.

werset: 10A náiadſzy ſię y náſyćiwſzy ſię
2:
tedy błogosłáwić będzieſz Ieho=
3:
wę Bogá twego ná ziemi oney
4:
dobrey ktorąś dał.

werset: 11Oſtrzegay
5:
ſię ábjś nieprzepomniał Iehowy
6:
Bogá twego/ ábo żebyś niepil=
7:
nował przykazań iego/ y ſądow
8:
iego/ y vſtaw iego/ ktore ia przy
9:
kázuię tobie dziſia.

werset: 12Abyśſię ná
10:
iadſzy y náſyćiwſzyſię niebudo=
11:
wał domow koſztownych/ y mie=
12:
ſzkał byś (wnich).

werset: 13Więc by ſię
13:
bydło twoie y droby twoie roz
14:
mnożyły/ ſrebro by teſz y złoto ro=
15:
sło tobie/ y wſzego by przy=
16:
raſtáło co mąſz

werset: 14A (potem) pod
17:
niozł by ſię ná ſercu twym/ y zápá
18:
mietaſz Iehowy Bogá tweo wy=
19:
prowadzce twego z ziemie Mi=
20:
cráimſkiey z domu niewolni=
21:
kow.

werset: 15Przewodniká twego wpu
22:
ſzcży (oney) wielkiey y ſtráſzney/
23:
(gdzie) zmiie ogniſte, niedzwia=
24:
tkowie/ y ſuſza/ gdzie nie máſz wo
25:
dy/ á on tobie wywiodł wo=
26:
dę z=
27:
ſkáły twárdey.

werset: 16On ćie nákar-
28:
mił manną w puſzczy/ ktorey nie
29:
ználi oycowie twoi/ áby ćię vtrapił/ y áby ćię wyćwiczył/ (á potym)
30:
dobrze vcżynił ná oſtátku twoim

werset: 17Abyś nie rzekł/ ſiłá moiá a moc rę
31:
ki moiej vcżjniła mi bogáſtwo to

werset: 18A (ták) pomni Jehowę Bogá
32:
twego/ bo ten dawa tobie ſiłę ku
33:
vcżynieniu bogáſtwá/ áby poſtá
34:
wił przymierze ſwe/ ktore przy=
35:
ſiągł oycom twoim/ iáko to dziś
36:
(widziſz

werset: 19Bo będzie (to) ieſli
37:
przepomináiąc przepomniſz Ie=
38:
howy Bogá tweo á poydzieſz zá
39:
Bogámi obcemi/ á zniewoliſz ſię
40:
im/ y kłániáć ſię im będzieſz/ o
41:
świadſzam ſię ná was dziſia/ że
42:
ginąc wyginiećie.

werset: 20Iáko naro
43:
dowie ktore Iehowá wygubił
44:
od oblicza waſzego/ ták wyginie=
45:
ćie/ zá to żeśćie nieposlucháli gło
46:
ſu Iehowy Bogá wáſzego.

rozdział: 12


strona: 104c

Piąte kſięgi Moiżeſzowe
werset: 5Lecż miey
1:
ſcá/ ktore obierze Iehowá Bog
2:
wáſz ze wſzech pokoleni wáſzych/
3:
ku położeniu miáná ſwego tám/ y ku
4:
mieſzkániu ná nim/ ſzukáć bę
5:
dziećie/ á tám chodzić będzieſz.

werset: 6Tám teſz noſić będziećie cáło-
6:
palenia wáſze/ y ofiáry wáſze/ y
7:
dzieſięćiny wáſze/ y podnoſzenie
8:
rąk wáſzych/ y obietnice wáſze/ y
9:
dobrowolne (ofiáry) wáſze/ teſz
10:
pierworodſtwá bydłá wáſzego/ y
11:
drobow wáſzych.

werset: 7Y maćie tám
12:
iádáć przed Iehową Bogiem
13:
wáſzym/ y weſelić ſię będziećie we
14:
wſzem do cżego śćiągniećie rękę
15:
wáſzę/ wy y domy wáſze/ ktore bło
16:
gosłáwił Iehowá Bog twoy.

werset: 8Nie będziećie nic cżynić iáko my
17:
tu cżynim dziſia/ káżdy coſię kol=
18:
wiek zda przed ocżymá iego.

werset: 9(Bo) nie weſzliśćie ieſzcże áſz
19:
do tąd do odpocżynienia/ áni do
20:
dziedzictwá ktore Iehowá Bog
21:
twoy dáie tobie.

werset: 10Lecż záſzedſzy
22:
zá Iordan/ á oſiadſzy wziemi/ kto
23:
rą Iehowá Bog wáſz vdziedzi=
24:
cżył was/ gdy vſpokoi was od w
25:
ſzech nieprzyiaćioł wáſzych w o=
26:
koło/ że mieſzkáć będziećie bes
27:
piecżnie.

werset: 11Tedy ná ono mieyſce/
28:
ktore obierze Iehowá Bog wáſz
29:
áby tám ná nim położył imię ſwe
30:
znoſić będziećie wſzytko/ co ia
31:
wam roſkázuię/ cáłopalenia wá
32:
ſze/ y ofiáry wáſze/ dzieſięćiny wá=
33:
ſze/ y podnoſzenia rąk wáſzych/ y
34:
przewyborne obietnic wáſzych/
35:
co obiecowáć będziecie Iehowie

werset: 12Y weſelić ſie będziećie przed Ie
36:
hową Bogiem wáſzym/ wy y ſy=
37:
nowie wáſzy/ y corki wáſze/ y nie
38:
wolnicy wáſzy/ y niewolnice wá=
39:
ſze/ y Lewi/ ktory wbronach wá
40:
ſzych/ bo niema cżęśći/ áni dzie=
41:
dzictwa zwami.

werset: 13Oſtrzegayże-
42:
ſię ábyś nie przynoſił cáłopaleni
43:
twoich ná ládá mieyſcu/ ktore vy
44:
rzyſz.

werset: 14Lecż ná mieyſcu/ ktoreby
45:
obrał Iehowá wktorym pokole=

strona: 104d

1:
niu twoim/ tám przynoſić bę=
2:
dzieſz cáłopalenia twoie/
3:
y tám
4:
cżynić będzieſz wſzytko co ia przy
5:
kázuię tobie.

werset: 15Tylko we wſzey o
6:
choćie duſze twey ofiáruy/ á iedz
7:
mięſo wedle błogosłáwienſtwá
8:
Iehowy Bogá twego/ ktore dał
9:
tobie/ we wſzech bronach twoich
10:
niecżyſty y cżyſty ieść ie będą iáko
11:
ſárnę y ieleniá.

werset: 16Tylko krwie
12:
nie iedzćie/ ná ziemię ią wylewáć
13:
maćie/ iáko wodę.

werset: 17Nie możeſz
14:
ieść wbronach twych dzieſięćiny
15:
zboża twego/ y moſzcżu twego/ y
16:
oliwy twey/ áni pierworodſtwá
17:
ſkotu twego/ y drobow twych/ áni
18:
wſzech obietnic twoich ktore
19:
obiecuieſz/ y dobrowolnych (ofiar) twoich/ áni podnoſzenia rę=
20:
ki twey.

werset: 18Lecż przed Iehową
21:
Bogiem twym ieść ie będzieſz/
22:
ná mieyſcu/ ktoreby obrał Iehowá
23:
Bog twoy/ ty y ſyn twoy/ y cor
24:
ká twoiá/ niewolnik twoy/ y nie=
25:
wolnicá twoiá/ y Lewi/ ktory w=
26:
bronach twoich/ á weſelić ſię bę=
27:
dzieſz przed Iehową Bogiem
28:
twym we wſzem/ do cżego śćią=
29:
gnieſz rękę twą/

werset: 19Oſtrzegay ſię
30:
ſobie ábyś nie zániedbał Lewieo
31:
po wſze dni twoie wziemi twey.

werset: 20Gdy rozſzerzy Iehowa Bog
32:
twoy gránicę twoię/ iákoć mo
33:
wił/ y rzecżeſz/ náiem ſię mięſá/
34:
gdy záchce duſzá twoiá ieść mię=
35:
ſá/ (tedy) ze wſzey chući duſze rwey
36:
iedz mięſo.
Niżey 19.

werset: 21Gdy (zaś) dáleko od
37:
ćiebie (będzie) mieyſce/ ktore o=
38:
brał Iehowá Bog twoy ku poło
39:
żeniu tám miáná ſwego/ tedy zá
40:
rznieſz ſkoćinę twoię/ álbo drobię
41:
twoie/ co dał tobie Iehowá/ iá=
42:
komći roſkazał/ y ieść będzieſz w=
43:
bronach twoich we wſzey chući
44:
duſze twey/

werset: 22Wſzákże iáko iedzą
45:
ſárnę y ieleniá/ ták ono ieść bę=
46:
dzieſz/ niecżyſty y cżyſty poſpołu
47:
iesć ono będą.

werset: 23Tylko ſię mocno
48:
(trzymay) ábyś krwie nie iadł/
49:
bo krew ieſt duſza/ á (ták) nie

strona: 105a

Piąte kſięgi Moiżeſzowe.
1:
iedz duſze ze krwią.

rozdział: 16


strona: 106d

Piąte kſięgi Moiżeſzowe.
werset: 14Y weſelić ſię będzieſz ná

strona: 107a

1:
święto twoie/ ty y ſyn twoy/ y cor
2:
ká twoiá/ y niewolnik twoy y nie
3:
wolnicá twoiá/ y Lewi/ y przy=
4:
chodzień/ y ſierotá/ y wdowá/ kto
5:
rzy wbronach twych.

werset: 15Siedm
6:
dni święćić będzieſz Iehowie
7:
Bogu ſwev / ná mieyſcu/ ktore o
8:
bierze Iehowá. Bo vbłogosłáwi
9:
ćię Iehowá Bog twoj/ we wſzech
10:
vrodzáioch twych/ y we wſzech
11:
práwách rąk twych/ á (ták) bądz
12:
tylko weſoł.

2. Moi. 23. y 34.
werset: 16Trzy kroć ná rok v
13:
każe ſię káżdy męſzcżyzná twoy
14:
przed oblicżym Iehowy Bogá
15:
tweo / ná mieyſcu/ ktoreby obrał/
16:
ná święto przaſnikow/ záś ná
17:
święto tegodniow/ á ná święto
18:
kucżek lecż nie vkaże ſię obliczu
19:
Iehowy prożny.

werset: 17Káżdy
Właſnie/ wedle dáru ręki ſwey.
we=
20:
dle doſtátku ſwego/ wedle błogo
21:
słáwieńſtwá Iehowy Bogá ſwe
22:
go/ ktore dał iemu.

Rozdział wedle żyd: 5 Szoftim
werset: 18Sedze y
23:
ſprawce vſtáwiſz ſobie/ we wſzech
24:
bronach twych/ ktore Iehowá
25:
Bog twoy dáie tobie/ kázdemu
26:
pokoleniu twemu/ á maią ſądzić
27:
lud ſądem ſpráwiedliwym.

2. Moiż: 23. 3. Moiże.
werset: 19Nie
28:
maſz náćiągáć práwá/ niemaſz
29:
ważyć oſob/ áni bráć podárkow/
30:
bo podárek ſlepi ocży mądrych/ y
31:
przewraca słowá ſpráwiedli=
32:
wych.

werset: 20Spráwiedliwośći ſprá
33:
wiedliwośći násláduy/ ábyś żył y
34:
(ábyś) poſiadł ziemię/ ktorą Ie
35:
howa Bog twoy dáie tobie.

werset: 21Niemaſz ſádzić ſobie gáiu ża-
36:
dnego drzewá przy ołtarzu Ie=
37:
howy Boga twego/ ktory vcży=
38:
niſz ſobie.

werset: 22Ani poſtáwiſz ſobie
39:
obrázu/ ktorego nienayrzy Ieho
40:
wá Bog twoy.

rozdział: 17
Rozdzia. 17.
werset: 1NIe zarznieſz Ieho-
41:
wie Bogu twemu byká
42:
áni drobięćiá/ w ktorym
43:
by byłá wádá (álbo) iá
44:
kakolwiek przymiotá zła/ bo to brzydko
45:
Iehowie Bogu twemu.

werset: 2Gdy ſię znaydzie wpośrodku ćię

strona: 107b

bie/ w ktorymkolwiek mieśćie/ kto
1:
re Iehowá Bog twoy dáie tobie
2:
mąſz álbo niewiaſtá/ ktoryby v=
3:
cżynił złość w ocżu Iehowy Bo=
4:
gá twego/ że przeſtąpił przymie=
5:
rze icgo

werset: 3Y ſzedł á służył Bo-
6:
gom cudzym/ y kłániałſię im/ słoń
7:
cu álbo mieſiącowi/ álbo ktorémukolwiek woyſkowi
8:
niebieſkie=
9:
mu/ cżegom nieroſkazał.

werset: 4Y o-
10:
znaymiąc (to) że posłyſzyſz/ tedy
11:
pytáć będzieſz pilno/ á ieſli praw=
12:
dá (á) pewna rzecż/ (że) vcżynio
13:
na tá obrzydłość w Izráelu/

Mát. 18:5
werset: 5Tedy wywiedzieſz mężá tákie-
14:
go/ álbo niewiáſtę táką/ ktorzy v
15:
cżynili rzecż tę złą/ do brony twey
16:
mężá álbo niewiáſtę/ y zámieceſz
17:
ie kámieńmi że vmrą.

werset: 6Ná
Właſnie/ ná vſta/ y niżey tegoſz wirſzá.

18:
słowo dwu świádku álbo trzech
19:
swiádkow ma vmrzeć/ kto ma v
20:
mrzeć/ nie ma vmrzeć ná słowo
21:
świádká iednego.

werset: 7Ręká świád
22:
kow będzie ná nim napierwey
23:
ku zábićiu iego/ więc ręká
24:
wſzego ludu ná oſtátek/ że zágubiſz złe
25:
z pośrodku ſiebie.

werset: 8Gdy ktorey
26:
rzecży nie będzieſz vmiał rozſę=
27:
dzić miedzy krwią á krwią/ mie=
28:
dzj przą á przą/ y miedzy ráną á ráną/
29:
(gdy tákie) rzecży przećiwne wbronach twjch (będą) tedy wſtá
30:
nieſz á pojdzieſz do ( oneo) miejſca
31:
ktore (by) obrał Iehowá Bog
32:
twoy.

werset: 9
33:
Y przyidzieſz do ofiáro=
34:
wnikow Lewiego (rodu) y do ſę=
35:
dziego/ ktory będzie dni onych/ y
36:
pytáć ſię będzieſz/ á (oni) oznaymią
37:
tobie/ rzecż ſądu/

werset: 10Y vcży-
38:
niſz wedle słowá oney rzecży/ kto
39:
rąć vkazali z mieyſcá onego/ kto=
40:
re obierze Iehowá/ á ſtrzeſz ábyś vcżynił wedle wſzego iákoć vka=
41:
żą.

Wyſzey 12.
werset: 11Wedle słowá zakonu/ kto-
42:
ryć vkażą/ y wedle ſądu/ ktoryć
43:
powiedzą/ vczyniſz/ nie vſtąpiſz
44:
od rzecży/ ktorą vkazą tobie (áni)
45:
wpráwo/ áni wlewo.

werset: 12Záś mąſz
46:
ktoryby czynił zuchwále niechcąc
47:
słuchać ofiárowniká ſtoiącego

strona: 107c

tám dla służenia Iehowie Bo=
1:
gu twemu/ álbo ſędziego/ tedy ma
2:
vmrzeć on mąſz/ że wygubiſz
3:
złe z Izráelá.

rozdział: 21


strona: 109c

werset: 20Y rze-
1:
ką do ſtárſzych miáſta ſweo / ten
2:
náſz ſyn zuchwal y vporny/ niech
3:
ce słucháć głoſu náſzego/ obłoy=
4:
cá (ieſt) y opilcá.

werset: 21Tedy go vká-
5:
mionuią wſzytcy mężowie miá=
6:
ſtá
Właſnie/ ieo ábo ſweo
onego że vmrze/ y odyimieſz
7:
złe z pośrzodku twego/ że wſzytek
8:
Izrael vsłyſzy/ á vboią ſię.

werset: 22Záś
9:
gdy ná cżłowieku będzie grzech/
10:
ſąd śmierći/ y vmrze/ tedy go zá
11:
wieſiſz ná drewnie.

werset: 23(Ale) nie
12:
obnocuie trup iego ná drewnie/
13:
lecż pogrzebiáiąc pogrzebieſz iy
14:
onegoſz dniá/ bo przeklęſtwo
15:
(ieſt) Boże záwieſzony/ á nie
16:
ſplugawiſz ziemie twey/ ktorą
17:
Iehowá Bog twoy/ dáie tobie w
18:
dzedzictwo.
19:
Rozdział 22.

rozdział: 22


strona: 109c

werset: 1
1:
GDy
Właſnie/ nie będzieſz pátrzić ná bjká brátá twego álbo nádrobię błądzące żebyś ſię ſkrył 2. Moi. 23.
vyrzyſz byká brátá
2:
twego/ álbo drob iego błą
3:
dzący/ nie odeydzieſz od
4:
nich/ odwodząc odwiedzieſz ie
5:
brátu twemu.

werset: 2A ieſli nie bliſko
6:
do brátá tweo / álbo go nieznaſz/
7:
tedj záchowaſz ono do domu twe
8:
go/ y będzie v ćiebie/ áſz ſzukáć bę
9:
dzie brát twoy onego/ y oddaſz
10:
mu ie.

werset: 3Tákże vcżyniſz o słowi
11:
iego/ tákże vcżyniſz odzieniu iego
12:
tákże vcżyniſz káżdey zaginioney
13:
(rzecży) brátá twego/ ktoraby
14:
mu zginęłá/ á ty by ią nálasł/ nie
15:
możeſz ſię ſkryć/

werset: 4Nie będzieſz
16:
pátrzyć ná osłá brátá twego/ ál=
17:
bo ná byká iego gdy pádną ná
18:
drodze żebyś ſię ſkrył przed nimi
19:
podnoſząc podnieſieſz z nim.

werset: 5Nie ma być zbroiá męſká ná
20:
niewieśćie. nie oblecże ſię teſz
21:
mąſz w odzienie niewieśćie/ bo o
22:
brzydłość Iehowy Bogá twego
23:
(ieſt) káżdy dziáłáiący to.

werset: 6Gdy
24:
ſię tráfi gniazdo ptáſze twarzy
25:
twey w drodze/ ná ktorymkol=
26:
wiek drzewie/ álbo ná ziemi/ á w
27:
nim ptaſzętá álbo iáycá/ á matká

strona: 109d

1:
będzie ſiedzieć ná ptaſzętach ál=
2:
bo ná iáycach/ niemaſz wziąc má
3:
tki z ſynmi/

werset: 7Puſzcżáiąc puśćiſz
4:
mátkę/ á dzieći wezmieſz ſobie/ á=
5:
by tobie dobrze (było) á przedłu
6:
żyłbyś dni.

werset: 8Gdy zbuduieſz dom
7:
nowy tedy vcżyniſz błank po krá=
8:
iu dáchu twego/ á nie kłádz krwie
9:
ná dom twoy/ gdyby kto ſpadł z
10:
niego.

werset: 9Niemaſz ſiać winnice
11:
twey roznym naſieniem/ ábyś
12:
nie oświećił wſzego naſienia kto
13:
res poſiał/ y vrodzáiu winnice.

werset: 10
14:
Niemaſz oráć bykiem y osłem
15:
poſpołu.

werset: 11Niemaſz obłocżyć o-
16:
dzienia ſukiennego y płotniáne=
17:
go poſpołu.

werset: 12Kráie záwieſiſte v
18:
cżyniſz ſobie ná cżterzech węgłach
19:
odzienia twego/ wktore ſię obło=
20:
cżyſz.

werset: 13Gdy to poymie żonę y w
21:
nidzie kniey/ á będzie ią nienawi
22:
dzieć.

werset: 14Y záda iey przycżyny
23:
słow/ á wieść ná nię będzie imię
24:
złe/ y rzekłby/ poiąłem tę niwiá
25:
ſtę/ y rzekłby przyſtąpiłem do niey/ lecż
26:
nie znalazłem iey
Właſnie/ dziewiſtw
dziewicą.

werset: 15
27:
Tedy wezmie oćiec (oney) nie
28:
wiáſty y mátká iey/ y przynioſą
29:
dziewictwo iey do ſtárſzych miey
30:
ſckich do brony.

werset: 16Y rzecże oćiec
31:
niewiaſty do ſtárſzych/ corkę mo
32:
ię dałem mężowi temu zá żonę/ y
33:
nienawidzi iey.

werset: 17A oto kłádzie
34:
ná nię przycżyny słow rzekąc/ nie
35:
nálazłem v twoiey corki dziewi=
36:
ctwá/ lecż te (ſą) dziewictwá co=
37:
ry moiey/ y rozwiną odzienie
38:
przed ſtárſzemi mieyſckimi.

werset: 18
39:
Y wezmą ſtárſzy miáſtá one=
40:
go męzá/ y każą go bić.

werset: 19Y przy
41:
ſądza ná nim ſto śrebrnikow/ y
42:
dádzą ie oycowi (oney) niewiáſty
43:
iſz puśćił złe imię ná dziewicę I=
44:
zráelſką y będzie mu żoną/ áni iey
45:
będzie mogł opuśćić po wſzytkie
46:
dni.

werset: 20Zaś ieſli będzieli to słowo/
47:
prawdziwe/ że nie nálezli dziewi
48:
ctwá (oney) niewiáſty/

werset: 21Tedy ią dowiodą do drzwi domu oycá
49:
iey/ y vkámionuią ią mieſzczá=

strona: 110a

Piąte kſięgi Moiżeſzowe.
1:
nie kámieńmi że vmrze/

rozdział: 26


strona: 112a

werset: 18
1:
Záś Iehowá wyniosł ćię dziſia
2:
ábyś mu był ludem vdzielnym/
3:
iáko mowił tobie/ y ábyś oſtrze=
4:
gał wſzech przykazań iego/

werset: 19A
5:
by ćię dał wysſzym náde wſzytki
6:
narody/ ktore pocżynił/ ku chwa
7:
le/ y
Właſnie/ y zá imię/ álbo y ku imieniu.
ku sławie/ y ku vcżćiwośći/
8:
y ábyś był ludem świętym Ieho
9:
wie Bogu twemu/ iáko mowił.

rozdział: 27
2. Moi 24 y 29.

10:
Rozdział 27.
werset: 1
11:
Y Roſkazał Mloiżeſz y
12:
ſtárſzy Izráelowi ludo=
13:
wi rzekąc/ ſtrzeſzćie wſze
14:
go roſkazánia/ ktore ia
15:
roſkázuię wam dziſia/

werset: 2A będzie
16:
onego dniá ktorego przeydziećie
17:
Iordan/ do ziemie ktorą Ieho=
18:
wa Bog twoy dáie tobie/ tedy po
19:
ſtáwiſz ſobie kámienie wielkie
20:
y potynkuieſz ie wapnem.

werset: 3A ná
21:
piſzeſz ná nie wſzytkie słowá zako
22:
nu tego/ gdy ſię przepráwiſz/ á=
23:
byś ſzedł do ziemie/ ktorą Ieho=
24:
wá Bog twoy dáie tobie/ do zie=
25:
mie płynącey mlekiem y miodem
26:
iáko mowił Iehowá Bog oycow
27:
twoich tobie.

werset: 4A ták gdy przey
28:
dzećie Iordan/ poſtáwićie ty ká
29:
mienie/ ktore ia przykazuię wam
30:
dziſia/ ná gorze Hewalu/ á potyn
31:
kuiećie ie wapnem.

werset: 5Zbuduieſz
32:
teſz tám ołtarz Iehowie Bogu
33:
twemu/ ołtarz kámienny/ nie po
34:
dnieſieſz ná nie żelázá.

werset: 6Z kámieni
35:
całych zbuduieſz ołtarz Ieho=
36:
wie Bogu Twemu/

werset: 7Y ofiáro-
37:
wáć będzieſz ná nim cáłopalenia
38:
y ieść tám będzieſz/ y rozweſeliſz
39:
ſię przed Iohową Bogiem two
40:
im

werset: 8A napiſzeſz ná kamienioch
41:
wſzytkie słowá zakonu tego
álbo tłumacżąc dobrze.
zná
42:
cżąc dobrze/

werset: 9Y mowił Moiżeſz
43:
y ofiárownicy Lewitſcy do wſze=
44:
go Izráelá rzekąc/ pilnuy á słu=
45:
chay Izráelu/ dziſia zoſtałeś lu=
46:
dem Iehowy Bogá twego/

werset: 10Słu
47:
chayże głoſu Iehowy Bogá twe

strona: 112a

go
1:
á cżyń roſkazánia iego/ ktore
2:
ia roſkázuię tobie dziſia.

werset: 11Y ro-
3:
ſkazał Moiżeſz ludowi dniá one=
4:
go rzekąc/

werset: 12Ci ſtáną błogosłá-
5:
wić lud ná gorze/ Gieryzimie/ gdy
6:
zaydziećie zá Iordan/ Szymeon/
7:
y Lewi/ y Iehudá/ y Iſaſzchár/ y
8:
Iozef á Biniámin/

werset: 13Záś ći ſtá-
9:
ną ná przeklinánie ná gorze He=
10:
walu/ Reuben/ Gad/ y Aſzer/ y Ze
11:
wulon/ Dan/ y Náftáli/

werset: 14Tedy
12:
odpowiedzą Lewitowie y rzeką
13:
do káżdego mężá Izráelſkiego
14:
głoſem wyſokim/

werset: 15Przeklęty
15:
mąſz ktory dziáła báłwaná rzezá
16:
nego y litego brzydliwość Ieho=
17:
wy/ robotę rąk rzemieśniká/ y
18:
ſtáwia wtáyniku/ y odpowiedzą
19:
wſzyſcy ludzie/ y rzekną/ amen/

werset: 16
20:
Przeklęty złorzecżący oycu ſwe
21:
mu y matce ſwey/ y rzecże wſzytek
22:
lud/ amen/

werset: 17Przeklęty przenoſzą
23:
cy gránicę blizniego ſwego/ y rze
24:
cze wſzytek lud/ amen/

werset: 18Przeklę
25:
ty záwodzący wbłąd ſlepego ná
26:
drodze/ y rzecże wſzytek lud/ a=
27:
men/

werset: 19Przeklęty przewracaią
28:
cy ſąd przychodniá/ ſieroty y wdo
29:
wy/ y rzecże wſzytek lud/ amen/

werset: 20Przeklęty łożący ſię z żoną oycá
30:
ſwego/ á odkrywa połę oycá ſwe=
31:
go/ y rzecże wſzytek lud/ amen/

werset: 21
32:
Przeklęty łożący ſię z iakimkol
33:
wiek bydłęćiem/ y rzecże wſzytek
34:
lud/ amen/

werset: 22Przeklęty łożący ſię
35:
z ſioſtrą ſwą/ z corką oycá ſwego/
36:
álbo z corką mátki ſwey/ y rzecże
37:
wſzytek lud/ amen/ Przekłęty ło
38:
żący ſię z świekrą ſwą/ y rzecże w
39:
ſzytek lud/ amen/

werset: 24Przeklęty zá-
40:
bijájący blizniego ſwego potáie
41:
mnie/ y rzecże wſzytek lud/ amen

werset: 25
42:
Przeklęty biorący naiem áby
43:
zábił duſzę krew niewinną/ y rze
44:
cze wſzytek lud/ amen/

werset: 26Przeklę-
45:
ty kto niepełni (wſzech) rzeczy zakonu tego cżyniąc ie/ y rzecze w
46:
ſzytek lud amen/

rozdział: 29


strona: 114c

werset: 25
1:
Y rzeką/ dla tego iſz opuśćili
2:
przymierze Iehowy Bogá oy=
3:
cow ſwych/ ktore poſtáwił z nimi
4:
gdy ie prowádził z ziemie Micra=
5:
imſkiey.

werset: 26Bo poſzli y służyli Bo
6:
gom cudzym/ y kłániáli ſię im/
7:
Bogom ktorych nie ználi/ a nie
8:
dał im (nic ni ieden)

werset: 27Y zápa
9:
liło ſię oblicże Iehowy ná ziemię
10:
tę/ że náwiodł ná nię wſzytkie
11:
przeklęctwá nápiſáne
12:
wkſięgach
13:
tych/

werset: 28Y wytráćił ie Iehowá
Właſnie/ z nad ziemie
z
14:
ziemie w gniewie/ w zápalcżywo=
15:
śći/ y w obruſzeniu wielkim/ y wy
16:
rzućił ie do ziemie cudzey/ iáko to
17:
dziś (znácżno.)

werset: 29Skrytośći Ieho
18:
wie Bogu náſzemu/ á odkrytośći
19:
nam/ y ſynom náſzym/ áſz ná wie
20:
ki/ ábychmy cżynili káżde słowo
21:
zakonu tego.
22:
Rozdział 30.

rozdział: 30
werset: 1A Ták gdy przyidą ná ćię
23:
wſzytkie słowá te/ błogo=
24:
sławieńſtwo y przeklę=
25:
ctwo/ ktorem dał przed
26:
ćię/ tedy przywroćiſz (ie) do ſercá
27:
twego/ v wſzech narodow do kto
28:
rych ćię zápędzi Iehowá Bog
29:
twoy/

werset: 2Y wroćiſz ſię do Iehowy
30:
Bogá twego/ y vsłuchaſz głoſu
31:
iego we wſzem co ia przykázuię
32:
tobie dziſia/ ty y ſyn twoy/ wſzem
33:
ſercem twoim y wſzytką duſzą
34:
twoią.

werset: 3Y wroći Iehowá Bog
35:
twoy plon twoy/ y zmiłuie ſie nád
36:
tobą/ y obroći ſię á zbierze ćię ze
37:
wſzech ludzi/ miedzy ktore ćię roz
38:
ſiał Iehowá Bog twoy/

werset: 4Choć-
39:
by było zágnánie twoie ná kray
40:
niebá/ (tedy) ćię zomąd zbierze
41:
Iehowá Bog twoy/ y zonąd ćię
42:
wezmie.

werset: 5Y w wiedzie ćię Ieho
43:
wá Bog twoy do ziemie/ ktorą
44:
poſiedli byli oycowie twoi/ y po=
45:
ſiądzieſz ią/ á zdárzy ćię/ y roz=
46:
mnoży ćię nád oyce twoie/

werset: 6Te-
47:
dy obrzeże Iehowá Bog twoy
48:
ſerce naſienia twe

strona: 114d

1:
go/ że będzieſz miłowáć Iehowę
2:
Bogá twego wſzem ſercem two=
3:
im/ y wſzytką duſzą twą/ ábyśżył

werset: 7
4:
Tedy da Iehowá Bog twoy wſzytkie klątwy te ná nieprzyia
5:
ćioły twe/ y ná nienawiſne twe/
6:
ktorzy ćię vganiáią.

werset: 8A ty ſię
7:
wroćiſz y vsłuchaſz głoſu Ieho=
8:
wy/ y vcżyniſz wſzelkie przykazá=
9:
nie iego/ ktore ia tobie przykázu
10:
ię dziſia.

werset: 9Y rozmnoży ćię Ie-
11:
howá Bog twoy we wſzem dzie=
12:
le ręki twoiey/ wpłodzie żywotá
13:
twego/ y wpłodzie bydłá twego/
14:
y wpłodzie ziemie twey ku dobre
15:
mu/ Bo wroći ſię Iehowá weſe=
16:
lić ſię nád tobą ná dobre/ iáko ſię
17:
weſelił nád oycy twemi.

werset: 10Gdy
18:
słucháć będzieſz głoſu Iehowy
19:
Bogá twego/ ſtrzegąc przyká
20:
zań iego/ y vſtaw ieo nápiſanych
21:
w kſięgach zakonu teo gdy ſię wro=
22:
ćiſz do Iehowy Bogá ſwego w=
23:
ſzem ſercem twoim/ y wſzytką du
24:
ſzą twą.

werset: 11Bo to przykazánie/
25:
ktore ia przykázuię tobie dziſia/
26:
nie ieſt ſkryte od ćiebie/ áni ieſt
27:
oddalone.

werset: 12Nie ná niebie ieſt/
28:
żebys rzekł/ kto znas wſtąpi do
29:
niebá á przenieſie ie nam/ y ro=
30:
ſpowie ie/ á cżynić (ie) będziemy?

werset: 13
31:
Nie ieſt teſz zá morzem/ żebyś
32:
rzekł/ kto znas popłynie zá mo=
33:
rze/ á przynieſie ie nam/ y roſpo
34:
wie że (ie) cżynić będziemy?

werset: 14Bo
35:
bliſko (ieſt) od ćiebie słowo bár=
36:
zo/ w vśćiech twoich á wſercu
37:
twoim. ábyś ie cżynił.

werset: 15Otom
38:
dał przed ćię dziſia żywoty dobre
39:
y śmierć y złe.

werset: 16To ia roſkázuię
40:
tobie dziſia/ miłowáć Iehowę
41:
Bogá twego/ chodzić drogámi
42:
iego/ y ſtrzec przykazań iego/ y v
43:
ſtaw iego/ y praw iego/ á żyw bę
44:
dzieſz/ y rozmnożyſz ſię/ y vbłogo
45:
słáwi ćię Iehowá Bog twoy ná
46:
ziemi do ktorey ty idzieſz poſieść
47:
ią/

werset: 17Lecż ieſli ſię odwroći ſerce
48:
twoie y nie vsłuchaſz/ á zágnany
49:
będzieſz/ y pokłoniſz ſię Bogom

strona: 115a

Piąte Kſięgi Moiżeſzowe
1:
cudzym/ y służyć im będzieſz.

rozdział: 33


strona: 117a

werset: 14Teſz od
1:
zacnośći owocow słonecżnych/ y
2:
od zacnośći vrodzáiow mieſiącá

werset: 15
3:
Y od wierzchu gor wſchodowych
4:
y od zacnośći págorkow wiecż=
5:
nych.

werset: 16Záś od zacnośći ziemie/ y
6:
od zupełności iey/ też przyiázni o
7:
bywátelá głogu/ przyidzie ono
8:
ná głowę Iozefowę/ y ná ćiemię
9:
odłącżonego (od) bráćiey iego.

werset: 17
10:
Pierworodnego ćielcá iego v=
11:
dátność iego/ á rogi iednorożcá
12:
rogi iego/ nimi ludzie odbodzie
13:
záras (ná) kráie ziemie/ á teć (ſą
14:
ćmy Efraimowe/ ty teſz tyſiąc
15:
Mánáſeowe.

werset: 18Lecż Zewulono)
16:
wi rzekł/ weſelſię Zewulonie w=
17:
wychodzeniu twoim/ á Iſáſzchár
18:
w namioćiech twych/

werset: 19Ludzi ná-
19:
gorę przyzową/ tám ofiárowáć
20:
będą ofiáry ſpráwiedliwośći/ bo
21:
obfitość wod morſkich ſáć będą/ y
22:
nákryte ſkárby piaſku.

werset: 20Potym
23:
Gadowi rzekł/ błogosłáwion kto=
24:
ry rozſzyrza Gadá/ iáko lew mie=
25:
ſzkáć będzie/ á rwáć będzie rá=
26:
mię y z głową.

werset: 21A vpátrzył po-
27:
cżątek ſobie/ bo tám cżeść zako=
28:
nodawce nákryta/ á przyſzedłz=
29:
cżelnieyſzymi ludu/ ſpráwiedli=
30:
wość Iehowy cżynić będzie/ y ſą=
31:
dy iego z Izráelem.

werset: 22Potym Da
32:
nowi rzekł/ Pan ſzcżenię lwie ſka
33:
kać będzie z Báſzáná.

werset: 23Potym
34:
Náftáliemu rzekł/ o Naftáli ſyty
35:
przyiazni y pełny błogosłáwień=
36:
ſtwá Iehowinego/ zachod y po=
37:
łudnie poſiądz.

werset: 24Zás Aſzerowi
38:
rzekł/ Błogosłáwion prze ſyny
39:
Aſzer/ będzie przyiemny bráćiey
40:
ſwey/ á omacżáć będzie w oliwie
41:
nogę ſwoię.

werset: 25Zelázo y miedz
Albo zawozá twoiá álbo płoth twoy.
o=
42:
bow twoiá/ á iáko dni twoie ſiłá
43:
twoiá.

werset: 26Niemáſz iáko Bog (lu-
44:
du) ſpráwiedliwy/ iezdzi po nie=
45:
bu ná rátunk twoy/ y wielmo=
46:
żnośći ſwey po powietrzu.

werset: 27Vćie
47:
cżká (twoiá ieſt) Bog wiecżny/ á
48:
ze ſpodku rámioná wiecżnośći
49:
wyrzućił od oblicża twego nie=

strona: 117b

1:
przyiaćielá/ y rzekł/ przepadni.

Ierm. 33.
werset: 28
2:
A (ták) będzie mieſzkáć Izráel
3:
beſpiecżnie/ ſámo zrodło Iáhá=
4:
kobá/ wziemi zboża y moſzcżu/
5:
nád to niebioſá iego kápáć będą
6:
roſą.

werset: 29Błogo tobie Izráelu/ kto
7:
podobny tobie o ludu zbawiony
8:
przes Iehowę tarcżą pomocy
9:
twey/ y miecżem pochwały twey
10:
tedy zniżeni będą nieprzyiaćiele
11:
twoi tobie/ á ty po wyſokośćiách
12:
ich deptáć będzieſz.
13:
Rozdział 34.

rozdział: 34
werset: 1
14:
TEdy wſtąpił Moi=
15:
żeſz z pol Moáwſkich ná
16:
gorę Newę/ ná ſámy w
17:
ierzch gory/ ktory ná
18:
przećiw Ierychowi/ y vkazał mu
19:
Iehowá wſzytkę ziemię Gilaed=
20:
ſką aſz do Daná.

werset: 2Y wſzytkiego
21:
Náftalego/ y ziemię Efráimá y
22:
Mánáſzehá/ teſz wſzytkę ziemię
23:
Iehudy aſz do morzá dálſzego.
Wyſz. 3.

werset: 3
24:
Y południe y rowninę/ dolinę
25:
Ierychá miáſtá palmowego aſz
26:
do Coará.

werset: 4Y rzekł Iehowá
27:
kniemu/ Táć ziemiá/ ktorąm przy
28:
ſiągł Abráhamowi Iſáhákowi/
29:
y Iáákobowi rzekąc/ twemu na
30:
ſieniu dam ią/ vkazałem (ią) to=
31:
bie w ocżu twoich/ lecż tam nie w
32:
nidzieſz.

werset: 5Y vmárł tam Moi-
33:
żeſz sługá Iehowy/ w ziemi Mo
34:
áwſkiey
Właſnie/ wedle vſt.
wedle roſzkázániá Ie=
35:
howy.

werset: 6Y pogrzebł go w iámie
36:
w ziemi Moáwſkiey
Właſnie/ ámoſech ſj ſtu y dwudzieſtu lat.
przećiw do=
37:
mowi pehorá/ á nie poznał ża
38:
den grobu iego áſz do dnia tego.

werset: 7
39:
A Moiżeſzowi było ſto y dwá=
40:
dzieśćiá lat gdy vmárł/ nie zá=
41:
ćmiło ſię (było) oko iego/ áni v=
42:
ćiekłá cżerſtwość iego.

werset: 8Y płá-
43:
kali ſynowie Izráelowi Moiżeſzá
44:
ná polách Moáwſkich trzydzieśći
45:
dni/ y ſpełniły ſie dni płáczu záłobj
46:
Moiżeſzowey.

werset: 9Tedy Jehoſzua
47:
ſyn Nunow nápełnion duchá mą
48:
drośći/ bo włożył był Moiżeſz rę
49:
ce ſwe nań/ y byli go posłuſzni ſy

strona: 117c

nowie Izráelowi/

księga: Jos
rozdział: 4


strona: 119c

Kſięgi Iehoſzuego
werset: 21Y rzekł do ſy-
1:
now Izráelowych rzekąc/ kiedy
2:
ſpytáią ſynowie wáſzy iutro oy=
3:
cow ſwych rzekąc/ co to (zá) ká=
4:
mienie?

werset: 22Tedy oznaymićie ſy-
5:
nom wáſzym rzekąc/ po ſuſzy prze
6:
ſzedł Izráel Iordan ten/ Bo
7:
wyſuſzył Iehowá Bog waſz wo=
8:
dy Iordańſkie/ od oblicża wáſze=
9:
go áżeśćie przeſzli/ iáko vcżynił
10:
był Iehowá Bog wáſz morzu
11:
Sufskiemu/ ktore wyſzuſzył przed
12:
námi/ ázeſmy przeſzli.

werset: 24 [25]Aby po-
13:
ználi wſzyſcy ludzie ziemſcy rękę
14:
Iehowy że ieſt mocna/ ábyśćie ſie
15:
bali Iehowy Bogá wáſzego po
16:
wſzytkie dni.

rozdział: 5
Rozdział 5
werset: 1
17:
Y Było/ iáko vſłyſzeli
18:
wſzyſcy krolowie Emo=
19:
reyſcy/ ktorzy zá Iorda=
20:
nem ná zachod/ y wſzyſcy
21:
Krolowie Kánááńſcy/ kthorzy
22:
nád morzem/ że wyſuſzył Ieho=
23:
wá wody Iordanowe przed ſynmi Izráelowymi/ aſz przeſzli/ tedy
24:
rozpłynęło ſię ſerce ich/ y nie
25:
było wnich dáley duchá prze ob=
26:
licżność ſynow Izráelowych.

werset: 2
27:
Onego cżáſu rzekł Iehowá
28:
do Iehoſzuego/ Vcżyń ſobie
Wlaſnie/ noże ſkálne/ álbo noże oſláne/ álbo noże oſtrośći.

29:
noże oſtre/ á wroćiwſzy ſie obrzeſz
30:
ſyny Izráelowe powtore.

werset: 3Y
31:
vcżynił ſobie Iehoſzua noże o=
32:
ſtre/ y obrzezał ſyny Izráelowe
33:
w dolinie napłetkow.

werset: 4A ta (ieſt) przycżyna
34:
dla ktorey obrzezał Iehoſzua wſzyſtek lud/ ktory wy=
35:
ſzedł z Micráimá męſzcżyzny (bo)
36:
wſzytcy ludzie woienni pomárli
37:
ná puſzcży w drodze wyſzedſzy z=
38:
Micráima.

werset: 5Bo obrzezan był
39:
wſzytek lud/ ktory wyſzedł/ lecż w
40:
ſzytek lud ktory ſię zrodził ná pu=
41:
ſzcży w drodze gdy wyſzli z Micrá
42:
imá/ nie był obrzezan.

werset: 6Bo cżter
43:
dzieśći lat chodzili ſynowie Izrá=

strona: 119d

4. Moiże. 14
1:
elowi wpuſtyni/ aſz ſię wywiodł
2:
wſzyſtek (on) narod mężow wa=
3:
lecżnych/ ktorzy byli wyſzli z Mi=
4:
crámiá ktorzy niesłucháli głoſu
5:
Iehowy/ ktorym przyſiągł Ie=
6:
howa/ że im niemiał vkázać oney
7:
ziemie/ ktorą był przyſiągł Ieho
8:
wá oycom ich dáć nam ziemię płynącą mlekiem y miodem.

werset: 7A
9:
ták ſyny ich miáſto onych ſamych
10:
poſtánowione obrzezał Iehoſzua
11:
bo
To ieſt nie obrzezány.
nápłetowáći byli/ poniewaſz
12:
ich nie obrzezowano w drodze.

werset: 8
13:
A potym gdy dokonáli obrzezo=
14:
wáć wſzego onego narodu/ tedy mieſzkáli
Właſnie/ pod ſobą.
ná mieyſcu w obozie
15:
aſz wzmogli.

werset: 6 (9)Y rzekł Iehowá
16:
do Iehoſzuego/ Dziſia zwáliłem
17:
vrągánie Micráimſkie z was/ y
18:
názwał imię mieyſcá onego
Gilgol zwálenie/ álbo odwálenie.
Gil=
19:
gal aſz do dniá tego:

werset: 10Y ſtali
20:
obozem Synowie Izráelowi w
21:
Gilgálu/ y vcżynili Peſách cżter=
22:
naſtego dniá mieſiącá (onego) w
23:
wiecżor w polách Ierychońſkich.

werset: 11
24:
Y iedli zboże ziemie (oney) ná=
25:
záiutrz po peſáchu/ przaſniku/ y
26:
prazmo onegoſz dniá.

werset: 12Y prze-
27:
ſtáłá (być) mánná názaiutrz ſko
28:
ro iedli zboże (oney) ziemie/ y nie
29:
miewáli iuſz na potym ſynowie
30:
Izráelowi mánny/ lecż iedli vro
31:
dzáie ziemie Kánááńſkiey roku
32:
onego.

rozdział: 6
Rozdział 6.
werset: 1
33:
Y Było gdy był Ieho=
34:
ſzua v Ierychá że pod=
35:
niosł ocży ſwe/ y vyrzał
36:
áno mąż ſtał przećiw nie
37:
mu/ á miecż iego dobyty w ręce
38:
iego/ y ſzedł Iohoſzua kniemu/
39:
y rzekł mu/ Czyli náſześ ty/ cżyli
40:
nieprzyiaćioł náſzych?

werset: 2Tedy
41:
rzekł/ Nie/ álem ia Woiewodá
42:
woyſká Iehowinego/ terazem
43:
przyſzedł. Y padl Iehoſzua ná
44:
twarz ſwoię ná ziemię y pokło
45:
nil ſię mu/ y rzekł kniemu/ Co pan
46:
moy mowi do ſzługi ſwego.

rozdział: 8


strona: 121d

Kſięgi Iehoſzuego
werset: 29roſkazał Ie

strona: 122a

ſzua że złożyli trupá ieo z drzewá/
1:
y porzućili ij do drzwi brony miá
2:
ſtá (onego) y wynieśli nád nim
3:
kupę kámienną wielką/ aſz do
4:
dniá tego (trwáiącą).

werset: 30Tedy
5:
zbudował Iehoſzua ołtarz Ieho
6:
wie Bogu Izráelowemu ná go=
7:
rze Hewalu/

werset: 31Iako kazał Moiżeſz
8:
sługa Iehowy ſynom Izrae=
9:
lowim/ iako napiſano w kſięgach
10:
zakonu Moiżeſzowego/ ołtarz
11:
z kamieni niećioſánich ná ktore
12:
nikt nie podnoſił żelaza/ y przynoſili
13:
nań całopalenia Iehowie/ y
14:
ofiarowali dziękowne ofiary.

werset: 32Y nápiſał tám ná kamienioch
Niektorzy powtorzenim kłádą.
wypis zakonu Moiżeſzowego/
15:
ktory nápiſał przed oblicżnośćią
16:
ſynow Izraelowych.



strona: 122a

werset: 33A wſzytek
1:
Izrael y ſtarſzy iego/ y przełożeni
2:
ieo / ſtali y ztąd
3:
y ſtąd przy ſkrzyni/ przed ofiaro=
4:
wniki Lewitſkimi nioſącemi ſkrzi
5:
nię przymierza Iehowy/ przycho
6:
dzień teſz y obywatel/ połowicę
7:
ich/ nàprzec̀iw gorze Gieryzimie/ á
8:
połowica ná przećiw gorze He
9:
walu/ iáko roſkázał Moiżeſz sługá
10:
Iehowi/ błogosławiąc lud Izra=
11:
elſki naprzod.

werset: 34A potym tak
12:
cżytał wſzytkie słowa zakonu/
13:
błogosławieńſtwa y przeklęſt=
14:
wa/ wſzytko iako nápiſano wkſię
15:
gach zakonu.

werset: 35Nie było (ni) sło
16:
wá że wſzego co roſkazał Moiżeſz
17:
ktorego by niecżytał Iehoſzua
18:
przed wſzytkim zgromádzenim
19:
Izráelowym/ (przed) niewiáſtá=
20:
mi/ y dziatkami/ y przychodniá=
21:
mi chodzącjmi wpośrzodku ich.

rozdział: 9
Rozdział. 9.
werset: 1Y Było gdy vſłyſzeli w
22:
ſzyſcy Krolowie/ ktorzy
23:
zá Iordanem ná gorách
24:
y ná rowninách/ y po=
25:
ſzytkim brzegu morzá wielkiego
26:
przećiw Lewanowi/ Chyttowie/
27:
Emorowie/ Kánáánowie/ Pery=

strona: 122b

1:
zowie/ Chyweowie/ y Iewuſeo=
2:
wie.

werset: 2Tedy ziácháli ſię poſpołu
3:
ku bitwie z Iehoſzuem y ná Izráe
4:
lá vſty iednymi.

werset: 3Lecż obywátele
5:
Giweoná posłyſzeli co był vcży=
6:
nil Iehoſzua Ierychowi y Háio=
7:
wi/

werset: 4A (ták) vcżynili teſz oni chy
8:
trze/ bo poſzli á vcżynili ſię posli y
9:
nábráli worow ná osły ſwe/ y ſu=
10:
now winnych wiotchych á popádáłych y pozſzywánych.

werset: 5Teſz bo
11:
ty wiotche á łatáne (mieli) ná no
12:
gách ſwych/ tákże odzienia wiot=
13:
che ná ſobie/ á wſzyſtek chleb kto
14:
ry iedli był zeſchly ſpleśniáły.

werset: 6Y przyſzli do Iehoſzuego do o
15:
bozu w Gilgalu/ y rzekli do niego
Wl: y do męzá Izráelá.
y do wſzego Izráelá/ z dálekiey
16:
ziemie przyſliſmy/ á ták vcżyńćie
17:
známi przymierze.

werset: 7Y rzekli
Wł: y rzekł mąſz Izráel. etc: wpośrodku mnie.

18:
mężowie Izráelſcy do Chyweiá
19:
(onego)/ podobno wpośrzodku nas ty
20:
mieſzkaſz/ á iáko przyimę
21:
z tobą przymierze?

werset: 8y rzekli do
22:
Iehoſzueo niewolnicyſmy twoi/
23:
Y rzekl do nich Iehoſzua/ Kto
24:
śćie wy/ á zkąd idziećie?

werset: 9Y
25:
rze=
26:
kli/ z dálekiey bárzo ziemie przy=
27:
ſzli niewolnicy twoi w imię Ieho
28:
wy Bogá twego/ boſmy vsłyſze=
29:
li sławę iego/ y wſzytko co pocży/
30:
nił w Micraimie.

werset: 10Teſz wſzytko
31:
co pocżynił dwiemá Krolom E/
32:
morſkim/ ktorzy zá Iordánem
33:
(byli) Sychonowi Krolowi Cheſz
34:
bońſkiemu/ y Hogowi Krolowi
35:
Báſzáńſkiemu/ ktory w Háſztáro
36:
ćie/

werset: 11Y rzekli do nas ſtárſzy ná-
37:
ſzy/ y wſzytcy obywátele ziemie
38:
náſzey/ rzekąc/ Nábierzćie ſtrá=
39:
wy do rąk wáſzych ná drogę/ á
40:
idzćie ná ſpodkánie im/ y rzecże=
41:
cie do nich/ Niewolnicyſmy wá=
42:
ſzy/ á ták przyimićie z námi przy=
43:
mierze.

werset: 12Ten chleb náſz ćiepły-
44:
ſmy wzięli ná ſtráwę z domow
45:
náſzych dniá (onego) ktoregoſmy
46:
wyſzli iść do was/ á teras oto z=
47:
ſechł y popleśniał.

werset: 13Ty teſz ſu-
48:
ny gdyſmy nálali winá/ nowe (by

strona: 122c

Kſięgi Iehoſzuego
ły) á oto ſię popádáły/

rozdział: 12


strona: 124c

werset: 3Záś (od) polá/ áſz do morzá Ki
1:
nárothſkiego/ ku wſchodu y áſz
2:
do morzá polnego/ do morzá sło
3:
nego ná wſchod/ drogą Bethhá
4:
ieſzymotſką/ á od południá
Albo pod ſtocżyſká gorne.
pod
5:
Aſzdothfigę:

werset: 4Záś gránicá Ho
6:
gá krolá Báſzáńſkiego oſtátecżne
7:
go z obrzymow/ ktory mieſzkał
8:
w Aſztároćie y w Edreiu.

werset: 5A pa
9:
nował ná gorze Chermonie/ y w
10:
Salchy/ y po wſzem Báſzánie/ áſz
11:
do gránice Geſzurow y Mááchá
12:
tow/ y połowicy Gileadá (gdzie)
13:
gránicá Sychoná krolá Cheſz=
14:
bońſkiego.

werset: 6Moiżeſz sługá Ie-
15:
howy á ſynowie Izráelowi wy=
16:
zábijáli ich/ y dał to Moizeſz słu
17:
gá Iehowy w oſiádłość Reube=
18:
nowym (ſynom) y Gadowym/ y
19:
połowicy pokolenia Manáſzego
20:
wego.

werset: 7Záś ći (ſą) krolowie (tey) ziemie/ ktore pobił Iehoſzua y ſy
21:
nowie Izráelowi po tey ſtronie
22:
Iordaná ku zachodu/ ná pogo=
23:
rzu Liwaná áſz do gory Cháláka
24:
ktora idzie ku Seirowi/ kthorą
25:
dał Iehoſzua pokoleniam Izrá=
26:
yelowym w oſiedzienie ná dział

werset: 8Ná gorach y ná rowninach
27:
y w polach/ y wſtocżyſtych (zie=
28:
miach) y w puſzcży/ y ná południe
29:
Chythy/ Emory/ Kánáán/ Pery
30:
zy/ Chywy/ y Iewuſy.

werset: 9Krol
31:
Ierychá ieden/krol Háiá ktory
32:
po boku Bethelá/ ieden.

werset: 10Krol
33:
Ieruſzáláimá ieden/ krol Chew=
34:
roná ieden.

werset: 11Krol Iármuthá
35:
ieden/ krol Lachyſzá ieden.

werset: 12Krol Hegloná ieden krol Gie
36:
zerá ieden.

werset: 13Krol Dewirá ieden
37:
krol Giederá ieden.

werset: 14Krol
38:
Chormi ieden/ krol Hárádá ie=
39:
den.

werset: 15Krol Liwny ieden/ krol
40:
Hadullámá ieden.

werset: 16Krol Má-
41:
kiedy ieden/ krol Bethelá ieden.

werset: 17Krol Tápuáchá ieden/ krol
42:
Cheferá ieden.

werset: 18Krol Afeká ie-

strona: 124d

1:
den/ krol Láſzároná ieden.

werset: 19Krol Mádoná ieden/ krol Chá
2:
corá ieden.

werset: 20Krol Szymroná
3:
Merená ieden/ krol Achſzáfá ie
4:
den.

werset: 21Krol Tháánáchá ieden/
5:
krol Megidá ieden.

werset: 22Krol Kie
6:
deſzá ieden/ krol Kokneamá kár
7:
melſkiego ieden.

werset: 23Krol Dorá
8:
kráiny Dorſkiey ieden/ krol Go=
9:
imá Gilgálſkiego ieden.

werset: 24Krol
10:
Thyrce ieden. Wſzech krolow
11:
trzydzieśći y ieden.
12:
Rozdział 13.

rozdział: 13
werset: 1POtym s ſtárzał ſię Ie
13:
hoſzua
Właſnie/ przyſzedł we dni.
przyſzedſzy w=
14:
látá/ y rzekł Iehowá do
15:
niego/ Tyś ſię s ſtárzał/
16:
przyſzedłeś wlátá/ á ziemie zo=
17:
ſtáło ſię bárzo wiele ku oſiadá=
18:
niu.

werset: 2Tá ziemiá zoſtáłá ſię (ie-
19:
ſzcże) wſzytkie powiaty Peliſztym
20:
ſkie/ y wſzyſcy Gieſzurowie.

werset: 3
21:
Od (rzeki)
Poſpolićie Njlem przekłádáią/ ale to niepodobna/ chybáby odnogá iaka cżytay Munſterá.
Sżychorá ktory
22:
wedle Micraimáa (płynie) áſz do
23:
gránice Hekroná ná puł nocy za
24:
Kánááńſkie pocżytáią/ pięćioro
25:
kſięſtwo Peliſztymſkie Hazath
26:
Aſzdod/ Eſzkelon/Gith/ y He=
27:
kron/ y dawim.

werset: 4Z południa (záś)
28:
wſzytká ziemiá Kánááńſka/ j Me
29:
hárá Cidońſka áſz do Afeká/ áſz
30:
do gránice Emorſkiey.

werset: 5Teſz zie
31:
miá Giwlowá/ y wſzytek Liwan
32:
ná wſchod słońcá/ od rownicy
33:
Gadowey pod gorą Chermonem
34:
áſz przychodząc do Chámathá.

werset: 6
35:
Wſzytki mieſzkáiące
Właſnie/ ná gorze/
go=
36:
rach od Lewaná áſz do ćieplic/ w
37:
ſzytki Cidońcżyki ia wypędzę od
38:
oblicża ſynow Izráelowych/ tyl=
39:
ko ią podziel Izráelowi wdzie=
40:
dzictwo iákom ći roſkazał.

werset: 7A
41:
ták rozdziel ziemię tę w dziedzic=
42:
two dziewięćiorgu pokoleniu y
43:
połowicy pokolenia Manáſzeho=
44:
wego.

werset: 8Z nim Reubenowi (ſyno
45:
wie) y Gadowi wzięli dziedzic=
46:
two ſwoie/ ktore im dał Moiżeſz
47:
zá Iordanem na wſchod/

rozdział: 17


strona: 127a

werset: 2Doſtało ſię teſz drugim ſynom
1:
Mánáſzehá (dziedzictwo) plemie
2:
niom ich ſynom Awihezerowym
3:
y ſynom Chelekowym/ y ſynom
4:
Aſzrielowym/ y ſynom Sżechemo
5:
wym/ y ſynom Cheferowym/ y ſy
6:
nom Sżemidowym. Ci (ſą) ſyno
7:
wie Mánáſzehá ſyná Iozefoweo
8:
męſzcżyzny wedle plemion ſwjch.

werset: 3
9:
Lecż v Celofcháda ſyná Chefe=
10:
rá/ ſyná Gilehadá/ ſyná Máchy=
11:
rá/ ſyná Mánáſzehowego nie by
12:
ło ſynow iedno corki. A te (ſą)
13:
miáná corek iego/ Máchlá/ y No
14:
ha/ Chogla/ Milká/ y Thyrcá.
Wł: y przyſtąpiły/ przed oblicże. etc.

werset: 4
15:
Ktore przyſtąpiły przed Ele
16:
házárá ofiárowniká y przed Je=
17:
hoſzuego ſyná Nunoweo y przed
18:
kſiążętá rzekąc/ Iehowá roſkazał
19:
Moiżeſzowi dác nam dziedzic
20:
two miedzy bráćią naſzą. A (ták)
21:
dał im wedle roſkazánia Ieho=
22:
wy dziedzicthwo miedzy bráćią
23:
oycá ich.

werset: 5Tedy pádło dzieſięć
24:
ſznurow Mánáſzehowi/ oprocż
25:
ziemie Gileadſkiey y Báſzáńſkiey
26:
ktore zá Iordanem.

werset: 6Bo corki
27:
Menáſzehowe odziedzicżyły dzie
28:
dzictwo miedzy bráty ſwemi/ záś
29:
ziemiá Gilehad doſtáłá ſię dru=
30:
gim ſynom Mánáſzehowym.

werset: 7
31:
A byłá gránicá Mánáſzehowá
32:
od Aſzerá do Michmetá/ ktory
33:
przed Sżechemem/

werset: 7á idzie (tá)
34:
gránicá wpráwo do obywáte=
35:
low Hen-tap-uachá.

werset: 8Mánáſze-
36:
howi doſtáłá ſię ziemiá Tappuá
37:
chá/ lecż ſam Tappuach zá grá=
38:
nicą Mánáſzehową ſynom Efra
39:
imowym.

werset: 9A (ſtąd) idzie (tá)
40:
gránicá do potoká
Albo trzćiny.
Kany ku po
41:
ludniu do potoká/ miáſtá te Efra
42:
imowe (ſą) w pośrodku miaſt
43:
Mánaſzehowych/ záś gránicá
44:
Menáſzehowá od pułnocy (teo)
45:
potoká/ á były końce iey do mo=
46:
rzá.

werset: 10Ná południe Efraimowi/
47:
á ná puł nocy Mánáſzehowi/ á

strona: 127b

1:
było morze granicą iego/ á przy
2:
legáią do Aſzerá z puł nocy/ á do
3:
Iſáſzehárá ze wſchodu.

werset: 11(Ták) że
4:
Menáſzeh miał v Iſáſzehará y v
5:
Aſzerá Bethſzean
Wł: y corki iego/ etc. tákże y niżey tu wſzędy.
zmiáſtecżki
6:
iego/ ktemu Iwleham z miáſte=
7:
cżki iego/ y obywátele Dorſkie/ y
8:
miáſtecżká iego/ teſz obywátele
9:
Hendorá y miaſtecżká iego/ (ták
10:
że) teſz obywátele Tháhánáchá
11:
y miáſtecżká iego/ potym obywá
12:
tele Megiddá y miáſtecżká iego
13:
trzy kráiny:

werset: 12Lecż niemogli ſy-
14:
nowie Menáſzehowi zwalcżyć
15:
miaſt tych/ że ſię podobáło Ká=
16:
náánowi mieſzkáć wziemi tey.

werset: 13
17:
Ale potym gdy ſię zmocnili ſy=
18:
nowie Izráelowi
Wł: y dáli Kánááná hołdem á wypądzáiąc nie wypędzili go.
tedy vcżynili
19:
Kánááná hołdownikiem/ á nie
20:
wypędzili go.

werset: 14Tedy mowili ſy-
21:
nowie Iozefowi do Iehoſzuego
22:
rzekąc/ przecżeś mi dał dziedzi=
23:
ctwá los ieden/ y ſznur ieden/ á
24:
iam lud rozmnożony/ (y) áſz do
25:
tąd błogosłáwił mi Iehowá?

werset: 15
26:
Y rzekł do nich Iehoſzua ie=
27:
ſliś ty lud rozmnożony/ idz ſobie
28:
do laſá/ á wyſiecż ſobie tám (mie
29:
ſce) wziemi Perizeo y obrzymow
30:
gdy tobie ćiáſna gorá Efraim.

werset: 16
31:
Tedy rzekli ſynowie Iozefowi
Wła: nienáyduie ſię nam (tá) gorá/ etć.
nie doſyć nam (tey) gory/ záś
32:
wozy żelázne v wſzech Kánáá=
33:
now mieſzkáiących wziemi po=
34:
dolney/ y v (tych) ktorzy w Beth
35:
ſzeanie/ y wmiáſtecżkach iego/ y
36:
v (tych) ktorzy po podolu Izre=
37:
helſkim.

werset: 17Y rzekł Iehoſzua do
38:
domu Iozefowego Efraimowi
39:
y Menáſzehowi/ rzekąc/ Ludeś
40:
ty mnogi/ y ſilę wielką maſz/
Wł: nie będzie tobie los ieden.
nie
41:
iednego tobie loſu potrzebá.

werset: 18
42:
Przeto gorá twoiá będzie y
43:
ten las/ że iy wyſieczeſz/ y końce
44:
iego twoie będą/ gdy wypędziſz
45:
Kánááná/ ácż ma wozy żelazne/ acż mocny
46:
(y) ſam.

rozdział: 21


strona: 129c

werset: 19
1:
Wſzech miaſt
2:
ſynow Aharonowych ofiárowni
3:
ckich trzynaśćie miaſt/ y wygony
4:
ich.

werset: 20Záś plemionom ſynow Kie-
5:
háthowych/ drugim Lewitom z=
6:
ſynow Kieháthowych/ tedy ſię do
7:
ſtáły miáſtá loſe ich/ od pokole
8:
nia Efraimowego.

werset: 21Bo dáli im
9:
miáſto vćiecżki zábiycom/ Sże=
10:
chemy wygony iego ná gorze E=
11:
fraimſkiey/ teſz Giezer y wygony
12:
iego/
Wł: zábiycy/ álbo zábycye.

werset: 22Teſz Kiwcaim y wygony
13:
iego/ teſz Bethehoron y wygony
14:
iego/ cżterzy miáſtá.

werset: 23Záś od po
15:
kolenia Danowego Elteki y wy=
16:
gony ich/ teſz Gibethon y wygo=
17:
ny iego.

werset: 24Aiálon y wygony iego
18:
Gáth-rymmon y wygony iego/
19:
cżterzy miáſtá.

werset: 25A od połowice
20:
pokolenia Mánáſzehoweo/ Thá=
21:
henach y wygony iego/ teſz Gáth
22:
rimmon y wygony iego/ dwie
23:
mieśćie.

werset: 26Wſzytkie (te) dzieſięć
24:
miaſt y wygony ich plemionom
25:
drugich ſynow Kieháthowych.

werset: 27
26:
Záś ſynom Gierſzonowym z ple
27:
mion Lewiego/ od puł pokole=
28:
nia Menáſzehoweo (doſtało ſię)
29:
miáſto vćiecżki zábiyce Golan w
30:
Baſzánie y wygony iego/ y Be=
31:
heſztherá y wygony iey/ dwie mie=
32:
śćie.

werset: 28A od pokolenia Iſáſzehá-
33:
rowego Kiſz ion y wygony iego
34:
Dawrath (teſz) y wygony iego.

werset: 29
35:
Iármuth y wygony iego/ Hen
36:
gánim y wygony iego/ cżterzy
37:
miáſta.

werset: 30Záś od pokolenia Aſze
38:
rowego Miſzea=
39:
ry wygony iego/
40:
Abdon y wygony iego.

werset: 31Cheł-
41:
kath y wygony iego y Rechow y
42:
wygony iego cżterzy miáſtá.

werset: 32
43:
A od pokolenia Naftáleo miá
44:
ſto vćiecżki zábiyce Kiedeſz w Ga
45:
lilu y wygony iego/ teſz Chámoth
46:
der y wygony iego/ zaś Kártan
47:
y wygony iego/ trzy miáſtá.

werset: 33
48:
Wſzytkich miaſth Gierſzuno=
49:
wych wedle plemion ich/ trzyna=
50:
śćie miaſt/ á wygony (do) nich.

werset: 34
51:
Záś plemionom ſynow Merá

strona: 129d

1:
rego drugim Lewitom (doſtało ſię)
2:
od pokolenia Zewulonowe=
3:
go Ioknem y wygony iego/ teſz
4:
Kárthá y wygony iey.

werset: 35Dymná
5:
y wygony iey/ Náhelal y wygony
6:
iego/ cżterzy miaſta.

werset: 36A odpo-
7:
kolenia Reubenowego Becer y
8:
wygony iego/ teſz Iaheca y wygo=
9:
ny iey.

werset: 37Kiedemoth y wypuſty
10:
iego/ teſz Mefahath y wypuſty ie
11:
go/ cżterzy miáſtá.

werset: 38Záś od po-
12:
kolenia Gadowego miáſto vćie=
13:
cżki zábiyce Ramoth w Gileadzie
14:
wypuſty iego/ teſz Máchánáim
15:
y wagony iego.

werset: 39Cheſzbon y wy
16:
gony iego/ Iáházer y wygony ie=
17:
go/ wſzech miaſt cżterzy.

werset: 40
18:
Wſzech miaſt ſynom Meráre=
19:
go wedle plemion ich zdrugich
20:
plemion Lewitſkich doſtáło ſię
21:
loſem ich miaſt dwánaśćie.

werset: 41A
22:
wſzytki miáſtá Lewitow wpo=
23:
środku oſiádłośći ſynow Izráelo
24:
wych/ miaſt cżterdzieśći ośm.

werset: 42
25:
A były ty miáſtá
Wł: miáſto/ miáſto.
káżde oſo=
26:
bno/ á wypuſty ich w około nich/
27:
ták około każdego miaſtá ztych
28:
(miaſt).

werset: 43A (ták) dał Iehowá
29:
Izráelowi wſzytkę ziemię/ ktorą
30:
był przyſiągł dać oycom ich/ y po
31:
ſiedli ią y mieſzkáli w niey.

werset: 44Y po
32:
koy dał im Iehowá w około/ w=
33:
ſzytko iáko był przyſiągł oycom
34:
ich/

werset: 45á nie záſtáwił ſię żaden prze
35:
ćiw nim ze wſzech nieprzyiaćioł
36:
ich wſzytki ich nieprzyiaćioły dał
37:
im wr co.

werset: 46Nie vpádło słowo
38:
(iedno) ze wſzech słow dobrych/
39:
ktore mowił Iehowá do domu I
40:
zráelowego/ wſzytko przyſzło
41:
Rozdział 22.

rozdział: 22


strona: 129d

werset: 1
1:
TEdy przyzwał Iehoſzua
2:
Reubená/ y Gadá/ y puł
3:
pokolenia Menáſzehowe=
4:
go.

werset: 2Y rzekł do nich/ wyśćie v-
5:
ſtrzegli wſzego co wam roſkazał
6:
Moiżeſz sługa Iehowy/ y wysłu
7:
cháliśćie głoſu mego/ we wſzem
8:
com wam roſkázował.

rozdział: 24


strona: 132a

Kſięgi Iehoſzuego
werset: 22Y rzekł Iehoſzua do lu
1:
du/ świadkowieśćie wy ná ſiebie
2:
żeśćie wy obráli ſobie Iehowę/
3:
służyć iemu/ y rzekli świádko=
4:
wieſmy.

werset: 23A teras odyimićie
Wł. Bogi cudze. etć.
Bogi cudze/ ktorzy miedzy wá
5:
mi/ á przychylćie ſerce wáſze ku
6:
Iehowie Bogu Izráelowemu.

werset: 24
7:
Y rzekł lud do Iehoſzuego/ Ie
8:
howie Bogu ſwemu służyć bę
9:
dziemy/ y głoſu iego słucháć che
10:
my.

werset: 25Y poſtánowił Iehoſzua
11:
przymierze ludowi dniá onego/
12:
y przełożył mu wyrok y ſąd w=
13:
Sżechemie.

werset: 26Tedy nápiſał Ie-
14:
hoſzua rzecży te do kſiąg zakonu
15:
Bożego/ y wziął kámień wielki/
16:
y poſtawił iy tám pod dębem/ kto
17:
ry wświątnicy Iehowy.

werset: 27
18:
Y rzekł Iehoſzua do wſzego lu
19:
du/ Oto kámień ten będzie mie=
20:
dzy námi świádectwem/ bo on
21:
słyſzał wſzytkie rzecży Iehowy/
22:
ktore mowił z námi/ á będzie na
23:
was świádectwem/ ábyśćie nie
24:
ſklámáli Bogiem wáſzym.

werset: 28A

strona: 132b

1:
(ták) roſpuśćił Iehoſzua lud ká=
2:
żdego do dziedzictwá iego.

werset: 29Y
3:
było porzecżach tych/ vmárł Ie
4:
hoſzua ſyn Nunow sługá Ieho=
5:
wy/ było mu ſto y dzieſięć lat.
sędz. 2.

werset: 30
6:
Y pogrzebli go ná gránicy
7:
dziedzictwá iego w Thymnath=
8:
ſeráchu/ ktory ná gorze Efraim
9:
ſkiey ná puł nocy gorze Gáháſzu

werset: 31
10:
Y służył Izrael Iehowie po w
11:
ſzytki dni Iehoſzuego/ y po wſzy=
12:
tki dni Stárcow/ ktorzy długo ży=
13:
li po Iehoſzuem/ ktorzy teſz wie=
14:
dzieli wſzytkie ſpráwy Iehowy/
15:
ktore vcżynił Izraelowi.

werset: 32Teſz kośći Iozefowe/ ktore wynieſli ſynowie Izráelowi z Mieraimá pogrzebli w Szechemie/ ná cżąſtce polá/ ktore kupł Iáhákob v ſynow Chámorá ſyná Sżechemowego/ zá ſto złotych/ y były ſynom Iozefowym dziedzictwem.
j. Moi: 33.

werset: 33(Potym) y Eleázár ſyn Aharonow vmárł/ y pogrzebli go ná págorku Pincháſá ſyná iego/ ktory mu dan ná gorze Efraimſkiey.

księga: Judic


strona: 132a

Kśięgi Szoſtym/ to ieſt Sędziowie.Rozdział 1.
rozdział: 1
werset: 1Y Było po śmierći Iechoſzuego że pytáli ſynowie Izráelowi v Iehowy rzekąc/ kto z nas poydzie na Kánáána wprzod go walcżyć.

werset: 2Y rzekł Iehowá/ Iehudá poydzie/ otom dał ziemię w rękę iego. Tedy rzekł Iehudá Szymehonowi brátu ſwemu/ idz zemną (wyſwobodzać) loſu mego á woiowáć będziem Kánááná/ że teſz ia poydę ztobą (wyſwobodzáć) loſu tweo / y poſzedł z nim Szymehon.
Iehudá tu znácży wſzytko pokolenie Iehudy/ iáko y Szymehon co ſię niżey iáwnie pokázuie/

werset: 4A (ták) wyćiągnął

strona: 132b

1:
Iehudá/ y dał Iehowá Kánáá=
2:
ná/ y Peryzego w rękę iego/ y po
3:
bili w Wezeku dzieſięć tyſięcy mę=
4:
żow.

werset: 5A zaſtali byli páná Weze
5:
ckiego w Wezeku/ y dobywali go
6:
a porázili Kánáána y Peryzego.

werset: 6
7:
Lecż pan (onego miáſtá) (!) We=
8:
zeká vćiekł/ y gonili zá nim áſz
9:
go dogonili/ y obćięli mu wielkie
10:
pálce ręcżne y nożne.

werset: 7Y rzekł
11:
(on) pan Wezecki/ Siedmdzie=
12:
ſiąt Krolow/ obćiętymi pálcy
13:
wielkiemi v rąk ich y nog ich by=
14:
ło zbieráiących (odrobiny) pod
15:
ſtołem moim/
Inſzy Ebreyſkie słowo/ Adoni zoſtáwuią/ ták tłomácżąc/ záſtáli Adoni Wezeká ále to niekrzecży.
Iákom czynil ták (
16:
mi oddał Bog/

strona: 132c

Kſięgi Sędziow

rozdział: 4


strona: 4

werset: 11
1:
A Chewer
Albo Kineycżyk/ To ieſt ſyn Káiná ktory był ſyn Cháwáwow álbo itronow ktoreo corkę miał zá ſobą Moiżeſz A rozbić namiot známionuie záſieść mieſzkániem.
Kienithſki oddzielił ſię był od
2:
Kainá/ (ktory był) z ſynow w Cho
3:
wawá świekrá Moizeſzowego/ á
4:
rozbił był namiot ſwoy áſz do E
5:
loná w Cáhánaimiech/ ktore w=
6:
Kiedeſzu.

werset: 12Y oznaymili Cyſe-
7:
rze że wſtąpił Bárák ſyn Awino
8:
hánow ná gorę Tawár.

werset: 13Tedy
9:
zwołał Syferá wſzytki wozy ſwo
10:
ie/ dziewięć ſet wozow żeláznych/
11:
y wſzytek Lud/ ktory z nm z Chá=
12:
roſzethá Soimſkiégo do potoká
13:
Kiſzoná

werset: 14Y rzekłá Deborá do
14:
Báráká/ Wſtań bo dziſia dał Ie
15:
howá Syferę w rękę twoię/ A za
16:
nie wyſzedł Iehowá przed obli=
17:
cżem twoim? Tedy zſtąpił Bá
18:
rák z gory Táworá/ y dzieſięć ty=
19:
ſięcy mężow zá nim/.

werset: 15Y ſtárł
20:
Iehowá Syferę/ y wſzytki wozy/
21:
y wſzytki obozy oſtrzem miecżá
22:
przed Bárákiem/ że ſkocżył Syfe
23:
rá z wozá y vćiekał
Wł: nogami ſwymi.
piechotą.

werset: 16
24:
Záś Bárák gonił zá wozmi y
25:
zá woyſkiem áſz do Cháſzorethá
26:
Goimſkieo/ y poległo wſzytko woj
27:
ſko Syſáry od oſtrza miecżá/ nie=
28:
zoſtáło do iednego.

werset: 17Lecż Syſe
29:
rá vćiekł piechotą do namiotu
30:
Iahele żony Chewerá Kieney
31:
ſkiego/ bo (był) mir miedzy Ia=
32:
winem krolem Chácorſkim á mie
33:
dzy domem Chewera Kieneyſkie
34:
go.

werset: 18Y wyſzłá Iahel ſpotykáć
35:
Syſerę/ y rzekłá do niego/ zaydzi
36:
Pánie moy zaydzi do mnie nie
37:
boj ſię i záſzedł do niej do namio
38:
tu tdjo nákryłá kocem.

werset: 19Y rzekł
39:
do niej daj/ mi proſzę (ćię) trochę
40:
wodj/ bom vprágnął/ y otworzy
41:
łá ſuny mleká/ y dáłá mu (pić y
42:
zaś go nakrjlá.

werset: 20Y rzekł do niey
43:
/ ſtoy v drzwi namiotu/ á ieſli
44:
kto przyidzie á ſpyta ćię/ y rzecże/
45:
ieſtli tu kto? tedj rzecżeſz nie máſz

werset: 21Tedy wzięłá Iahel żoná Che
46:
werowá gwozdz namiotowy/ w

strona: 134d

1:
zięłá teſz młot wrękę ſwoię/ y we
2:
ſzłá do niego ćicho/ y przyłożyła
3:
gwodz ná ſkroń iego/ y przebiłá
4:
wziemię/ á on był záſnął y ſprácowan/
5:
y vmárł.

werset: 22A oto Bárák go
6:
nił Syſerę/ y wyſzła Iahel ſpo
7:
tkáć go/ y rzekłá mu/ przyidzi á v=
8:
káżęć mężá/ ktorego ty ſzukaſz/ Y
9:
wſzedł do niey/ áno Syſerá leżał
10:
martwy/ á gwozdz był wſkroni
11:
iego.

werset: 23A (ták) zniżył Bog dniá
12:
onego Iawiná krola Kánááńſkiego przed ſynmi Izráelowe
13:
mi.

werset: 24Y powodziło ſię ręce ſynow
14:
Izráolowych/ y zmacniáłá ſię ná
15:
Jawiná krolá Kánááńſkiego/ áż
16:
go wykorzenili.

rozdział: 5
Rozdział 5.
werset: 1TEdy śpiewáłá Deborá
17:
y Bárák ſyn Awinohá=
18:
mow dniá onego rzekąc.

werset: 2Gdyſz odkrzywdził krzywdy
19:
w Izeáelu/ gdyſz dał ochotę lu=
20:
dowi/ błogosłáwćie Iehowę.

werset: 3
21:
Słuchayćie krolowie/ bierzćie
22:
w vſzy kſiążętá/ ia Iehowie/ ia zá
23:
śpiewam/ śpiewáć będę Ieho=
24:
wie Bogu Izráelowemu.

werset: 4Ie-
25:
howo gdyś wychodził z polá Edomſkie
26:
go/ ziemiá zádrżáłá/ á niebioſá
27:
ſącżyły/ y obłoki ſącżyły wodę.

werset: 5
28:
Gory ćiekły od oblicża Ieho=
29:
wy/ tá Synái od oblicża Iehowy
30:
Boga Izráelowego.

werset: 6Zá czáſu
31:
Számgárá ſyna Hánáthowego/
32:
zá cżáſu Iaela/ vſtáły były goś
33:
ćince/ á przechodniowie śćieżek
34:
chodzili gośćińcámi.

werset: 7Spuſto-
35:
ſzáły wśi w Izráelu ſpuſtoſzáły/
36:
ażem wſtáłá (ia) Deborá/ wſtá=
37:
lám mátká w Izráelu.

werset: 8Obie-
38:
rał Bogi nowe/ tedy v nich w=
39:
bronach (woyná) tarcż ieſli (kto)
40:
widział miedzy cżterdzieſtą ty=
41:
ſięcy álbo oſzcżep v Izráelá?

werset: 9
42:
Serce moie ſpráwcam Izráe=
43:
lowym ochotnym miedzy ludem
44:
błogosławćie Iehowę.

rozdział: 8


strona: 137a

Kſięgi Sędziow
Rozdział 8.
werset: 1
1:
Y rzekli do niego mę=
2:
żowie Efráimſcy/ coś to
3:
nam vcżynił/ dla cżegoś
4:
nas nie wezwał gdyś
5:
ſzedł walcżyć ná Midiáná/ y
6:
ſwárzyli ſię z nim mocno.

werset: 2Y rze
7:
kł do nich/ Cożem vcżynił teraz/
8:
iako wy? Azá nie lepſze obierá=
9:
nie poſlednie Efráimowe niż ſa=
10:
mo zbieránie pirwſze (winá) Awi=
11:
hezerowe?

werset: 3Wrękę wáſzę dał
12:
Bog Kśiążętá Midiáńſkie Ho=
13:
rewá y Zeewá/ á ocżem (ia) mogł
14:
vcżynić iáko wy? Tedy odchodził
15:
duch ich od niego/ gdy
Własn/ tę rzecż.
to mo=
16:
wił.

werset: 4Y przjſzedł Gideon do Ior
17:
daná przepráwić ſię ſam/ y trzy
18:
ſtá mężow/ ktorzy znim/ á ſprá=
19:
cowáni (byli) goniąc.

werset: 5Y rzekł
20:
mężom Sukothſkim/ Dayćie pro
21:
ſzę (was kilká) bochnow chlebá
22:
ludowi
Wł/ ktory ná nogách moich.
Ktory idzie przy mnie.
23:
bo ſię ſprácowáli/ á ia gonić bę=
24:
dę zá Zewáchem y Cálmunną
25:
krolmi Midiáńſkiemi.
Wł./ j rzekł kſiążętá.

werset: 6Y rze
26:
kły kſiążętá Sukothſkie/ Aza (iuż)
27:
teraz dłoń Zewáchá y Cálmunny
28:
w ręku twoich/ żebychmy dáli
29:
woyſku twemu chlebá?

werset: 7Y rzekł
30:
Gidehon/ Więc kiedj da Iehowá
31:
Zewáchá y Calmunnę do rąk mo
32:
ich/ tedy wymłocę mięſo wáſze
33:
ćierniem ſpuſzcżey y oſtem.

werset: 8Y
34:
iáchał z onąd do Penuclá/ y mo=
35:
wił do nich tákże/ y odpowiedzie
36:
li mu mężowie Penuelſcy/ iáko
37:
byli odpowiedzieli mężowie Su
38:
kothſcy.

werset: 9Y rzekli też mężom Pe-
39:
nuelſkim/ rzekąc/ gdy ſię wrocę
40:
w pokoiu/ rozwálę wiezę tę.

werset: 10A
41:
Zewách y Cálmunná (byli) w
42:
Kárkorze/ y oboz ich znimi/ iá=
43:
ko piętnaśćie tyſięcy (mężow)
44:
wſzytcy co ſię (byli) zoſtáli ze w=
45:
ſzego woyſká ſynow Kiedemſkich
46:
á poległo ich ſto y dwádzieśćia
47:
tyſięcy mężow
Wł/ dobywaiących miecżá
boiownych.

werset: 11Te

strona: 137b

1:
dy iáchał Gidehon drogą mieſz=
2:
káiących wnamioćiech ze wſcho=
3:
du Nowáchowi/ y Iogbohi/ y po
4:
ráził oboz/ bo ſię oboz był vbeś=
5:
piecżył.

werset: 12Y vćiekáli Zewách y
6:
Calmunná/ lecż gonił zá nimi/ y
7:
poimał dwu krolu Mid-iánſkich
8:
Zewáchá á Cálmunnę/ y wſzytek
9:
oboz przeſtráſzył.

werset: 13Y wroćił ſię
10:
Gideon ſin Ioáſzow zbitwi przed
11:
zachodem słońcá.

werset: 14Tedy poimał
12:
młodzieńca z ludzi Sukothſkich/
13:
y wypytał go/ y nápiſał ſobie kſią
14:
żętá Sukothſkie/ y ſtárce iego
15:
ſiedmdzieſiąt y ſiedmi mężow.

werset: 15
16:
Y przyſzedł do mieſzcżan Su=
17:
kothá/ y rzekł/ Owo Zewách y
18:
y (i)Cálmunná/ o ktoreśćie mi przy
19:
mawiáli rzekąc Aza (iuż) teras
20:
dłoni Zewáchá y Cálmunny w
21:
ręce twey/ żebychmy dáli mężom
22:
twoim ſprácowánym chleba?

werset: 16
23:
Tedy wziął ſtárce mieyſckie y
24:
ćiernie ſpuſzcżey y oſet/ y
Ták w Ebryſk. dziſieyſzych kſięgách/ ále Káſtálon dowodzi że ma być/ y ſtárł nimi/
náu=
25:
cżył nimi mieſzcżány Sukotá

werset: 17Też wieżę Penuelſką obálił/ y
26:
mieſzczány pobił.

werset: 18Y rzekł do Ze
27:
wáchá y Cálmunny/ iácy byli mę
28:
żowie ktoreśćie pomordowáli
29:
ná Táworze? y rzekli/ iáki ty tácy
30:
oni/ káżdy ná weyrzenie iáko
31:
ſynowie krolewſcy.

werset: 19Y rzekł
32:
bráćia moi ſynowie mátki mo=
33:
iey byli. Zyw Iehowa gdybyś=
34:
ćie ie byli zywo záchowáli/ nie zá=
35:
mordował bym was.

werset: 20Y rzekł
36:
Iethrowi pierworodnemu ſwe
37:
mu. Wſtań pobiy ie/ y nie doſtał
38:
młodzieńczyk miecżá ſwego/ bo
39:
ſię bał/ iż ieſzcże był młody.

werset: 21Y
40:
rzekł Zewach y Cálmunná. W=
41:
ſtań ty á rzuć ſię ná nas/ bo iáki
42:
mąż (tákie) męſtwo iego/ tedy w
43:
ſtał Gidehon/ y zábił Zewáchá y
44:
y Cálmunnę/ y wziął hálzbánty/
45:
ktore ná ſzyiach wielbłądow ich
46:
(były).

werset: 22Tedy rzekli
Wła/ mąż Izráelſki/
mężowie
47:
Izráelſcy do Gidehoná/ Pánny
48:
nád námi/ y ty y ſyn twoy/ y w=
49:
nuk twoy/ ponieważ wybáwiłeś

strona: 134c

nas z ręki Midianá.

rozdział: 11


strona: 139c

werset: 5
1:
A potym gdy ták walcżyli ſyno
2:
nowie Hámmononowi z Izráelem
3:
tedy ſzli ſtárſzy Gilehadſcy wziąć
4:
Iſtáchá z ziemie Towſkiey.

werset: 6Y
5:
rzekli Iftáchowi/ Idz á bądz v
6:
nas kſiążęćiem/ żebychmy walcży
7:
li z ſynmi Hammonowemi.

werset: 7Y
8:
rzekł Iftach ſtárcom Gileadſkim
9:
áza nie wy nienawidzieliśćie mię
10:
y wygnáliśćie mię z domu oycá
11:
mego? A przecżże przyſzliśćie do
12:
mnie teras/ gdy trudność ná
13:
was?

werset: 8Y rzekli Stárcowie Gi-
14:
leadſcy do Iftachá/ przeto ninie
15:
przyſzliſmy do ćiebie/ że poydzieſz
16:
z námi/ y walcżyłbjs ná ſyny Hám
17:
monowe/ á będzieſz náſzą głową
18:
wſzech obywátelow Gileadſkich.

werset: 9Y rzekł Iftach do ſtárcow Gileadſkich/ Ieſli mię wy náwracaćie walcżyć ná ſyny Hámmonowe y dał by ie Iehowá przed mię/ będęli ia wáſzą głową?

werset: 10Y rzekli ſtárcy Gileadſcy do Iftáchá/ Iehowá będzie słucháć miedzy námi/ ieſli nie ták iáko słowo twoie vcżynimy.

werset: 11Tedy poſzedł I-
19:
ftach z ſtárſzemi Gileadſkiemi/ y
20:
y przełożyli go
Wł/ lud.
ludzie (oni) nád
21:
ſobą głową y kſiążęćiem/
Wł./y mowił.
y prze
22:
łożył Iftach wſzytkie rzecży ſwo=
23:
ie przed Iehową w Miopie.

werset: 12Po
24:
tym posłał Iftach posły do kro=
25:
lá ſynow Hammonowych rzekąc
Wlaſ/co mnie y tobie.

26:
Co maſz do mnie woiowáć ziemie moiey?

werset: 13Y rzekł krol ſynow Hámmo-
27:
nowych do posłow Iftáchowych
28:
iż wziął Izráel ziemię moię/ wy=
29:
ſzedſzy zmicráimá/ od Arnoná aż
30:
do Iáboká/ y áż do Iordaná/ á te=
31:
ras wroć te (ziemie) w pokoiu.

werset: 14
32:
Y przycżynił ieſzcże Iftach/ że
33:
posłął posły do Krolá ſynow
34:
Hammonowych.

werset: 15Y rzekł mu/
35:
Ták powiedział Iftach/ nie w=
36:
ziął
37:
Izráel ziemie Moáwſkiey/
38:
áni ziemie ſynow Hámmono=
39:
wych.

werset: 16Ale gdy
Wł/ y oni
náſzy wyſzli z=

strona: 139d

1:
Micraima/ á ſzedł Izráel puſzczą
2:
áż do morzá Sufá/ y przyſzedł do
3:
Kadeſzá.

werset: 17Tedy posłał Izráel
4:
posły do krolá Edomſkiego rze=
5:
kąc/ niech przejdę proſzę (ćię) przez
6:
ziemię twoię/ lecż nie słuchał krol
7:
Edomſki/ potym y do Krola
8:
Moáwſkieo posłał/ lecż nie pu
9:
śćił j wroćił ſie Izráel do Kadeſzá

werset: 18
10:
Potym poſzedł puſzcżą/ y ob=
11:
ſzedł ziemię Edomſką/ y ziemię
12:
Moawſką/ á przyſzedł ze wſcho=
13:
du słońcá ku ziemi Moáwſkiey/ y
14:
położyli ſię zá Arnonem/ ále nie
15:
ſzedł zá gránicę Moáwſką/ Bo
16:
Arnon gránicá Moáwſká.

werset: 19Y
17:
posłał Izráel posły do Sycho=
18:
ná krolá Emorſkieo / krolá
19:
Cheſzbońſkieo / y rzekł mu Izráel/ przey
20:
dzmy proſim (cię) ziemią twoią/
21:
áż ná mieyſce moie.

werset: 20Lecż nie v-
22:
fał Sychon Izráelowi/ áby ſzedł
23:
gránicą iego/ y zebrał Sychon w
24:
ſzytek lud ſwoy/ y położyli ſię w
25:
Iahećie/ y walcżył z Izráelem.

werset: 21
26:
Y dał Iehowá Bog Izráelow
27:
Sychoná y wſzytek lud iego wrę
28:
kę Izráelowę y pobił ie/ á (ták)
29:
poſiadł Izráel wſzytkę ziemię E
30:
morego obywátelá ziemie oney.

werset: 22
31:
Też záſiedli wſzytkę gránicę E
32:
morego od Arnoná áż do Iábo=
33:
ká/ á od puſzcży áż do Iordáná.

werset: 23
34:
A teras Iehowá Bog Izráel
35:
ſki wygnał Emorego od oblicża
36:
ludu ſwego Izráelſkiego/ á ty
37:
(chceſz) go poſieść?

werset: 24Azabyś (ty
38:
onego ludu) ktory by tobie wypę
39:
dził Kiemoſz Bog twoy/ nie o=
40:
ſiadł? Tákżeć kogokolwiek wy=
41:
gnał Iehowá Bog náſz od obli=
42:
cża náſzego/ tego (my ziemię) po
43:
ſiądziem.
Wł/ á teras á záś tj dobry od Báláká etć.

werset: 25A też ázaś ty lepſzy
44:
niż Balák ſyn Cipporow krol Mo=
45:
áwſki? A zaſię on nie ſpierał z I=
46:
zráelem/ áza nie walcżył z nim?

werset: 26
47:
Gdy (iuz) mieſzka Izráel w=
48:
Cheſzbonie/ y w miáſtecżkach ie
49:
go/ tákże y w Archerze y w miá=
50:
ſtecżkach iego/ y we wſzech miá

strona: 140a

ſtach/ ktore przy gránicach Ar=
1:
moná/ trzyſtá lat/ á przecześ cie
2:
nie wybáwili ná on cżás?

rozdział: 15


strona: 142a

Kſięgi Sędziow
werset: 13
1:
Przyſięſzcie mi/
Wł/ że ſię wy nie tárgnjećie ná mnie.
ze mię nie zabije
2:
ćie. Y rzekli mu mowiąc/ Nie/
3:
ále ćię zwiążemy/ á wydamy ćię
4:
w ręce ich/ lecż zábić nie zábiiem
5:
ćię/ y związáli iy dwiemá nowe=
6:
mi powrozámi/ y zwiedli go z ſká
7:
ły.

werset: 14Ktory (gdy) przyſzedł aż do
Lechy wykłada ſię cżeluść/ ták ono miejſce zwano nie przed tym ále potym/ gdy Sámſo cżełuśćią Peliſztymcżyki pobił
Lechu/ tedy Peliſztymowie
8:
wołáli ſpotykaiąc go/ y nápadł
9:
nań duch Iehowy/
10:
y ſtały ſię po=
11:
wrozy/ kthoremi były związáne
12:
rámioná iego/ iako konopie/ kie=
13:
dy zgoráią od ogniá/ y rozwiązá
14:
ły ſię zwiąſki z rąk iego.

werset: 15Tedy
15:
tráfił ná czeluść Osłową świeżą
16:
y wyćiągnął rękę ſwoie á wziął ią/
17:
y zábił nią tyſiąc mężow.

werset: 16Y rze
18:
kł Sámſon/ Cżeluśćią osłową
19:
dwie kupie (vczyniłem) cżeluścią
20:
o słową nábiłem tyſiąc mężow.

werset: 17
21:
A gdy przeſtał mowić/ tedy
22:
porzućił cżeluść z ręki ſwey/ y ná=
23:
zwał mieyſce ono Rámáth =le =
24:
chy.

werset: 18Tedy prágnął bárzo y wo
25:
łał do Iehowy/ y rzekł/ Tyś dał
26:
przes rękę sługi twego zbáwie=
27:
nie to wielkie/ lecż teras vmrę
28:
od prágnienia/ y wpádnę w rę=
29:
kę nieobrzezáńcow.

werset: 19Y roſzcze-
30:
pił Bog
Wła/ ząb trzonowy/ ále ták poſpolićie piſmo ſkáły oſtre zowię. zrzodło wżjwiącego Niżey. 16.
ſkáłę/ ktora w Lechu/
31:
y poſzły z niey wody/ y pił/ y wro=
32:
ćił ſię duch iego/ y ożył. Dla tego
33:
názwał imię oneo (zrodłá) Hen=
34:
hakkore/ ktore w Lechu áż do
35:
dniá tego.

werset: 20A (ták) ſądził Izrá
36:
elá cżáſu Peliſztymow/ dwádzie=
37:
śćiá lat.

rozdział: 16
Rozdział 16.
werset: 1A (Potym) ſzedł Sám
38:
ſon do Házáthá/ y vyrzał
39:
tám niewiáſtę
Albo kácżmarkę.
wſzetecż=
40:
ną/ y wſzedł kniey.

werset: 2(Y
41:
powiedziano) Házáteyſkim rze=
42:
kąc/ przyſzedł tu Sámſon/ tedy
43:
(iy) obſtąpili/ y ſtrzegli go cáłą
44:
noc w bronie mieyſckiey/ lecż
Wł/ milcżeli.
dá=
45:
li pokoy wſzytkę noc rzekąc/ áż
46:
po świátłu ráno zábijemy go.

werset: 3
47:
Y ſpał Sámſon áż do pułnocy/
48:
potym wſtał w puł nocy/ y w=

strona: 142b

1:
ziął zá wrotá brony/ mieyſckiey
2:
y zá dwá podwoie/ y oderwał ie
3:
z zatworą/ y włożył ná rámioná
4:
ſwe/ y zániosł ie ná wierzch go=
5:
ry/ ktora przećiw Chewroná.
Wl/ y było potym że rozmilował ſię.

werset: 4
6:
Záś potym rozmiłował ſię nie
7:
wiáſty nád potokiem Sżorekiem
8:
á imię iey Delilá.

werset: 5Y przyiáchá
9:
ły do niey kſiążętá Peliſztymſkie/
10:
y rzekły iey/ Wyłudz ná nim/ á
11:
obacż wcżym (ieſt) ſiłá iego (ták)
12:
wielka/ á przes cobychmy go z=
13:
mogli/ że go zwiążemy á trapić
14:
będziemy. A my tobie damy ká
15:
żdy tyſiąc y ſto śrebrnikow.

werset: 6Y
16:
rzeklá Delilá do Sámſoná
Wł/ oznaymi.
Po=
17:
wiedz mi proſzę (ćię) w cżym ſiłá
18:
twoiá (ták) wielka/ á cżym bj (ćię)
19:
zwięzáć/ żeby ćię zmoc.

werset: 7Y rzekł
20:
do niey Samſon/ Iesliby mię z=
21:
wiązano ſiedmią
Albo wići zielonych álbo ćięćiw ſurowych. tákże w drugim wirſzu
powrozow ły=
22:
cżánych ſurowych/ ktore nie po=
23:
ſchły/ tedy zoſtánę niemocnym
24:
y będę iáko ieden cżłowiek.

werset: 8Y
25:
przyniosły iey kſiążętá peliſztym
26:
ſkie ſiedm łycżánych powrozow
27:
ſurowych/ ktore były nie poſchły
28:
y związáłá go nimi. A podſádá
29:
táiłá ſię v niey w komorze.

werset: 9Y
30:
rzekłá do niego/ Peliſztymowie
31:
ná ćię Sámſonie/ tedy rozerwał
32:
(ony) powrozy/ iáko gdyby (kto) rozerwał powrozek zgrzebny/
Wł kiedy pocżuie ogień.
kiedy przegore od ogniá/ y nie
33:
obacżono ſiły ieo.

werset: 10Y rzekłá De
34:
lilá do Samſoná/ otoś mię z=
35:
wiodł/ á powiedziałeś mikłam=
36:
ſtwá/ teras mi oznaymi proſzę
37:
(ćię) cżym by (ćię) zwięzać.

werset: 11Y
38:
rzekł kniey/ ieſliby mię wiążąc z=
39:
wiązano drotowemi poſtronká
40:
mi nowemi/ ktoremi nie robiono/
41:
tedy zemdleię/ y będę iáko ie=
42:
den cżłowiek.
Słowo Ebreyſkie Háwoth znácży poſtronek/ ábo powroż/ co ze trzech powroſkow ſpuſzcżáią/ cżytaj Munſtera.

werset: 12A (ták) wzięłá
43:
Delilá poſtronki nowe y zwięzá
44:
łá go nimi/ y rzekłá do niego/ Peliſztymowie
45:
ná/ ćią Sámſonie/ á podſadá
46:
ſiedziáłá w komorze/ te=
47:
dy roſtárgnął ię zrámion ſwoich
48:
iáko nic.

rozdział: 19


strona: 144c

Kſięgi Sędziow
werset: 17y vyrzał
Wł/ mężą
cżłowieká podrożnego
1:
ná vlicy miáſtá/ y rzekł on mąż
2:
ſtáry: Dokąd idzieſz á ſkądeś przy
3:
ſzedł?

werset: 18Y rzekł do niego/ Przy-
4:
ſzliſmy z Beth-lechémá Iehudy/
5:
(á idziemy) áż do boku gory E=
6:
fraimſkiey/ ſkądem ia/ lecż chodzi
7:
łem do Bethlechemá Iehudy/
8:
á (teraz záś) do domu Iehowy
9:
idę/ á niemáſz ktoby mię przyiął
10:
do domu

werset: 19Gdyż y plewę y ſiecż-
11:
kę mam osłom náſzym/ y chleb
12:
y wino ieſt mnie/ y służebnicy
13:
twey/ y młodzieńcowi (ktory) z
14:
sługą twoim niemáſz niedoſtá=
15:
tku ná żadną rzecż.

werset: 20Y rzekł on
16:
mąż ſtáry/ Pokoy tobie/ tylko w=
17:
ſzytek twoy niedoſtátek (niech bę=
18:
dzie) ná mię/ tylko na vlicy nie
19:
nocuy.

werset: 21Y wprowádził go w dom
20:
ſwoy/ y nákarmił osły
Albo y vmyli nogi ich/ ále nie o oſlech rozumiey/ vmyli to ieſt domonicj
y vmyli
21:
nogi ſwoie/ potym iedli y pili.

werset: 22
22:
A gdy rozweſelili ſerce ſwoie/
23:
á oto mieſzcżánie mężowie ſyno=
24:
wie Belitáhálowi/ obſtąpili dom
25:
nieobycżáynie biiąc we drzwi/ y
26:
rzekli do mężá onego do goſpo=
27:
darzá domowego ſtárego/ rze=
28:
kąc/ Wywiedź męzá ktory wſzedł
29:
do domu twego/ że go poznamy.

werset: 23
30:
Y wyſzedł do nich mąż (on) go
31:
ſpodarz domowy/ y rzekł do nich
32:
Nie bráćia moi/ nie cżyńćie zle
33:
proſzę/ gdyſz ten mąż wſzedł do
34:
domu mego/ nie cżyńćie niecno=
35:
ty tey.

werset: 24Owo corká moiá dziewi
36:
cá/ y założnicá iego/ wywiodę ie
37:
teraz że ie
Wł/ vniżyćie.
żelżyćie/ y vcżynićie
38:
im/ iáko ſię wam podobáć będzie
39:
lecż mężowi temu nie vcżynićie
40:
tey niecnotliwej rzecży.

werset: 25Ale go
41:
niechćieli słuchać mężowie (oni)
42:
á (ták) poimał on mąż założnicę
43:
ſwoię/ y wywiodł (ią) wen do
44:
nich/ y poznawáli ią/ á gwałćili
45:
ią wſzytkę noc/ áż do zaránku/ po
46:
tym ią puśćili gdy wſchodziłá zo=
47:
rzá.

werset: 26Tedy przyſzłá niewiáſtá
48:
(oná) gdy (iuż) świećił zaránek/
49:
y pádłá v drzwi domu onego mę

strona: 144d

1:
żá/ gdzie był pan iey/ do dniá.

werset: 27
2:
Y wſtał pan iey ráno/ y otwo
3:
rzył drzwi domowe/ y wyſzedł
4:
(chcąc) iść w drogę ſwoię/ á oto
5:
niewiáſtá założnicá iego leżáłá v
6:
drzwi domowych/ á ręce iey ná
7:
Progu.

werset: 28Y rzekł do niey wſtań á
8:
idzmy/ lecż nie było odpowiedzi:
9:
Tedy ią wziął ná osłá ſwego/ y
10:
wſtał (on) mąż/ y ſzedł do miey=
11:
ſcá ſwego.

werset: 29Y przyſzedł do do-
12:
mu ſwego/ y wziął noż/ wziął też
13:
zaloznicę ſwoię/ á rozebrał ią y
14:
kośći iey ná dwánaśćie cżęśći/ y
15:
rozesłał po wſzey gránicy Izráe=
16:
lowey.

werset: 30Y było że káżdy vyrzaw
17:
ſzy tedy mowił/ nie było áni wi=
18:
dziano (ták) iáko to/ ode dniá (o
19:
nego iáko) wyſzli ſynowie Izráe
20:
lowi z ziemie Micráimskiey áż do
21:
dniá tego
Wł/ kłádz ćie ſobie ec.
vważayćie to ſobie/
22:
radzćie á mowćie.

rozdział: 20
Rozdział 20.
werset: 1
23:
Y Wyſzli wſzytcy ſyno=
24:
wie Izráelowi/ y zgro=
25:
mádziło ſię mnoſtwo iá=
26:
ko mąż ieden/ od Daná
27:
áż do Beerſzewy/ y ziemiá Gle=
28:
hádſka/ do Iehowy/ ná (mieyſce)
29:
Micpy.

werset: 2Y ſtánęli
Wł/ węgły
przedniey=
30:
ſzy wſzego ludu/ wſzech pokoleni
31:
Izráelowych/ we zborze ludu bożeo /
32:
cżterzy ſtá tyſięcy
Wł/ mężow pieſzjch dobywáiących miecżá
ludu pie
33:
ſzego walecżnego.

werset: 3Tedy vsły-
34:
ſzeli ſynowie Bin-iáminowi że
35:
ſię zeſzli ſynowie Izráelowi do
36:
Micpy. Y rzekli ſynowie Izráe=
37:
lowi/ powiedzćie iáko ſię to zło
38:
zſtáło?

werset: 4Y odpowiedział Lewit
39:
mąż niewiáſty zabitey/ y rzekł/
40:
Do Giwehy/ ktora (należy) Bin
41:
iáminowi/ przyſzedłem/ ia y zało
42:
żnicá moiá przenocowáć.

werset: 5Te-
43:
dy powſtáli ná mię pánowie Gi=
44:
wehy/ y obſtápili dla mnie dom
45:
w nocy/ myſlą mię zábić/ á zálo=
46:
żnicę moię gwałćili że vmárłá.

werset: 6
47:
A (ták) porwałem założnicę mo
48:
ię/ y porzezałem ią/

księga: Ruth
rozdział: 2


strona: 147a

Kſięgi Ruthy
Rozdział 2.
werset: 1
1:
ANahomi miáła krew=
2:
nego mężá ſwego/ (ktory
3:
był mąż możny y rycerſki/
4:
z plemieniá Elimelechá/
5:
á imię iego Boház.

werset: 2Tedy rze-
6:
kłá Ruth Moáwitká do Náhomi
7:
iey/ poydę proſzę (ćię) ná pole/ á
8:
zbieráć będę kłoſy zá (onym) v kto
9:
rego ocżu znaydę łáſkę. Y rzekłá
10:
iey/ idz corko moiá.

werset: 3Tedy ſzłá
11:
a przyſzłá/ y zbieráłá ná polu zá
12:
żeńcámi/ á przyſzło z tráfunku iey
13:
(że on) dział polá (był onego) Bo
14:
házá/ ktory (był) z plemieniá Eli
15:
melechá.

werset: 4A oto Boház przy-
16:
ſzedł z Beth-lechemá/ y rzekł żeń
17:
com/ Iehowá z wámi/ y rzekli mu
18:
niech ćię błogosłáwi Iegowá.

werset: 5
19:
Y rzekł Boház młodzieńcowi
20:
ſwemu przyſtáwowi nád żeńcá=
21:
mi/ cżyiá to dziewká? Y odpo=
22:
wiedział młodzieniec przyſtáwio
23:
ny nád żeńcami/ y rzekł/ Dziew
24:
ká (tá) ieſt Moáwitká/ ktora
25:
przyſzłá z Nahomią z kráiu Mo=
26:
áwſkiego.

werset: 7Mowiłá (nam) pro-
27:
ſzę niech zbieram i wiążę wſno=
28:
py zá żeńcámi/ á (iáko) przyſzłá ták
29:
że ſtoi z poránku áż do tąd/
Wł/ to ſiedzenie iey domá máłe
ták
30:
máło domá ſiedzi.

werset: 8Y rzekł Bo-
31:
haz do Ruthy/ słyſzyſzli corko mo
32:
iá/ Nie chodz zbieráć ná pole cu=
33:
dne/ á nie záchodz też ztąd/ lecż tu
34:
trway zdziewkámi moiemi.

werset: 9Pil
35:
nuy polá ktore żną/ á chodz zá nie
36:
mi. Azam nie roſkazał párob=
37:
kom/ áby ćię nieruſzyli? A záchce
38:
ſzli pic/ tedy poydzieſz do nacży=
39:
nia/ á nápijeſz ſię tego/ cżego ná=
40:
lewáią/ młodzieńcy (moi).

werset: 10Te-
41:
dy pádłá ná twarz ſwoię/ y po=
42:
kłoniłá ſię mu do ziemie/ y rzekłá
43:
do niego/ Skąd to żem nalázłá łá

strona: 147b

ſkę w ocżu twoich że mię znaſz/ á
1:
iam cudzoziemká?

werset: 11Tedy odpo-
2:
wiedział Boház/ y rzekł iey/ oz=
3:
náymuiąc oznáymiono mi wſzy=
4:
tko coś cżyniłá świekrze ſwey/
5:
po śmierći mężá twego/ żeś opu=
6:
śćiłá oycá twego y mátkę twoię
7:
y ziemię rodziny twey/ y poſzłáś
8:
do ludu/ ktoregoś nie znáłá wcżo
9:
rá (y) onegdy.

werset: 12Nágrodzći Ie-
10:
howo vcżynek twoy/ á niech bę=
11:
dzie nagrodá twoiá doſkonáłá
12:
od Iehowy Bogá Izráelowego
13:
żeś przyſzłá vfać po ſkrzydły ie=
14:
go.

werset: 13A (oná) rzekłá/ naydę łáſkę
15:
w ocżu twych pánie moy żeś mię
16:
poćieſzył/ á ták łaſkáwie mowiłeś
17:
do niewolnice twey/ ácżem ia nie
18:
ieſt (ták dobra) iáko iedná z nie=
19:
wolnic twych.

werset: 14Y rzekł iey Bo-
20:
haz/ czáſu iedzenia przyſtępuy
21:
ſám/ á iedz chleb/ y omacżay kęs
22:
twoy w ocćie/ Y ſiádłá zboku żeń
23:
com/ y podał iey prażmá/ a iádłá
24:
y ná iádłá ſię/ y zoſtáło.

werset: 15Potym
25:
wſtáłá zbieráć/ á Boház roſkazał
26:
młodzieńcom ſwym rzekąc/ y mie
27:
dzy ſnopámi niech zbierá/ á nie
28:
záſromowayćie iey.

werset: 16Y owſzem
29:
vmyślnie vpuſzcżayćie iey garśći
30:
(zboża) ázoſtáwiayćie/ że (ma co)
31:
zbieráć/ á nie łayćie iey.

werset: 17A (ták)
32:
zbieráłá ná (owym) Polu aż do
33:
wiecżorá/ y wymłoćiłá co zebráłá/
34:
y było iákmiarz
Efá co ieſt maſz z Mo 19.
efá ięcżmie=
35:
niá.

werset: 18Y poniosłá á przyſzłá do
36:
miáſtá/ y vyrzáłá świekrá iey co
37:
byłá názbieráłá. Potym wyięłá y
38:
dáłá iey co ſię było zoſtało iey po
39:
tráwy.

werset: 19Tedy iey rzekłá świe-
40:
krá iey/ gdzie zbieráłáś dziſia/ á
41:
gdzieś
Wł/ cżyniłá.
prácowáłá/ niech będzie
42:
błogosłáwion/ kto ćię przyiął/ te
43:
dy oznaymiłá świekrze ſwey/ iá=
44:
ko znim
Wł/ cżyniłá.
rozmawiáłá/ y rzekłá/
45:
imię mężowi v ktoregom robiłá
46:
dziſia (ieſt) Bohaz.

werset: 20Y rzekłá
47:
Náhomi niewiáſtce ſwey/ Bło=
48:
gosłáwiony on Iehowie/ ktory
49:
nie opuśćił miłoſierdzia ſwe=
50:
go

strona: 147b

1:
ku żywym y zmárłym. Y rzekłá
2:
iey Náhomi/

księga: 1.Reg
rozdział: 2


strona: 149c

Pierwſze Kſięgi Sámuelowe.
werset: 2A ſukienkę małą cżyniłá mu
1:
mátká iego/ y przynoſiłá mu ná
2:
káżdy rok/ gdy ieżdżáłá z mężem
3:
ſwym ofiárowáć ofiáry vrocży=
4:
ſtey.

werset: 20Y błogosłáwił Heli/ Elka
5:
nę y żonę iego/ y rzekł/ niech ći od
6:
da Iehowá náſienie/ z żony tey
7:
miáſto prozby/ ktorąś vproſił v
8:
Iehowy. Y przyſzli do mieyſcá
9:
iego.

werset: 21Bo náwiedził Iehowá
10:
Hánnę że pocżęłá/ y porodziłá
11:
trzy ſyny y dwie corki/ á młodzie=
12:
niec (on) Sámuel rosł przed Ie=
13:
hową.

werset: 22Potym Heli z ſtárzał ſie
14:
bárzo/ á słyſzał wſzytko co cżynili
15:
ſynowie iego wſzemu Izráelowi/
16:
y iáko ſypiáli z niewiáſtámi
Albo cżuiącymi Albo Właſnie za ſtępem zgromádzonymi. 2. Noſz. 38.
ſtrze=
17:
gącemi vwchodu namiotu zgromá=
18:
dzenia.

werset: 23Y mawiał im/ przecż
19:
cżynićie rzecży takowe/ ktore ia
20:
słyſzę o was/ rzecży złe od wſzego
21:
ludu tego?

werset: 24Nie ſynowie moi/
22:
bo nie dobry słuch ktory ia słyſzę
23:
odganiaćie lud Iehowin.

werset: 25Ieſli
24:
zgrzeſzy
Wł/ mąż mężowi/ tedj oſądzą go Bogowie.
cżłowiek cżłowiekowi/
25:
tedy oſądzą go ſędziowie/ ále ie=
26:
ſli (pzećiw) Bogu zgrzeſzy cżło=
27:
wiek.
Albo/ kto ſię zá nim przycżyni.
kto go ſędzić będzie? ále (o
28:
ni) nie słucháli głoſu oycá ſwego
29:
bo ie miał Iehowá pobić.

werset: 26Lecż
30:
młodzieniec Sámuel poſtępo=
31:
wał á rosł/ y lepſzał/ y v Bogá y
32:
v ludzi.

werset: 27Tedy przyſzedł mąż Bo
33:
ży do Helego/ y rzekł do niego/
34:
Ták rzekł Iehowá/ áza obiawia
35:
iąc nie obiáwiłem ſię domowi oy
36:
cá twego/ gdy oni byli w Micrai
37:
mie w domu Fáráonowym?

werset: 28Y
38:
obrałem go ze wſzech pokoleń I
39:
zráelowych ſobie zá ofiárowniká
40:
áby przynoſil ná ołtarz moy/ (y)
41:
áby kádził kurzeniem/ á nośiłby
42:
efod przede mną/ dałem też do=
43:
mowi oycá twego wſzytkie ogni
44:
ſte ofiáry y ſynow Izráelowych.

werset: 29
45:
Przecżże wirzgaćie ná ofiáry
46:
moie y ná obiáty moie/ ktorem
47:
roſkazał (cżynić) w przybytku? Y
48:
vcżćiłeś ſyny twoie nád mię/ tu=
49:
cżący ſię pierwoćinámi wſzech o=

strona: 149d

biát Izráelá ludu mego?

werset: 30A ták
1:
powiedział (to) Iehowá Bog I=
2:
zráelow/ rzekąc rzekłem był żeby
3:
dom twoy y dom oycá twego cho
4:
dził przedemną áż ná wieki/ lecż
5:
teras powieda Iehowá/ niech
6:
(to) będzie v mnie/ bo
Wł/ cżćiące mnie vcżćię/
máią
7:
cych mię w vcżćiwośći/ vważę/ á
8:
gárdzący mną wzgárdzeni będą

werset: 31
9:
Oto dni przychodzą że odetnę
10:
rámię twoie y rámię domu oycá
11:
twego/ że nie będzie ſtarcá wdo
12:
mu twoim.

werset: 32A pátrzyć będzieſz
13:
ná przećiwniká (twego) wprze=
14:
bytku (świętym) we wſzem co z=
15:
dárzy (Bog) Izráelowi/ lecż nie
16:
będzie ſtárcá w domu twym po
17:
wſzytki dni.

werset: 33A (wſzákże nie ká-
18:
żdego) mężá wykorzenię tobie od
19:
ołtarzá mego/ áby ſchły ocży two
20:
ie/ á áby boláłá duſzá twoiá/ lecż
21:
wſzytko mnoſtwo domu twego
22:
w śrzednich lećiech męſkich vmie
23:
ráć będzie.

werset: 34A to znákiem tobie
24:
(będzie) co przyidzie ná dwá ſyny
25:
twoie ná Chofniego y Pincháſa/
26:
iednego dniá vmrzetá obá.

werset: 35
27:
A (ia) wzbudzę ſobie ofiárowniká
28:
wiernego ktory wedle ſercá
29:
mego y wedle duſze moiey cżynić
30:
będzie/ y zbuduię mu dom wier=
31:
ny że będzie chodzić przed pomá=
32:
záńcem moim po wſzytki dni.
Wł/ á będzie káżdy.

werset: 36
33:
A ná on cżás káżdy/ ktory ſię
34:
pozoſtánie z domu twego/ przyi=
35:
dzie kłániáć ſię mu/ dla pieniądzá
36:
śrebrnego/ y (dla) bochná chle=
37:
bá/ y rzecże/ przymi mię proſzę
38:
ćię) do ktorego ofiárownictwá
39:
ábych iadł (tę) ſztukę chlebá.
Wł. iednego.

rozdział: 3
Rozdział 3.
werset: 3
40:
A Młodzieniec Sámuel
41:
służył Iehowie przed o=
42:
blicżem Helego/ á słowo
43:
Iehowy drogie było w o=
44:
ny dni/ nie było widzenia otwo=
45:
rzyſtego.

werset: 2Y było dniá onego/ że
46:
Heli leżał ná mieyſcu ſwoim/ á o
47:
czy iego pocżynáły ſię záćmiáć/

strona: 149d

Pierwſze Kſięgi Samuelowe

rozdział: 7


strona: 152a

werset: 9Tedy wziął Sá
1:
muel iágnię ſące iedno/ y przy=
2:
niosł cáłopalenie zupełne Ieho
3:
wie/ y wołał Sámuel do Iehowy
4:
zá Izráelem/ y wysłuchał go Ie
5:
howá.

werset: 10A gdy Sámuel przy-
6:
nosił cáłopalenie/ tedy Poliſztym
7:
cżycy przybliżyli ſię walcżyć ná I
8:
zráelá/ lecż zágromił Iehowá
Wł/ głoſem eć.

9:
gromem wielkim dnia onego
10:
nád Peliſztymcżyki á roſproſzył
11:
ie/ y porázeni ſą przed Izráelem.

werset: 11
12:
Y wyſzli mężowie Izráelowi
13:
z Nicpy/ y gonili Peliſztymcżyki/
14:
y bili ię áż od Beth-kár.

werset: 12Tedy
15:
wziąl Sámuel kámień ieden/ y
16:
położył iy miedzy Nicpą/ á mie=
17:
dzy Sżenem/
Albo miedzy ſkáłką/ A cżći Sżen właſnie ząb znácży/ ále teſz ták zową odnogę ſkálną/ ktora ſię ku gorze wydawa iáko ząb iáki.
y názwał imię ie=
18:
go kámień rátunku/ y rzekł/ áż po
19:
ty rátował nas Iehowa.

werset: 13A
20:
(ták) vniżeni ſą Peliſztymcżycy/ á
21:
nie kuſili ſię więcey przychodzić
22:
do gránice Izráelſkiey/ Bo byłá
23:
ręká Iehowy ná Peliſztymcżyki
24:
po wſzytki dni Sámuelowe.

werset: 14
25:
Przywrocono też (ſą) miáſtá/
26:
ktore byli pobráli Peliſztymcży=
27:
cy v Izráelá/ Izráelowi od He=
28:
kroná áż do gathá/ y gránice ich
29:
wyſwobodził Izráel z ręki Peliſz
30:
tymcżykow/ y był pokoy miedzy
31:
Izráelem/ y miedzy Emorcży=
32:
kiem.

werset: 15A (ták) ſądził Sámuel I
33:
zráelá po wſzytki dni żywotá ſwe
34:
go.

werset: 16Y chodził rok od roku/ á ob
35:
chodził Beth-el/ y Gilgal/ y Mic
36:
pę/ á ſądzil Izráelá ná wſzech tych
37:
mieyſcách.
Wł./ á náwracánie iego/ eź.

werset: 17A wracał ſię do
38:
Rámathá/ bo tám dom ieo (był)
39:
y tám ſądził Izráelá/ bo zbudo=
40:
wał tám był ołtarz Iehowie.

rozdział: 8
Rozdział 8.
werset: 1
41:
A Gdy ſię sſtárzał Sá=
42:
muel tedy vſtáwił ſyny
43:
ſwe ſędzmi Izráelowi.

werset: 2
44:
A było imię ſyná iego
45:
pirworodnego Ioel. á imię dru=
46:
giego Awia/ (ći byli) Sędzmi w

strona: 152b

1:
Beer-ſzewie.

werset: 3Lecż nie chodzi-
2:
li ſynowie iego drogámi iego/ á=
3:
le náchylili ſię zá łákomſtwem/
4:
á bráli
Wł/ dar (ábo podárze)
dáry/ y náchyláli prá=
5:
wá.

werset: 4A (ták) zebráli ſię wſzytcy
6:
Stárſzy Izráelowi/ y przyſzli ku
7:
Sámuelowi do Ramy.

werset: 5Y rze-
8:
kli do niego. Otoś ſię zſtárzał/ á
9:
ſynowie twoi nie chodzą drogá=
10:
mi twemi/ á ták poſtánow nam
11:
krolá ſędzić nas/ iáko wſzytcy na
12:
rodowie.

werset: 6Y mierziáłá tá rzecż
13:
Sámuelá że mowili. Day nam
14:
krolá áby nas ſądził/ y modłił ſię
15:
Sámuel do Iehowy.

werset: 7Tedj rzekł
16:
Iehowá do Sámuelá/ słuchay
17:
głoſu ludu wſzego co mowią do
18:
ćiebie. Bo nie ćiebie odrzućili/ á
19:
le mnie odrzućili/ ábych nie kro=
20:
lował nád nimi.

werset: 8Iáko wſzytki
21:
vcżjnki/ ttore cżjnili ode dniá/ kto
22:
regom ie wywiodł z Micráimá/
23:
áż do dniá tego/ że mię opuſzcżá
24:
li/ á zniewaláli ſię Bogom cu=
25:
dzym/ ták oni cżynią y tobie.
Hozea 9. Dziei. 13.

werset: 9A
26:
ták słucjay głoſu ich/ á wſzákże
Wł/ oświacżáiąc oświacżjſz ſię

27:
oswiacżjſz ſię ná nie/ y oznajmiſz
28:
im práwo krolewſkie/ ktory ma
29:
krolowáć nád nimi.

werset: 10Y
Wł/ rzekł.
powie=
30:
dział Sámuel wſzytkie słowá Ie
31:
howy ludowi/ ktorzy proſili vnieo
32:
krolá.

werset: 11Y rzekł/ to będzie práwo
33:
krolá/ ktory ma krolowáć nád wá
34:
mi. Syny wáſze bráć będzie/ á po=
35:
cżyni ie woznicámi ſwemi/ y iez=
36:
dnemi ſwymi/ że biegáć będą przed
37:
wozem ieo.

werset: 12Poſtánowi te też
38:
ſobie hetmány/ y tyſiącżniki/ y pięć
39:
dzieſiątniki/ y oracżmi roley ſwey
40:
y żeńcámi żniwá ſweo y/ robić (káż
41:
de)
Wł/ nacżynia.
przypráwy woienne y przy=
42:
práwy wozow ſwych.

werset: 13Też corki
43:
wáſze bráć będzie w aptekárki y w
44:
kuchárki/ y w piekárki

werset: 14Záś polá
45:
wáſze/ y winnice waſze/ y oliwni
46:
ce wáſze dobre bráć będzie/ á roz
47:
da sługom ſwym.

werset: 15A znaſienia
48:
wáſzego y zwinnic wáſzych dzie=
49:
ſiąćinę bráć będzie/ á dáwáć bę=
50:
dzie tzrebieńcom ſwym/ y sługom

strona: 152c

gom ſwym.

rozdział: 12


strona: 154d

werset: 10
1:
Tedy wołáli do Iehowy y rze=
2:
kli/ zgrzeſzyliſmy żeſmy opuśćili
3:
Iehowę/ á służyliſmy Báhálom
4:
y Háſzthárotham/ á ninie wyz=
5:
wol nas od nieprzyiaćioł náſzych
6:
á będziem służyć tobie.

werset: 11Tedy
7:
posłał Iehowá Ierubahálá/ y
To ieſt ſyná Danowego/ ſamſoná. Bo był z pokolenia Danoweo.

8:
Bendaná/ y Iftachá/ y Sámu=
9:
elá/ y wyzwolił was z ręki nie=
10:
przyiaćioł wáſzych okolicżnych/
11:
y mieſzkáliśćie beſpiecżnie.

werset: 12
12:
Lecż vyrzawſzy że Nácháſz krol
13:
ſynow Hámmońſkich przyſzedł
14:
ná was/ tedyśćie mi rzekli/ Nie/
15:
ále krol niech kroluie nád námi/
16:
áno Iehowá Bog wáſz krolował
17:
nád wámi.
Sędz. 13. Wyſz. 9.

werset: 13A teras oto krol/
18:
ktoregośćie obráli/ o ktoregoś=
19:
ćie prośili/ á oto dał Iehowá nád
20:
wami krolá.

werset: 14Ieſli ſię bać będzie
21:
ćie Iehowy/ służyć mu/ y słucháć
22:
głoſu iego/ á zuchwáli nie będzie
23:
ćie vſtam Iehowy/ tedy będzie=
24:
ćie y wy y krol wáſz/ ktory krolu=
25:
ie nád wámi/ Zá Iehową Bo=
26:
giem wáſzym.

werset: 15A ieſli łucháć
27:
nie będziećie głoſu Iehowy/ á zu
28:
chwálićie ſię ná vſtá Iehowy/ te
29:
dy będzie ręká Iehowy ná was
30:
(iáko) y ná oyce wáſze.

werset: 16(Ale) y
31:
teras ſtańćie/ á bacżćie rzecż tę
32:
wielką/ ktorą Iehowá cżyni przed ocżymá wáſzemi.

werset: 17Aza nie
33:
pſzenicżne żniwá dziś? záwołam
34:
do Iehowy/ á da gromy y deſzcż/
35:
że poznaćie á vyrzyćie/ że złość
36:
wáſzá
Wł/ mnoga
wielka/ ktorąśćie vczyni
37:
li przed ocżymá Iehowy/ proſząc
38:
ſobie krolá.

werset: 18Y wołał Sámuel
39:
do Iehowy/ y dał Iehowá gro=
40:
my y deſzcż dniá onego/ y zlękł ſię
41:
wſzytek lud bárzo Iehowy y Sá
42:
muelá.

werset: 19Y rzekli
Wł/ wſzyſtek lud.
wſzyſcy ludzie
43:
do Sámuelá/ modl ſię zá niewol
44:
niki twemi do Iehowy Bogá
45:
twego/ że nie pomrzemy/ boſmy przyłożyli nád wſzytkie grzechy
46:
naſze złość (tę) proſząc ſobie kro=
47:
lá.

werset: 20Y rzekł Sámuel do ludu/

strona: 154d

1:
Nie boyćie ſię/ wy vcżyniliśćie w
2:
ſzytko złe to/ á wſzákże nie z ſtę=
3:
puyćie od Iehowy/ á służćie Ie=
4:
howie/ wſzem ſercem wáſzym.

werset: 21
5:
A nie z ſtępuyćie
Wł/ bo zá proznośćią to ieſt nie vdawayćie ſię zá bałwanámi.
zá nikcżem=
6:
nośćią/ ktore niepomogą/ áni wy
7:
zwolą/ bo nikcżemne ſą.

werset: 22Bo nie
8:
opuśći Iehowá ludu ſwego dla
9:
imienia ſwego wielkiego/ bo ſię
10:
ſpodobáło Iehowie vcżynić was
11:
ſobie ludem.

werset: 23A y ia nieday te-
12:
go Boże ábym miał grzeſzyć Ie=
13:
howie/ ábych przeſtał modlić ſię
14:
za wámi/ y (owſzem) náwodzić
15:
was bedę ná drogę dobrą á prá
16:
wą.

werset: 24Wſzákże boyćie ſie Iehowy
17:
á służćie mu wprawdzie/ wſzem
18:
ſercem wáſzym/ bo widzićie iáko
19:
wielkie
20:
rzecży cżynił zwámi.

werset: 25A
21:
ieſli zle cżynić będziećie (tedy) y
22:
wy y krol wáſz zginiećie.

rozdział: 13
Rozdział 13.
Iohán. 4.
werset: 1
23:
ROk
Wła/ ſyn roku Saul ná krolowániu ſwym/ To ieſt od pomazánia rok był krolem nie wziętym/ aż do tego cżáſu kiedy go znowu Sámuel ná ſejmie opowiedział/ á potjm dwie lećie krolował niż dla grzechu był zrzucon/ ácż wſzytkiego pánowánia iego było 40. lat/ ále iż nie zwoli Bożey krolował/ nielicży tego piſmo.Ták to poſpolićie wykładáią/ ále mniemam Káſtálion lepiey/ ktory to mieyſce ma zá zfáłſzowáne.
ieden Saul był nakroleſtwie (przed tym)
24:
lecż (potym) dwie lećie kro
25:
lował nád Izraelem.

werset: 2Y wy-
26:
brał ſobie Saul trzy tyſiące (mę=
27:
żow) z Izráelá/ y byty przy Saulu
28:
dwá tyſiącá w Michmáſzu/ y ná
29:
gorze Bethelu/ á tyſiąc był z=
30:
Ionathanem w Giweháćie Bin
31:
iáminowem/ á inſzy lud odpuśćił káżdego do namiotu iego.

werset: 3Te
32:
dy pobił Ionáthán zaſtáwę peliſztymſką/ ktora (byłá) w Giwehá=
33:
ćie/ y vsłyſzeli (to) Peliſztymcżycy/
34:
á Saul kazał trąbić po wſzytkiey ziemi
35:
rzekąc/ niech vsłyſzą Iwre
36:
iánie.

werset: 4Y vsłyſzał wſzytek Izrá
37:
el rzekąc/ pobił Saul zaſtáwę Pe
38:
liſztymſką/ a też prześmiardł I=
39:
zráel v peleſztymſkich/ á (ták) ze=
40:
brał ſię lud zá Saulem do Gilga
41:
lá.

werset: 5Zebráli ſię też Peliſztymcży
42:
cy walcżyć z Izráelem/ trzydzieś=
43:
ći tyſięcy mężow/ á ſześć tyſięcy ie
44:
zdnych/ záś ludu (poſpolitego) iá
45:
ko piaſku/ ktory ná brzegu mor=
46:
ſkim/ prze mnoſtwo.

rozdział: 15


strona: 157a

Pierwſze Kſięgi Samuelowe
werset: 20Tedy
1:
rzekł Saul do Sámuela/ y ow=
2:
ſzem posłuchałem głoſu Iehowy
3:
y ſzedłem w drogę gdzie mię po=
4:
słał Iehowá/ y przywiodłem A=
5:
gágá krolá Hámáleckiego/ á Há
6:
máleká wyniſzczyłem.

werset: 21Lecż ná
7:
brał lud z korzyśći drobow y by=
8:
dłá cżelnieyſzego wyniſzcżenia/ o
9:
fiárowáć Iehowie Bogu twemu
10:
w Gilgalu.

werset: 22Y rzekł Sámuel/
Wła/ á za chác niko Iehowie.

11:
Aza ſię (ták) kocha Iehowá w
12:
cáłopaleniach á w ofiárách/ iáko
13:
w słuchániu głoſu Iehowy?
14:
Ano lepiey słucháć niż ofiárowáć/ (le
15:
pſze) posłuſzeńſtwo niż łoy bára
16:
ni.

werset: 23Bo (iáko) grzech wieſzcżby
17:
(ieſt) ſzemránie/ á (iáko) nieprá
18:
wość y báłwochwálſtwo przeſtę
19:
powáć (przykazánie) á poniewa
20:
żeś zárzućił słowo Iehowy/ tedy
21:
ćię (też) zárzućił
Wł/ od krola.
ábyś nie był kro
22:
lem.

werset: 24Y rzekł Saul do Sámue-
23:
lá/ zgrzeſzyłem/ bom przeſtąpił
Wł/ vſtá.
roſkazánie Iehowy/ y słowá
24:
twoie. Bom ſię vlękł ludu/ y po=
25:
słuchałem ich głoſu.

werset: 25A teras
26:
odpuść proſzę (ćię) grzech moy/ á
27:
wroć ſię zemną że ſię pokłonię
28:
Iehowie.

werset: 26Y rzekł Sámuel do
29:
Saulá/ nie wrocę ſię ſtobą/ boś
30:
odrzućił słowo Iehowy/ y odrzućił ćię (też) Iehowá ábyś nie był
31:
krolem nad Izráelem.

werset: 27Tedy
32:
ſię obroćił Sámuel (chcąc) iść/ á
33:
(on) vchwyćił połę płaſzcżá iego/
34:
y rozedráłá ſię.

werset: 28Y rzekł do nie-
35:
go Sámuel/ oderwał Iehowá
36:
kroleſtwo Izráelſkie od ćiebie dzi
37:
ſia/ á dał ie blizniemu twemu le=
38:
pſzemu nád ćię.

werset: 29A też zwyćiężcá
39:
Izráelſki nie omyli áni ſię roſká=
40:
że/ Bo on nie cżłowiek żeby ſię roſká
41:
iał.

werset: 30Tedy (on) rzekł/ zgrzeſzy-
42:
łem ći wſzákże mię vcżći przed ſtár
43:
ſzemi ludu mego/ y przed Izrae
44:
lem/ á wroć ſię zemną że ſię pokłonię
45:
Iehowie Bogu twemu.

werset: 31
46:
Y wroćił ſię Sámuel zá Saulem/
47:
y pokłonił ſię Saul Ieho=
48:
wie.

werset: 32Y rzekł Sá

strona: 157b

muel/ przywiedzćie do mnie A
1:
gágá krolá Hámáleckiego/ tedy
2:
przyſzedł kniemu Agág poważnie/
3:
y rzekł Agag/
Abo tákieć przybliza ſię gorzkość á inſzy ták przekładáią: záiſte odchodzi gorzkość śmierći.
płáć przybli
4:
ża ſię gorzka śmierć.

werset: 33Tedy rzekł
5:
Sámuel/ iáko ſieroćił niewiaſt
6:
miecż twoy/ ták oſieroćicie nád
7:
(inne) niewiáſty mátká twoiá.
8:
Tedy rozſiekł Sámuel Agágá
9:
przed oblicżem Iehowy w Gilga
10:
lu.

werset: 34Y poſzedł Sámuel do Ká-
11:
máthá/ á Saul wſtąpił do domu
12:
ſwego do Giweathá Sauloweo.
Wł/ y nie przydał Szmoel widzieć Saulá.

werset: 35
13:
A iuż potym niewidział Sá=
14:
muel Saulá do dniá śmierći ſwej
15:
lecż płákał Sámuel Saulá/ y
16:
(ſam) Iehowa káiał ſie że vcży=
17:
nił krolem Saulá nád Izráelem.

rozdział: 16

18:
Rozdział 16.
werset: 1
19:
Y rzekł Iehowá do
20:
Sámuelá/ Dokądże ty
21:
płákáć będzieſz Saulá á
22:
iam go odrzućił od krolo
23:
wániá nád Izráelem? Nápełni
24:
rog ſwoy oliwy/ á przydz (ſám) że
25:
ćię poſlę do Iſzáieo Bethlechem=
26:
ſkiego/ bom ſobie wypátrzył mie=
27:
dzy ſynmi ieo krolá.

werset: 2Tedy rzekł
28:
Sámuel/ iáko poydę/ áno vsły=
29:
ſzy Saul/ y zábije mię? Y rzekł Ie
30:
howá/ Cielicę zbydłá wezmieſz
31:
do ręki twey/ y rzecżeſz/ Ofiáro=
32:
wáć Iehowie przyſzedłem.

werset: 3Te
33:
dy pozwieſz Iſzáiego ná ofiárę/ á
34:
ia tobie vkażę co maſz vcżynić/ y
35:
námáżeſz mi onego o ktorym rze
36:
kę do ćiebie.

werset: 4Y vcżynił Sámuel iáko mowił Iehowá/ y przy-
37:
ſzedł do Bethlechemá/ tedy ſię
38:
zlękli ſtárſzy miaſtá (onego) dla
39:
przyśćia ieo/ y rzekł (ieden) ſpokoj
40:
neli przyśćie twoie.

werset: 5A on
41:
rzekł koyne. Ofiárowáć Iehowie
42:
przyſzedłem/ poświęććie ſię á
43:
przydzćie zemną ofiárowáć/ y po
44:
święćił Iſzáiego y ſyny iego/ y wez=
45:
wał ich do ofiáry.

werset: 6A gdy przy
46:
ſzli/ tedy vyrzał Eliawá y rzekł/

rozdział: 18


strona: 159c

werset: 19A gdy był cżás dáć Me-
1:
ráwę corkę Saulowę Dawido=
2:
wi/ tedy ieſt daná Hádryelowi
3:
Mechelathſkiemu zá żonę.

werset: 20Lecż
4:
Michál corká Saulowá Miło=
5:
wáłá Dawidá/ y oznaymili (to)
6:
Saulowi/ y podobáłá ſię tá rzecż
7:
iemu.

werset: 21Y rzekł Saul/ dam ią ie
8:
mu/ á będzie mu śidłem że będzie
9:
nań ręká Peliſztymſka/ á (ták) rzekł
10:
Saul do Dawidá/
Wła/ we dwu.
po drugiey
11:
zoſtánieſz mi zięćiem dziſia.

werset: 22Te
12:
dy roſkazał Saul sługom ſwym/
13:
mowćie do Dawidá potáiemnie
14:
rzekąc/ oto podobaſz ſię krolowi
15:
y wſzyſcy słudzy iego miłuią ćię.

werset: 23A ták zoſtań zięćiem v krola. Y
16:
mowili sludzy Saulowi do vſzu
17:
Dawidowi słowá te. Tedy rzekł
18:
Dawid/ áza ledá co zda ſię wam
19:
być zięćiem v krolá?

werset: 24A iam cżło-
20:
wiek vbogi y nikcżemny. Y o=
21:
znaymili (to) słudży Saulowi ie=
22:
mu rzekąc/
Wła/ wedle słow tych mowił
to á to mowił Dawid

werset: 25
23:
Y rzekł Saul/ ták rzeczećie Da
24:
widowi/ nie kocha ſię krol w wie
25:
nie chybá we ſtu napłetkoch pe=
26:
liſztymſkich/ dla pomſty nád nie=
27:
przyiaćioły krolewſkiemi/ á (to)
28:
Saul (cżynił) myſląc áby ták w=
29:
padł Dawid do rąk Peliſztymow

werset: 26
30:
Y oznaymili słudzy iego Da=
31:
widowi/ słowá te. Y ſpodobała
32:
ſię tá rzecż Dawidowi zoſtáć zię=
33:
ćiem v krolá/ á (ieſzcże) nie wy=
34:
pełniły ſię dni.

werset: 27A (ták) wſtał
35:
Dawid y ſzedł/ ſam y mężowie ie
36:
go/ y poráźił miedzy Peliſztymy
37:
dwieśćie męzow/ y przyniosł Da
38:
wid napłetki ich/
Wł/ y wypełnili ie krolowi.
y oddáli ie ſpeł
39:
ná krolowi áby był zięćiem v kro
40:
lá/ y dał mu Saul Michálę corkę
41:
ſwoię zá żonę.

werset: 28Y vyrzał Saula
42:
doznał/ iż Iehowa z Dawidem/ á Michál corká Saulowá miło=
43:
wáła iy.
Wł/ y przj dał bać ſię.
A (ták) tym więcey
44:
bał ſię Saul przed Dawidem/ y
45:
był Saul nieprzyiaćielem Dawi

strona: 159d

dowi po wſzytkie dni.
Wł/ y wychadzáli

werset: 30A wtár
1:
gáły kſiążęta Peliſztymſkie (wzie=
2:
mię) y bywáło gdy wychadzáli
3:
(przećiw nim) ſpráwnieyſzy (był)
4:
Dawid ze wſzech sług Saulo=
5:
wych/ á (ták) rozsławiło ſię imię
6:
iego wielce.

rozdział: 19

7:
Rozdział 19.
werset: 1
8:
A (Ták) mowił Saul do
9:
Ionátháná ſyná ſwego y
10:
do wſzech sług ſwoich że
11:
by zámordowáli Dawidá
12:
lecż Ionáthán ſyn Saulow ko=
13:
chał ſię w Dawidzie bárzo.

werset: 2Y o
14:
znaymił Ionáthán Dawidowi
15:
rzekąc. Sżuka Saul oćiec moy
16:
(iákoby) ćię zábić. A ták ſtrzeż ſię
17:
proſzę (ćię) do záránia/ a ſiedz w
18:
ſkrytośći y ſchoway ſię.

werset: 3A ia wyi
19:
dę y ſtánę po ręce oycu memu ná
20:
polu/ gdzie ty będzieſz/ że będę mo
21:
wić o tobie do oycá mego/ a co vy
22:
rzę/ tedy oznáymię/ tobie.

werset: 4A
23:
(ták) mowił Ionáthán o Dawi=
24:
dzie dobrze do Saulá oycá ſwe
25:
go/ y rzekł do niego/ niech nie=
26:
grzeſzy krol ná sługę ſwego ná
27:
Dawidá. Bo niegrzeſzył (prze=
28:
ćiw) tobie. A (ktemu) że ſpráwy
29:
iego
Wł/ dobre
pożytecżne tobie bárzo.

werset: 5
30:
Ważył też gardło ſwoie y zábił
31:
peliſztymcżyká y vcżynił Ieho=
32:
wá zbáwienie wielkie wſzemu I
33:
zráelowi. Widziałeś y rádowa=
34:
łeś ſię. A przecżże zgrzeſzyſz kr=
35:
wią niewinną zabijáiąc Dawidá
36:
prożno?

werset: 6Y vsłuchał Saul gło
37:
ſu Ionáthánowego/ y przyſiągł
38:
Saul/ żyw Bog
Wła/ ieſli vmrze.
iż nie vmrze.

werset: 7
39:
Tedy wezwał Ionáthán Dawi
40:
dá y oznaymił mu Ionáthán w
41:
ſzytkie słowá te. Y przywiodł Io
42:
nathán Dawidá do Saulá/ y był
43:
przed nim
Wł/ iáko wcżorá y ongi.
iáko przed tym.
Wł/ y przjdało ſię być woynie.

werset: 8
44:
Potym znowu była woyná y
45:
wyćiągnął Dawid á walcżył z Pe
46:
liſztymy/ y poráził ie porażką
47:
wielką y vćiekli przed nim.

rozdział: 22


strona: 162a

Pierwſze Kſięgi Samuelowe
werset: 13Y rzekł do
1:
niego Saul/ cżemuśćie ſię ſpiknę
2:
li ná mię/ ty y ſyn Iſzáiego/ gdyś
3:
mu dal chlebá y miecż/ y pytáłeś
4:
mu Bogá/ że by powſtał na mię
5:
czycháć/ iáko (to iuż) dziś (iáwno)

werset: 14
6:
Y odpowiedział Achimelech
7:
krolowi/ y rzekł/ á kto ze wſzech
8:
sług twoich/ iáko Dawid wierny
9:
y zięć krolewſki/ ktory chodzi ná
10:
roſkazánie twoie/ y vcżćiwy (ieſt)
11:
w domu twoim.

werset: 15A z dziś po
12:
cżąłem pytáć mu Bogá? niech to
13:
v mnie nie będzie/ nie kłádz kro
14:
lu ná sługę twego (tey) rzecży. (A
15:
ni) ná wſzytek dom oycá mego/
16:
bo nie wiedział sługá twoy we=
17:
wſzey tey rzecży/ áni máłá (áni
18:
wiela.

werset: 16Y rzekł krol/ smierćią
19:
vmrzeſz Achymelechu/ ty y wſzy
20:
tek dom oycá twego.

werset: 17Potym
21:
rzekł krol drábantom ſtoiącym
22:
przy nim/ obroććie ſię á pobiyćie
23:
ofiárowniki Iehowy. Bo y ich ręká z Dawidem/ á (ktemu) iż wie
24:
dzieli że on vćiekal á nie obiáwi=
25:
li mi. Lecż niechćieli słudzy kro=
26:
lewſcy śćiągnąć ręki ſwey (á) tár
27:
gnąć ſię ná ofiárowniki Iehowy.

werset: 18
28:
A (ták) rzekł krol Doegowi/ o=
29:
broć ſię ty á tárgni ſię ná ofiáro
30:
wniki/ y obroćił ſię Doeg Edom
31:
ſki/ y rzućił ſię ná ofiárowniki/ y
32:
zámordował dniá onego ośm=
33:
dzieſiąt y pięć mężow noſzących
34:
Efodlniány.

werset: 19A nowe miáſto o
35:
fiárownicze wybił oſtrzem mie=
36:
cża od mężá áż do niewiáſty/ od
37:
dziećięćiá áż do ſącego niemowią
38:
tká/ y byki/ y osły/ y drob oſtrzem
39:
miecżá.

werset: 20Lecż vſzedł ſyn ieden
40:
Achimelechá ſyná Achituwá/ á
41:
imię iego Aw-iáthár/ bo był za=
42:
ſzedł zá Dawidem.

werset: 21Y oznaymił
43:
Aw-iáthár Dawidowi że Saul
44:
pobił ofiárowniki Iehowy.

werset: 22Y
45:
rzekł Dawid Aw-iáthárowi/ wie
46:
działem dniá onegoż gdy tám
47:
był Doeg Edomſki/ że oznáymu
48:
iąc miał oznaymić (to) Saulowi/

strona: 162b

1:
iam przycżyną wſzech duſz domu
2:
oycá twego.

werset: 23Mieſzkay zemną
3:
nieboy ſię/ bo ktoby ſzukał duſze
4:
moiey/ będzie ſzukał duſze twoiey
5:
bo ty będzieſz záchowan przy
6:
mnie.

rozdział: 23

7:
Rozdział 23.
werset: 1TEdy powiedzieli Dawi
8:
dowi rzekąc/ oto Peliſzty=
9:
mowie ſzturmuią ná Kie=
10:
hilę á biorą gumná.

werset: 2Y pytał
11:
ſię Dawid v Iehowy rzekąc/ cży
12:
poydę á poráżę Peliſztymy ty? y
13:
rzekł Iehowá do Dawidá/ idz á
14:
poráziſz Peliſztymy/ y rátuieſz
15:
Kiehilę.

werset: 3Y rzekli mężowie Da-
16:
widowi do niego/ oto my tu w=
17:
Iehudzie boim ſię/ á coż gdy poy
18:
dziem do Kiehile ku zaſtępom
19:
Peliſztymſkiem?
Wł/ y przi
dał Dawid pytać ſię ieſzcże.

werset: 4A ták pytal
20:
ſię znowu Dawid v Iehowy/ y
21:
odpowidział mu Iehowá á rzekł
22:
wſtań znidzi do Kiehile/ bo ia
23:
dam Peliſztymy wrękę twoię.

werset: 5
24:
Tedy poſzedł Dawid y Iuha=
25:
cy iego do Kiehile/ y vderzył ná
26:
Peliſztymy/ y zágnał ſtátki ich/ á
27:
ſámy poráził porażką wielką/ y
28:
zbawił Dawid obywátele Kiehi
29:
leyſkie.

werset: 6A było gdy vćiekał Aw
30:
iáthár ſyn Achimelechow do Da
31:
widá (tedy) zániosł Efod wręce
32:
ſwey.

werset: 7Y powiedziano Saulo-
33:
wi że wſzedł Dawid do Kiehile/
34:
y rzekł Saul/ wydał go Bog do
35:
ręki moiey/ bo ſię záwárł wſzed=
36:
ſzy w miáſto zamcżyſte y zawár=
37:
te.

werset: 8A (ták) zwołał Saul wſzy-
38:
tek lud ku bitwie/ áby ſzli do Kie
39:
hile obegnáć Dáwidá y męże ie=
40:
go.

werset: 9A dowiedziawſzy ſię Da-
41:
wid że nań cżyha Saul ná złe/ te
42:
dy rzekł do Aw-iáthárá ofiáro=
43:
wniká/ przybaw Efod.

werset: 10Y rzekł
44:
Dawid/ Iehowo Boże Izráelow
45:
słyſząc słyſzał sługá twoy że ſzu
46:
ka Saul przyść do Kiehile zbu=
47:
rzyć miáſto dla mnie.

rozdział: 26


strona: 164c

Pierwſze kſięgi Sámuelowe.
1:
Rozdział 26.
werset: 1
2:
Y przyſzli Zyfimowie k=
3:
Saulu do Giwehaty rze=
4:
kąc/ áza ſię Dawid nie kry=
5:
ie w Giwehaćie Cháchylſkiey prze
6:
ćiw Ieſzymonu.

werset: 2A (ták) pow-
7:
ſtał Saul y ſzedł do puſzcżey Zyf=
8:
ſkiey á z nim trzy tyſiące mężow
9:
wybránych Izráelſkich ſzukáć Dá
10:
widá wpuſzcży Zyfſkiey.

werset: 3Y po-
11:
łożył ſię Saul w Giwehaćie Cha
12:
chylſkiey ktora przećiwko Ieſzy
13:
menu przy drodze/ záś Dawid
14:
mieſzkał wpuſzcży/ y obacżył że
15:
przyſzedł Saul zá nim w puſzcżą.

werset: 4
16:
A (ták) posłał Dawid ſzpiegi y
17:
wywiedział ſię że przyſzedł Saul
18:
zápewne.

werset: 5Y wſtał Dawid á
19:
przyſzedł ná mieyſce gdzie ſię po=
20:
łożył Saul/ y obacżył Dawid mie
21:
ſce ná ktorym ſpał Saul y Awner
22:
ſyn Nerow Hetman woyſká iego/
23:
y ſpał Saul w obozie/ á lud oto
24:
cżył iy wokoło.

werset: 6Tedy odpowie
25:
dział Dawid y rzekł do Achimele
26:
chá Chyteycżyká/ y do Awiſza ie=
27:
go ſyná Ceruiey brátá Ioáwo=
28:
wego rzekąc/ kto znidzie ze mną
29:
do Saulá w oboz? y rzekł Awi=
30:
ſzai ia znidę ſtobą.

werset: 7Tedy przy-
31:
ſzedł Dawid y Awiſzái do ludu w
32:
nocy/ á oto Saul ſpał leżąc w o=
33:
bozie/ á oſzcżep iego vtkniony w=
34:
źiemi v głowy iego/ á Awner y
35:
lud leżeli około niego.

werset: 8Y rzekł
36:
Awiſzai do Dawidá/ wydał Bog
37:
dziſia nieprzyiaćielá tweo do rąk
38:
twoich/ á ták przebiję iy teras o=
39:
ſzcżepem kziemi zárázem iednym
40:
á nie będę powtarzáć.

werset: 9Y rzekł
41:
Dawid do Awiſzáiego/ nie zátrá
42:
cay go/ bo kto
Wła/ posłał.
śćiągnie rękę ſwo
43:
ię ná pomázáńcá Iehowy á nie=
44:
winien będzie?

werset: 10Potym rzekł
45:
Dawid/ żywie Iehowá/ iż ieſli
46:
go Iehowá nie zábije/ álbo dzień
47:
iego nie przyidzie że vmrze/ álbo

strona: 164d

1:
ná woynę wyiedzie i zginie.

werset: 11
2:
Záchoway mię tego Iehowo/
3:
ábych miał śćiągnąć rękę moię
4:
ná pomázańca Iehowy/ á teras
5:
proſzę (ćię) wezmi oſzcżep/ ktory
6:
v głowy iego/ y cżaſzę wodną/ á
7:
poydziem ſobie.

werset: 12Y wziął Da-
8:
wid oſzcżep y cżáſzę wodną od gło
9:
wy Saulowey/ y poſzli ſobie/ á
10:
nikt niewidział áni cżuł/ áni wie=
11:
dział/ Bo wſzyſcy ſpáli/ ponie=
12:
waż ſen (od) Iehowy przypadł
13:
był ná nie.

werset: 13Y záſzedł Dawid ná
14:
drugą ſtronę/ y ſtánął ná wierz
15:
chu gory zdáleká (przes) niemáły
Wł/ mieyſce.

16:
plac od nich.

werset: 14Y záwołał Da-
17:
wid do ludu y do Awnerá ſyná
18:
Nerowego/ rzekąc/ cżyli nie sły=
19:
ſzyſz Awnerze? Y odpowiedział
20:
Awner y rzekł/ ktoś ty (co) wołaſz
21:
do krolá?

werset: 15Y rzekł do Awnerá/
22:
á zaś ty nie mąż? á kto podobny
23:
tobie w Izráelu? á przecżeś nie=
24:
vſtrzegł páná twego krolá? Bo
25:
przyſzedł był ieden z ludu zátrá=
26:
ćić krolá páná tweo.

werset: 16Nie dobra
27:
to rzecż ktorąś vcżynił/ żyw Ie=
28:
howá żeśćie wy ſynowie śmier=
29:
ći/ ktorzyśćie nie vſtrzegli páná
30:
ſwego pomázáńcá Iehowinego/ á teras pátrz oſzcżepu krolewſkie=
31:
go? y cżaſze wodney ktora v
32:
głowy iego.

werset: 17Tedy poznał Saul
33:
głos Dawidow/ y rzekł/ cży twoy
34:
to głos ſynu moy Dawidzie? y
35:
rzekł Dawid/ moy głos pánie
36:
moy krolu.

werset: 18Potym rzekł/ przecż
37:
ták panie moy goniſz ſię zá mną
38:
sługą ſwym? Com wżdy vcżynił?
39:
A (bo) co zá złość w ręce moiey?

werset: 19A ták niech posłucha proſzę
40:
pan moy krol słow sługi ſwego/
41:
ieſli Iehowá pobudził ćię ná mię
42:
niech wácha obiaty/ á ieſli ſyno
43:
wie cżłowiecży/ przeklęći niech
44:
będą przed Iehową/ bo mię wy
45:
gnáli dziſia od przebywánia w=
46:
dziedzictwie Iehowy rzekąc/ idź
47:
służ bogom cudzym.

werset: 20A ták
48:
niech nie vpádnie krew moiá ná

strona: 165a

1:
ziemię od przytomnośći oblicża
2:
Iehowy/ bo wyſzedł krol Izráel
3:
ſki ſzukáć pchły iedney/ iáko gdy
4:
(kto) goni kuropátwę po gorach

rozdział: 30


strona: 166d

Pierwſze kſięgi Samuelowe
werset: 28Záś tym ktorzy

strona: 167a

w Nárcherze/ y ktorzy w Sżyfá
1:
moćie/ y ktorzy w Eſzthemchy,

werset: 29
2:
Y ktorzy w Ráchálu/ y ktorzy
3:
m mieśćiech Ieráchmeelſkich/ y
4:
ktorzy w mieśćiech Kieneyſkich.

werset: 30
5:
Y tym ktorzy w Chormie/ y
6:
ktorzy w Wocháſzánie/ y ktorzy
7:
w Hátachu.

werset: 31Onym też ktorzy
8:
w Chewronie/ y po wſzech miey=
9:
ſcách po ktorych chodził Dawid y
10:
pácholcy iego.
11:
Rozdział 31.

rozdział: 31
werset: 1
12:
A Peliſztymowie walcży=
13:
li ná Izráelá y vćiekáli mę
14:
żowie Izráelſcy przed Pe=
15:
liſztymy/ y polegli ranni ná go=
16:
rze Gilbohy.

werset: 2Y ná tárli Peliſztymo-
17:
wie ná Saulá/ y ná ſyny ie=
18:
go/ y zábili Peliſztymowie Ioná
19:
tháná/ y Awinadáwá/ y Málki=
20:
ſzuego/ ſyny Saulowe/

werset: 3Potym
21:
zwaliłá ſię bitwá ná Saulá/ y
Wł/ nálezli go ſtrzelcy mężowie w łuku.

22:
przyſzli nań ſtrzelcy (ktorzy
23:
ſtrzelaią) złukow/ y zlękł ſię bár=
24:
zo ſtrzelcow.

werset: 4Y rzekł Saul do
Wł/ do noſićielá nacżynia ſweo

25:
giermká ſwego/ doſtań miecża
26:
twego/ á przebiy mię nim/ áby
27:
nie przyſzli nie obrzezáńcy ći á
28:
przebili by mię/ y vrągáliby mi/
29:
lecż niechćiał giermek iego/ bo ſię
30:
bał bárzo/ tedy wziął Saul miecż
31:
y padł nań.

werset: 5A vyrzawſzy gier-
32:
mek iego że vmárł Saul/ tedy y

strona: 167b

1:
ſam padł na miecż ſwoy/ y vmárł
2:
z nim.

werset: 6A (ták) vmárł Saul/ y
3:
trzey ſynowie iego/ y giermek ie=
4:
go/ y wſzyſcy mężowie iego dniá
5:
onégo poſpołu.

werset: 7Y vyrzeli mę-
6:
żowie Izráelſcy ktorzy zá doliną
7:
y ktorzy zá Iordanem (mieſzká=
8:
ią) że vćiekali mężowie Izráelſcy
9:
á (ktemu) że pomárli Saul y
10:
ſynowie iego/ tedy opuśćili miáſta/
11:
y povćiekáli/ á przyſzedſzy
12:
Peliſztymowie mieſzkáli w nich.

werset: 8
13:
A (gdy) było názaiutrz przy=
14:
ſzli Peliſztymowie obieráć tru=
15:
pow/ y nálezli Saula y trzy ſyny
16:
iego leżące ná gorze Gilbohy.

werset: 9Y vćięli mu głowę/ á zewlekli
Wł/ nacżynia iego. y niżey

17:
zbroię iego/ y posłáli do ziemie
18:
Peliſztymſkiey w około opowiedáć
19:
w kośćielech báłwánow ſwo
20:
ich/ á miedzy ludem.

werset: 10Y poło
21:
żyli zbroię iego w kośćiele Aſztá=
22:
roty/ á ćiáło iego przybili ná mu
23:
rze Bethſzáńſkiem.

werset: 11Y vsłyſzeli
24:
o tym obywátele Iaweſzá Gile=
25:
adſkiego co vcżynili Peliſztymo=
26:
wie Saulowi.

werset: 12Y wſtawſzy w-
27:
ſzyſcy mężowie duży/ tedy ſzli wſzytkę
28:
noc/ á wzięli ćiáło Saulo=
29:
we/ y ćiáłá ſynow iego z muru
30:
Betſzáńſkiego/ y przyſzli do Ia=
31:
weſzá/ y ſpalili ie tám.

werset: 13Potym
32:
wzięli kośći ich/ y pogrzebli pod
33:
drzewem w Iaweſzu/ y pośćili
34:
ſiedm dni.
Wł/ wdov także niżey. 2 Szam. 12.

księga: 2.Reg
rozdział: 1

35:
Wtore Kśięgi Sá=
36:
muelowe.
37:
Rozdział 1.
werset: 1
38:
Y Było po śmierći Sa
39:
ulowey że ſię wroćił Da
40:
wid
Wł/ od porazki/ álbo z porazki.
poráźiwſzy Hámá
41:
leká/ y mieſzkał Dawid
42:
w Cyglagu dwá dni.

werset: 2A (gdy)
43:
było trzećieo dniá/ oto mąż przy=

strona: 167b

1:
ſzedł z obozow Saulowych/ á ſzá
2:
ty iego podrápáne/ y ziemiá ná
3:
głowie iego/ á przyſzedſzy do Da=
4:
widá padł ná ziemię/ y pokłonił
5:
ſię.

werset: 3Y rzekł mu Dawid/
Wł/ gdzie ſkąd przydzieſz?
ſkąd
6:
idzieſz? Y rzekł do niego/ z obo=
7:
zow Izráelſkich vſzedłem.

werset: 4Y
8:
rzekł kniemu Dawid
Wł/ co zá rzecż byłá?
Co ſię tám

strona: 167c

dzieie?

rozdział: 3


strona: 169c

Wtore Kſięgi Samuelowe.
werset: 38
1:
Y rzekł krol do
2:
sług ſwych/ áza niewiećie że kſią
3:
żę á wielkie poległo dziś w Izrá
4:
elu?

werset: 39A ia dziſia młody á námá-
5:
zány krol/ lecż mężowie ći/ ſyno=
6:
wie Ceruiey/
Albo okrutnieyſzy/ lub przykrzſzy.
twárdſzy (ſą) nád
7:
mię/ niech odda Iehowá cżynią=
8:
cemu złość wedle żłośći iego.

rozdział: 4

9:
Rozdział 4.
werset: 1
10:
Y Vsłyſzał ſyn Saulow
11:
że vmarł Awner w Chew=
12:
ronie/ á (ták) zemdláły rę=
13:
ce iego y wſzytek Izráel był prze
14:
ſtráſzon.

werset: 2Potym byli dwá mę-
15:
żowie hetmány nád żołnierzmi
16:
v ſyná Saulowego/ imię iedne=
17:
go Báháná/ á imię drugiego Re
18:
chaw/ ſynowie Rimmoná Bee=
19:
rothſkiego z ſynow Bin-iamino=
20:
wych/ bo y Beeroth licżą do Bin
21:
iáminá.

werset: 3Lecż zbiegli Beeroth-
22:
ſcy do Gitthaimá/ y ſą tám przy
23:
chodniámi áż do dnia tego.

werset: 4Záś
24:
Ionathán ſyn Saulow miał ſy=
25:
ná chromego ná nogi/ pięć mu
26:
lat było gdy przyſzłá wieść o Sa
27:
ulu y o Ionáthánie z Izrehelá/
28:
Tedy wzięła iy mámká iego y v=
29:
ćiekałá/ á gdy ſię kwápiłá vćiec/
30:
tedy (on) vpadł/ y chramał/ á i=
31:
mię iego Mefiwoſzet.

werset: 5Tedy ſzli
32:
ſynowie Rymmoná Beerothſkie
33:
go Rechew y Báháná/ y weſzli
34:
gdy ſię iuż dzień zágrzał do dov
35:
Iſzboſzethá/ á on ſpał ná łożku
36:
połudziennym.

werset: 6A (ták) weſzli
37:
áż w pośrodek domu (iákoby) ku
38:
powáć pſzenice/ y przebili iy v że
39:
brá piątego/ y Rechew y Báchá=
40:
ná brát iego (y) vſzli.

werset: 7A wſzed-
41:
ſzy wdom á on ſpał ná łożu ſwjm
42:
w łoznicy pośćieli ſwey/ tedy prze
43:
bili iy/ y zámordowáli/ á głowę
44:
iego wzięli/ y poſzli drogą row=
45:
niny ná wſzytkę noc.

werset: 8Y przy-
46:
niesli głowę Iſzboſzetá k Dawi
47:
du do Chewroná/ y rzekli do kro

strona: 169d

1:
lá/ owe głowá Iſzboſzetá ſyná
2:
Saulowego nieprzyiáćielá twe=
3:
go/ ktory ſzukal duſze twey/
Wł/ y dał

4:
o=
5:
to dał Iehowá pánu memu kro=
6:
lowi/ pomſty dziſia nád Saulem
7:
y nád naſieniem iego.

werset: 9Y odpo-
8:
wiedział Dawid Recháwowi y
9:
Báhánie brátu iego/ ſynom Rim
10:
moná Beerothſkiego/ y rzekł im
11:
żywie Iehowá/ ktory odkupił du
12:
ſzę moię od wſzelkiego fráſunku.

werset: 10
13:
Iż onego/ ktory mi powiedział
14:
rzekąc/ oto vmárł Saul/
Wł. á ten był iáko weſoły orędownik w ocżách ſwych
á zdá
15:
ło mu ſię iákoby dobrą nowinę
16:
powiedział. Tedym go vchwyćił
17:
y zábiłem go w Ciklagu/ ktory
18:
(domniemał) ábych mu miał dáć
19:
(co) zá poſelſtwo.

werset: 11A coż mężo-
20:
wie bezbożni/ ktorzy zábili cżło=
21:
wieka ſpráwiedliwego wdov ie=
22:
go na pośćieli ieo? Aza teras nie
23:
ſpráwię krwie iego zrąk wáſzych
24:
y wykorzenię was z ziemię?

werset: 12Y
25:
kazał Dawid młodzieńcom że ie
26:
pozábijáli/ y odćięli ręce ich y no=
27:
gi/ y powieſili nád ſadzáwką w=
28:
Chewronie/ á głowę Iſzboſzetá
29:
wzięli y pogrzebli w grobie Aw=
30:
nerowym w Chewronie.
31:
Rozdział 5.

rozdział: 5
werset: 1
32:
A (ták) przyſzły wſzytki
33:
pokolenia Izráelowe ku
34:
Dawidu do Chewroná/
Wł. y rzekli rzekąc/ oto.
y rzekli/ oto my kość two
35:
iá y ćiáło twoie ieſteſmy.

werset: 2A też
36:
wcżorá y ongi/ gdy był Saul kro
37:
lem nád nami/ tyś był wywodzą
38:
cym y w wodzącym Izráelá/ á
39:
(nád to) rzekł Iehowá tobie/ ty
40:
paść będzieſz lud moy Izráelſki/
41:
ty też będzieſz wodzem nád Izrá
42:
elem.

werset: 3A (ták) przyſzli wſzyſcy
43:
ſtárſzy Izráelſcy ku krolowi do
44:
Chewroná/ y poſtánowił im krol
45:
Dawid przymierze w Chewro=
46:
nie przed Iehową/ y pomázáli
47:
Dawidá zá krolá nád Izráelem.

werset: 4
48:
Trzydzieśći lat miał Dawid
49:
gdy pocżął krolowáć/

rozdział: 8


strona: 172a

Wtore Kſięgi Sámuelowe
werset: 17
1:
A Cádok ſyn Achituwow y A=
2:
chimelech ſyn Awiáthárow (by=
3:
li) ofiárowniki/ á Seráiá
Abo kronikarzem ábo metrykárzem. á wła. pámiętnikiem.
piſá=
4:
rzem.

werset: 18Záś Benáiáhu ſyn Ioiá
5:
dy/ y Kierety/ y Pelety/ y ſyno=
6:
wie Dawidowi/ kſiędzmi byli.

rozdział: 9
Rozdział 9.
werset: 1
7:
POtym rzekł Dawid/ cży
8:
ieſt ieſzcże kto cobyſię zoſtał
9:
z domu Saulowego? że vcży
10:
nię nád nim miłoſierdzie dla Io
11:
nátháná.

werset: 2A (był) w domu Sa-
12:
ulowym niewolnik/ ktoremu i=
13:
mię (było) Ciwá/ y wezwano go
14:
do Dawidá/ y rzekł krol do niego
15:
cży ty Ciwá? A (on) rzekł/ (ia)
16:
sługá twoy.

werset: 3Y rzekł krol/ cży
17:
ieſt ieſzcże kto z domu Saulowe=
18:
go/ że vcżynię nád nim miłoſierdzie
19:
Boże? Y rzekł Ciwá do kro=
20:
lá/ ieſzcże (ieſt) ſyn Ionáthánow
21:
chromy ná nogi.

werset: 4Y rzekł mu
22:
krol/ gdzie ieſt? Y rzekł Ciwá
23:
do krolá/ oto ieſt w domu Náchy
24:
rá ſyna Hámmielowego z Lo-de
25:
wará.

werset: 5A (ták) posłał krol Da
26:
wid y wziął go z domu Náchyrá
27:
ſyná Hámmielowego z Lo-de=
28:
wará.

werset: 6Y przyſzedł Mefiboſzet
29:
ſyn Ionátháná ſyná Saulowego
30:
do Dawidá/ y padł ná oblicże ſwo
31:
ie/
Wł/ y pokłonił ſię.
kłániaiąc ſię. Tedy rzekł
32:
Dawid/ Mefiboſzećie. A (on) rzekł
33:
owom (ia) sługá twoy.

werset: 7Y rzekł
34:
mu Dawid/ Nie boy ſię/ bo cży=
35:
niąc vcżynię miłoſierdzie nád to
36:
bą dla Ionátháná oycá twego/ á
37:
wrocę tobie wſzytki polá Saulá
38:
oycá tweo/ á ty ieść będzieſz chleb
39:
v ſtołu mego záwżdy.

werset: 8Y pokło
40:
nił ſię á rzekł/ com (ia) sługá twoy
41:
żeś weyrzał ná pſá martwego/
42:
ktory (ieſt) podobny mnie.

werset: 9Y
43:
záwołał krol do Ciwy młodzień
44:
cá Saulowego á rzekł kniemu/
45:
Wſzytko co było Saulowo y w=
46:
ſzego domu ieo dałem ſynowi pá
47:
ná twego.

werset: 10A (ták) robić będzieſz
48:
ziemię iego/ ty y ſynowie twoi/ y

strona: 172b

1:
niewolnicy twoi/ y będzieſz (po=
2:
żytki) zbieráć/ áby miał ſyn páná
3:
twego chleb/ y áby iadł. A Mefi=
4:
boſzet ſyn páná twego będzie ieść
5:
záwżdy chleb v ſtołu mego. A Ci=
6:
wá miał pietnaśćie ſynow y dwá
7:
dzieśćiá niewolnikow.

werset: 11Y rzekł
8:
Ciwá do krola/ wſzytko iáko ro=
9:
ſkazał pan moy krol niewolniko
10:
wi ſwemu/ ták vcżyni niewolnik
11:
twoy.
Abo też ták cżytay (Y rzekł krol Amefiboſzeth niech ie vſtołu.
A (cżciby) y Mefiboſzet
12:
mogł ieść v ſtołu mego/ iáko ie=
13:
den z ſynow krolewſkich.

werset: 12A
14:
miał Mefiboſzeth ſyná máłego/
15:
ktoremu (było) imię Michá/ á
16:
(ták)
Wł/ wſzytko poſiedlenie (wieś) domu Ciwenego (byli) niewolniki Mefiboſzetowi.
wſzytká cżeladz Ciwiná ro
17:
biłá ná Mefiboſzethá.

werset: 13Lecż
18:
(ſam) Mefiboſzeth mieſzkał w Ie=
19:
ruzalemie/ bo v ſtołu krolewſkie
20:
go záwżdy iadał/ á był chrom ná
21:
obie nodze.

rozdział: 10

22:
Rozdział 10.
werset: 1
23:
Y Było potym że v=
24:
márł krol ſynow Hám=
25:
monowych/ y krolował
26:
Chánum ſyn iego miáſto
27:
niego.

werset: 2Y rzekł Dawid/ vcży-
28:
nię miłoſierdzie nád Chánunem
29:
ſynem Nácháſzowym/ iáko cży=
30:
nił oćiec iego nádemną miłoſier
31:
dzie. A (ták) posłał Dawid sługi
32:
ſwe ćieſzyć go po oycu ieo. Y przy
33:
ſzli słudzy Dawidowi do ziemie
34:
ſynow Hámmonowych.

werset: 3Y rze
35:
kły kſiążętá ſynow Hammono=
36:
wych do Chánuná paná ſwego/
37:
Aza (to) cżći Dawid oycá twego
38:
przed ocżymá twema że posłał k
39:
tobie ćieſzyćiele? Azá nie dla wy=
40:
ſledzeniá miáſtá/ y áby ie wyſz=
41:
piegowáć/ á zwártowáć (mogł)
42:
posłał Dawid sługi ſwe do ćie=
43:
bie?

werset: 4A (ták) wziął Chanun słu-
44:
gi Dawidowe y ogolił po po=
45:
lowicy brody/ á ſzáty ich poroz=
46:
rzynał do połowice áż do zádkow
47:
ich/ y odesłał ie.

werset: 5Tedy oznay-
48:
mili (to) Dawidowi/ y posłał ſpo
49:
tkáć ie.

rozdział: 13
werset: 15
50:
Y rzekł

strona: 174c

Wtore Kſięgi Samuelowe.
iey Amnon/ wſtań a idz.

werset: 16Y rze-
1:
kłá mu/ Nie krzecży (bo) ta złość
2:
więtſza ieſt nád drugą/ ktorąś v
3:
cżynił
Wla/ zemną.
nádmną/ wyganiáiąc
4:
mię/ lecż niechćiał iey słucháć.

werset: 17
5:
Y záwołał páchołká ſweo/ kto=
6:
ry mu służył/ y rzekł wyprowadz
7:
proſzę tę odemnie precż/ á zám
8:
kni drzwi zá nią

werset: 18A (byłá) ná
9:
niey ſuknia ſzáchowáná. Bo ták
10:
vbieraly ſię corki krolewſkie dzie
11:
wice płaſzcże/ y wywiodł ią słu
12:
gá iego precż/ y zámknął drzwi
13:
zá nią.

werset: 19Tedy wzięłá Thámár
14:
popiołu ná głowę ſwoię/ á ſuknię
15:
ſzáchowaną/ ktora (była) ná niey
16:
rozedráła/ y włożyłá rękę ſwoię
17:
ná głowę ſwoię/ á idąc ſzłá y wo=
18:
łáłá.

werset: 20Y rzekł do niey Awſzá-
19:
lom brát iey/ ábo Amnon brát
20:
twoy był ſtobą? ále teraz ſioſtro
21:
moiá milcż/ brát twoy ieſt
Wła/ nie kłádz ſercá twego do tey rzecży. Tákieſz niżey w wirſzu 35.
nied=
22:
bay ná ſercu ſwem o tę rzecż/ á
23:
(ták) mieſzkáłá Thámár będąc o
24:
opuſzcżona w domu Awſzálomá
25:
brátá ſwego.

werset: 21A krol Dawid v
26:
słyſzał wſzytkie rzecży te/ y roz=
27:
gniewał ſię nań bárzo.

werset: 22Y nie-
28:
mowił Awſzálom z Amnonom
Wł/ ode złá aż do dobrá.
nic złego áni dobreo/ bo nienay
29:
rzał Awſzálom Amnoná/ oto iż
30:
zgwałćił Thámárę ſioſtrę iego.

werset: 23
31:
Y było we dwie lećie że były
32:
ſtrzyżyny v Awſzálomá w
Albo w polu (lud w rowninie) Chácorſkiem.
Bá=
33:
hálchácerze/ ktory przy Efrái=
34:
mie/ y wezwał Awſzálom wſzech
35:
ſynow krolewſkich.

werset: 24Tedy przy-
36:
ſzedł Awſzálom do krolá/ y rzekł
37:
oto teraz ſtrzyżyny v sługi tweo
38:
niech przyidzie proſzę krol y słu=
39:
dzy ieo do sługi ſwego.

werset: 25Y rzekł
40:
krol do Awſzálomá/ nie ſynu moy
41:
nie poydziem teraz wſzyſcy/ żeby
42:
ſmy ćię nie obćiążyli lecż on przy
43:
naglał mu/ ále niechćiał iść
To ieſt podziękował mu.
y bło=
44:
gosłáwił mu.

werset: 26Y rzekł Awſzá-
45:
lom/ á nie poydzie proſzę známi
46:
Amnon brat moy? y rzekł mu
47:
krol/ przecż poydzie ſtobą?

werset: 27Y
48:
dokucżał mu Awſzalom/ á (ták)

strona: 174d

1:
posłał znim Amnoná y wſzytkie
2:
ſyny krolewſkie.

werset: 28Lecż rozkazał
3:
był Awſzálom páchołkom ſwym
4:
rzekąc/ pátrzćie proſzę (was) gdy
5:
będzie dobrey myſli Amnon od
6:
winá/ á rzekę do was/ biyćie Am
7:
noná á zábiyćie iy/ nie boyćie ſię/
8:
bo áza nie ia roſkazałem wam?
9:
zmocnićie ſię/
Wł/ á bądzćie ſynmi walki.
á bądzćie mężni.

werset: 29
10:
Y vcżynili pácholcy Awſzálomowi nád Amnonem iáko roſkazał Awſzálom/ A (ták) wſtáli
11:
wſzytcy ſynowie krolewſcy/ y po=
12:
wśiádáli káżdy ná mułá ſwego/
13:
y vćiekli.

werset: 30A gdy ieſzcże byli w
14:
drodze/ tedy słuch przyſzedł do
15:
Dawidá rzekąc/ pobił Awſzálom
16:
wſzytki ſyny krolewſkie/ á nie zo=
17:
ſtał z nich (ni ieden).

werset: 31Y wſtał
18:
krol á podárł ſzáty ſwoie y legł
19:
ná ziemi/ wſzytcy też słudzy iego
20:
ſtali: porozdzierawſzy ſzáty.

werset: 32Y
21:
odpowiedział Ionádáw ſyn Sze
22:
mehego bráta Dawidowego á
23:
rzekł/ niech nie mowi pan moy/
24:
iákoby wſzytki młodzieńce ſyny
25:
krolewſkie pobito/ gdyſz Amnon
26:
tjlko zábit
Wł/ bo ná vśćiech Awſzálom owych było położono.
bo (to) było w vśćiech
27:
v Awſzálomá od (onego) dniá/
28:
ktorego on zgwałćił Thámárę
29:
śioſtrę iego.

werset: 33A (ták)
Wł/ niech nie kłádzie pan.
niech nied=
30:
ba pan moy krol w ſercu ſwoim
31:
oto rzekąc/ wſzytcy ſynowie kro=
32:
lewſcy pobići/ Bo Amnon tylko
33:
zábit.

werset: 34Y vćiekł Awſzálom/ młodzieniec/
34:
ktory ſtrzegł/ podniosł
35:
ocży ſwe y vyrzał/ áwo lud mno=
36:
gi ſzedł
Wł/ od drogi zá nim zboku gory.
drogą wedle gory.

werset: 35Y
37:
rzekł Ionádaw do krolá/ ono ſy=
38:
nowie krolewſcy idą/ iáko mo=
39:
wił sługá twoy ták ieſt.

werset: 36A gdy
40:
orzeſtał mowić/ á oto ſynowie
41:
krolewſcy przyſzli/ y podnieśli
42:
głoſy ſwe á płákáli/ lecż y krol y
43:
wſzyſtcy słudzy iego płákáli płá=
44:
cżem wielkim barzo.

werset: 37A
45:
(ták) Awſzalom vćiekł/ y poſzedł
46:
do Tálmáiá ſyná Hámmichuro=
47:
wego krolá dieſzurſkiego/ y płá=
48:
kał (Dawid) ſyná ſwego po wſzyt

strona: 175a

Wtore Kſięgi Samuelowe.

rozdział: 16


strona: 176d

werset: 13
1:
Y ſzedł
2:
Dawid y mężowie iego drogą/ á

strona: 177a

Wtore Kſięgi Samuelowe.
Szymchy ſzedł bokiem gory prze
1:
ćiw niemu idąc łaiąc/ y miotał ká
2:
mieńmi przećiw niev/
Wł. y proſzył prochem.
y ſypał pia
3:
ſkiem.

werset: 14Y przyſzedł krol y wſzytek
4:
lud/ ktory (był) znim ſprácowány/
5:
y odpocżynął tám/

werset: 15Záś Awſzá
6:
lom
Y wſzytek lud mężá Izráelá/ álbo ták/ y wſzytek lud lud mąż Izráel.
y wſzytek lud Izráelſki przy
7:
ſzli do Ieruzálimá y Achitofel z=
8:
nim.

werset: 16A gdy przyſzedł Chuſzái
9:
Archiſki przyiaćiel Dawidow do
10:
Awſzálomá/ y rzekł Chuſzái do A
11:
wſzálomá/ żyw krolu/ żyw krolu.

werset: 17
12:
Y rzekł Awſzálom do Chuſzáiá
13:
tákali przyiazń twoiá do przyia=
14:
ćielá twego? przecż nie ſzedłeś z=
15:
przyiaćielem twym?

werset: 18Y rzekł
16:
Chuſzái do Awſzálomá/ Nie/ bo
17:
kogo obrał Iehowá/ y lud ten y
18:
káżdy mąż Izráelſki/ tego będę/
19:
y z nim mieſzkáć będę.

werset: 19A druga/
20:
á komu ia mam służyć? Aza nie
21:
przed ſynem iego? Iáko służyłem
22:
przed ojcem twjm/ ták będę przed
23:
tobą.

werset: 20Y rzekł Awſzálom do A-
24:
chitofelá/ dayćie wy rádę co vcży
25:
niemy.

werset: 21Y rzekł Achitofel do A
26:
wſzálomá/ wnidz do założnic oy=
27:
cá twego/ ktore zoſtáwił ſtrzec do
28:
mu/ y vsłyſzy wſzytek Izráel że
29:
śmierdziſz oycu twemu/ y zmo=
30:
cnią ſię ręce wſzech ktorzy ſtobą.

werset: 22
31:
A (ták) rozbili Awſzálomowi
32:
namiot ná dachu/ y wſzedł Aw=
33:
ſzálom do záłożnic oycá ſwego
34:
przed ocżymá wſzego Izráelá/

werset: 23
35:
A rádá Achitofelowá ktorą (ko
36:
mu) rádził we dni one (byłá) iáko
37:
gdy by ſię kto pytał słowá Boże
38:
go/ ták wſzelka rádá Achitofelo=
39:
wá/ y v Dawidá y v Awſzálomá.

rozdział: 17

40:
Rozdział 17.
werset: 1
41:
POtym rzekł Achito=
42:
fel do AWſzálomá/ prze
43:
biorę teras dwánaśćie
44:
tyſięcy mężow/ á wſtá=
45:
nę y poydę w pogonią zá Dawi=
46:
dem nocą.

werset: 2Ze przyidę nań á on
47:
ſprácowány/ y opuśćiwſzy ręce/
48:
á (ták) pogromię go/ że vćiecże w

strona: 177b

1:
ſzytek lud ktory przy nim/ y zábi
2:
ię krolá ſámego.

werset: 3A (ták) przy-
3:
wrocę wſzytek lud do ćiebie/ á
4:
gdy przywrocę káżdego mężá kto
5:
rego ty ſzukáſz/ (tedy) wſzemu lu
6:
dowi będzie pokoy.

werset: 4Y ſpodobá
7:
łá ſię tá rzecż
Wła. w ocży Awſzalomá/ y w ocżu wſzech ſtárcow Izráelá.
Awſzálomowi y w
8:
ſzem ſtárſzym Izráelſkim.

werset: 5Y
9:
rzekł Awſzálom/ wzow teras y
10:
Chuſzáiá Archyſkiego że vsłyſze=
11:
my
Wł. co też w vśćiech v niego.
co też on powie.

werset: 6Y wſzedł
12:
Chuſzái do Awſzálomá/ y rzekł A
13:
wſzálom do niego rzekąc/ ták mo=
14:
wił Achitofel/ cży vcżyniemy sło
15:
wo iego? ieſliż nie/ ty powiedz.

werset: 7
16:
Y rzekł Chuſzái do Awſzálomá
17:
nie dobra rádá/ ktorą rádził A=
18:
chitofel teras.

werset: 8Y rzekł Chuſzái/
19:
ty wieſz oycá twego y męże iego/
20:
że rycerze ſą/ á gorzko (ich) duſzy/
21:
ſą iáko niedzwiedz oſieroćiáły w=
22:
polu/ á oćiec twoy mąż walecżny/
23:
áni nocuie (ná iednym mieyſcu)
24:
z ludem.

werset: 9Oto teras kryie ſię w-
25:
ktoreykolwiek iámie/ ábo ná kto
26:
rymkolwiek mieyſcu/
Wł. y będzie gdy pádnie wnich ná pocżątku.
á ták ſkoro
27:
ktory z nich polęże/ á (ten) słuch
28:
posłyſzy/ tedy rzecże/ ſtáłá ſię po=
29:
rażká w ludu ktory zá Awſzálo=
30:
mem.

werset: 10Lecż y ſam (każdy) boio
31:
wnik v ktorego ſerce iáko ſerce
32:
lwie
Trwożąc. ſtrwoży ſię
ſtrwoży ſię/ bo wie wſzytek
33:
Izráel że rycerz (ieſt) ociec twoy/
Wł. ſynowie walki ábo woyny.

34:
y dobrzy boiownicy/ ktorzy przy
35:
nim/

werset: 11Przeto rádzę áby ſię zbie-
36:
ráiąc zebrał do ćiebie wſzytek I=
37:
zráel/ od Daná áż do Beer-ſze=
38:
wy iáko piaſek/ ktory nád morzem
39:
w mnoſtwie/ lecż y oſobá twoiá
40:
niech <nie> ćiągnie ku bitwie.

werset: 12Y
41:
przyidziem do niego ná ktorym=
42:
kolwiek mieyſcu będzie/ á gdzie=
43:
kolwiek go naydziemy/ tedy
Wł. odpocżyniemy ná nim.
pá
44:
dniemy nań/ iáko pada roſá ná
45:
ziemię/ á nie zoſtáwiemy v niego
46:
y v wſzech mężow ktorzy z nim y
47:
iednego.

werset: 13A ieſli ſię do miáſtá z-
48:
bierze/ tedy przynioſą wſzyſcy I
49:
zráelcżycy do miáſtá onego po=
50:
wrozy/ y dowlecżem ie do poto=

strona: 177c

Wtore Kſięgi Samuelowe
ká/ áż tám nie zoſtánie y kámyká.

rozdział: 19
werset: 33Y

strona: 179c

Wtore Kſięgi Samuelowe
rzekł krol do Bárzilláiá/ ty poy=
1:
dzieſz zemną/ á ſtráwowáć ćię bę
2:
dę z ſobą w Ieruzalimie.

werset: 34Y
3:
rzekł Bárzillai do krolá/ ták mi
4:
wiele lat iáko żywę/ á iákoż poy=
5:
dę z krolem do Ieruzalimá?

werset: 35
6:
Ośmdzieſiąt mi lat dziſia/ áza
7:
rozeznam miedzy dobrym á złym
8:
żeby ſmákowáło słudze twemu
9:
co iem y co piję? áza słucháć bę=
10:
dę ná potym głoſu śpiewakom y
11:
śpiewacżek? A przecż będzie słu=
12:
ga twoy ćię zkośćią pánu memu
13:
krolowi?

werset: 36Nie co máło záiedzie
14:
sługá twoy zá Iordan z krolem/ á
15:
przecż mi nágradza krol na=
16:
grodę táką?

werset: 37Niech ſię wroći
17:
proſzę sługá twoy/ że vmrę w=
18:
mieśćie moim/ przy grobie oycá
19:
mego y mátki moiey/ á oto słu=
20:
gá twoy Chimeham zaydzie z pá
21:
nem moim krolem/ á (ták) vcży=
22:
niſz mu/
Wł. co dobrego w ocżu twych. Tákże y w drugim wirſzu.
co ſię tobie zda dobre=
23:
go.

werset: 38Y rzekł krol/ zemną poy-
24:
dzie Chimeham/ á ia vcżynię mu
25:
co ſię tobie ſpodoba/ y wſzytko cże
26:
go żądáć będzieſz odemnie vcżynię
27:
tobie.

werset: 39Y przepráwił ſię w-
28:
ſzytek lud zá Iordan/ y krol prze
29:
práwił ſię/ y pocáłował krol Bá
30:
rzilláiá/ y błogosłáwił iy/ á (ták)
31:
wroćił ſię do mieyſcá ſwego.

werset: 40
32:
Potym przyćiągnął krol do
33:
Gilgalá/ y Chimeham znim. Y w
34:
ſzytek lud Iehudy przeprowádzi
35:
li krolá y też połowica ludu Izrá
36:
elſkiego.

werset: 41A oto
Wł. wſzytek (albo wſzelki) mąż Izráel. Ták że y w drugim wirſzu mąż Iehudá.
wſzyſcy mężo=
37:
wie Izráelſcy prz(yſzli?) do krolá/ y
38:
rzekli do krolá/ (czemu?) vkrádli
39:
ćię (przed námi) bráćia náſzy mę
40:
żowie Iehudſcy/ y przeprowádzi
41:
li krolá y dom iego zá Iordan/ y
42:
wſzytki męże Dawidowe z nim.

werset: 42
43:
Tedy odpowiedział wſzytek Ie=
44:
hudá mężom Izráelſkim/ iż bliż=
45:
ſzy mi krol/ á przecż ſię gniewaſz
46:
ſobie o tę rzecż? áza
Wł. iedło iemy.
ſtácyią ma=
47:
my od krolá álbo podárze podá=
48:
rował nam?
Wła. y odpowiedział

werset: 43Y odpowiedzieli
49:
mężowie Izráelſcy/ mężom Ie=

strona: 179d

1:
hudſkim y rzekli/ dzieſięć częśći
2:
mam ia w krolu/ á też y w Dawi
3:
dzie (mam) nad ćię/ á cżemuſz z=
4:
gárdziłeś mną? á(za)nie byłá
5:
rzecż moia pierwſza mnie przy=
6:
wroćić krolá mego? Lecż oſtrſza
7:
(byłá) rzecż Iehudy niż rzecż mę
8:
żow Izráelſkich.
Izráel mężowi Iehudzie. Ale to poſpolita we wſzitkich kſięgách ſtárego przymierza.

rozdział: 20

9:
Rozdział 20.
werset: 1
10:
A Tám nágodził ſię mąż
Wł. Beliiahál.
niezbożny/ á imię ieo Sze
11:
wá ſyn Bichrego mąż Ie=
12:
minego/ y zátrąbił w trąbę y rze=
13:
ekł/ Nie máſz nam działu w Da=
14:
widzie/ áni dziedzictw á w ſynu
15:
Iſzáiego/ káżdy do namiotu ſwe=
16:
go Izráelu.

werset: 2A (ták) odſtąpił
17:
wſzytek Izráel od Dawidá/ do
18:
Szewy ſyná Bichrego/ lecż mężo
19:
wie Iehudſcy trzymáli ſię krolá
20:
ſwego od Iordanu aż do Iero=
21:
zolimá.

werset: 3Y przyſzedł Dawid do
22:
domu ſwego w Ieruzálem/ y w=
23:
ziął krol dzieſięć żon załoznic kto=
24:
re bjł zoſtáwił ſtrzec domu/ y dał
25:
ie
Wł. do domu ſtrażey. Rozumie ſię ćiemnicá/ ábo iáka twierdza.
do zámknienia/ y karmił ie/
26:
lecż do nich nie wchodził/ y były
27:
zámknione do dniá śmierći ich
28:
wdowámi żywąc.

werset: 4Y rzekł krol
29:
do Hámaſy/ zwołay mi męze Ie=
30:
hudſkie na trzeći dzień/ y ty tu
31:
bądz.

werset: 5Y poſzedł Hámáſa zwo
32:
ływáć Iehudy/ lecż omieſzkał
33:
nád poſtánowiony cżás/ ktory
34:
mu był zámierzył.

werset: 6Y rzekł Da-
35:
wid do Awiſzáiá/ teraz gorzey
36:
nas vtrapi Szewá ſyn Bichrego
37:
niſz Awſzálom (przeto) ty wezmi
38:
sługi paná twego/ á goń zá nim/
39:
áby nie doſtał ſobie miaſt zám=
40:
knionych y zniknie przed námi.

werset: 7
41:
Tedy wyſzli zánim mężowie
42:
Ioáwowi y Kierety y Pelety y
43:
wſzyſcy rycerze/ y wyſzli z Ieru=
44:
ſalimá gonić zá Szewą ſynem
45:
Bichrego.

werset: 8A gdy byli v kámie
46:
niá wielkiego/ ktory w Giweho=
47:
nie/ tedy Hámáſa ſzedł przed ni=
48:
mi/

rozdział: 23
werset: 15Tedy

strona: 182a

Wtore Kſięgi Samuelowe
prágnął Dawid y rzekł/ kto mię
1:
nápoi wodą z ſtudnie Beth-le=
2:
chemſkiej/ ktora v brony?

werset: 16Y
3:
przebili ſię trzey (oni) rycerze do
4:
obozu Peliſztymſkiego/ y nácżer=
5:
páli wody z ſtudnie Beth-le-chem
6:
ſkiey/ ktora v brony/ y nieſli/ á
7:
przynieſli do Dawidá/ lecż nie=
8:
chćiał iey pić. Y rozlał ią Ieho=
9:
wie.

werset: 17Y rzekł/ vchowaj mię Ie-
10:
howo od vcżynku tego/ á zá (to)
11:
nie krew mężow
Wla. chodzących w duſzách ſwych.
ważących ży=
12:
wot ſwoy? y niechćiáł iey pić/ to
13:
vcżynili trzey rycerze.

werset: 18Záś A-
14:
wiſzái brát Ioáwow ſyn ceruiey/
15:
był głową tym trzem/ y ten ſzer=
16:
mował oſzcżepem ſwym ná trzy=
17:
ſtá
Wła. trupow (albo zránionych) rozumiey od niego.
ktore pobił/ y miał imię mie
18:
dzy trzemá.

werset: 19Bo ze trzech á za
19:
nic ſláchetnieyſzy (był) gdyż był
20:
hetmánem ich/ lecż (onych) trzech
21:
nie doſtąpił.

werset: 20Y Benáiáhu ſyn
22:
Iehoiády
Wł. ſjn mężá walecżnego.
mąż walecżny z Kaw
23:
láktorj w wielkich przjgodach
24:
bywał/ ten zábił dwá lwy Mo=
25:
áwſkie/ ten też z ſzedſzy zábił lwá
26:
w pośrodku ſtudnie cżáſu śniegu

werset: 21
27:
Ten też zábił Micráimiániná
Wł. mężá pátrzenia to ieſt/ ná ktorego pátrzać muſieli dziwuiąc ſię.

28:
ná weyrzenie ogromnego/ á
29:
(był) wręce Micraimiániná o=
30:
ſzcżop/ lecż on z ſzedſzy kniemu z=
31:
laſką/ tedy wyrwał oſzcżep z ręki
32:
Micraimiániná/ y zábił iy oſzcże
33:
pem iego.

werset: 22To vcżynił Benáiá-
34:
hu ſyn Iehoiady y miał imię mie
35:
dzy trzemi rycerzmi.

werset: 23Nád (ony)
36:
trzedzieśći sławnieyſzy (był) lecż
37:
do trzech nie przyſzedł/ ácż go po
38:
ſtánowił Dawid ráda ſwoim.

werset: 24
39:
Náſáchel
40:
brát Ioawow
41:
(był) miedzy trzydzieśćią/ Elehá
42:
nán ſyn Dodow Beth-lechemſki.

werset: 25
43:
Számmá Chárodſki/ Eliká Chá
44:
rodſki.

werset: 26Chelec Peletſki/ Hirá
45:
ſyn Hikieſzow Thekohiſki.

werset: 27Awi
46:
hezer Hannethothſki/ Mewunay
47:
Chuſzatſki.

werset: 28Cálmon Achochyſki/
48:
Náhárái Notofathſki/

werset: 29Chelow
49:
ſyn Báhány Nethofathſki/ Ithai
50:
ſyn Riwáiow z Giwehatá ſynow

strona: 182b

1:
Bin-iáminowych.

werset: 30Benáiáhu
2:
Pireháthonſki/ Hiddai z potokow
3:
Gáháſzkich.

werset: 31Awi-hálbon Har-
4:
wáthſki/ Háſmáweth Bárchum
5:
ſki.

werset: 32Eliachbá Sżahálwonſki/ y
6:
ſyn Iaſzynow Ionáthán.

werset: 33
7:
Sżámmá Hárárſki/ Achiam
8:
ſyn Sżárárow Hárárſki.

werset: 34Elife
9:
let ſyn Acháſbáiá ſyná Máháchá
10:
tego. Eliham ſyn Achitofelá Gil
11:
lonſkiego.

werset: 35Cheerai Kármelſki
12:
Páhárai Arbiſki.

werset: 36Y Geal ſyn
13:
Náthanow z Cowy/ Bani Gady
14:
ſki.

werset: 37Celek Hámmońſki/ Náchá-
15:
rái Becrothſki
Wł. nośićiel nacżynia Ioáwowego.
giermek Ioawá
16:
ſyná Ceruiey.

werset: 38Hyrá Itherſki/
17:
Gareb (też) Itherſki.

werset: 39Vryaſz
18:
Chyttheyſki/ wſzytkich trzydzieśći
19:
y ſiedm.

rozdział: 24
Rozdział 24.
werset: 1
20:
POtym záſię
Wł. y przyłożył gniew Iehowy gniewáć ſię ná eć.
gnie=
21:
wał ſię Iehowá ná Izrá=
22:
elá/ á (ták) pobudził Da
23:
widá ná nie rzekąc/ idz/
24:
policż Izráelá y Iehudę.

werset: 2Y
25:
rzekł krol do Ioawá hetmáná (lu
26:
du) rycerſkiego/ ktory (był) znim/
27:
Przebież teras wſzytki pokolenia
28:
Izráelſkie/ od Daná áż do Beer=
29:
ſzewy/ á przelicżćie lud że będę
30:
wiedział pocżet ludu.

werset: 3Y rzekł
31:
Ioaw do krolá/ niech przyłoży
32:
Iehowá Bog twoy do (tego) lu=
33:
du tylko á tylko ſto kroć/ że ocży
34:
páná mego krolá vyrzą/ lecż pan
35:
moy krol cżemu ſię kocha w tey
36:
rzecży?

werset: 4Ale przemogło sło-
37:
wo krolewſkie nád Ioawem y
38:
nád hetmány/ á ták wyſzedł Io=
39:
aw y hetmánowie od krolá licżyć
40:
lud Izráelſki.

werset: 5Y przeſzli w Hároherze/
41:
po práwey ſtronie miáſtá/ ktore
42:
wpośrodku potoká gadá wedle
43:
Iáházerá.

werset: 6Potym przyſzli do
44:
Gilehadá y do ziemie dolney no=
45:
wey/ y przyſzli do Daná Iahá=
46:
ſkiego w około Cydoná.

werset: 7Potym
47:
przyſzli do zamku Corſkiego y do

strona: 182c

Wtore Kſięgi Sámuelowe.
1:
wſzech miaſt Chyweyſkich y Ká
2:
nahańſkich/

księga: 3.Reg
rozdział: 2
werset: 11W
chewronie


strona: 184c

Pierwſze kſięgi krolewſkie.
Chewronie krolował ſiedm lat/ á
1:
w Ieruzalemie krolował trzy y
2:
trzjdzieśći lat.

werset: 12A (ták) Solomon
3:
ſiadł ná ſtolicy Dawidá oycá ſwe
4:
go/ y zmocniło ſię kroleſtwo ieo
5:
bárzo.

werset: 13Y przyſzedł Adonia ſyn
6:
Chággithy do Báth-ſzewy mát=
7:
ki Solomonowey. Y rzekłá/ ſpo=
8:
koyneli przyśćie twoie? A (on)
9:
rzekł. Spokoyne.

werset: 14A (on) rzekł/
10:
słowo mam do ćiebie. Y rzekłá/
11:
mow.

werset: 15Y rzekł/ ty wieſz/ iż moie
12:
było kroleſtwo/ y ná mię byli o=
13:
broćili oblicża ſwe wſzyſcy Izrá=
14:
elcżycy żebych krolował/ lecż prze
15:
nieſione (ieſt) kroleſtwo/ y doſtá
16:
ło ſię brátu memu/ ponieważ to
17:
od Iehowy doſtáło ſię mu.
Wł/ á ninie.

werset: 16A ták o iednę ćię prozbę proſzę/ nie
18:
odwracay oblicża ſwego. Y rze=
19:
kłá kniemy/ Mow.

werset: 17Y rzekł/ ro
20:
zmow proſzę (ćię) z Solomonem
21:
krolem/ ponieważ nie odwraca
22:
od ćiebie oblicża ſwego/ że mi da
23:
Awiſzágę Szunámitſką zá żonę.

werset: 18
24:
Y rzekła Báth-ſzewá. Dobrze/
25:
ia pomowię o tobie krolowi.

werset: 19
26:
Y weſzłá Bath-ſzewá do kro=
27:
lá Solomoná mowić mu o Ado=
28:
mniaſzá. Y wſtał krol przećiw niey
29:
á pokłonił ſię iey/ y vſiadl ná ſtol
30:
cu ſwym/ y kazał poſtáwić ſtolec
31:
matce krolewſkiey/ y ſiádłá po
32:
práwicy iego.

werset: 20Y rzekłá. Proś-
33:
bę iednę máłą ia proſzę v ćiebie/ nie odwracay proſzę ode mnie o=
34:
blicża twego. Y rzekł iey krol/
35:
proś mátko moiá/ bo nie odwro
36:
cę ſię od oblicża twego.

werset: 21Y rze-
37:
kłá. Niech dádzą Awiſzágę Sżu=
38:
námithſką Adoniaſzowi brátu
39:
twemu zá żonę.

werset: 22Tedy odpowie
40:
dział krol Solomon y rzekł mo=
41:
wiąc. Cżemu ty prośiſz Adonia=
42:
ſzowi Awiſzági Sżunámmith=
43:
ſkiey? Prośże mu y kroleſtwá/ po
44:
nieważ on ſtárſzy brát moy niże=
45:
li ia/ á ma po ſobie Awiáthárá o
46:
fiárowniká/ y Ioawá ſyná Cerui
47:
iey.

werset: 23A (ták) przyſiągł krol So-

strona: 184d

lomon ná Iehowę rzekąc/ Ták
1:
mi niech vcżyni Bog/ y to mi
2:
niech przyda/ iż przećiw duſzy
3:
ſwey mowił Adonia słowo to.

werset: 24
4:
A ták żyw Iehowá/ ktory mię
5:
zmocnił/ y poſádził ná ſtolicy Da
6:
widá oycá mego/ y ktory vcżynił
7:
mi dom/ iáko był rzekł/ że dziſia
8:
vmrze Adonia

werset: 25Y posłał krol
9:
Solomon Benáiáhá ſyná Ieho=
10:
iády/
Wł. y rzućił ſię nań y vmárł.
ktory iy zámordował/ y
11:
vmárł.

werset: 26Záś Awiáthárowi ofiá
12:
rownikowi rzekł krol/ Hánáthot
13:
ſki idz do pol twoich/ boś mąż
Wł. śmierći.

14:
śmiertelny ty/ lecż dziſia nie zá=
15:
biję ćię/ ponieważ noſiłeś ſkrzy=
16:
nię Adonáiá Iehowy przed Da=
17:
widem oycem moim/ á (ktemu)
18:
żeś ćierpiał wſzytko co ćierpiał o=
19:
ćiec moy.

werset: 27Y zrzućił Solomon
20:
Awiáthárá z ofiárownictwá Ie
21:
howy/ wypełniáiąc słowo Ieho=
22:
wy/ ktore mowił ná dom Helego
23:
w Sżylohu.

werset: 28Y przyſzłá (ta)
24:
wieść do Ioawá/ bo Ioaw vdał
25:
ſię był zá Adoniaſzem/ ácż ſię był
26:
nie vdał za Awſzálomem/ á (ták)
27:
vćiekł Ioaw do namiotu Ieho=
28:
wy/y vchwyćił ſię zá rogi ołtarzá.

werset: 29Y oznaymiono krolowi
29:
Solomonowi/ iż vćiekł Ioaw do
30:
námiotu Iehowy/ á oto (práwi)
31:
ieſt v ołtarzá/ y posłal Solomon
32:
Benáiáhá ſyná Iehoiady rzekąc
33:
idz zámorduy go.

werset: 30Y wſzedł Be
34:
náiáhu do namiotu Iehowy/ y
35:
rzekł do niego/ ták mowi krol wy
36:
nidz/ á (on) rzekł/ nie bo tu vmrę
Wła. rzuc ſię (álbo tárgni ſię/ álbo ſkocż) nań.
y odniosł Benáiáhu do krolá
37:
(tę) rzecż rzekąc/ ták mowi Ioaw
38:
á ták mi odpowiedział.
Wł. y wroćił.

werset: 31y rzekł
39:
mu krol/ vcżyńże (mu) iáko mo=
40:
wił/ á
rżuć ſię nań.
zábiy go/ y pogrzeb iy/ że
41:
odeymieſz krwie niewinne/ kto=
42:
re wylał Ioaw/
Wł. od na mnie/ y od ná domie. Iákoby rzekł/ od tych krwi ktore ſą nádemną.
ode mnie/ y od
43:
domu oycá mego.

werset: 32Y wroći Ie-
44:
howá krew iego ná głowę iego/
45:
ktory ſię tárgnął ná dwu mężow
46:
ſpráwiedliwſzych y lepſzych nád
47:
ſię/ y zábił ie miecżem/ a oćiec moy

strona: 185a

Dawid niewiedział Awnerá ſy=
1:
ná Nerowego woiewodę Izráel
2:
ſkiego/

rozdział: 5


strona: 187a

Pierwſze kſięgi krolewſkie
werset: 16Oprocż przełożonych v-
1:
rzędnikow Solomonowych kto=
2:
rzy (byli) nád robotą trzy tyſiące
3:
y trzy ſta ktorzy roſkázowali lu=
4:
dowi robiącemu.

werset: 17A (ták) roſka-
5:
zał krol żebj wozili kámienie wiel=
6:
kie/ kámienie koſztowne ku zákłá
7:
dániu domu/ kámienie (też) głád
8:
kie.

werset: 18Y rzezáli (ie) mulárze So
9:
lomonowi y mulárze Chyrámo=
10:
wi/ rzemieśnicy też (rozmaići) y
11:
gotowáli drzewo y kámienie ku
12:
budowániu domu.

rozdział: 6

13:
Rozdział. 6.
werset: 1
14:
POtym roku ośmdzieſią
15:
tego y cżtyrzechſetnego wy=
16:
śćia ſynow Izráelowych z=
17:
ziemie Micraimſkiey/ roku cżwar
18:
tego/ mieſiącá
Ziw mieſiąc co my kwietnem zowiemy.
Zywa to ieſt mie
19:
ſiącá wtorego/ krolowánia So=
20:
lomonowego nád Izráelem/ te=
21:
dy budował dom Iehowie.

werset: 2A
22:
oneo domu/ ktory budował krol
23:
Solomon Iehowie (byłá) dłu=
24:
gość ſześćdzieſiąt łokiet/ á dwá=
25:
dzieśćiá ſzerokośći iego/ záś wy=
26:
ſokośći iego trzydzieśći łokiet.

werset: 3
27:
A przyſionek przed domem o=
28:
nym ná dwudzieſtyu łokiet dłuża
29:
iego/
Wł. przed oblicżem ſzerzyny dov.
ták iáko ſzerzyná onego
30:
domu/ záś dzieśięć łokiet ſzerzy=
31:
ná iego/ á (ten przyſionek był)
32:
przed domem.

werset: 4Vcżynił też (v
33:
oneo domu okná
Wł. otwárte y záwarte.
rozſzerzone (y)
34:
śćisnione.

werset: 5A (ktemu) zbudował
35:
ná śćienie domu (onego) pobo=
36:
cżnice w około śćiány domu/ w o
37:
koło kośćiołá y modlitewniká/ v
38:
cżynił też piętrá w około.
Wł. poboce ſpodniey pięć łokiek ſzerza iey.

werset: 6Po-
39:
bocżnicá ſpodnia (byłá) ná piąći
40:
łokiet wſzerz/ á śrzednia ná ſześ=
41:
ći łokiet w ſzerz/ záś trzećia ná ſie
42:
dmi łokiet wſzerz. Bo był vcży=
43:
nił odſádzenia (muru oneo ) dov
44:
znadworza/ áby (ná nich leżáły
45:
tramy á) nie wśćiánách tkwiáły
46:
onego domu.

werset: 7A gdy on dom
47:
budowano (tedy) iy budowano z
48:
kámieniá
Wł. cáłeo przenoſzenia.
cálego (ták iáko ie)

strona: 187b

á młotá/ y ſiekiery
1:
(y) wſzelákiego nacżynia żelázne
2:
go niesłycháć było gdy on dom
3:
budowáno.

werset: 8Wchod pobocżni-
4:
ce śrzedniey ná boku domu prá=
5:
wem/ á po okrągłem wſchodzie
6:
wſtępowano do śrzedniey (pobo
7:
cżnice) á ze śrzedniey do trzećiey

werset: 9
8:
A (ták) budował dom y
9:
dokońcżył go/ á (potym) záſklepił iy
Wł. zebrámi.
tra=
10:
mámi żebrowatemi y podniebie
11:
niem cedrowym.

werset: 10Zbudował
12:
też pobocżnicę po wſzytkim do=
13:
mie/ pięć łokiet wyſokośći iey/ á
14:
dzierżałá ſię domu
Wł. drzewámi cedrowemi.
tramámi c
15:
drowemi.

werset: 11Y było słowo Ieho
16:
wy do Solomoná rzekąc.

werset: 12Dom
17:
ten ktory ty buduieſz/ ieſli chodzić
18:
będzeſz w vſtáwach moich/ á
19:
práwá moie cżynić będzieſz/ y v=
20:
ſtrzeżeſz wſzech przykazań moich
21:
chodząc wnich/ tedy poſtánowię
22:
słowo moie ztobą/ ktorem mo=
23:
wił do Dawidá oycá tweo.

werset: 13A
24:
mieſzkáć będę w pośrodku ſynow
25:
Izráelowych/ y nie opuſzcżę lu=
26:
du mego Izráelá.

werset: 14A ták budo
27:
wał Solomon on dom y dokonał
28:
go.

werset: 15Y zbudował śćiány domu
29:
we wnątrz z deſzcżek cedrowych/
30:
ode tlá dov áż do piętrá obił śćiá
31:
ny drzewem (cedrowym)/ á tło
32:
(w) domu położył tárćicámi ſoſno
33:
wemi.

werset: 16Zbudwał też
Wł. dwádzieśćiá łokiet domu tárćicámi cedrowym ode tłá do śćian/ á zbudował ſobie zdomu pobocnicą świętą świętych To ieſt/ co było kośćiołá ſześć dzieſiąt łokći/ to on odgrodził go ná pośćieniu dwádziesćiá łokiet od ziemie aż do wierzchu. A to názwał świętym świętych. To ieſt Komorą naświętſzą.
ze dwu=
34:
dzieſtu łokiet domu/ tárćicami
35:
cedrowemi (przegrodę) ode tłá
36:
áż do (wierzchu) śćian/ á zbudo=
37:
wał to (ſtegoż) domu pobocżni=
38:
cą/ á był (była) naświętſzą komo=
39:
rą.

werset: 17A (oſtátek to ieſt) cżterdzie-
40:
śći łokiet było domem/ to ieſt ko=
41:
śćiołem przed (oną komorą.)

werset: 18
42:
A (ná onych) cedrowych (tárći
43:
cách) ktoremi był dom obit/ były
44:
wewnątrz wyrznione iábłuſzká
45:
leśne/ y wyryte kwiáty/ á wſzędy
46:
(było) cedrowe (futrowánie) że
47:
kámienia nie było widzieć.

werset: 19
48:
Lecż modlitewnik w pośrod
49:
ku domu onego ná pośćieniu był
nago


strona: 187c

Pierwſze kſięgi krolewſkie
1:
nagotował/

rozdział: 8


strona: 189c

Pierwſze kſięgi krolewſkie.
werset: 22y rośćiągnął ręce
1:
ſwe kniebu.

werset: 23Y rzekł/ Iehowo
2:
Boże Izráelow/ niemáſz podobneo
3:
tobie Bogá ná niebieſiech
4:
zwierzchu/ áni ná ziemi ná ſpod=
5:
ku/ ktory ſtrzeżeſz przymierza/ y
6:
miłoſierdzia sługam ſwym cho=
7:
dzącym przed tobą wſzem ſercem
8:
twoim.

werset: 24Ktoryś ſię (ták) zácho-
9:
wał (ku) słudze twemu Dawido=
10:
wi oycu memu/ iákoś mu był
Wła. mowił (álbo rzekl.)
o=
11:
biecał/ bo mowiłeś vſty twemi/
12:
lecż ręką ſwą wypełniłeś/ iáko
13:
ten dzień (świadcży.)

werset: 25A ták Ie
14:
howo Boże Izráelow
Wł. ſtrzeż słudze twemu Dawidowi oycowi memu/ coś mowił iemu.
zácho=
15:
way ſię ku słudze twemu Dawi
16:
dowi oycowi memu/ iákoś mu o=
17:
biecał rzekąc/ Nie będzie wyko=
18:
rzenion tobie mąż przed oblicż=
19:
nośćią moią/ ſiedzący ná ſtolicy
20:
Izráelſkiey/ gdyby tylko ſtrzegli
21:
ſynowie twoi drogi ſwey/ żeby
22:
chodzili przede mną/ iakoś ty cho
23:
dził przede mną.

werset: 26A ták Boże
24:
Izráelſki proſzę niech ſię ziśći o=
25:
bietnicá twoiá/ ktorąś obiecał
26:
słudze ſwemu Dawidowi oyco=
27:
wi memu.

werset: 27Bo/ áza po praw-
28:
dzie Bog mieſzkáć będzie ná zie=
29:
mi? Oto niebioſá y nieboſá nie=
30:
bios nie ogárniáią ćię/ á nuż dom
31:
ten ktory zbudowałem?

werset: 28A (ták)
32:
weyzrzy ná modlitwę sługi twe
33:
go/ y ná prozbę iego Iehowo Bo
34:
że moy/ żebyś vsłyſzał wołánie y
35:
modlitwę/ ktorą ſię sługá twoy
36:
modli oblicżu twemu dziſia.

werset: 29A
37:
by były ocży twoie otwárte do do
38:
mu tego w nocy y we dnie/ do
39:
mieyſcá (tego) o ktoremeś rzekł/
40:
Będzie imie moie tám/ ábyś wy=
41:
słuchał modlitwę/ ktorą ſię mo=
42:
dli sługá twoy ná mieyſcu tym.

werset: 30
43:
Ze wysłuchaſz prozbę sługi
44:
twego/ y ludu twego Izráelſkie=
45:
go/ ktorą ſię modlą ná mieyſcu
46:
tym/ á ty wysłucháſz ná mieyſcu
47:
mieſzkánia twego ná niebieſiech
48:
y wysłuchaſz y zlatuieſz ſię.

werset: 31
49:
Gdy
Wł. mąż.
kto zgrzeſzy (przećiw) bli

strona: 189c

zniemu ſwemu/
Wł. y ſkaże nań.
y ſkaże mu (prá=
1:
wo) przyſięgę (ćiſnąć) go ná przy=
2:
ſięgę/ że przyidzie przyſięgá
3:
przed ołtarz twoy w tym domu.

werset: 32
4:
Tedy ty vsłyſzyſz (ná) nie=
5:
bieſiech/ y vcżyniſz/ y rozſądziſz
6:
sługi twe/
Wła. niezbozniaiąc niezbożneo. gdyby ták náſz ięzyk zniosł.
oznaymuiąc niezbo=
7:
znego/ dáiąc drogę iego ná gło=
8:
wę iego/ á vſpráwiedliwiáiąc
9:
ſpráwiedliwego/ dáiąc mu we=
10:
dle ſpráwiedliwośći ieo.

werset: 33Gdyby
11:
poráżon lud twoj Izráelſki
Wł. przed nieprzyiaćielem iż zgrzeſzyli tobie.
od nie
12:
przyiaćielá prze grzech (ſwoy prze=
13:
ćiw) tobie/ lecż by ſię wroćili do
14:
ćiebie/ y wyznáią (to) imieniu twe
15:
mu (gdy ſię tobie) modlić będą/
16:
y poproſzą ćię w tym domu/

werset: 34Te
17:
dy ty vsłyſzyſz ná niebieſiech/ y
18:
zlituieſz ſię nád grzechem ludu
19:
twego Izráelſkiego/ y przywro=
20:
ćiſz ie do ziemie/ ktorąś dał oy=
21:
com ich.

werset: 35Gdy będzie zámknio-
22:
ne niebo/ á nie będzie dżdżu
Wła iż zgrzeſzyli tobie/ y pomodlą ſię do miejſcá teo.
prze
23:
ich grzech (przećiw) tobie/ lecż ſię
24:
modlić będą ná mieyſcu tym/ y
25:
przyznáią ſię imieniu twemu/ á
26:
od grzechu ſię ſwego wrocą/ że ie
27:
vtrapiſz/

werset: 36Tedy ty vsłyſzyſz ná
28:
niebieſiech/ y zlituieſz ſię nád grze
29:
chem sług twych/ á ludu twego
30:
Izráelſkiego/
Wła. gdy náucżyſz ie drogi dobrey
pokazawſzy im
31:
drogę dobrą/ ktorąby ſzli/ y daſz
32:
im deſzcż ná ziemię twoię/ ktorąś
33:
dał ludowi twemu w dziedzictwo
Wł głod gdy będzie w ziemi/ mor gdy będzie/ ſiewir/ ſnieć/ ſzárańcża/ chrząſzcż gdy będzie/ gdy oſiądzie go wrog iego w ziemi bron iego.

werset: 37
34:
Gdy będzie głod w ziemi (ál=
35:
bo) mor/ ſuſza/ rdzá/ ſzáráńcża/
36:
chrząſzcz/ álbo gdy oblęże nieprzy=
37:
iaćiel w ziemi/ wſzelki vraz (ál=
38:
bo) wſzelka chorobá/

werset: 38Wſzelką
39:
modlitwę/ wſzelką prozbę/ ktorą
40:
by vcżynił ktorykolwiek cżłowiek
41:
ze wſzego ludu twego Izráelſkie=
42:
go ktoryby iedno poznal wraz w
43:
ſercu ſwoim/ á śćiągnie ręce ſwo
44:
ie ku domowi temu/

werset: 39Tedy ty v
45:
słyſzyſz ná niebieſiech zmieyſcá
46:
mieſzkánia twego/ y zlituieſz ſię/ y vcżyniſz/ y daſz káżdemu wedle
47:
drog iego/ ktory weſz ſerce iego/
48:
Bo ty ſam wieſz ſercá wſzech ſy=

strona: 190a

Pierwſze kſięgi krolewſkie.
now cżłowiecżych/

rozdział: 10


strona: 191d

werset: 28Wo-

strona: 192a

Pierwſze kſięgi krolewſkie.
1:
dzono też Solomonowi konie z=
2:
Micráimá/ á zgráiá kupcow kro
3:
lewſkich
wł. wodzenie koni ktore Sżelomowi z Micráimá.
hándlowáli (oną) zgrá
4:
ią (koni)

werset: 29A
wła. bráli zgráię hándlem (ábo zapłátą)
przychodził cug
5:
woznikow z Micraimá zá ſześć
6:
ſet ſrebrnikow/ á koń
Y przychodził y wjchodził.
zá pułto
7:
rá ſta. Tákże y wſzem krolom
8:
Chyttheyſkim y Arámſkim przez
9:
ich ręce przychodziły.

rozdział: 11

10:
Rozdział 11
werset: 1Potym krol Solomon ro
11:
zmiłował ſię niewiaſt cudze
12:
go rodu mnogich/ y corki
13:
Fáráonowey/ Moáwitek/ Hám=
14:
monitek/ Edomitek/ Cidoniánek
15:
(y) Chyttheiánek.

werset: 2Z (onych) ná
16:
rodow o ktorych rzekł Iehowá
17:
do ſynow Izráelowych/ nie w=
18:
chodzćie do nich/ a oni też niech
19:
nie wchodzą do was/ bo ták przy
20:
chylą ſercá wáſze zá Bogi ſwemi/
21:
miedzy temi (przeto) záwiązł So
22:
lomon rozmiłowawſzy ſię ich.

werset: 3
23:
Y było (v) niego żon kſiężen
24:
ſiedm ſet/ á założnic trzy ſta/ y
25:
przychyliły żony iego ſerce iego.
wł. y było cżaſu ſtárośći. Sżelomowey.

werset: 4
26:
A gdy ſię z ſtárał Solomon
27:
tedy) żony iego przychyliły ſerce
28:
iego zá Bogi cudzemi/ że nie by=
29:
ło ſerce iego ſpokoyne z Iehową
30:
Bogiem iego iáko ſerce Dawidá
31:
oycá iego.

werset: 5A (ták) poſzedł So-
32:
lomon zá Háſzthárotem bogiem
33:
Cidońſkim/ y zá Milkemem o=
34:
brzydłośćią Hámmońſką. Y v=
35:
cżynił Solomon złość w ocżu Ie=
36:
howy/
wł. niewypełnił zá Iehową.
y nie ſzedł do końcá zá Ie
37:
hową/ iáko Dawid oćiec iego.

werset: 7
38:
Tedy zbudował Solomon wy
39:
ſzkę Chemoſzowi obrzydłośći Mo
40:
áwſkiey/ ná gorze/ ktora przed
41:
Ieruzalimem/ y Molochowi o=
42:
brzydłośći ſynow Hammono=
43:
wych.

werset: 8Ták też vcżynił wſzem że
44:
nam cudzoziemkam/ ktore kádzi
45:
ły y ofiárowáły bogom ſwoim.

werset: 9
46:
(przeto) rozgniewał ſię Ieho
47:
wá ná Solomoná że ſię odchyliło
48:
ſerce iego od Iehowy Bogá I=

strona: 192b

zráelowego/ ktory ſię mu był v=
1:
kazał dwá kroć.

werset: 10Y roſkazał mu
2:
o tey rzecży/ áby nie ſzedł zá bogi
3:
cudzemi/ lecż nie vſtrzegł (tego)
4:
co mu był roſkazał Iehowá.

werset: 11Y
5:
rzekł Iehowá Solomonowi/
wł. iż ſię to vcżyniło z tobą.
po
6:
nieważeś to vcżynił/ a nie vſtrzegłeś przykazánia mego/ y vſtaw
7:
moich/ Ktorem roſkazał tobie/ ro
8:
zrywaiąc rezerwę kroleſtwo od
9:
ćiebie/ á dam ie słudze twemu.

werset: 12
10:
Wſzákoż zá cżáſow twoich nie
11:
vcżynię tego/ dla Dawidá oycá
12:
twego/ z ręki ſynow twych rozer=
13:
wę ie.

werset: 13Iednak wſzego krole-
14:
ſtwá nie rozerwę/ pokolenie ie=
15:
dno dam ſynowi twemu/ dla Da
16:
widá sługi mego/ y dla Ieruzali
17:
má ktorym obrał.

werset: 14A (ták) po
18:
budził Iehowá przećiwniká So=
19:
lomonowi Hádádá Edomcżyká
20:
z naſienia krolá
wł. ten w Edomie.
Edomſkiego.
wł. y było w bjćiu Dawidá.

werset: 15
21:
Bo gdy był Dawid w Edo=
22:
mie/ gdy iáchał Ioaw woiewodá
23:
pogrzebáć trupow/ tedy pobił w
24:
ſzytki mężcżyzny w Edomie.

werset: 16
25:
Bo ſześć mieſięcy mieſzkał tám
26:
Ioaw y wſzytek Izráel/ áż wyni
27:
ſzcżył każdą męſzcżyznę w Edo=
28:
mie.

werset: 17A (ták) vćiekł Hádad/ ſam
29:
y mężowie Edomſcy (niektorzy) z
30:
służebnikow oyca iego z nim/ áby
31:
ſzli do Micraimá/ lecż Hádad
32:
(był) chłopiec máły.

werset: 18A (ták)
wł. wſtáli.
wy
33:
bráli ſię z Midiáná/ y przyſzli do
34:
Páráná/ Potym nábrawſzy z ſobą
35:
mężow z Páráná przyſzli do Mi=
36:
craimá do Fáráoná krolá Micra
37:
imſkiego/ y dał mu dom/ y chlebá
38:
mu (dáć)
wł. rzekł/ y ziemię dał mu.
kazał/ dał mu też zie=
39:
mię.

werset: 19A (ták) nálasł Hádad łá-
40:
ſkę
wł. Pároná bárzo.
v Fáráoná wielką/ że mu dał
41:
zá żonę ſioſtrę żony ſwey/ ſioſtrę
42:
Táchpeneſy kſiężniey.

werset: 20Y vro-
43:
dziłá mu ſioſtrá Táchpeneſy Gie
44:
nuwathá ſyná iego. y wychowá=
45:
łá go Táchpenes
wł. w poyśrod domu Páronowego.
w domu Fárá
46:
onowym/ y był Gienuwath w do
47:
mu Fáráonowym/ miedzy ſyny
48:
Fáráonowemi.

strona: 192c

Pierwſze kſięgi krolewskie.

rozdział: 13


strona: 194c

werset: 29A (ták)
1:
podiął (on) prorok trupá mężá
2:
Bożego/ y włożył ná osłá/ y od=
3:
wiozł. Potym przyſzedł do miá=
4:
ſtá (tenże) ſtáry prorok/ áby go o
5:
płákał y pogrzebł.

werset: 30Y położył
6:
trupá iego w grobie ſwym/ y płá
7:
káli nád nim/ hoy bráćie moy.
wł: Y było po pogrzebieniu iego y mowił.

werset: 31
8:
A potym gdy go pogrzebli te
9:
dy rzekł do ſynow ſwych rzekąc/
10:
Gdy ia vmrę/ tedy mię pogrze=
11:
biećie w grobie/ w ktorym mąż
12:
Boży pogrzebion/ przy kośćiach
13:
iego położyćie kośći moie.
wł. bo będąc będzie rzecż ktora.

werset: 32Bo
14:
ſię (tá) rzecż zápewne s ſtánie/
15:
ktorą wołał słowem Iohowy ná
16:
ołtarz/ ktory w Beth-elu/ y ná w
17:
ſzytkie domy wyſzek/ ktore w mie
18:
śćiech Sżomrońſkich.

werset: 33(Lecż)
wł: po tey rzecży.
po tych rzecżach nie zwroćił Iá
19:
rowehám ze złey drogi ſwey/ ále
20:
ſię odwroćił/ y nácżynił
wł. z ſkráynego ludu:
z poſpo=
21:
litego ludu ofiárownikow (do)
22:
wyſzek/ kto ſię mu ſpodobał tego
23:
święcił/ y był ofiárownikiem wy=
24:
ſzek.
wł. y był wrzecży tey grzechem dom Iárowehámow/

werset: 34A (ták) zá grzech to pocży
25:
tano domowi Iárowehámowe=
26:
mu/ y áby był wykorzenion y zá=
27:
trácon z oblicża ziemie.

rozdział: 14

28:
Rozdział 14.
werset: 1
29:
W onym cżaſie zácho=
30:
rzał Awiiáh ſyn Iáro=
31:
wehámow.

werset: 2Y rzekł
32:
Iároweham żebie ſwej
33:
Wſtań proſzę (ćię) á odmień
34:
ſię áby nie poznano żeś ty żoná
35:
Iárowehámowá/ y poydzieſz do
36:
Sżylohu/ oto tám (ieſt) Achyiá
37:
prorok/ ten mi powiedział/ żem
38:
miał zoſtáć krolem nád tym lu=
39:
dem.

werset: 3A wezmieſz do ręki ſwey
40:
dzieſięćioro chlebá/ y miodowni=
41:
kow/ y fláſzę miodu/ y przyidzieſz
42:
do niego/ ten tobie oznaymi co
43:
będzie młodzieńcowi.

werset: 4Y vcży-
44:
niłá ták żoná Iárowehámowa/ y
45:
wſtáłá/ y poſzłá do Sżylohá y
46:
przyſzłá do domu Achyi/ Achyiá
47:
(lepák) niemogł pátrzyć/ bo por=

strona: 194d

wáły ſię były ocży iego od ſtároś
1:
ći iego

werset: 5Y rzekł Iehowá do A-
2:
chyi/ Oto żoná Iárowehámowá
3:
idzie pytáć ſię v ćiebie słowá o ſy
4:
nu ſwym/ bo chor ieſt/ ták á ták
5:
mow do niey/
wł: Y będzie iáko oná wnidzie/ y będzie ſię cudzą cżynić.
bo gdy będzie w=
6:
chodzić/ tedy ſię zá inſzą pokazowáć
7:
będzie.

werset: 6A (ták) gdy vſły-
8:
ſzał Achyiahu ſzlápánie nog ieywchodzącey we drzwi/ tedy rzekł
9:
Wnidz żono Iárowehámowo/
10:
przecż ſię zá inſzą zmyſláſz? ánom|
11:
ia posłániec do ćiebie ćięſzki.

werset: 7
12:
Idź (á) rzecż Iarowehámowi/
13:
Ták mowi Iehowá Bog Izráe=
14:
low/ dla tego iżem ćię wywyſzſſył
15:
z pośrzodku ludu/ y dałem ćię
16:
wodzem nád ludem moim Izráel
17:
ſkim.

werset: 8Y oderwałem kroleſtwo
18:
od domu Dawidowego/ y dałem
19:
tobie/ lecż nie byłeś iáko sługá
20:
moy Dawid/ ktory vſtrzegł przy
21:
kazań moich/ ktory też chodźił zá
22:
mną wſzem ſercem
wła. cżyniąc tylko práwość w ocżach moich.
tylko (to)
23:
cżyniąc co słyſze prze-demną

werset: 9
24:
Lecż (ty) zoſtałeś złym (zle)
25:
cżyniąc nad wſzytki ktorzy byli
26:
przed tobą? Bo poſzedłeś/ y vcży
27:
niłeś ſobie bogi cudze y lite/ á
28:
byś mię obruſzył/ y zárzućiłeś
29:
mię wtył ſobie.

werset: 10Przeto oto ia
30:
przywiodę złość do domu Iáro=
31:
wehámowego/ y wykorzenię Iárowehámowi
cżytay o tym wyſz. 1. Sám: 25 przy wier. 22.
kropiącego ná
32:
śćiánę/ ſchowánie/ y pozoſtáwie
33:
nie w Izráelu/ wykidam też o=
34:
ſtánki domu Iárowehámowego
35:
iáko kidáią gnoy áż do ſzcżątká.

werset: 11
36:
Kto vmrze Iárowehámowi
37:
w mieśćie/ ziedzą iy pśi/ á kto vm
38:
rze ná polu/ ziedzą iy ptacy nie=
39:
bieſcy/ bo Iehowá mowił.

werset: 12A
40:
ty wſtań/ idz do domu twego/
41:
gdy wchodzić będą nogi twe w
42:
miáſto/ tedy vmrze młodzieniec.

werset: 13
43:
A będą go płákáć wſzytek Izrá
44:
el/ y pogrzebą go/ bo ten tylko
45:
wnidzie do grobu/ ponieważ ſię
46:
wnim nálázłá rzecż dobra ku Ie=
47:
howie Bogu Izraelſkiemu wdo-
mu Já-


strona: 195a

Pierwſze kſięgi krolewſkie.
mu Iárowehámowym.

rozdział: 17


strona: 196d

werset: 5Y poſzedł/
1:
á vcżynił wedle słowá Iehowy/
y ſzedł


strona: 197a

Pierwſze kſięgi krolewſkie
y ſzedł a mieſzkał w potoku Kie=
1:
rythſkim/ ktory przy Iordanie.

werset: 6
2:
A (ták) krucy przynoſili mu chleb y mięſo ráno/ á w wiecżor
3:
(tákież) chleb y mięſo/ á pił z one
4:
go potoká.
wł. y było ſkońcá dni wyſechłeć ále to poſpolita/ w mo. Ebr. iż ſię dni zá látá/ ábo zá cżáſy kłádą

werset: 7A potym w kilká
5:
lat wyſzechł potok/ bo nie bywá=
6:
ło deżdżu ná ziemię.

werset: 8Y było sło
7:
wo Iehowy do niego rzekąc/

werset: 9
8:
Wſtań idz do Cárfáthá
wł. ktory Gi domowi (álbo ku Gideonowi) iákoby rzekł náleży.
Cidoń
9:
ſkiego/ á mieſzkay tám/ oto roſka
10:
załem tám niewieśćie w dowie
11:
kármić ćię.

werset: 10A (ták) wſtał y po-
12:
ſzedł do Cárfáthá/ y przyſzedł ku
13:
drzwiam mieyſckim/ áno tám nie
14:
wiáſtá w dowá zbiera drwá/ y zá
15:
wołał do niey/ y rzekł/ przynieś
16:
mi proſzę (ćię) trochę wody w na
17:
cżyniu/ że ſię nápiję.

werset: 11Y ſzłá áby
18:
przyniosłá/ záś (on) záwołał do
19:
niey y rzekł/ przynieś mi proſzę ſkibę chlebá wręce twey.

werset: 12A (o-
20:
ná) rzekłá/ żyw Iehowá Bog
21:
twoy/ żeć nie mam chlebá piecżo
22:
nego oprocż przygarśnia mąki
23:
w kádzi á trochy oliwy we dzba=
24:
nie/ á oto wzięłam dwie drewnie
25:
że przyſzedſzy vcżynię one ſobie y
26:
ſynowi ſwemu/ że to z iadſzy po=
27:
mrzemy.

werset: 13Y rzekł do niey Eliaſz
28:
Nieboy ſię idz/ vcżyń
wł. wedle słowá twego.
iákoś rze=
29:
kłá/ wſzákże mnie vcżyń zonąd
30:
plácek máły pierwey/ y wynieś
31:
mi/ á ſobie y ſynowi ſwemu vcży
32:
niſz potym.

werset: 14Bo ták mowi Ieho
33:
wá Bog Izráelow/ kadz mąki
34:
nie ſtrawi ſię/ á dzbaná oliwy nie
35:
vbędzie/ áż do dniá (ktorego) da
36:
Iehowá deſzcż ná oblicże ziemie

werset: 15
37:
A (ták) poſzłá/ y vcżyniłá we=
38:
dle słowá Eliaſzowego / á (zátym)
39:
iádła oná/ y on/ y dom iey (przez
40:
ony) dni.

werset: 16Kadz mąki nie z ie-
41:
dziona/ á dzbaná oliwy nie vby=
42:
ło/ wedle słowá Iehowy/ ktore
43:
mowił przez Eliaſzá.

werset: 17Y było
44:
po tych rzecżach chorzał ſyn oney
45:
niewiáſty Pániey (onego) domu/
46:
á byłá chorobá iego mocna bár=
47:
zo/ áż w nim nie zoſtáło tchu.



strona: 197b

werset: 18Y rzekłá do Eliaſzá/ Co mnie
1:
y tobie mężu Boży? Przyſzedłeś
2:
do mnie ſpomináć niepráwość
3:
moię/ y vmorzyć ſyná mego.

werset: 19
4:
Y rzekł iey/ day mi ſyná tweo/
5:
y wziął go z iey łoná/ y wniosł go
6:
ná ſalę/ gdzie ſam mieſzkał/ á po
7:
łożył go ná pośćieli ſwey.

werset: 20Po-
8:
tym wołał do Iehowy/ y rzekł/
9:
Iehowo Boże moy/ ázo y tę wdo
10:
wę/ ſktorą ia
wł. goſzcżę ozliłeś.
mieſzkam ſkarałeś
11:
vmarzáiąc ſyná iey?

werset: 21Y rośćią-
12:
gnął ſię ná onym dziećięćiu trzy
13:
kroć/ á wołał do Iehowy/ y rzekł/
14:
Iehowo Boże moy/ niech ſię wro
15:
ći proſzę duſzá dziećięćia tego
wł. ná wnetrze ieo/ niżey tákże.
do
16:
wnętrza iego.

werset: 22Y wysłuchał Ie
17:
howá głos Elijaſzow/ y wroćiła
18:
ſię duſzá dziećięćiá do wnetrza iego/ y ożyło.

werset: 23A (ták) wziąwſzy
19:
Elijaſz ono dziećię ſprowádził ie
20:
z ſale do domu/ y dał ie mátce ie=
21:
go/ y rzekł Elijaſz/ pátrz (oto) żyw
22:
ſyn twoy.

werset: 24Y rzekłá niewiáſtá
23:
do Elijaſzá/ Terazom iuż dozná=
24:
łá/ żeś ty mąż Boży/ á słowo Ie=
25:
howy w vśćiech twoich prawdzi
26:
we.

rozdział: 18

27:
Rozdział 18.
werset: 1
28:
A
wł. y były dni mnogie a słowo Iehowy było do Elijáha á wláto trzećie.
Po niemałym cżaſie
29:
rzekł Iehowá do Elijaſzá
30:
trzećiego roku rzekąc/ idz/
31:
vkaż ſię Acháwowi/ bo
32:
dam deſzcż ná oblicże ziemie.

werset: 2
33:
A (ták) ſzedł Elijaſz vkázáć ſię
34:
Acháwowi/ á (no) głod mocny w
35:
Sżamronie.

werset: 3Tedy záwołał A-
36:
chaw Howadiaſzá/ ktory (był
37:
ſtárſzym) nád domem/ á
wła. Howadiáhu cżterzy ſylláby.
Ho=
38:
wad-iaſz był boiący ſię Iehowy
39:
bárzo.

werset: 4
wła: y było w wykorzeniániu Izáwele prorokow
A gdy Izewelá wyko=
40:
rzeniáłá proroki Iehowy/ tedy
41:
(ten) Howad-iaſz wziął ſto prorokow/
42:
y ſkrył ie po piąćidzieſiąt
43:
w iáſkini/ y karmił ie chlebem á
44:
wodą.

werset: 5A (ták) rzekł Achaw do
45:
Howad-iaſzá/ idz po ziemi (tey)
46:
do wſzech zrzodeł wodnych/ y do
47:
wſzech potokow/ owa naydziemy
trawę


strona: 197c

Pierwſze Kſięgi Krolewſkie
trawę/ á przeżywimy konie y mu
1:
ły/ ábychmy nie wykorzenili by=
2:
dłá.

rozdział: 20


strona: 199b

werset: 27Synowie też Izráe-

strona: 199c

Pierwſze kſięgi krolewſkie.
lowi piſali ſię wſzyſcy/ y ſzli ſpo=
1:
tykáć ſię znimi/ y położyli ſię obo
2:
zem ſynowie Izráelſcy przećiw
3:
nim iáko dwie ſtádzie koz/ záś A=
4:
rámcżycy
wł. y wſzjtcyli ſię/ ále my ták nie mowiemy. wł. nápełnili ziemię/ Rozumiey ſobą.
záſtąpili byli ziemię.

werset: 28
5:
Y przyſzedł mąż Boży/
wł. y rzekł do krolá Izráelſkiego/ y rzekł

6:
do krolá Izráelſkiego/ ták mowi
7:
Iehowá/ ponieważ mowią Arám
8:
cżycy/ Bog gorny (ieſt) Iehowá/
9:
á nie ieſt Bog polny/ á (ták) dam
10:
wſzytkę tę zgráię wielką w rękę
11:
twoię/ ábyśćie wiedzieli zem ia
12:
Iehowá.

werset: 29Y leżeli obozámi ći
13:
przećiw tym ſiedm dni. A dniá
14:
ſiodmego zwiedli bitwę/ y porá=
15:
zili ſynowie Izráelſcy Arámcży=
16:
kow ſto tyſiąc piechoty dniá ie=
17:
dnego.

werset: 30A drudzy vćiekli do A-
18:
feká miáſto/ lecż vpadł mur ná
19:
dwádzieśćiá y ſiedm tyſięcy mę=
20:
żow/ ktorzy ſię byli zoſtáli/ Y Ben
21:
hádád vćiekł/ y wſzedł do miaſtá
wł. do komory w komorze.
do komory ſkrytey.

werset: 31Tedy rzekli
22:
do nieo ſłudzj ieo / otoſmy słychá
23:
li że krolowie dovIzráelſkieo ſą
24:
krolowie łáſkáwi/ włożemy teraz
25:
wory ná biodrá náſze/ á powrozy
26:
ná ſzyie náſze/ y wynidziem do
27:
krolá Izráelſkiego/ owa
wł. ożywi duſzę twoię.
ćię zoſtá
28:
wi żywo.

werset: 32A (ták) oblekli wory
29:
ná biodrá ſwe á powrozy ná ſzy=
30:
ie ſwe/ y przyſzli do Krolá Izráel=
31:
ſkiego/ y rzekli Slugá twoy Ben
32:
hádád mowi/ Niech żywie proſze
33:
ćię) duſzá moia.
wł. do komory wkomorze. wł. oto proſzę (albo/ oto teras) sliſzeliſmy.
A (on) rzekł/ ieſz
34:
cżeli żyw brát moy ieſt.

werset: 33A oni
35:
mężowie wieſzcżuiąc pośpieſzyli
36:
ſię/ y vchwyćili (to) od niego/ y rze
37:
kli/ Brát twoy Ben-hadád. A
38:
(on rzekł/ idzćie/ przywiedzćie
39:
iy.
wł. ná głowy náſze.
Y wyſzedł do niego Ben-há=
40:
dád/ y kazal mu wśieść ná woz.

werset: 34
41:
Y rzekl do niego/ miaſtá/ kto=
42:
re wziął oćiec moy od oycá twe=
43:
go/ wrocę/ że vlice położyſz ſo=
44:
bie w Dámáſzku/ iáko położył oćiec
45:
moy w Sżomronie/ ćiebie w przy
46:
mierzu wypuſzcżę/ y poſtánowił
47:
mu przymierze/ y wypuśćił go.

werset: 35Tedy mąż ieden s ſynow pro-

strona: 199d

rockich rzekł do bliſkiego ſwego
1:
słowem Iehowy.

werset: 36Vderz mię
2:
proſzę (ćię) lecż ſię wymowił (on)
3:
mąż bić go.

werset: 37Y rzekł mu/ ponie-
4:
ważeś nie vsłuchał głoſu Ieho=
5:
wy oto poydzieſz ode mnie y zá=
6:
bije ćię Lew/ y poſzedł od niego/
7:
y nálazł iy lew/ y vbił go.

werset: 38Po
8:
tym nálazł mężá inſzego/ y rzekł/
9:
Vderz mię proſzę (ćię) á (ták) vde=
10:
rzył go (on) mąż/ y obráził go bi
11:
iąc.

werset: 39Tedy ſzedł (on) prorok y ſtá
12:
nął przed krolem ná drodze/ y
13:
zmienił ſię prochem (náſypawſzy
14:
go)
wł. ma ocży.
ná oblicże ſwoie.

werset: 40A gdy
15:
krol mijał/ tedy on wołał do krolá
16:
y rzekł/ sługá twoj wyſzedł bjł
wł wpoyśrzodek bitwy.
do
17:
bitwj/ á oto ieden mąż ſzedſzy przy
18:
wiodl do mnie
wł. mężá.
cżłowieká/ y rzekł
19:
ſtrzeż mężá tego/ (bo) ieſli go vpu
20:
śćiſz/ tedy duſzá twoiá będzie mia
21:
ſto duſze iego/ álbo tálánt śrebrá
22:
odważyſz.

werset: 41
wł. y było sługá twoy cżynił y tu y tu/ á onego nie.
A gdy sługá twoy
23:
y tám y ſám cżynił/ tedy on vćiekł.
24:
Y rzekł do niego krol Izráelſki
25:
Ták ći (będzie) práwo twoie/
wł. ty oſądziłeś.
ſa
26:
meś oſądził.

werset: 42A (on) wnet otárł
27:
proch z ocżu ſwych/ y poznał go
28:
krol Izráelſki że ieſt z prorokow.

werset: 43
29:
Y rzekł do niego/ ták mowi Ie=
30:
howá/
wł. y poſpieſzył ſię á otárł.
ponieważeś z ręki (ſwey)
31:
puśćił mężá/ ktoregom ia miał
32:
wyniſzcżyć/ tedy będzie duſzá two
33:
iá miáſto duſze iego/ á lud twoy
34:
miáſto ludu ieo.
wł. ponieważ puśćiłeś męża wjſiecżenia mego (ábo wygubienia mego.)

werset: 44Y poſzedł król
35:
Izráelſki do domu ſwego záfráſo
36:
wany y gniewáiąc ſię/ y przyſzedł do
37:
Sżomroná.

rozdział: 21
Rozdział 21.
werset: 1
38:
Y Stáło ſię po tych rze
39:
cżach/ miał winnicę Na
40:
woth Izrehelſki/ ktora
41:
(byłá) w Izrehelu podle
42:
páłácá Acháwá krolá w Sżom=
43:
ronie.

werset: 2Y mowił Achaw do Ná
44:
wotha rzekąc/ day mi winnicę
45:
twoię/ że będę miał ogrod ná zio
46:
łá/ bo ieſt bliſko podle dov mego
47:
á dam ći miáſto niey winnicę
lepſzą


strona: 200a

leſzą
1:
niż to/ ábo ieslić ſię podoba/
2:
dam ći śrebro zá nię.

księga: 4.Reg
rozdział: 1


strona: 202a

Wtore kſięgi krolewſkie
werset: 9
1:
Y poſzedł poń/ áno ſiedział ná wie
2:
rzchu gory. Y rzekł kniemu/ mę=
3:
żu Boży/ krol rzekł ábyś zſtąpił.

werset: 10
4:
Odpowiedział Elijaſz y rzekł
5:
do pięćdzieſiątniká/ ieſlim ia
6:
mąż Boży/ niech z ſtąpi ogień z niebá/
7:
á niech ćię zje y twoię pięćdzieſiąt
8:
A (ták) z ſtąpił ogień z niebá/ y
Abo z iadł
pożarł go/ y (onę) iego pięćdzie=
9:
ſiąt.
wł. y wroćił ſię y posłał/ takież niżey w wir 13/

werset: 11Potym powtore posłał do nieo (krol) drugiego pięćdzie=
10:
ſiątniká y ieo pięćdzieſiąt/ á (ták)
11:
odpowiedział/ y rzekł do niego/
12:
Mężu Boży/ ták mowi krol/ poś=
13:
pieſz ſię (á) znidz.

werset: 12Y odpowie-
14:
dział Elijaſz/ á rzekł do niego/ ie
15:
ſlim ia mąż Boży/ nich z ſtąpi o
16:
gień z niebios/ á niech ćię z ye/ y
17:
pięćdzieſiąt twoich. A (ták) z
18:
ſtąpił z niebios ogień Boży/ y po
19:
żárł go/ y (ony) iego pięćdzieſiąt.

werset: 13Potym po trzećie posłał (krol) pięćdzieſiątniká trzećiego/ y iego
20:
pięćdzieſiąt/ á (ták) iáchał y przy=
21:
iáchał on trzeći pięćdzieſiątnik/ y po=
22:
klęknął na ſwe koláná przed
23:
Elijaſzem/ y proſil go á rzekł do
24:
niego/ Mężu Boży proſzę niech
25:
drogą będzie duſzá moiá/ y duſzá
26:
sług twoich oto tych piąćidzie=
27:
ſiąt przed ocżymá twemá.

werset: 14Oto
28:
(bo) z ſtąpił ogień z niebá y po=
29:
żárł dwu pięćdzieſiątnikow pier=
30:
wſzych/ y ich
wł. pięćdzieſiątki.
roty/ á teraz niech
31:
droga będzie duſzá moiá przed o
32:
cżymá twemá.

werset: 15Y rzekł ánioł
33:
Iehowy do Elijaſzá/ idz znim/ nie
34:
boy ſię oblicża iego. A (ták) w=
35:
ſtał/ y szedł znim do krolá.

werset: 16Y
36:
mowił do niego/ ták mowi Ieho
37:
wá poniieważ posłałeś posły py
38:
táć ſię v Báhál zewuwá Bogá
39:
Hekronowego/ iákoby nie było
40:
Bogá w Izráelu (ktorego) sło
41:
wá (mogłyby ſię) pytáć/ dla tego
42:
złożá ná ktoreś wſtąpił nie z ſtą
43:
piſz/ bo pewnie vmrzeſz.

werset: 17A (ták)
44:
vmárł wedle słowá Iehowy/ kto
45:
re rzekł Elijaſz/ y krolował Ieho
46:
rám miáſto niego roku wtore=

strona: 202b

1:
go Iehorámá ſyná Iozáfátowe=
2:
go krolá Iehudſkiego/ bo nie miał
3:
ſyná.

werset: 18A drugie rzecży Acházhie
4:
go/ ktore cżynił/ áza nieſpiſáne
5:
wkronice krolow Izráelſkich?

rozdział: 2

6:
Rozdział 2.
werset: 1
7:
A Gdy (iuſz) miał wziąć
8:
Iehowá Elijaſza wichrem
9:
do niebá/ tedy ſzedł Eli=
10:
iaſz y Elizeuſz z Gilgálá.

werset: 2Y rzekł Elijaſz do Elizeuſzá/
11:
Siedz tu proſzę (ćię) bo mię Ieho
12:
wá posłał áż do Bethelá. Y rzekł|
13:
Elizeuſz/ żyw Iehowá/ żywa
14:
też duſzá twoiá/
wła. ieſli zoſtánę ćię. Y niżey takieſz wirſz 4
iż ćię niezoſtá=
15:
nę/ A (ták) poſzli do Beth-elá.

werset: 3
16:
Y wyſzli ſynowie proroccy/ kto
17:
rzy w Beth-elu do Elizeuſzá/ y
18:
rzekli do niego/ cży wieſz/ że dziś
19:
Iehowa wezmie páná tweo
wł. od na głowia twego/ (ábo od na głowy twey) y niżey wirſz 5.
od
20:
ćiebie? Y rzekł/ y ia (to) wiem/ mil
21:
cżćie.

werset: 4Y rzekł mu Elijaſz/ Elize
22:
uſzu mieſzkay tu proſzę (ćię) bo
23:
posłał mię Iehowá do Ierychá.
24:
A (on) rzekł/ żyw Iehowá/ y ży=
25:
wie duſzá twoiá/ iż ćię nie zoſtánę

werset: 5
26:
A (ták) przyſzli do Ierychá. Y
27:
przyſtąpili ſynowie proroccy/ kto
28:
rzy w Ierychu do Elizeuſzá/ y rze
29:
kli do niego/ cży wieſz/ iż dziś we=
30:
zmie Iehowá páná twego od ćie
31:
bie? A (on) rzekł/ y ia wiem/ mil=
32:
cżćie.

werset: 6Y rzekł mu Elijaſz/ Mie-
33:
ſzkay tu proſzę (ćię) bo mię posłał
34:
Iehowá do Iordaná. A (on) rzekł
35:
żyw Iehowá/ y żywa duſza two=
36:
iá/ iż ćię nie zoſtanę. A (ták) ſzła=
37:
ſtá obá.

werset: 7Záś pięcdzieſiąt mę-
38:
żow z ſynow prorockich ſzli/ y ſtá
39:
nęli przećiwko zdaleká/ á oni obá
40:
ſtánęli nád Iordanem.

werset: 8A
41:
(przeto) wziął Elijaſz płaſzcż ſwoj
42:
y zwinął iy/ á bił wodę/ y rozſtą=
43:
piły ſię y tám y ſám/ że przeſzli o=
44:
bá ſuchem.

werset: 9A gdy ſzli/ tedj rzekł
45:
Elijaſz do Elizeuſzá/ żąday coż
46:
(á) vcżynię tobie drzewiey niż bę=
47:
dę wzięt od ćiebie. Tedy rzekł E=
48:
lizeuſz/
wła. niech będzie proſzę miárká dwu w duchu twoim v mnie. To ieſt/ niech mam tyle dwoie duchá twego/ niż drudzy twoi vcżniowie.
Proſzę niech mam ſowi=

strona: 202c

tą cżęść duchá twego v ſiebie.

rozdział: 5


strona: 204c

Wtore kſięgi krolewſkie
werset: 5Ták á ták mowiłá dziewká/
1:
ktora z ziemie Izráelſkiey. Y
2:
rzekł krol Arámſki/ idz przyidzi/
3:
á poſlę liſt do krolá Izráelſkiego
4:
A (ták) poſzedł wziąwſzy do ręki
5:
ſwey dzieſięć tálántow śrebrá/ y
6:
ſześć tyſięcy złotych/ á dzieſięćio=
7:
ro odmiennych ſzat.

werset: 6Y odniosł
8:
liſt to krolá Izráelſkiego
wł. rzekąc
ná ten
9:
obycżay/ ſkoro przyjdzie liſt ten
10:
do ćiebie/ otom posłał do ćiebie
11:
Náhámáná sługę mego/
wł. y zbáwiſz go.
ábyś
12:
go zbáwił trędu iego.

werset: 7A gdy
13:
przecżytał krol Izráelſki liſt/ tedy
14:
rozdárł ſzátę ſwoię/ y rzekł/ azam
15:
ia Bog/ vmorzyć ábo ożywić (ko
16:
go?) Ze ten posłał do mnie á=
17:
bych zbáwił
wł. mężá od trędu iego.
cżłowieká trędu ie
18:
go. Bo przypátrzćie ſię iedno á o
19:
bacżćie proſzę/ iż ten łowi mię.

werset: 8A vsłyſzawſzy Elizeuſz mąż Bo-
20:
ży/ iż rozdárł krol Izráelſki ſzátę
21:
ſwoię/ tedy posłał do krolá rzekąc
22:
Przecżeś rozdárł ſzátę twoię/ pro
23:
ſzę niech przydzie do mnie/ á do=
24:
wie ſię/ iż ieſt prorok w Izráelu.

werset: 9
25:
A (ták) przyſzedł Náháman z=
26:
iázdą ſwą/ y z wozámi ſwemi/ y
27:
ſtánął v drzwi domu Elizeuſzo=
28:
wego.

werset: 10Y posłáł kniemu Elize-
29:
uſz posłáńcá ſwego rzekąc/ idz/ á
30:
omyi ſię ſiedm kroć w Iordanie/
31:
y przywroći ſię ćiało twoie/ á ocży
32:
śćiſz ſię.

werset: 11Y rozgniewał ſię Ná-
33:
háman/ y poſzedł á mowił/ otom
34:
ia ták)
wła. rzekłem.
myſlił/ wychodząc wyi=
35:
dzie/ á ſtánie/ y wołáć będzie i=
36:
mieniem Iehowy Boga ſwego/
37:
y podyimie rękę ſwoię ná miey=
38:
ſce/ á (ták) zbáwi mię trędu.

werset: 12A-
39:
za nie lepſze Awáná/ y Fáfár rze
40:
ki Dámáſzcżeńſkie nád wſzytkie
41:
wody Izráelſkie? Aza ſię w nich
42:
nie omyię á ocżyśćię ſię. A (ták)
43:
odwroćił ſię/ y poſzedł z gniewem.

werset: 13
44:
Lecż przyſtąpili słudzy iego/
wł. y mowili do niego/ y rzekli.
y rzekli do nieo/ oycże moy (choć
45:
by) rzecż wielką prorok mowił k=
46:
tobie/ áza by nie vcżynił/ á coż
47:
iż rzekł k tobie/ omyiſię/ á ocżys=

strona: 204d

ćiſz ſię.

werset: 14
1:
A (ták) z ſzedł/ y omył ſię
2:
w Iordanie ſiedm kroć/ wedle
3:
słowá mężá Bożego/ y wroćiło
4:
ſię ćiáło iego/ iáko ćiáło pácholę
5:
ćiá máłego/ y ocżyśćił ſię.

werset: 15A
6:
przeto) wroćił ſię do męża Boże
7:
go/ ſam y wſzytek oboz ieo/ y przy
8:
ſzedł/ á ſtánął przed nim/ y rzekł/
9:
oto teraz doznałem że niemáſz
10:
Bogá we wſzey ziemi/ chybá w
11:
Izráelu/ á ták wezmi proſzę (ćię)
12:
błogosłáwieńſtwo od sługi twe
13:
go.

werset: 16A (on) rzekł/ żyw Iehowá
14:
przed ktorym ſtoię ieſli wezmę y
15:
przymuſzał go wziąć/ ále niech=
16:
ćiał.

werset: 17Y rzekł Náhámán/ áza
17:
nie? Dayże proſzę (ćię) słudze twe
18:
mu brzemię ziemie (ná) parę mu
19:
łow. Bo nie będzie cżynić sługá
20:
twoy cáłopalenia a (ni) ofiáry bo
21:
gom cudzym chybá Iehowie.

werset: 18
22:
(Wſzákże) w tey rzecży niech od
23:
puśći Iehowá słudze twemu/
24:
gdy wnidzie pan moy wdom
25:
Rimmonow kłániać ſię ná ręce moiey/
wł. y pokłonię ſię w domu Rimmoná/ wpokłonię ſię álbo gdy ſię pokłonię niech.
że ſię
26:
pokłonię wdov Rimmonowym/
27:
niech odpuśći proſzę Iehowá słu
28:
dze twemu rzecż tę.

werset: 19Y rzekł mu
29:
idz (z) pokoiem/ á (ták) poſzedł od
30:
niego iáko milę ziemię.

werset: 20Lecż
31:
Gecházy páchołek Elizeuſzá mę
32:
ża Bożego rzekł/ Oto
wła. záhamował pan moy Náhámáná Aramſkiego tego od wzięćia/ z ręki iego/ co był.
z folgował
33:
pan moy Náhámánowi Arám=
34:
cżykowi temu/ że nie wziął co był
35:
przyniosł/ żyw Iehowá iż pobie
36:
żę zá nim/ á wezmę v niego co.

werset: 21
37:
A (ták) gonił Gecházy zá Ná=
38:
hámánem/ y vyrzał Náhámán
39:
bieżącego zá ſobą/ y
wł. ſpadł z náwozia/ ſpotkáć go/ y rzekł cży pokoy? y rzekł pokoj.
wyſkocżył
40:
z wozá (żeby) go ſpotkáć/ y rzekł/
41:
cży dobrze?

werset: 22A (on) rzekł/ dobrze/
42:
pan moy posłał mię rzekąc/ Oto
43:
teraz przyſzli do mnie dwá mło=
44:
dzieńcy z gory Efraimſkiey/ od ſy
45:
now prorockich/ day im proſzę
46:
(ćię) tálánt śrebrá/ y dwie od=
47:
mienne ſzáćie.

werset: 23Y rzekł Nahá-
48:
man/ rácż
wł. weźmi.
wziąć dwá tálánty/ y
49:
przymuſił go/ że záwiązał dwá tá

strona: 205

lánty śrebrá we dwá wory/ y dwie
1:
odmienne ſzáćię/ j włożł ná
2:
dwá páchołki ſwe/ że ponieſli przed nim.

rozdział: 8


strona: 207a

Wtore kſięgi krolewſkie
werset: 27Lecż
1:
chodził drogą domu Acháwowe
2:
go/ y vcżynił zle w ocżu Iehowy/
3:
iáko dom Acháwow/ bo był zię=
4:
ćiem domowi Acháwowemu.

werset: 28
5:
Chodził też Iorán ſyn Achá=
6:
wow walcżyć z Cházáhelem kro=
7:
lem Arámſkim w Ramoćie Gile
8:
hadſkim/ lecż zbili Arámcżycy Io
9:
ramá.

werset: 29A (ták) wroćił ſie Ioram
10:
krol lecżyć ſię w Izrahelu Od ran/
11:
ktoremi go byli zránili Arámcży
12:
cy w Ramaćie w bitwie iego z=
13:
Chazáelem królem Arámſkim. A
14:
(przeto) Acház-iaſz ſyn Iehorá=
15:
mow krol Iehudſki
wł. z ſtąpił
przyiáchał
16:
náwiedzáiąc Ioramá ſyná Acha
17:
wowego w Izrehelu/ bo (tám)
18:
był niemocen.

rozdział: 9

19:
Rozdział 9.
werset: 1
20:
A Elizeuſz prorok zawo=
21:
łał iednego z ſynow pro=
22:
rocſkich/ y rzekł mu/ prze=
23:
paſz biodrá twoie/ á wez=
24:
mi tę bańkę oliwy w rękę twą/ á
25:
idz do Rámothá Gilehadſkiego.

werset: 2
26:
A (ták) przyidzieſz tám/ á vy=
27:
rzyſz Iehuego ſyná Iezáfátá/ ſy=
28:
na Nimſzego/ a (ták) przyidzieſz/
29:
á każeſz ku wſtáć z poyśrodku
30:
bráćiey iego/ y w wiedzieſz go do
31:
komory (ktora) wkomorze.

werset: 3A
32:
(zátym) wezmieſz báńkę oliwy/ y
33:
wleieſz ná głowę iego/ y rzecżeſz/
34:
ták mowi Iehowá/ námázałem
35:
ćię (ábyś był) krolem nád Izráe=
36:
lem. A (potym) otworzyſz drzwi/
37:
y vćiecżeſz (ále) nie mieſzkay.

werset: 4
38:
A (ták) poſzedł (on) młodzieniec
39:
páchołek prorocſki do Rámothá
40:
Gilehadſkiego.

werset: 5Y przyſzedł á-
41:
no hetmánowie ſiedzą/ y rzekł/
42:
potrzeba mi do ćiebie pánie. Y
43:
rzekł Iehu/ Do kogo
w ze wſzech nas.
z nas? A
44:
(on) rzekł/ do ćiebie pánie.



strona: 207b

werset: 6
1:
A (ták) wſtał y wſzedł wdom/ á (on)
2:
wylał oliwę ná głowę ieo/ y rzekł
3:
mu/ To mowi Iehowá Bog Izrá
4:
elow/ Pomazałem ćię (ábyś był)
5:
krolem nád ludem Iehowj nád I
6:
zráelem.

werset: 7A (przeto) wymordu-
7:
ieſz dom Acháwá páná twego/ że
8:
ſię pomſzcżę krwie sług moich pro
9:
rokow/ y wſzech sług Iehowi=
10:
nych/
wł. z ręki Izawele.
nád Izáwelą że zginie w=
11:
ſzytek dom Acháwow.

werset: 8Bo wy-
12:
korzenię Acháwowi mokrzącego
13:
ná śćiánę. Y zámknionego y opu
14:
ſzcżonego w Izráelu.

werset: 9Vcży-
15:
nię też dom Acháwow iáko dom
16:
Iárowehamá ſyná Newáthowe
17:
go/ y iáko dom Báháſze ſyná A=
18:
chyiego.

werset: 10Záś Izawelę z iedzą
19:
pśi ná roli Izrehelſkiey/ á nie bę=
20:
dzie ktoby (ią) pogrzebł. A (zá
21:
tym) otworzył drzwi y vćiekł.

werset: 11
22:
Záś Iehu wyſzedł ku ſłużebni
23:
kom páná ſwego/ y rzekł mu (ie=
24:
den)
wł. cży pokoy?
Dobrzeli? Cżego przycho=
25:
dził ten ſzaleniec k tobie? A (on)
26:
rzekł k nim/ Wy wiećie (co to zá)
27:
mąż/ y rzecż iego.

werset: 12A (oni) rze-
28:
kli/ Fałſz ći to) powiedz nam pro
29:
ſzę/ y rzekł/ táká ták mowił do
30:
mnie rzekąc/ Ták nowi Iehowá/
31:
námázałem ćię (ábyś był) krolem
32:
nád Izráelem.

werset: 13A (oni) pośpie-
33:
ſzyli ſię y wzięli każdy ſzátę ſwoię/
34:
y nakładli podeń/ ná nawyſzſzym
35:
ſtopniu. á (zá tym) trąbili w trą=
36:
by/ y mowili/ kroluie Iehu.

werset: 14
37:
A (ták) ſprzyſiągł ſię Iehu ſyn
38:
Iozáfátá ſyná Nimſzego ná Io=
39:
rámá/ á Iorám ſtrzegł Rámá=
40:
thá Gilehádſkiego/
wła. był ſtrzegąc w Ramoćie Gilehádſkim.
ſam y wſzytek
41:
Izráel od Cházáelá krolá Arám=
42:
ſkiego.

werset: 15A (potym) wroćił ſię Io
43:
rám krol lecżyć ſię w Izrehélu od
44:
ran ktoremi go byli zránili Ará
45:
mowie w bitwie iego z cházelem
46:
krolem Arámſkim/ á (ták) rzekł
47:
Iehu/ Ieſli (ná to) ieſt
wła. duſzá wáſzá/ niech nie wychodzi vſzlec (ábo biegun)
wola wa
48:
ſzá/ niech (że) nie wychodzi żaden
49:
zmiáſtá/ żeby ſżedł oznaymić w I=
50:
zrehelu.

rozdział: 12


strona: 209c

Wtore kſięgi krolewſkie
werset: 3Wſzák-
1:
że wyſzek byli nie znieſli/
wł: ieſzcżelud ofiáruiący y kurzący. Nomina pluralia pro verbis ſingularibus. Mezabchym/ Mekátrjm
ieſzcże
2:
lud ofiárował y kádził ná wyſz=
3:
kach.

werset: 4Y rzekł Iehoaſz do ofiá-
4:
rownikow/ wſzytko śrebro świę=
5:
te/ ktore ſię przyidzie do domu Ie=
6:
howy/ śrebro (też na woynę) cho
7:
dzących/ y ktorem by ſię kto oku=
8:
pił/ wſzelkie też śrebro/ ktore zdo=
9:
mu Iehowy.
wl: śrebro przechodzącego mężá śrebro duſz ſzacunku iego/ wſzelkie śrebro wſtępuiące ná ſerce mężá przynieść (ie) do dov Iehowy.
śrebro (też ná woynę) cho=
10:
dzących/ y ktorem by ſię kto oku
11:
pił/ wſzelkie też srebro/ ktore zdo
12:
brey chęći kto przynośi do domu
13:
Iehowy.

werset: 5Będą ſobie bráć ofiá
14:
rownicy káżdy od znáiomeo ſwe=
15:
go/ á ći niech nápráwiáią roſpá=
16:
dliny dov (Bożego) gdzie ſię znaydzie
17:
rozpádlina.

werset: 6Lecż áż do
18:
dwudzieſtego y trzećiego roku
19:
krolá Ieheaſzá nie opráwili ofiá
20:
rownicy (żadnej) roſpádliny (o=
21:
nego) domu.

werset: 7A (ták) krol Ieho-
22:
aſz záwołał Iehoiády ofiárowni
23:
ká y (innych) ofiárownikow/ y
24:
rzekł knim/ przecż wy nie oprá=
25:
wuiećie roſpádlin domu (Boże=
26:
go?) A ták nie bierzćie śrebrá od
27:
znaiomych wáſzych/ ále ie ná o=
28:
práwę roſpádlin domu (Bożeo)
29:
dawayćie.

werset: 8Y zezwolili ofiárow
30:
nicy áby nie bráli pieniędzy od
31:
ludu/ żeby opráwowáli roſpádli=
32:
ny domu onego.)

werset: 9A (ták) Ie
33:
hoiádá ofiárownik wziął ſkrzynię
34:
iednę/ y przebił dziurę w wieku
35:
iey/ poſtáwił ią przy ołtarzu po
36:
práwicy káżdego gdy wchodzi do
37:
domu Iehowineo.
wla. we drzwiach iey.
Y kłádli tám
38:
ofiárownicy/ ktorzy ſtrzegli
39:
progá/ wſzytki pieniądze przy
40:
chodzące ná dom Iehowy.

werset: 10Y
41:
bywálo gdy widzieli mnoſtwo
42:
śrebrá wſkrzyni/ tedy w chodzil
43:
piſarz krolewſki/ y ofiárownik
44:
wielki
wł/ y záwięzowáli/ á licżyli śrebro
y licżyli/ á (do mieſzkow)
45:
bráli śrebro/ ktore ſię náydowá=
46:
ło w domu Iehowinem.

werset: 11A (po-
47:
tym) dawáli ono) śrebro bite do
48:
rąk robotnikow poſtánowionych
49:
wdomu Iehowy że ie wydawáli
50:
ćieślom y (innym) rzemieſnikom
51:
robiącym w domu Iehowy.



strona: 209d

werset: 12Też mularzom/ ktorzy ká-
1:
mienie rzezáli/ y ktorzy drzewo
2:
y kámienie gotowáli dla záprá=
3:
wienia roſpádlin domu Ieohowineo/
4:
y káżdev kto wychodził (one=
5:
go) dov nápráwiáć.

werset: 13Ale nie ro-
6:
biono do domu Iehowinego bá
7:
niek śrebrnych arf/ miednic/ trąb/
8:
(áni) żadnego nácżynia złotego/
9:
áni śrebrnego z onego śrebrá w
10:
nieſionego do domu Iehowine=
11:
go.

werset: 14Ale ie robotnikom dawa-
12:
no/ á (oni) nimi náprawowáli
13:
dom Iehowy. A nie brano licż=
14:
by od onych mężow/

werset: 15ktorzy ono
15:
śrebro rozdawáli do rąk robotni=
16:
kow/ bo oni wiernie ſię ſpráwo=
17:
wáli.

werset: 16Srebrá (lepák zá) wy-
18:
ſtęp/ y śrebrá (zá) grzechy nie w=
19:
noſzono do domu Iehowinego/
20:
(bo ono) ná ofiarowniki ſzło.
wł: ofiárownikom było (álbo były)

werset: 17
21:
Tedy przjćiągnął Cházáel krol
22:
Arámſki y dobywał Gathu/ y w
23:
ziął iy/ á (potym) =obroćiłſię Chá=
24:
záel iść ná Ieruzalim.
wł. y położył Cházáel lice ſwe.
wł. poświęćili

werset: 18A (ták)
25:
wziął Iechoaſz krol Iehudſki wſzy
26:
tki (ſkárby) święte/ co byli =ná=
27:
dáli Iozáfáty Iehorám y Acházi
28:
aſz oycowie iego krolowie Ie=
29:
hudſcy/ y co był ſam nádał/ y wſzy
30:
tko złoto/ ktore ſię nalázło w ſkár
31:
biech domu Iehowinego/ y do
32:
mu krolewſkiego/ y posłał Chá=
33:
záelowi krolowi Arámſkiemu/ á
34:
(ták) odſtąpił od Ieruzalimá.

werset: 19
35:
A drugie rzecży Ioaſzowe/ y w=
36:
ſzytko co cżynił/ aza tego nie ná=
37:
piſano wkronice krolow Iehud=
38:
ſkich?

werset: 20A (ná oſtátek) powſtáli
39:
słudzy iego/ y zbuntowáli ſię
40:
(nań) zábili Ioaſzá w Beth=
41:
mille gdy ſzedł do Syllá.

werset: 21Y Io-
42:
zefar (ew.) Iozewar ſyn Szymehathow/ y Ieho
43:
záwád ſyn Sżomerow słudzy ie=
44:
go zábili iy/ ymárł/ á (zatym)
45:
pogrzebli go zoycámi iego w mie
46:
śćie Dawidowym/ y krolował A
47:
mac-iá ſyn iego miáſto niego. -Roz-/

rozdział: 15


strona: 20.12 (212)a

w: y cżynił práwosć w ocżu Iehowy.
werset: 34
1:
Ten cżynił prawość przed ocżymá
2:
Iehowy/ wſzytko (ták) cży
3:
nił iáko Huzzijahu oćiec iego cży=
4:
nił.

werset: 35Wſzákże wyſzki (ieſzcże) ſię
5:
były nie wywiodły/ ieſzcże lud o=
6:
fiárował y kádził ná wyſzkach.
7:
Ten zbudował bronę dov Ieho=
8:
wy wyſoką.

werset: 36A ine rzeczy Io-
9:
thámowe/ y wſzytko co cżynił/ á=
10:
za tego nie nápiſano w kronice
11:
krolow Iehudſzkich.

werset: 37W ony dni
12:
náczął Iehowá naſyłać do Iud=
13:
ſkiey (ziemie) Recyná krolá A=
14:
rámſkiego/ y Pokáchá ſyná Re=
15:
mal-iahua.

werset: 38A (tedy) záſnął Io
16:
thám z oycy ſwemi/ y pogrzebion
17:
z oycy ſwemi w mieśćie Dawida
18:
oycá ſwego/ y krolował Acház
19:
ſyn iego miáſto niego.

rozdział: 16

20:
Rozdział 16.
werset: 1
21:
ROku ſiedmnaſtego Po
22:
káchá ſyná Remál-iáhua
23:
krolował Acház ſyn Iothá
24:
mow krolá Iehudſkiego.

werset: 2Dwá
25:
dzieśćia lat (miał) Achaz/ gdy po
26:
cżął krolowáć/ á ſzeſnaśćie lat kro
27:
lował w Ieruzalimie/ á (le) nie=
28:
cżynił práwośći przed ocżymá
29:
Iehowy Bogá ſwego/ iáko Da=
30:
wid oćiec iego.

werset: 3A (le) ſzedl dro-
31:
gą krolow Izráelſkich/ a (nád to)
32:
y ſyná ſwego przywiodł przez o=
33:
gień wedle obrzydłośći narodow
34:
ktore wykorzenił Iehowá od o=
35:
blicża ſynow Izráelowych.

werset: 4O-
36:
fiárował też y kádził ná wyſzkach
37:
y ná págorkach/ y pod wſzelakim
38:
drzewem oganiſtym.

werset: 5Tedy
w. wſtąpił.
przyćiągnął Recy krol Arámſki
39:
y Pekách ſyn Remál-iahua krol
40:
Izráelſki (ku) Ieruzalemowi wo
41:
iowáć (go) y oblegli Acházá/ á=
42:
nie mogli go dobyć.

werset: 6Czáſu
43:
onego przywroćił Recym krol
44:
Arámſki Eláth do Arám(ſkiey
45:
ziemie) y wygnał Iehudy z Elo=

strona: 20.12 (212)b

thá y przyſzli Arámcżycy y mie=
1:
ſzkáią tám áż do dniá tego.

werset: 7A
2:
(tedy) posłał Acház posły do Ty
3:
glath Teleſerá krolá Aſzurſkiego
4:
rzekąc/ sługá twoy y ſyn twoy (ie
5:
ſtem ia/ przyćiegni á wybaw mię
6:
zgárśći krolá Arámſkiego/ y zgár=
7:
śći krolá Izráelſkiego/ ktorzy po
8:
wſtáli ná mię.

werset: 8Y wziął Acház
9:
śrebro y złoto/ ktore náleziono
10:
w domu Iehowy/ y wſkárbiech
11:
domu krolewſkiego/ y posłał kro
12:
lowi Aſzurſkiemu (zá) podárze.
Dámáſek zágnał/ to ieſt obywátele Dámáſku.

werset: 9
13:
Y vsłuchał go krol Aſzurſki/ y
14:
przyćiągnął krol Aſzurſki do Dá
15:
máſzku/ y otrzymał iy/ á zágnał
16:
y do Kirá/ Rećiná lepak zámor
17:
dował.

werset: 10A (potym) iáchał krol
18:
Acház ſpotykáć Tyglath Pil-eſe=
19:
ra krolá áſzurſkiego do Dámáſz
20:
ku/ y vyrzał ołtarz/ ktory (był)
21:
w Dámáſzku/ á (ták) posłał krol
22:
Acház do Vryiaſzá ofiárowniká
23:
wizerunk (onego) oltarzá y wyo
24:
bráżenie iego/ wedle wſzey robo
25:
ty iego.

werset: 11Y zbudował Vryiah o-
26:
fiárownik ołtarz/ wedle wſzego co posłał krol Atház
Niech ćię to cżytelniku nie obruſza/ iż cżáſem napiſano Dámeſek/ Bo ták wkſięgách Iweryſkich y owſzem wyſzey w wirſzu 10 Dumeſkiem álbo rádſzej Dummeſkiem piſzą Iwreiánie.Cżęſta to v nich/ iáko máło wyſz. iedno miáſto y Elehem y Elo hem piſmo zowię/ á w wirzchu tjchże kſiąg iednego á tegoż krolá/ to Ioaſzem to Iohoaſzem názywa.
z Dámeſku
27:
ták vcżynił Vryiah ofiárownik/
28:
niż przyiáchał krol Acház z Dá=
29:
máſzku.

werset: 12Y przyiáchał krol z Dá
30:
máſzku/
wł. y vyrzał krol ołtarz/ y przyſtąpił krol ná ołtarz.
á vyrzał ołtarz/ á (ták)
31:
przyſtąpił ku ołtarzowi/ y kładł
32:
nań (ofiáry.)

werset: 13Y palił całopale
33:
nie ſwoie/ y obiátę y zálewał zale
34:
wkę ſwoię/ I kropił krwią dziękow
35:
nich (ofiar) ktore miał/ ná ołtarz

werset: 14
36:
A oltarz miedziany/ ktorj przez
37:
Iehową (był) zruſzył) y wyniosł
38:
od oblicża domu (Bozego) zmie
39:
dzi ołtarzá/ y zdomu Iehowy/ y
40:
poſtáwił iy przj boku pułnocnem
41:
ołtarzá.

werset: 15Y roſkazał krol Acház
42:
Vryiaſzowi ofiárownikowi rze=
43:
kąc/ na ołtarzu wielkim żży cá=
44:
łopalenie záránne/ y obiátę wie
45:
cżorną/ y cáłopalenie krolewſkie/
46:
y obiátę iego/ y cáłopalenie wſze
47:
go ludu ziemie (tey) y obiátę ich/
48:
y zalewki ich/ y káżdą krew cáło

strona: 20.12 (212)c

palenia/ y káżdą krew ofiáry) dziękowney)
1:
nań wkrapiáć będzieſz.

rozdział: 19


strona: 214c

Wtore kſięgi krolewſkie
1:
Rozdział 19.
werset: 1
2:
A Gdy vsłyſzał krol Chyz
3:
kijáhu/ tedy rozdárł ſzáty
4:
ſwe/ y oblokł ſię w wor/ y
5:
przyſzedł do domu Iehowy.

werset: 2A
6:
(zatym) posłał El-iakimá már=
7:
ſzałka/ y Sewnę piſárzá/ y ſtárſze
8:
ofiárowniki oblecżone w wory
9:
do Ezáiáſza proroká ſyná Amo
10:
cowego)
Wedle Iwreyſkiey mowy mielibyſmy mowić nie Eſáiaſz/ ále Ieſzaiáhu. Lecż by ſię podobne dziwno proſzym być zdáło.

werset: 3Y rzekli kniemu/ ták
11:
mowi Chyzkijahu/ dzień kłopotu/
12:
łáiánia/ bluznierſtwá dzień ten
13:
przyſzedł płod áz do łożá/ á śiłi
14:
niemáſz ku rodzeniu.

werset: 4Owa y v-
15:
słyſzy Iehowa Bog twoy wſzykie
16:
słowa Ráw-ſzákehá/ ktore=
17:
go posłał krol Aſzurſki pan iego
18:
łáiać Bogu żywemu/ y ſtrofowáć
19:
słowy/ ktore słyſzał Iehowá
20:
Bog twoy/ á (tak) modl ſię zá o=
21:
ſtátek ktory ſię (ieſzcże) náyduie.

werset: 5
22:
Y przyſzli słudzy krolá Chyzk
23:
iahu do Ezáiáſzá.

werset: 6Y rzekł im E
24:
záiaſz/ ták rzecżećie do páná wá=
25:
ſzego/ Ták mowi Iehowá/ nie=
26:
boy ſię słow/ ktoreś słyſzał/ kto=
27:
remi mię bluznili słudzy krolá A
28:
ſzurſkiego/

werset: 7Oto ia włożę weń du
29:
chá/ że vsłyſzy wieść/ y wroći ſię
30:
do ziemie ſwey/ y ſpráwię że zgi=
31:
nie od miecża w ziemi ſwey.

werset: 8Y
32:
wroćił ſię Ráw-ſzákeh/ y nálasł
33:
krolá Aſzurſkiego
Albo ſzturmuiącego.
walcżącego
34:
ná Liwnę/ bo był posłyſzał/ y od
35:
ſtąpił od Iachyſzá.

werset: 9Lecż posły
36:
ſzał o Tyrhace krolu Ruſzkiem
Wł: rzekąc/
rzekącą (wieść/) oto wyſzedł/ bić
37:
ſię ſtobą/ á (ták) wroćił ſię/ y po=
38:
słał posły do Chyzkijahu rzekąc

werset: 10
39:
Ták rzecżećie do Chyzkijahá
40:
krolá Iehudſkiego rżekąc/ niech
41:
ćię nie zwodzi Bog twoy/ wkto=
42:
rym ty vfaſz mowiąc/
wl: nie dádzą Ieruſzáláimá. etć.
nie przyi
43:
dzie Ieruzalim do rąk krolá A=
44:
ſzurſkiego.

werset: 11Otoś ty (ſam) słyſzał
45:
co pocżynili krolowie Aſzurſcy w

strona: 214c

ſzem ziemiam burząc ie/ á tybyś
1:
(miał być) wybáwion?

werset: 12Aza wy
2:
báwili onych bogowie narodow
3:
(rozmáitych) ktore zniſzcżyli oyco
4:
wie moi? Gozań/ y Cháran/ y Re
5:
cef/ y ſyny Edenowe/ ktorzy w
6:
Theláſzarze

werset: 13Gdzie ieſt krol
7:
Chámárſki y krol Arfádſki/ y krol
8:
miáſtá Sefárwaimſkiego/ Heny
9:
á (bo) Hywy.

werset: 14Y wziął Chyzkiha-
10:
hu
wł: kſięgi (álbo pismá) y cżytał ie. etc.
liſt zręki posłow/ y cżytał iy/
11:
á (zátym) wſtąpił do domu Ieho
12:
wy/ y rośćiągnął iy przed obli=
13:
cżem Iehowy.

werset: 15Y modliłſię Chjz
14:
kijahu oblicżu Iehowy á rzekł/
15:
Iehowo Boże Izráelow mieſz=
16:
kaiący (miedzy) Cheruwy/ ty ie=
17:
ſteś ſam Bogiem wſzech kro
18:
leſtw ziemie/ ty vcżyniłes niebie
19:
ſá y ziemię/

werset: 16Nákłoń Iehowo v
20:
chá twego á wysłuchay/ otworz
21:
ocży twoie a weyrzy/ y vsłyſz sło
22:
wá Sáncherywá/ ktory ten (liſt) posłał bluzniąc (ćiebie) Bogá zy
23:
wego.

werset: 17Prawdáć (ieſt) Iehowo
24:
zniſzcżyli krolowie Aſzurſcy na=
25:
rody y ziemie ich.

werset: 18Y kłádli bo-
26:
gi ich do ogniá/ bo nie Bogowie
27:
ſą/ ále robotą rąk cżłowiecżych/
28:
drewno/ á kámień (przeto też) y
29:
potráćili ie.

werset: 19A ták Iehowo Bo
30:
że náſz zbaw nas proſzę
wł: z ręki iego.
ręki ie=
31:
go/ że ſię dowiedzą wſzytki krole
32:
ſtwá ziemne/ że ty Iehowo ſam
33:
ieſteś Bogiem.

werset: 20Y posłał Ezá
34:
iaſz ſyn Amocow do Chyzkijahá
35:
rzekąc/ Ták mowi Iehowá Bog
36:
Izráelow coś ſię modlił do mnie
37:
o Sánchyrewá krolá Aſzurſkie=
38:
go/ słyſzałem.

werset: 21(Tá rzecż ktorą
39:
rzekł Iehowá nań/ Wzgárdziłá
Rozumiey Aſzurá krolá/ bo to kniemu mowi/
ćię/ ſzydziła z ćiebie dziewica cor
40:
ká Cyienſka/ chwiałá za tobą gło
41:
wą corká Ieruzalimſka.

werset: 22Kogo
42:
żeś łáiał bluznił? á (bo) ná kogo
43:
wynoſiłeś głos/ y podeymałeś ku
44:
gorze ocży twoie? (Pewnie) ná
45:
świętego Izráelowego.

werset: 23Przez
Wł. przez rękę posłow twych
posły twoie hańbiłeś Páná/ y rze
46:
kłeś/

rozdział: 23


strona: 217a

Wtore kſięgi krolewſkie
werset: 3Y ſtał wſzytek lud przy
1:
(tym) przymierzu.

werset: 4A (potym)
2:
roſkazał krol Chylkijahowi ofiá=
3:
rownikowi wielkiemu/ y ofiáro=
4:
wnikom
wł/ wtorym/ y ſtrożom progu (álbo nácżyniá iáko niektorzj chcą)
niżſzym/ y odzwiernym
5:
wynieść zkośćiołá Iehowinego
6:
wſzytkie nacżynia pocżynione
7:
Báhalowi/ y gáiowi/ y wſzemu
8:
woyſku niebieſkiemu/ y ſpalił ie
9:
precż zá Ieruzalimem ná polach
10:
Kidreń(ſkich) á proch ich doniosł
11:
do Beth-elá.

werset: 5A (potym)
ábo zwiodl chamary (albo chámárymy) Rozumiey/ zabronił popom popić/ To ieſt popowſkich obrzędow ſpráwowáć.
zło=
12:
żył popy (z vrzędu) ktore byli po
13:
ſtánowili krolowie Iehudſcy/ á=
14:
by kádzili po wyſzkach/ po go
15:
rach Iehudſkich/ w okolicach
16:
Ieruzalimá/ (toż vcżynił) kádzą=
17:
cym Báhálowi/ y słońcu/ y mie=
18:
ſiącowi/ y plánetom/ y wſzemu
19:
woyſku niebieſkiemu.

werset: 6Wywiosł
20:
też
wł: ná grob ſjnow ludu.
gay z domu Iehowy precż zá
21:
Ieruzalim do potoká Kidroná/
22:
y ſpalił iy ná potoku Kidronie/
23:
y ſtárł iy ná proch/ y wyſypał
24:
proch iego ná groby poſpolitego
25:
ludu.

werset: 7A (zátym) rozruſzył
26:
domy niewieśćiuchow/ ktore (by
27:
ły) w domu Iehowy/ gdzie nie=
28:
wiáſty tkáły opony gáiowi.

werset: 8
29:
Zwiodł też wſzytki ofiárowni=
30:
ki z miaſt Iehudſkich/ y ſplugá=
31:
wił wyſzki/ w ktorych kádzili od
32:
Gewy áż do Beer-ſzáwy/ poká=
33:
ził też wyſzki (v) bron brony Iehoſzuego het
34:
maná mieyſckieo/ ktora po práwi
35:
cy (gdy) kto (idzie) do brony miey
36:
ſckiey.

werset: 9Wſzákże nie wſtępowá-
37:
li ofiárownicy wyſzek ku ołtarzo=
38:
wi/ ále iadáli przaſniki w pośrzodku brá
39:
ćiey ſwey.

werset: 10Splugawił teſz To
40:
feth/ ktory w dolinie ſynow Hyn
41:
nomowych/ áby żadnemu (niel=
42:
za) przewodzić ſyná ſwego/ y corki
43:
ſwey ogniu Molechowi

werset: 11
44:
Odrzućił też konie/ ktore byli

strona: 217b

dáli Słońcowi krolowie Iehud=
1:
ſcy/ od wchodu domu Iehowy/ do
2:
komory Nothan-melechá
/Sarys/ słoo Ebreyſkie znáczj mąſz przy oſtatecżnym wirſzu. 1. Moſz. 37.
ochmi=
3:
ſtrzá/ ktora ná przedmieśćiu/
4:
á wozy słońcowe ſpalił ogniem.

werset: 12
5:
Záś Oltarze/ ktore (były) ná dá
6:
chu ſale Acházowey/ ktore byli
7:
vcżynili krolowie Iehudſcy/ y oł
8:
tarze ktore był vczynił Menáſze
9:
w obu ſieniach domu Iehowy/
10:
ſkáził krol/
wł: y bieżał z onąd á wyſypał (álbo wjrzućił) proch ich do rć.
a proch ich przeniosł
11:
zonąd do potoku Kidroń(ſkieo.)

werset: 13
12:
A (potym) wyſzki/ ktore (były)
13:
przed Ieruzalimem/ ktore po=
14:
práwey (ſtronie) gory
[brak]
oliwney/
15:
ktore był zbudował Salomon
16:
krol Izráelſki Háſztorethowi báł
17:
wanowi Cydońſkiemu/ y Chemo
18:
ſzowi báłwánow Moáwſkiemu/ y
19:
Milchomowi obrzydłośći ſy=
20:
now Hámmonowych (to wſzyt=
21:
ko) ſplugáwił krol.

werset: 14Też poła-
22:
mał mogiły/ á wyrąbał gáie/ y nápełnił
23:
mieyſcá ich kośćiámi
24:
cżłowiecżemi.

werset: 15(Tákież) też y oł-
25:
tarz/ ktory (był) w Beth-elu (y)
26:
wyſzkę/ ktorą był vcżynił Iáro=
27:
weham ſyn Newatow/ ktory w=
28:
grzech przywiodł Izráelá (á ták)
29:
y on ołtarz/ y wyſzkę złamał/ y
30:
ſpalił wyſzkę y ſtárł ná proch/ y
31:
gay (tákże) ſpalił.

werset: 16Y obroćił ſię
32:
Ioſzyiahu/ y vyrzał groby/ kto=
33:
re tám (były) ná gorze/ y posłał á
34:
wziął kośći zgrobow (onych) y ſpá
35:
lił na oltarzu/ y ſplugáwił iy we
36:
dle słowá Iehowy/ ktore prze=
37:
powiedział był mąż Boży/ ktory
38:
przepowiedział rzecży te.

werset: 17Y
39:
rzekł (zá tym) co (to zá) napis/
40:
ktory ia widzę? Y rzekli kniemu
41:
mieſzcżánie/ grob (to) meżá Bo
42:
żego/ ktory był przyſzedł z Iehu=
43:
dy/ y przepowiedział te rzecży/
44:
ktoreś vczynił nád ołtarzem
45:
Beth-elſkim.

werset: 18A (on) rzekł/ nie-
46:
chayćie go/ żaden niech nieruſza
47:
kośći iego. Y zániechano kośći ie
48:
go zkośćiami (onego) proroká/
49:
ktory był przyſzedł z Sżomroná.

księga: 1.Par


strona: 219

1:
Pierwſze kśięgi kronik
2:
Te kſięgi Iwreycżycy Dybre Háiámin (to ieſt/ rzecży
3:
dniow/ álbo dzienne) zową. Ciż mowią że ie piſał
4:
Ezraſz. Y dla tego iy przy Ezraſzu kłádą. Grekowie
5:
z łaćinniki dwoie kſięgi z tey hiſtoryey vcżynili/ ale
6:
Iwreiánie zá iednę kſięgę (iż ták rzeknę) máią y licżą.
7:
Podobieńſtwo też wielkie/ iż táto kſięga vcżynioná
8:
ieſt z oney/ ktorą wkſięgach krolewſkich cżęſto wſpo
9:
mina/ gdzie mowią: Aza tego nie napiſano w kroni
10:
ce? (albo) właſnie mowiąc/ wkſzędzie ſłow (abo rze=
11:
cży) dziennych?
rozdział: 1

12:
Rozdział 1.
werset: 1
13:
ADam/ Sżet/ Enos.

werset: 2
14:
Renan/ Máchálálcel/
15:
Iáred.

werset: 3Chamoth/ Me-
16:
thuſzelách/ Lamech.

strona: 219b

1:
ach/ Sżem/ Chám/ y Iafeth.

werset: 5
2:
Synowie Iafethowi/ Gomer/
3:
y Mággog/ y Mádái/ y Iáwan/
4:
y Thuwal/ y Meſzeh/ y Thyras.

werset: 6
5:
Zas ſynowie Gonerowi/
powiádáią żydzi iż od tego niemcy ábo Germnowie poſzli. A od Iáwaná Grekowie y náſzy Słowianie. A od Kittymá Lacinnicy
Aſz
6:
kenaz/ y Dyfath/ y Thogármah.

rozdział: 4


strona: 221c

Pierwſze kſięgi Kronik.
werset: 15Záś ſynowie Kálewá
1:
ſyná Iefunnehowego/ Hiru/ E=
2:
la/ y Náhám: záś ſynowie Eláho
3:
wi/ Renaz.

werset: 16A ſynowie Iehále-
4:
reelowi Zif/ y Zifáh/ Tyriáh y
5:
Aſzáreel.

werset: 17Záś ſyn Hezry/ Ie-
6:
ther/ y Mered/ y Hefer/ y Iálon.
7:
Vrodziłá (mu) też Mir-iámá y
8:
Szammáiá/ y Iſzbáchá oycá Eſz=
9:
temohy.

werset: 18A żoná ieo Iehudyia/
10:
vrodziłá Ieredá oycá Gedoro=
11:
wego/ y Chewerá oyca Sochowe
12:
go/ y Iekuthyelá oycá Zaoácho
13:
wego. A to ſynowie Bitheie cory
14:
Páronowey/ ktorą był poiął Me
15:
red.

werset: 19Záś ſynowie żony Hodyiey
16:
ſioſtry Nachámá oycá Kehyle/
17:
Gármy y Eſzthemmá Máchá=
18:
cháthſki.

werset: 20Synowie lepak Sżymonowi Amnon y Rinnáh/
19:
Ben-chánan/ y Thylon. A ſyno=
20:
wie Iſzhego/ Zocheth/ y Ben-zo=
21:
cheth.

werset: 21Synowie Sżeláhá ſyná
22:
Iehudzinego/ Her oćiec Lechy/ y
23:
Láhedáh oćiec Máreſze/ y ple=
24:
mię robotnikow (około) lnu do
25:
domu Aſzbehy.

werset: 22Też Iokim y mę
26:
żowie Kozewy/ y Ioáſz/ y Sáráf
27:
ktorzy panowáli nad Moawem/
28:
y Iáſzuwi láchem/ á (to) rzecży
29:
dawne.

werset: 23Ci ſą gárncarze
30:
á obywátele Netáhym(ſcy) y Ge
31:
dáráh(ſcy) przy krolu/ dla iego
32:
roboty tám mieſzkáiąc.

werset: 24Syno-
33:
wie Sżymehonowi/ Nemuel/ y
34:
Iámin/ Iaryw/ Zerách/ Szaul.

werset: 25
35:
Szállum ſyn iego/ Miwſam
36:
ſyn iego/ Miſzmáſyn iego.

werset: 26Záś
37:
ſynowie Miſzmy/ Hámmuel ſyn
38:
iego/ Zákur ſyn iego Szymehy
39:
ſyn iego.

werset: 27A v Sżymehego ſy-
40:
now ſzeſnaśćie/ y ſześć corek/ á=
41:
(le) braćia ich nie wiele ſynow
42:
mieli/ y wſzytkie ich plemioná nie
43:
rozmnożyły ſię
wł. áż k ſynom Iehudy/ to ieſt nie było ſták wiele plemion (álbo rodzin) wpokoleniu Szymehonowem iáko w Iehudzinym.
iáko ſynow Ie=
44:
hudy.

werset: 28A mieſzkáli w Beerſze-
45:
wie/ y Moládah y Chácár Szu=
46:
hál.

werset: 29Y w Wildze/ y w Hecemie
47:
y w Tholádzie.

werset: 30Y w Wethuelu
48:
y w Chormie/ y w Cyklágu.

werset: 31Y

strona: 221d

1:
w Beth-márkáwoćie/ y w Chá=
2:
cár Suſzimiech/ y w Beth-bireiu
3:
y w Száháráimie. Te miáſtá ich
4:
áz do krolá Dawidá.

werset: 32A miá-
5:
ſtecżká ich/ Hetam/ y Háin/ Rym
6:
mon/ y Thochon/ y Háſzan/ miaſt
7:
pięć

werset: 33Też wſzytki miáſtecżká
8:
ktore (leżáły) wkoło tych miaſt
9:
áż do Báhálá. To ich mieſzkánie
10:
y rozpłodzenie ich im.

werset: 34Y Me-
11:
ſzowaw/ y Iámlech/ y Ioſzáh A=
12:
mác-iáhow.

werset: 35Y Ioél/ y Jehu
13:
ſyn Ioſzyw-iáhow/ ſyná Sżeráiá
14:
howego/ ſyná Háſyelowego.

werset: 36Też El-iohenái/ y Iáhákowáh
15:
y Ieſzocháiá/ y Háſaiáh/ y Hády=
16:
el/ y Ieſzymeel/ y Wenáiáh/

werset: 37Y
17:
Ziza ſyn Szyfeiow ſyná Allono
18:
wego/ ſyná Iedáiáhowego/ ſyná Szymnego/
19:
ſyná Sżemáheiáho
20:
wego

werset: 38Te (ſą) ná imię wylicżo-
21:
ne kſiążętá/ w plemionách ich/
wł: y dom oycow ſwych.

22:
ktorzy domy oycow ſwych roz=
23:
mnożyli wielce.

werset: 39A (przeto też)
24:
poſzli do wchodu Gedor(ſkiego)
25:
áż na wſchod (słońcá) doliny/ ſzu
26:
káiąc paſz drobom ſwym.

werset: 40Y ná
27:
lezli paſzą ſytą á dobrą/ y ziemię
28:
przeſtroną/ á ćichą/ y ſpokoyną/ bo (niektorzy) z Chámowego (ro
29:
du) mieſzkáli tám wprzod.

werset: 41A
30:
(tak) przyſzli ći nápiſani ná imię
31:
zá cżáſu Iechyzkiiahuá krolá Iehudſkieo /
32:
y porázili namioty ich/
33:
y mieſzkánia/ ktore tám nálezli/
34:
y wykorzenili ie áż ná dziſieyſzy
35:
dzień/ á (ſámi) oſiedli miáſto nich
36:
bo tám (były) paſze drobom ich.

werset: 42
37:
Z tychże ſynow Sżymehonowych
38:
ſzli (niektorzy) do gory Se=
39:
hir(ſkiey) mężow pięćſet/ á Felát=
40:
iáh/ y Nehár-iáh/ y Huzyel/ ſy=
41:
nowie Iſzehiego
wł. wł. wgłowách (álbo właśniey w głowie) ich y my ták mowiemy po polſku. Ci á ći w głowách to ieſt/ przednieyſzy.
głowámi ich.

werset: 43
42:
A (ták) porázili oſtátki Hámá=
43:
leká/ ktory był vſzedł/ y mieſzká=
44:
ią tám áż do dniá tego.

rozdział: 7


strona: 224a

Pierwſze kſięki Kronik.
werset: 18A ſioſtra iego
1:
Molecheth vrodziłá Iſz-hudá/ y
2:
Awihezerá/ y Mácháláhá.

werset: 19Záś
3:
ſynowie Sżemidy byli/ Ach-ian/
4:
y Sżechem/ y Lekohy/ y Anihám.

werset: 20
5:
A ſynowie Efraimowi Sżu=
6:
thálach á Wered ſyn ieo/ záś Thá
7:
cháth ſyn iego/ á Elháda ſyn ie=
8:
go/ á Tháchath ſyn iego.

werset: 21Záś
9:
Zawud ſyn ieo/ á Sżuthelach ſyn
10:
iego/ y Hezer y Elehud/ á (le) ie
11:
pobili mężowie Gath(ſcy) ktorzy
12:
ſię vrodzili w ziemi (oney) bo byli
13:
wtárgnęli bráć dobytkow ich.

werset: 22
14:
A (ták) żáłował Efraim ich oćiec
wł: dni mnogie/

15:
przez długi cżás/ y przychodzili
16:
bráćia iego ćieſzyć go.

werset: 23Y wſzedł
17:
do żony ſwey/ á (ták) poſtąpiła y
18:
vrodziłá ſyná/ y názwał imię ie=
19:
go Beryhah/ bo zle było
Abo w domu iego.
o do=
20:
mie iego.

werset: 24Záś corká iego (by-
21:
łá) Sżeerá/ á (tá) zbudowáłá Bet
22:
choron niżny y nadolny/ y Vzen
23:
Sżeerę.

werset: 25Záś Refach ſyn iego/
24:
y Reſzef/ á Thelach ſyn ieo/ á Thá
25:
chan ſyn iego/

werset: 26Láhádan ſyn ie-
26:
go/ Hámmihud ſyn iego/ Eliſzá=
27:
ma ſyn iego/

werset: 27Nun ſyn iego/ Ie
28:
hoſzua ſyn iego/

werset: 28Záś imioná
29:
ich y mieſzkánia ich Beth-el y
wł. y cory iego. Tak y wſzędy tu niżey.

30:
miáſtecżká iego/ á ná západ Gezer y
31:
miaſtecżká ieo/ y Szechem z miá=
32:
ſtecżki iego/ Hádeháiá y iey miá
33:
ſtecżká/

werset: 29Záś przy mieśćiech ſy-
34:
now Menáſzehowych Beth-ſze=
35:
an/ j miáſtecżká iego/ Megiddon/
36:
y miáſtecżká iego/ Dor y miáſte
37:
cżká iego/ w tych mieſzkali ſyno=
38:
wie Iozefowi ſyná Izráeloweo.

werset: 30
39:
Synowie Aſzerowi Imnáh/ y
40:
Iſzwah/ y Iſzway/ y Weryhah y
41:
Serách ſioſtrá ich.

werset: 31Záś ſyno-
42:
wie Weryhahá/ Chewer/ y Mál=
43:
kiel/ ten (był) oycem Birzáithow.

werset: 32
44:
A Chewer ſpłodził Infletá/ y
45:
Sżemerá/ y Chotháma/ y Sżuhę
46:
ſioſtrę ich.

werset: 33Záś ſynowie Iafle

strona: 224b

thowi/ Páſach/ y Bimhal/ y Há=
1:
ſzwath/ ći (byli) ſynowie Iafleto=
2:
wi.

werset: 34Záś ſynowie Sżámerowi/
3:
Achy/ Rohagah Iechubh/ y A=
4:
ram.

werset: 35Też ſyn Chelemá bratá
5:
iego Cofach/ y Imnah/ y Sżeleſz/
6:
y Hamal.

werset: 36Synowie Cofacho-
7:
wi/ Suach/ y Chárnefer/ y Sżu=
8:
hal/ y Bery/ y Imrah.

werset: 37Becer/
9:
y Hod/ y Sżammáh/ y Szylſzah/ á
10:
Ithran/ y Weerá.

werset: 38Záś ſynowie
11:
Ietherowi/ Iefunneh/ y Piſpá/ y
12:
Ará.

werset: 39Zaś ſynowie Hulle/ Arach
13:
y Chániel/ y Ryceiah.

werset: 40Wſzyſcy
14:
ći ſynowie Aſzerowi/ głowy do=
15:
mu oycowſkiego/ przebráni ryce
16:
rze walecżni/ á głowy przedniey=
17:
ſze/ á pocżtu ich ku potrzebie wo
18:
ienney z licżby ich/ mężow dwá=
19:
dzieśćiá y ſześć tyſięcy.

rozdział: 8

20:
Rozdział 8.
werset: 1
21:
ABin iámin ſpłodził
22:
Belę pirworodnego ſwe=
23:
go/ á (potym) Aſzbelá wto
24:
rego/ więc Acheáhá trze=
25:
ćiego/

werset: 2Nochaha cżwartego/ a
26:
Rafę piątego.

werset: 3Záś v Bele byli
27:
ſynowie/ Addár/ y Gerá/ y Awi=
28:
hud/

werset: 4Y Awiſzua/ y Náháman/
29:
yAchoach/

werset: 5Y Gerá/ y Sżefu-
30:
fan/ y Chvram.

werset: 6Záś ći (ſą) ſyno-
31:
wie Echudowi/ ći ſą glowy oycow
32:
mieſzkáiących w Gewie/ ácz ie
33:
przeprowádzili do Mánácháthá.

werset: 7
34:
Y Náháman/ y Achy-iah/ y Ge
35:
rá/ ten ie przeprowádził/ á ſpło=
36:
dził Huzę/ y Achychudá.

werset: 8Też
37:
Sżácháráim ſpłodził w kráinie
38:
Moaw(ſkiey) odsławſzy Chuſzy=
39:
mę y Báhárę żony ſwe/

werset: 9A (ták)
40:
ſpłodził z Chodeſze żony ſwey Io
41:
wawá y Ciweię/ y Meſzę/ y Mál
42:
kámá.

werset: 10Y Ichucá/ y Sżáchię/ y
43:
Mirmę/ ći ſynowie iego/ głowy
44:
(y) oycowie

werset: 11A z Chuſzyna ſpło
45:
dził Awituwá/ y Elpáhálá/

werset: 12A
46:
ſynowie Elpáhálowi/ Hewer/ y
47:
Miſzham/ y Sżamed/ ten zbudo
48:
wał Ono/ y Lod/ y miáſtecżka ie

rozdział: 11


strona: 224c

Pierwſze kſięgi Kronik.
werset: 30
1:
Máháray Nethofathſki/ Cheled
2:
ſyn Bahánow (też) Netofath=
3:
ſki.

werset: 31Ithay ſyn Riwáiow z Giwe
4:
hatha ſynow Bin-iáminowych/
5:
Benáiáh Pitháthońſki.

werset: 32Chu-
6:
ray z potokow Gáháſz(ſkich) Awi
7:
el Hárwáthſki.

werset: 33Házmáweth
8:
Báchárumſki/ Eliachbá Sżáhál=
9:
wońſki.

werset: 34Synowie Hazemá Gi=
10:
zońſkiego/ Ionáthán syn Sżage=
11:
ha Hárárſkiego/

werset: 35Achyam ſyn
12:
Sáchárá Hárárſkiego/ Elifal ſyn
13:
Vrow

werset: 36Chefer Mecherath-
14:
ſki/

werset: 37Achyiah Pelońſki.Checro
15:
Kármelſki/ Náhára y ſyn Ezbá=
16:
iow.

werset: 38Ioel brát Hagrego.

werset: 39Celek
17:
Hámmońſki/ Nácháray Bereth=
18:
ſki
wł: noſićiel nacżynia/ (to ieſt oręża).
giermek Ioawá ſyná Ceru=
19:
iey.

werset: 40Hyrá Ithryſki/ Garew
20:
(też) Ithryſki.

werset: 41Vryiah Chythey
21:
ſki/ Zawad ſyn Achláiow.

werset: 42Ha-
22:
dyná ſyn Sżyzy Reuweńſki gło=
23:
wá Reuweńcżykow/ á znim trzy
24:
dzieśći (mężow)

werset: 43Chánán ſyn
25:
Máhácháow/y Ioſzáfat Mitheń
26:
ſki.

werset: 44Huzijah Hátoráthſki/ Sżám
27:
má y Iehyel ſynowie Chothámá
28:
Hároherſkiego.

werset: 45Iedyhael ſyn
29:
Sżymrego/ y Iochá brát ieo Ty=
30:
ciſki.

werset: 46Eliel Mácháwimſki/ y Ie
31:
ryway/ y Ioſzaw-iah/ ſynowie
32:
Elnáhámowi/ y Itmah Moaw
33:
ſki/ Eliel/ y Howed/ y Iáháſzyel
34:
(z) Mecowaie.

rozdział: 12

35:
Rozdział 12.
werset: 1
36:
A Ci przyſzli do Dawidá
37:
do Ciglagu/gdy ſię ieſzcże
38:
krył przed Sżaulem ſynem
39:
Kiſzowym/ á ći (byli) miedzy rycerzmi
40:
rátuiącemi w bitwie.

werset: 2No
41:
ſili łuk/ bili z proce y práwicą y le
42:
wicą/ (ſtrzelali) też ſtrzałámi z łu
43:
ku á (byli) z bráćiey Sżaulowey
44:
z Biniáminá.

werset: 3Głową (ich) Achy
45:
hezer y Iohaſz ſynowie Sżema=
46:
hahá Giwehathſkiego/ záś Ieziel
47:
y Pelet ſynowie Házmáwethowi
48:
y Beráchá y Iehu Hántothſki.

werset: 4Też Iſzmáh-iáh Giwehońſki ry
49:
cerz miedzy trzydzieſtą/ y nád
50:
trzydzieſtą/ Záś Irme-iah/ y A
51:
cházyel/ y Iochánan/ y Iozáwad
52:
Giderathſcy.

werset: 5Elhuzay/ y Ie-
53:
rymoth/y Wehál-iáh/ y Sżemár
54:
iáhu/ y Sżefat-iáhu Chárufitſcy.

werset: 6
55:
Elkánah á Iſzyiahu/ y Házáre
56:
el/ y Iohezer/ y Iáſzoweham Ho
57:
rechymſcy/

werset: 7Też Iohelah/ y Ze-
58:
wad-iah ſynowie Ierochamowi
59:
z Giedudu.

werset: 8Też (niektorzy) z Ga
60:
dytow odłącżyli ſię do Dawidá
61:
do twierdze w puſtynią rycerze
62:
mężni/ mężowie walecżni ku bi=
63:
twie/ ſpráwuiąc ſię tarcżą y kopi
64:
ią/ á twarzy (ich iako) lwie twa
65:
rzy/ prętcy lepak by ſárny po go=
66:
rach.

werset: 9Hezer
wł: głowá
przednieyſzy/ He
67:
wad-iah wtory/ Eliaw trzeći/

werset: 10
68:
Máſzmánnah cżwarty/ Irme
69:
iah piąty.

werset: 11Hátay ſzoſty/ Eliel
70:
ſiodmy/

werset: 12Iochánán oſmy/ Elza
71:
wad dziewiąty/

werset: 13Irme-iahu
72:
dzieſiąty/ Máchbánay iedenna=
73:
ſty.

werset: 14Ci (byli) z ſynow Gadowych
74:
głowámi wojſka/
Niektorzy to tak tłumaczą/ Ieden mnieyſzy (vganiał ſto/ á więtſzy tyſiąc. Ale ták przekłádáć ártykuły niedopuſzcżaią.
ieden nád ſtem
75:
mnieyſzy á więtſzy nád tyſiącem.

werset: 15
76:
Ci ſą (lepak) ktorzy przeſzli Ior
77:
dan mieſiącá pierwego/ á to był
78:
wylał ze wſzech brzegow ſwoich/
79:
y rozegnáli wſzytki podolány ná
80:
wſchody ná zachod.

werset: 16Przyſzli też
81:
(niektorzy) z ſynow Bin-iámino=
82:
wych y Iehudy áz do twierdze ku
83:
Dawidowi.

werset: 17Y wyſzedł Dawid
84:
przed nie/ y odpowiedział á rzekł
85:
im/ Ieſli z pokoiem przyſzliśćie
86:
do mnie rátować mię/ (tedy) bę=
87:
dzie ſerce moie (zwami) ſpołem/
88:
á(le) ieſli zdrádzić mię nieprzyia=
89:
ćielom moim/ gdyż nie (máſz) nie
90:
práwośći wręku moich/ niech ba
91:
cży Bog oycow náſzych/ á niech
92:
ſkarze.

werset: 18A (ták) duch zmocnił Há
93:
máſáiá przełożonego nad trzemi
94:
dzieſtą (że rzekł) v ćiebie(ſmy) Da
95:
widzie/ y z ſtobą (będziemy) ſynu
96:
Iſzáiego/ Pokoy/ pokoy tobie po
97:
koy też rátownikom twym.

rozdział: 16


strona: 229a

Pierwſze kſięgi Kronik.
werset: 24Wycżytayćie w narodziech
1:
sławę iego/ v wſzech ludzi cudá
2:
ieo.

werset: 25Bo wielki Iehowa y chwa
3:
lebny wielce/ tenże też ſrożſzy ná
4:
de wſzytki Bogi.

werset: 26Bo wſzytcy
5:
bogowie pogáńſcy
Elilim rozmaićie przekłádaią iedni báłwany/ drudzy lepak nikcżemnośćiami.
nikcżemni/ á
6:
le Iehowá niebioſá vcżynił.

werset: 27
7:
Sławá y wielmożność przed
8:
nim/ moc y ochotá ná mieyſcu ie
9:
go.

werset: 28Przynośćie Iehowie (o) ple
10:
mioná narodſkie/ przynośćie Ie
11:
howie sławę y moc.

werset: 29Przynoś-
12:
ćie Iehowie sławę/ imieniu ie=
13:
go/ bierzćie obiátę á nieśćie prze
14:
deń/ kłániayćie ſię Iehowie w oz
15:
dobie światobnośći.

werset: 30Drżyćie
16:
od oblicża iego wſzytká ziemiá/
17:
ácż (ták) vtwierdzon świát że ſię
18:
nie poruſzy.

werset: 31Niechſię weſelą
19:
niebioſá/ á ráduie ſie ziemiá/ że
20:
rzekną w narodziech/ Iehowá zá
21:
krolował.

werset: 32Niech záſzumi mo-
22:
rze y zupełność iego/ niech ſię roz
23:
igra pole y wſzytko co ná nim.

werset: 33
24:
Tedy roztáńcuią ſię drzewa le
25:
śne od oblicżá Iehowy/ iż przy=
26:
ſzedł ſędzić ziemię.

werset: 34Wyznáway
27:
ćie Iehowie iż dobry/ iż ná wieki
28:
miłoſierdzie iego.

werset: 35Mowćie też
29:
zbaw nas Boże zbáwićielu náſz/
30:
á zgromadz nas/ y wybaw nas
31:
od narodow dla wyznawánia i=
32:
mienia twego swiętego/ ábych=
33:
my ſię chłubili w twoiey chwale.

werset: 36
34:
Błogosláwiony Iehowa Bog
35:
Izráelow od wieku y do wieku. y
36:
rzecże wſzytek lud Amen/ á
37:
niech chwali Iehowę.

werset: 37Y zo-
38:
ſtáwił tám przed ſkrzynią przy=
39:
mierza Iehowy Aſáfá y bráćią
40:
iego/ służyć przed ſkrzynią záwż
41:
dy
wł: rzecży dniá wdzień iego/ To ieſt obrokiem álbo co dzień iednako.
dzień po dzień iednoſtáynie.
42:
A Howed-edomá y braćiey iego
43:
ſześćdzieſiąt y ośmioro (było.)

werset: 38
44:
A Howed-edomá ſyná Iedy
45:
thunowego y Choſáha (vcżynił) o
46:
dzwiernymi.

werset: 39Záś Cádoká ofiár
47:
nikiem y bráćią iego ofiárniki
48:
przed mieſzkániem Iehowy ná
49:
wyſzce/ ktora w Giwehonie.



strona: 229b

werset: 40(Vſtáwił) ofiárowáć cáłopalenia záwżdy poránu y w wiecżor/
1:
á (to) wſzytko (ták) iáko nápiſano
2:
w zakonie Iehowy/ ktory roſka=
3:
zał Izráelowi.

werset: 41A znimi Hemam
4:
y Ieduthun y inni przebráni/ kto
5:
rzy ná imię pomienieni/ (vſtá
6:
wieni). wyznáwáć Iehowie iż ná
7:
wieki miłoſierdzie iego.

werset: 42A (ták)
8:
z nimi Heman y Ieduthun trą
9:
biąc y dzwoniąc/ y ná nacżyniu
10:
(rozmáitey) muzyki gráiąc pieś=
11:
ni Boże. A ſynowie Ieduthu=
12:
nowi v brony (ſtali.)

werset: 43A (potym)
13:
poſzedł wſzytek lud/ káżdy do ſwe
14:
go domu/ Dawid lepak obroćił
15:
ſię błogosłáwić dom ſwoy.

rozdział: 17

16:
Rozdział 17.
werset: 1
17:
Y Było gdy
Abo gdy mieſzkáł. rć.
śiedział
18:
Dáwid w domu ſwym/ y
19:
(rzekł Dawid do Náthá=
20:
ná proroká/ oto ia mieſz
21:
kam w domu cedrowym/ á ſkrzy
22:
niá przjmierza Iehowy pod opo
23:
námi.

werset: 2Y rzekł Náthan do Dawi-
24:
dá/ wſzjtko co w ſercu twoim cżyń
25:
ponieważ Bog ſtobą.

werset: 3Y było no
26:
cy oney/ że byłá rzecż Boża do Na
27:
tháná mowiąc/

werset: 4Idz á rzecżeſz do
28:
Dawidá sługi mego/ ták mowił
29:
Iehowá/ nie ty zbuduieſz mi do=
30:
mu dla mieſzkánia.

werset: 5Bo nie mie
31:
ſzkałem w domu ode dniá/ ktore=
32:
gom wywiodł ſyny Izráelſkie áż
33:
do dniá tego/ ále
wł: byłem z namiotu (albo od namiotu) do namiotu y z mieſzkánia lub od przybytku/ iako wyſzey też słowo Hebreyſkie Miſzkán przekłádamy.
chodziłem zna
34:
miotu do namiotu/ y z mieſzká=
35:
nia/

werset: 6A gdziekolwiek i chodził
36:
ze wſzytkim Izráelem/ ázam sło=
37:
wo (iedno) mowił do ktorego ſę=
38:
dziego Izráelſkiego/ ktorym ro=
39:
ſkázowałem páść lud moy/ rze=
40:
kąc/ Przecż nie zbudowaliśćie mi
41:
domu cedrowego?

werset: 7A przeto ták
42:
rzecżeſz słudze memu Daidowi/
43:
ták rzekł Iehowá Cewáoth/ iam
44:
ćię wziął od chlewá gdys chodził
45:
zá drobem/ ábyś był przelożonym
46:
nád ludem moim Izráelem.

rozdział: 21


strona: 231c

Pierwſze kſięgi Kronik.
werset: 23Y
1:
rzekł Orman do Dawidá/ wezmi
2:
ſobie. á niech cżyni Pan moy krol
3:
co ſię mu zda nalepſzego/ Pátrz
4:
(żem) dał bydło ná cáłopalenie/ á
Iáko z dawnych wiekow zboża młocono/ cżytay ánnotacią ná koncu bibl:
wyćierlice ná drwá/ záś pſzeni=
5:
ce na obiátę/ wſzytkom dał.

werset: 24Y
6:
rzekł krol Dawid Ornanowi/
7:
Nie/ ále kupuiąc kupię zá śrebro
8:
słuſzne/ Bo nie wezmę co (ieſt)
9:
twego Iehowie żebych ofiárował
10:
cáłopalenie dárowne.

werset: 25Y dał
11:
Dawid Ornanowi zá ono miey=
12:
ſce ſzyklow złotych wagą ſześćſet.

werset: 56(26)
13:
Y zbudował tám Dawid ołtarz
14:
Iehowie/ y przyniosł cáłopale=
15:
nie/ y dziękowne ofiáry ná ołtarz
16:
cáłopalenia.

werset: 27Y rzekł Iehowá
17:
ániołowi że náwroćił miecż ſwoy
18:
do poſzef iego.

werset: 28Ná on czás gdy
19:
obacżył Dawid że go wysłuchał
20:
Iehowá na boiſku Ornaná Ie=
21:
wuſego/ tedy tám ofiárował.

werset: 29
22:
A przebytek Iehowy/ ktory
23:
był vcżynił Moſzech w puſtyni/ y
24:
ołtarz cáłopalenia/ ná on cżás
25:
był ná wyſzce Giwehoń(ſkiey.)

werset: 30
26:
A (ták) niemogł (tám) Dawid
27:
iść przedeń rádzić ſię Bogá/ bo
28:
ſię był zlękł przed miecżem ánio=
29:
łá Iehowy.

rozdział: 22

30:
Rozdział 22.
werset: 1
31:
Y Rzekł Dawid/ To ieſt
32:
dom Iehowy Bogá (náſzego)
33:
y to ołtarz ná cáłopale
34:
nia Izráelſkie.

werset: 2Roſkazał też Da
35:
wid zgromádzić przychodnie/ kto
36:
rzy (byli) w ziemi Izráelowey/ y
37:
poſtánowił rzemięſlniki co rzeżą
38:
kámienie gránowite ná budowá
39:
nie domu Bożego.
40:

werset: 3Zelázá też
41:
mnoſtwo ná gwozdzie/ ná drzwi
42:
do bron/ y ná zbijánia/ zgotował
43:
Dawid/ y miedzy mnoſtwo bez
44:
wagi.

werset: 4Drzewá też Cedrowego
45:
bez licżby/ bo byli náprowádzili
46:
Cydońcżycy y Corzánie drzewá
47:
cedrowego mnoſtwo Dawido=
48:
wi.

werset: 5Y rzekł Dawid/ Solomon

strona: 231d

ſyn moy pácholę młode/ a dom
1:
(potrzebá) budowáć Iehowie
2:
wielmożny/ známienity/ á sław=
3:
ny po wſzech ziemiách/ á ták przy
4:
gotuie mu teraz (wſzego) y zgo=
5:
tował Dawid mnoſtwo (wſzego)
6:
przed śmierćią ſwą.

werset: 6Y záwołał
7:
Solomoná ſyná ſwego/ y roſka=
8:
zał mu zbudowáć dom Iehowie
9:
Bogu Izráelowemu.

werset: 7Y rzekł
10:
Dawid Solomonowi ſynowi ſwe
11:
mu/ Ia chćiałem budowáć dom
12:
imieniu Iehowy Bogá mego.

werset: 8
13:
Ale byłá do mnie rzecż Ieho=
14:
wy mowiąc/ krew mnogą rozla=
15:
łeś/ y bitwy wielkie cżyniłeś/ nie
16:
będzieſz budowáć domu imieniu
17:
memu/ boś krwie mnogie rozlał
18:
ná ziemię przede mną.

werset: 9Oto ſyn
19:
ſpłodzony tobie/ ten będzie mąż
wł: pokoiu/
ſpokoyny/ y vſpokoię iy ode w=
20:
ſzech nieprzyiaćioł iego w około/
21:
Bo Solomon będzie imię iego/ á
22:
(też) pokoy y beſpiecżność dam
23:
we dni iego.

werset: 10On zbuduie dom
24:
imieniowi memu/ ten też będzie
25:
mi ſynem/ á ia mu oycem/ y przy=
26:
gotuie ſtolicę kroleſtwá iego
27:
nád Izráelem aż do wieku.

werset: 11Te
28:
raz ſynu moy będzie Iehowa ſto
29:
bą/ á zdárzy ſię (tobie) y zbuduieſz
30:
dom Iehowy Bogá twego/ iáko
31:
mowił o tobie.

werset: 12Wſzákći da Ie-
32:
howa dowćip y rozum/ y roſkazo
33:
wánie twoie nád Izráelem/ y á=
34:
byś vſtrzegł zakonu Iehowy Bo
35:
gá ſwego.

werset: 13Tedyć ſię zdárzy gdy
36:
ſrzec będzieſz (y) czynić vſtáwy
37:
y práwá/ ktore roſkazał Iehowá
38:
przez Moiżeſzá Izráelowi/ zmo=
39:
cni ſię á bądz mężny/ nieboy ſię/
40:
áni ſie fráſuy.

werset: 14A otom (ia)
Albo w uboſtwie moiem/ bo ták wniektorych Hewreyſkich kſięgach.
we
41:
dle vboſtwá mego przygotował
42:
do domu Iehowy złotá tálántow
43:
ſto tyſięcy/ á ſrebrá tyſiąc tyſięcy
44:
tálántow/ miedzi lepak y żelázu
45:
wagi niemáſz/ bo (tego) ieſt mno
46:
ſtwo. Drzewá też y kámieni przy
47:
gotowałem/ á (ty)ktemu przycżyniſz.

rozdział: 26


strona: 234a

Pierwſze kſięgi Kronik.
werset: 24A Sżewuel ſyn
1:
Gerſzomá ſyná Moſzehowego
2:
(był) przyſtáwem nád ſkárby.

werset: 25
3:
Záś bráćia ieo Elihezer Recháw
4:
iahu ſyn iego/ Ieſzáh-iáhu ſyn iego/
5:
Záś Ioram ſyn iego/ záś Zy=
6:
chvy ſyn iego/ á tego ſyn Sżelo=
7:
mith.

werset: 26Te Sżelomith y bráćia
8:
iego (byli) nád wſzemi ſkárby po
9:
świątnemi/ co był poświęćił krol
10:
Dawid/ y przednieyſzy oycowie/
11:
hetmanowie/ rotmiſtrzowie/ y
12:
woiewodowie.

werset: 27Z (wygranych)
13:
bitew/ y z korzyśći poświącáli/
14:
dla
wł: dla zmacniánia.
nápráwowánia domu Ie=
15:
howy.

werset: 28Wſzytko też poświątne
16:
Sámuelá widzącego/ y Sżaulá
17:
ſyná Kiſzowego/ y Awnerá ſyná
18:
Nerowego/ y Ioawá ſyná Ceru=
19:
iey/ wſzelkie poświątne (było) ná
20:
ręku Sżelomithá y bráćiey iego.

werset: 29
21:
Z Icehárowicá (był) kenán=
22:
iáhu/ y ſynowie iego roboty zna
23:
dworza (byli) nád Izráelem v
24:
rzedniki y ſędzmi.

werset: 30Z Chewron
25:
cżykow Cháſzáw-iáhu y bráćia
26:
iego mężowie duży/ tyſiąc (ich) y
27:
ſiedm ſet ná vrzędzie (było) v I=
28:
zráelá zá Iordanem ná zachod
29:
we wſzelákiey ſpráwie (ſámego)
30:
Iehowy/ y wſpráwie krolewſkiey.

werset: 31
31:
V Chewrońcżykow Iedv-iah
32:
przednieyſzy/ v Chewrońcżykow
33:
v rodziny ſwey wedle oycow Roku
34:
cżterdzieſtego krolowánia Da
35:
widowego ſzukano y náleziono
36:
miedzy nimi rycerzow dużych w
37:
Iáhzerze Gilehadſkiem.
wł. ſynowie ſily rć.

werset: 32Brá
38:
ćiey też iego mężowy dużych dwá
39:
tyſiącá y ſiedm ſet przednieyſzych
40:
oycow/ á (ták) poſtáwił ie Dawid nád Rouweńcżyki/
41:
nád połowicą pokolenia Mená=
42:
ſzego/ dla wſzelákiey rzecży Bo=
43:
żey/ y dla rzecży krolewſkiey.

rozdział: 27

44:
Rozdział 27.
werset: 1
45:
ZAś ſynowie Izráelowi
46:
wedle licżby ich/ przedniey
47:
ſzy oycowie/ y hetmánowie/
48:
y rotmiſtrzowie/ y vrzędni

strona: 234b

cy ich/ służyli krolowi wedle ſprá
1:
wy wſzech
wł: rozdziałow/ ále ſię tu przez rozdział álbo oddział rozumie pewny pocżet ludzi/bo wſzytek lud Izráelſki był rozdzielon ná 12. rownych cżęśći dla tego ony cżęśći rozdziałem zowie.
odmian/ przychodzą=
2:
cjch j odchodzącjch co mieſiąc we
3:
dle wſzech mieſięcy przez rok/ od
4:
miáná lepak káżda miáła 20. y cż
5:
terzy tyſięcy.

werset: 2Nád pierwſzą od
6:
miáną ná mieſiąc pierwſzy (był)
7:
Iáſzewehám ſyn Záwdyelow/ á
8:
odmiany iego dwádzieśćiá y cżte
9:
rzy tyſiące.

werset: 3Z ſynow Pereco-
10:
wych (był) głową wſzem hetmá=
11:
nom mieſiącá pierwſzego.

werset: 4Záś
12:
nád odmiáną mieſiącá wtorego
13:
(był) Doday Achochy(ſki) á od=
14:
miany iego y Mikloth (był) ſpra
15:
wcą/
odmiany (álbo rozdziału) ieo.
ktorey bywáło dwádzieś=
16:
ćiá y cżterzy tyſiące.

werset: 5Hetman
17:
trzećiego woyſká ná trzeći mie=
18:
ſiąc Benáiahu ſyn Iehoiady o=
19:
fiárowniká przednieyſzego/ á w od=
20:
mienie iego dwádzieśćiá y cżte=
21:
ry tyſiące.

werset: 6Ten Benáiáhu ry
22:
cerz miedzy trzydzieſtą y nád trze
23:
midzieſty/ á w odmienie ieo (był)
24:
Hámmizawad ſyn iego.

werset: 7Cżwar
25:
ty (hetman) ná mieſiąc cżwarty
26:
(był) Házáel brát Ioawow/ á Ze
27:
wad-ia ſyn iego po nim/ á od=
28:
miány iego dwádzieśćiá y cżtery
29:
tyſiące.

werset: 8Piąty Hetman na mie
30:
ſiąc piąty Sámhuth Izráchyſki/
31:
á odmiany iego. 24. tyſiące.

werset: 9
32:
Sżoſty ná mieſiąc ſzoſty (był)
33:
hyrá ſyn Hykeſzow Thekohyth=
34:
ſki/ á odmiány iego. 24. tyſiące.

werset: 10
35:
Siodmy ná mieſiąc ſiodmy/
36:
Chelec Pelońſki z ſynow Efraimo
37:
wych/ á ná odmiánę iego 24 ty=
38:
ſiące.

werset: 11Oſmy ná mieſiąc oſmy
39:
Sybbechay Chuſzathſki Zárchy=
40:
owic/ á ná odmiánę iego. 24. tyſią
41:
ce.

werset: 12Dziewiąty ná mieſiąc dzie-
42:
wiąty Awihezer Hánáthothſki z
43:
ſynow Ieminiego/ á ná odmianę
44:
iego (bjwáł z ludu). 24. tyſiące.

werset: 13
45:
Dzieſiąty ná mieſiąc dzieſiąty
46:
Máháray Netofatſki Zárchyo=
47:
wic/ á ná odmiánę iego. 24. tyſią=
48:
ce.

księga: 2.Par


strona: 236a

1:
Wtore kśięgi Kroniki
2:
wedle Greckiego y Láćinskiego roz=
3:
działu.
4:
Wiedz o tym cżytelniku iż tu w Hiwreyſkich Bibliach nie=
5:
máſz takiego rozdziału ná wtorą kſięgę/ bo v nich (iako ſię
6:
iuż wyſzey mowilo) iedna ieſt kſięgá kroniki/
7:
iako y krolewſka/ rć.
rozdział: 1.

8:
Rozdział 1.
werset: 1
9:
Y Zmocnił ſię Solo=
10:
mon ſyn Dawidow ná
11:
kroleſtwie ſwym/ á (bo
12:
wiem) Iehowá Bog ieo
13:
(był) znim y rozwielmożył go wy
14:
ſoce.

werset: 2Y mowił Solomon wſze-
15:
mu Izráelowi/ y hetmánom/ y
16:
ſetnikam y ſędziam/ y wſzem kſią
17:
żętam nád wſzytkim Izráelem/ y
18:
do głow(nych) oycow.

werset: 3A (ták)
19:
poſzli/ Solomon y wſzytek zbor
20:
z nim do wyſzki/ ktora w Giwe=

strona: 236b

1:
honie/ bo tám był namiot zgro=
2:
mádzenia Bożego/ ktory był v=
3:
dziáłał Moiżeſz sługá Iehowin
4:
w puſtyni.

werset: 4Ale ſkrzynię Bożą
5:
przywiozł był Dawid z Kir-iáth
6:
iehárymá/ gdzie iey był zgoto=
7:
wał Dawid/ bo iey był rozbił na
8:
miot w Ieruſzalimie.

werset: 5Ołtarz
9:
też miedziány/ ktory był vcżynił
10:
Becáleel ſyn Vrego ſyná Churo=
11:
wego/ (był) tám przed przeby=
12:
tkiem Iehowy/ á (tak) ſzukáli go
13:
Solomon/ y (on wſzytek) zbor.

werset: 6
14:
Y przyniosł tám Solomon ná

strona: 236c

Wtore kſięgi Kronik
on ołtarz miedziány przed Ieho
1:
wę/ ktory (ſtał) przed namiotem
2:
świádectwá/ (áták) przyniosł
3:
náń tyſiąc offiar cáłopalonych.

werset: 7
4:
Oneyże nocy/ vkazał ſię Ieho
5:
wá Solomonowi/ y mowił mu/
6:
żąday odemnie coćbjch miał dać?

werset: 8
7:
A Solomon rzekl Bogu/
wł: Ty vcżyniłeś z Dawidem oycem moim miłoſierdzie wielkie.
oka
8:
załeś wielkie miłoſierdzie nád
9:
Dawidem oycem moim/ y poſtá=
10:
nowiłeś mię krolem miáſto nie=
11:
go.

werset: 9(A) teraz Iehowo Boże sło
12:
wu twemu ktoremeś przyrzekł
13:
Dawidowi oycu moiemu/ niech
14:
ſię doſyć ſtánie/ boś mię vcżynił
15:
krolem nád ludem twoim/ ktore
16:
go ieſt ták wiele iáko piaſku morſkieo.

werset: 10Dayże mi teraz mądrość
17:
y vmieiętność/
j: Krol: 3. w 1. Kron: 28. wł: ábych przed tym ludem wychadzał y przychadzał.
ábych lud ten po
18:
rządnie ſpráwowáć mogł/ bo
19:
ktoż ieſt coby mogł ſądzić ten ták
20:
wielki lud twoy?

werset: 11Y rzekł Bog
21:
Solomonowi/ dla tego iżeś to
22:
miał w ſercu ſwym/ á nie proſiłeś
23:
o bogáctwá/ áni o máiętnośći/ á
24:
ni o sławę/ áni o
To ieſt Nie proſiłeś pomſty nad nieprzyiaćiołmi twemi.
duſzę tych co
25:
ćię nienawidzą/ ániś teżproſił o
26:
długie życie/ áleś proſił mądroś=
27:
ći/ iżbyś vmiał ſądzić lud moy
28:
nád ktoremem ćie poſtanowił kro
29:
lem.

werset: 12Mądrość y vmieiętność
30:
dam tobie/ á ku temu damći bo=
31:
gáctwá y máiętnośći/ y sławę/
32:
ták iż żaden krol nie był podobien
33:
tobie/ áni żaden po tobie tákowy
34:
będzie.

werset: 13Y przyſzedł Solomon
35:
od oney wyſzki/ ktora w Giweho
36:
nie do Ieruſzálemá od namiotu
37:
świádectwá/ y krolował nád I=
38:
zráelem
1. krol. 10.

werset: 14Y zebrał Solomon
39:
wozy y iezdne á miał tyſiąc y cżte
40:
rzy ſtá wozow/ y dwánaśćie tyſię
41:
cy iezdnych/ ktorych iednę cżęść
42:
miał w miáſtach kędy wozy cho=
43:
wano/ á drugą cżęść zoſtáwił
44:
przy ſobie w Ieruſzalemie.

werset: 15Y
45:
nákład krol śrebrá y złotá w Ie
46:
ruſzalimie/ iáko kámieni/ á ce=
47:
drow nákładł iáko ſykomorow/
48:
ktorych ná polu mnoſtwo.

werset: 16Wo

strona: 236c

1:
dzono mu też konie z Micraimu/
2:
bo kupcy krolewſcy ſkupowáli ko
3:
nie zá pewną ſumę.

werset: 17Ktemu z-
4:
Micraimu przywodzono tákie
5:
wozniki ktore ſzácowano zá ſześć
6:
ſet (srebrnikow/) to ieſt káżdy
7:
koń po ſtu y po piąćidzieſiąt/ á ták
8:
że ie też wſzem krolom Chythey=
9:
ſkim y krolom Arámſkim wodzo
10:
no.


11:
rozdział: 2

12:
Rozdział 2.
werset: 1VMyślił przeto Solo-
13:
mon budować dom imie=
14:
niowi Iehowy/
wł: y dom kroleſtwu ſwemu/ tákże y niżey wirſz 12.
y dom kro=
15:
lewſki.

werset: 2A oblicżył ſiedmdzieſiąt
16:
tyſięcy tych co noſili/ á ośmdzie=
17:
ſiąt tyſięcy tych co kámień ćioſali
18:
w gorze/ á do nich przyſtáwow
19:
trzy tyſiące y ſześć ſet.
1. Krol: 5. wirſz. 2.

werset: 3Wyprá
20:
wił też Solomon do Churámá
21:
krolá Corſkieo z tym poſelſtwem/
22:
ták iákoś ſię záchował z Dawi=
23:
dem oycem moim poſyłáiąc mu
24:
drzewo Cedrowe ku budowániu
25:
domu w ktorym mieſzkał.

werset: 4O-
26:
toż ia też budowáć mam dom i=
27:
mieniowi Iehowy Bogá mego
28:
ábych mu iy poświęćił/ á iżbych
29:
przed nim kádził zioły wonnemi
30:
y dla vſtáwicżnego pokładánia
31:
chlebá/ y dla ofiár cáłopalonych
32:
ránych i wiecżornych/ ták w ſzá
33:
báty iáko ná nowie Mieſiącow
34:
y w świętá vrocżyſte Iehowy
35:
Bogá náſzeo co v Izráelá (trwáć
36:
będzie) ná wieki.

werset: 5A dom ktory
37:
budowáć (mam)/ wielki (będzie/)
38:
bo Bog náſz więtſzy (ieſt) nád w
39:
ſzytki Bogi.

werset: 6Y ktoż tedy ieſt-
40:
ták możny ktoby iemu dom zbu=
41:
dowáć mogł? Ieſliż go niebo y ſze
42:
rokośći niebieſkie ogárnąć nie=
43:
mogą/ á cożem ia zacż ieſt iżbych
44:
mu dom zbudowáć miał? Ale=
45:
ćiem to tylko dla tego vcżynił á=
46:
bych tám przed nim kádził.

werset: 7A
47:
ták poſzli mi teraz cżłowieká
48:
zmyſlneo coby vmiał robić ná zło=
49:
ćie y na śrebrze/ ná miedzi/ na że

strona: 237a

Wtore Kſięgi Kronik
lezie y na ſzarłaćie/ iedwabiem
1:
y Hiácyntem/ á coby vmiał ryſo=
2:
wáć y ryć ſpołu z drugiemi krorzy
3:
też v mnie ſą vmieiąc to w Iu=
4:
dzie y w Ieruzalimie/ ktore ku te
5:
mu nágotował Dawid oćiec moy.

rozdział: 6


strona: 239a

Wtore kſięgi Kronik
werset: 18Y
1:
podobnaſz to rzecz (áby miał) mie
2:
ſzkáć Bog z ludzmi ná ziemi/ gdyż
3:
niebo y ſzerokośći niebieſkie ćie=
4:
bie ogárnąć nie mogą/ tedyć dá=
5:
leko mniej ten dom ktorym ia
6:
zbudował?

werset: 19A (ták) weyrzyż ná
7:
modlitwę sługi twego y ná proś
8:
bę iego o Iehowo Boże moy/ wy
9:
słuchay wołánia modlitwy kto
10:
rą ſię tobie modli sługá twoy.

werset: 20
11:
Niechay ocży twe nád domem
12:
tym otwárte będą we dnie y w=
13:
nocy/ á nád mieyſcem kędyś ty o
14:
biecał położyć imię twoie/ ábyś
15:
wysłuchał modlitwy ktorą mo=
16:
dlić ći ſię będzie sługá twoy ná
17:
mieyſcu tem.

werset: 21Wysłuchayże
18:
prośby sługi twego y ludu twe=
19:
go Izráelſkiego/ ktorąć ſię modlić
20:
będą ná miejſcu tym/ wysłuchay
21:
że z mieyſcá mieſzkánia twego/ to
22:
ieſt z niebá/ wysłuchayże á od=
23:
puść.

werset: 22Ieſliby kto zgrzeſzył prze
24:
ćiw blizniemu ſwev á przywiodł=
25:
by go ná przyſięgę ták iżby mu=
26:
ſiał przyſiąc/ á przyſzłáby przyſię
27:
gá oná przed ołtarz twoy w do=
28:
mu tem.

werset: 23Wysłuchayże ty znie-
29:
bá/ á vcżyń y rozſądz sługi twe
30:
płácąc złośnikowi/ á poſtępek ie=
31:
go obrácáiąc ná głowę ieo/ á v=
32:
ſpráwiedliwiáiąc ſpráwiedliwe=
33:
go/ y nágradzáiąc mu wedle ſprá=
34:
wiedliwośći iego.

werset: 24Gdyby też
35:
był poráżon lud twoy Izráelſki
36:
od nieprzyiaćielá ſwego prze
37:
grzech ktorymby zgrzeſzyli tobie
38:
á náwroćiwſzy ſię ku tobie wyz=
39:
náliby imię twoie y modlili ſię á
40:
proſili ćiebie w domu tem.

werset: 25Te-
41:
dy ty wysłuchay z niebá/ á od=
42:
puść grzech ludowi twemu Izrá
43:
elſkiemu/ y przyprowadz ie do zie
44:
mie ktorąś dał im oycm ich.

werset: 26
45:
Gdyby też niebo zámknione by
46:
ło/ á nie było by dżdżá przeto iż zgrzeſzyli
47:
tobie/ á oni modliliby

strona: 239b

1:
ſię ná mieyſcu tem wyzáwáiąc
2:
imię twoie/ poniechawſzy grze=
3:
chu ſwego gdybyś ie trapił.

werset: 27Te
4:
dy ty wysłuchay z niebá/ á odpuść
5:
grzech służebnikom twoim y lu=
6:
dowi twemu Izráelſkiemu/ á ná
7:
ucż ie dobrey drogi po ktoreyby
8:
chodzili/ dayże deſzcż na ziemię
9:
twą ktorąś podał w dziedzictwo
10:
ludowi twemu.
Niżey. 20 wirſz. 9.

werset: 28Ieſliby też głod
11:
był w ziemi/ ábo powietrze/ ábo
12:
ſuſza/ ábo rdzá/ ábo ſzaráńcże/ á=
13:
bo chrząſzcże/ ieſliby też nieprzy
14:
iaćiel ich obległ ie w ziemi ich/ ábo
15:
obległ miáſtá ich/ ábo też iá=
16:
kie ine karánie/ ábo chorobá.

werset: 29
17:
Tedy tę ich prośbę/ modli=
18:
twę ktorąby vcżynił cżłowiek ktory=
19:
kolwiek/ ábo y wſzytek lud
20:
twoy Izráelſki/ poznawſzy kará=
21:
nie ſwoie y chorobę ſwoię gdyby
22:
podniosł ręce ſwe ku domowi te
23:
mu.

werset: 30Wysłuchayże z niebá z-
24:
mieyſcá mieſzkánia twego/ á od=
25:
puść y nágrodz káżdemu wedle
26:
wſzytkich drog iego/ bo ty ſam
27:
znaſz ſercá ſynow ludzkich.

werset: 31Aby
28:
ſię bali ćiebie/ á iżby chodzili dro
29:
gámi twemi po wſzytki dni/ iáko długo żyć będą na ziemi ktorąś
30:
dał oycom ich.

werset: 32Tákże y cudzo-
31:
ziemcá ktory nie ieſt z ludu twe=
32:
go Izráelſkiego ktoryby przyſzedł
33:
z ziemie dálekiey dla wielkiego
34:
imienia twego/ y dla możney ręki
35:
twey/ á dla wyćiągnionego rá
36:
mieniá twego/ gdyby przyſzedſzy
37:
modlił ſię w domu tem.

werset: 33Tedy
38:
go ty wysłuchay z niebá twego/
39:
á z mieyſcá mieſzkánia twego/ y v
40:
cżyń to wſzytko o co ćię wzywáć
41:
będzie on cudzoziemiec/ áby po=
42:
ználi wſzyscy narodowie ziemie
43:
imię twoie/ á iżby ſię bali ćiebie
44:
iáko y lud twoy Izráelſki/ y żeby
45:
też wiedzieli iż wzywano ieſt i=
46:
mię twe nad domem tym ktory
47:
zbudowałem.Wtore kſięgi Kronik



strona: 241c

Wtore kſięgi Kronik
rozdział: 10
Rozdział 10.
1. Krol: 2
werset: 1
1:
W Jechał Recháwe=
2:
hám do Sżechemá/ bo
3:
do Sżechemá zebrał ſię
4:
był wſzytek Izráel áby
5:
go poſtánowili krolem.

werset: 2To
6:
gdy vſłyſzáł Iárowehám ſyn Ne
7:
wathow/ ktory był w Micraimię
8:
kędy był vćiekł przed krolem So
9:
lomonem/ tedy ſię wroćił z tám=
10:
tąd.
wł: y było gdy vſłyſzał Iárowehám. rć.

werset: 3A ták posłáli y wezwáli
11:
go/ y przyſzedł Iárowehám ze w=
12:
ſzytkim ludem Izraelſkim/ á mo=
13:
wili do Rechawehámá rzekąc/

werset: 4Oćiec twoy kładł ná nas iarz-
14:
mo ćięſzkie/ á przetoż ty teraz vl=
15:
ży nam tey niewoley ćięſzkiey oy=
16:
cá twego/ y ták ćięſzkiego iárzmá
17:
ktore ná nas kładł/ á będziem
18:
służyć tobie.

werset: 5Do ktorych on rzekł/ po trzećim dniu wroćićie ſię do mnie/ á ták lud odſzedł.

werset: 6Y wſzedł krol Rechawehám w radę z ſtárſzymi ktorzy ſtawáli przed Solomonem oycem iego poki ieſzcże był żyw mowiąc/ co wy rádzićie iákimi słowy mam odpowiedzieć ludowi temu?

werset: 7A
19:
oni mu odpowiedzieli/ Ieſli ſie poſtáwiſz łaſkáwie ludowi twemu á ſpodobaſz ſię im/ y daſz im łáſkáwą odpowiedz/ tedyć będą słu=
20:
żebniki twemi po wſzytki cżáſy.

werset: 8
21:
Ale on opuśćiwſzy rádę ſtárſzych ktorą mu rádzili/ wſzedł w
22:
rádę z młodzieńcy ktorzy z nim
23:
weſpołek roſli/ á ktorzy mu służyli.

werset: 9Y rzekł do nich/ á wy co
24:
mi rádzićie/ iáką odpowiedz
25:
mam dáć ludowi temu ktory do
26:
mnie mowił/ vlży iárzmá tego
27:
ktore ná nas włożył oćiec twoy?

werset: 10
28:
Y mowili mu młodzieńcy kto=
29:
rzy z nim roſli/ Ludowi ktory mo=
30:
wil do ćiebie rzekąc/ oćiec twoy
31:
oćiążał nas iárzmem ále go ty nám vlzy/ Tákową daz odpowiedz/
32:
to co ieſt namnieyſzeo we
33:
mnie/ miężſze ieſt niż biodrá oy=
34:
cá mego.



strona: 241d

werset: 11Oćiec moy kładł ná was
1:
iárzmo ćięſzkie/ ále ia wam
2:
ieſzcże przidam ciężſze: Oćiec moy
3:
karał was bicżmi/ á ia was będę karał głogiem.
Abo bicżmi ſpilcżáſtemi/ po żydowſku ſtoi Niedzwiadkámi.

werset: 12A (ták) Iáro-
4:
wehám y wſzytek lud przyſzli do
5:
recháweháma dniá trzećiego iá=
6:
ko im był roſkazał krol mowiąc/
7:
wroććie ſię ku mnie po trzećim
8:
dniu.

werset: 13Y dał im krol odpowiedz
9:
ſrogą opuśćiwſzy rádę ſtarſzych.

werset: 14A mowił do nich wedle rády
10:
młodźieńcow/ Oćiec moy oćiążał
11:
was iárzmem/ ále ia wam przy
12:
dam tym więcey oćiec moy ka=
13:
rał was bicżmi/ á ia was będę ka=
14:
rał głogiem.

werset: 15Y niechćiał krol
15:
zezwolić ludowi gdyż ſię to działo z przycżyny Bożey áby Ieho=
16:
wá doſyć vcżynił słowu ſwemu
17:
ktore powiedział przez Achyia=
18:
há Sylonitſkiego do Iárowehámá ſyná Newathowego.

werset: 16A wi-
19:
dząc wſzytek lud Izráelſki iż ich krol
20:
nie vsłuchał odpowiedzieli krolowi rzekąc/ coż zá dzieł ma=
21:
my w Dawidzie? ábo co zá dzie=
22:
dzictwo w ſynu Iſzáiego? Káżdy
23:
Izráelcżyky do namiotu ſwego/
24:
á ty też o Dawidzie opátrz dom
25:
ſwoy: A ták wſzytcy
26:
Izralecżycy rozeſzli ſię do námiotow ſwoich.

werset: 17
27:
A (ták) Rechowehám krolo=
28:
wał nád Izráelcżyki ktorzy mie=
29:
ſzkáli w miáſtach Iudſkich.

werset: 18Y
30:
posłał Rechoweham Adorámá
31:
ktory był nád pobory/ y vkámio
32:
nowáli go ſynowie Izráelſcy y v
33:
márł: A krol Rechowehám po=
34:
śpieſzywſzy ſię w ſiadł ná woz y v
35:
ćiekł do Ieruſzalema.

werset: 19Y odſtą
36:
pili Izráelcżycy domu Dawido=
37:
wego áz y do tego cżáſu.

rozdział: 11
Rozdział 11.
werset: 1Y Przyiechał Recháwe-
38:
ham do Ieruſzalimá/ y ze=
39:
brał domu Iehudy á Bin=
40:
iáminá/ ſto y ośmdzieſiąt tyſięcy
41:
ludu przebránego lu boiowi/ á
42:
by walcżył z Izráelcżyki/

rozdział: 15


strona: 244a

Wtore kſięgi Kronik.
werset: 14
1:
Y przyſięgli Iehowie gło=
2:
ſem wielkim/ z krzykiem/ z trąbá
3:
mi y z kornetj.

werset: 15A weſelił ſię w-
4:
ſzytek lud Iudſki z oney przyſięgi
5:
bo ze wſzytkim ſercem ſwym przy
6:
ſięgáli/ á ze wſzytką wolą ſwą ſzu
7:
káli go y nálezli/ y dał im Ieho=
8:
wá odpocżynienie ze wſząd.
1. Krol: 15.

werset: 16Nad to krol Aſá Mááchę má
9:
tkę ſwą złożył z páńſtwá/ bo byłá
10:
vcżyniłá báłwáná w Gáiu/ y po
11:
kruſzył Aſá onego iey báłwaná/
12:
y ſpalił v potoká Cedroná.

werset: 17A-
13:
le wyſzek/ nie popſowano w Izrá
14:
elu/ á wſzákoż ſerce Aſy było do
15:
ſkonáłe po wſzytki dni iego.

werset: 18W-
16:
niosł potym do domu Iehowy
17:
rzecży poſlabione od oycá ſwego ktore też on ſam poſlubił
18:
śrebro/ złoto/ y nacżynia.

werset: 19A nie
19:
byłá walká áż do trzydzieſtego y
20:
piąteo roku zá krolowánia Aſy.

rozdział: 16

21:
Rozdział 16.
werset: 1
22:
ROku trzydzieſtego y ſzo
23:
ſtego krolowánia Aſy/ ćią
24:
gnął Baáſzá krol Izráel
25:
ſki przećiwko Iudzie/ y zbudował
26:
Ramę/ żadnemu nie dáiąc wnidz
27:
áni wynidz do Aſy krola Iudſkie
28:
go.

werset: 2A (ták) wybrał Aſá śrebro
29:
y złoto z ſkárbu domu Iehowy/
30:
y z domu krolewſkiego/ á posłał
31:
do Ben-hádádá krolá Arámſkie
32:
go/ ktory mieſzkał w Dármeſzku
33:
rzekąc/

werset: 3Przymierze miedzy
34:
mną y miedzy tobą/ miedzy oy=
35:
cem mym y miedzy oycem two=
36:
im/ otoć ſzlę śrebro y złoto/ idz á
37:
złam przymierze twe z Bááſzą
38:
krolem Izráelſkim áby odćiągnął
39:
odemnie

werset: 4Y vsłuchał Ben-há
40:
dád krolá Aſy/ á posłał hetmá=
41:
ny ſwe ktore miał/ do miaſt Izrá
42:
elſkich/ y zborzył Hyion/ Dan/
43:
y Awelmaim/ y wſzytki miáſtá o=
44:
bronne w Neftalem.

werset: 5To gdy
45:
vſłyſzał Baáſzá/ przeſtał budo
46:
wać Ramy y oney ſwey zácżętey

strona: 244b

roboty.

werset: 6A krol Aſa wziąwſzy z-
1:
ſobą wſzytek lud Iudſki/ pobrał
2:
kámienie w Ramie/ y drzewo kto
3:
rym budował Báháſzá/ y zbudo
4:
wał z niego Gewę/ y Micpę.

werset: 7
5:
Onego cżáſu przyſzedł Cháná
6:
ni widzący do krolá Iudſkiego á
7:
powiedział mu/ iżeś vfał krolowi
8:
Arámſkiemu/ á nie vfałeś Ieho=
9:
wie Bogu twemu/ dla tego woy=
10:
ſko krolá Arámſkiego nie przyi=
11:
dzie w ręce twoie.

Wyſzey 14.
werset: 8Aza Kuſzy-
12:
mow y Luwimow nie było wię=
13:
cey/ ktorzy z ſobą mieli bárzo wie
14:
le wozow y iezdnych/ á wżdy kie=
15:
dyś Iehowie vfał podał ći ie w=
16:
ręce twoie.

werset: 9Bo ocży Iehowy
17:
przepátruią wſzytkę ziemię/ áby
18:
ſię okazał być moznym v tych kto
19:
rzy przy nim z práwem ſercem
20:
zoſtáwáią: Głupieś w tym ſobie
21:
pocżął/ á przetoż potym przyidą
22:
ná ćię walki.
Ian 7.

werset: 10Y rozgniewał ſię
23:
Aſa ná widzącego/ y dał go do
24:
więzienia/ bo ſię był przećiw nie
25:
mu obruſzył o tę rzecż: Tegoż cżá
26:
ſu Aſá vćiſkał niektore z ludu.

werset: 11
27:
Ale ſwy pierwſze y poſle=
28:
dnieyſze Aſy/ nápiſáne ſą w kſię=
29:
gach krolow Iudſkich y Izrael=
30:
ſkich.

werset: 12Potym roku trzydzieſte-
31:
go dziewiątego Krolowánia ſwe
32:
go rozniemogł ſię Aſá ná nogi
33:
ſwoie/ á niemoc iego byłá bárzo
34:
ćięſzka/ a wſzákoż w oney choro=
35:
bie ſwey nie ſzukał Iehowy ále le
36:
karzow.

werset: 13A ták záſnął Aſá z oy-
37:
cy ſwemi/ á vmárł roku cżterdzie
38:
ſtego y pierwſzego pánowánia
39:
ſwego.

werset: 14Y pogrzebion ieſt w ie
40:
dnym z grobow ſwych ktore ſo=
41:
bie pokopał w mieśćie Dawido=
42:
wym: y położono go na łożu iego
43:
ktore było nápełniono rzecżámi
44:
wonnemi/ y rozmáitemi máśćiá
45:
mi ſpráwionemi/ Aptekárſką ro
46:
botą y ſpalili mu (to) ſpaleniem wielkim bárzo.

rozdział: 20


strona: 246b

werset: 21A (ták)
1:
porádziwſzy ſię z ludem poſtáwił

strona: 246c

Wtore kſięgi Kronik
ſpiewaki Iehowie ktorzj go chwa
1:
lili z ochędoſtwem świętem gdy
2:
wychodzili przed zbroynemi mo
3:
wiąc/ Wyznawayćie Iehowie iż
4:
ná wieki miłoſierdzie iego.

werset: 22A
5:
ná ten cżás gdy zácżęli pieśń y
6:
chwałę/ tedy Iehowá nápuśćił
7:
rozruch ná ſyny Hámmonowe
8:
Moáwá y gorę Sehir/ ktorzy by
9:
li przyſzli ná Iehudę/ á (ták ſámi)
10:
ſię pomordowáli.

werset: 23Y powſtáli
11:
ſynowie Hammonowi/ y Moaw
12:
przećiwko obywátelom gory Se
13:
hir/ áby ie wytraćili y wygłádzili
14:
á gdy porázili obywátele Sehir=
15:
ſkie/ oborzył ſię ieden przećiw drugiev/ á ták ſię ſpolecznie pobi
16:
li.

werset: 24A Iehudá przyſzedł do Micpy
17:
ktora w puſzcży/ a poyrzawſzy ná
18:
onę wielkość widzieli áno trupi
19:
leżeli po ziemi ták iż żaden nie v=
20:
ſzedł.

werset: 25Y przyſzedł Ieſzafat y lud
21:
iego brać łupow ich/ y nálezli bár
22:
zo wielkie bogactwa przy nich/
23:
ſzaty y koſztowny ſprzęt/ ktore
24:
miedzj ſię rozebráli/ á przez trzj dni
25:
ony łupy biorąc wſzjtkich zanieść
26:
nie mogli/ bo ich było bárzo wie
27:
le.

werset: 26A cżwartego dniá zebráli
28:
ſię w dolinie
Berácháh tłumácży ſię błogosłáwieńſtwo.
Beraſze/ bo tám
29:
błogosłáwili Iehowę/ dla tego
30:
mieyſcu onemu dáli imię doliná
31:
Beráchá áż do teo cżáſu.

werset: 27Y wro
32:
ćił ſię wſzytek lud Iudſki y Ie=
33:
ruſzalimſki/ y Ioſzáfát przed nimi
34:
á iecháli do Ieruſzalemá z rádo=
35:
śćią/ bo ie był Iehowá vweſelił
36:
nád nieprzyiaćioły ich.

werset: 28Y wie-
37:
cháli w Ieruſzalim z ſkrzypicámi/
38:
z hárfámi y z trąbámi do domu
39:
Iehowy.

werset: 29Y przyſzedł ſtrách Bo
40:
ży ná wſzytki kroleſtwá ziemie/
41:
gdy vsłyſzeli iż Iehowá walcżył
42:
przećiw nieprzyiaćiołom Izráel
43:
ſkim.

werset: 30A (ták) vpokoiło ſię krole
44:
ſtwo Ioſzáfatowe/ y dał mu od
45:
pocżynienie Bog iego ze wſząd.

werset: 31
46:
A (ták) krolował Ioſzáfát nád
47:
Iudą/ á miał trzydzieśći y pięć lat
48:
gdy krolowáć pocżął/ á przez dwá

strona: 246d

dziesćiá y pięć lat krolował w Ie
1:
ruſzalemie/ á imię mátki iego by
2:
ło Házuwá corá Sżylchego.

werset: 32Y
3:
chodził drogą Aſy oyca ſwoiego/
4:
nie vchyláiąc ſię z niey/ á cżyniąc
5:
wſzytko co ſię Iehowie podobáło

werset: 33
6:
A wſzákoż wyſzki nie były po
7:
borzone/ y ieſzcże był lud nie zgo
8:
tował ſercá ſwego ku Bogu oy=
9:
cow ſwoich.

werset: 34Wſzytki też ine
10:
ſpráwy Ioſzafátowe ták pierwſze
11:
iáko y poſlednie ſą wpiſane w=
12:
kſięgi Iehu ſyná Chánániego/ o
13:
ktorym ieſt w zminká w kſięgach
14:
krolow Izráelſkich.

werset: 35Potym Io
15:
ſzáfát krol Iudſki wziął towárzy
16:
ſtwo z Acház-iahem Krolem I=
17:
zráelſkim/ ktorego ſpráwy były
18:
niepobożne.

werset: 36A dla tego ſię było
19:
znim ſtowárzyſzył áby zbudował
20:
okręty ktoreby chodziły do Thár
21:
ſys/ y budowáli ony okręty w=
22:
Hec-ion-gawrze.

werset: 37A (ták) pro-
23:
rokowali Elihezer ſyn Dodáwá=
24:
huſzow z Mareſze ná Ioſzáfátá mo
25:
wiąc/
Pan ſię tym brzydzi w wiernych gdy wchodzą w przymierze y wtowárzyſtwo z válwochwálcy y z ludzmi niepobożnemi.
iżeś ſię z towárzyſzył z A=
26:
cház-iahem/ przeto Iehowá ros
27:
ſypał ſpráwy twe: y połamáne ſą
28:
okręty/ á nie mogły idz do Thár=
29:
ſzys.

rozdział: 21

30:
Rozdział 21.
werset: 1
31:
Y Zaſnął Ioſzáfat z oycy
32:
ſwemi/ á pogrzebion z nimi
33:
w mieśćie Dawidowym/ y
34:
krolował Iorám ſyn iego miáſto
35:
niego.

werset: 2A miał bráćią ſyny Io-
36:
ſzáfátowe/ Házár-iáha/ Iechye=
37:
lá/ Zechár-iáhá/ Házár-iáhuá/
38:
Micháela/ y Sżefát-iáhá/ wſzyt=
39:
cy ći (byli) ſynowie Ioſzáfátá kro
40:
lá Iehudſkiego.

werset: 3Ktorym był
41:
dał oćiec ich vpominki wielkie
42:
śrebrá y złotá/ y rzecży koſztow=
43:
nych/ y z miáſty obronnemi w Iu=
44:
dzie/ á kroleſtwo oddał Iorámo
45:
wi iáko pierworodnemu.

rozdział: 24


strona: 248d

werset: 25A gdy od-
1:
ćiągnęli zoſtáwili go bárzo w=
2:
wielkich boleśćiach/ przećiwko
3:
ktoremu ſprzyſięgli ſię słudzy ie
4:
go/ mſzcząc ſię krwie ſyná Ioia=

strona: 249a

dy offiárnik/ y zabili go ná łożu
1:
iego że vmarł: y pogrzebiono go
2:
w mieśćie Dawidowym/ ále nie
3:
był pogrzebion w grobiech kro=
4:
lewſkich.

werset: 26A ći ſą ktorzy ſię byli
5:
ſprzyſięgli/ Nár-záwád ſyn Sży=
6:
meháty Hámmonitki/ á Iehozá=
7:
wád ſyn SżymrythyMoáwitki.

werset: 27
8:
Ale ſynowie iego/ y wſzytek po
9:
datek ktory ieſt zebran zá niego
10:
ná budowánie domu Bożego/ ſą
11:
ſpiſane w kſięgách krolewſkich/ y
12:
krolował Amác-iáhu ſyn iego
13:
miáſto niego.

rozdział: 25

14:
Rozdział 25.
werset: 1
15:
DWadzieśćia y pięć lat
16:
miał Amác-iáhu gdy zo=
17:
ſtał krolem/ á krolował w
18:
Ieruſzálemie dwádzieśćiá y dziewięc lat/ á imię mátce yego było
19:
Iehehádan z Ieruſzálemá.

werset: 2Y
20:
(ten) cżynił pobożnie przed Ieho
21:
wą/ á wſzákoż nie cáłym ſercem.

werset: 3
22:
A gdy było vtwierdzone krole
23:
ſtwo iego/ pomordował służeb=
24:
niki ſwe ktorzy byli zábili krolá
25:
oycá iego.

werset: 4Wſzákże ſynow ich
26:
zabiáć nie kazał/ bo nápiſano w
27:
zakonie wkſięgách Moiżeſzo=
28:
wych gdzie roſkázuie Iehowá
29:
mowiąc/ nie máią zábiiáć oy=
30:
cow dla ſynow/ áni ſynow dla oy
31:
cow/ ále káżdy w grzechu ſwoim
32:
vmrze.
5. Moi. 24. 2. Krol: 14. Ezech: 18.

werset: 5A (potym) zgromádził
33:
Amac-iáhu Iehudę y poſtáno=
34:
wił wedle ich domow hetmány/
35:
y ſetniki po wſzytkim Iudzie y
36:
Beniáminie/ y oblicżył ie pocżą=
37:
wſzy od dwudzieſtego roku y dá=
38:
ley/ a nálazło ſię miedzy nimi
39:
mężow ná wybor gotowych ku
40:
boiowi trzy kroć ſto tyſięcy z drze
41:
wcy y tarcżámi.

werset: 6K temu z Iz
42:
ráelá pzyiał zá pieniądze ſto ty=
43:
ſięcy ludu rycerſkiego za ſto tyſię=
44:
cy talántow śrebrá.

werset: 7Y przy-
45:
ſzedl do nieo mąż Boży mowiąc/
46:
O Krolu/ niechay woyſko Izrá=
47:
elſkie z tobą nie chodzi: bo nie=

strona: 249b

máſz Iehowy z Izraelem/ y ze
1:
wſzytkimi ſyny Efráimowemi.

werset: 8
2:
A ieſli (nie) wierzyſz/ ćiągni/
3:
cżyń/ á zwiedż bitwę/ porázi ćię
4:
przed nieprzyiaćioły: bo w mocy
5:
Bożey/ ieſt/ rátowáć y dać vpáść.

werset: 9
6:
Y rzekł Amác-iáhu mężowi
7:
Bożemu/ Ale coż cżynić z tym/
8:
ſtem tálántow/ ktorem dał woy
9:
ſku Izráelſkiemy? odpowiedział
10:
mąż Boży/ ma Iehowá więcey
11:
niżli to.

werset: 10A przetoż Amác-iáhu
12:
oddzielił woyſko ktore było do
13:
niego przyſzło z Efráimu áby ſię
14:
wroćiło do mieyſcá ſwego: á oni
15:
ſię oto bárzo rozgniewáli ná Iu=
16:
dę/ y wroćili ſię w popędliwośći
17:
do mieyſcá ſwego.

werset: 11A Amác-iáhu zmocniwſzy ſię/ wywiodł
18:
lud ſwoy y ćiągnął ná dolinę So
19:
li/ á poráził ludu z ſynow Seirá/
20:
dzieſięć tyſięcy.

werset: 12
21:
A ſynowie Iud
22:
ſcy poimáli dzieſięć tyſięcy żywjch
23:
ktore záwiodſzy ná wierzch ſkáły
24:
poſpycháli ie ná doł/ áż ſię wſzy=
25:
ſcy poroſpukáli.

werset: 13A ono záſię woy
26:
ſko ktore roſpuśćił Amác-iáhu/ á
27:
nie wziął go z ſobą ku bitwie/ w=
28:
tárgnęło do miaſt Iudſkich po=
29:
cżąwſzj od Szomroná áż do Beth
30:
choroná/ y porázili z nich trzy ty
31:
ſiące ludu/ á pobráli wielką ko=
32:
rzyść.

werset: 14A gdy potym przyſzedł
33:
Amác-iáhu z poraſzki Edomcży=
34:
kow/ przyniosł z ſobą bogi ludu
35:
Seirſkiego/ poſtánowił ie zá Bo
36:
gi ſwoie y kłániał ſię przed nimi
37:
kádząc im.

werset: 15A przeto ſię Ieho-
38:
wá rozgniewał ná Amác-iáha/
39:
y posłał do niego proroká ktory
40:
mu ták mowił/ Przecżżeś ſobie
41:
ſzukał bogow ktorzy ludu ſwego
42:
nie wydárli rąk twoich?

werset: 16To
43:
gdy on mowił do nieo/ Krol mu
44:
powiedział/ Izali ćię obrano pá
45:
nem rádnym krolowi? przeſtańże by ćię ſnadz nie zábito: á ták
46:
go zániechał prorok mowiąc/
A ſynowie kozaka (álbo żołnierzá) ktore wroćił. rć.
iuż znam że Bog vmyſlił iżby ćię
47:
zátráćił/ gdyżeś to vcżynił niech

strona: 249c

cąc słucháć trády moiey.

rozdział: 29


strona: 251c

Wtore kſięgi Kronik.
werset: 12
1:
A ták powſtáli Lewitowie/ Má
2:
chát ſyn Hámáſáiow/ y Ioel ſyn
3:
Házáriáhow z ſynow Kehatowych/
4:
á z ſynow Merárego Kiſz
5:
ſyn Háwdego/ y Házár-iáhu ſyn
6:
Iehálel-elow/ á z (ſynow) Ger=
7:
ſzunowych/ Ioach ſyn Zimmá=
8:
how/ á Heden ſyn Ioachow.

werset: 13
9:
Záś z ſynow Elicáfánowych/
10:
Sżymry/ y Iehrel/ á z ſynow A=
11:
fáfowych/ Zechár-iáhu/ y Má=
12:
tán-iahu.

werset: 14A z ſynow Hemano-
13:
wych/ Iechyel á Sżymehy/ a z ſy
14:
now Iedutunowych Sżemeiáh/
15:
á Huzyel.

werset: 15
16:
Zebráli tedy bráćią
17:
ſwą/ á poświęćiwſzy ſię/ weſzli
18:
według roſkazánia krolewſkiego
19:
y roſkazánia Iehowy ocżyśćiáć
20:
domu Bożego.

werset: 16Y weſzli ofiárnicy
21:
do domu Iehowy áby iy o=
22:
cżyśćili/ y wynieſli z niego wſzytki
23:
plugáſtwá ktore byli nalezli w=
24:
kośćiele y w ſieni przed domem
25:
Iehowy/ a zábrawſzy to Lewi=
26:
towie wynieſli precż do potoká
27:
Kidroná.

werset: 17A pocżęli poświęcáć
28:
pierwſzego dniá mieſiąca pier=
29:
wſzego/ á potym weſzli o ſieni
30:
Iehowy oſmeo dniá onegoż mie=
31:
ſiącá poświącáiąc dom Iehowy
32:
przez ośm dni/ á dokońcżyli ſżo=
33:
ſtegonaſtego dniá mieſiąca pier
34:
wſzego.

werset: 18Potym ſzli do krolá E-
35:
zechiaſzá/ y opowiedzieli mu O=
36:
cżyśćiliſmy wſzytek dom Iehowy
37:
y ołtarz ku paleniu ofiar/ y wſzytki
38:
nacżynia iego/ y ſtoł pokłádny
39:
ze wſzem nacżyniem iego.

werset: 19Przy
40:
tym wſzytko nacżynie ktore był
41:
ſplugáwił krol Achaz w krole=
42:
ſtwie ſwoim kiedy był zgrzeſzył/
43:
zgotowáliſmy y poświęćili/ á oto
44:
ſą przed ołtarzem Iehowy.

werset: 20A
45:
(ták) ráno wſtawſzy Ezechiaſz
46:
krol zebrał wſzytki kſiążętá z miá
47:
ſtá/ y ſzedł do domu Iehowy.

werset: 21
48:
Y przywiedziono mu ćielcow
49:
ſiedm/ báránow ſiedm/ owiec
50:
ſiedm/ y kozłow ſiedm ná (ofiárę)

strona: 251c

zá grzech/ zá kroleſtwo/ za świę=
1:
tynią/ y zá Iudę/ á mowił do ſy=
2:
now Aharonowych do ofiárni=
3:
kow áby to ofiárowáli ná ołta=
4:
rzu Iehowy.

werset: 22A (ták) rzezáliby
5:
dło/ á wziąwſzy ofiárnicy krew/
6:
kropili nią ná ołtarz/ porzezáli
7:
też owce á kropili krwią ná ołtarz

werset: 23
8:
Y przywiedli kozły ku ofierze
9:
zá grzech przed krolem y wſzyt=
10:
kim zgromádzeniem/ y włożyli rę
11:
ce ſwe na nie.

werset: 24Y zárznęli ie o-
12:
fiárnicy/ á krwią ich/ kropili ná ołtarz ku ocżyśćieniu wſzytkiego
13:
ludu Izráelſkiego/ bo im roſka=
14:
zał krol zá wſzytkiego Izráelá
15:
ſpráwowáć cáłopalenie/ y ofiárę
16:
zá grzech.

werset: 25Poſtánowił też Le-
17:
wity w domu Iehowy z cymba=
18:
ły/ z ſkrzypicámi/ y z hárfámi we
19:
dług roſkazánia Dawidowego/ y
20:
Gadá widzącego krolewſkiego
21:
y Nátháná proroká/ bo to było
22:
roſkazánie Iehowy przez proro=
23:
ki iego.

werset: 26A (ták oni) Lewitowie
24:
ſtánęli z inſtrumenty muzyki Da
25:
widowey/ y ofiárnicy z trábámi.

werset: 27
26:
Y roſkazał Ezechiaſz áby ſprá
27:
wowáli cáłopálenie ná ołtarzu:
28:
A ſkoroby pocżęto palenie o=
29:
fiáry/ áby też pocżęto y pieśń Ie
30:
howy z trąbámi y z inſtrumenty
31:
muzyki Dawidá krolá Izráelſkie
32:
go.

werset: 28A wſzytek zbor kłániáli ſię
33:
Iehowie/ śpiewacy też śpiewáli/
34:
á trębácże trąbili/ co wſzytko
35:
trwáło áż ſię dokońcżyło cáłopa=
36:
lenie.

werset: 29A gdy dokońcżyli offiar
37:
tedy krol y wſzytcy ktorzy z nim
38:
byli/ kłániáli ſię y chwalili Ieho
39:
wę.

werset: 30Potym roſkazał Ezechiáſz
40:
krol y kſiążętá Lewitom/ áby chwalili Iehowę słowy Dawido
41:
wemi y Aſáfá widzącego/ á (ták)
42:
chwalili z weſelem kłániáiąc ſię
43:
y klękáiąc.

werset: 31Y rzekł Ezechiaſz/
44:
teraześćie poświęćili ręce ſwe Ie
45:
howie/podzćie á przywiedzćie o
46:
fiáry y dzięki do domu Iehowy.

rozdział: 32


strona: 253d

werset: 21
1:
Tám gdy wſzedł

strona: 254a

Wtore kſięgi Kronik
do domu Bogá ſweo / ći ktorzy wy
1:
ſzli byli z niego zámordowáli go
2:
tám miecżem.

werset: 22A (ták) wybawił
3:
Iehowá Ezechiaſzá/ y obywáte=
4:
le Ieroſzolimſkie z rąk Sánche=
5:
rywá krolá Aſſurſkiego/ y rąk
6:
wſzytkich inych/ á ſpráwił im po
7:
koy ze wſząd.

werset: 23Tedy wiele ich
8:
przynoſili Iehowie dáry do Ie=
9:
ruſzalemá/ y vpominki koſztow=
10:
ne Ezechiaſzowi krolowi Iudſkie
11:
mu/ á (ták potym) wywyżſzon był
12:
przed wſzytkiemi narody.

werset: 24W o-
13:
nych cżáſiech rozniemogł ſię Eze
14:
chiaſz áż ná śmierć/ y modlił ſię
15:
Iehowie/ á on mowił do niego/
16:
á dał mu znák.

werset: 25Ale Ezechiaſz
17:
nie wdzięcżen był dobrodzieyſtw
18:
iego/ bo ſerce iego
To ſię działo gdy vkazał Bábilońcżykom ſkárby ſwe o cżym pátrz 2. Krol. 20.
wyniosło ſię.
19:
y wzruſzył gniew przećiwko ſo=
20:
bie przećiw Iudzie y przećiw Ie
21:
ruſzalimowi.

werset: 26Wſzákże ſię vpo-
22:
korzył z tego Ezechiaſz
To ieſt gdy go Ezáiaſz prorok vpominał y karał słowy z błędu iego.
że ſię by
23:
ło wyniosło ſerce iego y ſam y o
24:
bywátele Ieroſzolimſcy/ ták iż ná
25:
nie nie przyſzedł gniew Iehowy
26:
zá żywotá iego.

werset: 27A miał Ezechi
27:
aſz bárzo wiele bogactw/ y był
28:
bárzo w wielkiey sławie maiąc
29:
wielkie ſkárby/ śrebrá/ złotá/ y
30:
kámieni drogich/ rzecży wonnych
31:
zbroi rozlicżnych/ y wſzytkiego
32:
nacżynia koſztownego.

werset: 28Miał
33:
też ſzpiklerze dla pſzenice/ y piw=
34:
nice dla win y oliwy/ á ſtaynie
35:
dla rozmáitych zwierząt/ y obo=
36:
ry dla bydłá.

werset: 29Pobudował też
37:
ſobie miáſtá y (miał) dobytek dro
38:
bu y bydłá mnoſtwo/ bo mu był
39:
Bog dał barzo wiele maiętnośći.

werset: 30
40:
Tenże Ezechiaſz záſypał z rzo=
41:
dłá w Gichonie wyżſzym/ á przy=
42:
wiodł ie proſto pod zachod słoń=
43:
cá ku miáſtu Dawidowev/ y po
44:
wodziło ſię Ezechiaſzowi we wſzy
45:
tkich ſpráwách iego.

werset: 31A wſzá-
46:
koż dla posłow kſiążąt Bawel=
47:
ſkich ktorzy byli posłáni do nieo/
48:
áby go pytáli o cud ktory ſię był
49:
ſtał w ziemi/ opuśćił yi Bog áby

strona: 254b

go kuſili/ á iżby wiedzieli wſzytko
1:
co było w ſercu iego.

werset: 32Ale wſzy-
2:
tki ine ſpráwy Ezechiaſzowe y
3:
pobożnośći iego/ te ſą nápiſáne
4:
w kſięgach Ezáiaſzá ſyná Amo=
5:
cá Proroká/ y w kſięgach Iud=
6:
ſkich y Izráelſkich.

werset: 33Zaſnąl po-
7:
tym Ezechiaſz z oycy ſwemi y po
8:
grzebion ná gorze miedzy groby
9:
ſynow Dawidowych/ á wielką
10:
mu poććiwość vcżynili wſzytcy lu
11:
dzie Iudſcy y mieſzcżánie Ierozo
12:
limſcy przy śmierći iego/ á po nim
13:
krolował Mánáſſeh ſyn iego.

rozdział: 33

14:
Rozdział 33.
2. Krol 21.
werset: 1
15:
Y Było Manáſſehowi
16:
dwánaśćie lat gdy po=
17:
cżął krolowáć/ á pięćdzie
18:
ſiąt y pięć lat krolował
19:
w Ieruſzalem.

werset: 2Ten ſie złośći
20:
dopuſzcżał przed Iehową/ we=
21:
dług obrzydłośći pogáńſkich/ kto
22:
re był Iehowá wygnał przed ſy=
23:
ny Izráelſkimi.

werset: 3Bo znowu po
24:
budował wyſzki ktore był pobo=
25:
rzył Ezechiaſz oćiec iego/ wyſtá
26:
wił też y ołtarze báłwánom/ á ná
27:
ſadził gáie poświęcone/ y kłániał
28:
ſię wſzem gwiazdam niebieſkim
29:
y służył im.

werset: 4Poſtáwił teſz y oł-
30:
tarze w domu Iehowy o ktorym
31:
powiedział Iehowá iż w Ieru=
32:
ſzálimie będzie imię moie ná wie
33:
ki.

werset: 5Ieſzcże pobudował ołtarze
34:
wſzytkim gwiazdam niebieſkim
35:
we dwu ſieniach domu Iehow.
5. Moiże. 11. 1. Krol: 8 Ieremi. 32.

werset: 6
36:
Y przewodził ſyny ſwe przez o
37:
gień w dolinie ſynow Hinnomo=
38:
wych: cżáſow lepak przeſtrzegał
39:
báwiąc ſię praktykárſtwem y cżá
40:
rámi/ rádził ſię pytonow y cżárnoksiężnikow: y wiele złego po
41:
broił przed Iehową pobudzáiąc
42:
go ku gniewu.

werset: 7Nád to poſtáno
43:
wił báłwáná rytego ktorego był
44:
ſpráwił w domu Bożym/ o kto=
45:
rym był Bog powiedział Dawido=
46:
wi y Solomonowi ſynowi ieo/
47:
iż w domu tym y w Ieruſzalimie

strona: 254c

Wtore kſięgi Kronik
ktorym obrał miedzy wſzytkim
1:
pokoleniem Izráelſkim zoſtáwię
2:
imię moie ná wieki.

rozdział: 35


strona: 256c

Wtore kſięgi Kronik
werset: 25Vcżynił też y Ieremi
1:
aſz nárzekánie nád Ioſzyiahem/
2:
ktore wſzyſcy śpiewacy y śpiewa
3:
cżki w ſwych lámenćiech przypo=
4:
mináią o Ioſzyiahu y po dziſiey=
5:
ſzy dzień
To ieſt śpiewáć pioſnki żáłoſne.
podawſzy y inym ten
6:
zwycżay w Izráelu/ á to (wſzyt
7:
ko) nápiſano w nárzekániu.

werset: 26A
8:
ine ſpráwy Ioſzyiahowe y dobro
9:
dzieyſtwá iego/ iáko nápiſano w
10:
zakonie Iehowy.

werset: 27Przytym ine
11:
iego przednie y oſtátecżne ſprá
12:
wy oto nápiſáne w kſięgach kro
13:
low Izráelſkich y Iudſkich.

rozdział: 36

14:
Rozdział 36.
2. Krol. 23.
werset: 1
15:
Y Wziął ſobie lud zie=
16:
mie oney Ioacházá ſyná
17:
Ioſzyiahowego/ á po=
18:
ſtanowił go ſobie zá kro=
19:
lá miáſto oycá iego w Ieruſzale
20:
mie.

werset: 2Dwádzieśćiá y trzy látá
21:
było Ioácházowi gdy krolowáć
22:
pocżął á trzy mieſiące krolował
23:
w Ieruſzalem.

werset: 3Bo go wziął
24:
krol Micraimſki z Ieruſzalemá/
25:
y zálożył winę ná ziemię ſto tá=
26:
lántow śrebrá y tálánt złotá.

werset: 4
27:
Y poſtánowił krol Micraim=
28:
ſki Eliakimá brátá iego krolem
29:
nád Iudą y nád Ieruſzalimem/
30:
y odmienił imię iego Ioákimem/
31:
á wziąwſzy Necho Ioácházá brá
32:
tá iego z ſobą/ przywiodł go do
33:
Micraimu.

werset: 5Ná ten cżás Ioáki
34:
mowi było dwádzieśćiá y pięć lat
35:
gdy krolowáć pocżął/ á iedenna
36:
śćie lat krolował w Ieruſzale=
37:
mie/ dopuſzcżáiąc ſię złośći przed
38:
Iehową Bogiem ſwoim.

werset: 6
39:
Przećiwko ktoremu ćiągnął
40:
Newuchád-necár krol Bawelſki
41:
á związawſzy iy dwiemá łáncu=
42:
chy/ záwiodł do Bawelá.

werset: 7Na-
43:
cżynia też domu Iehowy Newu=
44:
chád-necár krol Bawelſki/ zá
45:
wiozł do Bawelá/ y poſtawił ie w kośćiele ſwoim w Bawelu.



strona: 256d

werset: 8
1:
A ine ſpráwy Ieakimowe y o
2:
brzydłośći ktorych ſię dopuſzcżał
3:
y co ſię nálázło
Sroi 2.
ná nim (tedy) to
4:
nápiſano w kſięgach krolow I=
5:
zráelſkich y Iudſkich/ á po nim
6:
krolował Ioachin ſyn iego.

werset: 9A
7:
był ná ten cżás
krol.24. iż był w 18. lat gdy pocżął krolowáć ieſzcże zá oycá ſwego.
Ioáchin w ośm
8:
lat gdy krolowáć pocżął/ á przez
9:
trzy Mieſiące y przez dzieſięć dni
10:
krolował w Ieruſzalimie/ á do=
11:
puſzcżał ſię złośći przed Iehową.

werset: 10
12:
A gdy rok minął posłał krol
13:
Newuchad-necar/ á roſkazał go
14:
przywieść do Bawelá y z nacży=
15:
niem koſztownym ktore było w=
16:
domu Iehowy/ á poſtáwił Sede
17:
kiaſzá
To ieſt ſtryia według ięzyka Hebeyſkiego.
brátá iego krolem nád
18:
Iudą y nád Ieruſzalimem.

werset: 11A
19:
było Sedekiaſzowi dwádzieśćiá
20:
lat y rok gdy krolować pocżął/ á
21:
iedennaśćie lat krolował w Ie=
22:
ruſzalimie.

werset: 12Y dopuſzcżał ſię zło
23:
śći przed Iehową Bogiem ſwo=
24:
im/ á nie vpokorzył ſię ná nápo=
25:
minánie Ieremiaſzá proroká
26:
ktory do niego mowil
Ierem: 52.
do Ieho=
27:
wy.

werset: 13Ale y przećiwko krolowi
28:
Newuchád-necárowi był odpor
29:
nym ktorego on obwiązał przy=
30:
ſięgą przez Bogá/ ále on zátwár
31:
dził kárk ſwoy/ y vpárł ſerce ſwo
32:
ie aby ſię nie náwracáł do Ieho=
33:
wy Bogá Izráelſkiego.

werset: 14Wſzyt-
34:
cy też przednieyſzy offiárnicy y
35:
lud poſpolity wielce zgrzeſzyli
36:
wedle wſzech obrzydłośći pogáń
37:
ſkich/ á pomázáli kośćioł Iehowy
38:
ktory on był ſobie poświęćił w=
39:
Ieruſzalimie.

werset: 15A dla tegoż Ieho
40:
wá Bog ojcow ich posłał do nich
41:
posły swe
Ierem: 38. wł: z vſt. Iehowy. wł. wſtawáiąc ráno y ſląc.
vſtáwicżnie ie vpomi
42:
náiąc/ bo folgował ludowi ſwe=
43:
mu y mieſzkániu ſwemu.

werset: 16Ale
44:
(oni) ſzydzili z posłow Bożych y
45:
gárdzili słowy iego/ á nágrawa
46:
li proroki iego/ á przyſzłá zápal
47:
cżywość Iehowy ná lud iego/ áż
48:
(żadnego) lekárſtwá nie było.

księga: 1.Ezdr
rozdział: 3


strona: 259a

1:
Rozdział 3.
werset: 1
2:
Y Przybliżył ſię mieſiąc
3:
ſiodmy/ a ſynowie Izrá=
4:
elowi (byli) w mieśćiech/
5:
á (ták) zgromádzili ſię
6:
(on) lud iáko mąż ieden do Ieru
7:
ſzalimá.

werset: 2Y powſtął Iezua ſyn
8:
Iooádákow/ y bráćia iego offiár
9:
nicy/ y Zerubawel ſyn Sżeáltye=
10:
low/ y bráćia iego/ y zbudowáli
11:
ołtarz Bogu Izraelowemu/ áby
12:
przynoſili nań cáłopalenia/ iáko
13:
nápiſano w zakonie Moiżeſzá
14:
mężá Bożego.

werset: 3A (ták) poſtano
15:
wili (on) ołtarz ná <na>podſtáw=
16:
kach iego/ bo ſię lękáli ludzi o=
17:
nych ziem/ á (przeto) przynoſili
18:
nań cáłopalenia Iehowie/ cáłopalenia záránne y wiecżorne.

werset: 4
19:
Vcżynili też święto kucżek/ iá=
20:
ko nápiſano/ y cáłopalenia (cży=
21:
nili) dzień w dzień licżbę wedle
22:
obycżaiu/
wł: rzecż dniá wdzień iey.
co ktorego dniá przy
23:
ſtoi.

werset: 5A potym cáłopalenie v-
24:
ſtáwicżne/ y co mieſiąc/ y ná káż
25:
de vrocżyſte święto Iehowy/ y
26:
zá káżdego z chęći oddawáiąceo
27:
(co) Iehowie.
wł. odedniá iednego rć. ále to obycżay mowy Hywreyſkiey/ Echád miáſto/ ryſzon.

werset: 6Od pierwſzego
28:
dniá mieſiącá ſiodmego pocżęli
29:
przynoſić cáłopalenia Iehowie/
30:
kośćiołá Iehowy nie záłożywſzy.

werset: 7
31:
A (potym) dáli srebro mulá=
32:
rzom/ y (innym) rzemieſlnikom/ á
33:
(tákże) ſtráwę y pićie/ y oliwę Cy
34:
dońcżykom/ y Corzánom/ áby pro=
35:
wadzili drzewo Cedrowe z Le=
36:
wanu do morzá Iáfo(nſkiego)
37:
wedle roſkazania Moreſzá krolá
38:
perſkiego do nich.

werset: 8A roku wto
39:
rego przyśćia ich do dmu Boże
40:
go do Ieruſzalimá mieſiącá wto
41:
rego zácżęli Zerubawel ſyn Sże=
42:
altyelow/ y Ieſzua ſyn Iocádá=
43:
kow/ y inni ich bráćia ofiárnicy/
44:
y Lewitowie/ y wſzyſcy ktorzy
45:
przyſzli z poimánia do Ieruſzali=
46:
má/ y poſtánowili Lewity od ſy=
47:
ná dwudzieſtu lat/ y wyżſzey áby
48:
ſtali nád robotą domu Iehowy.

werset: 9

strona: 259b

A (ták) ſtánął Ieſzua y ſynowie
1:
iego bráćia iego/ Kádmiel y ſy
2:
nowie iego/ ſynowie Iehudy ſpo
3:
łem/ y ſtáli nad dziełem roboty
4:
w domu Bożym/ ſynowie Chená
5:
dádowi/ ſynowie ich/ y bráćia ich
6:
Lewitowie.

werset: 10A (ták) záłożyli bu
7:
downicy
álbo kośćioł/ ále właſniey dwor.
dwor Iehowy/ á poſtá
8:
wili offiárniki vbráne z trąbámi
9:
á Lewity ſyny Aſafowe z cymba
10:
łámi/ áby chwalili Iehowę we=
11:
dle roſkazánia Dawidá krolá I=
12:
zráelſkiego.

werset: 11A gdy chwalili te-
13:
dy (drudzy) odpowiedáli wyzna=
14:
wáiąc Iehowę/ iż dobry/ iż ná
15:
wieki miloſierdzie iego nád Izrá
16:
elem/ záś wſzytek lud krzycżáł
17:
trwoga wielką/ chwaląc Iehowę
18:
z záłożenia domu Iehowy.

werset: 12Mnodzy lepak z offiárnikow y
19:
Lewitow/ y przednieyſzy oyco=
20:
wie/ (á) ſtárcowie/ ktorzy widzie
21:
li dom pierwſzy/ gdy ten dom zá=
22:
kłádano przed ich ocżymá płáká
23:
li głoſem wielkim/ mnodzy też ze
24:
trwogą á z rádośćią podnoſili
25:
głos ſwoy.

werset: 13Aż (on) lud niemogł
26:
rozeznáć głoſu trwogi á rádośći
27:
od głoſu płácżu Iudſkiego/ bo
28:
lud krzycżał trwożeniem wiel=
29:
kim/ że (on) głos było áż dáleko
30:
słyſzeć.

rozdział: 4

31:
Rozdział 4.
werset: 1
32:
Y Vſłyſzeli nieprzyiaćie=
33:
le Iehudy y Bin-iámi=
34:
ná/ iż ſynowie plonu bu=
35:
dowáli dwor Iehowie
36:
Bogu Izráelowev.

werset: 2Y przyſtą
37:
pili do Zerubawelá/ y do przed=
38:
mnieyſzych oycow/ y rzekli im/ Bę=
39:
dziem budowáć zwámi/ bo (my)
40:
iáko y wy ſzukamy Bogá wáſze=
41:
go/ á iemu ofiáruiemy ode dni E
42:
ſár-cháddoná krolá Aſzurſkiego/
43:
ktory nas tu záprowádził.

werset: 3Y
44:
rzekł im Zerubáwel y Ieſzua/ y
45:
inſzy przednieyſzy oycowie Izrá
46:
elſcy/ Nie (lza) wam y nam budo
47:
wáć domu Bogá náſzego/

rozdział: 7


strona: 261b

werset: 22Aż do ſtá tá-
1:
lántow śrebrá/ y áż do ſtá korcy

strona: 261c

Hezraſz
pſzenice/ y áż do ſtá bátow winá/
1:
y do ſtá bátow oliwy/ á ſoli bez
2:
opiſánia.

werset: 23Wſzytko co (ieść) z wy
3:
roku Bogá niebieſkiego niech bę
4:
dzie prędko (cżyniono) do domu
5:
Bogá niebieſkiego/ áby ſię nie=
6:
rozgniewał na kroleſtwo (ná)
7:
krolá y (ná) ſyny iego.

werset: 24Oznáy-
8:
muiemy też wam/ iż ná wſzytki
9:
offiarniki/ y Lewity/ śpiewáki/
10:
wrotne/ Netyny/ y (inne) sługi do
11:
mu tego Bogá/ poburu/ cłá/ y dá
12:
ni zákłádáć niemáć.

werset: 25A ty He
13:
zrá wedle mądrośći Bogá twe=
14:
go
wł: ktora w ręce twoiey.
ktora w tobie (vſtaw) odem
15:
nie ſędzie y ſprawce/ ktorzjby ſprá
16:
wowáli wſzytkim ludem/ ktorzy
17:
zá rzeką/ wſzytkimi znáiącemi za
18:
kon Bogá twego/ á kto nie zna v=
19:
cżyć (go) będzie ćię.

werset: 26A ktobykol
20:
wiek niechćiał cżynić zakonu Bo
21:
gá twego/ y zakonu krolewſkiego
22:
z tákowym wnet ma być ſąd/ ábo
23:
zámordowáć ábo wykorzenić/ á=
24:
bo winą ná máiętnośći ſkáráć/ á
25:
bo do więzienia poſádzić.

werset: 27Bło-
26:
gosłáwiony Iehowá Bog oy-
27:
ćow náſzych/ ktory to dał do ſer=
28:
cá krolewſkiego/ áby ochędożył
29:
dom Iehowy/ ktory w Ieruſzali
30:
mie/
wł: A ná mię ſchylił łáſkę.
á mnie dał łáſkę przed kro
31:
lem y rádą iego/ y przed wſzemi
32:
kſiążęty krolewſkiemi możnymi.

werset: 28
33:
A (tak) ia zmocniłem ſię
wł: wedle ręki (álbo iako ręká)
mocą
34:
Iehowy Bogá mego náde mną/
35:
y zgromádziłem z Izráelá prze=
36:
dnieyſze/ żeby wyſzli zemną.

rozdział: 8
Rozdział 8.
werset: 1
37:
Ci (ſą) przednieyſzy ich
38:
oycowie y rod (onych kto=
39:
rzy) wyſzli ze mną zá krolo=
40:
wánia krolá Artáchſzeſzty/ z Ba=
41:
welá.

werset: 2Z ſynow Pincháſowych/
42:
Gerſzon/ z ſynow Ithámárowych
43:
Dániel. Z ſynow Dawidowych/
44:
Cháttuſz.

werset: 3Z ſynow Sżechán-iá-
45:
howych z ſynow parhoſzowych
46:
Zechár-iáh/ á znim wedle rodu
47:
ſpiſánych mężcżyzn ſto y pięćzie

strona: 261d

ſiąt.

werset: 4Z ſynow Pácháth-moáwá/
1:
El-iehohena y ſyn Zerách-iáhow
2:
á z nimi dwie śćie mężcżyn.

werset: 5Z ſy
3:
now Sżechán-iáhowych ſyn Iá=
4:
cházyel á z nim trzy ſtá mężczyzn.

werset: 6
5:
Záś z ſynow Hadymowych/ He=
6:
wet ſyn Ionáthánow á znim pięć
7:
dzieſiąt mężcżyzn.

werset: 7Záś z ſynow
8:
Helámowych/ Ieſzáh-iáh ſyn Há
9:
thál-iáhow/ á znim ſiedmdzieſiąt
10:
mężcżyzn.

werset: 8Záś z Szephác-iaho
11:
wych/ Zewad-iá ſyn Micháelow
12:
á z nim ośmdzieſiąt mężcżyzn.

werset: 9
13:
Z ſynow Ioawowych Howad=
14:
iah ſyn Iechyelow/ á z nim dwie
15:
śćie y ośmnaśćie mężcżyzn.

werset: 10Záś
16:
z ſynow Sżelomithowych/ ſyn Io
17:
ſáf-iah/ á z nim ſto y ſześćdzieſiąt
18:
mężcżyzn.

werset: 11Záś z ſynow Bewá-
19:
iowych Zechrá-iáh/ ſyn Bewá=
20:
iow/ á z nim dwádzieśćiá y ośm
21:
mężcżyzn.

werset: 12Záś z ſynow Házga-
22:
dowych Iochánán ſyn Hákátá=
23:
now/ á z nim ſto y dzieſięć męż=
24:
cżyzn.

werset: 13Záś z ſynow Adonikamo
25:
wych oſtátecżnych. A tych imio=
26:
ná (ſą) Elifelet/ Iehiel/ y Sżemah
27:
iáh/ á z nimi ſześćdzieſiąt mężcżjzn

werset: 14
28:
Záś z ſynow Wigwáiowych/
29:
Hutay á Zábud/ á z nimi ſiedm=
30:
dzieſiąt mężcżyzn.

werset: 15A (ták) zgro
31:
mádziłem ie ku rzece/ ktora w=
32:
chodzi do Acháwy/ y leżeliſmy
33:
tám trzy dni y oglądałem lud y
34:
offiárniki/ lecż z ſynow Lewiego
35:
nie nálazłem tám (nikogo)

werset: 16A
36:
(ták) posłałem do Elihezerá/ do
37:
Arielá/ do Sżemáh-iáha/ y do El
38:
náthána y do Iáriwá/ y do Elná
39:
thána/ y do Nátháná y do Zechár
40:
iáhá/ y do Meſzullámá (do) prze=
41:
łożonych. A (ktemu) do Ioiari=
42:
wá/ y do Elnátháná mędrcá.

werset: 17
43:
Y roſkazałem im do Iddá prze
44:
dnieyſzego ná mieyſcu Cháſiſiy=
45:
ſkiem/
wł: y włożyłem wvſtá ich słowá ku mowieniu. rć.
dawſzy im náukę/ iákoby
46:
mieli mowić do Iddá/ y (do) brá=
47:
ćiey iego Nethynow ná miey=
48:
ſcu Cháſifiyſkiem/ áby do nas przy=
49:
prowádzili sługi Bogá náſzego.

księga: 2.Esdr
rozdział: 1


strona: 263d

werset: 9A (gdy) ſię do mnie nawroćićie ſtrzegąc przy
1:
kazánia mego y czyniąc mu (do

strona: 264a

Nechemiaſz.
ſyć) choćiabyśćie byli zágnáni ná
1:
kray
wł: niebios.
świátá (tedy) was z tám=
2:
tąd zgromádzę/ y przywiodę do
3:
mieyſcá ktorem obrałábym tám
4:
poſtánowił imię moie.

werset: 10A oni
5:
ſą słudzy twoi y lud twoy/ ktoreś
6:
odkupił mocą twą wielką/ y ręką
7:
twą mocną.

werset: 11Proſzę pánie/
wł: niech będzie teraz vcho twoie náchylone do modlitwy sługi tweo.

8:
niech wysłucha vcho twoie mo
9:
dlitwę sługi twego/ y modlitwę sług twoich/ ktorzy prágną bać
10:
ſię imieniá twego: A dziś zdárz
11:
słudze twemu proſzę miłoſierdzie v-
To ieſt v krolá Artáchſzáſzty.
mężá onego:
12:
á iam był podożáſzem krolew=
13:
ſkim.

rozdział: 2

14:
Rozdział 2.
werset: 1
15:
Y
wł. y było
Przydáło ſię mieſiącá
16:
Niſana/ roku dwudzieſte=
17:
go Artáchſzaſzty krolá/ (że)
18:
przed nim wino (ſtało/) tedym ia ie wziąwſzy podał krolowi/ á
19:
nie byłem (ták nigdy)
wł. Zły.
ſmętny
20:
przed nim.

werset: 2Y rzekł mi krol/
21:
przecż twarz twoiá ſmętna gdyż
22:
nie choruieſz? nie ieſt to (inego
23:
nic) iedno iż maſz w ſercu (co) złe
24:
go: á (ták) zlękłem ſię bárzo.

werset: 3Y
25:
rzekłem krolowi/ niechay krol bę
26:
dzie zdrow ná wieki/ przez obli=
27:
cże moie nie ma być ſmętne/gdyżmiáſto
28:
y mieyſce grobow oycow
29:
moich poborzone ieſt/ á brony
30:
iego ogniem popalone?

werset: 4Tedy
31:
rzekł krol ku mnie/ cożże ty żą=
32:
daſz? A (iam) ſię modlił Bogu nie
33:
bieſkiemu.

werset: 5Y rzekłem krolowi
34:
ieſliżeć ſię to podoba krolu/ á ie=
35:
ſliś łáſkaw ná mię służebniká
36:
twego/ poſli mię do Iudy do miá
37:
ſtá kędy (ſą) groby oycow moich
38:
ábym ie zbudował.

werset: 6Y rzekł mi
39:
krol/ á przy nim ſiedziáłá y krolo
40:
wa/ iáko tám długo z mieſzkaſz
41:
na tey drodze? y iáko ſię rychło
42:
wroćiſz? Spodobáło ſię to krolo=
43:
wi/ y odpráwił mię/ á i temu
44:
zamierzył pewny cżas.

werset: 7Y rze
45:
kłem krolowi/ Ieſlić ſię ták zda

strona: 264b

krolu/ tedy mi niechaj dádzą liſty
1:
do kſiążąt ktorzy ſą zá rzeką/ áby
2:
mie przeprowádzili áżbych przy
3:
ſzedł do Iudy.

werset: 8Przytym liſt do
4:
Aſáfá ktory trzyma ſtraż láſow
5:
krolewſkich/ áby mi dał drzewá
6:
na tramy do bron páłacu ktory
7:
przy kośćiele/ y ná mury mieyſc=
8:
kie/ á ná dom do ktorego przyi=
9:
dę: Y dał mi krol wſzytko zá
wł. wedle ręki dobrey Bogá mego.
łá
10:
ſką Bogá mego ktorą nádemną
11:
okazał.

werset: 9A gdym przyſzedł do
12:
ſtároſt zá rzekę/ oddałem liſty
13:
krolewſkie/ á posłał też był zem
14:
ną krol rotmiſtrze y iezdne.

werset: 10
15:
Co gdy vsłyſzał Sánbálláth
16:
Chorońſki/ á Towijah sługá Hám
17:
mońſki/ bárzo ſię im to niepodo=
18:
báło/ iż przyſzedł cżłowiek ktory
19:
ſię ſtárał o dobre ſynow Izráel=
20:
ſkich.

werset: 11A (ták) przyſzedłem do Ie
21:
ruſzalimá/ y mieſzkałem tám
22:
przez trzy dni.

werset: 12Y wſtałem wno
23:
cy z trochą ludzi/ y nie oznaymi=
24:
łem tego żadnemu/ co był Bog
25:
moy podał do ſercá mego/ áby
26:
vcżynił w Ieruſzalimie nie mia
27:
łem też z ſobą żadnego bydlęćiá/
28:
iedno to ná ktoremem ſiedział.

werset: 13
29:
Y wyſzedłem broną nadolną
30:
w nocy/ y (przyſzedłem) przećiw=
31:
ko zrzodłu Smokow/ y do brony
32:
gdzie gnoie wymiatáne/ y oglą
33:
dałem mury Ieroſzolimſkie kto=
34:
re były oblećiáły/ y brony ieo kto
35:
re były popalone.

werset: 14A (potym)
36:
przyſzedłem do brony zrzodłá/ y
37:
do ſtáwu krolewſkiego/ gdzie nie
38:
było mieyſcá gdziebych był miał
39:
przeiecháć ná bydlęćiu ſwoim.

werset: 15Y przepráwiłem ſię w nocy
40:
przez potok/ á oględowałem mu
41:
y/ ſkądem ſię záſię wroćiwſzy
42:
przyſzedł do brony nadolney y w
43:
ſzedłem do miáſtá.

werset: 16A vrzędni-
44:
cy nie wiedzieli gdziem ia iezdził
45:
y com cżynił/ á(ni) Iudom/ a(ni)
46:
offiárnikom/ á(ni) przednieyſzym
47:
á(ni) vrzednikom/ á(ni) żadnemu
48:
rzemieſlnikowi do tąd nie oznay

strona: 264c

miłem.

rozdział: 6


strona: 266c

Nechemiaſz
werset: 6
1:
Ná ktorym to było nápiſano/
2:
ieſt ten posłuch miedzy ludzmi/
3:
co też y
wyżſzey Geſzem piſze.
Gaſzma powieda/ że ty
4:
y Iudowie myſlićie ſię ſprzeći=
5:
wić/ y dla tego nápráwuieſz mur
6:
ábyś był krolem ich/ y ine rzecży
7:
tákowe.

werset: 7Ktemuś ieſzcże poſtá-
8:
nowił proroki ktorzyby o tobie o
9:
powiedáli w Ieruſzálimie mo=
10:
wiąc/ (że ieſt) krol w Iudzie/ A
11:
przetoż teraz doydzie to do krolá
12:
przydzże tedy á poradzmy ſię mie
13:
dzy ſobą.

werset: 8Alem ia posłał do
14:
niego rzekąc/ nie było (ták) iáko
15:
ty powiedaſz/ ále to ſam ſobie wy
16:
myſlaſz.

werset: 9Bo oni wſzyſcy ſtrá-
17:
ſzyli nas mowiąc/ niechać vſtá=
18:
ną ręce ich do roboty áby nie by
19:
łá dokońcżoná: A przetoż teras o
20:
Boże vtwierdz ręce moie.

werset: 10Po
21:
tymem ia przyſzedł do domu Sże
22:
máh-iahá ſyná Deláiahoweo/ ſy
23:
ná Mehátáwecloweo ktory był
24:
w zámknieniu ktory mi rzekł/ zey
25:
dzmy ſię do dovBożeo pośrzod
26:
kośćiołá/ zámknimjż o ſobie drzwi
wł. kośćielne.
/ ieo bo przydą zabić ćię.

werset: 11Y rzekłem/ izali
27:
kto táki iakim ia ieſt vćiekáć ma?
28:
izali kto tákowy iákim ia ieſt ma
29:
wnidz do kośćiołá á
Drudzy wykłádáią/ A będzie żyw/ Co tak rozumieią nie może to być żeby go Bog zábić niemiał gdyby kośćioł zgwałćił.
bronić zdro
30:
wia ſweo? nie w nidę.

werset: 12Y pozna-
31:
łem áno go Bog nie posłał áby
32:
mi prorokował/ ále go Towijah
33:
y Sánballáth náięli.

werset: 13A dla teo
34:
był przenáięt ábych ſię vlęknąw
35:
ſzy to vcżynił y zgrzeſzył/ iżby o
36:
mnie złą sławę puśćili ktorą bjmi
37:
vrągáli.

werset: 14Pomni Boże moy To
38:
wijahowi y Sánwálláthowi/ co o
39:
ni czjnili/ y Nohády prorokiniej y
40:
innym prorokom ktorzy mię ſtrá
41:
ſzyli.

werset: 15A (ták) dopráwion mur
42:
dwudzieſteo y piątego (dniá mie
43:
ſiącá)
Ten mieſiąc ieſt ſierpień.
Elulá/ pięćdzieſiątem
44:
y wtorem dniu.

werset: 16A gdy vsłyſzę
45:
li wſzyſcy nieprzyiaćiele náſzy/ y
46:
vyrzeli wſzyſcy narodowie okoli
47:
cżni/ vpádli bárzo
wł oczach ſwoich.
w myſlach
48:
ſwych/ á poználi że tá ſpráwá by=

strona: 266d

1:
łá od Bogá náſzego.

werset: 17Tychże
2:
też cżáſow niektorzy zacnieyſzy
3:
w Iudzie cżęſto ſwe przeſyłáli li=
4:
ſty do Towijahá/ á záſię od Towi=
5:
iahá przynoſzono do nich liſty.

werset: 18
6:
Bo wiele ich w Iudzie (było) co ſię z nim byli ſprzyſięgli/ iż był
7:
zięćiem Sżechán-iáhowi ſynowi
8:
Aráchowemu/ á ſyn iego Iochá=
9:
nán poiął był corkę Meſzullámá
10:
ſyná Berech-iahowego.

werset: 19Po-
11:
wiedáli też przedemną o dobro=
12:
ćiach iego/ á słowá moie przeno
13:
ſili do niego/ Towijah lepak po=
14:
ſyłał liſty ſtráſząc mię.

rozdział: 7

15:
Rozdział 7.
werset: 1
16:
A (Tak) gdy mur zbudo
17:
wano/ poſtáwiłem też w=
18:
rotá/ y vſtáwilem wrotne
19:
śpiewaki y Lewity.

werset: 2Y ro
20:
ſkazałem Chánániev brátu mev/
21:
y Chánáni-iahowi ſtárośćie zam
22:
ku Ieroſzolimſkieo/ bo to był cżło
23:
wiek wierny/ y boiący ſię Bogá
24:
nád wiele inych.

werset: 3Y rzekłem
25:
im/ niechay brony Ieroſzolim=
26:
ſkie otworzoné niebywáią áz słoń
27:
ce ogrzeie/ y poki ieſzcże (ſtraż) bę
28:
dzie ſtać/ áby zámykano brony y
29:
mocnie oprátrzono: Y poſtáno=
30:
wiłem ſtraż obywatele Ieroſzo=
31:
limſkie/ kázdego ná mieyſcu ſwo
32:
iem á przećiw domowi iego.

werset: 4Bo (było) miáſto ſzerokie y wiel
33:
kie/ á ludu w nim bárzo máło/ y
34:
domy nie pobudowáne. Podał
35:
ktemu Bog moy do ſercá mego/
36:
ábych zebrał przednieyſze y vrzędniki
37:
y lud poſpolity żeby podług
38:
narodow ſwych oblicżeni byli: ná
39:
lazłem też kſięgi narodu onych
40:
ktorzy przedtym przyſzli y nála=
41:
złem w nich ten ſpiſek.
Też genealogią temiż słowy wypiſuie Hezrá w roz. 2.

werset: 5Ci (ſą) ſy
42:
nowie (oney) krainy/ ktorzy wy=
43:
ſzli z poimánia (a z) zágnánia/ kto
44:
re był zágnał Newuhad-uccár
45:
krol Bawelſki/ y wroćili ſię do Ie
46:
ruſzalimá y do Iehudſkiej (ziemie)
47:
każdy do miáſtá ſwego.

rozdział: 9


strona: 268d

werset: 24A (ták) przyſzli ſynowie ich y poſiedli zie

strona: 269a

Nehemiaſz
á tyś poraźił przed nimi Ke
1:
náhany mieſzkáiące w oney zie=
2:
mi/ á podałeś ie w ręce ich ſpołu
3:
z krolmi ich y z ludem oney zie=
4:
mię/ áby ſię znimi obchodzili we
5:
dle woli ſwoiey.

werset: 25Pobráli też
6:
miáſtá obronne y ziemie rodzáy
7:
ne/ poſiedli domy pelne wſzego
8:
dobrá/ ſtudnie pokopáne/ winni
9:
ce/ oliwnice/ y drzew rodzáynych
10:
mnoſtwo: á (ták) iedli y byli náſy
11:
ceni y otyli/ á żyli wroſkoſzy ztwo
12:
iey wielkiey dobrotliwośći.

werset: 26A
13:
(potym) drażnili (ćię) y zuchwáli
14:
li ſię ná ćię/ y odrzućili zákon
15:
twoy od ſiebie/ proroki też twoie
16:
pomordowáli ktorzy ſię oświad
17:
cżáli (chcąc) ie przywieść do ćie=
18:
bie/ y (ták) ſię dopuſzcżáli blu=
19:
znierſtw wielkich.

werset: 27A (przeto)
20:
podałeś ie w moc nieprzyiaćio
21:
łom ich ktorzy ie vćiſkáli/ á gdy
22:
cżáſu vćiśnienia ſwego záwołáli
23:
do ćiebie/ tedyś ie ty wysłuchał
24:
z niebá/ á podług wielkiego miło
25:
ſierdzia twego dawałeś im wybá
26:
wićiele/ ktorzy ie wybawiáli z rąk
27:
nieprzyiaćioł ich.

werset: 28A ſkoro mieli
28:
(trochę) odpoczynienia/ tedy zá=
29:
ſię złośći broili przed tobą á prze
30:
to podawałeś ie w ręce nieprzy=
31:
iaćiołom ich ktorzy nád nimi pá=
32:
nowáli: lecż gdy ſię záſię náwro=
33:
ćiwſzy wołáli do ćiebie/ wysłu=
34:
chałeś ie z niebá/ á wybawiałeś
35:
ie wedle miłoſierdzia tweo przez
36:
wiele cżáſow.

werset: 29Y nápominałeś
37:
ie (chcąc) ie przywieść ku zakono
38:
wi twev : Ale ſię oni hárdzie ſprá
39:
wowáli/ á nie słucháli roſkázá=
40:
niá twego/ owſzem grzeſzyli prze
41:
ćiw ſądom twoiem/
8. Moi. 18. Ezech. 10. Rżym. 10. Gál. 3.
ktore gdy=
42:
by cżłowiek pełnił będzie w nich
43:
żył/ á niechćieli poddáć rámion
44:
ſwoich/ y zátwárdzili kárk ſwoy á
45:
nie słucháli:

werset: 30A (wſzáko) żeś im
46:
ty folgował przez wiele lat/ o=
47:
świadcżáiąc ſię przećiwko nim
48:
duchem twym przez proroki two
49:
ie/ ále nie słucháli/ á (przeto) żeś

strona: 269b

ie podali w ręce narodom pográ
1:
nicżnym.

werset: 31Aleś ich dla wielkie-
2:
go miłoſierdzia twego nie wytrá
3:
ćił do końcá/ boś ty Bog łáſkáwy
4:
y miłoſierny.

werset: 32A teraz Boże
5:
náſz/ Boże wielki możny y ſtrá=
6:
ſzny/ ktory ſtrzeżeſz przymierza
7:
y miłoſierdzia/ nie lekce ſobie po
8:
kładay tego wſzytkiego vtrapienia
9:
ktore ogárnęło nas y krole náſze/ kſiążętá náſze/ offiárniki/
10:
proroki/ y oyce náſze y wſzytek
11:
lud twoy/ ieſzcże zá czáſow kro
12:
low Aſzurſkich áż y do tego dniá.
Wyżſzey. 1 Dániel. 9.

werset: 33
13:
Boś ty ſpráwiedliwy we wſzyt
14:
kim (tym) co ſię nam przydáło/
15:
boś słuſznie cżynił/ lecż my nie=
16:
zbożnie cżynili.

werset: 34Krolowie ná-
17:
ſzy/ kſiążętá náſze/ offiárnicy ná=
18:
ſzy/ y oycowie náſzy nie cżynili (do
19:
ſyć) zakonowi twemu/ áni byli pil
20:
ui roſkazánia twego/ áni świá=
21:
dectw ktoremiś ſię oświadcżał
22:
przećiwko nim.

werset: 35Bo ći w krole-
23:
ſtwie ſwoiem y w twey wielkiey
24:
dobrotliwośći ktorąś im okazał
25:
w ziemi przeſtronney y rodzáyney
26:
ktorąś im był dał nie służyli to=
27:
bie/ áni ſię odwroćili od vcżyn=
28:
kow złośćiwych ſwoich.

werset: 36Otoż
29:
my dziś niewolniki w ziemi kto=
30:
rąś dał oycom náſzym áby z niey
31:
pożywali owocow y dobrá iey/ po
32:
to my w niey niewolniki.

werset: 37A (tá) mnoży pożytki ſwe krolom/ kto
33:
reś y poſtánowił nád námi dla
34:
grzechow náſzych/ ktorzy pánuią
35:
nád ćiały náſzemi/ y dobytki ná=
36:
ſzemi według ſwey woli/ y ieſteſmy w wielkim vćisnieniu.

werset: 38A
37:
(wſzákoż) my we wſzytkiem tem/
38:
cżyniemy ſtobą przymierze mo=
39:
cne y zápiſuiemy ie/ ná ktore ſię
40:
podpiſáli kſiążętá náſze/ Lewito=
41:
wie náſzy/ y offiárnicy náſzy.
42:
Rozdział 10.

rozdział: 12


strona: 271b

werset: 46Bo

strona: 271c

Mechemiaſz
zá cżáſow Dawida y Aſáfá byli
1:
od dawnych cżáſow poſtánowie=
2:
ni przednieyſzy nád śpiewaki co
3:
by śpiewáli pioſnki chwały dzię=
4:
kuiąc Bogu.

werset: 47Wſzyſcy też Izrá
5:
elcżycy zá cżáſow Zerubawelá/ y
6:
zá czáſow Nehem-iaſzá/ dawáli
7:
obroki śpiewakom y odzwier=
8:
nym ná káżdy dzień pod miárą/
9:
á Lewitom rzecży poświęcone/ á
10:
Lewitowie záſię ſynom Aharo=
11:
nowym.

rozdział: 13

12:
Rozdział 13.
5. Moi. 23.
werset: 1
13:
ONego dnia cżytano
14:
kſięgi Moiżeſzowe áby
15:
lud słyſzał/ y náleziono
16:
w nich iż było nápiſano
17:
że Hámmonit y Moawit nie mie
18:
li wchodzić do zgromádzenia Bo
19:
żego na wieki.

werset: 2Przeto iż nie zá
20:
ſzli ſynom Izráelſkim z chlebem
21:
y z wodą/ y owſzem náięli Báláá
22:
má áby ie przeklinał/ ácż Bog
23:
naſz obroćił (ono) przeklęctwo w
24:
błogosłáwieńſtwo.

werset: 3A gdy v-
25:
słyſzeli on zakon/ odłącżyli (o=
26:
nę) wſzytkę mieſzáninę od Izráe
27:
lá.
To ieſt wſzytki narody poſtronne ktorzy ſię przyłącżyli do Izráelitow á przyſzli z nimi zwięzienia.

werset: 4A przedd tym El-iaſzyw of-
28:
fiárnik był przełożonym w gma=
29:
chu domu Bogá náſzego/ ktory
30:
był powinowatym Towijahowi.

werset: 5Y zbudował mu był gmách
31:
wielki/ kędy przed tym chowano
32:
obiáty/ kádzidlá/ náczynia/ dzie=
33:
ſięćiny zboża/ winá/ y oliwy/ ktore
34:
należáły ná Lewity/ ná śpiewaki
35:
y ná odzwierne/ przytym y
36:
offiáry podnoſzone offiárnikow.

werset: 6
37:
Ale przy tym wſzytkim nie by=
38:
łem w Ieruſzalimie/ bo roku trzy
39:
dzieſtego wtorego zá Autáchſzá=
40:
ſty krolá Bawelſkiego/ przyſze=
41:
dłem do krolá/
wł. á ná końcu dni vproſiłem krolá.
á gdy rok wyſzedł
42:
vproſiłem ſię v krolá.

werset: 7A gdym
43:
przyſzedł do Ieruſzalimá/ oba=
44:
cżyłem (tę) złą rzecż ktorą vcży=
45:
nil El-iaſzyw Towijahowi iż mu
46:
zbudował gmách w ſieniach do
47:
mu Bożego.

werset: 8Ymierziało mię

strona: 271d

bárzo/ á (ták) wymiotałem wſzy
1:
tki nacżynia domu Towijahowe
2:
go/ precż z onego gmáchu.

werset: 9Y
3:
roſkazałem ocżyśćić gmáchy y za
4:
ſiem tám w ſtáwił nacżynia do=
5:
mu Bożego/ y obiáty y kadzidło.

werset: 10
6:
Dowiedziałem ſię też iż obro
7:
ki nie były Lewitom dáne/ á Le
8:
witowie y śpiewacy ktorzy mieli
9:
pilnowáć vrzędow ſwoich/ káżdy
10:
znich vćiekł do roley ſwey.

werset: 11A
11:
przeto z fukałem vrzędniki mo=
12:
wiąc przecż puſtoſzeie dom Bożj?
13:
A ták zebrawſzj ie wroćiłem ie ná
14:
mieyſcá ich.

werset: 12
15:
Potym
wł. wſzytek Iehudáh.
wſzyſcy lu
16:
dzie Iudſcy/ z wiezli dzieſięćiny/
17:
zboż/ winá/ y oliwy do ſzpikle=
18:
rzow.

werset: 13Y poſtánowiłem nád ſzpi-
19:
klerzmi Sżelem-iahá offiárniká
20:
Cádoká piſarzá y Pádáiáhá z Le
21:
witow/ á ku nim przydałem Chá
22:
náná ſyná Zákehurá ſyná Má=
23:
tániáhowego/ iż oni byli wierny
24:
mi/ á w ich moc porucżyłem roz
25:
dáwáć obroki miedzy bráćią ich.

werset: 14
26:
Pomni mię Boże moy dla te=
27:
go/ á nie wyćieray dobrodzieſtw
28:
moich ktorem okazał w dov Bo
29:
gá moiego/ y w obchodziech iego

werset: 15
30:
Onego cżáſu widziałem Iehu
31:
dy á oni w ſzábáth tłocżyli w pra
32:
ſach/ y noſili ſnopki/ á kłádąc ná
33:
osły brzemioná/ winá/ iágod/
34:
fig/ y wſzytkich inych potrzeb/ no
35:
ſili w ſzábath do Ieruſzalemá: kto
36:
rem fukał onegoż dniá w ktory
37:
przedawáli żywnośći.

werset: 16Corzá-
38:
nie też ktorzy mieſzkáli w nim
39:
noſili ryby y wſzytki ine towáry/ á
40:
przedawáli w Ieruſzalimie ſy=
41:
nom Iudſkim w Sżábáth.

werset: 17A
42:
(ták) fukałem przełożone <z> Iudſkie
43:
mowiąc do nich/ co to zá łość kto
44:
rą cżynićie/ á ſzábáth plugáwićie

werset: 18
45:
Izali nie ták cżynili oycowie
46:
wáſzy (zá co) Bog náſz nápuśćił
47:
ná nas wſzytko to złe/ y ná to miá
48:
ſto? A wy ieſzcze przycżyniaćie
49:
tym więcey gniewu ná Izráelá plugáwiąc ſzábath.

księga: Esth
rozdział: 3


strona: 273d

werset: 12
1:
Y wezwano
2:
piſárze krolewſkie mieſiącá pier=
3:
wſzego dnia trzynaſtego tegoż
4:
mieſiącá/ y nápiſano iáko Há=

strona: 274a

Eſther
man roſkazał do wſzytkich ſtároſt
1:
krolewſkich/ do hetmánow ktorzy
2:
byli przełożeni nád każdą kráiną
3:
y do kſiążąt káżdego narodu/ y
4:
do káżdey kráiny iey piſmem/ ták
5:
że y do káżdego narodu ięzykiem
6:
iego/ y nápiſano imieniem krolá
7:
Acháſzweroſzá/ á zápiecżętowa
8:
no ſygnetem iego.

werset: 13Y rozesła-
9:
no liſty przez posły do wſzytkich
10:
ziem krolewſkich/ áby wygłádzo=
11:
no/ pomordowano/ y wytrácono
12:
wſzytki Iudy/ ták młodego iáko
13:
y ſtárego/ ták dziatecżki iáko y
14:
niewiáſty/ á to iednegoż dniá/ to
15:
ieſt dniá trzynaſtego w mieſiącu
16:
dwunaſtym ktory ieſt Adar/ á
17:
máiętnośći ich áby pobráli ſobie.

werset: 14
18:
A toć ſię zámykáło w onych li=
19:
śćiech/ áby po wſzytkich kráinach
20:
był obwołány ten wyrok/ y opo=
21:
wiedziány wſzytkim narodom że
22:
by byli gotowi ná on dzień.

werset: 15Ro
23:
zeſzli ſię przeto posłowie z roſka
24:
zánia krolewſkiego/ á przybit ieſt
25:
wyrok w Sżuſzanie mieśćie gło=
26:
wnym krolewſkim: á ná ten cżás
27:
krol y Háman ſiedzieli pijąc/ á
To ieſt Iudowie ktorzy byli w Szuſzánie/ byli zátrwożeni.
miáſto Sżuſzan bjło zátrwożone

rozdział: 4

28:
Rozdział 4
werset: 1
29:
A Mordochay dowie=
30:
dziawſzy ſię co ſię było ſtá
31:
ło/ rozdárł ſzaty ſwe/ y o=
32:
blokł ſię w wor poſypaw
33:
ſzy ſię popiołem/ y wyſzedł w po=
34:
śrzod miáſtá z wielkim á gorz=
35:
kiem wołániem.

werset: 2Y przyſzedł
36:
áż przed bronę krolewſką/ bo nie
37:
miał w nidz do brony krolew=
38:
ſkiey iż ſię był oblokł w wor.
wł. á wkáżdym powiećie á powiećie (y) mieyſcu.

werset: 3
39:
Ktemu po wſzytkich kráinach
40:
y ná wſzelkim mieyſcu gdzie ro
41:
ſkazanie y wyrok krolewſki przy=
42:
ſzedł/ byłá wielka żáłość miedzy
43:
Iudy/ poſt płácz y nárzekánie/ á
44:
wiele ich oblokſzy ſię w wory leże
45:
li w popiele.

werset: 4Tedy wſzedſzy pá
46:
nienki Eſterzyne y komornicy
47:
iey/ oznaymili iey to/ y zafráſo=

strona: 274b

wáłá ſię bárzo Krolowá/ á posłá
1:
łá ſzaty áby ſię w nie oblokł Mor
2:
dochay zwlokſzy z ſiebie wor/ ále
3:
ich on nie wziął.

werset: 5
4:
Y záwołáłá
5:
Eſther Atáchá iedneo z komorni
6:
kow krolewſkich/ ktoremu był po
7:
rucżył áby iey służył/ y roſkazáłá
8:
mu do Mordocháiá/ á by ſię do=
9:
wiedział coby to/ y przecżby ták
10:
cżynił.)

werset: 6Y wyſzedł Athách do
11:
Mordocháia ná vlicę mieyſcką
12:
ktora był przed broną krolewſką.

werset: 7
13:
Y oznaymił mu Mordo=
14:
chay co mu ſię przydáło/ y iáko
15:
Háman obiecał śrebro odważyć
16:
do ſkárbu krolewſkiego zá Iudy
17:
áby byli wytráceni.

werset: 8Y wypis
18:
wyroku krolewſkiego/ ktory był
19:
przybił w Sżuſsanie ná wytráce=
20:
nie ich/ dał mu abych iy vkazał E=
21:
ſterze/ y oznaymił to iey: á (przy
22:
tym) roſkazał áby ſzłá do Krolá á
23:
proſiłá go/ y przycżyniłá ſię zá lu
24:
dem ſwoim.

werset: 9A (ták) przyſzedſzy
25:
Athach oznaymił Eſterze słowá
26:
Mordocháiowe.

werset: 10Y rzekłá E-
27:
ſther Atáchowi roſkázuiąc mu do
28:
Mordocháiá.

werset: 11Wſzyſcy służe
29:
bnicy krolewſcy/ y wſzytek lud w
30:
ziemiach krolewſkich wiedzą o
31:
tym/ iż ktobykolwiek choćia mąż
32:
choćia niewiáſtá w ſzedł do krolá
33:
do ſieni we wnętrzney/ á nie był
34:
by wezwan/ iż o nim ieſt wyrok/
35:
áby zárázem był zabit/ a tylko ten
36:
ma żyw oſtać na ktorego Krol
37:
śćiąganie ſwe ſceptrum złote: A
38:
iam iuż w tych trzechdzieſiąt dni
39:
nie ieſt wezwána ábych ſzłá do
40:
Krola.

werset: 12Te słowá Eſther oznáy
41:
mione ſą Mordocháiowi. Ale
42:
on rzekł áby ták powiedziano E=
43:
ſterze/ nie mniemay ábyś ty zdro
44:
wie ſwoie miáłá záchować w do=
45:
mu krolewſkim mimo wſzytki Iu
46:
dy.

werset: 13Bo záiſte ieſli ty ná ten
47:
cżas milcżeć będzieſz przyidzie Iu
48:
dom ſkąd inąd vlżenie wybá=
49:
wienie/

werset: 15Bo zebráli ſię Iudowie

strona: 276c

Eſther
ktorzy byli w Sżuſzanie dniá cżter
1:
naſtego mieſiącá Adárá/ y zá=
2:
mordowáli w Szuſzanie ztrzy
3:
ſta mężow á wſzákoż ſię ná ko=
4:
rzyśći ich nie tárgnęli.

werset: 16A ini Iu
5:
dowie ktorzy byli w ziemiách kro
6:
lewſkich zebrawſzy ſię/ záſtáwo=
7:
wáli ſię o ſwe zdrowie/ á chcąc
8:
mieć pokoy z nieprzyiaćioły ſwe
9:
mi/ zámordowáli z nich ſiedm=
10:
dzieſiąt y pięć tyſięcy/ á wſzákoż
11:
ſię ná korzyśći ich nie tárgnęli.

werset: 17
12:
Pocżęli dniá trzynaſtego mie=
13:
ſiącá Adárá/ á przeſtáli cżterna
14:
ſtego dniá tegoż mieſiącá/ á te=
15:
goż dniá ſpráwowáli kołácyie y
16:
weſelili ſię.

werset: 18Ale Iudowie kto
17:
rzy byli w Szuſzanie/ zebráli ſię
18:
dniá trzynaſtego y cżternaſtego
19:
tegoż mieſiącá/ á przeſtáli dniá
20:
piętnáſtego/ ſpráwuiąc kolácyie
21:
y weſeląc ſię dniá oneo.

werset: 19A prze
22:
to Iudowie mieſzkáiący po w=
23:
śiách y po miáſtecżkach nie muro
24:
wánych obchodzą dzień cżterna
25:
ſty mieſiącá Adára z weſelem y
26:
z kołácyiámi/ máiąc weń święto/ á
27:
ſląć vpominki ieden drugiemu

werset: 20
28:
A (ták) ſpiſał Mordochay ony
29:
ſpráwy/ y rozesłał liſty do wſzyt=
30:
kich Iudcżykow ktorzy byli po w
31:
ſzech ziemiach Krolá Acháſzwe
32:
roſzá/ y do bliżſzych y do dálſzych.

werset: 21
33:
Aby miedzy ſobą vcżynili po=
34:
ſtánowienie obchodzić dzień czter
35:
naſty mieſiącá Adárá/ y dzień pie
36:
tnaſty tegoż mieſiącá ná kázdy
37:
rok.

werset: 22To ieſt one dni w ktorych
38:
ſobie Iudcżykowie wytchnęli od
39:
nieprzyiaćioł ſwoich/ y mieſiąc
40:
on ktory ſię im był obroćił z ſme
41:
tku w weſele/ á z płacżu w dzień
42:
rádoſny/ áby one dni obchodzili
43:
z bieſiádámi y z weſelem/ śląc ie
44:
den drugiemu vpominki/ y dáru
45:
iąc vboſtwo.

werset: 23Y przyięli to ob-
46:
chodzić Iudowie co iuż byli cży=
47:
nić pocżęli/ á co do nich nápiſał
48:
Mordochay.

werset: 24A iáko Háman
49:
ſyn Amádathy Agágeycżyk nie=

strona: 276d

przyiaćiel Iudſki vmyſlił był wy
1:
tráćić Iehudcżyki y iáko tenże
2:
miotał los ná wytrácenie y na
3:
wygubienie ich.

werset: 25Nád to iáko
4:
Eſter weſzłá do Krolá/ á iáko mo
5:
wiłá áby przez liſty byłá pohá=
6:
mowána oná iego myſl zła kto=
7:
rą był vmyſlił przećiw Iudom/ á
8:
iżby ſię to obroćiło ná głowę ie=
9:
go/ y áby go obieſzono y ſyny ie=
10:
go ná ſzubienicy.

werset: 26A z teyże przy
11:
cżyny przezwáli Iehudcżycy one
12:
dni Purym od przezwiſká loſu/ á
13:
wedle wſzytkich słow onego li=
14:
ſtu/ y cokolwiek bacżyli przy tey
15:
ſpráwie/ y cokolwiek słyſzeli.

werset: 27
16:
Y poſtánowili Iudowie á przy
17:
ięli ná ſię y ná
wł: náſienie.
potomſtwo ſwo=
18:
ie/ y ná wſzytki ktorzy ſię do nich
19:
łącżyli/ áby tego żaden nie omie
20:
ſzkawał/ aby te dwá dni święćił
21:
iáko ſą opiſáne y pewnego cżáſu
22:
poſtánowione ná káżdy rok.

werset: 28
23:
Bo dni godne pámięći/ y chwá
24:
lebne miedzy wſzem potom=
25:
ſtwem y národem/ po wſzytkich
26:
ziemiach y miáſtach: Tyć (ſą) dni
27:
Purym ktorych ſię opuſzcżać nie=
28:
godzi v Iehudcżykow á pámią=
29:
tká ich niema ginąć y v potom=
30:
ſtwá ich.

werset: 29Piſáłá też Eſter kro
31:
lowa corká Awicháilowá/ y Mor
32:
dochay Iehudcżyk ze wſzeláką
33:
pilnośćią áby ſię mocnie trzymá
34:
li wtorego liſtu około Pu=
35:
rym.

werset: 30A posłáłá liſty do wſzyt-
36:
kich Iehudcżykow do ſtá dwu=
37:
dzieſty y ſiedmi ziem Krolá A=
38:
cháſzweroſzá/ opowiedáiąc im
wł: słowá pokoiá y práwdy.
pokoy y pewność.

werset: 31A iżby mo
39:
cnie záchowywáli one dni Pu=
40:
rym cżáſow ſwoich/ iáko im ie po
41:
ſtánowił Mordochay Iehudo=
42:
win y Eſter krolowa/ (y) iako o
43:
bowiązali duſze ſwe y potom=
44:
ſtwo ſwe ná poſtom y
Ku wolániu do Bogá ná modlitwách zwycżaynych onego świętá.
ná wołánie.

werset: 32Rzecż też Eſtery potwier-
45:
dzilá vſtáwę Purym/ y zapiſano
46:
to w kſięgi.

księga: Iob
rozdział: 6


strona: 279a

Kſięgi Iowowe
werset: 11Co
1:
(zá) moc moiá żebych wytrwał?
2:
ábo ktory koniec moy gdy odwlokę
3:
duſzy ſwey?

werset: 12Aza moc moiá
4:
kámienna? ábo ćiáło moie mie=
5:
dziáne?

werset: 13Aza niemáſz pomocy
6:
moiey we mnie/ y rządzenie wybj
7:
to ode mnie?

werset: 14Vtrapionemu od
8:
bliźniego iego (ma być okázáne)
9:
miłoſierdzie/ ále boiazń wſzech=
10:
mocnego opuśćił.

werset: 15Bráćia moi
11:
omylili mię iáko potok/ á vpły=
12:
nęli iáko powodz rzecżna.

werset: 16Kto
13:
re bywáią mętne od lodu/ y od
14:
śniegu bywáią zákryte.

werset: 17Cżáſu
15:
zámárznienia śćiſkáią ſię/ á gdy
16:
ſuſza vſtawáią z mieyſcá ſwego.

werset: 18
17:
Vdawáią ſię iną drogą rozpły
18:
wáią ſię wniwecż y giną.

werset: 19Kto
19:
rzy idą z kráiny Themańſkiey/ o=
20:
bacżyli ie/ á ktorzy ſzli do Sżewy
21:
mieli w nich nádzieię.

werset: 20Záwſty-
22:
dzili ſię iż wnich nádzieię mieli á
23:
gdy tám przyſzli záſromáli ſię.

werset: 21
24:
Záiſte wy ieſteśćie
To ieſt potokowi.
iemu po=
25:
dobni/ vyrzawſzy ſkaránie moie
26:
vlęklisćie ſię.

werset: 22Aza mowiłem
27:
przynieśćie mi/ á zgoſpodárſtwá
28:
wáſzego podáruyćie mię?

werset: 23A(bo)
29:
wybawćie mię z ręki ćiſnącego/ á
30:
(bo) z ręki tyránow wykupćie
31:
mię?

werset: 24Náuczćie mię á vmilknę/
32:
á w cżymbych zbłądzi rozważćie
33:
mi.

werset: 25O iáko mocne słowá pra-
34:
wdziwe/ á coż pomoże ſpor wáſz?

werset: 26
35:
Izáli ſpieráiąc ſię lekce powa
36:
żyćie słowá roſpacżáiącego? áza
37:
wiátr (pocżytaćie) mowy z fráſo=
38:
wánego?

werset: 27Coż ná ſierotę iákoby
39:
śćie nienápádli/ á (no) iámę kopa
40:
ćie ná przyiáćielá wáſzego?

werset: 28A
41:
ták chćieyćie ſię mi przypátrzyć/
42:
ieſliżebych chćiał kłámáć przed
43:
wámi.
wł. wroć ćie ſię proſzę niech nie będzie niepráwośći/ wroććie ſię/ rć.

werset: 29Mowćie znowu proſzę
44:
á nie ſądzćie złośćiwie/ pocżnićie
45:
záś á (vznáyćie) w tym ſpráwie=
46:
dliwość moię.

werset: 30Ieſtli ná ięzyku
47:
mym złość/ á
wł. podniebienie moie nierozumie(li) ſtárćia?
vſtá moie nie cżu
48:
iąli gor kośći.

rozdział: 7


strona: 279b

1:
Rozdział 7.
werset: 1
2:
IZali cżłowiekowi
3:
cżás nie zámierzony ná
4:
ziemi/ á dni iego iáko dni
5:
naiemniká.

werset: 2Iáko nie-
6:
wolnik prágnie
To ieſt nocy aby odpocżynął.
ćieniá/ á iáko
7:
naiemnik cżeka (zapłáty zá) pra/ce ſwoię.

werset: 3Ták mnie w dziedzi-
8:
ctwo przyſzli mieſiące
To ieſt/ wktorychem miał nádzieię odpocżynienia á nie miałem go.
prożne
9:
á nocy prácowite zgotowáły mi.

werset: 4
10:
Ieſlim ſię vkładł tedy mowi
11:
lem kiedyż wſtánę? a gdy rozmie
12:
rzam wiecżor/ tedy náſycon by=
13:
wam buynych myſli áż do mroku.

werset: 5
14:
Ciáło moie oblecżone w roba=
15:
ki y w plugáſtwo z prochu/ ſkorá
16:
moiá popádáłá ſię áż mi obmierz
17:
łá.

werset: 6Dni moie przemijáią prę-
18:
dzey niż cżołnek tkacki/ á bez ná=
19:
dzieie máią koniec ſwoy.

werset: 7Wſpo
20:
mni iż żywot moy (ieſt) wiátr/ á o
21:
ko moie nie wroći ſię vyzrzeć do
22:
brá.

werset: 8Nie ogląda mię oko tego
23:
kto mię widzi/
To ieſt moc twoiá ieſt ták bárzo wielka/ iż tylko ſamem weyzrzeniem twoiem możeſz mię wniwecż obroćić.
ocży twoie ná mię
24:
álić mnie nie będzie.

werset: 9(Iáko) v-
25:
ſtáwa obłok y przemija/ tákże
26:
kto z ſtąpi do grobu/ nie wyni=
27:
dzie.

werset: 10Nie wroći ſię więcey do
28:
domu ſwego/ áni go dáley pozna
29:
mieyſce iego.

werset: 11A przeto nie zá-
30:
wśćiągnę vſt moich/ będę mowić
31:
w vćiśnieniu duchá mego/ będę
32:
ſię vſkárżaćw gorzkośći duſze mey
Iákoby chcial rzec/ ſilj moie nie ſą ták doſtátecżne iáko morzá ábo wielorybá/ iż mię śćiskaſz tákowem vtrapieniem ktorego vydz nie mogę.

werset: 12Izazem ia morze ábo wieloryb żeś poſtáwił ſtraż nade mną?

werset: 13
33:
Gdym rzekł/ vćieſzy mię łoże moie/
34:
á narzekania mego vlży
35:
mi pośćiel moiá.

werset: 14A(lić) mię ſtrá
36:
ſzyſz ſny/ á widzeniem fráſuieſz
37:
mię.

werset: 15A (przeto) duſzá moiá obrá
38:
lá (ſobie) obieſzenie/ á śmierć (rád
39:
ſzey) niż (zoſtać w) kośćiách moich

werset: 16
40:
Steſkniłem ſię/ áni chcę żyć wie
41:
cżnie: zániecháy mię bo dni moie
42:
prożne.

werset: 17Coż (ieſt) cżłowiek iż go
43:
wielmożyſz/
wł. á iż kłádzieſz na niego ſerce twoie?
á iż ták o nim maſz
44:
ſtáránie.

werset: 18Ze go náwiedzaſz co
45:
záránek/ (á) co cżás doświadcżaſz
46:
go.

rozdział: 14


strona: 281c

Kſięgi Iowowe.
1:
Rozdział 14.
werset: 1
2:
Cżłowiek vrodzony z nie
3:
wiáſty krotkie (ma) dni/ á
4:
pełen fráſunku.

werset: 2Iáko
5:
kwiát wychodzi y wyćiná=
6:
ią (iy) á vćieką iáko ćień/ y nie zá
7:
ſtánawia ſię.

werset: 3Wſzákoż ná tego
8:
otwarzaſz ocży twoie/ y mnie
9:
przywiedzieſz do ſądu z ſobą?

werset: 4
10:
Kto
wł. kto da (álbo położy.)
vcżyni cżyſtym z niecży=
11:
ſtego? ni ieden.

werset: 5Bo zámierzo-
12:
ne (ſą) dni ieo/ licżbá mieſięcy ie=
13:
go v ćiebie/ vſtáwę iego vcżyni=
14:
łeś á nie przeſtąpi (iey)

werset: 6Odey
15:
dzie od niego á przeſtánie (vtra=
16:
pienie) áż ſie docżeká iáko naiem=
17:
nik dniá ſwego.

werset: 7Bo (y) drzewo
18:
ma nádzieię/ choćby ie przyćięto.

werset: 8
19:
Ieſzcże odrośćie á látorośl ie=
20:
go nie vſtánie. Choć ſię ſtárzeie
21:
w ziemi korzeń iego/á w prochu
22:
obumrze karcż iego.

werset: 9Od zápa-
23:
chu wodnego odmłodzi ſię/ y pu=
24:
śći odroſl iáko ſzcżep.

werset: 10Záś mąż
25:
vmiera y wykorzenion bywa/ y
26:
zdycha cżłowiek/ á gdzież ieſt?

werset: 11
27:
(Iáko) płyną wody z morzá á
28:
rzeká wyſycha y wyſiąka.

werset: 12(Ták)
29:
y cżłowiek záſypia á nie wſtawa
30:
áż nie (będą) niebioſá nie odſkną=
31:
ſię/ áni będą obudzeni ode ſnu ſwego.

werset: 13Ktoby to dał żebyś mię
32:
w grobie zákryl y vtáił áż ſię w=
33:
roći gniew twoy/ vcżyniſz mi vſtá
34:
wę y wſpomniſz mię?

werset: 14Ieſli vm-
35:
rze mąż áza będzie żyć? po wſzyt=
36:
kie dni wieku mego cżekáć będę/
37:
áż przyidzie odmienienie moie.

werset: 15
38:
Záwołaſz a ia odpowiem tobie
39:
ſpráwie rąk twoich ſprzyiáć bę=
40:
dzieſz.

werset: 16Bo teraz ſtopy moie li-
41:
cżyſz/ niezáchowaſz grzechu me=
42:
go.

werset: 17Zápiecżętowány w związá-
43:
niu przeſtępek moy/ á ty przycży
44:
niaſz do niepráwośći moiey.

werset: 18A
45:
no gorá vpada (y) rozłázi ſię á ſká
46:
łá przeſtępuie z mieyſcá ſweo.

werset: 19
47:
Kámienie wydrażáią z wody/ á
48:
co rosćie ná piaſku ziemie podmy

strona: 281d

wa (wodá) á (ty) ocżekawánie cżło
1:
wiecże gubiſz.

werset: 20Przemożeſz go
2:
do końcá y przenoſi ſię/ odmie=
3:
niaſz twarz iego y odſylaſz iy.

werset: 21
4:
Bogáćieią ſynowie iego/ á (on)
5:
niewie/ á ieſli (też) śćiſnieni bę=
6:
dą/ tedy nie rozumie o nich.

werset: 22
7:
Wſzákoż ćiáło iego ná nim bo=
8:
leie duſzá iego nád nim płácże.
9:
Rozdział 15.

rozdział: 15
werset: 1
10:
Y Odpowiedział Eli=
11:
faz Temániſki y rzekł.

werset: 2
12:
Aza mądry odpowie
13:
vmieiętność wiátru/ á
14:
nápełni wiátrem wſchodowym
15:
cżyi brzuch?

werset: 3Izali przewodzić
16:
będzie słowem nie potrzebnym/
17:
á (bo) mowámi niepożytecżnemi?

werset: 4
18:
A wſzákoż ty rozruſzaſz boiazń
19:
y kroćiſz rzecż przed Bogiem.

werset: 5
20:
Bo náucżáią niepráwośći v=
21:
ſtá twoie/ á obieraſz ięzyk prze=
22:
wrotnych.

werset: 6Strofuią ćię vſtá
23:
twoie á nie ia/ wárgi też twoie
24:
odpowiedáią ná ćię.

werset: 7Izali ſię
25:
(ty) pierwey niż ludzie rodził/ á
26:
przed págorkámi (izaliś) vtwo=
27:
rzon?

werset: 8Izaliś rádę Bożą słyſzał
28:
y przyćiągnąleś kſobie mądrość?

werset: 9
29:
Co vmieſz cżegoby my nie v=
30:
mieli? (co) rozumieſz cżegoby v
31:
nas nie było?

werset: 10Y ſzedziwy y z ſtá
32:
rzáły v nas (ieſt/)
wł: Ciężſzy nád oycá twego dniámi.
ſtarſzy (też)
33:
láty niż oćiec twoy.

werset: 11Izali za má
34:
ło v ćiebie (ſą) poćieſzánia Boſkie
35:
á (bo muśi być iáka) rzecż v ćiebie
36:
ſkryta.

werset: 12Coż ćię (ták) wzięło ſer-
37:
ce twoie? á cżemu mrugáią ocży
38:
twoie?
wł: Bo wracaſz do Bogá duch twoy. rć.

werset: 13Bo odpowiedaſz Bo-
39:
gu nádęćie/ á wypuſzcżaſz z vſt
40:
twoich słowá.

werset: 14Co ieſt cżłowiek
41:
żeby ſię mogł ocżyśćić/ ábo ſię v=
42:
ſpráwiedliwić vrodzony z niewiá
43:
ſty?

werset: 15Oto w świętych ſwoich nie
44:
ználazł prawdy/ y niebioſá nie ſą
45:
czyſte przed ocżymá iego.

werset: 16Coż
46:
obrzydły á niepożytecżny cżło=
47:
wiek/ ktory pije iáko wodę nieprá
48:
wość?

rozdział: 21


strona: 284a

Kſięgi Jiwowe
werset: 24Pierſi ieo pełne mleká/ á ſzpikiem (każda) kość iego o
1:
blewa ſię.

werset: 25A ten vmiera
Alb.o duſzą gorzką. To ieſt z ſumnieniem fráſowliwym.
w du
2:
ſzy gorzkiey/ á nie vżył dobrá.

werset: 26
3:
Poſpołu w prochu ſpáć będą/
4:
á cżerw pokryie ie.

werset: 27Oto pozna
5:
łem myſli wáſze/ y dumy ktoreś=
6:
ćie ná mię wymyſlili.

werset: 28Bo mo-
7:
wićie/ gdzie (ieſt) dom ſprawce/
8:
gdzie też (ieſt) namiot przebyt
9:
kow niezbożnych ludzi?

werset: 29Azaś-
10:
ćie nie
To ieſt o mnie.
pytáli mijáiących drogą?
11:
bo znákow ich nie zápieraćie.

werset: 30
12:
Bo ná dzień zátracenia folgu
13:
ią złemu/ ná dzień ktorego gnie
14:
wy rozpuſzcżone będą.

werset: 31Kto
15:
(mu) wypowie w twarz iego dro
16:
gę iego/ á (co) ten vcżyni/ kto mu
17:
odda?

werset: 32Bo ten do grobow do-
18:
prowádzon będzie/ á ná kupie (z=
19:
márłych) mieſzkáć będzie.

werset: 33Sło
20:
dną mu bryły potoká/ á zá nim w
21:
ſzelki cżłowiek poćiągnie ſię/ przed
22:
nim też (ile ich poſzło) niemáſz licż
23:
by.

werset: 34A iakoż (przeto) ćieſzyćie mię
24:
prożno/ áno odpowiedzi wáſze zo
25:
ſtáły kłamſtwem?

rozdział: 22

26:
Rozdział 22.
werset: 1
27:
Y Odpowiedział Eli=
28:
faz Themániſki/ á rzekł.
29:
Izali Bogu będzie poży=
30:
tecżen cżłowiek/ iáko po=
31:
żytecżen ſobie mądry?

werset: 3Izali
32:
wola wſzechmocnego (ná to) że=
33:
byś ſię vſpráwiedliwił/ álbo poży
34:
tek iż doſkonáłe cżynić będzieſz
35:
drogi twe?

werset: 4Aza
To ieſt boiąc ſię ćiebie
z boiázni twey
36:
ſtrofowáć ćię będzie/ (y)
wł: wnidzie ſtobą w práwo?

werset: 5Aza złość two
37:
iá nie wielka? (áno) niemáſz koń=
38:
cá niepráwośćiam twoim.

werset: 6Bo
39:
zaſtáwę brałeś v bráćiey twoiey
40:
prożno/ á odzienie nagich zwło=
41:
cżyłeś.

werset: 7Nie nápoiłeś wodą prá
42:
gnącego/ á głodnemu
wł: hámowałeś.
odeymo
43:
wałeś chleb.

werset: 8Lecż mąż
wł: mąż rámieniá
możny
44:
miał ziemię/ á kogo w vććiwośći
45:
miano/ mieſzkał ná niey.

werset: 9Wdo
46:
wy odſyłałeś cżcże/ á rámioná ſie
47:
rot
wł: tárło ſię
tárły ſię.

werset: 10Dla tego okolo

strona: 284b

ćiebie śidłá/ y ſtráſzy ćię ſtrách
1:
nagły.

werset: 11Abo ćiemność żebyś nie
2:
widział/ y obfitość wod zabira ćię.

werset: 12
3:
Aza nie Bog (ná) wyſokośći
4:
niebieſkiej? Weyzrzy iedno ná gło
5:
wę gwiazdám/ że wyſokie ſą.

werset: 13A
6:
(przedſię) mowiſz/ co Bog wie? á=
7:
za w mroku ſędzić będzie?

werset: 14O-
8:
błoki táynikiem mu (ſą) że niewi
9:
dzi/ á po wierzchu niebios cho=
10:
dzi.

werset: 15Izali śćiaſzki (onego)
Co przed potopem był.
wie
11:
ku ſtrzec będzieſz/ ktorą ſzli mężo
12:
wie prożnośći?

werset: 16Ktorzy wyćięći
13:
ſą á ieſzcże cżás nie (był/) rzeká
14:
wylałá ſię ná ich fundámenty.

werset: 17
15:
Ktorzy mowili Bogu/ z wroć
16:
od nas/ á coż im cżynił wſzechmo
17:
cny?

werset: 18A(no) ten nápełniał domy
18:
ich dobrá/ lecż rádá miniezbożnikow
19:
dáleko odemnie.

werset: 19Widzieli
20:
to ſpráwiedliwi á weſelili ſię/ y
21:
niewinny vrągał im.

werset: 20Bo nie-
22:
wyćięta bytność náſzá/ á oſtátek
23:
im pożarł ogień.

werset: 21Przyzwycżay
24:
ſię proſzę z nim/ y zmirz ſię/ (bo)
25:
przez to pożytek twoy będzie do=
26:
bry.

werset: 22Przyimi proſzę z vſt iego
27:
zakon/ á położ słowá iego w ſer=
28:
cu twym.

werset: 23Ieſli ſię náwroćiſz do
29:
wſzechmocnego/ zbudowan bę=
30:
dzieſz/ oddaliſz niepráwość od na
31:
miotu ſwego.
wł: A nákládz ná proch (álbo ná piaſek.)

werset: 24Nákłádzieſz tez
32:
iáko piaſku złotá/ á iáko kámieni
33:
potocżnych złotá Ofirſkiego.

werset: 25A
34:
będzie wſzechmocny párkánem
35:
twoim/ a śrebro będzie obfite v
36:
ćiebie.

werset: 26Bo tedy we wſzechmocnym
37:
kocháć ſię będzieſz/ y pod=
38:
nieſieſz do Bogá oblicże twoie.

werset: 27
39:
Pomodliſz ſię do niego á wysłu
40:
cha ćię/ á obietnice twoie oddaſz.

werset: 28
41:
Poſtánowiſz też słowo/ á ſtá
42:
nie ſię tobie/ po drogách lepak
43:
twoich/ będzie świećić świátłość.

werset: 29
44:
Gdy zniżeni będą (inſzy) tedy
45:
rzecżeſz/ (iam) wywyżſzon/ bo (on)
46:
zniżone ocży zbawia.

werset: 30
47:
Wyzwoli oſtrow niewinny y wyzwolon bę
48:
dzie cżyſtością rąk twoich.

rozdział: 30


strona: 286c

Kſięgi Iiowowe
werset: 19
1:
Wrzućił mię do
2:
błotá y ſtałem ſię podobnym pia
3:
ſkowi y perzynie. Wołam do
4:
ćiebie á nie odpowiedaſz mi/ ſtá=
5:
nąłem/ á ty pátrzyſz ná mie.

werset: 21Obro
6:
ćiłeſ mi ſię w okrutniká/ mocą
7:
ręki twey ſprzećiwiaſz ſię mi.

werset: 22
8:
Podnoſiſz mię ná wiátr y wo=
9:
ziſz mię (ná nim/) y wycádziłeś ze
10:
mnie śiłę.

werset: 23Bowiem do śmier-
11:
ći każeſzmi ſię wroćić/ y do domu
12:
zgromádzenia káżdego żywego.

werset: 24
13:
A wſzákże nie do grobu śćią=
14:
gnie Bog rękę/ choć cżáſu ſtárćia
15:
iego będą wołáć.

werset: 25Izali nieopłá
16:
kawałem onego/ ná kogo twár=
17:
dy dzień (przyſzedł/) ſmęćiłá ſię
18:
duſzá moiá ná vbogiem?

werset: 26Lecż
19:
dobrá ocżekawałem á przyſzło
20:
złe/ cżekałem też świátłośći/ á
21:
przyſzedł mrok.

werset: 27Wnętrznośći
22:
moie záſtygły y nie vſpokoiły ſię/
23:
vbieżáły mię dni vtrapienia.

werset: 28
24:
Czarno chodziłem oprocż vpa
25:
lenia/ powſtałem we zborze/ y
26:
wołałem.

werset: 29Brátem byłem ſmo-
27:
kom y przyiaćielem
wł: corkam ſtruſowym.
ſtruſom.

werset: 30
28:
Skorá moiá ſzcżerzniáłá ná
29:
mnie/ á kośći moie od znoiu wy=
30:
piekły ſię.

werset: 31Y ſtáłá ſię ſmętkiem
31:
Arfá moiá/ á dobrá moiá gło=
32:
lem płácżących.

rozdział: 31

33:
Rozdział 31.
werset: 1
34:
PRzymierze vcżyniłem o
35:
cżom moiem/ á (przecż) bych
36:
myſlił co o dziewicy?

werset: 2Albo
37:
co zá dział Boży zwierzchu/ y dzie
38:
dzictwo wſzech mocnego z wyſoko
39:
śći?

werset: 3Izali niezátrácenie nieprá
40:
wemu zgotowano y niezwykłe
41:
(karánie) ná tych co broią nie=
42:
práwośći?

werset: 4Aza on nie widzi
43:
drog moich/ y wſzytkie kroki mo=
44:
ie liczy?

werset: 5Ieſlibym chodził wpro
45:
żnośći/ á kwapiłáby ſię ná zdrá=
46:
dę nogá moiá.

werset: 6Niech mię wło
47:
ży ná ſzalę ſpráwiedliwośći/ á po
48:
zna Bog doſkonáłość moię.

werset: 7Ieſli zwroćił krok moy z dro
49:
gi/ a zá ocżymá moiemá chodzi=
50:
ło ſerce moie/ a ná dłoniach mo=
51:
ich przylnęło cożkolwiek.

werset: 8Siać
52:
będę á inſzy niech ie/ y látoroſli
53:
moie niech będą wykorzenione.

werset: 9
54:
Ieſli ſię dáło z wieść ſerce mo=
55:
ie dla niewiáſty/ á v drzwi bli=
56:
ſkiego mego (ieſlim) podſadę cży=
57:
nił.

werset: 10Niech miele inemu żoná
58:
moiá/ á niech ſię nád nią ſchyláią
59:
inni.

werset: 11Bo to ieſt niecnotá/ y nie
60:
práwość odſądzoná.

werset: 12Bo ieſt o
61:
gień áż ná zátrácenie pożyráią=
62:
cy/ (ktoryby) wſzytek vrodzay
63:
moy wykorzenił.

werset: 13Ieſli gár-
64:
dził rozſądkiem niewolniká me=
65:
go y niewolnice moiey w ich przy
66:
zemną.

werset: 14A co vcżynię gdy po-
67:
wſtánie Bog/ y gdy náwiedzi co
68:
bych mu odpowiedał?

werset: 15Aza nie
69:
w zywoćie vcżynił mię vcżynićiel
70:
iego/ y ſpráwił nas w żywoćie
Albo Tymże/ to ieſt/ iednáką ſpráwą.
tenże.

werset: 16Ieſlim zábraniał vpo
71:
dobánia vbogiem álbo ocży w=
72:
dowy trawiłem.

werset: 17Abo iadłem
73:
ſkibę moię ſam/ żeby iey nie iadłá
74:
ſierotá.

werset: 18Bo od młodośći moiey
75:
vrosło (to) zemną/ (że ieſtem)
76:
iako oćiec/ á od żywotá mátki mo
77:
iey wyprowádziłem (to)

werset: 19Ie-
78:
ſlim widział ano kto zginął bez ſu=
79:
knie/ że vbogi nie miał odzienia.

werset: 20
80:
Ieſli mi nie błogosłáwiły bio=
81:
drá iego/ gdy wełną owiec mo=
82:
ich zagrzał ſię.

werset: 21Ieſlim machał
83:
ná śirotę ręką moią/ gdym wi=
84:
dział w bronie pomoc ſwoię.

werset: 22
85:
Lopátka moiá od plec niech
86:
odpádnie/ y rámię moie niech z=
87:
ſtáwu będzie wytrącone

werset: 23Bo
88:
mię było ſtrách nędze (od) Bogá
89:
ponieważ bych iey znieść nie=
90:
mogł.

werset: 24Ieſlim pokłádał vfność
91:
ná złoto moie/ á bryle (złotá) rze
92:
kłem nadzieiáś moiá.

werset: 25Ieſlim
93:
ſię rádował że moc moiá wielka/
94:
ábo że ręká moiá náydowáłá do
95:
ſtátek.

rozdział: 37


strona: 289a

Kſięgi Iiowowe.
1:
Rozdział 37.
werset: 1
2:
TEż tego lęka ſię ſerce
3:
moie y zruſza ſię zmiey=
4:
ſcá ſwego.

werset: 2Słuchayćie
5:
słucháiąc/ drżenia gło=
6:
ſu iego y dzwięku z vſt iego wy=
7:
chodzącego.

werset: 3Pod wſzytki nie-
8:
bioſá powracá iy/ á świátłość ie
9:
go po ſkrzydłach ziemie.

werset: 4Zánią
10:
rycży głoſem/ zágrzmi głoſem py
11:
chy ſwey/ á nie omieſzkawa gdy
12:
słyſzan bywa głos iego.

werset: 5Zá-
13:
grzmi Bog głoſem ſwym/ cudá
14:
cżyniący wielkie/ á my niewiemy
15:
(iako to bywa.)

werset: 6Bo śniegowi
16:
mowi/ bądź ná ziemię/ á drobne
17:
mu deżdżowi/ y gwałtownemu
18:
deżdżowi (tákże.)

werset: 7
To ieſt/ puſzcża Bog táką niepogodę że ludzie muſzą wdomiech ſiedzieć by ie więc zámknął: zácżym y o ſwoich robotach niewiedzą. Munſter ták ten wirſz przekłáda. Wręce káżdego cżłeká piecżęć cżyni áby wiedział cżłowiek dzieło ſwe/
Mocą ſwą
19:
káżdego cżłowieká zámyka áby
20:
niewiedział każdy mąż o ſpráwie
21:
ſwey.

werset: 8A (ták) w chodzi zwierz
22:
do legowiſká/ y w mieſzkániach
23:
ſwych leży.

werset: 9Z południa przycho
24:
dzi wicher/ á z pułnocy zimno.

werset: 10
25:
Z przepuſzcżenia Bożego by=
26:
wa dan mroz/ że ſzerokie wody zá
27:
marzáią.

werset: 11Też dla odwilżenia
28:
(ziemie)
To ieſt vkonywa.
prácuie obłok (y záś)
29:
roſpądza obłok światłem ſwym.

werset: 12
30:
Tenże też obraca okręgi ſprá
31:
wą ſwą/ áby cżyniły co im roſká=
32:
zuie po oblicżu okregu ziemie.

werset: 13
33:
Abo
Bicżem/ to ieſt ſkarániem/ bywa grad/ záś dobrodziejſtwem pogodny deſzcż.
bicżem ábo (pożytkiem)
34:
ziemi ſwej/ ábo dobrodzieyſtwem
35:
ktore ſtąd bywa.

werset: 14Obacżay to I
36:
iowie/ ſtoy/ á przypátruy ſię dzi=
37:
wom Bożym.

werset: 15Aza wieſz gdy ie
38:
Bog rozrządzał/ y oświecał świá
39:
tłośćią obłoki ſwe.

werset: 16Izali wieſz
40:
rozbiegánia obłokow/ (y) cudá
Doſkonáłym wnáukach zowie Bogá/ bo wſzytko vmie.

41:
doſkonáłego w náukách?

werset: 17Iá
42:
ko ſzáty twoie ćiepłe gdy vſpoka
43:
ia ziemię od południa?

werset: 18Robi-
44:
łeś (li) z nim gdy roſpośćierał nie
45:
bioſá/ mocne iáko zwierćiádła
46:
odlewáne.

werset: 19Pokaż nam cobych
47:
my mu mowili/ niemożem tráfić

strona: 289b

dla ćiemnośći.

werset: 20Izali mu powie
1:
dzą gdy będą mowić? áza będzie
2:
kto mowić/ gdy będzie zátrácon?

werset: 21
3:
Y teraz nie widzą świátłá świe
4:
cącego ná obłokach/ á duch bie=
5:
ga/ y wycżyśćia ie.
To ieſt pogodá cżyſta iáko złoto.

werset: 22Z połnocy
6:
złoto przychodzi od Bogá ſtrá=
7:
ſznego chwałą.

werset: 23Wſzechmocny
8:
ktorego nie náyduiemy zacny
9:
(ieſt) mocą y ſądem/ y mnoſtwem
10:
ſpráwiedliwośći (przeto też) nie=
11:
trapi.

werset: 24Dla tego niech ſię go bo-
12:
ią ludzie/
Albo nie vyzrzy wſzech mądrych ſercem/ to ieſt nie dba ná mądre.
nie vyzrzy (go) wſzelki
13:
mądry (ná) ſercu.

rozdział: 38

14:
Rozdział 38.
werset: 1
15:
Y Odpowiedział Ieho=
16:
wá Iiowowi z wichru/ á
17:
rzekł.

werset: 2Kto to záćmia rá-
18:
dę slowy bez vmieiętnośći.

werset: 3
19:
Przepaſz teraz iáko rycerz bio
20:
drá twoie/ pytáć ćię będę/ á ty mi
Albo náuczay.

21:
pokázuy.

werset: 4Gdzieś był gdym zá
22:
kłádał ziemię/ powiedz ieſli znaſz
23:
wyrozumienie?

werset: 5Kto położył
24:
miárę iey gdy wieſz? ábo kto wy=
25:
ćiągnął nád nią ſznur?

werset: 6Ná cżym
26:
podwáliny iey przypráwiono/ á=
27:
bo kto záłożył kámień węgłá iey?

werset: 7
28:
Gdy ſpołem chwalily gwiazdy
29:
iutrzenne/ y wyśpiewywáli wſzyt
30:
cy ſynowie Boży. A kto záwárł
31:
drzwámi morze/ gdy wylewa iá
32:
ko z żywotá wychodząc

werset: 9Gdym
33:
położył obłok odzieniem iego/ á
34:
mrok zawoiem iego.

werset: 10Záłoży-
35:
łem też ná nię vſtáwę moię/ y przy
36:
práwiłem zatworę y drzwi.

werset: 11Y
37:
rzekłem/ áż poty wylewáć będzieſz
38:
á nie dálej/ tu kłáść będzie (wiatr)
39:
poduie ſienie wáłow twoich.

werset: 12I
40:
zali z (pocżątku) dniow twoich ro
41:
ſkazałeś záraniu? wieſzli mieyſce
42:
zorze?

werset: 13Ktora ima ſkrzydłá zie-
43:
mie/
przed zorzą vćiekáią zli/ bo ſię boią swiátłá/ áby ich vcżynki nie były obiáwione. V Ioháná w 5.
á vćiekaią niezbożnicy przed
44:
nią.

werset: 14Odmienia ſię iáko iył/ gdy
45:
iy piecżętuią/ y będą ſtać iáko o=
46:
dzienie.

księga: Ps
rozdział: 3


strona: 292c

Kſięgi Pſalmow.
Pſalm Dawidow. 3.
1:
gdy vćiekał przed Awſzálo=
2:
mem ſynem ſwym
werset: 1
3:
IEhowo co ſię namnożyło
4:
kłopocących mię? mnodzy po=
5:
wſtáli ná mię.

werset: 2Mnodzy mo-
6:
wią duſzy moiey/ niemáſz mu rá=
7:
tunku w Bogu
Seláh weſtchnienie ku Bogu znacży y podnieſienie głoſu.
Seláh.

werset: 3A(no)
8:
ty Iehowo tarcża moia/ sławá
9:
moiá y wywyżſzyćiel głowy mo=
10:
iey.

werset: 4Gloſem moim do Iehowy
11:
wołałem/ y odpowiedział mi zgory świątośći ſwey. Seláh.

werset: 5Ia
12:
leżałem y ſpałem (á) ocknąłem/
13:
bo Iehowá podpierał mię.

werset: 6
14:
Nie zlęknę ſię
wł. ćmy ludu/ ieſli cmá znácży dzieſięć tyſięcy.
dzieſięći tyſię=
15:
cy ludu/ ktorzy w około záſádzi=
16:
li ſię ná mię.

werset: 7Powſtáń Iehowo
17:
zbaw mię Boże moy/ boś vbil w
18:
ſzytki nieprzyiaćioły moie po cże
19:
luśći/ zęby niezbożnikow potárłeś.

werset: 8
20:
Iehowie zbáwienie/ ná
21:
lud twoy błogosłáwieńſtwo two
22:
ie. Selah.
23:
Przednieyſzev śpiewakowi/ Pſalm Dawidow.

rozdział: 4
werset: 1
24:
GDy będę wołać
wł: odpowiedz mi/ tákże y niżey.
vſłyſz
25:
mię Boże ſpráwiedliwo=
26:
śći moiey/ wśćiśnieniu roz=
27:
ſzyrzyłeś mię/ vsłyſz modlitwę
28:
moię.

werset: 2Synowie rycerſcy á do-
29:
kądże sławá moiá háńbą/ lubi=
30:
ćie nikcżemność/ ſzukaćie klam=
31:
ſtwá? Selah.

werset: 3Wiedzćież iż od-
32:
łącżył Iehowá miłego ſobie/ Ie
33:
howá wysłucha gdy záwołam k=
34:
niemu.

werset: 4Drżyćie/ á nie grzeſzćie/
35:
rozmawiayćie w ſercu ſwem/ w=
36:
komorze ſwey/ á milcżćie. Seláh.

werset: 5
37:
Ofiáruyćie ofiáry ſpráwiedli=
38:
we/ á vfayćie w Iehowie.

werset: 6Mno
39:
dzy mowią/ kto nam vkaże do=
40:
bre? Podnieś nád námi świátło
41:
oblicża twego Iehowo.

werset: 7Dałeś
42:
weſele w ſercu moiem od (oneo)
43:
cżáſu (gdy) ſię zboża ich (y) moſz=
44:
cże rozmnożyły.

werset: 8W pokoiu zá-
45:
raz lęgę y záſnę/ boś ty Iehowo

strona: 291d

ſam vbeſpiecżyſz mieſzkánie mo=
1:
ie.
2:
Przednieyſzemu śpie=
3:
wakowi do
Nechyloth nácżynie muzyckie podobno co dziś domrą zowiemy.
Nechylothu/

rozdział: 5
pſalm Dáwidow 5.
werset: 1
4:
MOwienia moie vſłyſz
5:
Iehowo/ zrozumiey ro
6:
zmyſlánia moie.

werset: 2Wy
7:
słuchay głos wołánia
8:
mego/ krolu moy/ y Boże moy/
9:
bo ſię do ćiebie modlić bedę.

werset: 3
10:
Iehowo ráno vsłyſzyſz głos moy
11:
ráno zgotuię ſię do ćiebie y przy=
12:
patrzę ſię.

werset: 4Bo nie (tákiś) Bog
13:
cobyś lubił niezbożność nie zmie
14:
ſzka v ćiebie zły.

werset: 5Nie zoſtáią ſię
15:
głupi przed ocżymá twemá/ nie=
16:
nayzrzyſz wſzechdziáłáiących pro
17:
żność.

werset: 6Zátráćiſz mowiące kłam
18:
ſtwo/ mężem
wł. krwie y zdrády/ ále krwi ieſt plurale.
krwáwym y zdrajcą
19:
brzydzi ſię Iehowá.

werset: 7Lecż ia w
20:
mnoſtwie miłoſierdzia tweo wni
21:
dę do dov twego/ kłániáć ſię będę
22:
ku
Albo ku kośćiołowi świątośći twey.
dworu świętemu twemu w=
23:
ſtráchu twoiem.

werset: 8Iehowo do-
24:
prowadz mię wſpráwiedliwośći
25:
twoiey dla ſprzećiwnikow moich/
26:
proſtuy przed oblicżem moim dro=
27:
gę twoię.

werset: 9Bo niemaſz w vśćiech
28:
iego práwośći/ śrzodek ich zgni=
29:
łośći/ grob otwarty gárdło ich/
30:
ięzykiem ſwym przymiláią ſię.

werset: 10
31:
Spuſtoſz ie Boże/ niech polę=
32:
gę od rad ſwoich/ w mnoſtwie
33:
niecnot ich zápądz ie/ ponieważ
34:
zbuntowáli ſię ná ćię.

werset: 11A niech
35:
ſię rozweſelą wſzytcy vfáiący w=
36:
tobie/ ná wieki niech wykrzykáią
37:
á nákryieſz nad nimi/ y rozrádu=
38:
ią ſię wtobie miłownicy imieniá
39:
twego.

werset: 12Bo ty błogosłáwiſz
40:
ſpráwiedliweo Iehowo/ iáko tar
41:
czą dobrowoleńſtwem obwáro=
42:
wałeś go.
43:
Przednieyſzemu muzy=
44:
kowi ná
Szeminith znácży ośm/ podobno to było nacżynie o ośmi ſtron.
ſzeminićie Pſalm
45:
Dawidow. 6.

rozdział: 17


strona: 294a

Kſięgi Pſalmow.
werset: 8
1:
Strzeż mię
wł: iáko mężyká corki oká/ Ták Hywreycżycy zrzenicę zową/ mężykiem/ to ieſt máłym mężem/ iż wniey widziećobraz mężá/ ábo mężyká.
iáko zrzenice oka/ w
2:
ćieniu ſkrzydeł twoich ſkryi mię.

werset: 9
3:
Od oblicża niezbożnikow/ kto=
4:
rzy mię męcżą/ nieprzyiaćiele moi
5:
dla duſze oſtępuią mię.

werset: 10Loiem
6:
ſwym záwárli ſię/ vſty ſwemi mo
7:
wią pyſzno.

werset: 11Krok náſz ninie (y)
8:
nas okrążyli/ ocży ſwoie powra=
9:
cáią áby záſtawić (ſieć) ná ziemi.
álbo podobieńſtwo.

werset: 12
10:
Poſtáwá iego iáka lwia (gdy)
11:
ma wolą porwáć/ y iáko lwięćiá
12:
mieſzkáiącego w taynikoch.

werset: 13Po
13:
wſtáń Iehowo/ vprzedzi oblicże
14:
iego/ zniży iy/ wyrátuy duſzę mo
15:
ię od niezbożniká miecżem two=
16:
iem.

werset: 14Od mężow ręka twoia Ie
17:
howo/
Albo ták przełożyć możeſz/ Od mężow (ktorzy ſą) od wieku.
od mężow z (tego) świá=
18:
tá/ ktorych dział w (tem) żywoćie/
19:
á ſkárbem twoim nápełniaſz
20:
brzuch ich/ náſycáią ſię (ich) ſyno
21:
wie/ á oſtánki ſwoie zoſtáwuią
22:
máłym ſwoim.

werset: 15Ia (lepak) w-
23:
ſpráwiedliwośći oglądam obli=
24:
cże twoie/ náſycon będę gdy ſię
25:
ocknie podobieńſtwo twoie.
26:
Przednieyſzev śpiewa
27:
kowi słudze Iehowy Dawidowi/
28:
ktory mowił do Iehowy słowá
29:
pieśni tey w on dzień gdy go wy
30:
báwił Iehowá z gárśći wſzech
31:
nieprzyiacioł iego/ y z rę
32:
ki Szaula. Y rzekł.

rozdział: 18
werset: 1
33:
VMiłuię ćię Iehowo mo
34:
cnośći moiá.

werset: 2Ieho-
35:
wá
Maſz ten Pſalm cżytelniku máło nie do słowá w 2. Sámu: 22
ſkáłá moiá/ zamek moy/
36:
y rátunk moy/ Bog moy krzep
37:
kość moia/ vfam wnim tarcż mo
38:
iá/ y rog zbáwienia mego/ vćiecz
39:
ká moiá.

werset: 3Chwalebnego przyzy
40:
wáć będę Iehowy/ á od nieprzy=
41:
iaćioł moich záchowan będę.

werset: 4
42:
Opáſ[a]ły mię ſznury śmierći/ á
43:
potoki Belijahálowe ſtráſzyly
44:
mię.

werset: 5Sznury grobowe otocży-
45:
ły mię/ vprzedziły mię śidłá śmier
46:
ći.

werset: 6W kłopoćie moiem przyzy-
47:
wáć będę Iehowy/ y do Bogá me
48:
go wołáć będę/ wysłucha z dwo=
49:
ru ſwego głos moy/ á krzyk moy
50:
przed nim w nidzie do vſzu iego.

werset: 7
51:
Y wzruſzyłá ſię y zadrzáłá zie=
52:
miá/ á fundámenty gorne biły
53:
ſię y trzęsły ſię/ iż mu (było) gnie=
54:
wno.

werset: 8Zákurzył ſię dym z gnie-
55:
wu iego/ á ogień z vſt iego (pocho
56:
dząc) pożerał (wſzytko) węgle zá
57:
gorzáły ſię od niego.

werset: 9Y náchy
58:
lił niebiosá zſtąpił/ á (no) mrok
59:
pod nogámi iego.

werset: 10Więc wſiadł
60:
ná Cheruwá y latał/ á iezdził ná
61:
pierzu wietrznym.

werset: 11Położył ćie
62:
mność táynik ſwoy/ około niego
63:
namiot iego/ ćiemność wodna/
64:
obłoki powietrzne.

werset: 12Od bláſku
65:
przytomnośći iego obloki iego
66:
przeſzły/ grad y żary ogniſte.

werset: 13
67:
Y
wł: posłał (álbo puśćił.)
ſtrzelał ſtrzały ſwoie/ á ro
68:
ſproſzył ie/ błyſkáwice też zrzućił
69:
á wytráćił ie.

werset: 14Y iáwiły ſię poto
70:
py wodne/ á odkryły ſię fundá=
71:
menty świátá/ od łáiánia twego
72:
Iehowo/ od dęćia duchá
wł: nozdrże twey.
gniewu twego.

werset: 15
73:
Posłał z wyſocża á w=
74:
ziął mię/ wywlokł mię z wod
75:
mnogich.

werset: 16Wybáwił mię od nie
76:
przyiaćielá mego mocnego/ y od
77:
nienawiſtnikow moich/bo mo=
78:
cnieyſzy nád mię.

werset: 17Vprzedzili
79:
mię byli wdzień zwalcżenia meo/
80:
lecż mi Iehowá był laſką.

werset: 18Y wy
81:
wiodł mię ná przeſtrona/ wy=
82:
prowádził mię/ bo (ſobie) polu=
83:
bił we mnie.

werset: 19Nágrodził mi
84:
Iehowa wedle ſpráwiedliwośći
85:
moiey/ á wedle czyſtośći rąk mo=
86:
ich náwroćił mi.

werset: 20Bo vſtrze-
87:
głem drog Iehowinych/ á nie od
88:
ſtąpiłem iáko niezbożny od Bo=
89:
gá moiego.

werset: 21Bo wſzytki ſądy ie
90:
go przedemną/ á vſtaw iego nie
91:
odrzućiłem od ſiebie.

werset: 22Y byłem
92:
doſkonáły z nim/ á vſtrzegłem ſię
93:
od niepráwośći moiey.

werset: 23A (ták) oddał mi (to) Iehowá wedle ſprá
94:
wiedliwośći moiey/ wedle cżyſto
95:
śći rąk moich przed ocżymá ſwe=

strona: 294c

Kſięgi Pſalmow.
má.

rozdział: 27


strona: 296c

Kſięgi Pſalmow.
1:
Dawidowi. 27
werset: 1
2:
IEhowá światłość moiá/
3:
y zdrowie moie/ kogo ſię vbo=
4:
ię? Iehowá moc żywotá mę
5:
go/ przedkim zadrżę?

werset: 2Gdy ſię
6:
przybliżali ná mię złośnicy/ kęſáć
7:
ćiáłá mego/ ſprzećiwnicy moi/ y
8:
nieprzyiaćiele moi/ ſámi otrąćili
9:
ſię/ y vpádli.

werset: 3Choćby mię oble-
10:
gły obozy/ nie vboi ſię ſerce moie
11:
choćby powſtáło ná mię woyſko/
12:
w tym ia vfáć będę.

werset: 4Iedney
13:
(rzecży) żądałem v Iehowy/ tey
14:
ſzukáć będę/ ábych mieſzkał wdo
15:
mu Iehowy po wſzytkie dni ży=
16:
wotá mego/ ábych ſię nápátrzył
17:
roſkoſzy Iehowy/ y náwiedzał
18:
bych
álbo kośćioł iego.
dwor iego.

werset: 5Bo mię ſkry
19:
ie w kucżce ſwey wdzień zły/ vtái
20:
mię w taiemniku namiotu ſweo/
21:
ná ſkále wywyżſzy mię.
wł.: á teraz.

werset: 6A ták
22:
wywyżſzona będzie głowá moiá
23:
nád nieprzyiaćioły moie/ około
24:
mnie/ y offiárowáć będę w namie
25:
ćie iego offiáry z okrzykiem/ śpie
26:
wáć będę y przypiewáć Iehowie.

werset: 7
27:
Vsłyſz Iehowo głos moy gdy
28:
wołáć będę/ á zmiłuy ſię nádem=
29:
ną/ y odpowiedz mi.

werset: 8O tobie
30:
rzekło mi ſerce moie/ ſzukayćie o
31:
blicża mego/ oblicża twego Ie=
32:
howo ſzukać będę.

werset: 9Nie kryi o-
33:
blicża twego odemnie/ nie od=
34:
wracay ſię wgniewie od sługi
35:
twego/ pomocnikiem byłeś mi/
36:
nie oſtawiay mię/ áni mię opu=
37:
ſzcżay Boże zdrowia mego.

werset: 10
38:
Gdy oćiec moy y mátká moiá
39:
opuśćili mię/ Iehowá przyiął
40:
mię.

werset: 11Náucż mię Iehowo drogi
41:
twoiey/ á prowadz mię śćieſzką
42:
práwośći dla ſprzećiwnikow mo
43:
ich.

werset: 12Nieday mię duſzy ſprzećiwnikow moich/ bo powſtáli ná
44:
mię świádkowie łżywi/ y mowią
45:
cy krzywdę.

werset: 13(Vfałbym) gdy-
46:
bym nie vwierzył/ że vyzrzę do=
47:
broć Iehowy/ wziemi żywiących.

strona: 296d


werset: 14Oczekaway ná Iehowę/ zma-
1:
cniay ſię/ á pośili ſerce twoie/ á=
2:
(le) czekay ná Iehowę.
3:
Dawidowi 28.

rozdział: 28
werset: 1
4:
Do ćiebie Iehowo
wł: wołáć będę (álbo zawołam) ále to cżęſta w ięzyku świętjm iż rzecż przjſzłą wypiſuie przez przeſzlą/ á przeſzłe przez przyſzle.
wołam/ ſkało moiá
5:
nie milcż o mię/ ábyś
6:
nie zámilcżał o mię/ y
7:
ſtałbych ſię podobnym z ſtępuiącym
8:
do ieziorá.

werset: 2Wysłuchay
9:
głos prozb moich gdy záwołam
10:
do ćiebie/ gdy podnoſić będę ręce
11:
moie do modlitewniká święty=
12:
nie twoiey.

werset: 3Nie poćiągay mię
13:
z niezbożniki y z broiącemi nie=
14:
práwość z mowiącemi pokoy/ z=
15:
bliſkimi ſwemi/ á (no) złe wſercu
16:
ich.

werset: 4Day im wedle vcżynku ich
17:
y wedle złośći ſkutkow ich/ wedle
18:
dziełá rąk ich/ day im/ náwroć im
wł: oddánie.

19:
nagrodę ich.

werset: 5Bo nieprzypá-
20:
truią ſię vcżynkow Iehowy/ áni
21:
dziełom rąk iego/ pokázi ie/ á nie
22:
zbuduie ich.

werset: 6Błogosłáwiony
23:
Iehowá/ bo wysłuchał głoz prozb
24:
moich.

werset: 7Iehowá moc moiá y tar
25:
cża moiá/ w nim vfáło ſerce mo=
26:
ie/ y pomogłem ſobie/ á (ták) ro=
27:
zráduie ſię ſerce moie/ á pieśnią
28:
moią wyznáwáć go będę.

werset: 8Ie-
29:
howá mocą ich (ieſt) á krzepko=
30:
śćią zbawienną/ pomazáńcá ſwe
31:
go ieſt.

werset: 9Zbaw lud twoy/ á bło-
32:
gosław dziedzictwo twoie/ y paś
33:
ie/ y wywyżſzay ie áże ná wieki.
34:
Pſalm Dawid. 29.

rozdział: 29
werset: 1
35:
PRzynośćie Iehowie ſy=
36:
nowie
álbo ſynowie Bogow/ (álbo przełożonych)
mocnych/ przynoś=
37:
ćie Iehowie sławę i moc.

werset: 2
38:
Przynośćie Iehowie sławę i=
39:
mieniu iego/ kłániayćie ſię Ieho
40:
wie w wielmożnośći świętey.

werset: 3
41:
Głos Iehowy ná wodách/
42:
Bog sławny zágromił/ Iehowá
43:
ná wodách mnogich.

werset: 4Głos Ie-
44:
howy w śile/ głos Iehowy w wiel
45:
możnośći.

werset: 5Głos Iehowy łamie
46:
Cedry/ y połamał Iehowa Ce=

strona: 297a

Kſięgi Pſalmow.
dryLewańſkie.

rozdział: 36


strona: 299a

Kſięgi Pſalmow.
werset: 11
1:
Niech nieprzychodzi ku mnie
2:
nogá pyſzná/ á ręká niezbożnych
3:
niech mię nie ruſza.

werset: 12Támże po-
4:
padáli broiacy niepráwość/ po
5:
obaláli ſię/ á nie mogli ſtać.
6:
Dawidowi. 37.

rozdział: 37
werset: 1
7:
NIe obruſzay ſię dla zło=
8:
śćiwych/ nie záwiduy dla
9:
cżyniących prożność.

werset: 2Bo
10:
iáko trawá prętko wyćięći będą
11:
á iáko ziele zielone z więdną.

werset: 3
12:
Vfay w Iehowie á cżyń dobrze/
Albo mieſzkáć (lub trwáć) będzieſz/ tákże y niżey.
mieſzkay w ziemi/ á paś ſię pra
13:
wdą.

werset: 4Kochay ſię też w Ieho-
14:
wie/ á da tobie ządze ſercá twe
15:
go.

werset: 5Zwal ná Iehowę drogę
16:
twoię/ á vfay nań/ á on vcżyni.

werset: 6
17:
Y wywiedzie iáko świátło ſprá=
18:
wiedliwość twoię/ á ſądy twoie
19:
iáko południe.

werset: 7Z milcż Ieho-
20:
wie á cżekay nań/ nie obruſzay
21:
ſię/ zdárza ſię drogá iego ná mę=
22:
żá cżyniącego zdrády.

werset: 8Prze-
23:
ſtań gniewu á opuść zápálcży=
24:
wość/ nie obruſzay ſię/ wſzákoż
25:
zle cżynić.

werset: 9Bo złośćiwi wyćięći
26:
będą/ á ocżekawaiący Iehowy/
27:
ći odziedzicżą ziemię.

werset: 10A (no) nie
28:
ná długo/ álić niemáſz niezbożni
29:
ká/ ieſli weyzrzyſz ná mieyſce ie=
30:
go/ álić go niemáſz.

werset: 11Ciſzy po-
31:
ſiedą ziemię/ y kocháć ſię będą z
32:
mnoſtwá pokoiu.

werset: 12Cżyha nie-
33:
zbożnik ná ſpráwiedliwego/ y
34:
zgrzyta nań zębámi ſwemi

werset: 13
35:
Pan náśmieie ſię mu/ bo widzi
36:
że przyidzie dzień iego.

werset: 14Mie-
37:
cżá dobyli niezbożnicy/ y nałoży=
38:
li łuki ſwe/ áby porázili vtrapio
39:
nego y vbogiego/ áby śćináli prá
40:
we
wł. drogą
życiem.

werset: 15Miecże ich niech
41:
ſię obrocą do ſercá ich/ á łuki
42:
ich niech ſię połamią.

werset: 16Lepſza
43:
trochá ſpráwiedliwemu/ niz bo
44:
gáctwo niezbożnikow
wł: mnogich.
zacnych

werset: 17
45:
Bo rámioná niezbożnikow po
46:
łamią ſię/ lecż ſpráwiedliwe pod
47:
piera Iehowá.

werset: 18Zna Iehowá

strona: 299b

dni doſkonáłych/ á dziedzictwo
1:
ich ná wieki będzie.

werset: 19Nie będą
2:
záwſtydzeni cżáſu złego/ á we dni
3:
głodu náſyceni będą.

werset: 20Bo nie-
4:
zbożnicy poginą/ á nieprzyiaćie=
5:
le Iehowy iako cená báránow
6:
zniſzcżeią/ zdymem
wł: zniſzcżeią.
poydą.

werset: 21Bierze w zaiem niezbożnik á
7:
nie płáći/ záś ſpráwiedliwy zmi=
8:
łuie ſię y dáie.

werset: 22Bo błogosłá-
9:
wieni od niego pośiędą ziemię/
10:
záś złorzecżeni od niego wyko=
11:
rzenieni będą.

werset: 23Od Iehowy kro
12:
ki cżlowiecże proſtuią ſię/ y dro=
13:
dze iego życży.

werset: 24Gdy pádnie nie
14:
powáli ſię/ bo Iehowá pokłáda
15:
rękę ſwoię.

werset: 25Młody byłem y z-
16:
ſtárzałem ſię/ á niewidziałem
17:
ſpráwiedliwego opuſzcżonego/
18:
y naſienia iego ſzukáiącego chle=
19:
bá.

werset: 26Káżdego dniá miłoſierdzie
20:
cżyni y pożycza/ á naſienie iego
21:
w błogosłáwieńſtwie.

werset: 27Zwroć
22:
od złá/ á cżyń dobrze/
álbo/ á mieſzkáć będzieſz ná wieki.
á mieſz=
23:
kay ná wieki.

werset: 28Bo Iehowá lu-
24:
bi ſąd/ á nie opuſzcza pobożnych
25:
ſwych/ wiecżnie ich strzeże.
Tjch słow wdziſieyſzych kſięgách Hiwreyſkich nie máſz/ ále z tłumácżow Grecſkich y Láćinſkieo znáć/ że przed tym były: cżyray ánnotácyie Cáſtálionowe.

werset: 29Nie
26:
ſpráwiedliwi ſkaráni będą/ naſie
27:
nie niezbożnych wykorzeni ſię.

werset: 30
28:
Spráwiedliwi poſiędą ziemię/
29:
y mieſzkáć będą wiecżnie ná niey.

werset: 31
30:
Vſtá ſpráwiedliwego zwycżá=
31:
ią ſię mądrośćią/ á ięzyk iego ro
32:
zmawia rozſądek.

werset: 32Zakon Bo-
33:
gá iego w ſercu iego/ nie będą
34:
ſię chwiać kroki iego.

werset: 33Wypá-
35:
truie niezbożnik ſpráwiedliwe=
36:
go/ y ſzuka zábić go.

werset: 34Iehowá
37:
nie oſtáwi go w ręce iego/ y nie=
38:
dopuśći oſądzić go w ſądzeniu ie
39:
go.

werset: 35Szekay ná Iehowe/ y ſtrze
40:
ży drogi iego/ á wywyżſzy ćię że
41:
poſiędzieſz ziemię/ gdy wykorze=
42:
nieni będą niezbożnicy vyzrzyſz.

werset: 36
43:
Widziałem niezbożniká ſtrá=
44:
ſznego á kwitnącego iáko bobek
45:
zielony.

werset: 37Y minął/ á oto go nie/
46:
y ſzukałem go á nie nálazł ſię.

werset: 38Pilnuy
álbo doſkonáłego.
ſtátecżnego/ á przypá
47:
truy ſię ſzcżyremu/ bo potym (tá=

strona: 299c

kiemu)
Kſięgi Pſalmow
mężowi pokoy.

rozdział: 45


strona: 301c

Kſięgi Pſalmow.
werset: 11A pożądáć bę
1:
dzie krol głádkośći twey/ bo on
2:
pánem twym/ á (ták) kłániay ſię
3:
mu.
Corka Corſka/ Cor miáſto zowie/ ktore Grekowie z Łácinnicy Tyrem nazwáli.

werset: 12Corká też Corſka z vpo-
4:
minkiem oblicżu twoiev modlić=
5:
ſię będą bogatſzy (z) ludu.

werset: 13Wſzy
6:
tká chwalebna (ieſt) corká krole
7:
wſka we wnątrz/ z háwtowane=
8:
go złotá ſuknia iey.

werset: 14W vbio-
9:
rach wyſzywánych będzie przy=
10:
prowádzona do krolá/ dziewice
11:
zá nią/ druſzki iey przywiedzione
12:
będą tobie.

werset: 15Przyprowádzone
13:
będą z weſelem y wykrzykániem/
14:
wnidą do dworu krolewſkiego.

werset: 16
15:
Miáſto oycow twych będzieſz
16:
mieć ſyny twoie/ poſtánowiſz ie
17:
kſiążęty po wſzey ziemi.

werset: 17Wſpo-
18:
mináć będę imię twoie káżdego
19:
wieku y wieku/ dla tego narodo=
20:
wie wyznáwáć ćię będą wiecżnie
21:
y ná wieki.
22:
Przednieyſzemu muzy=
23:
kowi/ ſynom Koráchowym ná
24:
Hálámoth pieśń. 46.

rozdział: 46
werset: 1
25:
BOg nam vćiecżką y
26:
mocą/ pomocą w vćiſkach
27:
nálezion (ieſt) bárzo.

werset: 2
28:
Przeto nie vlękniem
29:
ſię

werset: 3gdy ſię trząść bedzie ziemiá/ y
30:
gdyby ſie chwiały gory
To ieſt ná morzu.
w ſercu
31:
morſkiem.

werset: 4Sżumieć będą (y) ná
32:
dymáć ſię będą wody iego/ trząść
33:
ſię będą gory gdy ſię podnoſić bę
34:
dzie/ Seláh.

werset: 5Rzeká ſtrumie
35:
niow iego vweſeli miáſto Boże/
36:
święte mieſzkánia naywyżſzego.

werset: 6
37:
Bog w poyśrzodku iego nie zá
38:
chwieie ſię/ pomoże mu Bog
39:
przed zárániem.

werset: 7Rozruſzáią-
40:
ſię narodowie/ chwieią ſię krole
41:
ſtwá/ dał słyſzeć głos ſwoy/ ſpły=
42:
nie ziemiá.

werset: 8Iehowá
Cewaoth ieſt też imię Boże wykłáda ſię woyſká.
Cewaoth
43:
známi/ przyćiecżká náſzá Bog Iá
44:
hákowow/ Selah. Przydzćie/
45:
przypátrzćie ſię ſpráwam Ieho=
46:
wy/ ktory nákładł ſpuſtoſzenia ná
47:
ziemię.

werset: 9Vſpokoił woyny áż do

strona: 301b

kráiow ziemie/ łuk złamał/ poła=
1:
mał kopiję/ wozy popalił ogniem.

werset: 10
2:
Przeſtańćie á wiedzćie/ żem ia
3:
Bog/ wywyżſzę ſię miedzy naro
4:
dy/ wywyżſzę ſię ná ziemi.

werset: 11Ie-
5:
howá Cewaoth známi/
Albo twierdza/ tákże y wyżſzey.
przy=
6:
ćiecżká náſzá Bog Iáhákowow
7:
Seláh.
8:
Przednieyſzemu muzykowi ſynom Koráchowym
9:
Pſalm. 47.

rozdział: 47
werset: 1
10:
WSżytcy narodowie
11:
kláſkayćie
wł: dłonią.
rękomá/
12:
wykrzykayćie Bogu
13:
głoſem huku.

werset: 2Bo Ie-
14:
howá przewyſoki (y) ſtráſzny/
15:
krol wielki po wſzey ziemi.

werset: 3
Może też to przełożjć iáko o rzecży przeſzłey/ potłumił/ obrał. rć.
Potłumi ludzie pod nás/ á narody
16:
pod nogi náſze.

werset: 4Obierze nam
17:
dziedzictwo náſze/ wielmożność
18:
Iáhákowowá/ ktoreo vmiłował/
19:
Seláh.

werset: 5Wſtąpił Bog w o-
20:
krzyku/ Iehowá w głoſie trą=
21:
bnym.

werset: 6Przypiewayćie Bogu
22:
przypiewayćie/ przypiewayćie kro
23:
lowi náſzemu przypiewayćie.

werset: 7
24:
Bo krol wſzey ziemie (ieſt) Bog/
25:
przypiewayćie mądrze.

werset: 8Krolu
26:
ie Bog nád narody/ Bog ſiedzi
27:
ná ſtolicy świątobnośći ſwey.

werset: 9
28:
Vrzędnicy narodow zebráli
29:
ſię z ludem Bogá Awráhámo=
30:
wego/ bo (ſą) Boże tarcże ziemie/
31:
(ktorzy) bárzo wywyżſzon.
32:
Pieśń Pſalmu ſynow
33:
Koráchowych. 48.

rozdział: 48
werset: 1
34:
Wielki Iehowá y
35:
chwalebny bárzo/ w=
36:
mieśćie Bogá náſzeo/
37:
(ná) gorze świątobno=
38:
śći iego.

werset: 2Piękna krainá/ rá-
39:
dość wſzey ziemie gorá Cyion ná
40:
bok połnocny/ miáſto krolá wiel
41:
kiego.

werset: 3Bog w páłacach iego o-
42:
znaymił ſię (być) przyćiecżką.

werset: 4
43:
Bo oto krolowie zgromádzili
44:
ſię/ zeſzli ſię ſpołem.

werset: 5Ci vyzrzeli
45:
(á) ták zádziwowáli ſię/ zlękli ſię/

strona: 302a

Kſięg Pſalmow
1:
y poſpadáli.
2:
Przednieyſzemu muzykowi/ nie zátrácay/ Dawidow klenot/ gdy vćiekał przed Szaulem do iáſkinie. 57.

rozdział: 57
werset: 1
3:
ZMiłuy ſię nádemną
4:
Boże/ zmiluy ſię nádemną
5:
bo wtobie vfáłá duſzá mo=

strona: 304a

Kſięgi Pſalmow
iá/ y w ćieniu ſkrzydeł twoich v=
1:
fáć będę/
wł: minie
áż miną przewrotno
2:
śći.

werset: 2Wołáć będę do Bogá na-
3:
wyżſzego/ do Bogá
wł: oddáwáiącego mi.
nagrádzáią
4:
cego mi.

werset: 3Pośle z niebá á zbáwi
5:
mię vrągánia połykáiąceo mię/
6:
ſeláh/ poſle Bog miloſierdzie ſwe
7:
y prawdę ſwoię.

werset: 4Duſzá moiá
8:
w pośrzodku lwow lężę (miedzy)
9:
palącemi/ (miedzy) ſynmi cżło
10:
wiecżemi/ zęby ich kopije y ſtrza
11:
ly/ á ięzyk ich miecż oſtry.

werset: 5Wy-
12:
wyſzſię nád niebioſá Boże/ po w=
13:
ſzytkiey ziemi sławá twoiá.

werset: 6
14:
Sieć zgotowáli ná kroki moie/
15:
zátłumił duſzę moię/ wykopáli
16:
przedemną doł/ w pádli w poy=
17:
śrzodek iego/ Seláh.

werset: 7Zmocnio
18:
ne ſerce moie Boże/ zmocnione
19:
ſerce moie/ śpiewáć y przypie=
20:
wáć bedę.

werset: 8Powſtań sławo mo-
21:
iá/ powſtań árfo y cytáro/ powſtánę ná zorzy.

werset: 9Wyznáwáć bę-
22:
dę tobie miedzy narody Pánie/
23:
przypiewáć będę tobie miedzy ro
24:
dzáymi.

werset: 10Bo wielkie áż do nie-
25:
bios miłoſierdzie twoie/ y áż ná
26:
powietrze práwdá twoiá.

werset: 11Wy
27:
wyſz ſię nád niebioſá Boże po w=
28:
ſzytkiey ziemi sławá twoiá.
29:
Przednieyſzemu muzy=
30:
kowi/ nie zátracay/ Dawidow
31:
klenot.

rozdział: 58
werset: 1
32:
IZali prawdziwie ſey
33:
mie ſpráwiedliwość mo
34:
wić będzieſz/
wł. práwośći.
práwie(li)
35:
ſędzić będziećie ſynowie
36:
cżłowiecży?

werset: 2Też w ſercu nie
37:
práwośći działaćie ná ziemi/ krzy
38:
wdę ręce wáſze ważą.

werset: 3Obcymi
39:
ſię ſtáli niezbożnicy (ieſzcże ſkoro)
40:
z żywotá/ pobłądzili (ſkoro wyſzli)
41:
z brzuchá mowią kłamſtwo.

werset: 4
42:
Iad máią iáko iad (v) wężá/ iá
43:
ko (v) zmije głuchey zátykaiącey
44:
ſobie vcho.

werset: 5Ktora nie słucha
45:
głoſu záklinácżow/ cżárowniká
46:
cżáruiącego mądrze.

werset: 6Boże ze
47:
trzy zęby ich w vśćiech ich/ trzo=

strona: 304b

ny lwiąt polam Iehowo.

werset: 7
1:
Niech ſię rozpłyną iáko wody
2:
ktore ſię ſobie rośćiekáią/ niech
3:
wyćiąga ſtrzały ſwe iáko poła=
4:
máne.

werset: 8Iáko ſlimak rozpływá
5:
iący ſię/ niech idzie kázdy (iáko)
6:
niedonoſzony płod/ niech niewi=
7:
dzą słońcá.

werset: 9Drzewiey niż poro
8:
zumieią
ábo kotly.
gárnce wáſze ćierznias
9:
(zápalonego) iáko ſurowiznę/
10:
gniew/ iáko wicher/ niech go ſtra
11:
ći

werset: 10Rozweſeli ſię ſpráwiedliwy
12:
gdy vyzrzy pomſtę/ ſtopy ſwoie
13:
vmyie we krwi niezbożniká.

werset: 11
14:
Y rzecże cżłowiek/ przedſię po
15:
żytek ſpráwiedliwemu/ przed ſię
16:
ieſt Bog ktory ſądzi ná ziemi.
17:
Przednieyſzemu muzy=
18:
kowi/ nie zátracay/ klenot Dawi
19:
dow. Gdy posłał Sżaul/ á ſtrzegli dov áby iy zámordowáć. 59.

rozdział: 59
werset: 1
20:
RAtuy mię od nieprzy
21:
iaćioł moich Boże moy/
22:
od powſtawáiących ná
23:
mię wzwiedzi mię.

werset: 2
24:
Wyzwol mię od dziáłáiących
25:
niepráwość/ á od mężow krwá=
26:
wych wybaw mię.

werset: 3Bo oto záſá
27:
dzili ſię ná duſzę moię/ zbieráią
28:
ſie ná mię możni/ nie prze wyſtę=
29:
pek moy/ áni (prze grzech moy
30:
Iehowo.

werset: 4Bez niepráwośći zbie
31:
gáią ſię y gotuią ſie. Powſtań ſpo
32:
tkáć mię/ á obacż.

werset: 5A ty Ieho-
33:
wo Boże Cewáoćie/ Boże Izrá=
34:
elow/ ocuć ſię/ ábyś náwiedził w=
35:
ſzytkie narody/ nieprzepuſzcżay
36:
wſzem ſpráwuiącym ſię nieprá=
37:
wosćią/ Selah.

werset: 6Wracáią ſię wie
38:
cżorem/
álbo mrucżą lub wárcżą. tákże y niżey.
ſzcżekáią iáko pies/ y
39:
krążą po mieśćie.

werset: 7Oto rozma-
40:
wiaią vſty ſwemi/ miecże w wár
41:
gach ich/ bo (á) kto słyſzy?

werset: 8Lecż
42:
ty Iehowo náśmieie ſię im/ vrą=
43:
gáć będzieſz wſzem narodom.

werset: 9
44:
Moc iego tobie záchowam/ bo
45:
Bog vćiecżki moiey (ieſteś.)

werset: 10
46:
Bog zbożnośći moiey vprzedzi
47:
mię/ Bog da mi vyzrzeć (pomſtę)

strona: 304c

Kſięgi Pſalmow.
nád ſprzećiwniki memi.

rozdział: 68


strona: 306c

Kſięgi Pſalmow
werset: 28Roſkazał Bog twoy moc twoię/ zmocni
1:
Boże coś vdziáłał nam.

werset: 29Od
2:
dworu twego nád Ieruſzalimem
3:
tobie przynioſą krolowie vpomin
4:
ki.

werset: 30Roſproſzywſzy zebránie ko-
5:
piynikow/ zbor mocarzow mie=
6:
dzy ćielęty narodow/ vniży ſię z=
7:
vłomkámi śrebrnymi/ rozegna=
8:
wſzy narody woien prágnące.

werset: 31
9:
Przyidą woiewodowie z Mi=
10:
craimu/
Kuſz/ ſyn Chamow/ od ktorego poſzli murzynowie/ przeto ie Kuſzámi piſmo zowie.
Kuſz prętko poda rę
11:
ce ſwe Bogu.

werset: 32Kroleſtwá ziem-
12:
ſkie śpiewayćie Bogu/ przypie
13:
wayćie pánu/ Seláh.

werset: 33Siedzą-
14:
cemu ná niebieſiech niebieſkich z
15:
pocżątku/ oto wydáie w głoſie
16:
ſwem głos mocny.

werset: 34Dayćie moc
17:
Bogu nád Izráelem/ wielmo=
18:
żność iego y moc ieo na obłocech.

werset: 35
19:
Dziwnyś Boże z świętyń two=
20:
ich/ Bog Izráelow ten dawa
21:
moc y dużość ludowi/ błogosłá=
22:
wion Bog.
23:
Przednieyſzemu muzykowi ná
24:
Sżoſzánimiech
25:
Dawidowi. 69.

rozdział: 69
werset: 1
26:
ZBaw mię Boże/ bo we=
27:
ſzły wody áż do duſze.

werset: 2Vl-
28:
gnąłem w błoćie
wł: głębokośći.
głębo=
29:
kiem/ á niemáſz dná/ wſze=
30:
dlem do głębokośći wod/ á nort
31:
zábrał mię.

werset: 3Sprácowáłem ſię
32:
wołáiąc/ ochrápiáło gárdło mo
33:
ie/ vſtáły ocży moie od wzglądá=
34:
nia do Bogá mego.

werset: 4Rozmnoży
35:
li ſię nád włoſy głowy moieynie
36:
nawiſtnicy moi nádáremni roz
37:
mogli ſię nieprzyiaćiele moi tę
38:
piący mię prożno/ cżegom nie wy
39:
pił tedym wracał.

werset: 5Boże ty
40:
wieſz głupſtwo moie/ á wyſtępki
41:
moie przed tobą nie zákryły ſię.

werset: 6
42:
Niech nie będą poháńbieni dla
43:
mnie/ktorzy ná ćię ocżekawáią
44:
Pánie Iehowo Cewaoćie/ niech
45:
nie będą záwſtydzeni dla mnie/
46:
ktorzy ćię ſzukáią Boże Izráelow.

werset: 7
47:
Bo dla ćiebie znaſzałem vrą=
48:
gánie/ pokrywał wſtyd oblicże

strona: 306d

moie.

werset: 8Obcym ſtałem ſię bra-
1:
ćiey moiey/ y cudzym ſynom mát=
2:
ki moiey.

werset: 9Bo
Abo/ rzewniość.
záwidliwa mi
3:
łośći domu twego z iádłá mię/ á v
4:
rągánia vrągáiących tobie ſpá=
5:
dły ná mię.

werset: 10Płákałem też (y tra
6:
piłem) poſtem duſzę moię/ lecż mi
7:
ſię (to) ſtáło vrágániem.
8:

werset: 11Y kła
9:
dłem (ná ſię) miáſto vbioru meo
10:
wor/ lecż byłem im przypowie=
11:
śćią.

werset: 12Rozmawiáli o mnie/ kto-
12:
rzy ſiedzą w bronie/ przypiewáli
13:
też (ná mię) pijąc
Sżechár/ káżde pićie ktore vpaia/ iáko/ miod/ piwo oprocż winá.
ſzechár.

werset: 13Lecż
14:
ia modlitwę moię do ćiebie (wyle
15:
wam) Iehowo cżáſu dobrey woley/ Boże w mnoſtwie miłoſier=
16:
dzia twego ozow ſię mi w praw=
17:
dzie zbáwienia twego.

werset: 14Wyrá-
18:
tuy mię z błotá/ ábych nie záto=
19:
nął/ wyrwi (mię) od nienawiſni=
20:
kow moich y zgłębokośći wo=
21:
dnych.

werset: 15Niech mię nie zabierze
22:
nort wodny/ niech mię też nie po
23:
żrzę głębokość/ á niech mie záwie
24:
ra nádemną ſtudnia vſt ſwoich.

werset: 16
25:
Ozow ſię mi Iehowo/ bo do=
26:
bre miłoſierdzie twoie/ wedle
27:
mnoſtwá litośći twoich weyzrzy
28:
ná mię.

werset: 17A nie kryi oblicża twe
29:
go od sługi ſwego/ bo vćiſk na
30:
mię/ śpieſz ſię ozow ſię mi.

werset: 18Przy
31:
bliż ſięku duſzy moiey/ okup ią/
32:
dla nieprzyiaćioł moich wykup
33:
mię.

werset: 19Ty wieſz vrągánie moie y
34:
z háńbienie moie/ y wſtyd moy/
35:
przed tobą wſzytcy ſprzećiwnicy
36:
moi.

werset: 20Vrągánie ſtárło ſerce mo
37:
ie/ y záwowałem/ cżekałem też kto
38:
by (mię) żáłował/ lecż niemáſz/ y
39:
poćieſzyćielow á (le) nienálazłem.

werset: 21
40:
Y nakłádli do pokármu mego
41:
żołći/ á w prágnieniu moim poili
42:
mię octem.

werset: 22Niech będzie ſtoł
43:
ich przed nimi śidłem/ á pokoie
44:
(ich) ſiećią.

werset: 23Niech ſię záćmią o-
45:
cży ich áby niewidzieli/ á biodrá
46:
ich záwżdy niech ſię chwieią.

werset: 24
47:
Wyley ná nie gniew twoy/ á
48:
popędliwość zápálcżywośći twey
49:
niech ie popádnie.

rozdział: 77


strona: 309a

Kſięgi Pſalmow
werset: 6Pomnię ná
1:
śpiewánie moie/ w nocy z ſercem
2:
moim rozmawiam/ y rozbiera
3:
(to) duch moy.

werset: 7Izali ná wieki
4:
odgániáć będzie pan? áza nie przj=
5:
cżyni życżyć ieſzcże?

werset: 8Izali vſtá
6:
ło wiecżnie miłoſierdzie iego? do
7:
konáło ſię słowo (poćieſzne) ro=
8:
dzáiowi y rodzáiowi?

werset: 9Aza prze
9:
pomniał zmiłowánia Bog/ á zá
10:
trzyma w gniewie litośći ſwoie? Seláh

werset: 10Mowiłem też/ chorobá
11:
moiá ieſt (lecż pomnię) nálátá
12:
práwice nawyżſzego.

werset: 11Wſpomi
13:
náć będę ſpráwy
wł: Iahowe/ bo też Iá/ ieſt iedno z imion Bożych/ iáko maſz wjżſzey przy pſálmie. 68.
Boże/ bo pámię
14:
tam z pocżątku cudá twoie.

werset: 12
15:
Rozmyśláć będę we wſzech
16:
vcżynkach twoich/ á o ſkutkach
17:
twoich rozmawiáć będę.

werset: 13Boże
18:
w świątobnośći drogá twoiá/ kto
19:
ry Bog (ieſt ták) wielki iáko
Elohim/ ieſt tákie imię/ ktore ſię przypiſuie/ naprzod Bogu ſamemu/ potym Sędziom/ Krolom/ Aniołom/ y fáłſzywym Bogom. Tu ſamego Bogá znácży.
E=
20:
lohim?

werset: 14Ty Boże cżyniſz cudá/
21:
oznaymiłeś miedzy narody moc
22:
twoię.

werset: 15Wykupiłeś rámieniem
23:
lud ſwoy/ ſyny Iáhákowá y Ioze
24:
fá/ Selah.

werset: 16Vyzrzáły ćię wody/ ſtrzą-
25:
ſnęły ſię też (y) poruſzyły ſię wiry.

werset: 17
26:
Wylały wody obłoki/
Wł: Głos dáły.
grom v=
27:
cżyniły powietrza/ y ſtrzały two
28:
ie biegáły.

werset: 18Głos gromu twego
29:
ná okręgu (powietrza) oświecá=
30:
ły błyſkáwice świát/ drżáłá y trzę
31:
słá ſię ziemiá.

werset: 19Ná morzu dro
32:
gá twoiá á śćieſzki twoie ná wo
33:
dách mnogich/ lecż ſládu twego
34:
nie znáć.

werset: 20Prowádziłeś iáko
35:
drob lud twoy/ ręka Moiżeſzá y
36:
Aharoná.
37:
Maſtil Aſafowi. 78.

rozdział: 78
werset: 1
38:
SLuchay ludu moy za
39:
konu mego/náchylćie v=
40:
chá ſweo ku słowam vſt
41:
moich.

werset: 2Otworzę w po-
42:
dobieńſtwie vſtá moie/ mowić
43:
będę zágadki od pocżątku.

werset: 3Co
44:
ſmy słyſzeli y poználi y (co) oyco=
45:
wie náſzy powiedáli nam.

werset: 4Nie
46:
zátáiamy od ſynow ich/ rodzáio=

strona: 309b

wi potomnemu powiedáć będzie
1:
my chwały Iehowy/ moc iego y
2:
cudá iego/ ktore pocżynił.

werset: 5Bo podniosł świádectwo w Iáhoko
3:
wie/ á zakon położył w Izráelu/
4:
ktory roſkazał oycom náſzym/ áby
5:
iy oznaymiáli ſynom ſwoim.

werset: 6A
6:
by (iy) vmieli rodzay potomny
7:
ſynowie ktorzy ſię zrodzą/ áby po
8:
wſtali á wycżytáli ſynom ſwym.

werset: 7
9:
Zeby pokłádáli w Bogu vfá=
10:
nie ſwoie/á nie przepomináli
11:
ſpraw Bożych lecżby przykazá=
12:
nia iego oſtrzegáli.

werset: 8Aby ne by
13:
li iáko oycowie ich/ rod
Albo zuchwały.
zdrádli
14:
wy y ſprzećiwny rod nie przypra
15:
wuiący ſercá ſwego/ y (ktorego)
16:
nie przylnął do Bogá duch iego.

werset: 9
17:
Synowie Efraimowi zbroyni
18:
ſtrzelcy z łuká podáli tył w dzień
19:
bitwy.

werset: 10Nie ſtrzegli przymie=
20:
rza Bożego/ á w zákonie ieo nie
21:
chćieli chodzić.

werset: 11Y zápomnieli
22:
ſkutkow iego y cudow iego/ ktore
23:
im vkazał.

werset: 12Przed oycy ich
24:
vcżynił cudá/ w ziemi Micraimſkiey/
25:
w polu Coháńſkiem
Cohan/ miáſto Micráimſkie/ ktore po Grecſku Tanáiſem (iáko mnimáią) nazywano.

werset: 13Rośćiał
26:
morze y przewiodł ie/ záſtáwi=
27:
wſzy wody/ iáko kupę.

werset: 14Y pro-
28:
wádził ie obłokiem we dnie/ á w
29:
ſzytkę noc świátłem ogniá.

werset: 15Ro
30:
śćiął ſkáły w puſtyni/ y nápoił (ie)
31:
wirámi mnogiemi.

werset: 16Y wywo-
32:
dził rzeki z opoki/ á wylewał iá=
33:
ko rzeki wody.

werset: 17Lecż przycżyni-
34:
li ieſzcże grzeſzyć przećiw niemu/
35:
drażniąc nawyżſzego w puſtyni.

werset: 18
36:
Kuśili też Bogá w ſercu ſwem
37:
żądáiąc iedłá duſzy ſwey.

werset: 19Y mo
38:
wili przećiw Bogu (á) rzekli/ izali
39:
może Bog zgotowáć ſtoł ná pu=
40:
ſzcży?
2. Moi: 13. 2. Moi: 14. y 17. 4. Moi. 11. y 20.

werset: 20Alić vderzył ſkáłę y wy-
41:
płynęły wody/ á rzeki poćiekły
42:
izaliby też chleb mogł dáć/ y ná
43:
gotowáć mięſá ludowi ſwemu?

werset: 21
44:
A ták vsłyſzał Iehowá y rozgniewał ſię/ á ogień zápalił ſię w
45:
Iáhákowie/ gniew też wyſtąpil
46:
w Izráelu.

werset: 22Bo niewierzyli w
47:
Bogá/ áni vfáli wzbáwieniu ie

strona: 310a

Kſięgi Pſalmow.
go.
1. Kor: 10. Pſalm 105.

rozdział: 86


strona: 311c

Kſięgi Pſalmow
1:
Modlit=
2:
wa Dawidowá. 86.
werset: 1
3:
NAchyl Iehowo vcho
4:
twoie/ odpowiedz mi/ bo
5:
ſtrapiony y vbogi ieſtem.

werset: 2
6:
Strzeż duſze moiey/ bo zbożny
7:
ieſtem/ zbaw sługę twego ty Bo
8:
że moy vfáiącego ná ćię.

werset: 3Zmi-
9:
łuy ſię nádemną Iehowo/ bo do
10:
ćiebie wołam wſzytek dzień.

werset: 4
11:
Rozweſel duſze sługi twego/
12:
bo ktobie pánie duſzę moię
wł: podnioſę. Ioel. 2.
pod=
13:
noſzę.

werset: 5Bo ty pánie dobry y vży
14:
ty/ y wielce miłoſierny ku wſzem
15:
wzywáiącym ćię.

werset: 6Wysłuchay
16:
Iehowo modlitwę moię/ á pil=
17:
nuy głoſu prozby moiey.

werset: 7W-
18:
dzień vciſku mego przyzywáć ćię
19:
będę/ bo mi ſię ozwieſz.

werset: 8Niemáſz
20:
podobneo tobie miedzy Bogi pá
21:
nie/ niemáſz też iáko vcżynki two
22:
ie.

werset: 9Wſzytcy narodowie ktore
23:
pocżyniłeś/ przyidą/ á pokłonią
24:
ſię przed tobą pánie/ y sławić bę
25:
dą imię twoie.

werset: 10Boś ty wielki á
26:
cżyniſz dziwy/ ty Boże iedyny.

werset: 11
27:
Vkaż mi Iehowo drogę twoię
28:
chodzić będę wprawdzie twoiey/
ábo śćiśni.
ziednoć ſerce moie/ áby ſię bało
29:
miáná twego.

werset: 12Wyznáwáć ćię
30:
będę pánie Boże moy wſzem ſer
31:
cem moim/ y wysłáwiáć będę i=
32:
mię twoie ná wieki.

werset: 13Bo miło-
33:
ſierdzie twoie wielkie nádemną
34:
że wyrwałeś duſzę moię z iámy
35:
ſpodniey.

werset: 14Boże zuchwalcy po-
36:
wſtáli ná mię/ á zbor
Albo niecnot/ lub gwałtownikow.
łotrowſki
37:
ſzukáli duſze moiey/ á niepokłá=
38:
dáli ćię przed ſobą.

werset: 15Lecż ty Pá-
39:
nie Bog litośćiwy y miłośćiwy/
40:
dlugo ocżekawáiący/ y wielkiego
41:
miłoſierdzia á prawdy.

werset: 16Wey-
42:
zrzy ná mię á zmiłuyſię nádem=
43:
ną/ day moc twoię słudze ſwemu/
44:
á zbaw ſyná niewolnice twey.

werset: 17
45:
Vcżyń zemną znák dobry/ że vy
46:
zrzą nienawiſtnicy moi/ á záwſty

strona: 311d

dzą ſię/ bo ty Iehowo rátowałeś
1:
mię y poćieſzyłeś mie.
2:
Synow Koracho=
3:
wych Pſalm (ábo) pieśń. 87.

rozdział: 87
werset: 1
4:
FVndament
O Ieruſzálaimie mowi.
iegoná go=
5:
rach świętych.

werset: 2Miłuie Ie
6:
howá brony Cyiońſkie/ náde
7:
wſzytki mieſzkánia Iáhákowowe.

werset: 3
8:
Sławne (rzecży) mowią o tobie
9:
miáſto Boże/ Seláh.

werset: 4Wſpo-
10:
mionę ná Rááw y Bawel przed
11:
znáiącemi mię/ oto
Co ieſt Peleſzet/ Cor/ y Kuſz/ maſz wyżſzey.
Peleſzeth y
12:
Cor y Kuſz/ ten ſię vrodził támo.

werset: 5
13:
Y Cyionowi rzeką/ ten á ten v
14:
rodził ſię ná nim/ á ſam nawyżſzy
15:
zmocni iy.

werset: 6Iehowá z licży gdy
16:
popiſowáć będzie narody/ ten v=
17:
rodził ſię tám/ Seláh.

werset: 7Y śpie-
18:
wacy iáko (y) piſzcżkowie/
Albo záwżdy ocży moie ná ćię.
wſzy=
19:
tkie zdroie moie ná tobie.

rozdział: 88

20:
Pieśń (albo) Pſalm ſy=
21:
now Korachowych. Przedniey
22:
ſzemu muzykowi ná
Co ieſt Machalath/ maſz przy Pſalmie 53.
Máchálá=
23:
ćie ku chwaleniu/ máſkil
Co by to był zá Heman niemamy nic pewnego/ chybá to/ iż muſiał być muzyk biegły.
Hema=
24:
ná Ezráchyſkiego. 88.
werset: 1
25:
IEhowo Boże zbáwi=
26:
ćieli moy/ dniem y nocą
27:
wołałem przed oblicżno
28:
śćią twoią.

werset: 2Niech w-
29:
znidzie przed oblicże twoie modli
30:
twá moiá/ náchyl vchá twego/
31:
ná wołánie moie.

werset: 3Bo náſyćiłá-
32:
ſię złośći duſzá moiá/ á żywot moy
33:
do iámy przyſtąpił.

werset: 4Pocżytano
34:
mię z ſtępuiącemi do rowu by=
35:
łem iáko mąż bez śiły.

werset: 5Miedzy
36:
martwemi wolnym/ iáko zábići
37:
ſpiący w grobie/ ktorych niemáſz
38:
pámięći/ ktorzy z ręki twoiey wy
39:
łącżyli ſię.

werset: 6Położyłeś mię do ro
40:
wu ſpodniego do ćiemnośći/ do
41:
głębokośći.

werset: 7Ná mnie ſię opárł
42:
gniew twoy/ á wſzemi nawáłno=
43:
śćiámi twemi vtrapiłeś (mię) Se
44:
láh.

werset: 8Oddaliłeś znáiome moie o
45:
demnie/ położyłeś mię im obrzy
46:
dłośćią/ zámknąłem ſię a nie lza
47:
wynić.

rozdział: 96


strona: 314a

Kſięgi Pſalmow
1:
96. pieśń nową/ śpiewayćie.
werset: 1
2:
SPiewayćie Iehowie
3:
wſzytká ziemio.

werset: 2
4:
Spiewayćie Iehowie/
5:
błogosławćie imię iego/ opo=
6:
wiedayćie ode dniá do dniá zbá=
7:
wienie iego.

werset: 3Powiedayćie mie
8:
dzy narody sławę iego/ miedzy
9:
wſzemi ludzmi dziwy iego.

werset: 4Bo
10:
wielki (ieſt) Iehowá y chwale=
11:
bny/ bárzo ſtraſzny ten (ieſt) nád
12:
wſzemi Bogi.

werset: 5Bo wſzytcy Bo
13:
gowie pogáńſcy
Słowo Hiwreyſkie Elilim cudnie ſię formuie/ iákoby rzekł Al-elehim/ álbo Al-elim/ To ieſt nie Bogowie/ álbo nie mocni.
nikcżemni/ Ie
14:
howá lepak niebioſá vcżynił.

werset: 6Ozdobá y vććiwość przed nim/
15:
moc y sławá w świętyni iego.

werset: 7
16:
Przynośćie Iehowie plemioná
17:
pogáńſkie/ przynośćie Iehowie
18:
sławę y moc.

werset: 8Przynośćie Iehowie
19:
sławę imieniu ieo/ bierzćie o
20:
biátę/ á w chodzćie do ſieni iego.

werset: 9
21:
Kłániayćie ſię Iehowie w wiel
22:
możnośći swiętey/ drżyićie od o=
23:
blicża iego wſzytká ziemio.

werset: 10
24:
Rzecżćie miedzy narody/ Ie=
25:
howá kroluie/ y vtwierdzon bę=
26:
dzie świát aby nieporuſzon/ ſę=
27:
dzić będzie narody w prawośći.

werset: 11
28:
Niech ſię weſelą niebioſá/ á
29:
niech ſię ráduie ziemiá/ niech ſzu
30:
mi morze/ y nápełnienie iego.

werset: 12
31:
Niech gra pole/ y wſzytko co
32:
ná niem/ tedy rozygráią ſię wſzy
33:
tkie drzewá leśne.

werset: 13Przed Ieho
34:
wą/ bo przyſzedł/ bo przyſzedł ſę=
35:
dzić ziemię/ oſądzi świat wſprá=
36:
wiedliwośći/ á narody w praw=
37:
dzie ſwoiey.

rozdział: 97
werset: 1
38:
I Iehowa kroluie/ niech
39:
ſię rozráduie ziemiá/
40:
niech ſię rozweſelą oſtro
41:
wy mnogie.

werset: 2Obłok y
42:
mrok około niego/ ſpráwiedli=
43:
wość y ſąd
Abo/ mieſzkánie.
goſpodá ſtolice iego.

werset: 3
44:
Ogień przed nim poydzie/ y zá=
45:
pali w około ſprzećiwniki iego.



strona: 314b

werset: 4
1:
Oświećiły błyſkawice ieo świat
2:
vyzrzálá y zádrżáłá ziemiá.

werset: 5
3:
Gory iáko woſk roztopiły ſię
4:
od oblicża Iehowy/ od oblicża Pá
5:
ná wſzey ziemie.

werset: 6
6:
Oznáymiáły niebioſá ſpráwie
7:
dliwość iego/ y widzieli wſzytcy
8:
narodowie sławę iego.

werset: 7Záwſty
9:
dzą ſię wſzytcy słudzy báłwáńſcy/
10:
ktorzy ſię wychwaláią
Albo/ nie Bogámi/ Bo y tu Elilim.
nikcżem=
11:
nośćiámi/ kłániaycie ſię mu wſzyt
12:
cy Bogowie.

werset: 8Vsłyſzał á rozwe
13:
ſelił ſię Cyion/ y rozrádowály ſię
14:
cory Iehudſkie/ dla ſądow two
15:
ich Iehowo.

werset: 9Boś ty Iehowo
16:
wyżſzy náde wſzytko (co ná) zie=
17:
mi/ bárzo wſtąpiłeś nád wſzytki
18:
Bogi.

werset: 10Miłoſnicy Iehowy nie-
19:
nawidzćie złá/ ſtrzeże duſz zbo=
20:
żnych ſwoich/ z ręki niezbożnikow
21:
wyrwie ie.
Amos 5. Rzym. 12.

werset: 11Swiátłość poſiałá
22:
ſię ſpráwiedliwev/ á ſzcżerev ſer
23:
cem weſele.

werset: 12Weſelćie ſię ſpráwie
24:
dliwi w Iehowie/ á wyznawayćie
25:
ná pamięć świątobnośći iego.
26:
Pſalm. 98.
Eſai: 52.

rozdział: 98
werset: 1
27:
SPiewayćie Iehowie
28:
pieśń nową/ bo dziwy po
29:
cżynił/ zbáwiłá go prá=
30:
wicá iego/ y rámię świę=
31:
te iego.

werset: 2Oznaymił Iehowá zbá
32:
wienie ſwoie/ przed ocżymá na=
33:
rodow obiáwił ſpráwiedliwość
34:
ſwoię.

werset: 3Wſpomniał (ná) miloſier
35:
dzie ſwoie/ y (ná) prawdę ſwoię/
36:
domowi Izráelowemu/ oglądáły
37:
wſzytkie kráie ziemne zbáwienie
38:
Bogá náſzeo.

werset: 4Wykrzykajćie Ie
39:
howie wſzytká ziemio/ śpiewajćie
40:
hucżćie/ y przypiewayćie.

werset: 5
41:
Przypiewayćie Iehowie cytárą/ cytárą y głoſem przypiewánia.

werset: 6Ná
42:
trąbách y głoſem trąbnym/ wy=
43:
krzykayćie przed krolem Iehową.

werset: 7
44:
Niech ſzumi morze y nápełnie
45:
nie iego/ świát y mieſzkáiący ná
46:
niem.

werset: 8Rzeki niech kleſzcżą dło
47:
nią/ ſpołem y gory niech hucżą.

rozdział: 105


strona: 316c

Kſięgi Pſalmow.
werset: 44
1:
Y dał im ziemie
2:
pogáńſkie á pracę narodow po=
3:
ſiedli.

werset: 45Aby przyſtrzegáli vſtaw
4:
iego/ á zakony iego záchowywá=
5:
li. Háleluiah.
6:
106.

rozdział: 106
werset: 1
7:
CHwalćie Bogá/ wy=
8:
znawayćie Iehowę/ bo do
9:
bry/ bo ná wieki miłoſier=
10:
dzie iego

werset: 2Kto wysłowi
11:
męſtwá Iehowy? kto wypowie
12:
wſzytkę chwałę iego?

werset: 3Błogo
13:
ſtrzegącym ſądu/ cżyniącemu
14:
ſpráwiedliwość ná wſzelki cżás.

werset: 4
15:
Pomni ná mię Iehowo życzli=
16:
wośćią (ku) ludowi twemu/ ná=
17:
wiedz mię zbáwieniem twoiem.

werset: 5
18:
Abych oglądał w dobroći obrá
19:
ne twoie ábjch ſię weſelił weſelem
20:
narodu twego/ ábych ſię wychwa
21:
lał z dziedzictwem twoiem.

werset: 6
22:
Zgrzeſzyliſmy z oycy náſzemi/
23:
z niepráwieliſmy/ z niezbożnieli=
24:
ſmy.

werset: 7Oycowie náſzy wMicrai
25:
mie nie rozumieli dziwow two=
26:
ich/ niepámiętáli mnoſtwá miło
27:
ſierdzia twego/ lecż ſwárzyli ſię
28:
ná morzu/ ná morzu
Co ie-t Suf/ maſz wyżſzey przy kſięgach Moiżeſzowych ná kilku mieyſcách.
Sufſkiem.

werset: 8
29:
A (wſzákoż) zbáwił ie dla imie
30:
nia ſwego/ okázuiąc męſtwo ſwo
31:
ie.

werset: 9Bo zfukał morze Sufſkie y
32:
wyſchło/ y wiodł ie głębokośćiá=
33:
mi (iáko) puſzcżą.

werset: 10Y wybáwił z
34:
ręki nienawiſtniká/ wykupił ie
35:
też z ręki nieprzyiaćielá.

werset: 11Y po-
36:
kryły wody ſprzećiwniki ich/ ie=
37:
den z nich nie zoſtał.

werset: 12A (ták) v-
38:
wierzyli
wł. w słowá iego. 2. Moi. 14.
słowam iego/ śpiewá=
39:
li chwáłę iego.

werset: 13Spieſzyli ſię/ zá
40:
pomnieli vcżynkow iego/ nie cże=
41:
káli rády iego.

werset: 14Y żądáli pożą-
42:
dliwośćią w puſzcży/ á kuśili Bo
43:
gá w puſtyni.

werset: 15A (ták) dał im żą
44:
dánie ich/ lecż nápusćił ſuchoty
45:
ná duſzę ich.

werset: 16A (potym) zayzrze-
46:
li Moiżeſzowi w obozie/ Aharo=
47:
nowi (też) świętemu Iehowy.
1. Kor. 10. 4. Moi 11

4. Moi. 16. 5 Moi. 11.
werset: 17
48:
Otworzyłá ſię ziemiá á pozárła Da

strona: 316d

thaná/ y pokryłá zbor Awirá=
1:
mow.

werset: 18
2:
Zapalił ſię też ogień we
3:
zborze ich/ płomień ſpalił niezbo
4:
żne.

werset: 19Vcżynili ćielę ná Chore-
5:
wie/ y kłániáli ſię odlewániu (ſwe
6:
mu.)

werset: 20Y przemienili sławę ſwo
7:
ię/ w podobieńſtwo byká iedzą=
8:
cego trawę.

werset: 21Zápomnieli Bogá
9:
zbáwićielá ſwego/ ktory vcżynił
10:
wielmożnośći w Micraimie.

werset: 22
11:
Dziwy w ziemi Chámowey/
12:
ſtráchy ná morzu Sufſkim.

2. Moi: 32. 2. Moiż: 32.
werset: 23
13:
Y rzekł był wytráćić ie/ by był
14:
nie Moiżeſz wybrány iego ſtał/
15:
w przerwie przed nim/ odwraca
16:
iąc popędliwość iego od zátrace
17:
nia.

werset: 24Brzydzili ſię też ziemią po
18:
żądáną/ niewierzyli słowu iego.

werset: 25
19:
Y ſzemrali wnamiećiech ſwo=
20:
ich/ nie słucháli gloſu Iehowy.

werset: 26
21:
A (ták) podniośl rękę ſwoię ná
22:
nie/ áby ie położył w puſzcży.
4. Moi. 14.

werset: 27
23:
Y áby położył náſienie ich mie
24:
dzy pogány/ y áby ie rozśiał po=
25:
ziemiach.

werset: 28Bo ſprzęgli ſię byli z
26:
Báhál-Pehorem/ y iedli offiáry
27:
martwych.

werset: 29Y drażnili (Bogá)
28:
ſpráwámi ſwemi/ y przełomiło=
29:
ſię ná nie karánie.

werset: 30Lecż ſtánął
30:
Pinchás/ y modlił ſię/ á (ták) zá=
31:
hámowano karánie.

werset: 31Y pocży-
32:
tano mu zá ſpráwiedliwość do
33:
rodu y rodu/ áż ná wieki.

werset: 32Bo by
34:
li poruſzyli gniew (Boży) v wod
35:
Meriwſkich/ że chćiał ſkáráć Moi
36:
żeſzá dla nich.

werset: 33Bo byli obruſzy-
37:
li duchá iego że ſię był wymowił
38:
vſty ſwemi.

werset: 34Nie wyniſzcżyli na
39:
rodow iáko im był rzekł Iehowá.

werset: 35
40:
Leeż zmieſzáli ſię z narody/ y
41:
náucżyli ſię vcżynkow ich.

werset: 36Y
42:
służyli obrzydłośćiami ich/ ktore
43:
im były obrażeniem.

werset: 37Offiáro-
44:
wáli też ſyny ſwoie y corki ſwoie
45:
cżártom.

werset: 38Y rozlali krew nie-
46:
winną krew ſynow ſwych/ y co=
47:
rek ſwych/ ktore offiárowáli o=
48:
brzydłośćiam Kenaháńſkim/ y
49:
ſplugáwiona ziemiá krwiámi.
4. Moi. 25: 4. Moi. 20. wł. wárgámi ſwemi. 5 Moi: 7.

rozdział: 115[113]


strona: 319a

Kſięgi Pſalmow.
werset: 14Przycżyni Iehowá (błogosłá-
1:
wieńſtwá) ná was/ ná was y ná
2:
ſyny wáſze.

werset: 15Błogosłáwieni wy
3:
Iehowie/ ktory vcżynił niebo y
4:
ziemię.

werset: 16Niebioſá niebieſkie Ie
5:
howie/ ziemię lepak dał ſynom
6:
cżłowiecżym.

werset: 17Nie zmárli chwa
7:
lić będą Bogá/ áni wſzytcy z ſtę=
8:
puiący (do)
To ieſt/ do grobu Dán: 2.
milcżenia.

werset: 18Lecż
9:
my błogosłáwić będziem Bogá/
10:
od niniej áż do wieká/ Háleluiah.
11:
116.

rozdział: 116
werset: 1
12:
ROzmiłowałem ſię
13:
Iehowy/bo wysłuchał
14:
głos moy/ modlitwy
15:
moie.

werset: 2Bo mi náchy-
16:
lił vchá ſwego/ á (ták) po (wſzyt=
17:
kie) dni moie będę go wzywáć.

werset: 3
18:
Opáſáły mię były
Abo boleśći/ iáko niektorzy przekłádáią.
powrozy śmierći/ á vćiſki y iámy ználázły
19:
mię były/ vćiſk y bolenie nála=
20:
złem był.

werset: 4Lecż imienia Ieho-
21:
wy przyzywałem/ proſzę Iehowo
22:
rátuy duſzę moię.

werset: 5Miłośćiwy
23:
(ieſt) Iehowá y ſpráwiedliwy/ á
24:
Bog naſz litośćiwy.

werset: 6Strzeże
25:
proſtakow Iehowá/ znędziałem
26:
był á zbáwił mię.

werset: 7Náwroć ſię
27:
duſzo moiá do odpocżynienia ſwe
28:
go/ ponieważ Iehowá
wł. oddał ná ćię. rć.
zmiło=
29:
wał ſię nád tobą.

werset: 8Bo wyrwa-
30:
łeś duſzę moię od śmierći/ oko
31:
moie od łzy/ mogę moię od potrą
32:
cenia.

werset: 9Chodzić będę przed Ie-
33:
hową wziemiach żywiących.

werset: 10
34:
Vwierzyłem/ dla tego mowić
35:
będę/ ia ſtrapiony byłem bárzo.

werset: 11
36:
Ia rzekłem
2. Kor: 4. Albo wukwápliwośći moiey.
w kwápieniu mo
37:
iem/ wſzelki cżłowiek kłámcá.

werset: 12
38:
Co wrocę Iehowie zá wſzytkie
39:
iego dobrodzieyſtwa ku mnie
wł. koſz rátunkow rć.

werset: 13
40:
Koſz zbáwienny wezmę/ á i
41:
mieniá Iehowy przyzowę.

werset: 14O-
42:
bietnice moie Iehowie oddam/
43:
teraz przede wſzem ludem iego.

werset: 15
44:
Droga w ocżu Iehowy śmierć
45:
pobożnych iego.

werset: 16Záiſte Ieho-
46:
wo/ bom ia sługá twoy/ iam słu
47:
gá twoy/ ſyn niewolnice twej/ roz

strona: 319b

wiązałeś okowy moie.

werset: 17Tobie
1:
offiárowáć będę offiárę dziękow
2:
ną á imienia Iehowy przyzywáć
3:
będę.

werset: 18Obietnice moie Iehowie
4:
oddam/ teraz przede wſzem lu=
5:
dem ieo.

werset: 19W śieniach domu Ie
6:
howy/ w pośrzodku ćiebie Ieru
7:
ſzalimie/ Háleluiah.

rozdział: 117

8:
117.
werset: 1
9:
CHwalćie Iehowę wſzy
10:
ſcy narodowie/ cżćićie go
11:
wſzytcy rodzaiowie.
Rzym. 15.

werset: 2Bo
12:
rozmnożyło ſię nád námi
13:
miłoſierdzie iego/ y prawdá Ie=
14:
howy ná wieki/ Háleluiah.

rozdział: 118

15:
118.
werset: 1
16:
WYznawayćie Ieho=
17:
wie bo dobry/ bo na
18:
wieki miłoſierdzie ieo.

werset: 2
19:
Niech teraz rzecże I
20:
zráel/ bo ná wieki miłoſierdzie ie
21:
go.

werset: 3Niech teraz rzecże dom A-
22:
haronow/ bo ná wieki miłoſier=
23:
dzie iego.

werset: 4Niech teraz rzeką bo
24:
iący ſię Iehowy/ bo ná wieki mi=
25:
łoſierdzie iego.

werset: 5Sćiáſnośći w-
26:
zywałem Bogá/ odpowiedział
27:
mi ná przeſtroni Bog.

werset: 6Iehowá
28:
zemną/ nie vboię ſię co mi vcżyni
29:
cżłowiek?

werset: 7Iehowá (ieſt) zemną
30:
miedzy pomocniki moiemi/ á
31:
(ták) ia nápátrzę ſię (pomſty) mie
32:
dzy nienawiſtniki memi.

werset: 8Le-
33:
piey nádziewáć ſię ná Iehowę/
34:
niż vfáć w cżłowieku.

werset: 9Lepiey
35:
nádziewáć ſię ná Iehowę/ niż v=
36:
fáć w przełożonych.

werset: 10Wſzytcy na
37:
rodowie oſtąpili mię/ (vfam) ná
38:
imię Iehowy że ie zniſzcżę.

werset: 11O-
39:
ſtąpili mię/ też oſtąpili mię/ (lecż
40:
vfam) ná imię Iehowy że ie wy=
41:
niſzcżę.

werset: 12Oſtąpili mię iáko pcżo-
42:
ły/ pogáſli iáko ogień ćierznio=
43:
wy/ ná imię Iehowy (vfam) że ie
44:
wyniſzcżę.

werset: 13Potrącáiąc potrąći
45:
łeś mię ábych vpadł/ lecż Ieho=
46:
wá pomogł mi.

rozdział: 119


strona: 321c

Kſięgi Pſalmow
werset: 135Oblicże twoie roziáśni ná słu
1:
gę twego/ á náucżay mię vſtaw
2:
twoich.

werset: 136Strumienie wodne po
3:
ćiekły z ocżu moich/ iż nie ſtrze=
4:
gły zakonu twego.
5:
Cadik.

werset: 137
6:
SPráwiedliwyś ty Ieho=
7:
wo/ á práwy ſąd twoy.

werset: 138Przy
8:
kazałeś ſpráwiedliwość świá
9:
dectwy twoiemi/ y prawdę wiel=
10:
ce.

werset: 139Z żárła mię rzewniwość
11:
moiá/ bo przepomnieli słow
12:
twych ſprzećiwnicy moi.

werset: 140Wy-
13:
płáwion wyrok twoy bárzo/ á słu
14:
gá twoy rozmiłował ſię go.

werset: 141
15:
Máłym ia y wzgárdzony/ (á=
16:
le) przykazań twoich nie zápom=
17:
niałem.

werset: 142Spráwiedliwość two
18:
iá/ ſpráwiedliwość ná wieki/ á
19:
zakon twoy prawdá.

werset: 143Vćiſk y kłopot
20:
ználazł mię/ przykazánia two
21:
ie kochanie moie.

werset: 144Spáwiedli
22:
wosć świádectwo ich ná wieki/
23:
day mi rozum á żyć będę.
24:
Kof.

werset: 145
25:
WOłałem wſzem ſer=
26:
cem/ ozow ſię mi Ieho
27:
wo/ vſtaw twoich
28:
ſtrzec będę.

werset: 146Woła-
29:
łem ktobie zbaw mię/ á przyſtrze
30:
gáć będę świadectw twoich.

werset: 147
31:
Vprzedzałem ná zmierzkániu
32:
y wołałem/ ná słowo twoie cże=
33:
kałem.

werset: 148Vprzedzáły oczy moie
34:
ſtraże/ rozmawiaiąc o wyroku
35:
twoiem.

werset: 149Głos moy vslyſz we-
36:
dle miłoſierdzia twego Iehowo/
37:
wedle ſądu twego ożywiay mię.

werset: 150
38:
Przyſtąpili ſię náſladownicy
39:
niecnoty/ (lecż) od zakonu twego
40:
oddalali ſię.

werset: 151Bliſko (ieſteś) ty
41:
Iehowo/ á wſzytkie przykazánia
42:
twoie prawdá.

werset: 152Dawno pozna
43:
łem świádectwá twoie/ bo od
44:
wieká záłożyłeś ie.
45:
Reſz.

werset: 153
46:
OBacż vtrapienie moie

strona: 321d

á wyrwi mię/ bo zakonu twego
1:
nie zápomniałem.

werset: 154Wſpieray
2:
prze moiey á odkup mię/ wedle
3:
wyroku twego ożywiay mię.

werset: 155
4:
Dáleko od niezbożnikow
5:
zbáwienie/ bo vſtaw twoich nie
6:
ſzukáli.

werset: 156Lito-
7:
śći twoie mnogie Iehowo/ wedle
8:
ſądu twego ożywiay mię.

werset: 157
9:
Mnodzy (ſą) przeſládownicy
10:
moi y ſprzećiwnicy moi (lecż) od
11:
świádectw twoich nie vchyliłem
12:
ſię:

werset: 158Widziałem
Albo/ zuchwálce.
zdrayce/ á te=
13:
ſkno mię było że wyroku twego
14:
nie ſtrzegli.

werset: 159Bacż iż roſkazań
15:
twoich rozmiłowałem ſię Ieho=
16:
wo/ wedle miłoſierdzia twego o
17:
żywiay mię.

werset: 160Głowa słowá twe
18:
go prawdá/ á ná wieki wſzelki
19:
ſąd ſpráwiedliwośći twoiey.
20:
Sżyn.

werset: 161
21:
KSiążęta prześládowá
22:
ły mię prozno/ lecż słow
23:
twoich lękáło ſię ſerce mo
24:
ie.

werset: 162Weſelę ſię ia z wyroku twe-
25:
go/ iáko kto nálazł korzyść wiel=
26:
ką.

werset: 163Kłamſtwá nienawidzia-
27:
łem y brzydziłem ſie (nim lecż) za
28:
konu twego rozmiłowałem ſię.

werset: 164
29:
Siedm kroć ná dzień chwali=
30:
łem ćię/ dla ſądów ſpráwiedliwo
31:
śći twoiey.

werset: 165Pokoy wielki miło-
32:
śnikom zakonu twego/ á niemáſz
33:
v nich obráżenia.

werset: 166Ocżekawa-
34:
łem zbáwienia twego Iehowo/ á
35:
przykazánia twoie cżyniłem.

werset: 167
36:
Strzegł duſzá moiá świá=
37:
dectw twoich/ y miłowáłá ie bár
38:
zo.

werset: 168Przyſtrzegałem roſkazań
39:
twoich/ y świádectw twoich/ bo
40:
wſzytkie drogi moie przed tobą.
41:
Tau.

werset: 169
42:
NIech przydzie huk moy
43:
przed ćię Iehowo wedle
44:
słowá twego vcżyń mię ro
45:
zumnym.

werset: 170Niech wnidzie modli
46:
twá moiá przed ćię/ wedle wyro
47:
ku twego wyrwi mię.

rozdział: 136


strona: 324a

Kſięgi Pſalmow.
werset: 14
1:
Y przeprowádził Izráelá po=
2:
śrzodkiem iego/ bo ná wieki mi=
3:
łoſierdzie iego.

werset: 15Lecż wtrąćił
4:
Fáráoná y rycerſtwo iego do mo
5:
rzá Szufſkiego/ bo ná wieki mi=
6:
łoſierdzie iego.

werset: 16Ktory prowádził
7:
lud ſwoy przez puſzcżą/ bo ná
8:
wieki miłoſierdzie iego.

werset: 17Ktory
9:
poráził krole wielkie/ bo ná wie=
10:
ki miłoſierdzie iego.

werset: 18Y pomor
11:
dował krole zacne/ bo ná wieki
12:
miloſierdzie iego.
2. Moi: 14. 4. Moi. 21.

werset: 19Sychoná
13:
krolá Emorſkiego/ bo ná wieki miłoſierdzie
14:
iego.

werset: 20Hoga krola
15:
Báſzáńſkiego/ bo uá wieki miło=
16:
ſierdzie iego.

werset: 21Y dał ziemię ich
17:
w dziedzictwo/ bo ná wieki miło
18:
ſierdzie iego.

werset: 22Wdziedzictwo I-
19:
zráelowi słudze ſwemu/ bo ná
20:
wieki miłoſierdzie iego.

werset: 23Ktory
21:
w vniżeniu náſzym pámiętał ná
22:
nas/ bo ná wieki miłoſiedzie ie=
23:
go.

werset: 24Y odkupił nas y ſprzeći-
24:
wnikow náſzych/ bo ná wieki mi
25:
łoſierdzie iego.

werset: 25Dáie chleb w-
26:
ſzelkiemu ćiáłu/ bo ná wieki miło
27:
ſierdzie iego.

werset: 26Wyznawayćie
28:
Bogu niebieſkiemu/ bo ná wieki
29:
miłoſierdzie iego.
30:
137.

rozdział: 137
werset: 1
31:
NAd rzekámi Bawelſkie
32:
mi tám ſiedzieliſmy y płá=
33:
kaliſmy w ſpomináiąc ná
34:
Cyion.

werset: 2Ná wierzbách wpośrzod
35:
iego záwieśiliſmy
Ioſu: 12. Albo/ ſtrzypice.
Cytáry náſze.

werset: 3
36:
Bo tám pytáli nas plandro=
37:
wnicy naſzy o słowá pieśni/ á=
38:
(no)
Albo/ wyliſmy (to ieſt) płákáliſmy.
záwieśiliſmy byli weſele/
39:
śpiewayćie nám (ktorą pieśń) z=
40:
pieśni Cyiońſkich.

werset: 4Iáko śpie-
41:
wáć będziemy pieśń Iehowy ná
42:
ziemi cudzey?

werset: 5Ieſli zápomnię
43:
ćię Ieruſzalimie/ niech zápomni
44:
práwicá moiá (gráć.)

werset: 6Niech
45:
przyſchnie ięzyk moy do podnie=
46:
bienia mego/ ieſlibych ná ćię nie
47:
pomniał/
Wł. Ieſli nie wzwodzić będę Ieruſzálimá na głowę weſela mego.
ieſlibym Ieruſzali=

strona: 324b

má nie pokládał w głowach we=
1:
ſela mego.

werset: 7Pomni Iehowo ſy-
2:
ny Edomowe w dzień Ieruſzali=
3:
má/ ktorzy mowi/ wyprażniay
4:
ćie wyprażniayćie áż do fundá=
5:
mentu w niem.

werset: 8Corko Bawel
6:
ſka zburzona/ błogo (onemu) ktory
7:
odda tobie nagrodę twoię/
8:
ktorąś nam nágrodziłá.

werset: 9Bło-
9:
go (onemu) ktory pochwyći/ á ro
10:
ſtrąći dzieći twoie o
Eſa: 13. wł. opokę.
kámień.
11:
Dawidowi.
12:
138.

rozdział: 138
werset: 1
13:
WYznáwáć będę to=
14:
bie wſzem ſercem mo
15:
iem/
To ieſt przed przełożonymi.
przed Bogi przypiewáć będę tobie.

werset: 2
16:
Kłániáć ſię będę ku dworowi
17:
świątobnośći twoiey/ y wyzná=
18:
wáć będę imię twoie/ dla miło=
19:
ſierdzia tweo/ y dla prawdy two
20:
iey/ bo rozwielmożyłeś náde wſzy
21:
tko imię twoie y
Abo powieść twoię.
y wyrok twoy.

werset: 3
22:
Wdzień przyzywánia mego o=
23:
zwałeś mi ſię/ pośiliłeś mię ná
24:
duſzy moiey mocą.

werset: 4Wyznáwáć
25:
ćię będą Iehowo wſzytcy krolo=
26:
wie ziemſcy/ bo słyſzeli powieśći
27:
vſt twoich.

werset: 5Y śpiewać będą ná
28:
drogách Iehowy/ bo wielka sla
29:
wá Iehowy.

werset: 6Bo wyſoki (ieſt)
30:
Iehowá/ lecż ná niſkiego pátrzy/
31:
á (co ieſt) podniosłego (to on) zdá
32:
leká zna.

werset: 7Choć bym chodził w-
33:
pośrzodku vćiſku/ ożywiſz mię/ ná gniew
34:
nieprzyiaćioł moich śćią=
35:
gnieſz rękę twoię/ y zbáwi mię
36:
práwicá twoia.

werset: 8Iehowá wyko
37:
na (co obiecał) około mnie/ Ieho
38:
wo miłoſierdzie twoie ná wieki.
39:
Vcżynkow rąk twoich nie porzu
40:
ćiſz.
41:
Przednieyſzemu muzy=
42:
kowi Dawidow Pſalm. 139.

rozdział: 139
werset: 1
43:
IEhowo doświadcżyłeś
44:
mię/ y doznałeś.

werset: 2Ty dozna
45:
łeś ſiedzenia mego/ y wſtá
46:
wania mego/ rozumieſz myśl moię
47:
dáleko przed tym.

rozdział: 148


strona: 326b

werset: 1
1:
CHwalćie Iehowę znie=
2:
bios/ chwalćie go ná wyſo

strona: 326c

Kſięgi Pſalmow
kościach.

werset: 2Chwalćie go wſzytcy
1:
ániołowie iego/ chwalćie go wſzy
2:
tki woyſká iego.

werset: 3Chwalćie go
3:
słońce y mieſiącu/ chwalćie go
4:
wſzytkie gwiazdy
wł: świátłośći (albo) świátłá.
świátłe.

werset: 4
5:
Chwalćie go niebioſá niebie=
6:
ſkie/ y wody/
Rozumie o obłokách wodnych/ ktore ná powiétrzu/ bo to niebem zowie.
ktore ná wierzchu
7:
niebios.

werset: 5Niechay chwalą imię
8:
Iehowy/ bo ten roſkazał y ſtwo=
9:
rzyły ſię.

werset: 6On ie też poſtánowił
10:
ná wieki wiecżne/ vſtáwę dał á
11:
nie minie.

werset: 7Chwalćie Iehowę z
12:
ziemie ſmokowie/ y wſzytkie prze
13:
páśći.

werset: 8Ogniu y grádzie/ śniegu
14:
y páro/ duchu burzliwy cżyniący
15:
słowo iego.

werset: 9Gory y wſzytkie pá
16:
gorki/ drzewo płodne y wſzytkie
17:
cedry.

werset: 10Zwierzętá y wſzytko by
18:
dło/ płázy
w Hiwreyſkiem Cypor/ co niekiedy wroblá znácży.
y ptáſtwo ſkrzydláſte.

werset: 11
19:
Krolowie ziemſcy y wſzytcy na
20:
rodowie/ kſiążętá y wſzytcy ſędzio
21:
wie ziemſcy.

werset: 12Młodzieńcy y też
22:
dziewice/ ſtárzy z młodymi.

werset: 13
23:
Niech chwalą imię Iehowy/
24:
bo wywyżſzyło ſię imię ieoſámeo
25:
zacność iego nád ziemię y niebo.

werset: 14
26:
Bo (on) wywyżſzy
Poſpolićie rogiem piſmo moc zowie. Bo v zwierząt rogátych wſzytká moc y obroná w rogach.
rog ludu
27:
ſwego/ chwałá wſzem pobożnym
28:
ieo (należy/) ſynom Izráelowym/
29:
ludowi bliſkiev iego. Háleluiah.


30:
Haleluiach. 149.
rozdział: 149
werset: 1
31:
SPiewayćie Iehowie
32:
pieśń nową/ pochwałá iego
33:
w gromádzie pobożnych.

werset: 2
34:
Niech ſię weſeli Izráel
wł: w vcżynićielu.
w ſtwo=

strona: 326d

rzyćielu ſwoiem/ ſynowie Cyioń=
1:
ſcy niech ſię ráduią w krolu ſwo=
2:
iem

werset: 3Niech wychwaláią imię
3:
iego w tańcu/ ná bębnie y ná ár=
4:
fie niech przypiewáią iemu.

werset: 4
5:
Bo kocha ſię Iehowá w ludu ſwoiem/ vpiękrzy ćiche zbáwie=
6:
niem.

werset: 5Rozweſelą ſię pobożni w
7:
sławie/ hucżeć będą w łożnicách
8:
ſwoich.

werset: 6Wywyżſzánia Boże w
9:
gárdlech ich/ á miecż o dwu o=
10:
ſtrzu w ręku ich.

werset: 7Aby vcżynili
11:
pomſtę miedzy pogány/ porażkę
12:
miedzy narody.

werset: 8Aby powiązá-
13:
li krole ich pęty/ á śláchtę ich łán
14:
cuchámi żeláznymi.

werset: 9Aby vcży-
15:
nili o nich prawo napiſáne/ cżeść
16:
tá (będzie) wſzem pobożnym iego.
17:
Háleluiah.
18:
Haleluiah. 150.

rozdział: 150
werset: 1
19:
CHwalćie Boga wświą
20:
tobnośći iego/ chwalćie go
21:
ná
Rákia co ieſt/ maſz ná pirwſzy rozdział 1. kſiąg Moiżeſzowych.
powietrzu mocy iego.

werset: 2
22:
Chwalćie go w męſtwie
23:
ieo / chwalćie go wedle mnoſtwá
24:
wielkośći iego.

werset: 3Chwalćie go
25:
árfą y cytárą.

werset: 4Chwalćie go
26:
ná bębnie y ná piſzcżałce/ chwal=
27:
ćie go ná ſtrunách y ná domrze.

werset: 5
28:
Chwalćie go ná cymbalech gło
29:
śnych/ chwalćie go na cymbalech/
30:
krzykliwych.

werset: 6Wſzelkie dychá-
31:
nie niech chwali Bogá.
32:
Háleluiah.
33:
Przypowieśći Solo=
34:
monowe.

księga: Prov
rozdział: 1

35:
Rozdział 1:
werset: 1
36:
PRzypowieśći
wł. podobieńſtwá/ álbo powieść.
Solomo
37:
ná ſyná Dawidowego kro=
38:
lá Izráelſkiego. Dla ná=
39:
wyknienia mądrośći y ćwicżenia/

strona: 326d

1:
dla wyrozumienia powieśći
wł. rozumu.
ro=
2:
zumnych. Dla przyięćia ćwicże
3:
nia roſtropnośći/ ſprawidliwo
4:
śći/ y ſądu/ y práwosći.

werset: 2Dla po
5:
dánia proſtym biegłośći (a) mło
6:
demu vmieiętnośći/ y opátrzno=

strona: 327a

Przypowieśći Solomonowe.
śći.

rozdział: 6


strona: 329a

Przypowieśći Solomonowe.
werset: 28Aza kto chodzić będzie po rzeżawiu á nogi iego nie ſparzą ſię?

werset: 29Ták kto wnidzie do żony bliżnieo ſwego/ nie będzie praw káżdy kto przyſtąpi kniey.

werset: 30Nie pocżytáią
1:
złodzieiowi gdy vkrádnie áby ná=
2:
pełnił duſzę ſwoię/ bo łáknął.

werset: 31
3:
A (wſzákoż) gdy go záſtáną ná=
4:
gradza ſiedmioráko/ wſzytkę ma
5:
iętność domu ſwego oddawa.

werset: 32
6:
Cudzołożnik (lepak) postráda
7:
ſerca/ zátraca duſzę ſwoię kto to
8:
cżyni.

werset: 33Ránę y ſromotę naydzie
9:
á háńbá iego nie będzie zgłádzo=
10:
ná.

werset: 34Bo rzewniwość ku zapálczy-
11:
wośći (przywodzi) mężá/ á nie
12:
z folguie w dzień pomſty.

werset: 35
wł: nieprzyimie oblicża wſzelkiego błagánia/ áni żadzcie gdy rozmnożyſz podárek.
Nie
13:
przyimi żadnego vbłagánia/ áni
14:
zechce choćby dawał wiele dá=
15:
row.

rozdział: 7

16:
Rozdział 7.
werset: 1
17:
SYnu moy ſtrzeż ſłow mo=
18:
ich/ á przykazánia moie zá=
19:
choway v ſiebie.

werset: 2Strzeż
20:
przykazań moich á
Miáſto/ a będzieſz żyć Imperátimus pro futuro.
żyw/ y zako=
21:
nu mego iáko zrzenicę oká tweo.

werset: 3
22:
Więży ie ná pálcach twoich/
23:
piſzy ie ná tablicy ſercá ſwego.

werset: 4
24:
Rzecż mądrośći/ ſioſtro ty mo=
25:
iá/ á przyiaćiołką (ſwoią) roſtro=
26:
pnośćią názyway.

werset: 5Aby ćię ſtrze-
27:
gły od żony cudzey/ y od obcey/
28:
rozmawiáiącey łágodnie.

werset: 6
29:
Bom ia oknem domu
30:
ſwego przez kraty moie wyglądałem.

werset: 7
31:
Y vyzrzałem miedzy
32:
proſtaki/ obacżyłem miedzy
33:
ſynmi młodzieńcá
wł. ſtradáiącego ſercá.
zápámiętáłego.

werset: 12
34:
Idącego vlicą wedle węgłá
35:
iey/ á drogą (ku) domowi iey ſzedł.

werset: 9
36:
Mrokiem wiecżor/ w poćiemku
37:
nocnem/ y w zámierzknieniu.

werset: 10
38:
A oto niewiáſtá ſpotkáłá go
39:
w vbiorze nierządnice/ á chytra
40:
ná ſercu.

werset: 11Wrzaſkliwa byłá á przewrotna/ wdomu ſwym nie mieſzkaią nogi iey.

wł: Raz ná dworze/ raz ná vlicách (álbo rynkoch).
werset: 12To przed

strona: 329b

domem/ to ná vlicach y przy káż=
1:
dym węgle záſadzáłá ſię.

werset: 13Y poi
2:
máłá go á pocáłowáłá/ á (potym)
3:
nie wſtydliwą twarzą rzekłá mu.

werset: 15
4:
Offiary dziękowne v mnie (by
5:
ły/) dziś oddawáłám obietnice
6:
moie.

werset: 15Dla tego wyſzłám ſpoty-
7:
káiąc ćię ábym ćię wcżás vprze=
8:
dziłá.

werset: 16Kobiercámi vsłáłám ło
9:
że moie/ kołdrámi y ſznurámi
10:
Micraimſkiemi.

werset: 17Okádziłám
11:
pośćiel moię mirrą/
Poſpolićie teraz cżarną heleną zową.
áloeſem/ y
12:
cynámonem.

werset: 18Przydz/ będziem
13:
vżywáć miłośći aż do záránia/ roz
14:
weſelim ſię miłośćią.

werset: 19Bo nie-
15:
máſz mężá wdomu iego/ poſzedł
16:
w drogę dáleką.

werset: 20Trzos pienię
17:
dzy wziął do rąk ſwych/ ná dzień
18:
pewny przyidzie do domu ſwego.

werset: 21
19:
Y námowiłá go rozmáitą mo=
20:
wą ſwoią/ łagodnośćią vſt ſwo=
21:
ich przypędziłá go

werset: 22Y ſzedł zá
22:
nią zárázem/ iáko byk na rzeź i=
23:
dzie/ y iáko pęto do ćwicżenia głu
24:
piego.

werset: 23Aż przebije ſtrałá wnę
25:
trze iego/ iáko ptak śpieſzy ſię do
26:
śidłá/ á niewie że ná duſzę iego
27:
o ieſt.

werset: 24A ták ſynowie słuchayćie
28:
mię/ á pilnuyćie powieśći vſt moich.

werset: 25Niech ſię nie náwraca ſerce twoie/ niebłąkay-
29:
ſię po śćieżkách iey.

werset: 26Bo wiele
30:
ránnych ku vpádnieniu przyprá=
31:
wiłá/ y mocni wſzytcy pozábijáni
32:
dla niey.

werset: 27Drogi do Grobu dom
33:
iey/ z ſtępuiące do gmáchow
34:
śmierći.

rozdział: 8

35:
Rozdział 8.
werset: 1
36:
IZali nie mądrość wo
37:
łá/ á roſtropnośc wyda
38:
wa głos ſwoy?

werset: 2Ná
39:
wierzchu mogił/ przy dro=
40:
dze/ y ná
wł: domow śćieżek.
rozſtániach ſtánęłá.

werset: 3
41:
Ná plácu v bron/ v wchodu
42:
mieyſckiego/ kędy wchodzą do
43:
wrot (tám) hucży.

werset: 4Do was mę
44:
żowie wołam/ á głos moy ku ſy=
45:
nom cżłowiecżym.

rozdział: 13


strona: 331c

Przypowieśći Solomonowe.
werset: 10Tylko dla
1:
pychy wzruſza ſpor (hárdy/) záś
2:
v porádnych (ieſt) mądrość.

werset: 11
3:
Máiętnośći z prożnośći vby=
4:
wáć będzie/ á kto zbiera ręką (ſwą)
5:
rozmnoży ſię.

werset: 12Ocżekawánie od
6:
kłádáne wątli ſerce/ lecż drze=
7:
wem żywotnym żądza (gdy) przyi
8:
dzie.

werset: 13Kto gárdz rzecżą (iáką)
9:
vtráći ná niey/ á kto ſię boi przy=
10:
kazánia/ będzie mu nágrodzono.

werset: 14
11:
Zakon mądrego zdroiem (ieſt)
12:
zywotá ku wyśćiu z śideł śmierći.

werset: 15Dowćip dobry da wdzięcżność/
13:
záś drogá hárdych twárda.

werset: 16Ká
14:
zdy chytrzec cżyni (wſzytko) rozu=
15:
mnie/ lecż głupi wywieſza ſpro=
16:
ſność.

werset: 17Poſeł niezbożny wpadnie
17:
we złe/ á orędownik prawdziwy
18:
(ieſt) lekárſtwo.

werset: 18Nędzę y ſromo
19:
tę (ma) kto ſię brzydzi ćwicżeniem
20:
záś kto ſtrzeże kárnośći/ będzie
21:
cżćion.

werset: 19Ządza gdy doydzie/ ro-
22:
ſkoſzuie duſzę/ lecż obrzydłośćią
23:
(ieſt) głupim odwroćić ſię od zło=
24:
sci.

werset: 20Kto chodzi z mądremi/ mą
25:
dry bywa/ á kto karmi głupie/
26:
zle mu będzie.

werset: 21Zá grzeſznymi
27:
chodzi złosć/ á ſpráwiedliwym ná
28:
grodzi (Bog) dobrem.

werset: 22Dobry
29:
(cżłowiek záchowuie) dziedzi=
30:
ctwo ſynom ſynow (ſwych/) y za=
31:
chowana bywa ſpráwiedliwemu
32:
máiętność grzeſznego.

werset: 23Obfite
33:
wychowánie rola
Albo (iáko niektorzy przekłádáią) rola vbogich.
przełożonych/
Wł: A ieſt ginący/ dla nie rozſądku/ (álbo) iż niema práwá.

34:
a inſzy ginie iż nie (ma) rozſąd=
35:
ku.

werset: 24Kto folguie prętowi ſwe-
36:
mu/ nienayzrzy ſyná ſwego/ á kto
37:
iy miłuie poránia ſię go ćwicżyć.

werset: 25
38:
Spráwiedliwy ie do ſytośći du
39:
ſze ſwey/ lecż brzuch niezbożnych
40:
z vbożeie.

rozdział: 14

41:
Rozdział 14.
werset: 1
42:
MAdre niewiaſty
wł: buduie/ iáko o iedney. Ale to cżęſta więzyku Hiwreyſkiem.
bu
43:
duią dom ſwoy/ á ſpro=
44:
ſna (niewiáſtá) rękomá
45:
ſwemá kazi iy.

werset: 2Kto
46:
chodzi wpráwośći ſwey boiſię Ie

strona: 331d

howy/ á kto wywraca drogi iego/
1:
gárdzi nim.

werset: 3W vśćiech ſproſne
2:
go (ieſt) kiy pychy/ lecż wárgi mą
3:
drych záchowuią ie.

werset: 4Gdy nie-
4:
maſz wołow (niemáſz nic) w ia=
5:
ślach/ á (gdzie) mnoſtwo zboża/
6:
tám śiłá bydłá.

werset: 5Swiádek praw
7:
dziwy nie kłáma/ lecż świádek o
8:
mylny powieda kłamſtwá.

werset: 6Sżu
9:
ka ſzydera mądrośći/ á nie (náy
10:
duie/) lecż vmieiętność rozumnev
11:
ſnádna.

werset: 7Idz od oblicżnośći mę-
12:
zá głupiego/ gdyż nie poznałeś (v
13:
niego) warg vmieiętnośći.

werset: 8Mą
14:
drość chytreo (ieſt) rozumieć dro
15:
gę ſwoię/ á ſproſność głupich
16:
(ieſt) zdrádá.

werset: 9Sproſni ſzydzą z-
17:
przeſtępku/ lecż miedzy ſzcżyry
18:
mi życzliwość.

werset: 10Serce zna gorz-
19:
kość duſze ſwey/ á do weſelá iego
20:
nie mieſza ſię cudzy.

werset: 11Dom nie-
21:
zbożnych zniſzcżon będzie/ záś na
22:
miot ſzcżyrych roſpłodzi ſię.

werset: 12
23:
Ieſt drogá
To ieſt/ zda ſię być práwa.
práwa przed cżło
24:
wiekiem/ lecż oſtátek iey (bywa)
25:
drogámi śmierći.

werset: 13Też śmieiąc
26:
ſię żáłuie ſerce/ á oſtátek weſela
27:
ieſt) ſmętek.

werset: 14Drogámi ſwemi
28:
náſycono będzie
Albo plugáwe.
cofáiące ſię ſer=
29:
ce/ á od niego (odſtąpi) mąż do=
30:
bry.

werset: 15Proſtak wierzy kázdey rze
31:
cży/ lecz chytrzec rozumie kro=
32:
kom
álbo/ ieo.
ſwoim.

werset: 16Mądry boi ſię y-
33:
náwraca ſię od złośći/ záś głupi
34:
gniewa ſię/ y vbeſpiecża ſię.

werset: 17
wł: krotki nozdrzámi cżyni ſproſność/ á mąż myſli nienawidzi ſię.

35:
Kto ſię rychło gniewa cżyni
36:
ſproſność/ á mężá dumaiącego
37:
nienawidzą.

werset: 18Odziedzicżą pro
38:
ſtácy ſproſność/ lecż chytrzey bę
39:
dą vkoronowáni vmieiętnośćią.

werset: 19
40:
Kłániáią ſię złośćiwi przed do
41:
brymi/ á niezbożnicy v bron ſpráwiedliweo.

werset: 20Też blizniemu ſwev
42:
nienawiſtny (ieſt) nędznik/ zaś v
43:
bogáteo wiele (ieſt) miłoſnikow.

werset: 21
44:
Gárdzi bliznim ſwym grzeſznik
45:
á kto żáłuie vtrapionych/ błogo
46:
iemu.

werset: 22Izáli nie błądzą ktorzy
47:
dumáią złość? zaś miłoſierdzie y
48:
prawdá dumaiącym dobroć.

rozdział: 19


strona: 333d

Przypowieśći Solomonowe.
werset: 23Boiazń Ie

strona: 334a

howy (wiedzie) do żywotá/ bo na
1:
ſycony (będąc) nocowáć będzie
2:
bez náwiedzenia złego.

werset: 24Kryie
3:
leniwiec rękę ſwoię do
Wł: do gárncá (ábo) do kotłá
zánádrza
4:
y do vſt ſwoich nie donieſie iey.

werset: 25
5:
Sżyderzá vbiy/ á proſták ſchy=
6:
trzeie/ ſkarz rozumnego/ á zrozu
7:
mie vmieiętność.

werset: 26Gubi oycá/
8:
wypądza mátkę ſyn ſromocący y
9:
háńbiący.

werset: 27Przeſtań ſynu moy
10:
słucháć ćwicżenia (odwodzące=
11:
go) w błędy/ od słow vmieiętno
12:
śći.

werset: 28Swiadek niezbożny ſzydzy
13:
z ſądu/ á vſtá niezbożnych żrą nie
14:
práwość.

werset: 29Nagotowano ſzyde-
15:
rzom ſądy/ á rány ná grzbiet głu
16:
pich.
17:
Rozdział 20.

rozdział: 20
werset: 1
18:
SZyderzem cżyni wino/
19:
(á) zátrwożonym pijań=
20:
ſtwo/
álbo ták/ á káżdy kto ſię kocha w tem.
á káżdy kto błą=
21:
dzi tem niebędzie mądry.

werset: 2
22:
Iáko ryk młodego lwá (ieſt)
23:
ſtrách krolewſki/ kto iy pobudza
24:
grzeſzy na duſzę ſwoię.

werset: 3Sława
25:
mężowi (ieſt) dać pokoy ſwarowi
26:
zaś káżdy ſproſny wdawa ſię (w=
27:
zwádę.)

werset: 4Dla zimná leniwiec nie
28:
orze/ przeto proſić będzie we żni
29:
wá/ á nie będzie (ktoby mu dał.)

werset: 5
30:
(Iáko) wody głębokie (ieſt) rá
31:
dá cżłowiecża/ lecż mąż rozumny
32:
wycżerpnie ią.
wł: mnoſtwo cżłowieká wołá mężá miłoſierdzia ſwego. rć.

werset: 6Cżęſto cżłowiek
33:
wysławia dobrodzieiá ſwego/
34:
lecż męża wiernego kto znaydzie?

werset: 7
35:
Kto chodziw doſkonáłośći ſwey
36:
ſpráwiedliwy (ieſt/) błogo ſy=
37:
nom iego po nim.

werset: 8Krol ſiedząc
38:
ná ſtolicy ſądowey/ roſpraſza oczy
39:
má ſwemá wſzelką złość.

werset: 9Kto
40:
rzecże/ Ocżyśćiłem ſerce moie/ o
41:
chędożyłem ſię od grzechu mego?

werset: 10
to ieſt: ieden więtſzy á drugi mnieyſzy/ gdy więtſzym ſobie waży/ á mnieyſzym innym.
Kámień á kámień/
w Hiwreyſkim Efá y Efá/ to ieſt dwie Efie/ Efá lepak ieſt miárá wktorą ſię ſypało ták wiele iáko w 432/ ſkorupin iáiowych.
korzec á
42:
korzec obrzydłośćią (ieſt) Ieho=
43:
wie to oboie.

werset: 11Też po ſpráwach
44:
iego/ poznáć młodego/ ieſli cżyſta
45:
y ieſli práwa ſpráwa iego.

werset: 12V-
46:
cho dla słuchania/ á oko dla pá=
47:
trzánia/ Iehowá vcżynił oboie.



strona: 334a

werset: 13
1:
Nie miluy ſpania ábyś nie z v
2:
bożał/ otwieray ocży twoie/ ná=
3:
ieſz ſię chlebá.

werset: 14Złe/ złe (ieſt) mo
4:
wi kupiec/ á odſzedſzy ſobie/ więc chwali.

werset: 15
5:
Ieſt złoto/ y mnoſtwo
6:
pereł/ y nacżynia drogie wárgi
7:
vmieiętnośći.

werset: 16Zábierz ſzáty ie-
8:
go kto ręcżył cudzego/ á kto przy
9:
rzekł zá obcą/ poćiędzay go.

werset: 17
10:
Słodki ieſt cżłowiekowi chleb
11:
wykłámány/ lecż potym nápeł=
12:
nią ſię vſtá iego rumu.

werset: 18Myśli
13:
porádą rządzone bywáią/ á do=
14:
wcipem
wł: cżyń.
zwodz bitwę.

werset: 19Kto ob
15:
iawia táiemnicę/ chodzi zdradnie
16:
á do łudzącego wárgámi ſwemi/
17:
nie przyłącżay ſię.

werset: 20Kto przekli-
18:
na oycá ſwego á (bo) mátkę ſwo=
19:
ią/ zágáśnie kagániec iego w mro
20:
ku ćiemnośći.

werset: 21Dziedzictwo prę
21:
tko z pierwu otrzymáne (táko=
22:
we) ná potym nie będzie błogo=
23:
słáwione.

werset: 22Nie mow/ oddam
24:
złość/ cżekay ná Iehowę/ á zbáwi
25:
ćię.

werset: 23Brzydliwość Iehowie
26:
(ieſt) kámień á kámień/ ſzale też
27:
zdrádliwe nie dobra (rzecż)

werset: 24
28:
Od Iehowy kroki rycerzá/ á
29:
cżłowiek iáko z rozumie drogę
Albo ieo.

30:
ſwoię?

werset: 25
Albo ták przełoż/ śidłem cżłowiekowi (ieſt) mowić (to będzie) poświęcono. rć.
Sidłem cżłowiekowi
31:
(ieſt) poźrzeć święcone/ á po obietnicach ſzukáć (wyzwolenia.)

werset: 26
32:
Roſpądza niezbożniki krol mą
33:
dry/ y obraca ná nie koło.

werset: 27Ká-
34:
gániec Iehowy (ieſt) dychanie
35:
cżłowiecże/ doświadcżaiący w=
36:
ſzech wnętrznośći brzuchá.

werset: 28Miło
37:
ſierdzie y prawdá ſtrzegą krolá/
38:
a miloſierdziem podpiera ſię ſto
39:
licá iego.

werset: 29Poććiwośćią mło
40:
dzieńcom (ieſt) śiłá ich/ záś ozdo=
41:
bą ſtárym ſzedziwość.

werset: 30Siność
42:
y ráná lekárſtwem (ſą) ná złego/
43:
y razy wnętrzne w brzuchu.

rozdział: 21

44:
Rozdział 21.
werset: 1
45:
STrymienie wodne ſerce
46:
krolewſkie/ ręką Iehowy
47:
gdzie (mu) ſię podoba bywa
48:
náchylone.

rozdział: 25


strona: 336c

Przypowieśći Solomonowe
werset: 21Bo rzcżáwie zbierzeſz ná
1:
głowę iego/ á Iehowá nágrodzi
2:
tobie.

werset: 22Wiatr
Ten wiátr przodkowie náſzy iednym słowem zwáli Siewierem ſkąd y teraz Siewierſką ziemią zową.
połnocny roz=
3:
pądza deſzcż/ á oblicża obruſzone
4:
ięzyk táiemny.

werset: 23Lepiey ſiedzieć
5:
ná wędle dáchu/ niż z żoną wrza=
6:
ſkliwą/ á w domu przeſtronym.

werset: 24
7:
(Iáko) wody zimne duſzy prá=
8:
gnącey (ták) też słuch dobry z zie
9:
mie dálekiey.

werset: 25(Iáko) zrzodło
10:
zádeptáne á zdroy zápſowány/
11:
(ták) ſprawiedliwy vſtępuiący
12:
przed niezbożnym.

werset: 26Ieść wiele
13:
miodu niedobrze/ ták dośćigánie
14:
sławy ich (nie ieſt) sławá.

werset: 27Miá
15:
ſto rozwálone (á) bez muru (ieſt)
16:
kazdy/ ktorego duch niema pohá
17:
mowánia.

rozdział: 26

18:
Rozdział 26.
werset: 1
19:
IAko śnieg lećie/ á
20:
deſzcż we żniwa/ ták nie=
21:
przyſtoi głupiemu sła=
22:
wá.

werset: 2Iáko wrobl vćie-
23:
ka/ iáko (też) iaſkolká vlata/ ták
24:
złorzecżenie nádáremnie nie=
25:
przyidzie.

werset: 3Bicż ná koniá/ á o-
26:
głow ná oslá/ á pręt ná grzbiet
27:
głupich.

werset: 4Nie odpowieday głupiev
28:
wedle ſproſnośći iego/ ábyś
29:
nie był podobny y ty iev.

werset: 5Odpo
30:
wiedz głupiemu wedle ſproſno=
31:
śći iego/ áby nie był mądrym w=
32:
ocżu ſwoich.

werset: 6Obćina nogi/ krzy
33:
wdę pije/ kto poſyła rzecży przez
wł: przez rękę/ álbo wręce. rć.
głupiego.

werset: 7(Iáko goleni v chromeo
34:
nie rowne/ ták przypowieść
35:
w vśćiech głupcow.

werset: 8(Iáko) kto
36:
záwięzuie kámień
Inſzy tłumacżą iáko oſadzanie kámyká między kupą kámienia rć. Inſzy zaś iáko gdy kto kłádzie kámień do proce rć.
w purpurę/
37:
(ták) kto dáie głupiemu cżeść.

werset: 9
38:
(Iáko) tarn gdy vwięznie wrę
39:
ce pijánego/ ták przypowieść w=
40:
vśćiech głupcá.

werset: 10Wielki (ſam)
41:
ſpráwuie wſzytko/ á nágradza
42:
głupiemu/ nágradza też przeſtęp
43:
com.

werset: 11Iáko pies wraca ſię do
44:
wywrotku ſwego (ták) głupi po
45:
wtarza ſproſność ſwoię.

werset: 12Wi-działeś (li) mężá mądrego wedle

strona: 336d

iego
wł. w ocżu iego y niżey w wirſzu 16.
zdánia (więtſza) nadzieiá o
1:
głupim niż o nim.

werset: 13Mowi leni-wiec lew ná drodze/ lew miedzy
2:
vlicámi.

werset: 14Drzwi obracáią ſię
3:
ná zawiáſie ſwoiey/ á leniwiec na
4:
pośćieli ſwoiey.

werset: 15Kryie leniwiec
5:
rękę ſwoię
wł. do kotłá/ álbo do gárncá. Ták pázuchę zowie iż wniey ćiepło iáko w gárncu.
do łoná/ vkonywa
6:
ſię niz ią przenieſie do vſt ſwoich.

werset: 16Mędrſzy ieſt leniwiec wedle
7:
zdánia ſwego/ niż ſiedm (pánow)
8:
rad wotiących.

werset: 17Ima pſá zá v
9:
ſzy mijáiąc/ kto ſię w ſtępuie we
10:
przą nieſwoię.

werset: 18Kto ſię cżyni ſza
11:
lonym miece głownie/ ſtrzały/ y
12:
(ine rzecży)
właśnie/ y śmierć.
ſzkodliwe.

werset: 19Ták
13:
cżłowiek podchodzi blizniego ſwe
14:
go y mowi/ áza nie żártuię ia?

werset: 20
15:
Gdy niemáſz drew gáśnieo=
16:
gień/ ták gdy niemáſz obwadzce
17:
vſtánie roſtyrk.

werset: 21Iako wągl
18:
rzezáwiu (należy)/ á drwá do o=
19:
gniá/ ták mąz zwádliwydo zápa
20:
lánia ſwaru.

werset: 22Słowá obwadzce
21:
ſą iáko zránionych/ á też z ſtępu=
22:
ią do wnętrza brzuchá.

werset: 23Srebro
23:
żużeliſte pálone po tyglu (ſą) wár
24:
gi podżarzáiące (zwádę)/ y ſerce
25:
złe.

werset: 24Po wárgach iego bywa po
26:
znan nienawiſtnik/ bo w ſobie po
27:
kłáda zdrádę.

werset: 25Gdy (ćię) łáſká
28:
wie prośić będzie
wł. nie wierz weń.
nie wierz mu/
29:
bo ſiedm obrzydłośći w ſercu ie=
30:
go.

werset: 26Pokrywa ſię nienawiść
31:
przy zwodzeniu/ (lecż) odkrywa
32:
ſię złość iey we zborze.

werset: 27Kto
33:
kopa iámę (ná kogo) wpádnie do
34:
niey/ á kto tocży kámień nań ſie
35:
wroći.

Abo ták/ Iezjk kłamliwy vniżonego (álbo) ſkruſzonego rć.
werset: 28Ięzyká kłamliwego
36:
nienawidzi vniżony/ záś vſtá łá
37:
godne cżynią potrącenie.
38:
Rozdział 27.

rozdział: 27
werset: 1
39:
NIe wychwalay ſię
40:
dniem iutrzeyſzym/ bo
41:
niewieſz co vrodzi dzień
42:
(dziſieyſzy).

werset: 2Niech ći
43:
chwali cudzy á nie vſtá twoie/ ob
44:
cy/ á nie wárgi twoie.

werset: 3Cięſzki
45:
(ieſt) kámień/ y ważny piaſek/ lecż
46:
gniew ſproſnego ćięzſzy niż to o=

strona: 337a

Przypowieśći Solomonowe.
boie.

księga: Eccle
rozdział: 1


strona: 339a

1:
Rozdział 1.
werset: 1
2:
SLowá Koheletha ſy=
3:
ná Dawidowego/ krolá
4:
w Ieruſzalimie.

werset: 2Pro-
5:
żność nád prożnośćiámi
6:
rzekł Koheleth/ prożność nád
7:
prożnośćiámi/ y wſzytko prożność.

werset: 3
8:
Co za pożytek ma cżlowiek ze
9:
wſzykiey prace ſwey/ ktorą ſię
10:
prácuie pod slońcem?

werset: 4Rod
11:
idzie/ á (drugi) rod przychodzi/
12:
záś ziemiá ná wieki ſtoi.

werset: 5Słoń-
13:
ce też wſchodzi y záchodzi/ á do
14:
mieyſcá ſwego ćiągnie gdzie w=
15:
ſchodzi.

werset: 6Idzie ná południe y
16:
krąży ná pułnocy/ krąży (á) krą=
17:
ży/ idzie duch/ á po okręgach
18:
ſwych wraca ſię duch.

werset: 7Wſzytkie
19:
potoki idą do morzá/ á przed ſię
20:
morze nie nápełnia ſię/ do miey=
21:
ſcá ſwego potoki idą/ áby ſię wra
22:
cáły ćiekąc.

werset: 8Wſzytkie rzecży (ſą)
23:
trudne/ niemoże (ich) żaden wy=
24:
mowić/ nie náſyca ſię oko widząc/
25:
áni ſię nápełnia vcho słucháiąc.

werset: 9
26:
Co kiedy było/ to záś będzie/ á
27:
co ſię vcżyniło/ to ſię záś cżynić
28:
będzie. A (ták) niemáſz nic nowe=
29:
go pod słońcem.

werset: 10(Co ieſli) ieſt
30:
rzecż o ktorey kto mowi pátrz to
31:
ieſt nowa/ (áno to) iuż było przed
32:
wieki/ ktore były przed námi.

werset: 11
33:
Niemáſz pámięći pierwſzym/ á
34:
(tákież) y potomnym ktore będą.
35:
Nie będzie im pámięći v onych
36:
ktorzy będą potym.

werset: 12Ia Kohe-
37:
leth byłem krolem nad Izráelem
38:
w Ieruſzalimie.

werset: 13Y vdałem ſię
39:
ſercem moiem ſzukáć y dowiádo=
40:
wać ſię o mądrośći/ o wſzytkim
41:
co bywa pod niebioſy. To
wł. trapienie.
zábá
42:
wienie zle dał Bog ſynom
Albo cżłowiecżym.
Adá

strona: 339b

1:
mowym áby ſię trapili.

werset: 14Widzia
2:
łem wſzytkie ſpráwy/ ktore ſię
3:
działy pod słońcem/ á oto wſzytko
4:
prożność y vfraſowánie duchá.

werset: 15
5:
Co ſię ſkrzywiło nie może ſię ná
6:
prośćić/ á cżego niemáſz (to) ſię
7:
nie może licżyć.

werset: 16Mowiłem ia w
8:
ſercu moiem rzekąc. Oto ia roz=
9:
mogłem ſię y przycżyniłem mą=
10:
drośći náde wſzytki/ ktorzy byli
11:
przedemną w Ieruſzalimie/ a ſerce moie widziáło wielką mą
12:
drość y vmieiętność.

werset: 17Y vda-
13:
łem ſię ſercem moiem vcżyć ſię
14:
mądrośći y vmieiętnośći/ ſpro=
15:
ſnośći y głupſtwá/ y poznałem że
16:
y to vfráſowánie duchá.

werset: 18Bo w
17:
mnoſtwie mądrośći mnoſtwo v
18:
fráſowánia/ á kto przycżynia v=
19:
mieięnośći/ przycżynia żalu.

rozdział: 2

20:
Rozdział 2.
werset: 1
21:
MOwiłem (też) w ſer=
22:
cu moiem/ przydz teraz
23:
á ſkoſztuie ćię w weſelu/
24:
ábyś obacżył dobro/ á o
25:
to y to prożność.

werset: 2Temu kto ſie
26:
rad śmieie mowiłem iż głupi/ á
27:
do weſela/ coż to cżyniſz?

werset: 3Y my
28:
ſliłem był w ſercu moiem ábych
29:
przyćiągnął winem ćiáło moie/á
30:
ſerce moie áby ſię w dáło do mą=
31:
drośći/ á poimáło by głupſtwo/
32:
ábych doznał co by było lepſzego
33:
ſynom cżłowiecżym/ co by cżyni=
34:
li pod niebem
To ieſt/ poki ſą żywi.
w licżbie dni ży
35:
wotá ſwego.



strona: 339c

Kſięgi Solomonowe Koheleth.
werset: 7Zdobyłem ſie ná
1:
niewolniki y ná niewolnice/ mia
2:
łem też
wł. ſyny domowe.
czeladz domową/ też ſtá
3:
tek bykow y drobu/ więtſzy był v
4:
mnie/ niż v wſzytkich ktorzy byli
5:
przedemną w Ieruſzalimie.
6:
Kśięgi Solomowe Ko=
7:
heleth.
Koheleth tłumácży ſię zgromádzáiący/ zgromádzićiel/ albo ktory zgromadza. Solomoná tu ták zowie/ dla tego iż miał zgromádzoną mądrość w ſercu ſwem. Niektorzy káznodzieią/ ále nie krzecży/ przekłádáią.

rozdział: 7


strona: 341c

Kſięgi Solomonowe Koheleth.
werset: 13Weyzrzy ná ſpráwę Bożą/ bo
1:
(á) kto może náprośćić co on ſkrzy
2:
wił?

To ieſt/cżáſu weſołego bądz weſoł/ á cżáſu ſmętneo przypátruy ſię cżemu to Bog nápuśćił.
werset: 14Gdy dzień dobry bądz w
3:
dobrem/ á w dzień zły obacżay
4:
ſię/ bo y ten dla teo vcżynił Bog/ áby
5:
nie ználazł cżłowiek
Albo zá nim/ rozumiej zá Bogiem/ álbo po Bogu.
po nim
6:
nic.

werset: 15Wſzytkiemu przypátrzy-
7:
łem ſię we dni prożnośći moiey.
8:
Ieſt ſpráwiedliwy/ á ginie w=
9:
ſpráwiedliwośći ſwoiey. Záś ieſt
10:
niezbożny/ ktory przedłuża (wiek) złośći ſwoiey.

werset: 16Nie bądz ſprá-
11:
wiedliwym bárzo nie bądz też ná
12:
zbyt mądrym/ przecobyś ſpuſto
13:
ſzał.

werset: 17Nie bądz bárzo niezbożnym/
14:
nie bądz też głupim/ przecz maſz
15:
vmrzeć przed cżaſem twoim?

werset: 18
16:
Dobrze (ieſt) áby ſię wziął zá
17:
to/ á od tego nie odeymuy ręki
18:
twoiey. Bo kto ſię boi Bogá/
19:
vydzie wſzytkiego tego.

werset: 19Mą
20:
drość (więcey) zmocni mądrego/
21:
niż dzieſięć pánow ktorzy ſą w=
22:
mieśćie.

werset: 20
23:
Bo niemáſz cżłowieká
24:
ſpráwiedliwego ná ziemi/ ktory=
25:
by cżynił dobrze/ á nie grzeſzyłby.

werset: 21
26:
A (przeto) o wſzytkie słowá
27:
ktore mowią
wł: niedaway ſercá twego.
niedbay/ á nie słu
28:
chay niewolniká twego ktory ćie
29:
łáie.

werset: 22Bo też cżęſtokroć dozna-
30:
wa ſerce twoie że y ty łáieſz dru=
31:
gie.

werset: 23Wſzego tego kuśiłem mą-
32:
drośćią/ (y) mowiłem/ będę mą=
33:
drym/ lecż oná dáleko byłá odem
34:
nie.

werset: 24A co dáleko bywa/ tedy
wł: y głębokość glębokość.
głęboko bárzo bywa. Kto to naydzie?

werset: 25
35:
Obroćiłem ſię (prze=
36:
to) y ſerce moie vcżyć ſię y dowiá=
37:
dowáć ſię mądrośći á dowćipu/ á
38:
(ktemu) dowiádowáć ſię nieżbo=
39:
żnośći/ głupſtwá/ ſproſnośći/ y
40:
niebácżnośći.

werset: 26Y ználazłem że
41:
niewiáſtá gorzkośćią przewyżſza śmierć/
42:
ktorey ſerce (ieſt iáko) ſie
43:
ći y niewody/ á ręce iey powrozy.
44:
Kto dobry przed Bogiem będzie
45:
wyzwolon od niey lecż grzeſznik będzie poiman od niey.

werset: 27Przy-
46:
pátrz ſię temu/ obacżyłem (to)/
47:
rzekł Koheleth/ iedno do drugie

strona: 341d

go/ náyduiąc przycżynę.

werset: 28Ze ie-
1:
ſzcże ſzuka duſzá moiá/ á nie zná=
2:
lazłem/ człowieká iednego ſtyſią
3:
cá ználazłem/ lecż niewiáſty (do=
4:
brey) miedzy wſzytkiemi temi nie
5:
ználazłem.

werset: 29Tylko (to) obacż co
6:
ználazłem/ iż Bog vcżynił cżło=
7:
wieka práwego/ á(le) ći wynále
8:
zli dowćipy rozmáite.

rozdział: 8

9:
Rozdział 8.
werset: 1
10:
KTo iáko mądry/ á kto
11:
vmie
Albo wykład.
rozwiązánie rzecży? mądrosć cżłowieká oświe
12:
ca oblicże ieo / y
wł. moc rć
hárdość oblicża
13:
iego odmienia.
Abo ták przełoż. Ia (vpominam) vſt krolewſkich ſtrzeż/ á ná przyſięgę bożą (miej) bácżność.

werset: 2Moiá rzecż
14:
roſkazánia krolewſkiego przy=
15:
ſrzegáć/ tákże y przyſięgi Bożey.

werset: 3
16:
Nie ſkwápiay ſię od oblicża ie=
17:
go odyść/ nie ſtoy w rzecży złey/
18:
bo wſzytko co ſię mu podobá cży
19:
ni.

werset: 4
Albo/ w słowie krolewſkiem/ To ieſt/ co każe/ to cżynią.
Wrzecży krolewſkiey (ieſt)
20:
władza/ á kto mu rzecże/ co cży=
21:
niſz?

werset: 5Kto ſtrzeże roſkazánia ie-
22:
go/ nie pozna rzecży złey/ bo cżás
23:
y ſąd zna ſerce mądrego.

werset: 6Bo
24:
do káżdego przedſięwzięćia ieſt
25:
cżás y ſąd/ gdyż złość cżłowiecża
26:
wielka (ieſt) ná niem.

werset: 7Bo nie
27:
wie co ma być/ ponieważ iako co
28:
będzie kto mu oznaymił?

werset: 8Nie-
29:
máſz cżłowieká pánuiącego nád
30:
duchem ktoryby vtrzymał duchá/
31:
niemáſz też pánowania w dzień
32:
śmierći/ áni wypuſzcżenia w bi=
33:
twie/ bo nie wybáwi niezbożność
34:
pánow ſwych.

werset: 9Wſzytko to wy
35:
pátrzyłem podawſzy ſerce moie
36:
do wſzelákiego vczynku/ ktory by
37:
wa pod słońcem. (Y obacżyłem
38:
że przyſzedł) cżás ktorego pánuie
39:
cżłowiek nád cżłowiekiem ná złe
40:
ſwoie.

werset: 10A záprawdę widziałem
41:
niezbożne pogrzebione/ lecż (záś)
Rozumiej przez ſwoie potomſtwo (álbo) náſladowniki
przyſzli/ á z mieyſcá świetego
42:
przychodzili/
Tu wninieyſzych kſięgach Hiwreyſkich omjłka ieſt. Bo miáſto We Iſzráwechu máiąWeiſztákechu. To ieſt/ miáſto chwali li/ piſzą/ wzápámiętánie przywiedli. Przeto też tu dziſieyſzi tłumácże ſzwánkuią/ y słow przycżyniáią.
y chwalili (ie) w=
43:
mieśćie/ gdzie ták cżynili. (A ták
44:
y to prożność.

werset: 11Bo iż niekarzą
45:
nagle zá vcżynek zly/ przeto peł=
46:
ne (ieſt) ſerce ſynow cżłowiecżych

strona: 342a

Pieśń nád pieśniami.
wnich/ aby czynili złość.

księga: Cant
rozdział: 2
werset: 15

strona: 344a

Imayćie
1:
nam liſzki máłe ktore pſuią win=
2:
nice/ bo winnice náſze drobną iá
3:
godę (máią).

werset: 16Miły moy mnie/
4:
á ia iemu/ ktory ſie páſie miedzy
5:
lilijámi.

werset: 17Poki dzień wiać będzie
6:
á po vćiekáią ćienie/ wroć ſię/ po
7:
dobny bądz miły moy ſárnie/ al=
8:
bo ielonkowi po gorách
Albo/ po gorách przedziału.
Weter=
9:
ſkich.

rozdział: 3

10:
Rozdział 3.
werset: 1
11:
NA łożu moiem co noc
12:
ſzukáłám (oneo) ktoreo
13:
miłuie duſzá moiá ſzuká
14:
łám go á nienalázłám
15:
go.

werset: 2Wſtánę teraz á obieżę miá
16:
ſto/ ná vlicach/ ná rynkach ſzukáć
17:
będę ktoreo miłuie duſzá moia/ ſzu
18:
káłám go á nie nálázłám go.

werset: 3Zná
19:
lezli mię ſtrożowie/ ktorzy obcho
20:
dzą miáſto. Cżyli widzieliśćie kto
21:
rego miłuie duſzá moiá?

werset: 4A ma
22:
ło przeſzedſzy od nich/ áż ználá=
23:
złám ktorego miłuie duſzá moiá/
24:
poimáłám iy/ á niepuſzcżę go áż
25:
go w wiodę do domu mátki mo=
26:
iey/ y do komory rodzićielki mo=
27:
iey.

werset: 5Poprzyſięgam was cory
28:
Ieruſzalimſkie przez ſárny álbo
29:
przez łánie polne/ ábyśćie nie bu
30:
dziły/ áni poruſzáły miłośći poki
31:
oná záchce.

werset: 6Co to wyſtępuie
32:
z puſzcży iáko słupy dymu/ záku=
33:
rzenie mirry y kádzidłá/ z káżde=
34:
go prochu áptekárſkiego.

werset: 7Oto
35:
łożá Solomonowe ſześćdzieſiąt
36:
rycerzow/ około niego/ z rycerzow
37:
Izráelſkich.

werset: 8Wſzytcy ći trzymá
38:
ią (po) miecżu/ ćwicżeni ku bitwie
39:
káżdy miecż ſwoy (ma) ná biodrze
40:
ſwoiey/ dla ſtráchu nocnego.

werset: 9
41:
Páłac vcżynił ſobie krol Solo=
42:
mon
To ieſt/ zcedrzyny/ ktora ná Lewanie rośćie.
z drzewá Lewaná.

werset: 10Słu
43:
py iego pocżynił śrebrne/ dno ie=
44:
go złote/ podniebienie iego ſzár=
45:
łatowe/ śrzodek iego násłány
46:
miłośćią od corek Ieruſzalim=
47:
ſkich.

werset: 11Wynidzćie á oglądáyćie
48:
cory Cyiońſkie krolá Solomoná

strona: 344b

w koronie/ ktorą iy vkoronowá
1:
łá mátká iego wdzień rękowin ie
2:
go/ y wdzień weſela ſercá iego.

rozdział: 4

3:
Rozdział 4.
werset: 1
4:
OTo ty piękna przyia=
5:
ćiołko moiá/ oto ty pię=
6:
kna (ieſteś)/ ocży twoie
7:
gołębie z poyśrzodku kę
8:
dzierzy twoich/ włos twoy iáko
9:
ſtádo koz/ ktore poſtrzygli ná go=
10:
rze Gilehadſkiey.

werset: 2Zęby twoie/
11:
iáko ſtádo rownych (owiec)/ kto
12:
re wyſzły z kąpieli/ ktore wſzytkie
13:
bliznięty pokoćiły ſię/ á niepło=
14:
dney niemaſz miedzy nimi.

werset: 3Iá
15:
ko ſznur kármázynowy wárgi
16:
twoie/ y wymowá twoiá cudna/
17:
iáko vłomek iáblká gránatowe=
18:
go/ ſkroni twoie z poyśrzodku kę
19:
dzierzy twoich.

werset: 4Iáko wieżá Da
20:
widowá ſzyiá twoiá/ ktorą zbu=
21:
dowano dla obrony/ tyſiąc tarcż
22:
záwieſzono ná niey/ wſzech ryce=
23:
rzow páwezy.

werset: 5Dwie pierśi two
24:
ie iáko blizniąt dwoie v ſárny/
25:
ktore ſię páſą miedzy lilijámi.

werset: 6
26:
Poki wieie dzień/ á zbieżą ćie=
27:
nie/ poydę ſobie do gory mirry/
28:
y do págorká kádzidłá.

werset: 7Wſzy-
29:
tkáś ty piękna przyiaćiołko moiá
30:
á wády niemáſz w tobie.

werset: 8Ze-
31:
mną z Lewanu oblubienico/ ze=
32:
mną z Lewanu poydzieſz/ nápá=
33:
trzyſz ſię z wierzchu
Amaná/ Szenir y Chermon ſą gory.
Amany/ z=
34:
wierzchu Sżenirá/ y Cheroná/
35:
peleſow lwich/ z gor pardowych.

werset: 9
36:
Wzięłáś mi ſerce ſioſtro moiá
37:
oblubienico/ wzięłáś mi ſerce ie=
38:
dnym okiem twoiem/ iednym łán
39:
cuchem ſzyie twoiey.

werset: 10Iáko pię-
40:
kne pierśi twoie śioſtro moiá o=
41:
blubienico/ o iáko lepſze pierśi
42:
twoie niż wino/ á zapach oley
43:
kow twoich niż wſzytkie wonno=
44:
śći.

werset: 11
wł. Plaſtrem.
Miodem płyną wárgi
45:
twoie oblubienico/ miod y mleko
46:
pod ięzykiem twoim/ á wonność
47:
ſzat twoich/ iáko wonność Lewa
48:
ná.

księga: Is
rozdział: 2


strona: 346c

Izaiaſz
werset: 5
1:
Domie Iáhá=
2:
kowow przydzćie/ á chodzmy w=
3:
świátłośći Iehowy.

werset: 6Bo oſtá-
4:
wiłeś lud twoy/ dom Iáháko=
5:
wow/ bo ſię nápełnili ( báłwo
6:
chwálſtwá więcey) niż (ludzie) ná
7:
wſchod (słońcá) y wieſzcżkámi ſą
8:
iáko Peliſztymowie/
wł. A ná dziećioch cudzych przeſtáną.
á náukámi
9:
cudzemi zábáwili ſię.

werset: 7Nápełni
10:
łá ſię też ziemiá iego śrebrá y zło
11:
tá/ że niemáſz końcá ſkárbom ie
12:
go/ ktemu nápełniłá ſię ziemiá
13:
iego koni/ że nie máſz końcá wo=
14:
zom iego.

werset: 8A (nád to ) nápełniłá
15:
ſię ziemiá iego báłwánow/ vcżyn
16:
kowi rąk ſwoich kłániáli ſię/ tev
17:
co vcżyniły pálce iego.

werset: 9Y kłá-
18:
niał ſię cżłowiek/ á náchylał ſię
19:
mąż/ lecż (ty) nieodpuśćiſz im.

werset: 10
20:
Wnidzieſz do ſkáły/ á ſkryieſz ſię
21:
w piaſku przed ſtráchem Ieho=
22:
wy/ y przed świetnośćią wielmo=
23:
żnośći iego.

werset: 11Ocży wyſokie cżło-
24:
wiecże zniżą ſię/ y nachylona bę=
25:
dzie wyſokość ludzi/ á ſam Ieho=
26:
wá wywyżſzy ſię wdzień on.

werset: 12Bo
27:
dzień Iehowy Ceweothá ná káż=
28:
dego pyſznego y wyſokiego/ y ná
29:
káżdego wyniosłego/ że zniżon
30:
będzie.

werset: 13Y ná wſzytkie cedry Le
31:
waná wyſokie y wyniosłe/ y ná
32:
wſzytkie dęby Baſzáńſkie.

werset: 14Też
33:
ná wſzytkie gory wyſokie/ y ná
34:
wſzytkie págorki wyniosłe.

werset: 15Y
35:
ná káżdą wieżę podniosłą/ y ná
36:
káżdy mur obronny.

werset: 16Záś ná w-
37:
ſzytkie okręty
Albo morſkie. Bo Thárſzyſz też morze znácży/ á zwłaſzcża ktore ieſt pośrzod ziemie/ znácży też Kilikia/ Libiją álbo Afrykę.
Thárſzyſkie/ y ná
38:
wſzytkie málowánia roſkoſzne.

werset: 17
39:
A (ták) zniżone będzie podnieſie
40:
nie cżłowiecże/ y vniżona będzie
41:
wyſokość mężow/ á ſam Iehowá
42:
wywyżſzy ſię w dzień on.

werset: 18Lecż
43:
báłwány do gruntu zátráći.

werset: 19
44:
Wnidą do iáſkiń ſkalnych/ y do
45:
iam ziemnych/ przed ſtrachem
46:
Iehowy/ y przed świetnośćią má
47:
ieſtatu iego/ gdy powſtánie aby

strona: 346d

ſtrząſnął ziemię.

werset: 20Na on
wł. wdzień
czás
1:
porzući cżłowiek
wł. Bogi ſrebrá ſwego y bogi złotá ſweo.
bogi ſwoie śre
2:
brne/ y bogi ſwoie złote/ ktore v
3:
cżynili mu dla kłániánia/ do iá=
4:
my kretow y nietoperzow.

werset: 21I-
5:
dac do roſpádlin ſkálnych/ y do
6:
máclochow opocżnych/ przed ſtrá
7:
chem Iehowy/ y przed świetno=
8:
śćią máieſtatu iego/ gdy powſtá
9:
nie ſtrząſnąć ziemią.

werset: 22Przeſtań-
10:
ćie ſię (przeto bać) cżłowieká/ kto
11:
rego dychánie w nozdrzy iego/ bo
12:
(á) zá co jy pocżytáią?

rozdział: 3

13:
Rozdział 3.
werset: 1
14:
BO oto Pan Iehowa
15:
Ceweoth odyimuie z Ie=
16:
ruſzalimá y z Iehudy
wł. podporę y podporę/ wſzelką podporę chlebá rć. (to ieſt) przepuśći glod y niedoſtátek cżym ludzie ten żywot záchowuią á iákoby iy podpieraią

17:
wſzelkie pośilenie chle=
18:
bá/ y wſzelkie pośilenie wody.

werset: 2
19:
Rycerzá y mężá walecżnego/
20:
ſędzią/ y proroká/ y wieſzcżká á
21:
ſtárcá.

werset: 3Rotmiſtrzá y vććiwą o-
22:
ſobę y ráycę/ y mądrego/ rzemię=
23:
ſlniki y rozumnego mowcę.

werset: 4A
24:
dam pácholętá kſiążęty ich/ á dzie
25:
ći pánowáć nád niemi będą.

werset: 5Y
26:
złupion będzie lud/ ieden (ná) dru
27:
giego/ káżdy też (ná) przyiaćielá
28:
ſwego oborzy ſię/ pácholę ná ſtár
29:
cá/ á wzgárdzony ná vcżćiwego.

werset: 6
30:
Bo poima mąż brátá ſwego/
31:
(z)domu oycá ſwego rzekąc) o=
32:
dzienie ieſt v ćiebie/ przełożo=
33:
nym náſzym będzieſz/ á vpadek
34:
ten (będzie) pod ręką twoią.

werset: 7
35:
(Lecż on) przyſięże dniá onego
36:
rzekąc/ nie będę ſprawcą/ bo w=
37:
domu moiem niemáſz chlebá/ nie
38:
máſz też odzienia/ nie vſtawiay=
39:
ćie mię przełożonym (nád) ludem.

werset: 8
40:
Bo obálił ſię Ieruſzalim á Ie=
41:
huda vpadł/ iż ięzyk ich y ſpráwy
42:
ich (były) przećiw Iehowie/ dra=
43:
zniąc ocży sławy iego.
wł: Poznánie oblicża ich odpowieda ná nie/ álbo ozywa ſię niemi.

werset: 9Znáć
44:
ie po oblicżu ich/ bo grzech ſwoy
45:
iáko Sodoma opowiedali/ nie=
46:
táili (go)/ biádá duſzy ich/ bo od=
47:
dawáli im złość.

rozdział: 8


strona: 349a

Izaiaſz
werset: 10
1:
Vradzćie rádę á rozruſzona bę
2:
dzie/ vcżyńćie rzecż/ lecż nie bę=
3:
dzie ſtać/ bo známi Bog.

werset: 11Bo
4:
ták Iehowá rzekł do mnie w mo=
5:
cnośći ręki/ y przeſtrzegł mię/ á
6:
bych nie ſzedł drogą ludu tego/
7:
rzekąc.
wł. Nie rzecżećie.

werset: 12Niemaćie mowić/ zbun
8:
towanie (ieſt)/ wſzytko co mowi
9:
lud ten bunt (ieſt). A (ták) ſtrá=
10:
chu iego nieboyćie ſię/ áni lękay=
11:
ćie ſię.

werset: 13Iehowę Ceweotha (te-
12:
go) święćić będziećie/ ten też ſtrá
13:
chem wáſzym (niech będzie)/ y bo
14:
iáznią wáſzą.

werset: 14Y będzie święty
15:
nią/ y kámieniem otrącenia/ y ſká
16:
łą obálenia/ dwiemá domom I=
17:
zráelowym/ ſámołowką y śidłem
18:
obywátelowi Ieruſzalimſkiemu.

werset: 15
19:
Y otrącą ſię oto mnodzy/ y pá=
20:
dną á zbiją ſię/ vśidlą ſię też/ y po=
21:
imáni będą.

werset: 16Zawięż oświadcże
22:
nie/ zápiecżętuy zakon miedzy v=
23:
cżniámi memi.

werset: 17A (ia) cżekáć bę
24:
dę Iehowy/ ktory zákrył oblicże
25:
ſwoie od domu Iáhákowego/
26:
á żdáć go będę.

werset: 18Oto ia y dzieći/
27:
ktore dał mi Iehowá/ známiony
28:
y cudámi w Izráelu/ od Iehowy
29:
Ceweothá ktory mieſzka ná go=
30:
rze Cyiońſkiey.

werset: 19A ieſli będą
31:
wam mowić/ pytayćie ſię v pyto
32:
now y v wieſzcżkow/ ktorzy ſzep=
33:
cą y świegocą/ áza nie (káżdy) na
34:
rod pyta ſię v Bogow ſwych? (I=
35:
zali) dla żywych do zmárłych (v=
36:
ćiekaią ſię?)

werset: 20Do zakonu y do
37:
świádectwá/ ieſli nie rzeką we=
38:
dle rzeczy tey/ w ktorey niemáſz
Albo świátłośći.
zorze.

werset: 21Y poydzie po (ziemi) z
39:
fráſowámy/ y zgłodnieie/ á gdy z
40:
głodni ie będzie ſię fráſowáć/ y
41:
przeklináć będzie krolá ſwego/ y
42:
Bogá ſwego/ á poglądáć będzie
43:
wzgorę.

werset: 22A gdy do ziemie poy-
44:
zrzy/ áż vćiſk y ćiemność/ mrok/ v
45:
ćiśnienie y zámrocżenie w trące=
46:
nia.

rozdział: 9


strona: 349b

1:
Rozdział
werset: 1
2:
BO nie będzie záćmion
3:
ná kogo to vćiśnienie
4:
(przyidzie) wedle cżáſu
5:
pierwſzego (gdy nieprzy
6:
iaćiel) vlżył ziemi Zewulonowey
7:
y ziemi Náftálego/ lecż
Rozumiej nieprzyiaćiel/ Sancheryw.
potom=
8:
ny obćiążył (ie) drogą morſką/ zá
9:
Iordanem/
To ieſt/ w Galilei.
w Gelilu pogáńſkim.

werset: 2
10:
Ludzie ktorzy chodzą w ćiem=
11:
nośći/ vyzrzeli świátłość wielką/
12:
mieſzkáiący w ziemi ćieniá śmier
13:
ći/ świátłość záświećiłá ſię nád
14:
niemi.

werset: 3Kozmnożyłeś narod/
15:
nie námnożyłeś weſela/ weſelili-
Máth: 4

16:
ſię przed tobą iáko ſię weſelą we
17:
żniwá/ iáko ſie ráduią gdy ſię dzie
18:
lą korzyśćią.

werset: 4Bo iárzmo ćięża-
19:
ru iego/ y laſkę rámieniá iego/ la
20:
ſkę ktorą go bijął złamałeś/ iáko
21:
w dzień Mid-iańſki.

werset: 5Bo káżda
22:
bitwá boiownikow (bywa) ſporu
23:
ſzeniem/ y z vkrwáwieniem odzie
24:
nia we krwi (lecż tá bitwá) będzie
25:
ſpaleniem y pożárćiem ogniá.

werset: 6Bo
26:
dziećię vrodziło ſię nam/ ſyn dan
27:
ieſt nam/ y było pánowánie ná
28:
rámienia iego/ y názwano imię
29:
iego/ pradziwny/ rádny/
Albo/ Bog mężny/ álbo mocny rycerz.
Bog
30:
rycerz/ oćiec wiecżnośći/ kſiążę po
31:
koiu.

werset: 7Rozmnażániu páńſtwá y
32:
pokoiu nie będzie końca/ ná ſtoli
33:
cy Dawidowey ná kroleſtwie ie=
34:
go/ ábj niem ſpráwował/ y áby ie
35:
poſtánowił w ſądzie y wſpráwie=
36:
dliwośći/ od tąd y áż na wieki/
37:
rzewniwość Iehowy Ceweothá
38:
vcżyni to.

werset: 8Słowo posłał Pan
39:
w Iáhákowie/ y pádlo w Izráe=
40:
lu.

werset: 9Y będą wiedzieć wſzytcy lu
41:
dzie Efraimowi/ y obywátel Sżo
42:
mrońſki w pyſze y w wielkośći ſer
43:
cá/ rzekąc.

werset: 10Cegły vpádły/ á (my)
44:
kwadratámi budowáć będziemy/
45:
płonne figi porąbáli/
wł. A cedry odmieniemy. To ieſt proſte budowánie zburzono/ á my koſztownieyſze poſtáwiemy rć.
á (my) ce=
46:
drámi zápráwiemy.

werset: 11Y podnie
47:
ſię Iehowá przećiwniki Recino=
48:
we nań/ y nieprzyiaćioł iego ná=
49:
mieſza.

werset: 12Aram (będzie) ze wſcho

strona: 349c

du á Peliſztymowie
To ieſt/ z zachodu.
z tyłu/ y bę=
1:
dą ieść Izráelá wſzytką gębą/ á
2:
we wſzem tem
Albo/ nie odwroćił ſię/ to ieſt nie vſtał y niżey rć.
niewroćił ſię
3:
gniew iego/ lecż ieſzcże ręká iego
4:
wyćiągniona.

rozdział: 14


strona: 351c

Izaiaſz.
werset: 13A ty mowiłeś wſercu two
1:
iem/ ná niebioſá wſtąpię/ zwierz
2:
chu przy gwiazdách Bożych wy=
3:
wyżſzę ſtolicę moię/ y ſiądę ná go
4:
rze zborowey/ w ſtronach pełno=
5:
cnych.

werset: 14Wſtąpię ná wyſokośći o
6:
błoku/ podobny będę nawyżſze=
7:
mu.

werset: 15Ano do grobu złożono ćię/
8:
do
Albo/ do ſtron.
bokow rowu.

werset: 16Ktorzy ćię
9:
vyzrzą przypatrowáć ſię tobie bę
10:
dą/ (y) oglądáią ćię (rzekąc)/ ten
11:
li to mąż ktory trząsł ziemią/ y
12:
ſtrząſał kroleſtwy?

werset: 17
13:
Położył świát iáko puſzcża/ y
14:
miáſta iego rozwálił/ więzniom
15:
ſwoim nie otworzył
wł. domu.
ciemnice.

werset: 18
16:
Wſzytcy krolowie narodow/
17:
wſzytcy leżą
wł. wsławie
sławnie/ káżdy wdo
18:
mu ſwem.

werset: 19Lecż ty wyrzuconeś
19:
z grobu twego iáko látorośl mier
20:
ziona/ iáko ſzátá zámordowá=
21:
nych/ po przebijánych miecżem/
22:
ktorzy z ſtępuią
To ieſt/ do grobu kámiennego.
do kámieni ro=
23:
wu/ iáko trup zdeptány.

werset: 20Nie z-
24:
iednoćiſz ſię z niemi pogrzebem/
25:
bo ziemię ſwą ſkáziłeś/ lud twoy
26:
pomordowałeś/ nie będzie zwa=
27:
no na wieki naſienie złośćiwych.

werset: 21
wł. Zgotuyćie ſynom iego rzeź.

28:
Zgotuyćie ſyny iego ná rzez/
29:
w niepráwośći oycow ich/ áby
30:
nie powſtáli a nie poſiedli ziemie
31:
abj też nie nápełnili świátá
Albo nieprzyiaćiołmi. Może też to ták przełożyć: Y nápełnia oblicże swiátá miáſty/ to ieſt/ gdy będzie zámordowan krol Báwelſki y ſynowie iego/ tedy ſię miáſtá zburzone pobuduią.
miá
32:
ſty.

werset: 22Bo powſtánę ná nie/ mo-
33:
wi Iehowá Ceweoth/ y wyſiekę
34:
Bawelowe imię/ y ſzcżątek/ y ſy=
35:
ná/ y wnuká/ mowi Iehowá.

werset: 23
wł: y położę ią.

36:
Y vcżynię iy oſiádłośćią
Kipod wedle niektorych ieſt żołw.
ie=
37:
żową/ y ieziorámi wodnemi. Y
38:
wymiotę iy miotłámi ſkáżenia/
39:
mowi Iehowá Ceweoth.

werset: 24Przy-
40:
ſiągł Iehowá Ceweoth rzekąc/
41:
ieſli nie ták ſię ſtánie iáko vmy=
42:
ſliłem/ y iáko vrádziłem/ ták po=
43:
wſtánie.

werset: 25Ze zetrzę Aſzurá
44:
wziemi moiey á ná gorach moich
45:
zdepce iy/ y odeydzie od nich iárz
46:
mo iego/ y brzemię iego z plec ie=
47:
go zięte będzie.

werset: 26Tá (ieſt) rádá
48:
vrádzona ná wſzytkę ziemię/ y
49:
tá ręká wyćiągniona ná wſzytkie

strona: 351d

narody.

werset: 27Bo Iehowá Ceweoth
1:
vrádził/ á ktorż rozruſzy? Ręká
2:
też iego wyćiągniona/ á ktożią
3:
náwroći?

werset: 28Roku ktorego vmárl
4:
krol Acház/ było proroctwo to.

werset: 29
5:
Nie weſel ſie Peleſzećie wſzytek
6:
że złamáná rozgá vbiyce twego/
7:
bo z korzeniá wężowego wyni=
8:
dzie zmija/ á płod iey (wąż) gorá=
9:
iący/ y latáiący.

werset: 30Y będą ſię
10:
páść pierworodni nędznych/ á v=
11:
bodzy beſpiecżnie leżeć będą/ lecż
12:
głodem wymorzę korzeń twoy/ y
13:
ſzczątek twoy wymorduie.

werset: 31Za-
14:
rży brono/ wołay miáſto/ roſto=
15:
pił ſię Peleſzet wſzytek/ bo z poł=
16:
nocy dym przyſzedł/ á niemáſz ni
17:
iednego we zborzech iego.

werset: 32A
18:
co odpowie posłom narodu (cu
19:
dzego)? Bo Iehowá záłoży Cyion
20:
w ktorym vfáią vtrapieni ludu
21:
iego.

rozdział: 15

22:
Rozdział 15.
werset: 1
23:
PRoroctwo
wł. Brzemię Moáwá.
na Mo
24:
áwá. Bo wnocy zburzon
25:
Har-moaw y ſpuſtoſzon
26:
Bo wnocy zburzon
27:
Kir-moaw (y) ſpuſtoſzon.

werset: 2Wſtą
28:
pił do domu y do Diwoná/
To ieſt/ do kośćioła ſwego o rátunek proſząc.
ná
29:
wyſzki płákáć/ nád Newem y nad
30:
Medewa Moaw záwyie/ ná ká=
31:
żdey głowie iego łyśiná/ káżda
32:
brodá ogolona.

werset: 3Ná rynkoch ie
33:
go oblekli
wł. wor.
wory/ ná dáchach ie=
34:
go y ná vlicach iego káżdy wyć
35:
będzie/ z ſtępuiąc ná płácż.

werset: 4Y
36:
będzie wołáć Cheżbon y Elehale
37:
aż w Iáhácu vsłyſzą głos ich dla
38:
tego żołnierze Moáwſcy krzycżeć
39:
będą/
wł. duſzá iego krzyczeć będzie iemu.
duſzá káżdego krzycżeć bę=
40:
dzie ſobie.

werset: 5Serce moie dla Mo
41:
áwa wołáć będzie/ zbiegowie ie=
42:
go do Cohárá ćielice trzećiole=
43:
tney (zábieżą)/ bo ſlakiem Lu=
44:
chyckim z płácżem (káżdy) wſtę=
45:
powáć będzie nań/ bo ná drodze
46:
Choronaimſkiey
Albo wołánie łamánia pobudzą.
wrzaſkiem o=
47:
gromnym pobudzą ſię.

rozdział: 22


strona: 354a

Izáiaſz.
werset: 9Lecż połamániá miá
1:
ſtá Dawidowego widzieliśćie iá
2:
ko ſię rozmnożyły/ y zbieráliśćie
3:
wody ſtáwu niżnego.

werset: 10A do-
4:
my Ieruſzalimſkie przelicżyliśćie/
5:
y rozbieráliśćie domy opráwiá
6:
iąc mur.

werset: 11Vcżyniliśćie też row
7:
miedzy murámi/ ná wodę ſtáwu
8:
ſtárego/ á nie oglądáliśćie ſię ná
9:
ſprawcę iego/ y ná ſtworzyćielá
10:
iego zdaleká niepátrzyliśćie.

werset: 12A
11:
(ták) záwołał Pan Iehowá Cewe=
12:
oth w dzień on płácżu/ y nárzekánia/ y obłyſienia y przepaſánia
13:
worem.

werset: 13A oto rádość y weſele
14:
zábić byká/ y rzázáć drob/ ieść mię=
15:
ſo/ á pić wino/ ieść á pić (nalepiey)
16:
bo iutro pomrzemy.

werset: 14Y odkry-
17:
ło ſię to w vſzach Iehowy Cewe=
18:
othá. Ieſli ſię wycżyśći nieprá=
19:
wość tá wáſzá dokąd pomrzećie/
20:
mowi pan Iehowá Ceweoth.

werset: 15
21:
Ták mowi pan Iehowá Cewe
22:
oth/ Idz/ wnidz do podſkárbieo te
23:
go/ do Sżewuy/
To ieſt/ Márſzalkiem.
ktory (ieſt) nád
24:
domem krolewſkim.

werset: 16Co tu maſz
25:
(zá ſpráwę)? á kogo tu maſz? ábyś
26:
tu ſobie wyćioſał grob/ (iáko) kto
27:
ſobie wyćioſuie ná wjſokośći grob
28:
(álbo) kto kuie wſkále mieſzkánie
29:
ſobie.

werset: 17Oto Iehowá zápleni ćię
30:
w plon mężu/ á zákryie ćię zákry=
31:
wáiąc.

werset: 18Tacżáiąc potocży ćię po
32:
tocżeniem (iáko) krąg do ziemie
33:
dálekiey rękomá/ tám vmrzeſz/
34:
tám też (będzie) wozom sławy
35:
twey háńbá/ (y) domowi Páná
36:
tweo.

werset: 19Bo ſtrącę ćię z ſtania twe
37:
go/ á z ſtanu twego zrzucę ćię.

werset: 20
38:
Y będzie dniá onego/ że przy=
39:
zowę sługę mego El-iakimá ſy=
40:
ná Chilkijahowego.

werset: 21Y oblokę
41:
iy w ſzátę twoię/ y páſem twym
42:
zmocnię iy/ y władzą twoię dam
43:
do ręki iego/ y będzie oycem oby
44:
wátelowi Ieruſzalimſkiemu/ y do
45:
mowi Iehudy.

werset: 22Y włożę klucż
46:
domu Dawidowego ná ramię ie

strona: 354b

go/ że odemknie/ á nikt nie zám=
1:
knie/ záś zámknie/ á nikt nieo=
2:
demknie.

werset: 23Y w prawie iy (iáko)
Albo/ y wbiję/ álbo vtknę.
gwozdz w mieyſce pewne/ y bę=
3:
dzie ſtolicą sławy domowi oycá
4:
ſwego

werset: 24Y wieſzać będą ná niem
5:
wſzytkę sławę domu oycá iego/
6:
wnukowe y wnucżki/ wſzelákie
7:
nacżynia máłe/ od nacżynia cżaſz
8:
áż do wſzego nacżynia harf.

werset: 25W
9:
dzień on mowi Iehowá Ceweoth
10:
wyruſzy ſię gwozdz vtkniony w=
11:
mieyſcu pewnem/ y złamie ſię á
12:
vpádnie/ y rozſypie ſię brzemię
13:
ktore ná niem (było)/ bo Iehowá
14:
mowił.

rozdział: 23

15:
Rozdział 23.
werset: 1
16:
PRoroctwo ná
Cor Grekowie y Laćinnicy Tyrem zową. iáko máſz y wyżſzey.
Cor. Zá=
17:
wyićie okręty Thárſzyſkie/
18:
bo ſpuſtoſzenie (przyſzło)/ że
19:
niemáſz domu/ niemáſz gdzie w=
20:
niść z ziemie
Kitym ſą włoſzy y wſzytcy łáćinnicy/ iáko maſz przy pirwſzym rozdziale pirwſzych kſiąg Kronik.
Kitymowey/ od=
21:
kryto im (to).

werset: 2Milcżćie obywá-
22:
tele oſtrowu/ kupiec Cydońſki/
23:
(y) żeglarz morſki nápełniáli ćię.

werset: 3
24:
Y ná wodach mnogich naſie=
25:
nie
Szyhor ieſt rzeká/ ktorą Grekowie i łácinnicy Nilem zową.
Szychorá/ zniwo rzecżne v=
26:
rodzáie iego/ y był ſkłádem naro
27:
dow.

werset: 4Záwſtydz ſię Cydonie/ bo
28:
rzekło morze/ moc morſka rzekąc.
29:
Nie rodziłám/ áni vrodziłám/ á=
30:
ni wychowáłám młodzieńcow/ á=
31:
ni podwyżſzyłám dziwic.

werset: 5Gdy
32:
słuch do Micráimá (przyidzie)/
33:
będą żáłowáć
wł. iáko słuchu. To ieſt kiedy oniem wieść przyidzie.
słuchu Corſkieo

werset: 6
34:
Zaydzićie do Thárſzyſzu/ záwyi
35:
ćie obywátele
wł. oſtrowá.
oſtrowow.

werset: 7To-
36:
li ieſt wáſze rádoſne (miáſto)? o
37:
de dni dawnych dawność iego/
38:
powiodą ie nogi iego dáleko piel
39:
grzymowáć.

werset: 8Kto vrádził to ná
40:
Cor/ ktory koronuie (ine miáſtá)?
41:
ktorego kupcy (ſą) kſiążętá/ (á) że
42:
glarze iego (ſą) sławni ná ziemi.

werset: 9
43:
Iehowá Ceweoth wrádził (to)/ áby
44:
ſplugáwił pychę káżdeo wiel
45:
możnego/ áby też zelżył wſzytki/
46:
sławne ná ziemi.

rozdział: 28


strona: 356c

Izaiaſz.
werset: 22A ták nie
1:
ſzydzćie/ áby ſię nie zmocniły ka=
2:
zni wáſze/ bo dokonánie á doſtá=
3:
tecżne/ słyſzałem od Páná Ieho
4:
wy Ceweothá/ ná wſzytkę ziemię.

werset: 23
5:
Słuchayćie (przeto) á posłuchay
6:
ćie głoſu meo/ pilnuyćie á posłu=
7:
chajćie powieśći moiej.

werset: 24Izali wſzy
8:
tek dzień orze oracż dla śiania?
9:
przewraca á przerzyna bryły zie
10:
mie ſwey?

werset: 25Izali zrownawſzy o
11:
blicże iey tedy ſieie wykę/ y rozſie
12:
wa kmin/ pokłáda też pſzenice
13:
pod miárą/ y ięcżmień známeni=
14:
ty/ y orkiż w miedzy ſwey?

werset: 26Bo
15:
wyćwicży iy w ſądzie/ Bog iego
16:
náucży iy.

werset: 27Bo nie będą trzeć
17:
wozem zębátym wyki/ áni kołá tá
18:
cżáć będą po kminie/ bo
wł. laſką.
cepámi
19:
wybita będzie wyká/ á kmin by=
20:
cżem cepowym.

werset: 28
To ieſt/ zboże z ktorego chleb bywa.
Chleb wymi=
21:
náią ácż nie wiecżnie wyminá=
22:
niem wymináią go/ áni kołem
23:
wozowem bacżáią/ áby go zębá=
24:
mi ſwemi nie pokruſzył.

werset: 29Też to
25:
od Iehowy Ceweothá wyſzlo kto
26:
ry dziwnie ſpráwuie (ſwą) rádę/
27:
y wielkie ſpráwy dziáła.
28:
Rozdział 29.

rozdział: 29
werset: 1
29:
O
Aryel przekłáda ſię Lew Boży/ Ták zwano kośćioł Ieruſzálimſki iż był ná kſztalt lwá zbudowan/ bo ná przodku był ſzeroki/ á ná zádzie wąſki.
Arielu/ Arielu miaſto
30:
odpocżynienia Dawido=
31:
wego/ przycżyniáyćie rok
32:
do roku/ niech rzeżą bárány.

werset: 2
33:
Lecż śćiſnę Ariela/ y będzie żal
34:
y ſmętek/ będzie też v mnie iáko
35:
Ariel.

werset: 3Y położę ſię iáko piłá ná
36:
ćię/ y przyćiſnę ćię taránem/ náſy
37:
pę też przećiw tobie obrony.

werset: 4A
38:
ták zniżon będzieſz/ od ziemie mo
39:
wić będzieſz/ a z piaſku będzie wy=
40:
chodzić powieść twoiá/
41:
y będzie
42:
iáko pyton z ziemie głos twoy/ á
43:
z piáſku powieść twoiá ſzeptáć bę
44:
dzie.

werset: 5Będzie też iáko proch miáł
45:
ki zgráiá cudzych twoich/ y iáko
46:
peł mijáiący zgráiá okrutnikow.
47:
Y będzie nagle z trzaſkiem.

werset: 6Od
48:
Iehowy Ceweothá náwiedzan

strona: 356d

będzieſz/ gromem y poruſzeniem
1:
y głoſem wielkim/ wichrem y nie
2:
pogodą/ y płomieniem ogniá po
3:
żyráiącego.

werset: 7A będzie iáko ſen
4:
widzenia nocnego/ zgráiá wſzech
5:
narodow walcżących ná Aryelá/
6:
y wſzech walcżących/ á opárká=
7:
niaiących ſię nań/ y śćiſkáiących
8:
iy.

werset: 8Y będzie iáko gdy ſenliwy
9:
głodny ie/ lecż gdy wſtánie/ tedy
10:
prożna (ieſt) duſzá iego/ á (bo)
11:
gdy ſię ſni prágnącemu że pije/ te
12:
dy ocućiwſzy ſię áż ieſt prágnący/
13:
y duſza iego prágnie/ ták będzie
14:
zgráiá wſzech narodow walcżą=
15:
cych ná gorę Cyońſką.

werset: 9Zadu-
16:
mayćie ſię á zádziwuyćie ſię/ zá=
17:
ślnęli y záślepiáią (inne)/ opili=
18:
ſię/ á(le) nie od ſzechárá.

werset: 10
19:
Bo pokrył
20:
was Iehowá duchem ſnu twárdego/
21:
y zátkał ocży wáſze/ y pro=
22:
roki/ y
wł. y głowy wáſze.
przełożone wáſze widzą=
23:
ce nákrył.

werset: 11Y było v was widze
24:
nie wſzech (prorokow)/ iáko sło=
25:
wá kſiąg zápiecżętowánych/ kto=
26:
re dáią vmieiącemu piſmo/ rze=
27:
kąc. Cżytay to proſzę/ á (on) mo=
28:
wi/ nie mogę/ bo ſą zápiecżętowá
29:
ne.

werset: 12A (potym) dáią kſięgi do o-
30:
nego ktory nie vmie piſmá/ rze=
31:
kąc. Cżytay to proſzę. A on rzecże
32:
nie vmiem piſmá.

werset: 13Y rzekł Pan.
Máth: 13.

werset: 13Ponieważ lud ten
Wniektorych kſięgach Hiwreyſkich ták piſze. Poniewaſz gdy bywa trapion lud ten rć.
przyſtępuie v
33:
ſty ſwemi/ y wárgámi ſwemi cżći
34:
mię/ lecż ſerce iego oddaliło ſię o=
35:
demnie/ y bywa boiazń ich ku
36:
mnie z roſkazánia ktore od ludzi
37:
bywa vcżono.

werset: 14Dla tego oto ia
38:
przycżyniam dziwnie obchodzić
39:
ſię z ludem tem/ dziwnie y prze=
40:
dziwnie/ bo zginie mądrość mą=
41:
drych iego/ á rozum rozumnych
42:
iego ſkryie ſię.
1 Kor. 1.

werset: 15Biádá głębokim
43:
ktorzy przed Iehową kryią rá=
44:
dę/ y bywáią wćiemnośći vcżyn=
45:
ki ich/ y mowią/ kto nas widzi? á
46:
kto o nas wie?

werset: 16Odmiáná wáſzá
47:
záiſte iáko gliná gárncżárſka po
48:
cżytaná będzie.

rozdział: 33


strona: 359a

Izaiaſz.
werset: 24A ták nie rze-
1:
cze obywátel záchorzałem/ lud
2:
mieſzkáiący w niem będzie zbá=
3:
wion niepráwośći.

rozdział: 34
Rozdział 34.
werset: 1
4:
PRzybliżćie ſię naro=
5:
dowie dla wysłuchania
6:
á (wy) ludzie pilnuyćie/
7:
niech slucha ziemiá y
8:
nápełnienie iey/ świát y wſzytcy
9:
zrodzeni ná niem.

werset: 2Bo zágniewánie Iehowy ná wſzytki naro-
10:
dy/ á zapálcżywość ná wſzytko
11:
woyſko ich/ ſpuſtoſzył ie/ (y) dał ie
12:
ná rzez.

werset: 3Zránieni ich porzuce-
13:
ni będą/ á (z)ſtrupow ich wyni=
14:
dzie ſmrod ich/ rozpłyną ſię też
15:
gory ode krwie ich.

werset: 4Rozpłynie
16:
ſię też káżde woyſko niebieſkie/ y
17:
zwinione będą iáko kſięgi niebio
18:
ſá/ y wſzelkie woyſko ich opłynie/
19:
iako opływa liſt zdrzewá winne=
20:
go/ y iáko opływa z figi.

werset: 5Bo v-
21:
pił ſię ná niebieſiech miecż moy/
22:
oto ná Edemá ſpádnie/ y ná lud
23:
wyniſzcżenia mego w ſądzie.

werset: 6
24:
Miecż Iehowy nápełnił ſię krwie
25:
vtłuśćił ſię od łoiu/ ode krwie bá
26:
ránow y kozłow/ od łoiu nerek
27:
báránich. Bo offiárę ma Ieho=
28:
wa w Bocerze y rzez wielką w=
29:
ziemi Edomowey.

werset: 7Y z nidą ie-
30:
dnorożcowie zniemi y ćielcy z wiel
31:
możnemi/ y vpije ſię ziemiá ich
32:
krwie/ á piaſek ich od łoiu vtłu=
33:
śći ſię.

werset: 8Bo dzień pomſty (ieſt)
34:
Iehowy/ rok oddánia
Albo/ práwu Cyonſkiemu.
przy Cyiońſkiey.

werset: 9Y obrocą ſię rzeki
wł: iey/ y wſzędzie niżey ná tym mieyſcu.
ie=
35:
go w ſmołę/ á proch iego wśiár=
36:
kę/ y będzie ziemiá iego ſmołą go
37:
ráiącą.

werset: 10Wnocy y we dnie niezá
38:
gáśnie/ vſtáwicżnie wyſtępowáć
39:
będzie dym iego/ od rodu do ro=
40:
du burzon będzie/ ná wieki wie=
41:
cżne nie będą przezeń chodzić.

werset: 11
42:
Lecż poſiędzie iy puhácż á ież/
43:
ſowá y kruk mieſzkáć będą/ y wy=
44:
ćiągnie nań ſznur prożny/ y ká

strona: 359b

mienie prożne.

werset: 12Sláchtá iego
1:
ácż tám nie będzie kroleſtwá wo
2:
łáć będą/ á wſzytki kſiążętá iego
3:
będą wniwecż.

werset: 13Y zrodzą páła-
4:
ce iego ćierznie/ pokrzywę/ y oſet/
5:
ná zamkách iego/ y będzie mieſzká
6:
niem ſmokom/ przebywánie
wł: Corkom ſtruſowem,
ſtru=
7:
ſom.

werset: 14Spotykáć ſię będą dzikie
8:
zwierzętá z kocżkodanámi/ dziki
9:
też mąż ná towárzyſzá ſwego wo
10:
łáć będzie/ tamże też y máłpá od
11:
pocżywáć będzie y naydzie ſobie
12:
pokoy.

werset: 15Támże gniezdzić ſię bę-
13:
dzie ſęp/ y wylęże ſię/ y wyłupi z=
14:
niozſzy ſię w ćieniu iego/ będą ſię
15:
też tám zbieráć
wedle niektorych Sępowie.
ſowki iedná z=
16:
drugą.

werset: 16Dowiáduyćie ſię z kſiąg
17:
Iehowy/ á cżytayćie/ ni iedney
18:
rzecży niemáſz cżegoby
wł: Niewiáſtá y towárzyſzká iey.
niedo=
19:
ſtawáło/ bo vſtá iego roſkazáły
20:
á duch iego zbierze to.

werset: 17Tenże
21:
też rzućił im los/ á ręká iego po=
22:
dzieliłá im (iáko) ſznurem/ ná wie
23:
ki poidą ią/ do rodu y rodu mie
24:
ſzkać będą w niey.

rozdział: 35

25:
Rozdział 35.
werset: 1
26:
ROzráduie ſię puſzcża
27:
y puſtynia/ rozweſeli ſię
28:
też opuśćiáłość/ y zákwi
29:
tnie iáko roża.

werset: 2Kwi-
30:
tnąc roſkwitnie ſię y rozráduie ſię
31:
też rádośćią y hukiem/ sławá Le
32:
waná będzie mu daná/ ozdobá
33:
Kármelá y Sżaroná/ ći vyzrzą
34:
sławę Iehowy/ ozdobę Bogá ná
35:
ſzego.

werset: 3Zmocnićie ſię ręe opu-
36:
ſzcżone/ á koláná zemdlone pośil
37:
ćie ſię.

werset: 4Rzecżcie vkwápliwym
38:
na ſercu/ zmocnićie ſię/ nieboyćie
39:
ſię/ oto Bog wáſz (z)pomſtą przyi
40:
dzie (z)
wł. Nie vbjło niewiaſty y towaſzyſzki iey. To ieſt/ znagrodą wielką.
nagrodą Bożą/ ten przyi
41:
dzie á zbáwi was.

werset: 5Tedy po o-
42:
twieráią ſię ocży ślepych/ vſzy też
43:
głuchych po otwieráią ſię.

werset: 6Tedy
44:
ſkakáć będzie iáko ieleń chromy/
45:
y wychwaláć będzie ięzyk nieme=
46:
go/ bo wyniknęly wpuſzcży wody
47:
á rzeki w puſtyni.

rozdział: 39


strona: 362b

werset: 6Oto dni przyidą/ á wy

strona: 361c

Izáiaſz.
nioſą wſzytko co w domu twoiem/
1:
y cżego náſkarbili oycowie twoi
2:
áż do dniá tego/ do Bawelá/ nie
3:
zoſtánie ſię żadna rzecż/ mowi Ie
4:
howá.

werset: 7Y ſynow twoich/ ktorzy
5:
wyidą z ćiebie/ ktore ſpłodziſz ná
6:
biorą/ y będą dworzány ná dwp
7:
rze krolá Bawelſkiego.

werset: 8Y rzekł
8:
Chyzkijahu do Izaiaſzá. Dobra
9:
rzecż (ieſt) Iehowy ktorą rzekłeś.
10:
Y rzekł/ ponieważ będzie pokoy
11:
y prawdá zá dniow moich.

rozdział: 40

12:
Rozdział 40.
To ieſt/ wy prorocy.
werset: 1
13:
Poćieſzayćie/ poćieſzay
14:
ćie lud moy/ mowi Bog
15:
wáſz.

werset: 2Mowćie
wł. po ſercu.
po my
16:
śli Ieruſzalimowi/ á wo
17:
łayćie do niego/ że ſię ſpełniłá
18:
woyná iego/ że odpuſzcżona nie=
19:
práwość iego/ ponieważ wziął z=
20:
ręki Iehowy
To ieſt/ ſowite karánie.
ſowitośći zá wſzy=
21:
tki grzechy ſwoie.

Máth. 3. Luk. 3.
werset: 3Głos wołá-
22:
iącego w puſzcży/ vprzątayćie
23:
drogę Iehowy/ proſtuyćie w pu
24:
ſtyni śćieżkę Bogá náſzego.

werset: 4
25:
Káżda doliná wznieſie ſię/ á ká
26:
żda gorá y págorek vniżą ſię/ y
27:
będzie co krzywo/ proſto á co ſię
28:
podniosło (będzie) rowno.

werset: 5Y
29:
odkryie ſię sławá Iehowy/ á vy=
30:
zrzy wſzelkie ćiáło ſpołem/ że v=
31:
ſtá Iehowy mowiły.

werset: 6Głos mo-
32:
wi/ wołay
To ieſt Prorok.
Y rzekł. Co mam wo
33:
łáć? Wſzelkie ćiáło trawá/ á wſzel
34:
kie miłoſierdzie iego/ iáko kwiát
35:
polny.

werset: 7Vſchłá trawá zwiądł
36:
kwiát/
Podobne to mieyſce onemu w 1. Moiże. roz. 1. wirſz 2. Duch Boży powiewał po oblicżu wod/ bo duchem Bożym wiátr gwałtowny zowie piſmo.
bo duch Iehowy wionął
37:
nań/ záiſte tráwá (ieſt) lud.

werset: 8V
38:
ſchła trawá/ zwiądł kwiát/ lecż
39:
słowo Bogá náſzego powſtáwáć
40:
będzie ná wieki.

werset: 9Ná gorę wyſo
41:
ką w ſtąp ſobie opowiedácżu do=
42:
brey nowiny Cyionie/ wywyſz w
43:
śile głos twoy/ opowiedácżu do=
44:
brey nowiny Ieruſzalimie.

werset: 10Wy
45:
wyſz/ nieboy ſię/ rzecż miáſtam
46:
Iehudſkim. Oto Bog wáſz. Oto
47:
Pan Iehowá w mocy przyidzie/
48:
á rámię iego pánuie mu. Oto za

strona: 361d

płatá iego znim/ a ſpráwá iego
1:
przed nim.

werset: 11Iáko páſterz ſtádo
2:
ſwoie páść będzie/ rámieniem
3:
ſwem zgromádzi bárány/ a wło=
4:
nie ſwym nośić będzie/ kotne (też
5:
owce (legucżko) poprowádzi.

werset: 12
6:
Kto zmierzył garśćią ſwą wo
7:
dy/ á niebioſá piędzią rozpráwił?
8:
(kto) też zmierzył miárą piaſek
9:
ziemie/ á zważył wagą gory/ á
10:
págorki ſzalámi?

werset: 13Kto rozprá-
11:
wił duchá Iehowy/ ábo kto rádą
12:
iego/ żeby mu (co) oznaymiał?

werset: 14
13:
Kogo ſię rádził/ á dał mu zro=
14:
zumienie/ y wyucżył go ná sćież=
15:
ce ſądu? (kto) iy też naucżył vmie
16:
iętnośći/ á drogę rozuv (kto) mu
17:
oznaymił?

werset: 15Oto narodowie iáko
18:
kroplá w wiedrze/ y iáko proch
19:
ná ſzalách ſą pocżytáni/ oto oſtro
20:
wy iáko nie przenośi.

werset: 16Y Le-
21:
wan nie doſtátcży ná vcżynienie
22:
ogniá/ á zwierzu iego nie doſtá=
23:
nie ná cáłopalenie.

werset: 17Wſzytcy na
24:
rodowie iáko nic przed nim/
25:
mniey niż nic y (niż) tſzcżą (rzecż)
26:
pocżytaią ſię przed nim.

werset: 18A do
27:
kogoż przyrownaćie Boga? a=
28:
(bo) ktorym podobieńſtwem wy
29:
rázićie go?

werset: 19Báłwáná leie rze-
30:
mięſlnik/ á złotnik złotem powło
31:
cży iy/ y (kuie nań) śrebrne łáncu
32:
chy rzemięſlnik.

werset: 20Vbogi (lepak
33:
áby miał komu) offiárowáć obie
34:
ra drewno nie ſprochniáłe/ (y)
35:
ſzuka rzemięſlniká mądrego ſo=
36:
bie/ áby mu zgotował báłwána
37:
ktoryby ſię nie chwiał.

werset: 21Izali nie
38:
wiećie? izali nie słyſzeliśćie? izali
39:
wam
wł. zgłowy.
z przodku nie powiedzia=
40:
no? izali nie? izali nie zrozumie=
41:
liśćie fundámentow ziemie?

werset: 22
42:
(On ieſt) co ſiedzi ná okręgu zie
43:
mie/ á obywatele iey (ſą) iáko
Albo ſzáráńcża.
ko=
44:
byłki on rośćiąga iáko ſkorę nie
45:
bioſá/ á roſprawia iáko námiot
46:
dla mieſzkánia.

werset: 23On obraca mo
47:
żne wniwecz/ ſędzie ziemſkie iáko
48:
tſzcża rzecż cżyni.

rozdział: 44


strona: 364a

Izáiaſz.
werset: 11
1:
Oto wſzytcy
To ieſt/ tworzyćielá bálwanow.
towárzyſze iego
2:
záwſtydzą ſię/ rzemięſlnicy też ſá
3:
mi (ktorzy ſą) z ludzi zgromádzą
4:
ſię wſzytcy/ ſtáną/ zlękną ſię (y) zá
5:
wſtydzą ſię ſpołem.

werset: 12Kowal(czy
6:
ni) hebel/ y robi(iy) w rzeżawiu/ y
7:
młotámi wyraża iy/ á (potym) ro
8:
bi iy/ ramieniem śiły ſwey áż wy
9:
głodnieie/ y nie będzie (mieć) śiły
10:
nie będzie pić wody/ áż vſtánie.

werset: 13
11:
Cieślá (lepak) rośćiąga ſznury
12:
znácży iy fárbą/ cżyni iy ná węgły
13:
á cerklem znácży iy/ y cżyni go ná
14:
podobieńſtwo mężá/ y ná kſztalt
15:
człowiecży/ áby ſiedział w domu.

werset: 14
16:
Nárąba ſobie cedrow/ y bierze
17:
wiąz y dąb/
wł: zmacnia ſię wdrzewach.
á wybiera ſobie mie
18:
dzy drzewy leśnemi/ ſádzi ſoſnę á
19:
deſzcż (ią) rośći.

werset: 15Y bywa cżło-
20:
wiekowi (potrzebna) ná rozłoże=
21:
nie ogniá/ bo bierze tegoż (drze=
22:
wá) y grzeie ſię/ zápali też (piec) y
23:
piecże chleb/ á (z oſtánku) vdziá=
24:
la Bogá/ y kłánia ſię mu/ cżyni ie
25:
báłwánem/ y klęka przed nim.

werset: 16
26:
Połowicę go ſpali w ogniu/ á
27:
nád polowicą iego mięſo ie/ vpie
28:
cże piecżenią/ y náie ſię/ a potym
29:
(też) zágrzeie ſię y rzecże/ hey zá=
30:
grzałem ſię/
wł: widziałem.
byłem v ogńia.

werset: 17
31:
Z oſtátká lepak bogá cżyni báł
32:
wánowi ſwemu/ klęka przed nim/
33:
y kłánia ſię mu/ modli ſię do nie=
34:
go/ á mowi wybaw mię/ bo ty
35:
Bog moy.

werset: 18Nie wiedzieli áni z-
36:
rozumieli/ bo (Bog) zálepił ocży
37:
ich/ aby nie widzieli/ y ſercá ich á
38:
by nie zrozumieli.
wł: A nie wroći ſię do ſercá iego.

werset: 19Nie przyi-
39:
dzie też ná ſerce iego/ áni vmieię
40:
tność áni rozum rzekąc/ połowi
41:
cę go ſpaliłem w ogniu/ y ſpie=
42:
kłem ná rzeżawiu iego chleb/ pie
43:
kłem też mięſo. y iadłem/ á (z) o=
44:
ſtátká iego obrzydłość vcżynię/
45:
przed kłocem z drzewá klękác będę.

werset: 20
46:
Pánie popioł/ ſerce zwiedzione
47:
náchyla go (áby) nie zbáwił duſze
48:
ſwey/ áni rzecże/ izali nie kłam=
49:
ſtwo (ieſt) po práwicy moiey?



strona: 364b

werset: 21Pomni na to Iáhákowie y I-
1:
zráelu/ bo sługá moy (ieſteś) ty/
2:
vtworzyłem ćię/ sługą moim (ie=
3:
ſteś) ty Izráelu/ nie przepomi=
4:
nay mię.

werset: 22Zgłádziłem iáko o-
5:
błok wyſtępy twoie/ á iáko mgłę
6:
grzechy twoie/ náwroćſię do mnie
7:
bom ćię okupił.

werset: 23Hucżćie niebioſá
8:
bo to vcżynił Iehowá/ wjkrzjkáy
9:
ćie niźiny ziemie/ krzycżćie gory
10:
hukiem/ leśie/ y káżde drzewo w
11:
niem/ bo okupił Iehowá Iáhá=
12:
kowá/ a w Izráelu wielmożon bę
13:
dzie.

werset: 24Ták rzekl Iehowa okupi-
14:
ćiel twoy y vtworzyćiel twoy z ży
15:
wotá/ ia Iehowá czyniący wſzyt=
16:
ko/ rośćiągam niebioſá ſam/ roz=
17:
pośćieram ziemię ſobą.

werset: 25Rozpra
18:
ſzam známioná práktykarzow/ á
19:
wieſzcżki głupiemi cżynię/ obra
20:
cam mądre názad/ y vmieiętność
21:
ich w głupſtwo obracam.

werset: 26On w
22:
znośi rzecż sługi ſweo/ á rádę po=
23:
słow ſwoich wjkonywa/ on mowi
24:
Ieruſzalimowi/ będą mieſzkać w
25:
tobie/ á miáſtam Iehudſkim/ bę
26:
dą zbudowáne/ y ſpuſtoſzenia
wł. iey/ to ieſt ziemie Iehudſkiey.
ich
27:
wnioſę.

werset: 27On mowi głębinie/ wy
28:
ſchni/ y rzeki twoie wyſuſzę.

werset: 28On
29:
mowi Koreſzowi/ páſterz moy y
30:
wſzelką wolą moię wykona/ á o
31:
Ieruſzalimie mowi/ zbuduie ſię/
32:
á o kośćiele/ założon będzie.
33:
Rozdział 45.

rozdział: 45
werset: 1
34:
Ták mowi Iehowa
35:
pomázańcowi ſwev/ Ko=
36:
reſzowi/ ktorego poią=
37:
łem zá práwicę/ ábych
38:
położył przed oblicżem iego na
39:
rody/ á biodrá krolow ábych
Abo zemdlił/ to ieſt żeby mu ſie żaden krol nie oparł.
roz
40:
wiązał/ otwieráiąc przed oblicżem iego wrotá/ żeby bron nie=
41:
zámykane.

werset: 2Ia przed tobą poy
42:
dę/ á (drogi) krzywe wyproſtuię/
43:
wrotá miedziáne połamię/ á za=
44:
twory żelázne ſkruſzę.

werset: 3Y dam ći
45:
ſkárby/ (záchowane w) ćiemnośći
46:
y táiemnice pochronek/ ábyś wie=
47:
dział żem ia Iehowa/ ktory ćię

strona: 364c

ná imię zowę/ Bog Izráelow.

rozdział: 49


strona: 366c

Izaiaſz.
werset: 20Ieſzcże rze-
1:
kną do vſzu twoich/ ſynowie śie=
2:
roctwá twego/ ćiáſne mam miey=
3:
ſce/
wł: Przyſtąp do mnie á będę mięſzkáć.
odſtąp odemnie żebych miał
4:
gdzie mieſzkáć.

werset: 21Y rzecżeſz w ſer
5:
cu twoiem/ kto mi národził tych
6:
gdyżem ia niepłodna y opuſzcżo=
7:
na/ zápleniona y błędna? kto tych
8:
wychował? oto ia opuſzcżona á ći
9:
ſkąd ſą?

werset: 22
10:
Ták mowi Pan Iehowá/ oto wznioſę ná národy rękę
11:
moię á do (rozmáitych ludzi) pod
12:
nioſę chorągiew moię/ á przynio
13:
ſą ſyny twoie
Chocen/ inſzy zánádrzem álbo pázuchą wykłádáią.
ná łonie/ á corki
14:
twoie ná plecach ponioſą ie.

werset: 23Y
15:
będą krolowie piáſtuny twemi/
wł: Kśienie ich.

16:
á krolowie ich mámkámi twemi/
17:
ná oblicża do ziemie kłániáć ći ſię
18:
będą/ á proch nog twoich lizáć bę
19:
dą/ y poznaſz żem ia Iehowá/ że
20:
ſię nie záwſtydzą ocżekawáiący
21:
mię.

werset: 24Izali (kto) odeymie ryce-
22:
rzowi łup? áza plon ſpráwiedli=
23:
wemu vydzie?

werset: 25Bo ták mowi
24:
Iehowá/ nie tylko plon (mężneo)
25:
rycerzá będzie odięt/ (ále też) y
26:
łup okrutnikowi vydzie/ z ſprze=
27:
ćiwnikiem też twoim ia zeprę ſię/
28:
y ſyny twoie ia zbáwię.

werset: 26Y ná-
29:
karmię łupieżce twoie mięſá ich/
30:
á iáko moſzcżu krwie ſwey opiją
31:
ſię/ y dozna wſzelkie ćiáło żem ia
32:
Iehowá zbáwićiel twoy y odku=
33:
pićiel twoy mocarz Iáhákowow.

rozdział: 50

34:
Rozdział 50.
werset: 1TAk mowi Iehowá.
35:
Gdzie ieſt liſt rozwodowy
36:
mátki wáſzey żem ią porzu=
37:
ćił? álbo ktorev z lichwiarzow zá
38:
przedałem was? Oto
Albo niepráwośćiámi wáſzemi.
dla nieprá=
39:
wośći wáſzych záprzedaliśćie ſię/
40:
á dla wyſtępkow waſzych porzu
41:
cona mátká wáſzá.

werset: 2Cżemu przy
42:
ſzedłem á nie było nikogo? wzy
43:
wałem/ á żaden ſię nie ozwał? I=
44:
zali
wł: Izali ſkracáiąc ſię ſkroćiłá.
ſkroćiłá ſię ręká moiá/ żeby
45:
nie odkupiłá? Aza niemáſz we=
46:
mnie śiły wybáwiáć? Oto láiá=
47:
niem moiem oſuſzam morze/ czy

strona: 366d

1:
nię rzeki puſzcżą/ że zgniją ryby
2:
ich bez wody y pomrą z prágnie=
3:
nia.

werset: 3Obłocżę niebioſá wcżerń/
wł: A wor położę iáko przykryćie ich.

4:
á iáko wor kłádę ná nie przy=
5:
kryćie ich.

werset: 4Pan Iehowá dał mi
6:
ięzyk ćwicżony ábych vmiał cżá=
7:
ſu
wł: Sprácowáneo álbo vprágnionego.
przyſtoynego (mowić) słowo/
8:
wzbudzi
wł: wzáránie wzáránie.
co zaránie wzbudzi mi
9:
vcho/ ábych słuchał iáko ćwicże=
10:
nie.

werset: 5Pan Iehowá otworzył mi
11:
vcho/ á ia nie zuchwalałem ſię
12:
nie cofnąłem ſię.

werset: 6Ciáło moie
13:
dałem bijącym/ á iágody moie
14:
ſzcżypiącym/ twarzy moiey nie
15:
ſkryłem od ſromoty od plwoćiny.

werset: 7
16:
Lecż pan Iehowá rátuie mię/
17:
dla tego nie záſromam ſię/ dla
18:
tego położyłem twarz moię iáko
19:
krzemień/ y wiem że ſię nie záwſty
20:
dzę.

werset: 8Bliſko (ieſt) ktory mię v-
21:
ſpráwiedliwia/ kto ſię ſwárzyć bę
22:
dzie zemną? ſtańmy ſpołem/ kto
23:
ma
wł: práwo moie/ (Albo) ſąd moy
práwo zemną niech ſię przy
24:
ſtąpi ku mnie.

werset: 9Oto Pan Ieho-
25:
wá ratuie mię/ ktoż ieſt ktoby mię
26:
oſądził? Oto wſzytcy ći iáko ſzará
27:
zwiotſzeia/ mol ie zgryzie.

werset: 10Kto
28:
miedzy wámi boi ſię Iehowy/
29:
niech słucha głoſu sługi ieo/ kto
30:
chodzi w ćiemnośćiach á nie ma
31:
świátłá/ niech vfa ná imię Ieho=
32:
wy/ á niech ſię ſpuśći ná Bogá
33:
ſwego.

werset: 11Oto wſzytcy wy podże
34:
gaćie ogień przepaſaliśćie ſię i=
35:
ſkrámi/ chodzćie po ogniſku ogniá
36:
wáſzego y po iſkrach ktoreśćie ro
37:
ſpalili/ ręką moią vcżyniło ſię to
38:
wam/ w żałośći záſniećie.
39:
Rozdział 51.

rozdział: 51
werset: 1
40:
SLuchayćie mię náśla
41:
downicy ſpráwiedliwo=
42:
ść:/ ktorzy ſzukaćie Ieho=
43:
wy poyzrzyćie ná ſkálę z=
44:
ktorey wyćięći ieſteśćie/ y do prze
45:
kopánego rowu ſkądeście wyięći.

werset: 2
46:
Weyzrzyćie na Awráhámá oy
47:
cá ſwego/ y ná Sarę rodzićielkę
48:
wáſzę/ bo iednego wezwałem go/
49:
y vbłogosławiłem go/ á rozmno

strona: 367a

Izaiaſz.
żyłem go.

werset: 9Wſzytkie zwierzętá
1:
polne przydzćie ieść wſzytkie zwie
2:
rzętá wleſie.

werset: 10Strożowie iego
3:
wſzytcy ſą ślepi/ nie wiedzą (nic)/
4:
wſzytcy ći ſą pśi niemi/ niemogą
5:
ſzcżekáć/ drzemią/ leżą/ nawidzą
6:
drzemáć.

werset: 11
wł. y pśi chętliwey duſze.
A (ktemu) pśi ob=
7:
żárliwi/ nie znáią náſycenia/ ſá=
8:
mi też páſterzowie nie vmieią
9:
(nie/ áni) rozumieią/ wſzytcy drog
10:
ſwoich pátrzą/ káżdy
Albo łákomſtwá ſwego.
pożytku
11:
ſwego z ſtrony ſwey.

werset: 12Przydzćie
12:
(práwi/) nábierzę winá á będziem
13:
pić ſzechár/ y będzie iáko
14:
dziś (ták) iutro
wł: Wielki oſtánek bárzo.
(ábo) daleko więcey ná po
15:
tym.
16:
Rozdział 57.

rozdział: 57
werset: 1
17:
SPráwiedliwy ginie/ á
18:
niemáſz
wł: ktoby kładł ná ſerce.
ktoby oto dbał/
19:
mężowie też miłoſierni z
20:
chodzą (ſtego świátá)/ á
21:
niemáſz ktoby rozumiał/ że
To ieſt/ przepuſzcża Bog ná ſprawiedliwe śmierć pierwey niż ná iákie pańſtwo przepuſzcża káránie.
od o
22:
blicża złośći z chodzi.

werset: 2Wnidzie do pokoiu/ y odpo
23:
cżywáią (tákowi) wkownatách
24:
ſwych kto chodzi przed nim.

werset: 3A
25:
wy przyſtąpćie ſám ſynowie wroż
26:
ki naſienie cudzołożniká y wſzete
27:
cżynice wcżym kocháliśćie ſię.

werset: 4
28:
Ná kogo rozdzieráliśćie gębę
29:
(y) wywieſzáliśćie ięzyk? ázaśćie
30:
nie wy dzieći zdrádziectwá/ na=
31:
ſienie kłamſtwá.

werset: 5Ogrzewaćie
32:
ſię miedzy dęby/ pod káżdem drze
33:
wem zielonem/ offiáruiećie dzieći
34:
w potokach/ pod zawieśiſtemi ſká=
35:
łámi.

werset: 6Wgłádkich kámienioch
36:
potoku dział twoy/ te te loſem
37:
twoim/ wſzákeś im lałá
przez zalewkę rozumiey wino ktorym offiáry polewano gdy ie palono.
zalewkę/
38:
y przynośiłáś obiátę/ izali ſię w=
39:
tym kocham?

werset: 7Nágorze wyſo
40:
kiey á podniosłey poſtáwiłeś ko=
41:
wnatę twoię/ á tám wſtępowa=
42:
łeś offiárowáć offiárę.

werset: 8A zá wro
43:
ty y (za) podwoiem kłádłáś
To ieſt znaki bogow pogáńſkich ktore by ie im ná pamięć przywodziły.
pá=
44:
mięć twoię/ bo odemnie (odcho=
45:
dząc) odkryłáś ſię/ y wſtąpiłáś
46:
(a) rozſzerzyłáś łoże twoie/ y po=

strona: 369b

ſtánowiłáś ſobie (przymierze) z
1:
niemi/ vmiłowáłáś łoże ich/ (y)
2:
mieyſce ktoreś bacżyłá.

werset: 9Chodzi
3:
łáś też do krolá z oliwą y rozmno
4:
żyłáś oleyki twoie/ á poſyłáłáś po
5:
sły twe áż dáleko/ y vniżyłáś ſię
6:
áż do grobu.

werset: 10Mnoſtwem drog
7:
twoich vkonáłáś ſię/ nie rzekłáś/
8:
iużći/ żywność ręki twey ználá=
9:
złáś dla tego nie zemdláłáś.

werset: 11A
10:
kogoż ſię obawiáłá y bałá żeś ſklá
11:
máłá/ á ná (mię) nie pomniáłás
wł: Nie kładłáś na Serce ſwoie
y dbáłá? áza nie (dla tego że) ia
12:
milcżę/ á (ieſzcże) od wieku/ y nie
13:
boiſię mnie?

werset: 12Ia opowiem ſprá-
14:
wiedliwość twoię/ y vcżynki two
15:
ie (ktore) niepomogą tobie.

werset: 13
16:
Gdy będzieſz wołáć/ niech wy=
17:
báwią ćię zgráie twoie/ lecż wſzy
18:
tkie one ponieſie wiátr pochwyći
19:
prożność/ kto lepak vfa wemnie
20:
odziedzicży ziemię/ y poſiędzie go
21:
rę świętą moię.

werset: 14Y rzecże/ wy-
22:
rownayćie wyrownayćie/ vprzą
23:
tnićie drogę/ pozbierayćie zawá=
24:
dę z drogi ludu mego.

werset: 15Bo ták
25:
mowi wyſoki y wynosły/ mieſzká
26:
iący wiecżnie/ á Swięty imię ie=
27:
go/ (ná) wyſokośći á w świętyni
28:
mieſzkam/ też z ſkruſzonym á z v=
29:
niżonym duchem ożywiáiąc du=
30:
chá zniżonych/ ożywiáiąc też ſer=
31:
ce ſkruſzonych.

werset: 16Bo nie ná wieki
32:
ſwárzyć ſię będę/ áni ſię wiecżnie
33:
gniewáć będę/ ponieważ duch z=
34:
oblicża mego przyodzieie ſię/ y dy
35:
chánia ia vcżyniłem.

werset: 17Dla nie-
36:
práwośći łákomſtwá iego zágnie
37:
wałem ſię/ y poráziłem go/ kryię
38:
ſię y gniewam ſię/ á on też poſzedł
39:
wracáiąc ſię ná drogę ſercá ſwe=
40:
go.

werset: 18Drogi iego widziałem/ á le
41:
cżę iy/ prowádzę go też y odda=
42:
wam mu poćiechy y ktorzy go płá
43:
cżą.

werset: 19Stwarzam owoc warg
44:
(ich)/ pokoy pokoy dálekiemu y
45:
bliſkiemu mowi Iehowá/ y lecżę
46:
iy.

werset: 20Lecż niezbożnicy (ſą) iáko
47:
morze poruſzone/ gdy ſię vſpoko
48:
ić nie może/ lecż wyrzucáią wody

strona: 369c

iego kał y błoto. Niemáſz pokoiu
1:
mowi Bog moy niezbożnikom.

rozdział: 63


strona: 371b

Rozdział 63.
werset: 1KTo to idzie od Edo-

strona: 371c

Izáiaſz
má/ w cżerwonych ſzátach od Bo
1:
cry? ten ochędożny w vbiorze ſwo
2:
im każąc prowádzić ſię mno=
3:
ſtwem śiły ſwey/ ia ktory mowię
4:
wſpráwiedliwośći/ możny ku zba
5:
wiániu.

werset: 2Cżemu cżerwone odzie
6:
nie twoie/ á ſzáty twoie iáko de=
7:
pcącego w kádzi?

werset: 3Kadz depta-
8:
łem ſam/ a z ludzi niemaſz nikogo
9:
zemną/ á (przeto) deptáć ie będę
10:
w gniewie moiem/ y zdepcę ie w
11:
zápalcżywośći moiey/ áż pryſkać
12:
będzie krew ich ná ſzáty moie/ y
13:
wſzytkie odzienia moie ſpluſkam.

werset: 4
14:
Bo dzień pomſty (ieſt) w ſercu
15:
moim/ y rok odkupionym moim
16:
przyſzedł.

werset: 5A (ták) weyzrzałem á
17:
nie było pomocniká/ y zdumia=
18:
łem ſię że nie było podpieráiące=
19:
go/ lecż zbáwiło mię rámię moie/
20:
á zápálcżywość moiá tá mię pod
21:
párłá.

werset: 6Przeto zdepcę narody
22:
w gniewie moim/ á vpoię ie w=
23:
zápálcżywośći moiey/ zrzucę też
24:
ná ziemię moc ich.

werset: 7Miłoſier-
25:
dzia Iehowy wſpomináć będę/
26:
chwały Iehowy zá wſzytko co
27:
nam dał Iehowá/ y mnoſtwo do
28:
brá domowi Izráelowemu kto=
29:
re im dał wedle litośći ſwey/ y
30:
wedle mnoſtwá miłoſierdzia ſwe
31:
go.

werset: 8Y rzekł/ záiſte lud to moy/
32:
ſynowie niekłámáiący/ y był im
33:
zbáwićielem.

werset: 9W káżdym vćiſku
34:
ich
wł: nie vćiſk/ bo Lo przez Alef piſze/ ácż Rábinowie mowią że ſię tu Alef miáſto Wau kłádzie.
miał vćiſk/ lecż ánioł oblicża
35:
iego zbawiał ie/ w miłośći ſwey
36:
y w łáſce ſwey ten ie okupił/ nośił
37:
ie też y wynośił po wſzytkie dni
38:
wieku.

werset: 10Lecż oni ſpieráli ſię/ y
39:
trwożyli duchá świątośći iego/
40:
że ſię im ſtał nieprzyiaćielem/
41:
ſam walcżył ná nie.

werset: 11Y wſpom-
42:
niał dni wieku Moiżeſzowego (y)
43:
ludu iego/ (rzekąc)/ gdzie (ieſt)
44:
ktory ie wywiodł z morzá
W niektorych kſięgach Hiwreyſkich z paſterzem.
z pá=
45:
ſterzmi drobu iego? Gdzie ieſt ktory położył duchá świątośći ie
46:
go?

werset: 12Ktory wiodł
Możeſz też przełożyć práwicą.
zá práwicę
47:
Moiżeſzá rámieniem wielmożno
48:
śći ſwey/ oddzieláiąc wody od o=

strona: 371d

blicża ich/ cżyniąc ſobie
wł: Imię wieku/ ták że też y niżey w wir. 14.
sławę
1:
wiecżną.

werset: 13Wiodł ie wirámi iá
2:
ko konie w puſzcży/ nie ſpodknęli
3:
ſię.

werset: 14Iáko bydlę w dolinę z ſtę-
4:
puiące/ duch Iehowy prowadził
5:
iy/ ták wiodłeś lud ſwoy cżyniąc
6:
ſobie sławę wielmożną.

werset: 15Poy-
7:
zrzy z niebios á obacż z mieſzká=
8:
nia świątośći y wielmożności
9:
twey/ gdzie rzewniwość twoiá y
10:
męſtwo twoie/ zgráiá wnętrzno
11:
śći twoich y litośći twoich/ záhá=
12:
mowáły ſię odemnie.

werset: 16Bo ty ie
13:
ſteś oćiec náſz/
Tu widziſz iż by naświętſzy ludzie/ tedy o przygodach ludzi żywych nie wiedzą. rć.
ponieważ Awrá
14:
ham nie wie o nas/ á Izráel nie
15:
zna nas/ ty Iehowo oćiec náſz/
16:
odkupićiel náſz/ od wieku imię
17:
twoie.

werset: 17Przecz dopuſzcżaſz nam
18:
błądzić Iehowo z drog twoich? y
19:
obrażać ſię ſercu náſzemu bo=
20:
iázni twoiey? náwroć ſię dla sług
21:
twoich/ y dla pokolenia dziedzi=
22:
ctwá twego.

werset: 18Ná máły (cżás) po
23:
ſiadł bjł lud świętobnośći twoiej/
24:
(dziedzictwo twoie lecż) ſprzeći
25:
wnicy náſzy podeptáli świętynią
26:
twoię.

werset: 19Byliſmy od wieku (iáko
27:
ći) miedzy ktoremi nie pánowa
28:
łeś/ nád ktoremi nie przyzywano
29:
imienia twego/ o byś rozdárł nie
30:
bioſá (y) zſtąpił/ od oblicża twe=
31:
go gory rozpłynęłyby ſię.

rozdział: 64

32:
Rozdział 64.
werset: 1
33:
IAko zapaleniem o=
34:
gniá roſtapiáiącego/
35:
wody wzwárzył ogień/ á
36:
byś oznaymił imię two=
37:
ie ſprzećiwnikom twoim/ od obli
38:
cza twego narodowie drżeli.

werset: 2
39:
Gdyś cżynil dziwy nie cżekáli=
40:
ſmy/ z ſtąpiłeś/ od oblicża twego
41:
gory rozpłynęły ſię.

werset: 3Bo od wie
42:
ku niesłycháli (á) ni do vſzu przy
43:
chodziło/ oko nie widziáło Bogá
44:
(inſzego) oprocż ćiebie/ ktory by
45:
cżynił (ták) oczekawaiącemu go.

werset: 4
46:
Zábieżałeś weſołemu y cżynią
47:
cemu ſpráwiedliwość/ w drogach
48:
twoich wſpomioną ćię/ oto ty roz

strona: 372a

gniewałeś ſię że zgrzeſzyliſmy (y)
To ieſt/ w grzechoch.
1:
wnich wiecżnie (trwáliſmy) a (w
2:
ſzakże) zbáweniſmy.

księga: Ier
rozdział: 2


strona: 373d

werset: 10Bo przeydzićie oſtrowy
1:
Kitym(ſkie)/ á obacżćie/ do Ke=

strona: 374a

Ieremiaſz
dárá też poślićie/ y przypátrz
1:
ćie ſię
wł: Bárzo.
pilno) á obacżćie ieſli ſię
2:
(co tákowego) ſtáło iáko to.

werset: 11A
3:
za odmienił narod (ktory) bogi
4:
ácż nie ſą bogowie? przed ſię
5:
lud moy odmienił sławę ſwoię w to
6:
(co) nie pomaga.

werset: 12Zumieyćie ſię
7:
niebioſá nád tym/ zedrgnićie ſię
8:
á zátrwożćie ſię bárzo/ mowi Ie=
9:
howá.

werset: 13Bo dwie złośći vcżynił
10:
lud moy/ mnie opuśćili zrzodło
11:
wod żywych/ kopáiąc obie ſtu=
12:
dziánki/ ſtudzianki dziuráwe/ kto
13:
re nie zátrzymawáią wod.

werset: 14Czy
14:
li niewolnik Izráel? áza (chłop) w
15:
domu vrodzony ieſt? przecżże ſtał
16:
ſię łupem?

werset: 15Nań rycżą lwiętá/
17:
wydawáią głos ſwoy y obracáią
18:
ziemię iego wpuſtynią/ miáſtá ie
19:
go zborzono/ (że ſą) bez obywá=
20:
tela.

werset: 16
21:
Synowie też
Nof. Miáſto w ziemi Micraimſkiey ktore Grekowie y łáćinnicy Memfiſem zową.
Nofowi y
Táchpánches też miáſto/ po Grecku Táfnis.
Thách
22:
páncheſowi ćiemię twoie zetrą.

werset: 17
23:
Izaliś nie (ſámá) tego to vcży=
24:
niłá ſobie/ (żeś) opuśćiłá Iehowę
25:
Bogá twego/ cżáſu ktorego pro=
26:
wádził ćię drogą?

werset: 18A ták/ co (ſię
27:
ſtáło) tobie ná drodze Micraim=
28:
ſkiey że pijeſz wodę z Szychorá? y
29:
co (ſię ſtálo) ná drodze Aſzurſkiey/
30:
że pijeſz wodę z rzeki (Peratá)?

werset: 19
31:
Wyćwicży ćię złość twoiá/ á od=
32:
wrocenia twoie z fukáią ćię/ ábyś
33:
wiedźiáłá y widziáłá/ iáko zła a
34:
gorzka (rzecż ieſt) opuśćić Ieho=
35:
wę Bogá tweo/ áni mieć ſtráchu
36:
mego w ſobie/ mowi Pan Ieho=
37:
wá Cewáoth.

werset: 20Bo od wieku zła-
38:
małem iárzmo twoie/ rozerwa=
39:
łem zwiąſki twoie/ y mowiłáś/ nie
40:
wykrocżę/ lecż ná káżdym págor=
41:
ku wyſokim/ y pod káżde drzewo
42:
zielone biegáłáś (iáko) wſzetecżni=
43:
cá.

werset: 21A(no) ia náſadzilem ćię/ (iá-
44:
ko) wino wyborne/ ktoreo wſzytko
45:
naſienie (ieſt) prawdziwe/ a iáko
46:
żeś mi ſię odmieniłá wpłonki wi=
47:
ná obcego?

werset: 22Choćbyś ſię wymy-
48:
łá
Albo. Háłunem.
ſáletrą/ y námnożyłábyś ſo=
49:
bie
Borith wedle niektorych ieſt ziele do wymywánia brudu zgodne.
mydłá/ znacżna (przed ſię bę

strona: 374b

dzie) niepráwość twoiá przede=
1:
mną/ mowi Pan Iehowá.

werset: 23Iá-
2:
koż rzecżeſz/ nie ſplugáwiłám ſię
3:
(y) zá Báhálmi nie chodziłás? o=
4:
bacż drogę twoię w dolinie/ po=
5:
znay coś vcżyniłá/ (iáko) wielbłą=
6:
dzicá prętka (ieſteś) ktora biega
7:
drogami ſwemi.

werset: 24(Iáko łośicá
8:
przywykłá puſzcży/ wedle chęći
9:
duſze ſwey/
wł: wdycha duch/ (álbo wiátr) trefunku ſwego. To ieſt nábiera wſię wiátru ktory ſię iey tráfi/ iáko by rzekł. Ty Cerkwi Izráelſka nie daſz ſię vharowáć wnáuce áni przeſtrzegániu/ pocżynaſz co chceſz iáko zwierzę w leśie ábo w polu.
oddycha biegaiąc/
10:
kto ią záhámuie? wſzytcy ſzukaią=
11:
cy iey nie vſtáną/
To ieſt. Kiedy ſię ma ozrzebić.
mieſiącá ſweo
12:
znaydą ią.

werset: 25Zawsćięgni nogę
13:
twą od
14:
vprágnienia/ bo mowiſz/ iużći/ nie
15:
(może to być) bo rozmiłowá=
16:
łam ſię cudzych/ y zá nimi pobie=
17:
żę.

werset: 26Iáko wſtyd złodzieiá gdy go
18:
zaſtáną/ ták ſię záwſtydzą dom I
19:
zráelow/ ſámi/ (y) krolowie iych/
20:
kſiążętá iych/ y offiarnicy iych/ y
21:
prorocy iych.

werset: 27Ktorzy mowią
22:
drewnu/ oćiec ty moy/ á kamie=
23:
niowi/ tyś mię vrodził/ bo powro
24:
ćili ku mnie tył/ á nie oblicża/ á
25:
cżáſu iych złego mowi/ powſtań
26:
á zbaw nas.

werset: 28A gdzie ſą bogo
27:
wie twoi ktorych náczyniłeś ſo=
28:
bie? niech wſtáną/ owo ćię zba=
29:
wią cżáſu złego twego/ bo wedle
30:
licżby miaſt twych náczyniło ſię
31:
bogow twych Iehudo.

werset: 29Przecż
32:
ſpieraćie ſię ze mną (áno) wſzytcy
33:
wy wyſtąpiliśćie przećiw mnię/
34:
mowi Iehowá.

werset: 30Prożno vbiłem ſy
35:
ny wáſze (ktorzy) ćwicżenia nie=
36:
rzyięli/ pożárł miecz wáſz pro=
37:
toki wáſze/ iáko lew borząc.

werset: 31O
38:
rodzie pátrzćie wy słowá Ieho=
39:
wy/ izali puſzcżą ſtałem ſię Izráe
40:
lowi/ álbo ziemią zámierzkłą? cżemu
wł: Mowią lud moy.
mowi lud moy/ Pánuiemy/
41:
anie przyidziem więcey ktobie?

werset: 32
42:
Izali zápomni dziewicá vbioru
43:
ſweo? (y) oblubienicá
wedle niektorych/ łáncuchow/ (álbo) zaponek ſwoich.
klenotow
44:
ſwoich/ á (przedſie) lud moy zapo=
45:
mniał mnię/
wł: Dni bez licżby.
przez cżáſy niezlicżo
46:
ne.

werset: 33Co piękſzyſz drogę twoię ſzu
47:
káiąc miłośći?
Niektorzy ták cżytáią. Przeto też náucżą/ że ſą złe drogi twoie.
przeto też złosći
48:
(czyniſz y) vcżyſz drog twoich.

rozdział: 6


strona: 376c

Ieremiaſz
werset: 2Pię-
1:
kney á pieſzczonej niewieśćie przy
2:
rownałem corę Cyiońſką.

werset: 3
3:
Kniey przyidą páſterze y ſtá=
4:
dá ich/ rozbiją ná niey namioty
5:
ſwe y około będą páść káżdy ná
6:
mieyſcu ſwym.

werset: 4Nágotuyćie
7:
ná nie bitwę/ wſtańćie á wſtąp=
8:
my wpołudnie/ biádá nam/ że ſię
9:
náchylił dzień/ że ſię rozćiągnęły
10:
ćienie wiecżorne.

werset: 5Wſtańćie á
11:
wſtąpmy wnocy/ á zborzemy pa=
12:
lace iey.

werset: 6Bo ták mowi Iehowá
13:
Ceweoth/ porąbayćie drzewá/ á
14:
ſypćie ná Ieruſzalim wał/ to miá
15:
ſto ma być náwiedzone/ (bo) wſzy
16:
tko (pełne ieſt) krzywdj wpośrzod
17:
ku iego.

werset: 7Iáko zrzodło wylewa
18:
wody ſwe/ ták ono wylewa złość
19:
ſwoię/ krzywdę/ y gwałt słyſzeć w
20:
niem przed oblicżem moim vſtá
21:
wicżnie/ ſtękánie y bićie.

werset: 8Cwicż
22:
ſię Ieruſzalimie/ áby nie odſtąpi=
23:
łá duſzá moiá od ćiebie/ ábych ćię
24:
nie położył ſpuſtoſzeniem (y) zie=
25:
mią ku mieſzkániu
Słowo Hywreyſkie wła: Znacży płomien wielkieo ogniá Tu ſię kłádzie miaſto proporcá/ bo ieſt płomieniowi podobny. wł: Poświęć ſię. wł: Nie oſiadłą Albo nie oſadzoną.
niezgodną.

werset: 9
26:
Ták mowi Iehowá Ceweoth/
27:
obieráiąc po obieraią iáko win=
28:
nicę oſtátek Izráelá/ náwroć rę=
29:
kę twoię iáko kto obiera wino do
30:
koſzow.

werset: 10Do kogo przemowię/ y
31:
kogo nápomnię áby słucháli? o=
32:
to nie obrzezáne vcho ich/ áni ſię
33:
mogą przysłucháć/ oto słowo Ie
34:
howy bjło im ná pośmiech/ nie ko
35:
cháli ſię wnim.

werset: 11A (ták) zápálcży
36:
wośći Iehowy nápełniłem ſię/ v=
37:
konałem ſię/ zátrzymawáiąc ſię/
38:
ábych ią wylał ná dzieći (ktore ſą)
39:
ná vlicy/ y gromádę młodzień
40:
cow ſpołem/ bo mąż z żoną poi=
41:
máni będą/ ſtáry z onym ktory
42:
pełen dni.

werset: 12Y ſpadną domy ich
43:
ná inſze/ polá y niewiáſty ſpołem/
44:
bo wyćiągnę rękę moię ná oby=
45:
wátele ziemie mowi Iehowá.

werset: 13
46:
Bo od namnieyſzego znich/ áż
47:
do nawiętſzego/ káżdy goni ſię zá
48:
łákomſtwem/ á od proroká áż do

strona: 376d

offiárniká/ káżdy cżyni kłamſtwo.

werset: 14
1:
Lecż (iednák) lecżyli biedę cor=
2:
ki ludu mego nieſtátecżnie/ (mo=
3:
wiąc) pokoy/ pokoy/ áno niemáſz
4:
pokoiu.

werset: 15Izali ſię záwſtydzili v
5:
cżyniwſzy obrzydłość? záiſte wſty
6:
dem nie záwſtydzili ſię/ á(ni) zná
7:
ią ſromu/ przeto vpádną miedzy
8:
pádáiącemi/ cżáſu náwiedzenia
9:
ich obála ſię/ mowi Iehowá.

werset: 16
10:
Ták mowi Iehowá. Stańćie
11:
przy drogách á pátrzćie/ pytayćie
12:
ſię też o
wł: o śćieżkach wiecżnośći.
śćieżkach wiecżnych/ á
13:
ktora drogá lepſza tedy chodzćie
14:
ią/ á naydziećie odpocżynienie du
15:
ſzam wáſzym/ lecż mowili/ nie poy
16:
dziemy.

werset: 17Poſtánowiłem też nád
17:
wámi dozorce/ ábyśćie pilnowáli
18:
głoſu trąby/ lecż mowili/ nie bę
19:
dziem pilnować.

werset: 18Przeto posłu
20:
chayćie narodowie/ á poznay zbo
21:
rze co (ieſt) wnich.

werset: 19Posłuchay
22:
ziemio/ oto ia przywiodę złe do
23:
ludu teo/ owoc myśli ich/ że słow
24:
moich nie pilnowáli/ áni zakonu
25:
mego/ lecż nim wzgárdzili.

werset: 20Na
26:
co mi kádzidło z Sżewy (ma) przy
27:
chodzić/ á(bo) korzenie
Izái: 1. Amos 5. wł: dobre.
wonne z
28:
ziemie dálekiey? cáłopalenia wá
29:
ſze nie przyiemne/ y offiáry wá=
30:
ſze/ nie ſą mi wdzięcżne.

werset: 21Przeto
31:
ták mowi Iehowá/ oto ia nákłá=
32:
dę ludowi temu záwad/ y będą
33:
ſię powáláć ná nich oycowie y ſy=
34:
nowie ſpołem/ ſąſiad y bliſki iego
35:
poginą.

werset: 22Ták mowi Iehowá. O
36:
to lud idzie z ziemie połnocney/ á
37:
narod wielki pobudzon będzie z=
38:
kráioch ziemie.

werset: 23Luk y tarcż po
39:
chwycą/ okrutni ſą/ á nie zlituią=
40:
ſię/ głos ich iáko morze záſzumi/
41:
á ná konie wſiędą/ (káżdy) gotow
42:
będzie iáko mąż ku bitwie/ ná ćię
43:
coro Cyiońſka.

werset: 24Słyſzeliſmy
wł: Słuch iego.
wieść o nim/ osłábiáły ręce ná=
44:
ſze/ vćiſk poimał nas/ bolenie iá=
45:
ko rodzącą.

werset: 25Nie wychodźćie ná
46:
pole/ y ná drogę nie chodzćie/ bo
47:
miecż nieprzyiaćielſki ſtráſzny
48:
(ieſt) ze wſząd.

rozdział: 10


strona: 379a

Ieremiaſz.
werset: 8Lecż ſpołem zgłupieli y
1:
ſproſnemi ſię ſtáli (że) ćwicżeniem
2:
nikcżemnośći drewno ieſt.

werset: 9Sre
3:
bro ćiągnione z Tárſzyſzá przywo
4:
żą/ á złoto z Vfazu/ vcżynek rze=
5:
mięſlnicży/ y rąk złotnikowych
6:
hyacint y ſzarłat odzienie ich dzie
7:
ło mędrcow wſzytko to.

werset: 10Iehowá
8:
lepak Bog prawdziwy ieſt/
Hyacint to ieſt modry iedwab. wł. Bog żywotow y krol wiecżnośći.
Bog
9:
żywiący/ y krol wiecżny/ od zá=
10:
gniewánia iego ſtrząśnie ſię zie
11:
miá/ áni wytrwáią narodowie
12:
popędliwośći iego.

werset: 11
Ten wirſz wkſięgach Hiwrejſkich Chaſzdymſkim ięzykiem nápiſano/ dlateo aby temy słowy znacżnemy ony pogani ſtrofowali.
Ták rze=
13:
cżećie iym/ Bogowie ktorzy nie=
14:
bá y ziemie nie vcżynili/ niech zgi
15:
ną z ziemie y ze ſpodku niebios
16:
tych.

Iako by rzekl temu mi służymi á nie báłwanom.
werset: 12Ktory vcżynił ziemię śiłą
17:
ſwą/ ktory ſtánowi świát mądro
18:
śćią ſwą/ á rozumiem ſwym roz=
19:
ćiągnął niebioſá.

werset: 13Ktory gło-
20:
ſem ſwym dáie zgráię wod
To ieſt ná powietrzu
ná
21:
niebieſiech/ y podnośi
wł. podnoſzenia.
mgły z kráiow ziemie/ miedzy blyſkáwicá=
22:
mi deſzcż cżyni/ y wywodzi wiátr
23:
z ſkárbow ſwych.

werset: 14Głupieie ká-
24:
żdy cżłowiek od vmieiętnośći/ y
25:
bywa záwſtydzon káżdy złotnik
26:
dla rzázánego báłwáná/ bo kłam
27:
ſtwo (ieſt) odlewánie iego/ ponie
28:
waż nie (máſz) duchá w nich.

werset: 15
29:
Nikcżemność ieſt (y) vcżynek
wł. błędow.
obłędliwy/ cżáſu náwiedzenia
30:
iych poginą.

werset: 16Nie iáko ći (ieſt)
31:
dział Iáhákowow/ bo tworcem
32:
wſzytkich on (ieſt)/ á Izráel roz=
33:
gą dziedzictwá iego/ Iehowá Ce
34:
weoth imię iego.

werset: 17Zbierż z zie-
35:
mie towáry twoie/ obywátelko
36:
mieyſcá obronnego.

werset: 18Bo ták mo
37:
wi Iehowá/ oto ia procą wyrzu=
38:
cę obywatele ziemſkie rázem tym.
39:
y śćiſnę ie/ áby (mię) ſzukáli.

werset: 19
40:
Biádá mnie nád biedą moią
41:
boleſne zbićie moie/
wl. A ia rzekłem.
y przeto rze
42:
kłem/ záiſte to
Abo ráná moia.
bolącżká moiá/ á
43:
muſzę ią znáſzáć.

werset: 20Namiot moy
44:
zborzon/ y wſzytkie ſznury moie
45:
porwáły ſię/ ſynowie moi wyſzli
46:
mi/ á niemáſz ich niemáſz komu
47:
więcey rozćiągáć namiotu mego/

strona: 397b

y podnośić opon moich.

werset: 21Bo z-
1:
głupieli paſterze/ á Iehowy nie
2:
pytáli/ dla tego też nie mądrze po
3:
ſtąpili/ y wſzytko páſtwiſko ich
4:
roſproſzyło ſię.

werset: 22Głos wieśći o-
5:
to idzie/ y ruſzenie wielkie ziemie
6:
połnocney/ áby położyło miáſtá
7:
Iehudſkie puſtynią/ (y) mieſzká=
8:
niem ſmokow.

werset: 23Poznałem Ieho
9:
wo że nie (ieſt) cżłowiecża drogá
10:
iego/ nielza też cżłowiekowi cho=
11:
dzącemu ſpráwić krokow ſwych.

werset: 24
12:
Cwicż mię Iehowo/ ále wſą=
13:
dzie nie w gniewie twym/ ábyś
14:
mię nie wſzcżerbił.

werset: 25Wyley zá-
15:
palcżywość twoię ná narody kto
16:
re ćię nie znáią/ y ná plemioná
17:
ktore ſię imieniem twoiem nie o=
18:
zywáią/ bo pożárli Iáhákowá y
19:
z iedli go/ ſtrawili go y mieſzká=
20:
nie iego ſpuſtoſzyli.

rozdział: 11

21:
Rozdział 11.
werset: 1
22:
SLowo ktore było do Ie=
23:
remiáſzá od Iehowy/ rzekąc.

werset: 2
24:
Słuchayćie słow przymie
25:
rza tego/ á mowćie do mężow Ie
26:
hudſkich/ y do obywátelow Ieru
27:
ſzalimſkich.

werset: 3Y rzecżeſz do nich/
28:
ták mowi Iehowá Bog Izráe=
29:
low/ przeklęty mąż ktory nie v=
30:
słucha słow przymierza tego.
wł: Słuchu

werset: 4
31:
Ktore roſkazałem oycom wá=
32:
ſzym/ dniá (onego) gdym ie wy=
33:
wiodł z ziemie Micraimſkiey/ z=
34:
piecá żeláznego/ mowiąc/ słu=
35:
chayćie głoſu mego á cżyńćie wſzy
36:
tko to iáko roſkazałem wam/ y bę
37:
dziećie mi ludem/ á ia będę wam
38:
Bogiem.

werset: 5Abych poſtánowił
39:
przyſięgę/ ktorą przyſiągłem oy
40:
com wáſzym dáć im ziemię opły=
41:
wáiącą mlekiem y miodem/ iá=
42:
ko dzień ten (świadcży). Y odpo=
43:
wiedziałem á rzekłem. Amen Ie
44:
howo.

werset: 6Y rzekł Iehowá do mnie
45:
obwoływay wſzytki słowá te po
46:
miáſtách Iehudy y po vlicach Ie=
47:
ruſzalimſkich/ mowiąc/ słuchay=
48:
ćie słow przymierza tego/
Amen bądz ták (ábo niech ták będzie) álbo prawda
a czyń

strona: 379c

ćie ie.

rozdział: 15


strona: 381b

werset: 6Tyś mię oſtáwiła mowi Iehowá/ y poſzłáś ná zad

strona: 381c

Ieremiaſz.
a (ták) wyćiągnąłem reke moię
1:
ná ćię/ y wytráćiłem ćię/ vpraco=
2:
wałem ſię káiąc ſię.

werset: 7Rozwiałem
3:
ia też lopátą (wieiálną)
wł. do bron ziemſkich. Sjnecdochi
do miaſt
4:
ziemſkich/ oſieroćiłem (y) wygu=
5:
biłem lud moy/ (á przedſię) zdrog
6:
ſwych nie wroćili ſię.

werset: 8Námno-
7:
żyło ſię mi wdow iego/ nád pia=
8:
ſek morſki/ przywiodłem iym
wł: ná mátkę młodzieńcá.
ná
9:
gromádę młodzieńcow burzyćie
10:
lá w południu/ obáliłem ná nie
11:
nagle miáſto/ y ſtráchy.

werset: 9(Le
12:
dwie) dycháłá ktora vrodziłá ſie
13:
dmioro/ zemdláłá duſzá iey/ zá
14:
ſzło iey słońce ieſzcże zá dniá/ zá=
15:
wſtydziłá ſię y záſromáłá ſię/ á o=
16:
ſtátek iych miecżowi dam przed
17:
nieprzyiaćiołmi ich mowi Ieho=
18:
wá.

werset: 10Biádá mnie mátko moiá
19:
żeś mię vrodziłá/ mężá ſwaru/ y
20:
ſporu/ wſzey ziemi/ niedawałem
21:
iym ná lichwę/ áni mnie oni/ (á
22:
przed ſię) káżdy mię łáiał.

werset: 11Rzekł
23:
Iehowá/ ieſli oſtánek twoy nie
24:
(będzie) ku dobremu/ ieſli ćię nie
25:
káżę ſpotkáć cżáſu złego/ y cżáſu
26:
vćiſku/ nieprzyiaćielowi

werset: 12Izali
27:
zetrze żelázo/ żelázo z połnocy/ y
28:
miedz.

werset: 13Máiętność twoię y ſkár
29:
by twe ná rozchwycenie dam bez
30:
zapłáty/ á to dla wſzech grzechow
31:
twoich/ y we wſzech gránicach
32:
twoich.

werset: 14Záprowádzę ćię też z-
33:
nieprzyiaćioły twemi do ziemie
34:
ktorey nie znaſz/ bo zápalił ſię ogień
35:
wgniewie moim/ ná was ſię
36:
zápali.

werset: 15Ty wieſz Iehowo/ w-|
37:
ſpomni mię/ y náwiedz mię/ á
38:
pomśći ſię nád przeſládowniki
39:
memi/ nie bierz mię ocżekawa=
40:
niem twoim/ wiedz żem ćierpiał
41:
dla ćiebie vrągánie.
5. Moy. 32.

werset: 16Znalázły
42:
ſię słowá twoie y poiadłem ie/ y
43:
było mi słowo twoie weſelem y
44:
rádośćią ſercá mego/ bo przyzy=
45:
wano imieniá twego náde mną
46:
Iehowo Boże Ceweoćie.

werset: 17Nie-
47:
ſiadałem wrádzie náśmiewcow/
48:
ánim ſię rádował od oblicża ręki
49:
twey/ ſam ſiadałem/ bo zágnie=

strona: 381d

wánia napełniłeś mię.
Niżey. 30.

werset: 18Przecż
1:
był żal moy wiecżny/ á ráná mo=
2:
iá nie vlecżona? nie chćiáłá ſię dáć
3:
vlecżyć? bedąc będzieſz mi iáko
4:
(zrzodło) omylne (y) wody nie pe
5:
wne.

werset: 19Przeto ták mowi Ieho-
6:
wá/ ieſli ſię wroćiſz/ tedy ćię wro=
7:
cę/ (że) przedemną ſtać będzieſz/
8:
á ieſli wywiedzieſz drogą rzecż od
9:
podłey/ iáko vſtá moie będzieſz/
10:
oni ſię niech wrocą ku tobie/ lecż
11:
ty nie náwracay ſię ku nim.

werset: 20Bo
12:
dam ćię ludowi tev murem mie=
13:
dzianym/ obwárowánym/ y bę=
14:
dą walcżyć ná ćię/ ále ćię nie zmo
15:
gą/ bo ia ſtobą zbawiáiąc ćię y rá
16:
tuiąc ćię mowi Iehowá.

werset: 21Y wyr
17:
wę ćię z ręki złoſliwych/ odkupię
18:
ćię też z garśći okrutnikow.

rozdział: 16

19:
Rozdział 16.
werset: 1
20:
Y Było ſłowo Iehowy
21:
ku mnie/ rzekąc.

werset: 2Nie-
22:
poymuy ſobie żony/ áni
23:
miey ſynow y corek ná
24:
mieyſcu tym.

werset: 3Bo ták mowi Ie
25:
howá o ſyniech y o corkach z pło=
26:
dzonych ná mieyſcu tym/ y o má=
27:
tkach ich ktore ie porodziły/ y o
28:
oycach ich ktorzy ie ſpłodzili w=
29:
ziemi tey.

werset: 4Smierćiami boleią-
30:
cych pomrą/ nie będą ich płákáć/
31:
áni ich pogrzebą/ gnoiem po o=
32:
blicżu ziemie będą/ á miecżem y
33:
głodem dokonáiąſie/ y będzie
34:
śćierw ich potrawą ptáſtwu nie
35:
bieſkiemu y bydłu ziemnemu.

werset: 5
36:
Bo ták mowi Iehowá/ nie w=
37:
nidzieſz do domu ſmętku/ áni poy=
38:
dzieſz opłákáwáć/ áni ſię obruſzyſz
39:
dla nich/ bo odiąłem pokoy moy
40:
od ludu tego/ mowi Iehowá/ mi
41:
łoſierdzie moie y litośći moie.

werset: 6
42:
Y pomrą wielcy y máli w zie=
43:
mi tey/ nie pogrzebą ich/ áni ich
44:
płákáć będą/ nie będzie ſię też
45:
nikt
Albo drápáć.
rzázáć/ áni łyśiny cżynić
46:
dla nich.

werset: 7Ani
Niektorzy o łamaniu rąk rozumieią.
(chlebá) łámáć
47:
dla nich przy płácżu (będą)/ po=
48:
ćieſzáiąc kogo przy martwym/ á=

strona: 382a

ni ich nápáwáć będą koſzem po=
1:
ćieſzánia dla oycá iego/ y dla má
2:
tki iego.

rozdział: 20


strona: 384a

Ieremiaſz.
werset: 6Y ty Páſzchu
1:
rze y wſzytcy obywátele dov twe=
2:
go poydziećie w plon/ do Bawe=
3:
lá poydzieſz á tám vmrzeſz/ y tám
4:
pogrzebion będzieſz/ ty y wſzytcy
5:
przyiáćiele twoi/ ktorym proro=
6:
kowałeś fałſz.

werset: 7Zwiodłeś mię Ie
7:
howo y zwiedzion ieſtem/ zmocni
8:
łeś ſię ná mię/ y przemogłeś/ by
9:
łem náśmiewiſkiem cáły dzień/
10:
káżdy mi vrągał.

werset: 8Bo od onego
11:
(cżáſu) ktorego (pocżąłem) mo=
12:
wić/ wołam (że mi) krzywdá y ſpu
13:
ſtoſzenie/ bo słowo Iehowy by=
14:
ło mi vrągániem y ſznypką wſzy=
15:
tek dzień.

werset: 9Y rzekłem/ nie będę
16:
go wſpomináć/ áni więcey mo=
17:
wić imieniem iego/ lecż było wſer
18:
cu moim iáko ogień goráiący zá=
19:
wárty w kośćiach moich/ áżem ſię
20:
vkonał znáſzáiąc/ á (iuż) nie mogę.

werset: 10Bo słyſzałem łáiánie mnogich
21:
y lękánie w około/ ozyaymićie á
22:
oznaymiemy mu/ káżdy mąż po=
23:
koiu mego ſtrzeże zátrácenia me
24:
go (mowiąc)/ owa ſię omyli/ że go
25:
zmożemy/ y pomśćimſię nád nim

werset: 11
26:
Lecż Iehowá zemną iáko ry=
27:
cerz mocny/ przeto prześládowni
28:
cy moi waláć ſię będą/ á nie zmo
29:
gą/ zawſtydzą ſię bárzo/ bo ſię iym
30:
nie zdárzy/ ſromotá wiecżna
31:
(przyidzie ná nie/ że) nie będzie
32:
zápámiętána.

werset: 12Bo (ty) Iehowo
33:
Cewáoćie/ doznawaſz ſpráwiedli
34:
wego/ widziſz nerki y ſerce/ oglą
35:
dam pomſtę twoię
Niżey 23. 1.Kron. 28. Pſalm. 7. wł: od nich
nád nimi/ bo tobie odkryłem przą moię.

werset: 13
36:
Spiewayćie Iehowie/ chwal=
37:
ćie Iehowę/ bo wyrwał duſzę v=
38:
bogiego z ręki złośliwych.

werset: 14Prze
39:
klęty dzień ktoregom ſię vrodził/
40:
ktorego mię vrodziłá mátká mo
41:
ia/ niech nie będzie błogosławio
42:
ny.

werset: 15Przeklęty cżłowiek ktory opowiedział
43:
oycu memu/ rzekąc/
44:
vrodziłći ſię ſyn mężcżyzná/ we=
45:
ſelem vweſelił iy.

werset: 16Niech będzie
46:
mąż on iáko miáſtá ktore wywro

strona: 384b

ćił Iehowá/ a nie káiał ſię (tego)
1:
niech też słyſzy wołánie ráno/ y
2:
płácż cżáſu południá.

werset: 17Ze mię nie
3:
zábił
wł: zżywotá.
w żywoćie/ bo by mi byłá
4:
mátká moiá grobem moim/ á ży
5:
wot iey pocżęćiem wiecżnym.

werset: 18
6:
Przecż z żywotá wyſzedłem/ że
7:
bych widział pracę y trud/ á iże=
8:
byſię wykonywáły w záwſtydze=
9:
niu dni moie?

rozdział: 21

10:
Rozdział 21.
werset: 1
11:
SLowo ktore było do
12:
Ieremiaſzá od Iehowy/
13:
gdy posłał kniemu krol
14:
Cydkijahu Páſzchurá ſy=
15:
ná Málkijáhowego/ y Cefán-iá=
16:
há ſyná Máháſeiáhowego offiár
17:
niká rzekąc.

werset: 2Spytay ſię proſzę
18:
o nas Iehowy/ bo Newuchád-re
19:
car/ krol Bawelſki walczj ná nas/
20:
owa vcżyni Iehowá známi we=
21:
dle wſzech dziwow ſwych/ że od=
22:
ćiągnie od nas.

werset: 3Y rzekł Ie-
23:
remiaſz do nich. Ták rzecżćie do
24:
Cydkijahá.

werset: 4Ták mowi Iehowá
25:
Bog Izráelow. Oto ia nawra=
26:
cam oręża woienne/ ktore w rę=
27:
ku wáſzych/ ktoremi walcżyćie
28:
przećiw krolowi Bawelſkiemu/
29:
y przećiw Cháſzdymom/ ktorzy
30:
ná was zá murem walcżą/ y zbio
31:
rę ie w pośrzodek miáſtá tego.

werset: 5
32:
Y będę ia walcżyć z wami ręką
33:
dobytą y rámieniem mocnym/
34:
gniewem/ y zápalcżywośćią/ y
35:
popędliwośćią wielką.

werset: 6Y pobi
36:
ię obywátele miáſtá tego/ y lu=
37:
dzie/ y bydło/ morem wielkim po
38:
mrą.

werset: 7A potym ták/ mowi Ie-
39:
howá/ Dam Cydkijahá krolá Ie=
40:
hudſkiego y sługi iego/ y lud/ y
41:
oſtánki w mieśćie tymλco ſię zo=
42:
ſtáło) od muru do miecżá/ y od
43:
głodu do ręki Newuchad-recará
44:
krolá Bawelſkiego/ y do ręki nieprzyiaćioł iych/ y do ręki ſzuká=
45:
iących duſze iych/ że pobije
Wł: Gębą (álbo) vſty miecżá.
o=
46:
ſtrzem miecżá/ niesfolguię iym/
47:
áni ſię da vbłagać/ áni ſię z miłu=

strona: 384c

ie nád nimi.

rozdział: 25


strona: 386c

Ieremiaſz.
werset: 2Ktorą (rzecż) mowił Ie
1:
remiaſz prorok do wſzytkiego lu
2:
du Iehudſkiego/ y do wſzech oby
3:
wátelow Ieruſzalimſkich/ rzekąc.

werset: 3
4:
Od trzynaſtego roku Ioſzyia
5:
há ſyna Amonowego krolá Iehudſkieo/
6:
áż do dniá tego/ to (ieſt)
7:
do dwudzieſtego trzećiego roku/
8:
bywáło słowo Iehowy ku mnie/
9:
y mawiałem do was porániáiąc
10:
ſię/ y mowiłem/ áleśćie nie słu=
11:
cháli.

werset: 4Poſyłał też Iehowá ku
12:
wam/ wſzytki sługi ſwe proroki/
13:
porániał ſię y poſyłał/ áleśćie nie
14:
słucháli/ ániśćie náchyláli vchá
15:
ſwego/ ábysćie słucháli.

werset: 5Rze-
16:
kąc/ Wroććie ſię
Albo proſzę.
teraz káżdy z=
17:
drogi ſwey złey/ y od złych ſpraw
18:
wáſzych/ á mieſzkayćie ná ziemi/
19:
ktorą dał Iehowá/ wam y oy=
20:
com wáſzym od wieku áż do wie=
21:
ku.

werset: 6A nie chodzćie zá bogi cu-
22:
dzemi/ służąc iym y kłániáiąc ſię
23:
iym/ nie drażnićie mię też vcżyn=
24:
kámi rąk wáſzych/ á nie vcżynię
25:
wam zle.

werset: 7Lecż nie vsłucháli-
26:
śćie mię/ mowi Iehowá/ ábyśćie
27:
mię drażnili vcżynkámi rąk wá=
28:
ſzych ná wáſze złe.

werset: 8Przeto ták
29:
mowi Iehowá Cewáoth/ ponie=
30:
waż nie słucháliśćie słow moich.

werset: 9
31:
Oto ia poślę y pobiorę wſzytki
32:
plemioná połnocne/ mowi Ie=
33:
howá/ y Newuchad-recárá kro=
34:
lá Bawelſkiego
Sługą ſwoim Bog zowie Krola niezbozneo iż miał wolą iego wypełnić karząc nieposłuszne.
sługę mego/

werset: 9y
35:
przywiodę ie ná ziemię tę/ y ná o
36:
bywátele iey/ y ná wſzytki naro=
37:
dy te w około/ y ſpuſtoſzę ie/ ápo
38:
łożę zdumieniem/ y świſtániem/
39:
y puſtyniámi wiecżnemi.

werset: 10Y wy
40:
tracę z nich głos weſela y głos rá
41:
dośći/ głos nowożenie y głos zá=
42:
rękowaney/ głos żárnowy y świá
43:
tło
ábo kágańca.
kágańcowe.

werset: 11Y będzie wſzy
44:
tká ziemiá tá ſpuſtoſzeniem/ (y)
45:
zburzeniem/ y służyć będą naro=
46:
dowie ći krolowi Bawelſkiemu
47:
śiedmdzieśiąt lat.

Wł: Ibędzie/ gdj ſię wipełnią. rć.
werset: 12A gdy ſię
48:
wypełnią śiedmdzieśiąt lat/ ná=

strona: 386d

wiedzę krolá Bawelſkiego y na=
1:
rod ten/ mowi Iehowá nieprá=
2:
wość iych/ y ziemię Káſzdym=
3:
ſką/ á położę ią puſtynią wiecżną.

werset: 13
4:
Y náwiodę ná ziemię onę wſzy
5:
tki słowá moie/ ktore mowiłem
6:
ná mię/ wſzytko co nápiſano wkſię
7:
gach tych/ co prorokował Iere=
8:
miaſz ná wſzytki narody.

werset: 14Bo z-
9:
niewolą
to ieſt/ Bawelany y Cháſzdyny w niewolą obrocą.
ie też ſáme/ narodowie
10:
mnodzy y kroleſtwá wielkie/ á
11:
oddam iym wedle ſpráwy iych/ y
12:
wedle vcżynku rąk iych.

werset: 15Bo
13:
ták mowił Iehowá Bog Izráe=
14:
low do mnie. Wezmi koſz winá
15:
popędliwośći te y z ręki moiey/ á
16:
nápoiſz nim wſzytkie narody/ do kto=
17:
rych ćię poślę.

werset: 16Y nápiją ſię/ y
18:
trząść ſię będą/ á oſzáleią od obli=
19:
cża miecżá/ ktory ia puſzcżę mie=
20:
dzy nie.

werset: 17A (ták) wziąłem koſz z-
21:
ręki Iehowy/ y nápoiłem wſzytki
22:
narody/ do ktorych mię posłał
23:
Iehowá.

werset: 18Ieruſzalim/ y miáſtá
24:
(ziemie) Iehudſkiey y krole iey/ y
25:
kſiążętá iey/ ábych położył ie ſpu
26:
ſtoſzeniem/ zdumieniem/ świſtá
27:
niem/ y przeklęctwem/ iáko dziś
28:
iáwno.

Wł: Iako dzień ten/ to ieſt/ iako ſię iuż to teraz pokazało/ bo to przyłożono iuż po zborzeniu.
werset: 19Fáráona (też) krolá Mi
29:
craimſkego y sługi iego/ y kſiążę=
30:
tá iego/ y wſzytek lud iego.

werset: 20Y
31:
wſzech
Herew/ ſłowo Hiwreyſkie/ niektorzy zachodem przekłádaią/ á inſzj Arabią
wobec/ y wſzytkie krole
32:
ziemie Huc (ſkiey) y wſzytkie kro=
33:
le ziemie Peliſztymſkiey/ y Aſzte=
34:
lanſkiey/ Hazy/ y Hekrońſkiey/ y o
35:
ſtánek Aſzodá.

werset: 21Edomá (też) y
36:
Moawá/ y ſyny Hámmonowe.

werset: 22
37:
Y wſzytki krole Corſkie/ y wſzy
38:
tki krole Cydoń(ſkie)/ y krole o=
39:
ſtrowow/ ktore zá Morzem.

werset: 23Dedaná też/ y Temę/ y Buzę/
40:
y wſzytki końcżyny
wł: kąta álbo węgłá.
świátá.

werset: 24
41:
Wſzytki też krole Hárábſkie/ y
42:
wſzytki krole w obec mieſzkáiące
43:
w puſzcży.

werset: 25Wſzytki też krole
44:
Zimri(ſkie)/ y wſzytki krole He=
45:
lámſkie/ y wſzytki krole
wedle Grekow Medſkie (álbo) Hedyſkie.
Mádáy
46:
ſkie.

werset: 26Y wſzytki krole połnocne
47:
bliſkie/ y dálekie
wł: mąż/ (álbo káżdy) do brata ſwego.
ieden od dru=
48:
giego/ y wſzytki kroleſtwá ziem=

strona: 387a

ſkie.

rozdział: 29


strona: 389a

Ieremiaſz.
werset: 6Poymuyćie żony/ á płodzćie ſy
1:
ny y corki/
wł: y bierzćie synom waſzym żony. rć.
żeńćie też ſyny wáſze/
2:
á corki wáſze wydawayćie zá mę
3:
że/ áby rodziły ſyny y corki/ mnoż
4:
ćie ſię tám/ á nie vmnieyſzayćie=
5:
ſię.

werset: 7Szukayćie pokoiu miáſtu/
6:
do ktoregom was przeprowá=
7:
dził/ y modlćie ſię zá nie do Ieho=
8:
wy/ bo wpokoiu iego będzie wam
9:
pokoy.
Wyżſzey. 14. y 23.

werset: 8Bo ták mowi Iehowá
10:
Cewáoth/ Bog Izráelow. Niech
11:
nie zwodzą was prorocy wáſzy/
12:
ktorzy (ſą) miedzy wámi/ á (ni)
13:
wieſzcżkowie wáſzy/ áni pilnuy=
14:
ćie ſnow/ ktore ſię wam ſnią.

werset: 9
15:
Bo fałſzywie wam prorokuią
16:
imieniem moim/ nie posłałem
17:
ich mowi Iehowá.

werset: 10Bo ták mo
18:
wi Iehowá. Gdy ſię pocżną wy=
19:
pełniáć
wł: Bawelowi. Wyżſzey 25.
w Bawelu śiedmdzie=
20:
śiąt lat/ náwiedzę was/ y wzbu=
21:
dzę ná was słowo moie dobre/
22:
przywracáiąc was ná to miey=
23:
ſce.

werset: 11Bo ia wiem myśli/ ktore
24:
ia myślę ná was/ mowi Iehowá/
25:
myśli pokoiu/ á nie złośći/ dáć
26:
wam oſtátek (dobry) y ocżekawá
27:
nie.

werset: 12A wzywáć mię będziećie/ y
28:
poydziećie á modlić ſię będziećie
29:
do mnie/ á ia wysłucham was.

werset: 13
30:
Będziećie mię też ſzukáć/ á nay=
31:
dziećie/ gdy mię ſzukáć będziećie
32:
wſzytkim ſercem wáſzym.

werset: 14
33:
Y dam ſię wam ználeść mowi
34:
Iehowá/ á wrocę plon wáſz/ y
35:
zbiorę was ze wſzech narodow/
36:
y ze wſzech mieyſc/ do ktorych wy=
37:
gnałem was/ mowi Iehowá. y
38:
przywrocę was do mieyſcá/ z kto
39:
rego záprowádziłem was.

werset: 15Bo
40:
mowiliśćie. Zbudził nam Ieho=
41:
wá proroki w Bawelu:

werset: 16Bo ták
42:
mowi Iehowa do krolá ſiedzące=
43:
go ná ſtolicy Dawidowey/ y do
44:
wſzytkiego ludu/ ktory mieſzka w
45:
mieśćie tym/ bráćiey wáſzey/ kto
46:
rzy nie wyſzli zwámi wzáprowá=
47:
dzenie.
2. Kron: 36. 1. Ezdr: 1. Dan: 8.

werset: 17Ták mowi Iehowá Ce-
48:
wáoth. Oto ia puſzcżam ná nie/

strona: 389b

miecż/ głod/ y mor/ y
Wł: y dam ie iako. rć.
vcżynię ie
1:
iáko figi ſmrodliwe/ ktorych ieść
2:
nielza prze złość.

werset: 18Y gonić będę
3:
zá niemi z miecżem/ z głodem/ y
4:
z morem/ dam też ie ná ſtrách w=
5:
ſzytkim kroleſtwam ziemie/ prze
6:
klinániem/ y zdumieniem/ y świ
7:
ſtániem/ y háńbą/ v wſzech naro
8:
dow do ktorych ie wyżonę.

werset: 19Prze
9:
to iż nie słucháli słow moich/ mo
10:
wi Iehowá/ ktore posyłałem do
11:
nich przez sługi moie proroki/ po
12:
rániáiąc ſię/ y poſyłáiąc/ á nie słu
13:
cháliśćie mowi Iehowá.

werset: 20Wy
14:
tedy słuchayćie słowá Iehowy/
15:
wſzytko záprowádzenie/ ktore po
16:
słałem z Ieruſzalimá do Bawe
17:
lá.

werset: 21Ták mowi Iehowá Cewá-
18:
oth/ Bog Izráelowi do Achábá
19:
ſyná Koláiáhowego/ y do Cydki=
20:
iáhá ſyná Máháſeiáhowego/ kto
21:
rzy prorokuią wam imieniem
22:
moim/ falſz/ Oto ia podam ie wrękę
23:
Newuchad-recará krolá Ba=
24:
welſkiego/ y pobije ie przed ocży=
25:
ma wáſzemá.

werset: 22Y wezmie z nich
26:
przeklinánie wſzytko záprowá=
27:
dzenie Iehudy/ ktore w Bawelu/
28:
rzekąc
Wyżſzej. 24. Wł: niech ćię położy. rć
Niech ćię vcżyni Iehowá/
29:
iáko Cydkijahá/ y iáko Acháwá/
30:
ktore ſpalił krol Bawelſki ogniem.

werset: 23
31:
Ponieważ cżynili obrzydłość
32:
w Izráelu/ y cudzołożyli z żoná=
33:
mi bliznich ſwoich/ mowili też
34:
słowo imieniem moiem fałſzu/
35:
ktorego nie roſkazałem iym/ á ia
36:
wiem y świádkiem (ieſtem)/ mo=
37:
wi Iehowá.

werset: 24A do Sżemáh-iá-
38:
há Mechelami(ſkiego) rzecżeſz mo
39:
wiąc.

werset: 25Ták mowi Iehowá Ce-
40:
wáoth Bog Izráelow/ rzekąc. Po
41:
nieważ posłałeś imieniem ſwo=
42:
im liſty do wſzego ludu/ ktory w=
43:
Ieruſzalimie/ y do Cefan-iahá ſy
44:
ná Náháſeiáhowego offiárniká/
45:
y do wſzech offiárnikow/ mowiąc.

werset: 26
46:
Iehowá dał ćię offiárnikiem
47:
miáſto Iehoiady offiárniká/ áby
48:
śćie byli vrzędnikámi (w) domu
49:
Iehowy/ nád káżdym mężem ſza/

strona: 389c

lonym prorokuiącym/ ábyś da=
1:
wał tákiego/ do kłody, y do liśi
2:
ce.
Albo do Kuny.

rozdział: 32


strona: 391c

Ieremiaſz.
werset: 19Wielkiey
1:
rády á obfity wſpráwie/ bo ocży
2:
twoie otworzone ná wſzytki dro=
3:
gi ſynow cżłowiecżych/ ábyś dał
4:
káżdemu wedle drog iego/ y we=
5:
dle owocu ſpraw iego.

werset: 20Ktory
6:
nákładłeś známion/ y cudow w=
7:
ziemi Micraimſkiey/ áż do dniá
8:
tego/ y w Izráelu/ y miedzy ludz
9:
mi/ á vcżyniłeś ſobie
wł: Imię.
sławę iá=
10:
ko dzień ten świadcży.

werset: 21Bo wy-
11:
wiodłeś lud twoy Izráelſki z zie=
12:
mie Micraimſkiey/ w známio=
13:
nách/ y w cudach/ ręką mocną/ y
14:
rámieniem wyćiągnionem/ y
15:
wſtráchu wielkim.

werset: 22Y dałeś iym
16:
ziemię tę/ ktorą przyśiągłeś oy=
17:
com iych/ dáć iym ziemię opływá=
18:
iącą mlekiem y miodem.

werset: 23Y we
19:
ſzli/ á pośiedli ią/ lecż nie słuchá
20:
li głoſu twego/ á w zakonie two=
21:
im nie chodzili/ wſzytko co roſka=
22:
załeś cżynić iym nie cżynili/ prze
23:
toś
wł. y przyzwałeś.
przepuśćił ná nie wſzytko
24:
to złe.

werset: 24Oto tárány przyſzly ku
25:
miáſtu wziąć ie/ á iuż podáne
26:
(ieſt) do rąk Káſzdymom/ ſztur=
27:
muiącym ná nie/ od oblicża mie
28:
cża/ y głodu/ y moru/ á coś rzekł/
29:
(iuż) ieſt/ á oto ſam widziſz.

werset: 25Lecz
30:
ty rzekłeś do mnie Pánie Ieho=
31:
wo. Kup ſobie pole zá śrebro/ á
32:
oświadcż świádkámi/ á(no) miá=
33:
ſto podáne ieſt do rąk Chaſzdym
34:
ſkich.

werset: 26Y było słowo Iehowy do
35:
Ieremiaſzá/ mowiąc.

werset: 27Oto ia
36:
Iehowá Bog wſzelákiego ćiáłá/
37:
áza przedemną vtái ſię ktora
38:
rzecż?

werset: 28Przeto ták mowi Ieho-|
39:
wá. Oto ia dáię miáſto to do rąk
40:
Cháſzdymow/ y do rąk Newu=
41:
chád-recará krolá Bawelſkiego/
42:
ktory ie wezmie.

werset: 29Y wnidą
43:
Cháſzdymowie/ ktorzy ſzturmuią
44:
ná to miáſto/ y zápalą miáſto to
45:
ogniem/ y ſpalą ie/ y domy ná kto
46:
rych dachoch kádzili Báhálowi/
47:
y zálewáli mokre offiáry bogom
48:
cudzym/ áby mię drażnili.

werset: 30Bo
49:
byli ſynowie Izráelſcy/ y ſynowie

strona: 391d

Iehudſcy tylko cżyniący złość
1:
przed ocżymá moiemá od młodo
2:
śći ſwey/ bo ſynowie Izráelſcy
3:
tylko mię drażnili vcżynkiem rąk
4:
ſwoich/ mowi Iehowá.

werset: 31Ze w-
5:
gniewie moim/ y w zápálcżywo=
6:
śći moiey było (v) mnie miáſto to
7:
ode dniá ktorego ie zbudowáli/
8:
áż do dniá tego/ ábych ie odrzu=
9:
ćił od oblicża mego.

werset: 32Prze wſze
10:
láką złość ſynow Izráelowych y
11:
ſynow Iehudy/ ktorą cżynili dra
12:
żniąc mię ſámi (y) krolowie iych/
13:
kśiążętá iych/ offiárnicy iych/ y
14:
prorocy iych/ y mężowie Iehud=
15:
ſcy/ y obywátele Ieruſzalimſcy.

werset: 33Y obroćili do mnie tył/ á nie o-
16:
blicże/ á gdym ie vcżył porániá=
17:
iąc ſię y vcżąc/ tedy oni nie słu=
18:
cháli áby przyimowáli ćwicżenie

werset: 34
19:
Y (owſzem) náſtáwiáli obrzy=
20:
dłośći ſwoich w domu/ ktory ná=
21:
zywano imieniem moim/ plugá
22:
wiąc iy.

werset: 35Zbudowáli też wyſzki
23:
Báhálowi/ ktore w dolinie ſyná
24:
Hinnomowego/ żeby wodzili ſy=
25:
ny ſwoie y corki ſwoie Molocho=
26:
wi/ cżegom iym był nie roſkazał/
27:
áni mi przychodzilo ná ſerce mo=
28:
ie áby cżynić (mieli) obrzydłość
29:
tę/ áby ku grzechowi przywodzili
30:
Iehudę.

wł: A teraz przeto rć.
werset: 36A dla tego/ ták mowi
31:
Iehowá Bog Izráelow o mie=
32:
śćie tym/ o ktorym wy mowićie/
33:
podáne ieſt do ręki krolá Bawel
34:
ſkiego/ miecżem/ głodem/ y mo=
35:
rem.

werset: 37Oto ia zbiorę ie ze wſzy-
36:
tkich ziem/ do ktorych wygnałem
37:
ie/ w gniewie moim y w zápál=
38:
cżywośći moiey/ y
Albo wpopędliwośći.
w zágniewá=
39:
niu wielkim/ y przywrocę do miej
40:
ſcá tego/ y mieſzkáć będą beſpie=
41:
cżnie.

werset: 38Y będą mi ludem/ á ia
42:
będę iym Bogiem.

werset: 39Y dam iym
43:
ſerce iedno y drogę iednę/ áby ſię
44:
mnie bali po wſzytkie dni/ áby do
45:
brze iym (było) y ſynom iych po
46:
nich.

werset: 40Poſtánowię też z niemi
47:
przymierze wiecżne/ iż nie odwro
48:
cę ſię
Ezech: 11. wł: Od zá nich.
od tyłu iych/ cżyniąc iym

strona: 392a

dobrze/ y boiazń moię dam do ſer
1:
cá iych/ áby nie zwroćili odemnie

rozdział: 36


strona: 393d

werset: 3Owa vsłyſza dom Iehudy wſzytko

strona: 394a

Ieremiaſz
zle ktore ta myślę vcżynić iym/ á
1:
by ſię wroćili káżdy z drogi ſwey
2:
zley/ á z folguię niepráwośći iych
3:
y grzechowi iych.

werset: 4A (ták) wez-
4:
wał Ieremiaſz Baruchá ſyná Ne
5:
rijahowego/ y ſpiſał Baruch z vſt
6:
Ieremiáſzowych wſzytkie słowá
7:
Iehowy/ ktore mowił do niego
8:
ná zwitku (onych) kśiąg.

werset: 5Y ro
9:
ſkazał Ieremiaſz Baruchowi mo
10:
wiąc. Ia oſadzony nie mogę isć
11:
do domu Iehowy.

werset: 6A (ták) wni
12:
dzieſz ty/ á cżytáć będzieſz ná zwi=
13:
tku coś piſał z vſt moich/ słowá
14:
Iehowy/
Wł: w uſzu ludu. y niżej wſzędzie.
gdy będzie słucháć lud
15:
w domu Iehowj/ w dzień poſtu/ y
16:
gdy też będzie słucháć wſzytek Ie
17:
hudá/ ktorzy przychodzą z miaſt
18:
ſwoich/ cżytáć to będzieſz.

werset: 7Owa
wł: pádnie álbo vpáduie. rć.
przyięta będzie prozbá iych. przed
19:
oblicżem Iehowy/ że ſię wrocą
20:
káżdy z drogi ſwey złey/ bo
21:
wielki gniew/ y zápalcżywość/
22:
ktorą mowił Iehowá do ludu te
23:
go.

werset: 8Y vcżynił Baruch ſyn Ne-
24:
rijahow wſzytko iáko mu roſkazł
25:
Ieremiaſz prorok/ cżytáiąc ná
26:
kśięgach słowá Iehowy/ w do=
27:
mu Iehowy.

wł: I bylo roku. rć.
werset: 9A roku piątego
28:
Iehoiakimá/ ſyná Ieſzyiahowe=
29:
go/ krolá Iehudſkiego/ miesiącá
30:
dziewiątego/ opowiedzieli poſt
31:
przed oblicżem Iehowy wſzytkie
32:
mu ludowi w Ieruſzalimie/ y wſzy
33:
tkiemu ludowi przychodzącemu
34:
z miaſt Iehudſkich do Ieruſzali=
35:
má.

werset: 10Y cżytał Baruch ná kśię-
36:
gach słowá Ieremiaſzowe wdo=
37:
mu Iehowy w komorze Gemá=
38:
riahá/ ſyná Sżáfanowego/ piſá=
39:
rzá/ w śieni wyſokiey/ v wchodu
40:
brony/ dov Iehowy nowey/ gdy
41:
słuchał wſzytek lud.

werset: 11A (ták) sły
42:
ſzał Micháiehu ſyn Gemár-iáhá
43:
ſyná Száfánowego/ wſzytkie sło=
44:
wá Iehowy z kśiąg.

werset: 12Y z ſzedł do domu krolewſkiego/ do komory piſárzowey/ á oto tám wſzy
45:
tkie kśiążętá śiedziały/ Eliſza=
46:
mah piſarz/ y Deláiáhu ſyn Sże=

strona: 394b

máh-iáhá/ y Elnatán ſyn Hách=
1:
borow/ y Gemár-iáhu ſyn Sżáfá
2:
now/ y Cydkijahu ſyn Chánán-iá
3:
há/ y wſzytki kśiążętá.

werset: 13Y oznay
4:
mił iym Micháiehu wſzytkie sło
5:
wá ktore słyſzał gdy cżytał Ba=
6:
ruch ná kśięgach do vſzu ludu.

werset: 14
7:
Y posłáły wſzytkie kśiążętá do
8:
Baruchá/ Iehudę ſyná Nethán=
9:
iáhá/ ſyná Szelem-iahá/ ſyná Ku
10:
ſzego/ mowiąc. Zwitek ktory
11:
cżytałeś przed vſzymá tego ludu
12:
wezmi do ręki twey/ á przydz. Y
13:
wziął Baruch ſyn Nerijahow zwi
14:
tek do ręki ſwey/ y przyſzedł do
15:
nich.

werset: 15Y rzekli do niego/ śiądz te
16:
raz/ á cżytay przed vſzymá náſze
17:
má/ y cżytał Baruch przed vſzy=
18:
má iych.

werset: 16A gdy vsłyſzeli wſzytkie
19:
słowá/ z lękli ſię/ káżdy do bliznie
20:
go ſwego/ y rzekli do Baruchá/
21:
oznaymuiąc oznaymiemy krolo=
22:
wi wſzytkie te słowá.

werset: 17Y pytáli Baruchá/ mowiąc. Powiedz nam proſzę ćię/ iákoś piſał wſzytkie słowá te z vſt iego?

werset: 18Y rzekł iym Baruch. Z vſt słowá te/ á ia piſałem ná kſięgach/
Albo/ czercidłem.
inkauſtem.

werset: 19
23:
Y rzekły kśiążętá Baruchá.
24:
Idz/ ſkryi ſię/ ty/ y Ieremiaſz/ á ża
25:
den niech nie wie
Wł: Gdzie wy. rć.
gdzie będzie=
26:
ćie.

werset: 20Y weſzli do krolá do śieni/
27:
lecż zwitek zoſtáwili w komorze
28:
Eliſzamá piſárza/ y powiedzieli
29:
przed wſzymá krolewſkiemi wſzy=
30:
tkie słowá.

werset: 21A (ták) posłał krol
31:
Iehudę/ áby wziął zwitek/ y wziął
32:
iy z komory Eliſzamá piſárzá/ y
33:
czytał iy Iehudy przed vſzymá
34:
krolewſkimi/ y przed vſzymá wſzy
35:
tkich kśiążąt/ ktorzy ſtali przed
36:
krolem.

werset: 22A krol śiedział w do-
37:
mu gdzie zimował mieśiącá dzie
38:
wiątego/ á
Słowo/ Ach/ znáczy naczynie/ ktore mogł przenośić/ ná ktorym ogień kłádziono.
ogień przed nim go
39:
rzal.

werset: 23A gdy przecżedł Iehudy
40:
trzy kárty/ á(bo) cżterzy/ porzá
41:
zał ie nożem piſárzſkim/ y wrzu
42:
ćił do ogniá/ ktory (był) ná ogni=
43:
ſku/ áż zgorzał wſzytek zwitek na

strona: 394c

ogniu/ ktory (był) ná ogniſku.

rozdział: 40


strona: 396c

Ieremiaſz.
werset: 5A gdy ſię on ieſzcże był nie wroćił/ (rzekł
1:
mu)/ wroć ſię do Gedaliáhá ſyná
2:
Achikamowego/ ſyná Sżáfáno=
3:
wego/ ktorego przełożył krol Ba
4:
welſki nád miáſty Iehudſkiemi/
5:
á mieſzkay z nim w pośrzodku lu
6:
du/ ábo do kogoć ſię kolwiek ſpo=
7:
doba iść/ idz. Y dał my hetman
8:
podárek/ y (ná) ſtráwę/ y odprá=
9:
wił go.

werset: 6A (ták) poſzedł Ieremi-
10:
aſz do Gedáliáhá ſyná Achikámo
11:
wego/ do Micpy/ y mieſzkał z nim
12:
wpośrzodku ludu pozoſtáłego w
13:
ziemi.

werset: 7Y vsłyſzáły wſzytkie kśią
14:
żętá rycerſkie/ ktore (były) w po=
15:
lu/ ſámi/ y mężowie iych/ iż prze=
16:
łożył krol Bawelſki Gedáł-iáhá/
17:
ſyná Achikámowego w ziemi/ iż
18:
też zlećił iemu męże/ y niewiáſty/
19:
y dzieći/ y vbogie ziemie/ ktorych
20:
nie záprowadzono do Bawelá.

werset: 8
21:
Y przyſzli do Gedal-iaha do
22:
Micpy Iſzmáel ſyn Netán-iá=
23:
how/ y Iohánán/ y Ionáthán ſy=
24:
nowie Kareáchowi/ y Seráiáh
25:
ſyn Tánchumethow/ y ſynowie
26:
Hefáiá Netofathiſkiego/ y Iezan
27:
iáhu Máháchátego/ ſámi y
28:
mężowie iych.

werset: 9Y przyſiągł iym
29:
Gedaliahu/ ſyn Achikamow/ ſy=
30:
ná Sżáfanowego/ y mężom iych/
31:
mowiąc.
2. Krol: 25.
Nie boyćie ſię służyć Ká
32:
ſdymom/ mieſzkayćie w ziemi/ á
33:
służćie krolowi Báwelſkiemu á
34:
będzie wam dobrze.

werset: 10A oto ia
35:
mieſzkam w Micpie/ ábych ſtał
36:
przed Káſdymami/ ktorzj przyidą
37:
do nas: A wyzbierayćie wino/ y
38:
letne (owoce)/ y oliwę a choway=
39:
ćie w nacżynia wáſze/ mieſzkayćie
40:
też w mieśćiech wáſzych/ ktore
41:
dzierżyćie.

werset: 11Wſzytcy też Iehudo
42:
wie ktorzy (byli)/ w Moáwie/ y v
43:
ſynow Hámmonowych/ y w Edo
44:
mie/ y ktorzy we wſzech ziemiach
45:
vsłyſzeli/ że
wł: żądał.
zoſtawił krol Ba=
46:
welſki oſtánek/ Iehudy/ y przeło=
47:
żył nád niemi/ Gedal-iáhá ſyná
48:
Achikamowego ſyná Sżáfámo=
49:
wego.

werset: 12A (ták) wroćili ſię wſzyt-

strona: 396d

cy Iehudowie/ ze wſzech miejſc/ do
1:
ktorych wygnáni byli/ á przyſzli
2:
do ziemie Iehudſkiey ku Gedal=
3:
iáhowi do Micpy/ y názbieráli wi
4:
ná/ y letnych (owocow) mnoſtwo
5:
wielkie.

werset: 13Iohánán lepak ſyn Ka
6:
reachow/ y wſzytkie kśiążętá ry
7:
cerſkie/ ktore były w polu/ przy
8:
ſzły do Gedál-iáhá do Micpy.

werset: 14
9:
Y rzekli do niego/ áza nie wieſz
10:
iż Bahalia krol ſynow Hámmo=
11:
nowych/ posłał Iſzmáelá ſyná
12:
Nethániáhoweo zábić duſzę two
13:
ię/ lecż nie vwierzył iym Gedál=
14:
iáhu/ ſyn Achikamow.

werset: 15Iohá-
15:
nán lepak ſyn Káreachow/ mo=
16:
wił do Gedal-iahá potáiemnie
17:
w Micpie rzekąc/ poydę teraz/ á
18:
zábiję Iſzmáhelá ſyná Nethan=
19:
iáhowego/ że żáden nie wzwie/
20:
przecż zábije duſzę (twoię)/ y roz=
21:
proſzy wſzytkiego Iehudę/ kto=
22:
rzy zebráli ſię do ćiebie/ á zginie
23:
oſtánek Iehudy?

werset: 16Y rzekł Ge-
24:
dál-iáhu ſyn Achikamow do Io
25:
hanáná ſyná Káreachowego/
26:
Nie cżyń rzecży tey. Bo kłamſtwo
27:
ty mowiſz ná Iſzmáelá.
28:
Rozdział 41.

rozdział: 41
werset: 1
29:
Y Stało ſię mieśiącá
30:
śiodmego/ przyſzedł I=
31:
ſzmáel ſyn Nechániáhá
32:
ſyná Eliſzamáhowego z=
33:
naśienia krolewſkiego/ y miſtrzo
34:
wie krolewſcy/ y dzieśięć mężow
35:
z nim do Gedal-iahá ſyná Achi=
36:
kámowego do Micpathu/ y iedli
37:
tám chleb ſpołem w Micpie.

werset: 2
38:
Wſtawſzy lepak Iſzmáel ſyn
39:
Nethán-iáhow y dzieśięć mężow
40:
ktorzy byli z nim/ zábili Gedál-iá
41:
há ſyná Achikamoweo ſyná Sża=
42:
fánowego miecżem/ y zábił go/
43:
ktorego był przełożył krol Ba=
44:
welſki nad ziemią.

werset: 3Y wſzytkie
45:
Iehudy/ ktorzy
wł: ktorzy byli znim z Gedal-iahem.
byli z Gedál-iá=
46:
hem w Micpie/ y Káſdymy/ kto=
47:
re tám nalezli męże rycerſkie po=
48:
bił Iſzmáhel.

rozdział: 44


strona: 398d

werset: 25Ták mowi Iehowá Ce-
1:
wáoth Bog Izráelow/ rzekąc
2:
wy/ y żony wáſze/ y mowiliśćie v=
3:
ſtámi wáſzemi/ y rękámi wáſzemi
4:
nápełniliśćie/ mowiąc. Cżyniąc

strona: 399a

Ieremiaſz
vcżyniemy obietnice náſze/ ktore
1:
chmy obiecáli/ żebychmy kádzili
2:
krolowey niebieſkiey/ y ábychmy
3:
iey zalewki zálewáli/ potwierdzá
4:
iąc potwierdzićie obietnice wá=
5:
ſze/ á cżyniąc vcżynićie obietnice
6:
wáſze.

werset: 26Przeto słuchayćie sło-
7:
wá Iehowy wſzytek Iehudo/ mie
8:
ſzkáiący wziemi Micraimſkiey.
9:
Oto ia przyśięgłem ná imię mo
10:
ie wielkie mowi Iehowá/ ieſli bę
11:
dzie więcey imię moie wzywáne
12:
vſtámi ktoregokolwiek mężá z
13:
Iehudy/ mowiącego: Zywie Pan
14:
Iehowá/ we wſzey ziemi Micra
15:
imſkiey.

werset: 27Oto ia cżuię nad niemi
16:
ná (iych) złe/ á nie ná dobre/ że
17:
zniſzcżeią wſzytcy mężowie Ie=
18:
hudſcy/ ktorzy w ziemi Micraim
19:
ſkiey/ miecżem/ głodem/ áż ſię do
20:
konáią.

werset: 28A ktorzy vydą miecżá/
21:
wrocą ſię z ziemie Micraimſkiey
22:
do ziemie Iehudſkiey
Wł: Ludzi z liczby/ to ieſt/ ktore łatwie zliczyć.
mężow
23:
bárzo máło/ y wzwiedzą wſzytek
24:
oſtátek Iehudy/ ktory wſzedł do
25:
ziemie Micraimſkiey (áby) tám
26:
mieſzkał.
wł: od koo słowo zſtánie/ odemnie (ábo) od nich. rć.
cżyie ſię słowo wypeł
27:
ni/ (ieſli) moie/ álbo iych.

werset: 29A to
28:
wam będzie znákiem mowi Ieho
29:
wá/ że náwiedzę was ná mieyſcu
30:
tem/ ábyśćie wiedzieli/ że wſtá=
31:
wáiąc powſtánie słowo moie ná
32:
was/ ná złe.

werset: 30Ták mowi Ieho-
33:
wá/ oto ia podawam Fáráoná
34:
Chofrę krolá Micraimſkiego do
35:
rąk nieprzyiaćioł iego/ y do rąk
36:
ſzukáiących duſze iego/ iáko po
37:
dał Cydkijaká krolá Iehudſkiego
38:
do rąk Newuchad-recárá krolá Bawelſkiego/ nieprzyiaćielá ie=
39:
go/ y ſzukáiącego duſze iego.

rozdział: 45

40:
Rozdział 45.
werset: 1
41:
SLowo ktore mowił Iere
42:
miaſz prorok do Baruchá ſy=
43:
ná Merijahowego/ gdy piſał
44:
słowa te do kśiąg z vſt Ieremi=
45:
aſzowych/ roku cżwartego Ieho
46:
iakimá ſyná Ioſzyiahowego kro=
47:
lá Iehudſkiego/ mowiąc.

werset: 2Ták

strona: 399b

mowi Iehowá Bog Izráelow o
1:
tobie Baruchu.

werset: 3Mowiłeś/ biá
2:
dá mnie teraz/ bo przycżynił Ie=
3:
howá ſmętku do boleśći moiey/ v
4:
konałem ſię wzdychaniem moim/
5:
á odpocżynienia nie nálazłem.

werset: 4
6:
Ták rzecżeſz do niego/ Ták mo
7:
wi Iehowá. Oto co zbudowałem
8:
ia/ rozwalam/ á co náſádziłem
9:
wyrywam/ y wſzytkę tę ziemię.

werset: 5A ty ſzukaſz ſobie
Wł: wielikośći.
(coś) wiel=
10:
kiego? nie ſzukay/ bo oto ia ná
11:
wiodę złe na wſzelkie ćiáło/ mowi
12:
Iehowá/ y dałem ći duſzę twoie
13:
zá korzyść/ ná wſzytkich mieyſcach
14:
dokąd poydzieſz.

rozdział: 46

15:
Rozdział 46.
werset: 1
16:
RZecż Iehowy ktora by
17:
łá do Ieremiaſzá proroká
18:
o wſzytkich narodziech.

werset: 2
19:
Ná Micraim/ ná rycerſtwo
20:
Fáráoná Nechá krolá Micraim
21:
ſkiego/ ktory był nád rzeką Pera
22:
them w Chárkemiſzu/ ktorego po
23:
raził Newuchad-recar krol Ba=
24:
welſki/ roku cżwartego Iechoia=
25:
kimá ſyná Ioſzyiáhowego/ krolá
26:
Iehudſkiego.

werset: 3Gotuyćie tarcż/
27:
y páwezę/ á przyſtępuićie do bi=
28:
twy.

werset: 4Záprzągayćie konie/ w śia
29:
dayćie iezdni/ á ſtańćie w hel=
30:
miech/ wyćierayćie oſzcżepy/ o
31:
błoczćie páncerze.

werset: 5Przecz wi-
32:
działem ony lękliwe vchodzące
33:
na zad/ á mocne iych pobito/ y
34:
wſkok vćiekáli/ áni ſię obeyzrzeli/
35:
ſtrách ze wſząd/ mowi Iehowá.

werset: 6
36:
Nie vćiecże prętki/ á nie vy
37:
dzie mocny/ ná połnocy/ v rzeki
38:
Perathá/ otrąćili ſię y vpádli.

werset: 7
39:
Co to iako iezioro
wł: wſtępuie. y niżey w drugim wirſzu. rć.
nádyima
40:
ſię/ iáko rzeki biją ſię wody iego?

werset: 8
41:
Micraim iáko iezioro nádyi
42:
maſię/ y iáko rzeki biją ſię wody. Y rzekł/
43:
wſtąpię/ (á) pokryię ziemię/
44:
wygubię miáſto/ y mieſzkáiące w
45:
niem.

werset: 9
Wł: wſtępuyćie. rć.
Ruſzcie ſię konie/ á roz=
46:
pędzćie ſię wozy/ niech ſię też ru=
47:
ſzą rycerze/
To ieſt/ murzynowie y Libijczycy
/ ktorzy

strona: 399c

noſzą tarcż/ y
Ludimowie ſą Lidyicżycy. rć.
Ludimowie kto=
1:
rzy noſzą á ćiągną łuk.

rozdział: 49


strona: 401b

werset: 22Oto iáko orzeł

strona: 401c

Ieremiaſz.
wynidzie/ y przyleći/ á rozćiągnie
1:
ſkrzydłá ſwe nád Bocrą/ á ſerce
2:
mocarzow Edomſkich będzie
3:
dniá onego/ iáko ſerce niewiáſty
4:
boleiącey.

werset: 23Ná Dámáſzek/ Záw
5:
ſtydził ſię Chámáth/ y Arfad/ bo
6:
złą
wł: Słuch.
nowinę vsłyſzeli/ (y) ſtrwo
7:
żyli ſię (iáko) ná morzu (gdy ſię
8:
kto) vſpokoić niemoże.

werset: 24Osłá-
9:
biał Dámáſzek/ vdał ſię vćiekáć
10:
z ięłá go trwogá (y) vćiſk/ á bole=
11:
śći poimáły go iako rodząca.

werset: 25
12:
Iáko nie opuſzcżono miáſtá
13:
chwalebnego/ grodu weſolego?

werset: 26
14:
Przeto polegą młodzieńcy ie=
15:
go ná vlicach iego/ y wſzytcy mę
16:
żowie walecżni vkroceni będą
17:
dniá onego/ mowi Iehowá Ce
18:
wáoth.

werset: 27Y zápalę ogień ná mu-
19:
rze Dámáſzku/ y poźrze páłace
20:
Ben-hádádowe.

werset: 28Na Kedar/ y
21:
ná kroleſtwá Chácerſkie ktore po
22:
ráził Newuchad-recar krol Ba=
23:
welſki. Ták mowi Iehowá/ wſtań
24:
ćie (á) idzćie ná Kedar/ á zborzćie
25:
ſyny
Kedem/ był ieden z ſjnow Iſmaelowych iako y Kedar tłumaczy ſię wſchod. Przeto niektorzy ták tu przekłádaią/ y zborzy ſyny wſchodowe.
Kedemowe.

werset: 29Namioty
26:
iych/ y droby iych zábiorą/ opony
27:
iych/ y wſzytko nacżynie iych/ y
28:
wielbłądy ich wezmą ſobie/ á wo
29:
łáć ná nie będą/ ſtrach ze wſząd.

werset: 30
30:
Vćiekayćie/ bierzćie bárzo/ głę
31:
boko záłożyli fundáment dla mie
32:
ſzkánia obywátele Chácorá/ mo
33:
wi Iehowá/ lecż vrádził na was
34:
Newuchad-recar krol Bawelſki
35:
rádę/ y vmyślił ná was myśl.

werset: 31
36:
Wſtańćie/ wſtáńćie/ idzćie do
37:
narodu ſpokoynego mieſzkáiące=
38:
go beſpiecżnie/ mowi Iehowá/
39:
nie (máſz) wrot/ áni zatwory v
40:
niego/ ſámi mieſzkáią.

werset: 32Y będą
41:
wielbłądy iych rozchwyceniem/ á
42:
mnoſtwo dobytku iych korzyśćią
43:
y rozwionę ie ná wſzytki wiátry
44:
(y) ná końcżyny
wł: węgla (álbo) kątá.
świátá/ á ze w=
45:
ſzech kráin iego náwiodę zátráce
46:
nie iych/ mowi Iehowá.

werset: 33Y bę-
47:
dzie Chácor goſpodą ſmokom/
48:
ſpuſtoſzeniem áż ná wieki/ nie bę
49:
dzie tám nikt mieſzkáć/ áni prze=

strona: 401d

bywa wniem ſyn cżłowiecży.

werset: 34
1:
Słowo Iehowy/ ktore było do
2:
Ieremiaſzá proroká/ o-
Helam/ iako niektorzj rozumieią ieſt Perſia.
Helámie
3:
ná pocżątku krolowánia Cydkija
4:
há krolá Iehudſkiego/ rzekąc.

werset: 35
5:
Ták mowi Iehowá Cewáoth/
6:
oto ia łamię łuk Helámow/ po=
7:
cżątek męſtwá iych.

werset: 36Y nawio
8:
dę ná Helám cżterzy wiátry ze
9:
cżterzech końcżyn niebá/ á roz
10:
wionę ie ná wſzytki wiátry te/ że
11:
nie będzie narodu/ gdzie by nie
12:
byli zágnáni Helámſcy.

werset: 37Bo v-
13:
ſtráſzę Helámſkie przed nieprzy
14:
iaćioły iych/ y przed ſzukáiącemi
15:
duſze iych/ á przywiodę ná nie
16:
złe/ zápalcżywość gniewu mego/
17:
mowi Iehowá. Poślę też zá
18:
niemi miecż/ dokąd iych dokonam.

werset: 38
19:
Y poſtawię ſtolicę moię w He=
20:
lámie/ á wytrácę z onąd krolá/ y
21:
kśiążąt/ mowi Iehowá.
wł: I będzie w oſtátecżny dniow.

werset: 39A w
22:
oſtátecżny dzień wrocę plon He=
23:
lámſki/ mowi Iehowá.
24:
Rozdział 50.

rozdział: 50
werset: 1
25:
SLowo ktore mowił
26:
Iehowá o Bawelu/ o zie
27:
mi Káſdymſkiey
wł: w ręce Irmeiaha.
przez
28:
Ieremiaſzá prokoká.

werset: 2
29:
Opowiedayćie miedzy narody.
30:
á dawayćie (ſię) słyſzeć/ y podnie
31:
śćie chorągiew/ dayćie słyſzeć/
32:
nie tayćie/ mowćie. Wzięt ieſt Ba
33:
wel/ zawſtydzon Bel/ złaman Ne
34:
todach/ záwſtydziły ſię obrázy ie=
35:
go/ połamáne báłwány iego.

werset: 3
36:
Bo wyćiągnął nań narod z
37:
pałacey/ ktory położy ziemie ie
38:
go ſpuſtoſzeniem/ że nie będzie
39:
wniey mieſzkáiącego/ od cżłowie
40:
ká áż do bydlęćiá/ wybiegli (y) po
41:
ſzli.

werset: 4W one dni/ y ná on cżás/
42:
mowi Iehowá. Przyidą ſynowie
43:
Izráelowi/ ći/ y ſynowie Iehud=
44:
ſcy ſpołem/ idąc á płácżąc poy=
45:
dą/ á Iehowy Bogá ſwego ſzu=
46:
káć będą.

werset: 5O Cyiońſkiey drodze
47:
pytáć ſię będą/ tám twarzy iych
48:
(obrocą ſię)/ Przydzćie (rzekną) á

strona: 402a

przylniemy do Iehowy przymie
1:
rzem wiecżnem/ niezápomniá=
2:
nym.

rozdział: 51


strona: 404a

Ieremiaſz.
werset: 56Bo idzie nań/ na Bawel burzy
1:
ćiel/ y poimáni mocarze iego/ po
2:
łamáły ſię łuki iych/ bo
Wł: Bog nagrod/ álbo oddáwań. rć.
Bog kto
3:
ry oddawa Iehowá/ oddawáiąc
4:
odda.

werset: 57Y vpoię kśiążętá iego/ y
5:
mądre iego/ kśiędze iego y vrzę
6:
dniki iego/ y rycerze iego/ że ſpáć
7:
będą ſen wiecżny/ á nie ocucą ſię/
8:
mowi krol/ Iehowá Cewáoth
9:
imię iego.

werset: 58Ták mowi Iehowa
10:
Cewáoth. Mur Bawelſki ſzero=
11:
ki/ ſkáżeniem ſkáżon będzie/ á bro=
12:
ny iego wyſokie ogniem ſpalone
13:
będą/ á prácowáć ſię będą ludze
14:
prożne/ narodowie też około o=
15:
gniá/ że ſię vkonáią.

werset: 59Słowo
16:
ktore roſkazał Ieremiaſz prorok
17:
Sżeráiáhowi/ ſynowi Neryiahá/
18:
ſyná Máchſeiáhowego/ gdy on
19:
ſzedł z Cydkijahem krolem Iehud
20:
ſkim do Bawelá/ roku cżwarte=
21:
go krolowánia iego/ á (był) Sżeráiáh
wł: Kſiażę pokoiu/ (álbo odpocżynienia/ ábo ochłody). Lecż wedle tłumacżá Chaldeyſkiego znaczy/ kſiążę dáru. Bo miáſto Nenuchach czytał podobno/ Mincha. rć.
podkomorzem.

werset: 60Y nápi-
22:
ſał Ieremiaſz wſzytko złe/ ktore
23:
przyść miało ná Bawel do kśiąg
24:
nieiákich/ wſzytkie te słowá/ ktore
25:
ſą nápiſáne o Bawelu.

werset: 61
26:
Y rzekł Ieremiaſz do Sżerá=
27:
iáhá/ gdy przyidzieſz do Bawelá/
28:
tedy pátrz żebyś cżytał wſzytkie
29:
te słowá.

werset: 62Y rzecżeſz/ Iehowo
30:
ty mowiłeś o mieyſcu tem/ że ie
31:
maſz wyćiąć/ áby w niem nie by=
32:
ło obywátelá/ od cżłowieká áż do
33:
bydlęćiá/ że puſtyniámi wiecżne
34:
mi będzie.

werset: 63A gdy dokonaſz cży-
35:
tánia kśiąg tych/ przywiążeſz do
36:
nich kamień/ y wrzućiſz w pośrzod
37:
Perathá.

werset: 64Y rzecżeſz/ ták záto
38:
pion będzie Bawel/ á nie powſtá
39:
nie ode złá/ ktore ia przywiodę
40:
nań że ſię vprácuią. Poty (ſą) sło
41:
wá Ieremiaſzowe.
42:
Rozdział 52.

rozdział: 52


strona: 404a

Tę hiſtorią maſz w. 2. Krol: wrozdz: 24 y 25 I w 2. Kron: wrozdziale. 36.
werset: 1
1:
SYnem dwudzieſtu y
2:
iednego roku (był) Cydki
3:
iahu gdy pocżął krolo=
4:
wáć/ á iedennaśćie lat
5:
krolował w Ieruſzalimie/ á imię

strona: 404b

mátce iego Chamutal corá Ir=
1:
meiáhowá z Liwny.

werset: 2Lecż cżynił
2:
zle przed ocżymá Iehowy/ wſzy=
3:
tko iáko cżynił Iehoiakim.

werset: 3Bo
4:
gniew Iehowy był ná Ieruſza=
5:
lim y ná Iehudę/ á ie odrzućił
6:
od oblicża ſwego/ á (ták)
Albo/ odſtąpił krola
ſprzeći
7:
wił ſię Cydkijahu krolowi Bawel
8:
ſkiemu.

werset: 4Yſtáło ſie roku dzie-
9:
wiątego krolowania iego mie=
10:
śiącá dzieśiątego/ dzieśiątego
11:
(dniá) mieśiącá/ przyſzedł Newu
12:
chad-recar krol Bawelſki/ ſam/ y
13:
wſzytko rycerſtwo iego ná Ieru
14:
ſzalim/ y położyli ſię v niego/ á
15:
zbudowáli v niego
Daiok. niektorzy wałem przykładaią: ále co właſnie znaczj maſz przy 25. roz: 2. kſiąg krol.
tárány w o=
16:
koło.

werset: 5Y było miáſto w oblęże-
17:
niu/ áż do iedennaſtego roku kro
18:
lá Cydkijahá.

werset: 6Mieśiącá cżwar
19:
tego/ dziewiątego (dniá) Mieśią
20:
cá/ zmocnił ſię głod w mieśćie/ że
21:
nie było chlebá ludowi (oney) zie
22:
mie.

werset: 7Y przerwane miáſto/ á
23:
wſzytcy mężowie walecżni vćie=
24:
kli/ y wyſzli z miáſtá w nocy dro=
25:
gą brony/ miedzy dwiemá mury/
26:
ktora v ſádu krolewſkieo/ á Chas
27:
dymowie (byli) v miáſtá w około/
28:
y poſzli drogą puſtynie.

werset: 8Y go-
29:
nili rycerze Cháſdymſcy zá kro=
30:
lem/ y dogonili Cydkijahá wro=
31:
wninach Ierychońſkich/ á wſzy=
32:
tko rycerſtwo iego pierzchnęło od niego.

werset: 9Y poimáli krolá/ á
33:
dowiedli go do krolá Bawelſkie=
34:
go do Riwlatá/ wziemi Chámáth
35:
(ſkiey)/ y
Wł: I mowił snim ſądy. rć.
ſądził ſię z nim.

werset: 10Y po
36:
śćinał krol Bawelſki ſyny Cydki=
37:
iahowe przed ocżymá iego/ wſzy
38:
tki też kśiążętá Iehudſkie pośći=
39:
nał w Riwlaćie.

werset: 11A ocży Cydki-
40:
iahowe oślepił/ y związał iy dwie
41:
má
wł: miedzieniekomá. rć.
łáńcuchomá/ y záprowádził
42:
go krol Bawelſki do Bawelá/ y
43:
dał go do domu więzienia/ áż do
44:
dniá śmierći iego.

werset: 12A mieśiącá
45:
piątego/ dzieśiątego (dnia) mie=
46:
śiącá/ to ieſt/ dziewiętnaſtego ro
47:
ku krolá Newuchad-recárá/ kro
48:
lá Bawelſkiego/ przyſzedł Newu

strona: 404c

zárádán hetman
Albo Zołnierzſki/ iakoſmy indzie przełożyli.
drabſki/ kto=
1:
ry ſtał przed krolem Bawelſkim
2:
w Ieruſzalimie.

księga: Thren
rozdział: 3


strona: 406c

Nárzekánie
werset: 22Miłośierdzia to Ie
1:
howy/ żeſmy nie dokonáni/ bo nie
2:
vſtáły litośći iego.
To ieſt/ nowe miłoſierdzia co dzień okázuie Bog.

werset: 23Nowiny
3:
co záránie/ wielka prawdá two=
4:
iá.

werset: 24Działem moim Iehowá/
5:
rzekłá duſzá moiá/ dla teo vfam
6:
iemu.

werset: 25Dobry Iehowá cżekáią-
7:
cym go/ duſzy ſzukáiącey go.

werset: 26
8:
Dobrze y ocżekawáć/ y milcżeć
9:
dla zbáwienia Iehowy.

werset: 27Dobrze
10:
mężowi gdy nieśie iárzmo w mło
11:
dośći ſwoiey.

werset: 28Siędzie ſam/ á
12:
milcżeć będzie/ bo ponieśie ná ſo
13:
bie.

werset: 29Położy w prochu vſtá ſwe/
14:
owa ieſt nádzieiá.

werset: 30Náſtáwi bi-
15:
iącemu iy cżeluśći/ náſycon bę=
16:
dzie vrągánia.

werset: 31Bo nie odpuśći
17:
ná wieki Pan.

werset: 32Bo choć zranił
18:
tedy ſię zmiluie dla mnoſtwá mi=
19:
łośierdzia ſwego.

werset: 33Bo nie trapi
20:
ſercá ſwego/ áni záſmęca ſynow
21:
cżłowiecżych.

werset: 34Aby ſtárł pod no
22:
gámi ſwemi wſzytki więznie ziem
23:
ſkie.

werset: 35Aby náchylił ſądu (káżdeo)
24:
mężá przed oblicżem nawyżſzego.

werset: 36
25:
Aby omylił cżłowieká we przy
26:
iego/
To ieſt/ Bog tego nie vmie. Amos 3.
Pan nienawidzi.

werset: 37Kto to/
27:
(ieſt co) rzekł/ á ſtáło ſię/ Pan nie
28:
roſkazał?

werset: 38Z vſt nawyżſzego nie
29:
wynidą złośći y dobro?

werset: 39Co kłá-
30:
mą cżłowiek żywy/ mąż ná grze=
31:
chy ſwoie?

werset: 40Dowiáduymy ſię
32:
drog náſzych/ á wyśledzaymy (ie)
33:
á náwroćmy ſię do Iehowy.

werset: 41
34:
Podnieśmy ſerce náſze/ y ręce
35:
ku Bogu w niebo.

werset: 42My wyſtą-
36:
piliſmy/ y ſprzećiwiliſmy ſię/ (prze
37:
to) ty nie zmiłowałeś ſię.

werset: 43Ná-
38:
kryłeś ſię gniewem/ y goniłeś nas
39:
pobiłeś/ á nieſzcżędziłeś.

werset: 44Po-
40:
kryłeś ſię obłokiem/ áby nie prze
41:
ſzłá modlitwá.

werset: 45Smiećiámi y
42:
obrzydłośćią położyłeś nas w po
43:
śrzodku narodow.

werset: 46Otworzyli
44:
ná nas vſtá ſwe wſzytcy nieprzy
45:
iaćiele náſzy.

werset: 47Strách y iámá by
46:
łá ná nas/ zwodzenie/ y ſtárćie.

werset: 48
47:
Strumienie wodne wypuśći o
48:
ko moie ná ſtárćie corki ludu me

strona: 406d

go.

werset: 49Oko moie płynie/ a nie v-
1:
ſpokaia ſię/ niemáſz też odpocży=
2:
nienia.

werset: 50Aż weyzrzy/ á vyzrzy
3:
Iehowá z niebá.

werset: 51Oko moie
4:
zbieráło żal duſzy moiey/ dla w=
5:
ſzech corek miáſtá mego.

werset: 52Lo-
6:
wiąc łowili mię iáko
Albo iáko wroblá.
ptaká/ nie
7:
przyiaćiele moi prożno.

werset: 53Zám-
8:
knęli wſtudni żywot moy/ á mio=
9:
táli kámienie ná mię.

werset: 54Zábráły
10:
wody nád głową moią/ mowi=
11:
łem/ (iuż) zginąłem.

werset: 55Wzywa-
12:
łem imienia twego Iehowo z ſtu
13:
dnie ſpodniey.

werset: 56Głos moy vsły-
14:
ſzałeś/ nie zákryway vchá twego
15:
ku odetchnieniu memu/ y wołá=
16:
niu memu.

werset: 57Przybliżyłeś ſię w-
17:
dzień przyzywánia twego/ rze=
18:
kłeś nieboy ſię.

werset: 58Rozpráwiłeś
19:
Pánie prze duſze moiey/ odkupi=
20:
łeś żywot moy.

werset: 59Widziałeś Ie-
21:
howo náchylenie moie/ ſądz prá
22:
wo moie.

werset: 60Vsłyſzałeś vrągánie
23:
iych Iehowo/ wſzytkie myśli iych
24:
ná mię.

werset: 61Wárgi powſtawáią-
25:
cych y świegocących ná mię wſzy
26:
tek dzień.

werset: 62Siadanie iych/
27:
y wſtawánie iych obeyzrzy/ ia
28:
pieśnią ich.

werset: 63Wroćiſz iym nagro
29:
dę Iehowo/ wedle vcżynkow rąk
30:
iych.

werset: 64Daſz iym
wł. Tarcże ſercá.
vporne ſerce/
31:
przeklęctwo twoie (daſz) iym.

werset: 65
32:
Gonić (ie) będzieſz w gniewie/ á
33:
wygłádziſz ie z pod niebios Ieho
34:
wo.

rozdział: 4

35:
Rozdział 4.
werset: 1
36:
I Kto
wł: Iáko zákryie ſię.
pośmiedziało złoto/
37:
zmieniłá ſię bryłá dobra/ roz=
38:
miotano kámienie świętynie
39:
po rogach wſzech vlic?

werset: 2Syno-
40:
wie Cyiońſcy śláchetni vbráni w
41:
cżyſte złoto/ iáko pocżytáni ná
wł: zá nacżynie rzemieśniká.
ſko
42:
rupy/ za robotę rąk gárncżarzá.

werset: 3
43:
Y ſmokowie podáwali pierśi/
44:
karmili ſzcżeniętá ſwe/ corká (le=
45:
pak) ludu mego okrutna/ iáko
46:
ſtruſowie w puſzcży.

werset: 4Przyſechł
47:
ięzyk niemowlątká do podniebie
48:
nia iego/ dla vpragnienia/ dzieći

strona: 407a

prośiły chlebá/ (á) nie było ktoby
1:
iym vdzielił.

księga: Ez
rozdział: 3


strona: 409a

Ezechiel
werset: 23Y wſtałem/ á wyſzedłem
1:
ná pole/ á oto tám sławá Ieho=
2:
wy ſtałá/ iáko sławá/ ktorą wi=
3:
działem nád rzeką Kewarem/
4:
y padłem ná oblicże ſwe.

werset: 24Y w-
5:
ſzedł w mię duch/ y poſtáwił mię
6:
ná nogi moie/ á mowił zemną/ y
7:
rzekł do mnie/ wnidz zámkni ſię
8:
w pośrzodku domu twego.

werset: 25A
9:
ty ſynu cżłowiecży/
wł: Oto dali ná ćię powrozy y zwiążą ćię nimi/ y nie wynidzieſz wpośrodek iych. rć/
oto zgoto=
10:
wáli ná ćię powrozy/ áby ćię zwią
11:
záli nimi/ á (ták) niewychodz mie=
12:
dzy nie.

werset: 26A ia ięzyk twoy przykli
13:
ię do podniebienia tweo/ że onie=
14:
mieieſz/ á nie będzieſz iym mę
15:
żem ſtofuiącym/ bo domem ſwa
16:
tu ſą.

werset: 27A gdy z tobą mowić bę-
17:
dę/ otworzę vſtá twoie/ że cżeſz do nich/ Ták mowi/ Adonái
18:
Iehowá. Kto słucha niech słu
19:
cha/ á kto
Albo przeſtáwa/ lub omieſzkawa.
zániechawa niech zá
20:
niecháwa/ bo domem ſwaru ſą.

rozdział: 4

21:
Rozdział 4.
werset: 1
22:
A Ty ſynu cżłowiecży/
23:
wezmi ſobie cegłę/ á po=
24:
łoż ią przed ſobą/ y nápiſz ná
25:
niey miáſto Ieruſza=
26:
lim.

werset: 2Y położyſz przećiw niemu
27:
oblężenie/ á zbuduieſz wedle nie
28:
go
Słowo Hywreyſkie Daiek w Ieremiaſzu y wkſięgach Krol. przełożyliſmy ta ranem/ lecż taran znacży nacżynie/ ktorym tłuką mury Przeto lepiey turem to ieſt/ co zanim ku zamkowi chodzą/ iáko maſz przy 2. Krole: 25. wir. 1.
turá/ á vſypieſz nád nim gro
29:
blą/ á położyſz przy niem obozy/ y poſtáwiſz przy nim tárány wko
30:
ło.

werset: 3A ty wezmi ſobie panew że-
31:
lázną/ y poſtáwiſz ią (miáſto) śćiá
32:
ny żelázney miedzy tobą/ á mie=
33:
dzy miáſtem/ á obrociſz twarz
34:
twoię przećiw niemu/ że będzie o
35:
blężeniem/ y ſzturmowáć będzieſz
36:
ná nie/ znák (to) ieſt domowi I=
37:
zráelowemu.

werset: 4A ty leż ná bok
38:
twoy lewy/ á włoż niepráwość domu Izráelowego nań/ wedle
39:
licżby dniow/ ile ich leżeć będzieſz
40:
ná niem/ (że) ponieśieſz nieprá=
41:
wośći iych.

werset: 5Bo ia dałem tobie
42:
látá niepráwośći iych/ wedle licż
43:
by
Bo przez ták wiele lat bálwanom służył dom Izraelow.
dni trzech ſet y dziewiąćidzie
44:
śiąt dni/ że ponieśieſz nieprá=
45:
wość domu Izráelowego.

werset: 6A do

strona: 409b

konawſzy iych/ tedy lężeſz ná bok
1:
twoy práwy znowu/ y
Tak wiele lat było pokoleniu Iehudy iáko od Bogá odſtąpiło.
ponie=
2:
śieſz niepráwość domu Iehudy
3:
cżterdzieśći dni/ dzień rokiem/ dzień
4:
rokiem dałem iy tobie.

werset: 7
5:
A (potym) do oblężenia Ieru=
6:
ſzalima nawroćiſz twarz twoię/ á
7:
rámię twoie odkryte (będzie) y
8:
będzieſz prorokowáć nań.

werset: 8A o-
9:
to włożyłem ná ćię powrozy że=
10:
ſię nie obroćiſz z boku twego ná
11:
bok twoy/ áż dokonaſz dni oblę=
12:
żenia twego.

werset: 9Ty lepak nábierz
13:
ſobie pſzenice/ y ięcżmieniá/ y bo=
14:
bu/ y ſocżewice/ y iágieł/ y wyki/
15:
á poſtaw ie w nacżyniu iákiem/ y
16:
nácżyniſz ſobie z nich chlebá we=
17:
dle dni/ ile ich leżeć będzieſz ná
18:
boku twem/ trzy ſtá/ y dziewięć=
19:
dzieśiąt dni będzieſz ie ieść.

werset: 10A
20:
iedzenie twoie ktore ieść będzieſz
21:
będzie ważyć dwádzieśćiá ſze=
22:
klow ná dzień/ od cżáſu do cżáſu
23:
ieść to będzieſz.

werset: 11Y wody w mia
24:
rę nápijać ſię będzieſz/ ſzoſtą cżęść
Hin o ieſt (álbo Chin) maſz wyſzey przy rozdz. 39. wtorych kſiąg Moiżeſzowych.

25:
Hinu/ od cżáſu do cżáſu/ pić bę=
26:
dzieſz.

werset: 12Lecż plácek ięcżmienny
27:
ieść będzieſz/ ktory w gnoiu łáy=
28:
ná cżłowiecżego vpiecżeſz/ przed
29:
ocżymá iych.

werset: 13Y rzekl Iehowá.
30:
Ták ieść będą ſynowie Izráelowi
31:
chleb ſwoy niecżyſty miedzy
32:
narody/ gdzie ie zápędzę.

werset: 14Y rze
33:
kłem/ Ach Pánie Iehowo/ oto du
34:
ſzá moiá nie zmázáłá ſię/ á śćier=
35:
wu y vtárgánego (bydlęćia) nie
36:
iadłem od młodośći moiey/ áż do
37:
tąd/ áni wchodziło do vſt moich
38:
mięſo brzydliwe.

werset: 15Y rzekł do
39:
mnie/ pátrz/ dałem ći łáyná by=
40:
dlęce/ miáſto gnoiu cżłowiecże=
41:
go/ że vcżyniſz chleb twoy ná nich.

werset: 16Y rzekł do
42:
mnie/ ſynu cżłowiecży/
To ieſt/ głod przepuſzcżę/ laſką żywnosć zowie/ bo iáko ſię laſką podpieráią/ ták żywność śił dodawa

43:
oto ia łamię laſkę chlebá w=
44:
Ieruſzalimie/ że ieść będą chleb
45:
ná wagę/ á w fráſunku/ y wodę
46:
w miárę ázzdumieniem pić bę=
47:
dą.

werset: 17Bo niedoſtánie chleba/ y
48:
wody/ że zdumieiąſię
wł: Mąż y brát iego.
ieden zdru=
49:
gim/ y ſtruchleią w niepráwośći
50:
ſwey.

rozdział: 9


strona: 411c

Ezechiel
werset: 7Y rzekł do nich/ ſplu
1:
gawćie ten dom/ á nápelnićie śie
2:
ni trupámi/ wychodzćie/ wyſzli/
3:
a pobili w mieśćie.

werset: 8A gdy ie po
4:
pobili tedym ſię ia zoſtał/ yvpadłem
5:
na oblicże moie/ y wołałem á rze
6:
kłem/ Ach Adonái Iehowo/ izali
7:
ty wytráćiſz wſzytek oſtánek Izrá
8:
elá/ gdy wylewaſz wſzytkę zápal
9:
cżywość twoię ná Ieruſzalim?

werset: 9
10:
Y rzekł do mnie niepráwość
11:
domu Izráelſkiego/ y Iehudſkie
12:
go wielka bárzo wielce/ y nápeł=
13:
niłá ſie ziemiá
Niektore kſięgi Hiwreyſkie/ miáſto Damim máią Chámás/ to ieſt miaſto krwi/ krzywdę/ álbo gwałt/ lub łupieſtwo.
krwie/ a miáſto
14:
nápełniło ſię przewrotnośći/ bo
15:
mowili opuśćił Iehowá ziemię/ y
16:
niewidzi Iehowá.

werset: 10A przeto też
17:
ia nie z folguię/ áni oko moie po=
18:
ſzcżędzi/ drogę iych ná głowy iych
19:
oddam.

werset: 11A oto on mąż oblęcżo-
20:
ny w ploćienne (ſzáty)/ ktory miał
21:
káłámarz ná biodrach ſwych/
wł. náwroćił słowo.
od
22:
powiedział/ rzekąc. Vcżyniłem iá
23:
koś mi roſkazał.

rozdział: 10

24:
Rozdział 10.
werset: 1Y Widziałem á oto ná po
25:
wietrzu/ ktore (było) nád
26:
głową
Cheruw ieſt obraz/ ktory ma twarz dziećięcą.
Cheruwow iáko ká
27:
mień ſzáfir/ iáko widzenie podo=
28:
bieńſtwá ſtolica widziáney nád
29:
nimi.

werset: 2Y rzekł do mężá oblecżo-
30:
nego wpłoćienne (odzenie)/ á
31:
rzekł. Wnidz w pośrzodek kołá
32:
pod Cheruwá/ á nápełni garśći
33:
twoie rzeżáwia ogniſtego/ z po=
34:
śrzodku cheruwow/ á ſyp ná miá
35:
ſto/ y wſzedł przed ocżymá moie=
36:
má.

werset: 3A cheruwowie ſtali po prá
37:
wicy domu/ gdy on mąż chodził/
38:
oblok lepak nápełnił śień wnę=
39:
trzną.

werset: 4Y podniosłá ſię sławá
40:
Iehowy od cheruwá ná odrzwi
41:
domu (onego) y nápełnił ſię dom
42:
obłokiem/ śień też nápełniłá ſię
43:
blaſkiem sławy Iehowy.

werset: 5Záś
44:
głos ſkrzydeł cheruwow vsłyſzan
45:
áż w śieni z nadworney/ iáko głos

strona: 411d

Bogá wſzechmocneo gdy mowi.

werset: 6
1:
A gdy on roſkazował mężowi
2:
oblecżonemu w płoćienne (ſzáty)
3:
mowiąc. Wezmi ogniá z po=
4:
śrzodku kołá miedzy cheruwámi/
5:
tedy przyſzedł/ y ſtánął podle ko=
6:
łá.

werset: 7Y z ćiągnął Cheruw rękę
7:
ſwoię z pośrzodku cheruwow do
8:
ogniá/ ktory (był) miedzy cheru=
9:
wámi/ á wziąwſzy dał do gárśći
10:
oblecżonego w płoćienne (ſzáty)/
11:
y wziął á wyſzedł.

werset: 8Y widzieć by
12:
ło v cheruwow podobieńſtwo rę
13:
ki cżłowiecżey pod ſkrzydły iych.

werset: 9
14:
Y widziałem áno cżtyrzy kołá
15:
podle cheruwow/ koło iedno po=
16:
dle cheruwá iednego/
wł. á koło iedno podle Cheruwá iedneo.
á koło
17:
drugie podle cheruwá drugiego/
18:
á widzenie koł iákoby kámień tár
19:
ſzyſz.

werset: 10Zaś widzenie ich podo-
20:
bieńſtwo iedno
wł: v cżterech ich.
v wſzytkich cżte
21:
rzech/ iákoby było koło wpośrzod
22:
ku kołá.

werset: 11Gdy (lepak) te chodzi-
23:
ły/ ná cżterzy
To ieſt/ y náprzod/ y nazad/ w práwo y wlewo. rć.
cżworce ſwe cho=
24:
dziły/ niewracáły ſię gdy one cho
25:
dziły/ bo ná mieyſce ná ktore pá=
26:
trzyłá głowá/ zá nią chodziły/ nie
27:
obracáły ſię gdy chodziły.

werset: 12A
28:
wſzytko iych ćiáło/ y tył iych/ y rę
29:
ce iych/ y ſkrzydłá iych/ y kołá peł
30:
ne były ocżu w około/ vcżterzech
31:
iych koł.

werset: 13Do koł lepak onych
32:
wołał (ktośći). O koło/ á iam sły=
33:
ſzał.

werset: 14A (było) cżworo oblicże v
34:
iednego/ oblicże iedno/ oblicże
Podobno ma być ćielcá iáko w rozdziale 1.
cheruwá/ á oblicże wtore obli=
35:
cże cżłowiecże/ á trzećie oblicże/
36:
oblicże lwowe/ á cżwarte oblicże
37:
orłowe.

werset: 15Y podnieśli ſię Cheru
38:
wowie/ też było zwierzę ktore wi
39:
działem ná rzece Kewarze.

werset: 16A
40:
gdy chodzili cheruwowie/ ſzły przy
41:
nich kołá/ záś gdy podnośili che=
42:
ruwowie ſkrzydłá ſwe ná wyſo
43:
kość od ziemie/ nie obracáły ſię
44:
też kołá od nich.

werset: 17Gdy oni ſtali/
45:
ſtały/ á gdy ſię oni podnośili pod
46:
nośiły ſię y one/ bo duch żywotny
47:
w nich. Y wyſzła sławá Ieho
48:
wy a odrzwi onego domu

strona: 412a

á ſtánęła nád cheruwy.

rozdział: 14


strona: 413d

werset: 11(A to) áby
wł: áby nie błądzili więcej dom
nie błą
1:
dził więcey dom Izráelow ode=
2:
mnie/ ániby ſię mázáli więcey/

strona: 414a

Ezechiel.
wſzemi wyſtępkámi ſwemi. Y bę
1:
dą mi ludem/ á ia iym będę Bo=
2:
giem/ mowi Adonai Iehowá.

werset: 12
3:
Y byłá rzecż Iehowy do mnie
4:
mowiąc.

werset: 13Synu cżłowiecży/ ieſli
5:
(przećiw) mnie zgrzeſzy ziemiá
6:
wyſtępuiąc wyſtęp/ tedy wyćią=
7:
gnę rękę moię ná nie/ y złamię
8:
iey
Co ieſt laſká chlebowa maſz wyżſzey przy roz: 4: wirſz 16.
laſkę chlebową/ á nápuſzcżę
9:
ná nię głod/ y wytnę zniey cżło=
10:
wieká y bydlę.

werset: 14A będąli ći trzey
11:
mężowie w pośrzodku iey/ No=
12:
ach/ Daniel/ á Iiow/ ći wſpráwie
13:
dliwośći ſwey wyſwobodzą duſzę
14:
ſwą/ mowi Adonái Iehowá.

werset: 15
15:
Ieſli zwierz zły nápuſzcżę ná
16:
ziemię/ żeby ią ośieroćił/ y byłá by
17:
ſpuſtoſzeniem/ żeby (iey) nie lza
18:
przechodzić dla zwierza.

werset: 16
19:
A oni trzey mężowie (byliby)
20:
wpośrzodku iey/ żywę ia/ mowi
21:
Adonái Iehowá/ Ieſli ſyny á=
22:
bo corki wyſwobodzą/ ſámi oni
23:
wyſwobodzą ſię/ lecż ziemiá bę=
24:
dzie ſpuſtoſzeniem.

werset: 17Abo/ (ieſli)
25:
miecż przywiodę ná ziemię onę/
26:
y rzęknę/ miecż przeydzie po zie=
27:
mi/ że wytnę zniey cżłowieká y by
28:
dlę.

werset: 18A trzey mężowie oni (byli-
29:
by) wpośrzodku iey/ żywę ia/ mo
30:
wi Adonái Iehowá/ nie wybá=
31:
wią ſynow áni corek/ chybá ći ſa=
32:
mi wyſwobodzeni będą.

werset: 19Abo
33:
mor nápuſzcżę ná ziemię onę/ y
34:
wyleię zápalcżywość moię ná nię
35:
we krwi/ wyćináiąc z niey cżło=
36:
wieká/ y bydlę.

werset: 20A Noach/ Dáni
37:
el/ y Iiow byliby w pośrzodku
38:
iey/ żywę ia Adonái Iehowá/ ie
39:
ſli ſyná abo corkę wyſwobodzą/
40:
ſámi tylko w ſpráwiedliwośći
41:
ſwey wybáwią duſzę ſwą.

werset: 21Bo
42:
ták mowi Adonái Iehowá/ Nuż
43:
gdy cżterzy ſądy moie złe/ miecż/
44:
y głod/ y zły zwierz/ y mor poślę
45:
do Ieruſzalimá/ abych wyśiekł z
46:
niey cżłowieká y bydlę?

werset: 22A oto o
47:
ſtánek w niey ktory vſzedł/ wy=
48:
wiedzieni ſynowie y corki/ oto o=
49:
ni wynidą do was/ á oglądaćie
50:
drogę iych/ y ſpráwy iych/ á poćię

strona: 414b

ſzeni będziećie po złem/ ktore ná=
1:
wiodłem na Ieruſzalim/ wſzytko
2:
co náwiodłem nań.

werset: 23Y poćieſzą
3:
was/ gdy vyzrzyćie drogę iych/ y
4:
ſpráwy iych/ bo doznaćie żem nie
5:
prożno vcżynił wſzytko/ com vcży
6:
nił wniem/ mowi Adonái Iehowá.
7:
Rozdział 15.

rozdział: 15
werset: 1
8:
Y Była rzecż Iehowy
9:
do mnie/ mowiąc.

werset: 2Sy
10:
nu cżłowiecży/ co będzie
11:
(mieć) drzewo winne nád
12:
wſzytkie drzewá/ (y nád) látoro=
13:
śli/ ktore ſą miedzy drzewy leśne
14:
mi?

werset: 3Izali z niego (może) wziąć
15:
drzewo dla vcżynienia (iákiey) ro
16:
boty? Aza biorą z niego gwozdz
17:
dla záwieſzenia ná niem wſzelá=
18:
kiego nacżynia?
Iákoby rzekł/ wino gdyby iágod nie rodziło/ ieſzcżeby podleyſze było niż inſze drzewo.

werset: 4Oto do ogniá
19:
(ie) miecą/ áby (ie) żárł/ dwá koń=
20:
cá iego pożárł ogień/ á śrzodek ie
21:
go vſechł/ áza ſię zgodzi ná vro=
22:
bienie (cżego)?

werset: 5Oto gdy ieſzcże
23:
było cáłe/ nie zgodziło ſię ná vro
24:
bienie (cżego)/ nuż gdy ie ogień
25:
pożárł/ y zgorzáło/ áza będzie znieo
26:
ieſzcże (co) vrobiono?

werset: 6Przeto
27:
ták mowi Adonái Iehowá/ Iáko
28:
winne drzewo miedzy drzewem
29:
leśnym/ ktorem dał do ogniá ná
30:
pożárćie/ tákem dał obywátele
31:
Ieruſzalimſkie.

werset: 7Y poſtáwię o-
32:
blicże moie ná nie/ z ogniá wyni=
33:
dą/ á ogień ie pożrze/ y doznaćie
34:
żem ia Iehowá/ gdy poſtáwię o=
35:
blicże moie ná nie.

werset: 8
wł: Y dam ziemię.
Vcżynię też
36:
ziemię ſpuſtoſzeniem/ ponieważ
37:
przeſtąpili przeſtąpienie/ mowi
38:
Adonái Iehowa.

rozdział: 16

39:
Rozdział 16.
werset: 1
40:
Y Byłá rzecż Iehowy do
41:
mnie/ mowiąc.

werset: 2Synu cżło-
42:
wiecży/ oznaymi Ieruſzali
43:
mowi obrzydłośći ieo/ y rzecżeſz.

werset: 3
44:
Ták mowi Adonái Iehowá Ie=
45:
ruſzalimowi/ mieſzkánia twoie y
46:
národzenia twoie z ziemie Kená

strona: 414c

háń(ſkiey)/ oćiec twoy Emorſki/ á
1:
mátka twoiá Chytithká.

rozdział: 18


strona: 416c

Ezechiel.
werset: 7Ni-
1:
kogo nie vtrapi/ záſtáwę dłużni=
2:
kowi ſwemu wroći/ łupu nie złu=
3:
pi/ chlebá ſwego głodnemu vży=
4:
cży/ á nágiego przykryie odzie
5:
niem.

werset: 8Na lichwę nie da/ y przy
6:
bytku nie wezmie/
Iſa: 58.
od ſproſnośći
7:
wraca rękę ſwoię/ ſąd prawdzi=
8:
wy vcżyni miedzy mężem á mę=
9:
żem.

werset: 9W vſtáwách moich cho-
10:
dzić będzie/ á ſądow moich ſtrzec
11:
będzie cżyniąc prawdę/ to ſprá=
12:
wiedliwy/ żywąc żyć będzie/ mowi
13:
Adonái Iehowá.

werset: 10A ieſli vrodzi
14:
ſyná łotrá/ rozlewcę krwie/ á v=
15:
cżyni iednę (rzecż) z onych.
wł: iedno z iednego z tych.

werset: 11A on
16:
wſzego tego nie będzie cżynić/ y o
17:
wſzem ná gorách ieść będzie/ á
18:
(bo) żonę blizniego ſwego ſplugá
19:
wi.

werset: 12Vtrapionego á vbogiego
20:
trapić będzie/ łup z łupi/ záſtawy
21:
nie wroći/ á do báłwánow ocży
22:
ſwe podnośić będzie/ y obrzydłość
23:
cżynić będzie.

werset: 13Ná lichwę dáwáć
24:
będzie/ y przybytek wezmie/ áza
25:
żyć będzie? nie będzie żyć/ zá wſzy
26:
tkie obrzydłośći te/ ktoreby vcży
27:
nił vmieráiąc vmrze/ krew iego
28:
ná niem będzie.

werset: 14Záś ieſliby ſpło
29:
dził ſyná/ ktoryby widział wſzy=
30:
tkie grzechy oycá ſwego ktore czy
31:
nił/ widziałby/ ále by wedle nich
32:
nie cżynił.

werset: 15Ná gorach by nie
33:
iadał/ á ocżu by ſwych do báłwá
34:
now domu Izráelſkiego nie pod=
35:
nośił/ y żony bliźniego ſwego nie
36:
gwałćiłby.

werset: 16Cżłowieká też nie
37:
trapiłby/ záſtáwy nie záſtáwiał=
38:
by/ y łupu nie łupiłby/ chlebá ſwe
39:
go głodnemu dáwałby/ á nágie=
40:
go odzieniem przyodziałby.

werset: 17Od
41:
vtrapionego rękę ſwoię wroćił=
42:
by/ lichwy/ y przybytku niebrał=
43:
by/ ſądy moie cżyniłby/ w vſtá=
44:
wach moich chodziłby/ ten nie v=
45:
mrze
Albo niepráwośći.
zá niepráwość Oycá ſwe=

strona: 416d

go/ żywąc żyć będzie.

werset: 18Oćiec ie-
1:
go gdy potwarzáiąc potwarzáć
2:
będzie/ łup łupić będzie z brátá/ y
3:
co nie dobrze cżynić będzie wpo=
4:
śrzodku ludu mego/ tedy ten v=
5:
mrze w niepráwośći ſwey.

werset: 19
wł: Y rzekliśćie. rć. takież y niżey w wir: 25.

6:
Lecż rzecżećie/ dla cżego nie=
7:
ponieśie ſyn niepráwośći oyco=
8:
wey? A(toli) iż ſyn cżynił ſąd/ y
9:
ſpráwiedliwość/ á wſzech vſtaw
10:
moich przyſtrzegał/ y cżynił ie/
11:
(przeto) żywąc żyć będzie.

Oto y tu widziſz/ że duſzá też ieſt co cżłowiek.
werset: 20Du-
12:
ſzá ktora grzeſzy tá vmrze/ Syn
13:
nieponieśie niepráwośći oyco=
14:
wey/ á oćiec nieponieśie nieprá=
15:
wośći ſynowey/ ſpráwiedliwość
16:
ſpráwiedliwego ná nim będzie/
17:
á niezbożność niezbożneo ná nim
18:
będzie.

werset: 21Záś gdy ſię niezbożny
19:
wroći ode wſzech grzechow ſwych
20:
ktore cżynił/ á ſtrzec będzie w=
21:
ſzech vſtaw moich/ y cżynić ſąd
22:
y ſpráwiedliwość/ żywąc żyć bę=
23:
dzie/ nie vmrze.

werset: 22Wſzytkie prze-
24:
ſtępſtwá iego/ ktore cżynił/ nie=
25:
wſpomnią śię mu/ wſpráwiedli=
26:
wośći ſwey ktorą cżynił żyć będzie

werset: 23
27:
Izali
Albo/ izali kocháiąc ſię kocham ſię w śmierći. rć.
żądáiąc żądam śmierći
28:
niezbożnego/ mowi Adonái Ie=
29:
howá? Izali nie áby ſię wroćił z=
30:
drog ſwoich á żył?

werset: 24Záś gdyby
31:
ſię odwroćił ſpráwiedliwy od
32:
ſpráwiedliwośći ſwey/ á cżynił=
33:
by ſproſność wedle wſzech obrzy=
34:
dłośći/ ktore cżyni niezbożny cży=
35:
niąc/ á(za) będzie żyć? wſzytkie
36:
ſpráwiedliwośći iego ktore cży=
37:
nił nie będą wſpomienione/ w wy
38:
ſtepku ſwem/ ktorem wyſtąpił/ y
39:
w grzechu ſwem/ ktorem grzeſzył
40:
w nich vmrze.

werset: 25Lecż rzecżećie/
O tem słowie maſz wyżſzey przy roz: 3.
nie wyważona drogá Páńſka/
41:
Słuchayćie proſzę domie Izráelow/
42:
Izali drogá moiá nie wy=
43:
ważona? Izali nie drog wáſzych
44:
nie wyważono?

werset: 26Gdy ſię wroći
45:
ſpráwiedliwy od ſpráwiedliwo=
46:
śći ſwey/ á będzie cżynić ſproſność
47:
y vmrze ná nich/ wſproſnośći
48:
ſwey ktorą cżynił vmrze.

rozdział: 21


strona: 419a

Ezechiel.
werset: 27Po práwicy iego byłá
1:
wrożbá (ná) Ieruſzalim/ áby ſtá=
2:
wiał tárány/ áby otworzył vſtá
3:
(wołáiąc) áby bito/ áby podniosł
4:
głos na trwogę/ áby poſtáwił tá
5:
rány przećiw bronam/ áby ſypał
6:
groblą/ y áby zbudował turá.

werset: 28
7:
Lecż to będzie v nich/ iáko gdy
8:
kto vgadywa prożność przed o=
9:
cżyma iych/ ponieważ iym cżęſto
wł: przyſięgi przyſiągl im. To ieſt/ Ne będą ſię ſpodziewáć Iudowie żeby ná nie miał przyſięgáć Newuchadnecar/ ponieważ iym kilka kroć przyſiągł pokoy.

10:
przyſięgał/ ále on wſpomienie
11:
niepráwość iych/ áby byli poimá
12:
ni.

werset: 29Przeto ták mowi Adonái
13:
Iehowá/ ponieważ wſpomnieli=
14:
śćie niepráwość wáſzę gdy odkry
15:
wáią przeſtępſtwá wáſze okázu=
16:
iąc grzechy wáſze we wſzech ſprá
17:
wach wáſzych/ przeto wſpomionę
18:
liśćie że ręką poimáni będziećie.

werset: 30
19:
Y ty zábićia (godzien) niezbo=
20:
żny kśiąże Izráelſki/ ktorego przy
21:
ſzedł dzień (żeby) wcżás (był) ko=
22:
niec niepráwośći.

werset: 31Ták mowi
23:
Adonái Iehowá/ odyimę cżapkę/
24:
á wezmę
Albo/ wieniec/ rozumiey krolewſki/ á przez cżapkę/ rozumiej cżapkę naywjżſzego offiárniká/ iákoby rzekl/ wniwecż obrocę y offiárnictwo/ y kroleſtwo.
koronę/ tá nie tą będzie/
25:
zniżonego chcę wywyżſzyć/ á
26:
wywyżſzonego zniżyć.

werset: 32Sproſno
27:
śćią/ ſproſnośćią/ ſproſnośćią po=
28:
łożę ią/ ácż táką niebyłá/ áż przy
29:
ſzedł ktory ma ſąd/ y dałem mu.

werset: 33
30:
Ty lepak ſynu cżłowiecży pro=
31:
rokuy/ á mow/ Ták mowi Adonái
32:
Iehowá do ſynow Hámmono=
33:
wych/ y do vrągánia iych/ á rze=
34:
cżeſz Noż/ noż wyięt ná rzez/ wy=
35:
tárt ieſt dla dokonania/ dla tego
36:
(ma) bláſk.

werset: 34Gdy tobie vpátru-
37:
ią prożność/ gdy tobie vgadywa
38:
ią kłamſtwo/ áby ćię położyli do
39:
ſzyi pozábijánych niezbożnikow/
40:
ktorym dzień przjſzedł (żebj) wcżás
41:
(miáłá) koniec niepráwość.

werset: 35Ná
42:
wracáiąc (iy) do poſzew iego ná
43:
miejcu gdzie ćię ſtworzono/ w zie
44:
mi przebjwánia tweo ſędzić ćię bę
45:
dę.

werset: 36Y wyleię ná ćię popędli-
46:
wość moię/ w ogniu zágniewá=
47:
nia mego dmuchnę ná ćię/ y po=
48:
dam ćię do rąk mężąw zuchwá=
49:
łych/ rzemieślnikow trácenia.



strona: 419b

werset: 37Ogniowi będzieſz potráwą/
1:
krew twoiá będzie w pośrzodku
2:
ziemie/ nie wſpomioną ćię/ bo ia
3:
Iehowá mowiłem.

rozdział: 22

4:
Rozdział 22.
werset: 1
5:
Y Byłá rzecż Iehowy do
6:
mnie/ mowiąc.

werset: 2A ty ſynu
7:
cżłowiecży/ izali ſądzić bę=
8:
dzieſz miáſto krwáwe/ á vkażeſz
9:
mu wſzytkie obrzydłośći iego?

werset: 3
10:
Y rzecżeſz. Ták mowi Adonái
11:
Iehowa/ miáſto przylewáiące
12:
krew wpośrzodku śiebie/ áby
13:
przyſzedł cżás iego/ ktore cżyniło
wł: łayná

14:
báłwány przećiwko ſobie/ má=
15:
żąc ſię.

werset: 4We krwi twey ktorąś
To ieſt/ ty Ierozolimo.
wylałá przeſtąpiłáś/ á łáyny
16:
twemi ktorycheś nácżyniłá vma
17:
zálaś ſię/ y przybliżyłaś dni two=
18:
ie/ á przyſzłáś w látáſwoie/ dla
19:
tego dam ćię vrągániem pogá=
20:
nom/ y naśmiewiſkien wſzem zie
21:
miam.
22:

werset: 5Bliſcy y dálecy od ćie-
23:
bie/ śmiáć ſię będą z ćiebie/ żeś
24:
niecżyſtego miáná/ (á to) wiel=
25:
kim zgiełkiem.

werset: 6Oto kśiążętá I
26:
zráelſkie/ káżde
wł: wedle rámienia ſwego.
wedle mocy ſwey
27:
były wtobie/ żeby krew rozlewá=
28:
ły.

werset: 7Oycá y mátkę ſromocono w
29:
tobie/ przychodniowi cżyniono
30:
krzywdę w pośrzodku ćiebie/ śie
31:
rotę y wdowę trapiono w tobie.

werset: 8
32:
Swiętynią moią gárdziłáś/ á
33:
ſoboty moie gwałćiłáś.

werset: 9Mężo-
34:
wie zdrádliwi byli wtobie żeby
35:
krew wylewáli/ y ná gorách ia=
36:
dáli wtobie/ niecnotę dziáłáli w=
37:
pośrzodku ćiebie.

werset: 10Sromotę oy
38:
cowſką odkrywano w tobie/ zmázáną mieśiącámi trapiono wto-bie.
Grzechy zá ktore Bog ſkarał Ieruſzáláim.

werset: 11Y káżdy z żoną blizniego
39:
ſwego cżynił obrzydłość/ káżdy
40:
też niewiaſtkę ſwoię mázał nie=
41:
cnotą/ y káżdy śioſtrę śwoię cor=
42:
kę oycá ſwego vniżał wtobie.

werset: 12
43:
Podárki brano wtobie/ áby wy
44:
lewano krew/ lichwę y przyby
45:
tek bráłáś/ nádáwáłáś przyiaćie
46:
le twoie potwarzą/ á mnieś prze

strona: 419c

pomináłá/ mowi Adonái Ieho=
1:
wá.

rozdział: 25


strona: 421c

Ezechiel.
werset: 4Prze
1:
to oto ia dam ćię ſjnem
Co ieſt Kedem/ maſz wyżſzey/ możeſz też przełożyć ſynem wſchodowym.
Kedemo
2:
wym pośiedzieniem/ y będą ſtá=
3:
wiáć páłace ſwe wtobie/ náſtá=
4:
wiáią też w tobie przebytkow
5:
ſwych/ ći ieść będą owoce twoie/
6:
ći też pić będą mleko twoie.

werset: 5
wł: Y dam
Vcży
7:
nie lepak Rábbáth ſtáynią ná
8:
wielblądy/ á
To ieſt ziemię iych.
ſyny Hámmonowe
9:
chlewem ná drob/ y doznaćie żem
10:
ia Iehowá.

werset: 6Bo ták mowi Ado
11:
nái Iehowá/ ponieważ klęſzcżeſz
12:
ręką/ á
wł: rozpośćieraſz álbo rozćiągaſz.
tępaſz nogą/ y ráduieſz
13:
ſię wſzeláką wzgardą duſze twey/
14:
z (vtrapienia) ziemie Izráelſkiey.

werset: 7
15:
Przeto/ oto ia śćiągnę rękę mo
16:
ię ná ćię/ á dam ćię ná rozchwyce
17:
nie narodom/ y wytnę ćię z naro
18:
dow/ á wytrácę ćię z ziem/ wyni=
19:
ſzcżę ćię/ y doznaſz żem ia Ieho=
20:
wá.

werset: 8Ták mowi Adonai Ieho-
21:
wá/ ponieważ rzekł Moáw/ y
To ieſt/ potomſtwo Eſawowe lub Edom.
Se=
22:
hir/ oto iáko wſzytcy narodowie
23:
ieſt dom Iehudy.

werset: 9Przeto oto ia
24:
otwarzam bok Moáwow od
25:
miaſt/ od miaſt iego/ z końcow ie
26:
go/ zacną ziemię Beth-ieſzymo=
27:
tá/ y Báhál-mehoná/ áż do Kir=
28:
iátháimá.

werset: 10Synom Kedymo-
29:
wym ná ſyny Hámmonowe/ y
30:
dam ie ná pośiędzienie/ żeby nie=
31:
było pámięći ſynow Hammono=
32:
wych miedzy narody.

werset: 11V Moá-
33:
wá też vcżynię ſądy/ że poznáią
34:
iżem ia Iehowá.

werset: 12Ták mowi A
35:
donái Iehowá/ ponieważ vcżynił
36:
Edom pomſtę/ mſzcżąc ſię domo
37:
wi Iehudſkiemu/ á (tym) wyſtęp=
38:
kiem wyſtąpili y pomśćili ſię nád
39:
nimi.

werset: 13Przeto ták mowi Adonái
40:
Iehowá/ że ściągnę rękę moię ná
41:
Edomá/ á wyśiękę z niego cżło=
42:
wieká y bydlę/ y vcżynię iy puſty
43:
nią/ od Themanu áż do Dedaná
44:
od miecżá polęgą.

werset: 14Y włożę
45:
pomſtę moię ná Edomá
wł: Ręką (álbo w ręce) ludu mego. rć.
przez
46:
lud moy Izráelſki/ y vcżynią w E
47:
domie wedle gniewu mego/ y we
48:
dle zápálcżywośći mey/ ze pozná
49:
ią pomſtę moię/ mowi Adonái

strona: 421d


werset: 15Ták mowi Adonái
1:
Iehowá/ ponieważ pomſtę cżyni
2:
li Peliſztymowie/ y mśćili ſię pom
3:
ſtą/ gárdząc (nimi) ná vmyśle
4:
(ſwem) burząc (ie) nieprzyiáżnią
5:
wiecżną.

werset: 16Przeto ták mowi Ado-
6:
nái Iehowá/ oto ia śćiągnę rękę
7:
moię ná Peliſztymy/ á wyniſzcżę
Keretym tłumácży ſię/ wyſiekácże/ lub niſzcżyćielowie.
Kerety/ y wytracę oſtátek brze
8:
gu morſkiego.

werset: 17Y vcżynię w nich
9:
pomſty wielkie w fukoch zápal=
10:
cżywośći/ y poznáią żem ia Ieho=
11:
wá/ gdy
wł: gdy dam
vcżynię pomſtę nád ni
12:
mi.
13:
Rozdział 26.

rozdział: 26
werset: 1
14:
Y Stało ſię roku ieden=
15:
naſtego pierwſzeo (dniá)
16:
mieśiącá/ byłá rzecż Ie=
17:
howy do mnie/ mowiąc.

werset: 2
18:
Synu cżłowiecży/ ponieważ
19:
mowił Corná Ieruſzalim/ Hey/
20:
Ach/ złamano wrotá narodow/
21:
obroćiłá ſię
To ieſt kupia.
do mnie/ nápełnię=
22:
ſię/ zburzono iy.

werset: 3Przeto/ ták mo
23:
wi Adonái Iehowá. Owo ia ná
24:
ćię Corze/ náwiodę ná ćię naro=
25:
dy mnogie/ iáko náwodzi morze
26:
wáły ſwe.

werset: 4A (ták) pokáżą mury
27:
Corſkie/ y porozwáláią wieże
28:
ieo wyſkrobię też proch iego zniego/
29:
á wyſypę iy ná ſuchą ſkáłę.

werset: 5Zá-
30:
rzucenie niewodow będzie wpo=
31:
śrzodku morzá/ bo ia mowiłem/
32:
mowi Adonái Iehowá/ będzie
33:
rozchwyceniem narodow.

werset: 6
wł: á corki iey.
A
34:
miáſtecżká iego ktore po polu/
35:
mieczem będą porázone/ y pozná
36:
ią żem ia Iehowá.

werset: 7Bo ták mo
37:
wi Adonái Iehowá/ oto ia przy=
38:
wiodę do Corá Newuchad-recá=
39:
rá krolá Bawelſkiego z pułnocy/
40:
krolá krolow/
wł: ná koniu y ná wozie.
z końmi/ z wozá=
41:
mi/ z konnemi/ y zgráię/ á lud
42:
wielki.

werset: 8Wśi twoie po polu mie-
43:
cżem pobije/ á ná ćię poſtáwi tu=
44:
rá/ y vſypie ná ćię groblą/ á pod=
45:
nieśie ná ćię páwezę.

werset: 9Strzelbę
46:
też przećiw tobie poſtáwi ná (ſto
47:
iące) po murzech twoich/ á wieże

strona: 422a

1:
twoie zburzy
Albo miecżámi.
młotámi ſwemi.

rozdział: 29


strona: 424a

Ezechiel.
werset: 18Synu cżłowiecży Newuchad-recár krol Ba-
1:
welſki
wł: Zniewolił rycerſtwo ſwe niewolą. rć.
obćiążył rycerſtwo ſwe słu
2:
żbą wielką około Coru/ káżda gło
3:
wá obłyśiáła/ y káżde plecy ſtárte/
4:
á zapláty mu nie było/ y rycer=
5:
ſtwo iego z Coru zá służbę/ kto
6:
rą służył przećiw niemu.

werset: 19Prze-
7:
to/ ták mowi Adenái Iehowá.
8:
Oto ia dáię Newuchad-recáro=
9:
wi krolowi Bawelſkiemu ziemię
10:
Micraimſką/ y wezmie gmin iey/
11:
zábierze też korzyść iey/ y słupi
12:
łup iey/ że będzie zapłátá rycer=
13:
ſtwu iego

werset: 20Za robotę iego kto-
14:
rą mi służył przećiw iemu/ da
15:
łem mu ziemie Micraimſką/ że
16:
mi
wł: Działáli álbo cżynili. rć.
służyli mowi Adonái Ieho=
17:
wá.

werset: 21Onego dniá wyroſzcżę rog
18:
domowi Izráelowemu/ á tobie
19:
dam otwarćie vſt w pośrzodku
20:
iych/ że poznáią iżem ia Iehowá.

rozdział: 30

21:
Rozdział 30.
werset: 1
22:
Y Byłá rzecż Iehowy
23:
do mnie/ mowiąc.

werset: 2Sy
24:
nu cżłowiecży/ prorokuy/
25:
a mow. Ták mowi Ado=
26:
nái Iehowá. Záwyićie/ Ach dnio
27:
wi.

werset: 3Bo bliſko dzień/ á bliſko
28:
dzień Iehowy/ dzień obłocżny/
29:
cżás narodow będzie.

werset: 4Bo przyi
30:
dzie miecż do Micraimá/ á bę=
31:
dzie ſtrách v Kuſzá/ gdy polęże ná
32:
bity w Micraimie/ á zábiorą
33:
gmin iego/ y wywrocą podwáli
34:
ny iego.
Albo fundamenty iego/ ále to Laćinſkie słowo.

werset: 5Kuſz/ y Fut/ y Lud/ (y)
35:
wſzytko poſpolſtwo/ Kuw też/ y
36:
ſynowie ziemie przymierzem (przj
37:
łącżoney)/ polęgą z nimi od mie=
38:
czá.

werset: 6Ták mowi Iehowá/ że pá-
39:
dną zmacniáiący Micraim/ y zni
40:
dzie pychá mocy iego/ od wieże
41:
Sewene(ſkiey) od miecżá polęgą
42:
w niem/ mowi Adonái Iehowá.

werset: 7Y ſpuſtoſzeią wpośrzodku ziem
43:
ſpuſtoſzonych/ y miáſtá iego mie
44:
dzy miáſty ſpuſtoſzonemi będą.

werset: 8
45:
Y poznáią żem ia Iehowá/ gdy
46:
zápalę ogień w Micraimie/ y ſtár
47:
ći będą wſzytcy pomocnicy iego.



strona: 424b

werset: 9Onego dniá wnidą posłowie
1:
od oblicża mego okrętámi ſtrá=
2:
ſzyć/ y Kuſzá beſpiecżnie (mieſzkáią
3:
cego)/ y będzie ſtrách v nich iáko
4:
dzień Micraimſki/ bo oto przycho
5:
dzi.

werset: 10Ták mowi Adonái Ieho-
6:
wá/ że vſpokoię rozruch Micra=
7:
imſki/ ręką Newuchad-recárá
8:
krolá Bawelſkiego.

werset: 11Tez/ y lud
9:
iego z nim/ tyránowie narodow
10:
przyprowádzeni (ſą) żeby kázili
11:
ziemię/ y dobędą miecżow ſwych
12:
ná Micraim/ á nápełnią ziemię
13:
trupámi.
wł: Trupem/ álbo zranionym.

werset: 12Vcżynię też rze
14:
ki ſuſzą/ á przedam ziemię w ręce
15:
złośćiwym/ y ſpuſtoſzę ziemię y
16:
nápełnienie iey ręką cudzych/ Ia
17:
Iehowá mowiłem.

werset: 13Ták mowi
18:
Adonái Iehowá/ że wygubię łáy
19:
ná/ y wytrácę báłwány z Nofu/ y
20:
kśiążę z ziemie Micraimſkiey/ że
21:
nie będzie więcey/ y puſzcżę ſtrách
22:
ná ziemię Micraimſką.

werset: 14Spuſto
23:
ſzę też Pátros/ á dam ogień na Co
24:
han/ y vcżynię ſądy w
Zachar. 13. wł. w Nou/ ale dla ſnádnieyſzego wymowienia wolałem położyć Greckie imię iego miaſtá/ ácż go zá Ezechielá ieſzcże Alexandrią nie zwano/ ponieważ y Alexander nierychło potym był. rć.
Alekſán=
25:
drij.

werset: 15Wyleię lepak zápalcżywość
26:
moię ná Sin śiłę Micráimſką/ y
27:
wybiję gmin Alekſándryiſki.

werset: 16
28:
Dam też ogień ná Micraim/
29:
ſtękáiąc ſtękáć będzie Sin/ Ale=
30:
kſándryia lepak będzie przełomie
31:
niem/ á do Nofu (przyidą) nieprzy
32:
iaćiele we dnie.

werset: 17Młodzieńcy
33:
Aweń(ſcy) y Fibeſeth(ſcy) od mie=
34:
cżá polęgą/ á inni wplon poydą.

werset: 18
35:
Záś w
To miaſto Iermiaſz Tanpancheſem zowie/ Grekowie lepak Thafneſem.
Thecháfneśie zá=
36:
ćmiſię dzień gdy tám łámáć będę
37:
zatwory Micraimſkie/ bo wynie=
38:
śioná z niey będzie pychá mocy
39:
iego/ obłok iy nákryie/ á corki ie
40:
go wplon poydą.

werset: 19A(ták) vcży-
41:
nię ſądy w Micraimie/ y poznáią
42:
żem ia Iehowá.

werset: 20Y ſtáło ſię ie-
43:
dennaſtego roku/ śiodmeo (dniá)
44:
pierwſzego mieśiącá/ byłá rzecz
45:
Iehowy do mnie/ mowiąc.

werset: 21Sy
46:
nu cżłowiecży/ rámię krolá Mi=
47:
craimſkiego złamałem/ á oto nie
48:
związano (go) áby ie lecżono/ y á
49:
by przyłożono flaſtr dla vlecże=

strona: 424c

nia iego/ y dla zmocnienia/ aby
1:
trzymał miecż.

rozdział: 33


strona: 426b

werset: 27Ták rzecżeſz
1:
do nich/ Ták mowi Adonái Ieho=

strona: 426c

Ezechiel.
wá/ żywę ia ieſli (ći) co wpuſty=
1:
niach (ſą) od miecżá nie polęgą/
2:
á kto ná polu dam go zwierzowi
3:
polnemu z ieść/ zaś ktory ná zam=
4:
koch y w iáſkiniach/ morem po=
5:
mrą.

werset: 28Y vcżynię ziemię ſpuſto-
6:
ſzeniem y zburzeniem/ że zniſzcżo
7:
na będzie pychá mocy iey/ ſpuſto
8:
ſzeią też gory Izráelſkie/ że nie bę
9:
dzie ktoby (po nich) przechodził.

werset: 29
10:
Y doznáię żem ia Iehowá/ gdy
11:
położę ziemię ſpuſtoſzeniem/ y
12:
zburzeniem/ dla wſzech obrzy=
13:
dłośći iych ktore cżynili.

werset: 30
14:
A ty ſynu cżłowiecży/ ſyno=
15:
wie ludu twego rozmawiaią o to
16:
bie
wł: Podle śćian/ to ieſt/ potaiemnie.
zá śćiáną/ y we drzwiach do
17:
mowych/ y mowi
wł. Ieden z iednym/ mąż zbratem ſwym.
ieden zdrugim.
18:
káżdy z brátem ſwym mowiąc.
19:
Przydźcie proſzę á posłuchayćie
20:
co (zá) rzecż wyſzła od Iehowy.

werset: 31
21:
Y przychodzą do ćiebie iáko
22:
przychodzi lud/ á siedzą przed
23:
tobą (by więc) lud moy/ słucháią
24:
też słow twoich/ á(le) iych nie cży
25:
nią/ bo ſzydzą vſty ſwemi/ zá łá=
26:
komſtwem iych ſerce iych chodzi.

werset: 32
27:
A oto ty v nich (ieſteś) iáko pieśń
28:
ſzyderſka pięknego głoſu y wdzię
29:
cżnego śpiewánia/ bo słucháią
30:
słow twoich/ ále ich cżynić nie=
31:
chcą.

werset: 33Lecż gdy przyidzie ono/
32:
(bo) oto przychodzi/ tedy dozná=
33:
ią że prorok był miedzy nimi.

rozdział: 34

34:
Rozdział 34.
werset: 1
35:
Y Byłá rzecż Iehowy do
36:
mnie/ mowiąc.

werset: 2Synu
37:
cżłowiecży prorokuy ná pá
38:
ſterze Izráelſkie/ prorokuy á mow
39:
do nich.
wł: Do nich/ do páſterzow. IeremL 23.
Ták mowi Adonái Ie=
40:
howá/ Biádá páſterzom Izráel=
41:
ſkim/ ktorzy byli páſterzmi śie=
42:
bie/ Izali nie drob páſą páſterzo
43:
wie?

werset: 3Tłuſtość iećie/ á wełną-
44:
ſię przyodziewaćie/ co tłuſtſzego
45:
rzeżećie/ á drobu ne paśiećie.

werset: 4
46:
Chorych (owiec) nie pośilaćie/
47:
á niemocney nie lecżyćie/ záś zła
48:
máney nie wiążećie/ zápłoſzoney

strona: 426d

nie záganiaćie/ á zginioney nie=
1:
ſzukaćie/ y (owſzem) mocno nád ni
2:
mi pánuiećie y ſrodze.

werset: 5A (ták) roz-
3:
proſzyły ſię bez páſterzá/ że były
4:
ſtráwą káżdemu zwierzowi pol=
5:
nemu/ y rozproſzyły ſię.

werset: 6Błądzi
6:
ły droby moie po wſzytkich go=
7:
rách/ y po káżdem págorku wyſo=
8:
kiem/ y po wſzem oblicżu ziemie
9:
rozproſzyły ſię droby moie/ á nie
10:
maſz ktoby ſzukał/ niemáſz też
11:
ktoby ſię o nich pytał.

werset: 7Przeto
12:
páſterzowie słuchayćie rzecży
13:
Iehowy.

werset: 8Zywę ia mowi Ieho-
14:
wá/ ieſli nie (wy będzećie winni)/
15:
ponieważ były droby moie łupie
16:
ſtwem/ á ſtáły ſię
Albo/ ſtrawą iako wyżſzey.
iedłem káżde
17:
mu zwierzowi polnemu bez pá=
18:
ſterzá/ bo nie ſzukáli páſterzowie
19:
drobu mego/ lecż páśli páſterzowie
20:
śiebie/ á drobow moich nie
21:
páśli.

werset: 9Przeto páſterzowie słu
22:
chayćie rzecży Iehowy.

werset: 10Ták mo
23:
wi Adonái Iehowá/ Oto ia do
24:
páſterzow/ á będę ſzukáć drobow
25:
moich a rąk iych/ á
wł: Każę iym przeſtáć/ álbo odpocżąc.
wytrácę ie/
26:
że nie będą páść drobow/ że też
27:
nie będą paść więcey páſterzo=
28:
wie śiebie/ bo wyzwolę droby mo
29:
ie z vſt iych/ że nie będą iym ie=
30:
dłem.

werset: 11Bo tak mowi Adonái Ie
31:
howá/ Owo ia/ ia/ że będę ſzukáć
32:
drobow moich/ y będę ſię pytáć o
33:
nich.

werset: 12Iáko ſię pyta páſterz o ſta
34:
dzie ſwem/ onego dniá gdy bywa
35:
wpośrzodku drobow ſwych roz=
36:
proſzonych: ták ſię pytáć będę o
37:
drobach moich/ y wyzwolę ie ze
38:
wſzech mieyſc do ktorych ſię roz
39:
proſzyły wdzień obłocżny/ y po=
40:
chmurny.

werset: 13Y wywiodę ie z na-
41:
rodow/ á zgromádzę ie z ziem/ w=
42:
prowádzę ie też do ziemie iych/ á
43:
páść ie będę po gorach Izráel=
44:
ſkich nád ſtrumieniámi/ y ná w=
45:
ſzech mieſzkániach ziemie.

werset: 14Ná
46:
paſtwiſkach dobrych páść będę/
47:
á po gorach wyſokich Izráelſkich
48:
będzie mieſzkanie iych/ tám lęgáć
49:
będą w mieſzkániu dobrem/ á ná

strona: 427a

páſtwiſkach tluſtych páść ſię bę=
1:
dą po gorach Izráelowych.

rozdział: 37


strona: 429a

Ezechiel.
werset: 24Zás sługá moy
Dawidem Chryſtá Páná iáko y wyżſzey w rozdz: 34. wirſz 23. zowie. Tám tego maſz przycżynę.
Dawid
1:
krolem nád nimi będzie/ y páſterz
2:
ieden będzie v wſzech iych/ á w ſą
3:
dziech moich chodzić będą/ y v=
4:
ſtaw moich przyſtrzegáć/ á cżynić
5:
ie będą.

werset: 25A (ták) mieſzkáć będą
6:
ná ziemi ktorą dałem słudze me
7:
mu Iáhákowemu/ w ktorey mie=
8:
ſzkáli oycowie wáſzy/ będą ná niey
9:
mieſzkáć ſámi y ſynowie iych/ y ſy
10:
nowie ſynow iych áż ná wieki/
Chryſtowo kroleſwo wiecżne. Luk. 1.
Dawid lepak sługá moy (bę=
11:
dzie) kśiążęćiem iych ná wieki.

werset: 26
12:
Y poſtáwię iym przymierze po
13:
koiu/ przymierze wiecżne będzie
14:
v nich/ poſádzę ie á rozmnożę ie/
15:
y poſtáwię świętynią moię w po
16:
śrzodku iych ná wieki.

werset: 27Y bę-
17:
dzie mieſzkánie moie miedzy ni=
18:
mi/ á będę iym Bogiem/ á oni bę
19:
dą mi ludem.

werset: 28Y poznáią naro
20:
dowie że ia Iehowá poświęcę I=
21:
zráelá/ gdy będzie świętynia mo
22:
iá w pośrzodku iych ná wieki.

rozdział: 38

23:
Rozdział 38.
werset: 1
24:
Y Byłá rzecż Iehowy do
25:
mnie/ mowiąc.

werset: 2Synu
26:
cżłowiecży/ poſtaw oblicże
27:
ſwoie przećiw
Gog wedle żydow krol w ziemi Magagowey. Magag lepak wedle Iozefa hiſtoryká ieſt Tátárſka ziemiá. To pewna iż Magag/ Meſzech y Thawał/ byli ſynowie Iáfetá ſyná Noachowego 1. Moſz: 10. wirſz 2.
Gogowi ziemi Má=
28:
gogowey/ kśiążęćiu głownemu
29:
Meſzechá y Thuwalá/ á proro=
30:
kuy nań.

werset: 3Y rzecżeſz. Ták mowi
31:
Adonái Iehowá/ oto ia do ćiebie
32:
Gogu/ kśiążę glowne Meſzechá y
33:
Thuwalá. Bo przełomię ćię/ y
34:
włożę wede ná cżeluść twoię/ á
35:
záwiodę ćię/ y wſzytko rycerſtwo
36:
twoie/ konie y iezdne przyoblecżo
37:
ne w rozmáity vbior/ mnoſtwo wielkie/
38:
zpuklerzámi y ztarcżámi
39:
y wſzytkie ktorzy noſzą miecże.

werset: 4
To ieſt/ Perſowie Kuſz co ieſt maſz wyżſzey. Futlepák ſą Afrowie. Gomer wnuk Noego od Iáfetá. Thogármá práwnuk Noego/ To ieſt ſyn Gomerow/ od ktorego poſzli Frygowie lub Turcy wedle niektorych. O tych wſzech maſz 1. Moſz. 10.
Paras/ Kuſz/ y Fut z nimi/ w=
40:
ſzytcy tarcże y przyłbice (noſzą).

werset: 5
41:
Gomer y wſzytkie hufy iego/
42:
dom Togármy/ y ſtrony pułno=
43:
cne/ y wſzytkie hufy iego/ naro=
44:
dowie mnodzy z tobą.

werset: 6Spraw
45:
ſię á zgotuy ſie/ y wſzytko mno=

strona: 429b

ſtwo twoie/ ktore ſię zgromádzi
1:
ło do ćiebie) ábyś iym był ſtrażą.

werset: 7
2:
Po długim cżáśie náwiedzon
3:
będzieſz/ w oſtátecżne látá wni=
4:
dzieſz do ziemie wyprożnioney od
5:
miecżá/ ktora ſię byłá zebráłá z=
6:
narodow rozmáitych po gorach
7:
Izráelſkich/ ktore były burze=
8:
niem vſtáwicżnym/ lecż oná z na
9:
rodow wywiedzioná/ y będą mie
10:
ſzkáć beſpiecżnie ći wſzytcy.

werset: 8W-
11:
ſtąpiſz lepak/ iáko burza wni=
12:
dzieſz/ iáko obłok zásłániáiący zie
13:
mię będzieſz/ ty y wſzytkie hufy
14:
twe/ y narody rozmaite z tobą.

werset: 9
15:
Ták mowi Adonái Iehowá/ że
16:
będzie dniá onego/ wſtąpią sło=
17:
wá ná ſerce twoie/ y vmyśliſz
18:
myśl złą.

werset: 10Bo rzecżeſz. Wyćią-
19:
gnę ná ziemię nie obronną/ poy=
20:
dę ná ſpokoyne mieſzkáiące bezpiecżnie/ ktorzy wſzytcy mieſzká
21:
ią bez muru/ á zatwor y wrot nie
22:
máią.

werset: 11Dla łupienia łupu/ y dla
23:
vrwánia vrywku/ ábyś náwro
24:
ćił rękę ſwoię ná zburzenia/ gdzie
25:
przed tym mieſzkáno/ y ná lud ze
26:
brány z narodow/
wł: Czyni ſtátek y dobytek. To ieſt/ ktory ma rod nic inego nie cżyni/ iedno ſię bydłem y innym dobytkiem báwi.
ktory ma ſtá=
27:
tku wiele/ y dobytku/ ktorzy mie
28:
ſzkáią ná śrzodku ziemie.

werset: 12Sże-
29:
wá y Dedan/ y kupcy Tárſzyſcy/ á
30:
wſzytkie lwiętá iey rzekną tobie.
31:
Izali łupić łupu ty idzieſz?
32:
Izali dla vrwánia vrobku zebraleś
33:
zgromádzenie twoie? ábo żebyś
34:
nábrał śrebrá y złotá/ ábyś zá=
35:
gnał ſtátek y dobytek/ ábyś złu=
36:
pił łup wielki?

werset: 13Przeto proro-
37:
kuy ſynu cżłowieczy/ á mow Go=
38:
gowi/ Ták mowi Adonái Ieho=
39:
wa. Aza nie onego dniá gdy bę=
40:
dzie mieſzkáć lud moy Izráelſki
41:
beſpiecżnie/ wiedzieć będzieſz?

werset: 14
42:
Bo przyidzieſz z mieyſcá twe=
43:
go/ z ſtron pułnocnych/ ty y naro
44:
dy rozmáite z tobą/ w śiedli ná ko
45:
nie ći wſzyscy/ zbor wielki/ y woy=
46:
ſko wielkie.

werset: 15Y wyćiągnieſz ná
47:
lud moy Izráelſki/ iáko oblok po=
48:
krywáiąc ziemie/ w oſtátecżne

strona: 429c

1:
dni (to) będzie/ y w wiodę ćię do
2:
ziemie moiey/ żeby mię poználi
3:
narodowie gdy ſię poświęcę to=
4:
bą przed ocżyma iych Gogu.

rozdział: 41


strona: 431b

werset: 5A(zátym)
1:
wymierzył śćiány (onego) domu

strona: 431c

Ezechiel.
ſześć łokiet/ á ſzerokośći pobocżni
1:
ce cżterzy łokćie w około/ w około
2:
domu w około.

werset: 6Bo były pobo-
3:
cżnice/ pobocżnicá ná pobocżni=
4:
cy/ ná trzydzieśći y ná trzy ſłopy/
5:
á wchodziły w śćiánę (onego) do
6:
mu pobocżnice w około/ w około/
7:
żeby ſie śiebie trzymáły/ lecż ſię
8:
nie zmieſzcżáły w śćienie (onego)
9:
domu.

werset: 7Lecż (ſzerokość) rozſze-
10:
rzałá ſię y obchodziłá wſtępuiąc
11:
ku gorze do pobocżnice/ bo ſie opá
12:
ſował dom wſtępuiąc ku gorze w
13:
około ze wſząd (onego) domu ku
14:
gorze onego domu wſtępuiąc: á
15:
ták ze ſpodku wſchodzono ná wyż
16:
ſzą (pobocżnicę) śrzednią.

werset: 8Y wi
17:
działem wyſokość onego domu
18:
w około w około/ (y) fundámenty
19:
pobocżnic/ ktore nápełniáły trzći
20:
ne (to ieſt) ſześć łokiet do pachy.

werset: 9
21:
Sżerokość lepak śćiány ktora
22:
v pobocżnice z nadworza/ byłá
23:
piąći łokiet/ á co zbywáło domu
24:
to (przybywáło) pobocżnicami (o
25:
nego) dov.

werset: 10Záś miedzy kowna
26:
támi ſzerokośći dwádziesciá ło=
27:
kiet około domu/
Ieſt ten obycżay ięzyká Hywreyſkiego/ iż gdy chce dáć znáć że cżego wiele tedy dwá kroć/ álbo y trzy kroć iedno słowo mowi.
około/ około.

werset: 11
28:
A wchod do pobocżnice (był)
29:
przy plácu wypuſzcżonem/ w=
30:
chod ieden ku drodze pułnocney/
31:
á wchod drugi ku (drodze) połu=
32:
dzienney/ á ſzerokośći mieyſcá
33:
zważonego (było) pięć łokiet w o=
34:
koło w około.

werset: 12Budowánia le-
35:
pak ktore przed oblicżem piętrá
36:
(było) ku drodze zachodowey ná
37:
ſzerza (było go) śiedmdzieśiąt ło
38:
kiet/ á śćiány budowánia pięć ło
39:
kiet ná ſzerza (było) w około w o=
40:
koło/ záś ná dłużą dziewięćdzie=
41:
śiąt łokiet.

werset: 13Zaś zmierzył dom
42:
(on)/ długośći ſto łokiet y piętrá/
43:
y budowánia/ y śćiány iego ná
44:
dłużą ſto łokiet.

werset: 14Sżerokośći le-
45:
pak oblicża onego domu y piętrá
46:
ná wſchod ſto łokiet.

werset: 15Zmierzył
47:
też długość budowánia przed o=
48:
blicżem piętrá/ ktore ná zádzie ie
49:
go/ y mieſzkánia/ y z tąd y z tąd

strona: 431d

(było) ſto łokiet/ y páłacu wnę=
1:
trznego/ y przyśionká śiennego.

werset: 16
2:
Odrzwi y okná wąſkie/ y mie=
3:
ſzkáia około onych trzech prze=
4:
ćiwko odrzwiam ktore były w o=
5:
koło wyfutrowáne od ziemie áż
6:
do okien/ á okná zápráwione.

werset: 17
7:
Od wierzchu drzwi áż do do=
8:
mu wnętrznego/ y nadwornego
9:
áż do káżdey śćiány w około w o=
10:
koło/ wnątrz y z nadworza mie=
11:
rzył.

werset: 18Y vcżynili ſię
Cheruw co ieſt/ maſz przywir wtorych kſiąg Moſzehowych
Cheruwo=
12:
wie y pálmy/ bo pálmá (byłá) mie
13:
dzy Cheruwem á Cheruwem/ á
14:
dwoie oblicże (było) v Cheruwá.

werset: 19
15:
Bo oblicże cżłowiecże ku pál=
16:
mie (było) z rad/ á oblicże lwięćiá ku
17:
(drugiey) pálmie z onąd/ (ták)
18:
było we wſzytkim domu w około
19:
w około.

werset: 20Od ziemie áż do wierz
20:
chu drzwi/ (byli) Cheruwowie/ á
21:
palmy vcżynione/ (y) po śćienie
22:
(onego) páłacu.

werset: 21(On lepak) pá
23:
łac (miał) odrzwi gránowite/ á
wł: A oblicże świętynie widzenie iáko widzenie. To ieſt/ tákie były drzwi do świętynie wnętrzney/ iáko do domy znadworza.
oblicże świętynie (było) iáko wi
24:
dzenie (onego domu.)

werset: 22Ołtarz
25:
drzewiány (był) ná trzy łokćie ná
26:
wyżſza/ á długośći iego dwá łok=
27:
ćiá/ y węglá iego/ y długośći iego/
28:
y śćiány iego (były) zdrzewá/ y
29:
mowił do mnie. To ſtoł ktory
30:
przed oblicżam Iehowy ſtoi.

werset: 23
31:
(Były) też dwoie wrotá v páła
32:
cu y v świątynie.

werset: 24Y dwoie wro
33:
tá v drzwi/ dwoie wrotá obracá
34:
ły ſię/ dwoie do wrot iednych/ á
35:
dwoie wrotá do drugich.

werset: 25A po
36:
czynili śie ná nich ná wrotách pá
37:
łacu Cheruwowie/ y
Pálmá ieſt drzewo owocowe/ ná ktorem ſię Dáktyle rodzą.
pálmy/ iá
38:
ko ſie pocżyniły były po śćiánách/
39:
tram też drzewiány był w oblicżu
40:
przyśionká znadworza.

werset: 26Y o-
41:
kná nápráwione/ á pálmy z tąd y
42:
z tąd po bokach przyśionká/
wł: Y żebrá
y
43:
tramy onego domu y bálki.
44:

rozdział: 42
Rozdział 42
werset: 1
45:
Y Wywiodł mię do śieni
46:
zewnętrznej drogą pułno
47:
cną/ y w wiodl mię do ko=

strona: 432a

wnáty ktora przećiw ſali/ y prze=
1:
ćiw budowániu ku pułnocy.

rozdział: 45


strona: 434a

Ezechiel
werset: 8Wziemi Izráel
1:
ſkiey będzie mieć ośiadłość/ żeby
2:
iuż nie nędziły kśiążętá ludu me=
3:
go/ á ziemię rozdádzą domowi I
4:
zráelowemu wedle pokoleni ich.

werset: 9
5:
Ták owi Adonái Iehowá/
6:
wiele (to) ná was kśiążętá Izráel
7:
ſkie/ odyimićie drapieſtwo/ y tra
8:
pienie/ á ſąd y ſpráwiedliwość
9:
czyńćie/ odłożćie pobory waſze od
10:
ludu mego/ mowi Adonái Ieho=
11:
wá.

werset: 10Sżale ſpráwiedliwe y E-
12:
fá ſpráwiedliwa/ y
co ieſt Efá/ y Dat/ y Gomer á álbo Chomer tákże y Sżekel maſz wyżſzey przy Moiżeſzu y indzie.
bat będzie v waś.

werset: 11Efá
13:
y bat niech będą w iednę miárę/
14:
żeby bral dzieśiątą cżęść chome=
15:
rá bat/ tákże y efá dzieśiątą cżęść
16:
chomerá/ wedle chomerá będzie
17:
miárá
wł: Iego.
iych.

werset: 12Sżekel lepak dwá
18:
dzieśćiá geráhow (wáży)
To ieſt/ ſześćdzieſiąt ſzeklow/ bo ták wiele cżynią 20/25 rć.
dwá=
19:
dzieśćiá ſzeklow/ piec á dwádzie=
20:
śćiá ſzeklow/ y piętnaśćie ſzeklow
21:
będzie v was grzywną.

werset: 13To (zaś
22:
ieſt)
Albo odłącżenie/ álbo podnieſienie/ iáko wyżſzey. Bo y tu też słowo Thrumá/ y niżey wirſz. 16.
datek ktory dáwáć będzie
23:
ćie/ ſzoſtą część Efy z chomerá
24:
pſzenice/ ſzoſtą też cżęść efy z cho=
25:
merá ięczmieniu.

werset: 14Vſtáwá też
26:
oliwy od batu oliwy/ dzieśiąta
27:
cżęść korcá (ieſt) bat/ dzieśięć ba=
28:
tow (ieſt) chomer/ bo dzieśięć ba=
29:
tow ieſt (w) chomer.

werset: 15Záś drobię
30:
iedno z drobu od dwu ſet z pá=
31:
ſtwiſk (będzie dáwáć) Izráel/ ná
32:
obiátę/ y ná cáłopalenie/ y ná
33:
dziękowne (offiáry) dla vbłagá=
34:
nia zá śiebie/ mowi Adonái Ie=
35:
howá.

werset: 16Wſzytek lud ziemſki bę-
36:
dzie (obwiązan) ná podatek ten
37:
kśiążęćiu Izráelſkiev.

werset: 17Bo przy
38:
kśiążęćiu będą cáłopalenia/ y o=
39:
biatá/ y zalewká na świętá y ná nowie mieśiącow/ y ná ſoboty/ y
40:
na wſzytkie vrocżyſte (dni) domu|
41:
Izráelowego/ on będzie cżynić (o=
42:
fiárę zá) grzech/ y obiátę/ y cáło=
43:
palenie y (offiáry) dziękowne bła
44:
gáiąc (Bogá)



strona: 434b

werset: 18Ták mowi Adonái Iehowá/
1:
pierwſzego (mieśiącá) pierwſze=
2:
go (też dniá) mieśiąca wezmieſz
3:
ćielcá ſyná bykowego zupełnego/
4:
á ocżyśćiſz świętynie.

werset: 19A wezmie
5:
offiárnik
To ieſt/ oney offiáry zá grzech
krwie (onego) grzechu/
6:
y włoży ná podwoy domu/ y ná
7:
cżterzy węgły wſchodu ołtarzo=
8:
wego/ y ná podwoy brony śieni
9:
wnętrzney.

werset: 20Tákież vcżyniſz ſio
10:
dmego (dniá tegoż) mieśiąca zá
11:
kázdego błądzącego y zwiedzio=
12:
ne/ y oczyśćiáć będziećie on dom

werset: 21
13:
Cżternaſtego dniá pierwſze=
14:
go mieśiącá będzie v was Peſách
15:
święto/ śiedm dni przaſniki ieść
16:
będą.

werset: 22Y vcżyni kśiążę dniá o-
17:
nego zá śiebie y zá wſzytek lud
18:
ziemſki ćielcą
To ieſt/ offiárą zá grzech. Iáko y ono 1. Korynt: 5. w wir: 21. ktory grzechu nie zna vczynił go (Bog) grzechem.
grzechem.

werset: 23Y
19:
przez (one) śiedm dni świętá bę=
20:
dzie cżynić cáłopalenie Iehowie
21:
śiedm ćielcow y śiedm báránow
22:
zupełnych co dzień przez (one)
23:
śiedm dni/ á (zá) grzech kozłá (od)
24:
koz co dzień.

werset: 24Obiáty też efę do
25:
ćielcá/ y efę do báráná vcżyni/ y
26:
oliwy chin do efy.

werset: 25Piętnaſtego
27:
(lepak) dniá siodmego mieśiącá
28:
ná święto będzie cżynić tákież
29:
śiedm dni/ y (zá) grzech y cáłopa=
30:
lenie/ y obiátę/ y oliwę.

rozdział: 46
Rozdział 46.
werset: 1
31:
TAk mowi Adonái Ie
32:
howá/ broná śieni wnę
33:
trzney/ ktora pátrzy ná
34:
wſchod będzie zámknio=
35:
na (przez) ſześć dni robotne/ á w
36:
dzień ſobotny będzie otworzoná/
37:
wdzień też nowiu będzie otwo=
38:
rzoná.

werset: 2Y przydzie kśiążę dro
39:
gą przyśionku/ broną zewnętrz=
40:
ną/ y ſtać będzie v
Mielibysmy zwáć podboiem od podbiiánia/ ále zwycżay nie dopuſcża.
podwoiá bro
41:
ny/ á będą cżynić offiárnicy cáło=
42:
palenie iego/ y dziękowne (offiá
43:
ry) iego/ á on ſię będzie kłaniáć
44:
ná progu (oney) brony/ á (potym) wynidzie/ lecż broná nie będzie
45:
zamkniona do wiecżorá.

księga: Dan
rozdział: 1


strona: 436b

werset: 3Y rzekł krol Aſzpe-

strona: 436c

Daniel.
nazowi
wł: miſtrzowi dworzan ſwych álbo komornikow.
podkomorzemu ſwemu
1:
żeby w wiodł z ſynow Izráelo=
2:
wych znaśienia krolewſkiego y
3:
kśiążęcego.

werset: 4Dzieći (tákowe) w-
4:
ktorychby niebyło żadnego nie=
5:
doſtátku/ á pięknego poyzrzenia/
6:
á dowćipne we wſzey mądrośći/
7:
y vmieiętne/ á (ktemu) rozumne/
8:
w ktorychby też (byłá) śiłá/ żeby
9:
ſtali ná dworze krolewſkiem/ á v
10:
cżylibyſie piſmá y ięzyká Káſdym
11:
ſkiego.

werset: 5Y poſtánowił iym krol
wł: rzecż dniá wdzień iego/ álbo iey.

12:
obrok ná káżdy dzień z iedłá po=
13:
tráwy krolewſkiey/ y winá pićia
14:
iego/ áby ie wychowano przez
15:
trzy látá/ żeby niektorzy ſtali
16:
przed oblicżem krolewſkim.

werset: 6
17:
A
18:
byli miedzy nimi (niektorzy) z ſy=
19:
now Iehudy/ Dániel/ Chánán=
20:
iáh/ Miſzáel/ y Házár-iáh.

werset: 7Lecż
21:
włożył iym márſzałek imioná (in
22:
ſze)/ á włożył Dánielowi imie Bel
23:
teſzácarem/ á Chánán-iáhowi
24:
Sżádráchem/ Miſzáelowi lepak
25:
Meſzachem/ záś Házár-iahowi
26:
Hawed-negem.

werset: 8Lecż
wł: y polożył Dániel.
vmyślił
27:
Dániel ná ſercu ſwem żeby ſię nie
28:
mazał iedłem potráwy krolew=
29:
ſkiey/ y winem pićia iego/ y pro=
30:
śił Podkomorzego żeby ſię nie=
31:
zmázał.

werset: 9Y dał Bog Dánielo-
32:
wi że (doſzedł) łáſki y miłośierdzia
33:
przed podkomorzem.

werset: 10Y rzekł
34:
podkomorzy Dánielowi/ boię ſię
35:
ia páná mego krolá/ ktory poſtá
36:
nowił iedło wáſze y pićie wáſze/
37:
ktory gdyby vyzrzał oblicża wá=
38:
ſze ſmętnieyſze niż innych pácho=
39:
ląt rownych wam/
wł: przyſądzićie głowę moię krolowi.
tedy mię przy
40:
práwićie o gárdło v krola.

werset: 11Y
41:
rzekł Dániel do Melcárá/ ktore=
42:
go był wſtáwił Podkomorzy nád
43:
Dánielem Chánán-iáhem/ Mi=
44:
ſzáelem/ y nád Házár-iáhem.

werset: 12
45:
Doświadcz proſzę (ćię) sług
46:
twych ná dzieśięć dni/ á niech
47:
nam dawaią iárzyny/ ktorą bych
48:
my iedli/ y wodę żebychmy pili.

werset: 13
49:
A (potym) niech będą ogląda=
50:
ne twarzy náſze przed tobą/ y twa

strona: 436d

rzy tych pácholąt ktore iedzą ie=
1:
dło potráwy krolewſkiey/ á iáko
2:
vyzrzyſz/ ták vcżyń z sługámi twe
3:
mi.

werset: 14A (ták) vsłuchał iych wtey
4:
rzecży/ y ſkoſztował iych (ná) dzie
5:
śięć dni.

werset: 15A ná oſtátku dzieśiąći
6:
dni zdało ſię poyzrzenie iych le=
7:
pſzey tłuſtſze ćiáłem/ niż wſzech
8:
pácholąt/ ktore iádły potráwę
9:
krolewſką.

werset: 16A (przeto) Melcar
10:
brał potráwę iych/ y wino napo=
11:
iu iych/ á dawał iym iárzyny.

werset: 17
12:
A (ták) tym cżterem pácholę=
13:
tam dał iym Bog vmieiętność
14:
y dowćip w káżdem piśmie y (w)
15:
mądrośći. A Dániel rozumiał káz
16:
de widzenie y ſny.

werset: 18A ná oſtánku
17:
dni ktore był krol
wł: rzekł.
zámierzył/ á=
18:
by ie w wiedziono (przedeń) tedy
19:
ie w wiodł Podkomorzy przed
20:
Newuchad-nocará.

werset: 19Y rozma-
21:
wiał z nimi krol/ á nie ználazł ſię
22:
ze wſzech onych/ iáko Dániel/ Chá
23:
nán-iáh/ Miſzáel/ y Házár-iáh/
24:
á (ták) ſtali przed krolem.

werset: 20A o
25:
ktorą kolwiek rzecż (w) mądrośći
26:
y (w) rozumie pytał ſię v nich
27:
krol/ tedy ználezli ſię dzieśięć kroć
28:
mędrſzemi nád wſzytki
Chártnmmim ſą Fizykowie/ ktorzy z biegow niebieſkich y z rzecży przyrodzonych przycżyn wſzego ſzukáią.
wieſzcż=
29:
ki y cżárowniki/ ktorzy (byli) we
30:
wſzem kroleſtwie iego.

werset: 21Y był
31:
Dániel áż do pierwſzeo roku Cho
32:
reſzá krolá.

rozdział: 2

33:
Rozdział 2.
werset: 1
34:
A Roku wtorego krolo=
35:
wánia Newuchad-necárá
36:
widział Newuchad-necar
37:
ſny y ſtrwożył ſie duch iego/ á ſpá
38:
nie iego odeſzło od nieo.

werset: 2Y rzekł
39:
krol áby przjzwano wieſzcżki/ y cża
40:
rowniki/ y záklináćiele/ y Káſdymy/
41:
żeby oznaymili krolowi ſny
42:
iego. I przyſzli á ſtánęli przed krolem

werset: 3Y rzekł iym krol. Snił
43:
mi ſię ſen/ lecż ſtrwożył ſię duch
44:
moy (żadáiąc) wiedzieć (ten) ſen.

werset: 4
45:
Y mowili Káſdymowie krolo
46:
wi po Arámſku.
Ztąd áż do oſmego rozdziału Dániel po Aramſku abo po Syrſku piſze.
Krolu ná wieki
47:
żyi/ powiedz ſen sługom ſwym/ á

strona: 437a

vkazemy
vkażemy
rozkład.

rozdział: 4


strona: 439a

werset: 7Tedy przyſzli wieſzcżkowie
1:
cżárnokśiężnicy/ Káſdeiowie/ y
2:
gwiazdárze/ y powiedziałem iym
3:
ſen moy/ lecż wykłádu niepokazá
4:
li mi.

werset: 8Aż potym przyſzedł przed
5:
mię Dániel ktoremu imię Belte=
6:
ſzácár/ iáko imię bogu mev/ wkto
7:
rem też ieſt duch bogow świętjch
8:
y powiedziałem przed nim ſen.

werset: 9
9:
Beltoſzacarze miſtrzu wieſzcż
10:
kow/ ia wiem iż duch bogow świę
11:
tych wtobie/ á żadna táiemnicá
12:
nie ſkryta v ćiebie/ widzenie ſnu
13:
mego/ ktore widziałem/ y wykład
14:
iego powiedz.

werset: 10Y widzenie gło-
15:
wy moiey ná łożu moiem (to by=
16:
ło)/ Widząc widziałem/ áno drze
17:
wo ná śrzod ziemie/ á wyſokość
18:
iego wielka.

werset: 11Wielkie było drze
19:
wo y mocne/ á wyſokość iego śię
20:
gáłá do niebá/ widzenie lepak ie=
21:
go (áż) do końcá wſzey ziemie.

werset: 12
22:
Gáłęzie iego cudne/ á owoc ie=
23:
go mnogi/ pokarm lepak ná niem
24:
dla wſzytkich był/ ſpodek iego cży
25:
nił ćień zwierzętom polnym/ á ná
26:
gałęziu iego/ mieſzkáli ptacy nie
27:
bieſcy/ z niego też bráło pokarm
28:
káżde
Miáſto káżdy cżłowiek/ Iáko v Ieſaiaſzá 40.
ćiáło.

werset: 13Widząc widział-
29:
łem w widzeniu głowy moiey/ ná
30:
pośćieli moiey/ á oto z ſtąpił z nie
31:
bá
Albo wártownik/ To ieſt ten kto wártuie.
obudzićiel święty.

werset: 14Wołał
32:
mocno y mowił ták/ Porąbćie
33:
drzewo/ á obetnićie gáłęzie iego/
34:
zrzuććie látorośli iego/ á rozproſz
35:
ćie owoce iego/ niech będą rozpę
36:
dzone zwierzętá z pod niego/ á
37:
ptacy z gáłęzia iego.

werset: 15Wſzákoż
38:
pniá korzeniá iego wziemi zánie
39:
chayćie/ á w okowach żeláznych/
40:
y miedziánych ná trawie polney
41:
roſą niebieſką będzie kropion/ á
42:
z zwierzęty będzie dział iego wtrawie ziemney.

werset: 16
43:
Serce iego od
44:
cżłowiecżego niech ſię zmieni/ á
45:
ſerce zwierzęce niech będzie dá=
46:
ne iemu/ á niech śiedm cżáſow mi
47:
nie nád niem.

werset: 17Wedle wyroku
przez wártuiące rozumiey ánioły.

48:
wártuiących (będzie) rzecż/ á we

strona: 439b

dle mowy świętych zadánie/ dla
1:
tey przycżyny/ aby wiedzieli ży=
2:
wi że Pánem nawyżſzy w krole=
3:
ſtwie cżłowiecżem/ á komu chce
4:
dáie ie/ podłego też z ludzi ſtáno
5:
wi ná nie.

werset: 18Ten ſen widziałem
6:
ia krol Newuchad-necár/ á ty
7:
Belteſzácárze/ powiedz wykład
8:
iego/ bo wſzytcy mędrcy krole=
9:
ſtwá mego/ niemogli wykłádu
10:
pokázáć mi/ lecż ty możeſz/ bo duch
11:
bogow świętych wtobie.

werset: 19Tedy
12:
Dániel/ ktoremu imię Belteszá=
13:
cá (ſtał) zdumiawſzy ſię iáko ná
14:
godzinę iednę/ bo trwożyły iy my
15:
śli ieo/ á odpowiádaiąc krol rzekł
16:
Belteſzácárze ſen y wykład iego
17:
niech ćię nie trwoży.
18:
Odpowie=
19:
dział Belteſzácár/ y rzekł. Pánie
20:
moy/ Sen nienawiſtnikom two=
21:
im/ á wykład iego nieprzyiaćio
22:
łom twym.

werset: 20Drzewo ktore wi-
23:
działeś/ ktore było wielkie y mo=
24:
cne/ á wyſokość iego śięgáłá do
25:
niebá/ widzenie też iego po wſzey
26:
ziemi.

werset: 21A liśćie ieo cudne/ y owoc
27:
mnogi ná ktorem też było iedło
28:
dla wſzytkich pod ktorem mieſz=
29:
kał zwierz polni/ á ná gáłęziu mie
30:
ſzkáli ptacy niebieſcy.

werset: 22Ty ieſteś
31:
krolu ktoryś śię rozwielmożył y
32:
rozmogł/ á wielmożność twoiá
33:
rozmnożyłá ſię y śięga do nie=
34:
bios/ á panowánie twe do końcá
35:
ziemie.

werset: 23A iż widział krol wár-
36:
tuiącego/ y świętego z ſtępuiące
37:
go z niebá/ ktory mowił/ wyrąb
38:
ćie drzewo/ á ſkażćie ie/ wſzákoż
39:
pniá korzeniá iego wziemi zánie
40:
chayćie/ w okowach też żeláznych/ y miedziánych na trawie polney
41:
roſą niebieſką niech będzie kro=
42:
pion/ á zwierzęty polnemi dział
43:
iego/ áż śiedm cżaſow minie nád
44:
nim.

werset: 24Ten wykład krolu/ y wy-
45:
rok nawyżſzego ieſt/ ktory przy
46:
ſzedł ná Páná mego krolá.

werset: 25Bo
47:
ćiebie wyrzucą od ludzi/ á z zwie
48:
rzęty polnemi będzie mieſzkánie
49:
twoie/ trawá też będzie ćię kar=

strona: 439c

mić iako bydło/ y roſą niebieſką kropion
1:
będzieſz/

rozdział: 7


strona: 441c

Daniel
werset: 6
1:
Potym widząc widziałem/ áno
2:
(zwierz) drugi
Trzy żebrá znacżą trzy kroleſtwá Báwelſkie/ Mádayſkie y Perſkie.
Pardowi
Albo ryſiowi.
podobny/ á mialo cżterzy ſkrzydłá ná
3:
grzbiećie ſwoiem iáko ptak/ y cżte
4:
rzy głowy miálo/ á władza mu da
5:
na.

werset: 7Potym widząc widziałem
6:
w widzeniu nocnem/ áno zwierz
7:
cżwarty
Czwarty zwierz znácżył Monárchyią Rzjmſką/ ći náwięcey krwie rozlali.
ſtráſzny/ y ogromny/ á
8:
mocny bárzo/ máiąc zęby żelázne
9:
á wielkie/ iedząc á trąc/ a oſtátek
10:
nogámi ſwemi depcąc/ był lepak
11:
rozny ode wſzech zwierzow pier=
12:
wſzych/ á miał dzieśięć
Rogi/ krole álbo kroleſtwá znácżą.
rogow.

werset: 8
13:
A gdym ſię przypátrował ro
14:
gom/ á oto
Rog máły ieſt Turecſki tyran/ ktory miedzy rogámi rozumiey miedzy kroleſtwy Rzymſkiemi vrosł/ Ocży iego ieſt opátrzność á ſpráwa Turecſka rć.
Bog inſzy máły wy=
15:
raſtał miedzy nimi/ á trzy rogi
16:
pierwſze wylemione ſą od obli
17:
cża iego/ á oto ocży iáko ocży cżło
18:
wiecże (były) w rogu onem/ y v=
19:
ſtá mowiące wiele.

werset: 9Widząc
20:
przypátrowałem ſię áż po zbie=
21:
rano ſtolki/ á ſtárodawny śiadł/
22:
ktorego odzienie (było) iáko śnieg
23:
białe/ włoſy też głowy iego iáko
24:
wełná cżyſta/ ſtolica też iego cżer
25:
wieniáłá ſię iáko ogień/ á kołá iey
26:
gorzały iako ogień.

werset: 10Rzeka też
27:
ogniſta płynęła á wychodzilá od
28:
oblicża iego. Tyśiąc tyśięcy słu=
29:
żyło mu/ á dzieśięć
Cmá wſobie ma dzieſięć tyſięcy.
tyśięcy ćiem
30:
ſtały przed nim/ y záśiadł ſąd/ á
31:
kśięgi otworzono.

werset: 11Widząc przy
32:
pátrowałem ſię/ tedy od głoſu
33:
słow mnogich/ ktore rog mowił
34:
y pátrząc pátrzyłem áż zábito
35:
(on) zwierz/ y zátrácono ćiáło ie
36:
go/ á dano ie naſpalenie ogniem.

werset: 12
37:
Y v inſzych zwierząt odięto wła
38:
dzą iych/ lecż długość żywotá da
39:
no iym/ áz do czáſu y do cżáſow.

werset: 13
40:
Widząc widziáłem w widze=
41:
niu mocnem/ á oto z obłoki niebie
42:
ſkiemi iáko ſyn cżłowiecży przy=
43:
chodził/ á do
wł do dawneo dniámi/ álbo dniow/ y wyżſzey wirſz 9.
ſtárodawnego
44:
przychodził/ y przywiedziono go
45:
przed oblicże iego.

werset: 14Y dał mu
46:
władzą/ y sławę/ á kroleſtwo/ że

strona: 441d

wſzytcy narodowie/ plemioná/ y
1:
ięzyki służyć mu będą. Władza ie
2:
go/ władzą wiecżną/ ktora nie
3:
będzie odięta/ á kroleſtwo iego
4:
nigdy ſię nie ſkázi.

werset: 15Y byłem ſkru
5:
ſzon ná duchu moiem ia Dániel
6:
w ćiele moiem/ á widzenia
7:
głowy moiey przeſtráſzyły mię.

werset: 16Przy-
8:
ſtąpiłem (przeto) do iednego z=
9:
śiedzących y pytałem go oto wſzy
10:
tko/ y powiedział mi/ á oznaymił
11:
wykład onych rzecży.

werset: 17Ci zwie-
12:
rzowie wielcy/ ktorych (ieſt) cżte=
13:
rzey/ (ſą) cżterzey krolowie kto=
14:
rzy powſtáną z ziemie.

werset: 18
15:
A wezmą kroleſtwo świętych wyſokich/
16:
y pośiędą kroleſtwo áz ná wieki
17:
wiekom.

werset: 19Tedy żądałem praw-
18:
dy o cżwartem zwierzu/ ktory był
19:
rozny od wſzech innych/ y bárzo
20:
ſtraſzny/ ktorego zęby były żelá=
21:
zne/ á páznogćie iego miedziane/
22:
iadł/ y tárł/ á oſtátek nogámi ſwe
23:
mi deptał.

werset: 20O dzieśiąćiu tez ro-
24:
gach/ ktore ná głowie iego/ y o
25:
drugim wyraſtáiącym/ y przecż
26:
vpádły
y z tąd y z wirſzá 8. znáć/ iż tyran Turecki niemoże więcey/ iedno trzy rogi to ieſt troie kroleſtwo/ złámać iáko niżey wirſz 24. ácż y innym ſzkodzić może.
trzy (rogi) od oblicża ie=
27:
go/ przecż też rog on miał oczy/ á
28:
vſtá iego mowiły wiele/ ktorego
29:
poyzrzenie wętrſze było niż towá
30:
rzyſtwá iego.

werset: 21Widząc widzia
31:
łem/ á (no) rog on walcżył z świę
32:
temi/ y przemagał ie.

werset: 22Aż przy
33:
ſzedł ſtárodawny/ á ſąd dano
34:
świętym nawyżſzym/ y czás przy
35:
ſzedł/ á kroleſtwo pośiedli święći.

werset: 23
36:
Ták rzekł/ Zwierz cżwarty/ kro
37:
leſtwo cżwarte (będzie) ná ziemi/
38:
ktore rozne będzie od wſzech kro=
39:
leſtw/ Bo poźrze wſzytkę ziemię/
40:
podepce/ y zetrze ią.

werset: 24Záś dzie-
41:
śięć rogow/ z tegoż kroleſtwá dzie
42:
śięć krolow powſtánie/ y drugi
43:
powſtánie po nich/ á będzie roz=
44:
ny od pierwſzych/ bo zniży trzy
45:
krole.

werset: 25Y będzie mowić z ſtrony
46:
nawyżſzego/ a zniſzcży święte wy
47:
ſokie/
To ieſt/ będzie ſię oto prácowáć/ iákoby czás Ewan-ielionu/ to ieſt/ cżás weſoły obroćił wpogáńſtwo.
będzie ſię mu tez zdáło że=
48:
by mogł przemienić czaſy y za=
49:
kon/ á będą podáni do ręki iego

strona: 442a

(święći) áż do czaſu y do czáſow/ y
1:
(do) puł cżáſu.

rozdział: 11


strona: 444d

werset: 44Lecż słuchy vſtráſzą go ze
1:
wſchodu y z pułnocy/ y wynidzie
2:
wzápalcżywośći wielkiey/ áby po

strona: 445a

Dániel.
káził y zniſzcżył mnogie.

werset: 45Y
1:
poſádzi namioty páłacu ſwego mie
2:
dzy morzámi przy gorze zacney
3:
świątośći/ y przyidzie áż do koń=
4:
cá ſwego/ á nie będzie mieć po
5:
mocniká.

rozdział: 12

6:
Rozdział 12.
werset: 1CZáſu lepak onego/ ſtá-
7:
nie Micháel Hetman wiel
8:
ki/ ktory ſtoi przy ſyniech
9:
ludu twego/ á będzie cżás vćiſku
10:
iáki nie był od cżáſu iáko
11:
ieſt narod (ten) áż do tego cżá=
12:
ſu/ á cżáſu onego wybáwion bę=
13:
dzie lud twoy/ káżdy kto będzie
14:
nálezion nápiſány wkśięgach.

werset: 2
15:
A mnodzy ktorzy ſpią wziemi
16:
(á w) prochu ocucą ſię/ ći do ży=
17:
wotá wiecżnego/ á ći ná vrągá=
18:
nie y ná odrzucenie wiecżne.

werset: 3A
19:
tedy vcżyćielowie záświecą ſię iá
20:
ko świátłość powietrza/ á ktorzy
21:
ku ſpráwiedliwośći náwrácáią
22:
mnogie/ (będą) iáko gwiazdy ná
23:
wieki wiecżne.

werset: 4Ty lepak Dani-
24:
elu zakryi (te) słowá/ y zápiecżę=
25:
tuy kśięgi
wł: Aż do cżáſu końcá to ieſt do cżáſu náznácżoneo/ ábo zámierzonego. rć.
áż do cżáſu oſtátecżne
26:
go/ (bo tedy) będą biegáć mno=
27:
dzy/ y rozmnoży ſię vmieiętność.

werset: 5
28:
Y widziałem ia Dániel/ áno dru
29:
dzy dwá ſtoią/ ieden z tąd ná
30:
brzegu rzeki/ á drugi z onąd ná
31:
brzegu rzeki.

werset: 6Y rzekł mężowi
32:
oblecżonemu w płoćienne (odzie=
33:
nie)/ ktory (był) wzgorę (o=
34:
ney) rzeki/ á kiedyż koniec tym dzi
35:
wom?

werset: 7Y słyſzałem onego mężá
36:
oblecżonego wpłoćienne (odzie=
37:
nie)/ ktory (był) wzgorę wod (o=
38:
ney) rzeki/ á (on) podniosł prawi
39:
cę ſwoię y lewicę ſwoię ku niebu/
40:
y przyśiągł ná wiecżnie żywiące=
41:
go/ że do cżáſu/ cżáſow/ y (do)
42:
połowice/ y
y ztąd znáć że ſię te rzeczy o Antychryśćie nie tylko o Antyochu rozumieią. (c.d.n.)
Bo iawno mowi/ iż to tedy miáło być/ gdy iuż do końca moc ludu Izráelſkieo miáłá vpáść.
gdy ſię dokona ſtárćie
43:
ręki ludu świętego/ (tedy) doko=
44:
na ſię wſzytko to.

werset: 8A ia słyſza-
45:
łem á(le) nie zrozumiałem/ y rze
46:
kłem. Pánie moy co oſtatek tego?

werset: 9
47:
Y rzekł. Idzi Dánielu/ bo zá=

strona: 445b

kryte y zápiecżętowáne ſą słowá
1:
áż do cżáſu końcá.

werset: 10Ocżyśćią ſię
2:
y wybielą ſię/ á doświadcżeni bę
3:
dą mnodzy/ zás niezbożnicy nie=
4:
zbożnymi będą/ áni zrozumieią
5:
(tego) wſzytcy niezbożnicy/ lecż
6:
dowćipni zrozumieią.

werset: 11Od cżá-
7:
ſu lepak odięćia vſtáwicżney (of=
8:
fiáry)/ á od poſtáwienia obrzy=
9:
dłośći ſpuſtoſzenia (będzie)
co tu przez dni rozumieć maſz. Cżytay wprzypiſkoch ná końcu.
dni
10:
tyśiąc dwieśćie y dziewięćdzie=
11:
śiąt.

werset: 12Błogo kto ocżekawa/ a
12:
dożdże dni tyśiącá: trzech ſet/ trzy
13:
dziesćia/ y piąći.

werset: 13A ty idzi ná ko
14:
niec/ á odpocżynieſz y ſtánieſz ná
15:
lośie twoiem ná końcu dni.
16:
Hozeaſz.
17:
Rozdział 1.

księga: Os
rozdział: 1
werset: 1
18:
RZecż Iehowy/ ktora
19:
byłá do
Mielibychmy mowić Hoſzca/ ále przećiw zwjczáiowi trudno.
Hozeaſzá ſyná
20:
Beerego/ zá cżáſu Hu=
21:
zyiahá/ Iotmámá/ Achá
22:
zá/ y Iochyzkijahá krolow Iehud
23:
ſkich/ á zá cżáſu Iárowchámá ſy=
24:
ná Ioaſzowego krolá Izráelſkie=
25:
go.

werset: 2Pocżątek mowienia Ieho-
26:
wy z Hozeaſzem/ Y rzekł Iehowá
27:
do Hozeaſzá. Idzi poymi ſobie żo=
28:
nę wſzetecżnicę/ y dzieći wſzetecżne/
29:
bo błazniąc zbłazniłá ſię zie=
30:
miá/ że nie idzie
wł: Od zá Iehową. r.ć.
zá Iehową.

werset: 3
31:
Y ſzedł á poiął Gomerę
32:
corkę Diwlaimowę/ y poſtąpiłá
33:
á vrodziłá mu ſyná.

werset: 4Y rzekł Ie
34:
howá do mnie. Názow imię iego
35:
Izrehelem/ bo ieſzcże máło/ á na
36:
wiedzę krwie Izrehelſkie wdomu
Iehu był krol Izráelſki. O ktorym maſz 2. Krol: 9.

37:
Iehuowem/ y zniſzcżę kroleſtwo
38:
domu Izráelowego.

werset: 5Y będzie
39:
dnia onego że złamię łuk Izráe
40:
low w dolinie Izrehelſkiey.

werset: 6A
41:
potym ieſzcże poſtąpiłá/ y vrodzi
42:
łá corkę/ y rzekł mu. Názow imię
43:
iey.

rozdział: 8


strona: 447c

Hozeaſz.
werset: 9Bo oni zaſzli do Aſzurá (iáko)
1:
łoś dziki/ Efraim ponáymował
2:
(ſobie) miłośniki.

werset: 10A choć po
3:
náymowáli miedzy narody/ przed
4:
ſię ia teraz zbiorę ie/ y vćierpią
5:
trochę id brzmieniá krolewſkie=
6:
go y kśiążąt.
To ieſt/ niż będą w plon zábráni/ będa ie trapić krolowie y kſiążętá łupieſtwem

werset: 11Bo námnożył E-
7:
fraim ołtarzow ku grzeſzeniu/ by
8:
ły v niego ołtarze ku grzeſzeniu.

werset: 12
9:
Nápiſałem był zacne rzecży za
10:
konu mego (lecż ie) pocżytáli iáko
11:
(co) cudzego.

werset: 13(Przy) offiárách
12:
przynoſzenia mego offiáruią mię
13:
ſo y iedzą/ (lecż) Iehowá niechce
14:
ich/ terazże wſpomienie nieprá=
15:
wość iych/ y náwiedzi grzechy
16:
tych/ ioni lepak do Micraimá ſię
17:
wrocą.

werset: 14Bo zápomniał Izrael
18:
ſtworzyćielá ſwego/ á nábudo=
19:
wał dworom/ Iehudá też námno
20:
żył miaſt obronnych/ lecż (ia) po=
21:
slę ogień do miaſt iego/ że poźrze
22:
pálace iego.

rozdział: 9

23:
Rozdział 9.
werset: 1
24:
NIe weſel ſię Izráelu
wł: ku rádośći/ álbo do rádośći.
cżaſu rádośći/ iáko pogá
25:
nie/ bo zbłazniłeś ſię
26:
od Bogá ſwego/ rozmiłowałeś ſię da=
27:
tku nád wſzytkie boiowiſká żytá.

werset: 2
28:
Boiowiſko y praſá nie nákar=
29:
mi iych/ y moſzcż vſtánie
wł: wniey ábo v niey/ to ieſt/ wziemi Micráimſkiey.
v nich.

werset: 3
30:
Nie będą mieſzkáć w ziemi Ie
31:
howy/ leż wroći ſię Efraim do Mi
32:
craimá y do Aſzurá/ niecżyſtość
33:
ieść będą.

werset: 4Nie będą offiárowáć
34:
Iehowie winá/ áni mu słodnąć
35:
będą offiary iych/ iáko chleb płá
36:
cżących (będzie) v nich/ wſzytcy
37:
ktorzy iy będą ieść zmáżą ſię/ bo
38:
chleb iych zá duſze iych/ nie wni=
39:
dzie do domu Iehowy.

werset: 5Co bę-
40:
dziećie cżynić ná dzień vrocżyſty/
41:
y ná dzień świętá Iehowy?

werset: 6Bo oto
42:
poſzli dla ſpuſtoſzenia/ Micra
43:
im zgromadzi ie/ (á)
Mof miáſto w Micráimie/ lub w Eipćie/ Ktore Grekowie Memfiſem zową.
Mof pogrzebie
44:
ie/ (domy) roſkoſzne dla
45:
śrebrá iych pokrzywá odziedzi=
46:
cży/
Choach/ wedle niektorych ćiernie.
łopian w namiećiech iych.

werset: 7
47:
Przyſzły dni náwiedzenia/ przy

strona: 447d

ſzły dni oddánia dozna Izráel
1:
ſproſnego proroká/ ſzaleńcá (y)
wł: Mężá duchownego.

2:
mężá kłamliweo/ dla mnoſtwá
3:
niepráwośći twey/ y rozmnoże=
4:
nia nieprzyiazni.

werset: 8Strożem (v-
5:
cżynił) Efraim z Bogiem moim
6:
proroká (ktory ieſt iako) śidło ło=
7:
wcá/ po wſzech drogách iego/ nie
8:
nawiśćią w domu Bogá iego.

wł: Wgłębili/ ſkázili.
werset: 9
9:
Głęboko zábrnęli/ pokázili
10:
(ſię) iáko dni Giwehathá/ (lecz
11:
ieſt) kto wſpomienie niepráwość
12:
iych/ á náwiedzi grzechy iych.

werset: 10
13:
Iáko iágody wpuſtyni znala=
14:
złem Izráelá/ iáko pierwſzy owoc
15:
ná fidze ná pocżątku iey vyzra=
16:
łem oyce wáſze/ á oni przyſzli do
17:
Bahál-pehorá/ y odlącżyli ſię do
18:
záwſtydzenia/ y ſtáli ſie obrzydło
19:
śćiámi wedle miłośći ſwej.

werset: 11Efra
20:
im iáko ptak/ vlećiáłá sławá ich
21:
od rodzenia/ y od brzuchá/ y
Albo od pocżęćia.
od
22:
poſtąpienia.

werset: 12Choćby wychowáli
23:
ſynj ſwe/ tedj ia ie wykorzenię z lu
24:
dzi/ bo biádá im też gdy odſtąpię
25:
od nich.

werset: 13Efraim iáko widzę ieſt
26:
Corem/ ktorj był poſádzon ná ro=
27:
ſkoſzy/ bo Efraim (będzie) wywo
28:
dzić ná zábijanie ſyny ſwe.

werset: 14Day
29:
im Iehowo co (maſz) dáć/ day im
30:
żywot
To ieſt/ żeby ich żony brzemienne płod vraniáły.
vraniáiącj/ á pierśi ſuche.

werset: 15
31:
Wſzjtko złe ich w Gilgalu/ bo tám
32:
nie nayzrzę ich prze złość ſpraw
33:
ich z domu meo wymiecę ie/ nie=
34:
przycżynię miłowáć iych/ wſzyt=
35:
kie kśiążętá iych zdraycy.

werset: 16Porá
36:
żon ieſt Efraim/ korzeń iych v=
37:
ſechł/ nielza owocu vcżynić/ choć
38:
by (mogli) rodzić/ tedy ia wybiję
39:
roſkoſzy brzuchá iych.

werset: 17Wzgár-
40:
dzi nimi Bog moy/ bo go nie słu
41:
cháli/ (przeto) też będą tułakámi
42:
miedzy narody.

rozdział: 10

43:
Rozdział. 10.
werset: 1
44:
WInne drzewo tſzcże
45:
Izráel/ owoc (áza) po=
46:
łoży ſobie? wedle mno
47:
ſtwá owocow ſwych ná
48:
mnożył oltarzow/ wedle dobroći

strona: 448a

ziemie ſwey
Nádobrzyli/ to ieſt/ dobrze nádziáłáli/ rozumiey/ wiele nácżynili.
náſtáwiáili obrázow.

księga: Joel
rozdział: 2


strona: 450a

Ioel.
werset: 18Bo
1:
rozmiłował ſię Iehowá ziemie
2:
ſwey/ y zfolgował ludowi ſwev.

werset: 19
3:
Y odpowiedział Iehowá/ y
4:
rzekł ludowi ſwemu. Oto ia poſy
5:
łam wam zboże/ y moſzcż/ y oliwę/
6:
że ſię náſyćićie/ á nie dam was
7:
więcey pośmiewiſkiem miedzy
8:
národy.

werset: 20Pułnocne też (woyſko)
9:
oddalę od was/ á zápędzę ie do
10:
ziemie puſtey y opuſzcżoney/ o=
11:
blicże iego ku morzu wſchodowe
12:
mu/ záś oſtátek iego ku morzu o
13:
ſtátecżnemu/ y wynidzie ſmrod
14:
iego/ á wyſtąpi zágniłość iego bo
15:
wielmożnym był cżyniąc.

werset: 21Nie-
16:
boy ſię ziemio/ ráduyſię á weſel ſię
17:
bo wielmożnym był Iehowá cży
18:
niąc.

werset: 22Nieboyćie ſię bydło pol-
19:
ne/ bo zrodziły łąki wpuſzczy/ bo
20:
drzewo przyniosło owoc ſwoy/
21:
figá y winne drzewo podáły moc
22:
ſwoię.

werset: 23Y (wy) ſynowie Cyiońſcy
23:
ráduyćie ſię á weſelćie ſię w Ieho
24:
wie Bogu wáſzem/ bo dał wam
25:
vcżyćielá ſpráwiedliwośći/ ſpuśći
26:
też wam deſzcż/ deſzcż pozny y rán
27:
ny ná pocżątku
To ieſt/ pierwſzego mieſiącá.
roku.

werset: 24Y ná-
28:
pełnią ſię gumná zbożem/ á opły
29:
wáć będą práſy moſzcżem y oli=
30:
wą.

werset: 25Y oddam wam látá ktore
31:
ziádłá ſzáráńcża/ chrząſzcż/ y ko=
32:
byłka/ á gąśienicá/ woyſko wiel=
33:
kie/ ktorem był násłał ná was.

werset: 26
34:
A (ták) iedząc ieść będziećie/ á
35:
náiadſzy ſię tedy chwalić będzie=
36:
ćie imię Iehowy Bogá wáſzego/
37:
ktory cżynił zwámi dziwnie/ á nie
38:
záwſtydzi ſię lud moy ná wieki.

werset: 27
39:
Y poznaćie zem ia w pośrzod=
40:
ku Izráelá/ iam też Iehowá Bog
41:
wáſz/ á niemáſz (ich) więcey/ áni ſię
42:
záwſtydzi lud moy ná wieki.

werset: 28Y
43:
będzie potym/ że wyleię duchá
44:
mego ná wſzelkie ćiáło/ á proro=
45:
kowáć będą ſynowie wáſzy/ y cor
46:
ki wáſze/ ſtárcy wáſzy ſny śnić bę
47:
dą/ młodzieńcy wáſzy widzenia
48:
vrzrzą.

werset: 29Lecż y ná
Z tąd iawno że y niewolnicy winni Bogá znáć/ y iego woli vcżyć ſię.
niewolniki y
49:
ná niewolnice w one dni wyleię

strona: 450b

ducha mego.

werset: 30Y dam cudá ná
1:
niebie y ná ziemi/ krew á ogień y
2:
słupy dymu.

werset: 31Słońce przemie-
3:
ni ſię w ćiemność/ á mieśiąc w=
4:
krew niż przyidzie dzień Iehowy
5:
wielki á ſtráſzny.

werset: 32Y będzie (że)
6:
káżdy kto wzywa imieniem Ieho
7:
wy będzie wybáwion/ bo ná go
8:
rze Cyiońſkiey/ á w Ieruſzalimie
9:
będzie wybáwienie/ iáko rzekl Ie
10:
howá/ y w oſtankoch ktore Ieho
11:
wá wzywa.

rozdział: 3

12:
Rozdział 3.
werset: 1
13:
BO oto w one dni/ y cżá
14:
ſu onego gdy wrocę plon
15:
Iehudy y Ieruſzalimſki.

werset: 2
16:
Tedy zgromádzę wſzyt
17:
kie narody/ y każę mu z ſtąpić do
18:
doliny Iehoſzáfátowey/ y będę=
19:
ſię tám z nimi ſądzić o lud moy y
20:
(od) dziedzictwo moie/ o Izraelá/
21:
ktorego rozproſzyli miedzy naro
22:
dy/ á ziemię moię podzielili.

werset: 3O
23:
lud też moy rzucáli los/ y dawáli
24:
dziećię zá wſzetecżnicę/ á dziewecż
25:
kę przedawáli zá wino/ y pili.

werset: 4
26:
A zwámi też co mi (zá ſpráwá)
27:
Corze y Cydonie/ y wſzytkie grá=
28:
nice
Albo/ Peliſztymſkie/ lub Paleſtyńſkie.
Peláſzethſkie? Izali wet (zá
29:
wet) oddaiećie mi?co ieſli wetuie
30:
ćie ſię ná mnie.
wł: lekko.
łácno (mi) prę=
31:
tko wroćić wetowánie wáſze ná
32:
głowę wáſzę.

werset: 5Ktorzy śrebro
33:
moie y złoto moie zábráliśćie/ á
34:
kochánia moie co lepſze wnieśli=
35:
śćie do dworow wáſzych.

werset: 6Sy-
36:
ny lepak Iehudſkie y ſyny Ieru=
37:
ſzalimſkie przedawáliśćie ſynom
To ieſt/ Grekom.
Iewáńſkim/ żebyśćie ie oddalili
38:
od gránic iych.

werset: 7Oto ia wzbudzę
39:
ie z (onego) mieyſcá ná ktoreśćie
40:
ie przedáli/ á wrocę wetowánie
41:
wáſze ná głowę wáſzę.

werset: 8Bo zá-
42:
przedam ſyny wáſze y cory wáſze
43:
do ręki ſynow Iehudſkich/ y będą
44:
ie przedáwáć Sżewáimom náro
45:
dowi dálekiemu/ bo Iehowá mo
46:
wił.

księga: Am
rozdział: 5


strona: 452b

Hamos
werset: 23Odyimi ode mnie
1:
zgiełk pieśni twoich/ y przypiew=

strona: 452c

ku muzyki twoiey nie będę słu=
1:
cháć.

werset: 24Bo odkyie ſię iáko woda
2:
ſąd/ á ſpráwiedliwość iáko potok
3:
gwałtowny.

werset: 25Izáli offiáry y o-
4:
biátę przynośiliśćie mi w puſty=
5:
ni cżterdzieśći lat domie Izráe=
6:
low?

werset: 26Ano nośiliśćie
Sykkuth y Kijun były obrázy niektorych gwiazd.
Sikutá
7:
krolá ſweo/ y Kijuná obraz wáſz/
8:
gwiazdę bogow wáſzych/ ktore
9:
pocżyniliśćie ſobie.

werset: 27A (ták) zá-
10:
prowadzę was zá Dámaſzek/ mo
11:
wi Iehowá/ Bog Cewáoth imię
12:
iego.

rozdział: 6

13:
Rozdział 6.
werset: 1
14:
BIádá
Albo bespiecżnym/ ktorzy ſię nie ná ſię nie ſpodziewáią.
ćichym ná Cyio=
15:
nie/ y vfáiącym wgorze Sżo
16:
mrońſkiey wsławnych z pier
17:
wu v narodow/ do ktorych przy=
18:
ſzedł dom Izráeolow.

werset: 2Zaydzićie do Chálná/ á obacżćie/ z onąd do
19:
Chámáthá wielkiego/ znidzćie też
20:
do Gathu Peliſztymſkiego. Iza
21:
li lepſze niż te kroleſtwá? Ieſli
22:
więtſza gránicá iych niż gránicá
23:
wáſzá?

werset: 3Ktorzy odkłádaćie dzień
24:
zły przybliżáiąc śiedzenie
25:
krzywdy.

werset: 4
Káżdy wirſz ztych śćiąga ſię ku onev słowu ná pocżątku/ Biádá. rć:
Ktorzy ſypiáią ná łożach sło
26:
niowych/ á rozćiągáią ſię ná po=
27:
śćielach ſwych/ pożeráią lepak bá
28:
rány z drobu/ y ćielce z pośrzod=
29:
ku tłuſtey páſtwy.

werset: 5Ktorzy grá
30:
ią ná hárfie iáko Dawid/ ná wy=
31:
myśláli ſobie nacżynia (rozmái=
32:
tey) muzyki.

werset: 6Ktorzy piją kub-
33:
kámi wino/ y przednieyſzemi o=
34:
leykámi námázuią ſię/ á nie bole=
35:
ią dla ſkruſzenia Iozefowego.

werset: 7
36:
Przeto teraz
To ieſt/ wplon poydą.
potocżeni będą
37:
po głowie potocżonych/ y przybli
38:
ży ſie żal rozćiągáiącym ſię.

werset: 8
39:
Przyśiągł Adonái Iehowá na
40:
duſzę ſwoię/ mowi Iehowá Bog
41:
Cewáoth.
42:
Brzydzę ſię ią pychą
43:
Iáhákowową/ á páłacow ieo nie
44:
nawidzę/ y wydam miáſto y ná=
45:
pełnienie iego.

werset: 9Ieſli ſię lepak
46:
zoſtánie dzieśięć mężow w domu
47:
iednym/ tedy pomrą.

werset: 10Y wynio-
48:
ſą go ſtryi iego/ á(bo) wuy iego

strona: 452d

wyprowadzáiąc kośći zdomu/ á
1:
rzecże (onym) ktorzy podle domu
2:
onego. Ieſtli ieſzcże (kto) z tobą?
3:
Y rzecże (niemáſz) nikogo. A on
4:
záś rzecże. Milcz/ bo nie (trzebá)
5:
wſpomináć imieniá Iehowy.

werset: 11
6:
Bo oto Iehowá roſkázuie/ że
7:
rozrázi dom wielki dziurami/ á
8:
dom máły poryſowániem.

werset: 12Iza
9:
li wbieżeć (mogą) ná ſkáłę konie?
10:
Aza (tám) oráć (może) bydłem? bo
11:
przemieniliśćie wżołć ſąd/ á owoc
12:
ſpráwiedliwośći w piołyn.

werset: 13Kto
13:
rzy ſię ráduią nikcżemney rzecży/
14:
ktorzy mowią. Izali nie mocą ná
15:
ſzą
To ieſt/ obroniliſmy ſię.
wzięliſmy ná ſię rogi?

werset: 14Bo
16:
oto ia wzwiodę ná was domie I
17:
zráelow/ mowi Iehowá/ Bog Ce
18:
waoth/ narod/ że was trapić bę
19:
dą od wiázdu do Chámáthu/ áż
20:
do potoku
Albo Rowniny
puſzcże.
21:
Rozdział 7.

rozdział: 7
werset: 1
22:
TAk vkazał mi Adonái
23:
Iehowá/ á oto otworzył ſzá
24:
ráńcżą ná pocżątku wyſtę=
25:
powánia trawy/ á oto pokos po
26:
pokoſzeniu krolewſkiem.

werset: 2Yſtá
27:
ło ſię gdy iedząc z iádłá trawę
28:
(ná) ziemi/ tedy rzekłem. Adonái
29:
Iehowo zmiłuy ſię proſzę (cię)/
30:
kto wzwiedzie Iáhákowá/ bo ieſt
31:
máły?

werset: 3Zmiłował ſię (przeto) nád
32:
tym/ nie będzie (to) rzekł Iehowá.

werset: 4
33:
A (ták) vkazał mi Adonái Ie=
34:
howá/ á oto wołał (ániołá) żeby
35:
ſądził ogniem Adonai Iehowá/
36:
y z iadł przepáść wielką/ y ſtra=
37:
wił cżęść (polá).

werset: 5Y rzekłem. A-
38:
donái Iehowo/ z folguy proſzę
39:
ćię)/ kto wzwiedzie Iáhákowá/
40:
bo ieſt máły?

werset: 6(Y) rozkáiał ſię
41:
Iehowá dla tego/ y rzekł Adonái
42:
Iehowá/ y to nie będzie.

werset: 7Potym
43:
ták vkazał mi/ á oto Pan ſtał ná
44:
murze pod ſznur (vcżynoonem)/ á
45:
wręku iego ſznur.

werset: 8Y rzekł Ie-
46:
howá do mnie. Co ty widziſz Há=
47:
mośie? Y rzekłem/ ſznur/ záś rzekł Pan.

księga: Ion
rozdział: 3


strona: 455a

Ionaſz.
werset: 5(ták) vwierzyli mężowie Nini-
1:
weńſcy Bogu/ y obwołano poſt/
2:
á oblekli wory/ od więtſzych áż
3:
do mnieyſzych.

werset: 6Y przyſzłá (tá)
4:
rzecż od krolá Niniweńſkiego/ y
5:
wſtał z ſtolice ſwoiey/ á złożył z=
6:
śiebie odzienie ſwoie/ y oblogł
7:
wor/ á śiadł ná piaſku.

werset: 7Y ro-
8:
ſkazał obwołáć á mowić w Nini=
9:
wenie/ z wyroku krolewſkiego y
10:
wielmożnych iego/ mowiąc. Cżło
11:
wiek/ y ſkot/ bydło/ y drob/ niech
12:
nie vkuſzáią nic/
wł: Niech ich nie páſą y wody niech nie piją.
niech iym nie dawáią ieść áni pić.

werset: 8A niech o-
13:
bloką wory cżłowiek y ſkot/ áby
14:
krzycżeli do Bogá mocnie/ áby
15:
ſię też wroćił káżdy od drogi ſwey
16:
złey/ y od łupieſtwá ktore wrę
17:
ku iych.

werset: 9Kto wie/ (owa ſię) wro
18:
ći y zlituie ſię Bog/ y wroći ſię od
19:
zápálcżywośći gniewu ſwego/ że
20:
nie zginiemy?

werset: 10A (ták) vyzrzał
21:
Bog ſpráwy iych/ że ſię wroćili z=
22:
drogi ſwey złey/ y zlitował ſię
23:
Bog nad złem/ ktore był mowił
24:
vcżynić iym/ á nie vcżynił.

rozdział: 4

25:
Rozdział 4.
werset: 1
26:
LEcż (to)
wł: Y było zle Ionie złośćią wielką.
mierziało Io=
27:
naſzá bárzo/ y gniewał ſię
28:
(ſam w) ſobie.

werset: 2Y modlił ſię
29:
do Iehowy á rzekł/ Proſzę Ieho=
30:
wo/ áza nie to słowo moie/ ieſzcże
31:
będąc w ziemi moiey? dla cżego
32:
vprzedziłem był zbieżeć do Tár=
33:
ſzyſzá/ bo wiedziałem żeś ty Bog
34:
łáſkáwy y miłośćiwy/ nie ſkwá=
35:
pny ná gniew/ y wielkiego miło=
36:
śierdzia/ á lituiący złeo.

werset: 3A prze
37:
to Iehowa wezmi proſzę duſzę
38:
moię odem nie/
wł: bo lepſza śmierć moiá/ niż żywot moy. Tákże y niżey wirſz 8.
bo lepiey mi v=
39:
mrzeć niżli żyć.

werset: 4Y rzekł Ieho-
40:
wá. Dobrzeli cżyniſz że ſię gnie=
41:
waſz (ſam) ná ſię?

werset: 5Y wyſzedł
42:
Ionaſz z miáſta/ j śiadł ná wſchod
43:
miáſta/ y vcżynił ſobie tám bud=
44:
kę/ y mieſzkał pod nią wćieniu/ áż
45:
by vyzrzał coby było w mieśćie.

werset: 6
46:
Zgotował lepak Iehowá Bog
Albo/ korbas/ ácż niektorzy Kikáion bluſzcżem tłumacżą. Arva ziele ſzyrokiego liſtu być muſiáło.
bánię/ y weſzłá nád Ionaſzem/

strona: 455b

będąc ćieniem nád głową iego/
1:
áby o zásłániáła od niewczáſu
2:
iego/ y rádował ſię Jonaſz dla bá
3:
nie radośćią wielką.

werset: 7Lecż ná-
4:
gotował Bog robaká gdy wſcho
5:
dziłá zorzá ráno/ y záráził (onę)
6:
bánię że vſchłá.

werset: 8A gdy wſcho-
7:
dziło słońce/ nágotował Bog
8:
wiátr ze wſchodu słońcá
wł: ogłuſzáiący.
gwał=
9:
towny/ y záráziło słońce głowę
10:
Ionaſzowę/ á (ták) zaſmęćił ſię/ y
11:
żądáł duſzy ſwey vmrzeć/ á rzekł
12:
lepiey mi vmrzeć niż żyć.

werset: 9A (ták)
13:
rzekł Bog do Ionaſzá Dobrzeli
14:
(ty) cżyniſz/ gniewáiąc ſię ſobie/
15:
dla bánie? Y rzekł. Dobrze cżynię
16:
gniewáiąc ſię (ſam) ná ſię.

werset: 10Y
17:
rzekł Iehowá. Tobie żal bánie
18:
ná ktorą nie prácowałeś/ áni iey
19:
wzrośćiłeś
Trawa nocną byłá.
ktora zá noc vrosłá/
20:
y zá noc zginęłá.

werset: 11A mnie by nie
21:
żal Niniwená miáſtá wielkiego
22:
wktorem ieſt więcey niż dwána=
23:
śćie ćiem ludzi/ ktorzy
z tąd znáć że dziatki nic nierozumieią/ nie tylko wiáry nie máią. Tákże o tym maſz w 5. Moſz: 1 wirſz 39.
nie roze
24:
znawáią miedzy práwicą ſwoią á
25:
lewicą/ á (ktev) bydłá mnoſtwo?

księga: Mich
rozdział: 1

26:
Michaeſz.
27:
Rozdział 1.
werset: 1
28:
RZecż Iehowy ktora
29:
byłá do Micheaſzá Mo
30:
ráſztyſkiego
Zydzi mowią Micháh/ tłumácży ſię/ kto tu? Albo/ nędzny/ álbo bijący.
zá cżáſow
31:
Iothamá/ A cházá y Ie
32:
chyzkijahá krolow Iehudſkich/
33:
ktorą widział o Sżomronie y o
34:
Ieruſzalimie.

werset: 2Sluchayćie lu-
35:
dzie wſzytcy/ słuchay ziemio y ná
36:
pełnienie iey/ niech też będzie A=
37:
donái Iehowá ná was świád=
38:
kiem/ Pan zdworu świątobnośći
39:
ſwey.

werset: 3Bo oto Iehowa wyni-
40:
dzie mieyſcá ſwego/ á znidzie y
41:
deptáć będzie po wyſokośćiach
42:
ziemie.

werset: 4Y rozpłyną ſię gory pod
43:
nim/ y doliny popádáią ſię/ iáko
44:
woſk od oblicża ogniá/ iáko wody

strona: 455c

pádáiące z wyſoká.

rozdział: 7


strona: 457c

Micheaſz.
werset: 10Vyzrzy też
1:
nieprzyiaćiołká moiá/ y pokryie
2:
ią wſtyd/ ktora mowi do mnie/
3:
gdzie ieſt Iehowá Bog twoy? O=
4:
cży moie vyzrzą ią/ (á) dopiero
5:
będzie zdeptániem iáko błoto ná
6:
vlicy.

werset: 11
wł: Dzień ku budowániu płotow twoich/ dzień on oddali vſtáwę.
Cżás budowáć płoty
7:
twoie/ cżás on oddali vſtáwę.

werset: 12
8:
Dzień on áż do ćiebie przyidzie/
9:
áż z Aſzurá y z miaſt obronnych/
10:
od zamku áż do rzeki/ od morzá
11:
áż do morzá/ od gory do gory.

werset: 13
12:
Bo będzie ziemiá ſpuſtoſzo=
13:
niem prze obywátele ſwoie/ dla o
14:
wocu vczynkow iych.

werset: 14Páś lud
15:
twoy laſką twoią/ drob dziedzi=
16:
ctwá twego/ ktory mieſzka ſámo
17:
páſz wleśie ná śrzod Kármelá.
18:
Niech ſię paſą na Báſzanie y ná
19:
Gilehadzie wedle dni dawnych.

werset: 15
20:
Wedle
To ieſt/ tákie cudá iákie cżaſu wyśćia z Micráimu były.
dni wyśćia twego z=
21:
ziemie Micraimſkiey vkażę mu
22:
dziwy.

werset: 16Vyzrzą narodowie y zá
23:
wſtydzą ſię prze wſzelákie męſtwo
24:
ſwe/ włożą rękę ná vſtá/ á vſzy
25:
iych zágłuchną.

werset: 17Będą lizáć pia
26:
ſek iáko wąż/ iáko chrobactwo
27:
ziemne wylázą z mieſzkánia ſweo
28:
Iehowy Bogá náſzeo bać ſię bę=
29:
dą/ y lękáć ſię będą przed tobą.

werset: 18
30:
Ktory Bog podobny ieſt tobie?
31:
(bo) odpuſzcżaſz niepráwość/ y mi
32:
iaſz wyſtępek oſtánkowi dziedzic
33:
twá twego. Nie trzyma ná wieki
34:
gniewu ſweo/ lecż ſię mu podoba
35:
miłośierdzie.

werset: 19Wroći ſię á zlituie
36:
ſię nád námi/ podepce niepráwo=
37:
śći náſze y wrzući do głębokośći
38:
morſkiey wſzytkie grzechy iych.

werset: 20
39:
Daſz prawdę Iáhákowi/ (á)
40:
miłośierdzie Abráhámowi/ iako
41:
przyśiągłeś oycom náſzym
wł: ode dni dawnośći.
cżáſow
42:
dawnych.

księga: Nah
rozdział: 1


strona: 457d

1:
Nahum.
2:
Rozdział 1.
werset: 1
3:
BRzemię Niniwená.
4:
Kśięgi widzenia
Nahum tłumácży ſię poćieſzyćiel/ álbo roſkáiány. Lecż żydzi dziſieyſzy polſcy/ Nachum cżytáią.
Pahu
5:
má Elkoſzeo.

werset: 2Bog rzew
6:
niwy y mſzcżący ſię Ieho
7:
wá/ mſzcżącj ſię Iehowá
Albo/ y Pan zapálcżywośći.
y máią
8:
oj zápalcżywość/ mśći ſię Iehowá
9:
nád ſprzećiwniki ſwemi/
wł: chowa.
pomni
10:
nieprzyiaćielom ſwoim.

werset: 3Ieho
11:
wá nie ſkwápny ná gniew/ á wiel
12:
kiey śiły/ lecż z winnego nie cżyni
13:
niewinnym Iehowá. W wichrze
14:
y wburzy drogá iego/ á (iáko) pia
15:
ſek obłok nog iego.

werset: 4Fuka morze
16:
y wyſuſza ie/ wſzytkie też rzeki wy
17:
ſącża/ puſtoſzeie Báſzan y Kár=
18:
mel/ vrodzay też Lewaná puſto
19:
ſzeie.

werset: 5Gory
wł: drżáły od niego.
drżą przed nim/ á
20:
págorki rozpływáią ſię/ ziemiá
21:
też puſtoſzeie od oblicża iego/ y
22:
świát y wſzytcy obywátele iego.

werset: 6Przed oblicżem zágniewánia
23:
iego kto ſtánie? á kto powſtánie
24:
przećiw gniewowi iego? zapal=
25:
cżywość iego
albo/ wylewa ſię.
rozpala ſię iáko o
26:
gień/ y ſkáły rozpływáią ſię przed
27:
nim.

werset: 7Dobry (ieſt) Iehowá/ mo
28:
cą (bywa) wdzień vćiſku/ á zna v=
29:
fáiące wniem.

werset: 8Lecż gdy potop
30:
przyidzie dokonanie vcżyni miey
31:
ſcu iego/ á ná nieprzyiaćiele ſwe
32:
nápuśći ćiemność.

werset: 9Co myślićie
33:
ná Iehowę? Dokońcżenie on v=
34:
cżyni/ nie powſtánie drugi raz v
35:
ćiſk.

werset: 10Bo áż do ćiernia gęſtego
36:
(przyidą)/ á napoiem ſwym vpi=
37:
ią ſię/ będą pożárći iáko śćierni=
38:
ſko gdy wſzytko ſuche.

werset: 11Z ćiebie
39:
wyſzedł ktory myśli przećiwko Ie
40:
howie złość/ porádnik
w Hiwreyſkim Beluáhal/ y niżey w wirſzu 15.
niezbo=
41:
żny.

werset: 12Ták mowi Iehowá/ Choć-
42:
by byli ſpokoynemi/ choćby też
43:
iych wiele było tedy będą poſtrzy
44:
żeni/ y przeydzie/ á (choć) bym ćię

strona: 458a

vtrapił (przez nie) tedy ćię iuż tra
1:
pić nie będę.

księga: Soph
rozdział: 1


strona: 460a

Zofoniaſz.
werset: 5Y
1:
ktorzy ſię kłániáią ná dáchoch
2:
woyſku niebieſkiemu/ ktorzy ſię
3:
też kłániáią y przyśięgáią ná Ie
4:
howę/ lecż (też) przyśięgáią ná
5:
krolá ſwego.

werset: 6Y ktorzy ſię cofnę
6:
li od Iehowy/ y ktorzy nie ſzukáli
7:
Iehowy/ áni ſię pytáli o niem.

werset: 7Vmilkni przed oblicżem Ado-
8:
náiá Iehowy/ bo bliſko dzień Ie
9:
howy/ ponieważ zgotował Ieho
10:
wá offiárę/ y poświęćił wezwáne
11:
ſwoie.

werset: 8Y będzie wdzień offiáry
12:
Iehowy/ że náwiedzę do kśiążąt/
13:
y do ſynow krolewſkich/ y do w=
14:
ſzech ktorzyſię obłocżą w odzienie
15:
cudzoziemſkie.

werset: 9Náwiedzę też
16:
do káżdeo ſkácżącego zá prog dniá
17:
onego/ ktorzy nápełniáią dom pá
18:
now ſwych krzywdą y zdrádą.

werset: 10
19:
Onego dniá będzie/ mowi Ie=
20:
howá/ głos wołáiącego od bro=
21:
ny rybney/ á wyćie
Albo/ wedle niektorych od ſzkoły/ lub domu náuki.
zdrugiey/ y
22:
ſtarćie wielkie z págorkow.

werset: 11Zá
23:
wyićie obywátele Máchteſzu/
24:
bo wyśiecżon wſzytek lud
Abo Kenáháńſki.
kupie
25:
cki/ wyśiecżeni ſą wſzytcy ktorzy
26:
nośili śrebro.

werset: 12A cżáſu onego/
27:
trząść będę Ieruſzalim z kágáń=
28:
cámi/ á náwiedzę męże
Albo ktorzy przylnęli do drożdzy ſwych.
odpocży
29:
wáiące ná drożdżach iych/ ktorzy
30:
mowią w ſercu ſwem/ Nie vcży=
31:
nił dobrze Iehowá/ áni zle.

werset: 13A
32:
(ták) máiętność iych będzie roz=
33:
chwyceniem/ á domy iych ſpuſto
34:
ſzeniem/ bo będą budowáć domy/
35:
á(le) nie będą (wnich) mieſzkáć/
36:
náſádzą też winnice/ lecż nie bę=
37:
dą pić winá iych.

werset: 14Bliſko dzień
38:
Iehowy wielki/ bliſki y śpieſzny
39:
bárzo głos dniá Iehowy gorzki/
40:
záwoła tám mężny.

werset: 15Dzień zá-
41:
gniewania dzień on/ dzień vćiſku
42:
y fráſunku/ dzień zburzenia y pu=
43:
ſtoſzenia/ dzień ćiemnośći y mro=
44:
ku/ dzień
wł: dzień obłoku y mgły.
chmurny y mgliſty.

werset: 16
45:
Dzień trąby y trwogi na miá=
46:
ſtá obronne/
wł: y ná węgły.
y ná wieże wyſokie.

strona: 460b


werset: 17Bo śćiſnę ludzie że chodzić bę
1:
dą iáko ślepi/ bo Iehowie grze=
2:
ſzyli/ á (ták) rozproſzona będzie
3:
krew iych iáko proch/ á ćiáło iych
4:
iáko gacy.

werset: 18Ani śrebro iych/ á-
5:
ni złoto iych nie będzie iych moc
6:
rátowáć wdzień zágniewánia Ie
7:
howy. Y (owſzem) w ogniu rze=
8:
wniwośći iego pożarta będzie w
9:
ſzytká ziemiá/ bo dokońcżenie y
10:
owſzem ſtráſzne vcżyni ze wſzemi
11:
obywátelmi ziemſkiemi.

rozdział: 2

12:
Rozdział 2.
werset: 1
13:
TRzęśćie ſię á ſzukayćie
14:
narodzie nie żądny.

werset: 2Drze
15:
wiey niż wyrok vrodzi dzień
16:
(ktory będzie) iáko plewá mijáią
17:
ca/ drzewiey niż przyidzie ná was
18:
popędliwość gniewu Iehowy/
19:
pierwey niż przyidzie ná was
20:
dzień gniewu Iehowy.

werset: 3Sżukay
21:
ćie Iehowy wſzytcy ćiſzy ziemſcy/
22:
ktorzy ſąd iego ſpráwuiećie/ ſzu=
23:
kayćie ſpráwiedliwośći/ ſzukayćie
24:
ćichośći/ owa ſie
Albo/ zákryći będziećie. rć.
vtáićie wdzień
25:
gniewu Iehowy.

werset: 4Bo Haza o-
26:
puſzcżona będzie/ á Aſzkolon ſpu=
27:
ſtoſzeie/ Ażdod (też) w południe z
28:
rzucą/ y Hokron wykorzenion bę=
29:
dzie.

werset: 5Biádá obywátelom
Ták zowie ziemię Gálicyſką.
krái
30:
ny pomorſkiey narodowi Kretſkiev/
31:
Rzecż Iehowy ná was Ke
32:
náhánie wziemi Peliſztymſkiey/
33:
bo wytrácę ćię że nie będzie oby=
34:
wátelá.

werset: 6Y będzie kráiná po
35:
morſka mieſzkániem zgodnym pá
36:
ſterzom y oborámi drobu.

werset: 7Bo
37:
będzie (tá) kráiná oſtánkowi do=
38:
mu Iehudſkiego/ po ktorey ſię
39:
páść będą/ w domiech Aſzkeloń=
40:
ſkich do wiecżorá legáć będą/ bo
41:
náwiedzi ie Iehowá Bog iych/ y
42:
wroći plon iych.

werset: 8Słyſzałem v-
43:
rągánie Moáwowe y bluznier=
44:
ſtwá ſynow Hámmonowych/ kto
45:
remi vrágáli ludowi memu/ y
46:
wykracżáli zá gránicę ſwoię.

werset: 9
47:
Przeto żywę ia mowi Iehowá
48:
Cowáoth Bog Izráelow/ że Mo

strona: 460c

aw iáko Sodomá będzie/ á ſyno=
1:
wie Hamonowi iáko Gomorá/ o
2:
grod ná pokrzywy/ y iámá ſolna/
3:
a puſtynia wiecżna/ oſtánek ludu
4:
mego złupią ie/ á oſtátek narodu
5:
mego odziedzicżą ie.

księga: Zach
rozdział: 1


strona: 462b

Zachariaſz.
werset: 21
1:
Y rzekłem. Cżego ći idą cżynić?
2:
Y rzekł mowiąc. Te ſą rogi ktore

strona: 462c

były rozproſzyły Iehudę/ że żaden
1:
nie podniosł głowy ſwey/ á (ták) przyſzli ći
Tu ſię mnodzy tłumácże mylą przekłádáiąc/ ſtráſzyć ie. Bo y rozum vkázuie żerogow nielza ſtráſzyć/ ále ie tłuc álbo trzeć może. Známi przełożył Grecſki tłumácż y Kálwin.
zetrzećie/ (á) zrzućić
2:
rogi narodow/ ktore podniosły
3:
rog ná ziemię Iehudy/ rozpraſzá
4:
iąc ią.

rozdział: 2

5:
Rozdzial 2.
werset: 1
6:
Y Podnioſłem ocży mo
7:
ie/ á vyzrzałem/ áno mąż/
8:
á wręce iego ſznur po=
9:
mierny.

werset: 2Y rzekłem.
10:
Gdzie ty idzieſz? A (on) rzekł do
11:
mnie/ Mierzyć Ieruſzalimá (á)
12:
vyrzeć iáka długość iego/ y iáka
13:
ſzerokość iego.

werset: 3A oto án-ioł
14:
ktory mowił zemną wyſzedł/ y án
15:
ioł drugi wyſzedł ná spodkánie ie
16:
go.

werset: 4Y rzekł kniemu. Bież/ mow
17:
do młodego tego/ rzekąc. Bez
18:
murow śiedzieć będzie Ieruſza=
19:
lim prze mnoſtwo ludzi y bydłá
20:
w pośrzodku iego.

werset: 5Ia lepak bę
21:
dę mu/ mowi Iehowá/ murem o
22:
gniſtym w około/ y sławą będę
23:
wpoſrzodku iego.

werset: 6Hey/ hey/ v-
24:
ćiekayćie z ziemie pułnocney/ mo
25:
wi Iehowá/ bo ná cżterzy wiátry
26:
niebieſkie rozrzućiłem was/ mo=
27:
wi Iehowá.

werset: 7Hey
Cyionem lud ktory z Cyoná lub z Ieruſzálimá do Bawelá było zápleniono
Cyionie/ po=
28:
moż ſobie obywátelko corki Bá=
29:
welſkiey.

werset: 8Bo ták mowi Ieho-
30:
wá Cewaoth/ ná sławą posłał
31:
mię do narodow łupiących was
32:
bo kto ſię dotyka was/ dotyka ſię
33:
zrzenice oká mego.

werset: 9Bo oto ia
34:
podnoſzę rękę moię ná nie/ że bę=
35:
dą korzyśćią niewolnikom ſwym/
36:
y poznaćie że Iehowá Cewáoth
37:
posłał mię.

werset: 10Hucż á weſel ſię cor
38:
ko Cyiońſka/ bo oto ia przyidę/ y
39:
mieſzkać będę wpośrzodku ćiebie
40:
mowi Iehowá.

werset: 11Przyłącżą ſię
41:
też narodowie mnodzy do Ieho=
42:
wy wdzień on/ y będą mi ludem/
43:
á będę mieſzkáć wpośrzodku ćie=
44:
bie/ y doznaſz że Iehowá Cewá=
45:
oth posłał mię do ćiebie.

werset: 12Y o-
46:
dziedzicży Iehowá Iehudę dział
47:
ſwoy/ w ziemi świętey/ bo obie=

strona: 462d

rze ieſzcże Ieruſzalim (ſobie).

werset: 13
1:
Milcż wſzelkie ćiáło przed obli
2:
cżem Iehowy/ bo obudzon zgo=
3:
ſpody świętey ſwoiey.
4:
Rozdział 3.

rozdział: 3
werset: 1
5:
Y Vkazał mi Iehoſzueo
6:
offiárniká wielkiego ſto
7:
iącego przed án-iołem
8:
Iehowy/ y
Albo Satan ieſli po Hywreyſku woliſz.
ſprzećiwnik
9:
ſtał po práwicy iego ſprzećiwiá=
10:
iąc ſię mu.

werset: 2Y rzekł Iehowá do
11:
ſprzećiwniká. Niech ćię złáie Ie=
12:
howá ſprzećiwniku/ á niech ćię
13:
złáie Iehowá/ ktory wybrał Ie
14:
ruſzalim. Aza ten nie głownia
15:
wyrwána z ogniá?

werset: 3A Iehoſzua
16:
był oblecżon w ſzáty plugáwe/ á
17:
ſtał przed án-iołem.

werset: 4Y odpo-
18:
wiedział á rzekł do ſtoiących
19:
przed nim mowiąc. Zyimićie ſzátj
20:
plugáwe z niego. Y rzekł do nie=
21:
go/ Oto z iąłem z ćiebie nieprá=
22:
wość twoię/ á oblokłem ćię w od
23:
mienne (ſzáty).

werset: 5Y rzekłem/ niech
24:
włożą cżapkę cżyſtą ná głowę ieo
25:
I włożyli cżapkę cżyſtą na gło=
26:
wę iego/ y vbráli go w ſzáty/ á an
27:
ioł Iehowy ſtał.

werset: 6A (zá tym) o-
28:
świadcżał ſię án-ioł Iehowy ná
29:
Iehoſzuego/ mowiąc.

werset: 7Ták mo
30:
wi Iehowá Cewáoth/ ieſli drogá
31:
mi moiemi poydzieſz/ ieſli też słu
32:
żby moiey ſtrzec będzieſz/ tedy y
33:
ty ſędzić będzieſz dom moy/ á
34:
ſtrzec będzieſz śieni moich/ y dam
35:
tobie przechody miedzy ſtoiące=
36:
mi temi.

werset: 8Słuchay(że) teraz Ie
37:
hoſzua offiárniku wielki/ ty y
38:
przyiaćiele twoi śiedzący przed
39:
tobą/ ácż mężowie
To ieſt/ ktorzy dziwy álbo cudá dziáłáią.
dziwni ſą. bo
40:
oto ia przywiodę sługę mego
Albo wſchod/ lub zarodek/ ábo też zawiązek.
Ce
41:
máchá.

werset: 9Bo oto kámień ktory
42:
dałem przed Iehoſzuego/ ná ká=
43:
mieniu iednem śiedmioro ocży/
44:
oto ia otworzę otworzenie iego/
45:
mowi Iehowá Cewáoth/ y odſtá
46:
wię niepráwość ziemie oney dniá
47:
iednego.

rozdział: 9


strona: 464d

werset: 17Bo iáka do

strona: 465a

Zachariaſz.
brać iego/ á iáka wielka piękność
1:
ieo? pſzenicá młodzieńce/ á moſzcż
To ieſt/ vcżyni że będą śpiewáć.
rozśpiewa dziewice.
2:
Rozdział. 10.

rozdział: 10
werset: 1
3:
ZAdayćie v Iehowy deż=
4:
dżu czáſu poznego/ Iehowá
5:
vcżyni błyſkáwice/ y deſzcż
6:
zátapiáiący da wam ná ká
7:
żde ziele ná polu.

werset: 2Bo
Teráfim były v pogan obrazki z ktorych przyſzle rzecży vgádywáli/ iáko dziś Aſtrolábia. rć.
Teráfo=
8:
wie mowili prożność/ á wieſzcż=
9:
kowie widzieli też/ y ſny prożno=
10:
śći/ mowili cżcże (rzecży) poćieſzá
11:
iąc/ dla tego po vćiekáli iáko drob
12:
vniżyli ſię iáko bez páſterzá.

werset: 3
13:
Ná páſterze zápalił ſię gniew
14:
moy/
wł: do párkacżow/ to ieſt/ do báránow y do kozłow ſtárych/ bo to znácży słowo Hotudym iáko y wyżſzey maſz.
á do kozłow náwiedzę/ bo
15:
náwiedził Iehowá Cewáoth ſtá=
16:
do ſwoie/ dom Iehudy/ y poſtá=
17:
wił ie iáko koń sławy ſwey wbi=
18:
twie.

werset: 4Z niego węgieł/ z niego
Albo drzewo co ná nim namioty ſtáwiáią
ſpis/ z niego łuk woienny/ z nie=
19:
go wynidzie káżdy ſprawcá ſpo=
20:
łem.

werset: 5Y będą iáko mocarz
21:
owie depcący do błotá vlicżnego (nie=
22:
przyiaćioł) w bitwie/ bo walcżyć
23:
będą/ ponieważ Iehowá z nimi/
24:
á záwſtydzą ſię iezdzcy konni.

werset: 6
25:
Bo zmocnię dom Iehudy/ á
26:
do Iozefow wzbáwię/ y poſádzę
27:
ie/ bom ſię zlitował nád nimi/ á
28:
(ták) będą iákoby nierozproſzeni
29:
(byli)/ bo ia Iehowá Bog iych/ á
30:
ozowę ſię iym.

werset: 7Y będzie Efra-
31:
im iáko mocarz/ á rozweſeli ſię ſer
32:
ce iych iáko winem/ ſynowie też
33:
iych/ vyzrzą a rozweſelą ſię/ rozrá
34:
duie ſię ſerce iych w Iehowie.

werset: 8
35:
Swiſtnę ná nie á zgromádzę
36:
ie/ bo odkupiłem ie/ á rozmnożą
37:
ſie iáko ſię byli rozmnożyli.

werset: 9Bo
38:
rozśieię ie miedzy narody/ á w=
39:
dálekich (ſtronach) wſpomioną
40:
(ná) mię/ y żyć będą z ſynmi ſwe=
41:
mi/ á (potym) ſię wrocą.

werset: 10Bo
42:
wrocę ie z ziemie Micraimſkiey/
43:
y z Aſzurá zgromádzę ie/ á do zie
44:
mie Gilehadſkiej y do Lewanona
45:
przywiodę ie/ á
wł: á nie naydzie ſię iym.
nie ſtánie iym
46:
(mieyſcá).

werset: 11Y poydzie po mo-

strona: 465b

rzu vćiſk/ á porázi ná morzu wá=
1:
ły/ y wyſchną wſzytkie głęboko=
2:
śći rzek/ zepchniona też będzie py
3:
chá Aſzurowá/ á
Albo/ berło Micráimſkie.
laſká Micra=
4:
imſka odięta będzie.

werset: 12Bo pośilę
5:
ie w Iehowie/ á w imieniu iego
6:
chodzić będą/ mowi Iehowa.

rozdział: 11

7:
Rozdział 11.
werset: 1
8:
OTworz Lewanonie
9:
wrotá twoie/ że poźrzę o
10:
gień cedry twoie.

werset: 2Zá-
11:
co (było) pięknieyſzeo zburzyło ſię
12:
myićie dęby Báſzáńſcy/ bo ſpuſto
13:
ſzon lás obronny.

werset: 3Głos wyćia
14:
páſterzow że zburzono ozdobę
15:
iych/ głos ryku lwięćiow/ bo zbu
16:
rzono pychę Iordanu.

werset: 4Tak mowi Iehowá Bog moy. Páś owce
17:
pomordowánia.

werset: 5Ktore dzierżą o
18:
wce iych pomordowáli/ á nie wy=
19:
ſtąpili. A kto ie przedawał ma=
20:
wiał. Błogosłáwiony Iehowá/
21:
żem zbogáćiał/ á páſterze iych nie
22:
folgowali iem.

werset: 6Przeto (y ia) nie
23:
będę folgowáć więcey obywáte=
24:
lom tey ziemie/ mowi Iehowá. A
25:
oto ia dam náleść cżłowieká káż=
26:
dego wręce blizniego iego/ y wrę
27:
ce krolá iego/ y poráżą ziemię/ á
28:
nie wyrwę z ręki iych.

werset: 7Y (ia)
29:
páść będę drob pomordowánia/
30:
átoli vtrapione zdrobu/ bo wzią
31:
łem ſobie dwie rozdze/ iednę ná=
32:
zwałem
Nohámá/ tłumácży ſię wdzięcżna/ záś Chowelim kázićielowie/ lub ſkazce/ álbo/ gubićielowie/ álbo rácżey powrozy lub ſzhury/ cżytay Kálwiná.
Noháma/ á drugą ná=
33:
zwałem Chowelimem/ y pásłem
34:
ten drob.

werset: 8Lecż zniſzcżyłem trzy
35:
páſterze iednego mieśiącá/ bo hy
36:
dziłá ſobie duſzá moiá nimi/ że też
37:
duſza iych brzydziłá ſię mną.

werset: 9
38:
Y mowiłem/ nie będę was páść/
39:
co vmiera niech vmiera/ á co śie
40:
ką niech śieką/ á drugie niech żrą
wł. niewiáſtá mięſo przyiaćiołki ſwey.
iedná drugiey mięſo.

werset: 10Y wzią
41:
łem rozgę moię Nohámę/ á zła=
42:
małem ią/ rozruſzáiąc przymie=
43:
rze moie/ ktorem był poſtanowił
44:
ze wſzemi narody.

werset: 11Y rozruſzy-
45:
ło ſię wdzień on/ y poználi ták v=

strona: 465c

trzpieni oneo drobu/ ktorzy mię
1:
ſtrzegli/ że rzecż Iehowy ieſt.

księga: Mal
rozdział: 2


strona: 467b

werset: 14Lecż rzecżećie/ dla cżego?
1:
Bo Iehowá oświadcżył miedzy

strona: 467c

Malachiaſz.
tobą á miedzy żoną młodośći two
1:
iey/ przećiw ktorey ty wyſtępu=
2:
ieſz/ á ona ieſt towárzyſzką two=
3:
ią/ y żoną przymierza twego.

werset: 15
4:
Lecż nie cżynił (ták on)
Kálwin to ták przećiw wſzem tłumácży. Aza nie iedneo vcżynił rć. To ieſt/ Aza Bog nie iednę żonę Adámowi ſtworzył? Ale kto chceſz iego wywody wiedzieć/ cżytay ná to mieſce. Mnie ſię nie zda/ áby Máláchiaſz przećiw wielożeńſtwu mowił/ rychley przećiw onym/ ktorzy nie nayrząc żon przedſię ie trzymáli/ á liſtu iem niedawáli/ żeby mogły zá inę iść. rć.
Bo wnet mowi/ Ieſli kto nie nayrzy niech odpuśći rć.
iedyny/
5:
ácż miał duchá obfitego. A
6:
coż on iedyny (cżynił)? ſzukał na=
7:
śienia Bogu/ a (ták) y wy ſtrzeż=
8:
ćie ſię w duchu wáſzem/ á przećiw
9:
żenie młodośći ſwey nie wyſtę=
10:
puy.

werset: 16Ieſli nie nayzrzy (kto)
11:
niech odpuśći/ mowi Iehowá
12:
Bog Izráelſki. Lecż (teraz) nákry
13:
wa (káżdy) krzywdę iáko odzie=
14:
niem ſwym/ mowi Iehowá Ce=
15:
wáoth. A ták ſtrzeżćie ſię w duchu
16:
waſzem/ á nie zdradzayćie.

werset: 17V-
17:
prácowáliśćie Iehowę słowy wá
18:
ſzemi. Lecż rzecżećie. Cżym vprá
19:
cowáliſmy? Gdy mowićie/ káżdy
20:
cżyniący zle dobry w ocżach Ie=
21:
howy/ y przez to ſię (iemu) ten po
22:
doba/ á (bo)/ gdzież Bog ſądu?

rozdział: 3

23:
Rozdział 3.
werset: 1
24:
OTo ia poſyłam án-io=
25:
łá moiego/ á vbierze dro=
26:
gę przedemną/ a zárázem
27:
przydzie do dworu ſwego Pan/
28:
ktoreo wy ſzukaćie/ y án-ioł przy=
29:
mierza/ ktorego wy żądaćie/ Oto
30:
idzie mowi Iehowá Cewáoth.

werset: 2
31:
Lecż kto wytrwa dniowi przy
32:
śćia iego? á kto zoſtoi ſię gdy ſię
33:
on z iáwi? Bo ieſt iáko ogień wy
34:
paláiący/ y iáko
Co ieſt Borith maſz przy 22 wir: 2. rozdziału Ierem:
borith blechá=
35:
rzow.



strona: 467d

werset: 7Ode dni oy-
1:
cow wáſzych
Rozumiej iáko z drogi.
zwroćiliśćie z v=
2:
ſtaw moich/ á nie ſtrzegliśćie
3:
(ich). Wroććię ſię do mnie á wro=
4:
cę ſię do was/ mowi Iehowá Ce
5:
wáoth/ lecż rzecżećie/ cżym ſię wro=
6:
ćiemy?

werset: 8Izali ćiądza cżłowiek
Albo Sędzie.
Bogi? Bo wy mnie ćiądzaćie.
7:
Ale rzecżećie/ wczymeſmy ćię ćią=
8:
dzali? Wdzieśięćinach y w (odłącżániu) pierwizn.

werset: 9Wprzeklęc-
9:
twieśćie przeklęći/ á mnie ćiądza
10:
ćie narodzie wſzytek.

werset: 10Wozćie
11:
wſzytkie dzieśięćiny do domu ſkár
12:
bu (mego)/ że będzie ſtrawá w=
13:
domu moiem/ á doznayćie mię te
14:
raz wtem/ mowi Iehowá Cewá
15:
oth/ ieſli wam nie otworzę
Rozumiey nie o progach co v drzwi/ ále o rzecżnych progach z ktorych wodá z wyſocża zwielkim ſzumem zpada/ ácż niektorzy Acuboth/ okny tłumacżą.
pro=
16:
gow niebieſkich/ y wydam ná was
17:
błogosłáwieńſtwo/ że obfitośći
18:
nie będzie (miary).

werset: 11
Albo/ Záhámuię od was.
Złáię też
19:
dla was (ſzáráńcżą) pożeráiącą/
20:
że wam nie będzie káźić owocu
21:
ziemie/ áni z niepożytecżnieie
22:
wam drzewo winne w polu/ mo=
23:
wi Iehowá Cewáoth.

werset: 3Bo śiędzie wypaláiąc y
24:
wycżyſzcżáiąc śrebro/ wycżyśći
25:
też ſyny Lewiego/ y wypłáwi ie
26:
iáko złoto y iáko śrebro/ że będą
27:
Iehowie przynośić obiátę wſpra
28:
wiedliwośći.

werset: 4Y będzie słodnąć
29:
Iehowie obiátá Iehudy y Ieru=
30:
ſzalimá/ iáko
wł: Dni wiecżnośći
cżáſow wiecżnych/
31:
y iako (zá) lat dawnych.

werset: 5Y przy
32:
bliżę ſię do was ná ſąd/ á będę
33:
świádkiem pręt
34:
kim ná cżárowniki y ná cudzołożniki/ y ná krzywo
35:
przyśiężce/ y ná krzywdzićiele/ w
36:
myćie naiemnikow/ wdow/ y śie=

strona: 467d

rot/ y ná wykrętácże (rzeczy) cu=
1:
dzoziemcá/ ktorzy ſię mnie nie bo
2:
ią/ mowi Iehowá Cewáoth.

werset: 12Y będą
3:
wam pobłáżáć wſzytcy narodo=
4:
wie/ bo będziećie ziemią roſko=
5:
ſzną/ mowi Iehowá Cewáoth.

werset: 13
6:
Zmocniły ſię ná mię słowá wá
7:
ſze mowi Iehowá/ A(le) rzecżećie.
8:
Co mowiliſmy ná ćię?

werset: 14Mowi-
9:
liśćie/ Prożno służyć Bogu/ á co
10:
zá pożytek gdy ſtrzeżemy służby
11:
iego/ y kiedyſmy chodzili ſmętno
12:
przed oblicżem Iehowy Cewáo=
13:
thá?

werset: 15A ták zá błogie pocży-
14:
tamy zuchwáłe/ y (owſzem) roz=
15:
mnożyli ſię ktorzy dziáłáią niezbo
16:
żność/ kuśili też Bogá á záchowá
17:
ni ſą.

werset: 16Tedy mowili ktorzy ſię bo
18:
ią Iehowy/ káżdy do blizniego
19:
ſwego/ y pilnował Iehowá á v=
20:
słyſzał/ Nápiſano (też to w) kśięgi
21:
(na) pámięć przed nim/ dla boią

strona: 468a

cych ſię Iehowy/ y dla myślących
1:
(o) imieniu iego.

księga: III Ezdr
rozdział: 1


strona: 2a

werset: 26Ale krol Eipbſki wypráwił kniemu ſtym poſelſtwem/ Co zá ſpráwę maſz zemną krolu Iudſki?

werset: 27Nie do ćiebiemći ieſt poſlan od páná Bogá/ lecż ia mam walcżyć nád Eufratem/ A ták gdyz ieſt Bog zemną á wzruſza mię do tego/ zániedbay mię/ á nie przećiw ſię Pánu.

werset: 28Ale Iozyaſz nie wroćił na zad wozu ſwego/ lecż ſię gotowáli iákoby z nim bitwę ſtocżył/ nie słucháiąc słow Ieremiaſzá proroká/ ktore był powiedział z vſt páńſkich.

werset: 29Y zwiodł bitwę ná polu Mággedońſkim/ á kſiążętá zbieżáły ſię do krolá Iozyaſzá.

werset: 30Ktory rzekł służebnikom ſwoim/ wywiedzćie mię z bitwy/ boćiem bárzo zránion. wnot wjwiedzion zwojſká od ſwoich ſłużebnikow/ á wſiadſzy ná drugi ſwoy wos/ odwiezion ieſt do Ieruzalom/ y támże vmárł/ á pogrzebion wgrobie oycow ſwoich.

werset: 31Y żáłowáli Iozyaſzá po wſzytkiey Iudſkiey (ziemi/) ktorego teſz żáłował y Ieremiaſz prorok/ y dziś go ieſzcże żałuią przełożeni/ y pánowie z żonámi/ ktora rzecż weſzłá w obycżay wiecżny po wſzytkim narodzie Izráelſkim.

werset: 32Ale ty rzecży ſą opiſáne w kronikách krolow Iudſkich/ ze wſzytkimi ſpráwámi y poſtępki Iozyaſzowemi o wſzech z oſobná y wſzytki iego zacnośći/ y biegłośći ktore miał wzakonie Páńſkim/ y rzecży przed tym od niego ſpráwione/ tákże y to com ty przypominał/ nápiſano ieſt w kſięgach krolow Izráelſkich y Iudſkich.

werset: 33Tedy ludzie narodu náſzego wzieli Iechoniaſzá ſyná Iozyaſzowego/ y poſtánowili go krolem ná mieyſcu Iozyaſzá oycá iego gdy mu było trzydzieśći y trzy látá.

werset: 34Y krolował trzy

strona: 2b

mieſiące w Iudzie y w Ieruzalem áſz mu odiął kroleſtwo Ierozolimſkie krol Eiptſki.

werset: 35Założył teſz ná ludzi winę ſto talentow ſrebrá/ y talent złotá.

werset: 36A poſthánowił krolem Ioákimá brátá iego nád Iudą y nád Ieruzalem.

werset: 37Y dał do więzienia przełożone Ioákim y brátá ſwego Zárácelá/ á poimawſzy ie wydał ie do Eiptu.

werset: 38Ná ten cżás Ioákimowi było dwádzieśćiá y pięć lat gdy krolowáć pocżął w ziemi Iudſkiey y Ieruzalem/ á dopuſzcżał ſię złośći przed Pánem.

werset: 39A przetoſz przyćiągnął przećiw niemu Nábuchodonozor krol Bábilońſki/ á związawſzy go łáncuchem/ záwiodł do Bábilonu.

werset: 40Tenże Nábuchodonozor zábrał wſzytki nacżynia święte Páńſkie/ á zániosſzy położył ie wkośćiele ſwoim w Bábilonie.

werset: 41A wſzytki ine ſpráwy iego/ niecżyſtość y poháńbienie iego wypiſáne ſą w kſięgach kronik Krolewſkich.

werset: 42Po nim krolował Ioáchin ſyn iego ktorev ná ten cżas było ośmnaśćie lat gdy był poſtánowion krolem.

werset: 43Y krolował w Ieruzálem przez trzy mieſiące/ y przes dzieſięć dni/ dopuſzcżáiąc ſię złośći przed oblicżnośćią Páńſką.

werset: 44A po roku posłał Nábuchodonozor krol Bábilońſki/ y zágnał do Bábilonu z świętym nácżyiniem Páńſkim.

werset: 45Ypoſtánowił Eodekiaſza krolem nád Iudą y nád Ieruzalem/ ná ten cżás gdy mu było dwádzieśćiá lat y rok/ á krolował przez iedennaśćie lat.

werset: 46Y dopuſcżał ſię złośći przed oblicżnośćią Pańſką/ á nie bał ſie onych ſłow kthore powiedział Ieremiaſz prorok z vſt pańſkich.

werset: 47Bo gdy przyſiągł krolowi Nabuchodonozorowi/ odſthawſzy od niego nie dzierżał mu wiáry y zátwárdziwſzy ſzyię ſwą i ſer-

strona: 2c

ce ſwe zgwáłćił vſthawy Páná Bogá Izráelſkiego.

rozdział: 4


strona: 4b

werset: 34Izaſz pánowie

strona: 4c

Trzećie Kſięgi Ezdraſzowe.
moi nie ſą mocnieyſze niewiáſty? Ale ziemiá ieſt wielka/ niebo wyſokie/ y ſłońce wbiegu ſwym prędkie/ ábowiem ná okręgu niebieſkim wjbiegſzy dniá iednego/ záſię ſie wraca ná pierwſze ſwe mieyſce.

werset: 35Izali ten ktory to cżyni nie ieſt wielki? A wſzákoſz prawdá ieſt wietſza y nád wſzytko mocnieyſza.

werset: 36Prawdę opowieda wſzytek świát/ y niebo ią teſz wyſtawia/ wſzytki rzecży ſtworzone lękáią ſie iey/ y drżą przed nią/ á niemáſz nic nieſpráwiedliweo kędy oná ieſt.

werset: 37Mać wino przygánę ſwoię/ y krol ma przygánę ſwą/ máią niewiáſty przygánę ſwą/ y wſzytek narod lndzki ma przygány ſwe/ wſzytki ſpráwy ſą ich złośćiwe á niemáſz w nich nic cáłeo/ y poginą ſprzygáną ſwoią.

werset: 38Aleć prawdá trwa w cżerſtwośći ſwoiey ná wieki/ żywie y obfituie ná wſzytki potomne cżáſy.

werset: 39Y nie ma względu áni bráku w oſobach ále cżyni tho co ieſth ſpráwiedliwego/ á wſtrzymawa ſię od wſzelákiey złośći y nieſpráwiedliwośći/ wſzyſcy zezwaláią ná iey ſpráwy.

werset: 40Y niemáſz nic wſądziech iey nieſpráwiedliwego/ onáć ieſt mocą/ kroleſtwem/ możnośćią/ y máieſtatem ná wieki wiecżne. Niechże będzie błogoſłáwiony Bog prawdy ná wieki.

werset: 41To powiedziawſzy gdy vmilknął/ tedy wſzytek lnd záwołał/ mowiąc/ prawdá ieſt rzecż nawiętſza y namożniejſza.

werset: 42Tedy krol rzekł kniemu/ Proś od nas cżego chceſz/ y więcey nád to niſz ieſt ná piśmie podano/ á my to damy tobie/ dla teo iżeś ieſt nálezion mędrſzym/ będzieſz ſiadał tuſz podle mnie/ á będę ćię názywáć powinowátym moim.

werset: 43Zátym on rzekł ku krolowi/ pámiętay ná ono twe przyrzecżenie/ ktoreś vcżynił te-

strona: 4d

goſz dniá gdyś kroleſtwá doſtáł iżeś obiecał opráwowáć Ieruzalem/ i odeſłáć nacżynia ktore ſtámtąd ſą pobráne.

werset: 44Ktore był Cyrus odłożył gdy cżynił ſlub o zborzeniu Bábilonu/ że ie tám miał odesłáć.

werset: 45Abowiemeś theſz ſlubował pobudowáć kośćioł ktory popſowáli Edomcżycy/ gdy ziemiá Iudſká byłá zborrzoná od Káldeycżykow.

werset: 46A przetoſz teras tego proſzę v ćiebie krolu moy pánie/ oto tá ieſt zacność o ktorą ćię proſzę/ á przetoſz vcżyń doſyć ſłowu ktoreś przyrzekł vſty twoimi krolowi niebieſkiev.

werset: 47Tám krol Dáryuſz powſtawſzy/ pocałował go/ y nápiſał mu liſty do wſzytkich ſwych podſkárbiow/ do ſtároſtw/ pánow/ y vrzędnikow áby znim iecháli y prowádzili go ku budowániu Ieruzalem.

werset: 48Y nápiſał liſty do przełożonych dołney Syryey y Fenicyey/ yw Libanie/ ktorym roſkazał/ áby drzewá cedrowe wieziono z Libanu do Ieruzalem á pomogli mu miáſtá budowáć.

werset: 49Nád to dał liſt wolny Zydom ktorzy ſię wracáli do żydowſkiey (ziemie) z kroleſtwa iego/ áby żaden przełożony/ żaden vrzędnik/ żaden ſprawcá nie śmiał przyſtępowáć do drzwi ich.

werset: 50Ale iſzby wſzytká ich ziemiá wktoreyby mieſzkáli wolna im byłá/ á iſzby Edomcżycy puśćili miáſtecżká Zydom wktorych mieſzkáli.

werset: 51Ktemu áby ná budowánie kośćiołá dawane im ná káżdy rok dwádzieśćiá tálentow/ áſzby ſię budowánie dokońcżyło.

werset: 52Przytym ku ſpráwowániu ofiar pálonych ná ołtarzu ná káżdy dzień/ ták iáko mieli roſkazánie/ kazał dáwáć drugie dzieſieć tálentow ofiárowáć ná káżdy rok.

rozdział: 6


strona: 7a

werset: 6A przetoſz im nie zákázano budowánia áſz to potym oznaymili Dáryuſzowi/ y przynieſiono im odpis.

werset: 7A ten ieſt wypis liſtu kthory piſano y poſłano do Dáryuſá Syſenes ſtároſtá Syryiſki Fenicki/ ySátrábuzanes z towárzyſzmi ſwoimi/ ktorzy ſą w Syryey/ y w Fenicyey vrzędniki/ krolowi Dáryuſzowi zdrowia życżymy.

werset: 8Wiedz zápewne krolu pánie naſz/ iżechmy iezdzili do ziemie Iudſkiey/ y bylichmy w mieśćie Ieruzalem/ á támeſmy nálezli ſtárſze Iudſkie ktorzy ſię wroćili zwięzienia.

werset: 9Buduiąc Pánu kośćioł wielki/ nowy ſkámienia ćioſánego/ y barzo koſztownego/ y bálki iuſz były położone ná śćiánach.

werset: 10A robotá im idzie bárzo ſporo/ y wſzytká ſpráwá ich powodzi ſię im/ y końcżą to zwielką pilnośćią/ y koſztem.

werset: 11Tedychmy pytáli onych ſtárſzych tymi ſłowy/ ktoſz wam roſkazał budowáć ten kośćioł/ y ty roboty zácżynáć?

werset: 12A dla tegochmy ich pytáli chcąc to oznajmić tobie/ y wypiſáć ći ktorzy máią pracą około tych robot/ y żądálichmy by nam dáli ná ſpiſku imioná przełożonych ſwoich.

werset: 13Ktorzy nam ták odpowiedzieli/ My ieſteſmy słudzy Páná tego ktory ſtworzył niebo y ziemie.

werset: 14A ten dom był przed tym zbudowány zdawná od niektorego wielkiego y możnego krolá Izráelſkiego.

werset: 15Ale potym gdy zgrzeſzyli oycowie náſzy przećiw pánu Bogu Izráelſkiemu/ wzruſzáiąc go ku gniewu/ tedy ie podał w ręce Nábuchodonozorá krola Cháldeyſkiego do Bábilonu.

werset: 16Ktorzy ten kościoł zborzyli y ſpalili/ á lud wplon záwiedli do Babilonu.

werset: 17A wſzákoſz krol Cyrus pier-

strona: 7b

wſzego roku gdy opánował kroleſtwo Bábilońſkie/ dał liſty áby ten kośćioł był budowan.

werset: 18Nacżynia teſz złote y ſrebrne ktore był Nábuchodonozor zábrał z kośćiołá Ierozolimſkiego á składł ie był wſwym kośćiele/ wynioſł Cyrus Krol z kośćiołá Bábilońſkiego/ y oddał ie Zoro babelowi/ y Sálmánázárowi ſprawcy.

werset: 19Roſkázuiąc im áby ie ſkładł wkośćiele Ierozolimſkim/ á iſz by ná mieyſcu ſwoim zbudował kośćioł Boży.

werset: 20Tedy Sálmánazár przyiechawſzy záłożył grunty kośćiołá Páńſkiego w Ieruzalem/ ktory ieſzcże y do tego cżáſu buduią/ á nie ieſt dokońcżony.

werset: 21A dla tegoſz ieſli ſię to tobie ták zda o krolu/ kaſz pátrzáć miedzy kſięgámi krolá Cyruſá/ ktore ſą w Bábilonie/ á ieſliże ſię znaydzie iſz zá iego dozwoleniem ieſt budowanie kośćiołá Páńſkiego w Ieruzalem/ á tobie ſię teſz tak zda krolowi á pánu náſzemu/ odpiſzże nam w tey rzecży.

werset: 22Tedy krol Dáryuſz roſkazał ſzukáć miedzy wſzytkimi kſięgami krolewſkimi/ y náleziono w Ekbátánie/ ktore miáſto ieſt wziemi Medſkiey kſięgi niektore/ wktorych ták było napiſano.

werset: 23Roku pierwſzego zá pánowánia ſwego/ krol Cyrus roſkazał budowáć kośćioł Páńſki w Ieruzalem/ kędy bywáły ofiáry zwiecżnym ogniem.

werset: 24Kthorego wyſokość byłá ná ſześćidzieſiąt łokiet/ á ſzerokość tákże.

werset: 25A były kámienie trzemá rzędoma ćioſáne/ á ieden rząd drzewá nowego ktore ſię tám rodziło/ á iſzby ſzedł nakład zſkárbu krolá Cyruſá.

werset: 26Aby teſz nacżynia święte z kośćiołá Pańſkiego ták złote iáko y ſrebrne/ ktore był zábrał Nábuchodonozor zkośćiołá Ierozolimſkiego/ á zánioſł ie do Bábilonu áby záś by-

strona: 7c

ły wrocone do thegoſz kośćiołá Ierozolimſkiego/ y poſtáwiono ie ná thym mieyſcu ſkąd ie było zábrano.

rozdział: 8


strona: 9c

werset: 64A znim ſpołu Kleázárowi ſynowi Fineeſowemu ſktoremi był Iozábád ſyn Iezuſow/ y Noedia ſyn Banuiego Lewitowie/ á wſzytko pod licżbą y pod wagą/ y támże zárázem ſpiſano wſzytkę wagę ich.

werset: 65Potym oni ktorzy ſie wroćili ſpoimánia ſpráwowáli ofiáry Pánu Bogu Izráelſkiemu/ ćielcow dwánaśćie zá wſzytek Izráel/ á dziewięćdzieſiąt y ſześć ſkopow.

werset: 66Siedm dzieſiąt y dwá báránow/ dwánaśćie kozłow zá grzech/ y dwánaśćie iáłowic dla wybáwienia co wſzytko porzezano ku ofierze Pánu.

werset: 67Y oddano mándaty krolewſkie poborcam Krolewſkim y ſtároſtam dolney Syryey y Fenicyey/ ktorzy zacnie wroćili on lud y kośćioł Boży.

werset: 68To gdy ſię ſtáło zeſzli ſię do mnie przełożeni mowiąc/ narod Izráelitow/ y kſiążętá y ofiárownicy/ y Lewitowie/ nie oddzielili od ſiebie poſtronnych narodow ziemie/ áni obrzydłośći pogańſkich/ to ieſt Chánáneycżykow/ Heteycżykow/ Ferezeycżykow/ Iebuzeycżykow/ Moábcżykow/ Eiptcżyánow/ y Edamcżykow.

werset: 69Bo ſtowárzyſzyli ſie zcorkámi ich y dzieći ich/ y pomieſzáło ſię święte potomſtwo z poſtronnymi narody ziemie/ tákże przednieyſzy y nazacnieyſzy ſtáli ſie vcżeſtniki tey złośći/ ieſzcże od tąd iáko ſię tá rzecż pocżęłá.

werset: 70To iákom ſkoro vſłyſzał/ tedym rozdárł odzienie ſwe y poświęconą ſzátę/ á tárgáiąc włoſy zgłowy y zbrody ſwey/ ſiadłem zámyſliwſzy ſię y zátroſkawſzy.

werset: 71Tedy oni ktorzy byli wzruſzeni słowy Páná Bogá izráelſkiego przyſzli weſpołek ku mnie gdym płákał nád oną złośćią/ álem ſiedział będąc ſmętny áſz do ofiáry wiecżorney.

werset: 72Tedy wſtawſzy od poſtu máiąc odzienie zdárte y ſzátę świę-

strona: 9d

tą poklęknąwſzy ná koláná/ á podniosſzy ręce ku Pánu.

werset: 73Rzękłem Pánie ieſtem záwſtydzon a ſrom mię oblicżnośći twoiey.

werset: 74Bo grzechy náſze przewyżſzáią głowy náſze/ wyſtępki áſz do niebá dotykáią/ á to od wieku przodkow náſzych/ y ieſzcże do teo cżáſu ieſteſmy w wielkim grzechu.

werset: 75A dla grzechow náſzych/ y przodkow náſzych ieſtechmy poddáni zbráćią náſzą/ zkrolmi y ofiárowniki náſzemi Krolom ziemie/ pod miecż/ w niewolſtwo/ ná łup/ y ná poháńbienie/ áſz y do dniá dziſieyſzego.

werset: 76Acżćiechmy ná ten cżás vżyli nieiákiego miłoſierdzia Pánie/ poki nam ieſzcże zoſtáwuieſz potomſtwá/ y imieniá ná mieyſcu ſwiętym twoim.

werset: 77Y obiáwiaſz nam świátłośći wdomu páná Bogá náſzego/ dawáiąc nam żywność cżáſu więzienia náſzego.

werset: 78Gdyſmy byli w niewoli/ nie byliſmy opuſzcżeni od páná Bogá náſzego ktory nam tákową łáſkę iedna v krolow Perſkich/ że nam dawáią żywność.

werset: 79Y przyochędożáią kośćioł Páná Bogá náſzego/ y opráwuią Syon ſpuſtoſzony/ áby nam ieſzcże zoſtáłá nieiáka moc w Iudzie y w Ieruzalem.

werset: 80A teras coſz wżdy rzecżemy pánie gdy ſię to ták dzieie/ bochmy cżynili przećiw roſkazániu twev/ ktoreś podał przes ſłużebniki twe proroki/ mowiąc

werset: 81Iſz ziemia tá do ktorey idziećie ábyśćie ią otrzymáli dziedzicżnie/ ieſt ziemiá pomázána ſproſnośćią poſtronnych narodow/ ktorzy ią nápełnili ſwemi obrzydłośćiámi.

werset: 82A przetoſz teras nie będziećie bráć w towárzyſtwo corek ich ſynow wáſzych/ áni będziećie dawáć corek wáſzich zá ſyny ich.

werset: 83Ani na wieki będziećie ſię ſtáráć o pokoy znimi/ abyśćie ták będąc zmocnieni/ v-

strona: 10

żywáli dobr tej ziemie/ á iſzbiśćie ią zoſtawili dziatecżkam ſwym ku wiecżnemu dziedzictwu.

księga: IV Ezdr
rozdział: 1


strona: 12a

Mát. 23.
werset: 30Zbierałem was iáko kokoſz kurcżątká ſwoie pod ſkrzydłá ſwe/ á teras coſz wam cżynić mam?

Ezáy: 66.
werset: 31Odrzucę was od oblicża mego/ á gdy mi przynieſiećie ofiárę/ odwrocę od was oblicże moie/ Bom odrzućił dni wáſze święte y odnowienia mieſiącow wáſzych/ y obrzozowánia waſze.

werset: 32Poſyłałem do was sługi moie proroki ktoreśćie wy poimawſzy pomordowáli/ y ćiáłá ich ná ſztuki rośćináli/ á ty chći ſię ia krwie mśćić będę/ mowi Pan.

werset: 33To mowi Pan wszechmocny/ dom wáſz ſpuſtoſzony ieſt/ y wyrzucę was/ iáko wiátr roſpraſza plewy.

werset: 34Any ſynowie wáſzy rozmnożą potomſtwá/ bo opuścili roſkazánie moie/ á cżynili to com ia miał wnienawiśći.

werset: 35Podam domy wáſze ludowi przyſzłemu/ ktorzy choćiaſz o mnie słyſzeć nie będą/ vwierzą/ á choćiażem przed nimi cudow nie cżynił/ będą temu doſyć czynić com ia roſkazał/ á choć niewidzieli prorokow moich/ przedſię ſię brzydzili złośćiámi ſwemi.

werset: 36A przetoſz teras chce oznaymić chwałę ludu przyſzłego/ ktoregoſię dziatki weſelą zrádośćią.

werset: 37Ktorzy choćiaſz mię ćieleſnymi ocżymá niewidzą/ ále duchem wierzą com iá im powiedział.

werset: 38A przetoſz teras obacż bráćie iákowa to ieſt chwałá/ á obacż ludu przychodzący od wſchodu słońca.

werset: 39Ktoremu ia dam Hetmany/ Abráhámá/ Izááká/ Iákobá/ Ozeáſzá/ Amoſá Micheaſzá/ Ioolá/ Abdyáſzá/ Ionaſzá.
Málá: 3.

werset: 40Náhumá/ Abákuká/ Sofaniaſzá/ Aggeuſzá/ Zácháryaſzá/ y Máláchiaſzá/ ktory teſz ieſt názwan y Aniołem páńſkim.

rozdział: 2
Rozdział 2.
werset: 1TOć mowi Pan/ Iam wywiodł lud ten z niewoley/ y po-

strona: 12b

dałem mu roſkazanie przes sługi moie proroki ktorych oni słucháć nie chćieli/ ále odrzućili rády moie.

werset: 2Mátká ktora ie porodziłá/ mowiłá im/ Idzćieſz precż ſynowie/ boćiem ia ieſt wdową y opuſzcżoną.

werset: 3Wychowáłám was zweſelem/ á vtráćiłám was z żáłośćią/ bowiemeśćie zgrzeſzyli przećiw Pánu Bogu wáſzemu/ cżyniąć to coſię iemu niepodobáło.

werset: 4A przetoſz teras coſz zwámi cżynić mam? Ia ćiem ieſt wdową y opuſzcżoną/ idźćieſz ſynowie/ á prośćie Páná o odpuſzcżenie.

werset: 5A iać ſię oświadczam tobą oycże ná mátkę ſynow twych/ ktorzy przymierza mego ſtrzedz nie chćieli.

werset: 6Abyś ty ie podał ná poháńbienie/ a mátkę ich ná łup/ żeby ſie nie rozmnożył narod iych.

werset: 7Imioná ich niech będą roſproſzone miedzy pogány/ á niechay będą wygłádzeni z ziemie gdyſz wzgárdzili przymierzem mym.

werset: 8Biádá tobie Aſſyrya/ iſz wſobie kryieſz nieſpráwiedliwe/ przypomniſz ſobie o zły narodzie/ com vcżynił z Sodomą y z Gomorą.

werset: 9Ktorych ziemiá leży miedzy ſmolnymi bryłámi/ y miedzy kupámi popiołow/ tákżeć y ty pokarzę ktorzy mię nie słucháli/ mowi Pan wſzechmocny.

werset: 10Ták mowi pan do Ezdraſzá/ Odpowiedz ludowi moiemu/ iſz im dam kroleſtwo Ierozolimſkie/ ktorem był miał dáć Izráelitom.

werset: 11Yſpráwię ſobie miedzy nimi chwałę/ oddawſzy im wieczne przybytki/ ktorem był o njm nágotował.

werset: 12Drzewo żywotá będą mieć woniáiące wdzięcżną wonnośćią/ nie będą robić áni ſię ſprácuią.

werset: 13Idzćieſz á otrzymayćie/ prośćie áby ſię wam tych dni ſkroćiło ktore ſię przedłużáią/ cżuyćieſz/ Bo wam iuſz kroleſtwo ieſt zgotowáne.

rozdział: 4


strona: 14b

werset: 32Y odpowiedziałem mu

strona: 14c

Cżwarte kſięgi Ezdraſzowe.
mowiąc/ Iákoſz wzdy y kiedy ſię to ſthánie? A przecż ſą krotkie y nieſzcżeſne látá náſze?

werset: 33A on mi ná to ták powiedział/ Nie ſkwápiay ſię ty nád nawysſzego/ bo prożno ſię ſtháráſz ábyś go przewyſzyć miał/ y wykracżaſz zmiáry.

werset: 34Izali nie pytáli duſze ſpráwiedliwych o tákich rzeczach w zámknieniu ſwym/ mowiąc/ Y dokądże ták nádzieią ſię ćieſzyć będziem? Abo kiedyſz nam przyidą pożytki żniwá náſzego bráć zá nagrodę náſzę?

werset: 35Tedy Archánioł Ieremiel odpowiedział mi ná to/ gdy ſię wypełni lidżbá náſienia wnas/ boć on iuſz odwazył ná wadze wieki

werset: 36A pomiárem rozmierzyl cżáſy rozlicżył wieki ktore ſię nie zátrząſną áni wzruſzą/ áſz ſię wypełni oná miárá.

werset: 37A ták odpowiedáiąc rzekłem/ O pánuiący Pánie/ Myciechmy wſzyſcy ſą pełni niezbożnośći.

werset: 38A ſnać dla nas nieprzyidzie żniwo ſpráwiedliwych/ y dla grzechow tych/ ktorzy mieſzkáią ná ziemi.

werset: 39Tedy on mnie opowiedział tymi słowy/ Idz á pytay brzemienney ieſli wytrwawſzy dziewięć mieſięcy ſwych/ może żywot iey wſobie zatrzymáć płod.

werset: 40A iam rzekł/ koniecżnie niemoże pánie. A on mi powiedział/ w niſkośćiach mieſzkánia duſz ſą podobne żywotowi/ bo iáko brzemienna śpieſzy ſię/ iákoby zbyć potrzeby w rodzeniu/tákżeć teſz y ony ſpieſzą ſię áby oddáły to co im zlecono.

werset: 41Od pocżątku przeto okażęć to cżeo prágnieſz widzieć.

werset: 42Y odpowiedziałem mu ták/ ieſli mam łáſkę v ćiebie/ y ieſli może być/ á iam tego ieſt godnym okaſzmi/ Ieſli ieſt więcey czáſu przyſzłego niſz przeſzłego.

werset: 43Abo przeſzłego więcey niſz przyſzłego.

werset: 44Wiemći o tym co przeſzło/ ále tego niewiem co przyść

strona: 14d

ma.

werset: 45Tedy on rzekł/ ſtańże mi po práwey ręce/ á ia to tobie okażę podobieńſtwem.

werset: 46Y ſtánąwſzy weyrzałem/ áno piec pałáiący ſzedł przedemną/ gdy płomień przeſtał/ tedy dym ieſzcże pozoſtawał.

werset: 47Potym przedemną ſzedł obłok pełny wody/ ſktorego ſię puśćił deſzcż gwałtowny/ á gdy przeſzły ony gwałtowne dżdże/ po nich ſzły kropki.

werset: 48Tedy on rzekł ku mnie/ tákże teſz ty rozmyſlay ſam wſobie/ iáko deſzcz przewysſza kropki/ á ogień dym/ tákći więczſza miárá/ ktora przeſzłá.

werset: 49A gdy ieſzcże pozoſtawáło bárzo wiele kropli y dymu/ tedym ſię ták modlił.

werset: 50Y tuſzyſzże ábych ia miał ták długo żyć? Abo co ma przyść wtych tám cżáſiech?

werset: 51A on mi odpowiedział/ mowiąc/ znáki tych rzecży o ktorych ty mnie pytaſz pocżęśćić ie powiedzieć mogę. Alem nie ieſt posłan ábychći powiedział o thwym żywoćie/ áni teſz o tym wiem.

rozdział: 5
Rozdział 5.
werset: 1A co ſię dotycże znákow przyidzie cżás/ iſz ći ktorzy mieſzkáią ná ziemi/ będą sćiśnieni wielkimi podátki y będzie zakryta drogá prawdy/ á świát będzie nie płodny w wierze.
Mátt: 24.

werset: 2Y rozmnoży ſię nieſpráwiedliwość więcey niſz teras widziſz/ ániżliś kiedy słychał.

werset: 3Tá teſz ziemiá do ktorey wnidzieſz á ktorą widziſz iſz theras Kroluie/ vyzrą ią iáko będzie ſpuſtoſzona.

werset: 4A ieſliżći Nawysſzy da długo żyć/ vyrzyſz po trzećiey trąbie iſz ſię prędko słońce roziáśni w nocy/ á mieſiąc trzy kroć przes dzień.

werset: 5Popłynie krew z drzewá/ á kámień wyda głos ſwoy/ y wzruſzą ſie narodowie.

werset: 6Y będzie krolował on ktorego ſię nie nádziewá-

strona: 15a

Cżwarte kſięgi Ezdraſzowe.
ią mieſzkáiący ná ziemi/ á ptácy przeprowádzą ſię zmieyſcá ſweo

rozdział: 6


strona: 17a

werset: 51Y náznácżyłeś iednę cżęść Behemotowi ktora trzećiego dniá oſuſzoná ieſt áby mieſkał wniey/ kędy ią obtocżyło tyſiąc gor.

werset: 52Lewiatánowi záſię dałeś ſiodmą cżęść mokrą/ ktorą beſtyią ſtworzyłeś áby pożyrałá kogo ty chceſz/ y kiedy chceſz.

werset: 53Potym dniá ſzoſtego roſkazałeś ziemi áby przed tobą zrodziłá/ bydłá/ zwierzętá/ y gádziny.

werset: 54Ktev teſz y Adámá ktoregoś poſtáwił Pánem nád wſzytkimi ſpráwámi od ćiebie ſtworzonemi.

werset: 55Od ktoregoſmy ſię wſzyſcy pocżęli/ y ten teſz lud ktoryś ſobie obrał.

werset: 56Tom wſzytko przed tobą przypominał pánie/ gdy żeś tydla nas świát ſtworzył/ á záſię ine narody ktore poſzly z Adámá ták lekce ważyſz práwie iáko ſlinę:

werset: 57A bogáctwá ich przyrownałeś ku kropi ktora vpada znacżynia.

werset: 58A teras Panie oto narody ty ktore były zá nie pocżytáne/ pocżęły nas opánowániem ſwym vćiążać y pożeráć/ á my ktorzy ieſteſmy ludem twoim/ ktoryś ty ſobie názwał pierworodnym/ iednorodnym/ y namilſzym twoim/ podánichmy ſą wręce ich.

werset: 59Ieſliſz tedy świát dla nas ſtworzon/ przecżże nie mamy ná nim oſiádlośći/ ábo długoli to ćierpieć będziemy?

rozdział: 7
1:
Rozdział. 7.
werset: 1A Gdym dokońcżył tych słow/ oto do mnie posłan ieſt Anioł ktory był y pierwſzych nocy.

werset: 2Y ták ku mnie rzekł/ Wſtań Ezdraſzu/ á słucháy tych słow ktoremći przyſzedł opowiedáć.

werset: 3A im rzekł/ Mow moy Boże/ á on mi powiedział/ Morze ieſt położono ná ták przeſtronym mieyſcu/ iſz ieſt głębokie y

strona: 17b

ſzerokie.

werset: 4Ale pozwol mi tego iſzby weśćie iego było ná mieyſcu ćiáſnym/ y podobne rzekam.

werset: 5Y możeſz kto wnidz wmorze áby ie oglądał? Abo ie podbił pod ſwą moc? y ktoſz może przyić ná ſzerokość iego/ ieſli ćiesninie przeydzie?

werset: 6Przytym ieſt nieco drugiego: miáſto niektore ieſt zbudowáne wrowni y wpolu/ máiąc wſobie pełno wſzego dobrego.

werset: 7Weśćie do niego ieſt ćiáſne/ w mieyſcu niebeſpiecżnym y przykrym/ ták iſz po práwey ſtronie ogień/ á po lewey wodá głęboka.

werset: 8A tylko málucżka śćieſzká miedzy ogniem á wodą/ ktora ledwo leſt ná ſtopie nogi cżłowiecżey.

werset: 9Ieſliſz tedy miáſto to byłoby komu wdziedzictwo dáne/ iákoſz on może przyić ku dziedzictwu ſwoiev? ieſliby pierwey nie przeſzedł przes ono niebeſpiecżeńſtwo?

werset: 10Y rzekłem/ Tákći ieſt moy pánie/ ále mi on powiedział/ tákować ieſt cżąſtká Izráelſka.

werset: 11Záprawdemći dla nich świát ſtworzył/ ále gdy Adam przeſtąpił roſkazánie moie/ tedyć ſię táka ſpráwá ſtáłá.

werset: 12Iſz weśćia tego świátá ſtáły ſię ćiáſną/ będąc pełne boleśći y prace/ málucżkie w lidżbie y bárzo złe/ niebespiecżne y bárzo troſkliwe.

werset: 13Bo weśćia wieku pierwſzego/ były przeſtrone y przeſpiecżne/ podawáiące owoce nieśmiertelnośći

werset: 14Ieſli ſię przeto ći ktorzy żywą nie ſtháráią iákoby mieli wnić przes ty ćiaſne y nietrwáłe rzecży/ tedy niemogą doſtąpić onych ſkrytych rzecży.

werset: 15A ták pytam ćię przecż ſię ták ſam wſobie dręcżyſz gdyżeś ieſt nie trwáły? przecżże ſobą thrwożyſz będąc śmiertelnym?

werset: 16Przecżże wſercu twoim nie rozważaſz rzecży przyſzłych rádſzey niſz tych ktore ſą teráznieyſze?

rozdział: 8


strona: 19c

werset: 52Korzeń złośći ſktorym wy nic cżynić nie maćie/ á niemoc y mo odięt ieſt od was/ á ſkáżonie vćiekło od piekłá ná zapámiętánie.

werset: 53Boleśći przeſzły/ á ná oſtátek okazał ſię ſkarb nieśmiertelnośći.

werset: 54Nie pytáyże ſię przeto więcey o wielkośći tych ktorzy poginąć máią.

werset: 55Bo teſz y oni doſtąpiwſzy wolnośći/ wzgárdzili Nawysſzego y lekce poważyli zakon iego/ á opuśćili drogi iego.

werset: 56Nád to potłocżywſzy ſpráwiedliwe iego/ wſercu ſwym záprzeli ſię Bogá choćiaſz wiedzą iſz pomrzeć máią.

Pſalm: 14.
werset: 57Bo iáko was podkáią rzecży wysſzey opowiedziáne/ thák ie podka prágnienie y dręcżenie ktore im ieſt zgotowáne.

werset: 58Bo niechćiał Bog áby cżłowiek zginął.

werset: 59Ale oni gdy ſą ſtworzeni/ ſplugáwili imię ſthworzyćiela ſwego okázuiąc niewdzięcżność przeciw themu ktory im żywot ſpráwił.

werset: 60A dla tegoſz ſię teras ſądy moie przyblizáły.

werset: 61Ktorychem nie wſzytkim okazał/ iedno tobie/ y niektorym tobie podobnym.

werset: 62A ná tom ia ták odpowiedział mowiąc/ oto teras pánie okazałeś mi wiele cudow/ ktoreś nágotował ná cżáſy oſtátecżne/ wſzákożeś mi nie oznaymił kiedy to być ma.

rozdział: 9
Rozdział 9.
werset: 1TEdy on mnie odpowiedział tymi ſłowy/ rozmierzże czás ſámym cżáſem/ á gdy oglądaſz iſz będzie przemiiáć cżęść niektora známion opowiedziánych/

werset: 2Tedy zrozumieſz iſz to ieſt ten cżás wktory pocżnie Nawysſzy náwiedzáć świát przezeń ſtworzony.

Mátt: 24.
werset: 3Gdy ſię tedy ná świećie okaże trzęſienie ziemie/ y zámieſzánie miedzy ludzmi.

werset: 4Tedy zrozumieſz żeć o tym nawysſzy opowiedział

strona: 19d

ieſzcże od onych dni ktore były przed tobą od pocżątku.

werset: 5Bo iáko wſzytko to co ieſt ná świećie ſtworzono/ ma ſwoy pocżątek y dokońcżenie/ y iáwny ieſt koniec ich.

werset: 6Tákżeć y cżáſy Nawysſzego máią znácżne pocżątki z iáwnymi cudy/ á przeſtawáią z ſkutecżnemi dziwy.

werset: 7Ktokolwiek przeto vydzie beſpiecżnie/ á przes vcżynki ſwe y wiárę ktorąśćie wy vwierzyli/ może ſi vchronić/

werset: 8Ten wynidzie ſtjch przerzecżonych niebeſpieczeńſtw á wybáwienie moie ogląda wziemi moiey/ y wgránicach moich/ bo ia będąc święty/ wyłącżyłem ſię od świátá.

werset: 9Ná ten cżás nędznymi będą ktorzy zle vżywáli vſtaw moich/ á zoſtáną w mękach ktorzy ie gárdząc odmiáruią.

werset: 10Bo ći co zá żywotá ſwego vżywáiąc dobrodzieyſtw mych nie chćieli mię poznáć/

werset: 11A brzydziliſię zakonem moim gdzie ieſzcże mieli mieyſce ku pokućie. nie zrozumieli/ ále tym wzgárdzili.

werset: 12Cić muſzą to po ſmierći wmękach poznáć.

werset: 13Nie pytayże ſię ty tedy názbyt w iákich mękách máią być niepobożni/ ále ſię pytay iáko ſpráwiedliwi máią być wybáwieni kthorych ieſt świát/ y dla ktorych będzie świát/ y kiedy.

werset: 14Ná tom ia ták odpowiedział/ dawnoćiem ia to mowił/ y teras mowię/ y będę mowił.

werset: 15Iſz więcey ieſt tych co giną/ niſz tych co będą wybáwieni.

werset: 16Gdyſz więcżſza ieſt nawáłność niſz kroplá/ a on mnie odpowiedział tymi słowy.

werset: 17Iákać ieſt rola/ takieć teſz ſą y naſienia/ iákie kwiatki tákie teſz bárwy/ iáki ſprawcá/ táka teſz y ſpráwá/ á iáki oracż/ tákie teſz oránie/ bo był cżas świátá.

werset: 18Záprawdę gdym gothował świát ktory ieſzcże nie był ſtworzon/ dla tych ktorzi teras ná nim mie-

strona: 20a

Cżwarte kſięgi Ezdraſzowe.
ſzkáią/ tedy mi ſię żaden nie ſprzećiwił.

rozdział: 11
werset: 19A tákżeć ſię y inem każdemu z

strona: 22a

niech z oſobná ſtáwáło iſz pánowały á potym vſtawáły.

werset: 20Gdym potym pátrzał/ widziałem iſz to tego to owego cżáſu drugie pierza podnośiły ſię po práwey ſtronie/ áby ony trzymáły pánowánie/ á z nich niektore otyrzymáły ie/ wſzákoż prędko ginęły.

werset: 21Niektore ſię teſz z nich podnoſiły ále nie pánowáły.

werset: 22Potymam obacżył iſz iuſz niezoſtało onych dwunaśćie pior áni dwu ſkrzydeł.

werset: 23Ani teſz zoſtáło nic przy ćiele orłowym/ iedno dwie głowie w pokoiu y ſześć piorek.

werset: 24Zátym ſámych ſzesći piorek widziałem iſz ſię dwie oddzieláły y zoſtáwowáły pod głową ktora byłá ſpráwey ſtrony.

werset: 25A cżterzy ich zoſtawáły na ſwym mieyſcu/ zátymem widzal gdy ony pod ſkrzydlane pierza chćiáły ſię podnoſić y otrzymáć opánowánie.

werset: 26Sktorych ácz ſię iedno podniosło ále nátychmiaſt vſtało.

werset: 27Tákże y drugie przedzey vſtały niſz pierwſze.

werset: 28Potymem widział dwie ktore były pozoſtáły iſz ſię ſtáráły o o pánowánie.

werset: 29Ocżym gdy ſię ſtáráły ná ten cżás iedna głowá ſpokoiem ſtoiąca/ ktora byłá wpośrodku/ ocućiłá ſię ktora głowá byłá więczſza niſz drugie dwie.

werset: 30Tedym vyrzał gdy ſię dwie głowie ſpołu zraſtáły.

werset: 31A oto ona głowá obroćiłá ſię zdrugiemi ktoro znią były/ y z iadłá ono dwie pod ſkrzydlne piorá/ ktore ſię ſtáráły o opánowánie.

werset: 32A táć głowá przeſtráſzyłá wſzytek świát/ á pánowáłá nád tymi/ ktorzy ná nim mieſzkáią/ zwielkim vćiſkiem/ dzierżąc páńſtwo wſzego świátá dłużey niſz ine ſkrzydłá ktore przed tym były.

werset: 33Potymem widział śrzednią głowę iſz prętko vſtáłá iáko y ſkrzydłá.

werset: 34Ale dwie głowie pozoſtáły/ ktore miáły pánowánie

strona: 22b

nád świátem y nád mieſzkáiącemi ná nim.

werset: 35Y vyrzałem potym iſz głowá tá co byłá po práwey ſtronie pożárłá onę co byłá z lewey ſtrony.

werset: 36A słyſzałem głos mowiący ku mnie/ poyrzy przedſię á obacż co widziſz.

werset: 37Tedym widział iákoby lwá prętko bieżącego/ ktory ták mowił do orłá głoſem cżłowiecżym.

werset: 38Słuchay ty gdy ia do ćiebie mowię zroſkazánia Nawysſzego.

werset: 39Iza żeś ty nie pozoſtał z onych cżterzech zwierząt ktorem poſtánowił áby krolowáły ná tym moim świećie/ áby przez nie przyſzedł koniec cżáſow ich?

werset: 40Ktoreś powſtawſzy ná cżwartym mieyſcu zwyćiężyłeś ine wſzytki pierwſze zwierzętá/ á ſtráſzliwą mocą otrzymáłeś wſzytek świát/ á wſzythkę ziemię z vćiſkiem wielkim/ mieſzkáiąc zdrádliwie przes ták długi cżás ná świećie.

werset: 41Bo nie ſpráwiedliwieś ſądził ziemię.

werset: 42Gdyżeś ćiche trapił/ á ſpokoyne obrażał/ kochałeś ſię wkłamcoch/ á pſowałeś mieſzkánia ludzi dobrych/ obalałeś mury tych ktorzyć nic nie ſzkodziły.

werset: 43A przetoſz hárdość twa przyſzłá áſz do Nawysſzego/ á pychá twa do Namocnieyſzego.

werset: 44Weyrzał Nawysſzy ná cżáſy pyſzne ktore ſię oto dokońcżyły á ich złośći ſą wypełnione.

werset: 45A dla tegoſz ty orle zgiń zgroznemi ſkrzydły twemi/ y z złośćiwem twym pierzem/ z głowámi złemi/ ſpáznokty nagorſzemi/ á ktemu y ſtym twoim nieużytecżnym ćiáłe.

werset: 46Aby był ochłodzon wſzytek świát á wolen był od gwałtu twego/ á iſzby przyſzedł ktemu/ áby vfał wſpráwiedliwośći y włáſce ſtworzyćielá ſwego.

rozdział: 13


strona: 24c

werset: 57Ktory on ſam wſzytko rozporządza/ y ty rzecży ktore z cżáſem ſwym przychodzą/ á ták żem tám ſiedział przes trzy dni.

rozdział: 14
Rozdział 14.
werset: 1POtym trzećieo dniá gdym ſiedział pod dębem oto mowił głos ku mnie ze krzá/ wołáiąc námię/ Ezdraſzu/ Ezdraſzu.

werset: 2A iám rzekł/ owo mię maſz pánie/ y wſtałem zárázem ná nogi moie.

werset: 3Tedy rzekł ku mnie iáćiom ſie dał iáwnie widzieć we krzu/ á mowiłem do Moiżeſzá/ ná ten cżas gdy lud moy służył w Egiptćie.

werset: 4Y poſłałem go/ á ſtegoſz Egipthu wywiodłem lud moy/ y przywiodłem go ná gorę Synái/ á przes niemáły cżás zátrzymałem go v ſiebie.

werset: 5Opowiedziałem mu wiele dziwow/ y táiemnice cżáſow ykoniec oznáymiłem mu/ roſkázuiąc mu ták.

werset: 6Te słowá iáwnie opowieſz/ á tych zátaiſz.

werset: 7A przetoſz ći teras powiedam/ ábyś ty známioná ktoremćiem okazał/ y ty ſny ktoreś widział/ y wykłády ich ktoreś słyſzał/ záchował wſercu ſwoiem.

werset: 8Bo ty będzieſz wyłączon ze wſzytkich/ á ná potym będzieſz przyłączon wrádę moię/ z tymi ktorzy ſą tobie rowni áſz ſie cżaſy dokońcżą.

werset: 9Gdyſz ten wiek vtráćił młodość ſwoię/ á cżáſy chylą ſię ku ſtárośći.

werset: 10Bo wiek rozdzielon ieſt ná dwánáśćie cżęśći/ á iuſz ich minęło dzieſięć/ y połowicá dzieſiątey.

werset: 11A iuſz nic nie zoſtawą/ iedno co ieſt popołowicy dzieſiątey cżęśći.

werset: 12Przetoſz teras radz o twym domu/ á kárz lud twoy/ á cieſz vtrápione miedzy nimi/ odrzecż ſię iuſz złośći.

werset: 13Opuść myſli śmiertelne/ áodrzuć od ſiebie fráſunki około ſpráw ludzkich/ potym z ſiebie

strona: 24d

zwlecż krewkie przyrodzenie/ á odłożywſzy ná ſtronę przykre myſlenia/ śpieſz ſię wyniść ſtego świátá.

werset: 14Bo te kłopoty ktoreś widział/ iſz ſię ſtáły/ tedyć ieſzcze po nich náſtáną gorſze.

werset: 15Bo im więcey świát przed ſtharością mdleć będzie/ tym więcey będzie kłopotow nád tymi ktdorzy ná nim mieſzkáią.

werset: 16Gdyſz záwżdy więcey á więcey odſtępuie prawdá/ á przyſtępuie fáłſz/ y iuſz to bliſko iſz ſię to ſtánie coś thy widział.

werset: 17Tedym ia odpowiedział y rzekł przed tobą Pánie.

werset: 18Otoć ia iuſz poydę ták iákos mi roſkazał/ á teráznieyſzy lud káráć będę/ á wſzákoſz tych ktorzy ſię po nich zrodzą/ ktoſz nápomináć będzie?

werset: 19Bo świát położon ieſt w ćiemnośći/ á ći ktorzy ná nim mieſzkáią/ nie máią świátłośći.

werset: 20Zgorzałći zakon twoy/ á dla tegoſz żadnemu nie ſą wiádome ſpráwy twoie/ áni te vcżynki ktore przyść máią.

werset: 21Ieſliſz thedy ználazłem łáſkę przed tobą/ nápelńże mię Duchem świętym/ ábych wypiſał wſzytko to co ſię dziáło od pocżątku świátá/ y to co było nápiſano wzakonie twoim/ áby ludzie mogli ználeść drogę/ y áby żyli ći ktorzy ná potym żyć chcą.

werset: 22Tedy on mnie odpowiedáiąc y rzekł/ przyzow kſobie ludu/ a zápowiedz im áby ſię o tobie niepytáli przes cżterdzieśći dni.

werset: 23A ty ſobie nágotuy wiele tablic Bukſzpanowych/ á wezmi ſobie Sareaſzá/ Dábryáſzá/ Halemiaſzá/ Echamá/ y Azyelá/ tych piąći ktorzy prędko piſzą/ y wroć ſię tu.

werset: 24A ia zápalę wſercu twoim świátłość zrozumienia/ ktora nie bedzie zgáſzoná áſz ſię wſzytko odpráwi co pocżnieſz piſać.

werset: 25Te rzecży gdy ſię dokońcżą/ tedy iedny iáwnie opowieſz/ á drugie potáiemnie mądrym podaſz.

rozdział: 16


strona: 26d

werset: 32Tákżeć w o-

strona: 27a

Cżwarte kſięgi Ezdraſzowe.
nych cżáſiech po tych ktorzy miecżem domy ſplądruią/ niepozoſtáną iedno trzey ábo cżterzey.

werset: 33Zoſtánie tedy ziemiá ſpuſtoſzona/ zároſtą polá iey/ á po drogach y ſzćieſzkách iey zrodzi ſię ćiernie/ gdyſz żáden cżłowiek tám tedy nie przeydzie.

werset: 34Nárzekáć będą pánienki nie máiąc oblubieńcow/ będą nárzekáć niewaſty vtráćiwſzy męże/ y będą teſz nárzekáć corki ich nie máiąc rátunku.

werset: 35Oblubieńcy ich poginą ná walce/ á mężowie od głodu pozdycháią.

werset: 36Słuchayćieſz tego słudzy Páńſcy á zrozumieyćie to.

werset: 37Oto śłowo páńſkie przyimićie ie/ niewierząc bogom o ktorych Pan mowi.

werset: 38Otoć nádchodzą kłopoty/ á nie mieſzkáią.

werset: 39Ták práwie iáko niewiáſtá brzemienna/ gdy dziewiątego mieſiącá ſyná ſwego porodzić ma/ á gdy nádhodzi rodzenie przed dwiemá ábo trzemi godzinámi gdy żywot iey boleśći ogárną/ á gdy iuſz płod przychodzi/ tedy y ná ten cżás namniey nie przeſtáwáią.

werset: 40Tákżeć y ty kłopoty nie zmieſzkáią/ iſz ná świát przypádną wfráſunku iego/ y w boleśćiach ktore go ogárnęły.

werset: 41Słuchayże słowá tego ludu moy/ zgotuyćie ſię ku walce/ á ſpráwuyćie ſię w tych wáſzych kłopoćiech iáko gośćie na ziemi.

werset: 42Ten ktory przedawa/ niech ſię ſtánie iákoby miał vćiekáć/ á ten ktory kupuie niechay bedzie iákoby miał vtráćić.

werset: 43Ten ktory kupcży niechay ták będzie iákoby ſtąd niemiał wziąć żadnego pożytku á ktory buduie/ iákoby z tym nie miał mieſzkáć.

werset: 44Ktory ſieie iákoby niemiał żąć/ á ktory ſádzi winnicę/ iákoby iey nie miał zbieráć.

werset: 45Ktorzy żony poymuią/ iákoby nie mieli docżekać płodu/ á ći ktorzy bes małżeńſtwá żywą/ iá-

strona: 27b

ko wdowcowie.

werset: 46Bo ktorzy robią/ dármo robić będą.

werset: 47Gdyſz ich zboża żąć będą cudzoziemcy/ á dobrá ich roſchwycą/ domy ich poborzą/ á ſyny ich wniewolą záwiodą/ iſz ku poimániu y ku głodowi zrodzą dzieći ſwe.

werset: 48Tákże y ći ktorzy kupcżą z łupieſtwem/ im oni dłużey ochędażáią miáſtá ſwe/ domy ſwe/ y máiętnośći ſwe/ y oſoby ſwe/.

werset: 49Tym ſię więcey oborze ná grzechy ich/ mowi Pan.

werset: 50Iáko niewiáſtá niewſtydliwa ma wnienawiśći vcżćiwą y cnotliwą żonę/

werset: 51Ták ſpráwiedliwość wezmie ſerce przeciwko nieſpráwiedliwośći gdy ſię ochędożą/ y będzie iáwnie ná nię ſkárżyć/ gdy przyidzie ten ktory ma záwśćięgnąć teo kthory ieſt powodem wſzytkich grzechow ná ziemi.

werset: 52A dla tegoſz nie náſláduyćie áni iey áni ſpraw iey.

werset: 53Bo przyidzie to wrychle/ iſz gdy złośći zginą z ſwiátá/ będzie w was pánowáłá ſpráwiedliwość.

werset: 54Niechayżeć grzeſznik nie powieda áby grzeſzyć nie miał/ bo węgle ogniſte będzie ſpalone na głowie tego ktory to powieda iżem nie zgrzeſzył przed Pánem Bogiem/ áni przed máieſtatem iego.

Luk: 16.
werset: 55Otoć Pan zna wſzytki ſpráwy ludzkie/ wynálaſki ich/ myſli ich/ ſpołu y ſercá ich.
j. Moy: j.

werset: 56Bo iáko ſkoro rzekł/ Niech będzie ziemiá/ y byłá/ Niech będzie niebo/ y było.
Pſal: 143.

werset: 57Ná iego ſłowo vtwierdzone ſą gwiazdy/ á on ſam zna lidżbę ich.

werset: 58Ktory wie przepaśći y vchody ich/ ktory rozmierzył morze y plác iego.

werset: 59Ktory zámknął morze w pośrodku wod á słowem ſwym záwieſił ziemię nád wodámi.

werset: 60Ktory roſpoſtárł niebo iáko ſklep/ á nád wodámi ie vgruntował.

werset: 61Ktory poſtáwił ná puſzcży zrodłá wody á ieziorá ná wierſchu gor/ áby z

strona: 27c

Cżwarte kſięgi Ezdraſzowe
wyſokich ſkał wypuſzcżáły z ſiebie zrzeki ku odwilżeniu.

księga: Tob
rozdział: 4


strona: 29c

Przy: 7.
werset: 7Cżyń iáłmużnę z máiętnośći twoich/ á niechay nie będzie oko twe nie ochotne gdy iáłmużnę cżyniſz.
Ekkle: 4.
Luk. 14.
Nie odwracay oblicża twego od cżłowieká vbogiego/ á oblicże páńſkie nie będzie odwrocone od ćiebie.

werset: 8Według maiętnośći twoich cżyń iałmużnę.

werset: 9A ieſli máłą maſz máiętność/ nie boyże ſię dáwáć iáłmużny z oney twey trochy.

werset: 10Bo ten zacny klenot chowaſz ſobie do ſkárbu ná dzień potrzeby.
Ekkle: 38.

werset: 11Bo iáłmużná wybawia od śmierći/ áni dopuſzcża wnić do ćiemnośći.

werset: 12Bo iáłmużna ieſt zacny vpominek wſzytkich tych ktorzy ią dawaią przed Nawysſzym.

werset: 13Strzeſzże ſię ſynu moy wſzelákiego cudzołoſtwá/ á naprzod ſobie wezmi żonę znarodu przedkow twoich/ y nie poymuy ſobie żony obcey ktoraby nie byłá ſpotomſtwá oycá twoiego/boćiechmy my ſą ſynowie proroccy/ Noe/ Abráhám/ Izáák y Iákob ſą zdawná oycy náſzymi. Pomniſz ná to o moy ſynu żeć ći wſzyſcy poymowáli żony znarodu ſwego/ á wodziło ſię im wdziatecżkach ich/ y potomſtwo ich otrzyma w oſiádłość ziemię. Teras ſynu moy rozmiłuy ſię bráćiey ſwey/ áni imi gardz wſercu twym/ tákże áni ſyny áni corkámi ludu twego/ żebyś niemiał z nich żony poiąć/ bo vpadek przychodzi zá pychę/ y wielkie kłopoty.

werset: 14Z ſrogośći przychodzi vniżenie y niedoſthátek wielki/ á nie ludzkość ieſt mátká głodu.

3Moy. 29.
werset: 15Zapłáty robotnika twego niezátrzymaway/ ále mu odday nátychmiaſt.
5. Moy: 24.
A ieſli będzieſz Bogá chwalił tedyć ſię teſz ſtá=

strona: 29d

nie nagrodá. Cokolwiek pocżnieſz miły ſynu/ bądź we wſzytkim opátrzny/ á bądz dobrze wyćwicżony we wſzytkim twoim żywoćie.

Már: 7.
werset: 16Cżego ſam nierad widziſz nie cżyńże tego drugiemu.
Luk: 6.
Nie vpijay ſię winem/ á niechay ſtobą nie chodzi wdrogę opilſtwo.

werset: 17Daway hoynie chlebá twego głodnemu/ á ſzat twoich nágiemu/ daway iáłmużnę zdoſtátku twego/ á oko twe niechay nie będzie zámarſzcżone przy dawániu iey.

werset: 18Miec ſzcżodrobliwie chleb twoy do grobu ſpráwiedliwych/ ále złośnikom nic niedáy.

werset: 19Szukay ſobie rády v wſzytkich ludzi mądrych/ á nie gardz rádą pożytecżną.

werset: 20Dobro rzecż Pánu Bogu ſwemu ná kázdy cżás/ á proś go áby wyproſtował drogi twoie/ á iſzby ſię śćieſzki twe ná wſzem wodziły/ bo żaden narod nie ieſt mądrośćią obdárzony/ áleć tylko Pan ſam wſzytko dobre dawa/ á kogo chce złoży thak iáko vmyſlił.A przetoſz teras ſynu moy pámiętay ná moie roſkazánia/ á niech nigdy nie będą wygłádzone zſercá twego.

werset: 21Nád to oznaymięć teras iżem dał ku wierney ręce dzieſięć talentow śrebrá Gábáelowi brátu Gabryeo w Ragos mieście Medſkim.

werset: 22Nieboy ſię ſynu moy iżechmy ſię ſtáli vbodzy/ doſyć maſz máiętnośći ieſli ſię boiſz Bogá/ á odwroćiwſzy ſię od grzechu káżdego/ będzieſz temu doſyć cżynić co ſię podoba iemu.

rozdział: 5
Rozdział. 5.
werset: 1TEdy tobiaſz odpowiedział temi ſłowy/ Vcżynię oycże moy wſzytko coś mi roſkazał.

werset: 2Ale iákoſz mogę przyść ku śrebru/ gdy nie znam cżłowieká tego?

werset: 3Tedy mu oddał Cyrográf mowiąc.

rozdział: 10


strona: 32a

werset: 13Mieyże w vcżćiwośći świekrá twego y świekrę twoię/ ktorzyć teras będą oycem y mátką/ á bochmy o thobie wſzytko dobre słyſzeli/ y pocáłował ie.

werset: 14Tedy Edná rzekłá Tobiaſzowi/ niech że was Pan niebieſki doprowádzi moy namileyſzy brácie/á niechay mi da tę łáſkę/ ábych mogłá ogłądáć ſyny twe z Sary corki moiey/ żebym ſię mogłá weselić przed Pánem/ otoć dawam corkę moię pod twą ſtraſz iáko ku ſchowániu/ nie obchodzże ſię z nią zle.

Potym oná odeſzłá/ á Tobiaſz cżynił dzięki Bogu/ że mu błogoſłáwił drogę iego/ po tym pożegnał Ráhuelá y Ednę świekrę ſwą/ á ſzedł wſwą drogę áſz ſię przybliżył ku Niniwenu.
rozdział: 11
Rozdział 11.
werset: 1TEdy rzekł Ráfael Tobiaſzowi/ wieſz brácie w iákimeś ſtanie odſzedł od oycá twego.

werset: 2Idzmyſz przeto wprzod przed twą żoną á ochędożmy dom.

werset: 3Wezmiſz z ſobą żołć rybią/ y tákże ſzli przed nią/ á pies zá nimi ſzedł pomálucżku.

werset: 4A Anná ſiedziáłá wyglądáiąc y tu owdzie ku drodze zá ſynem ſwoim.

werset: 5Ktorego vyrzawſzy idącego/ powiedziáłá oycu oto ſyn twoy idzie/ y on człowiek ktory był z nim ſzedł.

werset: 6Y rzekł Ráfáel Tobiaſzowi/ wiemći że oćiec twoy przyidzie ku wzrokowi pierwſzemu.

werset: 7Pomaſzże tedy żołćią ocży iego/ ktory gdyć pocżuie kąſánie żołći/ będzie tárł ocży/ y zrzući z nich bielmo/ á ogląda ćię.

werset: 8Tedy Anná wybieżawſzy przećiw niemu/ vwieſiwſzy ſię ſynowi v ſzyie/ mowiła ták kniemu/ niechay iuſz vmrę miły ſynu/ gdym ćię oglądáłá/ y płákáli oboie.

werset: 9Wyſzedł y To bit ku fortce/ ále málucżko nie -

strona: 32b

padł/ a przetoſz przybieżał ſyn ku oycu áby go rátował.

werset: 10Tedy pocżął mázáć ocży oycá ſwoiego gorzką żołćią/ mowiąc/ bądz dobrey myſli miły oycze/ ále gdy pocżęłá go w ocży kąſáć/ tedy iął ią drápáć/y opádło bielmo z ocżu iego/ tedy vyrzawſzy ſyná ſwego/ vpadł ná ſzyię iego y płakał mowiąc.

werset: 11Błogoſłáwiony ieſteś o Boże/ y niech będzie błogoſłáwione imię thwe ná wieki/ niechay będą błogoſláwieni wſzyſcy aniołowie twoi boś mię pokarał twemi rozgámi/ y zmiłowałeś ſię náde mną/ oto widzę ſyná mego Tobiaſzá.

werset: 12A ták wſzedł wdom ſyn iego weſoły/ y powiedział oycu ſwemu ony wſzytki rzecży ktore go potkáły wziemi Medſkiey.

werset: 13Tedy Tobit wyſzedł przećiw ſwoiey niewieſtce/ weſeląc ſię y błogoſłáwiąc Bogá wbranie Niniwitſkiej/ á ći ktorzy go widzieli idącego/ dziwowáli ſię iſz wzroku doſtał.

werset: 14Ale Tobit iáwnie przed wſzytkimi wyznawał/ iſz ſię pan Bog zmiłował nád nim.

werset: 15Potym Tobith przyſtąpiwſzy do Sary niewiaſtki ſwey/ pozdrowił ią/ mowiąc/ bodayże zdrowá przyieżdżáłá miła oczko/ niechayże będzie błogosłáwiony Bog ktory cię do nas przywiodł y niech teſz będzie błogoſłáwion oćiec twoy.Y było wielkie weſele po wſzytkim Niniwenie miedzy powinowátymi iego.

werset: 16Przyſzli teſz tám y wnukowie iego Achiáchár/ y Násbas.

werset: 17A ſpráwował Tobiaſzowi wdzięcżne gody przes ſiedm dni.

rozdział: 12
Rozdział 12.
werset: 1TEdt Tobit wezwał ſyná ſwoiego y rzekł iemu/ ſtáray ſię miły ſynu iákobyś to nágrodził temu ktory chodził ſtobą/ trzebá mu teſz ieſzcże

strona: 32c

Kſięgi Tobiaſzowe
go przydáć.

rozdział: 14


strona: 33b

werset: 6Bo mam zá rzecż pewną co prorokował Ionaſz pro-

strona: 33c

Kſięgi Tobiaſzowe
rok o Niniwenie iſz ma być zburzono/ á w Medyiey máią być do cżáſu rzecży ſpokoynieyſze/ nád to brácia náſzy máią być z ziemie obfitey po świátu roſproſzeni/ Ieruzalem teſz będzie ſpuſtoſzono y będzie w nim popalon dom Boży á będzie do cżáſu opuſzcżone.

werset: 7Aleć záſię miłuie ſię Bog/ á przywroći ie do oycżyzny ich kędy pobuduią kośćioł/ á wſzákoż dáleko inákſzy niſz pierwſzy/ y gdy ſię wypełni cżás wieku onego/ á gdy ſię dokońcży/ wrocą ſię zwięzienia ći ktorzy zacnie pobuduią Ieruzalem/Y gdy onego zacnego domu Bożego będzie budowánie opráwiono ná wiecżne cżáſy/ iáko o nim prorokowali prorocy/ á to ná ten cżás gdy ſię náwrocą wſzyſcy pogáni do Páná áby mu prawdziwie ſłużyli/ y zágrzebą báłwáni ſwoie/ wyſławiáiąc wſzyſcy narodowie Páná.

werset: 8Ná ten cżás ſię rozráduie Bogu/ á pan teſz wywysſzy lud ſwoy/ rozweſelą ſie wſzyſcy ktorzy miłuią Páná Bogá wprawdzie y wſpráwiedliwośći okázuiąc z weſelem wdzięcżność przećiwko bráćiey ſwoiey.

werset: 9A przetoſz teras miły ſynu wynidz z Niniwená/ ábowiemći to pewnie ná nie przyidzie co opowiedał Ionaſz Prorok/ á ták ty ſtrzeſz zakonu y przykazánia/ á bądz miłoſiernym y ſpráwiedliwym áby ſię ſtobą dobrze działo.

werset: 10Pogrzebże mię vcżćiwie y mátkę twą zemną/ á nie mieſzkayćie dáley w Niniwenie/ przypomniſz ſobie iáko ſię obchodził Aman z Achiáchárem ktory go wychował/ iako go z świátłośći w wiodł do ćiemnośći/ y iáko mu to wdzięcżnośćią oddał/ á wżdy Achiáchár ieſt wybáwion/ á iemu ſię to opłáćiło/ iſz ſam wſtąpił do ćiemnośći.

werset: 11Mánáſſes teſz ktory cżynił miłoſierdzie/ vſzedł z sidłá śmiertelnego ktore było nań záſtáwiono/ ále Amán vpadł w nie y zginął.

werset: 12A przetoſz teras obacż miły ſynu co ſpráwuie miłoſierdzie/ á iáka ſię wybáwićielká okazuie ſpráwiedliwość.

werset: 13To rzekſzy wypuśćił duchá ſwego ná łożu máiąc ná ten cżás ſto pięćdzieſiąt y ośm lat/ zátym mu on ſpráwił pogrzeb vcżćiwy/ tákże teſz y Annie gdy vmárłá/ położywſzy ią w grobie ſpołu z oycem.

werset: 14Potym ſam y z żoną ſwą y z dziatkámi wyprowádził ſię do Ráguelá świekrá ſwego/ y ſtárzał ſię wzácnośći/ á pogrzebſzy świekry vmárłe vcżćiwie/ zoſtał dziedzicem wſzytkich máiętnośći ták ich iáko y oycowſkich.

werset: 15A mieſzkał ſto dwadzieśćiá y ſiedm lat w Ekbatanie ktore ieſt miáſto Medſkie/ y támże vmarł.

werset: 16A pierwey niſz vmárł słyſzał o zburzeniu Niniwená/ ktory od Nábuchodonozorá y od Aſweruſá był wzięt/ y weſelił ſię nád nim przed tym niſz vmárł.

księga: Iud.
rozdział: 1


strona: 33c

Kśięgi Iudyty.
Rozdział 1.
werset: 1ROku dwunaſteo zá pánowánia Nábuchodonozorá ktory krolował w wielkim mieśćie Niniwenie/ trzi=

strona: 33d

mał theſz Arfáád kroleſthwo Medſkie w Ekbátánie/ wktorym mieśćie zbudował wkrąg mury z kwadratu ćioſánego/ á káżdy kamień był ná trzy łokćie wſzerz/ y ná ſześći wzdłuſz.

rozdział: 5


strona: 35d

werset: 10A ták po-

strona: 36a

Kſięgi Iudyty
wſtawſzy krol Eiptſki zdrádnie ſię z nimi obchodził/ trapiąc ie y vćiążáiąc robotą cegieł/ á zniewolił ie ſobie. Tedy wołáli do Páná ſwego ktory wſzytkę ziemię Eiptſką chorobámi niezlicżonemi náwiedzał.

werset: 11Przeto Eiptcyánie wygnáli ie precż od ſiebie.

werset: 12Potym Bog oſuſził morze cżerwone przed nimi/ y przeprowádził ie do gory Synáj Kádesbárny/ wygnáwſzy wſzytki mieſzkáiące ná puſzcży.

werset: 13A tákże mieſzkáli wziemi Amorreyſkiey/ á mocą ſwą wſzytki Ezebońcżyki wytráćili.

werset: 14Przepráwiwſzj ſię potym przes Iordan poſiedli wſzytki te gorne krainy/ wygnawſzj Chánánejcżyki/ Ferezeycżyki Iebuzeycżyki/ Sychemity/ y Gergezeycżyki/ á mieſzkáli w oney kráinie przes bárzo długi cżás.

werset: 15A poki nie grzeſzyli przećiwko Bogu ſwemu/ wſzytko ſię im powodziło/ przeto iſz Bog ktory ma w nienawiśći niepráwość/ był znimi.

werset: 16Ale ſkoro ſię vczilili ſtey drogi ktorą im zámierzył/ dopuśćił ná nie bárzo wiele walk ktoremi ſą dziwnie zniſzcżeni/y byli záwiedzieni do cudzey ziemie wpoimánie/ á kośćioł Bogá ich ieſt zborzony y miáſtá ich pobráne od nieprzyiaćioł.

werset: 17Ale teras gdy ſię náwroćili do Bogá ſwego/ tedy ſię wroćili z onych mieiſc gdzie byli roſproſzeni/ á otrzymawſzy Ieruzálem mieyſce święte/ znowu oſiedli miedzy gorámi te kráiny ktore były ſpuſtoſzone.

werset: 18A przetoſz pytaymy ſię moy Pánie/ ieſliże wcżym nie wyſtąpili przećiwko Bogu ſwemu/ bo ieſliże co złego zbroili/ tedy ſię ná nie oborzymy/ y polegąc/ á my bitwy wygramy. Ale ieſliżeć nic nie przewinili/ tedy ich zániechay Pánie moy/ bo ieſliże Pan ich będzie walcżył zá nimi/ á Bog ich będzie ná nie łá-

strona: 36b

ſkaw/ tedy my podyimiem wielką zelżywość v wſzytkich národow.

rozdział: 6
Rozdział 6.
werset: 1A Gdy rzecży ſwey dokońcżył Achior/ tedy lud wſzytek ktory ſtał około namiotu/ ſzemrał/ á przednieyſzy panowie ktorzy byli z Holofernem/ y wſzytcy mieſzkáiący nád morzem/ y zkráin Moábſkich mowili by był rozſiekan bo ſię nie boimy Izráelitow/gdyſz to ieſt lud niewalecżny/ á iemu nie z ſtawa mocy żadney przećiw ták wielkiemu woyſku/ á przetoſz ćiągniemy przećiw nim/ áby byli podáni ná łup wſzytkiemu woyſku twemu Pánie Holofernie/ Y gdy ſię vſpokoiło ono zámieſzánie miedzy onym ludem ſtoiącym około oney rády.

werset: 2Tedy Holofernes przednieyſzy hetman woyſká Aſſyryiſkiego przed onymi wſzytkimi narody poſtronnymi/ przed Moábitámi/ y przed ludem służebnym z Efráimá mowił ták ku Achiorowi/ Y ocżeś ty ieſt zacż Achiorze/ ktoryś ſie dziś vcżynił prorokiem miedzy námi/ opowiedaiąc narod Ierozolimſki być bárzo walecżnym/przeto iſz ie Bog ich bronił? Y ktoryſz ieſt Bog oprocż Nábuchodonozorá?

werset: 3Ten posławſzy moc ſwoię wygłádzi ie z ziemie/ á nie wybáwi ich Bog ich/ ále my słudzy iego wygładziemy ie iáko iednego cżłowieká/ y nie oſtoią ſię przed mocą koni náſzych/ ktorymi ie podpcemy/iſz gory ich krwią opływáć będą/ á polá będą pełne trupow ich/ áni ſię będą mogli przed námi oſtáć/ ále zginą/ ták iáko rzekł krol Nábuchodonozor Pan wſzytkiey ziemie.

rozdział: 8


strona: 38c

werset: 21Stoyćieſz wy tey nocy v brany/ á ia wynidę z służebnicą ſwoią/ á Pan rátuie Izráelitow przes mię wtych dnioch w ktorycheśćie miáſto podáć ſlubowali.

werset: 22Ale ſię nie pytáyćie co cżynić mam/ bo wam tego nie oznaymię/ áſz vcżynię temu doſyć com vmyſliłá.

werset: 23Tedy Ozyaſz y inſzy ſtárſzy rzekli do niey idz ſpokoiem/ á Pan Bog niechaj będzie ſtobą ku pomśćie nieprzyiaćioł náſzych/ to rzekſzy wyſzli z oney komory/ á rozeſzli ſie káżdy do vrzędu ſwego.

rozdział: 9
Rozdział 9.
werset: 1TEdy Iudyth vpadſzy na oblicże ſwe poſypawſzy prochem głowę ſwoię zwlokłá mor ſwoj tey godziny gdy pod wiecżor w Ieruzálem w Kośćiele Páńſkim kádzono/ mowiłá wielkim głoſem tymi ſłowy.

werset: 2Pánie Boże oycá mego Symeona/ ktoremuś podał miecż ku pomśćie ná cudzoziemce/ ktorzy byli zgwałcili pánienkę ſzkárádzie obnáżywſzy nogi iey/ y żywot iey hániebnie ſplugáwili cżyniąc to ná twoię roſkázánie dla cżegoś ty ich kſiążętá poddał pod tákowy mord/iſz pośćiel ich krwią opłynęłá gdy byli oſzukani/ á tedyś ſługi y kſiążętá ná ich ſtolicách pomordował.

werset: 3Zony ich podáłeś ná łup/ á corki ich w niewolą/ á wſzytki łupy ich wdział miłym ſynom twoim/ ktorzy miłośćią twoią wzruſzeni brzydzili ſię zgwáłceniem krwie ſwey/á wzywáiąc ćię ſobie ku pomocj/ o Boże moy Boże moy wyſłuchay mnie wdowę.

werset: 4Boś ty ták ſpráwił ty rzecży ktore przed tym były y ony y ty ktore były po tym y ktore teras ſą/ y przyſzłeś rzecży vmyſlił: To coś ty vrádził

strona: 38d

ieſt przed tobą/ á wnet ieſt pogotowiu.

werset: 5Bo wſzytki twe drogi ſą łátwie/ á opátrzne ſądy twe.

werset: 6Oto Aſſyrjánie zebráli ſię z wielką mocą chłubiąc ſię w koniech y w iezdnych/ y pyſznią ſię w mocy pieſzych.

werset: 7Vfáią ſwjm tarcżám y drzewam/ łukom y procam ſwoim/ á nie znáią ćiebie pánie ktory walki rosſypuieſz ktorego imię ieſt Pan.

werset: 8Ty mocą ſwą pokruſz śiły ich/ á w gniewie twym potłocż mie ich/ iſz vmyſlili zgwáłcić mieyſce twe święte/ á ſplugáwić przybytek w ktorym mieſzka chwalebne imię twoie/ y rog ołtárzá twego żeláżem połámáć.

werset: 9Weyzryſz ná ich pychę/ á puść gniew twoy ná głowy ich/ dayże moc w ręce mnie wdowie ktoram vmyſliłá

werset: 10A poraś przes me omylne wárgi/ ták sługę iáko y páná/ ták teſz páná iáko y sługę.

werset: 11Złámże ich ſrogość ręką niewieśćią.

werset: 12Poniewaſz nie w wielkośći náleży moc twoiá/ áni śiły twe w mocarzoch.

werset: 13Aleś ty ieſt pokornych Pánem/ wſpomożeniem vniżonych/ obroną mdłych/ obrońcą ſtráconych/ y wybáwićielem roſpacżáiących/ o Boże oycá moiego/ o Boze dziedzictwá Izráelſkieo/ Pánie niebá y ziemie ſtworzyćielu wod/ y Krolu wſzech rzecży ſtworzonych od ćiebie.

werset: 14Spráw áby byli słowy memi zdrádzeni/ áby byli poráżeni z wielką ſwą ſzkodą/ ći ktorzy przećiw twemu przymierzu/ przećiw domowi ſwiętev/ przećiw wierzchowi gory ſyonſkiey y przećiw domowi w ktorym mieſzkáią ſynowie twoi zącżęli ſrogie rády.

werset: 15Okáżże iáwnie miedzy wſzytkim twym ludem/ y miedzy pokoleniem twoim iżeś tj ieſt Bog wſzelkiey mocy y możnośći/ ániemáſz nad ćię inego obrońce narodu Izráelſkiego.

rozdział: 13


strona: 40d

werset: 9Z iełá z niego miecż

strona: 41a

iego/ á przyſtąpiwſzy blizey ku łożu/ vięłá go zá wierzch głowy/ y rzekłá/ Zmocńże mię teras Pánie Boże moy Izráelſki/ A ták dwákroć mocą ćięłá w ſzyię iego ták iſz vćięłá głowę iego/ potym zepchnęłá z łożá ćiáło iego/ y zrzućiłá z słupkow namiotek ieo.

werset: 10Potym pomálucżku wyſzłá oddawſzy głowę służebnicy ſwoiey ktorą oná włożyłá w ſumki ſwe.

werset: 11A ták obiedwie wyſzły ták iáko były zwykły ná modlitwy.

werset: 12Wyſzedſzy potym z obozu/ obeſzły onę dolinę/ á wſzedſzy ná gorę Bethuliiej/ przyſzłj áſz do ſamych bran.

werset: 13A ták Iudyt z dáleká pocżęłá wołáć ná ſtraſz ktora byłá ná branách/ otworzćie co rychley/ otworzćie/ boć ieſt Bog z námi/ Bog on náſz ktory ieſzcże moc ſwą okázuie nád Ieruzálem/ y możność ſwą przećiw nieprzyiaćielom/ ták iáko to dziś vcżynił.

werset: 14Ten głos iey mieſzcżánie vsłyſzawſzy/ zbiegli ſię wnet ku branie miáſtá ſwego/ y wezwáli ku temu ſtárſzych z miáſtá.

werset: 15Zeſzli ſię tedy wſzyſcy ſpołu od namnieyſzego áſz do nawięcżſzego/ bo ſię nie nádziewáli żeby ſię wroćić miáłá/ y roświeciwſzy świece/ otworzyli brany/ á przyiąwſzy ie/ ſtánęli około nich.

werset: 16Tedy oná wielkim głoſem záwołálá chwalćie Páná y wysławiayćie go: ábowiemći nie odiął miłoſierdzia ſwego od domu Izráelſkiego.

werset: 17Aleć potłocżył nieprzyiaćioły náſze ręką ſwą nocy dziſieyſzey.

werset: 18A wziąwſzy głowę z ſumek/ vkázowáłá im mowiąc Owo głowá Holofernowá/ nawyſzſſego Hetmáná woyſk Aſſyryiſkich/ owo namiotek w ktorym ſpał piiány/ gdy go Pan niewieśćią ręką zámordował.

werset: 19Oświadcżam ſię Pánom ktory mię ſtrzegł w tey drodze kędym chodziłá/ bo oblicże moie przy-

strona: 41b

wiodło go ku zginieniu/ á nie popełnił zemną żadney ſproſney áni obrzydłey złośći.

werset: 20Tedy lud wſzytek bárzo ſię zdumiáł/ á wſzyſcy ſpołu klęknąwſzy chwalili Bogá mowiąc ſpołu.

werset: 21O Boże náſz bądzże pochwálony/ ktoryś dniá dziſieyſzego wniwecż obroćił nieprzyiaćioły ludu twego.

werset: 22Zátym kniey rzekł Ozyaſz/ Błogoſłáwioná ty ieſteś corko nád wſzytki niewiáſty ná ziemi zá łáſką Bogá nawyſzſſego.

werset: 23Y błogoſłáwiony ieſt Pan Bog ſtworzyćiel niebá y ziemie/ ktory ćię obroćił ku potłocżeniu głowy Hetmáná nieprzyiaćioł náſzych.

werset: 24Bo nigdy nie wyidzie z pámięći nádzieiá twa/ w tych ktorzy ſobie przypomináią możność Páńſką.

werset: 25A przetoſz to niechay Bog tobie obroći ku wiecżney sławie/ á niechay ćię Pan Bog wſzem dobrem vbogáći iżeś nie litowáłá zdrowia twoiego dla vtrapienia narodu náſzego/ áleś ználázłá táką drogę przed Bogiem naſzym/ pomagáiąc vpádkowi náſzemu.

werset: 26A zatym lud wſzytek rzekł/ Bądz ták/ niech ſię ták ſtánie.

rozdział: 14
Rozdział 14.
werset: 1POtym mowiłá do nich Iudyth/ słuchayćie mię bráćia/ wezmićie tę głowę/ á záwieśćie ią gdzie ieſt nawysſzy mur/ á gdy ſię dobrze rozednieie iſz słońce wznidzie nád ziemią/tedy káżdy zwas wziąwſzy broń ſwą/ a co mężnieyſzy ludzie wynidzćie zmiáſtá/ obrawſzy ſobie Hetmáná. Y wynidą ku pierwſzemu ſtanowiſku Aſſyryanow wſzákoſz z gory nie zeydziećie.

księga: Salom.
rozdział: 2


strona: 43c

werset: 8Pocżyńmy ſobie wieńce z pąkowia rożánego pierwey niſz zwiędnie.

werset: 9Niechay żaden z nas nie opuſzcża rozpuſthy náſzey/ zoſtawuymy wſzędy znaki weſela/ bo to ieſt dział náſz y cżąſtká náſzá.

werset: 10Vćiśńmy vbogiego/ ſprawiedliwego: á nie przepuſzcżaymy wdowie/ áni ſię teſz wſtydaymy ſzedziwośći ſtarcá wlećiech podeſzłego.

werset: 11Moc náſzá niechay będzie zá práwo ſpráwiedliwe/ bo to co mocy nie ma/ nájduie ſie nie pożytecżnem.

werset: 12A ták ſię záſadzamy ná ſprawiedliwego/ bo ieſt nam ná przeſzkodzie/ á przećiwi ſię ſpráwam náſzym wymiatuiąc nam grzechy náſze dopuſzcżone przećiw zákonowi/ á gáni nas dla złoſći/ życia náſzego.
Mát: 27.

werset: 13Opowieda ſię iſz má poznánie Boże/ á ſámego ſiebie názywa ſynem Bożym:
Ian. 7.

werset: 14Stał ſię nam ku ſtrofowániu myſli náſzych.
Ezá. 53.

werset: 15Cięſzko nam nań pátrzáć iſz rozny ieſt żywot iego od inych y inákſze poſtępki iego.

werset: 16Na nas ſobie zá podeyrzáne/ y ſtrzeże ſię od towárzyſtwá náſzeo iákoby od iákich plugaſtw/ ſkońcżenie ſpráwiedliwych opowieda być błogie/ chłubiąc ſię iſz Bogá ma oycem.

werset: 17A przetoſz ſpátrzaymy prawdali to co powieda/ á doświadcżmy ieſliżego to potka.

Pſalm: 22.
werset: 18Bo ieſlić ſpráwiedliwy ſyn Boży/ wzdyimieć ſię zá nim/ á wybáwi go z rąk nieprzyiaćielſkich.
Mátt: 27.
IereL 11.

werset: 19Potwarzą y męcżeniem doświadcżymy go ábychmy doznali ſkromnośći iego/ y vcżynili roſſądek o ćierpliwośći iego.

werset: 20Skazmy go na haniebną śmierć/ bo náń będzie wzgląd wedle powieśći iego.

werset: 21To myſląc pobłądzili/ Bo ie zaſlepiła ich złość.
Rzym: j.

werset: 22Ani poznali táiemnic Bożych/ ani ſię zádziewali zapłáty świątośći/ áni vważali v ſiebie iáko ma

strona: 43d

być nagrodá duſzam nie nágánionym.

Moy: j.
werset: 23Gdyſz Bog ſtworzył cżłowieká ku nieśmiertelnośći/ á ſpráwił go właſnym wyobráżeniem przyrodzenia ſwego.
Ekkle: 17.
j Moy: 3.

werset: 24Ale znienawiśći diabelſkiey przyſzłá śmierć ná świát/ á ćić iey doświadcżáią ktorzy ſą z ſtrony iego.

rozdział: 3
Rozdział 3.
5 Moy: 33,
werset: 1Duſze ſpráwiedliwych ſą wręce Bożey/ áni ſię ich tknie męká.

werset: 2Zdáło ſię ſzalonym iſz vmieráli/ á dokońcżenie ich mniemáli być nędzne.
Hebr. 10.

werset: 3Y ześćie ich od nas ná zátrácenie/ gdyſz oni ſą wpokoiu.
j. Piotr: 3.

werset: 4A choć przed ludzmi ſą męcżeni wſzákże nádzieiá ich pełná ieſt nieśmiertelnośći.

werset: 5Y málucżko będąc ſkáráni we zmą wielkie dobrodzieyſthwá/ bo ich Bog doświádcżał/ y nálasł ie ſobie godnemi.
2. Moy: 16.
5. Moy: 8.

werset: 6Probował ich iáko złotá w piecu/ á przyiął ie iáko zupełną ofiárę.

Dáni: 12.
Mát. 13.
Mátt. 19.
werset: 7A przetoſz cżáſu náwiedzenia ich roziáśnią ſię/ y iáko iſkry będą biegáć miedzy trzćiną.
j. Kori: 6.

werset: 8Będą ſądzić narody y pánowáć nád ludem/ á pan wnich wiecżnie będzie krolował.

werset: 9Ci ktorzy máią w nim ſwe vfánie zrozumieią prawdę/ á wierni zoſtáną przy nim w miłośći/ gdyſz łáſká y miłoſierdzie potka święte iego/ á będzie ſtáránie o wybránych iego.

werset: 10Aleć złośnicy odnioſą słuſzne karánie zá ſwe myſli iſz zániedbáli ſpráwiedliwego/ á odſtáwali od Páná.

werset: 11Bo kto mądrość y kárność zá nic ſobie ma nędzny ieſt/ á prożna ieſt nádzieiá tákowych/ y praca ich niepożytecżna/ y ſpráwy ich nicżemne.

werset: 12Zony ich ſzalone ſą/ á dzieći ich niecnotliwe/ y potomſtwo ich przeklęte.

rozdział: 8


strona: 45d

werset: 5Bo ieſliſz ieſt wdzięcżna rzecż wżywoćie bogá

strona: 46a

Mądrość Salomonowá.
otym/ á zaſz nie dáleko bogátſza ieſt mądrość ktora wſzytko ſpráwuie?

werset: 6A ieſliſz mądrość wſzytki rzecży ſpráwuie izáſz nád nię ieſt gdzie lepſzy rzemięśnik w tjch rzecżach ktore ſą?

werset: 7Ieſli kto miłuie ſpráwiedliwość/ prace tey ſą cnoty/ bo vcży miernośći j roſtropnośći/ ſpráwiedliwośći y mocy/ nád ktore rzecży nic nie ieſt ludziam zá żywotá pożytecżnieyſzego.

werset: 8Nád to ieſli kto pożąda doſwiadcżenia wiela rzecży/ tedyć tá wie rzecży dawne/ y przyſzłe przepátruie/ chytre mowy y wypráwowánie gádek rozumie/ znáki y cudá przed tym obacża/ y przypádki cżáſow y wiekow.

werset: 9A przetożem vmyſlił przyłącżyć ią ſobie w towárzyſtwo/ wiedząc pewnie iſz oná mnie miáłá rádzić ku dobremu/ á iſz mię miáłá ćieſzyć wpracach y wćięſzkośćiach.

werset: 10Dla niey otrzymam chwałę wpoſpolſtwie/ á cżći v ſtarſzych choćiażem młodzieniec.

werset: 11Ieſtem przy ſądzie dowćipnjm á przed mocarzmi wpodziw.

werset: 12Będą ocżekawáć gdy milcżeć będą/ á ſpilnośćią słucháć będą gdy mowić będę/ y gdy będę dłużey rozmawiał/ zátulą ſobie vſtá ſwe ręką.

werset: 13Dla niey otrzymam nieśmiertelność/ á zoſtáwię potomſtwu wiecżną pámiątkę.

werset: 14Będę rządził lud/ y narody będą mi poddánemi.

werset: 15Stráſzliwi krolowie ſlyſząc o mnie będą ſię mnie lękáć/ á miedzy wielkośćią będę widzian dobrym/ y ná wojnie mężnym.

werset: 16Wtey ſzedſzy do domu mego vſpokoię ſię/ gdyſz towárzyſtwo iey niema w ſobie żádney przykrośći/ á ſpolne żyćie znią nie vcżyni ſmętku żadnego/ owſzem rádość y weſele.

werset: 17To v ſiebie rozmyſláiąc/ y zwielką pilnośćią vważáiąc iſz gdy ſię ſpowinowáćiemy zmądrośćią/ ſtawamy ſię nieśmiertelnemi.

werset: 18A wprzyiaćielſtwie

strona: 46b

iey nawdzięcżnieyſze kochánie/ á nie przebráne bogáctwá wpracach rąk iey/ tákże w ſchadzce w rozmowie iey roſtropność/ á wſpolnych rozmowách zacna sławá. Chodząc tedy około ſzukałem/ ábych ią przyiął ku ſobie.

werset: 19A byłem dziećiątkiem zacnym rozumiem w młodośći ozdobiony/ y dobrym przyrodzeniem opátrzony.

werset: 20Y owſzem gdym był dobrym/ miałem ćiáło nie ſplugáwione.

werset: 21A ták zrozumiawſzy żem iem inácżey doyć nie mogł/ iedno z dáru Bożego/ y owſzem to była mądrość/ iżem zrozumiał że to ieſt iego dobrodzieyſtwo/ ſzedłem tedy ku Pánu/ á modliłem ſię do niego/ mowiąc ták ze wſzytkiego ſercá moiego.

rozdział: 9
Rozdział 9.
werset: 1O Boże oycow/ y Pánie miłoſierdzia/ ktoryś wſzytko ſtworzył słowem twoim.

werset: 2A mądrośćią twoią ſpráwiłeś cżłowieká áby pásował wſzythkim rzecżam od ćiebie ſtworzonym.

werset: 3Aby rządził świát w świątośći y wſpráwiedliwośći/ á cżynił ſąd w ſzcżerośći ſercá.

j. Kro: 2.
werset: 4Dáyże mi mądrość ſiedzącą ná ſtolicy twoiey/ á nie wyłącżay mię zpocżtu służebnikow twoich.
Pſalm: 116.

werset: 5Iſz ia ieſtem niewolnik twoy/ y ſyn służebnice thwoiey/ cżłowiek mdły/ y krotkieo żywotá/ á mnieyſzy niźlibych mogł zrozumieć ſąd y práwá.

werset: 6Bo choć żeby teſz kto był doſkonáłym miedzy ſyny ludzkiemi/ wſzákoſz ieſliby nie miał mądrośći twey/ zá nic nie będzie pocżytan.

j. Kron:28.
werset: 7Tyś mnie obrał krolem ludowi twemu/ y ſędziem ſynom y corkam twoim.
2. Kron: j.

werset: 8Roſkazałeś mi budowáć kośćioł ná świętey gorze twoiey/ á w mieśćie mieſzkánia twego ołtarz ná kſztałt przybytku kthoryś ſobie

strona: 46c

Mądrość Salomonowa.
zgotował od pocżątku.

rozdział: 13


strona: 48c

werset: 13A zaſię vćinek ktory ſię ni nacż nie godzi/ y pień záwiły/ á dla gáłęzi ſękowáty/ wziąwſzy ſpilnośći/ á niemáiąc co cżynić/ wyrył/ y wedle ſwego dowćipu miſternie wykſztałtował ná podobieńſtwo wyobráżenia cżłowiecżego.

werset: 14Abo teſz podobieńſtwo zwierzęćiá iákieo nicżemnego wyráził/ potym go poſtrychnąwſzy minią y fárbą/ vcżynił bárwę iego cżerwoną/ zátárſzy wnim ony wſzytki chropáwośći.

werset: 15Potym mu ſpráwiwſzy kośćiołek po temu/ przypráwił go do śćiány przytwierdziwſzy żelázem.

werset: 16A opátrzywſzy iákoby ono nie vpádło/ gdyſz wie że ſobie pomoc nic nie może/ á będąc báłwánem pomocy potrzebuie.

werset: 17Ná oſtátek zá máiętność/ o weſele/ za dziatkámi cżyniąc modlitwy/ nie wſtyda ſię mowić ku temu co ieſt bes duſze.

werset: 18A ták niemocnego prośi o zdrowie/ martwemu modli ſię o żywot/ á ni nacż mu nie pożytecżnemu o wſpomożenie.

werset: 19Kiedy ma iść wdrogę wzywa tego ktory áni ſtąpić może/ ku zyſkowi/ ku ſpráwam/ y od tego ktory ſobą ruſzyć nie może ząda rękam ſwjm dowćipu.

rozdział: 14
Rozdział 14.
werset: 1ZAś drugi gotuiąc ſobie okręt/ áby ſię woził po ſrogich nawáłnośćiach/ porucża ſię drzewu ſprochniálſzemu niſz to ná ktorym pływa.

werset: 2Bo to wymyſliłá chćiwość zyſka/ á rzemieśnik iij mądrze zbudował.

2. Moy: 14:
werset: 3Ale to oycże opátrzność twoiá rządzi/ gdyżeś teſz ty przes morzá drogę/ przes ſrogie náwałnośći otworzył beſpiecżną śćieſzkę.

werset: 4Okázuiąc iſz ná káżdym mieyſcu możeſz zdrowo záchowáć/ choćiaſzby ſię teſz kto tám puśćił oprocż wſzelákiego

strona: 48d

miſterſtwá.

werset: 5A wſzákoſz niechceſz áby ſpráwy mądrośći twoiey miáły być prożne/ á przetoſz ludzie bárzo máłey troſze drzewá zdrowia ſwego zwierzaią/ á pływáiąc po nawálnym morzu w okręćie bywáią záchowáni.

1. Moy: 6.
werset: 6Bo od pocżątku gdy poginęli pyſzni obrzymowie/ nádzieiá świátá nálasſzy vćiecżkę do okrętu/ y będąc prowádzoná ręką twoią/ zoſtáwiłá naſienie ku rodzeniu.

werset: 7Gdyſz błogoſłáwione ieſt drzewo przes ktore ſię ſtawa ſpráwiedliwość.

Pſalm: 115.
Báru: 6.
werset: 8Ale to co w ręku vrobią/ ieſt przeklęte ták ſámo iáko y rzemieśnik iego/ on iſz ie vrobył/ á ono gdyſz ſię a wniwecż obroćić iſz ie zową.
Pſalm. 3.
Bogiem.

werset: 9Bo zárowno ſą wnienawiśći v Bogá/ ták złośnik iákoby y złość iego.

werset: 10Bo y robotá ſpołu zrzemieśnikiem odnieſie pomſtę.

werset: 11Y dla tegoſz ná báłwány pogáńſkie przyidzie karánie/ iſz w ſtworzeniu Bożym ſą wykſztałtowáne ku obrzydłośći/ y ku obráżeniu duſz ludzſkich/ y ku vśidleniu nog ludzi głupich.

werset: 12Bo wymyſlenie báłwánow ieſt pocżątkiem zcudzołożenia/ á wynálazek ich ſkáżenie żywotá.

werset: 13gdyſz áni od pocżątku były áni będą trwáć ná wieki.

werset: 14Bo iſz ſą ná świát wprowádzone dla prożney chwały ludzkiey/ á przetoſz teſz zámierzon ieſt prętki koniec ich.

werset: 15Bo niektory oćiec ćięſzko żáłuiąc ſyná prętko z świátá zeſzłego/ ſpráwiwſzy obras/ iuſz przed tym vmárłego cżłowieká teras iáko Bogá vcżćił: y poddánym ſwym obchody y ceremonie mu poſtánowił.

werset: 16Zátym pomálucżku wſzedſzy złośćiwy zwycżaj miaſto zakonu ieſt chowan/ á zá roſkazániem okrutnikow/ ſtáło ſię iſz rytym obrázom z nabozeńſtwem służyć pocżęto.

rozdział: 18


strona: 51a

2. Moy: 5.
werset: 5Ktemu ieſzcże gdy onę rádę zácżęli/ áby nie mowiątká świętych twoich mordowáli/ á ieden ſtych ktorzy byli wyrzuceni záchowan ieſt ku ich karániu/ tedyś ty ie pozbawił obfitośći dziatek/ á w gwałtowney wodzie ſpołuś ie potráćił.

2, Moy: 6.
werset: 6A tać noc przodkom náſzym była przed tym oznáymioná/ áby wiedząc o tych przyſięgach pewnie ktorym vwierzyli/ byli dobrey y beſpiecżney myſli.

werset: 7A ták lud twoy doſtał y wybáwienia ſpráwiedliwych y zginienia nieprzyiáćioł.

werset: 8Bo iákos ſię pomśćił nád nieprzyiaćiołmi náſzemi/ tákżeś nas przyzwawſzy chwałą obiáśnił.

werset: 9Przetoſz potáiemnie ofiáry ſpráwowáli ſynowie ludzi ſwiętych/ y zgodnie zakon Boſki poſtánowili/ cżyniąc zárowne vcżeſtniki thych dobr y tych niebeſpiecżeńſtw ludzi święte/ gdzie synowie pierwſzy śpiewáli chwáły.

werset: 10A záſię brzmiał niezgodliwy krzyk nieprzyiaćioł/ y ſmętne nárzekánie nád dziatkámi roſchodziło ſię ktorych opłákiwano.
2. Moy: 11.

werset: 11A iednákaſz pomſtá przychodziłá ná ſługę iako y ná páná/ á zárowno ćierpieli/ ták cżłowiek poſpolity iáko y Krol.

werset: 12A tákże wſzyſcy ſpołu iednákąſz śmierćią mieli niezlicżoną licżbę vmárłych/ bo oni ktorzy zoſtáwáli żywi/ nie mogli wyſtátcżać pogrzebáiąc ie/ bo w iednym oká mgnieniu zacne ich potomſtwo poginęło.

werset: 13A ták ktorzy nic nie wierzyli dla cżárow/ w onym vpadku pierworodnych/ wyznáwáli iſz on lud był ſynem Bożym.

werset: 14Bo gdy wſzytko było wſpokoynym milcżeniu á noc iuſz zkońcżyłá połowice biegu ſwego.

werset: 15Tedy słowo twoie wſzechmocne iáko ſrogi walecżnik przyſkocżyło z ſtolice krole-

strona: 51b

wſkiey z niebá wpośrodek zginęły w ziemie.

werset: 16Nieſąc iáko oſtry miecż roſkazánie twoie iáwne/ á ſtoiąc cżęśćią niebá doſięgało/ cżęśćią ná ziemi chodziło/ wſzytko śmierćią nápełniáiąc.

werset: 17Tedy nátychmiaſt gdy ſrogie widzenia ſnow bárzo imi trwożyły/ zátymże y ſtráchy nieſpodziewáne náſtáły.

werset: 18A ieden od drugiego odrzucony/ oznáymował będąc ná poły martwym dla cżego vmierał.

werset: 19Bo to przed tym im oznaymiły ſny ich ktore imi trwożyły/ áby nie poginęli nie wiedząc przecż te karánia ćierpieli.

werset: 20Nád to teſz y ſpráwiedliwe potkáło doſwiadcżenie ſmierći/ y ſtáłá ſię w oney wielkośći poraſzká wpuſtyni/ ále ten gniew nie długo trwał.
4. Moy: 16.

werset: 21Bo wnet cżłowiek niewinny walcżył zá nie/ wziąwſzy ná ſię zbroię posługi ſwoiey/ modlitwę y kádzenie ku vbłagániu/ á záſtáwił ſię onemu rozgniewániu/ á oznáymuiąc ſię ſługą twoim vcżynił koniec nędzy.

werset: 22A zwyćiężył onę zamieſzkę niemocą ćiáłá/ áni mocą zbroie/ ále słowy zwyćiężył onego kthory karał przywodząc przyſięgi y przymierza vcżynione oycom.

werset: 23Bo gdy iuſz kupámi padali vmárli iedni ná drugie/ ten ſię wpośrodku záſtáwił y záwśćiągnął gniew á zámknął mu drogę do żywych.

werset: 24Bo ná długiey ſzáćie było wſzytko ochędoſtwo y zacnośći oycow ná kámieniu wyryto/ á cżtermi rzędy rozdzielone/ á w koronie ktora byłá ná głowie iego był máieſtat twoy.

werset: 25Tymći vſtąpił ten ktory borzył/ á tych ſię rzecży vlękł/ bo doſyć ná tym było iſz doświadcżyli gniewu.

księga: Iezus
rozdział: 3


strona: 53c

werset: 16Wſpomioną ná ćię cżáſu vtrapienia twego/ a grzechy twoie roſpłyną ſię iáko lod od iáſnośći słonecżney.

werset: 17O iáko ieſt bezecny kto opuſzcża oycá/ á przeklęty od páná ktho wzruſzá mátkę ku gniewu.

werset: 18Synu moy odpráwuy rzecży ſwe w ćichośći/ á cżłowiekowi vcżćiwemu będzieſz wdzięcżnym.

werset: 19Imeś ieſt więtſzy/ tym ſię ſkromniey záchoway/ y znaydzieſz łáſkę v Páná: Bo ácżći wiele ieſt zacnych y znácżnych/ ále ćichym táiemnice obiáwione bywáią.

Filipe. 202.
werset: 20Bo wielka ieſt moc páńſká/ á od pokornych sławy doſtawa.

werset: 21Trudnieyſzych rzecży niſzli im ſproſtáć możeſz nie pytay ſię/ á tych ktore przewysſzáią śiły twoie/ nie baday ſie głupie.
Przy. 25.

Rzym: 12.
werset: 22To co tobie roſkazano/ o tym świątobliwie rozmyſlay/ bo tych rzecży ktore ſą ſkryte/ nie potrzebá ocżymá vpátrowáć.

werset: 23Nie paray ſię názbyt wrzecżach niepotrzebnych y zbytecżnych nád powieść twą.

werset: 24Bo tobie więcżſze ſą rzecży okazáne nád rozum ludzki.

werset: 25Gdyſz wiele tych ktorzy ſię vwiedli máiąc o ſobie prożne mniemánie/ a złośćiwa myśl przedſięwzięćie ich popſowáłá.

werset: 26Serce vporne podka zło/ á kto ſię kocha w niebeſpiecżeńſtwie/ zginie w nim.

werset: 27Stráćiwſzy zrenicę/ nie będzieſz widział/ á tego cżego nie vmieſz/ nie powieday ábyś vmiał.

werset: 28Serce zátwárdziáłe będzie oćiążone pracámi/ á złośnik grzechy ku grzechom gromádzić będzie.

werset: 29Zámyſł hárdego żadnego lekárſtwá nie ma á ſtáránia iego omylą go/ gdyſz ſzcżep złośći wnim ſię roſkorzenił.

werset: 30Serce cżłowieká rozumnego rozmyſlá ſkryt powieśći/ á mądry ząda áby go ſpilnośćią słuchano.

werset: 31Iáko ogień gáſi wodá/ ták grzech głá

strona: 53d

dzi miłoſierna dobrotliwość.

Pſalm: 41.
Dániel: 4.
Matt: 5.
werset: 32A Pán ktory łáſką nágradza/ będzie pámiętał ná potym/ iſz tákowy najdzie podpomożenie cżáſu vpadku ſwego.

rozdział: 4
Rozdział 4.
5 Moy: 15.
Tobi: 4.
Mátt: 23.
Luk: 11.
werset: 1SYnu nie cżyń krzywdy vbogiemu wpożywieniu/ á nie odwłacżay vbogim rátunku ktorzy ná ćię pátrzą.

werset: 2Nie fráſuy duſze łaknącey/ áni zwłacżay vbogiego w niedoſtátku iego.

werset: 3Nie trwoſz więcey ſercá záfráſowánego/ á nie odwłacżay potrzebuiącemu co mu dáć maſz.

werset: 4Nie odmiatuy vtrapionego ktoryć ſię modli/ á oblicża twego nie odwracay od vbogiego.

werset: 5Nie odwracay oká twego od potrzebuiącego/ á nieday przycżyny nikomu abyć miał kto złorzecżyć.

werset: 6Bo gdyć w záfráſowáney myſli złorzecżyć będzie/ tedy ten ktory go ſtworzył/ wyſłucha go.

werset: 7Skázuy ſię łáſkáwym w zgromádzeniu vbogich/ á twoię myśl ſtárſzemu/ y przełożonemu głowę ſwą poddawaj.

werset: 8Nákłoń vchá twego vbogiev oprocż przykrośći/ y rozmow ſię znim przyiáćielſkie w ćichośći.

werset: 9Wyrwi tego ktory ćierpi krzywdę zrąk temu kto mu ią cżyni/ á nie bądz boiazliwym broniąc go.

werset: 10Bądz ſierotam iáko oycem/ á mátce im miáſto męża.

werset: 11Tedy będzieſz iáko ſyn Nawysſzego/ v ktoreo wdzięcżnieyſzym będzieſz niſz v mátki twoiey.

werset: 12Mądrość wywysſza ſyny ſwe/ á kocha ſię w tych ktorzy iey ſzukáią.

werset: 13Kto ią miłuie/ miłuie żywot/ á ktorzy ráno do niey przychodzą/ bywáią nápełnieni weſela.

werset: 14Kto iey doſtawa/ doſtawa dziedzicżnie śławy/ á ktorą iedno drogą żywotá poydzie/ tedy mu ią Pan poſzcżeśći.

rozdział: 9


strona: 56a

Rozdział 9.
werset: 1Zony z ktorą mieſzkaſz nie miey w podeyrzeniu/ á nie vcż iey żadney chytrośći złey przećiwko tobie.

werset: 2Nie podday názbyt myſli twey żenie/ áby nie wzięłá gory nád mocą twoią.

werset: 3Nie záchodz w drogę niewieśćie wſzetecżney/ ábyś ſnać nie vpadł w śidło iey.

werset: 4Nie miey towárzyſtwá częſtego zs śpiewacżką/ byś ſam nie był poiman chytrośćiámi iey.

werset: 5Nie zápátrzay ſię ná pánienkę/ ábyś ſię nie vwiodł za iey pięknym vbiorem.

werset: 6Nie przychylay myſli ku niewiáſtam wſzetecżnym/ ábyś máiętnośći twey nie ſtráćił.

werset: 7Nie pogłąday áni tám áni ſam chodząc po vlicách mieyſckich/ áni ſię tułay po puſtych mieyſcach iego.

werset: 8Odwodz ocży twoie od niewiáſty piękney/ áni ſię zápatrzay ná cudzą piękność

werset: 9Bo wiele ieſt záwiedzionych cudnośćią niewieśćią/ gdyſz miłość z niey pała iáko ogień.

werset: 10Nie záśiáday z mężatką.

werset: 11Ani ſię znią ſkłáday ná bieſiádę/ áby ſię ſnać nie przychylił k niey vmysł twoy/ á vpadłbyś przes twą pożądliwość w zginienie.

werset: 12Nie opuſzcżay ſtárego przyiaćielá/ bowiem nowy nie będzie mu rowny.

werset: 13Nowy przyiaćiel ieſt iáko nowe wino/ a to ktore ſię podſtárzeie/ potym ie będzieſz pił z roſkoſzą.

werset: 14Nie zayrzy chwały cżłowiekowi złośćiwemu/ bo nie wieſz iákie ma być dokońcżenie iego.

werset: 15Co ſię złośnikom podoba ty nie chwal/ ále pámiętay iſz áſz do śmierći nic ſpráwiedliwego cżynić nie będą.

werset: 16Vchodz precż cżłowiekowi co ma mie zábiiáć/ á nie będzieſz vćiśnion ſtráchem śmierći.

werset: 17A ieſliſz ſię do niego

strona: 56d

przyłącżyſz/ nie wyſtępuyże ni w cżym/ ábyć zarázem zdrowia nie odiął.

werset: 18A wiedz iſz przes posrzodek ſidł maſz iść/ a chodzić po ſzcżyciech mieiſckich.

werset: 19Iák możeſz napilniey doświadcżay przyiáćioł/ á rády twe mieway z mądrymi.

werset: 20Ludzi ſpráwiedliwe mieway ná bieſiedzie twey/ á w boiázni Páńſkiey ſię chłub.

werset: 21Z ludzmi mądrymi mieway rozmowy twoie/ á o zakonie Nawyſzſſego niechay będzie wſzytká rospráwá twoia.

werset: 22Iáko roboty z ręki rzemieśnikowey chwalą/ ták mądrość przełożonego nád ludem poznawáią z powieśći iego.

werset: 23Cżłek wielomowny ieſt ná poſtrách w mieśćie/ á zufáły w mowie záſługuie nienawiść.

rozdział: 10
Rozdział. 10.
werset: 1SEdzia mądry vcży lud ſwoy á przełozeńſtwo cżłowieká roſtropnego będzie ſkromne.

werset: 2Iáki ieſt ſprawcá w mieśćie tácy teſz ſą y vrzędnicy iego/ á iakie ieſt Kſiążę/ tákowi teſz ſą mieſzcżánie.

werset: 3Krol nievmieiętny potráći lud ſwoy/ ále ſię miáſto przymnaża w ludzi roſtropnośćią przełożonych.

werset: 4Moc ziemie ieſt w ręku páńſkich/ ktory potrzebnie ná niey wzbudza cżłowieká pożytecżnego.

werset: 5Zdárzenie mężá/ ieſt w ręku páńſkich/ á oſobie vcżoney nákłáda sławę ſwoię.
3. Moy: 19.

werset: 6Nie wzruſzay ſię przećiw bliźniemu ledá o krzywdę/ á nie cżyń nic hardzie ku cżyiey krzywdzie.

werset: 7Przemierzła ieſt pychá ták v Bogá iáko y v ludzi/ á z obudwu idzie złość.

werset: 8Bo dla nieſpráwiedliwośći krzywdy y bogactw zdrádą nábytych/ bywáią przenaſzáne kroleſtwá od iednego narodu do drugieo.

rozdział: 14


strona: 58c

werset: 10Oko złośćiwe zayrzy chlebá/ á v ſtołu ſwego ćierpi niedoſtátek.

werset: 11Synu cżyń ſobie dobrze według máiętnośći ktorą maſz/ á odnoś Pánu godne dáry.

werset: 12Pámiętay ſzeć śmierć nie omieſzka/á nie ieſt oznaymiony cżás náznácżony śmierći.

Wysſzey: 4.
Tobi: 4.
Luk: 14.
werset: 13Bądz ſzcżodrobliwym przyiaćielowi niſz vmrzeſz/ á wedle możnośći twoiey wyćiągay rękę ſwą dawáiąc mu.

werset: 14Nieomieſzkaway ſobie cżáſu weſołego/ áni cię niech chybia pożytek dobrey pożądliwośći.

werset: 15Izali prace twey nie zoſtáwiſz inemu? á to cżegoś nábył ſpracą twą nie rozdzieliſz dziećiam?

werset: 16Day y bierz/ á poświęć duſzę ſwoię.

werset: 17Bo w grobie prożno maſz ſzukáć pokármow.
Ezáy: 40.
Iak: 10,
Piotr 1.

werset: 18Wſzelkie ćiáło zwietſzeie iáko ſzátá/ bo to ieſt od wſzytkich cżáſow poſtánowiono/ iſz śmierćią vmrzeſz.

werset: 19Bo iáko ná drzewie liśćie zielone iedno opada á drugie rośćie/ ták to co ſię z ćiałá y ze krwie rodzi/ iedno ſchodzi á drugie náſtáwá.

werset: 20Káżda rzecż ſprochniáła niſzcżeie/ á iego ſprawcá ſpołu z nim ginie.

werset: 21Błogi mąſz ktory rozmyſla mądrze zacne rzecży/ a ktory z roſtropnośći ſwey rozmawia o rzeczach świętych.

werset: 22Kto w ſercu ſwoim rozmyſla drogi iey/ á táiemnice iey rozeznawa: idzże á tedy zá nią w tenże ſlad/ á ſiądz ná drogách iey.

werset: 23Kto będzie wyglądał oknem iey/ tenże będzie słuchał v drzwi iey.

werset: 24Kto będzie chodził około domu iey/ wbije gozdz w śćianách iey/ á podle niey poſtáwi namiot ſwoy.

werset: 25Ten będzie mieſzkał w goſpodzie wſzech dobr á pod dáchem iey záchowa dziatki ſwoie/ y odpocżynie pod gáłąſkámi iey.

werset: 26Będzie prze nie bronion od vpalenia/ á w chwale iey będzie mieſzkał.

rozdział: 15


strona: 58d

Rozdział 15.
Mátt. 4.
Ian. 4.
werset: 1KTo ſię Páná boi będzie ſię dobrze ſpráwował/ á doſtąpiwſzy poznánia zakonu/ chwyći ſię go.

werset: 2A on zábieży mu iáko mátká/ á przyimie go iáko żoná będąc pánienką poiętą.

brak
werset: 6Ten mu ſpráwi koronę weſela y rádośći/ á vcżyni go vcżeſtnikiem wiecżney sławy.

werset: 7Ludzie złośćiwi nigdy go nie vyrzą.

werset: 8Dálekim ieſt od pychy/ áni go wſpomnią ludzie kłamliwi.

werset: 9Z vſt złośniowych nic nie ieſt chwałá ozdobna/ bo nie pochodzi od Páná.

werset: 10.Chwałá z roſtropney powieśći pochodzi/ á Pan ią dobrze poforytuie.

werset: 11Nie powieday/ odſtałem zá przymuſzeniem Páńſkim/ bo nie maſz cżynić tego cżego on nienawidzi.

werset: 12Nie powieday onći mię przypędził ku błędu/ gdyſz mu nie potrzebá cżłowieká grzeſzącego.

werset: 13Wſzelkiey złośći Pan nie náwidzi/ áni ſię podoba tym ktorzy ſię go boią.
1. Moy: 1.

werset: 14Onći cżłowieká ſtworzył od pocżątku/ á dopuśćił mu ſtać w mocy rády ſwey.

Mátt: 19.
werset: 15Ieſli będzieſz chćiał/ będzieſz chował przykazánia/ á okáżeſz po ſobie wiárę posłuſzną.

werset: 16Położył przed ćię ogień y wodę/ śćiągniſz do cżego chceſz rękę ſwoię.

Ierom: 21
werset: 17Zywot ſpołu y śmierć/ oboie przed cżłowiekiem położone/ á co ſię mu ſpodoba/ będzie mu dano.

werset: 18Iſz wielka mądrość Páńſka/ á ieſt za-

strona: 59a

Iezus Syrach.
onym w mocy/ y widzi wſzytko.

werset: 19Wiádomość złośći nie ieſt mądrośćią/ áni rádá złośćiwych ieſt złącżoná z roſtropnośćią/ ále ieſt złośćią y práwą obrzydłośćią/ á ſzaleńſtwem bes mądrośći.

werset: 20Lepſzyć ieſt cżłowiek bogoboyny choćiaſz nie mądry/ niżli názbyt roſtropny/ á gwałtownik zakonu nawysſzeo.

werset: 21Ieſt chytrość oſobliwa/ ále nie ſpráwiedliwa/ y ieſt niektory co práwo wywraca ktore ieſt iáſne przes ſię.

werset: 22Ieſt zaſię drugi mądry co ſpráwiedliwie ſądzi.

werset: 23Ieſt záſię niektory co ponuro chodzi myſląc wſzytko złe/ ktorego wſzytki wnętrznośći pałáią zdrádą.

werset: 24Odwracáiąc twarz/ á cżyniąc ſię głuchym/ á gdzie ſię nie nádzieieſz podehwyći ćię y vcżynić co złego.

werset: 25A ieſliże z te mocy mieć nie będzie ábyć zle vcżynił/ tedy vpátrzywſzy cżás przedſię ćię wſkodę przypráwi.

rozdział: 19
werset: 26Iáko z weyrzenia poznáć káżdego/ ták weyrzawſzy ná twarz poznáć roſtropnego.

werset: 27Vbior káżdego/ y oſzcżerzánie zębow w śmiechu/ y chod cżłowiecży okázuią iákim kto ieſt.

rozdział: 20
Rozdział 20.
werset: 1IEſt niektore karánie nie wedle cżáſu á ieſt niektory mądry choćiaſz milcży.

werset: 2Dáleko ieſ rzecż lepſza káráć niſzli gniew chowáć/ bo kto wyſtępek ſwoy wyznawa vydzie ſzkody.

werset: 3Iáka ieſt zápálcżywość trzebieńcá ku zgwałceniu pánienki tákowy ieſt ten ktory przes gwałt odpráwuie ſądy.

werset: 4O iáko ieſt rzecż cudna káiáć ſię gdy

strona: 61b

kogo karzą/ bo ták vydzieſz grzechu chćiánego.

werset: 5Ieſt inſzy co milcżąc okázuie ſię mądrym/ á drugi ieſt/ ktory vſtáwicżną wielmożnośćią bywa przemierzłym.

werset: 6Ieſt drugi co milcżyl á niema coby odpowiedział: á drugi ieſt ktory milcży pátrząc cżáſu.

werset: 7Cżłowiek mądry milcży áſz cżás ſłuſzny vpátrzy/ á ſzcżebietliwy głupiec nie pátrza cżáſu.

werset: 8Kto ſię báwi słowy mnogimi będzie obrzydłym/ á kto ſobie ſwobodę przywłaſzcża przychodzi w nienawiść.

werset: 9Bywa poſzańcowánie grzeſznemu we złych rzecżách: á bywá teſz nalezne ktore przywodzi o ſzkodę:

werset: 10Ieſt dar niektory co nie ieſt pożytecżny/ á ieſt dar ktory ſię dwoiáko nágradza.

werset: 11Ieſt inſzy co ſię vniża dla chwały/ á drugi záſię ktory podnaſza głowę z vniżenia.

werset: 12Ieſt niektory co wiele zá máło kupuie/ co potym ſiemioráko muſi opłáćić.

werset: 13Mądry dla powieśći ſwych bywá przyiemnym/ ále wdzięcżnośći ſzalonych giną.

werset: 14Dar od ſzalonego wzięty nicći nie będzie pożytecżen/ tákże teſz y od zazdrośćiwego dla iego nálegánia/ bo ten ieſt vmyſł iego/ áby zá iednę rzecż wziął co więcey.

werset: 15Máło da á więcey będzie wymawiał/ á gébę ſwą rozdziewi iáko podwoyſki.

werset: 16Dziśći pożycży/ á iutro ſię będzie vpominał/ á tákowyć ieſt obrzydły y Bogu y ludziam.

werset: 17Szalony mowi: Nie mam żadnego przyiaćielá/ á nie mam żadnego pożytku z dobrodzieyſtw ſwoich.

werset: 18Ktorzy vżywáią chlebá mego zle o mnie mowią: O iáko mnodzy ktorzy z niego á cżęſtokroć ſzydzą.

werset: 19Bo y z tym co ma nie dobrze ſię ſpráwuie á ták to ieſt iákoby nic nie miał.

rozdział: 24


strona: 63b

werset: 9Y rzekł

strona: 63c

Iezus Syrach.
mieſzkay w Iakobie/ á w Izráelu wezmi dziedzictwo twoie.

werset: 10Przed wſzemi wieki od pocżątku ſtworzył mię/ y ná wieki nie vſtanę w przybytku świętym odpráwowáłám przed nim posługę/ y tákżem ieſt w Syonie vtwierdzona.

werset: 11Ktemu teſz y wmieśćie wdzięcżnym dał mi odpocżynienie/ á w Ieruzálemie moie opánowánie.

werset: 12W zacnym narodzie roſkorzeniłám ſię/ y w tym dziale ktory ſię Pánu doſtał w dziedzictwo.

werset: 13Rozrosłám ſię iáko drzewo Cedrowe ná Libanie/ á iáko Cyprys ná gorze Hermońſkiey.

werset: 14Wywyſzſſyłám ſię iáko pálma około brzegow poſadzone/ y iáko ſzcżepy rożáne w Ierychonie.

werset: 15Iáko piękna oliwá wywyſzſſyłám ſię w rownym polu/ á iáko iáwor nád wodámi.

werset: 16Iáko Cynámon y koſz fig wydáłám wonność/ á zapachnęłam wdzięcżnie iáko mirrá nawybornieyſza.

werset: 17Y iáko Gálban/ Onyx/ Stákte/ y iáko kádzenie kádzidłá w domu.

werset: 18Iam rośćiągnęłá gáłęzi moie iáko Terebint/ á gáłązki moie ſą gałązki chwały i łáſki.

werset: 19Ia iáko winne drzewo wonność wdzięcżną wypuśćiłám/ á kwiatki moie ſą owocem chwały y bogactw.

werset: 20Ia ieſtem mátká piękney miłośći/ bogoboynośći/ poznánia/ y nádzieie świętey.

werset: 21Y dáię rzecży wiecżne wſzytkim ſpołu dziatecżkam moim ktoram to Bog roſkazał.

werset: 22Podzćie wſzyſcy do mnie ktorzy mnie prágniećie/ á náiedzćie ſię owocow moich.

werset: 23Bo pámiątká moiá słodſza ieſt niſzli miod/ á dziedzictwo moie ieſt wdzięcżnieyſze niſz plaſt miodu.
Ioann: 6.

werset: 24Ktorzy mię iedzą tym więcey łákną/ á ktorzy mię piią ieſzcże więcey prágną.

werset: 25Kto mię poſłuſzen/ w żádne poháńbienie nigdy nie vpádnie/ á ktorzy przes

strona: 63d

mię ſpráwy ſwe odpráwuią nie zgrzeſzą.

werset: 26Te wſzytki rzecży ſą kſięgámi przymierza Bogá nawyſzſſego.

werset: 27Y zakonem ktory nam roſkazał Moiżeſz dziedzicżnie w zebrániu Iakobowym.

werset: 28Nie vſtawayćieſz/ ále mocnie ſtoyćie przy Pánu/ iſzby teſz on was ſpołu vtwierdził/ przyſtańćieſz k niemu/ bo wſzechmocny Pan ieſtći Bog ieden/ á nádeń niemáſz innego wybáwićielá.

werset: 29Ktory iáko rzeká Fiſon wſzytko nápełnia mądrośćią ſwoią/ á iáko Tygrys wzbieráiąc cżáſu nowych zboſz.

werset: 30Ktory iáko Eufrátes cżyni płodny rozum/ á iáko Iordan ktory odwilża ziemię cżáſu żniwá.

werset: 31Wydawa z ſiebie náukę poznánia iáko świátłość/ á wylewa z brzegow iáko Geon cżáſu zbieránia winá.

werset: 32Pierwſzy (cżłek) nie poznał iey doſkonále/ á oſtátecżny/ nie práwie iey dośćignął.

werset: 33Bo zrozumienie iey ieſt pełnieyſze niſz morze/ á rádá iey głebſza ieſt niz przepáść.

werset: 34Ia mądrość ieſtem iáko przekop z rzeki wywiedziony.

werset: 35Iáko przekop wody weſzłám do ráiu.

werset: 36Y rzekłám/ Odwilżę známienity ogrod moy/ á pokropię ſpráwiedliwą grządkę moię.

werset: 37A oto przekopá moiá ſtáłá ſię iáko rzeká/ á rzeká moiá wezbráłá iáko morze.

werset: 38Bo náukę oświecam iáko świtánie/ á obiáśniam ią ná długi cżás.

werset: 39Nád to wylewam náukę iáko proroctwo/ á wypuſzcżam ią ná wiecżne cżáſy.

werset: 40Widzićie żeć nie ſamá dla ſiebie prácuią/ ále dla tych wſzytkich ktorzy ſzukáią mądrośći.

rozdział: 25
Rozdział. 25.
werset: 1TRzy mię rzecży rozweſeláią/ y ozdobiáią przed Bogiem/ y przed ludzmi.

rozdział: 29


strona: 66a

werset: 7A choćiáſzby drugi mogł zápłáćić/ ledwie połowicę przynieſie/ máiąc ten dług iákoby ználeziony.

werset: 8A ieſli go cżym nie podejdzie w iego pieniądzach tedy mu bes przycżyny zoſtawa nieprzyiaćielem.

werset: 9Y nágradza mu to przeklinániem y złorzecżeńſtwem/ á miáſto cżći potwarzą oddawa.

werset: 10Wiele ich tedy chroni ſię od tákiego cżłowieká dla tey złośći/ ále ſię boią áby nie byli oſzukáni bes przycżyny.

werset: 11A wſzákoſz nád cżłowiekiem pokornym vżyway ćierpliwośći á nie odwłacżay mu długo twego dobrodzieyſtwá.

werset: 12Rátuy vbogiego dla przykazánia/ á w iego vboſtwie nieopuſzcżay go prozno.

werset: 13Nie lituy vtráćić pieniędzy dla brátá y przyiáćielá/ ták iſzbyś ſtąd żadnego pożytku nie miał/ á nie kryi ich pod kámień ábyć ſię od rdze nie popſowáły.

werset: 14Skarbem thwoim ſzáfuy według roſkazánia nawysſzego/ á będzieć pożytecżnieyſzy niżłi złoto.

werset: 15Zámykay w komorach twych dobrotliwość/ bo oná ćiebie wybáwi z káżdego vtrapienia.

werset: 16Dáleko więcey niſzli mocna tárcż y mocny oſzcżep będzie walcżyła zá tobą przeciw nieprzyiaćielowi.

werset: 17Człowiek dobry ręcży zá przyiáćielá/ ále ten ktory wſtyd ſtráćił odbieży go.

werset: 18Nie zápominay łáſki okázáney od rękoymiego/ bo ćię záſtąpił zdrowiem ſwoim.

werset: 19Dobrodzieyſtwá rękoymiego zle nágradza złośćiwy.

werset: 20Złośnik chroni ſię rękoiemſtwá.

werset: 21A ten ktory ieſt ſercá niewdzięcżnego odbiega ſwego zaſtępce.

werset: 22Rękoiemſtwo mnogie pogubiło co dobrze żyli/ á miotáło imi iáko nawáłnośćiámi morſkiemi.

werset: 23Ludzi możne z domow wypędziło/ á vcżyniło te tułáiącymi ſię miedzy cudzemi

strona: 66b

narody.

werset: 24Złośćiwy gwałtownik roſkazániá Páńſkiego wpádnie wrękoiemſtwá/ á ktory ſię wodpráwowánie cudzych ſpraw wdawa/ vmota ſię wzwády.

werset: 25Podpomagay blizniego twego wedle możnośći twoiey/ á wſzákoſz ſtrzeſz ſię ábyś nie vpadł.

werset: 26Oſobliwe potrzeby/ należące żywotowi ludzkiemu ſą/ wodá/ pokarm/ vbior/ y dom ku okryćiu ſzkárádośći iego.

werset: 27Vbogiego żjwot lepſzy ieſt pod dáſzkiem ſwym/ niſz koſztowne potráwy w cudzym dov.

werset: 28Przeſtaway ná máłym iákobyś theſz nawięcey miał/ ábyś nie ſłyſzał gdyćby ná ocży mieſzkánie wymiátowano.

werset: 29Nędzniſz to ieſt żywot przeprowádzáć ſię ziedneodov do drugieo bo gdzie będzieſz śmiał y vſt otworzyć.

werset: 30Będzieſz przyimował w dom cżęſtuiąc pićiem niewdzięcżniki/ á nád to násłuchaſz ſię przykrośći.

werset: 31Podz komorniku á przykryi ſtoł/ á ieſli maſz co ieść pogotowiu day mi.

werset: 32Vſtąp komorniku zacnieyſzemu/ bo ieſt potrzebá domu/ że mam mieć gośćiá brátá.

werset: 33Cięſzkieć to ſą rzecży cżłowiekowi rozumnemu/ wymiátowánie ná ocży mieſzkánia/ y komu ſię długu przykro vpomináią.

rozdział: 30
Rozdział 30.
Przy. 13.
werset: 1KTo miłuie ſyná ſwego/ cżęſto go rozgą karze/ áby ná oſtátku wziął poćiechę zniego.

werset: 2Kto ſyná ſwego karze/ pożytek ſtego mieć będzie/ á miedzy znáiomemi chłubić ſię będzie z niego.

werset: 3Kto ſyná ſwego náucża/ przykrość vcżyni nieprzyiáćielowi ſwemu/ á miedzy przyiaćioły ſwemi z niego ſię rádowáć będzie.

rozdział: 34


strona: 68c

Pſalm: 33.
werset: 18Ocży páńſkie pilnuią tych ktorzy go miłuią/ ieſtći mocna obroná/ y wielkie záſzcżycenie/ zasłoná od vpalenia/ y záćiſzenie wpołudnie/ obroną od obrażenia/ á rátunk od vpadku.

werset: 19Wywysſza ku dobrey myſli/ ocży oświeca/ lekárſtwo przynośi/ ktemu żywot y błogosłáwienie.
Przy. 21.

werset: 20Ofiárá z rzecży nieſpráwiedliwie nábytych/ ieſt ku pośmiewiſku Ofiáruiącemu/ á wſzelkie dáry nieſpráwiedliwych/ nigdy złáſką przyięte nie będą.

Przy: 15.
werset: 21Pan nie kocha ſię wdároch ludzi niepobożnych/ áni bywa vbłagan mnoſtwem ofiar zá grzechy.

werset: 22Kto ofiáry cżyni z máiętnośći vbogich/ ieſt iáko ten ktory rzeże ſyná ku ofierze przed oycem.

werset: 23Zywność niedoſtátecżna ieſt żywot vbogich/ á kto iey zbawia kogo/ ieſt morderzem.
5. Moy: 24.
Wysſzey: 7.

werset: 24Kto blizniemu odeymuie iego pożywienie/ zábija go á kto zátrzymawa mytá naiemnikowi/ wylewa krew.

werset: 25Gdy ieden buduie á drugi pſuie/ coſz zá pożytek obá máią/ iedno prożną pracą?

werset: 26Kiedy ſię ieden modli/ á drugi przeklina/ y ktoregoſz z nich głoſu Pan wyſłucha?
4. Moy: 19.

werset: 27Ieſliże ſię kto omywſzy od trupá/ záś ſię go dotyka/ coſz mu pomoże vmywánie?

Piot: 2.
werset: 28Tákżeć rownie gdy ſię kto dla grzechow ſwych poſtem ſuſzy/ á záſię ſię ich znowu dopuſzcża/ y ktoſz wyſłuchawa prozby iego? Abo co ſobie pomoże onym trapieniem?

rozdział: 35
Sám: 15.
Ierem: 7.
werset: 1KTo záchowywa zakon/ obfite cżyni ofiáry á ktory pilen roſkazánia/ ofiáruie ku zbáwieniu.
Filipe: 4.

werset: 2Kto dobrodzieyſtwá oddawa wdzięcżnośćią/ iákoby

strona: 68d

ofiarował mąkę/ á kto dobrodzieyſtwo okázuie/ cżyni ofiárę chwały.

werset: 3Odſtąpić od złośći ieſt vbłagáć Bogá/ á opuśćić nieſpráwiedliwość/ ieſt ofiárá ocżyśćiáiąca.

2. Moy: 23.
5. Moy: 16.
werset: 4Nie przychodz przed Páná z proznemi rękomá.

werset: 5Bo wſzytki ty rzecży poſtánowione ſą dla przykazania.
1. Moy: 4.

werset: 6Ofiárá ſpráwiedliwego/ vtłuśći ołtarz/ á wonność iey ieſt wdzięcżna Nawysſzemu.

werset: 7Ofiárá ſpráwiedliwego ieſt przyiemna/ á pámiątká iey nie przyidzie w zápámiętánie.

werset: 8Miey w vććiwośći Páná okiem łáſkáwym á nie vmniejſzay ofiary pierworocthw zrąk twoich.

werset: 9Cokolwiek dáruieſz/ tedy to cżyń z weſołą twarzą/ á z rádośćią dzieſięćiny oddaway.

Tobi: 4.
werset: 10Oddaway Nawysſzemu vpominki według iego ſzcżodrobliwośći przećiwko tobie/ y dochody z pracey twey okiem łáſkáwym.

werset: 11Bo Pan ieſt nagrodzcą/ á ſiedm kroć więcey ći odda.

werset: 12Nic nie vmnieyſzay zdáru twego/ bo tego nie przyimie.

werset: 13Nie ſpráwuy ofiáry złośćiwey/ iſz Pan ieſt ſędzią/ á nie ieſt v niego płatna zacność oſoby.
5. Moy: 10.
2. Krou: 19.

werset: 14Niema względu ná żadną oſobę przećiwko niedoſtátecżnemu/ ále wyſłucha prozby tego ktho ćierpi krzywdę.

Iop: 34.
werset: 15Nie opuśći modlitwy ſieroty/ áni wdowy kiedy ſię przed nim vſkarża:
Mądr 6.
Dzie: 10.

werset: 16Izali łzy wdowie nie płyną po iágodách iey? á wołánie iey przećiwko temu kto ie wzbudził?

Rzym. 2.
Gálát: 2.
werset: 17Cżłowiek Bogoboyny będzie przyięt z dobrą wolą/ á modlitwá iego doydzie áſz pod obłoki.
Efez: 6.
Koleſſe: 3.

werset: 18Modlitwá cżłowieká ſtrápionego/ przeniká obłoki/ á nie przeſtánie/ áni ſię vſpokoi/ áſz przyidzie przed Nawysſzego.

1. Piotr: 1.
werset: 19A onći będzie miał o nim pracą/ y vcżyni mu ſpráwiedliwość/ y oſądzi.

werset: 20Pan nie vcżyni żadnego omie-

strona: 69a

ſzkánia/ á mocny nie będzie im dáley ćierpiał.

rozdział: 39


strona: 71a

1. Moy: 1.
Már. 7.
werset: 19A będziećie ták mowić w chwałách wáſzych.

werset: 20Wſzytki ſpráwy Páńſkie ſą zacne/ á wſzytki iego roſkazánia ſtáną ſię cżáſu ſwego.

werset: 21Nie godzi ſię mowić/ przecż to ták ieſt? ábo dla cżego to? bo to wſzytko znácżnie ſię okáże cżáſu ſwego/ ná roſkazánie iego ſtánęłá wodá ná kupie/ á ná słowo vſt iego zebrały ſię wody.

werset: 22Wſzytko co chce roſkázuie/ á nie ieſt nikt co by miał vmnieyſzyć zbáwienia iego.

werset: 23Wſzytki ſpráwy ludzkie ſą iáwne przed nim/ áni ſię mogą ſkryć rzecży dálekie od ocżu iego.

werset: 24Od wieku przepátruie/ y niemáſz nic dziwnego przed oblicżnośćią iego.

werset: 25Nie godzi ſię mowić/ coſz to ieſt? ábo dla cżego to? bo wſzytko ieſt ſtworzono k cżemu było cżego potrzebá.

werset: 26Błogoſłáwieńſtwo iego okrywa ziemię iáko rzeká/ á cżyni ią płodną iáko powodz.

werset: 27Ták ći pogáni pocżuią gniew iego/ iáko obráca wody w słoność.

werset: 28Iáko drogi iego rowne ſą ludziam świętym ták złośnikom ſą nie rowne.

werset: 29Od pocżątku ſtworzone ſą rzecży dobre dobrym/ á záſię złośnikom złe.

werset: 30Wſzytki rzecży należące ku potrzebam żywotá cżłowiecżego/ ſą te/ wodá/ ogień/ żelázo/ ſol/ mąká/ pſzenicżna/ miod/ mleko/ wino/ oliwá/ ſzáty.

werset: 31Ktore wſzytki rzecży iáko ſą dobre ludziam cnotliwym/ ták złośnikom obracáią ſię ku złemu.

werset: 32Są duchowie ku pomośćie ſtworzeni ktorzy z popędliwośćią ſwą ſrodze karzą.

werset: 33Ci cżáſu zágubienia gwałtownie ſię puſzcżáią áby wykonáli gniew ſtworzyćielá ſwego.

werset: 34Ogień/ grad/ głod/ y śmierć/ wſzytko to ieſt dla pomſty ſtworzono/ żeby zwierząt ſrogich/ niedzwiadkowie/ y wężowie/ y miecż pomſtę śmiertelną okázuiący nád złośniki.

werset: 35Teć

strona: 71b

rzecży kocháią ſię w roſkazániu iego/ á wſzędy ſą pogotowiu ná ziemi kędy ieſt potrzebá/ á nie zámieſzkáią tego/ áby nie miáły záraz vcżynić tego co im roſkażą.

werset: 36A przetoſz będąc vtwierdzonym od pocżątku/ rozmysláiąc o tym podałem to ná piśmie.

werset: 37Wſzytkié ſpráwy páńſkie ſą dobre/ á cżáſu ſwego wſzytko dáią cżego potrzebá.

werset: 38Nie słuſżać mowić. To ieſt gorſze niſz drogie/ Bo wſzytko cżáſu ſwego náydzie chwałę.

werset: 39A przetoſz teras wſzytkim ſercem y vſty śpiewayćie chwały/ y wysławiayćie imię Páńſkie.

rozdział: 40
Rozdział 40.
werset: 1Wielka nędzá ieſt náznácżoná káżdemu cżłowiekowi/ á iárzmo ćięſzkie potomkom Adámowym/od tego dniá ktorego wyſzli z żywotá mátki ſwey/ áſz do tego cżáſu/ ktorego ſię wrocą do oney ktora ieſt mátką wſzytkich.

werset: 2To ieſt/ myſli ich/ y boiazń ſerdecżna/ y rozmyſlánia rzecży przyſzłych/ á dzień śmierći.

werset: 3Pocżąwſzy od tego ktory ſiedzi ná ſtolicy z wielmożnośćią áſz do tego ktory zniżony vſiadł ná ziemi w prochu.

werset: 4Tákże od tego ktory ſię obłocży w ſzárłat/ y nośi koronę/ áſz do tego ktory ſię obłocży w gruby len.

werset: 5Popędliwość/ zawiść/ záfráſowánie/ wzruſzenie/ lękánie śmierćie/ gniew/ nieprzyiazń y cżáſu odpocżynienia nocny ſen ná łożu/ tyć rzecży rozmáićie káżdego vmysł trapią.

werset: 6Owa máło á iákoby nic nie dawaią odpocżynku/ potym vmyſł iego fráſuie ſię myſleniem w ſpániu/ iákoby tego ktory cżuie ná ſtrażnicy.

werset: 7A iákoby tego ktory vćieka przed bitwą/ á ocuca ſię cżáſu wybáwienia ſwego/ dziwu-

strona: 71c

Iezus Syrach
iąc ſię prożnemu ſtráchowi.

rozdział: 44


strona: 73c

werset: 6Byli ludzmi bogátemi/ y mocą obdárzeni/ ktorzy ſpokoynie ſwoy żywot domá wiedli.

werset: 7Ci wſzyſcy zá żywotá ſwego otrzymáli cżeść/ á byli o chędogą wieku ſwego.

werset: 8Niektorzy znich zoſtáwili imię po ſobie chwálebne y sławne ku pámiątce.

werset: 9Niektorzy teſz byli ktorych żadna pámiątká nie oſtáłá/ á ktorzy ták zeſzli iákoby nigdy nie byli ná świećie/ y ták ſię znimi ſtáło iákoby ſię nigdy nie rodzili/ á ták rownie y dzieći ich zeſzli po nich.

werset: 10Z pierwſzego narodu ludzie byli miłoſierni/ ktorych dobre ſpráwy nie przyſzły w zápámiętánie.

werset: 11W ktorych narodzie trwa dziedzictwo dobre/ á potomſtwo ich zámyka ſię w przymierzu.

werset: 12A nie tylko ich narod zámyka ſię w przymierzu/ ále y ći ktorzy z nich náſtaną.

werset: 13Potomſtwo ich trwáć będzie ná wieki/ á chwałá ich zgłádzoná nie będzie.

werset: 14Ciáło ich pogrzebione ieſt w pokoiu/ ále sławá ich słynie po wſzytki wieki.

werset: 15Narodowie wychwaláią mądrość ich/ á sławá ich bywa opowiedaná w zgromádzeniu ludzi.
j. Moy: 5.

Zydo: 11.
werset: 16Enoch ſpodobał ſię Pánu Bogu/ y był przenieſion ná wzor pokáiánia narodom.
1. Moy: 4.

werset: 17Noe nálezion ieſt doſkonáłym/ y ſpráwiedliwym/ á cżáſu rozgniewánia ſtáłá mu ſię nagrodá/ á przetoſz był oſtátkiem mieſzkáiących ná ziemi.

werset: 18Gdy potop przyſzedł/ ony wiecżne przymierza były mu potwierdzone/ iſz wſzelkie ſtworzenie nie miáło być ná potym potomem zágubione.
1. Moy: 17.

werset: 19Abráhám ieſt wielki oćiec wielu narodow/ ktoremu żaden nálezion nie ieſt rowien sławie.

werset: 20Ten ſtrzegł zakonu Nawyſzſſego/ á trwáł z nim w przymierzu/ ktore pewne ſpráwił ná ćiele ſwoim/ y ná-

strona: 73d

lezion ieſt wiernym w pokuſzeniu.

werset: 21A dla tegoſz potwierdził mu tego przyſięgą/ iſz w iego potomſtwie miał vbłogosłáwić wſzytki narody/ á iſz ie miał rozmnożyć iáko proch ná ziemi.

werset: 22Przytym iáko gwiazdy wywyſzſſyć náśienie iego/ á iſz od morzá do morzá/ á od rzeki áſz do granic ziemie/ mieli być dziedzicmi.
1. Moy: 26.

werset: 23Toſz potwierdził Izáákowi dla Abráhámá oycá iego/ iſz wſzyſcy ludzie mieli być błogosláwieńſtwem dárowani/á teſz przymierze przyſzło w pokoiu ná głowę Iakobową.
1. Moy: 28.

werset: 24Poznał go po błogoſłáwieńſtwach iego/ y podał mu dziedzictwo podzieliwſzy ie ná cżąſtki/ ktore on rozdzielił ná dwoienaśćie pokolenie.

rozdział: 45
Rozdział. 45.
werset: 1Y Wywiodł mężá miłoſierneo/ ktory nálasł łáſkę v wſzytkich ludzi/ vmiłowánego od Bogá y od ludzi Moiżeſzá/ ktorego pámięć w błogosłáwieńſtwách.

werset: 2Porownał go w sławie z świętymi/ á vcżynił go wielkim ná poſtrách nieprzyiaćiołom.

werset: 3Ná iego słowo były vsmierzáne cudá/ á vcżynił go zacnym przed Krolmi Temuć dał roſkázánie do ludu ſwego/ vkázuiąc mu chwałę ſwoię.

werset: 4Vcżynił go świętym w wierze y w ćichośći/ á wybrał go ze wſzytkich ludzi.

werset: 5Temuſzći ſię on dał słyſzeć z głoſem ſwoim/ á w wiodł go w obłok.

werset: 6Podał mu przykazánia oblicżenie/ zakon żywotá y vmieiętnośći/ áby náucżył przymierza Iakobá/ á práwá ſwego Izráelá.
2. Moy: 4.

werset: 7Wywyſzſſył Aaroná świętego podobnego iemu/ á brátá iego z pokolenia Lewiowego.

werset: 8Vcżynił z nim przymierze wiecżne/ á porucżył mu vrząd offiárownicży miedzy ludem/ y vbło-

strona: 74a

Iezus Syrach.
gosłáwił go ochędoſtwem ſwoim/ przyobłokł go ſzátámi zacnemi.

rozdział: 49


strona: 75d

werset: 9Bo ſię znim zle obchodzili/ gdyſz ieſzcże wnet z ży-

strona: 76a

Iezus Syrach.
wotá mátki ſwey był poświęcony Prorok/ ku wykorzenieniu/ trapieniu/ y tráceniu/ tákże záſię ku budowániu y ſzcżepieniu.
Ezech:

werset: 10Tákżeć y Ezechiel ktory ſię przypátrował widzeniu chwały ktora ieſt iemu vkázáná ná wozie Chryſtusow.

werset: 11Ten przypominał nieprzyiáćioły iáko deſzcż gwałtowny/ á ćieſzył ty ktorzy chodzili drogámi proſtemi.

werset: 12Niechayżeć teſz obcżerſtwieią kośći dwunaśćie Prorokow ná mieyſcách ſwoich/ á pámiątká ich niechay będzie dobra y błogosłáwiona/ bo káżdy z nich ćieſzył Iakobá/ á wierną nádzieią záchował.

werset: 13Y iákoſz Zereba belá wywyſzſſać mamy/ ktory ieſt iáko ſygnet ná práwey ręce.

Zách: 3.
2 Ezdr: 3.
3. Ezdr: 6.
werset: 14Tákże teſz Iezuſa ſyna Ioſedekowego/ ktorzy zá cżáſow ſwych kośćioł budowáli/ á dom święty ku chwale wiecżney Pánu wygotowáli.

werset: 15Nád to teſz miedzy przebránymi sławna ieſt pámiątká Nehemiaſzowá/ ktory nam mury obálone wymurował/ a ktemu brony wyſtáwił z zatworámi/ y z nowu grunty domow náſzych budował.
1. Moy: 5.

werset: 16Zaden teſz nie był rownym ná świećie Enechowi/ ktoryby był wzięt z ziemie ná wyſokośći.

1. Moy: 44.
1. Moy: 50.
werset: 17Ani teſz żaden mąſz náſtał rownym Iozefowi/ ktory był Kſiążęciem miedzy bráćią ſwą/ y vtwierdzenim ludu/ ktorego kośći chowano.

werset: 18Tákżeć Sem y Set przewyſzſzali chwałą miedzy ludzmi/ á Adam w ſtworzeniu wſzech rzecży miedzy inemi wſzytkimi zwierzęty.

rozdział: 50
Rozdział 50.
Máchá: 3.
werset: 1Symon Syn Oniaſzow offiárownik nawyſzſſy/ ktory dom święty zá żywotá ſwego pobudował/ á Kośćioł zá wieku

strona: 76b

ſwoiego vmocnił.

werset: 2Od tego ſowita wyſokość vgruntowaná/ y on wyſoki párkan obtacżáiący Kośćioł.

werset: 3Zá iego cżáſow nápráwione ſą nacżynia w ktorych wodá bywáłá/ á pocżynione ſą z miedzi iáko on koćioł wielki.

werset: 4Ten ludu ſwego pilnie przeſtrzegał od vpadku/ y miáſto opráwił dla oblężenia.

werset: 5Iáko ſię vcżciwie ſpráwował gdy bywał miedzy ludem/ á wychodząc z domu miał nád ſobą zasłonę.

werset: 6Iáko gwiazdá iutrzenna miedzy mgłámi/ á iáko mieſiąc pełny cżáſow ſwoich.

werset: 7Iáko słońce oświecáiąc kośćioł nawyſzſſego/ y iáko tęcżá iáśnieiąc ſię pięknie ná obłokách.

werset: 8Iáko kwiát rożey cżáſu wioſny/ á iáko lilia nád wodámi ćiekącemi/ y iáko látorosłká kádzidłowa lećie.

werset: 9Iáko ogień y kádzidło w kádzidlnicy á klenot z zupełnego złotá rozmaitem drogiem kámieniem ochędożony.

werset: 10Iáko oliwá piękna y rodzáyna/ y iáko Cyprys podniosły áſz ku obłokom.

werset: 11Gdy ſię obłocżył w zacny vbior/ á vbierał ſię ná wſzem koſztownie/ y przyſtępuiąc ku ołtarzowi Swiętemu przydawał świetnośći temu vbiorowi.

werset: 12Y biorąc działy z rąk offiárownikow/ ſtał v ogniſká przed ołtarzem/ gdy go braćia w około obſtąpili/ tedy był podobny Cedrowi ktory ſię rodzi ná Libánie/ á oni iáko drzewam pálmowym.

werset: 13Y gdy go obſtąpili ſynowie Aaronowi z ſwoim ochędoſtwem/ máiąc w ręku ofiáry Páńſkie przed wſzytkim zgromádzeniem Izráelſkim.

werset: 14A tákći on odpráwował świętą posługę ná ołtarzu Nawyſzſſego y wſzechmocnego Bogá przychędożáiąc ofiáry.

werset: 15Rękę ſwą śćiągnął ku śniednym ofiáram/ wylewáiąc wino/ przytym wylewał y wonne oleyki przed ołta-

strona: 76c

Iezus Syrach
rzem Nawyſzſſemu wſzech rzecży Krolowi.

księga: Hester
rozdział: 14


strona: 78b

werset: 5Słycháłámći ia moy Pánie ieſzcże od porodze-

strona: 78c

Oſtatek hiſtoryey Heſter.
nia mego wpokoleniu narodu mego/ iżeś ty Pánie obrał ſobie ze wſzech narodow Izráelá/ á oyce náſze zprzodkow ich za wiecżne ſwe dziedzictwo/ y vcżyniłeś doſyć obietnicam twoim.

werset: 6Zgrzeſzylićiechmy teras przed oblicżem twoim y przetożeś nas podał wręce nieprzyiaćiołom náſzym/ iżeſmy służyli bogom ich.

werset: 7Tyś ieſt ſpráwiedliwy Pánie/ á wżdy nie máią ná tym doſyć żechmy ſą w nieznośnym niewolſtwie v nich/ ále oni dáli ná to ſobie ſpołu ręce z báłwány ſwemi.

werset: 8Aby to podwrocili co poſtánowiły vſtá twoie/ á iſzby dziedzictwo twe wygłádzili/ á zátkáli vſtá tym ktorzy chwalą ćiebie/ iſzby zágáſili chwałę kośćiołá twego/ y ołtarzá twego.

werset: 9Aby ták otworzyli vſtá pogánom/ ku wysławiániu mocy fałeſznych báłwánow/ chcąc vcżynić na wieki dziwnym Krolá iákiego śmiertelnego.

werset: 10Pánie nie podáyże ſceptrum tym ktorzy nic nie ſą/ áby ſię z vpadku náſzego nie śmiali/ á rádę ich obroć przećiw nim/ y pomśći ſię nád tym ktorzy ſię ſtára o náſze złe.

werset: 11Roſpomni moy Pánie ábyś ſię cżáſu náſzego vtrapienia oznaymił/ á vtwierdz mię moy Pánie krolu nád wſzemi narody/ á ktory pánuieſz ſam nád wſzytkim.

werset: 12Sprawże mi słowá godne w vśćiech moich przede lwem/ á odmień ſerce iego ku nienawiśći tego ktory ſię tárgá ná nas/ áby był ſam ſkáżony ztymi ktorzy mu ná to przyzwaláią.

werset: 13Wybawże nas ręką twoią/ á rátuy mię opuſzcżoną/ bo nád ćie nie mam inego wſpomożyćielá.

werset: 14Ty wſzytko znaſz Pánie/ á wieſz iáko mam w nienawiśći whwałę nieprzyiáćielſką/ y iáko ſię brzydzę łożem nieobrzezáńcow/ y káżdego cudzoziemcá.

werset: 15Ale wieſz żeć to cżynię po nie-

strona: 78d

woli/ bo mię mierzi ten znák pychy ktory noſzę ná głowie gdy wynidę miedzy ludzi/ y ták ſię tym brzydzę iáko ſzátą naplugáwſzą/ y nie noſzęć tego gdy ieſtem w ſwem pokoiu.

werset: 16A nićiem ia niewolnicá twa iádłá v ſtołu Amánowego/ anim pomagáłá biesiady Krolowi wielkiemu/ á nim pijáłá winá z ofiar ich.

werset: 17Y nie byłám nigdy weſołá niewolnicá twoiá/ od tego cżáſu iakom tu ieſt/ iedno wtobie Boże Abráhámow.

werset: 18O Pánie Boże ktoryś ieſt mocnieyſzy nádewſzytki/ wysłuchayże głos roſpacżáiących/ wybawże nas zręki złośnikow/ á wyzwol mię ſtego moiego ſtráchu.

rozdział: 15
Rozdzia. 15.Pocżątku tego rozdziału wedle láćińſkiego textu niemáſz w tym naſzym wykłádzie/ ále według Greckiego ták ſię pocżyna5. Rozdział.
werset: 5PRzydało ſię potym trzećiego dniá gdy ſię modlić przeſtałá/ y zwlokłá záłobne ſwe ſzáty/ y vbráłá ſię w ſwoy świetny vbior. A vbrawſzy ſię ták pięknie/ y wzywawſzy Páná ktory wſzytko widzi y záchowywa/ wzięłá z ſobą dwie służebnicy.

werset: 6Tedy ſię ná iedney podpárłá iákoby ſię pieſzcżąc.

werset: 7A druga zá nią ſzłá nioſąc iey rucho.

werset: 8A oná byłá rumieniuchna iáko piękny kwiatecżek/ oblicże iey było bárzo wdzięcżne á przyiemne/ choćiaſz ſerce iey było bárdzo ſmętne dla ſtráchu.

werset: 9Gdy tedy przeſzłá wſzytko forty/ ſtánęłá przed krolem/ ktory ſiedział na ſtolicy ſwey Krolewſkiey/ á był w ſwe krolewſkie ſzáty vbran/ świecąc ſię wſzytek we złoćie y w drogich kámieniach/ ták iſz był bárzo ſtráſzny.

księga: Baruch
rozdział: 2


strona: 91a

Pſalm: 115.
Ezáy: 38.
werset: 15Otworz ocży twe Pánie/ y obacż iſz ći vmárli w grobiech ſ ktorych wnętrznośći duch ieſt odięt/ nie będą tobie oddáwáć chwały ani ſpráwiedliwośći.

werset: 16Ale vmysł vpádły/ y zfráſowány wielkośćią nędze/ y ocży od płácżu vſtawáiące/ á duſzá łáknąca/ będą Pánie opowiedáć twą chwałę y ſpráwiedliwość.

werset: 17Bo my nie vfáiąc godnośći przodkow y krolow naſzych z pokorą wzywamy ćiebie Páná Bogá náſzego.

werset: 18Ale iżeś ná nas puśćił gniew y ſrogość twoię/ ták iákoś tho nam oznaymił przes proroki służebniki twoie/ mowiąc.

Iere: 27.
werset: 19Ták powieda Pan Poddayćie rámioná wáſze pod ſłużbę Krolá Bábilońſkiego/ á będziećie ſiedzieć wziemi ktorąm podał przodkom wáſzym.

werset: 20Ale ieſliſz głoſu moiego nie vſłuchaćie/ ábyśćie służyli Krolowi Bábilońſkiev/ wygłádzę głos weſoły y wdzięcżny/ głos oblubieńcow y oblubienice zmiaſt Iudſkich z Ieruzalemá/ á wſzytká ziemiá ſpuſtoſzeie iſz tám nikt mieſzkáć nie będzie.

werset: 21Lecż my głoſu twego poſłuſzni nie byli/ ábyſmy służyli Krolowi Bábilońſkiemu/ á tákeś ſkutecżnie wypełnił słowá twe/ ktoreś przes służebniki twe proroki opowiedał/ ták iſz teſz kośći Krolow y przodkow náſzych/ przenaſzano z mieyſc ich.

werset: 22A oto wyrzucone leżáły we dnie ná gorącośći słonecżney/ y ná mrozie nocnym/ á oni ſámi w ćięſzkich pracách/ wgłodzie/ przes miecż y wzágnániu pomárli.

werset: 23Dom teſz twoy w ktorym wzywano imieniá twego/ ktemuś przywiodł iák ſię to dziś okazuie/ dla złośći domu Izráelſkiego i Iudſkiego.

werset: 24Ale ty Pánie Boże náſz według wſzey łáſki y wielkiego miłoſierdzia twe-

strona: 91b

go obchodziłeś śię známi.

werset: 25Ták iákoś mowił przes Moiżeſzá służebniká tweo/ gdyś zakon twoy roſkazał mu nápiſáć przed ſyny Izráelſkimi/ mowiąc tymi słowy.

3. Moy: 26.
werset: 26Ieſliſz głoſu moiego słucháć nie będziećie/ záiſte ten ták wielki gęſty lud ktory becży iáko roy pſzcżoł w málucżki ſię pocżet obroći/ miedzy narody/ do ktorych ia ie roſproſzę.

werset: 27Bo to wiem iſz mię słucháć nie będą/ gdyſz ieſt lud zatwárdziałeo kárku/ ále ſię vznáią wziemi poimánia ſwego/ y poznánia żem ia ieſt Pan Bog ich.

werset: 28Tedy im dam ſerca ku zrozumieniu/ á vſzy ku słuchániu/ y będą mię chwalić á wſpomioną ná imię moie.

werset: 29Y odłożą ná ſtronę grzbiet ſwoy ták odporny ſpołu z złośćiwemi ſpráwámi ſwemi/ pámiętáiąc co ſię teſz dziáło z oycy ich/ ktorzy grzeſzyli przećiw Pánu.

werset: 30Y przeprowádzę ie do ziemie ktoram przyrzekł pod przyſięgą oycom ich/ Abráhámowi/ Izáákowi/ y Iákobowi/ áby ią otrzymáli/ y tak ie rozmnożę/ że ich nie vbędzie.

werset: 40Poſtánowię z nimi przymierze wiecżne/ ábych był Bogiem ich/ á oni ludem moim/ áni potym ruſzę ludu Izráelſkiego z tey ziemie ktorąm im dał.

rozdział: 3
Rozdział. 3.
werset: 1Wſzechmocny Pánie Boże Izráelſki ćiebieć wzywa ſerce zfráſowane y myśl vtrapiona.

werset: 2Wysłuchayże Pánie/ á niechay ćię ruſzy miłoſierdzie/ gdyżeś ieſt Bog miłoſierny/ okaſzże miłoſierdzie/ boćiechmy przećiw tobie zgrzeſzyli.

werset: 3Ty ſam trwaſz ná wieki/ áleć my wiecżnie giniemy.

rozdział: 6


strona: 83c

werset: 27A zátym kápłani ich przedawáią ofiáry y zle ie obracáią/ żony teſz ich bieſiády znich ſtroią/ á nic ſtego vbogim áni chorym nie vdzieláią.

werset: 28Ofiar ich dotykáią ſię niewiáſty mieſiącżne/ y położnice/ á ták ſtąd łatwie zrozumieć możećie/ iżeć nie ſą Bogowie/ nie boyćieſz ſię ich.

werset: 29Bo ſkądże by ie Bogi zwáć miano/ izali ſtąd iſz niewiáſty kłádą ieść przed Bogi złote/ śrebrne/ y drzewiáne?

werset: 30Abo iſz kápłani ich ſiedzą w kośćielech ich rozdárſzy ſzáty ſwe/ głowy y brody ſwe pogoliwſzy/ y chodzą bes cżapek?

werset: 31Y wołáią wyiąc przed Bogi ſwemi/ iákoby byli ná ſtypie.

werset: 32Zdzieráią z nich ſzáty/ ktoremi przyobłocżą żony y dzieći ſwoie.

werset: 33A oni choćiaſz im kto zle/ choćiaſz dobrze cżyni/ nie mogą oddáć/ áni mogą vcżynić Krolá/ áni go złożyć z kroleſtwá.

werset: 34Nie mogą teſz dáć áni bogactw/ áni miedzi/ áni ieſli im kto co obieca á nieſpełni/ tedy ſię tego nie vpomináią.

werset: 35Zadne go od śmierći nie wybawiáią/ áni mdleyſzego od mocnieyſzego nie bronią.

werset: 36Slepemu wzroku nie dádzą/ áni cżłowieká wyimą znędze.

werset: 37Nie máią litośći nád wdową/ áni okázuią dobrodzieyſtwá ſierotce.

werset: 38Ci bogowie ze złotá y ze śrebrá ſą podobni kámieniom z gory wyłamánym ktorich chwalcy zelżywość odnowić muſzą.

werset: 39Mogąli tedy być názywáni/ álbo mniemáni Bogi?

werset: 40Nád to y ſámi Cháldeycżycy ſromocą ie/ ktorzy widząc niemego ofiáruią go Belowi/ y proſzą go áby mu dał mowę/ iákoby Bel miał co cżuć/ á wſzákoſz choćiaſz to znáią iednak ich opuśćić nie chcą bo ſą bes rozumu.

werset: 41POtym teſz niewiáſty opaſáne ſznurmi/ ſiedzą

strona: 83d

na drogách paląc ognie słomiáne.

werset: 42A ieſli kto idąc tamtędy przyćiągnął ktorą z nich ku ſobie á leżáłáby z nim/ tedy drugiey wymiátá przed ocży iſz byłá głodnieyſza niſz oná/ á iſz ſię nie przerwał ſznur iey.

werset: 43Nád te wſzytki rzecży ktore bywáią około nich/ ſą fałeſzne y możeſz ie przeto kto mieć álbo názywáć Bogi?

werset: 44Złotnicyć y rzemięśnicy vrobili ie/ á nic inego nie ſą iedno to cżym ie chćieli mieć oni rzemięśnicy.

werset: 45Złotnicy ich nie ſą trwáli/ y iákoſz może być/ áby roboty ich miáły być Bogi?

werset: 46Bo oni okázáli potomkom ſwoim rzeczy fałeſzne y ſromotne.

werset: 47A gdy teſz ná nie przyidzie vtrapienie ábo walká/ tedy ſię kápłani rádzą ſámi z ſobą gdzieby ſię vćiec z báłwány ſwemi.

werset: 48Iákoſz przeto nie może być zrozumiano/ iżeć oni nie ſą bogowie/ gdyſz cżáſu walki y nędze ſobie pomoc nie mogą.

werset: 49Bo gdyſz ſą drzewiáne/ złote/ y śrebrne/ tedyć to być muśi iſz ie poznáią być fałſzywymi/ á iáwno będzie wſzytkim narodom i Krolom żeć nie ſą Bogowie.

werset: 50Ale roboty rąk ludzkich/ ktore wſobie żadney ſpráwy Boſkiey nie maią.

werset: 51Ktoſz tedy nie wie żeć nie ſą bogowie?

werset: 52Nikogo krolem w żadney kráinie nie vcżynią/ áni dżdżá dawáią ludziam.

werset: 53Ani ſądzą/ áni bronią ſwey krzywdy/ iáko nie możni/ Nie inacżey iáko wrony wieſzáiąc ſię miedzy niebem y ziemią.

werset: 54Bo ieſli ſię gdzie ogień werwie wdom tych złotych śrebrnych y drzewiánych bogow/ tedy kápłani ich vćiekáią/ á oni iáko bierzmá pogoráią.

werset: 55Ani ſię przećiwią krolowi y nieprzyiaćielom/ iákoſz tedy mogą być rzecżeni y mnimáni zá Bogi?

werset: 56Ci bogowie drzewiáni/ złoći y śrebrni/ nie mogą ſię odiąć złodzie-

strona: 94a

Kſięgi Baruch.
iowi y łupieſzcam.

księga: Dan
rozdział: 13


strona: 86a

werset: 18Co ony vcżyniły ták iáko im roſkazáłá/ á zámknąwſzy drzwi v ſádu/ wyſzły drugą fortką/ aby iey przynioſły to co byłá roſkazáłá/ nie wiedząc iſz ſię tám ſkryli oni ſtárcy.

werset: 19A gdy ták ony służebnice wyſzły/ powſtáli oni ſtárcy/ á przebieżawſzy ku niey/ rzekli/

werset: 20Oto drzwi v ſádu ſa zámknione/ á nikt nas nie widzi/ miſmy ſię ćiebie rozmiłowáli/ á dla tegoſz przyzwol nam á vcżyń to dla nas obudwu.

werset: 21Bo ieſli nie będzieſz chćieć/ przećiw tobie będziem świadcżyć/ żechmy ćię z młodzieńcem záſtáli/ y iżeś dla tego odesłáłá od ſiebie służebnice.

werset: 22Tedy Zuzánná weſtchnąwſzy/ rzekłá/ ogárnionám ieſt ze wſząd ćięſzkośćiámi/ bo ieſlibych to vcżyniłá/ śmierć tuſz ieſt zá mną/ ieſliſzbych záś nie vcżyniłá nie vydę rąk wáſzych.

werset: 23Ale wolę wpáść wręce wáſze/ nie będąc winná vcżynku tego/ nizlibych miáłá zgrzeſzyć przed Pánem.

werset: 24Záwołáłá przeto wielkim głoſem Zuzánná/ á oni teſz dwá ſtárcy krzyknęli przećiwko niey.

werset: 25Y bieżawſzy ieden z nich do wrot ſádu/ otworzył.

werset: 26Tám gdy cżeladz domowa vsłyſzáłá ono wołánie w ſádu/ przybieżeli pobocżną fortką chcąc widzieć coby ſię iey przydáło.

werset: 27Zátym ſtárcy pocżęli powiedáć rzecż ſwoię/ ták iſz słudzy bárzo ſię záwſtydáli/ gdyſz nigdy przed tym sławá tákowa nie bywáłá o Zuzánnie.

werset: 28Tedy názáiutrz/ gdy ſię lud z ſzedł do mężá iey Ioakimá przyſzli teſz oni dwá ſtárcy będąc pełni myſli złośćiwe przećiw Zuzánnie/ á chcąc ią o śmierć przypráwić.

werset: 29Y rzekli do wſzytkiego ludu/ záwołayćie Zuzánny corki Elkiego żony Ioákimowey.

werset: 30Tedy gdy wezwaná by

strona: 86b

łá/ przyſzłá z rodzicmi/ y z dziatecżkámi/ y ze wſzytkimi krewnymi.

werset: 31A byłá oſobliwey pięknośći/ y wdzięcżnego weyrzenia.

werset: 32Tedy oni nieſpráwiedliwi kazáli ią odkryć/ bo ſię byłá zákryłá/ áby ſię tylko byli do woley zápátrzyli pięknośći iey.

werset: 33Potym gdy płákáli powinowáći iey/ y z tymi wſzytkimi ktorzy ią ználi/ powſtáli oni dwá ſtárſzy wposrod ludu/ y włożyli ręce ná głowę iey.

werset: 34Ale oná płácząc poglądáła w niebo/ máiąc dobrą nádzieię w Pánu.

werset: 35Tedy oni dwá ták mowili/ oto gdychmy ſię my dwá przechadzáli poſádzie/ tedy teſz tám y tá przyſzłá ze dwiemá służebnicámi.

werset: 36A odesławſzy ie precż od ſiebie/ kazáłá drzwi po ſobie zámknąć.

werset: 37Potym k niey przyſzedł młodzieniec ktory ſię tám był ſkrył/ y pokłádał ſię z nią.

werset: 38My tedy będąc w kąćie ſádu/ pátrzylichmy ná ten zły vcżynek.

werset: 39Y przybieżelichmy do nich/ á gdychmy ie widzieli będąc poſpołu/ niemoglichmy onego dotrzymáć iſz był mocnieyſzy nizli my.

werset: 40A ták otworzywſzy ſobie drzwi vćiekł/ á tęchmy przedſię poimáli pytáiąc iey co by to był zá młodzieniec? Ale oná nam tego niechćiáłá oznaymić. Ktorey rzecży ieſteſmy świádki dobrymi.

werset: 41Tym gdy wſzytko zgromádzenie vwierzyło iáko ſtárſzym/ y ſędziam nád ludem/ thedy ią oni ſkazáli ná śmierć.

werset: 42Zátym Zuzánná záwołáłá głoſem wielkim mowiąc/ O Boże wiecżny ktoremu nic tajno nie ieſt/ á ktory znaſz wſzytko pierwey niżli ſię ſtánie.

werset: 43Ty ſam wieſz iżeć ći przećiwko mnie fałſzywe świádectwo opowiedáią/ y otho vmieram nic nie będąc winná tych rzecży/ ktore ná mię ći złośćiwie wiodą.

księga: I Mach
rozdział: 1


strona: 87c

werset: 26A dla tegoſz ſtáło ſię wielkie nárzekánie w Izráelu po wſzytkich ich mieyſcach.

werset: 27Płákáli przednieyſzy y ſtárcy á młodzieńcy y pánienki rozchorzáły ſię/ y odmienioná ieſt piękność niewiaſt.

werset: 28Káżdy oblubieniec nárzekał/ á tá ktorá ſiedziáłá w małżeńſkiey łożnicy płákáłá.

werset: 29Nád to ziemiá wzruſzyłá ſię y z temi ktorzy w niey mieſzkáli/ á wſzyteki dom Iákobow ogárnion ieſt poháńbieniem.

werset: 30A po dwu lat posłał krol do miaſt Iudſkich poborcę/ ktory przyćiągnął z wielkim woyſkiem ludu.

werset: 31A gdy mieſzcżánie słowem iego wrzkomo ſpokoynem wſzákoſz zdrádliwym wiárę dáli.

werset: 32Tedy on ſtrzaſkiem wtargnął do miáſtá/ á vcżynił w nim wielki mord/ pozábijawſzy wielki pocżet Izráelcżykowm.

werset: 33Y złupił miáſto á popálił ie ogniem/ á domy w nim y mury około niego poobałał.

werset: 34Niewiáſty záſię y dziatki ich záwiedli w poimánie/ y bydłá ich pobráli.

werset: 35Potym miáſto Dawidowe opráwili murem wielkim y mocnym/ Pobudowawſzy około nego wieże wyſokie ktore im były miáſto zamku obronnego.

werset: 36Támże w nich oſádzili narod ludzi złośćiwych y męże niecnothliwe ktorzy ſię tám bárzo zmocnili.

werset: 37Y znieſli tám ná ono mieyſce zbroię y śpiżę/ y támże ſkłádli łupy ktore pobráli z Ieruzalemá.

werset: 38A ták ztámthąd wielkie przeſzkody/ y przekázy mieyſcu świętemu były cżynione/ á ná káżdy cżás nieprzyiáćiel złośćiwy tuſz záwżdy był nád Izráelcżyki.

werset: 39Bo y około mieyſcá świętego krew niewinną wylewáli/ á plugáwili ie.

werset: 40Tedy dla nich mieſzcżánie z Ieruzálemá z vćiekáli/ w ktorym nie mieſzkáli iedno cudzoziemcy á ći ktorzy ſię w nim zrodzili.

werset: 41

strona: 87d

Mieyſce ich święte było ſpuſtoſzone/ á ich vrocżyſte świętá obroćiły ſię w płácż y Szábáty w poháńbienie/ á zacność ich przyſzłá ku wzgárdzie.

werset: 42Ták iſz teſz zelżywość przerownáłá onę pierwſzą zacność iego/ á on ieo wielkie wywysſzenie obroćiło ſię w żáłoſne nárzekánie.

werset: 43Potym Krol Antyechus rozesłał liſty po wſzytkim kroleſtwie ſwoim/ áby ſię wſzyſcy ſtáli iáko iednym ludem/ á iſzby káżdy opuśćił zakon ſwoy.

werset: 44Y były tedy wſzytki narody posłuſzni wyrokowi ieo.

werset: 45Wiele teſz Izráelcżykow przyſtáli ná iego wiárę/ á ofiárowáli obrázom y pogwáłćili świętá.

werset: 46Ktev ieſzcże posłał krol przes posły ſwe do Ieruzalemá y do miaſt Iudſkich liſty ſwe áby práwá obcych ziem przyięli.

werset: 47A iſz by ſię pohámowáli od ofiar palonych/ śniednych/ y mokrych w kośćiele Bożym.

werset: 48Aby teſz Szábáty y dni vrocżyſtych świąt pogwałćili.

werset: 49Roſkazał teſz ſplugáwić mieyſcá święte ſpołu z ludzmi świętemi.

werset: 50Roſkazawſzy áby budowáli ołtarze/ gáie y báłwány/ y áby im ofiárowali świnie y bydłá niecżyſte.

werset: 51Synow teſz ſwoich áby nie obrzezowáli/ duſze ſwe plugáwiąc wſzelákimi obrzydłośćiámi/ tákże by zakon przyſzedł w wiecżne zápámiętanie/ y wſzytki vſtáwy áby były odmienione.

werset: 52A ieſliby ktory nie vcżynił wedle wyroku krolewſkiego/ aby był gardłem karan.

werset: 53Wedle tych wſzytkich słow roſpiſał wſzędy po kroleſtwie ſwoim poſtanowiwſzy vrzędniki nád wſzytkim ludom.

werset: 54Y roſkazał po wſzytkich mieſćiech Iudſkich/ áby w káżdym ofiáry ſpráwowano.

werset: 55Ku ktorym ſię wiele ich z ludu zebráło/ á zwłáſzcżá wſzyſcy przeſtępcy zakonu/ ktorzy ſię dopuſzcżáli złocżyń-

strona: 88a

Pierwsze kſięgi Máchábeyſkie.
ſtwá w ziemi.

rozdział: 3


strona: 89d

werset: 22A ſámći ie

strona: 90a

Pierwſze kſięgi Máchábeyſkie.
Bog do końcá porázi/ przed oblicżnośćią náſzą/ á przetoſz ſię ich nic nie lękayćie.

werset: 23To rzekſzy/ nátychmiaſt wtargnął miedzy nie/ á Seron porażon ieſt przed nim y z woyſkiem ſwoim.

werset: 24Ktorego od pogorku Botorona/ áſz do polá gonili/ poráziliwſzy z nich około ośmiſet mężow/ á drudzy záś zućiekáli do ziemie Filiſtyńſkiey.

werset: 25Tedy ſtrách Iudy y bráćiey iego/ przypadł ná pogáńſtwo okolicżne.

werset: 26A sławá iego przyſzłá áſz ku Krolowi/ gdy wſzyſcy ludzie przypomináli walki iego.

werset: 27To vsłyſzawſzy Krol Antyoch/ zápalił ſię wielkim rozgniewánim/ á rozesławſzy Hetmány/ áby po wſzytkim kroleſtwie iego woyſká zbierali/ ſpráwił woyſko bárzo wielkie.

werset: 28Y otworzywſzy ſkarb ſwoy/ dał pieniądze ná rok woyſku ſwemu/ roſkázuiąc im być pogotowiu ku káżdey potrzebie.

werset: 29Ale gdy widział iſz mu pieniędzy w ſkárbiech iego nie doſtáwáło/ á podatki teſz bárzo máłe ſzły z onych kráin dla nieſnaſki/ y dla mordu ktorego on był powodem/ łamiąc práwá poſthánowione od dawnych cżáſow.

werset: 30Y obawał ſię/ áby ták iáko y pierwey nie doſtáło mu nakłádow y vpominkow/ ktore był przed tym zwykł dáwáć/ ręką ſzcżodrobliwą/ przewysſzáiąc hoynośćią pierwſze Krole.

werset: 31A przeto będąc ták bárzo záfráſowánym/ vmyſlił iecháć do Perſyiey/ áby wybrawſzy podatki z onych krain/ mogł zebráć wiele pieniędzy.

werset: 32Y zoſtáwił Lizyáſzá cżłowieká zacnego/ z narodu Krolewſkiego/ ſprawcą wſzytkich rzecży/ ktore ku kroleſtwu należáły/ od rzeki Eufrátá/ do granic Egiptſkich.

werset: 33Porucżył mu teſz pracą około wychowánia Antyochá ſyna ſwego/ áſz by ſię ſam wroćił.

werset: 34Y oddał mu

strona: 90b

połowicę woyſká y słoniow/ rozkázuiąc mu około wſzytkich rzecży ktorych chćiał/ y około mieſzkáiących w Iudzie y w Ieruzálemie.

werset: 35Aby ná nie posłał woyſko/ ktorymby moc Izráelſką y oſtatki Ieruzalemá mogł wywroćić y wytráćić/ á pámiątkę ich z mieyſcá onego zágubić.

werset: 36A oſádziwſzy tám ludzi poſtronne w granicách ich/ ziemię loſem rozdzielić/

werset: 37A ták ſam Krol wziąwſzy połowicę woyſká ktore przy ſobie zoſtáwił/ wyiechał z Antyochiiey miáſtá ſwego Krolewſkiego/ roku ſto cżterdzieſtego y ſiodmego/ y przepráwiwſzy ſię przes Eufráth przeieżdżał ſię po gornych kráinach.

werset: 38Tedy Lizyaſz posłał Ptolemeuſzá ſyná Dorymonowego/ Nykánora/ y Gorgiaſzá/ męże miedzy przyiáćioły Krolewſkiemi namocnieyſze.

werset: 39Przy nich teſz cżterdzieśći tyśięcy ludu/ y ſiedm tyſięcy iezdnych/ áby wtárgnęli do Iudy/ á poborzyli ie wedle roſkazánia krolewſkiego.

werset: 40A ták oni ruſzywſzy ſie z onemi wſzytkimi woyſki ſwemi przyſzli do oney ziemie támże ſię położyli obozem ná polu pod Emmauſem.

werset: 41A gdy ſię kupcy oney kráiny dowiedzieli o nich/ przynieſli im y z służebniki ſwemi bárzo wiele ſrebrá y złotá/ áby Izráelcżykow ſobie zá niewolniki doſtáli/ ku ktorem ſię woyſká Syryiſkie przyłącżyły/ y wiele inych poſtronnych narodow.

werset: 42A ták Iuda y brácia iego widząc iſz ſię złego przymnażáło á iſz iuſz ony woyſká leżą ná gránicach ich/ zrozumiawſzy teſz y słowá krolewſkie/ w ktorych roſkazał pomordowáć y wytráćić lud ich.

werset: 43Tedy ták mowił ieden ku drugiemu/ podnieśmyſz ten vpadek narodu ſwego/ á walczmy zá lud náſz/ y zá náſze mieyſcá święte.

rozdział: 5


strona: 92b

werset: 23Y pobrawſzy te ktorzy byli w

strona: 92c

Pierwſze kſięgi Máchabeyſkie
Gálileiey/ y w Arbátym/ z żonami z dziećmi/ y ze wſzytkimi ich rzecżámi/ przyprowádził do Iudy z wielkim weſelim.

werset: 24Iudá tákże Máchábeuſz/ y brát iego Ionáthán/ przepráwiwſzy ſię przes Iordan/ á maiąc drogi trzy dni chodu przes puſzcżą/

werset: 25Tráfili na Nábátheycżyki/ ktorzy dobrowolnie przećiw nim bieżeli/ opowiedáiąc im wſzytko co ſię działo z bráćią ich w Gáláádzie.

werset: 26A iſz wiele ich oblężono w Báráſie w Bofovre/ w Alemis/ w Hásbonie/ w Mágetie y w Kárnáimie ktore wſzytki miáſtá ſą y obronne y wielkie.

werset: 27Tákże y w innych mieśćiech Gáláádſkich/ wiele ich/ ieſt w oblężeniu/ przećiw ktorym iutro máią przypuśćić kſzturmu ná báſzty/ á iuſz ták poſtánowiono/ że ie wſzytki dniá iednego poimawſzy wytráćić máią.

werset: 28A ták Iudás z woyſkiem ſwjm vdawſzy ſię prętko drogą przes puſzcżą ku Bozoru/ wziął miáſto á pomordował wſzytki mężcżyzny miecżem/ á pobrawſzy z támtąd wſzytki łupy/ popalił miáſto ogniem.

werset: 29Stámtąd ſię potym w nocy ruſzywſzy/ ſzedł ku zamkowi.

werset: 30Potym gdy ſię ráno rozedniáło/ podniosſzy ocży ſwe/ vyrzeli wielki i niezlicżony pocżet ludu/ ktorzy nieſli drábiny y tarány/ áby wzięli zamek/ á iſzby ich dobyli.

werset: 31A ták Iudaſz vyrzawſzy iſz ſię iuſz bitwá ſtocżyłá/ á krzyk w mieśćie z trąbieniem/ y głos wielki wynośił ſię áſz ku niebu.

werset: 32Tedy y ták lud rycerſki w ſwym woyſcże nápominał/ mowiąc/ dziśże iuſz walcżćie zá bráćią wáſzę.

werset: 33A ták ze trzech mieyſc ogárnął ie ſtyłu/ trąbiąc ná trwogę/ vcżyniwſzy okrzyk z modlitwą.

werset: 34Co gdy zrozumiáły woyſká Tymotheuſzowe/ iſz tuſz zá nimi Máchabeuſz/ z vćiekáli przed nim/ y ſtáłá ſię w nich

strona: 92d

wielka poraſzá przezeń/ ták iſz dniá onego pomordowano z nich ośm tyſięcy mężow.

werset: 35Stámtąd ſię obroćił ku Masfie/ ktorą wziąwſzy zborzył zámordowawſzy w niey káżdego Męſzcżyznę/ á zábrawſzy z niego łupy zápalił miáſto ogniem.

werset: 36Potym ſię ſtámtąd ruſzywſzy/ wziął Hásfon/ Mágeth/ Boſor/ y ine miáſtá Gáláádſkie.

werset: 37To gdy ſię działo/ tedy Tymotheuſz zebrał drugie woyſko/ á położył ſię obozem v Káfoná zá potokiem.

werset: 38Iudá przeto posłał ſzpiegi do obozu/ ktorzy iemu takową odpowiedz przynieſli/ wſzyſcy narodowie ktorzy mieſzkáią około nas/ zebráli ſię k nim z bárzo wielkim woyſkiem.

werset: 39Y máią z ſobą ná pomoc Arábcżyki zá pieniądze/ á położyli ſię obozem zá potokiem/ będąc gotowi z tobą zwieść bitwę/ á ták Iudá ćiągnął teſz przećiwko nim.

werset: 40Tedy Tymotheuſz mowił ták ku Rotmiſtrzom woyſká ſwego/ Ieſliżeć Iudá przyćiągnąwſzy z woyſki ſwemi nád potok przepráwi ſię pierwey od nas/ tedyć mu nie wytrzymamy/ bo on będzie mocnieyſzy niſz my.

werset: 41Ale ieſli ſię vlęknie á położy ſię zá rzeką/ tedy my ſię ku niemu przepráwimy/ á otrzymamy nád nim zwyćięſtwo.

werset: 42A ták Iudá przyćiągnąwſzy blizey ku potokowi/ poſtánowiwſzy piſárze/ roſkazał ludowi nád potokiem/ áby tego ſtrzegli/ áby żadnemu z ludu nie dopuſzcżali wáłu ſypáć/ ále iſzby wſzyſcy ſzli ku bitwie.

werset: 43Y przepráwił ſię do nich wprzod/ a wſzytko woyſko ſzło zá nim/ y poráżeni ſą wſzyſcy pogáni przed nim/ ktorzy pomiotawſzy broń ſwą vćiekáli wſzyſcy do kośćiołá ktory ieſt w Kárnáimie.

rozdział: 7


strona: 94d

werset: 5Przyſzli potym k

strona: 95a

Pierwſze kſięgi Machabeyſkie
niemu wſzyſcy ludzie złośćiwi y niepobożni z Izráelcżykow/ ktorych Hetmánem był Alkimus ktory ſię ſtárał o offiárownictwo.

werset: 6Ci przed krolem oſkárżyli lud temi ſłowy/ Iſz Iudá z bráćią ſwą pomordowáli wſzytki przyiaćioły twoie/ y nas wygnáli z oycżyzny naſzey.

werset: 7A przetoſz teras poſli cżłowieká ktoremubyć dufał/ áby tám iechawſzy oglądał wſzytki ty ſzkody ktore ná nas wniesł y ná ziemię krolewſką/ á iſzby ie pokarał ſpołu y ſpomocniki iego.

werset: 8Tedy ktol obrawſzy Báchideſa z przyiaćioł ſwych pánuiącego zá rzeką/ wielkiego cżłowieká w kroleſtwie y krolowi wiernego tám pośłał.

werset: 9A z nim ſpołu onego niepobożnego Alkimá ktorego poſtánowił offiárnikiem porucżywſzy mu iákoby ſię pomśćić miał nád Izraelcżyki.

werset: 10A ták oni ruſzywſzy ſię z wielkiemi woyſki przyćiągnęli do ziemie Iudſkiey posławſzy w przod ku Iudzie y bráćiey iego posły z łagodnemi ále zdrádliwemi poſelſtwy.

werset: 11Ale oni nieprzeſtáli ná słowiech ich/ widząc iſz ku nim z wielkiemi wojſki przyćiągnęli.

werset: 12Támże ſię zeſzło ku Alkimowi y Báchideſowi ludzi vcżonych pewny pocżet y zgromádzenie/ żądáiąc ich o niektore rzecży słuſzne.

werset: 13A miedzy nimi byli przednieyſzymi z Izrálecżykowm/ Aſydeycżycy ktorzy od nich pokoiu żądáli.

werset: 14Bo ták ſobie mowili/ Człowiek ten ktory przyćiągnął z woyſkiem/ ieſt offiárownik/ z narodu Aaronowego/ ten nam żadney krzywdy nie vcżyni.

werset: 15Tedy on z nimi mowił słowy ſpokoynemi/ potwierdziwſzy im tego przyſięgą/ iſz im nie myſlił nic złego/ áni przyiaćiołom ich.

werset: 16Ale gdy oni iemu vwierzyli/ tedy drudzy poimawſzy ſześćdzieſiąt mężow z

strona: 95b

nich zábili/ według tego co ieſt nápiſáno.

Pſalm: 29.
werset: 17Iſz ćiałá twoich świętych/ y krew ich wylali około Ieruzálemá/ á nie był ktoby im pogrzeb vcżynił.

werset: 18A ták ſtrách ich ze drżenim przyſzedł ná wſzytek lud/ bo mowili/ iſz w nich niemáſz żadney prawdy/ áni ſpráwiedliwośći/ gdyſz przymierze zgwáłćili/ y przyſięgę ktorą im vcżynili.

werset: 19Báchides tákże odćiągnąwſzy od Ieruzálemá położył ſię obozem v Bezáithá/ y posłał áby poimano wiele z tych ktorzy byli do niego zućiekáli/ y niektore z ludu á zábiwſzy ie/ wrzućił w wielką ſtudnią.

werset: 20A porucżywſzy Alkumuſowi onę kráinę zoſtáwił mu służebne ku pomocy/ y wroćił ſię ſam ku krolowi.

werset: 21A Alkymus cżynił o vrząd ofiárownicki.

werset: 22Ku ktoremu ſię zebráli wſzyſcy warchołowie z ludu iego/ y poſiedli ziemię Iudſką/ y cżynili wielki mord w Izráelu.

werset: 23Widząc przeto Iudá ono wſzytko złe/ ktore Alkimus z towárzyſzmi ſwemi wniosł ná Izraelcżyki ſrożey niſz pogáni/

werset: 24cżynił wyćiecżki po wſzytkich gránicach Iudſkich okolicżnie/ mſzcżąc ſię nád onymi ludzmi zdrádliwemi/ y tákże potym przeſtáli wtárgáć w ziemię.

werset: 25Potym Alkimus widząc/ iſz Iudá z ſwemi był mocnieyſzym/ áni im mogł wytrzymáć/ wroćił ſię ku krolowi/ á vcżynił ná nie wielką ſkárgę.

werset: 26A przetoſz krol posłał Nikanorá/ iednego z przednieyſzych hetmánow ſwoich ktory był przećiwnikiem y nieprzyiaćielem Izráelitom/ roſkazawſzy mu aby on lud wymordował.

werset: 27Gdy tedy Mikánor z wielką mocą przyćiągnął do Ieruzalemá/ wypráwił ku Iudzie y bráćiey iego posły/ ktorzyby słowy zdrádliwemi zmyſláiąc pokoy im ták opowiedáli.

rozdział: 9


strona: 97a

werset: 38A ták oni wſpomniawſzy ná Ianá brátá ſwego ſzli á ſkryli ſię pod gorę.

werset: 39podniosſzy ocży ſwych/ vyrzeli wielkie mieſzáńce y gotowanie/ y oblubieńcá wychodzącego z przyiáćioły ſwemi/ á bráćia iego wyieżdżáli przećiwko nim/ z bębny/ y z przypráwámi weſela/ y dobrze zbroyni.

werset: 40Ná ktore oni wyrwawſzy ſię z záſadki/ pomordowáli ich bárzo wiele/ y poległo ránnych doſyć/ á oſtátek ich z vćiekáłi ná gorę/ támże oni zábráli wſzytki łupy ich.

werset: 41A tak ony gody obroćiły ſię w żáłość/ á głos muzyki w płácż.

werset: 42Támżeć ſię oni ſrodze pomśćili krwie brátá ſwego/ y wroćili ſię do brzegu Iordanu.

werset: 43Cżego dowiedziawſzy ſię Bachides/ przyćiągnął z wielkim woyſkiem/ w dzień Szábátu/ do brzegu Iordanu.

werset: 44Tedy Ionátás mowił tak do ſwoich teras że ſię ruſzymy/ á walcżmy o náſze zdrowie/ á nic tákći ſię dziś z námi dzieie iáko wcżorá/ ábo dziś trzeći dzień.

werset: 45Bo nas oto walká ogárnęłá/ y wprzod y w tył/ á wody Iordáńſkie y ſtąd y z owąd/ tákże iezierzyſká y láſy/ że więc niemáſz kędy vćiec.

werset: 46A przetoſz teras wołayćie ku niebu/ ábyśćie vſzli zdrowo z rąk nieprzyiaćioł waſzych.

werset: 47A ták z wiodſzy bithwę Ionátás/ śćiągnął rękę ſwą/ y vderzył Báchidá/ przed ktorym on tył podał.

werset: 48A Ionátás y ſtymi ktorzy z nim byli wſkocżył w Iordan/ y przepłynął ná drugą ſtronę/ ále oni zá nimi płynąć nie chćieli.

werset: 49Támże dniá onego poráżeni ſą zrycerſtwá Báchideſowego/ tyſiąc mężow/ á on ſam obroćił ſię ku Ieruzalemowi.

werset: 50Y záprá-

strona: 97d

wował miáſtá Iudſkie murem/ pobudowawſzy báſzty v Ierychoná v Emmáuſá/ y Botoroná/ także Bethelá/ y Támnáty Fáráomá y Tefoá opráwił mury wyſokiemi/ pobudowawſzy hrony y zatwory.

werset: 51Nád to oſádził ie służebnemi/ ku przenágábániu Izráelcżykow.

werset: 52Ktemu teſz y miáſto Betſurę opráwił/ y Gazerę y zamek/ oſádziwſzy ie służebnemi/ á opátrzywſzy ſpiżą.

werset: 53Nád to ſyny kſiążęce oney ziemie w zakłádzie wziął/ á dał ie zá ſtraſz ná zamek Ierozolimſki/ áby ie tám chowano.

werset: 54Potym roku ſto pięćdzieſiątego y trzećiego Mieſiącá wtorego/ gdy Alkimus roſkazał mury wewnętrznego przyſionku rozwálić v domu świętego/ y wſzytki ſpráwy prorockie popſowáć/ y iuſz ie był pocżął borzyć.

werset: 55Tedy támże tegoſz cżáſu ruſzyło Alkimá powietrze/ á nie doſzły ſpráwy iego/ bo zámknione ſą vſtá iego od tegoſz náráżenia/ ták iſz nie mogł słowá przemowić áni teſtamentu vcżynić.

werset: 56Ale támże tegoſz cżáſu z wielką boleśćią vmárł.

werset: 57A widząc Báchides/ iſz Alkim vmárł wroćił ſię do krolá/ y byłá wpokoiu Iudſka ziemiá przes dwie lećie.

werset: 58Tedy ludzie złośćiwi wſzedſzy w rádę mowili/ oto Ionátás y z ſwemi mieſkáią w pokoiu/ á przetoſz podwiedzmy Bachidá/ áby ie wſzytki poimał iedney nocy.

werset: 59Y ſzedſzy vcżynili z nim radę ſpołecżną.

werset: 60Przetoſz on ruſzył ſię w drogę/ z woyſki wielkiemi/ á posłał potáiemnie liſty do wſzytkich ſwjch towárzyſzow/ ktorzy byli w Iudzie/ áby poimali Ionátáua ſtymi ktorzy przy nim byli/ á wſzákoſz temu doſyć vcżynić nie mogli/ bo ſię oney rády ich dowiedziano.

rozdział: 10


strona: 99d

werset: 82Tedy Symon zſzykowawſzy woyſko ſwe/

strona: 100a

Pierwſze kſięgi Machabeyſkie
vderzył ná ieden hufiec/ bo iezdni iuſz ſię byli ſpráwowáli/ ktory od niego poráżony tył podał.

werset: 83Iezdni tákże rozbiegſzy ſię/ y tu owdzie po polu/ vćiekli do Azotu/ w dom Dágoná Báłwáná ſwego/ ku záchowániu zdrowia.

werset: 84Ale Ionátás popalił Azot/ ze wſzytkimi miáſtecżki okolicżnemi/ á pobrawſzy ſtámtąd łupy/ Dágonow kośćioł z onymi ktorzy do nieo zućiekáli/ ogniem ſpalił.

werset: 85Y byłá licżbá/ ták tych ktorzy byli miecżem pomordowáni/ iáko y tych/ ktorzy byli popaleni/ około ośmi tyſięcy mężow.

werset: 86Stámtąd ſię ruſzywſzy Ionátás położył obos v Aſkáloná/ przećiw ktoremu wyſzli mieſzcżánie/ z wielką vććiwośćią.

werset: 87Wroćił ſię potym z ludem ſwym do Ieruzálemá/ nioſąc wiele łupow.

werset: 88Tá wieść gdy doſzłá Alexándrá Krolá/ tedy Ionátáná opátrzył tym więcżſzą zacnośćią.

werset: 89Y dał mu kleynot złoty/ iáki dawano krolewſkim powinowátym/ ktemu Akáron ze wſzytkimi iego gránicámi/ darował mu w oſiádłość.

rozdział: 11
Rozdział 11.
werset: 1POtym krol Eiptſki zebrawſzy woyſko ná kſztałt piaſku ktory ieſt nád brzegiem morſkim niezlicżono y okrętow wiele/ ſtarał ſię iákoby mogł zdrádą wziąć kroleſtwo Alęxándrowe/ á przyłącżyć ie ku kroleſtwu ſwemu.

werset: 2A przetoſz wſzedſzy wrzkomo przyiaćielſkie do Syryiey/ tedy ći ktorzy miáſtá trzymáli/ otworzyli mu brony/ y wyſzli przećiw iemu/ bo było roſkazánie krolá Alexándrá/ gdyſz był świekier iego/ áby wyſzło przećiw iemu.

werset: 3Tedy on wſzedſzy do miaſt Ptolomáidſkich/ wſzędzie oſadzał służebnemi/ y ſtraſz zoſtáwo-

strona: 100b

wał.

werset: 4A gdy był bliſko Azotu/ vkázowáno mu kośćioł Dágánow/ y ſpalony Azot ſam z okolicżnemi miáſtecżki poborzone/ y ćiáłá leżące/ á trupy tych ktorzy ná woynie byli popaleni/ bo ie było ná kupy zmietano thám gdzie miał drogę.

werset: 5Tákże y to cokolwiek Ionátás vcżynił/ opowiedziano krolowi/ iednáiąc mu nienawiść/ wſzákoſz krol milcżał.

werset: 6Wyiechał teſz przećiw niemu y Ionátás do Ioppy koſztownie gdzie przywitawſzy ſię/ ſpołecżnie nocowáli.

werset: 7Y prowádził Ionátás Krolá áſz do rzeki/ ktorą zową Elewterus/ á wroćił ſię do Ieruzalemá.

werset: 8A ták krol Ptolemeus/ pobrawſzy miáſtá leżące nád morzem áſz do Seleukyiey/ ktore teſz ſámo leży nád morzem zle myſlił przećiw Alexándrowi.

werset: 9Y wypráwił pośły do Demetryuſzá Krolá ſtymi słowy/ vcżyńmy rychło miedzy ſobą przymierze/ á corkę moię ktorą ma Alexánder/ tobie dam w małżeńſtwo/ y otrzymaſz kroleſtwo oycowſkie.

werset: 10Abowiem mi żal żem mu kiedy dał corkę ſwą zá żonę/ gdyſz ták myſlił iákoby mię był zábił.

werset: 11Y tákże go obwinował dla tego iſz prágnął kroleſtwá iego.

werset: 12A wydárſzy mu corkę ſwą dał ią w małżeńſtwo Demetryuſowi/ á gdy ſię rozłącżył z Alexándrem/ iáwnie ſię miedzy nimi wſzcżęły nieprzyiaćielſtwá.

werset: 13A tákże Ptolemeus wſzedſzy do Antyochijey/ dwie koronie Azyiey y Eiptu włożył ná głowę ſwą.

werset: 14Ná ten cżás Alexánder Krol był w Cylicyiey/ bo ći co ná onych mieyſcach mieſzkáli/ myſlili ſię wyłonić ſposłuſzeńſtwá iego.

werset: 15Vsłyſzawſzy przeto tę wieść podniosł woynę przećiw niemu/ wſzákoſz gdy Ptolemeus wywiodł woyſká wielkie/ a záiechał mu z wielką mocą/ tedy po-

strona: 100c

Pierwſze kſięgi Machabeyſkie
ráżon ieſt od niego Alexánder.

rozdział: 12


strona: 102b

werset: 36Tákże o budowániu murow w Ieruzálemie

strona: 102c

Pierwſze kſięgi Machabeyſkie
y o vſypániu wáłu wielkieo miedzy zamkiem y miáſtem/ ktory áby dzieląc zamek/ oſobno od miáſtá ſtoiący/ bronił wolnego przedawánia y kupowánia.

werset: 37Zebráli ſię tedy ći ktorzyby miáſto opráwowáli (ábowiem cżęść muru ktora byłá ku potokowi od wſchodu słońcá iuſz byłá vpádłá) y Káfenaty mieyſce ták názwáne opráwiłi.

werset: 38Symon teſz pobudował Adydá w Sefeli/ á oprawił ie bronámi y zátworámi.

werset: 39Ná ten cżás Tryfon chćiał krolowáć w Azyiey/ y wziąć ná ſię koronę/ á tárgnąć ſię reką na Antyochá.

werset: 40Lecż boiąc ſię że Ionátás nie dopuśći mu tego/ owſzem woynę ruſzy przećiw niemu/ ſzukał tedy drogi/ iákoby go poimał y zámordował.

werset: 41Tedy ruſzywſzy ſię gdy do Bethy przyſzedł/ záiechał mu drogę Ionátas/ z cżtermidzieſty tyſięcy mężow przebránych ku boiowi/ y przyſzedł teſz ſam do Betaſy.

werset: 42A widząc Tryfon iſz przyſzedł z woyſki wielkiemi/ nie śmiał z nim zwieść bitwy.

werset: 43Przyiął go tedy z vććiwośćią/ á zálecał go ſwym przyiaćiołom/ y dał vpominki/ á roſkazał ták przyiaćiołom/ iáko y woyſku ſwemu/ áby go byli ták posłuſzni iáko iego ſamego.

werset: 44Y mowił do Ionáthy przecżżeś ten lud ták trudził gdyſz niemáſz żadney walki miedzy námi?

werset: 45A przetoſz teras odeſzli ie do domow ich/ á przebrawſzy ſobie nie wiele mężow/ ktorzy by zoſtáli z tobą/ Poydz ze mną do Ptolemáidy/ bo ią tobie podam z oſtátkiem służebnych y z woyſki/ y ze wſzytkiemi ſprawcámi wſzech rzecży/ á z támtąd że ſię wrocę ná zad kędym przyſzedł/ gdyżem tu dla tego przyſzedł.

werset: 46Ktoremu on dawſzy wiárę/ vsłuchał ieo rády/ y odesłał woyſká do ziemie Iudſkiey.

werset: 47Zoſta-

strona: 102d

wiwſzy przy ſobie trzy tyſiące mężow/ z ktorych dwá tyſiąca zoſtáwił w Gálilei/ á oſtátny tyſiąc wziął z ſobą.

werset: 48A ták ſkoro Ionátás wſzedł do Ptolemáidy/ Ptolemáidcżycy zámknąwſzy brony poimáli go/ A wſzytki ſpołu ktorzy tám weſzli/ miecżem pomordowáli.

werset: 49Tedy Tryfon posłał woyſko pieſze z iezdnemi do Gálileiey/ ná ono wielkie pole/ áby wſzytki Ionátánowe towárzyſze pomordowáli.

werset: 50Ale oni dowiedziawſzy ſię im iſz Ionátę poimano/ á iſz zginął z ludem ſwym/ nápomináli ſię ſpołu/ á ſzli ku bitwie ſkupiwſzy ſię.

werset: 51Ci tedy ktorzy zá nimi ſzli w pogonią/ gdy vyrzeli iſz mieli zwieść bitwę/ bo im ſzło o zdrowie/ wroćili ſię.

werset: 52Zátym oni zdrowo przyſzli do Iudſkiey ziemie żáłuiąc Ionáty y towárzyſzow iego/ dla cżego będąc vſtráſzeni wſzyſcy Izráelcżycy wielce go żáłowáli.

werset: 53Bo wſzyſcy narodowie ktorzy około nich byli/ ſtarali ſię iákoby ie wymordowáli.

werset: 54Bo ták mowili niemáiąc żadnego Hetmáná áni obrońce/ á przetoſz teras ruſzmy woynę przećiw nim/ á pámiątkę ich wygładzmy miedzy ludzmi.

rozdział: 13
Rozdział. 13.
werset: 1ALe Symon dowiedziawſzy ſię/ iſz Tryfon zebrał woyſká wielkie/ z ktoremi chćiał wtárgnąć do ziemie Iudſkiey/ á zetrzeć ią.

werset: 2Y widząc lud wielkim ſtráchem y boiáznią zięty ſzedł do Ieruzálemá/ y zezwał lud.

werset: 3Y nápominał ie tymi słowy/ Wy ſami wiećie ktore y iákowe rzecży ia y bráćia moi/ y dom oycá mego/ o zakon y o rzecży świętechmy cżynili/ w iákich walkách y trudnośćiách obierálichmy ſię.

werset: 4Bo dla tych rzecży brácia moi zá Izráelſki narod śmierć podięli/ ták iżem

strona: 103a

Pierwſze kſięgi Machabeyſkie
ia tylko ſam zoſtał.

rozdział: 14


strona: 104d

werset: 41Nád to iſz ſię podobáło Iudom ofiárownikom/ aby Symon

strona: 105a

Pierwſze kſięgi Machabeyſkie
był Kſiążęćiem y Arcyofiárownikiem vſtáwicżnie/ áby naſtał pewny prorok.

werset: 42K temu ieſzcże áby był wodzem ich/ ktoryby miał ná ſwey pracy rzecży święte/ á ktoryby nád vrzędy ich/ y nad ziemią/ ták nád zbroiámi/ iáko y nád báſztámi/ pewne ludzi przełożył.

werset: 43Ktoryby teſz pracą miał/ o mieyſcu świętem/ a ktoregoby roſkazaniu wſzyſcy posłuſzni byli. Nád to áby imieniem iego były podpiſowáno w ziemi wſzytki cerográfy/ áby ſię teſz obłocżył w ſzárłat/ y złoty klenot noſił.

werset: 44Aby teſz żadnemu z ludu/ áni z ofiárownikow nie godziło ſię żadney z tych rzecży wniwecż obrácáć/ ábo ſię ſprzećiwić rozkázowániu ieo/ ábo wſzcżynáć zgromádzeniá burzliwe nád roſkazánie iego/ ábo ſię teſz obłocżyć w ſzárłát/ ábo żeby miał nośić złoty klenot.

werset: 45Gdzie więc ieſliby kto nád to co vcżynił/ ábo co z tych rzecży złamał áby ten zoſtał winien.

werset: 46A tyć rzecży podobáły ſię ludowi/ áby ie Symonowi poſtánowili/ wedle tákowych słow.

werset: 47Ktore Symon przyiął/ á bárzo rad zezwolił/ y trzymáć vrząd Arcy ofiárownictwá/ y być Hetmanem á Kſiążęćiem narodu Iudſkiego y ofiárownikow/ y mieć przełożeńſtwo nád wſzytkimi.

werset: 48A ták poſtánowiono ieſt áby ty rzecży ſpiſawſzy/ wyſtáwiono/ ná tablicách miedziánych ná śćienie/ ktora obtocżyłá mieyſce święte/ ná nazacnieyſzym mieyſcu.

werset: 49Przepis záſię tych rzecży/ áby był włożon do ſkárbu ku ſchowániu/ żeby to mieli Symon y ſynowie iego.

rozdział: 15
Rozdział 15.
werset: 1POtym Antyoch Krolá Demetryuſa ſyn/ z wyspow morſkich posłał liſty do Sy-

strona: 105b

moná/ ofiárowniká wielkiego/ y Kſiążęćiá Iudſkieo narodu/ tákże y do ludu wſzytkiego.

werset: 2W ty słowá nápiſane/ Krol Antyoch Symonowi Arcyofiárownikowi/ y Kſiążęćiu narodu Iudſkiego/ tákże y ludowi Iudſkiemu zdrowia życzy.

werset: 3Poniewaſz ludzie zárázliwi kroleſtwo oycow ſwoich poſiedli/ vmyſliłem teſz Kroleſtwo ſobie oſwobodzić/ ábych ie poſtánowił y ku pierwſzemu ſtanu przywroćił. Y dlategożem przyiął zá pieniądze wielki pocżet ludu służebnego/ ſpráwiwſzy y okręty woienne.

werset: 4Abych doſzedł ziemie/ á pomśćił ſię nad tymi ktorzy ią poborzyli/ á wiele miaſt w kroleſtwie náſzym popuſtoſzyli.

werset: 5A ták wſzytki wolnośći ktorych ći pierwſzy przede mną krolowie dopuśćili tych y ia tobie teras potwierdzam/ y wſzytki inne podatki ktore odpuſzcżono odpuſzcżam.

werset: 6Nád to dopuſzcżámći ábyś monetę z właſnym znákiem dał bić.

werset: 7Tákże Ieruzálem y mieyſcá święte niech wolne będą/ ktemu wſzytká broń woienna ktorąś ſpráwił/ y báſzty ktoreś pobudował/ á trzymaſz ie/ niech zoſtáną tobie.

werset: 8Przytym teſz cokolwiek winno krolowi/ ábo ná potym winno będzie/ to wſzytko tobie odpuſzcżámy/ y dáruiemy.

werset: 9Y gdy kroleſtwo náſze od nas poſtánowione będzie/ wielką zacnośćią ćiebie y narod twoy/ y kośćioł ozadobimy/ tak iſz zacność wáſzá/ zacna będzie po wſzey ziemi.

werset: 10Roku tedy ſto ſiedmdzieſiątego cżwartego/ wyiechał Antyoch w oycżyſtą ſwą ziemię/ do ktorego ſię wſzytki woyſká śćiągnęły/ ták iſz ich bárzo máło z Tryfonem zoſtáło.

werset: 11A gdy go gonił Krol Antyoch/ tedy vćiekł do Dory miáſtá nád morzem leżącego.

księga: II Mach
rozdział: 1


strona: 107b

werset: 27Zgro-

strona: 107c

Wtore kſięgi Máchábeyſkie
madz roſproſzenie náſze/ á wyſwobodz ty ktorzy ſą niewolniki miedzy pogány/ weyrzyſz ná wzgárdzone/ y ktoremi ſię brzydzą/ áby ćię poználi pogáni Bogá náſzego.

werset: 28Trapże te ktorzy nas vćiſkáią/ á gwałtownie y hárdzie krzywdzą.

5. Moy: 30.
Niżey. 2
werset: 29A iáko Moiżeſz powiedział poſadz lud twoy ná mieyſcu świętym.

werset: 30Ofiarownicy záś śpiewáli pioſnki.

werset: 31A gdy ſię ofiára ſpałiłá/ á oſtátek wody pozoſtáło/ tedy Noemiaſz roſkazał ią polać kámienie więtſze.

werset: 32To gdy vcżyniono zápalił ſię płomień/ ktory przed iáſnośćią do ołtarzá ſię łſnącą zgáſnął.

werset: 33Gdy tedy rzecż tę/ ktora ſię ták iáwnie ſtáłá/ opowiedziano krolowi Perſkiemu/ iſz ná mieyſcu tym ná ktorym byli ofiárownicy ſkryli ogień/ gdy byli wiedzieni do więzienia/ wodę ználeziono/ á ktorą teſz Neemiaſz z ludem ſwym ofiáry ſpráwował.

werset: 34Krol dowiedziawſzy ſię rzecży pewney/ mieyſce ono dawſzy ogrodzić miał zá święte.

werset: 35Vcżyniwſzy z hoynośći ſwey ná nie wielki koſzt y nakład.

werset: 36Nád to ieſzcże mieyſce ono názwał Neemiaſz/ Eftát/ co ſię wykłáda ofiárá ocżyśćienia/ á ieſt ich wiele co ie zową Neftár.

rozdział: 2
Rozdział. 2.
werset: 1Ieſt teſz to nápiſano w kſięgach/ iſz Ieremiaſz Prorok roſkazał/ áby ći ktorzy mieli iść w zágnánie wzięli ogień/ iáko to ieſt oznaymiono/ á iáko to teſz y tym ktorzy ſzli w poymánie tenże prorok roſkazał.

werset: 2Podawáiąc im zakon áby nie zápomináli przykazánia Páńſkiego á iſzby ſię nie vwodzili w vmyſlech/ gdyby złote y śrebrne bałwány/ y ochędoſtwo ich vyrzeli.
Bár. 6.

werset: 3Roſkázuiąc im y ine rzecży tákowe/ nápominał

strona: 107b

áby zakon z ich ſerc nie odpadał.

werset: 4Y toć teſz ná piśmie zoſtáło/ iſz namiot y ſkrzynię roſkazał Prorok zá nápominániem Páńſkim nieść zá ſobą/ y gdy przyſzedł ná gorę ná ktorą był wſzedł Moiżeſz áby oglądał oſiádłość Pańſką.
5. Moi: 34.

werset: 5Tám wſzedſzy Ieremiaſz/ ználazł loch gdzie wnioſł Namiot/ ſkrzynię/ y ołtarz kádzenia/ y záwalił drzwi.

werset: 6Potym gdy niektorzy ſzli z nim ſpołu/ chcąc ſobie náznácżyć onę drogę/ nie mogli tego mieyſcá znaleść.

werset: 7Tey rzecży gdy ſię dowiedział Ieremiaſz zfukał ie powiedáiąc/ iſz to mieyſce nie miáło być wiádome/ áſzby ſię záſię Bog zmiłował/ á zebrał lud ſwoy.

werset: 8Bo ná ten czás vkaże ie Pan/ á chwałá iego vkaże ſię z obłokiem/ ták iáko ſię y zá cżáſu Moiżeſzowego okazáłá y iáko Sálomon proſił/ áby mieyſce to zacnie było poświęcono.
1. Krol: 8.

werset: 9Bo ieſt iáwnie pokazano iáko on był ozdobion mądrośćią/ á iáko ofiáry ſpráwował dokońcżywſzy kośćiołá y poświęćiwſzy iij.

werset: 10A iáko Moiżeſz modlił ſię Pánu/ á ogień zſtąpił z niebá ktory ofiárę ſpalił ábo tákże gdy ſię Solomon modlił/ ſpuſzcżon ieſt ogień/ á popalił onę ofiárę.
3. Moy: 9.
2. Kron 7.
5. Moy: 10.

werset: 11Y powiedział Moiżeſz iſz ofiárá zá grzechy vcżynioná nie byłá ziedzioná dla tego ieſt ſpaloná.

werset: 12Tákżeć teſz y Solomon święćił ony ośm dni.

werset: 13Tyſz rzecży w kſięgách y w piśmiech ſwych przypominá Neemiaſz/ y iáko ſpráwiwſz Bibliotekę zniosł do niey piſmá/ o kroloch y o prorocech y o ſpráwach Dawidowych/ przytym liſty krolewſkie/ o nádániu vpominkow.

werset: 14Tákże teſz y Iudas ty rzecży ktore były poginęły dla woyny przećiw nam ruſzoney zebrał poſpołu/ y teras ſą v nas.

werset: 15Ktorych ieſli potrzebuiećie poſlićie

strona: 108a

Wtore kſięgi Machabeyſkie
ty ktorzyby wam odnieſli.

rozdział: 4


strona: 110a

werset: 21Potym gdj Antyochus posłał Apolloniuſza Mneſteowego ſyná do Egiptu ná koronácją Krolá Ptolomeuſzá Filometorá/ zrozumiawſzy iſz on ſtronił od ſpraw iego myſlił iákoby w beśpiecżnym ſtánie rzecży ſwe poſtánowił/ A ták przyſzedſzy ku Ieppie iechał ku Ieruzálemowi.

werset: 22Gdzie gdy zacnie od Iazoná y od miáſtá był przyięt/ á z pochodniámi y z krzykiem był prowádzon w miáſto/ potym wroćił ſię do Fenicyiey.

werset: 23Trzećiego roku potym/ wypráwił Iázon Menelauſa Symonowego (ktoregom wyſzſzey wſpomniał) brátá ktoryby odniosł pieniądze Krolowi/ dawſzy mu tákie roſkazanie/ áby krolá vpomniał o rzecżách potrzebnych.

werset: 24A ták on będąc zálecony v krolá/ gdy mu dał nawyſzſſą moc y zacność/ ſam ná ſię przeniosł nawyſzſſe ofiárownictwo/ gdyſz przemogł Iázoná nádzwyſz trzemi ſty tálentow.

werset: 25Wziąwſzy tedy mándaty od krolá/ przyſzedł do Ieruzálemá nie przynoſząc zſobą nic godnego ku nawyſzſſemu ofiárownictwu ále myſl ſrogą á okrutną/ iáko zwierz ſrogi gniew po ſobie okázuiąc.

werset: 26Iázon tedy ktory był zdrádą brátá ſwego podſzedł/ od drugiego teſz ieſt zdrádą podchwycon/ tákże będąc wygnáńcem zápędzon do ziemiec Amánitydy.

werset: 27Ale Menelaus ácż kſięſtwo odzierżał/ wſzákoſz o pieniądzach krolowi obiecánych nie mogł nic ſpráwić/ choćiaſz ie Soſtrátus Stároſtá zamkowy wybierał.

werset: 28Abowiem iſz on miał w mocy pobory pieniężne/ dla tegoſz Krol obudwu ich ku ſobie wezwał.

werset: 29Y zoſtáwił Menelaus ſprawcą ofiárownictwá

strona: 110b

po ſobie Liſymáchá brátá ſwego Zoſtrátus záſię Krátetá ſtaroſtę Cypryiſkieo.

werset: 30Ty rzecży gdy ſię dziáły/ przydáło ſię iſz Tárſeńcżycy/ y Máletcżycy wſzcżęli rozruch/ iſz byli dárowáni Antyochidzie załoznicy Krolewſkiey.

werset: 31A przetoſz Krol wnet wyiechawſzy ku porownániu tych rzecży/ zoſtáwił ná mieyſcu ſwym Androniká iednego co z zacnieyſzych.

werset: 32Ná ten cżás Menelaus ználazſzj ſobie cżás po temu przekradł niektore nacżynia kośćielne/ y dał ie Andronikowi/ drugie zásię w Tyrze/ y w okolicżnych miáſtecżkach poprzedał.

werset: 33Tego gdy ſię pewnie dowiedział Oniaſz/ winował go á z ſzedł był ná mieyſce beśpiecżnie do Dáfny ktora byłá bliſko Antyochiiey:

werset: 34Z ktorey przycżyny Menelaus ználaſzſſy oſobno Androniká prośił áby zabił Oniaſzá/ Tedy on gdy do Oniaſzá przyſzedł ſlubiwſzy mu wiárę ná zdrádzie/ y dawſzy mu rękę práwą pod przyſięgą (choćiaſz to nie było bez podeyzrzenia) przywiodł go ná to iſz wyſzedł z mieyſcá beśpiecżnego/ y nátychmiaſt go zábił nie máiąc bácżnośći ná ſpráwiedliwość.

werset: 35A dla tegoſz nie tylko Iudowie/ ále teſz wiele ludzi z narodow poſtronnych/ nie przyſtoyne á nieſpráwiedliwe morderſtwo mężá onego zćięſzkośćią á niewdzięcżnie przyimowáli.

werset: 36Potym gdy ſię Krol z Cylicyiey wroćił/ tedy Iudowie oni ktorzy byli w mieśćie z pomocą Grekow/ ktorzy ſie brzydzili oną złośćią ſkárżyli przed nim o nieprzyſtoyne morderſtwo nád Oniaſzem.

werset: 37A przetoſz Antyoch będąc żalem wielkim w vmyſle zięty/ á ruſzywſzy ſię miłoſierdziem/ zápłákał/ przywodząc ſobie mierność y wielką ſkromność onego cżłowieká vmárłeo.

rozdział: 7


strona: 112b

werset: 2Z ktorych wſzytkich napierwſzy ták rzekł/ Czegoſz dáley po nas chceſz? ábo

strona: 112c

Wtore kſięgi Máchábeyſkie
cżeo ſię od nas dopytywaſz? gdyſz rádſzey gotowichmy vmrzeć ániſz przeſtępić vſtáwy oycżyſte.

werset: 3Tedy Krol gniewem zápalony/ roſkazał panwie y kotły rozpalić/ ktore ná tychmiaſt rozpalono.

werset: 4Y wnet onemu pirwſzemu ktory ták mowił/ roſkazáł ięzyk vrznąć/ á obłupiwſzy z niego ſkorę kazał wſzytki iego cżłonki zobćináć/ ná co ini iego bráćia y z mátką pátrzyli.

werset: 5Potym go vcżyniwſzy bez wſzytkich cżłonkow nicżemnym/ roſkazał włożyć ná ogień ieſzcże żyweo/ y ſmáżyć na panwi/ ále gdy z panwie párá ſzeroko zálatáłá tedy ſię oni ſpołecżnie z mátką nápomináli áby ſtátecżnie śmierć podięli.

werset: 6Y mowili ták/ Pan Bog pátrzy ná te rzecży/ á záprawdę ma z nas poćiechę/ iáko to w pieśni przed ludem okazał Moiżeſz/ iſz ſię on vćieſzy nád służebniki ſwemi.

werset: 7Tym kſztałtem gdy iuſz ieden był zdrowia pozbáwion/ á drugiego wiedziono ku nágrawániu/ tedy mu obłupili ſkorę z głowy y z włoſy/ pytáiąc go ieſliby chćiał ieść przedtym niſz go po cżłonku vćináć będą.

werset: 8Ale on ięzykiem przyrodzonym odpowiedáiąc rzekł/ Nicći z tego/ á tákże y on tákowąſz mękę iáko y pierwſzy ćierpiał.

werset: 9Y oſtátecżnie duchá wypuſzcżáiąc rzekł/ Acż ty złościwy kaćie wydzieraſz nam zdrowie teráznieyſze/ áleć on Krol wſzego świátá nas zá náſze vſtáwy vmieráiące/ wzowie ku powſtániu do żywotá wiecżnego.

werset: 10Po onjm trzeći gdy teſz był nágrawan/ nátychmiaſt ſam podał ięzyk ná żądánie ich/ y śmiele ręce wyćiągnął.

werset: 11Beśpiecżnie mowiąc/ Tomći wziął z niebá/ y teſz wzgardzam dla vſtaw onego od ktorego ſię ich wziął záſię nádziewam.

werset: 12Ták iſz ſam Krol z temi ktorzy z nim ſtá-

strona: 112b

li/ dziwował ſię tákiemu ſercu młodzieńcá onego/ ktory ſobie zá nic miał ony męki.

werset: 13A ták wziąwſzy zdrowie onemu/ cżwartego temiſz mękami męcżyli.

werset: 14Ktory iuſz będąc blizek śmierći ták mowił/ Wdzięcżnieyſza ieſt rzecż odrzućić nádzieię ludzką/ á ſpuśćić ſię ná Boſką/ y cżekáć od Bogá oneo powſtánia/ ktorym záś ći będą przywroceni do żywotá/ Bo ty żadnego przywrocenia mieć nie będzieſz ku żywotowi onemu.

werset: 15Zátym piąty gdy go męcżąc wiedziono weyrzawſzy ná Krolá powiedział.

werset: 16Ty ácżeś odzierżał moc nád ludzmi/ gdyſz ćię teſz iedno do cżáſu/ y cżyniſz to coś ſię podoba/ wſzákoſz nie mnimay/ ábyć narod náſz od Bogá opuſzcżon być miał.

werset: 17Pocżekay iedno/ obacżyſz wielką moc iego/ iáko teſz on ćiebie y potomſtwo twe męcżyć będzie.

werset: 18Po nim ſzoſty gdy był wywiedzion/ á miał vmrzeć/ powiedział tak/ Nie myl ſię dármo/ Bo co ieſt godnego podziwienia dla nas ſamych ćierpiemy/ iáko ći ktorzychmy zgrzeſzyli przećiw Bogu náſzemu.

werset: 19Wſzákoſz ty nie mnimay ábyś miał vyć karánia iáko ten ktoryś ſię pokuśił podnieść walkę przećiw Bogu.

werset: 20Ale nádewſzytko matká byłá w podziw/ á godná sławney pámiątki/ ktora iednego y tegoſz dniá pátrzáłá ná śmierć ſiedmi ſynow ſwoich/ znoſząc to ſtatecżnym á mężnym ſercem dla nádzieie/ ktorą oná byłá położyłá w Pánu.

werset: 21Bo káżdego z nich przyrodzonym ięzykiem nápomináłá/ będąc pełná ducha ſtátecżnego á myſl niewieśćią pobudzáiąc w ſobie męſkim ſercem.

werset: 22Y mowiłá ták do nich/ Iákżeć było zácżęćie wáſze w żywoćie moim ia nie wiem/ ánim

strona: 113a

Wtore kſięgi Machabeyſkie
teſz ſpráwiłá żywiołow z ktorych káżdy z was ieſt złożon.

rozdział: 9


strona: 115a

werset: 16Przytym kośćioł święty ktory był przed tym złupił/ iſz iij miał ochędożyć pięknemi vpominki/ y wroćić wſzytki nácżynia poświęcone y ieſzcże ich więcey przycżynić/ á potrzeby właſne ku ofiáram należące miał roſkázáć/ áby dawano z dochodow iego.

werset: 17Nád to iſz ſam miáł zoſtać Iudem/ á chodząc po wſzech kráinach/ gdzie iedno ludzie mieſzkáią opowiedáć miał moc Bożą.

werset: 18Ale gdy żadnego przeſtanku boleśćiam nie było (gdyſz nań był przyſzedł ſpráwiedliwy ſąd Boży) rozpacżáiąc ſam o ſobie piſał pokorny liſt do Iudow z prośbą/ to w ſobie zamykáiący.

werset: 19Przenalepſzym mieſzcżanom Iudom/ wiele dobrá zdrowia/ y dobrze cżynić życży Antyoch Krol y woiewodá.

werset: 20Ieſli wy y dźiatki wáſze dobrze zdrowi/ á rzecży wáſze wam ſię po myſli wiodą/ záto iśćie wielkie dzięki Bogu cżynię pokłádáiąc nádzieię w niebie.

werset: 21Acżćiem ia ieſt złożon niemocą/ wſzákoſz waſzę vcżćiwość/ y dobrą wolą przećiw mnie łáſkáwiem ſobie przypominał/ y gdym ſię wroćił z Perſkich kráin/ wpadłem w niemoc ćięſzką. Zdáło mi ſię przeto zá rzecż potrzebną/ ábych o poſpolitey wſzech ſwobodźie rádził

werset: 22Nie iſzbych miał zwątpić ſam o ſobie/ ále máiąc nádźieię o przjśćiu ku zdrowiu.

werset: 23Rozmyſláiąc ſobie iáko teſz y oćiec moy zá onych cżáſow/ gdy do tychże wyſzſzych kráin woyſká wiodł/ zoſtáwił był námiáſtká po ſobie.

werset: 24Ze więc ieſliby ſię co nád nádzieię przytrefiło/ ábo iákie nie trefne poſelſtwo przyſzło do tych co w ziemi mieſzkáią/ żeby ſobą nie trwożyli/ wiedząc komu ieſt poruczoná zwierzchność wſzech rzecży/

werset: 25Nád tem obacżył iſz pográniczne Kſiążętá/ y kroleſtwá

strona: 115b

bliſko przeległe/ ſzukáią pilnie przycżyny cżekáiąc ſkońcżenia rzecży/ á dla tychże przycżyn ſyná mego Antyochá náznacżyłem Krolem/ ktoregom cżęſtokroć doieżdżaiąc do wyſzſſych pańſtw wielom z wáſzych porucżał y zálecał/ y posłałem teſz liſt do niego w te słowá iáko niżey ieſt nápiſano.

werset: 26Y dla tegoſz was vpominam y proſzę ábyśćie pomniąc ná dobrodzieyſtwá ták poſpolićie iáko y oſobliwie wam podáne/ każdy zwas przećiw mnie y ſynowi memu życżność záchował.

werset: 27Bo tę nádzieię mam/ żeć on woley moiey náſládowáć będzie/ á zachowa ſie przećiw wam ſkromnie y ludzkie.

werset: 28A ták on mężoboycá/ y bluznierz Boży tákowe boleśći ćierpiąc ktore innym zádawał w drodze miedzy gorámi/ mizerną śmierćią żywotá dokońcżył.

werset: 29Ale Filip ktory z nim był ſpołu wychowan/ ſtárał ſię áby było odwieziono ćiało ieo y boiąc ſię ſám ſyná Antyochowego vćiekł do Eiptu ku Ptolemeuſzowi Filometorowi.

rozdział: 10
Rozdział 10.
werset: 1POtym Máchábeus z ludem ſwoim zá ſpráwą Páńſką wzięli kośćioł y miáſto.

werset: 2Y poborzyli ołtárze ná rynku od cudzoziemcow pobudowáne/ á nád to y kośćioły potłukli.

werset: 3A gdy wychędożywſzy kośćioł/ inny ołtarz ſpráwili/ wziąwſzy ogniá z kámieniá rozpalonego/ ſpráwowáli ofiárę po dwu lat y po ſześći mieſięcy/ iáko było miáſto wzięte/ y kádzili/ ktemu świece y chleby pokłádne przypráwili.

werset: 4A to vcżyniwſzy pádáiąc ná ziemię/ leżeli á modlili ſię Pánu/ áby iuſz wiecey w tákowe nędze nie vpadáli/ lecż ieſliby kiedy zgrzeſzyli/ áby łáſkáwie od niego byli kará-

strona: 115c

Wtore kſięgi Máchabeyſkie.
ni/ á iſzby teſz nie byli narodom Bogá bluzniącym/ y okrutnym poddawáni.

rozdział: 12


strona: 117c

werset: 10Z támtąd gdy ſię ruſzył ná dziewięćioro ſtáiań/ á zaćiągał drogę Tymoteuſzowi/ wyrwáło ſię nań przes pięć tyſięcy Arabcżykow z piąćią ſet iezdnych.

werset: 11A ták zwiodſzy okrutną bitwę/ gdy oni ktorzy z Iudą byli zá pomocą Boſką dobrze á mężnie ſobie pocżynálitedy zwyćiężeni Arábcżycy Nomádowie proſili Iudy/ aby im dał ſwą práwicę/ obiecuiąc mu bydłá dáwáć/ á chcąc mu być nápotym y w inych rzecżach ku pomocy.

werset: 12Y mniemáiąc Iudá zá rzecż prawdziwą/ że mu w wielu rzecżach pożytecżni być mieli/dopuśćił im tego że znimi miał pokoy/ y tákże ſobie ręce dawſzy/ oni odeſzli do namiotow ſwoich.

werset: 13Przyſzedł teſz pod niktore miáſto gdzie był mocny moſt/ y murem było obtocżone/ á názywano ie Kaſpin/ w ktorym rozlicżni narodowie mieſzkáli.

werset: 14Ci przeto ktorzy miáſto ono trzymáli w mocnych murzech/ y w śpiżách/ ktorych mieli doſyć/ vfáiąc ſwowolniey y wſzetecżniey ſię niſz przyſtáło záchowáli/ ſromocąc rycerſtwo Iudy/ y hániebnemi złorzecżeńſtwy im łáiáli/ ktorych ſię powiedáć nie godzi.

werset: 15Ale Iudzine rycerſtwo/ wzywáiąc możnego Pána świátá tego/ ktory oprocż táránow/ y oprocż wſzech przypraw woiennych zá cżáſow Iozue podwroćił Ierjchom/ wnet gwałtownie á ſrodze dobywáło murow.
Iozue. 6.

werset: 16y wziąwſzy miáſto zápomocą Bożą/ morderſtwá z ktorych ſię nikt słowy nie wypráwi tám okazáli/ ták iſz w onym podległem iezierze/ ktore było wſzerzą ná dwoygu ſtáiań/ zdáło ſię iſz w nim pełno krwie pływáło.

werset: 17Z tamtąd gdy odeſzli przes ſiedm ſet y pięćdzieſiąt ſtáiań/ przyſzli do Cháráká do Iudow

strona: 117d

ktore zwano Tubeńcżyki.

werset: 18A nie ználezli tám ná mieyſcách onych Tymotheuſzá (bo iuſz był z támtąd vſzedł nic nie ſpráwiwſzy) Lecż gdy on tám ná niektorym mieyſcu obronnym oſadził báſztę służebnemi/

werset: 19Tedy Dozyteuſz y Sozypater ktorzy byli w woyſzcże Máchábeuſzowym Hetmány tám ſzli/ á ony co ie był Tymotheuſz ná báſzćie pozoſtáwił/pozábiiali więcey niſz przes dzieſięć tyſięcy męzow.

werset: 20A Máchábeuſz teſz ſpráwiwſzy woiſko ſwe/ y zſzykowawſzy ie w huffce/ ſzedł ſpráwą przećiw Tymoteuſzowi/ ktory zſobą miał ſto y dwádźieśćia tyſięcy pieſzych/ á iezdnych dwa tyſiącá y pięć ſet.

werset: 21Lecż Tymotheuſz dowiedziawſzj ſię że Iudá odesłał niewiáſty y z dziećmi/ idzie/ y z inemi potrzebámi woiennemi ná zamek ktory zwano Kárnium/iſz mieyſce ono było niedobyte/ á trudnj był przyſtęp do nieo dla ćiáſnych mieyſc ktore ze wſzech ſtron miáłá około ſiebie.

werset: 22Gdy ſię przeto pierwſzy huff Iudy vkazał/ przypadł ná nieprzyiaćioły táki ſtrách/ á przyſzłá táka trwogá/ gdy ſię im on vkazał ktory wſzytko widzi/iſz tuſz tył podáli á gwałtownym pędem iedni drugie rozrażáli/ w y cżąśćie ſię ſami bili/ á ſami ſię miecżmi ſwemi przebadáli.

werset: 23Y tákże gdy ich Iudá tym pilniey doganiał/ ſiekąc złośniki ony/ tedy ich pomordował o trzydzieśći tyſięcy mężow.

werset: 24Támże gdy Tymoteuſz wpadł ná Dozyteuſzá y Sczypátrá bárzo ich chytrze prośił/ áby go zywo wypuśćił/ dla tego iſz v ſiebie miał wiele ich rodzicow y bráty niektore/ gdzie więc ieſliby on zábit był/ tedyby teſz tám oni zoſtáć muſieli.

werset: 25A przetoſz gdy im długiemi słowy wiárę przyrzekał/ á ſlubił im wroćić ie

strona: 118a

Wtore kſięgi Machabeyſkie.
cáło/ tedy go puśćili dla bráćiey ſwych zdrowia.

rozdział: 14


strona: 119d

werset: 30Potym Machábeuſz obacżywſzy/ że ſię z nim Nikánor ſrożey obchodził/ á okrutniey mu ſię zachowáł niſzli był zwykł/ rozumieiąc iſz ta ſrogość nie zdobreo ſercá

strona: 120a

Wtore kſięgi Machabeyſkie
Pochodziłá/ zebrawſzy nie máło ludu ſweo ſchronił ſię przed Nikanorem.

werset: 31Ale on gdy obacżył iſz ieſt známienićie á chytrze od mężá onego oſzukan/ wſzedł do onego świętego á wielkiego kośćiołá/ á gdy ofiárownicy ſprawowáli zwykłe ofiáry/ roſkazał im áby mu wydáli mężá oneo.

werset: 32Tedy oni potwierdzáiąc przyſięgą/ powiedzieli/ iſz nic nie wiedzą o onym ktorego ſzukano/ále on rękę śćiągnąwſzy przećiw kośćiołowi ták przyſiągł.

werset: 33Powiedaiąc Ieſliſz mi nie wydácie Iudy związánego/ tedy ia ten Dom Boży położę rowno z ziemią/ á ołtarz roſypię/ Y zbuduię ná tym mieyſcu zácny kośćioł Bachuſowi:

werset: 34To rzekſzy ſzedł precż/ á ofiárownicy podniozſzy ręce ſwe w niebo wzywáli onego ktory był wiecżnym obrońcą narodu ich/mowiąc temi słowi.

werset: 35Ty wſzech rzecży Pánie/ nicżego nie potrzebuieſz/ zwoliłeś mieć kośćioł ku mieſzkániu twemu/ miedzy námi poſtáwiony/

werset: 36Terazże Swiety wſzey świątośći Pánie. záchoway ten dom twoy teraz ocżyśćiony/ áby nie był ſplugáwion ná wieki/ á zátkay káżde vſtá nie ſpráwiedliwe.

werset: 37Przytym niektory z ſtárſzych Ierozolimſkich Razys/ był oſkárżon przed Nikánorem/ á ten mąſz był miłownik miáſtá/ y v wſzytkich miał dobre słowo/ á dla oney życżnośći/ názywan był oycem Iudſkim.

werset: 38Bo zá pierwſzych cżáſow gdj ſię ſtrzegli obcowánia pogáńſkiego wydawał zapálcżywą chućią ſerce y zdrowie ſwe zá Iudſtwo/ okázuiąc ſtátecżnie co to ieſt być Iudem.

werset: 39A ták chcąc Nikánor okázáć iákiego był ſercá przećiw Iudom posłał pięć ſet drabow áby go poimáli.

werset: 40Bomnimał iſz poimawſzy go miał Iudom wielki vćiſk vcżynić.

werset: 41A ták gdy ono

strona: 120b

mnoſtwo chćiáło pod nim wziąć zamecżek/ y dobywáć drzwi gwałtem w bronách/ on roſkazał dla nich ogień zapálić w bronie/ á widząc że był zewſząd ogárnion przebił ſię mieczem.

werset: 42Woląc zacnie vmrzeć/ á niſzli wpáść w ręce ludzi złośćiwych/ á ćierpieć nie słuſzne złorzecżeńſtwá przećiw zacnośći narodu iego.

werset: 43Ale gdy przed kwapienim wielkich zádał ſobie ránę nie záraz ſzkodliwą/ gdy ſię iuſz lud wrywał we drzwi/ vbiegſzy śmiele ná mur/ mężnie z gory ſkocżył miedzy ono mnoſtwo.

werset: 44Ktorzy ſię mu prętko rozſkocżyli dawſzy mu plác/ ták iſz w pośrzodek ſpadł ná brzuch.

werset: 45A ták gdy ieſzcże dychał będąc ſercá zápalonego/ wſtał/ choćiaſz z niego krew ćiekłá iáko zrzodło/ y ácż był ćięſzko zránion/ przeſzedł wſkok przes on lud.

werset: 46Tedy ſtánąwſzy ná niektorey ſkále przykrey/ iuſz práwie przes krwie/ vchwyćiwſzy obiema rękomá wnętrznośći ſwoie/ wywlokł ie/ y rzućił miedzy lud proſząc Páná w ktorego mocy ieſt żywot y duch/ áby mu to potym záſię przywroćił/ á tymći ſpoſobem dokońcżył żywotá.

rozdział: 15
Rozdział 15.
werset: 1A gdy ſię Nikanor dowiedział/ że Iudás z ludem ſwoim był ná niektorych mieyſcách w Samáryey/ vrádził iſz ſię ná nie miał tárgnąć w dzień odpocżynienia/ gdyby ſię nawięcey vbeſpiecżyli

werset: 2Tedy Iudowie ktorzy z przymuſzenia z nim iść muſieli/powiedzieli mu żeby ſię ták okrutnie á nie ludzkie nie ſrożył/ ále iſzby dniowi chwálebnie á zacni (od tego ktory wſzytko widzi) poświęconemu pocżćiwość záchował.

werset: 3Ale on złośnik pytał/ ieſli był ná niebie táki mo-

strona: 120c

carz/ coby roſkazał obchodzić dzień ſobotny.