![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
strona: kt
1:
Ianá Rybinſkiego
2:
Gęśli
3:
ROZNORYMYCH.
4:
Kśięgá I.
5:
grafika
6:
W Toruniu
7:
Drukował Andreas Kotenius.
8:
Roku Páńſkiego.
9:
1593.
strona: ktv
1:
2:
grafika
3:
strona: A2
1:
Iego Mośći me=
2:
mu oſobliwie Miłośćiwemu Pánu Pánu
3:
STANISLAWOWI SIERAKOW=
4:
SKIEMV z Boguſłáwic/ Káſtelanowi
5:
Lędzkiemu/ Przedeckiemu/ Kło=
6:
dáwſkiemu rć. rć. Stá=
7:
rośćie.
8:
N
Ioſęć iuż Wielmożny á Miłośći=
9:
wy Pánie dawno poſlubioną arrham
10:
meam literariam, ſi dignitatem eius ſpe=
11:
ctes humilem ſane, ſi offerentis animum: ma=
12:
gnam. Ktora ieſzcże przed pulrokiem zgoto=
13:
wána/ po Kolędźie Mśćjwey Oſobie twey chę=
14:
tliwą ofiárą páść miáłá: lecż iáko W. M. moy
15:
Mśćjwy Pan etiam me tacente dobrze wiedźieć
16:
racżyſz/
tákem ſię był przez ten wſzyſtek cżás w
17:
Pánow ſwoich poſługách ieżdząc / w dwor Kro=
18:
lá I. M. wmieſzkał/ że nietelko te/ ále y inſze pri=
19:
uátne przedſięwźięćia ſwe ná ſtronę odłożyćiem
20:
muſiał/ teraz do domu ſię ná chwilę doſtawſzy/ á
21:
cżáſu troſzecżkę wolnieyſzego záchwyćiwſzy/ nunc
22:
tandem tego/ com iuż chwilę vmyſlił dokázuię/
23:
tuſząc iż ſat cito ſi ſat benè.
Iednák żeby to ſtu=
| A 2 | porem |
strona: A2v
1:
poremaliquem v W. M. nieporuſzyło/ że ták z
2:
przykrá y nie opowiednie z tą niewiem iáką wią=
3:
zániną ſwą przed Mśćjwą Oſobę W. M. bie=
4:
żę/ paucis reddam facti huiuſce mei rationem.
5:
Profeſſia tá Poeticka omnibus mundi ætatibus
6:
haud vulgare imo diuinum quippiam byłá rozu=
7:
miána/
y przeto też ludźie wielkie y znácżne ná
8:
świećie tanquám Semideos iákie Patronos & ad=
9:
miratores ſui miewáłá. Stądże Ennius
10:
on ſtáry potężnym onym Scipionom/ Virgili-
11:
us Auguſtowi Ceſárzowi/ Horátius/ Ouidius
12:
Mecenátowi/ Tibullus Korwinowi Meſſáli/
13:
Archiás Ciceronowi/ ſummis orbis terræ lumini=
14:
bus pod ſkrzydłá ſię tulili: Miedzy ktoremi zobu
15:
ſtron tákowa alternata bywáłá/
że owi
tan=
16:
quàm fautores & nutritores artium potentes &
17:
magnifici/ znácżną munificentią nád nimi poká=
18:
zuiąc/ do ſiebie ie gárnęli: á ći záś diuini ingenij
19:
partus z głowy/ iáko mrowki źiarnecżká wybo=
20:
rzycżne gromádżąc/ przed ocży ich nieſli/ y tym
21:
ſpoſobem pámiatkę ich ſłáwie nieśmiertelney/
22:
w ktorey y po dźiś dźień ſłyną poświącáli.
Ták
23:
też y ia ich torem/ licet vmbra quædam reſpectu
24:
ipſorum excellentiæ, W. M. Mśćjwy Pánie
25:
miedzy inſzymi ſobiem vpátrzył/ w ktorym nie
26:
tylko áffect y chęć ku ſobie znácżną præter mea
| merita |
strona: A3
1:
merita proprio motu W. M. wzbudzoną/ im
2:
dáley tym więtſzą iáśnie vznawam: ále też w
3:
Oſobie W. M. tantas corporis & animi dotes/
4:
táką pocżeſność/ poważność/ rozrywkę/ dźiel=
5:
ność/ w odpráwowániu rzecży wielkich Ko=
6:
ronnych ſtátecżną y biegłą vmieiętność z inne=
7:
mi wſzemi ktorzy znáią bacżę/ że ią ex Heroum
8:
antiqua virtute numero z onymi Greckimi Neſto=
9:
rámi/ y Kátonámi Rżymſkimi znácżnemi wie=
10:
ku ſwego Rzecżypoſpolitych ſwych ozdobámi
11:
ſłuſznie zrownywam y zrownáć śmiele mogę.
12:
Ieſliżeś tedy W. M. tákiey godnośći PA-
13:
nem będąc/ łáćinę moię bądź oratorio bądź Poe=
14:
tico calamo elucubratam/ ktoram przed ocży
15:
nioſł po ten cżás/ z łáſką odemnie przyimowáć
16:
zwykł: pewienem tego/ że y tey wiazáney Pol=
17:
ſzcżyzny moiey/ tey ná imię ktora ſub ipſomet illu=
18:
ſtri titulo & patrocinio W. M. świátu ſię po=
19:
kázuie/ ocżymá przenieść nie będźieſz racżył/
20:
quinimò & iſta ſub te, & te ſub iſtis legi libens ac
21:
benignus patiere.
Co ia moy Mśćjwy Pánie
22:
obacżywſzy/ iuż nie Igrzyſkámi/ nie Gęſlámi ná
23:
potym/ ſed grauioribus vt aliarum ſic Patriarum,
24:
quas vtra iam manu amplexus ſum legum & iuri=
25:
um exercitijs & ſtudijs nitidioriſ̀ Politiæ, ſi quis
26:
in me erit, vſu & experientia dálſzey Mśćiwey łá=| A 3 | ſce y |
strona: A3v
1:
ſce y chęći W. M. y z cnym potomſtwem/
y
2:
powinnymi W. M. záchowániu zacnemu pro
3:
virili dogadzáć y przychyláćiem ſię záwſze go=
4:
tow. Dat. Torunij ex Muſæo noſtro IIII.
5:
Nonas Iulij. Anno 1593.
6:
W. M. ſwemu Mśćjwemu
7:
Pánu powolny y ſłużyć we
8:
wſzem gotowy
9:
Ian Rybińſki ſłáwney
10:
Rády Miáſtá Toruń.
11:
K. I. M. Sekretarz.
strona: A4
1:
Typográf do Cżytelniká.
2:
C
O Homerowi w iego Rápſodiách/ álbo onemu ſtoo=
3:
kiemu Argowi w iego ſtraży ſię przygadzáło/ to
4:
nam też w tey niezlicżnośći cháracterow naſzych nie
5:
dźiw że ſię cżáſem potknąć przytraffi. A to y tu w
6:
tych Rymiech ná nie ktorych mieyſcách ieſt omyłek tro=
7:
ſzecżkę/
ktore ácż niegwałtowne/ iednák żeby ſię ſnadź
8:
ſenſowi co nieubliżyło/ przeſtrzedz tu ſtrony ich zaraz z
9:
pocżątku ſię nam zdáło.
10:
W Pierwſzey Gęśli kártę przewroćiwſzy w pierwſzym
11:
wierſzu nie dołożono togo słowká Roki.
12:
W ſiodmey Gęśli 13. wier. ſtoij dodáć/ cży dodawáć.
13:
W Gęśli dźieſiąty kár: 2. wier. 11. ſtoij Themiſz/ cżyt.
14:
Themis.
15:
W Gęśli iedenaſty w 3. wier. ſtoij przełámuiąc/ cżyt
16:
z gruntu pſuiąc. Támże w 25. wier. ieſt ſtroię/ cżyt. ſtoię.
17:
W Gęśli dwánaſty w 2. wier. ſtoij chęći cżytay chcęcy.
18:
W Gęśli trzynaſtey w 15. wier. ſtoij nie groſz iedno dá
19:
ry/ cżytay nie groż iedno dáry/
20:
W Gęśli ſzeſnaſtey ná drugiey kár. w 7. wier. ſtoij ſu=
21:
ſzołowne/ cżyt duſzołowne.
22:
W Gęśli dźiewiętnaſtey kártę przewroćiwſzy w 1. wier.
23:
ſtoij z mego/ cżytay z niego.
24:
W Gęśli dwudźieſtey w 7. wier. ſtoij Miotius/ cżytay
25:
Mutius.
26:
Tom ći chćiał Cżytelniku łáſkáwy w cżás opowie=
27:
dźieć/ żebyś wiedźiał iáko tu w dálſze cżytánie poſtąpiwſzy
28:
ſię ſpráwowáć.
strona: A4v
1:
strona: B
1:
Gęśl pirwſza.
2:
Credula vitam
3:
Spes fouet, & melius cras fore ſemper ait.
4:
N
Ierazby cżłek chcąc zdyſzał/ lecż duffliwa krzepi
5:
Nádźieiá/ ſzepcąc w vcho iutro będźie lepiey
6:
Nádźieiá krzeźwi chłopki/ y w zagon odwrotny
7:
Siemię miece/ by źiarnko dáło płod ſtokrotny.
8:
Táć y śidłá ná ptaſzki/ y ná ryby wędy
9:
Rzuca/ okrywſzy zdrádny hak łákoćią wſzędy/
10:
Nádźieiá więźniá ćieſzy choć iuż ledwe źiewa/
11:
Láncuchy brzmią koło nog/ wżdy dźwigáiąc ſpiewa.
12:
Gdy inne z błędney źiemie w Niebo poſzły Cnoty/
13:
Tá ſię nam wżdy wſtrzymáłá iednáż miedzy płoty/
14:
Iey ſpráwą grabarz weſoł w pęćiech tocżąc tacżki/
15:
Tuſząc że kiedy tych blizn záginą y znácżki.
16:
Iey ſpráwą zbity Zeglarz z Náwy w płáwnym biegu/
17:
Przedſię rámionmi krzepi choć ſto mil od brzegu/
18:
Gdy chorego odbieży Doktor bez nádźieie/
19:
On ſam w zdrowiu niewątpi poki puls dech leie.
20:
Táć y złocżyńce trzyma gdy áż mdleią w męce/
21:
Náwet ow co z nim ná drab w duffność wznośi ręce/
22:
Duffność ſiłam podporá/ duffność kotwia myśli/
23:
Widźialem dość co żyli nią/ choć śmierćią zćiśli.
24:
Niewiem by tłumne ſzcżeśćie kogo ták zmartwiło/
25:
Zeby iuż nigdźiey ſercu wytchnienia niebyło/
26:
Niepomnię ták vporney ieſzcże niepogody/
27:
By lałá bez przeſtanku ſzumne dżdżewe wody.
28:
Y pole bych rad wiedźiał ták niepłodne zgołá
29:
Gdźie ſzcżera śmieć á nie tkwią żadne dobre źiołá/ | B | Láto |
strona: Bv
1:
Láto z Zimą w przemiány po te wſzyſtkie rok[i]
2:
Cżyniąc zá nią raz kwietne raz śiemienne kroki.
3:
Rzecż pewna żeć y Pan Bog ſmętne ſercá ćieſzy
4:
Y nie do wieku niſzcży choćia kto z nas zgrzeſzy/
5:
Nádźieiá grunt tey ſię dźierz w zdrowiu y w chorobie
6:
BOG zdárzy żeć ták pádnie iako życżyſz ſobie.
7:
Gęśl Wtora.
8:
9:
O
Błędna Fortuno toć náder przewodźiſz/
10:
Práwem niewiem iakim wiele w świećie płodźiſz/
11:
Lotry w cżeść wynoſiſz/ á cnotliwym ſzkodźiſz/
12:
W dobrách ſię ſwych niſkim wiernie nie obchodźiſz.
13:
Ty niezásłużone zdobiſz doſtoynośćią/
14:
Ty ludźie niewinne vgrążaſz ćięſzkośćią/
15:
Spráwiedliwe ſuſzyſz głodną dołegłośćią/
16:
A niegodne tucżyſz nieprzelicżną włośćią.
17:
Ty ſtáruſzki żywiſz/ młodźieńce połykaſz/
18:
Ty płochymi koły cżáſy iák chceſz mykaſz/
19:
Co dobrym z rąk wydrzeſz tymże złe potykaſz/
20:
Wſzyſtkoć wſzędy rowno/ więc też śmiele brykaſz.
21:
Niepewnaś Fortuno/ bez ocżu/ bez wiáry/
22:
Ni tym co ie złoćiſz wiecżne ſą twe dáry/
23:
Ni raz opuſzcżonych zábacżaſz bez miáry/
24:
Z BOgiem źle á z tobą walcżyć: wierſz to ſtáry.
25:
Gęśl Trzećia.
26:
Candida Pax homines, trux decet ira feras.
27:
P
Okoy role vpráwia/ pokoy ray nápoły/
28:
On w ćisłe zprzągł napierwey iárzmo ćiągłe
29:
(woły) | Pokoy |
strona: B2
1:
Pokoy máć winną ſpłodźił/ y wzdęte iágody
2:
Wyćisł/ ſkąd leie w cżaſzę Syn Oycu moſzcż młody.
3:
W pokoy widły ſię świecą y ryine lemieże
4:
A ná zbroiách gdźi[e]ś we ćmie proch y rdzá ſię lęże/
5:
Chłopek mozg podchmieliwſzy iedźie krzjcżąc zmiáſtá
6:
A iego też w ſwą z dźiećmi kośkaiąc niewiáſtá.
7:
Kto był kto wniosł napierwey na świát oſtre bronie/
8:
Muſiał mieć łeb żelázny y hártowne ſkronie/
9:
Tenći mord ludźiom vlągł/ ſtąd boy krwáwy ożył/
10:
Ten blády wrotá śmierći podworne otworzył.
11:
Acżći pono niewinien nieborás vbogi/
12:
My to ná ſię nośiemy co on dał w zwierz ſrogi/
13:
Durneć Złoto nas ſprząta: niecżuć było woyny/
14:
Gdy bukowy ná ſtole ſtał kuffel nieſtroyny.
15:
Gdy Zamkow/ Murow/ Wáłow niebyło y słycháć/
16:
Cżłek z bydłem w gołym polu śmiał ſobie oddycháć/
17:
Co zá głupſtwo moy Boże/ ráną ná śmierć gonić/
18:
Gdyż iádu iey krom tego nie możeſz ſię z chronić.
19:
Nie śiąnoć ná odchłániách áni Winnic ſuto/
20:
Cerber ſzcż[e]ká/ przewoźi Cháron/ ſkwárzy Pluto/
21:
Z śinymi policżkámi y z koſmy ożgłymi/
22:
Bláde ćięnie lną w ſtáwiech gdźie ſię ſmołá dymi.
23:
Owſzem to mąż co mieyſce ſwe wnuki záſádźi
24:
A z śmierćią ná ſwych śmiećiách aż ſtryſzkiem ſię wá=
:
(dźi/
25:
Troſk wolen ſam z owcámi/ ſyn z iagnięty chodźi/
26:
A máć war źielowonny domá do nog chłodźi.
27:
Gęśl Cżwarta.
28:
AVREA MEDIOCRITAS.
29:
N
Iedbałem o zbytnie złoto/
30:
Alem Bogá prośił o to/ | B 2 | Bych |
strona: B2v
1:
Bych żyiąc miał z gębę chlebá/
2:
Po śmierći nieminął Niebá/
3:
Ktemu dobrzy przyiaćiele/
4:
Bywáli w mym domu śmiele.
5:
O zbytnie ſkárby nie ſtoię
6:
Grzbietá ſzárłatem nie ſtroię/
7:
Porwono łákomſtwo Fráſzce/
8:
Byle groſz ná groſz był w táſzcże/
9:
Toć moy Lemuż me Imienie/
10:
Zdrowa myśl zdrowe ſumnienie.
11:
Ktemu ná Meláncolią
12:
Mam y Lutnią y Thálią/
13:
Piwkiem dmidzbán troſki poieij/
14:
Mnie Rym z Lutnią ſerce goij/
15:
Ták záżywam z ſwymi śmiechu/
16:
Nie záśiadam z Fránty w Cechu.
17:
Chmurne ſzcżeśćie w iedney mierze
18:
Z łáſkáwym moy vmysł bierze/
19:
Zá cudzym ſię nie vdawam/
20:
Ná ſwey troſze rad przeſtawam/
21:
A gdźie przeſkocżyć niemogę/
22:
Tám podłáźić vcżę nogę.
23:
Ná guzy niſkim nie gonię/
24:
Lecż kto chce bić ſkory bronię/
25:
Ná bitwę ſię nię vpijam/
26:
Cudzy chmiel i ku łożu mijam/
27:
Máiąc záto że vśpionym/
28:
Lepiey leżeć niż z tłucżonym.
29:
Gęśl Piątá.
30:
O Sacer & dulcis vatum labor, omnia fato
31:
E ripis, & donas populis mortalibus æuum.
| Cżemu |
strona: B3
1:
C
Zemu wyſchła Zazdrośći zowieſz prozne látá
2:
Skłádácżow wierſzopiſych/ iák by to vtrátá.
3:
Mowiąc lepiey wto mieyſce poki służą śiły/
4:
Rycerſkie miecżem bronić Oycżyzny ſwey miłey.
5:
Albo ſię w práwiech ćwicżyć/ krętnych/ świekotliwych/
6:
A przed ſądem złocżyńcow ſzcżyćić nie vcżćiwych.
7:
Głupie mowiſz: wſzyſtko to ſą śmiertelne rzecży/
8:
Ktorych dumy Poeckie nie máią ná piecży.
9:
Wiecżney pámięći prágną/ wiekom zábiegáią/
10:
A też (coć tu pokażę) nie mylnie ie máią.
11:
Pierwey rzeki k ſwym źrzodłom/ záś náwſtecż ſię liną/
12:
Niż náſz Homer/ y iego Rápſodiæ zginą.
13:
Niż Aſcręus vſtánie/ pierwey Winne groná
14:
Znikną/ y reż nie będźie śierpámi gromioná.
15:
Poki Słońce w świát świeći/ á Mieśiąc gáść będźie/
16:
Znáć Afrowe gry będą/ y Plautowe wſzędźie.
17:
Páſterſtwo/ Orániná/ y z Aeneáſową
18:
Burdą słynie/ poki Rzym Krześćiáńſtwá głową.
19:
Pierwey ſię ſobie młodźi zálecáć przeſtáną/
20:
Niż liſty Náſonowych miłośći vſtáną.
21:
Y inni ktorych pámięć zámáżą te látá/
22:
Co też koniec przynioſą iuż więc złego świátá.
23:
Gdyż tedy ćirpliwy pług/ y twárde kámienie
24:
Cżás niſzcży/ wierſze iednák trwáią w ſtałey cenie.
25:
Wierſzámi Krole sławni/ wierſzam dánck dawáią/
26:
Choćia świetnych klenotow hoyność w ſkarbiech máią.
27:
Niech ſię ſproſne poſpolſtwo ledácżym zábáwia
28:
Dźiwem mieniąc te cżacżká co ie Szcżeśćie ſtáwia.
29:
Nam z Zdroiu Káſtálſkiego náſz Phoebus bez brody/
30:
W złote cżáſze niech cżerpa nieśmiertelney wody.
31:
Zdobiąc Skronie liſtkámi Lauru źielonego/
32:
Ktore ſię ſtrzał nieboią Grudniá śrzonowego. | B 3 | A ácż |
strona: B3v
1:
A ácż żyiąc Zawiśći po troſze z kuśiemy/
2:
Iednák z grobu z innymi z słáwą ſię ozwiemy.
3:
Gęśl Szoſta.
4:
Nulla ſalus bello pacem te poſcimus omnes.
5:
P
Okoiu moy drogi/ Pokoiu Szláchetny/
6:
Piękney zgody Synu hoynoletny/
7:
Bądź zemną pokim żywy/ wſzák też twoie
8:
Ołtarże lubię nád wſzyſtkie boie.
9:
Nie dbam ia by zbroie w podworzách mych brzmiáły
10:
Albo oſtre kordy ſię błyſkáły/
11:
Wſzyſtko to w kąćie chowam od niewoli/
12:
Niech ſie ten bije kogo nie boli.
13:
Wielowłádny Pirrhe ná co woyſká zbieraſz:
14:
(Pytał go ktoś) ná co lud wywieraſz?
15:
Zebych/ powieda/ rządnie wezbrał wſkorę
16:
Nieprzyiaćielá/ y odniosł gorę.
17:
A coſz będźie potym? Páńſtwo ſwe rozwiodę:
18:
A zatym co? Spráwię pokoy/ zgodę/
19:
Gdyż tak Krolu/ toć ná wiátr ſzukaſz boiu
20:
Dla tego co go iuż maſz pokoiu.
21:
Opętána chćiwość ocży ludźiom ślepi
22:
Fráſzká/ práwi/ Pokoy/ bić ſię lepiey/
23:
Stądże dla ſztuki Ziemie álbo Złotá/
24:
Niepráwość kwitnie/ á więdnie Cnotá,
25:
Iać dla wabnych Kruſzcow/ y biedney Mámmony/
26:
Bądź dla chlebá/ bądź też z inſzey ſtrony/
27:
Pocżćiwośći nie z háńbię
lecż vmiotę
28:
Tak ſerce/ że w nim z trzymam ſwą Cnotę.
29:
Inni niech ięzykiem śieką/ lub rękomá/
30:
Ia ſobie śiądę ćichuchno domá/
31:
Polem/ pieski ſię chłodząc á ſpokoinie
32:
Z Samśiády żyiąc dam pokoy Woynie.
strona: B4
1:
Gęśl Siodma.
2:
Quæ bona fert Æſtas, algida Bruma vorat.
3:
S
Iny mroz ku nam krocży/ á życżliwe Láto
4:
Precż ſię bierze/ ácż nie rad kożdy słyſzy ná to.
5:
Zegna ludźie iak dźieći słowy żáłobnymi
6:
W ten ſpoſob rzecż prowadząc vſty żołćiuchnymi.
7:
Iuſzći ſię z wámi dźiećmi mátká roſtać muſzę/
8:
Iuż mi nie lza dłużey trwáć/ iuż ſię co dźień ruſze.
9:
Możećieć mię mátką zwáć/ bomći was żywiłá/
10:
Y chlebá ná wiele dni hoyniem námnożyłá.
11:
Acż nie dawam beż prace/ lecż komu pot z cżołá/
12:
Cżęſty płynął w me cżáſy/ błoga mu ſtodołá
13:
Pocżuyćieſz ſię proſzę was/ ieśliśćie ſię w dáry
14:
Letne ták opátrzyli/ iák ieſt zwycżay ſtáry.
15:
Moiá rzecż: doſtátek wam dodáć żywnośći
16:
Wáſzá rzecż w odbierániu poruſzyć pilnośći:
17:
Nietrzebá wiele mowić: oto w moy krok práwie
18:
Stąpa Zimá/ ácż w rozney troſzecżkę poſtáwie.
19:
Táć co k to lećie robił (wierzćie mi) zprobuie/
20:
Spałli/ cży ráno wſtawał źimie to pocżuie.
21:
Táć zewſzad ludźie ćiśnie iák mácechá ſroga
22:
Z dobr wyżuwa/ ktore im dáie máć vboga.
23:
Słońce pędźi ná ſtronę/ w w ledźie wſzyſtká ſtoij/
24:
W práwey trzyma/ blady śnieg/ mroz w lewicy ſwoiej
25:
Trzy rázy ten ſz[cżę]śliwy/ kto płennymi ſnopy
26:
Cżcżą ſtodołę nákarmił/
á ſwe goł
[e] ſtopy
27:
Przyodźiał iako trzebá/ beſpiecżnie rzec może/
28:
Iuż ſię źimy nie boię: domieść látá BOZE.
29:
Dłuż[e]y mi nie lzá mowić/ bo z śiniáłe mrozy
30:
Ná mię/ ieśli nie zniknę/ gotuią powrozy.
31:
Mieyćie ſię dobrze dźiatki/ pilnie proſząc BOGA/
32:
By was wżdy miłoſiernie gniotłá źimá ſroga. | Te sło= |
strona: B4v
1:
Te słowá rzekſzy Láto w zgorę ſię wezbráło
2:
Do Titaná/ ktorego Oycem zdawná zwáło.
3:
Zátym wnet Zimá pełná włośiſkow śniegowych
4:
Náſtąpiłá/ wlekąc ſię ná nogách lodowych.
5:
Gęśl Oſma.
6:
Numinis hic plenam referemus carmine Cœnam.
7:
P
An IEZVS Zbáwićiel miły/
8:
Gdy w zbroiey tłuſzcże były/
9:
Co go do złych Zydow mocy
10:
Miáły iąć w ciemney nocy.
11:
Spráwował zbáwienną z ſwymi Wiecżerzą/
12:
Ktorey zmysł rozmáićie dźiś ludźie bierzą/
13:
Y roznie o niey wierzą.
14:
Wźiął naprzod chleb w Swięte ręce/
15:
Gdy iuż ku krwáwey męce/
16:
Z Zwoleniki ſię roſtawał/
17:
Z dźiękámi im rozdawał.
18:
Mowiąc: bierzćie/ iedzćie/ toć ieſt moie Ciáło/
19:
Ktore zá was ná śmierć cięſzką ſię wydáło/
20:
Y ma iuż mąk nie máło.
21:
A to záwſze cżyńćie ná pámięć moię/
22:
Gdyż prze wáſze zdrowie mąk ſię nieboię/
23:
A o wáſz żywot ſtoię.
24:
Wtenże ſpoſob cżyniąc dźięki/
25:
Po Wiecżerzy z ſwey ręki/
26:
Kielich z Winem im dáć racżył/
27:
Y wtym ich nie przebacżył/
28:
Mowiąc: ten Teſtáment niech wam będźie dány/
29:
Krwie moiey zá grzechy wáſze wylaney/
30:
Pijćie pomniąc ná me r ány.
31:
A cżyńćie to wſzyſtcy ná pámięć moię/ | Ile |
strona: C
1:
Ile pić będźiećie/ bo ia duſzę ſwoię/
2:
K śmierći prze wáſz vpad ſtroię.
3:
Niezmiernaſz to łáſká byłá/
4:
Ktora ſię k nam ziáwiłá/
5:
Ze nam Pan Zbáwienney chęći/
6:
Zoſtáwił te piecżęći.
7:
Krzyknimyſz wſzyſtcy y wielcy y máli/
8:
Day BOZE byſmy tych dobr godnie vżywáli/
9:
Tobie chwałę wzdawali.
10:
Gęśl Dźiewiąta.
11:
Omnibus in rebus modus eſt pulcherrima virtus.
12:
I
Le kroć ſię zá trudną vymieſz ſpráwę iáką/
13:
Y pocżni ią y konay z poſtáwą iednáką.
14:
Ani pląſz gdyć Fortuná twarz iáſną pokaże/
15:
Ni ſię moſtem kłádź gdy ćię niepogodá ſkarze.
16:
Náwet niech to v ćiebie záwſze hásłem będźie:
17:
Srzod[e]k á miárę chowáć naybeſpiecżniey wſzędźie.
18:
Rádźił mądrze Synowi nie życżąc mu ſzkody/
19:
Doedálus przelátuiąc ſzumne morſkie wody.
20:
Y coż cżyniſz/ powiáda/ Icáre przecż racżyſz
21:
Ták śmiele pod wiátr buiać vpadku niebacżyſz.
22:
Bacż żeś nie ná ſwych ſkrzydłách/ iam latálec ſtary/
23:
Mym tropem ś[i]ecż powietrze nie krocżąc nic zmiáry
24:
Ieś[l]i ſię k Słońcu przymknieſz złocżyſtemu w zgorę/
25:
Woſk v ſkrzydeł roſtopi/ y opalić ſkorę.
26:
Ná doł ſię też nieſpuſzcżay głębia pod nogámi/
27:
Tuż zá mną leć/ á w miárę/ będźie dobrze známi.
28:
Słuchał Oycá nie słyſząc Synacżek zuchwáły/
29:
Szalenie k gorze bieżał/ y plusł w morſkie wáły.
30:
Iż ſtárzec w miárę pędźił od wierzchu y doł[u]/
31:
Siwy Ocean przebił ácż z Synem/ nie ſpołu. | C | Miey |
strona: Cv
1:
Miey ſię tedy ná piecży pilnie rádzę káżdy/
2:
Gorą názbyt nie buiáć/ miárá płátna záwżdy.
3:
Boy ſię rázu Icárá młokoſká płochego/
4:
Pátrz iák w tęcżę w Doedálá ſtárcá przemyslnego.
5:
Látwiuchno ták przebędźieſz roznopłynne brody/
6:
Y przedſięwź[i]ęćie ſkońcżyſz bez znácżney przygody.
7:
Vważáć kto ſpraw nie chce: lecż według ſwey dumy
8:
Szumney broij/ iak zwykły niedoſzłe rozumy.
9:
Mogę go z Pháetontem porownáć ſzalonym/
10:
Ktory ná Apollonie Oycu ſwym rodzonym
11:
Wymogł/ żeby Słonecżne iáſnoświetne konie
12:
Z ieden dźień mogł prowádźić ku zachodniey ſtronie.
13:
Kinął głową nie zchęćią Oćiec fráſowliwy/
14:
Syn ſię zátym do ſtáyniey rwie iáko wśćiekliwy.
15:
Lotne wożniki ſprzągſzy ná plác wyprowádźi/
16:
A ná złoconym woźie z bycżem ſię poſadźi.
17:
Au zákrzyknie napierwey/ wnet hyi záwoławſzy
18:
Zátnie bicżem: Wożniki z nagła ſię porwawſzy
19:
Dobrze z ſkor nie wyſkocżą/ bieżą/ pląſzą/ rzáią/
20:
A bláſk iáſnogorący z ſiebie w świát puſzcżáią.
21:
Krotko poſzedſzy dobrze/ áliśći pocżuią
22:
Woźnicę nieſpráwnego: Z drogi vſtępuią.
23:
Tám wnet toru chybywſzy/ niebo zápaliły/
24:
Biednego ſwego iezdzcá z wozem wywroćiły.
25:
Ku temu ſię tedy ta rzecż celowi tocży/
26:
Nie pewny ten kto z miáry nád moć ſwą wykrocży.
27:
Ieśli chc[e]ſz vżyć świátá długo y beſpiecżnie/
28:
Głupiego zbytku ſię ſtrzeż/ nie broy nic wſzetecżnie.
29:
Gęśl Dźieśiąta.
30:
31:
C
Iebie ia luba Irene wſpomionę/
32:
Ile kroć zgodnoćięgłą ſtronę/ | Pálcy |
strona: C2
1:
Pálcy ſwymi náwiedzę
2:
Tylko niech pod twym wolnie práwem śiedzę.
3:
Ty trzymaſz w ręku gáłąſki Laurowe/
4:
Wiecżnoźielone: Hederowe
5:
Wieńce lubią twe ſkronie/
6:
Iáśniuchny twoy woz biełſze śniegu konie.
7:
Nie trzymam z Márſem/ co ná bitne boie/
8:
Cwicży ſwe ſzáble/ ćwicży zbroie/
9:
Nie płużą v mnie miecże/
10:
Gdy nie bácżna dłoń w luby pokoy śiecże.
11:
Themiſz też krętne wártogłowe plemię/
12:
Y dumy mętne iey nie prze mię/
13:
Dość męki gdźie fáłſz zdobią
14:
A kupną wárgą práwdę iák chcą robią.
15:
Y to też nie mniey mam zá burdę wierę/
16:
Krádźieżą dybáć ná Venerę/
17:
Bo tá prętko ſmák tráći/
18:
A krotką słodkość długą troſką płáći.
19:
To mego/ żywot wieść ſobie ſpokoyny/
20:
Prozen wſzech brzękow krwáwey woyny/
21:
Niechay zbroiá rdzewieie/
22:
Ia pokoy wolę/ w nim ſię wſzyſtko śmieie.
23:
Nád to wiernego ták záżyć cżłowieká/
24:
Iák BOG zdawnego nádał wieká/
25:
Wtym ták pilowáć cnoty/
26:
By nád nią nie ſzedł gorą kruſzec złoty.
27:
Coſz nád to więcey cżłowieku potrzebá/
28:
Iedno kiedy ma z gębę chlebá/
29:
A w pokoiu vżywa/
30:
Zdrowym ſię cżuiąc: toć Fortuná żywa.
31:
Gęśl Iedenaſta.
32:
VIRTVS LAVDATVR ET ALGET.
| C 2 | Ia cno= |
strona: C2v
1:
I
A Cnotá ſzcżeśćiem coffam/ iam ieſt bicż niecnoty/
2:
Ia ludźiom przelámuię ná wierzch Niebá płoty/
3:
Zá ich zdrowie piekielne twierdze przełámuiąc/
4:
Ile zemnie: ſzcżyrze ie w Boſki thor wpráwuiąc/
5:
A śćieſzkę niepochybną k wierzchnym tłom gotuiąć.
6:
Iam ieſt śrzodek y miárá w drodze k wſze[l]k[ie]y rzecży
7:
Ktorą krok pierwſzych Oycow záwſze miał ná piecży/
8:
Ktorą Wniebonikli ſtarcy przed láty deptáli
9:
A w mlekopłynne rzeki iaſnobrwi wglądáli.
10:
Pieſzcżot żadnych nie vmiem: z roſkoſzą przymierza
11:
Niebierzę/ y gdźiem ia ieſt gránic nierozſzerza/
12:
Lotroſtwo: z kimem ná przek/ tám moiá broń zmierza.
13:
Záśiádłám K[r]oleſtwem ſwym miedzy przećiwniki:
14:
Robiąc kwitnę/ proznuiąc mylę w mężtwie ſzyki.
15:
Miecżá ni ſtrzał mię nie ſtrach á kiedy rozumiem
16:
Potrzebę: potykam ſię tyłu dáć nie vmiem.
17:
Ná wſzelką rownomyślnie idę ſtráſzną burzą/
18:
Mnie złe przygody fráſzką choć innym dokurzą.
19:
Ia náuk ludźi vcżę/ ſkąd nie ieſt vtrátá/
20:
Y ku BOGV zá krotkie przypodobniám látá/
21:
Y po śmierći ku Niebu wznoſzę z tego świátá.
22:
Ia w rozum ludźiom mienię zły zwycżay y prozny/
23:
Iam właſny zdroy Káſtalſki iam Pallás: choć rozny
24:
Tituł mam: lecż rzecż iednáż:
zł
[y]ch wad ſię nieboię/
25:
Zawſze cżerſtwo źielono wiecżnoleta ſtroię.
26:
Nie ſrogie mi w ſwym biegu lotne gorne kołá/
27:
Nie ſrogie błędne gwiazdy/ ni ſam Titan zgołá.
28:
Te ſztuki maiąc w ſobie/ wżdym ludźiom łákomym
29:
Wzgárdzona: y w polu ſię tułam nie świádomym.
30:
Nikt ſię zá mię nie vimie/ bo pełno obłudy/
31:
W ſercách ludzkich: á buſzno choć w poſtawce chudey.
32:
Kroleſtwá gwałty zięły/ y ſproſne niecnoty/
33:
Wolno kto ſię nieleni broić wſzelkie pſoty. | Boſkiey |
strona: C3
1:
Boſkiey chwały niepytay/ nabożeńſtwu ocży
2:
Lupią: Słowna też w[i]árá w zdártey kiecce krocży.
3:
Praw y ſpráwiedliwośći powagá zá iáie/
4:
Wſzytkim złym ſię nawſzęły dobre obycżáie/
5:
Vcżćiwość z wſtydem záſzłá gdźieś w dalekie kráie/
6:
BOG to zna/ bierząc k wadze w ſwe niechybne ſzale/
7:
A mnie (przydźie cżás) przyimie k ſwey bezbiedney chwale
8:
Gęśl Dwánaſta.
9:
Mens bona REGNVM poſsidet.
10:
C
O zá głupſtwo ſproſne zgołá/
11:
Miecżem chęći krwáwić cżołá/
12:
Drąc ſię do cnych Krolow kołá/
13:
Nie wiećie Zamkochwytowie/
14:
Kto Krol práwy w madrych słowie.
15:
Nie ztworzą ćię Pánem ſkárby/
16:
Ni drogie ſzárłatne fárby/
17:
Ni świetna w cżubie Koroná/
18:
Ni w poſowach złote groná.
19:
To Pan: w kim ſtráchu, ni zdrády
20:
Niemáſz/ á ſerce bez wády/
21:
Kto nie tła zgubną żądośćią
22:
Poſpolſtwu dufa z bácżnośćią/
23:
Ktore dobroć płáći złośćią
24:
To Krol kto Pan w miernym chlebie/
25:
Pompy kłádźie niżey ſiebie/
26:
Kto nieſzcżeśćiu w cżás zábiega/
27:
Smierći ſtrách go nie dolega.
28:
Dość tám Páná gdźie myśl ſtała/
29:
A ſerce trwogą nie pała/
30:
Będźieli to w tobie Bráćie/
31:
Ieſteś PAN choć w kmiecey ſzáćie. | C 3 | Gęśl |
strona: C3v
1:
Gęśl Trzynaſta.
2:
Turpe quidem dictu, ſed ſi modo vera fatemur,
3:
Vulgus amicitias, vtilitate probat.
4:
S
Romotá kto odbieży w zły raz przyiaćielá/
5:
Gdy by mu miał być w ten cżás zá vćieſzyćielá.
6:
Sromotá śię wſtecż coffáć/ y krok zopakowáć/
7:
Sromotá w dno záwisłey Náwy nie rátować.
8:
Sromotá w przyiaćielſtwie przeſtawáć z Fortuną/
9:
W ſzcżeśćiu trwáć/ á zaprzeć ſię gdy ſię ſzkody ſuną.
10:
Lecż iuż acż wſtyd powiedźieć (iednák prawdę rzekſzy)
11:
Kto dźiś z więtſzym pożytkiem/ ten przyiaćiel lepſzy.
12:
Pierwſza piecża o zyſku/ niż o pocżćiwośći/
13:
A wiárá z płochym ſzcżeśćiem rowney ſtátecżnośći.
14:
Ledwo byś dźiś w tyśiącu nápadł ná iednego/
15:
Co by Cnotę zá myto kładł vcżynku ſwego.
16:
Sámá Cnoty ozdobá/ gdźie nie nátkaſz ręki/
17:
Nic nie ieſt/ á dármo być dobrym iuſz przezdźięki.
18:
Ten dźiś Brat/ z kim groſz idźie/ nie groſz iedno dáry.
19:
Gdy kogo ocż poprośiſz/ poydźieſz w zad dmąc w ſpáry.
20:
Gęśl Cżternaſta.
21:
Tanta ſunt vniuſcuiuſ́ bona vel mala,
22:
quantus animus qui ea ſuſtinet.
23:
O
Rſzakom ſzkod łákomych/
24:
Tudźieſz troſk ſercołomych/
25:
Tá właſność/ że bywáią w tákim vważeniu
26:
W iákim myśl złym lub dobrym tkwi poſtánowieniu
27:
Zoſtáwił nam to iáwnie/
28:
Arpin co mawiał ſpráwnie/
29:
Ze tákie ſą káżdemu złe y dobre rzecży/ | Iáki |
strona: C4
1:
Iáki vmysł ktory ie bierze do ſwey piecży.
2:
Krotochwile o źiemię/
3:
Gdźie iuż tak słábe ćięmię/
4:
Ze podluchny przypadek wiecżną ſtratą kłádźie/
5:
Nie dáiąc y przyſtąpić płácżotulney radźie.
6:
Wolnośćią drudzy zową/
7:
Gdy glozn nie brzmi okową/
8:
Ia mowię że ćieleſna buyność ieſt niewolą/
9:
Gdy myśl ſztychy chorobne lub kłopotne kolą.
10:
Władza ſercá w kim mgleie
11:
Mniey w nim co dźień nádźieie/
12:
Iuż mu ſię ſwe nawiętſze zdádzą doległośći/
13:
A im dáley w głąb idźie tym bárzey ſchną kośći.
14:
Swobodna myśl wykrzyka/
15:
Gdy ſię z troſką potyka/
16:
Więc ták płácż iáko y śmiech iednáko odbiera/
17:
Rozbiegłe ſerce wśćiąga/ á zkurcżone wſpiera.
18:
Pámiętáć trzebá na to/
19:
Ze iák zá Zimą Láto/
20:
Zárłáwą chleborodne ná przemiány krocży/
21:
Ták poćiechá fráſunkom prętko zaidźie w ocży.
22:
Nie to ieſzcże Pán v mnie/
23:
Co ma tyſiącmi w gumnie/
24:
Lecż w kim vmysł wſpániły/
iuż ten w troſze ſwoiey
25:
Więtſzy Pan niż grzeiiſkarb/ co o groſz płácż ſtroiey.
26:
Iá nád lákome złoto/
27:
Pilniey ſię ſtara o to/
28:
By me ſerce vmiáło we wſzem miárę chowáć/
29:
A źiemſki proch wzgárdźiwſzy Niebá vpátrowáć.
30:
Rzucili niepogodę
31:
Fortuná ná mą ſzkodę/
32:
Wten cżás więc dobra myśli byway z moiey ſtrony
33:
Tuſz dobrze/ nie podday ſię názbyt w kłopot płony. | Służy |
strona: C4v
1:
Służy dobra myśl zdrowiu/
2:
Z ſmętku śmierć pogotowiu.
3:
Wſzákże nią tak kierować obycżaynię trzebá/
4:
By iey lepak BOG słuſznie nie rozkwilił z Niebá/
5:
Nań kłádź ſwoie ćięſzkośći/
6:
W nim zażyway rádośći.
7:
A iuż nie bądź me ſerce więcey fráſowliwe/
8:
BOG ći dał y da ieſzcże cżaſy pożądliwe.
9:
Gęśl Piętnaſta.
10:
QVISQVE SVOS PATIMVR MANES.
11:
N
Ie ták był bolem teſkliwym tárgány/
12:
W ſkáłę láncuchem śmiertnym przywiązány/
13:
Zmyślny Protheus/ gdy mu krzywonoſy
14:
Klwał pták żywemu wątrobę/ płeć/ włoſy.
15:
Nie ták on Pyram ſwą ręką przebity/
16:
Ani Palámed w ránie iádowitey/
17:
Z pierzchliwey ſtrzáły/ ktora zaráźiłá
18:
Ciáło/ á bolem nieznośnym karmiła.
19:
Nie ták ſię/ mowię w mękach ſwych krąćili/
20:
Ledwe tych w myśli tęſknośći vżyli/
21:
Iákich ia nędznik: ſkoro mię náwiedźi
22:
Ten bol ktorego wádá w głowie śiedźi.
23:
Głowá grunt w cżłeku głowá mu pánuie/
24:
Powod ieſt wſzech ſpraw/ cżłonkom roſkázuie/
25:
Ieſt iáko Zamek ktory Kśiążę rządźi:
26:
Koſztuie/ wącha/ słyſzy/ widźi/ ſądźi.
27:
Tá śię ták z cżłonki naydálſzymi zpięłá/
28:
Zeby namnieyſzy ſzwánk kiedy podięłá
29:
Tudźieſz obacżą: iey k woley boleią/
30:
Cżerſtwość ſwą ſtrácą iak nie żywe mgleią.
31:
Zołąd[e]k owſzem co kuchnią ſpráwuie/ | Gdy |
strona: D
1:
Gdy ſwego Páná niezdrowie pocżuie/
2:
Wnet ogień zgáſi potráwy odſtáwi/
3:
Wnet słábą cżeladź w niewdźięcżny głod wpráwi.
4:
Tey bol gdy ná mię náſkrętno przypádnie/
5:
Niewiem bych to mogł wypowiedźieć ſnádnie/
6:
Iákowa męká/ iáka teſkność będźie/
7:
Ktora od wierzchu rozbiega ſie wſzędźie.
8:
Ni ocży widźieć/ ni vſzy chcą słyſzeć/
9:
Ni vſtá mowić/ áni nozdrze dyſzeć/
10:
Wſzyſtko vraża cokolwiek od wieku/
11:
Pomoc przynośi y zdrowie cżłowieku.
12:
Pulsy iák młoty wewnątrz rozbiiáią
13:
Mozg zápalony/ them ſię rozdymáią
14:
Podſkorne kośći/ gdy ſię namniey ruſzę/
15:
Iak tárgał/ ſkad ſię dźiwnie krąćić muſzę.
16:
Ieſt bol nie ledá ktorym ći pałáią/
17:
Ktorzy wnętrznośći obćiążone máią/
18:
Z twárdych posiłkow wádą zkámieniáłą/
19:
A przyrodzonym ogniem záſtárzałą.
20:
Ieſt niepodleyſzy ieśli nie ták ſrogi/
21:
Ktorym morduie prácowite nogi/
22:
Wrzaſkliwa trapiąc Podágrá tak ſkáżą/
23:
Ze lotne piorko zda ſie być vrázą.
24:
Ieſt innych doſyć lecż iák ſię mnie widźi/
25:
Nic z tym ktory tuż iedzę napoy zbrzydźi/
26:
Cżłonki powątli/ prze groźną moc ſwoię/
27:
Aż y o rozum cżęſtokroć ſię boię.
28:
Iák bez nieſzcżeśćia nielzá żyć żadnemu/
29:
Ták oprocż chorob/ ktore ćiáłu mgłemu/
30:
To w tę to w owę ſztychy podawáią/
31:
A śmierći co raz bliżey przymykáią.
32:
Tegoć nas chytre iábłko nábáwiło/
33:
Ktore ták ſmácżne pierwſzym dwoygu było/ | D | Skąd |
strona: Dv
1:
Skąd we wſzech wádách dźiedźicżą Synowie/
2:
(Iáko y ia ſam) w ktorych tkwią Oycowie.
3:
Nie mogę dáley bo mi bol doymuie/
4:
Nieznoſnym rwániem/ że káżda cżęść cżuie
5:
Wemnie: tak náwet vpornie ſię ſroży.
6:
Ze gdy co myślę męki mi przymnoży.
7:
Vśmierz co żywo nieprzepłáconymi
8:
Ieśli rzecż można dáry lekarſkimi/
9:
Vśmierz ſam proſze wſzyſtkowładny Pánie/
10:
Lub doraź á day bezbiedne mieſzkánie.
11:
Gęśl Szeſnaſta.
12:
VIVE MEMOR LETHI.
13:
O
Błędźie ludzki/ o nie pewne dumy/
14:
Przecż ſię wżdy ták z rozumy/
15:
Płochymi wynośiemy/
16:
Iáwnego głupſtwá w ſobie nie bacżemy.
17:
Wiemy że vmrzeć/ przedſię nam zá iáie
18:
Smierć/ poki wątku ſtáie
19:
Prządce ſkąpey nie zbytey/
20:
A świát nam Bogiem w wſzyſtko złe záwity.
21:
Więc iesli z niebá nam co vżycżono
22:
Dobrego/ zá grzbiet ono
23:
Nie bacżąc zárzucamy/
24:
Ni winney Pánu dźięki odnaſzamy.
25:
Aż gdy niewdźięcżnym záś z przykrá odbierze
26:
Dar luby/ toż nas wzbierze
27:
Teſknicá/ toż więc z nami/
28:
Zeſmy ſkarb mieli/ á iuż go niemamy.
29:
O iák to cżłowiek tyśiąc kroc ſzcżeśliwy/
30:
Ktory wiek ſwoy pierzchliwy/
31:
Ták obmyśla/ że zdrowy | Będąc |
strona: D2
1:
Będąc rzec może: vmrzećie gotowy.
2:
Day nam też Pánie że ſię gotuiemy
3:
K śmierći/ á twe bacżemy
4:
Dáry nie przepłácone/
5:
Ták przy nas/ iák y od nas odłącżone.
6:
Kiełznay nas płacżem/ niechay świeckie śmiechy/
7:
Nas w uſzołowne grzechy/
8:
Zawodem nie w pięráią
9:
Niech nas twe wodze w zabiegu w śćiągáią.
10:
Iednák Oycewſkim karz nas nędzę prętem/
11:
B oć zá tęgim zatrętem/
12:
Iuż byſmy nie wſkuráli/
13:
Lecż iák letny śnieg tuż byſmy ſtáiáli.
14:
Proch w świećie cżłowiek/ bo w ſmętney przygodźie/
15:
Y żal w nim ſerce bodźie/
16:
Y k temu prozno kwili/
17:
Kto raz grob záległ/ głowy niewychyli.
18:
Zyiąc połyka łeż máło nie więcy/
19:
Niż zgubny płod bydlęcy/
20:
Przyſzły wżdy żywot ćieſzy/
21:
Ey niech ſię k niemu wſkok co żywo ſpieſzy.
22:
Gęśl Siedmnaſta.
23:
Creſcito frugiferis ISTVLA diues aquis.
24:
P
Romem po zbożopłáwney ſztyruiąc Wiśle/
25:
A k dąbrowie powożne kieruiąc dyśle/
26:
Gdy Titan śrzod niebá ſtał właśnie w tey dobie
27:
Ptáſzym grzmotem ruſzony/ rzekłem ſam w ſobie.
28:
O płáwiácżko Sármácka/ Polſkich rzek głowo/
29:
(K rzecżyli k niemym rzecżam przemowić słowo)
30:
Dawnoćby Perſá ná twarz padł Wielobogi/
31:
Y Sárácen vzłoćił brzegow twych rogi. | D 2 | Ty |
strona: D2v
1:
Ty żytá roznoźiárne w morſki brzeg tocżyſz/
2:
A z wſzyſtkokupnym kruſzcem ná zad k ſwym krocżyſz
3:
Ty ſzkutę/ lichtan/ batę/ y náwy rozne/
4:
Traffcy/ komięgi/ dźwigaſz nigdy nie prozne.
5:
Twoi cżyn że wiec przymorſcy dłużą Pruſzánie/
6:
W płáwne ſzpichrze wglądáiąc: drogo łáſzt Pánie/
7:
Nadoł y wzgorę wſzelkie potrzeby woźiſz/
8:
Wſzyſtkoś wſzyſtkim/ choć podcżás ſamśiadom groźiſz
9:
Godna byś acżnic w czáśie tym odnowionym/
10:
Wieńcem zewſząd okryćia wieńcem źielonym/
11:
O pławiácżko Sármácka rzek Polſkich głowo/
12:
Płyń ſwym Lachom bogáto y ná wiek zdrowo.
13:
Gęśl Ośmnaſta.
14:
Exaudi Domine orationem meam.
15:
M
Am iednę rzecż vprośić Pánie v ćiebie/
16:
Ktory władnieſz y źiemią/ władnieſz y w niebie
17:
Ktory ſzcżyre rad mnożyſz/ obłudne z świátá
18:
Wykorzeniaſz/ y gubiſz ná wiecżne látá.
19:
Chceſzli wiedźieć moy Pánie co to tákiego
20:
Powiem ći nád to tobie nic łatwieyſzego
21:
Kiedy racżyſz: á toć ieſt/ gdy ćię ocż proſzę/
22:
Modlitwy ſwey odmiotu niech nie odnoſzę.
23:
Wſzákże z táką wymiánką/ gdy co po tobie
24:
Twey przecżnego záżądam Boſkiey oſobie/
25:
Tám więc nie będę godźien proźb wysłuchánia/
26:
Owſzem prze płochą chćiwość vſt twych z fukánia.
27:
Przetoż ták ſerce moie ſam rácż kierowáć/
28:
By ták ſwą chęć/ ſwą żądość mogło miárkowáć/
29:
Zeby nie odepchnione/ ále przyięte
30:
Wzdychánia iego były w twe vſzy święte.
31:
Słyſz mię ták z przyiáźliwie iákoś więc słychał | Moy |
strona: D3
1:
Moy Boże Ieſzeidę/ gdy k tobie wzdychał
2:
Z ſercá/ od nieprzyiaćioł będąc zámkniony/
3:
Iák záiącżek od chártow ze wſzelkiey ſtrony:
4:
Tyś go w fráſunku ćieſzył/ tyś gdy gwałt bywał
5:
Ręką ſwą z poyśrod go lwow ſrogich wyrywał/
6:
Owa Oycemeś mu był: tegoż ia k ſobie
7:
Wiecżny moy dobrodźieiu prágnę po tobie.
8:
W cżym by namniey nie wątpię/ bom záwſze znáki
9:
Czuł ku ſobie chęći twey nie ledá iákiey/
10:
Ktorą proſzę do końcá rácż mi przyznawáć/
11:
A względem iey modlitwy me wysłuchawáć
12:
Cżym gdy mię pocżćić racżyſz/ moy wdźięcżny Pánie
13:
Zá dar to ſercu memu naydrożſzy ſtanie/
14:
Y będęć záwſze krzycżał ſtruny głośnymi
15:
Chwałę/ poki mię ſzcżątek miedzy żywemi.
16:
Gęśl Dźiewiętnaſta.
17:
Dirige Domine vias meas.
18:
K
Rolu Niebieſki/ rządźco źiemſkich gránic/
19:
Y też Niebieſkich/
v ktorego zá nic
20:
Biegi śmiertelne/ co ie tu ná źiemi
21:
Cżymśi piſzemy.
22:
Proſzę ćię iednák byś w żywoćie moim
23:
Ktory ze wſzech ſtron łzam podległ był twoim/
24:
Okiem przytomien/ cżáſu biedney wády/
25:
Dodáiąć rády.
26:
Niech kto iáko chce koii płácż w żáłośći/
27:
Niech ſercu wzruſza cżym vmie rádośći/
28:
Zaden potężniey procż ćiebie moy Boże/
29:
Tulić nie może.
30:
A iednák prawdá: bo prozna robotá
31:
Cżłeku/ gdy tego chce zbáwić kłopotá/ | D 3 | Ktory |
strona: D3v
1:
Ktory nie zmego idźie/ lecż ieſt trwogá
2:
Sámego BOGA.
3:
Tul mię też á wodź śćieſzkámi twoimi/
4:
Ktore ſą śćisłe/
ztąd nie ſnádnie nimi
5:
Dobiegáć końcá/ iák ták więc z pocżątku/
6:
Trudniey do ſzcżątku.
7:
Miey mię ná wodzy: niech márnośći lube
8:
W ſmák mi nie idą/ ktore zwykły w grube
9:
Nieſzcżeśćie grąźić/ zna to więc ná iawi/
10:
Kto ſię w nich báwi.
11:
Oycowſkie mię karz/ bo będźieſzli ſrodze/
12:
Nie oſtoię ſię ná zbáwienney drodze/
13:
Co źle pomyślić/
lepſzy byt v ćiebie
14:
Pánie moy w niebie.
15:
Gęśl Dwudźieſta.
16:
Ipſa quidem Virtus ſibimet pulcherrima merces.
17:
N
Iemáſz y po trzeći raz nie máſz wątpliwośći/
18:
By w kim cnotá miáłá viść bez cżći y ſławnośći.
19:
Cnotá ſámá ſobie ieſt y pewną zasługą/
20:
Sámá ſobie nadgrodą: pokaż táką drugą.
21:
Tá wzniosłá ogrodnicżká z prochu Abactoná/
22:
Y dáłá Sceptrum w rękę buinego Sydoná.
23:
Tą Miotius Auſońcżyk żyie leworęki/
24:
Co Porſenny zbył prze ſwe dobrowolne męki.
25:
Tą Cocles moſtobronny/ tą Curtius y tą
26:
Regulus má bezſęnny pámięć známienitą.
27:
Tą Arpin/ tą Demoſthen/ tą Lycurg życżliwy/
28:
Práw odawcá Lácońſki w vśćiech ludzkich żywy.
29:
Vdátnych wierſzopiſow námięniáć nietrzebá/
30:
Bo ći ſwą byſtrą cnotą wdrą ſię y do Niebá.
31:
Wierſz y po źiemi płatny/ wierſz y w niebie w wadze/ | Y tám |
strona: D4
1:
Y tám wierſz duchy krzycżą Bogu wielkiey władze.
2:
Y ćiebie ſzkodá milcżeć o gromádo święta/
3:
Ktorym dech zmárłym mnoży Cnotá ſkrzydłopięta.
4:
Tą Moyzeſz cudopręty/ tą Táreſá Plemię
5:
Slyną choć z ocżu ludzkich dawno poſzli w źiemię.
6:
Tą on możny Pſálmodźiey dźiwnie probowány
7:
Trwa w pámięć poki Słońce świeći nie obrány.
8:
Tą y dźiś ſą poważni w cżći Sámuelowie/
9:
Tą máią nieboletni wiek Eliaſzowie.
10:
Tąć y Ian wodokropny/ y Páweł ſtátecżny/
11:
Woźny wſzech Pánow Páná ſyt powagi wiecżney.
12:
Krotko mowiąc/ długie by páſmo tu wić trzebá/
13:
Stárſzych y świeżſzych ktorzy tą doſięgli niebá.
14:
Gdyż tedy buina Cnotá ſobie y ſwoim płáći
15:
Ták dobrze że ná służbie iey nikt nie vtráći.
16:
Co żywo k niey przyſtaway/ waż ią wielce ſobie/
17:
Chceſzli ſkarb drogi náleść słáwę wiecżną w grobie.
18:
grafika