![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
strona: kt
| grafika |
1:
PSALMA
2:
Przyiáżdu ſzcżęsliwego
3:
Naiáśnieyſzego Zygmuntá trzećiego
4:
z łáski Bożey Krolá Polskiego/
5:
y wielkiego X. Litewſkiego. etć. ꝛć.
6:
I. A. K.
7:
Rex regum regis recreans regnantia regna,
8:
Reget Rex regnum rege regnante regat.
9:
Distichon vbi exprimitvr
10:
Annus aduentum regis.
11:
LaCtat deVm VIrgo MVndVm qVI LaCtat & aſtra,
12:
O LaC dVlce magIs nectare meLLe faVo.
13:
W Krákowie/
14:
Roku Páńſkiego: 1587.
strona: ktv
| grafika |
1:
Wielmożnemu Pánu
2:
Ieo Młśći Pánu Ołbrychtowi z ła=
3:
ſká/ Woiewodźie Sierádzkiemu/ w Rytwiá=
4:
nách/ w Kieżmárku/ ná Dunaycżu etć. ꝛć.
5:
Pánu/ mnie młściwemu.
6:
grafikaPALS
7:
N
Ie dár iáki koſztowny/ to ieſt/ klinot drogi
8:
Ofiáruięć moy Pánie z tey ſtrapioney drogi.
9:
Ale garść pieśni nowych/ Krolá ták wielkiego/
10:
Gdyś go nam przyprowádźił w dobrym zdrowiu iego
11:
Grácides muſaewirſze oſobie twey Pánie
12:
Poſzyłáią/ ná ktore maſz záwżdy ſtaránie.
13:
Rácżże przyiąć zá wdźięcżne zacżny Woiewodá/
14:
Sługi ſwego dawnego vſtáwna ochłodá.
15:
Wſzák wielkich ſpraw twych ludźie ſą świadomi wſzędźie
16:
Stánie ſtánie zácżnieyſzy/ co ćie ſławić będźie.
strona: A2
| grafika |
1:
PIESN I.
2:
W
Iecżney porády Boże nápełniony/
3:
Ty ſam ſwoy rządźiſz rozum nieśćigniony/
4:
Weyźrzałeś ná nas Oycże ſwoim práwym
5:
Okiem łáſkáwym.
6:
W twoiey świątnicży chwałá nie vſtánie/
7:
Dziękuiąc tobie niedośięgły Pánie/
8:
Ześ nam dał Krolá/ ná mieyſce ſławnego
9:
Stephaná cżnego.
10:
V Bogá dekret leżał przed nogámi/
11:
W mocżnym Mágneśie wykowan rękámi:
12:
Ktorego Pan tknął/ y dał dla obrony
13:
Polſkiey korony.
14:
Gotuyćie Pánu o wierni poddáni
15:
Okázáć rádość/ cośćie mu w moc dáni.
16:
Przyidźie niedawno/ że w dobrą nádźieię
17:
Polſkę odźieie.
18:
Scżęśliwy cżáśie dźiśieyſzey godźiny
19:
Zechmy docżkáli poćieſzney nowiny
20:
Oto iuż przyſzedł dawno pożądány/
21:
Gość niewidány.
22:
Záłoſna Polſko z ſwych włośći vbogich/
23:
Siłáś záżyłá vtrapienia ſrogich/
24:
Gdy ćie przećiwnik ludźiom ochydzony/
25:
Dárł ná wſze ſtrony.
26:
Mamy nádźieię ná twoie cżekánie/
27:
Byś nas obronił wielowładny Pánie.
28:
Vſkrom twe hárde ręką ſwoią śmiele
29:
Nieprzyiaćiele. | A ij |
| Spiewayćie |
strona: A2v
| Pſáłmá |
1:
Spiewayćie Pánu to weſele nowe/
2:
Spiewayćie Pánny iuż pieśni gotowe/
3:
Ktoremi ćieſzyć mamy przyiazd tego
4:
Krolá wielkiego.
5:
O Oycże zdrowia náſzego obroná/
6:
Ktorego ręká woyną nie zwątloná.
7:
Krolewſkie ſerce trzymaſz w rękách ſwoich/
8:
Dla wiernych twoich.
9:
Náucż mu pálcże do ſcżęſnego boiu/
10:
Aby ſwym miecżem doſtał nam pokoiu/
11:
Day by pod iego Nieprzyiaćiel nogi
12:
Padł/ iák lew ſrogi.
13:
Day mu ſwey rády/ y tarcż ſwoiey mocży/
14:
Broń go w przemiány wednie iáko w nocy/
15:
Niechay pohániec będźie pohánbiony/
16:
Prożen obrony.
17:
Niech ſie twey mocży zły Tátárzyn boi/
18:
Niechay Wołoſzyn hárdośći nie ſtroi/
19:
Niech z Moſkwy płyną Szárłatne potoki
20:
Koniom po boki.
21:
Kiedyć ſie przyiaźń naſzá z Niemcży mieni
22:
Y choćiay w kiryſz będą vzbroieni/
23:
Obacżyſz iże/ oni z pychą ſwoią
24:
Grą będą twoią.
25:
Niechay trwa długo wiek od Bogá dány/
26:
Ktory w ſwych pierśiách nośi nápiſány/
27:
Zyi poki niebo tocży prędkie látá/
28:
W wadze v świátá.
29:
PIESN II.
| Scżęść |
strona: A3
| przyiáżdu Krolewskiego. |
1:
S
Cżęść Pánie potomkowi Iágiełłá świętego/
2:
Ktory ieſt obran z łáſki wielkiey Pánie twoiey/
3:
Y przywiodłeś go w zdrowiu do Korony ſwoiey/
4:
Po tobie pierwſzy rząńcá/ Kroleſtwá Polſkiego.
5:
Docżekałeś iuż Oycże poćiechy niemáłey/
6:
Iżeś ſyná oglądał ná wyſokiem tronie/
7:
Przyodźiane máiącży ſwoie złotem ſkronie
8:
Będźieſz wiecżney moy Krolu ſtał rádośći trwáłey.
9:
Ciebie też Bog poćieſzył żywa o Krolowa/
10:
Y ćiebie opłákána Polſko nieżycżliwym
11:
Iuż chce bronić drapieſzcżom łákomſtwá wielkiego.
12:
Weſel ſie ato rádość w náſzym kráiu nowa.
13:
Bo Pan tylko ſwe vſzy ma ludźiom cnotliwym.
14:
A káráć on cżłowieká wſpomni przeklętego.
15:
PIESN III.
16:
S
Piewayćie nową możnemu
17:
Pieśń Monárſze Sármátſkiemu:
18:
Y ty rośćiągniona ziemi
19:
Ráduy ſie z mieſkáńcży ſwemi.
20:
Spieway Lithwo ozdobiona/
21:
Spieway Polſko poćieſzona/
22:
Spiewayćie też y wy mocne
23:
Kráie/ zá ſłońcem pułnocne.
24:
Twa Zygmunćie ſławá wſzędźie/
25:
W mieśiąc podnieśiona będźie:
26:
Swiát ćię będźie záwſze ſławił/
27:
Y Pan niebá błogoſłáwił. | A iij | Pan |
strona: A3v
| Pſalmá |
1:
Pan to dobry Pan cnotliwy/
2:
Pan ten Bogá boiáźliwy/
3:
Mśći ſie krzywdy z ſwey ochoty/
4:
Zbaw vtrapienia śiroty.
5:
Iuż ſie nie ſmęć po złey trwodze/
6:
Miey nádźieię Polſko w Bodze/
7:
Coś ćierpiáłá od Tyraná/
8:
Ato iuż Bog dałći Páná.
9:
O ſcżęśliwy Krolewicże/
10:
Weźmi miecż do ſwey práwicże.
11:
Wſpomni iáko Krol łáſkáwy/
12:
Ná ſwe przodki Boleſłáwy.
13:
Pánuy o Krolu ſzcżęśliwy/
14:
Niechay niebędźie chełpliwy
15:
Nieprzyiaćiel/ niemiłośći
16:
Cnoty/ ále chełpliwośći.
17:
Docżkał ćię dom murowány/
18:
Z dźiádá twego budowány/
19:
Docżekał ćię Krákow dawny/
20:
Co záłożył Crácus ſławny.
21:
Zyi nam Pánie te godźiny
22:
Ták iáko Phenix iedyny/
23:
Z tobą niechay Krolu drogi
24:
Rośnie ieleń/ wiátronogi.
25:
PIESN IIII.
26:
V
Cieśnie Rym Pánie
27:
Spiewáć nie przeſtánie/
28:
Poki cżás płynny y twe przyſzłe látá/
29:
Będą zażywáć przeſtronego świátá. | Serce |
strona: A4
| przyiazdu Krolewskiego. |
1:
Serce zna weſele
2:
Niechay śpiewa śmiele.
3:
Wſzyſcyſie Krolá witáć pieśnią zbierzćie/
4:
Iemu wolnośći y zdrowia ſie źwierzćie.
5:
Dáł to Bog ſzcżęśliwy
6:
Ze náſz Krol cnotliwy
7:
Węgierſkiem złotem/ nie ieſt nam kupiony/
8:
Ani doſtáć chćiáł/ fortelem Korony.
9:
Nie náſzey to myśli
10:
Co Bog inſze myśli/
11:
Pan go nam obrał tegochmy żądáli/
12:
Y wdzięcżnym ſercem práwie przywitáli.
13:
O chćiwe pieniądze
14:
Ná przeklęte żądze/
15:
Lecż ten v ſzcżęśćia ieſt loſem przegránem/
16:
Co dla łákomſtwá chce być rychło Pánem.
17:
Aleć wdźięcżne dáry
18:
Te niemáią miáry/
19:
Zmąmiſz ty rychło/ o nieſzcżęſne złoto
20:
Nieprzepłácżona/ gdy ćie zwiedźie/ cnoto.
21:
Poki źiemne ſkáły/
22:
Kruſzcżá nie dawáły/
23:
Niebyło zdrády/ áni były woyny/
24:
Ale wiek dobry żył káżdy przyſtoyny.
25:
My ná ſię zdrádliwe
26:
Złoto popędliwe
27:
Chćiwie kopamy/ dla żywotá ſwego/
28:
Ktore pocżątkiem ieſt wſzyſtkiego złego.
29:
Z bráćią woyny ſtacża/
30:
Y miáſtá przewraca/
31:
Wielkie Ceſárſtwá z gruntu odmieniło/
32:
Achytre cżęſto zdrády podwyſzyło. | A iiij | To |
strona: A4v
| Pſalmá |
1:
To wſzyſtko ſtáránie/
2:
Wolność miła Pánie/
3:
Dźiś miłość w ludźiech ieſt prędko przetrwána/
4:
Krotkiem łáncżuchem zgodá vwiązána.
5:
PIESN V.
6:
W
Siáday/ á śmiałym ſercem Krolu niezwalcżony
7:
Ná koń pyſzny/ y do tego wyćwicżony.
8:
Przypaſz miecż do ſpokoynego boku twego/
9:
Iedź potężnie do nieprzyiaćielá ſwego.
10:
Záiedź mu drogę w ocży y mśći ſie chętliwie/
11:
Boć ma on o tobie rády nieżycżliwie.
12:
Pán z tobą iedźie Krolu/ ieſliż Pan známi/
13:
Ktoż nas zwalcży/ iuż mu wierz/ wygramy to ſámi.
14:
Okryie ćię ſwą tarcżą/ y wprzod ćie powiedźie/
15:
Twego przećiwniká ná cżel ći przywiedzie.
16:
Niech ćie P. Bog wyſłucha/ w dźień twoy fráſunku
17:
Niechći od niebá pośle wielkiego rátunku.
18:
A niechay ćie prowádźi mocą świętą ſwoią/
19:
Niech ćię w drodze ſzcżęśći Pan z cżeládźią twoią.
20:
Ofiáry twe on przyimie y twe śluby/
21:
Wſzyſtkie nieprzyiaćiele przywiedźie do zguby.
22:
Niechay w śiłę żelázną y w złoto vfáią/
23:
Niech konie wypáśione/ y wozy máią.
24:
My tylko w twoie imię Pánie vfamy/
25:
Od ćiebie wſpomożenia y rády żądamy.
26:
Nie długo docżekamy da Bog tey nowiny/
27:
Ze ſie rozlecą iáko lekkie perzyny.
28:
Z ich ćiáłá kreẃ gołą pomáluie źiemię/
29:
Iże twoię moc pozna nievkrotne plemię. | A my |
strona: A5
| przyiázdu Krolewskiego. |
1:
A my więc ná twoy przyiazd chorągwie wynieśiem/
2:
Y zá ćię ku niebu głoſzy ſwe podnieśiem
3:
Mowiąc: błogoſław Pánie temu Krolowi/
4:
Y iego woiennemu ná wieki ludowi.
5:
PIESN VI.
6:
P
O niewyżáłowney śmierći Krolá ſwego/
7:
Y po nim żáłoſny cżás/ w miedzkroleſtwie z nieo
8:
Pan naſz po tym fráſunku/ vćieſzył rádośnie/
9:
Przeto drudzy zágrayćie w ſwe lutnie vćieśnie.
10:
Ato nowy Krol przyſzedł/ z kráiu pułnocżnego
11:
Pan/ będźie pánowániá záwżdy ſzcżęśliwego.
12:
Bog ktory nieźmierzony ná wyſokiem niebie
13:
Mnie reką ſwoią świętą ták ſtworzył iák ćiebie.
14:
Iedno iż rożne ſądy/ rozdał w náſze głowy/
15:
Ciebie mądrym vrodźił/ á mnie nie dał mowy.
16:
A łatwie iemu przyydźie/ mnie być nie vłomnym/
17:
Niźli nád iego wolą/ kto ma być rozumnym.
18:
Bog/ niema rády ſwoiey/ niema opiekoná/
19:
Skądże ieſt náder mądrze głowá náucżoná.
20:
My co pod niebo ſwoim rozumem śiągamy/
21:
Ták muśi Bog vcżynić/ iáko powiádamy.
22:
Y rádźić y przykázáć/ ći to ludźie iemu/
23:
A ledwo (iedno trudno) żywo chcą iśc k niemu.
24:
Wielcże głupia mądrości/ rozumie ſzalony/
25:
Pan cie zniſzcży/ y dowcip twoy będźie zwątlony.
26:
Pan ták chce/ roſkázuie/ á náſze mądrości.
27:
Wiátrem bierze/ y kłádźie w morſkie głębokości.
28:
Páńſka wola to byłá/ Pan go ieſzcże w ſwoim
29:
Sercu Krolem nápiſał/ Polſko wiecżnie twoim. | Pan |
strona: A5v
| Pſálmá |
1:
Pan dáie Krole ziemiom/ á ſam niemi rządźi.
2:
Pan cżłeká vbogiego/ á Krol Krolá ſądźi.
3:
Pan go obrał/ á Pánem náznácżył zacżnemu
4:
Kroleſtwu być Sármatom/ nieopuſzcżonemu.
5:
Ten ieſt Krol z Krolow zacnych/ kroleſtwá Swedcżkieo/
6:
Zygmunt trzeći obrány/ Syn Ianá trzećiego.
7:
Chwałá ieſt wielka Bogu/ y więcżna zapłátá/
8:
Zechmy ſie vrodźili/ w ten cżás gdy záś látá
9:
Znowu nam Iágiełłow rod/ święty przywroćiły/
10:
Záś fráſunki w weſele wſzyſtki obroćiły.
11:
Dayże iuż Pánie ſwoy ſąd náſzemu Krolowi/
12:
A błogoſłaẃ mu/ iákoś ſzcżęścił Iágiełłowi.
13:
Obroć ſwe ocży ná nas/ y ná tę koronę/
14:
A day nam niezwalcżoną ná wieki obronę.
15:
Day zgodę/ miłość/ pokoy/ Pánom Chrześciánſkim/
16:
Stan Pánie ſtráſzną ręką/ Tyránom poganſkim.
17:
Zycżćie Krolowi ſwemu zdrowia/ ſzcżęśćia/ wſzędźie/
18:
Zdrowá głowá gdy o nię ſtárác ſie nam będźie.
19:
Zycżcie mu pánowánia długo ſzcżęśliwego/
20:
A niechay Pan prowádźi dobry żywot iego.
21:
Wſzyſcy z wielką ochotą Pánu podźiękuymy/
22:
Wſzyſcy ſie z iego życia ná świecie ráduymy.
23:
Niech go na świecie mnoży/ niech go Bog miłuie/
24:
Ná pocięchę nam wſzyſtkim niech długo pánuie.
25:
AD POLONOS GRATVLATIO.
strona: A6