![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
strona: kt
1:
Wierſzyki kroćiuchne pod s=
2:
poſobem Bucephałá/ tákże y Máł
3:
py/ alias Simiae/ k temu y
4:
exhortácia przypiſána.
5:
grafika
strona: Av
1:
CVI INTEREST.
2:
IAſna ſprawá pokaże/ iák náturá mieć chce/
3:
Nie ieſt nigdy złątzone złych z dobrymi ſerce.
4:
NOſił zdawná ten to dom wſze ná ſobie ſławy/
5:
Pokázuiąc po ſobie iż ieſt ſtan potzćiwy.
6:
VIele prac podeymuiąc tych to Pańſtw w obronie/
7:
Stałość ſławy potzćiwey wiera nic ná ſtronie.
8:
ZBOżey łáſki w tym będąc nie vpoſledzeni/
9:
A k temu hańbą żadną nie poſzkárádzeni.
10:
ROwny w potzćiwych ſpráwách był tē to Dō záwżdy
11:
A muſi mi to przyznáć mądry tzłowiek káżdy.
12:
SKIElku potrzeb w poſtępkach ktore pokazáli/
13:
Potzćiwey ſławy przodkow w tym náſládo-
:
(wali.
14:
MVtować ſie nie dáiąc tá Genálogia/
15:
Iakoſmy zdawná byli nie zmienię ſie y ia.
16:
STAd że bátzni Krolowie ſtan ten opatrzali/
17:
Dignitárſtwá/ ſtároſtwá záwſze im dawáli.
18:
ROzumieiąc to o nich że wſzemu ſproſtáią/
19:
Rádźić/ y Woynie ſłużyć/ wſzyſtko to vmieią.
20:
SCIE ſwoie záchowuiąc/ ktore batzny káżdy/
21:
Pokryć ſławą potzćiwą/ żądośćiw ieſt záw-
:
(żdy.
22:
ODmienić ſie nie dáiąc/ ni żadney priwaćie/
23:
Owſzem ſurowy będąc ná Páná w Senaćie.
24:
DAlekoć tym to tzáſem ten zacny Dom ſłynie/
25:
Práwie ſie krzewiąc dobrze w ſzerokiey rodźinie/
26:
LArwą márną ſie brzydząc/ kłāſtwá y pochlebſtwa/
27:
A dźierżąc ſie oſtrożnie wſzego przyſtoieńſtwá.
28:
NOwych práktik ńie lubiąc/ ktore przeſzłych tzáſow
29:
Vżywáły zbytetznie w ſwoich ſpráwách wtzá
:
(ſow.
30:
SKIEryſznikiem ſie záwżdy pobráćić wolili/
31:
Nizatz te wykrętniki ſobie pokładáli.
32:
MVſilić ſie oględáć co Krolem rządzili/
33:
Bo więc złoſliwym kłamcom ni w tzym nie
:
(chlebili.
34:
Owſzem tłumili Ony borżyli.
strona: A2
1:
Do tego co ma cżyść.
2:
Bucephałem/ w piſániu/ tákim tu tytuł dał/
3:
Gdiż żaden tey beſtiey okrotzyć nie vmiał.
4:
Nie mniey też Moſkiewſkiego Papież y s Ceſárzem/
5:
Niemogli go vtzynić nigdy ſwym phárarzem.
6:
Iedno Alexándrowi Bucephał ſie podał/
7:
Tákże też náſzey Polſztze okrotzyć by ſie dał.
8:
W ſwey ſrogośći Moſkiewſki ktorey tam vżywa/
9:
Gdyż káżda źiemiá bes praw w niewoli zoſtawa.
10:
Gdzie nie máſz prawá/
11:
Srogość vſtawa.
12:
Zem teſz drugie przyrownał tey Beſtyey Máłpie/
13:
Gdyſz ſą ſtany rycerſkie niemal iáko chłopie.
14:
Bo ſnać y chłopi ſpraw ſwych pilno przeſtrzegáią/
15:
Gdy iáki vćiſk na nie w tym ſie námaẃiaią.
16:
A my prętko nie ẃiedząc ná co przyzwalamy/
17:
Iezli nie z náſzą háńbą że nie oſtrzegamy.
18:
A ieſztze ſie s tego więc radzi pośmiewamy/
19:
Choć wię s potrzeby mowią/ ná to nic nie dbamy.
20:
Hańbá zá námi/
21:
Czuymy ſie ſami.
22:
Bucephał.
23:
Kto by ſie chćiał przypátrzyć od potzątku świátá/
24:
W iakich ſie odmiennościach totzyły tu látá.
25:
Nie mieńiąc tu obrzymow dla ktorych ſẃiát ſkaran/
26:
Ze wſzemi żyẃiącimi/ á Noe zoſtáẃioń.
27:
Albo iáko też oń Rzym we krẃi był zátzęty/
28:
Ktory zas potym tzynił wſzemu ſwiátu gwałthy.
29:
Bo wſzemu sẃiátu oni ẃielce ſrodzy bili/
30:
Z onych zacnych pańſtw w ſzyſtkich łupy tám znoſili.
31:
Przed tym do Babiłonu łupy teſz żnaſzano/
32:
A Ieruzalem zacne tám było zábrano. | A ij | On Ná= |
strona: A2v
1:
On Nábuchodonozor/ ktory w wielkiey złośći
2:
Vżywał tu ná ſwiećie wielkich okrutnośći/
3:
Nie długo pánowáło iego w tym potomſtwo
4:
Zbite przez Dáriuſá/ á wźięte Kroleſtwo.
5:
Bo Bábilon Medſkiemu iuż poddáne było
6:
Ono ſławne Kroleſtwo/ moc ſwą iuż ſtráćiło.
7:
A wſzákże też Medowie nie długo płużyli/
8:
Bo ich Mácedonowie Pańſtw wſzech pozbáwili.
9:
Dźiwnym kſztáłtem w tych Páńſtwách ſpráwy ſie mie-
:
(ſzáły
10:
A wielkie okrutnośći tám ſie náydowały.
11:
Iákie od Bogá znáki wieżdzby rozmáite
12:
Były we wſzech kráinách pokazáne tzęſte/
13:
W Bábilonie Krolowi/ przes ſen obiáwienie
14:
Iákie iego żywotá s Pańſtwem dokontzenie/
15:
Albo iáſkinia w Rzymie gdy ſie otworzyłá
16:
Gdy wnię Kurcius w ſkotzył wnet ſie zátworzyłá.
17:
Nuż też y on Bucephał/ ktory Philippowi
18:
Dan był do Macedonu onemu Krolowi.
19:
Iáko wſzyſcy z oſobná tę wieżdżbę miewáli
20:
Bowiem fatum przypádłe ſkutkiem doznawáli.
21:
Alexánder wielki Pan á Krol Mácedońſki
22:
Przed ktorym wſzyſtek świát drzał práwie kąty w-
:
(ſzyſtki/
23:
Poete iego rodzay dziwnie wypiſali/
24:
Nie s práwego Małżeńſtwá być go powiádáli.
25:
Leć iáko to dźiwna rzetz że Beſtia oná
26:
Bucephał ſrogie źwierzę/ byłá mu poddaná/
27:
Nikt go niemogł okrotzyć/ bo był ták okrutny
28:
Ze ludźie iadł iáko Smok bár zo iádowity/
29:
Ták że ſie iuż był ſprzykrzył y miano go zábić/
30:
A w tym Alexándrowi dał ſie iuż obieźdźić.
31:
Bo w Delfie od Szátáná wźiął táką odpowiedz:
32:
Kto Bucephałá ſkrotzy temu wſzyſtek ſwiát mieć.
33:
Wſzák to ſławno każdemu/ co pod nim ſpráwował/
34:
Gdyż on ná nim Pańſtw wiele práwie powoiował. | Nie mniey |
strona: A3
1:
Niemniey ieſlibyſmy też Bucephałá tego
2:
Moglibyſmy okrotzyć ſrogość Moſkiewſkiego/
3:
Zaſz było Polſztze kiedy w tey mierże trudnego
4:
Co/ by ſie mieli lękáć Tiráńſtwá Páńſkiego.
5:
Zaſz Miecław gdy Tiráńſtwá z łupieſtwem vżywał
6:
Monárchią ſtráćiwſzy aż w Miemcech przebywał.
7:
Abowiem ſie tym bućił że dwá pálcá iego/
8:
Miáły być mocnieyſze nád grzbiet oyca ſwoiego.
9:
On to miły Boleſław zwány Krzywouſtym/
10:
Zaden przed nim y po nim nie był ták waletznym/
11:
A nic mu nie pomogli bogáći Zięćiowie/
12:
Krol k temu ni Kſiążęta y włáśni ſynowie.
13:
A Cżechowie y Miemcy poráżeni byli/
14:
Ktorzy iego ná Páńſtwo záś poſtáwić chćieli/
15:
Iáko też po Lodwiku ták ſie opieráli/
16:
Zeby gubernátorow nád ſobą nie mieli.
17:
Iáko też on Domárat/ gdy go w tym vználi/
18:
A Rzetzypoſpolitey ſkaźcą być widźieli/
19:
Mężnie ſie przećiw iemu práwie oborzyli/
20:
A tego krwie przelanim znátznie popráwili.
21:
Przypatrzmyſz ſie iuż temu ieſli celuiemy
22:
Przodki ſwe w powinnośćiách/ iák náſláduiemy/
23:
A pátrząc ná to tzłowiek iák ſie teras dźieie/
24:
Iuż bátznemu káżdemu práwie ſerce mdleie/
25:
Ocućmy ſie iák ze ſnu/ á chćieymy dobrego
26:
Co by Koronie było ták pożytetznego.
27:
A ták s pożytkiem Krolá rychło obieraymy/
28:
Dla Páná Bogá proſzę nic w tym nie mięſkaymy.
29:
Gdy ſtałośći dufaćie/ tákże ſwoiey cnoćie/
30:
Tedy iuż Moſkiewſkiego zá Páná obierzćie/
31:
Bo iák on Bucephał nie był okrotzony/
32:
Przećię od Alexándrá ſnádnie obieżdżony.
33:
Atz ieſt dużeń Moſkiewſki by ſrogi Bucephał/
34:
V nas ſwą okrutnośćią nie będźie nic vmiał. | A iij | Wſzák |
strona: A3v
1:
Wſzák gdy trwogá przypádnie tzulſzymi bywamy/
2:
A ſpraw ſwych pilno ſtrzegąc nie rádzi doſpięmy.
3:
Znáiąc że on Tiráńſtwá ták iáśnie vżywa/
4:
Zadnych práktik nie vmie zdradá tam nie chćiwa.
5:
Więtſzyć ieſt Tiran káżdy w zachodney kráinie/
6:
Bo ich tam wielka wielkość przes práktiki ginie.
7:
Z ſwymi waltzą á ſwych kreẃ záwżdy przelewaią/
8:
Gdy dobrych nie nawidzą/ zdrayce wywyſzáią.
9:
Bo zachodne kráiny krẃią iuż popłynęły/
10:
Onych ludźi pobożnych ktorzy w cnoćie żyli.
11:
Pogánom Hołd dawáiąc/ ſwe tzęſto ſzácuią/
12:
Ich báńkietow poddáni dobrze przypłácuią.
13:
Moſkiewſkić nie poważnie wſzyſtkiego vżywa/
14:
Bo s nim Pan Krześćiáńſki żaden nie zrownywa/
15:
Iák on Turki/ Tátáry/ poráźił ná głowę/
16:
Bo ſą ćiáłá Pogáńſkie pobite ſurowie.
17:
Gdyż Rycerſkimi ludzmi być ſie miánuiemy/
18:
Záwżdy to iuż po ſobie niech pokázuiemy.
19:
Srogi nam być nie może gdyżeſmy wolnymi/
20:
Iedno my iuż w ſwych ſpráwách bądzmy oſtrożnemi.
21:
Turcy ták że y Miemcy ná nas ſie z bieráią/
22:
Tylko tey Elecciey á látá tzekáią.
23:
Przetoż iuż Bucephalá tego Moſkiewſkiego/
24:
Weźnimyż go zá páná dla wiela dobrego.
25:
Turek muſi zániecháć wiere o pokućie/
26:
Miemiec też pohámowáć muſi przedſięwźięcie.
27:
Nie mniey też Kſiążę Pruſkie muſi zoſtác s námi/
28:
Wieręć nam nie będzie hárd s pány Dáſtichtámi.
29:
Nuſz Kſiążęta Pomorſkie co nas zabatzyli/
30:
Náſzę Koronę Polſką lekce vważyli.
31:
Iuſz wgranicách Kſiążętá grunty odeymuią/
32:
A Wſi/ Miaſtá/ y Młyny/ gwałtem oſadzáią.
33:
Wſzák to prze lekoważność Páná y Rycerſtwá
34:
Iż tzynili od Miemcow iákie beſpietzeńſtwá | Nuż pu= |
strona: A4
1:
Nuż puſtyńie podolſkie ńie mniey oſiádłośći/
2:
Możny im pan potrzebny dla ich obronnośći.
3:
Ktore tak Tatárowie tzęſtokroć palili/
4:
Ludźi k temu dobytek gwáłtem zágárnęli.
5:
Nie zleć ſie w nie práwie w paſł ten Bucephał miły/
6:
Dobrze mu puſtoſzenia tego przypłáćiły.
7:
Nie mniey też do Wołochow przypytáć ſie trzebá/
8:
Sżkodnaby tám nam była Sędźiakow oſobá.
9:
Zaſz to nie ẃielka ſławá Tyranná wźiąć Panem/
10:
A muſi to wſzyſtkim być z wielkim podźiwienim.
11:
Rzekąc ẃielka tam ſtałość y tznotá panuie/
12:
A Koronie pożytkow ten narod ſzykuie.
13:
Znáć iż cnothę wrodzoną práẃie w ſobie máią/
14:
Práwem tám te wolnośći opátrzone máią/
15:
Co iuſz wſzyſtko porutzam káżdemu bátznemu/
16:
Kto ieſt dobra żądosćiw temu gniazdu ſwemu.
17:
Simia alias Máłpá.
18:
Dźiwnać to ieſt Beſtya co ią Małpą zową
19:
Leć naydzie w ludziech ſpráwę máło nie tákową.
20:
Bo gdy ią máią łowić tám gdzie o niey tzuią/
21:
Tedy przed ńią ſie ẃiążąc zaſie odſtępuią.
22:
Oná záſię przyſzedſzy ták że ſie poẃiąże/
23:
Tákże onę zẃiązáną ſnádnie káżdy bierze.
24:
Zwykłá tzynić tym kſzałtem iák tzłowiek wiązánie/
25:
Zátym iuż więc przychodzi ták w wietzne więźienie.
26:
To ma w pożytku/
27:
Iż ieſt w łancuſzku.
28:
Tákże też ſtán Rycerſki Mąłpie ieſt podobny/
29:
Ktory ſie rad podawa w ſtan ten to niewolny.
30:
Gdy ſłyſzy ẃięc co chwaląc áni to roſądźi/
31:
Co káżdemu w wolnośći náſzey miłey ſzkodźi.
32:
Gdy Pańoẃie co tzyńią ná to przyzwalaią/
33:
Choć ſie k niewoley ćiągnie/ ná to nic niedbáią. | Wſzyſtko |
strona: A4v
1:
Wſzyſtko dobre zá rowno ze złym pokładáią/
2:
A pożytkow ze ſzkodą nic nie roſądzáią/
3:
Szkody pożytki
4:
Roſądzay wſzyſtki.
5:
Stworzeniśćie rozumnie iedno ſie w tym tzuyćie/
6:
Oney Máłpie Beſtiey w tym ſie nie rownayćie/
7:
Ktora nie wiem dla tzego że ſie ſámá wiąże/
8:
Tákże też my bierzemy ná ſię wielkie ćiąże/
9:
K woley Páńſkiey polewce wiele przemiltzamy/
10:
A nam ſzkodliwych rzetzy tát zániedbawamy.
11:
Gdy kto máiętny ſzátny átz mowi nie k rzetzy/
12:
Tedy ná zieźdźiech maćie ſłowá ich ná pietzy/
13:
Nie ták ſzárego
14:
Iák błáwátnego.
15:
Sámi więc przećiw ſobie tzęſtokroć bywaćie/
16:
A ſwoim pozwalánim ſámi ſie wikłaćie.
17:
Wſzyſtkoſmy wię tych tzáſow przeſzłych ták mawiáli:
18:
Giniem áby nie zginąc ták ſie nie ſtáráli.
19:
Ná Seymy powiátowe s Pányśćie ieżdżáli/
20:
A iedząc ich pártekę z bráćiąsćie nie ſtáli/
21:
Też nas práwie wiążano iák ſie podobało/
22:
Ledwo że nam wolnośći iáki kęs zoſtáło.
23:
Zleſmy wolnymi
24:
Praw ſtrzegącymi.
25:
Iuż ſie więcey nie wiążmy Panow żáletámi/
26:
Spoymy ſie tedy ſpołu iednymi myſlámi.
27:
W ſmiech to zwykli obrácáć kto prawdą doćierał/
28:
Hydząc go przed drugimi głupſtwo przypiſował/
29:
Sżaty y máiętnośći rozumu nie dáią/
30:
V tych ſie też nie lęże co w Zamkách ſiadáią.
31:
Nie gardźmyſz iuż powieśćią y brátá ſzárego/
32:
Pożytetznieyſzać tzáſem niżli błáwatnego.
33:
Pięć ſmyſłow mamy
34:
Tymi ſie rządźmy. | Exhortá= |
strona: B
1:
EXHORTATIO BREVISSI-
2:
MA.
3:
Kto ieſt ſercá wielkiego ſtrách go nie zdeymuie/
4:
Srogość możney oſoby w boiáśń nie w práwuie.
5:
Leć ſerce zniewieśćiáłe/ y liśćie więc ſtráſzy/
6:
Iako źwierze ſtráſzone/ ledá gdźie zápłoſzy.
7:
Przetzże ſercá Rycerſkie tu Páńſtwá Polſkiego/
8:
Gdyż ieſteſmy ſplodzeni z rodzáiu męſkiego.
9:
Czynić ſie wyrodkámi przodkow ſwoich mamy/
10:
Swym ſtałośćiom/ wolnośćiom/ że im nie dufamy.
11:
Tákże wſzem práwom/
12:
Przodkom vſtáwom.
13:
Sproſnyć łákomiec záwżdy y ſobie nie wierzy/
14:
Nie wyrozmiáły tzłowiek o dobrym zle dźierży.
15:
Ták iż więc nie roſądzi coby pożytetznie/
16:
Cudzym poddánym gárdząc żywiąc ták wſzetetznie.
17:
A ſnadz tákich to mierzi mowá więc o dobrym.
18:
Miley mu ſie tym báwić co mu bywa ſzkodnym.
19:
Aż ich wiele zchłopiáło/ w tych ſtaniech Rycerſkich/
20:
Náſláduiąc zwytzáiow wſzelákich omierzłych.
21:
Skáżonych chłopſkich.
22:
Lupow Zydowſkich
23:
Ták iż Rycerſkie ſpráwy w mále ſie náyduią/
24:
A Slácheckie poſtępki nie wſzey pokázuią.
25:
Cżyniąc ſie ich w tym wiele ták gburom podobni/
26:
A máło ſwym poſtępkiem od ſwych ſpraw ſą rozni.
27:
Wiele ich gdy co ſłyſząc gániąc ábo chwaląc/
28:
Zwłaſztzá gdy kto rozumkiem chce ſie tzego podiąć.
29:
Dobre gánić złe chwálić przydźieć im to iśćie/
30:
Náſzy bráćia vwierzą/ mnimáiąc by tzyśćie.
31:
Dość nas klubiono.
32:
Czás by przeſtano. | B | Iż Moſkie= |
strona: Bv
1:
Iż Moſkiewſkiego gánią że ieſt Tyrán wielki/
2:
Mogł by to káżdy bátzyć iż ſie ten lży wſzelki.
3:
Ktorzy mężney ſtałośći cnoćie nie dufáią/
4:
Moſkiewſkiego zá Krola tácy wźiąć nie śmieią/
5:
Gdyż Pańſtwam tym to tzáſem wielce ieſt potrzebny
6:
By długow s Korony zbyć/ tak że tráctat ſzkodny.
7:
Ktory Ceſárzowi dan s przyięćia Korony/
8:
Gdy od rad y Rycerſtwa nie był porutzouy.
9:
Co gi tzynili/
10:
Zdraycami byli.
11:
Tu miedzy ſobą wiemy o wolnym obrániu/
12:
Máiąc to opatrzenie wſzech Krolow w wyznániu.
13:
Potząwſzy od Iágiełłá wſzyſcy wyżnawáli/
14:
Iż ie náſzy Przodkowie dobrowolnie bráli.
15:
Choć po oycu po braćiech/ nie ſzła Succeſsia/
16:
Inákſzeć ſtroże miała tá to Prouincia.
17:
Leć inſzy Monarchowie tákże y Kſiążętá/
18:
Skargę ták przełożywſzy/ iuż żałość s tąd wźiętá.
19:
Będą pomágáć/
20:
Nas tu woiować
21:
Przetz też źiemiá Węgierſka ták vpádła prętko/
22:
Dźiáło ſie przes contracti także oney wſzyſtko.
23:
Karzmy ſie przygodámi ſwych pańſtw y cudzymi/
24:
Páná Bogá wzywaiąc ze złego vydźimy.
25:
Páná ſobie iuż teras takiego obierżmy/
26:
A Przodkow ſwych poſtępkow tym tzáſem ſie dzierz-
:
(my.
27:
Gdyż też wźięli Iágielłá Tiranna wielkiego/
28:
Co dał ſtryiá vdawić ſwego rodżonego.
29:
A Páńſtwá palił
30:
Złość w Polſztze broił.
31:
A wżdy go onych tzáſow zá Paná przyięli.
32:
Dufaiąc ſwey ſtałośći to przedſę niebráli.
33:
Iż był tákim Tirannem Pańſtw ich ſkaśca k temu/
34:
Przypátruiąc ſie drugi ſpaleniu świeżemu. | Ktore |
strona: B2
1:
Ktore im był vtzynił ieſztze zá Lodwiká/
2:
O tzym tam ſzerzey ſwiadtzy w ſwym mieyſcu Kro-
:
(niká.
3:
A wżdey tego s poćiechą dobrze vżywáli/
4:
A nieprzyiaćiołom ſwym groźni wſzák bywali.
5:
Day ták przyſzły pan/
6:
W ſztześćiu był doznan.
7:
Gdy pan Bog ratzy może złe ſrece odmienić/
8:
Tákże też dobry tzłowiek zły tzáſem może być.
9:
Co ſie też w ſtaniech wielkich y máłych náyduie/
10:
A nie tráfny poſtępek w wielu pokázuie.
11:
Leć gdy kto iuż ma w ſobie ták ſerce wſpániele/
12:
W cnotách miłych y w ſpráwách przyzdobione cále.
13:
Stałość ſtátetzną máiąc gdyż ieſt żądośćiwy/
14:
Sławy záwżdy przeſtrzega kto Rycerz prawdźiwy.
15:
By ſpráwy zacne
16:
Pokazał znátzne.
17:
Zgodną myſl w ſobie máiąc dobro opátruymy/
18:
Przypadkow ſie ſzkodliwych tym tzáſem wiáruymy.
19:
Lacnoć nam chćieć s poyſrzodka nie máiąc prętkiego/
20:
Nieprzyiaćielá ná ſie ták Ruś poruwcego.
21:
Złe Tátáry Wołochy máiąc tuſz w ſáſiectẃie/
22:
W wielkiey trwodze ſą záwſze y w niebeſpietzeńſtwie.
23:
Trzebáć by nam ſobie wźiąć Páná tákowego/
24:
W walkach záwżdy tzułego k temu oſtrożnego.
25:
By ſie nie lenił/
26:
Sżkodniki gromił.
27:
Drudzy to rozumieią o tych co s poyſrzodká/
28:
Rádżą wſzem nam Páná wźiąć by ſzłá tu práktiká.
29:
Gdyż Lokietka zrzućiwſzy Wacławá obráli/
30:
By tym tzaſem do tego drudzy nie ćiągnęli.
31:
Zálożywſzy przytzynę ludziom go z hydziwſzy/
32:
A z możnym iákim Pánem w tym ſie zrozumiawſzy.
33:
Tak iżbyſmy wolnośći y práwá ſtrácili/
34:
Cżego Przodkowie náſzy zá Cżechá zkuſili. | B ij | Teras |
strona: B2v
1:
Teras ſie tzuymy
2:
Tego wiáruymy.
3:
Lepić nam wźiąć możnego k temu y tzułego/
4:
Cobyſmy go nie znali w práktikách biegłego.
5:
Gdyż nagorſzy poſtępek praktika okryie/
6:
A gdy ſie nie ſpodzieie wnet drugiego zmyie.
7:
Bierzmy ſobie takiego/ kthory Retoryki
8:
Nie vtzył ſie áni chytrey Diálektiki.
9:
Ważnieyſzyć Moſkiewſkiemu biegły chłop Rycerſki/
10:
Milſzy mu niż wykrętátz co vmie práktiki.
11:
Piercá nie waży
12:
Rycerz nam płuży.
13:
Ci coby go s poyſrzodká rádźi práwie mieli/
14:
Tedy tę tęmę ná to w ten kſztałt záłożyli.
15:
Spráwiedliwośćby tzynił będąc świádomy praw/
16:
Nie wnoſząc do nas grozy ani żadnych vſtaw.
17:
W Moſkwi żadnych praw vſtaw/ by namniey nie má-
:
(ią/
18:
A zá práwo okrutność przeſto odnaſzáią.
19:
V nasby prozno w Polſztze Tiráńſtwá vżywáć/
20:
Chybábyſmy nie chćieli ſwoich praw przyſtrzegáć.
21:
Iuż ſobie wierzmy
22:
Przodkow ſie dzierzmy.
23:
Ieſlić o ſpráwiedliwość nam wſzem ſtanom idźie/
24:
Prętſzać zá Moſkiewſkiego tym ſpoſobem będzie.
25:
Znaiąc Pána do pomſty iż ná złego prętki/
26:
Bes odwłoki rad karze wſzelákie wyſtępki.
27:
Muſić ſie pohámowáć zuchwaleć nie bátzny/
28:
Batząc gdy iuż wyſtępny nie vydźie bes kaźni.
29:
Nie máiąc tu przyiaćioł/ iednák wſze będzie miał/
30:
Dáry/ zá ſpráwiedliwość ſnádnie będźie miiał.
31:
Dość nią kuptzono.
32:
Cżás by przeſtano.
33:
Około praw pototznych/ to możem opátrzyć/
34:
Inſtigatory w źiemi/ iuż w káżdey ſpoſobić. | Zeby przy |
strona: B3
1:
Zeby przy ſądziech káżdych ná wſzelki tzás były/
2:
W Siem/ ná wiecách/ Porotzkách/ pilnie przeſtrzegáli.
3:
Tákże y w Grodſkim ſądzie by tego przyſtrzegał/
4:
By nikt w Execuciey vbliżeniá niemiał.
5:
By inſtigował ná te ktorzy nie piluią/
6:
Vrzędy ná ſie wźiąwſzy iż nie przyſtrzegáią.
7:
Co ná ſie wźieli
8:
By pilni byli.
9:
Ktemu żeby káżdy rok odmieniáni byli/
10:
Iego/ wſzyſcy z Ricerſtwa że by obierali.
11:
Co ſie da Bog ſwym tzáſem pokaże s pożytkiem/
12:
Z strony ſpráwiedliwośći wſzem będźie z vżytkiem.
13:
Przetoż to iuſz ták tzyńmy by wſio nie zgineło/
14:
A páńſtwá zwolnośćiámi by ſie nie ſtradało.
15:
Gdy kto wſtąpi na vrząd przes fortil álbo moc/
16:
Trudno tey to wolnośći ták dobrze dopomoc.
17:
Stanom Rycerſkim/
18:
Thákże y wſzytkim.
19:
Snádnieć ſie temu oprzeć żwłaſztzá Moſkiewſkiemu/
20:
Ktory práktyk nie vmie trudno mocą iemu.
21:
Chba że byſmy byli w tey mierze martwymi/
22:
Inák przodkowie náſzy byli w tym tzulymi.
23:
Ktorzy zá krew wolności tey to doſtawáli/
24:
A my byſmy/ iey prżes ſtrách ták odbieżeć mieli.
25:
Ale teras ták tzyńmy/ by wolność y s páńſtwem/
26:
Iuż nie była pod mocą/ pod márnym pogáńſtwem
27:
Iuż ſą w gránicy/
28:
Zli wſzem pohancy.
29:
Batząc to iż ẃiele źiem iuż Turcy poſiedli/
30:
A do nas wtych to tzaſiech práwie ſie prżyſiedli.
31:
Słuſza by w imię Páńſkie wźiąć nam Moſkiewſtiego/
32:
Dla pokoiu obroni vchodząc ták złego.
33:
Gdyſz mu Pan Bog złaſki ſwey na poháńcách zdárzi[ł.]
34:
Wſzák on Turki/ Tátáry/ w ſwey źiemi poráźił. | B iij | Co iuż |
strona: B3v
1:
Co iuż v ſiebie wſzyſtko niech káżdy vważy/
2:
A ku Bogu wietznemu niech z Modlitwą bieży.
3:
Z ſercá ſie korząc
4:
Zawſze go proſząc.
5:
Do tego co cżedł.
6:
G
Dyż nie káżdy pochwala cudzego piſánia
7:
Tákże też nie przyimuie drugiego podá
:
(nia.
8:
Bo więc drudzy gánimy prace nie iedneo
9:
A mową ni piſánim nie pokażem tego.
10:
Zdánie cudze zgániwſzy trzebá ſwe pokázáć.
11:
A nie rzekę mu ia nic iáko chce náłáiáć.
12:
Tákże by iedno ſłuſznie á s pożytkiem było/
13:
Ażeby bes potrzeby ſiebie ſie nie łżyło.
14:
Bo cnotá nielży
15:
Kto ſie iey dźierży.