[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Stanisław Gosławski
tytuł:   Castus Ioseph
rok wydania:   1597


strona: kt

1:
CASTVS
2:
IOZEPH,
3:
grafika
4:
PRZEKLADANIA
5:
STANISŁAWA
6:
GOSLAWSKIEGO.
7:
OSSOBY,
1. STARY FRANT, álbo CZART.
2. IOZEPH. 6. MAMKA.
3.DWORZANIE. 7. FRAVCIMER.
4. FÆTIFFER. 8. PANI STARA.
5. IEMPSAR. 9. POSEL.

8:
grafika
9:
W Krákowie/
10:
W Drukárni Lázárzowéy/ Roku páńſkiégo/
11:
1597.

strona: 3

1:
SWEMV M. PANV Y BRATV,
2:
IEGO M. PANV STANISŁAWOWI
3:
GARWASKIEMV,
4:
Stároſcie Goſtynskiému,
5:
etcę. etcę.
6:
STANISLAW GOSLAWSKI,
7:
Służby ſwé bráterſkié/ w M. łáſkę pilnie záleca.
8:
POſpolita to M. Pánie Stároſto, Pánie
9:
y Bráćie móy M. Im dáry w człowie
10:
cze od Bogá więtſze, tym drożſzè y
11:
rzedſzè; á zá tym chwalnieyſzè, milſzè,
12:
wiádomſzè bydź máią. Nád Iozephá
13:
záśię, onègo w czyſtość pánieńſką, w
14:
cnoty wielkié, y w łáſkę páńſką bogátègo, Páná Ægy-
15:
ptſkiégo, co drożſzégo? co chwalnieyſzègo? co rzedſzè-
16:
go? więtſzych świádków nie trzebá, Piſmo S. ſámo ſtoi
17:
zá wſzytki. Tego, z wielkich cnót iego, z iego krasy y
18:
mądrośći, iáko król Pháráo ſzátámi królewſkimi w Æ-
19:
gyptćie przyodźiał, niewątpię, W. M. móy M. Pan
20:
wiedźieć raczyſz: wiéſz W. M. ták rozumiém y o tym,
21:
iáko tenże Iozeph z Ægyptſkiégo kráiu wyſzedſzy, od
22:
ſwych zániedbány, od náſzych przyięty, vkochány, y po
23:
róznych mieyſcách świátá tego, gdźie ſie obróćił, od lu-
24:
dźi wielkich vmiłowány, vgłaſkány był y ieſt áż dotąd.
Dźiwna


strona: 4

Przedmowá
1:
Dźiwna przedśię rzecz, że máło nie zewſząd iáko przy-
2:
ſzedł, ták w tychże ſzátách co dawno, záś od nich wy-
3:
ſzedł: Aż téż y do Polſki przyſzedł. Do Polſki mówię:
4:
ludu, wedla mniémánia zagórnych, grubégo. Ten
5:
przedśię iáko go przyiął? Boię ſie bym ſromoty zagór-
6:
nym, choć mądrym, nie vczynił: Nietylko wdźięcznie
7:
przyiął, vgłaſkał, y w nim ſie vkochał: ále y w ſzáty
8:
nowè, iemu przyſtoynè, nie iednè, ále dwoie, ták go
9:
przyodźiał, vbrał y ozdobił, że y onè Ægyptſkié choć
10:
królewſkié iedwabnè, vſtąpić y ginąć muſzą. Pytaſz
11:
W. M. co zá ſzáty? Oto tè: Piérwſza ſpodnia, od onè-
12:
go wzroſtem poprawdźie máłègo y to gárbáćiuchnègo,
13:
ále w náukę, w rozum, w wymowę y głębokośćią pi-
14:
ſmá, wielkiego, Stániſłáwá Sokołowſkiégo, Kánoniká
15:
Krákowſkiégo: ſzátę mówię ſkrytą, niewidoczną, ſub
16:
télną, przyſpoſobienia duchownégo do ſzáty y ſukienki
17:
onéy Iozephá niewinnègo, królá wiecznègo, pána ná-
18:
ſzègo. Druga, z tegóż powodu zwiérzchnia, wedle cnót
19:
wedle żywotá, wedle przygód, od onégo choć w godność
20:
niewiém by podleyſzègo; żywotá, wiém, podobnégo;
21:
Symon Symonideſá, muzóm kochánègo. Száty drogié
22:
koſztownè, y tákié, iákić od żadnègo przed tym nie by-
23:
ły dźianè: y którym ſie wſzyſcy, co poſtronnych robót
24:
świádomi, dźiwowáć muſzą y dźiwuią, nie bez ſławy
25:
Polſkiéy. Iedno záś bywſzy w Polſcze, á Polſkich ſzat
26:
nie vżywáć, y po Polſku nieumieć: álbo więc cudzo-
źiemſkié


strona: 5

Przedmowá
1:
źiemſkié vbiory robić, á polſkich zániedbáć, iáko nie
2:
grzeczy, ták y nieprzyſtoi. Gdźiéż mię bowiém kto cze-
3:
go náuczyć może, gdźie go nie rozumiém? gdźiéż ia ro
4:
zumiéć o kim dobrze mogę, że mi ieſt życzliwym, komu
5:
ſie vbiór móy nie podoba? A tego bárzo wiele. To pra-
6:
wdá, inſzè ięzyki, inſzè roboty máią coś nád náſzè ſub-
7:
télnośćą, wydwornośćią, kſztałtem, y trudno im we
8:
wſzytkim porównáć, przerównáć niepomyślay: náwet
9:
chceſzli im co podobnègo vczynić, tworząc ſłowá nowè,
10:
ſubtelnè, rzecz wyrażáiącè y właſnè, álbo ſie náprácu-
11:
ieſz á prózno, álbo choć czego dóydźieſz, przedśię owo le-
12:
pſzè. Nie idźie to przedśię zá tym, áby ſwego zánied-
13:
báć. Ma Láćińſki, Grécki ſwoię pochwałę, ma Wło-
14:
ſki, ma y Polſki ſwoię: káżdèmu vdźielona miárká pe-
15:
wna, ná któréy zoſtáć może. By to był pan Bóg wie-
16:
dźiał, że tego potrzebá, pewnie żeby był y ięzyki y mi-
17:
ſtrze y roboty porównał. Iż ſobie ieden táki ná świe-
18:
ćie obrał, w którym wſzyſtko, tym przedśię inſzym wſzy-
19:
tkiégo niepobrał: ále zoſtáwił tyle, ile kożdému do-
20:
ſyć. Mówiąc tedy do Iozephá, wypráwiwſzy go z tąd
21:
do cudźych dworów w Láćińſkim vbierze y ięzyku: go-
22:
dno y przyſtoyno, áby ſie téż był v náſzych po Połſku v-
23:
kazał. Stáwiam go tedy przed oſobą W. M. w ſzátách
24:
Polſkich, y ięzykiem Polſkim. Ioſliż ſie ták vda iáko
25:
w inſzych, niewièm. Robotá bowiém proſta ćwiczenié
26:
krótkié y trudnè, á tym trudnieyſzè, że v nas brák wiel-
ki


strona: 6

Przedmowá
1:
ki w ſłowiéch. Ważyłem ſie przedśię z powodu naprzód
2:
onègo w godność nie porownánègo, dźiśieyſzych zwłaſczá
3:
lat zániedbáych, Symonideſá kochánègo, który go ták-
4:
że wiérſzem łáćińſkim wydał: potym y z powodu zacnéy
5:
rzeczy ſáméy, y z cnót wielkich młódźiéńcá tego, áby
6:
wſzyſcy mieli wzór y źwierćiádło nie nákáżonè, czego
7:
ſie trzymáć, czego niecháć. Młódź áby ſie w cnotách
8:
iego ćwiczyłá, y przykłádem iego nietylko kreẃ buyną
9:
ſwoię hámowáć w ſobie vmiáłá, ále co więtſza, áby
10:
ſie temu pilnie przypátrowáłá, y w myśl y w ſerce to ſo-
11:
bie bráłá, że ieſliż zá czym ná świećie, zá tym naprę-
12:
dzéy hoyna, bogáta, y nieprzebrána łáſki y błogoſłá-
13:
wieńſtwá páńſkiégo ſkárbnicá. ná nié y ná potomné
14:
wyléwáć ſie może. Stárſzé záś głowy, aby vmiáły, byle
15:
tylko chćiáły, rządźić ſámych śiebie y hámowáć namię-
16:
tnośći ſwych, zá którémi podczás by dźiecká igráią,
17:
puſtuia, á zátym, o ſtátek, o ſławę, o náiętność, częſto
18:
y o zdrowié przychodzą. Wielka to bydź w ſtanie: więt-
19:
ſza gdźie buyność vſtánie: Oczy nie iednégo záwiodły y
20:
záwodzą, żądzą wiele ich zginęło y ginie: Ale kto ſie
21:
tym vwiéźdź nie dał, więtſzym ten pánem, niż ów, co
22:
świátá wſzytkiégo Hetmánem, Iedno cóż potym: ie-
23:
den táki ná świećie: ieden téż pochwáły wſzytkich bie-
24:
rze, Ioseph czyſtośći pánieńſkiéy. Temu, kto chce bydź
25:
rówien, niech z niego przykład bierze, niech rádniéy wię-
26:
źienie ćiérpi, niech ſie ćwiczy. A ćwiczyć ſie ſtany wſzy-
tkié


strona: 7

Przedmowá
1:
kié mogą. To nawiętſza, iákom námięnił, niewiém ie-
2:
ſliż wedle potrzeby káżdèmu dogodźił, y ieſliż ſłowá
3:
kreẃ ludzką viąć álbo roziąć będą mogły. Iákéżkol-
4:
wiek: oto chćiał co nalepiéy: ná tym przeſtánie, y tym
5:
ſie vćieſzy, kiedy ſie W. M. mèmu M. Pánu podobáć
6:
będźie, który o rzeczách y mówić y ſądźić vmiéſz: y który
7:
wiém pewnie, tym wdźięcznieyſzą twarz mu pokażeſz,
8:
imeś ſie W. M. bárziéy w tym ſtanie bezżeńſkim vko-
9:
chał. Cnotá bowiém czyſtośći pánieńſkiéy, á vkochá-
10:
nié ſtanu bezżeńſkiégo, byle wedle Bogá, ſą ćiotczonè
11:
rodzonè. Dał pan Bóg wiele: da ieſcze więcéy. A prę-
12:
dzéy zátym, że W. M. chwały trzód iego ſtrzeżeſz, y ko-
13:
śćiołá S. wedle ſwéy możnośći bróniſz: y do tego ſámè-
14:
go, żywot y ſpráwy wſzytkié ſtoſuieſz ſwoie, iákoby ni-
15:
gdy ſpodnié choć przeklętè, przedśię potężnè mocy prze-
16:
móc nie mogły. Inſzych ná ten czás zaſług, przyſług y
17:
ſtáránia zámilczę, którè W. M. ták Krółowi Iego M.
18:
pánu ſwemu, iáko rzeczyp. wſzytkiéy, nieprzerywáiąc,
19:
ſobie nie folguiąc, vſtáwicznie czyniſz y oddáieſz: zá któ-
20:
rémi niewątpliwa, czekáią W. M. cześć, ſłowá, y vćiechy
21:
wielkié. Proſzę tedy, ábyś W. M. iáko z łáſki y z bacze-
22:
nia wielkiégo ſwego, ták y z téy powinnośći pokrewnéy
23:
wáſzéy młódźieńcá tego ſzláchetnègo przyiąć wdźięcznie
24:
raczył. Do tych bowiém dárów wielkich, którèmi Pan
25:
Bóg W. M. hoynie nábáwił y nábáwia, ten nie záwá
26:
dźi y owſzem pomoże. Albo więc przynamniéy chęć mo-
ię


strona: 8

Przedmowá
1:
ie y ochotę, ku ſobie W. M. vważ: á zátym łáſkę tę
2:
którąmém znał záwſzé wielką bráterſką, y mnie, y
3:
temu Iozephowi vkaż. Dat. z Seligi 7. Nouemb.
4:
1597.
DO


strona: 9

1:
DO SZLACHETNEY
2:
Y VRODZONEY MŁODZI.
3:
ZAzdrośći Śinobláda/ látá zápomniáłé
4:
Irzécz mi ſproſnie wymiátaſz? á wiérſze ſpániáłé
5:
Przécz zá nic ſobie ſádźiſz? przécz rózné zabáwy
6:
Swiátá tego niepewné y odmienné ſpráwy
7:
Vkázuieſz/ y práwné świegotliwé fochy
8:
Teſkliwé/ duſzotrátné/ wiodącé zyſk płochy?
9:
Dwór zálécaſz/ y progów wyſokich pilnośći:
10:
Niechcą w mię: pokóy lubię: ten mię do ſytośći
11:
Cieſzy/ który napiérwéy wołów niećwiczonych
12:
Krczyce vłożył w iárzmo/ á nie wyſłowionych
13:
Gron dodawa okwićie z iágód pożądliwych.
14:
Hoynie ćieſząc potomká z prac y oyców ſzedźiwych/
15:
Zelázá źiemięrzniącé ná chléb poleruie:
16:
Zawiſné zbroie prochem w kąćiéch przytrzęſuie.
17:
Y kmiotek ſie w nim kocha/ gdy żonkę z rodźiną
18:
Wieźie z tárgu piiány/ potrząſa czupriną.
19:
Pokóy/ vciechy wdźięczné ſprząga: zapálczywy
20:
Gniéw/ lubi ſtráſznowidny źwiérz ſrogi á mśćiwy.
21:
Nie żądam ia co równo z ſkrzętnym wichrem ſchodźi/
22:
Pámięć z wieki mieſzkána/ ná tę myśl tu godźi.
23:
A to ſobie pożądnie w myśl ſwoię wlepiłá/
24:
Y wiecznie przywiązána przy niéy/ chce/ by byłá
25:
Zyłá wiáry y cnoty dowćipu śćigłégo.
26:
To móy ſkarb/ Bogá proſzę/ bym był bogat z tégo.
27:
Zyie cny Męonides/ póki rozłożyſty
28:
Symois w morze pędźi ſwóy nawał pieniſty.
29:
Zyie Aſcreus w ſławie nigdy niezmorzony/
30:
Póki winnice wdźięcznie będą świéćić grony:
31:
A zboża oracz chćiwy/ pod pſem vpalonym
32:
Będzie wálił ná kupy śiérpem wyoſtrzonym.
Tytiron


strona: 10

Do Szláchetnéy y vrodzonéy młodźi.
1:
Tytiron/ Georgicon/ cnégo Æneidy
2:
Fránt/ Nazo/ Comitunus/ niezáginą nigdy/
3:
Póki dźiéń wſzyſtkoſtrátny świátá nie odmieni/
4:
Róznych ſtanów ná źiemi w cyfrę nie zámieni.
5:
Tyśiąc ich miia pióro: by wſzytkié wyſłowić/
6:
Z wóz pápiéru/ wiek nádto potrzebáby złożyć.
7:
Zyie Ian Kochánowſki/ o Polſko iedyny
8:
Twét kochánek/ nierychło będźie táki iny.
9:
Piérwéy kámienie w złoto będą obróconé/
10:
Niż piſmá iego v nas będą wypłonioné.
11:
Zyy nam o Symonides/ ćiebie vkocháły/
12:
Ná górze niedoſtępnéy/ ćiebié nápawáły
13:
Cytherides pokármem/ niepoięty ſmáki:
14:
Piſmá twego ſtucznégo/ iáſne wſzędy znáki.
15:
By niebo vpáśdź miáło/ nie zna cnotá ſkázy/
16:
Acz ma prócz licznych ſzturmów nie policzné razy.
17:
Zádźierże zrázu królá wiérſzem ſkłádné rymy/
18:
Vſtąpią im triumphy/ inſzé fráſzki/ dymy/
19:
Któré ſzum po powietrzu roſtrząſa/ á kołem
20:
Porwie wiatr wichrokętny/ y zágubi ſpołem.
21:
Niechże lud ſczebietliwy oczy wytrzéſzczoné
22:
Obráca ná w márnośćiách rzeczy oſádzoné.
23:
Mnie świętobliwé pánié w kubku złotym wody
24:
Káſtáliyſkiéy podáią/ broniąc od złych ſzkody.
25:
Kłádąc ná głowę moię więniec záſłużony/
26:
Z mirtu/ z kádźidłá/ wonny z wieków poświęcony.
27:
Z którégo piérwſzy kwiatek/ Ioſpippá moiego/
28:
Wy ſzláchetna krwi młoda/ według cnoty iego/
29:
Kłádźćie ſobie przed oczy/ á namnieyſzéy rzeczy
30:
Czytáiąc niepuſczayćie/ á mieyćie ná pieczy.
31:
Praca/ ácz nie méy głowy/ tylko przełożenié/
32:
Lecz z wielkiégo człowieká piſmá/ w zacney cenié.
33:
W Iozephie ieſt źwierćiádło cnoty/ pobożnośći/
34:
Nieprzełomionéy wiáry/ ku Bogu miłośći/
Serce


strona: 11

Do Szláchetnéy y vrodzonéy młodźi.
1:
Serce iego roſkwitłé cnotámy ſtrzęśnioné/
2:
Y dáry nazacnieyſzé z niebá vſkárbioné.
3:
Iempfar/ iáko Sirenis ſubtélna z ſwoimi
4:
Głoſy formowánémi á niehámownémi
5:
Nápełniona ſproſnémi świátá roſkoſzámi/
6:
Iáko piekielny ogiéń ſproſnémi żądzámi/
7:
Zdrády/ obłudy/ fałſzu/ pychy wyraz żywy/
8:
Z rzeczy łácno rozumieć/ iákié trzęśie dźiwy.
9:
Szátá zwiérzchnia álbo płaſcz ten to odbieżány/
10:
W téy paniéy ták dobréy w ręku zátrzymány/
11:
Wſzytkié znáczy przypadki powiérzchné świátowé
12:
Roſkoſzy miłé/ wdźięczné/ lecz nie záwſze zdrowé.
13:
Czego on wſzytkiégo zbydź wolał/ niż ſwéy cnoty/
14:
Którą w ſercu piáſtował z zacnémi przymioty.
15:
Cnotá mówię/ która w nim ták obwárta byłá/
16:
Iż iéy niewieśćia chytrość namniéy nieruſzyłá.
17:
Prziymićiéſz ten kwiateczek ták ślicznéy ozdoby/
18:
Niechże téż ſam pan z góry z łáſki ſwéy przyzdoby
19:
Kwiát cnéy młodośći wáſzéy wdźięcznéy z miáry káżdéy:
20:
Spráwy ſwé ſámi z śiebie oddayćie mu záwżdy.
21:
On záſklepi dni wáſzé w ſwoiéy opátrznośći/
22:
W Wieloſkárbnéy łáſce ſwéy/ y ſczodrobliwośći.
Do


strona: 12

1:
Do Iozephá.
2:
IDź ná świát o Iozyppe/ idź o zákochány/
3:
Stań śmiele wſzyſtkim w oku/ kwiatku bez przygány:
4:
Niech ćię pánny vczćiwé wydźiéráią ſobie:
5:
A vczćiwi młodźieńcy kocháią ſie w tobie/
6:
Wzór z cnoty świętéy biorąc/ máło ich/ nieſtety:
7:
Niewiém iáko od drugich będźieſz wdźięcznie wźięty.
8:
Zazdrość wyſchła/ człowieká/ póki z przędze czarnéy
9:
Párki przędą/ tu gryźie: zwyczay to iéy dawny.
10:
Sen długo nieprzeſpány/ iedno záwrze oczy
11:
Krzywooki Zoilus/ záraz indźiéż ſkoczy.
12:
Smierć/ gdy oſtátni frimárk z żywotem ſpráwuie/
13:
Káżdego w iego cnotę wiecznie koronuie.
14:
Dźiś ták/ potym áż kośći będą rozſypáné/
15:
Imię dobré v dobrych będźie wſpomináné.
CASTVS


strona: 13

1:
CASTVS IOZEPH,
2:
PRZEKLADANIA
3:
STANISLAWA GOSLAWSKIEGO,
4:
WSTĘP PIERWSZY.
5:
Część pierwſza.
6:
STARY FRANT.
7:
IDę ia z ſwych páłaców y ćieniów zákrytych/
8:
Gdźie mieſzkamy w przepáśćiách źiemſkich niedobytych.
9:
Rózni od wysſzych Bogów/ my nizſzy bogowie/
10:
Ieſli ſłuſznie nizſzémi kto nas tu názowie.
11:
Gdyż przy nas moc zupełna/ czći/ godnośći wielkié/
12:
Náſzé ſą wieki wſzyſtkié/ ktemu plemię wſzelkié.
13:
Lub żechmy ſą ſtworzeni w rzeczy od inſzego:
14:
Lub téż świát wyſtáwion ták ſtucznie od niego.
15:
Y áczechmy wygnáńcy od niego w kray niſki
16:
Páłáców tych/ gdźie kłopot/ gdźie płácz y vćiſki:
17:
Pozwalam ia iż to ták: on ſprawcá wſzech rzeczy
18:
Niech ſie ſzérzy/ á ſam ćiéń ma tylko ná pieczy.
19:
My rzecz ſámę trzymamy/ władzą gruntowáną/
20:
Rząd ieſt przy nas/ ieſt y moc/ á niezepſowána.
21:
Nam kośćioły/ ofiáry/ my dniámi świętémi/
22:
Z triumphów onych rozlicznych/ my ſámi władniemi.
23:
Wſzyſtkim dobrym władamy: á zá bogi ſwoie
24:
Nas świát zowie/ y chwali: á on ſwé pokoie
25:
Gwiazdozorné niech rządźi/ wieki niewrotnémi/
26:
Y niech to tám obráca rádámi ſwoiemi.
27:
Gdźie raczy niech kto mieſzka/ á tu máło ná tym:
28:
Ale w iákiéy czći żyie/ trzebá wiedźieć zá tym.
To


strona: 14

Cáſtus Iozeph
1:
To znák ieſt pánowánia y náſzéy zwiérzchnośći/
2:
W tym ſie kocháć/ iż nas cczą/ máią w vczćiwośći.
3:
Kto nas gniewa/ tego my rázy tyśiącznémi
4:
Róznych ſztuk pſuiemy/ y kuńſty rozlicznémi/
5:
Czego iáſny wizerunek dźiś tu vkażemy/
6:
Ná bezecnym młódźieńcu: tu ſie wyświadczemy
7:
Co możem rozgniewáni/ co łáſkáwi záśię/
8:
Kiedy weźmiem ná opiek kogóżkolwiek ná śię.
9:
Nie dowiodęli tego co mówię/ niech nigdy
10:
Nie będę tym czym chcę bydź: wielkiećby to krzywdy
11:
Mnie nieſłucháć/ którégo Senatorſkié czoło/
12:
Dwór z Królem więcéy ſłucha/ y ludźi ćma w koło.
13:
Vzłoconé pamiętká/ toć moi dworzánie:
14:
Ægyptſki naród wielki/ toć moie kochánie.
15:
Cożkolwiek górne ſłońce ſwym promieniem zgrzéwa/
16:
Ku méy czći/ winy ſtoły przypráwné obléwa.
17:
Ták tedy mnie godnégo y zacnégo páná/
18:
Kozowońſki/ Zydowſki naród od Abrámá/
19:
Służká y niewolniczek záprzedány nędzny/
20:
Miałby wzgárdzáć/ á bydź mi ták twárdo potężny?
21:
Nieuydzie mi bez pomſty/ iáko piérwéy zrázu/
22:
Gdy mi ſie z roku bráckich/ śmiertelnégo rázu
23:
Wymknął: miałem nádźieię tę zupełną o nim/
24:
Powolnieyſzy mi miał bydź/ nie ták widzę po nim.
25:
Ieſcze twárdſzy: lecz wiérzmi, tákié ſmiłowánie
26:
Niepotka ćie drugi raz/ wſpómniſz młody pánie.
27:
Gdyż dáwno z tym prześmiárdłym Zydowſkim rodzáiem/
28:
Wrodzoną wiodę woynę/ zá dawnym zwyczáiem.
29:
Y pómnię/ iáko przyſzli w mé opánowánié
30:
Wſzytkié narody źiemſkié/ z niebá rozkowánié
31:
Słyſzeliſmy/ od ſtwórce wyſokiégo niebá/
32:
Stráſznobrzmiącé té ſłowá/ iż tego potrzebá/
33:
W krótkim czáśie/ by ná świát przyſzedł dźiedźic nowy/
34:
Z niewieśćiéy krwie w Zydowſtwie/ ze płći białéygłowy.
Który


strona: 15

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo
1:
Który mu łupy odniéść z króleſtwá náſzégo/
2:
Głowę moię podeptáć máią nogi iego.
3:
Ho Ho Ho/ iákom ia ſtrzégł áż do téy godźiny/
4:
Téy ſtráznéy y niewdźięcznéy ſzkodliwéy nowiny.
5:
Gdźie obuczę płód męſki grzeczny między nimi/
6:
Ten zábiię/ lub ſkrzywię/ z ták miłéy rodźiny.
7:
Y iuż w dźiádách prádźiádách mi ſie ſzáńcowáło/
8:
By ná złość/ ná tym iednym/ ták ſie nie nádáło.
9:
Lecz niedźiw: bo widzę/ że od ſámégo Bogá/
10:
Wſzytkié cnoty zábiéra/ zá czym wemnie trwogá:
11:
Ieſt ſługą iego pilnym/ y ſługą prawdźiwym/
12:
A mym nieprzyiaćielem/ y nielutośćiwym.
13:
Czegom mu nie ćiérpiał/ gdym nań bráćią nápráwił/
14:
By ſie krwią iego páſzli/ rządniem to był ſpráwił.
15:
Tylko ná młodé látá/ młodźieńcá ślicznégo
16:
Był wzgląd. Iż ſie nie chrónił przedśie rázu mégo/
17:
Podałem go w niewolą: á co mię rozumem/
18:
Y ſczęśćiém ſwym pochodźił/ ledwa iż co vmiem/
19:
Dźiś wſzytko wywrzéć myślę/ myślę wſzytkié rozumy
20:
Ná iego głowę ſádźić/ y ná ſporné dumy.
21:
A nie ládá zkąd zácznę/ ſkarze go/ á znácznie/
22:
Niewiém iáko mu póydą té potráwy ſmácznie.
23:
O niewiáſto/ niewiáſto/ ſtuczné śidło młodźi/
24:
Pierwſzéy śmierći przyczyno/ káżdy ná ćię godźi/
25:
Tyś śiatką ludołowną: Promieniem miłośći/
26:
Wypal ſerce młodźieńcá/ przeraź iego kośći.
27:
Y iuż mam wſtęp dobry w tym/ gdyż ná dworze zacnym
28:
Fetypherowym ſłuży/ pan iego ieſt znácznym.
29:
Ten ná pierwſzym v krolá mieyſcu wyſádzonym/
30:
Ow záś v páná ſwego wſzyſtkich przełożonym.
31:
A Pan prześliczną żónę nád ludzką vrodę
32:
Ma/ ze wſzech nawdźięcznieyſzą/ v któréy dowiode/
33:
Ze wykradnę z ſercá iéy miłość ku mężowi/
34:
A rozpalę ią wſzytkę przećiw młódźieńcowi.
Wſczépiłem


strona: 16

Cáſtus Iozeph,
1:
Wſczépię w ſerce iéy/ day to/ ſłużkę niewolnégo/
2:
Lecz młódźieńcá ná podźiw we wſzem vdátnégo.
3:
Który ieſli vſłucha/ náſz ieſt/ zwycieżyłem:
4:
Ieſli vporem póydźie/ péwnie/ vmyśilłem
5:
Ináczéy z nim ſie obéydź. Ach ty Iempſar moiá/
6:
W iákim teraz roſole śćiſniona myśl twoiá.
7:
Suſzy twé ſerce teraz płomień niezgáſzony/
8:
Biią ná ćię teſkwice/ iam nieporuſzony.
9:
Niedbam/ tylko bym ſpráwił ſztukę zámyśloną
10:
W nieprzyiaćielu ſwym/ lub żywą/ lub zginioną
11:
Zoſtań: ia ná to ſádzę wſzyſtkié inſzé pánié/
12:
Bym iedno ſwégo dowiódł/ to moie ſtáránié.
13:
Lecz owo duſzká kroczy/ ia w ćieniu vlęgę/
14:
Będźie ſie czemu rośmiać/ zá to wam przyśięgę.
15:
IOZEPH.
16:
Wſzyſcyż to idźiećie zá pánem ná świętá
17:
Wáſzé z domu? á páni wielkim bólem ziętá/
18:
Vſchła leży ſtękáiąc/ á wczáſu chorému
19:
Wielkiégo ieſt potrzebá/ y poſługi ktému.
20:
Iedná ręká niemoże wſzyſtkiému dogodźić/
21:
Gdyż potrzebá w poſługách bárzo prędko chodźić.
22:
DWORZANIE.
23:
PRawdá ieſt/ bo y ſam pan gdy z domu odchadzał/
24:
To nam właſnie co y ty w té ſłowá roſkazał:
25:
Bychmy tu przed pokoiem wſzyſcy pilnowáli/
26:
A co páni roſkaże/ wſzyſtko ſpráwowáli.
27:
Páni do nas wſkazáłá/ piérwſzy doktorowie
28:
Bogowie/ podáć máią káżdému z nas zdrowie.
29:
A zwłaſczá gdy ich świętá teraz obchodźićie/
30:
Mam nádźieię/ zdrowié mi v nich vprośićie.
Idźciéſz


strona: 17

Przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiego.
1:
Idźćiéſz rychło/ á prośćie/ wſzákeśćie téż moi/
2:
Zá mię/ wiém że chorobá tá ſie vſpokoi.
3:
Otóż tu z Fraucymerem z białémigłowámi
4:
Poſłużyćie co trzebá/ ſpráwićie to ſámi.
5:
My ſłużyć bogom idźiem/ ná tom ſie vdáli/
6:
Bychmy to vczynili/ co ſtárſzy kazáli. Io.
7:
Ieſli to ſą Bogowie y pobożność zátym? Dwo.
8:
Tobie zła/ mędrſzyś niż pan/ nie mélim ſie ná tym. Io.
9:
Iam nie mędrſzy niżli pan/ kiedym ſługá iego. Dwo.
10:
Bogów przedśię tych nieczćiſz/ co ſą páná twego. Io.
11:
Pánu ſłużyć á Bogu/ ſą to rózné rzeczy. Dwo.
12:
Kogo pan/ tego ſługá/ ccząc/ ma mieć ná pieczy. Io.
13:
Páńſkié ćiáło co kupił/ Boże ſą záś myſli. Dwo.
14:
Páńſcy téż ſą Bogowie/ wiedzą wſzytkié ſmyſły. Io.
15:
Bogów páńſkich ia nie znam/ iedno Bogá ſwego. Dwo.
16:
Mędrſzyś dawno niźli pan/ wedle ſmyſłu twego. Io.
17:
Niechcę ſie ia rozumem nigdy z pánem śćiéráć. Dwo.
18:
Słowy niechceſz/ lecz rzeczą vmiéſz tego wſpiéráć. Io.
19:
Iuż mi ſie ſnać miecećie áż do oczu práwie. Dwo.
20:
Za co z drógi mówimy? prziymi te łáſkáwie. Io.
21:
Vpominam y proſzę/ trochę lżéy/ pánowie. Dwo.
22:
Nic złégo nie mówimy/ ſkromniſmy w ſwéy mowie. Io.
23:
Iam ná to nie zárobił/ ráchuiąc ſie z ſobą. Dwo.
24:
Znamy to/ wſzytko dobré ſpółem rośćie z tobą.
25:
Myśl ſkrómna/ miłość ku nam wcále záchowána/
26:
Od nas zá twoie cnoty/ táſz ma bydź oddána.
27:
Bo iákoś iedno wſtąpił tu zá páńſkié progi/
28:
Zágnałeś precz nieſcześćié/ wſzyſtkié náwet trwogi.
29:
Sczęśćieś do nas wprowádźił/ z doſtátkiem wſzech rzeczy/
30:
Máiąc/ co przynależy/ wſzytko w mądréy pieczy.
31:
Pomiiam okwitość ról/ y zbóż oſtárzáłych/
32:
Gumien ſpleśniáłych brogów/ liczbę ſtad niemáłych.
33:
Wſzego rodzáiu bydłá/ y dobytków ciżby/
34:
Złotá/ ſrebrá/ gromády pieniędzy bez liczby.
Á mó-


strona: 18

Cáſtus Iozeph,
1:
A mówiąc do nas/ w tym ſą twé wielkié zaſługi/
2:
Niezgodá ſwarorodna/ byłá tu czás długi.
3:
Tyś ná to mieyſce zgódę y miłość wprowádźił
4:
Rozkwitłą/ miedzy námi pięknieś ią vſádźił.
5:
Iż nie ſwaróm/ miłośći/ pálmę oddawamy/
6:
A to z twégo ćwiczenia/ od ćiebie to mamy.
7:
Więc do tego/ co przedtym przeráźił obłudny
8:
Pochlébcá vcho páńſkié/ tám iuż teraz trudny
9:
Ma przyſtęp do páná/ iuż nieprawdá zniſczona/
10:
A prawdá ná mieyſce iéy/ ieſt przez ćię wſczépiona.
11:
Coś wſzytko lekko ſpráwił/ nie ſzepcąc mu w vſzy/
12:
Bo poważna twa mowá rychléy páná ruſzy.
13:
Náwet iuż rządu niémáſz ná dworze żadnégo
14:
Ták zákwitłégo/ iáko v páná náſzégo/
15:
Gdźieby powinny obrok cnoćie oddawáli/
16:
A cále pánu ſwému wiárę záchowáli.
17:
Y wedle zaſług twoich/ ſłuſzna ábyć káżdy/
18:
W tym twoim Regimenćie/ był nagrodą záwżdy.
19:
Więc znáiąc łáſkę páńſką/ pięknie to miárkuieſz/
20:
Iákobyś był namnieyſzym/ ſobie poſtępuieſz.
21:
Nikomu ſie nie przykrzyſz/ wſzyſcy tobą ſtoią/
22:
Wyſchła zazdrość nie nátrze/ źli ſie ćiebie boią.
23:
Iednym ſłowem/ ile ich/ wſzyſcy ćię miłuią/
24:
Tylko ich bogów nieznaſz/ á w tym ćię lituią.
25:
Z ſłów tedy piérwſzych moich/ nie bądź ſercá złégo/
26:
Wiérz mi/ żeć to nie z inąd/ iedno z vprzéymégo
27:
Pochodźi vmyſłu: y życzęć/ proſząc bogów/
28:
Byś ſczęśćiem długo trwał/ byś do ich przyſtał progów.
29:
Y rádzę/ tym chwałę day/ bo ći dawcy wſzégo
30:
Dobrá/ ći ſtróże czuli/ duchá żywiącégo.
31:
O co ieſli niedbaſz/ wżdy z ſercá ochotnégo/
32:
Prziymi to odemnie/ wſzák/ wiodę nie do złégo. Io.
33:
Ieſlim co dobrze czynił/ przećiw wam/ niemogę
34:
Náléźć tego przy ſobie/ rzéc prawdźiwie mogę.
Od


strona: 19

Przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Od nawysſzégo ſprawce/ á Bogá moiego
2:
To pochodźi. Y wzaiem życzyłbym wam tego/
3:
Byśćie iemu ſámému chwałę oddawáli/
4:
A inſzégo króm niego/ ábyśćie nieználi.
5:
Lecz to ſą rzeczy wielkié/ á wy mowie moiéy/
6:
Trudno maćie zezwolić/ áż on z łáſki ſwoiéy/
7:
Sam w ſercá wáſzé wſtąpi. Teraz iuż do onych
8:
Oyczyſtych bożków idźćie/ od królá ſchwalonych/
9:
Aż ſprawcá wſzyſtkich rzeczy nigdy nie zgáſzoną
10:
Pochodnią was obiáſni/ z niebá rozniéconą. Dwo.
11:
Idźiem/ lecz twoie mowy ſercá nam ſkrwáwiły. Io.
12:
Poſzli: A mnie/ niewiém/ zkąd martwieią mé żyły/
13:
Ciáło y wſzytkié członki ſtráchem ſą obláné:
14:
Myśl śćiśniona/ y włoſy wſtáły nie głaſkáné.
15:
Serce prorok truchleie/ żal mię ćiſnie wſzędźie/
16:
Ręká twa świętowładna pánie/ niech przybędźie
17:
Ná rátunek móy. Cóż ieſt? źiemiá poſtępuie/
18:
Strách ze wſzytkich kątów: strách/ wielki mię zdéymuie.
19:
Pómnię/ ták było zemną/ kiedym záprzedány
20:
Był od bráćiéy w niewolą/ y w ten kray záſłány.
21:
Przebóg cóż ieſt? coż bydź ma?
22:
ſłońcá twarz iáſnégo/ Promień tráći: iuż ginie iáſność świátłá tégo.
23:
Co ieſt/ co zemną będźie? nocy pożądánéy/
24:
Obroki ſnu ſłodkiégo chćiałem bráć ſtroſkány:
25:
Brałem/ áno nie ſporo ſtrách otwiéra oczy/
26:
Sny ſtráchy pomiéſzáné/ zá trzy dni noc toczy.
27:
Láſká páńſka ieſt zemną/ nie zginęli znágłá/
28:
Gdyż ſnu nieſłychánégo trwogá ná mię pádłá.
29:
Z wód Oceáńſkich/ gdy ſie złoty dniá nowégo
30:
Wárkocz rodźi/ á świátłem ſłońcá węgliſtégo
31:
Nowym świát zdobi/ widzę/ żem był prędkopióry
32:
Złotémi wnet vpſtrzony. Y ptak lotem ſkóry
33:
Ze mnie ſie sſtał ták śliczny/ iż śniegu białégo
34:
Iáſność ma/ przenaſzáłá łábęćiá iáſnégo.
Siékłem


strona: 20

Caſtus Iozeph,
1:
Siékłem rózné powietrza wiátrolotnym ſzumém
2:
Lekkich ſkrzydeł/ wymówić záledwie to vmiém.
3:
Gżegżółká ſie wyrwáłá/ chcąc mie złupić z onéy
4:
Ozdobnéy kraſy moiéy/ ledwie nie przełomi
5:
Lotu mégo: w iákiś loch ćiemny/ nie bez ſtráchu
6:
Wpadłem nápoły martwy/ do ćiemnégo gmáchu.
7:
Gdźie iuż w trącony będąc/ ſtráchem opoiony/
8:
Poćiłem ſie krom łáźniéy/ poćił/ ách znędzniony.
9:
Lecz potym iuż nie ſen był. Bo gdym przeſtráſzony/
10:
Z ſtráchu ſwego ſie ocknął/ będąc wylękniony/
11:
A Potu lodowego krople mię oſuły:
12:
Porwę ſie w onéy trwodze/ á máiąc ſmyſł czuły
13:
W onym ráźie nieuchronnym/ ręce śćiągnę obie
14:
Ku niebu/ żebrząc z góry czáſów lepſzych ſobie.
15:
Cóż potym? ſerce záraz źle moie tuſzyło.
16:
Myślę: co będźie prze Bóg? wnątrze ſie wzruſzyło.
17:
Duſzo/ mówię/ nádźieiá w pánie/ którym w niebie
18:
Mocny/ bez woléy iego/ włos nie ſpádnie z ćiebie
19:
Głowo moiá: lecz prziymi záwdźięczné od niego/
20:
Co ná cię zeſzle z góry/ ſpráwy to ſą iego.
21:
Ieſliżeś záſłużyłá ſłuſznie to od Bogá/
22:
Nie myśl/ by krom winnośći/ ſpádłá ná ćię trwogá.
23:
Nie ſtłoczyć on ćiężarem wątłéy twoiéy głowy/
24:
Który ieſt obrońcá twoy czuły y gotowy.
25:
Otóż ia obie ręce dawam pánu mému/
26:
Dawam: niechże mię karze/ wſzák to wolno iemu.
27:
Ia chcę ćiérpliwie ſtrzymáć/ chceli niech zábiie/
28:
Ia náſtáwię z pokorą niewolniczéy ſziie.
29:
Wiáry moiéy nie trácąc/ tá nieporuſzoną
30:
W pánie trwa/ pod którégo mocą y obroną
31:
Ieſtem w niewolą podan. Tyś z lubégo łoná
32:
Oycá mégo mię wywiódł: zkąd nie ogárnioná
33:
Cześć twa pánie ná wieki: tobie nieſkróconé
34:
Dźięki dawam: á imię twé niewyſłowioné
Wielbię


strona: 21

Przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Záwſzé wielbię. Ty pánie z wielmożnośći twoiéy/
2:
Rácz bydź ſtrażnikiem/ proſzę/ téy młodéy krwie moiéy.
3:
Day śćierpieć któré zeſzleſz/ w ſtałośći karánié/
4:
Zginę/ zoſtánę/ niedbam/ byle w tobie pánie.
5:
WSTĘPV PIERWSZEGO,
6:
Część wtóra.
7:
PANNA z choru ábo z Fraucymeru, PIERWSZA.
8:
IEſT opoká poświęcona/ Siedźi zawićié maczáiąc/
9:
Pod obłoki záwieſzona: A łzy z niego wymieniáiąc.
10:
Z któréy iáſné przeźrzoczyſté Ná wiérzchu ſkáły przérwány/
11:
Kryſztałowé wody czyſté/ Trzyma rąbek opłákány/
12:
Szumém z góry wylatáią/ Od niéy poſeł ſmętny kroczy/
13:
A w źródło piękné wpadáią. Strwożył mię/ zámaczył oczy.
14:
A tám przyiaćiołká moiá/ Bo nowiny nieſłycháné/
15:
Wedla ták ślicznégo zdroiá/ Biią w vſzy mé ſtroſkáné.
:
Siedźi
16:
PANNA WTORA.
17:
OStrym powietrzem Albo chorobą
18:
Ciężką ſtrapiona Pani ozdobą
19:
Co przedtym byłá Domu wſzytkiégo/
20:
Dźiś leży wyſchłá Z bólu wielkiégo:
21:
Sćiągnąwſzy rąbkiem Zółtáwym ſkronie:
22:
Zá nic potráwy Niedba nic o nie.
23:
Vſtá iéy wdzięczné Zgryzioné/ ſpiekłé/
24:
Serce teſkliwé Máło nie wśćiekłé/
25:
W ſobié ſie gryźie Y śmierći prágnie/
26:
Którą vprośić V Bogów ſnádnie.
27:
Gdyż czarné śioſtry Zawiſną przędzę
28:
Subtelnie ćiągna Ná náſzę nędzę.
PANNA


strona: 22

Caſtus Iozeph,
1:
PANNA TRZECIA.
2:
ZA ćię pan burzy? zalić ty z Hekáty
3:
Rozpalona? czy z Bogów ſtárych láty/
4:
Doſtáłáś chorób doſtáłáś śmiáłośći/
5:
Nam ku żáłośći?
6:
Zali ćię oná/ która wiátronogi
7:
Kierz zwiia/ gromiąc źwiérz/ roźliczné trwogi
8:
Zádawáiąc mu/ páni świątobliwa/
9:
Ná tę grę wzywa?
10:
Pokrywáć głupſtwá/ y ſzaloné dumy/
11:
Nie ſą od Bogów iśćie té rozumy:
12:
Płaſczem choroby/ ácz zdrádá odkryta/
13:
Bogóm obyta.
14:
Gniéw nieuſkrómny/ ogiéń nie zgáſzony/
15:
Miece po morzách po wodách ſzalony/
16:
Wiátrem niepewnym/ pędząc myśli twoie/
17:
Ná niepokoie.
18:
PANNA CZWARTA.
19:
ZAli do mężá twego iáko żyw wprowadźił
20:
Sromotę kto? wiem temu/ ſwaść żaden nie rádźił
21:
O iego owéy łożnicy. Alboś co tákiégo
22:
Słyſzáłá przećiw tobie z ludu ſczebietnégo
23:
Szemránie iákié? iż iuż tákié znáczné trwogi
24:
Głowę twoię śćiſneły ſtroſkánéy niebogi?
25:
Iż węzłęm nieroſpletnym trwożyſz duſzę ſwoię/
26:
Biorąc ná nię tyśiąc tróſk/ przykré niepokoie?
27:
PANI STARA.
28:
Biała płeć częſto nieſczęśliwa W tákich przypadkách bywa.
29:
Któré ſztukámi á róznémi/ Swiátem władną ſwoiémi.
30:
Brák pokármów/ cnienié á gęſté/ V pań choroby częſté.
Mnie


strona: 23

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Mnie kiedym dźiatkámi chodźiłá/ Tá téż chorobá byłá
2:
Y ſzłám do ſwéy świętéy Bogini/ Artemin prorokini:
3:
Tá mię nigdy nie omyliłá/ O com kiedy prośiłá.
4:
Mdły naród niewieśći ſpráwuie/ Sámá to opátruie.
5:
PANNA PIĄTA.
6:
O Nóż/ która karmiłá
7:
pierśiámi ſwoiémi
8:
Niemówiątko/ dźiś ſłużąc
9:
iuż z láty zeſzłémi
10:
Prowádźi ſwoię pánią/
11:
ſwoie wychowánié/
12:
Nieprzepłáconé kochánié.
13:
Widzę ią nieweſołą/
14:
y nos powieśiłá/
15:
Smętna/ zkąd to? rádábym/ by mi obiáwiłá.
16:
Ach nieſtétyſz/ cóż ia to nieſczęśliwa widzę?
17:
Snaść ſobie tym ten świát brzydzę.
18:
Gdźiéż oná twa ozdobá? wdźięczna páni moiá/
19:
Piérwſzy twéy kwiát vrody? kędy białość twoiá?
20:
Którąś pod ſłońcem práwie wſzytkié przenośiłá/
21:
Zrázuś ták wſzytkiégo zbyłá?
22:
MAMKA.
23:
O Nędzny żywot ludzki/ troſkámi ſplećiony/
24:
Chorobámi/ vciſki/ zewſząd otoczony.
25:
Cóż mam czynić? czegóż ſie iąć? oto nędznémi
26:
Vſługuiąc/ prácuiąc/ rękomá ſwoiémi.
27:
Widząc błónie źieloné/ y powietrze czyſté/
28:
Y ſłońce górnoświétné/ iáſnie przeżrzoczyſté/
29:
Dopiéruczko tu chćiáłá puściwſzy ſwé łoże
30:
Widźieć świát/ pokrzepić ſie ledwé záśię może
31:
Do łóżká: więc chce názad/ chce co oko widźi/
32:
Aliśći by nalepſzé wnętrze Tobie zbrzydźi.
33:
Co mamy/ tego niechce: czego niémá/ ráczy:
34:
A kiedy co podádzą/ wnet na inſzé wzbaczy.
35:
Przebóg/ cóż ia czynić mam/ domyślić ſie czego?
36:
Wolę ſnaść leżeć ſámá/ niż pátrzáć chorego.
Gdyż


strona: 24

Caſtus Iozeph.
1:
Gdyż przy chorych fráſunki/ á rąk prácowitych
2:
Prace nieukróconé z fráſunków ſowitych
3:
Niewdzięczny żywot ludzki/ w wſzytkim cugu iego/
4:
Niémáſz nic odpoczynku/ niémáſz nic pewnego.
5:
Tuſzę/ iż iákiś żywot záćmiony ſczęśliwſzy
6:
W ćiemnym obłoku czeka ná nas/ ná czás inſzy:
7:
A my tego łápamy/ oczy wytrzéſczoné
8:
Máiąc nań/ ze wſzytkich ſtron: áno záſłonioné
9:
Rzeczy przyſzłé nád námi ſą/ y w zápomnieniu/
10:
Y zá cyfrę ie mamy/ w náſzym dobrym mieniu.
11:
IEMPSAR.
12:
BIerzćie mię ná ſwé ręce/ bierzćie vmęczoną/
13:
Podnieśćie zfráſowáną/ nędzną/ y zemdloną.
14:
Zda mi ſie/ iż iuż vmrę/ dźierzćie moię głowę/
15:
Swiát zemną wokoło chodźi/ iuż y trácę mowę:
16:
Konam/ lecę do źiemie/ dayćie mi ſwé ręce:
17:
Dźierzćie mię/ przypátrzćie ſie wielkiéy moiéy męce.
18:
Dmi ná mię/ á zrzuć rąbek/ tłocz y głowę moię:
19:
Rozpleć wárkocz/ zrzuć czepiec/ zrzuć y wſzytko troie.
20:
Ach mnie przebóg nieſtétyſz/ biádá mnie ſtrapionéy/
21:
Któż mi doda rátunku/ nędznéy vtrapionéy?
22:
Mam. Otrząśni ſie o córko/ á nietrac nádźieie/
23:
Niech zdrowſzy wiátr z południá ná ćię zlekká wieie.
24:
Nie ták ten ćiężko ſtęka/ który niepowoli
25:
Poſtáwi ſie chorobie/ y nie ták go boli.
26:
Ludźiechmy vrodzeni/ vćiérpieć to mamy
27:
W ſkrotnym żywoćie náſzym/ po ſobie to znamy.
28:
Iemp. O iáko to ſczęśliwa/ która wyſługuie
29:
Zywność ná lichéy wioſce/ vſtáwnie prácuie:
30:
Smácznieyſza iéy ieſt wodká/ niż przyſmáki moie.
31:
Sen ſłodki iéy ná trawie/ da obroki ſwoie.
32:
Mam. Córko/ á cóż to czyniſz? czyliś zápomniáłá
33:
Sámá śiebie? proſzę ćię/ ábyś zániecháłá
Mów


strona: 25

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Mów tákich miedzy ludźmi: rzeką żeć ſie ſłowá
2:
Ráźi/ proſzę/ mów inſzé: niemądra to mowá.
3:
Iemp. Day kądźiel/ będą przędłá: lepiéy do północy
4:
Siedźieć/ lepiéy żyć z pracéy ſwoiéy y téż mocy.
5:
Nie iednoć pánóm roſkoſz/ vbodzy ią máią.
6:
Wiedźćie mie wſkok do ślubu/ niechay zápalaią
7:
Pochodnié pałáiącé/ niecháy rozniécáią/
8:
Vbior złoty/ á rąbek żółty roztaczáią.
9:
Włóżćiéſz ná głowę moię: dźiś ia ſłużebnicą Chcę zoſtáć niewolniká/ wieczną niewolnicą.
10:
Mam. Milcz przebóg/ á opuść té máło mądré mowy/
11:
Iuż práwie rozum odbiégł twéy ſtroſkánéy głowy.
12:
Co pániéy do kądźiele/ y roboty grubéy?
13:
Co po świécách/ vbiorách/ by ná nowé ſzluby?
14:
Czyś dawnych zápomniáłá? Gdźiéż teraz nieſtéty/
15:
Rozum twóy? á nie głupié té twoie nátręty/
16:
Którémi teraz robiſz/ gdy źrzódłá nowégo
17:
Iákiéyśi wody prágnieſz? nie widźiſz wdźięcznégo
18:
Który śrzód zamku bieży płáwem przeźrzoczyſtym?
19:
Tym ſie ochłodźić możeſz źrzódłem bárzo czyſtym.
20:
Iemp. Kłádźćie piątná ná ſtádá/ teraz łáſká Boża:
21:
Záwrzy/ otworz ſpiżárnié/ przemierzayćiéż zboża.
22:
Pobiy ſtátki do winá/ á záléway ſmołą/
23:
Odbierz/ wyday co kto chce/ iam dźiś ieſt weſołą.
24:
Niech będę twoim ſługą/ móy namilſzy pánie/
25:
Y ſługi niewolnica/ to moie ſtáránie.
26:
Mam. Iuż w káwki moiá páni: iuż we drwá? Cóż widzę?
27:
Aż ſobie wymyſłámi temi iuż świát brzydzę.
28:
Piérwéy chćiáłá prząźdź kądźiél/ teraz liczy ſtádá:
29:
Muſzę do práktykarzów/ choć nie bárzo rádá.
30:
Cóż to wżdy córko moiá? czylić iuż Bóg iáki
31:
Odiął rozum/ iż broiſz ták dziwné pokráki?
32:
Iemp. Nieſzcęſna ia/ cóż czynię/ álbo com czyniłá?
33:
Gdźie rozum/ gdźie baczenié? czym z drógi zſtąpiłá
Rozumu


strona: 26

Cáſtus Iozeph,
1:
Rozumu y rozſądku? plagą niezleczoną
2:
Ręki bozkiéy dotknionám: nieſtétyſz zemdloną
3:
Záſłoń/ o mátko/ záſłoń głowę nieſczęśliwą:
4:
Lzy mi oczy zálały/ á twarz przeráźliwą
5:
Krwią czarną płeć zmiéſzáłá. Lecz kto chce ze złośći
6:
Wſtáć/ wiele muśi vznáć fráſunku teſknośći.
7:
We złym téż trwáć/ poćiąga zá ſobą złé wiecznie:
8:
Niewiedźieć nic/ á vmrzéć/ lepiéy ieſt beſpiecznie.
9:
Mam. Záſłániam: och by mię ták prędko záſłoniłá
10:
Czarna śmierć ćieniem ſwoim/ by mię ták zákryłá.
11:
Bo im dłużéy tu żywot/ tym więcéy vćiſku/
12:
W śiwoletniéy ſtárośći/ á to mamy wzyſku.
13:
W téyiem ſie dźiwnym ſpráwóm teraz przypátrzyłá/
14:
O czymem w młodym wieku nigdy nie myśliłá.
15:
Wiérz ſłowóm moim córko/ że ćię nie záwiodę:
16:
Ták ieſt/ w grzéch nigdy nie wpáźdź/ tę nalepſzą drógę
17:
Náyduię: lecz to Bogóm należy prawdźiwie:
18:
Z ludźi záś káżdy grzéſzy/ który iedno żywie
19:
Ludźiechmy/ vpadamy/ znowu powſtawamy/
20:
Acz to nam ćiężko bywa/ po ſobie to znamy.
21:
Y wſtydźim ſie: lecz lepiéy z śiebie otrząſnąwſzy
22:
Kał ſtáry/ wſtáć/ w nim nie trwáć/ cnoty przepomniawſzy.
23:
To ieſt drugi rátunek: A po trwodze znowu
24:
Nie vpámiętawſzy ſie w złośći pogotowiu/
25:
Głębiéy brnąć/ ſzalonych to: y tácy ſproſnémi
26:
Bywáią/ giną márnie/ y ſą nikczemnémi/
27:
Niewiedząc co źle/ dobrze: ktoby tá chćiał zginąć/
28:
Równie iák inſzé bydło/ po śmierći ma ſłynąć.
29:
Iemp. Lácniéy to ieſt/ o mátko/ wymówić/ niż czynić:
30:
Boli: by nieboláło. Trudnóż z tego wynić.
31:
Mam. Znamy to z twéy choroby/ gdyż ſámá ſtękáiąc/
32:
Drę czáſy nieſczęśliwé/ twóy męki ſłucháiąc.
33:
Lecz ieſli w któréy rzeczy potrzebá ieſt miáry/
34:
W zákochániu przyiaźni/ á ſłuchay mnie ſtáréy.
Niepuſczáć


strona: 27

przekłádánia Staniſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Niepuſczáć iéy do ſercá pożarem ſzerokiém/
2:
Wolno opuśćić/ trzymáć/ gdy z mądrym wyrokiém.
3:
To naćiężſza/ ná ieden duch/ gdy plagá dwoiá
4:
Pádnie: czego doświadcza dźiś ſmętna myśl moiá.
5:
Do vćiſków w ſtárośći/ któré mię śćiſnęły/
6:
Boleść twoiá z kłopoty ná mię ſie ſpiknęły.
7:
O ten ſie żywot ſtáráć vśilnie téż ſzkodźi/
8:
Włożyć ná oſłá tłomok/ niech w lás nie záwodźi.
9:
Lepiéy go mieć ná wódzy/ á viąć obroku/
10:
Niech ſie téż czáſem nogieć przemiéra v toku.
11:
Wcześna rzecz miła Bogóm/ á co zbytek rodźi/
12:
Nic dobrégo: wſzytko złé zá ſobą przywodźi.
13:
Frau. O cnotliwa niewiáſto/ pániéy náſzéy wierna/
14:
Którąś wychowáłá/ twa praca ieſt niezmierna:
15:
Prośimy/ powiédz nam wżdy/ co pánią fráſuie:
16:
Zkąd tá chorobá/ zkąd to co iéy ſerce pſuie?
17:
Mám. Pytam/ zwierzyć ſie niechce nikomu: cóż po tym?
18:
Frau. Cóż zá wſtęp téy choroby? żeć nie powié o tym?
19:
Mám. To mówię co y piérwéy/ tylko iedno milczy.
20:
Frau. Wyſchłá/ wybládłá/ ſchudłá/ y żebrá w niéy zliczy.
21:
Mám. Cóż zá dźiw/ trzy dni nie ié/ á dobrze że żywa.
22:
Frau. Czy z choroby/ czy ták chcąc/ śmierći kſobie wzywa?
23:
Mám. Ledwo nie ták/ á któż wié iéy ſkryté chytrośći
24:
Frau. Dźiwna rzecz. Cóż pan mówi? iż ták długo pośći.
25:
Mám. Tái oná to w ſobie/ niepodáie znaku.
26:
Frau. A iákóż pan nie przéymie iéy chytrégo ſzláku?
27:
Mám. Aczby baczył/ cóż on wié/ co ná myśli wiie.
28:
Frau. A ty co? nie poruſzyſz iéy ták twárdéy ſzyie?
29:
Skoſztuy iedno/ to prośba/ to drugié groźbámi/
30:
Iáko możeſz ták ſie kuś/ pomożemći ſámi.
31:
Mám. Wſzytkiégom koſztowáłá/ á nic nie pomoże/
32:
Teraz ieſcze pokuſzę/ przypátrzyć ſie może
33:
Oko wáſzé/ namnieyſzéy nie opuſczę rzeczy:
34:
Co do tego ma pomoc/ chcę ia mieć ná pieczy.
O moiá


strona: 28

Cáſtus Iozeph,
1:
O moiá wdźięczna główko/ com z ſobą mówiły
2:
Té ſłowá miedzy námi iákoby nie były:
3:
Poźrzy ná mię/ á opuść troſzeczkę vporu/
4:
Ieſlim ſie co ſprzykrzyłá/ ſtąpię z tego toru.
5:
Leguczko teraz mówię/ namilſzé kochánie/
6:
Powiédz wżdy co ćię boli? weyźrzy troſzkę ná mie.
7:
Niewſtydź ſie/ białégłowy maſz oto przy ſobie/
8:
Co drugim pomagáią/ pomogą y tobie:
9:
Iedno im wiérz/ porádząć. Ieſli Doktorowi
10:
Każeſz tu przyśdź/ ten záraz czeka tuſz gotowy.
11:
Mówże co: czemu milczyſz? przemówić potrzebá/
12:
A ieſli ia źle mówię/ náłáiáć mi trzebá.
13:
Ieſli dobrze/ vſłuchay/ nie bądź iáko kámień/
14:
Wſzák wſzytko maſz pomyśli/ iedno troſzkę námień.
15:
Mówże co: otwórz vſtá: poyźrzy ſám prze bogi/
16:
Vżal ſie ſtáréy bábki/ ſtroſkánéy niebogi.
17:
O towárzyſzki moie/ prózna moiá praca:
18:
Równo iáko y piérwéy/ w nic mi ſie obraca.
19:
Okrutnieyſzaś niż morze y z iego dźiwámi.
20:
Y chceſz oto śmierć połknąć? ſwémi vporámi/
21:
Siebie y pána ſwego/ dźiateczki á máłé
22:
Chceſz podáć w rządy/ przykréy mácochy/ zuchwáłé?
23:
Która wdźięczné potomſtwo á nie náſytnémi/
24:
Męczyć będźie rękomá ſwoimi chćiwémi/
25:
A nawét y ſłuſzkowie/ choć y ten przednieyſzy/
26:
Ten to co to v páná wrzeczy nagodnieyſzy
27:
Iozeph. Iem. Tu ſtóy/ nieſtétyſz.Mam. Albo ćię ten kole?
28:
A wywodźi myśl twoię niepotrzebnie w pole?
29:
Iemp. Vmiéram/ mátko moiá/ tym mi śmierć zádáieſz/
30:
Gdy młódźieńcá wſpominaſz/ bólu mi przydáieſz.
31:
Mám. A rozum gdźie? ia rádzę/ ſtrzeż/ á pilnie/ tego/
32:
Dóm twóy/ śiebie záchowáć/ króm ſzwánku żadnego.
33:
Iemp. Miłuię dźiatki/ w ſercu męczy coś inſzégo.
34:
Mám. Ręce/ nie ſąż ſkaláné z vczynku iákiégo?
Iemp. Nic


strona: 29

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Iemp. Nic ręce/ ále ſerce/ troſkámi zwikłáné.
2:
Mám. Dla czegóż? Nieprzyiaćiél zmiérza iáki ná nié?
3:
Iemp. Ach przyiaćiélći/ niechcąc griźie nie powoli.
4:
Mám. Czyć pan twoy co źle myśli? álbo co nie gwoli?
5:
Iemp. Rychléy coś przećiw niemu myśli głowá moiá/
6:
Nie da wytchnąć ni záżyć lubégo pokoiá.
7:
Mám. Cóż to wżdy zá ſrogi raz? co śmierć ná ćię śćiąga?
8:
Iemp. Day mi pokóy/ iuż mię dość mowá twa vrąga.
9:
Mám. Nie dam! Twé złé/ moie złé/ nie ſtánęćie nigdy.
10:
Iemp. Idź precz/ á day iuż pokóy/ nie czyń więcéy krzywdy.
11:
Mám. Y zá nożki vłápię/ nie puſczę ćie dáléy/
12:
Aza ták pohámuię poſkok twóy zuchwáły.
13:
Iemp. O nędznico/ dowiéſz ſie tu czego gorſzégo.
14:
Mám. Gdybym ćiebie ſtráćiłá/ niemám nic drożſzégo.
15:
Iemp. Milcz/ śmierć moim poczćiwym/ á żywot ſromotą.
16:
Mám. Gdyż ſłuſznéy rzeczy proſzę/ powiédz mi z ochotą.
17:
Iemp. Bychmy z rzeczy vczćiwych ſproſnych nie myśliły.
18:
Mám. Z złych dobré/ pomyślimy bychmy vczyniły.
19:
Iemp. Puśćże mię iuż/ ſmiłuy ſie/ puść ręce zemdloné.
20:
Mám. Nie puſczę/ áż myśli twé będą otworzoné.
21:
Iemp. Powiém/ powiém/ twa święta rączká zwyćiężiłá.
22:
Mám. Powieday nieodwłocznie/ iużći tego śiłá.
23:
Iemp. Cóż mam nędzna powiedźieć? O mátko/ milcz/ proſzę.
24:
Mám. Obiecawſzy/ z ſłowá nic/ ſłuſzniéſz to odnoſzę?
25:
Iemp. Lepiey ieſt wiárę złamáć/ niż mówić źle więcéy.
26:
Mám. W rzeczách złych á niedobrych/ rády trzebá pręcéy.
27:
Iemp. Trudna ráda ochrónić vpadku tákiégo.
28:
Mám. Rádá wywikle/ choćby co było gorſzégo.
29:
Iemp. Co zginęło/ przez rádę trudno ſpráwić nowé.
30:
Mám. Miáſtá zginioné/ rády wyrywáią zdrowé.
31:
Iemp. Powiém ná twé złé/ lepiéy żebyś niewiedźiáłá.
32:
Mám. Mów/ niedbam/ ábym záraz tuſzę vmrzéć miáłá.
33:
Iemp. Kto da złému przyczynę/ winienli zoſtawa?
34:
Mám. Równo téż iáko y ów/ ták ſie dobry sſtawa.
Iemp. A ten


strona: 30

Cáſtus Iozeph,
1:
Iemp. A ten/ który niewiedząc da złému przyczynę?
2:
Mám. Niewiádomość tá/ znośi z niego wſzytkę winę.
3:
Iemp. Ach pánie/ dwákroć grzéſzę oto przećiw tobie.
4:
Mám. Zaś baczyłá wyſtępnym páná przećiw ſobie?
5:
Iemp. Zali téż wyſtępuią czáſem y mężowie?
6:
Mám. Y święći vpadáią/ á wiérz moiéy mowie.
7:
Iemp. Niedźiw/ iż płeć náſzá mgła zá czáſem ſzwánkuie.
8:
Mám. Mdleyſza/ więc ſie ku złému rychléy przyſtoſuie.
9:
Iemp. Iam mdłéy płći odpuſczenié ſłuſzniebym mieć miáłá.
10:
Mám. Nie wie wſzyſtkim/ iednáko winnáby zoſtáłá.
11:
Iemp. Cóż to wżdam ieſt? co wy to zowiećie miłośćią?
12:
Mám. Słodkié ſie pomiéſzáło z niezmierną gorzkośćią.
13:
Iemp. Tego mam połowicę/ á piérwſzéy nie mamy.
14:
Mám.A któż ći milſzy/ króm páná? ieſli go téż znamy.
15:
Iemp.Nierádábym: cóż potym? przez gwałt mię to pali.
16:
Mám.Cóż zá rzecz? y któż wżdy ieſt: á on nas téż znali?
17:
Iemp.Miła mátko cóż mówiſz? zać to kto zdáleká?
18:
Mám.Nie náſzégóż Iozephá? wielkiégo człowieká?
19:
Iemp.Ty mówiſz/ głos twóy ſłyſzę/ ia nie mówię o nim.
20:
Mám.Zali ten? nie znáłám ia tego nigdy po nim.
21:
Ach nieſtétyſz/ onóż to páńſkié zákochánié?
22:
Snaść trzećie oko iego y vſzánowánié.
23:
Dźiw ſłyſzę nád dźiwámi/ w lećiéch zeſzłych moich:
24:
Woláłábym ſnadź vmrzéć/ niż chwalić ſpraw twoich.
25:
Słyſząc to/ dźiéń mi ten ieſt dłużéy náznáczony/
26:
Niż mi czás móy od Bogów zoſtał zámierzony.
27:
Znam was teraz/ o pánie/ z zwyczáymi pięknémi/
28:
Liży obraſki ćiché/ z rożumki ſtucznémi.
29:
Cnoty pełno w poſtáwie/ po wiérzchu wſtydliwéy/
30:
Poyźrzy dáléy/ dość zdrády/ y obłudy żywéy.
31:
Frau.Y myć ſie téż dźiwowáć/ ſnadz nie przeſtawamy/
32:
A zwłaſczá gdy ná pámięć ſobie przytaczamy
33:
Młódźieńcá tego/ który oto przed wſzytkimi
34:
Kwitnął/ á vśidlon ieſt ſpráwámi tákimi.
Jednák


strona: 31

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Iednák y niémam zá złé/ bo nieunoſzonym
2:
Rządzcą miłość/ y ſtárcóm czáſem náwątlonym
3:
Rzéſko ogniá dodáie/ mężóm roſkázuie:
4:
Cóż młodźi nieuſkrómnéy/ któréy to ſmákuie?
5:
W których ſercá ogniſté/ myśli zápáloné/
6:
Vnoſzą drogomylną ſzciéżką látá płoné?
7:
Woláłábym ſnadź nie znáć nigdy téy miłośći:
8:
Lecz ieſli co ze wſtydem/ tu iuż mniéy trudnośći.
9:
Iemp.O Ægyptſki narodźie/ v mnie zákochány/
10:
Pánienki śliczné/ prózné od wſzelkiéy przygány.
11:
Czarnéy nocy pośrzodek/ gdy ćieniem obléwa
12:
Swiat/ wſzelki duch żywiący mile odpoczywa.
13:
Pożądny ſen z oczu zſzedł/ myśl nieuſkrómiona
14:
Wzbiłá ſie ná świát/ pátrząc by ni dośćigniona
15:
Spráwę mi dáłá o tym/ którémi ſpoſoby/
16:
Niepewny żywot ludzki zchodźi z któréy doby.
17:
Szukáłám/ obaczyłám/ z ſczéréy dobréy woli
18:
Wſzytko ná ludźie pádnie/ choć y niepowoli.
19:
Abowiém więcéy ich ieſt/ którzy vſzláchceni
20:
Cnym rozumem/ á rózno z niebá obdárzeni.
21:
Lecz ſzérzéy o tym mówiąc/ wſzyſcy to baczymy
22:
Co dobrégo: z leniſtwá tego nie prágnimy.
23:
Iedni więc ſwé roſkoſzy dźiwnie przekłádáią/
24:
Nád wſzytkié dobré cnoty/ y w nich ſie kocháią:
25:
W próznowániu śiłá ich/ ſczęśćié ſwoie kłádą/
26:
Ná báśni/ gadki prózné/ iáko ná miód iádą.
27:
Lecz miód ten ſproſną wónia w ſobie vtáiwſzy/
28:
Dwoiſty ieſt: á ieden nád drugi ſzkodliwſzy:
29:
Ieden cnoty ozdobą/ fárby nie zgłádzony/
30:
Drugi domu ſromotą przykro oſzpácony.
31:
A wſzytko czáſu tylko/ czáſu pogodnégo
32:
Potrzebuie/ któżkolwiek prágnie dowiéźdź ſwégo.
33:
To gdy w głowie rozbiéram/ á myśl ſwą tym poię/
34:
Niebaczyłám/ by któré zmyślné niepokoie/
Lub


strona: 32

Caſtus Iozeph,
1:
Lub iádowité rázy miáły nápáśdź kiedy/
2:
Z ſtolcá rozumu mię zbić/ álbo vwiéźdź kędy.
3:
Gdyż ſtałość przed oczymá záwſze v mnie byłá:
4:
Lecz ſkoro niezléczona miłość mię zrániłá/
5:
Vczułám wnet/ ſzukáłám/ ſztukámi róznémi/
6:
Strzały téy zbydź niemogłám ſpoſoby dźiwnémi.
7:
Táiłám wprzód/ rzeczy té/ nikomu wiádomé
8:
Nie były/ komuż wierzyć? cóż mówić? znikomé
9:
Są rzeczy. Cóż za rádá? zá wiárá w miłośći?
10:
Co w ſercu gra á znácznie/ trudno mieć w ſkrytośći.
11:
Człowiek śiebie niebacząc/ ludzkié złé obaczy/
12:
Zá czym myśl nieuſkromna wiedźie ku rozpáczy.
13:
Vmyśliłám ia byłá/ ſwé dumy ſzaloné/
14:
Pomiernośćią vſkrómić/ baczę nieſkroconé.
15:
A iż niechcą powoli bydź/ myśl zapálczywa
16:
Smierći/ á dobrowolnéy/ ná hárc iuż wyzywa.
17:
Którému oſtátniému moiému wyroku/
18:
Nic iuż niech nie záwadza w mym śmiertelnym oku.
19:
Iednákóż to bydź dobrą/ gdy niewié nikt o tym/
20:
Iednáko téż źle zginąć/ z wielą świátków po tym.
21:
Szkárádyć to vczynek/ iuż to dobrze baczę/
22:
Ręką ſie właſną zábić/ do tego gdy wzbaczę/
23:
Co tego zá przyczyná: ktemu białagłowá/
24:
W nienawiśdź/ w wzgardę wpadnie iéy zawiſna głowá.
25:
Ale ácz to ták baczę/ y ná oko widzę/
26:
Nic to v mnie ná widok/ iáwnie z tego ſzydzę.
27:
Niechby nád wſzytkié głębiéy oná w piekle byłá/
28:
Która táką niecnotę piérwéy zámyśliłá.
29:
Wiárę ſwoię przenioſłá do mężá obcego:
30:
Niech wiecznie w piekle gora/ życzę iéy ia tego.
31:
Lecz ći ſie tá zła napáść v pánów poczęłá/
32:
Potym miedzy poſpólſtwem/ krzewić ſie téż ięłá.
33:
Co v pánów pobaczy/ ten lud ſczebietliwy/
34:
Wnet ſie onégóż chwići/ nuż téż broi dźiwy.
Y tychći


strona: 33

przekłádánia Staniſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Y tychći ia nie lubię/ któré fárbowány
2:
Wſtyd noſzą/ w złoté ſłówká ſtucznie zákowány:
3:
Zwiérzchu táią śmiáłośći/ z chytrośćią zmiéſzáné/
4:
Lſnią ſie z wiérzchu/ á kryią niecnoty ſchowáné.
5:
Iákóż śmieią/ o Mátko cna/ Cypru Pontſkiego/
6:
Małżonkóm ſwym w twarz poyźrzeć? ćieniów domu tego?
7:
Co ich złość okrywáią/ nieboią ſie śćiány:
8:
By ſnać nieprzemówiły ná ich ſpraw przygány.
9:
Té rzeczy mię przywodzą/ ábym wyćiągnéłá
10:
Ręką ſwoię ná duſzę/ tym wſzégo zniknęłá.
11:
Wolę ták/ niż przyćiſnąć ná małżonká ſwégo
12:
Piątno niecnoty méy/ y potomſtwá cnégo
13:
Ochraniáiąc/ od háńby wymówek ſzkodliwych/
14:
Którém ná świát wydáłá/ zá mych dni ſczęśliwych.
15:
Niech będą vſzláchceni ozdobą ſowitą/
16:
Lepiéy niż oſzpáceni háńbą nieodmytą.
17:
Niech kwitną vrodzeni zacnie z moiéy ſławy/
18:
Przykré ſłowo od Mátki zmázy im nie ſpráwi.
19:
Bo ácz kto bywa w piękné zwyczáie ozdobny/
20:
Rad nierad vléc muśi/ choć y człowiek godny:
21:
Gdy z przywáry oyczyſtych złych ſpraw ieſt wiádomy:
22:
Z podpłaſcza/ by kto nie rzékł/ żeś ty wyſádzony.
23:
Lecz cnotá wiecznotrwáła/ wſzytko témi rázy
24:
Z myślą wolną przenośi/ wſzelkiéy prózna zmázy.
25:
Bo kiedy ſie ná kogo zła ſpráwá vkaże/
26:
Wnet go inſzym z dáleká drugi pálcem ſkaże.
27:
Iák pánná w oczyſtym widźi źwierćiedle ſwé ſkázy/
28:
Ták on téż nieprzepomni y namnieyſzéy zmázy.
29:
By to ná mię nie pádło/ życzę ſobie tego/
30:
Niechcąc ná ſobie vznáć przypadku tákiégo.
31:
Táić téż tego niechcę/ oſtátnie przed wámi/
32:
A bądźcie mi świádkámi/ oczywiście ſámi.
33:
Ten ſzláchetny młódźieniec/ niewinien w téy ſpráwie/
34:
Iam winná/ iam przyczyną ſámá tego práwie.
Wdźięczna


strona: 34

Caſtus Iozeph.
1:
Wdźięczna vrodá iego/ myśl moię ſpaliłá/
2:
A tá niepotuſzona/ oto mną wzgárdźiłá.
3:
Frau.Rumiáno krwáwy kwiatku/ wſtydu nie ſkalány/
4:
Ty wiecznéy ſławie ſtáwiſz ſkarb nie zepſowány.
5:
Mám.Páni/ tá twa lichotá/ ſerce mi ſtrwożyłá/
6:
Zrázu/ á przeſtrách wielki we mnie vczyniłá.
7:
Márniem w tym prácowáłá/ teraz ſámá widzę:
8:
A ſłuſznie/ vbaczywſzy/ ſámá z śiebie ſzydzę.
9:
Bo gdy pomyśli człowiek ná co/ y nowa
10:
Wnetże rádá przypada/ przypada y zdrowa.
11:
Ná ćię záś nic nowégo/ nic nieſłychánégo
12:
Nád inſzé niepádło. Bo żeś nieuchronnégo
13:
Rázu/ mocnéy Boginiéy/ wytrzymáć niemogłá/
14:
Tá mocné Bohátyry/ y mężné przemogłá.
15:
Nowinaſz to? Miłuieſz? zali to dźiw iáki?
16:
Wſzytek świát tym ſplątány: iáſné tego znáki.
17:
Y dla tegóż świát puśćić? á śmierć ſobie zádáć?
18:
W czarną ſtráſzną łódź śmierci nienawiſnéy wśiádáć?
19:
Puść lekkié myśli ſwé/ bo śiłá chceſz vmieć:
20:
Szkodźi ten ſobie/ kto chce nád wſzytkié rozumieć.
21:
Smierćią téż niemoc léczyć/ ſzaloneć to dumy:
22:
Pátrz do czego ćię wiodą niepewné rozumy.
23:
Pátrz co chceſz vczynić/ pátrz co wżdy zá przyczyny?
24:
Lékká ćię myśl vwodźi/ z twoiéy właſnéy winy.
25:
Otóż trzebá zwyćiężyć/ trzebá poprzéć mężnie/
26:
Y wygnáć té áffekty/ ták bowiém potężnie
27:
Dwoie zwyćięztwo weźmieſz y otrzymaſz ſpołem/
28:
A z weſelem vderzyſz/ twym kłopotóm czołem.
29:
Miléy ſie złégo vſtrzédz/ niż niewiedźieć o nim:
30:
A kto niewié nioczym/ ná świecie nic po nim
31:
Maſz iuż dobry fundáment/ gdyś wpoły zléczona/
32:
Choroby kiedy komu przyczyná wiádoma.
33:
Iż téż dźiatki miłuieſz/ y pámiętaſz ná nie/
34:
To łáſki náćierzyńſkiéy oſobliwé známię.
Chwalę


strona: 35

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Chwalę téż/ iż im życzyſz/ áby z cnót godnośćią
2:
Swiéćiły/ y ztąd niechceſz zmázáć ſie ſproſnośćią.
3:
Słuſzna/ cnémi poſtępki áby pobudzáli
4:
Rodźicy ſwé dźiatki/ do cnót przykład dawáli:
5:
Gdyż ſwóy idźie zá ſwoim/ bárzo rad w téſz tropy/
6:
Co v ſtarſzych widźi/ teſz rad miłuie ſtopy.
7:
Syná tego nie lubię/ który w obrzydliwéy
8:
Dródze/ ſwych przodków chodźić woli/ niż w cnotliwéy.
9:
Lecz nie dźiw/ boſmy ludźie: złé z dobrym warſtámi
10:
Przewiiamy/ przyznáć to muśimy y ſámi.
11:
Lepiéy iednák gdźie ſpráwy dobré ſtárſzych znamy/
12:
Tych ſie trzymáć á mocnie/ bez pochyby mamy.
13:
Złość/ co widźim niewidną/ ſłyſząc nieſłycháną/
14:
Ma bydź od nas zdáléká záwſze omiiáną/
15:
Chcemyli bydź dobrémi/ á w boiáźni/ ſwégo
16:
Páná y Bogá chodźić/ ze wſzech nawysſzégo.
17:
Mamli prawdę powiedźiéć/ to téż częſto bywa/
18:
Przykład zły po rodźicách/ rad gęſto wyzywa.
19:
Dobry w cnoty vbiéra/ y dla nich oſtrogi/
20:
Ná pobudkę tym więtſzą/ kłádźie im ná nogi.
21:
A zátym myśl ſzláchetná złégo niećiérpliwa/
22:
Zmázy złych ſpraw oycowſkich/ aż do reſztu zmywa.
23:
Záwiéra vſtá mocnie ludu nieſtwornému/
24:
Złé ſpráwy cnotą głádząc/ da ſławę dobrému.
25:
Lecz przećiwnym ſpoſobem bywa tego więcéy/
26:
Z dobrych rodźiców/ iż źli bywáią tym pręcéy.
27:
I zgołá nic dobrégo/ co cnotá ſpráwiłá
28:
Rodźiców/ ich niecnotá wſzytko oſzpácziłá.
29:
Więc piątno/ że ſzláchćicy/ ſámo im zoſtáie/
30:
Zywot záś nieſzláchetny/ ſzpetnie ie vdáie.
31:
Lecz ty niémaſz przyczyny fráſowáć ſie prozno/
32:
Gdy widzę twé potomſtwo od tákich ſpraw rózno.
33:
Ieſli ſą vrodzoną cnotą ozdobieni/
34:
Byś dobrze vſtąpiłá/ nic ſie im nie zmieni.
Ale


strona: 36

Cáſtus Iozeph
1:
Ale to mężowi y dźiatkóm/ náwet tobie
2:
Sromotę wielką ſpráwi/ gdy śmierć zádaſz ſobie.
3:
Iedni rzeką z ſzaleńſtwá/ żeś to vczyniłá/
4:
Drudzy/ iż dla niecnoty ſámáś ſie zábiłá.
5:
Dla ſrogośći mężowéy/ drudzy ſzeptáć będą/
6:
Zá czym wiecznéy ſromoty/ dźiatki twé nie zbędą.
7:
Poruſzże ſie iużći czás/ á ze dwoygá złégo/
8:
Wybiéray/ co mniéy ſzkodźi z przedśięwźięćia twégo.
9:
Frau.Słuſzna czynić y ſłucháć/ gdy kto dobrze rádźi:
10:
Namniéy to niewádźi/ choć rádá od czeládźi.
11:
Rzeczy té ſą wielkié/ á potrzebuią rády
12:
Prędkiéy/ niż ćiáło z duſzą do złéy przydźie zwády.
13:
Chceſzli tedy z choroby/ páni moiá wynić/
14:
Trzebá wiárę zdrowym dác/ trzebá záraz czynić.
15:
Iemp.By to ták było łácno ćiérpieć/ iáko rádźić?
16:
Lecz boleść vſzu niéma/ niema ſie czym báwić.
17:
Gdyż słowy myśl zrániona/ vléczyć ią prózno:
18:
Káżdy ſwoię prowádźi/ y powiáda rózno.
19:
Mám.Przedśię ćię lekki rozum niewieśći vwodźi:
20:
Pómni wżdy ná to ktoś ieſt: y co ſie wżdy godźi.
21:
Vważ godność/ rodźice/ bogáctwá/ którémi
22:
Dáry ćię Bóg vſzláchćił/ á práwie przedniémi:
23:
Vważ mężá/ powinné/ y dźiatki namilſzé:
24:
A ieſli ná tym máło/ ſłuchay mowy inſzé.
25:
Ieſtli kto tak ſczęśliwie ná świát vrodzony/
26:
W plamie dni ſwych fortunnych ták poſtánowiony?
27:
Ze wſzytkié w ſczęśćiu trawił/ nigdy przyćiſniony
28:
Ciężką plagą/ nieſczęśćiém nigdy nie był tkniony?
29:
Bogóm to tylko ſłuży: my co ſie rodźimy/
30:
Część dobrégo/ dwie złégo ná ſobie nośimy.
31:
Mądry/ gdy co nie kmyśli/ vtái to w domu:
32:
Co pożytek przynośi/ nie tái nikomu.
33:
Y tá grá ták tu idźie trybem nieodmiennym/
34:
Tobie że ſczęśćié do tąd było nie przemiennym/
Przydáiąc


strona: 37

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo
1:
Przydáiąc więcéy dobrá/ niżli przećiwnośći/
2:
Otóż téż oddawáć maſz twé wzaiem wdźięcznośći.
3:
Stoſuy myśli do tego/ byś vżyć vmiáłá/
4:
Co od ſczęśćia odbiéraſz/ zá to dźiękowáłá.
5:
Częſto wielki doſtátek/ mátká zbytkóm bywa/
6:
A roſpuſtá kocháné ćiałeczká obléwa.
7:
Koniec záś téy ſwéy woléy bárzo rad zły ſłuży/
8:
By to ná ćię nie pádło/ ſtrzeż ſie co nadłużéy.
9:
Iáko hoyni Bogowie/ gdy ſczodromietnémi
10:
Ná ten świát miecą dáry/ rękomá świętémi.
11:
Ták téż bywáią groźni/ gdy roſpuſtę widzą
12:
Niepotrzebna/ y bárzo zbytkámi ſie brzydzą.
13:
Záwrzyſz tedy myśli ſwé/ iákbyś niewiedźiáłá:
14:
Pieſczotáć to. Od kogoś wiele dobrá miáłá/
15:
Prziymi y złé/ á przełom/ ten poſtrzał miłośći:
16:
Bólem zięta/ przełóm ból/ w wielkiéy ćiérpliwośći.
17:
Wiém ia téż święté ſłowá/ wiém y Cáráktéry:
18:
Są téż y Czárownice/ á wiém ich ia cztéry.
19:
Są wiérſzé lámentliwé/ łzy w oczách niécącé/
20:
Wſzelki kłopot pod obłok w nic rozdymáiącé:
21:
Niewiedzą naćwiczęńſzy tego Doktorowie/
22:
Co my/ iedno mię ſłuchay/ nie oſtánęć w ſłowie.
23:
Iemp.Niechwal o mátko moiá/ proſzę/ ſczęśćia mego/
24:
Nie zábiéram roſkoſzy/ niemam ia nic z tego
25:
Króm lichych tróſk/ kłopotów/ tego ia mam dośić:
26:
Gdźie záś wſzytkiégo zbywa/ nie trzebá nic prośić.
27:
Ták ieſt/ mam mieyſce przednie/ doſtátek wſzytkiégo/
28:
Cóż potym/ ręką ſwą nie tknę ſie niczego:
29:
Y nic z gruntu nie zácznę/ ná bánkietách tylko/
30:
W ſtroiách á grách kuńſtownych/ tám trawimy wſzytko.
31:
Látá/ zdrowie/ vrodę/ niewiém nacz chowamy/
32:
Obrok ten próznowániu záwſze oddawamy.
33:
Więc cóżby zá myśl byłá? miedzy ták ſłodkimi?
34:
By vſtąpić niemiáłá/ zabáwy tákimi.
Niechcę


strona: 38

Cáſtus Iozeph,
1:
Niechcę abym ſzácowáć z śiebie drugié miáłá/
2:
Rádábym przedśię inſzym téy rády dodáłá.
3:
Niech ſie z tego kocháią/ kiedy mąż ſurowy/
4:
Bo to wielka poczćiwość káżdéy białéy głowy.
5:
Gdy bowiém v dobrégo/ páni tylko ſchadza/
6:
A dolewa bąká/ tym wiele ſie przygadza:
7:
Y iaż dobrze nie będźie A im tłuſtſza rolá/
8:
Tym pokrzyw więcéy mnoży/ y ſkocha ſie zgołá.
9:
Frau.Nieſłyſzelichmy nigdy/ páni náſza ćiebie
10:
Mówiąc grzeczniéy: prośimy/ vymi ſámá śiebie:
11:
Bo mowá/ ácz ſtrzęśiona ſłowy łágodnémi/
12:
Sámá przez śię nic nie ieſt/ bez vczynku/ wiémy.
13:
Trzeba mieć ſie do tego coś teraz mówiłá/
14:
Y prośim nieodwłocznie/ ábyś ták czyniłá.
15:
Iemp.Y mnieć ſie téż vdáły teraz ſłowá wáſzé/
16:
To niſczy Monárchiie/ to y miáſtá záwſzé.
17:
Gdy o czym wiele mówią/ czynić zániedbáią/
18:
Vpadek nieuchronnyy z tego vznawáią.
19:
Mám.Powiédz tylko chorobę/ to wſzytko ſtáránié/
20:
Zniſczyć ią do gruntu/ mé/ o tym prácowánié.
21:
O tym myśl vſtáwiczna/ lub ſłowy/ lub rzeczą
22:
Rátowáć ćię/ mam o tym/ vſtáwiczną pieczą.
23:
Chcęć piérwſzé zdrowié wróćić: lecz ſłucháć potrzebá/
24:
Lub chceſz miłośći téy zbydź/ á tegoby trzebá.
25:
Lub téż dowiéźdź myśli ſwéy/ oboie przed námi:
26:
Iedno ty żywa zoſtań/ ſpráwimy to ſámi.
27:
To v mnie ieſt nadrozſza/ to moie ſtáránié/
28:
Gdyż nierozdźiélné moie tu z tobą mieſzkánié.
29:
Iemp.Przebóg cóż mówiſz matko? coby rozpaliło
30:
Nie wſpominay/ by ſię záś bádziéy nie żarzyło.
31:
Wolę iednák to wſzytko/ niżbym ćię ſtradáłá.
32:
Iemp.Nie przypominay proſzę nic tu ſzkárádégo.
33:
Mám.Choćby y źle/ wżdyć zdrowiéy/ niżli dowiéźdź ſwégo:
Bo


strona: 39

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Bo cóż to zá ſpráwá/ co zdrowiém przydźie płáćić:
2:
Dla ſławy tylko/ rozum z śmierćią ma ſie bráćić.
3:
Iemp.Niemów o tym powtóré/ dla bogá/ co wſczynaſz?
4:
Bo kiedy mi tákowé rzeczy przypominaſz/
5:
Choć téż z cudnym ogródkiem/ przedśię do miłośći/
6:
Zkąd vćiekam/ prowádźiſz: odmięniaſz ćiężkośći.
7:
Mám.Ieſliż to możeſz przemóc/ y mocuie przełómić
8:
Chwalę/ możeſzli myśl twą od tego odkłónić.
9:
Ale ieſli niemożeſz vſłuchay mię/ zdrowie
10:
Weźmieſz pewnieyſzé/ niżby wſzyſcy doktorowie/
11:
Przemierźli ſkórołupcy/ ćiebie trapić mieli/
12:
A ćiáło ták ſubtelné ſproſnie wątpić śmieli.
13:
Są lékárſtwá w miłośći/ ſą potrzebné rzeczy/
14:
Drugié mam ná pámięći y ná dobréy pieczy.
15:
Bądź wſtydliwą twą rádę/ bądź duſzę wybáwić
16:
Z tego złégo zakonu/ ty chćiéy/ ia chcę ſpráwić.
17:
Iemp.Cóż to zá lékárſtwá ſą? mázánie czy z trunkiem?
18:
Mám.Bo niechceſz/ więc mię pytaſz/ z twym dawnym fráſunkiem.
19:
Iemp.Boię ſie/ by niechytro to mi podawano.
20:
Mám.Prędko to/ á boiſz ſie? ieſczeć nic nie dano.
21:
Iemp.Iedno niech o tym niewié żaden człowiek/ proſzę.
22:
Mám.Moiá to właſná praca/ ia ſámá przynioſę: Wy namilſzé/ bądźćie tu przyiaćiółki moie.
23:
Służćie tu/ wytrzymayćie wſzytkié niepokoie:
24:
Gdyż tu was ſczęśćié wnioſło/ wedle czáſu práwie/
25:
W przygodźie przyiaćielá poznáć w káżdéy ſpráwie.
26:
W miłośći pełno przygód/ pełno zewſząd ſtráchu/
27:
Ia iuż teraz odchodzę/ od was z tego gmáchu.
28:
Bym co bydź nalepſzégo/ nadrozſzégo może/
29:
Doſtáć mogłá/ ácz z pracą zlekką iéy pomoże.
30:
Pokwápię ſie ia do was/ wam ia tu oddawam.
31:
Aż ſie zwrócę/ ia o niéy myślić nie przeſtawam/
32:
Nie odchodźićiéſz iéy ſáméy: nic nie ſzkodliwſzégo/
33:
Sámému bydź chorému/ y nie teſkliwſzégo.
WSTĘP


strona: 40

Caſtus Iozeph,
1:
WSTĘP WTORY.
2:
PANNA PIERWSZA.
3:
Cyprydy ſynie/ Bożku bez litośći/
4:
Oczóm ſzkodliwy/ A ſuſzący kośći/
5:
Do gruntu ſercá Stucznie przenikáiąc/
6:
Swoim poſtrzałem Nie zbytym ſtrzéláiąc.
7:
Ciebie ia proſzę/ Acz y mierzyſz krzywo/
8:
Gniewem vięty/ Niechcę iáko żywo/
9:
V mnie goſpodą Abyś ſtánął kiedy:
10:
Ia ſie wymówię Tobie ſłużyć wſzędy.
11:
Nie ták okrunty Ogiéń piorunowy
12:
Z ſráſznych łyſkáwic/ Gdy ná świát ſurowy
13:
Gromy ſwé miece/ Iáko twoié ſtrzáły/
14:
Którémi ſtrzelaſz Miernie/ ácześ máły.
15:
PANNA WTORA.
16:
WOlę ia ſtánąć miedzy niezlicznémi
17:
Woyſki/ z trąbámi y bębny hucznémi.
18:
Wolę wytrzymáć krwáwé niepokoie/
19:
Grádywé twoie.
20:
Gdźie chyżym ſkokiem konie prędkonogié
21:
Mars krwáwy miece: łſniące zbroie ſrogié
22:
Ná śię przybiera śiekąc vzbroiony/
23:
Ná wſzytkié ſtrony.
24:
Gdźie miecze ćięté/ gdźie ſztychowe rázy:
25:
Gdźie świát rozniéca powietrza żelázy/
26:
Tám y ſám miecąc trupy nieruchomé/
27:
W kráie záćmioné
28:
Pierśi ku ſtrzalé żártkiéy obnáżoné
29:
Wolę ia widáć/ niż poſtrzały oné
30:
Slepégo ſynká przyiąć w ſerce ſłodkié/
31:
Lecz potym gorzkié.
PANI


strona: 41

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
PANI STARA.
2:
W Piérwſzy kwiát moiéy młodośći/
3:
Wąż ten obłudnéy miłośći/
4:
Wpuśćił téż był w ſerce moie/
5:
Iádowité żądło ſwoie.
6:
O czegóż myśl zfraſowana
7:
Nie doświadczáłá ſtroſkána?
8:
Y dźiś: zádrża członki moie/
9:
Wſpomniawſzy té niepokoie.
10:
Przed tym ia iuż vćiekam/
11:
Y mocnie ſie go zárzékam:
12:
Bo wſtyd/ Bóg/ cnotá y ſłáwá/
13:
Y wſzelka poczćiwa ſpráwá
14:
Iuż mię były odbieżáły
15:
Pożegnáć ſie zemną chćiáły.
16:
PANNA TRZECIA.
17:
WY látá nieukróconé/
18:
W kwiát młodośći ozdobioné/
19:
Długóż rády ſwé omylné ſzykowáć?
20:
Płocho będźiećie w myśli ſwéy ſpráwowáć?
21:
Długó: kupczyć niepewnémi
22:
Háńby będźiećie ſwoiémi?
23:
Skrótny oddawſzy czás márny roſkoſzy/
24:
Ktora zá ſobą wieczny żal przynośi:
25:
Gdiż miłość właſnie pſczelégo
26:
Ządłá/ á iádowitégo:
27:
Léći kropelką miodu zoſtáwiwſzy
28:
Precz/ miązſze wzdęty zły raz vczyniwſzy
29:
Iemp.Milczcie/ milczćie proſzę was/ ten wáſz wiérſz ſpiérány/
30:
Otwarza blizny świeże/ y poruſza rány.
31:
Frau.Mychmy to zá lekárſtwo ſobie poczytáły.
32:
Iemp.Prózna to/ więcéy bólu tymeśćie przydáły.
Frau Sprzé-


strona: 42

Caſtus Iozeph,
1:
Frau.Sprzéczné/ ſprzécznym/ á złé złym wypędźić nadáléy:
2:
Miłość/ miłośći wzgárdą/ fortél to niemáły.
3:
Iemp.Co to miłość/ niewiéćie: powiém wam práwdźiwie/
4:
Kto miłuie/ miłość mu wſpomináć ſzkodliwie.
5:
Acz źle/ ácz téż y dobrze/ lepiéy milczeć o niéy.
6:
Vćiec precz/ á zábaczyć/ Będźie rychléy po niéy.
7:
To ieſt pewné lekárſtwo/ w tym cugu żywotá/
8:
Cóżkolwiek pádnie ná nas z lichégo kłopotá/
9:
Z czáſem znikómym zágnáć to z pámięći ſwoiéy/
10:
Tym ſie tylko tá nápáść rychléy vſpokoi.
11:
Inſzé poćiechy wſzytkié/ y wyſtáwné mowy/
12:
Którémi wybiiáią rádo troſki z głowy/
13:
Rády/ vćiechy/ pieſnki/ á ſtuczné przyſády/
14:
Fráſzki to ſą/ á rychléy wiodą do zawády.
15:
Ciężéy iętrząc niż lécząc wpoły zgoyné rázy/
16:
Gdyż przed świéżemi dawné vſtępuią zmázy.
17:
Czás odmienny léczenia ma ſpoſoby tákié/
18:
Gdy ná kogo choroby/ lub napáśći iákié
19:
Pádną/ wnetże ninieyſzé zámiáta świéżemi/
20:
Y ták miſternie ſtárſzé záćiéra nowémi:
21:
Czáſem więtſzé záśćiéla mnieyſzémi iák znowu/
22:
Lub téż ná mnieyſzé ſádźi więtſzé/ pogotowiu.
23:
Iáko gdy w łono morzkié modráwé ſzturmuie.
24:
Wał więtſzy/ mnieyſzy goniąc/ á kruſząc go pſuie:
25:
Ták człowiek/ gdy ná ſkálny prąd nienáwątlony
26:
Tráfi/ á plec ſwóy mocny nieporuſzony/
27:
Stáwi ná ſczekotliwé á odlotné wáły/
28:
Ten ſam mężny Bohátyr/ y mąż doſkonáły.
29:
Lecz ich wiele nád wolą gdy tu od przypádnie/
30:
By młodé dźiatki gráiąc poſkákuią ſnádnie.
31:
Drugi ſkacząc niebácznie/ goléni nátrąći/
32:
Alić o iednéy nodze/ wkoło wſzytko krąći.
33:
Drugi go pieśćią w ſzyię/ coć winien chodźino/
34:
Miiáć było z dáleká/ máluczka dźiećino.
Złé


strona: 43

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Złé źiele/ gdy go weſtrzeſz/ więtſzy ſmród wydáie/
2:
Tenże ſpoſob miłośći/ toż właſnie oddáie.
3:
Frau.Chwalimy mądrość twoię/ życzym ſobie tego/
4:
Abyſmy tóż vmiáły w párćie ſczęśćia ſwégo.
5:
Dawna to ieſt przypowieść/ chceſz mieć co dobrégo/
6:
Muśiſz piérwéy doświadczáć/ iśćie wiele złégo.
7:
Z czarnégo białé rzeczy/ fárbę zábiéráią/
8:
Ten pożytek ieſt kiedy zacni vpadáią.
9:
Iż mnieyſzy on/ zdáleká zły raz vpátrzywſzy/
10:
Ominą go/ ná ſtárſzych ſzwánk ſzkody wzbaczywſzy.
11:
Rozbiéráiąc my páni tę twoię przygodę/
12:
Cwiczymy ſie zdáleká/ widząc táką ſzkodę.
13:
Iemp.Nieſtétyſz/ ná com przyſzłá iż zemnie przykłády
14:
W przypadkách ludźie biorą/ z moiéy głupiéy rády.
15:
Frau.Nie złym ia to názywam/ zkąd przyśdź do dobrégo.
16:
Iemp.Acz to dobrym zowiećie/ wytrwam ia bez tego.
17:
Frau.Leżąc w ćiężkiéy chorobie/ lepiéy dbáć o zdrowie.
18:
Iemp.Chwalę tu wiecznotrwáłé tylko w moiéy mowie.
19:
Frau.Nic tu nie ieſt wiecznégo w śmiertelnym kłopoćie.
20:
Iemp.Wżdy choroby nie kłádźćie w ſczęśliwym żywoćie.
21:
Frau.Léczyć ſie/ á chorą bydź/ rzeczy to iednákié.
22:
Iemp.Nie ták dobré/ zkąd ná świát rodźi ſie złé iákié.
23:
Frau.Z złégo dobré vczynić/ tu ſztuká przednieyſza/
24:
Nic nieczym niewiedźieć/ iuż to ieſt rzecz mnieyſza.
25:
Iemp.Tą ſztuką wolno ſie tu káżdému obchodźić/
26:
A ia mu w przedśięwźięćiu namniéy niechcę ſzkodźić.
27:
Frau.Co ſie komu doſtánie/ muśi ná tym przeſtáć:
28:
Lub źle/ lub że téż dobrze/ niechcę o tym ſzeptáć.
29:
Ieſli dobrze/ dźierż mocno: ieſli źle/ ſztukámi
30:
Z rozumem to nápráwić/ ták ſie ſtáráć mámy:
31:
To w myśl poiąc ſtátecznie: nic ſámému ſobie/
32:
Człowiek ſie ná świát rodźi: w niéfortunnéy dobie.
33:
Ale żeby on drugim/ álbo drugi z niego
34:
Zył: ten tór ieſt głádzony/ żywotá ludzkiégo/
Iż


strona: 44

Cáſtus Iozeph,
1:
Iż ieden ná drugiégo oczy wytrzéſczoné
2:
Wołbie nośi ná iego ſpráwy obnáżoné:
3:
Tám gdy cnotá miſtrzyni nigdy nie zdeptána/
4:
Zywot więc nákieruie/ nigdy nie ſkálána/
5:
Y ſobie dobrze śćielem/ y drugim iáſnośćią
6:
Y z pobudką ku cnoćie świéćim pobożnośćią.
7:
Gdźie ſie záś kto vśliznie z ſpráwiedliwéy drogi/
8:
Tuż/ á záraz/ potrzebá pokrzepić ſwé nogi:
9:
Y mocnie vſtánowić w piérwſzym torze oné/
10:
By drugi rázu vſzedł/ widząc nas zbłądzoné.
11:
Iemp.Niech będźie iáko mówiſz/ ia drugié przykłádem
12:
Pobudzą ſwym żarzyſtym/ nieuſkromnym iádem:
13:
Y vkażę ná oko/ iáko białógłowy
14:
Dobré: lecz przykład móy/ y vpad móy ſurowy.
15:
Frau.Vkaż/ przebóg/ co dobrze: dość nas złémi zową
16:
Iemp.Złémi? ſłuſznie: nie myliſz ſie nic z twoią mową.
17:
Frau. Skracay lepiéy mów o tym/ páni moiá/ proſzę.
18:
Iemp.Skracam. Iam nic dobrégo/ to nazwiſko noſzę.
19:
Frau.Lepiéy o ſobie trzymay/ y o drugich po tym.
20:
Iemp.Niémám ſie ia czego przéć/ nie móẃ zemną o tym.
21:
Frau.Iáko toma przygánę górą ſie wynośić/
22:
Ták téż to nieprzyſtoi/ podłośćią ſie tłoczyć.
23:
Iemp.Z tym vmiéram/ vmiérám złechmy białégłowy.
24:
Frau.Choć y ták/ lecz nie wſzytkié/ á krótkimi ſłowy
25:
Powiém/ iż nás część więtſza dobrych w pobożnośći
26:
Przenaſzamy tych/ co ſie kocháią we złośći.
27:
Iemp.Ach/ przebóg/ cóż to mówiſz? ſłowá to fáłſziwé:
28:
Máło ich/ rzadko dobrych/ powiémći prawdźiwie
29:
Nie dwákroć/ lecz ſto kłádąc/ naydźieſz ich gorſzimi/
30:
Gdy złé z dobrym ná ſzalách położyſz przed nimi.
31:
Sfarliweſmy/ teſkliwé/ choré z przyrodzenia/
32:
Nieotárgnioné ktemu/ trudné do ćwiczenia.
33:
Nie vgłaſkány naród/ nie polerowány/
34:
Wyſchły/ zazdrośći pełen/ á w zdrády odźiany.
Lekkiéy


strona: 45

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Lekkiéy wiáry/ vporné vmyſłu śliſkiégo/
2:
Vſt lekkich/ w ſwarách biegłé/ koſztu niezmiernégo
3:
Potrzebuiąc: więc ſczodré/ częſto niewſtydliwé
4:
Lóżnic małżeńſkich/ zá zyſk nie trwáły/ zdradliwé/
5:
Záprzédayné: gorſzégo dla wſtydu zámilczę.
6:
Iednóż to dobro do nas przywiązáné liczę/
7:
Zechmy mátkámi dźiatek/ á potomkóm domy/
8:
Roſkwitłé zoſtáwuięm/ przez ten wiek znikomy.
9:
Frau.Nie pozwalam/ by wſzytkié tákowe bydź miáły.
10:
Choćby ſie y tákimi wrzeczy vkazáły.
11:
Táż iedná omieniona vćiechá od ćiebie/
12:
Wſzytkié zmázy przenaſza/ rozgrómią od śiebie/
13:
Iákąś wdźięczną roſkoſzą/ gdy potomſtwo miłé
14:
Ma nád wſzytkié vćiechy/ ſnadź y we złą chwilę.
15:
Iemp.Ták ieſt: lecz tá roſkoſz á chytra/ co ſpráwiłá?
16:
Oto iárzmo ćiężkié/ złé/ ná wſzytkié włożiłá.
17:
Skoczy drugi/ choć nierad/ kiedy páni każe:
18:
Druga záś przez miecz muśi/ kiedy pan roſkaże.
19:
Niechćiał tego Bóg/ ieſliż ná świát ludzkié plemię
20:
Stánąć miáło/ by bez nas nápełniło źiemię.
21:
Doſyć było bogóm/ lub miedźi/ álbo złotá/
22:
Lub żelázá tyle dáć/ ile máłé látá/
23:
Swiéżo przeważyć mogły dźiéćięćiá rodnégo/
24:
A tym okup rodzáiu vczynić ludnégo:
25:
Y domoſtwá pátrzyć bez ſkłádu niewiśćiégo/
26:
Który y nam y mężóm mnoży wiele złégo.
27:
Bo ta napáść/ komu ſie nie kmyśli doſtánie/
28:
Radby iéy názáiutrz zbył/ wiérzmi młody pánie.
29:
Vyźrzawſzy co ſie dźieie/ á wſzytkiégo więcéy/
30:
By y záſkórą wyrznąć/ dobyway co pręcéy.
31:
Nie dármo oyćiec dźiéwki prędko z domu zbywa
32:
Choć ią miłuie: nic to: bá y choć vbywa.
33:
Niewárowny towar ſwóy/ co naprędzéy z domu
34:
Poſáży czáſem/ wyda drugą ledá komu/
Byle


strona: 46

Caſtus Iozeph,
1:
Byle zbydź z domu złégo/ á pokóy lubiony
2:
Zágáił w domu ſwoim/ iuż vſpokoiony.
3:
Tám ieſlić ſie doſtánie źwiérz nieukrocony/
4:
Maſz roſkoſz/ równie by był w piekle pogrzebiony.
5:
A gdźie ieſcze ſzeptulſka/ iáko niewdźięcznému
6:
Słupowi/ gotowy vbiór wſzytkim/ omierzłému.
7:
Nuż vbiory/ noſzenia/ łáncuchy/ iármárki
8:
Zadné bez niéy nie będą/ ktemu y folwárki.
9:
Ztobą ſie dźielić będźie/ łebkoś wichrowáty/
10:
Rádáby ćię wymknęłá/ y z oſtatniéy ſzáty.
11:
Czego ſámá niemoże/ póydźie ná ćię ſztuka/
12:
Poczet ſzwágrów wielki/ bydź może/ że y ſłuką.
13:
Nie zliczyſz trzech przed nimi/ wypowiédź y łoże:
14:
Chceſz ich zbydź/ oni niechcą/ iuż prózne nieboże.
15:
A z rzadká gdy ſie tráfi/ gdźie chudocnotliwa/
16:
Tóż tá wſzykié niewczáſy/ chodźiná pokrywa:
17:
Snadź lepiéy nie znáć żadnéy/ á to rádá moiá/
18:
Chceſzli zá lat ſwych záżyć lubego pokoiá.
19:
A ieſli bez niéy ma bydź/ ſtrzeż ſię mądréy/ rádzę/
20:
Lepſza trochę proſtaczká/ á w tym ćię nie zdrádzę.
21:
Ciekáwéy téż zaniechay/ która nád zabáwy
22:
Inſzych/ rádá wyſadza ſwé niepewné ſpráwy.
23:
Y do tákiéy rádá więc Wenus zapálczywa
24:
Z pochodnią rozniéconą/ á rątcze przybywa/
25:
Dodawáiąc chytrośći. Lecz ktora pokorna
26:
A niewyſtáwna w mowie/ y niebárzo dworna/
27:
Tę ſámá ſczérość ſtrzeże zmiéſzána ſkromnośćią.
28:
Y by mi to był Bóg dał/ ſwą ku mnie życznośćią/
29:
Aby ten przykład przy mnie był ták przywiązány
30:
Zoſtał/ byłábym iśćie króm wſzelkiey przygány.
31:
Bo wiele pomoc mogą té przykłády tákié/
32:
Czyniąc pożytku wiele/ y nieledáiákié.
33:
Teraz z ſwym złym vkażę/ że z tyśiącá iedná/
34:
Ledwie dobrą zoſtánie białagłowá biédná.
Frau. Boim


strona: 47

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Frau.Boim ſie o ćię páni/ y ſtrach nas zéymuie/
2:
Do czegóś ſie myśl twoiá pod ſtráchem gotuie.
3:
Komu wſzytko omierznie/ ni ludźióm/ ni ſobie/
4:
Myślić dobrze niemoże: to ia widzę w tobie.
5:
Iemp.Byś tám byłá kędy ia/ á to ná cię pádło.
6:
Podobnoćby tych żártów/ y tych mów prześiádło.
7:
Frau.Baczę dobrze co mówię/ tyś przedtym mówiłá
8:
Dróżniey niż teraz/ ácześ doſyć długo drwiłá.
9:
Iemp.Milcz/ błądźiſz/ gdy rozumiéſz/ by ſłowá co mówim/
10:
Zywot ták ſtánowiły/ iáko więc wyſłowim.
11:
Częſto ſie to nayduie/ iż pięknie mówimy/
12:
Pod fárbą ſłów łágodnych/ ſwoie vczynimy.
13:
Frau.Nie chwalę fárby tákiéy/ lecz y nagorſzému
14:
Pozwalam dobrze mówić/ by ſowity iemu
15:
Ztąd ſie grzéch nieodradzał: bywa to chorému/
16:
Gdy mu zdrowie przypomniſz popráwia ſie iemu.
17:
Ták téż cnotę ſpomináć/ niewádźi łotrowi/
18:
Owa ku poięćiu iéy wżdy będźie gotowy.
19:
Iemp.Niémaſz nic ſzkodliwſzégo/ á miedzy wſzytkiémi/
20:
Nád pokritość obłudną/ wyſtępki ſproſnémi.
21:
Dla czegóż bym ia zmyśláć y pokrywáć miáłá
22:
Słówkiem pięknym niecnotę/ y fárbowáć śmiáłá?
23:
Gdyż chwalę/ kiedy kto zły niepokrywa złośći/
24:
Ze ſie nim wſzyſcy brzydzą dla iego ſproſnośći.
25:
Wſzák kiedy drugi baczy/ że ſie mu źle dźieie/
26:
Porzući ná niecnotę ſwoie przywileie.
27:
Lepiéy ták/ niżli zdrádné táić w ſobie myśli/
28:
O czym ſie y w głowie méy vſtáwicznie kryśli.
29:
Niech ſie ták zemną ſtánie gdyżem omamiona/
30:
Y od iákiś pokuſy/ nieſtétyſz/ otchniona.
31:
Snadź z przeźrzenia ſmętnégo ſczęśćia niewdźięcznégo/
32:
Do togom przywiedźiona w śrzód wieku moiégo.
33:
Iż widząc/ wiedząc iáſnie/ dowiédź ſwéy niecnoty
34:
Nietáię/ nie pokrywam/ iáwnie złéy roboty.
Aby


strona: 48

Cáſtus Iozeph,
1:
Aby wſzyſcy wiedźieli á potym ſie ſtrzegli/
2:
A ſzládem moim po mnie/ áby więc nie biegli.
3:
Frau.Niebáczna páni/ prózné widzę prace moie/
4:
Niedbáią widzę ná nié/ złośné myśli twoie.
5:
Próznoć/ záklinam ćię iuż przez twoię práwicę/
6:
Przez oczu moich łzámi ſpłókáné źrzenice.
7:
Niemiec ſie ná ſwą duſzę/ przy moiéy bytnośći/
8:
Gdyżby mię przyłożono do twéy tákiéy złośći.
9:
Zátrzymay/ proſzę/ ręku/ áż twoie kochánié
10:
Przydźie/ á będźie świádkiem/ co ſie ztobą sſtánié.
11:
Iemp.Gdźiéż ieſt? O mátko moiá/ żeś mię opuśćiłá:
12:
Teraz/ teraz potrzebá/ ábyś przy mnie byłá.
13:
Frau.Iákichśi ſłoyków ſzukáć/ zléczenia miłośći/
14:
Poſzłá/ y wiéſz/ zábaczyłáś? wtéy twoiéy teſknośći
15:
Iemp.Błazeńſtwá iáwné máśći/ á me ſerce z ſkóry
16:
Wał okrutny rozbiia/ mężnie biiąc z góry.
17:
Frau.Proſzę/ iuśći będźie wnet/ byś ćiérpliwą byłá/
18:
Iemp. Miłość nie ćiérpi zwłoki/ iuśći mię zábiłá.
19:
Frau.Oto ſłyſzę iuſz idźie/ kołáce bótámi
20:
Iemp.I wſerce mé kołácą/ twárdémi młotámi.
21:
Mam.Cóż ieſt? cóż ſie tu ſtáło? czemu zápaloną
22:
Twarz ſwoiéy Pániéy baczę: á wſzyſtkę ſtárgnioną?
23:
Iemp.O mátko/ mátko moiá/ toś mię opuśćiłá.
24:
Mam.Opuśćiłám/ á lecąc práwiem ſie kwápiłá.
25:
Iemp.Cóż mi twóy Lot pomoże? ták że rątcza drogá?
26:
Mam.Máśćim drogiéy przynioſłá/ ſkąd odpádnie trwogá.
27:
Iemp.Zadné ſłowá/ ni trunki/ ni máśći z áptęki
28:
Nie przyimie ich ſerce me/ niechcą w mię przeźdźięki.
29:
Czym ſie ſtroſkána mysl raz hoynie nápoiłá
30:
Obrekiem tym/ tym prágnie by ſie niepaſtwiłá.
31:
Iednák was vśilnémi wielkimi prośbámi
32:
Proſzę/ álbo dopómóc nie leńćie ſie ſámi/
33:
Albo nieprzeſzkadzaycie przedśięwźięćiu memu/
34:
Gdyż káżdemu záwárty ſłuch móy żywiącemu.
Ná pámięć


strona: 49

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo
1:
Ná pámięć nie przywiodę/ co ſie iuż toczyło/
2:
Y minęło: to tylko wiém że ſie mówiło.
3:
Tu ſie mówiło vſty/ á myśl nieſkrocona
4:
Gdźie ſie indźiéy tułáłá/ będąc vćiśniona.
5:
Ináczéy nie ieſt/ wiém to/ iżem białagłowá/
6:
Wáſzá páni/ pomnićie/ proſzę/ moie ſłowá.
7:
Słuchayćie ich z rozmyſłem/ á do ſercá oné
8:
Przypuśććie/ niech wam będą té rzeczy wiádomé.
9:
Gdym napiérwéy wrzućiłá ſwoie byſtré oczy
10:
Ná tego to młódźieńcá/ záraz ogiéń ſkoczy
11:
W ſerce mé/ któré ćiężko nim vſtáwicznie męczy.
12:
Rozumiáłám żem tego mogłá zbydź nápręczy.
13:
A iákoby to w ręku moich záwſze było/
14:
Ták poczynáć z tym/ co chcę/ o tym mi ſie ſniło.
15:
Byłám téż téy nádźieie/ iż iáko ſie dowié
16:
Młódźiéniec ten/ á o tym kiedy mu kto powié/
17:
Będźie ſie on w tym kochał/ á miedzy ſwoimi/
18:
Od ſczęśćia to położy/ dáry przednieyſzémi/
19:
Ze go páni miłuie/ y wzywa do tego.
20:
Y niemogąc iuż dáléy ztrzymáć ſercá ſwego:
21:
Wezwawſzy go do śiebie ſłowy łágodnémi/
22:
Ięłám czynić przyſmáki żądzámi ſkłádnémi/
23:
Któré nikomu przed tym nie były odkryté/
24:
Przed nim ſtánęły/ ſczyré/ iáwné/ y odbyté.
25:
Lecz on/ iáko żelázny/ á wpoły ſzalony/
26:
Lub mniémał/ by to żárty/ lub téż przeſtráſzony/
27:
By mu nie ſzło o zdrowié/ mną wzgárdźił żądliwą/
28:
Y ſtáwił mi ſie groźno/ widząc zápálczywą.
29:
Rozwodźił potym ſłowy/ á ſłowy oſtrémi/
30:
Od cnoty rzecz prowádząc odmowy chytrémi.
31:
Co rozumiéſz? w iákim tám byłá myśl roſole/
32:
Widząc żem wywiedźiona w to nieſczęſné pole.
33:
Nic to przedśię nie było: przedśiem ia żądliwą
34:
Chęćią ſwą/ trzeći/ wtóry raz/ pod prawdą żywą
Chodźiłá


strona: 50

Cáſtus Iozeph,
1:
Chodźiłám do złośniká: czymże mię odpráwił?
2:
Wzgárdźił/ porzućił/ zgromił/ y ták mi to ſpráwił/
3:
Iż nędzną zoſtáć muſzę w nádźiei omylnéy.
4:
On ſie będźie śmiał ze mnie w niecnoćie vśilnéy
5:
Z moią háńbą/ on będźie ſwé świątobliwośći
6:
Vdawał y rośćiągał: ze mnie do ſytośći
7:
Zárty czyniąc y trzęſąc/ iákby nietykány/
8:
A nigdy od białéy płći nie był ogłaſkány:
9:
Chociaż przedtym w rycérſkim domu dwu pieniężnych
10:
Záżywał pánien/ w téy grze dość dobrze potężnych.
11:
Ach nieſtétyſz/ móy pánie: iam ſługi prośiłá/
12:
Któram przedtym z téy miáry nigdy niedraźniłá
13:
Snadź y właſnégo mężá/ áni człowiek żywy
14:
W vſzy ſwé kiedy ſłyſzał głos móy wſzeteczliwy:
15:
Lecz/ niech to ták zoſtánie/ żem tego żebráłá
16:
Páni/ á iego właſna/ po nim to mieć chćiáłá.
17:
Chćiáłám mieć/ iáko páni/ ſłowy á oſtrémi
18:
Mówiłám z nim/ iák z ſługą/ y niełágodnémi.
19:
Bo to nie częſto bywa/ by w igrzyſká tákié
20:
Mężczyzny wywabiáły/ białégłowy iákié/
21:
Y wſtydu záprzedáyné co żywność ztąd máią:
22:
Nie oné/ ále onych záwſze z tym ſzukáią.
23:
Tu páni prośi ſługi: ktemu niewolniká:
24:
Nieſłychána nowiná vſzy áż przeniká.
25:
Acz zdami ſie/ żeby był ledwo niepozwolił/
26:
By go był łágodny głos ſłów moich zniewolił.
27:
Lecz mówiłám chcąc ná nim to práwie wymęczyć
28:
Górno/ ktemu z furią/ zkąd ſie począł ſmęćić.
29:
A w myśl ſwoię niepoiął rzeczy ták niemáłéy/
30:
Z ſłów moich vſtráſzony/ y zoſtał ták cáły.
31:
A ták niż nań to wywrę/ com mu náznáczyłá/
32:
Z inſzéy drógi poſtáram ſie bym vczyniłá
33:
Dość vmyſłowi ſwému ſpoſobu wſzelkiégo/
34:
Vniżenie z prośbámi ſkoſztuię do niego.
Dla


strona: 51

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo
1:
Dla tegom świętá zacné ſobie zámyśliłá/
2:
Abym dźiś pożądliwą myśl ſwą náćieſziłá.
3:
Sámá z ſámym zoſtawſzy w domu bez przeſzkody/
4:
A zatym odpráwiłá pożądliwé gody.
5:
Y dla tegom tę nięmoc ſobie vłożiłá/
6:
Abym iuż temu koniec prędki vczyniłá.
7:
Lecz ſtoi zá chorobę/ gdy kto zámiłuie:
8:
Tóż ſámo bez przeſtánku ſerce mé fráſuie.
9:
Temuż gwóli/ iam ſługi z domu rozeſłáłá/
10:
On mnie/ á ia onému/ bym łácniéy vfáłá.
11:
W pokoiu vmyſłowi nieukróconému/
12:
Oddáłá czego żąda/ niezwłaczáiąc iému.
13:
Teraz twéy łáſki trzebá/ teraz y twéy wiáry:
14:
Poruſz onéy miłośći przećiwko mnie/ ſtáréy:
15:
A doday mi rády ſwéy/ ieſliż mátki moiéy
16:
Słuſznie imię zábiéraſz/ ruſz pomocy ſwoiéy:
17:
Ieſliś ty mnie prawdźiwie niemówiątko máłé
18:
Pokármom ſwym krzepiłá/ látá mé nietrwáłé/
19:
Od ćiebie wychowáné/ áż do kwiátu tego
20:
Dni moich/ ſłużyłáś mi zá wieku moiego.
21:
Chceſzli mie ieſcze żywą w domu tym zachowáć/
22:
Niechćiéyże mię rádámi obłudnémi pſowáć
23:
Od przedśięwźięćia mégo/ iuż to vćwiérdzono/
24:
A ná dyámentowym ſercu wyćiśniono.
25:
Nie zádaway mi/ proſzę/ żadnéy ſprzécznéy rády/
26:
Niech iuż ná co myśl wiedźie/ niema żadnéy wády.
27:
Przez té to prácowité kolaneczká twoie/
28:
Prze ręce/ przy mnie znośné/ wſzytkié niepokoie:
29:
Przez twoie ſrébrné włoſy vkocháné moie/
30:
Prze to coś ze mnie znáłá/ kiedy dobro twoie/
31:
Proſzę/ y poprzyśięgam/ rátuy ieſli możeſz/
32:
Smiłuy/ proſzę/ ſmiłuy ſie/ iedno chćiéy/ pomożeſz.
33:
Mam.Gdźiéż ſie córko porywaſz? gdźie idźieſz? owom ia
34:
Páni. Ná co to przyſzłá wyſchłá ſtárość moia?
Ná


strona: 52

Cáſtus Iozeph,
1:
Ná tem ſromotę przyſzłá? pomożćie o moie/
2:
Rátuyćie przyiaćiołki/ ná té dźiwné boie.
3:
Iużći w co złégo wpádnie/ ieſli mnie nie będźie:
4:
A będęli/ ſtrách z kątów ták mię łápa wſzędźie.
5:
Co mówią/ iż źle vmrzéć zá młodégo wieku/
6:
Lepiéy było/ niż tego doczekáć człowieku.
7:
Im nadłużéy tu Párki przędze przećiągáią
8:
Więcéy złégo/ obaczyſz gęſto wyzywáią
9:
Látá náſzé niepewné: lepiéy ſie nie rodźić/
10:
Albo ſie w niewinnośći ná ráną śmierć zdobyć.
11:
WSTĘP TRZECI.
12:
Z Fraucymeru PANNA PIERWSZA.Y Któraż niebieſka moc z niedoſtępnéy góry/
13:
Wyzuie mię z człowieczéy poſtáći y z ſkóry?
14:
A ſkrzydłá do rámión mych z lekkich piór vſádźi/
15:
Y poſtáć lotnych ptaków/ tu ná mię wprowádźi?
16:
Lub w ćichą gołębicę álbo w lámentliwą
17:
Iáſkółkę ſie przekinie/ w chwilę nieſczęśliwą/
18:
Wzbiie ſie ná powietrza ſwoim chyżym lotem/
19:
Skriie ſie z ludzkich oczu iuż ná wieki potem.
20:
W głębokié knieie leśné/ z źwiérzęty mieſzkány/
21:
Zywot móy trawić będę/ nieſczęſny ſtroſkány:
22:
Gdźie róznogłośni wilcy ze lwy drapieżnémi/
23:
Krwáwym obłowem żyią. Gdyż miedzy wſzytkiémi
24:
PANNA WTORA.
25:
Rzeczámi/ niémáſz nic tu ſzkodliwſzégo/
26:
Nád towárzyſtwá związek człowieczégo:
27:
Twóy rodzay zacny/ y cné wychowánié/
28:
Zá cyfrę sſtánié.
Acz


strona: 53

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Acz mądrość gniazdo pocznie iuż ſłáć w tobie/
2:
Y záwárł rozum wſzytkié cnoty w ſobie:
3:
Nie radby z ſtąpił z drógi ſpráwiedliwy/
4:
Vmyſł cnotliwy.
5:
Cóż po tym? lecą koło niego kołem
6:
Pokuſy rózné/ biiąc iemu czołem.
7:
A wywodzą go w rozmáité polá/
8:
Ná ſwą grę zgołá.
9:
Tám niewiádomy nędzniczek vbogi/
10:
Zkąd nieobaczy/ wnet nie wydźie trwogi
11:
Ogniá ſkrytégo/ który nieſpodźiány/
12:
Ieſt záſypány.
13:
PANNA TRZECIA.
14:
A Ten ludźi niewiádomé/
15:
Y ſercá pali kriiomé.
16:
Tego ſmyſły zátępiáłé
17:
Niebaczą: bo zárdzewiáłé
18:
Ná więtſzą kłádą nádźieię/
19:
Co owo ſwé dobrodźieie
20:
W tumulćie dworſkim prowádzą/
21:
A nieczym dobrym rádzą.
22:
Są brzuchowi niewolnicy/
23:
A kuflowi ſłużebnicy.
24:
W odmęcie niecnót wichruią/
25:
A kogo mogą zepſuią.
26:
PANNA CZWARTA.
27:
IAko robáctwo ſzkodliwé/
28:
Któré káłuże ſmrodliwé
29:
Ośiádły/ kogo potkáią/
30:
Iádem ſwoim zárażáią/
Ták


strona: 54

Cáſtus Iozeph,
1:
Ták młódźieńcze vrodźiwy/
2:
Byłby był twóy wiek ſczęśliwy/
3:
Byś mieſzkał w lepionym gmáchu/
4:
Vſzedłby trwóg/ vſzedł ſtráchu/
5:
Który z wymyślonéy winy/
6:
Pádnie ná ćię bez przyczyny.
7:
Pánie/ wyrwi go ſam z trwogi/
8:
Aby vſzedł kaźni ſrogiéy.
9:
Lecz kiedy ia ná to wzbaczę/
10:
Bydź niepodobną rzecz baczę.
11:
Czáſem y vfność zbyteczna/
12:
Nie bywa ſługóm beſpieczna.
13:
Zwłaſczá w okno otworzoné/
14:
Vlecą rzeczy niewiádomé.
15:
PANNA PIĄTA.
16:
SCzęśliwyby był miedzy/ ſczęśliwémi/
17:
Któryby nie ſtąpił tu zá niepewnémi
18:
Drogomylnémi ſprawek tákich ſzláki.
19:
Niebyłby człowiek z świętych poſzedł táki/
20:
Zwiąſkiem przyrodzenia gdyżechmy ták zięći.
21:
Chodźiaſzek przed pánem/ by mu co dał/ klęczy:
22:
Z páná vbogi tu ná świećie żyie/
23:
A nádſtáwia mu niewolniczéy ſzyie.
24:
Od ſczęśćia więcéy maſz/ więc chudorodnémi/
25:
Chceſzli ták długo trwáć/ niepogardzay iémi.
26:
Czáſu potrzeby/ wiérz mi/ żeć przybędą/
27:
A krzywdy twoiéy do gardł ſie mśćić będą.
28:
Zkąd rośćie związek ſpólnégo rátunku/
29:
A ten obroni ſzkody y fráſunku.
PANA


strona: 55

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo
1:
PANNA SZOSTA.
2:
ZKądżechmy wſzyſcy/ co mieſzkamy ſpółem?
3:
Zywiąc kray źiemſki/ obśiedliſmy kołem?
4:
Ten między námi człowiekiem ſczęśliwym/
5:
Kto z żeglowániu morzá popędliwym
6:
Przeminął Sirtſkié ludotrátné prądy?
7:
A to ſą iſtné iáſnéy prawdy ſądy.
8:
To ieſt ſczęśliwy/ cziy ſtirnik ieſt cnotá/
9:
Iuż nie poćiągnie za głupimi kotá.
10:
To ſztuká przednia żeglowánia tego/
11:
Którą płyniemy/ cug wieku náſzégo/
12:
Ominąć ſkrité niebeſpieczné ſkáły/
13:
Zákritych niecnót: obráć ſobie trwáły
14:
Y przeyźrzyſty bród/ kędy cnotá płynie/
15:
Y okręt cáły/ y żaden nie zginie.
16:
MAMKA.
17:
NIebieſkich ſtołów rękąbym ſie dotknąć miáłá/
18:
Ná progách niedoſtępnych bym téż ſtánąć miáłá/
19:
Gdźie wieczny dźiéń pánuie/ gdźie ſwoie gránice
20:
Wdźięcznéy Wioſny rozlicznym kwiátem mieni lice/
21:
Niewiém bym frymárczyłá/ ná to com widźiáłá/
22:
Swiętą á zacną ſpráwę/ y ná com pátrzáłá.
23:
Co nigdy niepoſtało ná iáſnym widoku/
24:
Ani w żadnym śmiertelnym iáko baczę oku.
25:
Nieżalmi/ ſrébrné włoſy/ żem was zá poſługi
26:
Tu ſobie wyſłużyłá/ przez żywot ták długi/
27:
Y prácowité látá/ do dniá dźiśieyſzégo:
28:
Niedbam/ bym dłużéy żyłá doczekawſzy tego.
29:
Niech iuż ſen nieprzeſpány/ záćmi moie oczy/
30:
A ćięmność nieprzebyta/ wiecznie mię otoczy.
Iáki


strona: 56

Cáſtus Iozeph
1:
Iáki wſtyd nieſłychány? á nieporuſzony
2:
Cnotą á wiárą vmyſł pięknie náſtrzępiony?
3:
Widźiáłám/ o nawysſza nád wſzé ſtany cnoto/
4:
Iáka moc y mágeſtat twóy ieſt: ia z ochotą
5:
Powiém/ przez ogniów ſrogich oſtrych mieczów trwogi
6:
Niech brnie beſpiecznie/ kto ſie twoiéy dźierży drogi.
7:
Frau.Co ſie ſtáło/ myślimy: powiédz nam prośimy.
8:
Mám.Zła ſpráwá/ O pánienki/ żal wielki znośimy.
9:
Wiárem nieprzełomioną nád wſzytkié widźiáłá.
10:
Frau.Czy zginął on młodźieniec? czy Páni zoſtáłá?
11:
Mám.Zdrowá páni/ ále téż y młodzieniec zdrowy.
12:
Frau.Chwałá Bogóm: baliſmy ſie obudwu głowy.
13:
Mam.O złota cnoto/ komu dar ſwóy vſkárbiony
14:
Wręce oddaſz? nád wſzytkié ten błogoſłáwiony.
15:
Vporna/ niebeſpieczna/ á przykra młodośći/
16:
Przepedźiłám ćię w wielkiéy ſwéy niebeſpiecznośći.
17:
Frau.Prośim przebóg/ powiédz nam/ co ſie tám wżdy sſtáło.
18:
Mam.Powiém/ powiém: lecz trzebá poſłucháć mię máło.
19:
Ieſli niewſtydliwośći dźiwić ſie w téy pániéy/
20:
Ieſli cnoćie w młódźieńcu/ który nie dał tániéy.
21:
Skámięniáłám iuż prawie/ zkąd początek mowy
22:
Począć mam żáłoſnémi/ námyślam ſie/ ſłowy.
23:
Skoro śiádłá ná łożu/ w namiotku vſłánym/
24:
Mátko/ rzekłá ták do mnie/ ſłówkiem fárbowánym.
25:
Prośi/ bym odpuśćiłá/ kwiląc lámentliwie
26:
Myślóm iéy z fráſowánym/ potym żáłobliwie
27:
Złez/ á bárzo gęſtémi iágody perłámi
28:
Oſádźiwſzy/ nárabiáć ięłá wymówkámi:
29:
Ze iéy o to z niewoléy vpáśdź przychodźiło/
30:
Coby ſie z nią miáło dźiać/ niewié coby było.
31:
W rzeczy ſobie nabárźiéy tego pożądáiąc/
32:
By z tego nic nie było/ ſtucznie pokriwáiąc.
33:
Nawiętſzé ztąd weſelé ſobie przyznawáłá/
34:
Iż tákiégo młódźieńcá do téy gry wzywáłá:
Który


strona: 57

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Który práwie żeláznym w téy mierze ſie ſtáwi/
2:
A ná iéy tę powolność/ twárdé iego ſpráwy.
3:
A iż ták prędko z tego trudno wybrnąć miáłá/
4:
Co w myśli mam/ nádźieięm/ mówi/ ſwą podáłá
5:
Zdrowiá mégo w nim ſámym/ w iego opátrznośći/
6:
Mów/ niechay przydźie do mnie w moiéy téy teſknośći.
7:
Tám kiedym go wołáłá/ ze wſtydem y ſtráchem/
8:
Y on téż ná mię poyźrzał z niemáłym poſtráchem.
9:
Wezdrgnął iáko morze/ y przyſzedł/ rozniécona
10:
Iáko kiedy iutrzenká náſtái czerwona/
11:
Rozgramiáiąc ćiemnośći/ á z pokorną mową
12:
Pyta/ po co poń ſłáłá: á páni w to ſłowo
13:
Chce coś mówić/ niemogłá: właſnie kiedy owo
14:
Zimá więc śniégorodna ſtáwi ſie ſurowo/
15:
Sniég piérwſzy przypalony ſpromiéniá iáſnégo
16:
Twarzy ſłońcá nieſtrzyma y táie od niego.
17:
Właśnie oná máiąc ſwé w nim wlepioné oczy
18:
Táie iáko wilgi śniég/ dźiwné myśli toczy.
19:
Y weſtchnąwſzy z ćiężkośćią/ z ſkritośći ſerdecznéy/
20:
Ięłá ku niemu mówić/ iuż troſzkę beſpieczniéy.
21:
Wielkieć dźięki oddawam/ iż w ćiężkiéy chorobie
22:
Służąc mi/ O Iozephie/ niewoliſz mię ſobie.
23:
Y náwiedźiłeś mię tu: o bym ia téż mogłá
24:
W czym ći ſłużyć/ rádábym z ſercá pomogłá/
25:
Gdyż czáſu złéy przygody/ przyiaćielá poznáć/
26:
Iákiégo téż maſz ze mnie/ iedno iuż chćiéy doznáć.
27:
Póki duſzá w ćiele mym odpoczywáć będźie/
28:
Ieſtem tobie powolna/ y powinna wſzędźie.
29:
Teraz coć powiém/ niegardz tym/ ſłowá ſą wieczné/
30:
Iedno chćiéy ſam przyſtąpić/ á twé vcho wdźięczné
31:
Poday do ſłowá mégo. On iák náznáczona
32:
Ofiárá/ ku ołtarzóm/ gdy bywa wiedźiona/
33:
Poſtępuie ze wſtydem zleguczká/ á do niéy
34:
Zdáleká vchá ſwego máluczko nákłoni.
A oná


strona: 58

Caſtus Iozeph,
1:
A oná iáko iáſtrząb z oſtrémi bakámi
2:
Gołębicá gdy dogania/ w głodźie przechowány/
3:
Chćiwy będąc/ wnet ręką práwą vłápiłá
4:
Chudźinę zapálczywie/ y ták mu mówiłá:
5:
Iuż dźierżę/ iuż ſpórniká/ iuż nieprzyiaćielá
6:
Mam/ którégom prágnęłá/ y od czáſów wielá
7:
Prágnę ćię/ byś iedno chćiał: á ty niebáczliwy/
8:
Prośby moiéy ſie ſchraniaſz/ w móy czás nieſczęśliwy.
9:
Tu mię maſz okrutniku/ krwie nienáſycony:
10:
Tu zábity duſzę moię: gdźieś twéy wdźięcznéy onéy
11:
Przyſługi máła ſkierká? nigdyby żadliwéy/
12:
Hárdźie ſie nieodmawiał prośbie zápálczywéy.
13:
Dałbyśbył mieyśce piérwſzé/ á páńſkiéy zacnośći
14:
Pochlébiłbyś/ nie ſuſząc więcey moich kośći.
15:
Zkąd ia tu zápomniawſzy ſnadź y ſtanu mégo/
16:
Vniżenié ćię proſzę/ bym dowiodłá ſwégo.
17:
Obacz ſie/ pátrz co czyniſz/ á piérwéy wzgárdzoną
18:
Przygárni/ chćiéy poćieſzyć/ ćiężko vtrapioną.
19:
A ieſli mi nieufaſz/ ábym w tym trwáć miáłá
20:
Státecznie/ á drugi raz tego żebráć śmiáłá/
21:
Y zwłaczaſz mi tym czáſu: oto iáko znowu/
22:
Proſzę ćię/ á vśilnie byś był pogotowiu
23:
Oddáć mi miłość moię/ proſzę y nápiéram/
24:
Bo ná oko ſam widźiſz/ iuż práwie vmiéram.
25:
Nie rozumiéy ábym ia tę chorobę moię
26:
Zmyśláć miáłá ſobie: nietylko ábym ſwoię
27:
Myśl náſyćiłá/ ſobie y tobie tu gwoli
28:
Leżę/ ćiérpiąc chorobę/ ta mię maſz powoli.
29:
Tu y ty bądź mi gwóli/ wiedząc niewątpliwie
30:
Zem wiecznie twoia: lepiéy ták/ niż zápálczywie
31:
Gniewy mię rozpáloną maſz ná śię obróćić:
32:
Strzeż ſie: bobym vmiáłá mocnie ćię vkróćić/
33:
Nieuchronioną pomſtą/ mſcząc ſie z káżdéy miáry
34:
Hárdośći twéy y wzgárdy: toć náſz zwyczay ſtáry.
Y pan


strona: 59

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Y pan móy/ który ćiebie zá więźniá ſwoiégo
2:
Kupił/ mocnie zemśći ſie/ á bez chyby/ tégo
3:
Ná twéy głowie nieſczęſnéy. Zem ia páni twoiá
4:
Vkazęć to/ gdy zechce ziątrzona myśl moiá.
5:
Rzékſzy to/ źrzódło z oczu ſłonych łez puśćiłá:
6:
Zádrżawſzy/ do śiebie go przyćiſnąć myśliłá.
7:
Ale on iáko ſkálny ná morzu burzliwym/
8:
Stáwi ſie kámień oſtry/ wáłom popędliwym/
9:
Sczekánié odlotnych wód/ chrzybtem rozgarmiáiąc/
10:
Stánął mocno/ ná iéy té mowy nic niedbáiąc.
11:
Odſtrónił twárz ſwą męzką/ poſtáwę zuchwáłą
12:
Wźiąwſzy ná ſię/ vczynił w nas trwogę niemáłą.
13:
Groźnym wzrokiem/ á ſrogo/ to ná mię/ to ná nię
14:
Pátrząc/ vkazał wielkiéy ſurowośći známię.
15:
Y otworzywſzy vſtá/ ácz niewiele mówił/
16:
Czym ſnadź pánią rozdraźnił/ y rány odnowił/
17:
Wiárę ſwoię wſpomionął/ vrząd/ niezgwałconé
18:
Loże małżeńſkié. Nádto świątobliwé oné
19:
Oświadczenia/ poſpołu y z vpominánim
20:
Czynił ſtátecznie do niéy/ z wielkim nárzekánim.
21:
Kłádąc iéy wſtyd przed oczy/ cnoty záchowánié/
22:
Zyczyć by to woláłá/ nád ſwoié kochánié:
23:
Króré żal nieukrótny zá ſobą poćiąga/
24:
Co ſie sſtáło/ iuż názad tego niewyćiąga.
25:
Zá czym boiaźń ze ſtráchem vſtáwicznie kroczy/
26:
Mocno gryźie ſumnienié/ á wſtyd kole w oczy.
27:
A iáſnowdźięczny związek łożá małżeńſkiégo/
28:
Poczćiwą ieſt roſkoſzą człowieká káżdégo:
29:
Zkąd beſpieczné ſumnienié/ v ludźi v bogá/
30:
Mieyścá iuż tám niema ſtrách/ áni żadna trwogá.
31:
Wſpomniał zá tym/ y to wiém/ żem ia niewolnikiem/
32:
A páńſkim oto kupnym ieſtem ſłużebnikiem.
33:
Wolę/ miéy mie zá tego/ by téż co gorſzégo/
34:
Skoſztowác wolę/ niż w tym zdrádźić páná ſwégo.
Vpominał


strona: 60

Cáſtus Iozeph,
1:
Vpominał żáłoſnie/ by tego przeſtáłá
2:
Wyćięgáć/ czego doſtáć prózno áby miáłá.
3:
Lecz coby ſłuſznégo/ by po nim to mieć chćiáłá/
4:
Służyć ſie ofiárował/ gdyby roſkazáłá.
5:
Woląc to ſnadź okupić śmierćią ſwoią/ niże
6:
Wewléc ná nię/ y ná śię/ ták ſzkárádé briże.
7:
Té iego ſłowá były: zátym z nieodbytych
8:
Ręku ſie chce wyśliznąć mocnych iádobitych/
9:
Lecz oná/ iák gdy lwicá krwáwonienna wpádnie/
10:
Skoczné źrzébiątko młodé/ chce vłápić ſnádnie/
11:
Zgrzytáiąc nań zębomá/ ſwoim żárkim ſkokiem/
12:
Iádem wielkim miece ſie z zápalonym wzrókiem/
13:
Skoczy nań/ á śćiſka go obiemá rękomá/
14:
Chcąc ku ſobie przyćiągnąć kámienné rámioná:
15:
Chceſz/ niechceſz/ przećięś ty móy/ á wſzytká ſie trzęſłá
16:
Krwią gorącą oblaná/ ták wſzytká obeſzłá.
17:
Gwałt mu czyniąc bez wſtydu/ on iák w cérkiel zwity
18:
Wąż/ gdy ſwym ſkokiem ſtrzéla żądłem iádowity/
19:
Mocą chce ſie iéy wymknąć z zapáſków ták ſrogich/
20:
Dość nędzno vtrapiony węzeł pálców drogich/
21:
Chcąc odpleść od ſwéy ſzyie/ co płaſcz przyćiſnęły
22:
Wielką mocą gwałtownie/ á krzepko vięły/
23:
Przy rámionách pożądnych: á w tym iáko záiąc/
24:
Gdy ſie wywikle z śieći przed pſy vćiekáiąc/
25:
Wyśliznął ſie: w ręku płaſcz tylko zoſtáwiwſzy/
26:
Zátrzáſnął drzwi/ á leći/ z rádośćią iéy zbywſzy.
27:
A ia téż zá nim poſzłá/ tu do was z nowiną/
28:
By záśię kto nie mówił/ żem tego przyczyną.
29:
Lecz ſie wprawdźie obawiam by ſie nie zemśćiłá
30:
Nád ſobą właſną ręką/ by ſie nie zábiłá.
31:
Frau.Cyt/ ſtóy/ onóżći idźie/ widźieć ią zdáleká
32:
Zápaloną/ á ſrogą/ ſnadź y ná człowieká
33:
Niepoſzłá/ iáko Tygris/ gdy ośierocona/
34:
Sczeniąt ſzuka/ po knieiách leśnych roſpalona.
Równie


strona: 61

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Równie oná ták idźie/ á płaſcz wyćiągniony
2:
Wznośi wzgórę/ nieſczęſny vbiór zoſtáwiony.
3:
Iemp.Ach nieſtétyſz/ widźiał kto kiedy iáko żywo?
4:
Imię moie poważné/ zelżoné ták krzywo?
5:
Sczęśćié ná mię pátrzáiąc/ woyſká niezliczoné
6:
Vſzykowáło/ zewſząd nieſczęśćia śćignioné.
7:
Ach nieſtétyſz/ z iákiéyżem ia mátki vrodzona?
8:
W iákéyżem czći od mężá byłá wywysſzona?
9:
Y cnych ſług? Páná máiąc/ który nád wſzytkimi
10:
Przodek ma wielki miedzy ſtany Rycérſkimi.
11:
Wzgárdzonam/ porzuconam/ á od domowniká/
12:
Ieſcze od ſługi mégo/ y to niewolniká.
13:
Záczym nieſczęśliwie márną á nikczemną
14:
Słuſznie bydź ſie mienię/ y ludźiom nieprzyiemną.
15:
Nieſtétyſz/ pogárdzonam. Iam ſie złośliwému
16:
Podáłá ná wolą wſzytká człowiekowi złému.
17:
A on teraz/ nieſtétyſz/ w czáſy nieſczęśliwé/
18:
Ze mnie triumphuie/ on żárty niewſtydliwe
19:
Z pośmiéchem ze mnie ſtroi/ kuźnik złéy niecnoty/
20:
Smieie ſie niewſtydliwie/ z ſwoiéy złéy roboty.
21:
Skaźcá y ſzpiég/ gryźie mię ćiężko/ gryźie/ boli/
22:
Ten nieſczęſny czárownik/ który czártóm gwoli
23:
Y ſobie przez ſwé czáry y ſzátáńſkié czyny/
24:
Chćiał mię był zwiéźdź y przygnáć do ſzkárádéy winy.
25:
Zły człowiek/ zdrády pełen/ ten czártowſki ſynek/
26:
A obcych bogów chwalcá/ mnie ten vpominek
27:
Chćiał oddáć: co mi zá kſztałt? y vrodá iego?
28:
By co miał przed mym pánem/ niegodźien ieſt tego.
29:
Nie rodźił ſie téż ile baczę do miłośći:
30:
Co ſie dźiało/ dźiało ſie z ſzatáńſkiéy/ chytrośći/
31:
Z którémi on nákłáda: vmyślnie vczynił/
32:
By mię świátu vkazał/ do ludźi obwinił.
33:
Swoię ſtałość pokrytą górą wynaſzáiąc/
34:
Aby mię śmierći oddał/ o tym przemyśláiąc.
A w po-


strona: 62

Cáſtus Iozeph,
1:
A w pożądnéy puśćiznie ręce nieochronné
2:
Swé moczył/ y pánował ná czáſy potomné.
3:
Nie będźieć to. Cóż? miałby z nędznice vbogiéy
4:
Ze mnie ſzydźić? nieuydźieć wiérzmi pomſty ſrogiéy.
5:
Nieodrzeć mu ſie ſucho tá iego robotá/
6:
Zápłáći ſie ſowito tá iego niecnotá.
7:
Zemſczę ſie z téyże miáry: wiém téż Czárownice/
8:
Zmówim ſie nań/ owa go wytrząśniem ná nice.
9:
A iákom go ia wśćiekle z tym ſámá ſzukáłá.
10:
Niech téż wzgárdzony ćieka/ póki będę chćiáłá/
11:
Zdraycá ten. Lecz niegrzeczy: miałby ztąd poczćiwość/
12:
A mnieby záś vroſłá przykra obrzydliwość.
13:
Bo to iednákoż ſtawa w bezecnéy miłośći/
14:
Ták temu iák owému równo ſuſzy kośći.
15:
Muśi w inſzą póśdź drógę/ y ták pomſtá ſtánie/
16:
Zadnie chłopcu bez głowy/ wiérzmi młody pánie.
17:
Vkażę to/ żem páni/ máiąc w ręku ſwoich
18:
Smierć y żywot: pomſczę ſie onych figlów twoich.
19:
Dobrym dobrze/ á złym źle płáćić cżyście vmiém.
20:
Otrząſni ſie mé ſerce/ á ruſz ſwym rozumem/
21:
Niewieśćim: próznoć/ ſpráwá nieſczęſnégo
22:
Mężá to ieſt: ſpráwá to mężá zawiſnégo.
23:
A ty miedzy wſzytkimi nieſczęśliwa ſzáto/
24:
Ciebie ia oto noſzę y piáſtuię zá to.
25:
Y godnáżeś ręku mych? wzgárdzonégo łoná?
26:
Ze ćię oto ták noſzę nieſczęśliwa żoná?
27:
Piáſtuię ćie o ſzáto/ ná wieczné złé iego:
28:
Doświadczy ten nieſczęſnik gniewu iádu mego.
29:
Otrząśni ſie o ſerce/ vkaż rozpaloną
30:
Bydź mię niewiáſtę/ vkaż gniewem nieſkróconą.
31:
Mám.Iuż widzę páni moiá/ niedaſz ſie hámowáć/
32:
Ani téż z inſzéy miáry prózno ćię rátować.
33:
Tákeś głęboko záſzłá we złé ſpráwy twoie/
34:
Zdźiwić ſie iuż niemoże ſerce temu moie.
Iemp. Stulże


strona: 63

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Iemp.Stulże iuż powiádáczkę/ doſyć było tego:
2:
Byś téż nieoberwáłá/ ſtrzeż ſie ſámá czego.
3:
Widzę ten świętokraycá/ złośnik niecnotliwy/
4:
Bárźić ná myśl/ niż ia/ w ſpráwách ſwych zdrádliwy/
5:
Bárźiéy niż ſławá/ zdrowié/ vtrapienia moie/
6:
Albośćie ſie zmówiły ná złé ſpráwy ſwoie?
7:
Mám.A ná tóż mi to wyſzły mé wierné poſługi?
8:
Od mléká podawánia/ áż przez ten wiek długi?
9:
Iemp.Wſzytkié zaſługi/ iedná zła ſpráwá zágłádźi/
10:
Nie day złému przyczyny/ ná toć ma myśl rádźi.
11:
Mám.Wżdy powiédz co czynić mam? iáko ćię rátowáć?
12:
Widźiſz ſámá że trzebá ieſcze poprácowáć?
13:
Teraz ćię o to proſzę/ chćiéy mię w tym poſłucháć/
14:
Pódźmy w dóm/ nieday ná ſię tym wiátrom złym dmucháć.
15:
Cudniéy nam w domu śiedźieć/ bychmy tu záſtáné
16:
Od páná ták nie były/ á potym z fukáné.
17:
Iemp.Czemuz to? o by przyſzedł/ á mnie zfráſowáną
18:
Ták iáko teraz ſtoię záſtał roztárgáną.
19:
Frau.Nie czyń tego ó Páni/ przyiaćiołek twoich/
20:
Słuchay/ gdyć podawáią tu zdrowych rad ſwoich.
21:
Wnidź lepiéy do pokoiu/ iákoby zdáleká
22:
Słyſzę/ zdami ſie/ mówiąc iákiégoś człowieká.
23:
Iemp.Ach pánny/ co to miłość wy niewiećie o niéy/
24:
Y rádzę ſtrzeżćie ſercá/ by nie wpádło do niéy.
25:
Frau. Páni/ Páni/ Pan idźie/ iuż ſtoi v progá.
26:
Iemp.Ach mnie przebóg/ nieſtétyſz/ nieſłychána trwogá.
27:
Płácze moie ze łzámi/ proſzę/ przybywayćie/
28:
A mnie w nieſczęśćiu moim rátunku dodayćie.
29:
Otrząśni ſie myśli ma/ á ſtóy vzbroiona/
30:
Gotowa bądź ku boiu/ iuż bądź przypráwiona.
31:
Tuć trzebá wywrzéć ſztuki/ ná nieprzyiaćielá/
32:
Zniſczyć/ wniwecz obróćić/ dla przykłádów wielá.
33:
Ach ia nędzna/ nieſczęſna/ ſtrapiona inymi
34:
Tu miedzy niewiáſtámi/ co ſie tu rodźimy.
Fætif. Cóż


strona: 64

Cáſtus Iozeph
1:
FætiferCóż to ieſt? co tu zá płácz? co zá wáſzé ſtánié
2:
Przed progiem? czemu to ták? co zá nárzékánié?
3:
Sſtáło ſie co?
4:
Iemp.O pánie.
5:
Fæt.Cóż ieſt/ płáczeſz czemu?
6:
Iemp.Pánie móy.
7:
Fæt.Powiédz co ieſt?
8:
Iemp.Równam vmárłému.
9:
Fætif.Albo przykra chorobá znagłá ná ćię pádłá?
10:
Iemp.Nád zwyczay nieſłychána ćiężka rzecz przypádłá.
11:
Fætif.Przemieńćie to Bogowie.
12:
Iemp.Nie rátuieſz/ zginę: Zginę przebóg.
13:
Fætif.Rátuię: niechay wiém przyczynę.
14:
Iemp.Teraz/ teraz będźie znáć/ ieſli mie miłuieſz
15:
Zonę ſwą: dekretem ſwym iáko to wáruieſz
16:
Z nieorzyiaćioły mémi.
17:
Fætif.Cóż ćię to potkáło?
18:
Iemp.Przez mężną twą práwicę/ ieſli ná tym máło/
19:
Przez ſpólné związki ſzlubu á ztowárzyſzoné/
20:
Spólné náſzé mieſzkánié/ wiecznie vmocnioné.
21:
Fætif.Cóż ieſt powiédz?
22:
Iem.Pomśći ſie/ proſzę/ pomśći/ pánie/
23:
Twoiám ieſt: móy wſtyd/ twóy wſtyd: Ty ſie zemśći zá mię.
24:
Fætif.Cóż? czy ćię kto pomyślał mieć zá niewſtydliwą?
25:
Iemp.Nie myślći to/ gwałt ſczéry/ tu maſz prawdę żywą.
26:
Fætif.Gwałt? y gwałt? powiédz tylko coś zá gwałt vznáłá?
27:
Iemp.Chćiał zdraycá/ cnotá moiá pozwolić nie chćiáłá.
28:
Fætif.Kto táki? á ták śmiáły? powiédz iáſnie o tym.
29:
Iemp.Którégo twoiá łáſká/ wiárá moiá po tym/
30:
Nieruſzyły nic/ y to/ lub źle/ lub przyſtoynie
31:
Nic go to nieobeſzło/ á ten oto hoynie
32:
Kwitnie miedzy drugimi/ nic niewiedząc o tem/
33:
Czego ia dźiś vżywam z ták wielkim kłopotem.
34:
Fætif.Zóno poprzyśięgam ćię/ ábyś powiedźiáłá
35:
Kto ieſt: á mnie ná rzeczy dłużéy nie trzymáłá.
36:
Iemp.Nie zemśćiſzli ſie/ ztobą póty mé mieſzkánié
37:
Będźie/ á tuć oſtáwię z płáczem nárzékánié.
38:
Fætif.Drżę od iádu: proſzę ćie/ nieogradzay więcéy.
39:
Iemp.To maſz twą zbytnią dobroć/ á powiémći pręcéy.
40:
To maſz miłość twą do ſług/ to téż maſz iednému
41:
Służce rząd żdáć/ nád wſzytkim/ ták niecnotliwému.
Czego


strona: 65

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Czego oto przypłacam ſwoią poczćiwośćią.
2:
Fætif.Równie ia tego ztobą/ vżywam z gorzkośćią/
3:
Niemcżeſz ty ták tego wypowiedźieć nigdy/
4:
Iáko ſie będą vmiał zemśćić twoiéy krzywdy.
5:
Iemp.Tá ſzátá niech przemówi/ cudzołożnik ſrogi/
6:
Odbieżał iéy vſtráſzón/ bo miał rątcze nogi.
7:
Fætif.O wy wſzyſcy mieſzkáńcy niebá wyſokiégo/
8:
Bądzćie świádkiem vczynku ták nieſłychánégo.
9:
Szátáć to ieſt Iozephá/ Iozephá moiégo/
10:
Kochánká iedynégo/ nád wſzytkim wiernégo.
11:
Iż on ſam nawiernieyſzy/ iam to dźierżał o nim/
12:
Niedoznawſzy przez ten czás nigdy zdrády po nim.
13:
Czyli żártuieſz żóno? mamże wierzyć temu?
14:
Y od prawdy mam vfáć iuż ſłowu twoiemu?
15:
Iemp.Dawny to wáſz obyczay/ ledá komu daćie
16:
Wiárę/ á nam w roſoléch rádźi zániechaćie/
17:
Więcéy wierząc niżli nam. Iaż to niecnotliwa?
18:
Ach nieſtétyſz/ iali to w powieśći fałſzywa?
19:
Lepiéy było pozwolić/ á wiárę przełomić/
20:
O wſtyd ſie nie záſtáwiáć/ do niecnoty ſkłonić?
21:
Gdyż ſam tego niezbraniaſz naroſpuſtnieyſzému/
22:
Dopuſczaſz mię ták ſzárpáć ſłużce niewolnému.
23:
Fætif.Każeſz mi ćięń vłápić? iáſnie niewyſłowiſz:
24:
Vkaż kto ieſt beſpiecznie: czemu niewymówiſz?
25:
Nie z ſługą o twą krzywdę/ ſnadź by téż y z królem
26:
Przyſzłá mi ſie powádźić/ niebiłbym mu czołem.
27:
Powiédzże iuż/ co zbroił/ á kędy ſie chowa?
28:
Iemp.Cóż ia o tym wiedźieć mam/ nędzná białagłowá.
29:
Ia bogóm dźiękuię/ że/ zły człek przeſtráſzony
30:
Odemnie prędzéy vćiékł/ będąc odrzucony.
31:
Którégo ni fráſunek/ ni zdrowié zemdloné
32:
Nieruſzyło.
33:
Fætif.Was wſzytkié czynię w tym wiádomé.
34:
Idźćie po wſzytkim mieśćie/ ſzukayćie onégo
35:
Po wſzytkiéy prowinciiéy/ zdrayce mnie zbiegłégo.
Po


strona: 66

Caſtus Iozeph
1:
Po róznych drógách/ ſzćiéżkách mi go wymácayćie/ Zá nogi go przywleczćie/ mnie go tu oddayćie.
2:
Gdyż to ſłuſznie záſłużył/ zá ſwoie niecnoty/
3:
Słuſza mu téż ták płáćić iego złé roboty.
4:
O nędzné ſczęśćié páńſkié/ y téż możnych ludźi/
5:
Nie káżdégo o zazdrość ku ſobie pobudźi/
6:
Y nie káżdy go łápa/ tylko ów co głupi
7:
A niewiádomy rzeczy/ w ták niepewnéy kupi:
8:
Któré pod fárbą ſczęśćia y błogoſłáwieńſtwá/
9:
Tái w ſobie wieczny ſmród/ y iáwné błazeńſtwá.
10:
Bo té náſzé poſtáwy zwiérzchu ozdobioné
11:
W złotogłowy/ w ſzárłaty/ by w klatki wſádzoné.
12:
Któré/ by kto otworzył/ á oſtrowidnémi
13:
Chćiał ſie mocno przypátrzyć oczymá ſwoiémi/
14:
Wárſtát wſzytkich boleśći/ tumultów ſkrwáwionych
15:
Obaczyłby/ á kuźnią/ od plag niezliczonych/
16:
Zbitą y podrapáną: im więcéy chowamy
17:
Sług/ tym więcéy niewdźięcznych ſwoich pánów mamy.
18:
Rádźi nierádzi/ onym záwſze dogadzáiąc/
19:
O nich pracą/ ſtáránié/ tylko w zyſku máiąc/
20:
W náſzym tym pánowániu. A ieſli łáſkáwie
21:
Stáwiſz ſie: tám wódz záraz im popuśćiſz/ práwie
22:
Daſz drógę do roſpuſty: ieſli téż ſrogośćią/
23:
To iuż tám pewna wzgárdá/ z pewną omównośćią.
24:
Mieć ludźie pod ſwą mocą/ ieſt to natrudnieyſza:
25:
Gromádá niemych źwiérząt pewniéy poſłuſznieyſza
26:
Niż człowiek: Któryż bowiém ták nieogłaſkány?
27:
Lub z wołów prácowitych/ z inſzych ſtad wybrány/
28:
Któryby ná páſtérzá/ źwiérz ſie/ ſwégo ſádźił/
29:
A ná złą śmierć/ lub w zły raz/ radby go w prowádźił?
30:
A ſnać y źle mu myślił? owſzem czuły kędy
31:
Páſtérz ſkaże/ náſkoczą y paſtwią ſie tędy.
32:
A kędy ſie obroći/ zá nim ſie zwracáią/
33:
Dobrowolny pożytek z śiebie oddawáią.
Lecz


strona: 67

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Lecz człowiek przećiw temu on ſam ſprzécznie kroczy.
2:
Iáko y ten młódźieniec/ którym ſie rzecz toczy.
3:
Któregom ia ſam ſobie ze wſzech namilſzégo
4:
Obrał/ y oddałem mu wſzytko pod moc iego.
5:
Co więtſza miłowałem iák ſyná ſerdecznie/
6:
Iáko mię zdrádźił/ iáko wiárę ták beſpiecznie
7:
Złamał ſwoię? y teraz biédzę ſie z myślámi
8:
Co czynić? niewiém/ będąc ták bárzo ſtroſkány/
9:
Co czynić? co zámyślić? á zmiłośći ony
10:
Mali ták bydź odemnie ſprośnie pogárdzony?
11:
Iuż prózno/ muśi ták bydź/ wczym inſzym ſkłádnośći
12:
Dozwalam/ wżeńſkich rzeczách ſzkodliwé ſpólnośći.
13:
Iozeph.Ieſtém ia tu.
14:
Fæt.Kędy był/ álbo vlégł? kędy
15:
Ták prędko ieſt náleźion?
16:
Słudzy:przechadzał ſie tędy Po podworzu.
17:
Fæt.Niewiem ſnać o złośniku nędzny/
18:
Co wżdy ná ćię mam wywrzéć? iáki ſwóy gniéw mężny
19:
Wylać ná głowę twoię? Bo wiárá/ którégo
20:
Namniéy nic nieruſzyłá/ z dobrodźieyſtwá mégo/
21:
Coś znał/ áż ſnać y názbyt/ ni práwo/ ni cnotá/
22:
Ni nędzna Condicia niewoléy/ robotá
23:
Iáſnéy niecnoty twoiéy/ nigdy nieſłychánéy/
24:
Zrániłá ſerce moie/ y zony ſtroſkánéy.
25:
Ná iákiż ſie gniéw zdobydź ia mam przećiw tobie?
26:
Ach nieſtétyſz: y milczyſz? ſłyſz co mówię ktobie?
27:
Przećię nic nieodpowiéſz?
28:
Ioz.Cóż mam odpowiedźiéć.
29:
Fæti.Odpowiedz zły człowiecze: á za niemaſz wiedźiéć?
30:
Powiédz/ coś przedtym był miły między wſzytkimi/
31:
Teraz záś naſprośnieyſzy ſługámi moimi/
32:
Nieſczęſny ſługo/ powiedz co to ieſt zá ſzátá?
33:
Cziy to płaſcz?
34:
Iozeph,Móy o Pánie.
35:
Fæt.Kátá przebóg/ kátá.
36:
Widzęć iż twóy/ o zdrayco: gniéw móy roſpalony
37:
Biédźi ſie z myślą/ co znim począć/ roſtárgniony.
38:
Ale co o tym długo? porwićie go mężnie/
39:
A wiedźćie z oczu moich mądrze á potężnie.
Wrzućciéſz


strona: 68

Cáſtus Iozeph,
1:
Wrzuććiéſz w ſrogą ćiemnicę/ áż co z nim mam czynić
2:
Námyślę ſie/ nie łácnoć mi ma ztámtąd wynić.
3:
O dźiwna mocy bozka/ ná beſtyách znamy/
4:
Co rątcze/ co leniwé/ rozſądek dawamy
5:
Po znákách: ná człowieku/ czemuż niémaſz znáku?
6:
Ták zły iáko y dobry/ w iednym ſtoi ſzláku:
7:
Wſzyſcy w iednéy poſtáći. O ty Iempſár moiá/
8:
Długo ten ſurowy wiátr/ piłá tá myśl twoiá/
9:
Stoiąc tu przededrzwiámi: té kłopoty ſwoié
10:
Porzuć/ á otrząśni ſie: poważenié twoie
11:
Lekkié/ iuż ſie zápłáći/ pomſtá godna tego.
12:
Vlituy ſie proſzę ćie/ złégo zdrowia ſwego/
13:
Któré łácno vtráćić/ á z práca nápráwić:
14:
Wnidź prędzéy do pokoiu: ſzkodá ćię tu báwić.
15:
Iemp.Iuż ia idę. Ale té zwłóki bez potrzeby
16:
Nie rády ſie nádáią: ſłuſznieyby to/ żeby
17:
Zawiſny cudzołożnik/ záraz pozbył ſzyie/
18:
Práwny tryb miedzy ludźmi zdawná ſie ten wiie.
19:
Boię ſie by nieprawdá/ co dawno okrzczono/
20:
Co od iutrá do iutrá bywa odłożono/
21:
Nie bywa więc z tego nic. Doświádczę twéy cnoty/
22:
Iák ſie zemśćiſz zelżywéy téy moiéy ſromoty.
23:
WSTĘP CZWARTY.
24:
PANNA PIERWSZA.
25:
GDy wzgórę myśl ſwą oczy przypátrzoné
26:
Podnoſzę z źiemie/ ná páłace oné/
27:
Slicznégo niebá/ wnetże vpátruię
28:
Wielką niepewność: we wſzytkim náyduię
29:
Dźiwné odmiány: ćiemnéy nocy ćienie/
30:
Dźiéń/ gdy ſie rodźi/ niedługo rozwienie:
31:
Znowu noc czarna dźiéń biały obwiéra/
32:
Do ſłodkiégo ſnu gdy wrotá otwiéra.
Pátrz


strona: 69

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Pátrz iáko ginie brodoſzedna Zimá/
2:
Roſkwitła Wieſná tá tego przyczyná.
3:
Gdy przykré śniegi/ wonnémi kwiatkámi/
4:
Precz z źiemie pędźi/ okrywa wieńcámi
5:
Rózno plotnémi. A gorące láto
6:
Oraczóm dawa/ chleborodné zá to:
7:
Zá tym róznémi z drzewá owocámi/
8:
Ozdobna Wieſná czeſtuie ſie známi.
9:
Dręcznoludna nam znowu Zimę wieźie/
10:
Po ſzumnych rzékách wielkié woyſko iedźie.
11:
W tákim to cyrklu rzeczy vłożoné/
12:
Od nawysſzégo ſprawce ták zrządzoné.
13:
Zkąd poſzli ná zad/ znowu ſie zwracáią
14:
Opátrzność iego mężnie wyznawáią.
15:
Ztąd znamy/ iż pán ná ſwéy mądréy pieczy/
16:
Sam zátrzymawa náſzć wſzytkié rzeczy.
17:
Y ztąd w nádźiei nigdy niewzruſzony/
18:
Serce mé kwitnie ná wiek nieſkończony.
19:
PANNA WTORA.
20:
GDy ſie obrácam ſám ná drugą ſtronę/
21:
Y tám vbaczę dźiwné ſpráwy oné/
22:
Oboiętnégo ſczęśćia śliſkié progi/
23:
Nieprzeſkoczoné pełné ſtráchu trwogi.
24:
Tu niepoięté vpátruię ſpráwy/
25:
Dźiw iż to śćiérpi Iupiter łáſkáwy.
26:
Złość pomſty mężna/ źle ſie płáći cnotá:
27:
Zli górą idą/ máiąc doſyć złotá/
28:
Wſzégo okwitość/ z dobrych żarty ſtroią.
29:
Któż dobrych broni? przeto ſie nie boią.
30:
Myśl moiá ćiężko ieſt ztąd vtrapiona/
31:
Wątpiąc o bozkiéy pomocy śćiśniona.
32:
Niech ták nie będźie/ á my ták głupiémi/
33:
Ráczéy zoſtańmy niewybádánémi:
Niż


strona: 70

Caſtus Iozeph,
1:
Niż mamy wſtrząſáć páńſkimi dekrety:
2:
Pan ſpráwiedliwy/ w ſądźiech ſwych pokryty.
3:
PANI STARA.
4:
Y My téż miłé pánny/ odpuſtu nie mamy/
5:
Acz téż tu ták o ſobie nalepiéy trzymamy.
6:
Gdyż wiedząc niewinnégo/ niezáſłużonégo/
7:
Potwarzą nieuchronną ták zárzuconégo:
8:
Iżechmy go świádectwem ſwym nie rátowáły/
9:
A ledwiechmy oczymá ná to niepátrzáły.
10:
Ták ten winen/ gdy kogo wiedząc niewybáwi/
11:
Iák ów/ co właſną ręką gárdłá go pozbáwi.
12:
PANNA.
13:
KIedyby to ták było: á ieſli niebędźie
14:
Nieſczęśćié dobrowolné/ áli wnet przybędźie/
15:
Któré ná ſię poćiągnieſz: w rátunku pomocny
16:
Trudno drugiému maſz bydź/ gdyś ſam nie ieſt mocny.
17:
PANI STARA.
18:
PRawdźie záś niedoſtánie przećiw fałſzu mocny/
19:
Która kłamſtwo nietrwáłé śiłą ſwoią tłoczy.
20:
Niechże lichy prośćinká/ ſwą prawdę vdáie/
21:
A bogáty ſwé fałſzé/ wnet prawdá zá iáie.
22:
Zleby ią oſzácował/ gdyż wiele należy/
23:
Z których vſt y oſoby co ná świát wybieży.
24:
Pánná.O prawdę tu grá idźie/ záraz tu ſzwánkowáć
25:
Muśi/ ieſliże to ták/ gdyż nie zwykłá chowáć
26:
Onéy/ á wiele ludźi ſtanu wyſokiégo
27:
Fałſz więcéy vlubili/ y dźierżą ſie iego.
28:
Pánná II.Ták tu żyią ná świećie/ gdy kto prawdźiwémi
29:
Słowy chce ſpráwiedliwość tu ozdobić ſwémi.
Wnet


strona: 71

Przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
Wnet go ów wykrętniczek przekinie przez nogę
2:
Aż y nieſpráwiedliwie záda mu ták trwogę
3:
Z nieuléczonym rázem/ ná ſpráwie ſzwánkuie/
4:
Y worki y kálétę záraz wynicuie.
5:
Pá. Stá.Iam zá iedno/ niewinność z wymownośćią/ miáłá/
6:
Tyś wymówność niewinną tu mnie vkázáłá.
7:
Pánná.O/ by niewinność ſczéra tu miedzy wſzytkimi
8:
Otrzymáłá pláć z prawdą z práwámi ludzkimi
9:
Stárożytną: ále ſie baczę/ opák dźieie/
10:
Fałſz/ zdrádźie ná świát oddał iáwné przywileie.
11:
Dobrzeć to iąć ſie prawdy/ dodáć iéy obrony/
12:
Niewinnośći bydź ſtróżem: lecz nieuſtráſzony
13:
Ten ma bydź co iéy broni/ ſnadź ie gárdłá ſwego.
14:
Niech ma moc ktemu rozum/ á zwłaſczá dla tego/
15:
By dármo nieprácował/ á miáſto pomocy
16:
Onégo ná ſztych nie zdał: w ſwéy pracy y mocy/
17:
By ſie dármo nieśilił/ á w niebeſpiecznośći
18:
Głowy ſwoiéy niepodał/ álbo w przećiwnośći.
19:
O ſobie/ co o tobie/ dźierżeć mi przychodźi/
20:
Gdyż náſzá kondytia po temu niechodźi/
21:
Przećiw ták możnéy pániéy zácząć co tákiégo/
22:
Iákóż to podobna rzecz/ dowiéźdź ná nię czego?
23:
A do tego przed mężem niecnotę iéy zádáć/
24:
Małżonce iego właſnéy? niechcą więc przypádáć
25:
Z wiárą ná to mężowie: bo miłość kłamliwa
26:
Nie da wierzę do ſercá: rychléy więc pokrywa.
27:
Acz co ieſt z dobréy woli/ zá dobré ie znáią/
28:
O táką rzecz z trudná ſie ludźie kuśić máią/
29:
Przed ſtráchem wielgoocznym. Przypomnię do tego/
30:
Nie ſłyſzelim práwie nic od młódźieńcá cnego:
31:
By nam prośił o rátunek/ nie mówił y ſłowá.
32:
Właſnie milczał/ kiedy ſie komu záwrze mowá/
33:
Albo kiedy ſie owo kto więc winien dawa/
34:
Widząc że iuż prózno: ſłów mu práwie nieſtawa.
Tóż


strona: 72

Caſtus Iozeph,
1:
Tóż on rozumiém myślił/ to ieſt prawdá żywa/
2:
A też trudno z pánem/ á/ gdźie nielitośćiwa
3:
Páni ieſcze/ iákóż rzecz przećiw niéy prowádźić?
4:
Gdźie iedná fałeſzna łzá/ może więcéy ſpráwić
5:
Niż ſto przyśiąg/ ktoby ie przećiw niéy śmiał ſádźić.
6:
Trudno o tym y myślić/ trudno téż y rádźić.
7:
Acz ſie tego ſpodźiéwam/ że tá dobra páni/
8:
Choć ią niecnotá rządźi/ wżdyć kiedy da táni.
9:
Wżdyć ią ſumnienié ruſzy/ któré/ by kát piecze/
10:
A przed nim ná narętczym żaden nieućiecze.
11:
Wżdy ná iego ćiérpliwość y niewinność práwie
12:
Poyźrzy kiedy/ zwróći ſie ku niému łáſkáwie/
13:
Y do tego przyść może/ iż vſpokoiony
14:
Zoſtánie: á do piérwſzych czći będźie z wrócony.
15:
Bo nieledá ćiérpliwość/ á między przednimi
16:
Mieyſce bierze v Bogá cnotámi zacnimi/
17:
On ſam ná dobré miece rozmáité ſzkody
18:
By tym ruchléy vpátrzył/ który złé przygody
19:
Mężnie znośi/ á potym z góry vpátrzoné
20:
W rádośćiách wiecznotrwáłych koronuie oné.
21:
Bóg niewinnośći ſtróżem/ on Pan/ który żywie.
22:
Tóż o tym onym młódźieńcu rozumiém prawdźiwie.
23:
Y dla tego ia vfam/ iż on ácz wrzucony
24:
Do téy ćiemnice/ przedśię z czáſem wyſádzony
25:
Snadź ná coś zacnieyſzégo/ z kłopotów wyięty
26:
Pewnie będźie/ y będźie nád wſzytkimi wźięty.
27:
Pá. Stá.Cyt/ álbo więc mów ćiſzéy/ iużći idą oni
28:
Od których do ćiemnice nieborak wrzucony.
29:
Panna.Niewſtrzymam ſie/ ſpytam ia/ co mówił wiedźiony
30:
Kiedy był do ćiemnice od nich prowádzony.
31:
Albo z iákim ſercem ſzedł: bo więc z ſczęśćia złégo
32:
Ieſt ſie czego náuczyć człowieká dobrégo.
33:
Słyſzyćie/ przyiaćiele/ iużeśćie oddáli
34:
Iozephá/ iużeśćie go w więźienié podáli?
POSEL


strona: 73

przekłádánia Stániſłáwa Goſłáwſkiégo.
1:
POSEL.
2:
IVż/ Pánno/ oddáliſmy iśćie nie bez żalu
3:
Nas wſzytkich/ których ruſzył práwie niepomáłu.
4:
Ia dźierżę iż niewinien/ ſzedł bowiém beſpiecznie
5:
W ten zły raz: ſzedł z vmyſłem weſołym ſpółecznie.
6:
Pánná.Proſzę/ iákóż ſie ſtáwił? co zá mowá iego?
7:
Gdyżem ſámá świádomá niewinnośći iego.
8:
Poſeł.Trudno to y wymówić/ iednák przedśię powiém
9:
Przed wámi/ á prawdźiwie/ com widźiał/ á co wiém.
10:
Skoro nam pan roſkazał/ iákośćie ſłyſzeli/
11:
Wſádźić go/ od krwie źimnéy członki drętwieć ięły
12:
Wemnie: ſtrách mię wnetże zdiął/ kiedym nieſłychány
13:
Przypadek iął rozbiéráć w głowie méy ſtroſkány.
14:
Iż ták prędko zbył łáſki/ y przyſzedł do wielkiéy
15:
Niełáſki/ ten młódźieniec/ bez przyczyny wſzelkiéy.
16:
Nie śmiałem ſie go y iąć/ náwet y prowádźić
17:
Iáko nieuſzánowánié: niemogłem ſie ſtáwić
18:
Przykro przećiw tákiému wſzelkiéy czći godnému/
19:
Miłému/ á przećiw mnie záwſzé chętliwému.
20:
Lecz ſam ſzedł dobrowolnie/ y vſt nie otworzył:
21:
A nań ſie téż y ſłówkiem żaden nie oborzył.
22:
Y nieśmiał mu nikt nic rzéc. Do żeláznéy brony
23:
Onéy ſrogiéy ćiemnice/ áż był przywiedźiony:
24:
Tám dopiéro żáłować iego ſprzećiwnośći/
25:
Y ſczęśćia okrutnégo z przécznych namiętnośći
26:
Począłem/ gdźiem to wſpomniał/ iż nie z dobréy woli/
27:
Szedłem z nim w nieſczęśliwą drógę po niewoli.
28:
Proſząc/ by zá złé niemiał/ páńſkié roſkazánié/
29:
Gdyż ieſt tego przyczyną/ ſrogié zágniewánié.
30:
Ná co on bárzo wdźięcznie vſtá do rozśmiania
31:
Iákoby vłożywſzy/ z niewiela myślenia
32:
Rzékł táki iákom pod władzą ſam ieſt páná mego/
33:
Niemam zá złé/ co pádnie/ tu ná mię od niego.
Y wy


strona: 74

Caſtus Iozeph,
Y wy co to czynićie z roſkazánia iego/ Dobrym ſługóm przyſtoi ſłucháć páná ſwego. Kłopot ten ſwóy/ ia zlécam Bogu pod obronę/ Z którégo ma niewinność dość mężną zaſłonę.

5:
A iż czás wſzytkowiędny świádek prawdźiwy/
6:
Wybáwi mię z potwarzy powieśći fałſzywéy.
7:
Náwet wolę tám zginąć/ krom wſzelkiéy méy winy/
8:
Niżby/ ácz winny zginął kto z moiéy przyczyny.
9:
Cóż ná tym? żem ia ſtrácón? niech ſie co chce toczy/
10:
Bych winnym nie zſzedł z świátá/ tylko w méy mocy.
11:
To rzékſzy á nic więcéy/ do ćiemnice onéy
12:
Sam wſzedł/ wſzedł z dobrą wolą/ ná to przyrządzonéy.
13:
A tám z ćiéżkiégo żalu/ ſercá niećiérpliwie/
14:
Lzámi iágody zlały náſzé przeráźliwie.
15:
On téż ſwych ſtrzymáć niemógł/ z okwitych łez groná
16:
Twarz iego bráłá ná śię/ będąc zápaloná.
17:
Támże padł ná koláná/ á ku niebu obie
18:
Ręce śćiągnął do ſwego Bogá/ ćicho w ſobie
19:
Modląc ſie/ á oczy ſwé wzgórę zápaloné
20:
Trzymał: Y odpráwuiąc nám modlitwy oné:
21:
Widźim/ áno go iáſność niemáła okryłá
22:
Promieniem ſwym/ y czarné ćiemnośći rozbiłá.
23:
Y z prędká padł ná nas ſtrách/ á my vlęknieni
24:
Pádliſmy ná ſwé twarzy/ będąc potrwożeni/
25:
Strách nas wſzytkich obálił. Záczym głowę moie
26:
Sádzę pod miecz/ ná wſzytkié inſzé niepokoie/
27:
Iż niewinien tego: y bez wſzelkiéy przyczyny
28:
Ieſt wrzucon do więźieniá człowiek ten bez winy.
29:
Zrze fráſunek duſzę moię. Kwápię ſie dla tego/
30:
Abym to pánu odnióſł/ idę wſkok do niego.
31:
Pánná.Proſzę/ odnieś wſzytko/ miéy to ná dobréy pieczy/
32:
Niezámilczay namnieyſzéy iákoś świádom rzeczy.
WSTĘP


strona: 75

przekłádánia Stániſłáwá Goſłáwſkiégo.
1:
WSTĘP PIĄTY.
2:
PANNA PIERWSZA.
3:
POtwarzy ſproſna/ Potwarzy ſzkodna/
4:
Ty ná niewinność/ Nigdy niegodna/
5:
Zárzucaſz śiatki. Ty prawdę tłoczyſz
6:
Mową twą hoyną/ Fałſz przykry złóćiſz.
7:
Twoie mieſzkánie Gdźie gmáchy złotem
8:
Obité. Vſzy Ty páńſkié potem
9:
Ośle nábiiaſz. Tám bez przeſtánia/
10:
PANNA WTORA.
11:
NIkczemné głupſtwá Y podeyźrzánia:
12:
W vſzy iam biie Táyné ſzeptánié.
13:
To podniéca w nich/ Twoie mieſzkánié:
14:
Podeyźrzenia ták Sproſnie pełnimy.
15:
Czyniſz ie ſłupy Vzłoconémi.
16:
Zá dwá potroyné Ty świádki wiedźieſz/
17:
Ná beczce piwá Z przyśięgą iedźieſz.
18:
PANNA TRZECIA.
19:
SLuſzną zapłátę Twoiéy niecnoty/
20:
Naydźieſz tuſz pomſtę Przed ſwémi wroty.
21:
Gdyż pozna żáłość Ciebie nádchodźi
22:
Czás wſzytkowiędny/ Ná świát wywodźi
23:
Co ſkryto było/ Mąk niezliczonych
24:
Zá tobą ćmámi Z węzłów plećionych
25:
Biczmi przyćina/ Z win záſłużonych.
26:
PANNA CZWARTA.
27:
NA pány náſzé Młódźieńcá cnégo/
28:
Coś to wywárłá/ Z kuglárſtwá twégo?
Wyſchła


strona: 76

Cáſtus Iozeph,
1:
Wyſchła potwarzy/ Serce mi pſuieſz/
2:
Ieſli oſtátni Krés mu gotuieſz.
3:
Niżby niewinność Vkazał świátu
4:
Wſzytkiém ſwoię: Dam pod miecz kátu
5:
Záń głowę moię Z wielką rádośćią.
6:
PANI STARA.
7:
NIeopuſczę go/ Z wielką śmiáłośćią/
8:
Smiele ia pánu Wedrę ſie w oczy/
9:
Niech ſie iuż co chce Tu zemną toczy/
10:
Stánę ia świádkiem Iáſnym onému/
11:
A wolę pomoc Spráwiedliwému.
12:
Lepiéy śmierć podiąc Z dobrym z ochotą/
13:
Niż w roſkoſzách żyć Z iáwną niecnotą.