[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Mikołaj Rej
tytuł:   Apocalipsis
rok wydania:   1565


strona: kt

1:
Apocalypſis.
2:
To ieſt.
3:
Dziwna ſpráwá ſkry=
4:
tych táiemnic Páńſkich/ ktore Ia=
5:
nowi ſwiętemu/ gdy był wygnan prze wyzná=
6:
nie wiáry ſwiętey ná wyſep kthory zwano Pa=
7:
tmos/ przez widzenia y przez Anyoły
8:
rozlicżnie zwiáſtowáne były.
9:
grafika
10:
☞ Pytaycieſz ſie o piſmiech/ ná ktorych zależy
11:
kroleſtwo Páńſkie. Bo ſrogi ieſt ſtrách
12:
wpáść w ręce Bogá żywiącego.
13:
¶ Z Drukárniey Mácieiá Wirzbięty.
14:
Roku Páńſkiego 1565.

strona: AA2

1:
Zacnie Vrodzonemu
2:
Pánu/ Pánu Mikołáiowi Náru=
3:
ſzowiczowi/ Sekretarzowi y ſprawcy Kán=
4:
celláriey Kſięſtwá Lithewſkiego/ Stároſcie
5:
Márkowickiemu etc. Przyacielowi ſwe=
6:
mu y brátu Krześćiáńſkiemu bár=
7:
zo miłemu.
8:
W
Iele o thym piſáć álbo
9:
mowić co nie może być żadnym
10:
rozumem ogárniono/ thedy ſá=
11:
má tá rzecż to ſnádnie káżdemu
12:
rozrádzić może. Ale iż nam roſkazano o thym
13:
ſie pytáć y o tym wiedzieć co ieſt ku zbáwieniu
14:
náſzemu potrzebnego/ tedy y proſtakom o tym
15:
ſie dowiádowáć ſnadź ieſzcze więcey przyſtoi.
16:
A to co ieſt ku chwale Páńſkiey to iuż y kámie=
17:
nie by mowić vmiáło powinneby było wyſła=
18:
wiáć. Gdyż Prorok woła ná wſzytko ſtworze
19:
nie y ná gory y ná láſy/ áby dawáły powinną
20:
chwałę imieniowi Páńſkiemu. Bo ácż tho ſá=
21:
mo przez ſię żadney chwały tey wielmożnośći
22:
dáć nie może/ áni iey wyznáć może. Ale gdy ſie
AA 2przypátrzy
Liſt.

23:
przypáthrzymy nierozmierzonym ſpráwam
24:
Páńſkim/ iáko to dziwnym kſtałtem á nado=
25:
bnym porządkiem wſzytko ſpráwić racżył/ te=
26:
dy nielza iedno zádziwowawſzy ſie temu/ mu=
27:
śi być s tego wiekuiſta cżeść á chwałá imienio
28:
wi iego ſwiętemu. Ale o tych dziwnych á táie=
29:
mnych ſpráwach iego/ álbo o tym żadnym ro=
30:
zumem nie ogárnionym Boſtwie iego mowić
31:
álbo piſáć tedy ſnádnie ſam ſtrách myſl odey=
32:
mie. Gdyż ten żaden ná ſwiecie nie był ktory=
33:
by ſie temu kiedy przypátrzić mogł/ álbo o tym
34:
właſnie mowić álbo piſáć vmiał. Gdyż y on
35:
Moiżeſz ktory s tym wielmożnym Boſtwem
36:
przez cżterdzieśći dni mowił/ głos iáwnie ſły=
37:
ſzał/ podobieńſtwá widział/ á wżdy o tym áni
38:
mowić áni powiedáć nic ſłuſznie nie vmiał.
39:
Ezáiaſz/ Ieremiaſz/ y ini Prorocy też bywáli
40:
záchwyceni/ też widáli thę dziwną wielmoż=
41:
ność/ też głoſy ſłycháli/ y rozmowy miewáli/
42:
á wżdy tákże nic nam ſłuſznego ná piſmie po=
43:
wiedzieć o tym nie mogli. Páweł ſwięty ktore
44:
go ten Pan ſam zwał wdzięcżnym nacżyniem
45:
ſwoim ktory bywał záchwycon/ ták iáko ſam
46:
piſze/ áż do trzeciego niebá/ tákże y głos ſłyſzał tákże ſie

strona: AA3

Liſt.
1:
tákże ſie y ocżymá przypátrował dziwney tey
2:
wielmożnośći. A coż nam o tym ná piſmie zo=
3:
ſtáwił? Nic więcey iedno zádziwowawſzy ſie
4:
á práwie ſtráchem zemdlawſzy/ záwołał wiel
5:
kim głoſem: O nierozmierzona głębokośći tych
6:
ſkrytych táiemnic Páńſkich. Y kthoż kiedy po=
7:
znał thy ſpráwy twoie moy miły Pánie? álbo
8:
kto v ciebie kiedy w rádzie twoiey mogł być?
9:
Thu iuż nam ná koniec przypadł on Apoſtoł y
10:
Ewányeliſtá Ian ſwięty/ ktory iáko o nim pi= ſzą/ był zá żywotá ſwego wielkim miłoſnikiem
11:
Páńſkim/ á dla wyznawánia imieniá ſwięte=
12:
go iego był potym wygnan ná ieden wyſep kto
13:
ry zwano Pathmos. Tám będąc w onych te=
14:
ſknicach á w onym rozmyſlániu ſwoim/ Pan
15:
iż nigdy nie opuſzcża wiernych ſwoich/ wiele=
16:
kroć do niego poſyłał ná rozmowy Anyoły
17:
ſwoie/ wielekroć bywał w ſkrytoſciach niebie=
18:
ſkich w záchwyceniu ſwoim/ ták iż iáwnie á iá
19:
ſnie widział ony nierozeznáne ſpráwy á nieo=
20:
gárnione táiemnice Páńſkie/ ták iż y głos Páń
21:
ſki wielekroć ſłyſzał/ y rozmowy miewał.
22:
A coż nam o tym powiedział? á coż nam o tym
23:
nápiſał? Oto tákże iáko y inſzy/ że ſie y podziś
AA 3s tego


strona: AA3v

Liſt.
1:
s thego żaden rozumem ſłuſznie wypráwić nie
2:
może. Abowiem tho záwżdy bywał obycżay
3:
Duchá ſwiętego/ iż poſpolicie pod zákryciem
4:
ſwiátu oznáymował táiemnice Boſtwá ſwe=
5:
go/ áby tylko wierni temu ſie z dáleká przypá=
6:
trowáli/ á niewiernym ieſzcże bárziey bywá=
7:
ią ocży oſlepione/ iż ſie temu nie tylko przypá=
8:
trzyć ále áni podziwowáć mogą.
9:
Lecż iż Pan wiernych ſwych nigdy opuśćić nie
10:
chce/ pobudza przedſię ludzi pocżćiwe ku obiá=
11:
ſnieniu chwały ſwoiey/ á dodawa im Duchá
12:
ſwego ſwiętego/ iż ſie wżdy ácż s ſtráchem po=
13:
kuſzáią mowić álbo piſáć o tey dziwney á nie=
14:
przypátrzoney wielmożnośći iego. Tákże y to
15:
piſmo Ianá ſwiętego tych zákrytych táiemnic
16:
Páńſkich/ ácż przez wiele ſet lath práwie iáko
17:
popiołem zátrzęſione leżáło/ á wſzákoż pobu=
18:
dził Pan ludzi pobożne/ ktorzy ſie wżdy o tho
19:
pokuśili/ á zwłaſzcżá w tym zámieſzániu ſwiá
20:
tá tego/ iż ie práwie iáko s piaſku wygrzebli/ y
21:
ſwiátu/ podáli/ y z łáſki Páńſkiey obiáſnili/ iż
22:
im wżdy lepiey ludzie á niſzli pirwey iuż zrozu=
23:
mieć mogą. Ia będąc Polakiem á życżli=
24:
wym narodowi ſwemu y Oycżyznie tey ktora mię iáko

strona: AA4

Liſt.
1:
mię iáko właſna mátká w poſrodku ſiebie wy=
2:
chowáłá/ gdyżem widział iż ini od Bogá ob=
3:
dárzeni/ á ſnadź ći co im to powinnie należá=
4:
ło/ máło o tym dbáią/ muſiałem ſie tym iednym
5:
kámieniem vcżynić/ ktory by mowić vmiał po=
6:
winienby káżdy wyznáć tę chwałę Páńſką/ á
7:
s ſtráchem ſie o to pokuśić/ ábych wołał o they
8:
dziwney wielmożnośći iego/ áby też tá Oycży
9:
zná moiá/ á zwłaſzcżá w thych záziębłychb krá=
10:
ioch á w ludziach máło dbáłych/ przypátrowá
11:
łá ſie tym zákrytym táiemnicam Páńſkim á te=
12:
mu Boſtwu żadnym rozumem nie ogárnione=
13:
mu/ gdyż bez thego nic ſie dobrego nikomu áni
14:
zácżąć áni sſtáć nie może. Y pokuśiłem ſie o to/
15:
ácż z wielkim poſtráchem/ ábych też tho Pol=
16:
ſkim ięzykiem/ iáko tháko dogrzebáiącz ſie/ á
17:
wſzákoż da Pan Bog nic od ſzcżyrey prawdy
18:
nie odſtępuiąc/ Bráciey ſwoiey á Narodowi
19:
ſwemu ná pámięć zoſtawił.
20:
Abowiem kto ſie będzie chciał temu przycżytáć
21:
á pilnie vważáć/ wſzytko to tu znaydzie/ á wſzy
22:
tkiemu ſie przypáthrzy/ cżego pocżćiwemu á
23:
wiernemu cżłowiekowi potrzebá ku ſpráwo=
24:
wániu żywotá ſwoiego. Przypátrzy ſie cżá=
AA 4ſom wſzy=


strona: AA4v

Liſt.
1:
ſom wſzytkim ták przeſzłem/ ták też przyſzłym/
2:
tákże też y terázeyſzym. Náucży ſie iáko ma v=
3:
twirdzić mocną nádzieię ſwoię w káżdym nie=
4:
beſpiecżeńſthwie ſwoim. Zádziwuie ſie onym
5:
nierozmierzonym á żadnym rozumem nieogár
6:
nionym poſtępkom/ ſpráwam/ ſądom/ y ſprá=
7:
wiedliwoſciam Páńſkim. Zádziwuie ſie ſtrá=
8:
ſznemu á wielmożnemu Máyeſtatowi iego.
9:
Náucży ſie iákiey prawdy potrzebuie to wiel=
10:
możne Boſtwo iego zá rozlicżne dobrodziey=
11:
ſtwá ktore on dziwnemi kſtałty racży okázo=
12:
wáć dármo á s ſzcżyrey dobroći ſwey temu ni=
13:
kcżemnemu ſwiátu.
14:
A thák ia wiedząc cie być cżłowieká zacnoſcią
15:
Narodu y pocżćiwemi cnotámi y roſtropnym
16:
ćwicżeniem/ gdyż cie widam vſtháwicżnie ná
17:
dworze y ná ſpráwách páńſkich/ od Bogá ob=
18:
dárzonego/ inych cnot y obycżáiow twoich wy
19:
licżáć niechcę/ gdiż ſie im iuż dobrze ludzye przy
20:
pátrzyli/ zdáło mi ſie ábychći ty kſiąſzki do rę=
21:
ku podał á imieniowi twemu przypiſał. Thu=
22:
ſząc ták ſobie/ iż gdy cie Pan Bog pocżćiwemi
23:
náukámi obiáſnić racżył/ gdy ty to pochwaliſz
24:
iż j od inych pochwalono będzie. A ſtąd y inym ſnádnie

strona: AA5

Liſt.
1:
ſnádnie myſl vrość będzie mogłá/ iż więcey po
2:
kuſzáć ſie będą mowić y piſáć o they dziwney
3:
chwale thego wiecżnego á wielmożnego Bo=
4:
ſtwá Páná náſzego. Skąd ſie może ſnádniey
5:
rozmnożyć wiecżne błogoſłáwieńſthwo iego
6:
tym narodom náſzym/ á thym zápádłym krá=
7:
iom náſzym. Gdyż iáko widzimy w tych niebe
8:
ſpiecżeńſthwiech náſzych iż nam pilnie trzebá
9:
ſwiętego miłoſierdzia iego. A tobiebych życżył
10:
iáko Krześćiáńſkiemu brátu/ áby Pan Bog
11:
ty dáry ſwoie ktore w tobie okazáć racżył
12:
im dáley tym więcej obiaſniáć racżył ku
13:
cżći á ku chwale ſwoiey/ á ku ſławie
14:
twey/ á potym ku zbáwieniu
15:
twemu.
16:
Twoy życżliwy towárzyſz
17:
ktorego dobrze znaſz.
AA 5


strona: AA5v

1:
Ku dobrym towárzyſzom
2:
krothka przemowá.
3:
W
Iele ták ſkrytych rzecży ná ſwiecie widzimy/
4:
Że o nich ni rozumieć ni mowić vmiemy.
5:
A coż gdy pomyſlimy ná niebieſkie ſpráwy/
6:
Tu rozum vſtáć muśi iáko błazen práwy.
7:
Bo ácż tych wiele dziwow ocżymá widzimy/
8:
Máło przedſię rozeznáć co to ieſt vmiemy.
9:
Iáko ták cięſzkie niebo záwiſło nád námi/
10:
Iáko ieſt przyſtroiono pięknemi gwiazdámi.
11:
Iáką ſłońce gorącość tu cżyni ná zyemi/
12:
Y iáko s cżáſem záſię chłodem ciepło zmieni.
13:
Iáko prętko obbieży okrąg ſwiátá wſzego/
14:
A barzo w máłym cżáſie oſwieći káżdego.
15:
Iáko on blády mieſiąc ſwoie odmiennośći/
16:
Okázuie przed námi w ſkrytey zákrytośći.
17:
A coż gdy pomyſlimy ná Páná ſámego/
18:
Ktory to wſzytko ſpráwił wedle zdánia ſwego.
19:
A bez káżdey pomocy y máło prácował/
20:
Tylko rzekł ſłowem sſtań ſie kiedy to ſpráwował.
21:
Coż rozumieſz iáki ieſt ták Páná dziwnego/
22:
Máyeſtat y powagá wielmożnośći iego.
23:
Przed ktorym drżą możnośći wſzytki ſwiátá tego/
24:
A niebyeſkye pádáią pod nogámi iego.
25:
A żaden ná tym ſwiecie ieſzcże táki nie był/
26:
Ktoby ſie tey możnośći był kiedy przypátrzył.
27:
Iáka to ieſt wielmożność Máyeſtatu tego/
28:
Przed ktorym drży wſzytek ſwiát y trzęſie ſie niebo.
29:
Bo y wſzyſcy Prorocy co iáwnie ſłycháli/
30:
Głoſy s tey wielmożnośći ſtráchem pomdlewáli.

strona: AA6

Przemowá.
1:
A o tym áni piſáć áni mowić chcieli/
2:
Co to ieſt/ iedno głoſy co ſtámtąd ſłyſzeli.
3:
Ale chceſzli nabliżey w tym rozumu zeprzeć/
4:
Rádzęć cżęſto w ty kſiąſzki á s pilnoſcią pátrzyć.
5:
Bo ácż nikt nie ogárnie Máyeſtatu tego/
6:
Ale ſie wżdy przypátrzy dziwnym ſpráwam iego.
7:
A s Páwłem muśi wołáć o dziwna ſkrytosći/
8:
Ktoż ſie kiedy przypátrzył tákiey wielmożnośći.
9:
Ale iż wżdy rozumu potroſze wſpomoże/
10:
Ze ſie wątpliwe ſerce vſpokoić może.
11:
Bo wżdy znáydzieſz pocżęśći o tey włelmożnośći/
12:
Iákie tám ſą zákryte dziwne táiemnośći.
13:
Więc znaydzieſz iákiey chwały thá ſławna wielmożność
14:
Potrzebuie od ciebie zá tę hoyną ſzcżodrość.
15:
Ktorą widziſz iákoś ieſt hoynie obdárzony/
16:
Ze żaden po Anyelech nie ieſt ták ſtworzony.
17:
Służyć niebo ſwiátłoſcią s przypadki dziwnemi/
18:
Służyć zyemiá z żywnoſcią y z bogáctwy ſwemi.
19:
Pytayże ſie też pilnie o ſwey powinnośći/
20:
Coś też zá to powinien tákiey wielmożnośći.
21:
Bo tu znaydźieſz pociechę z vpadku káżdego/
22:
Y iáko ten Pan ſtrzeże káżdego wiernego.
23:
Y iákiey tu nád námi vżywa opyeki/
24:
Ze włos z głowy nie ſpádnie żadnego ná wieki.
25:
Naydzieſz dziwne rádośći żywotá przyſzłego/
26:
Y iáko ſie dopytáć tám tych ſkárbow iego.
27:
Gdzie maſz widzieć ocżymá ty dziwne ſkrytośći/
28:
A vżywáć iuż wiecżnie rozlicżnych rádośći.
29:
A cżegożći iuż więcey powiedz nie doſtánie/
30:
Iedno położ nádzieię vprzeymą w tym Pánie. Vyrzyſz

strona: AA6v

Przemowá.
1:
Vyrzyſzżeć on podeprze y rozumu mdłego/
2:
Ze ſie możeſz przypátrzyć tym poſtępkom iego.
3:
Iedno wołay z onemi zwolenniki k niemu/
4:
Podeprzy ſwięty Pánie wiáry mnię nędznemu.
5:
Vyrzyſz że cie s ſwey łáſki ták obiáſnić może/
6:
Iże ſie wżdy pocżęśći obacżyſz nieboże.
7:
Bo obácż w iákieyś łáſce od niego ſtworzony/
8:
Ześ máło od Anyołow ſtanem vniżony.
9:
Nie leżyſz tu ná ſwiecie iáko ine źwirzę/
10:
Co nátkawſzy brzuch trawą potym w piaſku gmerze.
11:
Pytay ſie coś powinien iáko cżłowiek práwy/
12:
A niech zawżdy pocżćiwe będą twoie ſpráwy.
13:
Bo ieſli ſie porownaſz ſprawámi z źwirzęty/
14:
Też cie pewnie wypędzą ná pole s cielęty.
15:
Ale niewiem iákiey tám vżywieſz roſkoſzy/
16:
Gdyż widziſz iáko marnie ſwiát nam cżáſy płoſzy.
17:
Strzeży ſię.
18:
grafika

strona: AA7

1:
PRÆFATIO.
2:
To ſie wykłáda Przed
3:
mowá/ tho ieſt/ Krotkie położenie
4:
ſpraw wſzytkich co ſie tu tocżą w kſię
5:
gach tego to ziáwienia Iáná
6:
ſwiętego.
7:
Z
Iáwienie to Páná náſzego Ie=
8:
zuſá Kriſtuſá/ ktore ieſt dziw=
9:
nie obiáwiono przez Duchá S.
10:
Ianowi ſwiętemu/ niewiem á=
11:
by co było potrzebnieyſzego lu=
12:
dziom ku cżytániu. Abowiem ſie tu ſnádnie ná
13:
ucży káżdy wiedzieć/ na cżym Pan záſádzić ra
14:
cżył wolą ſwoię á dziwne przeyrzenie ſwoie/ á
15:
żadnym rozumem nie ogárnione ſpráwy y ſą=
16:
dy ſwoie/ áż do dniá przyſcia ſwoiego gdy iuż
17:
ma przyść ſądzić świátá wſzitkiego á dokonáć
18:
wiecżnego kroleſtwá ſwoiego.
19:
A iż tho Pan záwżdy obiecowáć racżył wier=
20:
nym ſwoim iż im miał poſyłáć ná ſwiát Duchá ſwego

strona: AA7v

Przedmowá.
1:
ſwego ſwiętego/ ktory miał obiáſniáć ſwiátu
2:
káżdą prawdę/ tedy tu ſobie do tego racżył o=
3:
bráć wdzięcżny inſtrument temu to Duchowi
4:
ſwemu ſwiętemu Ianá ſwięthego Apoſtołá y
5:
Ewányeliſtę ſwego/ przez kthorego zdáło ſie
6:
Pánu áby temu obłędliwemu ſwiátu były ob=
7:
iáſnione dziwne ſpráwy á poſtępki tháiemnic
8:
Boſtwá ſwego/ áby wierni wiedzieli iáko má
9:
ią záchowywáć iemu powinnośći ſwoie/ á cie
10:
ſzyli ſie tym/ iż on żadnego z namnieyſzych ſwo
11:
ich nigdy nie opuśći/ á práwie vſtáwicżnie li=
12:
cży y włoſy ich áby żaden bez woley iego nie v=
13:
padł z głowy ich/ Y kámyki roſkázuie zbyeráć
14:
Anyołom ſwoim ná drogach ich/ áby żaden nie
15:
obráził nogi ſwoiey.
Pan licży włoſy wiernych ſwoich.
Ktorego to Zyáwienia/
16:
ták iákochmy ſłyſzeli/ temu Iánowi ſwiętemu
17:
przez Duchá ſwiętego y przez Anyoły Páńſkie
18:
y przez ine rozlicżne głoſy dziwnie ſpráwione=
19:
go/ ſpráwá á położenie tá ieſt wſzytká.
20:
Koſcioł ná wielkiey pyecży v Páná.
¶ Koſcioł ſwięty Páńſki/ to ieſt Zbior wſzy=
21:
tek iego po wſzem ſwiátu roſproſzony/ ten ieſt
22:
záwżdy ná wielkiey piecży v niego/ á práwye
23:
ieſt iáko właſne ciáło iego/ á on ieſt głową ciá
24:
łá tego/ á zowie gi záwżdy oblubienicą ſwoią á wdzię

strona: AA8

Przedmowá.
1:
á wdzięcżną małżonką ſwoią. A o tey to oblu=
2:
bienicy ſwoiey tu Ianowi ſwiętemu Pan da=
3:
wa znáć/ iż ią vſtáwicżnie chce mieć ná probie
4:
á w dziwnym przeſládowániu áż do przyſcya
5:
ſwego/ gdy iuż rozſądziwſzy ſie z niewiernemi
6:
ſwemi/ s tą iuż oblubienicą ſwoią ták wypro=
7:
bowáną będzie chciał oſieść w wiecżnych á dzi
8:
wnych rádoſciach ſwoich/ ták iáko ſie tám po=
9:
tym o nich ſzyroko náſłuchamy.
10:
¶ A iż tey oblubienice ſwey chce pokuſzáćd ro=
Pan pokuſza ſwoich wiernych.

11:
zlicżnymi kſtałty/ iuż dziwnemi wymyſlácżmi
12:
ſwiátá tego á rozlicżnymi Heretyki/ kthorzy ią
13:
będą vſtáwicżnie zwodzić od ſtałośći iey/ áby
14:
ſie vnioſłá od wiáry á od ſtałośći ſwoiey/ kto=
15:
rey ſie náucżyłá s ſzcżyrych ſłow z woley á s po
16:
ſtánowienia tego tho oblubieńcá ſwego. Kte=
17:
mu obiecał ią vćiſkáć gwałty rozlicżnemi ludzi
18:
ſrogich á bezbożnych/ pokuſzáiąc they ſtałośći
19:
iey. Obiecał iey pokuſzáć mory/ głody/ rozli=
20:
cżnymi ſtráchy/ walkámi/ niemocámi/ y ſmier
21:
ciámi dziwnemi/ áby wierni probowáli w ſo=
22:
bie ſtałośći ſwoich/ wiedząc to pewnie iż nigdi
23:
nie będą od niego opuſzcżeni. A ieſliże ſtátecż=
24:
nie iemu wytrwáią w wierze á w ſthałoſciach ſwoich/

strona: AA8v

Przedmowá.
1:
ſwoich/ iż im to záſię ná wielkie á ná rozlicżne
2:
pociechy wſzytko ſie obroćić muśi. A iżby wie=
3:
dzieli á vcżyli ſie iáko ſie máią przeſtrzegáć rze
4:
cży tych prziſzłych y káżdego niebeſpiecżeńſtwá
5:
ich/ gdyż powiedáią iż y ſtrzáłá lecąca kthorą
6:
gdy kto wcżás obacży tedy nie ták bárzo obrá=
7:
źić może.
Natrudniey Pánu zrozumieć

8:
¶ A iż to ná rozum ludzki rzecż natrudnieyſza
9:
rozeznáć Boſtwo cżłowiecżeńſtwem zákrythe
10:
Páná náſzego/ y iáko on thu będąc ná ſwiecie
11:
dziwnemi ſpráwámi ſpráwowáć racżył Ko=
12:
ſcioł ſwoy y zbáwienie wiernych ſwoich/ y iá=
13:
ko niewymowioną mocą ſwoią dokonawſzy
14:
iuż tu wſzytkiego cżego iedno było potrzebá ku
15:
zbáwieniu cżłowiekowi nędznemu/ ſzedł záſi
16:
do właſnego kroleſtwá ſwego/ á do Bogá Oy
17:
cá ſwego. A thám iuż iáko práwy Krol á prá=
18:
wy dziedzić niebieſki iuż ieſt vſtáwicżnie krolu
19:
iący/ ktoremu iuż thám ſłuży niezlicżona wiel=
20:
kość Anyołow iáko przirodzonemu Pánu ſwo
21:
iemu. A tu przedſię ſpráwuie wierne ſwoie/ á
22:
wie y widzi poſtąpienie káżdego y namnieyſze
23:
go ſwego/ á z námi vſtáwicznie ieſth wedle o=
24:
bietnic ſwoich wielmożnoſcią á opátrznoſcią ſwoią

strona: BB

Przedmowá.
1:
ſwoią áż do przyſcia ſwoiego. Y od tąd napir
2:
wey Ian ſwięty pocżął widzenie ſwoie/ y po=
3:
wieda nam o nim iż go widział á on ſtoi w dzi
4:
wney poſtáwie ſwoiey miedzy ſiedmią ſwiecż
5:
niki złotemi/ á w ręku ſwoich dzierży ſiedḿ iá=
6:
ſnych gwiazd. Y wnet wykłáda ty ſwiecżniki/
7:
ktore znamionuią Zbiory á Koſcioły iego ſwię
8:
te/ á gwiazdy ſą ſtárſzy á przełożeni ich/ ktho=
9:
rzy im ſwiecą wiernemi náukámi ſłow á náuk
10:
ſwiętych iego. Abowiem pod thą ſiedmioráką
11:
licżbą poſpolicie Pan wſzytki ine licżby ſwoie
12:
zámykáć zawżdy racżył/ iáko niżey vſłyſzymy
13:
o ſiedmi thrąbach y o ſiedmi piecżęciach y o i=
14:
nych rzecżach.
15:
¶ A cokolwiek Pan przez Ianá ſwiętego thu
16:
do ſiedmi koſciołow wſkázowáć racży/ to po=
Co do iednych to y do drugich Pan wſkázowáć rzcży.

17:
ſelſtwo iuż vſtáwicżnie miáłoby brzmieć w v=
18:
ſzoch wſzytkim Zbiorom á Koſciołom ſwiátá
19:
tego áż do dniá ſądnego. Bo to ieſt rzecż nieo=
20:
mylna/ iż co do tych ieſt wſkazano iż ſie tho ze
21:
wſzyſtkimi dziać ma áż do ſkońcżenia ſwiátá.
22:
A iuż ſie żaden Zbior niechay nie nádziewa ná=
23:
uki iney áni inego przeſtrzeżenia iedno co tu ſły
24:
ſzy co Pan przez Apoſtołá tego do nas do wſzy
BBtkich


strona: BBv

Przedmowá.
1:
tkich pod figurą tych ſiedmi koſciołow wſkázo
2:
wáć racży. Bo thu iuż naydzie káżdy y pogro=
3:
ſki pewne zá przeſtępki ſwoie/ y pociechy nieo=
4:
mylne zá ſtałośći ſwoie. Naydzie co ſie Pánu
5:
podoba á co ſie nie podoba. Naydzie iáko w v
6:
padku ſwoim ma ſie náwroćić do niego á zná=
7:
leść ſwięte miłoſierdzie iego. A ſnadź nie máſz
8:
nic tákiego cżegoby ſie niemogł dopátrzyć ká=
9:
żdy Zbior wierny Páńſki iáko mu záchowy=
10:
wáć ma powinnośći ſwoie.
11:
Táiemnicá Troyce ſwiętej
¶ Tám záſię máło dáley cżtąc przypátrzy ſie
12:
oney żadnym rozumem nie ogárnioney Táiem
13:
nicy Troyce ſwiętey. Iáko Ian widział ono
14:
Boſtwo ſiedzące ná máyeſtacie/ kthorego áni
15:
wypiſáć áni wymowić nie vmiał. Iáko w o=
16:
nym Boſtwie widział Báránká iákoby zábi=
17:
tego/ bo nie był práwie zábithy gdyż záſię był
18:
ożywion. Iáko widział y ſiedmioráką ſpráwę
19:
w onymże Máieſthacie Duchá ſwięthego. A
20:
przedſię wſzytki mocy niebieſkie widział á ony
21:
vpadáią ná twarzy ſwoie/ á nie trzem/ ále tyl=
22:
ko iednemu Bogu dawáią cżeść á chwałę ży=
23:
wiącemu ná wieki wiecżne.
24:
Támże ſie też ſnádnie náucżyć káżdy może/ co ten

strona: BB2

Przedmowá.
1:
co ten tám náſz ſwięty Báránek nam ſpráwu=
2:
ie w oney ſpołecżnośći Boſtwá thego. Abo=
Co Báránek cżyni.

3:
wiem dzierży kſięgi otworzone oddárſzy od
4:
nich onych możnych ſiedḿ piecżęći/ ktorych ża=
5:
dne ſtworzenie áni ná niebie áni ná ziemi otwo
6:
rzyć nigdy nie mogło. Thámże nam zá onemi
7:
piecżęciámi opowiedáć racży wſzytki przyſzłe
8:
rzecży/ ktore s przeźrzeniab onego Boſtwá nie=
9:
zmierzonego ſą z dawná ſwiátu zgothowáne/
10:
áż do dniá ſądnego. A iáko wierni ſą záwżdy
11:
w dziwney opiece iego/ á niewierni iáko záw=
12:
żdy od niego ſą opuſzcżeni.
13:
¶ Támże vſłyſzyſz ony ſiedḿ trąb trąbiących
14:
o onych przyſzłych przypadkoch/ iákie wedle
15:
cżáſow á wedle wiekow miáły przypadáć prze
16:
ſládowánia z dopuſzcżenia Páńſkiego ná wier
17:
ne iego.
ſwiátá tego.
Iácy zwodnicy pod figurą wiernych
18:
páſterzow á cżyniąc ſie namieſtniki Páńſkimi
19:
á przywłaſzcżáiąc ſobie mieyſce y moc iego ná
20:
ſtáwáć ná ſwiát mieli. Iáko mieli zwodzić na
21:
rody á ludzi możne ku pomocy ſobie/ y iákie po
22:
mocniki rozmáite mieli cżynić ſobie ku ſnád=
23:
nieyſzemu zwiedzieniu ſwiátá nędznego. Czo
24:
wſzytko kto zrozumieć będzie vmiał/ nie tylko
BB 2zrozu=


strona: BB2v

Przedmowá.
1:
rozeznáć iż to prawdá/ ale y pálcem tego ledwe
2:
vkazáć nie będzie vmiał. Gdy vſłyſzy o oney
3:
gwiazdzie iáko ná ziemię vpádłá á wypuśćiłá
4:
dym s przepáśći ktory záćmił ſłońce á s ktore=
5:
go wybieżáłá dziwna ſzáráńcża/ ták iáko tám
6:
potym o niey vſłyſzyſz.
7:
¶ A iáko przez trąbienie ſiedmi trąb znácżył
8:
nam Duch ſwięty fáłſzywe á ſtráſzliwe trąbie
9:
nie rozlicżnych Heretikow á zwodnikow ſwiá
10:
tá tego. Tákże też przez otworzenie ſiedmi pie=
11:
cżęći/ y przez wylanie ſiedmi dań gniewu ná
12:
ſwiát Páńſkiego/ znácży nam rozlicżne plagi á
13:
pomſty ná ty wſzytki kthorzy ſie dádzą zwieść
14:
tym fáłſzom á zwodom omylnego ſwiátá tego
15:
Kriſtus nie ſpi nád wiernemi ſwemi.
¶ Ale iż Báránek náſz Pan náſz á opiekálnik
16:
náſz Pan Iezus Kriſtus nigdy nie drzemie á v
17:
ſtáwicżnie ieſt pilen wiernych ſwoich/ dawa
18:
tám záſię o nim wielką pociechę Duch ſwięty/
19:
iż záwżdy ieſt z opátrznoſcią á z opieką ſwoią
20:
w poſrzodku wiernych ſwoich/ á znácży ie v=
21:
ſtáwicżnie znákiem ſwoim/ áby żadne niebe=
22:
ſpiecżeńſtwo nigdy nie mogło ſie dotknąć ża=
23:
dnego wiernego iego. A ieſliby też co ná ktore
24:
go przypádło z dopuſzcżenia iego/ tho wſzytko ſie obro=

strona: BB3

Przedmowá.
1:
ſie obroćić ma ná pociechę iego/ tho też tám o
2:
tym ſzyroko nácżyść álbo náſłucháć ſie możeſz.
3:
¶ Dáley záſię tenże Báránek á ten opiekálnik
4:
naſz opowiedziawſzy nam álbo Koſciołowi
Kriſtus poſyła Doktory ná ſwiát.

5:
ſwemu ty wſzytki niebeſpiecżeńſtwá y przeſtrá
6:
chy ktore miáły przypadáć ná wierne iego/ y s
7:
tych fáłſzywych zwodnikow ſwiáthá tego/ y z
8:
rozlicżnych narodow álbo pogánow/ kthore
9:
Duch ſwięty figurował pod ſtráchem widze=
10:
nia ſrogich koni onych/ obiecuie záſię pociechę
11:
wiernym ſwoim/ iż im chce záſię zeſłáć wierne
12:
náucżyciele ſwoie ku pocieſze ich w onym obłą
13:
dzeniu ich. A ácż ie przeſládowáć będą y dru=
14:
gie zábijáć będą/ przedſię on ie ożywiáć to ieſt
15:
ine ná to mieyſce náſtáwowáć obiecuie/ áby ſie
16:
nigdy od niego nie obłądziły wierne owiecżki
17:
iego/ áż do przyſcia iego. A iżby pámiętáłi zá=
18:
wżdy iż máią Krolá á Páná ſwego/ á iż nigdy
19:
nie ſą opuſzcżony od niego.
20:
¶ Potym iuż Pan przez Duchá ſwiętego figu=
21:
ruie nam Smoká onego ſtárego wężá ſprzeći=
¶ Figurá Smoká.

22:
wniká náſzego/ iż ſie zbuntowáć miał s pſńſt=
23:
wem Rzymſkiem/ á iuż miał ſtáráć ſie o to gdy
24:
nie mogł chytroſcią áby gwałtem á mocą wy=
BB 3wroćił


strona: BB3v

Przedmowá.
1:
wroćił náukę Páńſką á Koſcioł iego ſwięty á
2:
tę oblubienicę iego. Ktore páńſtwo Rzymſkie
3:
figuruie ſie nam oną Beſtią o ſiedmi głowach/
4:
to ieſt ktore ſiedzi ná ſiedmi gorach/ iáko o nim
5:
iż ták ieſt wſzyſcy dobrze wiemy.
6:
¶ A powieda iż tá Beſtia byłá y potym nie by
¶ Figurá beſtiey o ſiedmi głowach

7:
łá y záſię z nowu náſtáłá. Abowiem ſie to páń
8:
ſtwo ták iáko o tym ſzyrzey w hiſtoriach nápi=
9:
ſano ſtoi/ w rozlicżne Regimentá odmieniáło.
10:
Byli Krolowie/ byli potym Senatorowie/ y
11:
rozlicżni ſtanowie y vrzędnicy/ byli potym Ce
12:
ſárze/ y cżęſto ſie odmieniáli.
13:
¶ Aż potym ták iáko tám Ian ſwięty piſze/ iż
Beſtia o dwu rogoch

14:
wyſtąpiłá byłá Beſtia z ziemie o dwu rogach/
15:
przywłaſzcżáiąc ie ſobie iáko Baránek. To iuż
16:
co to zá beſtia byłá álbo ieſt tám cżthąc ſzyrzey
17:
zrozumieſz. Tám Ian ſwięty piſze iáko ſie byłá
18:
tá beſtia zbuntowáłá s ſmokiem/ y iáko mowi
19:
łá głoſem iego/ y iáko ſobie bráłá ná pomoc
20:
onę drugą beſtią o ſiedmi głowach/ to iuż tám
21:
y proſtak máło ſie rozumu porádziwſzy co tho
22:
ieſt zrozumieć może.
23:
¶ Támże Duch ſwięty opowiáda/ iáko tá Be
24:
ſtta dwurogáta miáła cechowáć álbo piątno= wáć

strona: BB4

Przedmowá.
1:
wáć náſłádowce álbo pochlebniki ſwoie/ y iá=
2:
ko ie miáłá bogáćić przywodząc ie ná wolą á
3:
ná poſłuſzeńſtwo ſwoie. A ći ktorzyby tego pią
4:
tná przijmowáć nie chcieli/ iáko ie miáłá wy=
5:
łącżąć s poſpolitowánia ſwoiego/ że áni kupo
6:
wáć áni przedawáć im nic wolno nie było.
7:
Támże kłádzie Duch ſwięty y licżbę lat zyáwie
8:
nia Bestiey tey 666. Kto to oblicży od tego pi
9:
ſánia Ianá ſwiętego/ thedy przypádnie Rok
10:
763. To co ſie tám potym na ten cżás sſtáło zá
11:
Pipinuſá Ceſárzá kto chce pewniey wiedzyeć
12:
niech ſobie hiſtorie cżyta.
13:
¶ Támże potym Ian ſwięthy piſze/ iáko wi=
14:
dział onego márnego ſmoká iáko oſchnął wa=
Nádzyeiá wiernych.

15:
láiąc ſie ná piaſku/ y iáko zemdlona ieſt moc ie=
16:
go. A iáko Báránek ná gorze Sion potym ro=
17:
ſkoſzował ſobie z wiernemi ſwemi/ y iákie po=
18:
ciechy y obietnice miáły być ich o zápłátach ich
19:
zá ſtałośći ich.
20:
¶ Támże kłádzie iż widział niewiáſtę otocżo
Koſcioł niewiáſti figura.

21:
ną ſłońcem/ á mieſiąc pod nogámi iey/ á gwia
22:
zdy ná głowie iey/ to ieſt oblubienicę á Koſcioł
23:
ſwięty iego/ y iáko ią ſłońce othocżyło/ y iáko
24:
iey mieſiąc y gwiazdy ſwiecą/ to iuż tám nápi=
BB 4ſano ſtoi


strona: BB4v

Przedmowá.
1:
no ſtoi/ y iáko ią Smok przeſládował/ y iáko
2:
wodę ſmrodliwą/ tho ieſt náukę fáłſzywą/ zá
3:
nią wylewał/ y iáko ią Pan ná puſzcży/ to ieſt
4:
miedzy ludźmi proſtemi/ w beſpiecżeńſtwie zá
5:
chowáć racżył/ y iáko ią záſię odżywił/ y iáko
6:
iey ſtrzeże/ y iáko ſie ią záwżdy opieka/ tho iuż
7:
tám cżtąc będzieſz miał pociechy doſyć.
8:
¶ Potym záſię iáko ná oney Beſtiey o ſiedmi
9:
głowach powſtáłá niewiáſta druga vzłocona
10:
vperlona/ vpſtrzona w dziwne vbiory ſwoie/
11:
y iáko fáłſzem ſwym zwiodłá y opoiłá s kubká
12:
ſwego krole y kſiążętá ſwiátá tego/ y iáko prze=
13:
ſládowáłá thę oblubienicę Páńſką/ y co ſie iey
14:
potym sſtáło álbo sátáć ma/ y iákie potym ma
15:
być zátrácenie iey/ y iáko iey máią płákáć y ná
16:
rzekáć nád nią miłoſnicy iey á kupcy iey/ kto=
17:
rzy zbogácieli z hándlow iey/ y iáko ſie miáły
18:
rádowáć zbory niebieſkie z vpádku iey/ tho iuż
19:
tám cżtąc znaydzieſz wielkie zábáwienie11 y ná=
20:
ukę ſobie/ iedno ſobie vmiey vważáć mieyſcá/
21:
cżáſy/ y ine podobieńſtwá/ vyrzyſz wſzythko
22:
máło nie ná oko/ y co ſie działo y co ſie theraz
23:
dzieye/ y co ſie w krotkim cżáſie dziać ma/ y co
24:
ſie tocżyć álbo ſpráwowáć ma ná wſzythkim
25:
ſwiecie áż do ſámego przyſcia Páńſkiego.

strona: BB5

Przedmowá.
1:
¶ Támże potym znaydzieſz iáko Oblubienica
2:
Báránkowá byłá vbrána ku ſlubowi z Bárán
¶ Weſele Báránkowe.

3:
kiem/ iákie było weſele iey/ y iáko Duch ſwięty
4:
zowie błogoſłáwionemi kthorzy ſie zgotuią ku
5:
weſelu temu. Támże potym znaidzieſz iáko ten
6:
oblubieniec ná białym koniu w koronie wybie
7:
żal ná ſwiát/ á huffy niebieſkie iáko bieżeli zá
8:
nim/ y iáko porażał niewierniki á ſprzećiwniki
9:
ſwoie y oney oblubienice ſwoiey.
10:
¶ Támże potym znaydzieſz iáko cżárt ſproſny
11:
on zwodnik ludzki był związan y wrzucon do
¶ Cżarth związan.

12:
przepáśći/ áby ludzi nie zwodził áż do tyſiącá
13:
lat. Támże znaydzieſz y cżás kiedy był rozwią
14:
zan/ y czo były zá ſpráwy iego/ y iáko záſię ma
15:
być w niwecż obrocona moc iego/ ktora miáłá
16:
trwáć iedno do cżáſu bárzo máłego.
17:
¶ Thámże iuż pothym vſłyſzyſz/ iáko iuż Pan
¶ Sąd Páńſki.

18:
gdy będzie racżył dokońcżyć thych dziwnych
19:
burd á ſrogich zamieſzek ſwiátá tego/ á gdy iuż
20:
będzie nápełniona licżbá wiernych iego kthore
21:
on od wiekow przeyrzał ile mu ich byłá potrze
22:
bá do oſádzenia wiecżnego á wielmożnego kro
23:
leſtwá ſwego/ á gdy iuż będzie chciał vſpoko=
24:
ić wiecżne kroleſtwo ſwoie/ á vſieść z Bogiem
BB 5Oycem


strona: BB5v

Przedmowá.
1:
Oycem ſwoim y z Duchem ſwoim iuż ná wie=
2:
cżnym kroleſtwie á ná roſkoſzowániu ſwoim.
3:
Iáka będzie ſpráwá przy ſądzie iego/ iáka bę=
4:
dzie ſzyroka ſpráwiedliwość iego/ iákie we=
5:
zmą zapłáty á pociechy wierni iego/ iáko záſię
6:
będą ſkazáni ná ſrogie zátrácenie niewiernicy
7:
iego/ iuż ſie tám cżtąc y náſtráſzyſz y nácieſzyſz/
8:
y náucżyſz przy cżym rádſzey zoſtáć maſz/ ieſli=
9:
że cie Pan Bog zá ſtárániem twoim będzie ra
10:
cżył podeprzeć w wyrozumieniu twoim z łáſki
11:
á z miłoſierdzia ſwego.
12:
Rádośći niebieſkie
¶ Támże ſie dopirko przyſłuchaſz iákie ſą rá=
13:
dośći niebieſkie zgotowáne wiernym páńſkim
14:
co ono onich powiedáią iż vcho o nich nie ſły=
15:
cháło nie tylko áby oko miáło to kiedy cieleſne
16:
oględáć/ iákie tám ſą oſiádłośći/ iákie tám bę=
17:
dą pociechy/ iákie páłace/ iákie beſpiecżeńſtwá
18:
y wſzytki ine błogoſłáwieńſtwá wiernym páń
19:
ſkim. A to nád nawięcey/ iż to co dziś ieſt nie=
20:
podobno rozumum náſzym/ á ſnadź y myſlić o
21:
tym ſtráſzno/ tho tám okiem w oko w wielkich
22:
rádoſciach wſzytko da Pan Bog oglądamy/ ie
23:
ſli tu zá żywotow ſwoich będziemy wiernie á
24:
ſtale trwáć przy tym Pánu ſwoim á nie damy
ſie od nie


strona: BB6

Przedmowá.
1:
ſie od niego vwieść/ ták iáko nas hoynie prze=
2:
ſtrzegáć racży/ tym błędnym wiátrom ſwiátá
3:
tego/ y omylnym rozumkom iego.
4:
¶ Ale iż ſą rozlicżne ſtrzáły ſzátáńſkie/ zábie=
Wykłádi fáłecżne á prawdziwe.

5:
żáłoć ich z dawná niemáło temu/ áby tego ták
6:
ludzie nie rozumieli á ná inſze wykłády álbo ro
7:
zumy ſobie to obracáli niżli tu Duch ſwięty iá=
8:
wnie powiedáć racży/ ále coż chceſz/ gdy ſie pil
9:
nie przypátrzyſz Duchowi ſwiętemu iáko nie=
10:
omylny ieſt/ á piſmu też temu iáko ſámo w ſo=
11:
bie brzmi/ y do cżego ſie ſciągáią wſzytki podo
12:
bieńſtwá iego/ tedy rozeznáć muśiſz iż to iáſna
13:
prawdá co thu ieſt nam przez Duchá ſwiętego
14:
obiáwiono. Abowiem nie plotkámi ſie tu pod
15:
pira Ian ſwięty. Wſzyſcy Prorocy y Apoſto=
16:
łowie y wſzyſcy oni ſwięći á ſtárzy Doktoro=
17:
wie złożyli ſie tu ná to/ áby podpiráli prawdy
18:
tey ſwiętey. Bo ácż pod figurámi Duch ſwięty
19:
ták iáko záwżdy zwykł tu ią ſwiátu oznáymo=
20:
wáć racży/ ále y ſlepyby ſie ſam domácał co to
21:
zá figury/ gdyż z dawná Prorocy y Apoſtoło=
22:
wie y ſam Pan náſz nam o thym powiádáć ra=
23:
cżył/ á wſzyſcy ſie ná iedno zgadzáią. Gdyż tu
24:
ſámiſz Anyeli álbo y ine głoſy niebieſkie iáſnie
ty figury


strona: BB6v

Przedmowá.
1:
ty figury wykłádáią. A ták porucżywſzy ſie w
2:
opiekę Pánu ſwemu nic ſie nie lękay á nic ſie
3:
nie thrwoż żadnemi omylnemi wąthpliwo=
4:
ſciámi ſwiáthá thego/ á przypátruy ſie mocno
5:
ſpráwam Páńſkim/ obacżyſz tho ſnádnie zá
6:
wſpomożeniem Páńſkiem iż ieſth nieomylny
7:
Duch ſwięty/ y nieomylne ſą ſwięte ſłowá ie=
8:
go ty ktore tu ſłyſzyſz iáſnie od niego.
9:
¶ Złym prawdá mierźi.
¶ Będzieć tych podobno niemáło co ie tá pra
10:
wdá będzie w ocży kłołá/ ále niech nie winuyą
11:
Duchá ſwięthego áni piſmá prawdziwego.
12:
Niech weyrzą iáko we zwierciádłá w ſpráwy
13:
á w poſtępki ſwe/ ieſliże nie ták znaydą iáko ye
14:
tu Duch ſwiety figuruie/ á dopirko obacżywſzy
15:
ſie niech vpádną przed ſtráſzliwym Máyeſta=
16:
tem Páná ſwego. Wſzák thu ná wielu miey=
17:
ſcach woła áby ſie obacżyli/ á on ie obieczuye
18:
przyiąć záwżdy do miłoſierdzia ſwego s.
19:
Vpominánie ſtałośći.
¶ A ták moy miły káżdy Krześćiáńſki brácie/
20:
ieſlibyś był w iákim przeſládowániu álbo vći
21:
ſnieniu ſwiátá tego/ nic ſie nie lękay/ nic ſie nie
22:
trwoż/ wſpomni ſobie ná ony wielkie miłoſni=
23:
ki Páńſkie/ w iákim záwżdy przeſládowániu
24:
á vćiſnieniu byli/ iáko ie Pan przenośił s krái=
ny do


strona: BB7

Przedmowá.
1:
ny do kráiny/ iáko Abráámá/ Iákobá/ Ioze=
2:
phá. Iákie Dániel/ Noe/ Ionaſz/ Iob/ álbo i=
3:
ni miłoſnicy iego przeſládowánie ćirpieli. iá=
4:
kiego Apoſtołowie iego ſwięći niebeſpiecżeń=
5:
ſtwá vżywáli. Iáko ſam będąc w cżłowiecżeń
6:
ſtwie ſwoim ieſzcże máłym dziecięciem do E=
7:
giptu vciekał/ iáko nárzekał iż liſzki máią iámy
8:
ſwoie á ſyn cżłowiecży niema gdzie głowy przi
9:
chylić. A coż ſie potym sſtáło? Oto widziſz iá=
10:
ko dziś kroluie/ mocarze ziemſcj leżą iáko proch
11:
á iáko błoto pod nogámi iego. y iáko też onym
12:
wiernym iego wychodziły ieſzcże zá żywotow
13:
ich ony ſmętki á ony vćiſki ich ná wielkie pocie
14:
chy ich. A dziś iáki ieſt ſtan ich á iáka powagá
15:
á błogoſłáwieńſtwo ich/ to iuż twemu rozmy=
16:
ſlaniu porucżam.
17:
A ták nic ſie nie lękay/ nic ſie nie trwoż/ będzie=
18:
ſzli cżęſto cżytał ty kſiąſzki/ nicći nie będzie cię=
19:
ſzko nic przykro á nic trudno dla imieniá Páń
20:
ſkiego ſwiętego/ á nigdy cie márny ſwiát obłu
21:
dnoſciámi ſwemi nie będzie mogł odwiesć od
22:
niego/ iedno ſthoy mocno przy nim iáko przy
23:
właſnym Pánu ſwoim/ rozmyſliwſzy ſie
24:
ná to dobrze co tobie ná tym złego
25:
y dobrego należy.

strona: BB7v

1:
A tu iuż będzie Argu=
2:
ment to ieſt krotkie położenie porząd
3:
kiem vcżynione ná káżdą Roſpráwę z oſobná/
4:
áż do końcá kſiążek tych/ dla prętſzego
5:
nálezienia cżego potrzebá.
6:
j.
Pirwſza Roſpráwá o położeniu y o cżęſciach
7:
kſiąg tych/ y rozlicżnych pożytkoch s cżytá=
8:
nia ich.
9:
ij.
Roſpráwá będzie/ iáko iuż Ian ſwięthy opo=
10:
wiáda zyáwienie ſwoie/ y od kogo y przez
11:
kogo ieſt mu obiáwiono.
12:
iij.
Roſpráwá/ iáko iuż Ian ſwięty pod figurą ſie
13:
dmi koſciołow opowiáda od Páná wſzyt
14:
kim koſciołom/ tho ieſt zbiorom Páńſkim
15:
łáſkę y błogoſłáwieńſtwo.
16:
iiij.
Tám Ian ſwięty wyſławiwſzy troiákość per
17:
ſon Boſtwá wiekuiſtego pod iedinnoſcią
18:
zákrytego/ wyſławia iuż potym z oſobná
19:
cżłowiecżeńſthwo Páná náſzego s thymże
20:
Boſtwem złącżone.
21:
v.
Tám iuż Apoſtoł pocżyna powiádáć o tym tá=
22:
iemnym zyáwieniu ſwoim/ iako y ktorym kſtałtem zyáwiáć mu ſie pocżynáło.

strona: BB8

Krotkie położenie káżdey Roſpráwy.
1:
Tám iuż potym Apoſtoł piſze/ w iákiey mu ſie
vi.

2:
poſtáwie Pan vkazáć racżył/ y iáko ſie do
3:
niego obroćił vſłyſzawſzy dziwny głos iego.
4:
Potym Apoſtoł wypiſuie ſtrách ſwoy kthory
5:
vij.

6:
miał z widzenia onego ſwoiego/ y iáko go
7:
pocieſzyć racżył.
8:
Iuż tám Pan roſkázuie pirwſze poſelſthwo do
viij.

9:
pirwſzego koſciołá Ephezińſkiego/ iż wſzy
10:
tko dobrze cżyni/ iedno iż miłość pirwſzą
11:
opuśćił.
12:
Vpomina pan tenże koſcioł Ephezińſki áby ſie
ix.

13:
vznáłd á obroćił ſie ku pokucie.
14:
Wſkázuie Pan do koſciołá Smirneńſkiego á=
x.

15:
by ſie przeſtrzegał bluźnirzow.
16:
Wſkázuie do koſciołá Pergámeńſkiego áby ſie
xi.

17:
ſtrzegł bożnice ſzátáńſkiey.
18:
Winuie Pan tenże koſcioł Pergámeńſki iż mie=
xij.

19:
dzy ſobą ma ty ktorzy náſláduią náuki Bá
20:
láámowey.
21:
Wſkázuie Pan do koſciołá Tiátireńſkiego/ iż
xiij.

22:
w nim wſzytko pochwala/ iedno iż ſą nie=
23:
kthorzy co náſláduią ſpraw y złośći oney
24:
krolowey Iezabel.
25:
Pan do thegoż koſciołá wſkázuie/ iż mu dawa
xiiij.

26:
cżás vznánia/ ále mu potym ſrogo groźi.

strona: BB8v

Krotkie położenie
1:
xv.
Do tegoż koſciołá Pan wſkázuie/ áby ſtał mo=
2:
cno przy poſtánowieniu iego/ á inſzego iuż
3:
mu odmienić nie chce/ y co mu zá to obie=
4:
cowáć racży.
5:
xvi.
Wſkázuie Pan poſelſtwo do koſciołá Sárdiń
6:
ſkiego karząc go zá niedbáłość iego á gro=
7:
żąc mu pomſtámi.
8:
xvij.
Támże do zbioru tegoż to koſciołá Pan wſká=
9:
zuie/ áby ſtátecżnie ſtali przy tym cżego ſie
10:
od Páná náucżyli/ niedbáiąc nic ná nied=
11:
báłość páſterzá.
12:
xviij.
Wſkázuie Pan do zbioru Philádelphińſkiego/
13:
wdzięcżnie od niego przijmuiąc ſtałość ie=
14:
go/ á iż go zá to y niewiernemi dárował.
15:
xix.
Tenże zbior Philádelphińſki Pan vpomina/ á
16:
by ſtał ſtátecżnie przy poſtánowieniu iego
17:
á nie dał ſie vwodzić/ obieczuiącz wielkie
18:
zapłáty iemu.
19:
xx.
Do tegoż zbioru Pan wſkázuie/ iż kto mu wy=
20:
trwa w ſtałośći ſwoiey iże go chce vcżynić
21:
wielkim filarem w koſciele iego.
22:
xxi.
Tám iuż roſkázuie Pan do oſtátniego koſciołá
23:
do ſiodmego do Láodickiego/ przypomi=
24:
náiąc mu chłubę á mnimánie o ſobie/ á iż á
25:
ni źimny áni cyepły ieſt.

strona: CC

ná káżdą Roſpráwę.
1:
Do tegoż koſciołá Pan wſkázuie áby ſie vznał/
xxij.

2:
á ieſli ſie nie vzna obiecuie go zrzućić z iego
3:
mieyſcá/ á iżby ſobie doſtał v Páná dár=
4:
mo złotá iáſnego.
5:
Tám iuż wypiſuie Apoſtoł Máyeſtat Páńſki/
xxiij.

6:
iáko go widział y co ſie działo około niego
7:
Thám iuż wypiſuie Apoſtoł/ iáka ſie chwałá
xxiiij.

8:
dzieie Máyeſtatowi Páńſkiemu od wſzy=
9:
tkiego ſtworzenia ná niebie y ná ziemi.
10:
Tu iuż Apoſtoł piſze/ iáko Báránek w poſrod=
xxv.

11:
ku máyeſtatu otworzył kſięgi ſiedmią pie=
12:
cżęći zápiecżętowáne/ y co ſie potim działo
13:
Gdy wziął Báránek kſięgi/ á iuż ie miał otwo
xxvj.

14:
rzyć/ iáko wſzytki ſtany niebieſkie vpadá=
15:
ły ná twarzy ſwe dawáiąc cżeść á chwałę
16:
iemu.
17:
Tám piſze Apoſtoł/ co ſie działo gdy Báránek
xxvij.

18:
otworzył pirwſzą y wthorą piecżęć/ iáko
19:
wyciążył Pan/ y iáko ieſt podnieſion po=
20:
koy ná ziemi.
21:
Tám iuż znaydzieſz co ſie sſtáło gdy otworzo=
xxviij.

22:
na trzecia y cżwarta/ iáko głodem á ſmier
23:
ciámi Pan złym groźić racży.
24:
Gdy byłá otworzona piecżęć piąta/ tám wypi
xxviiij.
CCſuie co


strona: CCv

Krotkie położenie
1:
ſuie co duſze wierne cżynią cżekáiąc záwo=
2:
łánia ſwego.
3:
xxx.
Gdy byłá otworzona piecżęć ſzoſta/ tám ſie o=
4:
kazáło podobieńſtwo ſtráchu ſądu Páń=
5:
ſkiego przyſzłego.
6:
xxxj.
Tám iuż Pan opowiádáć racży/ iż żadnj ſtrách
7:
ludziom przeyrzánym á náznácżonym od
8:
niego ſzkodzić nigdy nie może.
9:
xxxij.
Thu iuż Ianowi ſwiętemu ſtárcy wykłádáią/
10:
ktorzy to ſą ći/ á cżym to záſłużyli iż ſą ná=
11:
znácżeni á chodzą w ſtołach białych.
12:
xxxiij.
Przy otworzeniu ſiodmey piecżęći powiadá A
13:
poſtoł/ iáko Pan náſz przed máyeſtathem
14:
oddáie modlitwy náſze pod figurą Aniołá
15:
xxxiiij.
Tám iuż poidą porządkiem ſtráchy/ co ſie dzia
16:
ło gdy ſiedḿ Anyołow po iednemu w trą=
17:
by trąbili/ á tu opowiáda pirwſzego/ wto
18:
rego y trzeciego.
19:
xxxv.
Cżwarty Anyoł zátrąbił y vyrzał Ian trzecią
20:
cżęść záráżonego ſłońcá mieſiącá j gwiazd
21:
á to wſzitko známionuie fáłecżne wymyſłi
22:
xxxvj.
Tám iuż wypiſuie iáko vpádłá gwiazdá z nie=
23:
bá ná ziemię/ ktora do końcá záćmiłá ſłoń
24:
ce/ co gdy przecżcieſz obacżyſz iż to známio
25:
nuie odmienność ſtolice Rzymſkiey.

strona: CC2

ná káżdą Roſpráwę.
1:
Wypiſuie moc tey vpádłey gwiazdy ná ziemi
xxxvij.

2:
y ſzáráńcżey iey/ tho ieſt rozlicżnych mni=
3:
chow á popow/ ktorą z dymu ſwego wy=
4:
puśćiłá/ y iáka być miáłá.
5:
Tám iuż wypiſuie zá tym obłądzeniem ſwiátá
xxxviij.

6:
iż miał Pan rozwiązać pogány ná pomſtę
7:
niewiernikow ſwoich od wſchodu ſłońcá.
8:
Tám iuż potym po tych przeſtráchoch pogáń=
xxxviiij.

9:
ſkich Apoſtoł piſze/ iáko Pan záwżdy mo=
10:
cno ſtrzeże wiernych ſwoich.
11:
Apoſtoł powiáda iáko mu dano kſiąſzki poł=
xxxx.

12:
knąć/ áby obiawiał ludziom tháiemnicze
13:
Páńſkie/ á zwłaſzcżá wiernym/ á znowu
14:
im prorokował.
15:
Tám iuż Apoſtoł piſze/ iáko Pan rozmierza y
xxxxj.

16:
iáko w cáłośći záchowywa koſcioły ſwo=
17:
ie y wierne ſwoie/ y iáko im obiecuie náu=
18:
cżyciele prawdy.
19:
Tám Duch ſwięty opowiáda iáko oni náucży
xxxxij.

20:
ciele prawdy ktore Pan będzie dáć racżył/
21:
będą przeſládowáni od beſtiey ktora wy=
22:
ſtąpiłá s przepáśći.
23:
Duch ſwięty powiáda iż nigdy wierni náucży
xxxxiij.

24:
ciele nie záginą/ á ieſli iedni pobići będą/
25:
tedy drudzy náſtáną.
CC 2


strona: CC2v

Krotkie położenie
1:
xxxxiiij.
Thám ſie iuż wypiſuie głos ſiodmey trąby/ iż
2:
tám iuż Pan niechce ćirpieć krzywdy ſwo
3:
iey/ á mśćić ſie chce nád niewierniki ſwemi
4:
xxxxv.
Tu Apoſtoł przeſtrzega Koſcioł Páńſki/ iáko
5:
ma ſtale ſtać w tych przeſtráchoch ſwiátá
6:
ktori figuruie niewiaſtą ſłońcem oblecżoną
7:
xxxxvj.
Apoſtoł piſze iáką burdę máią Anyeli ſwięći z
8:
duchy przewrotnemi/ y iáko ie wyciążą á
9:
bronią wiernych Páńſkich.
10:
xxxxvij.
Tám iuż Apoſtoł wypiſuie/ gdy iuż vpadł ſzá=
11:
than ná ziemię/ iáko znowu przeſládował
12:
pod figurą oney niewiáſty Koſcioł s.
13:
xxxxviij.
Tám iuż gdy ſie vſpokaiał Koſcioł Páńſki po=
14:
cżęło z nowu powſtawáć páńſtwo Rzym
15:
ſkie/ ſkąd znowu pocżął być vdręcżony.
16:
xxxxix.
Tám ſie iuż wypiſuie dálſze rozſzyrzenie y moc
17:
páńſtwá Rzymſkiego/ y iáko cżyniło wal
18:
kę s ſwiętemi.
19:
L.
Tám iuż piſze Apoſtoł iż znowu powſtháłá ná
20:
pomoc Rzymſkiemu páńſtwu ina Beſtia
21:
o dwu rogach kthora ſie cżyniłá podobną
22:
Báránkowi/ tám co to ieſt cżtąc ſie domy=
23:
ſliſz.
24:
Lj.
Tu iuż piſze Apoſtoł iáko ty dwie beſtie iedná
o ſiedmi


strona: CC3

ná káżdą Roſpráwę.
1:
o ſiedmi głowach to ieſt Rzym/ á druga o
2:
dwu rogach co ſie cżyniła báránkiem/ zbun
3:
towawſzy ſie iáko przeſládowáły prawdę
4:
Páńſką.
5:
Beſtia dwurogáta roſkázuie áby bráli ludzye
Lij.

6:
piątno iey/ ábo ná rękę práwą álbo ná gło
7:
wę/ á ktoby niechciał pomſtą groźi.
8:
Tám pothym Báránek vlitowawſzy ſie wier=
Liij.

9:
nych ſwoich ſtánął z nimi ná gorze Sion/
10:
á iáko też cechowa wierne ſwoie.
11:
Thám ſie iuż wypiſuie iáko niewiernicy vpáść
Liiij

12:
máią/ ktorzy opuśćiwſzy prawdę Páńſką
13:
vdáli ſie zá ſtráchem ſwiátá tego.
14:
Ianowi Duch ſwięty każe piſáć do wiernych
Lv.

15:
Páńſkich iż ſą błogoſłáwieni ktorzy w ſta
16:
łośći Páńſkiey ſchodzą s tego ſwiátá.
17:
Tu iuż Apoſtoł dzieli wierne od niewiernych/
Lvj.

18:
á iáko rozna będzie pomſtá y zapłátá ich.
19:
Tám iuż wypiſuie Apoſthoł pociechy y dzięki
Lvij.

20:
ſwiętych/ iż Pan nie opuſzcża koſciołá ſwe
21:
go á wiernych ſwoich.
22:
Potym iuż roſkazano ieſt ſiedmi Anyołom/ á=
Lviij.

23:
by káżdy s ſwey bánie wylał káżdy z oſo=
24:
bná gniew Boży ná niewierniki á ná złe
25:
ludzi.
CC 3


strona: CC3v

Krotkie położenie
1:
lix.
Tu iuż co ſie sſtáło gdy pirwſzy y drugi y trze=
2:
ći Anyoł wylali bánie ſwoie.
3:
Lx.
Tám iuż cżwarty y piąty Anyoł wylali bánye
4:
ſwoie y iáko ſie zámieſzał ſwiáth/ y iáko ſie
5:
záburzyły beſtie ony pirwſze/ tho thám o
6:
tym znaydzieſz.
7:
Lxj.
Siodmy Anyoł wylał bánię y sſtał ſie vpadek
8:
miáſtá wielkiego y páná iego y ſług y ná=
9:
ſládownikow iego.
10:
Lxij.
Wypiſuie ſie ſtan beſtiey y ſtan niewiáſty co ſie
11:
dziáłá ná niej vbrawſzy ſie w złoto á w per
12:
ły/ á zwodziłá krole y kſiążętá ſwiátá tego
13:
Lxiij.
Wykład niewiáſty ktora ſiedziáłá ná beſtiey/ y
14:
wykład beſtiey y co ſie z nimi dziać ma.
15:
Kxiiij.
Tu iuż opowieda Duch ſwięty ſpoſob zginie=
16:
nia beſtiy tych y ſrogość kthora ſie ma nád
17:
nimi dziać.
18:
Lxv.
Wykłáda koniec á vpadek Bábilonu tego wiel
19:
kiego/ y iákie ma być márne ſpuſtoſzenie ie=
20:
go/ y w co ſie ma obroćić mieſzkánie iego.
21:
Lxvj.
Vpomina Duch ſwięthy wierne Páńſkie/ áby
22:
ieſzcże zá żywotow ſwoich vciekáli z Bábi
23:
lonu thego/ áby ná nie ſpołu z nim thákież
24:
pomſty nie przypádły.
Tám


strona: Cc4

ná káżdą Roſpráwę.
1:
Tám iuż dokłáda Apoſtoł co ſie będzie dzyało
Lxvij.

2:
po vpadku tego Bábilonu nędznego/ y iá=
3:
ko go będą żáłowáć kupcy y kochánkowie
4:
iego.
5:
Wypiſuie rádość ſwiętych y dzięki Pánu/ iż nie
Lxviij.

6:
przepuſzcża złoſnikom złośćiwych wyſtęp=
7:
kow ich.
8:
Thám wypiſuie iákie ſłyſzał wielkie weſeleb ná
Lxix.

9:
niebie gdy iuż racżył poráźić niewierne
10:
ſwoie.
11:
Tám iuż wypiſuie weſele Páńſkie iákie ma z o=
Lxx.

12:
blubienicą ſwoią mieć y z wiernemi ſwe=
13:
mi ktorzy będą ná to weſele wezwáni.
14:
Tám iuż Ian ſwięty powieda/ iáko iuż Pan do
Lxxj.

15:
konawſzy weſela ſwego z oblubienicą ſwo
16:
ią wypráwuie ſie ná nieprzyacioły ſwoie.
17:
Tám Apoſtoł wykłáda ſrogość nád oſądzone
Lxxij.

18:
mi ná pomſtę.
19:
Tám iuż Anyoł wiąże cżártá ná tyſiąc lat.
Lxxiij.

20:
Po związániu cżárthá iáko Pan vſpokoił ná
Lxxiiij.

21:
cżás niebo ſwoie.
22:
Tám ſie wypiſuie co ſie ma dziać gdy záſię bę=
Lxxv.

23:
dzie rozwiązan ſzátan po tyſiącu lat.
24:
Thám iuż piſze co ſie będzie działo gdy z nowu
Lxxvj.
Cc 4porá=


strona: Cc4v

Krotkie położenie
1:
poráżon będzie ſzátan po rozwiązániu ie=
2:
go y s pomocniki ſwemi.
3:
Lxxvij.
Tám ſie iuż wypiſuie co ſie będzie działo po v=
4:
ſpokoieniu tych burd s cżártem y ſwiátem.
5:
Lxxviij.
Tám iuż Pan okázuie iáko będzie cieſzył wier=
6:
ne ſwoie/ á złoſnicy co też vćirpieć máią.
7:
Lxxix.
Tám iuż Duch ſwięthy kontrifetuie roſkoſzy y
8:
páłace niebieſkie.
9:
Lxxx.
Przedſię thámże pod figurą miáſtá Anyoł ro=
10:
zmierzáiąc y powieda Ianowi ſwiętemu
11:
o rádoſciach niebieſkich.
12:
Lxxxj.
Przedſię o iáſnośći o koſciele niebieſkim pod fi
13:
gurą miáſtá Anyoł z Ianem roſpráwuie.
14:
Lxxxij.
Przedſię o rzecżach dziwnych żywotá wiecżne
15:
go roſpráwuie Anyoł y o inych roſkoſzach
16:
niebieſkich pod figurą miáſtá.
17:
Lxxxiij.
Tám iuż Ian s. iśći ſie nam od Páná/ iż ty ſło=
18:
wá iego y to piſmo iego ieſt pewne á pra=
19:
wdziwe.
20:
Lxxxiiij.
Tám ſie iuż Pan iśći iż chce przyść rychło á do=
21:
końcżyć wſzytkich ſpraw ſwoich.
22:
Lxxxv.
Ian ſwięthy zámykáiąc ſpráwy ſwoie záklina
23:
wſzytki áby im wierzyli/ y pomſthy wyli=
24:
cża ktoby temu nie wierzył.
25:
Potym krotka przemowá do tego co cżedł.

strona: CC6

1:
grafika
2:
Ná obraz Mikołáiá Reiá z Nagłowić.
3:
V
Liſes był nie cudny/ lecż wymowá iego/
4:
Spráwiłá że y dziś ma/ wiecżną ſławę s tego.
5:
Tákże ten náſz Vliſes/ z narodu Polſkiego/
6:
Spráwił ſobie/ co poznaſz/ y s piſánia iego.
7:
A ktemu przyrodzeniu/ iſcie bych był życzył/
8:
Aby ſie był gdzye dáley/ nie wſzytko tu ćwicżył/
9:
Byłby drugi Homerus/ álbo Polſki Plato/
10:
Acż nam iednak polakom/ przedſię ſtoi zá tho.

strona: CC6v

1:
grafika
2:
Roku od narodzenia iego 50

strona: 1

O położeniu kſiąg.Liſt l.
1:
A tu ſye iuż pocżyna
2:
Apokálipſis/ to ieſt/ ſpráwá zákry=
3:
tych táiemnic Páńſkich.
4:
O położeniu y o cżęſciach Kſiąg tych/
5:
y iákie ſą pożytki s cżytánia ich.
6:
Roſpráwá j.
7:
I
Vż podobno máło tych ieſt/ á zwłaſzcżá
8:
ludzi Krześćiáńſkich/ áby o thym wżdy
9:
álbo nie ſłucháli/ álbo nie wiedzieli/ iá=
¶ Iáko y przecż ieſt cżłowiek ſtworzon.

10:
ko ieſt cżłowiek ſtworzon/ y ná czo ieſt
11:
ſtworzon. Bo ieſth ſtworzon ſtworze=
12:
niem roſkoſznym á Pánu Bogu miłym.
13:
A ná to też ieſt ſtworzon/ áby Pan miał
14:
cżeść á chwałę z niego/ á roſkoſzował ſobie nád nim/ pod=
15:
rzućiwſzy wſzytko ná ziemi pod poſłuſzeńſtwo iego. Iuż
16:
też wiemy co ten nędzny cżłowiek vcżynił. Iáko ieſt már=
17:
nie zwiedzion od cżártá chytrego/ y iáko przeſtąpił wolą
18:
roſkazánia Páńſkiego/ y iáko wypadł z oney miłośći á z o=
19:
ney wielkiey łáſki Páńſkiey/ y iáko ieſt ſkáżone przyrodze=
20:
nie iego/ iż ſie záwżdy ku złemu niżli ku dobremu więcey
21:
ſciągáć muśi. Pan wyrzućiwſzy go w gniewie ſwoim od
22:
oblicżnośći ſwoiey/ vżalił ſie go potym/ y przeźrzał tho w
23:
Boſkich táiemnicach ſwoich/ iż cżyniąc doſyć Dekretom
24:
ſwoim/ nielza było ledá iáko onego nędzniká záſię w łáſkę
25:
przyiąc. Ale iż Boſtwo cżłowieká przeklęło/ nielza też by=
Bło iedno


strona: 1v

O położeniu kſiąg/
1:
ło iedno iż onoż Boſtwo s cżłowiecżeńſtwem złącżone zá=
2:
ſię przeiednáć miáło ono przewinienie tego to cżłowieká
3:
nędznego/ y wnet ieſzcże w Ráiu vcżynił mu o tym obietni
4:
cę ſwą.
5:
Pan cżłowieká nie opuſzcża chociay zły.
A iż záwżdy było ku złemu przychylne przyrodzenie ie=
6:
go/ chociay iuż widział nędznik vpadek ſwoy/ przedſię go
7:
on miłoſierny Pan opuśćić nie racżył/ ále poſyłał do vſth
8:
Prorockich Duchá ſwego ſwiętego/ ktorzy temu to nędz=
9:
nemu cżłowiekowi záwżdy kłádli przed ocży on nędzny v=
10:
padek iego. Ktorzy záwżdy ſrogiemi pomſtámi á grozá=
11:
mi ſtráſznemi/ iáko twárdemi wędzidły/ hámowáli ono
12:
złoſciwe á ſkáżone przyrodzenie iego. A záſię áby nędznik
13:
nie roſpacżał á nie zwątpił o miłoſierdziu Páńſkim/ ſły=
14:
ſząc ony ſrogie powieśći á pewne obietnice o gniewie iego/
15:
kłádli mu záſię przed ocży ono obiecáne Boſtwo s cżłowie
16:
cżeńſtwem złącżone/ á onego Meſyaſzá/ ktory pewnies cżá
17:
ſow ſwych náſtáć miał/ á przeiednáć thy wſzytki winy y
18:
przeſtępkih nędznikowi temu.
19:
Aż potym gdy ſie iuż ten obiecány Meſyaſz ziáwił/ thu
20:
Meſiaſz gdy ſie ziáwił
iuż dopirko przynioſł nowe poſelſtwo z Máyeſtatu one=
21:
go ſpołecżnego Boſtwá ſwego/ á oznaymił to ſwiátu iá=
22:
ſnie/ iż to iuż on ieſt ktory miał odkupić tego nędznego cżło
23:
wieká/ od wiecżnego gniewu onego á od vpadku iego. Y
24:
tu dopirko vcżył iáko właſny ociec wdzięcżnego ſyná ſwe=
25:
go woley ſwoiey/ y woley Bogá Oycá ſwego. A poſtáno
26:
wiwſzy wſzytko ile było potrzebá do zbáwienia tego nędz=
27:
nego cżłowieká/ poráźiwſzy męką ſwoią Cżártá/ Smierć/
28:
i Grzech/ ſzedł záſię iáko práwy zwycięſcá do Kroleſtwá
29:
ſwego/ á do właſnego niebieſkiego dziedzictwá ſwego.
30:
Słuchayże/ iż chociay tám ſzedł ſam cieleſnie/ przedſię
31:
to záſlubił wiernym ſwoim/ iż tu záwżdy z nimi ma być
áż do ſámego


strona: 2

y o pożytku s cżytánia ich.Liſt 2.
1:
áż do ſámego ſkońcżenia ſwiáthá wſzyſtkiego/ á nigdy ich
Pan záwżdy z wiernemi. Mattheuſz xxv iij.

2:
nie opuśćić. A iakoż to ma być gdyż tám ſam ieſt? Oto ma
3:
być mocą ſwoią/ opátrznoſcią możnośći Boſtwá ſwego/
4:
ſtrażą y opieką Anyołow ſwoich/ á dziwną ſpráwą táie=
5:
mną Duchá ſwiętego/ ktorego on tu vſtáwicżnie ſwoim
6:
wiernym ná wſpomożenie á ná podpárcie wiáry ich/ y ná
7:
poſtánowienie pocżćiwego żywotá ich/ záwżdy ná proś=
8:
by á záwołánie ich/ tu im poſyłáć racży.
9:
Coż ſie potym sſtáło? Oto widziſz iż ten nędzny á grze=
10:
chem záſlepiony cżłowiek/ przedſię máło ná tym przeſta=
11:
wa/ przedſie áni ſtrách/ áni dobrodzieyſtwo nie może one
12:
go ſkáżonego przyrodzenia iego przełomić/ przedſię go
13:
wycięży ten márny ſwiát á ſwowolne ciało iego/ á cżárt
14:
on ſrogi zwodcá iego/ iż przedſię lezie iáko ſwiniá we bło=
15:
to/ á záwżdy ſie więcey ku złemu niżli ku dobremu ſciąga
16:
ią nędzne ſpráwy iego.
17:
Pan z oney dobroci ſwoiey przyrodzoney przedſię nędz=
Vpominánie páńſkie przez piſmá. Ezá. xlv. Záchá. j. Malá. iij. Máth. ij. Ezáy. xljx.

18:
niká opuſzcżáć nie racży/ przedſię mu pokłáda przed ocży
19:
głos wołánia ſwego na piſmie ſwiętym iáſnie zoſtáwio=
20:
ny: Náwroć ſie nędzniku/ obácż ſie mizerna mucho/ obroć
21:
ſie ku mnie obrocę ſie ia ktobie/ Podź do mnie owo cie o=
22:
chłodzę wodą żywotá wiecżnego: Owo cie pocieſzę obye=
23:
tnicami miłoſierdzia ſwego/ Owo cie nigdy nie opuſzcżę
24:
iáko miłoſierna matká wdzięcżnego dzieciątká ſwego.
25:
A coż tho pomoże/ przedſię náſz iáko ſwiniá do błotá/ á ná
26:
máłey to przedſię piecży v niego. Ważnieyſze v niego ledá
27:
błáhe cżácżko ſwiátá tego/ álbo iáki máły przeſtraſzek ie=
28:
go/ niżli ták hoyne obietnice Páná thego/ z nierozmierzo=
29:
nych ſkárbow iego/ álbo ty pogrożki iego. Gdyż záſię z dru
30:
giey ſtrony woła/ iż ieſt ſtráſzny ſtrách wpáść w ſrogye rę
Zidom x. Máth. x

31:
ce Bogá żywiącego. A iż ſie trzebá więcey bać co może za=
B 2bić ciáło y


strona: B2v

O położeniu kſiąg/
1:
bić ciáło y duſzę/ niżli onego co tylko ſámo ciáło zábić może.
2:
Pátrzayże iż ieſzcże wnet po w niebo wſtąpieniu ſwoim
3:
oto zoſtáwił Apoſtoły ſwoie Kánclerze á Sekretarze táie
4:
mnie ſwoich/ iż tego nędzniká vcżyli/ vpomináli/ iáko ża=
5:
cżká w ſzkole/ ácż mu y to ſnadź máło pomogło.
6:
Vpominánie przez ludzi ſwięte.
Coż ieſzcże dáley cżyni ten dobrotliwy Pan? Oto przed=
7:
ſię pobudza ludzi ſwięte/ ludzi pobożne/ á dodawa im Du
8:
chá ſwego ſwiętego/ iáko ná on cżás pobudzał ony Proro
9:
ki ſwoie/ áby nań wołáli/ áby nań piſáli/ áby kołátáli iá=
10:
ko młotem do vſzu iego/ áby nie zginął w proſthośći ſwo=
11:
iey/ á iżby nie wypadł márnie z onego miłoſierdzia Páńſkiego.
12:
Coż ieſzcże dáley ten Pan vcżynił? Oto cżyniąc
13:
Záchwycenie Ianá ſwiętego.
doſyć obietnicam ſwoim/ iż thu ná ſwiát záwżdy obieco=
14:
wał záwżdy poſyłać Duchá ſwego ſwiętego ku lepſzemu
15:
obiáſnieniu Boſtwá ſwoiego/ oto ſobie obrał inſtrument
16:
Ianá ſwiętego/ ktorego duchá brał w záchwyceniu iego
17:
áż przed Máyeſtat Boſtwá ſwoiego/ kthory widział on
18:
dziwny Máyeſtat iego/ ktory ſłyſzał głos y roſkázowánie
19:
iego. Do ktorego potym poſyłał Anyoły ſwoie/ ktorzy iá=
20:
ſnie z nim rozmawiáli/ y opowiádáli ony rzecży przyſzłe
21:
áż do ſkońcżenia ſwiátá/ y ony ſtráſzliwe widzenia iego wy
22:
kłádáli iemu.
23:
Otoż tu maſz iuż to pewne piſmo zoſtháwione od Ianá
24:
ſwiętego thych dziwnych á zákrytych táiemnic Páńſkich/
25:
ktorych áni oko widáło/ áni vcho przed tym o nich ſłycháło. A iż ty dziwne táiemnice Páńſkie też pod dziwne=
26:
Apokálipſis iáko było w niedbániu.
mi figurámi temu to Ianowi s. okázowáne były/ thákże
27:
ich też ludzie zániecháli byli/ á długo iáko w popiele były
28:
zágrzebione. Aż pothym przyſzły cżáſy/ iż ony wſzytki wi=
29:
dzenia tego tho Ianá ſwiętego pocżęły ſie pełnić á ná iá=
30:
ſnią ſie vkázowáć/ Toż ſie potym ludzie pobożni do nich
rzućili/ toż


strona: 3

y o pożytku s cżytánia ich.Liſt 3.
1:
rzućili/ thoż ſie pocżęli vciekáć o wſpomożenie do Duchá
2:
ſwiętego/ że ie potym ſwiátu obiáſnili/ ták iż im ludzie po
3:
bożni wierzyli/ y pilnie ſie o nich pytháli/ á dowiádowáli
4:
ſie dáley o tych dziwnych ſpráwach á táiemnicach Páń=
5:
ſkich/ ktore z łáſki Páńſkiey co dáley to iáſniey ludziom po
6:
cżćiwem iuż dziś ocży otwarzáią.
7:
A iż ſie ty dziwne ſpráwy/ ták iáko vſłyſzymy/ Ianowi
Prorocy pod figurámi záwżdy mowili.

8:
ſwiętemu pod zákrytoſciámi iákiemiś á pod figuáami ro
9:
zlicżnymi okázowáły/ y zdáło ſie ludziom proſtym/ iáko=
10:
by to iákie fábuły álbo iákie przypowieśći były. Ale kto ſo
11:
bie przypomni wſzytki Proroki/ á zwłaſzcżá Ozeaſzá/ Dá=
12:
nielá/ Iohelá y ine/ tedy tákżeć wſzytko pod figurámi pro
13:
roctwá ſwe wypráwowáli/ á wſzákoż wſzędy ie piſmá ine
14:
aprobowáły/ y Pan ſam cżęſtokroć Proroki wſpominá=
15:
iąc wykłádáć racżył. Y ſam/ gdy cżythamy Ewányeliſty/
16:
máło nie wſzędy znáyduiemy go przez przypowieśći mo=
17:
wiącego. Iáko y Piotr s. iáko y Páweł s. widáli też ty ro
18:
zlicżne widzenia tych dziwnych ſpraw Páńſkich.
19:
Dawnyć to ieſt zwycżay Duchá ſwiętego/ pod zákrito=
Duch ſwięty pod zákrytoſciámi záwżdy mowił. Mátt. xiiij. Már. iiij.

20:
ſciámi ſpráwowáć ty dziwy Boſtwá ſwego. Wſzák ono
21:
pomnimy gdy Apoſtołowie prośili Páná áby im bez przi
22:
powieśći powiedał ſłowá ſwoie/ tedy im ták powiedzieć
23:
racżył: Iż wam/ to ieſt wiernym/ będzie dano znáć ty tá=
24:
iemnice kroleſtwá niebieſkiego/ ále niewiernym tylko pod
25:
przypowieſciámi: Iż będą widzieć á nie obacżą/ będą ſły
26:
ſzeć á nie zrozumieią. A ták nic ſie thy tym nie trwoż moy
27:
miły Krześćiáńſki brácie/ iżći ſie ty rzecży będą zdáć iáko=
28:
by zátrudnione/ Ale gdy ſie przypátrzyſz dziwnym sprá=
29:
wam Duchá s. á vciecżeſz ſie o wſpomożenie do tego wiel
30:
możnego Boſtwá w Troycy iedynego/ wſzytkoć ſie łácno
31:
będzie zdáło/ á wſzytko iż to prawdá byłá/ y ieſt/ y będzie/
B 3ſnádnie oba


strona: 3v

O położeniu kſiąg.
1:
ſná nie obacżyć będzieſz mogł.
2:
Teżći Dánielowi długo nie wierzyli gdy prorokował o
3:
onych Monárchiach pod figurą onych żeláznych mężow
4:
z gliniánemi nogámi/ álbo onych dziwnych rogow/ álbo
5:
onych kozłow z bárány/ Aż gdy ſie ty rzecży pocżęły pełnić
6:
toż dopirko ludzie przyſzli kſobie/ iż ty widzenia były pra=
7:
wdziwe/ á nigdy nieomylne. Thákżeć y thu gdy ſie oba=
8:
cżyſz á vźrzyſz iż ſie iuż wiele wypełniło/ iáwnie ſie potym
9:
S cżytánia káżda pociechá.
tego dopátrzyſz/ iż to prawdá/ w rozmyſlániu ſwoim/ ie=
10:
ſliże cie Pan Bog wſpomoc będzie racżył. Acż wiem gdy
11:
ná ſztych przydzieſz z niedowiárki/ iżći to ſwiát inácżey bę=
12:
dzie wſzędy wykłádáć/ ále ty przedſię ſtoy w imię Páńſkie
13:
mocno w ſtátecżnośći ſwoiey/ á ták wierz y rozumiey/ iá=
14:
ko nabliżey możeſz ſie przyſtoſowáć z rozumem ſwoim ku
15:
prawdzie Páńſkiey á ku piſmu ſwięthemu. Abowiem iuż
16:
ſnadź nie máſz żadney pociechy kthorey tu nie naydzieſz ku
17:
wſpomożeniu ſwemu. Ani żadney trudnośći táiemney/ s
18:
ktorey ſie ſnádnie wypráwić nie będzieſz mogł. Ták o dzi=
19:
wnym Boſtwie Páná ſwego/ tákże też o nieprzypátrzo=
20:
nych táiemnicach á ſpráwach iego. Thák iż záwżdy z be=
21:
ſpiecżnym á z weſołym ſumnieniem ſtać możeſz przed o=
22:
blicżnoſcią iego/ nic ſie nie lękáiąc áni przeſzłych/ áni przy
23:
ſzłych zaburzek/ áni żadnych niebeſpiecżnosći ſwiátá tego.
24:
A iuż beſpiecżnie oto cżytay text/ vſłyſzyſz od kogo á przez
25:
kogo y s kim miał Ian ſwięty ty dziwne rozmowy ſwoie.
26:
Tu iuż mamy pocżątek textu/ iáko Ian S.
27:
opowiáda pirwſze ziáwienie ſwoie/ y od kogo/
28:
y przez kogo było mu obiáwione.
29:
A to będzie Roſpráwá ij.

strona: 4

Obiáwienia káp. j.Liſt 4.
Káp. j.
1:

2:
O
Biáwienie Iezuſá Kriſtuſá/ kto
3:
re mu dał Bog/ áby ie vkazał ſłu
4:
gam ſwoim/ tho co ſie ma dziać
5:
rychło. A oznaymił tho/ wyſła=
6:
wſzy roſkazánie ſwoie przez An
7:
yołá ſwego ſłudze ſwemu Ianowi/ ktory wy=
8:
ſwiádcżył ieſt ſłowo Boże/ y ſwiádectwo Ie=
9:
zuſá Kriſtuſá/ y to cokolwiek widział. Błogo
10:
ſłáwiony to ieſt kto cżyta/ y ći co ſłucháią pro=
11:
roctwá tego/ á ſą pilni tego co w nim nápiſa=
12:
no ieſt. Abowiem cżás iuż niedáleko ieſt.
13:
A tu pátrzay pilno/ co tu vważáć maſz/ bo ſłyſzyſz iż tu
Syn Oycu rowny wedle Boſtwa.

14:
ták nápiſano ſtoi/ Iż to ieſt obiáwienie Páná Iezuſá Kri
15:
ſtuſá ktore dane ieſt iemu od Bogá/ á zwiáſtowáne przez
16:
Anyołá. Abowiem ieſt tych niemáło co ſie tym vnoſzą/ á=
17:
by Syn ſam przez ſię nie mogł nic vcżynić/ iedno iżby od
18:
Oycá wſzytko miał. Y biorą ſobie ná pomoc mieyſcá nie=
19:
ktore piſmá ſwiętego/ iáko Syn záwżdy vniżał ſie Oycu/
20:
á zwłaſzcżá gdzie ono ku Oicu mowić racży: Oycże oſwieć
Ian xvij.

21:
mię oną ſwiátłoſcią ktoram miał ſtobą od wiekow. Tu
22:
rozumiey iżći ſie to oſwiecenie nie ſciągáło iedno ná oſwie
23:
cenie cżłowiecżeńſtwá/ bo s ſtrony Boſtwá thedy tu Pan
24:
náſz thego dokłádáć racży/ iż ona mię ſwiátłoſcią oſwieć/
25:
ktoram záwżdy rowną ſtobą miał od pocżątku ſwiátá.
26:
Albo ná drugim mieyſcu gdzie Pan náſz mowić racży: Iż
27:
ia tu nie cżynię woley ſwoiey/ ále wolą Oycá mego. A po=
Ian w vi.

28:
thym záſię ná drugim mieyſcu powiedáć racży s ſtrony
B 4Boſtwá


strona: 4v

Roſpráwá ij.
1:
Boſtwá ſwego: Wſzytko co Ociec cżyni/ to też y Syn cży=
2:
Ian w v.
ni. Ociec wzbudza vmárłe/ tákże y Syn kthore chce oży=
3:
wia. Nie mowił trędowátemu/ álbo onemu co mu dzie=
4:
wká vmieráłá/ ábo y inſzym: przycżynię ſie zá tobą do Oy
5:
cá/ ále z gołá powiedział: Iż idź iuż dziewká twoiá ieſt v=
6:
zdrowioná. A tu rozumiey iżći ſie to sſtáło nie moczą zioł
7:
iákich/ álbo cżárow iákich/ ále tylko ſámym ſłowem á ſá=
8:
mym roſkazániem onego Boſtwá wiekuiſtego/ ktore by=
9:
ło ná ten cżás cżłowiecżeńſtwem ogárnione.
10:
Tákże też y to właſnie rozumieć mamy/ co tu Ian ſwię
11:
ty piſáć racży/ iż tho obiáwienie miał od Iezuſá Kriſtuſá
12:
Bog niſkim nie mowi.
przez ſpráwę Anyelſką ktore mu dał Bog/ iż ſie to działo
13:
s ſtrony cżłowiecżeńſtwá Páńſkiego/ á iż to miał z wiádo
14:
mośći ſpołecżnośći iedinego Boſtwá onego y z Bogiem
15:
Oycem ſwoim y z Duchem ſwiętym. A iż Ian s. powie=
16:
da iż mu to było obiáwiono przez Anyołá/ tedy to ták z da
17:
wná wiemy/ iż to ták wielmożne á wiekuiſte Boſtwo ni=
18:
gdy ſamo przez ſię z żadnym ſtworzeniem nie mowiło/ ie
19:
dno záwżdy przez iáki inſtrument/ álbo przez Anyołá/ ál=
20:
bo przez Proroká/ álbo wżdy przez iáki poſrzodek do tego
21:
godny á przez Duchá s. do tego ſpráwiony á náſtroiony.
22:
Ták iáko y Páweł o tym do nas piſze/ Iż rozlicżnie á rozli
23:
k Zydom j.
cżnemi kſtałty racżył z námi mowić Pan/ áż iuż ná koniec
24:
oſtátecżnieyſze poſelſtwo racżył do nas poſłáć przez cżło=
25:
wiecżeńſtwo Syná ſwego miłego. A wſzákoż poki ſie tho
26:
Boſtwo tu ná ſwiát w tym cżłowiecżeńſtwie ieſzcże było
27:
nie zyáwiło/ tedy ono Słowo od wiekow w Boſtwie zá=
28:
cżęthe záwżdy Anyołem piſmo ſwięte zwáło. Iáko y thu
29:
Ian s. máło dáley tákże o tym powiádáć będzie.
30:
A iż tu Ian s. dokłáda tego/ iż mu to było roſkazano/ á=
31:
by to opowiedział ſługam Páńſkim/ á iż ſie to ma wſzyt=
ko wypełnić


strona: 5

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 5.
1:
ko wypełnić rychło. Piotr ſwięthy piſze/ iż v Páná tyſiąc
Pan cżáſu zámierzonego nie ma. ij. Piotr iij.

2:
lath iáko rok ieden/ á cżáſu żadnego zámierzonego nigdy
3:
ten Pan nie ma/ y owſzem záwżdy pomyka cżáſow nam
4:
nędznikom mizernym/ ábychmy ſie vznawáli/ á wiele=
5:
kroć odmienia vmyſlone dekretá y ſentencie ſwoie. A wſzá
6:
koż záwżdy á záwżdy może w thym nic złośćiwy nie wąt=
7:
pić/ iż go to pewnie nie minie kiedy tedy/ czo ieſt złemu zá
8:
grzech iego nieomylnie obiecano. A dobry iſcie theż w ża=
9:
dnym niebeſpiecżeńſtwie wętpić nie może/ áby go też tho
10:
kiedy potkáć nie miáło/ co ieſt dobremu obiecano: Iż Pan
11:
záwżdy ſzuka tego iákoby mu ſie wſzytki troſki y niedoſtá=
12:
tki iego ſowitemi pociechámi kiedy tedy iednak nágrodziły.
13:
A iż tu Ian ſwięty powiáda/ iż to Pan tylko ſłu=
Inſze ieſth powiedzieć á inſze obiáwić

14:
gam ſwoim obiáwie racżył. Tu rozumiey/ iżći inſza rzecż
15:
ieſth obiáwić/ á inſza opowiedzieć. Boć dochodzi do vſzu
16:
ſłowo Páńſkie y ludzi złoſliwych/ á coż pothym iż o nim
17:
ſłucháią/ iż ie im iáſnie opowiádáią/ ále obiáwienia/ tho
18:
ieſt obiáſnienia żadnego w ſobie o tym nie máią/ áni mo=
19:
gą mieć/ tylko to ſługam wiernym Páńſkim/ ktorzy thu
20:
wiernie dufáią iemu/ á mocno ſtoią przy ſwięthey woley
21:
iego tu iedno obiáwiono y obiáſniono w nich bywa/ gdyż
22:
to iáſnie máią z obietnic Páńſkich. A złoſciwym nie tylko
23:
obiáwić/ ále owſzem y rozumu y ocżu doſlepić obiecano/
Ezái. vj.

24:
áby widząc nie widzieli/ á ſłyſząc áby nie ſłyſzeli/ gdyż ſie
25:
ſámi o to nic nie ſtáráią/ folguiąc więcey temu ſwiátu nę=
26:
dznemu á ná wſzem omylnemu.
27:
A iż też tu Ian s. to przypomináć racży/ iż to wyznánie
Powagá ſłow Páńſkich.

28:
ábo obiáwienie ma od Słowá Bożego y ſwiádectwo Pá
29:
ná Iezuſá Kriſtuſá/ cokolwiek widział y ſłyſzał/ dokłá=
30:
dáiąc tego/ iż to ieſt błogoſłáwiony kthory cżcie y ſłucha
31:
ſłow Proroctwá tego/ y pilnie to chowa co mu ieſt nápi=
B 5ſano/ powie=


strona: 5v

Roſpráwá iij.
1:
ſano/ powiádáiąc iż cżás krotki ieſt. Tu ſie podziwuy/ iá=
2:
ka to ieſt powagá ſłow Páńſkich/ kthore pochodzą od ſá=
3:
mego Boſthwá/ przez obiáwienia Páná náſzego Iezuſá
4:
Kriſtuſá. A iż to káżdy ieſt błogoſłáwiony ktory ſie kocha
5:
w cżytániu álbo w ſłuchániu tey nieomylney prawdy ie=
6:
go. Ale theż tego dokłádáiąc/ iżby y po cżytániu y po ſłu=
7:
chániu nic nie było/ ieſlibychmy tego pilnie nie ſtrzegli co
8:
do nas bywa wſkázowano/ álbo thego pilnie v ſiebie nye
9:
chowáli álbo nie ważyli. Abowiem ſłuchay iáko nam tu
10:
Apoſtoł groźi ſrodze/ iżbychmy ná to pomnieli/ iż cżás náſz
11:
Czás krotki ieſt.
bárzo krotki ieſt. Abowiem żaden z nas áni o tym myſli/
12:
áni tego bacży/ iż cżás náſz zá káżdym tuż zá piętámi cho=
13:
dzi/ iż áni ſam wzwie iáko á kiedy ſie ma vrwáć iáko z drze
14:
wá iábłko ſprochniáłe/ á vpáść márnie ná grubość zye=
15:
mie/ á potym zginąć á w niwecż ſie obroćić. Abowiem ſká
16:
żona á záſlepiona náturá náſzá nigdy nam tego nie dopu
17:
śći/ á wſzytko nam głowę ćiſnie/ ábychmy w ziemię pá=
18:
trzyli á ſzukáli pożytkow iey/ gdyż ią ziemią przezwano/ y
19:
j. Moi. iij.
w ziemię ſie obroćić ma. A też oná iſkrá oney nieſmiertel=
20:
nośći Adámowey záwżdy ſie w nas odnawiáć muśi/ iż ſie
21:
nam zda iáko bychmy tu iuż ták záwżdy vſtháwicżnie ná
22:
ſwiecie żyć á roſkoſzowáć mieli. A ták nie bez przycżyny tu
23:
nas vpomina piſmo ſwięte/ áby nam then głos záwżdy
24:
brzmiał w vſzoch náſzych/ Iż cżás náſz krotki ieſt/ á ni ſá=
25:
mi wzwiemy gdzie w doł á w dokońcżenie ſwoie záwżdy
26:
vpáść muſiemy.
27:
A tu iuż dáley Ian ſwięty opowiáda tu zyá
28:
wienia Páńſkie wſzem Zborom y Koſciołom
29:
wiernym Páńſkim/ pod licżbą ſiedmi Koſcio=
30:
łow/ y odkrywa nam tháiemnice zákrythośći
Boſtwá


strona: 6

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 6.
1:
Boſtwá onego wiekuiſthego w troiákośći ie=
2:
dynego.
3:
A to ieſt Roſpráwá iij.
4:
I
An ſwięty Koſciołom ktore ſą w Aziey.
5:
Láſká wam y pokoy od tego ktory ieſth/ y
6:
ktory był/ y ktory przyść ma/ y od ſiedmi du=
7:
chow/ ktorzy przed Tronem iego ſą/ y od Ie=
8:
zuſá Kriſtuſá/ ktory ieſt ſwiádek wierny/ pir=
9:
worodny z vmárłych/ á Kſiąże wſzytkich kro=
10:
low ziemie/ kthory vmiłował nas/ y ocżyśćił
11:
nas od grzechow náſzych przez kreẃ ſwoię/ y
12:
vcżynił nas krolmi y kápłany Bogu y Oyczu
13:
ſwemu: á iemu niechay będzie cżeść á chwałá y
14:
ceſárſtwo ná wieki wiekom Amen.
15:
Iż tu Ian ſwięty to pozdrowienie o ktorim tu ſłyſzymy
Co ku iednym Pan mowi/ tho ku kſzytkim.

16:
y tho obiáwienie ſwoie tylko ſiedmi Koſciołom opowie=
17:
dáć racży/ nie rozumieymy ták/ áby ſie to tylko do tych ſie=
18:
dmi koſciołow ſciągáć miáło. Abowiem tá ſiedmioráka
19:
licżbá záwżdy ſie nawięcey Duchowi ſwiętemu podobá=
20:
łá/ iáko y niżey vſłyſzymy o ſiedmi trąbach/ o ſiedmi pie=
21:
cżęciach/ o ſiedmi bániach gniewu Bożego. Ale ták rozu
22:
mieć mamy/ Iż cokolwiek tu Pan przez Ianá ſwięthego
23:
tym ſiedmi koſciołom wſkázowáć racży/ tu ſie iuż to po=
24:
ſelſtwo záwżdy á vſtáwicżnie ſciągáć á rozumieć ma do
25:
wſzytkich zborow á koſciołow Páńſkich/ poki iedno sſta=
26:
wa ſwiátá tego. Bo y Páweł ſwięty gdzie piſze do Rzy=
mian/ do


strona: 6v

Roſpráwá iij.
1:
mian/ do Zydow/ álbo do Gálátow/ nie mnimay ábyć to
2:
iuż Zydom álbo Rzymiánom álbo Gálátom tylko ſłużyć
3:
miáło/ áleć ſie to wſzytko ſciąga ná wſzytek ſwiát do wſzy
4:
tkich wiernych Páńſkich/ ktorzy ſie iedno ożywáią imie=
5:
niem iego/ á ſtoią poznácżeni pod ſwięthą chorągwią ie=
6:
go. Iáko y ſam Pan náſz Apoſtołom ſwym powiedáć ra
7:
cżył: Coć do was mowię thoć do wſzytkich mowię. Abo=
8:
wiem y rozſyłáiąc ie po ſwiátu/ tedy im roſkazał/ áby opo
9:
Mát. xxviij
wiedáli tę ſwiętą wolą iego káżdemu narodowi. A głos
10:
Páal. xviij.
then iego ſwięthy/ iáko Dawid piſze/ záwżdy brzmi áż ná
11:
wſzytki końcżyny ſwiátá.
12:
Coż tym to Koſciołom álbo tym to Zbiorom Krześći=
13:
áńſkim ten Apoſtoł ſwięty od thego Páná opowiedáć ra=
14:
Obietnice Páńſkie káżdemu wiernemu
cży? Oto ſłyſzyſz iż im opowiáda pokoy á łáſkę. Tu pátrzaj
15:
iż ich nie żegna nákładſzy pierſcieni ná rękáwice/ áni ich
16:
kropi/ áni ich kádzi/ áni im krzyżykow po cżele kryſla/ ále
17:
zgołá opowiáda káżdemu zebrániu Páńſkiemu wierne=
18:
mu pokoy á łáſkę nieomylną od Páná ſwego. Iáko y Da=
19:
wid nadobnie o tym nápiſał: Iż ktokolwiek dufa o wſpo
20:
w Pſalm. Cxxiiij.
możeniu Páńſkim/ w opátrznośći á w obronie iego záw=
21:
żdy przemieſzkawáć będzie. Też tu nie mowi Prorok/ ktho
22:
będzie kurzył/ kropił/ kádził/ ſwiecżki ſtháwiał/ do obra=
23:
ſkow ſie obiecował/ iż będzie w obronie Páńſkiey/ ále tyl=
24:
ko ten kto z wiernym dufániem położy w nim vprzeymą
25:
nádzieie ſwoię. A coż tákiemu ieſt obiecano? Oto ſłyſzyſz/
26:
pokoy/ łáſkę/ á obronę w káżdym niebeſpiecżeńſtwie iego.
27:
A gdy ſobie ty trzy rzecży vważyſz co to ieſt kto ieſt w łáſce
28:
Páńſkiey/ á vżywa iey w pokoiu á w beſpiecżeńſtwie/ ieſli
29:
Táyemnicá Troyce ſwiętey.
iuż więtſze dáry álbo błogoſłáwieńſthwá mogą ſie sſtáć komu.
30:
Od kogoż ten pokoy y tę łáſkę opowiáda nam
31:
ten Apoſtoł ſwięty? Oto ſłyſzyſz od tego kthory był yć ieſt/
y przyś/ ma/


strona: 7

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 7.
1:
y przyść ma/ y od Iezuſá Kriſtuſá/ y od ſiedmi duchow
2:
będących przed Tronem onego Boſtwá dziwnego. A tu
3:
pátrzay nieogárnioney rozumem Táiemnice Troyce ſwię
4:
tey/ Iż tu iáſnie wyſławił Oycá y Syná y Duchá ſwięte=
5:
go/ á przedſię iedynnoſcią tą ſwiętą troiákość krociuchno
6:
záwiązał/ gdzie powiáda: Iż iemu ſámemu niechay bę=
7:
dzie cżeść y chwałá ná wieki wiecżne Amen. Pátrzayże iż
8:
tu nie mowi im ſámym/ ále iemu ſámemu niechay będzie
9:
cżeść y chwałá ná wieki wiecżne amen. Abowiem gdy mo
10:
wi ktory ieſt/ tu wyznawa Oycá: á gdy mowi kthory ma
11:
przyść/ tu wyznawa Syná: ábowiem iuż to iáſnie wiemy
12:
s piſmá ſwiętego á cżęſto powtarzánego/ iż ſie nam nikth
13:
inſzy niema vkázáć w cżłowiecżeńſtwie ſwoim á ná ſądzie
14:
ſwoim/ iedno ten iedyny Syn Boży á Pan náſz á Zbáwi=
15:
ciel náſz Pan Iezus Kriſtus: á gdy wyznawa ſiedm du=
16:
chow y od nich dawa pozdrowienie/ thu wyznawa ſied=
17:
mioráką ſpráwę Duchá ſwięthego: á przedſię iákochmy
18:
ſłyſzeli krociuchno thę troiákość iedno iednym ſłowem w
19:
iedynnośći záwrzeć racżył. Ale o tey dziwney Táiemnicy
20:
nie tákby ná wąſkiey kárcie piſáć potrzebá/ bo ſie s thego
21:
cżłowiek ſmiertelny trudno wypráwić ma. Doſyć nam
22:
ieſt wierzyć á wiedzieć y wyznáwáć/ iż tylko iedno iedyne
23:
Boſtwo ieſt/ á w tym Boſtwie záwiera ſie Ociec y Syn y
24:
Duch ſwięty. A ieſli iednym Boſtwem okrążeni ſą/ thedy
25:
iedyney możnośći/ iedney chwały/ y iednego błogoſłá=
26:
wieńſtwá vżywáią ná ziemi y ná niebie ná wieki wiecżne/
27:
Amen.
28:
Tu iuż potym Apoſtoł wyſławiwſzy krotko
29:
Táiemnicę troiákośći Boſtwá iedynnego/ iuż
30:
dáley wyſławia cżłowiecżeńſtwo Páná
31:
náſzego.

strona: 7v

Roſpráwá iiij.
1:
A to iuż będzie Roſpráwá iiij.
2:
O
Tho przydzie ná obłokach niebieſkich/ á
3:
ogląda go káżde oko/ y ći wſzyſcy ktorzy
4:
go vbodli. A będą nárzekáć nád nim wſzyſczy
5:
narodowie ziemie y podrugi raz Amen. Iam
6:
ieſt Alphá y omegá/ pocżątek y koniec/ to mo=
7:
wi Pan/ ktory ieſt/ y ktory był/ y ktory przyść
8:
ma/ Pan Bog wſzechmogący.
9:
Tu máło wyſzſzey w tey przeſzłey roſpráwie wyſłowi=
10:
wſzy dziwną Táiemnicę Troyce ſwiętey/ wſpomina Ian
11:
O cżłowiecżeńſthwie Páná náſzego.
ſwięty iáwnie o doſtoieńſtwie cżłowiecżeńſtwá Páńſkie=
12:
go/ gdzie go zowie być wiernym ſwiádkiem á Kſiażęciem
13:
krolow ſwiátá wſzytkiego/ kthory nas omył krwią ſwoią
14:
ſwiętą/ y vcżynił nas krolmi y kápłany Bogu Oycu ſwe=
15:
mu. A tu záſię w tym texcie o nim powiedáć racży/ Iż i=
16:
dzie ná obłoku niebieſkim/ á iż go ogląda káżde oko. A iż
17:
go tu Apoſtoł wyznawa być ſwiádkiem wiernym á pra=
18:
wdziwym/ iákoż to nieſzcżęſny káżdy ieſt kto niewierzy te=
19:
mu ſwiádkowi prawdziwemu/ álbo iż ſie ſmie tego wa=
20:
Strách nie wierzić ſłowom Páńſkim. v. Moi. xij.
żyć vymowáć co od thych prawdziwych ſłow iego/ álbo
21:
ná inſzy kſtałt wywrácáć/ álbo opákowáć thy nieomylne
22:
ſwiádectwá iego/ gdyż ſrodze zákazano ieſt/ áby nie było
23:
vięto áni przycżyniono namnieyſzego ſłowá do ſłow ie=
24:
go. Gdiż go nam ieſzcże przez Moiżeſzá z dawná ſrodze ob
25:
Tám. xviij.
wołano: Iż kto nie będzie ſłuchał ſłow iego/ iż ſmiercią
26:
vmrzeć muśi. Gdyż go głos iáſnie z niebá obwołał: Iż to
27:
Mátth iij. y w xvij.
ieſt Syn moy namileyſzy/ tego ſłuchaycie. Czoż tu rzecże=
my/ iákąż


strona: 8

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 8.
1:
my/ iákąż wymowkę mieć będziemy/ ktorzy nie ſłuchamy
2:
tego ſwiádká ták pewnego/ ábo nie wierzymy thym nieo=
3:
mylnym ſłowom iego. A ſnadź ieſzcże więcey ná piecży v
w Pſalm. Cxv. Rzym. iij.

4:
nas ſłowá cżłowieká omylnego/ kthorego piſmo wſzędy
5:
łgarzem zowie/ á więcey ſie ich boimy przeſtąpić/ niżli te
6:
go wiernego ſwiádká náſzego. O nędznaſz tho będzie wy=
7:
mowká náſzá/ á nieſzcżęſna ſpráwá/ gdy tákiemu rzecżo=
8:
no będzie: Niechciałeś ty o mnie nic wiedzieć/ áni mi wie
9:
rzyć/ odſtęṕże też odemnie/ ábowiem ia też iuż nigdy o to=
Mát xxv.

10:
bie wiedzyeć niechcę.
11:
Słuchayże dáley iáko go tu Apoſtoł opowiáda być kſią
12:
żęciem krolow wſzytkich ſwiátá wſzytkiego. O wielkież to
13:
Kſiążę/ á ſnadźby y pápieru nie sſtáło ktoby chciał wypi=
14:
ſáć Máyeſtat á wielmożność Kſiążęciá thego. Ale doſyć
15:
nam ná tym/ iż go wyznawa być Kſiążęciem krolow wſzy
16:
tkiego ſwiátá. Tu iuż możeſz ſnádnie zrozumieć co to ieſth
17:
zá Kſiążę á co to ieſt zá poteſtat/ przed ktorym drżą á pod
18:
nogi iego vpadáią wſzyſcy krolowie ſwiátá tego.
19:
Coż to Kſiążę vcżyniło? Otho ſłyſzyſz iż nas vmiłował
Pan dármo vmiłował nas.

20:
dármo/ á ochędożył nas krwią ſwoią/ á vcżynił nas krol
21:
mi y kápłany wdzięcżnemi Bogu Oycu ſwemu. Thu iuż
22:
ſłyſzyſz iáko cie dármo vmiłował/ y cżym cie vcżynił/ y dla
23:
cżego cie vmiłował. Bo iáko ſam to ſwięte Kſiążę o they
24:
nieznoſney miłośći przećiwko temu nędznemu á nikcżem=
Ian xv.

25:
nemu narodowi náſzemu powiedáć racży tymi ſłowy: Iż
26:
iákoż kto kogo więcey vmiłowáć może/ iedno gdy ktho zá
27:
kogo położy duſzę ſwoię. Pátrzże iáko mu thę ták gorącą
28:
miłość iego oddawamy/ y iáko go záſię miłuiemy/ y iáko
29:
go ſłuchamy/ gdyż on ſam ten znák miłośći náſzey thák v
Ian xiiij.

30:
ſiebie pokłádáć racży/ mowiąc: Iż ktho miłuie mnie/ tho
31:
ieſt znák tego/ iż ſłow moich ſłucha. A ktoż ieſt táki vkaż.
Abowiem


strona: 8v

Roſpráwá iiij.
1:
Abowiem przypátrz ſię iáka to miłość/ iáko tu o niey A
2:
poſtoł powiáda/ iż nie tylko áby nas ták/ iáko iuż wiemy/
3:
dármo á bez wſzey godnośći náſzey vmiłowáć miał/ ále
4:
ſłyſzyſz/ iż nas y krwią ſwą omył á ochędożył ná wiecżne
5:
kroleſtwo y kápłáńſtwo Bogu Oycu ſwemu.
6:
Słuchayże iáko on ſmęthny Dawid w vpádku ſwoim
7:
woła o tey miłośći á o tym ochędożeniu ſwoim do niego/
8:
chociay wiele dárow y rozlicżnych ofiar dawał zá to ocży
9:
Páalm. L.
ſcienie ſwoie/ ták mowiąc: Iż ieſli ty mnie moy miły Pá=
10:
nie nie pokropiſz onym Izopem we krwi ſwoiey omocżo=
11:
nym/ nie będę nigdy ocżyſcion. Ale ieſliże thy mnie pokro=
12:
piſz á omyieſz/ tedy iáſniey niżli ſnieg będę wybielon. Iá=
13:
ko y Zácháriaſz on Prorok zacny zádziwowawſzy ſie krwá
14:
wym onym ofiárom ludzkim/ woła ku Pánu mowiąc:
15:
Záchár. ix.
Prożnoć moy miły Pánie tę kreẃ leyemy przed oblicżno=
16:
ſcią twoią/ táć nas nie wywiedzie z ieziorá ogniſtego/ ie=
17:
ſliże nam nie zeſleś oney obiecáney krwie Teſtámentu twego.
18:
Pátrzayże co nam tho ochędożenie tey krwie iego
19:
Iákie ieſt kápłáńſtwo náſze. Pſalm. L.
cżyni/ Oto ſłyſzyſz iż ſie sſtawamy krolmi y kápłany przed
20:
oblicżnoſcią Bogá Oycá náſzego niebieſkiego. A coż to zá
21:
kápłáńſtwo? Otho ſłuchay iáko ie Dawid wykłáda: Iż
22:
prożno moy miły Pánie ábych ia tobie ofiárował woły y
23:
bárány/ y rozlicżne dáry/ iuż tego nie prziymieſz. Ale ktho
24:
tobie ofiáruie ſerce ſwoie wierne á ſkruſzone/ tho ieſt y bę=
25:
dzie nawdzięcżnieyſza ofiárá tobie. A toć ieſt kápłáńſtwo
26:
náſze/ á thoć ſą wdzięcżne ofiáry v Páná náſzego/ gdy mu
27:
będziem ofiárowáć/ iáko wierni kápłani iego/ ſercá náſze
28:
cżyſte á vniżone przed Máieſtatem ſwiętym iego s pokor
29:
nemi prośbámi náſzemi. A on ie záſię iáko iednacż á przy=
30:
cżyńcá náſz będzie ofiárował Bogu Oycu ſwemu/ á one=
31:
mu ſpołecżnemu Boſtwu ſwoiemu. A ſtąd ſie iuż sſtánie
my wielkie=


strona: 9

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 9.
1:
my wielkiemi krolmi. A nie ledá krolmi/ bo dziedzicmi á
2:
krolmi właſnemi onego nierozmierzonego á dziwnie ſprá
3:
wionego nam kroleſtwá niebieſkiego/ y przed wſzemi wie
Iáko ſie sſtawamy krolmi.

4:
ki zgotowánego. A przedſięchmy y thu ieſzcże krolmi y ná
5:
tey nędzney ziemi/ gdyż w imię ſwięte iego żadne mocy/ á
6:
ni żadne ſrogośći nie mogą nam nic vcżynić/ áni żadni mo
7:
carze ſwiátá tego nic záſzkodzić. A ziemiá y ze wſzyſtkiemi
8:
pożytki y roſkoſzámi ſwemi podrzucona ieſt pod nogi ná=
9:
Pſalm. viij
ſze á pod opánowánie náſze/ á poſłuſzeńſtwo náſze.
10:
Słuchayże co iuż tu dáley Ian ſwięty w texcie o Pánu
11:
náſzym powieda: Iż iuż idzie ná obłokach niebieſkich.
12:
O możeſz rozumieć iżći idzie á vſtháwicżnie idzie/ bo wi=
13:
dziſz iż nigdy złemu nie omieſzkawa s pomſtą/ á dobremu
Oko zey dobre iáko vźrzy Páná.

14:
z zapłátą/ á vźrzy go káżde oko cżáſu onego ſrogiego ſądu
15:
iego/ y oni ktorzy ſkłoli ſwięte ciáło iego. O ſtráſzneſz tám
16:
będzie weźrzenie oku złośćiwemu/ á wdzięcżne bárzo á mi
17:
łe oku wiernemu á pobożnemu/ gdyż iuż vyrzy ony obiecá
18:
ne pociechy ſwoie/ gdyż iuż iedno z rádoſcią będzie cżekáło
19:
onego wdzięcżnego głoſu Páná ſwego: Podziſz namiley=
Mátt. xxv.

20:
ſzy moy/ podziſz wierny moy do wiecżnych obiecánych rá
21:
dośći ſwoich/ á ty złośćiwy ná wiecżne potępienie ſwoie.
22:
Pátrzayże dáley/ iż wyſławiwſzy Ian ſwięty cżłowie=
23:
cżeńſtwo Páná tego/ przedſię go opowiáda być bez koń=
Cżeść á chwałá nikomu iedno Bogu ſámemu.

24:
cá/ y pocżątkiem wſzytkiego/ á dokłáda Boſtwá iego/ mo
25:
wiąc o nim iż záwżdy był/ y ieſth/ y przyść ma. Y przedſię
26:
mu dawa cżeść á chwałę iáko Bogu prawdziwemu ná
27:
wieki wiecżne Amen. A iż nie ma być daná nikomu iedno
28:
Bogu ſámemu. Coż tu rzeką oni nędzni báłwochwálcy/
29:
co zwodzili ludzi á vcżyli ie dawáć chwały ſámemu tyl=
30:
ko Boſtwu temu należące inemu rozlicżnemu ſtworzeniu
31:
ſwiáthá tego. Słuchay ſłuchay/ á ſłuchay pilno nędzny
Cnędzniku/


strona: 9v

Roſpráwá v.
1:
nędzniku/ iż nikomu inemu á żadnemu ſtworzeniu ná nie=
2:
bie áni ná ziemi niema być dawaná wiecżna cżeść á chwa
3:
łá iedno temu iedynemu Boſtwu ná wieki wiecżne krolu
4:
iącemu. A záwſtyday ſie thu káżdy zwodniku á omylácżu
5:
ſwiátá tego/ co każeſz klękáć/ pádáć/ álbo rozlicżne chwa=
6:
ły dáwáć/ dla pożytkow ſwoich/ inym wymyſłom ſwiá=
7:
tá tego/ niżli temu ſámemu Pánu wiekuiſtemu/ gdyż ni=
8:
komu inemu iedno iemu ſámemu to właſnie należeć ma.
9:
Abowiem oto thu ſłyſzyſz co Apoſtoł powiádá/ iż tego
10:
Zli iáko powſtáną ná ſądzie. Pſalm/ j.
Páná vźrzy káżde oko/ y káżdy narod ſwiátá tego/ i ći czo
11:
go mordowáli w cżłowiecżeńſtwie iego. A drugie záſię pi
12:
ſmo powiáda: Iż nie powſtháną złoſnicy ná ſądzie Páń=
13:
ſkim. Toć ieſt prawdá iż powſtáną/ y vyrzy go káżde oko/
14:
áleby ſnadź lepiey áby byli nigdy nie powſtáli/ á iżby ie by
15:
łá co nagłębiey ziemiá zákryłá/ áby byli nigdy nie oglądá
16:
li tey ſrogośći kthora ſie rozlicżnie będzie okázowáłá nád
17:
niemi. A thu rozumiey iż iákoby nigdy nie powſtáli/ gdyż
18:
powſtáli názátrácenie.
19:
A iákoż thego Páná nie mamy miłowáć/ á iákoż ſie go
20:
nie bać? Owdzie nas obiecuie wierne ſwoie omyć á ochę=
21:
dożyć/ nie liedá cżym/ ále ona przenadroſzſzą krwią ſwoią/
22:
y s tego omycia pocżynić nas krolmi y kápłany wiecżne=
23:
mi Bogu Oycu ſwemu. Owdzie nam Apoſthoł przed o=
24:
cży kłádzie ſtrách onego ſrogiego ſądu iego/ ieſliże ſie nie
25:
vznamy/ ánie vpádniemy przed thą ſtráſzliwą wielmo=
26:
żnoſcią iego/ ſzukáiąc ſwiętego miłoſierdzia iego/ á zwła=
27:
ſzcżá gdyż ie nam dobrowolnie ſam obieczowáć racży/ á
28:
bárzo to łácno káżdemu wiern mu vtárgowáć v niego.
29:
Tu iuż Ian ſwięty zácżyna iáwnie opowiá
30:
dáć to táiemne widzenie ſwoie/ iáko y kiedy/ y
ktorym kſtał=


strona: 10

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 10.
1:
ktorym kſtałtem okázowáć mu ſie pocżynáło.
2:
A to będzie Roſpráwá v.
3:
A
Ia Ian/ ktorym y brátem wáſzym ieſt/ y
4:
vcżeſtnikiem vdręcżenia káżdego/ y krole
5:
ſtwá y ćirpliwości w Kriſtuſie Iezuſie/ byłem
6:
ná wyſpie ktory rzecżony ieſt Pathmos/ á tho
7:
dla wyznánia ſłow Páńſkich/ y dla ſwiádec=
8:
twá iezuſá Kriſtuſá. Byłem w duchu záchwy
9:
cony w dzień niedzielny/ y vſłiſzałem głos wiel
10:
ki zá ſobą wołáiący iáko trąby/ mowiący:
11:
Iam ieſt Alphá y Omegá. Pirwſzy y oſtáthe=
12:
cżnieyſzy. To co widziſz/ nápiſz w kſięgi ſwoie/
13:
á poſli ſiedmi Koſćiołom ktore ſą w Aziey/ tho
14:
ieſt/ do Efezu/ do Smirny/ do Pergamu/ do
15:
Tiathyru/ do Sárdis/ do Philádelphu/ y do
16:
Láodiciey.
17:
A tu ſie przypátruy káżdy wierny/ co tu ten Apoſtoł ták
18:
zacny á then wielki miłoſnik Páńſki o ſobie powiedáć ra=
Swięći nie potrzebuią chwały.

19:
cży/ Iżem ia rowny brát wáſz/ ták w kroleſtwie Páńſkim
20:
tákże też w káżdym vćiſnieniu ſwiátá tego. Czoż ty rzecżeſz
21:
nędzny báłwánie/ ktory gdy cie trochę ſwiát ku gorze wy
22:
nieſie/ tedy ſie nádymaſz iáko pijáná ná morzu/ kthora le=
23:
dá záchwianiem wnet roſtárgniona będzie. Słuchay o=
24:
to nędzniku á ſłuchay/ co tu o ſobie wielcy miłoſnicy Páń
25:
ſcy powiedáią/ Iżem ia rowny brát wáſz/ rowny w kro=
C 2leſtwie


strona: 10v

Roſpráwá v.
1:
leſtwie Páńſkim/ rownym w káżdym vćiſnieniu álbo v=
2:
dręcżeniu ſwiátá tego. Gdzieſz ony ſwiecżki/ gdzieſz ony ká
3:
dzidłá/ gdzieſz ony złote płaſzcże/ co imi báłwánom kurzy
4:
my/ álbo ie w nie vbieramy. Otho ſłyſzyſz co o ſobie then
5:
ſwięty Apoſtoł powiedáć racży/ á ſnadź dáleko nie ták iá=
6:
ko dziſieyſzy ápoſtołowie/ ktorzy/ iáko o nich piſmo powie
7:
da/ chodzą podnioſzſzy ku gorze rogáte głowy ſwoie/ á ro
8:
ſtocżywſzy ony ſzyrokie podołki ſwoie.
9:
Mát. xxiij.
Słuchayże iáko nam tu ten Apoſtoł iſci to piſánie ſwoie
10:
iż ieſt pewne á nieomylne. Bo y podpiſał imię właſne ſwo
11:
ie/ y nápiſał mieyſce ſkąd datá piſmá tego/ bo powiáda że
12:
z inſuły Patmos. Pátrzayże co dáley powiáda/ co thám
Iáko ſwięći przeſládowáni byli dla prawdy Páńſkiey.

13:
ná tey inſule cżynił/ y przecż thám był záſzedł. Powiáda iż
14:
tám był zágnan dla ſłowá Páńſkiego/ y dla ſwiádectwá
15:
Páná Iezuſá Kriſtuſá. A tu ſie vcż wierny wyznáwácżu
16:
ſłowá Páńſkiego/ co ſie działo s tymi ludźmi ſwięthymi/
17:
ktorzy dawáli ſwiádectwo o prawdzie Páná ſwego/ iáko
18:
ie przeſládowano/ męcżono/ ná puſte mieyſcá wygania=
19:
no/ á wżdy to v nich nizacż było/ á wżdy nigdy nie vſtha=
20:
wáli od prawdy Páná á Zbáwicielá ſwego.
21:
Pátrzayże co ſie záſię zá to z nimi działo/ Iż Pan iáwnie
22:
z nimi mawiał/ iż ſie im ożywał/ iż Anyoły ſwoie poſyłał
23:
ná poſługi ich/ á nigdy w żadnym niebeſpiecżeńſtwie nie
24:
opuśćił ich. A coż my záſię rzecżemy nędzni naiemnicy á
Omylni wyznáwácże prawdi Páńſkiey.

25:
źimni wyznáwácże tey prawdy Páńſkiey/ by iedno trochę
26:
pálcem zákrzywiono/ álbo iáką klątwą zágrożono/ álbo
27:
co obiecano/ nie tylko ſłowá prawdziwego Páńſkiego/ á=
28:
le y ſámego Páná ſnadźbyſmy ſnádnie odſtąpili. A też iá=
29:
ko robiemy thák też mamy. My o Páná máło dbamy/ á
30:
Pan też o nas ieſzcże mniey/ á też to znáć kto ſie iedno temu
31:
iáſnemi ocżymá przypátrzyć będzie chciał.
Pátrzay=


strona: 11

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 11.
1:
Pátrzayże pilno ktorego cżáſu sſtáło mu ſie to ziáwie=
2:
nie. Oto ſłyſzyſz iż w niedzielę w dzień Páńſki. Słuchayże
Co ieſt Niedzielá Páńſki dzień.

3:
co o ſobie powiáda. A to powiáda iż ná then cżás był zá=
4:
chwycon w duchu ſwoim. Pátrzayże iáko to ieſt wdzięcż=
5:
ny á poważny dzień v Páná tego/ że y táiemnice ſwe zya=
6:
wia/ y wdzięcżnie ſie rozmawia z wiernemi ſwemi/ y ro=
7:
zlicżne im błogoſłáwieńſtwá okázuie dniá tego ſobie po=
8:
ſwięconego. Ale ſie też iedno przypátrz komu to cżyni. O=
9:
to ſłyſzyſz iż iedno tym ktorzy bywáią záchwyczeni w du=
10:
chu ſwoim/ to ieſt/ ktorzy z myſlámi ſwoiemi wzgoręa la=
11:
táią/ myſląc o rzecżach niebieſkich/ opuśćiwſzy ná ten cżás
12:
wſzitki ine błędne ſpráwy ſwiátá tego/ á vdádzą ſie ze wſzy
13:
tkiemi myſlámi ſwemi ná ſłużbę Pſńáką/ iákożby ták każ=
14:
demu wiernemu á pocżćiwemu cżłowiekowi cżynić przyſtało
15:
obchodziſz obżárſtwem/ opilſthwem/ piſkániem/ bębná=
16:
niem/ á márnym prożnowániem. Abowiem tho iuż dru=
17:
dzy máią ſobie zá rzecż powinną oſzáleć nápoły gdy then
18:
dzień ſwięty przypádnie. Od kogoż nędzniku w then cżás
19:
obiáwienie maſz? od kogoż w ten cżás błogoſłáwieńſtwo
20:
odnosiſz? w iákim duchu pod łáwę záchwyczon bywaſz?
21:
Znáć będzye obiáwienie twoie od ktorego ie bogá miewaſz
22:
po guziech twoich/ y po náieżonym łbie twoim/ y ktho cie
23:
ſtrzeże/ y ktoć błogoſłáwieńſtwo mácżugą dawa. O nędz
24:
ny narodzie ludzki toć v ciebie lekkie poważenie woley á ro
25:
ſkazániá Páńſkiego/ á też to znáć bywa y ná łbie y w mie=
26:
ſzku/ y w komorze/ y ná zdrowiu/ y w dobrey ſławie káżde
27:
go/ że ſie nam wſzytko ſporzy zá thymi pocżćiwemi zaſłu=
28:
gámi náſzemi.
29:
Słuchayże co roſkázuie temu Apoſtołowi ſwięthemu
Oprocż głoſu Páńſkiego nic pewnego.

30:
ten głos iáko trąba wołáiący. Aby tho wſzytko czo będzye
C 3widzyał


strona: 11v

Roſpráwá v.
1:
widział álbo ſłyſzał pilnie nápiſał/ á rozeſłał/ obwołał/ y
2:
opowiedział wſzem koſciołom wſzego ſwiátá. A powiá=
3:
da Apoſtoł iż mu to roſkázował głos iáko trąba wołáiący
4:
O ſtráſzliwaſz to trąbá tego głoſu Páńſkiego/ á do vſzu ká=
5:
żdego nędzniká ſwiátá tego głośno brzmi. O nieſzcżęſnyſz
6:
to cżłowiek ktory ták bárzo drzemie álbo thák twárdo ſpi
7:
będąc zábáwiony márnemi ſpráwámi ſwemi/ iż nie ſłyſzy
8:
álbo nic nie dba o głos ták ſtráſzliwey trąby/ práwie do v=
9:
Niżey w iij
chá iego wołáiącey. A iáko ſam Pan powiedáć racży: Iż
10:
ia długo ſtoiąc v drzwi kołácę do káżdego/ á ozwáć mi ſie
11:
niechce. O nędzniku radbyś pothym otworzył/ ále nie bę=
12:
dzie wcżás/ gdy vpłoſzyſz prze niedbáłość ſwą ták wdzię=
13:
cżnego goſciá od ſiebie. Tákże też wiemy o Moiżeſzu/ tákże
14:
v Moi. xij.
też o wſzytkich Prorokach/ iż im ſrodze záwżdy roſkázo=
15:
wano/ áby to co ſłyſzeli z głoſu ſzcżyrego Páńſkiego/ áby to
16:
głośno obwołáli ſwiátu/ áby tho roznośili á głośno opo=
17:
wiádáli cokolwiek od tey ſtráſzliwey trąby głoſu Páńſkye
18:
go ſłyſzeli álbo rozumieli/ á nic áby nie ſmieli áni przykłá=
19:
dáć áni vymowáć od tego głoſu ſtráſzliwego/ iedno tho co
20:
im ieſt roſkazano. Tákże też y ſam Pan zwolennikom ſwo
21:
im ſrodze roſkazáć racżył.
22:
Omylácże ſłow y piſmá Páńſkiego.
Coż wy záſię rzecżecie nieſzcżęſni dudowie/ kthorzy opu=
23:
ſzcżáiąc ſzcżyry/ iáſny/ á prawdziwy głos they ſtráſzliwey
24:
trąby niebieſkiey/ á co inſzego ſwiáthu przynośicie/ poda=
25:
wacie/ y opowiedacie/ álbo ná piſmie wydawacie. A co=
26:
kolwiek vrádzicie álbo poſtánowicie wedle błędu á zwie=
27:
dzienia od nędznego ſwiátá tego/ to mocno y wierzyć/ y ro
28:
zumieć/ y dzierżeć każecie/ zákłádáiącz winy rozlicżne/ o=
29:
gniem y gárdłem/ chociayby ſie to iáwnie á iáſnie wſzyt=
30:
ko ſprzećiwiło temu prawdziwemu głoſowi tey trąby nie
31:
bieſkiey. Vpadńcieh rádſzey ná koláná ſwoie/ á vlęknicie ſie
tey ſtrá=


strona: 12

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 12.
1:
tey ſtráſzliwey trąby niebyeſkyey ſrodze ná was wołáiącey
2:
A nie dáycie długo ſtać Pánu ſwemu v drzwi wáſzych ſto
3:
iącemu/ ktory ná was woła/ ktory ná was vſtháwicżnie
4:
kołáce/ ábyſcie ſie vználi/ ábyſcie ſie obacżyli/ á dáli miey=
5:
ſce prawdziwemu ſłowu iego/ niefolguiąc nic nędznemu
6:
á zwiedzyonemu ſwiátu temu/ álbo themu nikcżemnemu
7:
á ná vpadek zgotowánemu nędznemu brzuchowi ſwemu
8:
Tu iuż dáley Apoſtoł wipiſuie/ w iákiey po
9:
ſtáwie vkázáć mu ſie Pan racżył/ y iáko ſie o=
10:
broćił ná głos wołánia trąby oney.
11:
A to będzie Roſpráwá vj.
12:
Y
Obroćiłem ſie ábych oglądał głos kthory
13:
mowił do mnie. A obroćiwſzy ſie,/vyrza=
14:
łem ſiedḿ ſwiecżnikow złotych/ á w poſrzod=
15:
ku ſwiecżnikow onych vyrzałem podobnego iá
16:
koby ku ſynowi cżłowiecżemu odzianego pode
17:
rem/ á przepaſánego pod pierſiámi ſznurem zło
18:
tym. A głowá iego y włoſy były białe iáko weł
19:
ná biała/ á ocży iego były iáko płomień ognio=
20:
wy/ á nogi iego były podobny ku moſiądzowi/
21:
w kominie roſpalonemu/ á głos iego iákoby
22:
głos wod wielkich: á dzyerżał w ręcze ſwoyey
23:
práwey gwiazd ſiedḿ. A z vſt iego pochodził
24:
miecż oſtry ná obie ſtronie ſiekący. A twarz ie=
C 4go iáko


strona: 12v

Roſpráwá vj.
1:
go iáko ſłońce ſie ſwiećiłá w iáſnośći ſwoiey.
2:
Náuká iáko ſie mamy obrocić do Páná.
Iużbychmy ſie ſnadź mogli o inych dziwiech nie pytáć/
3:
doſyć nam tu Ian ſwięty powiáda/ w iákiey poſtháwie y
4:
w iákiey ſpráwie widzyał tego Páná náſzego. Ale ſie tu v=
5:
cżmy á pilno przypátruymy/ iż Apoſtoł powiáda/ gdy v=
6:
ſłyſzał głos zá ſobą wołáiący/ iż ſie obroćił/ áby oglądał
7:
co ſie to dzyeie/ á kto zá nim woła. Thoć ieſt wſzytká ſprá=
8:
wá zbáwienia náſzego/ ábychmy vznawſzy ſie z obłędliwo
9:
śći ſwoich/ obracáli ſie do prawdziwego głoſu Páńſkye=
10:
go/ á przypátrowáli ſie pilno/ kto zá námi woła/ ieſli pá=
11:
ſterz/ ieſli naiemnik. Bo páſterz práwy powiáda/ iż iedno
12:
to ſą owiecżki iego/ ktore ſłucháią głoſu iego. A zwłaſzczá
13:
iż tu Ian ſwięty powiáda/ iż ſie obroćił nie tylko áby ſły=
14:
Ian w x.
ſzał/ ále áby widział kto nań woła/ to ieſt/ áby ſie przypá=
15:
thrował y ocżymá cieleſnemi/ y rozmyſlániem duchow=
16:
nym/ prawdziwemu głoſowi Páńſkiemu. Abowiem pe=
17:
wnie to wiemy/ iż gdy ſie kolwiek obroćimy ku wołáiące=
18:
mu prawdziwemu głoſowi Páńſkiemu/ iż ſie on záwżdy
19:
obroći do nas/ bo nas ſamże oto vpomináć racży/ wołá=
20:
Záchári. i. Málá. iij.
iąc ná káżdego wdzięcżnym głoſem ſwoim: Obroć ſie ty ie
21:
dno nędzniku do mnie/ obrocę ſie ia theż wnet do ciebie. Y
22:
mamy tego pewny przykład o onym Apoſtole iego o An=
23:
drzeiu ſwiętym/ gdy ſłuchał kazánia Ianá ſwięthego o
24:
Ian w j.
przyſciu Meſyaſzá/ á Pan potym ſzedł mimo mieyſce ono
25:
Potym Ian ſwięty nigdy go przed tym ocżymá ſwemi nie
26:
widáiąc/ Duchem ſwiętym poruſzony/ pocżął wołáć: O=
27:
nożći iuż idzie báránek ten Boży ktory ma zgłádzić nędzne
28:
grzechy náſze. Swiát iż ná on cżás ieſzcże o tho máło dbał/
29:
álbo temu rozumiał/ zániecháli wſzyſcy onego. Andrzeio=
30:
wi ſwiętemu wnet w myſl wpádło/ i odbieżawſzy wſzyt=
kiego/ ſzedł


strona: [13]

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 14.
1:
kiego/ ſzedł zá Pánem. Pan wnet ſthánął/ y obroćił ſie do
2:
niego/ pytáiąc go/ cżego ty chceſz? Co ſie tám potym sſtá=
3:
ło/ iáko był obiáſnion przez Duchá ſwiętego/ y iáko ich wie
4:
le potym náwroćił zá ſobą/ to iuż tám o tym ſzyrzey hiſto=
5:
ria ſwiádcży. A ták to ieſt rzecż nie omylna/ kto ſie kolwiek
6:
obroći do Páná tego/ vznawſzy ſie z omylnego błędu á v=
7:
padku ſwego/ iż ſie Pan ſnádnie też obroći do niego/ á ob=
8:
iáſni á oſwieći wnet ono błędne mniemánie iego.
9:
Potym powiáda Apoſtoł/ iż gdy ſie obroćił do wołánia
10:
onego/ iż vyrzał iákoby ſyná cżłowiecżego miedzy ſiedmią
11:
ſwiecżnikow chodzącego/ ſiedḿ gwiazd w ręku dzierżące=
12:
go/ oblecżonego Poderem/ á przepaſánego ſznurem zło=
13:
tem pod pierśi iego.
14:
Właſnie thu tedy powiáda o nim Ian ſwięty/ iż go wi=
Kriſtus Syn Boży y cżłowiecży.

15:
dział iákoby ſyná cżłowiecżego/ Abowiem nie práwie był
16:
ſyn cżłowiecży/ ácż był práwym cżłowiekiem ze krwie má
17:
tki ſwoiey oney pánny/ przez Duchá ſwiętego dziwnie ſprá
18:
wiony/ Ale s ſtrony Bogá Oycá ſwego wſzechmogącego
19:
tedy był práwy Syn Boży. A ták właſnie tu o nim powiá
20:
da Ian ſwięty iż go widział iákoby ſyná cżłowiecżego.
Swiecżniki známionuią Koſcioły. Mát. xviij.

21:
Coż cżynił ten ſyn cżłowiecży? Otho był miedzy ſiedmią
22:
ſwiecżnikow oblecżony poderem/ á ſiedḿ gwiazd dzyer=
23:
żał w ręku ſwoich. Siedḿ ſwiecżnikow thák iáko tho ſam
24:
Pan wyłożyć racżył/ ty nam właſnie známionuią koſcio=
25:
ły á zbiory wiernych Páńſkich po wſzemu ſwiátu roſpro=
26:
ſzone/ gdyż Pan/ iákochmy ſłyſzeli/ pod ſiedmioráką licż=
27:
bą ine więtſze licżby záwżdy zámykáć racży/ miedzy ktore=
Mátth. xxviij.

28:
mi on ſwiecżniki vſtáwicżnie ſtoi/ á vſtáwicżnie ieſt y bę=
29:
dzie mocą á opátrznoſcią ſwoią áż do przyſcia ſwego/ ták
30:
iáko to nam iſtotnie záſlubić racżył.
31:
Tákże też y o ſiedmi gwiazdach mamy rozumieć wſzyt=
Gwiazdy známionuią páſterze
C 5ki páſte


strona: [13]v

Roſpráwá vj.
1:
ki páſterze á náucżyciele á ſzáfárze wierne ſłow prawdzi=
2:
wych Páńſkich y ſwiątości wiernych od niego vſtháwio=
3:
nych/ ktore on vſtáwicżnie dzierży w ręku á w opátrznośći
4:
ſwoiey. A tuby ſie mogli záwſtydáć oni fáłſzerze á oni wy
5:
wrácácże tey nieomylney prawdy Páná thego/ gdy ſłyſzą
6:
iż piſmo ſwięte ty wierne Páńſkie gwiazdámi iáſnemi/ po
7:
chodniámi/ Anyoły/ y inemi nadobnemi názwiſki wſpo=
8:
mina/ á iż ie Pan vſtáwicżnie dzierży w ręku ſwoich. A ty
9:
záſię omylniki á wykrętniki prawdy Páńſkiey/ iuż nie máſz
10:
Przezwiſká fáłſzerzow. Ezái. Lvi. Ian w x.

11:
ták ſproſnych przewiſk iáko ich Duch ſwięty názywáć ra=
12:
cży/ ábowiem pſy niememi z gárdły zátucżonemi/ ktorzy
13:
chociay widzą wilká przychodzączego do owiecżek Páń=
14:
ſkich/ nie tylko záwołáć ále y záſzcżekáć nie vmieią. Zowie
15:
ie złodzieymi/ zdraycámi/ ktorzy dziurámi á niepocżćiwie
16:
Támże. Mátt. viij. Pſal. Lxxix. j. Tim. iiij.
lázą do koſciołow Páńſkich. Zowie ie wilki drapieżnemi/
17:
wieprzmi dzikiemi/ ktorzy roſkopywáią winnicę Páńſką/
18:
á nákoniec zwolenniki ſzátáńſkiemi/ ták iáko ie Páweł S.
19:
názywáć iáwnie racży/ iuż tám y piątná y znáki ich iáſnie
20:
opowiádáiąc.
21:
Poder czo ieſt
Dálei Ian ſwięty powiáda/ iż tego Páná náſzego mie=
22:
dzy tymi/ thák iákochmy ſłyſzeli/ ſwiecżniki ſtoiącego wi=
23:
dział oblecżonego poderem/ á pás złoty był pod pierſiámi
24:
iego. Poder byłá to v kápłanow ſtáre go zakonu ſzátá s pło=
25:
thná białego lniánego ſpráwiona/ á podobno ná kſtałth
26:
Pás złoty co ieſt.
tego dziś komżą to iákąś przezywáią. Páſem theż thákiem
27:
złotym poſpolicie rycerze bywáli opáſowáni/ gdy iecháli
28:
z iákiego zwycięſtwá ſławnego/ á to był znák zwycięſtwá
29:
Pan Kapłan náſz
y dzilnośći ich. Otoż właſnie tego Páná náſzego ten Apo=
30:
ſtoł ſwięty widział tym poderem iáko práwego kápłaná
31:
opaſánego. Abowiem on tám vſtáwicżnie będąc w chwa
32:
le Máyeſtatu Boſtwá ſwoiego/ iáko práwy kápłan á iá=
ko práwy


strona: [14]

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 13.
1:
ko práwy biſkup náſz/ ofiárowawſzy one wdzięcżną raz ná
2:
krzyżu dziwnie ſpráwioną ofiárę Bogu Oycu ſwemu/ iuż
3:
teraz ofiáruie nędzne á ſkruſzone ſercá náſze/ á pokorne á v=
4:
niżone prośby náſze. A iż go widział tym páſem rycerſkim
5:
á znákiem zwyćięſtwá opáſánego/ może to káżdy rozeznáć
Pan zwycięſca.

6:
Iáki to ieſt rycerz y iáki woiownik/ cżego żadny mocarz te=
7:
go ſwiáthá nigdy dowieść nie może/ iż bez wſzey obrony á
8:
bez káżdey przypráwy zwoiował á poráźił ono ſrogie thy=
9:
rańſtwo narodu náſzego/ tho ieſt cżártá ſproſnego/ ſmierć
Pſal. lxvij. Ephez iiij.

10:
onę ſrogą/ y grzech okrutny/ ták iż to wſzytko pod nogámi
11:
iego ſrodze poráżone leży/ á wiodł thy więźnie s ſobą gdy
12:
ſzedł iáko práwy krol do kroleſtwá ſwego niebieſkiego/ ták
13:
iáko to o nim z dawná Prorocy głoſno opowiádáli.
14:
Dáley powiáda Ian ſwięty/ iż ocży v niego widział iá=
Ocży ogniſte opátrzność dziwna Páńſka

15:
ko płomienie ogniſte. A tu iuż ſobie pomyſlić możeſz/ ieſli
16:
przed tákim wzrokiem álbo przed táką opátrznoſcią co zá
17:
krytego álbo zátáionego być może. Iuż możeſz rozumieć iż
18:
ten wzrok przeźrzy y niebo y ziemię/ y wſzythki głębokośći
19:
morſkie/ á wſzytko iáſnie wie/ widzi/ ták ná ziemi iáko y ná
20:
niebie. A tu ſie prożno ma chłubić doględácż iáki ſwiáthá
21:
tego/ co powiáda iż mu tu Pan porucżył ſpráwy ſwoie/ á
22:
by ich tu doglądał/ á odmieniał wedle woley ſwoiey/ á v
23:
nich ſtał iáko woyt v roboty. O nędzny nędzniku ſłyſzyſz iż
24:
temu Pánu nie trzebá doglądácżá/ ſłyſzyſz iáki ieſht wzrok
25:
iego/ á możeſz beſpiecżnie temu wierzyć y rozumieć/ iż then
26:
wſzytko wie y widzi y ná niebie y ná ziemi/ á owſzem ſie lę=
27:
kay á vſtráſz ſie tego/ iż on iáſnie wie y widzi káżde poſtą=
28:
pienie y pomyſlenie twoie/ y ty fáłecżne wymyſły á poſtę=
29:
pki twoie.
30:
Pothym powiáda Apoſtoł/ iż nogi iego widział iáko z
Iáſne drogi Páńſkie

31:
moſiądzu roſpalonego. A thu ſobie możeſz pomyſlić iákie
ſą iáſne á


strona: [14]v

Roſpráwá vj.
1:
ſą iáſne á przeźrocżyſte ſpráwy á poſtępki Páná tego/ á iá=
2:
ko ſą wypolerowáne wſzytki drogi iego/ że ſie łſną iáko mo
3:
ſiądz ogniem roſpalony/ nie naydzieſz tám rdze áni żużeli=
4:
ce/ tho ieſt fáłſzu áni omylenia żadnego/ yedno yáko Pro=
5:
rok woła/ iż záwżdy iáſne á przezrocżyſte ſą wſzytki drogi
6:
twoie moy miły Pánie.
7:
Głos Páńſki ſzyroki.
Dáley dokłáda Apoſtoł/ iż głos iego był iáko głos wod
8:
rozlicżnych. Wodámi záwżdy piſmo zowie rozmáitość lu
9:
dzi ná ſwiecie rozlicżnych narodow. A ten głos Páńſki iż
10:
Páal. xviij.
miał być iáko głos wſzego ſwiátá/ ktory iáko Prorok po=
11:
wiáda/ roznieſie ſie á zábrzmi áż ná oſtátecżnieyſzych koń=
12:
cżynach ſwiátá wſzytkiego/ tákże ſie roznieſie y od wſzyſt=
13:
kich narodow ná dziwne wyznawánie á ná rozwołánie
14:
wiekuiſtey á ſwiętey chwały iego.
15:
Słowá Páńſkie oſtry miecż.
Powieda też Apoſtoł iż widział miecż oſtrj á ná obie ſtro
16:
nie ſiekący pochodzący z vſt iego. Słyſzyſz iż mowi vſtáwi
17:
cżnie pochodzący á nigdy nie ſtoiący. Coż to zá miecż? On
18:
ći to miecż ſrogich á ſtráſzliwych ſłow ſwiętych iego/ kto=
19:
remi ná wſze ſtrony ſiecże/ á poraża/ á niſzcży wſzędy á wſzę
20:
dy ſprzećiwniki ſwoie/ á tłumi ie duchem vſt ſwoich/ iáko
21:
ij Teſſá ij. Iere. xxiij.
y Páweł ſwięty ták o tym nápiſał. Gdiż ſłowá iego Duch
22:
ſwięty zwáć racży młotem ogniſtym tłukącym á przera=
23:
żáiącym opoki/ to ieſt kámienne á zátwárdziałe ſercá ludz
24:
kie/ á tłucże imi ſrodze ſprzećiwniki ſwoie.
25:
Iáſność oblicżá páńſkiego.
Dokłáda też dáley Apoſtoł/ iż twarz iego ſwiećiłá ſie iá
26:
ko ſłońce w iáſnośći ſwoiey. Słyſzyſz iáko thá iáſna twarz
27:
ſwieći ſie káżdemu wiernemu ſwemu. A trudno ſie kto wy
28:
mawiáć ma/ iż o tey iáſnośći nigdy nie ſłychał/ gdyż z da=
29:
wna Prorok mowiąc do Páná tę iáſność opowiadał/ wo=
30:
Pſal. Lxvj
łáiąc do niego: Oſwieć nas náſz miły Pánie iáſnoſcią obli
31:
cża thwoiego/ á zbáwieni będziemy. Chybá oni nędznicy
przeklęći


strona: [15]

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 16.
1:
przeklęći co ſie zábáwili ciemnoſciámi márnemi ſwiáthá
2:
tego tey iáſności nigdy dozrzeć nie będą mogli/ á też podo=
3:
bno poydą z god ná gody/ gdy ſie im ták podobáło s ciem
4:
nośći do drugich wiecżnych á ſrogich ciemnośći.
5:
Tu iuż dáley Apoſtoł opowiáda ſtrách ſwoj
6:
z widzenia onego/ y iáko go záś Pan z miłoſier
7:
dzia ſwego pocieſzyć racżył.
8:
Roſpráwá vij.
9:
A
Gdim go vyrzał/ vpadłem v nog iego iá=
10:
ko vmárły. A on położył práwą rękę ſwo
11:
ię ná mnie/ mowiąc ku mnie: Nie boy ſie/ iam=
12:
ći to ieſt on pirwſzy y oſtátecżnieyſzy/ y on ży=
13:
wiący: chociam był vmárł/ átom ieſth żyw ná
14:
wieki wiekom/ Amen: á mam klucże od piekłá/
15:
y od ſmierći. Nápiſz coś widział/ y co ſie teraz
16:
dzieie/ y co ſie potym dziać muśi. A táiemnicá
17:
tych ſiedmi gwiazd/ ktoreś widział w práwey
18:
ręce moiey/ y ſiedmi ſwiecżnikow złotych/ otho
19:
táka ieſt. Siedḿ gwiazd ſą Anyołowie ſiedmi
20:
koſciołow: A ſwiecżnikow ſiedḿ kthoreś wi=
21:
dział/ ieſt ſiedḿ koſciołow.
22:
A tu ſie przypátrz iáki tho ieſt ſtrách thák wielmożnego
23:
Boſtwá/ á v nas tho ná bárzo máłey piecży ieſt/ á więtſzy
Iáko ſrogi ieſt páńſki ſtrách.

24:
dáleko v nas ſtrách ledáiákiego thu wechciá ſwieckiego/
ktory przed


strona: [15]v

Roſpráwá vij.
1:
ktory przed thym ſtráſzliwym iáko plugáwe ſmieći leży/ á
2:
niżli Páná tego przed ktorym drży ziemiá y niebo. Oto ſły
3:
ſzyſz Apoſtołá tego iáko przed ſtráchem vpadł á práwie iá
4:
ko zápomniáły leży. Słyſzałeś o Pietrze/ ſłyſzałeś o Páwle
5:
ſłyſzałeś o Proroczech/ iáko pomdlewáli á práwie ſie zá=
6:
pomináli ná ſłyſzenie namnieyſzego głoſu tego. O nędzny
7:
narodzie ludzki byś ſie obacżył/ wieręćby ſnadź nádmier=
8:
zły ty cżacżká ſwiátá tego/ dla ktorych ták ſobie lekce wa=
9:
żyſz thák wielką á ſtráſzliwą wielmożność Páná ſwego/ á
10:
beſpiecżnie ſmieſz przeſtępowáć ſwiętą wolą iego.
11:
Iákiej wagi ſercze vſtráſzone v Páná.
Słuchayże co dáley Apoſtoł powiáda/ Iż gdym vpadł
12:
v nog iego/ dotknął mię ręką ſwoią/ y rzekł ku mnie: Nie
13:
boy ſie. Pátrzayże tu iáko ieſt wielkiey powagi v Páná te=
14:
go ſerce vſtráſzone á vpokorzone/ ſłyſzyſz iż ieſzcże Apoſtoł
15:
ni ocż nie prośi/ ieſzcże nic nie mowi/ á iuż to wielmożne á
16:
miłoſierne Boſtwo mowi do niego/ nie boy ſie/ á iuż nań
17:
wkłáda rękę ſwoię/ dáiąc dobrą otuchę iemu. Tákże ſie też
18:
tego pewnie nádzieway káżdy wierny iego/ iż gdy vważiſz
19:
v ſiebie ſtrách thego Boſtwá wielmożnego/ á vpádnieſz z
20:
vpokorzonym ſercem przed ſwiętym Máyeſtatem iego/
21:
máłoć y ſłow wymyſlnych będzie trzebá/ możeſz iuż temu
22:
pewnie wierzyć á mocnie dufáć/ iżći toż rzecżone będzie/ co
23:
rzecżono Apoſtołowi temu ſwiętemu/ nie boy ſie moy mi
24:
ły ſynacżku/ á tákże będzie włożona ná cię można ręka Pá
25:
ná tego/ iż ſie możeſz nic nie lękáć/ áni grzechu ſwego/ áni
26:
żadnego niebeſpiecżeńſtwá ſwiátá tego. Nie wieleć też mo
27:
Dzieło. ix.
wił Páweł w onym przeſtráchu ſwoim/ iedno záwołał/ y
28:
coż mi każeſz cżynić moy miły Pánie? Niewieleć też mowi
29:
Mát xxviij i. Krole. j.
ły ony niewiáſty polękawſzy ſie v grobu Páńſkiego/ álbo
30:
oná Anná Elkanowa żoná/ mátká Sámuelá Proroká. A
31:
iáką pociechę káżdy z nich wziął/ to iuż o tym tám ſzyrzey
hiſtorie


strona: 16

ná Obiáwienie káp. j.Liſt 16.
1:
hiſtorie ſwiádcżą. Abowiem gdy ſobie wſpomniſz iáko
2:
drżą morzá/ á trzęſie ſie niebo y ziemiá przed ta ták dziw=
3:
ną wielmożnoſcią/ iákie woyſká vpadáły/ y co ſie Senná
4:
cheribowi sſtáło/ álbo Saulowi/ álbo Achábowi/ álbo
ij. Kronikixxxij kápi. j. Kro. xxxi. iij. kro. xxij Iudit xiij. Iozue vj.

5:
onemu Holofernuſowi ſrogiemu/ álbo iáko przed tą wiel=
6:
możnoſcią mury ſie ſámy pádáły á obaláły/ álbo y ná ko=
7:
niec y mocy piekielne vpadáły/ thedy możeſz beſpiecżnie
8:
przeſtáć ná tych ſłowiech Páńſkich: Nie boy ſie moy miły
9:
ſynacżku/ tylko s Páwłem záwołay vniżywſzy nędzne ſer=
10:
ce ſwoie do niego: Co mi każeſz cżynić moy miły Pánie?
11:
Ale nieomylnie wołay/ cżyń coć ieſth roſkazał/ bo pewnie
12:
zá omyłkę też omylon będzieſz/ gdyż v tego Páná żadne ſer
13:
ce zákryte nigdy nie ieſt.
14:
Słuchayże od kogo ty ſłowá ſłyſzeć będzieſz/ nie boy ſie
Boſtwo y cżłowiecżeńſhtwo Páńſkie.

15:
y kto ná cię włoży tę práwą rękę ſwoię/ Oto pátrzay ktho
16:
ſie temu Apoſtołowi ozywáć racży/ mowiąc: Iżem ia ieſt
17:
on pirwſzy y oſtátecżnieyſzy/ ktorym był vmárł/ ále ieſtem
18:
żyw ná wieki wiecżne. A tu ſie przypátruy pilno Boſtwu
19:
y cżłowiecżeńſtwu Páná ſwego. Bo gdzie ſłyſziſz iż powie
20:
dáć racży/ iżem ia ieſt pirwſzy y oſtátecżnieyſzy/ tu wyzna=
21:
wa wiekuiſte Boſtwo ſwoie rowne od wiekow y bez wſze
22:
go końcá z Bogiem Oyczem ſwoim. A gdzie powiádáć
23:
racży/ iżem był vmárł/ álem żyw ná wieki/ tu opowiedáć
24:
racży prawdziwe cżłowiecżeńſtwo ſwoie. A iż to ieſt pew
25:
na prawdá/ vtwirdzić to nam racżył oną zwykłą przyſię
26:
gą ſwoią/ powiedáiąc/ Amen.
27:
Dáley powiedáć Pan racży/ Iż ia mam klucż od piekłá
28:
y od ſmierći. Słuchayże iż tu nie mowi mam klucżniká ál=
Pan ma klucż od piekłá y od niebá.

29:
bo porucżyłem ten klucż komu inemu/ ále że y ſam mam/
30:
á nikomum ſie go nie zwierzył. Bo ácż rzecż racżył Piotro
31:
wi ſwiętemu/ tobie dam klucże niebieſkie/ ále powiedzyał
wſzytkim


strona: 16v

Roſpráwá vij.
1:
Mát. xxvj.
wſzytkim/ áby ſzli powiádáli Ewányelią/ A ktorzy temu
2:
vwierzą/ dopiero tych klucżow vżywáć máią. ále v tych
3:
wrot niebieſkich y piekielnych ſłyſzyſz iż nikt inſzy nie ieſth
4:
klucżnikiem iedno on ſam w wielmożnośći ſwoiey/ á ktho
5:
do niego zákołáce z wiernym á vniżonym ſercem ſwoim
6:
nic on iſcie żadnemu nie omieſzka s tymi klucżmi ſwoimi.
7:
Tu iuż potym roſkázuie Ianowi ſwiętemu/ áby tho pi=
8:
ſał wiernie co widział y co będzie widział/ y co było y ieſt
9:
y być ma po krotkich cżáſiech. A tu iuż możeſz rozumieć iá
10:
ki to ieſt pewny kánclerz tych táiemnic Páńſkich/ y od ko=
11:
go plenipotencią bierze ná to prawdziwe piſánie ſwoie.
12:
Dáley Pan okázuiąc tho/ iż on záwżdy doſyć cżyni obie=
13:
tnicam ſwoim/ gdyż to obiecał wiernym ſwoim/ iż im zá
Pan ſam wykáda táiemnicze wiernym ſwoim. Mátt. xiiij.

14:
wżdy ma dáć rozumieć táiemnice ſpraw ſwoich/ oto ie tu
15:
ſamże wykłádáć racży/ ábychmy w żadnych wąthpliwo=
16:
ſciach trudnych nie zoſtáli. Y powiedáć racży Ianowi s.
17:
Y chceſz rozumieć ty táiemnice co ſie przez ſiedḿ ſwiecżni=
18:
kow y przez ty ſiedḿ gwiazd rozumie? Otho ſie thy ſiedḿ
19:
ſwiecżniki rozumieią zbiory á koſcioły moie. A ty gwiaz=
20:
dy/ páſterze á náucżyciele ich/ ktore tu iuż nákoniec y An=
21:
yoły ſwemi názywáć racży.
22:
A iákoż ſie tu kto może przypátrzyć właſnie bez podpár
23:
cia Duchá ſwiętego thym dziwom á thym pokrytoſciam
24:
Iáko dziwne ſą táiemnice páńſkie.
Duchá s. Ian s. widział ſwiecżnik/ á Pan powiáda iż to
25:
ſą Koſcioły. Ian s. widział gwiazdy/ á Pan powiáda iż
26:
to ſą páſterze tych koſciołow. Tákże gdy Pan dawał zwo
27:
lennikom ſwoim chleb y wino/ o chlebie powiedał/ to ieſt
28:
ciáło moie: á o winie thákże/ iż tho ieſt kreẃ moiá. Y dziś
29:
gdyć to wierny páſterz podawa imieniem á ſłowy Páná
30:
Táiemnicá chlebá y winá.
ſwego/ nie możeſz inácżey rozumieć á rozeznáć iedno iż chleb
31:
á wino podawa/ Ale iáka ſie thám táiemnicá zámyka/ iż
tobie tám


strona: 17

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 17.
1:
tobie tám ſam Pan podawa ono prawdziwe ciáło ſwo=
2:
ie kthore ieſt ná wyſokoſciach niebieſkich/ á nigdy thu iuż
3:
sſtępić nie ma áż ná ſąd ſwoy/ to iuż tu rozum vſtáć mu=
4:
śi/ tylko ſámá wiárá/ ták iáko on ſam powiedáć racży/ tá
5:
nas w tym ożywić ma. Bo ácż go nie kąſaſz zębámi/ gdyż
6:
ieſt ná wyſokośći á dáleko od ciebie/ ále tu przedſię ieſt nie
7:
omylną prawdą/ czo on ſam powiedáć racży/ iż ie nam
Ian w vi.

8:
dawa. Ale iáko ie nam dawa/ iáko nas im dáruie/ nic ſie
9:
nam nie trzebá pytáć áni przypáthrowáć głębokoſciam
10:
tym tych dziwnych táiemnic Páńſkich. A thákże mamy
11:
rozumieć o oney nadrozſzey krwi iego/ gdyż o niey Pan nie
12:
powieda áby tám w onym kielichu być miáłá/ ále powie
13:
da/ iż to ieſt oná kreẃ co ią wam dawam/ ktora ma być
14:
zá was ná krzyżu wylaná/ átho ieſzcże wylaná nie byłá/ A
15:
iákoż ią dawał? Tho iuż niechay będzie porucżono dziw=
16:
ney wielmożnośći iego.
17:
Ale ku pirwſzemu ſie wrácáiąc/ mogą ſie tu rozweſelić
Wierni á niewierni páſterze

18:
á rozrádowáć wſzyſcy wierni páſterze ſłow á ſpraw pra=
19:
wdziwych Páńſkich/ gdy ſłyſzą iáko ie tu Pan gwiazdá=
20:
mi á nákoniec y Anyoły miánowáć racży. A niechay ſie
21:
też záwſtydáią oni omylácże á fáłeſznicy ſwiátá thego zá
22:
przezwiſká ſwoie/ ktore Duch ſwięty pſy/ ſwiniámi/ zło=
23:
dzieymi á zdraycámi wſzędy názywáć racży. Abowiem
Ezái Lvj. Pásl. Lxxix Ian w x.

24:
tu ſłyſzyſz iáko Pan wierne ſwe ſprawce mocno dzierży w
25:
oney żadną mocą niezgwałconey ręce ſwoiey. A kthoż ie
26:
będzie mogł wydrzeć s tey mocney ręki iego/ álbo odmie=
27:
nić ſtátecżność vmyſłu ich? Ale tych omylácżow znáć iż
28:
nie dzierży mocno w ręku ſwoich/ też ledá ſwiecżká/ ledá
29:
dzwonek/ ledá ſnopek/ ſnádnie ie odſtráſzy od niego/ że nie
30:
thylko ſwiętych á prawdziwych ſłow iego odbieżą/ ále y
31:
ſámegoby ſie ſnadź záprzeli by im trochę więcey przyći=
32:
ſniono było.
DTu iuż pan


strona: 17v

Roſpráwá viij.
1:
Tu iuż Pan roſkázuie pirwſze poſelſtwo do
2:
pirwſzego páſterza koſciołá Ephezińſkiego
3:
tymi ſłowy.
4:
Roſpráwá viij.
5:
A
Nyołowi koſciołá Ephezyńſkie
Káp. ij.

6:
go ták nápiſz: Toć kazał powie=
7:
dzieć then ktory dzierży ſiedḿ
8:
gwiazd w ręku ſwoich: á ktory
9:
chodzi w poſrzodku ſwiecżni=
10:
kow złothych: Doznałemći ia
11:
ſpraw twoich/ pracey/ y ćirpliwośći twoiey/
12:
á iż nie możeſz miedzy ſobą ćirpieć złych: y po=
13:
kuſzaſz tych/ ktorzy ſie powiádáią być Apoſtoł
14:
mi/ á nie ſą: á nálazłeś ie kłamcámi/ y wyrzu=
15:
ćiłeś ie. A ſam maſz ćirpliwość/ y prácuieſz dla
16:
mnie/ y nie vſtałeś. Ale przedſię mam do cye=
17:
bie winę/ iżeś miłość twoie pirwſzą opuśćił.
18:
Co Pan do iednego mowi do wſzytkich mowi.
A tu nie rozumiey ábyć ſie tho poſelſtwo tylko do tego
19:
ſámego páſterzá tego to koſciołá Ephezińſkiego ſciągá=
20:
ło. Pámiętaſz co Apoſtołom then Pan powiedáć racżył:
21:
Iż coć do was mowię toć do wſzytkich mowię. Y tu cżę=
22:
ſtokroć Pan do Ianá ſwiętego tego powtarzáć będzie/ iż
23:
kto ma vſzy ſłuchay pilno. Iuż tu ſłuchay káżde vcho/ á
24:
ſłuchay á ſłuchay pilno/ á káżdy páſterzu miey ná pyecży
25:
to ſwięte vpominánie Páná ſwego/ iuż nie tylko páſterzu
koſcielny/ á=


strona: 18

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 18.
1:
koſcielny/ ále y thy páſterzu domku ſwego/ álbo cżeladki
2:
álbo poddánych ſwoich/ gdyż do káżdego wołáią kto ma
3:
vcho ſłuchay pilno.
4:
Coż tym páſterzom ten Pan roſkázowáć racży? Oto ſły
Pánu nic nie ieſt zákryto.

5:
ſzyſz co do tego iednego mowić racży/ A tego ſie też tákże
6:
káżdy nádzieway/ oto powieda Pan: Powiedz mu iżći ia
7:
znam dobrze wſzytki ſpráwy iego/ pracą y ćirpliwość ie=
8:
go/ y wyrzućił s poſrzodku ſiebie fáłſzywe proroki álbo
9:
fáłſzywe náucżyciele/ co ſie Apoſtołmi cżynili/ y wdzięcż=
10:
nie to wſzytko od niego prziymuię/ Ale tho niewdzięcżnie
11:
iż opuśćił onę pirwſzą miłość ſwoię w ſpráwach ſwoich.
12:
Pátrzayże tu s tych ſłow co tu powiedáć Pan racży/ iż
W páńſkie ſpráwy vgodzić trudno.

13:
ia znam ſpráwy twoie/ ieſliże tu ktora ſpráwá ná tey nę=
14:
dzney ziemi przed thym Pánem zákryta być może. Iákoż
15:
ſie tu kto chce pochłubić mieyſcem Páná tego/ álbo ſzáfo=
16:
wániem dziwnych táiemnic iego/ gdyż tego znáć nie mo
17:
że co ten Pan/ ták iáko tu ſłyſzyſz/ znáć racży/ to ieſt ſprá=
18:
wy á zákrytośći ſercá káżdego. O ſtráſzny vrzędzie á már
19:
na chłubo ſwiecka/ rozumieć ſie tym álbo cżynić ſie tym/
20:
cżym ktho być nie może. Doſyćby było nędzniku ábyś thy
21:
znał á przypáthrował ſie prawdziwym ſłowom Páná
22:
ſwego/ á ſthał mocno przy ſwiętey woley iego/ á nie do=
23:
myſlał ſie więcey iedno co ieſt wola ſwięta á roſkazánie
24:
iego. A dopirkobyś ſie właſnie mogł zwáć práwym na=
25:
mieſtnikiem á páſterzem iego.
26:
A czoż znał álbo coż obacżył ten ſwięty Pan w tám tey
27:
pokrytosći páſterzá tám tego? Oto ſłyſzyſz iż mu powie=
28:
dáć racży/ iż znam pilność pracą y ćirpliwość twoię/ y to
29:
iżeś nie mogł ćirpieć fáłſzerzow w poſrzodku ſiebie. Thu
30:
ſłyſzyſz iáko Pan pracąc á ſpráwę wierną káżdego páſte=
31:
rzá ſwego y ćirpliwość iego/ chociay nań przyda trudno
D 2śći iákye/


strona: 18v

Roſpráwá viiij.
1:
Iáko fáłſzerzá poznáć.
śći iákie/ wdzięcżnie prziymowáć racży. Ale ieſzcże to nád
2:
nawięcey/ ktory fáłſzyrzow á wykrętácżow/ ktorzy ſie cży
3:
nią rzkomo Apoſthołmi á prawdziwemi náucżycielmi/
4:
ćirpieć w poſrzodku zbioru ſwego nie może. A iákoż go
5:
poznáć náſz miły Pánie? Oto łácney proby ſamże ten pan
6:
náſz miłośćiwie nas náucżyć racżił/ mowiąc do nas: Słu
7:
j. Ian iiij.
chaycie káżdego duchá/ ále iedno tego prziymuycie ktory
8:
ieſt s prawdy. A żadny nie ieſt s prawdy/ iedno ktory po
9:
wiedáć wam będzie ſłowá moie. A kogo byſcie inákſzego
10:
ij. Ian w j.
poználi/ nie tylko byſcie go ſłucháć mieli/ ále y ná drodze
11:
niech nie ma od was żadnego pozdrowienia. A w ſtárim
12:
zakonie ktory ieſt ſroſzſzy niżli ten ktory Pan náſz ná miło
13:
v Moiże. w xviij.
ſierdziu záſadzić racżył/ thám iáſnie Pan roſkázowáć ra=
14:
cży tymi ſłowy: Prorok ktoryby ſie zbłaźnił miedzy wa=
15:
mi/ á powiádał co inſzego z wymyſłu ſwoiego niżli ſło=
16:
wá moie/ zábiycie go. O moy miły Pánie ſnadźby y ki=
17:
iow nie sſtáło/ ábychmy wſzytki thy wywrothniki ſłow
18:
twoich pobić mieli. Ale nie tylko ábychmy ktorego vde=
19:
rzyć mieli/ ále ći ſą v nas iáko ini ziemſcy boſzkowie/ y o=
20:
wſzem ieſzcże oni thy biją á ty morduią/ kthorzyby chcieli
21:
wiernie á prawdziwie ſtać przy ſwiętey woley á przy pra
22:
wdziwey náuce twoiey. A coż gdy ták ćirpieć chce tá ſwię
23:
ta á wielmożna ręká twoiá áż do cżáſu ſwego.
24:
Wiárá bez miłośći nic nie ieſt
Słuchayże dáley co thu Pan do káżdego przełożonego
25:
ko ciołá ſwego/ álbo też domu ſwego właſnego wſkázo=
26:
wáć racży/ Iż chociaſz prácuieſz w ſpráwach moich/ iż
27:
chociay vżywaſz ſthátecżnie ćirpliwośći ſwoich/ áleś od=
28:
mienił w ſobie onę miłość pirwſzą ſwoię. Tu ſie iuż do te=
29:
j. Kor xiij.
go ſtoſuią ony ſłowá Páwłá ſwiętego: Iż chociayby kto
30:
miał taką wiárę iżby goram kazał przeſtępowáć ná miej
31:
ſcá ná ine/ á miłośći wierney nie ma przećiwko bliźniemu
ſwemu/ te=


strona: 19

á Obiáwienie káp. ij.Liſt 19.
1:
ſwemu/ tedy táka wiárá ieſt tylko głos miedzi brząkáią=
2:
cy/ ktory głos żadnego pożytku nie cżyni. A w tychże dwu
Mátt. xxij.

3:
ſłowiechb wſzytek ſie zakon zámknął/ miłowáć Páná ſwe
4:
go ze wſzytkich śił ſwoich/ á bliźniego ſwego ták też miło
5:
wáć/ iżbyś mu wſzytkiego życżył iáko ſam ſobie. A przeto
6:
thu Pan opowiedáć álbo wſkázowáć racży do káżdego z
7:
nas/ iż chce wſzytko wdzięcżnie prziymowáć od nas/ ieſli
8:
będziemy ſtátecżnie chowáć á nigdy nie odmieniáć miło
9:
śći przećiwko bliźnim ſwoim.
10:
¶ A tu iuż o wyznániu á o pokucie kazánie ix.
11:
iákiego Pan od nas potrzebowáć racży.
12:
W
Spomniſz tedy ſobie ſkądeś wypadł/ á
13:
cżyń pokutę/ á wday ſie w pirwſze ſprá
14:
wy twoie. Bo ieſli ták nie będzie/ prętkoć przy
15:
dę/ y wzruſzę ſwiecżnik twoy z mieyſczá ſwe=
16:
go/ ieſli ſie nie vznaſz. A wſzákoż to ieſzcże maſz
17:
iżeś ſobie omierźił ſpráwy Nikoláitow/ ktore
18:
y iam ſobie omierźił. Kto ma vſzy/ ſłuchay/ co
19:
Duch ſwięty mowi do koſciołow. A kto zwy=
20:
cięży temu dam ieść z drzewá żywotá/ kthore
21:
ieſt w poſrzodku Ráiu Bogá moiego.
22:
Tu ſie przypátruy á przyſłuchaway dziwnemu miło=
Vpominánie páńſkie grzeſznikow.

23:
ſierdziu Páńſkiemu/ iáko on wedle obietnic ſwoich cżeka
24:
á vpomina káżdego/ áby ſie vznał/ áby ſie náwroćił do
25:
niego/ á nie wnet áby go ſądził/ gdzie tu mowić racży: po
26:
mniſz iżeś vpádł/ á cżyń pokutę. O moy miły Pánie przy
D 3dayże ieſzcże


strona: 19v

Roſpráwá ix.
1:
dayże ieſzcże ku temu ſwemu wdzięcżnemu vpominániu
2:
ſerce thákowe/ áby ſie vznawſzy náwroćiło ſie ku tobie/ á
3:
ſzukáło ſwiętego miłoſierdzia twoiego.
4:
Coż dáley cżynić moy miły Pánie w tym ſwiętym vpo
5:
minániu twoim? Atho ſłuchay ſwiętey rády iego: Ná=
6:
wroć ſie do pirwſzych vcżynkow twoich/ á cżyń pokutę.
7:
Tu iuż nie trzebá wielkich diſputáciy/ co ma cżynić nędz=
8:
ny á vpádły cżłowiek/ vznawſzy grzech ſwoy á vpadek
9:
Co ieſy cżynić pokutę
ſwoy. Iuż tu Pan nie mowi ſuſz ſrzody/ biegay po koſcie=
10:
lech/ zákupuy odpuſty/ ále náwroć ſie do pirwſzych ſpraw
11:
ſwoich á cżyń pokutę. A coż to cżynić pokuthę moy miły
12:
Pánie? Roſpomnieć ſobie rozlicżność dobrodzieyſtwá á
13:
miłoſierdzia Páńſkiego/ rozmyſlić ſobie ſtrách á ſrogość
14:
obietnic iego/ ktore ná rozlicżnych mieyſcach nieomylnie
15:
grzeſznikom obiecał/ y záwżdy ie wypełniał. Iáko y thu
16:
wneth vſłyſzyſz co powiáda koſciołowi temu: Iż ieſli ſie
17:
nie vznaſz/ przydę nic nie mieſzkáiąc/ á wzruſzę z mieyſcá
18:
ſwego ſwiecżnik twoy. A vznawſzy ten ſtrách y to dobro
19:
dzieyſtwo/ vznawſzy też żeś ſie obłądził/ álbo zá fáłſzywą
20:
náuką/ álbo zá rozlicżnemi łudárſtwy ſwiáthá tego/ ná=
21:
wroć ſie záſię do pirwſzych ſpraw twoich/ á thy omylno=
22:
śći twoie á vnieſienie twoie niechayći wneth omierznie/ á
23:
ſtań mocno vznawſzy wolą Páná ſwego przy ſwiętey ná
24:
uce iego/ á przy nieomylnym vpominániu iego.
25:
Bo ácżbyś iuż inego vpominánia nie miał s piſmá s.
26:
tedy to iuż po thy cżáſy ná rozlicżnych mieyſcach ocżymá
27:
ſwemi widziſz/ co thu Pan themu koſciołowi álbo nam
28:
wſzytkim powiádáć racży: Iż ieſli ſie nie náwroćiſz/ przy
29:
dę rychło á wzruſzę ſwiecżnik twoy z mieyſcá ſwego. O
30:
wſzechmogący Pánie iákieſz to ſą nieomylne dekretá two
31:
ie. Iáko y ono w on cżás powiedział Sálomonowi gdy
mu odda=


strona: 20

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 20.
1:
mu oddawał on koſcioł dziwnym á niewymyſlonem ko
2:
ſztem zbudowány: Iż poki tu ná tym mieyſcu będzie wo=
3:
la moiá/ poty ocży moie będą nád mieyſcem nád thym.
4:
Ale ſkoro z mieyſcá tego wyſtąpi wola moiá/ thedy ia y
iij. Kro. ix.

5:
mieyſce to/ i lud ten/ y ciebie krolá dam ná tákie poháń=
6:
bienie/ że ći co pozoſtháną będą nárzekáć á dziwowáć ſie
7:
nád mieyſcem nád tym. Pátrzayże teraz ocżymá ſwemi/
8:
wiele Pan nád tákiemi mieyſcy wypełnił dekretow ſwo=
9:
ich/ kthorzy niechcieli dbáć ná ſwiętą wolą á ná poſtáno=
10:
wienie iego. Iáko y ten nędzny koſcioł Ephezińſki/ o kto=
11:
rym ſie teraz wzminká dzieie/ iáko vpadł ſwiecżnik káż=
12:
dego z mieyſcá ſwoiego/ á iáko ſie nád nimi pełnią ſrogie
13:
dekretá Páńſkie.
14:
A ieſli ſie to dzieie nád ták zacnemi koſcioły á ták zacne
Ieſli pan karze kroleſthwá á coż my rzecżymy.

15:
mi narody/ coż ty s ſobą maſz pomyſlić nędzna dzwoni=
16:
co á nikcżemne błoto/ czo iáko proch leżyſz przed nogámi
17:
Páńſkiemi/ ieſli ſie nie náwroćiſz á nie vciecżeſz ſie do mi=
18:
łoſierdzia iego ſwiętego. Gdyż tu ſłyſzyſz iż tu Pan nie ie=
19:
dno do koſciołow woła tą trąbą ſwoią/ ále do namniey=
20:
ſzego z nas/ gdyż tu dokłádáć racży: Kto ma vſzy ſłuchay
21:
co Duch ſwięty mowi do koſciołow. Iuż thu maſz nieo=
22:
mylnego poſłá gdyż ſłyſzyſz iż nie kto inſzy ále ſam Duch
23:
Páńſki woła á vpomina nas/ ábychmy ſie náwroćili do
24:
Páná á do páſterzá á dobrodzieiá ſwego/ powſtawſzy ze
25:
złośći ſwoich.
26:
A wſzákoż tu ieſzcże Pan cieſzy káżdego tákiego/ ktoryby
27:
ſobie omierźił ſpráwy Nikoláitow. O cżym iż tám będzie
28:
ná dole ſzyrſza wzminká w kazániu dwunaſtym/ co to by
29:
li zá Nikoláitowie álbo ſpráwy ich/ tu ſie ná ten cżás opu
30:
śćić muśi/ tám ſobie káżdy naydzie ktho będzie chciał cży=
31:
táć. Ale iákoś tu ſłyſzał ſrogie przegroſzki ktoby odſtąpił
D 4od Páná


strona: 20v

Roſpráwá ix.
1:
od Páná tego/ od woley y od náuki iego/ iż chce do grun=
2:
tu wywroćić y mieyſce káżdego/ y iego ſámego. A ták ſłu
3:
chay zá náwrocenie káżdego miłośćiwey obietnice iego:
4:
Iż kto zwycięży dam mu ieść z drzewá żiwotá w ráiu Bo
5:
Ray gdzie ieſt.
gá moiego. A gdzieſz ten ray moy miły Pánie? wſzak on
6:
coś go był Adámowi oddał ſkáżon potopem/ á nikth ſie
7:
go dopytáć nie może/ iużćiby y ono drzewo ſprochniáło/
8:
ktoregoś mu był zákazał. Oto maſz ray Páná twego/ kto
9:
Mátth. x. y xxiiij.
ry był y łotrowi ná krzyżu obiecał/ przeſtąpienie s thego
10:
nędznego żywotá do żywotá wiecżnego/ gdzie iuż tám iá=
11:
ko Sálomon piſze/ żadnego ſie tákiego nie dotknie żadne
12:
niebeſpiecżeńſtwo ſmierći/ iedno iuż thám káżdy ma być
13:
Drzewo żywotá wiecżnego Kriſtus.
iáko Anyoł Boży/ cżekáiąc zapłáthy wiecżney ſwoiey á z
14:
martwywſtánia ſwego. Otoż tám maſz drzewo żywotá
15:
wiecżnego Páná Iezuſá Kriſtuſá páná á zbáwicielá ſwe
16:
go/ s ktorego iuż/ ieſli zwyciężyſz/ iákoć tu powiádáć racży/
17:
pokuſy á omylnośći ſwiátá tego/ á nie daſz ſie odwieść od
18:
niego/ będzieſz pożywał owocu onych wdzięcżnych zaſług
19:
y obietnic iego/ ktore tobie ſpráwił w cżłowiecżeńſthwie
20:
ſwoim v Boſtwá ſwego ſpołecżnego z Bogiem Oycem
21:
ſwoim. Bo gdziekolwiek ſie on vniża przed Bogiem oy
22:
cem ſwoim/ wſzytko to cżynić racży s ſtrony cżłowiecżeń
23:
ſtwá ſwego. Iáko y w on cżás gdy ie wznośił mocą Bo=
24:
Mátth. xx.
ſthwá ſwego ná wyſokośći niebieſkie bez káżdey pomocy/
25:
tedy tákże o tym mowił: Iż idę do oycá ſwego y do Bo=
26:
gá ſwego. A to wſzytko mowił s ſtrony cżłowiecżeńſtwá
27:
ſwoyego.
28:
A tu ſie iuż pocżyna drugie poſelſtwo/ ktore
29:
Pan roſkazał opowiedzieć koſciołowi Smier
30:
neńſkiemu/ co ſie ſciąga/ ták iákochmy ſłyſzeli/
y do wſzy=


strona: 21

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 21.
1:
y do wſzytkich wiernych Páńſkich.
2:
A to będzie Roſpráwá x.
3:
A
Nyołowi koſciołá Smirneńſkiego ták ná
4:
piſz: Toć kazał powiedzieć Pan ktory ieſt/
5:
pirwſzy y oſtátecżnieyſzy/ y kthory był vmárł/
6:
ále ieſt záſię żyw: Znam dobrze ſpráwy twoie/
7:
y vdręcżenie/ y vboſtwo twoie/ áleś ſie iuż sſtał
8:
bogátym: y znam też y bluźnirſtwo onych kto=
9:
rzy ſie miánuią być żydmi/ á nie ſą/ ále ſą bo=
10:
żnicą ſzátáńſką. Tych ſie thy nic nie boy y tego
11:
co ćirpieć maſz. Abowiem oto cżárt poſle nie=
12:
ktore z was do więzienia ábyſcie byli pokuſze=
13:
ni/ y będziecie mieć vdręcżenie przez dni dzye=
14:
ſięć. A ták bądź wiernym áż do ſmierći/ á ia to
15:
bie dam koronę żywotá. Kto ma vſzy/ ſłuchay
16:
co Duch ſwięty mowi do koſciołow: á kto zwy
17:
cięży nie będzie nic obráżon od ſmierći wtorej.
18:
Tu iáko y pirwey Pan náſz ozywa ſie być práwym Bo
19:
giem/ gdzie mowić racży: Iam ieſth pirwſzy y oſtátecż=
20:
nieyſzy. Nie zápomina theż wſpomináć y cżłowiecżeńſt=
21:
wá ſwego/ dokłádáiąc tego/ Iż był vmárł ále záſię żyw.
22:
Też iáko y pirwey opowiáda możność á wiádomosć Bo
23:
ſtwá ſwego/ gdzie powiádáć racży: Iż znam dobrze ſprá
24:
wy twoie. Cżego żadny mocarz áni żaden mędrzec powie
D 5dzieć


strona: 21v

Roſpráwá x.
1:
dzieć áni ſie tym pochłubić może/ áby kto miał znáć my=
2:
ſli á ſpráwy táiemne cżłowieká nędznego/ iáko ſie niekto=
3:
rzy do thego wſpináią/ iákoby chcieli wiedzieć ſpráwy
4:
ſwiátá wſzytkiego.
5:
Coż do tego koſciołá ten pirwſzy y oſtátecżnieyſzy roſká
6:
zowáć racży? Oto ſłuchay: Iż otom ia zrozumiał ſprá=
7:
wy twoie y vdręcżenie y vboſtwo twoie/ áleś ſie sſtał bo=
8:
gátym. Iákoż to ma być moy miły Pánie/ być w vdręcże
9:
niu/ y być w vboſtwie/ á przedſię być bogátym. To zebrá
10:
nie álbo ten koſcioł Smirneńſki był wielekroć od nieprzy
11:
acioł ſrogich ná koniec y od Rzymian złupion/ znędzony
12:
vdręcżon/ thák iáko o tym hiſtorie ſzyroko ſwiádcżą/ á ni=
13:
gdy ſie przedſię nie odwiodł od ſtátecżnośći ſwoiey.
14:
Słuchayże co tu Pan w tey ſtátecżnośći nawięczey po=
15:
chwaláć temu tho koſciołowi racży: Iżem znał vdręcże=
16:
nie y vboſtwo twoie. O wielkaſz to pokuſá á wielki to ſto
17:
pień do odmiennośći myſli ſtátecżney vboſtwo á vdręcże
18:
nie. Tá ſtátecżność ſpráwiłá to Iopowi ſwiętemu że pan
19:
dał o nim ſwiádecthwo/ iżem ználazł mężá wedle ſerczá
20:
mego. Tá ſtátecżność ſpráwiłá to Páwłowi iż o nim po=
21:
Dzieio. ix.
wiedał Pan/ że to ieſt ſąd wybrány táiemnic moich. Tá
22:
ſtátecżność wyſtáwiłá Ianá krzćicielá że Pan o nim dał
23:
Mátth. xj.
to wyznánie/ że nádeń nie powſtał więtſzy miedzy ſynmi
24:
cżłowiecżemi.
25:

26:
Iáko oto y tu ſłuchay co Pan iáſnie ku tey ſtátecżnośći
27:
Kto ieſt bogáty v páná.
thu wyſławiáć racży: Iż chociaś vdręcżon y zubożon/ á
28:
przedſięś bogáty. Tho ieſt/ w tymeś bogáty/ iżeś przedſię
29:
nie odmienił ſtátecżnośći ſwoiey. O wielkieſz to ſkárby á
30:
niezmierzone to bogáctwá moy miły Pánie/ komu ty tho
31:
ſerce daſz/ iż on áni w przeſládowániu/ áni w nędzy/ áni w
32:
żadnym vpadku nie odſtąpi od ciebie. Abowiem iuż tho
pewna


strona: 22

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 22.
1:
pewna rzecż/ iż kto chodzi pod ſpráwą á pod obroną/ Pá
2:
ná tego/ wiele poſiadł ſkárbow ſwiáthá tego. Iuż żadny
3:
krol áni mocarz iemu nigdy śilen być nie może. Iuż mu
4:
vſtáwicżnie brzmią w vſzoch ſłowá ony wdzięcżne Páń=
5:
ſkie: Nie ſtáray ſie thy nic moy miły ſynacżku ni ocż/ ázaſz
6:
więtſzey wagi ſą ptaſzkowie niebieſcy/ álbo kwiatki pol=
7:
ne niżli ty/ á wżdy widziſz iáko ſą pięknie przyodziane ode
8:
mnie. Iuż ſłyſzys od Dawidá: Iż błogoſłáwiony to kto
Mátth. vi.

9:
dufa Pánu ſwemu/ iuż bogáctwo y káżda pocżćiwość bę
10:
dzie rozſzyrzona w domu iego. A by więcey nic inſzego nie
11:
ſłyſzał/ iedno to co oto y tu Pan náſz káżdemu tákiemu o=
12:
biecowáć racży/ iż mu chce dáć koronę żywotá. A powiá
Pſal. Cxj.

13:
da/ iż nigdy nye będzye obráżon od ſmyerći wyecżney. O
14:
wielkieſz to bogáctwá/ o wielkieſz to ſkárby moy miły Pá
15:
nie/ tylko rácż dáć tho ſtałe ſerce/ ábychmy nigdy w żad=
16:
nym vćiſku áni w żadnym niebeſpiecżeńſtwie nie odſtępo
Co ieſt ſtáry koſcioł.

17:
wáli od ciebie Páná ſwoiego.
18:
Słuchayże co tu dáley Pan w tey ſtátecżnośći temu to
19:
koſciołowi pochwaláć racży: Ześ też nic nie dbał o ony co
20:
ſie cżynią Żydy/ á nie ſą/ ále ſą bożnicą ſzátáńſką/ thych ſie
21:
nic nie boy. Tu pod tym przezwiſkiem żydowſkim figuru
22:
ie Pan ty ktorzy ſie ſtárożytnych ſpraw á vſtaw iego ſwię
23:
thych y Prorockich y Apoſtolſkich dzierżeli/ á od nich nie
24:
odſtępowáli. A ty zowie bożnicą ſzátáńſką/ ktorzy pod tą
25:
poſtawką á rzkomo pod prawdą ſzcżyrego ſłowá Boże=
26:
go/ budowáli ſobie bożnice ſzátáńſkie według wymyſłow
27:
ſwoich á według wynaláſkow ſwiátá tego. O moy miły
28:
Pánie byś teraz poźrzał ná ſwiát miłoſiernym okiem ſwo
29:
im/ wielebyś bożnic ználazł/ ktorzy odſtąpili od ſtároży=
30:
tney ſwiętej á nieodmienney woley y náuki twoiey. A pod
31:
figurą tego ſtárożytnego nabożeńſtwá y poſtánowienia
twego/


strona: 22v

Roſpráwá x.
1:
twego ſrodze á rozlicżnie przeſláduią wierne owiecżki twoie.
2:
Słuchayże tu pociechy ſwoiey/ co Pan do tákiego
3:
káżdego wiernego ſwego mowić racży/ kthory ſie nie da=
4:
wa vwieść żadnym ſtráchem tych bożnic ſzátáńſkich: Iż
5:
ſie ty tych nic nie boy/ ábowiem otho cżárt będzie poſłan
6:
iż niektore z was poſle do ciemnic/ ábyſcie byli pokuſzeni.
7:
Strách á boiaźń to ieſt przyrodzona rzecż káżdemu cżło=
8:
wiekowi/ ále kto ſobie wſpomienieb ná thákiego mocarzá
9:
á ná thákiego krolá przed kthorym drży niebo y ziemiá/ á
10:
wſpomienie ſobie ty ſłowá ktore thu ſłyſzy/ Ty ſie nic nie
11:
boy/ o iuż żaden ſtrách áni żadna ſmierć iemu ſtráſzna nie
12:
będzie. Azaſz Dániel nie ſiedział miedzy lwy? ázaſz trzey
13:
oni nie ſiedzieli w piecu ogniſtym? ázaſz Apoſtołowie nie
14:
wychodzili z okrutnych á twárdych táráſow? ázaſz przod
15:
kowie náſzy nie ſzli przez ſrogośći morſkie? ázaſz ſie im mu
16:
ry ſámy nie obaláły. A iákoż ſie tu lękáć? á iákoż ſie tu trwo
17:
żyć? gdy ták możny krol woła do vſzu twoich/ iż ſie przed=
18:
ſię ty nic nie boy w imię ſwięte moie.
19:
Cżárt krotki cżás ma s pokuſámi ſwemi.
A ieſliby ná cię iáki vpadek/ ſmętek/ więzienie/ álbo iá=
20:
kie przeſládowánie przypádło/ áto ſłuchay co tu Pan do
21:
ciebie mowi/ iż tego ſzátánowi dopuſzcża do máłego cżá=
22:
ſu/ ábyś był pokuſzon. Bo ſłyſzyſz iż tu Pan powiáda/ nie
23:
do dzyeſięći lath/ áni do dzieſięći Mieſięći/ ále do dzie=
24:
ſiąći dni/ známionuiąc tobie krotki cżás tego pokuſzenia
25:
twego/ á iż on prętko záſię/ gdy cie pozna być w ſtátecżno
26:
śći twoiey/ przypádnie ná rátunk tobie. A też thu nie po=
27:
wieda Pan/ ábj ten ſrogi wąż á to kſiążę ſwiátá tego miał
28:
mieć moc nád duſzą álbo nád ciáłem twoim/ ále powiá=
29:
da iż was będzie wpráwował do ciemnic/ do przeſládo=
30:
wánia/ áby byłá pokuſzona ſtałość wáſzá. A thuby rzekł
31:
kto: A wſzákoś nam powiádał moy miły Pánie/ iż kſiążę
tego świá


strona: 23

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 23.
1:
tego ſwiátá związáne ieſt/ á we mnie nie może nic. Thoć
2:
ieſt nieomylna prawdá iż ſam nie może nic/ ále z dopuſz=
Ian w xij.

3:
cżenia Páńſkiego wzburza inſtrumentá á złe nacżynie te=
4:
go ſwiátá/ ták iáko wzburzał ná Iopá ſwiętego/ áby by=
5:
łá pokuſzona oná ſwięta á nieodmienna ſtátecżność iego.
6:
Ale iáko mu ſie to ſowito nágrodziło/ kto o tym cżyta mo
7:
że ſie vcieſzyc/ bo káżdy wierny thákże ſie tego nieomylnie
8:
nadziewáć może.
9:
A czo ieſzcże ktemu dáley thu Pan powiedáć racży ſłu=
Co ieſt druga ſmierć.

10:
chay: Iż mu da koronę żywotá á nie vmrze ſmiercią dru=
11:
gą. Iuż rozumieſz co to ieſt koroná żywotá/ á iákie ſkárby
12:
á iákie bogáctwá ony wiecżne zámykáią ſie w tey obietni=
13:
cy Páńſkiey. Ale iż thu Pan powiedáć racży/ iż nie vmrze
14:
ſmiercią drugą: Pirwſza ſmierć ieſt gdzie tylko ſámo ciá=
15:
ło vmiera/ á duſzá przedſię żywa zoſtánie. Ale to nie row
16:
no okrutnieyſza/ gdzie powſtawſzy s tą duſzą y s tym ciá=
17:
łem/ ták iáko wierzymy y wyznawamy/ kto muśi potym
18:
vmrzeć ſmiercią drugą/ to ieſt/ onym ſrogiem ſkazániem
19:
á ſrogiem dekretem ná wiecżne pothępienie ſwoie/ cżego
20:
rácż wſzechmogączy Pánie vchowáć káżdego wiernego
21:
ſwego. A iakoż ſie ty maſz lękáć tego mizernego á krotkie=
22:
go przeſladowania ſwiatá tego/ gdyż ſłyſzyſz iż tego krot=
23:
ki cżás ma być/ gdyż wieſz iż Pan twoy nic tobie nie omie
24:
ſzka ná rátowánie twoie/ gdyż też pewnie wieſz/ iáko thu
25:
ſłyſzyſz/ iákie pociechy á zapłáty zá to tobie obiecowáć ra=
26:
cży.
27:
Tu iuż cżwarte poſelſtwo do cżwartego ko
28:
ſciołá/ kthory był rzecżony Pergameńſki/ áby
29:
ſie ſtrzegł bożnice ſzátańſkiey.
30:
A to ieſt roſpráwá xj.

strona: 23v

Roſpráwá xj.
1:
A
Nyołowi Pergámeńſkiego koſciołá thák
2:
nápiſz: Toć kazał powiedzieć Pan kthory
3:
ma miecż oſthry y ná obie ſtronie ſiekący: Iż ja
4:
wiem ſpráwy twoie/ y wiem gdzie mieſzkaſz/
5:
ábowiem thám gdzie ieſth ſtholec ſzátáńſki/ á
6:
przedſię ſtoiſz przy imieniu moim/ á nie záprza
7:
łeś ſie wiáry moiey. A nawięcey w ty cżáſy gdi
8:
tám był Antipás wierny ſługá moy/ y thámże
9:
zábit v was/ tám gdzie ieſt mieſzkánie cżárto=
10:
wſkie.
11:
Ná iákiey piecży v páná wierni.
Pergámeńſki ten koſcioł był w Aziey w mieſcie tym ſła
12:
wnym y wielkim/ á działo ſie tho zá Domicianá Ceſárzá
13:
onego okrutniká ktory ſrodze przeſládował Krześćiańſt=
14:
wo/ y tám ná ten cżás iuż był od niego ten ſprawcá iego/
15:
ktory mordował Krześćiány/ y tego Antypaſá ſwiętego
16:
cżłowieká á wyznáwácżá prawdziwego wiáry ſwięthey
17:
Krześćiáńſkiey dał był w ten cżás zámordowáć/ ktorego
18:
wiárę á ſtátecżność teraz ſam Pan wſpomináć racży.
19:
A tu ſie przypátruy ná iákiey ſą piecży wierni Páńſcy. iá=
20:
ko ie wſpomináć y wyſławiáć racży/ bo powieda wierni
21:
moi/ y gdzie im goſpody zápiſuie/ bo w kſięgach wiecżne
22:
go żywotá. A tym ſie káżdy wierny cieſzyć ma/ ktory mo=
23:
cno ſtoi przy wyznániu wiáry y imieniá ták ſławnego pá
24:
ná ſwego/ wiedząc że zá máły cżás vćirpienia ſwego iá=
25:
kie ſą zapłáty v niego/ y ná iákiey piecży ma ten Pan ſwo
26:
Mátth. x.
ie wierne/ y iáko ſie pełnią ony ſłowá iego: Iż kto mię wy
27:
zna przed ludźmi/ wyznam go ia też nieomylnie przed bo
28:
giem Oycem ſwoim.

strona: 24

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 24.
1:
Thu iuż dáley iáko y w inych liſciech Pan wſpomináć
2:
racży/ kto mowi á do kogo mowi/ y przez kogo to poſelſt=
3:
wo poſyłáć racży. Acż ſie ná pirwſzych mieyſcach inemi
4:
tytuły názywáć racżył/ iáko gdy mowił iam ieſt pirwſzy
5:
y oſtátecżnieyſzy/ kthorym był vmárł álem żyw ná wieki/
6:
okázuiąc w tym/ ták iáko ſie wyſzſzey wſpomináło/ Bo=
7:
ſtwo y cżłowiecżeńſtwo ſwoie. Aleć iuż tu teraz dokłáda
8:
ſrogośći y pomſty ſwoiej/ gdzie wyſławiwſzy wierne ſwo
9:
ie powieda/ iż ná niewierniki y ná thy ktorzy mieſzkáią w
10:
koſciele ſzátáńſkim ma miecż oſtry y ná obie ſtronie ſieką=
11:
cy. A coż to zá miecż moy miły Pánie? á ktoż cie kiedy wi=
Miecż páńſki. Mát. xxvi.

12:
dał s tym miecżem zá żywothá twego? ázażeś nie mowił
13:
Piotrowi/ kto miecżem woiuie miecżá vżywa? Oto maſz
14:
miecż oſtry á ná obie ſtronie ſiekący Páná tego/ ſrogie de=
15:
kretá á wyroki ktore pochodzą z vſt ſwiętych iego ná nie=
16:
wierniki á ná ſprzećiwniki iego/ kthore też piſmo ná dru=
17:
gim mieyſcu zowie młotem ogniſtym przerażáiącym o=
Iere. xxiij.

18:
poki. O ſrogiſz to miecż á ſrogie ſiecżenie iego/ gdzie to iá=
19:
ſnie widzimy y tu zá żywotow ſwoich/ iedno iż o to dbáć/
20:
álbo ſie przypátrowáć temu álbo nie ſmiemy/ álbo nie v=
21:
miemy/ álbo grzech z obietnic Páńſkich záſlepił ocży náſze
22:
iáko wiele ten miecż broi/ ſiecże á morduie ſprzećiwnikow
23:
Páńſkich/ ácż ie do cżáſu záchowywa w pokoiu/ á chowa
24:
gi miáſto bicża dla wiernych ſwoich: ále vkaż mi kthore=
25:
go ieſli było kiedy dobre dokońcżenie iego/ álbo ieſli ſie kie
26:
dy w nábyciu iego rozrádowáło potomſtwo iego. Tym=
27:
ći to miecżem groźi Pan káżdemu ſprzećiwnikowi ſwemu
28:
przez Páwłá ſwiętego: iż będzie poráżon duchem vſt ſwię
29:
tych iego. A temu miecżowi áni ſie obronić/ áni przed nim
ij. Teſſá ij.

30:
vchylić żaden ſie niewiernik nie może. A coż gdy przedſię
31:
w tym drzemiemy á nie możemy ſie obudzic/ á záſlepione
ſą ocży


strona: 24v

Roſpráwá xj.
1:
ſą ocży náſze zá wyſtępki náſze/ á nie lękamy ſie nic ták ſro
2:
giego miecżá Páńſkiego/ dáleko nam ſroſzſzy ledá kordzik
3:
przytępiony ſwiátá tego/ ktory nam nigdy nic záſzkodzić
4:
nie może przed tym ſrogim miecżem Páná náſzego.
5:
Pan nie przepuſcża gdzie pánuie ſzátan
Pátrzáyże co dáley Pan wſpomináć racży: Wiemći ia
6:
gdzie mieſzkaſz/ ábowiem tám gdzie ieſt ſtolec ſzátáńſki/ á
7:
przedſięś pilen wiáry y imieniá moiego. Przypátruyże ſie
8:
tu dwoiey rzecży/ iedná iż Pan wſzędy tám napilnieyſzy s
9:
tym miecżem ſrogim ſwoim mieyſcá tego/ gdzie ieſt ſto=
10:
lec ſzátáńſki. A by ktho chciał wycżytáć ony Acháby/ ony
11:
Saule/ ony wſzytki krole/ ktorzy gdzieſz ſie kolwiek vdáli
12:
záſtolicą ſzátáńſką/ iáką o nich Pan záwżdy piecżą mieć
13:
racżył/ á iáko ie mordował á woiował tym miecżem ſro=
14:
gim ſwoim. A ták niechay ſie nic nie chłubi á nie cieſzy ża
15:
dne naſławnieyſze mieyſce/ żadnym ſzcżęſciem ſwoim/ ża
16:
dnym doſtoieńſthwem ſwoim/ cżekać Pan do cżáſu/ áby
17:
ſie pełniły ſłowá y obietnice iego. Wdzięcżneć theż było v
18:
niego miáſtho Ieruzalem iego/ kthore ſwym właſnym
19:
zwał/ nad ktorym było vſtáwicżnie ſwięte oko iego/ á ſko
20:
ro poſtáwił ſzátan w nim ſtolec ſwoy/ o wnet Pan nie zá=
21:
mieſzkał ná zburzenie y miáſtá onego/ y tego nowego kſią
22:
żęciá iego/ gdyż go mierźi káżdy towárzyſz ktoby ſiw chciał
23:
wdáwać w ſpráwy álbo w vrzędy iego/ ktore iemu áni ſą
24:
przyſtoyne/ áni ſą porucżone. O nie zámieſzka then ſrogi
25:
miecż ná zátrácenie káżdego tákiego/ ácż Pan cżeka do cżá
26:
ſu/ ták iáko to ná wielu mieyſcách obiecáć racżył/ áż ſie li=
27:
cżbá wypełni wiernych á przebránych iego.
28:
Wiernym iákie ſą obietnice Páńſkie.
Druga rzecż ieſt/ iż tu Pan przypomináć racży: Iż ty bę
29:
dąc ná tym mieyſcu gdzie ſzátan kroluie nie zápomniałeś
30:
wiáry ſwoiey y imieniá moiego. Thuć do tych Pan woła
31:
kto zwycięży á wytrwa ſrogość á nawáłnośći burzliwe te
go ſwiá=


strona: 25

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 25.
1:
go ſwiátá/ iákiemi doſtoieńſtwy/ iákiemi błogoſłáwień=
2:
ſtwy chce vbłogoſłáwić y ozdobić káżdego tákiego ſwego
3:
wiernego. Iáko y tu wſpomináć racży tego Antypáſá mę
4:
cżenniká ná ten cżás ſwoiego ſwiętego. Azaſz on nie obye=
5:
cuie dáć káżdemu tákiemu/ ták iákochmy ſłyſzeli/ korony
6:
żywotá wiecżnego. Azaſz mu nie obiecuie dáć owoczow z
7:
drzewá wiecżnie żywiącego. Azaſz go nie obiecuie naſyćić
8:
mánną tháiemnic ſwoich. Azaſz go nie obiecuie wyſła=
9:
wiáć przed Bogiem Oyczem ſwoim. Azaſz go nie zowie
10:
bráćiſzkiem ſwoim/ owiecżką ſwoią/ kthorą chce nápisáć
11:
wiecżnie w kſięgi żywotá ſwoiego. O nędzny niewierniku
12:
przecż ſie nie vciekaſz do thák wdzięcżnych obietnic Páná
13:
ſwoiego od tey ſtolice ſzátáńſkiey/ á przecż ſie nie lękaſz te=
14:
go miecżá oſtrego á ná obie ſtronie ſiekącego/ ktorymći o=
15:
to ten Pan prawdziwy á nieomylny w obietnicach ſwo=
16:
ich vſtáwicżnie groźi/ á tuż gi dzierży nád głową twoią/ iż
17:
áni wzwieſz rychłoli gi ſpuśćić ma. Ale cie tho pewnie o=
18:
minąć nie może/ gdyż tho Pan pewny ieſt w obietnicach
19:
ſwoich. A toć ieſt doſwiádſzenie ſwiętych/ á toć ieſt probá
20:
wſzytkich wiernych iego/ ktorzy od niego nie odſtępuią mie
21:
ſzkáiąc w opánowániu cżłonkow ſzátáńſkichd. Boć kto ſie
22:
dzi zá oponámi nigdy ſie ták vbrukáć nie może/ iáko ktho
23:
ſiedzi w dymie w kopciu/ bo ſie záwżdy rychley vbruka
24:
káżdy miedzy węglarzmi niżli miedzy háwtarzmi.
Iáko páná wyznáwáć

25:
Bo ſłyſzyſz iáko Pan temu koſciołowi ſwemu wſkázowáć
26:
racży: Iżeś ſie nie záprzał wiáry moiey á moczno ſthoiſz
27:
przy imieniu moim. O wieleſz nas co wołamy zá nim Pá
28:
nie Pánie/ álechmy dáleko od woley iego. O wieleſz nas co
29:
widzimy ſłyſzymy ledwe iż pálcy nie dotykamy ſwięthey
30:
prawdy iego/ y mowiemy iáwnie/ prawdáć ieſt iżby ták
31:
być miáło/ ále coż chceſz kiedy iuż zwycżay ieſt ták z daw=
Ená wnie=


strona: 25v

Roſpráwá xj.
1:
ná wnieſiony/ á kwoli nędznemu ſwiátá tego pochlebſt=
2:
wu/ á k woli nátkánia mizernego brzuchá ſwego odſtępu
3:
iemy á przymy ſie imieniá Páńſkiego. A ieſzcże co ieſt na=
4:
ſroſzſzego/ iż nas żaden ſtrách áni grozá nie doćiſka do tego
5:
ieſzcże nie ſiedzimy około ſtolice ſzátáńſkiey ktorą thu Pan
6:
wſpomináć racży/ ktora mordowáłá ſwięte iego. O ſro=
7:
gi miecżu iákoż ſie ty nie vrwieſz á nie poſiecieſz tych ktho=
8:
rzy dobrowolnie á bez wſzego przymuſzenia/ iedno s po=
9:
chlebſtwá á k woli nędznemu brzuchowi ſwemu á már=
10:
ney chłubie ſwoiey przą ſie iáwnie Páná tego/ widząc iá
11:
wnie á ſłyſząc ſwiętą wolą iego/ y nápoły ią wyznawá=
12:
iąc z wiernemi iego. Ale iáko tu Pan powiáda máło wyſz
13:
ſzey/ Iż wierz mi żeć nie omieſzkam/ á przypádnęć rychło
14:
ná cię/ ieſli nie będzieſz cżynił pokuty/ á nie przydzieſz do v=
15:
znánia pirwſzego ſwego.
16:
Kto ſie páná przy.
Bo iáko ſłyſzyſz iż nie tylko nie przeć ſie imieniá Páńſkie
17:
go/ ále y iáwnie ie wyznawáć/ ieſtechmy powinni w na=
18:
więtſzym przećiwieńſtwie tey ſtolice ſzátáńſkiey/ gdzie tu
19:
Pan przypomináć racży: Iż nie tylko ábyś ſie nie záprzał
20:
wiáry moiey/ ále mocno dzierżyſz/ to ieſt/ wyznawaſz imię
21:
ſwięte moie. Obychmy ſie obacżáli iż więcey nas co idzie=
22:
my s Piotrem w tym wyznawániu náſzym/ gdy zá nędz=
23:
nym ſtráchem niewieſciem powiedział/ iż áni ia znam te=
24:
go Kriſtuſá/ ácż zá nim chodził z dáleká. Tákże y my cho=
25:
dzimy zá nim z dáleká/ rzkomo tu o nim wyznawamy ná
26:
ſze wiádomośći/ á iáko ſkoro ná nas náſtąpi bożniczá ſzá=
27:
táńſka/ áli my vciekamy/ áli klękamy thám gdzie nie klę=
28:
káć/ áli biegamy thám gdzie nie biegáć/ áli ſie kłániamy
29:
tám gdzie ſie nie kłániáć/ á to ná nas żadny cżłek nie woła
30:
iáko zá Piotrem wołano/ áto nie widzimy żadnych cekla=
31:
rzow około ſiebie iáko Piotr widział. O nędzneſz to ieſth
pokątne


strona: 26

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 26.
1:
pokątne wyznawánie náſze Páná tego/ á wyſzedſzy ná iá=
2:
ſnią áliſci iáwnie á iáſnie ſie przymy ſwiętego imieniá ie=
3:
go/ á ieſzcże ktemu dobrowolnie/ á k woli mizernemu the=
4:
mu ſwiátu/ nie máiąc żadnego przeſtráchu ná ſobie. A iá
5:
koż ten miecż nima nas pomordowáć? A iákoż tu ręká ſro
6:
ga Páńſka wyćirpieć będzie mogłá? ieſliże s Piotrem nye
7:
będziem płákáć vznawſzy ſie/ á wołáć o wſpomożenie do
8:
Páná tego.
9:
A thu iuż dáley Pan opowiáda koſciołowi
10:
temu/ co mu ſie też do niego podobáć nie miáło.
11:
A to będzie Roſpráwá xij.
12:
A
Le iż mam do ciebie niekthore rzecży/ bo
13:
wiem że thám maſz miedzy ſobą niekthore
14:
ktorzy dzierżą náukę Báláámowę/ kthory rá=
15:
dził Báláákowi áby był puśćił pogorſzenie
16:
miedzy ſyny Izráelſkie/ áby oni to iedli co by=
17:
ło báłwánom ofiárowano/ á iżby ſie byli scu=
18:
dzołożylii: Tákże y ty maſz ktorzy ſtoią przy ná
19:
uce Nikoláitow/ com ia ſobie omierźił. A ták
20:
obácż ſie/ boć pewnie przydę pręthko/ á będę
21:
walcżył z nimi miecżem vſt ſwoich. A kto ma
22:
vſzy/ ſłuchay co Duch ſwięty powiáda do ko=
23:
ſciołow: A ktho zwycięży dam mu ieść mánnę
24:
tháiemnie zákrytą/ á dam mu kámień biały/ á
25:
ná kámieniu imię moie nowe nápiſáne/ ktore=
26:
mu żaden nie zrozumie/ iedno ten komu będzye
27:
dano.
E 2


strona: 26v

Roſpráwá xij.
1:
Tu Pan wſkázowáć racży ku temu cnotliwemu koſcio=
2:
łowi/ chociay go doznał iż w przeſládowániu nie odſtą=
3:
pił wiáry y imieniá iego/ á wſzákoż powiedáć racży: Iż
4:
wżdy mam k tobie nieco przycżyny/ iż ſą miedzy tobą nie=
5:
ktorzy ktorzy náſláduią náuki Nikoláitow. A thu obácż/
6:
niechay będzie iákie chce zebránie nawiernieyſze Pánu/ nie
7:
może to być áby nie miáło mieć miedzy ſobą y tákich y o=
8:
wákich ludzi. A wſzákoż záwżdj łáſkáwſze oko páńſkie nád
9:
nimi/ iż ſie paráią á báwią około koſciołá wiernego Páń
10:
ſkiego. Bo iáko tu ſłyſzymy głos Páńſki ku temu koſcioło
11:
wi ſwoiemu/ iż mowi/ mam iednák ku tobie nieco przy=
12:
cżyny. Nie iżby to byłá rzecż rowna/ thák iáko vſłyſzymy/
13:
ſpráwá thych Nykoláitow/ ále iż ſie wżdy paráli miedzy
14:
wiernemi Páńſkimi/ nie s táką przedſię ſrogoſcią iákoby
15:
być miáło Pan y tu ich wſpomináć racży/ y ten ich wyſtę=
16:
pek vważáć racży.
17:
Náuká Nikoláitow.
Abowiem ty ktore tu wſpomináć Pan racży/ ktorzy bę=
18:
dącz miedzy zebrániem wiernym Páńſkim vnośili ſie zá
19:
náuką tych to Nykoláitow. A co to byłá zá náuká/ oto ſły
20:
ſzyſz iáko ią tu ſam Pan wykłádáć racży: Iż byłá podobna
21:
ku náuce Báláámowey. Abowiem ták hiſtoria ſwiádſzy
22:
iiij. Moiż. w xxij
o tey ſpráwie Báláámowey: Gdy iuż byli przeſzli przod=
23:
kowie náſzy przez puſzcżą z Egipthu/ á iż iuż przychodzili
24:
ná ony mieyſcá obiecáne od Páná/ ktore im miał dáć po=
25:
ſieść z obietnice ſwoiey/ thedy ſie był wielki ſtrách wſzcżął
26:
miedzy onemi krolmi y miedzy onymi narody/ ná ktorich
27:
grunty iuż byli weſzli przodkowie náſzy. Báláák był też ie
28:
den krolik z onych krolow/ widząc ſtrách y wielkość ludu
29:
onego/ poſłał dáry wielkie temu to Báláámowi/ áby był
30:
przyſzedł do niego/ á przeklął álbo złorzecżył ludowi one=
31:
mu. Potym ſie ták nárádził on krol/ iż ich ni cżym inym v
chodzić nie


strona: 27

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 27.
1:
chodzić nie miał/ iedno iż dopuśćił chodzić thym białym
2:
głowam wolnym do woyſká ich/ gdy im iuż nie ſmiał zło
3:
rzecży on Báláám cżárnokſiężnik/ thedy ony niewiáſthy
4:
zwiodły wiele onych z narodu żydowſkiego iż przyſtąpili
5:
do bogow ich/ y iedli z nimi chleby báłwánom ofiárowá
6:
ne/ z namow á s pochlebſtwá białych głow onych. Thák
7:
iż pothym Pan roſkázował Moiżeſzowi/ áby kazał bić á
8:
mordowáć báłwochwálce y wyſtępniki ony/ że ich zginę
9:
ło cżtery á dwádzieſciá tyſięcy z roſkazánia Páńſkiego z na=
Támże xxv.

10:
rodu Izráelſkiego. A ták táż rownie byłá náuká tych Ny
11:
koláitow/ ktorzy ácż byli miedzy wiernemi Páńſkiemi/ á=
12:
le báłwochwálſtwo á ten grzech ſwowolny w lekkiey to
13:
wadze było v nich/ á ſnádnie ſie dáli vwodzić/ ták iáko y
14:
przodkowie náſzy/ od ſtáthecżnośći á od powinowáctwá
15:
ſwoiego.
16:
Pátrzayże moy miły brácie/ ieſliby też theraz nie mogł
W náſzych koſcielech wiele Nikoláitow.

17:
Pan náſz nápiſáć do nas y do koſciołow náſzych: Iż mam
18:
do was krzywdę/ iż náſladuiecie zwycżáiow á náuki Ny=
19:
koláitow. Azaſz tego iáwnie nie widzimy/ y ſnadź po cżę=
20:
śći y piſmem fáłeſznem potwirdzone ty rzecży być ſłyſzy=
21:
my/ iż thák zelżona ieſt ſpráwá małżeńſtwá ſwiętego/ iż
22:
ſnadź to zá práwo niektorzy ſobie máią/ Iż lepiey ieſt mie
23:
ſzkáć s ſwowolną niewiáſtą á niżli z żoną pocżćiwą. Izaſz
24:
ſie ich wiele ktemu nie vnioſło zá iáwnym báłwochwál=
25:
ſtwem/ ná ktore iáwnie á iáſnie pátrzą ocży náſze. Acż oni
26:
powiádáią iż to cżynią w dobry obycżay á pod figurą na=
27:
bożeńſtwá. Ale pátrzaymy iedno ieſli to nabożeńſtwo ieſt
28:
álbo ſie zgadza z wolą Páńſką/ álbo ieſli Pan wſzędy nye
29:
háńbi á nie przeklina tákiego nabożenſtwá/ ták ſam przez
30:
vſtá ſwoie/ iáko y z dawná przez Proroki y przez Apoſto=
31:
ły ſwoie. O nędzny Nikoláito ſłuchay á ſłuchay iáko tu
E 3Pan wola


strona: 27v

Roſpráwá xij.
1:
Pan woła ná cię ſtráſzliwym głoſem ſwoim: Ieſli ſie nie
2:
obacżyſz oto przydę prętko á będę walcżył s tobą miecżem
3:
vſt ſwoich. Izażeś nie ſłyſzał iáki tho ieſt miecż/ bo o nim
4:
powiáda iż ieſt oſtry ná obie ręce ſiekący. Izaś nie ſłyſzał
5:
iáko ten miecż iuż pomordował wiele thákich niewierni=
6:
kow Páńſkich. Izaś nie ſłyſzał iż nigdy od wiekow to za=
7:
dnemu narodowi áni z oſobná żadnemu cżłowiekowi nie
8:
było odpuſzcżono. Ale tho przedſię v nas nic/ lepiey ieſth
9:
nam iść zá nędznym ſwiátem á zá mizernemi vſtáwámi
10:
á wymyſły iego/ ná ktore vſtá Páńſkie żáłobliwie wołá=
11:
ią/ á ſrodze przeklináią wſzytki ty ktorzy przy nich ſtoią/ á
12:
ty ieſzcże więcey ktorzy ie wymyſláią nád wolą á nád po=
13:
ſtánowienie iego ſwięte.
14:
Pan nie chce ſmierci grzeſznego.
Ale ſłucnay iáko ten miłośćiwy Pan/ ták iáko záwżdy
15:
zwykł/ y zá tymi nędzniki woła: Vznaycie ſie. O moy mi
16:
ły Pánie toż ty niechceſz ſmierći żadnego nanędznieyſzego
17:
cżłowieká/ iedno áby ſie vznał/ á náwroćił ſie do ciebye/ á
18:
żył s tobą żywotem wiecżnym. A nie tylko ábyś wołał ná
19:
Eze xxxiij. Mát. xviij.
káżdego/ ále opuśćiwſzy dziewięćdzieſiąt wiernych ſzukaſz
20:
iednego obłędniká tákiego/ ábyś go ználazł/ á wziął go ná
21:
rámioná ſwoie. A wołaſz zá thą mizerną á obłędną ow=
22:
cą ſwoią/ áby poznáłá głos twoy/ á náwroćiłá ſie do cie=
23:
bie. O nędzna owco á párſzywe zwirzę/ ieſli ſie nie lękaſz
24:
tego miecżá ſtráſzliwego/ á iáko ſłyſzyſz ná obie ſtronie ſie
25:
kącego. Oto cie niechay ruſzą dobrodzieyſtwá á obietnice
26:
Páná tego/ ták iáko tu ſłyſzyſz od niego/ gdzie oto thák ku
27:
tobie tu mowić racży: Iż kto zwycięży dam mu ieść mán=
28:
nę zákritą/ y kámień iáſny ná kthorym będzie nápiſáne i=
29:
mię moie. Coż tho ieſt zá mánná zákrytha álbo táiemna
30:
Ian w vi.
moy miły Pánie? Ale to łácny wykład/ bo to ſam ten mi=
31:
łośćiwy Pan potym iáſnie wyłożyć racżył: Iam ieſt chleb
żywy com


strona: 28

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 28.
1:
żywy com z niebá sſtąpił. A kto mię pożywa/ żyw będzie
2:
ná wieki/ nie ták iáko przodkowie náſzy pożywáli mánny
3:
ná puſzcży/ á pomárli ſą. Otoż maſz mánnę zákrytą/ otoż
4:
maſz chleb żywy żeć ſie ſam podawa ten miłośćiwy Pan
5:
y ze wſzytkiemi dobrodzieyſtwy y zaſługámi ſwemi.
6:
Ale podobno też rzecżemy/ iáko y oni żydowie ná puſzcży/
7:
Iż lepiey nam było ſiedzyec nád gárncy mięſá w Egipcie/
8:
niżli ná tey puſzcży tę mánnę ieść. O ách nieſtotyſz y nam=
ij. Moi. xvj

9:
ći ty gárnce mięſá ſmákuią tego mizernego Egiptu omyl
10:
nego ſwiátá tego. A dla tego márnego mięſá/ á dla they
11:
nędzney polewki odſtępuiemy á odbiegamy od tey ſwię=
12:
tey Mánny zákrytey/ nam hoynie z niebá zeſłáney/ to ieſt
13:
od Paná á od dobrodzieiá y od odkupicielá ſwego.
14:
Słuchayże coć ieſzcże drugiego ten Pan obiecowáć ra=
Co to ieſth kámień biały.

15:
cży ieſli go nie odſtąpiſz w omylnoſciach á w tym záburze
16:
niu ſwiátá tego y fáłecżnych wymyſłow iego: Iż mu dam
17:
kámień biały ná ktorym będzie imię moie nowe nápiſáne
18:
Zwycżay ten był v ſtárych ludzi/ iż gdy zá kim wychodził
19:
dekret łáſkáwy/ tedy gi piſano ná kámieniu białym/ iż mu
20:
iuż on wyſtępek iego był odpuſzcżon. A kiedy kogo miano
21:
álbo ná ſmierć álbo ná iáką pomſtę ſkázáć/ tedy dekret pi=
22:
ſano ná kámieniu cżarnym. Otoż ten miłośćiwy Pan ſłu
23:
chay iákoć thu obiecuie dáć/ ieſli cie znaydzie w ſthałośći
24:
ſwey/ kámień biały/ á nie táki iżćiby ná niem miał nápi=
25:
ſáć dekreth że iuż ſą thobie odpuſzcżony grzechy twoie/ ále
26:
chceć ieſzcże ná nim nápiſáć imię ſwoie nieznáiome/ ktore
27:
mu nikt nie zrozumie/ iedno komu to będzie dano. O zná=
28:
iomeć ieſt imię twoie moy miły Pánie/ przed ktorym drży
29:
y vpada káżde koláno ziemſkie niebieſkie y piekielne/ Ale
Philip. ij.

30:
coż po thym kiedy my go nędznicy áni znáć áni go bacżyć
31:
nie vmiemy/ áż komu tho będzie dano z łáſki á z miłoſier=
E 4dzia twoie


strona: 28v

Roſpráwá xiij.
1:
dzia twoiego ſwiętego. A ták ſłuchay nędzny Báláámi=
2:
to/ á wyſtęṕ s poſrzodku złych zwycżáiow ſwoich á wy=
3:
myſłow ſwiátá tego/ á proś Páná tego/ áby cie thą mán=
4:
ną ſwoią zákrytą náſyćić racżył/ á nápiſáć ći miłośćiwy á
5:
łáſkáwy dekret ná tym kámieniu białym/ iżći iuż ſą odpu=
6:
ſzcżone wyſtępki twoie/ á iżciby dał poznáć tho táiemne i=
7:
mię ſwoie/ kthore nigdy iáwne á iáſne nie może być niko=
8:
mu/ áż komu tho będzie dano z łáſki á z miłoſierdzia iego
9:
ſwiętego/ Amen.
10:
A tu iuż będzie poſelſtwo do koſciołá Thy=
11:
átirſkiego o báłwochwálſtwie.
12:
A to będzie Roſpráwá xiij.
13:
A
Anyołowi koſciołá Tyáterińſkiego thák
14:
nápiſz: Toć kazał powiedzieć Syn Boży/
15:
ktory ma ocży iáko płomień ogniſty/ á ktore=
16:
go nogi ſą podobne ku moſiądzowi. Znam ia
17:
ſpráwy twoie/ y miłość twoię/ y poſługowá=
18:
nie twoie/ y wiárę/ y ćirpliwość twoię/ y ſprá
19:
wy twoie/ y oſtátki twoie więtſze niżli pirwſze.
20:
Ale mam przedſię przećiwko tobie nieco/ á tho
21:
iż dopuſzcżaſz niewieſcie Iezabel/ ktora ſie miá
22:
nuie być prorokinią/ náucżáć á zwodzić ſługi
23:
moie/ áby ſie niecżyſthośći dopuſzcżáli/ y iedli
24:
rzecży ty ktore bywáią báłwánom ofiárowá=
25:
ne.
Tu wſzytko
ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 29.

26:
Tu wſzytko tho poſelſtwo tákże mamy rozumieć iáko y
27:
do inſzych koſciołow ſie działo/ y kto wſkázuie/ y do kogo/
28:
y przez kogo wſkázuie. Abowiem miánuie ſie ſam miano
Boſthwo y cżłowiecżeńſtwo Páńſkie.

29:
wicie/ iż to wſkázuie Syn Boży. A co mowi do tego Ko=
30:
ſciołá Tyátireńſkiego/ to marny wſzyſcy o ſobie rozumieć
31:
iż do nas do wſzytkich mowi. A iż ſie thu tylko wſpomina
32:
być Synem Bożym/ á ná drugich mieyſcach miánuie ſie
33:
być tylko ſynem cżłowiecżym/ toć iego záwżdy był y ieſth
34:
zwycżay ſwięthy/ iż nigdy nie chce zápomnieć Boſtwá y
35:
cżłowiecżeńſtwá ſwego. Bo y wzrok ſwoy y pochod ſwoj
36:
thu wykłádáiąc/ tedy wſzędy dotyka Boſtwá y cżłowie=
37:
cżeńſtwá ſwego ſwiętego/ bo powiedáć racży: V ktorego
38:
ſą ocży iáko płomień ogniſty. Azaſz kiedy kto ſłychał o tá=
39:
kim wzrokuſ ázaſz ten wzrok ieſt podobien ku wzrokowi
40:
cżłowiecżemuſ Nie mnimayże też ták po proſtu/ áby miał
41:
páłáć iáko płomień. Ale iż ten wzrok ſwięty ieſt ták oſtry/
42:
ieſt thák przeźrocżyſty/ iáko płomień ogniſty/ ábowiem
43:
przeźrzeć może áż do nagłębſzych táiemnic ſercá káżdego/ y
44:
rázemże onymże weźrzeniem zápalić może ſerce y myſl ká=
45:
żdego cżłowieká.
46:
Powieda też iż nogi álbo pochod iego iáko moſiądz.
47:
Tu też nie rozumiey/ ábyć tám miáły być nogi moſiądzo=
48:
we/ ále iáko wſzyſcy Prorocy wołáią: O iáko ſą iáſne/ o
49:
iáko ſą ſpráwiedliwe drogi y poſtępki twoie náſz miły pá
50:
nie. A żadna zmázá áni mákułá áni omyłká nigdy nie by
51:
łá ználezioná w tych ſwiętych drogach á poſtępkoch tego
52:
tho Páná. Gdzie y ſam o ſobie powiedáć racży: Ktho zá
Ian viij.

53:
mną poydzie/ nigdy nie zábłądzi w ciemnoſciach ſwiátá tego.
54:
A iż tu Pan wſkázowáć racży do tego to koſcio=
55:
łá mianowánego y do nas wſzytkich: Iżem doznał miło=
56:
śći twoiey y poſługowániá twego/ y wiáry twoiey.
E 5Cżemu pir


strona: 29v

Roſpráwá xiij.
1:
Cżemu pirwey wſpomináć tu Pan racży miłość á poſłu=
2:
Wiárá á miłość czo ieſt poſpołu.
gowánie niżli wiárę/ gdyż wiárá ieſt fundáment á pocżą=
3:
tek wſzytkiego zbáwienia náſzego. Toć ieſt prawdá/ Ale
4:
y wiárá żadnym obycżáiem nie może práwie być w żad=
5:
nym ſercu vgruntowána bez ſzcżyrey miłośći/ kthora po=
6:
chodzi s ſercá wiernego. Bowiem wierzyć theż y cżart/ bo
7:
to lepiey wie niżli my co ieſt Bog y czo ieſt Syn Boży/ bo
8:
Iákub ij.
ſie temu y ocżymá ſwymi dobrze przypátrzył/ ále iż niema
9:
miłośći ſzcżyrey przećiw temu Pánu ſwemu/ czo ieſzcże o=
10:
kazał będąc wdzięcżnym ſtworzeniem iego/ iż wzgárdził
11:
łáſką á dobrodzieyſtwem iego/ iuż wiárá iego sſtháłá ſie
12:
prożna y nikcżemna. Tákże też cżłowiek prożny omylny á
13:
zábawcá ſwiátá tego/ wierzyć on iż ieſt Bog/ wierzyć iż
14:
go odkupił thenże Bog s cżłowiecżeńſtwem złącżony/ á
15:
coż potym kiedy ſzcżyrey á ſerdecżney miłośći nie ma ku te
16:
mu to Bogu ſwemu/ iuż ieſt źimna á oſtydła y nikcżemna
17:
wiárá iego. Ale kto ma ſzcżyrą á ſerdecżną miłość ku the=
18:
mu Pánu ſwemu/ á ſtrzeże tego pilno/ áby z oney ſzcżyrey
19:
miłośći ſwoiey nigdy nie obráźił ták dobrotliwego Páná
20:
ſwego/ ták iáko to y w przykazániu iego napirwſzym ſzy=
21:
roce dokłádáiąc ſłyſzymy/ ten ma wiárę ſzcżyrą/ then ma
22:
v. Moi. vi.
wiárę zupełną/ á wdzięcżną temu Pánu ſwemu. A toć ſą
23:
kwiatki á owoce ktore pochodzą bárzo wdzięcżne á bárzo
24:
wonne s tey wiáry temu Pánu náſzemu.
25:
Miłość bliźniego.
Gdzye też tego dokłádáć thu racży/ iż tákaż wiárá ma
26:
być y przećiwko bliźniemu ſwemu pirwey z miłoſcią złą=
27:
cżona. A miłość bez okazánia ſwego też iáko y wiárá źim=
28:
na á oſtydła ieſt. Ale gdzie tu Pan dokłádáć racży: Iżem
29:
znał poſługowánie twoie. Tho ieſt/ znałem żeś nigdy nie
30:
prożnował w tey wierze y w they miłośći ſwoiey/ áleś tho
31:
ſkutkiem okazał żeś y mnnię poſługował y bliźnimu ſwe=
mu. Mnięś


strona: 30

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 30.
1:
mu. Mnięś poſługował ſławiącz á wyznawáiącz imię
2:
moie miedzy rozlicżnemi narody/ okázuiąc tho iżeś wier=
3:
nie miłował mnie: bliźniemu twemu theżeś poſługował
4:
vcżąc go woley moiey/ wſpomagáiąc go/ rátuiąc go/ y i=
5:
ne dobrodzieyſtwá okázuiąc iemu. A toć ieſt práwa wiá
6:
rá y ku Pánu y ku bliźniemu ſwemu/ ktora ieſt s ſzcżyrą mi
7:
łoſcią á z okazániem teyże ſzcżyrey miłośći złącżona y ſpo=
8:
iona. Theż iż tu dokłáda Pan cirpliwośći/ tho iuż y przed
9:
tym ieſt wyłożono co ieſt ſtátecżność y ćirpliwość przećiw
10:
ko Pánu temu/ ktora ſtądże pochodzić muśi/ gdy będzye
11:
wiára z miłoſcią ſpołu mocnie złącżona.
12:
A wſzákoż thu przedſię Pan iáko y pirwſzemu koſciołowi
13:
dokłádáć racży: Iż mam do ciebie nieco. Tho iuż o thym
14:
wyſzſzey było mowiono/ iż záwżdy lżey pátrzy oko Páńſkie
15:
ná ty ktorzy ſie mieſzáią miedzy wiernemi Páńſkiemi/ ni=
16:
żli ná ty ktorzy ſtroną w vporze ſwoim chodzą iáko zubro
17:
wie potrąſáiąc rogámi ſwemi. A coż to zá nieczo maſz do
18:
nas moy miły Pánieſ Otho ſłuchay co to zá nieco/ ſam o
19:
thym Pan powiedáć racży: Iż maſz miedzy ſobą Iezabel
20:
onę złą niewiáſtę/ á dopuśćiſz iey zwodzić wierne moie.
21:
Iezabel to byłá zá cżáſow ſwych w żydoſtwie złośćiwa
22:
a okrutna krolowa/ á byłá żoná Achábá krolá żydowſkie=
Iezabel co byłá iij. Kro. w xviij. etc.

23:
go. Tá to Iezabel przeſládowáłá Heliaſzá zacnego Proro
24:
ká/ ſtoiąc mu o gárdło. Tá to Iezabel wnioſłá byłá már
25:
ną á plugáwą chwałę do ludu wiernego Páńſkiego bogá
26:
Báálá pogáńſkiego/ ktora ták byłá roſzſzyrzoná/ iż gdy ſie
27:
iey fáłſz okazał zá tego to Eliaſzá Proroká/ tedy było tych
28:
tám Wikáriow á Kánonikow tego Báálá ſwiętego zábi
29:
to o połpiętáſtá/ á thych drobnieyſzych powiſthowych o
30:
trzyſtá/ ták ſie byłá tá páni roſzſzyrzyłá s tą wiárą á z náu
31:
ką ſwoią. Tá też ono byłá dáłá zábić Nabothá onego nie=
winnego


strona: 30v

Roſpráwá xiij.
1:
winnego cżłowieká o właſną winnicę iego. Ale co też po=
2:
tym zá to zá zapłátę wzięłá/ vſłyſzymy máło niżey w Ro=
3:
ſpráwie drugiey. A ták nie mnimaymy áby tá zła niewiá
4:
ſtá byłá ná ten cżás w tym zebrániu Tyátyreńſkim/ ále iż
5:
byli niektorzy miedzy tym zebrániem/ ktorzy náſládowá=
6:
li złośći/ przewrotnośći/ báłwochwálſtwá/ y inych rzecży
7:
náwſzem podobnych kthore były zá cżáſow á zá wymy=
8:
ſłow złośćiwey pániey oney. Abowiem też tám były nie=
9:
wiáſty w tey ſekcie rozlicżne wieſzcżki á cżárownice zá cżá
10:
ſow onych/ ktore zwodziły lud Páńſki. Tákże ſie też było y
11:
w tym zebrániu Páńſkim pocżęśći okázowáć pocżęło.
12:
A tu Pan vpomináć racży káżdy koſcioł wierny ſwoy/
13:
áby tego pilnie przeſtrzegał/ áby tákie ſpráwy ktoreby na
14:
mniey odſtępowáły od ſzcżyrey woley/ náuki/ á mocnego
15:
poſtánowienia iego ſwiętego były w nim przeſtrzegáne/
16:
głádzone/ wymiotáne. Iákoż máło tych koſciołow ieſth/
17:
áby ſie ieſzcże tych ſpraw Iezabelickich á właſnieyby rzec
18:
mogł cżártowſkich/ okázowáć nie miáło.
19:
A tu iuż dáley ſłuchay textu/ iáko Pan wier
20:
ne ſwe záwżdy ná piecży miewa/ á iáko nie=
21:
wiernym groźi ſrogo pomſtą á gnie=
22:
wem ſwoim.
23:
A tu iuż Roſpráwá xiiij.
24:
I
Dałem iej cżás áby odſtąpiłá od tego plu
25:
gáſtwá ſwego/ á niechciáłá. Ale oto ią ia
26:
poſlę ná łoſzko ná iey/ á ty ktorzy ſie z nią ſcu=
27:
dzołożyli/ ná vdręcżenie okrutne/ ieſli pokuthy
cżynić nie


strona: 31

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 31.
1:
cżynić nie będą od ſpraw ſwoich: á pothomki
2:
iey poráżę ſmiercią/ á będą wiedzieć wſzyſcy
3:
koſciołowie żem ia ieſt on ktory vmiem wybá=
4:
dáć wnętrznośći wſzytki y ſercá/ á dam káżde=
5:
mu z was według vcżynkow wáſzych.
6:
Pod figurą tey nędzney Iezabel thu ſłyſzyſz iáko ſrodze
7:
Pan groźi nam wſzytkim/ ktorzybychmy ſie thu w żywo=
8:
ciech ſwoich ſpráwowáli ſpráwámi á poſtępki iey/ otho
9:
nas chce poſłáć ná łoże/ to ieſt/ ſrogiemi kaźniámi/ wrzo=
10:
dy/ niemocami pokáráć ciáłá náſze. A ty ktorzy z námi ſpo
11:
łu tego vżywáią/ chce ie puścić ná vdręcżenie okrutne. Po
12:
tomſtwo náſze chce ſmiercią poráźić/ ták iż wſzyſcy koſcio
13:
łowie/ tho ieſt narodowie/ będą ſie dziwowáć vpádkom
14:
náſzym. Ale ſłuchay co w tym cżynić racży then dobrotli=
15:
wy Pan/ iż nam/ y káżdemu z oſobná obiecuie dáć cżás/ á=
16:
bychmy ſie vználi z vpádkow tych náſzych.
17:
Rzym v.
O dobrotliwy Páanie thoż długo káżdemu z nas pomykaſz
18:
cżáſu tego vznánia náſzego/ ták iáko y Piotr y Páweł s. do
ij. Piotr iij

19:
nas od ciebie ſzyroko ty poſelſtwá wſkázuią. Abowiem y
20:
oná złośćiwa Iezabel tákże długo miáłá fryſtu do vzná=
21:
nia ſwego/ áż po niemáłym cżáſie tożeś pothym y ią ſamę
22:
márnie zátráćił/ tákiż pśi pożárli śćirwy iey/ y potomſt=
23:
wo wſzytko iey było wygładzono ná ziemi.
24:
Ale ſnadź to dobrodzieyſtwo Páńſkie nam więtſzą ſmiá
Dobroć Páńſka złe cżyni.

25:
łość cżyni do złych wyſthępkow náſzych/ á poſpolicie tho
26:
więc bywa w rozmowach náſzych: O/y być Bog miał o
27:
wſzytko káráć iużćiby dawno ſwiát ſpuſtoſzył. O nie mni
28:
may á nie ninimay nędzniku/ ábyć to Pan był omylny w
29:
dekreciech ſwoich/ gdyż ći zá grzech nic inego nie obiecuie
iedno pom=


strona: 31v

Roſpráwá xiiij.
1:
iedno pomſtę: wierz mi iż cie to nigdy nie chybi/ ále álbo
2:
cżeka vznánia twego/ álbo áni ſam zrozumieſz cżym on ie
3:
dnák muśi pokaráć grzech twoy/ álbo wygłádzi potom=
4:
ſthwo twoie/ álbo zniſzcży dom twoy/ álbo lekkość/ álbo
5:
ſromotá iáka vkazáć ſie nád tobą muśi/ álbo ná łożko/ ták
6:
iákoć tu obiecowáć racży/ rozmáithemi niemocámi złoży
7:
ciáło twoie/ álbo náoſtatek ná wiecżne potępienie zácho=
8:
wa cie y s ciáłem y z duſzą twoią/ bo zá grzech twoy w kto
9:
rim vpornie leżyſz/ iuż będzie zátwárdzono ſumnienie two
10:
ie/ iż nie przydzieſz ku vznániu ſwemu.
11:
Abowiem ſłyſzyſz á ſłyſzyſz nędzniku/ coć tu Pan powie
12:
dáć racży: Iżem ia ieſth Pan co przepátruię wnętrznośći
13:
káżdego/ á oddam káżdemu wedle vcżynkow iego. Thu
14:
iuż rozumiey/ iż nie może być zátáion żadny wyſtępek twoj
15:
przed oblicżnoſcią Páná twego. Tu iuż ſłyſzyſz iż káżdemu
16:
ſie sſtáć musi zapłátá wedle ſpraw iego. Bo iáko ieſt ro=
17:
zlicżność grzechow náſzych/ thák też widzimy rozlicżność
18:
záwżdy pomſty nád ſobą/ nád potomſthwem/ y nád do=
19:
my náſzymi. A ieſzcże ktemu nie obiecuie tego táić nád ná=
20:
mi/ ále powiáda/ Iż to obiáwię wſzytkim zborom y wſzy
21:
tkim narodom ſwiátá tego.
22:
A ták ſłuchay coć tu zá plaſtr álbo zá lekárſtwo ná thę
23:
ránę twoię ten dobrotliwy Pan przykłádáć racży: Oto ſie
24:
vznay nędzniku/ oto cżyń pokutę/ á ia ieſzcże pocżekam á
25:
pomknę cżáſu vpadku á zátrácenia twoiego. O dobrotli=
26:
wy Pánie iákieſz to ieſt miłoſierdzie twoie/ iż ty ták iáko tu
27:
powiedáć racżyſz/ przeźrzawſzy złość náſze áż do wnęthrz=
28:
nośći náſzych/ możeſz ták wytrwáć s tym Boſkiem miło=
29:
ſierdziem ſwoim/ á cżekaſz ták długo pátrząc ná thák ſro=
30:
gie ſproſnośći á okrucieńſtwá náſze/ tego nędznego vzná=
31:
nia náſzego/ s cżego bądź tobie wiecżna cżeść á chwáłá ná
32:
wieki wiekow.

strona: 32

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 32.
1:
A thu iuż Pan dokłáda poſelſthwá do nas
2:
pod figurą tego to koſciołá Tyátireńſkiego.
3:
A to będzie Roſpráwá xv.
4:
A
Ták wam powiádam/ y inſzym/ ktorzy=
5:
ſcie tám ſą w Tyátirze/ ktorzykolwiek nie
6:
máią tey náuki/ á ktorzy nie doználi głęboko=
7:
śći ſzátáńſkich/ ták iáko powiádáią. Nie poſlę
8:
ná was inſzego brzemieniá/ iedno to ktore ma=
9:
cie/ á dzierzcie ie áż do was przydę. A kto zwy
10:
cięży á będzie ſtrzegł áż do końcá ſpraw moich/
11:
dam mu zwirzchność nád narody/ á będzie ye
12:
rządził pręthem żeláznym/ á będą iáko gárnce
13:
przed zdunem vpadáć przed nim. Ták iáko ia
14:
też to mam od Oycá moiego/ y dam mu gwia=
15:
zde iutrzenną. A kto ma vſzy ſłuchay/ co Duch
16:
mowi do koſciolow.
17:
A tu ſie przyſłuchay ty on beſpiecżniku/ ktory powiá=
Ian xvi.

18:
daſz iż nie wſzytkiego Pan tu będąc poſtánowił ná ziemi/
19:
bo powiádał Apoſtołom: Mam ieſzcże z wámi wiele mo
Támże xxj.

20:
wić/ bo powiedał iż wam poſlę Duchá ſwego/ áby vstá=
21:
wiał co nowego/ bo nápiſał Ian ſwięty/ iż wieleby było
22:
ieſzcże piſáć co cżynił y mowił Pan tu będąc ná ſwiecie. A
23:
ták nie wſzytkoć to ieſzcże ſpełná co ieſt nápiſano/ A też Pá
ij. Kor. iij.

24:
weł ſwięty powiáda/ iżby was text zábił by was wykład
25:
nie ożywiał.

strona: 32v

Roſpráwá xv.
1:
Oto ſłuchay á pilno ſłuchay nędzniku/ czo thu Pan do
2:
nas pod figurą tego tho koſciołá Thiátireńſkiego wſká=
3:
zowáć racży/ á zwłaſzcżá do tych ktorzy nie prziymuią ná
4:
uk fáłſzywych/ ktore tu zowie ſpráwámi Iezabelſkiemi/ á
5:
ktorzy ſie nie dáli vwieść głębokoſciam ſzátáńſkim: Iż ia
6:
wam iuż nie poſlę inego brzemieniá iedno to ktore wam
7:
ieſt zoſtáwiono/ áż do was przydę/ á kto zwycięży á będzie
8:
tego ſtrzegł áż do końcá: tu iuż ſłyſzyſz iákie Pan hoyne za=
9:
płáty zá to obiecowáć racży/ iż mu chce dáć zwirzchność
10:
nád narody/ iż mu chce dáć gwiazdę iutrzenną/ y inych ro
11:
zlicżnych dobrodzieyſtw wiele.
12:
A coż to zá brzemię náſz miły Pánie? Słuchay iáko gdy
13:
Brzemię wolá Páńſka.
był Pan racżył wolą náuki ſwoiey przez Moiżeſzá lu=
14:
dowi ſwemu/ á włożył ná nie brzemię przykazánia ſwe=
15:
go/ iáko to zákląć/ iáko tho ſrodze zápiecżętowáć racżył/
16:
ktoby nie ſłuchał álbo nie chodził pod tym brzemieniem
17:
od tego to Moiżeſzá poſtánowionym/ to iuż tám cżtąć w
18:
hiſtoriey ſzyrzey ſie náucżyć możeſz. Słuchayże theż co ná
19:
wielu mieyſcach o Synu ſwoim powiedać álbo wſkázo=
20:
Mátth. w iij. y xvij.
wáć nam racży/ gdyż to iuż nie Moiżeſz ále ſámo Boſtwo
21:
Mátth. w. iij. y xvij.
s cżłowiecżeńſtwem złącżone ocżywiſcie ſie nam vkazáć
22:
racżyło: Iż to iuż ieſt Syn moy miły/ tego ſłuchaycie.
23:
Słuchayże co ſamże Moiżeſz o tey zwirzchnośći tego Sy=
24:
ná Páńſkiego/ gdy ſie ziáwić miał/ nam od tego ſrogiego
25:
v. Moiże w xviij.
Boſtwá opowiedział: Iż kto go ſłucháć nie będzie ſrogi=
26:
mi pomſtámi karan być musi. Słuchayże co Duch ſwię=
27:
ty od tegożto ſpołecżnego Boſtwá pochodzący nam wſká
28:
zowáć racży: Iż ſie wy nic nie lękaycie cżłowieká ktory ciá
29:
Mátt. w x.
ło zábić może/ Ale ſie lękaycie tego co y ciáło y duſzę może
30:
poſłáć ná wiecżne zátrácenie. Słuchayże co ſámá tá nie=
31:
ſkończona mądrość powiedáć/ iáko nas w tey obłędliwo
śći vcżyć


strona: 33

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 33.
1:
ści vcżyć á przeſtrzegáć racży: Iż káżdego duchá ſłucháć
2:
możecie/ ále ſie tego dzierzcie ktory ieſt s prawdy: bo iedno
3:
ten ieſt s prawdy ktory powiáda ſłowá moie.
4:
Słuchayże oney trąby niebieſkiey Páwłá ſwiętego/ iá=
5:
ko záklina káżdego/ áby wiáry nie dawał iuż żadnemu in
6:
ſzemu wymyſłowi nád náukę Páńſką/ by też ocżywiſcie y
7:
Anyoł sſtąpił z niebá. Ale by thy ſwiádectwá they woley
Gálát. w i.

8:
Páńſkiey wſzytki tu wypiſáć miał/ y pápiruby nie sſtáło/
9:
iáko ſie on ſrodze gniewa ná wymyſlácże ſwiátá tego. Ale
10:
nam nie trzebá inego ſwiádectwá/ iedno iáko tu ſłyſzymy
11:
Iż iuż ná was nie włożę inego brzemieniá/ iedno w ktory=
12:
mem was zoſtáwił/ á w tym iuż trwaycie áż do was przy
13:
dę/ Y iákie nam obietnice za to obiecowáć racży/ tochmy
14:
iuż ſłyſzeli/ y ieſzcże vſłyſzymy.
15:
A coż ty rzecżeſz nędzny wymyſlácżu/ co powiadaſz iż nie
16:
wſzytkiego dokońcżył/ bo obiecał Duchá ſwietego zeſłáć.
17:
Toć ieſt prawdá/ ále tám nie powiáda by miał co wymy
18:
ſláć/ álbo co nowego ſtánowić/ ále to poduſzcżać czom ia
19:
mowił z wámi. Albo co powiádaſz/ iż Ian ſwięty nápi=
Ián xiiij.

20:
ſał/ iż nie wſzytko tu ieſt ieſzcże nápiſano co Pan cżynił ál=
21:
bo mowił. Ale ſłuchay cżym záwiązał: Iż to co iest nápi=
22:
ſano/ tho ieſt doſyć ná tym ku náuce náſzey: boć nam było
23:
nic po ſpráwách dziećińſtwá cżłowiecżeńſtwá Páńſkiego
24:
A wſzákoż co nam było potrzebá ku náuce náſzey/ iáko ga
25:
dánie z Doktormi/ álbo y inych ſpraw potrzebnych/ y te=
26:
go Duch ſwięty nigdziey nie opuśćił.
27:
Słuchayże wymyſlácżu á thy omylniku ſwiátá thego/
28:
cżym tu Pan cieſzyć racży wierne ſwoie/ ktorzy bez wſzech
29:
wymyſłow ſtoią w tym brzemieniu ſwoim/ ná ſię od Pá
30:
ná ſzcżyrze włożonym. A ktorzy zwyciężą wymyſły ſwiá=
31:
tá tego/ á do końcá mu dotrwáią w ſtátecżnoſciách/ ſwo=
Fich gdzie


strona: 33v

Roſpáwá xv.
1:
ich/ gdzie im oto ták powiádáć racży: Iż dam im mocz
2:
nád niewiernemi ták iáką ią mam od Oycá ſwego/ á iáko
3:
gárnce zdunowe ták ie tłuc będą/ á ktemu dam im y gwia
4:
zdę iutrzenną.
5:
Moc táiemna Páńſka.
A iákaż to będzie moc miły Pánie/ gdyż oni będą roſzſzy
6:
rzeni w bogáctwiech/ w ſrogoſciach/ y w możnoſciach te=
7:
go ſwiátá? Othoć Pan opowiáda/ iż thákąć moc da/ iáką
8:
ſam miał: iż ty nie miecżem/ nie ogniem/ nie dziáłem bę=
9:
dzieſz burzył ty niewierniki ſwoie. Ale cżym? Moczą iego
10:
ſwiętą/ mocą Boſtwá onego niezwyciężonego/ przed kto
11:
rym drży á vpada wſzytká ſrogość ſwiáthá tego. Azaż iá=
12:
kie ſtrzelby miał Heliaſz gdy ogień ſpadł z niebá á popalił
13:
iiij. Kro. j. ii. Moi. xiiij ij. Kroniki w xxxij.
ty ktorzy go łápáć chcieli? Azaſz mieli moc żydowie záto=
14:
pić Fáráoná? Azaſz mocą Ierozolimcżycy poráźili Sen=
15:
nácheribá? Azaſz tych przykłádow máło/ iż thák záwżdy
16:
iáko gárnce v zduná wálili ſie niewiernicy przed wierne=
17:
mi. Co y dziś vſtáwicżnie ták ieſt/ ktoby ſie chciał przypá=
18:
trzyć/ chociay w roſkoſzach/ nędzy ich á vpádkom ich. A
19:
Mátth. xix.
co więcey/ oná wdzięcżna á nieodmienna obietnicá Páń=
20:
ſka nigdy ich minąć nie może: Iż będziecie ſądzić zemną
21:
wſzytki narody ſwiátá tego. O wielkaſz to moc będzie da=
22:
ná y ieſt iuż daná moy miły Pánie tym wiernym twoim.
23:
O mogliżby ći niewiernicy/ á ći wymyſlácże/ á ći ſprzeći=
24:
wnicy twoi lękáć ſie á vpádáć ná koláná ſwoie/ oſtrzegá=
25:
iąc ſie they ſrogiey nád nimi á práwie im obiecáney mocy
26:
y pomſty twoiey.
27:
Gwiazdá iutrzenna.
Coż dáley ieſzcże obiecuie ten Pan tym wiernym ſwoim
28:
Oto ſłuchay: Iż im dam gwiazdę iutrzenną. Coż tho ieſt
29:
miły Pánie? Ato pátrzay. Iż gwiazdá ieſth káżda iáſna s
30:
przyrodzenia ſwego/ ále iutrzenna iuż co dáley to iáſniey=
31:
ſza aż do wzeſcia ſłonecżnego. A ták thuć Pan tę gwiazdę
obiecowáć


strona: 34

ná Obiáwienie káp. ij.Liſt 34.
1:
obiecowáć racży/ to ieſt/ tákie obiáſnienie ſmyſłom/ wie=
2:
rze/ y ſumnieniu twemu/ iż co dáley to więcey ſzyrzyć á iá=
3:
ſnić ſie w tobie będzie/ áż w tey iáſnośći przydzieſz do one=
4:
go ſłońcá wiecżnego/ to ieſt/ do práwego iuż vznánia Pá
5:
ná twoiego/ ktory tu iuż iáko ſłońce ſwiát obiáſnia/ thák
6:
obiáſni w tobie wſzytki ſpráwy y poſtępki twoie. A tu iuż
7:
rozumiey niemali ſie tu cżym vcieſzyć wierny/ á vſtráſzyć
8:
ſie niewierny przed ſtráchem Páná tego.
9:
Tu Pan roſkázuie poſelſtwo do piątego ko
10:
ſciołá Sárdyńſkiego/ ktoremu groźi/ iż nie pi=
11:
len poſtánowienia iego.
12:
Roſpráwá xvj.
13:
A
Anyołowi koſciołá kthory ieſt
14:
w Sárdis ták nápiſz: Toć ká=
15:
zał powiedzieć Pan kthory ma
16:
ſiedḿ duchow Bożych/ y ſiedḿ
Káp. iij.

17:
gwiazd: Znam ia ſpráwy two=
18:
ie/ iż maſz imię iżeś żyw/ á tyś v=
19:
márł. A ták bądź cżuyny/ á potwirdzay tho co
20:
miáło vmrzeć. Abowiem nie nálazłem ſpraw
21:
twych ſpełná przed Bogiem moim. A thák
22:
wſpomni ſobie/ iákoś wziął y iákoś ſłyſzał/ á
23:
dzierz/ á vznay ſie. Ale ieſli ſie nie obudziſz/
24:
przypádnę ná cię iáko złodzyey/ á nie będzyeſz
25:
wiedział godziny kiedy do ciebie przydę.
A 2


strona: 34v

Roſpráwá xvj.
1:
Ten koſcioł Sárdińſki/ był naprzednieyſzy koſcio w Li=
2:
diey gdzie on Krezus bogacż wielki krolował/ á był wiel=
3:
kimi bogáctwy opátrzony/ thák iż przezbytecżnie bogác=
4:
twá ony też ſie w nim był y wſzytki zbytecżnie á wſzetecżne
5:
ſprawy poiáwiły. A gdzie były zbiory álbo koſcioły lżey=
6:
ſzym koſztem opátrzone/ tám też pobożnieyſze y pokorniey
7:
ſze ſpráwy záwżdy bywáły. Y obacżył to on chytry ſtháry
8:
Z bogáctwá pychá.
miſtrz on ſzátan przewrotny/ y ſtárał ſie záwżdy pilno/ y
9:
dziś ſie ſtára/ áby wſzędy były bogáctwá około zbiorow á
10:
ſprawiec koſcielnych/ áby tym ſtárym figlem iego ludzye
11:
bywáli zwiedzieni w ſwą wolą á w roſpuſtnośći ſwiáthá tego.
12:
Ale przyſłuchay ſie tu iedno pilno czo theż Pan
13:
do tego koſciołá ták w tych bogáctwiech omylnie vnieſio=
14:
nego wſkázowáć racży/ gdzie mu powiádáć racży: Iż mni
15:
maſz ábyś żyw był á thy iáko vmárły leżyſz/ á áni wzwieſz
16:
kiedj ná cię przypádnę iáko złodziej ná ſrogie ſkaránie twoie
17:
A iż thu Pan tytuł ſwoy napirwey pocżynać racży
18:
od Duchá ſwiętego/ powiádáiąc iżći to ten Pan roſkazał
19:
Co ieſt Duchow ſiedḿ Páńſkich.
powiedziec kthory ma ſiedḿ
20:
gwiazd. Gwiazdy to iuż wiemy w piſmie ſwiętym co ſą/
21:
ábowiem ſprawce á náucżyciele zbiorow ſwięthych/ á iż
22:
też Pan pod thą ſiedmioráką licżbą do wſzytkich inych po
23:
wſzem ſwiecie roſproſzonych zbiorow wolą ſwą roſkázo=
24:
wáć racży. A iż też tu Pan ſiedḿ duchow ſwoich wſpomi
25:
náć racży pod tąż licżbą/ ták rozumieć mamy/ iż ſą rozlicż
26:
ne dobrodzieyſtwá Duchá ſwiętego/ ktore on hoynie wſzy
27:
tkim wiernym koſciołom ſwoim ſpráwowáć y hoynie i=
28:
mi ſzáfowáć racży: ácż koſcioł poſpolicie Duchowi ſwięte
29:
mu przywłaſzcża ſiedmiorákich dárow ſzáfárſtwo: ále ſą
30:
niezlicżone dáry ſwięte iego/ ktore on wiernym ſwoim v=
31:
ſtháwicżnie z miłoſierdzia ſwego ſpráwowáć á ſzáfowáć
32:
racży.
A iż Du=


strona: 35

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 35.
1:
A iż Duchá ſwiętego ſwego Pan tu poſpołu z gwiazdá
2:
mi/ to ieſt s páſterzmi koſciołow ſwoich/ pokłádáć racży/
Páſterz złi bez Duchá ſwiętego.

3:
to nam dawa zná, iż w kthorymkolwiek páſterzu nie bę=
4:
dzie łáſki á miłoſierdzia á podpomożenia Duchá ſwięte=
5:
go/ iuż ſłábe ieſt páſterſtwo iego/ iuż ſłáby ieſt bárzo rząd
6:
y vrząd iego. To ia káżdego rozmyſlániu porucżam iáko
7:
ma rozeznáć páſterzá thym Duchem ſwiętym ozdobione=
8:
go/ bo to bárzo ſnádnie poznáć y z obycżáiow iego/ y s pi=
9:
ſmá ſwiętego. Gdyż to iáſnie wiemy/ iż do złoſliwey duſze
10:
nigdy ſie bliſko Duch ſwięty przyſtępić nie może. A to też
11:
káżdy obacżyć może/ iáki to ieſt páſterz gdzie Duchá ſwię=
12:
tego nie będzie/ y iákie tám będą owiecżki w tym páſtew=
13:
niku iego. Iáko oto y tu o tym ſłyſzymy czo Pan do niego
14:
wſkázowáć racży/ á iáko go nadobnie wſpomináć racży:
15:
Iż zdać ſie ábyś był żyw á ty dawno iáko obumárły leżyſz.
16:
Coż rozumieſz byłli tám Duch ſwięty álbo nie?
17:
Pátrzayże iáko tu Pan w złoſciách leżące á niedbáiące o
Niewierne vmárłemi Pan zowie.

18:
ſwięte poſtánowienie iego vmárłemi zowie. Nie iżćiby by
19:
li práwie vmárli/ ále ſą iáko marthwi przed oblicżnoſcią
20:
Páná tego. Bo iáko y Páweł ſwięty powiáda: Zywem ia
Gálát. ij.

21:
ále żywie we mnie Kriſtus. To ieſt/ Bych nie miał záw=
22:
żdj Kriſtuſá Páná mego w myſli á w sercu moim/ teżbych
23:
był vmárły nápoły iáko y ini. Iáko y tenże Páweł ſwięty
24:
piſze o wdowach ktore w roſkoſzach mieſzkáią/ iż mnimá=
25:
ią áby żywy były/ á ony dawno pomárły. Iáko y Apoſto=
26:
łom ſwym Pan powiedzieć racżył/ gdy ſie prośili áby v=
27:
márłego do grobu doprowádzili/ ktory był ieſzcże niewier
28:
ny Pánu: Daycie im pokoy/ niechay vmárli pogrzebáią
Lukaſz ix.

29:
vmárłe ſwoie. O iákieſz to ſtráſzne przezwiſko ſłyſzeć cżło=
30:
wiekowi żywemu/ á Pan go ieſzcże zá żywotá iego vmár=
31:
łym zowie. A czoż mu to inſzego iedna iedno niedbálſtwo
32:
o woley Páńſkiey á złe ſpráwy iego.
F 3


strona: 35v

Roſpráwá xvj.
1:
Słuchayże iáko ten miłośćiwy Pan y tych obumárłych
2:
zápomináć nie racży/ á przypátrz ſie co do thego nędzniká
3:
thák obumárłego wſkázowáć racży: Obudź ſie á potwir=
4:
dzay ty co ieſzcże do końcá nie pomárli/ á pámiętay iákoś
5:
wziął y iáko dzierżeć maſz/ ábowiem widzę iż ſpráwy two
6:
ie nie ſą ſpełná przed oblicżnoſcią Bożą/ bo ieſli ſie nie o=
7:
bacżyſz przypádnę ná pomſtę twoię iáko złodziey przypa=
8:
da ná dom beſpiecżny.
9:
Dziwne miłoſierdzye Páńſkie.
A tu ſie przypátruy dziwnemu miłoſierdziu Páná tego
10:
iż ieſzcże tám było ludzi niemáło kthorzy ſie byli ieſzcże nie
11:
práwie vnieſli od woley ſwiętey iego zá tymi zbytki koſcio
12:
łá onego/ y ſprawiec iego/ y vpomináć tu Pan racży łáſká
13:
wie á miłośćiwie przełożone koſciołá tego/ áby ſie obudzi
14:
li á obacżyli/ á ſtáráli ſie o to/ áby tho ieſzcże było potwir=
15:
dzono w wierze co było ieſzcże práwie nie pomárło. O nę=
16:
dzny páſterzu káżdego ſtádá Páńſkiego thobie zwierzone=
17:
go/ oto Pan ná cię woła miłośćiwym głoſem ſwoim/ á=
18:
byś ſie obudził/ áby y ten oſtátek owiecżek Páńſkich már=
19:
nie nie obumárł/ prze tho oſpálſtwo á niedbálſtwo á złą
20:
ſpráwę twoię. Azaſz niewieſz/ ázaſz nie ſłyſzyſz głoſu Páń=
21:
Ezechi. iij. y xxxiij.
ſkiego: Iż ieſli im prawdy nie powieſz/ iż ieſli ich przeſtrze
22:
gáć nie będzieſz/ Panći powiádáć racży/ iż ony poginą w
23:
proſtocie ſwoiey/ á Pan krwie ich chce pátrzyć z ręku twoich.
24:
Podawcá.
A tu obácż káżdy czo ná złym á co ná dobrym pá=
25:
ſterzu należy. A tu ſie obácż łákomy podawco/ co zá dáry
26:
álbo zá ſłużby álbo ná cżyie przycżyny dawaſz tákie páſte
27:
rze owiecżkam twoim tobie od Páná twego zwierzonym
28:
ktore żywo obumieráć muſzą prze niedoſthátek páſtwiſká
29:
ſłow á náuki Páńſkiey tuż przed oblicżnoſcią twoią y Pá=
30:
ná ſwego/ gdy nie będą vmieć rozeznáć powinnośći ſwoiey.
31:
A coż ma vcżynić ten nędzny páſterz obudziwſzy
ſie/ á ozwa=


strona: 36

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 36.
1:
ſie/ á ozwawſzy ſie ná to wołánie Páńſkie/ á vſtráſzywſzy
2:
ſie tych pogrożek iego? Oto ſłyſzyſz nędzniku/ iżeś ty w ie=
Páſterz iáko ożyć ma obumárły.

3:
dney ręce Páńſkiey/ á ſiedḿ duchow Páńſkich w drugiey
4:
ręce/ vciecżyſz ſie s pokornym ſercem nędzniku do tey dru=
5:
giey ręki Páńſkiey/ á vpadń s pokornym ſumnieniem
6:
przed ſtraſznym Máyeſtatem iego/ á proś áby cię tá dru=
7:
ga ręká Páńſka wſpomogłá á podpárłá dobrodzieyſtwy
8:
á nádchnieniem tego Duchá ſwego ſwiętego. A coż maſz
9:
vcżynić ieſliże cie Pan wſpomoc będzie racżył s tego miło
10:
ſierdzia ſwego ſwiętego? Oto ſłyſzyſz co thu do ciebie pan
11:
wſkázowáć racży: Vznay ſie á náwroć ſie mocno do tego/
12:
á dzierz to mocno coś ſłyſzał y cżegoś ſie náucżył od Páná
13:
ſwego. A tu ſłuchay nędzny omylniku ſwiátá tego/ iż tu
14:
Pan nie mowi náwroć ſie do dekrethałow/ náwroć ſie do
15:
wymyſłow á do vſtaw ludzkich/ ále ſłyſzyſz á ſłyſzyſz ſro=
16:
gi głos Páńſki/ náwroć ſie do tego á ſtoy mocno przy tym
17:
coś odemnie wziął á coś ſłyſzał z nieomylnych ſłow mo=
18:
ich. A tu dopirko ożywieſz znowu/ á tu dopirko poſypieſz
19:
znowu ony ziarnká prawdziwe onym ieſzcże nie práwie
20:
zámárłym owiecżkam Páńſkim/ iż ieſzcże mogą być vtwir
21:
dzone á ożywione ták iáko ie tu Pan wſpomináć racży.
22:
Bo ſłuchay nędzniku co tu Pan powiádać racży: Iż ie=
Pan karze złodzieyſkiem práwem złego

23:
ſli ſie nie vznaſz nie obudziſz á nie náwroćiſz/ iż przypádnę
24:
ná cię iáko złodziey. Nie mmimayze ábyć Pan był złodziey
25:
ále ták cie chce ſkáráć iáko złodziey karze cżłowieká złego z
26:
dopuſzcżenia Páńſkiego/ bo iuż nań przypada gdy o tym
27:
on nędznicżek nic nie myſli/ iuż ſthoi s ſiekierą nád głową
28:
iego ieſliby ſie porwáć chciał/ iuż łupi iuż plándruie wſzy=
29:
tko dobro iego. Boyże ſie nędzniku tey kaźni złodzieyſkiey/
30:
bo widziſz iż Pan vſtháwicżnie ſthoi s ſiekierą nád głową
31:
twoią/ áni ſie obacżyſz gdy márnie vpádnie thá nędzna
F 4głowá


strona: 36v

Roſpráwá xvj.
1:
głowá twoiá. Boyże ſie/ bo ieſli nie głowá/ tedy przedſię
2:
nábycie twoie máiętność twoiá áni wzwieſz áni obacżyſz/
3:
iáko s ciebie złupiona będzie/ á iáko zginieſz y s koſciołem
4:
twoim/ iáko żeſmy ſie thego ach nieſtothyſz doſyć ocżymá
5:
ſwemi nápátrzáli. Obudźże ſie iuż thedy káżdy nędzny pá=
6:
ſterzu tych owiecżek Páńſkich/ á ieſli ſie ſam nie boiſz o v=
7:
padek ſwoy/ rozżáłuy ſie wżdy thego wdzięcżnego ſtadká
8:
Páńſkiego/ áby nie vmárło w złey ſpráwie twoiey á w nie
9:
dbálſtwie twoim. Acżby cżáſem y owiecżkam nie wádzi=
10:
ło/ widząc páſterzá thákiego/ álbo vpominániem Krze=
11:
śćiáńſkim przywodzić go do tego/ álbo vymować obroku
12:
iego.
13:
Tu iuż dáley Pan mowi iákoby do owie=
14:
cżek ſwoich/ áby ſie cżuły/ chociay máią páſte=
15:
rzá niedbáłego.
16:
Roſpráwá xvij.
17:
A
Le maſz tám máło tym imieniem názwá=
18:
nych w Sárdis/ kthorzyby nie pomázáli
19:
odzienia ſwego/ á iżby mogli zemną chodzić w
20:
białym odzieniu ktorzyby tego godni byli. Ale
21:
ktory z nich zwycięży/ będzie zemną chodził w
22:
białym odzieniu/ á nie wymáżę imieniá iego s
23:
kſiąg żywotá/ y będę wyznawał imię iego przed
24:
Oycem moim/ y przed Anyoły iego. A kto ma
25:
vcho/ ſłuchay co Duch s. mowi do koſciołow.
26:
Słyſzelichmy tu w tey przed tą pirwſzey roſprawie/ iá
ko dla złe=


strona: 37

ná Obiáwieńie káp. iij.Liſt 37.
1:
ko dla złego á oſpáłego páſterzá giną á obumieráią wdzię
2:
cżne owiecżki Páńſkie/ á iáko ich/ ácż zá ich nie ſtoi ieſli po=
3:
giną dla złey ſpráwy iego/ chce Pan pátrzyć z ręku iego.
Owcá ſtátecżna bez páſterzá.

4:
Ale tu záſię ſłyſzymy wielką pociechę od Páná ſwego/ Iż
5:
ktora owiecżká będąc pod tákim złym páſtherzem/ á cho=
6:
ciay widzi złe á wſzetecżne ſpráwy iego á ono niedbálſtwo
7:
iego o owiecżki Páńſkie/ iż ſie oná przedſię nie da zwieść ſ=
8:
ni ſie vnieſie od ſtátecżnośći ſwoiey/ iáko ią tu Pan wyſłá
9:
wiáć racży/ y co iey obiecowáć racży/ Iż będzie chodziłá ze
10:
mną w odzieniu białym/ á nie będzie wymázaná s kſiąg
11:
żywotá/ y będę ią wyznawał przed Oycem ſwoim y przed
12:
Anyoły iego.
13:
O wielkaſz to rádość á wielkaſz to pociechá káżdey tákiey
Co ma cżynić wierna owiecżká.

14:
owiecce/ á zwłaſzcżá w tym dziſieyſzym zámieſzániu tych
15:
rozlicżnych páſterzow náſzych/ ktora ſie nie vnieſie á kto=
16:
ra ſtátecżnie trwá w ſtałośći ſwoiey przy tym Pánu ſwo=
17:
im. A iákoż to ma vcżynić/ á iákoż ſie ma ſpráwowáć thá
18:
miła á wierna owiecżká Páńſka/ áby ſtátecżność ſwą zá=
19:
chowáłá temu Pánu ſwemu? Atochmy głoſno ſłyſzeli w
20:
tey przeſzłey roſpráwie/ cżego Pan potrzebuie po tey káż=
21:
dey wierney owiecce ſwoiey/ á czo do niey iáſno á głoſno
22:
mowić racży/ gdyż ná káżdego wołáć racży/ ktho ma vſzy
23:
ſłuchay. A coż cżynić moy miły Pánie? Otho iákoś ſłyſzał
24:
ſtoy mocno á dzierz mocno cżegoś ſie náucżył á coś ſłyſzał
25:
od Páná ſwego/ á nie dáy ſie żadnym wiátrom áni wymy
26:
ſłom żadnym ſwiátá tego vnośić od tego. O moj miły
27:
Pánie toć to bárzo wdzięcżna á bárzo łáſkáwa ieſth rádá
28:
twoiá/ á coż gdy ládá wiátrek/ ledá poſtráſzek/ ledá iáka=
29:
kolwiek zágrożona vſtawká/ ſnádnie nas odwiedzye od tego.
30:
Ale byś ſie obacżyłá nędzna owiecżko coć ná tim
31:
dobrego á złego należy/ mogłábyś ſie ledá cżego nie lękáć/
F 5y ledá


strona: 37v

Roſpráwá xvij.
1:
y ledá cżego ſobie ważyć/ á ſnadź y wſzytkiego bogácthwá
2:
ſwiátá tego. Abowiem ieſli ſie vnieſieſz/ iż Pan ſtoi y nád
3:
gárdłem twoim y nád wſzytką máiętnoſcią twoią/ iż áni
4:
ſam wzwieſz áni obacżyſz ktorey godziny wypádnie á zgi=
5:
nie thobie wſzytko zebránie y wſzytko kochánie twoie/ á y
6:
gárdło twoie/ á y káżde poſtąpienie twoie nigdy beſpiecż=
7:
ne nie ieſt. A to ktemu ieſzcże/ iż ieſliże w tey obłędliwośći
8:
zginieſz/ thedy iuż y z duſzą y s ciáłem zginieſz/ á żadny iuż
9:
znák namnieyſzy áni pámiątká nie zoſtánie ná ſwiecie mie
10:
ſzkánia twoiego.
11:
Słyſzyſz też ieſli ſtátecżnie wytrwaſz w ſthałośći Pánu
12:
ſwemu/ nic ſie nie oglądáiąc ná fáłecżność á ná niedbáłość
13:
y páſterzá ſwego/ iedno iż będzieſz pilen mocno ſłow á po
14:
ſtánowienia ſzcżyrego Páńſkego/ czoć też tu Pan zá vpo=
15:
minki obiecowáć racży/ á ſnadź nie zárownáne ze wſzyſt=
16:
kimi klenoty ſwiáthá tego: Iż z nim wiecżnie będzieſz cho=
17:
dził w odzieniu białym w kroleſtwie ſwiętym iego/ iż bę=
18:
dzieſz wiecżnie nápiſan w kſięgach ſwiętych iego/ iż cie co
19:
ieſt nád nawyſzſze chce ſam wyznáć y chce cie oddáć Bogu
20:
Oycu ſwemu. To co ſie tu rozumie tá ſzátá biała/ y ty kſię
21:
gi żywotá/ iużći ſnadź thego y wykłádáć nie trzebá/ álebyś
22:
iuż y ná tym ſámym iednym mogł przeſtáć/ iż cie tu Pan
23:
ſam vſthy ſwemi obiecuie wyznáć y oddáć Bogu Oyczu
24:
ſwemu. To iuż ia rozumowi twemu porucżam przy cżim
25:
rádſzey zoſtáć maſz.
26:
A tu ſie iuż pocżnie ſzoſte poſelſtwo do ſzo=
27:
ſtego zboru ktorj rzecżon był Philádelphińſki/
28:
á pod figurą tego to przezwiſká do nas
29:
do wſzytkich.
30:
A to ieſt Roſprawá xviij.

strona: 38

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 38.
1:
ANyołowi Philádelphińſkiego koſciołá ná
2:
piſz ták: Toć kazał powiedzieć ſwięty on á
3:
prawdziwy/ ktory ma klucż Dawidow/ ktory
4:
otwarza/ á żadnyd zámknąć nie może/ ktory zá=
5:
myka/ á żaden othworzyć nie może. Znam ia
6:
ſpráwy twoie. Otom dał przed thobą drzwi
7:
otworzone/ á nikt ich zámknąć nie może/ ábo=
8:
wiem ácż maſz moc máłą/ ále chowaſz ſłowá
9:
moie á nie záprzałeś ſie imieniá moiego. Otoć
10:
dawam bożnicę ſzátańſką kthorzy ſie miánuią
11:
być żydmi/ á nie ſą/ ále kłámáią. Oto przypę=
12:
dzę ie kthemu iż przydą á będą chwałę dáwáć
13:
przed nogámi twemi.
14:
Philádelphia tá/ ktorą tu Pan wſpomináć racży/ było
Pan przy dobrych złym przepuſzcża. Gálát. iij.

15:
miáſto w Lidiey/ lud miáło w ſobie proſty/ dobry/ á ſprá
16:
wiedliwy/ á iáko thu ſłyſzyſz iż Pan do niego żadney winy
17:
nie wſpomina. Acż piſmá to poſwiadſzáią/ iż Pan wſzy=
18:
tko záwárł pod grzechem/ á cżłowieká nie znaydzie dobre
19:
go áż do namnieyſzego/ y tám w tym zbiorze bez tego być
20:
nie mogło. Ale iáko tu Pan wſpomináć racży y tym tenże
21:
koſcioł ſławić racży: Iżeś chował ſłowá moie/ á nie zá=
22:
przałeś ſie imieniá mego/ otho dam przed tobą drzwi o=
23:
twárte ktorych żaden zámknąć nie będzie mogł.
24:
Thá ich ſtátecżność á thá ich wiárá oto iáko ſłyſzyſz co im
25:
ſpráwiłá/ iż Pan/ ácż tám było wiele wyſtępnych/ przed=
26:
ſie ogradza ochyla á nic nie wſpomina wyſtępkow ich.
A tu pátrz


strona: 38v

Roſpráwá xviij.
1:
A tu pátrz iáko Pan dla cżęśći wiernych záchowywa y ine
2:
y wſzytko zebránie álbo kroleſthwo w łáſce á w miłoſier=
3:
dzyu ſwoim.
4:
Nikt ſwięty práwie iedno ſam Bog.
Słuchayże iáko ſie thu ſam miánowáć racży/ á od kogo
5:
wſkázowáć racży/ mowiąc: Tho wam kazał powiedzyeć
6:
ſwięty á prawdziwy. O ſwięty á práwie prawdziwy tho
7:
wſkázowáć racży/ cżego y Cherubin Seráphin y wſzyſtek
8:
zbor niebieſki vſtáwicżnie wołáiąc á wyznáwáiąc nieo=
9:
mylnie nam poſwiádſzáią. O nieſzcżęſna gębo á nieſzcżę=
10:
ſne pioro/ ktore ty ſmieſz álbo piſáć álbo wyznáwáć kogo
11:
inſzego ſwiętym niżli tego Páná prawdziwego ná niebye
12:
y ná ziemi/ á ſnadź przywłaſzcżáiąc ſobie tytuły naſwięt=
13:
ſzego y nabłogoſłáwieńſzego/ Oto ſłuchay á ſłuchay már
14:
na beſtio/ iáko Pan z niebá tylko ſie miánuie być ſwiętym/
15:
á ieſzcże ktemu przykłáda ſobie thytułu/ iż prawdziwy. A
16:
my będąc łgarze á mátácże ſwiátá tego/ ták iáko nas pi=
17:
Pſal. Cxv.
ſmo zowie/ miánuiemy ſie być álbo ſobie thy tytuły przy=
18:
właſzcżamy naſwiętſzy/ nabłogoſłáwieńſzy/ namiłośći=
19:
wſzy/ naiáſnieyſzy. O márna mucho/ o ſproſny báłwánie
20:
oto ten iáko ſłyſzyſz ktory ma klucż niebá y ziemie lżeyſzym
21:
ſie tytułem piſze niżli ty/ ktory leżyſz iáko nędzne błoto pod
22:
nogámi iego. Y iákoż thy bez ſtráchu ſmieſz weźrzeć álbo
23:
cżyść ty márne á bluznierſkie tytuły twoie?
24:
Sam Pan ma klucż niebieſki.
Dokłádáć też tu tego ten ſwięty á then prawdziwy Pan
25:
racży/ iż iedno on ſam ma klucż w ręku/ ktorym gdy zám=
26:
knie żaden iuż otworzyć nie może. Podobno wiedzyał ten
27:
Pan/ iż thy iego zwirzchnośći y ty iego tytuły kthore iemu
28:
właſnie należáły z niego zdzieráć miano/ y thy klucże iego
29:
ſwięte iemu z ręku wydzieráć miano. Ale oto ſłyſzyſz káż=
30:
dy wierny iego/ iż iedno on ſam ma ten klucż w ręku ſwo=
31:
ich/ ktorym záwiera y otwiera/ á iuż nikt inſzy thego thák
twárdego


strona: 39

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 39.
1:
twárdego zamku áni zámknąć áni otworzyć nie może.
2:
Acż ſie thych klucżow zwierzył thu wiernym ſzáfárzom á
3:
ſługam wiernych ſłow ſwoich/ iż do tych zamkow wier=
4:
ne á niewinne owiecżki Páńſkie przywodzić ſłowy á náu=
5:
kámi iego prawdziwemi mogą/ ále ſłyſzyſz iż on ſam tyl=
6:
ko otwiera y ſam zámyka tymi klucżmi ſwemi/ á iuż nikt
7:
inſzy zámknąć áni otworzyć nie może. A gdzieſz ſie podzie
8:
ią oni klucżnicy/ ktorzy nie tylko oblicżnie/ ále y przez po=
9:
ſły/ przez ceduły/ zá nędzne pieniądze/ chłubią ſie iż mo=
10:
gą ty drzwi otwieráć y zámknąć wedle woley ſwoiey.
11:
O nędzny klucżniku otho ſłyſzyſz iż ſam ten Pan then klucż
12:
dzierży/ á nie otwiera im iedno wiernym ſwoim/ thák mi
13:
ſie zda iż y ſam pokołáceſz/ y thy nędzniki drugie záwie=
14:
dzieſz/ á ty drzwi tobie nie będą nigdy otworzone.
15:
Bo ſłuchay komu ty drzwi Pan otworzone cżynić ra=
Komu Pan otwarza.

16:
cży/ nie bogacżomći/ nie mocarzomći zuchwáłym ſwiá=
17:
tá tego/ bo tu dokłáda Pan mowiąc: Chociay maſz moc
18:
máłą. A cżymżeć moy miły Pánie to nędzne zebránie tho
19:
záſłużyło iżeś im ták tyś drzwi otworzył? Oto nas krociu=
20:
chno odpráwia/ ſłuchay co Pan mowi do thámtego ze=
21:
bránia: Iżeś chował ſłowá moie y nie záprzałeś ſie imie=
22:
niá moiego. To iáko tu rozumieć mamy co to ieſt chowáć
23:
ſłowá Páńſkie/ á nigdy ich nie odmieniáć/ á wyznawáć
24:
mocno ſwięte imię iego/ iuż o thym wyſzſzey doſyć piſano/
25:
ále ſnadź y ſlepy y głuchy iużby ſie thego náucżyć y náſłu=
26:
cháć mogł.
27:
Bo pátrzay ktemu iákiey doſtoynośći ſá v Páná thego
28:
ći/ iáko tu ſłyſzyſz/ co chowáią ſłowá iego á mocno ſtoią
Niewierni w łáſce dla wiernych.

29:
przy ſwiętym imieniu iego/ że y ine zbiory á ludzie niewier
30:
ne obiecuie przywieść do nich/ gdzie ták mowić racży:
31:
Oto cie dáruię Synagogą ſzátáńſką/ á przypędzę ie iż mu
ſzą vpadáć


strona: 39v

Roſpráwá xix.
1:
ſzą vpadáć przed nogámi twemi. O moy miły Pánie iá=
2:
każ to ieſt dobrotliwość twoiá/ iż ty dla wiernych ſwoich
3:
y niewiernikow opuſzcżáć nie racżyſz. Iáko y ſwięthy Pá=
4:
weł gdy z niemáłym pocżtem ludzi tonął ná morzu/ po=
5:
Dzie. xxvij.
ſłał Pan Anyołá do niego/ powiedáiąc mu: Nic ſie nie
6:
lękay Páwle/ otho ia zá wiárą twoią y ciebie wybáwię/ y
7:
tymi cie wſzyſtkimi dáruię ktorzy tu ſą s tobą.
8:
A ták iákoż ſie tu nie ma kocháć wierny Páńſki/ kthore=
9:
mu/ iáko tu ſłyſzymy/ záwżdy ſą wrotá Páńſkie otworzo
10:
ne/ á nikt ich záprzeć nie może/ dla kthorego Pan y inym
11:
tych wrot zámykáć nie racży/ á prowádzić obiecuie záw=
12:
żdy niewierniki do zebránia wiernych ſwoich.
13:
A thu dáley powtarza Pan obietnic wier=
14:
nym ſwoim/ y temu koſciołowi ſwemu.
15:
A to iuż Roſpráwá xix.
16:
A Będą wiedzieć iżem ia vmiłował ciebie/
17:
przeto iżeś chował ſłowá ćirpliwośći mo
18:
iey/ á ia też ciebie záchowam od oney godziny
19:
pokuſzánia twego/ kthora ma przyść ná wſzy=
20:
thek ſwiát/ áby pokuſzáłá wſzytki mieſzkáiące
21:
ná ziemi. Abowiem ia przydę rychło. A thy co
22:
maſz dzierz/ áby żaden nie mogł odiąć korony
23:
twoiey.
24:
Páthrzayże iáko maſz rozeznáć miłość wiernych á mi=
25:
Miłość wiernych á niewiernych.
łość niewiernikow podawáną od Páná/ boć ſie też ſzcżę=
26:
śći y niewiernikom/ á ieſzcże ſnadź więcey niżli wiernym/
ále to złe


strona: 40

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 40.
1:
ále to złe omylne á nie długie ſzcżęſcie á pociechá ich/ á cży=
2:
ni to Pan do cżáſu probuiąc wiernych od niewiernych.
3:
A iákaż to miłość wiernych? Oto ſłuchay: Iż tho zrozu=
4:
mieią niewierni żem ia vmiłował ciebie/ iżeś záchował s
5:
ćirpliwoſcią ſłowá moie/ á ia záchowam ciebie od káżde
6:
go niebeſpiecżeńſtwá godziny oney ſrogiey ktora ma przi
7:
páść ná wſzytek ſwiát/ á żaden od ciebie nie odeymie koro
8:
ny twoiey. Otoż maſz miłość wiernych ktorych doſwiad
9:
ſza Pan w ćirpliwośći ich/ á kthorzy iemu mocno ſtałość
10:
ſwą dzierżą/ chociay też y w vdręcżeniu ſwiátá tego.
11:
Othoż ſłyſzyſz iż ie obiecuie mocno záchowáć y ſtrzedz ich
12:
cżáſu naſroſzſzey godziny/ kthora ma przyść ná wázyáthek
13:
ſwiát ſtráſznego á ſpráwiedliwego ſądu iego. Otoż iuż ko
14:
roná ich nigdy od nich odięta być nie może. Othoż ſłyſzyſz
15:
iż niewiernikom/ chociay ſie im ſzcżęśći do cżáſu/ tego ni=
16:
gdy nie obiecuie/ ále owſzem im powiedział/ iż tu krotkie
17:
á márne dokońcżenie ich/ á w onę ſrogą godzinę/ kthorą
18:
thu wſpomináć racży/ obiecał im iż będą biegáć/ wołáć/
19:
ſrodze nárzekáć/ á proſząc ziemie áby ie záſypáłá/ á wołá=
20:
iąc do gor áby ie okryły przed ſrogoſcią dniá onego á ſtrá
Ozeaſz x.

21:
ſzliwego onego ſądu Páńſkiego. Otoż maſz miłość rozną
22:
wiernych od niewiernych. Otoż maſz nádzieię ábyś ſie nic
23:
nie thrwożył w ćirpliwośći ſwoiey/ gdyż Pan obiecuie ſie
24:
być obrońcą y opiekálnikiem twoim/ á koroná zapłáthy
25:
twoiey nigdy tobie zginąć áni od ciebie odięta być nie może.
Pan ſie odmieniáć nie każe.

26:
Pátrzayże iáko tu dáley Pan vpomináć ty wierne
27:
ſwoie racży/ mowiąc do nich: Dzierz mocno co maſz/ boć
28:
iá rychło przydę. A coż to mam mocno dzierżeć moy mi=
29:
ły Pánie? Otoś ſłyſzał zacżći dobrodzieyſtwá obiecowáć
30:
racży/ iżeś pilen ſłow moich/ á iżeś ſie nie záprzał imieniá
31:
moiego. Dzierże tho mocno/ ſtoyże przy tym mocno/ nie
vnośże


strona: 40v

Roſpráwá xx.
1:
vnośże ſie nigdziey zá żadnym wymyſłem ſwiátá tego od
2:
tego. Abowiem do thego ieſzcże pocżątku twego obiecałći
3:
dáć gwiazdę iutrzenną/ ktorać doſwieći áż do oſwiecenia
4:
twego od Słońcá wiecżnego. A ná inymći mieyſcu ieſzcże
5:
tego obiecuie przycżyniáć/ á nędznym niewiernikom za w=
6:
Mát. x2v.
żdy vymowáć á záſlepiáć ocży ich mowiąc ták: Iż themu
7:
co ma będzie ieſzcże przydano/ á themu co máło ma y tho
8:
máło będzie odięto od niego. Otoż maſz pociechę ſtałośći
9:
twoiey/ othoż maſz rozną miłość wiernych od niewierni=
10:
kow ſwiátá tego. A iż Pan powiádáć racży: Przydę richło
11:
Toć ieſt rzecż nieomylna/ iż dzień Páńſki ná nas dybie iá=
12:
ko złodziey/ á każdemu ſmierć iego ſtoi zá dzień Páńſki/ bo
13:
iáko tu zeydzie ták ſie ná on cżás ſtáwić muśi.
14:
A tu dáley Pan ieſzcże więcey powtarza za
15:
płáty y dobrodzieyſtwá wiernym.
16:
A to będzie Roſpráwá xx.
17:
A Kto wytrwa álbo zwycięży/ vcżynię go
18:
filarem w Koſciele Bogá moiego/ á iuż
19:
z niego więcey wychodzić nie będzie. A nápiſzę
20:
nád nim imię Bogá moiego/ y imię miáſtá Bo
21:
gá moiego nowego Ieruzalem/ ktore sſtąpiło
22:
z niebá od Bogá moiego: y imię moie nowe.
23:
Kto ma vcho/ ſłuchay czo Duch ſwięty mowi
24:
do koſciołow ſwoich.
25:
Dokłáda ieſzcże dáley Pan náſz/ cżyniąc nam lepſzą otu
26:
chę o ſtałośći náſzey/ á twirdząc obietnicámi ſwemi rozli=
cżne pocie=


strona: 41

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 41.
1:
cżne pociechy náſze/ przykłádáiąc tho: Iż ktho zwycięży á
2:
wytrwa áż do końcá/ vcżynię go filarem w koſciele Bogaá
Iákie ieſth zwiciſátwo wiernych.

3:
moiego/ á iuż z niego nigdy nie wynidzie. Pátrzayże iż mo
4:
wi Pan: Kto zwycięży/ Bo rozumiey ocż to idzie/ Zwycię
5:
żyć cżártá/ zwyciężyć ſwiáth/ zwyciężyć ciáło/ zwyciężyć
6:
ſtráchy á rozlicżne możnośći/ zwyciężyć też dáry/ obietni=
7:
ce/ á bogáctwá ſwiáthá thego á wzgárdzić ie/ á zwłaſzcżá
8:
nieſłuſzne/ o opuśćić ie dla imieniá Páńſkiego. Wierz mi
9:
iż to nie ledá woyná á nie ledá to rycerſtwo. Ale gdy ſobie
10:
wſpomniſz á vważyſz ty rozlicżne obietnice Páná ſwego/
11:
ktoreś tu ſłyſzał y dáley vſłyſzyſz/ co to ieſt być w obronie
12:
Páná ſwego/ nie bać ſie żadnego ſtráchu/ áni oney oſtáte=
13:
cżney godziny/ być pewien korony wiecżney/ odzierżeć ſwiá
14:
tłość álbo gwiazdę iutrzenną/ y inych obietnic wiele.
15:
A ktoż ſie ſłyſząc thy obietnice będzie lękał iákiego niebe=
16:
ſpiecżeńſtwá álbo przećiwieńſtwá ſwiatá tego/ gdyż thu
17:
ieſzcże ktemu Pan dokłádáć racży: Iż go vcżynię filarem
18:
w koſciele Bogá moiego/ á iż z niego nigdy nie wynidzie.
19:
A coż to táki zá koſcioł náſz miły Pánie? A gdzieſz ieſth
20:
ten koſcioł co gi zowieſz koſciołem Bogá ſwoiego? wſzak
21:
thych koſciołow ná ziemi nie zowieſz iedno domy chwały
22:
ſwoiey/ á gdzieſz ia mam być tym filarem wiecżnym?
23:
Oto maſz wykład koſciołá tego/ gdzie mowi Pan: Iż wło
Co ieſt Koſcioł Bogá żywego.

24:
żę nań imię miáſtá nowego Ieruzalem/ ktore z niebá sſtą
25:
piło. Toć ieſt ten koſcioł zbior ſwiętych á wybránych Páń
26:
ſkich/ ktorzy ſą w tym nowym Ieruzalem/ to ieſt/ ktorzy
27:
ſą w łáſce á w miłoſierdziu Páná tego/ ták ná niebie iáko
28:
y tu ná ziemi/ á oko iego ſwięte/ á ręká iego niezwyciężoná
29:
záwżdy ieſt nád nimi. A w tym koſciele ciebie Pan obiecu
30:
ie vcżynić wielkim filarem á znácżnym wybránym ſwo=
31:
im/ y tu ná ziemi miedzy ſwiętemi á przebránemi ſwemi/
Gy potym


strona: 41v

Roſpráwá xxj.
1:
y potym ná niebie po ſmierći twoiey/ gdiż to ieden koſcioł
2:
iego ieſt. Bo ſłyſzyſz iżći tu tego Pan dokłádáć racży/ iż iuż
3:
z niego nigdy nie wynidzieſz. A iż dokłáda: Iż tho koſcioł
4:
będzie Bogá moiego. Tu ſie tho wſzytko ſciąga do onego
5:
ſpołecżnego Boſtwá ktore on ma od wiekow z Bogyem
6:
Oycem ſwoim. Abowiem gdziekolwiek ták Pan náſz mo
7:
wić racży/ thedy záwżdy mowi s ſtrony cżłowiecżeńſtwá
8:
ſwoiego. A tu iuż doſyć rozumieć możeſz/ co to ieſt trwáć
9:
w ſłowiech Páná twoiego/ á nie odſtępowáć imieniá ie=
10:
go ſwiętego/ y iáki ieſt ſtrách vnieść ſie od thego zá fáłſzy=
11:
wemi omyłkámi ſwiátá tego. A iáka ieſt záſię roſkoſz/ iá=
12:
ka pociechá/ iákie błogoſłáwieńſtwá ſthać mocno przy
13:
tym koſciele iego/ ktory ieſt wiecżny á nieodmienny/ gdyż
14:
ſłyſzyſz iż iuż maſz być w nim filarem wiecżnym/ á iuż ni=
15:
gdy nie maſz wyſtępić z niego.
16:
A tu iuż będzie vpominánie ſiodme do ſio=
17:
dmego koſciołá Láodickiego.
18:
A to będzie Roſráwá xxj.
19:
ANyołowi koſciołá Láodyckiego thák ná=
20:
piſz: Kazałći powiedzieć Pan/ ktory rze=
21:
cżony ieſt Amen/ ſwiádek on wierny y praw=
22:
dziwy/ á pocżątek ſtworzenia Bożego. Znam
23:
ia ſpráwy twoie/ żeś áni źimny áni gorący: wo
24:
lałbych ábyś był álbo źimny/ álbo gorący: ále
25:
iżeś letni/ áni źimny áni gorący/ pocżnę cie wy
26:
mietowáć z vſth moich/ ábowiem ſie chłubiſz:
żem bogáty


strona: 42

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 42.
1:
żem bogátj á ieſtem zbogácon/ áni od kogo nic
2:
nie potrzebuię/ á niewieſz żeś thy ieſt nędznik á
3:
znędzony/ á vbogi/ y ſlepy/ y nági.
4:
Iż tu Pan powiádáć racży koſciołowi temu wiem ſprá
Wiádomość Páńſka nieomylna ieſt.

5:
wy twoie/ tochmy ſie iuż ſzyroko náſłucháli o tey ſwiętey
6:
wiádomośći iego/ á iż ſie przed nim nic nie ſkrije áni ná nie
7:
bie áni ná ziemi/ á iż tám ieſth nie cżłowiecżeńſka wiádo=
8:
mość/ bo ten przeźrzy/ ták iáko o ſobie powiádáć racży/ áż
9:
do wnętrznośći á do pomyſlenia káżdego/ cżego żaden mo
Wyſzſzey ij.

10:
carz ſwiátá tego vcżynić nie może/ by też miał napewniej
11:
ſze ſzpiegi do tego.
12:
A iż ſie tu názywáć racży że on ieſt amen á ſwiádek wier
Pan ſwiádek prawdziwy.

13:
ny á prawdziwy/ to iuż o tym ſwiádectwie iego wiernym
14:
á prawdziwym żadnego wątpienia nie máſz. A by chciał
15:
o tim piſmá przywodzić iáko nigdj nie ieſt ználezion fáłſz
16:
w vſciech iego/ ſnadźby y pápiru y piorká nie sſtáło. A iż
Ezái Liij.

17:
to piecżętuie tym ſłowem amen/ ktore z żydowſkiego wy
18:
kłáda ſie sſtań ſie/ toć ieſt nieomylna prawdá/ iż ſie sſtáć
19:
to wſzytko muśi cokolwiek wyſzło s ſwiętych á s tych nieo
20:
mylnych vſt iego/ á ſwiát niebo y ziemiá wſzytko ſie ſpá=
Mát. xxiiij.

21:
dáć á odmienić muśi/ á ſłowá iego ſwięte nigdy odmie=
22:
nione być nie mogą.
23:
O nieſzcżęſny mizerniku czo ſie ſmieſz tego ważyć/ odmie=
24:
niáć álbo ná inſzy kſtałt wykłádáć ſwięte thy á nieomylne
25:
ſłowá iego/ niżli ták iáko poſzły álbo pochodzą vſtáwicż
26:
nie przez piſmá iego á przez Duchá iego s. práwie z bło=
27:
goſłáwionych vſt iego.
28:
A iż ſie też tu miánowáć racży pocżątkiem ſtworzenia
29:
Bożego/ Nie vnośże ſie zá tym iáko ſie ini vnieſli/ áby on
30:
był pirwſze ſtworzenie Boże/ boć on záwżdy od wiekow
G 2był y ieſt


strona: 42v

Roſpráwá xxj.
1:
był y ieſt rowny w Boſtwie Bogu Oycu ſwemu y z Du=
2:
chem ſwiętym/ Ale iż on ieſt pocżątkiem káżdego ſtworze
3:
nia Bożego y ná niebie y ná ziemi/ bo przezeń wſzytki rze=
4:
Ian w j.
cży ſtworzony ſą/ á bez niego nigdy ſie nic nie sſtáło/ ták
5:
iáko nam tego wſzytki piſmá poſwiadſzáią. A theraz ſłu=
6:
chay co ten pocżątek ſtworzenia wſzytkiego ku temu to ko
7:
ſciołowi ſwemu wſkázowáć racáy.
8:
Bogáctwo omylne/ á prawdziwe.
Miáſto to Láodickie było w kráinie Káriyſkiey/ á było
9:
miáſto bogáte w kupiectwiech ſwoich/ thák iż ludzie byli
10:
w nim hárdzi/ vporni/ á wiele ſobie y dufáli/ y o ſobie ro=
11:
zumieli. A ták ie tu Pan y káráć/ y przeſtrzegáć/ y vpomi
12:
náć racży/ y nędznem to ich bogáctwo przezywáć racży.
13:
Bo ſie iuż oni chłubili nie tilko bogáctwy docżeſnemi ſwe
14:
mi/ ále ſie im zdáło iż nie było nád nie/ áni vcżeńſzych/ áni
15:
mędrſzych/ áni doſkonálſzych w wierze/ áni w ſpráwach
16:
ſwoich. A Pan/ iáko ſłyſzyſz/ iż to nędzą/ vboſtwem/ ſle=
17:
potą á nágoſcią zowie ſwiátá tego. Bo kto ſobie nawię=
18:
cey dufa/ then záwżdy naciężey á naniżey vpáść musi. A
19:
mądrośći ſwiáthá thego záwżdy bywáią poſromocone
20:
przed oblicżnoſcią Páná thego/ tylko on w proſtośći á w
21:
ſzcżyrośći ſerce poſtánowione cżłowieká wiernego á cno=
22:
tliwego/ á ktory wiernie á niewykrętnie ſtoi przy ſwiętych
23:
ſłowiech iego/ to on bogátym zowie/ á temu ieſzcże záw=
24:
żdy obiecuie przydawáć á przyſparzáć bogſctwá tego. A
25:
chłubnemu/ á temu dufáiącemu ſobie/ y then oſtáthek co
26:
ma obiecuie odiąć od niego.
27:
Pátrzayże co ten Pan w tym tho zbiorze ſwym gánić á
28:
Ciepły á zimny co ieſt
lżyć racży/ powiáda: Aniś ieſt ciepły áni źimny/ lepiey á=
29:
byś iuż był álbo ciepły álbo zimny. Ciepłego maſz rozu=
30:
mieć/ ktory w gorącey miłości przy Pánu ſwoim ſtoi/ á
31:
przy ſzcżyrośći wiáry ſwey/ á przy mocney ſtátecżnośći/ á
przy wier


strona: 43

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 43.
1:
przy wiernym dufániu Pánu ſwemu á prawdziwym ſło
2:
wom iego/ nie wymyſlnie ále w ſzcżyrey proſtoći ſwoiey/
3:
nie vnoſząc ſie áni ná lewo áni ná páawo. Zimnego záſię
4:
ták maſz rozumieć/ kthory iuż ni o cżym áni wie/ áni dba/
5:
iedno ſie ták puśćił bez wioſłá ná morze zá nędznym ſwiá
6:
tem tym/ á zá obłędnoſciámi iego. O pirwſzym y o poſle=
7:
dnim iuż nic piſáć áni mowić nie trzebá/ bo iuż wiemy á
8:
ſzyrokochmy ſie náſłucháli y ſpraw y poſtępkow y zapłá
9:
ty káżdego z nich.
10:
Ale pomy do ſrzedniego/ bo tego tu Pan nawięcey gá=
11:
nić racży/ á ieſzcże go ſobie więcey brzydzi niżli tego ſzcżyro
12:
źimnego. Bo powiedáć racży: Iżbych wolał iżbyś był ál=
13:
bo gorący álbo ſzcżyrozimny/ niżli maſz być tym letnim/ á
Letny

14:
tym ſrzednim miedzy tymi dwiemá. A ktoż to ieſt thedy
15:
náſz miły Pánie? Ale oto bárzo łácno ſie tego domyſliſz/ co
16:
Pan mowił onym wymyſlácżom zakonnym onym Fári=
Mát. xxj.

17:
zeuſzom: Iż iáwnogrzeſznicy á nierządne niewiáſty vprze
18:
dzą was do kroleſthwá niebieſkiego. Powiedział theż ná
19:
drugim mieyſcu onym miáſtom ſławnym Tyrſkiemu y
20:
Sydońſkiemu/ ktore ſie báwiły cżym inſzym á niechciáły
Támże xj.

21:
przyiąć ſwiętych ſłow iego: Iż łácniey y lżey będzie Sodo
22:
mie y Gomorze ná ſądnym dniu/ niżli miáſtom tym/ tho
23:
ieſt/ kthore poznawſzy ſzcżyrą prawdę wieſzáły ſie ná wy=
24:
myſlech ludzkich/ á niechciáły zoſtawáć przy ſzcżyrey onej
25:
prawdzie Páná ſwego. A ták toć ſą ći letni/ toć ſą ći poſre
26:
dnicy/ co ſie wieſzáią w wątpliwoſciach ſwoich/ á dádzą
27:
ſie vwodzić ledá wiátrowi od ſzcżyrych ſłow woley á po=
28:
ſtanowienia Páńſkiego.
29:
Słuchayże cżym tu Pan ſrodze groźi temu omylnikowi
Kto ieſt ſlepy á odártj w wierze

30:
á themu letniemu kthory ſie záwieſza w wątpliwoſciach
31:
ſwoich/ á iż go áni tám áni ſám/ iż mu Pan wſkázowáć ra
G 3cży: Iż


strona: 43v

Roſpráwá xxj.
1:
cży: Iż ſie ſobie zdaſz być bogátym/ á thyś nędznik ſlepy y
2:
nági/ á pocżnę cie wymiátować z vſt ſwoich. To thák zá=
3:
wżdy poſpolicie bywa/ iż ći záwieſzácże á omylácże zdá=
4:
dzą ſie ſobie być bárzo mądrzy/ á iż iuż ni od kogo áni náu
5:
ki nie potrzebuią. Ale ſłuchay á pilno ſłuchay nędzny zá=
6:
wieſzácżu coć tu Pan powiedáć racży: Iż mnimaſz żeś bo=
7:
gáty w rozumie ſwoim/ á tyś nędznik odárty ſlepy y nági.
8:
To co iuż ieſt ſlepy á zwłaſzcżá w wierze ſwiętey záſlepio=
9:
ny/ iuż o tym doſyć piſmá mamy/ gdyż tákowym omylni
10:
kom Pan owſzem obiecował záwżdy doſlepić ocżu ich/ iż
11:
będą widzieć iáſną á ázcżyrą prawdę Páńſką/ á nie zrozu=
12:
mieią iey. Iáko y dziś ledwie iż mu iey pálcem nie vkáżeſz
13:
á on przedſię będzie táki vpor dzierżał/ iż lepiey ták/ iż cu=
14:
dniey ták/ iż nie dármo to ták ludzie ſwięći vſtáwili/ cho=
15:
ciay ſie będzie wſzytko ſzcżyrze á iáſnie ſłowu Páńſkiemu
16:
ſprzećiwiło. Otoż też to rozumiey/ iż thákiego Pan zowie
17:
nędznikiem nágim á odártym w onym omylnym mnie=
18:
mániu ſwoim/ a w oney omylney náuce ſwoiey.
19:
Coż mu Pan zá to obiecuie vcżynić? Otho powiáda: Iż
20:
cie wyrzucę z vſt ſwoich. O ſrogaſz to pomſtá moy miły
21:
Pánie kogo thy racżyſz wymiátowáć z vſt ſwoich/ á iż go
22:
Máth. x.
niechceſz wyznawáć przed Bogiem Oycem ſwoim/ thák
23:
iákoś to káżdemu obiecáć racżył/ ktho cię nie będzie iáſnie
24:
wyznawał przed thym nędznym ſwiátem. A thu ſie ro=
25:
zmyſl nędzny záwieſzácżu ná wątpliwoſciách ſwoich/ iá=
26:
ko cie tu Pan zápomnieć chce/ áni o thobie żadney piecżey
27:
mieć obiecuie/ á iż cie chce práwie wyrzućić z vſt ſwoich/
28:
á iáko cie zowie ſlepym/ nágim/ odártym/ á nędznikiem
29:
we wſzytkich ſpráwach twoich.
30:
Słuchayże iż przedſię ten miłośćiwy Pan y
31:
tych omylnikow á tych wątpliwych záwieſzá=

strona: 44

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 44.
1:
cżow opuśćić niechce/ ále przedſię do tego ſwe
2:
go koſciołá ták tymi ſłowy wſkázowáć racży.
3:
A to iuż będzie Roſpráwá xxij.
4:
ALeć rádzę ábyś ſobie v mnie kupił złotá o=
5:
hniem doſwiádſzonego/ ábyś ſie tym vbo=
6:
gáćił: A białego odzienia ábyś ſie w nie oblokł/
7:
áby ſie nie vkazáłá ſromotá nágośći twoiey: A
8:
wodką przypráwną námaż ocży ſwoie/ ábyś
9:
przeźrzał. Bo ia ktore miłuię vpominam y ka=
10:
rzę. A ták przeſtań á obácż ſie. Abowiem otho
11:
ia ſtoię v drzwi á kołácę. Ieſli kto vſłyſzy głos
12:
moy/ á otworzy mi fortkę/ wnidę do niego/ á
13:
będę z nim wiecżerzał/ á on zemną. A kto zwy=
14:
cięży/ dam mu s ſobą ſiedzieć w Thronie ſwo=
15:
im/ iákom y ia zwyciężył/ y ſiadłem z Oyczem
16:
ſwoim w Thronie iego. Kto ma vſzy/ ſłuchay
17:
co Duch mowi koſciołom.
18:
A tu ſłychay iáko thu Pan gwałtem nikogo nidocżego
Pan gwałtem żadnego nie przimuſzą.

19:
przymuſzáć nie racży/ iedno powiáda: Rádzęć ábyś ſobie
20:
a mnie kupił złotá ogniem wypolerowánego. Tu iuż do=
21:
ſyć maſz rády gdy ſłyſzyſz ſzcżyre ſłowá Páńſkie/ á práwie
22:
iáko złoto ogniem wypolorowáne. Gdiż w tych ſwiętich
23:
ſłowiech iego iuż żadney przyſády/ iuż żadney omylnośći
24:
nigdziey nie zoſtawa. Abowiem gdy iuż kto przeſtánie ná
25:
tey ſwiętey rádzie iego/ á imię ſie iey ſzukáć á o niey ſie py=
G 4táć/ o iuż


strona: 44v

Roſpráwá xxij.
1:
táć/ o iuż on dopirko obiecał go pociągnąć zá ſobą/ gdyż
2:
Ián vj.
to obiecáć racżył: Iż żadny práwie nie poydzie zá mną/ áż
3:
będzie pociągnion od Oycá moiego. Ale ktho wzgárdzi
4:
ſwięte ſłowá á miłośćiwe vpominánia iego/ iuż nie tylko
5:
áby go pociągnąć miał/ ále go owſzem obiecał popchnąć
6:
zá ſzalonym rozmyſłem iego/ á do końcá doſlepić ocżu ie=
7:
go. O iáwnieſz nam brzmi po ty cżáſy do vſzu náſzych thá
8:
ſwięta rádá iego/ á coż kiedy o nię nic nie dbamy/ więczey
9:
ſobie vważáiąc zdánie á rádę ſwiátá nikcżemnego/ á też
10:
nas pociągnąć niechce do ſwiętego miłoſierdzia ſwego/
11:
á do obacżenia náſzego.
12:
A iż Pan tu powiádáć racży: Kuṕ ſobie v mnie thego
13:
złotá ogniem wypolorowánego/ wyłożył to iáſnie Ezái=
14:
Ezái. Lv.
aſz/ mowiąc ták do wſzytkich: Idźcie kupuycie bez złotá/
15:
á bierzcie bez pieniędzy. Nie tenći tho ieſt kupiec iáko dziś
16:
ſą ziemſcy kupcy iego/ co zá złoto á zá pieniądze przedá=
17:
dzą nie tylko grzechy/ ále ſnadz y ſámego by Páná przedá
18:
liby mogli/ iákoż y fáłeſznie przedawáią ktoby ſie obacżyć
19:
chciał.
20:
Dáley Pan powiedáć racży: Doſtań też ſobie odzyenia
21:
białego w ktorebyś ſie vbrał/ áby ſie nie okazáłá ſromo=
22:
tá nágośći twoiey. Iużeś ſłyſzał co ieſt złoto ogniſte/ tho
23:
ieſt ſzcżyra á wierna radá ſłow Páńſkich/ s kthorych po=
24:
chodzi wiárá práwie ogniſta á ogniem wypolorowána.
25:
Co ieſt białe odzienie
Tu iuż Pan záſię dokłádáć racży/ ábychmy ſie ieſzcże kte=
26:
mu vbráli w odzienie białe. A coż to zá odzienie miły Pá=
27:
nie? Iużeś ſie doſyć káżdy náſłuchał/ iż wiárá ma záwżdy
28:
kwitnąć ſpráwámi żywotá dobrego á cnotliwego/ ktory
29:
by ſie záchowywał wedle woley/ rády/ á náuki Páńſkiey.
30:
A toć ieſt odzienie białe/ á toć ſą kwiatki s tego ſkárbu o=
31:
gniem wypolorowánego/ ſpráwy náſze cnotliwe á pobo
żne/ ták


strona: 45

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 45.
1:
żne/ ták przećiwko Pánu ſwemu/ iáko przećiwko bliźnie=
2:
mu náſzemu. A tymćiby nam zákryć tę nágość náſze/ kto=
3:
ra ieſt grzechem z nas odárta. Abowiem pomni ná przod
4:
ki ſwoie/ gdy byli w niewinnośći ſtworzeni/ że ſie nie wſty
j. Moize. ij. v iij.

5:
dáli nágośći ſwoiey. A gdy ie grzech odárł z oney niewin=
6:
nośći ich/ iuż poználi nágość á odárcie ſwoie. Tákże y my
7:
niebożątká odárći złoſciámi náſzymi/ oto nas vpomináć
8:
racży náſz miłośćiwy Pan/ ábyſmy ſobie od niego ſzukáli
9:
odzienia białego ku zákryciu tey mizerney nágośći náſzey/
10:
doſtawſzy pirwey tego złotá ogniſtego od niego/ tho ieſt/
11:
z rády iego ſwiętey iego zápaloney á ſzcżyrey wiári náſzey.
12:
Dáley Pan powiádáć racży: Doſtańże theż ſobie wodki
13:
ná ocży przypráwioney/ á námaſz ocży ſwoie ábyś przey=
Colirium/ to ieſt wodká ná ocży co ieſt.

14:
rzał. Gdzieſz tey ápteki ſzukáć náſz miły Pánie? gdzieſz tey
15:
wodki doſtáć? iedno v ſámegoż v ciebie. Bo gdy thy bę=
16:
dzieſz racżył z miłoſierdzia ſwego/ nápuśćiſz ty tey wodki
17:
do ocżu do náſzych/ że ſnádnie s ſlepoty tey náſzey przeyrzeć
18:
będziemy mogli/ á przypátrzyć ſie tobie Pánu ſwemu/ y
19:
tey niezmierzoney wielmożnośći Boſtwá twego ſwiętego/
20:
y woley y náuce ſwiętey twoiey. A toć ieſt wodká ocżu ná
21:
ſzych/ komu ią Pan ten z miłoſierdzia ſwego ná ocży iego
22:
będzie wpuśćić racżył/ á oſwiećić Duchem ſwym ſwiętym
23:
nędzne á záſlepione ocży iego.
24:
Słuchayże dáley co ten dobrotliwy Pan powiedáć ra= cży: Iż ia kogo miłuię vpominamy y karzę. Iákaż thu po=
Pan kogo miłuie iáko karze.

25:
ciechá wiernemu/ gdy nań iáki krzyż/ álbo vćiſk/ boleść/
26:
álbo przeſládowánie przypádnie/ iż tego iſt/ że thego Pan
27:
nie cżyni z gniewu á nie ná zginienie iego/ ále zá docżeſny
28:
wyſtępek iego/ álbo doſwiadſzáiąc ſthałośći iego/ łáſká=
29:
wie karáć go racży/ gdyż tu ſłyſzy iż ia ty ktore miłuię do=
30:
cżeſnemi plagámi karzę/ á doſwiadſzam ſtałośći ich.
G 5O moy


strona: 45v

Roſpráwá xxij.
1:
O moy miły Pánie ſwięteſz to karánie twoie/ gdyż tego ká
2:
żdy twoy wierny pewien/ iż to iego karánie nie idzie iemu
3:
s ſrogośći gniewu twoiego/ ále owſzem iż mu ſie ma obro
4:
ćić ná wiecżną pociechę iego. Dokłádáiąc ieſzcże tego káż=
5:
demu tákiemu tymi ſłowy: A ták vznay ſie á przeſtań.
6:
To ieſt/ gdy vznaſz tho łáſkáwe á miłośćiwe vpominánie
7:
moie/ obácż ſie iżći to nie dármo/ áż z łáſki, ále wżdy mu=
8:
śi być nád tobą łáſkáwy ſąd/ gdyż żaden/ by też naylepſze=
9:
go żywotá był/ tym ſie pochłubić nie może/ áby był vſtá=
10:
wicżnie praw przed máyeſtatem Páná tego/ gdyżechmy
11:
wſzyſcy zámknieni pod grzechem á pod przyrodzonemi
12:
złoſciámi náſzemi.
13:
Gálát. iij.
Słuchayże co dáley ten miłośćiwy Pan nam powiedáć
14:
Pan kołácze v drzwi náſzych. Luk. w xix.
racży: Oto ia ſtoię v drzwi káżdego á kołácę. Słuchayże
15:
á ſłuchay nędzniku iáko tu Pan powiádáć racży: Otho ia
16:
ſtoię vſtáwicżnie v drzwi káżdego á kołácę bez przeſtán=
17:
ku. O nie ſamże tylko káłáceſz náſz miły Pánie do tych for
18:
tek náſzych/ kołácą ná nas ſrodze Prorocy ſwięći twoi/ ko
19:
łácą Apoſtołowie y Męcżennicy twoi/ kołácą Ewánye=
20:
liſthowie ſwięći nieodmiennemi ſłowy twoimi/ ſtráſząc
21:
ſrodze złoſniki/ á cieſząc rozmáitemi pociechámi y obietni
22:
cámi wierne twoie. A coż po tym kiedychmy zátwárdzili
23:
vſzy ſwoie/ á niechcemy ſłucháć głoſu twego á vpominá
24:
nia twego ſwiętego/ á rádſzey ſłuchamy głoſu naiemni=
25:
ká omylnego/ y rychley mu otworzymy forty ſwoie/ niżli
26:
ciebie wiernego paſterzá ſwego. O nędzny nędzniku ktori
27:
żeśkolwiek ieſt/ iż do twoich vſzu iáwnie á iáſnie przycho=
28:
dzi to żáłoſne kołátánie Páná twego/ á thy áni głoſu iego
29:
ſłyſzeć/ áni tey nędzney forti ſwoiey iemu otworzyć chceſz.
30:
Wſpomni ſobie iáko vſtáwicżnie płácże nád tobą/ á iáko
31:
ieſt żáłośćiw nád tym niedbálſtwem á nád tym oſpálſt=
wem two=


strona: 46

ná Obiáwienie káp. iij.Liſt 46.
1:
wem twoim. Wſpomni iáko płákał kołácąc do nędzne=
2:
go miáſtá onego Ieruzalem/ iż áni ſie vznáć/ áni głoſu ie=
Lukaſz xix.

3:
go nigdy ſłyſzeć niechciáło. A co ſie też z nim sſtáło/ to iuż
4:
podobno dobrześ ſie o tym náſłuchał. A cżegoż ſie też thy
5:
nędzniku inſzego nádziewaſz/ gdyżeś ty ieſt proch á błoto
6:
przećiwko onym ktorym nigdy tey niewdzięcżnośći prze=
7:
puśćić niechciáło to miłośćiwe Boſtwo Páná tego.
8:
Bo ſłyſzyſz co dáley ten Pan powiedáć racży: Iż ieſli kto v
9:
ſłiſzy głos moy á otworzy mi fortę ſwoię wnidę do niego
10:
Tuby ſobie vważyć trzebá ony twárde gadki o wolney
Iáko Pánu othworzyć fortę.

11:
myſli náſzey/ gdyż tu Pan powiedáć racży: Iż ieſli mi kto
12:
otworzy fortę ſwoię wnidę do niego. To wolno otworzić
13:
y nie otworzyć. Ale iż tho ſą trudne rzecży/ doſyć nam zo=
14:
ſtáć ná tym/ iż do złego nam wolno/ á do dobrego nie mo
15:
żemy iedno zá ſpráwą Duchá ſwięthego/ á Duch s. przy
16:
złościwey duſzy wytrwáć nie może. Zámkniſz ty ſobie ied=
Mądro. j.

17:
no drogę do złego/ gdyż cie Pan ſrodze s tego wſzędy vpo
18:
mináć racży/ wneth cie Duch ſwięty iuż pociągnie do do=
19:
brego/ wnet vſłyſzyſz głos Páńſki/ wnet mu fortę ſwoię
20:
otworzyſz ná kołátánie iego/ wnet w thobie będzie pobu=
21:
dzona pokutá á żáłość iżeś obráźił tákiego Páná/ á będzieſz
22:
ſzukał ſwiętego miłoſierdzia iego. A thu iuż będzie otwo=
23:
rzona iemu tá nędzna fortá twoiá ná to ſwięte kołátánie
24:
iego/ A tu ſie wypełni on głos Prorocki/ kthorym do nas
25:
woła: Dziś ieſli głos iego vſłyſzycie/ nie zátwárdzaycie ie
Pſal. xCiiij

26:
mu ſercá wáſzego. Bo ſłyſzyſz coć obiecowáć racży/ ieſliże
27:
głos iego vſłyſzyſz/ á otworzyſz mu tę márnym grzechem
28:
zámknioną fortkę ſwoię: Iż wnidę do niego/ á będę z nim
29:
wiecżerzał/ y dam mu ſiedzieć ná tronie Oycá moiego/ á
30:
zwłaſzcżá temu kto zwycięży ták iákom ia zwyciężył.
31:
Wiele tych wdzięcżnych obietnic mamy od tego Páná
ſwego/ gdzie


strona: 46v

Roſpráwá xxij.
1:
Ian xiiij. Co tho ieſt ſeść tronie Páńſkim.
ſwego/ gdzie ono y ſam powiádáć racży: iż ktho miłuie
2:
mnie/ Ociec moy niebieſki theż vmiłuie iego/ y do niego
3:
przydziemy/ y mieſzkánie ſobie wdzięcżne z nim vcżynie=
4:
my. A tu ieſzcże dokłádáć racży/ Y wiecżerzáć z nim będę/
5:
y będzie ſiedział ná tronie Oycá moiego. A coż tho ieſt zá
6:
tron Oycá twoiego náſz miły Pánie? Oto ſłuchay Proro
7:
Ezá. Lxvj.
ká wołáiącego: Iż niebo ieſt ſtolec Páńſki/ á ziemiá pod=
8:
nożek nogom iego. Do tegoż cie thu Pan tronu wabić ra=
9:
cży/ támże iuż chce s tobą wiecżerzáć/ to ieſt/ nápełnić cye
10:
Ezá. Lxiiij. j. Korin. ij.
y ukazáćći wſzytki pociechy twoie/ ktorych iáko piſmá po
11:
wiádáią/ áni oko nie widáło áni vcho nie ſłyſzáło. A iáko
12:
ſam zwyciężywſzy cżártá/ ſwiáth/ ſmierć/ y grzech/ ſiadł
13:
ná práwicy Bogá Oycá ſwego/ tákże cie też thu vpomi=
14:
náć racży/ ábyś tákież w thym boiu mocno trwał/ á ſiadł
15:
też przy nim ná tronie Bogá Oycá twoiego.
16:

17:
cżłowiecżeńſtwie Páná náſzego/ y iáko nas wſzytki vpo=
18:
mináć y przywodzić racży ku powinnoſciam náſzym/ y ku
19:
poznániu woley ſwoiey/ pod figurą tych miánowánych
20:
koſciołow. Iuż poydziemy dáley ku dziwnemu Máyeſta
21:
thowi iego/ y co nam przypadáć ma złego y dobre=
22:
go od ſwiętego Boſtwá iego.
23:
A to będzie Roſpráwá xxiij.
24:
A tu iuż ſłuchay co Apoſtoł dáley mowi.
25:
POtymem widział/ á otho drzwi o=
26:
Káp. iiij.
twárte ná niebie/ á głos pirwſzy/ kto
27:
rym ſłyſzał/ iáko trąby mowiącey ze
28:
mną/ rzekąc: Wſtąṕ

strona: 47

ná Obiáwienie káp. iiij.Liſt 47.
1:
co ſie będzie miáło dziać potym. A wneth po=
2:
thym byłem záchwycon w duchu. A oto má=
3:
yeſtat był wyſtáwioń w niebie/ á ná máyeſta=
4:
cie był ſiedzący. A then kthory ſiedział/ podo=
5:
bien był weyrzeniem ku kámieniowi Iáſpido=
6:
wemu y Sárdiowemu: á thęcżá byłá około
7:
máyeſtatu podobna ná weyrzeniu ku Szmá=
8:
ragdowi. A około onego máyeſthatu ſtolcow
9:
dwádzieſciá y cżterzy/ á ná onych ſtolcoch wi
10:
działem dwádzieſciá y cżterzy ſtárſzych ſiedzą=
11:
cych/ przyodziane ſtołámi białemi/ á mieli ná
12:
głowach ſwoich korony złote.
13:
Tu iuż w tey roſpráwie wypiſawſzy Apoſtoł wielmo=
14:
żność máyeſtatu Páńſkiego/ poydzie dáley wypiſowáć ro
Dziw Páńſkich ſądow

15:
zmáithe á dziwne ſądy á ſpráwiedliwośći iego. Y iáko ie=
16:
go wierni máią być vćiſnieni/ á iákie máią odnośić pocie
17:
chy zá to. A iáko też niewierni ſrogiemi/ ták docżeſnemi iá
18:
ko y wiecżnemi/ plagámi máią być karáni. A gdy ſie the=
19:
mu przypátrzymy/ nie tylko cieleſnemi ále práwie ducho
20:
wnemi ocżymá ſwymi á rozmyſlániem ſwoim/ gdyż ſły
21:
ſzyſz iáko Apoſtoł powiáda/ iż do niego głos mowił: wſtęṕ
22:
ku mnie wyſzſzey/ á powiáda iż to cżynił nie cieleſnie/ ále iż
23:
był duchem záchwycony. Tákże y káżdy z nas gdy wſtąpi
24:
wyſzſzey do Páná tego w duchownym rozmyſlániu ſwo=
25:
im/ wſzytko vyrzy/ wſzytko obacży/ iż ten Pan nic bez przy
26:
cżyny nie cżyni/ nic bez ſpráwiedliwego ſądu á bez rozmie
27:
rzeniah ſpráwiedliwośći ſwey nic nie ſpráwuie. A ſtąd bę=
28:
dzieſz miał káżdą pociechę w vdręcżeniu káżdym ſwoim/

strona: 47v

Roſpáwá xxiij.
1:
á ſnádnie będzieſz ſie poſmiewał s tych/ ktorzy będąc roſz=
2:
ſzyrzeni w forthunach ſwoich/ á w złośćiwych żywociech
3:
ſwoich/ pomſty á márne dokońcżenie żywothow ſwoich
4:
przed ocżymá twoimi odnośić będą/ zwłaſzcżá ći kthorzy
5:
przeſládowáli niewinnego/ bo to ieſt bicż od Páná poſtá=
6:
wiony/ áby tym probował y karał wierne ſwoie/ gdyż ſie
7:
żaden ozwáć nie może áby był bez grzechu/ á iżby nie záſłu
8:
żył ſpráwiedliwego ſądu y karánia Páńſkiego nád ſobą/
9:
á iż to iemu ná potym ná wielką pociechę záwżdy wycho
10:
dzić muśi.
11:
Máyeſtat co znácży.
Bo pátrzay co Apoſtoł powiáda: Iż widział ſiedzące=
12:
go ná máieſtacie/ á wzrok iego był podobien ku Iáſpido=
13:
wi y ku Sárdinowi. Iáſpiſowá zieloność thá známiono=
14:
wáłá wiecżność á nieſmiertelność Páná thego. Cżyrwo=
15:
ność álbo bláſk Sárdiow známionował wielmożność ie=
16:
go ſwiętą zápaláiącą káżdego wiernego ſwego. A iż po=
17:
wiáda Apoſtoł: Widziałem iákoby ſiedzącego ná ſtolcu.
18:
Tu iáko y Ezáiaſz/ iáko y Ieremiaſz/ álbo Dániel/ nie pi=
19:
ſze Apoſtoł kto ſiedział/ y iáki to był co ſiedział/ iedno iż wi
20:
dział coś dziwnego á żadnym rozumem nie ogárnionego
21:
ſiedzącego ná ſtolcu/ gdyż Boſtwá tego dziwnego á thák
22:
wielmożnego/ áni żadny ięzyk wymowić/ áni żaden ro=
23:
zum ogárnąć nie może. Gdyż y on lud ná puſzcży w onym
24:
ij. Moi xx.
ſwowoleńſtwie ſwoim gdy prośili Moiżeſzá áby im tego
25:
Bogá vkazał co im o nim powiádał/ to iuż wieſz z hiſto=
26:
riey iáko ſie im vkázował/ á iáko potym prośili áby gło=
27:
ſu iego nie ſłyſzeli/ powiádáiąc iż pewnie pozdychamy.
28:
Nie rozumieyże też ábyć tám Apoſtoł widział ſtolec álbo
29:
máyeſtat iáki/ ále widział dziwną á ſtráſzliwą wielmo=
30:
żność/ ktory iáko krol iáki możny ná ſtolcu álbo ná máye=
31:
ſtacie ſwoim/ ſądził á roſpráwował wſzythko ná ziemi y
32:
ná niebie.
Słuchayże


strona: 48

ná Obiáwienie káp. iiij.Liſt 48.
1:
Słuchayże dáley iáko Apoſtoł piſze: Iż tęcżá byłá oko=
2:
ło onego Máyeſtatu iego. A tu ſobie rozmyſlay iáko tho
Tęcża co znácży

3:
ieſt Pan ſtráſzliwy ſądząc nas zá złości náſze s tego ſrogie=
4:
go máyeſtatu ſwego. Ták też ſą záſię nieomylne ſluby y o=
5:
bietnice iego/ iż żaden wierny by theż był w nawięthſzym
6:
ſtráchu y niebeſpiecżeńſtwie nigdy vpáść nie może/ á zá=
7:
wżdy będzie záchowan w obronie Páńſkiey/ co tho káżde=
8:
mu známionuie znák widzenia tey tęcże/ ktorą Pan poło=
j.Moi. ix.

9:
żyć racżył zá przymierze wiernym ſwoim/ miedzy ziemią
10:
á miedzy niebem ſwoim.
11:
Dáley powiáda Apoſtoł: Iż cżtery á dwádzieſciá ſtár=
12:
cow ſiedziáło około máyeſtatu ná ſtolicach ſwych. Tu iuż
Cżtery á dwádzieſciá ſtárcow co ieſt.

13:
pod tą licżbą możeſz rozumieć wſzytek zbor niebieſki wier
14:
nych Páńſkich/ ktorzy iuż tám w rádoſciach ſwoich vży=
15:
wáią błogoſłáwieńſtwá ſwego. Bo dwánaſcie Pátriár=
16:
chow możeſz pocżyść zá poł licżby tey/ ktorzy ſpráwowáli
17:
y vcżyli ludzi w zakonie ſtárym/ iáko mieli wierzyć obie=
18:
tnicam Páńſkim/ á iáko mieli mieć nádzieię w onym ocże
19:
kawániu ſwoim. Dwánaſcie pothym Apoſtołow możeſz
20:
pocżyść zá drugą połowicę licżby/ ktorzy ſtánowili drugą
21:
cżęść ſwiátá y wieku iego iuż po ziáwieniu onego ocżeka=
22:
wániá Pátriárchow ſwiętych. A tu iuż y ći ſámi y wſzyſcy
23:
co byli przez ſpráwy ich ku zupełney wierze przyſzli w ten
24:
pocżet mogą być policżeni.
25:
Słuchayże co cżynią/ Apoſtoł piſze iż ſiedzą. Tu iuż ro=
26:
zumiey iżći thám áni ſądzą áni ſtrofuią ni w cżym dekre=
27:
tow Páńſkich/ tylko iáko ſłyſzyſz/ ſą obleceni w ſtoły białe
28:
to ieſt w onę zapłátę y w onę pociechę wiáry y niewinno=
29:
śći ſwoiey/ á noſzą korony zwycięſthwá ſwoiego ná gło=
30:
wach ſwoich. A iáko tám dáley będzie nápiſano/ iż tylko
31:
wołáią á pádáią dáiąc chwałę temu wielmożnemu Bo
ſtwu Páná


strona: 48v

Roſpráwá xxiiij.
1:
ſtwu Páná tego. A iákoż tu nędzny cżłowiek ma ſzácowáć
2:
ſądy álbo ſpráwy Páńſkie/ iákoż tych wiele ieſt ktorzy ná=
3:
rzekáią ná ſądy Páńſkie/ gdy ſie im co nie po myſli sſtánie
4:
A tho ſłyſzyſz iż zbor niebieſki on dwor zacny á ono kochá=
5:
nie Páńſkie nic inſzego nie cżynią iedno ſiedzą w rádo=
6:
ſciach ſwoich/ dziwuiąc ſie thák dziwnym ſádom Páná
7:
ſwego y wielmożnośći iego/ á nic nie myſlą o ſpráwách
8:
náſzych/ ták iáko drudzy powiádáią.
9:
Słuchayże dáley co o tym dziwnym máie=
10:
ſtacie Ian s. potym powieda tymi ſłowy.
11:
Roſpráwá xxiiij.
12:
A z onego máyeſtatu pochodziły łyſkáwice/
13:
y gromy/ y głoſy/ á ſiedḿ lamp było o=
14:
gniem pałáiących przed máyeſtatem/ ktore ſą
15:
siedḿ Duchow Bożych. Było theż przećiwko
16:
onemu máyeſtatowi morze ſkláne podobne ku
17:
kriſztałowi/ á w poſrodku máyeſtatu/ y około
18:
máyeſtatu cżworo zwirząth/ pełnych ocżu y s
19:
przodku y názad. A pirwſze zwirzę podobne by
20:
ło ku Lwowi/ á drugie zwirzę podobne było
21:
ku Wołowi/ trzecie zwirzę miáło twarz podo
22:
bną cżłowiecżey/ á cżwarte zwirzę podobne ku
23:
Orłowi latáiącemu. A to cżworo zwirząt káż
24:
de z nich miáło po ſześći ſkrzydeł w koło/ á we
wnątrz


strona: 49

ná Obiáwienie káp. iiij.Liſt 49.
1:
wnątrz były pełne ocżu. Wednie y w nocy v=
2:
ſtáwicżnie mowiąc: Swięty Swięty Swię
3:
ty Pan Bog wſzechmogący/ ktory był y ktory
4:
ieſt/ y ktory ieſzcże przyść ma: A gdy ony zwi=
5:
rzętá dawáły cżeść y chwałę/ y błogoſłáwień=
6:
ſtwo ſiedzącemu ná máyeſtacie/ vpádáli cżte=
7:
rzey á dwádzieſciá ſtárcow przed onym ſiedzą
8:
cym ná máyeſthacie/ y chwalili żywiącego ná
9:
wieki: á miotáli korony ſwoie przed máyeſta=
10:
tem/ mowiąc: Tyś ſam iedno godzien náſz mi=
11:
ły Pánie wziąć cżeść chwałę/ y zwycięſtwo/ á
12:
bowiemeś ty ſtworzył wſzytko/ á wedle wolej
13:
twoiey wſzytko ieſt/ y ſtworzono ieſt.
14:
Tuchmy ſłyſzeli co ieſt máyeſtat Páńſki/ y co ieſt dziw=
15:
na wielmożność iego/ y co ſą zá ſpráwy około niego. Po=
16:
myſz dáley ieſzcże/ iáka chwałá powinna dzieie ſie iemu/ y
17:
dziać ſie ma ná ziemi y ná niebie/ y iákie ſą ſtráchy od they
18:
wielmożnośći iego. Abowiem tu Apoſtoł piſze: Iż z one=
19:
go máyeſtatu ktory widział pochodziły gromy y łyſkáwi=
20:
ce y rozlicżne głoſy/ á ſiedḿ lamp pałáiących przed máie
21:
ſtatem onym. Siedḿ lamp pałáiących iuż ſam Apoſtoł
22:
wyłożył/ iż ſą ſiedḿ duchow Páńſkich/ kthore pochodzą
23:
z máyeſtathu Páńſkiego. Nie mnimayże áby było ſiedḿ
Czo ieſt Duch ſwięty.

24:
duchow Páńſkich/ ále iáko Koſcioł ſwięty z dawná ſpye=
25:
wa y wyznawa/ iż nam ſiedmiorákie dáry ieden Duch s.
26:
s tego to ſpołecżnego Boſtwá pochodzący tu ſpráwowáć
27:
racży. Nie mniemayże też tu wedle textu áby tylko od ſá=
Hmego ſie=


strona: 49v

Roſpráwá xxiiij.
1:
mego ſiedzącego ná máyeſtacie pochodzić ten Duch ſwię
2:
ty miał/ bo będzieſz miał máło dáley/ iż w poſrzodku má
3:
yeſtatu był y báránek/ kthoremu też iáko Bogu prawdzi=
4:
wemu y ći ſtárcy y ty zwirzęthá vpadáiąc ná twarzy ná
5:
ſwoie cżeść á chwałę dawáli. A ták od tychći tho obudwu
6:
ten Duch ſwięty/ ták iáko tu ſłyſzyſz/ pochodzi do káżdego
7:
wiernego Páńſkiego/ nie ták iáko ſie ini vnośili.
8:
Coż cżyni ten Duch ſwięty? Oto iáko ſłyſzyſz co Apoſtoł
9:
piſze: Iż ſłyſzał rozlicżne głoſy/ gromy/ y łyſkáwice. O ro=
10:
zlicżneſz głoſy á doſyć ſtráſzliwe do náſzych vſzu przycho=
11:
dzą s thego tho máyeſtatu Páńſkiego ſwiętych Pátriár=
12:
chow/ Prorokow/ Apoſtołow/ Ewányeliſthow/ y Mę=
13:
cżennikow rozlicżnych. A nie tylko áby wołáli ná nas/ ále
14:
trzáſkáią iako pioruny/ á ſtráſzą iáko błyſkáwicámi złoſni
15:
ki ſwiátá tego. A coż kiedy o tho áni dbáć/ áni ich ſłucháć
16:
niechcemy. Ale co nam też zá tho przypada ábo przypáść
17:
ma máło dáley vſłyſzymy.
18:
Morze ſkláne podobne ku kriſzhtałowi możeſz rozumieć
19:
Morze ſkláne co ieſt.

20:
ten mizerny ſwiát/ ktory záwżdy ieſt oblicżny przed máye
21:
ſtatem Páńſkim/ á ktory ieſth omylny á ſłáby/ á iáko ſkło
22:
może być ſnádnie potłocżony y wſzythki ſpráwy iego/ á iż
23:
ieſt ták przeźrzocżyſty iáko kriſztał przed máieſtatem Páń
24:
ſkim/ gdyż on wſzytko wie/ widzi á przeźrzy áż do wſzyth=
25:
kich wnętrznośći á ſkrytośći iego.
26:
Cżworo zwirząt możemy rozumieć zá cżterzy ſtany ro=
27:
Cżworo zwirząt co ieſt.
zlicżnych ludzi ná ziemi. Bo ſą mocarze tego ſwiátá iáko
28:
Lwi borzący w możnoſciach ſwoich. Są theż ludzie pro=
29:
śći ni ocż niedbáiący/ tylko w proſtotach ſwoich iáko wo=
30:
łowie vżywáiący tego ſwiátá mizernego. Są drudzy iá=
31:
ko orłowie latáiący z wynioſłemi rozumy náukámi y by=
32:
ſtroſćiámi ſwoimi. Są też drudzy iuż pomierni á w pro=
ſtocie ſwey


strona: 50

ná Obiáwienie káp. iiij.Liſt 50.
1:
ſtocie ſwey á w ſzcżyrośći práwey vżywáiąc y żywothow
2:
ſwoich y wſzythkich ſpraw ſwoich. A ći wżdy ſą podobni
3:
nieiáko ku cżłowiekowi. Bo ácż tę figurę niektorzy cżthe=
4:
rzem Ewányeliſtom przypiſowáli/ ále ieſzcże ná ten cżás
5:
Ewányeliſtowie niektorzy żywi ná ſwiecie byli.
6:
Coż thy zwirzęthá cżynią? Oto ſłuchay: Iż máią mieć
7:
wſzędy ocży y ſkrzydłá około ſiebie. Tho ieſt/ przeglądáć/
8:
przepátrowáć vſtáwicżnie powinni ſtany y powinnośći
9:
ſwoie/ á w opátrznośći záwżdy ſthać przed thym ſtráſzli=
10:
wym máyeſtatem Páná ſwego/ á záwżdy ku gorze wylá=
11:
towáć ze wſzytkiemi pocżćiwemi ſpráwámi á poſthępki
12:
ſwemi/ á nie wſzytko iáko bydło w ziemię wtykáć głow á
13:
rozmyſłow ſwoich.
14:
Coż ty zwirzętá dáley powinny cżynić? Oto ſłuchay: Iż
15:
vſtáwicżnie máią wołáć Swięthy Swięty Swięty Pan
16:
Bog náſz wſzechmogący/ ktori ieſt y był y ieſzcże prziść ma
17:
Iuż ktory ieſt y był y ktory przyść ma tegoś ſie náſłuchał
18:
o dziwney wiecżnośći Boſtwá tego/ ktore końcá áni po=
19:
cżątku nigdy nie miáło. Kto też przyść ma/ to iuż też podo
20:
bno wſzyſcy wiemy.
21:
Słuchayże dáley/ gdy iuż głoſy brzmią od tych zwirząt
Cżterzy á dwádzieſciá ſthárcow co cżynią.

22:
wołáiących/ iż cżterzey á dwádzieſciá ſtárcow vpádło ná
23:
twarzy ſwoie miecąc korony przed máyeſtatem Páńſkim
24:
A tych cżtery á dwiádzieſcia ſtárcow możemy beſpiecżnie
25:
rozumieć dwánaſcie Páthriárchow á dwánaſcie Proro=
26:
kow. Słuchayże czo cżynią oni duchowie przebráni á iuż
27:
triumphuiący/ ták iáko tu ſłyſzyſz/ w koronach ſwoich zá
28:
zwycięſtwo ſwoie/ iż vpadáią ná twarzy ſwoie/ á mieczą
29:
przed máyeſtatem onym/ zdeymuiąc z głow/ korony ſwo
30:
ie/ á wołáią: Tyś ſam iedno Pánie godzien they wiecżney
31:
chwały/ á nikt inſzy nád cię. Tu rozumiey iż ieden Koſcioł
H 2iuż ieſt


strona: 50v

Roſpráwá xxv.
1:
iuż ieſt triumphuiący w rádoſciach ſwoich/ á drugi ieſzcże
2:
ieſt tu pielgrzymuiący ná ziemi. Coż ten tám triumphu=
3:
iący cżyni? Ato ſłuchay iákiey thám rádośći vżywa/ átho
4:
ſłuchay komu chwałę dawa/ áto ſłuchay przed kim koro
5:
ny miece/ to ieſt wyznánie niegodnośći ſwoich cżyni/ iedno
6:
Pánu ſámemu/ to iemu podáiąc á przypiſuiąc/ iż to má=
7:
ią wſzytko z dobroći á z miłoſierdzia iego. A gdzieſz tu oni
8:
ſą co im tu mſze náymuiemy/ álbo ſwiecżki ſtáwiamy/ ál=
9:
bo obrázom ich kurzymy álbo ie kropimy/ gdyż tu ſłyſzyſz
10:
iż wſzyſcy pádáią vniżáiąc ſtany ſwoie przed ſtráſzliwym
11:
máyeſtatem Páná ſwego/ á nie potrzebuią od nas nic ie=
12:
dno wſpominánia pocżćiwego/ á z rádoſciámi wielkimi
13:
cżekáią nas do ſpołecżnośći ſwey á do towárzyſtwá ſwego.
14:
A tu iuż dáley Apoſtoł wywodzi/ czo dáley
15:
widział s tego máyeſtatu ſwiętego.
16:
A to Roſpráwá xxv.
17:
POtymem widział ná práwicy te
18:
go ktory ſiedział ná onym maie=
19:
ſtacie kſięgi nápiſáne wewnątrz
20:
Káp v.
y z wirzchu/ zápiecżętowáne ſie=
21:
dmią piecżęći. Y widziałem po=
22:
thym Anyołá możnego/ wołáiączego głoſem
23:
wielkim: Y ktoż ieſt godzien otworzyć ty kſięgi
24:
álbo odpieczęthowáć piecżęći ich? A żaden ſie
25:
nie obrał/ áni ná niebie/ áni ná ziemi/ áni pod
ziemią


strona: 51

ná Obiáwienie káp. v.Liſt 51.
1:
ziemią otworzyć kſiąg/ áni ná nie pátrzyć.
2:
Iam thedy bárzo płákał iż żaden nie był nále=
3:
zion godnym ktoby otworzył álbo cżytał kſię=
4:
gi ony/ álbo ná nie pátrzył. Tedy ieden s ſtár
5:
ſzych powiedział mi: Nie płácż/ Oto zwycię=
6:
żył Lew s pokolenia Iudá/ á plemię Dawido=
7:
we/ áby otworzył kſięgi/ á odiął ſiedḿ
8:
ći ich. A tákem pilno pátrzył/ á oto wnet w po
9:
ſrzodku ſtholczá/ á miedzy onymi ſtárſzymi y
10:
zwirzęty Báránek ſtoiący iákoby zábity/ má=
11:
iąc rogow ſiedḿ/ y ocży siedḿ/ ktore ſą ſiedḿ
12:
duchow Bożych/ zeſłáni ná wſzytek ſwiáth. Y
13:
przyſzedſzy otworzył kſięgi s práwice tego kto
14:
ry ſiedział ná máyeſtacie onym.
15:
Kſięgi ty kthore widział Apoſtoł nic inſzego rozumieć
Kſięgi żywotá co ſą.

16:
nie mamy/ iedno wſzytki ſpráwy opſtrznosći ſądow á tá=
17:
iemnic Páńſkich. Bo nie piſze thu Apoſtoł áby leżáły ná
18:
máyeſthacie álbo pod máyeſtatem/ ále w práwicy Páń=
19:
ſkiey. Gdyż tá práwicá/ to ieſt niezmierzona wielmożność
20:
Páná thego wſzytko wie widzi pomni y ſpráwuie wedle
21:
możnośći nierozmierzonego Boſtwá ſwoiego/ á wedle ſą
22:
dow ſpráwiedliwych ſwoich. A o tychći to kſięgach Mo
23:
iżeſz y Dawid wołał proſząc/ ábyś mię moy miły Pánie
24:
nie wymázował s kſiąg żywotá/ to ieſt z woley á z opátrz
25:
nośći twoiey ſwiętey á s przeźrzenia twego ſwiętego.
26:
Słuchayże iż ty kſięgi były zápiecżętowáne. O twárdeſz
27:
to piecżęći v tych táiemnic á v tey ſkrytośći Páná thego/ á
H 3nikt ich


strona: 51v

Roſpráwá xxv.
1:
nikt ich nie tylko otworzyć ále áni ná nie weźrzeć nie obie=
2:
rze ſie áni ná niebie áni ná ziemi. A my thu więc nędznicy
3:
iáko cżyrẃ álbo robacy kiedy drzewo gryzą chcemy ſzáco
4:
wáć á rozmirzáć rozumy ſwemi ſpráwy álbo opátrznośći
5:
dziwne Páná tego. Oto ſłyſzyſz nędzniku iż ſie nie obrał á=
6:
ni ná niebie áni ná ziemi ktoby nie tylko mogł zrozumieć/
7:
ále áni poźrzeć ná ty dziwne á nieogárnione żadnym rozu
8:
mem ſpráwy á táiemnice Páná thego. ſłyſzyſz iáko Ian
9:
płácże/ iż ták godnego żadnego widzieć nie mogł/ á ty ſie
10:
targáć chceſz z omylnym rozumem ſwoim/ á ſzácowáć ty
11:
Iáko Kriſtus ieſt Lew.
dziwne ſpráwy á opatrznośći Páná tego.
12:
Pátrzayże co tu dáley powiedziano temu to Apoſtoło=
13:
wi ſwiętemu: Oto nie płácż/ oto ieſt Lew ktory zwyciężył
14:
z narodu Iudá á s korzeniá Dawidowego. Lwem też ná
15:
i. Piotr. v.
zywa Piotr ſwięty cżaátá ále złym/ Lwem też Sálomon
16:
názywa mocarze ſwiátá tego. A thák pod przezwiſkiem
17:
tym káżdego mocarzá piſmo Lwem názywa. Ale thu iá=
18:
nie miánuie iáki to ieſt Lew/ ábowiem ten ktory wſzy=
19:
j. Mo. xlix.
tko zwyciężył/ y miánuie go być z narodu Iudá/ gdyż Iá=
20:
kob tego ſyná Iudę w błogoſłáwieńſtwie ſwym ktore da
21:
wał vmieráiąc ſynom ſwoim miáuie go być lwem/ á opo
22:
wiedział mu iż s pokolenia iego miał ſie zyáwić Sylo/ to
23:
ieſt przyſzły Meſyaſz á Zbáwiciel ſwiátá.
24:
Miánuie go też tu być s korzenia Dawidowego/ gdyż o
25:
Ezái. xi.
thym z dawná iáwnie Ezáiaſz opowiedział: Iż s pokole=
26:
nia Ieſſe/ to ieſt z ojcá Dawidowego/ powſtánie roſzcż=
27:
ká/ s ktorey gáłązek wynidzie kwiát. O błogoſłáwionaſz
28:
to roſzcżká byłá/ ták iáko ią y Anyoł Páńſki miánuie przy
29:
Lukaſz w j.
pocżęciu tego kwiátu ſwiętego nam z dawná obiecánego
30:
oná Mária pánná ſwięta: kthora tho iuż iáwnie s piſmá
31:
wiemy/ iż poſzłá z narodu Dawidowego poſpołu y z onym
Iozephem


strona: 52

ná Obiáwienie káp. v.Liſt 52.
1:
Iozephem oblubieńcem ſwoim/ bo by mu wedle zakonu
2:
nie mogłá być poſlubioná by byłá nie ſzłá poſpołu z nim z
iiij. Moiż. w xxxvj.

3:
narodu iednego.
4:
Coż dáley ten Apoſtoł ſwięty po thym płácżu ſwoim o
Cżemu Kriſtus Báránek.

5:
pocieſze ſwoiey powiáda? Otho ſłuchay: Iż vźrzał w po=
6:
ſrzodku onego máyeſtatu y w poſrzodku onych ſtárcow y
7:
onych zwirząt Báránká iákoby zábitego. Cżemuſz wſzędi
8:
piſmo ſwięte zowie tego Páná á odkupicielá náſzego tym
9:
Báránkiem? W ſtárym zakonie ieſzcże/ gdyż to było z da=
10:
wná przeźrzano w táiemnicach tego dziwnego Boſtwá/
11:
iż inácżey nie mogł być zbáwion narod ludzki/ iedno rozla
12:
niem krwie niewinnego cżłowiecżeńſtwá Páńſkiego. Te=
13:
dy figuruiąc to Pan/ záwżdy roſkázował ſobie báránki o=
W iij. y w iiij. Moiże.

14:
fiárowáć ná vbłagánie grzechow ná on cżás ludzkich do=
15:
cżeſnych. Iáko ono y w Egipcie gdy miał pokaráć Fárá=
ij. Moi. xij.

16:
oná á pobić w káżdym domu coby ſie było napirwey vro
17:
dziło/ tedy krwią báránkową kazał znácżyć wiernym po
18:
dwoie ſwoie/ á tám iuż Anyeli obmiyáli domy ony od ka
19:
ránia onego. A to wſzytko były figury krwie tego Bárán=
20:
ká niewinnego przyſzłego/ ktory krwią ſwą miał názná=
21:
cżyć duſze wiernych ſwoich/ áby żadny ſtrách ſmierći/ áni
22:
żadne niebeſpiecżeńſthwo niemiáło żadney mocy nád ni=
23:
mi. Tegoż to Páná á Zbáwicielá náſzego gdy Ian ſwię=
24:
ty opowiadał iuż iáwne zyáwienie iego/ á gdy go vźrzał/
Ian w j.

25:
tedy go idącego pálcem vkazał: Onożći iuż ieſt ten iáwny
26:
á z dawná figurowány Báránek/ ktory nośić będzie wſzy
27:
tki złośći náſze. Otożći Apoſtoł ſwięty o thym nam thu
28:
Báránku powiáda/ iż go widział w poſrzodku thronu/ y
29:
w poſrzodku ſtárcow y źwirząt. Poſrzodek tronu znamio
30:
nował/ iż on ieſth iedney wielmożnośći/ iedney chwały y
31:
mocy z Bogiem Oycem ſwoim. Theż ieſt w poſrzodku
H 4ſtárcow


strona: 52v

Roſpráwá xxvj.
1:
ſtárcow y zwirząt/ tho ieſt/ y ná niebie y ná ziemi mocą á
2:
opátrznoſcią ſwoią przez Duchá ſwego ſwiętego z onego
3:
ſpołecżnego máyeſtatu pochodzącego/ gdyż moc iego zná
4:
mionuie ſie tu przez rogi/ á opátrzność iego ná niebie y ná
5:
ziemi przez ony ocży/ ktore powieda Apoſtoł iż widział v
6:
niego. Coż dáley powiáda: Iż go widział iákoby
7:
zábitego. Tho ieſt prawdá iż był zábit/ ále żyw ná wieki.
8:
Też było zábito tylko cżłowiecżeńſtwo/ ále Boſtwo z nim
9:
złącżone było żywo ná wieki: A thák nie piſze áby widzyał
10:
zábitego/ ále iákoby zábitego/ bo przedſię y ono cżłowie=
11:
cżeńſtwo ſwięte ożywiono było.
12:
Coż cżynił ten Báránek? Oto ſłyſzyſz: Iż wziął y otwo=
13:
rzył kſięgi. O wſzechmogący náſz miły Báránku niewin=
14:
ny/ gdyż ſłyſzymy iż żaden thych kſiąg otworzyć nie może/
15:
tych dziwnych ſpraw á táiemnic tego dziwnego Boſtwá
16:
twoiego/ iedno ty ſam/ á potym ie komu racżyſz zyawiaſz
17:
á otwiraſz przez Duchá twego ſwięthego/ otworzże nam
18:
też náſz wſzechmogący Pánie thy nędzne á záćmione ocży
19:
náſze/ ábyſmy też mogli weźrzeć w ty dziwne táiemnice á
20:
opátrznośći y ſądy twoie. Aleby nam płákáć z Ianem/ á
21:
z onymi ſtárcy vpáść ná oblicże ſwoie/ dawáiąc cżeść á
22:
chwałę tobie.
23:
Tu iuż dáley Apoſtoł dokłáda/ co ſie działo
24:
gdy on Báránek niewinny kthorego widzyał/
25:
otworzył kſięgi ony żywotá/ poſrzod máyeſta
26:
tu onego niebieſkyego.
27:
A to iuż Roſpráwá xxvj.
A gdy


strona: 53

ná Obiáwienie káp. v.Liſt 53.
1:
A Gdy iuż wziął kſięgi/ tedi cżworo zwirząt
2:
y oni cżterzy á dwádzieſciá ſtárcow vpa=
3:
dáli przed Báránkiem/ máiąc káżdy z nich ár=
4:
phy/ y báńki złothe pełne wonnośći/ kthore ſą
5:
modlitwy ſwięthych/ y ſpiewáli pieśń nową/
6:
mowiąc: Godzieneś ty wziąć kſięgi/ y otwo=
7:
rzyć piecżęći ich/ ábowiemeś zábit ieſt/ y odku=
8:
piłeś nas Bogu przez kreẃ ſwoię ze wſzytkie=
9:
go pokolenia ięzykow z ludu y z narodow/ y v=
10:
cżyniłeś nas Bogu náſzemu krolmi y kápłany/
11:
y będziemy krolowáć ná ziemi. Potymem wi=
12:
dział y ſłyſzał głoſy wielkośći Anyołow około
13:
máyeſtatu y zwirząt y tyſiącem tyſięcy/ wołá=
14:
iących głoſem wielkim á mowiący: Godzien
15:
ieſt Báránek ktory zábit/ wziąć moc y bogác=
16:
two y mądrość y śiłę y cżeść/ i chwałę/ y bło=
17:
goſłáwieńſtwo. A wſzelkie ſtworzenie kthore
18:
ieſt ná niebie/ ná ziemi/ y pod ziemią/ y w mo=
19:
rzu/ y wſzytki rzecży ktore w nich ſą/ ſłyſzałem
20:
mowiące: Siedzącemu ná máyeſtacie y Bá=
21:
ránkowi niech będzie błogoſłáwieńſtwo/ cżeść
22:
y chwałá y zwycięſthwo ná wieki wiekom. A
23:
cżworo zwirząt mowiło: Amen. A cżterzey á
24:
dwádzieſciá ſtárcow/ vpádli ná oblicże ſwo=
H 5ie/ y chwałę


strona: 53v

Roſpráwá xxvj.
1:
ie/ y chwałę y cżeść dawáli temu kthory żywie
2:
ná wiek wiekom.
3:
Táiemnicá Troyce S.
Tu ſie iuż przypátruy pilno/ iáko ſwięći duchowie thę
4:
dziwną wielmożność Boſtwá thego chwalą/ wielbią/ y
5:
wyznawáią. Przypatruy áię theż pilno/ iáko thu Apoſtoł
6:
przypomina/ iż pirwey ſiedzącemu ná máyeſtacie dawá
7:
li cżeść á chwałę miecąc przed nim korony ſwoie. A tu zá=
8:
ſię przypomina/ iż pádáli przed Báránkiem/ dawaiącz
9:
tákże cżeść á chwałę iemu. Támże y Duchá ſwiętego pod
10:
ſiedmioráką ſpráwą wſpomináć racży. A ná kończu zá=
11:
wiązał/ iż wſzytko ſthworzenie ná niebie/ pod niebem/ ná
12:
ziemi/ pod ziemią/ y wſzytko co iedno ieſt/ dawáło chwa
13:
łę żywiącemu ná wieki. Pátrz iż rozno wſpomina ſiedzą=
14:
cego ná máyeſtacie/ rozno Báránká/ á rozno Duchá ſwię
15:
tego/ á wżdy powiáda/ wſzyſcy dawáli chwałę iednemuż
16:
żywiącemu ná wieki.
17:
A tu ſie niech záwſtyda on biegun/ co biega po niebye
18:
Biegun.
y po ziemi z rozumki omylnymi ſwemi/ co o tych ſwiętich
19:
Oſobach/ álbo dziwniey rozumie/ álbo omylnym rozu=
20:
mem ſwym ludzi vwodzi/ chcząc być znácżny miedzy ni=
21:
mi/ iż thu Apoſtoł rozno wſpomina doſthoieńſtwá tych
22:
ſwiętych á błogoſłáwionych Oſob/ á iednemu tylko/ po=
23:
wieda/ żywiącemu ná wieki dawa cżeść chwałę y błogo=
24:
ſłáwieńſtwo wſzytko ſtworzenie ná niebie y ná ziemi.
25:
A iákoż to wſzytko ſtworzenie dawa chwałę Pánu the=
26:
w Pſalmie Cxlviij. Nieme ſtworzenie iáko chwałę dáie Pánu.
mu/ gdyż Dawid wſpomina: Ziemiá/ niebo/ Słończe/
27:
gwiazdy/ wiátr/ grad/ grom/ błyſkáwicá/ y ine wſzyſtko
28:
ſtworzenie/ áby dawáło chwałę Pánu/ á to ieſt nieme/ iá
29:
koż ma dawáć chwałę Pánu? Ato gdy vźrzyſz ſłońce/ mie
30:
ſiąć/ gwiazdy ánoć ſwiecą/ áno cie ſłończe ogrzewa/ áno
cie mieſiąc


strona: 54

ná Obiáwienie káp. v.Liſt 54.
1:
cie mieſiąc w niewidomey nocy prowádzi/ co inſzego cży=
2:
nić maſz/ iedno s tego dáwáć cżeść á chwałę Pánu Bogu
3:
ſwemu. Gdy vźrzyſz piękny kwiathek álbo ziołko iákie ku
4:
pożythkowi ſwemu, álbo drzewko s pięknym á wdzyęcż=
5:
nym owocem/ á ktemu vżywaſz go/ á co inſzego maſz cży=
6:
nić iedno dáwáć cżeść á chwałę zá to Pánu á tákiemu do=
7:
brodzieiowi ſwemu. Gdy cie ſtráſzy grom/ wiátr/ piorun
8:
błyſkáwicá/ á komuſz ſie maſz porucżáć/ á komuſz maſz du
9:
fáć álbo chwałę dáwáć/ iedno ſámemu Pánu ſwemu. A
10:
kogoż maſz wzywáć ná wſpomożenie ſobie ná morzu ál=
11:
bo ná inych ſtráchoch ſwiátá tego/ iedno ſámego iego.
12:
A thák toć ieſt chwałá s káżdego ſtworzenia Pánu temu/
13:
gdyż ſie w káżdim okázuie dziwna moc á wielmożność iego
14:
A tuś iuż ſłyſzał co to ieſt zá máyeſtat/ y co to ieſt żywią
15:
cy ná nim ná wieki wiekom. Słuchayże iáko Apoſtoł pi=
16:
ſze/ iáką mu cżeść á chwałę dáwáli y duchowie ſwięći y lu
17:
dzie rozmáitych ſtanow cżworgiem zwirząt sfigurowá=
18:
ni/ piſze: Iż pádáli ná oblicże ſwoie máiącz árphy y báńki
19:
złote pełne wonnośći modlitw ſwiętych. Gdzieſz thu bę=
20:
dzie nádzieiá náſzá cochmy o tym mieli/ iż nam tám wſzy
21:
tko mieli zyednáć co nam iedno było thrzebá ná ziemi. A
22:
mychmy im tu dzwonili/ kádzili/ ſwiecżki ſtáwiáli/ y mſzy
23:
ce náymowáli. Ato ſłyſzyſz iż tám nic nie cżynią/ ni zá kim
24:
ſie nie przycżyniáią/ iedno vſtháwicżnie dáwáią cżeść á
25:
chwałę onemu nieſkońcżonemu á niezwyciężonemu Bo=
26:
ſtwu. Gdyż też tu ſłyſzyſz/ iż ſie nikt nie nálazł áni ná nie=
27:
bie áni pod niebem/ ktoby ſie miał dotknąć álbo otworzyć
28:
ty dziwne á ſkryte táiemnice thego żadnym rozumem nie
29:
rozmierzonego Boſtwá/ iedno ten Báránek ſwięty/ á dla
30:
nas zábity/ ktoremu tu wſzytko ſtworzenie vpádáiącz ná
31:
oblicże ſwoie powinno dáć cżeść á chwałę wiecżną. Sły=
ſzyſz iż zgo


strona: 54v

Roſpráwá xxvj.
1:
ſzyſz iż zgodnemi głoſy/ ſłyſzyſz iż iednoſtáynym wołánim
2:
chwalą Páná tego/ co ſie nam rozumie przez thy Arphy/
3:
gdyż ty nie mogą mieć cudnych głoſow/ ieſli nie będą zgo
4:
dnie náſtroione.
5:
Przycżyny ſwiętych.
Ale ſnadź oni rzeką co ſwoy żebrácży płaſzcż łatáią cżym
6:
inſzym niżli ſámym tym Báránkiem ſwiętym á tym iedy
7:
nym odkupicielem y poſrzednikiem náſzym/ vymuiąc mu
8:
tego/ iákoby on ſam nic nie mogł bez pomágácżow ná nie
9:
bie/ biorąc to ſobie ná pomoc/ iż tu duchowie ſwięći mieli
10:
báńki złote wonnośći pełne modlitw ſwiętych. Słuchay
11:
Pſal. Cxl.
nędzniku ſłuchay/ iáko Dawid woła do Páná: Niechay
12:
wſtąpi do ciebie moy miły Pánie modlithwá moiá iáko
13:
wonnosć zápalona przed máyeſtatem twoim. Toć ieſth
14:
wdzięcżna wonność/ toć ieſt wdzięcżna ofiárá v Páná te=
15:
go/ ktora pochodzi z wiernego ſercá z nabożnemi modli=
16:
twámi iemu.
17:
Bo ſłyſzyſz iż tu duchowie ſwięći ſpiewáią/ wołáią/ nic
18:
Báńki złote pełne wonnośći.
inſzego nie cżynią/ iedno cżeść á chwałę dawáią tey wiel=
19:
możnośći ſwiętey/ á zwirzętá wołáią/ Amen. Bo tym ie=
20:
ſzcże nędznym zwirzętom boiuiącym ná ſwiecie trzebá/ nie
21:
tylko chwałę dáwáć tákiey wielmożnośći/ ále prośić/ pá=
22:
dáć/ płákáć/ wzywáć/ dziękowáć zá dobrodzieyſtwá/ á v=
23:
ſtáwicżnie wołáć Amen: to ieſt/ sſtań ſie náſz miły Pánie
24:
wſzytko wedle woley twoiey ſwiętey ná niebie y ná ziemi.
25:
A toć ſą wdzięcżne wonnośći v Páná tego/ á toć ſą ty peł=
26:
ne báńki tych wonnośći przed ſwiętym máyeſtatem iego.
27:
A gdy ſie iuż tám doſtániemy/ tu iuż nam nie trzebá iedno
28:
s tymi duchy ſwiętemi/ ktorzy z rádoſcią cżekáią przyſcia
29:
náſzego/ tákichże rádośći vżywáć/ ták iáko tu ſłyſzyſz iáko
30:
tám Anyołowie ſwięći rozlicżnemi głoſy ſpiewáią/ á cżeść
31:
á chwałę ſpołecżnie dáiąc temu żywiącemu ná wieki wie
32:
cżne.
Bo ſły=


strona: 55

ná Obiáwienie káp. v.Liſt 55.
1:
Bo ſłyſzyſz iż tu Apoſtoł piſze/ Iż ſpiewáli pieſń nową.
2:
O wdzięcżnaſz to pieſń nowa/ gdy iuż ono ſtáre przeklęcie
Pieſń nowa.

3:
náſze ieſt ſtárto á złamano/ y zdárt ieſt ſtáry on cirograph
4:
obowiąſkow przodkow náſzych/ A nowa łáſká/ á nowe
5:
miłoſierdzie/ dármo bez wſzech zaſług náſzych/ okazáło
6:
ſie nád námi. A thęchmy pioſnkę nową powinni wſzyſcy
7:
ſpiewáć/ á dawáć vſtáwicżnie cżeść á chwałę zá to temu
8:
tho ſwiętemu á niewinnemu Báránkowi náſzemu/ przez
9:
ktorego ſie nam to wſzytko sſtáło/ iżechmy ſą odnowieni/
10:
á iáko z nowu národzeni od vpadku y od przeklęcia ſwego.
11:
Abowiem iáko ſłyſzyſz przecż mu tę chwałę táką dawá=
12:
ią/ oto ſłuchay co ſpiewáiąc mowią: Tyś iedno ſam go=
13:
dzien otworzyć ty kſięgi/ tyś iedno godzien ſam tey chwa=
14:
ły. A dla cżego? Otho ſłuchay: Iżeś ſie dał dla nas zábić/
15:
iżeś nas odkupił krwią ſwoią z rozlicżnych narodow/ iżeś
16:
nas vcżynił krolmi y kápłany przed ſwiętim á wiekuiſtym
17:
Boſtwem ſwoim. O wielkaſz to pieſń á wdzięcżneſz tho á
18:
nowe ſpiewánie nam wſzytkim/ gdyż iuż pewnie wiemy
19:
co ſie nád námi sſtáło w tym nowym odnowieniu żywo=
20:
tow náſzych. To iuż iákochmy ſie sſtáli krolmi y kápłany/
21:
y iákie mu ofiáry ofiárowáć mamy/ iużechmy ſie náſłucháli.
22:
A iż tu duchowie ſwięći powiádáią iż będziemy
23:
krolowáć ná ziemi: Nie mnimayże ábyć thu sſtępić mieli
24:
ná to krolowánie/ ále to ieſt wielkie kroleſtwo czo im ieſth
25:
Pan obiecáć racżył: Iż będziecie ſądzić zemną wſzytko po
Mátt. xix.

26:
kolenie ludzkie. Nie mnimayże też áby mieli dekretá fero=
27:
wáć álbo áktá iákie piſáć/ ále iż vſtháwicżnie będącz przy
28:
Pánu ſwoim/ będą ſie przypátrowáć dziwnym ſądom/
29:
ſpráwam/ ſrogoſciam/ y miłoſierdziu ſwięthemu iego/
30:

31:
iákie to będą tám kroleſtwá y triumphy ich nád tymi kto=
32:
rzy ie przeſládowáli ná ziemi.

strona: 55v

Roſpráwá xxvj.
1:
Słyſzyſz też o niezlicżoney wielkośći Anyołow ſwiętych
2:
Nikomu chwałá iedno Pánu ſámemu.
wielkim głoſem wołáiących á dawáiących cżeść á chwa=
3:
łę y ſiedzącemu ná máyeſtacie y Báránkowi. Słyſzyſz też
4:
iuż iż nákoniec y káżde ſtworzenie/ thák ná niebie iáko y ná
5:
ziemi/ dawa chwałę iemu. Iákoż then ma ſthánąć przed
6:
tym máyeſtatem ſrogim/ ktory ſmie inſzemu ſtworzeniu
7:
álbo chwałę dáwáć/ álbo ſobie ná iákie wſpomożenie wzy
8:
wáć/ gdyż iáko ſłyſzyſz wſzytko ſtworzenie nazacnieyſze v=
9:
pada przed tym ſrogim máyeſtatem tej dziwney wielmo
10:
żnośći/ iemu ſámemu przypiſuiąc moc á zwirzchność ná
11:
niebie y ná ziemi á nikomu inemu: iemu ſámemu przypi=
12:
ſuiąc wſzytki bogáctwá y ſzáfárſthwá wſzech ſkárbow ná
13:
niebie y ná ziemi: iemu ſámemu mądrość/ ſpráwę/ y opá=
14:
trzność ná niebie y ná ziemi: iemu ſámemu cżeść á chwa=
15:
łę y błogoſłáwieńſtwo ná wieki wiekom/ Amen.
16:
A gdzieſz ſie thy proſty nędzniku vciec chceſz o iákie wſpo=
17:
możenie w iákiey nádziei álbo w vdręcżeniu ſwoim/ iedno
18:
do tych dziwnych obfitośći/ á do tych niezmierzonych ſkár
19:
bow/ álbo thákże o obronę/ o pociechę/ álbo o iákie wſpo=
20:
możenie w vćiſkoch ſwoich/ iedno do tego kthorego moc
21:
ieſt nád wſzytkimi mocarzmi ná niebie y ná ziemi/ ktore=
22:
go mądrość/ opáthrzność/ miłoſierdzie ieſt nieſkońcżone/
23:
nád wſzytko ine ſtworzenie ná niebie y ná ziemi/ co to wy=
24:
znawáią y Anyeli Páńſcy/ iáko ſłyſzyſz/ y wſzyſcy ſwięći/ á
25:
przebráni duchowie niebieſcy/ y wſzyſcy ini mocarze ná
26:
ziemi/ pod ziemią/ w morzu/ y ná wſzytki ſtrony ſwiáthá tego.
27:
Anyelſki vrząd.
Bo ácż Anyeli ſwięći ſą ſługámi á pomocniki
28:
y ſtrożmi náſzymi thu ná ziemi/ á wſzákoż od nas żadney
29:
chwały áni chłuby tu nie potrzebuią/ ták iáko ono powie=
30:
Thobi. xij. Niżey xix.
dáli y Tobiaſzowi/ y temu to Apoſtołowi náſzemu Iano=
31:
wi ſwiętemu/ gdy chcieli vpadáć przed nimi. Abowiem
tho oni


strona: 56

ná Obiáwienie káp. vj.Liſt 56.
1:
to oni cżynią s powinnośći ſwoiey á z roſkazánia Páńſkie=
2:
go. A to ich nawiętſza chwałá y pociechá/ iż tu pátrzą ná
3:
pocżćiwe żywoty á ſpráwy náſze/ á iż nas máią doprowá
4:
dzić do oney ſpołecżnośći á wiecżney roſkoſzy ſwoiey. Bo
5:
teżći nam ſwieći y ſłuży ſłońce wſzytkim/ tákże y mieſiąc/
6:
ále przedſię od nas żadney chwały nie potrzebuie.
7:
A ták iużby ſie nam też cżás obacżyć/ á opuśćiwſzy wymy=
8:
ſły á rády ludzkie/ ktore nam cżynili dla ofiar á dla poży=
9:
tkow ſwoich/ vwodząc nas do chwały inſzemu ſtworze=
10:
niu niż Pánu temu/ vpadńmy poſpołu s tymi duchy ſwię
11:
temi przed tym ſwiętym máyeſtatem Páná tego/ dawá=
12:
iąc wiekuiſtą cżeść á chwałę iemu ná wieki wiekom Am.
13:
A tu ſie iuż dziwuymy co ſie potym działo/
14:
gdy iuż ten Báránek ſwięty pocżął otwiráć ty
15:
piecżęći á ty ſkrytośći táiemnic ſwo=
16:
ich ſwiętych.
17:
A to będzie roſpráwá xxvij.
18:
A Vźrzałem gdy iuż otworzył bá
19:
ránek piecżęć pirwſzą/ y vſłyſza
20:
łem iednego ze cżterech zwirzat
Kap vj.

21:
mowiąc ku mnie iákoby głoſem
22:
gromowym: Podź á pátrz: á vź
23:
rzałem. Ano koń biały/ á ktory ſiedział ná nim
24:
miał łuk/ y daná mu ieſt koroná/ á poſzedł bo=
25:
rząc á wyciążąc/ á iżby zwyciężył. A gdy o=
tworzył


strona: 56v

Roſpráwá xxvij.
1:
tworzył piecżęć wtorą/ vſłyſzałem drugie zwi
2:
rzę/ mowiąc: Podź á pátrz. A wyſzedł potym
3:
drugi koń płowy/ á ſiedzącemu ná nim/ daná
4:
ieſt moc áby podnioſł pokoy ná ziemi/ á iżby ſie
5:
ludzie ſpołu bili/ á dan mu ieſt miecż wielki.
6:
Tu iuż Pan oznaymiwſzy Apoſtołowi tháką wielmo=
7:
żność máyeſtatu Boſtwá ſwego/ oznaymiwſzy moc/ opá
8:
trzność/ obronę ſwoię nád przebránemi ſwemi/ á iżby ſie
9:
nic nie lękáli áni trwożyli w nawięthſzych niebeſpiecżno=
10:
ſciach ſwoich gdy będą w nawiętſzym przeſládowániu te
11:
go ſwiátá/ gdy nád nimi będzie ſwięta ręká á opátrzność iego.
12:
Tu iuż dáley oznáymowáć racży w tych ſwię=
13:
tych táiemnicach ſwoich/ co ſie ma dziać álbo miáło ná
14:
Koń biały
ziemi dziáć/ áż do ſwiętego przyſcia iego. A to napirwey
15:
pod figurą tego tho koniá białego/ á ſiedzącego ná nim/ z
16:
łukiem á s koroną/ iż miáło iáko ſtrzałá z łuku ná ſwiáth
17:
wybieżeć á wynidź ſłowo Páńſkie á tho nowe poſelſthwo
18:
ktore on ná ſwiát przynieść racżył s táiemnośći zákrytych
19:
tego dziwnego Boſtwá ſwego. Abowiem przez białość
20:
koniá tego známionuie ſie poſelſtwo weſela/ nádzieie do=
21:
brey/ y pokoiu. Ten ktorj ſiedział ná nim miał koronę zwy
22:
Siedzączy ná koniu z łukiem w koronie.
cięſtwá ná głowie ſwoiey. A ktoż to był? Otho byli ſwięci
23:
Apoſtołowie/ Męcżennicy/ á wyznáwácże woley á ſłow
24:
ſwiętych iego/ ktorzy zwyciężywſzy wzięli korony zapłáty
25:
ſwoiey ná głowy ſwoie. Tákże y dziś ſą wſzyſcy wyznáwá
26:
cże prawdziwego ſłowá á woley prawdziwey Páná tego
27:
ktorym ſą dáne hoyne korony á obietnice wſzędy w piſmie
28:
ſwiętym zá ſtátecżnośći ich á zá wierne wyznawánie ich/
29:
ták iáko o tym wiele piſmá mamy/ á wielkie korony ſą o=
30:
biecáne y dáne káżdemu z nich.

strona: 57

ná Obiáwienie káp. vj.Liſt 57.
1:
Aleby ták ſnadź kto rzekł: A iákoż tho zwyciężyli/ wſzák
2:
ie pobito/ wſzák y dziś ci wyznáwácże tego ſłowá iego w
3:
nawiętſzym wzgárdzeniu y vćiſnieniu ſą? wiemy iáko A=
4:
poſtoły wiązano/ bicżowano/ á ná koniec pomordowa=
5:
no. Ale pátrzay á ſłuchay iákie zwycięſtwá ich/ iuż oni zá
6:
to odnieſli korony ſwoie/ á náuká ich á ſłowá ich burzą y
7:
wyciężą wſzytek ſwiát/ ták iáko piſmo poſwiadcża/ iż nie
8:
tylko mocy ziemſkie/ ále y forty piekielne nic nie mogą prze
9:
ćiwko niey á bárzo ſą oſłábiáły. A iż ieden mowił ku Apo
10:
ſtołowi ze cżterzech zwirząt/ to známionuie iż ſie ty dziwy
11:
tego poſelſtwá ſwiętego á nowego miáły dziać ná zyemi
12:
á nie ná niebie.
13:
Pátrzayże dáley/ iż diabeł nigdy nie zámieſzka/ áby bo=
14:
żnice ſwoiey nie przyſtáwił do koſciołá Páńſkiego z dopu
15:
ſzcżenia iego/ gdyż otho ſłyſzyſz: Iż zá tym koniem białym
16:
wnet wybieżał koń ćiſáwy álbo płowy/ á ná nim ſiedzący
17:
z miecżem z wielkim/ á daná mu ieſth moc áby podnioſł
18:
pokoy ná ziemi áby ſie ludzie bili. O ſrogiſz to iezdziec po=
19:
wſtał z dopuſzcżenia Páńſkiego/ ták iáko tu ſłyſzyſz/ iż mu
20:
ieſt daná moc áby podnioſł pokoy ná ziemi/ ná tym koniu
21:
ćiſáwym/ ktora ſierć ieſt podobna ku ogniowi zápaláią=
22:
cemu/ y s tym oſtrym miecżem ſwoim. Abowiem oto po
23:
wſtali wnet fáłſzerze á gwałtownicy ſłowá ſzcżyrego Páń=
24:
ſkiego/ ktorzy palili iáko ogniem/ á wyćináli iáko miecżem
25:
s tego ſwiátá nędznego/ odwodząc nędzny narod ludzki
26:
od tey ſzcżyrey białośći y od oney złotey korony onego pir=
27:
wſzego poſłá wdzięcżnego. Do cżego nie trzebá wiele wy=
28:
wodow/ doſyć ſie tego ocży náſze nápátrzyły iáko tych ći=
29:
ſáwych ſzkap wiele dziś biega/ borząc/ tłumiąc/ á zániſzcżá
30:
iąc/ á práwie miecżem wyſiekáiąc thę białość á ſzcżyrość
31:
woley á náuki Páná tego.
IA ſłuchay


strona: 57v

Roſpráwá xxviij.
1:
A ſłuchay iáko im daná ieſt moc podnieść pokoy ná zie
2:
mi/ kto przecżcie hiſtorie/ dozna tego iáſnie/ iáko záwżdy
3:
tácy burzyciele prawdy Páńſkiey podnośili pokoy ná zye=
4:
mi/ á iáko wiele krwie ſie záwżdy lało przed thym ſrogim
5:
á podnieſionym miecżem ich. Iáko iuż ſnadź y po ty cżáſi
6:
żywotow náſzych wiele ten ſrogi iezdziec ná tey ſzkápie ćiſá
7:
wey y s thym miecżem oſtrym ſwoim podnośi pokoiu ná
8:
ziemi/ ták iż ſie vlicámi kreẃ leie z wiernych Páńſkich.
9:
A ták dla miłego Bogá ſtrzeżmy ſie tych ták ſrogich á o=
10:
krutnych naiezdnikow á boiownikow ſwiátá tego/ á idź=
11:
my rádſzey zá tym koniem białym/ y zá tą koroną zwycię=
12:
ſtwá/ ktorą tu nam Pan náſz opowiádáć racży/ to ieſt/ zá
13:
tym ſłowem Páńſkim prawdziwym. Gdyż tu nam zná=
14:
mionuie thá białość pokoy/ łáſkę/ nádzieię/ á pewny znák
15:
miłoſierdzia Páńſkiego/ y wſzytkiego dobrego ná zyemi y
16:
ná niebie/ ábychmy ſie potym doſtáli do they ſpołecżnośći
17:
ſwiętey/ ták iákochmy o niey ſłyſzeli/ wychwaláiącz wie=
18:
cżnie ſiedzącego ná máyeſtacie y z Báránkiem j z Duchem
19:
ſwiętym/ áa wieki wiekom Amen.
20:
A iż thu Apoſtoł powiáda/ iż iedno ze zwirząt vkazáło
21:
mu tę táiemnicę/ ktora ſie miáłá dziać ná ziemi/ thoć ták
22:
właſnie miáło być/ iż o ziemſkich rzecżach też ziemſkiemu
23:
zwirzęciu roſpráwowáć przyſtało/ co ſie ná potym dzyać
24:
miáło ná ziemi.
25:
Tu iuż dáley Apoſtoł powiáda ſwiátu/ co
26:
ſie ná nim ná potym dziać miáło/ á co widział
27:
gdy Báránek otworzył y trzecią y cżwarthą
28:
piecżęć/ A co miał niewdzięcżny ſwiát ćirpyeć
29:
od głodu y od moru zá wzgárdzenie
30:
Słowá Páńſkyego.

strona: 58

ná Obiáwienie káp. vj.Liſt 58.
1:
A to Roſpráwá xxviij.
2:
A gdy otworzył piecżęć trzecią/ vſłyſzałem
3:
trzecie zwierzę/ ku mnie mowiące: Podź/
4:
á pátrzay: y vyrzałem. A oto koń cżarny/ á ten
5:
co ſiedział ná nim miał wagę w ręku ſwoich/ á
6:
vſłyſzałem głos od cżterzech zwirząt/ mowią=
7:
cy: Iż Chenix pſzenice zá pieniądz ieden/ á trzy
8:
Chenixy ięcżmieniá też zá pieniądz ieden: á ole
9:
iowi á winu ábyś nic nie ſzkodził. A gdy otwo
10:
rzył piecżęć cżwartą/ ſłyſzałem głos cżwarte=
11:
go zwirzęciá/ mowiącego: Podź á patrzay: y
12:
vyrzałem. Aliſći koń blády/ á ten co ná nim ſie
13:
dział/ imię iemu ſmierć/ á piekło ſzło zá nim/ á
14:
daná ieſt moc iemu zábić cżwartą cżęść ná zie=
15:
mi/ miecżem/ głodem/ ſmiercią/ y zwirzęthy
16:
ziemſkimi.
17:
Słyſzeliſmy máło wyſzſzey co nam otworzenie przez o=
18:
nego Báránká pirwſzey piecżęći známionowáło/ tho ieſt/
19:
koń biały y ná nim w koronie z łukiem ſiedzący/ ábowim
20:
to známionowáło ſzcżyre ſłowo Páńſkie/ pełne nádzyeie
21:
y zapłáty/ ktore ná ſwiát iáko ſtrzáłá z łuku wyniść miá=
22:
ło. Słyſzeliſmy theż co nam známionował koń ćiſáwy/ y
23:
ná nim z oſtrym miecżem ſiedzący/ kthory z dopuſzcżenia
24:
Páńſkiego podnośił pokoy ná ziemi/ to ieſt/ fáłſzerz á wy=
25:
wroćcá onego ſłowá prawdziwego Páńſkiego/ á zburzy=
I 2ciel wſzel=


strona: 58v

Roſpráwá xxviij.
1:
ciel wſzelkiey łáſki/ miłośći/ y pokoiu ná ziemi. A tu iuż ſłu
2:
chaymy co zá pomſty náſláduią tych ktorzy wzgárdziw=
3:
ſzy onego pirwſzego wdzięcżnego iezdcá/ vdáli ſie zá thą
4:
ſzkápą ćiſáwą/ á wzgárdzili ſzcżyrość á białość wiernego
5:
ſłowá Páńſkiego/ gdyż to od wieká nigdy bez pomſty nie
6:
było. A tu ſłuchay co Apoſtoł powiáda.
7:
Koń cżarny.
A gdy vyrzał otworzoną trzecią piecżęć/ iż widział koń
8:
cżarny á ſiedzącego ná nim z wagą/ y iáko ſłyſzał głoſy o=
9:
powiádáiące wielki głod á wielką drogość ná ziemi:
10:
Abowiem cżarny koń nic inſzego nie známionuie/ iedno
11:
cżarność á sśiniáłość cżłowieká ku ſmierći podobnego/ á
12:
wagá w ręku tego ná nim ſiedzącego drogość á wielki nie
13:
doſtátek ná ziemi wſzytkiego. Abowiem thá miárká Che=
14:
Chenix co ieſt.
nix/ ták iáko ſie tu wſpomina/ byłá to miárká ná iednę o=
15:
ſobę cżymby ſie ná ieden dzień wychowáć mogłá. Pie=
16:
niądz też ſrebrny Rzymſki wiemy też co ná on cżás ważył/
17:
ták iż ten głos Apoſtołowi opowiáda/ iż miárká iedná po
18:
iednemu ſrebrnemu pieniądzu bić miáłá. In ſummá/
19:
Wſzytkim niewdzięcżnikom á wzgſrdzſcżom ſłow á ná=
20:
pominánia Páńſkiego obiecuie thu Pan záwżdy głod/ nę=
21:
dzę á niedoſtátek ná ziemi/ iż blednąć á cżyrnieć á zdycháć
22:
muſzą przed ſrogiemi plagámi Páńſkiemi. Co ſie to oka=
23:
záło y zá cżáſu Eliaſzá y Elizeuſzá/ y w Ieruzalem/ y w
24:
Rzymie wielekroć/ y wſzędy ná ziemi/ iuż y zá cżáſow á pá
25:
mięći náſzey.
26:
Wzgárdzenie páńſkie
Abowiem iákoby też to/ zá ſpráwiedliwym ſądem Páń
27:
ſkim/ inácżey być miáło/ iż gdy kto wzgárdzi on prawdzi
28:
wy á wdzięcżny pokarm niebieſki álbo chleb on ſwięthy/
29:
ták ſłowá Páńſkiego iáko y ſwiątośći prawdziwych z nie
30:
bá nam podánych/ áby tymże grzechem nie miał być ka=
31:
ran wedle obietnic Páńſkich iákim grzeſzy. A przycżyta=
my to więc


strona: 59

ná Obiáwienie káp. vj.Liſt 59.
1:
my tho więc cżáſom złym álbo ſuchym álbo mokrym lá=
2:
tom. Ale niewierz temu ſbyć tho tobie ſuchy álbo mokry
3:
rok cżynił/ ále ty ſobie ſam tho cżyniſz y ſuchy y mokry rok/
4:
gdyż zá grzech twoy obiecał tobie Pan dáć ziemię niepło=
5:
i. Moi. iiij. v. Moiże. xxviij.

6:
dna/ á będzieć iáko mácochá ćirnie y oſet rodząca/ á niebo
7:
iáko miedziáne á nie puśćić nigdy roſy s ſiebie wedle po=
8:
trzeby cżáſow ſwoich. A ktoryż ieſt więtſzy grzech v Páná
9:
tego iedno wzgárdzenie ſłowá iego ſwiętego/ gdyż nam
10:
to ſam głoſno obiecowáć racży: Iż ieſli będziecie ſłucháć
v. Moiże. xxviij.

11:
ſłowá á vpominánia moiego/ ſkárbow y dobrodzieyſth=
12:
wá z ziemie vżywáć będziecie. A ieſliże wzgárdzicie ſłowá
13:
moie/ y głod y miecż poniſzcży was.
14:
A przytym ſłuchay/ iáko iednák Pan przedſię y w gnie=
Winá á oleiu nie zárażay

15:
wie ſwoim wiernych ſwych opuſzcżáć nie racży/ gdzie ták
16:
roſkázowáć racży temu ſiedzącemu ná tey cżarney ſzkápie:
17:
Iż oleiu á winá ábyś nie obrażał. O wſzechmogący á mi=
18:
ły Pánie toż thy záwżdy znaydzieſz co maſz zoſtháwić dla
19:
wiernych ſwoich/ á cżym ie opáthrowáć maſz cżáſu gnie=
20:
wu á pomſty ſwoiey. Wino á oliwá ſą pokármy zdrowe/
21:
á pomiernie vżywáne nápoły zá lekárſtwo mogą być ro=
22:
zumiáne/ á thu Pan znácży/ iż wierne ſwe y przy zdrowiu
23:
záchowáć/ y pomiernie záwżdy żywić y opátrowáć racży.
24:
Azaſz nie opátrził Eliaſzá gdj mu krucy owoce ná puſzcżą
iij. kro. xvij

25:
nośili? Azaſz nie opátrzył oney niewiaſtki Sáreptáńſkiey
26:
gdy iey záwżdy przybywáło oleiu we dzbanie iey? Azaſz
27:
nie opátrzył Dánielá miedzy lwy zgłodniáłego? Azaſz tá
28:
kich przykłádow máło mamy/ iż nigdy Pan ſwoich wier
Dáni. xiiij.

29:
nych nieopuſzcżał/ gdy niewierniki karáć racżył. A thák
30:
cieſzmy ſie y tymi obietniczámi wdzięcżnemi Páńſkimi/ y
31:
tymi przykłády pocieſzliwemi/ iż Pan wiernych ſwych ni=
32:
gdy nie opuśći/ á nie lękaymy ſie żadnego niebeſpiecżeńſt=
I 3wá ſwiatá


strona: 59v

Roſpráwá xxviij.
1:
wá ſwiátá tego gdy będziemy wiernie dufáć iemu á cho=
2:
dzić wedle woley iego.
3:
Sluchayże drugiey pomſty ná thy niewierniki á ná thy
4:
wzgárdziciele álbo wykrętácze ſłowá wiernego Páńſkie=
5:
go/ iż oto Apoſtoł powiáda: Iż gdy byłá otworzona pie=
6:
cżęć cżwarta/ widział koniá bládego á ná nim ſiedzącego
7:
co gi ſmiercią zwano/ á zá nim doł álbo piekło. Thu iuż
8:
wiele wywodow nie trzebá/ gdyż tho ſam Pan wyłożył iż
9:
to ieſt ſmierć. A theż iuż o tym wiele nieomylnego piſmá y
10:
przykłádow mamy/ iáko wielekroć Pan záwżdy karał
11:
niepoſłuſzne ſłowu ſwoiemu okrutnemi mormi/ dziwne
12:
mi á ſrogimi ſmierciámi/ wrzody/ niemocámi/ y vpadki
13:
iij. Mo. xxj.
rozlicżnemi. Iáko przodki náſze węże kąſáły/ iáko ich wie=
14:
le zdycháło/ iáko ſie to dziáło w Rzymie y w Ieruzalem/ y
15:
zá pámięći náſzey w rozlicżnych kráinach/ álbo y ieſzcże do
16:
tych cżáſow dzieie/ iuż o tym y piſmá y wiádomośći doſyć
17:
mamy/ iákie záwżdy ná niewierniki pomſty przypadáły/
18:
tákże ſie y wiernym miedzy nimi wiele doſtawáło.
19:
Wierni nie ginie.
A wſzákoż tu vmiey rozeznáć ſąd Páńſki/ bo iáko máło
20:
wyſzſzey cżáſu ſrogośći głodu roſkazał Pan wino y oley zo
21:
ſtáwić ſpokoiem dla wiernych/ tákże theż thu tey márney
22:
ſmierći nie dopuſzcża iedno cżwartej cżęśći narodom ludz
23:
kim ſzkodzić/ áby przedſię wyplenił kąkol ze pſzenice.
24:
A chociayby ſie też tám y wierny kthory zámieſzał miedzy
25:
tym kąkolem/ tedy to iuż wieſz s piſmá ſwiętego nieomyl=
26:
nie/ iż rozna ſmierć tego od tego: bo ow vmiera ná pomſtę
27:
á ná vpadek wiecżny: á ow záſię nigdy nie tráći áni odmie
28:
nia pociechy ſwoiey. A krociuchny maſz przykład ná dwu
29:
Luk. xxiij.
łotru około Páná záwieſzonych/ czo ieden zá pociechę od=
30:
nioſł/ á drugi też z iáką nádzieią sſzedł/ táką też zapłáthę
31:
wziął.
A iż też tu


strona: 60

ná Obiáwienie káp. vj.Liſt 60.
1:
A iż ſie też tu wſpomina iż zá tym koniem bládym/ kto=
2:
ra bárwá ieſt ciáłá vmárłego/ idzie piekło/ á w żydowſkim
Grob.

3:
ięzyku ſtoi iż idzie grob álbo doł/ tenći doł zá káżdym ſmer
4:
telnyma álbo vmárłym záwżdy idzie. Ale wiernemu gro=
5:
bem á niewiernemu ſrogim dołem álbo piekłem názwan
6:
być może.
7:
Tu iuż dáley Apoſtoł powiádá co widział
8:
gdy byłá otworzona piecżęć piąta/ tho ieſt/ w
9:
iákim ſtanie ſą wierni Páńſcy/ ktorzy poginę=
10:
li w ſtałoſciach ſwoich dla ſłowá Páńſkiego/
11:
y dla ſwiętego imieniá iego.
12:
A to ieſt Roſpráwá xxix.
13:
A Gdy byłá otworzoná piecżęć piątha/ wi=
14:
działem pod ołtarzem duſze ludzi zábitych
15:
dla ſłowá Bożego/ y dla ſwiádectwá ktore o=
16:
ni mieli. A wołáli głoſem wielkim mowiąc:
17:
Cżemu wżdy miły Pánie/ kthoryś ieſt ſwięty
18:
á prawdziwy/ nie ſądziſz á nie pomśćiſz ſie ná
19:
ſzey krwie nád tymi kthorzy mieſzkáią ná zye=
20:
mi? A dano z nich káżdemu ſthołę białą/ á po=
21:
wiedziano im/ áby ieſzcże s pokoiem byli do
22:
cżáſu máłego/ aż będą wypełnieni poſpołu z ni
23:
mi ſłużący/ y brácia ich/ kthorzy też iáko y oni
24:
máią być pobići.
I 4A gdy iuż


strona: 60v

Roſpráwá xxix.
1:
A gdy iuż Duch ſwięty przez ziáwienie ſwoie Apoſtoło
2:
Iákiego ſtanu vżywáią wierni po ſmierći.
wi temu ſwiętemu obiáwił pomſthę złoſnym á zapłáthę
3:
wiernym/ tu iuż dáley obiawia/ iákiego ſtanu wierni Páń
4:
ſcy vżywáią po ſmierciach ſwoich zá ſtałośći ſwoie/ áby
5:
ſie żywi nic nie lękáli żadnych ſtráchow ſwiátá tego w ſta
6:
łoſciach ſwoich. Bo ſłyſzyſz co Apoſthoł piſze/ iż będąc w
7:
tym záchwyceniu/ gdy byłá otworzoná piecżęć piąta/ Iż
8:
widział duſze ludzi pobitych dla imieniá Bożego pod oł=
9:
Mádro. ij.
tarzem. Sálomon ſzyroko nápiſał o błogoſłáwieńſtwye
10:
duchow wiernych Páńſkich/ w iákim beſpiecżeńſtwie/ w
11:
iákich opáthrznoſciach/ á w iákich rádoſciach ſą w ręku
12:
Páńſkich/ á iż ſie ich iuż tám żadny ſtrách áni przygodá do
13:
tknąć nie może. Tu záſię Apoſtoł powiáda/ iż ie widzyał
14:
Co ieſt ołtárzy.
pod ołtarzem. Coż to ieſt zá ołtarz? A to ſłuchay: Ołtarz
15:
w zakonie ſtárym ná ktorym ofiáry oddawáli álbo ofiáro
16:
wáli ludzie zá grzechy ſwoie/ nic nam inego nie figurował
17:
iedno Páná náſzego Iezuſá Kriſtuſá/ ktory iuż oſtátecżną
18:
ofiárę ofiſrowawſzy Bogu Oyczu ſwemu/ oddał nas iuż
19:
wierne ſwoie vſpráwiedliwione ná wieki iemu. A toć ieſt
20:
ten ſwięty ołtarz náſz y thu ná ziemi y tám ná niebie/ pod
21:
ktorim ołtarzem á pod beſpiecżeńſtwem iego vſtáwicżnie
22:
wierni iego vżywáią pokoiu/ roſkoſzy/ rádośći/ y káżdego
23:
beſpiecżeńſtwá ſwego. A pod thegoc to ołtarzá mocą y o=
24:
pátrznoſcią widział then Apoſtoł ſwięty duſze wiernych
25:
Páńſkich/ ktorzy mocno á wiernie ſtali przy imieniu iego
26:
ſwiętym/ y przy wyznawániu iego.
27:
Abowiem ſłyſzyſz tu iż tám nie widział áni mnichow w
28:
kápicach/ áni rogátych bieretow/ iáko ie málárze máluią
29:
pod płaſzcżem pánny Máriey/ gdyżby ſie oná zá to wſty=
30:
dáć muſiáłá/ ále ſłuchay á ſłuchay kogo widział/ kthorzy
31:
ſtali mocno przy ſłowie Bożym/ y ſwiádectwo o nim da
wáli.


strona: 61

ná Obiáwienie káp. vj.Liſt 61.
1:
wáli. A coż to ieſt zá ſłowo Boże? Słuchay co tenże Apo=
2:
ſtoł o nim powiáda: Iż ná pocżątku było Słowo/ á Sło=
3:
wo to było Bog. Przy tymći to Słowie mocnie ſtalići lu
Ian w j.

4:
dzie ſwięći ktore widział ten Apoſtoł błogoſłáwiony pod
5:
tą opátrznoſcią tego to náſzego ołtarzá ſwiętego.
6:
Dáley ſtoi/ Iż wyznawáli ſwiádecthwo iego. Boć nie
7:
doſyć ieſt ná tym/ iáko ſam Pan powiádáć racży/ mowić
8:
Pánie Pánie/ ále wyznawáć tego Páná/ wyznáwáć wolą
Mátt. vij.

9:
á poſtánowienie ſwięthe iego/ A nákoniec y zdrowie y ży=
10:
wot ſwoy lekce poważyć dla imieniá iego. Bo ábyś też ták
11:
nie rzekł/ iż thu Apoſtoł nie powiáda áby kogo inſzego wi=
12:
dział iedno pobite dla imieniá Bożego? Acżći ſie prawdá
13:
rzec muśi/ iżći więtſzy ſą wyznáwácże they prawdy Páń=
14:
ſkiey ktorzy ią piecżętowáli álbo piecżętuią krwią álbo ciá
15:
ły ſwemi/ Ale rowną Pan y tym zapłátę zoſtáwić racżył/
16:
ktorzy tu dobrowolnie vmartwiáią á vdręcżáią ciáłá ſwo
17:
ie/ odeymuiąc im wſzytki ſwe wole/ á wſzytki márne pożą
18:
dliwośći ſwiátá tego/ á żywą ſobie żywoty ſwemi pocżći=
19:
wemi/ ſtoiąc przy tym ſłowie ſwiętym/ á wyznawáiąc y
20:
wielmożność iego/ y wolą y poſtánowienie ſwięte iego/ á
21:
gotowi przijąć y ſcirpieć wſzytko złe y dobre dla tego imie
22:
niá iego ſwiętego.
23:
Słuchayże dáley co powiáda Apoſtoł/ czo cżynią pod
Głos ſwiętych.

24:
tą opátrznoſcią Páńſką ći duchowie ſwięći iego/ oto piſze:
25:
Iż wołáią cżemu Boże prawdziwy nie pomśćiſz krwie ná
26:
ſzey nád tymi ktorzy mieſzkáią ná ziemi. A tu nie mnimay
27:
my ábyć wołáli głoſy cieleſnemi álbo cżłowiecżymi/ Bo
28:
ſłyſzałeś gdy zábił Kaim Ablá/ iż Pan powiádał/ głos z
29:
ziemie niewinny woła do mnie. Słyſzałeś theż gdy miał
j. Moi. iiij.

30:
Pan podnieść ſrogą rękę ſwoię ná miáſthá Sodomſkie/ iż
31:
powiedał/ głos grzechu á ſrogośći woła do mnie o pom=
j. Mo. xviij.
I 5ſtę. A toć


strona: 61v

Roſpráwá xxix.
1:
ſtę. A toć ieſt głos ludzi niewinnych/ kthory vſtáwicżnie
2:
brzmi w vſzoch Páńſkich/ á ſámá ſpráwiedliwość woła á
3:
vpomina Páná ná pomſtę złoſliwych/ ktora ich nigdy o=
4:
minąć áni omylić nie może/ gdyż ſłyſzyſz iż then głos ſprá=
5:
wiedliwość á ſwiątobliwość przycżyta Pánu temu.
6:
Nie mniemayże też áby ludzie álbo duchowie ſwięći prá=
7:
gnęli iákiey pomſty nád nieprzyacioły ſwoiemi/ owſzem
8:
ſie ieſzcże powinni modlić zá nimi. Ale iákoś ſłyſzał iáki to
9:
ieſt głos ich/ iż Pan vſtáwicżnie widzi á ná piecży ma nie=
10:
winność á krzywdę wiernych ſwoich/ áby ſie tym cieſzyli.
11:
A niewiernicy áby ſie vſtráſzyli tym/ á drżeli przed tą ſprá
12:
wiedliwoſcią Páná tego/ wiedząc iż ten głos vſtáwicżnie
13:
ma Pan w vſzoch ſwoich ná ziemi y ná niebie/ áby nigdy
14:
niewiernik á złoſliwy nie vſzedł bez pomſty/ á wierny áby
15:
záwżdy zoſtał przy pocieſze ſwoiey. A by ſie thu o tym pi=
16:
ſmá álbo przykłády wieść miáły/ co ſie záwżdy wiernym
17:
á co niewiernym działo/ y pioráby nie sſtáło/ to iuż ſobye
18:
tám powoli roſzcżytáć możeſz.
19:
Słuchayże co zá pociechę dawa Pan zá thy ſtałośći ich
20:
Stoły białe.
tym wiernym ſwoim/ Słyſzyſz że im dano ſtoły białe.
21:
Tu iuż bez wykłádu káżdy ſie domyſlić może co tho ma ro=
22:
zumieć iż im ſą dáne ſtoły białe/ daná im ieſth pociechá á
23:
pewna obietnicá/ iż nigdy nádzieiá ich á zapłátá ich im o=
24:
mylna być nie może/ á iż w nádziei á w opáthrznośći Páń
25:
ſkiey docżekáią/ powſtawſzy s ciáły ſwemi/ oney wiecżney
26:
zapłáthy ſwoiey/ dziwnemi á nieomylnemi rádoſciámi á
27:
pociechámi nápełnioney/ gdyż im rzecżono/ odpocżyway
28:
cie ták ná máły cżás w pokoiu/ áż ſie nápełni licżbá bráciej
29:
wáſzey/ to iuż rozumiey iżći tám ſam w pokoiu á w odpo=
30:
cżywániu/ á w wdzięcżney á nieomylney nádziei ſwoiey.
31:
A iż tu głos powiádá iż temu odpocżywániu ich máły
cżás miał


strona: 62

ná Obiáwienie káp. vj.Liſt 62.
1:
cżás miał być/ Káżdy cżás w roſkoſzy á w pokoiu máły ſie
2:
zda/ gdyż tám/ iáko piſmo powiáda/ tyſiąc lat iáko dzień
Pſal. lxxxix

3:
ieden/ gdyż wſzędy piſmo máłym to cżáſem zowie. Iáko
4:
y ſam Pan powiedáć racżył idąc do Oycá ſwego: Iż má=
Ian xvi.

5:
ło á nie vyrzycie mię. Iáko y Prorok od Páná ná drugim
Ezái xxvi.

6:
mieyſcu mowi do wiernych Páńſkich: Wnidź ludzie moy
7:
do pokoiu twego á do wnetrznośći ziemie/ á zámkni zá ſo
8:
bą fortkę twoię ná máły cżás/ áż ſie wypełni gniew moy
9:
nád złoſniki ná ziemi. A toć ieſt ten máły cżás iáko gi pi=
10:
ſmá zową/ ácż ſie nam proſto rozumieiącym bárzo długi
11:
widzi/ ktorego cżáſu nikomu Pan ziáwić nigdy nie racżył
12:
ániż ſie nam też o nim pytáć wſzetecżnie godzi.
13:
Dáley im tu powiedziano: Iż ſie muśi wypełnić licżbá
14:
bráćiey wáſzey/ á poſpołu ſłużebnicżey z wámi. Thu ſły=
15:
ſzyſz iż Pan y thu ná ziemi nas nędzniki zowie brácią ſwię=
16:
tych ſwoich/ á poſpołu nas zowie ſłużebniki ſwemi y z ni
17:
mi. Tuć iuż trudno ie málowáć w złotich płaſzcżoch ze zło
18:
temi ſceptry ſlbo koronámi/ iákoby iákie márſzałki/ iżby
19:
tu co rządzić mieli nád námi/ álbo nam tu ſzáfowáć iákie
20:
mi dobry álbo ſkárby ziemſkiemi iákochmy pirwey mnie=
21:
máli/ oto ſłuchay á ſłuchay proſtaku/ iż ie Pan zowie brá
22:
cią náſzą á rownemi ſługámi poſpołu y z námi/ thylko ſie
23:
tego vcż z nieomylnych dekretow Páńſkich y tu z obiáwie
24:
nia tego/ iż káżdy wierny Páńſki ták ná ziemi ták y ná nie=
25:
bie ieſt ſługą Páńſkim/ á w opátrzność iego vſtáwicżnie
26:
ieſth/ á zapłátá á pociechá iego záwżdy ſie zieleni á nigdy
27:
go ominąć nie może. A ná niewierniká záwżdy á vſtáwi=
28:
cżnie głoſy wołáią ná pomſtę á ná vpadek iego/ kthory go
29:
też nigdy ominąć nie może.

strona: 62v

Roſpráwá xxx.
1:
Tu iuż dáley powiáda Pan przez Apoſto=
2:
łá tego/ o sfáłſzowániu náuki ſwey prawdzi=
3:
wey/ á iáko miáło być zaćmiono ſłońce
4:
iey prawdziwe.
5:
A to będzie Roſpráwá xxx.
6:
A Vyrzałem gdy Báránek otworzył piecżęć
7:
ſzoſtą/ á oto drżenie ziemie wielkie sſtáło
8:
ſie ieſt. A ſłońce ſcżyrniáło iáko wor włoſiány:
9:
á mieſiąc wſzytek sſtał ſie iáko kreẃ/ á gwiaz=
10:
dy pádáły z niebá ná ziemię/ ták iáko z drzewá
11:
Figowego páda liſcie/ gdy bywa od wielkich
12:
wiátrow wzruſzone. A niebo odſtąpiło iáko=
13:
by kſięgi/ ktore bywáią w co obwinione/ á káż
14:
da gorá y inſułá byłá wzruſzoná z mieyſcá ſwe
15:
go: á krolowie ziemſcy/ y kſiążętá/ y bogacże/ y
16:
mocarze/ y ini vrzędnicy/ y káżdy ſługá/ y káż=
17:
dy wolny kryli ſie do iáſkiń/ y miedzy gory o=
18:
pocżne. A wołáli do gor y do opok: Vpadńcie
19:
ná nas/ á zákriycie nas przed thą oblicżnoſcią
20:
ſędziego ná máyeſtacie/ á od gniewu Báránko
21:
wego/ ábowiem przyſzedł dzień wielki gnie=
22:
wu iego/ á kto przed nim wytrwáć może?
23:
Kap. vij.
A pothymem widział cżterzy Anyoły/ ſtoiące
cżterzech ką=


strona: 63

ná Obiáwienie káp. vij.Liſt 63.
1:
ná cżterzech kąciech ſwiátá/ á dzierżące cżtery
2:
wiátry ziemſkie/ áby nie wiały ná ziemię/ áni
3:
ná morze/ áni ná żadne drzewo.
4:
Słyſzymy iż tu Apoſtoł powiáda/ iż gdy byłá otworzo=
5:
na piecżęć ſzoſta/ iż ſie sſtáło drżenie ná ziemi/ á ſłońce iá=
6:
ko wor włoſiány ſzcżyrniáło. Iuż tu Apoſtoł nie powiá=
7:
da áby mu to ſtárzec ktory ná niebie álbo ono zwiręe ktore
8:
z ziemie vkázowáć miáło/ ále iż to iuż ſam vpátrzył. Abo=
9:
wiem co ieſt ſtráſzliwſzego á co więcey może zátrząść zye=
10:
mią/ ták iż drżeć muśi przed okrucieńſtwem/ iedno wzgár
11:
dzenie á zgwałcenie wiernego ſłowá Páńſkiego? To Ie=
12:
ruzalem zburzyło/ tho zá Achábá krolá y zá inych krolow
13:
wiele ziemie pomordowáło/ ták iáko mu był Eliaſz wſka
14:
zał: Iżeś thy ieſt ktoryś záburzył á zátrząſnął wſzytką zye=
15:
mią gwałcą á opák wywrácáiąc ſłowá Páńſkie. O tym
iij. Krole. w xviij. Mát. xxiiij.

16:
ći tho záburzeniu á zátrzęſieniu ziemie Pan v Máttheuſzá
17:
ſwiętego powiádał/ iákie miáło być/ y iáko ſie záwżdy od=
18:
mieniáć miáły kroleſtwá ná inſze narody/ iż tho mieli lu=
Co ieſt ſłońce

19:
dzie wzgárdzić á nic o to niedbáć/ gdy miáłá przyść á roſz=
20:
ſzyrzáć ſie Ewányelia ná wſzytek ſwiát. A to záburzenie á
21:
zátrzęſienie ziemie nie iednoć raz miáło ſie okazáć/ ále iuż
22:
ták ma trwáć vſtáwicżnie áż do dniá ſądnego/ ilekolwiek
23:
kroć tho ſwięthe ſłońce Pan náſz Iezus Kriſtus á iáſna á
24:
ſzcżyra prawdá iego záćmiona będzie iáko wor włoſiány.
25:
Abowiem ieſzcże to ſrożſze á okrutnieyſze ieſt tyrrańſthwo/
26:
zgwáłcenie ſzcżyrey woley Páńſkiey niżli miecż/ od ktore=
27:
goby ſie lałá kreẃ po ziemi: bo ten iedno gubi ciáło/ ále to
28:
gubi y z duſzą ciáło poſpołu.
29:
Więcbyś rzekł: á cżemuż tego Pan dopuſzcża? Wieſz że
30:
powiedzieć ſam racżył: Iż muśi być wzgorſzenie ná ziemi
Mát. xviij.
ále biedá


strona: 63v

Roſpráwá xxx.
1:
ále biedá temu przez kogo przydzie. Abowiem by też tho
2:
nie było/ á gdzieżby znáć wierne od niewiernych/ ſtałe od
3:
nieſtałych/ gdyż Pan iáko złotnik w ogniu złotá ták chcze
4:
w przeſládowániu probowáć wiáry á ſtałośći náſzey.
5:
Dáley powiáda Apoſtoł/ iż mieſiąc ſzcżyrwienieie iáko
6:
Co ieſt mieſiąc.
kreẃ. Iuż rozumieſz gdy ſłończe záćmione będzie/ iż mie=
7:
siąc muśi też bárzo odmienić ſwiátłość ſwoie. Iuż ſnád=
8:
nie wiedzyeć możemy co mamy rozumieć przez ſłońce/ ták
9:
iáko ſie máło wyſzſzey wſpomináło/ iż nic inſzego/ iedno
10:
Ian viij.
Pan náſz ktory ſie ſam zowie iżem ia ieſt ſwiátłość ſwiátá
11:
tego. Thenći Pan záćmion być nie może/ ále może być do
12:
cżáſu záſłonion tym márnym worem włoſiánym/ ktory
13:
s przyrodzenia drapie á gryzie ciáłá ludzkie/ to ieſt/ fáłſzy=
14:
wą á złośćiwą á wymyſlną náuką fáłſzerzow ſwiátá tego
15:
kthora nie thylko ciáłá ále y duſze nędznych ludzi záwżdy
16:
gryść á drapáć muśi.
17:
Słuchayże gdy iuż nam to ſwięte ſłońce ták záćmiono
18:
bywa/ co ſie mieſiącowi sſtánie/ gdyż mieſiąc ieſt tey ná=
19:
tury/ iż ſwiátłość ſwoie od ſłońcá bierze. O właſnieſz tym
20:
mieſiącem możemy rozumieć onę oblubienicę ſłońcá tego
21:
to ieſt Koſcioł ſwięty iego/ ktory vſtáwicżnie iáko mieſiąc
22:
od ſłońcá bierze ſwiátłość od thego wiernego á iáſnego á
23:
wiekuiſtego ſłońcá náſzego. Słuchayże iż ten mieſiąc ma
24:
być iáko zekrwáwiony. O iuż ſie náſłucháły vſzy náſze/ y
25:
przypátrzyły ſie ocży náſze/ iáko ten nędzny mieſiąc bywa
26:
zdrapány/ znędzony/ y zekrwáwiony/ gdy then márny
27:
wor włoſiány tych fáłſzyrzow á wymyſlácżow ſwiátá te=
28:
go záćmi od niego to ſłońce ſwięthe iego/ á zátrzęſie á zá=
29:
trwoży nędzną ziemię/ iż ſie kreẃ po niey lać muśi á záfár
30:
bowáć ſie muśi záwżdj tą cżirwonoſcią ten vbogi mieſiąc
31:
á ten wierny Koſcioł Páńſki w wielkim vćiſnieniu á vdrę
32:
cżeniu ſwoim.

strona: 64

ná Obiáwienie káp. vij.Liſt 64.
1:
Słuchayże daley: Iż gwiazdy z niebá pádáć będą iáko
2:
liſcie z drzewá figowego gdy poſchnie/ á wiátr im zákoły=
Co ſą gwiazdy.

3:
ſze. Gwiazdy záwżdy piſmo ſwięte zwáło wierne náucży
4:
ciele á wyznáwácże ſłowá wiernego Páńſkiego/ Drzewo
5:
figowe s przyrodzenia dawá záwżdy s ſiebie owoc wdzię
6:
cżny á ſmácżny/ á gdy iuż vſchnie/ iuż nie bywa pożytecż=
7:
ne/ iuż liſcie z niego pádnie ledá wiáthrem zákołyſáne. A
8:
gdy iuż to ſwięte ſłońce záćmione bywa/ ták iákochmy ſły
9:
ſzeli/ A gdy iuż ten vbogi mieſiąc zekrwáwiony będzie/ A
10:
gdj iuż tá nędzna ziemiá zátrwożoná á zátrzęſioná będzie/
11:
ſłuchay iáko gwiazdy poleczą ná ziemię iáko z drzewá fi=
12:
gowego liſcie/ ktore iuż ni nacż niepotrzebne bywa/ bo iuż
13:
ni nacż niepotrzebna będzie ſzcżyra náuká ich/ y napilniey
14:
ſze wołánie y ſtáránie ich/ á ledá wiátrek thych fáłſzyrzow
15:
zátrząſnie imi/ iż vpáść muſzą/ á máło ich znáć będzie ná
16:
ziemi.
17:
Dáley ſłuchay czo Apoſtoł powiáda/ Iż káżda gorá y
18:
inſułá zruſzyłá ſie z mieyſcá ſwego. To ieſt rzecż iáwna/ iż
19:
káżda gorá/ to ieſt zwirzchność álbo kroleſtwo/ y káżda in
20:
ſułá zátrzęſiona być muśi/ ácż ſie nie ruſzy z mieyſcá ſwego
21:
gdzie ten nieſláchetny á fáłeſzny wiátr zátrząſnie ktorą cżę
22:
ſcią ſwiátá tego.
23:
Dáley powiáda/ Iż krolowie/ kſiążętá/ bogacże/ y inſzy
24:
narodowie á przełożeni ſwiátá tego/ biegáli/ vciekáli/ kry
Moczarze co ſą.

25:
li ſie w ſkáłach á w opokach/ ſzukáiąc iákiego ráthunku á
26:
wſpomożenia ſwego w onym ſrogim zátrzęſieniu ſwiátá
27:
A przed kimże ſie kryli? Oto ſłuchay/ przed oblicżnoſcią ſę
28:
dziego ná máyeſtacie á przed ſrogoſcią gniewu Báránká
29:
onego. O nędzni mocarze á przeſládownicy Páná thego/
30:
co ſie kryiecie w tych omylnych ſkáłách á w opokach mi=
31:
zernego ſwiátá tego/ ſzukáiąc ſobie rády á wſpomożenia
iákiego


strona: 64v

Roſpráwá xxx.
1:
iákiego od tych nędznych ſkał á od tey ſłabey opoki ſwiátá
2:
Opoki ſkáły co ſą.
á zwłaſzcżá od tego ktory ſie zowie opoką ná mieyſcu Pio
3:
trá ſwiętego. A práwie właſnie może ſie zwáć opoką/ kto
4:
rą ledá wiátr roſypáć może/ bo ſie nie dzierży onego żywe=
5:
go/ mocnego/ á wiecżnie trwáłego kámieniá/ ná ktorym
6:
był Piotr ſwięty mocno záſádził fundáment Koſcioła s.
7:
á obwija á zákrywa nam niebo thymi fáłeſznemi wymy=
8:
ſły ſwoimi/ ták iáko thu Apoſtoł piſze/ iż ie widział nam
9:
záſlonione iáko kſięgi obwinione. A toć ſą ty mizerne ſká=
10:
ły á ty ſłábe opoki obłudnego ſwiátá tego/ ktore nam le=
11:
dá w cżym inſzym vkázuią álbo obiecuią zbáwienie náſze/
12:
álbo go ſzukáć każą/ niżli ná tym wiernym á mocnym ká=
13:
mieniu á ná tym ſwiętym gruncie/ ktoremu y brony pie=
14:
kielne záſzkodzić nie mogą/ áni im záthrząſnąć nigdy nie
15:
mogą. A thák my wierni Páná ſwego niekriymy ſie po
16:
tych ſkáłach márnych á po tych omylnych opokach/ á nie
17:
vciekaymy od oblicżnośći thego ſędziego ná máyeſtacie y
18:
tego Báránká náſzego ſwiętego/ ále ſthoymy mocno ná
19:
fundámencie ſwiętym iego/ ná tym twárdym kámieniu
20:
fundowánym á záłożonym/ á nie lękaymy ſie nic thych
21:
wiátrow áni tego zátrzęſienia ziemie/ gdyż to pewnie wie
22:
my/ iż w nawięthſzym niebeſpiecżeńſtwie then Báránek
23:
náſz ſwięty záwżdy w pokoiu y w obronie ſwey wierne
24:
ſwoie záchowáć może/ á nigdy nam nie będzie záćmiono
25:
tho náſze ſłońce wierne/ áni krwią nie będzie sfárbowan
26:
ten mieſiąc náſz/ przy ktorym mocno ſtoimy/ gdy będzye=
27:
my wiernie ſtać á ſtale dufáć temu Pánu ſwemu/ thák iá=
28:
ko wnet vſłyſzyſz/ iáko Pan licży y ná pilney piecży ma zá=
29:
wżdy przebráne ſwoie.
30:
Pothym powiáda Apoſtoł: Iż widział cżterzy Anyoły
31:
ſtoiące ná cżtherzech kąciech ſwiátá/ roſkázuiąc wiátrom
áby nie


strona: 65

ná Obiáwienie káp. vij.Liſt 65.
1:
áby nie wiały áni ná ziemię áni ná morze áni ná drzewá.
2:
Ziemię iuż możemy ſwiáthem rozumieć/ morze inſułámi
Ziemiá. Inſuły.

3:
morſkimi ktore wody okrocżyły/ drzewem iuż rozmáitość
4:
ludzi ná tey ziemi y ná tych inſułach mieſzkáiące/ záwſcią
Wiátry.

5:
gnienie wiátrow záwſciągnienie tych ſtráchow á tych o=
6:
mylnych fáłſzow/ áby nie ſzkodziłi wiernym Páńſkim/ áni
7:
ná ziemi áni ná tych inſułach morſkich/ gdyż wierni Páń=
8:
ſcy ſą roſypáni po wſzytkiey ſzyrokośći ziemie/ thák iáko o
9:
tym piſmá doſyć mamy/ chociay też ſą y w dálekich krái=
10:
nach/ y chociay theż ieſt y miedzy niewiernemi mieſzkánie
11:
ich/ gdyż záwżdy ſą w obronie á w opátrznośći Páńſkiey.
12:
Tu iuż Apoſtoł wywodzi z widzenia ſwe=
13:
go/ iż ieſt wiele wybránych ná ziemi/ kthorych
14:
Pan będąc ſtrożem/ policża ie do
15:
chwały ſwoiey.
16:
A to będzie Roſpráwá xxxj.
17:
Y Widziałem inſzego Aniołá wſtępuiącego
18:
od wſchodu ſłońcá/ máiącego piecżęć Bo=
19:
gá żywego/ y wołał wielkim głoſem ná cżterzy
20:
Anyoły/ ktorym było dopuſzcżono ſzkodzić zie
21:
mi y morzu/ mowiąc: Abyſcie nie ſzkodzili zie=
22:
mi/ áni morzu/ áni drzewom/ áż náznácżymy
23:
ſługi Boże ná cżołach ná ich. Y vſłyſzałem licż=
24:
bę náznácżonych/ ſto y cżterdzieśći y cżterzy ty
25:
ſiące ze wſzytkich narodow ſynow Izráelſkich
KS pokole=


strona: 65v

Roſpráwá xxxj.
1:
S pokolenia Iudá/ dwánaſcie tyſięcy znácżo=
2:
nych. S pokolenia Ruben/ dwánaſcie tyſięcy
3:
znácżonych. S pokolenia Gád/ dwánaſcie ty=
4:
ſięcy znácżonych. S pokolenia Aſſer/ dwána=
5:
ſcie tyſięcy znácżonych. S pokolenia Niephta
6:
lim/ dwánaſcie tyſięcy znácżonych. S pokole=
7:
nia Mánáſſe/ dwánaſcie tyſięcy znácżonych.
8:
S pokolenia Symeon/ dwánaſcie tyſięcy zná
9:
cżonych. S pokolenia Lewi/ dwánaſcie tyſię=
10:
cy znácżonych. S pokolenia Izáchár/ dwána
11:
ſcie tyſięcy znácżonych. S pokolenia Zábulon
12:
dwánaſcie thyſięcy znácżonych. S pokolenia
13:
Iozeph, dwánaſcie tyſięcy znácżonych. S po=
14:
kolenia Beniámin/ dwánaſcie tyſięcy znácżo=
15:
nych. Potymem widział tłuſzcżą wielką/ kto=
16:
rey żaden zlicżyć nie mogł ze wſzythkich naro=
17:
dow pogánow pokolenia y ięzykow/ á oni ſto
18:
ią przed máyeſtatem: y przed oblicżnoſcią Bá
19:
ránká przyodziani ſthołámi białemi/ á pálmy
20:
były w ręku ich/ á wołáli głoſem wielkim/ mo=
21:
wiąc: Pozdrowienie temu ktory ſiedzi ná má=
22:
yeſtacie Bogá náſzego/ y Báránkowi. A wſzy
23:
ſcy Anyołowie ſtali około tronu/ y około ſtár=
24:
cow/ y cżterzech zwirząt/ á pádáli przed onym
máyeſtatem


strona: 66

ná Obiáwienie káp. vij.Lſti 66.
1:
máyeſtatem ná twarzy ſwoie/ chwaląc Bogá
2:
á mowiąc: Amen. Błogoſłáwieńſtwo y chwa
3:
łá/ y mądrość/ dziękowánie/ cżeść/ moc y zwy
4:
cięſtwo Bogu náſzemu ná wieki wiekom/ Amen
5:
Słyſzelichmy iuż ſzyroko ſtráchy/ okrucieńſtwá/ á rozli=
6:
cżne zátrzęſienie ziemie/ gdy náſze ſłońce ſwiáthłośći Pan
7:
náſz Iezus Kriſtus bywa záćmion odb fáłſzerzow tego nę
8:
dznego ſwiátá/ kthorzy dla pożytkow á wymyſlnych ro=
9:
zumkow ſwoich/ y niebá y Bogá rádziby ſie záprzeli y od
10:
rzekli. A iáko ludzie márnie giną á leczą/ á kołyſzą ſie iáko
11:
trzćiná od wiáthru/ gdy ſie trefi gdzie ná iákiey cżęśći zye=
12:
mie tákie zámieſzánie tych fáłſzerzow z dopuſzcżenia Páń
13:
ſkiego dla proby á dla doznánia ſthałośći wiernych Páń=
14:
ſkich. A tu więc poſpolicie vwiedzieni tym błędem álle=
Stáry zwycżay.

15:
guią/ iż nam w tym zámieſzániu lepiey ſtháć przy ſtárych
16:
zwycżáioch á przy poſłuſzeńſtwie á iednocie koſciołá. A=
17:
bowiem iużby tym obycżáiem wſzyſcy przodkowie náſzy
18:
byli potępieni/ ktorzy nie docżekáli thych nowych wykłá=
19:
dow/ tych Ewányelikow/ iáko ſie oni imi chłubią.
20:
Słuchayże oto ſłuchay moy miły brácie iáko thu Apo=
Piecżęć Bogá żywego.

21:
ſtoł piſze: Iż widział Anyołá od wſchodu ſłońcá idącego
22:
máiąc piecżęć Bogá żywego/ ktory roſkázuie inym Anyo
23:
łom áby nie ſzkodzili ſwiáthu áż będą náznácżeni wierni
24:
Páńſcy. Tákći było wneth od pocżątku ſwiátá/ gdykol=
25:
wiek nam thu wierne Słońce náſze ſwiećiło prawdziwą
26:
ſwiátłoſcią ſwoią/ że ſie diabeł pilnie záwżdy o to ſtárał z
27:
dopuſzcżenia Páńſkiego/ áby miał inſtrumentá ſwoie ná
28:
ſwiecie/ áby ćmyły fáłeſznemi wymyſły ſwoiemi to iáſne
29:
ſłońce náſze/ áby záwżdy był ſwiát ná probie wiernych od
30:
niewiernych. Ale ſłyſzyſz iáko ten Anyoł ſwięty przycho=
K 2dzący od


strona: 66v

Roſpráwá xxxj.
1:
dzący od wſchodu ſłońcá Pan náſz Iezus Kriſtus/ ktory
2:
miał v ſiebie piecżęć Boga żywego/ á nie piſze oby ią dzier
3:
żał w ręku/ ále iż ią miał/ gdyż on był záwżdy iedną iſtno=
4:
ſcią á práwie iednym wyobráżeniem poſpołu z Bogyem
5:
Oycem ſwoim/ ták iákochmy ſie iuż o thym wiele náſłu=
6:
cháli/ y iáko go piſmo ná wielu mieyſcach Anyołem názi
7:
wa/ iáko go Iákob Pátriárchá/ y Abráám/ y ini Porocy
8:
cżęſtokroć Anyołem názywáli.
9:
Słuchayże co ten Anyoł ſwięty s tą piecżęcią wyobráże
10:
nia Boſtwá ſwoiego cżynić racży. Otho roſkázuie inym
11:
Anyołom áby ſwiáthu nie ſzkodzili/ áż będą naznácżeni
12:
wierni Páńſcy/ kthorym w ſtałoſciách ich nic nie miáło
13:
nigdy ſzkodzić to márne zátrzęſienie ſwiátá tego.
14:
Słuchayże iż ten Anyoł ſwięty nie thylko po ziáwieniu
15:
cżłowiecżeńſtwá ſwego ty wierne ſwoie ták piecżętować
16:
racży/ ále z dawná y od wieku. Iákoś ono ſłyſzał/ gdy He=
17:
liaſzowi też w tákim záburzeniu powiedział: Iż ſie nic nie
18:
iij. Kro. xix
lękay/ mam ia ieſzcże ſiedḿ
19:
káli ná koláná ſwoie przed báłwánem Báálowym.
20:
A ták záwżdy á záwżdy Pan miał w nawiętſzym záburze
21:
niu ſwiátá tego wierne náznácżone ſwoie/ ktorzy záwżdy
22:
w żałoſciach ſwoich záchowáli iemu wiárę á powinno=
23:
śći ſwoie/ y nadobnie do nich woła vpomináiąc ie w ſta=
24:
Luk xij.
łoſciach ich/ mowiąc do nich: O nie lękay ſie ty nic málu=
25:
cżkie ſtadko moie/ bo ia ciebie nigdy nie opuſzcżę/ iáko má
26:
tká nigdy nie opuſzcża dziatek ſwoich. A by theż oná opu=
27:
Ezái. xlix.
śćiłá dziatki ſwoie/ ia was nie opuſzcżę. A thák ty wierny
28:
Páná ſwego nic ſie nie lękay o przodki ſwoie chociay ták
29:
zeſzli w záburzoney náuce á w omylney ſwiátá tego/ otho
30:
ſłyſzyſz iáko ten Pan záwżdy znácży á záchowawa od wie
31:
kow wierne ſwoie. Ono maſz zá nimi dekret Duchá ſwię=
tego przez


strona: 67

ná Obiáwienie káp. vij.Liſt 67.
1:
tego przez Páwłá ſwiętego vcżyniony/ kthory powiáda:
j. Korin. x.

2:
Iż oycowie náſzy pod figurą w obłoku y w morzu ſą po=
3:
krzcżeni/ y pod figurą mánny ſnámi Wiecżerzey á Sákrá=
4:
mentu ciáłá Páńſkiego vżywáli. A ieſli oni cod to pod figu
5:
rą cżynili ſą zbáwieni/ coż owſzem ći co iuż ſą iáſnie zekrz=
6:
cżenie w imię Oycá y Syná y Duchá ſwięthego/ y náiáſnie
7:
ſwiątośći Páńſkich ácż máło sfáłſzowánych vżywáli/ áby
8:
nie mieli thákież być zbáwieni álbo náznácżeni tym ſwię=
9:
tym známieniem Páná ſwego. Abowiem wieſz iáko ie
10:
ſamże Pan ná inym mieyſcu łáſkáwie wymawiáć racży:
11:
Iż ſługá kthory nieſwiádom woley Páńſkiey nie ma być
Luk. xij.

12:
tákiemi plagámi karan/ iáko ten ktory o niey y wie y rozu
13:
mie. A tu ſłyſzyſz niewiádomość iáką wymowkę ma.
14:
Ale ty nędzniku iákoż ſie będzieſz miał wymowić y iáko bę
15:
dzieſz ſmiał podnieść przed tym ſrogim máyeſtatem ocży
16:
thwoie/ gdy iáſnie wieſz/ widziſz/ wolą ſzcżyrą á iáſne ſło=
17:
wá Páná ſwego/ á wżdy k woli ſwiátu á k woli nędzney
18:
pártece ſwoiey będzieſz ie ſmiał wywrácáć á wykręcáć iá=
19:
ko ſzwiec ſtáry both/ wedle woley á wedle myſli ſwoiey/ á
20:
będzieſz powiádał/ iż ia wolę w ſtárey wierze być s koſcio=
21:
łem álbo z vſtáwámi iego. Ale vmiey/ proſzę cie/ pirwey
22:
rozeznáć mizerniku/ co ieſt ſtára wiárá y co ieſt ſtáry Ko=
Co ieſt ſtáry koſcioł.

23:
ſcioł/ tedy nie zbłądziſz. Oto toć ieſt ſtára wiárá/ átoć ieſt
24:
Koſcioł Páńſki prawdziwy/ á ćić ſą tą piecżęcią Páńſką
25:
náznácżeni/ kthorzy ſtoią w ſtárym á w onym pirwſzym
26:
Koſciele á poſtánowieniu Páná ſwego y zwolennikow ie
27:
go/ á thoć ieſth práwy ſtáry Koſcioł iego/ záfárbowány
28:
krwią ſwiętą iego/ y męcżennikow iego. A toć ieſt on grunt
29:
á on kámień węgielny/ ná ktorym ieſt ten prawdziwy ko=
30:
ſcioł iego fundowány/ á od tegoć nam kazano nie odſtę=
31:
powáć/ by też y Anyoł nie tylko cżłowiek co inego powiá=
K 3dal/ ále


strona: 67v

Roſpráwá xxxj.
1:
dał/ ále nie ten ktory ieſt z nieprawdy á z wymyſłow ludz
2:
kich zlepiony/ z opoki á s piáſku/ ktory ledá wiátrem zá=
3:
kołyſány y rozwálony być może. A w tymći tho Koſciele
4:
ſwiętym ſwoim ſtale á wiernie ſtoiące Pan/ iáko thu ſły=
5:
ſzyſz/ wierne ſwoie piecżętowáć racży/ á chowáć ie thu ku
6:
docżeſney á potym ku wiecżney chwale ſwoiey.
7:
Abowiem oto ſłyſzyſz iáko tu Apoſtoł piſze czo cżynią ći
8:
poznácżeni imieniem á znákiem tego Páná ſwego: Stoią
9:
przed máyeſtatem Bożym á przed oblicżnoſcią Bárán=
10:
ká máią ná ſobie ſtoły białe á pálmy w ręku ſwoich.
11:
Co ſą ſłudzy Boży.
A ktorzyſz to ſą? Oto ſłyſzyſz iż ſłudzy Boży. A coż tho zá
12:
ſłudzy Boży? Trudno kogo inſzego prawdziwym ſługą
13:
maſz zwáć páná ktorego/ iedno thego co cżyni wolą iego.
14:
Bo ſłychałeś podobno álboś cżytał/ gdy w Egipcie nie=
15:
chciał Fáráon wypuśćić wolno ludu Páńſkiego/ tedy mu
16:
ij. Moize. xij.
Pan roſkazał we wſzytkim kroleſtwie zábić w káżdym do
17:
mu to coby ſie komu było napirwey vrodziło. A ktoby ſie
18:
był ozwał być wiernym Páńſkim/ tu kazał káżdemu áby
19:
był náznácżył drzwi álbo podwoie ſwoie krwią báránká
20:
niewinnego. A tám iuż wſzytko ſpełná w cáłośći w domu
21:
onym náznácżonym zoſtawáło. Stáreć to figury á daw=
22:
noć ták záwżdy Pan znácży wierne ſwoie tą krwią bárán=
23:
ká niewinnego Syná ſwego miłego kthorego ná on cżás
24:
ten báránek iáſnie figurował/ ktorzy ſtoią mocno/ ták iá=
25:
ko ná on cżás oni ſtali przy ſwiętey woley/ wierze y poſtá=
26:
nowieniu iego.
27:
Abyś ieſzcże rozumiał lepiey ktorzy to ſą/ otho ſzukay v
28:
Ezechi. ix.
Ezechielá Proroká/ gdy też racżył Pan Bog roſkazáć po=
29:
znácżyć wierne ſwoie od wielkiego záginienia w Ieruza=
30:
lem/ tedy im kazał náznácżyć známię T. ná cżelech ná ich
31:
co ſie wykłáda zakon álbo wola Páńſka/ dokłádáiąc te=
go/ ábyś


strona: 68

ná Obiáwienie káp. vij.Lſti. 68.
1:
go/ ábyś ty iedno poznácżył kthorzy ſie phráſuią pátrząc
2:
ná ty odmiennośći á ná ty brzydliwośći ludzkie ná on cżás
3:
ná ziemi. Tu iuż rozumiey iż Pan nie znácży inſzych iedno
4:
ſługi ſwoie ty ktorzy ſtoią przy zakonie iego á przy ſwiętej
5:
woley ſlbo poſtánowieniu iego/ á brzydzą ſie odmienno=
6:
ſciámi ſwiáthá tego/ co máło niżey w drugiey roſpráwie
7:
ieſzcże ſzyrzey vſłyſzyſz. A ná cżymże ie znácży? Oto ſłyſzyſz
8:
ná cżele ná ich. Tedy rzecżeſz: A wſzák duchowie ſwięci ciá
Co ieſt cżoło.

9:
łá nie máią/ á gdzieſz cżoło? Oto maſz cżoło/ rozmyſlánie
10:
vſtáwicżne woley á zakonu Páńſkiego/ thák iáko Dawid
11:
ſzyroko o tym nápiſał/ gdyż w ciele cżłowieká żywiącego
12:
ieſt s przyrodzenia oſądzon rozum y káżde rozmyſlánie iego
13:
A iáko tu ſłyſzyſz iż niezlicżoną tłuſzcżą thych náznácżo=
14:
nych Apoſtoł widział z rozmáitych narodow ziemie. Ro
15:
zumiey temu żeć nie dziś ſwiát náſtał/ á záwżdy był ná tey
16:
probie/ y będzie áż do przyſcia Páńſkiego/ iáko o tym ſam
17:
Pan powiedáć racżył: Iż ták będzie przed przyſciem iego
Luk. xvij.

18:
iáko przed potopem zá żywotá Noego/ wſzytkich złośći á
19:
omylnośći będzie pełen ſwiát. Ale żadna nie ieſt brzydli=
20:
wſza v Páná tego/ iedno odſtępić od woley ſwiętey iego/ á
21:
co inſzego po ſwey woli z nędznym ſwiátem wymyſláć ſo
22:
bie/ Ták iáko ſie tym y káżdy iny Pan brzydzi/ gdy kto ſo=
23:
bie co inſzego wymyſla przećiw roſkazániu iego.
24:
Coż tám cżynią ći ták náznácżeni álbo ći ſłudzy Boży?
Czo cżynią náznácżeni

25:
Oto ſłuchay: Iż ſtoią przed Máyeſtatem Páńſkim oble=
26:
cżeni w ſtoły białe/ á pálmy máią w ręku ſwoich/ dawá=
27:
iąc cżeść á chwałę ſiedzącemu ná ſtolcu Bożym y Bárán
28:
kowi. Iuż możeſz rozumieć co ſie rozumie przez ſtoły bia=
29:
łe á przez pálmy. Sthoły białe znák nádzieie nieomylney.
30:
Pálmy znák zwycięſtwá/ kthore nośili zá ſtárych cżáſow
31:
krolowie álbo hetmáni po zwycięſtwiech ſwoich. Thákże
K 4támći kro=


strona: 68v

Roſpráwá xxxj.
1:
támci krolowie ná niebie álbo y ći ná ziemi ktorzy ſtoią w
2:
ſtałoſciach ſwoich/ pewnie ſą przyoblecżeni thymi ſtołá=
3:
mi białemi/ y pewnie noſzą ten znák zwycięſtwá przed o=
4:
blicżnoſcią Paná ſwego. A iż duchowie ſwięći ciał nie má
5:
ią/ wſzytko to możeſz rozumieć o nich/ iż oni będąc w thá=
6:
kim opátrzeniu/ w łáſce á w miłoſierdziu Páná ſwego/ pe
7:
wnie wiedzą o pociechach ſwych/ á iż iuż ſtoią w myſlach
8:
ſwoich przed máyeſtatem Páńſkim/ á noſzą ten znak zwy
9:
cięſtwá y ſtoły białe ná ſobie/ á dawáią cżeść á chwałę Pá
10:
nu Bogu ſwemu odkupicielowi ſwemu y Duchowi s.
11:
Troiákość Boſtwá.
A wſzákoż y tu możeſz ſie málucżko vtwirdzić ná ty wy=
12:
myſlácże co wodę łyſzką mierzą/ á chcą rozumieć rozum
13:
ki ſwemi to nieogárnione Boſtwo troiákie w oſobách/ á
14:
iedno w iſtnośći/ oto ſłuchay iż Anyeli y duchowie ſwięći
15:
wołáią dawáiąc cżeść á chwałę ſiedzącemu ná máyeſta=
16:
cie Bożym y Báránkowi. Słuchayże pilno/ iż tu dawáią
17:
cżeść á chwałę ſiedzącemu ná máyeſtacie y Báránkowi/
18:
á obudwu wſpomina być ná máyeſtacie Bożym/ tho iuż
19:
tu możeſz rozumieć iż Ociec y Syn y Duch ſwięty ſą ſiedzą
20:
cy ná máyeſtacie Bożym/ to ieſt/ w oney iedney á nieroz=
21:
dzielney Eſſenciey/ to ieſt iſtności Boſtwá onego dziwne
22:
go á żadnym rozumem nie ogárnionego/ będąc wſzyſcy ie
23:
dney władzey/ iedney woley/ iednego błogoſłáwieńſtwá/
24:
co tu iáſnie duchowie ſwięći y Anyołowie ſwięći wyzna=
25:
wáią/ ktorzy ſie vſtáwicżnie przypátruią temu Máyeſta
26:
towi ſwiętemu. A my tu nędzne iaſkołki chcemy wyláty=
27:
wáć z rozumy ſwemi/ á grześć ſobie gniazdá w piaſku/ á
28:
domyſláć ſie więcey niżli nam należy.
29:
A ták iuż wiedząc s tych duchow ſwiętych czo to ieſt zá
30:
máyeſtat Boży/ y ktho ná nim kroluie ná wieki wiekom/
31:
ták iáko nam ći ſwięći Anyołowie opowiádáią/ vpaday=
my theż


strona: 69

ná Obiáwienie káp. vij.Liſt 69.
1:
my też przed thym ſwiętym á ſtráſzliwym máyeſtatem s
2:
tymi bráćiſzki náſzymi/ ktorzy nas tám z rádoſciámi wiel
3:
kiemi cżekáią/ á dawaymy wierną cżeść á chwałę ná nim
4:
ſiedzącemu/ wyznawáiąc poſpołu z nimi/ iż nikomu ine=
5:
mu tá wiecżna cżeść á chwała/ moc/ zwycięſthwo/ y mą=
6:
drość nie należy/ iedno temu Boſtwu dziwnemu. A ſtoy=
7:
my mocno przy ſwiętey woli á poſtánowieniu iego/ á nie
8:
dáymy ſie ledá wiátrom vnośić/ ták iáko nas Piotr ſwię=
ij. Piotr iij

9:
ty vpomina/ á pewnie iuż tego możemy być iśći/ iż iuż ſą
10:
poznácżony cżołá náſze/ á iżeſmy iuż ſą policżeni bez wſze=
11:
go wątpienia do towárzyſtwá tych duchow ſwięthych/ y
12:
do tych rádośći ich/ o ktorych tu nieomylnie ſłyſzymy.
13:
Dáley iuż Apoſtoł doſthátecżniey wylicża/
14:
ktorzy ſą ći policżeni do błogoſłáwieńſtwá
15:
wiecżnego/ y iáko go vżywáią.
16:
A to Roſpráwá xxxij.
17:
Y Powiedział mi ieden s ſtárſzych/ mowiąc
18:
ku mnie: Ci co ie widziſz w ſtołách białich/
19:
ktorzy ſą/ y ſkąd przyſzli? Iam powiedział: Ty
20:
wieſz miły Pánie. Y powiedział mi: Ci ſą kto=
21:
rzy przyſzli z vdręcżenia wielkiego/ á rozſzyrzyli
22:
ſtoły ſwoie/ á opłokáli ie przez kreẃ Báránko
23:
wę. A przeto ſą przed máyeſtathem Bożym/ y
24:
ſłużą mu wednie y w nocy w Koſciele iego: á
25:
ktory ſiedzi ná mayeſtacie/ będzie mieſzkał nád
K 5nimi.


strona: 69v

Roſpráwá xxxij.
1:
nimi. Nie będą iuż nigdy áni łáknąć áni prá=
2:
gnąć więcey/ áni vpádnie ná nie ſlońceáani go
3:
rącość/ ábowiem Báránek ktory ieſt w poſro
4:
dku máyeſtathu/ będzie rządził ie/ á przywie=
5:
dzie ie do żywych ſtudnic wod/ á othrze Pan
6:
Bog káżdą łzę iuż od ocżu ich.
7:
Mátt. xxv. Kto ma będzie mu dano więcey.
Pátrzayże tu opátrznośći Páńſkiey nád wiernemi/ iż ſie
8:
pełnią ſłowá ony iego co powiedáć racży: Iż kto ma bę=
9:
dzie mu więcey dano. Nie rozumieyże ábyć żytá álbo pie=
10:
niędzy/ ále kto ſie pocżnie ſtáráć áby poznał wolą Páná te
11:
go/ będzie mu pewnie ieſzcże więcey dano/ ták iáko tu ſły=
12:
ſzyſz/ iż ſie Apoſtoł ni ocż nie pyta/ á przedſię mu wykłádá
13:
ią táiemnice Páńſkie. Ale kto o to nic nie dba/ nic ſie o tym
14:
nie pyta/ powiáda Pan/ iż y tá trochá co miał będzie od=
15:
iętá od niego/ á będą do końcá doſlepiony ocży iego. A tu
16:
iuż zrozumieſz ieſli ſie maſz pytáć o Pánu o tym/ ábyć ieſz=
17:
cże było więcey tego dano/ cżyli nic nie dbáć/ ábyć do koń=
18:
cá doſlepiono ocżu twoich. Ale wierę niewiem gdzie ſie w
19:
tey ſlepocie przybłąkaſz.
20:
Kthorzy ſą ná rádość przyerzeni
Coż powiedziano temu Apoſtołowi s thych táyemnic
21:
Páńſkich? Oto ſłuchay. Powiádáią mu ktorzy to ſą kto=
22:
rzy tákich rádośći błogoſłáwieńſtwá y obietnic Páńſkich
23:
vżywáią. A ktorzyſz to ſą? Oto ſłyſzyſz/ Iż tho ſą ći ktorzy
24:
opłokáli we krwi Báránkowey ſthoły ſwoie/ á przyſzli s
25:
przeſládowánia wielkiego/ á ſłużą w koſciele iego wednie
26:
y w nocy. Słyſzałeś iuż w iákim niebeſpiecżeńſtwie y w iá
27:
kim przeſládowániu y vdręcżeniu ma być wierny koſcioł
28:
Páńſki záwżdy ná ziemi/ ſłuchayże iż tu nie doſyć ná tym/
29:
iż chociay kto zwycięży álbo wytrwa w tym koſciele w tá
kich burz=


strona: 70

ná Obiáwienie káp. vij.Liſt 70.
1:
kich burzkach ſwiátá thego/ á bierze pálmę álbo koronę
2:
zwycięſtwa ſwego/ ále kthemu potrzebá áby był opłokan
3:
krwią Báránká thego ſwiętego/ á ſłużył mu wednie y w
4:
nocy w kroleſtwie iego. Bo nie doſyććiby było ná tym iże=
5:
chmy pokrzcżeni á opłokáni krwią Báránká tego/ ieſliże
6:
mu ſłużyć nie będziemy wednie y w nocy. A coż to ieſt ſłu
7:
żyć iemu wednie y w nocy? Nic inſzego nie ieſt iedno iáko
8:
Dawid powiáda/ wednie y w nocy ſtáráć ſie o to/ iákoby=
Pſalm j.

9:
chmy chodzili pod kroleſtwem iego/ ſtáráiąc ſie wedle
10:
możnośći ſwey ábychmy ni w cżym nie odſtępowáli wo=
11:
ley ſwiętey á náuki iego/ gdyż tu dokłáda/ iż mamy ſtać w
12:
Koſciele iego/ ále iſcie nie w koſciele wymyſlonym od te=
13:
go mizernego ſwiátá y z obłudnoſciámi iego.
14:
Coż ſie sſtánie s tymi tákiemi ktorzy temu Pánu będą
15:
ſłużyc y wiárę mocno dzierżeć w thym ſwiętym Koſciele
16:
iego? Oto ſłyſzyſz: Iż ten ktory ſiedzi ná máyeſtacie będzie
17:
mieſzkał z nimi/ oto ſłyſzyſz iż Báránek będzie rządził ie.
18:
Otho ſłyſzyſz iż iuż żadne niebeſpiecżeńſtwo niedotknie ſie
19:
ich. Oto ſłyſzyſz iż będzie otárta káżda łzá z ocżu ich/ á Bá
Iákie ſą pociechy wiernych.

20:
ránek do wod żywiących doprowádzi ich. O moy miły
21:
Pánie toć to wielka pociechá á wielka obietnicá twoiá co
22:
thu ſłyſzymy nędzne ſtworzenie twoie/ zá máłe godnośći
23:
náſze/ gdyż to wſzytko ſpráwuie Boſka opátrzność á miło
24:
ſierdzie twoie. Azaſz to nie wdzięcżna obietnicá/ iż opátrz=
25:
ność/ opieká/ obroná twoiá s ſwiętego máyeſtatu twego
26:
będzie záwżdy z námi mieſzkáłá. Azaſz to nie wielka obie=
27:
tnicá/ iż ani prágnienie/ áni łáknienie/ áni żadne vdręcże=
28:
nie nie vpádnie ná tákiego żadnego wiernego twego/ á ká
29:
żdy ſmutek y niebeſpiecżeńſtwo y káżda łzá iuż będzie otár
30:
ta z ocżu káżdego. Azaſz to nie wielka obietnicá/ iż ten Bá=
31:
ránek ſwięty s tego ſpołecżnego á ſtráſzliwego máyeſtatu
ták iáko


strona: 70v

Roſpráwá xxxiij.
1:
ták iáko ſłyſzymy będzie páſł/ rządził/ á ſprſwował tho
2:
Wody żywe.
wdzięcżne ſtadko wiernych ſwoich/ á dowiedzie káżdego
3:
z nich do ſtudnice żywey/ to ieſt/ do vznánia prawdziwe=
4:
go wiernego Boſtwá ſwoiego/ co potym iáſnie okiem w
5:
oko obiecuie oględáć káżdemu. A iákoż ſie tu cżego lękáć?
6:
á iákoż tu nie ſtać przed tym ſwiętym máyeſtatem w tym
7:
przebránym á wdzięcżnym Koſciele iego? á on powiáda:
8:
Iż chociać ſie do cżáſu będzie ſmiał ſwiáth/ á wy możecie
Ian w vxj.

9:
máło ſie pofráſowáć/ ále fráſunk wáſz obroći ſie wam w
10:
wiecżne weſele wáſze/ á ſwiátu ná wiecżny vpadek iego.
11:
Dayże nam miły Pánie ſkoſztowáć thych wod twoich ży=
12:
wych/ ábychmy imi będąc náſyceni/ poználi ciebie Páná
13:
ſwego/ á ſtáneli mocno w tym koſciele twoim przed tym
14:
ſwiętym máyeſtatem twoim/ áby były nád námi wypeł=
15:
nione ty ſwięte obietnice á dobrodzieyſtwá twoie/ ták iá=
16:
ko tu o nich iáſnie ſłyſzymy.
17:
A tu iuż Apoſtoł dáley piſze/ iáko ten Anyoł
18:
náſz á ten Báránek náſz oddáie prośby náſze
19:
przed ſpołecżnoſcią máyeſtatu
20:
Boſtwá ſwoiego.
21:
Roſpráwá xxxiij.
22:
A Gdy otworzył piecżęć ſiodmą/
23:
sſtáło ſie ieſt milcżenie ná niebie
24:
Káp. viij
o poł godziny. Y virzałem ſiedḿ
25:
Anyołow ktorzy ſtali przed obli
26:
cżnoſcią Boſką/ j dano im ſiedḿ
trąb. A


strona: 71

ná Obiáwienie káp. viij.Liſt 71.
1:
trąb. A potym iny Anyoł przyſzedł/ y ſtánął v
2:
ołtarzá máiąc kádzidlnicę złotą/ y dano mu zá
3:
palnośći wiele/ áby ie oddał z modlitw ſwię=
4:
tych wſzytkich ná ołtarzu złothym/ kthory był
5:
przed máyeſtatem. A wſtąpił dym onych zá=
6:
palnośći z modlitw ſwiętych z ręki onego An=
7:
yołá przed Bogiem. A potym wziął Anyoł ká
8:
dzidlnicę/ y nápełnił ią ogniem z ołtarzá/ y ſpu
9:
śćił ná ziemię/ y sſtáły ſie gromy/ głoſy/ y bły=
10:
ſkáwice/ y ziemie zádrżenie.
11:
Thu ktoby ſie chciał pilnie przypátrzyć/ iákim porząd=
12:
kiem Duch ſwięty w tym zyáwieniu ſwoim wſzytki rzecży
13:
ſpráwowáć racży. Napirwey oznaymiwſzy máyeſthat á
14:
wielmożność Boſtwá ſwego w Troiákośći iedynego. O=
15:
znaymiwſzy co mu ſie theż ná ſwiecie niepodoba do wier=
16:
nych ſwoich pod figurą onych ſiedmi koſciołow. Oznay=
17:
miwſzy też tho iż miał zeſłáć ná ſwiát iáſnie á ſzyroko ſło=
18:
wo ſwoie. Opowiedziawſzy też iáko ſie s tego ſwiát miał
19:
zátrząſnąć/ y czo zá pomſty ná niewdzięcżniki miáły być
20:
záchowáne. Oznaymił też to iáko wierni iego á wybráni
21:
iego mieli być w tych burzliwoſciach ſwiátá tego y pozná
22:
cżeni y záchowáni/ iż ſie ich nigdy żadny ſtrách áni żadne
23:
niebeſpiecżeńſtwo dotknąć áni ich ſtráſzyć nie będzie mo=
24:
gło. Tu iuż dopirko vcży y oznáymuie/ iáko wierni iego
Iáko ſobie iednáć dobrą nádzieię.

25:
tu ná ziemi boiuiący po wſzytki cżáſy ſtráchow y niebeſpie
26:
cżeńſtwá káżdego máią ſobie iednáć y záſługowáć i tho
27:
poznácżenie ſwoie/ y tho ſwięte błogoſłáwieńſtwo Páná
28:
ſwego/ y opiekę/ y ſtraż/ y opáthrzność w káżdym ſwoim
niebeſpie=


strona: 71v

Roſpráwá xxxiij.
1:
niebeſpiecżeńſtwie od niego. Abowiem tu iuż ſłyſzymy/ iż
2:
ſie nágotowáło ſiedḿ Anyołow s trąbámi/ kthorzy mieli
3:
obwołáć á otrąbić y oznaymić wſzytki plagi y wſzytki ſro
4:
gośći ktore ſie máią dziać nád niewierniki á nád niewdzię
5:
cżniki Páńſkimi/ ktorzy iáwnie będą wzgárdzáć ſłowá á
6:
vpominánia Páńſkie/ á czo inſzego ſobie wymyſláć álbo
7:
wykrążáć wedle woley ſwoiey/ álbo inſzego rátunku álbo
8:
iákiey nádzieie ſobie ſkąd inąd nábywáć álbo ſzukáć/ niżli
9:
od niego ſámego/ álbo inákſze chwały wymyſláć iemu/ ni
10:
źli ieſt nam z woley ſwiętey iego ſzyroko oznáymiono.
11:
A iżbychmy wierni s tego więtſzą pociechę mieli/ otho
12:
ſłuchay: Iż gdy Anyoł przyſzedł s kádzidlnicą do ołtarzá
13:
iż ſie sſtáło w niebie milcżenie wielkie. Czoż to był zá An=
14:
yoł proſzę cie/ álbo co to był zá ołtarz? Ale ſnadźći tego y
15:
Ezáiaſz. Lxiiij. Málá. iij.
máło powtarzáć trzebá/ iuż wieſz kogo Ezáiaſz/ kogo Má
16:
láchiaſz tym Anyołem zowie/ álbo inſzy Prorocy/ y kto ná
17:
tym ołtarzu vſtáwicżnie ofiáruie prośby y modlitwy ná=
18:
ſze przed tym máyeſtatem Boſtwá tego ſpołecżnego/ y ko
19:
go piſmo wſzędy być krolem y kápłanem náſzym ſzyroko
20:
ogłośiło. Tenći tho ieſt Anyoł y tenći to ieſt Kápłan náſz/
21:
Kto ieſt kápłan náſz.
ktory ofiárowawſzy ſam ſiebie ofiárą wdzięcżną ná ołta=
22:
rzu krzyżá ſwiętego/ y teraz nie prożnuie będąc w ſpołecż=
23:
nośći Boſtwá ſwego/ ále wiecżnie ofiáruie prośby náſze/
24:
ſtałośći/ ćirpliwości/ wiárę/ y nádzieię káżdą náſzę.
25:
A tu ſie możeſz przypátrzyć Boſtwu y cżłowiecżeńſtwu ie
26:
go/ Pirwey go Apoſtoł widział poſrzod máyeſtatu iáko
27:
báránká/ á teraz go powiáda przed ołtarzem iáko Anyo=
28:
łá. Tu iuż możeſz rozumieć/ ácżći ſtoi przed ołtarzem przed
29:
tym Boſtwá ſwego w ſwiętym cżłowiecżeńſtwie ſwoim
30:
z Boſtwem złącżonym/ ále Boſtwo ono kthorego pełno
31:
niebo y ziemiá przedſię ná máyeſtacie ieſt/ á vſtáwicżnie
wſzytko wi=


strona: 72

ná Obiáwienie káp. viij.Liſt 72.
1:
wſzytko widzi/ rządzi/ ſpráwuie wedle woley ſwoiey.
2:
Słuchayże iż ſie sſtáło milcżenie ná niebie. Tu iuż rozu=
3:
miey/ iż gdy ine ſpráwy álbo ſądy Páńſkie były ſpráwo=
4:
wáne/ iż ſie y tákie y owákie głoſy ozywáły. Ale gdy náſtą
5:
piłá ták poważna rzecż/ iż Pan ofiárował modlitwy ná=
6:
ſze przed máyeſtatem Boſtwá ſwoiego ſpołecżnego/ tedy
7:
ſie sſtáło milcżenie. A tu ſie też tego vcżyć mamy nędzni=
Milcżenie ná niebie.

8:
cy/ ábychmy w ćichośći á w pokorze ofiárowáli modli=
9:
twy ſwoie przed tym ſwiętym á ſtráſzliwym máyeſtatem
10:
Bogá żywiącego ná wieki. A drugie też ſpráwić ſie tym
11:
możeſz/ iż ten Apoſtoł widział tyſiącmi duchow ſwiętych
12:
á wżdy nie ſłyſzyſz áby ſie kthory dotknął ołtarzá álbo ká=
13:
dzidlnice/ ábo iżby ſie miał ktori przycżyniáć zá kim tu ná
14:
ziemi ktory ſie porucżał iemu/ ták iákochmy proſtacy cży=
15:
nili/ iedenże to ſam ten Kápłan á zbáwiciel náſz/ ták iáko
16:
tu ſłyſzyſz/ ofiáruie ty wdzięcżne wonnośći pokornych mo
17:
dlitw náſzych przed máyeſtatem thego ſtráſzliwego Bo=
18:
ſtwá ſwego. A co o tym piſmá mamy y pioráby nie sſtá=
19:
ło/ á coż kiedy temu przedſię wierzyć niechcemy.
20:
Coż ſie dáley sſtáło gdy iuż then náſz miłośćiwy Pan á
Dym wſtąpił ku gorze,

21:
ten náſz Anyoł y Kápłan zápalił y ofiárował thy nędzne
22:
modlitwy náſze? Oto ſłuchay pociechy ſwoiey: Iż wſtą=
23:
pił dym ku gorze áż przed Máyeſtat Boſki. Tu iuż możeſz
24:
rozumieć iż ieſth nie dáremna nádzieiá modlitwy twoiey/
25:
tu iuż wieſz y wierzyć możeſz/ iż wſthępuie iáko dym przed
26:
máyeſtat Páńſki z ręku Kápłaná tego twego ſwiętego/ á
27:
ieſt wdzięcżną wonnoſcią przed thym ſwiętym máyeſta=
28:
tem/ y pewnie ieſt wdzięcżnie przyięta od ciebie.
29:
Coż ſie dáley sſtáło ku pocieſze twoiey? Otho ſłuchay/
30:
Gdy iuż ofiárował ten wiecżny káplan ty wdzięcżne mo=
31:
dlitwy wiernych ſwoich coż vcżynić racżył? Otho ſłyſzyſz
Iż wziął


strona: 72v

Roſpráwá xxxiij.
1:
Iż wziął ogniá z ołtarzá y ſpuśćił gi ná ziemię wiernym
2:
Ogień zniebá ſpadł.
ſwoim. Coż to był zá ogień? Wſpomni ſobie co ſie było o=
3:
gniem vkazáło nád głowámi Apoſtholſkiemi w dzyeń
4:
ſwiątecżny. Tenći to ogień Pan náſz ſpuſzcża á zmiothuie
5:
Dzieio. ij.
wiernym ſwoim/ zápalenie á nádchnienie Duchá ſwięte=
6:
go/ áby byli náwſzem vtwirdzeni. Bo vſłyſzyſz máło dá=
7:
ley/ gdy oni trębácże/ iákochmy máło wyſzſzey o nich ſły=
8:
ſzeli/ będą trąbić/ iákie ſtráchy á iákie niebeſpiecżeńſthwá
9:
będą ſie okázowáć ná ziemi. A tu dopirko ſnádnie ſie oba=
10:
cżyć możeſz/ iákiey doſtoynośći á iákiey wdzięcżnośći ieſth
11:
modlitwá wiernych Páńſkich tu ná ziemi/ gdyż nas wſzy
12:
tki piſmo zowie ſwiętemi/ ktorzyſmy kolwiek vwierzyli á
13:
Philip. j.
przyoblekli ná ſie Kriſtuſá Páná ſwego. Atho iż y dobro=
14:
dzieyſtwo/ ſpráwá/ y opátrzność Duchá ſwiętego przypa
15:
da nam s tego/ y káżde beſpiecżeńſtwo y nádzieiá y wiárá
16:
náſzá tym ſie ſporzy y otwarza ſie nam o Pánu náſzym/ iż
17:
on nigdy w nawiętſzych trwogach ſwiátá tego nie opuśći
18:
nas/ á záwżdy będzie nád námi ſwięte kroleſthwo iego/ á
19:
záwżdy ſie będzie ſwięćiło w nas ſwięte imię iego/ y wola
20:
ſwięta iego/ y potrzebámi nas záwżdy hoynemi opátro=
21:
wáć będzie racżył/ y vchowa nas káżdey pokuſy/ y zbáwi
22:
nas ná wieki iáko wierne ſługi ſwoie/ ták iáko vſtáwicż=
23:
nie do niego z náuki y roſkazánia iego wołamy y wołácie=
24:
chmy powinni.
25:
Grom/ głos/ błyſkáwicá.
Coż ſie dáley sſtáło/ gdy ten ogień ſpadł/ ták iáko o nim
26:
ſłyſzyſz/ ná ty wierne Páńſkie ná ziemię? Oto ſie sſtáł grom
27:
głos błyſkánie y zátręſienie ná ziemi. O wierz mi wielkiſz
28:
to grom y głos y zátrzęſnienie ſie sſtánie ná ziemi/ gdy nie
29:
wiernicy vyrzą w ſthałoſciach ſwych vtwirdzone wierne
30:
Páńſkiek przez ten ogień ſpádły z niebá tego to Duchá ſwię
31:
tego. O wielkieſz głoſy y gromy były o tym/ gdy ſie tho w
Ieruzalem


strona: 73

ná Obiáwienie káp. viij.Liſt 73.
1:
Ieruzalem było sſtáło nád Apoſtoły Páńſkiemi/ że iedni
2:
wołáli/ iż muſzą być pijáni/ drudzy mnimáli iż od pámię=
3:
ći odſtąpili/ były rozmáite gromy y głoſy około tego.
4:
A ták my wierni nic ſie nie lękaymy tych gromow á tych
5:
głoſow ziemſkich/ niech ſie im wnętrznośći pádáią/ á my
6:
przedſię ſtoymy mocno przy tym Pánu ſwoim z nabożne
7:
mi modlitwámi ſwemi/ á pewnie thego bądźmy iśći/ iżći
8:
iáko dym y iáko wdzięcżna wonność ſtháną przed thym
9:
ſwiętym máyeſtatem Páná náſzego/ nic w tym nie wąt=
10:
piąc/ iż then Pan náſz á ten Kápłan náſz nigdy nie opuśći
11:
nas/ á będzie nam dodawał tego ogniá niebieſkiego s te=
12:
go ołtarzá ſwiętego á z máyeſtatu Boſtwá ſwego/ iż nigdy
13:
nie vſtániemy w żadnych burzkach ſwiátá tego/ ták iáko
14:
ie nam tu Anyeli ći ſwięći s trąbámi tymi oznáymowáć
15:
będą/ áni nigdy w ſtałoſciach ſwych nie zmieniemy wiá=
16:
ry áni powinnośći ſwych temu Pánu ſwemu.
17:
A tu iuż poydą porządkiem ſtráchy á niebe
18:
ſpiecżeńſtwá á kácerſtwá/ kthore Pan będzye
19:
nád niewiernemi okázował áż do ſkoń=
20:
cżenia ſwiátá.
21:
Roſpráwá xxxiij.
22:
A Oni ſiedḿ Anyołow/ ktorzy mieli ſiedḿ
23:
trąb/ zgotowáli ſie áby trąbili. A gdy pir
24:
wſzy Anyoł zátrąbił/ sſtał ſie grad zmieſzány
25:
ze krwią y z ogniem/ y vpadł ná ziemię/ á trze=
26:
cia cżęść drzewiny popalona ieſt/ y káżde ſiáno
Lzyelone


strona: 73v

Roſpráwá xxxiij.
1:
zielone zgorzáło ieſt. A gdy drugi Anyoł zá=
2:
trąbił/ vpádło coś iáko gorá zápalona y wrzu
3:
cona ieſt do morzá. A sſtháłá ſie trzecia cżęść
4:
morzá krwáwa/ á vmárłá ieſth trzecia cżęść
5:
ſtworzenia ktore było w morzu/ á ktore miá=
6:
ło duſze/ y trzecia cżęść łodzi poginęłá. A gdy
7:
trzeći Anyoł zátrąbił/ vpádłá z niebá gwiaz=
8:
dá wielka pałáiąca iákoby pochodnia/ y vpá=
9:
dłá do trzeciey cżęśći rzek/ y do wzdroiow wo
10:
dnych: á imię iey było piołun. A sſtáłá ſie trze=
11:
cia cżęść wod onych gorzka iáko piołun/ á wie
12:
le ludzi vmárło od wod od onych/ ábowiem ſie
13:
bárzo gorzkie sſtáły były.
14:
Słyſzelichmy wielką pociechę iáko Pan náſz modlitwy
15:
náſze wierne á pokorne od nas ná ſtolicy Boſthwá ſwego
16:
będąc/ ofiárowáć racży/ y iáko nam ogniá onego ſwego
17:
Duchá ſwego ſwiętego wiernym ſwym dodawáć racży/
18:
áby w nawiętſzych burzliwoſciach y zámieſzkach ſwiátá
19:
tego nigdy nie vſtawáłá wiárá náſzá. Tu iuż ſłyſzymy iá=
20:
kie fáłeſznośći/ obłudnośći ſwiáthá tego máią przypádáć
21:
ná ten nędzny ſwiát áż do ſkońcżenia iego/ áby záwżdy był
22:
iáko ná probie wierny á poſwięcony iemu Koſcioł s. iego
23:
Abowiem thu ſłyſzymy gdy pirwſzy Anyoł w trąbę zá=
24:
trąbił/ iż ſpadł grad z ogniem á ze krwią zmieſzány ná zie=
25:
mię. Trąbá káżda gdy ią ſłyſzymy/ thedy vpomina ludzi
26:
Trąbá vpomina.
áby ſie álbo ku boiu/ álbo ku iákiey iney ſpráwie gotowá=
27:
li. Ale my iż to ſłyſzymy tedy ſie ni ku cżemu inſzemu goto
wáć nie ma=


strona: 74

ná Obiáwienie káp. viij.Liſt 74.
1:
wáć nie mamy/ iedno ku boiowi á ku záburzeniu tego mi
2:
zernego ſwiátá/ gdyż wiemy co s ſobą cżynić mamy/ á iá=
3:
kie hárcowniki y ſprzećiwniki vſtháwicżnie około ſiebie
4:
mamy. A ták tá ſtráſzliwa trąbá ſłuſznieby nam miáłá v
5:
ſtáwicżnie brzmieć w vſzoch náſzych/ ábychmy ſie co nale
6:
piey á co naopátrzniey ku temu vſtáwicżnemu boiowi ná
7:
ſzemu gotowáli/ gdyż wiemy iż też ſprzećiwnicy náſzy nie
8:
ſpią/ á vſtáwicżnie ſzoruią przećiwko nam ty groty y thy
9:
páncerze ſwoie.
10:
Bo gdy ſłyſzyſz iż ná pirwſze zátrąbienie vpadł grad ná
Grad z ogniem.

11:
ziemię z ogniem á ze krwią zmieſzány/ grad iż ieſth ſam w
12:
ſobie oziembły á ſzkodliwy/ nic nam inſzego nie známionu
13:
ie iedno oziębłość á ſzkodliwość fáłſzywey á wymyſlney ná
14:
uki przećiwko woley/ vſtáwam/ y roſkazániu Páńſkiemu
15:
ktora miáłá ſzkodzić wſzytkim ludziom ná ziemi. A iż thá
16:
oziębłość byłá z ogniem zmieſzaná/ tho známionuie chy=
17:
trość gorącość á vporność wymyſlácżow tych kthorzy ią
18:
mieli roznośić álbo rozſiewáć ná ziemi. A iż też ten nieſlá=
19:
chetny grad był y zekrwią zmieſzány/ to inácżey nigdy być
20:
nie może/ gdy ten márny grad s tym ogniem będzie ná zie
21:
mię zrzucony/ áby ſie nie miáłá krwią záfárbowáć/ gdyż
22:
to nigdy pokoiu ná niey áni zgody nie może vcżynić.
23:
Słuchayże co Apoſtoł dáley piſze/ kto był przycżyną te=
Gorá co ieſt.

24:
go grádu nieſlachetnego/ oto powiáda iż vpádłá iákoby
25:
gorá ogniem zápalona do morzá/ á potym gwiazdá iáko
26:
pochodnia goráiąca. Morze to iuż wiemy co ieſt w ſwię=
27:
tym piſmie/ bo nic inſzego iedno ten mizerny á dziwnemi
28:
nawáłnoſciámi záburzony ſwiát. Mons to też wiemy iż
29:
łáćińſkim ięzykiem gorę zowiemy. A ták onći tho Mons
30:
nieſláchetny vpadł on Montanus Kácerz y s pomocniki
31:
ſwemi/ z onymi Mánicheuſzmi/ z onymi Wálentiniany/
L 2iż inymi


strona: 74v

Roſpráwá xxxiiij.
1:
y z inymi ktorzy vpádli z ogniem fáłſzywych náuk ſwoich/
2:
y ſpalili trzecią cżęść drzewiny ná ziemi/ gdyż przez drze=
3:
winę piſmo ſwięte nam proſte á nędzne ludzie wſzędy zná
4:
mionuie/ y ſpalili też onę zieloność ſzcżyrey/ wierney/ á nie
5:
omylney prawdy Páńſkiey/ ták iż záráźili á popalili ná tej
6:
nędzney ziemi y ná tym burzliwym morzu y trzecią cżęść
7:
ſtworzenia y trzecią cżęść łodzi ná ktorych pływáłá wier=
8:
na náuká á prawdziwa drogá Páná náſzego.
9:
Coż ſie potym sſtáło? Oto ſłuchay/ iż gdy zátrąbił An=
10:
yoł trzeći/ iż vpádłá gwiazdá iákoby pochodnia zápalo=
11:
na ná wody y ná wzdroie/ y záráźiłá iákoby piolunem ony
12:
wdzięcżne wody ná ziemi. Gwiazdámi záwżdy piſmo s.
13:
zwáło wierne náucżyciele ná ziemi. Ale thu Apoſtoł po=
14:
Pochodnia co ieſt.
wiáda iż to nie byłá práwa gwiazdá/ ále iákoby pochod=
15:
nia pałáiąca/ á imię iey było piołyn. O onáć to nieſláche=
16:
tna pochodnia miáłá vpáść ná tę nędzną ziemię on Arius
17:
bezecny/ ktory gorzkoſcią ſwoią kthorą zárażał Boſtwo
18:
Páná náſzego/ przyſzedſzy ná ten ſwiát/ záplugáwił á zá=
19:
ráźił wſzytki wzdroie y ſtudnice płynące s ſzcżyrey prawdi
20:
Páná náſzego/ ták iż wiele ludzi muſiało ſie záráźić y zem=
21:
rzeć márnie vnioſzſzy ſie á nápiwſzy ſie tey gorzkosći iego.
22:
A ták tyć to grády/ tyć to gory/ tyć to mizerne pochodnie/
23:
vſtáwicżnie będą pádáć ná ten nędzny ſwiát z niebá/ tho
24:
ieſth z dopuſzcżenia Páńſkiego. Ale my wierni gdy ſie bę=
25:
dziemy mocno dzierżeć onego ogniá ſwiętego nam od Pá
26:
ná náſzego z onego ołtharzá Boſtwá iego zrzuconego/
27:
nic nam ty grády/ áni thy gory/ áni ty pochodnie vcżynić
28:
nigdy nie będą mogły. Abowiem dáley vſłyſzymy iż nie
29:
zginął żadny iny iedno ći ktorzy nie byli náznácżeni tym o=
30:
gniem ſwięthym/ á iż nie byli w obronie á w opátrznośći
31:
Páná tego.
Thu iuż


strona: 75

ná Obiáwienie káp. viij.Liſt 75.
1:
Tu iuż Apoſtoł z obiáwienia Páńſkiego/ bę
2:
dzie powiádał o inſzych Heretikoch ná ziemi/
3:
co zrozumiemy s tey Roſpráwy.
4:
Ktora będzie xxxv.
5:
A Cżwarthy Anyoł gdy zátrąbił/ záráżona
6:
ieſt trzecia część ſłońcá/ y trzecia cżęść mie
7:
ſiącá/ y trzecia cżęść gwiazd/ ták iż ſie ich trze=
8:
cia cżęść záćmiłá/ y dniowi nie ſwiećiłá trze=
9:
cia cżęść/ tákże y nocy. Y poyzrzałem/ y vſły=
10:
ſzałem Anyołá lecącego przez połowicę niebá/
11:
mowiącego głoſem wielkim: Biedá/ biedá/ bie
12:
dá mieſzkáiącym ná ziemi: od inſzych głoſow
13:
trąby trzech Anyołow/ ktorzy w nie będą trą=
14:
bić:
15:
Po tych Heretykoch/ ták iákochmy ſłyſzeli/ náſthał był
16:
potym Pelágius y inſzych wiele/ y trudno to inácżey rozu=
17:
mieć mamy/ iedno iż tu Duch ſwięty o tymże przez Apo=
18:
ſtołá ſwiáthu powiádáć racży. Bo ſłyſzyſz iż Apoſtoł po=
19:
wiáda/ iż tylko trzecią cżęść ſłońcá mieſiącá y gwiazd zá=
20:
ráżoną widział. Bo Pelágius y ći inſzy nigdy ſie nie thár=
21:
gáli ná Boſtwo y ná práwe cżłowiecżeńſtwo z Boſtwem
22:
złącżone Páná náſzego/ ále w ine rozlicżne błędy ludzi wy
23:
myſlonemi náukámi ſwemi vwodzili/ dokłádáiąc thego
24:
iáko cżłowiek mogł być zbáwion zá dobremi vcżynkámi
25:
ſwemi/ iáko miał wolny rozmyſł ku dobremu y ku złemu
26:
Co bárzo ludzi vwodziło/ ták iáko tu ſłyſzyſz/ iż y dnia y no
Dzień y noc.
L 3cy trzecia


strona: 75v

Roſpráwá xxxv.
1:
cy trzecia cżęść ſie byłá záćmiłá/ tho ieſt y dobrych y złych
2:
ktorzy ſie byli rozno vnieſli w tym zámieſzániu ſwoim.
3:
Słońce/ mieſiąc. gwiazdy.
A ſłońce náſze Pan náſz Iezus Kriſtus/ y mieſiąc iego/
4:
to ieſt Koſcioł ſwięty iego á oblubienicá iego/ ktory od nie
5:
go ſwiátłość ma y gwiazdy iego/ to ieſt wierni náucżycie=
6:
le iego/ ſłyſzyſz iż tego wſzytkiego trzecia cżęść záráżona by
7:
łá/ tho ieſt záćmiona á wzruſzona fáłſzywemi onymi wy=
8:
wody/ ták iż niemáło wiernych w onym záćmieniu ſtrá=
9:
ćiło było iáſnośći ſwoiey. to ieſt/ ſzcżyrey wiáry á ſtałośći
10:
ſwoiey przy tym Pánu ſwoim. Y to ſláchetne ſłońce/ y ten
11:
wierny mieſiąc iego/ y ty prawdziwe gwiazdy iego/ niel=
12:
za iedno iż muſiáło być wſzytko pocżęśći záćmiono w roz=
13:
ruchu w tym á w zámieſzániu tákim/ iáko tho poſpolicie
14:
záwżdy bywa.
15:
Ale iż tu dáley w texcie ſłyſzymy iż Apoſtoł powiáda/ iż
16:
widział Anyołá wołáiącego á lecączego przez poſrzodek
17:
niebá/ biedá biedá biedá/ od głoſu trzech Anyołow ktorzy
18:
trębić będą. Tu iuż vſłyſzymy dáley ſroſzſze y więtſze zámie
19:
ſzánie ſwiáthá thego/ y ſroſzſze y więtſze pomſty y plagi w
20:
tym zámieſzániu nád nędznym narodem ludzkim. Bo v
21:
inſzych wykłádácżow mieyſcá tego y w texciech/ tedy ſtoi
22:
iż widział orłá lecącego/ ktory ieſt wzroku oſtrego á z dá=
23:
leká przepátruie rzecży. Ale orzełli Anyołli/ tedy to nam
24:
známionuie opátrzność/ wiádomość/ y z dawná przeyrze
25:
nie wſzytkich rzecży Páná náſzego/ kthore ſie miáły dziać y
26:
dziś y ná potym ná niebie y ná ziemi.
27:
A thu iuż podobno Apoſtoł przythocży ná
28:
plác oſtátniego á naſzkodliwſzego Herethiká
29:
ná ziemi/ to ieſt Papieżá/ ktory ſie iuż tárgał y
30:
ná ſłończe y ná mieſiącz y ná wſzytki gwiazdy

strona: 76

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 76.
1:
mocą y wymyſły rozmáitemi ſwoiemi.
2:
A to Roſpráwá xxxvj.
3:
A Potym piąty Anyoł w trąbę zá
4:
trąbił/ y vyrzałem gwiazdę á o=
5:
ná vpádłá ná ziemię/ á dano iey
6:
klucż do ſtudniey przepáśći. Y o
Káp. ix.

7:
tworzyłá ſtudnią przepáśći/ y
8:
wyſtąpił dym z oney ſtudniey/ iákoby dym s
9:
piecá wielkiego/ á záćmiło ſie ſłońce y powie=
10:
trze od dymu onego. A z onego dymu pothym
11:
wyſzłá ſzáráńcża ná ziemię/ á daná im ieſt tá=
12:
ka moc iáko máią ſzkorpionowie ziemſcy. A to
13:
ſkazano ieſt im/ áby nie ſzkodziły tráwie ziem
14:
ſkiey/ áni zielonoſciam/ áni wſzelkim drzewom
15:
iedno tylko ludziom/ ktorzy nie mieli Bożych
16:
znákow ná cżele ſwoim. A dano ieſt im áby ich
17:
nie zábijáli/ ále iżby ie dręcżyli przez mieſięcy
18:
pięć. A dręcżenie ich było/ iáko dręcżenie ſzkor=
19:
pionowo kiedy vkąśi cżłowieká. A zá dniow
20:
onych będą ludzie ſzukáć ſmierći/ á nie naydą
21:
iey: á będą pożądáli vmrzeć/ ále ſmierć będzye
22:
vciekáłá od nich.
23:
Tuć iuż nam o płatne poydzie/ gdyżechmy ſłyſzeli iáko
L 4Anyoł przed


strona: 76v

Roſpráwá xxxvj.
1:
Anyoł przed tymi przyſzłymi rzecżámi wołał/ biedá bie=
2:
dá biedá ludziom mieſzkáiącym ná ziemi. Gdy też iuż ſły
3:
ſzymy iż ſłońce náſze wierne Pan náſz Iezus Kriſtus ma
4:
nam być záćmiony/ y powietrze záráżone/ y przepáści má
5:
ią być ná nas otworzone/ y ći nieſláchetni ſzkorpionowie
6:
máią wylecieć s otworzoney przepáśći ná kąſánie á ná v=
7:
dręcżenie náſze.
8:
Coż to zá gwiazdá? Coż to zá przepáśći? Coż to za dym
9:
ktory nam ma záćmić to ſłońce ſwięte naſze/ y záráźić tho
10:
ſláchetne powietrze náſze/ á wypuśćić ty nieſláchetne ſzkor
11:
piony ná kąſánie náſze? Oto ſłuchay. Gwiazdy to iuż wie
12:
my iż piſmo zowie wierne náucżyciele á ſprawce álbo prze
13:
łożone Koſciołá Páńſkiego ſwiętego/ ktore gdy vcżą pra
14:
wdy wierney Páńſkiey/ á rządzą álbo ſpráwuią owiecżki
15:
Páńſkie wedle wierney á prawdziwey woley á náuki iego
16:
thedy ie możemy właſnie zwáć gwiázdámi niebieſkiemi/
17:
gdyż nam ſwiecą niebieſkiemi á nie ziemſkiemi rzecżámi
18:
Gwiazdy niebieſkie
ſwiátá tego. Ale gdy ſie iuż vnioſą zá pychámi/ zá przeło=
19:
żeńſtwy/ zá bogáctwy ſwiátá tego/ á ſtąd iuż kwoli mizer
20:
nemu á obłudnemu ſwiátu temu odſtąpią/ y prawdy/ y
21:
wiáry/ y cnoty/ iuż ich możemy nie zwáć gwiazdámi nie=
22:
bieſkiemi/ ále gwazdámi márnie vpádłemi ná ziemię/
23:
gdyż zábawiáiąc ſie rzecżámi ziemſkiemi/ iuż záćmili y zá
24:
gubili w ſobie onę wierną á prawdziwą iáſność niebieſką.
25:
Ty gwiazdj przez wiele lát po w niebo wſtąpieniu Páń
26:
ſkim ſwiećiły ſwiátu wiernemi náukámi á ſpráwámi ſwo
27:
imi ná ſtolicach ſwoich/ y po Koſcielech Páńſkich rozno
28:
po ſwiáthu rozſypánych. Aż gdy zá cżáſu Fokáſá Ceſárzá
29:
było wielkie záburzenie około Rzymſkiego á Konſtánti=
30:
nopolitáńſkiego koſciołá/ ktory z nich ma być zwirzchniej
31:
ſzy nád wſzytkimi koſcioły/ toż tám dopirko Bonifácius
Papież chy=


strona: 77

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 77.
1:
Papież chytroſciámi á przewrothnoſciámi ſwemi przy=
2:
wiodł Ceſárzá onego iż mu przyſądził zwirzchność nád i=
3:
nymi koſcioły/ y nádał go wielkimi bogáctwy/ winſzuiąc
4:
ſobie zá tą zwirzchnoſcią iego y zá tym wzmożenim iego/
5:
poſieść wſzytek ſwiát/ ták iáko o thym hiſtorie ſzyrzey po=
6:
wiádáią. A tu iuż możemy beſpiecżnie rozumieć/ iż tá
Gwiazdá vpádłá ná ziemię.

7:
nieſláchetna gwiazdá w ten cżás vpádłá ná ziemię/ gdyż
8:
Pan będąc głową tych gwiazd wſzytkich záwżdy wzgar=
9:
dzał bogáctwá á zábawki ſwiátá tego/ y ták Apoſtołom
Luk. xxij.

10:
ſwym roſkazał áby ſie tákich zwirzchnośći ſtrzegli á nigdi
11:
nie nápierali. A nákoniec y Grzegorz Papież ná thymże
12:
mieyſcu ſiedzący/ máło przed tym táki ſrogi dekret był v=
13:
cżynił/ gdy ſie też tey zwirzchnośći ini Biſkupowie nápie=
14:
ráli: Iż ktoby ſie kolwiek nápierał zwirzchnośći obecney
15:
nád wſzytkimi koſcioły/ iż to ieſt Antykryſt álbo ſprawcá
16:
iego/ gdyż nam piſmá żadney inſzey głowy koſciołá tego/
17:
áni ſprawce głownego żadnego inſzego nie vkázuią/ ied=
18:
no iednegoż ſámego Páná y Miſtrzá Koſciołá tego/ kto=
19:
ry y ſam gi fundował/ y ſrodze zákazał/ áby ſie żaden nie
20:
ſmiał áni pánem áni miſtrzem zwáć tego to iego Koſcio
21:
łá ſwiętego. Iedno on ſam ſobie á nikomu inſzemu ty tytu
22:
ły á ty zwirzchnośći ſpełná záwżdy záchowywáć racżył.
23:
Słuchayże iż gdy iuż tá nieſláchetna gwiazdá ná ziemie
24:
vpádłá/ iż iey dan ieſt klucż od ſtudniey przepáśći. Tu iuż
Klucż wierny.

25:
możeſz rozumieć/ iż ácż był dań klucż Apoſtołom y ich po=
26:
tomkom álbo namieſtnikom do miłoſierdzia Páńſkiego/
27:
ále nie inákſzy/ iedno áby przepowiádáli Ewányelią/ tho
28:
ieſt/ ſzcżyrą wolą/ roſkazánie á porucżenie Páná ſwego. A
29:
ktoby temu vwierzył/ á vznał ſie/ á vciekł ſie do miłoſier=
30:
dzia iego/ á okrzćił ſie w imię iego/ iż mu iuż beſpiecżnie po
31:
wiedzieć mogli/ iż mu ieſt otworzono do thego Boſtwá
L 5ſwiętego


strona: 77v

Roſpráwá xxxvj.
1:
ſwiętego y do niezmierzoney łáſki iego. A ktoby temu áni
2:
wierzył/ áni o tho dbáć chciał/ pewien iuż mogł być zám=
3:
knienia ſwego wiecżnego do káżdey nádzieie y pociechy
4:
ſwoiey. To iuż iáko potym ten klucż zárdzewiáł/ y ná czo
5:
ſie obroćił/ iáko im otwirano/ y w cżym mieć nádzieię ka=
6:
zano/ y iáko był y ieſt przedáyny zá lekką cenę/ thu iuż wy=
7:
wodow wiele o tym nie trzebá/ iuż ſie temu ocży przypá=
8:
trzyły. A gdy iuż ten ſláchetny klucż był ták złaman/
9:
Klucż przepáśći.

10:
zelżonb/ á zepſowan/ oto ſłyſzyſz iż they márney gwiazdzie/
11:
ktora iáko ſłyſzyſz vpádłá ná ziemię/ wſpák ſie ieſt obro=
12:
ćił/ y dano iey klucż do przepáśći. Coż to ieſt proſzę cie? O=
13:
to otworzył nam then klucż przepáść fáłſzow/ błędow/ á
14:
wymyſłow niezlicżonych/ kthorymi iáko dymem záćmił
15:
nam ono náſze iáſne á prawdziwe Słończe Páná náſzego
16:
Iezuſá Kriſtuſá: záráźił nam powietrze/ tho ieſt/ ſzcżyrą/
17:
prawdziwą/ á wierną náukę iego/ gdyż nas tá chłodzi/ ży
18:
wi/ y otrzeźwia/ ták iáko powietrze chłodzi/ żywi/ y otrze=
19:
źwia cżłowieká káżdego. A nákoniec otworzył nam prze=
20:
páśći piekielne. A tu iuż dopirko biedá biedá ták iáko An=
21:
yoł wołał nielza iedno muſiáłá przyść ná wſzytek ſwiát.
22:
Bo ácżechmy ſłycháli iż gdy Sálomon oddawał koſcioł
23:
iij. Kro. ix.
ſwOy Pánu Bogu/ á gdy cżynił w nim modlithwy zá lu=
24:
dem ſwoim/ tedy tám nápiſano ſtoi/ Y vkazáłá ſie chwa
25:
łá Páńſka iáko dym w koſciele. Albo gdi ſie ná oney gorze
26:
ij. Moi. xix.
zá prośbą Moiżeſzową miał Pan ludowi onemu ſwemu
27:
vpornemu vkázáć/ tedy ſie też dymem kurzyłá. A ták dim
28:
może ſie ná wiele dobrych rzecży obroćić. Ale tu Duch ſwię
29:
ty nie zámieſzkał okrzćić tego dymu nieſláchetnego á ſzko=
30:
dliwego/ bo gi miánował iż ſie vkazał iáko s piecá wiel=
31:
kiego ogniſtego.
32:
Coż ſie sſtáło s thego márnego dymu/ gdy iuż nam po
cżynał ćmić


strona: 78

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 78.
1:
cżynał ćmić to ſłońce wiecżne Páná náſzego/ á iż iuż zára=
2:
żał to wdzięcżne powietrze náuki y poſthánowienia iego
3:
ſwiętego? Otho ſłyſzyſz iż z niego wylećiáłá ſzáráńcza z żą=
4:
dły ſzkorpionowemi. Szkorpion ieſt robak bárzo iádowi
5:
ty w ziemiach gorących/ á bárzo záráżáiący cżłowieká.
6:
Coż to zá ſzkorpionowie byli proſzę cie? Azaſz ich ocżymá
7:
ſwemi dziś nie widziſz pełen ſwiát/ ktorzy wylecieli s tego
8:
dymu nieſláchetnego/ dziwnych á rozmáitych ſthánow á
9:
wymyſlácżow ſwiátá tego/ o ktorych máło niżey nápiſá=
10:
no będzye/ y iákie ſpráwy/ y iákie poſtáwy ich być máią/ y
11:
iákiego krolá ſobie obráć álbo pochwaláć máią.
12:
Słuchayże iáko thy nieſláchetne wymyſlácże á wywro=
13:
tniki prawdy Páńſkiey Duch ſwięthy przyrownywa ſzá=
14:
ráńcżey á z iádem ſzkorpionowym. O właſnaſz to ſzáráń=
15:
cża/ ktora práwie iáko ſzáráńcża pożárłá máło nie wſzytki
16:
żywnośći ludziom nędznym/ á zákryłá máło nie połowicę
Száráńcża

17:
ziemie. Co gdyby kto oblicżyć álbo opátrzyć chciał/ beſpie
18:
cżnie to zeznáć może vważywſzy co ieſt they niepotrzebney
19:
ſzáráńcżey ná ziemi/ ktora áni ku chwale Bożey/ áni ku o=
20:
bronie Krześćiáńſkiey/ áni ni nacż ſie dobrego nie przygo
21:
dzi/ iedno thyie iáko ſzáráńcża ná cudzych oſiewkoch/ nic
22:
dobrego nie dziáłáiąc.
23:
Słuchayże iáko Duch ſwięty they nieſláchetney ſzáráń=
24:
cżey przywłaſzcża iad ſzkorpionowy. Bo ſzkorpion nieką=
25:
ſa áż pirwey przeliże/ á też iad iego álbo boi nie wnet ſie o=
26:
każe/ y kto w cżás o tym piecżą ma może być vlecżon.
27:
O właſnieſz tym ſzkorpionem wyfigurowáłá ſie nam thá
28:
ſzáráńcża bezecna/ ktora pięknemi ſłowki/ poſtawkámi/
29:
vmizgániem/ pirwey przeliże do ſumnienia nędznego/ á
30:
potym wpuśći iad ſałſzu ſwego/ ktory gdy wcżás obacżon
31:
będzie/ ſnádnie może być vlecżon obacżeniem cżłowieká
nędznego


strona: 78v

Roſpráwá xxxvj.
1:
nędznego/ ieſliże ſie vciecże o wſpomożenie do Páná ſwego.
2:
Pátrzayże dáley iáko Pan wiernych ſwoich y miedzy tą
3:
nieſláchetną ſzáráńcżą przeſtrzegáć racży/ bo tu Apoſtoł
4:
powiáda: Iż im ieſt zákazano/ áby nieſzkodzili trawie/
5:
drzewinie/ áni żadney zielonośći. Drzewiną iuż wiemy iż
6:
piſmo ſwięte ludzie rozumie ná ziemi. Trawę álbo zielo=
7:
ność możemy rozumieć ty ktorzy w ſzcżyrośći á proſtocie/
8:
á w zielonośći ſwey ſtoią wiernie przy Pánu ſwoim. A ko
9:
muż ieſt dopuſzcżono ſzkodzić tey nieſláchetney ſzáráńcży?
10:
Słuchay oto co piſmo powiáda: Iż ludziom tego ſwiátá
11:
to ieſt/ chytrkom/ łakomcom/ á tym ktorzy tego ſwiáthá
12:
náſláduią/ á thák iáko ſłyſzyſz iż nie ſą naznácżeni známie=
13:
niem Páńſkim/ to ieſt/ iż nie ſą przeźrzeni do miłoſierdzya
14:
Páńſkiego/ áni ſie też ktemu ſámi máią.
15:
Przypátruyże ſie dáley/ iż nie wiecżnie thá nieſláchetna
16:
ſzáráńcża temu nędznemu ſwiátu ſzkodzić ma/ ábowiem
17:
tu ſtoi iż przez mieſięcy pięć/ bo ſzáráńcża nie bywa żywá
18:
dáley ná ziemi iedno przez pięć mieſięcy/ od Kwietniá áż
19:
do Wrzeſniá/ á potym ią mroz álbo y ine powietrze po=
20:
wárzy á poráźi. Tákżeć tá nieſláchetna ſzáráńcża iáko y o=
21:
ná co ſobie buia á ſkacże ná cudzey trawie/ będzieć też buiá
22:
łá/ będzieć też ſkakáłá do cżáſu ná they cudzey trawie/ áleć
23:
to nie wiecżne roſkoſzy iey będą/ bo przydą cżáſy/ iákoż má
24:
ło potym vſłyſzymy/ iż tá nieſláchetna ſzáráńcża thákież
25:
náſkákawſzy ſie á obżárſzy ſie márnie iáko y oná poginąć á
26:
zátrácona być muśi.
27:
li á nie będą mogli. Wierni á cnotliwi vżaliwſzy ſie onego
28:
márnego vpadku ſwiátá nędznego/ ſnadźby drudzy rád=
29:
ſzey pomárli niżli ná thákie brzydliwośći pátrzyli/ ále nie
30:
będą mogli/ bo ie Pan záchowywáć bedzie racżył/ áby
ſwiát prze=


strona: 79

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 79.
1:
ſwiát przeſtrzegáli áby ſie nie dał kęſáć á pſowáć tey már
2:
ney ſzáráńcży/ á nie dał ſie odwodzić od wiernego ſłońcá
3:
ſwego/ á od zielonośći ſwoiey/ chociay tym dymem á thą
4:
ſzáráńcżą márną będzie iemu záćmiono.
5:
A tu iuż dáley będziemy mieć ſzyrſze wypi=
6:
ſánie y tey vpádłey gwiazdy/ y tey
7:
márney ſzáráńcżey.
8:
A to iuż Roſpráwá xxxvij.
9:
A Podobieńſtwo oney ſzáráńcżey było ku ko
10:
niom gothowym ku walce/ á ná głowach
11:
ich iákoby korony/ podobne do złotá/ á twa=
12:
rzy ich iákoby twarzy ludzkie. A mieli włoſy
13:
iáko miewáią niewiáſty/ á zęby ich były iáko
14:
lwie. A mieli iákoby páncerze żelázne: á brzęk
15:
ſkrzydeł ich iáko brzęk wozow kiedy bieżą ná
16:
walkę. A mieli ogony podobne ku niedźwiat=
17:
kowym/ á żądłá były ná kończu ich/ á moc ich
18:
byłá ſzkodzić ludziom przez mieſięcy pięć. A
19:
mieli nád ſobą krolá Anyołá przepáśći/ ktore=
20:
mu imię było po żydowſku Abáddon/ á po gre
21:
cku Apollion.
22:
Kto chce doſtátecżniey wyrozumieć o tey tho teráźniey=
23:
ſzey roſpráwie/ tedy muśi poſpołu znieść álbo przecżćić pir
24:
wſzą przed tą roſpráwą poſpołu s tą. Bo iuż thám znáy
dzie pocżą


strona: 79v

Roſpráwá xxxvij.
1:
dzie pocżątek/ ſkąd tá márna ſzáráńcża/ ták iáko tu o niey
2:
Száráńcża iáko koń.
Apoſtoł piſze/ powſtáć miáłá/ y iáko y komu ſzkodzić miá=
3:
ła/ y co ſą żądłá iey/ y iáko ſzkodzą/ y iáko też mogą być v=
4:
lecżone. A tu iuż dáley Apoſtoł powiáda/ iż thá ſzáráńcża
5:
byłá podobna ku koniom ku bithwie náſtroionym. Koń
6:
ku bitwie náſtroiony muśi być tłuſty/ pyſznie ſtąpáiący/ á
7:
vbrány. Tu iuż obácż w tey ſzáráńcży ieſli tego wſzytkiego
8:
nie naydzieſz/ y pychy y roſthucżenia wielkiego/ y rozlicż=
9:
nych vbiorow á bogáctwá rozlicżnego/ á iż záwżdy ku bi=
10:
twie ku walce á ku niezgodzie ſą gothowi. Kto przecżcie
11:
kroniki/ wieleli ſie iuż s przycżyny tey pyſzney ſzkápy krwie
12:
ná ziemi rozlało/ tám ſie podziwowáć może.
13:
Koroná.
Dáley piſze Apoſtoł: Iż mieli iákoby korony złothe ná
14:
głowie. Nie piſze iżby mieli mieć korony/ ále iákoby koro=
15:
ny. Nie piſze áby były złothe/ ále iákoby złothe. Poźrzy ná
16:
głowę káżdemu ieſli iey nie naydzieſz cechowáney. A má=
17:
ią to ſobie zá znák ſwiątobliwośći ſwoiey/ á zá znák koro=
18:
ny zwycięſtwá ſwego ná ziemi/ iż oni ſą y krolmi y kápła=
19:
ny ſwiáthá tego. Ale przedſię to nie korony/ y przedſię nie
20:
złote/ bo to nie prawdá. Albo gdy theż poźrzyſz ná rozlicż=
21:
ność biretow/ kápic/ infuł/ y inych wymyſłow/ możeſz też
22:
to tymi iákoby koronámi názwáć/ ále niewłaſnie koroná
23:
mi/ áni nie złotemi. Iedno ſam ich krol Abáddon/ iáko ni
24:
ſ zey o nim nápiſano/ ten ſzcżyrozłothe korony nośi ná gło=
25:
wie ſwoiey.
26:
Dáley powiáda Apoſtoł: Iż mieli twarzy iákoby cżło=
27:
wiecże/ á wárkocże iákoby niewieſcie. Acżći máią twarzy
28:
cżłowiecże/ ále ſwemi poſtáwámi/ obleſnoſciámi/ vbiori/
29:
goleniem/ bárzo ie ſobie odmienili/ iż ledwe ſą ku cżłowie
30:
kowi podobni. A iż włoſy mieli iákoby niewiáſty/ to zná=
31:
mionuie pieſzcżoty ich/ zniewieſciáłośći ich/ vbiory roſko=
ſzne ich/


strona: 80

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 80.
1:
ſzne ich/ á zwłaſzcża we mſzach ſwoich/ że dáleko káżdy po
2:
dobnieyſzy będzie ku niewieſcie do tańcá náſtroioney/ niżli
3:
ku cżemu dobremu. A też ſą ták roſpieſzcżeni/ iż iuż iedno iá
4:
ko niewiáſty leżą w bárłogoch ſwoich/ á ku żadney obro=
5:
nie/ áni ku żadney dobrey ſpráwie ni nacż ſie nie przygodzą
6:
Dáley piſze: Iż máią zęby lwie/ á páncerze żelázne. Do=
7:
tkni go iedno w iákie práwo iego/ álbo w iáką doległość
8:
iego/ vyrzyſz liſtow/ przywileiow/ boł rozmáithych/ klą=
9:
tew/ kthoremi ſie lepiey vbrał niżli w namocnieyſzy pán=
10:
cerz. Dotkniſz go w iákie rozmowy/ iuż tám nic do piſmá
11:
iuż tám nic do rozumu/ iedno iżeś ty powinien thák rozu=
12:
mieć iáko koſcioł á ſtárſzy tobie vſtáwili y roſkázuią. A ie=
13:
ſliby cie mogł vwinić álbo iákiemu ſwieckiemu vrzędowi
14:
podáć/ iuż tám chociayby vrząd iákiego miłoſierdzia v=
15:
żyć chciał/ tám go iuż nie naydzieſz/ iedno iáko lew owiecż=
16:
kę radby cie káżdy rozdrapał zębámi ſwemi/ á iuż tám ni=
17:
gdy nie naydzieſz miłoſierdzia żadnego. Dáley/ iuż żądłá
18:
ich/ y ine ſzkodliwośći ich/ y komu y iáko długo ſzkodzić má
19:
ią/ w pirwſzey przed tą roſpráwie ſzyrzey opiſano.
20:
A tu iuż pomy do krolá ich/ iáko go ſobie obráli/ y ſkąd
Krol Száráńcżey.

21:
powſtał/ y iáki ieſt/ y iákie ieſt imię iego. Bo ſłuchay/ Iż
22:
nie ieſt im dan od Bogá áni poſtánowion z iákiego poſtá
23:
nowlenia ſwiátá/ ále piſze: Iż mieli nád ſobą krolá s prze=
24:
páśći. O wielkiſz to krol vroſł s tey przepáśći/ ktoremu ini
25:
krolowie/ przezeń ták zbłaźnieni/ muſzą vpadáć v nog ie=
26:
go. A by theż był nawiętſzy złocżyńcá iáwnie ná złodzyey=
27:
ſtwie/ ná mężoboyſtwie/ álbo ná inſzym gwałcie vchwy=
28:
cony/ iedno iżby ná nim byłá cechá krolá tego/ iuż inſzy kro
29:
lowie nie máią władzey áni práwá do niego/ cżego żaden
30:
inſzy ſtan nie ma ſwiátá tego. Iuż drudzy y chociay ſą ná
31:
ſtolicach krolow y inſzych/ przedſię temu krolowi ſwemu
wiárę ſwo=


strona: 80v

Roſpáwá xxxvij.
1:
wiárę ſwoię poſlubuią y poprzyſięgáią. Ale iáko ſłyſzymy
2:
iż to krol nie ieſt z niebá dány/ ále powſtał s przepáśći/ pe=
3:
wnie też nie może długo trwáć kroleſtwo iego. Bo Bog á
4:
on krol ktory włada tą przepáſcią niebem y ziemią/ obie=
5:
ii Teſſá. ij.
cał go/ ták iáko Páweł ſwięty powiáda od niego/ ſtrąćic
6:
go miecżem álbo duchem vſt ſwoich/ iáko y ty pięć mieſią
7:
cow to nam známionuią.
8:
Słuchayże iákie ieſt imię iego/ po żydowſku Abáddon/
9:
á po Grecku Apollion. Co oboie Doktorowie wykłádáią
10:
ſpuſtoſzyciel álbo zátráćiciel. Abowiem kto może być więt
11:
ſzy ſpuſthoſzyciel álbo zátráćiciel ludzi niewinnych iedno
12:
Abaddon.
ten ſrogi Abáddon/ cżego iuż y wywodzić y piſáć ſnadź nie
13:
trzebá/ iuż ſie o tym doſyć vſzy náſłucháły y ocży nápátrzy
14:
ły. A ták omylnieć go zowie tá ſzáráńcża iego naſwiętſzy/
15:
dáleko tu inácżey go Duch ſwięthy przezywa/ álbo y Pá=
16:
ij. Teſſá. ij.
weł ſwięty/ gdzie gi zowie ſynem zátrácenia/ cżłowiekiem
17:
złośćiwym/ á tákże y ine piſmá ſwięte. A ták prożno ſie kto
18:
ma gniewáć ná prawdziwe wykłádácże piſmá ſwiętego/
19:
bo ſámá rzecż iáſnie woła á wykłáda/ iż to ieſt ſzcżyra pra
20:
wdá/ y o tey ſzáráńcżey márney/ y o tym krolu ich/ iż ſie te=
21:
go ledwe káżdy iáwnie pálcem dotknąć nie może. A Pánie
22:
Boże ſkarz tego kthoby czo z waſni álbo z iákiey zazdrośći
23:
wykłádáć miał/ by ſámo ſzcżyre piſmo iáſnie á iáwnie o
24:
tym nie wołáło.
25:
Tu iuż dáley Apoſtoł powiáda/ zá tym o=
26:
błądzeniem ſwiátá iáko mieli powſtáć pogá=
27:
nie á bicż Boży ná złoſniki.
28:
A to Roſpráwá xxxviij.
Biedá iedno


strona: 81

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 81.
1:
BIedá iedno odeſzło/ á dwoie potym ná=
2:
ſtąpiło. Oto gdy ſzoſty Anyoł w thrąbę
3:
zátrąbił/ vſłyſzałem głos z iednego rogu ołta=
4:
rzá złotego/ ktory ſtał przed oblicżnoſćią Bo=
5:
żą/ mowiąc do ſzoſthego Anyołá kthory miał
6:
trąbę: Rozwiąż cżterzy Anyoły/ ktorzy ſą przy
7:
wiązáni ná rzece wielkiey co ią zową Eufra=
8:
tes. Y byli rozwiązáni oni cżtherzey Anyoło=
9:
wie/ kthorzy byli zgothowáni na godzinę/ ná
10:
dzień/ ná mieſiąc/ y ná rok/ áby byli pobili trze
11:
cią cżęść ludzi/ á licżbá byłá iednego huffu
12:
dwieſcie kroć tyſiąc tyſięcy. y vſłyſzałem licż=
13:
bę ich. Y widziałem konie w widzeniu ſwoim/
14:
á ći co ſiedzieli ná nich/ mieli páncerze fárby o=
15:
gniſtey/ iácinktowey/ y ſiárcżáney. A głowy
16:
koni ich były iákoby głowy lwie/ á z gęby ich
17:
wychodził ogień y dym/ y ſiárká. A od thych
18:
trzech plag zábita byłá trzecia cżęść ludzi/ tho
19:
ieſt/ ogniem/ dymem/ á ſiárką/ ktore pochodzi
20:
ły z gęby ich. Abowiem mocy ich w gębach ich/
21:
á w ogonach ich wſzytki były. Abowiem ogo=
22:
ny ich podobny ku wężom/ máiącz y głowy/ á
23:
tymi ſzkodzą.
MTu ſie iuż


strona: 81v

Roſpráwá xxxviij.
1:
Tu ſie iuż przypátruymy pilno/ iáko Duch ſwięty groźi
2:
nędznemu ſwiátu/ fáłſzem á márnym zwiedzieniem zwie
3:
dzionemu od tey ſrogiey ſzáráńcżey/ kthora z rozlicżnymi
4:
wymyſły przypadáłá ná zwiedzienie iego. Iużeſmy ſie też
5:
náſłucháli/ iáko wierni Páńſcy byli záwżdy w obronie ie=
6:
go/ ták iż i ći zwodnicy/ y ći morderze co im tego pomagá
7:
li/ nigdy nád nimi mocy nie mieli/ áby ie byli mogli od=
8:
wieść od ich ſtátecżnosći. Tu iuż Duch ſwięty opowiáda/
9:
iż gdy iuż złoſnicy vkaráni prawdą ſwiętą być nie mogli/
10:
iż nielza iuż było iedno iż Pan muſiał przećiwko nim wzru
11:
ſzyć ſie á zátrząſnąć ſwiáthem/ á pobudzić ná nie pogány/
12:
áby ie záwżdy miał iáko bicż ſrogośći ſwoiey nád nimi.
13:
Ołtarz.
A tu ſłuchay iáko Apoſtoł piſze/ Iż vſłyſzał głos od oł=
14:
tarzá/ ktory ſtał przed oblicżnoſcią Páńſką/ tho ieſt/ prá=
15:
wie od ſámego máyeſtátu Páńſkiego/ ktory głos roſkazał
16:
ſzoſtemu Anyołowi áby rozwiązał cżterzy Anyoły ktorzy
17:
byli záwiązáni ná wſchod ſłońcá y ku południu/ gdyż thá
18:
rzeká Eufrates ktorą tu piſmo wſpomina tám w tych krá
19:
Eufrates.
inach płynie. Anyeli iuż theż wiemy iż ſą ſtrożowie ludzi y
20:
kráin/ y káżdego kroleſtwá. Iáko y Dániel w x. kápitulum
21:
zowie Anyołá Greciey Anyołá Perſyey. A ći ſą záwiązáni
22:
z roſkazánia Páńſkiego/ iż onemu ludowi álbo oney krái=
23:
nie nie dopuſzcżáią buiáć wedle woley ſwoiey/ áż do roſka
24:
zánia Páńſkiego. A tu Pan roſkázuie rozwięzáć cżterzy An
25:
yoły ſtroże ony w támtych kráinach/ áby dopuśćili onym
26:
ludziom powſtáć á pokaráć niewierniki iego/ iákoż o tym
27:
piſmá wiele mamy/ iáko záwżdy kazał ſie Pan wzruſzáć
28:
kroleſtwam ná ine kroleſtwá/ á kráinam ná inſze kráiny/
29:
kiedy ná ktorą przypádło rozgniewánie iego.
30:
Máhomet ſkąd powſtał.
Coż ſie potym sſtáło gdy oni Anyeli rozwiązáni byli o=
31:
ney kráiny? Oto wnet powſtał on ſrogi Máhomet z ogni
ſtą á práwie


strona: 82

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 82.
1:
ſtą á práwie dymem á ſiarką záráżoną náuką ſwoią.
2:
A gdzieſz powſtał? Oto ſłuchay. Mechá ieſt miáſto wiel
3:
kie w Arábiey gdzie ſkłády á ziázdy náwiętſze bywáią ro=
4:
zlicżnych narodow/ á támże w then cżás y onych nowych
5:
Krześćian/ onych ieſzcże nie práwie do zupełnośći wiáry
6:
wyćwicżonych bárzo wiele było. Ten nieſláchetnik thám
7:
ſie vrodził s proſtych rodzicow/ támże go mnich Sergius
8:
chytry á vcżony do ſiebie wziął/ bo mnich á bábá/ ſtáre to
9:
diabeł ma inſtrumentá ſwoie/ támże go ięzykow y zakonu
10:
vcżył/ támże potym błąkał ſie po mieſciech okolicżnych/
11:
powiedáiąc ſie być prorokiem Bożym/ á zwodzącz ludzi
12:
dziwnemi chytremi á wymyſlnymi fábułámi ſwemi.
13:
Támże przyiął náukę iego y przytowárzyſzył ſie do niego
14:
Homár cżłowiek możny y mężny/ ktory iuż ſzáblą á moczą
15:
pomagał mu twirdzić y rozſzyrzáć náuki oney iego. Tám
Sáráceni ſkąd.

16:
że onę ſektę ſwoię y on zbior około ſiebie będący przezwał
17:
fáłſzywie Sáráceny/ iákoby od Sary pochodzące/ bo ſie
18:
tym prożno chłubić máią/ bo wiemy iż Abram miał żonę
19:
ſwoię pocżćiwą Sarę/ ktora iż byłá niepłodna/ dopuśći=
20:
łá mu mieſzkáć z dziewką ſłużebną ſwoią/ kthorą zwano
21:
Agár/ y miał z nią ſyná Izmáelá. Potym zá oną pokorą
22:
oney Sary pániey ſwiętey Pan Bog ią pocieſzył/ iż potym
23:
miáłá ſyná Izááká w dziewiącidzieſiąth leciech będąca/
24:
wielkiego Pátriárchę/ ták iáko o nim ſłychamy. Thákże
25:
ten zły narod ktory ſie ſkupiał około tego fáłeſznego Má=
26:
hometá/ poſzedł był od onego Izmáelá/ gdyż tho wiemy
27:
iż Izmáelitowie s tego narodu potym v bráciey kupili by
28:
li Iozephá/ ták iáko o tym hiſtorie ſzyrzey ſwiádcżą. A ták
29:
oni fáłſzywie nas zową Gaury iákoby od Agáreny pocho
30:
dzące/ á ſámi ſiebie zową Sáráceny/ iákoby od Sary po=
31:
chodzące/ bo oni ſámi ſą Agáreni od oney Agáry y od iey
M 2ſyna Izmá


strona: 82v

Roſpráwá xxxviij.
1:
ſyná Izmáelá/ á iáki narod tákież też y obycżáie.
2:
Turci iáko bronią wiáry.
A ſtądći to poſzedł ten nieſláchetny narod/ á tenći to był
3:
rozwiązan y z inymi rozlicżnymi narodj od wſchodu ſłoń
4:
cá ktorzy ſie do nich zbiegáli/ ták iż ich potym byłá niezli=
5:
cżona licżbá/ ták iáko tu Apoſtoł piſze. A ćić tho ſą záwżdy
6:
gotowi iáko y przed tym byli/ iáko tu o nich nápiſano ſtoi/
7:
ná káżdą godzinę y ná káżdy dzień/ y ná mieſiąc/ y ná rok/
8:
á ćić tho máią pſncerze ogniſte iácinktowe á ſiárcżáne/ A
9:
moc/ iáko thu ſłyſzymy/ máią w gębach ſwoich. Bo iuż
10:
tám nic do rozumu áni do żadnego wywodu/ iedno iáko
11:
ſłowo wynidzie z gęby iego/ to iuż dáley do páncerzá á do
12:
ſzáble/ tho iuż nicżym inſzym nie vmieią bronić iedno dy=
13:
mem ogniem á ſiárką mocy ſwoiey/ to ieſt/ fáłſzem/ gro=
14:
Głowy Lwie.
zą/ á rozlicżną ſrogoſcią ſwoią. A głowy lwie v koni ich/
15:
to ieſt/ v kſiążąt v hetmánow y v inſzych przełożonych ich
16:
Gdyż iáko lwi nicżym inſzym iedno mocą á ſrogoſcią bro
17:
nią ſekty ſwoiey/ á drapią á kąſáią niewinny narod ludzki
18:
po wſzytkiey ſzyrokośći ziemie. A ogony ich/ to ieſt potom
19:
ſtwo ich/ będą mieć głowy wężowe/ to ieſt rozlicżnymi iá
20:
dy/ żądły/ á ſrogoſciámi narody ludzkie záráżáiące á kąſá
21:
iące/ iákoż to y dziś cżuią wſzyſcy narodowie/ moc y żądłá
22:
tych nieſláchetnych wężow á potomkow ich. A toć ieſt on
23:
bicż Boży/ á toć druga biedá ktorą oto iáko ſłyſzyſz Anyoł
24:
ná ſwiát wywołał. A thá biedá nie bez przycżyny ieſt ná
25:
ſwiát wypuſzcżona/ áby byli záwżdy ći káráni/ kthorzy ſie
26:
dáią vwodzić od ſzcżyrey prawdy/ woley á poſthánowie=
27:
Spráwiedliwy ſie nigdy nie boi. Ezech. xiiij.
nia Páńſkiego.
28:
Ale wiernym/ ták iáko wiemy/ iż ieſt záwżdy záchowá=
29:
na moc á obroná ręki Páńſkiey/ przed ktorą y ći lwi/ y oná
30:
ſzáráńcża o ktoreieſmy ſłyſzeli/ záwżdy drżeć muśi/ Gdyż
31:
do nas pocieſzliwie Pan woła przez Proroká: Iżbych pu
śćił głod/


strona: 83

ná Obiáwienie káp. ix.Liſt 83.
1:
śćił głod/ miecż/ mor/ y káżdą iną ſrogość ná ziemię/ á ſtá
2:
nie przed oblicżnoſcią moią Iob Dániel Noe/ to ieſt/ s tá=
3:
ką wiárą y s táką nádzieią iáko oni byli/ thedy niewierni
4:
poginą/ á ći zbáwią duſze ſwoie. A ták ſtoymyſz iedno mo
5:
cno przy nim/ á nie odnoſmy ſie zá tymi márnymi wymy
6:
ſły ſwiátá tego/ tedyć nam żadna biádá s thych obwołá=
7:
nych/ iáko tu ſłyſzymy/ nigdy nic vcżynić nie będzie mogłá
8:
Abowiem ſłuchay dáley textu iáko ſtoi/ iż w tym zámie
9:
ſzániu nie tylko wiernym á ſtałym/ ále y tym nie do końcá
10:
vnieſionym/ ktorzy ſie ieſzcże nie záprzeli Páná ſwego/ ie=
11:
dno iż ſie nie odwiedli práwie od złych obycżáiow onych/
12:
Pan przepuſzcżáć racży/ gdzie ták piſze Apoſtoł o nich.
13:
A byli y inſzy ludzie/ kthorzy nie byli zábići od
14:
tych plag/ to ieſt ći ktorzy nie odſtąpili od ro=
15:
boty rąk ſwoich/ áby nie mieli byli chwalić báł
Grzeſzniki Pan záchowywa.

16:
wánow złotych/ ſrebrnych/ miedziánych/ ká=
17:
miennych/ y drzewiánych/ ktore áni widzieć/ á
18:
ni ſłyſzeć nie mogą/ áni chodzić: á iż oni ludzye
19:
nie cżynili pokuty ſwoiey/ od mężoboyſtwá/ od
20:
cżárow/ od cudzołoſtwá/ y od złodzieyſtwá
21:
ſwego. To tu o tych/ ktorzy ácż ſie byli nie práwie vnie
22:
ſli/ álbo y po ty cżáſy ieſzcże ſie nie vnoſzą do pogańſtwá/ á
23:
iż ſie ozywáią imieniem Kriſtuſowym/ ále przedſię náſlá
24:
duią báłwánow á rozlicżnych wymyſłow ſwiátá tego/ á
25:
nie powſciągáią ſie thák iáko ſłyſzyſz od zákazánych grze=
26:
chow od Páná/ ſłyſzyſz iż ſą záchowáni od okrucieńſthwá
27:
káżdego/ gdyż Pan długo ocżekawáć racży vznánia káż=
28:
dego nedzniká ſwoiego/ gdyż tho obwołáć kazał: Iż nie=
Ezec. xxxiij
M 3chce ſmier=


strona: 83v

Roſpráwá xxxix.
1:
chce ſmierći żadnego/ iedno cżeka áby ſie vznał á był oży=
2:
wion do żywotá wiecżnego. Ale iáko ieſth miłoſierny do
3:
cżekánia á do vpominánia/ thák też ieſzcże ſroſzſzy ieſt do
4:
pomſty kto nie wdzięcżnie będzie prziymował y tego mi=
5:
łośćiwego ocżekawánia iego/ y tego dobrotliwego á łáſká
6:
wego nápominánia iego. Gdyż ie tu Pan miánowáć ra=
7:
cży/ iż to ſą ći kthorzy ſie vnieſli zá chwałą báłwánow/ zá
8:
mężoboyſtwem/ zá cżármi/ zá cudzołoſthwem/ á zá zło=
9:
dzieyſtwy ſwemi/ á ieſzcże zá to nie pokuthowáli. A wſzá=
10:
koż iáko y wſzędy w piſmie ſwiętym ták y tu teraz/ naprze=
11:
dnieyſzy ſobie grzech á omierzienie Pan pocżyta tych kto=
12:
rzy ſie vnoſzą zá inſzymi modłámi álbo chwałámi báłwá
13:
now/ oprocż ſwiętego á wielmożnego máyeſtatu iego.
14:
A tu iuż dáley Pan będzie roſpráwował o
15:
pocieſze wiernych/ iż cżáſy przydą że ich on nie
16:
opuśći/ á wybáwi ie s káżdego vdręcżenia ich.
17:
Roſpráwá xxxix.
18:
Y Vyrzałem inſzego Anyołá mocne=
19:
go sſtępuiącego z niebá/ obwlecżo
20:
nego obłokiem/ á tęcżá byłá około
21:
głowy iego/ á twarz iego byłá iá=
22:
Káp. x.
ko ſłońce/ á nogi iego iáko ſłupy ogniſte/ á miał
23:
w ręku ſwoich kſiąſzki otworzone: á położył no
24:
gę ſwoię práwą ná morzu/ á lewą ná ziemię.
25:
A wołał głoſem wielkim/ iákoby kiedy lew ry
cży. A


strona: 84

ná Obiáwienie káp. x.Liſt 84.
1:
cży. A gdy záwołał/ mowiło ieſth ſiedḿ
2:
mow głoſmi ſwoimi/ á gdy ony gromy mowi
3:
ły/ iam chciał tho nápiſáć. Y vſłyſzałem głos z
4:
niebá mowiący ku mnie: Miey to ná piecży co
5:
mowiło ſiedḿ gromow/ ále tego nie piſz. A po
6:
tym ten Anyoł ktory ſtał ná morzu á ná ziemi/
7:
podnioſł rękę ſwoie ku niebu/ á przyſiągł przez
8:
żywiącego ná wiek wiekom/ kthory ſtworzył
9:
niebo/ y wſzytko co ná nim ieſt: y ziemię y wſzy
10:
tko co ná niey ieſt: y morze y wſzytko co w nim
11:
ieſt: iż iuż dáley cżás nie będzie przedłużon/ ále
12:
w ony cżáſy Anyołá ſiodmego gdy pocżnie w
13:
trąbę trąbić/ iż ſie iuż wypełnią táiemnice Bo=
14:
że/ ták iáko to oznaymić racżył ſługom ſwoim
15:
Prorokom.
16:
Poſpolicie w ſtráchu á w niebeſpiecżeńſtwie cżás káżdy
Cżas káżdi długi w kłopocie.

17:
długi ſie widzi. A iżby wierni Páńſcy w roſpácż nie przy=
18:
chodzili/ oto ſłuchay ſpráwy Páńſkiey/ iż ty cżáſy niedłu=
19:
go przyść muſzą/ iż ſie iuż będą pełnić tháiemnice Páńſkie/
20:
bo ſie tho więc káżdemu dziwnie widzi/ iáko y żydowie w
21:
Egipcie nárzekáli/ iż ſie złym ſzcżęśći á dobrzy bywáią pod
22:
mocą ich/ á od nich bywáią ſrodze vćiſnieni. iáko y Piotr
ij. Piotr iij

23:
ſwięty iáſnie o tym prorokował/ mowiąc do nas do wſzy
24:
tkich: Iż wiedzcie moi mili bráćiſzkowie/ iż w oſthátecżne
25:
dni przydą ná ſwiát nágráwácże prawdy/ ktorym ſie bę=
26:
dzie ſzcżęſcieło wedle myſli ich/ á będą wołáć/ gdzieſz ieſth
M 4on wáſz


strona: 84v

Roſpráwá xxxix.
1:
on wáſz Kriſtus álbo gdzie ieſth ono do was ocżekawánie
2:
iego/ to ieſt obroná iego/ iáko iuż y dziś wierni Páńſcy do=
3:
ſyć tego nágrawánia máią. A iżby pewnie wiedzieli iż ich
4:
Pan nie opuśći/ á iż cżás przyść muśi rátunku ich/ ſłuchay
5:
co Apoſtoł powiáda/ iż iuż po tych wſzytkich obiecánych
6:
burzkach y przeſtráchoch ſwiáthá tego/ iż vyrzał Anyołá
7:
mocnego ſtoiącego iedną nogą ná morzu á drugą ná zie=
8:
mi. A iáki to był Anyoł toś iuż w texcie ſłyſzał.
9:
Niedawnochmy ſłyſzeli iáko oná ſzáráńcża ſzkodliwa/
10:
ktora ná ſwiát wyſzłá z dymem ſzkodliwym/ obráłá ſobie
11:
Anyoł przepáśći.
byłá krolá Anyołá przepáśći/ ktorego zwano rozlicżnymi
12:
ięzyki wywroccá prawdy. A teraz ſłyſzymy iż Apoſtoł po
13:
wiáda iż widział Anyołá ſtoiącego ná morzu y ná ziemi/
14:
iáſnego iáko ſłońce/ tęcżę máiącego około głowy ſwoiey.
15:
O roznyſz to Anyoł od onego Anyołá pirwſzego. On záć=
16:
mił ſłońce dymem ſwoim/ ták iáko o nim nápiſano ſtoi/
17:
á ten ſie záſię ſwiećił iáko ſłońce. Támto był Anyoł prze=
18:
páśći/ niepokoiu/ á ſrogiego záburzenia/ ktory záráźił y po
19:
wietrze/ to ieſt pokoy/ prawdę/ y wiernną náukę ná ziemi/
20:
ták iákochmy iuż ſłyſzeli. A v tego Anyołá Apoſtoł nam
21:
powiáda/ iż widział tęcżę około głowy iego/ tho ieſt znák
22:
pokoiu á przymierza wiecżnego/ ktory ieſzcże iákoż od po=
23:
j. Moi. ix.
topu mamy s Panem ſwoim.
24:
Coż tho był zá Anyoł moy miły bráćie? Nie możeſz iná=
25:
cżey zeznáć/ iedno iżći to był on náſz ſwięty Anyoł Pan náſz
26:
Anyoł pokoiu. j. Mo. xviij
Iezus Kriſtus/ ktorego piſmá y Prorocy ná wielu miey=
27:
ſcach tym Anyołem náſzym záwżdy zwáli. Iáko go y Iá=
28:
kob zwał gdy błogoſłáwił ſługom álbo ſynom ſwoim.
29:
Toś iuż ſłyſzał iż themu Anyołowi ſwiećiłá ſie twarz iáko
30:
Ian w j. Słońcże.
ſłońce/ gdyż on ieſt ſwiátłoſcią wiecżną naſzą/ ktora oſwie
31:
ciłá wſzytek ſwiát/ y káżdego kthory chodzi pod imieniem
iego. Toś też


strona: 85

ná Obiáwienie káp. x.Liſt 85.
1:
iego. Toś też iuż ſłyſzał/ iáki znák ieſt około głowy iego/ bo
2:
znák pokoiu/ łáſki/ á miłoſierdzia iego ſwiętego.
Tęcżá.

3:
Słuchayże dáley/ iż ten Anyoł ſwięty ſtoi iedną nogą ná
4:
morzu á drugą ná ziemi. Toć tu nam nic inſzego nie zná=
5:
mionuie/ iedno iż then Pan opánował/ y ziemię y wſzytki
6:
inſuły morſkie/ y rozlicżne narody ktore ná nich ſą: á iż wſzę
7:
dy á wſzędy by też wierni iego byli w nawiętſzym vćiſnie=
8:
niu/ ſwieći im thá iáſna twarz iego/ á wſzędy á wſzędy ná
9:
głowie ná ſwoiey vkázuie im then znák pokoiu/ nádzieie/
10:
y obrony ſwoiey.
11:
Bo ácżbyś rzekł/ to ſie to nie zgadza/ cżáſem powiádaſz
Iáko Pan ſtoi ná zyemi.

12:
iż Kriſtus nie przydzie ná ſwiát áż ná ſąd ſwoy/ á tu Apo=
13:
ſtoł piſze iż go widział że ſtał iedną nogą ná ziemi/ á drugą
14:
ná morzu. Ale ſie y ſam s tego ſnádnie wypráwiſz/ iż to by
15:
ło nie cieleſne sſtąpienie iego/ boć by to bárzo ſzyrokie no=
16:
gi być muſiáły. Ale iż opátrznośći iego/ mocy iego/ ſprá=
17:
wy iego/ pełno ieſt niebo/ ziemiá/ morze/ y wſzytká okrą=
18:
głość ſwiáthá tego. Bo ſłyſzyſz iáko Apoſtoł powiáda/ iż
19:
nogi iego nie były podobne ku nogom cżłowiecżym/ ále by
20:
ły iáko ſłupy ogniſte. O mocneſz to ſłupy/ o iáſnyſz tho o=
21:
gień tych nog á poſtępkow ſwięthych Páná tego/ Iáko o
Pſa. Cxviij.

22:
nim y Dawid piſze: Iż to ieſt iáſna pochodnia nog moich
23:
moy miły Pánie.
24:
Coż cżynił ten ſwięty Anyoł ſtoiąc iuż ták ná tey ziemi y
25:
ná tym morzu/ iáko tu o nim ſłyſzyſz? Oto ſłuchay: Iż tho
Anyoł mocny Pſal. xviij.

26:
był Anyoł mocny/ á miał kſiąſzki otworzone w ręku ſwo=
27:
ich. O mocnyſz to był Anyoł/ o ſrogiſz tho był obrzym nád
28:
wſzytkimi mocarzmi ſwiátá tego/ thák iáko o nim piſmá
29:
powiádáią. Iáko go y Ezáiaſz pięknie wymálował/ Iáko
Ezái. ix.

30:
tho miał być Bog mocny á Kſiążę wieku przyſzłego. A o
31:
tey mocy dziwney ſzkodá ſie długo zábáwiáć/ bo przed tą
M 5mocą vpa


strona: 85v

Roſpráwá xxxix.
1:
Philip, ij.
moczą vpada káżde koláno naymożnieyſze/ y niebieſkie/ y
2:
ziemſkie/ y piekielne.
3:
Kſiąſzki otworzone.
Ale ſłuchay: Iż ten mocarz dzierżał kſiąſzki otwárte w
4:
ręku ſwoich. On Anyoł ſrogi pirwſzy otworzył nam klu=
5:
cżem ſwoim do przepáśći. Ten záſię Anyoł náſz ſwięty/ ták
6:
iáko ſłyſzyſz/ otworzył nam kſięgi/ y vkázuie ie nam dzier=
7:
żąc w ręku ſwoich. Coż to były zá kſięgi? Otho máło dáley
8:
vſłyſzyſz/ iż ie kazał połknąć Apoſthołowi/ á powiedział
9:
mu: Iż przetoć thy kſięgi dawam zieść/ iż muśiſz znowu
10:
prorokowáć ludziom y wſzytkim narodom. Tu iuż rozu=
11:
mieć możeſz/ iż to były kſięgi proroctwá/ kſięgi prawdy ie=
12:
go ſwiętey/ ſzyroko ná ſwiát roſpiſáney/ ktorą on nam zá=
13:
wżdy otworzoną dzierży/ á vkázuie ią vſtáwicżnie wier=
14:
nym ſwoim/ przez piſmá y poſtánowienie ſwoie/ ktore ſzy
15:
Kriſtus Lew.
roko wſzemu ſwiátu obwołáć y opowiedzieć racżył.
16:
Coż dáley vcżynił ten ſwięty Anyoł otworzywſzy ty kſię
17:
gi ſwoie? Oto ſłyſzyſz: Iż krzyknął iáko lew ná ten nędzny
18:
ſwiát ſrogim głoſem ſwoim. Onći to lew o ktorym z da=
19:
wná ſłyſzymy/ ktory poſzedł borząc á wyciążąc s pokole=
20:
Wyſzſzey v
nia Iudá á z narodu Dawidowego/ krzyknął onym ſtrá=
21:
ſzliwym głoſem ſwym ná niewierniki ſwoie/ przed ktho=
22:
rym oni záwżdy vpadáć muſzą iáko przed ſthráſzliwym
23:
lwem ine zwirzętá vpadáią.
24:
Coż ſie dáley sſtáło? Gdy iuż ten ſtráſzliwy głos poſzedł
25:
ná ſwiát od tego Anyołá ſwiętego/ otho wnet ſiedḿ gro=
26:
mow pocżęło mowić. Coż to zá ſzedḿ gromow miły brá=
27:
cie? Słyſzałeś w dzień ſwiątecżny iáki ſzum iáki grom po=
28:
Siedḿ gromow.
wſtał nád Apoſtoły/ gdy Duch ſwięthy przypadał ná o=
29:
ſwiecenie ich. Tyć to ſiedḿ gromow/ tho ieſt ſiedmioráka
30:
ſpráwá Duchá ſwiętego/ pocżęłá mowić á wykłádáć táie
31:
mnice kſiąg onych nam iáſnie otworzonych. Ale zákaza=
no Apoſto=


strona: 86

ná Obiáwienie káp. x.Liſt 86.
1:
no Apoſtołowi áby tego nie piſał/ iedno iżby to ſam miał
2:
w dobrey piecży. Coż to ieſt? Oto to ieſt oná obietnicá Páń
3:
ſka/ iż wiernym będzie dano znáć táiemnice piſmá ſwięte=
Mátt. xiij.

4:
go/ á przed niewiernymi owſzem będzie zákryto/ áby wi=
5:
dząc nie widzieli/ á ſłyſząc nie ſłyſzeli. A toć ieſt to zákazá=
6:
nie/ áby táiemnice tych gromow niebyły ledá komu zyá=
7:
wiony iedno wiernym Páńſkim.
8:
Słuchayże dáley czo Apoſtoł powiáda: Iż then Anyoł
Pan przyſięgł.

9:
ktorego widział ná morzu i ná ziemi ſtoiącego/ podnioſł
10:
rękę ku gorze/ y przyſiągł przez Bogá żywiącego ná wie=
11:
ki ktory ſtworzył niebo y ziemię. Obycżay záwżdy był Pá=
12:
ná tego iż cżęſto powtarzał ſłow ſwoich/ iákoby iáką przy
13:
ſięga mowiąc: Záprawdę záprawdę powiádam wam.
14:
Znácżąc to mocno/ iż iego ſłowá ſwięte ſą pewnie praw=
15:
dziwe á ni w cżym nieomylne. A teraz ſłyſzyſz iż przyſiągł.
16:
Przez kogoż przyſiągł? Przez Bogá żywiącego ná wieki.
17:
Coż tedy było po onym przydatku do podpárcia prawdy
18:
náſzey/ gdychmy mowili: Ták mi Bog pomagay y wſzy=
19:
ſcy ſwięći/ iákoby Bog ſam nie mogł nicżemu ſproſtháć
20:
bez iákich pomocnikow. Oto ſłyſzyſz przyſięgę Syná Bo=
21:
żego/ iż nikogo ſobie inego ná ſwiádectwo nie bierze/ iedno
22:
ſpołecżne Boſtwo ſwoie z Oycem y z Duchem ſwiętym ży
23:
wiące ná wiek wiekom Amen.
24:
Coż poprzyſiągł ten Pan náſz? Oto ſłuchay: Iż ſkoro zá
25:
trąbi trąbá Anyołá ſiodmego/ tho ieſth gdy cżás przydzie
26:
wieku ſiodmego/ iż ſie iuż dokońcżą á wypełnią wſzytki tá
27:
yemnice Boſkie/ kthore przed tym przepowiádał Proro=
28:
kom/ Apoſtołom/ y inym ſługom ſwoim/ tho ieſt o ſwię=
29:
tym przyſciu ſwoim y o onym wdzięcżnym á wſzech roſko
30:
ſzy pełnym kroleſtwie ſwoim/ obiecuiąc iſtotnie wiernym
Ian xvij.

31:
ſwoim: Iż gdzie on będzie iż też tám oni z nim być y wiecż=
nie krolowáć


strona: 86v

Roſpráwá xxxix.
1:
nie krolowáć máią. Ale cżáſu tego áni Anyołom/ áni ża=
2:
dnemu Prorokowi/ áni Apoſtołowi oznaymić nie racżył.
3:
A wſzákoż áby to rzecż pewna była/ iż to wiernych iego nie
4:
minie/ ſłyſzyſz iáko to tu mocnie poprzyſięgáć racży/ á iuż
5:
nie długo temu cżás zámierzáć racży/ iedno do zátrąbie=
6:
nia ſiodmego Anyołá.
7:
Coż było po tey przyſiędze? Słuchay/ oto Apoſtoł po=
8:
Cżemu pan przyſięgał
wiáda: Aby ſie wypełniłá tháyemnicá Páńſka. O wielka
9:
to táyemnicá Páńſka/ ktorą zákrył przed niewierniki ſwo
10:
imi/ ktorzy teraz buiáią iáko ony rogáte Ielenie po páſtwi
11:
ſkach rozlicżnych ſwiátá tego/ nic nie myſląc o tey ſiodmej
12:
trąbie/ áni o ſtráſzliwym przyſciu Páná tego/ ktorzy vći=
13:
ſkáią nędzniki á wierne Páńſkie/ mnimáiąc áby byli opu=
14:
ſzcżeni/ á iżby ich tu Pan iuż zápomniał á náwſzem opuśćił
15:
Ale nadobnie á ſzyroko Sálomon thę táiemnicę Páńſką
16:
wypiſał/ iáko ći będą ná ten cżás nárzekáć/ á ći záſię wier=
17:
ni iáko máią vżywáć rádośći ſwoich. A thák wy wierni á
18:
ktorzy mocno ſtoicie w ſtałoſciach ſwoich nic ſie nie trwo
19:
żcie/ nic ſie nie lękaycie. Oto ſłuchaycie iáko woła ten bo=
20:
rzący Lew/ á ſtráſzy głoſem ſwym ſrogim niewierniki ſwo
21:
ie/ á iáko wam wiernym dzierży othworzone kſięgi woley
22:
ſwey á roſkazánia ſwiętego ſwego. Y iáko dopuſzcża thym
23:
ſiedmi gromom Duchá ſwiętego/ áby tho wiernym iego
24:
obiaſniáli/ y mocno to w nich vtwirdzáli. Y iáko tu mo=
25:
cno wam poprzyſięga nie omylić was w pociechach wá=
26:
ſzych/ niedługi wam cżás tego obiecuiąc/ thák iáko o tym
27:
y ná inych mieyſcach wiele piſmá macie. A thák niechay
28:
wam nic nie będzie ſtráſzen y ten krol przepáśći/ o kthory=
29:
meſcie ſłyſzeli/ y tá márna ſzáráńcża iego/ ktorey iedno do
30:
cżáſu wam ſzkodzić dopuſzcżono żądły ſwemi. Y ten Bo=
31:
ży bicż á ten ſrogi pogánin ktory Pon chowa ná niewierni
ki ſwoie


strona: 87

ná Obiáwienie káp. x.Liſt 87.
1:
ki ſwoie. Oto pomſtá ich y thu ná tym y ná onym ſwiecie
2:
tuż zá piętámi ich chodzi. Oto obietnice nieomylnych po=
3:
ciech wáſzych mocno ſobie poprzyſiężone ſłyſzycie. A ták
4:
nic ſie nie lękaycie żadnych ſtráchow áni żadnych przeka=
5:
żek omylnego ſwiáthá tego/ owſzem mocno ſtoycie w ná=
6:
dzieiach ſwych przy tym Pánu ſwoim/ będąc tego iśći/ zá
7:
ták mocną przyſięgą iego/ iż was to nigdy ominąć nie mo
8:
że/ á iż ſie to iuż nie długo/ ták iáko tu ſłyſzycie/ ma wypeł=
9:
nić nád wámi/ Amen.
10:
Tu iuż dáley Apoſtoł opowiáda wiernym
11:
Páńſkim/ iáko im Pan obiawia y każe ſługom
12:
ſwoim obiáwiáć táyemnice ſwoie.
13:
Roſpráwá xl.
14:
A Głos ten ktorym pirwey ſłyſzał z niebá zá
15:
ſię drugi raz záwołał do mnie/ mowiąc:
16:
idź á weźmi kſiąſzki otworzone v Anyołá ſto=
17:
iącego ná morzu y ná ziemi. Y ſzedłem do An=
18:
yołá/ mowiąc do niego/ day mi kſiąſzki. A on
19:
mi rzekł: Weźmi ie ále ye połkni/ á vcżyniąć
20:
gorzkość w żywocie twoim/ ále w vſciech two
21:
ich będąc ſłodkie iáko miod. A wziąłem kſią=
22:
ſ zki z ręku Anyołá onego/ y połknąłem ie/ á by=
23:
ły ſłodkie iáko miod w vſciech moich. Ale gdy
24:
doſzły do żywotá moyego było mi bárzo gorz
25:
ko w nim. Y rzekł mi: Muśiſz záſię z nowu pro
rokoko=


strona: 87v

Roſpráwá xl.
1:
rokowáć miedzy pogány y ięzyki/ y rozlicżny=
2:
mi narody/ y przed wiele krolow.
3:
Iużechmy ſłyſzeli iáko nam Pan poprzyſiądz racżył y
4:
nie długi cżás zámierzył/ iż nam ma w pociechach náſzich
5:
á w obietnicach ſwoich pewny koniec vcżynić. Tu iuż dá=
6:
ley ſłyſzymy iż Apoſthołowi powieda/ Iż muśiſz znowu
7:
prorokowáć. Tu ſie byli niektorzy vnieſli zá tymi ſłowy/
8:
iákoby Ian ſwięty nie miał nigdy vmrzeć/ iáko y o Eno=
9:
chu y o Eliaſzu też niektorzy mniemieli. Ale to ieſt rzecż pe
10:
wna iż Ian ſwięty vmárł/ thákież y Enoch y Eliaſz/ cho=
11:
ciay był wzięt ná powietrze.
12:
Muśiſz z nowu prorokowáć.
A iákoż to mamy rozumieć/ iż mu tu Pan mowić racży/ iż
13:
muśiſz záſię drugi raz prorokowáć pogánom/ narodom/
14:
ięzykom/ y rozmáitym krolom? Oto ſłyſzyſz iż mu Pan po
15:
wiáda/ połkni ty kſiąſzki. O wierzże mi że thy kſiąſzki były
16:
połknione od kilká ſet lat/ á ták byłá zátłocżona á zágáſzo
17:
na Ewányelia ſwięta/ iż iáko w báſniach tákechmy iedno
18:
o niey z dáleká ſłyſzeli. Płatnieiſzy był dáleko Brikot/ Wál
19:
kot/ Fránćiſzek/ Dominik/ z onemi wymyſlonemi plotká=
20:
mi/ niżli thá ſzcżyra á prawdziwa prawdá Páńſka/ przez
21:
Proroki/ Apoſtoły/ y Ewányeliſty ſwięthe nápiſána. A
22:
bárzo połkniona á zákryta byłá/ iż o niey bárzo máło ſły=
23:
cháć było. Iáko y zwolennikom ſwym gdy Pan v Mát=
24:
Mát. xxiiij
theuſzá ſwiętego powiedáć racżył o znákoch á o podobień
25:
ſtwach przyſcia ná ſrogi ſąd ſwoiego/ ále przedſię powie
26:
dał iż to wſzytko ieſzcże nie koniec/ áż gdy będzie obiáwio=
27:
na Ewányelia z nowu wſzytkiemu ſwiáthu/ ná ſwiádec=
28:
two tym ktorzy nie wierzyli/ thoż ſie iuż dopiro końcá ná=
29:
dziewaycie. Tám co dáley nápiſano ſtoi/ iáko ma vpáść
30:
brzydliwość ná mieyſcu ſwiętym ſtoiąca/ y iáko ſie co dá
ley dziać


strona: 88

ná Obiáwienie káp. x.Liſt 88.
1:
ley dziać ma to iuż tám kto chce cżtąc náleść może. A thoć
2:
to ieſt co Pan powiedáć racży/ iż muśiſz drugi ráz z nowu
3:
prorokowáć/ to ieſt/ muſzą ſie z nowu przez Duchá ſwięte
4:
go ponowić y obiáwić wſzytkiemu ſwiátu piſmá y ſłowá
5:
twoie/ ktoreś ty o mnie y o poſtánowieniu moim teraz ſzy
6:
roko nápiſał/ áby w on cżás złocżyńcá wymowki nie miał
7:
o niewiádomośći ſwoiey.
8:
Tákżeć y Eliaſz z nowu záwoła ná wſzytek ſwiát/ gdj będą
9:
cżciony ſłowá ony iego: Cżemu nędznicy chramiecie ná
iij. Krole. x xviij.

10:
obiedwie nodze/ á ieſliże Bog ieſt prawdziwym Bogiem
11:
cżemu powinney chwały nie dawacie iemu. Tákżeć y Pro
12:
rocy y Apoſtołowie ſwięći będą znowu prorokowáć á ná
13:
ten márny ſwiát wołáć/ vpomináiąc nędzniki áby ſie v=
14:
ználi áby ſie obacżyli w złoſciach ſwoich/ ták iáko o thym
15:
piſmá doſyć mamy/ á iżby vpádli przed nogámi miłoſier
16:
dzia Páńſkiego. A wierni áby też s thego pociechy ſwoie á
17:
roſkoſzy ſwoie y bráli y poznawáli/ á złoſnicy áby wymo
18:
wki nie mieli/ iżechmy o tym nie ſłycháli.
19:
Słuchayże iż Apoſtoł powiáda: Iż głos wołał z niebá
Powołáni od Páná

20:
do niego/ idź á wezmi kſiąſzki z ręki ſtoiącego ná ziemi y ná
21:
morzu. O nie chłubże ſie tedy tym ty moy miły Papieżni=
22:
ku/ iż ná cię Oficiał záwoła/ chodź ſám kſięże Ianie/ álbo
23:
Woytku/ á przegolić pleſz á námáżeć cżoło mázią álbo nie
24:
wiem cżym/ Słyſzyſz tu nędzniku ſłyſzyſz/ iż powołánie in
25:
ſze nie ma być iedno od ſámego Páná. A iákoż maſz znáć te
26:
go powołánego od Páná? Nie tenći ieſt co mu pleſz prze=
27:
golono/ álbo mu mázią cżoło náſmárowano/ ále tenći to
28:
ieſt/ ktory iáko tu ſłyſzyſz/ bierze kſiąſzki z ręku Bogá żywią
29:
cego. A coż to ſą zá kſiąſzki? Oto ſłuchay co Ianowi ſwię
30:
temu Pan o nich powiáda: Iż z nich znowu muśiſz proro
31:
kowáć. A coż tho ieſt s tych kſiążek prorokować? Szcżyrą
á wierną


strona: 88v

Roſpráwá xl.
1:
á wierną prawdę powiedáć o Pánu o tym/ á o woley/ á o
2:
ſwiętym poſtánowieniu iego/ á nie ſzukáć wymyſłow z i=
3:
nych kſiąg Dekretálſkich álbo Sinodálſkich/ iedno s tych
4:
powiedáć ſwiátu ſzcżyrą prawdę/ ktore poſzły z vſt Páń=
5:
ſkich/ á podáne ſą ſwiátu z ręku ſwiętych iego. Bo ſłyſzyſz
6:
iż ie Pan kſiąſzkámi máłymi thu przezywáć racży/ bo byś
7:
chciał zrownáć kſięgi dekretálſkie/ Konciliyſkie/ Sinodál
8:
ſkie s ſtárym á z nowym Zakonem/ to ieſt/ z Biblią ſwię=
9:
tą/ tedyby ią máłucżkiemi kſiąſzkámi przećiwko tám tym
10:
przezwáć mogł/ gdyżby ſie thám thy ledwe ná formáńſki
11:
woz włożyć mogły. A chceſzli o thym powołániu ſzyrzey
12:
Dzieiow i.
cżyść/ znaydzieſz w ſpáawach Apoſtolſkich iáko Máciey
13:
ſwięty był powołan ná kápłáńſtwo po ſmierći Iudaſzowey.
14:
Słuchayże iż Apoſtoł prośi: Dayżemi ty kſiąſzki
15:
moy miły Pánie. Tákże y ty moy miły ápoſtole komukol=
16:
wiek Pan z dáleká thy kſiąſzki vkazáć będzie racżył/ á do
17:
nich powołáć będzie racżył/ proś pokornymi prośbámi:
18:
Dayże mi thy kſiąſzki prawdy ſwoiey moy miły Pánie/ á
19:
Luk. xvij.
odwiedź mię od inych plotek á wymyſłow ſwiáthá tego.
20:
Przyſporzże mi wiáry y vmieięthnośći moy miły Pánie/
21:
ták iáko też do niego y Apoſtołowie ná on cżás wołáli.
22:
Słodko w vſciech á w żywocie gorzko.
A cożći ſie sſthánie? Pewnie żeć ie poda. A coż będzie gdyć
23:
ie poda? Będzieć s przodku ſłodko w vſciech/ ták iáko tu
24:
od Apoſtołá ſłyſzyſz/ ále potym bárzo gorzko w żywocie.
25:
A coż tho ieſt ſłodko w vſciech á gorzko w żywocie? Gdy
26:
kto vſłyſzy ony ſłodkie/ ony wdzięcżne obietnice Páńſkie/
27:
ony błogoſłáwieńſtwá/ ony roſkoſzy nieomylnie obieczá=
28:
Mátt. xvi. Luk. w. ix. Mátth. xix. Márek x. Luk. xviij.
ne/ y wiecżne y docżeſne/ o bárzo będzie ſłodko w vſciech.
29:
Ale gdy záſię vſłyſzy: Kto chce iść zá mną záprzy ſie ſam
30:
ſiebie/ á weźmi krzyż ſwoy/ á podź zá mną. Gdy vſłyſzy:
31:
Lániey igłę przewlec przez igielne vcho/ niżli bogacżowi
wniść do


strona: 89

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 89.
1:
wniść do kroleſtwá niebieſkiego. Gdy vſłyſzy: Opuść żo=
2:
Luk. xiiij.
nę dzieći máiętność/ to ieſt/ nie dbay o tho nic dla mnie/ á
3:
náſláduy mnie/ o gorzkoſz to będzie w żywocie. Albo gdy
4:
káznodzieiá będzie wywoływał ony ſłodkie á wdzięcżne
5:
ſłowá Páná ſwego/ á po godzinie álić go wiodą/ ſądzą
6:
ſrodze/ pálić chcą/ o bárzo mu będzie gorzko w żywocie.
7:
Ale gdy ſobie wſpomienie ty ſłowá co tu Pan powiádáć
8:
racży:
9:
imię i wolą ſwiętą moię/ o nic mu thá gorzkość przykra
10:
nie będzie/ o wnet weźmie onę obietnicę Páńſką iáko cukier
11:
lodowáty: Iż kto mię wyznawáć będzie przed ludźmi/ wy
Mátt. w x.

12:
znam go ia też przed Oycem moim. Wnet weźmie on ſło
13:
tki drugi konfekt co Sálomon nápiſał o tych wyznáwá=
Luk' w xij.

14:
cżoch prawdy Páńſkiey: Iż ſie będą ſwiećić miedzy nie=
Mądr iij.

15:
wierniki iáko iſkry ogniſte miedzy trzćinámi. A ták nic ſie
16:
they gorzkośći nie lękaymy/ gdyż tho pewnie wiemy iż ſie
17:
nam ma w wielką ſłodkość obroćić/ á ćiſńmy ſie do tych
18:
prawdziwych kſiążek Páná ſwego/ kthore on nam poda=
19:
wa z ręki ſwoiey/ á prośmy go iáko Páná ſwego/ áby ie
20:
nam y podáć y obiáſnić y vtwirdzić w nas racżył/ oddali=
21:
wſzy od nas wſzytki błędy báśni á wymyſły ſwiátá tego.
22:
Tu iuż dáley Apoſtoł opowiáda wolą Páń
23:
ſką/ iáko koſcioł ſwoy wierny ma wolą záw=
24:
żdy w cáłośći záchowáć/ á niewierniki z niego
25:
wyrzućić/ gdzye ták piſze.
26:
A to Roſprawá xlj.
27:
Y Daná mi ieſt trzćiná podobna ku prętowi/
Káp. xj.
Nod tego


strona: 89v

Roſpráwá xlj.
1:
od tego ktory ku mnie mowił: Wſtań á zmierz
2:
Koſcioł Boży/ y ołtarz/ i thy ktorzy ſie w nim
3:
modlą. Ale przybytek ten ktory w poſrzod ko=
4:
ſciołá ieſth wyrzuć precż/ á nie mierz go/ ábo=
5:
wiem dan ieſt pogánom/ ktorzy miáſto ſwięte
6:
podepczą przez dwá á cżterdzieśći mieſięcy: á
7:
dam ye dwiemá ſwiádkom/ moim/ kthorzy bę=
8:
dą prorokowáć przez dwieſcie y ſześćdzieſiąt
9:
dni ktorzy będą oblecżeni wormi. Ci ſą dwye
10:
oliwie/ á dwá ſwiecżniki przed oblicżnoſcią
11:
Bogá ziemie ſtoiące. A ieſliby im ktho chciał
12:
ſzkodzić/ ogień wynidzye z vſt z ich/ ktory poż=
13:
rze nieprzyacioły ich. A ieſliby im kto chciał iá
14:
ką krzywdą ſzkodzić/ táki muśi być zábit. Ci
15:
będą mieć moc zámknąć niebo/ áby nic nie pły
16:
nęło z niego zá cżáſu proroctwá ich: á moc bę=
17:
dą mieć nád wodámi obroćić ie w krew/ á vde
18:
rzyć ziemię mogą káżdą plagą/ ile ſie im kroć
19:
będzye widzyáło.
20:
Gdy iuż Pan náſz obiecał nam wiernym ſwoim przez
21:
Rozmierzyć Koſcioł Páńſki.
ony gromy Duchá ſwego ſwiętego/ obiáſnić á oznaymić
22:
ony táiemnice otworzonych kſiąg ſwoich/ ktore iákochmy
23:
ſłyſzeli dzierżał w ręku ſwoich. Tu iuż dáley ſłyſzymy iáko
24:
Apoſtołowi roſkázuie/ áby rozmierzył/ opátrzył Koſcioł
25:
ſwięty iego/ y ołtarz iego. Bo ktoć co rozmierza/ iużći pe=
wnie y fun=


strona: 90

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 90.
1:
wnie y fundámenty mocne zákłáda/ ná ktorych ma wo=
2:
lą ſtáwić budowánie ſwoie. Tu iuż nie rozumiey ábyć mu
3:
Pan miał roſkázowáć rozmierzáć koſcioł iáki ręką budo=
4:
wány/ ále on ten Koſcioł ſwoy ſwięty rozmierza y opátru
5:
ie záwżdy pilno/ ktory ſtánął przy onych otworzonych ie=
6:
go kſięgach/ y przy táiemnicach ich przez Duchá ſwięte=
7:
go obiáwionych. Bo ſłyſzyſz iż każe rozmierzáć y ołtarz/ y
8:
ty ktorzy ſie modlą w nim/ to ieſt/ ty ktorzy położyli ná=
9:
dzieię ſwą w oney ofierze ſwiętey ołtarzá onego ná ktorim
10:
dobrowolnie ofiárował zá nie ſam ſiebie on błogoſłáwio
11:
ny Krol á Káplan ich Bogu Oycu ſwemu.
12:
Słuchayże iż przybytku ktory był w poſrzodku koſciołá
13:
rozmierzáć nie kazał/ y owſzem gi precż wyrzućić roſkázu
Przybytek wyrzućić.

14:
ie. Abowiem powiáda/ iż dań ieſt pogánom. Przybythek
15:
był poſrzod koſciołá w Sálámonowym koſciele/ w kto
16:
rym ſtawáli kápłani ſpráwuiąc tám ony ofiáry/ y ſprá=
17:
wy ine ſwoie. Thu tákże w tym náſzym Koſciele Duchem
18:
ſwiętym fundowánym/ to ieſt/ w wiernym zebrániu Páń
19:
ſkim możemy thym przybytkiem rozumieć ony kápłany
20:
stárych zwycżáiow Rzymſkich/ ktorzy záwżdy ſtawáli ná
21:
wyſzſzych mieyſcach vbrawſzy ſie w korzech6 ábo w kápli=
22:
cach ſwoich/ kthorych tu Pan áni znáć chce/ áni rozmie=
23:
rzáć roſkázuie/ y owſzem ie każe wyrzućić/ powiedáiąc Iż
24:
dáni ſą pogánom/ to ieſt niewiernikom ná zwiedzienie á
25:
ná vpádek ich/ gdyż ſnadź tácy ſą gorſzy niżli pogáni/ kto
26:
rzy widząc ſzcżyrą prawdę wiádomie ią zániſzcżáią/ kto=
27:
rzy miáſto ſwięte/ to ieſt Koſcioł wierny Páńſki/ będą de
28:
ptáć/ tho ieſt zwodzić á niſzcżyć/ do cżáſu zamierzonego á
29:
do woley Páńſkiey/ co ſie nam przez thy mieſiącze krotkie
30:
známionuie.
31:
Coż dáley Pan powiedáć racży: Iż oto ie dam dwiemá
Dwá ſwiádkowie.
N 2ſwiádkom
Roſpráwá xlj.

32:
ſwiádkom moim/ to ieſt wiernym ſzáfárzom prawdy mo
33:
iey/ ktorzy będą wydawáć prawdziwe ſwiádectwo o dwu
34:
zakoniecha moich/ to ieſt ſtárego y nowego/ á będą wierne
35:
moie ſpráwowáć/ ćwicżyć á vcżyć/ záchowáć ſie w nich
36:
wedle wolej, nauki, a rozkazania mojego. Bo słyszysz iż
37:
Dzieiow j.
Pan zowie ſwiádki ſwoimi/ ták iáko zwał Apoſtoły ſwo
38:
ie gdy ſzedł w niebo od nich. Kthorzy będą oblecżeni wor
39:
mi/ to ieſt proſtym odzieniem á nie onymi złotohławy ál=
40:
tembáſyb/ y dziwnie wymálowánymi pſtroćinámi ſwemi
41:
ták iáko to dziś ocżymá ſwymi widamy.
42:
Cżáſu niepewność.
A iż tu Pan wſpomina licżbę dni cżáſu proroctwá ich/
43:
ták iáko y máło wyſzſzey wſpomináć racżył mieſięcy cżter
44:
dzieśći y dwá/ thák záwżdy y v Dánielá y v inych Proro=
45:
kow Duch ſwięty zámieſzawał rozność cżáſow tych/ gdyż
46:
żadnemu ſtworzeniu nie ieſt oznáymion pewny cżás przy
47:
ſcia Páńſkiego/ kthory iáko ſam Pan powiedáć racży/ iż
48:
Mat. xxiiij y xxv.
ná ſwiát przipáść ma bez wſzey wiádomośći iáko złodziej
49:
iedno woła á vpomina ábychmy záwżdy byli gothowi/
50:
gdyż tego cżáſu áni they godziny nigdy wiedzieć nie możemy.
51:
Dwá ſwiecżniki.
Dáley powieda Pan o tych wyznáwácżoch wier
52:
nych tych dwu zakonow ſwoich: Iż tácy ſą iáko dwie oli=
53:
wie ſtoiące przed máyeſtatem Bożym/ á iáko dwá ſwie=
54:
cżniki. W koſciele Sálomonowym to wiemy iż Oliwę la=
55:
li do lamp ktore ſtały ná ſwiecżnikoch/ á oſobliwie roſká=
56:
zuie Pan áby tá oliwá wycżyſciona á chędoga byłá. A ták
57:
ſłuſznie Pan tákie wierne ſwoie tymi ſwiecżniki oliwą ná
58:
práwione zwáć racży/ ktorzy ſwiecą vſtháwicżnie przed
59:
ſwiętym máyeſtatem iego wiernym á práwie wycżyſcio=
60:
nym á wypolorowánym ſłowem iego. A powiáda iż ći
61:
ſwiecżnicy ſtoią przed oblicżnoſcią Bogá ziemie/ gdyż ná
62:
ziemi á ludziom ziemſkim ſwiecą tymi iáſnemi á prawdzi
63:
wemi ſwiecżniki ſwemi.

strona: 91

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 91.
1:
Przy tym Pan powiádáć racży: Ktoby im chciał prze=
Ogień z vſt prorokow.

2:
każáć álbo iáką krzywdą záſzkodzić/ iż ogień wynidzie z vſt
3:
ich á pożrze nieprzyacioły ich. Nie rozumieyże ábyć tho o=
4:
gień miał być iáko s pieczá/ ále ogień zápalenia gniewu
5:
Bożego/ kthory z vſt ich wynidzie/ gdyż oni záwżdy opo=
6:
wiedáć będą niewiernikom nieomylną pomſtę/ ktora ich
7:
nigdy ominąć nie może zá złośći ich. A wiernym łáſkę/ o=
8:
pátrzność/ miłoſierdzie/ y káżdą obronę od Páná ich/ á od
9:
prawdziwego páſterzá ich.
10:
Dáley powiedáć Pan racży: Iż będzie im daná moc zá=
Zámknąć niebo.

11:
mknąć niebo/ áby nic nie płynęło z niego zá cżáſu proroc=
12:
twá ich. Iakoż ieſzcże zá żywothá ſwego Pan racżył dáć
13:
wiernym ſwoim klucże do tych zamkow niebieſkich/ ták y
14:
teraz tego powtarzáć racży/ iż niewiernikom záwżdy ſło=
15:
wy Páńſkimi pewnemi mogą zámknąć niebo/ á pewnie
16:
im tho opowiedzieć/ iż im záwżdy mocno zámknione bę=
17:
dzie/ iż im z niego nic iuż nie popłynie/ áni łáſká/ áni ná=
18:
dzieiá/ áni żadne miłoſierdzie nád nimi/ ieſli ſie nie vzná=
19:
ią ze złośći ſwoich zá cżáſu wołánia á proroctwá ich/ á nie
20:
vpádną przed thym wielmożnym máyeſtatem miłoſier=
21:
dzya Páńſkiego.
22:
Gdyż tu Pan dokłáda: Iż będą mogli bić ziemię rozli=
Ziemię káráć.

23:
cżnymi plagámi. Ziemięć prożno kto ma bić álbo karáć/
24:
bo nic nie cżuie/ ále ty niewierniki kthorzy tylko w ziemię
25:
pátrzą iáko bydło/ á w pożytki iey/ zániechawſzy y vpo=
26:
minánia Páńſkiego/ y wiernych á prawdziwych obietnic
27:
iego. A o thychći tu nam Pan oznáymuie wyznáwácżoch
28:
ſwych á nie o inych/ pod thą licżbą tych dwu Prorokow/
29:
to ieſt/ ktorzy máią wiernie ſzáfowáć ſwiátu nędznemu tá
30:
iemnice dwu ſwiętych zakonow iego. A iż tho inſzy rozu=
Enoch. Eliaſz.

31:
mieli o Eliaſzu y o Enochu/ thedyby ſie tho s piſmem nie
N 3zgadzáło/


strona: 91v

Roſpráwá xlij.
1:
Mátt. xij. Luk. xj.
zgadzáło/ gdyż ſam Pan powiedzieć racżył: Iż iuż żadne=
2:
go znáku o z martwych wſtániu nie vyrzycie/ iedno zná
3:
Iony Proroká/ ktory leżał trzy dni w żywocie rybiem/ To
4:
ieſt/ iż nikt z ziemie powſtháć nie może/ áż cżáſua dniá ſądu
5:
iego/ iedno on ſam/ kthory iáko Ionaſz trzy dni leżał pod
6:
zákrytoſcią ziemie. A też Pan o Eliaſzu powiedał zá cżá=
7:
ſow Ianá ſwiętego/ onego ktory obwoływał ſwięte przy
8:
Mátt. xvij.
ſcie iego/ Iż iuż Eliaſz przyſzedł/ przycżytáiąc to ſámemu
9:
Ianowi ſwiętemu.
10:
Tu iuż dáley Pan powiáda/ iáko beſtia kto
11:
ra wyſtąpiłá s przepáśći będzie walcżyłá z wy
12:
znáwácżmi prawdziwemi prawdy Páńſkiey/
13:
y co ſie z nimi dzyáć będzie.
14:
A to Roſpráwá xlij.
15:
A Gdy iuż będą wypráwowáć ſwiádectwá
16:
ſwoie/ beſtia ktora wyſtąpiłá s przepáśći/
17:
vcżyni przećiwko im walkę: y zwycięży/ y pobi
18:
ie ye. A ciáłá ich będą leżeć po vlicach miáſthá
19:
wielkiego/ ktore ieſt rzecżono duchownie So=
20:
domá y Egipth/ gdzie y Pan náſz krzyżowan
21:
ieſt. A oglądáią ludzie/ narodowie/ ięzykowie/
22:
y pogáni ciáłá ich przez trzy dni y przez poło=
23:
wicę/ á ciał ich nie dopuſzcżą kłáść do grobow.
24:
A mieſzkáiący ná ziemi będą ſie s thego rádo=
25:
wáć y weſelić/ y dáry ſobie zobopolnie będą

strona: 92

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 92.
1:
poſyłáć: Abowiem ći dwá Prorocy dręcżyli ty
2:
ktorzy mieſzkáli ná ziemi.
3:
Gdyżechmy iuż ſłyſzeli iáko Pan tu wierne wyznáwá=
4:
cże ſwoie ozdabiáć rozlicżnymi przywileymi racżył/ iż zá=
5:
mykáć máią niebo/ iż máią káráć ziemię rozlicżnymi pla=
6:
gámi/ to ieſt ludzi bezbożne/ á ziemią ſie tylko paráiące.
7:
Tu iuż dáley Pan vkazáć chce/ iż przedſię chcze mieć záw=
8:
żdy ná probie á w przeſládowániu wierne ſwoie/ á oka=
9:
záć to iáka ma być zapłátá ich/ á iáka też pomſtá nád nie=
10:
wierniki. Bo ſłyſzymy iż tu Pan powiedáć racży: Iż gdy
11:
iuż wierni wyznáwácże Páńſcy będą dokonywáć prawdzi
12:
wego ſwiádectwá ſwego o tym Pánu ſwoim/ ták piſmy
13:
ſwemi iáko też kazániem álbo też náukámi ſwemi/ iż oto
14:
powſtánie przećiwko im beſtia ktora wyſtąpiłá s przepáśći.
15:
Słyſzeliſmy máło wyſzſzey/ iáko tá beſtia wyſtą=
Beſtia przepáśći.

16:
piłá s przepáśći z onym dymem ſrogim/ ktory nam miał
17:
záćmić ſłońce y z oną márną ſzáráńcżą ſwoią/ othworzy=
18:
wſzy pirwey wrotá do they ſproſney przepáśći fáłſzu á ro=
19:
zmáitych zwodow ſwiátá tego nędznego/ klucżem onym
20:
fáłſzywym ktorego iey do cżáſu zwierzono y pożycżono.
21:
To iuż co to ieſt zá beſtia/ ſnádnie ſie káżdy domyſlić może/
22:
iáko potym dáley będzie ſzyrzey nam o niey powiedano.
23:
Coż tá beſtia będzie cżyniłá? Oto ſłuchay/ iż będzie wal
Zbroiá Beſtiey.

24:
cżyłá przećiwko káżdemu wyznáwácżowi prawdy á imie
25:
niá Páńſkiego ſwiętego/ y zwyciążáć á porażáć ie będzye.
26:
Tu iuż iákie zbroie/ y iákie hárce tá beſtia ma ná ty ſwięte
27:
Proroki Páńſkie/ iuż to wſzyſcy wiemy. Bo wnet dekreta
28:
ły rozlicżne/ zophiſtrie/ á fáłſzywe pogadki á nikcżemne
29:
wywody ſwoie. A iż ſą nikcżemne á bárzo znácżne/ wneth
30:
ich podpieráią klątwámi/ interdikty/ á potym miecżem/
N 4ogniem/


strona: 92v

Roſpráwá xlij.
1:
ogniem/ y rozmáitymi gwáłty/ á grozámi ſwemi. A toć
2:
ſą ſtrzáły ogniſte tey beſtiey/ á thymći oná záwżdy zwykłá
3:
borzyć á wyciążyć prawdę Páńſką y wierne wyznáwácże
4:
iey. Bo by iuż tego nie było/ tedy fáłſz iey iużby ią iáſnie wy
5:
dał/ iżby muſiáłá ſpáść s ták hárdey á s tey ſproſney ſtoli=
6:
ce ſwoiey.
7:
Y chłubią ſie iuż więc drudzy/ á zwłaſzcża náſládowcy
Chłubá Beſtiey.

8:
tey beſtiey/ mowiąc: Oto ich tám tylko wygnano/ á tylko
9:
wſádzono: O być to byłá prawdziwa náuká ich/ nie dopu
10:
śćiłćiby ich Bog thák męcżyć/ á náſzy przedſię gorą idą/ á
11:
znáć łáſkę Bożą nád nimi. O nędzny nędzniku tákći záw=
12:
żdy muśi być ná probie Koſcioł wierny Páńſki. Theżći ſie
13:
Ian w xix.
Piłat chlubił przed Pánem náſzym/ iż miał moc y wypu=
14:
śćić go y vkrzyżowáć go. A tákże y oni drudzy co przeſládo
15:
wáli ſwięthą náukę iego. Ale ſobie iedno pomyſl/ iáką ći
16:
zapłátę wzięli/ y thu ieſzcże ná ziemi/ y wiecżnie po már=
17:
nych ſmierciach ſwoich/ á Pan kroluie nád nimi/ á oni ſą
18:
teraz mizernym podnoſzkiem nog iego/ y wſzytkich wier=
19:
nych iego.
20:
Miáſto wielkie.
Słuchayże dáley iáko Apoſtoł powiáda: Iż ciáłá ich le
21:
żeć będą po vlicach miáſtá wielkiego/ ktore duchowne rze
22:
cżone ieſt Sodomá á Egipt/ á nie będą pogrzebione/ á bę
23:
dą ie widzieć rozlicżni narodowie. Tu iuż nie rozumiey á=
24:
być to miáło być miáſto iákie wielkie ſámo w ſobie/ ále ro
25:
zumiey/ iż wierni á niewierni ſą záwżdy po ſwiátu roſpro
26:
ſzeni/ á chociay ſpołu bywáią/ ále rozno ſą y przezwiſki/ y
27:
opátrznoſciámi Páńſkimi rozdzieleni. Bo wiernych zbor
28:
zowie piſmo ſwięte wdzięcżnym Koſciołem Páńſkim/ á
29:
wierną oblubienicą iego. Zbior záſię niewiernych/ oto ſły
30:
ſzyſz iż Pan zowie miáſtem Sodomy á Egiptu. A wielkie
31:
to miáſto/ bo po wſzytkim ſwiátu roſypáne ieſt/ gdyż thu
Pan wſpo=


strona: 93

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 93.
1:
Pan wſpomináć racży rozmáithe ludzi/ narody/ ięzyki/ y
2:
pogány. Abowiem pátrzay ná ty mieſzcżány o kto=
3:
rych tu Pan powiádáć racży/ ieſli nie ſą podobni ku Sodo
4:
mie y ku Egiptowi. Bo Sodomá co zá miáſto było/ to
Sodomá y Egipy.

5:
iuż wiemy/ y iácy byli mieſzcżánie w nim/ y iáko o nim po
6:
wiedáć Pan racży: Iż głos wołáiący s Sodomy wſtąpił
j. Mo. xviij

7:
do mnie/ iuż wytrwáć nie mogę ábych ſie nie pomśćił nád
8:
nim. A coż to zá głos był? Oto wołáłá pychá/ oto wołá=
9:
ło łákomſtwo/ opilſtwo/ cudzołoſtwo (cżego dziś ách nie
10:
ſtotyſz v nas pełno) y káżda ſwawola miáſtá onego.
11:
Pátrzayże ná dziſieyſze mieſzcżány ſwiátá tego/ ktore tu
12:
Pan wſpomináć racży/ ieſliż tego wſzytkiego tám nie nay
13:
dzieſz/ co s Sodomy do Páná o pomſtę wołáło. Albo tá=
ij. Moij. j.

14:
kież w Egipcie iáką niewolą/ iáką nieſpráwiedliwość/ iá=
15:
kie vćiſnienie ćirpieli ná on cżás wierni Páńſcy/ to iuż ſzy=
16:
rzey z hiſtoriey wiemy. Pátrzayże máłoli tych Egipciá=
17:
now rozſiało ſie po tym mizernym ſwiecie/ á przedſie z ie=
18:
dnej ſzkoły á z iednego ćwicżenia ći mieſzcżánie wſzyſcy wy
19:
chodzą/ á rozſzyrzyli ſie po wſzytkiemu ſwiátu. A w tym=
20:
żeć tho mieyſcie vſtáwicżnie bywa krzyżowań Kriſtus/ á
21:
złupion bywa záwżdy s prawdy ſwoiey/ z náuki ſwoiey/ y
22:
z woley ſwięthey ſwoiey. Bo ácż wiemy iż w Ieruzalem
23:
był Kriſtus vkrzyżowan/ ále też wiemy pod cżyią zwirz=
24:
chnoſcią/ bo ſie iuż thám byłá roſciągnęłá moc y zwirz=
25:
chność Rzymſka/ kthora y dziś włada wſzędy po wſzemu
26:
ſwiátu/ á rozſzyrza/ á mocno oſadza mieſzcżány ſwoie.
27:
A w tymći to ſmrodliwym mieyſcie wſzędy bywáią vtra
28:
pieni y cżáſem pobići wierni Páńſcy/ y leżą bez pogrzebu
29:
po vlicach/ bo powiedáią iż był heretyk/ nie ſpowiedał ſie
30:
od kilká lat/ y niechciał prziymowáć pod iedną oſobą/ nie
31:
godzien pogrzebu/ niech będzie iáko pies przed miáſto wy
32:
wlecżon.
N 5Dáley


strona: 93v

Roſpráwá xliij.
1:
Dáley powieda Pan: Iż tácy mieſzcżánie po wſzem ſwiá
2:
tu będą ſie s tego rádowáć y vpominki ſobie zá nowiny tá
3:
kie poſyłáć/ ábowiem byli przeſládowáni od tákich Pro=
4:
rokow. O wygráliſcie moi mili mieſzcżánie y s tymi vpo=
5:
minki ſwemi. Spytaicie iedno Sálomoná ná co to wam
6:
potym wyniść ma/ á ná co też tym coſcie ie przeſládowá=
7:
li/ y iáko máią ſądzić was/ y iáko krolowáć nád wámi/
8:
moglibyſcie zápłákáć ocży ſwoie miáſto tey rádośći/ y po=
9:
wrácáć ſobie ty vpominki ſwoie/ á rádſzey ſie obacżáć ná
10:
wołánie tych prawdziwych Prorokow ſwoich/ áby wam
11:
j. Moi. iiij.
nie rzecżono iáko y Kaimowi: Otho kreẃ niewinna z zie=
12:
mie do mnie o pomſtę woła/ á przeklęta będzie ziemiá wá
13:
ſzá y z wámi poſpołu w vcżynkach y w káżdych ſpráwach
14:
wáſzych.
15:
Potym Pan opowiedáć racży/ iż tácy wier
16:
ni wyznáwácże prawdy nigdy nie záginą/ áż
17:
do przyſcia iego/ á ieſli iedni pobići będą/ dru=
18:
dzy náſtáną ná mieyſcá ná ich.
19:
Roſpráwá xliij.
20:
A Po trzech dnioch y połowicy duch żywo=
21:
tá od Bogá wſzedł w Proroki ony. Y ſtá
22:
nęli ná nogach ſwoich. A boiaźń wielka przy
23:
ſzłá ná thy kthorzy ie widzieli. Y vſłyſzeli głos
24:
wielki z nieba/ mowiący do nich: Wſtąṕcye
25:
háyẃ. A wſthąpili do niebá w obłoku/ á wi=
26:
dzieli ie nieprzyaciele ich. A w tych cżeſiech sſtá
ło ſie


strona: 94

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 94.
1:
ło ſie trzęſienie ziemie ták wielkie/ iż dzieſiątha
2:
cżęść miáſthá vpádłá/ á zginęło ieſth w onym
3:
trzęſieniu ziemie imion ludzi o ſiedḿ tyſięcy/ á
4:
drudzy będąc vſtráſzeni/ dáli chwałę Bogu nie
5:
bieſkiemu.
6:
Poſpolicie więc po iákim zwycięſtwie tedy też ludzie v=
7:
żywáią triumphow/ weſela/ á krothofił ſwoich/ y zda ſie
8:
im áby to iuż ták wiecżnie trwáć miáło/ ták iáko y tu Apo
Inákſza burdá s pánem niż s ſwiátem.

9:
ſtoł wſpominał w pirwſzey roſpráwie/ iż ſie złoſnicy rád
10:
wáli/ iż ſobie vpominki poſyłáli/ ráduiąc ſie iż poráźili
11:
wierne Páńſkie. Ale inſza ieſth burdá s Pánem á inſza z o=
12:
mylnym ſwiáthem/ bo bárzo ſie rad prędko Pan pomśći
13:
krzywdy ſwoiey/ á prętko záſię náſtáwi możnieyſzy huph
14:
ná mieyſce poráżonych ſwoich/ á onym poráżonym ſwo=
15:
im iuż gotuie pociechę zá ſtáłość á zá mocną wiárę ich/ iż
16:
go nie odſthąpili/ á rádſzey ſie dáli zbić dla imieniá iego/
17:
ták iáko oto y tu ſłyſzymy/ iż Pan ná tho mieyſce náſtáwił
18:
inſze boiowniki/ á obżywił ie y obiáſnił ie mocą á zwirz=
19:
chnoſcią Boſtwá ſwoiego nigdy nie zwyciężonego/ gdyż
20:
tu Apoſtoł powiedáć racży/ iż po dnioch trzech Pan oży=
21:
wił ie.
22:
Nie mnimayże áby Pan ony iuż pomordowáne ożywić
23:
miał/ boć iuż ći poſzli do obiecánych rádośći ſwoich/ cże=
Co ieſt ożywić pomordowánie.

24:
kác iuż y s ciáły ſwemi záwołánia ſwego á wiecżney za=
25:
płáthy ſwoiey/ ále Pan będzie racżył wpuśćić onegoż du=
26:
chá ich/ onęſz náukę ich w inſze Proroki/ á ożywi w nich o=
27:
nęſz ſtałość á wiárę ich. Ták iáko y o onym mężu ſwiętym
28:
o Ianie Huſie powiedáli/ czo ſie Polſkim ięzykiem Gęſią
29:
wykłáda/ iż mowił gdy gi tráćić miano: Iż możecie mnie
Ian Hus.

30:
nędzną gęś do cżáſu zátráćić/ ále śiłá Lábęći po mey ſmier
ći náſtánie/


strona: 94v

Roſpráwá xliij.
1:
ći náſtánie/ ktorzy ieſzcże iáſniey będą rozſzyrzáć tę praw=
2:
dę Páńſką/ á wy im nic nie będziecie ſinieć vcżynić. Iákoż
3:
potym y ták ſie sſtáło/ śiłá Lábęciow było náſtáło po tey
4:
niewinney Gęśi/ gdyż vſtáwicżnie náſtawáią ktorzy krzy
5:
cżą á wołáią iáko Lábęcie opowiedáiąc á obwoływáiąc
6:
tę prawdę Páńſką/ á ták iuż będzie záwżdy áż do onego cżá
7:
ſu gdy Pan przydzie mśćić ſie tey nieznoſney krzywdy ſwoiey.
8:
Wſtąṕcie w niebo.
Coż mowi/ ſłuchay/ Pan ku tym ktorzy tu iedni
9:
po drugich náſtawáć będą? Oto piſze Apoſtoł: Iż vſłyſzą
10:
głos wielki z niebá mowiący do nich: Wstąṕcie háyẃ do
11:
niebá/ y wſtąpili/ á obłok Páńſki ogárnął ie. Coż tho ieſt
12:
wátąṕcie do niebá? á ktoż to cieleſnie wſtąpił do niebá? ie=
13:
dno ſam Pan ktory sſtąpił z niebá/ ták iáko to y ſam o ſo=
14:
Ian w iij.
bie powiedáć racżył. Nie mmemayże ábyc im tu Pan mo
15:
ij. Kor. xij.
wił áby cieleſnie wſthąpić mieli do niebá/ ále iáko Páweł
16:
ſwięthy o ſobie piſze/ iżem był záchwycon áż do trzeciego
17:
niebá/ álbo ták iáko y ten náſz Apoſtoł o ſobie powieda: I
18:
żem był w duchu/ y ſłyſzałem ku ſobie głos iáko trąbá wo
19:
łáiący. Tákżeć też tu Pan roſkázuie tym Prorokom ſwoim
20:
ktorzy mieli náſtáwáć iedni po drugich wyznawáiąc pra
21:
wdziwie ſwięte imię iego/ áby z myſlámi ſwemi y z wier=
22:
nemi ſercy ſwemi/ opuśćiwſzy ziemię y márne wymyſły
23:
iey/ wſtąpili do niego do niebá. A iego chwałę/ á iego pra
24:
wdę/ á iego wielmożność/ y iego on dziwny máyeſtat wy
25:
rozumiawſzy/ áby tu ná ſwiecie obwołáli y wyznawáli.
26:
Coż ſie im dáley sſtánie? Otho wnet ſłyſzyſz/ iż ie iáſny o=
27:
błok ogárnie. Coż to zá obłok? Oto ſłuchay. Słyſzałeś nie
28:
dawno/ iż gdy on Anyoł przepáśći ná ſwiáth ſie poiáwił/
29:
iż go ogárnął dym fáłſzow á wymyſłow iego iáko s piecá
30:
ogniſtego/ ták iż nam był záćmił ſłońce/ to ieſt Páná ná=
31:
ſzego/ y záráźił nam powietrze/ to ieſt wierną náukę iego/
A o tych


strona: 95

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 95.
1:
á o thych záſię wiernych á prawdziwych wyznáwácżoch
2:
tu Apoſtoł powieda/ iż ie iáſny obłok ogárnął. To ieſt/ o=
3:
gárnęłá á oſwiećiłá ie oná ſzcżyra á wierna prawdá Páń=
4:
ſka/ ktorą oni nieomylnie wyznawáć mieli. A bezpochy=
5:
bnie ſie tego nádziewáć mogą/ iż y po ſmierciach ſwoich/
6:
y cżáſu z martwych wſtánia ſwego/ iż ie tákże ogárnie iá=
7:
ſny obłok/ iáko widzieli ogárnionego Apoſtołowie Páná
8:
ſwego onym obłokiem iáſnym/ gdy wſtępował do Bogá
9:
Oycá ſwego/ gdyż nam piſmá ták powiedáią/ iż ſie w o=
Teſſ. iiij.

10:
błocech mamy wſzyſcy poſtáwić przed Máyeſtathem ie=
11:
go ſwiętym.
12:
Słuchayże dáley co ſie sſtáło miedzy tymi wiernemi á
13:
miedzy onymi fáłſzyrzmi co ie przeſládowáli. Oto Apo=
Y wſtąpili w niebo.

14:
ſtoł piſze/ Iż ći wſtąpili w niebo/ to ieſt/ iż gdy ſie iuż zmy
15:
ſlámi á z wiernymi ſercy ſwoyemi podnieſli do Páná
16:
ſwego/ iż ie iuż ogárnęło niebo/ iuż byli pod ſpráwą/ pod
17:
mocą/ á pod opátrznoſcią niebieſką. Iuż kroleſtwo Páń=
18:
ſkie/ thák iáko o thym vſtáwicżnie w modlitwie Páńſkiey
19:
wołamy/ przyſzło do nich/ y ogárnęło ie. A onym ſprzeci
20:
wnikom fáłeſznym ich ſłuchay co ſie sſtánie/ gdy nie bę=
21:
dą chcieli nic dbáć ná ono prawdziwe á wierne wołánie
22:
y vpominánie ich. Oto ſłyſzyſz co Apoſtoł powieda: Iż ſie
23:
sſtáło trzęſienie wielkie ná ziemi/ tho ieſt/ záburzenie á zá=
Záthrzęſłá ſie ziemiá.

24:
mieſzánie wielkie/ ták iż dzieſiątha cżęść onego marnego á
25:
ſproſnego miáſtá ich Sodomy y Egiptu/ tho ieſt/ zebrá=
26:
nia á oney ſekty ich/ mizernie vpádło á obáliło ſie/ y wiele
27:
ich poginęło/ ták iáko ie tu Apoſtoł pod licżbą ſiedmi ty=
28:
ſięcy miánuie. Drudzy też miedzy nimi/ kthorzy ieſzcże
29:
byli nie práwie vpádli ná koláná ſwoie przed báłwány/
30:
iáko ie Pan y v Dánielá Proroká też pod licżbą ſiedmi ty=
31:
ſięcy wſpomináć racży/ oto ſłyſzyſz iż ſie vlękli/ y onych gło
ſow wier=


strona: 95v

Roſpráwá xliiij.
1:
ſow wiernych prorokow onych/ y onego ſtráſzliwego zá=
2:
burzenia ná ziemi/ iáko to poſpolicie bywa około prawdy
3:
ſwiętey. Coż vcżynili vlęknąwſzy ſie? Oto ſłu=
4:
chay. Iż dáli chwałę Pánu Bogu niebieſkiemu ſwemu.
5:
Coż my też mamy cżynić mizerni pielgrzymowie ſwiáthá
6:
tego? Oto s tymi nędzniki będąc vſtráſzonemi/ o ktorych
7:
tu ſłyſzymy/ vlęknimy ſie ſtráſzliwego głoſu Páńſkiego/
8:
ktory iáko lew krzycży ná nas/ thák iákochmy o nim wyſz=
9:
ſzey ſłyſzeli/ przez Proroki ſwoie/ á odſtęṕmy od tey ordy/
10:
o ktorey tu ſłyſzymy/ iż ma márnie poginąć w vporze ſwo
11:
im/ á dáymy chwałę Bogu niebieſkiemu żywiącemu ná
12:
wieki/ á wſtąṕmy do niego/ thák iáko thu ná nas woła/ z
13:
wiernymi myſlámi ſwemi/ pewnieć nie opuśći nas/ á pe=
14:
wnie tym iáſnym obłokiem iego/ tho ieſt kroleſtwem á o=
15:
pátrznoſcią/ záwżdy ogárnieni będziemy.
16:
Tu iuż Apoſtoł wypiſuie głos ſiodmey á o=
17:
ſtátecżney trąby Páńſkiey/ y co ſie zá tym zá=
18:
trąbieniem dzyać będzie.
19:
Roſpráwá xliiij.
20:
BIedá druga odeſzłá/ á oto biedá trzecya
21:
przypádnie rychło. Bo gdy ſiodmy An=
22:
yoł w trąbę zátrąbił/ sſtháły ſie głoſy wiel=
23:
kie ná niebie wołáiące: Oto ſie iuż sſtáły wſzy
24:
tki kroleſtwá ſwiátá Páná náſzego/ y Kriſtu=
25:
ſá iego/ á będzie krolował ná wiek wiekom/ A=
26:
men. A oni cżterey á dwádzieſciá ſtárcow/ kto
rzy przed


strona: 96

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 96.
1:
rzy przed oblicżnoſcią Páńſką ſiedzą ná ſtoli=
2:
cach ſwoich/ vpádli ná twarzy ſwoie/ y chwa=
3:
lili Bogá mowiąc: Dzięki tobie wiecżne cżyni
4:
my Pánie Boże náſz wſzechmogący ktoryś ieſt/
5:
y ktoryś był/ y kthory przyść maſz: iżeś wzyął
6:
moc twoię ná wſzytkim wielką/ á kroluieſz ná
7:
wieki. A rozgniewáli ſie pogáni/ á przyſzedł
8:
cżás gniewu twego/ y cżás vmárłych áby byli
9:
ſądzeni: á iżbyś oddał zapłáthę ſługom twoim
10:
Prorokom y ſwięthym/ y boiącym ſie imieniá
11:
twoiego máłym y wielkim/ á iżbyś ony też zá=
12:
tráćił ktorzy pſowáli á tráćili ziemię. A otwo=
13:
rzony ſie sſtał koſcioł Boży ná niebie/ á vkazá=
14:
łá ſie árká teſtámentu Páńſkiego w koſciele ie=
15:
go: á potym ſie sſtáły błyſkáwice/ głoſy ſtrá=
16:
ſzliwe/ gromy/ trzęſienia ziemie/ y grad wielki.
17:
Náſłuchálichmy ſie o dziwnym przeſládowániu wier
18:
nych od niewiernych/ tu iuż Duch ſwięty przez Apoſtołá
19:
oznáymuie ſwiátu/ ácż krotkiemi wywody/ zapłáty á po=
20:
ciechy zá ſtałośći wiernym: á pomſty też ſrogie zá złośći v
21:
pornym á niewiernym/ á to w then cżás gdy iuż przydzye
22:
Pan thu rozeznawáć ſpráwiedliwym ſądem ſwoim. Bo
23:
ácż będzie ieſzcże wiele ziáwienia inſzego/ y drugi raz bę=
24:
dzie wzminká o tym ſądzie Páńſkim/ ále áby ſie nie teſkni=
25:
ło tym ktorzy będą w przeſládowániu rozlicżnym ſwiátá
26:
tego/ tu ie Duch ſwięty práwie chciał vtwirdzić pocieſzli=
wemi obie=


strona: 96v

Roſpráwá xliij.
1:
wemi obietnicámi ſwemi/ iż ich pewna zapłátá á pocie=
2:
chá nie minie zá ſtałośći ich.
3:
Abowiem pátrzay co thu Apoſtoł powieda: Iż iedná y
Iedná druga y trzecia biedá

4:
druga biedá przeminęłá/ á iż trzecia przydzie á rychło.
5:
Położył iednę biedę pirwſzą od niewiernych Krześćian/ á
6:
od oney ſzáráńcżey i od krolá ich/ ktora ma przypadáć ná
7:
wierny Koſcioł Páńſki. Położył drugą biedę wzruſzenia
8:
á zátrzęſienia ziemie od pogánow/ ktore Pan miał wypu
9:
śćić od cżterech ſtron wſchodu ſłońcá/ á vcżynić ie iákoby
10:
bicżem ſwoim ná złoſniki ſwiátá tego. A wſzákoż tego do=
11:
łożył/ iż pirwſzą y druga biedá przeminąć á zginąć muśi/
12:
áby ſie wierni cieſzyli/ iż tho ſą nie wiecżne rzecży/ á iż thák
13:
ieſt możny Pan ich/ iż tho może zetrzeć iáko zdzbło miedzy
14:
pálcy ſwemi kiedy będzie racżył.
15:
Trzecia biedá złim
Tu iuż trzecią biedę Apoſtoł nieomylną opowieda zło=
16:
ſnikom ſwiátá tego/ á pociechę wiernym/ á piſze iż ma ry=
17:
chło przyść. Iáko y ſam Pan powiedzieć to racżył: iż thy
18:
ſrogośći ſwieckie muſzą być vkrocone dla wiernych. A
19:
przeto thu dołożył Duch ſwięty/ iż tá trzecia biedá ma ná
20:
ſwiát przyść rychło. Acż ten cżás żadnemu ſtworzeniu nie
21:
ieſt oznáymiony/ á to przeto/ ábychmy byli vſtháwicżnie
22:
pilni głoſu Páńſkiego/ ktorym nas miłośćiwie vpomináć
23:
racży/ ábychmy byli záwżdy gotowi/ gdyż niewiemy cżá=
24:
ſu áni godziny ſmierći ſwoiey. Bo ták mi ſie zda by nagor
25:
ſzy cżłowiek pewnie wiedział iż iuż po kilku dni ma onę ſro
26:
gą trąbę Páńſką vſłyſzeć/ á oględáć on ſtrách rozlicżnie w
27:
piſmiech obiecány/ o ták mi ſie widzi iżby nie był táki zu=
28:
chwáleć y táki złocżyńcá/ áby ſie záwiercieć nie miał. A te
29:
go żaden nie bacży iż to ná káżdą godzinę tuż zá piętámi ie
30:
go chodzi/ gdyż tu iuż ten ſtrách á ten ſąd iego ták nád gło=
31:
wą iego záwżdy zoſtáć muśi/ bo iako zeydzie s ſwiátá the=
go/ ták


strona: 97

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 97.
1:
go/ ták ſie tám poſtáwić muśi/ y tákież go ſrogośći nie mi
2:
ną/ iákoby ie tuż ocżymá ſwemi widział ieſzcże zá żywothá ſwego.
3:
Słuchayże iáko tu Apoſtoł powieda/ gdy iuż
Głoſy ná niebie.

4:
krzyknęłá tá ſiodma trąbá ſroga Páńſka/ iż ſie sſtáły gło=
5:
ſy wielkie ná niebie. A coż to zá głoſy? Oto ſłuchay iż krzy
6:
knął wſzytek zbor niebieſki/ weſeląc ſie á ráduiąc ſie s tego
7:
iż iuż Pan dokońcżyć chce onych obietnicz pocieſzliwych
8:
wiernym ſwoim/ ktorych oni z wielką rádoſcią cżekáli do
9:
towárzyſtwá ſwego/ á iż iuż poſtánowić chce wiecżne kro
10:
leſtwo ſwoie/ á iż iuż chce vſpokoić ſwiát y wſzytki burdy
11:
iego/ á iż iuż w wiecżnym pokoiu będzie roſkoſzował z wier
12:
nymi ſwemi.
13:
A iż tu Apoſtoł powieda/ iż ty głoſy wołáły: Iż sſtáły
14:
ſie iuż kroleſtwá wſzytki Boże y Kriſtuſá iego/ á iż ten Kri
Kriſtus iáko kroluie.

15:
ſtus iuż będzie nád nimi krolował ná wieki. Thu iuż rozu=
16:
miey/ iżći tu działu nie máſz miedzy Bogiem Oycem á mie
17:
dzy Kriſtuſem/ Iedno iż Kriſtus sſtąpiwſzy tu ná ſwiát/
18:
iuż wiemy/ iużechmy ſie náſłuchál/ iáko w cżłowiecżeń=
19:
ſtwie ſwoim to kroleſtwo ſwoie tu vcżył/ ſtánowił/ á iáką
20:
pilność około niego cżynił. A kto ſie ſprzećiwił tey ſwiętey
21:
prawdzie iego/ iuż iáko piſmo powieda/ iż dzierżał pręth
Pſalm. ij.

22:
żelázny w ręcze ſwoiey/ ktorym tłukł vſtáwicżnie ony prze
23:
ſládowniki tego wdzięcżnego kroleſtwá ſwego/ ktorzj mu
24:
ie rozlicżnie tárgáli/ thák iáko tego pełne vſzy mamy/ iáko
25:
y dziś thárgáią rozlicżnymi wymyſły ſwiátá tego. Ale w
26:
ten cżás iuż gdy dokońcży tey ſwiętey ſpráwy ſwoiey/ á gdi
27:
ſie iuż wypełni licżbá przebránych iego/ iuż położy pręth
28:
ſwoy żelázny/ iuż rázem ſie pomśći nád ſprzećiwniki ſwe=
29:
mi/ iuż też oſádzi ono kroleſtwo ſwoie wdzięcżnemi á wier
30:
nemi ſwemi. Tu theraz Apoſtoł powiáda/ iż iuż vſpokoi=
31:
wſzy ſie w onym dziwnym á wielmożnym Boſtwie ſwo=
Oim/ będzye


strona: 97v

Roſpráwá xliiij.
1:
im będzie krolował áż ná wieki wiekom Amen. Nie iżbyć
2:
nie krolował po ten cżás y przed tym/ pewnieć krolował/
3:
ále w ſrogośći á w vſtáwicżnym ſądzie z niewierniki ſwe=
4:
mi/ ále tu iuż będzie práwie krolował w roſkoſzy á w rádo
5:
śći ſwoiey z wiernemi ſwemi áż ná wieki Amen.
6:
A tu dáley dokłáda Apoſtoł/ iákie ſłowá ſłyſzał od gło
7:
ſow onych ſwiętych/ y iáko vpadáli ná twarzy ſwoie mo=
8:
wiąc: Iż dziękuiemy tobie moy miły Pánie wſzechmogą=
9:
cy/ kthory ieſteś/ y byłeś/ y będzieſz áż ná wieki Amen.
10:
Zá coż dziękuią? Oto ſłuchay/ Iżeś wziął moc wielką/ á iż
11:
kroluieſz ná wieki. Tuć dlatego ty ſłowá ſą nam nápiſá=
12:
ne/ ábyſmy ſie też tu nędznicy zá tego mizernego pielgrzy=
13:
mſtwá náſzego tego vcżyli/ iż nikomu nie mamy chwały/
14:
ni żadnego błogoſłáwieńſtwá cżynić/ iedno temu kthory
15:
ieſt/ y był/ y będzie áż ná wieki. A zá coż to? Oto ſłuchay.
16:
Iż nas rządzi á ſpráwuie iáko dziatki á iáko owiecżki ſwo
17:
ie pod ſwięthym kroleſtwem ſwoim/ á wydárł nas s káż=
18:
dey mocy/ ták ſwieckiey iáko y piekielney/ á obiecał z ná=
19:
mi cżáſu przyſzłego w dziwnych roſkoſzach krolowáć/ áż
20:
ná wieki Amen.
21:
Gromy/ Głoſy.
Coż dáley ſłyſzyſz? Othoć Apoſtoł powieda: Iż gdy iuż
22:
niewiernicy vyrzeli to weſele y thy dziwne pociechy wier=
23:
nych Páńſkich/ iż im to bárzo niemiło było iż iuż przyſzedł
24:
on dzień Páńſki. O może tu káżdy pomyſlić iáko im to nie
25:
miło było/ gdyż iáko tu Apoſtoł powieda/ iż vſłyſzał nád
26:
Mát.xxv.
nimi gromy/ błyſkáwice/ trzáſkáwice ſtráſznych onych de
27:
krethow Páńſkich: Idźcie złośćiwi á niewiernicy moi iuż
28:
ná wiecżne pomſty ſwoie/ ktore wam ſą od wiekow zgo=
29:
towáne y z márnym kſiążęciem wáſzym. O ſrogieſz to gło
30:
ſy/ o nieſzcżęſliweſz to będą gromy y pioruny/ gdy będą wo
31:
Luk. xxiij.
łáć á krzycżeć thák iáko o nich piſmo powiedá/ biegáiąc á
tułáiąc


strona: 98

ná Obiáwienie káp. xj.Liſt 98.
1:
tułáiąc ſie/ á proſząc gor á ſkał áby ie zákryły/ áby ie wzięły
2:
w ſie/ áby nie widzieli tey ſrogośći ſwoiey. O nędzny zło=
3:
ſniku ktory to ſobie lekceważyſz dla mizernego ſwiáthá te=
4:
go/ cżemu ſie nie vſtráſzyſz tych ſrogich głoſow? cżemu ſie
5:
ſam nád ſobą nie zlituieſz? cżemu ſie nie ciſnieſz do tego kro
6:
leſtwá/ o ktorym tu ſłyſzyſz/ w ktorym máią wierni krolo
7:
wáć wiecżnie s tym Pánem ſwoim/ á k woli nędznemu á
8:
ſwowolnemu żywotowi twemu bárzo krotkiemu á obłu=
9:
dnemu/ woliſz vſłyſzeć ty ſrogie á ſtráſzliwe głoſy nád ſo=
10:
bą cżáſu onego oſądzenia twego.
11:
A ieſliż cie ſtrách nie ruſzy/ ſłuchayże otho pociechy/ co
12:
tám Pan wiernym ſwoim obiecowáć racży/ gdzie oto A=
13:
poſtoł powieda: Iż ſie im otworzył koſcioł/ á vkazáła ſie
14:
im árchá onego wiecżnego przymierza Páńſkiego/ á iż iuż
15:
będzie oddaná pewna pociechá boiącym ſie imieniá iego
16:
ſwiętego. Coż to zá koſcioł? coż tho zá árchá? Archá byłá
Archá, Koſcioł.

17:
ſkrzyniá w ſthárym zakonie/ w kthorey było przykazánie
18:
Páńſkie/ y on ſlub pewny á nieomylny iego/ iż ktoby ſie zá
19:
chował wedle woley iego/ iż tám dziwne á rozlicżne bło=
20:
goſłáwieńſtwá były opiſáne káżdemu/ y ná niebie y ná ziemi.
21:
A tu iuż ſłyſzyſz/ gdy iuż Pan dokońcżyć będzie ra=
Co ieſt otworzyć koſcioł y Archę.

22:
cżył onego kroleſtwá ſwego ſwiętego nád wiernemi ſwe=
23:
mi/ iż im kazał otworzyć koſcioł ná niebie/ to ieſt/ przyby=
24:
tki rozlicżne wſzytkim weſelem á niewymownemi rádo=
25:
ſciámi nápełnione. Iuż im kazał otworzyć árchę przymie
26:
rza/ to ieſt/ iż im iuż oznaymił pokoy/ rádość/ weſele/ y wie
27:
cżne przymierze w onym wdzięcżnym kroleſtwie ſwoim.
28:
A tu iuż iáko Apoſtoł piſze/ sſtáłá ſie wielka zapłátá/ wiel
29:
ka pociechá wſzytkim ſwiętym y Prorokom y tym ktorzy
30:
ſie bali imieniá Páńſkiego ſwiętego/ to ieſt/ ktorzy ſłuchá
31:
li y tych ſwiętych/ y thych Prorokow/ á lękáli ſie záwżdy i=
O 2mieniá


strona: 98v

Roſpráwá xlv.
1:
mieniá Páńſkiego/ y ſwiętey woley iego.
2:
Cieſzże ſie tu káżdy moy miły wierny Páńſki/ ieſliże ſie cżu
3:
ieſz ná duſzy y ná ſumnieniu ſwoim/ iż ſtoiſz mocno w wie=
4:
rze á w ſtałośći ſwey przy tym Pánu ſwoim/ ſłyſząc á wie
5:
dząc Iuż o tych dziwnych á nieomylnych pociechach ſwo=
6:
ich/ á vciekay precż od towárzyſtwá niewiernych/ ták iá=
7:
ko cie Prorok vcży/ gdyż też ſłyſzyſz nieomylnie iákie pom=
8:
ſty á iákie ſrogośći ſą im wiecżnie zgotowáne.
9:
Thu iuż dáley Apoſtoł Páńſki powieda/ á
10:
przeſtrzega Koſciol Páńſki/ iáko ma ſthać w
11:
ſtałoſciach ſwoich/ á iáko ma być przed thym
12:
przyſciem Páńſkim rozlicżnie przeſládowány.
13:
Roſpráwá xlv.
14:
A Známię wielkye vkazáło ſie ná
15:
niebie. Niewiáſthá oblecżona
16:
ſłońcem/ á mieſiąc był pod nogá
17:
mi iey/ á ná głowie iey koroná
18:
Káp. xij.
ze dwánaſcie gwiazd/ á w żywo
19:
cie máiąc/ woła iákoby rodząca/ á vdręcżona
20:
áby porodziłá: Y vkazáło ſie drugie známię ná
21:
niebie/ á oto ſmok wielki á żołty/ máiąc głow
22:
ſiedḿ/ á rogow dzieſięć/ á koron ſiedḿ miał
23:
ná głowach ſwoich/ á ogonem ſwym ſtárgnął
24:
trzecią cżęść gwiazd z niebá/ y ſpuśćił ie ná zie
mię: á on


strona: 99

ná Obiáwienie káp. xij.Liſt 99.
1:
mię: á on ſmok ſtánął przed oną niewiáſtą kto
2:
ra miáłá porodzić/ á gdyby porodziłá áby po=
3:
żárł ſyná iey. A vrodziłá oná niewiáſtá ſyná/
4:
ktory miał rządzić wſzytki narody pod prętem
5:
żeláznym: á pochwycon on ſyn iey áż do Bogá/
6:
y do máyeſtatu iego. A niewiáſthá vciekłá ná
7:
puſzcżą/ tám gdzie miáłá mieyſce zgotowáne
8:
od Bogá/ áby ią tám żywiono przez dni tyſiąc
9:
dwieſcie y ſześćdzieſiąt.
10:
Opowiedziawſzy nam Pan przez tego Apoſtołá ſwięte
Niewiáſta Koſcioł á oblunienicá Páńſka.

11:
go ſrogość ſądu ſwego nád niewierniki á nád złoſniki ſwe
12:
mi/ tu iuż dáley opowiedáć racży/ iáko przez cżártá chytre
13:
go á vpornego/ á przez inſtrumentá iego/ Koſcioł iego á
14:
oblubienicá iego wdzięcżna/ to ieſt zbior wiernych á prze=
15:
bránych iego ma być vdręcżon/ vćiſnion/ á przeſládowan
16:
ktory tu zowie pod figurą niewiáſty. Gdiż y Sálomon w
17:
pieſniach ſwoich y wſzędy á wſzędy w inych piſmiech ten
18:
wdzięcżny zbior Páná tego zową oblubienicą iego á prá=
19:
wie wierną małżonką. Bo ácż niektorzy to widzenie Apo
20:
ſtołá tego tey niewiáſty przycżytáli pánnie Máriey dzie=
21:
wicy mátce cżłowiecżeńſtwá Páná náſzego/ ále iuż ſie thá
22:
byłá ziáwiłá/ y iuż podobno byłá y vmárłá/ y wypełniły
23:
ſie iuż były wſzytki proroctwá błogoſłáwieńſtwá iey. A
24:
ták właſnie y to widzenie tey niewiáſty/ ták iákochmy ſły=
25:
ſzeli/ á tey oblubienicy Páńſkiey/ tho ieſt Koſciołowi iego
26:
ſwiętemu przywłaſzcżono być ma.
27:
Bo ſłyſzyſz iż tá niewiáſtá byłá ogárniona ſłońcem.
28:
To iuż wſzyſcy wiemy kogo ſłońcem iáſności/ kogo ſwiá=
O 3tłem ſprá=


strona: 99v

Roſpráwá xlv.
1:
tłem ſpráwiedliwośći piſmá ſwięte zową. Boć nikogo i=
2:
nego iedno Páná náſzego Iezuſá Kriſtuſá. A thymći tho
3:
ſłońcem/ á tąć to ſwiátłoſcią ſzcżyrey á nieomylney pra=
4:
wdy iego tá wdzięcżna oblubienicá iego záwżdy ogárnio
5:
na bywa.
6:
Mieſiąc pod nogámi iey.
Dáley powiádá Apoſtoł/ iż mieſiąc widział pod nogámi iey. Mieſiąc to też iuż wiemy co ieſt zá płánethá/ bo w
7:
nocy ſwieći podrożnym á błądzącym ludziom/ y zwyrzę=
8:
tom inym ktore ſzukáią żywnośći ſwoiey. Theż vkázuie w
9:
ſobie odmiennośći cżáſow/ pogody y niepogody/ y inych
10:
przypadkow wedle znákow ſwoich. A ták tá niewiáſtá á
11:
then Koſcioł Páńſki właſnie ma záwżdy ten mieſiąc pod
12:
nogámi ſwemi/ ktory ſwieći záwżdy ſwiętemi á wierne=
13:
mi náukámi y ſpráwámi ſwemi błądzącym w nocy/ tho
14:
ieſt w ciemnoſciach márnych ſwiáthá tego/ y vkázuie im
15:
odmiennośći cżáſow záwżdy złym ná niepogodę á ná ſmu
16:
tek: á dobrym záſie ná wyiáſnienie á ná wielką pociechę
17:
ich á ná rádość ich.
18:
Dáley Apoſtoł powiáda: Iż thá oblubienicá Páńſka
19:
miáłá dwánaſcie gwiazd w koronie ná głowie ſwoiey.
20:
Gwiazdámi iuż też wiemy iż piſmo zowie wierne ſpraw
21:
ce á náucżyciele tey to oblubienice ſwiętey Páńſkiey. A ták
22:
thá oblubienicá vſtháwicżnie ma ná głowie ſwoiey thy
23:
gwiazdy ſwięte/ to ieſt/ ony Pátriárchy/ Proroki/ y Apo=
24:
ſtołow onych dwánaſcie/ á ſwieći tymi gwiazdámi iáko
25:
y mieſiącem tákże vſtáwicżnie błądzącym w tey cyem=
26:
nośći ſwyátá tego.
27:
Potym Apoſtoł piſze: Iż miáłá w żywocie pocżęthego
28:
Pocżęty ſyn.
ſyná/ á wołáłá iákoby rodząca. Od wiekow w tym ſwię=
29:
tym Koſciele ieſt zácżęty przez wiárę then ſyn ſwięty/ tho
30:
ieſt Pán á odkupiciel náſz. A porodziwſzy go/ tho ieſt wy=
znawſzy


strona: 100

ná Obiáwienie káp. xij.Liſt 100.
1:
znawſzy go á obiáwiwſzy go wſzemu ſwiátu/ wołá vſtá=
2:
wicżnie á opowieda to ſwięte y pocżęcie y zyáwienie Pá=
3:
ná tego. Woła też y opowieda pocżęcie y porodzenie iego
4:
dziwne z dziewice pánny/ ktore ſie nád dziw á nád przyro
5:
dzenie biegu ſwieckiego sſtáć miáło/ y sſtáło ſie ieſt.
6:
Słuchayże gdy iuż thá oblubienicá zyáwiłá á obiáſniłá
7:
ſwiátu tego wdzięcżnego ſyná ſwego/ iż wnet ſmok okru=
8:
tny á wielki vkazał ſie ná niebie/ chcąc y onę niewiáſtę v=
9:
ſtráſzyć/ y onego ſyná iey pożrzeć. O właſnieſz go tu Apo=
10:
ſtoł opowieda być ſmokiem wielkim onego wężá ſtarego
11:
nieprzyacielá náſzego cżártá ſproſnego/ ktory ieſzcże w Rá
12:
iu pokąſał przodki náſze/ y támże mu wiecżną burdę opo=
13:
wiedziano s tą niewiáſtą y s pokoleniem iey/ y támże mu
14:
powiedziano iż przez pokolenie iey miáłá ſtárta gło=
15:
wá iego.
16:
Dáley powieda iż to był ſmok żołty/ to ieſt fárby ogni=
17:
ſtey. O práwieć żołty á chytry á ogniſty zſwżdy ſie nam
Smok żołty.

18:
okázuie być ten nieſláchetny ſmok á ten ſprzećiwnik náſz/ y
19:
tego wdzięcżnego ſyná á Páná zbioru náſzego/ kthory zá=
20:
wżdy miał gryść á záćiráć tą żołtoſcią á tą chytroſcią ſwo
21:
ią ſwięte poſtępki iego/ ták iáko tho było ieſzcże w Ráyu o
22:
nim powiedziano.
23:
Potym o nim powieda iż miał ná głowie rogi y korony
24:
Onyć to rogi y onyć to korony oni ſrodzy tyránnowie/ oni
25:
krolowie á inſtrumentá ſmoká tego/ ktorzy przenáſládo=
26:
wáli á bodli tymi złośćiwemi rogámi ſwemi wierne Páń
27:
ſkie/ gwałtem ie odwodząc á odbadáiąc od tego wdzięcż=
28:
nego á nowonárodzonego ſyná/ tę oblubienicę wierną iego.
29:
Abowiem pátrzay co to zá ſyn miał być tey niewiáſty.
30:
Oto ſłyſzyſz: Ktory miał rządzić á ſpráwowáć wſzytki na
Pręt żelázny.

31:
rody ſwiátá pod prętem żeláznym/ to ieſt pod mocą á pod
O 4zwirzchno=


strona: 100v

Roſpráwá xlv.
1:
zwirzchnoſcią ſwoią/ gdyż tu o żeláznym pręcie ſłyſzymy
2:
á nie o cenowym áni o ołowiánym.
3:
Gdzieſz ſie ten ſyn podział? Otho ſłyſzyſz iż ieſt wzięt do
4:
Bogá. O nędzny ſmoku thu ſie iuż lękáć muśiſz z rogámi
5:
ſwemi tey niewiáſty/ gdyż ſłyſzyſz iż ſyn iey ieſth wzięt do
6:
Bogá. Tu iuż rozumieſz żeć nie opuśći nigdy they mátki á
7:
tey oblubienice ſwoiey/ á twoiá głowá záwżdy ſtárta być
8:
muśi tym prętem żeláznym á tą ſwiętą á ſrogą możnoſcią iego.
9:
Niewiáſtá vciekłá ná puſzcżę.
Dáley ſłyſzyſz: Iż niewiáſtá oná vciekłá ná pu=
10:
ſzcżą/ to ieſt miedzy proſte á proſto żywiące á rozmáite na
11:
rody ludzkie/ á tám byłá karmioná áż do cżáſu/ á do przy=
12:
ſcia tego wdzięcżnego ſyná á oblubieńcá ſwego. Záwżdyć
13:
tá mizerna niewiáſtá á ten vćiſniony Koſcioł Páńſki pa=
14:
ra á tuła ſie po tey obłędliwey puſzcży ſwiátá tego/ máiąc
15:
ná ſię wiele rozlicżnych Lotrow á Rozboynikow iego/ A
16:
przedſię widziſz iż Pan záwżdy chowa vſtáwicżnie ochmi
17:
ſtrze á opátrzyciele iey/ gdyż tu ſłyſzyſz iż ma być karmio=
18:
na á opátrowána/ á nigdy nie ma być opuſzcżona od tego
19:
ſyná á oblubieńcá ſwego.
20:
Syn wzięt do niebá.
Cieſzże ſie moy miły wierny káżdy ſynu mátki tey/ iż ſły=
21:
ſzyſz że brát twoj á Pan twoy á oblubieniec iey wzięt ieſt do
22:
niebá. Gdiż ſłyſzyſz iż mátká tá twoiá ma vſtáwicżnie być
23:
w obronie á w opátrznośći iego. Gdyż wieſz iż ten márny
24:
ſmok ieſt potłocżon mocą iego/ á nigdy nic tymi żołtoſciá
25:
mi á tymi chytroſciámi á przewrotnoſciámi ſwemi tobie
26:
záſzkodzić nie będzie mogł/ gdy będzieſz mocno ſtał/ będąc
27:
ná tey márney puſzcży ſwiátá tego/ przy they oblubienicy
28:
Páná ſwego/ gdyż on wiernych ſwoich thák iáko mátká
29:
dziatek ſwoich nigdy opuśćić niechce. Ieſzcże ktemu tego
30:
dokłádáiąc/ iż by dobrze máthká chciáłá opuśćić dziatki
31:
ſwoie/ iż on nas nigdy opuśćić nie chce z opáthrznośći á z miłoſierdzia ſwego ſwiętego.

strona: 101

ná Obiáwienie káp. xij.Liſt 101.
1:
Thu iuż dáley Apoſthoł opowiáda moc á
2:
zwirzchność Páná náſzego/ y Anyołow iego/
3:
iáko on oblubienice ſwey/ to ieſt Koſciołá ſwe
4:
go ſwiętego/ záwżdy bronić może od cżárthá
5:
ſproſnego/ y wſzytkiey mocy y chytrośći iego.
6:
Roſpráwá xlvj.
7:
A Sſtáłá ſie burdá wielka ná niebie/ Michał
8:
y z Anyoły ſwemi walcżyli s ſmokiem: á
9:
ſmok też walcżył y ányeli iego/ ále nic przemoc
10:
nie mogli/ áni mieyſce ich więcej nie mogło być
11:
ználeziono ná niebie. A zrzucon ieſth on ſmok
12:
wielki/ á on wąż ſtáry/ ktory rzecżony ieſt ſzá=
13:
tan á dyabeł/ ktory zwodził wſzitkę okrągłość
14:
ziemie/ y zrzucon ieſth ná ziemię/ y ányeli iego
15:
poſpołu y z nim ſą theż zrzuceni. A vſłyſzałem
16:
głos wielki/ mowiący: Iuż ſie teraz sſtáłá ná
17:
niebie moc/ y zbáwienie y kroleſtwo Bogá ná=
18:
ſzego/ y moc Kriſtuſá iego/ ábowiem zrzucon
19:
ieſt oſkarżácż bráciey náſzey/ ktory ie oſkarżał
20:
vſtáwicżnie przed oblicżnoſcią Bożą we dnie
21:
y w nocy: ále go oni przedſię zwyciężyli przez
22:
kreẃ Báránkową/ y dla ſłow ſwiádectwá ie=
23:
go/ á nie kocháli ſie w duſzy ſwey áż do ſmierći.
O 5A prze


strona: 101v

Roſpráwá xlvj.
1:
A przeto rozráduycie ſie niebioſá/ y wy wſzy=
2:
ſcy co mieſzkacie ná nich. Ale wam biedá co ná
3:
ziemi mieſzkacie y ná inſułach morſkich/ ábo=
4:
wiem vpadł ieſt ſzáthan do was máiąc gniew
5:
wielki/ wiedząc to iż tám cżás krotki ma mieć.
6:
Iuż tho ieſt z nas káżdemu rzecż wiádoma/ iáko od po=
7:
Anyoł zły.
cżątku ſwiátá cżárt on ſprzećiwnik náſz ieſt wiecżnym nie=
8:
przyacielem narodu ludzkiego/ iáko to y thu s tych prze=
9:
zwiſk iego iáko go tu Apoſtoł przezywa możemy po cżę
10:
śći rozumieć. Bo gi zowie ſzátánem á oſkárżycielem naro
11:
du ludzkiego. A ſzátan ſie rozumie być zwadcá/ burzyciel/
12:
á roſproſzyciel káżdego pokoiu. Zowie go też ſmokiem. To
13:
też wiemy co to ieſt zá ſrogie zwirzę/ y iákie ieſt przyrodze
14:
nie iego. A ták ten okrutny ſmok/ ták iáko go też y Piotr s.
15:
j. Piotr v.
lwem zowie/ vſtháwicżnie rycży á krąży biegáiąc iákoby
16:
ktorego oſkárżył á omierźił Pánu/ á przywiodł ná wſzytko
17:
złe/ á potym rozdrapał iáko lew owiecżkę/ ták iáko o nim
18:
piſmá powiedáią. A tákich pomocnikow iego kthore thu
19:
Ian ſwięty pod figurą ányołow ále złych wſpomina ieſt
20:
pełen ſwiáth/ pełno powiethrze/ że żaden cżłek/ áni żadny
21:
cżás przed ich pilnym ſthárániem nigdy w ſwych pocżći=
22:
wych ſpráwach beſpiecżen być nie może.
23:
Wiemy też záſię pewnie/ iż Pan Bog tákże od wiekow
24:
Anyeli dobrzy.
ſtworzył á ſpráwił ſobie ku ſłużbie ſwoiey rozlicżną moc
25:
Anyołow ſwiętych/ ktorym áni licżby áni ogárnienienia ro=
26:
zumem ſpraw ich nikt doſiądz nie może. Thych iuż wżdy
27:
też s piſmá vrzędy y ſpráwy niektore pocżęśći wiemy/ iá=
28:
ką vſtáwicżnie cżeść á chwałę dawáią onemu dziwnemu
29:
á niewyrozumiánemu Máyeſtathowi Páńſkiemu/ á iáko
ſie pilnie


strona: 102

ná Obiáwienie káp. xij.Liſt 102.
1:
ſie pilnie ſtáráią Pánu ſwemu o przyſługi ſwoie. Tho też
2:
záſię wiemy: Iż gdy Pan cżłowieká ſtworzyć racżył/ y gdi
3:
ku ſwemu kochániu rozrodził ſzyroko po ſwiátu then na=
Pſal. viij.

4:
rod ludzki/ tedy iáko piſmo powieda/ iż gi ták bárzo vwiel
5:
bił/ iż málucżko mniey od Anyołá poſtánowił doſthoień=
6:
ſtwo iego. A iż then narod ludzki ieſzcże iákoż od Kaimá
7:
był ná dwoie roſtárgnion/ że ſie iedni rodzą zli á drudzy do
8:
brzy/ iuż o złych Pan mnieyſzą piecżą mieć racży/ iedno iż
9:
ná nie przez piſmá á przez dekretá ſwoje wołáć á nápomi
10:
náć ich racży/ áby ſie vználi w złoſciach ſwoich/ á dobre
11:
ma ná tákiey piecży y ná tákiey ſtraży/ że y thym Anyołom
12:
ſwoim ſwiętym porucża ie/ áby ſtrzegli/ thák iáko piſmo
Pſalm xC.

13:
powieda/ namnieyſzego poſtąpienia ich/ á ty zowie ſwię=
14:
tym á wybránym koſciołem ſwoim. Złe záſię ktorzy ſwię
15:
te vpominánie iego wzgardzáią/ á nie chodzą drogámi
16:
prawdziwemi iego/ iuż opuśćić racżył/ ták iż też iuż Anye=
17:
li zli/ ták iáko tu o nich ſłyſzymy/ ſtrzegą ich/ á iuż imi hár
18:
cuią wedle woley ſwoiey. A táć to ieſt burdá vſtáwicżna
19:
miedzy ányoły złemi á miedzy Anyoły dobremi/ thák iáko
20:
nam tu o niey Apoſtoł powiedáć racży.
21:
Słuchayże iż tu Apoſtoł powieda iż tho widział w nie=
22:
bie. Tho wiemy iż w niebie ieſt wielki pokoy/ miłość á ie=
Co ieſt niebo.

23:
dność miedzy duchy ſwiętemi/ że tám żadnego przypadku
24:
złego nigdy być nie może. Ale to niebo możemy rozumieć
25:
Koſcioł Páńſki á kroleſtwo iego ſwięte/ pod ktorym tu zá
26:
wżdy żywiemy/ wołáiąc vſtáwicżnie do niego: Przydź kro
27:
leſtwo twoie/ to ieſt/ áby nas záwżdy opánowáłá zwirz=
28:
chność á opieká twoiá ſwięta/ áby żadne kroleſthwo nád
29:
námi mocy áni żadney zwirzchnośći nie miáło/ ták ziem=
30:
ſkie iáko y piekielne/ oprocż kroleſtwá iego ſwiętego.
31:
Pátrzayże iáko ći Anyeli walcżą dobrzy ze złemi: Otho
wnet do=


strona: 102v

Roſpráwá xlvj.
1:
wneth dobrzy wzbudzáią wyznáwácże wierney prawdy
2:
Páńſkiey/ ktorzy gromią ſprzećiwniki iego głoſmi ſrogie=
3:
Zbroiá dobrych Anyołow.
mi Prorockiemi/ Apoſtolſkimi/ y tymi zbroiámi á ſrogie=
4:
mi groty ie bodą/ ktore iáſnie á iáwnie ſą obwołáne ſwiá=
5:
tu właſnemi vſty Páńſkiemi. Ci záſie ſprzećiwnicy wzbu
6:
rzáią głoſy fáłeſzne rozlicżnych Heretikow/ rozlicżnych fáł
7:
ſzerzow á wymyſlácżow nád wolą Páńſką/ kthorych ieſt/
8:
ták iáko to ná oko widzimy/ práwie pełen ſwiát. A tyć to
9:
hárcowniki przed ſobą wyſadzáią ći Anyeli dobrzy á ſwię
10:
ći s tymi ányoły złemi. A thenći to boy vſtáwicżnie był y
11:
będzie w kroleſtwie Páńſkim áż do ſkońcżenia ſwiátá.
12:
Słuchayże dáley: Iż vpadł ányoł zły y s ſwą thą ordą
13:
Cżym ieſth ſmok zborzon.
nieſláchetną ná ziemię. Słuchayże dáley cżym ieſth porá=
14:
żon: Oto nicżym inſzym iedno iáko tu ſłyſzyſz/ iż niewinną
15:
krwią Báránká náſzego/ to ieſt/ Páná náſzego Iezuſá Kri
16:
ſtuſá. Słuchayże drugiey zbroie ich/ Iż ſie oborzyli nań
17:
ſłowy Teſtámentu iego ſwiętego. O mocnaſz to tarcż/ O
18:
twárdaſz to zbroiá/ á wielka to pociechá káżdemu wierne
19:
mu Páńſkiemu/ wiedząc to pewnie y tę zbroię miawſzy ſo
20:
bie ná pomoc Anyoły ſwięte ſtroże y opiekalniki ſwoie/ iż
21:
możemy záwżdy być ſrodzy tym Anyołom złośćiwym/ y
22:
widomym y niewidomym/ y tym ſmokom á thym okru=
23:
tnikom ich. Abowiem ſłyſzyſz iż vpádli ná ziemię/ to ieſt/
24:
tylko wzięli moc nád tymi narody ziemſkimi/ ktorzy tyl=
25:
ko iáko bydło w ziemię pátrzą/ nic o niebieſkich rzecżach
26:
nie myſląc/ áby iedno náthkáli obrzydłe brzuchy ſwoie/
27:
gdzie tu Apoſtoł woła ná nie/ iáko ſłyſzyſz: Iż biedá tym
28:
nędznikom będzie ziemſkiem/ ábowiem przypadł ná nie
29:
then ſrogi ſprzećiwnik ich z okrutnym gniewem ſwoim/
30:
wiedząc że nie długi ieſt cżás pánowánia iego/ pewnie iż
31:
ich chce być pilen.
A do wier=


strona: 103

ná Obiáwienie káp. xij.Liſt 103.
1:
A do wiernych Páńſkich ſłuchay co Apoſtoł mowi: A
2:
wy ſie rozráduycie wierni ktorzy mieſzkacie w niebie/ tho
3:
ieſt pod kroleſtwem á pod obroną Páńſką/ iż iuż ſzáthan
4:
wypadł od was/ á iż iuż żadny znák miedzy wámi nie zo=
5:
ſtał mieſzkánia iego. A ták ſłyſząc wy to wierni Páná ſwe
6:
go/ rozráduymy ſie/ iż ten okrutny ſmok iuż nie ma miejſcá
7:
w kroleſthwie Páńſkim/ iuż nie ma żadney zwirzchnośći
8:
nád námi/ iuż wiemy iż Anyeli ſwięći vſtáwicżnie walcżą
9:
zá námi/ á ſtrzegą namnieyſzego poſtąpienia náſzego.
10:
A nicżym inſzym thego ſobie zyednáć nie możemy/ iedno
11:
krwią náſzego Báránká niewinnego á teſtámentem ſwię
12:
tych ſłow iego. Stoymyſz mocno przy tych ſwiętych ſło=
13:
wiech iego/ náznácżmy podwoie duſzam ſwoim krwią te
14:
go niewinnego Báránká náſzego/ vpadáćći pewnie záw=
15:
żdy temu okrutnemu ſprzećiwnikowi náſzemu pod nogá=
16:
mi náſzemi/ gdyż mamy po ſobie onego Hetmáná nań ſro
17:
giego y Anyoły iego/ ktory záwżdy tłocży á niſzcży márną
18:
głowę iego.
19:
Thu iuż dáley Apoſtoł powieda/ iáko then
20:
márny ſmok gdy iuż ták był zborzon/ iáko prze
21:
ſládował mátkę náſzę/ to ieſt Koſcioł ſwięthy
22:
Krześćiáńſki/ iáko wylał zá nią wodę fáłſzy=
23:
wych zwodow á złośćiwych wy=
24:
myſłow ſwoich.
25:
Roſpráwá xlvij.
26:
A Gdy iuż vyrzał ſmok/ iż był zrzucon ná zie
27:
mię przeſládował onę niewiáſtę ktora by
łá poro=


strona: 103v

Roſpráwá xlvij.
1:
łá porodziłá ſyná. Y dáne ſą niewieſcie dwie
2:
ſkrzydle orłá wielkiego/ áby leciáłá ná puſzcżą
3:
ná mieyſce ná ſwoie/ áby thám byłá żywioná
4:
przez cżás/ y przez połowicę cżáſu/ od oblicżno
5:
śći wężowey. A wypuśćił wąż zá oną niewiá=
6:
ſtą z vſt ſwoich wodę iáko rzekę/ áby ią oná rze
7:
ká porwáłá. A ráthowáłá ziemiá niewiáſtę y
8:
otworzyłá vſtá ſwoie/ y pożárłá rzekę kthorą
9:
był wyrzućił ſmok z vſt ſwoich. A rozgniewał
10:
ſie ſmok ná niewiáſtę: y poſzedł áby vcżynił bur
11:
dę z inſzemi narody z niewiáſthy oney kthorzy
12:
ſthrzegą roſkazánia Bożego/ á máią zá ſobą
13:
ſwiádectwo Iezuſá Kriſtuſá: A ſtánął ná pia
14:
ſku morſkim.
15:
Iuż wiemy co ieſt ſmok/ iuż też wiemy co tho ieſt zá nie=
16:
wiáſtá co porodziłá tego ſyná/ ábowiem Koſcioł ſwięty
17:
Krześćiáńſki/ w ktorym ſie dawno y zácżął y zyawił then
18:
ſwięty ſyn Pan á zbáwiciel náſz/ y iuż wiemy iáko ią vſtá=
19:
wicżnie ten iádowity ſmok ſtráſzy y przeſláduie. A gdy iuż
20:
ieſt zborzon/ á gdy iuż vpadł ná ziemię/ ták iákochmy ſłyſze
21:
li/ á iż iuż nie miał mieyſcá w kroleſtwie Páńſkim/ to ieſt/
22:
w wiernych Páńſkich ktore kroleſtwo iego ſwięte ogárnę=
23:
ło. A iż też iuż widzi iż tey niewieſcie á tej oblubienicy Páń
24:
ſkiey nie mogł nic vcżynić/ oto ſłyſzyſz iż ſzukał iney rády/ iż
25:
wypuśćił zá nią rzekę á wodę ſmrodliwą z márney pá=
26:
ſzcżeki ſwoiey.
27:
Wodá.
Coż to byłá zá wodá? Oto wnet ieſzcże zá cżáſu Apoſto=
28:
łow ſwię=


strona: 104

ná Obiáwienie káp. xij.Liſt 104.
1:
łow ſwiętych wzburzał ná nie rozlicżne przeſládowniki/
2:
rozlicżne morderze/ kthorzy ie mordowáli/ bicżowáli/ w
3:
ſrogie á w rozlicżne więzienia podawáli/ wywody ſpro=
4:
ſnemi á omylenemi niſzcżyli á tłumili prawdziwą á wier
5:
ną nánkę ich. Po Apoſtolech záſię wiemy iákie Kácerze/
6:
iákie bluźnirze wzburzał przećiwko tej niewieſcie ſwiętey/
7:
kthorzy iáko wodę wylewáli márne bluźnirſthwá ſwoie/
8:
chcąc zátopić/ zátłumić/ á zániſzcżyć tę niewiáſtę ſwiętą y
9:
s pokoleniem iey/ ták iáko tu Apoſtoł piſze: Iż gdy iey ten
10:
nieſláchethny ſmok nie mogł nic vcżynić/ iż ſie oborzył ná
11:
pokolenie iey/ to ieſt ná wierne ſyny iey/ ták iáko ie tu Apo
12:
ſtoł wſpomina/ kthorzy ſtrzegą roſkazánia Páńſkiego/ á
13:
máią zá ſobą ſwiádectwo Páná Iezuſá Kriſtuſá. A czo
14:
tey ſmrodliwey wodj y dziś płynie z gęby tey márney tego
15:
ſmoká ſproſnego przez inſtrumentá iego/ to iuż ná oko ro=
16:
zeznáć wſzyſcy możemy.
17:
Słuchayże iż tey vbogiey niewieſcie dány ſą dwie ſkrzy=
Dwie ſkrzydle.

18:
dle orłá wielkiego. O wielkiſz to Orzeł kthorego dwiemá
19:
ſkrzydły/ to ieſt dwiemá zakony/ lata tá niewiáſtá ſwięta
Puſzcża.

20:
Słuchayże gdzie záleciáłá. Oto ſłyſzyſz iż ná puſzcżą/ tho
21:
ieſt ná ludzi proſte á niewymyſlne/ o kthorych powieda
Mátth. xj.

22:
Pan: Iż odiąwſzy mądrość od mędrkow dam ią proſta=
23:
cżkom. A tám byłá miedzy nimi karmiona/ żywiona/ y v=
24:
ſtáwicżnie będzie áż do woley Páńſkiey/ gdyż on wolą ſwo
25:
ię ſwiętą y dokońcżenie káżdey rzecży záwżdy niepewnemi
26:
cżáſy zámykáć racżył. Iáko ſie to y tu rozumie gdzie Apo=
27:
ſtoł powieda: Iż ma być karmiona przez cżás y przez cżá=
28:
ſy y przez poł cżáſow. A pewnego cżáſu nigdy miánowáć
29:
nie racżył.
30:
Słuchayże iż ziemiá rátowáłá oney niewiáſty/ á pożár=
Co ieſt ziemiá.

31:
łá wodę onę. Coż to zá ziemiá? Oto ludzie ziemſcy/ ludzie
rozumom


strona: 104v

Roſpráwá xlvij.
1:
rozumom ſwym dufáiący/ ludzie rzecży thylko ziemſkich
2:
pátrzáiący/ á nic o woley Bożey áni o poſtánowieniu ie=
3:
go ſwiętym niedbáiący/ pożárli thę wodę/ á kąpią ſie w
4:
niey vſtáwicżnie/ vżywáiąc proſtego vpornego á ziemſkie
5:
go ná wſzem mnimánia ſwego/ połykáiąc záwżdy wodę
6:
tę ſmrodliwą płynącą s páſzcżeki tego ſmoká márnego/ y
7:
inſtrumentow iego dziwnych wymyſłow á wykręthow
8:
ſwiátá tego.
9:
Pokolenie niewiáſty.
Słuchayże dáley/ iż gdy ſie iuż thá niewiáſtá vſpokoiłá
10:
ná oney puſzcży/ tárgnął ſie ſmok ná potomſtwo iey/ ktore
11:
oná ſobie rozmnożyłá wiernemi á prawdziwemi náuká=
12:
mi ſwemi/ ták iáko tu ſłyſzyſz o nich/ to ieſt ktorzy chodzi=
13:
li pod roſkazániem Páńſkim/ á mieli zá ſobą ſwiádectwo
14:
Páná ſwego. Słuchayże o nim dáley/ Iż nędznik ſthánął
15:
ná piaſku. Abowiem chybił oney opoki ná ktorey Pan zá=
16:
łożył á fundował tę obietnicę ſwoię/ iáko o tym Piotrowi
17:
Mátt. xvj.
ſwiętemu powiedáć racżył. A tu iuż rozumiey iż ieſt ſłáby
18:
fundáment iego/ y nie długo może trwáć to omylne á mi=
19:
zerne budowánie iego.
20:
Stańmyſz my iedno przy oney mocney á niezwyciężo=
21:
ney ſkále ſwoiey/ to ieſt przy Pánu ſwoim y przy náuce ie=
22:
go/ ná ktorey ſkále on vbudował ten Koſcioł ſwoy/ á po=
23:
wiáda iż y brány piekielne nic nie mogą przećiwko niemu/
24:
oſchnieć pewnie ten nieſláchetny ſmok ná tym ſłábym pia
25:
ſku y s pomágácżmi ſwemi/ że ſie záwżdy muśi thárgáć á
26:
pádáć to mizerne kroleſtwo iego. A nic ſie go nie lękaymy
27:
gdyż mamy po ſobie obrońcę ſwego á fundatorá
28:
ſwego tey mátki ſwiętey náſzey á oblu=
29:
bienice iego/ to ieſt Koſciołá
30:
iego ſwiętego.
Potym


strona: 105

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 105.
1:
Pothyma gdy ſie był pocżął vſpokáiáć Ko=
2:
ſcioł Páńſki/ powſtáło znowu Rzymſkie Páń
3:
ſtwo/ ktore iuż nápoły vpádłe było/ á tám po=
4:
thym ten márny ſmok z niebá zrzucony pocżął
5:
rozſzyrzáć ſkrzydłá ſwoie/ podburzáiąc moca=
6:
rze ony Rzymſkie ná okrucieńſtwá á ná prze=
7:
ſládowánie prawdy Páńſkiey/ o cżym
8:
Apoſtoł ták piſze.
9:
A to iuż Roſpráwá xlviij.
10:
A Vyrzałem potym beſtią wyſtę=
11:
puiączą z morzá/ máiącz głow
Káp. xiij.

12:
ſiedḿ/ á rogow dzieſięć: á ná ro
13:
gach iey koron dzieſięć/ á ná gło
14:
wach ná iey było imię bluźnirſt=
15:
wá. A beſtia kthorąm widział/ byłá podobna
16:
ku Lámpártowi/ á nogi iey iáko nogi Niedz=
17:
wiedze/ á páſzcżeká iey iáko páſzcżeká Lwia.
18:
A dał iey Smok możność ſwoię/ y máyeſtath
19:
ſwoy/ y zwirzchność wielką. A widziałem ie=
20:
dnę miedzy głowámi iey iákoby zábithą do
21:
ſmierći/ ále ráná iey chociay byłá ſmierthelna
22:
byłá vlecżona. A byłá w podziwieniu wſzytká
23:
ziemiá zá oną beſtią. A chwalili ſmoka/ ktory
24:
był dał táką moc oney beſtiey.
P


strona: 105v

Rozprawa XLVIII.
1:
Słyſzelichmy niedawno/ iáko on nieſláchetny ſmok gdi
2:
iuż Pan wziął w obronę ſwoię Koſcioł ſwięty ſwoy á onę
3:
wdzięcżną oblubienicę ſwoię/ á podał ią w opiekę miedzy
4:
ludzi proſte á ſpráwiedliwe bez wymyſłow ſwiátá tego/
5:
iáko on ſmok zoſtał á oſechł ná piaſku/ to ieſt ná złym grun
6:
cie á ná ſłábym fundámencie/ y ze wſzyſtkimi chytroſciá=
7:
mi ſwemi. A gdy mu iuż figlow nie doſthawáło/ iuż było
8:
nielza iedno ſie vciec do iákiey mocy ſwiátá tego.
9:
Beſtia z morzá.
Słuchayże/ iż gdy iuż ſam on pan ſmok zoſtał ná piaſku
10:
otho wnet beſtia vkazáłá ſie z morzá/ máiąc ſiedḿ głow
11:
bluźnirſkich/ y dzieſięć rogow s koronámi. Morzem tho
12:
iuż wiemy iż piſmo zowie ten márny á burzliwy á z dziw=
13:
nemi nawáłnoſciámi nędzny ſwiát. A s tegoż to morzá/ á
14:
s teyże to burzliwośći oto ſłyſzymy iż powſtáłá byłá beſtia
15:
o ſiedmi głowach/ to ieſt miáſto Rzymſkie. Cżemuż ie tu
16:
piſmo ſwięte beſtią zowie o ſiedmi głowach? Abowiem
17:
to iuż pewnie wiemy/ iż to miáſto Rzymſkie/ ktoreby mo=
18:
gło właſniey być zwano Sodomſkie/ záſiádło ná ſiedmi
19:
gorach/ ktore właſnie możemy rozumieć ſiedmią głowá=
20:
mi/ iáko ie tu Apoſtoł wſpomina. A iż ie zowie być głowá
21:
mi bluźnirſkiemi/ to iuż nie táiemno ieſt od pocżątku ſwiá
22:
tá/ iáka złość/ iáka ſwawola/ iáka odmienność rozlicżnych
23:
bogow/ koſciołow/ á iákie bluźnirſtwo thám ſie mnożyło
24:
áż do dziſieyſzych cżáſow ná thych gorach. A właſnie tho
25:
miáſto tu piſmo ſwięte beſtią przezywa/ bo kto chcze cży=
26:
táć hiſtorie/ znaidzie iż z wilcżyce powſtáło/ y záwżdy ſpro
27:
ſne/ okrutne/ á práwie beſtiálſkie w ſobie y ſpráwy y wſzy=
28:
tki poſtępki miáło.
29:
Swowolna moc nie od Bogá.
Aleby kto ſnadź rzekł/ á wſzák káżda moc powſtawa od
30:
Bogá/ á tu powiádaſz iż tá możność páńſtwá Rzymſkie=
31:
go z morzá/ to ieſt z obłudnośći á z nawáłnośći ſwiátá te=
go. Toć


strona: 106

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 106.
1:
go. Toć ieſt prawdá iż káżda moc powſtawa z woley Bo
Rzym. xiij.

2:
żey/ ále przedſię z ludzi á s ſwiátá. Ale pothy iedno ręká/ y
3:
zwirzchnosć/ y opieká Páńſka bywa nád káżdą mocą/ po=
4:
ki chodzi pod poſłuſzeńſthwem iego. Ale gdy iuż weźmie
5:
wędzidło ná zęby á puśći ſie ſwowolnie zá rozmyſłem
6:
ſwoim/ iuż Pan tákiey mocy á thákiey zwirzchnośći záw=
7:
żdy ſie przał/ á niechciał iey nigdy znáć/ iuż on pan czo ná
8:
piaſku oſechł był ſprawcą záwżdy y opiekálnikiem zwirz
9:
chnośći oney. Wdzięcżnać też ono byłá ordynária Páńſka/
10:
gdy nád ludem Izráelſkim poſtánawiał krole y kápłany:
11:
ále iáko gdy namniey ktory ſpadł z woley á s poſtánowie=
12:
nia iego/ wnet wirzgnęłá wzgorę káżda oná zwirzchność
13:
y káżde poſtánowienie iego. Iáko ſie to okazáło ná onych
14:
Sauloch/ ná onych Roboámiech/ ná onym nędznym He=
15:
li kápłanie/ y nád inemi wiele krolow y kápłanow/ iż zá=
16:
wżdy/ ták iáko Pan obiecáć racżył/ prze złośći ludzkie od=
17:
mieniał páńſtwá/ á narodowie zli poſiadáli ony mieyſcá
18:
ſwięte y wdzięcżne iego. Tákże ſiw też tho sſtáło y ná thym
19:
mieyſcu złośćiwym/ gdy vpádło w pychę á w wielkie ro=
20:
ſpuſtnośći ſwiátá tego.
21:
Iużeś ſłyſzał co ſiedḿ głow známionuie v tey nędzney
22:
beſtiey/ y cżemu ieſt beſtia przezwiſko iey/ y cżemu ieſt opu
23:
ſzcżona od Bogá. Słuchayże iż tá beſtia miáła dzieſięć ro=
Dzyeſięć rogow.

24:
gow/ á ná káżdym koroná. O ſrodziſz tám byli záwżdy ći
25:
rogacże ná tym mieyſcu pod tymi koronámi/ oni złośćiwi
26:
krolowie/ ktorzy wymietuiąc prawdę Páńſką á okrutnie
27:
ią przeſláduiąc/ ſtáwili záwżdy ná tych gorach miáſtá o=
28:
nego imię bluźnirſkie/ to ieſt/ tytuły y kościoły ony pogáń=
29:
ſkie/ przypiſuiąc ie rozlicżnym bogom/ y ſławam ſwoim/
30:
ták iáko y dziś ieſzcże tám tego doſyć mamy.
31:
Słuchayże/ iż widział rog ieden iákoby zábity/ ále po=
P 2tym vlecżo=


strona: 106v

Roſpráwá xlviij.
1:
tym vlecżony. Tarquinius/ gdy był gwałt vcżynił ſyn ie=
2:
Rog ieden zábity.
go oney pániey zacney á pocżćiwey Lukreciey/ był wy=
3:
gnan/ y niebyło Ceſárzá przez niemáły cżás/ á w ten cżas
4:
był ten rog vpadł tey beſtiey/ ále potym náſtał Iulius kto
5:
ry záſię był podnioſł ſtolicę thę márną/ że iey znowu oży=
6:
wił ten złamány rog iey/ á ſnadź było lepiey áby ſie iuż był
7:
y do końcá dołomił.
8:
Powieda dáley Apoſtoł/ Iż tá beſtia podobna byłá ku
9:
Lámpárt.
Lámpártowi/ ktory ieſt pſtry y odmienny/ á nogi miáłá
10:
niedzwiedze/ á zęby lwie. Ty pſtroćiny nam nic inſzego nie
11:
známionuią/ iedno odmienność á dziwną przewrotność
12:
beſtiey tey z rozlicżnych ludzi y narodow zepſtrzoney á oſá
13:
dzoney/ ktora záwżdy onemi niedzwiedzemi łápámi wy=
14:
dzieráłá á gárnęła k ſobie ine rozlicżne narody/ pożyráiąc
15:
á łamiąc iáko lwią páſzcżeką á ſrogiemi zębámi zwirzch=
16:
nośći á możnośći inych narodow ſwiátá tego y bogáctwá ich.
17:
Dáley powieda Apoſtoł/ iż dał ſmok beſtiey onej
18:
moc ſwoię y ſtolicę ſwoię. Tákći záwżdy bywa/ iż kthore
19:
Smok dał moc beſtiej
kroleſtwo od Páná bywa opuſzcżono/ thám iuż ten ſrogi
20:
ſmok á ten ſproſny cżárt nieprzyaciel narodu ludzkiego zá
21:
wżdy roſciąga ſtolicę ſwoię/ thámże ią theż był pewnie ná
22:
tym mieyſcu ſzyroko rozſzyrzył/ y dał ią tey beſtiey/ y odſtą
23:
pił iey oney márney ſtholice ſwoiey/ iż wedle woley iego á
24:
wedle zwirzchnośći iego wſzytko ſie działo y ſpráwowáło
25:
w ſpráwach á w poſtępkach beſtiey oney.
26:
Ták iáko tu Apoſtoł piſze/ iż ſie dziwowáli inſzy narodo
27:
wie oney możnośći/ chytrośći/ y przewrotnośći iey ſzátáń=
28:
ſkiey. Y powiáda dáley Apoſtoł/ iż dziwuiąc ſie ſwiát be=
29:
ſtiey oney/ chwalili ſmoká/ iż dał táką moc beſtiey oney.
30:
O ktoby y dziś práwym okiem ná tę beſtią weźrzał/ iáwnie
31:
by oglądał/ ieſliże ſie wſzytko nie dzieie w niey thák iáko ią
wyfigu=


strona: 107

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 107.
1:
wyfigurował Duch ſwięty w tym obiáwieniu Apoſtoło=
2:
wi temu/ naydzieſz tám więcey niżli Lámpertowych pſtro
3:
ćin odmiennośći á przewrotnośći iey: naydzieſz więtſze łu=
4:
pieſtwo á drapieſtwo dáleko niżli niedzwiedzemi łápámi
5:
naydzieſz więtſzą ſrogość á łákomſtwo niżli we Lwiey pá=
6:
ſzcżece y w zębach iego. Naydzieſz wielką chwałę ſmoká
7:
onego/ thák iáko y zá wiekow ſtárych bywáło/ w rozlicż=
Chwalili ſmoká.

8:
nych báłwániech á wymyſłoch dziwnych thám ná tho
9:
przyſtroionych.
10:
A ták iáko tá beſtia záwżdy byłá y ieſt inſtrumentem do
11:
przeſládowánia Koſciołá Páńſkiego á ſwiętey woley ie=
12:
go/ tákże y dziś ieſt/ á wſzákoż nie długie to będzie pánowá
13:
nie iey/ á ſroga pomſthá iey od Dánielá/ od Páwłá s. y ná
14:
inych mieyſczach obieczaná pewnie iey nie minie/ o cżym
15:
też máło niżey y ten Apoſtoł ſwięty nam ſzyroko proroko=
16:
wáć będzie. A ſnadź tho będzie napewnieyſzy znák dokoń=
17:
cżenia ſwiátá wſzytkiego/ gdy tá márna beſtia złomi ſro=
18:
dze ſzyię ſwoię.
19:
Tu iuż dáley Apoſtoł będzie powiedał o roz
20:
ſzyrzeniu tey beſtiey/ to ieſt miáſtá tego ná ſie=
21:
dmi gorach ſiedzącego/ y ktorzy mieli dawáć
22:
chwałę iey/ y być pod zwirzchnoſcią iey.
23:
A to Roſpráwá xlix.
24:
A Chwalili onę beſtią/ mowiąc: Ktoż podo
25:
bien ieſt iey/ y kto ſie może ſprzećiwić iey?
26:
Y dano iey vſtá mowiące rzecży wielkie y blu=
27:
źnirſtwá/ y daná ieſt iey moc wſzytko ſpráwo
P 3wáć przez


strona: 107v

Roſpráwá xlix.
1:
wáć przez mieſięcy cżterdzieśći y dwá. Y otwo
2:
rziłá vſtá ſwoie ná bluźnirſtwo przećiwko Bo
3:
gu/ áby onemi bluźnirſtwy złorzecżyłá imię ie
4:
go/ y przybytek iego/ y ony wſzytki kthorzy w
5:
niebie ſą. Y daná iey ieſth moc walkę cżynić s
6:
ſwięthemi/ y przewyciężáć ie. Y daná iey ieſth
7:
moc ná wſzytki narody/ ná pogány/ y ná ięzy=
8:
ki/ á będą ią chwalić wſzyſcy ktorzy mieſzkáią
9:
ná ziemi: ktorych nie ſą nápiſáne imioná w kſię
10:
gach Báránkowych żywotá wiecżnego/ ktory
11:
zábit ieſt od pocżątku ſwiátá. A kto ma vcho/
12:
ſłuchay pilno. Bo ieſli kto wodził do więzye=
13:
nia/ do więzienia też będzie záwiedzion: ieſli
14:
kto miecżem będzie zábijał/ miecżem też zábith
15:
być muśi. A to będzie ćirpliwość y wiárá ſwię
16:
tych.
17:
Przedſię dáley Apoſtoł poſtępuie/ znácżniey nam má=
18:
luiąc tę beſtią/ to ieſt to miáſto Rzymſkie/ ktore iákochmy
19:
ſłyſzeli/ záſádziło ſie ná ſiedmi gorach/ z rozlicżnych naro
20:
dow/ y z dziwnymi ſpráwámi ſwemi/ ták że ſie iey dziwo
21:
wáli wſzyſcy narodowie/ y oney zwirzchnośći/ oney mo=
22:
żnośći/ y onemu bogáctwu iey/ dáiąc iey ten dánk/ iż ſie iuż
23:
nikt iey ná ſwiecie ſprzećiwić nie mogł.
24:
Dáley powieda Apoſtoł: Iż ſie zádziwowawſzy tey be=
25:
Dawáli chwałę beſtyey.
ſtiey dawáli iey chwałę. Azaſz tho nie byłá záwżdy iáwna
26:
rzecż/ iáko oni Ceſárze ſwe zá bogi chwalili/ iáko y dziś/ ácż
ſtráſzno o


strona: 108v

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 108.
1:
ſtráſzno o tym mowić/ więtſze tytuły y zwirzchnośći przy=
2:
piſuią pánom ſwoim ſnadź/ niżli Bogu żywemu. A thák
3:
záwżdy tey beſtiey ſnadź ſie więtſza tám chwałá działá/ y
4:
dziś dzieie/ niżli Pánu Bogu żywemu/ ktora nigdy nie na
5:
leży żadnemu áni ná niebie áni pod niebem/ iedno iemu ſá
6:
memu á Boſkiey zwirzchnośći iego.
7:
Wſpomina też thu Apoſtoł: Iż dáne ſą tey beſtiey vſtá
Vſthá bluźnirſkye.

8:
bluźnirſkie. A gdzieſz więcey od wiekow mogło być zelżo=
9:
no imię Páńſkie áż do tych cżáſow/ iáko tám ná tym miey=
10:
ſcu. Gdzie y w on cżás gdy Ieruzalem miáſto Páńſkie zá
11:
dopuſzcżeniem iego zburzono od nich było/ iáko tám wiel=
12:
kie bluźnirſtwo było/ ofiáry cżyniąc báłwánom ſwoim/ iż
13:
zwyciężyli Bogá żydowſkiego. Dáley iuż ia áni piſáć áni
14:
mowić nie ſmiem/ co ſie tám y dziś s thym ſwiętym imie=
15:
niem Páńſkim dzieie/ kto ma ięzyk niech ſie s pilnoſcią wy
16:
wieduie/ wſzák to ſą nie táyne rzecży/ tákże y przybytkowi
17:
ſwiętemu iego/ to ieſt Zbiorowi á Koſciołowi ſwiętemu
18:
iego/ álbo y tym ktorzy opuśćiwſzy ſwiát ſą w kroleſtwie
19:
ſwięthym iego á w niebie iego. Ale iż Apoſtoł piſze Iż iey
20:
to było dano/ tho ieſt iż iey tego dopuſzcżono do cżáſu dla
21:
proby wiernych. A wſzákoż to pewnie wiemy/ iż iey to dłu
22:
go trwáć nie może/ iáko ſie to y tu znácży przez thy krotkie
23:
miánowáne mieſiące/ gdyż Pan nigdy w tháiemniczach
24:
ſwoich żadnego pewnego cżáſu zámierzáć nie racżył.
25:
Dáley piſze Apoſtoł: Iż iey dopuſzcżono walkę cżynić
Zwyciężáć á mordowáć ſwięte

26:
przećiwko ſwięthym/ y zwyciążáć ie. A gdzieſz ſie więtſze
27:
morderſtwo działo nád wiernemi Páńſkiemi Iáko ſwiát
28:
náſtał iáko ná tym mieyſcu áż do tego cżáſu/ á ſnadź o tym
29:
y piſmá máło potrzebá/ ktho ſobie pomyſli á wſpomienie
30:
álbo hiſtorie przecżcie/ co ſie działo y dziś ſie dzieie/ á wie=
31:
leli tám ludzi ſwiętych poginęło/ rozeznáć może.
P 4A iż tego


strona: 108v

Roſpráwá xlix.
1:
A iż tego Pan dopuſzcża/ iáko tu Apoſtoł piſze/ to przeto
2:
cżyni/ iż nigdy nie może być znácżnieyſze á iáſnieyſze ſwięte
3:
imię iego/ iedno gdy ſie oſwieći á záfárbuie krwią niewin
4:
ną męcżennikow iego/ á iż ſie vſtáwicżnie wypełnia licżbá
5:
á przybywa do niey wiernych iego/ thák iáko ſam o thym
6:
wyſzſzey powiedáć racżył.
7:
Moc nád narody
Potym powieda Apoſtoł: Iż iey daná moc nád naro=
8:
dy/ nád pogány/ nád ięzyki/ y chwalili ią ći ktorzy mieſzká
9:
ią ná ziemi/ y kthorych nie ſą nápiſáne imioná w kſięgi ży=
10:
wotá Báránkowe ktory ieſt zábit od pocżątku ſwiátá.
11:
Iuż wiemy iáko byli mocą ſtárzy Rzymiánie/ z dopuſzcże
12:
nia Páńſkiego/ opánowáli wiele narodow y ięzykow te=
13:
go ſwiátá. Iuż też záſię wiemy iáko potym ći nowſzy obłu
14:
dnoſcią á chytroſcią opánowáli ſwiát/ ták iáko y dziś wła
15:
dáią rozlicżnymi narody/ krolmi/ y kſiążęty ſwiátá tego.
16:
Słuchayże ktorzy to byli. Oto ſłyſzyſz iż iedno ći/ ktorzy nie
17:
ſą wpiſáni w kſięgi Báránkowe żywotá wiecżnego/ á mie
18:
ſzkáli ná ziemi/ to ieſt/ niedbáli nic o niebo/ iedno ſie ziem=
19:
ſkiemi omylnoſciámi á obłudnoſciámi paráli. Abowiem
20:
iuż to ſnadź iáſny wykład/ bo ktorzy pilni ziemie á nic nie=
21:
dbáią o zwirzchność niebieſką/ ći pewnie nie ſą wpiſáni w
22:
kſięgi żywothá Báránká onego náſzego wiecżnego/ áni ſą
23:
ſkropieni ſwiętą krwią iego/ áni ſą w licżbie iego/ á ći za=
24:
wżdy ták iáko y dziś dawáią chwałę tey beſtiey/ á ſą w po=
25:
ſłuſzeńſtwie iey márnym/ á pewnie nic o nich niewie ſwię
26:
ty á niewinny Báránek náſz/ áni ſą w kſięgach iego/ to ieſt
27:
w obronie iego á pod kroleſtwem ſwiętym iego/ áni ſą do
28:
kroleſtwá iego przeźrzeni.
29:
Zábity Báránek
A iż tego dokłáda tu Apoſtoł: Iż ten Báránek był zabi=
30:
ty od pocżątku ſwiátá/ Toć ieſt pewna/ ácż nie iáwnie ále
31:
w onych obietnicach á w onym poſtánowieniu tego dzi=
wnego


strona: 109

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 109.
1:
wnego Boſtwá iuż był ná to zábicie zgotowány/ y iáwnie
2:
obiecány y obwołány/ iuż y wſzytki ony ofiáry krwáwe to
3:
ſwiátu figurowáły y obiecowáły pewnie ná to zábicie te=
4:
go Báránká niewinnego iuż oſądzonego/ y iuż tego poſpo
5:
łu z námi cochmy tego docżekáli vżywáli przez wiárę ná=
6:
ſzy przodkowie/ ták iáko o nich Páweł ſwięty ſwiádectwo
j. Korin. x.

7:
dawa/ iż z námi pod figurámi y pokrzcżeni byli y ſwiąto=
8:
śći inych ſpołu vżywáli. A ći ktorzy temu nie wierzyli/ á z
9:
dawná chwałę dáwáli beſtiam tym á przełożonym ſwiá
10:
tá tego/ iáko ſie to y dziś dzieie/ że tym beſtiam więtſzą po=
11:
cżćiwość dziáłáią/ niżli temu ſwiętemu á niewinnemu bá
12:
ránkowi náſzemu/ iuż nie ſą wpiſáni w kſięgi iego.
13:
Słuchayże dáley co tu Apoſtoł powiáda o przyſzłey ro
Vpadek beſtiey.

14:
ſkoſzy beſtiey tey á miáſtá tego ſwowolnego/ dokłádáiącz
15:
tego: Iż kto ma vſzy ſłuchay pilno/ Iż kto wodzi do wię=
16:
zienia/ będzie też powiedzion: á kto miecżem zábija/ nieo=
17:
mylnie też miecżem zábit będzie. Táć ſentencia nieomylnie
18:
ieſt ná wielu mieyſcach piſmá ſwiętego wſzemu ſwiáthu
19:
obwołaná/ y ſam ią Pan vſty ſwemi ſwiętemi wielekroć
Mát.-xxvi.

20:
potwirdził: Iż kto miecżá vżywa od miecżá zginie. A kto
21:
rozlewa kreẃ niewinną/ iego kreẃ pewnie też rozlaná bę=
iiij. Moiże. w xxxv.

22:
dzie. A to ieſt rzecż iſta á pewna y iáwnie doſwiádcżona.
23:
Ale tu Pan miánowicie to temu miáſtu oblecowáć racży:
24:
iż iáko owo wiązáło/ mordowáło/ przeſládowáło niewin=
25:
ne ludzi/ tákże go też to pewnie á nieomylnie nie minie/ bo
26:
mu to y ná wielu mieyſcach inych obiecano.
27:
A thu Pan iákoſmy ſłyſzeli przeſtrzega wierne ſwoie/ áby
28:
ſie w ſtátecżnośći á w ćirpliwośći ſwey záchowáli
29:
gdy ty cżáſy przydą/ iákoż y záwżdy przy
30:
chodzą s ſpráwiedliwey á nie=
31:
omylney pomſty iego dla
32:
odpłáty ſwoiey.
P 5


strona: 109v

Roſpráwá L.
1:
A gdy iuż Apoſtoł wypráwił proroctwo o
2:
mieſcie Rzymſkim/ y o onych ſtárych báłwo=
3:
chwalcách iego/ tu iuż dáley opowiáda/ iáko z
4:
nowu ina beſtia miáłá w nim powſtáć
5:
y z nowemi wymyſły ſwemi.
6:
A to Roſprawá L.
7:
Y Vźrzałem potym iną beſtią wyſtępuiącą
8:
z ziemie/ kthora miáłá rogi dwá podobne
9:
ku báránkowym/ á mowiłá iáko ſmok. A moc
10:
wſzytkę oney pirwſzej beſtiej okázowáłá przed
11:
oblicżnoſcią iey/ á roſkazáłá ziemi y mieſzkáią=
12:
cym ná niey chwalić beſtią pirwſzą/ ktorey zle
13:
cona byłá plagá ſmierći.
14:
Słyſzelichmy w dziewiątym kápitulum/ iáko byłá ſpá
15:
dłá gwiazdá z niebá ná ziemię/ iáko záćmiłá ſłońce/ iáko
16:
záráziłá powietrze/ iáko otworzyłá klucżem do przepáśći/
17:
iáko s przepáśći wyſzedł dym ſmrodliwy/ á z dymu ſzáráń
18:
cża/ tho iuż tám ieſt ſzyrzey opiſano y wyłożono. A thu ſie
19:
przypátruy/ iáko porządkiem ty rzecży iedná zá drugą na
20:
dobnie idą. Bo iuż tám przez gwiazdę rozumiemy/ iż v=
21:
padł ná ziemię on zły Bonifácius Papież pirwſzy/ kthory
22:
zwiodł Fokáſá Ceſárzá/ áby mu przyſądził zwirzchność
23:
nád inſzemi Biſkupy ná wſzem ſwiecie będącemi/ gdyż zo
24:
wiemy gwiazdámi wierne náucżyciele prawdy/ poki pra
25:
wdą ſwiętą ſwiecą. Ale gdy ſie iuż ktory obłądzi od iáſno
26:
śći prawdy/ iuż vpada ná ziemię/ á nic nie ma do niebá.
Támże


strona: 110

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 110.
1:
Támże iuż tá gwiazdá iáko otworzyłá drogę do przepáśći
2:
iáko dymem záćmiłá ſłońce prawdy y ſpráwiedliwośći/
3:
to ieſt Páná náſzego y ſwiętą náukę iego/ iáko záráźiłá po=
4:
wietrze/ iáko ſobie z dymu onego wypuśćiłá rozlicżną ſzá=
5:
ráńcżą ku pomocy ſwoiey/ to iuż tám ſzyrzey nápiſano ſtoi
6:
Iáko potym był przeſládowan Koſcioł Páńſki pod figu=
7:
rą oney niewiáſty/ Iáko byli rozwiązáni pogánie ná pom
8:
ſtę niewiernikom/ Iáko Pan dzierżał w ręku kſiąſzki otwo
9:
rzone/ przeſtrzegáiąc wierneb ſwoie/ Iáko Prorocy á Ká=
10:
znodzieie wierni mieli bywáć pobići/ á iáko iedni po dru=
11:
gich mieli náſtáwáć dla wyſtrogi wiernych Páńſkich.
12:
Potym iáko ſie miáłá oná gwiazdá zbuntowáć z miáſtem
13:
Rzymſkim y s Ceſárzmi iego/ y iákie to miáſto miáło być
14:
w obycżáioch ſwoich/ y gdzie mieyſce iego/ bo ie wypiſu=
15:
ie ná ſiedmi gorach. Theraz iuż Apoſtoł iáſniey dokłáda/
16:
co s tey gwiazdy vrość miáło/ oto iáko tu ſłyſzyſz/ iż z niey
17:
vroſłá y wyſtąpiłá iáko beſtia z ziemie/ máiąc rogi dwá
18:
podobne báránkowym.
19:
Tu ſłuchay iż beſtia wyſtępuie z ziemie. Tu iuż co przez
Rogi Báránkowe v beſtiey.

20:
ziemię maſz rozumieć iuż podobno wieſz/ iż ludzi ziemſkie/
21:
á nic o niebo áni o ſpráwy iego niedbáiące/ á s tychći to po
22:
wſtawa tá beſtia. Słuchayże iż vkazáłá rogi podobne ku
23:
báránkowym/ ále dáleko od nich rozne były. Bo rogi bá=
24:
ránkowe známionowáły ono wiecżne kápłáńſtwo y krole
25:
ſtwo iego iemu od wieká zrządzone y ſpráwione/ ktorego
26:
on wiernie iáko práwy kápłan y práwy krol záwżdy vży=
27:
wał y vżywáć będzie ná wieki wiecżne. Tyſz rogi ſobie przi
28:
właſzcżáć chce tá beſtia. Ale iáko ich vżywa/ á iáko imi bo
29:
dzie/ tu iuż ſnadź długich wywodow nie trzebá/ y wnet ſie
30:
ſpráwimy ſłowy y rozmowámi iey/ iáko tych rogow vży
31:
wa/ gdyż tu Apoſtoł powiáda iż mowiłá iáko ſmok.
Coż ten


strona: 110v

Roſpráwá L.
1:
Beſtia mowiłá iáko ſmok. j. Moi. iij.
Coż ten ſmok mowił? á coż to były zá ſłowá iego? Ono
2:
ſobie wſpomni co mowił przodkom náſzym w Ráiu: Cże=
3:
muż ſie tego Bogá ták boicie? cżemu s tego drzewá nie ie=
4:
cie? boć to wam dla tego zákazał/ ábyſcie nie wiedzieli złe
5:
Mátt. iiij.
go y dobrego. Ono pothym mowił kuſząc Páná náſzego:
6:
Padń przedemną á damći wſzytko to co widziſz.
7:
Pátrzayże ieſli tá beſtia tego wſzytkiego nie mowi co ſmok
8:
mowi/ rozradzáiąc nędznemu ſwiátu wſzędy á wſzędy wo
9:
lą/ roſkazánie/ á poſłuſzeńſtwo Páná tego. Pan roſkázuie
10:
ábyś nikogo inego nie chwalił iedno iednego Bogá/ á ża=
11:
dnemu inemu ſtworzeniu ábyś chwały nie dawał/ áni ná
12:
ziemi áni ná niebie. Beſtia záſię vcży/ iż thobie lepiey ábyś
13:
ty chwalił Dominiká/ Fránćiſzká/ Benediktá/ iemu koſcio
14:
ły budował/ ſwiecżki ſtáwiał/ obrázy málował/ iego ſo=
15:
bie ná pomoc w káżdey ſwey pothrzebie y wzywał y vży=
16:
wał. Pan roſkázuie/ ábyś iedno ieden iemu dzień w thego
17:
dniu poſwięćił. A beſtia náſtáwiał dziwnych ſwiąt z dzi=
18:
wnemi iubileuſzy á z odpuſty/ y z rozmáitemi báłwáńſkie
19:
mi obchody y proceſyámi/ ſwięcąc ognie/ ziołá/ wody/ y
20:
ine dziwne wymyſły/ cżemu ſie káżdy y ocżymá ſwemi przy
21:
pátrzyć y vſzymá przyſłucháć ſnádnie może. Pan roſkazu
22:
ie/ cżći oycá y mátkę ſwoię. Beſtia powiáda/ cżći oycá Be
23:
nediktá/ oycá Antoniego/ mátkę Klarę/ Kunegundę/ y i=
24:
ne báby/ odpuſty y wielkie odpłáty s tego dawáiąc y obie
25:
cuiąc. Bo ácżechmy powinni cżćić ludzi doſtoyne/ ále nie
26:
tą chwałą iáko beſtia roſkázuie. Pan roſkázuie/ áby káżdy
27:
mieſzkał w pocżćiwym małżeńſtwie ſwoim/ gdyż to win
28:
nicá iego á oſobne kochánie iego narod pocżćiwie ná ſwiát
29:
poſzły ku chwale ſwiętey iego/ iáko o tym Sálomon ſzyro
30:
ko nápiſał/ tákże y ine piſmá ſzyroko to potwirdzáią. Be=
31:
ſtiá powieda/ iż lepiey áby kſiądz był bez żony/ á dla krew
kośći á=


strona: 111

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 111.
1:
kośći áby ſobie chował niewiáſtę wolną. Przythym iáko
2:
ſwiątośći Páńſkie y wſzytki obchody/ porządki Krześćiáń
3:
ſkie od ſámego Páná vſtáwyone pogwałćiłá/ zodmieniá=
4:
łá/ to iuż ocży káżdego widzą y rozeznáć mogą.
5:
Pátrayże dáley/ yáko thá beſtya onym głoſem ſmoko=
6:
wym woła ná káżdego ſwego: Vpadń przedemną/ chwal
7:
mię/ á damći Kárdinálſtwo/ Biſkupſthwo/ Opátctwo/
Beſtia mowi głoſem ſmokowym

8:
Dziekánią/ Kuſtodią/ Kántorią/ y inſze rozlicżne bogác=
9:
twá ſwiátá tego. A thu káżdy rozeznay ieſliże tá beſtia nie
10:
mowi głoſem ſmokowym. A thu káżdy rozeznay ieſli nie
11:
trzęſie tymi rogámi báránkowemi/ chłubiąc ſie imi fáłſzy
12:
wie/ y vżywáiąc ich fáłſzywie w kroleſtwie y w kápłáńſt=
13:
wie ſwoim. A thu iuż dopirko możeſz rozumieć/ że z oney
14:
gwiazdy sſtáłá ſie tá beſtia/ gdy ſie iuż zbuntowáłá z oną
15:
drugą beſtiá o ſiedmi głowach/ to ieſt z miáſtem Rzym=
16:
ſkiem á s Ceſárzmi iego. A tám vſłyſzyſz pothym/ gdy ſie
17:
iuż zbogáćiłá/ iáko ią tám będzie wykłádał Apoſtoł/ pod
18:
figurą niewiáſthy/ iáko ſie vzłoćiłá/ iáko ſie vſzárłaćiłá/ y
19:
iáko iuż ieździ ná tey beſtiey o ſiedmi głowach/ y iáko po=
20:
błazniłá y pohołdowáłá wſzytki krole y kſiążętá ſwiátá.
21:
Słuchayże dáley/ iż Apoſtoł powieda/ że tá beſtiá dwu
22:
rogátha iuż pocżynáłá cżynić moc oney pirwſzey beſtiey o
23:
ſiedmi głowach tuż przed oblicżnoſcią iey. Coż cżyniłá tá
24:
beſtia o ſiedmi głowach? Oto poſiadáłá á podbijáłá pod
25:
moc ſwoię krole/ kſiążętá/ y rozlicżne narody. Oto náſtá=
26:
wiáłá rozlicżnych koſciołow/ rozlicżnych báłwánow po
27:
gorach ſwoich/ ktore Apoſtoł zowie gorámi bluźnirſkie=
Spráwá beſtiey.

28:
mi. Oto v pirwſzey beſtiey Pluto był bog ziemie/ Neptu=
29:
nus był bog morzá/ Eolus był bog wiátrow/ Mars był
30:
bog zwycięſtwá/ Iuno byłá bogini małżeńſthwá/ Ceres
31:
byłá bogini zboża. A ták nie było áni cżłonku żadnego/ áni
ſtanu ża


strona: 111v

Roſpráwá L.
1:
ſtanu żadnego/ ktoryby był tám nie miał bogá ſwego.
2:
Tákżeć też tá beſtia/ ktora iáko ſłyſzyſz powſtáłá z ziemie/
3:
oto zbuntowawſzy ſie s tą beſtią ſiedmigłowátą/ pocżęłá
4:
wnet cżynić moc iey/ oto pocżęłá podbijáć pod poſłuſzeń=
5:
ſtwo ſwoie krole/ kſiążętá/ y rozlicżne narody/ thuż ieſzcże
6:
przed oblicżnoſcią oney pirwſzey beſtiey. Otho wneth
7:
oſádziłá gory ony nowemi bluźnirſtwy/ przywłaſzcżá=
8:
iąc rozlicżne mocy ludziom vmárłym/ iáko y oni pirwſzy
9:
przywłaſzcżáli/ Rochowi wrzody/ Apoloniey zęby/ Agá=
10:
cie powietrze álbo pogody/ Ianowi Iáłmużnikowi vbo
11:
ſtwo/ Mikołáiowi bydło/ Lenartowi konie/ Antoniemu
12:
ſwinie/ Sebeſtianowi morowe powietrze/ Otiliey ocży.
13:
Iuż Anny/ iuż Máriey pánny mátki Páńſkiey niewſpo=
14:
minam/ to iuż tym y zbáwienie y odkupienie y grzechom
15:
odpuſzcżenie przycżytáiąc/ y koſcioły im/ thák iáko y oni
16:
pirwſzy ſtáwiáiąc: dziwnemi to ktemu przywileymi/ bu
17:
łámi/ odpuſty/ twirdząc y vmocniáią. A toć ieſt iż wnet
18:
tá nowa beſtia pocżęłá okázowáć moc ſwą wſzytkę przed
19:
oblicżnoſcią oney pirwſzey beſthiey. Gdyż ią tu Apoſthoł
20:
miánuie być pirwſzą beſtią/ ktora ácż byłá vpádłá/ ále rá=
21:
ná iey/ to ieſt zwirzchność iey/ byłá záſię odnowiona. Ale
22:
zda mi ſie iż iey iuż tá nowa beſtia dogryzie álbo iuż dogry
23:
złá/ bo ſłyſzyſz iż ią kazáłá chwalić ziemi. To iuż wiemy ko
24:
go ziemią zwáć mamy/ ludzie ty ktorzy opuśćiwſzy niebo/
25:
tylko iáko bydło wnurzyli w ziemię głowy ſwoie/ á wſzá=
26:
koż iáko y ná on cżás/ ták y dziś/ ſą záchowáni od tego/ ći
27:
co ſą nápiſáni w kſięgi Báránkowe/ á nie tłocżą w ziemię
28:
głow ſwoich iáko bydło/ iedno záwżdy y ocży y myſli ich
29:
ſą podnieſiony do niebá/ ći nigdy nie pádáli przed beſtiá=
30:
mi tymi/ ták iákoſmy ſłyſzeli/ y niżey vſłyſzymy/
31:
iáko Pan licży ie ſobie/ y iáko ieſt obroń=
32:
cą y opiekálnikiem ich záwżdy.

strona: 112

ná Obiáwienie káp. xiij.Liſt 112.
1:
A tu iuż dáley Apoſtoł wypiſuie zbuntowá
2:
nie á to fáłecżne towárzyſtwo tych dwu beſtiy
3:
iedney o dwu rogach/ á drugiey o ſiedmi gło=
4:
wach/ ták iákochmy to iuż o nich ſłyſzeli/ iákie
5:
potym były ſpráwy y poſtępki ich.
6:
Roſpráwá Lj.
7:
Y Cżyniłá oná beſtia znáki wielkie/ ták iż ka
8:
záłá ogniowi sſtępowáć z niebá ná ziemię
9:
przed oblicżnoſcią ludzką. A zwodziłá ludzi
10:
mieſzkáiące ná ziemi dla znákow ktore iey były
11:
dáne áby ie cżyniłá przed oblicżnoſcią beſtiey/
12:
roſkázuiąc mieſzkáiącym ná ziemi/ áby ſobie v
13:
cżynili obraz beſtiey/ ktora miáłá plagę miecżo
14:
wą/ ále ożyłá. A dano iey ieſt/ iż dáłá duchá o=
15:
brázowi beſtiey/ ták iż mowił obraz beſtiey. Y
16:
roſkaże/ iż ktorzykolwiek nie będą chwalić o=
17:
brázu beſtiey/ áby byli pobići.
18:
Thu ſie trzebá w they Roſpráwie pilno przypátrowáć
19:
Duchowi ſwiętemu/ co nam tu przez tego Apoſtołá ná=
2