[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Stanisław Murzynowski
tytuł:   Testamentu Nowego część pierwsza
rok wydania:   1551


strona: kt

1:
TESTA
2:
MENTV NOVVEGO
3:
CZESC PIERVVSZA
4:
Czterzei Euangeliſtowie ſwieći
5:
MATTHEVSZ, MAREK,
6:
LVKASZ, I IAN
7:
Z Greckiego iezyka na Polski prze
8:
lozeni, i wykladem krotkiem
9:
obiasnieni.
10:
Wczym wſzyſtkiem dokładáno śię/ Laciń=
11:
ſkiégo/ i nakilka inſzych ięzykow przełożę=
12:
niá/ i ktemu Starych i Nowych piſma
13:
świętego Doctorow.
14:
Przytem przydána ieſt nauka czytaniá i piſaniá ięzyka
15:
Polſkiégo/ ku tym kśięgám i inſzem pożyteczná/
16:
I Regeſtr na wykłád ktory przy ś. Mat=
17:
theuſzu/ i na Ewangeljé niedźiel=
18:
né i dniow świętych.
19:
W Krolewcu Pruskiem
20:
MDLI.
21:
Menſe Octob:
22:
I. Timo: II.
23:
Vnus eſt mediator Dei et hominum
24:
Ieſus Chriſtus.

strona: A2

1:
Naiasnieiſzemu a niezwycieżo=
2:
nemu Kśiażećiu a panu/ ieo Krolew=
3:
ſkiéi miłośći/ panu SIGMVNTOWI AV=
4:
GVSTOWI złaſki Bożyi Krolowi Polſkię=
5:
mu/ wielkięmu Kśiążęciu Litewſkięmu/ Ruſkię=
6:
mu/ Pruſkięmu/ Mazowieczkięmu ꝛc. Panu i
7:
Dźiedźicowi/ IAN SECLVCIAN/ łaski
8:
bożyi i ſzczęśliweo na długie czaſy panowaniá i ro=
9:
zmnożęniá/ iako wierny poddany i ſłużebnik ſtá
10:
ry ſprzyiaźliwie życzy/ i ieo K: M: wierné
11:
a poddane poſługi ſwoiéi ſponiżoną
12:
ku panu bogu modlitwą pokor=
13:
nie zalecá i offiaruie.
14:
N
Aiaśnieiſzy miłościwy
15:
krolu/ Gdy mi tego ſtworzy
16:
ciéł mói zniewymownyi łaſki
17:
ſwoiéi dopomoc raczył/ że
18:
iuſz czterzei Ewangeliſtowie
19:
święći/ pierwſzá cześć Teſta=
20:
mentu nowégo/ ſą terás ięzykięm Polſkim/ za
21:
wielkim ſtaraniem i nákładem moim/ wydruko=
22:
wani/ Náprzód za tę niezmierną łaſkę/ panu bo
23:
gu dźiękuię/ że mi ráczył dać tego doczekać/ i wie
24:
lé cnotliwych ludźy tym pocieſzyć/ a iego świę=
25:
tyi miłości proſzę/ aby to było ku tći iego pań=
26:
ſkiéi/ i zbawięniu duſz Chrześcjańſkich/ a żeby i
27:
drugą część tychże kśiąk wrychle wydrukowa=
28:
na była.

strona: A4

1:
Ku czytelnikowi Chrześcian
2:
ſkiemu przemowa.
3:
P
Rzedtem za łaſką pańſką/ wźiąłeś odemnie Mat=
4:
theuſza święteo czytelniku miły/ teráśći ku nięmu trzech
5:
oſtatecznych Ewangeliſtow świętych dawám/ a to bę
6:
dźiéſz miáł iedny kśięgi/ pierwſzą część Teſtamentu no
7:
wego/ aści dali pán Bóg iako narychléi będzie mogło
8:
być/ i drugą a oſtateczną wygotuię/ Bo na ten czas
9:
twęmu pożytkowi folguiąc/ niechciałem v śiebie piérw
10:
ſzyi części trzymać/ Abowięm lepiéi/ że ty ſczytaniá ići
11:
pożytek máſz/ niſzby v mnie miała drugiei czekaiąc pro
12:
zno leżęć. Twoia tedy rzecz ieſt ábyś ſám ſobie leniſt=
13:
wem nieſzkodźił/ ale ſłowo pańſkie pilnié czytáł i ro=
14:
zmyśláł/ Gdyſz to ieſt iedyné błogoſławieńſtwo naſze
15:
vznać pana Boga naſzégo i świętą wolą iego/ i tego
Hier. 9. Baru. 4
Sap. 15. Io. 17. 1.
Cor. 1. 6. 11.

16:
ktory ieſt odkupicielem/ zbawicielem/ mądrością i ſpra=
17:
wiedliwością a żywotem od pána Boga naſzem/ pana
18:
Jeſuſa Chriſtuſa prawégo człowieka i Boga/ ktory za
19:
naſze grzéchy kreẃ ſwoię przenádroſzſzą wyláć dáł i
20:
wſzego śię złeo na tym śẃiecie nacierpiáł/ aby nás od
21:
gniewu oica ſwego niebieſkiégo i śmierći a potępięniá
22:
wiecznégo wyrwáł/ Ktory téſz za nás zákon wypełnił
23:
abychmy my przeklęći dlá przeſtępſtwa woléi bożyi/
24:
niebyli/ i zaſłużył to nám aby nás ociec niebieſki za ſy=
25:
ny ſwoie ku wiecznęmu dźiedźictwu przyiął/
Io: 6. 14. 15. 17.
2.Cor. 13. 6.
1.Cor. 6. 3. 14.
Rom. 8. Gal. 2.
I mięſz
26:
ká w nás gdy go wiarą do śiebie przyimuiemy/ i znim
27:
wſzyſtka troica święta dlá nieo/ a tenżeć przyochędáżá
28:
plugawość naſzę dobrocią i cnotami ſwęmi niezmier=
29:
nęmi/
Philip: 3. 2.
I ſprawiedliwością a duchem ſwoiem pańſkiem
30:
pobudza nás ku świętęmu żywotowi/ abychmy tak ży
31:
li iako na prawé ſyny iego należy/ ktorzy niemámy nic
32:
w ſobie dobrégo (Boſmy wſzyſtko przes grzéch vtra=
33:
ćili/) iedno onego ſamego gdy wnás mieſzká kiedy ie
34:
dno weń wierzymy/
Rom. 7.
I przetóſz on ſám ieſt ſprawiedli
35:
wością naſzą/ on dobrocią naſzą/ gdyſz ſwoiéi niemámy
2. Co. 3.
Io. 15.

36:
ani s śiebie co dobrego vczynić możęmy/ przes poru=
ſzaniá


strona: A4v

1:
ſzaniá w nás ieo/

strona: 1

Karta I.
księga: Matth
rozdział: 1
1:
EVANGELIA
:
VVEDLE MATTHÆVSZA. S.
:
CAPITULUM PIERWSZE.
werset: 1
2:
K
Siegi *rodzaiu Ieſu
*Narodzęnia
abo Rodu a po
kolęnia ꝛc

3:
*Chriſta ſyna Dáwidoweo/
Lu.3 *poma=
zańcá.

werset: 2
4:
ſyna Abrahamowégo
5:
*Z Abrahama A poſzedł Iſaak
*Abrahā ſpło
dźił Izaaka
iako Czechowie
włáſnie mowią.
Bo co niektórzy
z greckiéo i laciń=
ſkiéo ięzyka o pol
ſkięm ſądząc ia=
koby o niewieſćie
porodźił abo v=
rodźił wykłada=
ią/ wſzak przykro
i ſłucháć. Co téſz
rás vsłyſzáwſzy
ku wſzyſtkiém po
rząd perſonam
ſtoſuimy.
A Narodził ſię
abo naro
dzón ieſt.
Gen. 21.
25.
29. 30. 35.
38.
1.Pa: 2.
Rut.

6:
z Iſaaka poſzedł Iákob/ z Iá
7:
koba poſzedł Iudas i braćiá
8:
iego.

werset: 3z Júdy a s Thámar poſzedł Pháres i Zá=
9:
ra. z Pháreſa poſzedł Eſrom. z Eſroma po=
10:
ſzedł Aram.

werset: 4z Aram poſzedł Aminadab, z Ami
11:
nadab poſzedł Náásſon, z Náásſona poſzedł
12:
Salmon.

werset: 5s Salmona a z Ráchab poſzedł Bo
13:
oz. z Booza a z Ruth poſzedł Obed. z Obed po
14:
ſzedł Jesſe. z Jesſégo poſzedł Król Dáwid.
4.
2.Re. 12.
3.Reg. 11.
14.
15.
22.

werset: 6
15:
S Króla Dáwida a z niekiedy żony Vrjá
16:
ſzowyi poſzedł Solomon.

werset: 7s Solomona po=
17:
ſzedł Roboam. z Roboam poſzedł Abjá. z Abjé
18:
go poſzedł Aſa.

werset: 8z Aſy poſzedł Jóſaphat. z Joſa
19:
phat poſzedł Jóram. z Jorama poſzedł Hozj=
2.Pa. 26
4.Re. 15. 16.
20.
24.

20:
áſz.

werset: 9z Hozjáſza poſzedł Joatham. z Joathama
+Ioakim: z
Ioakima po
ſzedł. To nie
któré Exemla=
rze wedle 4. Reg
23.przydawaią

21:
poſzedł Achaz, z Achaz poſzedł Ezekjáſz.

werset: 10z E=
22:
zekjáſza poſzedł Manasſes. z Manasſeſa po=
23:
ſzedł Amon



strona: 3v

S. MATTH.
1:
Otéi zakon/ Prorocy/ pan Chriſtus/ Apoſto
2:
łowie ſrodze każą/ gdy powiedaią że iéi nigd nięmá
3:
téſz ani ći którzy ſą wedle Philoſophjiei ná ſprawie=
4:
dliwſzy/ O téi téſz Dawid S. mowi rzeknąc. Pś: 142.
5:
niezachodź panie wſąd s ſługą twoięm. Bo niebędźie
6:
vſprawiedliwion przed oblicznośćią twoią wſzelki ży=
7:
wiący. I zaśię/ nie ieſt ſprawiedliwy ni ieden/ nie ieſt
8:
ktoby rozumiał/ nie ieſt kto by Boga ſzukał/ wſzak śię
9:
wnieſli/ zaráz śię nieużyteczni s ſtali/ nie maſz ktoby do=
10:
brze czynił/ nie maſz aż iednego. O częm S Paweł
11:
do Rzym w 3. cap ſzeroko naucza/ a my po tęm przy 19
12:
cap więcéi vſłyſzęmy.
13:
Drugá ſprawiedliwość ieſt/ ſprawiedliwość wiary/
Sprawiedliwo=
ść wiary.

14:
gdy nám pán Bóg niepoczytá grzéchów naſzych/ ále
15:
nás złé/ a nieſprawiedliwé dlá ſwoiego ſyna w któréo
16:
wierzamy przyimuie właſkę i má zaſprawiedliwé przed
17:
ſobą/ tak że téſz przebáczá grzéchy naſże poki iedno wia
18:
ry ſzczéréi a niezmyſlonyi nieodpadámy/ i przyimuie od
19:
nás za wdzięczne i za doſkonałé zakonu wypełniénié/
20:
poſłuſzeńſtwo naſze maluczkié/ nikaſka niedoſkonałé/
21:
któré mu/ wedle roſkázániá iego co możem czyniąc/ wy
22:
rządzámy Tak był ſprawiedliwy Lotr na krzyżu/ tak
23:
Zacharjáſz/ tak Helſzbiéta/ Simeon o których S. Luk.
24:
mówi/ tak téſz wſzyścy ſą którzy kiedyſzkolwiek/ w wie
25:
rze pana Chriſtuſowéi vmiérali abo vmiéraią/ i poki
26:
ią iédno maią abo wniéi żyią. A tać ſprawiedliwość
27:
ieſt naweſelſzé poſelſtwo a nowina Ewangeljiéi S. i
28:
prawá Ewangelja/ Doktóréi nás wołá wſzyſtko piſ=
29:
mo S. opowiedaiąc nám że przes tę ſamę możęm być
30:
zbawięni/ gdyſz onyi pierwſzyi vczynkami naſzęmi
31:
dóść/ niemożemy/ przez inſze nic/ bych śię téſz s śiebie
32:
nalepſzy zdali abo byli.
33:
Trzećia ſprawiedliwość ieſt/ wedle któryi cnotliwié
Sprawiedliwo=
ść iedna oſobná
zliczby cnot.

34:
śię przéćiw káżdęmu tak wurzedźie/ iako niewurzedźie
35:
zachowamy/ a złem i wezłośći podeirzanęm/ nietylko
złośći


strona: 4

EVANG.karta IIII
1:
złośći niépomagámy/ ále téſz zniémi ani żyć ani obco=
2:
wać abo iakiego ſkłádu miéć chcęmy.

strona: 6

EWANG.karta VI.
rozdział: 2
werset: 16
1:

2:

3:
Tedy Heród obáczywſzy *iżeo tak mędrcy
*Iż nagrán
abo zbłáznion ieſt
od mędrcow.

4:
nagrali rozgniewáł śie barzo/ j poſłáwſzy dáł
5:
pobić wſzyſtkj dźieći któré były w Bethleem j
*pobił.

6:
wſzyſtkich *kraiach miaſta onego ode dwu lát
*grani=
cách ieo

7:
j *młodſzé względęm czaſu którégo śię był od
*niżyi.
hier. 31.

8:
mędrców ſtatecznie dowiedźiał.

werset: 17
9:
A tedyć śię wypełniło co ieſt rzeczóno od
10:
Hieręmjáſza proroka *gdźie mowi
*mowią
cégo

werset: 18Głos *na
11:
wyſokośći ſłyſzań ieſt/ narzékanié ❦ płacz j ły=
*W Rámie
znaczyło by to
mieścé tako zwa
né.
❦ i

12:
kanié wielkié. Ráchel *płakała ſynów ſwojch/
*placzącá

13:
j poćieſzóna być niechćiała: gdyſz ich nięmaſz.

werset: 19Le gdy Heród vmarł/ oto Angiół pańſki vká
14:
záł śię weſnie Joſephowi w Aegyptie

werset: 20rzeknąc w
15:
ſtáwſzy weźmi któbie dźiećię j matkę ieo/ a idź do
16:
zięmie Iſráelſkiéi/ Abowięmći iuſz ſą pomarli/
17:
którzy *dźiéćięćiu o żywot ſtali.
*ſzukali
duſze dzié
ćięćyi.
*vpomię
nióny

werset: 21A on wſtáw
18:
ſzy wźiął dźiéćię j matkę ieo j przyſzedł do źięmie
19:
Iſraelſkiéi.

werset: 22Le gdy vſłyſzáł że Archelaüs kro=
20:
luie w źięmi Zydowſkiéi miaſto Heróda oica
21:
ſwego/ báł śię tam idź/ ale weſnie od Boga *ro=
22:
ſkázánié wziąwſzy poſzedł w ſtrony Galileiéi/
*któré zo-
wą abo
zwáno
Is.11.
Iud. 13.

werset: 23
23:
i przyſzedwſzy mięſkáł w mieśćie *przezwiſk=
24:
ięm Nazareth aby śię wypełniło co ieſt rzeczo=
25:
no przes prorokj/ że *Nazareüſzęm miáł być
*Nazaráńſk=
ięm będzie

26:
zwán.



strona: 8v

1:
I tęmże tyto rzeczy abo figury acz
2:
śię tam na on czas práwdźiwie dźiáły iako ſá napiſa=
3:
ny/ przed śię/ co ieſt wonczas o nich przwdźiwie a
4:
iſtotnie powiedziáno/ przytoczyli to Apoſtołowie abo i
5:
ſam pán ktęmu co śię w nowęm teſtamēcie dźiało/ Bo
6:
co o figurze/ któryi inſzyi rzeczy przyſzłyi/ iako śię na
7:
on czas dźiała/ ieſt rzeczono: to téſz i o rzeczy którá śię tak
8:
wypełniła/ iako ieſt przedtęm ona inſzą rzeczą abo vczyn
9:
kięm figurowána/ barzo trefnie i owſzęm trefniei niſz
10:
li o figurze może i má być powiedźiáno/ iako to co ieſt
11:
o weżu i obaranku ſtarégo zakonu/ abo o dwu ſynach
12:
Abrahamowych i o inſzych rzeczach napiſáno/ záli teo
13:
nie barzo przyſtoinie duch ś: przywiódł o rzeczach no=
14:
wégo teſtamentu? iako śię to może łátwie okazać czy=
15:
taiąc okrom wielá inſzych. Jo. 3. 19. Gal. 4. Heb. 9. ꝛć:
16:
Trzecia rzecz ieſt/ że czaſem Apoſtołowie kilkiem ſłów
17:
alleguią/ a gdy kto chce ich allegatią wyrozumieć/ mu
18:
śi śię mieśca teoſkoreo ieſt wzięta dołożyć/ abo gdźie
19:
indźie co takowégóſz ieſli ieſt ſzérzyi abo łatwiéi powie
20:
dźiáno/ przytoczyć/ a ſtąd/ i ktev to co tam przeſzło abo
21:
potem idźie obaczaiąc/ prawego śię wyrozumięniá do
22:
pytawać A ty trzy rzeczy tęm ktorzy ſą nie ćwiczęni/
23:
wczytaniu teſtamentu nowégo/ maią być przed oczyma
24:
Bo znich i inſzych śię tęm łátwiéi domyſlą.
25:
Nazareüſzem miáł być zwan) To przezwiſko pań
26:
ſkié/ wedle naſzyi mowy/ Nazarańſki/ Ewangeliſto=
Pán Chriſtus
skąd Nazaran
skiem wézwan.

27:
wie święći/ czaſęm nazoreus/ czaſęm nazarenus/ cza=
28:
ſęm nazareus wiſłáwiaią/ tóſz iednęm co i drugięm
29:
ilié śię dá baczyć/ znacząc. A pán Chriſtus miał być
30:
zwan tęm imięniem/ nietak dálece ieſli że śię nimylęmy
31:
od miaſteczka Nazareth/ iako z Zydowſkiégo od świą
32:
tośći i poświęcęniá/ abo kfitnięniá/ na ſpoſob Samſo=
33:
na/

strona: 10v

rozdział: 3
Oica mąmy Abrahama ꝛc) Miſerjá ludzká niewy
1:
mownye głupiá rzecz ieſt a ſama śiebie zdrádza/ iſz téſz
2:
gdy śię kto bohatęm/ przełożeńſzęm abo zácnieiſzégo ro
du bá=


strona: 11

EVANG.karta XI
1:
du báczy/ abo inſzé/ którą rzeczą przechodzi: Hnet ſobie
2:
wſzyſtko przypiſuie/ hnet mnię má aby muśię co chce go
U pana boga kie
dyś ty niezbożny
wſzyſtko twoie
nic niewáży

3:
dźiło/ i rozumié/ żeby go nię miáł pán krom bacznośći
4:
na iego ſtán karać/ iako podleiſzé kárze/ Drudzy zaś/ v
5:
boſzſzé gorzyi niſz pſy vśiebie maią/ Trzeci w nadzieię
6:
obietnic pańſkych źle cżyniąc/ obiétnic odpádaią. I wielé
7:
inſzéo ſzaleńſtwa na świecie dośić/ lec to nás mogło
8:
niezdradzać/ niemielibych śię iako na cudze tak ani na
9:
ſwe/ zacnośći/ národy abo rozumy i co inſzeo ſpuſzczać
10:
A tak że ani w nadźiéię obiétnic źle czynić. Boć i obie=
11:
tnica vpornęm nic niepomágá/ i pan/ iako wielé przes
12:
wzgardzóné v świata ludźie/ mjiaiąc zácné/ ſprawuie/
13:
tak téſz ty świétné gdy śię na prawęm groncie niéſadzą
14:
porzucá/ że ięm téſz ani obiétnice/ oicum ich vczynioné/
15:
pomágaią/ ale pán bóg miaſto nich tworzy ſkamięniá
16:
ſyny oicum dobręm/ iako znás poganów ſtworzył Ab
17:
rahamowi iego włáſny národ ſborzywſzy/ coć téſz i
18:
nám krom wątpięniá vczyni gdyſz tak ani o łaſke i ſło
19:
wo ieo ani o polepſzęnié żywota dbámy/ a Turkić i in=
20:
ſzé pogáńſtwo/ miaſto nás złych chrześćianów w łaſkę
21:
ſwoię przyiąc raczy.
22:
Já potrzebuie abych był od ciebie ochrcżón)
Przed panęm bo
gięm s ſwych v
czynków káſzdy
zły

23:
Onto święty któréo zacność/ ſám pán niżyi w II. cap.
24:
wyſłowył/ piérwyi oſobie powiedźiáł/ że i bótów pań
25:
ſkich niegodźien nośić/ terás téſz pługaſtwo do śiebie
26:
zná i omyćia pragnie/ záſz my tedy niemąmy z Daui=
27:
dęm mowić? Niezaczynái miły panie ſądu/ sſłuſzkami
28:
twoięmi miſernęmi/ Boć przed oblicznoſcią twoią nie
29:
bedźie vſprawiedliwion żywy człowiek. Jżciec by śię
30:
nám niemiało o naſzyi dobroći ſnić/ ani to w nás być/
31:
żeby kto mógł oleia ſwych dobrych vczynkow/ iakoby
32:
ich ſám nazbyt miał/ drugięmu vdźielić.

strona: 13v

rozdział: 4
1:
Abowięm gdy powoli ćierpięm/ to nám nie tak ćię
2:
ſzko ieſt/ aby nás od Boga miało odwiéść/ bo to raczyi
3:
s śiebie ſkładámy niſz bych mieli vpaść. Leć gdy co nad
4:
wolą naſzę od pana ćierpięmy/ tam ich więc od Boga
5:
wielé odſtępuie mniemaiąc żeby o nie nic niedbáno/ a=
6:
bo żeby ten świat ſpráwce niemiał/ i wſzyſtko śię złęm
7:
i dobręm tak abo owo tak ſprzygody przytráfiało.
8:
Obáczmyſz tedy ſprawy pańſkié/ a na wſzyſtko śię co
9:
by na nás przepuśćił gotuimy iakobych śię kiedy przyi
10:
dźie niewyłamowali/ wiedzác że śię on więcyi w poſłu
11:
ſzeńſtwie kochá niſzli w wſzelakiéi offiarze Wſzakże ie
12:
ſli kto mnięmá/ żeby nám ten poſt pańſkj wypiſáno nie
13:
dlá przyczyn przerzeczonych/ ani dlá wypełnięniá fi=
14:
gur/ w Mojſeſzu i Eljáſzu przeſzłych/ ale żebych mieli
15:
przykłád poſtu. Acz tu iakowy był pańſki poſt łátwie
16:
s świętych Euang: wyrozumiéć/ wſzakże ieſli kto tego
17:
niebáczy i to mnięmá cośię dopiero powiędziało/ nie=
18:
chái wié/ żeć by ten przykłád niebył napiſán/ żebych a=
Spoſtu pańſkieo
iakiego by poſtu
przykłád przyſzło
brać

19:
bo cztérdźieśći dni wrzeczy iako pán Chriſtus pośćili
20:
abo niektóré dni mięśné niektóré poſtné/ rybné/ i mlécz=
21:
né poſtanowili/ leć abych záwſze miarnie i trzéświe/ a
22:
nigdy zbytnié dárów pańſkich vżywali/ dźiękuiąc mu za
23:
nie/ i proſząc aby ich nám zawſzé vżyczáł a nás miſer=
24:
né zprawowáł. Bo co śię pewnych dni poſtu abo po=
Poſty dniów pe
wnych/ i przebié=
ranié w pokar=
mách

25:
tráw dotycze/ naſzéi to woliéi przes pana/ który tak
26:
drugiérás niepośćił/ i przes apoſtoły iego zoſtawiono
27:
Bo by iednak trudno to wſzyſtkięm vſtawić/ gdy iedén
28:
muśi ieść/ drugięmu śię niechce/ iedén má co pomyśli/
29:
drugi nic/ iednęmu o ryby łátwiéi/ drugięmu o mięſo
30:
abo mléczno (co téſz i Płocki kośćiół dobrze báczył po=
31:
ki chćiáł) ten na ryby niemoże pomyślić/ owoten o
32:
mięſo niedbá/ ći od mléczna abo od ryb niezdrowi/ dru
33:
dzy zaś i mięſa dlá teo odſtępuią

strona: 16

rozdział: 5
werset: 23
1:

2:

3:
Jeſliby tedy *niośł *offiarę twoie na ołtárz
*offiaro=
wáł

4:
a tam wſpomniáł że brat twói má co przeciw
5:
ko tobie/

werset: 24zoſtáẃ tam *offiarę twoię przed oł=
*dar tw=
oi

6:
tárzęm/ a idź śię piérwéi poiednái zbratęm ſwo
7:
ięm/ a tedy to przyſzedwſzy *donieś *offiarę
Lu. 12
Prou: 25.
*offiarui

8:
twoię.

werset: 25
9:
Bądź dobréi woléi z *Aduerſárzęm two
*ſprzeciwni=
kięm ſktorem
śię prawuieſz

10:
ięm prętko/ pokiś z nięm wdrodze/ by ćię *lepák
*kiedy
abo snáć

11:
tento Aduerſárz twói niepodáł ſędźięmu a ſę
12:
dziá ❦ czeladnikowi I zatęm nié był w *ſa
❦ ćię nie
podáł
*wrzu
con wta=
rás

13:
dźon do ćięmnice

werset: 26Zapráwdęć powiedám nie
14:
wyńdźieſz ſtamtąd aſz wróćiſz *do kfártnika o
*oſtateczny
kfártnik bo
halérz nięrowno
mniéi

15:
ſtatniégo.

werset: 27
16:
Słyſzeliśćie/ iſz powiedźiáno ſtaręm *cudzo
*niemáſz cu=
dzołożyć ꝛc:
iako przedtęm
prżymężobóiſt=
wie

17:
łoſztwa niepopełniſz.

werset: 28Leć iá wám powiédam
Exo: 20:

18:
Ze wſzelki *ktory patrzy na *niewiaſtę aby
*Ktoby poirzáł
*czyię żonę

19:
iéi pożądáł/ iuſz z nią popełnił cudzołoſztwo na
20:
sércu ſwoięm.

werset: 29
21:
Jeſlibyćię więc gorſzyło prawé oko twoie/
22:
Wyłup̀ ié a zarzuć od śiebie/ Abowięmći *to
Matth. 18.
Mar. 9.
*pożytecz
no tobie

23:
ſpożytkięm twoięm aby zgynął iedén ſzczłon=
24:
ków twoich/ a niewſzyſtko ćiało twoie było do
25:
piekłá *posłáné.
*wrzu=
coné

werset: 30
26:
*Także ieſlićię gorſzy prawá ręka twoia/ ode=
*I

27:
tni iá a zarzuć od śiebie/ Abowięmći to ieſt ſpo
28:
żytkięm twoięm aby zginął iedén ſzczłonków
29:
twoich/ a nie wſzyſtko ćiało twoie/ było dopie=
30:
kła posłáné.



strona: 18

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:
Gdźie to/ kędy śię więc oni po=
35:
dzieią którzy nápotępięniéi vczą i złoſliwie żyią abo my
wſzyſci


strona: 18v

S. MATTH.
1:
wſzyścy prawie pogáńſcy Chrzeſcjani/ dlá ktorych prze
2:
klętégo żywota/ Turcy i inſzé pogáńſtwo naukę i wia=
3:
rę pana Chriſtuſowę wnienawiśći maią. Zaiſtéć śię
4:
za co lękac mámy a tego czekáć co pán ku takowęm w
5:
pſal: 49. mowj
6:
Który śię gniewá nabrata ſwégo niedróżnie)
7:
I ſám pán Chriſtus gniewáł śię/ gdy śię co bozyi chfa=
8:
ły dotykało/ choć ſwoie krzywdy/ ieſcze odpráſzáł v oi=
9:
ca niebieſkiégo nieprzyiáciołum ſwoiem/ a tak ſłuſznie
10:
przydáno to ſłowo niedróżnie/ aczgo téſz drugdźie nie=
11:
przypiſáno. My przytęm obáczmy pilniuczko/ iako má
12:
być grzéch rozumián. Boć to nám niekrom prżyczyny
13:
pán Chiſtus prawie aſz dokońca capit. wykładá.
14:
Léć iá wám powiedąm) Gdy tyto ſłowa i terás i
15:
potęm kilkakroć pán Chriſtus mowi/ nienauczáć nás
16:
nic przeciwnégo ani nowéo co byśię wnauce przedtęm
17:
danéi abo nienaidowało abo znią niezgádzało/ iako śię
18:
to potęm okáże:
Pán Chriſtus nie
uczy nic nowégo
ani ſtaremu záko
nowi przeciwneo
ale wykładá zákon/ gdźie i Phariſeu=
19:
ſzowie i inſzy przewrotnie rozumieli/ iako to możęm
20:
ſtąd rozumieć iſz nás inſzyi ſprawiedliwośći niſz Phari
21:
ſeuſzów abo Doctorówſkiéi vczy/ i tęmże przeciwną rzecz
22:
ich rozumięniu powiedaiąs/ mowi. Ale iá wám powie
23:
dám/ Jako téſz i wtęm mandáćie ktory mężóbóiſtwa
24:
zakazuie/ iſz oni tilko i/ o mordeſtwách wykładali/ pán
25:
Chriſtus niewſpominaiąc ich wykłádu (abo iſz ieſcze v
26:
gádzáł ich ſtánum/ abo iſz był wiadomy) przeciwko
27:
nięm troiakie ktęmu mężobóiſtwo iedno drugieo przed
28:
bogięm cięſzſzé powiedá.
Troiakié mężo=
bóiſtwo
Pierwſzé/ któré ieſt zabjiákow
29:
káraniá godné/ gdy śię kto choc tilko na ſercu gniewá
30:
ſnáć téſz i ten ktory to za ſwoią wielką krzywdą czyni.
31:
Abowięm pán iako to niżyi będźie powiedźiáno/ roſká
Gdźie śię godzi
gniewać

32:
záł wzákonie i nieprzyiacioły miłowáć/ nietilko inſze bli
33:
żné/ okrom tego gdźieby śię krzywdy Bożyi abo wſzyſt
34:
kiégo zboru dotykało/

strona: 20v

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:
Bo
35:
żydowie maiąc to przykázanie Deut. 6 i 10. aby ieſliby
przyśięgáć


strona: 21

EVANG.karta XXI
1:
przyśięgać mieli/ na jmię ſamégo pana ſłuſznie przy=
2:
śięgalj a
Zydowskié przy=
sięgi
przyśięgi iśćilj/ oni (podobno chcąc inſzé zdra
3:
dzać a oto śię nic niebáć) wymyſlili rozmaité przyśię
4:
gi na niebo na kośćiół/ na ołtárz i inſzé których przyśię
5:
gami niezwalj/ iako otęm Matt. 23. czytámy/ gdźie téſz
6:
pán Chriſtus tákowé ich przyśięgi iako i tu potąpiá/ i
7:
przeſtępſtwo ich/ potępionęm czyni/ powiadaiąc/ że kto
8:
przyśiągł na niebo ꝛc przyśiągł i na boga/ a tak mu=
9:
śię niegodźiło przyśęgi przeſtępowac/ iako to żydowié
10:
za nic ſobie mielj.
11:
Okó za okó/ ząb za ząb) To przykázáł pán czynic v=
12:
rzędowy/ Gdźie żydowié opuśćiwſzy vrząd ſami ſobie
Kto śię má na=
ſzych krzywd
mscić

13:
ſprawiédliwośći dociągali/ I przetóſz pán káże ráczyi
14:
krzywdę podiąc trzebali i drugą/ a ſamęmu śię nie
15:
msćić/ by téſz naoſtatek i prawo tak nám w krzywdách
16:
naſzych niepomágało/ że bych ié muśielj na pana ſa=
policzka iako má
my naſtawowáć

17:
mégo włożyć. A toć ieſt czego ty ſłowa vczą/ któré mo=
18:
wią nadái policzka drugiégo/ dái żupicę i ſuknią/ idź po
19:
niewoléi ꝛc. Boſmy iednak dlá miłoſci bożyi i naſzégo
20:
bliżnégo/ winni wſzyścy iedén drugiégo vchodźić bra
21:
terſkié/ i raczyi ku policzkum i inſzęm takowęm krzyw=
22:
dám/ o krom zbytniéi potrzeby/ ieſzcze śię na więtſzé cię
23:
ſzkośći nagotowáć/ niſz by śię abo ſktóryi ſtrony kreẃ
24:
miała roźlać/ abo iakié zamieſzanié zawziąc/ coby nie=
25:
ſtało za tę krzywdę/ która śię dośic droo wypłácá/ gdy
26:
kto ſwoią cierpliwośćią/ zachowá rzecz poſpolitą wpo
27:
koiu/ zyſzcze i ſám śiebie i nieprzyiaciela ſwégo i dźiw
28:
nych fraſunków vidźie. Niekaźi tedy miedzy ludęm
29:
ſwoięm pán Chriſtus tęmi ſłowy rządu/ a ſpraw świec
30:
kich któré iedno ſą wedle woléi bożyi/ ale owſzęm chfá
31:
li ié Rom. 13. ꝛc. chowá ié w całośći poki ráczy iako wi=
32:
dźięmy/ i abytęm lepiéi mogły iść/ dźiwnié potrzebną
33:
naukę dáwá/ abych śię ſami nie mścilj/ z drugięmi śię o
34:
zádné krzywdy niebilj

strona: 23v

rozdział: 6
werset: 22
1:

2:

3:

4:
Oko/ ieſtći świecą ćiała/ Ieſliby tedy było pro
5:
ſte oko twoie/ wſzyſtko ćiało twé *świétné bę
*iaſné

6:
dźie/

werset: 23Jeſliby zaś oko twoie złośné było/ wſzyſt
7:
ko ćiało twoie ćięmné będźie *Gdźie więc
*ieſli

8:
światłość którá w tobie/ ćięmnośćią ieſt tato
9:
ćięmność iákoſz wielką ieſt?

werset: 24
10:
Niemoże nigd dwiema panom służyć/ Ato
Tenże 16.

11:
iſz/ abo iednégo będźie nienáirzáł/ a drugieo mi=
12:
łowáł/ abo przy iednem *zoſtawał a drugiéo
*śię zabawi
(abo w iednégo
śię wdá) adru
giéo wzgardźi

13:
wzgárdzáł. Niemożećie bogu służyć i bogac=
14:
twu.
Tenże 12
1.Pet. 5.
Ps. 54.

werset: 25Dlá czego wám powiadám nietroſzczćie
15:
śię o *waſz żywot cobyśćie iedli abo cobyśćie
*duſzę wa
ſzę

16:
pili/ ani oćiało waſze *w częmby śćie chodźili.
*w cobyśćie śię
obłoczyli

17:
Záſz niewiętſzá rzecz żywot nizeli *ſtrawa?
*pokárm

18:
i ciało niſzli odźienié?

werset: 28
19:

20:

21:

22:

23:

24:
❦ O odźięnie także czamu śię troſzczećie?
❦ I

25:
*obáczćie *liljé polné/ iako roſtą/ nierobią ani
*vznaićie
*kfiéćié

26:
przędą/

werset: 29a wżdy to powiadám wám że ani So
27:
lómon *we wſzyſtkięm pańſtwie ſwoięm był
*ze wſzyſtkiéi
chfáły ſwoiéi
był tak przyo=
dźiewan abo
przyodźián

28:
tak ſtroiny iako iadna ſtych/

werset: 30A ieſlić tráwę pol
29:
ną ktoráto/ dźiś ieſt/ a na záiutrz bywá wpiec
30:
miotána/ Bog tak przyodźiéwá/ żali wás nie *
*wielem


strona: 24

EVANG.karta XXIIII
1:
dáleko więcyi o małoufni?



strona: 26

EVANG.karta XXVI.
rozdział: 7
1:
CAPITVLVM. VII.
werset: 1
2:
N
Ie *ſądźćie abyśćie niebyli *ſądzęni
*poſądzáicie
*Lu: 6. Ro. 2.
spoſądzę
ni

werset: 2
3:
Abowięm któręm ſądęm ſądźićie tęm
4:
ſądzęni będźiećie i *którą miarą mierzyćie tą
Mar: 4.
*wktórą
miarę

5:
téſz wám mierzono będźie.

werset: 3Ale czamu widźiſz
6:
*trzáſkę woku brata ſwego/ a *trámu wo=
*śiánko abo
zdźiebłko To
téſz oboie znaczy
słowo gréckié.
Poſpolicie mo=
wią proſzek
abo paśdźiórko.
*Lu. 6.
*balku
abo biérż
mna

7:
ku twoięm nieobáczáſz?

werset: 4abo iako A rzeczeſz bra
A niektórzy/ mo
wiſz czytaią

8:
tu twęmu *Dáići wyimę trzáſke z oka twégo
*dopuścci
wyrzucę

9:
a ono trám woku twoięm?

werset: 5obłudny człowiecze
10:
wyimi przedzyi trám zoka ſwégo/ a tedy przei=
11:
rzyſz ku wyięćiu trzáski zoka brata ſwégo.

werset: 6
12:
Niedáwáicie pſum rzeczy świętyi/ ani miec=
13:
ćie pereł waſzych przed świnie/ by ich lepák nie
14:
podeptały nogami ſwęmi i was obrociwſzy śię
15:
nie B podrapały.
Lu. 11.
Io. 14. 16.
Iac.1.
B drudzy to dra=
panié na pſy o=
bracaią iako de=
ptanié na świnie

werset: 7Prośćie abędźie wám dáno
16:
ſzukáicie a naidziećie/ kołacćie a będźie wám o=
17:
tworzonó.

werset: 8Abowięm wſzelki który prośi *o=
*bierze

18:
trzymáwá ❦ który ſzuká náiduié itęmu kto ko=
❦ i

19:
łace otworzóno będźie *.
*aboktó=
ry ieſt
abo izali
ieſt ꝛc.

werset: 9Czyli ieſt który zwás
20:
człowiek/ ktoreo ieſli by ſyn iego prośił o chléb
21:
záſz mu podá kamięń?

werset: 10I tak że ieſliby o rybę
22:
prośił záſz mu podá węża?

werset: 11Ieſli wy tedy będąc
23:
złęmi/ vmiećie *dary dobre dawac *ſynum
*to co daiecie abo datki
*dźieciám

24:
waſzęm *iakóſz nie więcyi ociec waſz ktory w
*częm abo
iákóſz wie
lęm
Zob. 4.
Lu: 6.

25:
niebieśiech/ dá rzeczy dobré tęm którzybyo pro=
26:
śili?



strona: 28

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:

35:
Weirzymyſz

strona: 28v

S. MATTH.
1:
tedy na złość ſwoię a naſzégo miłośćiweo pana więcyi
2:
niegniewáimy tęm naſzęm ku proźbie leniſtwem do
3:
kogo inſzégo mimo oń wzdychanięm i vciekanięm/ któ=
4:
re gdyby nie więcyi vfało komu/ niſz panu ſámęmu/ ni
5:
gdyby człowiek kogo inſzéo nieprośił iedno pana ſaméo.
6:
Zwąźióná droga którá do żywota prowadźi a
7:
małoich ieſt którzy ią náiduią) Mało ich drogę
Drogę do nieba
mało ich naiduie
nietrzeba śię
więc na wielką
liczbę ſpuſzczáć

8:
do niebá wié abo náiduię/ iako tu pán mowi/ Niepo=
9:
wiadáimyſz tedy/ ſtęmi będę trzymáł których więcyi/
10:
abo tych będę naśladowáł/ gdźie zácnieiſzy/ gdźie wię
11:
cyi panów i królów/ Boc zapráwdę kto śię wedle tego
12:
znaczy/ na prawdę ſłowá bożégo nic niedbaiąc/ daleko
13:
vchybi Abowięm iako tu ſłyſzęmy/ ſtrocha dobrych mu
14:
śięm do nieba iść/ nie zwielką hordą ani bogáczmi za=
15:
pamietałęmi ktoręm trudniéi do boga niſz wielbrądo=
16:
wi przes igielną dźiurę ani zmędrcami teo świata/ któ
17:
rych mądrość wślepotę Bóg obrácá 1 Co. 1. ale zubo=
18:
gięmi apoſtoły/ i którzy ich chcą naśladować/ zludźmi
19:
przed światęm wzgardzonęmi i ſzalonęmi których onéo
20:
czaſu troſzkabyła przeciwko wielkoſci złych ludźi niézli
21:
czonyi/ a muśięm iſc drogą ciaſną miſerjiéi napełnio=
22:
ną/ Pamiętáimyſz to tedy.
Co proſty czło=
wiek má czynić a
by poznáł/ którá
ieſt prawá wiára
A ieſli kto tak nievmieiętny
23:
ieſt/ że niemoże rozeznac którzy lepiéi trzymaią/ ieſli ma
24:
li wliczbę/ ieſli wielcy (Boc téſz i heretikow podczas nie
25:
wielká liczba była) takowy/ niechái pana Boga pro=
26:
śi aby mu zeſłáł Philippa drugiéo iako onęmu s Aethi
27:
opjiéi człowiekowi Act 8. a ſámſię téſz niechái pilno
28:
o vznanié práwdy ſtará/ kaſzdégo byléwzdy nieiawny
29:
błuźnierz był/ ſłuchaiąc a co lepſzeo obierając A gdźie
30:
by ieſzcze i tego lepſzégo niemogł obáczyc/ niechái má
31:
przed oczyma to oczęm niewątpi/ páciérz/ credo/ roſka=
Páciérz/ Credo/
Bożé przykázanié
Euangeljé dni ś=
więtych/ ſą nau=
ki chrzęſcjańſkiéi
ſummą

32:
zanié pańſkié dzieſięcioro/ i text goły Euangeliéi któré
33:
wkoſciołách czytaią.

strona: 31

1:

2:
Bo hnet ſzatanowi
3:
ięli przypiſowac práwdę/ bogu fałſz/ gdyſz tego ſłowo
4:
iako fałſzywé porzucili a onęmu wierzyli/ bógu przy=
5:
czytali zázdrość/ ſzatanowi ſzczérą przyiáśń/ bogu niech
6:
cieli być poſłuſzni ſzatana zaś vſłucháli i inſzęmi rozmai
7:
tęmi złocinſtwy przeciwko panu wykroczyli/ tak że téſz
8:
trudno na to przyśc/ żeby ieść owocu zakázánéo
9:
niémieli/ Bo śię tam iuſz napoduſzczenié i zwiedźię=
10:
nié ſzatańſkié na pana boga gniewali/ rozumieiąc żeby
11:
iem czéodobréo záirzał/ czeo ſzatan ſprzáł/ i żeby téſz ięm
12:
wiecyi ſzatán niſz bóg życzył i ſprzyiáł/ Co wſzyſtko nić
13:
nie ieſt iedno pana Boga z iego fáły boſkiéi łupić a dia
14:
błu ią przypiſowac Bo by śię byli dobra wſzyſtkiégo
15:
diabłu więcyi niſz Bogu przypiſować nie ięli/ nigdy=
16:
by mu byli odſtąpiwſzy Boga nieprzyzwolili. Tenci
17:
ieſt nápierwſzy i ná więtſzy przykłád przewrotności a
18:
owczego odźieniá i zarás wilczego drapieſtwa/ wpier=
19:
wſzęm proroku fałſzywęm ſzatanie/ inſzé przykłady dłu
20:
goby wſpominać/ A co śię tycze inſzych fałſzywych pro
21:
rokow/ ſług onégo pierwſzéo (któré obáczywſzy łatwiéi
22:
i wſzyſtki inſzé poznámy) było ich iako świat ſtoj bar
23:
zo wiélé/ lec nám ieſt nápotrzebniéi/ ty którzy ſą dźi=
24:
śiéiſzych czaſzow pilnie obáczyć/ nie tilko dlá tego aby
25:
śię im drudzy zawodźić niedali/ ale zebyśię teſz i oni
26:
ſami vpamiętali/ zwłaſzcza ze drudzy nie tak ze złości/
27:
iako zniewiadomości práwdy/ práwdźie śię przeciwia
28:
ią/ któręm racz miły panie pomoc/ ku vpamiętaniu
29:
Nám ſnadniéi ié przyidźie z 23. cap. wyrózumiéć Bo
30:
tam pán Chriſtus im podobné/ dźiwnie wyrazáć rá=
31:
czy/ A tak tam o nich vſłyſzęmy.
32:
Wielé mi ich rzecze onegoto dnia/ Panie/ panię
33:
záżechmy przes imię twoie nie prorokowáli ćć:)

strona: 33

rozdział: 8
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:
I przetóſz pán ony kaſzdemu i zawſze gdy
29:
prośi thy zas komu i kiedy a poki chce dawać raczy/ A
30:
przedśię chockomu niedá wdźięczná mu proźba iego

strona: 33v

S. MATTH.
1:
i chcéaby go prośił a na iego śię wolą ſpuſzczáł/ ani ta
2:
proźba iego wniwécz póidźie/ ale ią pán ieſli nieczęm
3:
inſzęm zdóbr docześnych tedy pomnożęniem dobr duſz=
I kiedy nieupro=
śięm nieprożno
proſięm

4:
nych abo zbawięnnych nagrodźi/ iako widźięmy wpa
5:
nu Chriſtuśie/ gdy śię o oddálęnié męki modlił/ że choc
6:
tego nieuprośił/ czeo niewſpomináł proſząc/ to go pod
7:
kało/ najmię poczwierdzenié Angelſkié/ któré ku lepſze=
8:
mu było niſz bybył oddálenié męki vprośił/ Tóſz wi=
9:
dźięm w Pawlie świętem 2. Co 12. i inſzych ſynach bo
:
(żych. Idź vkaſz śię kapłánowi) To na on czas pán
10:
Chriſtus trędowátęmu roſkázáł/ ato iſz wedle zákonu
11:
niemogł inaczyi miedzy lud przyięty być. Wſzakże i dźiś
12:
pożyteczná rzecz aby takowé okazowanié oczyścieniá
13:
trądu duſznégo bywało/ zwłáſzcza gdy kto ciała i krfie
14:
pańſkiéi pożywac má/ Nieżeby niebyło przepuſzczęnié
Spowiédz dlá czé
go a iaka má być
wkościele chrzé=
śćjańskiem

15:
grzéchow przes niégo/ Boc i tu oto iuſz oczyścionéo do
16:
kapłána odſyłá/ i wielé przykładów mámy/ gdźie nierz
17:
kąc przepuſzczęnié grzéchow okróm żadnyi ſpowiedzi
18:
za ſamem ſłowa bożégo przepowiadániem/ ieſt dáno/
19:
ale téſz i duch święty widomie zeſłán. Act. 10: 8. ꝛc. Tak
20:
że téſz nie dlá tego/ aby kto był obowiązán wſzyſtki grzé
21:
chy ſwoie wyliczyc/ abo téſz wſzyſtko co iedno wié po=
22:
wiedźieć/ Bo abo tego vczynic nie może/ abo żadnęm
23:
piſmęm bożem (chyba żeby kto chciał kręćić) nie mo=
24:
że być ktęmu przymuſzon/ ale że by od niégo/ ſługą ko=
25:
ścielny ieſliże trzeba oſobliwé wyznanié wiary vſłyſzáł
26:
i ſumnienié iego wczęm by on potrzebowáł/ ſłowęm/
27:
bożem pocieſzył nauczył i trzebali zgromił/ Bo ieſt wie
28:
lé ludźi barzo proſtych a pod czas téſz i złych/ którzy
29:
ſnác o bogu nic niewiedzą ani co czynią obáczaią/ i kiedy
30:
przyſtępuią/ czynią to dlá zwyczaiu tilko/ ieſli nie dlá czé
31:
go gorſzégo i przestóſz iem okazowaniá a barzo częſtéo
32:
i przed mądręm miſtrzęm potrzeba/

strona: 36

rozdział: 9
werset: 4
1:
A Jeſus
2:
obáczywſzy myśli ich/ rzekł im częmuſzwy=
3:
to myślicie złośliwé rzeczy w ſércach waſzych?

werset: 5
4:
Abowięm co ieſt łatwiéi/ rzec przepuſzczámci
5:
grzéchy twoie/ czyli rzec/ wſtąń a chodź?

werset: 6Aże=
6:
byście wiedzieli iże ſyn człowieczy má moc na=
7:
źięmi przepuſzczać grzéchy. Tedy rzecze parali
8:
żem zarażonęmu/ wſtáwſzy weźmi łoże twoie a
9:
idź do domu twoiego *
* i

werset: 7gdźie téſz on wſtáw=
10:
ſzy poſzedł do domu ſwoiégo/

werset: 8a tłuſzczé vi=
11:
rzáwſzy to *dźiwowały śię i chfáliły boga/
*zdźiwi=
ły
Tamże

12:
który dáł takową moc ludźiám.

werset: 9
13:
A Jeſus gdy *ſzedł zonąd/ virzáł człowie=
*przemi=
iáł

14:
ka śiędzącéo na *cle Mattheuſza *imięniem
*myćie
*rzekną=
cégo

15:
i rzecze mu/ podź za mną/ A on wſtáwſzy po
16:
ſzedł zanięm

werset: 10
17:
I sſtało śię gdy on A śiedźiáł kſtołu wdomu
A i tu słowo grec
kié lężęnié znaczy
iako ono drugié
w przeſzłem cap.
ieſli pamiętámy

18:
iego *że oto wiele * B celników i grzézni=
*A
*mytni=
ków abo
wybor=
ców
B przecz śię ich
ſtrzegli przypią=
tem cap. ieſt po
wiédźiáno

19:
ków przyſzedwſzy śiadło za ſtół poſpołu z Ie=
20:
ſuſem i vczniami iego.

werset: 11*Co virzawſzy Phari=
*i

21:
ſeuſowie rzekli vcznium iego/ przéczżeto s celni
22:
kj i grzéſzniki ije miſtrz waſz?

werset: 12A Ieſus gdy to
23:
vsłyſzáł rzekł ięm/ nie *potrzebuiąć którzy *
*maiąć
potrzeby
*mogą

24:
zdrowi ſą lékarza/ ale którzy śię źle maią

werset: 13*gdźie
*A
Efe. 6.
Mat. 12.

25:
więc ſzedwſzy/ nauczcie śię co ieſt ono Mi
26:
łośierdźia *chcę a nieoffiary/ Bomci iá
*pożą=
dám

27:
nie przyſzedł *wezwać ſprawiedliwych/ ale
*wzywać

28:
grzéſznych ku vpamiętaniu



strona: 38v

1:

2:
Synowie łożnice máłżeńſkiéi ꝛc:) Przes ty ſyny
Synowie łożni=
ce którzy:

3:
łożnice máłżeńſkiéi niektórzy wedlé ięzyka żydowſkiégo
4:
goſcie zwłáſzcza powinowaté rozumiéią/ czégo téſz nie=
5:
trzeba odrzucać/ wſzakże i to śię zdá barzo drózná co w
6:
Talmudzie żydowskiem piſzą/ że miedzy żydy był ten o=
7:
byczái/ iſz na weſelách/ inſzy goście/ za ſwoi groſz ſtra=
8:
wę miewali (acz podobno ten który weſele ſprawowáł
9:
iakoby wſzégo doſtatek był/ ktoby chciáł kupić/ o tem
10:
pieczą miáł/ iako téſz i weſelé o któręm ś: Jan piſze/
11:
znać może tak być rozumiáno) Lec co s ſtrony młodeo
12:
pana kilka młodzieńców/ i także s ſtrony młodyi pa=
13:
niéi kilka panien/ przy młodych máłżónkach bywało/ ci
14:
ſtrawę tę co i oni miewalj/ iako ci którzy zawſze przy=
15:
nich byli/ ſłużąc ięm/ ſprawuiąc i chędożáć ié/ A ty ſa=
16:
my powiadaią być zwané ſynami łożnice i ſtyi i zdru=
17:
gii ſtrony/ którzy to niemogli śię przynowych máłżon
18:
kach źle mieć/ gdźie inſzy goście/ magli naczem niedo=
19:
ſtatek cierpiec.
20:
Záſz mogą ſynowie ꝛc. ſmutku vżywać ꝛc.
Obłudnem śię
nic niemoże po=
dobac co śię pa=
nu Chriſtuſowi
podobá.

21:
Stégo wſzyſtkiégo/ co tu pán Chriſtus/ napitanié obłu
22:
dnych vczniów Ianowych powiedźiáł/ dlá nauki i po
23:
lepſzęniá naſzégo/ potychto obłudnych ludźiach któré
24:
téſz tu pán ſtrofuie/ obáczmy náprzód/ iſz śię zawſze dia
25:
belſkięmu iadowi/ obłudnośći/ wſzyſtko źle zdá/ co wier
26:
ni ſłudzy pańſcy czynią/ wſzyſtko zaś dobrze co ona ſobie
27:
wymyślá/ Boć śię iéi owſzeki niebędźie nic podobało
28:
co bóg przykazáł/ mimoto co by z iéi głowy poſzło/ ie=
29:
ſliże/ ći dlá obłudnych poſtów/ ſami ſiebie przekładá=
30:
ią a wuczniách pańſkych/ nad któré trudno ktomiáł
31:
miernieiſzy być/ vſtawiczną ich miarność potwárzaią/
32:
że to ſobie pewnych dniów/ iako oni/ ani pewnych po
33:
tráw poſtnych iako dziś/ nie wymyślali

strona: 41

rozdział: 10
werset: 7
1:
A idąc przepowiedácie/ mo
2:
wiąc że śię przybliżyło Króleſtwo niebieſkié.

werset: 8
3:
Przytem vzdráwiáicie niemocné/ oczyściái
4:
cie trędowaté: wſkrzéſzáićie vmarłé i diábelſ=
5:
twa wygąniáicie. Darmoście wźięli/ darmo dá
6:
wáicie

werset: 9*Nienabywáicie ſobie ani złota/ ani
*niemiéi
ćie

7:
ſrebra/ ani C miedźi *wpaſy waſze
C Bywały na on
czas iako i dźiś
miedziané pienią
dze acz dźiś nie=
co śrebra przyſá
dzaia/ Przytem
iako i dziś náſza
li ié/ zwłáſzcza w
drodze/ wtrzośie
ch abo wczęm ta
kowęm w co śię
téſz opaſowali
wpaś=
ách wa=
ſzych

werset: 10ani mantići
8:
na drogę a także ani dwu ſukien/ ani bótów/
9:
ani láſki. Abowięm godźien ieſt robotnik *ſtra
10:
wy ſwoiéi.
pokar=
mu abo
żywnośći

werset: 11
11:
A do którégo miáſta abo wśi wnidźiecie/ wy
12:
wiedźcie śię ktoby wniéi był godzien/ i tamże
13:
*mieſzkáicie pokibyście zonąd niewyſzli.
*trfáicie
aſzbyście
wyſzli

werset: 12
14:
A wchodząc wdom pozdrowcie i/

werset: 13I będźieli
15:
onto dom godny niech náń idźie pokói waſz
16:
Niebędźieli zaś godny/ pokói waſz/ niech śię
17:
wroci do wás.

werset: 14
18:
*Gdźie téſz ktoby wás nieprzyiął/ ani wa=
*I

19:
ſzych mów słucháł/ wychodząc z domu abo
20:
miaſta onégo/ wybiicie proch nóg waſzych/

werset: 15Za
21:
práwdęć wám powiedám iści *lżéi będźie
*znośniéi

22:
źięmi Sodomów i Gomorrhów wdźień ſą=
23:
dny/ niſzli miaſtu onęmu.

werset: 16
24:
Oto iá wás poſyłám iako owce wpośrzod
25:
ku wilkow/ bądźcieſz tedy roſtropnęmi iako wę
26:
żowie aproſtęmi iako D gołębice.
D Słowo łaćiń=
ſkié i greckié zna
czy i ſamca i ſa=
micę iako zaś i
wpolskięm ięzy
ku gdy mowięm
gołębie lecą za=
rás tám rozumię
my i gołębicę/ á
tych włáſności
wkaſzdem ięzyku
ieſt dośyć.

werset: 17A ſtrzeſzcie śię
27:
onychto ludzi. Boć wás podadzą *do wal
*naſeimy
abo ſądy
*ſczeręmi
abo niezd=
rádliwé=
mi i nie=
gniewli=
wemi
Mar. 13.
Lu. 21.

28:
nych rád i w Bożnicách ſwoich wás *biczo=
*choſtać

29:
wać będą

werset: 18I będźiecie wodzęni przed *kſiążę
*wodzę
ſtaroſty

30:
ta i krolie dlá mnie/ naświedeſtwo ięm i po=
31:
ganum.



strona: 43v

1:
Ku pierwſzyi co náleży/ Aby ſpowáżnyi
Co za ſprawa
przy poſelſtwie
Apoſtołow

2:
a ſtatecznyi ſprawy ich/ było poſelſtwo iego niedaręm
3:
né/ niekáże iem miotac pereł przed śwynie/ niekaże być
4:
natrętami i goſpód co rás odmięniáć/ niekaże śię téſz
5:
nieobyczainiością i nieludzkością przykrzyć/ niekaże nao
6:
ſtatek gniewliwęmi i niecierpliwęmi być. Ale iem ro=
7:
ſkazuie/ aby obáczali kukomubyśię ſkłonić/ aby w iednyi
8:
goſpodzie/ któráby o ich naukę dbała trwali poki trzeba
9:
aby téſz drugié pozdráwiali wchodząc wdomy ich zwy
10:
czainem w żydoſtwie pozdráwianiem/ żądaiąc im po=
Pokoi wám/ po
kói tęmu domo
wi w żydoſtwie
żwyczainé pozd=
rawianiá

11:
koiu iako v nás/ pomocy bożyi. Boc iem nowyi pán
12:
nieuſtawił/ iedno czytáimy L.Reg.15. 1. Eſd.5. ꝛc.
13:
Choc dziś iedni na obłudnośc drudzy napychę ſwoię/ to
14:
pozdráwianié iakoby nowo od pana vſtawioné obro=
15:
cili/ że téſz iedni mowią pax huic domui/ a drudzy pax
16:
vobis/ miaſto zwyczáinégo pozdráwiania/ iako by to
17:
iem ſamem á niewſzyſtkiem mowic przyzwoitá była/ a
18:
bo śię godziło. A gdy iem każe pozdrawiac/ tem chce aby
19:
i inſzych powinności nie zapominali pokiby ich poſel
20:
ſtwu nieſzkodźiły/ A to im roſkazáwſzy/ przykazuie teſz
Przećiwko nie=
wiernem i here=
tikum ꝛc. iako śię
pán zachowac ká
záł

21:
aby przećiwko niewdzięcznym niepoczynali nic niebra
22:
terſkieo/ niepalili ich ognié iako to mogli vczynic i chcie
23:
li ale ié sfukáno Lu. 9. niegnojli w wieży i mordowali
24:
ꝛc. (iako dziś to wſzyſtko ſłudzy wrzeczy boży o ſwoie
25:
błędy iawné) ale żeby tilko wybiciem prochu/ ich złość o
26:
świádczyli i zniéi ié napominęli/ iako tamże święty Lu
27:
káſz przypominá/ a temżeć nauczył ié/ że maią nié=
28:
wiernem i inſzem okazować/ iſz okrom ich zbawięniá/
29:
nieżądaią nierzkąc czego inſzeo ale téſz ani prochu ich/
30:
A to kupierwſzyi rzeczy na ten czas dośic/ Ile zas ku w
31:
torei/ Aby śię potem kto niegorſzył i zatem poſelſtwá
Enangelia roſko
ſzy świeckiéi nie
przynośi

32:
abo nieporzućił abo śię przyiąc ſtracháł/ wczas wſzyſt
33:
kiem pán opowieda że to poſelſtwo iego któré on ro=
34:
ſkazuie niebędźie przyczyną świeckii roſkoſzy/ pokoiu i
35:
inſzych takowych rzeczy/

strona: 46

1:
Abo iſz
2:
tem okazać chciáł/ że iego kroleſtwo/ niemá nic podob
3:
négo ſkroleſtwami źięmſkięmi/ które iako wewſzech
4:
rzeczách pompy vżywaią/ tak i poſły/ wedle potrzeby/
5:
ſrebrem/ złotem/ obroną pieniędzmi i inſzęmi potrzeba
6:
mi opatruią. Są téſz i inſzé wykłady którem trudn o przy
7:
ganic/ komu śię tedy pierwſzy niepodobá niech ſobie
8:
ktory chce obiérá.
9:
Godźien ieſt robotnik ſtrawy ſwoiei) Takci pán
10:
mowi/ my zaś ieſtechmy ſkapi przeciwko prawem ro=
11:
botnikum ſłowa bożégo i ſámy śię naſłuſzbie pańſkiéi
12:
o pożywięnié troſzczęmy/ abo proſzné chleby chowámy
13:
i temże ſwoie ſumnięnié obráżámy 2. Theſ. 3.
14:
Strzeſzcie śię onych to ludźi ꝛc. Co iem przedzyi
15:
kázáł śię wiwiadowac ktoby był godźień: to terás in=
16:
ſzemi ſłowy/ i o inſzych perſonách/ wymowił/ Phariſe=
17:
uſzé ilé możem baczyc/ którzy go cap. 9. hańbili rozumie=
18:
iąc/ nie żeby ié oni za tą drogą komu mieli wydac i in=
19:
ſzé iem cięſzkości wyrządzac/ Bo iako o tem nic napiſa=
20:
néo niemamy tak téſz i ćwierdźić niemożemy/ ale prze=
21:
głądaiac że znich nieprzyiacioły maią/ którzy miaſto
22:
dźiekowaniá kędy mogąc/ radzi iem zaſzkodzą i potem
23:
é o wielkiéi cięſzkości przyprawią i ſtątże aby śię ich i
24:
terás ſtrzegli godni ſą.
25:
Gdźieto wydáć brat brata naśmierć/ i ociec
26:
dźiecię ſwoie ꝛc. Co iedno zbawiciél naſz tu abo in=
27:
dźie wielé kroć/ o przenaśladowaniu práwdy i tych
28:
którzy iéi ſczérze nauczaią abo ią mocnie dźierżą powie
29:
dac ráczy/ ich miſerié natem ſwiecie wyliczaiąć to: acz śię
30:
zawſzé wypełniá/ wſzakże my prawie wſzyści/ barzom
31:
dźiwno otem rozumieli/ a ſtégo dźiwu/ naſzy kazno=
32:
dźieie nievmieli nás by námniéi wywieść.

strona: 48

rozdział: 11
werset: 25
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
Dźiękuię tobie oicze/ panie nieba i źiemie/ żéś

strona: 48v

S. MATTH.
1:
tyto rzeczy *mądrem i roſtropnęm ludziam
*od mąd=
rych i ro=
zumnych
ſkrył

2:
ſkryté vczynił a dźiátkámeś ié obiawił *bar=
*tak
abo mu
miły

werset: 26
3:
zo dobrze oicze/ gdyſz to tak było vpodoba=
4:
nié przed tobą/

werset: 27Wſzyſtko mi dáno ieſt od oica
5:
moiego/ I niezná nigd ſyna iedno ociec/ ani oi/
6:
ca kto zná/ iedno ſyn/ a komuby chćiáł ſyn obiá
7:
wić.

werset: 28Chodźcie do mnie wſzyścy ktorzy K cięſz=
K Słowo gręc=
kie cięſzką robo=
tę znaczy

8:
ko pracuiecie i obciążeni ieſteście/ a iá wám od=
9:
pocznę.

werset: 29Weście mé iarzmo na śię/ a vczcieśię
10:
odemnie *żećiem iá cichy ieſt i pokornégo
*ponie=
wáżem

11:
ſerca/ a náidźiecie odpoczynięnié duſzám wa=
12:
ſzem/

werset: 30Abowiemci iarzmo moie *znośné i *cię
*miłé abo
łátwié
*brzęmię

13:
żár mói lekki.


14:
Wyklad na iedennaſte Capitulum.
15:
I
Tyżeś ieſt onem ktoryby to miáł przyśc
Stąd przyſzło Iá
nowy ś: do pana
Chriſtuſa poſel=
ſtwo

16:
Ián ś. wiódł żywot napuſzczyi ſrogi o grubem odźię=
17:
niu i ſtrawie ſproſtnéi/ chlebá nieiedzác ani wina pi=
18:
iąc Lu. 7. Pán Chriſtus zaś choc téſz wiódł żywot świę
19:
ty/ wſzakże iednak wedle poſpolitégo acz tilko dobrégo
20:
inſzych zwyczaiu/ I przetóſz śię wielé ich gorſząc ſtego/
21:
mimo wſzyſtki cuda któré czynił/ niegodnem go aby był
22:
Meſzjaſzem rozumieli/ iakoto (ich mnięmaniem) żarło=
23:
ka i pjianicę i wrzeczy roſkoſznieiſzégo niſz Ián/ i niſzby
24:
ſnáć przyſtało powadze Meſzjaſzowéi iakoſmy otem
25:
ſłowa pańſkié ſłyſzeli/ Iána zaś acz mu téſz djabelſtwo
26:
przyczytali i czekali takiégo Meſzjaſza coby ié wſzelakich
27:
tego świata roſkoſzy domieścił/ przed śie iednak mielio
28:
za świętſzego/

strona: 51

EVANG.karta LI.
1:
Przyſzédł Ián nieiedząc ani pjiąc/ alić powie=
2:
daią ꝛc. Ieſliżeć na on czas/ przewrotni ludźie nai
3:
dowali/ częmby tam mądrośc ſwoię i rzecz przeklętą/
Obłudni ludźie
pana Chriſtuſa i
Iana ś: ganią ko
góſz chfalić będą

4:
przeciwko dwięma tak zacnem doctorum panu Ieſuſo=
5:
wi i Ianowi świętemu ſtanowili/ aniśię iem któreo
6:
ſtych miłoſników bożych żywot podobáł/ owſzekić dzi=
7:
wu nięmaſz/ ieſli dziś takowi ludzie zapamiętali ku
8:
zatłumięniu práwdy/ przeciwko tem którzy ią miłuią/
9:
niewiedziéć czego tylé niewymyślaią i więcyi patrzą
10:
na ſtán żywota ich/ niſzli nato co omiłem bodze trzy=
11:
maią/ Wſzakżemy nielękáimy śię teo/ boć práwda na
12:
wiérzchu być muśi/ iedno pana tem pilniéi prośmy i
13:
przykázaniá iego ſtrzeſzmy im ſą gorſzy i chytrzeiſzy
14:
práwdy ſzczeryi przeciwnicy.
15:
I vſprawiedliwiona ieſt mądrośc oddźieci ſwo
16:
ich) Iako częſtokroć w piſmie świętem/ ſyn boży mą
17:
drością śię zowie/ tak i tu (z rzeczy ilé śię baczyć dá)
Zydowie/ mądro
ść/ pana chri=
ſtuſa/ i żywot ieo
vſprawiedliwia
ią i poprawuią/
ſami ſiebię vſpra
wiedliwic ani po
prawic nieumié=
iąc

18:
możem rozumiéć/ że przes mądrośc pán Chriſtus ſám
19:
ſiebie znaczy/ iakoto nájwyſzſzéo i námędrſzégo pana á
20:
miſtrza kościoła ſweo/ od któréo my ludzie co byſmy śię
21:
mieli vczyć/ i to chfálic/ coby on iedno czynił abo chfá
22:
lił/ i także czynic coby on roſkázáł/ lub by śię nám zda
23:
ło lub niezdało/ to nás wielé gardźi tem doctorem ktory
24:
ieſt ſczérą mądrością/ I prawie naſzyi złości vgodźić
25:
niemoże iuſz takié iuſz owotakié nám doctory ſłowa
26:
ſweo daiąc. Więc kiedy będźie miarny/ ſtateczny/ nie=
27:
wielomowny/ wſtydliwi/ miłośierni ꝛc. to iuſz bożek/
28:
iako tu Iána opętanem żową/ kiedy zaś będźie czło=
29:
wiek otworzyſty ꝛc. hnet i pjiakiem ꝛc przéchrczą choc
30:
téſz na deń niebędźie nic miernieiſzégo/ iako śie i to ſpa
31:
nem Chriſtuſzem dźieie. Także téſz i o vczonych i nievczo
32:
nych/ tak o proſtych i chytrych/ ſczodrych/ i ſkąpych/
33:
gniewliwych i vkładnych/ dźiẃnié ſądzą żáden śię iem
34:
niepodobá/ Co tedy mowi/ vſprawiędliwioná/ rozu=
35:
miéimy że to powiedziáł/ iſz oni/ iakoby pocioſuiąc go/ i

strona: 51v

S. MATTH.
1:
lepſzem a ſprawiedliwſzem obłudnie miéć chcąc/ tak o=
2:
niem ſądzili/

strona: 53v

rozdział: 12
werset: 3
1:
A on iem powiedźiał/ nieczytaliście co vczy
1. Reg. 21.

2:
nił Dauid/ kiedy łaknął i ſam i ci którzy zniem
3:
byli/

werset: 4iako wſzedł dodomu bożeo i iádł chleby B
B Kładziono tych
zroskazaniá páń
skiégo co ſobbo=
ta dwanąście na
ſtole do tégo zgo
towanym Ie: 24
wykładanné/ których mu śię niegodźiło ieść/ a
4:
ni tem którzy znięm byli tilko ſamym kapła=
5:
num?

werset: 5Abośćie nieczytali w zákonie/ że w ſob=
6:
boty/ kapłáni wkościele ſobbotę *pokálaią a*
*depcą
abo gwał
cą
*niewin
ni
Efe 6.
Mat. 9

7:
przes winy ſą?

werset: 6Gdźie ia wám powiedám
8:
iże tu więtſzy ieſt niſzli kościół/

werset: 7A gdy byście
9:
wiedźieli co ieſt ono Miłośierdźiá *chcę a
*żądam

10:
nie offiary/ tych byście niewinnych *nieprze=
*niepotę
pili abo o
ſądzili
Mar. 3. Lu. 6.

11:
kázali:

werset: 8Abowiemci i sobboty panęm ieſt ſyn
12:
człowieczy.

werset: 9
13:
A poſzédwſzy zonąd/ przyſzedł do Bożnice
14:
ich/

werset: 10A oto był niektóry człowiek/ który miáł
15:
*vſchłą rękę/ i pytaligo rzeknąc/ godźili śię w=
*ſuchą

16:
ſobboty vzdrawiać? aby go *obwinili/
*oſkarży=
li

werset: 11ale on
17:
powiedźiáł im/ Któryſz z wás będźie człowiek
18:
któryto *gdyby miáł owcę iednę/ a ta *mu
*będźie
*ieſli v=
padnie

19:
wpadła w doł dni ſobbotnych záli iéi nieuimie
20:
i niepodniéśie?

werset: 12I czemżę tedy człowiek *nie
*iakóſz
wiélém

21:
przewyſzſzá owce? A tak godźi śię w ſobboty
22:
dobrze komu vdźiałać/

werset: 13Tedy rzecze onęmu
23:
to człowiekowi/ wyciągni rękę twoię/ a on wy
24:
ciągnął/ I *s ſtała śię zdrową iako drugá.
*i zoſtá=
wiona
ieſt
Mar. 3.

werset: 14
25:
A wyſzedwſzy Phariſeuſzowie *weſzli w
*wźieli

26:
radę przeciwko nięmu iakoby go ſtracili/

werset: 15Alé
27:
Ieſus poznáwſzy to poſzedł zonąd i ſzło za
28:
nięm rzéſz wielé *gdźie téſz vzdrowił onyto
*i

29:
wſzyſtki

werset: 16i ſrodze iem przykázáł aby go *nieob=
*iawnem
nieczynili


strona: 54

EVANG.karta LIIII
1:
iáwiali

werset: 17A by śię wypełniło/ co ieſt rzeczono
2:
przes Iſajaſza proroka



strona: 56

1:
Bo i vcznie ſwoie że rwali
2:
w święto kłoſy pilnie wymáwiá/ i ſam bliżnęmu do=
3:
brze czyni/ i Phariſeuſzów wtem niegani że bydło z do=
4:
łu w ſobbotę wywłáczali/ Ktęmu ieſzcze oni ſwoié rzecz
5:
cwierdząc i to przydáwaią/ żeby nietilko ſám pán Chri/
6:
ſtus zákon i cerimonjé przerzeczonęmi rzeczami pſował
7:
ale téſz i ieo chrześcjańſtwo/ Przes któré nierzkąc wſzyſt
8:
ki ceremonjé żydum roſkáżané ale téſz i vſtawy ſądow=
9:
né: także mało niewſzyſtki: ſą wniwécz obróconé/
10:
gdźie zákon/ i niektórych cerimoniéi przeſtępſtwo gar
11:
dłem káráł. Któréto wywody tyi ſtrony acz wſzyſtko
12:
niekłámliwié powiedaią/ wſzakże iſz ieſcze niedokłada=
13:
ią co tu ieſt nápotrzebnieiſzégo/ daleko ſwoię ſtronę od
14:
práwdy vwodzą iako wnetże wyrozumiemy/ to piér=
15:
wyi obaczywſzy/ co drudzy przeciwko pańſkiéi woléi/ i
16:
zarás i tyi ſtronie przerzeczonyi ſtanowią/ A ſtanowią
17:
ieſli nie więtſzą/ tedy zajſtę niemnieiſzą niſzli ona/ Ma
18:
ieſtatu bożego wzgardą/ Bo ieſt dziś wielé takich
19:
którzy choc widzą ze tu pán Chrześcjanow ſwoich i
20:
przed ſwoiem przyściem poganow którzy weń v wie=
Odſczepieńcy kto
rzy lud boży cere
monjami iéſzſcz=
éſz nie potrzebnę
mi zniewálaią

21:
rzyli/ niewolą żydowſkich ceremoniéi/ świąt i inſzych
22:
vſtáw takowych nieobciążył/ i vżywali tyi wolności/
23:
tak pogani za ſtarégo zákonu nawrocęni/ tak potem
24:
piérwſzy chrześcjani národów wſzelakich/ i dziś vży=
25:
waią którzy mogą: a wżdy onj niedbaiąc na to/ kładą
26:
na lud boży pęta więtſzé i okrutnieiſzé niſzli ié kiedy ży=
27:
dowié mieli/ Co s ſamych świąt wyrozumieć łátwie
28:
możęmy/ Bo gdy żydum mało był pán Bóg świąt po=
29:
ſtanowił: i iakoſmy dopiéro ſłyſzeli i niżyi vſłyſzęmy:
30:
chrześcjani wolni od nich byli/ choc ich maluczką liczbę
31:
mieli oni zaś (inſzych vſtaw niewſpominaiąc) tak wie
32:
lé świąt wkościelé bożem naczynili/ że ledwa niewięcyi
33:
niſz dni powſzednich i ſtaką ié niewolą święćić roſka
34:
ziuą/ że teſz przeſtępce ich/ na potępięnié i bezecność wię
35:
czną iakoby heretiki i niezbożné ludzie oſądzaią/

strona: 58v

1:
vgodzimy to wedle nauki pańſkiéi/ a tem czaſem dłu
2:
żyi śię około tégo bawić niebędźiem ale ráczyi nauczę=
3:
my śię/ ieſli téſz ſą któré inſzé vſtáwy nowégo zakonu
4:
oſobliwé/ abo co onich trzymać/ Co tedy ku pierwſzyi
Ceremonje no=
wégo zákonu

5:
rzeczy/ wątpić niemámy/ że nowy zákon/ má ſwoie no=
6:
wé vſtawy/ któré zową Sacramentami a my ié téſz mo
7:
żem poczytáć nieiako za ceremonjé iako przedtem ob=
8:
rzezanié Gen. 17. wſzakże za takowé które téſz maią o=
9:
biétnicé łaſki i miłośierdziá od pana przydaną na więt
10:
ſzé poćwierdzenié wiary naſzyi/ gdy bych ich nábożnie a
11:
zwiarą vżywali abo ktorych śię powtarzac iako chrzſtu
12:
niegodzi wſpominali ié/ iakoby pańſkiéśię łaski przes
13:
nie zapieczętowanyi vpominaiąc/ i wniéi zatą pieczęcią
14:
niewątpiąc/ Takowé vſtawy ſą trzy nieodmięnné/
15:
chrzeſt święty/ wieczerzá pańſká/ ktorą Polácy przyſtę
16:
powaniem zowiemy/ A ſłowa pańſkiego/ a zwłaſzcza
17:
Euangeljéi świętyi o grzéchow przepuſzczeniu i żywo=
18:
cie wiecznęm/ od ludzi nato wyſadzonych i inſzych czaſu
19:
potrzeby/ tak poſpolicie wſzyſtkiem iako oſobliwie ko=
20:
mu trzeba iaſné/ prawdziwé a ſzczéré przepowiedanié.
21:
Którychto trzech vſtáw/ niemoże nigd zepſować abo
22:
w námnieiſzem punctie nad poſtanowięnié pańſkié na=
23:
ruſzyć/ A gdy by ich kto naruſzył/ tego śię mámy ſtrzéc
24:
téſz i pozdrowic/ nierzkąc ich vżywać/ wedlé iego wolei
25:
panu Bogu przecziwnyi/ aby nás pán Bóg niekáráł z
26:
nim iako vcześniki iego/ Bo kto pozdráwiá takowégo
27:
abo go przyimuié i vżywá Sacramentów wedlé vſta=
28:
wy iego/ ten śię czyni towarzyſzem złoczynſtwa iego
29:
iako święty Ián vczy w wtoryi Epiſtole/ i owſzem bie
30:
rzeo ſobie iakoby za boga/ gdyſz ſwégo pana vſtawę o
31:
puściwſzy/ iego vſtawy naśladuie. To tedy o vſta=
32:
wách nowéo zakonu pilno pamiętáimy/ a niegardźmy
33:
ięmi/ ale ich częſto/ których śię godźi/ dni zwłáſzcza na
34:
to odłożonych to ieſt w święta vżywaimy wedlé vſta=
35:
wy pańſkiéi i inſzé ktęmu ile możem przywodźmy/

strona: 61

1:
A ieſli śię tęgo pana przeciwnikami s ſtanię=
2:
my/ tedyć téſz i Antichriſtami/ boc to Antichriſt znáczy.
3:
Leć ieſli Antichriſtami będźiemi/ czegóſz inſzégo iedno
4:
piekła czekamy? Owſzeki tuſz potępięnie nad nami/
5:
Boć niepodobieńſtwo aby śię kto nie zaſtawiáł za pa=
6:
na Chriſtuſa/ ieſli znięm ieſt prawie a nie zdrádliwie/
7:
Abowięm téſz i przyiáciél cnotliwy/ nie może zamilczéć
8:
ani zakryć/ ale śię ſpreciwi gdy co haniebnégo a fáłſzy
9:
wégo przęciwko ſwęmu przyiacielowi cnotliwęmu/
10:
ſłyſzy a czaſém to i ludzie niecnotliwi za niecnotliwęmi
11:
prawdzie śię przeciwiając czynią/ Ieſli śię tedy ludzie
12:
za ſwoich przyiaciół dobrą ſłáwę podczas gardła nie=
13:
lituiąc/ zaſtawiaią/ coſz więc panu a zbawiciełowi ſwę
14:
mu niezdradliwi ieo wierni vczynią? Sromáimyśię ta
15:
kowyi niewdzieczności a zdrady naſzyi/ którzy śię praw
16:
dy nám wiadomyi wſtydzięmy/ abo przed iaką boiaź=
17:
nią ráczyi ią potłumiámy niſzli wyznáwámy
18:
Iakóſz możecie mówić dobrze/ będąc złęmi ꝛc.
19:
Czaſem nieſprawiedliwy ſędziá/ dlá pieniędzy abo czéo
źli/ źle/ dobrzy
dobrze czynią a=
bo mowią poſpo
litá práwda

20:
inſzégo ſprawiedliwie oſądzi/ głupi człowiek ſtrafun
21:
ku mądrze powié/ zły na czas dobrze vczyni a wżdy to
22:
nie fáłſz/ że ſędziá nieſpráwiedliwy/ nieſprawiedliwie
23:
ſądzi/ głupi człowiek mądrze niemowi/ złoczyńca do=
24:
brze niecżyni/ iako zaś przeciwnęm obyczaiem/ dobry ſę
25:
dziá znieobaczęnia źle oſądzi/ mądry czowiek głupie ſo
26:
bie pocznie/ cnotliwy niedobrze poſtąpy/ iako wſzyścy
27:
by nálepſzy maią ſwé obłędliwości/ a wżdy to ieſt po=
28:
ſpolitá práwda/ że dobry ſędziá/ ſądzi dobrze/ mądry
29:
człowiek/ poczyná ſobie mądrze/ i cnotliwy ſprawuie
30:
śię cnotliwie/ Bo wtakowych mowách/ na obiedwie
31:
ſtronie/ niepatrzámy/ co śię takiégo nad zwyczái przy=
32:
trafiá niebarzo wáżnégo/ ale co poſpolicie dobrégo abo
33:
złégo bywa/ Temże ſpoſobem ty ſłowa pańſkié/ że ſą ge
34:
neraliter/ prawdziwé/ rozumieimy/

strona: 63v

rozdział: 13
werset: 19
1:
A ten ci ieſt przy drodze C zaśiány/
C Co śię tycze tex
tu greckiégo/ mo
głoby śię to ści=
ągać na słowo ro
śiané iako i niżyi
Lec ſęns przeciw
tęmu ieſt

werset: 20Na ſkaliſtych
2:
zaś mieſcach zaśiány/ tenći ieſt/ który słuchá
3:
słowa i hnet ié z rádośćią przyimuie/

werset: 21leć nięmá
4:
korzęnia wſamym ſobie/ ale docześny ieſt/ więc
5:
gdy przyidzie vćiſk abo przenaśladowanié dlá
6:
słowa/ natychmiaſt śię *odtrącá/
*gorſzy

werset: 22A on który
7:
ieſt w ćierniu zaśiany/ ieſt ći ten/ który to słuchá
8:
słowa/ leć troſkanié tego *świata i zawodzę=
*wieku

9:
nié bogaſtwa/ zaduſzá wnięm słowo i s ſtáwá
10:
śię *krom pożytku
*niepoży
teczny abo niepoży=
teczné

werset: 23On lepák który ieſt na dob
11:
ryi źięmi zaśiany/ tenći ieſt/ który słucha słowa
12:
i rozumié ié A tenći więc D owoc przynośi/
D Rozumiéimy
w ktoręmbykol=
wiek ſtanie żył/
bylę potciwęm/
wſzakże tak ieſli
będzie ſtale trfáł
przy słowie przy
iętem i będźieli
wſzyſtko coby
nań przyſzło ſkro
mnie podeimo=
wał Lu: 8:

13:
I czyni ieden tylé ſtokroć/ drugi tylé ſześdźie=
14:
śiąt kroć/ niektóry zaś tylé trzydźieści kroć.

werset: 24
15:
Drugié podobięńſtwo *przełożył przed
*powie=
dziáł im
Mar. 4.

16:
nięmi rzeknąc/ przypodobané ieſt króleſtwo
17:
niebieſkié człowiekowi *ktoryto śiáł dobré na=
*rośiew=
cy dobréo
naśięniá

18:
śięnié na roli ſwoiéi/

werset: 25A gdy ludźie ſpali przy=
19:
ſzedł nieprzyiaciél iego i naśiáł kąkolá miedzy
20:
*pſzęnicą i poſzedł precz/
*zbożęm
*kąkolu

werset: 26A kiedy *śię puściła
*źielé wſ
roſzło

21:
tráwa i owoc vczyniła/ tedy śię pokázało i ką=
22:
kolé

werset: 27*Gdźietéſz przyſtąpiwſzy słudzy *goſpo
*a
*pana do
mu

23:
darſci rzeklimu/ Panie/ záżéś ty nieśiáł dobréo
24:
naśięniá na roli twoiéi/ ſkątże tedy kąkolé
25:
*má?
*śię wzię
ło

werset: 28A on im powiedźiał *nieprzyiazny
*nieprzy
iaciel

26:
człowiek to vczynił/ A słudzy mu rzekli: chceſz że
27:
tedy abyſmy ſzedwſzy pozbiérali ié?

werset: 29On zaś po
28:
wiedziáł/ Nié/ Byśćie lepák: zbieraiąc kąkolé/ nie
29:
wykorzęnili zarás znięm i pſzęnice

werset: 30*dáicie o=
*dopuś=
ćie

30:
boigu rość poſpołu aſz do żniwa/ a czaſu żni=

strona: 64

EVANG.karta LXIIII
1:
wa rzekę żeńcám/



strona: 66

EVANG.karta LXVI
1:
W ćiérniu zaśiany/ ieſtci tęn ktoryto słucha sło
2:
wa bożego ꝛc. Aby nigd niemniemáł/ żeby kto był
3:
dobrą źięmią/ piérwyi niſzby ſłowo pańſkié vſłyſzał i
4:
wyrozumiáł/ pán Chriſtus gdy tu wykładá ktoby był
5:
na dobréi źięmi zaśiany/ a kto na nietrafnyi niewſpo=
6:
miná mądrości ani głupſtwa/ niewſpominá vczynków
7:
złych ani dobrych/ któré by kto przedſłuchanięm ſło=
8:
wa bożégo miáł/ ale tilko przypominá ſłuchanié ſłowa
9:
bożego a iako śię kto wnięm abo przeciwko nięmu: vſły
10:
ſzáwſzy ié zachowáł/ Abowięm nietaino panu Chriſtu=
11:
ſowi/ że ku przyśćiu do ſłowa iego nic godność tego
12:
świata niepomágá/ ale owſzem/ iako potem 21. vſłyſzę
13:
my/ nierządnice i celnicy vbiegaią do kroleſtwa niebie
14:
ſkiégo/ tego świata lud cnotliwy/ częgo mámy przy=
15:
kład łotra/ Manaſeſſa/ celnika onégo/ które radzi częſto
16:
wſpominámy/ i inſzé niezliczoné/ którzy niemaiąc przed
17:
tem dobrych vczynków/ s ſtáli śię dobrą źięmią/ przes
18:
ſamo ſérdeczné przyięcié ſłowa bożégo/ a Gamaliel i
19:
tęmu podobni/ iako dobrą źięmią nigdy niebyli/ tak
20:
śię potęm nie s ſtali/ ſłowo pańſkié wzgardziwſzy choc
21:
ich żywot zwierzchni/ dość zacny był/ Iako téſz miedzy
22:
tęmi ſamęmi/ Których złość przed światem iawná by
23:
ła Mattheuſz celnik i zacheus drugi/ vſłyſzawſzy ſłowo
24:
boże niedaligo wſobie zaduſzac roſzkoſzam ani łakom=
25:
ſtwu/ któręmu byli przywykli/ Iudáſz zaś dał/ i ſtątże
26:
pana krádł/ i naoſtatęk go przedáł/ Także Kajphaſz/
27:
Annas i drudzy takowi/ którzy téſz pana Chriſtuſa v=
28:
znáwali/ wſzakże boiąc śię o ſwé ſtany o gardło i przy=
29:
prawiłi Io.11. Gdźie téſz możem śię dźiwować/ któ=
30:
ryby ſtych dwu był źięmią lepſzą/ ieſli Gamaliel s
31:
Phariſeuſzami i Biſkupy/ który chrześcjanum niekázáł
32:
nic czynic Act.5. czyli Paweł który ié mordował? O=
33:
wſzekic by śię lepſzą źięmią zdáł byc Gamaliel/ niſzli
34:
Paweł/ a wżdy inaczyi widzięmy/ A tak dobroci źię=
35:
mie ku przyięciu ſłowa bożégó/ ſprzeſzłyi godnośći abo

strona: 66v

S. MATTH.
1:
niégodności niéſądźmy/ ale proſto od ſłowa bożégo ten
2:
ſąd poczynáimy.

strona: 68v

S. MATTH.
rozdział: 14
werset: 13
1:
A Ieſus gdy to vsłyſzáł *wśiadwſzy włodź
*włodzi

2:
odiacháł zonąd na mieśce puſté oſobno *Co
*i

3:
téſz vſłyſzáwſzy rzéſze/ ſzły z miáſt pieſzo za
4:
nięm/

werset: 14A Ieſus wyſzedwſzy virzáł wielką rzéſzę
5:
i ſérdecznie śię roślitowáł nadnięmi i vzdrowił
6:
ty którzy znich chorowali.

werset: 15
7:
A gdy *przyſzedł wiecżór przyſtąpili knię
*śię poſ=
no ſtało
Mar. 6.
Lu. 9. Io. 6.

8:
mu vczniowie iego rzeknąc/ mieśce to ieſtći pu=
9:
ſté i godźina iuſz przemięneła *odpráẃ rzéſze/
*roſpuść

10:
aby ſzedwſzy do *wśi *ſtráw ſobie kupili.
*miaſtecz
ek abo za=
meczków
*pokarmo
w

werset: 16
11:
Leć im Ieſus powiedźiáł/ Nietrzebaięm cho=
12:
dźić dáićieięm wy ieść/

werset: 17A oni mu rzeką/ niemá
13:
my tu/ chyba pięćioro chleba a dwie rybie/

werset: 18A
14:
on powiedźiáł/ przynieśćie mi ié tu/

werset: 19I roská=
15:
záwſzy rzéſzám skłáść śię po tráwie i wźiąw=
16:
ſzy pięćioro chleba i dwie rybie/ weirzáwſzy w=
17:
niebo *błogosławił i połámáwſzy dáł chléb
*dziekow
áł abo ch
falił boga

18:
vcznium a vczniowie rzéſzám/

werset: 20Gdźie téſz iedli
19:
wſzyścy i ſą naſicęni/ i *zebrali co zbywało *
*wźięli
vłomków/ dwanaście koſzy pełnych/
*odrobin

werset: 21A tych
20:
ktorzy iedli było iakoby pięć tyśięcy mężów o=
21:
krom niewiáſt i dźieći.

werset: 22
22:
A Ieſus natychmiaſt przymuśił vcznie ſwo
Mar. 6.
Io. 6.

23:
ie/ aby wśiedli włódź i iachali przed nięm na dru
24:
gą ſtronę aſz by on odprawił rzéſze/

werset: 23A gdy od=
25:
prawił rzéſze/ wſzedł na górę oſobno modlic śię
26:
A gdy wieczór przyſzedł był tam ſám ieden/

werset: 24a
27:
łódź iuſz na śrzód morza była *Gdźie iéi téſz
*dręczona
odwałów

28:
wały barzo cięſzko czynili/ Bo był wiatr prze=
29:
ciwny/

werset: 25A Ieſus czwártyi ſtráży nocnéi ſzedł do

strona: 69

EVANG.karta LXIX
1:
nich



strona: 71

EVANG.karta LXXI
rozdział: 15
werset: 7
1:
Obłudni ludźie dobrze o wás prorokowáł Iſa
2:
jaſz rzeknſąc/
Eſa. 29.

werset: 8lud ten przybliżá śię ku mnie vſty
3:
ſwoięmi i tći mię wargami/ Leć ſérce ich daleko
4:
śię odſtrzélá odęmnie/

werset: 9Aleć mię próżno chfála/
5:
vcząc nauk *roſkázániá ludzkiégo.
*manda=
tów ludz=
kich
Mar. 7.

werset: 10
6:
A wezwáwſzy tłuſzczyi/ rzekł A ięm. Słuchái
A Nie doctorum
ale tym któré po
ſpołu wſzyſtki tłu
ſzczą abo rzéſzą
zowie

7:
ćie a rozumiéićié/

werset: 11nie to co wchodźi w vſta
8:
*nieczyſtęm czyni człowieka/ ale to co zuſt wy
*ſpoſpo
lićiá

9:
chodźi człowieka nieczyſtęm czyni.

werset: 12
10:
Tédy przyſtąpiwſzy vczniowie iego rzękli
11:
mu/ wiéſz że Phariſeuſzowie/ vſłyſzáwſzy *ty
*mowę

12:
to słowa *obrażęni ſą:
*zgorſzę=
ni abo we
złé obro=
ćili

werset: 13A on odpowiedaiąc
13:
rzekł ięm/ Wſzelkié B ſadzęnié którégo nieſadził
B Sczepięniemto
wielé ich niebar=
zo śię nato roz=
myśliwſzy wykła
dá

14:
oćiec mói niebieſki będźie wykorzęniono

werset: 14*Dái=
*puſzcie ie
Lu. 6.

15:
ćie ięm pokói wodzowieć ſą ślepi ślepych/ a
16:
ślepy ieſliby ślepégo *ſprowadźił obadwa
*powo
dźił
Mr: 7.

17:
wdół wpadną.

werset: 15
18:
Gdźie Piotr odpowiedaiąc rzekł mu/ roſpo=
19:
wiédź nám *podobięńſtwo to
*teto pa=
rabołę

werset: 16A Ieſus rzekł
20:
Ieſzczéſz i wy krom porozumięniá ieſteśćie?

werset: 17Ie
21:
ſzczéſz nierozumiéćie? iſz wſzyſtko co wchodźi
22:
w vſtá/ w C brzuch idźie i *wzadu śię zoſtaie *
C Słowo greckie
żołądek znaczy/
Ale ięm i indźię
1 v ś: Lukaſzá ca.
11 proſto/ co ży=
wotęm abo brzu
chem żowięmy/
piſmo ś: mięni
*wżád bywá
wyrzuczono
abo przes wy
chód przyrodz
ony od rzuczo=
no bywá
*któré
rzeczy
*ono

werset: 18
23:
co zaś zuſt wychodźi/ wychodźić s ſérca/ i to
24:
nieczyſtęm czyni człowieka/

werset: 19Abowięm s ſérca
25:
wychodzą złé myśli/ zabijaniá/ cudzołoſtwa/
26:
porubſtwa/ krádźieży/ fáłſzywé świadeſtwa/
27:
*bluźnierſtwa/
*vſzczypli
wę mowi

werset: 20Tyć ſą rzeczy któré nieczy=
28:
ſtęm czynią człowieka/ Alé nievmytęmi rękoma
29:
ieść/ nieczyſtęm człowieka nieczyni.



strona: 73

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:
Drudzy zaś v
35:
poganów i zwielkiéi częśći v żydów/ na wymyślali nie

strona: 73v

S. MATTH.
1:
zliczonych Bałwánów które zwali bogami i naczynili
2:
ięm rozlicznych chfáł/ ſktórych drugié na oko niezbożné
3:
były/ iako ſyny palić dźieci rozmaicie/ offiarować ludźie
4:
okrutnie zabjiać/ ſamych ſiebie rzezać/ panienki i inſzą
5:
pleć niewieścią na pſotę wyſtawować i inſzé/ których
6:
cześć więtſzą wpogańſkięm/ cześć mnieiſzą w świetęm
7:
piſmie czytámy Potęm v chrześcjanów tóſzśię s ſtało
8:
Bo ludźie prawą naukę ſłowa bożégo opuściwſzy/ v=
9:
czynków od boga przykázanych zapamáiętwſzy i ſzczérą
10:
chfałę bożą potłumiwſzy/ miaſto pogańſkich bogów/
11:
naſtawiali vmarłych ludźi/ nietilko świętych/ ale téſz
12:
abo złych/ abo ktorych iako żywo niebyło/ abo téſz
13:
rzeczy tych/ któré nigdy nie mogły być świętęmi/
14:
Gdźie ta vſtáwá ich/ tęm ſzalęńſzá była (i dźiś ieſzcze
15:
wniektórych ieſt) niſz pogáńſká/ że pogani Iowiſza
16:
ſwégo/ na więcyi niſz którégo boga chfálili/ chrześcj=
17:
ani zaś pana boga prawie zatłumili/ Bo ięli kążdy ſwe
18:
mu vmarłęmu ſłużyć/ kościoły budować/ świéczki ſta
19:
wiac ięmu Mſzé zakupować/ w jmię iego ná raczyi dá=
20:
wáć/ do niégo śię modlić/ wnięm i iego pomocy/ na=
21:
dźieię ſwą (téſz i zbawięniá) pokładać a o bogu abo nie
22:
myslili abo go za okrutnika mieli/ któryby śię niechciáł
23:
zlitować/ nietilko rychléi niſz inſzy doktorych śię vcie=
24:
kali/ ale téſz proſto niedbáł nic na wołanié i na nédzę
25:
ludzką/ aléſz zawielkięm inſzych vproſzęnięm/ iakoſmy
26:
otęm wielé kroć przedtęm ſłyſzeli Przytęm miedzy tę=
27:
miſz chrześcjani/ namnożyło śię rozmaitych vczynków
28:
vſtáw/ ceremoniéi/ chfáł bożych wymyślnych/ nowych
29:
przyſtępów ku otrzymaniu prawyi ſprawiedliwści i in
30:
ſzych któré namieśce chfáli bożyi wſłowie pańſkięm o
31:
piſanéi poſtawili/ Alić ich wielé mnięmá/ że by śię w=
32:
nich pán bóg bardzo kocháł/ żeby zanie grzéchy przepuſz=
33:
czáł/ zanie żywot wieczny rozdáwáł/ a ono go tak bar=
34:
zo obráżaią/ że téſz wedle przerzeczonych decretów przy
35:
wodźi nás ktęmu abyſmy ié prżeſtąpili a iego ięmi nie

strona: 74

EVANG.karta LXXIIII
1:
gniewali/

strona: 76

EVANG.karta LXXVI
1:

2:
A kaznodźieie maią nanie wołać iako na
3:
przeklęté/ i ktoré inſzą chfáłę panu vſtawuią niſzli on
4:
ſám vſtawił/ i temże duſzám ſzkodzą/ ku ſobie ié od pań
5:
ſkiéi woléi odwodząc/ To około vſtáw kośćielnych krot
6:
ko powiedaiąc/ trzymac i czynic mamy ieſli że próżno pa
7:
na chfalić abo go okrutnie gniewać niechcęmy/ Około
Nauka około v=
ſtáw świeckich

8:
zaś świeckich/ mámy obaczyć ieſli nie ſą przeciwko ia=
9:
wnęmu przykazaniu bożęmu i przeciwko ſumnięniu duſz
10:
náſzych/ iako gdyby ludźie kázali śię pana Chriſtuſa
11:
zaprzéć/ kázali kogo inſzégo wzywać abo chfálić niſz
12:
pana boga ſamégo/ Także gdyby na co kolwiek niſzégo
13:
przymuſzali co by było przeciwko ſłowu Bożęmu ꝛc.
14:
tam iako kaznodźieie tak i inſzy ludźie/ by téſz gardła
15:
dác/ nięmaią natakową niezbożność przyżwalać ani iéi
16:
pomagać ale z Apoſtoły mowić/ więcyi mámy poſłu=
17:
ſzni być panu bogu niżeli człowiekowi Act. 4. i 5. Co
18:
téſz święći boży męczęnnicy i inſzy wſzelacy práwdźiwi
19:
ſłudzy pańſcy/ śmielé a krom boiaźni czynili/ Panie bo
20:
że dái téſz nám takowy vmyſł/ a wybii znás łakomſtwo
21:
próżną chfáłę/ ſzkodliwé przyiacielſtwa i inſzé rzeczy dlá
22:
których niedbámy nic/ gdy nám káżą co przeciwko wo
23:
léi pańſkiéi czynic/ Leć otyi części ſwieckich vſtaw/ kto=
24:
ré śię ſumnięniá abo chfáły bożyi dotyczá/ aby śię da=
25:
léi nieprzedłużyło na ten czas dośić/ Drugich ile nale=
26:
ży/ ty abo proſto nieſą przeciwko woléi bożyi/ abo ſum
27:
nięniá naſzégo nieobráżaią/ iako ieſt z iednyi ſtrony
28:
wielé vſtáw potrzebnych a pożytecznych ku dobryi ſpra
29:
wie poſpolitégo dobra/ zdrugiéi zaś ſtrony ieſt inſzych
30:
obćiąſzliwſzych niemało/ ktoré acz ſą ku krzywdzie nám
31:
i inſzęmu vboſztwu/ wſzakże gdy ié podyimięmy/ laſki
32:
bożyi tęm nieutracąmy/ A wtych mámy poſłuſzeńſtwo
33:
zachować niechcęmyli káźni cierpieć/ ani ſprzeciwiaiąc
34:
śię zamieſzániá vczynic/ Co śię zaś tycze poſpolitégo ze
35:
zwolęniá/ ieſlibyśię niemiáło więcyi złégo namnożyć/

strona: 76v

S. MATTH.
1:
możęm takowé vſtawy obćiążliwé odmięnic/ ieſli ſą
2:
nieiako naſbyt nieznośné/

strona: 78

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:
Ta świętá Hiſtoriá o wiernyi prośbie

strona: 78v

S. MATTH.
1:
i łaſkawęm wyſłuchaniu tyi niewiaſty Kananeiſkiéi/
2:
iako nás grzéſzné a miſerné ludźie/ możę wielmi cie=
3:
ſzyć/ tak théſz może wielé zbawięnnych rzeczy nauczyć/
4:
Bo co śię poćiechy dotycze/ którégóſz człowieka w grzé
Sczytania Hiſto=
rjiéi o niewieścię
Kananeiskiéi któ
ry pożytek

5:
chu a ſtrachu wiecznych mąk położonéo / ſérce nieochło
6:
dnie? ſłyſząc/ że pán aſtworzyciél świata wſzégo náj=
7:
ſprawiedliwſzy/ pogańſką niewiaſtę/ tilko za ſamą wia
8:
rą okrom iéi wſzelakich záſług przyimuie/ i prośbę iéi
9:
nieodwłocznie wypełniá/ owſzekić ta niewiaſta może
10:
każdego od roſpaczy wyrwać ſwęm przykładęm/ może
11:
każdéo przywieść/ aby ſám choc by téſz był pſęm i wſzech
12:
nágrzéſznieiſzęm do pana wołáł zwiarą i nic niewąt=
13:
piąc wmiłośierdźiá otrzymaniu i wſzech rzeczy wedlé
14:
bożyi woléi vproſzęniu/ zwłaſzcza że tyi niewieśćie przy
15:
czyna inſzych nic niepomágá a iéi ſamyi prośba wſzyſt=
16:
ko odźierżywá/ Także téſz godźi śię powiedźiéć iſz pán
17:
nietilko niechce abyſmy rozumieli/ żeby kogo inſzégo
18:
prośbę za namy rychléi/ niſzli naſze wzdychanié przyi=
19:
mowáł/ ale téſz nám mało niedawá iawnie znać że nierz
20:
kąc vmarłych/ ſktoręmi niemożęm mowić iako możęm
21:
z żywęmi/ ale ani żywych/ by téſz názacnieiſzych ſłuchac
22:
chce/ gdybyſmy śię do nich o przyczyne ku panu vćie=
23:
kali/ zwłáſzcza wrzeczách/ któré nietak poſpolicie inſzych
24:
ale włáſnie nás ſamych/ abo rzeczy naſzych dolégaią/
25:
Ieſt tedy to wielká poćiecha że wiara i prośba naſza/
26:
ieſt tak ważná s łaſki iego przed panęm naſzęm/ Nau=
27:
kę zaś ſtyi że Hiſtorjiéi możęm poiąc wielce pożyteczną
28:
około modlitwy naſzyi iakáby a iako gorącá miáła być
29:
Boć zajſté ledwie który człowiek może śię doſkonaléi
30:
modlić/ niſz ta niewiaſta/ któryi nic nieobráźiło/ nic ku
31:
przeſtaniu prośby nieprzywiodło/ że iéi pán Chriſtus
32:
vbozuczkięm i wzgardzonęm v świata człowiekięm bę=
33:
dąc/ nietilko po przodku ſłuchać niechciáł/ ale téſz ku iéi
34:
cięſzkośći wielkiéi pſęm ia nazwáł/

strona: 81

EVANG.karta LXXXI
rozdział: 16
1:
Gdźie my prawych ſłoczyńców: nietilko ludźi nieu=
2:
mieiętnych ale téſz iſtotnych pana Chriſtuſowych prze
3:
ciwników/ mało na tęm mámy/ że śię nieſtrzeżemy/ ale
4:
téſz więcyi ięm wierzymy niſz ſamęmu panu Chriſtu=
5:
ſowi/ i ktęmuſz inſzé przymuſzamy tego za heretica ma
6:
iąc/ ktoby im niewierzył/ choc przeciw nauce pańſkiéi v
7:
czą/ nie tégo coby zniemi naukę i poſtanowięnie pańſkié
8:
przewrácáł/ Leć to napominanié pańſkié mogłoby nás
9:
nauczyć/ abyſmy w wierze chrześcjańſkiéi rzecz każdą/
10:
za podeirzaną mieli którá iedno nie ieſt wedle ſłowa
11:
bożégo/ by śię téſz nalepſzá zdałá/ I także téſz ſtrzegli śię
12:
wſzelkiégo doctora/ któryby co kiedy okrom ſłowa bo=
13:
żego nauczáł/ acz by go téſz nie we wſzyſtkięm odſtępo/
14:
wáł/ Boć zajſté trudno powiedźieć/ dla czego by śię
15:
inſzégo i pán Chriſtuſ nauki tych kacérzów wyſtrzegac
16:
kázáł/ iedno dlatéo / że wielé vcżyli i czynyli/ czégo ſprzy
17:
kázaniá bożégo niemieli/ a to zaśię opuſzczali/ na co ob=
18:
wiązani byli/ Abowięm teo nie możęm rzec/ aby téſz ćiſz
19:
kacerzowie/ w wielu rzeczach ſłowa bożégo niebronili
20:
oczęm nie ieden kroć czytámy.
21:
A Ieſus odpowiedaiąc rzekł mu) Sám Piotr na
22:
pytanié pańſkié odpowiedźiáł/ ſamęmu téſz pán mó=
Przécz Piotro=
wi ſamęmu pán
odpowiąda i bło
gosławi

23:
wi i obiecuié dać klucze ꝛc. Któré mu potęm zarás dáł
24:
kiedy inſzęm Io. 20. A gdyby byli i drudzy ſwoie wi=
25:
dzenié onięm takowé i tak iako Piotr powiedźieli/ iako
26:
inſzych widzęniá powiedali/ tóſz by byli co i Piotr v=
27:
ſłyſzeli/ Aczci nie iuſz prze to inſzy błogoſławionęmi nie
28:
ſą i tyi mocy którą Piotr niemaią/ że to Piotrowi na
29:
ten czas rzeczono a drugięm nic/ iako téſz nie dláteo tho
30:
maſz nie ieſt błogoſławionęm/ że inſzęm rzeczono/ bło=
31:
goſławięni ktorzy niewidźieli a wierzą/ a onęmu nic
32:
na ten czas niepowiedźiáno/ acz ci to práwda że lepiéi
33:
tu Piotr a niſzli inſzy/ a inſzy/ niſzli tedy Thomaſz vczy=
34:
nił/ ſą vczyninili.

strona: 83

rozdział: 17
werset: 4
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:
Iéſli chceſz/ vczyńmy tu trzy
namioty


strona: 83v

S. MATTH.
1:
*námioty tobie ieden
*chłodni
ki abo prz
ybytki
❦ Moſeſzowi ieden
❦ i Mar. 1.
Lu. 3. Mat. 3

2:
Heliáſzowi ieden/

werset: 5
3:
A gdy on ieſzcze mowił/ oto
4:
obłok światły zaćmył ié/ A oto głos zobłoku
5:
mówiący/ To ieſt moi ſyn miły *wktoręm śię
*przes kt=
órégom v
błagán ꝛc.

6:
iá kochám iego słucháićie

werset: 6*Co gdy vcznio=
*i

7:
wie vsłyſzeli vpadli na obliczé ſwoie i zlękli śię
8:
barzo/ A przyſtąpiwſzy Ieſus tknął ich i rzekł/
9:
wſtáńćie a nielękáicie śię/

werset: 8a oni podniowſzy o
10:
czy ſwoie niewidźieli nikoo okrom Ieſuſa ſaméo
Mar: 9.

werset: 9
11:
A gdy zgóry s ſtępowali/ przykázáł im Ie=
12:
ſus rzeknąc/ Nikomu niepowiadaicie widzęniá/
13:
aléſz ſyn człowieczy z martwych wſtanie/

werset: 10A v=
14:
czniowie iego pytali go rzeknąc/ Cóſz więc do=
15:
ctorowie powiadaią/ że Heljáſz muśi piérwyi
16:
przyść/
Mala: 4.

werset: 11A Ieſus odpowiedaiąc ięm/ Helj
17:
áſzći *przyidźie piérwyi/ i wſzyſtki rzeczy *ku
*miáł
przydź
*napraw
ic abo vpa
dłé znow=
u poſtaw
ić i pono=
wić
Mar: 9
Lu: 9

18:
ſwyi mierze przywroći/

werset: 12Leć wám powiedám że
19:
Heljáſz iuſz przyſzedł/ a niepoznaligo ale vczy=
20:
nili nad nięm co iednó chćieli/ Takći i ſyn czło=
21:
wieczy będźie cierpiał odnich/

werset: 13Tedy porozumie
22:
li vczniowie/ że ięm o Iánie chrćićielu powie=
:
(dział

werset: 14A gdy oni przyſzli do rzeſzyi/ przyſtą=
23:
pił knięmu człowiek niektory *kłaniaiąc mu
*modląc

24:
śię i mowiąc/ Panie zmiłui śię nad ſynęm mo=
25:
ięm/ Abowięmći B lunatikięm ieſt i miſernie śię
B Słyſzeliſmy o
lunatikach przy
capit: 4.

26:
znim dźieie/ Bo częſtokroć wpádá wogień i czę=
27:
ſto kroć w wodę/

werset: 15i *przywiodłęmgo do vcz=
*offiaro=
wałęm

28:
niów twoich *Leć go niemogli vzdrowić/
*i

werset: 16A Ie
29:
ſus odpowiedaiąc rzekł/ o rodzaiu niewierny i*przewrotny pokiſz będę zwami?
*zawiły



strona: 86

EVANG.karta LXXXVI
rozdział: 18
1:
CAPITULUM XVIII.
werset: 1
2:
W
Onęto godźinę przyſzli vczniowie ku Ie=
3:
ſuſowi rzeknąc/ Kto wżdy więtſzy ieſt w
Mar. 9: 10.
Lu: 9. 22.

4:
króleſtwie niebieſkięm?

werset: 2A Ieſus zawołáwſzy
5:
dźieciątka/ poſtawił ié wpośrzodku ich

werset: 3i rzekł
6:
do nich Zaprawdę wám powiadám/ ieſli śię
7:
nienawrocicie i niesſtaniecie iako dźieciątka/ nie=
8:
wnidźiecie do kroleſtwa niebieſkiégo.

werset: 4Ktoby śię
9:
tedy *vniżył iako dźieciątko ototo/ ten ieſt
*vpoko=
rzył

10:
więtſzy wkroleſtwie niebieſkięm/

werset: 5I ktoby przy=
11:
iął dźieciątko takowę wimię moie/ mnie przyi=
12:
muie/

werset: 6ktoby zaś zgorſzył iedno ſtych *malucz=
*małych

13:
kich ktorzy wmię wierzą *raczyiby mu vwią
*zużytkię
m ieo ieſt
aby

14:
zano A podſpodni kamięń młyńſki na ſzyj iego/
A Ten proſto o=
słowęm Euange
liſta i inſzy po gr
écku zowią iedni
zinſzyi przyczyny
a drudzy ſtyi/ że
téſz bywały osło
wé młyny ia=
ko dźiś v nas
końskie ſą

15:
i zatopiono i *precz na głębokości morſkiei.
*w abo
pośrzod=
ku morza
Mat: 5.
Mar: 9.

16:
Biada światu prze pogárſzániá/

werset: 7Abowięm
17:
muſzą przyśc pogarſzaniá/ wſzakże biada czło=
18:
wiekowi przes którégo pogorſzęnié idźie/

werset: 8Ieſli
19:
więc ręka twoia abo noga twoia *gorſzycié o=
*ieſtći na
zawadzie

20:
detni ią a zarzuć od śiebie *dobrzec téſz tobie
*lepiéi

21:
chromęm abo *vłomnęm wniść ku żywotowi/
*iednorę
kięm
wedle żydowſkie
go ięzyka ktory
niema tych słów
któré połacinie
comparatiuos zo
więmy
około grec=
kiéo słowá
była wzmi=
anká przy
15. cap

22:
niżeliby dwie ręce abo nodze/ maiąc miáł byc w=
23:
rzuczon wogień wieczny/

werset: 9Także ieſli cię gorſzy
24:
oko twoie wyłup ié a zarzuć od śiebie/ Dobrzeć
25:
teſz tobie iednookięm wniść ku żywotowi niſzli
26:
dwie oczy maiąc/ być wrzuconęm wogień pie=
27:
kielny/



strona: 88

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:
Dái panie bożé abyſmy śię tégó zyſku rozmiło

strona: 88v

S. MATTH.
1:
wali i ſzanować ięli/ niewięcyi ſobię ważąc krzywdy do
2:
cześnyi abo chfáły świeckiéi niſz namileiſzégo brata na
3:
ſzégo/ któreo byſmy zyſkać wielé kroć mogli gdybyſmy
4:
chcieli/ ale nieſtetys panie boże/ rychléi dźiś i opie=
5:
niądz abo opełną i o ſłowko brata zabjięmy/ niſz go
6:
poidźięm/ przyiacielſkié karać ſtego co nám vczynił/
7:
więc téſz trudno nám pán miły co przepuśćić má
8:
gdyſz śię tak ſprawuięmy przéciwko braciéi naſzyi/ ia=
9:
ko ten ſługá o któręm nám pan powiedźiáł/ wyſław=
10:
iaiąc co muśię s ſtało/ i co nám przykładęm ieo ſtwórzy
11:
ciél naſz vczynic groźi.
12:
A ieſliby i zgromadzęniá nieusłucháł miigo ꝛc.
13:
Stąt śię znaczy że przędtem nieleda iako ludźie zakli=
Klątwy kościel=
ne

14:
náno/ ale dopiero/ kiedy któ wſzyſtkiégo kościoła to ieſt
15:
zgromadzęnia chrześcjanów mieśca onego nieuſłucháł
16:
By ſnać drugi o groſz abo krom winy niezaklął kogo
17:
iako śię dźiś poſpolicié dźieie/ Gdźié śię klątwy ſpo
18:
ſpolitowały/ że iuſz nic nieważą/ A to zaiſté wielką
19:
moc maią gdy ſłuſzné ſą/ Bo czytámy że niektóré ſtąt
20:
ſzatán ośiadáł/ niektórzy ſzaleli i inſzé śię im rzeczy
21:
przygádzały.
22:
Kázáł go pán iego zaprzedać ꝛc. Przedtęm nie=
Káśń sługi panu
zadłużonégo

23:
wolné ſługi miéwáli/ a wżdy iako to podobieńſtwo
24:
zonégo świata zwycżaiu wźięté świadczy/ tych o na
25:
liczbie zoſtáwali/ niekarali ſzubienicą ale zaprzeda=
26:
nięm/ choć wielką ſummę iako ototen dłużni byli/ gdźie
27:
téſz i prawo bożé/ nie tę káśń na nie vſtawiło/ iako
28:
tych czaſow poſpolitá/ dźiś podczas i niewinné/ pano
29:
wie wieſzą leda przyczynkę na nie włożywſzy/ abo ieſli
30:
widzą/ że oni co na nich choc krom ſzkody człowieka ża=
31:
dnégo za ſwoią ſprawą dobrą wyſłużyli/ gdy zaś kto
32:
morderſtwa/ cudzołoſtwa/ porubſtwa i inſzé wſzelakié
33:
złoczyńſtwa płodźi/ tęmu wſzyſtko przepuſzczono chy=
34:
ba że by był barzo wielką nędzą./ Trzeba śię tedy zapraw
35:
dę i wtęm pana boga lękac a co czynięm obaczyc.

strona: 91

EVANG.karta XCI
rozdział: 19
1:
i oni śię téſz z humieli/ ſłyſząc tako=
2:
wą rzecz około żon/ a bacząc że by iem trudno przes
3:
nich było/ oczem nam będźie potem ś. Paweł do Kor.
4:
niżyi kazáł.
5:
Czemu mię zowieſz dobrem ꝛc. Pán Chriſtus du
6:
chem ſwoięm wiedząc myśl młodźieńcza onego/ że śię
7:
czynił dobrem a ieo bogiem być niewierzył/ zarás mu
8:
naoboię rzec odpowiedźiáł/ dawaiąc mu znac/ aby i o
9:
ſwoiéi dobroci nic nietrzymiáł/ gdyſz ſám tilko Bóg do
10:
bry ieſt/ a wſzyścy inſzy co ich iędno ieſt źli i przeklęci/
11:
Przytem aby i pána Chriſtuſa abo dobrem nieznáł abo
12:
prawęm bogiem być wierzył/ chciáł liby że byv ten Ti
13:
tuł przyſtáł/ ktoręm go na początku mowy potkłał. A
14:
iſz nigd nieieſt dobry iedno pán Bóg/ niſz co począł mło
15:
dźieńczyk mowic/ iuſzgo pán Chriſtꝯ złem być oſądźił/
16:
i powiedźiáł mu to/ iedno że on tęmu zaślepiony vfa=
17:
niem o ſwoiéi świątości nierozumiáł. Co aby śię téſz
18:
i nám nieprzygodźiło/ częſto roſczytáimy a wierzmy/
19:
że nigd dobry nie ieſt/ iedno ſam tilko pán Bóg.
20:
Ieſli chceſz być doſkonałem idź przedái co máſz
21:
ꝛc. Niektorzy natych ſłowach pańſkich/ rozmaitych
22:
a potępionych błędów nabudowali/ wczem iſz potrze=
23:
ba proſtęmu ludowi práwdę okazać/ Naprzód ſtych to
24:
błędów piecioro kacerſtwo vſłyſzemy i tudźieſz ná nie
25:
ſpiſma ś krotką odpowiedź poimięm/ aby śię ich pro=
26:
ści ludźie vſtrzec mogli/ i inſze ſtąd łatwiéi obáczyli/
27:
Potem wyrozumięmy że ſtych ſłów pana Chriſtuſo=
28:
wych niemogą być ſłuſznie wytoczoni tyto kacerſtwa
29:
o ktorych vſłyſzęmy: A na oſtatek pobaczem ktoré
30:
ieſt prawé a właſné ſłów pańſkich wyrozumienié. S
31:
kacerſtw tedy oktorych mámy mowić. Napiérwſzé
32:
to ieſt/ ktore powieda/ zeby kto mógł doſyć vczynić za=
33:
konowi bożemu. Co iſz ieſt przećiwko wſzyſtkięmu ś.
34:
piſmu/ ſnáć człowiekowi nieprzewrotnęmu doſyć śię
S. MATTH.

35:
okazuie/
Zakonowi bożę=
mu nigd doſić v
czynic niemoże


strona: 93

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:
To wſzyſtko kto obaczy/ ſłowa pańſkie żadnyi mu tru=
35:
ności niezadadzą/ i wyrozumie nietilko to że mu pán do
brá


strona: 93v

S. MATTH.
1:
bra ſprzedac kázáł aby śię iego fałſzywa butnośc od=
2:
kryła/ ale że téſz niechce/ aby iego chrześcjani właſno=
3:
ści niemiewali abo opuſzczali coby mieli/ okrom oſobli=
4:
wyi potrzeby chfały bożyi/ abo właſnego roſkázaniá
5:
pańſkiego/ iakoſmy to ſprzykładów ku piątemu i czwar
6:
temu kacerſtwu przytoczonych obáczyć mogli. Wſzakże
7:
ktęmu i to pámiętaimy/ że wezwanié do pana Chriſtu=
8:
ſa ieſt dwoiakie/ Iedno poſpolité/ iakié było/ Panny
9:
Marjiéi/ Elżbięty ś. Setnika/ Zacheuſa i inſzych nie=
Wezwanié do pa
na Chriſtuſa
dwoiakie

10:
dawno wſpominanych/ iakié i nas prawie wſzyſtkich i
11:
na on czas także (nie wielé oſob wyiąwſzy) było/ kto
12:
rzyto wpana Chriſtuſa wierząc niechodźili zaniem/ a
13:
le ſwego vrzędu i domoſtwa patrząc/ ſprawowali śię
14:
wedlé woléi a roſkázaniá iego. Drugie zaś wezwanié
15:
ieſt oſobliwé/ iakowé było apoſztolſkié i tego młodźień
16:
ca/ gdyby był naśladować chciał/ iako inſzy naślado=
17:
wali/ ktoręm żeby ku poſłudze ſłowa bożéo i ſtaniu przy
18:
nięm tem gotowſzy byli/ roſkázáł był pán Lu. 12 wſzy=
19:
ſtko ſprzedać/ co téſz wielé ich nietilko miedzy apoſtoły
20:
ale i inſzemi dlá teiże przyczyny vczyniło iakoſmy iuſz
21:
przedtem około tego poniekąt ſłyſzeli i ieſzcze z actow
22:
Apoſtolſkich wyrozumięmy.
Czemu Apoſto=
łum kázáuo imio
na przedać

23:
Vboga wſzyſtki rzeczy podobné ſą ꝛc. Iſtątże
24:
może pán Bóg ſerce ludzkié odwrocic od miłości bo=
25:
gaſtw/ a zapalić ié taką miłością rzeczy boſkich/ że ma=
26:
iętności im nic niezawadzą/ ale owſzem będą pomoc=
27:
né ku cnocie i rozmnożęniu chfáły bożyi/ iakoſmy tego
28:
przykłady Iozepha/ Abrahama i inſzé ſłyſzeli.
29:
Będźiecie teſz i wy śiedźieć ꝛc. ſądząć ꝛc. Snać
30:
i ſtych ſłow pańſkich będą niektorzy ćwierdźic wzy=
31:
wanie ieſli niewſzyſtkich ludźi w panie Chriſtuſie v=
32:
marłych/ tedy przynamniéi Apoſtołow/ powiedaiąc
33:
że tych mamy wzywać ꝛc. ktorzy naſzęmi ſędźiami ma
34:
iąc być. Ale nato łatwia odpowiedź.

strona: 96

rozdział: 20
1:
Boć to pán dá
2:
wá znać gdy mowi/ Abowięm wielé wezwanych ale
3:
mało wybranych/ czyniąc poślednie wybranęmi a pier
4:
wſzé/ ktorzy vmowni byli tilko wezwanęmi/ Bo acz
5:
powiedá że ięm téſz dano po groſzu iako i wybranęm/
6:
przedśię iednak znacy ie potępionęmi/ gdyſz ich wy=
7:
branęmi nieſądźi i zazdroś ięm przypiſuie/ Bo mie=
8:
dzy świętęmi wniebie niebędźie iéi/ ale każdy więcyi
9:
pożądać niebędźie/ i nagroſzu przeſtanié. Dlá czego
10:
téſz acz byśię podobięńſtwo ſnac mogło rozumieć o ied
11:
nychże robotnikach/ i o ſamyi płacyi na tym świecie/
12:
wſzakże ſnadniéi przyidźie rozumieć/ że pán Chriſtus
13:
wtym podobieńſtwie mowi zprzodku o tych ktorzy
14:
chcą być ſwą dobrocią zbawięni/ Potem otych ktorzy
15:
zmiłośierdźia dlá pana Chriſtuſa zbawięniá czekáią/
16:
Przytem gdy tu powiedá o zapłacie piérwſzych/ ro=
17:
zumii/ zapłatę natym świecie/ Bo mowi weźmi co
18:
twego a idź/ Gdźie wybranym od śiebie iść niekaże/
19:
którzy będą vnieo iako ſynowie i dźiedźicy/ iako piér=
20:
wſzy ſą niewolnikami i ſługami i przetóſz dźiedźictwa
21:
niebędą mieli/ poniewaſz zuczynkow zakonu chcą być
22:
zbawięni/ a niezobietnice a łaſki pańſkiéi miłościwyi/
23:
iako otem Paweł święty wielé kroc naucza/ a zwłaſzcza
24:
do Galatow przescałe cap. 3. 4. 15. I pán Chriſtus/
25:
Io. 8 Naoſtatek ſtych świeckich ſłow/ bierzmy pocie=
26:
che/ Abyſmy w zbawięniu naſzym nieroſpaczali/ gdy śię
27:
nierychło ku panu Bogu nawrocięmy/ abo gdy na to
28:
patrzym że dlá pana Chriſtuſa nie tak wielé cierpiem/
29:
iako Apoſtołowie i inſzy miłoſnicy iego/ Bo oto i tych
30:
pan nieodrzuca ktorzy aſz o iedennaſtyi godźinie przy=
31:
ſzli/ a znaczą nam ty ktorzy śię tudźieſz przedeśmiercią
32:
a iakoby tuſz przed wieczorem vpamiętali/ Abowięmći
33:
nigd niemoże pierwyi w winnicy pańſkiéi być/ iſzby
34:
go pán przes ſłowo a ducha ſweo świętego wezwał.

strona: 98

rozdział: 21
werset: 34
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
A gdy śię przybliżył czas owo

strona: 98v

S. MATTH.
1:
ców/ poſłáł ſługi ſwoie do onych to winia=
2:
rzow aby wźięli *pożytki iego/
*owoce

werset: 35A winiarze
3:
pojmáwſzy ſługi iego/ tego vbili/ owotego za=
4:
bili/ drugiego vkamionowali

werset: 36A on zaśię po=
5:
ſłáł inſzé ſługi w wietſzyi liczbie niſz piérwſzé.
6:
*A oni tak że im vczynili.
*i

werset: 37Naoſtatek więc/
7:
poſłáł do nich ſyna ſwoiego rzeknąc/ Będą
8:
śię obawiać na ſyna moiego/

werset: 38A winiarze vi=
9:
rzáwſzy ſyna/ rzekli *tak ſobie/ Toć ieſt dźie=
*w

10:
dźic/ Podzmy zabiimy go i *pośiądźmy dźie
*odźierz
my

11:
dźictwo ieo/

werset: 39A *vchfyciwſzy j/ wyrzucili go
*wźiąw=
ſzy

12:
precz z winnice i zabili j

werset: 40Kiedy tedy przyie=
13:
dźie pán winnice onyi co vczyni winiarzum
14:
oném?

werset: 41Powiedzą mu/ złé/ źle potraci/ a winni=
15:
ce ſwoie/ oſadźi inſzęmi winiarzmi/ ktorzy mu
16:
będą dáwali pożytki czaſów *ich
*ſwoich

werset: 42Rzecze im
17:
Ieſus/ Nigdyżeścieſz nieczytali w piſmách Ka
18:
mień ktory *za nikczemny policzyli ćy ktorzy
*odrzucili

19:
budowali/ ten śię *głową v wegła *s ſtáł
*na gło=
wę
*przygo
dźił

20:
Od pana F tento vczynion ieſt/ a ieſt dźiwny *
F Ilé śię greckie
go textu dotycze
Tento/ nieściąga
śię na kamień a=
lę abo nawęgieł
abo nagłowę/ ilé
zaś żydowskiego
sktoreo ſą mniéi=
ſze słowa wźię=
té/ iako śię tego i
zgrammatiki ła=
twie domyſliem
nieściąga śię na
głowę/ i nie tak
pewnie na co in
ſzégo iako na ka=
mień abo na to
co ieſt powiedziá
no otemto ka=
mięniu/ wedle cze
go mogłoby śię
tak wyłożyć/ od
pana to vczynio
no ieſt i ieſt dźi
wno ꝛc:
*woczu
naſzych

21:
przed oczyma naſzęmi?

werset: 43Dlátego wám po=
22:
wiedám że będźie od wás wźięto kroleſtwo bo=
23:
że i będźie dáné národowi *ktoryby czynił o=
*czyniącę
mu

24:
woce iego/

werset: 44A kto padnié na ten kamień/ poła=
25:
mie śię/ nakogo by zaś on pádł/ tego *zętrze/
*ſkruſzy

werset: 45
26:
A Biſkupi i Phariſeuſzowie vſłyſzáwſzy po=
27:
dobięńſtwa iego/ pobaczyli że o nich mowi/

werset: 46i *
*ſzukaiąc

28:
chcąc go pojmać/ bali śię rzéſz/ Bo go iako
29:
proroka miały.



strona: 101

rozdział: 22
werset: 31
1:

2:

3:
A o zmartwychwſtaniu vmarłych/ zaście
4:
nieczytali/ co wám ieſt od Boga rzeczono ktory
Ex. 3.

5:
mówi/

werset: 32Iá ieſtem Bóg Abrahamow i Bóg I=
6:
ſaaków i Bóg Iakobow/ Nieieſtci Bóg Bo=
7:
gięm vmarłych ale żywych/

werset: 33Co gdy vſłyſzały
8:
rzéſzé/ s *humiały śię nad nauką iego.
*humie=
wały
Mar. 12:
Lu. 10.

werset: 34A Phariſeuſzowie vſłyſzáwſzy iże zamknął
9:
vſta Saddukeuſzum w iedno śię zebrali/

werset: 35i ſpy=
10:
tał go ieden znich C zakonu doctor niektory/ *ku=
C Rożnie o tych
powiedaią wſzak
że opuſzczaiąc in
ſzé powieści/ By
li to/ iacy ſą dźiś
collegiaci (krom
tego że ſtych nié
ktoré na ſądy brá
no) od inſzych
doctorow ktorzy
byli iakoby każ=
nodźieié/ rozni
czytái kar. 17.30.

11:
ſząc go i mowiąc/

werset: 36Miſtrzu któré ieſt przykaza=
12:
nié wielkié wzakonie/

werset: 37A Ieſus mu powiedźiáł/
13:
Będźiéſz miłowáł pana Boga twego *ze
Deut. 6.
*we abo
proſto w
ſzyſtkiem
ꝛc. aſz do
konca

14:
wſzyſtkiego ſerca ſwoiego i ze wſzyſtkiei duſze
15:
twoiéi ze wſzyſtkiéi *myśli twoiéi/
*vmyſłu

werset: 38Toć ieſt
16:
piérwſzé a wielkié przykázanie/

werset: 39Wtóre zaś po=
17:
dobné ięmu/ Będźiéſz miłowáł bliżnégo twego
18:
iako śiebie ſamego/

werset: 40Na tęm dwoigu przykáza=
19:
niu/ wſzyſtek zakon i prorocy zawiſnęli.

werset: 41A gdy śię Phariſeuſowie zebrali pytáł ich
Mar. 12.
Lu. 20.

20:
Ieſus

werset: 42rzeknąc/ Co śię wám widźi o Chriſtuſie?
21:
czyi ieſt ſyn? Rzeką mu Dauidów/

werset: 43Powié im/
22:
Iakóſz tedy Dauid w duchu zowie go panęm
23:
rzeknąc?

werset: 44Rzekł pán panu moięmu E śiedź *po=
E śiedź a śiądź
czem ſą rozné łat
twie obáczyć/ ale
gdy znich ktoré
połaćinie przyi=
dźié mowić/ ied=
nem to słowem
odprawuią
*napra=
wicy

24:
prawyi ręce moiéi/ aſz położę nieprzyiáćioły
25:
twoie/ podnoſzkięm nóg twoich/

werset: 45Ieſli go tedy
26:
Dáwid żowie panęm/ iakoſz ieſt iego ſynęm? A
27:
nigd mu na to niemógł *nic odpowiedźieć/
*mowy
abo ſło=
wa

28:
ani go śmiáł kto od onego dnia daléi pytać.



strona: 103v

1:
że téſz każdy ktory tam
2:
iego ſłowa czyta choc by piſma świętego niepoznał/
3:
muśi śię dźiwować wielkiéi mądrości/ i dobroci bożyi/
4:
Iako to i na on czas ten vczynił/ ku ktoręmu tento So=
5:
crates iedneo czaſu otem mówił/ Bo naprzód ſłyſząc ieo
6:
wywody powiedźiáł/ że s ſobą myśli/ ieſli téſz bogoẃie
7:
ktorą inſzą pracą maią/ okrom opatrowania a (iſz śię
8:
tak ma rzec) pielegowaniá człowieka/ Potem gdy mu
9:
ſzerzyi dobrodźieiſtwa boże wywiódł/ tem ſwoię mowę
10:
onżeto ktory Socrateſa ſłucháł/ zawiązáł/ iſz go to fra=
11:
ſuie/ że mu śię zda/ iſz żadny człowiek/ takowych dobro=
12:
dźieiſtw i łaſki bogu niezadźieliwá/ acz on iako poga=
13:
nin nieboga iednego ale bogi rad wſpominá/ Kedyto
14:
gdy byſmy chcieli Socrateſowe argumenta tu przyto=
15:
czyc/ zajſté by ich nieieden znas barzo rad ſłucháł/ gdy
16:
on na przód wſzyſtek świat przed oczy nám ſtawiá i pra
17:
wie palcem vkazuie/ ſprawę na męm we wſzech rze=
18:
czách dźiwnie mądra/ a iako to wſzyſtko co świat má a
19:
bo śię na nięm toczy ieſt człowiekowi abo ku rozlicznęm
20:
pożytkum abo ku tći/ abo ku roſkoſzy/ Potem ſameo czło=
21:
wieka wyrażá i iego wſzyſtko przyrodzęnié a iakoby bu
22:
dowanié wſzech námiſternieiſzé obáczá/ i okazuiąc każ=
23:
deo wnięm członka/ godnośc wielką/ pożytki nieprze=
24:
placoné/ mieśce niewiedźieć iako trafne i ſprawę dźiw
25:
ną/ bożą mądrośc w dźiw przywodźi/ i ſtąt okazuie ia
26:
kié ieſt iego o człowieku ſtaranié/ A gdy o inſzych rze=
27:
czách powiedaiąc/ do rozumu człowieczego przyſzedł/
28:
toć dopiéro miary niemá wokazowaniu przeciwko czło
29:
wiekowi łaſki bożyi/ Lecz to wſzyſtko naporząd i iako=
30:
by ſnać potrzeba żądała/ długoby na ten czas przytaczać
31:
a tak tem czaſem doſyć miéimy to wiedźiec/ że i poga=
32:
ni/ iakoſmy i przy dwunaſtem capit. namięnili/ rozu=
33:
męm ſwoiem przyrodzonęm/ to/ zwielkiéi części ogar=
34:
nęli/

strona: 106

EVANG.karta CVI
rozdział: 23
Bo dwa kr
oć więcyi ni
żeście ſami
ſnac by śię
mogło rozu
miéć iakoby
oni tylé trói
byli źli ia=
ko Phariſe
uſzowie ꝛc.
werset: 16
1:

2:

3:
Bieda wám wódzowie ślepi ktorzy mowi=
4:
ćie/ ktoby przyśiągł na kaściół nic nieieſt/ Ale
5:
ktoby przyśiągł na złoto kościelné winien ieſt/

werset: 17Głupi a ślepi/ Bo cóſz wżdy więtſzego ieſt?
6:
złoto/ czyli kościół ktory poświąca złoto?

werset: 18
7:
*Także téſz mówicie ktoby przyśiągł na oł
*i

8:
tárz nic nieieſt/ Lecz ktoby przyśiągł na *dar
*offiarę

9:
ktoryto na nięm ieſt/ winien ieſt/

werset: 19Głupi a ślépi/
10:
Abowięm co więtſzego ieſt/ dár: czyli ołtárz kto
11:
ry poświąca ten to dár?

werset: 20Kto tedy *przyśię=
*przyśią=
gł

12:
gá na ołtárz/ przyśięgáć náń i na wſzyſtko co
13:
nanięm ieſt/

werset: 21I kto przyśięgá na kościół/ przyśię
14:
gáć náń i na tego ktory mięſzka wnim/

werset: 22I tak
15:
że kto przyśięgá na niebo/ przyśięgáć na ſtolec
16:
boży i na tego ktory na nięm śiedźi.

werset: 23
17:
Bieda wám Doctorowie i Phariſeuſzowie
18:
obłudni/ że dawácie dźieśięcinę/ zmiętki *any=
*I kopru

19:
żu i kminu/ a co wzakonié *cięſzſzeo toście o=
*ważniéi
ſzego

20:
puścili/ ❦ ſąd
❦ i
miłośierdźie i wiarę/ Toć było
21:
czynić a onego nieopuſzczac/

werset: 24Wodzowie ślepi/
22:
którzy komora *przecádzácie wielbrada po=
*przeſar
bácie

23:
żerácie

werset: 25
24:
Bieda wám Doctorowie i Phariſeuſzowie
25:
obłudni/ że *kielich i miſę z wierzchu oczyściá
*co zew=
nątrz
ſtatku ſkt
oréo piie=
cie i miſy

26:
cie/ a wewnątrz ſą pełné drápieſtwa i niepow
27:
ściągliwości/



strona: 108v

1:
Naprzód wroćimyśię do teo coſmy onich przy=
2:
śiodmęm cap. ſłyſzeli/ Potém co tam powiedźiáno pil=
Włáſność here=
tikow/ czaſow
dźiśieiſzych

3:
nié rozwáżywſzy/ mimo wielé inſzych rzeczy/ tę włáſ=
4:
nośc prawie wſzyſtkich naſzego czaſu fałſzywych pro=
5:
rokow pamiętáimy/ że oni (iako śię tamże przy 7. cap.
6:
nieco dotknęło) náprzód wſzyścy pod titułem chfáły
7:
bożyi abo czego takowéo wymyślaią i przepowiedaią
8:
inſzęm/ nową świątośc/ nowé vczynki dobré/ nowy
9:
ſpoſób chfalęniá boga/ nowy przyſtęp do pana i no=
10:
wą drogę do kroleſtwa ieo / A to wſzyſtko czynią nie
11:
żeby co o Boga abo o co dobrego dbali/ ale owſzem ku
12:
zatłumięniu prawyi chfały bożyi/ prawych cnot i v=
13:
czynkow dobrych/ a zawiedźięniu na potępienié inſzych
14:
O co wſzyſtko oni śię pracuią/
Przécz śię práw
dźie dźiśieiſzyi
heretikowie
ſprzeciwiaią
Iedni aby tą drogą i przy
15:
krywką ſnadnie a wrzeczy dobrem obyczaięm moc i bo
16:
gactwa ſwoie rozmnożyli/ prożnowania/ roſkóſzy/ zło=
17:
czyńſtwa wſzelakié/ za tą záſłoną przeſpiecznié i okrom
18:
inſzych oto gniewu płodźili/ i wſzyſtko coby iedno chcie
19:
li czynili. Drudzy zaś aby tak/ fałſzywé imię świąto=
20:
ści otrzymali/ daléi ſłynęli/ i ſtątżę w wadze byli/ wie
21:
lé mogli/ i inſzé pod ſobą mieli. Trzeci gniewu ſwę=
22:
mu doſyć czyniąc/ abo komu záirząc i nad kięm śię pom
23:
ścić abo mu zaſzkodźić żądaiác. Czwarći zpochlepſtwa
24:
abo zboiaźni komu śię zachowaiąc/ abogo ſobie vtra=
25:
ćić niechcąc ani śmieiąc.
Wymysły dźi=
śieiſzych kace=
rzow
Więc takowi wſzyścy/ przy=
26:
namniéi dlá ktoryi ſtych przyczyny omięnionych/ prze
27:
ciwko ſtaryi nauce pana Chriſtuſowyi/ ku wielu in=
28:
ſzych błędow wymyślili to paſmo nowych rzeczy/ kto=
29:
ré do onych niedáwno pomienionych przyſłuchaią/
30:
Bo náprzód ku nowyi świątości/ chcąc wrzeczy być do
31:
ſkonałęm i więcyi czynić niſz pan roſkázáł/ wynaleźli
32:
iedną rzecz/ na imię rozmaité Reguły/ rożné ſtroięm/
33:
ſprawą/ ſpoſóbęm/ przézwiſkięm/ i zácnością/ a prawie
34:
kto iedno chciáł wymyślił ſwoię/ A to/ ieſli niemógł i=
35:
naczyi otrzymać tego częo pragnął/ aleſz gratią nowo

strona: 109

EVANG.karta CIX
1:
wymyślonyi Reguły/

strona: 111

EVANG.karta CXI
1:

2:
Gdźie oni wrzáſkow/ ſzemrania/ i inſzych plotek
Fałſzywi proro=
cy przécz Cere=
monie wkościele
mnożą choc pra=
wą chfáłę pań=
ſką wyrzucili

3:
ſwoich nie dlateo czynią abo ié wymyſlili aby im chfá=
4:
ła bożá miła/ ale iſz prawyi chfáły bożyi nieśmieią abo
5:
nienawidzą/ ktoryi śię trzeba pilno ieſzcze zmłodości
6:
począwſzy vczyć i cnotliwie iéi przyſtrzegać/ czego oni
7:
wſzyſtkieo nięmogą (Bo pilniéiſzá im co inſzéo) a pro=
8:
ſto nic aby naoccaſją nieczynić/ vtratęby ięm dwoiaką
9:
nioſło/ Bo ieſliby ieſzcze wkościołách nieſzemrali ani
10:
wołali/ iako nienauczaią ani mnożą nauki o miłęm pa=
11:
nie/ ani przywodzą drugich ani nauką ani żywotem
12:
chrześciańſkiem ku vczykom niefałſzywie dobrem/ te=
13:
dyby naprzód vtraćili cięń i zaſłonę pod ktorą obronnié
14:
wſzyſtki nierządy płodzą/ rzeczy niepożytecznych patrzą
15:
i niezbożnie pot ludźi miſęrnych vtracaią/ Potem by=
16:
ſwé dochody zutracili iakoto na każdyi rzeczy ſzkodliwi
17:
i nieużyteczni/ Aby tedy tak onich nietrzymano i to ich
18:
nie podkało/ rzecz przerzeczoną wymyſlili/ i nadto przy
19:
toczyli ku niéi naukę o czyſtości i miarności/ i vſtawili
20:
rozlicznych świat wielki poczet i święcęniá ich potwor
21:
né.
Czychość/ miar=
ność i święta fał
ſzywych proro=
kow
Sktorych to trzech rzeczy/ chcąc okazać że zwielką
22:
reuerencią chfałę bożą ſtroią/ i prawęmi iéi a wielkie=
23:
mi miłoſniki ſą/ żon włáſnych prawie najpiérwſzemu
24:
ſtanowi zákázali miéć/ i gdźie mogą/ gardła oto i cześc
25:
nietilko imiona biorą/ małżęńſtwo świętęmu ſprawie
26:
pańſkiéi ku lekkości/ Mięſa także pewnych dniow/ ieść
27:
zabronili/ i w ich święta robyć/ ktoby v nich odſzczepio
28:
nęm człowiekiem i bezecnęm niechćiał być/ W inſzych
29:
rzeczách wſzelaką wolnośc vczynili/ Bo miaſto żon
30:
wolno ieſt prawie wſzyſtkięm okrom wſzego káraniá/
31:
iako chcą i któré żywno chcą pſoty płodźić/ miaſto mię
32:
ſa abo mleczna/ wolno ieſt by chcieli i ſamego ſzatana
33:
póſzrzeć/ abo zaras i ieść coby mogli na trzy razy mieć/
34:
i nazaiutrz iako chcą poprawować/ Wolno im téſz ieſt
35:
opić śię i co iedno chcą ſwego poſtu płodźić/ i ieść nie

strona: 111v

S. MATTH.
1:
tilko krom potrzeby/ ale téſz dlá złoczyńſtwa/

strona: 113v

S. MATTH.
rozdział: 24
werset: 4
1:
Ieſus odpowiedaiąc rzekł im/ Patrzcie aby wás
Ephe: 7.
Col. 2.

2:
kto wbłąd niezawiódł/

werset: 5Abowięmci ich wielé
3:
przyidźie na imię moie/ rzeknąc/ Iá ieſtęm Chri
4:
ſtus/ wielé ich wbłąd zawiodą

werset: 6
5:
*Nadto vſłyſzycie walki i wieści *o wal=
*a będźie
cie ſłyſzeli
*wálk
6:
kach. Baczćie abyście ſobą nietrfożyli/ Abo=
7:
więmći śię *wſzyſtko s ſtać muśi *aleć ieſzcze
*wſzyſtki ꝛc.
*wſzakże
nie iuſz

8:
nieieſt koniec/

werset: 7Bo powſtanie náród przeciw=
9:
ko národowi i kroleſtwo przeciwko kroleſtwu/
10:
i będą mory i głody i drżęniáźięmie *mieścami
*pomieś=
cach nie
ktorzy rozu
mieią iako
by rzekł w=
ſzedźie

werset: 8
11:
A to wſzyſtko początek boleści.

werset: 9
12:
Tedy wás podadzą wuciſk i zabjią wás/ I
13:
będźiecie nienáwidzęni od wſzech národow dlá
14:
imięnia moiego/

werset: 10A tedy wielé śię ich wzgorſzy i
15:
będą śię zobópolnie wydawać i zobopolnié nie=
16:
nawidźić/

werset: 11i wielé fałſzywych prorokow powſta
17:
nie/ i zawiodą ich wbłąd wielé/

werset: 12A prze rozmno=
18:
żęnie nieprawości *oźiębnie miłośc wielá ich/
*oſtydnié

werset: 13
19:
Leć ktoby trwáł do końca/ ten będźie *zacho=
*zbawion
*i

20:
wán.

werset: 14Nadto będźie przepowiedána Euan=
21:
geljá kroleſtwa po wſzyſtkiem *okrągu źięmie
*gdźie
mieſkaią

22:
na świadeſtwo wſzyſtkiem narodum/ A tedyć
23:
przyidźie koniec.

werset: 15Gdy byście więc virzeli brzydliwośc *puſto
*opuścia
łości
Deut. 9.

24:
ſzącą powiedźianą przes dánjela proroka/ a o=
25:
na ſtoj na mieścu świętem/ Kto tćie niechái ro
26:
zumié/

werset: 16Tedy ktorzyby wźięmi żydowſkiéi byli/
27:
niechái zuciekaią na gory/

werset: 17A ktoby był na *da=
*przykry
ciu domu

28:
chu. niechái nie sſtępuie



strona: 116

EVANG.karta CXVI
1:

2:
choc znaią że każdy ktory tą ſerdecznie przyimie wielką
3:
zniéi pociechę má/ i więcyi ia niſz wſzyſtek świat i ſwói
4:
żywot miłuie/ Tyć ſą i dźiś i zawſzé były/ przeciwko
Kto śię nawię=
cyi mądrości i
ſprawiedliwuści
bożyi ſprzeciwia

5:
práwdźie pańſkiéi i tym ktorzy ią opowiedaią/ tak
6:
wielkiéi nienawiści przyczyny/ ktorą naiwięcyi co na
7:
zacniéiſzy przed światęm ludźie zapalęni ſą/ Boc zajſté
8:
mało náiduięmy/ gdźieby ludźie v świata źli abo głu
9:
pi s ſwyi vprzeyimiéi chuci a nie kwoli námędrſzęm a
10:
bo nalepſzęm/ teo świata oſobám/ przeciwko panu Chri
11:
ſtuſowi i ſługám iego co złego poczynali/ Co ieſli śię ko
12:
mu dźiwno widźi/ niechái obáczy kto śię naſzęmu zba=
13:
wicielowi gdy naświecie był/ nawięcyi ſprzeciwiáł/
14:
ktogo przenaśladował/ kto o śmierć przyprawił/ i przy
15:
práwiwſzy bluźnił/ i wiarę w iego święté imię zatłu=
16:
mić chciáł/ abo ſługi iego mordowáł/ zali nań był na=
17:
gorſzy Piłat abo Heród? zali celnicy? zali żołnierze abo
18:
inſzy ludźie prości abo barzo źli? zapráwdę rychlei na
19:
gorſze vznamy Biſkupy/ Doctory/ Phariſeuſze/ i wſzyſt
20:
ki ktorzy niebyli wedle boga mądrzy ani dobrzy/ a przed
21:
śię przed światęm abo cnoty abo mądrości tituł mieli/
22:
ktorzy téſz i inſzé złé przeciw panu i iego ſługám i chfá=
23:
le podburzali/ Oczęm i o inſzych wielkich rzeczách/ dłu=
24:
goby tu powiedać/ Wſzakże będźięmli to co śię tu po=
25:
wiedźiáło/ pilnie rozbieráć/ możęm wſzyſtki przyczyny
26:
przektoré śię świat panu i ſługám iego/ téſz i dźiś/
27:
przećiwia dobrze poznać
28:
Gdybyście więc virzeli brzydliwośc ꝛc. a ona
29:
ſtoj namieścu świętęm) Przed zborzęnięm miaſta
30:
Hieruſalē powiedaią że wkościele bożęm było poſtano=
31:
wiono Bałwofalſtwo i Bałwán/ ktorą śię oboią rze=
32:
czą pán nabarźiéi brzydźi/ i ta oboia rzecz nawięcyi v=
33:
znanié i chfałę pana boga zagaſzá i puſtoſzy/

strona: 118

rozdział: 25
werset: 35
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
Pragnąłęm/ a wyście mię napojli/ byłęm goś=

strona: 118v

S. MATTH.
1:
cięm a wyście mię *ogarnęli/
*przyięli
abo kuſo
bie przy=
wiedli

werset: 36Byłem nagiem/
2:
a wyście mię przyodźiáli/ Niemogłęm a wyście
3:
mię nawiedźili/ Byłem w *więzięniu a wyś=
*ſtráży
abo cięm=
nicy

4:
cie do mnie przyſzli.

werset: 37
5:
Tedy mu odpowiedzą ſprawiedliwi rzeknąc
6:
Panie kiedyżeſmy ćię łaknącęm widźieli/ a nakar=
7:
mili? Abo pragnącem a napojli?

werset: 38Kiedyſmycię
8:
téſz widźieli gościęm a ogarnęli? Abo nagięm a
9:
przyodźiali?

werset: 39Kiedyſmycię lepák widźieli niemo=
10:
cnęm abo w więźięniu a przyſzliſmy do ciebie?

werset: 40A
11:
odpowiedaiąc król rzecze ięm/ Zapráwdę wám
12:
powiedám/ Ilé żeście vczynili iednęmu ſtych bra
13:
tów moich namniéiſzych/ mnieście vczynili.

werset: 41
14:
Tedy rzecze i tem ktorzy po lewyi ręce będą
Lu. 13.

15:
Pódźcie odęmnie przeklęci wogień wieczny/ Diá
16:
błu i Angiołum iego zgotowany/

werset: 42Bom łaknął
17:
a wyście mi niedali ieść/ Pragnąłem w wyście
18:
mię nienapojli/

werset: 43Byłem gościęm a wyście mię
19:
nieogarnęli/ Nagięm/ a wyście mię nieprzyo=
20:
dźieli/ Niemocnęm i w więźieniu a wyście mię
21:
nienawiedźili.

werset: 44
22:
Tedy mu odpowiedzą i oni rzeknąc/ Panie
23:
kiedyżeſmyćię widźieli łaknącęm/ abo pragną=
24:
cem abo gościęm/ abo nagięm/ abo niemocnęm
25:
abo w więźieniu a niepoſłużyliſmyć?

werset: 45Tedy im
26:
odpowie/ rzeknąc/ Zapráwdę wám powiedám
27:
Ilé żeście nieczynili iednęmu ſtych maluczkich/
28:
a niście mnie vczynili/

werset: 46I zatęmże póidą ći *na mękę wieczną/ a ſprawiedliwi *na ży=
Io: 5:
*w ká=
ranié
*w

29:
wot wieczny.



strona: 120v

rozdział: 26
werset: 4
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
aby

strona: 121

EVANG.karta CXXI

werset: 5
1:
*Gdźie téſz i to
*A

2:
mówił/ Nie w święto/ aby śię zamieſzanié mie=
3:
dzy ludem nie s ſtało.

werset: 6
4:
A gdybył Ieſus Bethanjiéi w domu Si=
Mar. 14.
Lu. 7.

5:
mona trędowatego/

werset: 7przyſzła knięmu niewiaſta/
6:
któráto miała bankę *oleiku drogiégo/
*maści
abo wódki
Io. 11.
i wyla=
7:
ła j na głowę iego/ gdyto on kſtołu śiedźiáł/

werset: 8
8:
*Co gdy virzeli Vczniowie iego/ rozgniewali
*A

9:
śię rzeknąc/ I kczęmuſz ta vtrata?

werset: 9Abowięmći
10:
ten oleiek/ mógł być za wielé przedán i *dáno=
*dán

11:
to być vbogiem/

werset: 10Lecz Ieſus poznawſzy
12:
rzekł ięm/ Przécz *cięſzkości niewieście wyrzą
*práce

13:
dzácie? Abowięmći ona dobry vczynek przeciw
14:
ko mnie vczyniła

werset: 11Bo *vbogié záwſze mácie s
*żebráki

15:
ſobą/ a mnie niezawſze máćie/

werset: 12Abowięm co ta/
16:
ten oleiek/ na moie ćiało wypuściła/ na *po=
*mę pog
rzébięnié

17:
grzébći to mnie vczyniła/

werset: 13Zapraẃdę wám po
18:
wiedám/ że gdźieby iedno była przepowiedána
19:
Euangelja ta po wſzyſtkięm świecie/ będźie
20:
téſz i to powiedáno co ona vczyniła na pa=
21:
miątkę iéi.

werset: 14Tedy ieden ze dwunaście/ ktoręv / rzekano Iu
Mar. 14.
Lu. 22.

22:
das iſkariotes/ ſzedwſzy do Biſkupow/

werset: 15rzekł/
23:
Co mi chcecie dać á iágó wám wydám? A oni
24:
mu poſtanowili/ trzydźieści śrebrnych/

werset: 16I od=
25:
tątże ſzukáł *ſłuſznégo czaſu aby go wydáł.
*pogody
Tamże

werset: 17A gdy było piérwſzégo dnia C przáſnkow/
C Iadali taki chl=
éb niekwaſzony
przes 7 dni na
pamiątkę teo co
śię znięmy dzia=
ło w Egyptie
gdy ié pán Bóg
ſtaka mocą wy=
wiódł zniego/ iſz
téſz król Pharao
zludem ſwoięm/
tak ié przymu=
ſzáł wyniśc że iéſz
muśieli niechléb
ale ciaſto skto=
réo chléb na dro
gę gotować chcie
li wźiąc s ſobą choc téſz ieſzcze a
ni okfaſzoné było
i przedtem ich do
ſyć długo puścić
niechciano

26:
przyſzli vczniowie do Ieſuſa/ rzeknąc ięmu/
27:
Gdźie chcéſz żeć przyrządźięm ku iedzęniu *wiel=
*przeście
abo prze=
minięnie

28:
konocznego baranka?



strona: 123v

S. MATTH.
werset: 65
1:
Tedy Biſkup roſtargnął ſzaty ſwoie/ tzek
2:
nąc*Bluźnierſtwo powiedźiáł I cóſz daléi
*zbluźnił

3:
świadkow za potrzebę mámy? otoście terás
4:
bluźnierſtwo iego ſłyſzeli/

werset: 66Co śię wám widźi?
5:
A oni odpowiedaiąc/ rzekli/ *Godźien ieſt
*winien
ale by śię
to iakoby
czyiéi śmier
ći przyczy
:
u był rozu
miéć mogło

6:
śmierći/

werset: 67Tedy plunęli na twarz iégo i pięściami
7:
weń vderzyli/ drudzy zaś policzkowali go

werset: 68rze
8:
knąc/ prorokui nám Chriſtuſie/ kto ieſt/ ktorycie
9:
vderzył?

werset: 69
10:
A Piotr
Tamże
Mar. 14.
Io. 18:
*precz naſtronie wpałácu śie=
*indźie

11:
dźiał/ I przyſtąpiła knięv iedna *dźiewka rze=
*dźiewe
czka

12:
knąc/ I tyś *był z Ieſuſem Galileiſkiem/
*bywáł

werset: 70A on
13:
zaprzáł przedewſzyſtkięmi/ rzeknąc/ Niewięm
14:
co mowiſz/

werset: 71Gdy lepák on wyſzedł na przede=
15:
dźwierzé/ virzała go druga i rzecze tym ktorzy
16:
tam byli. Item był z Ieſuſem nazarańſkięm/

werset: 72on
17:
zaśię zaprzáł ſprzyśięgą rzeknąc ❦ Nieznámci
❦ iſz

18:
człowieka/

werset: 73A pomałyi chfili/ przyſtąpiwſzy kto=
19:
rzy tam ſtali rzekli Piotrowi/ Zaprawdę i tyś
20:
z nich ieſt/ Bo cię i mowa twoia wydáwá/

werset: 74Tedy
21:
on począł *śię przeklinac i przyśięgać/ iſz
*kłąc
abo rocić

22:
niezna człowieka/ a kur tudźieſz zapiáł/

werset: 75I wſpo=
23:
mniáł Piotr ſłowo Ieſuſowe/ ktory mu był
24:
powiedźiáł ❦ piérwyi niſz kur zapieie/ trzy kroć
❦ że

25:
śię mnie zaprzyſz/ I wyſzedwſzy precz/ gorzko
26:
płakáł.


27:
Wykład na ſzoſteadvvadzieſte Capitulum.
28:
Syn człowieczy będźie wydan na vkrzyżo=
wanie


strona: 124

EVANG.karta CXXIIII
1:
wanié ꝛc.

strona: 125v

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:

32:

33:

34:

35:
że téſz ani

strona: 126

EVANG.karta CXXVI
1:
kacérze/ ktorych było za ich czaſow doſyć/ zmienili śię
2:
przes długie czaſy otę vſtawę pańſką pokuśić/ A ieſli
3:
heretikow wielé/ niebyło tak niewſtydliwych/ aby
4:
ſmieli Teſtamēt pańſki przełomić/ iakáſz tedy niewſty=
5:
dliwośc naſza/ ktorzy teo drugięm pomagámy? tak czy=
6:
niąc iako oni przećiwkó woléi bożyi vſtawili/ Więc mo
7:
więm/ Ho/ bylic téſz to ludźie co to vſtąwili/ teſzći śię i
8:
oni vczyli/ Ba miły bracie teśći i to ludźie a barzo vczę=
9:
ni i zacni byli/ ktorzy pana Chriſtuſa i wielé ſług iego
10:
niewinnie zamordowali/ a tak niepatrz więcyi na do=
11:
broć zacnośc ludzką/ niſz na práwdę pana twoiego i
12:
ſłowa iego/ ale niechái vciebie ten ſám będźie dobry i
13:
zácny ktoręmu śię pańſkié ſłowo zda nájlepſzé i názác=
14:
niéjſzé/ ani go ſmié przeżádną przyczynę odmięnić/ wie
15:
dząc że niemoże nigd/ lepſzégo nic abo mędrſzégo pomy
16:
ślic/ iako ten ktory wſzyſtki ſtworzył/ téſz i ototy ktorzy
17:
śię na vſtawę iego vtargnęli/ Także ieſli mnięmáſz/ aby
18:
oni za wolą bożą tę bożą wolą odmięnili/ obáczśię dlá
19:
boga co to wſercu twoięm zamyśl/ Bo iéi zajſtę/ niczem
20:
dowieśc niemożeſz/ A to mali i wielcy niepochybnie
21:
więmy/ że Bóg ociec przeciwko niéi/ znieba wołaiąc
22:
Mat 17. ſyna ſwoiego ſłuchać kázáł/ i ktoby go we w=
23:
ſzech rzeczach od niego przykazanych nieſłucháł/ że ten
24:
będźie potępion/ dawno przed tem opowiedźiáł/ iako
25:
tćieſz Act.3. a zeſłáwſzy rás ducha świętego i ápoſtoły
26:
iem oświéćiwſzy/ nieobiecał nám inſzego ani człowieka
27:
ani ducha/ ktoryby miáł/ na przód ſyna iego/ potem A
28:
poſtołow świętych poprawować/ abo iego wolą świę
29:
tą/ przes ony obiawioną odmięniać/ aby iakié przyczy=
30:
ny na to wymyślać/ iako dźiś miedzy inſzęm/ odſzcze=
31:
pięńcy powiedaią/ żeby pán Chriſtus tilko ſamęm A=
32:
poſtołum kreẃ ſwoię pić kázáł/ Lecz ieſli cię tęm kto
33:
zarádzá/ Itoć dźiwná/ że niewidźiſz/ iſzby na ten ſpo=
34:
ſób i do ciała nic niemiáł proſty człowiek/

strona: 128v

rozdział: 27
werset: 21
1:
A oni powiedźieli/ Barabbáſza/

werset: 22Rzecze im Pi/
2:
łát/ Cóſz tedy vczynię *z Ieſuſem ktorégo zo
*Ieſuſa
abo Iéſu=
ſowi

3:
wą Chriſtuſem?

werset: 23Powiedzą mu wſzyścy/ Nié=
4:
chái będźie vkrzyżowán/ A ſtaroſta im rzekł.
5:
*Cóſz wżdy złeo vczynił? A oni tym więcyi
*co abo=
więm

6:
wołali/ rzeknąc/ niechái będźie vkrzyżowán.

werset: 24
7:
*Tamże Piłat obaczywſzy iże tęmu nic
*a

8:
niepomágá/ alie śię tym więtſze wzruſzęnié
9:
dźieie/ wźiąwſzy *wody/ omył ręce przed tłu=
*wodę

10:
ſzczą/ rzeknąc/ niewinięnęm iá ❦ krfie tego ſprza=
❦ od

11:
wiedliweo/ wy to *widźćie
*śię wtym
czuicie/ Wſzakże
słowo greckié
naiduie śię w ca.
20. i 28. Mat. i
Mar. 14. Lu. 17
Io. 1. 16. ꝛc. a
wſzędźie znaczy
virzycie i tu mo=
gło tak być wy=
łożono

werset: 25A odpowiedaiąc
12:
wſzyſtek lud powiedźiáł/ kreẃ iego na nas i na
13:
dźieći náſze/

werset: 26Tedy iem puścił Barabbaſza/ a Ie
14:
ſuſa vbiczowáwſzy pódáł aby był vkrzyżowan.

werset: 27
15:
Tedy żołnierze ſtarościni/ wźiąwſzy Ieſuſa
16:
*na Rathuſz/ zgromadźili do niego wſzyſtkę
*w

17:
*rotę
*hordę

werset: 18I zewlekłwſzygo/ oblekli j wſzatę *czer=
*ſzárłat=
ną abo pur
purzaną

18:
woną/

werset: 29i vpłotwſzy koronę ścierniá/ włożyli
19:
ią na głowę ieo/ *Przytem dali mu wpra
*j

20:
wą rękę ieo trćinę i kłaniaiąc śię przed niem *na=
*pośmie
wali śię
zniego

21:
grawaligo rzeknąc/ Bądź pozdrowion królu
22:
żydowſki/

werset: 30I płunáwſzy náń brali trćinę i bili w
23:
głowę iego.

werset: 31
24:
A gdy go nagrali z wlekli j ſzaty i oblekli go
25:
wodźięnie iego/ I powiedli j na vkrzyżowanié/

werset: 32
26:
A wychodząc/ potrafili człowieka *s Cyręny
Mar. 15.
Lu. 23.
*Cyrenái
ſkiégo

27:
imięnięm Simona/ Teo przymuśili aby nióſł
28:
krzyſz iego/

werset: 33A przyſzedwſzy na mieśce przezwi=
29:
ſkięm Golgota/ ktoré żową/ mieścem B trupich
B Słowo greckié
ktoręm to mieś=
ce zwáno iedno
ięſt/ aznaczy kośc
ſpełna głowy
człowieczyi/ kto=
ra w ſobie mosk
i co przynięm
ieſt/ zamyka/ Ia=
kich kości tam do
ſyć było/ Bo tam
złoczyncé tracono

30:
głow/

werset: 34dali mu pić ocet z żołćią zmieſzany/ czego
Io. 19


strona: 129

EVANG.karta CXXIX
1:
gdy on ſkoſztowáł/ niechćiáł pić



strona: 131

EVANG.karta CXXXI
rozdział: 28
werset: 11
1:
A gdy ońy ſzły/ oto niektorzy s ſtrażyi ſzed=
2:
wſzy do miaſta/ opowiedźieli Biſkupum wſzyſt
3:
ko co śię s ſtało/

werset: 12Ktorzyto zgromadźiwſzyśię
4:
s ſtarſzęmi/ i *naradźiwſzy śię dali żołnierzom
*wźiąw
ſzy radę

5:
*doſyć pieniędzy
*mnoho
pieniędzy

werset: 13rzeknąc/ *Powiedźcie iſz
*moẃcie
abo powi
edáicie

6:
go vczniowie iego/ wnocy przyſzedwſzy/ gdy=
7:
chmy ſpali/ ſą vkradli/

werset: 14a gdźieby *śię to ſtaroſty
*to było
vſtároſty
ſłyſzáno

8:
donioſło/ przywiedźięmy go/ że tęmn v wie=
9:
rzy a wás wtem od troſkaniá wolné vczynię=
10:
my/

werset: 15A oni wźiąwſzy pieniądze/ iako ié nauczono
11:
vczynili/ I roſławiła śię ta powieśc v żydow
12:
aſz do dnia dźiśieiſzego.

werset: 16
13:
A iedennaście vczniów/ poſzli do Galileiéi na
14:
gorę gdźie ięm roſkázáł Ieſus/

werset: 17I virzáwſzy go
15:
dali mu chfáłę/ niektorzy zaś wątpili/

werset: 18A przyſtą
16:
piwſzy Ieſus/ mowił donich/ rzeknąc/ Dana
17:
mi ieſt wſzyſtka moc wniebie i naźięmi/

werset: 19ſzedw=
18:
ſzy tedy vczcie wſzyſtki národy/ chrcząc ié wi=
19:
mię oica i ſyna i ducha świętéo /

werset: 20vcząc ié *ſtrzéc
*chowáć

20:
wſzego com wám iedno przykázáł/ A oto iá ie=
21:
ſtem ſwami wſzech dniow aſz do *ſkonaniá
*dokona
niá wieku

22:
świata.



strona: 131

EVANG.karta CXXXI
1:
Po ſobbocie ꝛc. Grecki text (zwłaſzcza chcemyli/ na
2:
articuły v święteo Łukáſza i Iana przydané patrzyc)
3:
niemowi ſobbotny ani poſobbocie ani ſobboty/ ale po
4:
oba razy ſobbot/ iakoby tedy wielé zarás ſobbot to ieſt
5:
świąt było/ A podobno piérwſzy rás/ ſobbot mówi w
6:
zględēteo że won dźień iakoſmy przedtem ſłyſzeli/ dwo
7:
ie święto zarás święcili/

strona: 133v

S. MARKA.
księga: Mar
rozdział: 1
werset: 9
1:
I s ſtało śię wonyto dni/ przyſzedł Ieſus z
2:
Nazareth Galileiſkiéo/ i ochrczon ieſt od Iána
3:
w Iordánie

werset: 10*gdźie téſz wnetże wyſtępuiąc z=
*I

4:
wody/ virzáł niebioſa *a ony śię roſtępnią i
*roſtępu
iące śię

5:
ducha iakoby gołębycę *A on náń s ſtępuie
*ſtępuią
ceo nań

werset: 11I
6:
s ſtáł śię głos z niebioſow/ Ty ieſteś mói ſyn
7:
miły/ wktorem *śię iá kochám.
*mi śię lu
bi ꝛc. vroć
śię do
Mat. 4.

werset: 12
8:
Alić go wnetże potym duch na puſzczą
9:
*pędźi
*wyrzu=
cá

werset: 13i był tam na puſzczyi przes czterdźieści
10:
dni/ podeimuiąc od ſzatana pokuſzy/ a był że
11:
źwiérżęty/ a Angiołowie mu służyli.

werset: 14*A gdy Ián pojmán ieſt przyſzedł Ieſus
*A powy
daniu Iá
na

12:
do Gálileiéi/ przepowiedaiąc Euangelją krole=
13:
ſtwa Bożeo

werset: 15i mowiąc ❦ ieſt śię wypełnił czas
❦ iſz

14:
i kroleſtwo śię Bożé przybliżyło/ vpámiętáicie
15:
śię a wierzcie ❦ Euangeljiéi.
❦ w

werset: 16
A

16:
*Przytem chodząc nad Morżem Galilei=
Mat. 16.
Lu. 5.
*A

17:
ſkięm/ virzáł Simona i Andrzeia brata iego/ a
18:
oni miecą śiéći w Morze (bo byli rybitwami)

werset: 17
19:
i rzekł im Ieſus/ Pódźcie za mną/ a iá wás v
20:
czynię że będźiecie rybitwami ludźi.

werset: 18A oni ná
21:
tychmiaſt opuściwſzy śiéći ſwoie poſzli za nięm

werset: 19
22:
A on poſtąpiwſzy zonąd mało/ virzáł Ia
Tamże

23:
kuba ſyna Zebedeuſzowego i Iána brata iego/
24:
téſz i ony/ a oni śiéci oprawuią włodźi/

werset: 20i wnet=
25:
że ich wezwáł/ *Ktorzyto opuściwſzy oica
*I

26:
ſwego Zebedeuſza włodźi *znaięmniki po=
*zrzędną
czeladźią

27:
ſzli zanięm.



strona: 135v

rozdział: 2
werset: 21
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
A teści nigd niewſzywá płata A nowovczy=
A Co gréckie sło
wo waży przy 9.
cap: Mat. napi=
ſáno a ktemu co
tam ieſt powie=
dziano/ przyda=
waiąc/ wiédzmy
że téſz wáży toſz
słowo/ ſukno ie=
ſzcze nie wytarte
ani zdrapáné/ i to
ktorego ieſzcze w
ziąwſzy od tká=
cza/ nieſprawio=
no/ nieczoſano nie
ſtrzyżono ꝛc.


strona: 136

EVANG.karta CXXXV [CXXXVI]
1:
nionego ſukna/ w wiotchą ſuknią/ A gdźieby i
2:
naczyi/ napełnianié iego nowé/ vimuie wiotchę
3:
mu/ i gorſzé śię przedarćié s ſtáwá.

werset: 22
4:
Wina téſz młodego/ nigdći niezléwá w ſkor
5:
niki *wiotché. A gdźieby inaczyi/ roſſádzá wi
*ſtaré

6:
no młodé/ ſkorniki/ i wtemże/ i wino śię rozlé=
7:
wá i ſkorniki wutratę idą/ Alé wino młodé/ ma
8:
być zléwáno w ſkorniki nowé.

werset: 23
9:
I *przydało mu śię iść wſobboty przes
Mat: 128.
Lu. 6.
*s ſtało
że ſzedł

10:
zbożé/ i poczęli vczniowie iego *konać drogę
*czynić
abo iśc w
drodze

11:
ſzczykaiąc kłóśié/

werset: 24a Phareſeuſzowie mu powie=
12:
dzieli wei przécz to czynią w ſobboty co śię nie=
13:
godźi?

werset: 25A on im rzekł/ záście nigdy nieczytali
14:
co vczynił Dawid/ gdy tego miáł potrzebę/ i
15:
łaknął/ i ſám i ći ktorzy znim byli?

werset: 26iako wſzedł
16:
do domu Bożego za Abjathara Biſkupa i iádł
17:
chleby wykładanné/ ktorych śię niegodźi ieść ie
18:
dno kapłánum/ i dáł téſz i tęm ktorzy znim byli

werset: 27
19:
*Przytem powiedźiáł im/ Sobbota/ dlá czło
*i

20:
wiekać ieſt vczyniona/ nie człowiek dla ſobboty/

werset: 28
21:
a także/ ieſtći pánęm/ téſz i ſobboty ſyn człowie/
22:
czy.

rozdział: 3

23:
CAPITVLVM. III.
werset: 1
24:
I
Wſzedł zasię do Bożnice *gdźie=
Mat. 12.
Lu. 6.
*a ten

25:
to był człowiek ktory miáł vſchłą
26:
rękę/

werset: 2A tamże podſtrzegalio ieſli
27:
by j *wſobboty vzdrowił/
*w święta



strona: 138v

rozdział: 4
werset: 20
1:
Potem ći ſą/ na dobryi źięmi wśiá
2:
ni/ ktorzy słuchaią słowa/ i przyimuią ié i
3:
przynoſzą owoc/ to trzydźieści/ to ſześdźieśiąt
4:
a to lepak ſto.

werset: 21
5:
*Nadto mowił iem/ Záli świécę zapálaią
*I
Mat. 5.
Lu. 8. 11.

6:
abo była podkorzec abo pod łoże włożona? Zá=
7:
li nie dlá tego aby ią na świecznik wſtawio=
8:
no?

werset: 22Abowiemći/ nie ieſt *co ſkrytego/ żeby
*nic
Mat. 10.
Lu. 8. 12.

9:
obiawiono być niemiało/ ani śię ieſt zakrytem s
10:
ſtało/ ale żeby na iawnośc przyſzło.

werset: 23Ieſli kto
11:
má vſzy ku słuchaniu/ niechái słuchá.

werset: 24I mo=
12:
wił im téſz Patrzćie/ czego słucháćie/ Ktorą
Mat. 7.
Lu. 6.

13:
miarą mierzycie/ tą wám mierzono będźie/ i
14:
będźie *przydáno wám którzy słuchácie/
*przyło=
żono
Mat. 13. 25.

werset: 25A=
15:
bowięm ktoby miáł/ będźie mu dáno/ A kto nie
16:
má/ i to co má będźie wźięto od niego.

werset: 26
17:
I powiedáł/ Tak ieſt kroleſtwo Boże/ iako
18:
gdyby człowiek naśięnié wrzucił *w źięmié
*na

werset: 27i
19:
*vſnął/ i wſtáwáłby wnocy i wednie/ a naśię=
*ſpáł

20:
nié by śię *puſzczało i ku gorze podnośiło
*krſzyło

21:
*gdy on niewié/
*iako

werset: 28Bo źięmia/ ſama s ſwégo po=
22:
chopu owoc przynośi/ Náprzod trawę/ potem
23:
kłos/ potem téſz ſpełné zbożé w kłośie/

werset: 29a gdy
24:
by śię owoc pokázáł on że to człowiek na=
25:
tychmiáſt *śierp *zapuſzczá/ iże iuſz żniwo
*koſę
*poſyłá

26:
przyſzło.

werset: 30
27:
*Nadto ieſzcze mówił/ Kczęmu przypo=
*I

28:
dobámy kroleſtwo Boże abo ❦ ktoręm przyro
❦ w ꝛc.

29:
wnanięm przyrownámy ié?

werset: 31Ieſt iako źiar=
30:
no gorczyczné/



strona: 140v

rozdział: 5
werset: 40
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
Leć on wypędźiwſzy wſzyſtki/ poiął

strona: 141

EVANG.karta CXLI
1:
oica dźiecięcia oneo i matkę i ty ktorży zniem
2:
byli/ I wnidźie tam kędy dźiécię leżało/

werset: 41I v=
3:
iąwſzy rękę dźiécięcia/ rzecze mu/ Talitha kumi/
4:
co śię wykładá/ Panienko tobie mowię/ wſtáń/

werset: 42
5:
A natychmiáſt powſtała panienka/ i chodźiła/
6:
Bo we dwunaście lát była *Gdźie téſz z=
*I

7:
humieli śię zhumięniem wielkiém/

werset: 43A on ięm
8:
*pilnie roſkázáł/ aby tego nigd niewiedźiáł/ I
*wielé

9:
rzekł aby iéi ieść dáno.

rozdział: 6

10:
CAPITVLVM. VI.
werset: 1
I

11:
*
P
Otem wyſzedł zonąd i przyſzedł do
*I
Mat. 13.
Lu. 4. Io. 4.

12:
oiczyſzny ſwoiéi a vczniowie iego idą
13:
zaniem/

rozdział: 6
werset: 2A gdy była ſobbota począł
14:
nauczać w bożnicy/ I tamże wielé ich ſłucha
15:
iąc go zhumiéwali śię rzeknąc/ ſkątże *on to
*tęmuty

16:
má? A *co to za mądrośc ktorá mu ieſt dána?
*ktorá

17:
I to że śię takié *cuda dźieią przes ręce iego?
*mocy

werset: 3
18:
Záſz to nie ieſt *cieśla ſyn Marjiéi a brat Ia=
*murárz

19:
kubow i Ioſego i Iudy i Simonow? Záli teſz
20:
niemaſz śioſtr iego tu v nás? I także gorſzyli
21:
śię *zniego.
*wniem

werset: 4A Ieſus im mowił: że Nie ieſt
22:
krom tći prorok/ wyiąwſzy woiczyznie ſwoiéi
23:
a *między przyrodzonęmi i wdomu ſwoięm/
*w ꝛc:

werset: 5
24:
I niemógł tam żádnéo cuda vczynić krom teo
25:
że trochę niemocnych/ włożywſzy ręce vzdro=
26:
wił

werset: 6*gdźie téſz dźiwowáł śię/ prze *niewia=
*i
*niewie=
rzenié

27:
rę ich.
28:
*Nad to obychodźił *wśi wokrąk/ nau=
I
*miaſtecz
ka ꝛc.


strona: 141v

S. MARKA.
1:
czaiąc/



strona: 143

werset: 56
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:
i prośili

strona: 143v

S: MARKA.
1:
go żeby śię aby podolku odźięniá iego dotknęli/
2:
A ile ich kolwiek dotykało śię iego/ zoſtáwali
3:
zdrowi.

rozdział: 7

4:
CAPITVLVM. VII.
werset: 1
5:
*NAdtó zgromadzą śię Phariſeuſzowie
*I
Mat. 15.

6:
knięmu i niektorzy z doctorow z Hiéru=
7:
ſalem przyſzedłwſzy.

werset: 2A gdy virzéli niektore zu=
8:
czniow iego a oni poſpolitemi/ to ieſt/ nieumy=
9:
temi rękoma/ chleba pożywaią/ vſkárżáli śię na
10:
to.

werset: 3Bo Phariſeuſzowie i wſzyścy żydowie/ ie
11:
ſliby czeſto ręku nieumywali niiedzą/ trzyma=
12:
iąc vſtawę ſtarſzych/

werset: 4Zrynku téſz przyſzedw=
13:
ſzy ieſliby śię nieumyli/ nieiedzą/ I wielé in=
14:
ſzych rzeczy ieſt/ ktoré przyięli dźierżeć/ ia=
15:
ko téſz i omywanié *náléwek/ i ſtatkow
*naczy=
niow ſkto
rych piią

16:
*drzewianych i miedźianych/ i łóſz ſtołowych.
*héblow
anych

werset: 5
17:
Potem ſpytaią go Phariſeuſzowie i Docto=
18:
rowie rzeknąc/ Dlá czego vczniowie twoj
19:
nieobychodzą śię wedle vſtawy ſtarſzych/ ale
20:
nieumytęmi rękoma/ chleba pożywaią?

werset: 6A on
21:
odpowiedaiąc powiedźiáł im ❦ Dobrze proro=
❦ że

22:
kowáł Iſajáſz o wás obłudnych ludźiach ia=
23:
ko napiſáno ieſt/ Ten lud tći mię wargami. Leć
Iſ. 29.

24:
ſerce ich daleko śię odſtrzélá odemnie/

werset: 7aleć mię
25:
próżno chfáłą/ vcząc nauk przykázaniá ludzkie=
26:
go/

werset: 8Abowięm opuściwſzy przykázanié bożé trzy
27:
mácie vſtawę ludźi/ iako omywanié drze=
28:
wianych ſtatkow/ i náléwek/ i inſzych podob=
29:
nych rzeczy takich wielé czynicie.



strona: 146

EVANG.karta CXLVI
rozdział: 8
werset: 21
1:
I tamże im mowił/ Iakóſz
2:
więc *nievbáczácie?
nierozu
miécie

werset: 22I przyidźie do Bethſaj
3:
dy/ *alić mu przywiodą niewidomego i pro=
*I

4:
ſzą go/ aby śięgo dotknął/

werset: 23A on poiąwſzy
5:
za rękę tegoto nie widomego/ wywiódł go precz
6:
*z miaſteczka i plunąwſzy *na oczy iego i
*zewśi
*w

7:
włożywſzy nań ręce/ pytało ieſliby co widźał.

werset: 24A on *przéirzáwſzy rzekł/ widzę ludźie/ Bo
*weirzá=
wſzy

8:
iakoby drzewa widzę ty ktorzy chodzą/

werset: 25Potym
9:
zaśię włożył ręce na oczy iego/ i vczynił *to
*go przei
rzéć

10:
że przéirzał I ieſt ku zdrowiu przywrócon/ i
11:
wſzyſtki iaſnie widźiáł/

werset: 26A ſtym go poſłáł do
12:
domu ieo/ rzeknąc/ Ani do miaſteczka wchodź/
13:
ani powiedái komu *zmiaſteczka.
*wmia=
ſteczku

werset: 27
14:
*Nad to wyſzedł Iéſus i vczniowié iego
*I
Mat. 16.
Lu. 9.

15:
do miaſteczek Ceſarjiéi przezwyſkiem Phi/
16:
lippowyi/ i pytał wdrodze vczniów ſwoich rze
17:
knąc ięm/ kim mię być ludźie powiedaią?

werset: 28A oni
18:
odpowiedźieli/ Iánem chrcicielem/ a drudzy He
19:
ljáſzem/ drudzy zaś iednym ſprorokow/

werset: 29A on im
20:
rzecze/ wy zaś kim mię być powiedácie? A odpo
21:
wiedaiąc Piotr rzeczemu/ Ty ieſteś Chriſtus/

werset: 30
22:
A Ieſus ſzurowie im zakázáł/ aby o nięm ni
23:
komu niepowiedali.

werset: 31I począł ié vczyć/ że ſyn człowieczy *má
*muśi

24:
wielé vcierpiéć/ i od ſtarſzych i biſkupow a do=
25:
ctorów má być ſromotnie odrzucón i za=
26:
mordowán a po trzech dniách zaśię powſtać/

werset: 32*Ktoréto ſłowo otworzyście mowił/ A
*i mowę

27:
Piotr poiąwſzygo ku ſobie począł j gromić/



strona: 148v

rozdział: 9
werset: 37
1:
zabroniliſmy mu tego/ ato iſz niechodźi zana
2:
mi/

werset: 38A Ieſus powiedźiáł/ niezabraniáicie mu/ A
3:
bowięmci żáden nieieſt/ ktory *by vczyniwſzy
*vczyni
moc

4:
dźiw iaki w imię moie ❦ mógł rychło źle
❦ ibędźie

5:
mówić o mnie

werset: 39Bo ktoć nieieſt przeciwko nám/
6:
za namić ieſt/

werset: 40i ktobykolwiek/ napojł wás *kru=
*kupkiem
abo kieli=
Mat. 10.

7:
żykiem wody w imię moie/ D iżeścieto Chriſtu
D Stych słów/
ieſt wźięt wy=
kłád co pán Mat
10. mowi/ o na=
poięniu kogo/ w
imię vcznia/ To=
ieſt/ iſz kto ięſt v
czniem pana chri
ſtuſowem/ iako
tam ſzérzyi czy=
támy:

8:
ſowi/ zapráwdę wám powiedám/ nieutraćić za=
9:
płaty ſwoiéi/

werset: 41Ktoby zaś pogorſzył iedneo ſtych
10:
maluczkich/ ktorzy w mię wierzą/ *dalekoby
*dobrze
iéſt ięmu
więcyi

11:
mu lepiéi było gdy by obwiązáno *pod
*oſłowy
otym czy=
tai Mat. 18.

12:
ſpodni kamień młyńſki około żyie iego i tak
13:
był wrzucon w morze.

werset: 42A ieſli bycię gorſzyła ręka twoia/ odetni ią
Mat. 5. 18.

14:
Dobrzeć téſz tobie vłomnem wniść ku żywoto=
15:
wi/ niſzby dwie ręce maiąc/ miáł póść do piekła
16:
wogień *nieugaſzony
*niezgaś
niony

werset: 43gdźie robák ich nieu=
17:
miérá i ogień niegaśnie/

werset: 44*A także téſz ieſlibycię
*I

18:
noga twoiá gorſzyła/ odetni ią/ Dobrzeć téſz to
19:
bie wniśc ku żywotowi chromem/ niſz dwie no
20:
dze maiąc/ być rzuconem do piekła wogień nieu
21:
gaſzony/

werset: 45gdźie ich robák nieumiérá i ogień nie=
22:
gaśnie/

werset: 46Oko téſz twoie/ ieſlibycię gorſzyło/ wy
23:
łuṕ ié/ Dobrzeć téſz tobie iednookięm wniśc do
24:
kroleſtwa Bożego/ niſz dwie oczy maiąc/ być
25:
wrzuconem *wogień piekielny
*wpiek=
ło ognia
abo ogni=
ſté

werset: 47Gdźie robák
26:
ich nieumiérá i ogień niegaśnie.

werset: 48
27:
Abowiem wſzelki E ognięm będźie ſolon/
E Iſz przes ogień
krzyſz to ieſt vći=
ski rozumié/ to
możem pobáczyć
i s ſamego Cap.
.... 1.Pen
*i
*iako/ tak
śię wielé
kroć wpiſ=
mie náiduie

28:
wſzelká offiara ſolą *będźie ſolona/
*bywa
abo má
być



strona: 151

rozdział: 10
EVANG.karta CLI
werset: 46
1:
ſyn Timeuſzow Bartimeuſz niewidomy/ śié=
2:
dźiáł przydrodze żebrząc/

werset: 47*ktoryto vſłyſzáw=
*I

3:
ſzy iże ieſt Ieſus Nazarańſki/ począł wołac i mo
4:
wić/ Ieſuśie ſynu Dauidow/ zmiłuiśię nadęm=
5:
ną/

werset: 48*Gdźieto wielé ich gromiło go aby mil=
*I

6:
czáł/ Leć on tym więcyi wołáł. Synu dauidow
7:
zmiłui śię nademną/

werset: 49A Ieſus ſtanąwſzy káżáł
8:
go zawołać/ A oni zawołaią onegoto niewi
9:
domego rzeknąc iemu/ Bądź dobryi nadźieie/
10:
wſtań/ wołácię/

werset: 50A on zrzućiwſzy zuknią ſwoię/
11:
wſtáwſzy ſzedł do Ieſuſa/

werset: 51Gdźieto odpowieda
12:
iąc Ieſus rzecze mu/ Co chceſz abych ći vczynił
13:
A nie widomy powiedźiáł ięmu D Rabboni
D To słowo/ Ra
bboni od Rabbi
nie ieſt rożné ilé
śię znaczęniá do
tycze iako ié świę
ty Ián ca. 20. wy
kłádá/ Bo iako
Rabbi znaczy na
uczycięla Io. 1.
abo miſtrza/ ale
takiego zaczneo/
ktoryby miáł o=
ſzobliwą moc i
wźiętośc mie=
dzy ludźmi/ tak i
Rabboni. Aczśię
nieco inacyi wy=
máwiá.

14:
abych przeirzáł

werset: 52*Rzecze mu Ieſus/ Idź/ wia=
*A rzekł

15:
ra twoia ciebie *vzdrowiła I przeirzáł natych
*zachow
ała abo
zbawiła

16:
miáſt i ſzedł za Ieſuſém wdrodze.

rozdział: 11
CAPITVLVM. XI.
werset: 1
17:
A
Gdy śię przybliżą ku Hieruſalem do
Mat. 21.
Lu. 19.

18:
Bathphagi i Bethanjiéi *do gory o=
*nad abo
pod gorę
oliwną

19:
liwnyi pośle Ieſus dwu zuczniow
20:
ſwoich

werset: 2i rzecze im/ Idźcie do *wśi ktorá *prze
*miaſte=
czka ꝛc.
*przed
wámi

21:
ćiwko wám ieſt/ a natychmiáſt wchodząc w=
22:
nię/ náidźiecie oślę vwiązané/ na ktorym żáden
23:
*człowiék nieśiedźiáł/ Odwiązawſzy ié przy=
*zludźi

24:
wiedźcie mi

werset: 3A ieſliby wám kto rzekł *przécz
*co czyni
cie to

25:
to czynicie? Powiedźcie że go pán má potrze=
26:
bę/ a wnetći ié tu pośle/



strona: 153

EVANG.karta CLIII
rozdział: 12
werset: 14
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
*kto=
*A oni


strona: 153v

S: MARKA.
1:
rzyto przyſzedwſzy/ rzéką mu/ Miſtrzu wię=
2:
my iżeś práwdźiwy/ i niedbáſz *na żádnego/
Mat. 22.
Lu. 20.*o

3:
Bo niepatrzyſz na oſobę ludzką/ ale wpráw=
4:
dźie drogi bożyi nauczáſz. Godźiſz śię dać Cinſz
5:
Ceſarzowi czyli nie? *Dámyli j czyli niedámy?
*mamyli
j dać ꝛc.

werset: 15
6:
A on wiedząc ich obłudność/ rzekł im/ Częmu
7:
mię kuśicie? Przyniéście mi groſz abych j vi
8:
rzáł/

werset: 16A oni przynieśli/ I rzecze im/ Czyie to wy=
9:
obrażenie i nápis? A oni mu powiédźieli/ Ceſar=
10:
ſki/

werset: 17A odpowiedaiąc Ieſus rzekł im/ Daiciéſz te
11:
dy Ceſarzówi/ co ieſt Céſarſkiego/ a Bogu co
12:
ieſt Bożégo/ Gdźieto oni źdźiwili śię *ięmu.
*nadnim
abo nad
tym abo
tęmu
Tamże

werset: 18
13:
I przyidą knięmu Saddukeuſzowie/ ktorzy
14:
powiedaią żeby zmártwychwſtaniá być niemia
15:
ło/ I ſpytaligo rzeknąc/

werset: 19Miſtrzu Moſeſz nám
Tamże
Deut. 25.

16:
nápiſáł/ że gdyby czyi brat vmárł/ a żonęby po
17:
ſobie zoſtawił/ a dźieći niezoſtawił/ aby brat
18:
iego poiął żonę iego/ i wſkrześił plemię bratu
19:
ſwęmu.

werset: 20Było tedy śiedḿ braciéi/ i poiął pier
20:
wſzy żonę a vmieraiąc plemięnia niezoſtawił/

werset: 21I
21:
poiął ią drugi i vmarł a i tentéſz plemięnia nie=
22:
zoſtawił/ i trzeći także/

werset: 22owá że ią śiedḿ ich po=
23:
ięło/ a plemięniá niezoſtawili. A *na oſtatek po
*oſtatecz
ná

24:
wſzyſtkich vmarła i niewiaſta/



strona: 153v

S. MARKA.
werset: 23
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:
W zmartwych=
25:
wſtanie tedy/ gdy zaśię wſtaną ktorégo znich
26:
będźie żóną? Bo ią śiedḿ ich zażonę mieli.

werset: 24
27:
I Ieſus odpowiedaiąc rzekł im. Záli niedlá=
28:
tego błądźicie *ze niewiécie piſma ani mocy
*niewie
dzący

29:
bożyi.

werset: 25Bo kiedy zmartwych wſtaną iuſz ani
30:
śię ożęniaią/ ani za mąſz *idą:
*bywa
dané



strona: 155v

rozdział: 13
werset: 22Boć powſta=
ną


strona: 156

EVANG. S.karta CLVI
1:
ną fałſzywi Chriſtuſowię i fałſzywi prorocy/ i *
*dadzą

2:
okáżą znamiona i cuda/ ku zawiedźięniu (by
3:
można rzecz) téſz i wybranych/

werset: 23A wy śie ſtrze=
4:
ſzcie/ otomći wám wſzyſtko *niſz przyidźie po
*przód
abo przed

5:
wiedźiáł?

werset: 24
6:
*A wonyto dni po vćiſku onem/ ſłońce bę
*ale

7:
dźie zaćmiono ❦ księżyc niedá światłości ſwo=
❦ i rć.

8:
iéi/
Tamże
Lu. 21.

werset: 25gwiázdy znieba będą wypadały/ i mocy kto=
9:
ré ſą wniebioſach/ poruſzoné będą/

werset: 26A tedyć vi=
10:
rzą ſyna człowieczego/ á on idźie w obłokách z=
11:
mocą wielką i chfáłą/

werset: 27tedy teſz pośle Angioły
12:
ſwoie i zgromadźi wybrané ſwoie/ ze czterzech
13:
wiatrow od *oſtatku źięmie aſz do *oſtatku
*końca
abo oſtate
czneo kra
iu
*wierz=
chu

14:
nieba.

werset: 28Gdźie téſz od figi *weźmicie podobieńſtwo/
*naucz=
cie ꝛc.

15:
Gdy by iuſz gałąś iéi młodocianą była/ i puści
16:
ła liście/ wiécie że iuſz łato bliſkié ieſt/

werset: 29Także i wy
17:
gdy byście virzeli że śię tyto rzeczy dźieią/ wiédz
18:
cie że *tudźieſz v drzwi ieſt
*bliſko
na abo
wedrzwi
ách

werset: 30Zápráwdęc o wám
19:
powiedám/ że nieprzeminie rodzái ten/ aſzby śię
20:
to wſzyſtko s ſtało/

werset: 31Niebo i Zięmia C przemi=
C Przydái z Lu=
kaſza ś. słowo/
atwiéi cap. 16.

21:
ną/ ſłowa moie nieprzeminą.

werset: 32
22:
A o onymto dniu i godźinie nigd niewie
23:
téſz ani Angiołowie ktorzy ſą wniebie/ ani
24:
ſyn/ Iedno ociec/
Mat. 25.
Lu. 12.

werset: 33Miicie śię oſtrożnie/ czuicie a
25:
módlcie śię/ Bo niewiécie/ kiédy czas będźie ro
26:
wnie

werset: 34iako kiedy ktory człowiek przebywá
27:
wobcym kraiu/ opuściwſzy dom ſwoi/ i dáwſzy
28:
ſługám ſwoim *maiętnośc ſwoię/ i káżdęmu
*moc

29:
iego robotę *a odźwiernemu roſkazáł aby czuł
*wrotnęv

rozdział: 14


strona: 158v

werset: 45
1:
A tám przyſzedwſzy/ natychmiáſt
2:
przyſtąpiwſzy knięmu/ rzecze mu/ Rabbi Rabbi
3:
i pocałowáł go/

werset: 46A oni *rzucili śię nań z rękami
*wrzuci=
li nań rę
ce ꝛc.

4:
ſwoięmi i pojmali go.

werset: 47
5:
*Gdźieto ieden ſtych ktorzy tam ſtali/ do=
*A

6:
bywſzy miecza/ vderzył na ſługę Biſkupieo
7:
i vćiął *mu vcho.
*iego

werset: 48
8:
A Ieſus odpowiedaiąc rzekł im/ Iakoby na
9:
łotra/ wyſzliście zmieczmi/ i kiimi pojmać mię.

werset: 49
10:
Na każdym dźień był v wás w kościele naucza=
11:
iąc a niepojmaliście mię/ Aleć śię to dźieie aby
12:
śię piſma wypełnyły/

werset: 50*Tam vczniowie opu
*I

13:
ściwſzygo wſzyścy vćiekli/

werset: 51A ieden coś za młó=
14:
dźienczyk ſzedł zanim/ obleczony wprześciera=
15:
dło na *golé ciało i vchfycą go młodźienczy=
*nagié

16:
kowie/

werset: 52A on prześcieradło zoſtáwſzy vciekł od
17:
nich nago.

werset: 53
18:
A Ieſuſa *powiedli ſą do Biſkupa *ſkto=
*odwie=
dli abo
przywie=
dli
*a znim
abo zeſzli

19:
rymto zyidą śię poſpołu wſzyścy Biſkupi i
20:
ſtarſzy i doctorowie/

werset: 54A Piotr ſzedł za nim zda=
21:
leka/ aſz wſamy pałác Biſkupi/ *gdźie téſz śie
*i

22:
dźiáł s ſłużebniki i grzáł śię v *ognia.
*śſiatła

werset: 55
23:
A Biſkupi i wſzyſtek walny Senát ſzukali
24:
świadectwa na przeciwko Ieſuſowi/ aby go o
25:
śmierć przyprawili/ *lecz nienaidowali/
*i

werset: 56Bo
26:
wielé ich fałſzywie świádczyło przećiwko nięmu
27:
a świadectwa ich *ſłuſzné niebyli/
*rowné
abo z god=
liwé

werset: 57I pow=
28:
ſtáwſzy niektorzy/ świadczyli pręeciwnięv



strona: 160v

rozdział: 15
werset: 39*Gdźie Setnik/ kto
*A
1:
ry tam na przećiwko nięmu ſtáł/ virzáwſzy/ żé
2:
tak ſkrzykiem zawołáwſzy/ ducha wypuścił/ po
wiédźiáł


strona: 161

EVANG.karta CLXI
1:
wiedźiáł/ *zaiſté tento człowiek ſyn boży był.
*práw=
dźiwie

werset: 40
2:
Były téſz tam i niewiaſty *ktoréto zda=
*patrzą=
ce

3:
leka patrzyły/ miedzy ktoręmi była Marja Ma
4:
gdalena/ i Marja Iakuba małego i Ioſego mat
5:
ka/ i Salome/

werset: 41ktoré téſz chodźiły zanim kiedy
6:
był w Galileiéi i poſługowały mu/ Było przy
7:
tem i inſzych wielé/ ktorébyły znim poſpołu
8:
*przyſzły do Hieruſalem.
*wſtąpi
ły

werset: 42
9:
A gdy iuſz był wieczor/ iſz był dźień przyrzą=
10:
dzanny ktory *tudźiéſz przéd ſobbotą bywá
*ieſt prze
d ſobbo=
ciem

werset: 43
11:
przyſzedł Ioſeph z Arimáthjiéi/ vtćiwy *pan
*Ráica abo
Senát

12:
radny ktory téſz czekáł kroleſtwa Bożego/ a
13:
tedyto oſtraſzywſzy śię/ wſzedł do Piłáta/ i
14:
prośił o ciało Ieſuſowo/

werset: 44A Piłát śię zdźiwił/ ie=
15:
ſliżeby iuſz miáł vmrzéć/ i wezwáwſzy Setnika
16:
ſpytáł go ieſliby dáwno vmárł/

werset: 45A gdy śię od
17:
Setnika dowiedźiáł/ darowáł ćiało Ioſepho=
18:
wi/

werset: 46Ktoryto kupiwſzy prześcieradło/ i ziąwſzy
19:
go/ vwinął j prześcieradłem/ i włożył go w=
20:
grób ktory był s ſkały wykowany/ i przytoczył
21:
kamięń wielki na drzwi grobowé/

werset: 47A Marja
22:
Magdalena i Marja Ioſego matka patrzy=
23:
ły gdźieby był położon.

rozdział: 16
CAPITVLVM. XVI.
werset: 1
24:
A
Gdy Sobbota przeminęła/ Marja
Mat. 28.
Lu. 24.
Io. 20.

25:
Magdalena i Marja Iakubowa i Sa
26:
lome/ kupiły wonnych maści aby go
27:
przyſzedwſzy pomazały/



strona: 163

księga: Luc
rozdział: 1
werset: 10a wſzyſtko zgromadzęnié

strona: 163v

S: LVKAS.
werset: 10
1:
ludu/ *indźie śię modliło wgodźinę zapálaniá

*była mo
dlącą śię
zewnątrz

werset: 11
2:
*gdźie téſz vkázáł mu śię Angiół pańſki ſta=
*A

3:
nąwſzy po prawyi ſtronié oltárza/ na ktorym
4:
czyniono/ to wonnych rzeczy zapálanié/

werset: 12I za=
5:
trfożył śię Zacharjáſz virzáwſzy go i pádł
6:
náń ſtrach/

werset: 13A Angiół rzekł do niego/ nieboiśię
7:
Zacharjáſzu/ Boć ieſt wyſłuchána proźba two
8:
ia/ i żona twoia Elſzbiétha vrodźi tobie ſyna*/
*i iego
abo ktoréo
na

9:
ktoréo imię wezwieſz Iánęm/ i* będźieſz miáł
*będźie
tobie

10:
radośc i *węſelé i wielé śię ich znarodzęniá ieo
*wyſka=
kowanié

11:
radować będźie/

werset: 15Abowięm on wielkim bę=
12:
dźie przed panem/ i niebędźie pił wina i picia kto
13:
reby vpáiało a będźie napełnion ducha święteo
14:
ieſzcze *z żywota matki ſwoiéi/
*wżywo
cie

werset: 16i s ſynow I=
15:
ſraelowych wielé ich nawróci ku panu Bogu
16:
ich/

werset: 17i ❦ vprzedźi przed C nim w duchu i mocy
❦ on abo
tenże
C Rozumii pa=
nem Bogiem/ to
ieſt panem Chri=
ſtuſem/ A przés
ſerca oiców/ ro=
zumiéi/ to co oi=
cowie trzymali
o panu bogu/ Co
téſz aby i ſynow=
ie trzymali na
wrocił to wnie
Ian to ieſt przy=
wiódł ié ktęmu/
Iako i nieposłu=
ſzni obrocił ku
mądrości á iako
by wmądrośc
ſprawiedliwych
że śię poſłuſznę
mi s ſtali/ Co śię
okázáło wnawro
cęniu wiela ludu
grzéſznego/ i nao
ſtatek celników/
nierządnic i żoł=
nierzow ꝛc.

17:
Eljaſzowyi/ aby nawrócił ſerca oiców w ſyny
18:
i niepoſłuſzné *ku mądrości ſprawiedliwych/
*w abo
nawrocił
przes mą
drośc ꝛc.

19:
aby zgotowáł panu lud *przyrządzony.
*ſpraw=
ny abo do
ſkonały

werset: 18
20:
A Zacharjáſz rzekł do Angioła ſczego to po=
21:
znám? Ponieważem iá ieſt ſtáry i żona moia
22:
iuſz podeſzła wleciech ſwoich/

werset: 19A Angiół od=
23:
powiedaiąc/ rzekł mu/ Iá ieſtem Gabriel/ kto=
24:
rym przed bogiem *ſtanął i ieſtem poſłán/ a=
*ſtáł abo
ſtoię

25:
bych mówił ku tobie/ i tyć rzeczy za weſołą no=
26:
winę powiedźiáł/

werset: 20a oto będźieſz *milczáł i niebę
*milczą=
cy i nie=
możny

27:
dźieſz mógł mowić/ aſz do tegodnia ktoreo śię
28:
ty rzeczy s ſtaną/



strona: 165v

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:
werset: 74I dać nám żebychmy z ręki nieprzyiációł ná
29:
ſzych wybawięni/ ſłużyli mu krom boiaźni/

werset: 75w
30:
świątości/ i ſprawiedliwości *przed nim
*tyi kto=
rá śię ięv
podobá


strona: 166

EVANG.karta CLXVI
1:
wſzech dniów żywota naſzego?

werset: 76
2:
*I ty dźiécię/ będźieſz zwáno prorokiem
*A

3:
ná wyſzſzego/ Bo przed oblicznością pańſką/
4:
póidźieſz naprzód gotować drogi iego.

werset: 77
5:
*Ku dániu wiadomości zbawięniá ludowi
*dać v
znanié

6:
iego/ wprzepuſzczęniu grzéchow ich/

werset: 78przes *w
*wnętrz
né a ſerde
czné miło
śierdźié

7:
nętrzności miłośiérdźiá Boga naſzego.
8:
W *ktorych nás nawiedźił ten ktory ieſt G
*ktorym
G Ile śię tycze
brzmięnia sło=
wa gréckiéo zna=
czy wſzchód słoń
ca wſzakże iſz tym
że słowem Zacha
rjáſz prorok po=
wie w gręckiem
pana chriſtuſa w
3. i 6. cap. Gdźie
pożydowsku ſtoj
źamach/ ktoré
słowo włáſnie
znaczy latorośl z
rzazu wſzczepio=
nego wypuſzczo=
ną/ abo weſzczką/
Raczyiem tedy
gréckié/ wedle ży
dowskiego gron
tu wykładáł/ niſz
wedle łaćińskieo
przełożęniá.

9:
latorośl weſzczłá zwyſokości/ aby śię wyiaśnił/

werset: 79
10:
tym ktorzy śiedzą wcięmności i cięniu śmierci
11:
*i naprowadźił nogi naſze na drogę pokoiu.
*ku napr
owadzę=
niu ꝛc.

werset: 80
12:
A dźiecię roſło i mocniło śię duchem/ Gdźie
13:
téſz Ián *był na *puſtyniach aſz do dnia o
*było
*puſzcza=
ch

14:
kázaniá ſwego przed *ludem Iſraelſkięm.
*Iſrae=
lem

rozdział: 2
CAPITVLVM. II.
werset: 1
15:
A
Wonyto dni s ſtało śię ieſt żé wyſzedł
16:
decret od Céſarza Auguſta/ aby A był po=
A Stego co Ioſe
phus piſze/ Ten
popis niektorzy
wykładaią o ſza=
cowaniu/ Lecz
drudzy inaczyi
trzymaią Gdyſz
Auguſtus wſzy=
ſtkich narodów
ſzacować niemo=
gł i trudno śię té
go mógł nadźie
wać/ A ſpiſané
mieć wſzyſtki lu=
dźie/ rychléi śię
wżdy nadźiéwáł
Bo to i tam mo
że iść/ gdźie kto
roskazowaniá ni
emá/ gdy kto na
to pewné ludźié
na ſadźi

17:
piſan wſzyſtek *świat
*okrąk
źięmie
gdźie mie
ſzkaią

werset: 2Ktoryto popis na=
18:
piérwſzy śię s ſtáł/ gdy Cyrenius *Syrią ſpra
*był ſta=
roſtą abo
guberna=
torem ſy=
rjiéj

19:
wowáł/

werset: 3I ſzliśię wſzyścy popiſować/ każdy
20:
do miaſta ſwoiego.

werset: 4
21:
A tam wezbráł śię téſz i Iożeph z Galileiei
22:
zmiaſta Nazareth/ do żydowſkiéi źięmie/ do
23:
miaſta Dauidowego/ ktoré zową Bethleem (a
24:
to iſz był zdomu i Pokolęniá Dauidoweo )

werset: 5aby
25:
był popiſán z Márją/ ktorá mu była za żonę*
*dána

26:
poślubiona a tedyto brzemięnną była.



strona: 168

rozdział: 3
1:
CAPITVLVM. III.
werset: 1
2:
A
Piętnáſtego lata *roſkazowaniá Tibe
*ſprewo
:
wania abo
rządzęnia


strona: 168v

S: LVKAS.
1:
rjuſza Ceſarza/ Gdy Pontſki Piłát *ſprawo=
*był ſta=
roſtą ꝛc.

2:
wáł źięmię żydowſką/ a Tetrarchami byli/ He=
3:
ród Galileiſkiem/ Philip brat iego Itureiei i
4:
krajny Trachonitſkiéi/ a Lyſanjas Abileńſkim

werset: 2
5:
za Biſkupow Annaſza i Kaipháſza/s ſtało śię
6:
*ſłowo bożé/ nad Ianem ſynem Zacharjáſzo
*roſkáza
nié
Mat. 3.
Mat. 1.

7:
wem na puſzczyi.

werset: 3
8:
I przyſzedł do wſzego kraiu Iordánowi
9:
przyległego/ przepowiedaiąc chrzeſt vpamięta=
10:
niá/ ku przepuſzczęniu grzéchów/

werset: 4iako napiſáno
Isa. 40:
Io. 1.

11:
ieſt/ wkśięgach mów Iſajászá proroka/ ktory
12:
mówi/ Głos wołaiącego na puſzczy/ Nagotui
13:
cie drogę pańſką/ *czyńcie proſté ścieſzki iego/
*poczyń/
cie

werset: 5
14:
Wſzélkié pádolé będźie *napełniono a wſzel=
*wyrow
náno

15:
ká gora i págorek będźie zniżón/ i rzeczy krzy
16:
wé *obrocą śię w proſté a drogi *oſtré/ wro
*będą w
proſtą
*chropa
wé abo
przykré v
gładkié

17:
wnę

werset: 6i virzy wſzelkié ciało *tego przes ktorego
*zbawi=
telné bożé

18:
Bóg zbáwiá

werset: 7
19:
*Mówił tedy rzéſzám ktoré wychodźiły/
*máwiáł

20:
aby były chrczoné od niego/ Plęmieniá źmjiów
21:
któſz wám *wſkázáł abyście przed gniewem
*dorádźił

22:
przyſzłym vciekli?

werset: 8Czyńciéſz tedy owoce *któ=
*godné v
pamiętaniá

23:
réby vpamiętaniu przyſtały/ a niepoczynáicie
24:
mowić ſami w ſobie/ oica mámy Abrahama/ A
25:
bowięmći wám powiedám/ żéć może Bóg ſka=
26:
mięniá ototego na krześić *ſynów Abraha=
*dzieći

27:
mowi/

werset: 9A iuści i śiekiera na korzeń drzéw złożo/
28:
na/ Wſzelkié tedy drzewo/ ktoré mieczyni owo=
29:
cu dobrego wyćinaią i wogień miecą.



strona: 171

EVANG.karta CLXXI
rozdział: 4
werset: 3
1:
*Gdźie Djábeł powiedźiáł ięmu/ Ieſli
*A

2:
żeś ſyn Boży ieſt/ *roſkaſz kamięniowi tęmu
*rzecz

3:
abyśię s ſtáł chlebem/

werset: 4A Ieſus mu odpowie=
4:
dźiáł rzeknąc/ Napiſáno ieſt/ że nie *iedno chle
*na ſam=
ym chle=
bie

5:
bem będźie żył człowiek/ ale *téſz i wſzelkiem
*na

6:
ſłowęm Bożym.

werset: 5
7:
A Djábeł wprowadźiwſzy go na gorę wy=
8:
ſoką/ vkázáł mu wſzyſtki kroléſtwa tego świata
9:
w *mgnięniu oka/
*punktći=
ku czaſu

werset: 6i rzekł mu ❦ Dámći tę wſzy
❦ djábeł

10:
ſtkę moc/ i chfałę *tychto rzeczy. Boć mi *dá
*ich
*wzdána
abo poru=
czona

11:
na ieſt/ i dáwám ią komubych iedno chciáł/

werset: 7
12:
Ieſliby ty więc *wyrządzaiąc mi chfáłę pádł
*chfálił

13:
przedemną/ Wſzyſtki rzeczy twoie będą/

werset: 8A od=
14:
powiadaiąc Ieſus rzekł mu/ Pódź *mi wtył ſza
*za mię

15:
tanie/ abowęmći napiſano ieſt/ panu bogu twęv
16:
będźieſz chfáłę *wyrządzáł/ a ięvſamęv ſłużył.
*dáwáł

werset: 9
17:
A on zawiódł go do Hieruſalem/ i poſtá=
18:
wił j na wiérzchu kościoła/ i rzekł mu/ Ieſliżeś
19:
ſyn Boży ieſt *puśc śię ſtąt nadoł/
*rzuć

werset: 10Abowięm=
20:
ći napiſáno ieſt/ że Angiołum ſwoim przykáże o
21:
ćię abyćię ſtrzegli/

werset: 11i będą cię na ręku nośili/ biś
22:
ſnáć niezbił okamięń nogi twoiéi.

werset: 12*Gdźie Ie=
*I

23:
ſus odpowiedaiąc/ rzekł mu ❦ Powiedźiáno
❦ Iſz

24:
ieſt niebędźieſz kuśił pana Boga twego/

werset: 13A Djá
25:
beł wſzyſtkiego kuſzęniá dokończywſzy od ſtą=
26:
pił do czaſu od niego.
Deut. 6.

werset: 14
27:
*Za czém Ieſus/ wrócił śię *mocą ducha
*A
*wmocy

28:
do Galileiéi/ i *puściła śię onim ſłáwa/ po w
*wyſzła

29:
ſzyſtkim okolicznem kraiu/

werset: 15A on ié vczył w Boż
30:
nicách ich/ i był wychfálán ode wſzyſtkich.

rozdział: 5


strona: 173v

werset: 12
1:
prośiłego rzeknąc/ panie/ ieſliby chciáł mo=
2:
żeſz mię oczyścić/

werset: 13A on ściągnąwſzy rękę/
3:
dotknął śię go rzeknąc/ chcę bądź oczyścion/ I
4:
natychmiáſt odſzedł trąd od niego/

werset: 14A on mu
5:
roſkázáł *rzeknąc nikomu niepowiedái/ Ale
*nikomu
niepowie
dać

6:
ſzedwſzy vkáſz śię kapłanowi i offiarui za oczy=
7:
ścięnié *twoie iako roſkázáł Moſeſz na świa=
*ciebie

8:
dectwo im.
Leuit. 14.

werset: 15
9:
A tam *ſłáwa o nim/ tym śię więcyi roſ=
*mowa

10:
chodźiła/ i ſchodźiło śię wielé rzéſz do nieo/ aby
11:
go ſłuchały/ i od niego od niemocy ſwoich v
12:
zdrowioné były/

werset: 16a on precz odchodząc/ na *pu
*puſz=
czech

13:
ſtiniách przebywał i modlił śię.

werset: 17
14:
I s ſtało śię *dnia iednego/ *że on nau=
*zdniow
*i

15:
czáł/ a Phariſeuſzowie i A zákonu doctorowie
16:
śiedźieli/ ktorzy byli przyſzli ze wſzelkiéo miaſtecz
17:
ka źięmie Galileiſkiéi i żydowſkiéi i z Hieruſa
18:
lem/ a moc paſká była ku vzdrowięniu ich. A
19:
O troich doctorach abo vczonych wzákonie v świętych Eu=
20:
angeliſtwów czytámy/ ale tilko zrzeczy imiona ich wſpomina=
21:
ią właſnie ich nieopiſuiąc/ Na cześciéi wſpominaią piſarze/ ktoré
22:
my proſto doctormi wykładámy/ O ktorych powiedaią/ iſz v ży= dów ná nauczeńſzy byli/ iako i ſtego możem rozumiéć/ ze ich mi=
23:
mo inſzé Heród o mieśce narodzęniá Meſzjáſzowego pytáł. Mat.
24:
2. gdźieſmy téſz onich nieco ſłyſzeli acz śię zdá maluczko rożneo.
25:
A zwáno ié piſarzmi/ Bo ći ſwęmi rękoma święté piſmo iako
26:
mogło być nápewniéi piſali/ aby czeo nie sfałſzowáno pilnie ſtrze
27:
gli/ i słowa pańskié gdźie śię zdały przeciwné vgadzali/ Po tych
28:
byli inſzy ktorzy zakonu vczyli/ dwa Meżowie poważni i ſta=
29:
rzy/ ktoré z vrzędu ich zowią po grecku Nomodidaskalus. Przy
30:
ktorych w Hieruſalem inſzych mężów téſz poważnych i vczonych
31:
było śiedḿdźieśiąt/ ktoré zwáno nomikus Mat. 22. prawnémi
32:
abo zákonnémi A to iſz teſz zonęmi dwięmą i ktęmu zbiskupem/
33:
wſzyſtkę żydowską źięmię ſprawowali i ſądźili/ ktoré téſz Mat.
34:
22. doctormi zakonu zowięmy wedle zwyczaiu/ wſzakże lepiéi ié

strona: 174

EVANG.karta CLXXIII

zwać/ vczonęmi wzakonie/ abo ſądowęmi/ a prawnęmi/ dlá pew
nieiſzyi różnice między nimi. Naiduie śię Lu. 2. czwarté imię
didaskali/ ale ty zdoctormi zakonu iedny być powiedaią/
ktorych w Hieruſalem dwabyło/ a indźie wbożnicach inſzy bywali iako
tu s słów S. Łukaſza roznmieć możęmy.



strona: 175v

1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
rozdział: 6
werset: 20
30:
A on podnioſwſzy oczy ſwoie na vcznie tak
Tamże


strona: 176

EVANG.karta CLXXVI
1:
ieſt mowił/ Błogoſławięni ieſteście vbodzy
2:
Bo waſze ieſt kroleſtwo bożé/

werset: 21Błogoſławięni
3:
ktorzy terás łakniecie/ Bo będźiecie naſycęny/
4:
Błogoſławięni ktorzy terás płaczećie/ bo śię
5:
śmiáć będźiecie/

werset: 22Błogoſławięni ieſteście/ gdyby
6:
wás ludźie nienáwidźili ❦ odłączali/ ❦ vrąga
❦ i
❦ wás/ i

7:
li/ i imię waſze iako złé wyrzucali dlá ſyna czło=
8:
wieczeo/

werset: 23weſélcie śię dnia onego a ſkaczcie/ Bo ć
9:
oto zápłata waſza/ wniebieśiéch obfitá ieſt/
10:
Abowięmći wedle tego/ czynili prorokum oico=
11:
wie ich

werset: 24
12:
Wſzakże bieda wám bogatym/ A to iſz *má
*wźieli
ście

13:
cie pociechę waſzę/

werset: 25Bieda wám/ ktorzyście na
14:
pełnięni/ Bo będźiécie łaknęli/ Bieda wám kto=
15:
rzy śię terás śmieiecie/ Bo śię ſmućić i płakać bę
16:
dźiecie/

werset: 26Bieda wám/ gdyby o wás *dobrze
*chfálili

17:
mówili wſzyścy ludźie/ Bo wedle tego czyni=
18:
li fałſzywym prorokum oicowie ich.
Tamże

werset: 27
19:
Lecz wám mowię ktorzy ſłuchácie/ Miłuicie
20:
nieprzyiácioły waſze/ Dobrze czyńcie/ tym kto=
21:
rzy wás nienáwidzą/

werset: 28Błogoſławćie onym kto
22:
rzy wás przeklinaią/ i modlcieśię za ty którzy*
*na wás
naiazdy
czynią abo
wás pot=
warzaią

23:
wam złośc wyrządzaią

werset: 29Tęmu cobycię vderzył
24:
wpoliczek/ naſtáw i drugiégo/ *a tęmu ktoryćby
25:
wźiął *ſuknią i żupice niezabrániái/
*płáſzcz

werset: 30Wſzelkięv
26:
téſz ktoryby cię oco *żądáł/ dái/ a od teo kto
*pocią=
gáł
Mat. 7.

27:
ryby twoie rzeczy pobráł B niewyciągái/

werset: 31I iako
28:
byście chcieli aby wám ludźie czynili/ i wy im
29:
także czyńcie.
Mat. 5.

B To iako i ono
około naſtawo=
waniá policzka/
broni włáſnyi po
mſty i nienáwiś=
cy przeciwko te=
mu ktory krzyw=
dę czyni/ Bo śię
słuſznie przes
przyiáciela abo
prawo vpomi=
nąc i bronić go=
dźi/ Iako śię i
Paweł święty
prawem zakładá
i pán Chriſtꝯ/ py
tá przéczby go v
derzono/ Acz ći i
to práwda że śię
wielé świętych
ludźi proſto ſwe
go nieupomina=
li/ i czyni to duch
święty wczłowie
ku/ czeo by na ſo
bie przes ieo po=
mocy/ przywiéśc
niemogł żáden
ſercem prawem.
I ktoby chciáł
być zuczynkow
ſwoich zbawion
toby wſzyſtko
miał tak vczynić
iako tu pán chri
ſtus mówi/ o
krom wſzelákiéi
glozy.


strona: 178

EVANG.karta CLXXVIII
rozdział: 7
werset: 22
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
I tamże odpowiedaiąc ❦ rzekł im/ ſzed=
❦ Ieſus

30:
wſzy/ odpowiédzcie Iánowi/ Co widźicie i ſły=
ſzycie
S. LVKAS.


strona: 178v

1:
cie/ że niewidomi wzdrok biorą/ chromi chodzą/
2:
trędowaći oczyścięni zoſtaią/ głuſzy ſłyſzą/ v=
3:
marli wſtawáią/ vbodzy Euángelją *przyimu
*przepo=
daią

4:
ią/

werset: 23a błogoſłáwiony ieſt ktoryby śię niew=
5:
zgorſzył wemnie.

werset: 24
6:
A gdy poſłowie Iánowi odeſzli/ począł Ie=
7:
ſus mowić ku rzéſzám o Iánie/ Coście byli wi=
8:
dźiéć wyſzli na puſzczą? Trćinęli ktorá śię od
9:
wiatru powiéwa?

werset: 25Ale coście wżdy byli wy=
10:
ſzli widźiéć? Człowiekali wmiękkié ſzaty obleczo
11:
nego/ Otoć/ ktorzy wznamięnitem odźięniu
12:
chodzą i wroſzkoſzy żywą/ na pałácach kro=
13:
lewſkich ſą/

werset: 26Ale coście byli wyſzli widźiéć? Pro
14:
rokáli? Takći ieſt/ powiedámci wám/ i zácnieiſzeo
15:
niſz proroka/

werset: 27Tęńci ieſt o ktorym napiſáno ieſt/
16:
Oto iá ślę *Poſła mego przed oblicznością
Mala. 3.
*angioła

17:
twoią/ ktory *przeprawi drogę twoię przed
*zrządźi
abo zgotu
ie

18:
tobą/

werset: 28Abowięmći wám powiedám że miedzy
19:
tymi ktorzy śię zniewiáſt rodzą/ więtſzy prorok
20:
nad Iáná chrćiciela żadny nie ieſt/ *A wżdy
*Otem czytái
przy 11. ca. Mat.
ś. A nietilko to
práwda o panu
chriſtuſie ale téſz
i o sługách Euā
geljiéi świętyi
iako o Apoſto=
léch i potęm o in
ſzych/ ktorem pán
roskázáł nietilko
chrćić wodą/ i
przepowiedał
chrzeſt vpamię=
taniá ku przyſzłę
mu grzéchow prz
epuſzczęniu/ Mat.
3. Mar. 1. Łu. 3.
Act. 1. ale téſz o=
ni miaſto niego
chrcili/ Io. 4. du
chem świętem/ i
grzéchy imięnie=
m iego przepuſz
czali/ Io. 20. Lu.
24. Boć Ián ś.
chrzeſt pański
chrzeſt ducha ś.
być powieda
Mat. 3. ꝛc. a
ſám łi pán niechrćił
Io. 9.

21:
ten ktory ieſt mnieiſzy w kroleſtwié bożym więt
22:
ſzy ieſt niżeli on

werset: 29
23:
I wſzyſtek lud vſłyſzáwſzy i celnicy/ vſpra
24:
wiedliwili boga/ ochrczęni chrzſtem Ianowem

werset: 30
25:
A Phariſeuſzowie i *w zakonie nauczęni wz=
*wśię

26:
gardźili radę bożą *na przećiwko ſami ſobie/ od
*zakonu
doctora

27:
niego nie ochrczeni.

werset: 31
28:
A tu pán ieſt powiedźiáł/ *Kczemuſz te=
*komu

29:
dy przypodobám ludźie rodzaiu tego/

rozdział: 8


strona: 180v

werset: 24
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
A on ocuciwſzyśię/ zgro=
30:
mił wiatr i náwałnośc wody *zaczem ony
*i
przeſtały


strona: 181

EVANG.karta CLXXX
1:
przeſtáły i ćichośc śię s ſtała/

werset: 25Gdźié téſz rzekł im
2:
Gdźiéſz ieſt wiara waſza? Oni zas zlękwſzyśię/
3:
dźiwowaliśię mówiąc ieden ku drugięmu/
4:
Któſz to wżdy ieſt? że i wiatrum roſkazuie/ i
5:
wodźie a ſłuchaią go?
Mat. 8.
Mar. 5.

werset: 26
6:
I przyiachali do krainy Gadaręnow/ krora ieſt
7:
zdrugą ſtronę na przećiwko Galileiéi/

werset: 27A gdy on
8:
wychodźił na źięmie/ zabiezáłmu człowiek nie=
9:
ktory zmiáſta/ ktory miáł *djábelſtwa od wielá
*ſzatany

10:
czaſow i nie obłoczył śię wodźięnié ani wdomu
11:
mieſkáł/ ale wgrobách/

werset: 28A virzáwſzy Ieſuſa i za
12:
krzyczáwſzy/ pádł przed nim/ i głoſem wielkiem
13:
powiedźiáł/ Cóſz iá mám ſtobą Ieſuſie ſynu bo
14:
ga náwyſzſzégo Proſzęcię abyś mię niemęczył

werset: 29
15:
Abowięm roſkazowáł duchowi nieczyſtęv wy=
16:
nieśc od człowieka/

Bo go przes wielé czaſow
17:
popadáł/ i był wiązán łancachami/ i pętami *
*warowán

18:
ſtrzeżon/ a potargáwſzy *okowy bywáł pę=
*zwiąſki

19:
dzon od ſzatana na puſtynié.
werset: 30
20:
Gdźie téſz Ieſus ſpytął go rzeknąc/ ktoréc i=
21:
mię? A on powiedźiáł/ ćma/ a to iſz weń było ſza
22:
tanów wiélé weſzło/

werset: 31*ktorzy téſz prośiligo a=
*I

23:
by im puść *w przepaśc nieroſkázáł/
*wprze=
żednié abo
w głębo=

werset: 32A iſz
24:
tam była wielka trzoda *świni ktoré śię na
*wieprz=
ów

25:
gorze paſły/ téſz go prośili/ aby im wnie dopu=
26:
ścił wniść/

werset: 33A on im dopuścił/ *zaczem ſzata=
*A

27:
nowie wyſzedwſzy od człowieka/ weſzli weświ=
28:
nie/ i runęła śię trzoda *ſprzykra w ieźioro/ i
*poprzy
krzu

29:
ieſt zaduſzóna.

werset: 34
30:
A ći ktorzy paśli/ virzáwſzy to co śię s ſtało/ v=

strona: 181v

S: LVKAS

1:
ciekli

strona: 183

EWANG.karta CLXXXIII
rozdział: 9
werset: 22
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
Syn człowieczy/ muśić wielé
30:
cierpieć/ i być od ſtarſzych i Biſkupów i docto

strona: 183v

S. LVKAS
1:
row ſromotnie odrzucon i *zamordowán a
*zabit

2:
wſtać trzeciéo dnia.

werset: 23*Nad to mowił dó w=
*A

3:
ſzyſtkich/ kto chce za mną *przyść/ niech śię *
*iść
*wyrze=
cze

4:
zaprzy ſam śiebie/ i niechái bierze krzyſz ſwói
5:
na każdy dźień i za mną póidźie/

werset: 24Abowięm kto=
6:
by chciáł zachować duſzę ſwoię *zatraći ią/ a
*vtraci

7:
ktoby zatraćił duſzę ſwoię dlá mnie/ ten zacho=
8:
wá ią/

werset: 25Abowięm/ czemśię wſpomágá człowiek
Mat. 10.
Mar. 8:
Lu. 12.
2.Tim. 2.

9:
wſzyſtek świat zyſkáwſzy/ a ſamego śiebie za=
10:
traciwſzy abo o ſzkodę przywiodwſzy/

werset: 26Abo=
11:
więm kroby śię *mną wſtydźił i ſłówy moie=
*mnie ꝛc.

12:
mi/ temśię téſz i ſyn człowieczy wſtydźić będźié/
13:
gdy przyidźie w chfálé ſwoiéi/ i oicowyi/ i An=
14:
giołów świętych.

werset: 27Gdźie téſz wám zaprawdę
15:
powiedám/ ze ſą niektorzy ſtych co tu ſtoią/
Mat. 16.
Mar. 9.

16:
ktorzy nieukuſzą śmierći/ aſz by króleſtwo bo=
17:
że ogłądali.

werset: 28
18:
I s ſtałośię potychto mowach iakoby za
19:
oſḿ dni/ *że on poiąwſzy Piotra i Iána i Ia
Mat. 17.
Mar. 9.
*i

20:
kuba/ wſzedł na gorę modlićśię/

werset: 29I s ſtała śię
21:
gdy śię on modlił/ inſzá poſtać obliczá iego i o=
22:
dźięnié iego biatłę i *łśniące śię/
*łyſkaiące

werset: 30a oto mężowie
23:
dwa z nim mowili/ Ktorzyto byli: Moſeſz i He
24:
ljáſz/

werset: 31ktorzy vkázáwſzy śię w *wielebności po=
*chfále
abo maie=
ſtacie

25:
wiedali *zeście iego/ ktoré miáł wypełnić w
*wyście

26:
Hieruſalem/

werset: 32A Piotr i ći ktorzy znim byli/ byli
27:
ſnem obciążęni/ A ocuciwſzy śię virzeli chfałę
28:
iego i dwu mężów znim ſtoiących.



strona: 185v

rozdział: 10
werset: 15
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
I ty Kapernaum
30:
ktoreś aſz do nieba powyſzſzoné/ aſz do piekla

strona: 186

EVANG.karta CLXXXVI
1:
*ſtargnioné będźieſz/
*poniżo=
né

werset: 16Kto wás ſłuchá/ mnie
2:
ſłuchá/ a kto wás wzgárdzá mnie wzgárdzá/ a
3:
kto mnie wzgárdzá/ wzgárdzą tego ktory mnie
4:
poſłáł.

werset: 17
5:
A śiedḿdźieśiąt wrócili śię zweſelem rze=
6:
knąc/ Panie/ téſz i Djabelſtwa ſą nám poddané
7:
w imię twoie/

werset: 18A on im powiedźiáł/ Widźia=
8:
łem ſzatana/ gdyto on iako łyſkawica znieba
9:
ſpádł/

werset: 19Otoć wám dáwám moc/ deptać po wę=
10:
żách i niedźwiátkách/ i powſzyſtkiei mocy niep=
11:
rzyiacielowyi/ a nicći wám niezaſzkodźi/

werset: 20Wſzak
12:
żeśię ſtego nieweſélcie/ iże wám duchowie pod=
13:
dani ſą/ Ale śię raczyi weſelcie/ iſz imiona waſze
14:
ſą wniebie napiſané.

werset: 21
15:
Tyiże godźiny/ vradowáł śię Iéſus duchem
Tamże

16:
i rzekł/ *dźiękuię tobie oicze/ panie nieba i źię=
*wyzná=
wám

17:
mie/ ześ tyto rzeczy *mądrem i roſtropnem lu=
*od mąd
rych ꝛc.

18:
dźiám *ſkrzyté vczynił a dźiátkámeś ié obia=
*ſkrył

19:
wił/ *Barzo dobrze oicze/ gdyſz to tak było v=
*tak abo
nu miły

20:
podobanié przed tobą/

werset: 22Wſzyſtko mi dáno ieſt
21:
od oica móiego/ I niewié nigd ktory ieſt ſyn/
22:
iedno ocieć/ a ni teſz ktory ieſt ocieć/ iedno ſyn
23:
a komu by ſyn obiawić chciáł.

werset: 23
24:
A obróćiwſzy śię do vczniow/ oſobno po=
25:
wiedźiáł/ *Błogoſławioné ſą oczy ktoré wi=
Mat. 13.
*ſzczeſli=
we

26:
dzą/ to co wy widźicie/

werset: 24Abowięmći wám powie
27:
dám/ że wielé proroków i królów/ chciało wi=
28:
dźieć co wy widźicie a niewidźieli/ i ſłyſzeć co
29:
wy ſłyſzycie/ a nieſłyſzeli.



strona: 188v

rozdział: 11
werset: 26
1:
Tedy idźie/ i bierzé kſobie/ śie=
2:
dḿ duchów inſzych nad śię gorſzych/ i wſzedw
3:
ſzy mięſzkaią tam/ I bywaią oſtatki onegoto
4:
człowieka/ gorſzé niſzli przodki.

werset: 27
5:
A gdy to on mówił/ sſtało się ieſt/ że nie=
6:
którá niewiaſta/ podnióswſzy głos ſwói z rzé=
7:
ſzyi/ powiedźiała mu/ Błogoſławiony żywot
8:
który ćię nośił/ i pierśi którycheś pożywáł/

werset: 28A
9:
on powiedźiáł/ I owſzem błogoſławieni któ=
10:
rzy ſłuchaią ſłowa bożego i ſtrzegą go.

werset: 29
11:
A gdy śię tłuſzczé zgromadzały/ począł mo=
12:
wić/ Rodzái ténto ieſtći złoſny/ Znami e ni śię
Tamże

13:
domagá/ a znamię niebędźie dáno iemu/ wyiąw
14:
ſzy znamię Ionáſza proroka/

werset: 30Abowięm iako Io
15:
náſz Niniwitám był znamięniem/ tak téſz i ſyn
Ion: 21.

16:
człowieczy rodzaiowi temu.

werset: 31
17:
Krolowá ſpołudnia/ powſtanie *wſąd
*wſądźie
*ludzmi
3. Reg. 10.

18:
zmężami rodzaiu tego/ i potępi ié. A to iſz ona
19:
przyciągnęła ſkraiów zięmię/ ſłuchać mądroś
20:
ći Solomonowéi/ A oto więtſzy tu ieſt niſz
21:
Solomon.

werset: 32Mężowie téſz *zNiniwen pow=
*Niniw=
czycy
Jon. 3.

22:
ſtaną wſąd ſtym to rodzaiem i potępią j. Ato
23:
iſz śię oni vpamiętali na przepowiédanié Ioná=
24:
ſzowo/ A oto więtſzy tu ieſt niſzli Ionáſz.

werset: 33
25:
Nigd świece zapáliwſzy ią *wćień nieſta=
*wſkryté
kładzie
Mat. 4:
Mar: 6.
Mat: 6.

26:
wiá ani pod korzec/ ale na świecznik/ aby któ=
27:
rzy wchodzą światło widźieli/

werset: 34Oko ieſtći świé=
28:
cą ćiała/ Gdy by tedy oko twoie próſte było/ i
29:
wſzykoć ciało twoie *świétné ieſt/ Ieſli by zaś
*światłé

30:
złoſné było/ i ćiałoć téſz twoie ćięmné ieſt



strona: 191

EVANG.karta CXCI
rozdział: 12
werset: 25
1:
A któſz zwás troſkliwie myſląc/ może przy=
2:
dać ku wzroſtowi ſwemu łokieć ieden?

werset: 26Ieſtli te=
3:
dy/ co námnieiſzyi reeczy niemożecie/ przécz śię
4:
o inſzé troſzczecie?

werset: 27
5:
*Weirzycie na liliié iako roſtą nierobią ni
*vbaczćies

6:
przędą/ a wżdyć wám powiedám/ że i So=
7:
lomon ze *wſzego pańſtwa swoiego/ niebył
*wſzyſtki
ei chwáły
ſwoiei nie
był przyo
dźiewán

8:
tak ſtroiny iako iedna ſtych.

werset: 28A ieſlić tráwę/
9:
ktoráto dźiś na roli ieſt/ a nazaiutrz bywá wpiec
10:
miotaná/ Bog tak przyodźiéwá/ czymżeć nie=
11:
więcei wás o *mało wierzący?
*małovf=
ni

werset: 29I wy tedy *
*nieſzu=
káicie abo
nie ſtarái
ćie śię

12:
niepytáicié śię cobyścié iedli abo co byśćie pili/ i
13:
* ku gorze śię niebierzcie
*niech śie
waſz vmy
ſł i tam i
ſam nie=
chfieie abo
nie u dá=
wái cie ſię
na wyſo=
kie myſli

werset: 30Abowiemći śie oto w
14:
ſzyſtki národy *świeckié *ſtaraią gdźie oćiec
*pytaią
abo ſzuka=
ią
*świata

15:
waſz wié/ że tego potrzebuiećie/

werset: 31Ale śię ſtarái=
16:
cie o króleſtwo bożé/ a to wſzyſtko będźie wám
17:
przydáno.

werset: 32
18:
Niébóiśię maluczká trzódo/ Boć śię vpodo=
19:
bało oicu waſzemu/ dać wám króleſtwo/

werset: 32Prze=
20:
dáicie máiętnośći waſze/ a dáicie Iałmużnę/ czy=
21:
ńcie ſobie worki ktoré śię wiotchemi niesſtáwáią
22:
/Skárb nieprzebrany wniebieśiéch/ gdźie zło=
23:
dziei niedochodźi ani mól kaźi/

werset: 34Abowiem gdźie
24:
ieſt ſkárb waſz/ tam i ſerce waſze będźie.
Mat. 6.

werset: 35
25:
Niéchái będą biodra waſze przepaſané i *świé
*pochod=
nie
*goraiącé

26:
ce zápáloné/

werset: 36a wy podobni ludźiám/ którzy cze=
27:
kaią pana ſwego kiedy śię wroci zweſelá/ aby
28:
mu natychmiáſt otworzyli gdy by przyſzedł i
29:
zákołatáł/

werset: 37Błogoſławieni ſłudzy oni/ ktore przy
30:
ſzedwſzy pán/ náidźie a oni czuią/



strona: 193v

rozdział: 13
werset: 23
1:
A niektory mu powiedźiáł/ Panie/ małoli ich
2:
iéſt ktorzy zbawięni zoſtaią? A on rzekł do nich/
Mat. 7.

werset: 24
3:
vśiłuicie wniść ciaſną *bramą Boć ich wielé
*vlicą

4:
(powiedámći wám) będą ſzukali wniść/ a nie
5:
będą mogli/

werset: 25A gdyby wſtał *goſpodárz i
*pán do=
mu abo
ociec czela
dny

6:
drzwi zamknął/ i poczęlibyście na dworze ſtać i
7:
wedrzwi kołatać/ rzeknąc/ panie/ panie/ otwórz
8:
nám/ A on by wám odpowiedáiąc *rzekł/
*rzecze

9:
*Nieznám wás ſkądeśćie/
*niewiē
Tamże

werset: 26Tedy poczniecie
10:
mowić/ Iedliſmy przed tobą i pili/ i vczyłeś po
11:
vlicách naſzych/

werset: 27A on rzecze/ powiedámci
12:
wám/ żeć wás nieznám ſkądeście/ odſtąpcié/
13:
ode mnie wſzyścy ſprawce nieſprawiedliwości/

werset: 28
14:
Tamći będźie płacz i ſkrzytanié zebów *gdy vi=
Mat. 8.*gdybyś=
cie virzeli

15:
rzycie Abrahama/ Iſaaka/ Iakoba i proroki w
16:
ſzyſtki wkroleſtwie bożym/ a wás precz wyrzu=
17:
coné/

werset: 29I przyidą od wſchodu i zachodu ſłońca/ i
18:
od pułnocnego/ i południego wiatru/ i będą w
19:
kroleſtwie bożem poſadzęni/

werset: 30A otoć ſą oſtatecz=
Mat. 19. 20:
Mar. 10.

20:
ni/ ktorzy będą pierwſzęmi/ i ſą piérwſzy ktorzy
21:
będą oſtatecznęmi.

werset: 31
22:
Onégoſzto dnia/ przyſzli knięmu niektorzy
23:
Phariſeuſowie rzeknąc mu/ wynidź ſtąd a pódź
24:
*precz Boćię Heród chce zabić/ *Gdźie on
*ſtąd
*I

25:
powiedźiáł im/ ſzedwſzy powiédzcie *liſzce o=
liſowi
ꝛc.

26:
nyi/ oto Djábelſtwa wyganiám/ i vzdráwianiá

werset: 32
27:
dźiś i iutro konám/ a trzećiego dnia *bywám
*mám
być

28:
dokonán/

werset: 33wſzakżeć iá muſzę chodźić dźiś i iutro
29:
i trzéćiego dnia/ Boć *to niemoże być aby pro
*śię nie=
:
raro trafia

30:
rok zginął indźie niſz w Hieruſalem.



strona: 195v

rozdział: 15
werset: 7
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:
Powiédamći
27:
wám/ żeć tak będźie weſelé wniebie nad iednym
grzéſznym


strona: 196

EVANG.karta CXCVI
1:
grzeſznym/ ktory śię złości kaie/ więcyi niſz
2:
nad dźiewiaciądźieśiąd i dźiewiącią ſprawiedli=
3:
wych ktorzy *vpamiętaniá potrzeby niemaią.
*kaianiá

werset: 8
4:
Abo/ ktoráſz téſz niewiaſta/ maiąć groſzy dźie
5:
śięć/ ieſliby ieden groſz ſtraciła/ niézápálá świece
6:
i nievmietá domu a ſzuká pilnie aſz by nalazła/

werset: 9i
7:
na lázwſzy nie zwoływá przyiációłek i *ſą=
*ſąśiád:
ale byto mo
gło znaczyć
męſzczyſzny
przetożem
to maluczko
odmięnił

8:
śiadek rzeknąc. Weſélcie śię zemną/ A to iżemći
9:
nalazła groſz ktorym była ſtráciła/

werset: 10Takći po=
10:
wiédám wám/ weſelé śię dźieie przed Angioły
11:
bożęmi/ nad iednym grzeſznem/ ktory śię złości
12:
kaie.

werset: 11
13:
*Nad to powiedźiáł/ człowiek niektory
*A

14:
miáł dwu ſynu/

werset: 12i rzekł młodwſzy znich oicu/
15:
Oicze dái mi część maiętności tę ktorá ná mię
16:
przychodźi/ a on im rozdźielił *maiętność/
*żywno=
ść

werset: 13
17:
I tamże niepowielu dniow/ młodſzy ſyn ze=
18:
bráwſzy wſzyſtko/ wezbráł śię do dalekiei kraj=
19:
ny i tamże roſproſzył maiętność ſwoię żyiąc
20:
marnie/

werset: 14A gdy on wſzyſtko potrawił/ s ſtáł śię
21:
głód wielki po krajnie onyi/ i on począł niedoſta
22:
tek cierpiéć/

werset: 15I ſzedwſzy przyſtáł ku iednęmu *
*obywa=
telowi

23:
mieſzċzaninowi krajny onyi/ ktory téſz po
24:
ſłáł go do *wśi ſwoiéi paść *śfini/
*rolá
*wieprz=
ów

werset: 16a on rád
25:
by był *napełniał brzuch ſwoi A młótem ktoré
*napełnił
A Słowo łaciń=
skié nieznaczy
próſto młóta a=
bo iako indźie
mowią słodźin/
ale nierowno in
ſzé rzeczy/ a mie=
dzy inſzęmi/ łu=
skinié iakie ſą na
grochu i na in=
ſzem zbożu ktoré
śię włuskiniach
rodźi/ Greckié
téſz słowo nieia
ko ktęmu ieſt

26:
iadły śfinie/ *ale mu nigd niédáwáł.
*i

werset: 17
27:
A przyſzedwſzy kſobie powiédźiáł/ Iakóſz
28:
wielé *náięmników oica moiego/ *ma doſyć
29:
chleba a iá głodem ginę?



strona: 198

rozdział: 16
werset: 20
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:
A ktęmu był
29:
téſz niektory żebrák imięnięm Lazárz/ ktory
30:
leżáł v drzwi iego/ Będąc wrzodowatym/

werset: 21i pra

strona: 198v

S. LVKAS.
1:
gnąc/ aby był naſycon ❦ odrobin ktoré padały
❦ z

2:
s ſtołu bogáczowégo/ *Gdźie téſz i pśi/ przy
*Ale

3:
chodząc lizali wrzody iego.

werset: 22A owá s ſtało=
4:
śię iéſt/ że vmárł żebrák i doniesion ieſt od An=
5:
giołów *na łono Abrahamowé/ Vmarł téſz
*wnád=
ro abo w
zanadrze

6:
i bogácz i pogrzebion ieſt.

werset: 23
7:
A gdy wpieklé F będąc w mękach podnióſł
8:
oczy ſwoie/ *virzáł Abrahama zdaleka i Lazá=
*widźi

9:
rza na łonie iego/

werset: 24i zawołáwſzy powiedźiáł/ Oi
10:
cze Abrahamie zmiłui śię na demną/ a pośli La
11:
zarza aby omoczył w wodźie/ koniec palca ſwo=
12:
ieo / i ochłodźił ięzyk mói/ Boć cierpię cięſzką mę
13:
kę wtymto płomięniu/

werset: 25A Abraham mu powie=
14:
dźiáł/ Synu/ Pamiętái żeś ty wżywocie
15:
ſwoim wźiął dobra twoie/ a Lazárz także *mi
*złé A

16:
ſerjé/ Otóſz on terás *pociechy vżywá a ty
*cieſzon
bywá
abo cieſzy
śię

17:
cięſzką mękę cierpiſz/

werset: 26A nadto wſzyſtko/ miedzy
18:
nami i wami/ wielka *odchłáń ieſt poſtanowio
*przepaśc
abo pſzer=
wa vćwi
erdzona

19:
na aby zowotąd niemogli do wás przéść kto
20:
rzyby chcieli/ ani ſtamtąd do nás śię przeprawić

werset: 27
21:
Powiedźiał on/ proſzęcię tedy oicze/ abys go
22:
poſłáł do domu oica moiego/

werset: 28Boć mám śiedḿ
23:
braćiei/ aby im świádczył/ że by téſz i oni nieprzy
24:
ſzli na to mieśce męki/

werset: 29Rzecze mu Abraham/ ma
25:
iąć Moſeſza i proroki/ niecháiże ich ſłuchaią/

werset: 30A
26:
on rzekł. Nié: Oicze Abrahamie/ Ale gdyby kto
27:
ry zumarłych ſzedł donich/ będą śię złości kaia=
28:
li/

werset: 31Powiedźiáł mu on/ Ieſlić G
G Uczmy śię ſtąd
abyſmy na ſa=
mym słowie bo=
żym przeſtawa=
li/ Ktoré téſz od v
marłych śię prá=
wdy dowiado=
wać zayazuię
Deut. 18./
Moſeſza i proro
29:
ków nieſłuchaią/ nieuwierząc téſz gdyby ktory
30:
zumarłych zaśię wſtáł.



strona: 199

EVANG.karta CXCIX
F
1:
Chocby to podobięńſtwo a nie Hiſtoriá była/ przedśłę /
2:
Stąd możęmy baczyć/ że i przed ſądnym dniem/ duſzé ludzkié
3:
abo śię na mękę abo na weſelé obracaią/ A iſz śię tu vmarli
4:
dobrzy i źli widzą i bogacz wié że ieſzcze braciá iego niepomar
5:
li/ toć śię dźieie/ iſz przed vmęczenim pańskiem/ duſze błogosła=
6:
wioné nie tak ſzły proſto donieba do pana Chriſtuſa iako potem
7:
ſzedł łotr/ i Paweł ś. i Sczepán pragnie ꝛc. Ale były na oſobli=
8:
wem mieścu/ gdźie śię cieſzyły nadźieią przyſzłeo przywiedźię=
9:
niá do boga przes pana Chriſtuſa/ I ſpotępionemi widźieć śię
10:
mogli/ i kiedy kogo na ktoryi ſtronie nie widźieli/ o tym rozu=
11:
mieli że ieſzcze nieumarł/ a nie żeby ludźie vmarli/ mogli na ſer
12:
ca ludzkié patrzyć/ abo co śię znami dźieie widźieć/ Iako tego
13:
niektorzy/ krom wſzev piſma świętego za iſtotną rzecz nauczaią.

strona: 201

EVANG.karta CCI
rozdział: 18
werset: 9
1:
Nadto/ ku niektorym co wſobie vfali iże ſą
2:
ſprawiedliwi i drugié wzgárdzali/ rzekł to podo
3:
bięńſtwo/

werset: 10Dwa człowieki wſtępowali do kościo
4:
ła aby śię modlili/ Ieden był Phariſeuſz *dru=
*i

5:
gi Celnik/

werset: 11Phariſeuſz/ *ſtanąwſzy to vśiebie
*ſtoiąc

6:
* modląc śię mówił/
*modlił
się
Bożé dźiękuię tobie/ iżem
7:
nieieſt iáko inſzy ludźie/ Drápieżni/ nieſprawie=
8:
dliwi/ cudzołożnicy/ abo téſz iako tento Celnik/

werset: 12
9:
Páſzczám śię dwa kroć *wtyidźień/ dźieśięcini
*przes
ſobbotę

10:
dáwám że wſzyſtkiego co iedno mám.

werset: 13
11:
A Celnik zdaleka ſtanąwſzy/ téſz i oczu niech=
12:
ćiáł ku niebu podnieść/ alé bił wpiérśi ſwoie/
13:
rzeknąc/ Bożé Bądź miłościw mnie grzéſznęv

werset: 14
14:
Powiedámći wám/ że tento s ſtąpił do domu
15:
ſwoiego vſprawiedliwiony *niſzli on/ Bo
*nimo o
nego
Luk. 14.

16:
wſzelki ktory śię powyſzſzá/ będźie poniżon/ a
17:
ktory śię poniżá będźie powyſzſzon.

werset: 15
18:
Nadto nieſzli knięmu i dźiátki/ abyśie ich do=
Mar. 19.
Mar. 10.

19:
tykáł/ *Leć vczniowie virzáwſzy to gromi
*A

20:
li ié/

werset: 16A Iéſus przyzwáwſzy *dźiatki k ſobie po
*ich

21:
wiedźiáł/ Dopuſzczáicie dźiátkám przychodźić
22:
ku mnie i nie *odgániáicie ich/
*odbra=
niáicie im
Abowięmći ta=
23:
kowych ieſt kroleſtwo niebieſkié/

werset: 17Zapráwdęć
24:
wám powiedám/ że ktoby nieprzyiął kroleſtwa
25:
bożego iako dźieciątko nie wnidźie do niego.

werset: 18
26:
A niektory przełożony ſpytáłgo rzeknąc/ mi
Tamże

27:
ſtrzu dobry/ Co vczyniwſzy/ wieczny żywot za
28:
dźiedźictwo otrzymám?

werset: 19A Ieſus mu powie=
29:
dźiáł/ Przécz mię zowieſz dobrem?



strona: 203

rozdział: 19
werset: 27
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
A ony nieprzyiácioły moie/ ktorzy niechcieli a=

strona: 203v

S. LVKAS.
1:
bych iá krolowáł nad nimi/ przywiedźćie tu i po
2:
biicie przedemną/

werset: 28A powiedźiáwſzy tyto rzeczy/
3:
ſzedł przed śię *idąc do Hieruſalem.
*wſtępu
iąc

werset: 29
4:
I s ſało śię ieſt/ gdy śię przybliżył do Beth
5:
phali i Bethanjiéi do gory *przezwiſkiem oli
*ktorą zo
wą
Mat. 21.
Mar. 10.

6:
wnyi/ poſłáł dwu zuczniów ſwoich/

werset: 30rzekwſzy/
7:
Idźćie do *wśi/ ktorá ieſt przećiwko wám/ do/
*miaſtecz
ka abo za=
meczku

8:
ktoryi wſzedwſzy náidźiecie oślę vwiązané na
*wcho=
dząc

9:
ktorym nigdy zludźi nigd nieśiedźiáł/ odwią
10:
záwſzy ié/ przywiedźmi

werset: 31A ieſliby wás kto py=
11:
táł/ przécz odwięzuiecie/ tak mu powiédzcie/ iże
12:
go pán potrzébę má

werset: 32
13:
A poſzedłwſzy ći ktorzybyli poſłani/ naleźli
14:
tak iako im powiedźiáł/

werset: 33*Gdźie téſz gdyto oni
*A

15:
oślę odwięzowali/ rzékli donich panowie iego/
16:
Przécz oślę odwięzuiecie/

werset: 34A oni powiedźieli/ pán
17:
go má potrzebę/

werset: 35I przywiedli ié do Ieſuſa/ i w=
18:
rzućiwſzy ſzaty ſwoie na oślę/ wſadźili Ieſuſa *.
*A

werset: 36
19:
I tamże gdy on iacháł/ pościéłáli ſzaty ſwo=
20:
ie na drodze.

werset: 37
21:
A gdy śię iuſz przybliżyl/ ku *ſchodowi go
*ześciu
abo doło=
wi
Io. 12.

22:
ry oliwnyi/ wſzyſtko zgromadzęnié vczniów/
23:
poczeło weſeląc śię chfalić boga wielkim głoſem
24:
za wſzyſtki *cuda ktoré widźieli/
*mocy
Mat. 21.
Mar. 11.

werset: 38rzeknąc/ Bło
25:
goſławiony *onto król ktory przyść miáł w
*idący abo
iadący
krol

26:
imię páńſkié/ Pokói wniebie/ i chfáła nawyſoko
27:
ści/

werset: 39A niektorzy *Phariſeuſzowie z rzeſzyi/ rze
*z phari=
ſeuſzów

28:
kli do niego/ Miſtrzu/ zgroḿ vcznie twoie/

werset: 40A
29:
on odpowiedaiąc rzekł im/ Powiedám ći
30:
wám/ żeć kamięnié będźie wołało/ ieſli że byći
31:
milczeli.



strona: 205v

rozdział: 20
werset: 44
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
Dáwid tedy gdyſz go panem

strona: 206

EVANG.katra CCVI
1:
zowie ❦ iakóſz on ieſt ſynem iego.
❦ a

werset: 45
2:
A gdy wſzyſtek lud ſłucháł/ rzekł vczniom
3:
ſwoim/ ſtrzeſzćie śię ❦ Doctorów ktorzy chcą
❦ od

4:
wpowáżnych ſzatách chodźić/ i miłuią pozdrá=
5:
wianiá na rynkách ❦ piérwſzé śiedzęniá w=
❦ i

6:
Bożnicach/ i piérwſzé mieſca na kołacjách/
Mat. 23:
Mar. 12.
Lu. 11:

werset: 47kto=
7:
rzy pożéraią domy wdów i wrzeczy śię długo
8:
modlą cić *więtſzé potępienie wezmą.
*obfitſzy
ſąd abo
cięſzſze ká
ranié

rozdział: 21

9:
CAPITVLVM XXI.
werset: 1
10:
A
Weirzáwſzy/ virzáł bogáté ludźie a
11:
oni miecą do ſkarbnice kościelnyi *da
*offiary
Mar. 12.

12:
ry ſwoie/

werset: 2Virzáł téſz i niektorą wdowę
13:
vbogą a ona tam wrzućiła/ dwa pięniąſki
14:
drobné/

werset: 3i rzekł/ Zapráwdęć wám powiédam/ że
15:
ta vbogá wdowa/ więcyi *niſz wſzyścy wrzu
*że wſzy
ſtkich

16:
ćiła/

werset: 4Abowięm otoći wſzyścy/ wrzućili miedzy
17:
dary bożé ſtego co im zbywało/ A otota zniedo
18:
ſtatku ſwego/ wrzućiła wſzyſtkę *maiętność
*żywność

19:
ktorą miałą

werset: 5
20:
A gdy niektorzy mowili okościele/ że ieſt pię=
21:
knęmi kamięńmi i darowanemi kleinoty przyo=
Mat. 24.
Mar. 13.
Lu. 19.

22:
chędożon/ on powiedźiáł/

werset: 6Tyto rzeczy kto
23:
ré widźicie/ przyidą dni ktorych niebędźie zoſta=
24:
wion kamień na kamięniu ktory *by niebył zbo
*niebę=
dźie

25:
rzony/

werset: 7Gdźie téſz pytaligo rzeknąc/ Miſtrzu/
26:
kiedyſz więc to będźie? a ktory ieſt znak/ kiedy by
27:
śię to dźiáć miało?

werset: 8A on powiedźiáł/ Baczćie*
*niebądź
cie

28:
abyście niebyli zwiedźieni/



strona: 208v

rozdział: 22
werset: 21
1:

2:
Aleć oto/ ręka *wydáwce moiego ieſt ze
*wydaią
ceo mnie

3:
mną ná ſtole/

werset: 22*gdźie ſyn człowieczy idźieć tak
*i

4:
iako ieſt poſtanowiono/ Lecz bieda człowiekowi
5:
onęmu *ktoryo wydáwá/
*przes
ktoreo wy
dán by=
wa

werset: 23A oni śię poczęli mie
6:
dzy ſobą pytać/ ktory by wżdy był/ coby to v=
7:
czynić miáł.

werset: 24
8:
*Gdźie téſz s ſtała śię téſz ſpora miedzy
*A

9:
nięmi/ ktoby znich *miáł być *więtſzy/
*zdáłśię
*przedni
eiſzy abo
ſtarſzy

werset: 25A
10:
on im powiedźiáł/ Królowieć *národów pa
*świeccy
abo po=
gańſcy

11:
nuią nad tymito narody/ i ći ktorzy moc ma
12:
ią nadnimi/ dobrodźieimi bywaią zwáni/

werset: 26Lecz
13:
wy nietak/ Ale ktory ieſt więtſzy miedzy wami/
14:
niechái będźie iako młodſzy/ i *ktory przodek trzy
*wódz abo
kśiążę a
przełożo=
ny

15:
má iako ten ktory poſługuie/

werset: 27Abowięm któſz
16:
więtſzy ieſt? ten ktory kſtołu śiedźi czyli ten kto=
17:
ry poſługuie? Záſz nie ten ktory kſtołu śiedźi?
18:
A iámći ieſt miedzy wami iako ten ktory poſłu=
19:
guie/

werset: 28a wy ieſteście/ ći/ ktorzyście zemną wpo=
20:
kuſach moich przetrfali/

werset: 29*Gdźie téſz iá zrzą=
*I

21:
dzám wám/ iako mi ociec mói zrządźił kroleſtwo

werset: 30
22:
abyście iedli i pili *zaſtołem moim/ wkroleſtwie
*naſtole
ꝛc.

23:
moiem/ i śiedźieli na ſtolcach/ ſądząc dwanáście
24:
domow Iſraelſkich.

werset: 31
25:
*Nadto powiedźiáł pán/ Simonie/ Si=
*A

26:
monie/ Oto ſzatán *domágáł śię podśiáć wás
*pożądáł
wypáłać
abo wzmi
otać

27:
iako pſzęnicę/

werset: 32alemći iá prośił za tobą aby nie v=
28:
ſtáła wiara twoia/ a ty niekiedy nawroćiwſzy
29:
śię poćwierdź bracią twoię/

werset: 33A on mu rzekł/ Pa
30:
nie/ gotowém ieſt ſtobą iść i do cięmnice i na=

strona: 209

EVANG.karta CCIX
1:
śmierć/



strona: 211

rozdział: 23
werset: 13
EVANG.karta CCXI
1:
A zezwáwſzy Piłát Biſkupy/ i przełożoné
2:
mieśckié i lud/

werset: 14rzekł donich:/ Przywiedliście mi
3:
tego człowieka/ iakoby on od wrácáł lud/ a oto
4:
iá przed wámi wywiedźiáwſzy śię/ nic nienaidu
5:
ię w tymto człowieku winnego/ ſtych rzeczy o=
6:
ktoréśię nán ſkarżycie/

werset: 15a także ani Heród/Bom
7:
wás odeſłáł do niego/ a oto/ nic mu śię nie s ſta
8:
ło *cobyśię miało sſtać komu śmierći godnęv.
*śmierći
godneo

werset: 16
9:
Skáráwſzygo tedy/ wypuſzczę j.

werset: 17
10:
Gdźie téſz miáł tę *potrzebę/ puſzczać im na
*powin=
nośc abo
niewolą
opuścić

11:
święto/ iedneo/

werset: 18Ale wſzyſtko zgromadzęnié ra=
12:
zem zawołało rzeknąć/ *zgłáć teo a puść nám
*weźmi
abo zabii

13:
Barabbáſza/

werset: 19ktory dlá *zwady niektoryi w
14:
mieście vczynionyi i mężobóiſtwa/ był wrzucon
15:
do *cięmnice/
*ſtrażyi

werset: 20Zaśię tedy Piłát zawołáł chcąc
16:
wypuścić Ieſuſa/

werset: 21Lecz oni wołali rzeknąc/ vkrzy
17:
żui/ vkrzyżui go/

werset: 22A on potrzecié rzekł do nich/
18:
Bo cóſz wżdy ten złego vczynił? nicći wniem
19:
śmierći *winnego nienaiduię/ ſkáráwſzy go
*godneo

20:
tedy wypuſzczę j/

werset: 23A oni nalégali wielkięmi
21:
*głoſzy żądaiąc oto aby był vkrzyżowán/ i
*wołań=
mi
*proſząc
abo domá
gaiąc się

22:
śiliłyśię wołaniá ich i Biſkupów.

werset: 24
23:
Tam Piłát przyſądźił abyśię ich żądanie s
24:
ſtało/

werset: 25I wypuścił im tego ktorybył dlá zwady i
25:
mężoboiſtwa do cięmnice wrzucon/ ktorégo żą
26:
dali/ A Ieſuſa ich woléi podáł.
Mat. 27.
Mar. 15.
Io. 19.

werset: 26
27:
A gdy go wiedli/ vchfyćiwſzy nieiakiégo Si
28:
mona Scyrene/ ktory ſzedł zroléi/ włożyli nán
29:
krzyſz aby j nióſł ſtyłu za Ieſuſem/

werset: 27Zaktorym
30:
téſz ſzło wielkié zgromadzęnié ludu/ i niewiáſt/



strona: 213

rozdział: 24
werset: 21
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
dźiś ieſt trzéći tento dźień/ iako śię ty
30:
rzeczy/ s ſtały/

werset: 22a nadto i niewiaſty niektoré z

strona: 213v

S: LVKAS.
1:
*zgromadzęniá naſzeo przeſtráſzyły nás/ kto=
*nás

2:
ré ze świtaniem chodziły do grobu

werset: 23i nienaláſw=
3:
ſzy ćiała iego/ przyſzły powiedaiąc/ że i widzenié
4:
Angiołów widźiały/ ktorzy powiedaią iſz on ży
5:
wie/

werset: 24I chodźili niekorzy ſtych co znami ſą/ do
6:
grobu/ i tak naleźli iako i niewiaſty powiedźiały/
7:
Leć ſamego niewidźieli.

werset: 25
8:
A on rzekł do nich/ O *ſzáleni i leniweo ſer=
*przezro
zumni i le
niwi abo
gnuśni
ſercem

9:
ca ku wierzęniu/ *we wſzech rzeczach/ ktoré
*ná

10:
prorocy powiedźieli/

werset: 26Záli tych rzeczy *niemiáł
*niemu=
śił

11:
Chriſtus cierpieć i wniść do chfáły ſwoiéi?

werset: 27
12:
Gdźie téſz począwſzy od Moſeſza i od wſzyſt=
13:
kich proroków/ we wſzech piſmách wykładáł
14:
im to coby onim napiſáno.

werset: 28
15:
A wtem przybliżyli śię do zámeczku do
16:
ktorégo ſzli/ a on *to okazowáł iakoby daléi iść
*zmiśláł
iść daléi

17:
chciáł/

werset: 29I przymuśilio rzeknąc/ *zoſtáń znami/
*mieſzkai
abo zet=
rfái

18:
Boć *śię iuſz má ku wieczorowi/ i dźień śię
*ieſt

19:
ſkłonił/ A on wſzedł aby zoſtáł znimi/

werset: 30Gdźie
20:
téſz s ſtało śię ieſt/ że on śiedąc kſtołu znimi w=
21:
źiąwſzy chléb błogoſławił/ i złąmáwſzy podá=
22:
wáł im/

werset: 31A oczy ich otworzyły śię i poznali go/
23:
a on zniknął od nich.

werset: 32
24:
I mowili miedzy zobą záſz ſerce naſze niego
25:
rzało wnás/ gdy nám mówił wdrodze/ i kiedy
26:
nám piſma otwárzáł?

werset: 33A wſtáwſzy tyiże godźi=
27:
ny/ wroćili śię do Hieruſalem/ i naleźli zgroma
28:
dzoné iedennąście/ i ty ktorzy znimi byli/



strona: 216

EVANG.karta CCXVI
księga: Ioann
rozdział: 1
werset: 26
1:
Odpówiedźiáł im Ián/ rzeknąc/ Iać *
*pogrą=
żám abo za
nárzám
w wodźie

2:
chrczę wodą/ Lecz *w pośrzodku wás ſtoj/
*śrzedni
wás ſta=
náł

3:
ktorego wy niéznácie/

werset: 27onći ieſt ten ktory idźie za
4:
mną/ ktory śię s ſtáł przedemną ktoregom iá nie
5:
ieſt godźień/ abych rzęmięń ieo bota rozwiązáł.

werset: 28
6:
Ty rzeczy dźiały śię w Bethabarze za Ior=
7:
dánęm kędy Ián chrćił/

werset: 29A na zaiutrz/ virzy Ián
8:
Ieſuſa a on idźie do niego/ i rzecze/ Oto *bara=
*barán

9:
nek boży ktory grzéch świata *nośi/
*gładźi

werset: 30Tenći
10:
ieſt o ktorymęm iá powiedáł/ za mną idźie mąſz
11:
ktory śię przedemną s ſtáł/ Bo piérwſzy mnie
12:
był/

werset: 31A iámći go nieznáł/ ale żeby był obiawion
13:
Iſraelowi/ dlá tegom iá przyſzedł/ chrcząc wo=
:
(dą.

werset: 32
14:
I świadczył Ián rzeknąc ❦ widźiałem
❦ że

15:
ducha a on s ſtępuie znieba iako *gołębica/ I
*gołąb

16:
trfáł *na niem/
*nad

werset: 33a iámćio nieznáł/ ale ktory mie
17:
poſłáł chrćić wodą/ ten mi powiedźiáł/ nakogo
18:
by widźiáł ducha s ſtępuiącego i nanim trfaią=
19:
ceo/ tenći ieſt ktory chrći *duchem świętem/
*wduchu

werset: 34A
20:
iám virzáł i świadczyłem/ że tento ieſt ſyn boży.

werset: 35
21:
Na zaiutrz zaś/ ſtáł Ián i dwa zuczniow ieo /

werset: 36
22:
i rzecze weirzáwſzy na Ieſuſa gdyto on chodźił
23:
oto baranek boży/

werset: 37A ći to dwa vczniowie vſły=
24:
ſzeligo gdy mowił/ i ſzły za Ieſuſem/

werset: 38A Ieſuſ o
25:
broćiwſzy śię i virzáwſzy ié iſz za nim idą/ rzecze
26:
im/ czego ſzukácie? A oni mu powiedźieli/ Rab=
27:
bi (co śię wykłada *miſtrzu) gdźie mieſzkáſz?
*vczycie=
lu

werset: 39
28:
rzecze im on pódźcie a *oglądáicie Szli oni
*dowiéd
zcie śię

29:
i oglądali gdźieby mieſzkáł/ i mieſzkali przyniem
30:
przes onto dźień/ a godźina była iakoby dźie
31:
śiątá.



strona: 218

rozdział: 3
werset: 11
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:
Zapráwdę zapráwdę powiedám to
29:
bié/ żeć to mowięmy co więmy/ i coſmy wi=

strona: 218v

S: IANA.
1:
dźieli to świádczęmy/ a świadectwa naſzégo
2:
nieprzyimuiecie/

werset: 12Ieſliżem wám powiedźiáł źiem
3:
ſkié rzeczy a niewierzycie/ iakóſz ieſli bych nie
4:
bieſkie powiedźiáł vwierzycie?

werset: 13
5:
*Gdźie téſz nigdći nie wſtąpił do nieba/ ie=
*I

6:
dno ten ktory znieba s ſtąpił ſyn człowieczy/ *
*onto bę
dący

7:
ktory ieſt wniebie/

werset: 14A iako Moſeſz *powyſz=
*wzgorę
wyſtawił

8:
ſzył węża na puſzczyi/ tak muśi być powyſz=
9:
ſzon ſyn człowieczy/

werset: 15aby wſzelki ktory weń wie
10:
rzy/ niezginął/ ale miáł żywot wieczny.

werset: 16
11:
Abowięmći Bóg tak świat vmiłowáł/ że téſz
12:
ſyna ſwego *iedynego dáł/ aby wſzelki *ktory
*iedynie
vrodzone
go
*wierzą=
cy weń

13:
weń więrzy niezginął/ ale miáł żywot wieczny/

werset: 17
14:
Abowięm niepoſłáł bóg ſyna ſweo na świat/
15:
aby ſądźił świat/ ale żeby był świat/ zbawion
16:
przezeń/

werset: 18Kto wierzy weń *tego A nieſądzą/ a
*niebyw
á ſądzon

17:
kto niewierzy iuſz oſądzon ieſt/ a to iſz nievwie=
18:
rzył w imię iedynego ſyna bożego.
A Niepotępiaią
Tak cztą niekro=
:
rzy ale niepotrze
bá od brzmię=
niá słów grécki=
ch od ſtępować/
Ale owſzem téſz
to wielká więr=
nych chrześcia=
nów pociecha/ że
ich nie tilko nie=
potępią/ ale iſz i
ſądźić niebędą/
iako ktorzy by nie
vwierzyli/ iuſz ſą
oſądzęni/ A co
pán mowi że go
ociec nieposłáł
ſądźić/ to iako
mowi posłáł/ tak
śię rozumie/ o
przyściu wcielé
śmiertelnem/ bo
tam iście nie aby
ſądźił ale żeby
odkupił ieſt po=
słán/ Potem przy
idźie ſądźić oſtá
tecznie/ skąt téſz
w 5. cap. mowi
że mu wſzyſtek
ſęd ieſt od oica
dan

werset: 19
19:
A toć ieſt ſąd/ że przyſzła światłość naświat
20:
a ludźie miłowali *więcyi cięmność/ niſzly
*raczyi

21:
światłość/ Abowięm ich vczynki/ złé były/

werset: 20Bo
22:
wſzelki ktory *źle czyni/ światłośc nienáwidźi/
*źle
rzeczy

23:
i na światłośc nie chodźi aby vczynki iego *doz
*dozna=
né

24:
nané niebyły/

werset: 21A kto czyni *prawdę/ idźieć
*praw=
dźiwie a
niezmſł=
:
nie dobrze

25:
na światłość/ aby były obiawioné vczynki iego
26:
iże wbogu ſą vczynioné.

werset: 22
27:
Potém przyſzedł Ieſus i vczniowie iego do
28:
żydowſkiéi źięmie/ i tamże przebywáł znimi/
29:
i chrćił/



strona: 220v

rozdział: 4
werset: 39
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
A zmiaſta onego/ wielé s Samaritanów
30:
weń vwierzyło dlá mowy niewiaſty/ którá

strona: 221

EVANG.karta CCXXI
1:
świádczyła/ że iéi wſzyſtko powiedźiáł/ co iedno
2:
vczyniła/

werset: 40Gdy tedy Samaritánowie przyſzli
3:
do niego/ prośilio aby *mięſzkáł v nich/
*zoſtał
abo trfáł
przy
I mie=
4:
ſzkáł tam dwa dni/

werset: 41I daleko ich więcyi vwierzy
5:
ło/ dlá mówy ieo/

werset: 42I mówili niewieście/ * Iuſz
*że

6:
daléi nie dlá twoiéi powieści wierzymy/ Abo=
7:
więmeſmy ſami ſłyſzeli/ i *więmy/ że to práwdźi
*vznali=
ſmy

8:
wie ieſt zbawiciél świata/ Chriſtus.

werset: 43
9:
A podwu dniach/ wyſzedł zonąd/ i poſzedł
10:
do Galileiéi/

werset: 44Abowięm ſám Ieſus świádczył/
11:
że prorok w oiczyźnie ſwoiéi tći niemá/
Mat. 13.
Mar. 6.
Lu. 4.

werset: 45Gdy te=
12:
dy przyſzedł do Galileiéi/ przyięligo Galileiczy
13:
cy/ patrzywſzy na wſzyſtko/ co iedno w Hieru
14:
ſalem w święto vczynił/ Abowięm byli i oni na
15:
święto przyſzli/

werset: 46Przyſzedł tedy zaśię Ieſus do
16:
Kány Galileiſkiéi/ gdźie wodę winem vczynił.
17:
A owá był niektory *królik ktoreo ſyn
*krolew
ſki nato
śię wſzyſtki
gréckie exe=
mplarze z=
gadzaią

18:
niemógł w Kapernaum/

werset: 47Ten vſłyſzáwſzy/ że
19:
Ieſus idźie z żydowſkiéi źięmie do Galileiéi po
20:
ſzedł do niego/ i prośił go/ aby s ſtąpił i vzdro=
21:
wił ſyna iego/ Bo miáł vmrzéć/

werset: 48Rzekł tedy Ie=
22:
ſus do niego/ Gdybyście znamion i cud niévi=
23:
rzéli nigdybyście nievwierzyli/

werset: 49Rzecze do niego
24:
królik/ Panie/ s ſtąṕ/ poki nie vmrze *dźiécię mo
*ſyn

25:
ie/

werset: 50Rzecze mu Ieſus/ Idź/ ſyn twói żywié/ i v=
26:
wierzył człowiek *ſłowám ktore mu powie=
*mowie

27:
dźiáł Ieſus/ i ſzedł.

werset: 51
28:
A gdy on iuſz s ſtępowáł/ zabiegli mu wdro
29:
dze ſłudzy iego i opowiedźieli/ rzeknąc/ *ſyn twói żywie/
*iſz dźi
écie



strona: 223

rozdział: 5
werset: 46Abowięmći on o mnie na=

strona: 223v

S: IANA.
1:
piſáł/

werset: 47A ieſli ieo piſmum niewierzycié/ iakóſz mo=
2:
im ſłowám wierzyć będźiecie?

rozdział: 6

3:
CAPITVLVM. VI.
werset: 1
4:
P
Otem poſzedł Ieſus za morze Galileiſkié/
5:
Któré *leży pod A miaſtem Tiberias rze=
*Tyberi
ady
AIoſeph=
us Ant:
17. Cap. 4.

6:
czonem

werset: 2i ſzła zanim wielká rzéſzá/a to iſz wi/
7:
dźieli *znamiona iego ktoré czynił nad niemoc=
*cuda

8:
nęmi.

werset: 3*Gdźie téſz Ieſus wſzedł na gorę i śie
*A

9:
dźiáł tam zuczniami ſwoięmi

werset: 4A święto żydow
10:
ſkié bliſko było/
Mat. 14.
Mar. 6.
Lu. 9.

werset: 5Podnioſwſzy tedy Ieſus oczy
11:
ſwoie i virzáwſzy/ iſz wielká rzéſzá idźie donieo/
12:
rzecze do Philippa/ ſkąd kupięmy chleba/ aby ie
13:
dli otoći?

werset: 6A to mówił kuſząc go/ Bo on wie=
14:
dźiáł co miáł vczynić/

werset: 7Odpowiedźiáł mu Phi=
15:
lip/ Za dwieście groſzy chleba im niedoſtanie
16:
chocby téſz każdy znich nieco maluczko wźiął.

werset: 8
17:
Rzecze mu ieden zuczniów iego/ Andrzyi
18:
brat Simona Piotra/

werset: 9Ieſttu dźicię iedno kto
19:
ré má pięcioro chleba ięczmianneo/ a dwie rybie.
20:
ale co to ieſt na tak wiéle ich?

werset: 10A Ieſus powie=
21:
dźiáł/ vczyńcie aby ludźie *vśiedli/
*ſkładli
śię a
Gdźie na=
22:
tymto mieścu było tráwy wielé/ Vśiadło tedy
23:
mężów wliczbę iakoby pięc tyśięcy/

werset: 11A wźiąwſzy
24:
chleby Ieſus i podźiękowáwſzy/ rozdáł vcz=
25:
nium/ a vczniowie tym ktorzy *śiedźieli i tak=
*leżeli

26:
że i ❦ ryb ilé chcieli.
❦ z



strona: 225v

werset: 65
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
Abo=
30:
więm wiedźiáł ſpoczątku Ieſus/ ktorzy *ći byli/
*ſą niew
ierzący


strona: 226

EVANG.karta CCXXVI
1:
co niewierzyli i ktory *był ten co go wydać
*ieſt któ=
rygo wy=
dá

2:
miał/

werset: 66Gdźie téſz mówił/ Dlá tegomći wám
3:
powiédźiáł/ że nigd niemoże przyść do mnie/ ie
4:
ſliby mu niebyło dáno od oica moiego.

werset: 67
5:
Od tąd wielé ich zuczniów ieo na wſtecz po
6:
ſzło/ i daléi znim niechodźili/

werset: 68Rzekł tedy Ieſus
7:
dwiemanáście/ Chcecieli téſz i wy odyść?

werset: 69Od=
8:
powiédźiáł tedy Simon Piotr/ Panie/ doko=
9:
góſz odyidźięmy? ſłowa żywota wieczneo máſz

werset: 20
10:
i myſmy vwierzyli i poznali/ żeś ty ieſt Chriſtus
11:
ſyn boga żywego/

werset: 71Odpowiedźiał im Ieſus/ Zá
12:
lim iá wás dwunáście niewybráł/ a ieden zwás
13:
djábłem ieſt?

werset: 72A *to mówił o Iudáſzu Iſkarjo=
*mówił
Iudaſza
ꝛc.

14:
cie ſynie Simonowém/ ktorygo miáł wy=
15:
dać będąc iednem zedwunáście.

rozdział: 7

16:
CAPITVLVM VII.
werset: 1
17:
A
Potem *przebywáł Ieſus w Galile
*obycho
dźił abo
przecho=
dźił śię

18:
iéi/ Bo niechciáł w żydowſkiéi źięmi
19:
przebywać/ iſz go żydowie *vśiłowa=
*ſzukali

20:
li zabić/

werset: 2*Gdźie téſz bliſko było święto ży=
*A

21:
dowſkié *námiotów rozbjianié/
*chłodni
ków wty
kanie

werset: 3Rzekli tedy
22:
knięmu braćia iego/ *Pódź ſtąd a idź do ży=
*przeſtąṕ

23:
dowſkiéi źięmie/ aby i vczniowie twoj widźieli v
24:
czynki twoie ktoré dźiałáſz/

werset: 4Abowięmći nigd nie
25:
dźiała czego wſkrytości/ *ktory chce być ia=
*a ſám
ſzuká

26:
wny Ieſliże ty rzeczy dźiałáſz/ okáſz śię światu/

werset: 5
27:
Bo ani bracia iego weń wierzyli.



strona: 228v

rozdział: 8
werset: 10
1:

2:

3:
A podnioſwſzy śię Ieſus i nievirzáwſzy ni=
4:
kogo/ okrom niewiaſty/ rzekł iéi/ Niewiaſto
5:
gdźieſz ſą oni obwiniacze twoj? nigd ćię *nieo=
*niepotę
pił

6:
ſądźił?

werset: 11Rzekła ona/ Nigd panie/ a Ieſus po=
7:
wiedźiáł/ I iáć ciebie nieoſądzám/ Idź a dalei nie
8:
grzeſz.

werset: 12
9:
Zaśię tedy Iéſuś/ powiedźiáł im/ rzeknąc/
10:
Iámći ieſt światłość świata/ Kto za mną
11:
idźie/ niebędźie chodźił wciemność i / ale bę=
12:
dźie miáł światłośc żywota/

werset: 13Rzekli mu tedy
13:
Phariſeuſzowie/ Ty świádczyſz oſobie/ świa=
14:
dectwo twoie nieieſt práwdźiwé/

werset: 14Odpowie=
15:
dźiáł Ieſus i rzekł im/ chocći iá świádczę oſobie
16:
świadectwoć moie ieſt ći práwdźiwé/ Abow=
17:
ięmći wiem/ ſkądem przyſzedł/ i gdźie idę a wy
18:
niewiécie ſkąd idę/ i gdźie idę/

werset: 15Wy wedle ćiała ſą
19:
dźicie/ Iáć nikogo nieſądzę/

werset: 16A chocbychci iá téſz
20:
ſądźił/ ſąd mói/ ieſtci práwdźiwy/ Bom ſám
21:
nie ieſt/ ale iá i ociec ktory mię poſłáł/

werset: 17*Gdźie
*a
Deut. 17.

22:
téſz i wzákonie waſzem napiſáno ieſt/ ze dwu
23:
człowieku świadectwo prawdźiwé ieſt/

werset: 18Iá ie=
24:
ſtemći ktory świádczę ſám oſobie/ i świádczy o
25:
mnie ociec ktory mię poſłáł.

werset: 19
26:
Mowili mu tedy/ Gdźieſz ieſt tento ociec
27:
twói? Odpowiedźiáł Ieſus/ ani mnie znácie/ a=
28:
ni oica moiego/ Byście mnie znali/

werset: 20i oica byście
29:
moiego znali/ Ty ſłowa mowił Ieſus wſkar=
30:
bnicy/ nauczaiąc wkościele/ A nigd go niepoj=
31:
máł/ Bo była ieſzcze nieprzyſzła godźina iego.



strona: 231

rozdział: 9
EVANG.karta CCXXXI
werset: 8
1:
❦ Tenci ieſt/
❦ iſz

werset: 9a drudzy/ iſz ięmu podobny ieſt/
2:
Powiedáł on ❦ Iáciém ieſt/
❦ iſz

werset: 10Mowili mu tedy/
3:
Iakóſz śię otworzyły oczy twoie?

werset: 11Odpowie=
4:
dźiáł on i rzekł/ Człowiek ktorego zową Ieſu=
5:
ſem/ vczynił błoto/ i pomazáł oczy móie/ i rzekł
6:
mi/ Idź do ſádzáwki Siloamowyi a vmyi śię/
7:
A iá poſzedwſzy i vmywſzy śię przeirzáłem/

werset: 12
8:
Rzekli mu tedy/ gdźieſz on ieſt? Rzecze im on
9:
niewięm.

werset: 13
10:
Przywiodą do Phariſeuſzów/ tegoto ktory
11:
niekiedy niewydomem był/

werset: 14A wten czas ſob
12:
bota była/ kiedy błoto vczynił Ieſus/ i otworzył
13:
oczy iego/

werset: 15Zaśię tedy pytali go i Phariſeuſowie
14:
iakoby przéirzáł/ A on im powiedźiáł/ *Błota
15:
mi włożył na oczy/ i vmyłemśię/ i także wi=
16:
dzę/

werset: 16Rzekli mu tedy ſ Phariſeuſzów niektorzy/
17:
Ten człowiek/ nieieſt od boga/ gdyſz ſobboty
18:
niezachowáwá/ A drudzy mówili/ Iakóſz może
19:
człowiek grzéſzny/ takié znamiona czynić? I by
20:
ło roſtargnięnié miedzy nięmi/

werset: 17Rzekną zaśię nie
21:
widomęmu/ Ty co o nim powiedáſz/ iści otwo=
22:
rzył oczy twoie? A on rzekł ❦ Prorokiemći ieſt.
❦ iſz

werset: 18
23:
Nieuwierzyli tedy żydowie o nim/ że by nie=
24:
widomem był a przeirzáł/

werset: 19aſz wezwali rodźi=
25:
cow tego ktory przeirzáł/ i ſpytali ich rzeknąc/
26:
Ieſtto ſyn waſz/ ktorégo wy powiedácie/ iſz śię
27:
niewydomem narodźił? Iakóſz tedy terás wi=
28:
dźi?

werset: 20Odpowiedźieli im rodźicy ieo/ i rzekli/ wię=
29:
my iſz to ieſt ſyn naſz/ i to że śię niewydo=
30:
mym narodźił/



strona: 233

rozdział: 10
werset: 27
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:
Owce mo
30:
ie ſłuchaiąć głoſu moiego i znám ié iá/ i *cho=
*naſladu=
ią mię


strona: 233v

S: IANA
1:
dzą za mną/

werset: 28a iá im dawám żywot wieczny/ i
2:
żádną miarą nawieki niezginą/ á ni ich kto wy=
3:
drze zreki moiei

werset: 29Ociec mói ktory mi dáł/ nadew
4:
ſzyſtkić więtſzy ieſt/ i niemoże nigd wydrzéć zrę=
5:
ki oica moiego

werset: 30Iá a ociec ieſteſmyć iedno.
*rzecz ied=
na

werset: 31
6:
Zaśię tedy podnieſli kamięnié/ żydowie/ aby
7:
go vkamionowali/

werset: 32odpowiedźiáł im Ieſus/ Wié
8:
lém wám dobrych vczynków pokázáł zoica mo
9:
ieo/ dlá któregoſz mię ſtychtó vczynkow kamio=
10:
nuiecie?

werset: 33Odpowiedźieli mu żydowie rzeknąc/ o
11:
dobry ćię vczynek niekamięnuiemy/ ale o bluźnié
12:
rſtwo/ a iſz ty będąc człowiekiem czyniſz śię bo=
13:
giem/

werset: 34Odpowiedźiáł im Ieſus/ Záſz nienapiſá=
14:
no wzákonie waſzym/ Iám powiedźiáł/ Bogo
Psa: 8:

15:
wie ieſteście?

werset: 35Ieślić óny powiedźiáł bogami/ do
16:
ktorych śię mowa bożá sſtała/ a piſmo niémo=
17:
żebyć *ruſzono/
*rozwią=
záno abo
ſolwowá=
no

werset: 36iakóſz temu ktorego ocięc po
18:
święcił i na świat poſłáł/ wy mówicie ❦ Bluź
❦ Aſz

19:
niſz/ iżemto powiedźiáł/ ieſtem ſynem bożym?

werset: 37
20:
Ieſliżéc nieczynię vczynków oica moieo/ niewiér
21:
zcie mi/

werset: 38Ieſli zaś czynię/ acz byście mnie niewie=
22:
rzyli/ vczykóm wiérzcie/ abyście vznali/ i vwie=
23:
rzyli że wemnie ociec a iá wnim.

werset: 39
24:
Zaśię go chcieli poimać/ A on wyſzedł zręku
25:
ich/

werset: 40i poſzedł zaśię za Iordán/ na mieſce gdźie
26:
Ián *chrćił przedtym I mięſzkáł tam/
*był chr=
czący nap
rzód

werset: 41I wielé
27:
ich przychodźiło go niego/ I mówili Iánći żád
28:
neo znamienia nieuczynił/



strona: 235v

rozdział: 11
werset: 55
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:
Awielkánóc żydowſká niedaleko była/ I we

strona: 236

EVANG.karta CCXXXVI
1:
ſzło ich wielé ſkrajny do Hieruſálem przed wielką
2:
nocą/ aby śię oczyśćili/

werset: 56Szukali tedy Ieſuſa i mó
3:
wili miedzy ſobą ſtoiąc wkościele/ Co śię wám
4:
zdá że nieprzyſzedł na święto? A biſkupi i Phari
5:
ſeuſzowie/ dali byli/ roſkázanié/ aby ktoby wie=
6:
dźiáł gdźie *by był/ dáł znać/ że by go pojmali.
*ieſt oz=
naimił

rozdział: 12

7:
CAPITVLVM XII:
werset: 1
8:
I
Eſus tedy przed ſześcią dni do wielkiéi
na ſześć dni przed wielk.

9:
nocy przſzedł do Bethanjiéi gdźie był
10:
Lazárz *on to ktory był vmarł/
*vmarły
ktorego w=
11:
ſkrzéśił *od vmarłych/
*z

werset: 2Vczynili mu tedy tam
12:
wieczerzą *Gdźie téſz Márta poſługowała a
*i

13:
Lazárz był ieden ſtych ktorzy znim kſtołu śie=
14:
dźieli.

rozdział: 12
werset: 3
15:
Marjá tedy wźiąwſzy funt *oleiku/ Nardu
*maśći a
:
ao wódki

16:
*ſzczerego a koſztownego pomázáła nogi Ie=
*wierneo

17:
ſuſowé i vtarla włoſy ſwemi nogi iego/ a dóm
18:
ieſt nápełnion wonnością oleiku/
Mar. 14.
Mat. 26.
Mar. 14.

werset: 4Rzecze tedy ie
19:
den zvczniów ięgo/ Iudáſz ſyn Simonow/
20:
Iſkariotes/ ktory go miáł wydać/

werset: 5Przéczże ten
21:
to oleiek nieieſt przedám za trzyſta groſzy i nie=
22:
dáno to ieſt vbogiém?
*żebrak
óm

werset: 6A to mowił/ nieże by
23:
mu o vbogich piéczá była/ ale iſz był złodźieiem i *
*trzos
abo ſumki
Sujdas tak
wykładá ia=
ko wtexcie
ſtoj:

24:
*ſkrzynkę miáł i to co wnię miotáno nośił/
żebrákóm

werset: 7
25:
Rzekł tedy Ieſus/ *Dái iéi pokói/ zachowałać
*puść ią

26:
tento oleiek nadźień pogrzebu moiego/

werset: 8Abo=
27:
wiem vbogié zawſze sſobą mąćie/ a mnie nie za=
28:
wſze mácie.



strona: 238

rozdział: 13
werset: 9
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:
Rze
27:
cze mu Simon Piotr/ Panie nietylko nogi mo

strona: 238v

S. IANA
1:
ie/ ale i ręce i głowę/

werset: 10Powiému Ieſus/ Ktoć v=
2:
myty ięſt/ niémáć potrzeby/ wyiąwſzy nogi v=
3:
myć/ ale ieſt czyſt wſzyſték/ A wy czyſtymi iéſte
4:
śćie/ ale niewſzyścy/

werset: 11Bó wiedźiáł *wydáwcę
*wydaw
áiąceoiéo

5:
ſwoiego/ Dlá tegóſz powiedźiáł/ niewſzyścy
6:
ieſteśćie czyſtémi.

werset: 12
7:
Gdy tedy vmył nogi ich/ i wźiął ſzáty ſwoie
8:
*śiadwſzy zaſię im powiedźiął/ Wiéćie com
*Położywſzy
śię
tak włáſnie rozu
miéć mámy ich
ku ſtołu śiádanie
/ iako śię to wielé
kroć napominało
/ i wnet śię okáże
/ ſtego co Ián ś.
ſám o ſobie ni=
żyi powié.

9:
wám vczynił/

werset: 13Wy mię zowiecie *miſtrzem i pa=
*miſtrz i
pán

10:
nem/ a dobrze mówicie/ Bomći ieſt/

werset: 14Ieſliżem iá
11:
tedy vmył nogi waſze pán i miſtrz/ i wyście win
12:
ni iéden drugiemu vmywać nogi/

werset: 15Bomći wám
13:
przykłád dáł/ aby iakom iá vczynił/ i wyście
14:
tak czynili.

werset: 16
15:
Zapráwdę zapráwdę wám powiedám/ Nie
16:
ieſtći ſługa więtſzy niſz pán ieo/ ani *poſeł więt
*apoſtół
Mat. 10:
Io: 15:

17:
ſzy niſz ten ktory go poſłáł/

werset: 17Ieſli ty rzeczy wié=
Lu. 6:

18:
ćie błogoſławieni ieſteście/ ieſli że ié czynicie/

werset: 18Nie
19:
owſzyſtkichći wás mówię Wiemći iá ktoremći
20:
obráł ale żeby śię piſmo wypełniło/ Ten ktory
Pſa: 40:

21:
ijé chléb zemną/ podnióſł przećiwko mnie *piętę
*zdradę

22:
ſwoię/

werset: 19A toć wám odtychmiáſt powiedám/ piér
23:
wyi niſzli śię sſtanie/ aby gdyby śię sſtało/ vwie
24:
rzyliśćie iże iá ieſtem/

werset: 20Zapráwdę zapráwdę wám
Mat. 10:
Lu. 10.

25:
powiedám/ że kto przyimuie tego ktoregobych
26:
iá poſłáł/ mnie przyimuie/ A kto mnie przyimu
27:
ie/ przyimuie tego ktory mnie poſłáł.

werset: 21
28:
To Rzekłwſzy Ieſus/ zatrfożón ieſt duchęm/
29:
i świádczył/ a powiedźiáł/ Zapráwdę zapráw=
30:
dę wám mówię/ że mię ieden zwás wydá/



strona: 241

EVNAG.karta CCXLI
rozdział: 15
1:
CAPITVLVM XV.
werset: 1
2:
I
A ieſtem winná *macica práwdźiwá/ a
*drzewo

3:
ociec mói *winiárzem ieſt/
*ſpraw=
ca źięmie
abo o=
raczem

werset: 2Wſzelkąć *la
*odmłod
kę abo g
ałąſkę

4:
toroſl/ ktorá *wę mnié owocu nieprzynośi *
*na
*bierze
abo zgła=
dzá

5:
przec odyimuie ❦
❦ ią
/ a wſzelką ktorá owoc przy=
6:
nośi *oczyściá aby więtſzy owoc przyno=
*oprawu
ie abo che
doży

7:
śiła/

werset: 3wy ieſteście czyſtemi dlá mowy moiéi/ kto=
8:
rám wám powiedźiáł/

werset: 4mięſzkáicie wemnie a iá=
9:
w wás/ Iako latorośl niemoże owocu przy=
10:
nieśc od ſamyi śiebie/ ieſliby na maćicy *nietrfa
*niemię
ſzkała

11:
ła/ tak ani wy ieſlibyście wemnie niemęſzkali.

werset: 5
12:
Iáciem ieſt maćica winná wyście latorośli/
13:
ktory mięſzká wemnie a iá wnim/ teńci obfity o
14:
woc przynośi/ Bo przezemnie nic niemożecie v-
15:
czynić/

werset: 6Ieſliby kto niemięſzkáł wemnie/ ieſtći
16:
precz wyrzucon iako latorośl/ i vſzechł/ *więc
*i

17:
ié zbieraią i wogień miecą/ i palą śię/

werset: 7ieſlibyśćie
18:
wemnie mięſzkali i ſłowa moié w wás mięſzka=
19:
ły/ czegobyście chcieli będźiecie prośili/ a s ſta=
20:
nieć śię wám/

werset: 8Wtymći ieſt vwielbion ociec mói/
21:
abyście wy obfity pożytek przynośili/ i s ſta
22:
liście śię mojmi vczniami.

werset: 9
23:
Iako mię vmiłowáł ociec/ i iám wás vmiłowáł/
24:
Mięſzkáicie wmiłości moiei/

werset: 10Ieſlibyście przyká
25:
zaniá moie chowali/ będźiecie mieſzkali wmiłości
26:
moiéi/ iakom iá przykázania oica moieo chowáł
27:
i wmiłości ieo mięſzkám/



strona: 243

rozdział: 16
werset: 33
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:

31:
Tym wám rzeczy mowił/ abyście wemnie

strona: 243v

S: IANA.
1:
pokói mieli/ Na świecieć vćiſk mácie/ ale bądźcie
2:
dobryi nadźieie/ iámći świat zwyciężył.

rozdział: 17

3:
CAPITVLVM. XVII.
werset: 1
4:
T
Y rzeczy powiedźiáł Ieſus/ i podnióſł w
5:
niebo oczy ſwoie i rzekł/ Oicze przyſzłać
6:
godźina/ vwielb́ ſyná ſwoieo/ aby téſz i ſyn twói
7:
vwielbił ciebie/

werset: 2Iakoś mu dáł moc wſzego ciała/
8:
aby *on ileś ich kolwiek dáł ięmu/ dáł im ży=
*wſzyſt=
ko coś

9:
wot wieczny/

werset: 3A toć ieſt żywot wieczny/ abycie=
10:
bie poznali *ſamego práwdźiwego Boga/ i teo
*być ſam
em práw
dźiwem
bogiem

11:
ktorégoś poſłáł *Ieſuſa Chriſtuſa.
*Ieſuſē abo Ieſu
ſa być ch
riſtuſem

werset: 4
12:
Iám ćię vwielbił na źięmi/ dokonałem vczyn
13:
ku/ ktoryś mi dáł abych j vczynił/

werset: 5A terás v=
14:
wiel mię ty oicze v ſamego śiebie/ tą chfałą kto
15:
rąm miáł v ciebie przedtym niżeli świat był/

werset: 6O=
16:
znáimiłem imię twoie ludźiám/ ktores mi dáł s
17:
świata/ Twoić byli a mnieś ié dáł/ i chowalić *
*mowę

18:
ſłowo twoie/

werset: 7Terás poznali/ iżę wſzyſtki rzeczy
19:
ktoreś mi dáł/ od ciebie ſą/

werset: 8Bom im dáł ſłowa
20:
twoie któreś mi dáł/ a oni przyięli i poznali práw
21:
dźiwie/ iżem od ciebie wyſzedł/ I vwierzyli iżeś
22:
ty mnie poſłáł.

werset: 9
23:
Iá *za nimi proſzę/ Nie proſzęć za światem
*onię
o świat

24:
ale za temi ktoreśmi dáł/

werset: 10Abowięmći twoj ſą/ I
25:
moie wſzyſtki rzeczy twoięmiſą/ a twoie moie=
26:
mi/ i ieſtem w nich vwielbion/

werset: 11A iużem ći daléi nie
27:
ieſt na świecie/ a ćić ſą na świecie/ i idęc iá do cie
28:
bie/



strona: 245v

rozdział: 18
werset: 34
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:

26:

27:

28:

29:

30:
Odpowiedźiáł Ieſus/ ſám od śiebie to mówiſz/

strona: 246

EVNAG.karta CCXLVI
1:
czylić inſzy omnie powiedali?

werset: 35Odpowiedźiáł Pi
2:
łát/ Zalim iá ieſt żydowin? Naródći twói i Bi
3:
ſkupi podali mi ciebie/ Cóś vczynił?

werset: 36Odpowie=
4:
dźiáł Ieſus/ Króleſtwoć moie/ nie ieſt s świata
5:
tego/ Gdyby króleſtwo moie było s świata te=
6:
go/ ſłużebnicy moi *bilić byśię omię/
*wálczy=
licby abo
boiowali
abych
7:
niebył podán żydum/ Lecz terás króleſtwo mo=
8:
ie ſtąd nieiéſt.

werset: 37
9:
Rzekł mu tedy Piłát/ aleśtywżdy krolem? od
10:
powiedźiáł mu Ieſus/ Ty powiedáſz/ iżem iá
11:
ieſt krolem/ Iámći śię na to narodźił i przyſzed=
12:
łem na świat/ abych práwdźie świádczył/ wſzel
13:
ki ktory ieſt ſpráwdy/ ſłucháć głoſu moiego/

werset: 38
14:
Rzecze mu Piłát/ Cóſz ieſt práwda?
15:
A to rzekłwſzy/ zaśię wyſzedł do żydow/ i rze
16:
cze im/ Iać żadnyi *winy wtym człowieku nie
*przyczy
ny

17:
naiduię/

werset: 39Ale mácie ten zwyczái/ abych wám ie=
18:
dneo w wielkąnoc puſzczáł/ chceciéſz tedy abych
19:
wám puścił krola żydowſkiego?

werset: 40Zawołali tedy
20:
zaśię rzeknąc/ Nie tego ale Barabbaſza/ A Ba=
21:
rabbáſz był *łotr.
*zboica
abo łupie
żnik

rozdział: 19

22:
CAPITVLVM XIX.
werset: 1
23:
S
Am więc Piłát wźiął Ieſuſa i *v biczo=
*dáł go v
biczować
abo ocho=
ſtać

24:
wáł go/

werset: 2a *żołniérze vplótwſzy *koro
*ſłużebni
*więniec

25:
nę ścierniá/ włożyli mu na głowę/



strona: 248v

rozdział: 20
werset: 8
1:

2:
Tam więc wſzedł i drugi vczeń/
3:
ktorybył pierwyi przyſzędł do grobu/ i virzáł i
4:
vwierzył/

werset: 9Abowięm byli ieſzcze niewiedźieli piſ=
5:
ma/ iſz on miáł zmartwych powſtać/

werset: 10Zaśię te=
6:
dy vczniowie poſzli do *ſamych śiebie.
*śiebie
abo ſwych
domów

werset: 11
7:
A Marja ſtała zewnątrz v grobu placząc/
8:
Gdy tedy płakała/ nachyliła śię w grób/

werset: 12i virzy
9:
dwu Angiołów wbiáłłych ſzatách a oni śie=
10:
dzą ieden v głowy a drugi v nóg/ gdźie byli po
11:
łożyli ćiało Ieſuſowo/

werset: 13i rzeką iéi oni/ Niewiaſto/
12:
*czego płaczeſz? Powié im/ iſz wźięli pana mo=
*częmu

13:
iego/ a nie więm gdźiego położyli.

werset: 14
14:
A to wyrzekłwſzy/ obróciła śię na zád/ i virzy
15:
Ieſuſa ſtoiącego/ a niewiedźiała że *by był Ie
*ieſt

16:
ſus/

werset: 15Rzecze iéi Ieſus/ Niewiaſto/ czego płaczeſz?
17:
kogo ſzukáſz? Ona mniemaiąc żebybył ogrod=
18:
nikiem/ rzecze mu/ Panie ieſliś go ty wźiął/ po=
19:
wiédz mi gdźieś go położył/ a iágo wezmę/

werset: 16Rze
20:
cze iéi Ieſus/ Marja/ obróćiwſzy śię ona/ powié
21:
mu/ Rabbuni *iakoby rzekł nauczycielu/
*cobywá
rzeczono
miſtrzn

werset: 17Rzé
22:
cze iéi Ieſus/ Niédotikáiśię mnie/ Bomći ieſzcze
23:
niewſtąpił do oica/ ale idź do braciéi moiéi/ i po=
24:
wiédz im/ żeć wſtępuię do oica moiego/ i oica
25:
waſzego/ i Boga moiego i Boga waſzéo/