[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Baltazar Opec
tytuł:   Żywot Pana Jezu Krysta
rok wydania:   1522


strona: kt

1:
Zywot pana Iezu kriſta
2:
ſtworzyciela ij zbawiciela rodzaiu ludſkiégo/
3:
wedle Ewanieliſt ſwiętych z rozmyſla=
4:
nijm nábożnym doktorow piſma
5:
ſwiętégo/ krotko ſebrany.
6:
Item Modlitwy roſkoſſné przy vmęcżeniu bożym.
7:
Item to nowo przydáno.
8:
Grates nunc omnes/ polſkié/ z lacińſkiégo wylożoné
9:
Pieſń Pange lingua/ Drugá/ Vexilla regis.
10:
Pieſń o zmártwych wſtaniu za proceſyią.
11:
Drugá oſobliwé noty. Regina celi/ téyże noty.
12:
Ewanieliá wielkonotzná. Drugié wirſſyki/ teyże
13:
Pieſń o pańſkim w niebo wſtąpieniu.
14:
Spolek Apoſtolſki/wiary krzeſciańskié.
15:
Pieſń o s: duchu/ noty Niemietzkié. Veni creator.
16:
Aue maris ſtella/ Salue regina/ prawie przelożoné.
17:
Znamiona ktoré będą przed ſądnȳdniē ſtraſſliwé.
18:
Ku tzcicielowi.
19:
Drudzy cżtą wálki Troiańſkié/
20:
Albo ij dzieie pogańſkié/
21:
Czci tu ieſtci pożytecżno/
22:
Niewierzyſſli pocżni iedno.

strona: ktv

1:
Wſſelkiému wiernemu krzeſcianinowi/ ktorégokoli
2:
ſtádla będącému/ Ián Sandetzki w pa=
3:
nu Iezuſie dáwá pozdrowienijé.
4:
P
Lato on Athenienſki w niéktoré epiſtole po=
5:
wiedá/ námileyſſy Polácy/ że Nietylko ſobie
6:
narodzeniſmy/ ale poſſciá naſſégo cżeſtz ſo=
7:
bie oytcżyzna przywláſſcża cżęſtz rodzice/ a cżęſtz
8:
przyiáciele/ Bo każdy oytcżyznie ſwé/ przyiácielom
9:
a ſamému ſobie/ możnoſcią ſwą dopomotz powiniē
10:
ieſt/ Ty ſlowa Plátonowy náiaſnieyſſá panij/ panij
11:
Elzbiéta krolewna Polſká a potȳ kſiężna Legnitzká
12:
bácżątz/ dlá poſpolitégo dobréo ij dlá rozmnożeniá
13:
piſma polſkiégo/ w ktorȳ ſie oſobliwie kochala/ ná=
14:
kladu/ nieżaluiątz/ ten ninieyſſy żywot pana Iezuſow
15:
wypiſatz dala. Ktory iuż powtoré wyrażon y ij pole
16:
pſſony/ przydanim téż mnogich rzecży (ktorych w
17:
pirwſſym wybijaniu nienáydziecie) okráſſony/ wa=
18:
ſſé przyiazni oddáwámy. Náydziecie przy nijm ná=
19:
pirwéy trzy hiſtorié/ albo epiſtoly/ o pana Iezuſowé
20:
poſtawie/ przy ktorych téż ij poſtawa pana Iezuſo=
21:
wa ieſt ſluſſnie wyobrażona/ ktorá trzynáſcie krotz
22:
rozmierzona znamionuie wyſokoſtz Iezuſowę/ na
23:
znamię tego ijże pán Iezus dwanáſcie vcżénnikow
24:
maiątz byl trzecináſty/ miedzy nimi nákráſnieyſſy.
25:
Náydziecie też ten żywot pana Iezuſow bytz roz=
26:
dzielony na troie kſięgi/ a każdé kſięgi maią ſwé ka=
27:
pitula. Náydziecie też przi vrocżyſtych ſwięciéch pie
28:
ſni piękné/ dlá oſobnégo pocieſſeniá/ iako reieſt vka=
29:
zuie tu polożony/ Miéycie ſie dobrzé/ a poſpolité do
30:
bré miluycie/ Dán w Krakowie. Lata bożego 1522.

strona: nlb2

1:
Reieſtr látwiégo nalezieniá dzieiow albo kapitula.
2:
Księgi pirwſſé.
3:
Anieli ſwięci przed maieſtátē boſkim. et Liſtu j
4:
Iako pāna M. odmáwiala ijżby męża niepoięla. iij
5:
Iako kapláni boga proſili ijżby ijm wziawil/ tzoby
6:
s tą panną cżynitz mieli iiij
7:
O Iozefowé chwále oblubieńtzu pāny M. tegoż
8:
O modlitwie blogoſlawioné dziewice Marié/ gdy
9:
ié kázáno Iozefa poiątz vi
10:
Pán bóg roſkazuie Gabrielowi ku pānie M. vij
11:
Gabriel przyſſedwſſy ku pannie Marij/ zwiaſtowál
12:
iéy ſyna bożégo pocżęcié. tegoż
13:
Panna Mariá ſwiętą Elzbiétę nawiedzila x
14:
O narodzeniu ſwiętégo Iána bożéo krzciciela xij
15:
Mariá do domu ſie wratzá tegoż
16:
Iozeff chciál pannę opuſcitz xiij
17:
O narodzeniu pana Iezu Kryſta. xiiij
18:
Anieli obiáwiaią narodzenijé bożé. xvi
19:
❡Grates nunc omnes/ polſkié tegoż
20:
Dies eſt leticie/ też polſkié. xvij
21:
Nábożná rozmowa ſwiętégo Biernáta. et. tegoż
22:
Nábożné ij roſkoſſné tolenijé. et. xix
23:
Pieſń piękná na notę: In natali domini xxi
24:
O obrzezaniu milégo pana Iezuſa. tegoż
25:
Trzech krolow z dary przyjechanijé xxiij
26:
Iako dlugo przebywala w oné ſtayni Maria xxv
27:
O wywodzeniu panny Marié tegoż
28:
O vciekaniu panny Marié z dzieciątkiē do Eijptu
29:
ij o zmordowaniu mladziátek xxvij
30:
Iako ſie panna w Eijpcié żywila. xxix
ij


strona: nlb2v

Reieſtr
1:
O nawroceniu Iezuſa z Eijptu tegoż
2:
Iezus w Ieruzalem zoſtál ſám xxvij
3:
O tym tzo Iezus mily od dwunáſcie lát pocżąwſſy
4:
cżynil niż trzydzieſci lát miál xxxiiij
5:
Iezus ku krztu poſſedl xxxv
6:
O poſſożeniu milégo pana Iezuſa. xxxvi
7:
O poſludze anielſkié panu Iezuſowi xxxviij
8:
Ián ſwięty vkázál palcem Iezuſa. xxxviij
9:
Pán Iezus pocżąl obiawiatz boſtwo ſwé. xxxix
10:
O pirwſſym wezwaniu apoſtolow piſſą Ewanie=
11:
ſtolowie Ián Lukáſs ij Matheus tegoż
12:
Iezus vcżynil z wody wino. xxxx
13:
Iezus ſſedl do Kafarnaum xli
14:
O pirwſſym kázaniu na gorze Tábor tegoż
15:
Centuriégo ſlużebnika vzdrowil xlij
16:
Iezus vzdrowil paraliżem zabitégo. xliij
17:
Piotrowę Iezus vzdrowil ſwiekrę tegoż
18:
Iezus mily zaſnąl xliiij
19:
Iezus ſkrzéſil wdowie ſyna tegoż
20:
Iezus mily ſkrzésil pannę vmarlą. tegoż
21:
O nawroceniu Marié Magdalény vlv
22:
Ián krzciciél poſlál vcżnie ſwé ku Iezuſowi xlvij
23:
O ſcięciu ſwiętego Iána tegoż
24:
Iezus mily vchodziwſſy ſie z drogi nad ſtudnią od
25:
pocżywá/ rozmáwiaiątz z Samaritánką. xlix
26:
Iezuſa miléo z gory zepchnątz chciáno/ Lukáſs ſwię
27:
ty piſſe. li
28:
Pán Iezus vzdrowil cżlowieka chorégo ſuchą rękę
29:
maiącégo. tegoż

strona: nlb3

1:
O rozmnożeniu chleba lij
2:
Iezuſa milego chciáno vcżynitz krolem liij
3:
Iezus mily chodzil po morzu liiij
4:
Iezus vzdrowil dziewkę opętana. tegoż
5:
Niéktorzy zwolenicy z ſlow pana Iezuſowych ſą ſie
6:
zgorſſyli. lv
7:
O záplacie tych ktorzy wſſytko opuſciwſſy naſla=
8:
duią pana Iezuſa. lvi
9:
Pán Iezus pytál ſwych zwolenikow/ tzoby onijm
10:
ludzie dzierżeli. tegoż
11:
Páń Iezus na gorze Tábor przemienil ſie lvij
12:
Iezus mily wygnal s koſciola targuiącé tegoż
13:
Pán Iezus paraliżem zabitégo vzdrowil. lviij
14:
Apoſtolowie prażmo iedli lix
15:
O poſludze ſwięté Márty lx
16:
Miloſciwy pán Iezus rozmaijcie kázál tegoż
17:
Iezus mily oſwiécil ſlepégo podle drogi lxi
18:
Pán Iezus zſtąpil do domu Zacheuſſa. lxij
19:
Iezus oſwiécil ſlepo narodzonégo tegoż
20:
Iezuſa miléożydowie chcieli vkamionowatz lxiiij
21:
Drugi ráz chcieli kamienowatz pana Iezuſa lxv
22:
Iezus miloſciwy ſkrzéſil Lazarza vmarlégo. lxvi
23:
❡ Kſięgi drugié
24:
Biſkupowie z licemierniki radę vcżynili. et. lxix
25:
Mariá Magda: Iezuſa maſcią pomazala tegoż
26:
Iezus z wielką chwálą przyiechál do Ieruzalē lxx
27:
O wyrzuceniu kukuiących ij przedáwaiących lxxij
28:
Iezus przekląl figowé drzewo lxxiij

strona: nlb3v

1:
Niéktorzy w Ieruzalem mowili/ aby kſiążęta po=
2:
ználi ijże to ieſt Kryſtus lxxv
3:
Iezus we wtorek po kwietné niedzieli wrocil ſie do
4:
Ieruzalem lxxvvi
5:
Czudzolożnice wybawienijé lxxvij
6:
Panny Marié zaſmucenijé lxxviij
7:
Panny Marié pirwſſá prozba lxxx
8:
Jezus mily laſkawie na to odpowiedziál tegoż
9:
Panny Marié wtorá prozba tegoż
10:
Trzeciá prozba ij napominanijé panny M. lxxxi
11:
Iezus mily na to odpowiedziál laſkawie. tegoż
12:
Licemiernicy ij kſiążęta kaplańſkié oſtatecżnie ra=
13:
dę vcżynili ijżby koniecżnie Iezusa zabili lxxxij
14:
Iezuſa milégo od Iudáſſa przedanijé lxxxiij
15:
Maria laſkawie Iudáſſa przyięla lxxxv
16:
Iezus mily chtzątz Iudáſſa odwiéſtz od iego zlégo
17:
vcżynku/ poſadzil go za wiecżerzą miedzy ſobą
18:
ij ſwą milą matką tegoż
19:
Iezus poſlál Piotra a Iána do Ieruzalem/ aby mu
20:
nagotowali wielkonotznégo baranka lxxxvi
21:
Iezus zakázál ſwé milé matce/ aby do Ieruzalem
22:
niechodzila/ ale w Betanij zoſtala lxxxvij
23:
Iezuſa milégo pokorné dziękowanijé tegoż
24:
Smutné a boleſné rozſtanijé lxxxviij
25:
Zaloſtz ij vdręcżenije náſwiętſſé pāny marie. lxxxix
26:
Wiecżerzá milégo pana Iezuſa oſtatecżniá tegoż
27:
Pokorné Apoſtolom nog vmywánijé lxli
28:
Iezus naucżál apoſtoly lxlij
29:
Ciala bożégo poſwięcenijé ij vſtawienijé lxliij

strona: nlb4

dzieiow ij kapitula.
1:
Zráydce ſwégo odzywanijé tegoż
2:
Iezuſa milégo ſlodkié kázanijé/ ij apoſtolow milé ij
3:
laſkawé naucżanijé lxlv
4:
Iezus mily przed ſwą ſmiercią/ obietzál ſwym zwo
5:
lenikom vcieſſny dár zeſlatz ducha ſwięté o. lxlvi
6:
Iezus z oneomieſtza gdzie byla wiecżerzá wſtáwſzy
7:
ſſedl z ſwymi zwoleniki ku gorze oliwety. lxvij
8:
Rozmáwianijé. lxviij
9:
Pirwſſá modlitwa. lxix
10:
Apoſtolow pirwſſé nawiedzenije tegoż
11:
Iezuſa milego apoſtolow wtoré nawiedzenié c
12:
Iezuſa milégo posilenijé. ci
13:
Sukienki vkázanijé. Rozmyſlanijé. ciij
14:
Apoſtolow trzecié nawiedzenijé ciiij
15:
Apoſtolow wzbudzenije/ a żydow vpadnienijé ciiij
16:
Iudáſſowo Iezuſa wydanije cv
17:
Iezuſa milégo okrutné vchwycenijé cvi
18:
Apoſtolow rozproſſenijé cvij
19:
Iezuſa pądem ij z ſiepanijm z ogroda wywiedzie=
20:
nijé ij w Cedron rzékę wrzucenijé. et. tegoż
21:
Iezuſa milego do Ieruzalē prowadzenié tegoż
22:
Iezus pokorny Annáſſowi ofiarowán. cviij
23:
Iezus v Annáſſa policżek wziąl cix
24:
Ián matce powiedá Iezuſowo ięcié tegoż
25:
Placż ij narzékanijé panny Marié cx
26:
Pannę wiodą do Ieruzalem tegoż
27:
Iezuſa milégo ku Kaijfáſſowi wiedzienijé cxi
28:
Piotrowo zaprzenijé cxij
29:
Iezus ku Kaijfaſſowi przywiedziony cxiij
iiij


strona: nlb4v

Reieſtr
1:
Iezuſa miléo poprzyſięganie/ poſſiykowanie cxiiij
2:
Iezuſa milégo naijgráwanije cvi
3:
Dziewitza Maria żydy vpominala aby niemęcżyli
4:
iey milégo ſyna cxvi
5:
Iezus rano wzbudzon tegoż
6:
Iezuſa ku radzie wiodą tegoż
7:
Iezuſa milégo wiodą ku Pilátowi cxvij
8:
Matka mu zabieżala tegoż
9:
Iezus oſkarżon Pilátowi tegoż
10:
Iudáſs wrocil żydom ich pieniądze cxviij
11:
Pilát wwiodl Iezuſa na rátuſz tegoż
12:
Pilát pytál iezuſa milego o rozmaijté rzecży/ a o=
13:
ſobno o to bylliby on krol żydowſki cxix
14:
Pilát pytál iezuſa tzoby byla práwdá cxx
15:
Pilát poſlál milego iezuſa ku Herodowi tegoż
16:
Herod wzgardziwſſy pana iezuſa dál go obletz w
17:
biále odzienije iakoby iakiégo blázna cxxij
18:
Sromotne iezuſa milego od Heroda ku Pilatowi
19:
prowadzenie cxxiij
20:
Iezuſa Pilátowo v żydow wymáwianije tegoż
21:
Barrabáſſa proſſą cxxiiij
22:
Iezus z odzieniá odart wielmi nielutoſciwie cxxv
23:
Iezuſa milego okrotne bicżowanié cxxvi
24:
Obletz mu ſie kázali cxxvij
25:
Na koronowanijé go wiodą tegoż
26:
Iezuſa milego koronowanije cxxviij
27:
Iezuſa milégo Pilát vkazuie cxxix
28:
Iezuſa milego pokorne milcżenie cxxx
29:
Iezuſa milego na ſmiertz okrutną krzyżową oſądze
30:
nie ij ſkázanije cxxxij

strona: nlb5

dzieiow ij kapitula.
1:
Iezuſa milego pod wietnitzą niemiloſciwie s paw=
2:
loki odarto/ rany iego odnowiono. cxxxv
3:
Iezuſa milégo cięſſkiégo krzyża noſſenié tegoż
4:
Iezus mily mowil ku paniám cxxxvi
5:
Iezus mily pod krzyżem vpádl cxxxvi
6:
Symona krzyż noſitz przypędzili. cxxxxvij
7:
Nagorę Kalwarie Iezuſa przywiedziono cxxxxviij
8:
Iezuſa milego rąk ij nog przybijanie cxxxxix
9:
Iezuſa na krzyżu ofiarowanie tegoż
10:
Tytulu napiſanie tegoż
11:
Iezuſa milégo na krzyżu okrutnie rozbitégo/ niemi
12:
loſciwé podnieſienijé cxl
13:
Smutek panny Marié cxli
14:
Iezuſa milégo na krzyżu poſmiéwánijé cxlij
15:
Iezuſowo nad ſwą matuchną polutowanijé tegoż
16:
Idących mimo Iezuſa naſmiéwanijé cxliij
17:
Siedḿ ſlow ktoré wymowil pán Iezus wiſſątz na
18:
krzyżu. tegoż
19:
Lotrowſkié s pana Iezuſa naſmiéwanijé cxliiij
20:
Matka ſtoiątz pod krzyżem z żaloſcią ſie vſſkárżá
21:
bogu oyttzu cxlvi
22:
Panny Marié narzékanijé cxlviij
23:
Slońtza zatzmienijé tegoż
24:
Setnikowo nawrocenijé cli
25:
Placż dziewice Marié matki bożé tegoż
26:
Iezuſowi wlocżnią bok iego otworzono. clij
27:
Iezuſa milégo w nieſſporną godzinę s krzyża ſey=
28:
mowanijé cliiij
29:
Smutek panny Marié clv

strona: nlb5v

Reieſtr
1:
Iezuſa milégo w grob wlożenijé clvij
2:
Vżytki z nábożnégo rozmyſlaniá męki bożé clx
3:
❡Pieſń/ Pange lingua/ Polſká. tegoż
4:
❡Drugá/ Vexilla regis prodeunt. clxi
5:
Iezuſowo grobu ſtrzeżenijé clxij
6:
Oyttzow ſwiętych wybawienijé tegoż
7:
Księgi trzecié.
8:
Iezuſa milégo chwálebné trzeciégo dnia z már=
9:
twych wſtanijé. Liſtu clxiij
10:
Iezus mily matce ſie vkázál clxiiij
11:
Trzy Marie maſci przynioſly tegoż
12:
Iezus mily vkázál ſie Marié Magdalénie clxv
13:
Iezus mily nawiédzá w raiu oytce ſwięté clxvi
14:
Iezus vkázál ſie dwiema zwolenikom ijdącym do
15:
Emáus. clxvij
16:
Iezus przez zamknioné vlicżki wſſedl ku ſwym zwo
17:
lenikom. clxix
18:
Iezus mily wtoré nawiedzil apoſtoly/ gdy Tomáſſ
19:
byl miedzy nijmi clxx
20:
❡Pieſnki o zmártwych wſtaniu zbawiciela naſſé=
21:
go a nápirwéy na proceſyią clxxi
22:
❡Drugié pieſnki oſobné noty tegoż
23:
❡Regina celi w wirſſyki przelożoné tegoż
24:
❡Ewanieliá wielkonotzné niedziele w wirſſyki
25:
przelożoná tegoż
26:
❡Drugié wirſſyki teyże noty clxxij
27:
Pana Iezuſa dziwné w niebo wſtąpienijé tegoż
28:
❡Pieſń o pańſkim w niebo wſtąpieniu clxxv

strona: nlb6

dzieiow ij kapitula.
1:
Iezuſa milégo dnia piętzdzieſiątéo po zmártwych
2:
wſtaniu ducha ſwiętégo zeſlanié tegoż
3:
❡Spolek Apoſtolſki/ w ktorym ieſt dwanáſcie cż=
4:
lonkow wiary krzeſcianskié clxxvi
5:
❡Pieſń o ſwiętym duchu na proceſyią clxxvij
6:
❡Drugá pieſń/ Veni creator. tegoż
7:
Panny Marié ſmierci obiawienijé tegoż
8:
Apoſtolow ſwiętych ze wſſytkiégo ſwiata dziwné
9:
zebranijé. clxxviij
10:
Panny Marié dziewice náblogoſlawnieyſſé lehkié
11:
bez boleſci vſpienijé tegoż
12:
O chwále ktorą w każdym korze anieli ij wſſytcy
13:
ſwięci dziewicy Marij cżynili/ gdy ią do nieba
14:
przez kory anielſkié chwálebnie prowadzili clxxxij
15:
O koronach ktorymi pāna náſwiętſſá gdy chwáleb
16:
nie w niebo wzięta byla vkoronowána. clxxxvi
17:
❡Pieſń o blogoſlawioné pannie Marij/ Aue maris
18:
ſtella. clxl
19:
❡Spiéwanijé koſciola/ Salue regina. tegoż
20:
Sąd boży ſprawiedliwy a ſtraſſliwy. tegoż
21:
❡Znamiona ktoré będą przed ſądnȳ dniem. clxliij
22:
Ioannes Sandece.
23:
Smiertz Kryſtowę/ ſmiertz ſwą zawżdy
24:
Miéy przed ſobą cżlowiek każdy/
25:
Mękę wiecżną/ marnoſtz ſwietſką/
26:
Chceſſli mietz radoſtz niebieſką.
27:
Wſſytkotz prozno/
28:
Sluż bogu totz pewno.

strona: nlb6v

1:
grafika

strona: ¶

1:
O poſtawie Iezu Kryſtowé/ cżaſow Oktawiána
2:
Ceſarza/ gdy ze wſſytkich cżęſci ſwiata onij ktorzy
3:
kraginám przelożenij byli/ ſenátom piſali/ ktorzy w
4:
Rzymie byli/ o nowinach ktoré ſie nagádzaly po cżę
5:
ſciách ſwiata. Niektory Lentulus ijmieniē w ſtro
6:
nach żydowſkié ziemie Heroda krola maiątz
7:
vrząd ſenátom ij wſſytkié radzie Rzymſkie
8:
o Kryſtusie tako napiſál.
9:
V
Kázál ſie cżaſow tych ij ieſſcże
10:
ieſt cżlowiek wielkié tznoty/ kto
11:
remu ijmię ieſt Iezus Kryſtus/
12:
ktory rzecżon ieſt od ludzi pro=
13:
rok práwdy/ ktorégo vcżennici
14:
iego żową ſynem bożym/ wzbu
15:
dzá vmarlé/ a vzdráwiá nie=
16:
motzné/ cżlowiek ieſt poſtawy
17:
wzroſlé/ kráſné/ a wdzięcżné
18:
oblicże maiątz potzciwé/ ijż ktorzy náń patrzą mogą
19:
go milowatz/ ij bátz ſie/ wloſy má barwy orzecha lá=
20:
ſkowégo dozrzaléo/ gladkie niemál aż do vſſu/ a od
21:
vſſu nadol promienie kędzierzawé/ niétzo żoltſſé a ia
22:
ſnieyſſé po pletzám ſie roztácżaiącé/ przédziál ma=
23:
iątz poſrod glowy podlug obycżaia Nazareow/ cżo
24:
lo gladkié a wielmi iaſné/ oblicże téż niezmárſſcżoné
25:
ij bez żádné zmazy/ náiaſnieyſſé/ ktoreé rumianoſtz
26:
mierná kráſi. Noſa ij vſt żádná owſſéki nie ieſt przy
27:
gana/ brodę maiątz gęſtą a wdzięcżną/ wloſom w
28:
barwié podobną/ nie dlugą/ a w poſrodku rozdwo
29:
ioną/ wzrok máiątz proſty a ſtatecżny. Ocżu pocże=
❡


strona: ¶v

1:
ſnych/ żoltych/ a rozmaijcie/ iaſnymi/ bywaiących w
2:
bakaniu grozny/ w vpominaniu/ laſkawy/ lubiezny/
3:
mily ij weſoly/ chowaiątz ważnoſtz/ ktorégo nigdy
4:
niewidáno by ſie ſmiál/ ale plakatz cżęſto/ w poſta=
5:
wie ciala wyſoki/ a proſty/ ręce ij ramiona maiątz ku
6:
widzeniu roſkoſſné/ w wymowie wáżny/ rzádki/ ij
7:
mierny/ á miedzy ſyny ludſkiémi nákraſnieyſſy.
8:
Liſt Piláta ſtaroſty Ierozolimſkiégo/ o dziwiech
9:
ij o ſmierci ij o zmártwych wſtaniu pána/ Iezuſo=
10:
wym/ ku Kláudiuſſowi Tyberiuſſowi poſlany.
11:
Pontſki Pilát Klaudiuſſowi Tyberyuſſowi. et.
12:
Zdrowié powiedá.
13:
P
Rzydało ſie niedáwno/ tzom ij
14:
iá doſwiatſſyl/ ijże żydowie
15:
przez nienáwiſtz ſiebie/ ij ſwoie
16:
potomki okrutnȳ potępienijm
17:
zatracili. Abowiém gdy ijch
18:
oyttzowie mieli obietnicę/ ijż
19:
bóg ich onym miál poſlatz z nie
20:
ba ſwiętéo ſwégo/ ktoryby krol
21:
ijch ſluſſnie był rzecżon. Tegoż
22:
wédlę obietnice miedzy nás poſlál s panny naro=
23:
dzonégo. Mnie zaijſté w żydowſkié ziemi ſtaroſtą
24:
będącym/ gdy go vſlyſſeli żydowie ſlepé oſwiétzatz/
25:
trędowaté ocżyſciatz/ opuchlé vzdrawiatz/ diábly
26:
od ludzi wyganiatz/ vmarlé ſkrzéſſatz/ wiatrom przy
27:
kazowatz/ ſuchymi nogami na wodach morſkich

strona: ¶2

1:
chodzitz/ ij wielé ijnych dziwnych znamion cżynitz.
2:
A gdy wielé z ludu żydowſkiégo tego ſyna bożégo
3:
wierzyli bytz/ Nienáwiſcią przeciw iemu kſiążęta ka
4:
planſkié zapálili ſie/ ij miſtrzowie licemiernikow/ ij
5:
ięwſſy onego dali mnie ſtaroſcie/ a iedni za drugié
6:
lżątz oneocżarnokſiężnika bytz rzekli/ ij przeciw ijch
7:
zákonu cżynitz A ia ijch ſlowom vwierzylem/ ij na
8:
ijch wolą onégo vbicżowaneo wydálem. Tedy onij
9:
na drzewie go vkrzyżowali/ a vmarléo pogrzebſſy/
10:
ſtroże rátuſſa mégo rycérze polożyli/ a naznamie=
11:
nowawſſy grob odeſſli. Ale on trzeciéo dnia z már=
12:
twych wſtál. Tak wielmi rogorzala ſie nieprawoſtz
13:
żydow/ ijż ſtrożom moijm dali pieniądze rzekątz:
14:
Mowcie ijże iego vcżenicy cialo iego w nocy vkra=
15:
dli ſą. Ale ſlużebnicy gdy pieniądze wzięli/ wżdy za=
16:
milcżetz niemogli tzo ſie bylo ſtalo/ ale z grobu go w
17:
ſtatz ſwiatcżyli ſą a ijż od żydow wzięli pieniądze/
18:
ijżby przeciw temu mowili. Przeto obiawiám tobie
19:
krolowi/ aby żadny tobie práwdę wiedzącému nie=
20:
lgál/ abys téż niemnimál mnie wierzytz klámſtwam
21:
żydowſkim/ mocy twé wſſytki rzecży ktoré ſie dziály
22:
o Iezuſie na rátuſzu moijm znaiomé cżynię przez ni
23:
nieyſſé piſanijé/ Miéy ſie dobrze z Ieruzalem.
24:
❡Ten Pilát byl Francus rodem
25:
z miaſta Lugdunu.
❡ij


strona: ¶2v

1:
Iozeſſus żyd rodu kaplańſkiégo z Ieruzalem dzie=
2:
iopiſſa znamienity/ w oſmináſtych kſięgach ſtarych
3:
dzieiow/ w trzynáſtym kapi: wypiſuiątz cżas ceſar=
4:
ſtwa Tyberyuſſa Ceſarza/ ij Piláta iego ſtarosty w
5:
ziemi żydowſkié/ o Kryſtuſie tak ſwiadcży/ s ktorȳ
6:
ſie zgádzá Euzebius w kſięgách ſwych.
7:
B
Yl tych cżaſow Iezus mądry
8:
mąż ieſtli go téż mężem ſluſſno
9:
zwatz. Ten byl dziwnych vcżin
10:
kow sprawtza a vcżyciél onych
11:
ludzi ktorzy radzi ſluchaią tych
12:
rzecży ktoreé práwdziwé ſą. A
13:
mnogié z żydow/ mnogie téż s
14:
ſ poganow ſobie przylącżil.
15:
Kryſtus ci to byl/ ktoreo oſkar=
16:
żenim przednich naſſégo ludu mężow/ gdy Pilát na
17:
krzyż wbitz kázál/ nieopuſcili onij ktorzy go od po=
18:
cżątku milowali. Vkázál ciém ſie zaſie żywy dnia
19:
trzeciégo/ iakożto boſtwē nadchnienij prorocy ij ty
20:
ij ijné od boga niezlicżoné dziwy bytz przyſſlé
21:
przepowiedali/ Ale ij do dziſieyſſégo dnia
22:
krzeſcianow (ktorzy od niego wez=
23:
wáni ſą) ij ijmię ij rodzáy trwá.

strona: ¶3

1:
Przedmowa na żywot pana Iezuſow ku oſwiétzoné
2:
pannié pannié Elzbiécie/ dobré pamięci/ krolewnie
3:
Polſkié ij kſiężnie Legnitzkié. et.
4:
M
Iedzy wielkoſcią chwály ij téż
5:
tznot rozmaijtych/ pannę do=
6:
ſtoyną ſwiétą Cecylią piſmo
7:
chwáli s té tznoty/ ijż vſtawicż
8:
nie ewanielią ſwiętą w ſwym
9:
ſertzu nosila/ a od boſkié rozmo
10:
wy nieprzeſtáwala/ To ieſt/ ijż
11:
nitz ijnſſégo iedno żywot Iezu
12:
Kryſta milégo w ewanielij popiſány we dnie ij w
13:
nocy/ ſercem gorącȳ ij nábożnym rozmyſlala/ A ijlé
14:
krotz dokonala/ zaſie s przodku pocżynala/ bo duchē
15:
ſwiętȳ naucżona/ wiedziala ijż miedzy wſſytkiémi
16:
prátzami duchownymi/ żádná nadtę nie ieſt vżytecż
17:
nieyſſá/ ij zbawieniu ludſkiému potrzebnieſſá/ ij ku
18:
doſtąpieniu tznot ſwiętych godnieyſſá/ iako cżęſté
19:
obiéranié w żywocie Iezuſa milégo. Nigdziéciém
20:
nienayduieſs nauki lepſſé naprzeciw zdrádliwym
21:
a krotkim roſkoſſám cieleſnym/ ij przeciwnoſciám
22:
ludſkim/ iako w żywocie miloſciwégo pana Iezu
23:
Kryſta/ ieſkli ſie w nijm zwycżaijſs. Rozmyſlanim
24:
ciem iego ſwiętego żywota/ duſſa tako ſie w miloſci
25:
boże twiérdzi ij rozpálá/ ijż rzecży cżeſne wzgárdzá
26:
a za nitz niemá. Naucżá téż tzo cżlowiek má cżynitz
27:
a cżego ſie má wiarowatz. Rzeklem naprzod/ ijż roz
28:
myſlanié żywota Iezuſa milego/ naucżá niedbatz
29:
cieleſnych ij zrádnych roſkoſſy albo kochaniá/ przy=

strona: ¶3v

Przedmowa.
1:
klád tego w ſwięté Cecylij/ ktoráż tako byla ſwe ſer
2:
ce napelnila/ ij żádny grzech mieſtza w niey mietz
3:
niemogl/ anij myſl ktorá zlá. Przetoż gdy na ſwadz=
4:
bie trąbienie/ ſpiéwanié ij gędzby rozmaijte ſlyſſala
5:
nábożnym ſercem mowila: Serce moie ij też cialo
6:
moie mily panie niecháy niebędzie pokálane/ abych
7:
niebyla zgáńbiona. Wtoré rozmyſlanijé żywota mi=
8:
loſciwégo pana Iezu Kryſta/ naucżá znoſitz prze=
9:
ſladowanie ludſkie/ ij wſſelkie przeciwnoſći. Przy=
10:
klád tego mámy w ſwiętych męcżennikoch/ ktorzy
11:
cieſſkié a rozmaijté męki cirpieli z dobrą wolą. S=
12:
kąd to mieli? ſwięty Biernát powiedá/ ijż niſkąd ied
13:
no z rán ij z boleſci milégo pana Iezu Kryſta/ ktore
14:
vſtawnie rozmyſlali. Temu ſie tedy dziwuy/ a ijch
15:
w tym naſladuy/ a poglądáy w rany ſtworzyciela
16:
twego/ ktoré ſą otworzoné a ku wierzeniu wnątrz
17:
iawné. A s tąd ſie nie tylko męcżennicy/ ale ij wyzná
18:
wce wiary/ ktore poſpolicie zowiémy ſpowiedniki/
19:
w niemotzách/ w klopociech/ w ſmutkoch przeciwno
20:
ſciach wielką mieli cirpliwoſtz. O wierná duſſo/ gdi
21:
by cżtla o ſwiętym Ieronimie o ſwiętym Franciſku/
22:
albo o ſwięte Klárze/ iako onij w ſwych ſmutkoch
23:
nad ludſkié domnimanie mieli cirpliwoſtz. Nad to
24:
wſſytko patrz téż ij dzis na ludzie ſwięte/ iako onij
25:
ſkrōnie cirpią wſſytki niewcżaſnoſci/ a to dlá tego
26:
ijż duſſe ich nie ſą w ijch ciele/ ale wciele ij w ranach
27:
Iezuſa milego przez rozmyſlanije. Trzecié rozmyſla
28:
nijé żywota Iezuſa milégo/ naucżá nás cżego ſie má
29:
my wiarowatz/ a cżego naſladowatz/ bo tam náy=

strona: ¶4

na żywot pana Iezuſow.
1:
dzieſs niewymowné w pokuſach ochlodzenije/ náy=
2:
dzieſſ ſyna bożego glębokié vpokorzenijé/ náydzieſs
3:
tam wielką cirpliwoſtz/ ij wſſytkich tznot powol=
4:
noſtz. O tym krotko ſwięty Biernát mowi: Prozno
5:
ten pratzuie/ kto mnimá ſie tznot doſtępitz/ niżli v tz=
6:
not mnożyciela/ to ieſt v pana Iezuſa/ ktorégo nau=
7:
ka ieſt náſienijé mądroſci ij téż milosierdziá/ ktorego
8:
żywot ieſt zwierciadlo vmiernoſci/ a iego ſmiertz/
9:
ieſt zwycięſtwo wſſelkié mdloſci. Tenże ſwięty bier
10:
nát daley mowi/ kto Iezuſa naſladuie/ zblędzitz nie=
11:
może. Przez rozmyſlanijé tedy cżęſté żywota Iezu=
12:
ſowégo/ ſerce ſie pobudzá ku wielkié miloſci/ żądá
13:
naſladowatz ij chce doſtępitz iego wielkié tznotliwo=
14:
ſci/ a potym bywá oſwiétzono ſwiatloſcią niebieſką
15:
tako ijże rozezná rzecży práwdziwé ij falſſywé/ ijż
16:
żádny zly wrog iego zaſſkodzitz mu niemoże/ S takowe
17:
gociem rozmyſlaniá/ mnodzy ludzie proſci a nieu=
18:
miętni bywaią rozumu oſwiétzonéoij żywota ſwię
19:
tego/ ktorym mily Iezus z ſwé laſki dáwá rozū glę=
20:
boki wielkie rzecży vznatz ij téż zrozumietz. Przeto
21:
wielebny ocietz ſwięty Franciſſek/ nie z ijnąd doſtą=
22:
pil tznot rozmaijtych/ ij przyſſedl ku dziwnému zro=
23:
zumieniu rzecży dziwnych/ iedno s poſpolitowania
24:
ij optzowaniá z miloſciwym panē Iezu Kryſtem/ w
25:
ktorego ſie tako byl wpoijl/ ijż iakoby obráz w iego
26:
ſertzu byl/ aż potym dlá wielkié miloſci/ zaſlużyl ra=
27:
ny z iego laſki w ręku w nogach ij w boce przyiątz/ a
28:
tako ſie byl w Kryſtuſa wlepil/ ijż nie ſobie ale Kry
29:
ſtuſowi żyw byl. A przeto ſie wſſytek w Kryſtuſa

strona: ¶4v

Przedmowa.
1:
przemienil. Patrzáyże ku ktoré wyſokoſci rozmyśla=
2:
nijé żywota pana Iezuſa przywodzi. Przeto też ty
3:
náiaſnieyſſá panno/ chcieſſli przydz ku ſtádlu doſko=
4:
nalému máſſ ſie wżywocie Iezuſa milégo cżęſto o=
5:
bieratz a tako ſie vpokoy ij ſmyſly twé vloż/ iakoby
6:
przitym byla ij ocżyma widziala/ to tzo rozmyſláſs
7:
chceſſli abys pana Iezuſa nalazla/ ij ſlodkoſci iego
8:
zakuſila. Rozmyſláyże ty rzecży pilnie/ ſ kochanijm
9:
duſſe twé/ ij chciéy pratzowatz w té nauce/ aż do koń
10:
tza żywota twégo. Po ktorȳ ten pán/ dátz doſtępitz
11:
krolewſtwa ſwégo wiecżnégo.
12:
grafika

strona: 1

1:
Zýwot pana Iezu Krista zbawitziela rodzaiu lud=
2:
ſkiego/ wedle Ewanieliſt ſwiętych/ z roz=
3:
myſlanijm nabożnȳ doktorow piſma
4:
ſwiętego/ krotko ſebrany.
5:
Kſięgy pirwſſé.
6:
Anieli ſwięcij przed maieſtatem boſkym vpádaiątz
7:
na ſwé oblicżé ſie modlili/ aby buog otzietz rácżil
8:
wybawitz rodzáy ludſky. Kapi: pirwſſé
9:
K
Iedy przez piętz tyſięci lát/ ij
10:
dlużey mizerny rodzay ludſky
11:
ſkázán byl na potępienije/ dlá
12:
grzechu pirwſſego cżlowieka/
13:
tak iż żádny cżlowiek niemogl
14:
przijdź do chwaly kruóleſtwa
15:
niebieſkiego/ Anieli ſwięci żalu
16:
iątz vpadu ſtworzeniá tak ſſla=
17:
chetnégo ij ſpuſſtoſſeniá kroleſtwa niebieſkiego/
18:
acżkolwiek cżęſto a pilno pirwey przed tym ſie mo=
19:
dlilij/ á wſſakoż tedy náwięcey/ gdy ſie cżas ſpelnie
20:
nia wolé boſkié przibliżál/ pilniey i nábożniey vpa=
21:
daiątz wſſytcy na ſwé oblicżé przed maieſtatem bo
22:
ſkim tako mowili. O ſtworzicielu wſſytkiego ſtwo=
23:
rzeniá/ tak naſſego iako ludſkiego/ zlubilo ſie twé bo=
24:
ſkié dobrotliwoſci/ cżlowieka na podobieńſtwo twé
25:
ſtworzitz/ aby ſnami byl twé chwaly vcżęſnikiem/ a
26:
oto wſſytci na potępienié ijdą/ przez tak mnogo lát
27:
żádnegoſmy niewidzieli/ aby ktory byl zbawion.
A


strona: 1v

Zýwot pána Iezu Kriſta
1:
Nieprziáciele naſſy motz nad wſſytkiemi maią a nie
2:
naſſ vpád/ ale pieklo ſnimi napelniaią. Cżemu ie mi
3:
ly panie ſtwarzaſs/ ij rodzitz ſie ijm dopuſſcżaſż? cże
4:
mu dáwaſż wręce zlym wrogom ſtworzenie twoie/
5:
ij zali nawieki odrzuciſs ij zapomniſs ſie ſmilowatz
6:
nad cżlowiekiem/ acżkolwiek to wedlug ſprawiedli
7:
woſci cżyniſż iako pán? Oto iuż mily panie cżas mi
8:
loſierdźia przichodzi/ racżiż ſie iuż ſmilowatz ij zapo
9:
mnietz/ iż pirwſſy cżlowiek przikazanije przeſtąpil/
10:
racż iuż iego plemię wſpomotz z miloſierdźiá ſwe=
11:
go. Racż mily panie pamiętatz/ iż na twé podobień
12:
ſtwo ſtworziles iego. Otworz rękę miloſierną two
13:
ię/ zapamiętay gniewu twego. Smiluy ſie nad ni=
14:
mij/ bo wtobie nadzieię ſwą pokladáią/ racżi ie iuż
15:
dzis wſpomotz. Wyſluchal pan buog te proźbę/ ij
16:
rzekl. Zalmi ijżem ſtworzil cżlowieka/ bo muſſę ſám
17:
vcirpietz zań/ ij gorzko vmrzetz. Przitȳ tu rozmyſlitz
18:
możemy żywot panny Marie/ ktora gdy wetrzech
19:
leciech przez rodzice ſwé ottza ij matkę na ſlużbę bo
20:
żą do koſciola byla ofiarowana/ natychmiaſt w po
21:
ſrodku koſciola poklęknąwſſy/ vmyſlila boga ſobie
22:
mietz za matkę ij ottza/ myſlątz gorącym ij nabożnȳ
23:
ſercē tzoby dźialatz miala/ iżby bogu wſſechmogące
24:
mu luba byla/ ij iego laskę nalazla. Potym wſtawſſi
25:
od modlitwy/ przikázaniá ſie bożeo ięla/ ij dwoie ſo=
26:
bie ku nawyſſemu wypelnieniju/ wybrala. Będźieſs
27:
milowal pana boga twégo/ ze wſſytkieo ſertza/ ze w
28:
ſſytkie duſſe ij ſily twé/ a blizniego twego iako ſám
29:
ſiebie. To dwoie przikázanié chowaiątz/ tak richlo

strona: 2

zbawiciela naſſego.Liſt 2.
1:
wſſytkich tznot nabyla/ iż ony wſſytki panny ktore
2:
ſnią bogu ſlużylý/ ſwym tznotliwȳżywotē przeſſla.
3:
Od polnoci zawżdi na modlitwę wſtawala/ gdzież
4:
przed oltarzē klecżątz zgorątzą żądzą o ſiedḿ rzecżi
5:
boga proſila. Naprzod aby iey taką laſkę dal/ iżby
6:
go ze wſſytkiego ſertza ſwego/ ij ze wſſytkiey duſſe
7:
ij ſily ſwey milowatz mogla. Wtore aby blizniego
8:
ſwego wedlug wole milego boga/ iako ſama ſiebie
9:
milowala. Trzecié/ aby to w nienáwiſci miala tzo=
10:
by bogu nielubego znala/ a to milowala ij cżynila/
11:
tzoby ieo ſwiętá wolá byla. Cżwarte/ o glęboką po=
12:
korę/ o cirpliwoſtz/ ij o ijnſſe wſſitky tznoti boga pro=
13:
ſila/ przez ktore by iego ſwięte miloſci luba byla.
14:
Piąte proſila/ ijżby iey dál oględatz on cżas ktorego
15:
by ſie ona náſwiętſſa pāna narodzila/ ktoraby ſyna
16:
bożeo porodzitz miala/ proſſątz aby iey ocży do tego
17:
cżasu zachowal/ ijżby ią ogledatz mogla: vſſy/ ijżby
18:
ią ſluchatz mogla: ięzyk/ ktorȳ by ią chwalila: ręce
19:
aby iey poſlużitz mogla: nogi/ aby chodzitz mogla/
20:
noſſątz iey námileyſſeo ſyna: kolana/ aby go na ſwȳ
21:
lonie piaſtowala. Sżoſte boga proſila/ ijżby laſkę
22:
poſ luſſenſtwa ſwych ſtarſſych miala. Siodme/ ijż=
23:
bý koſciol ij wſſytek lud ſwoy ku ſwe ſlużbie w laſce
24:
ſwé racżyl zachowatz/ aby ſie racżyl nad ſwȳludē
25:
tymrychley ſmilowatz/ ij ſyna ſwego iedyneo na ten
26:
ſwiat dla ijch zbawieniá poſlatz. O to ſie z wielką
27:
żądzą/ z gorącym nabożeńſtwē / ij z wielkim placżem
28:
modlila/ a wſſakoż tak ſie grzeſſną ij wzgardzoną
29:
przed oblicżnoſcią bożą cżynila/ iżby niebyla godna
A ij


strona: 2v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wyſluchania. Takoweé pokory byla/ iż ſie bożé laſki
2:
niedoſtoyną cżinila/ ſcżego bogu wielmi luba byla/
3:
ij dla iey pokory bog ocietz zeſlál wiey żywot ſwégo
4:
namileyſſeo ſyna. Tę regulę (iako ſwięty Hieronim
5:
powiedá) ta náſwiętſſá panna chowala/ iż pocżęw
6:
ſſy od zaraniá/ aż do trzetzié godziny na dzień vſta=
7:
wicżnie na modlitwie byla. Od trzecié godziny/ aż
8:
do dziewiąté robila: od dziwiąté godziny/ zaſię na
9:
modlitwę ſſla/ a pirweyſie modlitz nieprzeſtala/ aliż
10:
ſie iey aniol vkázál/ s ktorego rąk pokárm ku poſile=
11:
niu brala/ ſtąd że sie tým więcey w vcżynkach do=
12:
brich ij w miloſci bożé pomnáżala/ Tak iż wcżuyno
13:
ſci byla naleziona pirwſſá/ w mądroſci bożeé nau=
14:
cżeńſſá/ w pokorze glębſſá/ w ſpiewaniu pieſni Dá=
15:
widowych wybornieyſſá/ w laſce bożé a blizniego
16:
gorętſſá/ w cżyſtoſci ona ſama byla naleziona ná=
17:
cżyſtſſá/ bo ijſcie nie wiedziala/ ijż bożą matką bytz
18:
miala/ a iuż panieńſtwo ſweé bogu poſlubila/ a wtȳ
19:
vcżinku niemiala ſobie równé/ anij po ſobie wtoreé/
20:
bo ona ſama matką bożą ij pāną byla/ tzo rzecż ieſt
21:
nieſlychaná. Tak byla ſmierná/ tzijchá/ ij pokorná/ iż
22:
ſie iey żádná panna w tznocie zrownatz niemogla/
23:
ale iako ſwiatloſtz miedzi tziemnoſciamij/ mieſiątz
24:
miédzi gwiázdami/ tako ſwiécila dziewitza Mariá
25:
miedzi ijnymi pānami. Acżkolwiek tako ſwięteo żȳ=
26:
wota byla/ wſſakże ſie między wſſytkimi cżynila ná
27:
niſſá. Kiedy mowila tak iey ſlowa byly roztropné/
28:
ij wáżné/ ijż mogl bytz vznan buog w ięzyku iey. Ni
29:
gdy nieproznowala/ ale albo ſie nábożnie modlila

strona: 3

zbawitziela naſſego.Liſt 3
1:
albo s pilnoſcią robila/ albo ſie w zákonie bożym
2:
zwielką chęcią vcżyla chwalątz zawżdy bez przeſta=
3:
nijá milego boga/ a dla tego nad wſſytki ieſt vcż=
4:
tziona ij powyſſona/ bo krolewą niebieſką ij matką
5:
bożą zoſtala. ∴ ∴
6:
Iako panna Maria odmáwiala iżby
7:
męża niepoięla. Ka: ij.
8:
K
Iedy dziewitza Mariá trzinaſcie lát miala
9:
tedy kſiążęta kaplańſkie iey mowili iżby mę=
10:
ża poięla/ ien by byl podobien iey doſtoieńſtwu. Do
11:
ſtoyná panna ij niepokaloná dziewitza Maria vſly
12:
ſſawſſy ty ſlowa/ ſilno ſie zaſmucila/ a przemieniw=
13:
ſſy ſwe oblicże zbladla/ ij iey wſſytka barwa/ ktorá
14:
byla iako roż rumianá/ w bladoſtz ſie przemienila/
15:
vkazuiątz cżiſtoſtz dziewicżego ſertza. Potym weſt=
16:
chnąwſſy ku bogu onym kſiążętom odpowiedziala
17:
mowiątz/
18:
iżeby iuż bogu cżyſtoſtz ſlubila a ijnego ob
19:
lubienitza nadeń mietz niechcę/ bo onego ſamégo na
20:
dewſſitko ſtworzenie miluię/ tegodlá moię cżyſtoſc
21:
iemū poſlubila/ a nadeń ijnego męża nigdy niechcę
22:
poznatz/ ale ſie iemu cżyſtá ij blogoſlawioná zawżdi
23:
chcę chowatz/ bo meé obietnice przelomitz niemogę/
24:
Tentzi ieſt moy oblubienietz/ mąż moy/ ij ſtroż dzie=
25:
witztwa mego/ w iego ziemi zawżdy ſą rożeé z liliją
26:
kwitnącé/ ij wſſytko roſkoſſne kwijécié tamo ieſt ro
27:
ſkoſſná wonijá cynamona ij balſama/ ij wſſytkiego
28:
roſkoſſnégo kwijécia: nigdy tamo nie ieſt lato go=
29:
rącé albo zimno marznącé. Tamo nie placżu anij w
30:
zdychanija/ krzyku anij ktorégo ſtrachu. Tamo nie=

strona: 3v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
glodu/ wrzodu/ anij ktoreégo boiu/ Tamo nie żá=
2:
dneéy niemocy anij ktore teſkliwoſcij/ bo tam ieſt
3:
wiecżná radoſtz ij przeſpiecżnoſtz/ zdrowié ij mijr
4:
wiekuiſty. Tam ieſt zawżdy pewné pienijé ij weſelé
5:
tamo brzmią organy ſlodkimi gloſy/ tamo anieli z
6:
archanioly tańtzuią/ tamo moy oblubieniec ieſt ſkrzi
7:
pietz ſwiętych panien/ iemuż ſlużą nábożnie kory an
8:
ielſkié/ a iego pięknoſci dziwuią ſie mieſiątz ii ſlońce/
9:
on ieſt wſſitkich rzecży ſprawtza ij krol wſſego ſwia
10:
ta. Temum oddána/ ij ku temum przilącżona/ ij wie
11:
kuijſtą miloſcią iemu ſlubiona/ ontzi mie ſwym pier
12:
ſcieńcem ſobie poſlubil/ ſwȳ poſagiem oſięgnąl mie
13:
ſobie/ onemum cżyſtotę moię ſlubila/ a nigdy męża
14:
poznatz niechcę. Przeto nieieſt podobno abych ten
15:
ſlub zlámala/ ktorȳ bogu wſſechmogącemu ſlubila.
16:
Slyſſątz to kſiążęta żydowſcy odpowiedzenijé dzie
17:
wice Marie/ ſilno ſie zumieli dziwiątz ſie barzo iey
18:
mądré mowie ij rzekli. O dziewitzo nábożná/ o wier
19:
na oblubienitzo boża/ tzos to vdzialala/ chceſs nám
20:
wieſtz obycżay predtym niepowſtaly przeciw záko=
21:
nowi Moijzeſſowemu/ ij chceſs wniſtz w zákonną
22:
klątwę/ ktorá ieſt piſana wkſięgach moijzeſſowych:
23:
iż niewiaſta ktora ieſt nieplodná/ má bytz miana od
24:
boga przeklętá/ bo niezaſlużyla plodzitz owotza z ży=
25:
wota ſwéo. Maria nato odpowiedziala mowiątz/
26:
iż ona dlá tego ſlubu nie będzie przeklęta/ bo ta kląt=
27:
wa ieſt o ſwietſkié ij przemijaiące rzecży wydana/
28:
a nie prźe niebieſką ij wiekuiſtą rzecż/ dla ktorem ſie
29:
ia panu bogu poſlubila. Niewiedzątz kſiążęta ka=

strona: 4

zbawitziela naſſego.Liſt 4
1:
plańſcy tzoby daley na to dziewicy blogoſlawionee
2:
odpowiedzietz mieli/ weſſli w radę oto ſie radzitz
3:
tzo ſnią vcżynitz. Tedy pocżęli mowitz/ Przepuſcie=
4:
myli to tey dziewici tako chodzitz/ a nieprzymuſimy
5:
iey nám poſluſſney bytz/ w wiedzie nowy obycżay
6:
między nás/ przez ktory będzie naſſa motz wielmi v
7:
mnieyſſona/ bo tey przikladē/ mnogo dziewitz oſta=
8:
nie w cżyſtoſci/ ijże będą odmawiatz ijſtz za mąż/ wz
9:
gardzą manżelſkie loże/ a naſſé kázni niebędą dbatz.
10:
Iako kaplani boga proſyli iżby ijm wziawil
11:
tzo by ſtą panna dzialatz mieli.
12:
W
Idzątz kſiążęta kaplańſcy teyto dziewice
13:
dziwny vcżynek/ ijże iey vmyſl w obietni=
14:
tzach ieſt potwierdzō/ a Moijżeſs przikázál aby każ
15:
dy to ſpelnil tzo bogu ſlubil. Niewiedzątz tzo ſtym v
16:
dzialatz/ ku bogu ſie vtziekli/ ij przikazali poſt za trzy
17:
dnij/ aby z wielkim nabożeńſtwē lud poſpoliti pro=
18:
ſil boga wſſechmogącego/ by ijm racżyl wziawitz
19:
ij vkazatz przez aniola/ tzoby ſtą dziewitzą mieli cży=
20:
nitz. Trzecijégo dnia ſtal ſie glos wielki w koſciele/
21:
gdzie wſſytcy ſlyſſeli/ ijżby wſſytcy mlodzieńcy ſpo
22:
koleniá Dáwidowego albo Iuda iego dziada/ tak
23:
ſtarzy iako mlodzi (ktorzi ieſſcże w manżelſtwie nie
24:
byli) prziſſli do koſciola/ aby każdy nioſl wręce roz=
25:
gę albo láſkę/ a nacżyiey by ſie láſce pokázala lato
26:
roſl ij kwiat/ ten ieſt doſtoien/ aby iemu dziewitza
27:
Maria dána byla ku manżelſtwu. Tegodlá biſkupo
28:
wie ij kſiążęta kaplanſcy/ przikázali wſſytkiem w żi=

strona: 4v

Zywot pana Iezu Kriſta
1:
dowſkié ziemi/ aby ktorzikolwiek by byli ſpokolenijá
2:
Iudá/ ſktorego byl krol Dáuid/ ktorziby ieſſcże nie=
3:
byli w māżelſtwie/ aby do Ieruzalē do koſciola przi
4:
ſſli/ każdy noſſątz láſkę w ręku. Tedy s tego pokole=
5:
nijá mnogo mężcżyzn mlodych ij ſtarych przyſſlo
6:
każdy noſſątz láſkę w ręku/ wedlug przykázanijá.
7:
Stalo ſie kiedy tam zwielkim nábożenſtwē cżekali
8:
tzuda bożego aże do trzeciego dnia/ niewidzątz żád
9:
négo dziwu/ zlękwſſi ſie wydali ſie zaſię na modlit=
10:
wę/ ij wziwali boga wſſechmotzneo nábożnymi mo
11:
dlitwami/ proſſątz by ijm vkázál ſwe tzudo iako obie
12:
tzal. Tedy zaſię glos boſki w koſciele wſſytcy vſly=
13:
ſſeli/ rzeknątz: ijze tu ieſſcże nieprziſſedl on nábożny
14:
mąż ſluga boży/ ktorégo bog wybrál ktemu dziwu/
15:
ktoremu buog namienil tę dziewitzę doſtoyną/ tutz
16:
mieſſká w Betleiē ſyn Iákobow/ ſpokolenijá Iuda
17:
ijmieniem Iozeff.
18:
O Iozefoweé chwale oblubienitzu
19:
panny Marie. Ka: IIII.
20:
T
En Iozeff byl mieſcitz Betleiemſki/ ſyn Ia
21:
kobow/ ſwiętych obycżaiow ij ſwiętego ży
22:
wota/ ten byl wierny práwdziwy/ pelen boſkieé mą
23:
droſtzi/ cżyſtoſtz cieleſną ij niewinnoſtz ſwégo ſertza
24:
chowaiątz/ bogu ij ludziō byl mily/ bo byl w ſlowie
25:
prawdziwy wierny ij przeſpiecżny w żywocie ſwo
26:
iem ij w vcżynku byl proſty/ dobry/ ſmierny/ tzijchy/
27:
a wielmi roſtropny/ s każdym ſie laſkawie rozmo=
28:
wil/ każdemu laſkę vkázál/ cieſielſtwem ſie wielmi
mądrze


strona: 5

zbawiciela naſſego.Liſt 5.
1:
mądrze ij roſtropnie obchodzil/ z ſwé wierné robo
2:
ty/ vbogijm/ niemotznȳ/ pielgrzimō/ ij każdemu kto
3:
kolwiek prze bog proſil ialmużnę dáwál/ bo byl pe=
4:
len gorącego miloſierdziá. Cżęſto bogu wſſechmo=
5:
gącemu ſlużbę cżinil ſwymi nábożnymi modlitwa
6:
mi/ poſtem/ cżucijm dręcżyl ſwé cialo. Przikázanijé
7:
moijżeſſowego zákonu rád chowál/ wſſytką myſlą
8:
ſercem ij duſſą boga wſſechmotznego milowál/ ku
9:
ſwemu bliznieo zawżdy miloſierdźié miál. Byl cży=
10:
ſteho tziala/ bo wſſytkę roſkoſs cieleſną od ſiebie od
11:
rzutzil. Byl też cżyſte duſſe/ tznych a dóſtoynych o=
12:
bycżaiow: cżlowieka żádnégo nigdy niepotąpial /
13:
anij vbogié kiedy wzgardzil/ vbogiego ij bogatego
14:
iednako milowál/ preto go też bog vcżcijl/ ijż go ſo=
15:
bie ij ſwé milé matki opiekunem wybrál. A dlá tego
16:
ſlyſſątz ten glos żydowſci kaplánij/ ij pewno wzwie
17:
dziawſſy ijż Iozeff ſluga bożi dóſtoien tey panny
18:
natychmiáſt poſlalij do Betleiem aby też z ſwą lá=
19:
ſką prziſſedl do koſciola. Iozeſſ iako cżlowiek poſlu
20:
ſſny/ ſſedl do koſciola do Ieruzalem noſſątz láſkę w
21:
ręku/ ij ſtalo ſie iż ſkoro iedno wſſedl do koſciola na
22:
tychmiáſt ta ijſtá ſuchá láſka w ieo ręku puſciwſſy
23:
odroſle zakwitla/ ij dziwowalij ſie temu wſſytcy/ a
24:
padwſſy na ſwé kolana chwalilij boga wſſechmotz
25:
nego rzekątz. To ieſt mąż dóſtoyny/ dziwnē znamie
26:
niem od boga wybrány/ wierny a práwdziwy ſlu=
27:
ga bożij/ tegodlá ieſt dóſtoien/ aby iemu ta blogo=
28:
ſlawioná dziewitza byla oddána/ ktora v boga za=
29:
ſlużyla aby w to dóſtoyné manżelſtwo temu ſwię=
B


strona: 5v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
temu cżlowiekowi byla oddána/ bo ią buog vcżcijl
2:
wielką chwálą/ wyſoką tznotą ij wſſem dóſtoienſt=
3:
wem. Przeto rzekli kſiążęta żydowſcy Iozeffowi:
4:
Iozeffie mężu náſwiętſſi/ á bogu mily/ ktorys dóſto
5:
ien manżelſtwa tey panny/ bo cie bog przez wielkieé
6:
tzudo powyſſyl/ ij wybrál cie oblubienicē dziewicy
7:
Marij/ tegodlá oddáwámy tobie tę dóſtoyną dzie=
8:
witzę/ a przikazuiemy tobie by ią wziąl za żonę ſobie
9:
Vſlyſſawſy to Iozeff/ odpowiedziál ijm rzekątz:
10:
Iám vmyſlil nigdy oblubienice niepoymowatz/
11:
bom wſſytkę miloſtz żeńſką iuż opuścil/ wſſakoż acż
12:
bych miál tę wolą ijżbych chciál żonę poiątz/ te=
13:
dy wżdy niepodobno/ abych tako roſkoſſneé/ tako
14:
wielebné/ tako ſwięté dziewicy byl oblubion. Iá nę=
15:
dzny wſſego ludu nizſſy/ nie ieſtē dóſtoien poruſſytz
16:
tako ſwiętégo dziewitztwa/ bom iá iuż prziſſedl w
17:
ſtaré lata/ a dlá tego nieieſt podobno/ abych tako
18:
mlodą ij tako dóſtoyną dziewicę poiąl. Y vdál ſie
19:
na modlitwę/ ij pocżąl boga wſſechmogąceo z gorą
20:
cymi ſlzami proſitz rzekątz: Wſſechmogący ſtworzi=
21:
cielu nieba ij ziemie/ opiekalniku rodzaiu cżlowie=
22:
cżego/ miloſniku czyſtoſcij/ proſſę cie aby mie rácżyl
23:
zbawitz/ abych byl próżen tey ſwięté dziewice/ ktorá
24:
ieſt zwierciadlo wſſelkie czyſtoſci/ ij przibytek wier=
25:
nego boſtwa. Gdy ſie tako modlil/ aniol ſie iemu v=
26:
kázál ij pocżąl go weſelitz rzekątz: Iożeffie ſlugo bo=
27:
ży nieſmęciſie oto/ ale ſie weſel/ a ſlubi Marią za ob
28:
lubienicę/ botz ta ieſt wedlug tweo obietzaniá/ wier=
29:
ná miloſnitza dziewitztwa ij ſwiétza ſwięté cżiſtoty
zbawiciela naſſego.Liſt 6.


strona: 6

1:
a wedlug twé woleé/ ona żądá cżyſtą dziewitzą na=
2:
wieki oſtatz/ bo przez iey dziewitztwo/ anielſkié ijmię
3:
będzie naprawiono. Przez to dziewitztwo/ będzie
4:
wſſytek ſwiat zbawion. Przez to/ kroleſtwo niebie=
5:
ſkié będzie powyſſono/ przez to/ motz piekielná bę=
6:
dzie rozbita. Tegodlá ieſt to wolá milégo boga aby
7:
ią ſobie poſlubil/ chowaiątz ią zawżdy w iey dóſto=
8:
ieńſtwie/ omyſlaiątz ij ſlużątz iey w iey potrzebie/
9:
iako ſweé krolewnie. ∴
10:
O modlitwie blogoſlawioné dziewice Marié
11:
gdy iey kázano Iozeffa poiątz. Ka: 5
12:
B
Logoſlawioná dziewitza/ gdy wedlug wo=
13:
leé milégo boga/ byla przez kaplány żydow=
14:
ſkié napominána/ ijżby Iozefa ſobie za oblu=
15:
bienitza wzięla. Vciekla ſie ku bogu wſſechmogącev
16:
z gorącémi ſlzami/ ij pocżęlą ſie modlitz s cięſſkim w
17:
zdychanijm ſertza rzekątz: O krolu niebieſki/ o wier=
18:
ny obezrzicielu każdégo cżyſtégo ſertza/ o miloſniku
19:
cżyſtych myſli/ ty wiéſs ijżem iá nigdy mego ſertza
20:
niepokálala/ anij meo ciala: zawdym móy duch cży=
21:
ſto chowala/ procż ciebie nicem ijne o nieżądala anij
22:
milowala/ tobiem ſamému kwiat mé cżyſtoſcij ofia
23:
rowala/ tobiem ſamému moie dziewitztwo zacho=
24:
wala. Ale dziſia móy námileyſſy goſpodinie przinę=
25:
kaią mie abych ten ſlub ij tę obietnicę przeſtąpila/
26:
bo mie iuż oddálaią twé vtzieſſné ſlodkoſcij. O iedi
27:
ná nadzieio mégo zbawienijá/ proſſę ciebie aby nie=
28:
dopuſcijl mégo dziewitztwa poruſſytz/ bos ty ieſt
B ij


strona: 6v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
móy oblubienietz/ a przibytku meo ſertza oſobny wy
2:
branietz. Ciebiem milowala/ w tobiē ſie radowala
3:
ciebiem zawżdy żądala/ procż ciebie námilſſy móy/
4:
nigdȳ oblubienitza nieſſukala. Tys ſám ieſt móy ob=
5:
lubienietz/ móy buog/ móy pán/ móy otzietz: Tys ſám
6:
ieſt mnie námilſſy styſiątza wybrány. Tegodlá móy
7:
námileyſſy dzijs ciebie proſſę/ aby mię rácżyl milo=
8:
ſciwie wybawitz ſtego wielkieo ſmutku. Gdy ſte tak
9:
bogu wſſechmogącemu z wielkimi ſlzami modlila/
10:
aniol z niebios prziſſedl k niey weſele rzekątz: O dó=
11:
ſtoyná/ o ſſcżęſná/ o blogoſlawioná dziewitzo Ma=
12:
ria/ nieudręcżay ſie tako wielkijem ſmutkiē/ botz bog
13:
wezrzál na modlitwy twé/ ij poſlál mie zniebios kto
14:
bie bych cie vcieſſyl/ bo cie chce chowatz wtwȳ dzie
15:
wicżym ſtádle/ wſſakoż będzieſs oddána wedlug
16:
obycżaiu manżelſkiego temu ſwiętemu mężowi Io
17:
zefowi/ ien ciebie chowatz będzie w twym dóſtoynȳ
18:
dziewitztwie/ ijż cżiſtą dziewitzą nawieki oſtąnieſs
19:
wſſakoż zákon popelniſſ/ ij vſtawienié moijzeſſowo/
20:
bo máſs oddána bytz obycżaiem manżelſkim Ioze=
21:
fowi/ ktory ieſt mąż dziwneo miloſierdzia/ a wedlug
22:
twego ſlubu/ wierny miloſnik dóſtoynee cżyſtoty.
23:
Tego dlá twégo manżelſtwa ieſt dóſtoien/ a ciebie
24:
nigdy ktorym gniewē anij ſmutkiē zaklopoce/ ale cie
25:
zawżdi będzie chowatz iako cżiſtą ij ſwiętą dziewicę.
26:
on bédzie ſtroz/ towarziſs/ ij ſlużebnik twé cżyſtoty/
27:
on tobie będzie oblubienietz/ brat ij otzietz/ a ty iemu
28:
będzieſz ſioſtra oblubienitza ij matka. A gdyż to wy
29:
rzekl aniol/ zniknąl: a Maria po tym vcieſſeniju po=

strona: 7

zbawitzciela naſſego.Liſt 7
1:
lecijla ſie milemu bogu. A także z rzadzenim boſkim/
2:
Iozefowi za oblubienicę byla poslubiona. A tylko
3:
o tych rzecżách ktoré przed wcielenijm ſyna bożego
4:
mogą bytz rozmyſlány. ∴
5:
Pan buog roſkazuie Gabrielowi ku pannie
6:
Marij poſelſtwo z ſwe rady. Ka: 6
7:
B
Og wſſechmogąci/ ien od pocżątku ſwiata
8:
milowál rodzay cżlowiecży/ niechtzątz zagu
9:
bitz plemienia/ ktoré na ſwé ſwięte oblicże rá
10:
cżyl ſtworzitz pocżąl o iego zbawieniu myſlitz/ bo
11:
z ſwé boſkié rady/ chciál nam zeſlatz ſweé wielebneé
12:
ſlowo/ to ieſt ſyna ſwéo iedynego. Tę taiemnitzę ná
13:
pirwey wziawil Gabrielowi archaniolowi/ przez
14:
ktorego ſie motz bożá rozumié. Prze to wezwawſſy
15:
ij rzekl iemu: Idzi ku námilſſe pānie naſſé mąrij/ Io
16:
zefowi poſlubioneé/ a obiaw iey/ ijż ſyn móy iedyny
17:
pożądá pięknoſcij iey/ matką ią ſobie obierá/ a mow
18:
iey by go weſolo w ſwoy żiwot przijęla/ bo przez nię
19:
ludſkié plemię chcę zbawitz/ ij niepoſluſſenſtwa ada
20:
moweo zapamiętatz. Iuż chce ſyn móy iediny z ſwé
21:
go motznégo ſtoltza nadol z ſtępitz/ ij ſmilowatz ſie
22:
nad nijmi przez ſwé náſwiętſſee wcielenié/ Oneycij
23:
daię ſyna mego iedinego/ aby iemu matką byla/ ie=
24:
mużem iá ocietz/ daię iey ijmię porodzicielka/ wſſa=
25:
koż oſtanie w tzaloſtzij iey cżyſtota dziewicżá. Tego
26:
dlá od ſwietee troyce nies rychlo to orędzie/ náy=
27:
dzieſs ią cżtątz ij modlątz ſie/ prziſtąpiwſſy kniey/ po
28:
cżeſnie opowiedz iey orędzié niebieſkié/. Zdro

strona: 7v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wa bątz miloſcij pelná/ pán s tobą. Archaniol przi=
2:
iąwſſy to poſelſtwo z ſtąpil ku blogoſlawioné dzie=
3:
wici weſolo/ vkloniwſſy ſie ſwięte troycy vcżliwie.
4:
Gabriel prziſſedwſſy ku pānie Marij/ zwiaſto=
5:
wál iey ſyna bożégo pocżęcijé orędzié
6:
poſelſtwa troycé ſwięte. Ka: 7
7:
K
Iedy náſwiętſſá pāna ſama zamknąwſſi ſie
8:
wſwé lóżnicy/ cżtla kſięgi Izaijáſſa proroka/
9:
gdzie mowi. Oto panna pocżnie ij porodzi ſyna/ ie=
:
grafika
10:
muż ijmię
11:
będzie ema
12:
nuel/ buog
13:
ſ nami. Po
14:
cżęla otym
15:
gorątzo my
16:
ſlitz rzekątz
17:
O blogo=
18:
ſlawionaá
19:
dziewitzo/
20:
vzrzęlij iá
21:
twe oblicże
22:
Bedęlij iá
23:
dóſtoyna/
24:
abych by=
25:
la poſelki=
26:
nią twé ſlu
27:
żebnicżki:
28:
To rozmy

strona: 8

zbawitziela naſſego.Liſt 8
1:
ſlaiątz wſſytko ſwé ſerce ij duch w niebo obrocijla.
2:
Zatym wziąwſſy żoltarz pocżęla cżytatz ten żálm:
3:
Blogoſlawiles gospodinie ziemi tweé: aże do tego
4:
wierſſa. Vslyſſę tzo będzie buog móy mowitz we=
5:
mnie. A na tijm mieſtzu zdrowié naſſégo zbawieniá
6:
pocżęlo ſie/ bo w ten cżas aniol Gabriel/ ien poſlán
7:
od boga do miaſta Galileyſkié ziemie/ iemuż ijmiję
8:
bylo Nazareth ku dziewicy/ ktorey bylo ijmię Ma=
9:
ria/ ktora byla za Iozefa oddána/ raduiątz ſie wiel=
10:
mi s tey nowiny zbawieniá ludſkiégo/ z wielkim we
11:
ſelijm (wziąwſſy perſonę mlodzieńtza pięknego) w
12:
ocemgnieniu przed pāną w iey celli ſtanąl/ ij pozdro
13:
wil ią rzekątz. Zdrowa bądz laſki pelna/ pan z tobą/
14:
pożegnánas ty miedzi niewiaſtami. Smierná dzie
15:
witza gdy to vſlyſſala/ zaſmutzijla ſie wedlug ſwégo
16:
dziewicżego ſromu/ a ſkloniwſſy glowę nitz nie od=
17:
powiedziala/ zlęknąwſſy ſie pocżęla myſlitz/ tzoby to
18:
bylo za pozdrowienijé. Niezaſmucijla ſie z widzeniá
19:
aniola/ bo anioly na każdy dzień widziala/ ij s nijmi
20:
gádala/ ale s oneo pozdrowieniá/ bo nigdy takowéo
21:
pozdrowieniá od żádnéo przed tym nieſlyſſala. Ale
22:
wtȳ pozdrowieniju gdi ſlyſſala ijż ią aniol ze trzech
23:
rzecży chwálil/ niemoglo to bytz/ aby panna tako po
24:
korná niemiala zaſmuceniá. Chwálil tzij ią aniol ſte
25:
go ijż laſki pelná/ ijż buog s niją/ ijż pożegnana nad
26:
wſſytki panny ij panijé. A przeto tak wyſokié chwá
27:
ly/ panna tako glębokie pokory bez zaſmuceniá przi=
28:
iątz niemogla/ ijże ta ieſt wlaſnoſtz ludzi pokornych/
29:
ieſli tznoti wielkié maią/ mnimaią by byly malé abo

strona: 8v

Zȳwot pana Iezu Kriſta
1:
żádneé. Zaſie maiąli maleó niedoſtatki/ maią ie za
2:
wielkié: a to cżynią aby ſie zawżdy mnożyli/ a dlá te
3:
go iako roſtropná ij mądrá milcżala. Bacżąc Ga=
4:
briel iey zlęknienijé/ wtoré ſlowo k niey przemowil/
5:
rzekątz. Nieboy ſie Maria/ anij ſie wſtyday s tych
6:
darow/ ktorymi tzie wielbię/ botz práwdziwá rzecż
7:
ieſt/ ijż nie telkos laſki pelna/ ale nad to wſſytkiému
8:
rodzaiowi ludſkiému nalazlas laſkę/ ij naprawilas
9:
zbawienijé/ bo pocżnieſs ij porodzſs ſyna náwyſſe
10:
go boga/ ktorému dá bog ſtoletz ottza Dáwida
11:
ij będzie krolewatz w domu Iakobowem/ a kroleſt=
12:
wa iego niebędzie konietz. Nato Maria odpowie=
13:
dziala nieodmáwiaiątz anij przyzwálaiątz chwále
14:
przerzecżoneé/ ale chtzątz bytz pewna dziewitztwa
15:
ſwégo/ ktorégo ſtratzijtz niechciala/ pytá od aniola
16:
obycżaiu pocżeciá obietzanego rzekątz. Iakoż to má
17:
bytz gdym z wolé bożé dziewitztwo iego miloſci po
18:
ſlubila/ a nawiekim męża nieuznatz vmyſlila. Odpo
19:
wiedziál Gabriel: Totz będzie ſprawa ducha ſwię=
20:
tego/ ktory oſobną laſką napelni żywot twoy/ zam=
21:
ku dziewitztwa twégo nieporuſſaiątz. A dlá tego tzo
22:
ſie narodzi s ciebie/ ſyn bożi wezwán będzie. A oto
23:
Elzbieta przyrodzoná twá/ w ſtaroſcij ſwé pocżęla
24:
ſyna/ a iuż temu ſſoſti mieſiątz/ bo v boga nieieſt nie
25:
podobno każdé ſlowo. Rozmyſl tu ſobie iako troy
26:
tza ſwiętá ocżekáwála odpowiedzi ij przyzwolenijá
27:
panieńſkieo ku wcieleniu ſyna bożego. Oględáy iako
28:
ſtoij przed aniolem pokornie wſtydaięcy ſie. Bacż
29:
téż iako aniol pilnie ij też mądrze prziwodzi iey ſyna.
bożégo


strona: 9

zbawitziela naſſego.Liſt 9
1:
bożégo pocżęcijé mowiątz. Duch ſwięty przidzie w
2:
cię/ ij motz náwyſſego zaſlonij tobie. A wſſakoż dzie
3:
witza maria niechelpi ſie s tak wielkiégo wybranijá
4:
ij powyſſenijá na wſſytko ſtworzenijé/ ale ſie wię=
5:
cey zapála z ſlow poſla ij dziewoſlęba bożéo / Przeto
6:
poklęknąwſſy/ rącżki ſlożywſſy/ pokornie rzekla.
7:
Oto iá poſélkinij pána mégo/ ſtań mi ſie wedlug
8:
ſlowa twégo. Zatȳſlowē w ocemgnieniu ſyn boży
9:
z ſtąpil wżywot iey náſwietſſi/ z iey krwié cżyſté pa
10:
nieńſkié/ duchem ſwiętȳ cialo iego bylo ſprawiono/
11:
tak ijż tzaly ij zupelny z bogiem otcem wniebié oſtál
12:
ij w żywocie paniēſkim zupelnie przebywál. Gdzież
13:
potym rychley niż w oce mgnieniu duſſa iego ná=
14:
ſwiętſſa bylá ſtworzona ij w cialo wlána/ tak ijż ſtál
15:
ſie natychmiáſt cżlowiek zupelny/ ij téż bog wierny
16:
tak mądry ij motzny/ iako dzis ieſt w chwale boſt=
17:
wa ſwégo. W tym archaniol Gabriel ſlyſſątz to wie
18:
lebné przizwolenijé/ poklęknąl/ ij vkloniwſſy sie dzie
19:
wicy Marij/ do kroleſtwa niebieſkiégo ſie wrocijl/
20:
tam tę nowinę z wielkim weſelim ij z wielką rado=
21:
ſcią anielſkim korom obiawil/ powiedaiątz: ijże dzis
22:
ſtalo ſie wielkié weſelé na niebie ij na ziemi: bo iedna
23:
dziewka s pokoleniá dáwidoweo/ ogarnęla w ſwoy
24:
żiwot krola nieba ij ziemie/ ij vcżynila mijer między
25:
bogiem otcem/ a między rodzaiem cżlowiecżym/ bo
26:
iuż będą napelniony naſſé kory/ ktoré ſtracijl Luci=
27:
per z iego towarziſſmi. Slyſſątz to aniolowie/ ſtego
28:
ſie weſelili/ ij nowé ſwięto nad obycżay z wielką ra=
29:
doſcią ſwięcijlij. Potȳ panna náſwiętſſá w gorące
C


strona: 9v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
miloſcij bożé zapalona/ cżuiątz ſie iuż przenáſwięt=
2:
ſſym plodē bytz brzemienná/ bogu oytzu poklękną=
3:
wſſy na kolana pokornie dziękowala/ proſſątz wiel=
4:
kim nábożeńſtwem/ aby ią racżyl naucżytz iako by
5:
miala iego milému ſynowi vſlużytz. Vbacż że ſtego
6:
wſſytkiégo/ wielkoſtz ſwięta dziſieyſſeo/ a ſercem zu=
7:
pelnȳ rozwáżay iako nábożniey możeſſ/ bo takowá
8:
nowina od pocżątku ſwiata niebyla. Dźis ieſt ſwię
9:
to boga oyttza ktory ſynowi ſwému iedynemu pan
10:
nę poſlubil ij oddál ią/ Dzis też ieſt ſwięto narodze
11:
niá ſyna bożego/ potym będzie narodzenijé z iey ży=
12:
wota ſwiętégo/ Dźijs też ieſt ſwięto ducha ſwięteo/
13:
dlá dziwné a nierozūné ſprawy ciala ſyna bożego/
14:
bo tę ſprawę ſamému duchu ſwiętemu koſciol ſwię
15:
ty prziwláſſcżá: Dźis też ieſt przenaſwiętſſe panny
16:
Marié ſwięto/ ktorą dźis buog ocietz oſobną ſobie
17:
tzorką wyzwolil/ buog ſyn matuchną vcżinil. Teéż
18:
dzis ſwięto wſſytkiégo dworu kroleſtwa niebieſkié
19:
go ij rycerſtwa anielſkiégo/ bo ſie pocżęlo dźis na=
20:
prawienijé ſpuſſtoſſénijá iego. O iako więcey dźis
21:
má bytz ſwięto zboru ludſkiégo/ gdyż ſie tu pocżęlo
22:
odkupienijé iego/ ij wyrwanijé z moci nieprzijáciela
23:
duſſnégo. Dźis téż ieſt fundamēt/ grunt/ ij pocżątek
24:
wſſytkich ſwiąt/ ij przodek wſſeodobréo/ bo do tąd
25:
byl gniewiē pan bog rodzaiowi ludſkiému/ ale dźis
26:
iuż gwált vdzialál ſkázaniu ſwému. Patrzáycie ia=
27:
ko dziwné a roſkoſſné ieſt ſwięto dziſieyſſé/ dlá tego
28:
wſſytką duſſą/ żádzą ij motzą má bytz obchodzono/
29:
a w weſelu duchownym przetrwáno/ W tym ſobie

strona: 10

zbawitziela naſſego.Liſt 10
1:
lubuy wtym ſie kocháy/ a ten pán laſkawy oſobną
2:
laſką cie pocieſſy. ∴
3:
Panná Maria ſwiętą Elzbietę
4:
nawiedzila. Kapitu. 8
5:
R
Ozcżytaiątz naſwiętſſá Maria ſlowa aniel
6:
ſkié ktory rzekl ijż Elzbieta ſtará nad ludſkié
:
grafika
7:
domnima=
8:
nijé ſyna
9:
pocżęla/ v=
10:
myſlila ią
11:
nawiedzitz
12:
aby iey po
13:
ſlużyla/ ij z
14:
iey pocżę=
15:
tzia ſie ra=
16:
dowala/ ia
17:
ko mlodſſá
18:
ij pokorná.
19:
Przeto po=
20:
wſtáwſſy
21:
poſſla bar
22:
zo ſpieſſno
23:
na góry/ ia
24:
ko promiē
25:
woniaiąci
26:
mirrą ij kadzidlem k domowi Elzbiety ſwięte/ kto
27:
ryż byl cżternaſcie mil od Nazareth/ abo malo wię=
28:
cey. Niebácżyla krolewna niebieſká oſtroſcij/ albo
Cij


strona: 10v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
dalekoſcij drogi/ ale prez drogę oſtrą/ bo kamieniſtą
2:
a tak daleką/ z laſką ij s kwapienijm ſſla/ wziąwſſy
3:
odpuſſcżenijé od ſwéo oblubieńtza/ dlá tego aby nie
4:
widziána wpoſpólſtwie. Brzemię ono przenáſwięt=
5:
ſſé ktoré wſwym ſwiętȳ żywocie noſila/ iey miloſcij
6:
nitz cięſſko nibylo/ iako bywá wtey mijerze paniám
7:
ijnſſym. O nabożná duſſo/ oględáy iako krolewá
8:
niebieſká/ panij anielſká/ matuchna bożá/ ijdziez nie=
9:
ktorémij paniámi z domu ſweégo Nazareth w gory
10:
gdzie mieſſkál Zachariáſs z ſwą oblubienitzą/ nie
11:
na wozie/ anij na kolébce/ ale pieſſki. Też nie byli za
12:
nią anij przed nią rycérze/ pánięta/ albo pakholęta/
13:
tylko ijdzie z iey miloſcią/ pokora/ vboſtwo/ a ſromie
14:
zliwoſtz/ ktoré ſą panié wielmi nácżelné/ ale nie natȳ
15:
ſwiecie/ bo dworu anielſkiégo ij krola niebieſkiégo.
16:
A gdy weſſla wdom Zachariaſſow/ pozdrowila po
17:
kornie cijotkę ſwą Elzbietę/ też brzemienną ſwiętȳ
18:
Ianem/ rzekątz. Pokóy tobie cijotuchno moia milá
19:
s plodem twȳvcieſſnȳ/ otom k tobie prziſſla/ abych
20:
ſie weſelila twemu vcieſſeniu od boga/ bo mi aniol
21:
powiedzial/ ijże iuż ſſeſtz mieſięcy ieſt iakos pocżęla
22:
ſyna w twym żywocie/ ij porodziſs go temu ſwiatu
23:
ku wielkiemu weſelu ij vcieſſeniu/ a przetom k tobie
24:
prziſſla/ abych iego narodzenijé widziala/ żebychcij
25:
iako méy milé cijotuchnie przi twȳ plodzie ſlużila.
26:
Elzbieta ſwiętá gdy Marią vzrzala/ z wielką rado
27:
ſcią ij ochotnoſcią powſtala/ a vſlyſſawſſy iey po=
28:
zdrowienijé/ rzuciwſſy ſie kniey náboznie ią przijęla/
29:
a duchem ſwiętȳ zapalona/ oblapiwſſy ią wielkim

strona: 11

zbawitziela naſſego.Liſt 11
1:
glosem zawolala. Pożegnana ty miedzy wſſemi pa=
2:
niámi/ ij pożegnany plod brzucha twégo. Y odkąd
3:
mi to/ aby prziſſla matka pana mego ku mnie? Cży=
4:
mem to zaſlużyla? Odkądmi ſie to ſtalo/ iż móy od=
5:
kupiciel ku mnie prziſſedl/ bo iakoż ſie ieſt ſtál glos
6:
pozdrowieniá w vſſech moijch/ ſkorom glos vſly=
7:
ſſala twégo pozdrowienija/ wſſytkam ſie zumiala
8:
bo dziecię wżiwocie moiem/ z radoſcią ſkocżylo/ ij
9:
z wielkim weſelim poklęklo/ ij dalo chwálę bogu w=
10:
ſſechmotznému w zatworzonym żywocie. Abociem
11:
Ian ſwiety ducha ſwiętego napelniony/ napelnil
12:
ſwą matuchnę/ bo niepirwey Elzbieta duchē ſwię=
13:
tym bylą napelnioná niżli syn/ ale z napelnieniá ſy=
14:
na/ matka pelná też ſie ſtala/ a ſtegoż oto prorokuie
15:
ij vznáwá cżego iey nieobiawil/ mowiątz. A blogo=
16:
ſlawiona ty ktoras vwierzila/ bo ſie w tobie wſſytko
17:
wypelni/ tzo powiedziano tobie od pana boga przez
18:
aniola. Patrz iakiey byly mocy ſlowa náſwiętſſej
19:
panny/ s ktorych ſwiętȳduchē napelniono ieſt dzie=
20:
ciątko ij matuchna iego/ a dlatego náſwiętſſá pāna
21:
boga wſſechmogąceo chwálątz/ z wielkim weſelijm
22:
pokornie ſpiewala rzekątz. Wielbi duſſa moia pana.
23:
A zradowál ſie duch móy w bodze zbawicielu mo=
24:
ijm. Iże wezrzál na pokorę ſlużenicżki ſwoié/ bo
25:
oto s tego blogoſlawioną mie rzeką wſſytcy rodza
26:
iowie. Iże vcżynil mi wielkié rzecży ktoryż motzny
27:
ieſt/ a ſwięte ijmię iego. A miloſierdzie iego ods poko
28:
leniá do pokoleniá/ boiącym ſie iego. Vcżynil motz
29:
wramieniu ſwém/ roſproſſyl pyſſné myſli ſertza ijch

strona: 11v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Zſadzil motzné z ſtoltza/ a powyſſyl pokorné. Lacż=
2:
né nakármil wſſem dobrȳ/ a bogate opuſcil prozné.
3:
Przijąl Izrahela dzieciję ſwoie/ wſpomionąl ieſt na
4:
miloſierdzie ſwoie. Iakoż mowil ieſt ku oyttzom na
5:
ſſym/ Abramowi ij ſiemieniu iego na wiekij/ bo ieſt
6:
miloſierny. Gdy teo piéniá pāna dokonala/ Elzbie=
7:
ta poſadzila Marią na mieſtzu wyſſem/ ale pokorná
8:
panna ſiadla v nog elzbiety/ potȳ ona z vcżliwoſcią
9:
podnioſla ią/ a tako ſiedzialy ſpolu rowno/ ij pocżę
10:
laſta s ſobą gadatz ij rozmawiatz/ dwie gwiazdzie
11:
niebieſkié matki ſwięte. Pytá pāna obycżaiu pocżę=
12:
cia Elzbiety/ a ona zaſię panieńſkiégo/ a powiedá
13:
wielkié radoſcij iedna drugie/ chwálątz motz boga w
14:
ſſechmogąceo z daru tak wielkiego ij dziwnégo/ a lu
15:
dziom niepodobnégo. Y przebywala tam pāna Ma
16:
ria s nią iakoby przez trzy mieſiące/ poſluguiątz pil=
17:
nie ij vcżliwie ſwé cijotuchnie/ iakoby niebyla kro=
18:
lową niebieſką ij panią wſſytkiégo ſwiata/ ij matką
19:
boga żyweo. O iako ſſcżęſné ono mieſce bylo/ w kto
20:
rym ſie takowee rzecży dziály/ o iako ſſcżęſná ona
21:
cżeladka byla/ ktorá ty rzecży ſlyſſala/ gdzie tak ſwię
22:
té matki ludſkié zbawienijé ſprawialy/ gdzie ieſſcże
23:
będątz w żywocie świętee dziátki/ a iuz ſie poznaly.
24:
Poznál rycerz krola ſlużebnik ſwégo pana/ bo gdy
25:
ſie matki ſlodko oblapily/ hnedki dzieciątko wżywo
26:
cie Elzbiety ſwięte/ obrocilo ſwé oblicżee ku żywo=
27:
towi matki ſwee/ ij poklęknawſſy na kolana/ chwa=
28:
lilo Iezu Kriſta będąceo w żywocie dziewice blogo
29:
ſlawioné/ iakoby go chtzątz oblapitz/ iáko ſie matkij

strona: 12

zbawitziela naſſego.Liſt 12
1:
oblapialy/ bo niedaleko od ſiebie byly. Stary Za=
2:
chariaſs ij panny drugié na to patrzyly/ s cżego bo
3:
gu dziękowaly ij chwálę dáwaly.
4:
O narodzeniu ſwiętego Iána bożégo
5:
krzcijciela. Kapi: 9
6:
G
Dy cżas porodzeniá Elzbieta miala/ poro=
7:
dzila krzcijciela bożeego/ panna náſwiętſſá
8:
w ten cżas tam nie byla/ iako pāna ſtydliwá/ a wſſa
:
grafika
9:
koż rychlo potym ſwiętéo
10:
Iána piaſtowala/ kármi
11:
la/ poſluguiątz Elzbiecie
12:
iako dziewecżka pokorná.
13:
Blogoſlawioné dziecię ia
14:
koby cżlowiek rozumny
15:
poglądalo na pannę Ma
16:
rią weſele/ a temu ſie dzi=
17:
wuie/ ijż go bożaá matka
18:
piaſtuie. A gdy pāna Elz
19:
biecie podáwala dzijecię/
20:
ku pannie dzijecię ocży o=
21:
bratzalo/ bo w iey żywocie
22:
boga znalo. Vbatz tu wiel
23:
ką dóſtoynoſtz tego dziecięcia ij ſwiątoſtz/ żádny od
24:
pocżątku ſwiata cżlowiek takowé piaſtūki niemiál
25:
anij będzie mietz do ſkonaniá ſwiata/ iako to dzijecię
26:
mialo. O wielkié dary ij przywileie dál pán bóg te=
27:
mu ſwiętemu/ o ktorych iá tu vmyſlu niemám po=
28:
wiedatz. Tylko gdy dnia oſméo obrzezán/ ijmię iemu

strona: 12v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
dano Ián. Ocietz iego Zachariaſs/ ktory byl niemy
2:
przemowil/ a pioſnkę ktorą koſciol ſpiewá ſlożyl rze
3:
kątz. Blogoſlawiony pan bog Izrahelſki/ ijż nawie=
4:
dzil ij vcżynil odkupienije ludu ſwemu. Y podnioſl
5:
rog zbawieniá nám/ w domu Dawida dziecięcia
6:
ſwégo. Iako mowil ieſt przez vſta ſwiętych/ ktorzy
7:
od wieką ſą prorokow iego. Zbawienie z nieprzijá=
8:
ciol naſych/ ij z ręki wſſytkich ktorzy nienáwidzieli
9:
nás. Ku vcżynieniu miloſierdzá z oytcy naſſymi/ a
10:
roſpamiętatz ſie na teſtament ſwóy ſwięty. Na przy
11:
ſięgę ktorą przyſiągl do Abrama oyttza naſſeo/ ijże ſie
12:
nám miál datz. Aby bez boiazni z ręku nieprzijácijol
13:
naſſych wybawienij/ ſlużylibyſmy iemu. W ſwiąto
14:
ſcij ij wſprawiedliwoſcij przed nijm/ po wſſytki dnij
15:
naſſe. A ty dziécię prorokiem nawyſſeo będzieſs/ bo
16:
przeydzieſs przed oblicżém pańſkim ſprawiatz drógi
17:
iego. Aby dál wiedzenié zbawieniá ludu iego/ na od
18:
puſſcżenije grzechow ijch. Przez wnętrznoſcij milo=
19:
ſierdziá boga naſſeégo/ w ktorych nawiedzil nás/
20:
wſchodzątz z wyſoka. Aby záſwijécijl tym ktorzy w
21:
ciemnoſciách ij w cieniju ſmiercij ſiedzą/ aby ſpra=
22:
wil nogi naſſe na drógę pokoiu. Naſwiętſſa panna
23:
tego piéniá s pilnoſcią ſluchala/ a porozumiawſſy
24:
ijż to o iey ſynie mowil Zachariaſs/ wſſytki ony ſlo
25:
wa w ſwym ſertzu zachowala/ iako panna mądrá.
26:
Maria do domu ſie wratzá. Ka: 10
27:
P
Otym náſwiętſſá pānapożegnáwſſy Elz=
28:
bietę ij Zachariaſſa/ ij blogoſlawiwſſy teéż
29:
Iánowi ſwiętému/ do domu ſwégo przy=
bytku


strona: 13

zbawiciela naſſégo.Liſt 13
1:
bytku do miaſta Nazaret ſie wrocijla. Przi iey ſwię=
2:
tym wroceniu/ rozmyſlay wielkié vboſtwo iey. Bo
3:
gdy przyſſla w dom ſwóy/ tam nienalazla chleba/
4:
anij wina/ anij ijnſſych potreb ku cżlowiecżemu po
5:
twierdzeńiu/ anij pieniędzy/ anij ſkarbow zachowa=
6:
nych ku pożywieniu. Gdy przez trzy mieſiące w do=
7:
mu Zachariaſſowym byla/ roſkoſſnie a miernie tam
8:
vżywala/ iako v pana bogateo ij kaplána ſwiętego.
9:
Ale gdy do domu ſwego przyſſla/ w vboſtwie mie=
10:
ſſkala/ pożywienijé rękoma wlaſnyma wyrábiala/
11:
s tegoż ij prze bog dáwala. Rozżaluy ſie tey panny
12:
dóſtoyné/ a iey vboſtwa naſladuy/ a w nijm ſobie
13:
nie ſtiſkuy/ ale ſie go tym więcey prżykladē tey pan=
14:
ny ſwięte rozmiluy. ∴ ∴
15:
Iozeff chciál pannę opoſcitz. Ka:11
16:
G
Dy przez pewny cżas z Iozefem panna mie
17:
ſſkala/ a dzieciątko náſwiętſſeé Iezus mily
18:
w zywocie roſl/ bacżątz Iozeff pannę brze=
19:
mienną/ wielmi ſie zaſmucil/ ij tego żalowál/ ijże nie=
20:
wiedziál zrządzeniá boſkiego. Bacż tzo ſie dzieie/ bo
21:
możeſs ſie niecżego naucżytz/ a ſnádz wątpiſs dlá
22:
cżego chciál Iozeff tę pannę opuſcijtz/ a dlá cżego
23:
też chciál mily buog/ aby matka iego byla mężowi
24:
poſlubiona/ gdyż byla panna niepokaloná. Wiedz
25:
iż to mily buog dlá trzech rzecży/ albo przycżyn rá=
26:
cżyl vcżynitz. Pirwá aby panna cżyſtá/ ktorá byla
27:
brzemiēná/ w hańbę ſwietſką nieupadla. Wtora aby
28:
miala ſlużebnika w ſwych potrzebách. Trzeciá/ aby
D


strona: K13v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
diáblu niebylo iawné wcielenié bożé/ a potym naro
2:
dzenié. Iozeff lepák chciál pānę opuſcitz/ nie dlá kto
3:
rego podezrzeniá/ bo więcey (iako ſwięty Ián zloto
4:
uſty powiedá) Iozeff wierzyl iey ſwiątoſci/ niżli iey
5:
brzemiēnému żywotowi. Ale dlá tego ią chciál opu
6:
ſcitz/ iże z iey oblicżá blogoſlawioneo promienie ia=
7:
ſné iako z ſlońtza wychodzily/ a dlá tego widzątz Io
8:
zeff takowy maieſtát tey panny/ s pokory chcial ią
9:
opuſcitz/ czyniątz ſie niedóſtoynȳ iey towarziſtwa.
10:
Drudzy powiedaią/ iż ią chcial dlá tego opuſcitz/ iż
11:
ią vbácżyl brzemiēną/ maiątz podezrzenié z dlugieo
12:
mieſſkaniá v zachariáſſa/ bo tam przez trzy mieſiące
13:
ſlużątz elzbiécie/ przebywala. Poglądál tedy Iozeff
14:
na oblubienicę ſwą milą cżęſto/ a widzątz ią brze=
15:
mienną/ wzdychál y ſmutnym ſie iey miloſci vkázo=
16:
wál/ a ſnadz ij ocży od niey odwrątzál/ bo niéktoreé
17:
podezrzenijé (iako ieſt miedzy ludem) na nię miál.
18:
Bacż tu pilnie a rozważay iak mily bog przepuſſcżá
19:
na ſweé wybrané/ klopoty/ ſmutki/ ku rozmnożeniu
20:
odplaty. Oto Iozeff ktory byl ſprawiedliwy ij bo=
21:
ga ſie boiący/ chciál teiemnie zbieżetz od Marie/ a
22:
dlá tego wtey przygodzie tako ſie miál/ iże oſkarżytz
23:
ią niechcial/ ale ſwoię żaloſt w ſobie cirpliwie przy=
24:
krywál/ a to tzo mu ſie za krziwdę widzialo/ mſcitz
25:
ſie tego niechciál/ ale z lutoſcij taiemnie opuſcitz ią
26:
chciál. Bácżyla to náſwiętſſá panna Mariá z iego
27:
oblicżá ſmutnéo/ a téż ij ſama ſie troſkala/ a wſſakoż
28:
milcżątz dár boży przykriwala/ radniey wolątz wi=
29:
dziána bytz podezrzana/ niżli obiawitz s cżeo by byla

strona: 14

zbawiciela naſſégo.Liſt 14
1:
chwálona/ a przenábożnie boga mileo proſila/ aby to
2:
w dobré obrocijl/ a Iozefa s nią pocieſſyl. Mily bog
3:
ktory wſmutku nieopuſſcżá nadzieię wnim maiące/
4:
zeſlál dobréo aniola ku Iozefowi/ ktory k niemu tako
5:
mowil. Iozefie ſynu Dáwidow/ bądz pocieſſon/ a
6:
niebóy ſie o marią oblubienicę moię ij twoię/ bo to
7:
tzo noſi/ z ducha ſwiętego ieſt/ botz podzi ſyna/ kto
8:
remu Iezus będźie ijmię/ to ieſt zbawitziel. Patrz ia
9:
ko wielkié pocieſſenijé po zaſmuceniju. Takież pan
10:
bog ij nám by vcżynil/ gdybyſmy wklopociech knie
11:
mu ſie prawdziwie ij duffale vciekali. Potym Iozeff
12:
wniemymowné radoſci s panną mieſſkál/ a iako ſer
13:
ce żádné wymyſlitz niemoże ią milowál/ ſlużyl iey ij
14:
téż ſſanowál. O iey dziwnȳ pocżęciu z weſelijm iey
15:
pytál. Náſwiętſſa panna wſſytko mu powiedziala/
16:
s cżego Iozeff byl pocieſſon. Iezus mily wten cżas
17:
v matki w żywocie mieſſkál wedle biegu cżlowie=
18:
cżego/ cżekaiątz mieſiątza dziewiątego. Wielmi tedy
19:
mamy temu milemu panu dziekowatz/ ktory opuſci
20:
wſſy khwálę kroleſtwa niebieſkiego/ tak ſie vkorzyl/
21:
ijż w żywot panienſki wſtapil. O byſmy to vznatz
22:
chcieli s tego ſamego iż bog dál ſie tey pannie prze=
23:
náſwiętſſé zamknątz w żywocie/ nigdy mu tego za=
24:
ſlużytz niemożemy dokądeſmy żywi/ a wſſakoż z du
25:
ſſą ij s cialem iego ſwięte miloſci dziekuymy/ ij po=
26:
kory iego opuſciwſſy pychę naſladuymy/ a on nás
27:
za to wiecżné chwaly domieſcij. ∴
28:
O narodzeniu pana Iezu Kriſta
29:
krola niebieſkiego Ka: 12
D ij


strona: 14v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
G
Dy ſie napelnil cżas aby panna Maria po=
2:
rodzila/ ſtalo ſie wywolanije od ceſarza Au
3:
guſta/ aby popiſano wſſytki ludzie/ aby ie=
4:
den każdy poſſedl do miaſta ſwéo/ a tam wyznanijé
:
grafika
5:
vcżynil bytz
6:
ſie z ludu ce
7:
ſarſkiégo.
8:
Gdy tedy
9:
iozef chciál
10:
ijſtz do Bet
11:
leiē miaſta
12:
ſwégo/ wi=
13:
dzątz pannę
14:
nadedniem
15:
zaklopotál
16:
ſie wielmi ſ
17:
tego. Ba=
18:
cżątz to ma
19:
riá/ proſila
20:
go aby ie ſa
21:
mé nieoſta
22:
wil/ ale ią s
23:
sobą wziąl.
24:
Przeto Io=
25:
zeff wziąwſſy wolu ij oſla/ poſſedl z iey miloſcią/ aż
26:
do Betleiem miaſtecżka/ ktoré bylo ſſeſtz mil od Ie=
27:
ruzalem. A gdy tam (iako vbodzy) prziſſli/ goſpody
28:
mietz niemogli/ dlá wielkoſcij rozmaijtych ludzij al=
29:
bo goſcij. O duſſo nábożńá rozmyſl ſobie/ iako ona

strona: 15

zbawitziela naſſego.Liſt 15
1:
panna w piętnáſcie lát mlodá/ ſromiezliwá/ chodze
2:
nim ſpratzowaná/ dom od domu chodzi zapálaiątz
3:
ſie goſpody proſſątz/ a nikt iey niechce przyiątz/ a tak
4:
nienalazſſy ſobie z ſwȳoblubieńcē goſpody/ muſilij
5:
wniſtz pod ſſopę poſpolitą/ w ktorą ſie ludzie ſcho=
6:
dzili cżaſu pluty ij niepogody. Tam gdy ſie ſklonili/
7:
Iozeff ktory byl cieſla/ iaſlki bydlętom vdzialal/ a ia
8:
ko mogl tam ſie s pāną prziwarl. Y ſtalo ſie/ gdy ſie
9:
przybliżál cżas ij godzina bożego narodzeniá/ pow
10:
ſtala panna z wielkié radoſcij/ ij dala ſie na modlit=
11:
wę/ a będątz w niewymowné ſlodkoſci/ porodzila ſy
12:
na bożego/ niemaiątz żádné boleſci/ a tak ſyn boży
13:
ktory ieſt iako kwiat nad ſlońce iaſnieyſſy/ nad bal=
14:
ſám wonnieyſſy/ owotz nad wſſytki ſlodkoſcij ná=
15:
ſlodſſy/ zakwitnąwſſy na latoroſli niſkié/ to ieſt w żi
16:
wocie panny pokorné/ wyſſedl przez ſwé ſwięte na=
17:
rodzenié z Marie rozdzki panienſkié cżyſtoſci/ przez
18:
wſſytkié trudnoſcij. Gdy panna k ſobie przyſſla/ vz=
19:
rzala dzijécię leżące iako proſty cżlowiek/ placżącé
20:
ſlyſſala/ też ij widzala anioly ſpiewaiące/ poklęknąw
21:
ſſy náboznie iemu chwálę dalá/ bogu oyttzu niebie=
22:
ſkiému dziekowala mowiątz. O boże wſſechmotzny
23:
niewymowné dáwam dzięki twé miloſci albo do=
24:
brocij/ ijżeſmi twégo ſyna dál/ ij matkąs mie iego v=
25:
cżynil/ proſſę twé nięwymowné laſki racżyż mi to
26:
datz z ſwé mądroſcij/ abych pilnie mogla ſlużytz iego
27:
ſwięté miloſci. Oględáy iuż tu grzeſſny cżlowiecże/
28:
gdzie ſie to ſyn boży narodzil/ ij zali w krolewſkim
29:
palátzu między zlotoglowy// patrz ijż nie narodzil ſie

strona: K15v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
w rozkoſſy/ ale w vbogié ſmierdzące stayni/ na golé
2:
ij twardé ziemi miedzy zwierzęty/ zimy wielmi oſt=
3:
ré od zimna drżál/ leżąc na ziemi gorzko plakál/ nie=
4:
maiątz cżymby ſie zagrzál. Matuchna też iego milá
5:
widzątz wielkié vboſtwo ij placż ſwégo námileyſſe=
6:
go ſyna/ poſpolu ſnijm plakala/ żaluiątz iż nie miala
7:
cżym by go zgrála. Przeto z ziemie go podnioſwſſy
8:
z wielką pocżliwoſcią ij z boiaznią/ tzaluiątz ij ob=
9:
lapiaiątz k ſobie go przitulila/ pierſi panieńſkié iemu
10:
podáwala/ grzála/ tolila iako nálepiey vmiala. Po=
11:
tym ſiąwſſy s ſwé glowy podwikę/ albo rąbek vbo
12:
gi/ dzieciątko roſkoſſneé weń powila/ także zawiteé/
13:
ſ placżem w iaſlki polożyla/ tam poklęknąwſſy na
14:
ſwé kolana modlila ſie iemu/ bo go wiernȳ bogiem
15:
bytz wiedziala. Wól też ij oſiel boga znaiątz/ do iaſli
16:
przyſtąpili/ iakoby zwierzęta rozūné/ na kolana ſwé
17:
poklęknęlij/ przez ſwé noſdrzé dychaiątz ſyna bożego
18:
z ziębionégo/ parą ſwą zagrzewali. O ktorym że ſy
19:
na bożégo narodzeniu vbogiē/ Biernát ſwięty mo
20:
wi rzekątz timi ſlowy. Narodziwſſy ſie na ten ſwiat
21:
ſyn boży/ nieobrál ſobie bogatztwa ani roſkoſſy/ acż
22:
kolwiek to miál w ſwé mocy/ ale obrál ſobie żywot
23:
wielmi vbogi ij wzgardzony/ bo ſie narodzil w gru
24:
bé ſtayni a k temu oſtré/ bo na golé ij oſtré ziemi/ zi=
25:
my wielmi cięſſkié/ Ieſſcże w iaſlkách ij téż w pielu
26:
chách leżál/ a iuż glód/ niedoſtatki/ zimno/ przeſlado=
27:
wanijé cirpiál/ cżęſtokrotz plakál/ ſlzami ſie wielkimi
28:
oblewál/ vkazuiątz ieſſcże z mlodu iż wielki niedoſta
29:
tek na tym ſwiecie cirpietz miál/ a wtym ludziem

strona: 16

zbawitziela naſſego.Liſt 16
1:
vznatz dál/ ijż nie bogatztwy anij téż roſkoſſami: ale
2:
placżem/ vboſtwē/ przeſladowanim/ náwalnoſcią/
3:
gwáltem/ doſtatz ſie mámy do niebieſkieé chwály/
4:
gdyż on będątz panem do ſwé chwály nieprzyſſedl
5:
roſkoſſami/ ale placżem/ vboſtwem. Tenże ſwięty
6:
Bernat mowi daley wywoláwaiątz dobrotz boſką.
7:
O dziwnéż to bylo narodzenijé/ ijż bog wſſechmo=
8:
gący będątz niezmierzoné chwály/ ſtál ſie iako robá
9:
cżek wzgardzony: pán ſwiata wſſego/ ſtál ſie ſlugą
10:
ſtworzenijá ſweégo. Niedoſitz ſie mu widzialo bytz
11:
naſſym panē ij laſkawym oytcem/ ale nad to/ z ſweé
12:
laſki/ chciál ſie nam ſtatz naſſym braciſſkiem. Przeto
13:
bądzcie té dobrotliwoſcij wdzięcżni ludzie wſſytcy/
14:
weſelcie ſie a bądzcie s tego pocieſſeni wſſytcy krze
15:
ſcianij/ a zwláſſcża vbodzy ktorziſcie dlá Kriſtowé
16:
miloſci tym ſwiatē obludnym wzgardzili/ a żywot
17:
vbogi dobrowolnie na ſię wzięli/ abyſcie drógą cia=
18:
sną żywota oſtrégo tym wolniey za panē Iezuſem
19:
poſſlij. Weſelcie ſie ij raduycieſie/ botz buog ſtál ſie
20:
vbogim ſpolu ſwami/ nieleżytz w roſkoſſy anij w ia
21:
ſné lóznicy/ ale na ziemi kamienné/ wſtayni ſmier=
22:
dzące/ S cżegoż ſie weſelicie o ludzie bogacij/ tzo le=
23:
gácie w roſkoſſné lóżnicy? gdyż cij krol nad krolmi
24:
w ſwym narodzeniju wolal vcżcijtz léganijé oſtreé/
25:
vbogié/ niżli waſſe miekkié ij bogaté. Cżemu ſie brzy=
26:
dzicie twardȳ a vbogim leganijm? gdyżcij pán Ie=
27:
zus dzieciątko roſkoſſné/ ſwȳ narodzenim vcżcil ie
28:
ij wybrál ie ſobie. Przeto my przykladem iego cirpli
29:
woſcij/ cirpmy téż ńiektoré oſtroſcij/ abyſmy ſie tak

strona: 16v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
bogu zlubilij/ ij iego chwály doſtalij.
2:
Anieli obiáwiaią narodzenijé bożeé. Ka 13
3:
S
Koroſie przenáſwiętſſy Iezus narodzil/ nie
4:
zlicżoná wielkoſtz aniolow ſwiętych weſo=
5:
lym ſpiewanijm iego miloſtz chwálili/ a pa=
6:
ſtucham cżuiącym nad ſtady ſwoijm narodzenije
7:
obiawili. Cij paſtyrze byli od betleiē w rowné mili/
8:
anieli w niebo wſtąpili/ dworu wierzchniemu wzia
9:
wili/ á s tego boga chwálili. S korow ſwoijch s ſtę
10:
powalij/ by Iezuſa oglądali/ ij matkę iego poznali.
11:
A ktory by byl tako ſmialy/ ſwé ſwiątoſci niedbaly/
12:
ktory by pana ſwéo niechciál widzietz wcielonego/
13:
Gdy tego wſſytcy żądali/ ij proſſątz ottza przed nijm
14:
padali. Tu rozmyſlay ono ſlodkie anielſkieé ſpiewa=
15:
nije/ ij ijch z bożégo narodzeniá weſolé radowanié/
16:
ktoreż weſelé też nám pán buog da po tym żywocie
17:
z laſki ſweé wielkie. Potym też paſtyrze przyſſlij/ a
18:
dáwſſy chwalę bogu milému ij matuchnie ieo milé/
19:
widzenié ſweé ziawilij/ ij powiedalij/ ktoré od anio=
20:
low ſlyſſeli/ a tak z weſelim ku trzodā ſwym ſie wro
21:
cijli. Matka iego milá iako pāna mądrá/ ty wſſytki
22:
rzécży ktoré onijm powiedáno rozcżytala/ ij w ſwȳ
23:
ſertzu zachowáwała. My tedybędątz narodzeniá
24:
bożéo wdzięcżni/ weſele chwalątz mileo boga z anio=
25:
ly ſwiętymi/ ſpiewaymy/ nápirwey pienijé koſcielné
26:
Grates nunc omnes.
27:
D
Zięki iuż wſſytcy oddaymy panu bogu/ kto=
28:
ry dzis przez ſweé narodzenijé/ od nás od=
dálil


strona: 17

zbawitziela naſſego.Liſt 17
1:
dálil wſſe diabelkié mocy panowanijé. Temu muſy=
2:
my ſpiewatz z anioly ſlodkoſcij/ zawżdy chwála na
3:
wyſokoſcij. Drugie/ Dies eſt leticie.
4:
N
Aſtál nám dzień weſoly narodzeniá bożégo
5:
z żywota panieńſkiego dlá zbawieniá lud=
6:
ſkiégo/ dziecię to wielmi dziwné/ a wſſytko
7:
lubiezliwé/ a to w cżlowiecżeńſtwie/ ale niedomni=
8:
mané/ anij też wymowioné/ a to wſwoijm boſtwie.
9:
Syn ſie boży narodzil z dziewice przecżyſté/ iako ro
10:
żá ij lilia s panieńſtwa Marie/ od wiekow narodzo
11:
ny/ s pāny cżyſté ſie narodzil zbawiciel wſſytkiego/
12:
pierſiami panieńſkiemi dáwá pokárm niebieſki/ od
13:
wiekow dáwnemu.
14:
Czorka matka oyttzowi/ ocietz iey ſynácżkiem dziw
15:
to ieſt nieſlychany bog ſie ſtál cżlowiekiē niebo ij zie
16:
mię pelni/ wżdy nie ieſt ogarniony/ dlá ſweé wiel=
17:
możnoſcij/ ktory niebyl widomy/ iako pán wſſytkié
18:
chwály/ ſtál ſie ſlużebnikiem.
19:
W polnocy ſie narodzil/ ien ſlońce oſwiécil/ miedzy
20:
wolem ij oſlem wiaſlkách ſie polożyl/ niebo wſſytko
21:
ſtanowil gdy potȳ w niebo wſtąpil/ gróm lyſkanié
22:
ſpuſſcżá/ ten rękoma powity/ ſtál ſie dzis iuż placż=
23:
liwy/ weſelé anielſkié. ∴
24:
Aniol iaſny k paſtyrzom cżuiącȳ premowil/ weſelé
25:
wám powiedám ijż ſie krol narodzil/ do Betleiem
26:
pobieżcie/ wpieluſſkách go vzrzicie zbawiciela ſwia
27:
ta/ chwála na wyſokoſcij/ a pokoy dobré wolé/ ziem
28:
ſkié pokornoſcij. ∴
29:
Iak ſlońce ſkla niekazij gdy promienie puſſcżá/ tako
E


strona: 17v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
boſkie rodzenijé panieńſtwa nieruſſá/ przed tym niż
2:
li rodzila/ ij potym pāną byla/ we wſſytkié tzaloſcij/
3:
o ſſcżęſné narodzenijé pierſi niepokáloneé/ Iezuſa
4:
karmily. ∴ ∴ ∴
5:
Bogu cżeſtz chwálę daymy wſſytcy krzeſcijanij/ z
6:
narodzeniá ſwiętégo krola niebieſkiégo/ ktory wſſy
7:
tek ſwiat ſtworzil/ tak ſie dzis vpokorzil/ w iaſlkách
8:
polożony/ rękami panieńſkimi w pieluſſkach vwi=
9:
niony/ ſtál ſie dlá nás winny.
10:
O miloſcij wieliká krola niebieſkiégo/ aby ſlugę wy
11:
bawil s ſtąpil s ſtoltza ſwégo/ anieli ſie raduią/ po=
12:
koy ludziom dámaią/ weſele ſpiewaią/ panna ſyna
13:
powila/ ta nowina niebyla/ w panieńſtwie zoſtala.
14:
Iezus naſs miloſciwy dzieciątko maluſkié/ nadzieia
15:
naſſa w tobie ij zbawienijé wſſelkié/ pokornie cie pro
16:
ſimy/ odpuſtz tzoſmy zgrzeſſyli/ niedáy zaginąci/ dáy
17:
nám dobré ſkonanijé/ ij ſſcżęſné przebywanijé/ wiecż
18:
né radowanijé. ∴
19:
Panno cżiſtá Maria matko miloſciwá/ k tobie dzis
20:
iuż wolámy/ nábożnie ſpiewámy/ wezrzy na lud
21:
placżliwy/ vſmierz zloſné pogany/ gniew boży nad
22:
nami/ przez twoie porodzenié/ dáy nám wiecżné zba
23:
wienijé/ rzecżmy wſſytcy amen.
24:
Nabożná rozmowa ſwięteo Bernata s panē Ie=
25:
zuſem nowo narodzonȳdzieciątkiē. Ka: 14
26:
S
Drów bądz Iezu maluſki/ ienżes krol nie=
27:
bieſki/ O dzieciatko ſlawetné/ wielmi ſlicżné
28:
ſlońce ſprawiedliwoſci/ ſwietzo wſſelkié prá

strona: 18

zbawiciela naſſégo.Liſt 18
1:
wdy/ boże wielkié miloſcij/ motznoſcij naſſeé wiary.
2:
Zdrów bądz też wielmi dziwny/ wſſechmotzny ij ſli
3:
cżny/ piękny ij miloſny a wſſytek lubiezny. O dzie=
4:
ciątko nádobné ij wielmi ochotné/ o ſynácżku roſko
5:
ſſny nám wielmi przyiemny. Tys rzęſa duſſe moié/
6:
nad wſſytko żądliwy/ tys pocżątek ſſlachetny o bo
7:
że wcielony. Przeto dziecię námilſſeé k nám przydz
8:
nieprzedlużáy/ ſamotz ſamotz tzo rychley nám ſie nie
9:
oddáláy. Przyſſedles miloſciwy/ iużes dlámnie przi
10:
ſſedl/ boże nad wſſe dobry/ takes mie przyciągnąl.
11:
Zdrow bądz zbawienijé wſſytkich/ dziecię náſlicż=
12:
nieyſſe/ iaſnieyſſeé nad liliją/ rumienſſé nad rożą.
13:
Mégo ſertzá weſelé/ ty ies moią ſlodkoſtz/ iuż ku
14:
twé matki lonku dlá ciebie przyſtępuię. Motz wiel=
15:
ką ſertza cirpię iże w tobie pálám/ twą ſie miloſcią
16:
dręcżę/ chodz ſlicżny kwiecije ſam. Dáyżemi przená
17:
ſlodſſa tweonamileyſſeo/ botz moia duſſa ſtęká dlá
18:
ſyna milego. Ku twému matko lonu pokornie przy=
19:
ſtąpię proſſątz v ciebie ſyna/ bowiē motznie wierzę/
20:
acżciem wielmi vbogi ij też wielko grzeſſny/ wſſa=
21:
koż twym ſlużebnikiē ij też miloſnikiem. W miloſcij
22:
duſſa moia ieſt ſie rozpálila/ przeto panij laſkawá
23:
dáymi twégo ſyna. Panno nieporuſſoná/ dziewitzo
24:
wybrana/ wezrzy na placż ſlugi twégo nieopuſſcżáy
25:
proſſę ciebie. Dáy Maria dzieciątko ktoré máſs
26:
nám datz/ ſamodz zdrowié vbogich/ ſamodz Iezu
27:
mily. Ienżes ſie moié twárzy racżyl przyrownatz/
28:
day grzeſſnému ſlużebnikowi twému dóſtoynie cie
29:
chwalitz. Tkni mie laſką ij zapál/ dáy mi ſie vkazatz/
E ij


strona: 18v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
żądzą moię napelni/ bo chcę ciebie noſitz. Ciebie żą=
2:
dám ij pragnę nieracżyż iuż mieſſkatz/ na lonku me=
3:
go ſertza racżyż odpocżywatz. Brzemię wielmi ro=
4:
ſkoſſné ty ſie dáy mnie noſytz/ w moiey duſſy owſſe
5:
ki racżyż ſie obiawitz. Tys ſmacżnoſtz wſſelkié laſki
6:
ku mnie ſie racż ſklonitz/ ſemną racży ſie ty zlącżytz.
7:
Wſſytek w mię racży wſtępitz ſtudnitzo ſlodkoſcij/
8:
abych cie mogl noſitz kwiátku rożé ſlicżné. Otwórz
9:
ſie ſerce moie ſlónecżné iaſnoſcij/ roztwórz żądzą ſſy
10:
roko/ bo máſs boga bliſko. Ciebie na moijch rękách
11:
móy námileyſſy noſſę/ ze wſſytkich wnętrznoſcij w
12:
tobie ſie weſelę. Ku twey ſlodkié miloſcij wſſytek
13:
ſie wydáwám/ ieſli twey oblicżnoſcij ſwięté nieob=
14:
ráżam. Tys wielki ij maluſki/ tys mlody ij motzny/
15:
ienżes pán ij ſlużebny nám grzeſſnȳ podobny. Ob=
16:
licżé ij ſweé vſta na twych pierſiách kladę/ ſerdecż=
17:
nie cie tzaluię/ nikam nieoddáláy/ Sercem cie potza
18:
luwám/ a chutki oblapiám w tobie ſie wielmi ko=
19:
chám ij barzo roſpálám. Ciebie na moijch rękach
20:
Iezu mily ſciſkám/ tobie znamię miloſcij nieoblu=
21:
né dzialám. Mé dzieciątko námilſſé pálaiące boſt=
22:
wem/ wſſytko ieſtes żądliwé wielmi woniaiącé.
23:
Nitz nigdy tak ſlodkiego ieſtem vkuſil/ nitz teéż tak
24:
roſkoſſnégo ieſtem pożywál. Vſta twé námileyſſé
25:
nad tzukier ſlodcżeyſſé/ nad cynamon ij nad miod
26:
ſą wielmi ſmacżnieyſſé. Wargi twoie mlodziuchné
27:
iako różá ſwietzątzá nad wſſytko ſlodziuchné/ pod
28:
niebem ij w raiu/ o móy námilſſy panie/ miloſcij má
29:
wierná/ meé nákrasſſeé dziéciątko/ miluię cie pilno

strona: 19

zbawitziela naſſego.Liſt 19
1:
dáy mi ciebie milowatz na wſſelką godzinę/ a na cię
2:
zawżdy ględatz w niebie po żywocie. Prze cię ſwiat
3:
mnie zdrádliwy/ niecháy będzie brzytki/ niecháy téż
4:
niemiluie ſerce/ iedno ciebie/ pálám twoią miloſcią
5:
ienżes to vcżynil/ ij wplacż ſie iuż rozplynę/ wzdzier
6:
żetz ſie iuż niemogę. Chceſſli odemnie odijdz/ będę
7:
wielmi teſknitz/ o krolu wſſytkié chwály/ day mi s
8:
tobą bydlitz. Cżemu leżyſs tu w chléwie niebieſká
9:
perelko? na tak grubȳ lożyku/ cżemu odpocżywáſs?
10:
O maluſki nádobny kwiátku wielmi ſlicżny/ o dzié
11:
ciątko ſſlachetné/ roży podobné. Gdzie ſą twoie po
12:
duſſki/ mchowki? wſſytkiegotz niedoſtaie/ prziſſedles
13:
tak dlá mnie. Cżlonki twé mlodziuchné/ ij koſtki nie
14:
winné/ w oſtré loże wlożoné/ w chuſtky obwinioné.
15:
Ciebie ſciſká powoynik/ ien rozdzierzgáſs grzeſſné/
16:
iaſlki cie vniżyly ien powyſſaſs niſkié. Tu twoie cż=
17:
lonki chowáſs/ mieſſkáſs odpocżywáſs/ w niebie v
18:
oyttza ſiedziſſ/ a roboty nieznáſſ/ w lożko tako twar
19:
dé miloſtz cie wlozyla/ ktorému potym w rychle ro=
20:
botęs zrządzila. Pod ſobąs téż ſlomę miál/ námes
21:
w tym przyklád dál/ vbogim a pokornȳ/ ij téż wſſyt
22:
kim nędznȳ. Twoie iaſli ſluſſálo pawloką okraſitz/ ij
23:
wſſelkim obycżaiem dóſtoynie pozlocitz. Perlami a
24:
rożami ij roſkoſſnym kwiécim/ ſtatki znamienitymi
25:
godno bylo vcżcijtz. Liliją ij ſiolki wōnymi maſciá=
26:
mi/ calcedány/ burſſtiny/ drógim kamienim. Kobier
27:
ce/ przeſciéradla/ roſkoſſné pierzyny/ na to loże ſlu=
28:
ſſalo/ gdzie dziéciątko leżalo/ żes pana w ſobie mia=
29:
lo tak roſkoſſnégo/ nad wſſytki ſyny ludſkieé wy=

strona: 19v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
bornie ſlicżnégo/ ſyna boga żywégo krola niebieſkié
2:
go/ tzo má wyiątz cżlowieka z mocy zleo ducha. Trą
3:
bami ij organy/ bębny ij téż zwony/ gęſlami/ ſkrzipi=
4:
tzami ij wſſytkim nárzędem/ takież wſſech ſwiętych
5:
piénijm ij gloſem anielſkim/ ciebie dóſtoyno chwá=
6:
litz dziéciątko z matuchną. Iżeby byl to przijąl/ la=
7:
ſkatz vkázala/ bys téż ſtratzonych ſſukál/ miloſtz cie
8:
przywiodla. Wezmi ninijé tzalowanijé/ to znamię
9:
miloſci/ przenáſwiętſſych twych pierſi zbawicielu
10:
mily. Amen. ∴
11:
Nábożné ij roſkoſſné tolenijé s prziwitanijm
12:
ij s pozdrowienijm nowo narodzonego
13:
pana Iezuſa. Ca: 15
14:
D
Ziecię námileyſſé proſſę cie nie placży/ a zá
15:
twoie cżlonecżki iuże drżą od zimna/ cżyli
16:
iaſlki kamienné ciebie niechtzą trzimatz/ a grzechy
17:
tego ſwiata przipędzaią cié plakatz. Czo dzialáſs ſer
18:
ce zimné a ij zatwardzialé? bieży rychley ogląday
19:
krola narodzonego/ w iaſlkách polożonégo/ vpoko=
20:
rzonégo/ ſpiewáymy mu nabożnie/ ſpiewáymy mu
21:
wdzięcżnie. Pāno námileyſſá/ racżyż ſie ſmilowatz:
22:
Iezuſa maluſkiégo racży nám go podatz/ ktoregos
23:
narodzila/ panną cżyſtą byla/ w iaſlkis go polożyla/
24:
iemus ſie modlila. Oto panna podáwá Iezuſa ma
25:
luſkiego/ krola wſſechmogącego/ vpokorzonego/ w=
26:
ſſelkie go duſſy daie ktorá go miluie/ ſpiewáymy mu
27:
nabożnie/ ſpiewáymy mu pięknie. Dziecię námiley=
28:
ſſé dzis cij dziękuiemy/ ijżes ſie iuż narodzil/ aby

strona: 20

zbawitziela naſſego.Liſt 20
1:
nás odkupil/ na ziemi leżątz plakál/ od zimna wielmi
2:
drżal/ wól ij oſiel poklęknąl/ panu ſwému chwalę
3:
dál. Weſelcie ſie vbodzy ij wſſytcy pokorni/ dziwuy
4:
cie ſie bogaci lękáycie ſie pyſſni/ ijż pán buog wſſyt=
5:
kié chwály leży w grubé ſtayni/ na ziemi téż wielmi/
6:
twardé/ zimy barzo oſtré. Iezu krolu maluſkie dzie=
7:
ciątko nádobné/ pocieſs duſſę weſele/ botz przez cie=
8:
bie mdleie/ wſſytki ſily pálaią ſerce teſkliwieie/ bos
9:
ty ſlodkoſtz ſerdecżná ij téż ſwiątoſtz duſſná. Przecię
10:
moie wnętrznoſci ſą ſie roſpálily/ ij ocży przecię mo
11:
ie ſlzami ſie oblály/ pred tobą iuż námilſſy na oblicżé
12:
padám ocżekáwaiątz ſlodkoſci twe náſwietſſe laſki.
13:
Duſſa moia zawżdy k tobie Iezu wzdychá/ bo natȳ
14:
nędznym ſwiecie pocieſſeniá niemá/ bych ſie albo s
15:
tym cialem nędznȳ rozdzielil zabych rychley nalazl
16:
ſlodkieo oblubieńtza. Przeto iuż ocży twoie ku mnie
17:
racży obrocijtz/ oblicżé twoie ſwięte racży ku mnie
18:
ſklonitz/ bych cie mogl oglęgatz/ ij slodko tzalowatz/
19:
ij gorątzo cie milowatz/ nad cię nitz więcey żądatz.
20:
Bos ty ieſt moia roſkoſs/ ij ſerdecżná ſlodkoſtz/ tys
21:
ieſt moie kochanié/ duſſné oſwiécenie. Chceſſli odē=
22:
nie odijdz/ będę wielmi teſknitz/ iuż niebędę weſol/
23:
bom oblubieńtza ſtracil. O iakos w niebie ſlodki Ie
24:
zu námileyſſy/ gdys tak ieſſcże na ziemi duſſy moiey
25:
ſmacżny/ razem cie zakuſyla/ a więceiem zlacżniál/
26:
przeto nawiédz ſerce mé zá lacżnietz przeſtanie. Pir=
27:
wey niżli odijdzieſs będęcie tzalowatz/ niż cie matce
28:
twoié dám/ chcę cie vmilowatz/ zá moię żądzą naſy=
29:
ciſs/ pirwey niż odſtąpiſs/ bo niewiem iako rychlo

strona: 20v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſemną ſie żaſię zlącżyſs.
2:
Iuż chciey teráz tym ſlo=
3:
dzey duſſę moię pocieſſytz/ bo cie matce twey mileé
4:
muſſę rychley wrocitz. Przeto wiedz o nádobny ijż
5:
nikákie cie niepuſſcżę/ aż pirwey w twey miloſci w=
6:
ſſytek ſie rozpalę. O ſlodki goſciu duſſny/ aż teráz od
7:
chodziſs/ wżdy mi powiedz iako rychlo ſie ſemną za
8:
ſię zlącżyſs/ gdy v mnie chceſs krotko bytz/ racżyż
9:
mie nakarmitz/ bos ti owotz roſkoſſny nad wſſytki
10:
ſmacżnoſcij. Iuż twey matki lonu Iezu racż przy
11:
ſtąpitz/ botz bez twé oblicżnoſcij niechce matuchna
12:
bytz/ pierſiami panieńſkimi/ żądá ciebie karmitz/ ij na
13:
ſwych rękách noſytz/ tzalowatz ij oblapiatz. Wezmi
14:
iuż náſlicznieyſſá twégo námileyſſeo pierſiámi two
15:
ijmi karmi tweo iedinego. O matko wſſytka boſká/
16:
iakożes ty ſſcżeſná ijż kármiſs ſtworziciela wſſytkie
17:
go ſtworzeniá/ O náſwiętſſé wnętrznoſcij ktoré cie
18:
noſily/ blogoſlawioné pierſi ktoré cie kármily/ iako
19:
ſie nie ſtopily dlá wielkié iaſnoſcij/ albo niezagorzali
20:
od wielkié gorątzoſci. Czos ty za ſlodkoſtz miala kro
21:
lowá niebieſká/ gdys na ſwiat narodzila namileyſſe
22:
go ſyna/ ktoż to może wymowitz ij ſercē rozmyſlitz/
23:
iedno ty pāno milá tzos tego zakuſila. Ten maieſtat
24:
krolewſki zewſſąd poſwiętzony/ botz od ducha ſwię
25:
tego dawno byl ſprawiony/ botz wniem ſiedziál bog
26:
wierny/ tzo wſſytek ſwiat rządzi/ kármiątz ſie malȳ
27:
pokarmem cżyſtym panieńſkim mlekiem. Bądz z ſy
28:
nem pozdrowiona matuchno laſkawá/ proſis za na
29:
mi ſynácżka/ bos ty miloſierná matka/ byſmy ſie po
30:
lepſſyli/ ſſcżęſnie dokonali/ a tak ſ twoią pomotzą
31:
do niéba ſie doſtali. Amen.

strona: 21

zbawitziela naſſego.Liſt 21
1:
Pieſń piękná o obrzędzie bożego narodzeniá
2:
na notę/ In natali di.Ca: 16
3:
S
Bożego narodzeniá anieli ſie weſelą/ radu=
4:
iątz ſie ſpiewaią/ iednego boga chwalą/ pan
5:
na boga pocżęla/ Kriſtuſa porodzila/ panna niepo=
6:
ruſſona. Dzieciątko w iaſlkách leży/ s kwapienijm
7:
ſie poſpieſſmy/ wſſytcy mu chwálę daymy/ ij z anio
8:
ly ſpiewaymy/ panna boga pocżęla kriſtuſa poro=
9:
dzila/ panna niepokalona. Panny nieopuſſcżaycie
10:
ſ ſynem ią pozdrawiaycie/ mali przed nią padáycie/
11:
kriſta krola vznaycie/ panna boga pocżęla/ kriſtuſa
12:
porodzila/ panną cżyſtą zoſtala. Paſtyrze tam bie=
13:
żeli/ prawdę ſlowa vznali/ dzieciątku chwalę dali/
14:
gloſem wielkim wolali/ panna boga pocżęla/ kriſtu=
15:
ſa porodzila panna niepokalona. Dziecię pierſi pa=
16:
nieńſkich/ pożywá z nieba pelnych/ iego chwálą an=
17:
ieli/ a Iozeff piaſtuie gij/ panna boga pocżęla kriſtu.
18:
Dzieciątko obrzezano/ náſwiętſſą krew przeláno/
19:
ſlzami ſie oblewalo/ Iezus mu ijmię dáno/ pānabo.
20:
Trzey krolowie poznali/ gwiázdy naſladowali/ w
21:
Ieruzalem pytali/ w Betleiem gij nalezli/ panna bo.
22:
Na dródze rozmawiálij tak ty wielmożneé rzecży/
23:
gwiázdo ty náſſ wodz pewny/ dowiedz nás wdom
24:
krolewſki/ panna boga pocżęla/ kriſtuſa porodzila.
25:
Vzrzeli tam w Betleiem/ gwiázdá ſtála nad domē/
26:
krolowie ſie raduią panu bogu dziękuią/ panna bo.
27:
Przyiechawſſy wdom weſſli dzieciątku chwálę da=
28:
li/ dary ofiarowali/ Marią pozdrawiali/ panna bo.
29:
Trze krolowie pogani/ pana Iezuſa z dary/ chwálą
F


strona: 21v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
klęczątz kolany/ bogiē go bytz poznali/ panna boga.
2:
Po cżterdzieſci dnij potym powſtala z oney ſſopy/
3:
panna ſ ſynácżkiem ſwoijm s panem Iezuſem ſlod
4:
kim/ panna boga. W Betleiē ieſt narodzon/ w Ie=
5:
ruzalē donieſion/ bogu tam ofierowán/ Symeono=
6:
wi podán/ panna boga. Do Eijptu vciekál do ſied=
7:
mi lát tam mieſſkál/ botz Herod zabitz go chciál ij
8:
dziátki pobitz kázál/ panna boga po. Panie Iezu ná=
9:
ſlodſſy żywot ij pokárm dnſſny/ racz nám odpuſcitz
10:
grzechy/ domieſtz nás wiecżné chwály/ panna boga
11:
Tobie bądz cżeſtz krolewſká chwála ij modla boſká
12:
kroluieſs z bogiem oytcē/ zagrzéwácie wól z oſlem
13:
panna boga. Kto ſie tu s kriſtem zlącży iż go z an=
14:
ioly chwali/ takiego panna rządzi/ wiecżné chwály
15:
domieſci/ panna boga pocżęla Kriſtuſa porodzila/
16:
panna nieporuſſoná. ∴
17:
O obrzezaniu milego pana Iezuſa.
18:
zbawiciela naſſego Ka: 17
19:
G
Dy pán Iezus dzieciątko nowo narodzoné
20:
oſḿ dnij miál/ ſtalo ſie ijż oneo dnia oſmego
21:
przyſſli kapláni aby ono niewinné dzieciątko ij ſwię
22:
te obrzezali. Dwie rzecży ſtaly ſie dzis/ iedna ijż mia
23:
no naſſego zbawiciela/ ktoré bylo w ſkarbie troyce
24:
ſwięteé dzijs ieſt obiawiono/ ktoré téż przez aniola
25:
pirwey niżli to dziecię pāna pocżęla/ bylo namienio
26:
no/ ij mowi ewanieliá/ ijż wezwáno ieſt ijmię Iezus/
27:
to ieſt zbawiciel/ a dlá tego ieſt ijmie nad wſſytki ij=
28:
miona náwyſſe. Przeto mowil ſwięty Piotr: Pod

strona: 22

zbawitziela naſſego.Liſt 22
1:
niebem niemaſs ijnégo ijmiona/ w ktorȳbyſmy mo=
2:
gli bytz rychley zbawienij/ nad to ijmię naſwiętſſeé
3:
Iezus. Wtorá rzecż ktorá ſie nám ſtala/ ieſtcij/ ijż
4:
naſs mily zbawiciel racżyl iako dzijs za nás ſwą
5:
ſwiętą krew przelátz/ ij iakoby zádawek ſwey niewy
:
grafika
6:
mowné miloſcij chciál
7:
nám dzijs vkazatz/ w=
8:
cżas ciém za nás po=
9:
cżąl cirpietz/ bo ieſſcże z
10:
mlodu bedątz barankiē
11:
niewinnȳ/ dzieciątkiem
12:
mlodem/ ktory grzechu
13:
niepoznál/ za nás grze=
14:
ſſneé iako dzijs wielką
15:
boleſtz cirpiál. Mieyże
16:
lutoſtz nad zbawicielē
17:
twȳpanē Iezuſem slod
18:
kiem/ a zaplacży s nim
19:
ij z iego matuchną milą
20:
panną cżyſtą/ ktorá s
21:
nijm dzis plakala/ gdy
22:
placżąceo widziala. A tak wty dóſtoyné dnij ij ſwię=
23:
te mamy ſie radowatz z zbawieniá naſſégo/ ij żalo=
24:
watz przyiętych boleſci krola niebieſkiégo. Slyſſa=
25:
les w dzień narodzeniá cięſſkié vciſnienié/ dzis le=
26:
pák ſlyſſyſs boleſné ſyna bożego obrzezanijé. Wez=
27:
rzy tedy duſſo milá na wielką pokorę ſyna bożego/
28:
a oględáy iako cie barzo milowál/ ijż on będątz pa=
29:
nem prawȳ/ prawu danemu ludziom w grzechach
F ij


strona: 22v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſie rodzącym/ dobrowolnie ſie dlá ciebie poddál/ bo
2:
ſkoro oſm dni od ſwégo narodzeniá miál/ iakoby ia
3:
ki grzeſſnik obrzezatz ſie dál/ gdzie krew náſwiętſſą
4:
obficie wylál/ ieſſcże będątz dzieciątkiem/ a iuż znaki
5:
męki ſwey przyſſle vkazowál/ iako okrutnie za nás
6:
cirpietz miál potym. Tam że téż dlá wielkie boleſcij
7:
ktorą w obrzezaniju cirpial/ gorzko plakál/ bo cialo
8:
naſubtylnieyſſé/ barzo cżuyné nad ijné ſyny ludſkié
9:
miál. Matuchna też iego milá widzątz placż ij wiel
10:
ką boleſtz obrzezaneo ſynácżka/ poſpolu ſ nim rzew
11:
no plakala. A wziąwſſy go od onych kaplánow/ na
12:
ſwych go rękach piaſtowala/ ocżki mu vcierala/tza
13:
lowala/ oblapiala/ cieſſątz (aby nieplakál) ſynácżka/
14:
iako wierná matka. Pán Iezus iako dzieciątko ro=
15:
zumné/ żaluiątz placżu matuchny ſweé milé/ rącżkę
16:
iey podáwal/ daiątz iey w tym znatz/ ijżby od placżu
17:
przeſtala/ ieſliby go wiernie milowala. Panna mą=
18:
droſcij pelna/ gdy vbácżyla wolą iego/ tak iemu od
19:
powiedziala. Synu móy ij ſynu boży/ wielkátz mi
20:
ſie żaloſtz mnoży s placżu tweo niewinnego/ przeto
21:
niemogę iá vſmierzitz placżu mego/ ieſli ty nieuſmie
22:
rzyſs placżu twego/ nie placż a iá też plakatz nie bę=
23:
de/ bo weſelitz ſie ſtobą chcę. S takowych slow ma
24:
tuchny milé/ z lutoſci dziecię nieplakalo/ a tak matu=
25:
chna iego ſlzy z oblicżá iego vcierala/ a pociechę
26:
wielką s tego miala/ ijż iuż placżącego/ ſyna niewi=
27:
dziala. A tak pocieſſywſſy go ij poſlużywſſy mu/ po=
28:
wila go/ iako o tym koſciol ſwięty ſpiéwá/ iako pla=
29:
kál Iezus w iaſlkách polożony od matki związany.

strona: 23

zbawiciela naſſégo.Liſt 23
1:
Przeto też ty grzeſſny czlowiecże/ przykladem pāny
2:
náſwiętſſé cieſs iako możeſs zranioné dziéciątko/
3:
proſiż go pięknie/ mow k niemu pokornie/ a zátz pla=
4:
katz przeſtanie. O iezu náſlodſſy/ baranku pokorny
5:
proſſę cie powidzże mi nieplacż/cżemus ſie obrze=
6:
zatz dál? gdy żes grzechu niemiál anij téż poznál/ dlá
7:
ktorego twoy mily ocietz w ſtarym zakonie obrzeza
8:
nije ludu żydowſkiev byl dál? Iżes grzechu niemiál/
9:
dowodzi ij téż dokazuie tego oyttza twego wiecż=
10:
noſtz/ matuchny twey milé wielká ſwiątoſtz ij cży=
11:
ſtoſtz/ ij twoia niewinnoſtz. Y tzo wzdy mily Iezu
12:
w tobie bylo zbytniego albo plugawéo tzo by obrza
13:
zatz ſluſſalo? iátz zapráwdę w tobie takoweo nitz nie
14:
nayduię/ a wſſakoż cie obrzezaneo widzę? O wiemci
15:
mily iezu tzoby odpowiedziál gdy by mowitz vmiál
16:
bo vpominek gorace miloſci ktorąs k nám grzeſſnȳ
17:
miál/ tymes vkázál/ iż tzom iá zgrzeſſyl/ tys zaplacil
18:
iám ſie w grzechu pocżąl ij narodzil/ a ty dobry Ie=
19:
zu będątz bez grzechu/ pomſtęs za móy grzech wziąl
20:
O wierny ſynie boży/ ij cżemu twá pokora tak niſko
21:
s ſtąpila? nácż twá lutoſtz przyſſla? cżego twoia mi=
22:
loſtz doſięgnęla? O tom iá zle vdzialál/ a tys za mię
23:
vcirpiál: iám ſie wielmi przewinil/ a tys matce pod
24:
dán byl. Iam ſie w pychę podnioſl/ a tys ſie wielmi
25:
vpokorzyl. Iám niepoſluſſen byl/ a tys móy grzech
26:
s poſluſſeńſtwem noſil. O gdyżes mily Iezu tako
27:
wiélmi laſkawy/ proſſę tedy dzis tweé ſwięté milo=
28:
ſci/ aby przez twé ſwięté boleſliweé obrzezanijé/ ob=
29:
rzezál wſſytki zleé myſli ij vcżynky meé odemnie/

strona: 23v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
a dál mi wedle drogi tweé tznoty ſwięteé/ obycżaie
2:
ſkladneé/ aby ijmię tweé ſwięté Iezus/ w mym ſer=
3:
tzu przebywalo/ a tak mie ku towarziſtwu ſwiętemu
4:
na wieki wiecżné przywiodlo.
5:
Trzech krolow z dary przyiechanijé. Ka: 18
6:
B
Logoſlawiony Iezus obiawiwſſy ſie wſſe=
7:
mu żydowſtwu/ krolom ij téż mędrtzom po=
8:
gańſkim niezataijl laſki ſweé/ bo trzeciego=
:
grafika
9:
náſcie dnia
10:
po náro=
11:
dzeniu zba
12:
wiciela te=
13:
go ſwiata/
14:
trze krolo=
15:
wie od wſ=
16:
chodu ſloń
17:
tza przyſſli
18:
za gwiaz=
19:
dą do Ie=
20:
ruzalē py=
21:
taiąc He=
22:
roda krola
23:
o narodzo
24:
nym dzie=
25:
ciątku rze=
26:
kątz. Gdzie
27:
ieſt ien ſie
28:
narodzil

strona: 24

zbawiciela naſſégo.Liſt 24
1:
krol żydowſki ktoregoſmy gwiázdę widzeli na wſ=
2:
chod ſlontza/ ij przyſſliſmy z dary modlitz ſie iemu/
3:
bo wiemy iż on ieſt krol wſſego ſwiata. Vſlyſſaw=
4:
ſſy to Herod/ bál ſie wielmi/ ij wſſytko Ieruzalem
5:
dziwuiątz ſie ſmucilo ſie s nijm. A natychmiáſt iąl
6:
biſkupow ij naucżonych w zákonie pytatz/ gdzie by
7:
ſie kriſtus miál narodzitz ien by miál odkupitz lud
8:
Izrahelſki. A oni iemu odpowiedzieli iże w Betleiē.
9:
Vſlyſſawſſy to rzekl ku onym królom: Idzcie a py=
10:
táycie pilnie o tym dzieciątku/ a gdy go náydziecie/
11:
powiedzcie mi abych iá téż dál iemu chwálę ij moie
12:
dary. Gdy od Heróda zloſliwego wyſſli/ za ſie ońa
13:
gwiázda ktorá ijm gdy do Ieruzalē przyſſli zginęla/
14:
przed nimi ſſla ij pokázala ijm to miaſto/ gdzie dzie=
15:
ciątko Iezus z matuchną byl/ ij ſtanęla nad domem
16:
vkazuiątz ijm ijż tam byl pán ij zbawiciel wſſego
17:
ſwiata z dziewitzą Marią ſwą matuchną. Gdy ſie
18:
tam przybliżali/ panna dóſtoyná ſlyſſątz gelk ludu
19:
wielkiégo/ wzięla na ręce ſwoie ſynácżka/ ſnádz bo
20:
iątz ſie by nie Herodowa cżeládz iechala ku zabiciu
21:
dzieciątka. Gdy trzey królowie w on dóm weſſli/
22:
vzrzáwſſy dzieciątko z Marią matką milą/ pokor=
23:
nie pádwſſy na ſwé kolana poklęknęli/ dáwaiątz cże
24:
ſtz ij chwálę Iezuſowi iako bogu wiernému. Patrz
25:
tu iaką wiarę cij trzey krolowie mieli/ widzieli dzie=
26:
ciątko w vbogich pieluſſkách ij matkę vbogą na
27:
mieſtzu zgardzonȳ bez cżeladdzy/ ij bez wſſytkie kro
28:
lewſkié pocżeſnoſcij/ ij maieſtátowé wielmożnoſcij/
29:
a wſſakoż padaiątz chwalę mu daią. A otworziwſſy

strona: 24v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſwe ſkarby/ ofiarowali iego dóſtoynoſci/ iako krolo
2:
wi dary/ zloto/ mirrę ij kadzidlo/ zloto iako krolowi/
3:
mirrę iako cżlowiekowi/ kadzidlo iako bogu. Zloto
4:
mu dali na wspomożenije iego vboſtwa/ kadzidlo
5:
dlá ſmrodu w oné ſtayni oddálenia/ mirrę dlá dzie
6:
cinnego ciala pomazaniá. Niemnimayże aby ieden
7:
zloto/ drugi mirę/ trzeci kadzidlo ofiarowál/ ale każ
8:
dy s nijch z osobna ty wſſytki dary dál/ a nie malo/
9:
ale ſſcżodrze y obficie/ bo by inak nietrzeba bylo od=
10:
warzatz krolewſkich ſkarbow. Iezus milé dzieciąt=
11:
ko rękę podnoſſątz/ vkazowalo ſie prziymowatz ijch
12:
dary/ ij wezrzawſſy na nie/ laſkawie vſmiechnąl ſie/
13:
a podniozſſy rącżkę podál ijm ku potzalowaniu/ da=
14:
wſſy ijm pirwey przeżegnanije. Marie też matuch
15:
nie iégo/ rozmaijte dary dali/ iako perly ij kamienije
16:
drogié/ rozmáwiaiątz s pāną o iey milem tak wielmi
17:
nádobnȳ ſyne/ pytaiątz iey obycżaia iego pocżęcia ij
18:
tak ſwiętego narodzenia. Panna náſwiętſſá iako po
19:
korná zapálaiątz ſie/ tznotliwie powiedala o dziw=
20:
nym iego pocżęciu/ dziwnieyſſym narodzeniju/ ij w
21:
ſſego piſma w nijm popelnieniu/ a onij temu wſſyt=
22:
kiemu wierzili/ ij ku więtſſe miloſci bożeé ſie rozpá=
23:
lali. Rozmyſlay tu z iaką pocżeſnoſcią cij trzey kro
24:
lowie ſtoią pytaiątz/ ij s panną rózmawiaiątz o dó=
25:
ſtoienſtwie tego mileodzieciątka. Bacż też iako ná=
26:
ſwiętſſá panna ſtoij w onym rozmáwianiu ocży na
27:
dol ſpuſciwſſy/ bo niemiala zwycżaiu wieleé z ludz=
28:
mi rozmawiatz/ a zwláſſcża z mężcżyznami. Rozmy
29:
ſlay też iako pan Iezus/ acżkoli ieſſcże dzieciątko/

strona: 25

zbawitziela naſſego.Liſt 25
1:
a wſſakoż tak ſie ijm ſtále poſtawil/ ij laſkawie ie
2:
przyiąl/ ijż onij kochaiątz ſie w perſonie iego ſwięteo
3:
cżlowiecżeńſtwa tako wnętrznȳ iako zewnętrznȳ
4:
okiem napatrzatz ſie go niemogli/ bo iako krol Da=
5:
uid prorokowál/ náſlicżnieyſſey byl tzudnoſcij nad
6:
ſyny ludſkiémi. Potym vcieſſywſſy ſwé duſſe/ s po=
7:
kornym vklonem od niego z wielką radoſcią odie=
8:
chali/ a z naucżeniá anielſkiego/ ijnſſą drogą do kro=
9:
leſtwa ſweo ſie zaſié wezbrali ij iechali. Panna Ma=
10:
ria s tych ſkarbow niekupowala folwarkow/ mly=
11:
now/ grodow/ anij odzieniá drogiego/ ale to wſſyt=
12:
ko vbogim rozdala/ bo vboſtwo wielmi milowala/
13:
znaiątz w tym wolą ſwégo ſynácżka/ a tako ſſcżod=
14:
rze ty ſkarby vboſtwu rozdala/ iż gdy ſie wywodzi
15:
la/ baranka ofiarowatz niemiala zácż kupitz/ ale ku=
16:
pila goląbięta/ albo ſynogarlęta iako vbogá.
17:
Iako dlugo przebywala w oné
18:
ſtayni Maria. Ka: 19
19:
O
Dprawiwſſy krole panna maria z ſwym pa
20:
nicem Iozefem/ mieſſkalą w one ſſopie przy
21:
iaſlach aż do cżterdzieſnego dnia/ ocżekáwaiątz wy
22:
wodzenia/ wedle obycżaiu zákonu ſtarégo/ na vſta
23:
wnych modlitwach/ pilnie dzieciątku vſluguiątz/ z
24:
vcżliwoſcią ij z boiaznią zawżdy wezrzala/ gdy ie
25:
wziątz albo karmitz miala/ a to zawżdy klęcżątz dzia
26:
la. Na pamiątkę tego ij ty máſs nawiedzatz ij po=
27:
zdrawiatz iey ſwiętą miloſtz/ chtzątz iey poſlużytz w
28:
ktorey potrzebnoſcij aż do gromnitz.
G


strona: 24v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
O wywodzeniu panny Marie. Ka: 20
2:
G
Dy ſie cżterdzieſci dnij wypelnily po naro=
3:
dzeniu ſyna bożeo/ naſwiętſſa maria z ſwem
4:
milym ſynē ij z Iozefem wyſſli z onego mie
5:
ſtza/ w ktorym porodzila bożego ſyna/ do Ieruzalem/
:
grafika
6:
aby wedle zakonu ofia
7:
rowala dziecię milemu
8:
bogu. Nábożná ſlużeb
9:
nicżko bożá/ wzbierz ſie
10:
z matuchną bożą/ po=
11:
moży iey noſitz onego
12:
ſyna roſkoſſnégo. Gdy
13:
do koſciola przyſſli/ ro=
14:
dzici iego kupili golą=
15:
biąt albo ſynogarląt
16:
parę obycżaiē vbogich.
17:
Stalo ſie iż ieden cżlo=
18:
wiek ſtary/ ijmieniem
19:
Symeon/ duchē ſwię=
20:
tym nadchniony vznal
21:
Iezuſa milego bytz zba
22:
wicielem w zákonie obietzanym/ ij matkę iego bytz
23:
panną cżyſtą/ bo ten byl wziąl odpowiedz od boga
24:
na ſwych modlitwach/ ijż nie miál vmrzetz aliżby
25:
ſwyma ocżima oglądál zbawiciela iako żądál. Prze
26:
to prętko do koſciola przyſſedwſſy/ vzrzáwſſy mile=
27:
go Iezuſa nábożnie prziſtąpiwſſy poklęknąl proſſątz
28:
panny Marie/ aby go w iego ręce dala. Iezus mily

strona: 26

zbawitziela naſſego.Liſt 26
1:
też obratzál ſie k niemu/ ij blogoſlawil mu/ a wezrza=
2:
wſſy na matuchnę/ ſklonil ſie kniemu/ vkazuiątz iż ch
3:
ciál k niemu. To matuchna vbacżywſſy/ wziątz mu
4:
go dozwolila. A on wziąwſſy go na lokcie ſweé we=
5:
ſele/ z wielką vczliwoſcią powſtal/ a blogoſlawiątz
6:
dzieciątku mowil. Nynije opuſtz ſlużebnika twego
7:
panie/ wedle ſlowa twego w pokoiu. Bo widzaly
8:
ocży moie/ zbawienije twoie. Ktores ty przyprawil/
9:
przed oblicżym wſſech ludzij. Swiatlo k ziawieniju
10:
narodów/ a chwalę ludu twéoIzrahelſkiego. Potȳ
11:
prorokowál o ſmierci przyſſlé iego/ rzekątz. To dzie
12:
cię ieſt polożono na vpadnienijé mnogim/ a on dá
13:
naukę zbawieniá wſſemu ſwiatu. A obrociwſſy ſie k
14:
matce iego rzekl. Gdy vzrziſs teocirpietz/ tedy two
15:
ię duſſę miecż boleſcij przeydzie. Byla też tam Anna
16:
prorokini wdowa letná/ ta też blogoſlawila pred w
17:
ſſytkim ludem rzekątz. Witáy naſſe zbawienijé ij od
18:
kupienijé/ w tobie ſie wſſytko prorotztwo má popel=
19:
nitz/ ty máſs kroleſtwo żydowſkieé naprawitz/ ty
20:
máſs wſſytek ſwiat odkupitz. Matuchna iego milá
21:
to wſſytko w ſerce brala/ y nábożnie rozmyſlala.
22:
Potym Iezus námileyſſy garnąl ſie od oneo ſtartza
23:
ku matuchnie rącżki ſciągaiątz. Potym ijdą ku oltá=
24:
rzowi proceſyią/ naprzod ijdą dwa mężowie Iozeff
25:
ij Symeon ſpiewaiątz ij mowiątz. Weſele chwálcie
26:
mileoboga bo dobry/ iż vcżynil s nami miloſierdzie
27:
ſwoie. Zanijmi nácżyſtſſa panna ijdzie/ a krola nie=
28:
ba ij ziemie na ręku noſi/ Anna ią prowadzi ij drugié
29:
panie nábożné naſladuią. Na pamiątkę tego dzijs
G ij


strona: 26v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
proceſyią koſciol ſwięty cżyni po wſſytkim ſwiecie.
2:
A gdy ku oltarzu przyſſli/ matuchna ſwiętá panna
3:
Maria/ pokornie poklęknęla ofiaruiątz bogu oyttzu
4:
iego iedynego ſyna mowiątz. Wiecżny panie nieba
5:
ij ziemie ſtworzycielu/ twé boſkie wielmożnoſcij/ ſy=
6:
na twégo ij mego wedle zakonu twéo ofiaruię. prziy
7:
mi go botz ieſt twoy iedyny. Potȳ powſtawſſy/ na
8:
oltárzu dziecię polożyla. Niebyla ofiara bogu oyt=
9:
tzu od pocżątku ſwiata przyiemnieyſſá ij lubiezniey=
10:
ſſá/ anij będzie do ſkoncżeniá ſwiata iako ta. Patrz
11:
też tu tzo ſie dzieie/ ſtoij mily Iezu ſiedzątz na oltá=
12:
rzu iako ijné dzieciątko/ patrzątz na oblicże ſwé milé
13:
matuchny/ cżekaiątz pokornie tzo by ſie ſ nijm mialo
14:
daley dziatz. Wezwáno kaplanow/ gdy prziſſlli/ przi
15:
ſtąpil knim Iozeff/ ij dál ijm piętz ſyklow/ iakby piętz
16:
groſſy/ wykupuiątz go iakoby ſlugę iakiégo/ boga ij
17:
pana/ podlug prawa. Potȳ matuchna z wielkim we
18:
ſelim ſynácżka podnioſla/ a wziąſſy od Iozefa prze=
19:
rzecżoné ptáki/ téż ie offiarowala z nabożeńſtwem
20:
rzekątz. Racż boże niebieſki ten dár vbogi przyiątz
21:
laſkawie od ſyna twéo milego/ ktory tobie dzis przez
22:
mię ſlużebnicżkę ſwą ofiaruje. Iezus mily na ty ſlo
23:
wa matuchniné/ ocżki ij rącżki w niebo podnioſl.
24:
Sprawiwſſy wſſytko podle zákonu/ poſſla panna
25:
ku Ieruzalem do dworu Zachariaſſowego/ Iana
26:
krzciciela ij Elzbietę chtzątz pirwey nawiedzitz niżli
27:
by wyſſla z oné ſtrony. Naſladuy ij ty tey milé pan
28:
ny/ a prowádz iey miloſtz nábożnie/ a ona twoię pil=
29:
noſtz vbácżywſſy/ od ſyna blogoſlawiēſtwo vprosi.

strona: [27]

zbawiciela naſſégo.Liſt 29
1:
Przebywala tam kiekos dnij a ony dziátki náſwięt
2:
ſſé/ Iezus ij Ián/ laſkawie na ſię podlądali/ vſmie=
3:
chali ſie/ Ián glowkę ſklanial/ a Iezus iemu blogo=
4:
ſlawieńſtwo dáwál. Chceſſli tedy naucżytz ſie po=
5:
kory ij vboſtwa bacż pokorną ofiarę ij zákonu za=
6:
chowanijé tey miloſciwé panny/ a we wſſytkim na=
7:
ſladuy iey ſwięté miloſcij.
8:
O vciekaniu panny marie z dzieciątkiē do Eijptu
9:
ij o zmordowaniu mladziatek. Ka: 21
10:
P
O kilko dnij/ pożegnáwſſy Elzbietę/ Zacha
11:
riaſſa ij Iána/ poſſla z Iozefem panna do
12:
Nazareth/ niewiedzątz zlego vmyſlu krola
:
grafika
13:
Heroda/ ktory chciál
14:
zabitz Iezuſa milégo.
15:
Przeto aniol boży vka
16:
zal ſie we ſpaniu Ioze=
17:
fowi rzekątz. Wſtáń/ a
18:
wezmi dziecię ij matkę
19:
iego/ a vydzi do eijptu
20:
a bądz tam dokąd nie=
21:
powijm tobie/ Bo má
22:
bytz aby Heród ſſukál
23:
dziecięcia ku zagubie
24:
niu iego. Iozeff pow=
25:
ſtawſſy hnedki obia=
26:
wil to pānie. O cięſſko
27:
ſie iey ſerce zaſmucilo
28:
s teé nowiny / A przeto

strona: [27]v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
chtzątz zachowatz żywot námileyſſeo ſynácżka ſwé=
2:
go natychmiáſt chciala ijdz/ ij poſſla z Iozefem.
3:
Ktoryż powſtawſſy wziąl ieſt dziecię ij matkę iego
4:
a odſſedl do Eijptu/ a byl tam aż do ſmiercij Heró=
5:
dowé/ Aby napelniono bylo tzoż powiedziáno ieſt
6:
przez proroka rzekącego: Z Eijptu powolálem ſyna
7:
mégo. Tu rozmyſlay z iaką żaloſcią dzieciątko budzi
8:
ſpiącé/ a polutuy matki ij ſyna ij Iozefa ſwięteo/ mo=
9:
żeſſ tu wielé pobacżytz. Naprzod bacż iako pán iezus
10:
będątz buog ij cżlowiek/ pán nad pany/ król nad krol
11:
mi/ miál tu ſſcżęſcie ij nieſſcżęſcie/ albo rzecży prze=
12:
ciwné. S tego ſie naucż gdytz ſie tzo takowego przy
13:
da przeciwnégo/ miey cirpliwoſtz. Oto Kriſtus mi
14:
ly wielbion ij chwalon ieſt/ od paſtyrzow ij téż od
15:
aniolow dnia ſwégo narodzenia iako wierny bog/
16:
a wſſakoż oſmego dnia obrzezán byl iakby iaki grze
17:
ſſny s placżem gorzkim. Trzey go też krolowie da=
18:
rowali lezącego miedzy bydlem w vbogiey ſtayni/
19:
placżącego dlá wielkie zimnoſci. A wſſakoż go potȳ
20:
Symeon ij Anna wielbili iako zbawiciela ſweégo.
21:
Tu s tego bacż pewnie gdytz ſie tzo ſſcżęſno dzieie
22:
ijż cie téż nieſſcżęſcié ocżekáwá. A ieſli ie na cię bog
23:
mily przepuſci/ wiedz ijże cie w nijm nieopuſci. A dlá
24:
tego anij ſie podnos w pychę przzeciw bogu cżaſu
25:
ſſcżęſnego/ anij vſtáwáy od dobrych vcżynow cża
26:
ſu przeciwnéo/ botz to bywa wſſytko z dopuſſcżenia
27:
boga milégo. ku doſwiatſſeniu cżlowieka grzeſſné=
28:
go/ dlá tego ij ſám to cirpietz chciál/ aby nám przy=
29:
klád tego dál. Bacż tez iż ci ij na ſwoię milą matu=

strona: 28

zbawiciela naſſégo.Liſt 28
1:
chnę/ ij ſwoiego opiekuna niewcżaſnoſcij/ ſmętki ij
2:
klopoty dopuſſcżál/ ij záli to maly ſmętek byl matu=
3:
chnie bożeé ij Iozefowi ſwiętemu/ ijżby takowe dzie
4:
cię ktoré bylo wierny bog/ ieſſcże w mlodych leciech
5:
przez ſmiertz okrutną ſtracitz mieli. Przeto acżkoli
6:
oba widzieli Iezuſa námilleyſſeo bytz wiernȳbogiē/
7:
a wſſakoż ku bogu oyttzu mowitz mogli. O boże w=
8:
ſſechmogący/ a zali ſyna twégo iedinego niemożeſs
9:
obronitz/ a zabitz przeciwnika iego/ niż tak z miloſcią
10:
iego w tzudzé ſtrony biegatz mámy/ ani ięzykow lu=
11:
dzi onych vmiémy/ y cżym żywitz ſyna twégo ij nás
12:
niemamy. Patrz ieſtli to niebyl wielki klopot ij ſmu
13:
tek matuchnie ij Iozefowi/ ijż w tzudzé ſtrony mie=
14:
dzy nieznaiome ijdz mieli. Vciekál tedy król niebie=
15:
ſki przed ſlugą/ matuchna téż panna mlodziutká no=
16:
ſila go na ſwych rącżkách/ Iozeff też ſtary prowa=
17:
dzil ią przez puſſcżé/ laſy/ bory/ ij téż kamieniſté góry/
18:
gdzieby odpocżywali niemieli/ bo domow tam nie=
19:
bylo/ a tak cżęſto na notz w puſſcży/ w boru/ w leſie/
20:
w polu odpocżiwali. Pożaluyże onego roſkoſſnego
21:
ij ſlicżnégo dzieciątka mlodégo/ bo ſkoro dwa mie=
22:
ſiątza mialo/ a iuż za nás przeſladowanié cirpialo.
23:
Pomoż go tedy oney pānie noſitz/ a wcżym możeſs
24:
poſluguy dlá więtſſeo ieſſcże nabożeńſtwa rozmno
25:
żeniá. Rozmyſlay duſſo nábożná iakotz pán Iezus
26:
maluſki ieſſcże w pieluſkach leżący/ byl przeſlado=
27:
wán/ a to kiedy przed zloſliwȳ Heródem z ſwé oyt=
28:
cżyzny gdzie ſie narodzil/ z vbogą matką ij oyttzem
29:
vciekál. Tu teéż rozmyſlay iako náſwiętſſá panna

strona: 28v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
byla zaſmutzoną/ gdy ſlowa pelné smutku ſlyſſala
2:
od Iozefa ſwégo oblubieńtza. Wſtáń Maria wezmi
3:
ſynacżka a vciekáywa s nijm do Eijptu/ bo dzie=
4:
ciątka ſſukaią a zabitz go chtzą. A iako doktorowie
5:
nábożnij mowią/ ijż na ty ſlowa przerzecżoné ná=
6:
ſwiętſſá pāna / tak ſie byla zlękla/ aż wſſytka zmarla.
7:
Potym drżątz wzięwſſy ſwégo milego ſyna/ narze=
8:
kaiątz s placżem k niemu mowila. O ſynácżku móy
9:
mily/ ij komus ty tzo zlégo vdzialál/ iż cie tak niewin
10:
négo ij ieſſcże maluſkiégo przeſladuią. O gorze mnie
11:
ſmutné matce/ iakożcie potym przeſladowatz będą.
12:
A przeto krom wſſégo omieſſkaniá do Eijptu z ża=
13:
loſcią wielką s nijm biegla/ tak anij ſwych milych
14:
przijacieli pożegnatz mogla/ chtzątz zachowatz wzdro
15:
wiu ſwégo iedineo ſynácżka. Iuż téż podz ij ty ſ ni=
16:
mi do Eijptu oględuiątz iako ijm ta dróga cięſſká/
17:
a to ijż miala od znaiomych ludzi wynidz w tzudzeé
18:
ſtrony. Patrz iakitz glód/ zimno/ boiázń wielką/ ij ijn
19:
ſſé cięſſkoſcij na tey dródze cirpią. Oględay iakotz
20:
ſpratzowánij na puſſcży na golé ziemi między robá
21:
ki ſiedzątz odpocżywalij. Powiedzmi cżlowiecże co
22:
by dzialál/ bytz to byl bog dál/ ijż byl ty náſwiet=
23:
ſſé ludzij na puſſcży ſiedzącé widziál? záby vboſtwa
24:
ij vdręcżeniá ijch niezalowál? záby ſie pannie mlodé
25:
ij wielmi piękné/ ſynowi teéż mlodziuchnév wielmi
26:
ſlicżnemu niedziwowál? záby byl o to dziécię ij o tę
27:
pānę/ tzożby to za dwoie ludzi bylo Iozefa niepytál?
28:
ij záby nieplakál/ gdyż by o ijch vdręcżeniu ij przeſla
29:
dowaniu/ o ijch vboſtwie ij doſtoynoſci powiedziál

strona: 29

zbawitziela naſſego.Liſt 29
1:
Powiedz mi zaby byl tak twardy bys takowégo v=
2:
dręcżeniá ſyna bożégo ij matuchny iego nieżalowál/
3:
wiém iż by to wſſytko vdzialál. Gdyż tak ieſt/ dzia=
4:
láyże teráz coby byl tedy dzialál/ iuż placży ſlzi wy=
5:
léwáy za tak cięſſkie ſyna bożeo ij matuchny ieo ſpra
6:
tzowanijé/ a zatz téż Iezus mily nacię wezrzy rozūci
7:
oſwiécij/ ijż będzieſs pokutowál z miloſci zatwé cię
8:
ſſkié grzechy/ gdiż pán iezus ieſſcże będątz niewinny
9:
cirpiál pokutuiątz za cię wielkié cięſſkoſcij ij niedo=
10:
ſtatki. Gdyż iuż Iozeff z Iezuſem ij ſ panną Marią
11:
vſſel do Eijptu/ Tedy Heród widzątz żeby okla=
12:
mán byl od krolow rozgniewál ſie/ a poſláwſſy z=
13:
mordowál wſſytki dziecij ktoreż byly w Betleiem ij
14:
we wſſech końcżynach ijch od dwu lát ij niżey/ we=
15:
dle cżaſu iakoż ſie wypytál od krolow. Tedy napel
16:
niono ieſt/ tzoż powiedziáno ieſt przez Ieremiaſſa
17:
proroka rzekącégo: Glos w Ramie ſlyſſán ieſt/ placż
18:
a lkanijé wielkie/ Rachel placżątz ſynów ſwych/ a nie
19:
chciala pocieſſona bytz/ bo nie ſą.
20:
Iako ſie panna w Eijpcie żywila. Ka. 22
21:
G
Dy weſſli w ziemię eijpſką/ przyſſli do mia
22:
ſta ktoré bylo wezwáno Ipolis/ a tam w za
23:
wrzeniu vbogim (iako vbodzy) vbogą ſobie
24:
komorkę naięli/ tamże w wielkim vboſtwie aż przez
25:
ſiedḿ lát iako wzgardzenij przebywali/ oto ſie pra=
26:
tzowali/ ijżby ſie ij z ſynácżkiem pożywitz mogli. Ro
27:
bil tedy Iozeff/ robila téż ij Maria paniám onego
28:
miaſta/ bo ſſytz/ tkatz/ prząſtz/ hawtowatz nadobnie
29:
vmiala/ a wſſakoż wżdy cżęſto ſie ijm przydáwalo
H


strona: 29v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ijż ijm chleba niedoſtáwalo. Pán Iezus dziecię na=
2:
ſlicżnieyſſe okolo matki biegaiątz cżęſto chleba pro=
3:
ſilo drugdy teéż plakalo tzo mu ſie ieſtz chcialo. Ma=
4:
tuchna widzątz placż ſynácżka/ ſlowy go nádobny=
5:
mi cieſſyla/ a ieſtli iuż ktory pieniądz zarobila albo
6:
miala/ natychmiaſt powſtáwſſy chleba kupila/ a tak
7:
dziecię nakármila/ a tak przez ſiedḿ lat w Eijpcie
8:
przebywaiątz/ w vboſtwie żylij/ bo ie wſſytcy trzey
9:
milowali aż do ſmierci.
10:
O nawroceniu Iezuſa z Eijptu. Ka: 23
11:
G
Dy tam przez ſiedḿ lát przebywali/ aniol
12:
boży vkázál ſie Iozefowi we ſpaniu rzekątz.
13:
Wezmi dziecię ij matuchné iego/ a ijdzi do
14:
ziemie żydowſkiej/ iużci zmarli onij ktorzy ſtali o
15:
ſmiertz dzieciątka. Iozeff wziąwſſy Iezuſa ij matu=
16:
chnę poſſedl do ziemie żydowſkié/ ale gdy vſlyſſal
17:
ijż Archelaus Herodow ſyn kroluie w onej ziemi/
18:
nieſmiál tamo ijdz/ a dlá tego z naucżeniá anielſkié=
19:
go/ ſſedl do ziemie Galileyſkié/ do miaſta Nazareth.
20:
Bylotz to wrocenijé z Eijptu okolo ſwięta trzech
21:
krolow. Twoia rzecż ieſt tey náſwiętſſe pannie za=
22:
bieżetz a proſitz pokornie/ abytz dala ſwégo ſynacżka
23:
wodzitz albo noſytz/ A ona námilſſá panna laſkawie
24:
ij pokornie odpowié tobie rzekątz. Iuż mily ſlugo
25:
boży mamy dopuſſcżenié ij dozwolenié wrocitz ſie
26:
do ziemie naſſe/ a dnia iutrzeyſſeo iuż ſtąd wynidzie=
27:
my. O wcżaſnas nám goſcina przyſſla/ poydzieſs
28:
s nami/ a tzo żądáſs odzierżyſs. Na to iey miloſcij

strona: 30

zbawitziela naſſego.Liſt 30
1:
odpowiedz weſele. O z radoſcią náſwiętſſá panno
2:
goſpodze naſſa s twą wolą poydę ij twé ſwięté mi=
3:
loſci nieopuſſcżę/ ij ſynácżka twéo zbawiciela mégo
4:
ij Iozefa miloſnika twégo. Boię ſie ijż ty rzecży nie
5:
wſſytkiem będą milé/ a iako mowi Bonawentura/
6:
ij s nijm ſwięty Biernát/ Iże takowé rozmyſlanijé
7:
będzie ſie widzialo niektorȳ iakoby dziecinné a pro=
8:
ſté/ a dworni ludzie będą to mietz ſnádz iakoby za=
9:
poſmiech ſobie. Ale nie dwornȳ anij też wyſoce mą=
10:
drym/ ty rzecży ſą piſané/ ale ludziom miloſciwym/
11:
ij proſtym/ proſto ieſt piſáno. Bo iakom rzekl napo=
12:
cżątku tych kſiążek/ Nieſtoię o rzecż dworną/ ale o
13:
duſſę pokorną. A ręcżę tobie za to/ ijże będzieſſli ſie
14:
w nich iako w proſtych rzecżach obierál/ obfitoſci
15:
zlez ij pociechę duſſną nad twoie domnimanijé bę=
16:
dzieſs miál. Potym matuchna wſſego miloſierdziá
17:
ku ſynáczku cie przyprowadzi/ a twoię wolą iemu
18:
wziawi/ a ty na kolana pádwſſy/ dáy cżeſtz ij chwa=
19:
lę iemu ij Iozefowi ſwiętemu/ a tam do iutra prze=
20:
bywáy ij pociechy ſwé cżekáy. Dowiedzieli ſie teéż
21:
tego ſąſiedzi/ ijż ona dobrotliwá żeńcżyzna podlug
22:
domnimaniá odchodzi od nijch/ ij on robotnik wier
23:
ny iozeff dóſtoyny. Powiedzialatz ijm byla náſwięt
24:
ſſa panna ſwé wyſſcie niektorȳ ſąſiadom/ ktoré dru=
25:
gim dobrym paniám to rozpowiedziály/ bo niebylo
26:
ſluſſno/ by nágle iakoby kryiomką z onego miaſta
27:
wyſſli. A przeto zeſſly ſie rano matrony ſſlachetné
28:
ij panowie mnodzy żaluiątz ijch/ chtzątz ie z vcżliwo
29:
ſcą wyprowadzitz. Patrz tu iakotz na tę drógę wy=
H ij


strona: 30v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
chodzą/ Iozeff z mężcżyznami ijdzie naprzod/ a pan
2:
na Maria z onymi dobrymi matronami rozmáwia
3:
iątz ijdzie ſ nimi z daleka. Przeto ty wziąwſſy dzie=
4:
ciątko za rącżkżę ijdz s nijmi rozmáwiaiątz w po=
5:
ſrzodku przed matuchną iego. Gdy przed miaſtem
6:
bylo/ Iozeff niedopuſcil onym ludziom ijdz s nijmi
7:
daléy/ ale podziękowawſſy ijm s tey dobrocij/ poże
8:
gnál ié/ s panią ſwą oſtatecżnie/ a oni podarowáw=
9:
ſſy ie/ do ſwéo miaſta wrocili ſie. Oględáy tu iakotz
10:
pán Iezus malucżkié ij mlodé dzieciątko po tey dro
11:
dze ijdzie/ bo iego ſwięté miloſci cięſſa ta droga by=
12:
la z Eijptu/ niżli do Eijptu/ a to przeto ijż tam dzie=
13:
ciątkiem będątz/ na ręku byl nieſion/ ale tu iuż pod=
14:
roſtl/ tak ijż go trudno bylo noſitz/ a ſamo niemoglo
15:
dlá ſwé mlodoſci chodzitz. O nawybornieyſſé dzie=
16:
cię ſynn boga wierneo/ iako cięſſko pratzuieſs z mlo
17:
du ij pielgrzymuieſs/ o tobie prorokowál Dáwid:
18:
Vbogi ſtálemſie w robotach od mloſci moié. Dáy
19:
mi panie miloſciwy/ aby twoie pratzowanié/ bylo
20:
duſſe mé zbawienié. Przez twé prácé ij klopoty/ racż
21:
téż mily Iezu przyiątz moie roboty. A tak przez ony
22:
puſſcżé/ bory/ laſy/ oſtré góry/ wednie ij wnocy ijdątz
23:
malo odpocżywaiątz/ przyſſli do ziemie żydowſkié.
24:
A gdy bylo bliſko końtza puſſcże/ nalezli Iána krzcij=
25:
ciela iuż na puſſcży pokutuiącego/ bo wedle dokto=
26:
row/ w piącij lát wyſſedl na tę puſſcżą/ acżkoli nie=
27:
miál grzechu żádnéo/ a wſſakoż aby proznym ij lek=
28:
kim ſlowem niezmazál żywota ſwégo ſwiętego/ na
29:
puſſcży oſtro żyl dlá Iezuſa milego. Ten ié na oney

strona: 31

zbawitziela naſſego.Liſt 31
1:
puſſcży znábożeńſtwē/ z radoſcią/ ij z wielką pokorą
2:
przyiąl/ a cżcil ie korzonki ſurowymi/ ktorych ſám po
3:
żywal/ abowiem tam nitz ijnſſégo niemiál. Rozmy=
4:
ſlay to dobrze/ a bacż iaki przyklád daie to dóſtoyné
5:
dziecię ián ſwięty/ ktory by téż powſſednie niezgrze
6:
ſſyl/ opuſciwſſy oyttza ij matkę w ijmieniu wielkim
7:
ij téż we cżcij/ w tako mlodych leciech żywot oſtry
8:
wiodl. Gdy tedy tam s tą naſwiętſſą panną przy=
9:
dzieſs rozmyſlaiątz/ na twé kolana przed Ianem kle
10:
kni a noſſki ieo ſwiete potzaluy/ a odchodzątz takież
11:
téż vdzialáy/ ij cżęſto ſie iemu zalétzay/ przeżegnaniá
12:
ij modlitwy iego żądáy/ a krzeſnym oytcem miloſci
13:
wego Iezuſa iego bytz znáy. Potym od Iána ſwię=
14:
tego ijdątz/ dróga ijch doſtoynoſci byla przez pod=
15:
dworzé Zachariáſſa ij Elzbiety rodzitzow przerze=
16:
cżoneo Iana/ krzciciela bożego. Tamże s ſtąpiwſſy
17:
z wielką cżcią byli przyięci/ o pokucie iána ſwiętego
18:
Zachariaſſowi powiedzieli/ a pomieſſkáwſſy tam
19:
kilko dnij do Nazaret poſſli. Tam gdy przydz mie=
20:
li/ dowiedziáwſſy ſie matka iey/ ſioſtry/ ij ijnſſy przy
21:
iaciele/ naprzeciw ijm z wielkim weſelim wyſſli/ ij
22:
vcżliwie ie przyięli/ tamże s nijmi przebywali. A od
23:
tychmiaſt nienayduiemy o vcżynkoch Iezuſa mileo
24:
aż do dwunáſcie lát. Tylko to wiemy ijż Iezus mily
25:
roſtl w mądroſci ſlużątz rodzitzom ſwym/ przebywa
26:
iątz s nimi/ bo matuchna iego milá ijnégo ſlugi ná
27:
ten cżas niemiala/ s ktorégo poſlugi ona byla w
28:
dzięcżná ij wielmi weſolá.
29:
Iezus w Ieruzalem zoſtál ſám. Ka: 24
H iij


strona: 31v

1:
grafika

strona: 32

zbawiciela naſſégo.Liſt 32
1:
N
Aſs mily pán Iezus maiątz dwanaſcie lát
2:
ſwéo cżlowiecżeńſtwa/ chtzątz chowatz przy
3:
kázanije ſwégo milégo oyttza. Poſſel wedle
4:
zwycżaiu krolewſkiéo ij przykázaniá bożéo/ na ſwię=
5:
to wielkonotzné o do Ieruzalē z matuchną ij téż z Io=
6:
zefem/ a to ſwięto trwalo przez oſḿ dnij. O wielká
7:
pociecha rodzitzom/ mietz s ſobą w rodzie takoweé
8:
dzieciątko/ o z iaką miloſcią matuchna milá ij z Io=
9:
zefem iego wodzila/ s nijm po oney drodze rozmá=
10:
wiaiątz/ iego pytaniu użcżliwie odpowiedaiątz/ na ie
11:
go ſlicżné licżko poglądaiątz/ s nijm ſie pocżeſnie/
12:
miernie/ a vcżliwie acż rzádko vſmiéchaiątz. Do Ie
13:
ruzalē przyſſedwſſy/ nábożeńſtwo wypelnili/ a gdy
14:
bylo po oſmȳ dniu/ gdy ſie iuż byly popelnily dnij
15:
ſwięté/ wrocili ſie do Nazaret/ a Iezus mily zoſtál w
16:
Ieruzalem. Niewiedziala teo miloſciwá /matuchná
17:
ij iozeff bo dla zachowaniá nábożeńſtwa/ mężcżyz=
18:
ny wſwé rócie/ a panié też w ſwé chodzily/ ale dziát
19:
ki mlodé gdzie chcialy tu mogly chodzitz/ a ſtąd pan
20:
na ſie dōnimala aby byl w rócie męſkieé z Iozefem/
21:
a Iozeff zaſię mnimál by byl ſ panną/ ij bylaſta oba
22:
w tym domnimaniu przez tzaly dzień. Przed wiecżo
23:
rem na goſpodzie pytala panna Iozefa/ a on zaſie
24:
iey odpowiedziál/ ijż z iey miloſcią bytz go mnimál.
25:
Panna z boleſcią niewymowną ij s placżem odpo=
26:
wiedziala. O nieſtocie mnie nędzné/ ſynam bożego
27:
mnie poletzonégo ſtracila/ a s placżem narzekaiątz
28:
ſſukala go. Naprzod miedzy przyrodzonymi/ potym
29:
miedzy znaiomymi/ ij miedzy opcymi. O iaká to by

strona: 32 v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
la żaloſtz náſwiętſſé panny Iezuſa ſtracitz/ ktorégo
2:
ona wielmi milowala. Zádnáciem matka tak niemi
3:
lowala ſyna/ anij będzie do ſkońcżeniá ſwiata milo=
4:
watz/ iako ona ſweé mileé dziecię milowala. Przeto
5:
placżątz mowila: Proſſę wás/ ij widzieliſcie gdzie ſy
6:
nacżka mégo? O kto wymowi iako ſie zaſmucila/
7:
gdy go tak pilno ſſukaiątz nienalazla. Miey tedy lu
8:
toſtz nad iey miloſcią/ ſſukaiątz s nią iey ſynácżka/
9:
botz pelna gorzkoſcij iey duſſa. Nieſmętzmy ſie tedy
10:
gdy ſmętki cirpiemy/ botz téż Iezus mily nieprzepu=
11:
ſcil matuchnie ſwé/ a wezmi tu s tego naukę/ ijż nie=
12:
wcżaſnoſci/ ſmutki/ klopoty/ ſſkody/ omowy/ ij ijnſſeé
13:
przeciwnóſci ij przeſladowanié/ ſą znamienité laſki
14:
bożé znamiona ij vpominki powſtaniá z grzechow/
15:
ij pobudzenie ku dobrému żywotu/ A dlá tego nám
16:
trzeba cirpliwoſci. Gdy panna Mariá s taką pilno
17:
ſcią ſſukaiątz ſynácżka Iezuſa miléo/ pocieſſeniá nie
18:
nalazla/ zamknąwſſy ſie w ſwé komorce w wiecżor/
19:
prez onę wſſytkę notz nabożnie bogu wſſechmogą=
20:
cému modlila ſie rzekątz. O boże námiloſciwſſy oyt
21:
cże/ gdyż ſie tak zlubilo dobrotliwoſci twé datz mnie
22:
ſynácżka twéo/ otom go iuż ſtracila/ a niewiē gdzie
23:
ieſt ſkárb móy nádroſſy/ ſyn twóy iedyny/ W twey
24:
cij mocy wſſytko ieſt/ racż mi móy mily ſtworzycie=
25:
lu przywrocitz iego dóſtoynoſtz mnie niedóſtoyné/
26:
Racż tę gorzkoſtz ſertza mégo obrocitz w pocieſſenié
27:
obiáw mi ſyna twégo ij mégo/ oddál mi to zaſmu=
28:
cenie/ nieracż bacżytz mily panie zamieſſkaloſci mé/
29:
ijżem iako cżlowiek nieopatrzny vcżynila moiatz to

strona: 33

zbawitziela naſſego.Liſt 33
1:
ieſt wina/ ty mily boże s twé dobrocij racż mi iego
2:
miloſtz przywrocitz/ botz prez niego niemogę żywa
3:
bytz. O ſynu móy námileyſſy/ ij gdzie ies/ tzo ſie dzie
4:
ie s twa miloſcią? ſnadzies do boga oyttza wſtąpil/
5:
a mnies tego nieobjawil. Wiem ijżes wierny buog
6:
a ſyn boży dziwny/ cżemuſmi tego niepowiedziál?
7:
Wiem też iżes wierny cżlowiek ſemnie vbogié dzie
8:
wki narodzony/ ktoram cie do Eijptu na ſwych rę=
9:
ku noſila/ a niebieſki pán ocietz twóy/ ſtrzegl cie ód
10:
wſſytkié przygody zlé/ a iá ſlużyla cżlowiecżeńſtwu
11:
twému dlá cżego tedy opuſciles mie matuchnę ſwą
12:
a zálimcie gdy od narodzeniá opuſcila/ nigdy ale te
13:
go cżaſu niewiem gdzies ieſt/ ty znáſs ij wieſs na=
14:
dzieio moia/ radoſtz/ vciecho moia/ ij zywienije moie
15:
ijż żywa przez ciebie bytz niemogę. Vkażi mi ſie/ ob=
16:
iáw gdzie cie mám ſſukatz móy ſynu námileyſſy. Ta
17:
kowymi ſlowy orędownitza zbawieniá naſſéo tzalą
18:
notz pratzuiątz bogu ſie modlila o ſynácżka ſwégo.
19:
Dnia iutrzeyſſeo tzo náraniey mogli/ zaſie go ſſuka=
20:
li/ pytali wychodzątz ij wyglądaiątz/ a będątz w ſer=
21:
decżné żaloſci nienalazwſſy go/ zaſię do Ieruzalem
22:
ſie wrocili. Tamże go po ſtraceniu trzeciégo dnia
23:
w koſciele ſiedzącego miedzy doktory nalezli/ a on
24:
ijch pytá piſma o Meſyaſſu mądrze/ ij na ijch pyta
25:
nié odpowiedá ijm roſtropnie/ tak ijż wſſytcy ſie ieo
26:
mądroſci dziwowali/ badaiątz ſie ſkąd ſie tak mądré
27:
dziecię wzięlo. A gdy mu na iego pytanié odpowie
28:
dzietz nieumieli/ pocżęli ſie k niemu zażegatz iedni la
29:
ſką/ drudzi gniewē mowiątz. Albotz to ſyn boży nam

strona: 33v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
w zákonie obietzany. Drudzy lepak vwlacżaiątz iego
2:
ſwięté miloſci mowili. Muſi to dziecię bytz od diá=
3:
bla opętané a na nás naprawioné. Drudzi lepák mo
4:
wili ijż nié/ ale muſi wżdym niektorym obycżaiem
5:
wiedzietz taiemnice bożé. W ten cżas iego milá ma
6:
tuchna do koſciola byla prziſſla/ a vzrzáwſſy ſwégo
7:
milego ſyna/ poklęknąwſſy z wielkié radoſcij s pla=
8:
cżem bogu oyttzu podziękowala. Iezus námileyſſy
9:
vzrzáwſſy matuchnę ſmutliwą/ pobieżal ku iey mi
10:
loſci/ doſytz vcżyniwſſy doktorowſkié vczliwoſcij.
11:
Panna maria z oblapianim go przyięla/ ij potzalo=
12:
wawſſy nábożnie k niev rzekla. O námileyſſy ſynu/
13:
ij tzos to nám vdzialal/ oto iá ij ocietz twoy (cżuſs
14:
domnimany) Iozeff bolaiątz ſſukaliſmy cie. A on od
15:
powiedzial. Tzoż ieſt iżeſcie mie ſſukali/ a záſcie nie=
16:
wiedzieli/ iż w tych rzecżach ktoré ſą oyttza mégo nie
17:
bieſkiégo/ muſſę bytz/ ale oni temu niezrozumieli. Po
18:
tym matka rzekla kniemu: Synacżku mily/ ij racżyż
19:
s nami zaſie do Nazaret ijdz. Odpowiedziál Iezus
20:
Czo wám lubo to dzialam/ Y poſſel s nimi do Naza
21:
ret/ ij byl ijm poddany ij poſluſſny we wſſytkim po=
22:
ſluguiątz ij w robotach pomágaiątz. Rozmyſl tu ſo
23:
bie nábożny cżlowiecże/ iako Iezus milé dziecię/ zo=
24:
ſtawſſy ſám w Ieruzalem przez trzy dni/ ſſedl z ſro
25:
mem do vbogich ſſpitála/ proſſątz aby tam byl prze=
26:
notzowán/ tamże pirwſſeo dnia z vbogimi iako vbo
27:
gi iádl/ iako o tym nádobnie ſwięty Biernát pyta
28:
mileo Iezuſa rzekątz. O moy námileyſſy iezu/ gdzies
29:
byl przez ony trzy dni/ gdy cie byla twoia milá mat

strona: [34]

zbawitziela naſſego.Liſt 33
1:
ka ſtracila/ ktotz dáwal ieſtz albo pitz. Zapráwdę a=
2:
bys ſie we wſſytkȳ ſ nami zrownál/ iako iedē z vbo=
3:
gich chodzątz dom od domus żebrál. Y kto mi to dá
4:
abych iá byl vcżęſnikiē twego żebraniá/ a byl nakár
5:
mion ſ partecżek albo odrobinek twych. Zapráwdę
6:
bych doſytz wtȳ miál/ iżbych nigdy więcey nielacż=
7:
nial. Vbacż tu cżlowiecże s przerzeczonych rzecży
8:
troie tzudo. Pirwſſé ijż kto chce wiernie ſlużytz mi=
9:
lemu bogu/ má s nijm ſie w gorąceé miloſci ſpoijtz/
10:
niemá przemieſſkatz miedzy przyrodzonymi ani przi
11:
iacielmi/ ale tzo daley ma ſie odlęcżytz od nich. Na na
12:
ukę nám oto mily pán Iezus matuchnę opuſcil iako
13:
ſirotę/ ktorą nad wſſytko ſtworzenijé milowál/ a o=
14:
na téż miloſtz iego. A potym gdy byl ſſukán/ niebyl
15:
nalezion miedzy ſwymi/ ale opcymi. Tako teéż my
16:
dzialatz mámy/ gdy boſkieé vcżynki ſprawiatz chce=
17:
my. Wtoré ijż kto chce duchowny żywot wieſtz/ nie
18:
má ſie dziwowatz/ ijż niegdy na cżas od niego nábo
19:
żeńſtwo odijdzie/ a będzie ſie mu widzietz iakoby go
20:
iuż bog opuſcil. Niemáſs ſie temu dziwowatz/ anij
21:
ſie wielmi przezlijſs o to ſtaretz/ gdyżcij to ij ſwé mi
22:
lé matuchnie rácżyl vcżynitz/ ale ty więcey máſs ſie
23:
w dobrych vcżynkach obieratz/ ſuchoſtz ſwégo ſer=
24:
tza milému bogu polétzaiątz/ z gorątzą żądzą k niemu
25:
wzdychaiątz/ ij nábożnie iego laſki ſſukaiątz. A tako
26:
go twá duſſa rychlo náydzie/ ieſli go s pilnoſcią ia=
27:
ko Mariá ſſukatz będzie. Trzecié ijż żádny cżlowiek
28:
niemá bytz ſwé wlaſné wolé/ ani ſwému rozumowi
29:
niemá barzo wierzitz/ ale ſie má ſwym ſtarſſym po=

strona: [34]v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
kornie poddatz/ iako Iezus vdzialál/ bo wrociwſſy
2:
ſie s nimi do Nazaret/ byl ijm poddán. Tako ij my
3:
dzialatz mámy/ chcemyli bytz pokorni ijbogu milé=
4:
mu przijemni.
5:
O tym tzo Iezus mily od dwunaſcie lát pocżąwſſy
6:
dzialál/ niż trydzieſci lát miál. Ka: 25
7:
N
Amilſſy Iezus gdy ſie nawrocil do Nazaret
8:
z Ieruzalem/ przebywál tam z matką ſwoią
9:
panną cżyſtą ijz Iozefem/ aż do pocżątku
10:
lata trzydzieſteo od narodzeniá ſwégo. O dziwná
11:
rzecż/ ijż żádné piſmo przez koſciol ſwięty potwier=
12:
dzoné/ niekladzie tzo dzialál w onych leciech Iezus
13:
mily: gdyż zapewné wiemy ijż wżdy nieproznowál.
14:
Czoż tedy máſs rozmyſlatz tzo on w tych mlodych
15:
leciech dzialál/ gdyż nitz o tym niepiſáno pewnégo?
16:
Ale iá tobie powiedám/ iż chceſſli ocży duſſné otwo
17:
rzitz vzrziſs ijż nitz nie dzialaiątz wielkié rzecży dzia
18:
lál/ bo chroniątz ſie ludſkiéo optzowaniá/ chodzil do
19:
bóżnice trwaiątz tam dlugo na gorącé modlitwie/
20:
na mieſtzu nániſſym ij wzgardzonȳ / niegdy też Ioze
21:
fowi robitz pomogl/ chodzil miedzy ludzmi iakoby
22:
nikogo nieznál/ ani o ktoré rzecży ſwietſkié dbál/ wio
23:
dątz ſwóy żywot w tznocie ij w ſlużbie bożé. Dziwo
24:
wali ſie temu mnodzy ludzie/ widzątz mlodzieńtza ta
25:
ko pięknégo/ motznégo/ mądrégo/ iakoby prozno dnij
26:
ſwoie tráwiącego/ nitz niecżiniącego/ znamienitego
27:
iakoſmy ſie tego nadziewali. Y mowili niéktorzy/ w
28:
mlodych leciech mnożyl ſie w mądrościj ij wetzno=
tach/


strona: 35

zbawitziela naſſego.Liſt 35
1:
tach/ a dzis prożnuie/ aby ale do ſſkoly chodzil/ a v=
2:
cżyl ſie. Bacżyż ijż wielé dzialál iakoby nitz niedzia=
3:
lál/ vkazowál ſie nitz nieumietz miedzy ludzmij/ bę=
4:
dątz mądroſtz wiecżná boga oyttza/ bo lepſſy ieſt
5:
mąż pokorny nad męża motznégo/ a kto ſám ſobie
6:
ieſt/ ſwému rozumowi panuie/ motznieyſſy ieſt niż
7:
ktory miaſta podbijá. Nám nauka/ aby żádny w=
8:
ſobie niedufál/ ani wſwych dobrociách/ bo ſám pán
9:
Iezus w ewanielij mowi naucżaiątz. Gdy wſſytko
10:
popelnicie nácżeſcie obwiązani przikázanim moijm/
11:
ieſſcże mowcie/ ſludzyſmy nieużytecżni. A tak rych=
12:
ley przydziemy ku ſtopieniowi tznotliwému ij do=
13:
ſkonalemu/ bo tak Iezus mily cżyniątz/ kowál miecż
14:
na ducha zlégo/ aby mu s nijm vciąl glowę iego/ ia=
15:
ko Dáwid prorokowál mowiątz. Przypaſs miecż
16:
twóy biodrám twȳ krolu kriſte panie Iezu námotz=
17:
nieyſſy. Chodzil teéż mily Iezus w tych leciech cżę=
18:
ſto krotz na poſſcżą modlitz ſie bogu oyttzu wſſech=
19:
mogącemu/ nawiedzál tam ſwiętego Iána będątz
20:
s nijm na oney puſſcży / rozmawiál mile/ ij w iego
21:
oſtrym żywocie potwierdzál. Ián ſwięty poklęk=
22:
nąwſſy Iezuſa przywitál rzekątz. Witáy dáwno po
23:
żądany Iezu ſlodki/ ij cżymém ti iá zaſlużyl/ żes mie
24:
tu nawiedzil/ ij ieſſcże będącego w zywocie matki
25:
mé tys mie poſwięcil. O iako ſlodkié ij ſſcżęſné by=
26:
lo tych milych mlodzieńtzow z ſobą gádanije/ ij vcie
27:
ſſné z nawiedzieniá pocieſſenijé. Potȳ pocieſſywſſy
28:
ſie/ roſtalaſta ſie/ bo iezus do Nazaret mu matce ſwé
29:
ſie wrócil/ aby iey ſlużyl. Mariá pāna iako ij w Eij=
I


strona: 35v

Zýwo tpana Iezu Kriſta
1:
pcie tako ij tu/ przędla/ tkala/ ſſyla/ hawtowala / Io=
2:
zeff téż pożywienijé wyrábiál/ a Iezus téż tzo mu
3:
mogl pomágál. O wielko ſſcżęſny on dóm/ w ktorȳ
4:
tako cżeládz ſwiętá przebywala. Nawiedzáy tamo
5:
cżęſto rozmyſlaiątz/ a s nijmi ſie poznáwaiątz/ a ijm
6:
ſie zalétzaiątz. Iuż wy ludzie nábornij o Iezu Kri=
7:
ſtowé mlodoſcij/ tym równé rzecży rozmyſlaycie
8:
daley/ iátz iuż dlá dlugoſcij opuſſcżę ijné naſſego mi
9:
légo pana cieſſkoſcij/ ktoré od ſiedḿ lát pocżąwſſy
10:
cirpiál/ aż gdy z miaſtecżka do miaſtecżka biegaiątz
11:
kazál grzeſſnych ſſukaiątz/ niemotzné vzdráwiaiątz/
12:
od opętanych ludzi diabelſtwa wypędzaiątz. Iako
13:
glod/ pragnienienijé/ wiatry/ przeſladowanijé/ vrąga=
14:
nijé/ ſſukaiątz naſſégo zbawieniá cirpiál/ otym tu w
15:
ſſytkim daley będę powiedál/ ktoré cięſſkoſcij naſs
16:
zbawiciél pocżawſſy od trzydzieſci lát cirpiál od
17:
iego krztu pocżąwſſy.
18:
Ieżus ku krztu poſſedl. Ka: 26
19:
W
Ypelniwſſy miloſciwy pán Iezus dwadzie=
20:
ſcia dziewiętz lát od ſwego narodzeniá/ wi=
21:
dzątz iako buog wierny/ ijż ſie iuż cżas tego
22:
przybliżál/ dlá cżego gij mily ocietz iego na ten ſwiat
23:
zeſlal. A dlá tego vpatrziwſſy cżas podobny/ rzekl
24:
pokornie ku matuchnie ſwé. Iuż przyſſedl cżas ná=
25:
mileyſſa matuchno/ abych poſſedl ku vwielbieniu ij
26:
obiawieniu ijmienia oyttza mégo niebieſkiégo/ bych
27:
ſie téż ſwiatu obiawil/ bych téż zbawienijé ludſkié/
28:
(dlá ktorégom ſie cżlowiekiē ſtál) sprawil. Bądz te=

strona: 36

zbawitziela naſſego.Liſt 36
1:
dy weſola matuchno námileyſſá/ a w tym ſobie nie=
2:
ſtyſkuy żetz odijdę na cżas od miloſcij twé. A poklę
3:
knąwſſy przed ſwą matuchną miſtrz wſſytkié poko
4:
ry od iey miloſci odpuſſcżenia ij pożegnaniá żądal.
5:
Matuchna téż pokornie poklęknęla/ a zaplakawſſy
6:
rzewno/ ſynácżka oblapila ij rzekla. Synu móy/ blo
7:
goſlawiony ocietz twoy/ racż tobie datz przezegna=
8:
nié/ ij mnie ſlużebnicy twé. Racży pamiętatz na mię
9:
a racż ſie rychlo prziwrocitz dlá moieo pocieſſeniá.
:
grafika
10:
A tak mily Iezus pan ij
11:
krol wſſeo ſwiata/ ſám
12:
poſſedl/ bo ieſſcże nie=
13:
miál zwolennikow. Pa=
14:
trzay iako ijdzie ſám
15:
bog boſymi noſſkami
16:
przez tak daleką ij oſtrą
17:
drogę ſaám ialmużny
18:
proſſątz od Galilee aż
19:
do Iordána. Tam gdy
20:
przyſſedl/ zaſtál wiel=
21:
koſtz ludzij/ ktorzy na ká
22:
zanijé ku Ianu ſwięte=
23:
mu zawżdy przychodzi
24:
lij/ aby ſie téż zekrzcilij/
25:
bo wſſytcy go za Me=
26:
ſyáſſa mieli/ ij rzekl iemu pokornie Iezus. Proſſę cie
27:
mily Ianie okrzci mie z ijnymi. Ale Ián ſwięty od=
28:
powiedzial. Iá mám proſitz abych od ciebie byl ok=
29:
rzcżon/ gdys ty bog/ a ty proſis odēnieproſteo cżlo=
I ij


strona: 36v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wieka okrzcżeniá. Pán iezus odpowiedziál. Scirpi
2:
to ten ráz/ bo tako muſimy popelnitz wſſytkę ſpra=
3:
wiedliwoſtz. Niechcę by mie obiawil ten ráz bo ieſſ
4:
cże cżas nieprzyſſedl/ ale iuż cżas okrzcżeniu moie=
5:
mu przyſſedl. Potym przydzie cżas obiawieniá/ al=
6:
bo vwielbieniá/ przeto chcę pocżątz od pokory. A
7:
gdy tak bylo lubo krolowi wſſytkie chwály ſlożyl
8:
z ſiebie ſukienkę/ ij wſtąpil w Iordán cżaſu zimneo
9:
dlá zbawieniá cżlowiecżego. Ián ſwięty wezdrżal/
10:
a leiątz wodę zawolál. Racży mie poſwięcitz zbawi=
11:
cielu. Tam ſie niebo otworzylo/ a ſwiatloſtz tako
12:
wielká Iezu Kriſta ogarnęla/ iakoby niebo ognio=
13:
wé blyſkaiącé/ w ktorym glos boga oyttza ſlyſſán.
14:
Totz ieſt ſyn móy námileyſſy/ w tym mi ſie zlubilo/
15:
tego ſlucháycie wſſytcy. Duch téż ſwięty z nieba z
16:
ſtąpil w poſtawie golębicżé/ ij ſiedziál na glowie Ie
17:
zu kriſtowé/ a tu pan iezus krzeſtvſtawil/ ij dál motz
18:
by grzechy gladzil. Potȳ gij potwiérdzil/ ijż z boku
19:
krew ij wodę na krzyżu wypuſcil. Tu teéż matkę
20:
ſwięta cerkiew krzeſciańſką oblubil ſobie za oblubie
21:
nicę/ ij wſſelką duſſę krzeſciańſką/ bo przez wiarę na
22:
krzcie przyiętą ſtáwá ſie miloſnitzą bożą/ iako to pro
23:
rok ſwięty Ozeas w ſwych kſięgach mowi. Poſlu=
24:
bilem cie ſobie w wierze. A dlá tego koſciol ſwięty
25:
dzijs tako ſpiewá niebieſkiemu panitzu. Slącżyla
26:
ſie cerkiew ſwięta/ bowiem w Iordánie Kriſtus
27:
omyl grzechy iey.
28:
O poſſcżeniu milégo pana Iezuſa/
29:
ij o pokuſách iego. Ka: 27

strona: 37

zbawitziela naſſego.Liſt 37
1:
N
Atychmiáſt okrżcżony pán Iezus/ poſſedl
2:
na gorę Karentena/ a tam poſcil za grzéſſné
3:
cżterdzieſci dnij ij nocy. Poglądáy/ duſſo nábożná
4:
za ſtworzycielem twoijm iako ijdzie ſám na pokutę/
5:
ktory grzechu niemiál/ anij mogl mietz/ pratzuie za
6:
grzeſſné/ modli ſie/ poſci/ cżuie/ kárze cialo przená=
7:
ſwiętſſé/ niewinné/ na golé ziemi leży/ między zwié=
8:
rzęty mieſſká ij s nimi optzuie. Bacż tu cżterzy du=
:
grafika
9:
chowné roboty/ ktoreé
10:
ſie ſpolem ſpomágaią.
11:
Oſobné mieſſkanié/ mo
12:
dlitwa/ poſt/ a ciala ká=
13:
ranié. Przez ty rzecży/cż
14:
lowiek nárychley może
15:
doſtępitz ſerdecżné cży=
16:
ſtoſci/ ktoréy wſſelki má
17:
żądatz gorątzo/ dlá tego
18:
ijż nieiako w ſobie zamy
19:
ká wſſytki tznoty/ laſkę/
20:
pokorę/ cirpliwoſtz/ vbo
21:
ſtwo/ ij ijnſſé wſſytki
22:
grzechy odpądza. Bo tz
23:
noty/ a grzechy ſtátz ſpo
24:
lem niemogą w ſertzu
25:
cżyſtem/ ktorym że ſercē cżlowiek widzi boga mile=
26:
go: iako zbawieciel naſs mily Iezus mowil w ewan=
27:
ielij. Blogoſlawieni cżyſtego ſertza/ bo onij boga
28:
oglądaią. Wſſelki tedy cżlowiek krzeſciańſki miál
29:
by na każdy dzień/ od ſwięta ſſcżodrégo dnia/ aż do
I iij


strona: 37v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
cżterdzieſci dniow na każdy dzień nawiedzatz/ roz=
2:
myſlaiątz ſwégo odkupiciela na tey pokucie/ a iemu
3:
cżeſtz ij chwálę datz. Potȳ gdy cżterdzieſci dni ij no
4:
cy przeſſly/ lacżnąl on ktory wſſytek ſwiat kármi ij
5:
żywi. Vbacżyl to duch zly/ przyſtąpil k niev ſ pokuſa
6:
mi ij pocżąl go kuſitz od żarlotztwa rzekątz. Sláwa
7:
o tobie wielka/ iż by ty byl ſyn boga żiweo/ ieſtli tako
8:
ieſt rzecży aby to kamienié bylo chlebē. Ale miſtrza
9:
wſſytkié mądroſcij niemogl zradzitz/ takociē mądrze
10:
iemu odpowiedziál/ ijż iego bytz bogiem niepoznál/
11:
ij tego odzierżetz niemogl cżego żądál. Pán mily Ie
12:
zus/ anij przál bytz ſie ſynem bożym/ ani téż wyzná=
13:
wál/ ale ſwiętym piſmē odpierál mowiątz. Piſano
14:
ieſt/ ijż nieſamym telko chlebem żywie cżlowiek/ ale
15:
ij ſlowem ktoré pochodzi z vſt bożych. Dál tu nám
16:
zbawiciel przyklád/ abyſmy ſie żarlotztwu przeci=
17:
wili. Bo chcemyli w nás grzechy vtlumitz/ od mier
18:
négo iedzeniá ij piciá mámy pocżątz. Nato mowi
19:
piſmo. Ktory cżlowiek poddá ſie żarlotztwu/ dar=
20:
mo pratzuie aby nabyl tznoty ktoré. Potym duch zly
21:
wziąl go do miaſta ſwiętego Ieruzalē. Tu możeſs
22:
vbacżytz niewymowną pokorę zbawiciela ſwego/
23:
ktory ſie tak poddál niſko duchowi potępionému/ a
24:
to wſſytko dlá zbawieniá twégo/ ktoryż zly duch po
25:
ſtawil go na ſtoltzu/ iako v nás káznodzieyſkim/ a ta
26:
mo kuſil iego pokornoſci prożną chwálą mowiątz.
27:
Ieſtlis boży ſyn/ ſpuſtz ſie nadol/ bo piſano o tobie/
28:
ijż aniolom ſwȳ przykázál bog o tobie/ aby cie ſtrze
29:
gli we wſſytkich drogach twych. Niedziwuy że ſie

strona: 38

zbawitziela naſſego.Liſt 38
1:
tedy cżlowiecże gdy cie diabel kuſi/ gdytz oto ij pán
2:
ſam rácżyl znoſitz iego pokuſy/ ale pros pokornie od
3:
niego wſpomożeniá. Gdy go zwyciężytz tako nie=
4:
mogl/ wziąl go na wyſoką gorę/ ij kuſil iego lakom=
5:
ſtwem/ vkázawſſy iemu ziemie ij kroleſtwa wſſytki
6:
ij chwálę ijch mowiątz. To wſſytko tobie dám/ ieſtli
7:
padnątz przedemną będzieſs mie chwálitz. Ale zwy
8:
ciężyciel rzekl. Iidzi wen ſſatanie/ bo piſáno ieſt. Pa
9:
na boga twégo będzieſs chwalitz/ a iemu ſamemu
10:
będzieſs ſlużytz. Tedy opuſtil go diabel/ a oto przy=
11:
ſtąpili anieli ſwięci/ ij poſlugowali iemu.
12:
O poſludze anielſkié panu Iezuſowi. Ka:28
13:
P
O zwyciężeniu pokuſy diábla przeklęteo/ an
14:
ieli prziſtąpili ku poſludze Iezuſa milégo nie
15:
dlá ktoré iego potrzebnoſci/ ale dlá vcżliwo
16:
ſcij. Rozmyſlay tu iako anieli przyſtąpili/ iako Da=
17:
niel napiſal w ſwych kſięgach rzekątz. Przyſſli anieli
18:
w wielkoſci ku panu Iezuſu/ a padwſſy/ dali iemu
19:
cżeſtz ij chwálę rzekątz. Bądz pozdrowion panie bo=
20:
że naſs. A pán Iezus laſkawie ij pokornie przyiąl ie.
21:
Tu anieli vklaniaiątz ſie mowili. O naſs mily ſtwo
22:
rzycielu/ dlugo morzyles cialo twe niewinné/ tzo rá=
23:
cżyſs ſprawiemy miloſci twé ku poſileniu. Odpo=
24:
wiedziál miloſciwy pán Iezus. Idzcie ku moié ma
25:
tuchnie námileyſſé/ oręduycież iey miloſci/ máli tzo
26:
gotowégo/ by mi racżyla przyſlatz/ bo nie ieſt ku mé
27:
woli/ iedno tzo iey ręka ſwięta ſprawi. Woce mgnie
28:
niu dwa anieli przed panną ſtanęli/ a tzo ijm polecil
29:
pán iezus ſprawili. Pāna dóſtoyna przyięla z niewy

strona: 38v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
mowną radoſcią ono poſelſtwo/ a vbogą ſtrawę
2:
hnet zgotowala/ a ſnádz rybek malo przyprawila.
3:
Wrocili ſie anieli/ a na goleé ziemi pokárm królowi
4:
niebieſkiemu polożyli. Patrz iako bóg twóy na zie=
5:
mi ſiedzial/ anieli weſele ſtáli ſlużątz okolo/ ieden po
6:
dáwal a kraiál chléb/ drugi rybki obierál panu nie=
7:
bieſkiemu/ drudzy weſele ſpiewali/ bo wielkié ſwięto
8:
zwycięſtwa krolewſkiego mieli. Roſkázál potȳ pán
9:
Iezus aby oſtatki matuchnie dóſtoyné donieſiony/
10:
ij ſtalo ſie. Tako drugim kázál/ aby ſie do nieba wro=
11:
cili/ bogu oyttzu cżlowiecżeńſtwo iego zalétzali. Oni
12:
vcżyniwſſy chwálę boſką panu Iezuſowi/ do nieba
13:
z wielką radoſcią wſtąpili.
14:
Ián ſwięty vkázl palcem Iezuſa mowiątz
15:
Oto baranek boży. Ka: 29
:
grafika
16:
Z
Atym miloſciwy
17:
pán Iezus z góry
18:
poſſedl ku ſwé mi
19:
lé matuchnie/ A ty poglą=
20:
dáy iako ſám idzie iedyny/
21:
krol nieba ij ziemie/ boſy=
22:
mi noſſkami/ bez cżápki.
23:
A żądáſſli ſmilowaniá ie=
24:
go/ pożaluy práce iego z la
25:
ſki. Gdy przyſſedl do rzeki
26:
iordána gdzie ſwięty Ián
27:
kázál ij krzcil. Vzrzawſſy
28:
go vkázál go ſwym vcz=
29:
niom palcē ſkazuiątz a wo
30:
laiątz: Oto baranek boży/

strona: 39

zbawiciela naſſégo.Liſt 40
1:
oto ktory ludſkié grzechy gladzi. Tenci ieſt na kto=
2:
rymemci iá widziál ducha ſwięteo odpocżywaiątz/
3:
gdym iá krzcil niedóſtoyny ſwięteo/ winny niewin=
4:
nego/ proſty boga wiernégo. Swięty Andrzey tedy
5:
byl vczniem Iána ſwięteo/ a gdy vſlyſſál ijż tak wy=
6:
ſoko chwálil miléo Iezuſa/ poſſédl za Iezuſem z dru
7:
gimi zwolenikami ſwiętego Iána. Miloſciwy pán Ie
8:
zus aby ijm ſmialoſci dodál ij duffaniá/ obrocil ſie
9:
k nim mowiątz: A kogo ſſukácie? Odpowiedzieli ie=
10:
mu. Miſtrzu powiédz náw gdzie mieſſkanié máſs/
11:
a pán Iezus przywiodl ie do dowu w ktorym prze=
12:
bywál na on cżas/ ij przebywali tám przy niem tzaly
13:
dzień. Potym rychlo ſwięty Andrzey/ brata ſwégo
14:
Piotra ſwięteo przywiodl ku Iezuſowi milemu/ aby
15:
go poznál. Iezus mily weſele nań wezrzál ij rzekl ie
16:
mu. Ty będzieſs wezwán Cefas/ to ieſt/ glowa/ bo=
17:
ciem wiedziál tzo s nijm vcżynitz miál/ a ſtąd niéia=
18:
ką znaiomoſtz wzięli s panem Iezuſem/ ale ieſſcże
19:
niébyli zwolenicy iego. Potym Iézus blogoſlawio
20:
ny poſſedl do Galileyſkié ziemie/ tako wezwané/
21:
do miaſta Nazaret/ gdzie matuchna iego przebywala.
22:
Prowádz iego miloſtz botz ſám ijdzie/ a rozmáwiáy
23:
s nijm na dródze ſprawy twoie. O kto wymowi al=
24:
bo wypiſſe weſeleé matuchny miloſciwé ktoreé tu
25:
miala? O iako żądliwie go oblapiala/ iako przywi=
26:
tala/ iako laſkawie ſ nijm rozmáwiala/ tzo ſprawiál/
27:
albo gdzie byl pytaiątz. Iezus miloſciwy z wielką
28:
pokorą ij vcżliwoſcią/ matuchnie ij Iozefowi na ijch
29:
pytanijé odpowiedzál/ ij tam ſ nimi przebywál.

strona: 39v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Pán Iezus pocżąl obiawiatz
2:
boſtwo ſwé. Ka: 30
3:
P
Rzebywaiątz tam z matuchną ij z Iozefem/
4:
ieſſcże pokorniéy niż przed okrzcżenijm/ zlekka po=
5:
cżąl ſie obiawiatz ſwiatu naucżaiątz a każątz/ pirwey
6:
potaiemnie/ nie wſſytkim poſpolicie/ ale niéktorym
7:
a tak tzaly rok taiemnie naucżal. Stalo ſie dnia ied
8:
nego ſobotnieo/ gdy byl w bóżnicy/ powſtál ij cżedl
9:
kſięgi Izaiáſſa proroka/ a gdy przyſſedl na mieſce
10:
ono gdzie piſano: Duch ſwięty na mnie/ dlá tego po
11:
mazál mie/ ij kazatz vbogim bog ocietz poſlál mie.
12:
A gdy zatworzyl ony kſięgi rzekl. To piſmo dzis po
13:
pelnilo ſie w vſſach waſſych/ iakoby rzekl/ Iam ieſt
14:
on o ktorȳ to piſmo mowi. A ſtych ſlow wſſytcy pa
15:
trzali pilnie na oblicżeé iego/ dziwuiątz ſie iemu/ ijz
16:
byl niewymowné tzudnoſci ij wymowy/ iako o tym
17:
Dáwid piſal rzekątz. Piękné twárzy nad ſyny lu=
18:
ſkié/ Rozlála ſie laſka vcieſſné ij ſlodkieé wymowy
19:
w vſciech iego.
20:
O pirwſſem wezwaniu apoſtolow/ piſſą ewanieli=
21:
ſtowie/ Ián s. Lukáſs/ ij Matheus. Ka:31
22:
B
Otym mily pán Iezus naſſe zbawienié ſpra
23:
wiaiątz/ pocżąl ſobie vcżnie zgromadzatz/ ij
24:
wezwál Piotra ij Andrzeia trzy krotz. Pir=
25:
wey iakō powiedziál przed tym kapitulum/ gdy byl
26:
v Iordána/ a w on cżas wielko ſie byli z Iezuſem
27:
poznali. Wtoré wezwál ie gdy ryby lowili/ a tedy z
28:
Andrzeiem iego ſwięté miloſci naſladowali/ maiątz

strona: 40

zbawiciela naſſégo.Liſt 40
1:
vmyſl wrocitz ſie do doma ſwégo/ a tamże ięli ſlu=
2:
chatz nauki iego. Trzecié/ gdy ijm rzekl. Podzcie za=
3:
mną/ vcżynię wás bytz rybitwy ludſkiémi/ a tu opu
4:
ſciwſſy wſſytko/ ij naſladowali iego. Takież potym
5:
wezwál Iakuba ij Iána/ Ale ſwięty Ieronim mo=
6:
wi/ ijż iána wezwál na ſwadzbie. Potym Filipa wez
7:
wál rzekaiątz/ Naſladuy mie/ a takież ij Matheuſſa
8:
celnika. O wezwaniu drugich apoſtolow/ niepiſano
9:
iako o tych. Rozmyſlayże tu a patrz iako laſkawie ij
10:
ochotnie ſie w tym wezwaniu ijm vkazowál/ do=
11:
brotliwie/ miloſciwie ij pokornie ſnimi rozmáwiál/
12:
iakoby ijm poſluguiątz/ przywodzątz ié niegdy ku
13:
ſwé milé matuchnie/ drugdy ſ nimi chodzątz do ijch
14:
domow/ a tak onich mial pilnoſtz/ iako laſkawá mat
15:
ka o dziátkach ſwych. Piotr ſwięty powiedziál/ ijż
16:
gdy na ktorym mieſtzu ſ nim ſpali/ tedy Iezuſ mily/
17:
wſtáwſſy w nocy/ z laſki odziewál ie ododziáné/ acż
18:
koli byli proſtácy/ chtzątz ié vcżynitz ij vſtawitz kſią=
19:
żęty wſſytkiégo ſwiata. Niechciál mądry bóg mędr
20:
tzow na to wybratz/ anij motzárzow/ dlá tego aby
21:
wezwanijé ku wierze krzeſciańſkié nieprzypiſano ro
22:
zumowi ijch albo mocy/ Ale chciál dziw ten mocy
23:
ſwé boſkié zachowatz ij mądroſci/ a dlá tego proſté
24:
rybitwy a grubégo rozumu na to obrál.
25:
Iezus vcżynil z wody wino. Ka: 32
26:
A
Cżkoli wątpienijé ieſt ktory byl oblubienietz
27:
na ſwadzbie/ na ktoré pán Iezus byl ij z ma
28:
tuchną ſwoią/ Ale ty tu rozmyſláy/ ijż byl

strona: 40v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſwięty Ián Ewanieliſta/ bo piſal ſwięty Ieronim
2:
na pocżątku wykladu/ ktory vcżynil na Ewanielie
3:
tegoż Iana ſwięteo/ ijż panna Maria byla tam/ nie
4:
iako goſciá/ ale iako dóſtoynieyſſa/ a pirworodna
5:
ſioſtra téż Maria ijmieniem/ manżolka Zebedeu=
6:
ſſowa/ a matka ſwiętego Iána chciala gody cżynitz
:
grafika
7:
ſynowi ſwému Iáno=
8:
wi/ przyſſlą ku pannie
9:
Marij na poradzenijé.
10:
Sſla s nią pāna laſka=
11:
wá na wspomożenijé
12:
dzień albo dwa przedtȳ
13:
A tak gdy proſſono Ie=
14:
zuſa ij drugich ludzi/ by
15:
la tam (iako Ewanielia
16:
powiedá) a nie ſiedzia=
17:
la miedzy wezwanymi
18:
ale ſlużyla iako pokor=
19:
na. Przeto wedle tego
20:
dówodu/ rozmyſláy ia
21:
ko pán Iezus ſiedzi na
22:
niſkiém mieſtzu/ nie mie
23:
dzy cżelnymi. Oglądáy téż iako pāna mariá ij tam
24:
ij ſam biegala opátrzaiątz aby niebyl niedoſtatek/
25:
ale aby wſſytko bylo rządem ſwym/ a roſkazuie ſlu
26:
żebnikom iako ſie mietz maią: Ale gdy bylo bliſko
27:
końtza godowaniá/ przyſtąpili ſludzy k iey miloſcij/
28:
powiedaiątz ijże wina niedoſtaie: Pāna miloſciwie
29:
odpowiedziala: Malucżko potrwáycie/ opatrzętz
iá to


strona: 41

zbawitziela naſſego.Liſt 41
1:
iá to przez ſynacżka mégo/ ij przyſtąpila k niemu rze
2:
kátz pokornie. Móy mily ſynu/ wina niedoſtaie/ a
3:
ſioſtra moia vbogá ieſt/ zoſtanie w zaſromaniu/ nie
4:
wiem tzo vcżynitz. Iezus mily odpowiedzial: Czo
5:
mnie ij tobie niewiaſto. To odpowiedzenijé ma=
6:
tuchnie/ widzi ſie iakoby ſrogié/ przykré/ ij nie laſka=
7:
wé/ ale bylo ku nauce naſſé/ iako mowi ſwięty Bier
8:
nát w kázaniu o ſſcżodrȳ dniu/ rzekątz. O mily Iezu
9:
mowiſs matuchnie/ tzo tobie/ A záli nie to tzo tobie
10:
ſamému? A zális nie ieſt blogoſlawiony owotz ży=
11:
wota iey niepokálonégo? A záli nie ona ciebie pocżę
12:
la ij porodzila ij kármila? a zálicie nie z boleſcią ſſu=
13:
kala/ gdys zoſtál w Ieruzalem/ a nijnijé iey przykro
14:
odpowiedáſs. Acżkoli iey mowil niewiaſto/ ale mi=
15:
loſierná panna tego niebácżątz anij roſpácżaiątz/ w
16:
rocila ſie ku ſlużebnikom ij mowila ijm. Iidzcie ku
17:
ſynowi mému/ a tzożbykoli wám roſkázál móy ſyn
18:
to cżyńcie. Bylo też tu kamiennych ſtądwij ſſeſtz po
19:
ſtawionych wedle ocżyſſcżenia żydowſkiégo/ bie=
20:
rzące iednakażda miarki dwie abo trzy. Rzekl ijm
21:
iezus: Napelńcie ſtądwie wodą/ a napelnili ié aż do
22:
ẃirzchu. Y rzekl ijm iezus/ Bierzcież ninijé a nieſcie
23:
náwzácnieyſſemu goſciowi/ ij brali ſą. Ale iakoż vku
24:
ſil náwzátznieyſſy goſtz wody winem vcżynioné/ a
25:
niewiedziál od kąd by bylo/ ale ſlużebnicy wiedzieli
26:
ktorzy naléwali wody. Ale powolál ieſt nowożeniéo
27:
náwzátznieyſſy goſtz/ a rzekl iemu. Każdy cżlowiek
28:
nápirwéy dobré wino przedkladá/ a gdyżby ſie zpili
29:
tedy to ktoré gorſſé ieſt/ ales ty zachowál wino do=
K


strona: 41v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
bré aż do tąd. Ten vcżynil pocżątek znamion pán ie
2:
zus w Chánie Galileyſkié a ziawil ſlawę ſwą/ ij v
3:
wierzyli w niego vcżēnicy iego. A gdy ſie dokonaly
4:
gody/ pán Iezus wezwál Iána naſtronę ij rzekl.
5:
Opuſtz tę mánżolkę (tzuſs żonę) a naſladuy mie/ iá
6:
tobie ſprawię wiecżneé gody/ ij naſladowál iego.
7:
Mily pán Iezus oblicżnie będątz na ſwadzbie mán
8:
żelſkié/ vkázál ijż manżelſtwo ieſt ſtádlo pobożné/ ij
9:
potwiérdzil ié. Ale ijż Iána s tego ſtádla wezwál
10:
rozumietz dál ijż daleko dóſtoynieyſſé ſtádlo pá=
11:
nieńſkié ij wyſſé ij ſwiętſſé niżli manżelſkié.
12:
Iezus ſſedl do Kafarnaum Ka: 33
13:
P
An Iezus chtzątz iuż ludſkié zbawienijé ſpra
14:
wiatz/ motz téż obiawiatz/ pirwéy rácżyl ma
15:
tuchnę milą do domu doprowadzitz ij z ſwy
16:
mi vcżenniki. Sluſſalociém na taką pannę mietz tak
17:
ſwiętą cżeládz/ ij prowadzili iey miloſtz do Kafar=
18:
naum bliſko Nazaret. Ty téż nie lenij ſie prowadzitz
19:
tę krolową/ naſladuiątz ią/ a ſlyſs z daleka/ iako roz
20:
máwiá z ſynácżkiem milym ij z vcżenniki. Bociém
21:
nigdy nieproznowali/ ale zawżdi niétzo dobrégo cży
22:
nili albo mowili/ a niemoglo tam bytz w takowé ró
23:
cie żádné teſknoſcij.
24:
O pirwſſym kázaniu Iezuſowym
25:
na górze Tábor. Ka: 34
26:
M
Iloſciwy pán Iezus/ wierny buog ij cżlo=
27:
wiek ijſty wezwál vcżenniki ſwé oſobliwie
28:
na górę Tábor/ nie daleko Nazaret/ aby iuż pocżąl

strona: 42

zbawitziela naſſego.Liſt 42
1:
ie naucżatz. Sluſſno bylo aby on ie pirwey naucżyl
2:
ktoré naucżicielmi ij doktory ludſkiémi mietz ie vmy
3:
ſlil. Roſkoſſnéciē/ milé/ ij zbawicielné tam vcżynil
4:
kázanié mowiątz. Blogoſlawiéni vbodzy duchem/
:
grafika
5:
bo ijch ieſt krolewſtwo
6:
niebieſkieé. Blogoſla=
7:
wienij ciſſy/ bo onij po
8:
ſiędą ziemię. Blogoſla=
9:
wienij ktorzy placżą/ bo
10:
onij pocieſſenij będą.
11:
Blogoſlawienij ktorzyż
12:
lacżnieią a prágną ſpra=
13:
wiedliwoſci/ bo oni na=
14:
ſyceni będą. Blogoſla=
15:
wienij miloſierni/ bo o=
16:
nij miloſiedzá dóydą.
17:
Blogoſlawienij cżyſtéo
18:
ſertza/ bo onij boga wi=
19:
dzietz będą. Blogoſlawienij pokoynij/ bo ſy=
20:
ny bożymi nazwánij będą. Blogoſlawienij ktorzy
21:
przeſladowanié cirpiá prze ſprawiedliwoſtz/ bo ijch
22:
ieſt krolewſtwo niebieſkié. Blogoſlawieniſcie gdyż
23:
by zlorzecżyli wám ludzie/ a przeciwili ſie wám/ a
24:
mowili wſſytko zlé przeciwko wám lgątz/ dlá mnie:
25:
Raduycie ſie a weſelcie ſie/ bo odplata waſſa ob=
26:
fitá ieſt w niebieſiéch. Tu poglądáy na ſtworzy=
27:
ciela ſwégo/ na ziemi miedzy ſtworzenijm ſwym ſie
28:
dzącego/ a iako laſkawie/ tzudnie/ ij miloſciwie przy
K ij


strona: 42v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wodzi vcżnie ku vcżynkom miloſiernym ij ku tznot=
2:
liwym/ aby tako dzialaiątz/ drugie naucżali. Patrz
3:
téż iako zwolenicy na oblicżé iego pilnie poglądaią/
4:
ſluchaią/ a wſertzu ſlowa chowaią/ a z weſelim nau
5:
kę prziymuią. Ty téż ſie przybliżáy/ iakoby to ocży=
6:
ma widziál/ a ſnádz widzątz pilnoſtz twoię/ przizo=
7:
wie cie Iezus mily ij naucży cie cżego ſie nienadzie
8:
ieſs/ cżegos anij ſlychál/ anij wycżytál. Patrz teéż
9:
po dlugiē wielmi kázaniu/ iako ijdzie z góry/ a zwo=
10:
lenicy ciſną ſie ku iego miloſci/ aby pilniey ſlowa
11:
bácżyli ktoré rozmáwiá. Téż iakié huffy ludzi zabié
12:
gaią mu/ niemotzné rozmaijte wodzątz/ drugié no=
13:
ſſą aby ie vzdowil proſſątz/ A Iezus dobrotliwy
14:
il miloſciwy vzdrowil ie.
15:
Centuriego ſlużebnika vzdrowil Ka: 35
16:
B
Yl w Kafarnaum Centurio/ to ieſt ſetnik/ al
17:
bo pán który miál pod ſobą ſto rycérzow.
18:
Ten wielką wiarę maiątz w Iezuſie milym/
19:
poſlál k niev aby ſlużebnika ieo vzdrowil. Iezus mily
20:
odpowiedziál poſlō: Iá przydę a vzdrowię go. Do=
21:
wiedziál ſie teo Centurio ij odeſlál iev rzekątz. Panie
22:
nie ieſtem dóſtoien abys wſſedl w dom móy/ ale
23:
tylko rzecży ſlowém/ a będzie zdrow ſlużebnik twoy.
24:
Vzrzáwſſy pán Iezus iego wiarę doſkonalą/ nie=
25:
chodzątz do niego/ vzdrowil ſlowē ſlużebnika iego.
26:
Téż w tymże mieſcie byl krolik/ ten oblicżnie ſſedl/
27:
proſſątz/ aby przyſſedl pán Iezus ij vzdrowil ſyna
28:
iego iuż konaiącego. Ale Iezus niechciál do domu
29:
iego ijdz/ ale wżdy ſyna iego vzdrowil. Tu bacż dó=

strona: 43

zbawitziela naſſego.Liſt 43
1:
ſtoynoſtz a motz wiary a dufaniá. Ku ſlużebniku
2:
pán Iezus chcial ijdz ij vzdrowitz iego ſlugę/ a to
3:
dlá iego pokory/ A ku krolowi dlá pychy niechce a=
4:
by vzdrowil mu ſyna iego. Tu pán Iezus więcey
5:
ſlugę vcżcil rycerſkiéo niżli ſyna królewſkiégo/ nám
6:
daiątz naukę/ abyſmy nie cżcili komu dlá dworno=
7:
ſci ieo albo téż nieſlużyli/ iedno podle potrzebnoſci
8:
ij dobroci onego komu má bytz poſluga. Téż nie dlá
9:
kogo albo cżego ijnégo/ iedno z laſki prawé dlá bo=
10:
ga milégo zbawiciela naſſégo.
11:
Iezus vzdrowil paraliżem zabitégo Ka: 36
12:
G
Dy mily pán Iezus w tymże mieſcie Kafar
13:
naum kázál a naucżál w niektorym domu/
14:
a tam bylo wielé doktorow/ miſrzow ij li=
15:
cemiernikow s każdego miáſta żydowſkiégo/ ij z Ie
16:
ruzalem ij z Galilee/ przyſſli niéktorzy/ noſſątz zara=
17:
żonégo cżlowieka powietrzȳ/ A cij niemogli ſie do=
18:
ciſnątz do iezuſa dlá ludu wielkiéo/ ale wprowadzili
19:
ſie na wirzch domu/ ij ſpuſcili na powroziech cżlo=
20:
wieka chorégo/ przed nogi pana Iezuſa. Który vz=
21:
rzáwſſy wiarę ijch/ rzekl niemotznému: Grzechy to=
22:
bie ſą odpuſſcżony. Licemiernicy ij doktorowie ſly=
23:
ſſątz to/ podſluchaiątz tego/ ze zloſci myſlili: ten cżlo=
24:
wiek bluzni/ A zá nie ſám bog grzechy odpuſſczá? a
25:
on ſobie to przypiſuie ij przywlaſſcżá. Pán Iezus
26:
ktorému ij myſli iawné ij ſerce/ a nitz iemu nieſkryto
27:
odpowiedziál myſlám ijch. Y tzo myſlicie zlé rzecży
28:
w ſertzách waſſych. Czoż ieſt ſnażniéy rzetz: Odpu=

strona: 43v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſſcżony tobie grzechy twoie/ cżyli rzetz: Wſtáń a
2:
chodz/ ij przylożyl: Ale abyſcie wiedzieli żetz ſyn cżlo
3:
wieka/ má motz na ziemi odpuſſcżatz grzechy. Tedy
4:
rzekl niemotznému. Wſtáń wezmi loże ſweé a ijdźi
5:
do domu twégo. Y wſtal ieſt/ a odſſél do domu ſwé
6:
go. Widzątz to záſtępowie/ báli ſie a wielbili boga
7:
ktoryż dál motz takową ludziom. A ſtego możeſs
8:
bacżytz tzudnych rzecży kielko. Pirwa/ ijż mizerni zy
9:
dowie mogli iawnie vznatz/ ijż byl bog wierny/ gdy
10:
grzechy odpuſſcżál. Wtoré bacz ij pamiętay/ ijż nie=
11:
mocy ij przeciwnoſci/ od ludzi omáwianié/ ſromo=
12:
cenie/ ſmętki/ klopoty/ przychodzą na cżlowieka dlá
13:
grzechow/ a zaſię gdy má ſkruchę ij rozgrzeſſenijé/
14:
cżęſto przeſtáwaią niewcżaſnoſci przerzecżoné/ ij
15:
cieleſné vzdrowienije. Dowod tego w ewanielij/
16:
gdzie piſáno o niemotznym/ trzydzieſci lát ij oſḿ/
17:
ktorégo vzdrowiwſſy pán Iezus rzekl k niemu. Idzi
18:
a więcey niegrzeſs/ bytz ſie gorzey nieſtalo. Trzecié
19:
bacż iako wielkié mocy ieſt wiara/ ktorá oto nie tel=
20:
ko ſobie/ ale ij drugiemu pożytecżná ieſt. Dowod te
21:
go w dziátkach okrzcżonych ieſt/ ktoré niemaiątz ro
22:
zumu/ bierą laſkę bożą przez wiarę kmotrowſką oyt
23:
tzow krzeſnych. ∴
24:
Piotrowę Iezus vzdrowil ſwiekrę. Ka: 37
25:
D
Nia iednégo przyſſedl Iezus mily w tymże
26:
mieſcie Kafarnaū wdom ſwiętego Piotra/
27:
a tam ſwiekra iego zimnicę cięſſką cirpiala.
28:
Pán mily Iezus wziąwſſy rękę iey vzdrowil ią/

strona: 44

zbawitziela naſſego.Liſt 44
1:
ktorá natychmiáſt wſtáwſſy/ ſlużyla ijm/ ale ktorą
2:
poſlugą niepiſáno/ Vbacż tu ijż krol nad krolmi/ rá
3:
cżyl ijdz w domek vbogiéo zwolenika/ a tam proſté
4:
grubé nieprzyprawné bratz pokarmy/ ktoré narychle
5:
ſprawiáno. Bacż teéż ijż rzecży ſprawiatz ſám pán
6:
Iezus pomágá/ bo przyſſedl nie ijżby iemu/ ale aby
7:
ſlużyl/ a tak pomogwſſy ſprawiatz onégo pokarmu/
8:
ſiadl miloſciwy pán iezus za ſtol z ſwymi zwoleniki
9:
ij iádl s nijmi vcżeſnie rozmáwiaiątz.
10:
Iezus mily zaſnąl. Ka:38
11:
G
Dy pán iezus wſtąpil w lodzią ij zwolenicy
12:
iego/ pan Iezus zaſnąl/ ijż dlugo w nocy na
13:
modlitwach trwal. Wielkié zaburzenijé wſtalo na
14:
morzu/ tak aż lodziá ſie zaléwala/ ij pocżęla tonątz.
15:
Zlękli ſie zwolenicy/ ij obudzili go mowiątz: Panie
16:
wybáw nás toniémy. Iezus mily wſtáwſſy zbakál
17:
ie ijż malą wiarę mieli będątz przyniém. Y przykázál
18:
burzám ij wiatru przeſtatz/ a natychmiáſt wſſytko
19:
powietrzé vcichlo. Przytym możeſs vznatz ijż mily
20:
bog niégdy widzi ſie ſpatz/ a niéiako o nás niedbatz/
21:
to ieſt gdy dopuſſcżá niemocy/ ij ijnſſé klopoty/ a w
22:
ſſakoż ieſt pilen naſſé wſſytkieé pokornoſci/ ij nás
23:
ſtrzeże/ a dlá tego miey dobrą a ſtálą wiarę/ ij duffa
24:
nije w iego miloſci zawżdy.
25:
Iezus wſkrzeſil wdowie ſyna. Ka: 39
26:
I
Idątz pán Iezus miloſciwy do miaſta rze=
27:
cżonego Naijm. Widziál wielki lud wypro=

strona: 44v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wadzaięcy ſyna vmarlégo iedynégo/ niéktoré wdo=
2:
wie do grobu/ a onę vſilnie placżątzą/ miloſierdziē
3:
ſerdecżnȳ poruſſyl ſie k niey ij rzekl: Nieplacż. Ká=
4:
zál téż ſtanątz onym ktorzy go nieſli/ ij ſtanęli. A przi
5:
ſtąpiwſſy ku marám/ dotknąl ſie ijch ij rzekl: Mlo=
6:
dzieńcże tobie mowię wſtáń. Y poſadzil ſie ktory
7:
byl vmarl/ a pocżąl mowitz. Y dál go żywégo ma=
8:
tuchnie iego. Zachwácila téż ieſt wſſytki boiázń/ kto
9:
rzy przy tym ſtáli/ ij wielbili boga/ rzekątz: Ze prorok
10:
wielki powſtál miedzy nami/ a ijże buog nawiedzil
11:
lud ſwóy żydowſki.
12:
Iezus mily wſkrzesil pannę vmarlą
13:
kſiążęcia iednégo. Ka: 40
14:
P
Rosilo kſiążę iedno pana Iezuſa/ by dziew=
15:
kę iego vmarlą ożywil. Pán Iezus chcątz
16:
to vcżynitz/ poſſedl s nijm do iego domu/ aby mu=
17:
tzorkę iego vzdrowil. W ten cżas lud niewymowny
18:
z iego miloſcią tam byl tzo ſ nijm ſſedl. Stalo ſie nie
19:
ktorá niewiaſta niemotzná ſwoią niemotzą (mowią
20:
niektorzy ijżby byla Márta ſioſtra Magdalény) ta
21:
będątz miedzy ijmi/ myſlila/ bych telko dotknęla ſie
22:
podolku odzieniá iego/ mogla bych bytz zdrowa. A
23:
vpatrzywſſy cżas/z boiaznią przyſtąpila/ ij dotknę=
24:
la ſie/ a natychmiáſt ſtala ſie zdrowá. Potym rzekl
25:
mily Iezus: Kto ſie to mnie dotknąl. Piotr odpo=
26:
wiadziál: Panie lud ciſnątz ſie dotyká ſie ciebie/ a ty
27:
mowiſs kto ſie mnie dotknąl? Odpowiedziál Iezus
28:
Cżuiętz iá ijż cij motz wyſſla zemnie. Widzątz nie=
wiaſt


strona: 45

zbawitziela naſſego.Liſt 45
1:
wiaſta ijż pán iezus wiedziál/ pocżliwie przyſtąpila
2:
k niemu/ ij przed wſſytkimi ludzmi cżemu ſie dotknę
3:
la powiedziala/ ij zdrowié ſwoie náglé wſſytkim ob
4:
iawila. O z dobrą wolą pán Iezus vzdrowil ią/ v
5:
ktoré potȳ cżęſto goſpodowál/ ij rzekl iey: Iidz wia
6:
ra twoia zdrową cie vcżynila. Swięty Bernát nau
7:
cżá pokory tako mowiątz: Wſſelki ſluga boży dobrze
8:
może bytz rżecżon podolek/ abo niżſſa cżęſtz odzieniá
9:
Iezuſa milégo/ a to dlá niſkiégo domnimaniá ktoré
10:
dzierży o ſobie. Przeto by tako byl ſwięty ij v boga
11:
przyiemny/ ijżby cie bog wewſſytkim wyſluchál/ ijż
12:
by vzdráwiál niemotzné/ albo tzuda inſſé dzialál/ nie
13:
nadymáy ſie s tego/ anij ſobie przypiſuy/ mnimaiątz
14:
aby to ty a nie bóg dzialál. Bacż acżkoli Marta du
15:
fala/ ijż z dotknieniá podolku miala bytz zdrowa/ ij
16:
ſtalo ſie tak. A wſſakoż nie s podolku motz wyſſla v
17:
zdrowieniá/ ale z Iezuſa/ dlá cżegoż mowi: Motz ſe
18:
mnie wyſtąpila. Doſſedl potym pán Iezus palátzu
19:
onego kſiążęcia/ a panna iuż byla vmarla/ A wziąw
20:
ſſy z ſobą Piotra Iakuba ij Iana s ſtąpil w on dom/
21:
ij nalázl tam placżątz oné dziewki matkę ij oyttza/ ij
22:
rzekl ijm. Wyſtąpcie ſtąd/ botz ta dziewka nie vmar
23:
la ale ſpij. Y naſmiéwali ſie niektorzy z iego boſkié
24:
miloſci/ wiedzątz ijz byla vmarla ona dziewka/ a ka=
25:
zawſſy wynitz wſſytkim wſſedl tam ſám/ a dotknę=
26:
wſſy ſie iey ręki rzekl: Dziéwko/ tobie mowię wſtáń
27:
a iako rychlo iey to rzékl/ natychmiáſt zdrowa wſta
28:
la/ ij kázál iey datz ieſtz. Y roznioſla ſie ta ſláwa po
29:
wſſytkié ziemi.
L


strona: 45v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
O nawroceniu Marié Magdalény. Ka: 41
2:
R
Oſkoſſny ij náſlachetnieyſſy pán Iezus/ pro
3:
ſſony iednégo dnia na obiád od Symona
4:
trędowatégo/ á ten byl licemiernik. Nieża=
:
grafika
5:
dál ſie pán Iezus/ ale
6:
ſſel mile ij laſkawie dlá
7:
duſſneégo pozyſkaniá:
8:
bo z ludzmi obtzuiątz/ ie
9:
dzątz ij pijątz/ przywo=
10:
dzil ie ku rozmilowa=
11:
niu ſwému. Vſlyſſala
12:
to ona bogatá/ ſwiet=
13:
ſká/ a rozpuſtná panij/
14:
Mariá ijmieniem/ prze
15:
zwiſkiem Magdaléna/
16:
ijż tam pán Iezus obia
17:
duie/ a iuż przedtȳ ſlu=
18:
chala kázaniá iego prze
19:
ciw ſweé roſpuſtnoſci/
20:
ale nikomu niepowie=
21:
dala/ by laſkę bożą w ſertzu miala. Bácżątz tzo zlégo
22:
dzialala/ rozpálila ſie miloſcią Iezuſa milégo/ ij téż
23:
zbawieniá ſwégo nieprzedlużaiątz/ anij do ſtaroſci
24:
cżekaiątz. Poſſla ſwiętȳ duchem vpoioná/ ſkloniw=
25:
ſſy glowę ij ocży/ bez ſromu miedzy goduiącé/ aż do
26:
ſamégo zbawiciela ſwégo. Tam polozyla ſie przed
27:
nogami iego ſwiętymi/ z wielką ſromiezliwoſcią/ ij
28:
bolenijm grzechow ſwych/ ij dufaiątz w laſce iego

strona: 46

zbawitziela naſſego.Liſt 46
1:
ięla ſlzami omywatz nogi ieo/ wzdychaiątz a lkaiątz/
2:
nitz niemowiątz tylko w ſobie tak myſlątz. O móy
3:
mily panie/ ty wſſytko wieſs ij znáſs/ ijż ci już ciebie
4:
nadewſſytko ſtworzenijé miluię ij chcę milowatz. Ze
5:
znáwám ij wierzę ijżes ty bóg wierny/ znám ijżem
6:
rozgniewala laſkę twoię niewymownie/ ij zgrzeſſy=
7:
lam przeciw wielmożnoſci ij ſprawiedliwoſci twé/
8:
nad licżbę piáſku morſkiégo. Ale ty miloſciwy boże/
9:
ktobie ſie vciekám/ żaluiątz wiernȳſercē wyſtępow
10:
moijch. Proſſę laſki ſmilowaniá ij odpuſſcżeniá/ go=
11:
towam na polepſſenijé/ anij chcę od poſluſſeńſtwa
12:
odſtępitz. Proſſę nie racż mie odpędztz od ſiebie/
13:
gdyż vciécżki niemám iedno k tobie anij chcę mietz/
14:
a w tym wſtawno omywala nogi ſwięté. Stego
15:
máſs ijż Iezus niemiál botow. Obláwſſy omywſſy
16:
ony nogi przenáſwiętſſé/ ięla ie wloſy ociératz/ a to
17:
dlá tego/ ijż ie dlá proznoſci ſwietſkié przyprawiala/
18:
a w nijch ſie wielmi kochala/ a przeto ij ijmi pokuto=
19:
watz chciala. Potym ijż ony noſſki ſwięté byly ſcho
20:
dzoné ij zranioné od kamieniá/ od piáſku/ od gorą=
21:
tzoſcij/ maſcią drogą pomazala/ ij tzalowala nieprze=
22:
ſtaiątz. O nábożny milégo boga ſlugo/ poglądáy
23:
na nię ij na to tzo dzialá/ a rozwáżáy myſlątz wſſyt=
24:
ki iey vcżynki oſobno ijż tak bogata/ tzudná/ znamie
25:
nitá/ tako iawnie pokutuie.. Poglądáy ij na pana Ie
26:
zuſa/ iako laſkawie ij miloſciwie znoſi wſſytko/ a do
27:
puſſcżá iey dzialatz tzo chce. Przeto mily pán Iezus
28:
ieſtz ij drudzy ſiedzący/ przeſtali/ tak nowé rżecży ſie
29:
dziwuiątz tzo s tego będzie/ a ku ktorému to kontzu
L ij


strona: 46v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
przydzie rozmyſlaią. A Symon goſpodárz tako my
2:
ſlil: By ten cżlowiekbyl prorok iako onijm mowią/
3:
wiedziálci by tzo to za niewiaſta/ ijż ieſt iawná grzé
4:
ſſnitza. Pan Iezus myſli iego odpowiedziąl/ daiątz
5:
iemu przypowieſtz o dwu dlużniku/ tak ijż rozumietz
6:
mogl/ ijże by byl więtſſy niż prorok/ gdy ij myſli wie
7:
dziál/ tzo ſamému bogu ſluſſá. A chtzątz iemu ſie ob=
8:
iawitz lepiey ij dokazatz prawdziwie/ ijż w laſce a w
9:
miloſci wſſytko záléży rzekl: Zapráwdę powiedám
10:
tobie/ odpuſſcżaią ſie ie grzechy mnogie/ bo ieſt mi=
11:
lowala mnogo. A obrociwſſy ſie ku niewieſcie rzekl:
12:
Iidzi w pokoiu. O ſlowo milé/ o ſlowo rozkoſſné/
13:
o ſlowo ſlodkié. O iako weſele Maria Magdaléna
14:
tego ſluchala. O iakié pocieſſenijé za on ſmętek na=
15:
tych godziéch przyięla/ iako weſele odeſſla/ kto wy=
16:
mowi albo wypiſſe? Rozmyſláy tu miloſtz i laſkę/
17:
a vcżſie ie/ ij ſlowem dzialatz/ ij vcżynkiē od tey ſſcżę
18:
oné grzeſſnice/ a bacż ijż ſama laſka pokoy cżynij mie
19:
dzy bogiem ij cżlowiekiem/ a mierzy ié ſpolem/ iako
20:
ſwięty Piotr ſwiatcży mowiątz: Laſka zakrywá
21:
mnogoſtz grzechow/ tak ijż wſſytki tznoty bierą ok=
22:
raſſenije z laſki/ a przez niey żádná tznota milemu bo
23:
gu nie ieſt milá/ anij przyiēná. Dlá tego tedy wſſyt=
24:
kimi ſilami pratzuy/ aby ie nabyl/ by ſie wniey ij ona
25:
wtobie mnożyla/ by cie tak prawȳ miloſnikiem Ie=
26:
zuſa milégo/ ij oblubienicem vcżynila.
27:
Ián krzciciel poſlál vcżnie ſwé
28:
ku Iezuſowi. Ka. 42

strona: 47

zbawitziela naſſego.Liſt 47
1:
W
Ielebny rycerz ij poſel przechodzeń pana Ie
2:
zuſow Ián krzciciel/ gdy ſiedziál w ciemni=
3:
cy ſkowany ſ przykazania Herodowégo/ ijż
4:
go karál z grzechu tzudzoloſtwa/ bo wziąl byl bratu
5:
ſwému Filipowi żonę żywému. Chtzątz rzecżony
6:
Ián ſwięty przywieſtz ſwé zwoleniki/ aby naſlado=
7:
wali pana Iezuſa/ a k niev przyſtąpili/ poſlal ie k niev
8:
aby vzrzáwſſy tzuda ij znamiona ktoré dzialal/ aby
9:
teéż vſlyſſáwſſy rzecż iego laſkawą/ mądrą/ ſertza
10:
przeráżaiątzą/ zapálili ſie ku miloſci iego/ ij naſlado=
11:
wali go. Onij ſſedwſſy ij prziſſedwſſy ku milému Ie
12:
zuſowi z ſtrony ſwiętego Iána rzekli. Ty ies ktory
13:
máſs przydz/ cżyli drugiégo ocżekáwámy. Wzgląd
14:
niż tu na milégo pana Iezuſa/ iako laſkawie nanie
15:
wezrzál ij przyiąl/ a iako mądrze pirwéy vcżynki/ po
16:
tym ſlowy odpowiedziál ijm/ bo przed ijch ocżyma
17:
po kázaniu/ vzdrowil wielé niemotznych/ gluchych/
18:
ſlepych/ niemych. Potym rzekl k niem. Iidzcie a po=
19:
wiédzcie to Iánowi tzoſcie widzieli. Onij odeſſli
20:
ij powiedzieli Iánowi tzo kázál/ ij iako niemotzneé/
21:
ſlepé/ gluché vzdrawiál. O Ián to wielmi rád ſly=
22:
ſſál/ ijż go chwálili. Y możem miloſciwie wierzytz/
23:
ijż po ſmierci Iána ſwięteégo przyſtali ſą ku panu
24:
Iezuſowi/ acżkoli tego niepiſáno. Pán Iezus gdy
25:
vſſli zwolenicy/ wielmi wysoko chwálil ſwięteo Iá
26:
na/ a miedzy ijnymi rzecżami mowil/ więtſſy niż pro
27:
rok/ ktory téż miedzy ſyny niewieſciémi/ nie pow=
28:
ſtál więtſſy nad Iána krzciciela. O ijnſſych ſwięté
29:
go Iana chwálách/ máſs doſytz wewanielij ſwięté/
L iij


strona: 47v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
iako o tym napiſál Maciey ſwięty w iedennaſtym
2:
kapitulum/ gdzie pán Iezus przed tluſſcżą mowil/o
3:
ſwiętym Iánie. Y tzoſcie wyſſli na puſſcżą widzietz
4:
trzcinę od wiatru chwieiątzą ſie/ Ián cij nie ieſt taki
5:
botz on anij dlá boiazni/ anij dlá laſki vſtąpi od pra=
6:
wdy. Potym go chwálil z oſtroſci iego żywota mo
7:
wiątz. Y tzoſcie wyſſli widzietz cżlowieka miekkim
8:
odzienijm przyodziánégo/ botz ktorzy w miękkim o=
9:
dzieniu chodzą/ w krolewſkich palátzach mieſſkaią.
10:
Ale Ián nie ieſt takowy/ botz on má odzienié z wlo=
11:
ſow wielblądowych/ iego pokárm byl miod leſny/
12:
odlącżywſſy ſie od ludzi ieſſcże w ſweé mlodoſcij/
13:
mieſſkál w oſtré puſſcży poſpolu z zwiérzęty. A dlá
14:
tego dziwneo iego żywota/ dóſtoien byl ij ieſt wiel=
15:
kié chwály/ botz on byl s puſtelniki puſtelnik/ s pan=
16:
námi panitz/ z męcżenniki męcżennik/ z ſpowiedniki
17:
ſpowiednik/ s proroki prorok. Bo nie tylko Kryſtu=
18:
ſa przydącégo na ſwiat prorokowál/ ale go też ſwȳ
19:
wláſnym palcem vkázál.
20:
O ſcięciu ſwiętégo Iána. Ka: 43
21:
P
Rzeklęty Heród/ ij mizerná ona tzudzoloż=
22:
nitza/ zmowili ſie aby Iána zabili/ by tako
23:
wolnie wolą ſwoię popelnili/ niemaiątz kto=
24:
by ie kárál/ ij ku pokucie przywodzil. Y ſtalo ſie ijż
25:
gdy Heród cżynil gody ſwéo narodzeniá/ dziéwka
26:
onéy tzudzolożnitze Herodias/ ſkacżątz/ pląſſątz/ o=
27:
dzierżala ijż ſcięto glowę Iána ſwiętégo/ a przed w
28:
ſſytki goduiątzé przinieſioná/ a to s poradzenia oné

strona: 48

zbawitziela naſſego.Liſt 48
1:
tzudzolożnitze. Patrz tu iako ſwięty cżlowiek marnie
2:
zabit/dlá niewiaſty zloſciwé. O boże mily iakoż ty
3:
to przepuſſcżáſs albos przepuſcil na milégo krzci=
4:
ciela a oyttza twégo/ ktory s tweé laſki pirwey byl
5:
ſwięty niżli narodzony/ ktory takowy żywot wiodl
6:
ijż mnimáno by on byl Kriſtus zbawiciel wſſytkié=
7:
go ſwiata/ o ktorymes ty ſám dál ſwiadetztwo/ ijż
8:
więtſſy niebyl miedzy ſyny niewieſciemi. Slyſſyſs
9:
iako Kriſtus chwálil krzeſnéo oyttza ſwégo/ a iako
10:
go darowál dziwną laſką. Slyſs ſwięteo Biernáta
11:
tzo téż o nijm powiedá tako mowiątz. Ktory ſwięty
12:
ſwiętſſy nas Iána/ ktoré téż mocy/ kto tak ſwięty w
13:
żywocie ducha ſwiętéo napelniony? kto tak twardy
14:
ij dziwny żywot wiodl/ tak mlody będątz? O ktory=
15:
mes ſlyſſál albo cżytál/ by ſie w żywocie weſelil? kto
16:
pokutę ij krolewſtwo niebieſkié pirwey przepowie=
17:
dziál? kto krola niebieſkiégo krzcil? O kim ſwiadetzt
18:
wo takowé ſyn boga żywéo dál? kogo cerkiew krze=
19:
ſciańſká tak wyſoko cżcij ij wielbi? Ián wyſſy nad
20:
patryarchami ij nad proroki/ Ián aniol wyborny
21:
boży/ o ktorym ſám Iezus mowi: Oto iá przeſylám
22:
aniola przed oblicżem twȳ/ ktory zgotuie drogę twą
23:
przed tobą. Ián pirwy apoſtol rzecżon ieſt ij kſiążę
24:
apoſtolow wſſytkich/ bo apoſtol rzecżon ieſt poſel.
25:
Ián Ewanieliſta/ bo Ewanielią nápirwey kázál.
26:
Ián panitz cżyſty ij panienſki wzór. Ián wyznáwca
27:
boży ij práwdy. Ián męcżennik ij ſwiétza męcżen=
28:
nicżá/ a wſſakoż ku takowemu tak ſwiętému milo=
29:
ſnikowi bożému/ kat do ciemnice poſlan/ aby glowa

strona: 48v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
iego byla ſcięta/ iakoby byl lotr/ albo cżlowiek ná=
2:
gorſſy miedzy ludzmi. Obezrzy ſlugo boży lutoſci=
3:
wie/ iakotz z dobrą wola na przykázanijé miſternégo
4:
kata/ gotuie a wyciągá ſſyię ſwą/ a klęká bogu dzię=
5:
kuiątz/ a ſwą duſſę w ręce iego polétzaiątz/ ij ofiaru=
6:
iątz ſie iemu dlá práwdy ij ſprawiedliwoſci. Patrz
7:
iako ſchodzi ſ teo ſwiata miloſnik ij braciſſek ij ocietz
8:
krzeſny/ ij zwolenik námileyſſy Iezuſa krola niebie=
9:
ſkiego/ ij ſekretárz náwiernieyſſy. O wielká gańba
10:
ij ſromota naſſa/ ijż my będątz grzéſſnij ij milému
11:
bogu winni/ żádné rzecży przeciwné znoſitz niechcé
12:
my/ anij ſlowa przykrégo. Oto Ián tako ſwięty ij
13:
niewinny/ ſkromny ij cirpliwy/ ſmiertz prziymuie/
14:
anij w grzechu narodzony/ żywiątz w laſce bożé/ a
15:
my grzeſſni niechcemy rowné a drugdy żádné krzy
16:
wdy znoſitz. Pán mily Iezus byl w oné stronie w
17:
ten cżas nie wielmi daleko/ anij też bliſko/ gdy ta no
18:
wina przyſſla ku iego ſwięté miloſci/ plakál rzewno
19:
ſwégo rycerza/ ij oyttza milégo/ ij brata przyrodzo=
20:
négo. Plakali apoſtoli ij vcżniowie iego s nijm. Pla
21:
kala téż ij náſwiętſſv panna Maria/ ktorá go gdy ſie
22:
narodzil/ rękoma ſwyma podnioſla z ziemie/ abo=
23:
wiem go ſerdecżnie milowala. Iezus miloſciwy cie
24:
ſſyl matuchnę milą/ ale ona żalobnie odmáwiala.
25:
O móy ſynu námileyſſy/ ij cżemus dopuſcil tako=
26:
wą ſmiertz na miloſnika naſſégo? cżemus go nie za=
27:
chowál/ ijżby byl tak marnie niezginąl? Iezus mily
28:
odpowiedziál. Wielebná matuchno nieſluſſalo iego
29:
od ſmierci tey mnie obronitz/ bo dlá oyttza niebie

strona: 49

zbawitziela naſſego.Liſt 49
1:
ſkiego ią podiąl/ ij dlá iego ſprawiedliwoſci/ a ieſt
2:
wolá iego boſkié miloſci/ by iego wybránij w tey nę
3:
dzy tu nietrwali/ ale by ſie do oytcżyzny niebieſkié
4:
brali/ tak ci nievmarl/ ale ſmierci vſſedl. Przeto bądz
5:
pocieſſona matuchno miloſciwá/ botz Iánowi na=
6:
wieki bédzie blogo ij dobrze/ acżkoli potrwá malo
7:
miedzy oytcy ſwiętymi w otchlanij piekielné/ aż do
8:
mégo tam z ſtąpieniá. A ſtych ſlow byla pāna Ma
9:
ria pocieſſoná. Po kilko dnij Iezus mily poſſedl do
10:
Galilee/ a cij zawżdy naſladuią iego ſwięté miloſci
11:
rozmyſlaiątz a prowadzątz gdzież koli ijdzie námi=
12:
loſciwſſy pán Iezus.
13:
Iezus mily vchodziwſſy ſie z drogi nad ſtudnią
14:
odpocżywá/ rozmáwiaiątz z niewiaſtą
15:
Samarytánką. Ka: 44
16:
P
Oznawſſy ij téż vbacżiwſſy miloſciwy pán
17:
Iezus/ ijże vſlyſſala rada żydowská/ ijż on
18:
prziymuie ij cżyni ſobie więcey zwolenikow niż ſwię
19:
ty Ián mowiątz/ ijżby on krzcil/ acżkoli ſám Iezus
20:
niekrzcil/ ale iego zwolenicy/opuſciwſſy ziemię ży=
21:
dowſką ſſedl zaſie do Galilee. przez Samarią zie=
22:
mię pogańſką/ ij przyſſedl do iednégo miaſta ktore=
23:
mu ijmié bylo Sychar. Poglądáy nábożná duſſo/
24:
iako leguchno ijdzie chodem ſpratzowany/ bo wſſy=
25:
tek żywot/ cżlowiecżeńſtwa iego/ prátza byla ij ro=
26:
bota. Gdy przyſſedl ku niktoré ſtudnij/ ſiádl nad nią
27:
zmęcżywſſy ſie z drogi/ ij odpocżywál/ a bylo to ia=
28:
koby ſſoſté godziny na dzień. Y przyſſla tam niewia=

strona: 49v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſta pogáńſkaá z Samarieé po wodę/ Mily Iezus
2:
rzekl k niey: Dáymi pitz/ bo zwolenicy byli od niego
3:
odeſſli do miaſta kupowatz ſtrawy. Ona niewiaſta
4:
vſlyſſawſſy to rzekla iemu: Iako ty żyd będątz/ po=
:
grafika
5:
żądáſſ ode
6:
mnie pitz/ a
7:
iám ieſt nie
8:
wiaſta Sa
9:
maritanka/
10:
to ieſt/ po=
11:
gańſká. A
12:
zá niewiéſs
13:
ijż żydowie
14:
nieużiwaią
15:
anij obtzuią
16:
z Samary
17:
tány. Od=
18:
powiedziál
19:
mily Iezus
20:
ij rzékl iey:
21:
Bys wie=
22:
dziala daár
23:
boży/ a kto
24:
ieſt tzo tobie mowi: dáy mi pitz/ ſnádzby vniego pro
25:
ſila/ a onby dál tobie wody żywé. Odpowiedziala
26:
iemu niewiaſta: Panie mily/ anij ty máſs cżymby
27:
wody nabrál/ a też ſtudnia ieſt glęboká/ ſ kądże te=
28:
dy máſs wodę żywą/ ij zális ty więtſſy nad oyttza
29:
naſſégo Iakoba/ ktory nám dál tę ſtudnią/ a pil ſám

strona: 50

zbawitziela naſſego.Liſt 50
1:
s niey/ ij ſynowie iego ij dobytek iego. Odpowie=
2:
dziál mily Iezus ij rzekl iey. Wſſelki ien pije ſtey wo
3:
dy/ zaſie pragnie/ ale kto będzie pitz wodę ktorą iá
4:
dám iemu/ niebędzie pragnąl na wieki. Niewiaſta
5:
odpowiedziala: Panie dáy mi tey wody abych nie=
6:
pragnęla/ aby mi teéż tu nie trzeba więcey chodzitz
7:
cżyrpatz wody. Odpowiedziál iey mily iezus: Idzi
8:
wzowi męża twégo/ przydziż tu s nijm. Odpowie=
9:
dziala niewiaſta ij rzekla iemu: niemám męża. Iezus
10:
rzecże k niey: Dobrzes rzekla ijże niemáſs męża/ bos
11:
piętz mężow miala/ ij ninié ten ktorégo máſs/ nieieſt
12:
twóy mąż. Prawda ieſt to mili panie. Y rzecże k nie=
13:
mu niewiaſta. Panie/ iako iá widzę ijżes ty prorok/
14:
Oyttzowie naſſy modlili ſie na tey gorze/ a wy mo=
15:
wicie ijże każdy w Ieruzalem má ſie modlitz. Odpo
16:
wiedziál ie mily Iezus: Niewiaſto wiérzmi ijże przy
17:
dzie ta godzina/ gdy anij tu na tey górze/ anij w Ie=
18:
ruzalem będziecie ſie modlitz bogu oyttzu/ wy chwá
19:
licie tzo niewiécie/ ale my chwálémy tzo wiémy/ bo
20:
z żydow má bytz zbawienijé. Ale przyſſla godzina ij
21:
iuż ieſt/ gdy wierni modlce będą chwalitz boga oyt
22:
tza w duchu ij w práwdzie/ bo ocietz takowych ſſuká
23:
ktorzybyſie iemu modlili/ bo duch ſwięty ieſt buóg.
24:
Przeto cij ktorzy ſie modlą bogu/ muſſą ſie modlitz
25:
w práwdzie ij w ſwiętym duchu. Odpowié mu nie
26:
wiaſta. Wiem ijże Meſyaſs má przydz/ ktory rze=
27:
cżon Kriſtus/ a gdy ten przydzie/ ten nám wſſytko
28:
powié. Odpowiedziál iey mily Iezus: Iám ieſt kto
29:
ry ſ tobą mowię. Y natychmiáſt zatȳ przyſſli zwo=

strona: 50v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
lenicy iego ij dziwowali ſie ijże z niewiaſtą mowil/
2:
a żádny z nich nie rzekl tzo pytál albo tzo mowil s
3:
nią Zoſtawiwſſy ona niewiaſta ſwoie wiadro albo
4:
dzbán/ biegla do miaſta/ rzekla onému ludu w mie
5:
ſcie: Podzcie a oglądáycie cżlowieka/ ktory mi po=
6:
wiedziál wſſytko tzomkoli dzialala/ a ſnádz on ieſt
7:
Kryſtus. Wyſſedwſſy onij z miaſta/ ij ſſlij k niemu.
8:
Tym cżaſem zwolenicy iego ſwięteé miloſci proſili
9:
rzekątz: Miſtrzu iedz. A on ijm odpowiedziál: Iá
10:
mám pokárm ktorégo mám pożywatz/ o ktorym wy
11:
niewiécie. Y pocżęli miedzy ſobą mowitz/ albo mu
12:
kto przynioſl iedzenijé. Odpowiedźiál mily Iezus
13:
rzekątz: Moia kármiá ieſt/ abych cżynil wolą tego
14:
ktory mie poſlál/ abych vcżynek iego ſkonál ij napel
15:
nil/ ij záli wy nie mowicie ijże ieſſcże cżterzy mieſią=
16:
ce do żniwa? Iá powiedám ij mowię wám/ podnie
17:
ſcie ocżi waſſé/ a obezrzycie królewſtwa ijżetz iuż ſie
18:
bieleią ku żniwu/ a kto żnie zaplatę bierze ij zbiérá
19:
owotz/ żywot wiecżny/ aby ſie oba weſelili/ ij ten tzo
20:
ſieie/ ij ten ien żnie. Wtym ieſt ſlowo práwdziwé iże
21:
ijny ieſt tzo ſieie/ a ijny ien żnie. Iám wás poſlál żątz
22:
cżegoſcie nierobili anij ſiali. Inij robili/ a wyſcie na
23:
ijch robotę weſſli. Y wyſſlo z onégo miaſta wielé ich
24:
tzo uwierzylo weń dlá ſlow oney niewiaſty dáwa=
25:
iącé ſwiadetztwo onijm/ ijże powiedzial mi wſſytko
26:
tzomkoli vcżynila. A gdy przyſſli k niemu Samari=
27:
tanowie to pogańſtwo/ proſili go ijżby tam s nimi
28:
zoſtál. Y mieſſkal tamo mily Iezus dwa dnij/ a da=
29:
leko więcey ijch weń vwierzylo dlá kázaniá iego. A

strona: 51

zbawitziela naſſego.Liſt 51
1:
oney niewieſcie mowili/ ijże iuż nie prze twą mowę
2:
wierzemy/ ale ijżeſmy ſami ſlyſſeli/ ij wiemy ijże to
3:
ieſt zbawiciél wſſego ſwiata. S tey Ewanielie na=
4:
ukę wezmi. Naprzod wielką pokorę Iezuſa milégo
5:
ktory z iedną niewiaſtą glębokié ij zbawicielné rze=
6:
cży rozmáwiál / ij na wſſytko tzo pytala/ laſkawie
7:
odpowiedziál/ nietak iako cżynią ludzie chelpliwi
8:
ktorzy gardzą vbogimi. Wtoré vbacż ieovboſtwo
9:
s pokorą zlącżoné s tego/ ijż zwolenicy do miaſta
10:
ſſli nabywaiątz tzoby iedli/ a nabywſſy przynieſli.
11:
Samo ſie ſkazuie ijż na golé ziemi cżęſto iádl Iezus
12:
mily z ſwymi rycerzmi. Trzecié vbacż pilnoſtz iego
13:
ku duchownym rzecżám/ s tego ijż zwolenicy mo=
14:
wili: Iedz miſtrzu. A on odpowiedziál: Mám iá po
15:
kárm/ ktorégo wy niewiécie. Móy pokárm ieſt dzia
16:
latz wolą oyttza méo ktory mie zeſlál/ a niechciál ieſtz
17:
bo cżekál ludu ktory miál z miaſta przydz/ a ſlowa
18:
iego ſluchatz. Przy tey Ewanielij rozmyſlaiątz tu/ na
19:
ſladuy iego w tym tzo możeſs náwięcey/ bo chceſſli
20:
s Kriſtuſem krolowatz/ przykladem Kriſtuſowym
21:
máſs na tym ſwiecie żytz.
22:
Iezuſa milégo z gory zepchnątz chciáno/
23:
Lukáſs ſwięty piſſe. Ka: 45
24:
G
Dy ſie przywrócil pán Iezus do Nazaret/
25:
licemiernicy mowili iemu: Slychámy ijż
26:
wiekié tzuda dzialáſs w Kafarnaum/ dzialáy téż tu
27:
w ſwé oytcżyznie. Odpowiedziál pán iezus: Zádny
28:
nie ieſt przijemny w ſwé ziemi. / To mowil ijż niebyli
M


strona: 51v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
dóſtoyni/ tego cżego żądali ij rozgniewali ſie ij wy
2:
gnali gij z miaſta/ ij wywiedli go na wierzch gory/
3:
pod ktorą bylo ich miaſto/ a poſtawiwſſy gij na wie
4:
rzchu oney gory/ chcieli go zepchnątz nadól/ aby ſſy
5:
ię zlomil. Ale mily Iezus motzą boſką/ ſſedl przez po
6:
ſrodek ijch zakriwſſy ſwé cżlowiecżeńſtwo/ bo ieſſ=
7:
cże nie byl przyſſedl cżas ij godzina ſmierci iego.
8:
Gloza lepak/ to ieſt wyklád/ mowi na ty ſlowa: Iiż
9:
gdy Iezus mily z ijch rąk byl wypchnion/ ſkala ka=
10:
mienná iemu wſobie mieſce dala iako woſk miękki/
11:
tak ijż ij odzienijé iego/ iakoby w woſku ſie wygnio
12:
tlo. Pozrziſs tu duſſo nábożná na zbawiciela twé=
13:
go/ iakotz przed nimi z miaſta vcieká/ a onij go ſciga
14:
ią gniewem roſpaleni/ Wezrzy téż iakotz w tey ſkale
15:
leży ſmętny/ a iego ſmętku polutuy ij wielmi żaluy.
16:
Pán Iezus vzdrowil cżlowieka chorégo
17:
ſuchą rękę maiącego. Ka: 46
18:
D
Nia iednégo ſobotniégo pán Iezus naucżál
19:
w bożnicy/ gdzie byl tam niéktory cżlowiek
20:
rękę ſuchą maiący/ tego Iezus mily k ſobie
21:
wezwál/ ij poſtawil go w poſrodku/ pytaiąc dokto
22:
row ij licemiernikow/ ſluſſáli w dzień ſwięty ſobot=
23:
nij vzdrawiatz/ ale onij nato zmilcżeli. Zatym rzekl
24:
pán Iezus onému niemotznému ſuchą rękę maią=
25:
cemu: Wycięgni rękę twoię. Y natychmiáſt ſtál ſie
26:
zdrow. Naukę mámy tu/ ijż w dzień ſwięty od do=
27:
brych vcżynkow wzdzierżetz ſie niemamy/ ale z oſo=
28:
bna od grzechow ij od robot ſlużebnych a cięſſkich

strona: 52

zbawitziela naſſego.Liſt 52
1:
przeſtatz mámy. Widzątz to onij licemiernicy ij do=
2:
ktorowie żydowſcy/ wzięli s tego wielkié pogorſſe=
3:
nijé/ tak ijż plwali przed nijm mowiątz: To ten cżlo=
4:
wiek nie ieſt od boga ktory ſoboty nieſwięcij. Pán
5:
Iézus dlá ijch omowek/ nie przeſtál dobrze cżynitz/
6:
ij owſſem pilniey niemotzneé vzdráwiál/ aby ie od
7:
ijch blędu odwiodl. Tu przyklád s pana Iezuſa wez
8:
mi/ a nieprzeſtáwáy od vcżynkow dobrych dlá po=
9:
ſmiéwaniá albo vrąganiá ludſkiégo/ bo tak rychley
10:
zwyciężyſs nieprzijáciela ſwégo.
11:
O rozmnożeniu chleba. Ka: 47
12:
S
Więtá Ewanieliá pokladá/ ijż pán Iezus
13:
dwa krotz rozmnożyl chléb a nakármil wie
14:
lé tyſięcy ludzi/ ale ty poſpolu wloż oba ra=
15:
zy w ieden/ a rozmyſláy iako pán Iezus podnioſw=
16:
ſſy ſwé ſwięté ocży/ vzrzál ijże wielká tluſſcżá ludu
17:
przyſſla k niemu/ tako rzekl ku zwolenikom ſwym:
18:
Mám lutoſtz nad tym ludém/ bo oto trzy dnij cijr=
19:
pią przymnie/ a niemaią tzoby iedli/ a ieſtli opuſſcżę
20:
ie lacżnące/ vſtaną na dródze/ bo niéktorzy s nijch z
21:
daleka przyſſli. Odpowiedzieli iemu zwolenicy: A
22:
ktoby ie tu mogl nakarmitz na tey puſſcży? Zatym
23:
pán Iezus rzékl ku Filipowi: Gdzie kupiemy chleba
24:
abychmy nakármili ten lud/ Ale to mowil kuſſątz
25:
ijm/ bo on dobrzé wiedziál tzo vcżynitz miál. Odpo=
26:
wiedziál Filip: Za dwie ſcie pieniédzy chleba nie bę=
27:
dzie ijm doſytz/ aby każdy malucżko nietzo wziąl. Y
28:
rzekl k niemu ieden z iego zwolenikow/ Andrzey brat
M ij


strona: 52v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Symona Piotra: Ieſt tu iedno dziécię/ ktoré má
2:
pięcioro chleba ięcżmiennégo/ a dwie rybie. Ale tzo
3:
to ieſt na tak wielki lud. Rzekl pán Iezus: Każcie lu
4:
du ſiedzietz/ a tamo wielé bylo ſiana na mieſtzu onȳ.
5:
Y ſiedli na onym ſienie mężow iakoby piętz tyſięcy/
:
grafika
6:
A wziąwſſy pán Iezus
7:
chléb/ dzięki cżyniwſſy
8:
bogu oyttzu/ iąl rozda=
9:
watz onym záſtępom
10:
ſiedzącym/ takież ij od
11:
ryb kto tzo chciál. A
12:
gdy iuż byli ſycij/ rzekl
13:
ſwȳzwolenikō/ zbierz
14:
cie tzo zoſtalo odrobin/
15:
aby nie zginęly. Y zebra
16:
li ij napelnili/ iakoby
17:
dwanáſcie koſſow od=
18:
robin ktoré byly zoſta=
19:
ly v tych ktorzy tamo
20:
iedli. Tegodlá cij ijſtni
21:
ludzie/ widzątz to tzudo
22:
któré ſie ſtalo/ pocżęli wielbitz miléo Iezuſa rzekątz/
23:
ijże to ieſt prawdziwy prorok który przyſſedl na ten
24:
ſwiat. Naukę ſ tego dziwną wezmi/ Náprzod vbacż
25:
ijż mily pán Iezus byl ij ieſt wielmi miloſierny/ tak
26:
ijż nitz iedno ſamo miloſierdzié przyciągnęlo go/
27:
aby wſpomogl naſycenijm ty ludzie. A s tegoż oto
28:
mowil: Mám lutoſtz nad tym ludem. Wtoré vbacż
29:
ijż dáwaiątz drogę zbawieniá grzeſſnȳ przez kázanié

strona: 53

zbawitziela naſſego.Liſt 53
1:
byl wdzięcżen ijż przez trzy dnij s nijm mieſſkali/ ſlu
2:
chaiątz drógi bożé. Trzecié ijż byl wielmi opatrzny/
3:
a to s tego vbacż ijż potrzebnoſtz ij niedoſtatek bá=
4:
cżyl onych ludzi ktorzy byli zdaleka k niemu na káza
5:
nijé przyſſli. Poglądáy tu na Iezuſa duſſo nábożná/
6:
oglądáy iako Iezus mily nábożnie ocży w niebo
7:
podnioſwſſy dziękuie bogu oyttzu ſwému. Patrz
8:
téż iako ſwą ręką apoſtolom chleb rozdáwá roſka=
9:
ziuiątz ijż by rozdáwali wſſytkim ſſcżodrze ij iako w
10:
ręku ijch ij w tych tzo gij od nich brali/ chleb ſie roz=
11:
mnáżal. Patrz téż iako weſolo mily Iezus poglądá
12:
na ony ſiedzącé/ ij iedzącé/ a iako téż onij zaſię poglą
13:
daią na milégo Iezuſa dziwuiątz ſie a mowiątz ie=
14:
den ku drugiemu/ o tym tako dziwnȳ ucżynku/ dzię=
15:
kuiątz milemu bogu/ ijż ie rácżyl nie tylko wedle cia
16:
la/ ale ij wedle duſſe nakarmitz.
17:
Iezuſa milégo chciáno vcżynitz krolem. Ka: 48
18:
W
Idzątz lud poſpolity ten dziw iako przed tȳ
19:
kapitulum napiſáno/ a bacżątz iego roſtrop
20:
noſtz chcieli gij krolem wybratz. Mily iezus
21:
to widzątz/ vciékl na gorę przed nimi/ gdzie iego nie=
22:
mogli náydz/ bo niechciál bytz cżeſnie chwálon/ a
23:
zwolenikom ſwym kázál ſie przewiéſtz przez morze/
24:
aby ieſtliby go między zwoleniki ſſukali nienalezli/
25:
ale zwolenicy od niego ſie rozlącżytz niechcieli/ aż ie
26:
przypędzil wſieſtz na lodzią/ toż ſie przewiezli/ bo za=
27:
wżdy s tym milym panem bytz chcieli. Iezus mily
28:
będątz ſám na oné górze/ ſtál bliſko ſwitaniá na mo=
M iij


strona: 53v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
dlitwie/ zniknąwſſy od cżcij ſwietſkié. Patrz tu okiē
2:
ſerdecżnȳ/ iako ſie tam na oné górze korzy przed cyt=
3:
cem ſwym niebieſkim/ iako ſſuká oſobnoſcij/ cżuie
4:
dlugo/ kárze niewinné a ſwięté cialo ſwé. Modli ſie
5:
dobry paſtyrz za owiecżki ſwé/ nie zaſie/ ale za nás/
6:
iako wierny iednácż naſs/ naucżaiątz abychmy ſie
7:
zawżdy modlili/ nietylko przykladē/ cżeo nás vcżyl/
8:
ale ij ſlowé mowiątz. Muſicie ſie zawżdy modlitz a
9:
nieuſtawatz/ a iako vſtawicżnoſtz modlitwy/ odzier
10:
żáwá cżego żąda. Polożyl przyklád tego rzekątz:
11:
Bylby kto a miálby przyiacięla/ a w polnocy ſſedw
12:
ſſy k niemu mowil by iemu: Proſſę cię pożycż mi tro
13:
ie chleba/ botz mám goſcie. A onby odpowiedziál:
14:
Mily ſąſiedzie/ niedziwuymi iużēci na pokoiu. On
15:
by niedbaiątz tego przedſię kolatál/ proſſątz vpornie.
16:
Widzątz to on acż nie dlá przyjazni ale dla vpor=
17:
noſci ij pokoiu/ wſtáwſſy dá iemu chleba/ albo poży
18:
cży. Tak ci ocietz niebieſki móy cżyni/ proſcie tedy a
19:
wezmiecie. A to wſſytko pán Iezus mowil/ aby nám
20:
wielką motz modlitwy obiawil/ bo motz iey ieſt/ a
21:
przez nię wſſytko dobré odzierżáwámy/ ij wſſeo zlé=
22:
go przez nią odbywámy. Przeto chceſſli cierpliwie
23:
przeciwnoſci znoſitz/ chceſſli pokuſy ij ſmętki zwycię
24:
żytz? módl ſie. Chceſſli chytroſci ducha zlégo vznatz/
25:
ij ijch ſie vwiarowatz? modl ſie. Chceſſli zawżdy
26:
bytz wesoly a nieważytz nizácż roboty na chwále bo
27:
żé ij práce/ a nie bátz ſie nicżego? modl ſie. Chceſſli
28:
krzywdy zapamiętatz? modl ſie. Chceſſli gorącé ná=
29:
bożenſtwo mietz/ a żądzé dobré ij ſwięté? modl ſie.

strona: 54

zbawitziela naſſego.Liſt 54
1:
Chceſſli ſerce maſneé mietz/ a vſtawnie w dobrȳ v=
2:
myſle/ a poddané woli bożé? modl ſie. Chceſſli grze=
3:
chy wykorzenitz/ a tznot ſerce napelnitz? modl ſie. Bo
4:
na modlitwie duch ſwięty bywá dáwán/ ktoryż we
5:
wſſytkim dobrym naucża duſſę. Chceſſli ku bogu
6:
myſlnoſcij doſtępitz/ a namilowatz ſie oblubientza
7:
twégo/ iezuſa milégo? modl ſie. Chceſſli natym ſwie
8:
cie zakuſitz niebieſkié ſlodkoſci ij ijnſſe dziwneé rze=
9:
cży vcżutz/ ktorych wymowitz nikt nieumié albo nie=
10:
może? modl ſie. Dlá tych ij drugich vżytkow/ Iezus
11:
mily dál nám powód modleniá ij ſwięci ieo/ abyſmy
12:
iego ſwięté miloſci gorątzo ſie modlątz naſladowali
13:
Iezus mily chodzil po morzu. Ka: 49
14:
G
Dy mily Iezus byl ná górze przerzecżoneé
15:
na modlitwie/ zwolenicy bylij na morzu/ a
16:
mielij wiatr przeciwny ſobie ij náwalnoſci
17:
wielkié/ tako ijż lodziá ponarzala ſie/ ij báli ſie wiel=
18:
mi/ a bylo to w nocy/ a pán iezus niebyl s nimi. Gdy
19:
iuż bylo przed ſwitanijm/ tedy z ſtąpil pán Iezus z
20:
gory/ ij ſſedl k nim po morzu iako po ziemi/ ſuchymi
21:
nogami. Polutuy ſtworzyciela tweégo/ do tey doby
22:
od wiecżora pocżąwſſy ſie modlącégo. Y przybliżal
23:
ſie ku zwolenikóm/ Onij będątz w ſtrachu wielkim
24:
ieſſcże więcey ſie ſtraſſyli gdy Iezuſa vzrzeli/ bo ob
25:
ludę bytz mnimali/ ij wielkim gloſem zlękwſſy ſie wo
26:
lali. Ale miloſci pelny ij lutoſci Iezus mily vcieſſyl
27:
ie iako ocietz mowiąc k nim: Mieycie wiarę/ iáciem
28:
ieſt/ niebóycie ſie. Piotr odpowiedziál: Ieſtlis ty

strona: 54v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
mily panie/ każ mi k ſobie przydz po tey wodzie. Od
2:
powiedziál Iezus: Podz. Y poſſedl Piotr po morzu/
3:
ale potopiaiący ſie ij iąl wolatz rzekątz: Panie racż
4:
mie wſpomotz. Pán Iezus iąl gij za rękę rzekątz: O
5:
malé wiary cżemu wątpiſs. Gloza/ to ieſt wyklád
6:
na tym mieſtzu mowi. Dopuſcil mu pán Iezus cho
7:
dzitz po morzu/ ijżby vkázál ſwą boſką motz/ aby go
8:
téż pocieſſyl w ſmętku/ a dopuſcil ſie mu téż pona=
9:
rzatz/ aby nie zapomniáwſſy ſwé krewkoſci/ s tego
10:
ſie niechelpil/ aby ſie niedomnimál bytz rówien iego
11:
ſwięté miloſci. Potym wſtąpil k nijm pán Iezus w
12:
lodzią/ a natychmiaſt przestaly ony wiatry ij burze.
13:
Onij wſſytcy wielmi go weſolo przywitali/ ij wiel=
14:
kié pocieſſenié s tego wzięli.
15:
Iezus vzdrowil dziewkę opętaną. Ka: 50
16:
I
Idątz z onych ſtrón pán Iezus káżątz/ z ſtą=
17:
pil do Tyru ij do Sydona/ do tako rzeką=
18:
cych zieḿ. Owáciem niewiaſta pogańſká s
19:
tych ijſtych ſtron/ z ziemie Kananean poganſkieé/
20:
przyſtąpila k niemu wolaiątz a proſſątz/ by iey dziew
21:
kę opętaną vzdrowil/ bo miala w nijm wielką na=
22:
dzieię ij wiarę/ przeto wolala za nijm rzekątz. Smi=
23:
luy ſie nademną ſynu Dáwidów/ botz dziéwka mo=
24:
ia wielkié vdręcżenie cirpi od zlégo ducha. A on iey
25:
nieodpowiedziál nij ſlowa/ a to przeto vcżynil/ aby
26:
nie vdzialál przeciw ſwym ſlowum/ ktoré byl rzekl:
27:
Niechodzcie na drogę pogańſką. Alę ona nierozpá=
28:
cżaiątz wolala zanim bez przeſtaniá. A prziſtapiwſſy

strona: 55

zbawitziela naſſego.Liſt 55
1:
apoſtolowie ku panu Iezuſowi/ modlili ſie za nią
2:
rzekątz. Opuſci ią mily panie botz za nami wolá. Na
3:
to mily Iezus odpowiedziál ij rzekl. Nie ieſtem po
4:
ſlan iedno ku owtzám ktoré zginęly z domu Izrahel
:
grafika
5:
ſkiégo. Ale ona przyſtą=
6:
piwſſy ku panu Iezuſo=
7:
wi/ padwſſy przed iego
8:
nogami/ modlila ſie ie=
9:
mu ij chwálila go/ iako
10:
wiernégo boga rzekątz:
11:
panie ſpomoży mi. Kto
12:
ry odpowiedzial iey rze
13:
kątz. Nie ieſtci dobrze
14:
bratz chléb ſynowſki/ a
15:
miotatz gij pſom. Sly=
16:
ſſątz to ona/ pokornie od
17:
powiedziala. Práwdatz
18:
ieſt mily panie/ a ty ale
19:
odrobinę miloſci tweé
20:
dáy iako ſſcżenięciu. A
21:
tym zwyciężyla miloſciwégo pana Iezuſa/ gdy rze
22:
kla. Wſſako téż mily panie ij ſſcżeniątka iedzą odro=
23:
biny/ ktoré padaią z ſtolu ijch panow. Tedy odpo=
24:
wiedziál iey mily Iezus ij rzekl. O niewiaſto wielká
25:
ieſt wiara twoia/ ſtań ſie tobie iako ty chceſs. Y vz=
26:
drowiona ieſt iey dziewka téyże godziny. Naucż ſie
27:
od tey poganki tznotliwych trzech rzecży. Pirwá a
28:
by miál wiarę ij duffanié w bodze gdy ſie modliſs.
29:
Wtorá/ acż niebędzieſs wyſluchán natychmiáſt/

strona: 55v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
a wſſakoż trwáy bez przeſtaniá/ iako ta niewiaſta
2:
Trzecia pokorę wielką ij glęboką/ a dlá tego tzo pro
3:
ſyla otzymala. Wiédz tu za pewné a niewątpi/ ijż
4:
maiątz ty trzy rzecży/ będzieſs wyſluchán/ a aniol
5:
twóy ij apoſtolowie/ za tobą ſie przycżynią pilniéy
6:
ku panu Iezuſowi/ aby duſſa twoia byla vzdrowio=
7:
na od zlego ducha.
8:
Niéktorzy zwolenicy z ſlow pana Iezu=
9:
ſowych ſą ſie zgorſſyli. Ka:51
10:
N
Iedziwuy ſie ijż drugdy gorſſą ſie niéktorzy
11:
ludzie z naſſych dobrych vcżynkow/ albo
12:
z ſlow/ bo czaſu iednégo licemiernicy pytali
13:
pana Iezuſa zgorſſywſſy ſie. Cżemu to twoij vcznio
14:
wie iedzą chléb/ a ręku nieumywaią. Pán Iezus ſro
15:
go ijm odpowiedziál. Przykryci niepokálátz to cżlo
16:
wieka tzo w vſta ijdzie/ ale tzo z vſt a z ſertza pocho=
17:
dzi/ iako ſą zlé myſli/ tzudzoloſtwa/ mężoboyſtwa/ ij
18:
drugié takowé. Drugi ráz gdy mily pán Iezus na
19:
kázaniu mowil w ſynagodze żydowſkié. Ieſtli nie=
20:
będziecie pożywatz ciala mégo/ ij pitz krwie meé/ nie
21:
będziecie mietz żywota wiecżnego. Mnodzy zwole
22:
nicy zgorſſyli ſie/ ij odſtąpili od niego/ iako cieleſnij/
23:
nierozumieiątz tego duchownie/ ij mowil ku dwa=
24:
náſcie apoſtolom: A wy chcecie też odēnie odydz.
25:
Odpowiedziál Piotr za wſſytki: Panie a ku komu
26:
poydziem/ a ty ſlowa żywota wiecżnéo máſs. S te
27:
go naukę wziątz mámy/ ijż niemamy nitz dbátz/ gdy
28:
kto gorſſy ſie z naſſych dobrych vcżynkow. Wtoré

strona: 56

zbawitziela naſſego.Liſt 56
1:
ijż mámy dbatz więcey o ſerdecżną cżyſtotę niż o
2:
zwirzchnią/ albo zewnętrzną/ acżkoli ij tey ieſt po=
3:
trzeba. Trzecié ijż duchownie mámy żytz/ a ſlowa
4:
boſkié niemaią nám bytz przykré/ iako onym glupim
5:
ktorzy odſtąpili od pana Iezuſa/ acżkoli niégdy wi
6:
dzą ſie nám bytz proſté a niedworné.
7:
O záplacie tych ktorzy wſſytko opuſciwſſy/
8:
naſladuią pana Iezuſa. Ka: 52
9:
C
Zaſu iednégo Piotr ſwięty chtzątz ſie do=
10:
wiedzietz/ tzo mu s tego przydzie ij towarzy
11:
ſſom iego/ tzo w takowé nędzy mieſſkaią z
12:
Iezuſem wſſytko opuſciwſſy/ prziſtapil k niemu rze
13:
kątz. Oto my wſſytcy opoſciliſmy wſſytko/ a naſla=
14:
duiémy ciebie/ a tzoż nám ſ tego przidzie albo będzie
15:
Iezus mily odpowiedziál: Iż wſſytcy ktorzy rzecży
16:
czeſné opuſſcżaią dlá ijmienia mégo/ ſkorotz więcey
17:
wezmą/ a nad to/ żywot wiekuiſty otrzymaią. Bacż
18:
dobrze tę odplatę/ a weſel ſie wielkim weſelim/ a dzię
19:
kuy milému bogu wſſytkim ſercem/ ijże cie przypu=
20:
ſcil miedzy takowé kupce/ ktorzy tak targuiątz/ zyſku
21:
ią rzecży nie wymowné/ to ieſt/ za cżeſné/ biorą wie=
22:
cżné. O gdy duſſa nábożná/ zakusi wonnoſci ſwię=
23:
tego vboſtwa/ ſwięté cżyſtoſci ij pokory/ ij ijnſſych
24:
tznot ſmacżnoſci/ a kochá ſie w nich/ azáli nie ſtokrot
25:
ny owotz z laſki milégo Iezuſa: Widziſs ijż to praw
26:
da tzo ſyn boży ktory ieſt wiecżná/ ktorá klamatz nie=
27:
może/ mowi: ijż natȳ ſwiecie ſto krotz wezmie a nie
28:
ieden ráz/ ale wielé krotz ij cżęſtokrotz. Ieſtli iedno

strona: 56v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
takowy cżlowiek wpoij ſie w milégo boga/ ijż nie=
2:
tylko opuſci wſſytek ſwiat ij to tzo miál/ ale nad to
3:
wſſytko/ ſobie tzo opuſcil/ wáży iako gnóy ſmierdzą
4:
cy/ aby tylko ſamégo Iezuſa pozyſkál/ ij ſlodkoſci
5:
iego zakuſiwſſy/ nawieki w iego miloſci trwál.
6:
Pán Iezus pytál ſwych zwolenikow tzoby
7:
onijm ludzie dzierżeli. Ka: 53
8:
P
Rzyſſedl pán Iezus w ſtrony Cezaree Fili=
9:
powy/ ij pytál zwolenikow ſwych: kogo lu
10:
dzie mnimaią bytz ſynē cżlowiecżym A onij
11:
rzekli: Niéktorzy Iána krzciciela a drudzy Eliaſſa/
12:
drudzy Ieremiáſſa/ albo niektoréo s prorokom Mi
13:
ly Iezus rzekl ijm: A wy cżym mie bytz miénicie.
14:
Symon Piotr za ſie ij za towarzyſſe ſwé odpowie
15:
dziál. Ty ieſtes kryſtus ſyn boga żywéo. Pán iezus
16:
nato mu odpowiedziál rzekątz. Blogoſlawionys
17:
ty Symonie Bariona/ ijże cialo anij krew nie wzia
18:
wilo tobie tego/ ale ocietz móy ktory ieſt na niebie=
19:
ſiech. A iá tobie mowię ijżes ty Piotr/ twardá ſkala
20:
a na tey opoce zbuduię koſciol móy/ a dám tobie klu
21:
cże krolewſtwa niebieſkiégo/ a tzo koli zwiążeſs na
22:
ziemi/ będzie związáno ij na niebieſiech/ a tzokoli roz
23:
wiążeſs na ziemi/ będzie rozwiązáno ij na niebie. A
24:
w tym ſlowie dál iemu ij iego námiaſtkō/ motz zwią
25:
zaniá ij rozwiązaniá na ziemi. Potȳ pán Iezus prze
26:
powiedziál mękę ktorą miál cirpietz. Piotr z miloſci
27:
cieleſné rzekl: O mily panie niebądz to tobie. Odpo
28:
wiedziál pán Iezus obrociwſſy ſie ku Piotrowi:

strona: 57

zbawitziela naſſego.Liſt 61
1:
Poydzi za mną ſſatanie/ a nieprzeciwiáy ſie mnie/ bo
2:
nierozumiéſs tzo bożé ieſt. Mienią tu niéktorzy/ ijż
3:
by mily Kriſtus niekárál ſwięteo Piotra/ ale ſſata=
4:
na ien go ktemu poduſſcżál/ ijżby zbawienié ludſkié
5:
przekáżál. Vbacż s tego iako przedtym Piotra wy=
6:
ſoko wielbil/ a po malym cżaſie/ ſſatanē go nazwál/
7:
dlá tego ijż odrádzál miloſcią ſwietſką/ mękę iego
8:
przyſſlą. Tako ij ty miéy za ſſatana tego cżlowieka/
9:
ktory odrádzá miloſcią cieleſną ſlużbę bożą.
10:
Pán Ięzus Kriſtus na górze Tabor
11:
przemienil ſie. Ka: 54
12:
P
Otym miloſciwy pán Iezus/ wziąl trzech
13:
vcżniow ſwych/ Piotra/ Iakuba/ ij Iána na
:
grafika
14:
gorę oſobną wyſoką/
15:
ijmieńiē Tabor/ ij prze=
16:
mienil ſie przed nimi/
17:
to ieſt/ vkázál ſie ijm w
18:
vwielbionym ciele/ tak
19:
ijż iego ſwięté cialo ij
20:
oblicże/ bylo ſwiatlé ia
21:
ko ſlońce/ a ieo odzienié
22:
bylo biále/ iako ſniég.
23:
Y vkázál ſie teéż tam
24:
Moijżeſs/ z otchlanij
25:
piekielneé/ a Elijáſs z
26:
raiu rozmáwiaiątz s
27:
panem Iezuſem o mę=
28:
ce ieo przyſſlé mowiątz:
N


strona: 57v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
O naſs mily panie boże/ możeſs ty rácżyſſli ijnacey
2:
zbawienijé ludſkié ziednatz/ niżli przez twą cięſſką a
3:
okrutną mękę. Iezus mily odpowiedziál: Nié/ Pa=
4:
ſtyrz dobry dáwá żywot ſwóy za owiecżki ſweé/
5:
tako ij na mię ſluſſá to vcżynitz. Vzrzáwſſy ſwięty
6:
Piotr Moijżeſſa ij Elijáſſa/ rzekl ku panu Iezuſo=
7:
wi: Panię/ dobrze nám tu bytz/ chceſſli vcżyńmy tu
8:
trzy przybytki/ tobie ieden/ Moijżéſſowi drugi/ a
9:
Eliáſſowi drugi. Ieſſcże teo domáwiá ſwięty piotr
10:
natychmiáſt oblok ſwiatly zatzmil ié/ ij ſlyſſeli glos
11:
z obloku rzekący. Totz ieſt ſyn móy námileyſſy/ w
12:
ktorȳ ſie mnie dobrze zlubilo/ tego ſlucháycie. Vſly=
13:
ſſáwſſy żmolenicy ten glos/ padli na ijch oblicże/ ięli
14:
ſie bátz náſilniey. A przeto przyſtąpiwſſy mily iezus
15:
tknąl ſie ijch ij rzekl ijm. Wſtáńcie a niebóycie ſie. A
16:
onij podnioſwſſy ſwé ocży/ nikogo niewidzieli/ ied=
17:
no ſamégo Iezu Kriſta. A z ſtępuiątz ſ nimi z góry
18:
przykázál ijm mily Iezus/ aby tego widzeniá niko=
19:
mu niepowiedali/ aliż ſyn cżlowiecży wſtanie zmár
20:
twych. Przytym proſy iego ſwięté miloſci/ aby rá=
21:
cżyl w tobie przemienitz tzoby bylo przeciw dobroci
22:
ij zbawieniu twému.
23:
Iezus mily wygnál s koſciola kupuiącé
24:
ij przedaiącé. Kapi: 55
25:
P
O dwa krotz pán mily Iezus wypędzil ku
26:
puiącé ij przedáwaiącé s koſciola/ acżkoli ſie
27:
niéktorzy opiérali/ a wſſakoż wſſytcy vciekli. Dziw
28:
to ieſt/ ijż ijch mnogo przed iednym zgardzonȳ vcie

strona: 58

zbawitziela naſſego.Liſt 58
1:
kaią ale nie dziw bo ſie wielmi ſrogo vkázál/ a z ob
2:
licżá iego iakoby ſlońce albo ognioweé promienie
:
grafika
3:
wychodzily/ bo ſie gnie=
4:
wál dlá nieucżliwoſci
5:
domu oyttza ſwégo nie=
6:
bieſkiégo. My krzeſcia=
7:
ni ieſteſmy w iego ko=
8:
ſciele/ z oſobnoſci laſki
9:
iego/ ieſtli ſie nie opętá=
10:
my ſprawami ſwietſkié
11:
mi nazbyt/ ale zaſie ieſtli
12:
chwály bożé zamieſſká
13:
wámy/ k rzecżám ſwiet
14:
ſkim przyſtáwaiątz/ ſlu=
15:
ſſno nás wypędzi pán
16:
Iezus ſ koſciola ſwégo
17:
Ale chcemyli ſie nie bátz
18:
wypędzeniá/ wiaruy=
19:
my ſie wielkiégo ſwietſkiégo broienią/ ij dwornych
20:
rzecży ſprawianiá/ ktoré cżas tratzą ij ſlużbę bożą
21:
ij chwálę zamieſſkáwaią.
22:
Pán Iezus paraliżem zabitégo vzdrowil. Ka:56
23:
I
Ednégo cżaſu/ ſſedl mily Iezus do Ieru=
24:
zalem/ a tamo byl ſtáw/ w ktorym omywá=
25:
no barany albo owce ku ofiarowaniu. W
26:
tym ſtawie bylo iedno drzewo/ na ktorȳ pan Iezus
27:
miál vmrzetz zakopáno/ a dlá vcżliwoſci iego z ſtę=
28:
powál aniol boży na kożdy rok/ ruſſatz onégo drze=
N ij


strona: K58v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wa s ktorégo woda taką motz brala/ ijż ktorykoli nie
2:
motzny nápirwey przybiegl/ ij wſtąpil w on ſtáw/
3:
byl zdrow od niemocy/ A dlá tego wielmi mnogo
4:
tam niemotznych leżalo na brzegoch cżekaiątz wzru
5:
ſſeniá oney wody. Mienią tu niéktorzy ijż krolewá
6:
Sába/ gdy przyiala do Ieruzalem/ ſluchatz mądro=
7:
ſci Salomonowé/ poznala drzewo/ na ktorym Kry
8:
ſtus miál vcirpietz/ przeto rzekla ku Salomonowi.
9:
Na tym drzewie má vmrzétz/ o ktorégo ſmiertz ma=
10:
ią żydowie zginątz/ ij ijch ziemia/ ij koronę ſtracitz.
11:
Bacżątz Salomon/ dál zagrzeſtz ono drzewo w zie
12:
mię wielmi glęboko/ na ktorymże mieſtzu potym ten
13:
ſtáw byl vcżyniō/ a gdy ſie iuż bliſko przybliżál cżas
14:
vmęcżeniá/ pocżęlo ſie oney wody poruſſenijé przez
15:
aniola dlá ſwiętego krzyża. Przytymże ſtawie byl
16:
tam ieden cżlowiek/ ktory miál trzydzieſci ij oſḿ lát
17:
niemotz wielką. Tego gdy vzrzál pán Iezus/ a poz=
18:
nál ijż dáwno niemocen byl/ rzekl iemu. Chceſs bytz
19:
zdrow? Odpowiedziál on niemotzny: Panie niemā
20:
cżlowieka ktoryby mie do wody przywiodl/ cżaſu te
21:
go gdy ſie rucha woda/ bo gdy chcę ijdz zaſtępuią=
22:
mi ijnſſy. Rzekl iemu iezus. Wſtáń a wezmi loże twé
23:
a ijdz do domu. Natychmiáſt on cżlowiek wſtál ij
24:
byl zdrow. Tego dlá mowili żydowie rzekątz: Nie=
25:
ieſt podobno aby ty noſil ſwé loże w ſwięto. Odpo
26:
wiedziál ijm: Ten ktory mie vzdrowil rzekl mi. Wez
27:
mi loże twé a chodz. Spytali iego żydowie: Ktory
28:
ieſt ien tobie rzekl/ wezmi loże twé? A on niewiedziál
29:
kto byl/ ktory go vzdrowil. Mily Iezus ſſedwſſy

strona: 59

zbawitziela naſſego.Liſt 59
1:
do koſciola/ nalázl onégo ktorégo vzdrowil wkoſcie
2:
le ij rzekl iemu. Otos iuż zdrow/ niechciéyże więcey
3:
grzeſſytz/ a bytz ſie potym gorzéy nieprzygodzilo.
4:
Sſedwſſy on ij powiedziál ijże Iezus byl ien gij v=
5:
zdrowil. Tego dlá żydowie iego nienázrzeli/ ij po=
6:
cżęli ſſukatz przeciw iemu przycżyny/ ijżby go z ſwia
7:
ta zgladzili. Tak ci téż cieleſni ludzie dzialaią/ dobré
8:
we zlé obratząią/ A s kąd by ſie mieli polepſſytz/ ſtąd
9:
ſobie męki wiecżnéo potępieniá zgromadzaią. S te
10:
go tu wezmi naukę/ ijż iako mily iezus temu niemotz
11:
nému niedál zdrowiá bez iego przizwoleniá/ tako téż
12:
nám niedá zbawieniá bez naſſeégo przyzwoleniá.
13:
Przeto niebędą wymowieni grzeſſni/ ktorzy niechtzą
14:
datz mieſtza duchu ſwiętemu/ gdy ie pobudzá ku
15:
przeſtaniu od grzechow/ a przywodzi ie ku pokucie
16:
ſwięté/ bo otym ſwięty Auguſtyn tako mowi. Cżlo
17:
wiecże bog ktory cie ſtworzyl bez ciebie/ zbawitz cie
18:
niemoże bez ciebie/ to ieſt/ bez twégo przyzwoleniá.
19:
A dlá tego mamy ſie wiarowatz/ byſmy powſáw=
20:
ſſy nieupadli w gzrechy/ bo będzie nás buog cięſſko
21:
kárál dlá naſſeé niewdzięcżnoſci.
22:
Apoſtolowie prażmo iedli. Ka: 57
23:
D
Nia iednégo ſobotniégo Iezus mily ſſedl z
24:
zwoleniki miedzi żydy a zwolenicy byli lacż
25:
ni bo na on cżas niemieli tzo ieſtz/ a ſnádz ij
26:
zácż kupitz. Y ięli targatz kſobie/ ij wyżymatz miedzy
27:
rękoma/ ij ięli ieſtz prażmo. Widzątz to licemiernicy/
28:
bakali nanie mowiątz: iakoby to nieſluſſalo w ſobo=
N iij


strona: 59v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
tę/ ij ięli ſie gniewatz rzekątz ku Iezusowi: Y widziſs
2:
ijże twoij zwolenicy cżynią tzo ijm nieſluſſá cżynitz
3:
w ſobotę. S tego mámy bacżytz ijże wedle ſtarégo
4:
zákonu ijnych dnij niżli w ſobotę/ mogl każdy poży
5:
watz prażma albo żyta na polu ſwégo blizniégo/ ale
6:
ſietz albo żątz niemogl. Mily Iezus ijm na to odpo=
7:
wiedziál ij wymowil ie rzekątz: Niecżytaliſcie tzo v=
8:
cżynil Dáwid/ gdy ſie iemu chciálo ieſtz ij tym kto=
9:
rzy s nijm byli. Iako? Wſſedwſſy w dom boży iádl
10:
chléb offeltorziyny/ ktorégo nikt niemiál ieſtz iedno
11:
ſami kaplánij/ a wſſakoż nie zgrzeſſyl/ bo byla tego
12:
potrzeba/ takiéż ij dzis vbogi ktory niemá doſtatku
13:
naieſtz ſie może/ a poruſſyli póſt/ niezgrzeſſy. Przeto
14:
byſcie wiedzieli iżetz miloſierdziá chcę/ a nie ofiary/
15:
nigdybyſcie niewinnych niepotąpiali. A oni mu na=
16:
to odpowiedzietz nieumieli. S tego ſie naucż poglą
17:
daiątz na kſiążęta wſſytkiéo ſwiata/ milowatz vbo=
18:
ſtwa/ gdyż oni będątz tako ſwięci/ wielmożnij/ dlá
19:
miloſci milégo Iezuſa vboſtwo dobrowolné weſo
20:
lo nieſſemrzątz cirpieli/ bo ſlyſſeli miſtrza káżącégo
21:
Blogoſlawienij vbodzy duchem/ botz ijch ieſt kro=
22:
lewſtwo niebieſkié. Miloſciwy pán Iezus poglą=
23:
dál na ſwé apoſtoly miloſciwie/ gdy prażmo iedli
24:
weſelątz ſie ſtego/ iż dlá iego miloſci tego ſie podięli
25:
A w tym nám przyklád vboſtwa ij cirpieniá zoſta=
26:
wili/ a dlá tego chelpa ſwietſká má bytz od nás opu
27:
ſſcżona/ ij pokarmow/ trunkow/ rozmaijtoſtz ij ſlod
28:
koſtz wzgardzona.

strona: 60

zbawitziela naſſego.Liſt 60
1:
O poſludze ſwięté Marty. Ka: 58
2:
G
Dy pán Iezus przyſſedl dnia iednéo do mia
3:
ſta Betanié/ Niewiaſta Márta ijmiéniem
4:
przyięla go weſolo w ſwóy dóm ij s cżeladką iego/
5:
gotuiątz ijm tzoby iedli/ a ta miala ſioſtrę/ ktoré bylo
6:
ijmię Mariá/ przezwiſkiem Magadalena/ ktorá ſie=
7:
dzątz v nog milégo Iezuſa ſluchala ſlow iego/ bo ſie
8:
w tym wielmi (nad ludſkié domnimanijé) kochala.
9:
S tego vbacż ijż naſs mily pán nigdy nieprozno=
10:
wál/ ale albo ſie modlil: albo kázál/ albo niemotzné
11:
vzdráwiál. Ale Márta/ ta ſama byla przyſlużbie mi
12:
légo Iezuſa/ ktorá záleżala ku cialu/ a przeto zázrzątz
13:
iey tego/ widzątz ijż ſiedzi v nog Iezuſa milégo/ ſta=
14:
nąwſſy przed milym Iezuſem/ tako k niemu rzekla.
15:
Panie/ niedbaſs o to/ ijż ſioſtra moia dá mnie ſamé
16:
ſlużytz/ a przeto rzecży iey aby mi pomogla. Ale v=
17:
ſlyſſala ſkázanijé przeciwné ſwé żądzy/ bo iey rzekl:
18:
Márto márto/ ty ſie pratzuieſs ij piecżoluieſs o wiel
19:
kié rzecży/ ale Mariá nálepſſą cżąſtkę obrala/ ktorá
20:
niebędzie od niey oddálona. Tu rozmyſláy iako ma
21:
riá Magdaléna ſlyſſątz ſioſtrę ſkarżątzą/ bála ſie by
22:
iey pán Iezus nieprzykázál s nią pratzowatz/ a ſlow
23:
iego nieſluchatz/ a dlá tego ſpuſciwſſy glowę nadól
24:
milcżala/ ale gdy ią pán Iezus wymowil/ wielmi by
25:
la weſola. Doktorowie ſwięci tu mowią/ ijż ſiedze=
26:
nijé Marié a ſluchanié ſlowa bożégo/ powyſſono
27:
ieſt nad ſlużbę Márty ſwięté/ nie przeto ijżby więt=
28:
ſſégo zaſlużeniá bylo/ ale w tym vkazál żywot bo=

strona: 60v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
gomyſlny bytz więtſſy ij dóſtoynieyſſy nad żywot
2:
prátzowity. ∴
3:
Miloſciwy pán Iezus rozmaijcie kázál. Ka: 59
4:
P
An Iezus miloſciwy zbawiciél naſs naſſe
5:
zbawienijé ſprawiaiątz/ dlá ktorégoż na ten
6:
ſwiat byl przyſſedl/ chtzątz ludzie z ręki nie=
:
grafika
7:
przijacielſkié wyrwatz/
8:
znaiątz ludſkieé poloże=
9:
nije rózné a rozmaijté /
10:
niégdy mile ij laſkawie
11:
ij pokornie/ niégdy baka
12:
iątz ij téż kárząc/ niégdy
13:
przez podobieńſtwa/ ij
14:
przyklady/ niégdy tzudy
15:
ij tznotami kázál/ a iako
16:
dobry lekárz/ dáwál po
17:
dlug natury ij niemocy
18:
cżyiey. Wten cżas przy
19:
bliżali ſie k niemu iawni
20:
grzeſſnicy ij ijni grzęſſ=
21:
ni/ aby kázaniá iego ſlu
22:
chali/ ale licemiernicy ij
23:
miſtrzowie żydowſſcży ięli ſſemratz rzekątz: Iże oto
24:
ten grzeſſné prziymuie ij ié ſ nimi. A mily iezus rzekl
25:
k nijm ten przyklád. Y ktory cżlowiek miedzy wami/
26:
ien by miál ſto owietz/ a ſtracilby iednę z onych/ a zá
27:
by nieopuſcil dziewiętz dzieſiąt ij dziewiętz na puſſ=
28:
cży/ a ſſedl ku oné ktorá zginęla ijżby ią nalázl/ a gdy

strona: 61

zbawitziela naſſego.Liſt 57
1:
ią náydzie/ wloży ią na ſwé plecy weſelątz ſie/ a przy
2:
ſſedſſy do domu/ wzowie przyiáciele ij ſąſiady ſwé
3:
rzekątz: Weſelcie ſie ſemną ijżemci nalázl owcę mo=
4:
ię ktorá byla zginęla. Powiedam ci wám/ ijżetz tako
5:
weſelé będzie na niebie nad iednȳgrzeſſnȳ pokutę
6:
cżyniącȳ/ iako nad dziewiętzdzieſiąt ij dziewięc ſpra
7:
wiedliwych/ ktorym nietrzeba pokuty. Tamże natȳ
8:
mieſtzu miloſciwy pán Iezus przeciw kſiążętom ij
9:
licemiernikō ſrogo kázál/ ij polożyl ſtraſſliwy przy=
10:
klád o winarzoch/ ktorzy ſlugi pana ſwégo pobili/
11:
nápoſlád poſlál ſyna ſwéo rzekątz: Będą ſie ſtydatz
12:
ſyna mégo/ a tako niezabiją go. Ale onij vzrzáwſſy
13:
ſyna rzekli. Tenci ieſt dziedzitz/ podzcie zabijémy go
14:
a będziémy mietz dziedzitztwo iego. A vchwáciwſſy
15:
go/ wyrzucili gij z winnice ij zabili go. Y zopytál ży=
16:
dow: Gdy przydzie pán tey winnice/ tzo vcżyni onȳ
17:
orácżom albo winárzom? A oni odpowiedzieli: Zleé
18:
ſlugi zle pogubi/ a ſwą winnicę oſadzi ijnymi orácż
19:
mi/ ktorzy dadzą iemu owotz/ gdy tego będzie cżas.
20:
Pán Iezus potwiérdzaiątz rzecż ijch rzekl. Takotz
21:
od wás krolewſtwo bożeé będzie odięto/ a będzie
22:
dáno pogąnom cżyniącym owotz iego. Onij zrozu=
23:
miáwſſy iże o nich to mowi/ wielmi ſie rozgniewali/
24:
ij chcieli go iątz/ ale ſie báli ludu poſpolitego/ ktory
25:
pana Iezuſa za proroka miál.
26:
Iezus mily oſwiecil ſlepégo
27:
podle drogi. Ka:61
28:
W
Idzątz pán Iezus ijż iuż cżas męki iego byl
29:
bliſko/ ktorą w Ieruzalem miál cirpietz/ po=

strona: 61v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſſedl tam z apoſtoly przepowiedaiątz ijm/ ijż miál
2:
bytz wydán poganóm/ a bytz naijgráwán/ vplwán/
3:
vbicżowán/ ij vkrzyżowán. A potym iako gij zabiją
4:
trzeciégo dnia wſtanie z mártwych. Ale onij temu
5:
nierozumieli/ bo to bylo ſkryto od nich. Y ſtalo ſie
6:
gdy ſie przybliżali do Ierycha/ ku tako rzekącemu
7:
miaſtu/ ieden ſlepy ſiedzątz podle drogi/ ſlyſſątz wiel
8:
ki gielk ludu pocżąl pytatz tzoby to bylo. Powiedziá
9:
no mu/ ijż Iezus Nazarańſki ijdzie. Y iąl wolatz wiel
10:
kim gloſem ku panu Iezuſowi rzekątz: Iezu Kryſte
11:
ſynu Dáwidów ſmiluy ſie nadēną. A ijdący mimo
12:
gij pocżęli go karatz aby milcżál ij niewolál/ ale on
13:
tym więcey wolál rzekątz: Iezu ſynu dáwidów/ ſmi
14:
luy ſie nadewną. Laſkawy ij miloſciwy pán ſtanąl/
15:
ij kázál go k ſobie przywiéſtz. A onij wezwali go rze=
16:
kątz: Wſtáń/ zowie cie pán Iezus. A on porzuciwſſy
17:
odzienijé ſwé/ poſſedl k niemu. A gdy ſie iuż przybli=
18:
żál/ ſpytál go mily Iezus rzekątz: A tzo chceſs bych
19:
ci vcżynil. A on rzékl: Panie bych widziál. Odpo=
20:
wiedziál mily Iezus rzekątz: Przezrzy. Y hnedki w=
21:
ziąl widzenié ij wzrok doſtatecżny/ Y przezrzál ij na
22:
ſladowál milégo Iezuſa/ chwálątz boga. A wſſytek
23:
lud vzrzáwſſy to/ dál cżeſtz ij chwálę s tego bogu
24:
wſſechmogącemu. Patrz tu na pana Iezuſa/ ij na
25:
pilnoſtz iego/ ktorą miál ku vzdrowieniu tego choréo
26:
cżlowieka. Bacż téż motz ſwięteé wiary/ ktorą miál
27:
ten ſlepy/ bo wiara iego/ zdrowéo gij vcżynila/ a ſtá
28:
loſtz iego modlitwy/ bo niedbál nitz na káranijé lu=
29:
du przechodząceo/ ktory mu zakázowál/ aby za panē

strona: 62

zbawitziela naſſego.Liſt 62
1:
Iezuſem niewolál. On niedbaiątz tego/ przedſie wo
2:
lál/ a bylo to wielmi panu Iezuſowi milo/ bo ijm kto
3:
więcey wolá a wzdychá ku iego ſwięté miloſci/ tym
4:
wdzięcżniéy to prziymuie/ bo ijm dlużey niebywá=
5:
my wyſlucháni/ tȳ goręcéy ij pilniéy nie przeſtaiątz
6:
wolatz mámy/ a tak co będziém żędatz/ odzierżémy:
7:
tak ijż nám mily pán Iezus rzecże. Czo chceſs żetz
8:
vdzialám/ bo bez wątpieniá wſſytko to odzierżemy
9:
ocżkoli z dobrą wiarą a trwale boga milégo proſitz
10:
będziemy. Przeto ſie nie ſtydáymy wolatz/ acż nie
11:
vſty ale ſercem ku milému Iezuſowi/ przykladem te
12:
go ſlepégo ij onéy niewiaſty pogáńſkié/ a pán iezus
13:
z ſwé laſki nás oſwiéci/ ij na duſſy vzdrowi.
14:
Pán Iezus z ſtąpil do domu Zacheuſſa
15:
iawnégo grzéſſnika. Ka: 61
16:
G
Dy pán Iezus przybliżál ſie do Ierycha/
17:
Zacheus żądliwie chtzątz widzietz pana Ie=
18:
zuſa/ ijż tam tędy miál ijdz Iezus/ boiątz ſie on ijżby
19:
przed záſtępy niemogl oględatz pana Iezuſa/ bo ni=
20:
ſkiégo wzroſtu byl. Przeto zabieżáwſſy/ wſtąpil na
21:
drzewo Sykomorowé/ to ieſt ſuché figi/ aby tym le
22:
piéy pana Iezuſa vzrzál. A ten Zacheus byl kſiąże
23:
z iawnych grzéſſników wielmi bogaty. Widzątz mi=
24:
ly Iezus iego żądzą ij wiarę/ przybliżywſſy ſie k nie
25:
mu wezrzál na gorę/ ij vzrzáwſſy go rzékl iemu: Za=
26:
cheuſſu z ſtępi rychlo/ bo dzis w twym domu muſſę
27:
przebywatz. A on tzo rychléy z onego drzewa z ſtąpil
28:
a z wielką radoſcią ij z weſelim przyiąl gij w dom

strona: 62v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſwoy/ a gody znamienité nań vdzialál. Widzątz to
2:
licemiernicy ij ijnſſy wſſytcy/ pocżęli ſſemratz rze=
3:
kątz: ijżby ſie do cżlowieka iawnéo grzeſſnikka obrocil
4:
Ale Zacheus będątz wdzięcżen takowéo goſcia/ rzekl
5:
przed Iezuſem ſtoiątz. Panie/ oto polowicę ijmieniá
6:
ij dobra mégo dáwám vbogim/ a ieſtlim kogo nié=
7:
wcżym oſſukál/ albo zradzil/ cżworako wratzám
8:
Rzekl iemu Iezus: Dzis temu domowi ſtalo ſie ieſt
9:
zbawienijé/ s tego ijż on/ tzuſs Zacheus/ ieſt ſyn/ to
10:
ieſt naſladówtza Abramow/ ktory rád prziymowál
11:
pielgrzymy w dom ſwoy/ A ſyn cżlowiecży przy=
12:
ſſedl ſſukatz ij vzdrawiac co bylo zginęlo. Bacż ſſcżo
13:
droſtz pana Iezuſa/ ktory więcey dáwá niżli go żą=
14:
daią/ Bo dál zbawienijé Zacheuſſowi/ ktoreégo on
15:
nieſmiál proſitz ani żędatz. Stego vbacż ijż ſama go
16:
rątzá żądzá ieſt wielki glos a modlitwa ku milému
17:
bogu/ iako Dáwid krol ij prorok wielki w żoltárzu
18:
mowi: Ządzé ſwych vbogich wyſluchawáſs mily
19:
panie. Oglądáy nábożná duſſo krola niebieſkiego
20:
ſiedzącego w domu grzéſſnégo miedzy grzéſſnymi
21:
podobno ijż dál mieſce komu ſwietſkiému pirwſſé/
22:
a ſám z Zacheuſſem niżey ſiedziál/ ako miſtrz pokory
23:
ij vſtawtza. Też zwoleniki iedo oglądáy/ nabożneé
24:
rzecży z grzeſſniki zozmáwiaiącé/ a ku bożé dródze
25:
ie przywodzącé.
26:
Iezus oſwiécil ſlepo naro=
27:
dzonégo. Ka: 60
28:
I
Idątz pán Iezus przez Ieruzalem/ vzrzál
29:
cżlowieka ſlepo narodzonégo/ ij pocżęli py=

strona: 63

zbawitziela naſſego.Liſt 63
1:
tatz iego zwolenicy rzekątz. Miſtrzu kto zgrzeſſyl/
2:
ten cżlowiek/ cżyli rodzicy iego/ ijż ſie ſlepo vrodzil.
3:
Odpowiedziál mily Iezus ij rzekl/ Ani ten cżlowiek
4:
zgrzeſſyl/ ani iego rodzicy/ ale ſie to ſtalo/ aby v=
5:
cżynki bożé byly w nijm ziawioné. Iá muſſę cżynitz
6:
vcżynki tego tzo mie poſlál/ dokąd ieſt dzień: przy=
7:
dzie notz/ gdy nikt niebędzie motz nitz dzialatz/ doką=
8:
dem na ſwiecie/ ieſtē ſwiatloſtz tego ſwiata. A gdy
9:
to zmowil mily Iezus/ plunąwſſy na ziemię/ ij vcży
10:
nil bloto z ſliny/ ij pomazál na iego ocży ij rzékl ie=
11:
mu: Iidzi vmyſie w ſtawie Siloe/ ktory ſie wykla=
12:
dá poſlanijm. Y ſſedl ij vmyl ſie ij przezrzál doſta=
13:
tecżnie/ ij przyſſedl zaſię widzątz. Tedy ſąſiedzi ij cij
14:
ktorzy go widzieli/ iże pirwéy byl ſlepym żebrákiem/
15:
pocżęli mowitz: Wſſako to ieſt on ktory ſiedziál że=
16:
brzątz? Niéktorzy rzekli/ ten: a drudzy ijż nié/ ale podo
17:
bny iemu ieſt. Ale on rzékl/ Iám ieſt. A onij rzekli ie
18:
mu: iakotz ſie otworzyly tobie ocży. Odpowiedziál:
19:
On cżlowiek ktorému dzieią Iezus/ vcżynil bloto/
20:
ij pomazál moie ocży/ ij rzékl mi: Iidzi do ſtawku
21:
Syloe vmyiſie/ a ſſedſſy vmylemſie ij widze. A onij
22:
iemu rzekli: Gdzie ieſt ten/ cżuſs Iezus? Odpowie=
23:
dziál: niewijem. A potȳ przywiedli go ku licemierni
24:
kom/ a bylo w ſobotę gdy mily Iezus vcżynil bloto
25:
ij otworzyl iego ocży. Tego dlá pocżęli go drugi ráz
26:
pytatz licemiernicy iakoby widziál? A on ijm rzekl:
27:
Polożylmi Iezus bloto na ocży/ a vmywſſy ſie ij wi
28:
dzę. Tedy niéktorzy licemiernicy pocżęli mowitz:
29:
nieieſt ten cżlowiek od boga ktory ſoboty nieſwięci
O


strona: 63v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
A drudzy rzekli. Iako może grzeſſny cżlowiek tako=
2:
wé tzuda cżynitz/ ij bylo rozdzielenie miedzy nijmi/ a
3:
dlá tego rzekli drugi ráz ſlepému: Czo ty mowiſs o
4:
tym ktory otworzyl twoie ocży? A on rzekl. Prorok
5:
ieſt wielki. Niewierzątz ieſſcże żydowie temu/ aby
6:
on byl ſlep a przezrzál/ Wezwali iego rodzitzow/ ij
7:
pocżęli ijch pytatz rzekątz: Toli ieſt waſs ſyn ktoré=
8:
go wy mowicie/ ijżby ſie ſlepo narodzil/ iakoż iuż wi
9:
dzi? Odpowiedzieli rodzicy rzekątz. Wiémy ijż ten
10:
ieſt ſyn naſs/ a téż ſie ſlepo vrodzil/ ale iako iuż wi=
11:
dzi niewiémy/ albo kto iego ocży otworzyl/ tego nie
12:
wiémy/ ſpytaycie go/ wſſakotz má lata/ niechátz ſám
13:
zaſie mowi. A to mowili przeto ijże ſie żydow báli/
14:
bo ſie iuż byli żydowie ſprzyſięgli/ ijże kto koli by wy
15:
znáwál aby on byl kriſtus/ ten z ſynagogi miál bytz
16:
wyrzutzon/ a dlá tego rodzina iego rzekla/ Mátz la=
17:
ta/ pytáycie iego ſamégo. Y przyzwali lepak onégo
18:
cżlowieka ktory byl ſlepy/ ij rzekli iemu: Dáy chwá=
19:
lę bogu/ botz my wiémy iż ten cżlowiek ieſt grzeſſny
20:
Odpowiedziál ijm on ij rzekl: Niewiém ieſtli grzé=
21:
ſſny/ iednotz to wiem ijżem byl ſlep/ a iuż widzę. A
22:
oni lepak rzekli iemu: Czotz vcżynil/ iakotz otworzyl
23:
ocży. Odpowiedziál/ Wſſakō powiedziál wám iuż/
24:
a iużeſcie ſlyſſeli cżemu ieſſcże chcecie wiedzietz albo
25:
ſlyſſetz a zali téż ij wy chcecie bytz iego zwoleniki?
26:
Tedy onij zlorzecżywſſy iemu rzekli: Ty bądz iego
27:
zwolenik/ ale my ieſteſmy zwolenicy moijżéſſowi/
28:
my wiémy ijże z Moijżéſſem buog mowil/ ale tego
29:
niewiémy s kąd ieſt. Odpowiedziál on cżlowiek ij

strona: 64

zbawitziela naſſego.Liſt 64
1:
rzekl ijm. Dziwná to rzecż ieſt/ ijże wy mowicie/ nie
2:
wiémy ſkąd ieſt/ a on otworzyl moie ocży/ a my wié
3:
my ijże buog grzeſſnych nieſluchá/ iedno tego buog
4:
wyſlucháwá/ ien ieſt ſluga boży/ a cżyni iego wolą.
5:
Y rzekl daley: Od pocżątku ſwiata nieieſt ſlycháno
6:
aby kto otworzil tego ocży ktory ſie ſlepo narodzil/
7:
wyiąwſſy ijżby ten cżlowiek od boga byl. Odpo=
8:
wiedzieli iemu żydowie ij rzekli: W grzéſſech ieſtes
9:
ſie wſſytek vrodzil/ a ty nás chcieſs vcżytz ij wyrzu=
10:
cili go z ſynagogi. Slyſſątz to mily Iezus ijże go z ſy
11:
nagogi wyrzucili/ przyſſedl k niemu ij rzekl/ Ty wie
12:
rzyſs w ſyna bozégo. A on odowiedaiątz rzékl/ A
13:
ktory ieſt mily panie ijżbych wierzyl weń. A mily Ie
14:
zus rzekl iemu/ Widziáles go ſercem. A on odpo=
15:
wiedaiątz rzekl/ Wierzę mily panie/ a padwſſy na
16:
ſwé oblicżé/ dál iemu cżeſtz ij chwálę. Bacż tu w=
17:
dzięcżnoſtz tego cżlowieka/ ſlucháy iako opowiedá
18:
rzecż pana Iezuſowę/ naprzeciw żydóm niewiernȳ/
19:
tak ijż powiedziáwſſy ijm ſwégo oſwiéceniá oby=
20:
cżay/ſmiele rzékl/ Abo chcecie bytz zwoleniki iego
21:
ij dál ſie zaklątz dlá tego. S tego wiédz ijż wdzięcż=
22:
noſtz dobrodzieyſtwa/ ieſt milému bogu wielmi/
23:
przyiemná/ a zaſie niewdzięcżnoſtz przykrá. O tym
24:
ſwięty Biernát mowi. Vcżſie krzeſcianinije z nám=
25:
nieyſſé rzecży bogu milému dziękowatz. Bacż pilno
26:
tzo s tobą mily buog dzialá/ tzotz dál ij dáwá/ gdys
27:
niebyl/ on cie ſtworzyl: gdys byl zginąl/ on cie ſwą
28:
ſwiętą krwią z niewolé wykupil. Pamiętayże ijż ia=
29:
ko żádneé godziny przez iego dobrodzieyſtwa nie=
O ij


strona: 64v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ieſtes/ tako żádná godzina niecháy niebędzie ktoreé
2:
by mu dzięki ij chwály niedzialál.
3:
Iezuſa milégo żydowie chcieli
4:
vkamionowatz. Ka. 63
5:
T
Vſie iuż pocżyna taiemnitza vmęcżeniá zba
6:
wiciela naſſégo/ gdy iednątz nás mily pan
:
grafika
7:
kázál a miedzy inſſymi
8:
ſlowy mowil. Kto ká=
9:
zanié moie będzie cho=
10:
wál/ to ieſt pelnil ié/
11:
ſmierci nieukuſi nawie
12:
ki. Odpowiedzieli iemu
13:
żydowie. Iużeſmy po=
14:
znali ijże diábla maſs
15:
wſobie/ Abrsám vmarl
16:
ij prorocy/ a ty mowiſs
17:
Będzieli kto ſlowo mo
18:
ie chowatz/ ſmiercy nie
19:
vzrzy na wieki/ A zális
20:
ty więtſſy ij lepſſy nad
21:
oyttza naſſégo Abrama
22:
ktory vmarl ij prorocy
23:
zmarli/ cżymże ſie ty cżyniſs? Nato Iezus odpowie
24:
dziál/ Iż Abrám ocietz waſs/ radowál ſie aby wi=
25:
dziál dzień móy/ widziál ij weſol byl. Odpowiedzie
26:
li żydowie ij rzekli iemu. Pietzdzieſiąt lát ieſſcże nie=
27:
máſſ/ a mowiſs bys Abrama widziál. Pán Iezus
28:
dlá wielkiégo pratzowaniá ij vdręcżeniá/ tak byl na

strona: 65

zbawitziela naſſego.Liſt 65
1:
oblicżu ſtary/ iakoby mu bylo piętzdzieſiąt lát/ a dlá
2:
tego mu żydowie rzękli/ Piętzdzieſiąt lát ieſſcże nie
3:
máſs a powiedáſs bys Abrama widziál? A mily Ie
4:
zus ijm rzekl/ Zapráwdę zapráwdę mowię wám/ ijż
5:
pirwéy niżli Abrám byl iám ieſt. Vſlyſſáwſſy to
6:
żydowie pochwácili nań kamienié/ ij chcieli go roz
7:
gniewáwſſy ſie vkamionowatz. Ale mily Iezus nie
8:
tą ſmiercią chciál odkupitz nás/ ij cżas teéż byl ieſſ=
9:
cże nieprzyſſedl iego męki/ zakryl cżlowiecżeńſtwo
10:
ſwé/ ij wyſſedl s koſciola/ bo boſtwē to ſwym vdzia
11:
lál/ ijż go żádny niewidziál. Rozmyſlay tu zatroſka
12:
nié Iezuſa milégo ij zwolenikow iego/ iako ſami zo
13:
ſtawſſy w koſciele/ niewidzątz pana Iezuſa/ ſkloni=
14:
wſſy glowy ſwé/ wyſſli s koſciola ſromiezliwie.
15:
Drugi ráz chcieli kamienowatz
16:
pana Iezuſa. Ka: 64
17:
D
Rugi ráz w ſwięto poſwiątzaniá koſciola
18:
Ierozolimſkiéo pán Iezus modlil ſie w por
19:
tiku/ iakoby w kaplicy Salomonowé/ obſtąpiwſſy
20:
go żydowie iako wilcy drápieżni a wſciekli zgrzy=
21:
taiątz zęby ku panu Iezuſowi rzekli: Y dokądże du=
22:
ſſe naſſe/ to ieſt myſli/ w wątpieniu dzierżyſs/ po=
23:
wiédz nám iawnie ieſtlis ty Kryſtus? A pán Iezus
24:
iako baranek cichy odpowiedziál ijm pokornie rze=
25:
kątz. Powiédam wám a wy nie wierzycie/ Vcżynki
26:
ktoré dzialám miedzy wami w ijmię oyttza mégo/
27:
dáwaią ſwiadetztwo o mnie/ ale wy niewierzycie/
28:
bo nieieſteſcie z mych owietz. Owce moie ſluchaią
O iij


strona: 65v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
mie ij gloſu mégo/ a iá ié znám/ a ony mie naſladuią
2:
a iá ijm daię żywot wiekuiſty/ że niezginą nawieki.
3:
Poglądáy tzo ſie tu dzieie/ iako pokornie pán Iezus
4:
odpowiedá nieprzyiácielom ſwym glownȳ/ a onij
5:
zaſie ze wſſech ſtron ſrogo a gniewliwie odpowie=
6:
daią/ ij taiemnie iád w ſwym ſertzu gotuią/ a dlá te
7:
go niewierni żydowie za tymi ſlowy/ pochwyciw=
8:
ſſy po wtoré kamienié/ chcieli go vkamionowatz/ ale
9:
mily Iezus odpowiedziál ijm rzekątz wielmi ſkrom
10:
nie ij lagodliwie. Wielém dobrych vcżynkow vka=
11:
zowál ij dzialál między wami/ a dlá ktorégoż mie
12:
chcecie vkamionowatz. Odpowiedzieli żydowie ij
13:
rzekli iemu: O dobry cie vcżynek nie kamionuiemy/
14:
ale ijże mowiſs przeciw bogu/ ijże ty będątz cżlowie
15:
kiem/ cżyniſs ſie bogiem. Patrz tu niewymowné zlo
16:
ſci żydowſkié/ pytaią a chtzą wiedzietz onli ieſt Kri=
17:
ſtus w zákonie obietzany/ ijż ijm tego dokazuie ſlo=
18:
wy ij vcżynki/ oto go chcieli kamionowatz. Iezus
19:
odpowiedziál. Ieſtli niecżyńię vcżynkuów oyttza
20:
mego/ niewiérzcie mi/ ale cżynię li/ niechcecieli mnie
21:
wierzytz/ wiérzcie ale vcżynkuóm ktoré cżynię/ aby=
22:
ſcie poznali ij wierzyli/ ijżem iá w mȳ oyttzu/ a ocietz
23:
we mnie. Zydowie zatym ſlowem ſſukali iakoby go
24:
iątz mogli. Ale Iezus mily iako ij pirwey/ wyſſedl z
25:
ijch ręku/ a vſtąpil za Iordán/ na ono mieſce gdzie
26:
ſwięty Ián krzcil/ a niechciál ijdz do żydowſkié zie=
27:
mie/ bo wiedziál ijż go żydowie ſſukali/ iako by go
28:
mogli iątz ij zabitz. A. dlá tego gdy bylo bliſko ſwięto
29:
dnia żydowſkiégo/ ktoré bylo wezwáno ſcenoſeiya/

strona: 66

zbawitziela naſſego.Liſt 66
1:
to ieſt gody námietowy/ bo tedy żydowie ſcżyniw=
2:
ſſy námioty/ cżynili ſobie gody. Tedy rzekli apoſto=
3:
lowie Iezuſowi. Winidz ſtąd/ tzuſs z Galileyſkié zie
4:
mie a podz do ziemie żydowſkié. Odpowiedziál ijm
5:
mily Iezus. Cżas móy ieſſcże nieprzyſſedl/ ale cżas
6:
waſs zawżdy gotow ieſt/ ten ſwiat niemoże wás
7:
nienaáwidzietz/ ale mnie nienáwidzi/ przeto ijże iá
8:
ſwiadetztwo dáwám onijm/ ijże iego vcżynki ſą zlé/
9:
tego dlá ijdzcie wy k temu ſwiętu/ iátz ieſſcże nie=
10:
póydę/ botz ieſſcże móy cżas nieieſt napelnion. Zmo
11:
wiwſſy to pán Iezus/ zoſtál w Galileij/ ale braciá
12:
milego Iezuſa/ ſſli do Ieruzalem/ a mily Iezus po
13:
tym ſſedl za nijmi ku ſwiętému dniu/ nie iawnie ale
14:
iakoby potaiemnie. A żydowie gdy iuż bylo ſwięto
15:
ſſukali iego rzekątz: gdzie ieſt on Iezus? Y byly roz=
16:
maijté gadki onijm między tluſſcżą ij zaſtępy żydo
17:
wſkiémi/ bo niéktorzy mowili/ ijże on ieſt Kryſtus
18:
w zákonie obietzany/ ſwięty a dobry. Ale drudzy rze
19:
kli/ nié: Nieieſtci dobry/ lud cij tylko ſwodzi. A dru=
20:
dzy mowili: Tego wiémy ſ kąd ieſt ale kryſtus gdy
21:
przydzie/ nikt go niebędzie wiedziál s kąd przydzie.
22:
A to wſſytko rzekli/ ijże Izaijáſs mowil: Rodzáy ie
23:
go kto wyſláwi/ wilicży/ albo wymowi? A wſſakoż
24:
nikt onim niechciál mowitz iawnie/ boiątz ſie żydow
25:
Ale mily iezus gdy iuż byl ſwięty dzień/ wſtąpiwſſy
26:
w koſciól/ pocżąl naucżatz/ a żydowie pocżęli ſie
27:
dziwowatz rzekątz: Iako ten vmié piſmo a nieucżyl
28:
ſie go? Odpowiedziál mily Iezus ij rzekl: Moia na
29:
uka nieieſt moia/ ale tego ktory mie poſlál/ będzieli

strona: 66v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
kto chcietz wolą iego cżynitz/ pozná tę naukę/ ieſtli od
2:
boga cżyli iá ſám od ſiebie mowię. Kto ſám od ſie=
3:
bie mowi/ wláſné chwály ſſuká/ ale ktory ſſuká/ tego
4:
ktory go poſlál/ ieſt práwdziwy/ anij iedné niepráw
5:
dy w niém nié. Wſſako Moijżéſs dál wám zákón/
6:
a żádny z wás zákonu nienapelni/ cżemu mie zabitz
7:
ſſukácie? Odpowiedzialy záſtępy żydowſkié: Diá=
8:
bla máſs w ſobie/ a kto cie ſſuká zabitz? Iezus odpo
9:
wiedziál: Iedenē vcżynek vcżynil/ a wſſytcy ſie dzi
10:
wuiecie: Moijżéſs dál wám obrzezanijé/ a w ſobotę
11:
cżlowieka obrzezuiecie. Gdyż to ieſt ijże cżlowiek
12:
wſobótę prziymuiątz obrzezanijé nieporuſſá zákonu
13:
Moijżeſſowégo/ ani gwálcij ſwięta: cżemuż ſie wy
14:
na mię gniewácie/ ijżem w ſobotę cżlowieka vzdro=
15:
wil niemotznégo? Arzekwſſy to/ ſſedl zaſię za iordán
16:
gdzie ſwięty Ián pirwéy krzcil/ ij przebywál tam.
17:
Iezus miloſciwy wſkrzéſil Lazarza vmarlégo/
18:
cżterzy dnij w grobie leżącégo. Ka: 65
19:
W
Ten cżas/ rozniemogl ſie dnia iednégo pię=
20:
kny ij wielmi podobny panitz/ ijmieniem La
21:
zárz z Betanié/ brat rodzony Marié Mag=
22:
daleny ij Márty/ a ta byla Mariá ktorá byla poma
23:
zala pana Iezu Kriſtuſa maſcią drogą/ ij vciérala
24:
nogi iego ſwymi wloſy. Ktorégo żaluiątz ſieſtrzyce
25:
poſlaly ku panu iezuſowi za Iordán/ na ono mieſce
26:
gdzie byl vſtąpil dlá gniewu żydowſkiégo/ gdy go
27:
chcieli iątz ij zabitz/ obiawiaiątz mu/ ijż miloſnik iego
28:
Lazárz niemocen leży. Slyſſątz to pán Iezus odpo

strona: 67

zbawitziela naſſego.Liſt 67
1:
wiedziál ijm rzekątz: Niemotz ta nie ieſtci na ſmiertz
2:
ale by ſie chwála bożá przezeń rozmnożyla. A tak
3:
przez dwa dnij o tey rzecży milcżál/ ij rzékl potȳ po
4:
dwu dniu ku ſwȳ zwolenikóm: Podzmy do żydow=
5:
ſkié ziemie. Slyſſątz to zwolenicy iego rzekli: Miſt=
6:
rzu niedáwno cie żydowié chcieli kamionowatz/ a
7:
a ty tam zaſie ijdz chceſs. Odpowiedziál mily Ie=
8:
zus ij rzékl: A záli nie dwanaſcie godzin ieſt przez
9:
dzień/ będzieli kto chodzil we dnie nieurazi ſie/ bo
10:
widzi ſwiatloſtz tego ſwiata: ale będzieli chodzitz w
11:
nocy/ vraziſie/ bo ſwiatloſci nié. To zmowiwſſy mi
12:
ly Iezus rzekl ijm. Lazárz przijáciél naſs ſpij/ ale ij=
13:
dę abych go ze ſnu obudzil. Tedy rzekli zwolenicy:
14:
Panie ieſtlitz ſpij/ tedytz będzie zdrow. A to mily Ie=
15:
zus rzékl byl o iego ſmierci/ a oni mnimali by rzékl
16:
o ſpaniu ſna. Przeto mily Iezus gdy tego nierozu=
17:
mieli/ ijż to mowil o iego ſmierci/ rzekl ijm iawnie:
18:
Lazárz przyiáciél naſs vmarl/ a rádē ijżem tam nie
19:
byl/ dlá wás abyſcie wierzyli/ ale podzmy k niemu
20:
abyſmy go zbudzili. Tedy ſwięty Thomáſs rzékl
21:
ku drugim zwolenikóm: Podzmy/ ij my s nijm vm=
22:
rzémy/ ij poſſli. A gdy bylo bliſko Betanié/ dowie=
23:
dziáwſſy ſie Márta/ ijż pán Iezus przybliżál ſie do
24:
Betanie/ zabieżala iemu/ a pádwſſy przed iego nogi
25:
s placżem rzekla: O móy mily panie/ by ty tu byl/
26:
brat by móy byl nieumárl/ ale ij ieſſcże wiém tzokol=
27:
wie będzieſs żędatz od boga/ to bóg dá tobie. Mily
28:
Iezus iey odpowiedziál rzekątz: Nieplacż wſtaniec
29:
brat twóy. Odpowiedziala mu Marta: Wiém mily

strona: 67v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
panie ijże wſtanie z martwy w ſądny dzień. Mily
2:
Iezus odpowiedziál: Iáciem wſtanié z mártwych
3:
ij żywot/ kto wmię wierzy acżby vmarl/ będzie żyw
:
grafika
4:
A wſſelki ien wierzy w
5:
mię nieumrze nawieki/
6:
wierzyſſ temu? A Mar
7:
ta rzekla: Wierzę mily
8:
panie ijżes ty Kriſtus
9:
ſyn boży ktorys przy=
10:
ſſedl na ten ſwiat. A ia
11:
ko to zmowila/ ſſedw=
12:
ſſy ij wezwala ſwé ſio=
13:
ſtry Marié potaiēnie
14:
iey rzekąc: Miſtrz przy
15:
ſſedl a zowie cie k ſobie
16:
A ona ſkoro to vſlyſſa=
17:
la/ natychmiáſt prędko
18:
powſtala/ ij naprzeciw
19:
panu Iezuſowi biegla/ bo ieſſcże byl mily Iezus nie
20:
przyſſedl/ ale byl na tym mieſtzu/ gdzie mu Márta
21:
zabieżala/ tego dlá żydowie ktorzy byli s nią w do=
22:
mu cieſſątz ią/ gdy vzrzeli ijże ſie tak rychlo pochwá
23:
cila ij wyſſla: naſladowali iey rzekątz/ ijże ijdzie ku
24:
grobu plakatz: Mariá gdy przyſſla tam gdzie byl
25:
mily Iezus/ vzrzáwſſy go padla placżątz na ſwé ko
26:
lana ij oblicże przed iego nogi ij rzekla iemu/ Panie
27:
by ty tu byl/ brat by móy niebyl vmarl. Mily Iezus
28:
vzrzáwſſy ijż ona placże/ ij żydowié placżą ktorzy
29:
s nią byli/ poruſſyl ſie duchē ku placżu/ ij plakál gorz

strona: 68

zbawitziela naſſego.Liſt 68
1:
ko/ zarzewniwſſy ſie ij zaſmucil ſie ſám w ſobie/ a
2:
weſtchnąwſſy rzekl: Gdzieſcie go polożyli/ acżkoli
3:
wiedziál iako bóg wierny. A oni rzekli: Podz mily
4:
panie oglądáy. Y pocżąl tym więcéy plakatz ij ſlzy
5:
puſſcżatz. Widzątz to żydowie rzekli: O iako go ſil=
6:
no milowál. A drudzy lepak mowili/ Niemogl li by
7:
ten vcżynitz ijż by nieumarl/ ktory otworzyl ſlepemu
8:
ocży. Rozmyſláy tu iako mily Iezus ijdzie pokornie
9:
placżąc z ſioſtrami lazarzowymi/ a ſnádz téż ij apo
10:
ſtolowie plakali/ a tak placżątz ku grobu przyſſli/ kto
11:
ry grob byl wykowán s kamieniá/ ij przylożon ka=
12:
mieniem na wirzch. Y kázál go mily Iezus odiątz/
13:
ale Márta odmáwiála rzekątz/ O móy mily panie/
14:
iużci ſmierdzi/ botz iuż cżterzy dnij w grobie leży.
15:
Rzekl iey Iezus/ Y zámci nierzékl Márto/ ieſtli v=
16:
wierzyſs vzrzyſs natychmiáſt chwálę bożą. Gdy
17:
on kamiéń odięto/ Iezus podnioſwſſy ſwé ocży w
18:
niebo rzékl: Dziękuię tobie oytcże niebieſki/ iżes mie
19:
zawzdy wyſlucháwál/ a wijém ijż mie teráz wyſlu=
20:
cháſs/ dlá tych tzo tu ſtoią/ aby wiedzieli ijżes ty
21:
mnie zeſlál. O nábożná duſſo rozpamiętáy tu ſtwo
22:
rzyciela twégo placżącego/ bacż iego wielką miloſc
23:
ij żądzą o ludſkiém zbawieniu/ ktorá ſie vkazuie z pla
24:
cżu ij z wolaniá wielkiégo/ bo gdy to mowil mily Ie
25:
zus/ zawolál wielkim gloſem rzekątz/ Lazarzu wyni
26:
dzi ſam z grobu. Natychmiáſt ſie za tym ſlowē pod
27:
nioſl ożywſſy z grobu/ a związany byly iego ręce ij
28:
nogi. Y rzekl pán iezus apoſtolom/ Rozwiążcie go/
29:
niecháy wyſſedſſy z grobu chodzi. To dobrodziey=

strona: 68v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſtwo widzątz iego ſioſtry/ przed panem Iezuſem po
2:
klęknąwſſy/ ij pokornie s tego vcżynku dziwnégo ie
3:
go ſwięté miloſci dziękowaly. Wieleé żydow ktorzy
4:
to widzieli/ w milégo pana Iezuſa vwierzyli/ a nié=
5:
ktorzy ſnich ten dziw ſſedwſſy do miáſta/ miedzy
6:
ludzmi roznieſli/ tak ijż z Ieruzalē ij z ijnſſych miáſt
7:
wielé ludzi przychodzilo oględatz Lazarza żywégo.
8:
Ale doktorowie/ licemiernicy/ ij naucżeni w zá
9:
konie/ ſlyſſątz ten dziw ktory mily Iezus
10:
vcżynil/ wielmi ſie zaswucili ij o tym
11:
iuż s pilnoſcią myſlili/ iako by
12:
go zabitz mogli.
13:
∴ ∴ ∴
14:
Dokonáwaią sie kſięgi pirwſſé.

strona: 69

zbawitziela naſſego.Liſt 69
1:
Kſięgi drugié,
2:
Biſkupowie z licemierniki radę vcżynili/
3:
aby milégo pana Iezuſa zabitz mogli.
4:
Kapitulum pirwſſé.
5:
K
Dy od boga oyttza przybliżál
6:
ſie cżas zrządzony ku odkupie
7:
niu ludſkiému/ dlá ſkrzéſſeniá
8:
Lazarzowégo/ s poduſſcżeniá
9:
zlégo ducha/ zebrali ſie w radę
10:
biſkupowie/ xiążęta żydowſcy
11:
ij licemiernicy przeciw Iezu=
12:
ſowi/ radzątz iakoby go ięli ij
13:
zabili/ a tam radzątz ſie mowili: Czo cżynimy/ oto
14:
ten cżlowiek wielkié tzuda ij zamiona cżyni/ puſci=
15:
myli go tako (tzuſs nie zabiwſſy) wſſytek lud weń v=
16:
wierzy/ a potym przydą Rzymianie/ ij wezmą nám
17:
miaſto naſſe/ iakoby rzekli. Widzicie ijż to miaſto/
18:
(tzuſs koſciol) ieſt za ſwiątoſtz poganſką/ bo Alexan=
19:
der/ krolowie Perſcy ij krolowie Eijpſcy/ w wiel=
20:
kié tzci ten koſciol mieli. Ale ten cżlowiek naucżá ijż=
21:
by naſſa ſlużba w koſciele byla marná. Przeto Rzy=
22:
mianie vſlyſſąli o ſkarbie koſcielnym/ a vzrząli tako
23:
wé tzuda od niego/ przydą ij wezmą naſſe miaſto/
24:
tzuſs koſciol ij naſs lud. Ale ieden s nich/ ijmieniem
25:
Kaijfáſs/ ktory byl biſkupem na ten cżas/ rzekl ijm:
26:
Wy nitz nie wiécie/ muſi ieden cżlowiek vmrzétz za
P


strona: 69v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wſſytek lud/ niżliby wſſytek lud miál zginątz. O prze
2:
klętá rada/ o mizerni wódzowie ludu poſpolitego/
3:
w ręce waſſe dál buóg ſyna ſwégo/ aby dlá wás v=
4:
marl/ ale nie z wás. On ci vmrze od wás/ ij zbawi
5:
ſwóy lud/ a wy będziecie potępieni. A dlá tego od
6:
tego dnia/ pocżęli myſlitz aby go zabili/ A pán iezus
7:
iuż niechodzil iawnie miedzy żydy/ ale ſſedl do mia
8:
ſta Effraijm/ ij przebywál tam z matuchną ſwą mi=
9:
loſciwą/ z Mártą/ z Magdaleną/ z Lazarzē ij z ſwy
10:
mi zwoleniki. cieſſątz matuchnę ſwą rozmową ſy=
11:
nowſką. A gdy iuż byla bliſko wielkanotz żydowſtá
12:
tedy wielé żydow prziſſlo do Ieruzalem przed wiel
13:
kąnotzą/ aby ſie ofiarowali bogu/ a ſſukaiątz milégo
14:
Iezuſa mowili miedzy ſobą ſtoiątz w koſciele: Czo
15:
ſie wám widzi/ ſnádz nie przydzie ku temu ſwięte=
16:
mu dniu/ bo biſkupowie iuż byli dali przykázanié/
17:
gdzie by kto widziál Iezuſa/ ten go miál vkazatz
18:
aby go ięli ij zabili.
19:
Mariá Magdaléna Iezuſa maſcią
20:
pomazala. Ka: 2
21:
G
Dy bylo ſſoſteégo dniá przed wielką notzą/
22:
przyſſedl mily Iezus do Betanié/ gdzie byl
23:
Lazárz vmarl/ którégo ſkrzeſil mily Iezus/ ij vdzia=
24:
lali mu tam wiecżerzą/ na ktoré Márta ſlużyla/ a
25:
Lazarz ſiedziál z milym Iezuſem ij z goduiącymi.
26:
Mariá magdalena ſiedzątz za wiecżerzą/ na Iezuſa
27:
pilno patrzala/ ij iego ſtrudzonégo widziala/ a dlá
28:
tego wziąwſſy funt maſci drogié z zielá narduſo

strona: 70

zbawitziela naſſego.Liſt 70
1:
wégo ij pomazala nogi iego/ ij ſwymi wloſy vtarla
2:
a oſtatek na glowę wlála/ tak iż on dom wſſytek byl
3:
napelnion od oney maſci roſkoſſné wonnoſci. Te=
4:
godlá rzekl ieden z iego zwolenikow/ ijmieniem Iu=
5:
das Skariot/ ktory go miál zradzitz: Ach iaká ſie to
6:
ſilná ſſkoda ſtala/ iż ta maſtz tako drogá zepſowána
:
grafika
7:
A zá nielepiéy ijżby tę
8:
maſtz bylo za trzy ſta
9:
pieniędzy przedáno/ ij
10:
vbogim ty pieniądze
11:
dáno. Ale to rzékl nie
12:
przeto ijżby náń ſluſſa=
13:
lo vboſtwo opatrzo=
14:
watz/ ale ijże byl zlo=
15:
dziéy/ miéſſki maiątz/
16:
w ktorych noſil to tzo
17:
milému Iezuſowi ſla=
18:
no a wſſakoż dzieſiątą
19:
cżęſtz zawżdy vkrádl/
20:
a tak z iego naprawie=
21:
niá ij drudzy zwolenici
22:
ſſemrali/ nie dlá zlo=
23:
dzieyſtwa iako Iudáſs/ ale z lutoſci ktorą ku vbo=
24:
gim mieli. Ale pán Iezus s tego Marią Magda=
25:
lenę wyprawil rzekątz: Niechaycie iey/ botz to vcży=
26:
nila na pamiątkę mego pogrzebienią. Y rzekl daley
27:
mily Iezus/ Vbogié zawżdy z ſobą mácie/ a gdy
28:
chcecie możecie ijm dobrze vcżynitz/ ale mnie nie za=
29:
wżdy z ſobą będziecie mietz. Iudáſs niedbaiątz te=
P ij


strona: 70v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
go wielmi ſie rozgniewál/ a dlá tego pocżąl myſlitz
2:
iako by go przedál/ bo iuż wiedziál ijże iuż kſiążęta
3:
kaplańſkié z licemierniki ſie byli ſmowili/ ijż by go
4:
koniecżnie zabili. Cżegoż potym we ſrodę dokázál
5:
gdy k nijm mowiątz przybieżál: Czo mi dácie/ ia go
6:
wám wydám/ a za znamię/ potzaluię go ſám. Zydo=
7:
wie temu radzi byli/ ij trzydzieſci mu pieniędzy datz
8:
vſtawili/ ktoré byl ſtracil na oney drogié maſci/ kto=
9:
rá mogla bytz przedána za trzyſta pieniędzy. A gdy
10:
zwiedzialy wielkié záſtępy żydowſkié/ ijże mily Ie=
11:
zus byl w Betanij/ przyſſlo tam mnogo żydow/ nie
12:
tylko dlá pana Iezuſa/ ale by vzrzeli Lazarza ktoréo
13:
Kriſtus ſkrzeſil z mártwych. A przeto przyſſedwſſy
14:
k niemu/ pytali go o oyttzu Abramie ij o mękách pie
15:
kielnych/ a on ijm miloſciwie na wſſytko tzo pytali
16:
odpowiedál. Tedy kſiążęta kaplanſcy/ biſkupowie/
17:
ij licemiernicy/ pocżęli myſlitz iakoby ij Lazarza za=
18:
bili/ bo mnogo żydow dlá niego odſtáwalo od ijch
19:
poſpolſtwa/ a wierzyli w pana Iezuſa.
20:
Iezus z wielką chwálą przyiechál do Ieruzalem
21:
w kwietną niedzielę/ ſiedzatz pokornie na
22:
oſlicy a potym na oſle. Ka: 3
23:
G
Dy ſie przybliżál cżas aby pán Iezus dál
24:
ſwiatu lekarzſtwo przez mękę ſwą cięſſką/
25:
dlá tego iako bylo zaiutrá w kwietna nie=
26:
dzielę/ gotowál ſie pán Iezus nowȳ a niezwycżay=
27:
nym obycżaiem do Ieruzalem. Ale matuchna iego
28:
milá teo mu odmáwiala rzekátz: O móy námileyſſy

strona: 71

zbawitziela naſſego.Liſt 71
1:
ſynu/ do kądże ſie to bierzeſs/ a wſſakoż wiéſs prze=
2:
ciw ſobie żydow ſpiknienié/ ktorzy o ſmiertz tobie
3:
ſtoią/ proſſę twe ſwięté miloſci/ nieracży tam wię=
4:
cey chodzitz. Tego teéż odmáwiala Magdaléna ij
5:
Márta mowiątz: O naſs mily miſtrzu niechodzże
6:
więcey do Ieruzalem/ wſſak wijeſs ijż ci żydowie
:
grafika
7:
o ſmiertz ſtoią/ a ty oto
8:
dobrowolnie chceſs
9:
wpaſtz w rece ijch. Ale
10:
Iezus mily na to odpo
11:
wiedziál/ ijżby to byla
12:
wolá oyttza niebieſkié=
13:
go/ abych tam dzis po
14:
ſſedl niéiako przed tym
15:
ale z wielmożnoſcią ij
16:
vcżliwoſcią/ a dlá tego
17:
nieſmętzſie moia milá
18:
matko/ obronitz mie o=
19:
cietz moy/ a ſtawię ſie
20:
wám dzis na wiecżor.
21:
A tako pocieſſywſſy
22:
matuchnę/ poſſedl ſ cże
23:
ládką ſwą z Betanié do Ieruzalem/ a gdy ſie przy=
24:
bliżál ku Ieruzalem/ ij przyſſedl do Betfae ku oliw=
25:
né gorze/ poſlál dwu zwoleniku rzekątz ijm. Iidzcie
26:
do teo miaſtecżka/ ktoré ieſt przed wami/ a gdy wni=
27:
dziecie w miaſto/ natychwiáſt náydziecie oſlicę a o
28:
ſlę s nią na ktorym ieſſcże nikt nie ſiedziál/ odwiązá
29:
wſſy/ przywiedzcież mi/ a rzecżeli wám kto tzo/ mow
P iij


strona: 71v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
cie ijże pán naſs teo potrzebuie/ a natychmiáſt wás
2:
puſſcżą. A to ſie wſſytko ſtalo/ aby ſie piſmo popel=
3:
nilo/ ktoré bylo przez Zachariáſſa rzecżono: Powiédz
4:
cie dziéwce ſyon/ ijż ci oto krol twóy przyſſedl tobie
5:
ku twému vżytku cijchy a pokorny/ ſiedzątz na oſle ij
6:
na oſlicy. A ſſedſſy zwolenicy/ vcżinili iako ijm przy
7:
kázál Iezus mily/ ij przywiedli oſlicę z oſlem/ a wlo
8:
żywſſy odzienije na oſlicę/ ij wſadzili go na nię. A
9:
gdy ſie iuż mily Iezus ku Ieruzalē przybliżál ij z iéż
10:
żdzal z góry oliwné/ zaſtępy wielkié ludu vſlyſſáw=
11:
ſſy ijże mily Iezus iedzie do miaſta/ a téż ijże ſlyſſéli
12:
ſkrzéſſenié Lazarzowo/ ktoré ſie ſtalo przezeń/ wy=
13:
ſſedſſy zmiaſta/ ij ſſli przeciw iemu ſcielątz ſwé odzie
14:
nijé na dródze. A drudzy ocinali ij lámali rożdżé z o
15:
liwnégo drzewa/ ij miotali przedeń na drogę. A záſię
16:
powie ktorzy przedchádzali paná Iezuſa/ ij téż kto=
17:
rzy go naſladowali/ wolali rzekątz: Oſanna/ to ieſt/
18:
chwala ſynowi Dawidowému/ blogoſlawiony kto
19:
ry przyſſedl w ijmię bożé. O krolu Izraelſki/ chwá=
20:
la bądz tobie na wyſokoſcij. Dziátki téż żydowſkié
21:
noſſątz rozgi oliwné przed nijm ijdątz ſpiewaly rze=
22:
kątz: Zbáw nás na wyſokoſci krolu Izrahelſki/ blo=
23:
goſlawiony ktory w ijmię bożé ijdzie/ na wieki mu=
24:
chwála będzie. Drudzy lepák ſpiewali: Ten ieſt kto=
25:
ry przyſſedl na zbawienijé ludu/ tencij ieſt zbawienié
26:
naſſe/ ij odkupienijé Izraelſkié/ temu tronowie ij pań
27:
ſtwa ſlużą. Drudzy lepak zabieżáwſſy mu/ kwiátki
28:
przed nijm miotali/ daiątz mu cżeſtz iako zwyciężcy/
29:
a mowiątz. Chwála cżeſtz ij ſláwa bądz tobie krolu

strona: 72

zbawitziela naſſego.Liſt 72
1:
kriſte odkupicielu/ ktorému dziecinną ſlicżnoſtz wy=
2:
ſláwiá chwálę miloſciwą. Izrahelſki król ieſtes/ ij
3:
chwálebny Dáwidów plod/ ktory w ijmię bożé kro
4:
lu blogoſlawiony przyſſedles. A gdy ſie ku Ieruza=
5:
lem przybliżál/ widzątz miaſto Ieruzalem/ rzewno
6:
plakál rzekątz. O Ieruzalem by vznalo vpád twóy
7:
ktory má na cię przyſtz/ ij ty by (cżuſs plakalo) ktoreé
8:
ſie dzis weſeliſs/ bo przydą dni na cię/ ijże cie ogar=
9:
ną nieprzyaciele twoij walem/ a nieoſtawią w tobie
10:
kamiéń na kamieniu/ bos nie poznalo cżaſu nawie=
11:
dzeniá twégo/ ktoré ſié tobie od boga ſtalo. Patrz tu
12:
duſſo nábożná na ſtworzyciela twéo/ ktory ieſt pán
13:
nad pany/ król nad krolmi/ iakotz iedzie pokornie/a=
14:
aby naucżyl ludzie ſwietſkié gardzitz chelpę. Oglą=
15:
dáy ijż on acż byl krol nieba ij ziemie/ a wſſakoż nie=
16:
miál náſtolek pyſſnych ale tylko proſté odzienié apo
17:
ſtolſkié/ acżkoli ſ taką cżcią ij chwálą prowadzili go
18:
a wſſakoż ſie s tego niechelpil/ ale ſiedzątz na oſlicy
19:
rzewno plakál ten ktory grzechu niemiál. Przeto téż
20:
ty dzis ſie s nim rozplacży/ a iednę ſlze acż niewię=
21:
cey dlá twych grzechow wypuſtz. A wſſedſſy staką
22:
cżcią w miaſto Ieruzalem/ tedy ſie poruſſylo wſſyt=
23:
ko miaſto/ dziwuiątz ſie tako wielkiému ludu/ a nie=
24:
wiedzątz tzo by ſie to dziálo/ ij pocżęli pytatz rzekątz.
25:
Ktory ieſt tento? Tedy lud poſpolity rzekl/ chtzątz
26:
by to ku ſtarſſym przyſſlo: Totz ieſt Kriſtus Iezus
27:
prorok od Nazaret Galileyſkié ziemies. Vſlyſſáwſſy
28:
to licemiernicy rzekli ſami w ſobie. Widzicie ijże nitz
29:
niemożem pomotz/ oto wſſytek lud za nijm ijdzie.
P iiij


strona: 72v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Modlitwa.
2:
P
Anie Iezu Kryſte/ ienżes na mękę przyſſedl
3:
dobrowolnie. Przydzi téż mnie mizernému
4:
przez laſkę w ſerce moie. A ty mily panie/ ktorys m=
5:
nie grzéſſnégo tedy naprawil/ gdys na oltárzu krzy=
6:
ża ſwiętégo ofiarowán byl. Napráw zaſie vpádek
7:
móy przez tę blogoſlawioną twoię mękę/ a racży
8:
datz mnie grzéſſnému/ ijżebych we wſſech ſprawách
9:
moijch/ pokorę ij cichoſtz zachowál/ a tobie cialo ij
10:
ducha pod motz twoię doſkonale poddál. A żebych
11:
téż bydlęciem v ciebie byl mily panie/ a ty na grzbie
12:
cie moijm ſiedzątz/ a mnie iako oſlę twé ſprawuiątz/
13:
ninijé wnętrznégo pokoiu vkuſſenié/ ij też niebieſkié
14:
go pokoiu pilné żądanijé przywiedz/ a potym do te=
15:
go pokoiu widzeniá racż nás przyprowadzitz Amē
16:
O wyrzuceniu kupuiących ij przedá=
17:
waiących s koſciola. Ka: 4
18:
W
Sſedſſy Iezus w koſciol/ nalázl tam prze=
19:
daiącé ij kupuiącé/ woly ij owce/ ij teéż pie=
20:
niądzomieńce/ przedáwaiącé golębie w ko=
21:
ſciele ku ofierze/ a to bylo lakomſtwo żydowſkié. A
22:
przeto mily Iezus vcżyniwſſy bicż ſ powrozow/ iąl
23:
wyganiatz kupuiącé i przedaiącé z koſciola z wiel
24:
kim gniewem/ bo w ten cżas widzieli od niego po=
25:
chodzitz ſwiatloſtz z iego oblicżá/ iakoby promienije
26:
ſlońtza/ a dlá tego zlękwſſy ſie wſſytcy/ s koſciola v=
27:
ciekli anij ſie mu przeciwitz mogli. A wypędziwſſy

strona: 73

zbawitziela naſſego.Liſt 73
1:
owce/ woly/ ij ſprzewratzawſſy ſtoly tych ktorzy pie
2:
niądze odmieniali/ a tym ktorzy golębie przedáwali
3:
rzékl. Wynieſcie to od tąd/ a nie cżyncie z domu oyt
4:
tza méo domu kupietzkiéo/ bo tak piſano. Dom móy
5:
dom modlitwy będzie wezwán/ a wyſcie go vcżyni
6:
li iaſkinią lotrowſką. Zydowie rzekli: Powiédz nám
:
grafika
7:
ktoré znamię vkazuieſs
8:
ijże to cżyniſs? A on ijm
9:
rzékl: Zlomcie tento ko=
10:
ſciol/ a iá we trzech dni
11:
och zbuduię gij. Zydo=
12:
wie odpowiedzieli: Cż=
13:
terdzieſci ij ſſeſtz lát ſta
14:
wion ten koſciol/ a ty
15:
we trzech dnioch chceſſ
16:
go podniéſtz. Ale to on
17:
mowil o koſciele ciala
18:
ſwégo ktoré on z márt=
19:
wych po trzech dnioch
20:
po ſkażeniu ſwégo ciala
21:
zbudzil/ cżego onij iako
22:
cieleſnij nierozumieli.
23:
Potym przyſtąpili k niemu ſlepi/ chromi/ w koſciele/
24:
a on ié wſſytki vzdrowil. Widzątz to biſkupowie/ ize
25:
takowé tzuda vcżynil/ ijże iednym bicżem tako mno
26:
go ludzi wypędzil/ a téż ijże dzieci wolaly: oſanna ſy
27:
nowi Dáwidowému/ blogoſlawiony ktory przyſſel
28:
w ijmię bożé/ ſſukali go zabitz/ ale niemogli anij ſmie
29:
li przed ludem/ a dlá tego rozgniewáwſſy ſie rzekli:

strona: 73v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Y ſlyſſyſs tzo cij mowią/ ſkarzy ié/ a przykaży ijm nie
2:
chátz milcżą. A mily iezus ijm odpowiedziál rzekątz
3:
A zaſcie nie cżytali w piſmie/ ijż z vſt dziátek mlo=
4:
dych ij niemowniátek/ ſkonáles chwálę prze twoie
5:
nie przyiáciele. Y rzekl daléy: Zápráwdę powiedám
6:
wám/ ieſtli ty dziátki będą milcżetz/ kamienié będzie
7:
wolatz/ a to ſie napelnilo cżaſu męki iego/ kdy opoki
8:
ſie padaly/ daiątz ſwiadetztwo o ieo ſwiątoſci. Tam
9:
że w koſciele roſkoſſné kázanijé vdzialal/ na ktorym
10:
ſie byl cięſſko ſpratzowál/ bo do ſamégo wiecżora ká
11:
zál/ a wſſakoż żádny s nich niebyl takowé laſki/ kto
12:
by go na wiecżerzą wezwál. A także lacżnątz/ z apo=
13:
ſtoly ſwymi poſſedl Iezus mily iuż w wiecżor ku
14:
ſwé milé matce ku Márcie/ w ktorȳ domu byla ma
15:
tuchna iego panna Mariá/ ij Magdaléna/ Márty
16:
ſwięté ſioſtra/ natychmiáſt z ſilną laſką ij miloſcią
17:
go przyięli/ ij wiecżerzą náń ſprawili. Bo acżkoli ży
18:
dowie rano z weſelim ij z wielką cżcią go przyięli/
19:
ale w wiecżor ſromotnie go wypędzili/ a to przeto
20:
ijże ié wygnál s koſciola Iezus nálaſkawſſy.
21:
Iezus przeklął figowé drzewo. Ka: 5
22:
N
Azajutrz w poniedziałek po kwietné niedzie
23:
li/ poſſedl mily Iezus iako miloſciwy a wier
24:
ny robotnik do Ieruzalem a ijdątz na dro=
25:
dze v]zrzál drzewo figowé/ a w ten cżas chcialo ſie
26:
mu ie]ſtz (tzuſs chcialo ſie mu zbawieniá ludſkiégo)
27:
albo ijż ſie mu chcialo ieſtz/ vkazowál wiernoſtz ſwé
28:
go ciala: Podle drogi nie na drodze/ vzrzál figoweé

strona: 74

zbawitziela naſſego.Liſt 74
1:
drzewo/ to ieſt ſynagogę żydowſką/ ktorá byla nie
2:
na dródze rozumu duchownéo/ ale podle drogi pro=
3:
ſtégo piſma ijch. Przyſſedſſy k temu drzewu/ nitz na
4:
niém nienalázl iedno liſcie/ przeto rzékl k temu drze=
5:
wu. Nigdy albo na wieki ſie s ciebie owotz więcéy
6:
nienarodzi/ tako zatym ſlowē natychmiáſt vſchlo.
7:
Widzątz to zwolenicy milégo Iezuſa/ dziwowali ſie
8:
temu barzo rzeką: Ach iako rychlo vſchlo. Ale mily
9:
iezus odpowiedziál im rzekątz: Miéycie wiarę/ nie
10:
tylko to vcżynicie/ ale byſcie rzekli górze: Podnieſi=
11:
ſie/ rzuciż ſie w morze/ natychmiáſt ſie to ſtanie. A
12:
dlá tego tzokoli będziecie proſitz nie wątpiątz/ wiérz
13:
cie ijże ſie wám to wſſytko ſtanie. A gdy mily Iezus
14:
przyſſedl do Ieruzalem/ ſſedl naprzod do koſciola/
15:
ij vdzialál tam kázanijé wielmi roſkoſſné/ dáwaiątz
16:
nám naukę abyſmy téż takiéż dzialali. A gdy ſie te=
17:
go biſkupowie żydowſcy ij licemiernicy dowiedzie
18:
li/ przyſtąpili k niemu/ ij ſpytali ieo rzekątz: Powiedz
19:
nám ktorą to motzą czyniſs/ ijże naucżáſs lud nie w=
20:
ziąwſſy od nás odpuſſcżeniá. Odpowiedaiątz ijm
21:
mily Iezus rzekl: Spytám iá téż iednégo ſlo=
22:
wa/ ieſtli mi to powiecie/ iá téż wám powiém którą
23:
to motzą cżynię: Krzeſt ſwięteo Iána ſ kąd byl/ z nie
24:
ba cżyli od ludzi? A oni pocżęli myſlitz miedzy ſobą
25:
rzekątz: Rzecżeli kto z nás/ z nieba: rzecże nám/ a cże
26:
muſcie mu niewierzyli/ a rzecżemyli od ludzi/ boié=
27:
my ſie záſtępow/ by nás nieukamionowali/ bo w=
28:
ſſytcy mieli ſwięteo Iána za proroka/ A przeto odpo
29:
wiedziáwſſy/ Niewiémy. A on ijm téż rzékl/ anij iá

strona: 74v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
téż wám powiē/ ktorą to motzą cżynie/ iakoby rzékl:
2:
Ani iá wám powiem tzo wiém/ gdy wy niechcecie
3:
powiedzietz tzo wiécie. Tako potym ſlowie Iezus
4:
mily rzékl ten przyklád. Czo ſie wám widzi byl iedē
5:
cżlowiek ktory miál dwu ſynu/ a przyſtąpiwſſy ku
6:
pirwſſému rzékl: Synu/ ijdzi dzis robitz do win=
7:
nice/ a on niechciál. Potym rozpamiętáwſſy ſie ijże
8:
zle vcżynil/ ſſedl do winnice. Potȳ przyſſedl ku dru=
9:
giému ij rzékl iemu tákiéż. A on iemu odpowiedziál.
10:
Poydę mily oytcże/ a nie ſſedl. Powiédzcie mi ktory
11:
s tych dwu ſynu vcżynil wolą oyttza ſwégo? A onij
12:
rzekli/ ijże pirwſſy. Iezus mily odpowiedziál. Za
13:
práwdę wám to powiedám/ ijże iawni grzéſſnicy ij
14:
niepocżeſné żony/ vprzédzą wás do królewſtwa nie
15:
bieſkiégo/ bo przyſſedl k wám ſwięty ián/ naucżaiątz
16:
drogi práwdziwé/ a wyſcie iemu niewierzyli/ ale ia
17:
wni grzeſſnicy ij niepocżeſné żony iemu vwierzyly.
18:
Slyſſątz to biſkupowie żydowſcy/ chcieli go vchwá
19:
citz/ ale nie ſmieli przed ludē. A gdy mu tam nitz nie=
20:
mogli vcżynitz/ wſſedſſy w rádę/ ij poſlali k niemu
21:
ſwé ſlugi z Herodowymi/ ktorzy byli na dzień ſwię=
22:
ty przyiechali/ a przeto chtzątz vchwacitz milégo Ie=
23:
zuſa w ſlowie/ poſlali k niemu/ ſ tym pytanim: Slu
24:
ſſáli dawatz dáń rzymſkim Ceſarzom/ aby wálcżyli
25:
za pokóy/ aby tzuſs ieſtli rzecże/ ijżeby niemiáno da=
26:
watz/ tedy go ijmą ſludzy Herodowi/ a rzékliby/
27:
Dáycie/ aby ſie náń lud rozgniewál. A takoż ci ijſni
28:
poſlowie/ pocżęli iego pytatz rzekątz: Miſtrzu wié=
29:
my ijżes práwdziwy/ a drógę bożą w práwdzie na=

strona: 75

zbawitziela naſſego.Liſ 75

:
grafika
1:
ucżáſs nikogo ſie niebo
2:
iątz/ bo nie patrzáſs na
3:
perſony ludſkié. Tego
4:
dlá powiédz nám/ ieſtli
5:
podobno dawatz dáń/
6:
albo cżyńſs Ceſarzowi/
7:
cżyli nié? Ale mily Iezus
8:
poznawſſy ich chytroſc
9:
rzékl ijm nie wedle ijch
10:
ſlow/ ale wielmi przy
11:
kro: Czo mie kuſicie lice
12:
miernicy/ pokáżcie mi
13:
pieniądz ktorym cżyńſs
14:
placicie. A oni iemu po=
15:
dali/ a on ijch pocżąl py
16:
tatz rzékątz: Cżýy to ob=
17:
ráz na tym pieniądzu/ nie przeto pytál aby niewie=
18:
dziál/ ále by ſluſſnie odpowiedziál. A onij rzekli/ Ce
19:
ſarzow. Tedy on rzékl: Dáycież Ceſarzowi tzo ieſt
20:
ceſarzowo/ a tzo ieſt bożéo bogu. Vſlyſſáwſſy to/ dzi
21:
wowali ſie temu/ a odſſedſſy od niego opuſcili go.
22:
Niéktorzy w Ieruzalem mowili/ aby kſiążęta
23:
poznaly ijże to ieſt Kryſtus. Ka: 6
24:
G
Dy to mily Iezus mowil/ nikt iemu nieod=
25:
powiedziál/ a dlá tego pocżęli mowitz nié=
26:
którzy Ierozolimianie rzekątz. Wſſako ten
27:
ieſt kto éo ſſukaią zabitz/ oto iuż iawnie mowi/ a nitz
28:
iemu niemowią/ albotz poznali naſſy przelożenij ijże
Q


strona: 75v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
to ieſt Kryſtus/ ale tego wiémy ſ kąd ieſt/ a kryſtus
2:
gdy przydzie nikt nie wié s kąd będzie. A dlá tego
3:
Kryſtus zawolál wielkim gloſem: Y mnie wiécie ij
4:
od kądem ieſt wiécie/ bociem ſam od ſiebie nieprzy
5:
ſſedl/ aletz ten ieſt ktorytz mnie poſlál/ ktorégo wy nie
6:
wiécie/ ale iá wiém ijżem od niego/ a on mnie poſlál
7:
Gdy to rzékl mily Iezus/ chcieli go licemiérnicy v=
8:
chwacitz/ a żádny nán ręki nie podnioſl/ iże godzina
9:
iego ieſſcże byla nieprzyſſla/ a w ten cżas wielé weń
10:
vwierzylo ij mowili. Gdy Kryſtus przydzie/ a záli
11:
będzie więtſſé tzuda cżynitz/ niżli ten cżyni. Vſlyſſá=
12:
wſſy to licemiernicy ij kſiążęta żydowſcy takoweé
13:
ſſepty abo ſſemranijé między tluſſcżą onijm/ poſlali
14:
ſwé ſlugi aby go ięli. Ale mily iezus laſkawie ijm od
15:
powiedziál rzekątz. Ieſſcżem maly cżas s wami/ ale
16:
poydę rychlo ku temu ktory mie poſlál/ ſſukácie mie
17:
a nienáydziecie/ a gdziem iá/ wy nie możecie przydz.
18:
Slyſſątz to żydowie rzekli ſami k ſobie. Gdzie ten
19:
chce ijdz/ ijżbyſmy go nie nalezli/ a záli między po=
20:
gáńſtwo poydzie naucżatz pogáńſtwo/ ktoré ieſt to
21:
ſlowo ijże rzékl: Sſukácie mie a nie náydziecie/ a
22:
gdziem iá ieſt wy niemożecie przyſtz. Y potym zawo
23:
lál mily Iezus wielkim gloſem. Ządáli kto abo pra=
24:
gnie piciá/ niecháy przydzie ku mnie. Bo kto vwie=
25:
rzy w mię/ rzéki żywé wody pocieką z iego żywota.
26:
A to ſlowo mily iezus rzékl o ſwiętȳ duchu/ ktorégo
27:
mieli przyiątz cij tzo weń vwierzyli/ bo ieſſcże duch
28:
ſwięty niebyl dán ijż mily Iezus ieſſcże niebyl po=
29:
chwálon. Od tego dnia gdy to záſtępowie vſlyſſeli

strona: 76

zbawitzciela naſſego.Liſt 76
1:
pocżęli mowitz: To ieſt prorok/ a drudzy rzekli/ ijż to
2:
kryſtus. Niéktorzy rzekli: A záli do Galilee przydzie
3:
kryſtus? wſſako piſmo mowi ijże ſ pokoleniá Dáwi
4:
dowégo z miaſta Betleiem/ A tako byla ſwada oń
5:
między nimi/ a niéktorzy ſ nich chcieli go vchwacitz
6:
a wſſakoż niżádny náń ręki nieſmiál podniéſtz. A
7:
gdy przyſſli ſludzy ku biſkupom/ ſpytali ijch: Cże=
8:
muſcie go nie przywiedli. Odpowiedzieli ſludzy rze
9:
kątz. Nigdyſmy tako nieſlyſſeli cżlowieka mowiątz/
10:
iako ten mowi. Odpowiedzieli ijm licemiernicy ij
11:
kſiążęta rzekątz: Tedyſcie ij wy iuż ſwiedzienij/ a zá=
12:
ſcie ſlyſſeli aby ktory z kſiążąt abo z miſtrzow weń
13:
vwierzyli/ wſſako weń żádny niewierzy/ iedno zá=
14:
ſtęp ktory zákonu bożégo niewié. Slyſſątz to Niko
15:
demus ktory byl przyſſedl ku milému Iezuſowi/ kto
16:
ry téż byl iedē z kſiążąt żydowſkich/ rzékl: A zá waſs
17:
zákon ſądzi ktorégo cżlowieka/ pirwey niżli od nie=
18:
go tzo vſlyſſy? A vbácżywſſy to z odpowiedzi iego/
19:
ijż on wierzyl w pana Iezuſa/ odpowiedzieli mu rze
20:
kątz: A zás téż ty Galileyſki cżlowiek/ oglądáy a obe
21:
zrzy dobrze piſmo wſſytko/ ijżci od Galilee żádny
22:
prorok nie powſtál. Tako zatym ſlowem rozgnie=
23:
wawſſy ſie/ poſſedl każdy do ſwégo domu/ a mily
24:
Iezus ſſedl ſie modlitz na gorę oliwety. A gdy iuż
25:
byl blyſko wiecżor/ poſſedl z miaſta/ bo tego dnia nie
26:
mogl mietz żádné goſpody w onȳ mieſcie/ a przeto
27:
ſſedl do Betanié ku ſwięté Magdalénie/ a ku Laza=
28:
rzowi ij ku Márcie/ a tam téż byla matka iego/ kto=
29:
rá ſie ſmucila/ ijż go tak dlugo nie bylo. A dlá tego
Q ij


strona: 76v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
gdy przyſſedl z vcżliwoſcią go przywitala rzekątz:
2:
Witáy weſelé mego ſertza/ ij vciecho moia milá.
3:
Iezus we wtorek po kwietné niedzieli
4:
wrocil ſie do Ieruzalem. Ka: 7
5:
V
E wtorek tedy/ po kwietné niedzieli przy=
6:
ſſedl zaſie do koſciola wielmi rano Iezus
7:
mily/ ij pocżąl tam rozmaijte nauki przepo=
:
grafika
8:
wiedatz/ ij przymáwiatz
9:
żydom rzekątz: Bieda
10:
wám licemiernicy/ ijże
11:
ſie cżynicie mądrzy ſa=
12:
mi v ſiebie/ bo zamyká=
13:
cie krolewſtwo niebie=
14:
ſkié przed ludzmi/ a ſa=
15:
mi tam nie wnidziecie/
16:
bo niewierzycie w mię/
17:
ani tych przepuſſcżácie
18:
ktorzy wnidz chtzą/ to
19:
tzuſs/ tych ktorzy chtzą
20:
w mię wierzytz. Bieda
21:
waám licemiernicy ij
22:
przykryci/ ktorzy ocży=
23:
ſciácie co ieſt zewnątrz
24:
a w nątrzeſcie pelni krádzietztwa/ niecżyſtoty/ lakō=
25:
ſtwa/ ij wſſech grzéchow. Bieda wám przykrytce/
26:
ijż podnoſicie groby prorotzkié/ ij okráſſácie groby
27:
práwdziwych ij ſprawiedliwych prorokow/ a mo=
28:
wicie: Byſmy byli w ty dnij/ gdy bylij naſſy oyttzo=

strona: 77

zbawitziela naſſego.Liſt 77
1:
wie niebylibyſmy ijm towarzyſſmi w przelániu kr=
2:
wie prorotzkié. Zapráwdę ſwych zlych oyttzow na=
3:
ſladuiecie/ boſcie tych ſynowie ktorzy proroki pobili
4:
a wy ieſſcżeſcie gorſſy/ bo zabijecie boga/ abo paná
5:
prorotzkiéo/ a tak napelnicie wolą oyttzow waſſych/
6:
tzo onij nie dokonali/ to wy napelnicie. Onij pobili
7:
proroki/ a wy pana prorotzkiégo zabijecie. Oto iá ſlę
8:
k wám proroki/ ijżby przyſſlé rzecży przepowiedali/
9:
doktory ij mędrce ijżby piſmo wykladali/ ij ſſkryby/
10:
to ieſt miſtrze ktorzyby przyrodzonégo piſma nau=
11:
cżali. A ſtych iedny pobijecie/ drugié vkrzyżuiecie/ a
12:
niéktoreé będziecie bicżowátz w ſynagogach/ a bę=
13:
dziecié przeſladowatz od miaſta do miaſta z żydow
14:
ſkié ziemie do pogáńſtwa aby na wás przyſſlo prze
15:
klęcié ij pomſta krwie niewinnych/ ktorá ieſt przelá
16:
na na ziemi/ od Abla ſprawiedliwégo aże do Zacha
17:
ryaſſa ſyna Barrachiáſſowégo/ ktorégoſcie zabili
18:
w koſciele za oltárzem. O Ieruzalem Ieruzalem tzo
19:
zabijáſs proroki ij kamionuieſs ty ktorzy ku tobie ſą
20:
poſlánij/ wiele krotz chciálem zgromądzitz ſyny twé
21:
pod ſkrzydla moie/ a niechcialos. Dlá tego będzieſſ
22:
ſpuſſtoſſono/ ij przydzie na cię niedlugo ij na twé po
23:
kolenijé wſſytko zleé.
24:
Cudzolożnice od vkamionowaniá
25:
wybawienijé. Ka: 8
26:
S
Lyſſątz tę wielką ſromotę licemiernicy ij
27:
kſiążęta żydowſcy/ myſlili iakoby go w ſlo=
28:
wie vchwycili/ bo mnimali by Kryſtus nie práw=
Q iij


strona: 77v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
dziwy albo niemiloſierny w ſądzie/ A dlá tego przy=
2:
wiedli przedeń żonę/ ktorá byla w tzudzoloſtwie vch
3:
wytzona/ ij poſtawili poſrod ludu rzékątz ku milé=
4:
mu Iezuſowi: Miſtrzu ta żona vchwátzona w tzu=
:
grafika
5:
dzoloſtwie
6:
a moijżéſs
7:
w zákonie
8:
kázál tako=
9:
wé kamio=
10:
nowatz/ a
11:
ty tzo mo=
12:
wiſs k te=
13:
mu? A to
14:
mowili ku
15:
ſſątz go/ a=
16:
by go mo=
17:
glij w ſlo=
18:
wie vch=
19:
wacic/ aby
20:
ſie s niego
21:
naſmiáli:
22:
o niemilo=
23:
ſierny ſąd
24:
káżeli ią kamionowatz/ a z drugié ſtrony/ nieſkázál li
25:
by podlug zákonu moijżéſſowégo/ aby go ſamégo
26:
oſądzili ij vkamionowali. Ale mily Iezus nachyliw
27:
ſſy ſie nadol/ pocżąl piſatz palcē na kamieniu. A gdy
28:
go oto nieprzeſtaiątz pytali/ rzekl mily Iezus. Ktory
29:
miedzy wami ieſt przez grzęchu/ ten pirwey kamie=

strona: 78

zbawitziela naſſego.Liſt 78
1:
niem vdérz nanię/ ij piſál na ziemi. Ale tzo tamo pi=
2:
ſál odpowiedá ſwięty Ambroży w iedné epiſtole/
3:
ijże piſál ty ſlowa: Ziemia ziemię pomáwiá. Wi=
4:
dzątz to onij/ poſſli ieden za drugim s koſciola/ aż żá
5:
dny niezoſtál iedno mily Iezus a ona żona/ A pod=
6:
nioſwſſy ſie mily Iezus/ rzékl ku onéy niewieſcie:
7:
Niewiaſto gdzie ſą ci tzo cie potąpiali/ widziſs ijż
8:
żádnij cie niepotąpiáią. A niewiaſta rzekla/ żádnij
9:
mily panie. Odpowiedziál iey mily Iezus ij rzékl.
10:
Ani iá ciebie potąpiám/ idzi iuż w pokoiu/ a więcey
11:
niechciéy grzeſſytz. Potym gdy ſie za ſię żydowie ze=
12:
ſſli/ rozmaijcie ſie s nijm gádali/ ale wſſytki zeſro=
13:
mocil Iezus mily. Tak że gdy byl wiecżor/ poſſedl
14:
zaſie do Betanié z ſwymi zwoleniki/ tamże na dró=
15:
dze ijdątz s nimi/ o ſkażeniu miaſta Ierozolimſkiégo
16:
ij o ſądnym dniu ijm powiedál. Matuchna iego
17:
milá w ten cżas ſie wielmi ſmęcżila/ iż tak dlugo iey
18:
mily ſyn nieprzyſſedl z Ieruzalem miaſta/ przeto ſie
19:
bála aby go żydowie nie ięli/ ij cżego zlégo mu nie=
20:
vdzialali. A dlá tego widzątz Iezus mily ſmętek ſwé
21:
matki/ poſlál na przod Iána s Piotrem k niéy/ aby
22:
ſie nie ſmucila/ powiedaiątz iey ijżci iuż ijdzie ſyn
23:
twóy matuchno blogoſlawioná. Zatym gdy Iezus
24:
mily przyſſedl/ matuchna go przywitala ij nábożnie
25:
oblapila/ tam z magdaléną ij z Mártą proſila/ aby
26:
więcéy niechodzil do miaſta Ierozolimſkiégo/ aby
27:
tu racżyl s nimi pożywatz baranka wielkonotznégo
28:
proſſątz go aby niechodzil do Ieruzalem na ten cż=
29:
wártek/ bocieſmy ſlyſſeli/ ijżci ſie na cię grożą wy=

strona: 78v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
myſlaiątz ná twą ſwiętą miloſtz rozmaijté rzecży ij
2:
téż męki. A tako Iezus na prozbę ijch pokorną/ obie
3:
tzál ſie s nimi bytz przez iutro/ to ieſt przez ſrodę tzaly
4:
dzień. A oni wſſytcy s tego wielką radoſtz mieli mo
5:
wiątz: Iutro go vproſymy ijż do Ieruzalem więcéy
6:
niepoydzie/ ale tu s nami wielkonotzné iagnię vży=
7:
watz będzie. Zatym mu Magdaléna z Mártą wie=
8:
cżerzą vcżynila/ ij z wielką pilnoſcią ſlużyla. A gdy
9:
iuż bylo po wiecżerzy/ tedy ijm iąl rozmaijté rzecży
10:
powiedatz o ſweé męce/ iako wielkié rzecżi ij męki
11:
miál cirpietz/ tako ijż wſſytcy za oną wiecżerzą ſie=
12:
dzątz (dlá wielkié żaloſcy) plakali.
13:
Panny Marié dziewice blogoſlawioné
14:
zaſmucenijé. Ka: 9
15:
D
Ziewitza Mariá matuchna iego gdy to vſly
16:
ſſala/ wſſytka zarzewniwſſy ſie dlá ſilnégo
17:
ſmętku obumarla/ tak ijż przez dlugi cżas mowitz
18:
niemogla/ ale po malé chwili/ na ſlodkié vpomina=
19:
nié miléo iezuſa/ pāna náſwiętſſá iakoby ze ſnu twar
20:
dégo otznęla/ ij poklęknąwſſy przed ſwym milym ſy
21:
nem tako k niemu mowila: O móy námileyſſy ſynu
22:
ij mé milé dziécię/ dlá oné práce ij boleſci ktorąm
23:
miála/ gdym s tobą do Eijptu vciekala/ ij dlá wiel=
24:
kié miloſci ktorąm cie milowala ſmiluy ſie nadem=
25:
ną/ powiédz mi tzo ſie má dziátz ſtobą/ botz tobie ia=
26:
ko bogu wiernému nitz nie ieſt skryto ani taiemno.
27:
Tedy Iezus mily na prozbę pokorną matuchny ſwé
28:
milé/ tak byl ſklonion/ ijż wziąwſſy ią s ſobą na mie

strona: [79]

zbawitziela naſſego.Liſt 78
1:
ſce oſobliwé do celle/ przez onę wſſytkę notz s nią ża
2:
lobliwie rozmáwiál/ wypowiedaiątz iey miloſcy w=
3:
ſſytek rząd ij obycżáy męki ſwé cięſſkié/ iako okrut=
4:
nie cirpietz miál/ wykladaiątz iey z wielką żaloſcią
5:
piſma prorotzkié/ ktoré onijm prorocy duchēſwiętȳ
6:
popiſali mowiątz: Iż muſſą bytz piſma napelniony/
7:
aby prorocy w práwdzie byli nalezieni. A mogl iey
8:
mowitz iako niéktorzy téż nábożni doktorowie roz=
9:
myſlaią. O matuchno moia námileyſſá/ o dziewitzo
10:
blogoſlawioná/ iuż rychlo s tobą ſie rozlącżę/ a iako
11:
baranek niewinny dlá odkupieniá rodzaiu ludſkiéo
12:
od żydow ſmiertz ij okrutné vkrzyżowanijé prziy=
13:
mę/ dlá tego vmyſlilē moie wſſytki męki ij boleſci
14:
tobie obiawitz/ bo wiéſs dobrze ijżci o mnie przez I=
15:
zaijáſſa prorokowáno: Iż pocżąwſſy od pięty noż=
16:
né aż do wirzchu glowy moié/ niemá bytz w mym
17:
ciele zdrowié. A dlá tego to chcę tobie obiawitz/ a=
18:
bys (gdy to vzrzyſs) ſtáloſtz ij cirpliwoſtz miala
19:
matko moia milá/ A pocznę naprzod od glowy mo
20:
ié. Widziſs ty wloſy moie ſlicżné/ ktoré ſą iako nicij
21:
zloté/ od niewiernych a zloſliwych żydow w palá=
22:
tzu Kaijfáſſowym ij Pilátowym będą oberwaneé.
23:
Tylé boleſci dlá vrodnoſci ij roſkoſſnoſci glowy
24:
moié mnie vcżynią/ ijlé wlos z moié glowy wyrwą
25:
O iakáż tedy będzie boleſtz z wyrwaniá wſſytkich.
26:
Przeto gdy to vzrzyſſ moia milá matko miéy cirpli
27:
woſtz. Widziſs teráz glowę moię rozkoſſną bytz/
28:
przez rany ij boleſci/ ale iutro vzrzyſs cirijim ſklo=
29:
tą ij vkorunowaną/ aże mozg s niéy poplynie. Gdy

strona: [79]v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
to vzrzyſs/ proſſę cie miéy cirpliwoſtz. Widziſs vſſy
2:
moie bytz bez wſſelkié męki/ iutro vſlyſſą vſtawicż=
3:
né od żydow wolanijé/ vkrzyżuy/ vkrzyżuy Pilácie
4:
lotra tego/ botz ieſt zloſnik ij ſwódtza ludu bożégo.
5:
Widziſs téż ocży moie bytz weſolé/ iaſné ij niepoka
6:
loné/ ale cżaſu męki moié/ vzrzyſs ié od żydow za=
7:
wiązané/ niemotzné/ placżliwé/ krwią zaláné. Wi=
8:
dziſs téż dziewitzo blogoſlawioná ninijé iagody ij
9:
cżeluſci moie bytz niepokáloné/ ale cżaſu meé okrut=
10:
né męki/ wezmą policżki niezlicżoné/ ij ſlinami ſmro
11:
dliwymi będą oſkaradzoné. Widziſs téż vſta moie
12:
ninijé bytz pelné wſſelkié ſlodkoſci/ iutro będą otztē
13:
ij zolcią napélniony. Widziſs ninijé plecy ij ramio=
14:
na moie bytz bez męki/ w pi[ąt]ek ponioſą na ſobie
15:
krzyż cięſſki/ dlá ktoréo cięſſkoſci na ziemię vpadatz
16:
będę/ ij vſta ſobie do krwie rozbi[je]. Widziſs ninijé
17:
ręce moie bytz przez boleſci/ alé iutro vżrzyſs ié na
18:
krzyżu rozciągnioné/ ij gwozdzmi tépymi przebité.
19:
Widziſs nogi moie ij bok móy prawy bytz bez bole=
20:
ſci/ iutro vzrzyſs bok drzéwcē rycerſkim przekloty/
21:
a nogi gwozdzmi przebité. Widziſs ninié brodę mo
22:
ię bytz tzalą/ iutro ią vzrzyſs wytarganą. Widziſs
23:
ninijé wſſytko cialo moie bytz zdrowé/ ale iutro vz=
24:
rzyſs ſſeſtz tyſiątz/ ſſeſtz ſet/ ſſeſtzdzieſiąt ij ſſeſtz rana
25:
mi v ſlupa bytz zranioné. Czo więcéy o matko moia
26:
námileyſſá/ dzis widziſs mnie zywégo/ ale iutro vz
27:
rzyſs mie vmarlégo ij na krzyżu wiſſącégo. Przeto
28:
moia milá matko gdy to wſſytko vzrzyſs/ proſſę cie
29:
miéy cirpliwoſtz. Gdy ty rzecży ſyn roſpowiedziál

strona: [80]

zbawitziela naſſego.Liſt 79
1:
matce ſwé milé/ ſlyſſątz to placżliwá a ſmętná mat
2:
ka/ ſlzy niezmierné wyléwala/ ij wielką boleſcią zięta
3:
mowitz niemogla/ tylko ręce ſweé wznioſla na ſie/
4:
ſwégo miléo ſyna oblapiaiątz iego/ za mártwé vpa=
5:
dla/ tako ijż iey mily ſyn patrzątz na iéy boleſciwy
6:
ſmutek/ gorzko plakál/ a niemogątz cirpietz tego/ pod
7:
nioſwſſy ią z ziemie/ wyſſedl z wielką żaloſcią od
8:
niéy. O kto to może wymowitz wiakim ſmętku przez
9:
onę notz wſſytkę panna náſwiętſſá z ſwym milym
10:
ſynem byla. O iako gorzko matka plakala męki okru
11:
tné ſwégo milégo ſyna/ proſſątz boga oyttza/ aby ie=
12:
go męka byla odmieniona. Tako téż iey mily ſyn bo
13:
ga oyttza proſil/ aby iey ſmutku vlżyl/ a dál iey tako=
14:
wą ſilę ij myſl/ ijżby ſobie w ſmętku nieſteſknila/ ale
15:
ſkromnie go przyięla.
16:
Panny Marié pirwſſá prozba. Ka: 10
17:
V
E ſrodę iedno ſwitalo/ dziewitza blogoſla=
18:
wioná nie mieſſkaiątz przyſſla ku ſwemu mi
19:
lému ſynowi/ a pokornie poklęknąwſſy/ rącż
20:
ki ſlożywſſy ięla go proſitz rzekątz: O móy mily synu
21:
wezrzy na ty pierſi ktoryches pożywál/ ij na ten ży=
22:
wot w ktorymes dziewiętz mieſięcy przebywál/ racż
23:
ſie ſmilowatz nademną ſmutną matką/ niedáy mi
24:
cirpietz tako wielkié żaloſci. Wyſlucháy mie w proz
25:
bie moié/ niedáy ſie na takową okrutną mękę krzy=
26:
żową/ ale odkupi ijnſſym obycżaiem plemię ludſkié
27:
niżli przez twé okrutné vmęcżenié ij zabicié/ bo to
28:
iako bog wierny vcżynitz możeſſ ieſtli chceſſ/ a ieſtli

strona: [80]v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
za pewné vmrzétz chceſs/ obierz ſobie ale lekſſą ij vcż
2:
liwſſą ſmiertz ſynu móy námileyſſy.
3:
Iezus mily matuchnie ſwé milé/ laſkawie
4:
nato odpowiedziál rzekątz. Ka: 11
5:
O
Matuchno moia milá/ więdz to ijżci niemo
6:
gę podlug ſprawiedliwoſci/ anij chcę ijna=
7:
cżéj odkupitz cżlowieka/ iedno iako prorocy
8:
prorokowali o moié ſmierci/ a totz téż ieſt wolá mé=
9:
go milégo oyttza/ ijżbych tak odkupil cżlowieka/ aby
10:
ſie napelnilo o mnie wſſytko prorotzkié piſmo/ ktoré
11:
od początku ſwiata o mnie bylo piſáno/ aby téż nie
12:
wdzięcżni żydowie ſemną vdzialali tzo by iedno ch
13:
cieli. Przeto miéy cirpliwoſtz moia milá matko/ ijż
14:
cie w tym wyſluchatz niemogę. Mariá to vſlyſſáw
15:
ſſy/ od wielkié żaloſci ledwe przemowila/ a weſtch=
16:
nąwſſy rzewno rzekla. Ach móy mily ſynu ij mé mi
17:
lé vcieſſenié/ to cies zatwardzil ſerce twé ijże niech=
18:
ceſs wyſluchatz prozby moié.
19:
Panny Marié wtorá prozba. Ka: 12
20:
G
Dy tak móy mily ſynu iako prorocy proro=
21:
kowali vmrzétz chceſs/ proſſę cie wyſlucháy
22:
mie w tȳ ale/ niechátz iá będę cirpietz za cię.
23:
Iezus matce odpowiedziál/ ijż to bytz nie może mo=
24:
wiątz ijżby ona bogu oyttzu niedoſytz vcżynilą za cż=
25:
lowieka/ a to s tąd: Bo kto má doſytz vcżynitz za cż=
26:
lowieka muſi bytz buóg wierny ij cżlowiek prawy.
27:
Buog ijżby mogl doſytz vcżynitz: Cżlowiek/ ijżby

strona: 81

zbawitziela naſſego.Liſt 81
1:
mogl cirpietz. Ale ty milá matko/ tylkos ieſt cżlo=
2:
wiek prawy/ przeto cie niemogę wyſluchatz/ bo nie=
3:
możeſs bogu oyttzu niebieſkiému za zbawienijé lud
4:
ſkié doſytz vcżynitz.
5:
Trzeciá prozba ij napominanijé dziewice
6:
panny Marié. Ka: 13
7:
M
Atuchna bożá vſlyſſáwſſy to/ na ziemię om
8:
dláwſſy vpadla. Potȳ wſtáwſſy pokornie
9:
ku ſwemu ſynowi gorzko placżąc rzekla. O moy mi
10:
ly ſynu/ wſpomni na to ijż ci tylko ciebie iednégo
11:
mám/ a ſtracęli ciebie/ ſtracę żywot móy. Wſſakos
12:
ty mnie obietzál ijżem przez boleſci bytz miala/ a oto
13:
dzis iey zbytz niemogę. Slubowáleſ mi ijżbych mia
14:
la bytz pelna miloſci/ a otom teráz pelna wſſey żalo=
15:
ſci. Obietzáles przy mnie bytz/ a dzis mie ſamę w
16:
wielkim vdręcżeniu chceſs zoſtawitz. Wezrzy ale na
17:
moie zranioné ſerce/ ij na mé gorzkié ſlzy. Oglądáy
18:
iako mé ſerce ij moia duſſa drży przed twyma ocży
19:
ma od wielkiégo vdręćzeniá. Tego dlá ſmiluy ſie
20:
nademną móy mily ſynu/ wyſlucháy poſledniéy
21:
prozby mé. Vcżyń tę laſkę mnie ſmętné matce/ kto=
22:
rám cie bez oyttza porodzila/ ſwymi pierſiami pa=
23:
nieńſkimi kármila/ ij z miloſcią wielką wychówala.
24:
Niechátz ia pirwey vmrę niżli ty cirpietz będzieſs
25:
abych niewidziala myma ocżyma takowé twé żalo
26:
ſci ij okrutné ſmierci/ botz ſie we mnie mé ſerce roz=
27:
ſkocży. Cżego móy mily ſynu/ ieſtli vcżynitz niech=
28:
ceſs/ vcżyń tę ale miloſtz ſemną/ ijż cżaſu twé męki
R


strona: 81v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
będę zachwytzona/ abych tako wielkié gorzkoſci nie=
2:
ucżula. Wſſakes ty w ſtarym zákonie przykázál koż
3:
dému tzcitz matkę ij oyttza/ napelniż to teráz tzos
4:
przykázál/ bos ty nie przyſſedl zakonu lamatz/ ale wy
5:
pelniatz. Niechátz to v ciebie odzierżę/ vcżci ij vcieſs
6:
mie w tym/ wyſlucháy mie dzis w méy prozbie.
7:
Iezus mily na to odpowiedziál wielmi laſkawie
8:
ſwé milé matce rzekątz. Ka: 14
9:
O
Moia milá matko/ racż wiedzietz ijżci mi te
10:
go vdzialatz nieſluſſá/ aby ty pirwey vm=
11:
rzétz miala niżli iá. Bo wiédz iżci móy mily
12:
ocietz/ nikomu nieba niechce otworzytz/ aliż ſie iá
13:
dám przod vmęcżytz ij zabitz/ a tako gdybys ty pir=
14:
wéy niżli iá vmarla/ duſſa twá náſwiętſſá do od=
15:
chlani piekielné w ciemnoſci ijdz by muſila w motz
16:
zlégo ducha: a tak by twá náſwiętſſá duſſa podlug
17:
ſprawiedliwoſci/ w tym nie byla vcżciona. Ale totz
18:
ieſt rzecż ſluſſná ij ſprawiedliwá/ aby twoia duſſa
19:
náſwiętſſá/ iako żádnéo grzéchu nieieſt winná/ tako
20:
téż żádné męce niemá bytz poddaná/ ale proſto do
21:
krolewſtwa niebieſkiégo má bytz wzięta. A przeto
22:
niecháy iá przod vmrę/ a niebioſa odewrę. Potym
23:
po cię z rzeſſą niebieſką przydę/ a chwálebnie nad w
24:
ſſytki kory anielſkieé poſadzę. Totz tęż milá matko
25:
bytz niemoże/ abys ty miala bytz zachwytzona/ botz
26:
by to byl dziw wielki/ ijżby ty będątz mnie matką
27:
wielkié miloſci/ niemialaby cirpietz będątz przy méy
28:
ſmierci wielkié boleſci. Y ktoby mie żalowál/ bys ty

strona: 82

zbawitziela naſſego.Liſt 82
1:
mnie zalowatz niemiala? Y zá niewiéſs iż mie ij moij
2:
zwolenicy opuſſcżą/ a wſſytcy poſpolicie przeſlado=
3:
watz mie będą/ tylko ty ſama matuchno námileyſſá
4:
będzieſs ſemną wielką boleſtz cirpiala a gorzko pla=
5:
kala/ tak ijż będzieſs omdléwala. Náſwiętſſá pāna
6:
ſlyſſątz ty ſlowa wielmi ſie zlękla/ a weſtchnąwſſy z
7:
wielkim placżem pokornie rzekla: O móy mily ſy=
8:
nácżku/ wſſytkam zmártwiala ſlyſſątz ty ſlowa/ ta=
9:
ko ijż ſierce moie opuſcilo mie/ pán buóg niebieſki
10:
racż cie rzędzitz w tey to tweé cięſſkié ſprawie. Iá
11:
niewiedzątz tzo mám vdzialatz/ iego miloſci boſkié
12:
ciebie polétzam. Gdyżci teo zabronitz niemogę/ bądz
13:
że iuż ſynu námileyſſy twá wolá/ ij twégo niebie=
14:
ſkiégo oyttza/ gdy niemoże temu pomotz prozba twé
15:
matki. Ktemu placżu dziewice Marié/ apoſtoli w=
16:
ſſytcy przybiegli/ a vzrzáwſſy ią bytz w wielkiē ſmęt
17:
ku ij boleſci/ pokornie kniéy rzekli: O dziewitzo blo=
18:
goſlawioná/ powiédz nám/ ktorá ieſt tweé boleſci
19:
przycżyna/ tzo máſs za ſprawę tako trudną/ ijż pla=
20:
cżeſs tako rzewno? Dziewitza Mariá żalobliwie na
21:
nię wezrzáwſſy rzekla: O moij mili ſynácżkowie/
22:
proſcie ſemną poſpolu mégo ſyna/ miſtrza waſſego/
23:
abych s nijm poſpolu vżywala tey wielkié nocy w
24:
Ieruzalem/ baranka wielkonotznéo/ abych widziala
25:
tzo ſie má ſtatz s nijm/ milym moijm ſynem. Tedy w
26:
ſſytcy apoſtolowie s placżem wielkim rzekli. Wy=
27:
ſlucháy mily miſtrzu gloſu matki twé milé/ botz nie=
28:
ieſt podobno/ abys to odmowil tako ſlodkié modlit
29:
wie ij pokorné prozbie. Iezus mily vkazuiątz ſynow
R ij


strona: 82v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſką miloſtz matce ſwé milé/ wypuſciwſſy zlez rzékl k
2:
niéy wielmi laſkawie. Będzieſs moia milá matko
3:
(nie ſtarey ſie) w Ieruzalem wilkąnotz cżynila/ aletz
4:
będzie barzo gorzká/ A przeto obrociwſſy ſie z żalo
5:
ſcią rzékl ku Marié Magdalenie ij Márcie: Proſſę
6:
wás mileé ſieſtrzyce/ miéycie teráz nad mą mątką
7:
polutowanijé. A ſám zarzewniwſſy ſie/ niemogl pa=
8:
trzytz dlá ſynowſkié miloſci na iéy ſmutek/ ale od=
9:
ſſedl na chwilę odniéy/ záby ſie iako vcieſſyla.
10:
We ſrodę po kwietné niedzieli/ licemiernicy ij xią=
11:
żęta żydowſcy/ oſtatecżnie radę vcżynili ijżby
12:
koniecżnie Iezuſa zabili. Ka: 15
13:
G
Dy ſie ta miloſciwá/ poſpolu téż ij boleſci=
14:
wá rozmowa miedzy ſynem ij matką ſtala/
15:
Biſkupowie żydowſcy wbácżywſſy ijże Ie=
16:
zus mily nie przyſſedl we ſrodę do Ieruzalem iako
17:
ijnégo dnia/ a to dlá tego aby ijm nie przekazil rady
18:
a Iudaſſowi zrady/ zebrali ſie wſſytci w dom ná=
19:
wyſſégo biſkupa/ ijmieniem Kaijfáſſa/ ij vcżynili ra
20:
dę iakoby ięli ij zabili milégo iezuſa. Tedy ieden mie
21:
dzy nimi Kaijfáſs pocżąl mowitz: Wiécie ijżeſmy
22:
niedáwno radę vcżynili/ ijże go mámy zabitz/ a tę
23:
on radę vbácżywſſy chce vcietz/ bo ſie nás boij/ a
24:
dlá tego do miaſta przydz nieſmié: bo rzékl iawnie
25:
ludu wſſytkiému: Przez krotki cżas będę s wami. A
26:
przeto niżli ſie rozeydziemy/ dokonáymy tego/ ktoré
27:
go dnia/ ktorym obycżaiem iątz ij zabitz go chcemy.
28:
Botz potrzebno aby ieden cżlowiek vmarl/ niżliby

strona: 83

zbawitziela naſſego.Liſt 83
1:
wſſytek lud miál zaginątz/ iakoby tak rzékl ten prze=
2:
klęty Kaijſaſs: Acz niemożem ijnſſé przycżyny na=
3:
leſtz iego ſmierci/ tedy niecháy ta będzie ſkaza poſpo
4:
litégo dobra/ aby nie przyſſli Rzymianie/ a nieoſiedli
5:
naſſégo mieſtza ij ludu. Tedy niéktorzy miedzy ijmi
6:
rzekli: Gdy przydzie na dzień wiekonotzny/ tedy ią=
7:
wſſy go zabijémy/ bo ijnéo dnia mietz go niemożemy
8:
Ale drudzy lepak przeciw temu mowili: Nie w dzień
9:
ſwięty/ botz by byl wielki ſſmer ij zamiéſſanijé mie=
10:
dzy ludzmi/ a tako by go nám z naſſych rąk odiątz
11:
mogli. O przeklęci żydowie báli ſie ſſemraniá lud=
12:
ſkiégo/ a niebáli ſie zabitz ſyna bożégo/ Iezuſa nie=
13:
winnégo/ ieſſcże k temu wſwięto. O przewrotni ray
14:
ce/ ij tzo cżynicie/ cżemuſcie ſie tu ſebrali/ abyſcie po=
15:
twárz na ſwiętégo ſyna bożéo nalezli/ a tako go fal=
16:
ſſywie oſkarżyli/ ij bez winy zabili.
17:
Iezuſa milégo od Iudáſſa przedanijé. Ka: 16
18:
G
Dy tak kſiążęta kaplańſcy ij licemiernicy o=
19:
tym gádali/ natychmiáſt opętál zlyduch ſer
20:
ce Iudáſſowo/ ktory potaiemnie od milego
21:
Iezuſa odſſedſſy/ wiedzątz iże żydowie byli poſpolu
22:
w radzie/ ij gádali o tym iako by go mogli iątz kro=
23:
miá tluſſcżé/ przyſſedl ſmiele bez ktorégo ſromu do
24:
żydowſkié rady/ mowiątz k nim darznie bez ktorégo
25:
wſtargnieniá ij ſtrachu: Wiémci ocżym myſlicie ij
26:
radzicie/ wyſcie ſie tu przeto zeſſli/ ſſukaiątz/ radzątz
27:
iakobyſcie zabitz mogli nieprzyiáciela waſſégo/ Ie=
28:
zuſa nazareńſkiégo/ ktory wám cżyni krzywdę/ mo=
R iij


strona: 83v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wiątz na wás wielé zlégo. A przetożem k wám przy=
2:
ſſedl/ ijż chcę bytz waſſym przyiácielem/ ij chcę ſie
3:
pomſcitz waſſé krziwdy nad nim. Tego dlá vlóżcie
4:
miedzy ſobą tzo mi chcecie datz/ a iá go wám wydā
5:
w waſſe ręce potaiemnie bez wielkiéo záſtępu/ botz/
6:
iá iako iégo zwolenik/ wiém iego wſſytki taiemnice/
:
grafika
7:
iakoby chciál rzétz. Iu=
8:
dáſſ przeklęty. Takci mi
9:
ten Iezus mierziony ij
10:
brzydki/ ieſtli iedno chce
11:
cie/ wydámci go wám
12:
za kilo pieniędzy. O ha=
13:
niebny lotrze/ ij kto cie
14:
takowȳkupcē vcżynil?
15:
zapráwdę nikt iedno
16:
twé przeklęté lakōſtwo/
17:
twá niemiloſtz ij tweé
18:
zlodzieyſtwo. Y kto cie
19:
to k temu przywiodl/ ij=
20:
żes polożyl myto twéy
21:
kupié w woli kupuią=
22:
cych? Zapráwdę nitz ij=
23:
négo iedno twá niewiernoſtz. Y tzos za niedoſtatek
24:
cirpiál ijżes to vdzialál? wſſakocie teo twoy miſtrz
25:
nieucżyl/ anitz téż tego zaſlużyl? Ale cie naucżyl tego
26:
zly duch/ ktorégos ſie zwolenikiem ſtál. Vſlyſſáw=
27:
ſſy to biſkupowie ij wſſytcy duchowni zydowſcy/
28:
wielmi temu byli radzi/ ij na mienili mu datz trzy=
29:
dzieſci pieniędzy/ tzo kożdy wáżyl dzieſiętz poſpoli=

strona: 84

zbawitziela naſſego.Liſt 84
1:
tych. A tako od trzechſet pieniędzy/ proſto dzieſiątą
2:
cżęſtz zyſkál/ iako on mnimál ijż by za to ona maſtz
3:
ſtála/ ktorą byla Maria Magdaléna pomazala mi
4:
légo Iezuſa w kwietną ſobotę. A to ſie ſtalo/ by ſie
5:
piſmo Ieremiáſſa proroka napelnilo/ ktory mowil:
6:
Zawieſili ſą myto moie trzydzieſci pieniędzy/ to
7:
tzuſs myto za któré przedán Iozeff od ſwéy bracié.
8:
A odtychmiáſt Iudáſs ſſukál podobnégo cżaſu ij
9:
mieſtza/ iakoby mogl wydatz Iezuſa kromiá tluſſcżé
10:
aby ijm nie odięt z ijch ręku. Mowi tu ſwięty Ián
11:
zlotouſty o tym przeklętym Iudáſſu rzekątz. O Iu=
12:
dáſſu kupcże przeklęty/ nad wſſytki zloſniki nagor-
13:
ſſy/ tzos to rzékl: Czo mi chcecie datz/ a iá go wáam
14:
wydám: A zá tego niewiéſs ijż go żádné myto ku=
15:
pitz nie może? Y tzotz mogą datz bytz téż Ieruzalem ze
16:
wſſytkim ſwiatē dali/ ieſſcżeby ſyna bożégo w ktorȳ
17:
ſą wſſytki ſkarby/ mądroſci ij nauki/ kupitz niemogli
18:
bo ſtworzyciél od ſwégo ſtworzeniá/ przedán albo
19:
kupion bytz niemoże. O przeklęty Iudáſſu/ powiédz
20:
mi w cżym ci wadzil albo tzotz zlégo gdy vcżynil/ ij=
21:
żes ſie takowé zrady nad nim dopuſcil: w cżym cie
22:
ale zradzil/ wſſak cie zawżdy ſſanowal/ cżcil ij ſſafa=
23:
rzem cie ſwym vcżynil: Cżemuż mowiſs tzo mi chce
24:
cie datz iá go wám wydám: Y gdzie ieſt ona prze
25:
ſmierná pokora ſyna bożégo/ gdzie iego dobrowol=
26:
né vboſtwo/ gdzie ieſt iego k tobie laſkawa mowa/
27:
gdzie ono ſlodkié kázanijé/ gdzie ony miloſciwé ſlzy
28:
przeláné nad Ieruzalem/ ij przy ſmierci Lazarzowé.
29:
Gdzies przywiléy ktorȳ cie apoſtolem/ cżeladnikiē/

strona: 84v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ij ſwym przyiácielem vcżynil? Y zá go za to wydá=
2:
wáſs/ ijżci twé cięſſkié grzechy/ odpuſcil/ a odwiod
3:
ſſy cie od zlégo ſtádla/ apoſtolem vcżynil/ tak ijżes
4:
niemotzné vzdráwiál. Ty rzecży ij ijné tym podob=
5:
né/ mialy twé ſerce przekléty Iudáſſu zmiękcżytz ij
6:
przywieſtz ié ku pokucie. O ſſálony Iudáſſu/ gdys
7:
go chciál przedatz/ cżemus go nieprzedál marié mag
8:
dalénie/ ktorátz by nie trzydzieſci pieniędzy/ ale ty=
9:
ſiątz záń byla dala? Cżemus go nieprzedál Marie
10:
iego matce milé/ ktorátzby weżdy ty pieniądze byla
11:
dala/ by ié chodzątz dom od domu wyżebratz miala?
12:
Y vweſelili ſie s tego wſſytcy/ ijże ijm Iudáſs obie
13:
tzál wydatz Iezuſa kromiá záſtępow. A przeto wzią
14:
wſſy klucże/ natychmiáſt ſkrzynię otworzyli/ ij trzy=
15:
dzieści pieniędzy ſrebrnych mu dali/ za ktoré byl Io
16:
zeff przedán Izmahelitám. Ktoré pieniądze Iudáſſ
17:
wziąwſſy ſlubowál ijm powiedzietz wſſytko/ to tzo
18:
kolwiek ku iego ieciu bylo potrzebno. A totz ieſt ná=
19:
pirwſſé/ ijżetz ieden z iego zwolenikow/ wewſſem ie=
20:
mu podobny/ a przeto byſcie iego omyliwſſy ſie nie
21:
ięli. Daię wám to znamię/ ijż ktorégotz iá potzaluię/
22:
a na kogotz pirwéy rękę podnioſę/ tenci ieſt: ijmcież
23:
go więtz dobrze/ a wiedzcie mądrze/ by wám nieu=
24:
ſſedl/ iako vcżynil gdyſcie go kamionowatz chcieli.
25:
Botz preto iá niechcę ſtracitz mych pieniędzy ieſli=
26:
byſcie go wy z waſſych ręku wypuſcili. A dlá tego
27:
nagotuycie w cżas broń/ ij ludzi wielé. Mieycie na
28:
gotowiu oſſcżepy/ ſtrzaly/ kopié/ ſwiéce ij rozmaijté
29:
pochodnie/ abytz ſie wám niemogl ſkrytz. Nagotuy

strona: 85

zbawitziela naſſego.Liſt 85
1:
cież téż motznych powrozow/ ij dobrych lańtzuchow/
2:
abyſcie go dobrze związali/ ij ſmiercią ganiebną po
3:
tępili. Mowi tu o tym Iudáſſu ſwięty Auguſtyn.
4:
O Iudáſſu przeklęty/ ij s kąd ci takowá okrutnoſtz/
5:
ijżes za tako malé myto przedál miſtrza twégo/ kto
6:
ry cie przyſſedl wykupowatz/ grzéchy zaprzedanégo
7:
Wſſak cie tego twóy miſtrz nienaucżyl/ Iezus ci te
8:
go niezaſlużyl/ niedoſtatek cie téż na to nieprzypę=
9:
dzil. Ieſtlis ſie przeklęty zráydtza niechciál ſmilo=
10:
watz nad ſynem/ ſmilowatz ſie ale bylo nad matką ie
11:
go ſmętną? Y cżemus takmiérz zloſniku przeklęty nie
12:
przedál z ſynem matki? ijż iako ijch miloſtz niebyla
13:
rozdzielona/ tako by téż niecháy byla ſmiertz ij mę=
14:
ka iedna. Tenże doktor daléy mowi: O wielká zrád
15:
liwá zloſtz/ ſtworzenijé przedalo ſtworzyciela/ zwo
16:
lenik miſtrza/ ſluga pana/ cżeladnik przyiáciela. O
17:
iako nierowná tedy ſie rzecż ſtala/ ſyn przed matką
18:
ſtál w Betanij/ chtzątz datz ſwé mileé matce z ſiebie
19:
niéktoré vcieſſenijé/ a Iudáſs z drugié ſtrony zrayd
20:
tza lakomy ſtál w Ieruzalem przed żydmi przedá=
21:
waiątz Iezuſa ku ſmierci. O miloſciwá matko by to
22:
byla wiedziala/ ijżby twóy mily ſyn za to ſproſné
23:
myto byl przedán od Iudáſſa/ ieſſcżeby byla miedzy
24:
przyiácielmi tylé pieniędzy wymogla/ ijżby ié Iu=
25:
dáſſowi dala/ aby ié zaſię wrocil tym przeklętym ży=
26:
dom ij biſkupom/ aby nie zradzil tako nielutoſciwie
27:
twégo miléoſyna/ ales zapráwdę tego niewiedziala
28:
Mariá laſkawie Iudáſſa gdy przyſſedl przyięla
29:
albo przywitala. Ka: 17

strona: 85v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
G
Dy ſie to okrutné przedanijé ſtalo/ przyſſedl
2:
Iudáſs do Betanié pozno. Ktoreégo dzie=
3:
witza mariá gdy vzrzala/ przywitáwſſy go
4:
przod miloſciwie zopytala/ iako by ſie o iéy milym
5:
ſynie rzecż w ieruzalem miala. Iudáſs iey odpowie
6:
dziál rzekątz: Dobrze goſpodze mila. Abowiém wie=
7:
dziala iż byl znaiomy biſkupom/ ſilno mu byla laſka
8:
wa/ a przeto mu rzekla mimo ijné. Mily Iudáſſu po
9:
létzám tobie mégo milégo ſyna. Tu ſwięty Biernát
10:
mowi. O dziewitzo blogoſlawioná/ ij zá niewiéſs/
11:
ijżes liſowi ſwégo ſyna polécila/ lgárzowi prawdę/
12:
wilkowi napokornieyſſą owcę. Odpowiedziál Iu=
13:
dáſs: Niebóy ſie panno milá nicżego/ iużemci to w=
14:
ſſytko dobrze oprawil/ ijż ci onijm wſſytcy dobrze
15:
dzierżą ij téże mowią.
16:
Iezus mily chtzątz Iudáſſa odwiéſtz od iego zlégo
17:
vcżynku/ poſadzil go za wiecżerzą/ miedzy
18:
ſobą ij ſwą milą matką. Ka: 18
19:
G
Dy ſie wiecżor onégo dnia przybliżál/ tedy
20:
Iezus mily chtzątz vſmierzytz Iudáſſa w ie
21:
go zloſci/ poſadzil go na wiecżerzy miedzy
22:
ſobą ij ſwą milą matką/ na znamię ijże ié on miál
23:
ſmętnie rozlęcżytz drugié nocy. A tako na onéy wie
24:
cżerzy z iednéy ſtrony ſiedziál Iezus mily/ ktory ieſt
25:
ſtudniá wſſey práwdy ij mądroſci. Z drugié ſtrony
26:
ſiedziala matka iego/ ſtudnitza wſſey miloſci. Mo=
27:
wi tu ſwięty Ián zlotouſty: O przeklęty Iudáſſu/
28:
gdyżes poſrodkiem/ cżemu ſie niezgádzáſs dobro=

strona: 86

zbawitziela naſſego.Liſt 86
1:
cią tych ſkraynych rzecży? bez wſſeo wątpieniá nie=
2:
ieſt ijnſſá tego przycżyna/ iedno ijże diábel ieſt po=
3:
ſrod twégo ſertza. Przeto tobie mowię matko milo
4:
ſciwá/ obezrzy ktotz ſiedzi podle twégo ſyna/ by wie
5:
dziala ijżetz zly poſrodek ieſt/ ien odlącżá żywot od
6:
ciebie duſſe twé/ natychmiáſt by wſtala/ ij przyciſla
7:
ku ſobie twégo milégo ſyna/ a nigdybys Iudáſſo=
8:
wi niedowiérzala. Gdy tak za oną wiecżerzą ſie=
9:
dzieli/ pocżąl mowitz iawnie Iezus mily przed ſwą
10:
milą matką/ ij ſwymi zwoleniki o ſwé przyſſlé ſmier
11:
ci przedlużaiątz ono powiedanié/ aże do ſamé nocy/
12:
tzo niebylo kromiá wielkiégo placżu ij boleſci apo=
13:
ſtolow ij Marié/ tako ijże też Iezns mily od wiel=
14:
kiégo ſmętku zbládwſſy/ na on ſtol vpádl/ ij leżál tā
15:
przez dlugi cżas/ placżątz zatraceniá przeklętégo Iu
16:
dáſſa. A pomaley potym chwili/ podnioſwſſy ſie Ie
17:
zus mily/ niechtzątz ſwé milé matki zoſtawitz w onȳ
18:
ſmutku ij żaloſci/ iąl mowitz ku wſſytkim pocieſſa=
19:
iątz ié: Niechciéycie ſie ſmucitz námileyſſy moij z mé
20:
powieſci/ botz chcę bytz mému milému oyttzu poſlu
21:
ſſen aże do ſamé ſmierci/ ale wiédzcie to zapewné na
22:
waſſe pocieſſenié/ ijżci k wám trzeciego dnia ſie na=
23:
wrocę/ ij ciebie moia milá matko pocieſſę. A zatym
24:
przez onę wſſytkę notz/ wydál ſie na modlitwę aże
25:
do dnia/ wzywaiątz boga oyttza/ aby iemu dál taką
26:
motz ij ſilę/ ijżby mogl wypélnitz iego wſſytkę wolą.
27:
A gdy ſie dzień przybliżál/ pocżąl ſie bratz do Ieru=
28:
zalem z ſwymi zwoleniki.

strona: 86v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
W wielki cżwartek rano/ poſlál Iezus ſwiętégo
2:
Piotra ij ſwiętégo Iána do Ieruzalem
3:
miaſka aby mu nagotowali wielko=
4:
notznégo baranka. Ka: 19
5:
G
Dy przyſſedl dzień ſwięty wielkonotzny/ kto
6:
régo dnia miáno zabitz k wiecżoru baranka
7:
to ieſt cżwártégonáſcie dnia/ mieſiątza pirwégo/
8:
tzuſs Martza/ a piętnáſtéo dnia/ pocżynalo ſie ſwię=
9:
to wielkonotzne/ gdzie bylo potrzeba zabitz baranka
10:
wielkonotznégo/ podlug tego iako byl buog przyká=
11:
zál Moijżeſſowi w zákonie rzekątz.s Mieſiątz ten/
12:
tzuſs Marzetz/ będzie wám pirwy miedzy mieſiątz=
13:
mi lata/ a cżwartégonáſcie dnia będziecie ofiaro=
14:
watz baranka k wiecżoru. Y poſlál mily Iezus Pio=
15:
tra ij Iána rzekątz: Sżedſſy do Ieruzalem miaſta=
16:
nagotuycie nám wielkonotznéo baranka. A onij rze=
17:
kli/ gdzie chceſs/ abychōci przygotowali wielkęnotz/
18:
iakoby tak rzétz chcieli. Myſmy vbodzy/ a tys też v=
19:
bogi/ a ciebie nieiako pana/ ale iako boga naſladuié=
20:
my/ boſmy wſſytko prze twą ſwiętą miloſtz opuſcili
21:
Przeto powiédz nám gdzie chceſs/ abychmy wiel=
22:
kąnotz przygotowali. A on ijm rzékl: Gdy wnidzie=
23:
cie w miaſto/ poſratnie ij potká wás niéktory cżlo=
24:
wiek/ nioſſątz lágwicę albo dzbán wody/ naſladuy=
25:
cież ieo aże w dom w ktory wnidzie/ ij rzecżecie one
26:
go domu goſpodárzowi: Miſtrz naſs mowi/ gdzie
27:
ieſt odpocżynienijé iego/ gdzieby pożywatz miál z
28:
ſwymi zwoleniki baranka wielkonotznégo? A on ci

strona: 87

zbawitziela naſſego.Liſt 87
1:
wám vkaże ſięń wielką vſlaną/ tamże wielkęnotz
2:
przygotuycie. A ſſedſſy zwolenicy iego/ ij przyſſli do
3:
miaſta/ ij nalezli iako ijm powiedziál Iezus mily/ ij
4:
przygotowali wielkonotznégo baranka. Pán Iezus
5:
tu nie wymienil ijmienia onego goſpodárza/ a to v
6:
dzialál dlá przeklętégo Iudáſſa/ aby nie ſſedſſy ku
7:
żydóm/ powiedziál ijm ijż tam v tego będzie wiecże
8:
rzál/ przeto ſie gotuycie abyſmy go tamo ięli. A tak
9:
mogl by byl przekazitz onę wiecżerzą ieo oſtatecżną.
10:
A s tego ſie tu vkaziue wielkié vboſtwo/ ijż anij ia=
11:
gnięcia/ anij domu ſwégo niemá. O námileyſſy Ie=
12:
zu/ ij iakié to ieſt tweé vboſtwo/ tys ſtworzyciel nie=
13:
ba ij ziemie/ tys pán wſſeo ſtworzeniá/ król nad król
14:
mi/ pán nad pany/ a iednégo domu niemáſs w kto=
15:
rymby odpocżynienijé z ſwymi zwoleniki miál: po=
16:
dlug twégo ſwiadetztwa/ liſſki maią iamy/ gniázda
17:
niebieſcy ptácy/ ale ſyn cżlowiecży/ to ieſt ſyn dzie=
18:
wicży/ niemá gdzie by ſwą glowę ſklonil z ſwymi
19:
zwoleniki. Slucháycie tu teo ludzie pyſſni/ tzo z wiel
20:
ką prátzą ij piecżą domy ſwoie buduiecie/ ij drogimi
21:
marmory ſie ſtawicie/ tzo ſie wwaſſych ſklepiéch ma
22:
lowanych kochácie/ Vbácżcie ijżetz Iezus pán wſſe
23:
go ſtworzeniá/ miaſta anij domu niemá ſwéo/ gdzie
24:
by ſie z ſwymi zwoleniki ſklonil. A dlá tego iego py=
25:
tali: Gdzie chceſs abychmytz przygotowali podlug
26:
obycżaiu wielkonotznégo baranka.
27:
Iezus zakázál ſwé milé matce aby w Betanij zoſta
28:
la niechodzątz za nijm do Ieruzalem. Ka: 20
S


strona: 87v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
G
Dy ſie iuż cżas przybliżál/ ijże Iezus do Ie
2:
ruzalem na mękę ijſtz miál/ z żaloſcią wielką
3:
matuchnę ſwą k ſobie wezwál/ proſſątz iey
4:
aby za nim do Ieruzalem niechodzila/ ale aby w Be
5:
tanij z Magdaléną ij z Mártą zoſtala/ vżywaiątz
6:
poſpolu wielkonotznégo baranka: Botz iuż námilſſá
7:
matko cżas ſie przybliżá/ abych ci poſſedl od ciebie
8:
na mękę okrutną krzyżową. A poklęknąwſſy przed
9:
nią/ iuż oſtatecżnie iąl ią żegnatz ij dziękowatz po=
10:
kornie rzekątz.
11:
Modlitwa ktorá po cżwártȳ kapitulum
12:
ma bytz polożona.
13:
V
Sſem iawné mily panie poſtrachu twégo
14:
znamię vcżyniles/ gdy bicżykiē ſpowrozów
15:
vdzialanȳ / wſſytki kupuiącé ij przedáwaiącé ſkoſcio
16:
la wyrzuciles/ vkazuiątz w ocżach blogoſlawionych
17:
plomiéń twégo boſtwą. Proſſę cie mily panie/ dáy
18:
mi ſie ſtraſſliwégo bacżytz na tym ſwiecie/ ijżebych
19:
ſie ciebie bál ſwiętą boiaznią vſtawicżnie. Wielkié
20:
zaijſté panie ſą ſądy twé a nierozbadané/ ktoré gdy
21:
pobácżám/ wſſytki moie cżlonki we mnie ſcirpaią/
22:
bo nieieſt bezpiecżny cżlowiek żywiący na ziemi/ ale
23:
w przyſſlé cżaſy/ ſą zachowané wſſytki niewiado=
24:
mé rzecży. A to żebyſmy zawżdy ſlużyli tobie milo=
25:
ſciwie/ a cżyſcie w boiazni/ a radowalibyſmy ſie to
26:
bie w ſtrachowaniu Amen.
27:
Iezuſa milégo ſwé milé matuchnie
28:
pokorné dziękowanié. Ka: 21

strona: 88

zbawitziela naſſego.Liſt 88
1:
M
Atuchno moia milá dziękuię tobie iuż ijżes
2:
mie dziewiętz mieſięcy w ſwym żywocie no
3:
ſila/ porodziwſſy kármila/ ſlużyla/ ij s pilno=
4:
ſcią wychowala. Ylé kropli wziąlē od ciebie pokar=
5:
mu twégo panieńſkiéo/ tyle miéy odplaty od oyttza
6:
niebieſkiégo. Dziękuię téż tobie z onego zaſmuceniá
:
grafika
7:
ktorés dlá mnie cirpia=
8:
la/ gdys do Eijptu ſem=
9:
ną vciekala/ ij téż gdys
10:
mie przez trzy dnij ſſu=
11:
kala/ a ijżes mie téż opa=
12:
trzala do cżaſu tego/
13:
bądz tobie odplata od
14:
oyttza méo niebieſkiégo.
15:
O z iaką boleſcią ij z ia=
16:
kim ſmutkiē matuchna
17:
iego ty ſlowa przyięla.
18:
kto to może wymowitz/
19:
Przeto ledwé wymá=
20:
wiaiątz ſlowa/ matuch=
21:
na mu téż zaſie poklęk=
22:
nąwſſy dziękowala rze=
23:
kątz. Dziękuię téż o námileyſſy ſynu tobie/ ijżes mie
24:
vbogą dziewecżkę/ obrál matką ſobie. Każdá moia
25:
poſluga/ przyiemná tobie byla/ tegom iá twé ſwięté
26:
miloſci niezaſlużyla.
27:
Smutné a boleſné ſyna bożégo z ſwą
28:
matką roſtanije. Ka: 22
S ij


strona: 88v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
I
Ezus mily gdy ſie z ſwą milą matką dlá na
2:
ſſego zbawieniá roſtatz miál/ wielmi niewy
3:
mowną ij niezmierną boleſtz s tego miál/
4:
naprzod potzalowanié iey podál. Potym rzékl poklę
5:
knąwſſy: Dáy matuchno przeżegnanijé/ ototz ijdę
6:
prze ludſkié zbawienijé/ będę na krzyżu wiſiál mie=
7:
dzy lotry/ to vzrzy cżlowiek każdy. Matuchna mu
8:
s placżem odpowiedziala/ O iakobych iá okrutná
9:
matka byla/ ijżbych przeżegnanié na ſſybienicę ſyno=
10:
wi datz miala. Ale ijże ta ieſt wolá oyttza twégo nie=
11:
bieſkiégo/ bądz tobie przeżegnanijé iego. A zatym ná
12:
ſwietſſá panna/ oblapiwſſy ſwégo námileyſſéo ſyna
13:
oblicże iego/ glowę/ vſta/ ocży/ ij ijnſſe wſſytki cżlon
14:
ki tzalowala/ ij na każdym z oſobna gorzkié ſlzy wylé
15:
wala/ ijż od ſilnégo ſmutku/ omdláwſſy na ziemię
16:
padla/ tako iż iey mily ſyn pocżąl cięſſko wzdychatz
17:
ij żaloſciw bytz/ widzątz wielki ſmutek ij vdręcżenije
18:
matki ſwé milé/ a niemogątz dlá wielkié żaloſci na
19:
iey ſmętek patrzytz/ odſſedl iéy w żaloſci wielkié/ ij
20:
poſſedl do Ieruzalem. Ale Mariá Magdalena ij
21:
ijnſſe ſwięté panié/ zoſtaly placżątz przyniéy. Oglą=
22:
dáy ij rozmyſl tu ſobie o duſſo nábożná/ iaká tam
23:
żaloſtz ij boleſtz byla/ gdy ſie z ſynem matka roſtá=
24:
wala. Iezus mily ijdątz ku Ieruzalem rzewno pla=
25:
kál/ gdy na ſwą milą matkę wſpominál/ cżęſtokrotz
26:
ſie zaſie oglądál/ bo matkę ſwą milą barzo milowál
27:
Widzątz téże mieſtza ony gdzie miál bytz ięt ij zwią=
28:
zán/ vbit ij vkrzyżowā plakál bez przeſtánku aż przy
29:
ſſedl do wiecżerniku.

strona: 89

zbawitziela naſſego.Liſt 89
1:
Zaloſtz ij vdręcżenié náſwiętſſé panny Marie
2:
o mękę ſwégo milego syna. Ka: 23
3:
G
Dy potym dziewitza maria k ſobie przyſſla/
4:
porozumiáwſſy iz iey mily ſyn ſſedl od niéy
5:
do Ieruzalem/ pocżęla vpominatz z wielką
6:
żaloſcią oyttza niebieſkiégo rzekątz: O ſtworzycielu
7:
nieba ij ziemie/ ij téż wſſytkiégo ſtworzeniá/ ij cże=
8:
mus mi dál twégo námileyſſéo ſyna/ gdyż go tako
9:
cięſſko odlącżáſs odemnie? Y gdzie wſſechmogący
10:
krolu ieſt naleziona matka/ ktorá by tako niemiloſci
11:
wie ſyna byla zbawiona/ iako iá ſmutná niewiaſtá?
12:
O miloſierny oytcże/ ij gdzie ieſt twoie ſmilowanié
13:
cżemu ſie niechceſs ſmilowatz nad twym ſynē anij
14:
nad iego matką? Y ku komu ſie iá vbogá matka mā
15:
vciétz/ gdyż mie wſſytko mé vcieſſenié ij weſelé dzis
16:
opuſcilo? Niebieſki ocietz milcży/ ſyn poſſedl na
17:
ſmiertz ij vmrzétz chce. Anieli vcichli/ nié ktoby ſié
18:
ſmilowál nademną ij nad moią żaloſcią. A rzekſſy
19:
to/ ij obrocila ſie ku onym ſwiętȳ paniám/ ktoré tam
20:
przy iey ſmutku byly/ mowiątz k nim ty ſlowa z wiel
21:
kim placżem: Pannąm byla w domu mégo oyttza/ a
22:
trud niebyl odemnie vznán/ ani ktorá cżcżytza Po=
23:
tym dánam ieſt ſlużytz bogu wſſechmogącemu do
24:
koſciola/ tamem placżu/ ſkargi/ ij ſmutku nieuznala.
25:
Pod cżaſem dál mi bóg ocietz wſſechmogący z ſwé
26:
niewymowné laſki/ ſwégo iedynégo ij milégo ſyna/
27:
a prze tego mám dzis/ żaloſtz/ nędzę/ ij wielką teſk=
28:
nicę. A przeto placżcie ſemną wſſytcy mé żaloſci/
S iij


strona: 89v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ktorátz mi ſie dzieie prze mé námileyſſé dziecię. O=
2:
tom ſie wſſytka ſtala ſmiadá ij cżárná/ niemogątz
3:
cirpietz ſmierci okrutné mégo milégo ſyna. Wſſech
4:
mogący ocietz zná/ ijże mé ſerce ij moia duſſa/ dlá
5:
wielkiégo ſmutku pozoſtala mie/ bo ſwiatloſtz ocżu
6:
moijch/ obrocila ſie w żaloſtz ſertza mégo. Zatym z
7:
wielkim placżem ięla ſie bogu oyttzu modlitz/ pole=
8:
tzaiątz mu ſwégo milégo ſyna/ aby ią w nim racżyl
9:
vcieſſytz/ ij rácżyl mu w iego męce miloſciw bytz/ ij
10:
w niéy go poſilitz.
11:
Wiecżerza milégo pana Iezuſa
12:
oſtatecżná. Ka: 24
13:
M
Ily Iezus bácżątz ijż ſie iuż przybliżál cżas
14:
męki iego okrutné przez ktorą miál wykupitz
15:
lud ſwóy z ręki nieprzyiácelſkié. Przyſſedl ze dwa=
16:
náſcie apoſtolmi do Ieruzalem/ aby tam s nimi ia=
17:
ko s ſwymi miloſniki wiecżerzál/ pirwéy niżliby ſie
18:
s nimi roſtál. A to przeto vcżynil/ aby krnąbrnoſtz
19:
od niewiernych żydow odiąl/ ktorzy náń mowili ijż
20:
by ijch zákonu niechowál. A téż dlá tego/ aby w ſwȳ
21:
cieleſnym roſtaniu z ſwymi apoſtoly/ niektoré zna=
22:
mię miloſierdziá ijm vkázal/ miedzy ktorémi téż byl
23:
niemiloſciwy zráydtza Iudáſs. A gdy byla iuż go=
24:
dzina wiecżerzé/ ſiádl za ſtol s nimi Iezus mily/ ij po
25:
ſtawiono ijm na ſtol baranka wielkonotznégo. Onij
26:
wſſytcy naprzod ręce vmyli/ potȳ przeżegnanijé v=
27:
cżynili/ laktukę tamo też poſtawili. A ſkoro baranka
28:
pożywatz ięli/ boty na nogi wlożyli/ biodra ſwé prze

strona: 90

zbawitziela naſſego.Liſt 90
1:
páſali/ láſkami ſie podpiérali/ żádné koſci nielámali/
2:
a iedzątz ſilno kwapili/ bo tak s przykázaniá mieli.
3:
Oglądáy tu duſſo nábożná zbawiciela twéo/ iakotz
4:
pokornie miedzy ſwymi apoſtoly ſiedzi/ ij weſolo
5:
ku wſſytkim mowi rzekątz. Námilſſy braciá ij ſyno=
6:
wie moij/ z wielką żądzą żądálem téy wielkiénocy/
:
grafika
7:
ij tego poſledniégo od=
8:
pocżynieniá/ abych po=
9:
żywál s wami tego ba
10:
rāka/ pirwéy niżlibych
11:
vcirpiál/ bo wiém za
12:
práwdę/ ijże niemám s
13:
wami daléy wtȳ ſmier
14:
telnym ciele vżywatz.
15:
A ſ tego ſlowa iedli iuż
16:
z więtſſą boiaznią/ boię
17:
cy ſie aby tā nie byl ięt.
18:
Zatym wziąwſſy picié
19:
dzięki bogu oyttzu vcżi
20:
niwſſy rzékl. Wezmicie
21:
to picié/ a rozdziélcież
22:
ié miedzy wami/ botz
23:
wám powiedám/ ijżetz niebędę pitz s tego rodzaiu
24:
macicżnego/ to tzuſs tego wina/ ktoré ſie rodzi z ma=
25:
cice aliż przydzie krolewſtwo bożé/ to ieſt aliż będzie
26:
vkázána chwálá mégo zmártwy wſtaniá. Potym
27:
ciem s nimi iádl ij pil/ na vkázanié ijż wiernie z mar
28:
twych wſtál. A to picié ktoré tu Iezus za tą wiecże
29:
rzą rozdáwál/ nierozumié ſie o ie o ieo ſwięté krwi/ anij

strona: 90v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ta kármiá o iego ſwiętȳ ciele/ ale byla ta wiecżerzá/
2:
aby zákon napelnil/ bo bylo przykázáno w ſtarȳ zá=
3:
konie/ aby to iagnię iedziono/ obuwſſy ſie/ ſtoiątz/
4:
dzierzátz kije w ręku/ iakoby mieli natychmiáſt precż
5:
bieżetz. Na znamię tego ijże tego cżaſu mieli z nie=
6:
wolſtwa wynidz. A przeto téż naſſ mily ſtworzyciel
7:
ktory nás miál z niewolſtwa wywiéſtz piekielnégo/
8:
chciál to wſſytko popelnitz w ſobie/ tzo byl przyká=
9:
zál w zákonie. O przeklęty Iudáſſu/ cżemu nie prze=
10:
ſtanieſs od twégo zlégo vmyſlu/ widzątz taką laſkę
11:
twégo miſtrza/ ktory poſledniégo ſwégo iedzeniá/
12:
chciál s tobą pożywatz/ a ſwé milé matki k téy wie=
13:
cżerzy nierácżyl wezwatz/ chtzątz abys ſie ieſſcże v=
14:
pamiętál/ ij od twégo wielkiégo grzéchu przeſtál.
15:
Modlitwa.
16:
P
Anie Iezu Kryſte/ ienżes godziny wiecżor=
17:
né oſtatnią wiecżerzą s zwoleniki twymi w
18:
palátzu znamienicie vſlanȳ vcżyniles/ a ony
19:
náſwiętſſym cialem ij krwią twoią nakármiles.
20:
Vcżyń panie pierſi moie palátz albo wiecżernik ko=
21:
ſſtownie a znamienicie vſlany tobie/ a racż rozſſy=
22:
rzytz wiarę/ nadzieię/ ij laſkę w ſertzu moijm. Roz=
23:
wielcż panie lata/ w cirpliwoſci a w pokorze naſſeo
24:
żywota. Dáymi żebych cie ktoreo niebioſa ij ziemia
25:
niemoże ogarnątz/ zamożnoſcią ſwą niecháy ogar=
26:
nie ſkruſſoné a pokorné ſerce moie/ ijżebych przez
27:
mieſſkaiątzą laſkę twoię/ wſſytki luboſci pelnil bych
28:
tobie/ a wſſytki rzecży tobie przeciwné/ nienáwi=

strona: 91

zbawitziela naſſego.Liſt 91
1:
dzątz oddálil od ſiebie/ a tak trwąiątz aż na konietz/
2:
a tedy doſtąpil bych doſtoynégo náſwiętſſégo ciala
3:
twégo ij krwie przyięciá Amen.
4:
Pokorné Iezuſa milégo ſwȳ milym apoſtolom
5:
nog vmywanijé. Ka: 25
6:
I
Ezus miloſciwy ktorému nitz nie ieſt ſkryto
7:
widzątz ijże iuż przyſſla godzina iego/ to ieſt
:
grafika
8:
dzień wielkonotzny/ kto
9:
régo miál ijdz przez mę=
10:
kę ſ teo ſwiata ku oyttzu
11:
miluiątz ſwé wierné/ kto
12:
rzy ſą na ſwiecie/ vcży=
13:
niwſſy ſie dlá nich cżlo=
14:
wiekiem/ milowal ié aże
15:
do ſkonaniá/ vmiéraiątz
16:
za nie. A przeto chtzątz
17:
ijm przyklád po ſobie
18:
ſwięté pokory zoſtawitz
19:
dokonawſſy wiecżerzé
20:
wielkonotzné/ wſtál od
21:
wiecżerzé/ na znamię w
22:
zdzierżeniá ij vmierno=
23:
ſci/ ij ſlożyl s ſiebie ſweé
24:
odzienijé/ na znamię ſwé cżyſtoty ij niewinnoſci/
25:
przeſcieradlem ſie przepáſál/ ij w miednicę wody
26:
nalál/ a vkazuiątz miloſtz/ pocżąl vmywatz nogi ſwȳ
27:
zwolenikom/ a vtarſſy tzalowatz. O niewidana mi=
28:
loſci/ o niewymowná dobroci/ o nowá ij nieſlycha=

strona: 91v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ná pokoro/ Kryſtuſ ſyn boży s cżyſté ij nie poru=
2:
ſſoné matki vrodziwſſy ſie krol krolow/ ij pán wſſyt
3:
kich panow/ wſtál od wiecżerzé/ odzienijé s ſiebie
4:
zwlocży/ ij ſkladá/ przeſciéradlem ſie opaſuie/ przed
5:
ſwymi ſlugami ſwé kolana ſklaniá/ a ſkloniwſſy ſie
6:
przed nimi na ziemię/ nogi im vmywá. O kto ſlyſſál
7:
niégdy takowé rzecży/ tzoż daléy vcżyniſs pyſſny cż
8:
lowiecże/ ktorys gniewem zazżony/ zázdroſcią znę=
9:
dzony/ lakomſtwem zmęcżony. Oto ſtworzyciél w=
10:
ſſego ſtworzeniá/ poklęknąwſſy na ſwé kolana/ nogi
11:
ſwych ſlug vmywá/ ij vciéraiątz tzaluie/ a ty ſie ſro=
12:
máſſ vpokorzytz bracié twé rozgniewané. O wielká
13:
pokora ij miloſtz iego/ gdy ſie téż ſklonil ku zráydcy
14:
ſwemu/ niebioſa ſie temu dziwuycie/ ij wſſytki rze=
15:
cży ziemſkié drżycie/ iż ſtworzyciél wſſytkiégo ſtwo
16:
rzeniá/ poklęknąl przed ſwȳ zraydtzą na ſwé kolana.
17:
O ſerce zloſliwé/ o ſerce kamienné/ ktoré ſie niemoże
18:
wzdzierżetz od vmyſlu zlégo/ widzątz takową po=
19:
korę krola anielſkiégo. Gdy przyſſedl ku Piotrowi
20:
ſwiętému/ chciál vmytz nogi/ lękwſſy ſie Piotr/ ijże
21:
bóg chce vmytz nogi cżlowiekowi proſtému/ rzékl
22:
ku milému iezuſowi: Panie ty mnie vmywáſſ nogi/
23:
iakoby rzékl/ ty bog ij pán wſſytkich panow/ ty król
24:
nad krolmi/ ty ſwiatloſtz wiekuijſtá/ ij zwierciadlo
25:
krom zmazy/ ty tako wielki ſklaniáſs ſie przedemną/
26:
ktorému ſie klaniaią anielſkié kolana/ vmywaiątz no
27:
gi mnie grzéſſnému cżlowiekowi vbogiému ij pro=
28:
ſtému. Odpowiedziál mily Iezus/ vkazuiątz doſtoy
29:
noſtz tey rzecży rzékątz: Pietrze tzotz iá cżynię/ ty nie

strona: 92

zbawitziela naſſego.Liſt 92
1:
wiéſs ninijé/ ale zwiéſſ potym. Ale Piotr niemogątz
2:
cierpietz takowé pokory iego rzékl. Nie będzieſs mi
3:
nog vmywatz nawieki. Odpowiedziál iemu Iezus
4:
grożątz mu: Ieſtli iá ciebie Pietrze nieumyię/ niebę=
5:
dzieſs miál ſe mną cżęſci w mym krolewſtwie. Lęk
6:
wſſy ſie ſwięty Piotr/ ij boiątz ſie ſtracżitz towarzy
7:
ſtwa Iezuzowégo/ ij téż chwály krolewſtwa niebie
8:
ſkiégo/ rzékl: Panie nie tylko nogi/ ale ręce ij glowę/
9:
ku vmyciu tobie podaię. Rzékl mu Iezus: Kto cżyſt
10:
ieſt/ niepotrzeba iemu iedno ijżby nogi vmyl/ Y wy=
11:
ſcie cżyſci alie nie wſſytcy/ bo mily Iezus wiedziál
12:
kto go miál zradzitz/ a przeto rzékl: cżyſciſcie ale nie
13:
wſſytcy. Potym pokornie przed Iudáſſem poklęk=
14:
nąwſſy/ vmyl iego nogi/ a wſſakoż ſie wżdám nie v
15:
ſmiérzyl od ſwé zloſci/ ale tym więcéy myſlil/ iako=
16:
by go tzo rychléy żydom w ręce ku vmęcżeniu wy=
17:
dál. O lotrze przeklęty/ a zráydtza niewierny/ nade=
18:
lwa okrutnieyſſy/ ktory przepuſſcżá s przyrodzeniá/
19:
kto ſie mu korzy ij na ziemię przed nijm padá/ a tys
20:
nadeń ſrozſſy zráydtza przeklęty. Widziſs ijż miſtrz
21:
twóy krol nieba ij ziemie przed tobą na ſwé kolana
22:
klęká/ a ty niechceſs ſie nad nijm ſmilowatz. O ſlepy
23:
Iudáſſu/ przeſtáń od twégo zlégo vmyſlu/ obezrzy
24:
wielką pokorę miſtrza ij boga twéo/ ijże ten ktorému
25:
ſie klaniá wſſytko ſtworzenijé/ poklęknąwſſy na ſwé
26:
kolana/ vmywa tobie ſwymi rękami nogi/ ktorégo
27:
ręce niebioſa ſtworzyly/ trędowaté ocżyſcialy/ ſlepé
28:
oſwiétzaly/ chléb na puſſcży rozmnożyly/ vmywaią
29:
tobie twé plugawé ij niedoſtoyné nogi/ vſta ony kto

strona: 92v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
remi mártwé krzéſil/ ktoré ſą pelné wſſe ſlodkoſci/
2:
tzalowaly twé przeklęté nogi. O żaloſciwá matko
3:
pelná boleſci/ by wiedziala ſyna twégo klęcżątz a v=
4:
mywaiątz nogi/ tego ktory go má w ręce wydatz nie
5:
przyiácielſkié/ wiém milá panno ijżby twé ſerce ro=
6:
ſkocżylo ſie dlá wielkié boleſci/ ale twóy mily ſyn/
7:
niechciál abys to widziala/ bo ſnádzby dlá ſmutku
8:
wielkiégo byla vmarla.
9:
Iezus naucżál apoſtoly. Ka: 26
10:
M
Ily Iezus vmywſſy wſſytkim nogi/ wziąl
11:
zaſie na ſię ſwé rucho ij pocżąl mowitz knim
12:
rzekątz: Wiécie tzom iá wám vcżynil/ wy zo
13:
wiecie mie miſtrzem ij panem/ a dobrze mowicie/ bo
14:
ciem ieſt. Tegodlá gdym ci iá vmyl nogi waſſe/ mi=
15:
ſtrzem ij panem waſſym będątz/ ij wy ieden drugié=
16:
go mácie vmywatz nogi/ bo przyklád dalem wám/
17:
aby iako iá cżynię wám/ iżbyſcie ij wy takiéż cżynili
18:
Zapráwdę powiedā to wám/ cirpięlitz iá ij wy cir=
19:
pcie/ bo nie ieſt ſlugá więtſſy pana ſwego/ ani zwo=
20:
lenik nieieſt więtſſy nad tego ktory go poſlál. Wié=
21:
cieli to tzom vcżynil ij naucżál/ blogoſlawieni będzie
22:
cie ieſtli to vcżynicie/ albo cżynitz będziecie/ botz iá
23:
wiém ktoréciem iá wybrál/ aby byli naſladownicy
24:
moij. Ale Iudaſſa niewybrál nato/ ale iżby ſie piſmo
25:
napelnilo/ ktoré o Iudáſſu w żalmie przepowiedziá
26:
no rzekątz. Biſkupſtwo iego wezmie ijny. Tamże
27:
daley mowi. Ktory pożywál chleba mégo/ podnioſl
28:
przeciw mnie zradę ſwoię. A to wám powiedám

strona: 93

zbawitziela naſſego.Liſt 93
1:
pirwéy niżli ſie ſtanie/ ijż gdy ſie to ſtanie/ abyſcie
2:
wierzyli ijżci to onijm pisáno w xięgach prorotzkich
3:
A wſſakoż to Iudáſſa nieporuſſylo/ ale więcéy iego
4:
ſerce zatwardzialo.
5:
Ciala bożégo poſwięcenié ij vſtawienié. Ka: 27
6:
D
Okonáwſſy mily Iezus wielkienocy ſtaré=
7:
go zákonu/ pocżąl nowy zákon/ bo potrzeba
8:
bylo pirwéy wielką notz ſtarégo zákonu vcż
9:
citz/ toż potym ſwiątoſtz wierné wielkié nocy vſta=
10:
witz. Tegodlá gdy wiecżerzé dokonáwáli/ wziąw=
11:
ſſy mily iezus chléb przaſny/ bogu oyttzu dzięki vcży
12:
niwſſy/ przeżegnál gij ij poſwięcil/ ij tako k nijm ieſt
13:
mowil: Totz ieſt cialo moie/ a rozlamuiątz dáwál
14:
ſwym zwolenikom rzekątz. Bierzcie ij pożywáycie/
15:
bo to ieſt cialo moie/ ktoré pod wyobrażenim chleba
16:
widzicie/ a to będzie wydáno na ſmiertz za wás/ ia=
17:
koby chciál rzétz. Wybyſcie mieli bytz dáni na wiecż
18:
né potępienijé/ aletz cialo moie za wás będzie na
19:
ſmiertz ij na okrutną mękę wydáné/ przeto to cżyń=
20:
cie na pamiątkę moię/ to ieſt moié męki. Takiéż ij kie
21:
lich z winem wziąwſſy/ motzą ſwoią poſwięciwſſy/
22:
vcżyniwſſy podziękowanié bogu oyttzu/ dál ijm rze
23:
kątz: Picie s tego wſſytcy/ botz to ieſt krew moia/ kto
24:
rá za wás ij za mnogié będzie przelána/ na odpuſſ=
25:
cżenie grzéchow. Zatȳ rzekl: Iuż od tychmiáſt/ tzuſż
26:
od téy godziny/ nie będę pitz ſwami s tego vrodze=
27:
niá macżycżnégo/ tzuſs tego wina/ ktoré ſie z winné
28:
macice rodzi/ aże do onego dniá/ to ieſt z mártwych
T


strona: 93v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wſtaniá mego/ gdy to będę pitz/ nowym tzuſs oby=
2:
cżaiem. A to ſie napelnilo po iego zmártwychwſtaniu
3:
gdy zſwymi zwoleniki iádl ij pil/ tedy iego cialo nie=
4:
bylo cirpiącé/ ale chwálebné/ a dlá tego niepotrze=
5:
bowalo kármi/ bo acżkoli mily Iezus byl blogoſla=
6:
wiony od pirwéy godziny iego náſwiętſſégo pocżę
7:
ciá ilé ku duſſy/ wſſakoż podlug ciala byl podrożnik
8:
przed ſwym zmárwy wſtanijm/ ale po ſwȳ chwá=
9:
lebnȳ zmartwy wſtaniu/ byl blogoſlawiony na du
10:
ſſy ij na ciele. A tako pożywali onégo chleba/ ij pily z
11:
onégo kielicha wſſytcy/ bo ani Iudáſſowi Kryſtus
12:
mily niechciál zapowiedzietz ſwiątoſci ciala/ ij kr=
13:
wie ſwé blogoſlawioné/ aby drudzy apoſtolowie
14:
nieubácżyli ijże go on má zradzitz. O zakamialy Iu
15:
dáſſu/ ij cżemu pożywanijé tako drogiégo ciala ij
16:
krwie/ twoię twardoſtz nie zlámie/ ij ku placżu nie=
17:
zmiękcży/ ijżby żalowál grzechu twégo cięſſkiégo/
18:
a poniechál go. Zapráwdę ijnſſá nieieſt przycżyna/
19:
iedno ijż zly duch ieſt w poſrodku twégo ſertza/ dlá
20:
tego będzie tobie na wieki biada.
21:
Zráydce ſwégo odzywanié. Ka: 28
22:
P
Otym widzątz Iezus Iudáſſa tym więcéy
23:
zatwardzialégo/ ktoréo anij iego pokora kto
24:
rą dziąlál przed nim/ gdy mu nogi vmywál
25:
ani nakármienijé ciala iego náſwiętſſégo niemoglo
26:
zmiękcżytz/ anij odwiéſtz od iego zlégo vmyſlu/ za=
27:
ſmuciwſſy ſie w duchu/ iąl gorzko plakatz nad grzé=
28:
chem ij potępieniem iego/ a chtzątz go ieſſcże odwiéſtz

strona: 94

zbawitziela naſſego.Liſt 94
1:
od iego zlégo vmyſlu/ a záby ſie ieſſcże vpamiętál/
2:
rzékl wſſytkiém placżątz ſlowy ſrogimi/ſiedzątz
3:
ſmutno miedzy ijmi. Zaprawdę zapráwdę powie=
4:
dám wám/ ijż ieden z wás má mie wydatz. Y rzékl
5:
daléy: Syn cżlowiecży idzie iako onim piſáno przez
6:
proroki/ ale bieda temu będzie/ przez ktorégo on bę=
7:
dzie wydán/ dobrze by mu bylo/ by ſie byl nigdy nie
8:
narodzil. Slyſſątz takowé ſlowa zwolenicy/ wſſyt=
9:
cy ſie zlękli patrzątz ieden na drugiégo/ niewiedzątz
10:
o kim by to mowil/ bo rzékl każdy w ſwym ſertzu.
11:
Ten miſtrz naſs wié wſſytki przyſſlé rzecży/ a ſnádz
12:
to o mnie mowi/ bo acżkoli niemám teraz go wolé
13:
zradzitz/ ſnádz potym z iego dopuſſcżeniá będę miál
14:
a tako więcéy wierzyli miſtrzowi ſwému/ nizli ſami
15:
ſobie/ a dlá tego boiątz ſie/ pocżęli ieden po drugiem
16:
mowitz/ wymáwiaiątz ſie: A zálim iá mily panie/ ij
17:
byl ieden na drugiégo zlé wolé. A vbácżywſſy ijch
18:
ſmutek mily Iezus/ rzékl ijm: Ktory wſciągnie ſem
19:
ną rękę w miſę/ ten mie zradzi. A ſkoro to rzekl/ wy=
20:
chwácil każdy rękę z miſy/ iedno iudáſſowa zoſtala
21:
Bo tako ten Iudáſs przeklęty/ byl nie ſromiezliwy/
22:
ijż wſciągál poſpolu z Iezuſem ſwą rękę do miſy
23:
ale oni tego zaklopotáwſſy ſie niebácżyli. A boięcy
24:
ſie Iudáſs/ aby ſie tym niewydál ijż milcżál gdy
25:
drudzy pytali mowiątz: A zálim iá/ rzekl teéż iakoby
26:
nie ſwymi vſty: A zalim iá mily miſtrzu. Odpowie=
27:
dziál mu Iezus. Tys powiedziál/ to ieſt/ tys ſie ſám
28:
wydál/ bo pán Kryſtus niechciál wziawitz grzechu
29:
Iudáſſowégo/ daiątz nám przyklád/ ijże nikt niemá
T ij


strona: 94v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
wziawitz grechu taiemnégo/ bo by byl Piotr ij ijnij
2:
apoſtolowie tę zradę Iudáſſowę wiedzieli/ ſnádzby
3:
go byli zęby drápali. O zapamiętaly iudáſſu/ cżemu
4:
ſwégo miſtrza laſki nié bácżyſs/ ktory twé zloſci nie
5:
chce ziawitz? O zakamialy iudáſſu/ cżemu ſié nie ſro
6:
máſs miſtrza twégo/ ktory wié cięſſkoſtz grzéchu
7:
twégo? O ſynu zatraceniá/ ktory ſie gróz mąk pie=
8:
kielnych nie boijſſ/ ijżci mogą dobrze rzetz: Lepiéy cij
9:
bylo by ſie byl nigdy nienarodzil. W ten cżas Ián
10:
ſiedziál wedle Iezuſa milégo/ iako podle miloſnika
11:
ſwégo/ a dlá tego gdy temu nierozumieli/ na ſwięte
12:
go Iána ſkinęli/ ijżby ſpytál iego miloſci/ ktory to ieſt
13:
tzo go má zradzitz? Ktorému polekku rzékl pán iezus
14:
mily/ ijż ten ieſt komu iá podám chléb rozmoczony.
15:
Y rozmocżywſſy chléb/ podál gij ſwą wláſną ręką
16:
Iudáſſowi. Ián to widzątz/ na pierſiach Iezuſo=
17:
wych zaſnąl/ bo w ten cżas wyſoko byl zachwytzon
18:
a Iudáſs więcéy zatym kęſem chleba zatwardziál/
19:
bo cżart iego więcéy ij pelniéy niż przed tym opętal
20:
ij więcéy go iako ſwéo oſiádl. Y rzékl iemu mily Ie=
21:
zus tzo máſs cżynitz/ to cżyń rychléy/ ale tego żádny
22:
niewiedziál z ſiedzących przy ſtole/ nácżby on to ie=
23:
mu rzekl/ bo niéktorzy mnimali ijże Iudáſs miál mie
24:
chy/ w ktorych chowál to tzo dáwáno milemu Iezu=
25:
ſowi/ na potrzeby z iego zwoleniki/ ku ſpomożeniu
26:
iego vboſtwa/ a przeto mnimieli by iemu rzékl Ie=
27:
zus: Nakupi tzo nám potrzéba ku ſwiętemu dniu. A
28:
drudzy lepák mnimieli by iemu tzo kázál datz vboſt=
29:
wu. A także za tym wyſſedl Iudáſs ku żydom/ kto=

strona: 95

zbawitziela naſſego.Liſt 95
1:
rzy ſie iuż zbiérali ijżby pana Iezuſa ięli.
2:
Iezuſa milégo ſlodkié kázanijé/ ij apoſtolow
3:
milé ij laſkawé naucżanijé. Ka: 29
4:
G
Dy Iudáſs wyſſedl precż/ rzékl mily Iezus/
5:
Iuż ieſt oſwietzon ſyn cżlowiecży/ iakoby
6:
chciál rzétz: Iuż wyſſedl ſyn ciemnoſci/ a zo
7:
ſtali ſami cżyſci z ſwym ocżyſcicielem. Y pocżąl ijm
8:
roſkoſſné kázanié dzialatz/ pelné ſlodkoſci ij miloſci
9:
rzekątz. Synácżkowie moij mili/ ieſſcże przez maly
10:
cżas będę s wami/ tzuſs aliż do godziny ſmierci mo
11:
ie/ w krewkoſci ciala/ ale po zmártwywſtaniu/ będę
12:
s wami w vwielbionȳ ciele przez cżterdzieſci dnij/
13:
ſſukáycie mie/ tzuſs/ chtzątz mie naſladowatz/ ale do
14:
kąd iá ijdę/ wy teráz niemożecie przyſtz/ tzuſs ninijé
15:
aliż wezmiecie ducha ſwiętego. Y rzekl ijm daléy:
16:
Przykazánijé moie dáwám wám/ abyſcie ſie milo=
17:
wali/ iakom iá wás milowál/ botz po tym poznaią
18:
iżeſcie moij zwolenicy/ będziecieli ſie ſpolu milowatz
19:
Slyſſątz to zwolenicy ijż ſie s nimi ijch miſtrz roz=
20:
ſtatz chce/ ſtala ſie ſwada miedzy ijmi/ ktoby s nich
21:
miál bytz więtſſy po iego ſmierci. Ale mily Iezus v=
22:
kazuiątz ijm drogę ſwięté pokory/ rzekl k nim: Krolo
23:
wie panuią nad tymi ktoré pod ſobą maią/ vkazu=
24:
iątz motz nad nimi ſwégo pańſtwa ij przelożeniá/ ale
25:
wy nie tako/ tzuſs mácie dzialatz. Ale kto miedzy wa
26:
mi w ſwiątoſci ij we tznocie wyſſy/ niecháy bedzie
27:
iako námnieyſſy. Y kto więtſſy ieſt/ ij ten tzo ſiedzi
28:
cżyli ten tzo ſluży? podlug ſądu ſwietzkiégo/ ten ieſt
T iij


strona: 95v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
więtſſy tzo ſiedzi. Iám ieſt więtſſy miedzy wami/ a
2:
wſſakom ieſt taki iako ten ktory ſluży. A wy obycża=
3:
iem ſwietſkim przez prelátztwo chcecie ku mocy kro
4:
lewſtwa przydz/ a to niemoże bytz/ bo wy ieſteſcie
5:
ktorzy naſladuiecie mnie/ a ieſteſcie ſemną w poku=
6:
ſach ij w przeciwnoſciach moijch/ a iá gotuię wám
7:
kroleſtwo wiecżné/ iako zgotowál mnie ocietz moy/
8:
abyſcie iedli ij pili/ ij byli napelnienij pożądanéowe=
9:
weſela na mym ſtole w niebieſkim krolewſtwie/ aby
10:
ſcie ſiedzieli na dwanáſcie ſtoltzow/ ſądzątz dwąná
11:
ſcie pokolenia Izraelſkié/ bo gdyſcie wy wierzyli/ o=
12:
nij wierzytz niechcieli. Y rzekl ku ſwiętemu Piotru:
13:
Sżymonie oto ſſatán ien tobie ij drugim ſie przeci=
14:
wiá/ chciál cie przeſiátz iako pſſenicę od ſwięté wia
15:
ry/ kuſſątz cie ij vdrącżaiątz/ alem iá proſil za cię/ aby
16:
nieuſtáwala wiara twoia/ a ty niégdy nawrociwſſy
17:
ſie/ potwiérdzi bracią twoię/ przykladē twé pokuty/
18:
aby nieroſpácżali w miloſci bożé. Y rzékl daley mily
19:
Kryſtus ku ſwym zwolenikom: Niecháy ſie nieſmę
20:
ci ſerce waſſe/ wierzycie w boga/ ij w mię wierzcie.
21:
W domu oyttza mégo ſą rozmaijté przybytki. Bych
22:
byl wám tzo ijnako powiedzial niżlim powiedziál/
23:
tzuſs ijż ijdę wám gotowatz mieſce/ a odeydęli od
24:
wás/ nagotuię wam mieſce/ zaſie przydę ij prziymę
25:
wás ku mnie ſamému/ iże gdziē iá/ byſcie ij wy byli/
26:
a do kąd iá ijdę/ wy wiécie/ ij drogę wiecie. Rzekl
27:
mu Thomáſs: Panie niewiemy do kąd ijdzieſs/ a ia
28:
koż drogę możémy wiedzietz. Rzekl mu iezus: Iaciē
29:
droga/ práwda/ ij żywot/ a żádny niemoże przydz ku

strona: 96

zbawitziela naſſego.Liſt 96
1:
bogu oyttzu/ iedno przez mię/ byſcie poznali mnie/ za
2:
práwdę poznalibyſcie ij oyttza méo/ a od tychmiáſt
3:
poznácie mnie ij onego/ a iużeſcie go widzieli. Tedy
4:
rzekl ſwięty Filip: Panie pokaży nám oyttza/ a doſytz
5:
mámy w tym. Rzékl mu Iezus: Przez tak dlugi cżas
6:
bylem s wami/ a wżdyſcie mie nie poznali Filipie/
7:
ktotz mie widzi/ widzitz ij oyttza mégo. Iakoż ty mo
8:
wiſs/ pokaż nám oyttza/ a zá niewierzyſs ijże iá w
9:
oyttzu/ a ocietz we mnie. Slowa ktorem iá mowil
10:
wám/ ſamciem ijch od ſiebie niemowil/ ale ocietz we
11:
mnie będący/ tenci cżyni vcżynki/ niewierzycieli ijżē
12:
iá w mym oyttzu a ocietz we mnie/ prze vczynki kto=
13:
ré dzialám wiérzcie. Zapráwdę zapráwdę powie=
14:
dám wám/ kto wierzy w mię/ vcżynki ktoré iá cży=
15:
nię/ ij on będzie cżynil/ ij więtſſe tzuda niż ty będzie
16:
cżynitz/ bo iá ijdę ku oyttzu/ a tzożkoli będziecie pro=
17:
ſitz w ijmię moie/ to vcżyni/ aby ocietz byl pochwa=
18:
lon w ſynie.
19:
Iezus mily przed ſwą ſmiercią/ obietzál
20:
ſwȳzwolenikō vcieſſny dár zeſlatz
21:
ducha ſwiętégo. Ka: 30
22:
P
Otym Iezus mily gdy ſwym zwolenikom
23:
powiedziál/ ijże od nich przez okrutną mękę
24:
ku ſwemu oyttzu ijſtz mial/ chciál ijm niéktory dár
25:
vcieſſny datz/ aby ſobie nirozpacżyli/ przeto im rzekl
26:
Ieſtli mie miluiecie/ przykázanié moie chowáycie/ a
27:
iá będę proſitz oyttza mego/ ijże ijnégo pocieſſyciela
28:
dá wám ducha práwdy/ aby nawieki s wami oſtál/

strona: 96v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ktorégo ſwiat niemoże przyiątz/ ijże go widzietz nie=
2:
może/ anij go wié/ anij wy go poznacie/ bo v wás zo
3:
ſtanie ij w was będzie. Nieoſtawiętz wás ſirotami/
4:
bo przydę zaſię k wám/ a będzie weſolo ſerce waſſe.
5:
Ieſſcżem maly cżas s wami/ a iuż ten ſwiat niewi=
6:
dzi mie/ ale wy mnie widzicié ijżem iá żyw ij wy ży=
7:
wi będziecie. W on cżas poznácie ijżem iá w mym
8:
oyttzu/ a wy we mnie/ a iá w wás. Kto má przyká=
9:
zanijé moie a chowá ié/ ten ci ieſt ktory mie miluie/
10:
ale kto mnie miluie/ będzie milowán od oyttza meo/
11:
ij iá go będę milowatz/ ij ziawię ſám ſiebie iemu/ bo
12:
będzieli kto mnie milowatz/ ſlowa mé będzie cho=
13:
watz/ ij ocietz moy będzie go milowatz/ ij przydziémy
14:
k niemu/ ij vcżyniémy mieſſkanié v niego. Kto mnie
15:
niemiluie/ ſlow moijch nie chowá. A ty ſlowa ktoré=
16:
ſcie ſlyſſeli/ nie ſą moie/ ale tego ktory mie poſlál oyt
17:
tza mégo. Tom wám mowil s wami mieſſkaiątz/ ale
18:
pocieſſyciél duch ſwięty/ ktoréo poſle ocietz w ijmię
19:
moie/ ten wás naucży wſſytkiéo tzokolim wám prze
20:
powiedziál. Pokoy zoſtawiám wám/ pokoy moy
21:
dáwám wám. Niecháy ſie nie ſmęci ſerce waſſe/ a=
22:
nij ſie niecháy nielęká. Slyſſeliſcie ijżem iá mowil
23:
wám/ idę od wás/ a przydę zaſię k wám. Byſcie mie
24:
milowali/ wżdybyſcie ſie weſelili ijże iá ijdę ku oyt=
25:
tzu/ bo ocietz więtſſy ieſt mnie/ a ninié rzeklem wám
26:
pirwey niżli ſie ſtalo/ ijż gdy ſie to ſtanie/ abyſcie
27:
wierzyli. Iuż nie wielé będę swami mowitz/ bo przy
28:
ſſlo kſiążę tego ſwiata/ a we mnie nitz nie má/ ale by
29:
poznál ſwiat ijże iá miluię oyttza mégo/ a iako mi

strona: 97

zbawitziela naſſego.Liſt 97
1:
dál przykázanijé/ tako cżynię. Wſtáńcie podzmy ta=
2:
mo ij poſſli na gorę oliwną.
3:
Modlitwa.
4:
O
Iezu cichy a práwdziwé pokory przyklad=
5:
niku/ ienżes vmywál nogi zwolenikom twȳ
6:
Proſſę cie mily panie ocżyſci tobie żądze moie/ a na
7:
obiedwie nodze/ to ieſt na oboiéy laſce ocżyſcienij ij
8:
zapáleni/ ku tobie ocżiſcicielowi memu bezpiecżniey
9:
przyſtąpię. Ocżyſtz mnie grzeſſnéo na koniec dniow
10:
żywota mégo/ a wyprozni mie od zmáz grzéchu w=
11:
ſſelkiéo/ aby opuſciwſſy zamieſſkaloſci/ ij grzechow
12:
moich ſſkaradoſci/ nieprzyiáciele moij wdzień ſmier
13:
ci odeſſli odemnie poſromocenij/ ktorzy moich ſtop
14:
vſtawicżnie ſtrzegli. Dowiedz panie iezu kryſte no
15:
gi moie na drógę pokoiu/ ijżbych zrąk wſſytkich nie
16:
przyiácieli moijch wyzwolony/ wielbil ciebie ze w=
17:
ſſytkiémi wybranymi twymi na wieki wiekō Amen
18:
Iezus z onégo mieſtza gdzie byla wiecżerzá
19:
wſtáwſſy ſſedl z ſwymi zwoleniki ku
20:
gorze oliwety. Ka: 31
21:
R
Zekwſſy to Iezus/ zatym wyſſedl z onego
22:
domu w ktorym z ſwymi zwoleniki wiecze=
23:
rzál/ ij ſſedl ku gorzé oliwné przez iednę rżécżkę/ kto=
24:
ré dziáno Cedron/ dlá drzéw Cedrowych/ wziąwſſy
25:
z ſobą ſwoie zwoleniki. A gdy snimi przyſſedl ku go
26:
rze oliwéty/ pod ktorą byla wioſka Ietſemáni/ rzékl
27:
ku ſwym zwolenikom wielmi ſmutnie Iezus mily.

strona: 97v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Námileyſſy moij/ powiedziálem wám niedáwno
2:
tzo ſie ſemną má ſtatz/ iuż téeż wám powiém tzo ſie
3:
má wám przygodzitz/ bo wſſytcy wy będziecie po=
4:
gorſſenij we mnie tey nocy/ ijż gdy mie od żydow
5:
iętégo vzrzycie/ wſſytcy odemnie vciecżecie/ a mnie
6:
ſamégo w ijch ręku zoſtawicie/ bo ſie muſi ſpelnitz
:
grafika
7:
piſmo tzo duchem ſwię
8:
tym piſáno Vderzą pa
9:
ſtyrza/ a wſſytki ſie ow
10:
ce rozbieżą moié trzo
11:
dy. Ale wiedzcie ijże
12:
trzeciégo dnia z már=
13:
twych wſtanę ij do Ga
14:
lileiey wás vprzédzę.
15:
Rzekl Piotr iako ſmiel
16:
ſſy. By téż wſſytcy ſie
17:
zgorſſyli/ ale ſie iá nie=
18:
zgorſſę/ bom gotow idz
19:
s tobą do ciemnice ij
20:
na ſmiertz. Takiéż teéż
21:
wſſytcy rzekli: Panie
22:
gotowiſmy wſſytcy v
23:
mrzetz ij cirpietz s tobą. Odpowiedziál mily Iezus
24:
ij rzekl Piotrowi: Pietrze/ nijm kur tey nocy dwa=
25:
krotz zapoie/ trzy krotz zaprzyſs ſie mnie. Odpowie
26:
dziál ſwięty Piotr: Panie nigdy ſie ciebie niezaprzę
27:
aby mi téż vmrzetz s tobą. O pietrze ty to mowiſs
28:
patrzątz na ſwé żądzé/ a niewiéſs przygody przyſſle
29:
botz ſie nie może zmienitz ſlowo miſtrza twégo/ cże=

strona: 98

zbawitziela naſſego.Liſt 98
1:
mus tak ſmialy/ ijż go chceſs vcżynitz niepráwdzi=
2:
wégo? Zatȳ mily iezus pocżąl lepak mowitz k nijm:
3:
Gdym wás ſlál bez miécha albo kaléty/ a záli wám
4:
cżego niedoſtawalo? A onij rzekli wſſytcy: Nitz/ w=
5:
ſſegoſmy doſytz mieli. Rzekl iezus: Námiléyſſy moij
6:
kto má miech niecháy wezmie ij kalétę/ a kto niémá
7:
niecháy przedá ſuknią/ a kupi ſobie miecż. Powie=
8:
dámci wám za práwdę/ ijże muſi ſie popelnitz we
9:
mnie/ tzo ieſt piſáno. Iże ze zlymi policżon ieſt/ abo=
10:
ciém iuż wſſytko tzożkoli o mnie piſáno/ będzie mietz
11:
konietz. Tako zatym rzekli zwolenicy. Panie mámy
12:
tu dwa miecża. A on ijm rzékl: Doſytzci. Y poſſedl z
13:
wielkim placżem ku gorze oliwety/ a iego zwolenicy
14:
téż za nim ſſli gorzko placżąc/ bo ijm iuż iawnie prze
15:
powiedziál o ſwé ſmierci. A gdy iuż przyſſedl s nij=
16:
mi ku gorze oliwéty/ rzékl ſwȳ zwolenikom. Poſiedz
17:
cie tutá/ a iátz odidę malucżko od wás/ ij pomodlę
18:
ſie/ a wy téż modlcie ſie/ abyście nie weſſli w poku=
19:
ſſenijé/ aby tzuſs pokuſa niémiala zwycięstwa/ A w=
20:
ziąwſſy mily Iezus Piotra/ Iakuba ij Iána/ ktorzy
21:
byli nad ijné taiemnieyſſy/ ktorȳ téż na gorze Tabor
22:
ſwiatloſtz ſwégo boſtwa vkázál/ gdy ſie przed nimi
23:
przemieniál/ chciál też ſamym w ten cżas vkazatz
24:
krewkoſtz ſwégo ciala/ ij ſſedl s nijmi za rzékę Ce=
25:
drową do ogroda/ nie ijżby rożą albo liliją zbiérál/
26:
ale iżby mękę wielką cirpiál/ by zrádcy ſwému przy
27:
ſtęp dobry ſwéo wydaniá dál ij vkázál/ bo to iudáſs
28:
dobrze wiedziál ijż tam pán Iezus cżęſtokrotz mo=
29:
dlitz ſie chadzal. Rozmáwianijé

strona: 98v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
T
Amże będątz iąl ſie miloſciwy pán Iezus
2:
cięſko ſmęcitz/ pocżąl przed nimi drżetz ble=
3:
dnietz/ ij teſknitz. Potȳ nacżąl zwielkim ſmut
4:
kiem ku onym trzem zwolenikom mowitz: Smutna
5:
ieſt duſſa moia aże do ſmierci/ iakoby ijm tak rzékl:
6:
O námilſſy miloſnicy moij/ bądzcie motzni/ cieſſcie
7:
ſie ſami/ bociem iá ieſt tak wielmi ſmutny/ ijż moy
8:
ſmutek/ rowná mi ſie ſmierci/ a pirwey pocieſſon
9:
nie będę/ aż dla zbawieniá wſſytkiéo ſwiata na krzy
10:
żu ganiebnie ij okrutnie vmrę/ oytce ſwięté z odchla
11:
ni piekielné wyrwę/ niebo vbogiému cżlowiekowi
12:
odewrę/ wás zwoleniki moie/ cżaſu mé męki roſpro
13:
ſſoné zgromadzę/ ij w wierze ſwięté potwiérdzę/ bo
14:
wſſytcy wy odemnie vciecżecie/ a iá poydę dám ſie
15:
ofiarowatz za wás. A przeto ſiedzcie tu a cżuycie ſe=
16:
mną a nie z diáblem/ ktorytz nie ſpi/ ale ſſukaiątz krą
17:
ży kogo by pożarl/ anij z żydmi/ ktorzy nieſpiątz my=
18:
ſlą ij zabitz mie chtzą. Nie z Iudáſſem/ ktorytz nie ſpij
19:
ale po mieſcie Ieruzalē biegá/ żydy ku mému ięciu
20:
zgromadzá. Nie z ſwiatē/ ktorytz mie zawżdy prze=
21:
ſladuie. Anij téż z grzéſſnémi/ ktorzytz cżuią nie ſem=
22:
ną/ ale przeciw mnie. Ale wy cżuyecie ſemną modlątz
23:
ſie/ bo ieſtli będziecie towarzyſſmi mégo vmęcżeniá
24:
będziecie ij weſelá/ a iátz od wás malucżko poydę/
25:
pomodlę ſie bogu oyttzu. Swięty Auguſtyn tu mo
26:
wi. O mily panie/ widziáles ocżyma twégo boſtwa
27:
w dworze biſkupow żydowſkich/ ij kſiążąt kaplań=
28:
ſkich vbieraiącé ſie ku twému ięciu w zbroię/ zaże=
29:
gaiątz laterny/ gotuiątz broń. Widziáles téż niewier

strona: 99

zbawitziela naſſego.Liſt 99
1:
négo Iudáſſa woyſto pilno namáwiaiątz/ aby ſie ry
2:
chléy brali rzekątz. Iużci cżas bierzcie ſie tzo rychley
3:
tey godziny możémy go náydz ij iątz bez tluſſcżé/ ijż
4:
go nám nikt odiątz anij bronitz niemoże. A dlá tego
5:
nie darmo byla ſmutna duſſa twá/ pokis twą ſmier
6:
cią grzeſſnych nie wykupil. Tu cżlowiecże mily okiē
7:
miloſiernym/ na twégo milégo pana wezrzy/ a oglą=
8:
dáy iakotz ſie ſmęci/ drży od ſtrachu przykré ſmierci
9:
a żaluiątz tego s nijm ſie ſmęci/ ij ſercem nábożnym
10:
k niemu mow: O pocieſſenijé anielſkié/ iakoż ſie to
11:
ſmuciſs/ ijnſſé wſſytki ſmutné cieſſyſs. A on ci odpo
12:
wié. Smucę ſie cżlowiecże prze gorſſenijé apoſtol=
13:
ſkié/ ij zatracenijé Iudáſſowo ku wiekuijſté męce
14:
piekielné/ téż dlá wielkoſci ij okrutnoſci moiéy męki/
15:
ij dlá ſſkaradoſci méy cięſſkié męki albo ſmierci/ ij
16:
téż dlá wielkié niewdzięcżnoſci ludſkié/ ijż ijm męka
17:
moia cięſſká/ ij krew niewinná/ nie tylko nie będzie
18:
ijm pożytecżná na zbawienijé/ ale na ijch więtſſé po
19:
tępienijé. My tedy mily panie proſimy ciebie pokor
20:
nie/ aby nám dál ſerce wdzięcżné/ abychmy ſie s to=
21:
bą ſmucili za naſſe zloſci ij ża twą mękę niewinną
22:
plakali/ aby twé ſwięté krwie rozlánié/ niebylo nám
23:
na potępienijé/ ale na duſſné zbawienijé Amen.
24:
Pirwſſá modlitwa. Ka: 32
25:
A
Odſſedſſy od nich tak daleko iakoby kamie=
26:
niem mogl zarzucitz/ pádwſſy na ziemię na
27:
ſwé oblicże/ pokornie modlil ſie tako rzekątz.
28:
O móy oytcże nálaſkawſſy/ wſſytki rzecży ſą tobie
V


strona: 99v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
podobné/ przeto proſſę cie możeli bytz/ iżby mnie nie
2:
vmarwſſy/ ſmiertz vmrze/ niebo otworzoné będzie/
3:
plemieniu ludſkiému ſtanie ſie odkupienijé. Wyſlu=
4:
cháy mie w mé prozbie/ niechátz ten kielich/ to ieſt ta
5:
garzká męka odemnie odeydzie/ a wſſakoż nie moia
6:
ale twoia ſtáń ſie wolá/ to ieſt/ nie cżlowiecżá popel
7:
ni ſie wolá/ ktoráby rada nie cirpiala/ ale ſtáń ſie
8:
wolá bożá/ ktorá vmrzetz za cżlowieka żądá. A w tȳ
9:
tu nieroſtropné naucżá/ tzo ſie vpornie modlą/ nie=
10:
przikladaiątz/ ieſtli to ieſt mily panie twá wolá. Vcż
11:
cie ſie tu wſſytcy krzeſciani/ ijż gdy na wás przydą
12:
przeciwnoſci ij cięſſkoſci/ wezmicie przed ſię bożé v
13:
męcżenijé/ a odwrociwſſy zaſmucenijé/ mowcie/
14:
Bądz twá wolá mily panie.
15:
Apoſtolow pirwſſe nawiedzenijé. Ka: 33
16:
V
Yrzekwſſy mily Iezus ty ſlowa ku ſwému
17:
milému oyttzu/ nie wziąwſſy żádnégo nanie
18:
odpowiedzeniá/ wſtál od modlitwy/ ij na=
19:
wiedzil ſwé zwoleniki/ a przyſſedſſy k nim nalázl ie
20:
ſpiącé/ ij rzékl Piotrowi: Symonie ſpiſſ/ niemogles
21:
iedné godziny cżutz ſe mną/ a zá nie wiéſſ tzos mi nie
22:
dáwno obietzowál/ iżes ſemną na ſmiertz ijdz chciál
23:
Zatym rzékl ku wſſytkim: Cżuycie a modlcie ſie/ a=
24:
byſcie nie wpadli w pokuſę/ botz duch rychly ieſt ku
25:
obietzowaniu/ téż ij vmrzétz ſemną/ ale cialo ieſt
26:
krewkié/ boiazliwé ku trwaniu ij ſpelnieniu/ iakoby
27:
rzékl: Cżemu milá braciá ſpicie/ a wſſakoſcie gorący
28:
ij wielmi rychly duch niedáwno mieli/ ijżeſcie vm=

strona: 100

zbawitziela naſſego.Liſt 100
1:
rzetz ſemną chcieli/ a teráz oto malé godziny cżucie=
2:
ſcie ſemną niemogli. A rzekwſſy to/ zaſie ſſedl wto=
3:
ré/ ij modlil ſie rzekątz. Oytcże moy mily/ ienże ies
4:
wyſoki w ſtworzeniu/ ſlodki w milowaniu/ miloſier
5:
ny w odkupieniu/ wezrzy na mię ſyna twégo iedy=
6:
négo/ oglądáy iakotz duch moy we mnie zaſmutzón/
7:
tzo mi nieprzyiáciele moij grożą. Przeto proſſę mo=
8:
żeli bytz/ ſmiluy ſie na demną/ oddál ten kielich gorz
9:
kié męki odemnie/ odkupi ijnſſym obycżaiem plemię
10:
ludſkié/ niż przez mé cięſſkié vmęcżenijé/ a wſſakoż
11:
ieſtli niemoże odēnie odeydz ten kielich gorzki/ iedno
12:
ijżbych go pil/ bądz twá wolá a niemoia/ to ieſt/ nie
13:
cháy ſie nieſtanie iako iá chcę/ ale iako ty chceſs oyt
14:
cże moy mily.
15:
Iezuſa milégo apoſtolow wtoré
16:
nawiedzienije. Ka: 34
17:
P
Otym Iezus mily z onego mieſtza wſtáw=
18:
ſſy/ przyſſedl ku ſwym zwolenikom wtoreé/
19:
ij nalázl ie lepak ſpiące/ bo ijch ocży byly ſmutkiem
20:
obciążoné/ ij malo nad nimi ſtanąwſſy/ rozumieiątz
21:
ijch krewkoſci/ nie rzekl ijm nitz ijnégo iedno to. Iuż
22:
ci ſie przybliżá godzina. A onij od wielkiégo ſmutku
23:
niewiedzieli tzo by mu odpowiedzietz mieli/ albo dlá
24:
tego téż iże byli krzywi/ bo ijm byl przykázál aby nie
25:
ſpali/ a tak gdy przyſſedl k nijm/ podchwyciwſſy ſie
26:
ze ſnu/ nie ſmieli mu nitz odpowiedzietz/ wielkiémi
27:
ſromy żaluiątz tego/ ijż iego poſlednié wolé niena=
28:
pelnili. A przeto opuſciwſſy ié/ ſſedl zaſię potrzecié
V ij


strona: 100v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
na toż mieſce gdzie ij pirwey/ aby ſie tam ſwému mi=
2:
lému oyttzu modlil/ záby ſmiertz okrutną ij mękę
3:
gorzką od niego oddálil. Tamże na golé kolana na
4:
ziemi poklęknąwſſy ręce ſwé ſwięté roſkrzyżowáw
5:
ſſy/ z wielkim placżem modlil ſie rzekątz ku bogu oyt
6:
tzu. Oytcże moy niebieſki/ proſſę cie przez miloſier=
7:
dzie twé wielkie/ nieodwratzáy twéowezrzeniá ode=
8:
mnie/ ale wezrzy dzis na mie laſkąwie/ racży mie
9:
wyſluchatz w mé prozbie/ ktorątz oto iuż po trzecié
10:
dzialám. Oglądáy iakotz cirpię wielkié vdręcżenije/
11:
ażetz oto iuż mdleię/ możeli bytz podlug twé ſprawié
12:
dliwoſci/ niechátz odſtąpi odēnie ten kielich niewy=
13:
mowné gorzkoſci. Zlubilo ſie tobie moy mily oytcże
14:
że bych iá na ten ſwiat z ſtąpil/ ij w żywocie panień
15:
ſkim naturę cżlowiecżą z mym boſtwē zlącżyl/ a nie
16:
przeciwilemci ſie/ chciáles wſſechmogący oytcże a=
17:
bych cialo moie náſwiętſſe duchem ſwiętym ſpra=
18:
wione ze krwie cżyſté panieńſkié/ na robotę ij wiel=
19:
ką prácę wydál/ bych vboſtwo ij przeſladowanije
20:
cirpiál/ a ſluchálem cie/ niemaiątz ieſſcże na tym do
21:
ſytz/ chceſs ijżbych ieſſcże dlá grzeſſnégo cżlowieka
22:
krew ſwą niewinną rozlál/ chceſs bych w ręce nie=
23:
przyiácielſkié wpádl/ abych iako lotr byl związán/ ij
24:
na ſmiertz okrutną ſkázán/ abych tam oſtatecżnie dlá wielkié męki/ żywota ſwego dokonal. Wiedz mi
25:
ly oytcże ijżci ſie ij w tym przeciwitz niebędę/ oto go
26:
towem/ a wſſakoż też wżdy oytcże mily wezrzy na
27:
moię naturę cżlowiecżą/ mdlą/ a wielmi krewką.
28:
Oglądáy cialo moie panieńſkié/ wielmi ſubtylné/

strona: 101

zbawitziela naſſego.Liſt 101
1:
iakotz drży/ tzo ſie okrutné męki boij ij ſmierci. Wez=
2:
rzyż też na moię mękę cięſſką a nie znoſną albo nie=
3:
znoſſoną/ ktorątz mi iuż okrutni ludzie gotuią. Y kto
4:
rá ieſt moy mily oytcże zloſtz moia/ otom iá ijm wie
5:
lé dobrégo cżynil/ oni mnie platzą zlé za dobré zwo=
6:
lenika mégo przenaięli/ ij wodzem go ſobie vcżynili
7:
aby mie ijm wydál. Przeto moy mily oytcże możeli
8:
bytz/ oddál odemnie ten kielich/ bo by téż dobrze nie=
9:
wiedzieli ijżem ſyn twoy/ ale gdym niewinnie żyl
10:
miedzy nimi/ tego by mi cżynitz niemieli/ a wſſakoż
11:
niemożeli ſie ſtatz podlug prozby mey/ ktorątz wedle
12:
ciala mego żądze cżynię/ ſtáń ſie podlug wolé twoié
13:
ktorám s tobą vcżynil w boſtwie/ iedno cie wżdy
14:
proſſę o wſpomożenié bych ci nieuſtál wtey cięſſkié
15:
męce. Y pocżąl ſie przemagatz/ aże krwawy pot po=
16:
cżąl s niego na ziemię padatz. A w tym vkázál ſwoy
17:
ſmutek/ ij mękę ſwą cięſſką/ ktorą miál cirpietz.
18:
Modlitwa.
19:
O
Panie Iezu Kriſte ſynu boga żyweo/ ienżes
20:
godziny iutrzenné dlá mnie nędznéo grzéſſ=
21:
négo cżlowieka/ gdy ſie iuż twoia przybliżala męka/
22:
bátz ſie a ſmutnym bytz rácżyles. Dáy mi wſſytki
23:
ſmętki mé ſertza mégo/ ku tobie panu bogu wſſech=
24:
mogącemu przynoſitz/ a ty ony wiednoſci męki twé
25:
ij ſmutku poſpolu ſemną racż znoſitz. A tak záſlugą
26:
męki twé przenáſwiętſſé/ niecháy będę ku zbawie=
27:
niu naſſému Amen.
28:
Iezuſa milégo poſilenié. 35
V iij


strona: 101

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
S
Tąpil z nieba w ten cżas archaniol Gabryel
2:
z wielką ſwiatloſcią/ a poklęknąwſſy przed
3:
ſwym ſtworzycielem/ pozdrowil go z wielką
4:
vcżliwoſcią/ ij pocżąl rycérz podpomagatz krola/
5:
ſluga pana/ ſtworzenijé ſtworzyciela rzekątz. O kro=
6:
lu niebieſki/ iako ſie to boijſſ barzo ſmierci/ a wſſako
7:
dla tego rácżyles ſie na ten ſwiat narodzitz/ aby
8:
przez ſwą ſwiętą ſmiertz cżlowiecży rodzáy odku=
9:
pil/ ij naſs vpád naprawil/ miedzy bogiem oyttzcem/
10:
ij grzéſſnȳ cżlowiekiem mier vcżynil. Bedzieſs mi=
11:
ly Iezu vwiązán/ vplwán/ ij policżkowán/ vbit/ vko
12:
ronowán/ przeto bądz poſilon/ bo na wyſokiégo ſlu
13:
ſſá znamienité a trudné rzecży noſitz/ aletz to mily
14:
Iezu rychlo ominie/ a chwálę ktorą wezmieſs za to/
15:
końtza mietz niebędzie. A tako w tym Iezus mily ná
16:
ſylniéy omdlál/ a krzyżem na ſwé ſwięté oblicżé na
17:
ziemię vpádl/ tamże leżątz mękę ſwą cięſſką rozmy=
18:
ſlál/ ktorą wrychle dlá zbawieniá ludſkiégo cirpietz
19:
miál/ dlá tego bácżątz to iego cżlowiecżeńſtwo/ tak
20:
ſie ſilno ſmierci bálo/ ijż żádnȳ obycżaiem vmrzetz
21:
niechcialo/ ale przeciwko boſtwu ſſemralo/ ktoré v=
22:
mrzetz chcialo/ wſſako mily Iezus tako motzno z na
23:
turą cżlowiecżeńſtwa ſwégo wálcżyl/ aż ſie krwa=
24:
wym potem pocil. Dlá wielkiégociém kryſtuſa mi=
25:
légo boiowaniá/ ij cięſſkiégo przepomáganiá/ wſſyt
26:
ka krew tzo w żylach ij w ciele byla/ tak ſie dlá boia=
27:
zni wielkié poruſſyla/ a tako krwawy pot iako kro=
28:
pié ciékl na ziemię z náſwiętſſéociala. O drogi pocie
29:
Iezuſa milégo/ o znamię zbawieniá cżlowiecżégo.

strona: 102

zbawitziela naſſego.Liſt 102
1:
Tu cżlowiecże s placżem rozmyſláy/ iako gorzką
2:
ſmiertz ij cięſſką mękę twoy mily pán za cię cirpiál
3:
gdyż ſamo tylko rozmyſlanijé ſmierci/ vcżynilo mu
4:
tako wielé ij wielkié krwie wylánie/ tzoż tedy będzie
5:
robitz przy męce/ gdyż tako wielé robil na modlit=
6:
wie. Przeto mowi tu Biernát ſwięty: O námilo=
7:
ſciwſſy Iezu/ tzoż ci męki ij boleſci vcżyni okrutnoſtz
8:
ganiebné ſmierci/ gdyż cie ſamo rozmyſlanijé tylko
9:
tak wielmi ſmęci? A iako doktor oſwiétzony/ ij ijnſſy
10:
doktorowie nábożni mowią: Iże oné godziny boſt=
11:
wo iego náſwiętſſé widzialo wſſytek obycżáy męki
12:
ij okrutnoſtz ganiebné ſmierci/ tako ijże dlá wielkiéo
13:
ſmutku wſſytki w nim cżlonki drżaly/ w vſciéch zę=
14:
by/ w glowie ocży/ w ciele koſci/ żyly ij ſtawy/ tak ſie
15:
byly barzo dlá wielkoſci przyſſlé męki poruſſyly/ ijż
16:
krwawym potem ſie pocily/ a tak nie tylko ocżyma/
17:
ale wſſytkimi cżlonki ciala ſwégo/ ſlzami krwawy=
18:
mi za nás plakál/ tamże taką wielką ſerdecżną bo=
19:
leſtz miál/ ijż by go bylo boſtwo w onym ſmutku nie
20:
ſpomágalo/ ieſſcżeby byl w ogrodzie vmarl. Dlá te
21:
go będątz w tak wielkié cięſſkoſci/ mowil s placżem
22:
ku bogu oyttzu? Oytcże mily proſſęcie dáy mi ſpo=
23:
możenijé bychci nieuſtál w téy gorzkié męce/ ototz
24:
mily oytcże ſilny gwált cirpię/ botz oto widzę/ ijż iá
25:
ktorym byl iako baranek pokorny/ będę natichmiáſt
26:
iako lotr iaki związany. Iá ktorȳ ieſt nátzudnieyſſy
27:
miedzy ſyny ludſkémi będę dzis iako trędowaty.
28:
Iá ktorȳ ſwé milé zwoleniki tak wielmi vmilowál/
29:
iżem im nogi vmywál/ dzis od nich będę opuſſcżon.

strona: 102v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Iá ktory mám cialo nároſkoſſnieyſſé/ będę dzis ob=
2:
nażon/ a pocżąwſſy od pięty nożné/ aż do wirzchu
3:
glowy/ krwawymi ranami będę napelnion. Iá kto
4:
rym tak chwálebnie w dzień kwietny wſſedl do Ie=
5:
ruzalem/ ijż mie dziátki żydowſkié noſſątz roſſcżki
6:
oliwné prowadzili/ ij kwiátki miotaiątz/ blogoſla=
7:
wiony ktory przyſſedl w ijmię bożé ſpiéwaly/ dzis
8:
zeſromotzny ſkrzyżem z miaſta będę wyrzutzon/ a
9:
bych na ſſybienicy miedzy dwiema lotrami byl za=
10:
wieſſon/ tamże ſaḿ żywota ſtrádám/ ktory wſſyt=
11:
kim żywot dáwám. Przeto oytcże ſprawiedliwy/
12:
gdyżes tak ſkázál/ abych owſſeki vkrzyżowán/ bądz
13:
że wolá twoiá. Ale matuchnę moię milą polétzám
14:
tobie ij zwoleniki moie. Iá do tąd chowálem ié/ od
15:
tąd ty boże oytcże chowáy ié. Y pocżąl ſie dlużéy
16:
modlitz/ mowiątz on żálm. Boże boże móy ij cże=
17:
mus mie opuſcil/ aże do onego żalmu. Wtobiem go
18:
ſpodinie nadzieię miál. Tego żalmu napoly ſpié=
19:
wawſſy/ przeſtál/ bo w ten cżas ſtál ſie iakoby w do
20:
konaniu na wálce/ A takowy ſtrach ziąl go/ s ktoréo
21:
káżdy cżlonek w nijm drżál/ aż obfity pot wyſſedl
22:
s niego/ tzo przez dwie ſukience przeſſedl/ ij na ziemię
23:
ciékl poſpolu teéż ze krwią/ para z iego glowy ſſla
24:
dlá wielkiégo vpratzowaniá. Tu s placżem oglą=
25:
dáycie nędzni tego ſwiata miloſnicy/ tzo ſertza wa=
26:
ſſe kochácie w bogatztwie ij w roſkoſſy/ iakotz wiel=
27:
ki ſmutek ij zaloſtz waſs ſtworzyciél cirpi. Patrzcie
28:
tu ludzie roſkoſſni/ iakątz roſkoſs miál na tym ſwie=
29:
cie krol niebieſki. Wezrzycie na ſwégo oblubieńtza

strona: 103

zbawitziela naſſego.Liſt 103
1:
panny/ iakiém iedwabiém iego odzienijé ieſt vtka=
2:
né. Przyſtąpcie bliżéy ludzie grzéſſni a oglądáycie
3:
iakątz pokutę za wás ſtroij ſyn boży/ a nieżądzcie ſie
4:
więcéy pokutowatz za waſſe cięſſkié grzéchy. Otzni
5:
cie poſpolicie ludzie wſſytcy/ botz nieſluſſá ſpatz ſlu
6:
dze/ gdy pán dlá ſlugi nieſpiątz w polu boiuie. Wz=
7:
budz że tedy nás iuż mily panie/ a dáy nám ſlzy go=
8:
rącé/ abychom s tobą ij s twą milą matką plakatz
9:
mogli/ dáy nam tę żądzą ij doſtatek abychmy ſie s
10:
tobą modlili/ ij o naſſe zbawienijé motzno boiowali/
11:
bo nie ieſt podobno/ aby krol byl w boiu/ a ſluga od
12:
pocżywál w lożu.
13:
Sukienki vkázanijé. Ka: 36
14:
M
Ogl aniol wziątz onę ſukienkę/ ij vkazatz ią
15:
bogu oyttzu rzekątz. Oględáy boże oytcże ſu
16:
kienkę ſyna twégo/ patrz iako pilnie pelni
17:
nácżes go poſlál/ iżetz ſie poci/ Niechátz nálaſkawſſy
18:
oytcże ta męka rychléy ominie. Rozmyſláy o tey ſu=
19:
kience/ gdy ią mogl vkazatz oyttzom w otchlanij pie
20:
kielné/tzo onij mowili/ tzo matuchna iego milá rze=
21:
kla gdy ią ié vkázál.
22:
Rozmyſlanijé.
23:
T
V możem wlożytz nábożné rozmyſlanijé/
24:
ktoré ſwięté Brigidzie ieſt obiawiono/ ijż
25:
gdy ſie miloſciwy pán Iezus tak pokornie modlil/
26:
aż ſie pocil/ oyttzu ſwému. Ociec maiątz lutoſtz nad
27:
iego ſwiętą miloſcią/ vcżynil radę w niebie z anioly
28:
pytaiątz tzo by z ſwym ſynem/ tak barzo zaſmutzonȳ

strona: 103v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
miál vdzialatz. Oni wſſytcy iednijm gloſem zawo=
2:
lali. Niechátz naſs mily pán będzie vkrzyżowan/ bo
3:
ijnacżéy naſs vpád niebędzie naprawion. Potym
4:
zopytál patryarchow/ prorokow/ ij onych wſſytkich
5:
ſwiętych oyttzow tzo w otchlani piekielné byli/ ieſtli
6:
by ſyna ſwégo miál datz na takową okrutną mękę/
7:
ktorą mu iuż okrutni ludzie gotuią. Tedy oni wſſyt
8:
cy zawolali. Na krzyż boże oytcże ſ twym milym ſy
9:
nem/ botz twoie ieſt wielkié miloſierdzié/ ij obfité od
10:
kupienié/ Ale ijże ſyn boży/ byl téż wiernym ſynem
11:
Marié/ dlá tego możem tu miloſciwie wierzytz/ ijż
12:
od boga oyttza panna náſwiętſſá/ przez aniola byla
13:
pytána iako wierná matka ieſtliby téż chciala przy=
14:
zwolitz na ſmiertz ſwégo ſyna/ a tak przyſſedſſy an=
15:
iol ku niéy mowil iey. O panno náſwiętſſá/ powiédz
16:
bogu oyttzu/ ktorá ieſt twá wolá/ tzo chceſſ wybratz
17:
ſmiertz cżyli żywot ſyna twégo. Ieſtli żywot obie=
18:
rzeſs wiédz pāno ijżci zbawienijé wſſytkiéo ſwiata
19:
zaginie/ ij wſſytko ludſkié pokolenijé/ wiecżnie muſi
20:
bytz potępione ij zatratzoné. Wſſak wiéſs mila pan=
21:
no ijżci bog ocietz za grzéch Adamow ijnſſé ofiary
22:
nieżądá/ iedno krwie ij ſmierci ſwégo ij twégo iedy
23:
négo ſyna/ a iużci na to przyzwolil ocietz niebieſki ij
24:
twoy iedyny ſyn ij duch ſwięty. Przyzwolili téż na
25:
to wſſytcy aniolowie/ prorocy/ poſpolu patryarcho
26:
wie/ a ty chceſs téż na iego ſmiertz przyzwolitz cżyli
27:
nie? Powiedáy tzo rychléy/ botz ſie náń iuż żydowie
28:
gotuią/ krzyż ij gozdzie dzialaią/ odpowiédz a nie=
29:
mieſſkáy. Slyſſątz to náſwiętſſá panna/ od wiel=

strona: 104

zbawitziela naſſego.Liſt 104
1:
kiégo ſmutku ij placżu przemowitz niemogla. A gdy
2:
vpokoijla ſie ſama w ſobie/ ijże mogla wymawiatz
3:
ſlowa s placżem wielkim rzekla. Wezrzy na mię w=
4:
ſſechmogący oytcże/ a ſmiluy ſie nademną ſmutną
5:
matką/ botz s kożdé ſtrony cirpię vciſnienijé ij vdrę
6:
cżenijé/ a tzo obratz mám niewiém/ bo ieſtli żywot o=
7:
biorę ſyna mégo/ tedy plemię ludſkié nawieki niebę=
8:
dzie zbawiono/ Ieſtli lepak ſmiertz obiorę/ tedy w
9:
wielkim ſmutku będę/ a tak będątz w tȳ vdręcżeniu/
10:
zwielkim gloſem zawolala ku bogu oyttzu rzekątz.
11:
Wſſechmogący oytcże niebieſki/ ototz ſilny gwált
12:
cirpię/ a niewiē tzo mám vcżynitz/ odpowiedz ale za
13:
mię/ bo ieſtli na mégo milégo ſyna ſmiertz nie przy=
14:
zwolę/ ij ktoż ijnſſy ſprawi ludſkié zbawienijé w po=
15:
ſrodku ziemie? Zapráwdę żádny ijnſſy iedno krol
16:
moy ij bog moy. A tak wielką laſką roſpálona/ z
17:
wielkim placżem rzekla/ ono tzo piſáno w ſſoſté ka=
18:
pitule v Malachiáſſa proroka. Dám iá ſyna mégo
19:
za wyſtęp/ ij owotz żywota mégo za grzéch ij winę/
20:
aby bogu za kzywdę adamowę doſytz vcżynil/ a dlá
21:
tego wezmicież go na ſmiertz/ a iá s nijm poſpolu
22:
cirpietz będę za zbawienijé ludſkié. A tak ſie ſtalo
23:
przyzwolenijé blogoſlawioné Marié na ſmiertz iey
24:
ſyna/ a le z wielkim ſmutkiem ij boleſcią.
25:
Apoſtolow trzecié nawiedzenijé. Ka: 37
26:
M
Iloſciwy pán Iezus dokonáwſſy ſwé mo=
27:
dlitwy/ widzątz iako bog wierny/ ijż ſie iuż
28:
przybliżál cżas ij godzina iego gorzkié męki

strona: 104v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ij okrutné ſmierci/ wſtál z onego mieſtza wſſytek ze
2:
mdlony/ ij krwią zmácżany. A vtarwſſy s potu ſwé
3:
oblicżé wrocil ſie ku ſwym zwolenikom po trzecié/
4:
ij nalázl ié ſpiącé/ ij rzékl. Spicie iuż ij odpocżywáy
5:
cie/ iakoby rzékl/ Malo ſie naſpicie/ botz iuż Iudáſs
6:
z miaſta wychodzi/ a s nim rzyſſá wielká żydow ku
7:
mému ięciu/ gdzież mie tam ſamégo opuſcicie a w=
8:
ſſytcy odemnie vciecżecie. A w ten cżas Iudáſs ze=
9:
bráwſſy ſlugi biſkupié ij licemiernicżé/ ſſukál milégo
10:
Iezuſa/ naprzod w onym domu/ gdzie Iezus mily z
11:
ſwymi zwoleniki wiecżerzál/ rzekl Iudáſs: Podzcie
12:
tzo rychléy za mną do ogroda/ tam go náydziémy/
13:
a będątz s nimi na onéy drodze mowil k nijm. Iátz
14:
poydę przed wami/ ij przyſtąpię nápirwéy k niemu/
15:
botz má ten obycżáy/ ijż gdyżkoli ktory ſluga iego
16:
s tąd przydzie/ tego on tzaluie/ a téż ijżetz má iednéo
17:
vcznia ſwégo/ wielmi iemu podobnégo/ tego dlá ij=
18:
żetz notz ieſt/ byſcieſie nieomylili/ a iego zwolenika
19:
nieięli/ to za znamię będziecie mieli/ iakom teéż wám
20:
powiedziál pirwéy/ ijż ktorégotz iá potzaluię/ ten ci
21:
ieſt dzierżcież go/ a wiedzcie mądrze/ botz ieſt tak bar
22:
zo chytry/ ijżci może látwie wyniſtz z waſſych rąk.
23:
Apoſtolow wzbudzenijé/ a żydow
24:
vpadnienié. Ka: 38
25:
I
Ezus mily gdy widziál z daleka Iudáſſa/
26:
żydy z miecżmi/ ſ pochodniámi/ obudzil apo
27:
ſtoly rzekątz: Doſycieſcie odpocżywali/ ototz ſie te=
28:
ráz przybliżá godzina/ ktoré ſyn cżlowiecży będzie

strona: 105

zbawitziela naſſego.Liſt 105
1:
podán w ręce grzéſſnym. Przeto wſtáńcie/ podzmy
2:
przeciw Iudáſſowi zráydcy ij żydom/ aż nás nieſſu
3:
kaią ofiarowatz ſie ijm dobrowolnie/ botz oto ktory
4:
mie wydatz má/ iuż ſie przyblizá. Widzątz tedy Ie=
5:
zus wſſytki rzecży ktoré náń przydz mialy/ chtzątz v=
6:
kazatz ijże dobrowolnie chciál cirpietz/ poſſedl prze=
:
grafika
7:
ciw ijm/ iako gotowy
8:
ku ſmierci/ ij rzékl: Ko
9:
go ſſukácie. A to rzékl
10:
nie ijżby nie wiedziál/
11:
cżegoby chcieli/ ale ijż=
12:
by onij za pewné wie=
13:
dzieli/ iż on ieſt ktorégo
14:
oni na ſmiertz ſſukaią.
15:
Takociém ié ſwą mo=
16:
tzą byl zaſlepil/ ijże go
17:
poznatz niemogli. A
18:
przeto przyſtąpiwſſy
19:
k niemu bliżéy wſſytcy
20:
iednym gloſem zawo=
21:
lali rzekątz: Iezuſa na=
22:
zarańſkiégo ſſukámy.
23:
Rzél ijm Iezus: Iá ieſtem. Stál téż ij Iudáſs kto=
24:
ry go wydáwál ſ nimi. Gdy tedy rzekl ijm: Iá ieſtē
25:
Zatȳ wſſytcy odeſſli wſtetz ij padli wznak naziemię
26:
po trzykrotz. Potrzecié gdy wſtali/ pytal ijch pow=
27:
toré: Kogo ſſukácie? Oni rzekli: Iezuſa nazaranſkié
28:
go. Odpowiedziál Iezus: Powiedziálē wám/ ijżem
29:
iá ieſt/ oto mie mácie. Ieſtli tedy mie ſſukácie/ dáy=
X


strona: 105v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
cie tym (to ieſt apoſtolom) odeydz/ tzale ij bez obra=
2:
żeniá. Aby ſie napelnila mowa ktorą mowil/ Ze kto=
3:
res mi dál nie ſtracilem s nijch żádnégo.
4:
Modlitwa.
5:
P
Anie Iezu kryſte ſynu boga żywégo/ ienżes
6:
w modlitwie polożony/ od aniola poſilenijé
7:
wziątz rácżyles/ ij téż będący w boiowaniu/ krwa=
8:
wé krople s potem plynącé/ s twédo náſwiętſſégo
9:
ciala wypuſſcżáles. Dáy mi przez motz modlitwy
10:
twé/ gdyż bych ſie modlil tobie/ żebych miál ſwiętéo
11:
aniola twégo przy ſobie/ ktory by mie grzéſſnégo
12:
w roſpamiętaniu męki twé poſilál/ a iá krople ſlez dlá
13:
krwie twé náſwiętſſé/ przed oblicżnoſcią twą wſlod
14:
koſci wyléwál Amen.
15:
Iudáſſowo Iezuſa wydanijé. Ka: 39
16:
I
Vdáſs tu natychmiáſt ku Iezuſowi przy=
17:
ſtąpiwſſy/ bezewſſego ſromu pozdrowil go
18:
rzekątz. Pozdrowion bądz miſtrzu. Rzékl ie
19:
mu Iezus: Przyiácielu ku cżemus przyſſedl. Iakoby
20:
mu tak rzékl: O iudáſſu móy mily przyiácielu/ kto=
21:
régom iá tak wielmi vmilowál/ ijżem cie ſobie za
22:
apoſtola wybrál/ nogi twé vmywál/ ij cialo ſwé ná
23:
ſwiętſſé dál/ na iąkąs to nędzę przyſſedl/ ijż będątz
24:
mym zwolenikiem/ zradzitz mie chceſs. A wſſakoż
25:
acżkolis ſie tak wielé zlégo dopuſcil/ ieſtli chceſs/ go
26:
towem cie zaſie przyiątz k ſwé przyiazni iako ij pir=
27:
wéy? Ale zloſciwy Iudáſſ tych ſlow niedbaiątz/przy

strona: 106

zbawitziela naſſego.Liſt 106
1:
ſtąpiwſſy ſmiele ku panu Iezuſowi/ oblapiwſſy go/
2:
potzalowál zráydtza milégo pana Iezuſa. O wielká
3:
falſſywoſtz zloſnégo Iudáſſá/ ijż przyſtąpiwſſy ku
4:
panu Iezuſowi/ naprzod go oblapil/ ktorégo on opu
5:
ſcitz chciál/ pozdrowil go/ potzalowál/ ktorégo on
:
grafika
6:
wydatz ij zabitz ſſukál.
7:
Przyſtąpil iako domo=
8:
wy/ pozdrowil iako z=
9:
wolenik ij przyiaciél mi
10:
ly/ ale byl nieprzyiaciél
11:
ij zráydtza iego wielki.
12:
Przeto tu ſwięty Bier=
13:
nát mowi: O Iudáſſu
14:
zráydtza ij kupcże prze=
15:
klęty/ cżemu przez zna=
16:
mię pokoiu ij miloſci/ za
17:
dáwáſs ſynowi boże=
18:
mu okrutną ranę ſmier
19:
ci/ vkazuieſs przyiázń v
20:
ſty/ a pelenes wnątrz
21:
gorzkié żolci/ ij niewy=
22:
mowné zloſci. Przeto potȳ rzékl Iezus Iudáſſowi.
23:
O Iudáſſu/ potzalowanijm ſyna cżlowiecżégo wy=
24:
dáwáſs. Tedy Iudáſs nápirwéy náń ręce rzucil/
25:
ij zawolál gloſem: Iḿcieżgo/ a roſtropnie wiedzcie
26:
Iezuſa milégo gdy żydowie zatym iątz chcieli/ rzekl
27:
Piotr ku panu Iezuſowi: Panie/ a mamy bitz mie=
28:
cżem? A niecżekaiątz odpowiedzieniá/ wyięwſſy kord
29:
vderzyl na Malkuſſa ſlugę biſkupiégo/ ij vciąl mu
X ij


strona: 106v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
prawé vcho iego/ ktoré Iezus wziąwſſy/ vzdrowil
2:
go/ ij rzékl Piotrowi. Wloż miecż w nożny/ botz nie
3:
ieſt teráz cżás bronieniá/ ale przyſſlégo odkupieniá.
4:
Wſſytcy ciém ktorzy biorą miecż/ miecżem poginą/
5:
kielich ktory mi dál ocietz/ nie chceſs abych gij pil.
6:
Y tzoż mnimáſs Pietrze/ bych iá chciálſie bronitz/ ijż
7:
bych niemogl proſitz oyttza mégo/ a dál by mi ninijé
8:
więcéy niż dwanáſcie ciém aniolow ktorzyby mie
9:
obronili/ A iakoż tedy napelnią ſie piſma/ ijż tak mu
10:
ſi bytz. Potym rzékl Iezus ku onym ktorzy byli przy
11:
ſſli náń kſiążęta kaplańſkié ij przelożeni koſciola ij
12:
ſtarſſy. Iakoby na lotra wyſſliſcie z miecżmi ij ſ kiy
13:
mi ijmowatz mie/ gdyż powſſednij s wamim w ko=
14:
ſciele ſiedziál naucżaiątz a nie ięliſcie mie/ aniſcie
15:
ſciągnęli rąk ſwoijch na mię. Aletz ta ieſt godzina
16:
waſſa/ ij motz ciemnoſci.
17:
Modlitwa.
18:
O
Iezu miloſciwy/ ienżes od iudáſſa zráydce
19:
twégo przez potzalowanijé wydán bytz rá=
20:
cżyles. Dáy mi mily panie/ nigdy w bliznim albo
21:
we mnie ſamym ciebie wydatz/ a potwártzom mo=
22:
ijm owotzu miloſci nieodmawiatz Amen.
23:
Iezuſa milégo okrutné vchwycenijé ij cięſſkié
24:
o ziemię rzucenijé/ ij téż po ogrodzie
25:
za wloſy wlocżenijé. Ka: 40
26:
I
Ezus gdy to wymowil/ záſtęp rycérzow ij
27:
woyſko rzucil ſie náń/ iako lwowie na ba=

strona: 107

zbawitziela naſſego.Liſt 107
1:
ranka. Iedni go za wloſy vchwycili ij o ziemię vde
2:
rzyli/ a wlocżątz go po ogrodzie za wloſy/ boleſci=
3:
wie go zranili. Drudzy powrozy pochwyciwſſy/ rę=
4:
ce iego opak tęgo związali/ aże krew za paznokty
5:
wyſiąkala. Drudzy lańtzuch na ſſyię wlożyli/ drudzy
6:
mu grubie mowili/ drudzy weń bili/ drudzy po nijm
7:
deptali/ aż ięcżál Iezus mily.
8:
Apoſtolow rozproſſenijé. Ka: 41
9:
A
Poſtolowie gdy to vzrzeli/ wſſytcy opuſci=
10:
wſſy onego vciekli/ ij rozbieżeli ſie/ od ſmut=
11:
ku mowitz nieumieli/ o ziemię ſie bili rzekątz.
12:
O Iezu naſs miſtrzu mily/ toſmy ciebie opuſcili/ żál
13:
nám cięſſko tego/ ijże widziémy ciebie związanégo/
14:
tobie nitz powotz niemożémy/ ij ſami ſie od ſtrachu
15:
wielkiégo pokryiémy. A mlodzienietz niéktory naſla
16:
dowál go odziány ruchēplociennȳ na cialo nagié/
17:
ktorégo ięli/ ale on opuſciwſſy rucho vciékl od nich.
18:
Modlitwa
19:
O
Panie Iezu Kriſte ſynu boga żywéo/ ienżes
20:
od żydow dobrowolnie ięt ij dzierżán bytz
21:
rácżyles. Dáy mi ſmyſly moie/ ku ſlużbie twé vſta=
22:
wicżnie ięté dzierżetz/ ijżebych tak od ſmierci wiecż
23:
né przez dobrotz twoię/ zaſlużyl bych wyzwolenijé
24:
ſobie Amen. ∴
25:
Iezuſa pądē ij z ſiepanijm z ogroda wywiedzienié
26:
ij w Cedron rzekę wrzucenijé ij zepchnienijé/
27:
ij o kamiéń zbicie ij obrażenijé. Ka: 42
X iij


strona: 107v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
P
Rzez ſtrumiéń Cedron gdy go wiedli/ ſami
2:
po moſtku ſſli/ a Iezuſowi brnątz kázali/ z
3:
moſtku go zrzuciwſſy/ wten cżas vpádl na=
4:
kamién Iezus mily/ tak iż vſta od ſilnégo padnieniá
5:
iego ſie roſkrwawily/ ij wſſytki zęby w vſciéch iego
6:
ſie poruſſyly/ wody ſie w vſta nalálo. Potym go nie
7:
rychlo za wloſy wyciągnęli/ ij niétzo s nijm poſtáli/
8:
aby woda s niego oſiąknęla/ ktorá mu odzienijé ie=
9:
go zmácżala. Iezus mily ſtoiątz na brzegu/ od bole=
10:
ſci ij zimna wielmi drżál/ bo w ten cżas wiélką bo=
11:
leſtz ij mękę cirpiál.
12:
Iezuſa milégo z biciem/ z pchanim do miaſta
13:
Ieruzalem prowadzenijé. Ka: 43
14:
M
Otym(!) k niemu przyſtąpili/ za ſſyię go bili/
15:
rwali ij z gniewu wielkiégo brodę iego tak
16:
barzo targali/ aże ſie iego zęby poruſſyly/ ij
17:
vſta ociekly/ drudzy mu grubie laiali ij przewrotni=
18:
kiem go nazywali/ za powroz go targali/ aże padál
19:
Iezus mily. Tedy iednij po nim deptali/ drudzy pa
20:
litzami ij oſſcżepy w iego ſwiętą glowę bili. Iezus
21:
noſſki ſobie roſkrwawil/ ijże po kamieniu oſtrȳ cho
22:
dzitz muſil. Tedy dyſſál Iezus od prácé/ iego wſſyt=
23:
cy pożaluycie ij placżcie/ botz on wolá k wám rze=
24:
kątz. O wy wſſytcy ktorzy ijdziecie po drodze do
25:
wiecżnégo zbawieniá/ oglądáycie ieſtli ieſt boleſtz
26:
więtſſá/ iako boleſtz moia. Gdy go tako ſromotnie
27:
ku miaſtu po pádole Iozefat przywiedli/ wſſytcy bi
28:
ſkupowie/ licemiernicy/ miſtrzowie żydowſcy tam

strona: 108

zbawitziela naſſego.Liſt 108
1:
ſie byli ku wrotám mieyſkim zwielką tluſſcżą zebrali
2:
ktorégo gdy vzrzeli/ barzo ſie radowali rzekątz: Iuż
3:
ci ięt lotr diáblem opętany/ pocżkáy Iezuſie prze=
4:
wrátzáles wiarę dobrą/ powiedáles naukę zákono=
5:
wi przeciwną. Iuż teráz tego pożywieſs/ ijż ſſpat=
6:
ną ſmiercią zginieſs. A tak ięli náń miotatz blotem
7:
ij kamienim. O wſſechmogący panie/ ij gdzie teráz
8:
wielmożnoſtz twá krolewſká/ gdzie dobrotz boſká/
9:
ij gdzie niemotzni ktorés vzdrowil/ gdzie trędowaci
10:
ktorés ocżyſcil? Miedzy tymi wſſytkimi niemaſs te
11:
ráz żádnégo ktoby cie poznál ktoby ſlowo rzékl ij
12:
na cię laſkawie wezrzál/ Wſſytcy cie biją/ bluznią v=
13:
rągaią/ wſſytcy cie mily Iezu przeſladuią/ a nad to=
14:
bą motz maią/ a náwięcéy ci ktorzy ſą wodze ij kſią=
15:
żęta żydowſkich ludzi. O iego ſromotnym wiedzie=
16:
niu/ przedtȳ dáwno Izaiáſs prorokowál mowiątz:
17:
Iako owtza wiedzion ku zabiciu/ a gdy go naijgrá=
18:
wáno/ nie otworzyl vſt ſmoijch. A kto to może wy=
19:
myſlitz/ iako go rozmaijcie na téy drodze męcżyli/ la
20:
iątz mu zlymi ſlowy/ rozmaijtym ſiepanijm/ gniew=
21:
liwym policżkowanijm/ za wloſy rwanijm/ miedzy
22:
ſobą niemiloſciwie targaiątz/ ſmrodliwymi ſlina=
23:
mi náń pluiątz/ to wſſytko na iego wielką ſromotę
24:
cżynili bo go powoli mieli. A tak namęcżywſſy ſie
25:
go/ poganóm go w ręce dali/ aby s tego cżeſtz od lu
26:
dzi mieli/ ijżby onij byli ludzie miloſciwi/ ale poganij
27:
będą mietz wymowę/ ijż go przeto vmęcżyli/ iże zaka
28:
zowál dawatz dán Ceſarzowi/ a tak ſie tym wymo=
29:
wiémy przed ludzmi. A tak że ręce iego roſkoſſné

strona: 108v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
z wielką okrutnoſcią związáwſſy/ ku Annáſſowi ia=
2:
ko lotra ſromotnie wiedli/ na iego oblicże pluiątz/ ia
3:
ko wolu ku ofierze przed ſobą ciągnęli/ pchaiątz/ za=
4:
kladaiątz ſwé ſproſné golenij nogám Iezu kryſto=
5:
wym/ aby go tak tym więcéy vdręcżyli.
6:
Modlitwa.
7:
O
Námileyſſy Iezu/ ienżes związán iakoby
8:
zlocżyńtza/ zbroyną ręką nielutoſciwych a
9:
zloſciwych żydow/ z mieſtza na mieſce wodzon bytz
10:
rácżyles. Dáy mi motz ijżbych od ducha zloſciwéo/
11:
ij téż od cżlowieka zlégo/ ku żádńému grzéchu nie=
12:
byl przywiedzion/ ale duchem twȳdobrȳ/ ku wſſyt=
13:
kim rzecżám moijm/ a twé náſwiętſſé wolij lubym
14:
byl dowiedzion Amen.
15:
Iezus miloſciwy ij pokorny Annáſſowi
16:
ofiarowán. Ka: 44
17:
G
Dy go s takową nieucżliwoſcią ij vdręcże=
18:
nijm do miaſta przywiedli/ ku Annáſſowi
19:
lońſkiému biſkupowi ſ nijm zſtąpili/ ien byl
20:
ſwiekier Kaijfáſſow. A chtzątz iemu tym cżeſtz v=
21:
cżynitz/ vmyſlili z Iezusem k niemu zſtępitz. Iakoby
22:
tak rzekli: Ototz ięt ten lotr/ ktorytz wielé zlégo cży=
23:
nil za twégo biſkupſtwa/ przeto ſkarzy go botz to na
24:
twoy vrząd záleży. Annáſs przeklęty gdy Iezuſa vz=
25:
rzál/ o dwie rzecży iego pytál. Pirwéy/ gdzieby zwo
26:
leniki podziál/ albo cżemu by ié zbiérál? Wtoré iego
27:
pytál tzoby za naukę nową wydáwál? Iezus z zwo

strona: 109

zbawitziela naſſégo.Liſt 109

:
grafika
1:
lenikoch nitz nie odpo=
2:
wiedziál/ bo wſſytcy
3:
od niego oné nocy vcie
4:
kli/. Ale o ſwoię naukę
5:
rzékl: Czo mie o to py=
6:
táſs/ gdy mi nie wie=
7:
rzyſs? Pytáy tych tzo
8:
mie ſluchali/ bociē nitz
9:
potáiēnije nieucżyl/ ale
10:
iawnie w ſſynagodze ij
11:
w koſciele/ gdzie wſſyt=
12:
cy ſlyſſeli doktorowie
13:
żydowſcy/ tego dlá mo
14:
ia nauka nie ieſt podez=
15:
rzaná anij falſſywá/ ale
16:
práwdziwá.
17:
Iezus v Annáſſa policżek wziąl. Ka: 45
18:
G
Dy to Malkuſs vſlyſſál/ aby ſie Annáſſowi
19:
ſpodobál/ dál wielki policżek Kryſtuſowi/
20:
aże ſie mu zęby poruſſyly/ bo miál rękawicę
21:
na ręku żelazną Malkuſs nieſſlachetny rzekątz: A zá
22:
tak odpowiedáſs biſkupowi/ iakoby rzékl: Ty ſpro=
23:
ſny cżlowiecże związany ij ięty/ tako ſmiéſs mowitz
24:
ſproſnie s tako wielkim biſkupem. Iezus mu na to
25:
nierychlo odpowiedziál/ bo ſie byl wſſytek od ſilné=
26:
go razu krwią oblál/ a dlá tego po malé chwili/ rzekl
27:
k niemu ſmiernie Iezus mily: Ieſtlim zle rzékl/ dáy
28:
ſwiadetztwo o zlym/ a iám gotow idz na mękę/ ale

strona: 109v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ieſtli dobrze/ cżemu mie bijeſs/ a wratzáſs zlé za do=
2:
bre. A tak ſie piſmo prorotzkié napelnilo: Bili ſą cże=
3:
luſtz moię nakármieni ſą mąk moijch. Y drugié piſ=
4:
mo ktoré mowi Izaijáſs: Cialo moie dálem bijącȳ
5:
mnie/ ocży moie zakrywaiącym/ oblicżám mégo nie
6:
odwrocil od káraiących ij od pluiących na mię. A
7:
tak ſtál iezus przed Annáſſem vkrwawiony nakloni
8:
wſſy glowę ku ziemi. Potȳ zawiązáwſſy iemu ocży
9:
poſtawili go poſrod domu/ ij dali iemu dlugą chwi
10:
lę tak ſtátz/ a tako biegaiątz okolo iego/ iedni go bili/
11:
drudzy pchali/ niéktorzy go za wloſy rwali/ aże na
12:
ziemię vpádál Iezus mily/ a oni rzuciwſſy ſie pomá
13:
gali iemu rzekątz: Wſtáń krolu naſs. Tako go dlu=
14:
go naijgráwali/ aż dlá wielkiégo vdręcżeniá/ ij od
15:
wielkié mdloſci niemogl ſtátz na nogach Iezus mi=
16:
ly. To naſmiéwanijé ij ijné rozmaijté nad nijm cży=
17:
nili/ a wſſakoż nierzékl ijm za to przykrégo ſlowa Ie
18:
zus blogoſlawiony/ ale wſſytko ſkromnie cirpiál ia=
19:
ko baranek niewinny.
20:
Ián matce powiedá Iezuſowo ięcié. Ka: 46
21:
I
An widzątz tzo ſie s nijm dzieie/ do Betanié
22:
ku dziewicy Marij rychlo bieżál/ a wſſedſſy
23:
w dom/ przed nogi dziewice Marié/ na zie=
24:
mię placżątz vpádl. Widzątz to dziewitza Mariá/
25:
z wielkim ſmutkiem pocżęla mowitz ku ſwiętému
26:
Iánowi: O námileyſſy Iánie mow ſemną wſſech
27:
matką náſmutnieyſſą/ powiedz mi gdzie ieſt móy
28:
ſyn wybrany/ ij twoy miſtrz mily. Mariá téż Ma=

strona: 110

zbawitziela naſſégo.Liſt 110
1:
gdaléna ij Márta/ zbládwſſy pocżęly go drżątz py=
2:
tatz/ iżby im powiedzial cżemu by tak gorzko plakál
3:
Ián ſwięty na panny blogoſlawioné vpominanijé
4:
ij proſſenijé/ wſtáwſſy z ziemie ſ placżem wielkim
5:
pocżąl powiedatz matuchnie vdręcżoné/ o ięciu iéy
6:
ſyna námileyſſego/ iako go żydowie w ogrodzie ięli
7:
ij okrutnie związali/ iako go nielutoſciwie bili/ pcha=
8:
li/ tam ij ſam ſiepali/ gdy go przez pádol Iozefat wie
9:
dli/ rozmaijté męki iemu zadáwaiątz/ iako z blázna
10:
ſie naſmiéwaiątz/ iako go téż w domu Annáſſowym
11:
policżkowáno/ aż ſie iego ſwięté oblicżé krwią oblá
12:
lo/ tako ijż od rán ſilnich ij od krwie ſtrędowacialo.
13:
Iuż tu o duſſo nábożná/ tzorko miléo boga/ ſlyſſątz
14:
to/ oblecż ſie z Marią w odzienijé żalobliwé/ wezmi
15:
na ſię odzienijé wloſiané/ vczyń ſobie placż żalobli=
16:
wy ij barzo gorzki/ botz iuż vpadlo weſelé ſertza twé
17:
go/ ſpadla korona glowy twé. Przeto niecháy iuż
18:
będzie ſmutné ſerce naſſe/ niechátz ſie ſlzami obleie
19:
twé oblicże/ placżątz męki gorzkié ſyna bożégo/ ij
20:
wielkiégo zaſmuceniá matuchny iego milé.
21:
Placz ij narzékanijé dziewice blogoſlawioné
22:
panny Marié. 47
23:
B
Logoſlawioná dziewitza Mariá vſlyſſáw=
24:
ſſy tę żaloſtz zwielkim placżem ku tym ktorzy
25:
okolo niey ſtáli rzekla: Serce moie od ſmutku zem
26:
dlalo/ żywot moy ij cialo moie mnie opuſcilo. A rzek
27:
ſſy to/ na tym mieſtzu na ziemię padla/ ij omdláwſſy
28:
od ſilnéo ſmutku/ wielmi dlugo za mártwé na ziemi

strona: 110v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
leżala. O iaká żaloſtz ij iakié lkanijé tam bylo panny
2:
cżyſté/ gdzież od ſmutku wielkiéo daléy przemowitz
3:
niemogla/ ale na ziemię omdláwſſy padla/ ij dlugo
4:
za mártwé nieruſſaiątz ſie leżala/ aliż ią ijnſſé panijé
5:
cieſſyly/ aby ſobie w ſmutku nie ſtoſknila. Potȳ ma=
6:
lucżko otrzézwiáwſſy/ wrociwſſy ſie k ſwému ſer=
7:
tzu/ wzdychaiątz/ z wielkim placżem narzékaiątz rze=
8:
kla. Ach moy mily ſynu/ ij cżemuſmy cie do Ieruza=
9:
lem puſcili/ owiecżkę między wilki/ miloſciwéo mie=
10:
dzy okrutniki. Zatym obrociwſſy ſie ku Iánowi rze
11:
kla: Czotz ſie mily Iánie widzi/ ieſſcżeli go niezabili/
12:
wiéſſli tzo s nijm do tąd vcżynili/ nadziéwaſſli ſie
13:
ieſſcżeli bych go żyweo nalazla/ ijżbych tam bieżala/
14:
zabych go ieſſcże vmiéraiącégo vzrzala? Potym ku
15:
Marié Magdalénie ij ijnȳ paniám/ ktoré tam przy
16:
niéy byly/ wſtáwſſy placżątz gorzko rzekla: O wy
17:
dziéwki Ierozolimſkié/ proſſę wás pożaluycie mie/
18:
przylącżcie ſie kumnie/ a ſemną zles vrońcie/ bociem
19:
trudné nowiny ſlyſſala o mym milym ſynie. Przeto
20:
nie mieſſkaiątz podzcie ſemną do Ieruzalem/ abych
21:
ieſſcże mégo milégo ſyna pirwéy vzrzala/ niżlitz v=
22:
krzyżowany vmrze.
23:
Pannę wiodą do Ieruzalem. Ka: 48
24:
R
Zekwſſy to dziewitza blogoſlawioná/ na=
25:
tychmiáſt krom ktorégo omieſſkaniá/ z ony
26:
mi ſwiętymi paniámi do Ieruzalem poſſla
27:
zwielkim placżem/ lkaiątz ij narzékaiątz na onéy dro
28:
dze mowila. O bieda mnie nędzné/ cżemū go wcżo

strona: 111

zbawitziela naſſégo.Liſt 111
1:
ra zoſtala/ tzo mie wzdzierżalo/ ijżem iá nędzná za
2:
mym milym ſynácżkiem nieſſla. O moia iedyna na
3:
dzieio gdzie ciebie náydę: O moie milé dziecię/ tzo
4:
ſie s tobą ninijé dzieie/ iuż cie ſnádz żywa nienáydę
5:
ij kto mi to dá nędzné/ abych ieſſcże vzrzala mé mi=
6:
lé dziécię żywé/ ijżbych ſie nad nijm naplakala/ pir=
7:
wéy niżliby ganiebnie vmorzon. O moy mily ſy=
8:
nácżku vcieſſy ſwoię matkę ſmętną abych cie ieſſcże
9:
vzrzetz mogla/ niżlibych od ſmutku vmarla. Gdy s
10:
takowym narzékanijm do miaſta weſſla/ naprzod
11:
ku Annáſſowi przyſſla/ w dom tam wnidz chciala/
12:
ale żádnym obycżaiem niemogla/ bo byly zamknio=
13:
ny drzwi v Annáſſa. Panna przed drzwiámi ſtoiątz/
14:
gorzko plakala/ ij w wielkim ſmutku będątz/ s pla=
15:
cżem wolala: Ach o moy námileyſſy ſynu/ pocieſſe=
16:
nie moie ſwiatloſci ocżu moijch/ ij má wielká milo=
17:
ſci/ kto mi to może datz ijżbych za cię vmarla/ twá
18:
ſmutná matka/ kto dá zlez ocżom moijm ijżbych
19:
plakala wednie ij w nocy/ gorzkoſci twé ſynu mily?
20:
Iuż iá nędzná nigdy niemogę bytz weſolá/ gdyż ſie
21:
iuż mé weſelé ij má wſſytką vciecha odemnie oddá
22:
lila. A tako żalobliwȳ ſercem narzékaiątz/ wielékrotz
23:
przed onym domē ſtoiątz omdléwala/ ale ony ſwięté
24:
panijé ktoré s niá byly/ iako Maria Magdaléna/
25:
Márta/ ij Mariá Kleofaſſowa/ ij ijnſſé panié ty ią
26:
dzierżali ijże iey paſtz na ziemię niedaly.
27:
Modlitwa.
28:
O
Iezu náſwiętſſy/ ienżes ku Annáſſowi ná=
29:
pirwéy byl przywiedzion/ a iemu offiaro=
Y


strona: 111v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
wán. Dáy mi dlá twé ſwięté miloſci/ bytz bez wſſyt
2:
kié boiazliwoſci/ gdy będę ofiarowán albo przywie
3:
dzion ſwiatu temu/ nad mglę przemiennému. A nie=
4:
cháy laſka twoia zawżdy panuie we mnie/ ij też ro=
5:
zum/ iżbych tak naucżyl wſſytki vcżynki moie/ wolé
6:
ij żądzé/ niżli ku ſkutkowi wynidą/ pirwéy ku wypy
7:
taniu dobrégo rozumu przez cię panie Iezu niecháy
8:
ofiarowány będą Amen.
9:
Iezuſa milégo ku Kaijfáſſowi niemilo=
10:
ſciwé wiedzienié. Ka: 49
11:
G
Dy ſie iuż s pana Iezuſa nędzni żydowie
12:
w domu Annáſſowym do wolé naijgrali/
13:
Annáſs bacżątz ijże nie byl biſkupem onego
14:
lata/ dawſſy wielmi twardo związatz pana Iezuſa
15:
poſlál go ku Kaijfáſſowi. Nieſſcżęſni żydowie wio
16:
dątz pana Iezuſa ſromotnie po oné drodze za ſſyię
17:
go bili/ ij blotē na iego ſwięte lice miotali/ krzycżątz
18:
náń wolali. Podz rychléy zwodztza nieſſcżęſny. Blo
19:
goſlawioná dziewitza Mariá wzrzawſſy ſwé milé
20:
dziécię tako nędznie bijątz/ chciala k niemu przyſtę=
21:
pitz. Ale zly lud żydowſki/ vchwyciwſſy go za iego
22:
ſwięté wloſy/ dopiroż go ięli ſiepatz wielmi ganieb
23:
nie/ ij odepchnęli iey milégo ſyná od niéy. Widzątz
24:
to dziewitza blogoſlawioná/ ijż go tako ſromotnie
25:
biją/ rwą/ ij targaią/ pocżęla z wielkim placżem na=
26:
rzékatz: Ach moy ſynu mily/ moia vciecho/ gdzie ſie
27:
podziala oną twá mlodoſtz wielebna? Ach gdzie ieſt
28:
twoie licżko nádobné/ iako rożá rumiané/ gdzie ieſt

strona: 112

zbawiciela naſſégo.Liſt 112
1:
twé przemowienijé vcieſſné/ ij twé optzowanijé ſe=
2:
mną milé/ aż od wielkięgo ſmutku ij placżu omdlá=
3:
ſſy/ na ziemię za mártwé padla. A gdy ią podnieſli/
4:
maludko otrzézwiáwſſy/ chciala lepak k niemu przy
5:
ſtąpitz/ ale przed wielkim záſtępem ktory go naſla=
6:
dowál niemogla. A onij tymrychléy poſſli s nijm/ ij
:
grafika
7:
w wiedli go w dom ku
8:
Kaijfáſſowi/ ktory byl
9:
biſkupē tego lata/ gdzie
10:
ſie byli wſſytcy licemier
11:
nicy/ ij miſtrzowie/ ij w=
12:
ſſytcy duchowni żidow
13:
ſcy ſebrali/ aby falſſywé
14:
ſwiadetztwo przeciw
15:
panu Iezuſowi nalezli/
16:
aby go tak na ſmiertz tȳ
17:
rychlé pilátowi podali.
18:
Tedy iedni mowili iżby
19:
byl cżarnoxiężnik ij po=
20:
tąptza zákonu bożégo ij
21:
żydowſkiégo. Drudzy
22:
mowili/ aby byl tzudzo=
23:
loznik/ bo ſie z niewiaſtami tulál/ ij z grzéſſnymi op=
24:
tzowál. Drudzy mowili/ ijże zakazowál Ceſarzowi
25:
plat dawatz/ chtzątz ſám Ceſarſtwa doſtatz. Ktoreé
26:
ſwiadetztwa ſlyſſątz kaijfáſs/ rzékl kuiezuſowi. Nie=
27:
ſlyſſyſs Iezuſie tzo to mowią o tobie/ cżemu teráz
28:
nie odpowiedáſs ſmiele/ wſſakes vmiál wielé mo=
29:
witz w koſciele.
Y ij


strona: 112v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Piotrowo zaprzenijé. Ka:50
2:
G
Dy z ogroda Iezuſa wywiedziono/ Piotr
3:
z daleka z boiaznią naſladowál Iezuſa mi=
4:
légo/ ktorégo Ián puſcitz do Annáſſowégo
:
grafika
5:
domu kázál/ bo ſie tam
6:
znál. Dziéwka iedna
7:
gdy Piotra grzeiącégo
8:
ſie v ognia vzrzala/ z lu
9:
toſci k niemu rzekla: Y
10:
ty téż ſnádz nieboże by
11:
les z Iezuſem w ogro=
12:
dzie. Piotr gdy to vſly
13:
ſſál/ hnedki zaprzal: Nie
14:
wiém dziéwko tzo mo=
15:
wiſſ. Potȳ v Kaijfáſſa
16:
takiéż mu rzékl niéktory
17:
ijżby on byl ieden z ro=
18:
ty Iezuſowé. Piotr ſly
19:
ſſątz to/ lepák zaprzál
20:
mowiątz iż go iako żyw
21:
nieznál. On mu rzékl: Czo przyſs nieboże/ wſſakom
22:
iá ciebie widziál ſ nijm w ogrodzie/ ij twoia mowa
23:
ciebie wydaie/ bos z Galilee. Tedy Piotr nacżąl ſié
24:
prziſięgatz ij przeklinatz mowiątz. Dáybych iá zdechl
25:
nágle/ bych byl w glębokim piekle/ dáybych też zlą
26:
ſmiercią zginąl/ ieſtlim iá kiedy tego Iezuſa znál/ w
27:
ten cżas kur zapiál/ a Kryſtus mily na Piotra laſka
28:
wie wezrzál. Y roſpamiętál Piotr Kryſtuſowé ſlo

strona: 113

zbawitziela naſſego.Liſt 113
1:
wa/ ktoré mu kryſtus rzékl/ ijż pirwey niż dwakrotz
2:
kur zapoie trzykrotz zaprzyſs ſie mnie. A wyſſedſſy
3:
Piotr z onego domu/ wielmi gorzko plakál żaluiątz
4:
ijż ſie ſwégo miſtrza zaprzál. A to buog na Piotra
5:
przepuſcil/ aby ſie Piotr lutoſci nad ijnymi mietz v=
6:
cżyl/ gdyż on będątz náwyſſym apoſtolem wſſego
7:
ſwiata/ zgrzeſſyl. Dziewitza maria w ten cżas przed
8:
domem Kaijfáſſowym ſtála/ aby o ſwym ſynie ná=
9:
mileyſſym niétzo ſlyſſala/ ij vzrzala wielmi gorzko
10:
placżątz Piotra/ a mnimaiątz aby iuż iéy milégo ſyna
11:
vmęcżono/ omdláwſſy/ na ziemię za mártwé vpa=
12:
dla/ a gdy Piotr k niéy przyſtąpil/ malucżko otrzez=
13:
wiáwſſy k niemu rzekla: O Pietrze ſynu gdzie ieſt
14:
miſtrz twuoy/ ſyn muoy/ dokąd ijdzieſs bez niego/
15:
gdzies go zoſtawil kromiá ciebie/ powiedz mi mily
16:
Pietrze tzos widziál o mym milym ſynie? Piotr vz=
17:
rzáwſſy matkę Iezukryſtowę tako vdręcżoną ij ta=
18:
ko gorzko placżątz/ więcéy ſie pocżąl rzewnitz aż od
19:
ſilnego placżu ledwe mogl przemowitz/ a odetchną=
20:
wſſy malucżko/ iąl tak k niéy mowitz: O bieda mnie
21:
nędznému/ bych byl piwéy vmarl niżlim ſie twego
22:
ſyna od boiazni ſmierci trzy krotz ſ przyſięgą za=
23:
przál/ ijżbych go iako żyw nieznál/ bo widziálem mi
24:
lá panno/ ijż twego mileo ſyna w domu Annáſſowȳ
25:
ganiebnie policżkowáno/ ij za wloſy niemiloſciwie
26:
rwáno/ po ziemi deptáno/ zawiązáwſſy iego oczy/
27:
zaſſyię go bito/ ij glowę iego oſtrymi drewny ra=
28:
niono. A teráz ieſt w ſieni Kaijfáſſowé/ gdzie ſie
29:
tam wſſytcy s niego naſmiéwaią/ ij falſſywégo náń
Y iij


strona: 113v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
ſwiadetztwa ſſukaią/ aby go zeſromocili/ ij tym ry=
2:
chléy na ſmiertz wydali. Slyſſątz to panna náſwięt
3:
ſſá przemowitz niemogla byiednégo ſlowa. Przeto
4:
Piotr od niéy precż bieżál/ ij gorzko w iaſkini ſwégo
5:
zaprzeniá plakál. Zatym dziewitza blogoſlawioná
6:
chciala wnidz w ſiéń Kaifáſſowę/ ale od ſlug ży=
7:
dowſkich niebyla przepuſſcżona/ ij owſſem ſromot=
8:
nie z vrąganijm od onych drzwi byla wypędzona/
9:
a tako ſtoiątz na drodze wielmi rzewno plakala/ bo
10:
ſlyſſala teten miſtrzow żydowskich ij duchownych
11:
po ſieni biegaiątz/ ktorzy ſie wſſytcy z iéy milégo ſy=
12:
na naſmiéwali/ ij boſtwu iego náſwiętſſému vrą=
13:
gali pluiątz w iego ſwięté oblicże/ w ktoré patrzitz
14:
żądaią aniolowie.
15:
Iezus mily z gańbą ku Kaijfáſſowi
16:
przwiedziony. Ka: 51
17:
I
Ezus gdy ſtal przed Kaijfáſſem/ ſwiadko=
18:
wie náń falſſywé ſwiadetztwa dáwali/ kto=
19:
ré ku rzecży nitz niebyly/ aż potȳ na oſtatku
20:
dwa ſwiadkowie wyſtąpiwſſy rzekli. Myśmy ſly=
21:
ſſeli ijże rzékl. Iá ſkáżę ten koſciol ręką vcżyniony/
22:
a po trzech dnioch poſtawię ijny nowy za trzy dnij
23:
Wyſluchawſſy Kaijfáſs tey żaloby/ widzątz ijże Ie
24:
zus milcży rozgniewáwſſy ſie ijż nie nalázl ſwia=
25:
detztwa ſmierci doſtoynégo/ rzékl ku milému Iezu
26:
ſowi: Azá nieſlyſſyſs Iezuſie tzo ci naprzeciw tobie
27:
ſwiadcżą ij na cię mowią/ cżemu nieodpowiedáſs
28:
na to w cżym cie winuią? Iezus mily na to ni ſlowa

strona: 114

zbawiciela naſſégo.114
1:
nieodpowiedziál/ ale ſkloniwſſy glowę ku ziemi po=
2:
kornie ſtoiątz milcżál.
3:
Iezuſa milégo poprzyſięganijé. Ka: 52
4:
K
Aijfáſs widzątz ijże Iezus milcży/ rozgnie=
5:
wál ſie ieſſcże tym więcéy ij rzékl: Poprzy=
6:
ſięgám cie przez boga żywego/ aby nám po=
7:
wiedziál ieſtlis ty kryſtus ſyn boga żywégo? Gdyż
8:
go tak Kaijfáſs przez ijmię boże poprzyſięgál/ tzciątz
9:
ijmię bożé/ pán Iezus wielmi ſkromnie mu odpo=
10:
wiedziál rzekątz. Ty mowiſs ij to vzná cżlowiek każ
11:
dy ijżem iá ieſt ſyn boży/ gdy przydę w mocy ij w=
12:
maieſtácie ſędzitz żywé ij mártwé. Slyſſątz to Ka=
13:
ijfáſs/ pocżąl drapatz na ſobie odzienijé mowiątz ku
14:
żydom ſilnym gloſem. Y ſlyſſeliſcie bluznienijé ij ſro
15:
mocenijé bożé/ tzo ieſſcżé pożądámy ſwiadetztwa/
16:
tzo ſie wám widzi. A onij wſſytcy pocżęli náń zgrzi=
17:
tatz zęby/ ij zakrywatz ocży wolaiątz wielkim gloſem
18:
Winien ieſt ten lgárz/ zlym duchem opętany okrut=
19:
né ſmierci. Matuchna iego milá gdy to vſlyſſala/
20:
ſilno rzewno plakala.
21:
Modlitwa
22:
O
Iezu pokorny/ ienżes poſlán od Annáſſa ku
23:
Kaijfáſſowi biſkupowi dlá mnie grzéſſné=
24:
go cżlowieka/ przed ktorym pytán ij badán bytz rá=
25:
cżyles. Dáy mi dlá miloſci ijmienia twégo/ niebátz
26:
ſie zlych ludzi ſądu nieſprawiedliwégo/ a przed ob=
27:
licżnoſcią twą okazatz ſie ſamnienijm dobrȳ/ ij ſ po=
28:
korą Amen.
Y iiij


strona: 114v

Zýwot pana Iezu Kriſta
1:
Iezuſa milégo poſſiykowanijé. Ka: 53
2:
G
Dy żydowie chtzątz ſie polubitz ſwym ſtar=
3:
ſſym/ tam ſie na niego rzucili. Iedni go za
4:
ſſyię bili/ drudzy nogami popychali/ drudzy
5:
na ſſyię powroz wlożyli/ drudzy iemu wyſukaiątz
:
grafika
6:
ręce/ poſſiyki mu dá=
7:
wali/ a ktoby lepiéy vde
8:
rzyl/ ſ tego ſie przechwá
9:
lali. Drudzy s niego ſie
10:
naſmiewaiątz/ na iego
11:
ſwięté oblicżé plwali/
12:
drudzy go za wloſy tar=
13:
gali/ ij w kolo ſ nim krą
14:
żyli/ gdy vpádl tedy po
15:
nijm deptali/ ij za wloſy
16:
wlocżątz/ o ziemię glo=
17:
wę iego tlukli/ ij kiloffy
18:
przytlukali/ tak iż glowy
19:
dzierżetz niemogl/ tzo gi
20:
wielki ból zmogl. Dru=
21:
dzy mu ocży zawiązali/
22:
a tam bez lutoſci bijątz mowili: Prorokuy nám kry=
23:
ſte/ ktory to ieſt tzo cie vderzyl? A drudzy chuſtę ie=
24:
mu przywiązawſſy podnoſili /ij w iego ſwięté ij ná
25:
dobné vſta plwali/ za iego doſtoyną brodę go tar=
26:
gali/ ij ijnſſego zlégo tako wielé mu tam dzialali/ ijż
27:
ſwięci Ewanieliſtowie napiſatz ſie tego ſromali. A
28:
tako onego cżaſu pán Iezus od onych niewiernych

strona: 115

zbawiciela naſſégo.115
1:
żydow byl vdręcżony/ ijż od mdloſci wielkié/ na no
2:
gach niemogl ſtátz/ a to przeto ijże żydowie w ten
3:
cżas byl lud niecżiſty ij wielmi ſmierdzący/ bo tedy
4:
iedli cżoſnek/ ij ijné ſmierdzącé gorycżki/ a tak ijm
5:
ſmierdzialo z ijch vſt niecżyſtych/ aż ſerce milégo Ie
6:
zuſa od oneo ſmrodu omdléwalo/ ieſſcże ſie naſmié
7:
waiątz k niemu mowili: Pokrzepi ſie Iezuſie iakos
8:
to omdlál/ iakoby boga oytcē niemiál. Y kto ieſt ta=
9:
ko twardy ijżby nie plakál/ ſlyſſątz ijż pán wſſego
10:
ſtworzeniá za ſweé ſtworzenijé tako ſromotnie cir=
11:
piál/ ſądzon iako vwlocżtza tzci bożé/ gdyż on ieſt
12:
bog wierny/ vplwā iako wzgardzony/ a on ieſt bóg
13:
wierny ij náwyſſy/ poſſiyki ij policżki mu okrutné
14:
dáwali/ bit iako ſſálony/ a on ieſt wſſech námędrſſy
15:
zawiązány iego ſwięté ocży/ iakoby obieſſeniá dó=
16:
ſtoyny/ a on ieſt wſſech ſędzia náwyſſy/ ij nálaſkaw
17:
ſſy Iezus ſprawiedliwy.
18:
Iezuſa milego naijgráwanijé. Ka: 54
19:
G
Dy Kaijfáſs ij ijnſſy żydowie/ ijż ſie iuż byli
20:
nad panem Iezuſem zmęcżyli/ chtzątz odpo
21:
cżynątz ſpatz ſſli/ zoſtawiwſſy Iezuſa mie=
22:
dzy chlopięty ij pacholęty/ przykazuiątz ijm aby go
23:
pilnie ſtrzegli/ ij odpocżynątz mu przez onę wſſytkę
24:
notz niedali. Tedy iedni za brodę go targali/ ij wloſy
25:
s niéy wyrywali/ drudzy go s tylu rwali/ oblicżé
26:
mu do krwie zbili. Potȳ go do piwnice ciemné wie
27:
dli/ a tam oczy mu zawiązáwſſy v ſlupa go vwią=
28:
zali/ ij między ocży pięſciami bili/ naſmiewaiątz ſie

strona: K115v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
s niego iako iedni chcieli. Potym mu ocży odwią=
2:
záwſſy/ w oblicże plwali/ ij pod nos ſmrodliwie rzy
3:
gali/ w nos go bili/ ſſcżypali ij miedzy ocży nogami
4:
deptali. Drudzy lepák od ſlupa go odwiązawſſy/ za
5:
wloſy go wlocżyli/ ij téż po nijem deptali/ a grubie
6:
mu laiątz ij przeklinaiątz mowili: Mnimáles ſie bytz
7:
lepſſym/ mędrſſym/ naucżenſſym/ nad doktory ij na=
8:
ſſe biſkupy/ mowiątz onich przed ludzmi/ tutz iuż vka
9:
zuie ſie ſmialoſtz ij glupoſtz twoia/ nievmiéſs teráz
10:
vſt otworzytz/ ktorys doktory naucżatz ſmiál. A w=
11:
ziąwſſy go/ ku ſlupowi go zaſie przywiązali/ ij pow=
12:
rozy cięſſko bicżowali/ tak ijż plakál Iezus mily. Po=
13:
tym gnoiem ſmrodliwȳ náń pluſkali/ a ſtoiątz przed
14:
ciemnitzą/ ſ niego ſie naſmiéwali mowiątz: Otoż iuż
15:
máſſ za twé blázēſtwo/ iuż tu ſtoijſſ iako twé prawo
16:
doſtoienes ſmierci ſſkaradé/ ktorá cie bez wątpie=
17:
niá nieminie. Mowią tu niéktorzy nábożni/ ijże mily
18:
kryſtus będątz w oné piwnicy/ aż ku dniu w wiel=
19:
kim vdręcżeniu/ piál placżątz gorzko ten żalm: Sal=
20:
uum me fac deus. Zbáw ij vzdrow mie boże moy/
21:
botz iuż przyſſly wody aże ku duſſy meé. Bo zmę=
22:
cżywſſy go/ w kádz w zimną wodę go wrzucili/ s
23:
cżegoż cięſſką boleſtz miál iezus mily/ tak ijż ſiedzątz
24:
nág/ od boleſci ij od wielkiégo ſmrodu ſtękál ij rze=
25:
wno plakál/ aże matuchna iego ij zwolenicy glos ie=
26:
go ſtoiątz przéd domē ſlyſſeli. W tákowym ij wgor=
27:
ſſym vrąganiu ij naſmiéwaniu ſtworzyciél ij buog
28:
twóy byl aż ku dniu ſamému. Y tzo mu tam marné=
29:
go w onéy piwnicy dzialali niebędzie obiawiono/

strona: 116

zbawiciela naſſégo.Liſt 116
1:
aliż w dzień ſądny. Gdy to matuchna ſlyſſala/ bez
2:
żádnégo pocieſſeniá plakala rzekątz. Bieda mnie ſy
3:
nu mily/ ij kto mi to dá abych zacię vmrzétz mogla/
4:
a takożeſta s ſynem tzaléy nocy nieſpala.
5:
Dziewitza Mariá żydy vpominala aby nie=
6:
męcżyli iéy milégo ſyna. Ka: 55
7:
P
Otym obrociwſſy ſie ku żydom/ ięla rzewnȳ
8:
gloſem mowiątz: Slucháycie żydowie zapa=
9:
miętali/ grzéchy waſſémi zaſlepienij/ ludzie
10:
niemiloſciwi ij niewdzięcżni/ cżemu tak mégo miléo
11:
ſyna barzo bez winy dręcżycie/ azá niewiécie ijż on
12:
wywiodl wás z niewolé Faraonowé/ z motzné ręki
13:
nieprzyiácielſkié/ a wy go za to wiążecie. On wás
14:
na puſſcży cżterdzieſci lát kármil/ gdzie ſie odzienijé
15:
waſſe niekazilo/ a wy ninijé oblupiliſcie z odzieniá ſy
16:
na mégo. Slucháycie niebioſa a rozumiéy ziemia/
17:
komu zlé za dobré wrotzono/ iedno wy żydowie nie=
18:
miloſciwi/ za naukę zbawieniá/ dáycie trudné męki/
19:
ij przykré ſlowa/ pelné krzywdy ij wſſego ſromoce=
20:
niá. Moy ſyn wám obietzá weſelé rayſkié/ wy mu
21:
ninijé zadáwacie męki wielkié. On wám byl gotow
22:
datz odpuſſcżenijé waſſych grzéchow/ iemuż wy zą
23:
dáiecie męki trudnych bicżow. Ty ſlowa ij ijné roz
24:
maijté dziewitza Mariá placżęcy przez onę wſſytkę
25:
notz nieprzeſtaiątz narzékala/ aby ſie napelnily ſlo=
26:
wa Ieremiáſſa proroka/ gdzie mowi o dziewicy blo
27:
goſlawioné: Narzékaięcy plakala w nocy ij lzy gorz
28:
kié byly na oblicżu iéy/ a nie ieſt z iéy námileyſſych
29:
nalezion ien by ią vcieſſyl.

strona: 116v

Zýwot pana Iezu Kryſta

Ieżus rano wzbudzón. Ka: 56
1:
S
Eſſli ſie rano zaſie w radę żydowie/ ij po=
2:
ſlali po Iezuſa do ciemnicę ceklárze/ tam
3:
poń biężeli/ ij od ſlupa go odwiązali/ ſ niego
4:
ſie na ſmiéwaiątz wſtatz ze ſpaniá iemu kázali/ a to
5:
wſſytko ſkromnie cirpiál Iezus mily/ bo ſpuſciwſſy
6:
oblicże ſwé nadol/ iako by winny/ ſſedl milcżątz iako
7:
baranek pokorny/ gdzie iedno chcieli.
8:
Ieżuſa ku radzie wiodą. Ka: 57
9:
K
V radzie gdy go przywiedli/ drugi ráz iego
10:
pytali ieſtliby on byl ſyn boży? Rzékl Iezus:
11:
Bych iá wám powiedziál niewierzycie mi/
12:
ieſtlibych wás pytál/ nieodpowiécie mi/ ani mie iuż
13:
wolno puſcicie. Rzekli żydowie: Ale wżdy ty ieſtes
14:
ſyn boży. Odpowiedziál mily Iezus: Wy mowicie
15:
ijżciem iá. Tedy wſſytcy zawolali żydowie rzekątz.
16:
A tzoż ieſſcże pożądámy ſwiadetztwa/ iużci nám
17:
ſwiadkow niepotrzeba boſmy ſami z iego vſt blu=
18:
znienijé ſlyſſeli/ ijże ſie ſynē bożym cżyni. A gdy po=
19:
cżęlo ſwitatz/ kázali trąbitz w trąby/ gdy go ku Pilá
20:
towi wiéſtz mieli. Lud vſlyſſáwſſy trąby/ ze wſſech
21:
ſtron ſie zbieżál/ bo mnimali ijżeby zlodzieia miáno
22:
wiéſtz ku ſmierci. Dziewitza blogoſlawioná gdy trą
23:
by vſlyſſala/ nowá boleſtz w iéy ſertzu ſie wcżęla ij
24:
pocżęla z wielkim placżem wolatz na ty panié ktoré
25:
s nią byly rzekątz. Wſtáńcie dziéwki Ierozolimſkié
26:
wſtáńcie rychlo/ vzrzycie ſyna mégo nędznie vmę=

strona: 117

zbawiciela naſſégo.Liſt 117
1:
cżonégo/ ij lańtzuchy związanégo. Gdy go iuz ku Pi
2:
látowi wiéſtz mieli/ iedē s nich wyſtąpiwſſy z rady
3:
nacżąl mowitz ku kſiążętom żydwſkim tymi ſlowy:
4:
Iátz wám radzę abyſcie ſie przygotowali koniecż=
5:
nie przeciw iemu abychmy go vmorzyli/ bo ſtanieli
6:
ſie nám to nieſſcżęſcié/ ijżby go Pilát puſcil/ lud po=
7:
ſpolity zebrawſſy ſie/ wſſytki nás pogubi ij pobije.
8:
A przeto wám radzę/ abyſcie byli ſtáli/ aby nie rzékl
9:
lud byſmy go z zázdroſci wydali. Pirwéy tedy niżli
10:
go ku pilátowi prziwiedziémy/ dobrze go daruiémy
11:
náydzietz on dobrze przeciw iemu przycżynę ſmierci
12:
ijżci go nám na ſmiertz oſądzi/ by też niebyl winny.
13:
Modlitwa.
14:
O
Iezu miloſciwy/ ienżes od żydow niezbed=
15:
nych poſſiykowán bytz rácżyles. Dáymi a=
16:
bych cie tak vſty wyſláwiál/ ijżbych cie mo
17:
ijmi vcżynki wyſtępnymi/ żádnym obycżaiem nie=
18:
poſſiykowál Amen.
19:
Iezuſa milégo wiodą ku Pilátowi. Ka: 58
20:
K
Aijfáſs ze wſſytkimi licemierniki ij duchow
21:
nymi/ dáwſſy związatz wielmi twardo milé
22:
go Iezuſa iakoby zlodzieia/ kázál ſilny lań=
23:
tzuch na iego ſſyię wlożytz/ ij prowadzitz ku Piláto=
24:
wi/ aby go na ſmiertz ſkázál iako doſtoynégo ſmier
25:
ci. Iezus na oné drodze ijż byl ſtrudzony cżęſto vpá
26:
dál/ ale go oni za wloſy podnoſili/ ij grubie iemu mo
27:
wiątz laiali. Podzże lotrze/ zwodtza ludu bożéo/ dzis
28:
iuż będzie iawná zloſtz twoia.
Z


strona: 117v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Matka mu zabiezala. Ka 59
2:
I
Ezus gdy z wielką tluſſcżą prowadzon ku=
3:
Pilatowi/ matuchna iemu zabieżala: Y tys
4:
ieſt moy mily ſyn? iego zopytala/ bo wſſytek
5:
vbit byl aż go niepoznala. Iezus k niéy gdy chciál
6:
mowitz/ ięli go żydowie rychléy prowadzitz targu=
7:
iątz ięli go rwatz ij bitz. Dzieci żydowſkié/ ij ludzie
8:
od niego vzdrowienij/ na téy drodze iemu zabieżeli.
9:
Y on to ieſt tzoſmy go w niedzielę przywitali/ gdyſ=
10:
my kwiátki ij rozgi przed nijm miotali/ oto teráz z=
11:
wiązán/ vbit ij vplwán/ ażeſmy go nie poznali.
12:
Iezus oſkarżon Pilátowi. Ka: 60
:
grafika
13:
G
Dy iezuſa przy
14:
wiedli ku Pilá=
15:
towi/ ſami nie=
16:
ſſli na radny dom/ aby
17:
mogli krom pokáleniá
18:
pożywatz przaſneo chle=
19:
ba/ ij téż wielkonotznéo
20:
baranka/ bo to za ſilny
21:
grzéch ſobie mieli/ w=
22:
nidz w dom pogańſki.
23:
A przetoż ſie Piláta ia=
24:
ko poganina wiarowa
25:
li/ bo bliſko wielką notz
26:
mieli/ Przetoż ſami w
27:
dom nieweſſli/ ale ſtáli

strona: 118

zbawiciela naſſégo.Liſt 118
1:
przed domē proſſątz piláta aby wyſſedl k nijm. Pilat
2:
wyſſedſſy/ widzątz pana Iezuſa/ iż láńtzuch ktory byl
3:
znamię ſmierci na iego ſſyię wlożyli/ iakoby na cżlo
4:
wieka doſtoynégo ſmierci/ iąl ijch pytatz tzoby náń
5:
ſkarżyli/ albo ktorą by winę k niemu mieli. Onij po=
6:
cżęli rozmaijté żaloby náń klaſtz mowiątz: Iż on bę=
7:
datz ſynēIozefowȳ/ dzialá ſie ſynē bożym/ ij téż kro
8:
lem naſſym/ lámiątz naſſe ſoboty ij ijné ſwięté dnij.
9:
Iudáſs widątz Iezuſa milégo lańtzuchem
10:
związanégo/ wrocil żydom ijch
11:
pieniądze. Ka: 61
12:
G
Dy Iudáſs vzrzál/ ono Iezuſa lańtzuchem
13:
związáwſſy na wiétnicę wiedziono/ aby go
14:
na ſmiertz oſądzono. Porozumiáwſſy ijże za to dó=
15:
ſtoien potępieniá wiecżnégo/ ijże wydál z zradą Ie
16:
zuſa milégo/ pokutą przywiedziony/ przynioſl żydō
17:
pieniądze/ za ktoré iezuſa im przedál/ ij rzucil ié przed
18:
biſkupy żydowskié/ ij przed ty tzo s nimi byli w ra
19:
dzie rzekątz. Zgrzeſſylem wydáwſſy ij zdradziwſſy
20:
krew niewinną/ a przeto wezmicie zaſie waſſe pie=
21:
niądze/ a Iezuſa niewinnégo puſtzcie. A onij rzekli:
22:
Czo nám do tego/ ty vzrzyſs ij poznáſs tzos vcżynil
23:
ij zwiéſs tzotz ſie má za to przygodzitz. A także porzu
24:
ciwſſy ony pieniądze ſrebrné w koſciele/ roſpacżyw
25:
ſſy ſobie ſſedl ij obieſil ſie/ a w tym więcéy zgrzeſſyl
26:
niżli pirwéy. Biſkupowie żydowſcy ij duchowni/
27:
mnimaiątz aby s tym ſobie cżeſtz vcżynili/ wziąwſſy
28:
ty ijſté pieniądze rzekli: Nie ieſt ſluſſno tamo ié wlo
Z ij


strona: 118v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
żytz s kądeſmy ié wzięli/ botz ieſt myto krwie przelá
2:
né. A takoż wſſedſſy w radę/ kupili za nie rolą Figu=
3:
lową ij dali ią na pogrzéb plel(!)grzymō zrządzenijm
4:
bożym/ aby myto ktwie niewinné zbawiciela naſſé=
5:
go/ nie grzéſſnym ale pielgrzymom vbogim odpo=
6:
cżynienié gotowalo/ tego dlá wezwána ieſt ta ijſtá
7:
rolá ijch zydowſkim ięzykiem/ Acheldemach/ to ieſt
8:
rolá kupioná mytē krwie niewinné/ aż do tego dnia
9:
A to ſie ſtalo/ aby ſie prorotztwo Ieremiáſſa proro=
10:
ka napelnilo? Wzięli xiążęta kapláńſcy ij biſkupo=
11:
wie żydowſcy/ trzydzieſci pieniędzy ſrebrnych ſkar
12:
bany myto zakupioné od ſynow Izrahelſkich/ a dá=
13:
li na rolą Figulową iako vſtawil bog.
14:
Pilat w wiodl Iezuſa na ratuſs. K 62
15:
W
Idzątz Pilát ijż mu z nienáwiſci Iezuſa wy
16:
dali/ nienalázwſſy w nim żádné przycżyny
17:
ſmierci pocżąl natychmiáſt żydow pytatz/
18:
Cżemu by tego cżlowieka przedeń przywiedli bez
19:
winy? Onij wſſytcy ſilnym gloſem zawolali: Wſſa=
20:
kocieſmy powiedzieli ijż ci zakazuie dawátz dáń Ce
21:
ſarzowi/ a naſſym ſie krolē dziala/ naſs zákon ij lud
22:
odwratzá/ naſſych ſwiąt niedbá/ z diáblem dzierży/
23:
bo motzą Belzebubową/ xiążęcia diábelſkiéo zlé du=
24:
chy wypądzá/ nowé nauki ſkladá/ ij wielé zlégo dzia
25:
lá/ A by to niebyl zloſnik ij przeklęty cżlowiek/ tobie
26:
byſmy go niewydali/ bo my nieieſteſmy tacy/ aby=
27:
ſmy kogo bez winy na ſmiertz wydali ij ſędziému
28:
podali/ aliż pewnie wiémy ijż ieſt doſtoien ſmierci.

strona: 119

zbawiciela naſſégo.Liſt 119
1:
Swięty Auguſtyn tu wolá: Odpowiedáycie na
2:
falſs zydowſki ludzie od zlych duchow przez Iezuſa
3:
wybawienij/ trędowaci ocżyſcieni/ gluſſy ſlyſſący/
4:
niemi mowiący/ ſlepi widzący/ Odpowiedáycie ieſtli kryſtus it cżlo=
5:
wiek tak ſromotny/ iako náń ſkarżą biſkupowie ij na
6:
ucżenij żydowſcy. Wſſytko to náń znienáwiſci mo=
7:
wili/ ijż ié kárál oſtro za ijch wyſtępy/ ij za ijch zlé v=
8:
cżynki Iezus blogoſlawiony. Pilát to widzątz ijze
9:
Iezus żydom na ich żaloby nieopowiedá/ rzékl ku
10:
Iezuſowi: Cżemu na ſkargi ijch nieodpowiedáſs/
11:
wſſak ty máſs ſlowa ſlodkié/ mądré/ ij tako laſkawé/
12:
ijże iednym ſlowem wſſytki vchwycitz możeſs. Ie=
13:
zus Pilátowi na to nitz nieodpowiedziál tako ijż ſie
14:
temu barzo Pilát dziwowál. Przeto zaſie rzélk ku
15:
żydom. Wezmicie go wy/ a podlug waſſégo zákonu
16:
na ſmiertz dáycie go botz iá nigdy takowym ſędzią
17:
niebędę/ ijżbych kogo miál wám oſędzitz ku ſmierci/
18:
nienalázwſſy w nijm żádné winy. Odpowiedzieli
19:
żydowie ij rzekli. Nam nie ieſt podobno abychom
20:
kogo vmorzyli/ tzuſs w ty dnij ſwięté wielkonotzné/
21:
a w tym ſie ijch wielká zrada vkazuie/ ijże chtzątz nie
22:
winnégo vmorzytz/ chcieli ſwoy grzech na Piláta o
23:
brocitz/ iako by rzékli. Ktobietz panie Pilácie przy=
24:
ſluſſá poznatz takowé rzecży/ botz ieſt winien ſmier
25:
ci. O przeklęci żydowie/ tym ſie niewymowicie/ bo=
26:
ſcie go doſytz iuż vbili/ vplwali/ ij ſromotnie zgańbi
27:
li/ a niemaiątz na tȳ doſytz/ ieſſcże ku ſmierci go przy=
28:
prawiácie/ ij falſſywą winę náń kladziecie.
Z iij


strona: 119v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Pilat pytál Iezuſa milégo o rozmaijté
2:
rzecży/ a oſobno o to bylliby on
3:
krol żydowſki. Ka: 63
:
grafika
4:
P
Ilát wziąwſſzy
5:
wſwoy dom mi
6:
légo iezuſa rzékl
7:
k niemu: Twoy lud po=
8:
dál mi ciebie abych cie
9:
vmęcżyl/ powiédz mi
10:
tzos ijm vczynil/ ij zás
11:
ty krol żydowſki/ iako
12:
na cię mowi lud ducho
13:
wny? A to Pilat dlá te=
14:
go pytál/ aby w gniéw
15:
Ceſarſki nie vpádl/ bo
16:
ſie to iego więcey tyka=
17:
lo niżli kogo ijnégo. Na
18:
to mily Iezus Pilátowi
19:
odpowiedziál rzekątz:
20:
Y ſám to od ſiebie mowiſs/ cżyli ijni tobie o mnie
21:
powiedzieli bych iá byl krol żydowſki. Pilát odpo=
22:
wiedziál: Y záciem iá żyd/ oto lud twoy wydál mi=
23:
cie w moie ręce/ a s tego cie winuią ijż ſie ijch kro=
24:
lem cżyniſs/ iakoby rzék Pilát: Iá ſám od ſiebie teo
25:
niewiém/ anij iá ciebie winuię/ ale żydowie ij twoij
26:
biſkupowie tzo cie podali w motz mnie/ mowią to
27:
na cię. A to wſſytko żydowie dzialali/ aby ſwietſkié
28:
kſiążę przeciw iemu pobudzili/ bo ſie nie ſmiál cży=

strona: 120

zbawiciela naſſégo.Liſt 120
1:
nitz krolem żádny bez cerſarſkié mocy. Przeklęci ży=
2:
dowie tey ſkargi przycżynę wzięli z oné chwaly/ kto
3:
rą mu dzieci żydowſkié w kwietną niedzielę dzia=
4:
laly/ gdy go chwálebnie do Ieruzalem prowadzily/
5:
ij przed nim ijdątz ſpiéwaly: Ozanna/ Zdrow bądz
6:
nawyſokoſci krolu żydowſki. Na tę ſkargę Iezus
7:
mily odpowiedziál Pilátowi rzekątz: Krolewſtwo
8:
moie nie ieſt ſtąd/ tzuſs s tego ſwiata/ bo by moie
9:
krolewſtwo s tego ſwiata bylo/ ſludzy moij/ nieda=
10:
liby mie żydow wręce. Rzélk Pilát: Tedys ty wżdy
11:
krol? Odpowiedziál mily Iezus rzekątz: Ty mowiſſ
12:
ijże krol ieſtem iá/ iakoby rzékl: Nieprzętz ſie ijże ty
13:
mowiſs ijż krol iá ieſtem/ Ale wżdy nieprzyſſedlem
14:
iá kralowatz cżeſnie/ iako ty wierzyſs/ ale wiecżnie/
15:
przeto práwdę mowiſs iże krol iá ieſtem/ bociem ſie
16:
iá w tȳ narodzil/ ij przetożem przyſſedl na ten ſwiat/
17:
abych ſwiadetztwo dál práwdzie/ to tzuſs bych nau
18:
cżal práwdy/ bo wſſelki ien ieſt s práwdy/ ſluchá
19:
gloſu moiégo ij nauki moié.
20:
Pilát pytál Iezuſa/ tzo by byla práwda. Ka: 64
21:
z
Atym ſlowem Pilát ſpytál Iezuſa/ tzo ieſt
22:
práwda/ a nie docżekawſſy odpowiedzi/ ſly=
23:
ſſątz wielkié wolanije żydowſkieé/ natych=
24:
miaſt wſtál ij wyſſedl ku żydom/ bo bácżyl dobrze
25:
ijż ijm bylo nielubo/ ijż s nijm tako dlugo mowil/ bo
26:
iątz ſie aby iego niewypuſcil/ a to ſie ſtalo bożȳ zrzą
27:
dzenijm/ bo nieprzyiáciél práwdy/ nie byl doſtoien
28:
ſlyſſetz tzo by byla práwda/ a takoż wyſſedſſy ku ży=
Z iiij


strona: 120v

Zýwot paná Iezu Kryſta
1:
dom ij rzékl: Iá niemogę ni iedné winy náydz wtȳ
2:
cżlowiecże/ o ktorą by miál vmrzétz/ a téż nie ieſt o=
3:
bycżáy rzymſkiéo prawa/ abych kogo vmorzyl o lek
4:
kié ſlowa/ tzo niégdy cżlowiek glupi s przyrodzeniá
5:
mowi. Gdy to żydowie vſlyſſeli/ ijże Pilát niedbál
6:
nitz na ijch żaloby/ wielkim gloſem zawolali rzekątz.
7:
My mámy zákō/ a podlug tego má vmrzétz/ boſmy
8:
go nalezli odwratzaiątz lud żydowſki/ ij poruſſyl gij
9:
pocżąwſſy od Galilee po wſſytkié ziemi żydowſkié
10:
aże do tego miaſta/ a my takoweé prawo mámy w
11:
naſſé ziemi/ Iż ktokoli naucżá albo káże bez dopuſſ=
12:
cżeniá náwyſſégo biſkupa/ tego mámy vmorzytz. A
13:
ten Iezus nietylko ijż falſſywą naukę kázál/ ale nad
14:
to zamiéſſanié ij niepokoy w ziemi żydowſkié vdzia
15:
lál. Dlátego panie Pilácie podlug tey żaloby ij ſkar
16:
gi/ ieſt doſtoien ſmierci.
17:
Modlitwa.
18:
O
Iezu baranku niewinny/ ienżes przed Pilá=
19:
ta przywiedzion/ ij falſſywie oſkarżon bytz
20:
rácżyles. Naucż mie mily panie/ falſſywoſci zlych
21:
ludzi wyſtrzégatz/ a wiernéo krzeſcianina dobrymi
22:
vcżyni práwdziwie wyznawatz.
23:
Pilát poſlál milégo Iezuſa ku
24:
Herodowi. Ka: 65
25:
p
Ilát gdy vſlyſſál Galileyſką ziemię/ wielmi
26:
temu byl rád/ ij pocżąl pytatz bylliby Iezus
27:
cżlowiek Galileyſki/ z Herodowé mocy. A gdy vſly

strona: 121

zbawiciela naſſégo.Liſt 121
1:
ſſál ij poznál ijż Iezus ieſt z Galilee s pańſtwa He=
2:
roda krola/ niechciál ſędzitz ieocżlowieka/ ale chtzątz
3:
mu cżeſtz vcżynitz/ dáwſſy zwięzatz Iezuſa/ poſlál
4:
go ku Herodowi krolowi/ ktory Galileą dzierżál/ bo
5:
w ten cżas w Ieruzalem byl/ aby ſwięto żydowſkié
6:
vcżcil. Matuchna go naſladowala/ a záby go wy=
:
grafika
7:
puſſcżonégo widziala.
8:
Herod wzrzáwſſy mi=
9:
légo Iezuſa związanéo
10:
ij vnędzonéo/ náſilniéy
11:
rozżálil ſie go/ ij byl ie=
12:
mu wielmi rád bo z dá
13:
wnégo cżaſu żądál go
14:
widzietz/ nie z nábożeń=
15:
ſtwa/ ale z dwornoſci
16:
dlá niéktorégo znamie
17:
nia albo tzuda/ a záby
18:
ktoré tzudo przed nijm
19:
vcżynil/ cżemu by ſie
20:
on zdziwil. Y rzékl He=
21:
rod krol Iezuſowi gdy
22:
go żydowie tam przy=
23:
wiedli: Iezuſie vcżyń tu przedemną ktoré znamię/ al
24:
bo dziw/ a ſlubuię tobie ijż będzieſs żyw/ ij dám cie
25:
z ijch mocy puſcitz. A gdy Iezus milcżál/ o wielé rze
26:
cży iego tam pytál rzekątz: Powiedzmi Iezuſie prá
27:
wdę/ ocż cie pytatz będę/ Y dlá ciebie móy ocietz dál
28:
pobitz w Betleiem wielé dzieci/ powiedzmi iakos v
29:
ſſedl w ten cżas takoweé ſmierci? Y tys Lazarza

strona: 121v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
z mártwych ſkrzéſil/ ktory cżterzy dnij w grobie
2:
gnil? Tys ſlepo narodzonégo oſwiécil? Y tys cżynil
3:
wżydowſkié ziemi wielkié tzuda/ vzdrawiaiątz wielé
4:
żydowſkiégo ludu. Wielém o tobie dziwow ſlychál
5:
a dlá tegom cie rád vzrzál. Mily iezus na to wſſyt
6:
ko nieodpowiedziál mu ni iednégo ſlowa/ aby ſie tȳ
7:
rychléy popelnil cżas prorokowania. Zydowie wtē
8:
cżas ku Herodowi przyſtąpiwſſy/ z zázdroſci wiel=
9:
kié/ na Iezuſa milégo vſtawicżnie ſkarżyli/ mowiątz
10:
ijżby on ſobie boga za nitz nie miál/ by ſie ſynem bo
11:
żym dzialál/ kaplány ij biſkupy naſſe za nitz ſobie nie
12:
miál/ ij z ijch koſciola ié wypądzál/ ſromotnie przed
13:
wſſytkiémi ludzmi ijm przymáwiál/ przeciw záko=
14:
nowi bożému naucżál. Ale ijż nie cirpi cżas powie=
15:
datz o iego zloſci/ przeto miloſciwy krolu Herodzie
16:
racży go nám przyſędzitz tȳ rychley ku ſmierci/ botz
17:
on ieſt prze ktorégo ocietz twé miloſci/ dál pobitz o=
18:
kolo Betleiem wſſytki żydowſkié dziátki. Przeto ſie
19:
nad tȳ zlym cżlowiekiē pomſci tey krzywdy/ krwie
20:
niewinné tych dzieci/ ktoré ſą dlá niego pobité. On
21:
ci ieſt ktory ſwym cżarnokſięſtwem/ przywiodl oyt
22:
tza twégo ku gniewu/ ij zabil twych dwu bratu/ na
23:
końtzu to vcżynil iże ij twégo oyttza vmorzyl. Iezus
24:
mily na ty wſſytki ſkargi nitz nie odpowiedziál/ anij
25:
żydom anij Herodowi/ bo niebyli iego gloſu ſlyſſzetz
26:
doſtoyni/ gdyż to wſſytko z nienáwiſci náń mowili.
27:
Modlitwa.

strona: 122

zbawiciela naſſégo.Liſt 122
1:
O
Námileyſſy panie iezu/ ienżes dlá mnie grzé
2:
ſſnégo od Piláta ku Herodowi zloſnemu
3:
poſlan bytz rácżyles. Dáy mi proſſę cie mily panie
4:
dobrym vmyſlem poddatz ſie pod roſkazowanijé
5:
ſtarſſych/ ij owſſem téż niemiloſciwych a zloſnych
6:
dlá ciebie. A zweſolym ſercem ku poſluſſeńſtwu/ bez
7:
omieſſkaniá wydatz ſiebié Amen.
8:
Herod wzgardziwſſy pana Iezuſa dál go
9:
oblétz w biálé odzienijé iakoby
10:
iakiégo blázna. Ka: 66
11:
K
Rol Herod widzątz ijże Iezus milcży/ a nie
12:
chce mu odpowiedatz na iego pytanijé/ wz=
13:
gardzil ijm iako ſſálonȳ ij niewdzięcżnym
14:
mowiątz. By to cżlowiek byl iako o nijm powiedaią
15:
mądry ij téż wielmi roſtropny/ widzątz ijż iá chcę
16:
go wybawitz od męki/ odpowiedálciby mi. A przeto
17:
naſmiéwaiątz ſie s niego/ kázál go oblétz w biálé o=
18:
dzienié pawlocżyſté/ a to vcżynil z wielkié pychy/ ijż
19:
niechciál Iezus przed nijm cżynitz dziwow/ ij kázál
20:
go wiéſtz od ſiebie rzekątz. Wiedzcie go zaſie ku Pilá
21:
towi memu bratu/ a podziękuycie mu ijżetz mie vcż=
22:
cil/ ij takową mi przyiazń vcżynil/ powiedaiątz mu/
23:
ijżem mu za to gniéw moy odpuſcil. A od tychmiáſt
24:
Herod z Pilátē/ ſtali ſie przyiácielmi ij towarzyſſ=
25:
mi/ bo pred tym z ſobą zle mieſſkali/ a to dlá tego/ ijż
26:
Pilát niektorego cżaſu dál byl zbitz lud Galileyſki/
27:
ktory byl w mocy Herodowé. Gdy go od Heroda
28:
wiéſtz mieli/ wſſytcy ſie s niego z przykázaniá Hero

strona: 122v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
dowégo/ iako z blázna naſmiéwali/ iednij go pomy
2:
iami láli/ drudzy mu iego ſwiętą glowę oberwali/
3:
aże koſci na glowie widzietz bylo. Drudzy rozgnie=
4:
wáwſſy ſie nán lantzuchem go wglowę bili ij noga=
5:
mi kopali/ tak ijż w oné wielkié rocie/ nie byl żádny
6:
ktoryby mu nie vcżynil przykroſci. A przeto vplod=
7:
wſſy/ iako ſwięty Ián piſſe koronę s cirniá/ na iego
8:
ſwiętą glowę wlożyli/ oblokwſſy go przod wbiálé o
9:
dzienijé/ a klękaiątz przed nim mowili. Zdrow bądz
10:
krolu żydowſki/ ij dáwali iemu zatȳ wielkié policżki
11:
A tako ſie na wſſelkim mieſtzu s niego naſmiéwali/
12:
iakoby z iakiégo wily. Potym prziwiązali ku onemu
13:
biálemu odzieniu wielkié kloce/ dlá ktorych ijdątz od
14:
Heroda po zchodzie/ dlá dlugiéo odzieniá ij ijch po=
15:
pychaniá/ vpádl na onȳ zchodzie Iezus mily/ gdzież
16:
rozbil glowkę ſwę ij ſwé ſwięté oblicżé. Matuchna
17:
iego milá gdy to widziala/ krzyknąwſſy omdlala/
18:
bo wielki ſmutek s tégo miala. Swięty Auguſtyn
19:
tu mowi/ ijż nie darmo Iezus miloſciwy oblecżon
20:
v Heroda w bialé odzienijé/ bo w tym vkázál nie=
21:
winnoſtz ſwé męki/ ij ganiebnoſtz okrutné ſmierci/
22:
ijż on baranek będątz niewinny/ z wielką miloſcią
23:
przyiąl naſſe grzéchy/ za ktoré on cięſſko pokutowál
24:
ij ſromotnie ij ganiebnie byl naijgráwán.
25:
Modlitwa.
26:
O
Pokorny Iezu/ ienżes dlá mnie cżlowieka
27:
grzeſſnégo w biálé odzienié oblecżon/ a iako
28:
ſſálony od Heroda naſmiéwán bytz rácżyles. Dáy

strona: [123]

zbawiciela naſſégo.Liſt 124
1:
mi mądroſtz ſwiata tego/ ktorá ieſt ſſáleńſtwo v cie
2:
bie pana mégo/ oſtrożnie oddalitz. A ku tobie ienżes
3:
ſám ieſt práwdziwá mądroſtz s cżyſtym vmyſlem
4:
przyſtz Amen. ∴
5:
Sromotné Iezuſa milégo od Heroda
6:
ku Pilátowi prowadzenié. Ka: 67
:
grafika
7:
G
Dy ſ panem Ie
8:
zuſem niewier=
9:
ni żydowie wy=
10:
ſſli ſromotnie go po
11:
drodze przez miaſto Ie=
12:
ruzalem do Piláta pro=
13:
wadzili/ ij grubie náń
14:
wolaiątz/ ij nieucżliwie
15:
laiątz ku wſſytkiému lu=
16:
du tak mowili: Patrzcie
17:
na tego zlégo cżlowieka
18:
wſſytcy ludzie botz/ on
19:
ieſt ſkażtza zákonu bożé=
20:
go/ ten ci ieſt ktorytz na=
21:
ucżál naukę nową/ zako
22:
nowi bożēu przeciwną.
23:
A tak tym falſſywym wolanijm wſſytek lud na Ie=
24:
zuſa pobudzili/ ij pochwáciwſſy kamienijé/ ij bloto/
25:
cżym kto mogl náń rzutzali/ ij blotem go ganiebnie
26:
s pluſkali. Gdy vpádl na onéy drodze/ dlá klotzkow
27:
ktoré v niego vwiązali/ tedy go za wloſy gwáltem
28:
podnoſili. Iezus dlá tego vpadnieniá byl obrażon/
a


strona: [123]v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
aże krew z iego ſwiętych vſt ciékla/ ij z blotē ſie zmié
2:
ſſala/ ale onij tego nitz niedbali/ iednak go policżko=
3:
wali/ ij za wloſy rwali. O tym tako mowi Petrus
4:
Damiáni: O krolu wſſe chwály/ iakos ty dzis zeſro
5:
motzon tym żaloſnȳ poſmiéwanijm/ O wſſeo ſwia=
6:
ta miloſná mądroſci/ iakos dzis poſmiána ij vplwá
7:
na/ O wielmożny maieſtácie/ iakos ty dzis vtlucżō
8:
iako może twá niewinnoſtz cirpietz takowé ſromo=
9:
cenijé/ iako może ocietz cirpietz takowé nieucżcienijé
10:
ſyna ſwégo. O zwierciadlo wſſego obezrzeniá/ ia=
11:
kos dzis vplwán/ O dziw nad dziwy krol ieſt vcży
12:
nion ſlugą/ bog ucżynion ieſt wilą/ O niecháy tedy
13:
dzis wſſytko ſtworzenijé ſwégo pana żaluie/ za tako
14:
wé naſmiéwanijé ij zeſromocenijé. Potym gdy Ie=
15:
zuſa przed wiétnicę ku Pilatowi przywiedli/ propor
16:
ce mu ſie ſklanialy/ cżeſtz iemu cżynily/ ale ſie żydo=
17:
wie o to gniewali mnimaiątz by rycerze ijm to na
18:
przykroſtz dzialali.
19:
Iezuſa milégo Pilátowo v żydow
20:
wymáwianijé. Ka: 68
21:
z
Atym Pilát widzątz iż mu za ſie Ieznſa przy
22:
wiedli/ wezwáwſſy k ſobie wſſytki żydy
23:
rzékl ijm: Przywiedliſcie mi lepák tego cżlo=
24:
wieka/ iakoby odwratzaiącégo lud waſs/ mowiątz
25:
náń aby on byl przeſtąptza zákonu waſſégo/ a iá tu=
26:
dziéż przed wami/ niemogę náydz náń ni iedné przy
27:
cżyny ſmierci/ a nie tylko iá/ ale anij Herod/ ku kto=
28:
rémuſmy go byli poſlali/ acżkoliſcie tam náń ſkar=

strona: 124

zbawiciela naſſégo.Liſt 124
1:
żyli/ iakoſcie chcieli. A to wſſytko Pilát mowil wiel
2:
kimi gniewy/ bo wiedziál ijż go żydowie z nienáwi=
3:
ſci wydali. A przeto niechcecieli go puſcitz iako nie=
4:
winnégo/ daruycie go ale ſwiętu/ iuż ku ſmierci oſą
5:
dzonéo/ bo wiécie ijż mácie zwycżáy na ſwięto mie=
6:
dzy dwiema cżlowiekoma iédnégo puſcitz/ a drugié
7:
go vmorzytz. Przeto obierzcie ſobie s tych dwu ied=
8:
négo/ albo Iezuſa Nazarańſkiégo/ albo Barabáſſa
9:
zboycę zlégo. A to Pilat dlá tego vdzialál/ aby żydo
10:
wie vzrzáwſſy tego zlégo ij przeklętégo cżlowieka
11:
Barrabáſſa/ będą ſie ſromatz proſitz Barrabáſſá/
12:
a tak wypuſſcżą pana Iezuſa.
13:
Barrabáſſá proſſą. Ka: 69
14:
B
Iſkupowie ij wſſytcy kſiążęta żydowſcy/ lu
15:
du przykázali wſſitkiému/ aby Barrabáſſa
16:
zboyce proſili. Tedy wſſytcy żydowie iednym glo=
17:
ſem zawolali rzekątz: Nie tego/ tzuſs Iezuſa Naza=
18:
rąńſkiégo nám puſtz/ ale Barrabáſſá. Pilát chtzątz
19:
wżdy puſcitz milégo Iezuſa/ rzékl ijm: A tzoż vcżynię
20:
z Iezuſem Nazaráńſkim. Onij wſſytcy zawolali:
21:
Vkrzyżuy/ vkrzyżuy go. Odpowiedziál ijm Pilát
22:
ij rzékl: O niewdzięcżni ludzie/ ſlepi ij ſſálenij/ nie=
23:
wiécie ijże Barrabáſs ieſt gorſſy cżlowiek wſſego
24:
ſwiata bo ieſt bez zákonu/ bez miloſierdziá/ mężo=
25:
boytza ij wielki zráydtza/ a wżdy go proſicie/ ij wy=
26:
puſcitz kázecie/ a Iezuſa niewinnégo ktory wielé zna
27:
mion miedzy wami cżynil/ naucżaiątz wás w záko=
28:
nie/ krzéſſątz mártwé/ vzdráwiál wás niemotzné/
a ij


strona: 124v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
a wżdy proſicie aby vkrziżowán/ ij tzo wżdy zlégo
2:
vdzialál abych go vkrzyżowál? A onij tym więcéy
3:
zawolali/ Vkrzyżuy go/ vkrzyżuy. Odpowiedziál
4:
ijm Pilát: Niezaſlużyl ſmierci/ ale vcżynilli tzo prze=
5:
ciw wám albo przeciw wáſſemu zákonowi/ dám go
6:
ſkaratz/ a potȳ go puſſcżę/ zakazuiątz mu ijże ſie nig=
7:
dy nienawroci do ziemie żydowſkieé/ przeciw wám
8:
kazatz. A takoż Pilát chtzątz vkoijtz zloſtz ij gniéw ży=
9:
dowſki/ Barrabáſſa ijm puſcil/ a Iezuſa podál ijm
10:
ku ijch wolij/ rzekątz k nijm wielkim gloſem: Oto
11:
wám puſſcżám Barrabáſſa/ a Iezuſa gdyżci ieſt
12:
niepoſluſſen waſſégo zákonu/ káżę go zbitz v ſlupa
13:
miotlami/ bicżmi ij pęgami/ a po kázni iego puſſcżę/
14:
a natym iuż doſytz miéycie. A takoż Barrabáſſa pu
15:
ſſcżono/ a milégo Iezuſa nie miloſciwym lotrom bi
16:
cżowatrz podáno. Przeto wezwáwſſy Pilát k ſobie
17:
niéktoré ſlugi żydowſkié ij kázál ijm rzekątz: Poymi
18:
cie tego Iezuſa gdyżci waſſe tako kſiążęta rozgnie=
19:
wál a zewlekwſſy vwiążciéż go v ſlupa ij ſkarzcież
20:
go dobrze/ ażciby waſſe kſiążęta vzrzeli/ ijżem iá do
21:
brze pomſcil ijch krzywdy. Takoż ci ij ijſtni niemilo=
22:
ſciwi żydowie rzucili ſie na pokornégo baranka mi=
23:
légo Iezu Kryſta/ iako wilcy drápieżni/ ij pocżęli go
24:
ſiepatz/ ij niemiloſciwie targatz/ aż przywiedli po=
25:
ſrod wietnice ku ſlupowi.
26:
Modlitwa.
27:
O
Iezu krolu niebieſki/ ienżes dlá mnie od He
28:
roda ku Pilátowi zaſie odeſlán bytz rácży=

strona: 125

zbawiciela naſſégo.Liſt 125
1:
les/ pzzez tzo przyiácielſtwo miedzy onymi ſprawi=
2:
les. Dáymi zloſciwych ludzi przeciw mnie ſpiknie=
3:
nié bez boiazni wzgardzitz. Ale radſſy ijch ſprawo=
4:
wanijé ku temu końtzu przywiedz/ ijżbych w tym za
5:
ſlużyl ſobie mietz przyrownanijé k tobie Amen.
6:
Iezus z odzieniá odart wielmi nielutoſciwie /
7:
ij ſtál nág przedewſſem ludem
8:
ſromotnie Ka: 78
:
grafika
9:
I
Ezuſa milégo
10:
gdy ſrod wiét=
11:
nice tako nędz=
12:
nie przywiedziono/ ka=
13:
towie ſie náń rzucili z
14:
wielkié okrutnoſci ij
15:
pocżęli drzec i ſiepátz s
16:
niego odzienijé/ ij zewle
17:
kli go ijże ſtál nág iako
18:
ſie vrodzil od matki.
19:
Miloſciwy iezus wiel=
20:
mi ſie tego ſromál/ ijże
21:
tako ſromotnie przez
22:
dlugą chwilę nág ſtál/
23:
bo tam ſtalo mnogo lu=
24:
dzi/ ktorzy ſie temu dzi=
25:
wowali/ ij wielmi go żalowali/ ijż go tako niemilo=
26:
ſciwie ſiepali/ niéktorzy lepak barzo plakali/ patrzątz
27:
na iego wielkié udręcżenijé/ ij na żaloſtz iego mileé
28:
matki/ przy ktoré ſtálo páń mnogo/ miedzy ktorémi
a iij


strona: 125v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
byly téż iego ciotki/ Mariá Kleoffé/ Mariá Mag=
2:
dalena ij Márta/ a tych ſie mily Iezus wielmi ſro=
3:
mál/ ijże tako nág przed nimi ſtál/ aliż ta ijſtá ciotka
4:
iego Mariá Kleoffe/ ziąwſſy rąbek z ſwé glowy/ ij
5:
podala go jednému żydowi proſſęcy go aby go ob=
6:
winęli. Kdy iezus blogoſlawiony iuż ſtál tako nagi
7:
ſám wielmi pokornie przyſtąpiwſſy/ on ſlup dobro=
8:
wolnie oblapil. Ale katowie natychmiáſt ſie gwáltē
9:
k niemu rzucili/ ij ręce mu tak motzno okolo ſlupa
10:
przywiązali/ aż byly ſcżyrnialy/ ij tako twardo cią=
11:
gnęli/ ijż ſie na iego ſwiętych ręku ſkora padala/ aże
12:
z iego ſwiętych paznokciow krew wyſiąkala. A tak
13:
pán wſſytkiégo ſwiata/ ktory wſſytko przyodziéwá/
14:
ſtál nagi przed onymy wſſytkiémi ludzmi w wiel=
15:
kim zaſromaniu/ bo onego ciala żádny cżlowiek aż
16:
do tychmiáſt nie widziál nagiégo/ kromiá panny
17:
Marié matki iego. Katowie gdy go tako motzno
18:
ku ſlupowi przywiązali/ miotly/ pęgi/ ij lańtzuchy go
19:
towali/ ktorymi by Iezuſa bicżowali. O iaki ſmutek
20:
matuchna iego miala/ gdy go nagiégo widziala/ dlá
21:
tego obrociwſſy ſie ku onym ſwiętym paniám/ ktoré
22:
tam ſ nią ſtály rzekla. Oglądáycie iakotz ſromotnie
23:
ij nędznie ſtoij moy ſyn mily/ iako iego ſwięté vſta
24:
ſą bladé/ oczy iego maią ſmiertelné wezrzenijé/ a rze
25:
kwſſy to/ od ſilnégo ſmutku omdlala/ ij daléy prze=
26:
mowitz niemogla ni iednégo ſlowa/ bo ſie wſſytki
27:
wnętrznoſci w niéy byly poruſſyly dlá ſylné boleſci
28:
iakoż to ona ſama powiedala ſwé ſludze ſwięté Bri
29:
gidzie tako rzekątz. Gdym widziala mego milégo ſy

strona: 126

zbawiciela naſſégo.Liſt 126
1:
na/ tako okrutnie ij tako niemiloſciwie powrozy ku
2:
ſlupu wiążątz/ moie cialo wſſytko bylo na mnie od
3:
wielkié żaloſci iako ſkorupa/ vſchlo ij ſtrętwialo/ a
4:
gdym vzrzala ijże iuż brali miotli aby go bicżowali
5:
w ten cżas mi ſie widzialo iakoby wrazil w mé ſer=
6:
ce miecż oſtry/ tak ijżem iuż daléy przemowitz nie=
7:
mogla/ przeto przyiáciele moij/ ktorzy tam ſemną by
8:
li/ na ſtronę mie odwiedli/ ij patrzytz mi tam więcey
9:
niedali/ dlá ſilnéy mey żáloſci.
10:
Modlitwa.
11:
O
Iezu baranku niewinny/ ienżes dlá mnie z
12:
odzieniá twégo odart/ ij ku bicżowaniu ob=
13:
nażon bytz rácżyles. Dáymi przez nagié grzéchow
14:
mych wyſpowiedanijé/ ſtarégo cżlowieka ze wſſyt=
15:
kiémi vcżynki ſwymi zewletz/ a przed oblicżnoſcią
16:
twą/ mnie nagiégo od tznot nigdy niewidzietz Amē.
17:
Iezuſa milégo okrutné ij bez wſſelkié
18:
lutoſci bicżowanijé. Ka: 72
19:
M
Iloſtziwy pan Iezus gdy tak ſtal nagi/ v ſlu
20:
pa vwiązany nápirwey kniemu z miotlami
21:
przyſtąpili/ ij bez lutoſci bijątz tak mowili.
22:
Iezu ſlucháy naſſych kſiążąt kaplańſkich/ Iezu vſta
23:
wy naſſe chowáy/ Iezu ſtarſſym nie przymáwiáy/
24:
Yezu zákonu nowégo niewymyſláy. Gdy ſie ci pir
25:
wſſy vmęcżyli/ potym drudzy ſ pęgami przyſtąpili/
26:
a bijątz go/ iemu wymáwiali: Iezu ludzi nieodwra=
27:
tzáy/ Iezu cżarnoxiężnikiem ſie nie dzialáy/ Iezu ſo=
a iiij


strona: 126v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
botę naſſę ſwiętz/ Iezu niewybawiáy tzudzolożnitz..
2:
Potym gdy ſie ci zmęcżyli/ trzeci k niemu przyſtą=
3:
piwſſy/ lańtzuſſki go bijątz tak mowili: Iezu krolem
4:
ſie niedzialáy/ Iezu vſtawy Rzymſkiégo Céſarza
5:
chowáy/ Iezu tzos ſie bogiem cżynil/ otoż tobie tzos
6:
zaſlużyl. Gdy go tako niemiloſiernie vbicżowali/ ijż
:
grafika
7:
ſie iego ſwięté cialo w=
8:
ſſytko krwią oblálo/ tak
9:
iż pocżąwſſy od glowy
10:
aże ku pięcie nożné/ nie=
11:
bylo w ieo náſmiętſſym
12:
ciele tzalé mieſce/ tak ijż
13:
niebyl w nim ſtáw anij
14:
cżlonek żádny/ ktoryby
15:
nieucirpiál oſobné mę=
16:
ki/ aż od ſilnéy ij cżuyné
17:
boleſci/ rzęwno Iezus
18:
plakál/ bo wielmi ſubtil
19:
né cialo miál. A chcą te
20:
go niéktorzy/ ijz go tako
21:
w ten cżas byli vbili/
22:
ijże wſſytka ſkora byla
23:
ſie s niego zlupila/ aż ij mięſo od ſkory bylo odewſta
24:
lo. A gdy ſie ci nad nijm zmęcżyli/ ktorzy go po grz=
25:
biecie bili/ drudzy lepak przyſtąpili/ ij od ſlupa go
26:
odwiązáwſſy/ chrzeptem go ku ſlupu przywiązáli/
27:
a lepak go po brzuchu pęgami ij miotlami tako o=
28:
krutnie bili/ aż oſtáwalo na pęgach mięſo/ bo każ=
29:
dym onȳrazē/gdy weń pęgami bili/ s cialē s niego

strona: [127]

zbawiciela naſſégo.Liſt 427
1:
bicże wyrywali/ aże bylo widzietz na pierſiach koſci
2:
a tak po wſſytkiém iego ciele ſwiętym/ przed ſobą ij
3:
ij za ſobą/ niebylo nanim mieſtza żádnégo tzalégo/ o=
4:
ciekla krew dlá wielkiégo vbiciá z iego ciala ſwięté
5:
go/ ſtrumieniē na ziemię/ aż ſtál iezus mily we krwi
6:
po koſtki. A tu ſie piſmo wypelnilo/ ktoré piſáno:
7:
Od pięty nożné aż ku wirzchu glowy niebylo wnim
8:
zdrowiá/ bo w każdy cżlonek/ przynámniéy dzieſiętz
9:
razow vderzono gdy go bicżowáno. Przytym iego
10:
trudnym bicżowaniu ſtáli żydowie/ rozmaijcie ie=
11:
mu laiątz/ ij zlémi ſlowy ſromotzątz. A tako dwoiako
12:
byl vbicżowán/ náprzod przykrymi bicżmi ij pęga=
13:
mi/ potym zlymi ij ſſkaradymi ſlowy. Iezuſa gdy
14:
tako bez miloſierdziá dlugo bili/ ieden tamo przyſko
15:
cżywſſy iąl ijm laiatz rzekątz: O niemiloſciwi ludzie
16:
tak chcecie zabitz cżlowieka ieſſcże nieoſądzonégo.
17:
A przeto wziąwſſy noż/ oberznąl powrozy v oneo ſlu
18:
pa/ a tako Iezus mily niemogątz ſtátz na nogách dlá
19:
ſilnégo zemdleniá/ pádl na ziemię w krew ſwoię. A
20:
tu ſie napelnilo prorotztwo Izaijáſſowo/ ktory mo=
21:
wil. Widzieliſmy go iako trędowatégo/ ij iako od
22:
boga oijttza opuſſcżonégo. Oglądáy tu o duſſo ná=
23:
bożná/ a rozpamiętáy iako wielką mękę kriſtus za
24:
cię cirpiál/ aby duſſę twą wykupil od męki wiecżné
25:
Niedáyże iey zaſię w ſtracenijé/ vbacży widziállis
26:
gdy taką wielką mękę/ iaká byla pana naſſéo Iezuſa
27:
Vbacz iaką miloſtz k tobie miál/ ijż on taką mękę za
28:
cię cirpiál. Powiédz tzos ty przeciw temu vcżynil al
29:
bo cirpiál? Ktorąs wdzięcznoſtz ij ſlużbę iemu za to

strona: [127]v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
vkázál/ wſſytki twoie dobré vcżynki/ ktores cżynil
2:
przez wſſytki dnij twégo żywota/ niemogę doſytz
3:
vcżynitz iednéy kropli iego ſwięté krwie. A ty acżci
4:
ſie tzo przygodzi malucżko/ tedy dlá niego cirpietz
5:
niechceſs/ ale natychmiáſt ſſemrzęs/ a Iezuſowé kr
6:
wie ktorą za cię cirpiątz wylál/ obezrzetz niechceſs.
7:
Tego dlá zmiéſſáy twą gorzkoſtz ij twé cirpienijé/ ze
8:
krwią milégo Iezuſa/ a rozpamiętáy to trudné ſtá=
9:
nijé iego v ſlupa/ tedytz będzie wſſytko ſlodko cir=
10:
pietz dlá milégo pana Iezuſa.
11:
Obletz mu ſie kázali. Ka: 72
12:
I
Ezus dlá cięſſkoſci vbicżowaniá ij zemdle
13:
niá chodzitz niemogl/ ale onij okrutnij kato=
14:
wie bijątz go/ ſ niego ſie naſmiéwali/ ij obletz
15:
ſie mu kázali. Iezus ze ſromem zbiérál ſwé odzienie
16:
tzo bylo rozrzutzoné/ a kędy kolwie ſſedl znac bylo ie
17:
go ſtopy dlá krwie obfitoſci/ bo kędy koli ſſedl/ tędy
18:
byla ziemia cżyrwona/ od krwie obléwaniá. A téż
19:
nie tylko iego ſtopy bylo znatz krwawé/ ale kędy ko=
20:
li ſſedl/ tędy dwiéma ſtrumienioma z iego ſwiętych
21:
nog krew plynęla/ aż ta ijſtá ſukienka/ wſſytka byla
22:
cżerwoná/ tzo ſie we krwi zmácżala/ aże na ziemię
23:
krew przez nię plynęla.
24:
Na koronowanijé go wiodą. Ka: 73
25:
p
Otym przyſtąpiwſſy ku pilátowi rzekli: Pa
26:
nie Pilácie/ cżynil ci ſie krolem dopuſtz nám
27:
ijże go w pawlokę przybierzémy. Pilát ch=

strona: 128

zbawiciela naſſégo.Liſt 128
1:
tzątz doſytz vcżynitz żydowſkiému gniewu ij zloſci/
2:
kázál go w pawlocżyſté odzienijé oblétz/ aby żydo=
3:
wie naſyciwſſy ſie iego przeciwnoſci ij ſromoty nie
4:
żądaliby daléy przelániá iego krwie niewinné. A ta
5:
ko rzuciwſſy ſie náń/ z iego gij ſukiénki niemiloſci=
6:
wie odarli a w odzienijé cżyrwoné pawlocżné ſpro
7:
ſné ij wielmi ſtaré go oblekli/ w ktorem niégdy kro=
8:
lowie żydowſcy byli koronowánij/ a to wſſytko v=
9:
cżynili aby ſie tak do wolé s niego naſmiali.
10:
Modlitwa.
11:
O
Panie Iezu námiloſciwſſy/ ienżes ku ſlupu
12:
przywiązán/ ij też bicżowán bytz rácżyles.
13:
Dáy mi bicżowaniá twégo/ oyttzowſkiégo
14:
káraniá wdzięcżnie przyiątz/ a ciebie grzéchy y moié=
15:
mi nigdy niebicżowatz/ anij z nowu tobie męki za=
16:
dawatz Amen.
17:
Iezuſa milégo koronowanijé. Ka: 74
18:
P
Otym wziąwſſy go ſludzy Pilátowi iako
19:
krola na ſtoltzu poſadzili gdzie by náń wſſyt
20:
cy żydowie patrzyli/ a vplodwſſy koronę s
21:
cirniá końcżyſtégo ij wielmi oſtrégo/ wlożyli mu ią
22:
na glowę iego ſwiętą/ ij wciſnęli mu ią dwiemá drą
23:
goma tako motzno/ ijże ty ijſté oſtrożyny/ przeſſly ie
24:
go ſwiętą glowę aże do mozgu/ tak ijż krew/ w ocży
25:
w vſta/ w vſſy ij po oblicżu z iego ſwięté glowy ob=
26:
ficie ciekla/ aże po iego odzieniu na ziemię plynęla.
27:
Zydowie ij ſludzy Pilátowi/ pocżęli ſie s niego na=

strona: 128v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ſmiéwatz rzekątz. Otoſci krol żydowſki/ otoż máſs
2:
koronę twégo krolewſtwa doſtoyną. Potym koro=
3:
nowaniu/na iego więtſſy poſmiéch/ dali mu miąſto
4:
ſceptru/ trzeſtz albo trcinę morſką w ręku/ iakoby w
5:
tym vkazuiątz ij miéniątz nieſſcżęſni żydowie/ ijżeby
6:
iego krolewſtwo bylo cżcżé/ a iako trcina prożné/
:
grafika
7:
Tamo przed nijm na ied=
8:
no kolano klękali/ ij oblud
9:
nie go pozdráwiali rzekątz
10:
Pozdrowion bądz krolu
11:
żydowſki/ zatym iemu po=
12:
licżki dáwali/ ij grubie mu
13:
laiali Drudzy lepak wzią=
14:
wſſy mu z ręku trcinę w=
15:
glowę go bili/ aby tak onę
16:
oſtrą koronę glębiéy w glo
17:
wę ieo wbili. Drudzy mu=
18:
na oblicże plwali/ ij pię=
19:
ſciami miedzy iego ſwięté
20:
ocży bili/ drudzy mu záſſiy
21:
ki dáwali/ drudzy go za w=
22:
loſy rwali/ a naſmiáwſſy ſie s niego do woleé/ potȳ
23:
go Pilátowi podali. O tym koronowaniu ſtoij w
24:
pioſnkach Salomonowych piſáno: Wynidzcie ij
25:
obezrzycie tzorki ſyon/tzuſs dziéwki Ierozolimſkieé
26:
krola zbawiciela/ iakotz go vkoronowala matka iego
27:
tzuſs ſynagoga żydowſká/ bo w ten cżas iego kráſa
28:
byla oddálona/ bo iego ſwięté lice vbito ij zeplwá=
29:
no/ iego ſwiętá glowa byla zdziurkowaná/ iego

strona: 129

zbawiciela naſſégo.Liſt 129
1:
ſné ij wielmi roſkoſſné wezrzenijé/ to ſie bylo zmie=
2:
nilo/ bo okolo iego ocżu/ więcéy niżli tyſiątz rán by=
3:
lo. O naſſ mily ſtworzycielu/ nie patrz dzis na naſſe
4:
grzéchy/ ale wezrzy na oblicże pomazańtza twégo/
5:
Iezuſa milégo/ ienci dzis prze nás niecżyſtémi ſlina
6:
mi vplwán/ ij ſſkaradzie dlá nás wzgardzon ij ze=
7:
ſromotzon. Przetotz vkazuie twoy mily ſyn ſwé obli
8:
cże vbité/ aby ty mily ſtworzycielu wezrzáwſſy na
9:
nie/ byl nam miloſciwy/ ij odpuſcil grzéchy naſſe/
10:
przez twégo milégo ſyna vbicie.
11:
Modlitwa.
12:
O
Iezu krolu niebieſki iēżes cirniową koroną
13:
vkoronowán bytz rácżyles. Dáy mi téż tak
14:
godné cirnim pukuty ſwięté vdręcżenijé/ ijżbych za
15:
ſlużyl od ciebie wkrolewſtwie niebieſkim korono=
16:
wanijé Amen.
17:
Iezuſa milégo Pilát vkazuie. Ka: 75
18:
P
O Iezuſa milégo okrutnȳ vbicżowaniju
19:
ij ſromotnȳ vkoronowaniju żydowie nie=
20:
ſſcżęſnij przywiedli zaſię w ſtarym pawlo=
21:
cżyſtym odzieniu milégo pana Iezuſa ku Pilátowi.
22:
Pilát vzrzáwſſy tako ſromotnié zbitégo ij znędzoné
23:
go/ a ono iego ſwięté oblicżé z ſinialo/ ocży ij wargi
24:
opuchly/ wſſytek vbit iako trędowaty/ aże przed
25:
wielką mdloſcią niemogl ſtátz na nogach/ pocżąl ſo
26:
bie myſlitz. Iedno żydowie pana Iezuſa vzrzą/ te=
27:
dy ſie nad nijm ſmiluią/ ij puſcitz go káżą. Dlá tego
b


strona: 129v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
go wſſytkiému ludu tako ſſkaradégo/ tako vplwa=
2:
nego/ ij nędznie vkoronowanéo chciál vkazatz. Prze=
3:
to Pilát kázál Iezuſowi na iedno okno wielmi ſſy=
4:
rokié wyſtąpitz/ aby go tak wſſytcy oglądali/ a zá
5:
by mu na ſmiertz nie ſtáli/ ij zawolál Pilát wielkim
6:
gloſem ku żydom rzekątz. Oto cżlowiek/ iakoby tako
:
grafika
7:
rzékl. Oglądaycie vbi
8:
tégo/ zekrwawionégo/
9:
dlá boga miéycie do=
10:
ſytz na tym/ z żaluycie
11:
ſie iego botz ieſt cżlo=
12:
wiek/ waſs brat/ z wa=
13:
ſſégo pokoleniá/ nie=
14:
przeléwáycie iego kr=
15:
wie niewinné/ puſtz cie
16:
go bociē ſie waſſé krzy
17:
wdy dobrze nad nijm
18:
pomſcil/ iako by ijm
19:
rzékl. Oglądáycie ży=
20:
dowie ieſtliſcie kiedy
21:
widzieli czlowieka te=
22:
mu podobnégo/ tako
23:
zbitégo/ zeplwanégo/ ij oſſkaradzonégo. Tego dlá
24:
proſſę wás poruſſcie niéktorym żalowanijm iego
25:
męki/ botz ieſt cżlowiek niewinny. Zydowie tych
26:
ſlow Pilátowych nitz niedbali/ ale wſſytcy wielkim
27:
gloſem/ vkrzyżuy/ vkrzyżuy zawolali. Odpowie=
28:
dziál ijm Pilát: A tzo wżdy zlégo vcżynil/ abych go
29:
vkrzyżowál? A onij tym więcéy zawolali: Wezmi/

strona: 130

zbawiciela naſſégo.Liſt 130
1:
wezmi vkrzyżuy go. Pilát odpowiedziál: Wezmi=
2:
cież go wy w waſſę motz/ vkrzyżuycież go/ botz ia nie
3:
nayduię wnim ni iedné winy/ o ktorą by byl doſto=
4:
ien ſmierci. Ktemu odpowiedzieli żydowie My má
5:
my zákon/ a podlug zákonu má vmrzetz/ bo ſie ſynē
6:
bożym dzialá/ a to ieſt vwlocżenijé tzci bożeé/ tego
7:
dlá ten iako naſmiéwtza boży/ má vmrzétz/ bo nám
8:
tako przykázáno w naſſym zákonie. Będzieli kto v=
9:
wlocżyl tzci bożé/ ſmiercią zlą niecháy vmrze/ Ale
10:
ten ieſt vmlocżtza tzci bożé/ bo będątz proſtym cżlo=
11:
wiekiem/ cżyni ſie bogiem. Pilát to vſlyſſáwſſy/ ieſſ=
12:
cże ſie barziéy lękl tych ſlow niż pirwéy/ a boięcy ſie
13:
aby ſyna bożégo nievkrzyżowál/ bál ſie myſlątz ſám
14:
w ſobie puſcilliby go/ aby przeciw zákonowi nieu=
15:
cżynil: a niepuſcilliby go/ bál ſie aby ſyna bożégo nie
16:
vkrzyżowál. A takoż ſſedl zaſie w wiétnicę/ poiąw=
17:
ſſy z ſobą milégo Iezu Kryſta/ ktorégo byl wywiodl
18:
żydom przed wiétnicę/ ij rzékl ku iezuſowi. Powiedz
19:
mi s kądes ty/ ieſtlis boſkiégo pokoléniá/ cżylis tyl=
20:
ko cżlowiecżégo? A to Pilát przeto pytál iego poko=
21:
leniá/ ijże go żydowie wtȳ pomáwiali/ ijżby on byl
22:
ſyn boży/ ij rzékl daléy. Powiédz mi gdzies ſie vro=
23:
dzil? tzos ieſt za cżlowiek? tzos vcżynil/ ijż cie twoy
24:
lud tako barzo nienázrzy/ ijże wſſytcy poruſſyli ſie
25:
przeciw tobie vpornie chtzątz cie vmorzytz ganiebną
26:
ſmiercią krziżową.
27:
Iézuſa milégo pokorneé
28:
milcżenié. Ka:76
b ij


strona: 130v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
I
Ezus mily odpowiedzeniá mu niedál/ a to
2:
prze cżworaką rzecz. Nápirwéy dlá glębo=
3:
koſci pytaniá/ bo pytál Pilát tego/ cżego by
4:
niemogl rozumem oſięgnątz/ ijż pytál o pokoleniu
5:
Iezu kryſtowȳ/ o ktorym Izaijáſs tak mowi: Poko
6:
lenijé iego kto wypowié/ iakoby rzékl żádny. Wtoré
7:
przeto nieodpowiedziál/ ijż on dobrowolnie ſmiertz
8:
dlá zbawieniá ludſkiégo podiątz chciál/ w dwoiéy=
9:
cijem go rzecży náwięcéy pomáwiali. Naprzod/ ijż
10:
ſie ijch krolem cżynil. Wtoré ijżby ſie ſynem bożym
11:
mienil. A tę oboię rzecz mily Iezus mogl vkazatz/
12:
ijże on byl krolem ij bozym ſynem/ ale przeto tego v
13:
dzialatz niechciál/ aby nám ſwą pokorę ij cirpli=
14:
woſtz vkázál na przyklád/ abychom go w tym naſla
15:
dowali. Trzecié Iezus milczál/ wedle ſwiętégo Iá=
16:
na zlotouſtégo/ aby vkázál ijże Pilát darmo pytál/
17:
bo wiedzątz iego niewinnéo/ niewybáwilby go/ na=
18:
ſladuiątz żydowſkié vpornoſci. Cżwárté przeto nie=
19:
odpowiedziál/ ijże Pilát pytál s kąd albo tzo by za
20:
cżlowiek byl/ gdyż iego vcżynki vkazowaly ijż on
21:
byl ſyn boży/ a wſſakoż niepuſcil go anij wybąwil
22:
od ſmierci/ a dlá tego nieodpowiedziál na iego py=
23:
tanijé nij iednégo ſlowa Iezus mily/ aż ſie temu Pi=
24:
lát wielmi dziwowál. A przeto mu rzélk : Niechceſs
25:
ſemną mowitz/ A zá niewiéſs ijżci iá mám motz nad
26:
tobą/ mogę cie datz na krzyż rozbitz/ ij mogę cie téż
27:
wypuſcitz iakoby tak nieſſcżéſny Pilát chciál rzétz.
28:
Iezuſie mogl by ſie mnie dobrze bátz/ ij proſitz mie
29:
abych cie wypuſcil/ ij od ſmierci wybawil/ a ty nie=

strona: 131

zbawiciela naſſégo.Liſt 131
1:
bácżątz tego/ niechceſs mowitz ſe mną. Mowi tu
2:
ſwięty Ián zlotouſty/ ijż Pilát tymi ſlowy ſám ſie
3:
oſądzil ij potępil/ bo gdyż to bylo w iego mocy ijż
4:
go mogl wybawitz od ſmierci/ żádneé wymowy
5:
mietz niebędzie ijże go nie wyzwolil widzątz go bytz
6:
niewinnégo. Y mogl iemu rzétz mily Kryſtus ono
7:
ſlowo ktoré piſſe ſwięty Matuſs: Z vst twych ſą=
8:
dzę cie ſlugo zly. Ale ktemu káraniu odpowiedziál
9:
mily Kryſtus rzekątz. Niemiál by żádneé mocy na=
10:
demną/ bytz niebyla dána od wyſſé mocy/ tzuſs od
11:
Céſarza/ albo od wirzchnié mocy/ tzuſs od boga/ bo
12:
od tego ieſt wſſytka motz/ a przeto nie mnimáy ijżby
13:
owſſéki byl niewiniē méy ſmierzi/ ale ten kto mie to
14:
bie podál/ tzuſs iako Iudáſs ij lud żydowſki/ więtſſy
15:
grzéch má niżli ty/ bo onij ſ prawé zloſci to vcżynili/
16:
ale ty z niewiadomoſci/ boiątz ſie Ceſarza/ oſądzáſs
17:
mie nie twą wolą ku ſmierci/ ale wżdy grzeſſyſs bo
18:
mowiſs ijże mám motz/ a niechceſs mi niewinnému
19:
pomotz. S tey odpowiedzi wywiodl zaſię przed
20:
wiétnicę pana Iezuſa/ ij zawolál ku żydom wielkim
21:
gloſem. Oto wowiodlemci go wám zaſie wen/ aby
22:
ſcie poznali ijże iá nienayduię wnijm żádné przycży
23:
ny ſmierci/ a iużbyſcie temu wierzyli/ przyſięgám
24:
wám przez Ceſarſkié zdrowié/ ijżci ni iedné winy w
25:
nijm náydz niemogę/ o ktorą by mial vmrzetz/ prze=
26:
to ſmiluycie ſie nad nijm/ botz cięſſko iuż zmizero=
27:
wán ij znędzon/ oglądáycie ototz drży/ ij ledwy na
28:
nogach ſtoij. Otworz iuż tu cżlowiecże ocży ſertza
29:
twégo/ a oglądáy cżlowieka albo mlodzieńtza ná=
b iij


strona: 131v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
dobnégo/ niewinną krwią oblánégo/ ſinoſcią ij pę=
2:
gami oſſkaradzonégo/ od glowy do podeſſwy zra=
3:
nionégo. Otworz oczy a oglądáy ktorytz to ieſt/ tzo
4:
tak okrutnie za cię cirpi/ nie ieſtci cżlowiek proſty/
5:
ale bog wierny. Gdy bog/ oglądáyże boſtwo iego
6:
nieogarnioné bezmierné/ iekotz takowy maieſtát nie
7:
bieſki ij nieogarniony/ od wſſytkich ieſt wzgardzo=
8:
ny ij opnſſcżony / iakoby nigdy niebyl bog wierny.
9:
Przeto cżlowiecże placży wednie ij w nocy/ iego
10:
wielkié ſromoty/ ktorątz on przyiąl dlá ciebie z wiel=
11:
kié miloſci. Mowią tu niéktorzy nábożni/ ijż gdy
12:
naſs mily zbawiciél/ tako iawnie vkázán żydom/ by
13:
lo iakoby trzecié godziny na dzień/ a w ten cżas dzie
14:
witza blogoſlawioná vzrzáwſſy ſwégo milégo ſyna
15:
tako poſmiánégo/ ij ſromotnie w pawlokę oblecżo=
16:
négo/ zumiáwſſy ſie/ ſtraciwſſy mowę/ padla iako
17:
vmarlá. Swiętá Mariá Magdaléna vzrzáwſſy
18:
téż ſwégo miſtrza tako vnędzonégo/ vplwanégo/ ia
19:
ko trędowatégo/ iednątz krzyknąwſſy/ padla tákiéż
20:
iakoby vmarlá. Po tym gdy wſtala/ rzuciwſſy ſie
21:
ku ſſyij dziewice Marié/ pocżęla placżątz mowitz.
22:
Ach mnie nędzné/ bieda mnie nieſſcżęſné/ ij kto mnie
23:
zbawil takowégo naucżyciela/ takowégo miſtrza/
24:
takowé ſlodkoſci ij ſwiatloſci. Drugié lepak panié
25:
mowily ku dziewicy marij rzekątz. O dziewitzo prze
26:
ſlawná matko ſmętnych macior/ tenci niewidzi ſie
27:
nám/ by to twoy ſyn byl/ botz on byl ſwiatloſci ſlo=
28:
necżné/ a ten ci trędowaty/ ze wſſech náſſkaradſſy/
29:
ſyn twoy byl kráſy anielſkié/ wſſech ſynow cżlowie

strona: 132

zbawiciela naſſégo.Liſt 132
1:
cżych nápięknieyſſy/ ale ten ieſt miedzy wſſytkimi
2:
ludzmi nániepodobnieyſſy/ ſnádzieſmy zradzenij/
3:
ijże wierzymy aby to byl ſyn twoy mily/ A takoż téż
4:
wſſytcy ktorzy byli z dziewitzą narzékali/ ale dziewi
5:
tza Mariá dobrze to wiedziala/ ijż on ſyn byl iey mi
6:
ly/ a dlá tego ſilną boleſtz w ſertzu miala/ ij za nijm
7:
ſie bogu oyttzu modlila rzekątz. O nálaſkawſſy/ o ná
8:
miloſiernieyſſy boże oytcże/ ienże
9:
zwykles dawatz miloſierdzie grzéſſnym ciebie pro=
10:
ſſącym/ racż ſie dzis ſmilowatz nad iedynȳ ſynem
11:
twym/ a nieday go na takową ſmiertz okrutną krzy
12:
żową/ iakotz żydowie niewierni żądaią/ botz ſerce ie
13:
go ij moie/ ieſt ſmutné dlá ſromoty iego niewymo=
14:
wné. Ale bog ocietz iey w tym niewyſluchál/ ijże dlá
15:
nás tę ſmiertz ziednál. A odtychmiáſt Pilát ſſukál
16:
przycżyny iakoby go wypuſcil dlá iego niewinnoſci
17:
Ale żydowie tym więcéy wolali/ ij ijnſſé wolatz po=
18:
budzali rzekątz: Iednos tego puſcil/ nieieſtes przyiá
19:
ciél Ceſarzow/ bo wſſelki tzo ſie dzialá krolem/ odpo
20:
wiedá ij ſprzeciwiá ſie Ceſarzowi. Pilát Ceſarza bo
21:
iątz ſie/ a z żydow ſie naſmiéwaiątz zawolál: Oto
22:
krol waſs/ ſmiluycie ſie nád nijm. Zawolali wſſytcy
23:
Wezmi/ wezmi vkrzyżuy go/ a iako zlégo cżlowieka
24:
nielutuy. Pilát rzékl: Krola waſſéo vkrzyżuję. Onij
25:
odpowiedzieli: Krola niémámy/ iedno ceſarza.
26:
Modlitwa.
27:
O
Nálutoſciwſſy panie Iezu Kryſte/ ienżes
28:
z znamiony poſmiéwaniá dlá mnie żydom

strona: 132v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
przeklętym okázán bytz rácżyles. Dáymi ſie okáza=
2:
niá marné chwály wyſtrzédz/ a ſ tymi znamiony iuż
3:
duchownymi/ przed oblicżnoſcią twą na oſtatnijm
4:
ſądzie widzietz Amen.
5:
Iezuſa milégo na ſmiertz okrutną krzyżową
6:
oſądzenijé ij ſkázanijé. Ka: 77
:
grafika
7:
P
Ilát widzątz ij
8:
że nitz niemogl
9:
pomotz ale więt
10:
ſſeé gielki ij wolanijé/ ij
11:
ciżba byla w ludziech/
12:
wziąwſſy wodę omyl
13:
ręce ſweé pzzed wſſyt=
14:
kim ludē rzekątz: Iá nie
15:
chcę bytz winien krwie
16:
tego ſprawiedliwégo/
17:
wy dobrze oglądácie.
18:
Odpowiedzieli wſſyt=
19:
cy żydowie Krew iego
20:
niechátz będzie na nás/
21:
ij na ſyny ij dzieci naſſe.
22:
Zatym Pilát ſiádl na
23:
ſtoletz/ na mieſtzu ktoré zową Likoſtrátos/ gdzie byl
24:
ſklep zwirzchu/ a téż tam byly dwa wielkié kamienie
25:
cżyrwony ij biály/ na cżyrwonȳ ſiedziál Pilát/ a na
26:
biálym ſtál Iezus/ a to znamionowalo niewinnoſtz
27:
iego. Wten cżas żona Pilátowa/ imieniem Prokula
28:
przysſlala k niemu rzekątz. Proſſę cie niechátz ſie nitz

strona: 133

zbawiciela naſſégo.Liſt 133
1:
nieſtaie temu cżlowiekowi ſprawiedliwému/ bomci
2:
wielé téy nocy cirpiala przez widzenijé dlá niego/
3:
Diábelciem ſtary chytrzetz ieſt/ bácżątz przez niékto
4:
ré znamiona ijż on byl prawy bog/ bo widziál iego
5:
wielką cirpliwoſtz ij pokorę/ widziál ijże ſie ſwięci
6:
oyttzowie radowali z iego ſmierci/ a przeto chciál
7:
ſmiertz Iezuſowę przekazitz przez niewiaſtę/ iako ią
8:
w wiodl przez Ewę/ vkázawſſy ſie żenie Pilátowé/
9:
ſtraſſątz ij mowiątz iéy. Ten cżlowiek o ktorégo ży=
10:
dowie ſtoią ijżby byl na ſmiertz oſądzon/ ieſtci ow=
11:
ſſeyki niewinny ij przyiáciél boży/ a wielki ſwięty/ a
12:
dlá tego ſprzeciw ſie abytz nieumarl. O wielkié za=
13:
ſlepienié żydowſkié/ wſſytcy niewinnoſtz Kryſtuſa
14:
wywoláwaią. Wolál Iudáſs: Zgrzeſſylem wydáw
15:
ſſy krew ſyrawiedliwą. Pilát téż rzékl: Iá nienay=
16:
duię przycżyny ſmierci w tym cżlowiecże. Herod
17:
téż to vcżynkiem vkázál/ gdy go w biálé odzienijé
18:
obletz dál. Diábel przez widzenijé vkázál ij obiawil.
19:
Lotr też na krzyżu go wymáwiál. Sami tylko ży=
20:
dowie winnym go dzialali/ ij ſmierci iego żądali.
21:
Pilát wtym żony niewyſluchál/ we zwon zazwonitz
22:
ij w trąby trąbitz kázál/ aby ſie lud wſſytek zebrál
23:
przed ktorymi by Iezuſa na ſmiertz ſkázál. A gdy ſie
24:
lud z ſſedl/ wywiedziono Iezuſa związanégo/ cir=
25:
niową koronę na glowie maiącéo/ aby go na ſmiertz
26:
oſądzono. Pilat tedy ſiedzątz na ſtoltzu przed wiét=
27:
nitzą/ aby iawnie ſądzil/ cżetl obycżaiem Rzymſkim
28:
s táblice ſentencyią/ ktorá ieſt napiſána w Ewan=
29:
ielij v Nykodema rzekątz: Lud twoy ij biſkupowie

strona: 133v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
twoij/ miſtrzowie w piſmie naucżenij/ licemiernicy
2:
ij wſſytcy przelożenij żydowſcy ciebie mi ſędzitz da=
3:
li/ a ciebie tymi winami obwinili/ iakoby ty nauką
4:
twą falſſywą lud przewrocil/ ij roſtyrk miedzy kro=
5:
lewſtwem żydowſkim ij Galiléyſkim vcżynil/ ijżes
6:
krola panem ijch bytz mowil ij miénil/ a przeto po=
7:
dlug prawa ij obycżaiu rzymſkiégo/ kázálemcie mio
8:
tlami ij bicżmi bitz/ a iuż nijnijé nacie ortel ſmierci
9:
zdáwám takowy. Iż maią cie na krzyżu wywiod=
10:
ſſy z Ieruzalem na mieſtzu lyſé gory rozbitz/ ij nad
11:
wſſytki lotry náwyſſéy poſtawitz/ aby wſſytcy na
12:
cie mogli patrzytz/ ij zawolál wielkim gloſem ij rzékl
13:
Iezuſa Nazarańſkiégo/ ſyna Iozefowégo ij Marié
14:
przykazuię ij oſądzám bytz doſtoynégo/ aby gwozdz
15:
mi żelaznymi byl przybit ku krzyżowi/ ij byl zawie=
16:
ſſon nad wſſytki lotry/ aby wſſytcy iego widzietz ij
17:
poznatz mogli. Teyże godziny takową ſmiercią oſą
18:
dzil dwu lotru. A tak przykázál iego wiéſtz za lań=
19:
tzuch/ na ſſyię nagą zadzierzgniony/ ręce mu opak z=
20:
wiązawſſy. Zydowie ſie temu radowali/ ij piláto=
21:
wi dziękowali/ z iezuſa ſie naſmiéwali/ a dopiroż tzo
22:
chcieli/ to mu tam cżynili. Wten cżas ſtála teże ta=
23:
mo rodzina zmatuchną iego/ wielmi cięſſko żaluiątz
24:
plakali tego. O cżlowiecże vbacż tu iaką w ten cżas
25:
dziewitza mariá żaloſtz miala/ gdy widziala iego ta
26:
ko ſproſnie vnędzonégo koroną cirniową vkorono=
27:
wanégo/ lańtzuchem okrutnȳ za ſſyię vwiązanégo/
28:
na oblicżu ſlinami ij krwią vmazanégo/ a nie dziw
29:
ijż ſie w ten cżas iey ſerce nierozſiadlo. Przeto tey

strona: 134

zbawiciela naſſégo.Liſt 134
1:
rzecży dziwuiątz ſie Biernát ſwięty/ s placżem na=
2:
rzékaiątz mowi. O náſlodſſy Iezu/ ij tzos vdzialál/
3:
ijżes na takową ſmiertz oſądzon/ cżegos ſie námil=
4:
ſſy mlodzieńcże dopuſcil/ ijżes tak zeſromotzon/ Y
5:
ktorá ieſt przycżyna twé ſmierci/ gdzie ſą tweé grze=
6:
chy ktoréś dzialál? gdzie ſproſné vcżynki/ gdzie mę=
7:
żoboijſtwa/ mierziącżki/ krzywdy/ laianiá ij bluznie=
8:
niá/ dlá ktoryches na ſmiertz ſkázán ij oſądzon? Y zá
9:
mily Iezu ty ſą/ ijżes niemotzné vzdráwiál/ ſlepé o=
10:
ſwiétzál/ gluchȳ ſluch przywratzál/ trędowaté ocży=
11:
ſciál/ grzeſſnym grzechy odpuſſcżál/ zapráwdętz iá
12:
ijnégo żádnégo grzechu w tobie nienayduię/ a wſſa
13:
koż cie na ſmiertz ſkáżanéowidzę: Tamże odpowie=
14:
daiątz ſám mowi. O iáciem mily Iezu przycżyna
15:
twé boleſci/ iámci zaſlużenije twégo zabiciá/ ij tweé
16:
niewinné ſmierci/ przeto wywoláwaiątz mowi: O
17:
dziwnégo ſądu polożenijé/ O niewymowné taiem=
18:
nice bożé zrządzenijé/ oto ſgrzeſſyl nieſprawiedliwy
19:
a za to ſkárán ſprawiedliwy/ przeſtąpil winny/ a v=
20:
bit ieſt za to niewinny/ obrazil niemiloſciwy/ za to
21:
ſkázán na ſmiertz lutoſciwy. Czo zaſlużyl czlowiek
22:
zly/ to cirpiál pán iezus dobry/ w cżym ſie ſluga prze
23:
winil/ to pán iego zaplacil. Czego ſie cżlowiek dopu
24:
ſcil/ zato bog vmęcżon byl. O wierny ſynie boży/ ku
25:
cżemu twa pokora tak niſko z ſtąpila/ cżym twá la=
26:
ſka roſpálona/ nácż twá lutoſtz przyſſla/ cżego twá
27:
miloſtz doſięgnęla/ k cżemu przyſſlo tweé zlutowa=
28:
nijé? Otom iá zle vdzialal/ a tys za mie vcirpiál.
29:
Iám ſie grzéchu dopuſcil/ tys za mię pomſtę noſil.

strona: 134v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Iám ſie barzo przewinil/ a tys męce poddán byl.
2:
Iam ſie wpychę podnoſil/ a tys ſie barzo vpokorzyl
3:
Iám niepoſluſſen byl/ tys moy grzéch s poſluſſeń=
4:
ſtwem noſil. Iám żarlotztwu poddán byl/ tys ſie za
5:
mię cięſſko poſcil. Iám pożywál roſkoſſy/ a tys o=
6:
krutnie zranion gwozdzmi. Iám vkuſil ſlodkoſci ia
7:
blkowé/ tys za to napoion gorzkoſci. Oto moia iaw
8:
ná ieſt zloſtz/ a iego vkázana ieſt miloſtz ij ſrogá spra
9:
wiedliwoſtz. O gdzieżes iuż o duſſo rozumná bożȳ
10:
obrazem okráſſoná/ ij tzo to ſlyſſyſs o twym panie/
11:
ſynu bożym ij Mariey/ ij záli nie to ieſt bog wſſech=
12:
motzny/ ktory wziąwſſy na ſię perſonę ſlugi/ oto cir
13:
pi za naſſe zloſci/ ij tak ſie wyniſſcżyl dlá ſwé wielkié
14:
laſki/ ijż będątz wſſechmotzny/ ſtál ſie dlá nás wzgar
15:
dzony. Ten ktory ieſt krol námędrſſy/ wktorȳ ſą w=
16:
ſſytki ſkarby mądroſci ij nauki/ ſtál ſie iako blázno
17:
iaki/ bo ſie s niego naſmiéwali iako z iakiégo wily.
18:
Ten ktory byl mlodzienietz nániewinnieyſſy/ ktory
19:
grzéchu nigdy nieuznál/ anij w vſciéch iego poſtál/
20:
wywolán byl na okrutną ſmiertz iako winny/ tak ijż
21:
trzydzieſci ij trzy tylko lát miál/ gdy na ſmiertz gorz
22:
ką krzyżową byl ſkázán/ a iako lotr albo zboytza iaki
23:
na krzyżu bez lutoſci byl rozciągniony/ tako ijż ſie w
24:
nijm żyly ij ſtawy rwaly. Sromáy ſie iuż pyſſny cż=
25:
lowiecże/ ſlyſſątz o takowé wielkié twéoſtworzycie=
26:
la pokorze/ ij on będątz krolem niebieſkim/ ſynē bo=
27:
żym/ dlá ciebie ſtál ſie ieſt ſynē cżlowiecżym a vbo=
28:
gim. Y cżemu rozpamiętáwſſy dobrodzieyſtwo nie
29:
placżeſs/ cżemu niepodnoſiſs ſertza twéo ku milému

strona: 135

zbawiciela naſſégo.Liſt 135
1:
bogu/ mowiątz pokornym ſercem/ ku twému laſka=
2:
wému ij pokornému panu: O Iezu ienżes ieſt zba=
3:
wienijé duſſe moié/ proſſę cie racż zmiękcżytz ſerce
4:
mé twardé/ ku oplakaniu boleſci twé niewymowné
5:
Serce téż moie pyſſné/ racż zmienitz ku ſwięté poko
6:
rze/ ijżbych cie w niéy przez wſſytek cżas żywota mé
7:
go naſladowál/ za mękę twą cięſką plakál/ a tak cży
8:
niątz s twą pomotzą/ do chwály twoié ſie doſtal.
9:
Iezuſa milégo pod wiétnitzą niemiloſciwie s paw=
10:
loki odarto/ rany iego wſſytki odnowiono/ ij
11:
koronę gwáltē z glowy ſerwáno Ka: 78
:
grafika
12:
G
Dy to żaloſneé
13:
ſkázanijé ſie ſta
14:
lo/ żolniérze ij ſa
15:
mi żydowie na Iezuſa
16:
ſie rzucili/ ij pawlokę s
17:
niego ſkoroną ſtargnęli
18:
ktorá ſie byla wpoijla
19:
w rany. A dlá teogwál=
20:
townégo ſerwaniá/ od=
21:
nowily ſie wſſytki iego
22:
rany/ iakby dopiro mu
23:
znowu zadány byly. Y
24:
pádl Iezus mily dlá ſil=
25:
né mdloſci/ bo mu więt=
26:
ſſą w ten cżas boleſtz za
27:
dali/ niżli gdy go bicżo=
28:
wali. A tak chwilę dobrą ſtál nagi/ aliż ſuknia iego
c


strona: 135v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
przynieſiono/ ktorá byla zoſtawiona w domu Pilá=
2:
towym/ ij w iego gij odzienię zaſie oblekli/ aby go w
3:
ſſytcy poznali. A oblokwſſy go w iego ſuknią/ koro=
4:
nę mu zaſie na glowę wbili/ ktorą byli z odzienijm z
5:
iego ſwięté glowy ſerwali/aż byl naruſſon mozg w
6:
glowie iego ſwięté.
7:
Modlitwa.
8:
O
Panie Iezu Kryſte owiecżko niewinnoſci/
9:
ienżes ſkázanijé na ſmiertz/ ſmiertz zaijſteé
10:
krżyżową dlá mégo zbawieniá niewinnie podiątz
11:
rácżyles. Dáy mi ſprawiedliwégo ſkázaniá ſmierci
12:
chociá na ciele chociá na dnſſy niezaſlużytz/ Ale dlá
13:
twé ſwięté miloſci/ nieſprawné ludſkié ſądy bez bo=
14:
iaznij wzgardzitz/ anij téż ſ ktorékolwie ſtrony lewie
15:
poſądzitz Amen. ∴
16:
Iezuſa milégo cięſſkiégo krzyża
17:
noſſenijé. Ka: 79
18:
z
Atym krzyż wielki ij wielmi cięſſki nagoto=
19:
wali/ na piętnáſcie ſtop dlugi/ ij wlożywſſy
20:
go náń/ ſamému go poniéſtz kázali. Wziąl go mily
21:
Iezus/ ij nioſl dlá zbawieniá naſſégo/ na ono mieſce
22:
ktoré zową Kalwarie/ takowy dziw nigdy przedtȳ
23:
nie byl ſlychán/ aby ktory zlodziéy byl przypędzon
24:
noſitz ſwą ſſybienicę/ iako pán Kryſtus byl przypę=
25:
dzon/ a tak krzycżątz okolo rynku wiedziono. Potȳ
26:
go z miaſta prowadzili/ lańtzuch na iego ſſyię wloży
27:
wſſy. Idątz po oné drodze/ iego pchali ij grubie mu

strona: 136

zbawiciela naſſego.Liſt 136
1:
laiali/ bo ſie iuże drudzy byli ſpili. A wſſakoż ſkrom=
2:
nie to wſſytko cirpiál Iezus mily/ nieotworzyl vſt
3:
ſwych/ a onij mu zlorzecżyli/ ſſedl iako owiecżka po=
:
grafika
4:
korná ku ſmierci/ a wżdi
5:
go onij niemiloſciwie
6:
targali ij ſiepali/ ij zloſtz
7:
mu dzialali/ iako iedno
8:
mogli. Matka prziniém
9:
blizu ijdz niemogla/ bo
10:
lud wielki za nijm ſie ci=
11:
ſnąl/ dlá tego ijnędy s
12:
przyiácielmi ſwymi ie=
13:
mu zabieżala/ a záby ná
14:
mileyſſéo ſyna ieſſcże ży
15:
wégo vzrzala. Wiedzio
16:
no téż s nijm dwu lotru
17:
iednégo na prawicy/ dru
18:
giéo na lewicy/ aby mu
19:
więtſſą ſromotę vcży=
20:
nili ij barziey zgańbili/ aby lud poſpolity mnimál
21:
aby poſpolu s nijmi krádl.
22:
Iezus mily mowil ku paniám. Ka: 80
23:
I
Ezuſa w ten cżas rozmaijci naſladowali/ ie
24:
dnij tzo ſie s niego naſmiéwali/ drudzy tzo za
25:
nijm wolaiątz blotem miotali/ a drudzy wiel
26:
mi plakali/ iako byly niewiaſty/ ku ktorȳ obrociwſſy
27:
ſie rzekl ijm Iezus mily: Czorki Ieruzalem nie placż
28:
cie na mię/ ale ſamy na ſię placżcie ij na ſyny waſſe/
c ij


strona: 136 v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ktorzy mie z nienáwiſci na ſmiertz przyprawili/ botz
2:
przydą dnij na wás takoweé/ gdy rzeką. Blogoſla=
3:
wioné tzo nierodzily/ ij ſſcżęſné ktoré nie kármily/ bo
4:
w ony dnij rzeką górám: Padnicie na nás/ ij pá=
5:
gorkom/ przykrycie nás. Ieſtlitz na zielonȳ to dzia=
6:
laią drzewie/ tzuſs nademną/ ktory mám zielonoſtz
7:
wſſelkié niewinnoſci/ a na ſuchym tzoż będzie/ to ieſt
8:
na grzéſſnych/ ktorzy vſchli od wielkoſci laſki laſki.
9:
Widzątz to onij żolniérze/ ijże Iezus iąl mowitz/ ba=
10:
li ſie aby niepobudzil ludzy ſwą laſkawą mową/ aby
11:
go gwáltem nieodięli/ dlá tego ięli ciągnątz niemilo
12:
ſciwie ij bitz/ aby tym rychléy poſſedl na mieſce Kal
13:
warié ku vkrzyżowaniu.
14:
Iezus mily pod krzyżem vpádl. Ka: 81
15:
D
Ziewitza Mariá ktorá przed miáſto ſwému
16:
ſynowy zabieżala/ vzrzáwſſy ſwégo milégo
17:
ſyna/ a onij go gwáltem pędzą na lyſą gorę/
18:
pytala Iána ieſtliby to iéy ſyn byl/ ktorégo tako o=
19:
krutnie wiedziono ij pędzono. Ktoréy Ián zarzew=
20:
niwniwſſy ſie tako odpowiedziál. O milá matko/ ij
21:
záli iuż nieznáſs ſyna twégo/ Totz ieſt ſyn twoy/ o=
22:
wotz zywota twégo/ ktorégos z ducha ſwięrégo po
23:
cżęla ij do Eijptu twyma rękoma noſila. Iezus w
24:
ten cżas na matuchnę ſwą wezrzál/ ij dlá ſilnéo ſmut
25:
ku na ziemię vpádl/ a krzyż náń. Ona przybieżáwſſy
26:
padla/ k niemu mowiątz: O ſynu moy/ gorzeż mnie
27:
matce twé vbogié/ docżekáwſſy takowé twé bole=
28:
ſci ij ſromoty. A tak oboie od wielkié żaloſci vſtali/

strona: 137

zbawiciela naſſégo.Liſt 137
1:
ij za mártwé padwſſy/ na ziemi leżeli/ ij taką tam o=
2:
boie wielką boleſtz mieli/ ktoré nigdy ieſſcże byli nie=
3:
vcżuli aż do téy godziny. Tam natychmiáſt onij ka
4:
towie iako lwowie okrutni/ przyſtąpiwſſy na nie ſie
5:
rzucili/ iednij matuchnę bożą/ pannę cżyſtą/ pięſcia=
6:
mi bili/ ij od ſyna iéy milégo ią odepchnęli/ ij gwál=
7:
tem oderwali. Drudzy lepak iey milégo ſyna noga=
8:
mi deptali/ a niemogącego wſtatz/ za wloſy z ziemie
9:
podnieſli/ ij krzyż ktorégo on niemogl daléy noſitz
10:
náń zaſie wlożyli/ pod ktorym cżęſto krotz vpádál/
11:
bo iuż daléy mocy niemiál/ bo więtſſá motz iego
12:
przyrodzoné ſily/ w nim byla zagaſſoná/ dlá cięſſkié
13:
go zmęcżeniá. Matuchna iego milá gdy to vzrzala/
14:
chciala mu pomotz noſitz krzyża/ ale iéy niechciáno
15:
dopuſcitz/ bo iednij iéy laiali/ a drudzy ią od ſyna od
16:
pychali/ ij przed nią go iako lotra rwali ij bili. O ná=
17:
bożná duſſo/ wezrzy tu na krolową niebieſką/ pla=
18:
cżątzą nad ſynem ſwȳ/ ij mowiątzą ku ſynowi/ gdy
19:
niedopuſſcżono wſpomotz ſyna w noſſeniu krzyża.
20:
Ach nieſtocie mnie ſynu náſlodſſy nadzieio moia ie=
21:
dyná/ gdzie ieſt tzudnoſtz twoia/ takes zeſſkaradzon
22:
ażemcie poznatz niemogla. O ſynu moy/ kto mi to
23:
dá ijżbych iá za cię vmarla/ chodzitz iuż nie możeſs/
24:
a ciebie wſpomotz niebywám dopuſſcżona. A obro
25:
ciwſſy ſie ku żydom rzekla: O braciá moij żydowie/
26:
ſmiluycieſie nadēną/ wlożcie na ramiona mé/ krzyż
27:
ſyna mégo/ ijżci mu nie będzie tako cięſſko. Potym
28:
lepák ku ſynowi mowila. O Iezu ſynu moy/ ij gdzie
29:
to ijdzieſs o vciecho moia/ nadzieio moia/ weſeleé ij
c iij


strona: 137v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
radoſtz ſertza mégo/ gdzie ieſtes ciągniona/ ij zás ty
2:
lotr iaki/ albo zboytza? Iezus gdy tak matkę ſlyſſál
3:
placżątzą/ ſilno iéy ſmutku żalowál/ ij cżęſtokrotz ij=
4:
dątz z onȳ krzyżem/ na matkę ſie oglądál/ a tak gorz=
5:
ko placżątz matka ſyna/ na gorę Kalwarié prowa=
6:
dzila/ a ijż od wiekiégo ſmutku chodzitz niemogla/
7:
Magdaléna ią z Iánem za nijm wiodla.
8:
Symona krzyż noſitz przypędzili. Ka: 82
:
grafika
9:
W
Idzątz onij ijż Ie=
10:
zus tak byl zem=
11:
dlony/ ijż krzyża
12:
noſitz niemogl/ boiątz ſie
13:
by nieumarl na drodze/ cż
14:
lowieka ijącéo ze wſi tam
15:
vzrzeli/ Symona Cyre=
16:
neuſa/ ij na to go przypę=
17:
dzili/ aby krzyża pomogl
18:
noſitz Iezuſowi/ nie z luto=
19:
ſci to vcżynili/ ale by Pilát
20:
ſkázaniá nieodwolál/ tego
21:
ſie báli/ przeto tymrychléy
22:
s nijm przyſpiéſſali. Panij
23:
iedna widzątz Iezuſa tako
24:
zeſſkaradzonégo/ a ono krew dlá korony zglowy po
25:
oblicżu ciecże/ z miloſci k niemu przyſtąpila/ ij poda
26:
la mu chuſtę tzudną dlá vtrzeniá. Iezus gdy ią ku
27:
oblicżu ſwému prylożyl/ hnet iego twárz na oney
28:
chuſcie ſie wyrażyla/ iaká w on cżas byla.

strona: 138

zbawiciela naſſégo.Liſt 138
1:
Na gorę Kalwarié Iezuſa milégo
2:
przywiedziono. Ka: 83
3:
N
A gorę Kalwarié gdy s nijm przyſſli/ acż=
4:
koli Symon pomágál Iezuſowi krzyża no
:
grafika
5:
ſitz/ wſſakoż dlá zemdle=
6:
niá wielkiégo/ ij téż dlá
7:
targaniá niemalégo/ v=
8:
pádl na onéy górze Ie=
9:
zus mily krzyżem obcią
10:
żony/ a rozrazil ſwąii
11:
twárz náſilniéy/ a tam
12:
iego iedni za wloſy/ dru
13:
dzy za odzienijé dowle=
14:
kli ku mieſtzu krzyżowa=
15:
niá/ tāże ſie dopiro náń
16:
rzucili/ ij z iego ſukienki
17:
wloſneé go odarli. Dlá
18:
targaniá onego wielkié
19:
go/ korona z glowy iego
20:
náſſwiętſſé ſpadla/ rany
21:
ſie wſſytki odnowily/ ijż krew ſnich ciekla/ dlá odar
22:
ciá onego odzieniá/ ktoreé bylo przywrzalo ze krwią
23:
ku cialu/ a także nág ſtál dlugą chwilę Iezus mily/
24:
drżątz dlá ſilné boleſci. Matka by go byla przepá=
25:
ſala/ ale dlá iégo wietſſeé ſromoty niedopuſſcżona.
26:
Potym niemogątz daléy ſtátz pádl/ ktorégo bez w=
27:
ſſelkié pocżeſnoſci/ w iednę go iaſkinią wrzucili/ aż
28:
krzyż nagotowali. Tam panijé niéktoré z miloſier=

strona: 138v

Zýwot pana Iezu Kryſta

:
grafika
1:
dziá przynioſly mu pi=
2:
ciá drogiégo a motzné=
3:
go/ aby nie tak cżul bolu
4:
onego/ ale to katowie ſa
5:
mi wypili/ a iemu wina
6:
zmiéſſanégo z mirrą po
7:
dali a to wſſytko cir=
8:
piál ſkrōnieIezns mily
9:
Potȳ go z iaſkinijé oné
10:
ciemné wywiedli/ krzyż
11:
nagotowáwſſy/ a on
12:
ſam dobrowolnie z oné
13:
iaſkinijé powſtál/ a przy
14:
ſſedſſy z drżenim ku krzi
15:
żowi/ ſám ſie dobrowol
16:
nie ofiarowál/ a poklę=
17:
knąwſſy/ ku bogu oyttzu pokornie wolál/ mowiątz.
18:
Oto oytcże moy mily/ w poſluſſeńſtwie/ wpokorze/
19:
ij w wielkié laſce trwám aże ku ſmierci. Y chciál ſie
20:
za tymi ſlowy ſám polożytz na on krzyż/ ale onij żol=
21:
niérze/ gwáltem go na krzyż porzucili/ ij powrozy
22:
motzno przywiązali/ tako ijże korona cirniowá z one
23:
go vderzeniá/ glęboko w glowę byla wrażona.
24:
Modlitwa.
25:
O
Iezu námiloſciwſſy/ ienżes dlá mnie cżlo=
26:
wieka mizernégo/ krzyż twoy wielmi cięſſki
27:
wláſnymi ramiony ſwymi/ dzwigatz ij noſitz rácży
28:
les/ Dáy mi krzyż wſtrzymaniá od wſſech zloſci ob

strona: 139

zbawiciela naſſégo.Liſt 139
1:
lapitz. a on za tobą/ to ieſt dlá twé ſwięté miloſci/ v=
2:
ſtawicżnie noſitz Amen.
3:
Iezuſa milégo rąk ij nog na krzyżu boleſné
4:
rozciągnienijé/ ij ku krzyżu gwozdzmi
5:
tępymi przybijanijé. Ka. 84
:
grafika
6:
I
Ednę rękę na=
7:
przod pochwy=
8:
cili/ ij gozdziem
9:
tępym ią przebili/ aże ży
10:
ly na drugą ſtronę krzy
11:
ża przébieżaly. Matuch
12:
na iego gdy zwięki mlo
13:
tow vſlyſſala/ padwſſy
14:
na ziemię omdlala/ a po
15:
malé chwili wſtáwſſy/
16:
Magdalény zopytala/
17:
ieſtli by to krzyżowáno
18:
iéy ſyna/ ale ij ona nie=
19:
wiedziala bo wten cżas
20:
daleko ſtála. Rękę dru=
21:
gą gdy przybitz chcieli/
22:
niemogla doſiądz ku drugié przewierciané dziurze/
23:
bo byly daleko od ſiebie zwierciány. Tedy przywią
24:
zawſſy powroz ku ręce/ ciągnęli ią opiéraięcy ſie z
25:
wielką motzą o krzyż. aże ią téże przyciągnęwſſy ku
26:
dziurze/ gwáltem tępym gwozdziem przybili. Nogę
27:
potym iednę przekowali/ ij iakoby ią przybili na to
28:
ſie gotowali. A drugą téże przekowáwſſy/ poſpolu

strona: 139v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
obie ſlożyli na wirzch prawą/ od ſpodku lewą/ także
2:
gwaltem ciągnęli/ aż ſie w nim ſtawy ij żyly rwaly/
3:
ijż mogl by byl w nijm zlicżytz wſſytki koſci. A tako
4:
go rozciągnąwſſy iako ſtrunę na lutni/ wielkim goz
5:
dziem ku krzyzu przybili. Matuchná gdy kowanijé
6:
zdaleka ſlyſſala/ wielką boleſtz s tego miala.
7:
Iezuſa na krzyżu ofiarowanijé. Ka:85
8:
I
Ezus gdy tak vkrzyżowány na krzyżu wz=
9:
nak leżál/ patrzątz w niebo/ s placżem wiel=
10:
kim bogu oyttzu ſie ofiarowál rzekątz. O na
11:
laſkawſſy oytcże/ wezrzy na mię ſyna twégo/ a prziy
12:
mi mie za ofiarę niepokáloną/ dlá zbawieniá rodza
13:
iu ludſkiégo/ aby ijm iuż ijch grzéchy dlá mnie od=
14:
puſcil/ wſſakos mily oytcże odpuſſcżál żydom ijch
15:
zloſci/ gdy tobie owce/ woly/ ij kozly offiarowali
16:
Ototz iá iuż tobie zákonnych offiár nieoffiaruię/ ale
17:
cialo moie niewinné/ na krzyżu okrutnie rozbiteé.
18:
Iuż námileyſſy oytcże/ trzydzieſci lat wyſſlo ij trzy
19:
iakom na ten krzyż patrzál/ żądaiątz abych na nijm
20:
vmarl ij lud twoy odkupil/ ktory zly duch zwiodl
21:
byl. Przeto dlá té méy ofiary/ ſmiluy ſie iuż nad nij=
22:
mi oytcże námileyſſy.
23:
Tytulu napiſanijé. Ka: 86
24:
P
Ilát napiſál napis trzoiakim ięzykiem/ ży=
25:
dowſkim/ Gretzſkim/ ij lacińſkim/ ij kázál go
26:
przybitz nad krzyżem/ ktory takowy byl/ Ie=
27:
zus Nazaráńſki krol żydowſki. Ten tytul gdy żydo

strona: 140

zbawiciela naſſégo.Liſt 140
1:
wie cżtli/ ku Pilátowi mowili: Nie tak piſs panie Pi
2:
lácie/ ale ijż cżynil ſie krolem żydowſkim. Odpowie
3:
dzial Pilát: Czom napiſál tom napiſál. Także przez
4:
dlugi cżas z onym przybitym tytulem ku krzyżu le=
5:
żál na ziemi Iezus mily iuż vkrzyżowany/ aże dwu
6:
onych lotru na krzyż téż przybili/ ktorégoż potym w
7:
poſrodku wyſſéy miedzy niémi/ iakoby więtſſégo lo
8:
tra zawieſili.
9:
Modlitwa.
10:
O
Iezu ſtworzycielu nieba ij ziemie/ ienżes byl
11:
na krzyżu dlá mnie okrutnie rozciągnion/ iż
12:
téż wſſytki koſci w twym náſwiętſſym ciele/ mogly
13:
by byly bytz zlicżony. Dáy mi wſſytki cżlonki/ ij ſily
14:
cieleſné/ ij duſſe moié ku chwále twé ſwięté rozcią=
15:
gnątz Amen.
16:
Iezuſa milégo na krzyżu okrutnie rozbitégo/
17:
niemiloſciwé podnieſienijé. Ka: 87
18:
i
Ezuſa milégo potym z wielkim wolanijm
19:
podnoſili/ a malo od ziemie podniozwſſy/ za
20:
ſię go na ziemię cięſſko vpuſcili/ od ktorégo
21:
vpuſſcżeniá/ żyly ſie w nijm ſtargali. A pokrzepiw=
22:
ſſy ſie zaſię go na gorę wznoſitz pocżęli/ ciągnątz wz=
23:
gorę powrozy/ offiarę żywą bogu oyttzu/ nad wſſyt
24:
kę wonnoſtz ſlodſſą. A tak go podniozwſſy gwál=
25:
townie/ w wykowaną opokę prędko s krzyżem w=
26:
puſcili/ aże ſie cialo wſſytko ſtrząſlo/ ij każdá blizna

strona: 140v

grafika

strona: 141

zbawiciela naſſégo.Liſt 141
1:
ij rana zaſie ſie otworzyla/ ij krew obfitá s nich wy=
2:
plynęla. A to byla męka náwiętſſá ná krzyżu cięſſkié
3:
rozciągnienié/ ij na gozdziách przez trzy godziny w
4:
męce cięſſkié wiſienijé. Względniż iuż o duſſo ná=
5:
bozná na chorągiew na ktoreé ſie narorodzil owotz
6:
naſſégo zbawieniá. Totz ieſt drzewo żywota naſſéo/
7:
na to zawżdy wſſytcy patrzáycie/ a dzięki bogu
8:
cżyńcie/ ij boleſtz iego oplakáwáycie/ botz on wolá
9:
s krzyża mowiątz ku cżlowiekowi. Wezrzy na mię
10:
mily cżlowiecże/ a oglądáy okiem miloſiernym/ ſer=
11:
cem gorzkiém/ tzo cirpię zacię/ proſſę cie ſmilny ſie
12:
dzis nademną/ vkáż lutoſtz nad męką moią okrutną
13:
bom ci iá ieſt twoy oblubienietz iedyny/ ſtworzyciel
14:
ij odkupiciél laſkawy a vbogi/ botz oto wiſſę na krzy
15:
żu nagi/ ſromotny/ aby ty byl czlowiecże bogaty ij
16:
chwalebny. Wezrzy proſſę cie na glowę moię kro=
17:
lewſką/ oſtrym cirnijm zbodzioną/ na oblicżeé zepl=
18:
wáné/ zbité/ ſpuchlé/ iakoby trędowaté/ na ocży kr=
19:
wią ij ſlzami obláné/ na vſta bladé ij zſinialé/ na ręce
20:
mé niewinné/ ij na nogi ſwięté/ ktoré nigdy nieſtály
21:
na drodze zloſciwé/ iakotz ſą ku krzyżu okrutnymi
22:
gwozdzmi przybité. Oglądáy bok moy/ ij wſſytko
23:
cialo moie panieńſkié/ niewinną krwią obláné/ ia=
24:
kotz pocżąwſſy od pięty nożné aż ku wirzchu glowy
25:
okrutnie ieſt zranioné. Powiedz to cżlowiecże duſſi
26:
ſwé/ oblubienicy mé milé/ niechátz mie w ſwȳ ſertzu
27:
poloży ſobie/ za znamię ij wiecżné vpominanijé. O
28:
grzéſſny cżlowiecże vbacż to/ Iezuſa milégo ku to=
29:
bie ſmutné wolanijé ij vpominanijé/ a oglądáy cżę=
d


strona: 141v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ſto tzotz on za cię cirpi/ botz on podlug ſwiętéoBier
2:
náta mowi. O cżlowiecże/ widz tzo iá dlá ciebie cir=
3:
pię/ ku tobie wolám/ dlá ciebie vmiérám. Patrzáy
4:
na męki ktorymi ieſtem vmęcżon/ na gwozdzie kto=
5:
rymi ieſtem przebodzion/ na ſlzy ktoré za cię wylé=
6:
wám/ a acżkoli cirpię wielką mekęzewnątrz/ ieſſcże
7:
więtſſą wnątrz cirpię/ gdy cie bytz niewdzięcżnégo
8:
mey męki nayduię. Iuż tedy o duſſo milá/ niezamy=
9:
káy daléy twégo ſertza/ ale patrzątz na krzyż ſwięty
10:
oględuy vpominki iego niewymownéy miloſcy/ ijż
11:
ci on na krzyżu iako zlodziéy miedzy lotry wiſi/ dlá
12:
twé miloſci. Wſpamiataiątz tedy z wielką ſerdecż=
13:
ną miloſcią albo żaloſcią/ na dobrodzieia twégo Ie=
14:
zuſa milégo ſmiertz okrutną/ ij téż boleſtz ij ſromotę
15:
niewymowną/ placży wyléwaiątz gorzkié ſlzy we
16:
dnie ij w nocy/ a nie odpocżywáy od żaloſci/ ty anij
17:
twoie ocży/ abowiém ſprawiedliwie przez wſſytek
18:
cżas żywota twégo/ tegos żalowatz ij plakatz powi
19:
nien/ ktory aby cie od placżu wiecżnégo wyrwál/ za
20:
cię na ſwięcie będątz plakál/ a nie tylko plakál/ ale ij
21:
okrutną ſmiercią dlá ciebie zabitz ſie dál. Przeto cie
22:
iuż proſimy Iezu mily/ laſkawy panie/ wezrzy dzis
23:
miloſiernym okiem na twé ſtworzenijé/ dáy nám la
24:
ſkę twoię ninijé/ abyſmy oplakali tweé vmęcżenijé.
25:
Smutek dziewice panny Marié. Ka: 88
26:
O
Panno cżyſtá dziewice blogoſlawioná/ ia=
27:
kis ty tedy ſmutek miala/ gdy na ſyna ſwéo

strona: 142

zbawiciela naſſégo.Liſt 142
1:
na krzyżu wiſſącégo patrzala/ ono krew s niego ply
2:
nęla/ a tys iéy otrzétz niemogla. Drżál wſſytek od
3:
męki/ a tys mu pomocy niedala/ tylkos ku bogu oyt
4:
tzu o to wolala/ aby męka iego byla vlżona/ placżątz
5:
gorzkié męki ſwéo milégo ſyna/ pobudzaiątz nás a=
6:
byſmy poſpolu s nią męki iey milégo ſyna plakali/
7:
mowiątz k nám tymi ſlowy: O ſynácżkowie moij
8:
mili oglądáycie ſerce moie wielmi zranioné bo ſyn
9:
moy mily ktorégom z ducha ſwiętéo pocżęla/ ij pier=
10:
ſiami mémi panieńſkimi wychowala/ oto iuż na krzi
11:
żu ſromotnie vmiérá/ dlá waſſégo zbawieniá. Prze
12:
to proſſę wás/ ſmiluycieſie dzis nademną ſmutną
13:
matką/ placżcie iego wielkié męki/ poſpolu ſemną. O
14:
panno Mariá matko ſyna bożégo/ proſimy cie przez
15:
vmęcżenijé iego/ racż nám vdzielitz ſmutku twégo/
16:
ktorys miala pod krzyżem z ſyna ſwégo Iezuſa blo
17:
goſlawionégo/ ijżbyſmy oplakali vmęcżenijé iego.
18:
Iezuſa milégo na krzyżu poſmiéwanijé. Ka: 89
19:
G
Dy pana Iezuſa żolniérze vkrzyżowali/ roz
20:
maijci tam ſie s niego naſmiéwali. Nápir=
21:
wéy drábi tzo go ſtrzegli/ bo cij (iako ſwięty Ián w
22:
dziewiątymnaſcie kapi: piſſe) odzienijé iego wziąw
23:
ſſy/ na cżworo ié rozdzielili/ ij koſtki onie miotali/ tzo
24:
ſie komu doſtatz mialo/ a to wſſytko przykroſtz Iezu
25:
ſowi byla. O ſuknią téż iego ktorá byla nie ſſyta/ ale
26:
z wierzchu tkaná/ przezewſſytko/ oſobno ijgrali mo=
27:
wiątz: Niedzielmy iéy/ ale rzutzmy koſtkę onię komu
d ij


strona: 142v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
padnie. Abyſie piſmo napelnilo/ ktoré ieſt piſáno w
2:
żalmie dwudzieſtym ij w ſiodmȳ: Rozdzielili ſobie
3:
odzienijé moie/ a na ſuknią moię miotali loſy.
4:
Iezuſowo nad ſwą milą matuchną
5:
polutowanijé. Ka: 90
6:
M
Ily Iezus gdy tak w cięſſkich mękach na
7:
krzyżu wiſiál/ widzątz ij ſlyſſątz matuchnę
8:
ſwą gorzko placżątz/ bogu oyttzu ią polétzál rzekątz:
9:
O moy mily oytcże niebieſki/ widzis w iakim ſmut=
10:
ku ieſt matuchna moia milá/ wezrzy iakotz gorzko
11:
placże ij wzdychá/ aż oto omdléwá. Wſſak wiéſſ mi
12:
ly oytcże/ ijż iá tylko mám bytz vkrzyżowán/ a wſſa
13:
koż ona wſſytka ſemną ieſt na krzyżu. Doſytz miéy
14:
nálaſkawſſy oytcże na vkrzyżowaiu moijm/ a iéy
15:
boleſci racży vlżytz/ botz niemogę na iéy żaloſtz pa=
16:
trzytz. A możym to wierzytz/ ijż patrzątz Iezus na
17:
wielkié ſwé milé matki zaſmucenié/ mogl mowitz z
18:
wielkié lutoſci ſám w ſobie. O matuchno moia ná=
19:
mileyſſá/ ij gdzie téráz ſą aniolowie/ ktorzy przy mȳ
20:
narodzeniu ſpiéwali? Gdzie paſtyrzowie/ ktorzy v ia
21:
ſli byli? Gdzie onij od wſchodu ſlońtza trze krolowie
22:
bogaci/ ktorzy wdziecińſtwie mym z dary mie ſſu
23:
kali/ a nalázwſſy darowali? Y gdzie teráz ieſt ono
24:
naſſe przez trzydzieſci ij trzy lata milé optzowanijé/
25:
ſktorégo ſie weſelilo ſerce twoie/ oto teráz to wſſyt
26:
ko weſelé/ obrocilo ſie w wielkié zaſmucenijé. Od=
27:
ſtępi przeto malucżko odemnie/ a zátz tego zapomnię

strona: 143

zbawiciela naſſégo.Liſt 143
1:
Ale matuchna zaſię mogla ku niemu mowitz. Oglą=
2:
dáy moy mily ſynu/ iżci nikakiéy od ciebie odſtępitz
3:
niemogę/ przez to cie proſſę ſmiluy ſie nadēną ſmut=
4:
ną matką/ niechátz tu pod krzyżem vmrę poſpolu s
5:
tobą/ wſſakemci iá matka twoia a vbogá/ botz oto
6:
iuż niemám żádnégo ktoby mie pocieſſyl tys ſám
7:
mé pocieſſenijé tylko byl.
8:
Idątz mimo Iezuſa naſmiewanijé. Ka: 91
9:
D
Rudzy ſie téz w ten cżas s niego naſmiewa
10:
li/ ij chwieiątz glową/ k niemu mowili. Otoż
11:
tobie tzos ſie dzialál krolem. Ieſtlis ty kry=
12:
ſtus ſyn boży/ z ſtępi s krzyża/ a vwierzymi tobie.
13:
He/ he/ he/ wach tzo kaziſs koſciol boży/ a trzeciégo
14:
dnia go zbuduieſs/ he/ he/ he/ otoż tobie. O pāno cży
15:
ſtá/ iakis ty tedy ſmętek miala/ gdys ty żydy tako
16:
mowiątz ſlyſſala. Drudzy lepák mowili/ Y tzo ten v=
17:
cżynil/ ij krádl cżyli żrádzál. A drudzy odpowiedali
18:
ijże zboytza byl/ a zwoytza ludſki. Drudzy mu vrąga=
19:
li mowiątz: Inſſé vzdráwiál/ a ſám ſiebie vzdrowitz
20:
niemoże/ dufál ci w bodze/ niecháy że go wybawi/
21:
chceli. Drudzy lepak mowili. Wach/ to ieſt/ cżlowie=
22:
cże ſſálony/ bys ty byl ſyn boży iakos mowil/ bog
23:
ocietz twoy pomogl ci by.
24:
Siedḿ ſlow ktoré wymowil pán Iezus
25:
wiſſątz na krzyżu. Ka: 92
d iij


strona: 143v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
M
Iloſciwy pán Iezus/ barzo ij okrutnie zra=
2:
niony/ ij boleſci będątz pelny/ widzątz weſe=
3:
lące ſie/ ij ſlyſſątz bluzniącé krzyżowniki/ ij
4:
nieprzijáciele ſwé. Oto ſie nie rozgniewál/ ale pod=
5:
niozwſſy ocży ſwé ku bogu oyttzu/ rzekl ſiedḿ ſlow
6:
Pirwſſé ſlowo bylo wielkié doſkonaloſci/ gdy z wiel
7:
kim gloſem modlątz ſie za ſwé krzyżowniki/ ku bogu
8:
oyttzu zawolál. Pirwſſé ſlowo: Oytcże mily/ odpu=
9:
ſci ijm/ botz niewiedzą tzo dzialaią. O wielkié milo=
10:
ſierdzié żyd wolá vkrzyżuy/ a Iezus wiſſątz w mę=
11:
kach na krzyżu/ ku bogu oyttzu wolá: Odpuſci ijm
12:
oytcże mily/ botz niewiedzą tzo dzialaią. O ſlowo
13:
wielkié cirpliwoſci/ O ſlomo pelné wſſelkié dobroci
14:
Wolá tu ſwięty Biernát: Względni boże oytcże z
15:
ſwiętégo mieſtza twégo/ ij z wyſokiégo mieſſkaniá
16:
niebieſkiégo/ wezrzy na tę náſwiętſſą modlitwę/ kto
17:
rą offiaruie tobie náwyſſy biſkup naſs/ dziécię twé
18:
pán naſs Iezus kryſtus/ za grzéchy bratow ſwych
19:
A przeto bądz vſmierzon nad wielkoſcią zloſci na=
20:
ſſych. Oto krew brata naſſégo Abla/ wolá ku tobie
21:
za nami z ziemie/ rzekątz. Oytcże odpuſci ijm/ botz
22:
niewiedzą tzo dzialaią. Wezrzy miloſciwy oytcże/
23:
na ſyna twégo/ Oglądáy kto to cirpi/ a ſmiluy ſie
24:
nad tym za kogo cirpi. Raczy proſſę cie wezrzetz na
25:
ręcę ij na nogi iego zranioné/ a odpuſci nám grzechy
26:
ktoré vczynily ręce ij nogi naſſe/ wſpomni boże oyt=
27:
cże na rany ij na cięſſką mękę twégo milégo ſyna/ a
28:
odpuſtz miloſciwie wſſytki winy grzéſſnéo cżlowie=
29:
ka. Boc on ieſt ktory z wielkié laſki z lona twégo na

strona: 144

zbawiciela naſſégo.Liſt 144
1:
ten ſwiat zſtąpil/ aby nás z męki wiecżné wybawil.
2:
W ten cżas mogl tak odpowiedzietz ij rzétz mu bog
3:
ocietz. O moy mily ſynu/ tzo chceſs/ chceſs ale ijż ié
4:
ziemia pozrze/ iako Datána ij Abirona/ abo ijż ogień
5:
ſpuſſcżę na nie/ a ſpálę ié: albo ijż żywo do piekla z=
6:
ſtapią: Odpowiedziálby ſyn boży: Nié/ nié mily oyt
7:
cże/ ale odpuſci ijm/ botz niewiedzą tzo cżynią. A tu
8:
s tego możym oględatz wielką pokorę ij cirpliwoſtz
9:
naſſégo milégo pana/ ijż on będątz bicżmi vſſmagan
10:
cirnijm vkoronowán/ ſſkaradzie zeplwán ij naſmié
11:
wán/ gwozdzmi przekowán/ a wſſakoż niezlorzecży/
12:
anij żądá pomſty/ ale tego wſſytkiégo zabácżywſſy
13:
modli ſie za ſwé krzyżowniki. Boże oytcże/ odpuſci
14:
ijm/ botz niewiedzą tzo dzialaią. Tymże téż gloſem
15:
matka iego blogoſlawioná iakoby z wielkiégo ſnu
16:
otzuciwſſy/ glowę ſwą podniozwſſy/ rzekla ku ſyno
17:
wi: Czo to za glos/ ktorym teráz ſlyſſala/ ij záli to
18:
glos twoy ſynu moy mily. O ſynu moy/ ieſtli niew=
19:
dzięcżnych żydow/ ij twych krzyżownikow/ w tako
20:
wym ſmutku ij męce niezapamiętáwáſs/ cżemu pir
21:
wéy ku matce twé ſmutné niemowiſſ? Iużci ſą dwa
22:
dnij iakos odemnie po lagodnym rozmáwianiu od
23:
ſſedl/ a ieſſcże gloſu twégo/ aż do tychmiáſt ſlyſſetz
24:
niebylam doſtoyna.
25:
Lotrowſkié s pana Iezuſa naſmiéwanijé. Ka: 93
26:
c
I lotrowie ktorzy s nijm byli vkrzyżowáni
27:
teéż ſie s niego naſmiéwali/ rzekątz: Ieſtlis
d iiij


strona: 144v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ty ſyn boży/ zbáw ſám ſiebie ij nás. Wſſakoż ieden
2:
Diſmas ijmieniē/ tzo na prawicy wiſiál/ widzątz ijż
3:
boga oyttza proſi za ſwé krzyżowniki/ kárál towarzi
4:
ſſa ſwégo z bluznieniá rzekątz. Ani ſie ty boga boijſs
5:
ktorys téż ieſt w tymże potępieniu ſmięrci iako ij on
6:
a wſſakoż nie dlá iedné winy/ bo my doſtoyną mę=
7:
kę za naſſe zloſci cirpimy/ ale ten nitz zlégo nieucży=
8:
nil. Y obrociwſſy ſie glową ku Iezusowi iako mogl
9:
ij rzékl s placżem k niemu: Wſpamiętáy na mię mi=
10:
ly panie/ gdy przydzieſs w krolewſtwo twoie. O
11:
ſmięty lotrze/ ij ſkąd tobie takowá mądroſtz? Iezus
12:
iako lotr wiſi podle ciebie/ a ty go krolem bytz wy=
13:
znáwáſs/ vmiéraiącégo widziſs/ a natychmiáſt do
14:
krolewſtwa ijdz go wierzyſs. O zapráwdę dziw
15:
niemaly/ ijże w ten cżas kryſtuſa krolem ij panē lotr
16:
wyznál na krzyżu/ gdy wſſytcy zwolenicy procż Iá
17:
na od niego vciekli/ ij zaprzeli ſie go na ziemi. A prze
18:
to ſwięty Ián Zlotouſty/ dziwuiątz ſie temu lotrowi
19:
tako mowi. O dziwna wiara ij nawrocenié tego lo
20:
tra/ nitz niemiál wolnégo/ iedno ſerce ku wierzeniu/
21:
a ięzyk ku boga wyznáwaniu/ a wſſakoż to wſſytko
22:
tzo wolnéo miál/ bogu milému offiarowál/ wierzątz
23:
weń ſercē/ ij wyznawaiątz go bytz bogiem ij krolem
24:
ſwym ięzykiem. Ieſſcże niewidziál Iezuſa w maie=
25:
ſtácie ſiedzącego/ iako Pawel ſwięty/ anij z nieba
26:
mowiącégo/ iako Moijżéſs/ ale go widziál vmęcżo=
27:
nego/ ij na ſmiertz potępionégo/ a wſſakoż wyznál
28:
go bytz panē ij dziedzicem krolewſtwa niebieſkiégo
29:
Y tzos lotrze widziál w nijm krolewſkiégo/ iedno

strona: 145

zbawiciela naſſégo.Liſt 145
1:
krzyż a gwozdzie/ ktoré ſą znamiona nie krolewſkié/
2:
ale lotrowſkié. Wiem iżes tego ſ piſma niewiedziál
3:
prorokowes téż niecżytál/ zawżdys zbijál. Powiedz
4:
mi przeto iąkos ſie wżdy tego dowiedziál/ ijżes go
5:
wiernym bogiem bytz poznál/ ij vſtys go wyznál?
6:
ten że doctor ſám odpowiedá mowiątz: O ſſcżęſny
7:
lotrze/ nie piſmo anij téż prorotztwo tego cie naucży
8:
lo/ ale ſlońce ſprawiedliwoſci/ pán Iezus kryſtus/
9:
ktory podle ciebie wiſiál/ na duſſy twé ij ſertzu twȳ
10:
cie oſwiécil/ ij tego cie wſſytkiégo naucżyl. A przeto
11:
zapomniáwſſy Iezus iego wſſytkich zloſci/ rzekl mu
12:
wtoré ſlowo/ ktoré zowiémy obietzaniá. Lotrze za=
13:
práwdę mowię tobie/ dzis ſemną będzieſs w raiu.
14:
O ſſcżęſné obietzanié/ żádny s patryarchow anij s
15:
prorokow tego nigdy nieſlychál/ tzo ten lotr vſlyſſál
16:
O ſſcżodrobliwoſci wielká pana naſſégo Iezu kry=
17:
ſta/ prziymuiątz grzéſſné ku pokucie/ bo więcéy dál
18:
lotrowi niżli proſil/ bo tylko proſil aby náń pamię=
19:
tál w ſwȳ krolewſtwie/ a on iemu dál chwálę wiecż
20:
ną. Nierzékl mu/ będzieſs tylko poſcil ij tak pokuto=
21:
wál. Nierzekl mu téż/ pocżekáy: ale mu rzékl: Dzis
22:
będzieſs ſemną w raiu/ to ieſt w widzeniu mégo ia=
23:
ſnégo boſtwa. Y tzo mogl ten lotr vſlyſſetz vcieſſ=
24:
nieyſſego nad to ſlowo? Y cżym ſobie to zaſlużyl/ ijż
25:
mily Iezus tako ſſcżodro obdarzyl? nitz to ijnégo nie
26:
ucżynilo/ iedno miloſtz/ wielká ktorą má ku cżlowie=
27:
ku/ aby w tym vkázál iż on niechce iego ſmierci/ anij
28:
potępieniá/ ale żądá iego polepſſeniá ij zbawieniá.
29:
Vſlyſſáwſſy ty ſlowa matuchna iego milá/ żalobli=

strona: 145v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
wie ku ſynowi ſwému rzekla. Ach moy mily ſynu/ ku
2:
lotrowi mowiſs/ dzis ſemną będzieſs w raiu/ a ku
3:
mnie matce ſwé niechceſſ mowitz námnieyſſego ſlo
4:
wa/ bierzeſs s ſobą lotra/ a mnie żalobliwą matkę
5:
komu zoſtawiáſs na ziemi? Biernát ſwięty powie=
6:
dá/ ijże Stála matka żaloſciwá podle krzyża placż
7:
liwá/ gdy wiſiál iéy ſyn na krzyżu. Ktoré duſſę lka=
8:
iątzą zaſmutzoną ij żaloſciwą/ przeſſedl miecż boleſci
9:
O iako ſmutná ij vdręcżoná byla ona blogoſlawio=
10:
ná matka iedynégo ſyna. Ktorá plakalá ij żalowala
11:
miloſciwá matka gdy widziala/ męki ſwégo milégo
12:
ſyna. etcetera. Stála drżątz/ a iakoby vmarlá: ſtála
13:
podle krzyża/ oblapiaiątz krzyż ſwégo milégo ſyna/
14:
aby boleſtz iego męki vbácżyla/ aby zbawieniá ro=
15:
dzaiu ludſkiégo docżekala. Stála/ bo ſiedzietz niemo
16:
gla/ bo tam byli żydowie ij pogańowie/ ktorzy ſie nié
17:
gdy ku krzyżowi przybliżali/ ij chodzątz ij iadątz mi=
18:
mo oń/ z iezuſa ſie naſmiéwali. A dlá tego ſtála/ aby
19:
tym wolniéy bez przeſtaniá na ſwégo milégo ſyna
20:
patrzytz mogla/ bo ſerce iéy bylo na krzyżu zawie=
21:
ſſono z ſynem iey milym. Drugdy ſie téż wielmi roz
22:
rzewnila plącżątz/ tak ijż ſie bliziutko ku krzyżowi
23:
przybliżywſſy/ glowę ſwą podniozwſſy wzgorę/ pa=
24:
trzyla na oblicżé ſyna ſwégo/ tako ijż téż krople kr=
25:
wawé na oblicże iéy ij na odzienijé kapaly. Stála
26:
przeto przy nijm/ abowiém go wſſytek ſwiat w ten
27:
cżas byl opuſcil/ apoſtolowie iego od niego vciekli/
28:
licemiernicy ſniego ſie naſmiéwali/ żydowie go blu
29:
znili/ ſama tylko matka miloſierdziá/ vkázala miloſtz

strona: 146

zbawiciela naſſégo.Liſt 146
1:
ij wiarę ſynowi ſwemu. Ieſſcże prze to ſtála/ aby ſie
2:
vkázala bytz iednácżką miedzy bogiēoytcē/ ij nędz=
3:
nymi grzéſſnymi. Tenże doktor daléy ku dziewicy
4:
mowi/ dziwuiątz ſie pod krzyżem ſtaniu iéy/ ij mowi
5:
k niéy. O panno blogoſlawioná/ ij gdzies ſtála/ ij zá=
6:
li tylko podle krzyża/ ij owſſem iá powiedám ijżes
7:
na krzyżu z ſwym milym ſynem vkrzyżowaná/ bo
8:
wſſytki rany ktoré miál ſyn twoy na ſwȳ ciele/ tys
9:
ie w ſwym ſertzu miala. Tamo milá pāno twé ſerce
10:
bylo przekloto/ cirnim vkoronowáno/ ſromotnie na
11:
ijgráno/ gwozdzmi przebito/ tamo bylo żolci ij otztu
12:
napáwáno/ ij rozmaijcie vdręcżono. O panno milá/
13:
ij cżemus dlá nás na krzyż wſtąpila/ ijżby za nás po
14:
ſpolu z ſynem offiarowána? Y záli nie doſytz nám
15:
bylo w twéo ſyna męce/ ijżby téż ij matka miala bytz
16:
vkrzyżowána? O ſerce boſkié miloſci/ cżemus ſie o=
17:
brocilo w piolun gorzkoſci? Patrzę na tweé ſerce/ a
18:
iuż nie ſerce/ ale tylko mirrę a żoltz widzę. Sżukám
19:
matki bożé/ a nienayduię iedno ſliny/ bicié/ a rany/
20:
bos ſie wſſytka w to obrocila. O gorzkoſci pelná/ ij
21:
tzos to vcżynila/ cżemus náſwiętſſe twe cialo/ ktore
22:
bylo pelno ſwiatloſci ij niebieſkié ſlodkoſci/ vcżyni=
23:
las ie ſędem męki ij wielkié gorzkoſci? O milá pāno
24:
cżemus nie ieſt ſama w komorce twoié/ ij cżemus
25:
ſſla ku ſſubienicy/ nie ieſt twoy zwycżáy chodzitz na
26:
to mieſce/ ij patrzytz na takowé dzieie? Cżemu cie nie
27:
wſciągnęla ſromiezliwoſtz panieńſká? Cżemu cie nie
28:
odciągnąl ſtrach żenſki? Cżemu cie nie zdzierżala
29:
brzytkoſtz okrucieńſtwa. Cżemu cie nie odwiodla

strona: 146v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ganiebnoſtz ij gruboſtz onego mieſtza? Cżemu cie nie
2:
odwiodlo wielkié wolanié/ ij wielkoſtz ludzi/ ij ża=
3:
dzenijé takowé zloſci? Cżemu cie nie odwiodla ijch
4:
ſſálonoſtz? Cżemu cie nie odwiodla tluſſcżá wielká
5:
diábelſkich ludzi? Tegos wſſeo niebácżyla milá pan=
6:
no/ bo ſerce twé zmienilo ſie bylo od wielkié boleſci
7:
a iuż prawie niebylo twoie/ ale w vdręcżeniu twego
8:
milégo ſyna/ a w ſmierci iego. Niebácżylas ty pan=
9:
no milá wielkoſci ludu/ ale wielkoſtz rán. Niedbalas
10:
na ciſnienijé wielkié tluſſcżé/ patrzątz na iego okrut=
11:
né ſklocié/ niedbalas wolaniá/ bos widziala iego v=
12:
dzęcżenijé. Niedbalas ſmrodu a brzytkoſci/ bos wi=
13:
dziala cięſſkié iego boleſci. O milá panno wrotz ſie
14:
do ſwégo przybytku/ bychom iedneé godziny ſyna z
15:
matką nie ſtracili nie ieſt obycżáy ijżby niewieſciá
16:
twárz takową ſmiercią vmarla/ anij téż m [i]lá pāno
17:
przeciw tobie ſkázanijé dáno/ ale ſnádz tego ſlyſſetz
18:
niemożeſſ/ bos żaloſci napelniona/ a twoie ſerce ieſt
19:
wſſytko w męce tweégo milégo ſyna. Przeto milá
20:
pāno/ gdyżes tako wielmi zranioná/ zrán twą wiel=
21:
ką boleſcią/ naſſe twardé ſęrtza/ męką ſyna twégo/
22:
w naſſym ſertzu racż odnowitz ſerce twé wielmi zra
23:
nioné/ z naſſym ſercē racży zlęcżytz/ ijżbychom s to=
24:
ba twégo ſyna rany noſili/ abyſmy od krzyża nie od
25:
ſtępowali/ aliżbyſmy przod byli zranienij.
26:
Matka ſtoiątz pod krzyżem/ z żaloſcią ſie
27:
vſkárżá bogu oyttzu. Ka: 94

strona: 147

zbawiciela naſſégo.Liſt 147
1:
P
Anna pod krzyżem ſtoiątz/ żádnégo pocieſſe
2:
niá niemaiątz/ ku oytzu niebieſkiému mowila
3:
nieſpuſſcżaiątz ocżu od ſwéo ſyna. O niebie=
4:
ſki oytcże tys mie wybrál matką ſynowi twému/ ij
5:
gdzié tedy ieſt ona laſka/ ktorąm nalazla? Gdzie twé
6:
miloſierdzié/ ktorés wyrzékl przez proroki tweé ijże
7:
wſſytkim ſmutnym chceſs dopomotz miloſierdzim
8:
twȳ/ ij cżemuż iá boleſci napelniona? Obezrzy moy
9:
mily oytcże/ wktoré nędzy ieſt duſſa moia dlá mégo
10:
námileyſſégo ſyna/ racż proſſę cie vlżytz boleſci ſyna
11:
twégo ij mégo/ dlá doſtoynoſci iego/ a będzie vm=
12:
nieyſſona boleſtz ſertza méoſmutnéo/ albo takmiérz
13:
wezmi matkę z ſynem ſwym/ botz iedná boleſtz ieſt
14:
nama obiema. A zatym ku aniolowi mowila: O an=
15:
iele Gabryele/ gdzie twé ieſt pozdrowienijé/ kdys mi
16:
rzékl: Zdrowas pęlna miloſci/ otom ninijé ſmutku
17:
pelna ij boleſci/ żádnégo niemaiątz pocieſſeniá. Te=
18:
dys mi dobré orędzié noſil gdys mi rzékl: Pán s to=
19:
bą/ ale dzis nie ieſt ſemną/ ktory nie iako pán/ ale iako
20:
lotr ieſt vmęcżon ij na krzyżu zawieſſon/ pamiętáſs
21:
ijżes mi rzékl tedy: Blogoſlawionas ty miedzy wſſe
22:
mi niewiaſtami/ a wſſakoż nieieſt dzis niewiaſta na
23:
ziemi/ ktorá by byla napelniona biady ij żaloſci. Ku
24:
duchu ſwiętému mowila: O pocieſſycielu duſſny
25:
duchu ſwięty/ twą ſprawą ij zatzmienijm/ ſynam bo
26:
żégo pocżęla/ ij s cżyſté krwie panieńſkié iemu cialo
27:
dala/ a wſſakoż oto teráz to ciálo náſwiętſſé niepo=
28:
cżeſnie ij niemiloſciwie ieſt vdrapané/ ij miedzy lo=
29:
try zawieſſoné. Potym ku ſynowi mowila: O moie
e


strona: 147v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
pocieſſenié ij weſelé/ o dziécię moie náſlodſſe/ ktorē
2:
ia dziewiętz mieſięcy w ſwym żywocie noſila/ poro
3:
dziwſſy cżyſtym panieńſkim mlékiē kármila/ na ſwȳ
4:
lonie piaſtowala/ ſlodko tzalowala/ ij mile oblapiala
5:
Y gdzie teráż ieſt ono tweé iaſné oblicżeé/ widzenijé
6:
weſolé/ optzowanijé mile. Y gdzie on dzień gdym cie
7:
na lonie tzaluiątz piaſtowala/ ij o oyttzu twym nie=
8:
bieſkim s tobą ſlodko rozmáwiala/ otom teráz iuż
9:
wſſytkiégo ſtrádala. O gorzeż mnie ſmutné matce/
10:
ijż cie teráz widzę zwielką gorzkoſcią vmiéraiącégo
11:
a niemogę datz wſpomożeniá żádnégo. Y kto mi to
12:
dá moy mily ſynu abych s tobą vmarla/ ij cżemu zo
13:
ſtaie matuchna ſyna? Vcżyń mi ale moy mily ſynu tę
14:
laſkę abych poſpolu s tobą vmarla/ botz mi niemoże
15:
bytz nitz przykrſſego/ ieſlibych po tobie żywa zoſtatz
16:
miala/ bos ty mnie byl wſſytko ocietz ij matka/ brat
17:
ij ſioſtra/ ſyn mily ij oblubienietz roſkoſſny/ chwála
18:
moia/ wſſytko mé weſelé ij pocieſſenie. Czoż to ieſt
19:
moy mily ſynu/ ijże dzis żádneégo pocieſſeniá nie=
20:
nayduię w tobie. Oto ty vmieraſs/ a nitzmi nie mo
21:
wiſs/ gdzie ſie iá obrocę ij podzieię bez ciebie/ ku ko=
22:
mu ſie więcéy vciekę. Oto ſynu moy mily/ ieſſcżem
23:
będątz dziewecżką we trzech leciéch/ wſtąpilam do
24:
koſciola/ opuſciwſſy dom rodziny moié/ a przeto nie
25:
mám domu gdzie bych glowę moię ſklonila bez cie
26:
bie. Tys byl moy ocietz ij moie ijmienié ij ochlodze=
27:
nijé/ a oto teráz k tobie wolám/ a ty nieſlyſſys. Pod
28:
krzyżem ſtoię/ a na mię nie patrzyſs. Y zás mie iuż
29:
moy mily ſynu zapamiętál? rzecż mi ale tzo maám

strona: 148

zbawiciela naſſégo.Liſt 148
1:
cżynitz? Cżemu mie ſirotą zoſtawiáſs? Bych wżdy
2:
ale od ciebie ktoré ſlowko vſlyſſala/ niebylaby w ta=
3:
kowȳ ſmutku duſſa moia. O nieſtocie mnie nędzné
4:
ubogié/ iuż iá nie vzrzę więcey pociechy mé. Iezus
5:
mily gdy vzrzál matkę tak placżątzą krwawyma o=
6:
cżyma/ rozżáliwſſy ſie iéy rzékl k niey trzecie ſlowo/
7:
ktoré zowiémy polétzaniá/ s placżem wielkim/ a glo
8:
ſem niemalim: Niewiaſto/ a nie matko/ by boleſtz ſie
9:
więtſſá w niey nie mnożyla: Oto ſyn twoy/ vkazaw
10:
ſſy kiwanijm glowy Iana: Potym rzékl ku Iánowi:
11:
Iánie/ oto matka twoia. A od oné godziny/ wziąl
12:
ią zwolenik za ſwą matkę.
13:
Panny Marie narzékanie. Ka: 95
14:
G
Dy ty ſlowa matuchna vſlyſſala/ rzewno
15:
barzo plakala mowiątz. O boze oytcże nie=
16:
bieſki/ iako ſie to nierowná przemiana ſtala/ ſlugę mi
17:
dáno za paua/ za Iezuſa Iána/ za ſyna bożego/ ſyna
18:
Zebedeuſſowégo/ za ſyna dziewicżégo/ ſyna niewie=
19:
ſciego/ ſtworzenijé za ſtworzyciela/ za ſyna mégo/ ſy
20:
na rybitwowego/ cżeſnégo za wiecżnégo. Nietotz
21:
ſyn moy ktory podle mnie ſtoij zdrowy/ ale on tzo
22:
wiſi na krziżu/ wſſytek niemotzny/ krwawy ij ſinialy
23:
iuż vmieraiący/ ktorégo iá więcey żądám vmarle=
24:
go/ niżli tego żywego. Biernát ſwięty mowi tu ku
25:
Iezuſowi: O dobry Iezu ij cżemus tak przykro mat
26:
ce twé náſlodſſe rzékl mowiątz iey/ Niewiaſto/ wſſa
27:
kotz ona ieſt matuchna twoia/ ktorá cie ſlodko kár=
e ij


strona: 148v

Zȳwot anapezu KryIſta
mila/ ij s pilnoſcią wychowala. Sám że na to odpo
1:
wiedá/ ijż w ten cżas niebylo tam mieſtza ſlodkiégo
2:
mowieniá/ ij matcżynégo ijmienia pomienieniá/ bo
3:
mnimám ijże by byl pán Iezus mowil k niey w ten
4:
cżas niéiako lagodno/ ſerce by ſie dziewicżé bylo od
5:
ſmutku roſpadlo. O iako barzo ſerce dziewicżé od
6:
boleſci tedy bylo zranioné/ kto to może wypowie=
7:
dzietz? niewiém/ iedno ona ſama/ albo ten komu by
8:
to obiawitz rácżyla. Możémy temu dobrze wie=
9:
rzytz/ ijż tedy mogla mowitz. O matki wezrzycie
10:
dzis na moie ſirotztwo/ bom oſtrádala iuże wſſytkié
11:
go mégo pocieſſeniá. Apoſtolowie ij wſſytcy przijá
12:
ciele odemnie vciekli/ żádnégo nie mám kto by mie
13:
wſpomogl. Widzę ſyna mégo zranionégo/ pelnégo
14:
rán/ a niemogę ich zwięzatz. Widzę krew na oblicżé
15:
iego plynątzą/ a doſiądz niemogę/ ijżbych ią otarla.
16:
Widzę go placżącéo dlá wielkié boleſci/ a pocieſſytz
17:
go niemogę. Iezus mily widzątz dlá boleſci tak bar
18:
zo matkę ſmutną/ wielmi byl dlá nié zranión na ſer=
19:
tzu zaloſcią niewymowną.
20:
Slońtza zatzmienié. Ka: 96
21:
O
D ſſoſté godziny/ aże do dziewiąté/ ciem=
22:
noſci ſtaly ſie po wſſytkiem ſwiecie/ bo ſlon
23:
ce nad przyrodzenijé ſrod dnia ſie zatzmilo/ vkazu=
24:
iątz ijż ſwym obycżaiem pana ſwégo męki/ ij okrut=
25:
né ſmierci plakalo. Powietrzé ſie téż zaſmucilo/ opo
26:
ki ſie padaly/ tzo pana ſwégo żalowály/ ziemia wez=

strona: 149

zbawiciela naſſégo.Liſt 149
1:
drżala iakoby ſie mſcitz krzywdy pana ſwéo chciala.
2:
Tylko (iako ſwięty Ieronim mowi) ſám cżlowiek
3:
nad opoki twardſſy/ nad groby ſmrodliwſſy/ nad
4:
ziemię cięſſy/ ſwégo pana nie żaluie/ ktorégo on tak
5:
barzo vmilowál/ ijż dlá niego na ſwiecie będątz/ ſlu
6:
żyl ij pratzowál/ aby on s nim wiecżnie krolowál.
7:
Cirniową koronę noſil/ aby go w niebie vkorono=
8:
wál. Krew ſwą ńáſwiętſſą rozlál/ aby go z ſwȳ mi=
9:
lym oytzcem ziednál. Záſlona téż koſcielná/ ktorá by
10:
la miedzy korem/ a miedzy cialem/ w ten cżas na
11:
dwoie ſie rozerwala/ znamionuiątz vpád żydow=
12:
ſkiégo krolewſtwa/ ij dokonanié ſtarégo zákonu. Ie
13:
zus tedy wielką boleſtz ij mękę cirpiál/ przeto żalob=
14:
liwym gloſem/ cżwárté ſlowo ktoré bylo vſkárża=
15:
niá/ żalowál: Heli/ Heli/ lamazabatani/ to ieſt boże
16:
moy/ boże moy/ ij cżemus mie opuſcil? tzuſs bez kto=
17:
régo wſpomożeniá ij miloſierdziá. Katowie ſie s te
18:
go naſmiéwali rzekątz: Heliaſſa wolá ten/ patrzáy=
19:
my przydzieli tu Heliaſs ſeymowatz go. Ale matka
20:
rozumiala tym ſlowom ij rzekla: O moy mily ſynu/
21:
dziwuię ſie iżes opuſſcżon od boga oyttza/ a rzekw
22:
ſſy to/ za mártwé na ziemię padla. Przy niéy teże ta=
23:
mo panié ſtály/ ij ty teéż ſyna iey wielmi żalowaly.
24:
Iezus w ten cżas dlá bolu ſilnégo pragnąl podlug
25:
przyrodzeniá/ bo wſſytka krew s niego byla wyto=
26:
cżona/ ij téż pragnąl rodzaiu cżlowiecżégo zbawie=
27:
niá/ przeto gloſem wielkim zawolál/ piąté ſlowo/ kto
28:
ré zowiemy wielkié żądzé albo miloſci rzekątz/ Pra=
29:
gnę/ a ſſedſſy ieden wziąl hupkę/ ij napelnil ią otztzu.
e iij


strona: 149v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
z żolcią/ oblożywſſy Izopem ij mirrą/ a to vcżynil
2:
dlá więtſſé przykroſci/ ij wlożywſſy na trcinę/ podal
3:
mu pitz. A Iezus vkuſiwſſy oné gorzkoſci/ niechciál
4:
daley pitz. Przytȳ ſwięty Biernát tu mowi. O dziw
5:
ná rzecz naſſégo zbawiciela/ ijż on wiſſątz na krzyżu
6:
wiele rán/ wielé mąk ij boleſci cirpiál/ iako koronę
7:
w glowie/ w ręku ij w nogách gwozdzie/ a wſſakoż
8:
o męce milcży niewolá/ boleię/ ale pragnę. Y cżego
9:
mily panie pragnieſs/ wſſakes ty ochlodzenijé ſlod=
10:
kié wſſytkich pragnących/ ij macitza winnitz chlodzą
11:
cych? Odpowiedá tenże doktor: Pragnę/ nie wina/
12:
anij ktorégo drogiégo piciá ale ludſkiéo zbawieniá/
13:
ij wſſytkich grzéſſnych nawroceniá/ aby od grzé=
14:
chow przeſtali/ a ſlzami ſwégo ſertza mie napoijli/
15:
placżątz za moię cięſſką mękę/ ij za ſwoie grzéchy.
16:
Pragnę ku tobie moy mily oytcże/ abys ſie iuż nad
17:
grzéſſnymi ſmilowál/ gniéw twoy im odpuſcil/ a ku
18:
ſwé laſce przyiąl. Pragnę k wám oyttzowie ſwięci/
19:
abyſcie ſwiatloſtz dáwno żądaną oglądali. O iaką
20:
boleſcią ſerce dziewicżé w ten cżas bylo zięté/ gdy
21:
ſlyſſala ſyna wolaiącego/ pragnę. Mogla tedy wy=
22:
léwaiątz obfité ſlzy mowitz: O wſſytko ſtworzenijé
23:
niebo ij ziemia/ dziwuycie ſie męce ſyna méo/ ijż ten
24:
ktory motzą ſwégo boſtwa naſytzá anioly/ opatrzno
25:
ſcią kármi ptáki/ ryby zwiérzęta/ ij wſſytkim ludziō
26:
ſwą dobrocią zrządzá potrzeby żiwota/ a teráz ſám
27:
pragnie. Iá nędzná niemám ni iedné ſkorupy w kto
28:
ré bych mu mogla podatz iednę kropkę wody. Teráz
29:
pragnącemu niemogę podatz napitz ſie mu wody/

strona: 150

zbawiciela naſſégo.Liſt 150
1:
ktorégom gdy ieſſcże byl maly/ kármilam go ſwymi
2:
pierſiámi/ oto teráz od nieſſcżęſnych żydow napo=
3:
ion otztu ij żolci. A to przeto ci przeklęci żydowie v=
4:
cżynili/ bo iuż byl wſſędy vcirpiál/ wyiąwſſy ięzyk/
5:
vſta ij nozdrzé. A przeto podali iemu żoltz zaráżaią=
6:
tzą gorzkim ſmakiem ij ſmrodem iego ięzyk vſta ij
7:
ij nozdrzé. Iezus iuż na każdym cżlonku zmęcżony/
8:
widzątz ijż wſſytko tzo onijm prorokowáno/ iuż ſie
9:
bylo ſpelnilo/ rzekl ſſoſté ſlowo/ ktoreé zowiémy na=
10:
pelnieniá: Napelnilo ſie ieſt iuż wſſytko/ tzuſs tzom
11:
miál cżynitz za odkupieniję cżlowiecże/ ij ſpelnila ſie
12:
oytzowſká wolá/ ſynowſká ſlużba/ prorotzká wieſcż
13:
ba/ ij ſwiętych żądzá/ iakoby tak mily Iezus chciál
14:
rzétz: O oytcże moy mily/ iuż ſie ſpelnilo poſluſſeń=
15:
ſtwo moie/ ij wolá twoia/ ij wſſytko to tzo kolwie zá
16:
leżalo na ludſkié zbawienié ij odkupienijé/ ij tzo bylo
17:
obietzáno oytzom w ſtarym zákonie. Czo mi ieſſcże
18:
więcéy káżeſs vdzialatz moy mily oytcże? Otociem
19:
zawżdy gotow tzo iedno káżeſs vdzialatz/ to ieſſcże
20:
vdzialám. Buog ocietz mogl mu odpowiedzietz: O
21:
námileyſſy ſynu/ dobrzes wſſytko ſprawil/ dlá cże=
22:
gom cie na ſwiat zeſlál. Przeto niechcę aby iuż wię=
23:
céy cirpiál/ ale podz iuż w chwálę twoię/ na prawice
24:
moię. Zatym glowkę ku matuchnie ſwé ſklonil/ iako
25:
by iey chciál rzétz: O matuchno moia namileyſſá/
26:
przed cięſſką boleſcią tobie ninijé ſlowy odpowie=
27:
dzietz niemogę/ wſſakoż na znamię ijżem wdzięcżen
28:
poſlugi twé/ glowkę ktobie ſklaniám/ dziękuiątz ci
29:
za wſſytki dobrodzieyſtwa/ ktorés mi w mym czlo=
e iiij


strona: 150v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
wiecżeńſtwie cżynila/ A tak glowkę nakloniwſſy/ z=
2:
bierál ſie ku ſmierci/ ij iąl więcéy mdletz/ blednietz ij
3:
boletz/ ij zawolál nad ludſkié przyrodzenijé wielkim
4:
gloſem ij gorzkim placżem/ ſiodmé a oſtatnié ſlowo
5:
Oytcże w ręce twoie poletzám duſſę moię. Na ty
6:
ſlowa iako mowią niéktorzy nábożni: Pán Iezus
7:
glowę ſwą niéiako podnioſl wzgorę/ a ſkoro ié wy=
8:
mowil/ zaſie natychmiáſt ią ku matce ſklonil/ ij
9:
wypuſcil duſſę ſwą náſwiętſſą/ tak ijż duſſa s cia=
10:
lem ſie rozdzielila/ Ale boſtwo nieoſtalo/ anij duſſe
11:
anij ciala/ ale z obiema bylo. Wten cżas duſſny nié=
12:
przyiáciel byl przy ſmierci Iezuſa milégo/ a ſlyſſątz
13:
ijż on wſſytko ſkromnie cirpi nié przekliná anij zlo=
14:
rzecży/ ale bogu oytzu duſſę s placżem polétzá/ do=
15:
piro poznál ijż on byl wierny ſyn boży. Y iąl żalo=
16:
watz iż náń żydy pobudzil/ bo oyce ſwięté iuż obtra
17:
citz muſil. Prze to z wielkim hukiem ij krzykiem zeſro
18:
motzony do piekla poletziál ij zlym duchom to opo=
19:
wiedziál. O iaká żaloſtz byla matuchnie iego ná=
20:
ſwiętſſé widzietz ſynácżka ſwégo w takoweé męce
21:
ſchodzitz z ſwiata/ placżątz/ wolaiątz/ ij ganiebnie v=
22:
miéraiątz. Bo w ten czas gdy pobácżyla iże iéy ſyn
23:
iuż vmarl/ poruſſyly ſie w niéy wſſytki wnętrznoſci/
24:
ij wezdrżaly iey cżlonki ij koſci. A iako ſwięty Anzel=
25:
mus mowi/ ij ijnſſy nábożni mowią/ ijż náſwiętſſá
26:
panna/ taką w ten cżas boleſcią byla zięta/ ijż ſie by=
27:
la ſtala iako vmarlá/ a to dlá teo ijż iuż przez ſmiertz
28:
od ſwégo milégo ſyna byla opuſſcżona/ ktorégo ona
29:
iednégo miala. Daleko więcéy ſmutek tam miala/

strona: 151

zbawiciela naſſégo.Liſt 151
1:
niż gdy go pod krzyżem vpádaiątz widziala/ a prze=
2:
to żalobliwym ij placżliwym gloſem rzekla: O ſynu
3:
moy mily/ ij zám iá na to cie porodzila/ ijżbych cie
4:
miedzy dwiema lotrami vkrzyżowanégo ij rán na=
5:
pelnionégo widziala? O ſynu moy mily/ ktorégo ch
6:
wálą aniolowie/ glowę trzymáſs cirnijm vkorono=
7:
waną/ ij do mozgu zranioną. O oytcże wiecżny zlu=
8:
tuy ſie dzis nademną ſmutna matką/ przykáż wſſyt
9:
kiému ſtworzeniu/ niechátz polutuie męki twégo mi=
10:
légo ſyna ſemną. O anielſcy duchowie/ wziąwſſy na
11:
ſie ciala plącżcie/ boc o wás tako piſano: Aniolowie
12:
pokoia wiécżnégo/ będą gorzko plakatz cżaſu męki
13:
pana ſwégo. O wſſytko ſtworzenié ktorés ieſt na zie
14:
mi ij na niebie/ placżcie dzis ſmierci ſtworzyciela
15:
waſſégo/ a náwięcéy wy ludzie rozumni tzoſcie na
16:
iego wyobrażenié ſtworzeni/ botz on wás przez ſwą
17:
gorzką ſmiertz miloſciwie odkupil/ ij od męki wiecż=
18:
né wybawil/ ſmiertz na krzyżu wiſſątz podiąl/ aby
19:
wás z nędze ku weſelu/ z placżu ku wiecżné chwále
20:
wziąl. O totz ſie widzi iako téż wielko bolál w ten
21:
cżas on miloſnik boży. Ián ſwięty/ ktory cżaſu wie=
22:
cżerzé pocżyrpnąl dziwneé rzecży/ ij taiemnice nie=
23:
bieſkié na iego ſwiętych pierſiach zaſnąwſſy. Czo
24:
dzialala oná tzná ij nábożná Magdaléna/ ktorá v
25:
nog iego grzechow ſwych odpuſſcżenié nalazla. Co
26:
téż ony ſſlachetné panié ſieſtrzyce dziewice Marié
27:
matki bożé dzialaly/ mnimám ijż niéktoré na ziemię
28:
vpádaly/ drugié dobrorzieyſtwa iego ſpominaiątz
29:
narzékaly drugié rękoma lámaly. Drugié od ſmut=

strona: 151v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ku mowitz niemogly/ iedno tylko poglądaiątz ná pa
2:
na ſwégo iuż vmarlégo plakaly.
3:
Setnikowo nawrocenijé. Ka: 97
4:
W
Idzątz to ſetnik ij ci tzo s nijm byli/ ijże Ie=
5:
zus z wielkim wolanijm/ nad ludſkié domni
6:
manijé/ ducha bogu oyttzu polétzá/ widzątz téż drże=
7:
nijé ziemie ij ijné wielkié tzuda/ iąl ſie wielmi bátz ij
8:
chwalitz milégo boga rzekątz: Zapráwdę to ſyn bo=
9:
ży byl. Takiéż lud poſpolity to widzątz mowili ża=
10:
luiątz iego ſmierci/ a na znamię tego/ wratzaiątz ſie
11:
do domu bili w pierſi ſweé. Drudzy lepák widzątz
12:
ijż Iezuſa naijgrawatz niemogą/ bo iuż byl vmarl/
13:
z matuchny iego ięli ſie naſmiéwatz rzekątz: Mariá
14:
wezrzy ono twoy ſyn vmarl/ a wſſak zoglądámy
15:
ieſtli trzeciégo dniá zmártwy wſtanie.
16:
Placż dziewice Marié matki bożé. Ka: 98
17:
ż
Ydowie gdy iuż Iezuſa vmarlégo odeſſli/
18:
tedy panna cżyſtá dlá ſilnégo ſmutku pod
19:
krzyżem padla/ iakoby vmarlá. Zatym malucżko o=
20:
trzezwiáwſſy/ wſtáwſſy chciala ſie dotknątz ſwégo
21:
ſyna/ ale niemogla. Przeto krew na ziemi ięla tzalo=
22:
watz ij zbiératz/ krzyż téż ięla oblapiatz/ aż ſie byla
23:
barzo ſkrwawila/ ij dlá ſmutku placżąc gorzko/ cżę=
24:
ſto na ziemię vpádala/ podnoſſątz bez przeſtaniá o=
25:
cży placżliwé na Iezuſa vmarlégo/ miedzy lotry za

strona: 152

zbawiciela naſſégo.Liſt 152
1:
wieſſonégo/ ij odewſſytkich wzgardzonégo. Byly
2:
téż tam w ten cżas niewiaſty ſtoiącé zdaleka/ ktoreé
3:
naſladowaly Iezuſa z Galileé ſlużątz iemu/ miedzy
4:
ktorémi byla Mariá Magdalena/ Maria Iakobo=
5:
wa/ ij matka ſynow Zebedeuſſowych. Ty wzrzáw=
6:
ſſy z daleka/ we zbroij ijdącé z miaſta ku lámaniu go=
7:
lenij lotrowſkich/ aby rychléy vmarli/ aby byli dlá
8:
dnia ſwiętéo tym rychléy pogrzebienij/ bo on dzień
9:
byl wielki. A dlá teo proſili Piláta żydowie/ aby ijm
10:
dopuſcil polamatz lędzwié ij ijch nogi/ aby byli zięci
11:
Y dopuſcil Pilát. A ony to vzrzáwſſy/ zlękwſſy ſie
12:
wſſytcy/ Marié powiedzieli. Mariá gdy to vſly=
13:
ſſala/ s placżem wielkim ku ſynowi rzekla. O moy
14:
námileyſſy ſynu/ cżemuż ſie zaſie ci wratzaią/ tzo ch=
15:
tzą tobie ieſſcże vcżynitz/ iá mnimala aby ſie naſycili
16:
ijże cie vmorzyli. Ale iako widzę ijże ij vmarlégo cie
17:
przeſladuią/ ij rzekla daléy z wielkim placżē: O moy
18:
námileyſſy ſynácżku/ tzo mám vcżynitz? niewiem/ o=
19:
bronitz cie (iako ij pirwéy) z ijch ręku niemogę. Ale
20:
wiém tzo vcżynię/ ſtanę v nog twych ſwiętych/ pro=
21:
ſſątz oyttza twégo/ aby racżyl zmiękcżytz ſertza tych
22:
ktorzy ijdą ku rozmnożeniu ſmutku mego/ a chtzątz
23:
radniéy vmrzetz pod nogami ſynácżka ſwego/ ſia=
24:
dla v krzyża. A onij przyſſli z rozgniewanijm/ vzrzá=
25:
wſſy lotry żywé na krzyżu polámali w nich koſci/ ij
26:
rzucili w dol. Potym wrocili ſie ku panu Iezuſowi.
27:
O nowá żaloſtz ij boiázń przypadla matuchnie mi=
28:
loſciwé/ mnimalaciem by takież ſynowi iey vcżynitz
29:
mieli/ niewiedzątz tzo cżynitz/ przed nimi poklęknęla

strona: 152v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
a rącżki ſlożywſſy/ glosem omienialym placżątz rze=
2:
wno k nijm mowila: O moij mili braciſſkowie/ prze
3:
náwyſſégo boga pokornie wás proſſę/ nie racżcie
4:
gwáltu cżynitz więcéy ſynowi mému niewinnému/
5:
námileyſſému/ iáciem ieſt matka iego ſmutná/ ij ża=
6:
loſci pelná/ acż ſnádz on widziál ſie wám bytz prze=
7:
ciwny w cżym iużci vmarl od waſſych rąk więcéy
8:
niż godzina/ miéycie doſytz na tym/ bog ocietz racż
9:
to wám odpuſcitz/ ij iá wám odpuſſcżám. Gdym te
10:
że żádnému z wás nitz zlégo nieucżynila/ proſſę po=
11:
kornie/ nielaḿcie koſci mégo milégo ſynacżka. Ián
12:
téż ij Magdalena/ ij ony tzné panié/ placżątz proſili/
13:
aby nog Iezuſowi nielámali. ∴
14:
❡Modlitwa.
15:
O
Námiloſciwſſy panie Iezu Kryſte/ ienżes
16:
dlá mnie na krzyżu podnieſion/ a tak od ziemie po=
17:
wyſſon bytz rácżyles. Dáy mi proſſę cie mily panie/
18:
od żądz ziemſkich podnieſienijé/ ij téż vmyſlem w
19:
niebieſiech powyſſenié Amen.
20:
Iezoſowi wlocżnią bok iego
21:
otworzono. Ka: 96
22:
I
Eden tedy z żolniérzow/ ijmieniē Dlugoſs/
23:
niedbaiątz placżu anij prozby pokorné panny Ma=
24:
rié/ matuchny boleſciwé/ zufale pochwycil drzéwce
25:
a vgodziwſſy ku ſertzu przez náprawę towarzyſſow

strona: 153

grafika

strona: 153v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ſwych/ bo ſám byl ſlepy/ otworzyl wlocżnią bok Ie
2:
zuſa milégo/ ij przerazil ſerce iego/ s ktorégoż krew
3:
na naſſe odkupinijé/ ij woda na grzéchow naſſych
4:
omycie/ obficie wyplynęla/ a iedna kropiá gorątzá
5:
ciekątz po oſcżepie/ dotknęla ſie ocżu iego/ ij przez=
6:
rzál ij vwierzyl w pana Iezuſa. Potym oſwięcil ſie
7:
ij męcżennikiem zoſtál. Matuchna tedy od ſmutku
8:
na ziemię vpadla/ ij niemogla rzétz ij przemowitz żá=
9:
dnégo ſlowa. Ale Ián ſwięty ſmiele rzékl k nijm. O
10:
mężowie okrutni a nielutoſciwi/ ij cżemu takowé o
11:
krucieńſtwo nad vmarlȳ cialem dzialácie? Cżemu
12:
ſie nie ſmiluiecie nad tą ſmętną panią? Iużeſcie ſie
13:
go doſytz namęcżyly/ ij waſſé zloſci doſytz nad nijm
14:
wypelnili/ ijdzcie iuż precż/ ſlożymytz my tu ciálo bez
15:
wás iako możémy/ a pochowámy. Zydowie gdy
16:
od niego odeſſli/ iego miloſnicy acż przy nijm zoſtali
17:
wſſakoż niemogli ij nieſmieli bez dozwoleńia Pilá=
18:
towégo/ a też niemieli w cżym by go pochowali.
19:
Przeto matuchna ſplacżem ſie oto bogu oyttzu mo=
20:
dlila. Y pobudzil buog Iozefa ij Nikodema/ ijże w=
21:
ziąwſſy odpuſſcżenié od Piláta/ przyſſli z nácżynim
22:
ijżby go ſięli/ ij z maſciami tzo by go pomazali.
23:
❡Modlitwa.
24:
O
Blogoſlawiony krolu wiecżné chwály pa=
25:
nie Iezu Kryſte/ zbawicielu ij odkupicielu grzéſſné
26:
go cżlawieka. Tobie cżynię dzięki nieſmiertelné/ ien
27:
żes dzis dlá mnie na oltárzu krzyża ſwiętégo/ mie

strona: 154

zbawiciela naſſégo.Liſt 154
dzy lotry poſtawiony/ bogu oyttzu offiarowán bytz
1:
rácżyles/ gdzie bok tweé náſwiętſſé miloſci wlocż=
2:
nią (aże ku rozkroieniu ſertza) nielutoſciwie ieſt ot=
3:
worzon/ s ktorégo wyplynęla krew poſpolu z wodą
4:
ku odpuſſcżeniu grzéchow naſſych. Racży téż milo=
5:
ſciwy panie Iezu ſerce mé zranitz/ boleſcią męki twé
6:
ijżebych wyléwál krwawé ſlzy moie/ a potym przez
7:
záſlugę twé męki niewinné/ doſtąpil bych z onym lo
8:
trem na prawicy twé wiſſącym/ grzechow odpuſſ=
9:
cżeniá/ ij w chwále twé na wieki krolowaniá Amen.
10:
Iezuſa milégo w nieſſporną godzinę
11:
s krzyża ſeymowanijé. Ka: 100
12:
M
Atuchna bożá po odeſciu onych żolniérzow
13:
przyſtąpiwſſy ku krziżu/ myſli radzątz ſie ia
14:
koby ſlożyla cialo s krzyża ſwégo námileyſſégo ſy=
15:
na/ a ono trudno/ bo mocy niedoſtaie/ nácżyniá nie=
16:
maſs/ odijdz go tak nie ſmié/ anij chce dlá miloſci
17:
wielkié/ a tako radzątz ſie tzo by s tym dzialatz miala
18:
ij pozrzala ku miaſtu/ aliſci drugá rota niemalá k nim
19:
ſie z miaſta przybliżá/ nioſątz nácżynié ku ſeymowa=
20:
niu ciala godné/ ij ſto libr mirry ij aloes ku pomaza
21:
niu ciala przenáſwiętſſégo Iezuſa milégo. A cij byli
22:
Nykodém cżlowiek bogaty/ a Iozeff z Aromatyié/
23:
rotmiſtrz nácżelny ij wzięty między ludzmi/ zwole=
24:
nicy taiemni pana Iezuſowi ij ſludzy nábożni. Ma
25:
tuchna gdy ié vzrzala/ wielce ſie zaſmucila/ bo ijch
26:
z daleka poznatz niemogla. Przeto z żaloſcią mowila
27:
O boże oytcże/ ij tzo lepak dopuſcitz chceſs na ſyna
f ij


strona: 154v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
twégo ij na matuchnę iego? Zatym Ián prędko w=
2:
ſtál/ ij pilnie poglądaiątz poznál ktorzy byli/ ij opo=
3:
wiedziál to Marij. Vſlyſſáwſſy to mariá/ z wielkim
4:
placżem tako rzekla: Blogoſlawioneé ijmię boga
5:
wiecżnégo/ ktory w naſſé nędzy vżycżá nám wſpo=
:
grafika
6:
możeniá ſwégo. Potȳ
7:
rzekla teéż ku Iánowi
8:
Moy mily ſynu/ bież
9:
rychlo przeciw ijm/ a
10:
prziymi ié nábożnie/
11:
proſſątz pomocy ich mi
12:
loſci. Powſtawſſy Ián
13:
ij bieżál opodál od krzy
14:
ża/ ij przywitál ié pla=
15:
cżątz gorzko. A malucż=
16:
ko tam iakoby odetch=
17:
nąwſſy/ poſſli bliżéy ku
18:
krzyżowi/ pytaiątz Iá=
19:
na kto by tam byl przy
20:
pānie v krzyża/ ſą li téż
21:
tam zwolenicy? Powie
22:
dziál Ián o paniách ktoré tam byly/ bo o zwoleni=
23:
koch nitz nie wiedziál gdzie by ſie podzieli. A gdy ſie
24:
ku mieſtzu bliżéy przybliżyli/ s konij ſwych zſiedli/ a
25:
poklęknąwſſy vcżynili cżeſtz boſką cialu ſwiętému.
26:
A wſtáwſſy z onego mieſtza/ pieſſki potzliwie ſſli/ ij
27:
nábożnie pannę ſmutną pozdrowili/ A tak placżątz/
28:
pannę Marią cieſſatz/ niemalą chwilę podlug cżaſu
29:
przemieſſkali. Potym rzekla ijm panna náſwiętſſá:

strona: [155]

zbawiciela naſſégo.Liſt 159
1:
O wierni wyznáwacże ij zwolenicy boga wierné=
2:
go/ dziękuię nad náwyſſe waſſé doſtoynoſci s tako=
3:
wé pilnoſci ku ſynu mému/ ktoryż wás obu náſil=
4:
niéy vmilowál/ racżcie mi wierzytz/ ijż iako by mi
5:
nowé ſlońce weſſlo/ gdym od Iána ſlyſſala przybli
6:
żenijé waſſe/ bo wſſytcy niewiedzieliſmy tzoſmy po
7:
cżątz mieli/ pán bog bądz wám odplata waſſa. Onij
8:
zaſie mowili: Goſpodze wielebná wſſytkim ſercem
9:
zaluiémy tego tzo ſie twému ſynowi ij tobie milá
10:
panno przygodzilo/ by to bytz moglo/ odięlibyſmy
11:
go byli/ ale wielkie mocy ſprzeciwicieſmy ſie niemo=
12:
gli. A gdyſmy tego vdzialatz nieſmieli anij mogli/ to
13:
tzo możemy miſtrzowi naſſemu milemu teráz poſlu
14:
żemy/ bo mámy odpuſſcżenié od ſtaroſty/ abychmy
15:
go ſięli ij pochowali. A wſtáwſſy/ drabiny ku obu
16:
rąku przyſtawili/ aby iezuſa ſięli. Ku prawé ręce Io
17:
zeff wſtąpil/ a s pratzą wielką gwozdz miąſſy wybil
18:
Nikodém ku lewé ręce sie rzucil/ ktorą odbiwſſy/ ku
19:
nogám ſie przybliżyl. Matuchna rącżki wznoſila/
20:
viątz go chciala/ ale Iozeff cialo podiąl w poly ij ob
21:
lapil/ aż Nikodē z nog gwozdz wybil. Ręka prawá
22:
nadol wiſiala/ ku téy matuchna nábożnie przyſtą=
23:
pila/ a oblicżé ſwé ná nię polożyla/ oględuiątz/ ſlzami
24:
cięſſkimi omywala. A tak Iozeff z Nikodemem/ le=
25:
guchno cialo iego náſwiętſſé/ z wielką vcżliwoſcią
26:
ſpuſcili/ aby ciala iego nienaruſſyli/ potym go s pla=
27:
czem na przeſciéradlo polożyli.
28:
Smutek panny Marie. Ka: 101
f iij


strona: 155v

grafika

strona: 156

zbawiciela naſſégo.Liſt 156
1:
I
Ezuſa gdy iuż s krzyża ſięli/ matuchna ie=
2:
go ſmutná natychmiáſt ſie ku niemu rzucila
3:
tedyż go oblapila/ z glowy koronę wyrwala
4:
ij tarnie s niéy wybiérala/ licżko/ vſta/ potzalowala/
5:
ij ſlzami obléwaiątz omywala/ wloſom oberwanȳ
6:
ij brodzie ij oblicżu zbitému/ ij ijnſſym cżlonkom zbi
7:
tym/ barzo ſie dziwowala/ ijże w nich zmienienié wi
8:
dziala/ każdy ſ placżem potzalowala/ ij nad każdym
9:
oſobné narzékanié vdzialala. Potȳ ſie k niemu przy=
10:
iáciele rzucili/ wielki placż nad nim vcżynili/ Ián
11:
pierſi potzalowál/ ſ ktorych boſką mądroſtz cżyrpál /
12:
ſlzami ié obléwál. Magdaléna nogi oblapila/ a iako
13:
zwykla z dáwna ſlzami ié vmywala/ v ktorych grzé
14:
chow ſwych odpuſſcżenijé wzilęa. Tamo wſſytcy
15:
gorzko plakali/ bo Iezuſa barzo milowali. Po maleé
16:
chwili/ Iozeff proſil panny Marié/ aby dopuſcila
17:
cialo ſprawitz ku pogrzebu. Ona tego rzewno od=
18:
máwiala mowiątz. Moy mily przijácielu/ niechciéy
19:
że ieſſcże pogrzéſtz ciala ſyna mégo/ żetz ſie go pir=
20:
wéy namiluię vmarlégo/ gdy niemogę mietz żywéo
21:
albo mie wloż w grob wedle iego. Tu pilnie zaſie w
22:
ręku/ w nogach/ ij w boku rany oględuie/ iuż tę/ iuż
23:
onę tzaluie/ drugi ráz tzlowkę zranioną/ brodę ober=
24:
waną/ twárz oſſkaradzoną/ ſſyię zbitą/ vſſy wycią=
25:
gnioné/ pierſi wzdęté ij ſkrmawioné ocży zatworzo
26:
né. A taką żaloſtz tam miala/ ijż niemoże bytz wymo=
27:
wiona. Potym Ián iako opiekun/ rzékl ku Marij.
28:
O matuchno laſkawá/ racż w tym poſluchatz Io=
29:
zeffa ij Nikodéma/ oto wiecżor ieſt/ dáy mieſce/ aby f iiij


strona: 156v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
cialo maſciami pomazali/ a pomazawſſy w grob w
2:
lożyli. Naty ſlowa pāna pokorná będątz wdzięcżna
3:
takowégo opiekuna/ ktorému byla polétzona/ iako ro
4:
ſtropná ij poſluſſná tego daléy nieodmáwiala. A
5:
tak natychmiáſt iednij drogié maſci wzięli/ drudzy
6:
iego omywali/ ij pięknie ociérali/ potȳ drogiémi ma
7:
ſciami mazali. Matka od glowy nie odſtępowala/
8:
ale w ręku vſtawno ią miala. Magdaléna nogi tza=
9:
luiątz mowila: Proſſę wás niecháy iá ty náſwiętſſeé
10:
nogi/ v ktorychem grzechom odpuſſcżenijé wzięla/
11:
ſama pomażę/ ij dopuſcili iéy tego. Tu ona widzątz
12:
nogi vranioné ij ſkrwawioné/ ſlzami gorkimi omy=
13:
wala/ ij maſcią mazala/ żaluiątz ijż nie ſama ſwȳ ná
14:
kladem ciala Iezuſowéo pomazala. Iezus mily aby
15:
ié pocieſſyl/ iakoby nie zraniony tak ſie vcżynil. Gdy
16:
pana Iezuſowo cialo pomazali placżątz/ na matuch
17:
nę tzo będzie cżynitz poglądali/ Ale matuchna bożá
18:
niemogątz ſie napatrzytz ſwégo ſynácżka/ na oblicże
19:
iego pádwſſy rzewnym gloſem mowila: O ſynu
20:
moy námileyſſy/ tu cie dzis ſmutná dzierżę márt=
21:
wégo ktorégom weſele piaſtowala żywégo: O moy
22:
ſynácżku námileyſſy/ ktorys wielé dobréo pocżynil/
23:
nikogos nigdy niezaſmutzál anij zaſtarál/ cżemużes
24:
iako lotr zabit ij vmarl/ a w tym ci ocietz twoy nie=
25:
rácżyl datz wſpomożeniá/ dlá ludſkiégo wybawie=
26:
niá? O ſynu moy mily/ odlącżyles ſie od matki twé
27:
przez ſmiertz krzyżową/ racż proſſę cie dopuſcitz żetz
28:
mie wlożą w grob s tobą/ bo niewiē moy mily ſynu
29:
iako iá mám bytz żywa bez ciebie/ przeto bych rada

strona: 157

zbawiciela naſſégo.Liſt 157
1:
s tobą poſpolu w grobie byla. Po tym obrociwſſy
2:
ſie ku ſwym przyiácielom mowila. Smiluycie ſie/
3:
ſmiluycie ſie nademną wy przyiáciele mili/ nieodéy=
4:
muycie go ieſſcze odemnie/ ijżbyſcie go pogrzebli/
5:
proſſę wás niechátz iuż tu vmrę przy nijm/ abych nie
6:
byla żywa po nijm/ Cżego ieſtli vcżynitz niechcecie/
7:
mnie s nijm poſpolu pogrzebcie/ ijż iakom go noſila
8:
żywégo/ niechátz będę mietz w grobie vmarlégo. A
9:
tak narzékaiątz ſlzami oblicżé iego krwią ſpiekleé o=
10:
mywala/ ij zawicim ſwé glowy ociérala. A gdy tak
11:
dlugo matuchna nad ſynem plakala/ aż notz ſie przy=
12:
bliżala/ ięli iéy wſſytcy proſitz/ aby rychléy iezuſa do
13:
grobu donieſli ij pochowali. Ona gdy to vſlyſſala
14:
potzalowáwſſy go/ k temu przyzwolila.
15:
❡Modlitwa.
16:
O Iezu námiloſiernieyſſy/ ienżes dlá mnie/
17:
cżlowieka grzéſſnégo na krzyżu rácżyl vmrzétz/ a od
18:
Iozefa ij Nykodéma ſkrzyża ſięty/ drogimi maſcia
19:
mi pomazany/ w przeſciéradlo biálé vwiniony bytz
20:
rácżyles. Dáy mi proſſę cie abych z oltárza ſwiętéo
21:
twégo/ iako s krzyża ſwiętégo cialo twoie práwdzi
22:
wé ij żywé/ w ſwiątoſci doſtoynie przyiątz/ toż ná=
23:
ſwiętſſé cialo maſciami tznot pomazatz/ ij teéż cży=
24:
ſtym ſercē ij cialem vſtawicżnie zachowawatz Amē
25:
Iezuſa milégo do grobu prowadzenijé/
26:
ij w grob wlożenijé. Ka: 102

strona: 157v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
P
Otym wedle obycżaiu żydowſkiégo w prze
2:
ſciéradlo Iezuſa vwinęli/ glowkę ij ocży ie
3:
mu zakryli/ z nábożenńſtwem to cżynili/ An
4:
ieli iemu obchod ſpiéwali. Tedy ſama matuchna
5:
mdlá iako mogla glowkę noſila/ Magdalena nogi/
6:
Ián/ Iozeff/ ij Nikodem przodek ciala wzięli/ iako
:
grafika
7:
motznieyſſy/ a ku grobu
8:
s placżem ij z nábożeń=
9:
ſtwem/ vpádaiątz/ od
10:
krzyża s proceſyią pro=
11:
wadzili ijżby go pogrze
12:
bli. A gdy go s takową
13:
żaloſcią pochowali/ led
14:
wy matuchnę od gro=
15:
bu oderwali. Ián pro=
16:
ſil marie rzekątz: O ma=
17:
tuchno moia/ iużci ſie
18:
notz przybliżá/ nie ieſt
19:
bezpiecżno nám tu zo=
20:
ſtatz/ a przeto proſſę twe
21:
miloſci/ podzmy iuż do
22:
miaſta tzo rychléy. Kto
23:
remu ona oblapiaiątz grob z wielką żądzą placżątz
24:
rzekla: Tu vmrę z ſynem moijm/ A potzalowáwſſy
25:
grob wzdychaiątz ij lkaiątz/ obezrzáwſſy ſie ku Ma=
26:
gdalénie ij ku ijnſſym niewiaſtám rzekla. Gdzie mie
27:
chcecie powiéſtz/ domutz niemám anij rodziny/ anij
28:
ſyna/ anij ktorégo przyiáciela/ bom wſſytko dobreé
29:
ſtracila dziſieyſſéo dnia. Tako barzo byla zemdlona

strona: 158

zbawiciela naſſégo.Liſt 158
1:
ijże ſama ſtátz niemogla/ a przeto Ián ij magdaléna
2:
wiedli ią po pochowaniu ciala ſyna iéy od grobu/
3:
a przyſſedſſy ku krzyżu poklęknęla ij chwálila go/ bo
4:
ieſſcże ſtál krzyż podnieſiony/ a widzątz go krwią ſy
5:
na ſwégo pokropiony/ ze ſlzami pozdrowila rzekątz:
6:
Pozdrowion bądz nádroſſy krzyżu ſwięty/ ktorys
7:
byl doſtoien noſitz krola niebieſkiégo/ ij pana ſyna
8:
mégo. Pozdrowion bądz krzyżu/ krwią ſyna mégo/
9:
iako zlotem/ drogim kamienijm ij perlami ieſtes o=
10:
kráſſony: O ſlodkié drzewo/ tys noſilo brzemię prze
11:
náſlodſſé/ cialo z boſtwem zlącżoné/ tys ſám byl te=
12:
go doſtoyny noſitz odkupieniá ſkarbu/ náſwiętſſą
13:
krwią przelány. A rzekwſſy to/ do domu ſie wrátzala
14:
a idątz po drodze tego patrzala/ aby ktorą krwie kro
15:
pię vzrzala/ tedy wnet tzalowala. Idątz ku miaſtu/
16:
cżęſto krotz ſie ku grobu zaſię patrzątz obratzala/ dlá
17:
żaloſci ij wielkiégo milowaniá ſwégo ſyna/ bo tamo
18:
bywaią ocży gdzie miloſtz/ gdzie ſkárb/ tam ſerce.
19:
W Ieruzalem gdy s nią iuż wchodzili/ ludzie placż
20:
iéy vſlyſſáwſſy/ wſſytcy żaluiątz iey/ mowili: Ototz
21:
żalobliwa matka ktoreé ſyn dzis tak okrutnie ij nie=
22:
ſprawiedliwie ieſt zawieſſon na krzyżu. O iako ſie
23:
wielká krzywda tey panié ij iey ſynowi dzis w Ie=
24:
ruzalem ſtala/ iednégo ſyna miala/ ij tego marnie z
25:
wielką boleſcią dzis ſtrádala. Niektoreé téż panijé
26:
ſſly za nią placżątz/ bo iéy boleſtz/ dzialala inſſym bo
27:
leſtz/ ij placż iéy/ ijné pobudzál ku placżu. A gdy iuż
28:
byli poſrod miaſta/ Iozeff mowil ko marij/ proſſątz
29:
iey aby ſſla na pokoy mieſſkatz do iego dworu/ gdyż

strona: 158v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
niemiala ſwégo domu. Ale Nykodem mowil/ nié pa
2:
nie Iozefie/ lepiéy ci ſie iéy doſtoynoſci ſklonitz ku
3:
mnie w dom duchowny/ dlá iéy więtſſé doſtoyno=
4:
ſci. Tedy Mariá Magdaléna s placżem rzekla: Pa=
5:
nowie moij ij braciá milij/ iátz mám matkę mietz mi=
6:
ſtrza mégo/ ij do domu ią przyiątz/ a tam doſytz vcż
7:
liwie będzie ſtátz/ bom to powinna panu ij miſtrzo=
8:
wi mému/ więcéy niżli ktory z wás/ bo mi grzéchy
9:
odpuſcil/ ij brata mi ſkrzéſil. Matka wſſelkiégo milo
10:
ſiérdziá/ bacżątz to tzo iéy mowiono/ nikomu nieod=
11:
powiedziala/ ale na Iana wzglądnąwſſy rzekla: Mi
12:
ly ſynu tzo ty mowiſs k temu. Ián rzékl: Ieſtlitz lu=
13:
bo milá panno/ widzi mi ſie ſluſſniéy ijżobyſmy ſie
14:
do wiecżornika gdzieſmy vcżynili wielkęnotz mi=
15:
ſtrzowi naſſému wrocili/ a tam odpocżynęli/ a wy
16:
braciá odeydzicie z milym bogiē do domu waſſego.
17:
Tedy panna náſwiętſſá podziękowawſſy obiema
18:
pokorno/ do domu z Marią Magdaléną/ ij z Iánē/
19:
ij téż z ſioſtrami ſwémi w ktorȳ byla wiecżerzá oſta
20:
tecżniá poſſla/ tamże po onych vlitzach ij przécżni=
21:
tzach ijdątz mowila: O moy mily ſynu/ tytz ſą vlice
22:
przez ktorés ty chodzil káżątz/ niemotzneé vzdráwia=
23:
iątz/ ij tzuda cżyniątz/ a dzis cie przez nie wiedli żydo
24:
wie ſromotnie na vkrzyżowanijé. A gdy byla przy=
25:
wiedziona naprzod do domu Iánowéo ij do matki
26:
iego/ tamo ſiadla ij malutko odpocżynęla. Potym
27:
wſtala/ a obrociwſſy ſie ku onym niewiaſtám ij pa=
28:
niám ktoré tam za nią byly przyſſly rzekla ijm: Dzię
29:
kuię wám milé panié iżeſcie mie ij ſyna mego ſemną

strona: 159

zbawiciela naſſégo.Liſt 159
1:
żalowaly/ takiéż ony dziękuiątz iey placżątz odchodzi
2:
ly a niedziw temu/ bo widzialy iéy odzienié/ cżepietz
3:
ij rąbek krwią vmazané ſyna iey. A rzekwſſy to zatȳ
4:
do wiecżornika zaſie poſſla/ a gdy tam przyſſedſſy
5:
wchodzila/ s placżem tak mowila: Y gdzie ieſt ży=
6:
wot moy/ weſeleé moie/ nadzieia moia/ pocieſſenijé
7:
moie? Gdzie ieſt miloſtz moia/ ſynácżek moy mily? Y
8:
ięla pytatz Iána ſwégo opiekuna/ gdzie iey ſyn ſie=
9:
dziál gdy wiecżerzál? gdzie nogi apoſtolō vmywál?
10:
A Ián iéy vkázál? Ona ony wſſytki mieſtza ze ſlzámi
11:
tzaluiątz mowila. O moy námileyſſy ſynácżku/ ij
12:
gdzies ieſt/ dokądes ſſedl ijż cie tu niewidzę? tutz by=
13:
lo mieſce twoie. O moy mily ſynu Iánie/ ij gdzie ſyn
14:
moy miſtrz twuóy? O Magdaléno gdzie miloſnik
15:
twoy? O moie milé ſieſtrzyce gdzie ſynowietz waſs
16:
weſelé naſſe/ ſwiatloſtz naſſa ij viecha? Ach nieiacy
17:
iako odſſedl od nás/ ale z wielką boleſcią/ gańbą/ ij
18:
wzgardzenim ludu wſſytkiégo/ zraniony ij ſtlucżo=
19:
ny/ zbity zeplwany/ a to mnoży wielką boleſtz w ſer=
20:
tzu mym iżeſmy mu w takowé żaloſci dopomotz nie
21:
mogli. O ſynácżku moy namiléyſſy/ ty znáſs iako
22:
gorzko ieſt ſertzu memu ij duſſy moié twoié rozlącże
23:
nié nocy przyſſlé/ ijżes od nędznégo vcżnia wydán
24:
iju na ſąd nieſprawiedliwy od żydow ieſtes podán/
25:
potym nieſprawiedliwies oſądzon/ a iużes vmarl ij
26:
pogrzebion. O moy mily ſynu vkaży mi ale dzis la=
27:
ſkę twoię/ racż wziątz kſobie duſſę moię. Ián ſwięty
28:
proſil iéy ſwiątoſci/ aby ſobie nie tako ſtyſkowala
29:
cieſſyl ią/ ij napominál aby tzo iadla/ ij poſilenié ma=
g


strona: 159v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
lé cialu wzięla. Ona dlá żaloſci nitz ieſtz niemogla/
2:
anij żádnégo pocieſſeniá/ anij poſileniá wziątz nie=
3:
chciala/ ale obrociwſſy ſie ku grobu oblicżym/ gdzie
4:
ſwoy ſkárb miala/ nie iedzątz ani pijątz/ vſtáwno we
5:
dnie ij w nocy gorzko plakala/ aż do dnia z mártwy
6:
wſtaniá ſwégo milégo ſyna. My tedy bácżątz ty
7:
rzecży/ placżmy wſſytcy ziego milą matką wednie
8:
ij w nocy iéy milégo ſyna okrotné ſmierci/ mowiątz
9:
ku panu Iezuſowi tymi ſlowy. O panie Iezu Kry=
10:
ſte za nás vmęcżony/ okiem twégo miloſierdziá iuż
11:
na nás wezrzy/ ij ſerce naſſe twą gorzkoſcią/ ij twé
12:
milé matki napoy/ ijzby nikogo nieżądala więcéy na
13:
ſſa duſſa/ iedno zranionégo Iezuſa/ botz on ieſt ży=
14:
wot moy/ vciecha moia/ roſkoſs duſſe moié/ ſwiat=
15:
loſtz moia/ bez ktoréo blądzę/ gdziekoli ſie obrocę. Ra=
16:
cży iuż mily panie twą boleſcią/ ij twymi ranami ra
17:
nitz duſſę moię/ iako oblubienicę twoię/ do mégo ſer
18:
tza racż zawitatz/ a moijch wſſytkich grzéchow racż
19:
zapamiętatz/ za ktorés twoię krew nádoſtoynieyſſą
20:
rácżyl obficie wyléwatz. Dáy mi mily panie náboż
21:
nie twé vmęcżenijé wſpominatz/ ij ganiebnégo vmę
22:
cżeniá twégo oplakawatz/ abych ſie potym żywocie
23:
mogl weſelitz ij s tobą krolowatz Amen.
24:
Modlitwa.
25:
O
Námileyſſy Iezu/ ienżes iuż dlá mnie go=
26:
dziny kompletné w grobie pogrzebion/ o=
27:
plakáwán/ ij ſtrzeżon bytz rácżyles. Dáy mi cie bo=
28:
ga mégo wgrobie ſertza meégo pogrzéſtz/ oplakatz

strona: 160

zbawiciela naſſégo.Liſt 160
1:
ij ſtrzédz/ ijżbych tobie pogrzebiony ſ tobą zaſlużyl=
2:
bych ku chwále zmárwy wſtania przyſtz/ a ciebie na
3:
wiek wiekom wielbitz Amen.
4:
Vżytki z nábożnégo rozmyſlaniá męki bożé/ ty ſą/
5:
iako nábożni doktorowie mowią Ka 103
6:
C
Hceſſli cżlwiecże mnożytz ſie z tznoty w tz=
7:
notę/ z laſki w laſkę/ z dobréow lepſſé/ na każ=
8:
dy dzień ijm z náwiętſſym możeſs nábożeńſtwem/
9:
romzyſláy rád vmęcżenié Iezuſa milégo/ botz nitz
10:
nicieſtz bogu milému tak przyiemnégo/ cżlowiekowi
11:
na zbawienié vżytecżno/ iako cżęſté obiéranie w nie
12:
winné męce námileyſſego ſyna bożégo. Iako o tym
13:
ſwiadcży Auguſtin ſwięty/ a ſnijm ſie zgádzá Woy
14:
ciech wielki rze:kątz: By tzlowiék przez tzaly rok chléb
15:
iedno iedzątz/ a wodę pijątz na każdy dzień poſcil/ by
16:
téż ſwé cialo tako barzo dręcżyl/ ijżby ié na każdy
17:
dzień miotlą albo bicżem do krwie wylániá vbil.
18:
By do Ieruzalem pielgrzymuiątz cialo ſwé trudzil/
19:
By na każdy dzień wſſytek żoltárz zmowil/ ieſſcże
20:
iedno proſté męki bożeé rozmyſlanié/ iedné ſlzy dlá
21:
męki bożé wylánié/ nad to wſſytko bogu milému
22:
ieſt przyiēnieyſſé/ ij cżlowiekowi na zbawienijé vży=
23:
tecżnieyſſé. Mękiciém bożé nábożné rozmyſlanijé/
24:
przywodzi cżlowieka ku ſkruſſe wierné/ ſpowiedzi
25:
doſtatecżné/ ij pokucie práwdziwé. Na znamię tego
26:
cżaſu Iezuſowé męki/ opoki ſie padali/ groby ſie od
27:
wárzaly/ znamionuiątz ijż twandé ij opocżné ſertza
28:
męką bożą ku placżu będą zmiękcżony/ ij przez ſwię
g ij


strona: 160v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
tą ſpowiédz ludzie grzéſſni ktorzy ſą iako grobowie
2:
ſmrodliwi bywaią ocżiſcieni doſytz dzialaiątz ij też
3:
pokutuiątz za grzéchy ſwé/ gdyż pán Iezus cięſſko
4:
pokutowál za tzudze. A nie tylko to dzialá/ ale nadto
5:
wſſytko/ duſſę vbogą w laſce bożé ozimnialą/ ku go
6:
rącé miloſci ij nábożeńſtwu zapálá/ ij dziwną ſlod=
7:
koſcią niebieſką napáwá. Iako o tym ſwięty Bier=
8:
nát mowi: Nadewſſytko mi cie mily Iezu vcżynilo
9:
milégo/ kielich twoy/ to ieſt/ męka twoia gorzká/ kto=
10:
rąs cirpiál dlá mégo zbawieniá. Tatz zapráwdę go
11:
rątzą miloſtz ij nábożeńſtwo w duſſy méy ſprawiá/
12:
Tatz mie we wſſytkich ſmutkoch ij przeciwnoſciách
13:
wſpomágá/ ij odplaty wicżnégo zbawieniá domie
14:
ſſcżá. Rozmyſláyże tedy iuż cżlowiecże mękę iezuſa
15:
milégo/ a zátz Iezus mily okiem ſwégo miloſierdziá
16:
na cię wezrzy/ rozum ci oſwiéci/ ijż cie iako Piotra/
17:
na krzyżu lotra/ rozrzewni ſerce twoie/ gorzkoſci na
18:
poij/ zá by twá milá duſſa pokoy w milym bodze na
19:
lazla/ ijżby nikogo niężądala/ iedno zranionégo Ie=
20:
zuſa/ ktory cie w laſce tu rozmnoży/ a potȳ żywocie
21:
chwály ſwé wiekuijſté domieſci Amen.
22:
Pieſń: Pange lingua/ Polſká/ w ktoré ieſt krotkié
23:
ſpominanié męki pana Iezuſowé. Ka: 104
24:
K
Rzyżu wierny ij wyborny ſamo drzewo ſſla
25:
chetné/ w żádnȳ leſie tobie nieieſt/ kwiatem/
26:
owocē rowné. Slodkié twoie gozdzie byly
27:
ktoré Kryſtuſa noſily.
28:
Ięzyku poy chwálebny boy/ wálkę krola motznégo/

strona: 161

zbawiciela naſſégo.Liſt 161
1:
gdy przez drzewo ſmiertz zwyciężyl zbawiciél ſwia=
2:
ta tego/ na krzyżu ſie ofiarowál/ by nás diáblu z mo
3:
cy wyrwál. ∴
4:
Maiątz lutoſtz nad Adamem/ ijż go byl diábel zra=
5:
dzil/ gdy przez iablka vkuſſenié ſmiertz ſobie byl vro=
6:
dzil/ on tedy drzewo naznacżyl/ by ſſkody drzewa
7:
zaplacil. ∴
8:
Tegotz dziala rząd zbawieniá naſſeo potrzebowál/
9:
aby chytroſtz zlégo wrogu tąż nauką oſſukál/ a ſ tąd
10:
przynioſl vlécżenié/ s kąd bylo przed tym ſkażenié.
11:
A gdy iuż więtz cżaſu przyſſlo ſwięteo popelnienijé/
12:
zeſlán z nieba ſyn od oyttza cżlowieku na zbawienié
13:
ien wſtąpil w trzewa dziewicżée/ wziąl na ſię cialo
14:
cżlowiecżeé. ∴
15:
Placże dziécię wielmi w ciaſnych iaſlicech polożo
16:
né/ matka cżlonki zagrzéwala w pieluſſki obwinio=
17:
né/ na ſwych go ręku noſila/ panieńſkim mlékiem
18:
kármila. ∴
19:
Potȳ po trzydzieſtym lecie gdy cialo zupelné miál/
20:
ijż ſie przeto byl narodzil na mękę ſie ſám wydál/
21:
dál ſie więzatz podiąl plwanijé ſromotę ij bicżo=
22:
wanijé. ∴
23:
Na krzyż okrutnie prżybiwſſy otztem z żolcią napo=
24:
iono/ cirnijm/ gwozdzmi/ ſrogą wlocżnią ſwięté cia
25:
lo zbodziono/ krew ſie woda wypuścila/ ktorá wſſyt
26:
ko ocżyſcila.
27:
Schyl galęzié drzewo ſilné/ ſpuſtz cżlonki rozcią=
28:
gnioné/ ſtáń ſie ſwému panu miękſſé/ niżlis z przod=
29:
ku ſtworzoné/ aby tak cialo nie pnialo a lżéy na tobie
30:
wiſialo. ∴
g iij


strona: 161v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Bos ty ſamo godné bylo/ niéſtz myto ſwiata wſſyt
2:
kiégo/ a przez cięſmy przewiezieni do brzegu bez=
3:
piecżnégo/ ten cie nám lodzią vdzialál/ ien cie ſwą
4:
krwia drogą oblál.
5:
Chwála bądz bogu oyttzowi/ krolowi náwyſſému/
6:
chwála téż panu Kryſtowi na krzyżu wiſſącemu/
7:
chwála ſwiętému duchowi/ w troycy iednému bo=
8:
gowi Amen. ∴
9:
❡Drugá: Vexilla regis prodeunt.
10:
I
Idą krolewſkié proporce
11:
Iaſné krzyża teiemnice/
12:
Nanijm (ktory cialo ſtworzyl)
13:
Podlug ciala ſie zawieſil.
14:
Na ktorym okrutnie zranion
15:
Bok ſrogą wlocżnią przebodzion/
16:
Krew ij woda wyplynęla
17:
By nás od grzéchow omyla.
18:
Spelnilo ſie tzo powiedál
19:
Dáwid/ gdy na ludzi wolál:
20:
Od drzewa má buóg krolowatz/
21:
Wſſytek go ſwiat má oględatz.
22:
Drzewo kráſné ij wybrané
23:
krolewſką krwią zrumienioné/
24:
Nadewſſytki godné tego/
25:
Niéſtz cżlonki boga prawégo.
26:
Blogiés ijż na twych ramieniéch
27:
Zaplatzon wſſego ſwiata grzéch/
28:
Na tobie myto zwáżono
29:
Więznia s piekla wykupiono.

strona: [162]

zbawiciela naſſégo.Liſt 161
1:
Przetotz ſie krzyżu klaniámy
2:
Mękę pańſką ſpominámy/
3:
Pomnoż tznotę ſprawiedliwym
4:
A dáy odpuſſcżenijé winnym.
5:
Ciebie troytza boże wielki
6:
Niecháy chwáli ięzik wſſelki/
7:
A ktorés przez krzyż odkupil/
8:
By zawſſe rządzil ij zbawil. Amen.
9:
Iezuſowégo grobu ſtrzeżenié. Ka: 105
10:
D
Rugiégo dnia/ to ieſt w ſobotę/ ſſli biſkupo=
11:
wie żydowſcy ku pilátowi rzekątz. Panie Pi
12:
lácie/ pamiętámytz ijże on zwodtza mowil ieſſcże ży=
13:
wiątz/ po trzech dniach wſtanę z mártwych. Przeto
14:
proſimy cie/ każ ſtrzédz grobu/ by ſnádz nie przyſſli
15:
vcżniowie iego/ ij nie vkradli ciala iego. Botz by byl
16:
bląd poſledni/ gorſſy niż pirwſſy. Rzekl Pilát: Má=
17:
cieli ſtrożą/ ijdzcie ſtrzeżcie iako vmiécie. Onij od=
18:
ſſedſſy/ oſadżili grób ſtrożmi we zbroię vbranymi/
19:
piecżęcią każdy ſwą zapiecżętowáwſſy.
20:
Oyttzow ſwiętych wybawienijé. Ka: 106
21:
M
Ily Iezus iako rychlo bogu oyttzu duſſę po
22:
lécil/ ona zlącżona z boſtwē/ zſtąpila do od=
23:
chlanij piekielné/ aby oytce ſwięteé nawie=
24:
dzila/ ktorzy ſie radowali aby z onych ciemnoſci tym
25:
rychléy bylij wybawienij. Oyttzowie gdy iaſnoſtz
26:
iéy vzrzeli/ barzo ſie ſtego radowali/ ij gloſem wiel=
27:
kim ſpiewaiątz/ wſſytcy zawolali: O zawitáy dáw=

strona: [162]v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
no pożądany Iezu mily/ ktorégoſmy przez tak dlugi
2:
cżas z radoſcią/ w ciemnoſci ſiedzątz cżekali/ ij ſ pla=
3:
cżem k tobie wolali. Otocieſmy dzis wzięli pocieſſe=
4:
nié/ przez twé ſwięté krwie wylánié. Racżyż nás iuż
5:
ſtąd wywiéſtz boſmy twé ſtworzenie. A możem wie
6:
rzytz ijż wſſytcy wten cżas przed nijm padli/ dzięku=
7:
iątz iego ſwięté miloſci/ ijż przez krzyż ſwięty/ ij mękę
8:
iego niewinną byli wybawienij z onych to ciemno=
9:
ſci. Tamże będątz dlugo ſ nijmi rożmáwiál ij laſka=
10:
wie ié pociéſſál. Potym wiodl ié z wielkim weſelim
11:
do raiu ziemſkiégo/ ij przebywál tam s nijmi w nie=
12:
wymownȳ weſelu/ aż bliſko ſwitaniá dnia niedziel=
13:
négo. Tam gdy przyſſedl/ Enoch z Eliáſſem/ po=
14:
znali go ijż on byl zbawiciél w zákonie dáwno obie=
15:
tzany. Przeto poklęknąwſſy przed nijm padli/ ij ch=
16:
wálę mu boſką dali. Potym Iezus rzékl ku oyttzom
17:
ſwiętym: Iuż námileyſſy moij przyſſedl cżas/ abych
18:
wſtál zmartwych/ przez tę krotką chwilę tu mie do=
19:
cżekáycie/ zaſie wám ſie poſtawię/ gdy matkę moię
20:
ſmutną przod pocieſſę/ ij apoſtoly s klopotu wyba=
21:
wię. Vſlyſſáwſſy to onij wſſytcy/ na ziemię przed
22:
nijm pádwſſy/ cżeſtz ij chwálę iemu dáwaiątz mo=
23:
wili: W twé ſlicżnoſci boſkié/ podz a poſtępuy krolu
24:
wſſytkié chwály. Wſtáń iuż z mártwych/ a pokaż ſie
25:
matce twé Marij/ botz ieſt w wielkim ſmutku duſſa
26:
iey. Ale proſimy twé boſkié miloſci/ rychlo ſie zaſie
27:
k nám nawroci/ A w twym chwálabnym ciéle wſtá
28:
wſſy z grobu nám ſie też vkaży.
29:
Dokonáwaią ſie kſięgi drugié.

strona: 163

zbawiciela naſſégo.Liſt 163
1:
Kſięgi trzecié.
2:
Iezuſa milégo chwálebné trzeciégo dnia
3:
z mártwych wſtanijé Ka: 1.
4:
P
An Iezus Kryſtus zbawiciel
5:
naſs miloſciwy/ podlug ciala
6:
w grobie leżątz/ a wedle duſſe
7:
w otchlanij piekielneé z oytcy
8:
ſwiętymi będątz/ oytce ſwięteé
9:
s ciemnoſci wywiodſſy/ a do
10:
raiu ié doprowadziwſſy/ rano
11:
barzo dnia niedzielnégo/ z wiel
:
grafika
12:
koſcią wielką ſwiętych
13:
aniolow przyſſla ona
14:
przenáſwiętſſá duſſa
15:
ku grobu do ciala/ a z=
16:
lącżywſſy ſie poſpolu
17:
z ſwym ſwiętȳ cialem/
18:
prawy buóg ij ijſty cż=
19:
lowiek ſwą boſką mo=
20:
tzą/ nieruſſaiątz zámku/
21:
anij piecżęci grobo=
22:
wych/ wſtál chwáleb=
23:
nie z wielką ſwiatloſcią
24:
z mártwych. Wtē cżas
25:
gdy ſie to chwalebneé
26:
z mártwych wſtanijé
27:
ſtalo/ ſtroże wſſytcy co
h


strona: 163v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
iego grobu ſtrzegli/ ij od wielkié iaſnoſci zlękwſſy
2:
ſie/ na ziemię popadali za mártwé. A przyſſedſſzy k ſo
3:
bie widzątz iże Iezus wſtál ſwą motzą z mártwych/
4:
weń vwierzyli/ A ſſedſſy do Ieruzalem wſſytkiému
5:
ludu to powiedzieli/ cżemu licemiernicy ij kſiążęta
6:
kaplańſcy nie radzi byli/ anij tzo s tym rzétz niewie=
7:
dzieli. Panna Mariá będątz cżaſu tego na ſwȳ po=
8:
koiu/ ſilnym nábożeńſtwem bogu oyttzu modlila ſie
9:
rzekątz. O námiloſiernieyſſy ij nálaſkawſſy boże
10:
oytcżé/ ſyn twoy ij moy iedyny/ wedle wolé twé ſro
11:
motnie vmarl na krzyżu miedzy lotry/ iakoby on
12:
byl lotr náwiętſſy/ iá niedoſtoyná pogrzeblam cia=
13:
lo iego z ſwymi ſioſtrami/ z Iozefem ij z Nykodemē
14:
ij z Iánem. Przeto proſſę twé boſkié dobroci/ podlug
15:
obietzania iego/ racży mi go przywrocitz/ Oto iuż
16:
trzeci dzień iako vmarl/ a niewiém gdzie tak dlugo
17:
trwá/ mégo ſmutku niebácżątz. Niechátz ale mily
18:
oytcże przydzie rychléy ta godzina/ ijż bych vzrzala
19:
mégo iedynéo ſyna. Racży mi proſſę cie iego miloſtz
20:
tym rychléy przyſlatz/ bo duſſa moia pirwéy niebę=
21:
dzie pocieſſona/ aż okiem moijm oglądám doſtoy=
22:
noſtz iego żądliwą. O moy námileyſſy ſynácżku/ ij
23:
tzo ſprawiáſs/ ij gdzie tako dlugo przebywáſs/ ma=
24:
tuchny twé zapamiętáwſſy? Proſſę cie moy námi=
25:
leyſſy ſynu/ przez ſerdecżną miloſtz ktorą cié gorątzo
26:
miluię/ iako ty dobrze znáſs/ nieracży dlużéy mieſſ=
27:
katz/ racży mi ſie tȳrychléy vkazatz/ racży mie ſmut=
28:
ną matuchnę pocieſſytz. Pamiętáy ijżes mowil: trze
29:
ciégo dnia z mártwych wſtanę. Oto iuż dzis trzeci

strona: 164

zbawiciela naſſégo.Liſt 164
1:
dzień iakos ſie gorzko rozlącżyl ſemną. A zá moy mi
2:
ly ſynu malotz ſie widzi/ ijż wcżora ij przed dniem w
3:
cżorayſſym/ dlá twé męki byl mi dzień wielmi dlugi
4:
nędze ij ſmutku pelny/ dzień ciemnoſci ij wielkié ża=
5:
loſci/ dlá twé ſmierci ij rozlącżeniá ſemną. Iuż ſy=
6:
nu moy námileyſſy/ ktorégoż nadewſſytko żądám
7:
widzietz/ nawroci ſie ku mnie/ Przydzi iuż ku mnie
8:
moy mily krolu wſſech náwyſſy/ ſertza mégo niewy
9:
mowná ſlodkoſci/ bos mi ieſt wſſytek żądliwy. Przi
10:
dzi iedyná nadzieio moia/ bo ty ieſtes moie weſelé/
11:
Nawiedz mie vciecho moia/ botz ſerce moie bez cie=
12:
bie barzo teſknieie. ∴
:
grafika
13:
Iezus mily matce ſie
14:
vkázál. Ka: 2
15:
G
Dy tak ſ placżē
16:
nábożnie pāna
17:
náſwiętſſá dlugo mo=
18:
wila/ a oto Iezus milo=
19:
ſciwy z mártwych w=
20:
ſtawſſy/ nápirwéy ſie
21:
ſwé matuchnie vkázál/
22:
ij ſtanąl przed iéy milo=
23:
ſcią/ barzo weſoly/ ij o=
24:
chotnie ią pozdrowil.
25:
rzekąc: Pozdrowiona
26:
bądz ſwiętá bożá poro
27:
dzicielko. Ona wnet pa
28:
dla na ſwé kolana/ ij wielmi ſie zadziwiwſſy rzekla:
h ij


strona: 164v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Y ty ies moy námileyſſy ſynu? Iezus takiéż przed
2:
nią poklęknąl ij odpowiedziál. Iá ieſtem matuchno
3:
moia milá. Ona zatym natychmiáſt powſtala/ ij ná=
4:
bożnie go przywitala/ wvſta ij w ręce go tzalowala.
5:
O iaká tam radoſtz byla/ iakié rozmáwianijé tam
6:
weſolé bylo/ kto to może wymowitz/ zapráwdę żád=
7:
ny/ iedno ty panno blogoſlawioná. Potym oblapia=
8:
niu ij tzalowaniu/ ręce iego bok ij nogi matuchna pil
9:
nie oględowala/ ieſtliby iaki bol miál/ o to pilnie py
10:
tala. Iezus matuchnie ſwé odpowiedziál/ ijż żádné
11:
boleſci iuż więcéy niecirpiál/ ij ijnéo wielé tam s nią
12:
weſele rozmáwiál. powiedaiątz iako pieklo pokazil/
13:
ij oytce s niego ſwięté wybawil. Przeto nieſmętzże
14:
ſie iuż więcéy matuchno moia milá/ otociem iá ieſt
15:
s tobą vciecha twoia.
16:
Trzy Marié maſci przynioſly. Ka: 3
17:
M
Aria Magdalena ij Maria Iakobi ij Sa=
18:
lomégo/ w ſobotę w wiecżor kupily drogich
19:
maſci/ aby przyſſedſſy pomazaly Iezuſa/ a barzo ra=
20:
no pirwſſéo dnia po ſobocie przyſſly do grobu/ gdy
21:
iuż bylo ſlońce weſſlo. Na drodze ijdątz/ ony mieſtza
22:
tzalowaly gdzie ſie tzo z Iezuſem ſtalo/ iako kędy wo
23:
dzon/ gdzie ſie nanie obezrzál/ gdzie pod krzyżē pádl
24:
gdzie zwlecżon/ gdzie vkrzyżowán. Idątz po onéy
25:
drodze/ ſobie vkazowaly ij mowily k ſobie: Kto nám
26:
odwali kamiéń odedrzwi grobowych/ bo owſſeyki
27:
ieſt wielki. A patrzatz tam ku grobu/ vzrzaly odwa=

strona: 165

zbawiciela naſſégo.Liſt 165

:
grafika
1:
lony kamiéń (bo byl wiel
2:
mi wielki) a wſſedſſy do
3:
grobu vzrzaly mlodzień
4:
tza ſiedzącéo na prawicy
5:
przyodziáneégo biálym
6:
odzienijm/ ij zlękly ſie.
7:
Ktory im rzékl: Nieboy
8:
cie ſie/ Iezuſa ſſukácie/
9:
Nazareńſkiéo vkrzyżo=
10:
wanégo/ wſtál ci z már=
11:
twych/ a nie ieſt tu/ ototz
12:
mieſce gdzie go bylo po
13:
lożono. Ale ijdzcie a po=
14:
wiedzcie to vcżēnikom
15:
iego ij Piotrowi/ ijżetz
16:
przedeydzie wás do Ga
17:
lileé. Tam go vzrzycie/ iakoż powiedziál wám.
18:
Iezus mily vkázál ſie Marié Magdalenie. Ka: 4
19:
G
Dy trzy Marié aniola w grobie vzrzaly/
20:
iako boiazliwé vciekly/ a niebácżątz tzo ijm
21:
aniol powiedál/ ijże Iezus z mártwych wſtál/ w=
22:
rociwſſy ſie ku apoſtolom/ mowily aby vkradzion
23:
Iezus mily. Ale Magdalena ijże gorątzo milowala
24:
niechtzątz byb żywa bez ſweo miloſnika/ niewiedzątz
25:
gdzie go indzie ſſukatz/ wrociwſſy ſie do grobu/ gorz
26:
ko plakala/ powtoré ij potrzecié tam naglądala/ bo
27:
miala nadzieię/ ijż go rychléy náydzie tam gdzie go

strona: 165v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
pogrzebla. Y rzekli iéy aniolowie: Niewiaſto/ ij tzo
2:
plącżeſs? Odpowiedziala/ ijż wzięto pana mégo/ a
3:
niewiém gdzie polożyli iego. Bacż tu dziwné zapá=
4:
lenié miloſci gorącé: Przedtȳ ſlyſſala od aniola ijże
5:
z martwych wſtál/ potȳ ſlyſſala odedwu ąniolu / ijż
:
grafika
6:
żyw ieſt/ a tego wſſytkié
7:
go nie bácży mowiątz:
8:
Niewiém gdzie go polo
9:
żyli. Mowi tu Orijenes
10:
Iż miloſtz gorątzá to cży
11:
nila/ bo iéy duſſa nie by=
12:
la przy niéy/ ale gdzie iey
13:
miſtrz ij miloſnik byl/
14:
dlá tego niemogla o ijn=
15:
ſſym myſlitz/ ani mowitz
16:
iedno onijm. A gdy tako
17:
plakala niedbaiątz po=
18:
wieſci anielſkié/ iey mi=
19:
ſtrz ij miloſnik/ ieſſcże v
20:
matki będątz/ a tę pil=
21:
noſtz iéy (iako buog) wi=
22:
dzątz/ niemogl ſie zadzierżetz daléy/ Ale to wſſytko
23:
rozpowiedziál matuchnie ſwé milé/ proſſątz odpuſſ=
24:
ſſcżeniá odeſciá ku pocieſſeniu téy niewiaſty w tak
25:
wielkié miloſci. Odpowiedziala matuchna laſkawá
26:
ſynácżkowi ſwému milému: Stáń ſie moy mily ſy=
27:
nu wolá twá ſwiętá/ racż ijdz ij vpokoijtz placż gorz
28:
ki téy to niewiaſty/ bo wiernie ſmiérci twé ij żaloſci
29:
mé żaluie. Ale mnie téż moy mily ſynu nieracż za=

strona: 166

zbawiciela naſſégo.Liſt 166
1:
pamiętatz/ racż zaſie ku mnie przydz/ gdy ią vtoliſs.
2:
W tym Iezus mily z vcżliwoſcią odſſedl od ſweé
3:
milé matki/ ij vkázál ſie Marié Magdalénie rzekątz:
4:
Niewiaſto cżemu placżeſs/ kogo ſſukáſs? A ona nie
5:
znaiątz miloſci iego mnimaiątz go bytz ogrodnikiem
6:
odpowiedziala: Panie ieſtliby go ty wziąl/ powiédz
7:
mi iá darowáwſſy cie dobrze/ wezmę go ſobie.
8:
Rzekl k niéy Iezus: Mariá/ Ona poznáwſſy po rze
9:
cży ijż on byl ktoréo ſſukala/ iakoby ze ſmierci ożyla
10:
z wielką radoſcią rzekla: O moy mily panie/ ty ies
11:
ktorégociem iá ſſukala/ a pádwſſy przed nijm/ nogi
12:
iego potzalowatz chciala/ iako zwykla. Iezus mily
13:
chtzątz więcéy zapalitz ſerce iey/ niedopuſcil ié tego
14:
vcżynitz rzekątz. Niechciéy ſie mnie dotykatz/ Y rzékl
15:
k nié daléy: Izám iá tobie niepowiedál/ ijż trzeciégo
16:
dnia zmártwych wſtanę/ a dlá cżegoż mie ſſukáſs
17:
w grobie? Odpowiedziala Maria Magdalena: O
18:
móy námileyſſy miſtrzu/ taká żaloſtz duſſę moię s
19:
twé marné ſmierci ſciſnęla/ ijż wſſego zapamiętaw
20:
ſſy/ anij ſie cżuiątz/ vſtawicżniem o ciele twym ſwię
21:
tym myſlila/ ij o mieſtzu na ktorymem ié pogrzebla/
22:
chtzątz ié maſciámi drogimi pomazatz/ dlá tegociem
23:
plakala/ ijżem tego vcżynitz niemogla. Ale bądz iuż
24:
blogoſlawioné ijmię twé ſwięté nawieki/ ijżes wiel=
25:
możnie (iakos nám obietzál) powſtál zmártwych.
26:
A niemalą chwilę tak rozmáwiaiątz ſtáli poſpolu w
27:
niewymowné radoſci. Potym iąl odſtępowatz od
28:
niéy mowiątz/ ijż téż chce vcieſſytz oblicżnoſcią ſwą
29:
drugié. Magdalena zlękwſſy ſie teo ſlowa/ bo nigdy

strona: 166v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
od niego niechciala bytz odlącżona/ rzekla: O moy
2:
mily panie/ iako bácżę nierácżyſs s nami trwatz ia=
3:
ko przed tym. Proſſę racż na mię grzéſſną wſpomi=
4:
natz/ ij na dobroci ktorés mi rácżyl vdzialatz/ ijżes s
5:
takową grzéſſnitzą nie wzgardzil obtzowatz. Przeto
6:
mily panie nieopuſſcżay mie téż ninijé/ ale racży pa=
7:
miętatz na moi zbawienijé. Iezus miloſciwy odpo
8:
wiedziál. Nieboyſie tzorko moia milá bądz ſtála/ bo
9:
iá ciebie nieopuſſcżę/ aliż cie do ſwé chwály wezmę/
10:
A dáwſſy iéy przeżegnanié/ od ocżu iéy zniknąl/ ona
11:
téż pocieſſona za ſwymi towarzyſſkami ku miaſtu
12:
poſſla/ ij nalazla ié cżekaiące ſiebie/ ktorymże z weſe=
13:
lim powiedziala/ ijż Iezuſa ſwégo miſtrza widziala
14:
Ony ſlyſſątz iż ſie iéy vkázal ij tak laſkawie ſ nią roz
15:
máwiál/ rozmnożywſſy ſmutek w ſobie/ odeſſly od
16:
niéy/ a z wielkié żądzé o Iezuſie rozmáwiaiątz/ chcia
17:
ly zaſie do grobu ijdz/ alitz miloſciwy Iezus miedzy
18:
ijmi ſtoij/ ij weſele k nim mowi: Bądzcie pozdro=
19:
wiony ſioſtry milé. Ony z niewymowną radoſcią
20:
przedeń padly/ daiątz mu chwálę ij cżeſtz/ iako ſwé=
21:
mu ſtworzycielowi/ wſtáwſſy z Iezuſem gádaly/ ij
22:
weſolą wielkę notz s nim mialy. A chtzątz ſie Iezus
23:
mily ijm zocżytz/ pocżąl k nim tak mowitz: Idzcie mi
24:
lé ſieſtrzyce/ a vcżennikom moijm powiédzcie moie
25:
z martwychwſtanijé wierné.
26:
Iezus mily nawiédzá w raiu oytce
27:
ſwięté powtoré. Ka: 5

strona: 167

zbawiciela naſſégo.Liſt 167
1:
P
An Iezus miloſciwy/ vcieſſywſſy ony w=
2:
ſſytki ktorzy przy ſmierci iego byli/ poſſedl
3:
z wielką wielkoſcią ſwiętych anilow do ra=
4:
iu. Oyttzowie ſwięci naprzeciw iego ſwięté miloſci
5:
wſſytcy wyſſli/ ij ſpiéwaiątz weſele mowili: Oto
6:
krol/ pán ij buog naſs/ wynidzmy a zabieżmy iemu/
7:
iego kroléwaniu konietz niebędzie. Dzień ſwięty na=
8:
ſtál nám/ wynidzcie wſſytcy/ a dáycie chwálę pada
9:
iątz bogu. Tamże wſſytcy padwſſy boſką mu chwá
10:
lę dali/ a powſtawſſy/ drugié ſpiéwanijé zacżęli. Roz
11:
kwitlo ſie naſs mily panie twoie cialo/ ktoreé cżaſu
12:
twé męki gorzkié bylo vſchlo/ dla tego napelniſſ nás
13:
weſelim/ radoſcią ij wielką vciechą/ bo ten ieſt dzień
14:
ktorégoſmy dáwno cżekali/ aby nakármil ſlodko=
15:
ſcią tweé owiecżki. Y ſtál tam s nijmi mnożątz ijm
16:
przez dlugi cżas weſelé. Gdy ſie bralo ku wiecżoro=
17:
wi/ rzekl k nijm Iezus mily: Mám lutoſtz nad mo=
18:
iémi braciſſki apoſtoly/ ktorzy boiaznią ſą rozproſſe
19:
nij/ bląkaią ſie iako owce bez paſtyrza w wielkim
20:
ſmutku żądaiątz mie widzietz/ poydę przeto dlá ijch
21:
pocieſſeniá/ vkáżę ſie ijm/ potwirdzę ié ij vcieſſę ié/
22:
aletz w rychle zaſie kwám przydę/ ony pocieſſywſſy/
23:
wás zaſie nawiedzę.
24:
Iezus vkázál ſie dwiema zwolenikom
25:
ijdącym do Emáus. Ka: 6
26:
T
Egoż dnia niedzielnéo/ dwa ze zwolenikow
27:
Iezuſowych/ ſſli w tenże dzień do miaſtecżka ktoreé
i


strona: 167v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
bylo ſſeſtzdziéſiąt ſtaiáń od Ieruzalem/ ijmieniem
2:
Emáus/ iakoby rozpácżaiątz o miſtrzu ſwym/ ij
3:
ſmutliwie ſpolu gádaiątz o wſſytkich tych rzecżách
4:
ktoré ſie ſtaly ij przygodzily ijch miſtrzowi. Gdy tak
5:
rozmáwiali/ pán Iezus przylącżyl ſie k nijm/ iakoby
:
grafika
6:
ktory ijnſſy pielgrzym/
7:
ij ſſedl s nijmi/ pytaiątz
8:
przycżyny ijch zaſmuce
9:
niá/ bo ſmutnie ſſli/ a téż
10:
tzo by ſpolu gádali/ rze=
11:
kątz k nijm: Ktoreé to ſą
12:
rzecży/ ktoré rozmáwiá
13:
cie ſpolu idątz/ a ieſteſcie
14:
ſmutni. Y odpowieda=
15:
iątz ieden ktorému ijmię
16:
bylo Kleofas/ rzékl ie=
17:
mu. Ty ſám pątnik ie=
18:
ſtes téż do Ieruzalem/
19:
a niewiéſs o tym tzo ſie
20:
ieſt ſtalo w niém tychto
21:
dnij? Ktorym on rzékl:
22:
A tzo? Onij rzekli: O Iezuſie Nazarańſkim/ ktory byl
23:
mąż/ prorok motzny/ w vcżynku ij w rzecży przed bo
24:
giem ij przed wſſytkimi ludzmi/ A iako wydali iego
25:
biſkupowie a kſiążęta naſſe ku potępieniu ſmierci/ ij
26:
vkrzyżowali iego/ A myſmy mnimali ijżeby on miál
27:
wykupitz Izrahel/ a temu wſſytkiému dzis trzeci ieſt
28:
dzień/ iako ſie to ſtalo. Ale ij niewiaſty niektoré z na=
29:
ſſych/ przeſtraſſyly nás/ ktoré przededniē byly v gro

strona: 168

zbawiciela naſſégo.Liſt 168
1:
bu/ A nienalazwſſy ciala iego/ przyſſly powiedaiątz
2:
ijżeby tylko widzenijé anielſkié widzialy/ ktory po=
3:
wiedál/ ijżby wſtál z mártwych/ ij żyw byl. Y ſſli nie
4:
ktorzy z naſſych ku grobu/ a tak nalezli iako niewia=
5:
ſty powiedaly/ ale iego nienalezli. A tedy on rzékl
6:
k nijm: O ſſálenij/ ij nierychli ſercem k wierzeniu/ w
7:
ſſemu tzo mowili prorocy/ Wſſak to muſil cirpietz
8:
Kryſtus/ a tak wnijſtz do chwály ſwé. A pocżąwſſy
9:
od Moijżeſſa/ ij od wſſytkich prorokow/ wykladál
10:
ijm wſſędy piſma/ ktoreé o niém (we wſſytkich piſ=
11:
miech prorotzkich) piſány byly. Y przybliżyli ſie ku
12:
grodkowi/ do ktorégo ſſli/ a on ſie vkázál daley ijſtz.
13:
Ale go onij przynękali (by zoſtál przy nich) rzekątz:
14:
Zoſtáń s nami/ botz ſie kwiecżoru bliży/ a nachylon
15:
ieſt iuż dzień/ ij przybliżá ſie notz. A tedy zoſtál przy
16:
nich/ ij wſſedl ieſt ſnimi do goſpody. Y ſtalo ſie ieſt
17:
gdy ſiedziál z nimi za ſtolē/ wziąl chléb a przeżegnál
18:
ij lámál a podáwál ijm. A zatȳ odworzony ſą ocży
19:
ijch/ ij poznali go/ a on zniknąl od ocżu ijch. A tedy
20:
rzekli weſpolek: Wſſak bylo goraiącé ſerce naſſe w
21:
nás gdy mowil ſ nami na drodze/ a otwijérál ij wy
22:
kladál nám piſma prorotzkié. Y wſtáwſſy teyże go=
23:
dźiny/ nawrocili ſie do Ieruzalem/ a nalezli poſpolu
24:
iedēnáſcie zgromadzonych zwolenikow/ ij ty ktorzy
25:
ſnimi byli rzekącé: Iże wſtál z mártwych pán ijſcie
26:
ij práwdziwie/ a vkázál ſie Symonowi. Y onij po=
27:
cżęli ijm wypowiedatz tzo ſie dziálo s nijmi na dro=
28:
dze/ a iako poznali go w lámaniu chleba. O duſſo
29:
grzéſſná/ bacż tu pilnie wielką dobrotz Iezuſa miléo/
i ij


strona: 168v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ijże z niewymowneé miloſci niedopuſcil vcżniow
2:
ſwych trwatz dlugo w blądzie/ ale ſié k nijm przylą=
3:
cżyl/ pytaiątz przycżyny/ cżemu by ſie ſmucili? A nie=
4:
chtzątz ijch w wątpieniu/ anij w zaſmuceniu zoſta=
5:
witz/ piſmo ijm wykladá/ ſertza w miloſci rozpálá/
6:
wątpienijé ij bląd od nich oddálá. Takiéż na każdy
7:
dzień s nami cżyni duchownie/ Bo gdy ſie przygo=
8:
dzi ijżeſmy leniwi a gnuſni ku ſlużbie bożé/ albo ſam
9:
nienijé mámy zwiklané/ albo zmiéſſané/ ſkoro o bo=
10:
dze mowitz pocżniémy/ albo myſlitz/ hned przylącży
11:
ſie k nám potwierdzaiątz/ niewidomie oſwiétzaiątz/
12:
ij ku milowaniu ſweému ſertza rozpálaiątz/ to każ=
13:
dy w ſobié vzná/ kto ſie iedno k niemu má/ Bo nie=
14:
maſs lepſſé pomocy anij lékarſtwa w takowych rze
15:
cżách/ iako rozmyſlaiątz albo rozmáwiaiątz o mi=
16:
lym bodze. Iako naucżá Dáwid krol ij prorok dzi=
17:
wuiątz ſie a mowiątz: O iako ſlodnie w vſciech mo=
18:
ijch mily panie ſlowo twoie. A na drugiém mieſtzu
19:
tenże Dawid mowi: Ogniſteé barzo ſlowo twoie/
20:
zapálilo ſie barzo ſerce moie we mnie w rozmyſla=
21:
niu mym/ rozgoré ſie ogień ku miloſci bożé. Bacż
22:
téż tu twégo miléo pana wielką dobrotliwoſtz ij glę
23:
boką pokornoſtz. Pozrzy na iego pokorę/ iakotz ijdzie
24:
buóg wierny/ iuż nieſmiertélny/ ſproſtácżki rozpra=
25:
wiaiątz/ naucżaiątz ié miloſaiwie / w ijch zaſmuceniu
26:
cieſſątz ié. Oglądáy téż iako vdál ſie daléy ijſtz/ aby
27:
żądzá w nich ſie więcéy k niemu rozpálila/ aby go
28:
pirwéy od ſiebie niepuſcili/ aliżby go poznali/ przeto
29:
mowili wſciągaiątz go: Zoſtáń s nami. botz iuż ku

strona: 169

zbawiciela naſſégo.Liſt 169
1:
wiecżoru ſie bliży a nachylon ieſt dzień ij odchodzi.
2:
Dál ſie miloſciwy pán namowitz/ ij ſſedl s nimi/ a
3:
otworzyl ijch ocży ijż go poznali. Tako teéż s nami
4:
zawżdy dzialá niewidomie Iezus mily/ chce byſmy
5:
go dzierżeli/ a powſciągali nábożnymi modlitwa=
6:
mi/ naucżaiątz nás w tym/ abyſmy ſie zawżdy iego
7:
ſwięté miloſci modlili.
8:
Iezus przez zamknioné vlicżki wſſedl
9:
ku ſwym zwolenikom. Ka:7
:
grafika
10:
G
Dy miloſciwy
11:
pán Iezus onȳ
12:
dwiema zwole
13:
nikom zniknąl/ do Ieru
14:
zalem zaſie poſſli/ ij apo
15:
ſtolom powiedzieli/ ijże
16:
pana ſweégo widzieli/
17:
onij téż ijm powiedalij
18:
ijż z mártwych wſtál/ a
19:
iuż ſie Piotrowi vkázál
20:
A gdy ty rzecży rozmá=
21:
wiali/ ſtanąl pán Iezus
22:
w poſrodku ich (acżkoli
23:
ſie dlá boiazni żydow=
24:
ſkié byli motzno zāknęli)
25:
ij rzékl ijm: Pokóy wám/ Iá ieſtē/ nieboycie ſie. Ale
26:
onij zaſmucenij ij przeſtraſſenij będątz/ domniemali
27:
ſie ducha widzietz. Y rzékl ijm: Przecż zaſmucenij ie=

strona: 169v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ſteſcie/ a myſlenijé wſtępuią w ſertza waſſe/ Widz=
2:
cież ręce ij nogi moie/ ijżetz iá tenże ieſtem. Matzáy=
3:
cie a oglądáycie/ bo duch ciala ij koſci niemá/ iakoż
4:
mnie widzicie mietz. A gdy to rzekl/ vkázál ijm ręce
5:
ij nogi. Ale gdy ieſſcże oni niewierzyli a dziwili ſie/
6:
dlá weſelá/ rzélk A mácie tu tzo ku iedzeniu? Ale onij
7:
przynieſli iemu cżęſtz ryby piecżoné/ ij pláſtr miodu
8:
A gdy to iádl przed nimi/ wziąwſſy oſtatki dál ijm/
9:
a rzékl k nim Tytz ſą ſowa ktoréciē mowil k wám
10:
gdym ieſſcże byl s wami/ ijże potrzéb ieſt aby napel=
11:
niony byly wſſytki rzecży/ ktoré piſány ſą w zákonie
12:
Moizéſſowȳ/ a w prorocech ij w żalmiech o mnie.
13:
Tedy otwijrál ijm ſmyſl/ aby rozumieli piſmóm/ A
14:
powiedziál ijm: Ze tak mialo bytz/ a tak muſil cir=
15:
pietz Kryſtus/ a wſtatz z mártwych dnia trzeciégo/
16:
a kazatz w ijmię iego pokutę a odpuſſcżenijé grzé=
17:
chow miedzy wſſemi rodzaymi. O iako ſſcżęſny ij
18:
ſwięty on dom byl/ w ktorym takowy goſtz/ taká cże
19:
ládka/ takowé weſelé/ taká nauka ij potwiérdzenijé
20:
krzeſciańſkié wiary/ ij taká weſolá wielkanotz byla/
21:
gdzie ſie rozmáwiál pán z ſlugami/ miſtrz z zwole=
22:
niki. O iakié ij iako wielmi roſkoſſneé weſelé s tego
23:
apoſtolowie mieli/ ijż pana ſwégo iuż chwálebnégo
24:
widzieli/ dziękuiątz mu z iego odkupieniá/ ij pocieſſ=
25:
négo nawiedzeniá/ daiątz ſie mu winni/ ijżego byli
26:
odbieżeli cżaſu iego męki. Wtym pán Iezus zniknąl
27:
od nich nágle/ a onij zoſtali w wielkim nábożēſtwie/
28:
wzdychaiątz gorątzo żądali/ aby iego doſtoynoſtz za
29:
ſie widzieli. A ty wſſytki vkázaniá dziály ſie dnia

strona: [170]

zbawiciela naſſégo.Liſt 107
1:
pirwſſégo wielkonotznégo. Pamiętáyże iuż cżlowie
2:
cże w każdy piątek oplakatz mękę Kryſtuſa milégo/
3:
a w niedzielę radowatz ſie z zwycięſtwa iego/ bo ijm
4:
nábożniéy mękę iego oplacżeſs/ tym więtſſą laſkę w
5:
dzień z mártwych wſtaniá bożégo wezmiéſs/ a to
6:
oboie od miléo boga bez wątpieniá otrzimáſs/ ieſtli
7:
rzecży ſwietſkié opuſciwſſy wſſytkim ſercem boga
8:
ſie rozmiluieſs/ a ku vcżniom Iezuſa milégo przez
9:
naſladowanijé przyſtanieſs.
10:
Iezus mily wtoré nawiedzil apoſtoly/ gdy
11:
Tomaſs byl miedzy nijmi. Ka: 8
:
grafika
12:
G
Dy byl wiécżor
13:
dnia onego pir
14:
wſſégo po ſobo
15:
cie a dzwirze byly zaw=
16:
rzony/ gdzie byli vcżen=
17:
nicy zgromadzenij prze
18:
ſtrach żydowſki/ Przy=
19:
ſſedl Iezus a ſtál w po=
20:
ſrodku ijch/ ij rzékl ijm:
21:
Pokóy wám. A gdy to
22:
rzékl/ vkázál ijm ręce ij
23:
bok/ a tedy ſie vrado=
24:
wali vcżēnicy/ widzęcy
25:
pana. Tedy rzékl ijm po
26:
wtoré: Pokoy wám/ Ia
27:
ko mie poſlál ocietz/ tako ij iá poſylám wás. To gdy

strona: [170]v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
powiedziál tchnąl (miedzy ié) a rzekl ijm: Prziymi=
2:
cie ducha ſwiętego/ ktorychbyſcie odpuſcili grzechy
3:
odpuſſcżaią ſie ijm/ a ktorychbyſcie zadzierżeli/ za=
4:
dzierżány ſą. A Tomaſs ieden ze dwunáſcie/ ktory
5:
nazwán ieſt niedowiárek/ niebyl w ten cżas s nijmi
6:
gdy przyſſedl Iezus. A przeto powiedzieli iemu ijni
7:
vcżennicy/ rzekątz: Widzieliſmy pana. Ale on rzékl
8:
ijm: Nieuzrzęli w ręku iego przeklociá gwozdziow/
9:
a ieſtli nieprzytknę paltza na mieſce gwozdziow/ a
10:
niewlożę ręki mé w bok iego/ nieuwierzę. A ſtalo ſie
11:
ijż po oſmi dnioch zaſie byli vcżennicy iego wnątrz
12:
ſpolu/ a Tomáſs ſ nimi/ Przyſſedl lepak pán Iezus
13:
k nijm zawrzonymi drzwiami/ ij ſtál poſrodku ich
14:
a rzekl ijm: Pokóy wám. Potym rzékl Tomáſſowi:
15:
Wpuſtz paletz twoy tu/ a widz ręce moie/ a zcięgni
16:
rękę twą/ a wloż w bok móy/ a niechciéy bytz niewie
17:
rzący ale wierny. Tomáſſ dotknąwſſy ſie pana ſwé
18:
go/ odpowiedziál ij rzékl iemu z nábożeńſtwa/ wy=
19:
znáwaiątz winę: Pán móy ij buóg moy. Rzekl iemu
20:
Iezus: Iżes mie widziál Tomáſſu vwierzyles/ Blo
21:
goſlawienij ktorzy niewidzieli a vwierzyli. Mnogo
22:
zagiſté ij ijnych znamion cżynil Iezus przed oblicż=
23:
noſcią vcżennikow ſwych/ ktoreé nieſą popiſány w
24:
kſięgach tych. Ale ty napiſány ſą/ abyſcie wierzyli/
25:
ijże Iezus Kryſtus ieſt ſyn boży. A abyſcie wierzątz
26:
mieli żywot w ijmię iego. A tu przy tym oglądáy/
27:
ieko pán Iezus ktory ieſt paſtyrz dobry/ miál wiel=
28:
ką piecżą o iedné blądzące owcy/ ij z wielkié laſki do
29:
życżá dotykatz blizn ciala ſweégo/ dlá oddaleniá

strona: 171

zbawiciela naſſégo.Liſt 171
1:
wątpieniá ij niedowiarſtwa każdégo. A pocieſſyw=
2:
ſſy wſſytki iako ocietz laſkawy/ poſſedl ku Galileij/ o
3:
bietzuiątz tam ſie ijm drugi ráz vkázatz/ gdzież ſie ijm
4:
potȳ rychlo byl vkázál mowiątz: Dána mi wſſytka
5:
motz w niebie ij na ziemi/ przeto wy námileyſſy moij
6:
po wſſytkim ſwiecie poydziecie/ naucżaiątz pogany/
7:
krzcżątz ié/ w ijmię oyttza/ ij ſyna/ ij ducha ſwiętégo/
8:
naucżaiątz ié chowatz wſſytkiégo to tzom wám przy
9:
kazál/ a iátz będę ſwami wſſytkiémi/ aż do ſkonaniá
10:
ſwiata. Onij to vſlyſſáwſſy/ wſſytcy s tego weſeli
11:
byli/ ij chwálę boſką iego ſwięteé miloſci dali. Potȳ
12:
zocżyl ſie od nich/ ij poſſedl ku oytzom ſwiętym.
13:
Tamże s nimi przebywál do cżaſu tego/ aże ſwą mo
14:
tzą boſką wſtąpil na niebo.
15:
Pieſnki o zmártwych wſtaniu zbawiciela naſſégo/
16:
A nápirwéy na proceſyią. Ka: 9
17:
w
Eſoly nám dzień naſtál
18:
Gdyż zbawiciél zwyciężyl zmártwychwſtál.
19:
Wybawiwſſy duſſe ięté/
20:
Wziąl ié w krolewſtwo ſwięté
21:
A ſam diábly związál ieſt przeklęté.
22:
Przez twé ſwięté zmártwych wſtanijé
23:
Zbawicielu dáy nā z naſſych grzechow powſtanijé
24:
Gdy przykáżeſs z mártwych wſtatz
25:
Dáy nám cie naſladowatz/
26:
Ciebie chwálątz s tobą też krolowatz.
27:
Drugié pieſnki oſobné noty.
k


strona: 171v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
K
Ryſtus iuż zmártwych wſtál
Alleluia

2:
Iako przed tym powiedál:
3:
Gdy będę vkrzyżowán/
Alleluia

4:
Wſtanę zmártwych iako pán.
5:
Kryſtus z mártwych wſtál ieſt
Alleluia

6:
Nám na przyklád dál ieſt/
7:
Iż mámy z mártwych wſtaci
8:
Z bogiem krolowaci. ∴
9:
Przez twé z mártwych wſtanije
10:
Dáy nám mily panie
11:
Z naſſych grzéchow powſtanijé
12:
A s tobą krolowanijé.
13:
Regina celi w wirſſyki przelożoné.
14:
K
Rolowá niebieſká
Alleluia

15:
Weſel ſie anielſká/
16:
Bo ktorytz ſie noſitz dál
17:
Wſtál ieſt/ iako powiedál.
18:
Ewanieliá wielkonotzné niedziele.
19:
T
Rzy marié poſſly
Alleluia

20:
Drogié maſci nieſly/
21:
Chcialy Kryſta pomazatz/
22:
Iemu cżeſtz ij chwálę datz.
23:
Gdy na dródze byly
24:
Weſpolek mowily/
25:
Kto nám kamiéń odloży
26:
Za ktorym ieſt grób boży.
27:
A patrzątz vzrzaly
Alleluia

28:
Gdy v grobu ſtály/

strona: 172

zbawiciela naſſégo.Liſt 172
1:
On kamién odwalony
Alleluia

2:
Tak wielmi niepodobny.
3:
Gdy do grobu weſſly
4:
Aniola ſie lękly/
5:
V grobu ſiedzącégo/
6:
Iaſnoſcią odziánégo.
7:
Gdy z daleka ſtály/
8:
Rzékl ijm aniol biály:
9:
Niebóycie ſie ſieſtrzyce/
10:
Powiém wám taiemnice.
11:
Iezuſa ſſukácie
12:
O nijm ſie pytácie/
13:
Wſtálci z mártwych tu go nijé/
14:
Oto mieſce/ odzienijé.
15:
Powiedzcie zwolenikóm
16:
Iego miloſnikóm/
17:
Do Galilee ijdzcie/
18:
Tam go wſſytcy vzrzycie.
19:
Drugié wirſſyki téyże noty.
20:
Vkázál ſie Marié/
Alleluia

21:
A dál pozdrowienijé ié/
22:
Zdrowas porodziciélko
23:
Bożá/ wybraná dziéwko.
24:
Marié Magdalénie
25:
Vkázál ſe ié pewnie/
26:
Ona iego pytala/
27:
Ktorégo iuż widziala.
28:
Dwiema ijdącym w drodze/
Alleluia

29:
Mowiącym o bodze/
k ij


strona: 172v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Vkázál ſie ijm prawie
Alleluia

2:
W pątnicżé téż poſtwie.
3:
Wſſytkim zwolenikom
Alleluia

4:
Y téż miloſnikom/
5:
Vkázál ſie ijm téż ſam
6:
Pozdrowil ié: Pokóy wám.
7:
Pana Iezuſa milégo dziwné ij weſolé
8:
w niebo wſtąpienijé. Ka: 10
:
grafika
9:
M
Iloſciwy paán
10:
Iezus we cżter
11:
dzieſci dnij po
12:
ſwym chwálebnȳ zmár
13:
twych wſtaniu/ widzątz
14:
ijż iuż przyſſla godzina
15:
iego/ aby poſſedl ku oyt
16:
tzu ſ tego ſwiáta. A prze
17:
to oytce ſwięteé z raiu
18:
wywiodwſſy/ zoſtawi=
19:
wſſy tam tylko Enocha
20:
z Heliaſſem/ iako dnia
21:
dziſieyſſego/ vkázál ſie
22:
ſwym iedēnáſcie vcżen
23:
nikom ſiedzącym wonȳ
24:
palátzu gdzie oſtatecż=
25:
ną wiecżerzą ſ nimi miál/ mowiątz k nijm: Iuż cżás
26:
ieſt bych ſie przywrocil ku oyttzu/ ktory mie na ten
27:
ſwiat zeſlál/ a wy tu do tąd w mieſcie mieſſkáycie/
28:
aż motzą niebieſką będziecie ogarnienij/ bo w krot=

strona: 173

zbawiciela naſſégo.Liſt 173
1:
kim cżaſie/ napelnię wás duchem ſwiętym. Potym
2:
poydziecie na wſſytek ſwiat/ a káżątz Ewanieliją
3:
moię będziecie krzcitz. Przytym iąl ijm wymawiatz
4:
ij kárátz niedowiarſtwo ijch ij twardoſtz ſertza/ ijże
5:
tym niewiaſtam ij zwolenikom ktorzy widzieli iego
6:
zmártwych wſtatz niewierzyli/ a ij aniolom (ktorzy
7:
powiedali niewiaſtám ijż z mártwych wſtál) ijż nie
8:
chcieli wierzytz/ zbakál ié. A to pán Iezus vcżynil
9:
dlá tego/ aby vznawſſy niedoſtatek ſwoy/ byli po=
10:
kornieyſſy. Potȳ rzékl ijm: Iidątz po wſſytkim ſwie=
11:
cie/ każcie ewnieliją wſſemu ſtworzeniu/ Ktoby v=
12:
wierzyl a okrzcżon byl/ zbawion będzie/ Ale ktoby
13:
nieuwierzyl/ zatratzon będzie. A znamiona ty ludzie
14:
ktorzyby vwierzyli tyto naſladowatz będą/ Wijmię
15:
moie diábly wyganiatz będą/ ięzyki będą mowitz no
16:
wymi/ węże będą bratz/ a ieſtliby iadowatéo tzo pili/
17:
niebędzie ijm ſſkodzitz. Na niemotzné ręce kláſtz bę=
18:
dą/ a dobrze ſie będą mietz/ bo zdrowi będą. Onij le=
19:
pak po bożym wſtąpieniu ſſedſſy kázali ſą wſſędy/
20:
a pán ijm pomágál ij rzecż ijch potwiérdzál/ naſla=
21:
duiącymi znamienmij. Byla téż tam w ten cżas
22:
ſnimi ij matka iego/ ktoré iezus mily iąl dziękowatz/
23:
bo iuż chciál wniebo wſtępitz. Matuchna iego milá
24:
gdy to ſlyſſala/ ſerce ſwé tak barzo rozrzewnila/ ijż
25:
na iego ſwięté pierſi padla/ a leżątz na nich náboż=
26:
nie wzdychaiątz ku ſynowi mowila: O boży ij moy
27:
ſynácżku/ gdyż ijdzieſs od nás/ racż mie wziątz z ſo=
28:
bą nieracż mie zoſtawiatz w té nędzy ſwiata mizer=
29:
négo/ ale mie wezmi z ſobą ku oyttzu twemu niebie=
k iij


strona: 173v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ſkiému. Iezus mily odpowiedziál wielmi laſkawie
2:
ſwé milé matuchnie rzekątz: O rodzicielko moia ná
3:
mileyſſá/ proſſę ij chcę racż oſtatz na mieſtzu moijm/
4:
dlá zwolenikow moijch poſileniá ij też naucżeniá/
5:
A gdy będą przez cię naucżenij/ ij w tym tzo ijm po=
6:
trzebno ieſt ku zbawieniu ludſkiému/ przez cię vmotz
7:
nienij/ iá ſám moia milá matko ze wſſytkim dworē
8:
niebieſkim po cię zſtąpię/ a twą ſwiętą a niewinną
9:
duſſę wprowadzę w chwálę tobie zgotowaną od
10:
pocżątku ſwiata. Odpowiedziala matka pokorná:
11:
Gdyż niemoże ijnacżéy bytz/ bądzże moy mily ſynu
12:
wolá twoia/ gotowam iá z daru twégo/ nie tylko zo
13:
ſtatz ſirotą po tobie/ ale ij vmrzetz dlá tych/ dlá kto=
14:
ryches ty vmarl. Iedno cie wżdy moy mily ſynu
15:
proſſę/ racż mie matuchnę ij ſlużebnicżkę twą mietz
16:
w pamięci wiecżné. Potym rzékl ku wſſytkim: Nie=
17:
ſmutzcie ſertz waſſych/ anij ſie lękáycie/ nieopuſſcżętz
18:
wás ſirotami/ ijdę od wás/ a zaſié przydę kwám/ a
19:
zawżdy będę ſwami. Zatym rzékl: Wynidzcie na go
20:
rę oliwną/ tam mie ieſſcże vzrzycie/ tam ci s té gory
21:
dzis wſtapię w niebo przed ocżyma waſſyma. A rze
22:
kwſſy to/ zniknąl od nich. Onij iako ſie rychlo zgoto
23:
wali/ s proceſyią poſſli/ s placżem nábożnȳ ku onéy
24:
gorze/ tamże przyſſedſſy/ rozdzielili ſie na oſobné mo
25:
dlitwy. Tamże ſie ijm Iezus hned oſtatecżnie vká=
26:
zál mowiątz: Pokóy wám. Tu matuchna s zwoleni=
27:
ki ij z drugiémi ktorych tam bylo barzo wielé v nog
28:
iego padla/ ij nogi iego ſwięté potzalowala. Przytȳ
29:
ſtali oyttzowie ſwięci z raiu/ ij z odchlanij piekielneé

strona: 174

zbawiciela naſſégo.Liſt 174
1:
wywiedzeni/ ij na matuchnę bożą weſolo poglądali
2:
chwálątz milégo boga/ ijż przez nię z nędze wielkié ſą
3:
wybawienij. Potym dokonáwſſy wſſytkiégo tzo by
4:
lo piſáno onijm/ matuchnie ij apoſtolom podzięko=
5:
wáwſſy/ ij laſkawie przeżegnáwſſy/ Piotrowi ko=
6:
ściol/ matuchnę Iánowi porucżywſſy rzékl: Wſtę=
7:
puię ku oyttzu memu ij waſſemu. Y iąl ſie podnoſitz
8:
motzą ſwą. Przeciw iego ſwięté miloſci/ anieli wſſyt
9:
cy ſkorow ſwych iemu zabieżeli/ raduiątz ſie weſolo
10:
ſpiéwali chwálę dáwaiątz/ iako ſwému ſtworzycie=
11:
lowi. Matuchna milá zanijm patrzątz rzewno pla=
12:
kala żaluiątz ijż s nim w ten cżas do nieba nieſſla.
13:
Plakali téż apoſtolowie/ ijż po nijm ſirotami zoſtali
14:
a wſſakoż w onym placżu/ niewymowné weſelé/ ro
15:
ſkoſſy/ ij kochanijé zewſſytkich ſtron mieli/ bo wi=
16:
dzieli ijż okolo krola ſwégo/ dworzanie niebieſcy/
17:
weſéle vklaniaiątz na kory ſpiéwali/ Alleluia/ alleluia
18:
krolu naſs laſkawy ktory ijdzieſs k nám w ijmię bo
19:
żé/ tobie ſpiéwámy/ ciebie chwálémy Alleluia/ kto=
20:
rys tako motznie zwyciężyl motzárze piekielné Alle=
21:
luiá. Swięty/ ſwięty/ ſwięty pán buóg wſſechmo=
22:
gący Alleluia. Pelno ieſt niebo ij ziemia ſláwy twé/
23:
Alleluia. Mowili téż ku ſwiętȳ oyttzom anieli: Kſią
24:
żęta ludu bożégo ſpiéwáycie/ ij chwálcie ſtworzy=
25:
ciela ſwégo ij zbawiciela waſſégo/ bo on ieſt buóg/
26:
a nadeń nie ieſt ijny Alleluia. Oyttzowie ſwięci we=
27:
ſele ſpiéwaiątz/ zaſię odpowiedzieli: Dworzanie kro
28:
la náwyſſégo wiecżnégo/ ſtroże ludu iego/ ſpomotz=
29:
nicy naſſy weſelcie ſie Alleluia. A tak ij cij ij onij bez

strona: 174v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
licżby ſpiéwaiątz alleluiá/ prowadzili boſką ieo wiel=
2:
możnoſtz do niebieſkieé chwály/ ij ochotnie go tam
3:
przywitali: Zawitáy knám naſs mily ſtworzycielu.
4:
A tu ſie wypelnilo prorotztwo krola Dawida/ ktory
5:
mowil: Wſtąpil pán w weſelu ij w ſpiéwaniu/ w
6:
gloſie trąby ij w wielkiém radowaniu. W ten cżas
7:
Iezus mily/ dlá pocieſſeniá więtſſéo ſwé milé matki
8:
pomalu podniozwſſy rącżki w niebo wſtępowál/ ta
9:
ko dlugo poki go mogli nádaléy widzietz. Potym z
10:
onego mieſtza/ w ocemgnieniu ij rychléy ze wſſytkié
11:
mi anioly ij ſwiętymi wſtąpil/ w náwyſſą chwálę
12:
na prawicę boga oyttza. Matuchna z zwoleniki ſtá=
13:
la poglądaiątz w niebo/ cżekaiątz pocieſſeniá iego.
14:
A oto dwa anieli w biálym odzieniu na powietrzu
15:
ſie ijm vkázali/ mowiątz k nim ty ſlowa: Mężowie
16:
Galileyſcy tzo tu ſtoijcie dziwuiątz ſie/ Ten Iezus
17:
ktory wzięt od wás/ tako przydzie (iakoſcie go wi=
18:
wiedzili ijdącégo w niebo) dnia oſtatecżnéo ſądnégo/
19:
A wy wrotzcie ſie do miaſta/ ocżekáwáycież tam da
20:
ru niebieſkiégo/ wedle obietzaniá iego. Onij to vſly=
21:
ſſáwſſy/ nábożnie poklęknęli/ ſtopy iego tzalowali/
22:
a z weſelim do domu ſie wrocili. Tu vznatz możemy
23:
piecżolowanié miſtrza dobrégo o ſwych vcżnioch/
24:
bo hned rozlącżywſſy ſie s nimi/ poſlál ijm anioly
25:
ku pocieſſeniu/ aby vſlyſſáwſſy ſlowa anielſkié/ zgo=
26:
dné z ſlowem Iezuſowȳ/ byli pewnieyſſy obietnice
27:
ijm obietzané. A także wyſlucháwſſy rzecż anielſką/
28:
panna náſwiętſſá pokornie ijch proſila/ aby byla ſy=
29:
nácżkowi porucżona. Onij z niſkim vklonem poſel=

strona: 175

zbawiciela naſſégo.Liſt 175
1:
ſtwo przyięli/ A zniknąwſſy do nieba ſie wrocili.
2:
Panna z rotą ſwą ſwiętą/ do miaſta poſſla/ a poſſ=
3:
cżątz ij modlątz ſie w placżu w onym domu/ gdzie
4:
byla oſtatecżniá wiecżerzá przebywala/ aż do dnia
5:
dzieſiątégo/ to ieſt do ſwiątek.
6:
Pieſń o pańſkim w niebo wſtąpieniu
7:
na proceſyią. Ka: 11
8:
V
Eſoly nám dzień naſtál
9:
Gdyż zbawiciél w niebo wſtąpil s nami ſie rozſtál/
10:
Wybawiwſſy duſſe ięté
11:
Wziąl ié krolewſtwo ſwięté/
12:
A ſám diábly związál ieſt przeklęté.
13:
Przez twé ſwięté w niebo wſtąpienijé/
14:
Boży ſynu dáy nā z naſſych et. iako pirwey. Li. 171
15:
Iezuſa milégo dnia piętzdzieſiątégo po zwártwych
16:
wſtaniu ducha ſwiętéo zeſlanijé. Ka:12
17:
G
Dy tak chwálebnie Iezus do nieba wſtą=
18:
pil/ zwolenicy iego poſpolu ſ pāną náſwięt=
19:
ſſą ocżekáwali z wielkim nábożeńſtwem po
20:
darzeniá obietzanégo/ trwaiątz z wielką pilnoſcią
21:
na modlitwie na tymże mieſtzu. A gdy ſie piętzdzie=
22:
ſiąt dnij napelnilo/ dnia niedzielnéo/ trzecié godziny
23:
na dzień/ widzątz Iezus wielką żądzą ſwych milych
24:
ono ſie nábożnie modlą o zeſlanijé ducha ſwiętégo/
25:
rzékl pán Iezus ku oyttzu ſwému niebieſkiému: Po=
26:
ſlimy ijm móy mily óytcże ducha ſwiętégo/ ktory ié
27:
oſwiéci/ ij wſſytkié mądroſci tak naucży/ iż ſie ijm żá
28:
dny nieſprzeciwi. Hned ſkoro to ſyn ku oyttzu zmo=
l


strona: 175v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
wil/ ſtál ſie w rychloſci z nieba zwięk/ iakoto przychá
2:
dzaiącégo ducha prędkoſci/ a napelnil wſſytek dóm
3:
gdzie ſiedzieli. Y vkázali ſie ijm rozliicżnij ięzykowie
4:
iako ogień/ Bo duch ſwięty pádl na wſſytki/ w oſo=
5:
bie albo podobieńſtwie ięzyków ogniſtych. A napel
6:
nienij ſą duchem ſwiętym/ ktory ié napelnil darow
:
grafika
7:
boſkich/ tak ijż pocżęli
8:
mowitz ij chwalitz milé=
9:
go boga rozmaijtémi ię
10:
zyki/ iako duch ſwięty
11:
dáwál ijm wymawiatz
12:
Bylij lepak w Ieruzalē
13:
przebywaiący żydo= ∴
14:
wie/ mężowie náboznij/
15:
z wſſelkiéo rodzaiu kto=
16:
ry pod niebē ieſt. A gdy
17:
ſie ſtál ten glos/ ſeſſlo
18:
ſie mnoſtwo/ a na my=
19:
ſly zmámieno ieſt/ Bo
20:
ſlyſſál iedēkażdy ſ nich
21:
ięzykiem ſwym ié mo=
22:
wiącé. Tedy ſtraſſyli
23:
ſie wſſytcy a dziwili ſie mowiątz: To dziwná rzecż:
24:
Wſſak oto ci wſſytcy ktorzy mowią Galileyſſcży
25:
ſą/ A iakożeſmy my ſlyſſeli iedénkążdy ięzyk naſs w
26:
ktorȳeſmy vrodzenij/ Partſſcży/ a Medſſcży/ a Ela=
27:
mijtowie/ ij ktorzy przebywaią w Mezopotanij/ w ży=
28:
dowſtwie/ Kapadocij/ w Ponthu/ w Azij/ w Frigij
29:
a Pamphilij/ w Eijptu/ a w granitzach Libitzkich/

strona: 176

zbawiciela naſſégo.Liſt 176
1:
ktoré ieſt przy Cyrénu: A przychodnie Rzymianie/
2:
Zydowie też/ a nowowiercy/ a Arabowie: Slyſſeli=
3:
ſmy ié mowiącé naſſymi ięzyki/ wielkié dziwy bożé.
4:
Ale żydowie ktorzy bylij przeciwni nauce milégo Ie
5:
zuſa/ mowili: Oto cij zwolenicy moſſcżem ſie ſpilij.
6:
A tak tego ducha ſwiętégo motzą/ tak byli oſwiéce=
7:
nij i vmotznienij/ ijż wſſytek ſwiat proſtácżkowie/
8:
pod motz ij wiarę Iezuſa milégo ſwȳ kázanijm przy
9:
wiedli. Iuż ſie więcéy żydow niebáli/ ale ſmiele o
10:
Kryſtuſie kázali/ tak ijże ſie temu wſſytcy dziwili.
11:
Potym gdy od żydow byli wzgardzenij/ ku poga=
12:
nom ſie ſpieſſyli. Panna cżyſtá ta ijch wielé naucży=
13:
la/ bo więcéy o ſynie bożym wiedziala. Gdy ſie roz=
14:
ſtatz mieli/ oná ié przeżegnala. Onij ié podziękowa=
15:
wſſy/ ſſli kazatz po wſſytkim ſwiecie ſprawiaiątz lud
16:
ſkié zbawienijé. Panna gdy po w niebo wſtąpieniu/
17:
ij ducha ſwiętégo zeſlaniu/ ſama na ziemi zoſtala/ na
18:
mękę ſyna ſweo częſto wſpominala/ a gdy ktorą bo
19:
leſtz iego rozpamiętala/ za káżdą miecż boleſci prze=
20:
chodzil iéy ſerce ij wnętrznoſci. A przebywaiątz przez
21:
piętnáſcie lát po ſyna ſwéo ſmierci na ziemi/ cżęſto
22:
onij mieſtza gdzie iéy mily ſyn cirpiál nawiedzala/
23:
mowiątz: Tu móy mily ſyn bicżowán/ tu korono=
24:
wán tu pod krzyżem pádl/ tu vkrzyżowán. A przy=
25:
ſſedſſy na mieſce gdzie w niebo wſtąpil/ s placżem
26:
mowiątz narzékala: Tus móy mily ſynu w niebo w
27:
ſtąpil/ a mnies tu ſamę w nędzy ij w vdręcżeniu zo=
28:
ſtawil. O moia vciecho/ dáyże iuż odpocżynienijé
29:
matuchuie twé móy milé. O nálaſkawſſy ſynu/ pa=
l ij


strona: 176v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
mietáy dzis na matkę twą/ a wezrzy na teſkliwoſtz
2:
moię/ ijżci iá ſmutki cirpię ij przeſladowaniá/ a ty v
3:
żywáſſ wiecżnégo weſelá. Ty ij ijné rzecży mowiątz
4:
barzo gorzko plakala/ A maiątz na ſwych iagodziech
5:
ij oblicżu ſlzy gorącé/ do domu ſie zaſie s teſknoſcią
6:
wielką wrocila/ wzdychaiątz cżęſto ku ſwému milé=
7:
mu ſynowi. ∴
8:
Spolek Apoſtolſki/ w ktorym ieſt dwanáſcie
9:
cżlonkow wiary krzeſciańſkié. Ka: 13
10:
Swięty Piotr.
11:
W
ierzę w boga oyttza wſſechmogącéo/ ſtwo=
12:
rzyciela nieba ij ziemie.
:
Andrzey.
13:
Y w Iezu Kryſta ſyna iego iedynégo/ pana naſſégo.
14:
Iakub więtſſy.
15:
Ienż ieſt pocżęt z ducha ſwiętéo narodzil ſie z Ma=
16:
rié panny.
:
Ján ewanieliſta
17:
Cirpiál pod Pontſkim Pilátē vkrzyżowán/ vmarl/
18:
ij pogrzebion.
:
Thomáſs.
19:
Zſtąpil do piekiel/ trzeciégo dnia zmártwych wſtál
20:
Iakub mnieyſſy.
21:
Wſtąpil na niebioſa/ ſiedzi na prawicy boga oyttza
22:
wſſechmogącégo.
:
Filip.
23:
Od tąd przydzie ſędzitz żywych ij mártwych.
24:
Bartholomiéy. Wierzę w ducha ſwiętégo.
25:
Matheuſs.
26:
Swiętą cerkiew krzeſciāſką/ ſwiętych obtzowanijé
27:
Simon. Grzechuów odpuſſcżenijé.
28:
Iudas Thadeus. Ciala ſkrzéſſenijé.
29:
Maciéy. Y żywot wiecżny Amen.

strona: 177

zbawiciela naſſégo.Liſt 177
1:
Pieſń o ſwiętym duchu na proceſyią. Ka: 14
2:
z
Awitáy k nám duchu ſwięty/
3:
Racż datz dary/ bądz ſám przyięty/
4:
Mądroſtz/ radę/ rozumienijé/
5:
Motznoſtz/ lutoſtz/ ij vmienijé/
6:
Boiázń téż ninijé.
7:
Drugá pieſń/ Veni creator. Hy.
8:
D
Vchu ſwięty racżyż przyijdz knám.
9:
Duſſe twych wiernych nawiedz ſám/
10:
Racżyż ſwą laſką napelnitz/
11:
Sertza ktorés rácżyl ſtworzytz.
12:
Ienżes rzecżon pocieſſyciél/
13:
Darów boſkich nadarzyciél/
14:
Studniá żywá/ ogień/ miloſtz/
15:
Y wſſytka niebieſká radoſtz.
16:
Siedmiorakié dary dáwáſs/
17:
Ręką boſką ty ſám wládáſs/
18:
Czo nám byl ocietz obietzál/
19:
Tos ty iuż miloſiernie dál.
20:
Oſwieciż naſſe ciemnoſcij/
21:
W ſertza nám naléy miloſcij/
22:
Racż vmotznitz naſſe cialo.
23:
Abociém barzo ſtruchlalo.
24:
Od nieprzyiáciela racż ſſcżycitz/
25:
Pokoia ſwégo vżycżytz/
26:
A ſám racż chodzitz przed nami/
27:
Bociém poblądziémy ſami.

strona: 177v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Dáy nám weſolą záplatę/
2:
Byſmy mieli każdą tznotę/
3:
Racż datz zgodę milowanijé/
4:
Oddál przeciwné gabanijé.
5:
Vkaż drogę oyttza poznatz/
6:
Y ſyna iego milowatz/
7:
Ciebie téż ducha ſwiętégo/
8:
Wierzytz ſ nijmi boga iednégo.
9:
Chwála bądz oyttzu żywému/
10:
Y z ſynem duchu ſwiętęmu/
11:
Aby nám ſyn przezeń poſlál/
12:
Iako byl przed tym obietzál. Amen.
13:
Pannie Marié ſmiercij obiawienijé. Ka: 13
14:
G
Dy matuchna bożá s takowȳ placżem cżę=
15:
ſtokrotz narzékala/ ijż przez tak dlugi cżas
16:
bez ſyna w wielkieé teſknoſci przebywala/
17:
Niechtzątz iéy ſyn mily aby ſie więcéy ſmucila/ po=
18:
ſlál kniéy aniola/ ktoryż ią od niego vcżliwie pozdro
19:
wil rzekątz: Bądz iuż weſola dziewitzo blogoſlawio
20:
ná/ bo dnia trzeciégo będzieſs do nieba wzięta od
21:
twégo milégo ſyna/ A na znamię tego/ daię tobie od
22:
ſyna twéo to żalobné odzienijé w ktoré ſie oblecżeſſ/
23:
ij palmę tę/ ktorą przed twym cialem nieſtz káżeſs.
24:
Panna będątz tego poſelſtwa wdzięcżna/ hned na
25:
ſwé kolana poklęknąwſſy/ o trzy rzecży iego ſwięteé
26:
miloſcij ieſt proſila. Náprzod aby apoſtoly przy ſwé
27:
ſmierci miala/ Wtoré ijżby ducha zlégo przy ſmierci
28:
ſweé niewidziala. Mowi tu ieden doktor: O milá

strona: 178

zbawiciela naſſégo.Liſt 178

:
grafika
1:
panno/ cże
2:
mua o to
3:
proſila/ Y
4:
zás ſie go
5:
bála? wſſa
6:
kes ty mi=
7:
lá pāno ie
8:
go glowę
9:
potlocżila
10:
ij tis ſama
11:
motz iego
12:
ſkazila? O
13:
to by mie=
14:
lij proſitz
15:
grzéſſnij/
16:
ale nie ty
17:
pāno milá
18:
ktorás ni=
19:
gdy grzé=
20:
chu niemiala. Trzecié ijżby iéy mily ſyn zſtąpil kniéy
21:
a iéy duſſę do chwály krolewſtwa niebieſkiégo pro
22:
wadzil. Iezus mily w tym wſſytkim matuchnę ſwą
23:
wyſluchál/ bo to s prawa iako ſyn vcżynitz miál.
24:
Apoſtolow ſwiętych ze wſſytkiégo ſwiata
25:
dziwné zebranijé. Ka: 16
26:
V
Ten cżas apoſtoli po wſſytkim ſwiecie ká=
27:
zali/ dlá tego motzą boſką zſtąpil na nie oblok
28:
biály/ ktory ié wzięwſſy/ przed domē panny Marié

strona: 178v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
poſtawil/ gdzież ſie temu wſſytcy dziwowali/ iako=
2:
by ſie to zebrali? Panna doſtoyná ijm powiedziala/
3:
ijż ku ſynu ijſtz miala. Onij ięli rzewno plakatz/ ijż ſie
4:
s nią mieli rozſtatz. Ona ié lepák pociéſſala/ ij ſweé
5:
ijm blogoſlawieńſtwo dala.
6:
Panny Marié dziewice náblogoſlawnieyſſé
7:
lehkié bez boleſci vſpienijé. Ka: 17
8:
P
Otym dziewitza Maria ku ſmierci ſie ſpra=
9:
wiala/ ij koſcielné ſwiątoſci z nábożeńſtwem
10:
przyięla/ nie ijżby ijch potrzebowala/ ale by
11:
pokorę/ poſluſſeńſtwo/ ij przykázanié bożé wypelnila
12:
ij naukę nám zoſtawila. Przez trzyciém (iako ſwięty
13:
Auguſtyn piſſe) ſwiątoſci/ ludzie maią ſie gotowatz
14:
ku ſmierci/ przez pokutę/ cialo bożé/ a przez oſtatecż=
15:
né pomazanié. To panna vcżynila/ bo ſie ſpowieda=
16:
la/ ijż takowé laſki doſtoyna niebyla/ ktorą od boga
17:
wzięla/ a nie grzéchow/ bo ijch niemiala. Cialo bożé
18:
(iako zawżdy) tak tedy przyięla. Pomazaniá téż oſta
19:
tecżniégo/ acżkoli (iako wielki woyciech powiéda)
20:
niepotrzebowala/ Bo ta ſwiątoſtz ieſt na grzéchy
21:
powſſednié vſtawiona ktorych ona niemiala/ iedno
22:
dlá vkázánia zwycięſtwa to cżynila. Potym ſyn bo
23:
ży po duſſę iéy náſwiętſſą z nieba ze wſſytką rzeſſą
24:
niebieſką/ w wielkié ſwiatloſci zſtąpil. Ktorégo ona
25:
gdy vzrzala/ powſtáwſſy/ niſko ſie muvklonila. A on
26:
weſolo na ſwą matke wezrzáwſſy/ pozdrowil ią rze
27:
kątz: Bądz pozdrowiona matuchno moia námiley=
28:
ſſá/ iużci cżas przyſſedl/ abys byla nad wſſytko ſtwo

strona: 179

zbawiciela naſſégo.Liſt 179
1:
rzenijé powyſſona ij vkoronowána. Przeto pow=
2:
ſtáń/ a podz iuż ſemną do nieba/ námilſſá golębicż=
3:
ko moia/ przijáciolko moia/ oblubienitzo moia/ iużci
4:
zima ij wſſytka pluta zginęla/ kwiátki ſie rozkwita=
5:
ią/ ptáſſkowie/ to ieſt aniolowie ſwięci/ ſpiéwaią.
6:
Podz iuż s tego placżu ku wiecżnému weſelu. Tym
7:
ij tak ſlodkim gloſem duſſa náſwiętſſé panny pobu=
8:
dzona/ krom wſſelkié boleſci/ ſmutku ij boiazni/ wy=
9:
ſſla weſolo s ciala/ na lono ſwéo milégo ſyna/ ktoreé
10:
cialo apoſtolom na gorę Iozefat z vcżliwoſcią pro=
11:
wadzitz kázál/ a ſám duſſę iéy náſwiętſſą z wielkim
12:
weſelim do nieba prowadzil/ ij bliſko ſwięté troyce
13:
poſadzil. A gdy pāna náſwiętſſá podlug duſſe nad
14:
wſſytko ſtworzenijé powyſſona byla/ buóg ocietz ch=
15:
tzątz iey przed wſſytkiémi ſwiętymi anioly ij blogo=
16:
ſlawionymi cżeſtz vcżynitz/ rzékl: Oto cżas/ ktorégo
17:
vmarla matka ſyna mégo/ ſluſſno aby iuż wzięla zá
18:
platę żywota ſwégo/ Iakąż tedy laſkę ij cżeſtz mám
19:
iéy vcżynitz/ ij iéy náſwiętſſému cialu/ w ktoré żywo
20:
cie ſyna mégo cialo duchem ſwiętȳ ieſt ſprawiono/
21:
ij z duſſą zlącżono/ w ktorym dziewiętz mieſięcy od=
22:
pocżywalo/ od ktoré porodzon/ kármion/ oblapián/
23:
tzalowán/ na krzyżu wiſſątz oplakán? Tedy wſſytcy
24:
ſwięci anieli/ ij blogoſlawienij/ pádſſy boga chwá=
25:
lątz/ mowitz pocżęli: Wielki pán ij wielká motz iego/
26:
a mądroſci iego niemaſſ licżby. Drudzy lepak rzekli:
27:
S tobą panie mądroſtz/ ktorá zná vcżynki twé/ ij s
28:
tobą byla gdys tworzyl ſwiat ij niebo/ ij widzala tzo
29:
ieſt lubo tobie przed ocżyma twyma. Ty wiéſs mily
m


strona: 179v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
panie ijżci dóſtoyna powyſſeniá nad naſſe wſſytki
2:
kory z duſſą ij z cialem. Iako tedy buóg wſſechmogą
3:
cy/ od wieków vlożyl/ ijżby ią z duſſą ij s cialem nad
4:
wſſytki kory anielſkié powyſſyl/ tak téż chciál ijżby
5:
każdy kor to vznál/ ij chwálątz ią/ dwanáſcie gwiázd
6:
w iéy koronę kládl. Pirwſſą gwiázdę anieli w iéy ko
7:
ronę chwálątz ią vlożyli rzekątz: Doſtoyna ieſt/ aby
8:
s cialem ij z duſſą w niebo wzięta/ dlá iéy wielkié do
9:
ſkonaloſci/ Bo iako ona ieſt doſkonalé ſwiątoſci na
10:
dewſſytki anioly/ tako téż má bytz vblogoſlawiona
11:
ij powyſſona nad nami wſſytkiémi/ z duſſą ij ſ cialē/
12:
Bo doſkonalé blogoſlawieńſtwo/ nieieſt w niebie
13:
duſſy bez ciala/ a to dlá żądzé/ ktorą má duſſa ku cia=
14:
lu/ ijż też iuż boga maiątz/ ij cialo téż mietz żądá. Dlá
15:
więtſſégo tedy iéy vwielbieniá/ ſluſſnotz ieſt ijżby z
16:
duſſą ij s cialem wzięta do nieba. Wtorą gwiázdę
17:
pirwſſy rodzicy w iéy koronę wlożyli/ gdy rzekli.
18:
Wſſechmogący boże/ blogoſlawionys ty ij matka
19:
twoia/ zapráwdę ona dóſtoyna ieſt/ aby z duſſa ij s
20:
cialem byla vwielbiona/ bo onę chwálémy/ ijż ieſt
21:
wyięta od przeklęcia Ewinégo/ dlá grzéchu pirwo=
22:
rodnégo/ bo ij my/ byſmy cie byli nierozgniewali/ z
23:
duſſą ij ſcialem w raiu bylibyſmy oſtawienij. Gdyż
24:
tedy twoia milá matuchna bez pirworodnégo grzé
25:
chu pocżęta/ ſluſſno aby z duſſą ij s cialem w niebo
26:
wzięta. Trzecią gwiázdę patryarchowie w iéy ko=
27:
ronę wlożyli rzekątz: Boże ij panie naſſ/ chwála mat
28:
cżyna má ijſtz w ſyna/ niecháy tedy poydzie chwála
29:
iéy ku chwále twé/ gdyż ona ieſt matka twoia/ tzo

strona: 180

zbawiciela naſſégo.Liſt 180
1:
iey chwály vcżyniſs ſobie ié przymnożiſs. Dóſtoy=
2:
no tedy aby ten przybytek tam byl gdzie Kryſtus
3:
ieſt/ aby w ziemi niebyl/ w ktorymes ty pocżęt byl.
4:
Przeto ſluſſno má bytz wzięta w niebo s cialem/ bo
5:
iuż twé cialo w chwále ieſt/ ktoré s niéy wzięto/ ij s
6:
twym cialem ieſt iedno. Niegodno tedy by to cialo
7:
w ziemi gnilo/ tzo ciebie noſilo/ ij twym przybytkiem
8:
bylo. Cżwartą gwiázdę prorocy ſwięci w iéy koro=
9:
nę wlożyli/ gdy takowy wywod polożylij: O milo=
10:
ſierny panie/ gdyżeſmy práwdę duchem ſwiętȳ na=
11:
dchnienij mowili/ przepowiedaiątz przyſſlé rzecży o
12:
Kryſtuſie ij o matce iego/ Sluſſno tedy/ abychmy
13:
w práwdzie byli nalezienij/ ale iże wielé z nás o tym
14:
w niebo wzięciu twé milé matki z duſſą ij s cialem
15:
przepowiedalo/ iako Dáwid mowil: Stanęla krolo
16:
wá na prawicy twoié wodzieniu pozlotzonȳ/ Ale zlo
17:
to nie kazi ſie ani gnije/ tak cialo matki twé gnitz by
18:
wziemi niemialo/ ij w Kantykach napiſáno: Wſtáń
19:
a pokwapi ſie przyiáciolko moia. Gdzie ſie iawnie
20:
vkazuie iéy zmártwych wſtanijé/ ij w niebo ſcialem
21:
wzięcié. W Eklezyaſtyku téż piſáno: Ktory ſtworzil
22:
mie/ odpocżywál w przybytku mym. A Ián piſſe w
23:
Apokalipſy/ wypiſuiątz ią niewiaſtą oblecżoną ſloń
24:
cem/ maiątz koronę z dwanáſcie gwiázd na glowie/
25:
tzo nie ſluſſa duſſy od ciala odlącżoné/ ale s cialem
26:
zlącżoné. Przeto Dáwid wſtáwſſy iąl ſpiéwatz/ na
27:
chwálę dziewice Marié: Wſtáń panie w odpocży=
28:
nienijé twoie/ ij archa poſwięceniá twégo/ to ieſt cia
29:
lo panny Marié. Przeto ieſt dóſtoyna/ aby z duſſą
m ij


strona: 180v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ij s cialem byla vwielbiona. Piątą gwiázdę ſwięcij
2:
męcżennicy w iéy koronę wlożylij/ miedzy ktorymi
3:
ſwięty Scżepán tako rzékl wyſtąpiwſſy: Tys mily
4:
panie rzékl przez proroka/ Drogá ieſt przed obliczno
5:
ſcią bożą ſmięrtz ſwiętych/ Ale pāna Maria ieſt ná
6:
ſwiętſſá/ ij nad wſſytki doſtoynieyſſá/ przeto teéż ij
7:
ſmiertz iéy má bytz nádrożſſá/ Aleby nie byla nádroż
8:
ſſá/ by podlug duſſe tylko a nie podlug ciala w nie=
9:
bie byla. Przeto godna ieſt z duſſą ij s cialem w nie=
10:
bo wzięciá. Sżoſtą gwiázdę w iéy koronę wſtawili
11:
naſladownicy boży/ rzekątz: Tys panie boże náſs
12:
przykázál/ Ktomi ſluży niecháy mie naſladuie/ a
13:
gdziem/ iá ieſt/ tam ij ſluga móy będzie. Gdyż tedy
14:
ona żywotem ſwym noſſątz cie/ ij pierſiami ſwymi
15:
karmiątz cie tobie ſlużila/ Doſtoyno ieſt/ aby gdzies
16:
ty ieſt/ twoia matka (ktorá tobie przez wſſytek cżas
17:
żywota twégo ſlużyla/ ij przy tobie ſmutná przy mę
18:
ce ſtála) z duſſą ij s cialem s tobą téż w niebie byla.
19:
Siodmą gwiázdę kladątz ſpowiednicy w iéy koro=
20:
nę/ chwálątz ią tak mowili: Piſáno ieſt mily panie/
21:
Ktorą miarą będziecie mierzytz/ tą wám będzie od
22:
mierzono/ Ale ona mierzyla ij ku záſludze ij ku ch=
23:
wále/ Sluſſno tedy aby iéy odmierzono zupelno
24:
ſcią chwály/ ktorá ieſt podlug ciala ij podlug duſſe
25:
má bytz z duſſą ij s cialem wzięta do nieba. Oſmą
26:
gwiázdę w iéy koronę polożyly ſwięteé panny mo=
27:
wiątz: Dóſtoyno ieſt/ ijż gdy ona niebyla poruſſona
28:
ale panną cżyſtą zoſtala/ má bytz bliſko ſwégo ſyna/
29:
bo tak napiſál mądry Salomon: Nienaruſſenijé/
m iij


strona: 181

zbawiciela naſſégo.Liſt 181
1:
bliſkiégo cżyni bogu/ Ale panna Mariá byla niena=
2:
ruſſona w ſwym panieńſtwie/ Przeto boże naſs/ má
3:
bytz Mariá nábliſſá twégo ſtoltza/ z nienaruſſonȳ
4:
paniēſkim cialem. Dziewiątą gwiázdę wſſytcy blo
5:
goſlawienij ij wybránij boży w iéy koronę ſpiéwa=
6:
waiątz wlożyli: Wybrál ią buog ij nad ijné ią obrál/
7:
ij w przybytku ſmym kázál iéy/ przebywatz. Godno
8:
tedy ieſt/ ijż gdy ciala ſwiętych bywaią tzciouy na
9:
ziemi/ więcéy cialo Mariéy má bytz vtzcione/ a to
10:
przez chwálebné ciala z duſſą w niebo wzięcié. Dzie
11:
ſiątą gwiázdę duch ſwięty/ chwálątz pānę Marią
12:
polożyl w iéy koronę/ rzekątz: Gdyż przy pozdrowie
13:
niu rzecżona ieſt pelna laſki/ tzo ſie rozumijé wedle
14:
ciala ij duſſe/ Doſtoynie tedy będzie vwielbiona/ ij
15:
laſki pelna/ gdy z duſſą ij s cialem będzie w niebo w
16:
zięta/ aby iéy ſwiętéo ciala/ wſſytki cżlonki byly pel=
17:
né chwály/ ktoré na ziemi ieſſcże będątz/ byly pelneé
18:
ducha ſwiętégo laſki. Iedēnáſtą gwiázdę ſyn boży
19:
Iezus Kryſtus wſtawil w iéy koronę rzekątz: Slu=
20:
ſſno ieſt/ aby to cialo ktoré bylo z boſtwem zlącżono
21:
nigdy nieſprochnialo/ anij zgnilo/ ale by nad naturę
22:
anielſką bylo powyſſono na ſtoletz/ ktory od wieków
23:
ieſt iéy oſobnie ſtworzon. Gdyż tedy matczyno ij ſy
24:
nowo cialo bywá iedno/ iako tedy wemnie moie cia
25:
lo iuż ieſt vwielbioné/ tako téż ij cialo matki mé má
26:
bytz vchwáloné/ przez chwalebné wzięcié na niebo.
27:
Dwanáſtą gwiázdę polożyl bóg ocietz w iéy koronę
28:
rzekątz: Gdyżem z mocy mé takowymi laſkami ią
29:
przy pocżęciu iéy ij Kryſtuſowym iaſnie napelnil/
m iij


strona: 181v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ijż rowné w cżlowiecżym plemieniu iéy niebylo anij
2:
będzie. Sluſſno abych ią ij teráz nad wſſytko ſtwo
3:
rzenijé nową laſką vcżcil/ ij z duſſą ij s cialem nad
4:
wſſytki ſwięté powyſſyl. Y my téże wyznáwáymy
5:
rzekątz: Gdyż matka ieſt bożá/ anielſká ij cżlowiecżá
6:
ſluſſnie ijżby ona tę pirwéy cżeſtz miala zmártwych
7:
wſtaniá/ ktorą my mietz mámy po dniu ſądnȳ. Prze=
8:
to wierná duſſo bacż iaká radoſtz byla dzis przy ta=
9:
kowych rzecżách/ tako wyſokié rady/ gdzie wſſytcy
10:
poznali ij tak ſkázali/ ijż Maria z wielką tzcią ij weſe
11:
lim miala bytz wzięta do nieba. Buog ocietz zamy=
12:
kaiątz radę/ ſpytál: ktoby ią miál prowadzitz? Wſſyt=
13:
cy iednȳ gloſem odpowiedzieli: Iż ten ktorégo ona
14:
ſama ogarnęla/ noſila/ porodzila ze wſſytkimi nami/
15:
ktorzyſmy iéy pomotzą doſtąpili wſſytkiégo tzożkoli
16:
mámy/ anieli ſwégo naprawieniá/ a my zbawieniá.
17:
Potȳ to ſprawiwſſy/ wſſytcy (iako przy wſtąpieniu
18:
Kryſtuſowȳ) niebo wyprożnili/ po pannę z wielkim
19:
weſelim zſtępuiątz aż na ziemię przed grób/ gdzie
20:
byla wlożona. Tamże motzą Iezuſową natichmiáſt
21:
ſkrzéſſona/ ij wielką ſlodkoſcią napelniona/ ij iakoby
22:
ze ſnu zbudzona/ przez przyprowadzenijé duſſe iéy
23:
z nieba/ gdzie wedle duſſe przez trzy dnij byla vwiel
24:
biona/ ij na ſtoltzu bliſkim ſwięté troyce poſadzona/
25:
a od wſſytkich przywitána/ vchwálona/ vtzciona/ ij
26:
vwielbiona/ iako krolewá miloſierná/ ij ceſarzowá
27:
motzná. Tamze téż Iezus mily apoſtolow pytál/ tzo
28:
by za cżeſtz matce ſwé milé vcżynitz miál. Gdzie w=
29:
ſſytcy odpowiedzieli: Nie ieſt ſluſſno Kryſte by to

strona: 182

zbawiciela naſſégo.Liſt 182
1:
cialo tu w ziemi leżalo tzo ciebie noſilo. Kryſtus te=
2:
dy mily Marią matkę ſwoię milą ochotnie oblapil
3:
ij k ſobie ią przyiąwſſy/ z ſpiéwanijm anielſkim do
4:
ſwé chwály ią prowadzil/ wſſytkim aniolóm weſele
5:
zaſpiéwatz kázál: Krolewá niebieſká weſelſie alle=
6:
luia/ bo ktorégos zaſlużyla noſitz/ alleluia/ oto cie iuż
7:
vblogoſlawil/ Alleluia. Apoſtoli odpowiedaiątz
8:
s placżem zaſpiéwali: Pros za nás boga/ Alleluia.
9:
byſmy s tobą byli. Tamże téż iako za Iezuſem przy
10:
w niebo wſtąpieniu/ tak téż za panną patrzali.
11:
O chwále ktorą w każdym korze anieli ij wſſytcy
12:
ſwięcij/ dziewicy Marij cżynili/ gdy ią do nie=
13:
ba przez kory anielſkié chwálebnie z weſe=
14:
lim wielkim prowadzili. Ka: 18
15:
G
Dy dziewitza Maria od ſwégo miléo ſyna
16:
ij od aniolow z wielkim weſelim przez niebo
17:
krzyſſtalowé/ gwiázdecżné/ ij ogniſté/ byla prowa=
18:
dzona/ takową iaſnoſcią ogarniona byla od Ie
19:
zuſa/ ij owſſem iuż od ſwégo vwielbionégo ciala/ ijż
20:
téż nie tylko oſwiecila nową ſwiatloſcią niebo/ ale
21:
téż ſwą ſwiatloſcią/ ſlońce/ mieſiątz/ zatzmila. Potȳ
22:
gdy wſtępowala w niebo iaſné/ gdzie przebywanijé
23:
ieſt wſſytkich ſwiętych aniolow/ anieli wſſytcy ze w
24:
ſſytkich korow iey zabieżeli/ ij ſama troytza ſwietá/
25:
nowymi a rozmaijtymi chwálami iéy cżeſtz cży=
26:
niątz/ bo s każdego koru anieli ią prowadzili/ ij ro=
27:
ſkoſſnie przed nią ſpiéwaiątz dziwili ſie iéy chwale=

strona: 182v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
bnoſci rzekątz: Ktorá ieſt ta/ tzo tak ijdzie iako zarza/
2:
ſparwſſy ſie ſwéo oblubieńtza/ ſwietleyſſá niżli mie=
3:
ſiątz/ iaſnieyſſá niżli ſlońce/ powyſſeńſſá niżli cedrus
4:
w Libánu/ a niżli cyprys na gorze Sion/ a niżli pal=
5:
ma w Kades/ ij niżli ſſcżépienijé ruóżé w Ierycho/
6:
a niżli oliwa kráſná na poléch/ ij niżli iawór podle
7:
wody: Wonnieyſſá niżli cynamon ij balſám wonia
8:
iący/ a niżli mirra wyborná. Ktorąż gdy tak weſele
9:
w pirwſſy kor z ſpiéwanijm wprowadzili/ wſſytka
10:
rzéſſá niebieſká przywitowatz ij chwalitz iéy ſwiętą
11:
miloſtz pocżęla. A nápirwéy pirwſſy kor anielſki iąl
12:
chwalitz panne Marią z iéy wielkié pokory/ przez kto
13:
rą zaſlużyla/ ijże bogu milá byla/ ij matką bożą zo=
14:
ſtala/ rzekątz a ſpiéwaiątz: Poſtępuy/ poſtępuy kro=
15:
lewá niebieſká/ wſtępuy ku twému ſynowi/ abys s
16:
nim nawieki krolowala/ ktorá acżes byla tznotliwá
17:
ij náſwiętſſá/ wſſytkiémi tznotami okráſſoná/ a w=
18:
ſſakoż więcéies zaſlużyla twą pokorą/ niż wſſytkimi
19:
twymi tznotami: Przeto ieſtes dóſtoyna abys wzię=
20:
la chwálę náwyſſégo powyſſeniá/ bo tak napiſáno:
21:
Kto ſie vniżá/ będzie powyſſon. Wtoreé przyiąl ią
22:
kor archanielſki/ chwálątz ią z iéy cżyſtoſci/ a dziwu=
23:
iątz ſie iéy chwále ſpiéwali. Y ktorá ieſt ta dziewitza/
24:
ktorá wſtępuie przez ſwé chwálebné w niebowzięcié
25:
przez puſſcżą/ iako rozdzka woniaiątzá/ z wonnoſci
26:
mirry ij kadzidla? Ktorá ieſt ta/ ktorá pochodzi iako
27:
zarza/ piękná iako mieſiątz/ a wybraná iako ſlońce/
28:
Straſſliwá iako huffow ſſpitza dobrze zrządzona.
29:
Tatz ieſt ona panna oſobné cżyſtoſci/ ktoré panień=

strona: 183

zbawiciela naſſégo.Liſt 183
1:
ſtwo bylo bogu przyiemno. Wezmi przeto dziewitzo
2:
Mariá záplatę twé cżyſtoſci/ ktorá ijnſſá nie ieſt ie
3:
dno aniolom roſkazowatz/ bo ſamȳ cżiſtoſtz ieſt wro
4:
dzona/ ty ſama iuż będzieſs wezwána panij aniel=
5:
ſká. Przeto cie dzis chwálémy iako dziewicę nad
6:
wſſytkimi dziewitzami/ a panią nad anioly. Trzecié
7:
przyiąl ią kor tznot/ chwálątz ią z iéy nieporuſſeniá:
8:
Totz ieſt panna ſſlachetná/ matka bożá miloſciwá/
9:
ktorá iako liliá polná/ rożá bez cirniá/ tak ta panna
10:
od wſſelkié zmazy grzéchu byla oddálona/ ſwiétzątz
11:
wielkim nienaruſſenijm. Przeto dóſtoynas abys by
12:
la bogu náblizſſá/ bo nienaruſſenijé cżynij bogu bar
13:
zo bliſkiégo. Cżwárté przyiąl ią kor motzárzow ch=
14:
wálątz z iéy poſluſſeńſtwa/ ſpiéwaiątz a rzekątz:
15:
Pozdrowiona bądz ſwiętá rodziciélko bożá/ pozdro
16:
wiona bądz przez twé poſluſſeńſtwo/ ktorymes za=
17:
wżdy byla bogu poſluſſna/ ij niebieſkiégo zaſlużylas
18:
porodzitz krola/ ktory ſie tobie poddál/ a iako matki
19:
ſwé ſluchál. Wezmi przeto motz aby tobie bylo w=
20:
ſſytko poſluſſno. Piąté przyiąl ią kor kſięſtwa/ chwá
21:
lątz ią s cirpliwoſci/ ſpiéwaiątz ij rzekątz: Tatz ieſt o=
22:
na niewiaſta chwálebná/ ktoré wōnoſtz iako mirra
23:
wybraná/ przez cirpliwoſtz ſwé záſlugi/ niebo wſſyt=
24:
ko vweſelá. Tatz ieſt ktorá z ſynē bożym iako z ſwȳ
25:
milym cirpiala rzecży przeciwné/ ktorégo na krzyżu
26:
wiſſącégo żalowala/ ktoré duſſę miecż boleſci przeni
27:
knąl/ przeto dóſtoyna ieſt wielkiéo pocieſſeniá/ ijżby
28:
z ſwym milym ſynē vżywala niebieſkiégo weſelá/
29:
bo tak napiſáno: Iako towarzyſſmi będziecie mąk/
n


strona: 183v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
tako ij pocieſſeniá. Sżoſté przijęli ią pańſtwa/ chwa
2:
lątz ią z wielkié mądroſci/ ſpiéwaiątz ij przed nia vpa
3:
daiątz: Dziewitzo námędrſſá/ przez mądroſtz krolo=
4:
wie kroluią podlug ſwiadetztwa piſma/ a ty twą
5:
mądroſcią diáblys porazila/ ſwiates od potępieniá
6:
wybawila/ niebo naprawila/ ij bogas z nieba zwá=
7:
bila/ ij na ziemięs ſciągnęla. Przeto tobie ſluży koro=
8:
na krolewſká nad wſſytko ſtworzenié/ aby nie tylko
9:
ziemſki/ ale ij niebieſki ciebie ſie bál záſtęp/ ktorás
10:
nad wſſytkiém krolową oſtala. Siodmé przyięli ią
11:
ſtolecżnicy/ ſpiéwaiątz ij chwálątz ią z miloſierdziá/
12:
rzekątz: Pozdrowiona bądz miloſciwá krolowá mi
13:
loſierdziá/ dziewice nálaſkawſſá/ dla twé lutoſci po
14:
mágáſs wſſytkim/ bo iedno przez cię bog daie laſkę
15:
ij miloſierdzié wſſytkim. Przeto rzecżnicżko ſwiętá/
16:
tegos doſtoyna abys byla matką laſki ij miloſier=
17:
dziá/ aby przez cię byli zbawienij ludzie/ ij byly vpa=
18:
dy naprawiony niebieſkié. Oſmé przyięli ią Cheru=
19:
binowie/ chwálątz ią z wiary rzekątz: Tatz ieſt ona
20:
ſſcżęſná a blogoſlawioná/ przez ktorą wiara wciele=
21:
niá bożéo ieſt wypelniona/ ij przez wſſytek ſwiat roz
22:
ſſyrzona/ ktorá ſama trwalá byla/ gdy ijnſſy wątpili
23:
cżaſu Kryſtuſowé męki. Doſtoynas przeto mietz zá
24:
platę takowé wiary/ abys náiaſniéy boga rozumia
25:
la/ milowala/ trzymala ij pożywala. Dziewiąté przy
26:
ięli ią Serafinowie/ chwálątz ią z wielkié laſki/ a ſpié
27:
waiątz. Pozdrowiona bądz pelna laſki/ pelna milo=
28:
ſci/ pelna ducha ſwiętéo/ pelna boſtwa/ ty przez two
29:
ię miloſtz a laſkę/ bogas k tobie przyciągnęla/ ktoré=

strona: 184

zbawiciela naſſégo.Liſt 184
1:
gos s ciebie narodzonéo/ za odkupienijé cżlowiecżé
2:
na krzyżu ofiarowala/ a ijżby na krzyżu vmarl la=
3:
ſkąs przywiodla/ a to ijżes zbawieniá wſſytkim żą=
4:
dala. A przeto panno Mariá zbawienijé ij pocieſſe
5:
nijé wſſytkich blogoſlawionych/ záplato wſſytkich
6:
doſtoynas nadewſſytki náwyſſégo boſkiégo vży=
7:
waniá/ ktorá záleży ſamé laſce/ dlá tego dziewitzo/
8:
ktorás boga pelna/ doſtoynas mietz podle ſyna twé
9:
go milégo/ ſtoletz chwály od wiekow tobie zgoto=
10:
wány. A możem wierzytz/ ijż archaniol Gabriel/ wi
11:
dzątz Marią w takowé chwále niewymowné/ we=
12:
ſelil ſie niewymownie/ ij mogl mowitz k niéy: Oto
13:
krolewá niebieſká/ ona twoia chwála/ ktorátz w twȳ
14:
pozdrowieniu odēnie byla przepowiedziána/ gdym
15:
rzékl: Zdrowa bądz láſki pelna/ pán ſtobą/ ciebie wy
16:
ſoko powyſſaiątz nie zmiernie weſelątz ij chwálątz/
17:
nad wſſytki kory naſſe prowadzątz. Przeto wſtępuy
18:
wyſſéy chwálo wſſytkich ſwiętych/ nadzieio wſſyt=
19:
kich ludzi grzéſſnych/ matko wſſytkich ſirot vbo=
20:
gich/ bos ty wſſytki ſwięté przewyſſyla/ przeto máſs
21:
bytz nadewſſytki blogoſlawiona. Dzieſiąté przyięli
22:
ią wſſytcy ſwięci ſtarégo zákonu/ pátryarchowie ij
23:
prorocy/ ktorzy chwálątz ią ſpiéwali. Tys Maria ie
24:
dnácżka cżlowiecżégo rodzaiu/ ktorąſmy my przefi=
25:
gurowali/ ij przepowiedzieli. A wyſtąpiwſſy Adam/
26:
weſele rzékl: Ta ieſt koſtz s koſci moijch/ przez tę w=
27:
ſſytkim zbawienié ieſt naleziono/ ktorąm iá laſkę ſt=
28:
racil/ tę ta Mariá nalazla ij przywrocila ſynóm mo
29:
ijm. Potym Noe rzékl: Tatz ieſt Archa figurowaná/
n ij


strona: 184v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
przez ktorą koſciol od potopu potępieniá ieſt wyba
2:
wion. Potym Abrám rzékl. Blogoſlawiona bądz ty
3:
przez ktorą blogoslawieńſtwo rodzaiu mému ieſt
4:
obietzáno. Iákob rzékl: Ta ieſt drabina/ ktorąm wi=
5:
dziál/ ktoré wirzch az do nieba ſiegál. Moijżéſſ rzekl
6:
Ten ieſt kierz/ ktory gorzál a nieſpálon. A Aron rzékl
7:
Ta ieſt rozdzka ſuchá/ ktorá zakwitnąwſſy/ ſyna bo=
8:
żégo porodzila. Dáwid rzékl: Ta ieſt ona krolowá/
9:
ktorá ſtanęla na prawicy ſyna bożégo/ w odzieniu
10:
pozlociſtȳ/ ogarniona chwálą/ rozmaijtoſcią ſwię=
11:
tych. Izaijáſs rzékl: Ta ieſt o ktoréiē przepowiedziál
12:
Oto panna pocżnie ij porodzi ſyna/ ktorégo ijmię Ie
13:
zus. Ián krzciciél rzékl: Oto matka baranka niepo=
14:
kálonégo/ ktory oddálil grzéchy ſwiata/ ij mnie ſwȳ
15:
plodem vweſelila/ gdy matkę moię nawiedzila. El=
16:
zbiéta lepák rzekla. Blogoſlawionas ty ijżes vwie=
17:
rzyla/ bo iuż oto ſpelnilo ſie ieſt wſſytko/ tzo rzecżono
18:
ieſt o tobie od pana przez aniola. Ioachim ij Anna
19:
rzekli: Blogoſlawiona ty bądz tzorko od pana/ bo
20:
przez cię owotzu żywota wiecżnéo ij wſſytkié chwá=
21:
ly nawieki pożywatz będziémy. Iozeff oblubienietz
22:
panny Marié rzékl. Oto moia oblubienitza/ moia ná
23:
milſſá/ moia panij ſſlachetná/ ktoréiem iá byl ſtroż
24:
cżyſtości/ ij ſwiadek iéy panieńſtwa/ ktorą krol nie=
25:
bieſki mnie za oblubienice poſlubil/ a cżyſtą niepo=
26:
káloną zoſtawil/ ij duchem ſwiętȳ bytz brzemienną
27:
obiawil/ ty náſwiętſſá panno/ wiéſs ijż ci tak ieſt/ ij=
28:
żem iá ieſt ſekretarz wcieleniá bożégo/ ij twe brze=
29:
miennoſci/ iám naprzod twoy plod chwálil/ ij na w=

strona: 185

zbawiciela naſſégo.Liſt 185
1:
ſſelkim twȳ pielgrzymowaniu towarzyſſemētwȳ
2:
byl. Ciebie ij twégo námilſſégo ſyna Iezuſa/ pilniem
3:
żywil/ ij wſſędzie opatrzál/ ij tobiem z nábożenſtwē
4:
ſlużyl. Slodkié mi bylo twé towarzyſtwo/ twá roz
5:
mowa byla mi lubiezná. Oto wſſytcyſmy zbawie=
6:
nij/ przez cie boga cżlowiekiē mámy. Przetoż ty mat
7:
ko laſki/ s twym Iezuſem ſie weſel/ a mnie twému
8:
na ziemi bédącemu oblubientzowi/ blogoſlawień=
9:
ſtwo dáy/ a twé chwály vcżęſnikiem ſtobą na wieki
10:
téż vdzialáy. Iedennáſné przyięli pannę Marią/
11:
wſſytcy ſwięci nowégo zákonu/ męcżennicy/ ſpo=
12:
wiednicy/ dziewice wſſytcy wybranij Iezusowi/ ch=
13:
wálątz iednym gloſem pannę Marią ze wſſytkich
14:
tznot rzekątz. Tys chwála naſſa/ tys pocżeſnoſtz lu=
15:
du Izraelſkiégo/ tys weſelé rodzaiu naſſégo. O blo=
16:
goſlawiona bądz krolowá wſſytkich ſwiętych mę=
17:
cżenników/ ſpowiednikow/ dziewitz ſwiętych koro=
18:
no/ ſpowiednikow gwiázdo/ wſſytkich wybránych
19:
ij blogoſlawionych chwálo/ tys wſſytkimi tznotami
20:
okráſſona/ wſſytkimi odplatami obdarzona/ bądz
21:
przeto twému ſynowi ij tobie cżeſtz ij chwála. Dwa
22:
náſné przyięla Marią troytza ſwięta/ ocietz ſyn/ ij
23:
duch ſwięty/ ij z wielkim weſelim poſadzili ią na
24:
ſtoltzu krolewſkim wielbiątz ij ſlodko cieſſątz ſwym
25:
niewymownym ij nieogarnionȳ boſtwem. Nápir=
26:
wéy bóg ocietz przywitáwſſy ią rzekl. Pozdrowio=
27:
na bądz má nálſſá tzorko/ przed ſworzenijm ſwia
28:
ta wybraná/ aby moią będątz oblubienitzą/ bylabys
29:
wſſytkiégo ſwiata krolową. Poznáyże mie tzorko
n iij


strona: 185v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
námileyſſá/ ijżem iá tobie przez aniola poſlál pozdro
2:
wienijé/ aby w żywot twóy ſyna méo przyięla/ a po=
3:
tym dziewitzą będątz porodzila/ aby on przez to od
4:
ciebie cialo wzięté/ ſmiercią ſwą ſwiat odkupil.
5:
Poydzi/ poydzi przeto oblubienitzo moia z gory cży=
6:
ſtoſci/ a koronę krolewſką wezmi/ abych iá polożyl
7:
w tobie ſtoletz moy/ to ieſt chwálę bez końtza. Potȳ
8:
ſyn boży pán Iezus Kryſtus z wielką pocżeſnoſcią
9:
matkę ſwą oblapil rzekątz: Poydzi matuchno milá/
10:
dziewitzo cżyſtá/ ſlodká Mariá w przybytki roſko=
11:
ſſné ſyna twégo/ bos ty mnie w tym náſwiętſſym
12:
żywocie ſlodkié przebywanijé dala/ gdys mie du=
13:
chem ſwiętȳ w twym żywocie pocżęla/ ij w cialo ob
14:
lokla/ tys mie boga ij cżlowieka twymi pierſiami
15:
panieńſkimi kármila/ ij miloſcią macierzyńſką milo
16:
wala/ w pielgrzymowaniu rządzila/ przy męce meé
17:
ſemnąs cirpiala. Obezrzy przeto teráz ſyna twégo
18:
wcielonégo/ oglądáy ijż iám tobie to ſprawil iakos
19:
zaſlużyla/ abys nad anioly wſſytki powyſſona/ a kro
20:
luiątz pożywala poſpolu niebieſkich roſkoſſy
21:
ij weſelá/ a chcę aby iako mnie krolē/ tako ciebie kro=
22:
lową wſſytcy wyznáwali/ tzcili ij chwálili chwálą
23:
tą/ tzo ieſt po bodze na wieki wiecżné. Oſtatecżnie
24:
duch ſwięty chwálil pannę Marią rzekątz: Pozdro
25:
wiona bądz blogoſlawioná matko Kryſtuſowa/ na
26:
dewſſytki wybraná/ ktorás zaplacila grzéchy ſwia
27:
ta przez twégo ſyna. Tys ieſt ona w ktoréiem iá od=
28:
pocżywál ſiedmioraką laſką/ ij dary ſwymi ciebie
29:
napelniaiątz/ ij w cię wſtępuiątz/ ſynowim bożému.

strona: 186

zbawiciela naſſégo.Liſt 186
1:
przybytek vcżynil/ a ze krwie twé cialo iemu ſprawil
2:
ij wſſytkimi tznotami napelnil/ iżbys byla doſtoyną
3:
matką ij oblubienitzą/ abys wezwána wſſytkich zba
4:
wicielką. Potym rzekla panna Mariá: Iuż teráz v
5:
wielbiona ieſt duſſa moia nad wſſytki dnij żywota
6:
mégo. Tamże z wielkim nábożeńſwē weſele zaſpié=
7:
wala. Wielbi duſſa moia pana/ Y zradowawál ſie
8:
duch moy w bodze zbawicielu moijm. O wſſechmo
9:
gący mily panie iakié tam bylo wielkié weſelé anio=
10:
lom ſwiętȳ/ pannám/ męcżennikom widzietz bożą
11:
matkę nad wſſytki kory powyſſoną/ a ono ią niebo
12:
przyięló z weſelim/ archaniolowie z ſpiéwanim/ kſią
13:
żęta z gędzienim/ motzárze s trąbienijm/ chierubini/
14:
Serafini z nowych pioſnek ſpiéwanim. O duſſo ná
15:
bożná/ vbacż iákié tedy bylo w niébie weſelé/ iaká
16:
dzis Marié ſtala ſie chwála/ vcż że ſie téż ij ty w ten
17:
dzień tak weſoly/ tzcitz ijmię Marié k iéy ſwięté mi=
18:
loſci/ wolaiątz ijżby ſie za tobą przycżynila/ ij ſwé ch
19:
wály vcżęſtnikiem vdzialala/ botz iéy mily ſyn/ ná=
20:
więtſſą iéy po ſobie motz dál/ ij krolową ią anielſką
21:
ij ziemſką vdzialál/ ijż iako ſie onemu klaniá wſſelkié
22:
ſtworzenijé/ tak ſie wſſytcy niecháy Marij klaniaią/
23:
ktorzy miloſierdziá iéy żądaią.
24:
O koronach ktorymi panna náſwiętſſá gdy
25:
chwálebnie w niebo wzięta byla
26:
vkoronowána. Ka: 19

strona: 186v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
G
Dy náſwiętſſá pāna ſtaką chwálą w niebo
2:
byla wzięta/ podlug dwanáſcie gwiázd kto
3:
re Ián ſwięty widziál na glowie niewiaſty/
:
grafika
4:
w ſlońce oble=
5:
cżoneé maiątz
6:
mieſiątz pod ∴
7:
nogami ſwy=
8:
mi/ a koronę ze
9:
dwanáſcie ∴
10:
gwiázd na
11:
ſweé glowie.
12:
To widzenijé
13:
znamionowa=
14:
lo blogoſla=
15:
wioną dziewi
16:
cę Marią/ kto
17:
rá rzecżoná
18:
ieſt niewiaſta
19:
podlug naro=
20:
dzenia/ a pan=
21:
na podlug ſtá
22:
dla byla/ iako
23:
dzis dwaná=
24:
ſcie koronami vkoronowána. Pirwſſá korona/ ktorą
25:
byla vkoronowána/ rzecżona ieſt zlotá/ ktorá po=
26:
dlug doktorow záleży w iaſnym widzeniu boga w
27:
ſwięté troycy/ oyttza/ ſyna/ ij ducha ſwiętégo/ ij téż
28:
záleży w iego vżywaniu/ a w wiecznym iego trzy=
29:
maniu/ A ta bywá dána każdému przez wiarę/ laſkę

strona: 187

zbawiciela naſſégo.Liſt 187
1:
nadzieię/ bo dár boſkiéo widzeniá/ przychodzi z wia=
2:
ry/ ktorym darem obdarzon będzie rozum/ gdy bo=
3:
ga pozná/ poznawſſy oglądá w wielkié a niewymo=
4:
wné roſkoſſy. Z laſki pochodzi boga vżywanijé/ kto
5:
rym wolá naſſa będzie obdarowána/ gdy ſie duſſa
6:
w boga wpoij/ a vżywatz będzie niewymowné ſlod
7:
koſci s nieo pochodzącé. Z nadzieie pochodzi wiecż=
8:
né boga trzymanijé albo odzierżenijé/ ktorȳ pamiętz
9:
duſſe naſſé będzie obdarowaná/ gdzie pewnoſc wez
10:
mie więcżnégo trzymaniá miléo boga. Gdyż tedy
11:
panna Mariá wyſoko nad ijné byla tznotliwá/ ij
12:
więtſſá wiarą/ laſką/ ij nadzieią obdarzona/ przeto
13:
nad ijnſſé tą koroną ieſt vkoronowána/ ktorá rzecżo
14:
ná ieſt zlotá/ A iako zloto nie kazi ſie anij prochnieie/
15:
tako laſka ktoré przywláſſcżono zloto/ ſkazy w ſobie
16:
niemá. Téż zloto ieſt rzecż roſkoſſnie lſſcżątzá/ tzo
17:
ieſt przywláſſcżono/ iaſnoſci widzeniá ij vżywaniá
18:
milégo boga. Też ieſſcże korona zlotá ieſt okrąglá/
19:
niemaiątz końtza/ gdzie ſie vkazuie wiecżnoſtz tąż ch=
20:
wálą vkoronowána byląpanną Maria/ ijż boga
21:
zrozumiáwſſy/ miluie/ miluiątz pożywá/ pożywaiątz
22:
trzymá. O iako chwálebná ieſt ta korona Marié/
23:
ktorá nad wſſytki anioly ij ſwięté/ iaſniéy boga oyt=
24:
tza/ ij od niego narodzonégo ſyna/ ij pochodzącégo
25:
od obu/ ducha ſwiętégo widzi/ bo iako ſwięty Bier
26:
nát piſſe: Zapráwdę ſamo ono weſelé/ ktoré od ſamé
27:
go boga bywá bráno/ ktorému gdy przyrownáſſ kto
28:
rą roſkoſs albo luboſtz/ ſmutek ieſt: wſſelká ſlod=
29:
koſtz/ boleſtz ieſt: wſſelká wonnoſtz/ ſmrod: wſſytko
o


strona: 187v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
tzudné/ grubé/ ij wſſytko tzo ieſt lubégo/ przykro ieſt
2:
O ſſcżęſna ieſt Mariá/ to iuż maiątz. Wtorá korona
3:
rzecżoną ieſt dziewicżá/ a ta ſama bywá dána pan=
4:
nám/ o ktorych ſpiéwá koſciol. Przydzi oblubienitzo
5:
Kryſtuſowo/ a wezmi koronę/ ktorą tobie pán zgo=
6:
towál na wieki. Ale ijż panná Mariá matuchna bo
7:
żá/ ieſt panna nad pannami/ ktorá przed ſobą niemá
8:
pirwé/ anij po ſobie má takowé panny wtoré/ dlá te
9:
go tą koroną wtorą panieńſką ieſt vkoronowána/
10:
ktoráż ſie przyrownáwá lilij/ dlá ſwé iaſné cżyſto=
11:
ſci/ podlug onego tzo w pioſnkach Salomonowych
12:
oniéy piſáno: Iako liliá miedzy cirnijm/ tak przyiá=
13:
ciolka moia miedzy dziéwkami Izrael. Trzeciá ko=
14:
rona ieſt kaznodzieyſká/ o ktoré napiſáno: Starſſy
15:
paſcie ſlowem bożym trzodę tę/ ktorá miedzy wa=
16:
mi ieſt/ abyſcie wzięli bez końtza koronę wiecżné ch=
17:
wály/ ktorá ieſt kaznodzieyſká/ a ta rzecżoná gwiáz=
18:
dą/ iako o tym napiſál Daniel we dwanáſtym kapi:
19:
Ktorzy naucżenij będą/ ſwiécitz będą iako gwiázdy
20:
na wiecżné wieki. Iż tedy panna Mariá náwyſſá
21:
kaznodziéyka byla/ bo apoſtoly ij ewāieliſty vcżyla/
22:
ſluſſnie tedy tą koroną w ſwym wniebo wzięciu ieſt
23:
vkoronowána. Cżwártá korona ieſt męcżennicża/
24:
ktorá ſwiętym męcżennikom dlá ijch zwycięſtwa
25:
bywá dána/ Ale ijż náſwiętſſá pāna Mariá/ ná cięż
26:
ſſą mękę miedzy ijnſſymi męcżenniki cirpiala przy
27:
męce ſwégo ſyna/ ktoré duſſę miecż przeniknąl bole=
28:
ſci w cżym wſſytki ijnſſé męcżenniki przeſſla/ bo ona
29:
na duſſy/ a onij na ciele cirpieli/ dlá tego náwyzſſą

strona: 188

zbawiciela naſſégo.Liſt 188
1:
koronę męcżennitztwa zaſlużyla/ ſluſſnie tedy tą ko=
2:
roną vkoronowaná. Piątá korona ieſt żywota/ o
3:
ktoré napiſál Ián ſwięty w Apokalipſy/ ktoré zowié
4:
my kſięgi taiēnitz bożych/ we wtoré kapi: Bądz wier
5:
ny aż do ſmierci/ a dám tobie koronę żywota. A Ia
6:
kub ſwięty piſſe. Blogoſlawiony ktory cirpi pukuſy
7:
bo gdy doſwiatcżon będzie/ wezmie koronę żywota
8:
A ta bywá dána troiakiému ſtádlu/ manżelſkiému/
9:
trzydzieſná/ wdowiému ſtádlu/ ſſeſtzdzieſiątná/ a
10:
dziewicżému ſtádlu ſtokrotná/ Ale ijże panna Ma=
11:
riá byla mánżolką/ wdową/ ij panną/ przeto ſluſſnie
12:
tę koronę ſobie zaſlużyla. Sżoſtá korona rzecżona
13:
palma zwycięſtwa/ o ktoré apoſtol piſſe: Nie będzie
14:
koronowán/ iedno ten kto będzie motznie a ſluſſnie
15:
boiowál. Przeto Ián w Apokalipſy piſſe/ ijż widziál
16:
palmę w ręku ſwiętych. A ta palma bywá dána tȳ
17:
ſwiętym ktorzy doſkonale ſami ſiebie tako zwycię=
18:
żyli/ ijż dobrą wolą zawżdy mieli cirpietz męcżen=
19:
nitztwo dlá Kryſtuſa milégo/ iako byl ſwięty Mar
20:
cin ij ſwięty Franciſſek. Tę koronę panna náſwięt=
21:
ſſá nad náwyſſé zaſlużyla/ bo ſie s Kryſtuſem na go
22:
rze Kalwarié cirpietz męki wielkié ij boleſci wydala
23:
gdzie miecż boleſci w ſwym ſertzu noſila/ ij tyſiątz
24:
krotz tam vmrzétz za ſyna ij z ſynē żądala. Ocżym
25:
ſwiatcży ſwięty Biernát ij Anzelmus w perſonie
26:
iéy rzekątz: Patrzalam na pana ij na ſyna mégo/ na
27:
krzyżu wiſſącégo ij cięſſko vmiéraiącégo/ a tzom na
28:
duſſy cirpiala/ tegom wymowitz niemogla. A ta by=
29:
la moia boleſtz náwiętſſá/ ijżem ſie widziala opuſſ=
o ij


strona: 188v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
cżona od ſyna mégo/ ktorégom iá dziewitzą będątz
2:
pocżęla ij porodzila/ ktory moy byl iedyny/ widzia=
3:
lam vmiéraiątz/ ktorégo milowala duſſa moia/ a w=
4:
ſſytkam byla dlá ſmutku roztopniala/ w placżu ta=
5:
kowym ſlowa dáwala. O ſynu móy mily iedyná mi
6:
loſci/ dáy mi s tobą vmrzétz/ a nie zoſtawiáy mie po
7:
ſobie/ bo nitz mi nie ieſt ſlodcżéy/ iako vmrzétz ſtobą
8:
A nitz mi nie ieſt gorzcżeyſſégo/ iedno żytz bez ciebie/
9:
A przeto dlá téy wielkié żądzé/ ſluſſnie pāna Mariá
10:
tę koronę/ ktorá rzecżona ieſt zwycięſtwá/ w ſwym
11:
chwálebnȳ ij weſolym w niebo wzięciu byla korono
12:
wána. Siodmá korona ieſt ſprawiedliwoſci/ ktorá
13:
ieſt oddanijé záplaty/ za dzialanijé dobrych vcżyn=
14:
ków bo wſſelki podlug ſprawiedliwoſci/ záplatę bie
15:
rze podlug ſwé roboty/ iako o tym ſwiadcży apo=
16:
ſtol ſwięty piſſątz o téy koronie ku Tymoteuſſowi:
17:
Dobrzem wálcżyl/ a dlá tego dána mi ieſt korona
18:
ſprawiedliwoſci. Ale ijże blogoſlawioná dziewitza
19:
Mariá/ nad wſſytki więcéy pratzowala/ dlá tego
20:
więtſſą laſkę/ gorętſſą miloſcią byla napelniona/
21:
Przeto ſluſſnie tę koronę zaſlużyla w ſwym w niebo
22:
wzięciu. Oſmá korona rzęcżona ieſt cżeſtz a klenot
23:
tzudnoſci/ iako Salomon piſſe: Wezmą ſwięci kro=
24:
lewſtwo tzudnoſci/ ij klenot okráſy z ręku bożych. A
25:
tę koronę dáwá buog zwláſſcża onȳſwiętȳ/ ktorzy
26:
ſie w ſwé niewinnoſci zachowali/ a bez wſſelkié zma
27:
ży na tym ſwiecie żyli. Ale takowych malo ieſt/
28:
ktorzyby takowé ſſcżęſliwoſci byli/ ijżby od ſwéo poro
29:
dzeniá nigdy boga nie rozgniewali/ anij ſie ktorégo

strona: 189

zbawiciela naſſégo.Liſt 189
1:
grzéchu dopuſcili. Ale ijż blogoſlawioná dziewitza
2:
Mariá/ nade wſſytko ſtworzenijé boſkié byla ná=
3:
cżyſtſſá/ tako iż po bodze więtſſá cżyſtoſtz niemogla
4:
bytz naleziona. Dlá tego náwyzſſé ſlicżnoſci ij tzud=
5:
noſci koronę otrzymala/ tak ijż wſſytkich aniolow ij
6:
ſwiętych tzudnoſtz/ naprzeciw tzudnoſci dziewice
7:
Marié/ ieſt iako ſwiatloſtz mieſiątza albo gwiázd
8:
przeciw ſlońtzu. Sluſſnie tedy tą koroną ieſt vkoro=
9:
wána. Dziewiątá korona ktorą dziewitza maria ieſt
10:
vkoronowána/ iako krolowá niebieſká ij panij ſwia
11:
ta rzecżona ieſt krolewſká/ iako napiſáno Eſter w
12:
wtorym kapitu:kapitulum Vmilowál ią bóg nadewſſytki nie=
13:
wiaſky / ij wlożyl koronę krolewſką na glowę iéy/ a
14:
ſluſſniéy ijż vkoronowána ieſt iako krolewá/ niżli ia
15:
ko céſarzowá/ bo krolewá rzecżona ieſt od miloſier
16:
dziá/ a ceſarzowá od ſrogiégo roſkazowaniá. Dzie
17:
ſiątá korona rzecżona oblubienitza/ ktorą má panna
18:
Maria/ iako oblubienitza náwyſſégo a wiecżnégo
19:
krola/ iako napiſál Izaijáſs/ we cżterdzieſté pirwſſé
20:
kapi: rzekątz: Iako oblubienicę okráſil mie koroną
21:
pán buog/ a odzienijm ſprawiedliwoſci przyoblokl
22:
mie. Iedennáſtá korona ieſt chwály ij tzci/ o ktoreé
23:
napiſáno: Chwálą ij tzcią vkoronowales go mily pa
24:
nie/ ij poſtawiles onę nadewſſytki vcżynki twoie.
25:
Ta koroną dziewitza Mariá byla vkoronowána/
26:
gdy iako dzis w takową cżeſtz ij chálę podnieſiona/
27:
ijż od wſſytkiéo ſtworzeniá ieſt chwálona/ mowiątz
28:
ono tzo w Iudyth w piętnáſtym ka: napiſáno: Tys
29:
chwála Ieruzalem/ tys weſelé Izraelſkié/ tys pocże
o iij


strona: 189v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ſnoſtz ludu naſſégo/ ktorą rzecż potwirdzaiątz ſwię=
2:
ty Ián w taiēnitzach bożych piſſe w cżwárté kapi:
3:
ijż widziál/ ono ſwięci kladli korony ſwé przed ſtol=
4:
cem rzekątz. Doſtoienes panie boże naſs wziątz ch=
5:
wálę ij cżeſtz/ bos ty wſſytko ſtworzyl. Ale ſtoletz bo
6:
ży nitz inſſégo nieieſt/ iedno pāna maria/ przed ktorą
7:
kladli ſwé korony/ iéy chwálę cżynią/ a boga w ſobie
8:
ij w pannie Marij chwálątz. Dwanáſtá korona ieſt
9:
motzárſkiégo roſkazowaniá/ ktorá ieſt s kamienia
10:
drogiégo/ ktorą daie buóg ſynom ij ſwym wybranȳ/
11:
iako napiſáno w żołtárzu: Polożyles na glowę iéy
12:
koronę s kamienia drogiégo/ na znamię tego ijż onij
13:
ſą ſynowie krola wiecżnégo/ ij dziedzicy boży/ krolu
14:
iątz ſnijm na wieki/ a dlá tego krolewſká korona ijm
15:
má bytz dána/ ijżby to znamionowalo/ ijż w onȳ kro
16:
lewſtwie wſſytko mogą cżego iedno żądaią wyſſéy
17:
nad wſſytki ijné ſwięté. Zaſlużyla panna Mariá tę
18:
koronę/ ktorá má motz zupelną otrzymaniá/ nie tylko
19:
iako dziewecżka krola wiecżnégo/ ale iako matka ob
20:
lubienitza/ ij panij niebieſkiéo krolewſtwa/ ktorá nie=
21:
tylko prawo má na vproſſenijé/ iako ij ijni ſwięci/ ale
22:
téż na roſkázanijé bogu/ iako matka ſynowi. Roſka=
23:
zuie ta panna w vciſku/ w potrzebie/ ij w ſmutku k
24:
niéy ſie vciekaiącym/ Roſkazuie ſprawiedliwym/ o=
25:
ſwiétzá ié laſká bożą/ ij nad grzéſſnymi w nágor=
26:
ſſych grzéchach/ bo wſſytcy s pelnoſci iéy laſki/ po=
27:
cieſſenijé bierzą/ niemotznij vzdrowienié/ ſmutnij po
28:
cieſſenijé/ grzéſſnij grzéchom odpuſſcżenijé/ ſprawie
29:
dliwi laſkę/ troytza ſwiętá chwalę. O tym roſká=

strona: 190

zbawiciela naſſégo.Liſt 190
1:
zowaniu iéy mocy/ nádobnie Biernát ſwięty mowi
2:
Dána tobie ieſt motz o Mariá/ motz wſſelká na nie
3:
bie ij na ziemi/ ijż tzo iedno chceſs/ to vproſitz możeſs
4:
Vpros nám iuż wielebná panno z grzéchow pow=
5:
ſtanijé/ boga gorącé rozmyſlanijé/ niſkié vpokorze=
6:
nijé/ dobré a weſolé ſkonanijé/ a potȳ żywocie przez
7:
twé záſlugi/ s tobą wielebná panno/ ij ze wſſytkimi
8:
ſwiętymi/ wiecżné blogoſlawienijé.
9:
Pieſń o blogoſlawioné pannie Marij/
10:
Aue maris ſtella.Ka: 20
11:
z
Drowas gwiázdo morſká
12:
Swiętá matko boſká/
13:
Zawżdy czyſtá panno/
14:
Scżęſná nieba bróno.
15:
Wzięlas pozdrowienijé
16:
Przez anielſkié mowienijé
17:
Racż nás w pokoiu poſtawitz/
18:
Imię Ewy przemienitz.
19:
Rozwiąż przekowy grzéſſnym/
20:
Dáy ſwiatloſtz zaſlepionym/
21:
Racż oddalitz tzo ieſt zlégo/
22:
Vpros wſſego dobrégo.
23:
Vkaż ſie bytz matką/
24:
Gdyż prziymie prozbę wſſelką/
25:
Ktory dlá nás narodzon/
26:
Y ſyn téż twóy rzecżón.
27:
Panno oſobliwá
28:
Miedzy wſſemi lutoſciwá/

strona: 190v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
Rozwiązawſſy grzéchy ijſté/
2:
Vcżyń nás ciché cżyſté.
3:
Dáy nám żywot cżyſty/
4:
A potym wiekuijſty/
5:
Byſmy Iezuſa widzieli
6:
A zawżdy weſeli byli.
7:
Bądz chwála oyttzu wiecżnému/
8:
Cżeſtz Kryſtowi náwyſſému/
9:
Sláwa duchu ſwiętému.
10:
Bogu w troycy iedynemu. Amen.
11:
Spiewanijé koſciola/ Salue regina.
12:
z
Drowas krolewno miloſierdziá/ żywocie/
13:
ſlodkoſci/ ij nadzieio naſſa/ zdrowas. K to=
14:
bie wolámy wypowiedzenij ſynowie Ewy.
15:
K tobie wzdychámy lkaiątz a placżątz w temto ſlza
16:
wym pádole. A przetoż iednácżko naſſa/ ony twoie
17:
miloſierné ocży k nám obroci/ A Iezuſa pożegnané=
18:
go owotz brzucha twégo/ nám po ſkonaniu żywota
19:
tego vkaż. O miloſciwá/ o lutoſciwá/ O ſlodká pan
20:
no Mariá. ∴
21:
Sąd bozy ſprawiedliwy a ſtraſſliwy. Ka: 21
22:
G
Dy ſie ſpelni licżba wybránych/ pán buóg
23:
konietz temu vcżynij/ ijż ludzie wſſytcy po=
24:
mrą/ bo ſtraſſliwé znamiona (iako na kontzu
25:
wypowiémy) będą. Potym wſſytcy zmártwych w
26:
ſtaną/ zli z niedoſtatki ſweé natury/ ij dlá niemocy
27:
duſſné/ iako larwy będą grubij. Tym Iezus oſtry

strona: 191

zbawiciela naſſégo.Liſt 191

:
grafika
1:
będzie/ gdy ié na wieki
2:
do piekla ſkáże/ ſktorégo
3:
nigdy niewynidą/ ſcżar
4:
ty lichotę cirpietz będą.
5:
Dobrzy wſtaną bez nie=
6:
mocy ij niedoſtatku kto=
7:
régo/ tym Iezus mily la
8:
ſkáw będzie/ poſle wſſyt
9:
ki anioly po nie s ktory=
10:
mi on krolowatz bez koń
11:
tza będzie. We wſſytkich
12:
tedy rzecżách cżlowie=
13:
cże/ patrzáy na twoie
14:
dokonanijé/ a iako ſie
15:
przed ſprawiedliwȳ ſę=
16:
dzią poſtawiſſ/ ktorému
17:
nitz nie ieſt taiemno/ ktory dary nie bywá vblágán/
18:
anij prziymuie wymow/ ale iako ſprawiedliwo ieſt/
19:
tako będzie ſądzil. O nánędznieyſſy a ſſálony cżlo=
20:
wiecże grzéſſny/ ij tzo odpowiéſs panu bogu/ wſſyt=
21:
ki twoie rzecży ij wyſtępy wiedzącému. Ktoryż nié
22:
gdy lękáſs ſie oblicżá cżlowieka rozgniewalégo/ ij
23:
cżemu ſie nie opatrzyſs na dzień ſądny/ gdy żádny
24:
niebędzie mogl bytz bez drugiéo wſpomożon ij obro
25:
nion/ ale ſam ſobie będzie brzemieniē cięſſkim. Dzis
26:
cij twoia prátza ieſt pożytecżná/ plakanijé przyiem=
27:
né wżdychanijé wdzięcżné/ żalowanijé doſytz dzia
28:
laiącé ij ocżyſciaiącé. Má wielki ij pożytecżny cży=
29:
ſcietz cirpliwy cżlowiek/ ktoryż cirpiątz krzywdy
p


strona: 191v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ij mierżącżki/ więcéy żaluie ijnſſégo zloſci/ niżli ſwé
2:
krzywdy/ ktory téż rád ſie modli za ſwé przeciwniki
3:
a z prawégo ſertza mierżącżki odpuſſcżá/ ktory téż
4:
odpuſſcżeniá v inſſych proſitz niezamieſſkáwá/ a kto
5:
ry téż laſkawiéy ij miloſierniéy ſie má niżli gniewá/
6:
ktory téż ſám ſobie gwált cżęſto dzialá/ a cialo ſwo=
7:
ie zupelnie duſſy poddáwá. Lepiéyci ten ráz ocży=
8:
ſciatz grzéchy/ ij ijnſſé zloſci odcinatz/ niżli na potym
9:
do cżyſtza ié zoſtawiatz. Wiernie ſami ſiebie zrádzá
10:
my przez nierządné milowanijé/ ktoré k cialu mámy
11:
a tzo ijnſſégo on ogień będzie pálil/ iedno grzéchy
12:
twoie. Im więcéy ſám ſobie tu przepuſſcżáſs/ á ſwé
13:
go ciala naſladuieſs/ tym ciężéy potȳ będzieſs cir=
14:
piál/ w cżym a iako cżlowiek zgrzeſſyl/ na tym ciężéy
15:
będzie kárán. Tamo leniwi ogniſtymi oſtny będą
16:
bodzienij/ tamo niecżyſci ij roſkoſſy miloſnicy/ gorą
17:
tzą ſmolą ſmierdzątzą ſiarką będą pálenij/ a iako
18:
pſi wſciekli/ dlá boleſci będą wytz. Zázdroſciwi og=
19:
niſtymi oſękami będą tam drápanij/ tak ijż żádny
20:
grzéch niebędzie/ ktoryby ſwé wláſné męki niemiál.
21:
Tamo pyſſni wſſelką ſromotą będą napelnienij/ a
22:
lakomi nánędznieyſſym vboſtwem będą ſciſnienij/
23:
obżarcy téż niewymownym glodem ij pragnienijm
24:
będą vdręcżenij. Tamo będzie iedna godzina w me
25:
ce ciężſſá/ niżli tu na tym ſwiecie ſto lát/ odpocżynie
26:
niá ani ktorégo pocieſſeniá niebędzie. Tu niégdy
27:
bywá odpocżynienié od roboty/ a przyiácielſkié cż=
28:
lowiek pożywá pociechy. A przeto bądz pilen ten
29:
ráz ij żaluy za grzéchy twoie/ abys w dzień ſądny

strona: [192]

zbawiciela naſſégo.Liſt 162
1:
byl bezpiecżny z blogoſlawionymi. Botz tedy ſtaną
2:
ſprawiedliwi wwielkié ſtáloſci/ naprzeciwko tym
3:
ktorzy ié ſciſkali ij poniżali. Tedy ſtanie na ſądzenié/
4:
ktory ſie dzis pokornie poddáwá ludſkim ſądom.
5:
Tedy wielkié dufanijé będzie miál vbogi ij pokorny
6:
a będzie ſie lękál wſądzie pyſſny. Tedy ſie vkáże bytz
7:
na tym ſwiecie mędrſſy/ ktory dlá pana Iezu Kryſta
8:
naucżyl ſie bytz glupi ij pokorny. Tedy będzie miala
9:
wſſelká żaloſtz ij zaſmucenié/ cirpliwé znoſſenié/ a ża
10:
loſtz wſſelká/ zatuli vſta ſwoie. Tedy będzie ſie we=
11:
ſelil wſſęlki nábożny/ a będzie plakál wſſelki niezá-
12:
konny. Tedy ſie będzie więcéy weſelitz cialo vdręcżo
13:
né/ niżliby bylo w roſkoſſach vchowané. Tedy bę=
14:
dzie ſwiécitz odzienijé grubé/ a zatzmi ſie odzienijé
15:
dworné. Tedy będzie więcéy chwálebné domow=
16:
ſtwo vbogié niżli paláce vzlotzoné. Tedy więcéy bę
17:
dzie pomotzno ſtálé cirpienijé/ niżli wſſelkié mocy
18:
ſwietſkié panowanié. Tedy będzie powyſſona pro=
19:
ſtá poſluſſnoſtz/ niżli ktorá ſwietſká chytroſtz. Tedy
20:
więcéy pocieſſy cżyſté a dobré ſamnienie/ niżli nau=
21:
cżoné filozofy/ albo porozumienijé. Tedy więcéy bę=
22:
dzie wáżylo ijmienia wzgardzenie/ niżli wſſytki ſkar
23:
by ziemſkié. Tedy więcéy bédzieſs pocieſſon z mod
24:
litwy nábożné/ niżli ſ potrawy roſkoſſné. Tedy wié
25:
cey ſie będzieſs radowál z zachowanégo milcżeniá/
26:
niżli z dlugiégo gádaniá. Tedy więcéy będą wáżné
27:
vcżynki dobre ij ſwięte/ niżli ſlowa wielkié a tzudne.
28:
Tedy będzie więcéy tobie ij bogu wdzięcżno żywot
29:
ciaſny ij pokuta twardá/ niżli wſſelká roſkoſs ſwiet
p ij


strona: [192]v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
ſká. Vcż ſie dzis w male cirpietz/ abys tedy od cięz=
2:
ſſych mogl ſie wybawitz. Tu pirwéy ſie doſwiatcży
3:
tzo będzieſs mogl na potym cirpietz. Ieſtli teráz ta=
4:
ko malo niemożeſs ſcirpietz/ a iakoż tedy będzieſs
5:
mogl wiecżné męki znoſitz/ gdy by na nie byl ſkázán
6:
(cżego boże niedáy) gdyż teráz tako malá męka tak
7:
niecirpliweo cie cżynij/ tzoż tedy pieklo vcżyni. Otoż
8:
wiernie dwoiego weſelá niemożeſs mietz/ to ieſt ko=
9:
chatz ſie tu na tym ſwiecie/ a potym krolowatz ſ pa=
10:
nem Iezuſem w niebie. Bys téż aże do dziſieyſſego
11:
dnia zawżdy wetzciách ij w roſkoſſách mieſſkál/ tzoż
12:
by bylo pożytecżno wſſytko tobie bys iuż natych=
13:
miáſt vmrzétz miál. A przeto wſſytki ty rzecży mar
14:
noſtz ſą/ wyiąwſſy pana boga milowatz/ a iemu ſa=
15:
mému ſlużytz. Bo kto boga ze wſſytkiégo ſertza mi=
16:
luie/ anij ſmierci/ anij piekla/ anij męki/ anij ſądu ſie
17:
lęká/ bo doſkonalá a práwdziwá miloſtz/ bezpieczny
18:
przyſtęp ku panu bogu vcżyni. Ale komu lubo ieſſ=
19:
cże grzeſſytz/ nie dziw ieſt ijże ſmierci ij ſądu bożégo
20:
ſie boij. A wſſakoż dobrze ieſt/ ijże acż nás miloſtz bo
21:
żá ode zlégo nie odciągá/ acż nitz ale boiazń piekiel=
22:
ná niecháy nás wſciągá/ Bo kto boiázń bożą zakla
23:
dá/ ij odrzutzá/ dlugo w dobrym nietrwá/ ale rychlo
24:
w ſidla cżartowſkie vpádá. Cżego nás vchowáy
25:
blogoſlawioná panno Mariá/ ij milá ſwiętá Anno
26:
z wnukiem twym Iezuſem blogoſlawionȳ/ Racży
27:
ſie dzis modlitz za nami/ abyſmy z ſprawiedliwymi
28:
wdzień ſądny ſtoiątz na prawicy prziſſli do wiecżné
29:
chwály. Dáy to panie boże w troycy iedyny na wie
30:
ki wiecżné blogoſlawiony Amen.

strona: 193

zbawiciela naſſégo.Liſt 193
1:
Znamiona ktoré będą przed ſądnȳ dniem. Ka: 22
2:
S
Prawiedliwy a ſtraſſliwy ten dzień ſądny
3:
vprzedzi piętnáſcie znamion/ podlug ſwię=
4:
tégo Thomáſſa/ Richarduſa/ ſwiętégo Bo
5:
nawentury/ ij ſwiętégo Ieronima. Pirwé znamię.
6:
Pirwſſégo dnia/ Morze wſſytko nad gory wſſytki
7:
podnieſie ſie piętnáſcie lokci ku wyſokoſci. Drugié
8:
Wtorégo dnia od oné wyſokoſci a podnieſieniá v=
9:
padnie tako glęboko że ledwy będzie motz dozrzáno
10:
Trzecié. Dnia trzeciégo przydzie do ſtánu pirwſſé=
11:
go. Cżwárté. Cżwártégo dnia wſſytki ryby ij mor=
12:
ſkié dziwy ktoré żywą w wodách ij w morzu zbierzą
13:
ſie gromadą/ a na wirzchu wod obycżaiem wadze=
14:
niá rycżątz będą podnieſionymi pyſki wolatz. Piąté
15:
Piątégo dnia ptácy wſſytcy zbierzą ſie na polach/ a
16:
nitz niebędą ieſtz/ ale ſpolu gloſy iakoby placżliwé
17:
wypuſſcżatz będą. A tego przycżynę niéktorzy po=
18:
wiedaią/ ijż dlá tego ony zwierzęta to cżynitz będą/
19:
ij rodzáy ptaſſy/ bo aniolow nadchnienijm vznaią
20:
ijż iuż owſſéyki vſtaną ijch rodzaie/ A tak gloſy da=
21:
dzą wielkié/ iakoby dziękuiątz panu bogu za ſtworze
22:
nijé/ ij za to ijże byli ſtworzeniu iego na poſlugę/ a z=
23:
wláſſcża onym tzo byli iego wybránij. A zaſię prze=
24:
ciwko tym ſkarżytz będą pomſty żądaiątz/ ktorzy nie
25:
chcieli bożé wolé pelnitz. Sżoſté. Dniá ſſoſtégo plo=
26:
mienijé ogniſté powſtaną od ſlońtza záchodu prze=
27:
ciwko niebu rozléwaiątz ſie ku ſlontza wſchodu/ od
28:
ktorégo wody ij morza będą goratz ij wyſuſſenijé
p iij


strona: 193v

Zýwot pana Iezu Kryſta
1:
mietz. Siodmé. Sindmégo dnia gwiázdy wſſytki
2:
tak ty tzo blędny biég maią/ tak ty tzo iednako ſie ob
3:
ratzaią/ ogniſté brody z ſiebie wypuſſcżą/ iako widá
4:
my kométy. Oſmé. Oſmégo dnia będzie drżenijé zie
5:
mie wielkié/ tak ijż wſſytki budowaniá vpadną wy=
6:
ſokié. Dziewiąté. Dziewiątégo dnia kamienié tak
7:
to tzo bylo w budowaniu iako ijnſſé ij wſſytki opoki
8:
będą na cżęſci zlupány/ a iedna drugą bijątz rozlupi
9:
ij przywiedzie ku zſſcżépaniu. Dzieſiąté. Dzieſiątégo
10:
dnia drzéwie wſſytko rokicié ij ziela będą ſie pocitz
11:
krwawym potem albo roſę krwawą vkáżą. Ieden
12:
náſté. Iedennáſtégo dnia gory ij wſſytky págorki ij
13:
pádoly w proch będą obrotzony ij polożony/ a wſſyt
14:
ka ziemia będzie zrownána. Dwanáſté. Dwanáſté
15:
go dnia zwiérzęta wſſytki z laſow na pola wynidą/
16:
rycżątz a nitz nieiedzątz. Trzynáſté. Trzynáſtéo dnia
17:
pocżąwſſy od ſlońtza wſchodu/ aż do záchodu gro=
18:
by ſie otworzą a ciala ku zmártwych wſtaniu wy=
19:
rzutzą. Cżternáſté. Cżternáſtéo dnia wſſytcy ludzie
20:
z iaſkiń ſwoijch wynidą/ biegaiątz zgromienij/ iako
21:
ſſálenij/ a mowitz ſmietz niebędą. Piętnáſté. Piętná=
22:
ſtégo dnia wſſytcy ludzie pomrą/ a zaſie powſtaną
23:
w ognia zapáleniu z vmarlymi/ ktorzy przed tym dá
24:
wno vmarli. A oſtatecżnie doktor ſwięty Bonawen
25:
tura mowi: To ieſtli tak będzie pán bóg wſſechmo=
26:
gący wié. ∴
27:
I. Nadzieia má Kryſtus. S.

strona: 194

1:
Wyrażono w Krakowie przez Floriana Bawara
2:
ij Iána Sandetzkiégo/ nákladem opatrznégo
3:
męża pana Iána Hallera. Lata bożégo
4:
narodzeniá tyſiątznégo pietzſetnego
5:
dwudzieſtégo wtorégo.
6:
Za panowaniá náiaſnieyſſégo Zygmunta
7:
krola Polſkiégo pana naſſégo milo=
8:
ſciwégo. Lata krolowaniá iego
9:
ſſoſtégonáſtégo.
10:
∴ ∴
11:
Y