[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Jan Kochanowski
tytuł:   Zgoda
rok wydania:   1564


strona: kt

1:
grafika
2:
Zgodá.
3:
grafika
4:
W Krákowie/ Roku 1564.

strona: A2

grafika
1:
Zgodá.
2:
I
A Zgodá/ która ſporné Plánety ſpráwuię:
3:
Ziemię/ wodę/ wiátr/ ogień/ w żywiołách miáruię.
4:
Stróż Rzeczypoſpolitych/ zdrowié y obróná:
5:
Miaſt wſzytkich/ przyſzłám tu choćia nie proſzóná
6:
Do was/ ó Potomkowie Lechá Słowiéńſkiégo/
7:
Lutuiąc niefortuny Páńſtwá ták zacnégo.
8:
Któré od Przodków wáſzych pięknie záłożóné:
9:
Prze wáſz roſtérk domowy mdleie roſtárgnióné.
10:
Chwałá Páńſka nie idźie w zgodźie á w iednośći/
11:
Iáko ſam Pan przykazał/ ále w wſzetecznośći.
12:
Y bluźniérſtwá pełné ſą Zbory Krześćijáńſkié/
13:
Czego nigdy nie ſłyſzą Bóżnice Pogáńſkié.
14:
Więc iáko w Wierze/ ták y w Poſpolitéy rzeczy/
15:
Káżdy ſwą porze/ káżdy ſwoie ma ná pieczy.
16:
A dobro poſpolité prze wnętrzną niezgodę/
17:
Odnośi ćięſzką żáłość y okrutną ſzkodę.
18:
Sądy milczą y Práwá/ á czym ſye chlubićie/
19:
Onę ták piękną wolność niebácznie tráćićie.
20:
Bo w tym nierządźie chudźi v Páná w niewoli/
21:
A w iednym Práwie śiedząc/ okrutnie to boli.
A ijA o Nie=


strona: A2v

Zgodá.
1:
A o Nieprzyiaćielách ſwoich to trzymaćie/
2:
Których ták wiele w okół/ ilé Sąśiad maćie.
3:
Myślą o dobrym wáſzym/ á pátrzą pogody/
4:
Iákoby was pozbáwić do końcá ſwiebody.
5:
A otuchę im czyni nie śiłá/ nie zbroiá:
6:
Ale tylko niezgodá/ ſławna Polſko/ twoiá.
7:
Niech ſye miáſto otoczy troiákiemi Wáły/
8:
Troiákiemi Przekopy/ y mocnymi Dźiáły.
9:
Kiedy przyydźie Niezgodá/ vniżą ſye Mury/
10:
Y wnidźie Nieprzyiaćiél/ nie ſzukáiąc dźiury.
11:
Iakiégo Páńſtwá zá ſwą dźielnośćią był doſtał/
12:
Królewic Mácedóńſki/ y iemu był ſproſtał.
13:
Gdy przyſzło ná Potomki wnet ſye powádźili/
14:
Y w tym zacné Kroleſtwo ſpuſtoſzyli.
15:
A Rzym/ którégo pożyć nie mógł Pyrrhus mężny/
16:
Nie mógł chytry Hánnibál/ áni Król potężny.
17:
Antyochus/ nie mogli śmieli Fráncuzowie/
18:
Niemcy nie vśmiérzeni/ gwałtowni Cymbrowie.
19:
Vpadł prze dwu niezgody/ iedno że równégo
20:
Ieden ćiérpiéć nie vmiał/ á drugi wyżſzégo.
21:
Ale czemu ták dawné dźieie wſpóminamy/
22:
A za świéżych przykłádów w Grȩcyéy nie mamy:
Gdźie Tu=


strona: A3

Zgodá.
1:
Gdźie Turek ony wſzytki niezgodné Kśiążętá/
2:
Po iednemu pozbiérał/ iákoby Kurczętá.
3:
Tym ſpoſobem Węgierſka Koroná zniſzczáłá/
4:
Bo dwu Pánów obrawſzy/ trzećiégo doſtáłá.
5:
Który/ tuſzę/ ták łácno z Budzyniá nie zśiędźie/
6:
Iáko wiáchał: á ty czuy o ſobie Sąśiedźie.
7:
A śiłá Miaſt bogátych ſpalił w krótkim czáśie/
8:
Bo ten pożar y Rzékę y Gorę przenieśie/
9:
Lepiéy ſye tedy zgádzáć/ á w ſpólnéy miłośći
10:
Rádźić o tym/ zebyśćie w cále téy wolnośći/
11:
Swobody Potomkom ſwym dochowáli/
12:
Iáką wam práwie w ręce Oycowie podáli.
13:
Ale nic gruntownégo ſtáwić nie możećie/
14:
Poki tego korzeniá złego nie wyrwiećie.
15:
Ná którym ſporny roſtérk y niezgodá rośćie/
16:
Ach chcećieli mnie ſłucháć/ powiém ia wam prośćie.
17:
Wſzytcyście odſtąpili od ſwégo vrzędu/
18:
Więc téż gdźie ſye obróćiſz wſzędy pełno błędu.
19:
Swiątobliwość żywotá którą świéćić mieli/
20:
Zgáſłá proſto w Duchownych/ bo ſye wdáć woleli/
21:
W roſkoſzy nieprzyſtoyné y prózné biéśiády/
22:
A proſté ludźie gorſzą/ ich té złé przykłády.
A iijDrudzy bo


strona: A3v

Zgodá.
1:
Drudzy do Gospodárſtwá wſzytkę myśl ſkłónili/
2:
A w pieniądzách nawyżſzé dobro położyli.
3:
Więc téż tám rychléy naydźieſz Regeſtrá ná ſtole/
4:
A ſpleśniáłą Biblią ſtrzygą w kąćie mole.
5:
A iákóż vczyć máią/ nie vmieiąc ſámi:
6:
Muſzą pewnie nádłożyć Kazánia báśniámi.
7:
Swietcy widząc ich nierząd w rzeczy popráwili/
8:
Ięli ſye ſámi kázáć/ y Zóny wćwiczyli.
9:
Więc teraz wſzytcy każą/ á żaden nie ſłucha:
10:
Spytayże skąd Apoſtół/ Duch pry gdźie chce dmu=
:
(cha.
11:
A Rycérſkié Rzemięſło którym Polſká ſtałá/
12:
Ták że ſye Nieprzyiaćiół ſwych nigdy nie bałá.
13:
Stániáło między ludźmi/ Zbroie zárdzewiáły.
14:
Drzewá prochem przypádły/ Tarcze popleśniáły.
15:
Wſzytkié Gránice puſté/ á Tátárzyn bierze:
16:
Kiedy ſye wy nalepiéy wzgadaćie w Wierze.
17:
Ale vczyńćie áby ten porządek lichy/
18:
Wy każećie/ wypraẃćiéſz ná Podolé Mnichy.
19:
A cóż kiedy źle każą? To Sąd nie méy głowy:
20:
A boię ſię/ áni twéy/ prózné náſze mowy.
21:
Kośćioł to muśi ſądźić/ który iáko żywo
22:
Vznawał/ co w téy mierze proſto á co krzywo.
Ná téy


strona: A4

Zgodá.
1:
Ná téy twárdéy opoce rozbił ſye Aryus/
2:
Márcyon/ Sámoſáten/ Mánech/ Neſtoryus.
3:
Y wſzyſcy którzykolwiek wnieśli co nowégo/
4:
Tárgáiąc świętą zgodę Kośćiołá Páńſkiégo.
5:
Oto teraz w Trycenćie Biſkupi záśiedli/
6:
Aby lud roſtárgnióny ku zgodźie przywiedli.
7:
Tám ſye ſtaẃćie wy wſzytcy/ którzy powiádaćie/
8:
Ze v śiebie náukę gruntownieyſzą maćie.
9:
Tám ſye ſtaẃćie/ ieſli nie roſtérku prágniećie:
10:
Ale telko dla Páńſkiéy chwały ſpór wiedźiećie.
11:
A wy tym czáſem bądźćie Polacy ćiérpliwi/
12:
Aż ſye iáwnie pokaże/ gdźie práwy gdźie krzywy.
13:
Ogrodźiwſzy ſumnienié oſtátká czekayćie/
14:
A názbyt tych wolnośći ſwych nie wyćiągayćie.
15:
Bo tám dáléy roſpuſtá/ wſzeteczność/ ſwawola:
16:
A kędy ſye to rodźi nieſzczeſna to rola.
17:
Nie możećie Przodkom ſwym dáć żadnéy przygány/
18:
Ze Stan Duchowny ieſt ták bogáćie nádány.
19:
Bo to świętym vmyſłem y bácznie czynili/
20:
A Szpitale dla was ié ſámych záłożyli.
21:
Aby Reczpoſpolita tę podporę miáłá/
22:
Stądby poſługi godnym ludźiom nágradzáłá.
Bo gdźie


strona: A4v

Zgodá.
1:
Bo gdźie zapłáty niemáſz cnoćie álbo złośći/
2:
Tám ſye trzebá nádźiéwáć prętkich odmiennośći.
3:
Ná toć wáſzy cnotliwi Przodkowie pátrzáli/
4:
Kiedy ſwé máiętnośći Kośćiołom dawáli.
5:
Lecz wy nie wynálawſzy piérwéy nic lepſzégo/
6:
Niechcećie zgołá trzymáć porządku dawnégo.
7:
A za tego nie wáſzyſz bráćia vżywáią/
8:
Y was wielé z tąd naprzód dobré mienié máią.
9:
Aleśćie ten chléb ſobie teraz ohydźili/
10:
A ná Skárby Korony ráczéy ſye rzućili.
11:
Zábráliśćie iéy wolność/ którą z dawná miáłá/
12:
A oná (iáko mówią) ná koſzu zoſtáłá.
13:
Y vbeśpieczyliśćie naprzód dźieći ſwoie/
14:
Ze máiąc wieczność/ álbo dożywoćié troie:
15:
Mogą ſye poczćiwymi ſłużbámi nie báwić/
16:
A którzy chętni byli gardł ſwoich náſtáwić.
17:
Ku poſłudze Koronnéy nie będą ſnać chćieli/
18:
Bośćie ié dawno do wſzytkiégo vbieżeli.
19:
Prze wáſz tedy poſtępek/ prze té wáſze ſpráwy/
20:
Zginęły wſzytkié práwie poczćiwé zábáwy.
21:
A náſtáło łákómſtwo y ſwawola wielka/
22:
Wzgárdá Sądów/ zuchwálſtwo/ y wſzeteczność
:
(wſzelka.
Ná kóniec/


strona: B

Zgodá.
1:
Ná kóniec/ Poſpolitarzecz niema obrony/
2:
Ták wielé Nieprzyiaćiół máiąc z káżdéy ſtrony.
3:
Toby trzebá nápráwić/ y przywiéść w ſwą klubę/
4:
Byśćie potym Korony nie przywiedli w zgubę.
5:
Káżdy niechay przeſtrzéga ſwégo záwołánia/
6:
Duchowni niech vczą Páńſkiégo Przykazánia.
7:
A ludźióm proſtym dáią dobry przykład z śiebie/
8:
Iákoby y ten y ów byli ſpółem w niebie.
9:
Swietcy niechay ſye w cudzy vrząd nie wdawáią/
10:
Ale Rycérſkim ſpráwam z nowu przywykáią.
11:
Nie bylić Káznodźieie áni Doktorowie/
12:
Co w Pruśiéch tęgo dáli Krzyżakom po głowie.
13:
Ná ſwym káżdy przeſtaway/ á dla zyſku ſwégo
14:
Nie ſzkódź áni vmniéyſzay dobrá Koronnégo.
15:
Można Rzeczpoſpolita y was vbogáći/
16:
A gdźie ſye tá powinie/ tám ſwé káżdy tráći.
17:
A naprzód ſtárayćie ſye o ſpółecznéy zgodźie/
18:
W téyći ſáméy nádźieiá/ że ſie przy ſwobodźie
19:
Swéy dawnéy zoſtoićie/ y drogę naydźiećie/
20:
Iáko w piérwſzy porządek wſzytko przywiedźiećie.
21:
Bárźiéyći kędy indźiéy rzeczy więc záchodzą/
22:
A przedśię mądrzy ludźie łatwie w to vgodzą/
BZe przywio=


strona: Bv

Zgodá.
1:
Ze przywiodą w ſwą miárę co ſye wykróczyło:
2:
Ale trzebá żeby tám vporu nie było.
3:
Ten zgołá wykorzeńćie/ á wſzytkié ſwé ſpráwy/
4:
Do pożytku ſpólnégo obróććie napráwy.
5:
To czyńćie/ á nie będźiem wſzytcy żáłowáli/
6:
Y ia że rádzę/ y wy żeśćie mię ſłucháli.
7:
grafika
CANTIO