[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Marcin Laterna
tytuł:   Harfa duchowna
rok wydania:   1592


strona: kt

1:
HARFA DV-
2:
CHOWNA.
3:
To ieſt/
4:
Dźieśięć rodźiałow
5:
Modlitw Kátholickich/ z
6:
rozlicżnych Kośćiołá Powſze=
7:
chnego Doktorow/ y z Rzymſkich
8:
Mſzałow y Brewiarzow/ po
9:
wielkiey cżęśći zebránych.
10:
Przydano do káżdego rozdziału NA=
11:
VKI, o tych rzecżách/ ktore ſię w Mo=
12:
dlitwách zámykáią: á ná niekto [rych]
13:
mieścách wykłádem Pſálm[ow]
14:
Modlitwy obiá[śniaią]
15:
Nápiſá[na przez D.]
16:
[Marcina Laterny]
17:
[Th. S. J.]
18:
[Krakow]
19:
[w drukarni And. Piotrowczyka]
20:
[1592]

strona: ktv

grafika
1:
Dawid Krol y Prorok
2:
w Pſálmie 143.
3:
O Boże/ pieśń nową śpiewáć tobie
4:
będę/ ná Hárfie dźieśięćioſtrunney ch=
5:
walić ćię będę.
6:
grafika

strona: +2

grafika
1:
PRAWOWIER=
2:
NEMV CHRZE-
3:
SCIANINOWI,
4:
MARCIN LATERNA,
5:
niegodny Kápłan y Theolog
6:
Societatis IESV, łáſki Bożey/ y w
7:
nabożeńſtwie pomnożenia życży.
Powin=
ność Ch=
rześćijáń=
ſka dwo=
iáka.

8:
P
Owinność wſzyſtkę
9:
twoię/ Chrześćijáninie w
10:
Pánu Bogu miły/ iáko ſtá=
11:
rożytni Kośćiołá Powſze=
12:
chnego Doktorowie/ ná
13:
dwu rzecżách záſádźili
Aug: Ser:
59. de tēp.
Chryſ. ho:
16. ſup. E-
phe. Proſp
lib: ſen. ſ.
98. Bern:
ſer. 1. Pēt.
(zwłaſzcżá Au=
14:
guſtyn ś. Ian Złotouſty/ Proſper Aqui=
15:
táńſki/ y wielebny Bernárd) ták też y
16:
ſámo piſmo S. dwiemá niemal ſłowy/
17:
krotkoć ią/ ále węzłowáto záwiązáło.
18:
Abowiem ieſli chceſz być praw P. Bogu
19:
twemu; potrzebáć tego koniecżnie/ á=
20:
byś nie dał mieścá/ w duſzy y ſumnieniu
21:
twym/ żadney niepráwośći; á iął ſię z
22:
ſercá/ á iáko ono mowią/ obiemá ręko=
23:
má/ rozlicżney pobożnośći. Tákći te
24:
dwie rzecży przekłáda/ w zakonie ſtárȳ/
25:
okazáły on w cnoćie Krol y Prorok Da=
Pſal: 36.
+ awid:


strona: +2v

Przedmowá
1:
wid: Odſtąp (mowi) złego á cżyń dobrze. O
2:
tę rzecż ná káżdeo z nas woła też/ y on o
3:
cnotę vmęcżony Izáiaſz:
Iſa: 1.
Przeſtańćie (po=
4:
wiáda) cżynić przewrotnie/ á vcżćie ſię żywot
5:
wieść przyſtoynie. Do tego ćię y w nowym
6:
Teſtámenćie Páńſkim/ zá rękę práwie
7:
wiedźie wybráne nacżynie P. Chryſtuſo
8:
we/ Páweł Apoſtoł:
Coloſ: 3.
Tit: 2.
kiedyć álbo rádźi
9:
wyzuć ſtárego cżłowieká/ á oblec ná ſię
10:
nowego; álbo roſkázuie wyrzec ſię bez=
11:
bożnośći/ y świeckich pożądliwośći/ á
12:
żyć trzeźwo (z ſtrony ſámego śiebie)
13:
ſpráwiedliwie (z ſtrony bliźniego twe=
14:
go) y pobożnie (z ſtrony P. Bogá ná=
15:
ſzego) álbo gdyć nákoniec cnoty rozmá=
16:
ićie záleca/ y od wſzelkiey ćię niepráwo=
17:
śći odwodźi.
Do tey
powinno
śći modli
twá po=
maga.
Propoſi=
tia.

18:
Do ktorey powinnośći dwoiákiey/
19:
przyſtoynego odpráwienia/ drogę śćiele
20:
y dopomaga modlitwá święta: o ktorey
21:
pożytkách/ y ſpoſobie odpráwowánia/
22:
tu ſię cokolwiek powie/ ſkoro ſię przycży=
23:
ny wydánia tych kśiążek/ y autorowie/ z
24:
ktorych ſą po wielkiey cżęśći zebráne/ wy
25:
licżą. Bo docżytaſz ſię tego w piſmie ś.
26:
iż obćiążony ćiężarem grzechow ſwych/
27:
licżbę piaſku morſkieo przechodzących/
28:
roźlewcá krwie niewinney/ y mordercá
okrutny


strona: +3

Do Cżytelniká.
2. Par: vlt.
1:
okrutny Mánáſſes Krol/ modlitwą ſię
2:
z plugáwych káłuż niezmierneo tyráń=
3:
ſtwá ſwego/ potężnie wyważał. Nay=
4:
dźieſz y to/ iż kiedy Dawidowe biodrá/
5:
rozmáite nágrawánia/ nád iego wolą
6:
ćierpiáły/ z wielkim pożytkiem ſwoim/
7:
w trzećim Pſálmie pokutnym/ z niebá
8:
pomocy/ przez prośby gorące ſzukał.
Pſal: 37.
A
9:
gdy go ćieleſney pożądliwośći ognie pa
10:
liły/ y márnośći świeckie/ iáko byſtrych
11:
rzek wáły nań biły/ zdobywał ſię ná ten
12:
duchowny rátunek/ vprzeymym ſercem
13:
do P. Bogá wołáiąc/ y mowiąc:
Pſal: 118.
Przeraź
14:
boiáźnią ćiáło moie: bom ſię ſądow twych lękał
15:
A kiedy záſię ná rozum y ná rozlicżne
16:
cnoty/ zdobyć ſię chćiał Syn Dawidow
17:
Sálomon/ do modlitwy/ iáko do orędo=
18:
wnicżki v Páná BOgá pewney/ pręd=
19:
kiey y ſkutecżney/ vćiekał ſię/ ták w kśię=
20:
gách mądrośći mowiąc:
Sap: 9.
Pośli (Pánie)
21:
mądrość z niebios S. twoich/ y z ſtolice wielmo=
22:
żnośći twoiey: áby zemną byłá/ y ſpołecżnie zem=
23:
ną robiłá: ábym wiedział/ co ſię tobie podoba.
24:
A w Przypowieśćiách záſię:
Prou: 3.
Lekkomyśl=
25:
ność (powiáda) y ſłowá z prawdą ſię mijáiące/
26:
oddal odemnie Pánie/ etc. Do cżego y Dawid
27:
nie záſpał: iedno ſię z pilnośćią Pſál=
28:
mom iego chćiey przypátrzyć.

strona: +3v

Przedmowá
1:
Ponieważ tedy do odpráwienia dwo=
2:
iákiey obowiązki Chrześćijáńſkiey/ ták
3:
znácżnie modlitwá święta dopomaga/
4:
ſtáray ſię z pilnośćią o to/ Chrześćijá=
5:
ninie miły/ ábyć y ná niey/ y ná náukách
6:
o niey/ iáko ná pobudce do cnoty/ y wę=
7:
dźidle do záhámowánia wſzelkiey nie=
8:
práwośći/ nigdy nie ſchodźiło.
Przycżyny wydánia tych kśiążek. 1.

9:
Y tá ieſt pierwſza przycżyná wydánia
10:
tych kśiążek/ ktore ćię do opiſáney teraz
11:
dwoiákiey powinnośći ſnádnieyſzeo od=
12:
práwowánia y prowádźić y wabić mo=
13:
gą: ktorebyś mogł od rzecży/ ktore w ſo=
14:
bie záwieráią/ y od dźieśiąći cżęśći/ ná
15:
ktore ſą rozdźielone/ názwáć/ wźiąwſzy
16:
ſłowo z Pſálmow/ Pſalterium Decachordum.
17:
to ieſt Hárfą o dźieśiąći ſtrunách. Maſz
18:
do tego cżáſu vćieſzne Zywoty świętych/
19:
maſz Kátholickie wykłády Ewángeliy
20:
rocżnych/ maſz duchowne źwierćiádłá/
21:
przewodniki/ wizerunki/ y inne nabożne
22:
mu Chrześćiáninowi pożytecżne kſiążki
23:
ná świát świeżo wydáne: będźieſz miał
24:
zá pomocą Bożą przyſzłych cżáſow wię=
25:
cey tego: niechayći też nie ſchodźi y ná
26:
rozmáitych modlitwách. ktorych ieſli
27:
vżywáć cżęſto á gorąco nie będźieſz/ ża=
28:
dnego pożytku znácżnego z cżytánia ſá=
29:
mego nie odnieśieſz.

strona: +4

do Cżytelniká.
II.
1:
Może też tu wſpomnieć/ iáko ná dru=
2:
gą przycżynę piſánia tego/ ná ono v=
3:
przeyme wiernych Bożych ſtározakon=
4:
ne nabożeńſtwo/ ktorym ſię popiſáli/
5:
kiedy mieśce y przybytek P. Bogu ſwe=
6:
mu/ do oddánia chwáły máieſtatowi ie=
7:
go chętliwie gotowáli. Chćiał ſię tám
8:
káżdy P. Bogu przyſłużyć iáko mogł:
9:
á nie iednáka przyſługá ich byłá. Abo=
10:
wiem iedni kubki y nacżynia złote do
11:
Moyzeſzá nośili: drudzy kámieni dro=
12:
gich y pereł nie żáłowáli: nie ćiężko było
13:
y żeńſkiey nabożney płći ſtroiow ſwych
14:
białogłowſkich doſyć koſztownych moc
15:
wielką ná cżeść Boſką obroćić:
Exo: 35.
náydo=
16:
wáli ſię y ći/ ktorzy bryły śrebrá przyno=
17:
śili: á inſzy miedźią/ ſkorámi/ ſuknem/
18:
oleiem/ wonnemi máśćiámi/ y cżym mo=
19:
gli/ ſerce ſwe ochotne ku Pánu BOgu
20:
pokázowáli. Nie będźieſz ſię tedy dźiwo=
21:
wał/ ieſli ſię ná ozdobę domu Bożego/ y
22:
wzniecenia nabożeńſtwá twego/ y dro=
23:
bnieyſze rzecży przynoſzą: zwłaſzcża zá wo
24:
lą y rádą tych/ ktorych mi ſię w zakonie
25:
ſłucháć godźi.
III.

26:
Więc y to zámilcżeć ſię tu podobno
27:
nie ma/ żeć ieſzcże do tego doſtátku nie
28:
przyſzło/ zwłaſzcżá v nas w Polſzcże/ iżby

strona: +4v

Przedmowá
1:
ták wiele tákich podárkow nánoſzono/
2:
áby Moyżeſz miał roſkázáć woźnemu
3:
wołáć/ żeby więcey żadney rzecży ná ku=
4:
pę nie przycżyniano.
Exo: 36.
Bo ácżkolwiek nie
5:
iedne maſz modlitwy Polſkie/ ále nie w=
6:
ſzyſtko złoto co ſię świeći: nie wſzyſtko
7:
zdrowo co ſłodko.
Zwingliáńſki Kátechizm.
Maſz dźiſieyſzych No=
8:
wowiernikow Kátechizm Polſki/ z pio=
9:
ſnek rozlicżnych/ iáko ćierniowy iáki w=
10:
ianek vwity/ y iákąkolwiek muzyką o=
11:
zdobiony: ále ieſli ocży y rozum maſz/ te=
12:
mu ſię tám łácniuchno przypátrzyſz/ że
13:
iáko ono zdawná poſpolićie mowiono/
14:
w iedneyći ręce chleb podáią/ drugą ká=
15:
mieniem ſię ná ćię zámierzáią: kiedy z
16:
iedney ſtrony cżeść Páná BOgá twego
17:
zálecáią/ á z drugiey/ ſwięte iego niebie=
18:
ſkie/ y namiáſtki źiemſkie z godnośći y
19:
mocy/ ná nie od Bogá włożoney/ ſzpe=
20:
tnie obnażáią.
Modlitwy krotkie niektore.
Maſz y mnieyſzych mo=
21:
dlitw nieco/ ná rozlicżnych mieścách
22:
drukowánych: ále pod płaſzcżem krot=
23:
kośći/ ktorą ſię nawięcey zálecáią/ nay=
24:
dźieſz nie máło rzecży wierze powſzech=
25:
ney przećiwnych/ á nie ták też cżáſem/ y
26:
w rzecżách przednieyſzych/ ná Polſki ię=
27:
zyk przełożonych/ iáko ſię náydowáły v
28:
Kátholickich Doktorow. coć ſię ná oko

strona: +5

do Czytelniká.
1:
pokaże/ kiedy zechceſz/ od tych/ ktorym
2:
nie nowiná piſmá rozliczne czytáć.
Pſálmy Brzeſkie.
Wy=
3:
danoć y z Litweſkiego Brześćia Pſálmy
4:
oſobno/ dla twego nabożeńſtwá rzko=
5:
mo/ Chrześćijáńſki człowiecze/ áleć y
6:
tám/ iáko częſto Kátholickiego wykłá=
7:
du chybił tłumácz; ták też nie raz fał=
8:
ſzem y wykręty nárabiał. czegoć dowieść
9:
nie trudno.
Hortuluſy ſtáre.
Kátholickich záſię modlitw
10:
ktorychkolwiek/ gánić nie godźi ſię: y o=
11:
wſzem praca piſárzow álbo tłumáczow
12:
ich/ pewnie więtſzą zapłátą/ niżli kubek
13:
wody źimney/ o ktorym w Ewángeliey
14:
świętey Pan mowi/
Matt: 10.
od Bogá będźie o=
15:
pátrzona: iedno iż niektora/ niepewne=
16:
mi odpuſty/ drugie opácznym nabożeń=
17:
ſtwem/ y inſzym drobnieyſzym proſzkiem
18:
nieco ſię przykurzyły/ á niektore też/ prze
19:
krotkość/ niemáło rzeczy tym czáſom po
20:
trzebnych nie dołożyły; nie wiem ieſliż
21:
ſię tym obráźiſz/ żeć ſię po wielkiey częśći
22:
Kośćielne y z Doktorow S. zebráne
23:
modlitwy/ á (co v ćiebie w máłey cenie
24:
być nie ma/ y co ſię przy modlitwách
25:
rzadko náyduie) przy nich pożyteczne
26:
náuki tu podáią.
IIII.

27:
Poczwarte/ przypátrz ſię iedno temu/
28:
wierny ſługo Boży/ iáko wiele kśiąg/ o

strona: +5v

Przedmowá
1:
káżdey práwie náuce popiſano. Wie=
2:
le/ proſzę ćię/ mamy ná świećie porząd=
3:
nych Grámmátyk? wiele ſubtylnych
4:
Dyálektyk? wiele Kśiąg Aryſtoteleſo=
5:
wych vczonych tłumáczow? wiele ná
6:
Ciceroná godnych Commentarzow?
7:
wiele ná Poety rozliczne/ wymownych
8:
páráphráſtow? A co więtſza/ Márchuł=
9:
tow zmyślonych/ obráźliwych fábuł/
10:
ſproſnych kuńſztow/ y nie do końcá vcz=
11:
ćiwych fráſzek y ſnow w Polſzcze wydru=
12:
kowánych pełno: á więc Kátholickim
13:
piſárzom nie będźie ſię godźiło/ o tey
14:
wſzyſtkim ludźiom potrzebney cnoćie
15:
Modlitwy świętey częſto y wiele rzeczy
16:
piſáć/ ieſli ſię godźi drugim/ rzeczy/ ktore
17:
gorzey niżli ſtrzały/ duſze ludzkie obrá=
18:
źliwie przenikáią/ do oczu/ vſzu/ y ręku
19:
ludzkich podáwáć?
V.

20:
Y to ieſzcze ná pámieć ſię tu przy=
21:
wieść może/ iż áppetyt rozmáitymi przy
22:
ſmákámi oſtrzyć czáſem potrzebá: y po=
23:
ſpolićie ludźie mowią/ varietas delectat; iá=
24:
koby rzekł: Człowiek ſkłonny do nowośći rad
25:
ſię kocha w rozlicznośći: przetoż gdy ſię in=
26:
ſzych nabożnych modlitw mile nápiá=
27:
ſtuieſz/ będźieſz mogł y tych duchownych
28:
przyſmákow kiedy ſkoſztowáć/ ázać ſię

strona: +6

Do Czytelniká.
1:
też czáſem twoy duſzny żołądek onymi
2:
iákożkolwiek porátuie y zágrzeie.
VI.

3:
Nákoniec/ widźiſz/ żeć/ iáko ono po=
4:
ſpolićie mowią/ ná ſchyłku teraz wſzyt=
5:
ko: y iużeſmy do tych czáſow przyſzli/ w
6:
ktore według Páńſkieo Proroctwá/
Matt: 24.
mi=
7:
łość Boża ſrodze gáſnąć/ á niepráwość
8:
rozliczna rozmáićie ſię krzewić miáłá:
9:
dobrze tedy rozlicznȳſpoſobē/ ten miło=
10:
śći Bożey zátłumiony ogień wzniecáć/
11:
y nieprawośći iáki táki kres zámierzáć.
12:
Maſz przyczyny piſánia tych kśiążek:
13:
powieć ſie nieco záraz y o cenie ich. A
14:
tę poznaſz z Autorow/ z ktorych ſię po
15:
niemáłey częśći zebráły.
Wyliczenie rozlicznych authorow/ z ktorych te modlitwy ſą zebráne.

16:
Napewnieyſza to/ y z náuką piſmá ś.
17:
bárzo zgodna rzecz ieſt/ tych czáſow kto
18:
rych z gośćińcá rozlicznie vſtąpiono/
19:
ſtárych ſię drog trzymáć/ álbo pewnych
20:
wodzow. Maſz tedy y w tych modli=
21:
twách tákie przewodniki/ ktorych to=
22:
rem idąc/ kreſu/ do ktorego ſię myślą zá=
23:
nośiſz/ nie chybiſz. Maſz tu naprzod mo=
24:
dlitwy z piſmá S. wyięte: iáko Pſálmy
25:
rozmáite/ Modlitwę od Chryſtá Páná
26:
twego podáną: Pozdrowienie Anyel=
27:
ſkie: Hymn B. P. Máriey/ Zácháryaſzow
28:
y Symeonow: y w Láćinſkich Bibliách

strona: +6v

Przedmowá
1:
wydrukowáną nábożną prośbę Máná=
2:
ſeſſá pokutuiącego krolá. Maſz wyzná=
3:
nie wiáry świętych Apoſtołow/ y modli=
4:
twy z Liturgiey Iákubá świętego/ w
5:
powołániu poślednieyſzego/ y dla tego
6:
mnieyſzym názwánego/ wyięte. Maſz
7:
Kredo/ ták Niceńſkich oycow/ trzech
8:
ſet y ośmnaſtu/ iáko y Konſtántyno=
9:
polſkich/ álbo Czárogrodzkich ſtá y pią=
10:
ćidźieśiąt. Maſz modlitwy przypiſáne
11:
Swiętemu Cypryanowi/ Męczenniko=
12:
wi y Biſkupowi Kárthágineńſkiemu.
13:
Maſz ſpoſob prośby S. Auguſtyná/ Bi=
14:
ſkupá Hipponeńſkiego: Swiętego Am=
15:
brożego/ Biſkupá Medyoláńſkiego: S.
16:
Bázylego/ Biſkupá Cezáryiſkiego w
17:
Káppádocyey: Swiętego Athánázyu=
18:
ſzá/Biſkupá Alexándryiſkiego: Swięte=
19:
go Ianá Chryzoſtomá/ álbo po náſzemu
20:
Zlotouſtego/ Pátryárchy Czárogrodz=
21:
kiego: wielebnego Ianá Káſſyaná/ za=
22:
konniká w cnoćie y náuce świetnego/
23:
(lecz niektorzy kśiąg/ ktorȳ tytuł dano
24:
confeſsio Theologica, zá Káſſyanowe mieć
25:
niechcą:) maſz y błogoſłáwionego E=
26:
phremá/ Dyákoná Edyſſeńſkiego. kto=
27:
rzy wſzyścy/ iż lekko rzekę/ przed tyśią=
28:
cem lat żyli/ y ták ſię ſámi zá żywotá

strona: +7

do Czytelniká.
1:
ſwego modlili/ iáko ćię tu y po śmierći
2:
náuczáią. áczkolwiek ſię czáſem nieco
3:
ich modły ſkroćiły. Maſz ieſzcze modli=
4:
twy Swiętego Grzegorzá wielkiego/
5:
nawyżſzego Biſkupá y páſterzá kośćiel=
6:
nego: Maſz wielebnego Bedy/ Kápła=
7:
ná Angelſkiego: Swiętego Anzelmá/
8:
Biſkupá Kántuáryiſkiego: Swiętego
9:
Bernárdá/ Opátá Klárewáleńſkiego:
10:
Innocencyuſzá trzećiego Papieżá náu=
11:
ką y żywotem znácznego: Swiętego
12:
Thomaſzá z Aquinu/ Doktorá w Ko=
13:
śćiele Bożym ſławnego: y drugiego/ te=
14:
goż imieniá Thomaſzá Kempizyuſzá/ za=
15:
konniká świętego Auguſtyná/ dźiwnie
16:
nabożnego: Ianá Gerſoná/ Kánclerzá
17:
Páryſkiego. Z ktorych/ Grzegorz S. żył
18:
przed dźiewiąćią ſet lat/ Bedá przed o=
19:
śmią/ Anzelmus przed piąćią/ Bernárd
20:
przed czteremá ſty: inſzy czáſy byli pośle=
21:
dnieyſzy. Maſz y młodſzych niektorych/
22:
ále Duchá Bożego pełnych: iáko Ianá
23:
Roffeńſkiego/ biſkupá y męczenniká ch=
24:
wálebnego: Ludowiká Blozyuſzá/ O=
25:
pátá Letyeńſkiego/ ſługi Bożego wier=
26:
nego: Ianá Lánſpergiuſzá Kártuzá/ in=
27:
ſzȳ ſtárowiecznȳzakonnikom naprzod
28:
w nabożeńſtwie nie dáiącego/ y kilká i=

strona: +7v

Przedmowá
1:
nych. Do czego wſzytkieo pomogłá nam
2:
práca y pilność vczonego y pobożnego
3:
mężá Symoná Werepeuſzá/ ktorą pod=
4:
iął/ gdy Láćińſkie modlitwy z rozlicz=
5:
nych Kośćiołá powſzechnego autorow/
6:
nie dawno przeminęłych lat/ wydał ná
7:
świát pożytecznie. A co w wielkiey wa=
8:
dze v ćiebie być ma: naydźieſz tu modli=
9:
twy/ Hymny/ Prozy/ wyięte ze Mſza=
10:
łow/ y Brewiarzow/ ktorych po świę=
11:
tym Koncylium Trydentſkim Kośćioł
12:
święty Powſzechny zbáwiennie vżywa.
13:
Nie zániecháły ſię też do końcá y Ráie
14:
duſzne/ álbo Hortuluſy ſtáre/ ále z wy=
15:
borem: áby y ná tych tu modlitwách to=
16:
bie nie ſchodziło/ ktorymeś zdawná/ ál=
17:
bo ſkoro od máćierzyńſkich pierśi odſá=
18:
dzony przywykł. A ieſliż ſię okrom tych/
19:
nieco inſzych nowo złożonych modlitw
20:
do rozmáitych náuk tu przyczyniło (iá=
21:
koż przyczynić nieco/ teráznieyſzym czá=
22:
ſom potrzebno mi ſię zdáło) przyznaſz
23:
to podobno łácniuchno/ gdy ie przeczy=
24:
taſz/ iż ſię z łáſki Bożey pożytecznie przy=
25:
łączyły. Poznawſzy drogość tey Hárfy/
26:
chćiey nieco o pożytku ś. modlitwy/ iá=
27:
ko o dźwięku duchownym wyrozumieć.
28:
Nie máło tedy znácznych pożytkow
Cztery pożytki modlitwy.


strona: +8

Do Czytelniká
1:
ſpodzieway ſię káżdy Chrześćijáninie/
2:
ktory ſię modlitwą świętą nabożnie y
3:
częſto zábáwiáć będźieſz.
I.
Naprzod y
4:
Páná Bogá twego/ y Swięte iego/ ro=
5:
wną tą poſługą twoią vczćiſz. Bo ták
6:
ſam w Pſálmie raczy wyraźnie mowić:
7:
y owſzem ieſzcze nie dla śiebie ſámego/
8:
ále dla pożytku twego/ tey poſługi iá=
9:
koby ſię domaga:
Pſal: 49.
Izali ſię ia (powiáda)
10:
karmić będę mięſem wołowym? álbo krew kozlą
11:
pić będę? ofiáruy Bogu ofiárę chwały/ á odday
12:
nawyżſzemu śluby (álbo prośby) twoie. Y ná
13:
tymże mieścu. Ofiárá chwały vczći mię: á
14:
támći ieſt gośćiniec/ ktorym mu vkaże zbáwienie
15:
Boże. A toć to ieſt ono kádzenie/ ktore
16:
ſię w niebieſkich páłacách náyduie/ iá=
17:
ko Ian S. nápiſał.
Apoc: 5.
2.

18:
Potym zá grzechy nagrodę iákążkol=
19:
wiek/ y modlitwą Pánu Bogu vczynić
20:
możeſz. Pewien tego bądź/ y tego ſię w
21:
piſmie S. doczytaſz/ że rozgniewánego
22:
Páná Bogá ręce (ieſli ták rzec mam)
23:
nieiáko hámowáłá Moyzeſzowá modli=
24:
twá:
Exo: 32.
á zápálczywośći Bozkiey/
2 Reg: vlt.
y záraz
25:
ſurowey kaźni/ vchodźił Dawid nie raz/
26:
prośbą vniżoną:
2. Reg: 12.
y żaden nigdy pokuty
27:
nie czynił/ ktoryby ſię modlitwą/ iáko
28:
pokutuiących podporą/ pożytecznie nie

strona: +8v

Przedmowá
1:
ſzczyćił.
3.
Nád to/ niechay v ćiebie
2:
będźie tá pewna rzecz/ iż záwżdy/ kiedy
3:
z dobrym ſumnienim modlitwę czyniſz/
4:
zapłáty ſobie v P. Bogá przyczyniaſz: y
5:
máłą pracą twoią/ z zaſługámi Syná
6:
Bożego złączoną/ niebieſką koronę/ z o=
7:
bietnice y łáſki Páná tweo ſobie wyſłu=
8:
guieſz. Abowiem ieſli nie tráći nagrody
9:
ſwey/
Matt: 10.
ktorȳ kubek źimney wody/ w imię
10:
álbo ná imię/ álbo dla imieniá vczniá P.
11:
Chryſtuſowego dáie; iáko ten ią tráćić
12:
ma/ ktory ſámemu Pánu właſnie cześć
13:
oddáie?
Matt: 20.
Jeſtći też to ieden dźienny ćię=
14:
żar y vpalenie/ przyſtoynie modlitwę
15:
odpráwić: bo nie káżdy w to tráfi/ y nie
16:
iedno duchowne ptáſtwo ogániáć z A=
17:
bráámem potrzebá/
Gene: 15.
gdy Pánu Bogu o=
18:
fiáry kto czyni: y nie raz twoię myśl ro=
19:
ſpuſzczoną y rozerwáną/ iáko pſá ná
20:
łáncuchu/ krotko wiązáć/ ſługo Boży/
21:
muśiſz: przetoż y zá to ſię groſzá dźien=
22:
nego ſpodźiewáć maſz. y będźieſzli ſkąpo
23:
śiał/ ſkąpo żąć będźieſz/
Matt: 20.
hoynemu záſię
24:
ſowito ſię wſzytko nágrodźi.
2. Cor: 9.
4.

25:
Nákoniec możeſz ſobie nie iednę łáſkę
26:
v Páná Bogá modlitwą ziednáć. iáko
27:
Moyzeſz/
Exo: 17.
y Sámuel znáczne ále cudow=
28:
ne z nieprzyiaćioł zwyćięſtwo:
1. Reg: 7.
Dan: 6.
Dániel/

strona: [+9]

Do Cżytelniká
1:
w iámie śiedmi okrutnych/ y głodem z=
2:
morzonych lwow/ żywot w cále zácho=
3:
wány:
Dan: 3.
Trzey młodźieńcy od ogniá Ná=
4:
buchodonozorowego zaſłonę chłodzą=
5:
cą:
Ioan: 2.
Ionás w brzuchu wielorybowym
6:
nienáruſzone zdrowie:
Iſai: 38.
Ezechiaſz ná ś=
7:
miertelney pośćieli leżący/ choroby cię=
8:
ſzkiey prędkie oddalenie y lat żywotá
9:
ſwego przycżynienie:
1. Reg: 1.
Anná mátká Sá=
10:
muelowá niepłodna/ vćieſzne potom=
11:
ſtwo:
Luc: 23.
Lotr prawdźiwie pokutuiący/
12:
duchowny Ray:
Luc: 18.
Iáwnogrzeſznik po=
13:
kutę przyſtoynie cżyniący/ dźiwne vſprá=
14:
wiedliwienie:
Acto: 7.
Szcżepan ś. weſołe nie=
15:
bios otworzenie. A iákoż ſię tu w mo=
16:
dlitwie nie kocháć/ z ktorey ták wiele
17:
dobrego ná ſię zlewa/ y przez nię iá=
18:
ko przez rurę duchowną z niebieſkich pá
19:
łacow zdroie łáſki Bożey rozmáitey/ do
20:
ſerc náſzych płyną?
Mala: 1.

21:
Iedno iż niepochybna rzecż ieſt/ że/
22:
niełáſkáwą twarzą ná chrome y nedo=
23:
łężne ofiáry P. Bog v Máláchiaſzá Pro
24:
roká poglądał; przetoż chęć tu/ cżytel=
25:
niku nabożny/ ná końcu przypomnieć/
26:
w iákiey ſádzáwce płokáć y omywáć
27:
maſz te owiecżki duchowne/ ktore ſię ná
28:
cżeść y ná chwałę Bożą duchownie zá-
Ioan: 5.


strona: [+9]v

Przedmowá
1:
bijáią y palą. Nie iednęć tedy rzecż pi=
2:
ſmo Boże záleca/ do odpráwienia przy=
3:
ſtoynego modlitwy świętey należącą
I. Ná co ſię temu zdobywáć/ ktory pożytecżnie chce modlitwę odpráwić.

4:
Chce po tobie naprzod przygotowá=
5:
nia iákiegokolwiek: ktore możeſz vcży=
6:
nić/ vważáiąc/ co to zá Pan/ z ktorym
7:
rozmáwiáć maſz/ á ktoś ty ieſt/ ktory do
8:
rozmowy z nim ſię gotuieſz. Záraz też
9:
w myśli twoiey ſtánowiąc/ o co prośić
10:
maſz/ ábo zá kogo modlitwę cżynić maſz.
Eccle: 18.

11:
Ták o tym nadobnie mowi w zakonie
12:
ſtárym Mędrzec: Przed modlitwą przygo=
13:
tuy duſzę twoię: á niechćiey być/ iáko cżłowiek ten/
14:
ktory kuśi Páná Bogá.
II.

15:
Chce y wiáry z nádźieią złącżoney/ iá=
16:
ko fundámentu: bez ktorego żaden do
17:
Páná Bogá przyſtępu nie miał/ według
18:
náuki Páwłá świętego
Hebr: 11.
Mar: 7.
Tę Chryſtus
19:
Pan/ nie tylko záleca v Márka S. ále
20:
ieſzcże ią rozlicżnymi dowody v Mát=
21:
theuſzá Swiętego potwierdza.
Mátth: 6.
Bo
22:
iako wielebny Apoſtoł Iákub náucża:
Iacob: 1.

23:
Ten ktory wątpliwie y z niedowiárſtwem prośi/
24:
pobobny ieſt wáłom morſkim/ ktore ſię wiátrem
25:
y tám y ſám vnoſzą.
III.
Chce pilnośći y cżuy=
26:
nośći/ przez wſzyſtkę modlitwę vprzey=
27:
mey. do ktorey ſię záraz ná pocżątku
28:
modły pobudźiwſzy/ wſzelkim myślom/

strona: [+10]

do Cżytelniká.
1:
ktoreć nabożeńſtwo/ álbo z krewkośći
2:
ludzkiey/ álbo z nieoſtrożnośći twoiey/
3:
álbo z pokuſy ſzátáńſkiey rozrywáią/ po=
4:
tężny/ prędki/ y cżęſty odpor daway.
Hier: 48.

5:
Abowiem przeklęty ieſt (mowi Hieremiaſz
6:
męcżennik y Prorok) ktory ſłużbę Páńſką
7:
odpráwia zdrádliwie. y oźiębłemu/ w kśię=
8:
gách obiáwienia ś. Ianá/ przykrym wy=
9:
rzuceniem z vſt ſwoich/ Pan Bog groźi.
Apoc: 3.

10:
Piękna też to/ ieſliż nie w wylewániu
11:
krwáwego potu/ przynamniey w przy=
12:
kłádániu pilnośći/ y vżyćiu trudu iákie=
13:
go ná modlitwie/ Páná Iezuſá náślá=
14:
dowáć.
IIII.
Luc: 18.
Chce po tobie ieſzcże duchá we=
15:
wnątrz pokornego/ ábyś z Pháryzeu=
16:
ſzem onym/ ná twey godnośći polegá=
17:
iąc lat twych niepożytecżnie nie ſtra=
18:
wił/ y troſkliwey prace bez nagrody nie
19:
vżył.
Pſal: 101.
Bo weyźrzał Pan (iáko Krol y Prorok
20:
Dawid wſpomina) ná modlitwę pokornych/
21:
á nie wzgárdził prośbą ich.
Eccle: 35.
Y iáko Mędrzec
22:
nápiſał: Modlitwá vpokarzáiącego ſię cżło=
23:
wieká przenika niebioſá. Zálecać y Chry=
24:
ſtus Pan/
V.
ſwoim ná koláná y ná twarz
25:
padániem/ y Apoſtoł S. Páweł/
Luc: 22.
Matt: 26.
Epheſ: 3.
ſwym
26:
do Oycá Páná náſzego Iezuſa Chryſtu=
27:
ſá/ klękániem/ vcżćiwość z zwierzchnią
28:
pokorą złącżoną.
3. Reg. 8.
ktorey y Sálomon nie

strona: [+10]v

Przedmowá
1:
zániechał przy poświącániu Kośćiel=
2:
nym/ długą y gorącą modlitwę cżynią=
3:
cy;
Dan: 9.
y Dániel/ zá lud Izráelſki prośby Pá=
4:
nu Bogu oddawáiący; y Krol Niniw=
5:
ſki/ ze wſzytkimi poddánymi/ pokutą v
6:
Pogan nieſłycháną/ zá cżáſow Iona=
7:
ſzowych/ gniew Páńſki vbłagáiący.
Ioan: 3.
VI.

8:
Chce po tobie piſmo święte y ſumnie=
9:
nia dobrego.
Iſa: 1.
Tak o tym ſámże Pan v
10:
Izáiaſzá beſpiecżnie mowi: Gdy wy=
11:
ćiągniećie ręce wáſze/ odwrocę ocży moie: á gdy
12:
przycżyniáć prośb będziećie/ nie wyſłucham was.
13:
Abowiem ręce wáſze krwie ſą pełne. Okrom
14:
tego/ co o ſobie też ſámym Dawid po=
15:
wiedźiał:
Pſal: 65.
Ieſlim obacżył niepráwość w ſercu
16:
moim/ nie wyſłucha mię Pan Bog. Chce y do=
17:
brych vcżynkow inſzych:
VII.
ktore y onego
18:
cnego Rotmiſtrzá Korneliuſzá modlit=
19:
wie/ prędſzy y łácnieyſzy do P. Bogá przy
20:
ſtęp ziednáły.
Acto: 10.
Głos Anyelſki/ ták v Tho
21:
biaſzá S. dawno zábrzmiał:
Tob: 12.
Dobra ieſt
22:
modlitwá z poſtem y iáłmużną.
Matt: 5.
Y ſam zbá=
23:
wićiel náſz mowi: Blogoſłáwieni miłośier=
24:
ni/ ábowiem doſtąpią miłośierdzia. A teć to
25:
ſą duchowne ſkrzydłá duchownego pta=
26:
ká tego/ prędko do niebá lecącego.
VIII.
Wy=
27:
ćiąga od ćiebie ieſzcże zakon Páńſki/ y
28:
dobrą intencyą álbo koniec: ábyś do o=

strona: [+11]

do Cżytelnika.
1:
nych cżterech przerzecżonych modlitwy
2:
S. pożytkow myślą y chęćią zmierzał:
3:
y áby oko twoie duſzne/ bielmem iákim
4:
nieſzcżerośći z Pánem Bogiem nie zá=
5:
chodźiło/ ábo ſerce ktoremikolwiek wiá=
6:
try ſwieckimi ná ſtrony ſię rozlicżne pło
7:
cho y lekkomyślnie nie vnośiło. Dla te=
8:
goć cżáſem ſam Pan oſobne mieśce zále=
9:
ca: dla tegoć też beſpiecżnie mowi: Ieſli
10:
oko twe ſzcżere będzie/ ćiáło wſzytko iáſne będzie.
Matt: 6.
IX.

11:
Nákoniec miey to w obycżáiu/ z ko=
12:
śćiołem Bożym/ w imię Páńſkie/ iáko
13:
ćię też ſam Pan náucżał/ o wſzytko pro=
14:
śić.
Ioan: 16.
Co ácżkolwiek rozmáićie ſię y od ie=
15:
dnegoż S. Auguſtyná wyłożyło;
Tra. 10. in Ioan.
wſzá=
16:
koż y ná tym ſię wykłádźie nie omyliſz/
17:
kiedy to rozumieć będźieſz o modlitwie/
18:
ktora o żadną rzecż zbáwieniu przećiw=
19:
ną nie prośi/ á cżego iedno żąda/ przez
20:
zaſługi Páná Iezu Chryſtuſá żąda. Bo
21:
nie maſz żadnego imieniá inſzego/ przez
22:
ktorebyſmy zbáwienie otrzymáć mogli/
23:
okrom tego.
Acto: 4.
przetoż y świętych Bożych
24:
ták o przycżynę prośimy; że ich nigdy z
25:
Chryſtuſem Pánem/ dawcą łáſki y ch=
26:
wały/ nie rownamy.
27:
W tych kilku rzecżách w tey Przed=
28:
mowie przeſtrzeżony y vpomniány/

strona: [+11]v

Przedmowá
1:
Chrześćiáńſki cżłowiecże/ weźmi z ocho=
2:
tą w ręce/ tę dźieśięćioſtrunną Hárfę
3:
duchowną/ z łáſki Bożey pierwey krot=
4:
cey: potym/ zá prośbą niektorych ludźi/
5:
ſzerzey nápiſáną y cżwarty raz/ przeto/
6:
iż dawnych exemplarzow nie sſtáło/ wy=
7:
drukowáną; y z zámilcżánym vmyślnie
8:
przedtym/ imieniem piſárzá y autorá iey/
9:
zá roſkazániem ſtárſzych/ Polſzcże podá=
10:
ną: ná niey y przez nię Páná Bogá ch=
11:
waląc; á tey iákieykolwiek prace náſzey
12:
cżáſem vżywáiąc: y nas też wſzyſtkich w
13:
świętȳ nabożeńſtwie twoim/ przed má=
14:
ieſtatem Páná Bogá twego w Troycy ie=
15:
dynego/ z miłośći Chrześćijáńſkiey/ nie
16:
zápomináiąc. Miey ſię zá tym dobrze/
17:
Cżytelniku miły/ w łáſce Bożey: á Pan
18:
Iezus/ niech z duchem twoim przebywa
19:
ná cżáſy wiekuiſte. W Krákowie
20:
ná końcu Mieśiącá Sierpniá
21:
Roku Páńſkiego/
22:
1592.

strona: [+12]

1:
Co ſię w Dzieśięćiorgu
2:
Rozdzieleniu tych Kśiążek
3:
przekłáda.
4:
W Pierwſzym naydzieſz náuki o nabożeńſtwie
5:
dziennym/ od poránku/ áż do wiecżorá/ y
6:
do záſnienia z modlitwámi.
7:
W Wtorym/ maſz ſpoſob ſłuchánia nabożnie
8:
Mſzey świętey/ z wykłádem iey krotkim/ ná po=
9:
cżątku rozdzielenia położonym.
10:
W Trzećim pokutę przekłádáią/ y modlitwy/
11:
ludziom o grzechy przypráwionym ſłużące/ z Pſál=
12:
my pokutnemi.
13:
W Cżwartym/ mowi ſię o vżywániu przena=
14:
chwálebnieyſzego Sákrámentu Ciáłá y Krwie
15:
Páńſkiey.
16:
W Piątym/ mękę Páńſką nabożnym zálecáią/
17:
y modlitwy o niey rozlicżne dáią do rąk.
18:
W Szoſtym/ o świętách rocżnych náuki ſzukay
19:
z modlitwámi.
20:
W Siodmym/ w nabożeńſtwo rozmáite ku B.
21:
Pánnie/ Mátce Bożey Máryey/ Chrześćijániná
22:
wpráwuią.
23:
W Oſmym/ naydą ſię piękne dziękowánia/ zá
24:
dobrodzieyſtwá Boże.
25:
W Dziewiątym/ ták náuki/ iáko y modlitwy/ po=
26:
trzebom y przygodom mizernego żywotá tego zá=
27:
biegáią/ y prośby zá rozmáite ſtany/ ludzi żywych
28:
y vmárłych/ pożytecżnie ſię w nim zámykáią.
29:
W Dzieśiątym położyły ſię rozlicżne Chrześćijáń=
30:
ſkiego cżłowieká/ przez cáły tydzień rozmyślánia.
Kálendarz


strona: [+12]v

1:
KALENDARZ
2:
ROCZNY.
3:
PRZESTROGA.
4:
OPuśćiły ſię w Rocżnym Kálenda=
5:
rzu vmyślnie rzecży niektore (iáko
6:
te ktore zdawná Láćinnicy názywáią/
7:
álbo Nonas, albo Idus, albo Kalendas, etc) cżę=
8:
śćią iż cżłowiek poſpolity/ ktoremv te kſią=
9:
żki nawięcey ſłużą/ tego ták łatwie y nie
10:
poymuie/ y nie potrzebuie; cżęśćią iż ie=
11:
ſzcże do tego cżáſu/ iáko w inſzych niekto=
12:
rych ięzykách/ ták y w Polſkim/ ſłow do
13:
wyráżenia tych rzecży/ właſnych y przy=
14:
ſtoynych nie náleźiono. Cżtery tedy rze=
15:
cży tylko w nim ſię zámykáią: to ieſt/ Dni
16:
Mieśięcy dwunaſtu: y przed nimi Epá=
17:
kty/ noẃ mieśiącá káżdego pokázuiące:
18:
Litterá/ Niedźielę káżdą wyrażáiąca/
19:
ktora ſie co rok odmienia: á nákoniec ś=
20:
więtá iáko Rzymſkie/ z brewiarzá/ y Ká=
21:
lendarzá wyięte/ ták y náſze Koronne.
22:
Dni mieśięcżne y Epákty wiedźieć/ po=
23:
żytecżna rzecż káżdemu ſpráwnemu á bá
24:
cżnemu cżłowiekowi. Litterá Niedziel=
25:
na/ do prędkiego ráchunku dopomoże do=
26:
bremu goſpodarzowi: á ſwiętá zwłaſzcżá
27:
powinne/ y vrocżyſte/ nie máią być táy=
28:
ne pobożnemu Chrześćijáninowi.

strona: [++]

Stycżeń/ Ianuarius.
1:
Ma dni trzydźieśći y ieden.
2:
A Mieśiąc dwádźieśćiá y dźiewięć.
3:
Epákty. Dni Stycż. Litery Nie.
:
Napisy umieszczone pionowo nad kolejnymi rubrykami cyfr i liter. *1 A Obrzezánie P. Iezuſá Chryſt. y Nowe Láto.
4:
29 2 b Oktawá S. Szcżepaná
5:
28 3 c Oktawá S. Ianá Apoſtołá.
6:
27 4 d Oktawá SS. Młodziankow.
7:
26 5 e Wigilia bez poſtu. y Edwárdá kro: Ang: w.
8:
25 6 f Trzech krolow/ álbo wziáwienie P. Iezuſá.
9:
24 7 g Lucyaná męcżenniká y kápłaná.
10:
23 8 A Seweryná Opátá y wyznawce.
11:
22 9 b Iulianá męcż. y Bázyliſſy żony iego/ pánny.
12:
21 10 c Nikánorá męcżen. Apoſtolſk: Dyákoná.
13:
20 11 d Higiniuſzá Papieżá y męcżenniká.
14:
19 12 e 42. zakonnikow/ dla obrázow vmęcżonych.
15:
18 13 f Oktawá trzech Krolow/ y Leoncyuſzá Biſk.
16:
17 14 g Hiláryuſzá Biſkupá y wyznawce.
17:
16 15 A Páwłá pierwſzego puſtelniká.
18:
15 16 b Márcella Papieżá y męcżenniká.
19:
14 17 c Antoniego Opátá.
20:
13 18 d S. Piotrá ſtolicá w Rzy. y Pryſki mę: y pán.
21:
12 19 e Máryuſzá/ Marthy/ y dziatek ich męcżen.
22:
11 20 f Fábianá y Sebáſtyaná męcżen.
23:
10 21 g Agnieſzki męcżennicżki y pánny.
24:
9 22 A Wincentego y Anáſtázyuſzá męcżen.
25:
8 23 b Emerencyany . y. pán. y Ianá Iáłmużniká
26:
(B. y W.) 7 24 c Tymotheuſzá męcżen: y Biſk.
27:
6 25 d Náwrocenie S. Páwłá Apoſtołá.
28:
5 26 e Polikárpá męcż: y Biſk. y Paule wdowy.
29:
4 27 f Ianá Chryzoſtomá Biſkupá y Doktorá.
30:
3 28 g Agnieſzki oktawá/ y Iákubá puſtelniká.
31:
2 29 A Sewerá Sulpicyuſzá bi: vcżniá ś. Marćiná
32:
1 30 b Felicyaná/ y towárzyſzow iego 125. męcżen.
33:
*31 c Przenie: ś. Márká Ewán. y Márcel: wdowy

strona: [++]v

Luty/ Februarius.
1:
Ma dni 28. á Mieśiąc 30.
2:
Roku przeſtępnego/ Luty ma dni 29.
3:
Epákty. Dni Lut. Litery Nie.
:
Napisy pionowe. p. matryca 23c 29 1 d Ignácyuſzá Biſk: y męcż: y Brygidy pán.
4:
28 2 e Ocżyśćienie B. P. Máryey. álbo święto(Gromnic. 1)
5:
27 3 f Blázyuſzá męcż: y biſkupá.
6:
26 4 g Páleſtyńſkich męcżęnnikow 39.
7:
25 25 24 5 A Agáthy męcżennicżki y pánny.
8:
23 6 b Doroty męcżennicżki y pánny.
9:
22 7 c Rychárdá krolá Angielſkiego.
10:
21 8 d Kointhy męcżennicżki.
11:
20 9 e Apolloniey męcżennicżki y pánny.
12:
19 10 f Wilhelmá kśiążęćiá W. y Scholáſtyki pán.
13:
18 11 g Lucyuſzá biſk: y towárz: iego/ od Arya: pomę.
14:
17 12 A Euláliey pánny vkrzyżowáney męcżen.
15:
16 13 b Agábá Proroká/ w Dzieiách Apoſt: wſpom.
16:
15 14 c Wálentego męcżenniká.
17:
14 15 d Fauſtyná y Iowity męcżen.
18:
15 16 e Iuliány męcżennicżki y pánny.
19:
12 17 f Fauſtyná męcżen. y innych 44.
20:
11 18 g Symeoná męcżenniká y Biſkupá.
21:
10 19 A Máłgorzáty krolewny Węgierſkiey.
22:
9 20 b Niezlicżonych męcżennikow Fenickich.
23:
8 21 c Sycylyiſkich męcżennikow 79.
24:
7 22 d S. Piotrá ſtolicá w Antyochiey.
25:
6 23 e Wigilia y mieśce roku przeſtępnego.
26:
5 24 f Máćieiá Apoſtołá.
27:
4 25 g Nicephorá męcżenniká/ y towárzyſzow iego.
28:
3 26 A Alexándrá biſk: Alexándryiſkiego wyzna.
29:
2 27 b Iulianá męcżenniká/ y towárzyſzow iego.
30:
1 28 c Alexándryiſkich męcżennikow/ w poſłudze zá=
:
(powietrzonych/zmárłych.)

strona: [++2]

Márzec/ Martius
:
Epákty. Dni Márc. Litery Nie (Napisy pionowe... p. matryca 23c
1:
Ma dni trzydźieśći y ieden.
2:
A Mieśiąc dwádźieśćiá y dźiewięć.
3:
*1 d Rzymſkich męcżennikow 260.
4:
29 2 e Kámpáńſkich męcżennikow 80.
5:
28 3 f Kunegundy Ceſárzowey/ w małżeńſtwie pā.
6:
27 4 g Ześćie Kázimierzá krolewicá Polſk: wyzna.
7:
26 5 A Adryaná męcżen: y towárzyſzow 23.
8:
25 25 6 b Syryiſkich męcżennikow 42
9:
24 7 c Thomaſzá z Aquinu Dokt. Też Szcżeſney
:
(y Wiecżney męcżen.)
10:
23 8 d Iulianá Biſkupá.
11:
22 9 e Cżterdzieſtu męcżennikow Ormiáńſkich.
12:
21 10 f Perſkich męcżennikow 42.
13:
20 11 g Eutymiuſzá biſk: y męcż: dla obrázow dręcż.
14:
19 12 A Grzegorzá Papieżá y Doktorá.
15:
18 13 b Eufrázyey pánny.
16:
17 14 c Rzymſkich męcż: 47. od Piotrá S. ochrzcżo.
17:
16 15 d Longiná żołnierzá y męcżenniká.
18:
15 16 e Abrámiuſzá wyznawce.
19:
14 17 f Gertrudy pánny.
20:
13 18 g Cyryllá Biſkupá y wyznawce.
21:
12 19 A Iozephá/ mężá Pánny Máryey.
22:
11 20 b Ioáchimá/ oycá Pánny Máryey.
23:
10 21 c Benedyktá Opátá.
24:
9 22 d Káthárzyny/ corki ś. Brygydy/ w małżeń: p.
25:
8 23 e Szcżeſnego męcżenniká/ y innych 20.
26:
7 24 f Symoná pácholęćiá męcżenniká.
27:
6 25 g Zwiáſtowánie B. Pánny Máryey
28:
5 26 A Emánuelá/ y innych 42. męcżen.
29:
4 27 b Dzień Zmartwychwſtánia Páná náſzego Ie=
:
(zuſá Chryſt.
30:
3 28 c Rogatá męcżen. y innych 17.
31:
2 29 d Ionaſzá y Báráchizyuſzá mę. od here: zám.
32:
1 30 e Konſtántynopolſkich męcżen: oboiey płći.
33:
31 f Amoſá Proroká ſtározakonnego/ y męcżen.

strona: [++2]v

Kwiećień/ Aprilis.
:
Epákty. Dni Kwiet. Litery Nie Napisy pionowe... p. matryca 23c
1:
Ma dni trzydźieśći.
2:
Mieśiąc tákże trzydźieśći.
3:
29 1 g Mákárego wyznawce.
4:
28 2 A Fránćiſzká z Paule W. y Máryey Egipcyáki
5:
27 3 b Nicety Opátá/ dla obrázow męcżonego.
6:
26 4 c Ambrożego Biſkupá y Doktorá zeſzćie.
7:
25 25 24 5 d Wincentego z Wálencyey wyzna.
8:
23 6 e Celeſtyná Papieżá wyznawce.
9:
22 7 f Hegezyppá wyzna: hiſtoryká ſławnego.
10:
21 8 g Edezyuſzá mę: dla obro: cżyſto: pán: vtopio.
11:
20 9 A Máryey Kleophy/ śioſtry B. P. Máryey.
12:
19 10 b Ezechielá Proroká ſtároza: y męcżen.
13:
18 11 c Leoná Papieżá y wyznawce.
14:
17 12 d Sábby męcżenniká/ y towárzyſzow iego.
15:
16 13 e Iuſtyná Filozophá męcżenniká.
16:
15 14 f Tyburcego/ Wáleryaná/ y Máxymá męcż.
17:
14 15 g Bázyliſſy y Anáſtázyey męcżennicżek.
18:
13 16 A Opatá męcżen: Hiſzpáńſkiego/ y innych 17.
19:
12 17 b Anicetá Papieżá y męcżenniká.
20:
11 18 c Enkrátydy męcżen: Hiſzpáńſkiey y pánny.
21:
10 19 d Tymoná mę: vkrzyżowánego Apoſt: dyáko.
22:
9 20 e Theodorá wyzna: cudy y żywotem ſławnego.
23:
8 21 f Anzelmá Arcybiſkupá y wyznawce.
24:
7 22 g Soterá y Gáiá Papieżow y męcżennikow.
25:
6 23 A Woyćiechá męcżen: y Biſk. Pátroná Polſk.
26:
5 24 b Ierzego męcżenniká.
27:
4 25 c Márká Ewángel. y Litánia z Proceſſyą.
28:
3 26 d Kletá y Márcelliná Papie: y męcżen.
29:
2 27 e Anáſtázyuſzá Papieżá wyznawce.
30:
1 28 f Dzień w niebo wſtąpienia Páná náſzego Ie=
:
(zuſá Chryſtuſá.
31:
*29 g Káthárzyny z Senny pán.
32:
29 30 A Oktawá ś. Woyćiechá. y Zophiey mę: y pán.

strona: [++3]

May/ Maius.
:
Epákty. Dni Máio. Litery Nie. (Napisy pion... p. mat. 23c
1:
Ma dni trzydźieśći y ieden.
2:
A Mieſiąc dwádźieśćiá y dźiewięć
3:
28 1 b Filippá y Iákubá Apoſt. y Hieremiaſzá pro.
4:
27 2 c Athánázyuſzá biſk. y dokt. y Zygmuntá kro=
:
(lá męcżen.
5:
26 3 d Nálezienie S. Krzyżá
6:
25 25 4 e Floryaná męcżen. Pátrona Polſk. y Moni=
:
(ki wdowy.
7:
24 5 f Náwroce: ś. Auguſt: od kácer.
8:
23 6 g Ianá Ap: ſmáżenie. y Iędrzeiá Zorawká Pol.
9:
22 7 A Domicylle męcżen: y pán.
10:
21 8 b Stániſłáwá męcżen: y Biſk. Pátr. Pol. y Du=
:
(chá S. zeſłánie
11:
20 9 c Grzegorzá Biſk: Názyán: y Doktorá.
12:
19 10 d Ziáwienie S. Micháłá Archán. y pámiątká
:
(Gotdyaná y Epimá: mę.
13:
18 11 e Mámertá biſk.
14:
17 12 f Nereuſzá/ Archileuſzá/ y Pánkrácego męcż.
15:
16 13 g Poświęcenie kośćiołá P. Már. ad martyres,
:
(w Rzymie.
16:
15 14 A Bonifacyuſza męcżenniká
17:
14 15 b Zophiey wdowy/ y trzech corek iey/ mę: y pá.
18:
13 16 c Máxymy pánny.
19:
12 17 d Reſtytuty męcż: y pánny.
20:
11 18 e Eryká krolá Szwedzkiego męcżenniká.
21:
10 19 f Potencyany pánny.
22:
9 20 g Bernárdyná wyznawce.
23:
8 21 A Alexándryiſkich męcżen. od heretykow ſpalo=
:
(nych.
24:
7 22 b Iuliey pánny vkrzyżowáney.
25:
6 23 c Dezyderyuſzá biſk: y męcżen. y towárzy: iego.
26:
5 24 d Mielecyuſzá/ y towárzyſzow iego 250. męcż.
27:
4 25 e Vrbaná Papieżá y męcżenniká.
28:
3 26 f Eleuteryuſzá Papieżá y męcżenniká.
29:
2 27 g Ianá Papieżá y męcz. y Bedy kápłaná y wy.
30:
1 28 A Helkonidy męcżennicżki.
31:
*29 b Theodozyey/ y 12. innych białych głow śćię=
:
(tych męcż.
32:
29 30 c Szcżęſnego Papieżá y męcżen.
33:
28 31 d Petronelle pánny/ corki S. Piotrá.

strona: [++3]v

Cżerwiec/ Iunius.
1:
Ma dni trzydźieśći.
2:
Mieśiąc tákże trzydźieśći.
:
Epákty. Dni Cżerw. Litery. Nie Napisy pionowe... p. matryca 23c
3:
27 1 e Pámfilá káp: ymę. y Sálomei Xiężny Polſk.
4:
26 2 f Márcelliná/ Piotrá/ y Erázmá męcżen.
5:
25 25 24 3 g Krotyldy krolowey Fráncuſkiey.
6:
23 4 A Opatá Biſkupá y wyznawce.
7:
22 5 b Bonifácyuſzá Biſkupá Maguntyńſkiego.
8:
21 6 c Filippá Dyákoná Apoſt: wyznawce.
9:
20 7 d Roberta Opátá y wyznawce.
10:
19 8 e Medárdá Biſkupá wyznawce.
11:
18 9 f Prymuſá y Felicyaná męcżen.
12:
17 10 g Máłgorzáty krolowey Szkockiey.
13:
16 11 A Bárnáby Apoſtołá.
14:
15 12 b Bázylideſá/ Cyryná/ Náborá/ y Názáryuſzá
:
(męcżen.
15:
14 13 c Antoniego z Padwy wyzna.
16:
13 14 d Bázyliuſzá Biſkupá y Doktorá.
17:
12 15 e Witá/ Modeſtá/ y Kreſcencyey męcżen.
18:
11 16 f Ludgárdy dziewice.
19:
10 17 g Rzymſkich męcżennikow 262.
20:
9 18 A Márká y Márcelliná męcżen.
21:
8 19 b Gerwázego y Protázego męcżen.
22:
7 20 c Sylweryuſzá Papieżá y męcżenniká.
23:
6 21 d Euzebiuſzá biſk: y męcżen. od Aryanki zábit.
24:
5 22 e 10000 rycerzow y męcżen. y ś. Pauliná biſk.
25:
4 23 f Wigilia. y Edyltrudy krolowey y pánny.
26:
3 24 g Národzenie Ianá Chrzćićielá.
27:
2 25 A Gállikaná męcżenniká.
28:
1 26 b Ianá y Páwłá męcżen.
29:
*27 c Ládyſłáwá krolá wyznawce.
30:
29 28 d Wigilia. y Leoná Papieżá y wyznawce.
31:
28 29 e Piotrá y Páwłá Apoſt.
32:
27 30 f Wſpominánie S. Páwłá Apoſt.

strona: [++4]

Lipiec/ Iulius.
1:
Ma dni trzydźieśći y ieden.
2:
A Mieśiąc dwádźieśćiá y dźiewięć.
:
Epákty. Dni Lipco. Litery Nie. Napisy pionowe... p. mat. 23c
3:
25 26 1 g Oktawá Ianá Chrzćićie. y Aaroná biſk: Zyd.
4:
25 2 A Náwiedzenie B. Pánny Máryey.
5:
24 3 b Tryfoná męcżenniká/ y innych 12.
6:
23 4 c Przenieśienie y oświecenie ś. Márćiná Bi.
7:
22 5 d Athánázyuſzá Dyákoná/ od Heretykow zábi.
8:
21 6 e Okt: Piotrá y Pá: Ap. y Izáiaſzá Pro: y mę.
9:
20 7 f Edylburgi krolewny Angielſkiey pánny.
10:
19 8 g Prokopá męcżen. y Kilianá męcżen: y Biſk.
11:
18 9 A Zenoná męcżenniká/ y innych 10203.
12:
17 10 b Siedmi bráćiey męcżen. y Rufiny z Sekundą
:
(śioſtr pán: męcż.
13:
16 11 c Piuſzá Papieżá y męcżen.
14:
15 12 d Náborá y Szcżeſnego męcżen.
15:
14 13 e Máłgorzáty męcżennicżki y pánny.
16:
13 14 f Bonáwentury Biſkupá y wyznawce.
17:
12 15 g Rozeſłánie Apoſtołow.
18:
11 16 A Anákletá Papieżá y męcżenniká.
19:
10 17 b Alexego wyznawce.
20:
9 18 c Arnulfá Biſkupá.
21:
8 19 d Mákryny pánny/ śioſtry S. Bázyliuſzá.
22:
7 20 e Symphorozy/ y 7. ſynow iey mę. y Brygidy
:
(wdowy.
23:
6 21 f Práxedy pánny. y Dánielá Proro.
24:
5 22 g Máryey Mágdáleny.
25:
4 23 A Apollináryuſzá mę: y Biſk.
26:
3 24 b Wigilia. y Chryſtyny pánny. y Kunegundy
:
(Xiężny Polſk.
27:
2 25 c Iákubá więtſzego Apoſt. y Krzyſztofá mę.
28:
1 26 d Anny mátki Pánny Máryey.
29:
*27 e Pántáleoná męcżenniká.
30:
29 28 f Názáryuſzá/ Celſá/ y Wiktorá męcż. y Inno=
:
(cen: Pap: y wy
31:
28 29 g Marty pánny/ goſpodyniey P. Iezuſowey.
32:
27 30 A Abdoná y Sennená męcżen.
33:
26 31 b Ianá Kolumbiná w. y ześćie b. Ignác: fun=
:
(dat: Soc Ieſu.

strona: [++4]v

Sierpień/ Auguſtus.
1:
Ma dni trzydźieśći y ieden.
2:
A Mieśiąc trzydźieśći.
:
Epákty. Dni Sierp. Litery Nie. Napisy pionowe., p. matryca 23c
3:
25 24 1 c Więzienie S. Piotrá/ y śiedmi bráćiey Má=
:
(chábeycżykow mę.
4:
23 2 d Szcżepaná Pap: y męcż.
5:
22 3 e Nálezienie S. Szcżepaná męcż: pierwſzego.
6:
21 4 f Dominiká wyznawce.
7:
20 5 g Snieżney P. Máryey. y Afry grzeſznice mę.
8:
19 6 A Przemienienie P. náſzego Iezuſá Chryſtuſá
9:
18 7 b Donatá męcżenniká y Biſkupá.
10:
17 8 c Cyryáká/ Lárgá/ y Smárágdá męcżen.
11:
16 9 d Wigilia. y Romaná męcżenniká.
12:
15 10 e Wáwrzyńcá męcżenniká.
13:
14 11 f Tyburcego/ y Zuzánny męcżen.
14:
13 12 g Klary pánny/ y Hiláryey mátki ś. Afry.
15:
12 13 A Hippolitá z towárzyſzámi męcżen.
16:
11 14 b Wigilia. y Euzebiuſzá wyznawce.
17:
10 15 c W niebo wzięćie B. P. Máryey.
18:
9 16 d Iácká wyznawce Pátro: Polſk. y ś. Rochá.
19:
8 17 e Oktawá ś. Wáwrzyńcá/ y Mámántá męcż.
20:
7 18 f Agápitá męcżenniká.
21:
6 19 g Ludwiká Biſkupá/ krolewicá Sycyliyſk.
22:
5 20 A Bernárdá opátá. y Stephaná krolá Węg.
23:
4 21 b Cyryáki wdowy/ wielkiey iáłmużni: y męcż.
24:
3 22 c Okt: w niebo wzięćia P. Már. y Tymotheu=
:
(ſzá b. y .
25:
2 23 d Wigilia. y Ireneuſzá biſk: y mę.
26:
1 24 e Bártłomieiá Apoſtołá.
27:
*25 f Ludwiká krolá y wyzna: y przenieśienie S.
:
(Iádwigi P. P.
28:
29 26 g Zepheryná Pap: y męcżen.
29:
28 27 A Eutháliey męcżen: y pánny.
30:
27 28 b Auguſtyná Biſkupá y Doktorá.
31:
26 29 c Sćięćie Ianá Chrzćićielá.
32:
25 25 30 d Szcżęſnego y Adauktá męcżen.
33:
24 31 e Pauliná męcż: y biſk. od Aryan: długo męcż.

strona: ++5

Wrześień/ September.
1:
Ma dni trzydźieśći.
2:
A Mieſiąc dwádźieśćiá y dźiewięć
:
Epákty. Dni Wrześ. Litery Nie. Napisy pionowe..., p. matryca 23c
3:
23 1 f Idziego Opátá/ y dwunaſtu bráćiey męcż.
4:
22 2 g Iuſtá Biſkupá y wyznawce.
5:
21 3 A Serápiey męcżennicżki y pánny.
6:
20 4 b Bábile mę. y miſtrzá z 80. żakow/ dla wiáry.
:
(zábitego.
7:
19 5 c Eudoxyuſzá rycerzá y mę. y towá: iego 1104.
8:
18 6 d Fauſtá/ y towárzyſzow iego 11. męcżen.
9:
17 7 e Reginy męcżen: y pánny/ śćiętey dla wiáry.
10:
16 8 f Národzenie B. P. Máryey.
11:
15 9 g Gorgoniuſzá męcżenniká.
12:
14 10 A Mikołáiá z Tolentynu wyznawce.
13:
13 11 b Prothá y Iácynktá męcżennikow.
14:
12 12 c Gwidoná wyznawce.
15:
11 13 d Filippá męcżen. oycá ś. Eugeniey pánny.
16:
10 14 e Podwyżſzenie S. Krzyżá.
17:
9 15 f Okta: národzenia P. Máryey. y Nykome=
:
(dá męcż.
18:
8 16 g Korneliuſzá y Cypryaná męcżen: y Biſk. y ś.
:
(Euph: p. .
19:
7 17 A Sátyrá W. brátá ś. Ambro.
20:
6 18 b Methodyuſzá Biſkupá y męcżenniká.
21:
5 19 c Iánuáryuſzá Biſk: y mę. y towárzy: iego.
22:
4 20 d Wigilia. y ś. Euſtách: z towárzyſzá: męcż.
23:
3 21 e Máttheuſzá Apoſtołá
24:
2 22 f Maurycego y towárzyſzow iego mę: 6666.
25:
1 23 g Liná Pap: y męcżen. y Tekle pánny y męcż.
26:
*24 A Páfnucyuſzá y towárzyſzow iego męcżen.
27:
29 25 b Kleofáſá męcżenniká/ vcżniá Páńſkiego.
28:
28 26 c Cypryaná y Iuſtyny męcżen.
29:
27 27 d Przenieśienie ś. Stániſłá: mę: y Biſk. Pátr.
:
(Polſk.
30:
26 28 e Wacłáwá męcż. Pátr: Polſk.
31:
25 25 24 29 f Micháłá Archányołá.
32:
23 30 g Hieronymá wyznawce y Doktorá.

strona: ++5v

Pázdziernik/ October.
1:
Ma dni trzydźieśći y ieden.
2:
A Mieśiąc trzydźieśći.
:
Epákty. Dni Pázdź. Litery Nie. Napisy pion., p. mat. 23c
3:
22 1 A Remigiuſzá Biſkupá y wyznawce.
4:
21 2 b Eleuteryuſzá męcżen: y towárzy: iego niezli.
5:
20 3 c Máxymianá Biſk: od Donátyſtow męcże.
6:
19 4 d Fránćiſzká wyznawce.
7:
18 5 e Plácydá Opátá/ y towárzy: iego męcżen.
8:
17 6 f Brunoná Kártuzá wyznawce.
9:
16 7 g Márká Papieżá y wyznawce
10:
15 8 A Symeoná piáſtuná P. Iezuſowego y Pelágiey
:
(grzeſznice.
11:
14 9 b Dyonizyuſzá Areop. y towárzyſzow iego mę.
12:
13 10 c Gereoná/ y towárzyſzow iego męcżen. 318.
13:
12 11 d Zenáidy y Filonylle/ powinnych ś. Páw: Ap.
14:
11 12 e Cypryaná męcżen: y towárz: iego 4965. w A=
:
(fryce pomęcż.
15:
10 13 f 7. bráćiey męcżen: Fránćiſzk.
16:
9 14 g Kálixtá Papieżá y męcżenniká.
17:
8 15 A Iádwigi wdowy/ Pátronki Polſkiey.
18:
7 16 b Gáwłá wyznawce.
19:
6 17 c Iędrzeiá z Krety zakonniká/ dla obráz: męcż.
20:
5 18 d Lukaſzá Ewángeliſty.
21:
4 19 e Pelágiey pánny/ y innych 50.
22:
3 20 f Przenieśienie S. Woyćiechá.
23:
2 21 g Vrſzule pán. y iedennaśćie tyśiąc pán: y mę.
24:
1 22 A Máryey Sálomy.
25:
*23 b Seweryná Biſkupá.
26:
29 24 c Arety y towárzyſzow iego 340. męcżen.
27:
28 25 d Chryzántá/ y Dáryey męcżen.
28:
27 26 e Ewáryſtá Papieżá y męcżenniká.
29:
26 27 f Wigilia. y Elezbááná krolá Egiptſkiego/ á
:
(potym mnichá w.
30:
25 25 28 g Symoná y Iudy Apoſt.
31:
24 29 A Nárcyzá Biſkupá Hierozolimſkiego.
32:
23 30 b Germaná Biſkupá.
33:
22 31 c Wigilia. y Wolfgángá Biſkupá.

strona: ++6

Liſtopad/ Nouember.
1:
Ma dni trzydźieśći.
2:
A Mieſiąc dwádźieśćiá y dźiewięć
:
Epákty. Dni Liſtop. Litery Nie. Napisy pion.. p. matryca 23c
3:
21 1 d Wſzyſtkich Swiętych.
4:
20 2 e Dzień Zaduſzny. y Wiktorzyná biſk: y męcż.
5:
19 3 f Máláchiaſzá Biſkupá.
6:
18 4 g Witaliſzá y Agrykole męcż. y Emeryká kro=
:
(lewicá Węgier.
7:
17 5 A Zácháryaſzá kápłaná/ oycá ś. Ianá Chrzći.
8:
16 6 b Lenartá wyznawce.
9:
15 7 c Willibrordá Biſkupá.
10:
14 8 d Oktawá wſzyſtkich Swiętych
11:
13 9 e Poświąc: kość: w Rzy: ś. Sálwatorá y The=
:
(od. męcż.
12:
12 10 f Tryfoná/ Reſpicyuſzá/ y Nymphy męcżen.
13:
11 11 g Marćiná Biſkupá y wyznawce.
14:
10 12 A Marćina Papieżá y męcżen. y piąći bráćiey
:
(męcżen. Pátr: Polſk.
15:
9 13 b Brykcego Biſk.
16:
8 14 c Wielu pań Arábſkich/ dla wiáry vmęcżon.
17:
7 15 d Leopoldá Biſkupá.
18:
6 16 e Edmundá Biſkupá.
19:
5 17 f Grzegorzá cudotworce Biſk: y wyznawce.
20:
4 18 g Poświąc: Koś: ś. Piotrá y Páwłá w Rzy.
21:
3 19 A Elżbiety wdowy/ y Poncyaná Pap.
22:
2 20 b Edmunda krolá Angielſkiego męcżen.
23:
1 21 c Ofiárowánie B. Pánny Máryey.
24:
*22 d Cecyliey mecżennicżki y pánny.
25:
29 23 e Klimuntá Papieżá y męcżenniká.
26:
28 24 f Chryzogoná męcżenniká.
27:
27 25 g Káthárzyny męcżennicżki y pánny.
28:
26 26 A Piotrá Alexándr: męcżen: y Biſkupá.
29:
25 25 24 27 b Iákubá męcżen: po cżłonku rozbieránego.
30:
23 28 c Ruffá męcż: ze wſzytkim domem męcżonego.
31:
22 29 d Wigilia. y Sáturniná męcżenniká.
32:
21 30 e Andrzeiá Apoſtołá.
Grudzień/


strona: ++6v

Grudźień/ December.
1:
Ma dni trzydźieśći y ieden.
2:
A Mieśiąc trzydźieśći.
:
Epákty. Dni Grud. Litery Nie. Napisy pion.. p. mat. 23c
3:
20 1 f Adwent Páńſki. y Nátáliey wdowy.
4:
19 2 g Bibiany męcżennicżki y pánny.
5:
18 3 A Klaudyuſzá/ y żony/ y ſynow iego dwu męcż.
6:
17 4 b Bárbáry męcżennicżki y pánny.
7:
16 5 c Sábby Opátá.
8:
15 6 d Mikołáiá Biſkupá y wyznawce.
9:
14 7 e Ambrożego Biſkupá y Doktorá.
10:
13 8 f Pocżęćie B. P. Máryey niepokaláne.
11:
12 9 g Gorgoniey/ śioſtry ś. Grzegorzá Názyán.
12:
11 10 A Melchiádeſá Papieżá y męcżenniká.
13:
10 11 b Dámázá Papieżá y wyznawce.
14:
9 12 c Ammonáryey pán: y męcż. y innych 4. páń. .
15:
8 13 d Lucyey męcżennicżki y pánny.
16:
7 14 e Spirydyoná Biſkupá ſławnego.
17:
6 15 f Wáleryaná Biſk: długo od Aryanow męcż.
18:
5 16 g Anániaſzá/ Azáryaſzá/ y Mizáelá ſtáro: wyz.
19:
4 17 A Lázárzá Biſk. od P. Iezuſá wſkrzeſzonego.
20:
3 18 b Ruffá y Zozymá/ vcżniow Apoſt: męcżen.
21:
2 19 c Fauſty/ mátki ś. Anáſtázyey.
22:
1 20 d Wigilia. y Filogoniuſzá Biſkupá.
23:
*21 e Thomaſzá Apoſtołá.
24:
29 22 f Theodory y ſynow iey trzech męcżen.
25:
28 23 g Wiktoryey męcżennicżki y pánny.
26:
27 24 A Wigilia. y 40. pánien Antyocheń. męcż.
27:
26 25 b Národzenie P. náſzego Iezuſá Chryſtuſá.
28:
25 25 26 c Szcżepaná męcżenniká napierwſzego.
29:
24 27 d Ianá Apoſtołá y Ewángeliſtý.
30:
23 28 e Młodźiankow.
31:
22 29 f Thomaſzá Arcybiſk: Kántuár: męcżen.
32:
21 30 g Wznowienie národzenia P. Iezuſowego.
33:
19 20 31 A Sylweſtrá Papieżá y wyznawce.

strona: ++7

1:
Rozlicżenie Roku rozdźielenie.
2:
Rok ma w ſobie Mieśięcy 12. Niedziel 52. y dźień ieden.
3:
Dni 365. y 6. godzin. Z ktorych ná káżde cżtery látá/ iż
4:
ieden dzień przybywa/ ſtąd Rok przeſtępny bywa.
5:
Miedzy Mieśiącámi/ Luty ma dni 28. Kwiećień záſię/
6:
Cżerwiec/ Wrześień/ y Liſtopad 30. Inſze iednym więcey.
7:
Kiedy Suchedni poſzcżą.
8:
Po Popielcu/ po Swiątkách/ po Podwyżſzeniu S. Krzy=
9:
żá/ y po S. Lucyey/ pierwſze Srzody y Soboty.
10:
Pierwſza w poſt Niedzielá/ Swiątki/
11:
Krzyż z Lucyą ma iák Piątki
12:
Bliżſze Srzody: poſty dawne
13:
Apoſtolſką ſpráwą ſławne.
Act: 13. et 14.

14:
Kiedy Kośćioł ślubow zákázuie.
15:
Od Adwentu ślub vſtawa/
Concil: Trident. Seſs: 24. cap: 10.

16:
Po trzech Krolách wnet náſtawa.
17:
Toż od Popielcu w Kośćiele/
18:
Ieſt do Przewodney Niedziele.
19:
Wſzyſtkie rzecży cżáſy máią:
20:
Niebá też cżáſem ſzukáią.
21:
Pewne cżęśći Roku/ y cżáſy ich.
22:
Klimunt z Zimą v nas leży/
23:
Piotr Stolecżny z Wioſną bieży.
24:
Láto przynośiſz Vrbanie/
25:
Z Bártłomieiem Ieśień wſtánie.
26:
Z Ianem Chrzcżącym dni vbywa/
27:
Z Rodzenim Páńſkim przybywa.
28:
Benedykt dzień rowna z nocą/
29:
Y Máttheuſz z Bożą pomocą.
30:
Swiętá rozmáićie przypadáiące.
31:
Adwent/ Dni poſtu wielkiego/ Wielkanoc/ w Niebo
32:
wſtąpienie Páńſkie/ Swiątki/ dzień Troyce świętey/ y
33:
dzień Bożego Ciáłá.
34:
Kto ná nie Regułek nie ma/
35:
Almánáchow niech ſię trzyma.

strona: ++7v

1:
Swiętá y cżáſy pewnych dni w Kálendarzu nie máiące/ do ro=
2:
ku 1614. tu położone.
3:
Látá Páńſkie. Litterá Niedź. Stáry za=
4:
puſt. Wſtępna Srzodá. Wiela noc.
5:
1592 ed 26. Stycżn. 12. Lutego 29. Márcá
6:
1593 c 14. Lutego 3. Márcá 18. Kwietn.
7:
1594 b 6. Lutego 23. Lutego 10. Kwietn.
8:
1595 A 22. Stycżniá 8. Lutego 26. Márcá
9:
1596 g f 11. Lutego 28. Lutego 14. Kwietn.
10:
1597 e 2 Lutego 19. Lutego 6. Kwietniá
11:
1598 d 18. Stycżniá 4. Lutego 22. Márcá
12:
1599 c 7. Lutego 24. Lutego 11. Kwietn.
13:
1600 b 30. Stycżn. 16. Lutego 2. Kwietniá
14:
1601 g A 18. Lutego 7. Márcá 22. Kwietn.
15:
1602 f 3. Lutego 20. Lutego 7. Kwietn.
16:
1603 e 26. Stycżn. 12. Lutego 30. Márcá
17:
1604 d c 15. Lutego 3. Márcá 18. Kwietn.
18:
1605 b 6. Lutego 23. Lutego 10. Kwietn.
19:
1606 A 22. Stycżn. 8. Lutego 26. Márcá
20:
1607 g 11. Lutego 28. Lutego 15. Kwietn.
21:
1608 f e 3. Lutego 20. Lutego 6. Kwietn.
22:
1609 d 15. Lutego 4. Márcá 19. Kwietn.
23:
1610 c 7. Lutego 24 Lutego 11. Kwietn.
24:
1611 b 30. Stycżn. 16. Lutego 3. Kwietn.
25:
1612 A g 19. Lutego 7. Márcá 22. Kwietn.
26:
1613 f 3. Lutego 20. Lutego 7. Kwietn.
27:
1614 e 26. Stycżn. 12. Lutego 30. Márcá

strona: ++8

1:
Boże wſtąpienie.
2:
Swiątki. Boże Ciáło.
3:
Niedz. po S.
4:
Niedzielá 1. w Adwent.
5:
7. Máiá 17. Máiá 28. Máiá 27. 29. Liſtopá.
6:
27. Máiá 6. Cżerwcá 17. Cżerwcá 24. 28. Liſtopá.
7:
19. Máiá 29. Máiá 9. Cżerwcá 25. 27 Liſtopá.
8:
4. Máiá 14. Máiá 25. Máiá 28. 3. Grudniá
9:
23. Máiá 2. Cżerwcá 13. Cżerwcá 25. 1. Grudniá
10:
15. Máiá 25. Cżerwcá 5. Cżerwcá 26. 30. Liſtopá.
11:
30 Kwietn. 10. Máiá 21. Máiá 28. 29. Liſtopá.
12:
20. Máiá 30. Máiá 10 Cżerwcá 25. 28. Liſtopá.
13:
11. Máiá 21. Máiá 1. Cżerwcá 27. 3. Grudniá
14:
31. Máiá 10 Cżerwcá 21. Cżerwcá 24. 2. Grudniá
15:
16. Máiá 26. Máiá 6. Cżerwcá 26. 1. Grudniá
16:
8. Máiá 18. Máiá 29. Máiá 27. 30. Liſtop.
17:
27. Máiá 6. Cżerwcá 17. Cżerwcá 24. 28. Liſtopá.
18:
19. Máiá 29. Máiá 9. Cżerwcá 25. 27. Liſtop.
19:
4. Máiá 14. Máiá 25. Máiá 28. 3. Grudniá
20:
24. Máiá 3. Cżerwcá 14. Cżerwcá 25. 2. Grudniá.
21:
15. Máiá 25. Máiá 5. Cżerwcá 26. 30. Liſtop.
22:
28. Máiá 7. Cżerwcá 18. Cżerwcá 24. 29. Liſtopá.
23:
20. Máiá 30. Máiá 10. Cżerwcá 25. 28 Liſtopá.
24:
12. Máiá 22. Máiá 2. Cżerwcá 26. 27. Liſtop.
25:
31. Máiá 10. Cżerwcá 21. Cżerwcá 24. 2. Grudniá
26:
16. Máiá 26. Máiá 6. Cżerwcá 26. 1. Grudniá
27:
8. Máiá 18. Máiá 29. Máiá 27. 30. Liſtop.

strona: ++8v

Summá náuki
1:
SVMMA NAVKI
2:
CHRZESCIANSKIEY.
kolumna: a
1:
Modlitwá Páńſka.
2:
Pozdrowienie Anyelſkie.
3:
Wyznánie Wiáry Apo=
4:
ſtolſkie.
5:
Dźieśięćioro Boże przy=
6:
kazánie
7:
Pięćioro Kośćielne ro=
8:
ſkazánie.
kolumna: c
1:
w pierwſzym ro
2:
zdzieleniu nay=
3:
dzieſz. ná kárćie
4:
5.7.8.
5:
w trzećim maſz
6:
rozdziale z wy=
7:
kłádem ná kár=
8:
ćie 112. 119.
9:
Siedm Sákrámentow.
10:
Chrzeſt/ Bierzmowánie/ Ciáło y
11:
Kreẃ Páńſka/ Pokutá/ Oſtátecżne po=
12:
mázánie/ Kápłáńſtwo/ y Małżeńſtwo.
13:
wſzytkie te w piſmie S. ſą wyráżone/ y
14:
od Doktorow Kośćielnych wykłádem
15:
obiáśnione: cżego dowieść nie trudno.
16:
Trzy cnoty Boſkie.
17:
Wiárá/ Nádźieiá/ Miłość: o ktorych
18:
Páweł S. piſze w 1. do Koryntow/ we
19:
13. Rozdźieleniu.
20:
Cżtery naprzednieyſze cnoty.
21:
Mądrość/ Mierność/ Spráwiedli=
22:
wość/ y Męſtwo. ktore y Chrześćijánie
23:
y Pogánie nadobnie opiſáli. wyráźił ie

strona: +++

Chrześćijáńſkiey.
1:
y Sálomon Krol/ w oſmym rozdźiele=
2:
niu kśiąg Mądrośći/ y Páweł S. do Ty=
3:
tuſá Biſkup á w rozdźiale wtorym.
4:
Siedm dárow Duchá S.
5:
Mądrość/ rozum/ rádá/ męſtwo/v=
6:
mieiętność/ pobożność/ y boiaźń Páń=
7:
ſka. o ktorym Izáiaſz nápiſał w ieden=
8:
naſtym rozdźieleniu.
9:
Dwánaśćie owocow Duchá S.
10:
Ták ie Apoſtoł Páweł do Gálátow w
11:
piątym wylicża: Miłość/ weſele/ pokoy/
12:
ćierpliwość/ trwáłość/ dobrotliwość/ łá
13:
ſkáwość/ ćichość/ wierność/ ſkromność/
14:
mierność/ y cżyſtość.
15:
Dwoie naprzednieyſze przykazánie zakonne.
16:
Miłowáć Páná Bogá/ ze wſzytkiego
17:
ſercá ſwego/ duſze/ myśli/ y śiły/ á bliźnie
18:
go iáko śiebie ſámego. Tego ćię y zakon
19:
ſtáry/ y Chryſtus Pan vſty ſwemi Boſki=
20:
mi náucża v Lukaſzá S. w dźieśiątym.
21:
Siedm vcżynkow miłośiernych/ opátrze=
22:
niu ćiáłá ſłużących.
23:
Docżytaſz ſię ich v Máttheuſzá S. we
24:
dwudźieſtym y piątym. y v Thobiaſzá w
25:
pierwſzym. A ſą te/ łáknącego nákar=
26:
mić: prágnącego nápoić: nágiego przy=
27:
odźiać: więźniá wykupić: chorego ná=
28:
wiedźić: gośćiá w dom przyiąć: vmár=
29:
łego do grobu doprowádźić.

strona: +++v

Summá náuki
1:
Siedm vcżynkow miłośiernych duchownych.
2:
Z oboygá teſtámentu Páńſkiego ták
3:
ie ſobie w kupę zbierz. Wyſtępnego po=
4:
práwić: nieumieiętnego náucżyć: wąt=
5:
piącemv dobrey rády dodáć: zá bliźnie ſwe
6:
P. Bogá prośić: ſmutnego ćieſzyć: krzy=
7:
wdy ſkromnie znośić: winy odpuśćić.
8:
Chrześćijáńſka ſpráwiedliwość.
9:
Dwie rzecży w ſobie záwiera: Złego
10:
ſię ſtrzedz/ á cżynić dobrze. O tey ſię w
11:
przedmowie nieco powiedźiáło.
12:
Troiákie zá grzechy doſyć vcżynienie.
13:
Modlitwá/ poſt/ iáłmużná. o tym
14:
Tobiaſz we dwunaſtym. Páweł święty
15:
do Tytuſá we wtorym.
16:
Ośmioro Ewángeliey S. błogoſłáwieńſtwo.
kolumna: a
1:
Vbogim w duchu
2:
Cichym
3:
Płácżem vtrudzonym
4:
Láknącym y prágnącym
5:
ſpráwiedliwośći
6:
Miłośiernym
7:
Cżyſtego ſercá ludziom
8:
Pokoy cżyniącym
9:
Prześládowánie ćierpią=
10:
cym
kolumna: b
1:
obiecano w
2:
ś. Ewánge=
3:
liey v Mát=
4:
theuſzá w
5:
piątym.
kolumna: c
1:
Niebo.
2:
Ośięgnie=
3:
nie ziemie.
4:
Poćiechę.
5:
Náſyce=
6:
nie.
7:
Miło=
8:
śierdzie.
9:
Oglądá=
10:
nie Bogá.
11:
Synow
12:
Bożych
13:
tytuł.
14:
Krole=
15:
ſtwo wie=
16:
cżne.

strona: +++2

Chrześćijáńſkiey.
1:
Pięć ſmyſłow zewnętrznych.
2:
Widzenie/ ſłyſzenie/ powonienie/ vku=
3:
ſzenie/ dotknienie. ktore ná oko widźiſz.
4:
Siedm grzechow głownych.
5:
Pychá/ łákomſtwo/ niecżyſtość/ za=
6:
zdrość/ obżárſtwo/ gniew/ leniſtwo ku
7:
ſłużbie Bożey. o ktorych S. Grzegorz
8:
31. Moral. cap: 31.
9:
Grzechy do niebá wołáiące.
10:
Piſmo ś. ná rożnych mieścách te cżte=
11:
ry wſpomina: Dobrowolne mężoboy=
12:
ſtwo/ Sodomia/ vćiśnienie vbogich y
13:
śirot: á nákoniec robotnikow náiętych
14:
w zapłáćie oſzukánie. o tych Gen: 4. Exod: 18.
15:
Exod: 20. Iacob 5.
16:
Dziewięć grzechow cudzych/ to ieſt/ ktore
17:
drugim też/ okrom tego co ie pełni/ by=
18:
wáią przycżytáne Pſal: 18.
19:
Rádá ná grzech/ roſkazánie/ ſpolne z
20:
grzeſzącym zezwolenie/ pobudká do zło=
21:
śći/ niecnoty pochwalenie: cudzego
22:
grzechu ſzkodliwe zámilcżenie/ nieoſtro=
23:
żne folgowánie/ vcżeſtnictwo w nie=
24:
práwośći/ obroná cudzey złośći.
25:
Te ná rozmáitych mieścách w piſmie świę=
26:
tym rozgłoſzono/ y przykłády obiáśniono.
27:
Sześć grzechow przećiwko Duchowi S.
28:
Chryſtus Pan kroćiuchno ich v Mát=
29:
theuſzá S. we dwunaſtym dotknął: ále
30:
z zakonu Bożego oboygá/ y z Doktorow

strona: +++2v

Summá náuki Chrześćijáńſkiey.
1:
Kátholickich/ ſześć ich názbieraſz. Ro=
2:
ſpácż/ prozne ná miłośierdźiu Bożym y
3:
niekarániu zá grzech polegánie. Po=
4:
znáney prawdy nágánienie/ y przećiw=
5:
ko niey mowienie. Miłośći bráterſkiey
6:
zayrzenie/ y ſercá vporne zátwárdzenie.
7:
Trzy głowne Páńſkie rády w S. Ewángeliey.
8:
Vboſtwo dobrowolne/ cżyſtość wie=
9:
kuiſta/ y poſłuſzenſtwo doſkonáłe/ cżło=
10:
wieku dla Páná Bogá obiecáne. o tych
11:
maſz Matt: 19. Matt: 16. Luc: 9. Acto: 4.
12:
Cżtery rzecży oſtátecżne.
13:
Smierć/ Sąd Páńſki/ Piekło/ y Nie=
14:
bieſkie kroleſtwo. Y tych w Ewánge=
15:
liey S. nie zámilcżano: á v Ekklezyáſtá
16:
(w śiodmym) ogołem ie wſpomniano.
Pierwſze


strona: 1

1:
PIERWSZE
2:
ROZDZIE=
3:
LENIE.
4:
O nabożeńſtwie Dźien=
5:
nym: to ieſt tym ktorego ná ká=
6:
żdy dźień Chrześćijánin vży=
7:
wáć może.
8:
NAVKA
9:
WIele ná tym należy/ Chrześćijáninie miły/
10:
ábyś káżdy dźień nabożnie/ vcżćiwie y przy=
11:
ſtoynie w boiáźni Bożey ſtrawił. Abowiem na=
12:
łog/ iáko okazáły on w náuce y cnoćie Doktor/ Au
13:
guſtyn S. nápiſał (lib: 6 de Muſica.) ieſt druga
14:
náturá/ y przycżynione przyrodzenie. Przetoż tym
15:
znácżnieyſze poſtępki w cnotách y nabożeńſtwie
16:
vcżyniſz/ im lepſze grunty ná nie káżdego dniá zá=
17:
łożyſz: y vſtáwicżne ćwicżenie obroćić ſię ná poły
18:
w przyrodzenie. Mieyże oko ná káżdy dźień ná
19:
te pięć rzecży.
Ná pięć rzecży káżdego ſię dniá oględáć.

20:
Naprzod ſkoro wſtánieſz/ myśl twoię ochotnie
21:
á vprzeymie ſkłoń y obroć ku PAnu BOgu twe=
22:
mu. Bo ieſli ſię záraz w ſerce twoie wkrádnie/
23:
álbo świát obłudny z płonnymi kuglárſtwy ſwe=
24:
mi/ álbo ćieleſna pożądliwość z zdrádliwemi przy
25:
ſmákámi ſwemi/ álbo y ſzátan przeklęty (ktory
26:
rad bárzo ná pierwſzy owoc y kwiát niewinnośći

strona: 2

2. Modlitwy
1:
zmierza/ y iáko drugi Fáráo
Exo: 1.
álbo Herod niewin=
2:
nośći dźiećinney o zdrowie ſtoi)
Matt: 2.
z orſzakiem rozli=
3:
cżnych pokus ſwoich/ nie ták łatwie gośći tych z
4:
domu duſze twoiey zbędźieſz. Pierwſza tedy myśl
5:
twoiá niech będźie o Pánu Bogu twoim/ álbo o
6:
rzecżách Boſkich. Nápiſał ieden Poetá á nie złe:
7:
Połowicę odpráwił/ kto dobre grunty záłożył.
II.

8:
Potym ſtáray ſię o to záwżdy/ ábyć żaden dźień
9:
nie vpłynął/ bez oddawánia cżći y chwały ſpániá=
10:
łemu máieſtatowi Troyce przenadoſtoyniejſzey/ y
11:
modlitwy/ ieſliż nie długiey/ przynamniey nabo=
12:
żney y gorącey. Bo nic dobrego y znácżnego po=
13:
ſpolićie nie miewa/ kto ſercá do modlitwy/ y ſtá=
14:
ránia o niey nie miewa. iáko o tym dowodnie.
15:
piſze on Złotouſty Jan/ Chryzoſtom S. y bárzo
16:
ſię prędko
Chryſ. in lib. de orando Deum.
tám nieprzyiaćiel podſzáńcuie/ gdźie ná
17:
przyſtoyney obronie y opátrzeniu miáſtu ſchodźi:
18:
y niewiem iáko możeſz weſołym ſercem á beſpiecż
19:
nym ſumnieniem/ tego dniá dárow y dobr Páń=
20:
ſkich vżywáć/ ktorego mu zá to/ coć z ſzcżodrobli=
21:
wey ręki iego płynie/ iákożkolwiek nie podźięku=
22:
ieſz/ y powinnego pokłonu świętemu máieſtato=
23:
wi iego nie oddaſz: zwłaſzcżá iż o powſzedni y iá=
24:
koby dźienny chleb prośić w Ewángeliey świętey
25:
nas náucżono:
Luc: 11.
Tob: 4.
y káżdego cżáſu Páná Bogá bło=
26:
goſłáwić/ á o ſpráwowánie drog wſzelkich onemu
27:
ſię modlić/ Tobiaſzowi młodſzemu/ á zátym y ſłu=
28:
dze Bożemu káżdemu porádzono. Nie przyſtoi
29:
ktemu nic ná vcżcżenie P. Bogá ſwego co dźień
30:
nie cżynić Chrześćijáninowi/ gdyż nie ćięſzko było
31:
śiedm kroć przez dźień modlić ſię rozmáićie rozer=
32:
wánemu y zábáwionemu Krolowi Dawidowi.
Pſal: 118.


strona: 3

Dźienne. 3
1:
Potrżećie/ przebieſz myślą wſzytek dźień/ możeli
III.

2:
być/ á rozłoż ſobie w ſercu twoim porządnie wſzy=
3:
tkie godźiny y ſpráwy/ ktore maſz w nie odpráwo=
4:
wáć. Bo ſámá oná dźienna ſpráwá w myśli two=
5:
iey vłożona/ będźie ćię do śiebie mile wabiłá/ y
6:
drogęć do proznowánia/ ktore według náuki pi=
7:
ſmá Bożego/ wſzelkiey niepráwośći náucżyło/ pię=
8:
knie zágrodźi.
Eccle: 33.
A przynamniey poſtánow to potę=
9:
żnie w ſercu twoim/ o co y Tobiaſzá młodſzego z
10:
pilnośćią oćiec pobożny vpominał/
Tob: 4.
że niechceſz
11:
onego dniá/ Páná Bogá twego/ żadną rzecżą/ ile
12:
ludzka krewkość znieśie/ obráżáć/ y o to zpilnośćią
13:
proś tegoż Páná: ponieważ bez IEzuſá miłego/
14:
żadnym náſzym ſpráwom nieſporo.
Ioan: 15.
IIII.

15:
Po cżwarte/ pobudzony przykłádem Swiętych
16:
Bożych/
Libro I. De orando Deum.
y náuką przeſławnego Chryzoſtomá/ cżę=
17:
ſto á gęſto podnoś ſerce y myśl twoię we dnie ku
18:
Pánu BOgu twemu: álbo przez kroćiuchną mo=
19:
dlitwę/ ábo przez iákie nabożne rozmyślánie/ kto=
20:
regoć káżde ſtworzenie boſkie doda/ będźieſzli pil=
21:
nym á cżuynym. Abowiem iż ſię cżęſto potykáć
22:
muśiſz z nieprzyiaćioły twemi duſznymi/
Iob 7.
dla tego
23:
żeś ná ten świát/ iáko ná wionę iáką wypráwio=
24:
ny: ſzukáć potrzebá pomocy od tego/ ktorego y ſá=
25:
mo imię ſtráſzliwe/ iáko Dawid ś. nápiſał/ y świę
26:
te ieſt.
Pſal: 110.
Gene: 8
Więc iż to wieſz do śiebie/ y z piſmá Bo=
27:
żego iużći to rozgłoſzono/ żeś do złego y márno=
28:
śći świeckich ſkłonny/ wołáć do tego potrzebá/
29:
ktory Piotrá tonącego/ á Páwłá iuż niemal po=
30:
grążonego/ z ćiáſney bárzo toniey wyſwobodźił/
Mátt: 14. 2. Cor. 11.

31:
áby ćię potężnie iego práwicá wſpieráłá/ vmac=
32:
niáłá/ y od nieſzcżęſnego iákiego duchownego po=

strona: 4

4. Modlitwy
1:
śliźnienia miłośćiwie obraniáłá.
Lib: med: cap: 6.
Dobrze y Ber=
2:
nárd S. o tym nápiſał. Iáko niemáſz żadnego y
3:
namnieyſzego cżáſu/ ktoregoby cżłowiek łáſki y mi=
4:
łośierdźia Bożego nie vżywał: ták żaden moment
5:
y chwilá być nie ma/ w ktorąby ná Páná Bogá
6:
nie wſpominał.
7:
Nákoniec co dźień rozbieray ſumnienie twoie/
8:
ábyś wiedźiał/ iáko pilny goſpodarz/ wieleć vby=
9:
ło/ ábo przybyło. Nádobnie o tym przedźiwny on
10:
Chryzoſtom (Hom: 2. in Pſal: 50.) Miey ſumnie=
11:
nie iáko xięgi iákie/ y piſz ná nim dźienne grzechy.
12:
Kiedy ſię vſpokoiſz/ y od zabaw ludzkich vlácniſz/
13:
pierwey niżli záſnieſz/ dobądź xiąg ſumnienia twe
14:
go/ wſpomni ná grzechy twoie/ ieſliś w cżym ábo
15:
ſłowem/ ábo vcżynkiem/ ábo myślą wykrocżył. A
16:
ieſliś co dobrego vcżynił/ dźiękuy Pánu Bogu: ie=
17:
ſli co złego/ nie dopuſzcżay ſię więcey tego. Poty ś.
18:
Chryzoſtom. A toć to ieſt/ co w Pſálmie cżwar=
19:
tym nápiſano: Co mowićie w ſercách wáſzych/
20:
(we dnie y zle) zá to y w komorách (ábo y łożách)
21:
wáſzych ná ſkruchę ſię zdobywayćie. Bo ták te ſło=
22:
wá wyłożył Grecki Doktor Eutymius.
23:
MODLITWY
24:
DZIENNE.
25:
Skoro wſtánieſz/ moẃ z Ko=
26:
śćiołem BOżym.
Z brewiarzá Rzymſkiego.

27:
W Imię Oycá + y Syná + y Duchá
28:
świętego + Amen.
Iezus


strona: 5

Dźienne. 5.
1:
IEzus + Názáráńſki + Krol + Zy=
2:
dowſki.
Ioan: 19.

3:
Przez známię Krzyżá + świętego/ rácż
4:
mię Pánie IEzu Chryſte wybáwić od
5:
nieprzyiaćioł zdrowia mego duſznego y
6:
ćieleſnego. Amen.
7:
Niech będźie błogoſłáwiony BOG
8:
Oćiec/ y iednorodny Syn BOży/ tákże
9:
też y Duch Swięty: iż pokazał nád ná=
10:
mi miłośierdźie ſwoie. Amen.
Matth: 6.
Luc: II.

11:
Modlitwá Páńſka.
12:
OYcże náſz ktoryś ieſt w niebieśiech:
13:
Swięć ſię imię twoie.
I.

14:
Przydź Kroleſtwo twoie.
II.

15:
Bądź wola twoiá iáko w niebie ták
16:
y ná źiemi.
III.

17:
Chlebá náſzego powſzednego day
18:
nam dźiśia.
IIII.

19:
Y odpuść nam náſze winy iáko y my
20:
odpuſzcżamy náſzym winowáycom.
V.

21:
Y nie wwodź nas w pokuſzenie.
VI.

22:
Ale nas zbaẃ ode złego. Amen.
VII.

23:
NAVKA.
24:
O Modlitwie Páńſkiey to ſię beſpiecżnie rzecz
25:
może: iż bárzo wiele inſzych modlitw prze=
26:
chodźi/ godnośćią/ krotkośćią/ y pożytkiem. Go=

strona: 6

6. Modlitwy
1:
dnośćią:
Troiáko przechodźi wiele modlitw Paćierz. Coloſ: 2.
bo iey nas náucżył on przedwiecżny Syn
2:
Boży/ w ktorym/ iáko Páweł S. mowi/ wſzytkie
3:
ſkárby mądrośći y vmieiętnośći ſą zákryte. Krot=
4:
kośćią: bo ná śiedm cżęśći/ iáko widziſz/ krotko á
5:
węzłowáto ieſt rozdźielona. Pożytkiem: bo w
6:
niey wſzytko kroćiuchno mamy/ o co P. Bogá pro
7:
śić mamy. Prośimy o dobrá troiákie:
Wykład krotki Paćierzá.
Dobrá przy
8:
rodzone/ iáko o chleb/ to ieſt o żywność y potrze=
9:
bne wychowánie. Dobrá łáſki/ gdy mowimy:
10:
Bądź wola twa. Dobrá chwały/ mowiąc: Przydź
11:
Kroleſtwo twoie. Prośimy y o oddalenie ſzkody
12:
troiákiey: Naprzod przeminęłey (odpuść nam.)
13:
Potym przyſzłey (nie wwodź nas.) Więc niniey=
14:
ſzey (zbaw nas.) Prośimy nákoniec w tey modli=
15:
twie o vtwierdzenie tych dwoiákich rzecży/ temi
16:
ſłowy: Swięć ſię imię twoie: Bo doſyć znácżnie
17:
ſię to imię ſwięći/ wſzelákich dobr przycżynieniem/
18:
á wſzego złego oddaleniem. Przetoż dobrze o tey
19:
to modlitwie Auguſtyn ś. nápiſał: Gdybyś też
20:
y wſtytkie świętych modlitw ſłowá przebieżał/ nic
21:
iáko mnimam tám nie naydźieſz/ cżegoby w ſo=
22:
bie tá Páńſka modlitwá nie zamykáłá.
Epiſt: 121. cap. 12.
W ktorey
23:
y to mądrze obacżył tenże práwowierny Doktor:
24:
że y o docżeśne y o wiecżne rzecży prośić w niey nas
25:
náucżono: á pierwey przedſię wiecżne położono/
26:
iáko godnieyſze niżli cżeśne: iáko to roſtrząſza ten
27:
że Swięty Lib. 2. de ſerm: D. in mon: cap. 17.
Enchirid: cap: 115.

28:
Pozdrowienie PAnny S.
29:
Máryey.
Zdrowáś


strona: 7

Dźienne. 7.
Luc: 1.
1:
ZDrowáś Márya/ łáſki pełná/ Pan
2:
z tobą: Blogoſłáwionáś ty miedzy
3:
niewiáſtámi/ y błogoſłáwion owoc ży=
4:
wotá twego IEzus.
Drudzy wolą mowić/ Pozdrowioná bądź/ álbo weſel ſię P. Márya/ z Greckiego ięzyká. Skąd mamy to pozdrowienie.

5:
Swięta Márya Mátko Boża/ modl
6:
ſię zá námi grzeſznymi/ ninie/ y w godźi
7:
nę śmierći náſzey. Amen.
8:
NAVKA.
9:
WYſławiánie to przenadoſtoynieyſzey Pán=
10:
ny y Mátki Bożey Máryey/ Archányoł Gá
11:
bryel z niebá świátu od Páná Bogá przynioſł.
12:
Cżąſtkę iego oſtátecżną/ Helżbietá ś. mátká Ianá
13:
Chrzćićielá/ dla tego/ według náuki ś. Ambroże=
14:
go powtorzyłá/ ábyś ty tego pewien był/ że zgo=
15:
dny ieſt w náuce ſwoiey Duch Boży. Nie ieſt też
16:
od tego tenże Duch BOży/ ábyſmy tę Pánnę y
17:
mátkę Bożą/ iáko nacżęśćiey wyſławiáli/ y iáko
18:
nalepiey cżćili. Kilká záśię ſłow od Anyołá ná ten
19:
cżás opuſzcżonych/ kiedy ſię ieſzcże Syn BOży z
20:
Pánny nie pocżął był/ táż Helżbietá Duchá ś. peł=
21:
ná przycżyniłá: cżęśćią Syná z mátką wyſławiá=
22:
iąc/ cżęśćią też z oſobliwey ſpráwy Duchá S. pe=
23:
wnemi/ ſłowy nie iedno kácerſtwo (zwłaſzcżá Eu=
24:
tychianow/ Mánicheycżykow/ Apollináryſtow/
25:
y inſzych niektorych herezyą zápowietrzonych lu=
26:
dźi) ná głowę porażáiąc. Modlitwę do teyże to
27:
niepokaláney Pánny Kośćioł przycżynił/ áby zá=
28:
raz y Iezuſá Páná z mátką iego wychwalał/ y
29:
przez przycżynę Pánny Máryey/ rozlicżną ſobie v

strona: 8

8. Modlitwy
1:
Syná iey migłeo łáſkę y pomoc iednał. Ma te=
2:
dy to pozdrowienie trzy cżęśći: iednę od Anyołá/
3:
drugą od świętey Helżbiety/ á trzećią od Kośćio=
4:
łá Bożego. Ktore w ták wielkiey cenie ſtárożytni
5:
Kośćiołá powſzechnego Doktorowie mieli/ że ie
6:
z Ewángeliey ś. wyięte/ y w Liturgiey ábo Mſzey
7:
ſwey/ S. Ian Chryzoſtom cáło położył. A prze=
8:
dźiwny on/ y nigdy w náuce nienágániony Athá=
9:
názyuſz (in Euang: de noſtra Deip.) zupełnie też ie
10:
z piſmá S. powtorzywſzy/ te ſłowá z Kośćielnym
11:
przydátkiem zgodnie/ ná końcu nápiſał. Przycżyń
12:
ſię/ o goſpodze y páni/ y krolowa/ y mátko Boża
13:
zá námi. Iedno iż naniebeſpiecżnieyſze ieſt y na=
14:
ſrożſze ná ludźie/ z tym świátem rozſtánie/ mądrze
15:
y pożytecżnie w godźinę śmierći náſzey/ pzycżyny
16:
mátki Bożey z Kośćiołem Bożym ſobie życżymy/
17:
iáko mátki miłośierdźia/ y tey/ o ktorey ták nápi=
18:
ſano Gen: 3. Oná (o wężu) zetrze głowę twoię.
19:
Bo ták te ſłowá cżyta y Ambroży S. lib: de fug:
20:
ſec: cap: 7. y Auguſtyn Lib: 11. de Gen: cap: 36.
21:
y Chryzoſtom hom: 46. in Matth. y Grzegorz lib.
22:
1. Moral: cap: 38. y niektorzy inſzy. Wykład tego
23:
przedźiwnego Pozdrowienia położy ſię w náuce
24:
śiodmego rozdźielenia ná pocżątku.
25:
Wyznánie wiáry Apoſtolſkie.
Ma Artykułow dwánaśćie.

26:
WIerzę w Bogá Oycá wſzechmogą=
27:
cego/ ſtworzyćielá niebá y źiemie.
1.

28:
Y w Iezu Chryſtá Syná iego iedy=
29:
nego Páná náſzego.
2.


strona: 9

Dźienne. 9.
1:
Ktory ſie pocżął z Duchá świętego/
2:
národźił ſię z dźiewice Máryey:
3.

3:
Vmęcżon pod Pontſkim Piłatem/ v=
4:
krzyżowan/ vmárł/ y pogrzebion.
4.

5:
Stąpił do Piekieł/ trzećiego dniá
6:
zmartwychwſtał.
5.

7:
Wſtąpił ná Niebioſá/ śiedźi ná prá=
8:
wicy Bogá Oycá wſzechmogącego.
6.

9:
Stámtąd ma przyść ſądźić żywych y
10:
vmárłych.
7.

11:
Wierzę w Duchá świętego.
8.

12:
Swięty Kośćioł Powſzechny. Swię=
13:
tych obcowánie. [Drudzy wolą mowić]
14:
[Swiętych ſpołecżność ábo vcżeſtnictwo.]
9.

15:
Grzechow odpuſzcżenie.
10.

16:
Ciáłá zmartwychwſtánie.
11.

17:
Y żywot wiecżny. Amen.
12.

18:
NAVKA.
19:
IZ to wyznánie złożyli Apoſtołowie/ swiád=
20:
cży S. Klemens Epist: ad Iacob. S. Irene=
21:
uſz lib: 3. cap: 9. S. Hieronym ad Pamm. S. Am=
22:
broży Epist: 81. S. Auguſtyn ſer: 2. Dom: Palm:
23:
S. Leo Epist: 13. y inſzy.
Kredo od Apoſtołow mamy.
Ma dwánaśćie ártyku=
24:
łow/ ábo iáko ś. Auguſtyn zowie ſentencyi:
Aug. Ser. 1. in Vig. Pent.
iáko
25:
niebieſkie ono Hieruzálem dwánaśćie fundámen=
26:
tow/ według licżby dwunaſtu Apoſtołow.
Iáko ie przypiſano Apoſtołom.
Rozmá
27:
ićie ie Apoſtołom ś. przypiſuią: á niektorzy názná=
28:
cżyli pierwſzy ártykuł Piotrowi ś. drugi Iędrzeio
29:
wi/ trzeći Ianowi/ cżwarty Iákubowi/ (w powołá

strona: 10

10. Modlitwy
1:
niu) ſtárſzemu/ piąty (w tymże) młodſzemu/ ſzoſty
2:
Thomaſzowi/ śiodmy Philipowi/ oſmy Bártło=
3:
mieiowi/ dźiewiąty Máttheuſzowi/ dźieśiąty Sy
4:
monowi/ iedennaſty Thádeuſzowi/ dwánaſty
5:
Máćieiowi. ále o tym nie mamy nic dowodnego
6:
y pewnego.
Serm: 115. de temp.
Auguſtyn S. inácżey trochę te árty=
7:
kuły rozdźiela/ y niektore miedzy nimi/ inſzym A=
8:
poſtołom przypiſuie: rozno nieco od tego co ſię tu
9:
położyło. Ale tá rozność niechay żadnego myśli y
10:
wiáry nie rozrywa. Bo to nie ma nic do wiáry.
Náuki o Kredźie.

11:
W tym ćię przeſtrzegam Chrześćijáninie miły z
12:
S. Cyrylluſem Alexándryiſkim/
Cyril: epiſto: ad Neſtorium.
ábyś nietylo ſło=
13:
wy iákożkolwiek wiárę tu z Apoſtoły wyznawał
14:
(bo w to y Nowowiernicy dźiśieyſzy wybornie
15:
tráfią) ále y o prawdźie wyrozumienie tych árty
16:
kułow ſię ſtárał.
Augu: lib. 1. de Sym.
Rádzić też to wyznánie Augu=
17:
ſtyn S. ná ſercu ſobie nápiſáć/ y co dźień ie kłádąc
18:
ſię y wſtáiąc powtárzáć. Boć ſtánie zá tarcż y
19:
broń duchowną/ potężna wiárá vprzeymie y go=
20:
rąco wyznána.
Hiero: ad Pam.
Porządek w tym wyznániu maſz
21:
oſobliwy/ ktorego też Hieronym S. nieiáko dot=
22:
knął:
Summá ſkłádu Apoſtolſkiego.
Od Páná Bogá w Troycy iedynego wiárę
23:
pocżynáiąc/ idźiemy do Kośćiołá iego/ á tám v=
24:
cżynkow dobrych z wiárą złącżonych zálecenie od=
25:
noſząc/ ſpodźiewáć ſię nam każą troiákiego wiáry
26:
y miłośći Bożey pożytku/ grzechow odpuſzcżenia/
27:
ćiáłá zmartwychwſtánia/ y żywotá wiecżnego.
28:
Kiedy ná Paćierze w Kościele
29:
Dzwonią ráno ábo wiecżor/ moẃ
Luc: 1.

30:
ANyoł Páńſki poſelſtwo z niebá przy
31:
nioſł do Pánny świętey Máryey/ y

strona: 11

Dźienne. 11.
1:
pocżęłá z Duchá S. Zdrowáś Márya.
2:
Oto ſłużebnicá Páńſka/ niech mi ſię
3:
sſtánie według ſłowá twego. Zdro: Már.
4:
Słowo sſtáło ſię ćiáłem/ y mieſzkáło
5:
miedzy námi. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.
Z Rzym: Mſzałá

6:
O Pánie Boże/ ktoryś chćiał áby ſło=
7:
wo twoie/ po Anyelſkim zwiáſto=
8:
wániu/ z żywotá błogoſłáwioney Pán=
9:
ny Máryey ćiáło przyięło: rácż to dáć
10:
pokornie ćiebie proſzącym ſługom two=
11:
im/ áby my/ ktorzy ią zá prawdźiwą Bo
12:
gárodźićielkę mamy/ y táką być wierzy=
13:
my/ cżęſtą modlitwą iey/ byliſmy przed
14:
Boſkim máieſtatem twoim porátowá=

strona: 12

12. Modlitwy
1:
ni. Przez tegoż Páná náſzego IEzuſá
2:
Chryſtuſá Syná twego: ktory ztobą żywie
3:
y kroluie w iednośći Duchá ś. Bog pra=
4:
wdźiwy ná wſzelkie wieki wiekow A.
5:
NAVKA.
Cżemuná Paćierze dzwonią.

6:
BYwa to ná pámiątkę dobrodźieyſtwá/ nie=
7:
przeſtáynego á wiecżnego dźiękowánia go=
8:
dnego/ wćielenia y národzenia SYná BOżego/
9:
ktore ſię wieku oſtátecżnego/ á iákoby w wiecżor
10:
świátá tego sſtáło (iáko w Hymnie Adwento=
11:
wym od ś. Ambrożego złożonym Kośćioł powſze=
12:
chny śpiewa) z vſtáwy Honoryuſá trzećiego Pa=
13:
pieżá/ y Grzegorzá dźiewiątego/ y Ianá dwudźie=
14:
ſtego y wtorego. Dotknął tego w Kronice ſwey
15:
Theolog záwołány Genebrárdus. Máią to
16:
zá rzecż bárzo podobną niektorzy/ iż to weſołe nie
17:
bieſkie poſelſtwo/ dobrze z południá/ y nieco k wie
18:
cżoru Anyoł do B. Pánny Máryey przynioſł: iá=
19:
ko y Dánielowi ś. w wiecżor/ tenże Gábryel wćie
20:
lenie Syná Bożego obiáwił (cap: 9.) Ktore obiá=
21:
wienie po wypełnieniu ſiedmidźieſiąt tegodniow
22:
w wiecżor też koniec ſwoy wźiąć miáło. áby ſię
23:
przytym y ono Ozeaſzowe proroctwo wypełniło.
Cap: 6.

24:
Przyidźie do nas/ iáko deżdż ſwego cżáſu źiemi dá
25:
ny/ y wiecżorny. Zwykli drudzy ná ten cżás/ zwła=
26:
ſzcżá poránu/ ná weſołe Páńſkie zmartwychwſtá=
27:
nie wſpomináć/ ktore ſię przede dniem sſtáło/ iá=
28:
ko y Márek S. y Lukaſz wielebny w oſtátecżnym
29:
rozdźieleniu znáć dáią. y Doktorowie Kośćielni
30:
niektorzy rozumieią/ zwłaſzcżá S. Hieronym ſuper
31:
Pſal: 56. y Auguſtyn 4. de Trin. Maſz o nim mo=

strona: 13

Dźienne. 13.
1:
dlitwę w ſzoſtym rozdźieleniu: ábo tę zmow z Go
2:
dźin P. Már. Rzymſkich.
3:
RAcż Pánie/ prośimy cię/ wlać łáſkę
4:
w ſercá náſze: ábyś nas/ ktorzyſmy
5:
przez Anyelſkie zwiáſtowánie Chryſtu=
6:
ſá Syná twego wćielenie poználi/ przez
7:
mękę iego y krzyż/ chwały zmartwych=
8:
wſtánia domieśćił. Przez tegoż Iezuſá
9:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
10:
Przygotowánie do Modlitwy.
Z Brew: Rżymſk.

11:
Pierwſze Kośćielne.
12:
PRośimy ćię/ Pánie Boże náſz/ ábyś
13:
ſpráwy náſze/ Boſkim twym nátch=
14:
nienim vprzedzał/ y rátunkiem do for=
15:
tunnego końcá przywodźić racżył: áby
16:
wſzelka náſzá modlitwá y ſpráwá/ od ćie
17:
bie záwżdy pocżątek bráłá/ y przez ćię po
18:
zácżęćiu dokońcżenie miáłá. Przez Pá=
19:
ná náſzego Iezuſá Chryſtuſá. Amen.
20:
DRVGIE.
21:
O Oycże niezmierney świątobliwo=
22:
śći/ ktoremu ia naniegodnieyſze o=
23:
blicża twego ſtworzenie/ chcę y prágnę
24:
oddáć cżeść y chwałę przyiemną/ przed
25:
niezlicżoną mocą y pocżtem Swiętych

strona: 14

14. Modlitwy
1:
Anyołow y wybránych twoich/ iáko Bo
2:
gu nád wſzytkie rzecży nagodnieyſzemu/
3:
y ſtworzyćielowi á dobrodźieiowi moie=
4:
mu nałáſkáwſzemu/ proſzę Boſkiego má
5:
ieſtatu twego/ rácż ſerce moie ſplugá=
6:
wione grzechámi ocżyśćić/ rozerwáne
7:
myślámi vſpokoić/ y do ſámego ſiebie te=
8:
raz ſkłonić y obroćić. Rácż ktemu oświe
9:
ćić ocży duchowne y wnętrzne wiáry mo
10:
iey/ y łáſki záraz obfićie vżycżyć/ ábym z
11:
vcżćiwośćią/ vprzeymośćią/ y nie ſtra=
12:
chláłą nádźieią ſtał przy obecnym wſzę=
13:
dźie/ ſtráſzliwym/ y przedſię dobrotliwȳ
14:
máieſtaćie twoim. Rácż też máluchną
15:
tę niegodney modlitwy moiey ofiárę/ z
16:
Bogiem Synem y Bogiem Duchem ś.
17:
łáſkáwie przyiąć y przypuśćić/ z zaſługá
18:
mi Páná náſzego Iezuſá Chryſtuſá/ y prze
19:
nachwalebnieyſzey mátki iego Máryey/
20:
y wſzytkich Swiętych. Rácż ią náko=
21:
niec y mnie ſámemu/ y bliźnim moim ży
22:
wym y vmárłym pożytecżną y pomocną
23:
vcżynić: tym oſobliwie/ zá ktorem ſię mo
24:
dlić iákożkolwiek powinien/ ábo też
25:
ſam zá nie ſię modlić rádźiſz/ chceſz y ro=
26:
ſkázuieſz. Amen.

strona: 15

Dźienne. 15.
1:
Pſalm S. Dawidá 94. piękną
2:
pobudkę do oddawánia chwały Pá=
3:
nu Bogu/ w ſobie záwieráiący.
4:
Venite exultemus.
Tego kościoł co dźień ná Iutrzni vżywa/ y ták ſię tu położył/ y wierſzámi rozdźielił/ iáko ná Iutrzni śpiewáią.

5:
POdźćież rozráduymy ſię Pánu/ śpie=
6:
waymy z weſelem Bogu zbáwićie=
7:
lowi náſzemu: w cżás zábiegaymy przed
8:
oblicżność iego z wyſławieniem: á pie=
9:
śni weſoło mu śpiewaymy.
10:
Abowiem Bog (náſz) wielkim ieſt
11:
Pánem/ y wielkim Krolem/ nád wſzemi
12:
Bogi
Bogi/ to ieſt te wſzytkiektore/ ludźie máią zá bogi/ ábo Bogu w mocy y zwierzchnośći podobne
(ácżkolwiek nie odpędźi od śiebie
13:
ten Pan ludu ſwego) iż w ręku iego ſą
14:
wſzytkie gránice źiemſkie/ á ná wyſoko=
15:
śći gor on pogląda.
16:
Iż też iego ieſt morze/ á on ie ſam ſtwo=
17:
rzył/ á ſuchą źiemię vgruntowáły ręce
18:
iego. Podźćież tedy pokłońmy ſię mu/ y
19:
vpádnimy przed Bogiem: łzámi ſię zá=
20:
leymy przed Pánem/ ktory nas ſtworzył:
21:
bo on ieſt Pánem Bogiem náſzym/ á my
22:
lud iego/ y owiecżki páſtwiſká iego.
23:
A ták ieſli dźiś głos iego vſłyſzyćie/ nie
24:
zátwárdzayćieſz ſerc wáſzych/ iáko ſię
25:
sſtáło w záiątrzeniu w on dźień kuſze=
26:
nia ná puſzcży/ kiedy mię kuśili oycowie
Exo: 17. Num: 20.


strona: 16

16. Modlitwy
1:
wáſzy/ doświádcżáli mię/ y odlądáli ſprá
2:
wy moie.
3:
Przez cżterdźieśći lat byłem bliſki (do
4:
pokaránia) narodu tego:
W Zydowſkim y Greckim gniewałem ſię.
y mowiłem/
5:
záwżdy ten lud błądźi w ſercu: á oni nie
6:
poználi drog moich: y przetożem przy=
7:
śiągł w popędliwośći moiey/ żeć nie w=
8:
nidą do odpocżynienia mego.
9:
Chwałá Oycu/ y Synowi/ y Ducho=
10:
wi świętemu.
11:
Iáko byłá ná pocżátku/ y teraz/ y zá=
12:
wżdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
13:
Modlitvvá ſ. Auguſtyná y Koſcio=
14:
łá wſzyſtkiego do Troyce przenaświętſzey.
Ciebie


strona: 17

Dźienne. 17.
Aug. Medi: cap. 11.
1:
CIebie Bogá Oycá nierodzonego/
2:
ćiebie Syná iednorodnego/ ćiebie
3:
Duchá świętego poćieſzyćielá/ świętą y
4:
nierozdźielną Troycę zupełnym ſercem
5:
y vſty wyznawamy/ chwalimy/ y bło=
6:
goſłáwimy. Tobie niech będźie cżeść y
7:
chwałá ná wieki wiekow. Amen.
8:
Druga Modlitwá ś. Auguſtyná
9:
do Troyce przenachwálebnieyſzey/
10:
ktorey też ráno vżywáć możeſz.
Aug. Medi: ca: 30.

11:
O Troyco święta/ rácż mię wyſłucháć
12:
y obronić/ y dniá dźiśieyſzego/ y
13:
przez wſzyſtek cżás żywotá mego/ od w=
14:
ſzego złego/ od przewinienia káżdego/
15:
od grzechu wſzelkiego śmiertelnego/ od
16:
wſzelákich zdrad y przenágábánia złych
17:
duchow/ y od nieprzyiaćioł widomych y
18:
niewidomych. Przez modlitwy ś. Pátry=
19:
árchow/ przez zaſługi S. Prorokow/
20:
przez przycżyny S. Apoſtołow/ przez
21:
męſtwo S. Męcżennikow/ przez wiárę
22:
ś. Wyznawcow/ przez cżyſtość S. Pá=
23:
nienek/ przez modlitwy wſzytkich Swię
24:
tych twoich/ ktorzy iedno od ſtworzenia
25:
świáta/ máieſtatowi twemu wdźięcżny
26:
mi ſię sſtáli y przyięmnymi. Amen.

strona: 18

18. Modlitwy
1:
Druga Modlitwá tegoż świę=
2:
tego poránna.
Aug: Medi: ca: 30.

3:
PAnie Boże wſzechmogący/ tobie po=
4:
lecam dniá/ dźiśieyſzego/ y cżáſu káż=
5:
dego/ duſzę moię/ ćiáło moie/ widzenie/
6:
ſłyſzenie/ vkuſzenie/ powonienie/ dotknie
7:
nie moie/ wſzyſtkie myśli/ chęći/ ſłowá/
8:
vcżynki moie/ wſzyſtkie wnętrzne y zew=
9:
nętrzne rzecży moie/ ſmyſł y rozum moy/
10:
pámięć moię/ wiárę moię/ y ſtátecżne w
11:
cnoćie wytrwánie moie. Polecam to w
12:
ręce wſzechmocnośći twoiey/ ábyś ra=
13:
cżył ſtrzedz tego wſzyſtkiego/ we dnie y
14:
w nocy/ w godźiny y momenty. Amen.
15:
Do Bogá Oycá Kośćielna mo=
16:
dlitwá poránná.
Z Brew: Rzymſk.

17:
PAnie BOże wſzechmogący/ ktoryś
18:
nam dał docżekać pocżątku dniá dźi
19:
śieyſzego/ rácżże nas dźiś twą mocą zá=
20:
chowywáć y wſpomágáć/ ábyſmy ſię te=
21:
go dniá do żadnego grzechu nie ſkłoni=
22:
li/ ále záwżdy ná wykonánie świętey
23:
ſpráwiedliwośći twoiey/ niech ſię náſze
24:
rozmowy biorą/ niech ſię też myſli y ſprá
25:
wy obracáią. Przez Chryſtuſá Páná
26:
náſzego. Amen.

strona: 19

Dźienne. 19.
1:
Druga do Bogá Oycá o rozli=
2:
cżne dáry Boſkie/ S. Cypryanowi
3:
przypiſána.
Ma ia Verepaeus capi: 8 prec.

4:
O Pánie Boże/ OYcże Páná náſzego
5:
IEzuſá Chryſtuſá/ Syná twego/
6:
Boże S. Pátryárchow/ Boże S. Pro=
7:
rokow/ Boże S. Apoſtołow/ Boże S.
8:
Pánienek/ Boże wſzyſtkich wiernych/
9:
proſzę ćię Oycże wynioſłego maieſtatu/
10:
rácż mię wſpomoc miłośćiwie: nie rácż
11:
mię według ſpraw moich ſądźić: wiem
12:
żem przeſtąpił przykazánie twoie/ ále
13:
wyznawam wſzyſtkie niepráwośći mo=
14:
ie/ przed Boſkim oblicżem twoim. Ty
15:
ktory ſię w pokućie kochaſz/ zmiłuy ſię ná
16:
demną: á iáko ćię Dawid ſługá twoy
17:
prośił/
Pſal: 78 et 142.
abyś dla imieniá twego/ Pánie/
18:
racżył mu odpuśćić grzech iego: ták y ia
19:
proſzę máieſtatu twego/ zgładź wſzytkie
20:
złośći moie. Day mi przytym w Kośćie=
21:
le twoim ſwiętym ſtátecżne wytrwánie
22:
w wierze nienáruſzoney/ w ſumnieniu
23:
dobrym/ w nabożeńſtwie cżerſtwym/ w
24:
miłośći y w Chrześćijáńſkiey pobożno=
25:
śći vſtáwicżney. Rácż mię też wyſwobo=
26:
dźić od ogniá y męki wiekuiſtey/ od wſzel
27:
kiego kátowánia y dręcżenia bezbożnym
ludziom


strona: 20

Modlitwy
1:
ludźiom nágotowánego/ przez dobrego
2:
á błogoſłáwionego Iezuſa/ Zbáwićielá
3:
náſzego. przez ktorego niech máieſtato=
4:
wi twemu będźie chwałá/ cżeść/ moc/ y
5:
wyſławiánie ná wieki wiekow. Amen.
6:
Do Syná Bożego Páná Iezuſá
7:
poránna modlitwá kośćielna.
Z Brew: Rzymſk.

8:
RAcż proſtowáć/ poświęcáć/ ſpráwo=
9:
wáć y rządźić dniá dźiśieyſzego Pá=
10:
nie Boże (Iezu nadobrotliwſzy) Kro=
11:
lu niebá y źiemie/ ſercá y ćiáłá náſze/ zmy
12:
ſły/ mowy/ y poſtępki náſze/ w zakonie
13:
twoim/ y w ſpráwách roſkazánia twego/
14:
áby y tu y w one wiekuiſte cżáſy/ zá po=

strona: 21

Dźienne. 21.
1:
mocą twoią/ mogliſmy być zbáwieni/ y
2:
od wſzego złego wyſwobodzeni. Day to
3:
nam o Zbáwićielu świátá/ ktory żywieſz
4:
y kroluieſz ná wieki wiekow. Amen.
5:
NIech nam Pan Bog + błogoſłáwi/
6:
y od wſzelkich + niebeſpiecżeńſtw y
7:
przygod nas broni/ y do żywotá + wie=
8:
kuiſtego doprowádźi. A wiernych Páń=
9:
ſkich duſze z łáſki y miłośierdźia iego/
10:
niech odpocżywáią w pokoiu. Amen.
11:
Do tegoż Syná Bożego/ świę=
12:
tego Thomaſzá z Aquinu prośbá o
13:
rozmáite dáry.
Naydzież ią w Godzinách Rzym: P. Máryey.

14:
O Miłośierny BOże (Iezu naſłod=
15:
ſzy) rácżże mi to miłośćiwie dáć/ á=
16:
bym ia rzecży tobie miłych gorąco prá=
17:
gnął/ o nich ſię bácżnie pytał/ ná nich ſię
18:
prawdźiwie znał/ y one doſkonále peł=
19:
nił/ ku cżći y chwale imieniá twego S.
20:
Rácż ſtan moy ſpráwowáć: á co chceſz
21:
ábym cżynił/ rácż mi dáć ábych wiedźiał
22:
y ták wykonał/ iáko ieſt potrzebno y po=
23:
żytecżno duſzy moiey. Dayże mi to Pá=
24:
nie Boże moy/ ábym ſię w ſzcżęśćiu y w
25:
nieſzcżęśćiu niepotknął: w tym ſercá nie
26:
trácąc/ w onȳ ſię nie podnoſząc: y ábym

strona: 22

22. Modlitwy
1:
o żadną ſię rzecż nie fráſował/ iedno o tę
2:
ktora odćiąga od ćiebie: á w żadney ſię
3:
nie kochał/ iedno w tey ktora przywodźi
4:
do ćiebie. Niech ſię o żadnego łáſkę ták
5:
nie ſtáram iáko o twoię/ y z żadnego nie
6:
łáſki ták ſię boiáźnią nieprzerażam iáko
7:
z twoiey. O Pánie Boże moy (namiło=
8:
śćiwſzy Iezu) rácż to we mnie ſpráwić/
9:
áby ſtániáły v mnie wſzyſtkie docżeśne
10:
rzecży/ á mile ſię wkorzeniły w ſerce mo=
11:
ie rzecży twoie dla ćiebie: á ty naprzod y
12:
náde wſzyſtko Boże moy. Niechże te=
13:
ſkliwe v mnie będźie wſzelákie weſele
14:
bez ćiebie/ y niech żadney rzecży nie prá=
15:
gnę w ktorey ćiebie nie náyduię. Pánie
16:
moy/ day mi to ábym ſię kochał w pracy
17:
ktorą podeymuię dla ćiebie/ á teſkliwe ro
18:
zumiał odpocżynienie/ ktore ieſt bez ćie=
19:
bie. Day Pánie ábym przyſtoynie/ y cżę=
20:
ſto ſerce moie do ćiebie obrácał/ á niedo=
21:
ſtátki moie/ z żalem y z ſercem do pole=
22:
pſzenia w myśli moiey rozbierał.
Doſkonáłość Chrześćijáńſkich cnot
Vcżyń
23:
mię Pánie Boże moy (IEzu nadobro=
24:
tliwſzy) poſłuſznym bez ſprzećiwienia/
25:
vbogim bez vprzykrzenia/ cżyſtym bez
26:
náruſzenia/ ćierpliwym bez ſzemránia/
27:
pokornym bez obłudnego zmyślenia/

strona: 23

Dźienne. 23.
1:
weſołym bez roſpuſty/ ſmutnym bez ſtru
2:
chláłośći/ ſtátecżnym bez oćiężáłośći/ o=
3:
chotnym bez lekkomyślnośći/ boiáźli=
4:
wym bez roſpácżnośći/ prawdźiwym bez
5:
pokrytośći/ w vcżynkách dobrych práco=
6:
witym bez wynioſłośći/ karzącym bliź=
7:
niego bez wſzelkiey gornośći/ przykład
8:
dobry dáiącym ſłowy y vcżynkiem bez o=
9:
błudnośći Pánie Boże moy (Iezu nałá
10:
ſkáwſzy) day mi ſerce cżuyne y oſtrożne/
11:
áby go żadna świecka dworność od ćie=
12:
bie nie odtrąćiłá. Day wſpániáłe/ áby
13:
go żadna żądza nieprzyſtoyna do źiemie
14:
nie śćiągnęłá. Day ſzcżere/ áby go żadna
15:
przewrotność nie nákrzywiłá. Day mę=
16:
żne/ áby go żadna boleść y troſká nie
17:
zwyćiężyłá. Day wolne/ áby go żadna
18:
złośliwa y gwałtowna chęć y miłość
19:
nie vłowiłá. Pánie Boże moy (Iezu na=
20:
miłośiernieyſzy) rácż mi dáć rozum ćie=
21:
bie znáiący/ pilność ćiebie ſzukáiącą/
22:
mądrość ćiebie náyduiącą/ żywot tobie
23:
ſię podobáiący/ ſtátecżność ćiebie wier=
24:
nie cżekáiącą/ nádźieię przy tobie wier=
25:
nie ſtoiącą. Day mi wytrwánie karánia
26:
twego przez pokutę: vżywánie dobro=
27:
dźieyſtw twoich przez łáſkę: mieſzkánie

strona: 24

24. Modlitwy
1:
w niebieſkich rádośćiách wiekuiſtych
2:
páłacow twoich przez chwałę. Ktory z
3:
Oycem y z Duchem ś. żywieſz y kroluieſz
4:
Bog ná wieki błogoſłáwiony. Amen.
Rom. 9.

5:
O naſłodſzym imięniu IESVS,
6:
Modlitwá S. Bernárdyná.
Położono ią w Rzymſkichgodźinách P. Máriey. A Yerepaeus y ſtáre Hortuluſy/ ś. Bernárdjnowi tę modlitwę przypiſáły.

7:
O Dobry IEzu/ o namiłośćiwſzy Ie=
8:
zu/ o naſłodſzy Iezu/ o IEzu Sy=
9:
nu Panny Máryey/ pełny miłośierdźia
10:
y łáſkáwośći. O ſłodki Iezu/ zmiłuy ſię
11:
nademną/ według wielkiego miłośier=
12:
dźia twego. O nałáſkáwſzy Iezu/ proſzę
13:
ćię przez onę przenadrożſzą kreẃ/ ktorąś
14:
chćiał zá grzeſzne ludźie/ z ćiała twego
15:
obfićie wylać/ ábyś racżył omyć wſzytkie
16:
niepráwośći moie: y racżył miłośćiwym
17:
twym okiem weyźrzeć ná nizernego y
18:
niegodnego ſługę twego/ ćiebie pokor=
19:
nie o odpuſzcżenie proſzącego/ y tego ś=
20:
więtego imieniá twego Iezus wzywá=
21:
iącego. O imię Iezus/ imię ſłodkie: i=
22:
mię Iezus/ imię roſkoſzne: imię Iezus/
23:
imię pośiláiące y zbawiáiące. Bo co
24:
ieſt IESVS, iedno Zbáwićiel? Przetoż
25:
Iezu miły/ dla imieniá twego/ badź mi
26:
Iezuſem/ bądź mi zbáwićielem. Nie do
Matt: 1. IEzus z Zydowſkiego ię-


strona: 25

Dźienne. 25.
zyká Zbawićielá znácży: z Gerckiego lekárzá.
1:
puſzcżayże ábym był wiekuiśćie potępio
2:
ny/ ktorym ieſt od ćiebie z nicżego ſtwo=
3:
rzony. O dobry Iezu/ niech mię nie zá=
4:
gubia nieprawość moia/ ktorego ſtwo=
5:
rzyła wſzechmocna dobroć twoia. O ſło
6:
dki Iezu/ rácż ſię przyznáć do tego co we
7:
mnie ieſt twego/ á rácż otrzeć z ſercá me=
8:
go/ cokolwiek rozumieſz być cudzego/ á
9:
nieprzyſtoynego. O nałáſkáwſzy Iezu/
10:
zmiłuy ſię nádemną/ poki ieſzcże cżas
11:
mam do miłośierdźia: ábyś mię nie po=
12:
tępił w onę chwilę/ kiedy wſzelkie ſtwo=
13:
rzenie rozumne przed ſtráſzliwy ſąd
14:
twoy będźie poſtáwione. Bo coż zá
15:
pożytek krwie moiey/ ieſli nie vydę wie=
16:
kuiſtey kaźni twoiey? Ey nie vmárlić
17:
ćiebie chwalić máią/ Pánie Iezu/ áni
18:
ći wſzyścy ktorzy do piekłá wſtępuią.
O Potępionych mowi/ kthorym drugą śmierć piſmo przypiſuie. Apoc. 20.

19:
O namilſzy Iezu/ o naroſkoſznieyſzy Ie=
20:
zu/ o naćiżſzy Iezu/ o Iezu/ Iezu/ Iezu/
21:
rácżże mię przypuśćić w pocżet y licżbę
22:
wybránych twoich. O Iezu zbáwienie
23:
wćiebie wierzących/ o Iezu poćiecho do
24:
ćiebie ſię vćiekáiących/ o Iezu roſkoſzne
25:
odpuſzcżenie wſzyſtkich pod ćiężarem
26:
grzechow ſwych żáłoſnie wzdycháią=
27:
cych. O IEzu Synu P. Máryey/ rácż=

strona: 26

26. Modlitwy
1:
że w ſerce moie wlać łáſkę twoię/ mą=
2:
drość/ miłość/ cżyſtość/ y pokorę: ábym
3:
ćię mogł doſkonále miłowáć/ ćiebie ch=
4:
walić/ w tobie ſię wiekuiśćie kocháć/
5:
tobie ſłużyć/ z ćiebie y od ćiebie chwałę
6:
odnośić. Co też day tym wſzyſtkim/ kto
7:
rzy wzywáią naſłodſzego imieniá twe=
8:
go IEzus. Amen.
9:
Dźiękowánie Pánu IEzuſowi/
10:
zá rozlicżne dobrodźieyſtwá iego/ ktore
11:
W. Blozyus nápiſał/ y co dźień go Chrześćijá=
12:
ninowi vżywáć rádźił.
Bloſius in Scrin: Spiritu.

13:
DZiękuię tobie/ o namilſzy Pánie Ie=
14:
zu Chryſte/ zá wſzelkie dobrodźiey=
15:
ſtwá/ ktoreś y mnie/ y ktorymkolwiek
16:
inſzym ludźiom kiedyżkolwiek dáć ra=
17:
cżył/ ábo ieſzcże dáć myśliſz.
18:
Dźiękuię tobie/ że z ſzcżerey miłośći ra=
19:
cżyłeś mi dáć ćiáło y duſzę: á z ſtrony du=
20:
ſze/ racżyłeś mię ſtworzyć ná wyobráże=
21:
nie y podobieńſtwo twoie.
22:
Dźiękuię tobie/ żeś mię do Chrztu ś.
23:
przypuśćił/ y prawdźiwey á powſzech=
24:
ney wiáry poznániem ośláchćił.
25:
Dźiękuię tobie/ żeś mię roſpuſtnie y
26:
ſwowolnie żyiącego ták ćierpliwie zno=

strona: 27

Dźienne. 27.
1:
śił/ á potym do ſamego śiebie náwro=
2:
ćić racżył.
3:
Dźiękuię tobie/ żeś niezlicżone á bár=
4:
zo ćięſzkie grzechy moie/ przez ktorem
5:
ták cżęſto piekielne męki záſłużył/ tak
6:
miłośćiwie odpuśćić racżył.
7:
Dźiękuię tobie/ że co godźiná ábo y
8:
chwilá nie przeſtáieſz dobrodźieyſtw
9:
twoich ná mię wylewáć/ y zbáwieniu
10:
memu we wſzyſtkim pomocy dodáwáć.
11:
Dźiękuię tobie/ zá wſzelkie fráſunki/
12:
vćiſki/ vtrapienia/ y karánia/ ktoreś ná
13:
mię do tego cżáſu dopuśćił. Te wſzyſtkie
14:
ofiáruię tobie/ ná wiekuiſtą chwałę t=
15:
woię/ złącżone z wielebną męką twoią.
16:
Dźiękuię tobie/ zá wſzelkie miłośier=
17:
dźia y litośći wielce przyięmney łáſká=
18:
wośći twoiey.
19:
Dźiękuię tobie zá wćielenie/ náro=
20:
dzenie/ dźiećińſtwo/ kwitnącą młodość/
21:
y mężki wiek twoy: á przytym zá wſzel=
22:
kie prace/ fráſunki/ mękę/ śmierć/ zmar=
23:
twychwſtánie/ y w niebo wſtąpienie
24:
twoie.
25:
Dźękuię tobie/ zá poſtánowienie prze=
26:
nachwálebnieyſzego y przenaświętſzego
27:
Sákrámentu Eucháryſtyiey;
Ták Grekowie Sákráment ćiáłá y krwie Páńſkiey názywáią.
w ktory=

strona: 28

28. Modlitwy
1:
meś nam ſámego ſiebie zoſtáwić racżył.
2:
Rácżże ſię zmiłowáć nádemną nani=
3:
kcżemnieyſzym grzeſznikiem. Zmiłuy
4:
ſię nádemną/ według mnoſtwá rozlicż=
5:
nego miłośierdźia twego. Rácż mię
6:
ocżyśćić y wolnym vcżynić od káżdego
7:
grzechu/ od wſzelkiey niepilnośći y nie=
8:
cżyſtośći. Rácż ozdobić vbogą duſzę
9:
moię/ twemi zaſługámi y cnotámi: á=
10:
bym ſię ták sſtał przyiemnym y wdźię=
11:
cżnym tobie Pánu memu. Amen.
12:
Zá rozlicżne ſtany/ Modlitwá
13:
do P. Iezuſá/ W. Ianá Lánſpergiuſzá
14:
z śiedmi ſłow Páńſkich vcżyniona/ ktorą może
15:
pożytecżnie co dzień mowić pobożny
16:
Chrześćijánin.
In Phar: diu: amo: Libro 1. par: 4.

17:
O Naſłodſzy Pánie Iezu Chryſte/ po
18:
ſzę ćię przez onę miłość/ z ktoreyieś
19:
racżył śiedm oſtátecżnych ſłow ná krzy=
20:
żu/ dla zbáwienia náſzego wymowić/
21:
rácżżę ſię zmiłowáć nad wſzyſtkimi nę=
22:
dznymi/ bądź żywemi/ bądź też iuż zmár
23:
łemi: day nam grzechow odpuſzcżenie/
24:
y łáſki twey obfite vżycżenie.
25:
O namiłośćiwſzy Pánie Iezu/ ktoryś
26:
rzekł:
Luc: 23.
Oycże odpuść im/ bo niewiedzą

strona: 29

Dźienne. 29.
1:
co cżynią; rácż odpuśćić grzechy/ y nam/
2:
y nieprzyiaćiołom/ nienawiſtnikom/ y
3:
prześládownikom náſzym. Pokaż łáſkę
4:
y tym/ ktoremyſmy y my kiedy ſzkodę ábo
5:
przykrość iáką vcżynili.
6:
A ktoryś rzekł (do pokutuiącego y ćie
7:
bie broniącego złocżyńce y rozboyniká)
Luc: 23.

8:
Dźiś zemną będźieſz w ráiu/ rácż y nam/
9:
y przyiaćiołom/ y dobrodźieiom náſzym/
10:
dla imieniá twego świętego/ dáć za=
11:
płátę żywotá wiekuiſtego.
12:
Ktoryś záśię Mátce twey namilſzey
13:
racżył rzec:
Ioan: 19.
Niewiáſto/ owo ſyn twoy;
14:
Rácż ſię zmiłowáć nad námi/ nád ro=
15:
dźicámi náſzemi/ ſtárſzemi/ braćią/ pod=
16:
dánemi/ krewnemi/ y iákimkolwiek ćie=
17:
leſnym ábo duchownym powinowác=
18:
twem z námi ſpoionemi. Day nas zá
19:
duchowne ſyny wielce miłośierney mát
20:
ce twey/ áby o nas ſtáránie cżyniłá/ te=
21:
raz y w oſtátnią godźinę ſmierći náſzey.
22:
Ktoryś też záwołał: O Boże moy/
23:
Boże moy/ cżemuś mię opuśćił;
Mat: 27.
Rácż
24:
ſię zmiłowáć nád námi/ y nád wſzelki=
25:
mi ludźmi pokuſámi ſtrapionemi/ frá=
26:
ſunkámi ſtreſktánemi/ nędzą śćiśnio=
27:
nemi/ od ludźi vdręcżonemi/ y iákożkol=

strona: 30

30. Modlitwy
1:
wiek z twego dopuſzcżenia ośieroćiáłe=
2:
mi: á rácż wſzyſtkie z vtrapienia ich mi=
3:
łośćiwie wyſwobodźić.
4:
Ktoryś tákże rzekł: Prágnę:
Ioan: 19.
Pokaż
5:
miłoſierdźie nam y wſzelkim ludźiom w
6:
grzechách ponurzonym/ błędy rozlicżne
7:
mi vwikłánym/ iákożkolwiek ná rozu=
8:
mie záſlepionym/ ná woley zátwárdźiá=
9:
łym/ y nákoniec o roſpácż przypráwio=
10:
nym. Ty Pánie zmiłuy ſię nád niemi/
11:
ktoryś ták vprzeymie prágnął zbáwie=
12:
nia ich ná krzyżu: á rácż dáć wſzyſtkim
13:
vpámiętánie/ y do ćiebie náwrocenie.
14:
A ktoryś rzec racżył; Wypełniło ſię:
Ioan: 19.

15:
rácż potwierdźić nas/ y wſzelkie ludźie
16:
pobożne w vcżynkách dobrych. Day im
17:
w łáſce twey vſtáwicżne poſtępowánie
18:
y ſtátecżne w niey wytrwánie: A cokol=
19:
wiek ſię dobrego/ prze niepilność ábo
20:
nieoſtrożność náſzę/ do tego cżáſu opu=
21:
śćiło/ rácż tego ſam miłośćiwie doło=
22:
żyć/ y to nágrodźić.
23:
Ktoryś nákoniec záwołał: Oycże w
24:
ręce twoie polecam Duchá mego:
Luc: 27.
rácż
25:
vprzedźić łáſką twą wſzyſtkie te/ ktorzy
26:
ſię ieſzcże ná świát nie vkazáli. Rácż v=
27:
chowáć vpadku y pośliźnienia/ ludźie

strona: 31

Dźienne. 31.
1:
z młodośći lat ſwych do grzechu ſkłon=
2:
ne. Rácż dáć vpadłym obacżenie/ y po=
3:
lepſzenie: w lećiech podeſzłym/ y śmierći
4:
bliſkim ſkruchę/ y grzechow odpuſzcże=
5:
nie: vmárłym pokoy y wiekuiſte odpo=
6:
cżynienie: dla oney miłośći/ ktora ćiebie
7:
(żywot wſzyſtkich rzecży żywiących)
Ioan: 14.
dla
8:
odkupienia tych wſzytkich/ zdrowie ſwe
9:
położyć/ y vmrzeć przymuśiłá. Rácż y
10:
duſze náſze z tym ſię świátem żegnáiące
11:
przyiąć w ręce twoie: a zá rátunkiem
12:
świętych zaſług twoich/ rácż ie obronić
13:
od naiázdow wſzelkich nieprzyiaćioł
14:
ich: y rácż ie zbáwienia wiecżnego do=
15:
mieśćić/ dla nieſkońcżonego miłośier=
16:
dźia twego. Amen.
17:
Do S. Duchá modlitwá/ świę=
18:
temu Cypryanowi przypiſána.
Ma ią Verepeaus capi: 8. prec.

19:
O Duchu święty/ rácżże przy nas obe=
20:
cnie być/ á nas poćiechą twoią y o=
21:
broną/ ktorey cżekamy z niebieſkiey wyſo
22:
kośći/ opátrzyć. Rácż poświęćić kośćioł
23:
ćiáłá náſzego/ á ná mieſzkánie tobie od=
24:
dáne obroćić. Rácż vweſelić obecnośćią
25:
twoią duſze náſze ćiebie prágnące. rácż
26:
nágotowáć godny przybytek máieſtato

strona: 32

32. Modlitwy
1:
wi twemu: przyſtroy gmách twoy/ á po
2:
koy twoy ozdob cnotámi rozlicżnemi:
3:
każ vſtąpić wſzelkiey oźiębłośći/ wy=
4:
pądź pobudki wſzelkiey niepráwośći.
5:
Rácż weſele tu náſze trwáłym y długo=
6:
wiecżnym vcżynić: y rácż napráwę y od=
7:
nowienie ſtworzenia twego/ w nieſká=
8:
źitelney okráśie y ślicżnośći ná wieki v=
9:
twierdźić. Amen.
10:
Druga do Duchá Swiętego
11:
Modlitwá.
12:
NAmiłośiernieyſzy y nałáſkáwſzy duſz
13:
ludzkich poćieſzyćielu/ Duchu S.
14:
Boże prawdźiwy/ Oycu y Synowi we
15:
wſzyſtkim rowny.
Ioan: 16.
y od obudwu niedo=
16:
śćigłym obycżáiem przedwiecżnie po=
17:
chodzący/ tobie cżeść y chwałę powin=
18:
ną teraz oddáię/ iáko ſtworzyćielowi/
19:
rządźcy/ náucżyćielowi/ y opiekunowi
20:
náſzemu: dźiękuiące zá wſzelkie dobro=
21:
dźieyſtwá/ ktoremiś do tego cżáſu y mnie
22:
grzeſznego/ y wſzyſtek Kośćioł powſze=
23:
chny/ y wſzelki ſtan narodu ludzkiego z
24:
Bogiem OYcem/ y z Bogiem SYnem
25:
opátrzyć racżył/ y ná potym opátrzyſz.
26:
Proſząc przytym ſpániáłego y wielmo=

strona: 33

Dźienne. 33.
1:
żnego maieſtatu twego/ ábyś mię y dniá
2:
dźiśieyſzego/ y przez wſzyſtek cżás żywo=
3:
tá mego/ grzechu każdego łáſkáwie v=
4:
chował/ od niego odwodźił/ pokuſam
5:
ſłáby odpor cżáſem dáiącego vpominał/
6:
gromił/ y potwierdzał/ zá przeſzłe nie=
7:
práwośći moie przyſtoyną ſkruchę w ſer
8:
ce y duſzę moię grzeſzną miłośćiwie w=
9:
lał/ y one według mnoſtwá litośći two=
10:
ich odpuśćił y zgłádźił/ á zátym od wſzel=
11:
kiey przećiwnośći y niebeſpiecżeńſtwá
12:
duſznego y ćieleſnego dobrotliwie mię
13:
obronił/ y łáſką twą rozlicżną opátrzył/
14:
y ozdobił. Bo tobie karánie świátá z
15:
grzechu dopuſzcżonego/ ſpráwiedliwo=
16:
śći zániecháney/ y ſądu zápomniánego
17:
przypiſano:
Ioan: 16.
y kiedy Apoſtołom S. mo=
18:
cy ná rozwięzowánie y odpuſzcżánie
19:
grzechow/ w dźień cudownego Zmar=
20:
twychwſtánia SYná BOżego vżycżyć
21:
miano/ twoię ie naprzod łáſką/ dla te=
22:
go przy onym táiemnic pełnym tegoż
23:
Syná Bożego tchnieniu/ hoynie opá=
24:
trzono/ mowiąc: Weźmićie Duchá S.
25:
ktorych odpuśćićie grzechy/ będą odpu=
26:
ſzcżone.
Ioan: 20. Luc: 12.
Y ty ieſteś on niebieſki ogień/
27:
ktory po świećie rozſypowáć miał Zbá=

strona: 34

34. Modlitwy
1:
wićiel náſz: ogień/ ſumnienia náſzego
2:
zmázy ocżyśćiáiący/ y trawiący/ rozumy
3:
ludzkie oświecáiący/ wolą nákoniec
4:
ludzką zápaláiący/ y do wſzelkiey pobo=
5:
żnośći wzbudzáiący. O świátłośći na=
6:
błogoſłáwieńſza/ rácżze oświećić ſerce
7:
moie/ y duſzę moię rácż śiedmiorákimi:
8:
dáry twemi osláchćić y zbogáćić. Rácż
Siedm dárow Ducha ś.

9:
mi dáć rozum więtſzy/ táiemnic wiáry
10:
náſzey wyrozumienie doſkonálſze/ o po=
11:
winnośći Chrześćijáńſkiey náukę y v=
12:
mieiętność znácżnieyſzą/ rozſądek y rá=
13:
dę w rzecżách duchownych y świeckich
14:
doyźrzálſzą/
Iſa: 11.
męſtwo ná wſzelkie fráſun=
15:
ki/ przypadki/ y pokuſy mizernego ży=
16:
wotá tego ſtátecżnieyſze/ nabożeńſtwo
17:
Chrześćijáńſkie gorętſze/ á boiaźń Bożą
18:
obfitſzą y gruntownieyſzą.
Acto: 2.
O ogniu mi=
19:
le ſercá ludzkie zágrzewáiący/ rácż mi
20:
dáć cżąſtkę oney łáſki/ ktorąś hoynie w
21:
dźień Swiątecżny wylał/ naprzod ná ś.
22:
Apoſtoły/ y vcżnie odkupićielá náſzego
23:
Páná Iezuſá Chryſtuſá/ potym ná trzy
24:
tyśiące ludźi/ kazániem Piotrá S. ſkru=
25:
ſzonych/ áby zá opátrzeniem ták łáſká=
26:
wym y dobrotliwym nędzney duſzy mo=
27:
iey/ nie ſchodźiło mi ná onych duchow=

strona: 35

Dźienne. 35.
1:
nych twoich owocách/ ktore nam przez
2:
naukę Apoſtołá S. Páwłá rozgłoſzono:
3:
to ieſt ná miłośći Bożey gorącey/ weſe=
4:
lu duchownym vſtáwicżnym/ pokoiu
5:
przyięmnym/ ćierpliwośći mężney/ ſtá=
6:
tecżnośći y trwáłośći nieodmienney/
7:
dobrotliwośći Chrześćiánom ſłużącey/
8:
łáſkáwośći ſługi Boże zdobiącey/ ćicho=
9:
śći pokorney/ wiernośći prácowitey/
10:
ſkromnośći przyſtoyney/ miernośći nie
11:
nágánioney/ y cżyſtośći nienáruſzoney.
12:
A przy tákim z łáſki twey Boſkiey opá=
13:
trzeniu/ ſpráw to/ áby ſię tákie dáry y o=
14:
woce w ſercu moim krzewiły y rozmna=
15:
żáły/ y ſtátecżnie do końcá żywotá mego
16:
záchowáły. Wiem że możeſz/ iáko w=
17:
ſzechmocny/ y vmieſz/ iáko niewyſłowio=
18:
nym obycżáiem mądry/ y chceſz/ iáko be=
19:
zmiernie dobry/ dogodźić duchowney
20:
tey potrzebie moiey/ ile będźie pożyte=
21:
cżno zbáwieniu nędzney duſzy moiey.
22:
Zmiłuyże ſię nádemną nieprzebrány w
23:
miłośierdźiu Boże/ według wielkiego
24:
miłośierdźia twego. Amen.
25:
Hymn Kościelny o Duchu S.
26:
Veni Creator.
Duchu


strona: 36

36. Modlitwy
Z Brew: Rzymſk.
1:
DVchu Swięty ſtworzyćielu/
2:
Serc ludzkich náwiedźićielu:
3:
Rácż łáſką twoią obdárzyć/
4:
Sercá ktoreś racżył ſpráwić.
5:
Tyś Párákletem názwány/
6:
Dárem Bożym miánowány:
7:
Zywą ſtudnią y miłośćią/
8:
Ogniem y duſzną świątośćią.
9:
Dárow twoich śiedm licżymy/
10:
Pálcem Bożym być ćię wiemy:
11:
Obietnicąś ieſt Oycowſką/
12:
Zdobiąc w nas miłość Synowſką.
13:
Rácż dáć ſmyſłom dar świátłośći/
14:
Przymnażay w ſercách miłośći:
Ioan: 15. Acto: 2. Rom: 5. Ioan: 7. Acto: 2. Iſa: 11. Luc: 11. Ioan: 14. Rom: 8. Páráklet miedzy inſzemi rze-


strona: 37

czami/ z Greckiego ięzykáznácży poćieſzyćielá.
Dźienne. 37.
1:
Krewkośći też ćiáłá náſzego/
2:
Mocą twierdz Boſtwá twoiego.
3:
Odpądź od nas złośliwego/
4:
Nábáẃ pokoiu twoiego:
5:
Aby z twoią obroną/
6:
Złe odeſzło inſzą ſtroną.
7:
Domieść nas wiecżnych rádośći/
8:
Vżycż łáſki obfitośći:
9:
Oddal nieſnaſki troſkliwe/
10:
Ziednocżenie day ſzcżęśliwe.
11:
Oycá poznáć niebieſkiego/
12:
Rácż nam dáć y Syná iego:
13:
Y ćiebie Duchá świętego/
14:
Od obu pochodzącego.
Apoc: 22.

15:
Bogu Oycu wſzechmocnemu/
16:
Synowi zmartwychwſtáłemu:
17:
Z Duchem świętym cżeść ſpołecżna/
18:
Niech będźie oddána wiecżna.
19:
Modlitwá do Pánny Máryey/
20:
W. Ianowi Káſſyanowi przypiſána/
21:
ktorą ráno możeſz mowić.
Ma ią Verepaeus capi: 2 prec.

22:
O Krolowa niebieſka/ Páni źiemſka/
23:
Pánno záwżdy świątobliwośćią
24:
inſze przechodząca/ Mátko Bogá y Pá=
25:
ná náſzego Iezu Chryſtuſá/ modl ſię zá
26:
námi dźiśieyſzego dniá y vſtáwicżnie/ y

strona: 38

38. Modlitwy
1:
owſzem bez przeſtánku rácż ſię przycży=
2:
niáć zá mną grzeſznym ſługą twoim/ y
3:
zá wſzytkim Kośćiołem Bożym. Proś o
4:
grzechow odpuſzcżenie/ złośći wykorze=
5:
nienie/ cnot rozmnożenie/ y doſkonáłe
6:
wypełnienie: proś o pokoy y o zdrowie
7:
wiernych ludźi/ o dánie y záchowánie o=
8:
wocow ktore źiemiá rodźi/ o cáłość ko=
9:
śćiołá Bożego: modł ſię zá wſzelákiemi
10:
ſtany wiernych Bożych/ zá wſzytkiemi
11:
ſługámi y ſłużebnicámi Bożymi/ ták ży=
12:
wemi iáko też vmárłemi: áby racżył być
13:
miłośćiw tu y ná wieki Pan Bog wſze=
14:
chmogący/ narodowi złośliwemu/ lu=
15:
dowi grzechow y niepráwośći pełne=
16:
mu/ vbłagány modlitwámi y świętymi
17:
zaſługámi twoimi. Amen.
18:
Pozdrowienie nabożne Pán=
19:
ny Maryey.
Z Hortuluſow ſtárych po więtſzey cżęśći.

20:
BAdź pozdrowioná Pánno Márya/
21:
ſłużebnico przenaświętſzey Troyce
22:
napokornieyſza. Bądź pozdrowiony wy
23:
brány ſtátku Bogá Oycá wſzechmogą=
24:
cego Márya naśláchetnieyſza. Bądź
25:
pozdrowioná oblubienico Duchá ś. na=
26:
godnieyſza. Bądź pozdrowioná mátko

strona: 39

Dźienne. 39.
1:
Páná náſzego Iezuſá Chryſtuſá przena=
2:
doſtoynieyſza. Bądź pozdrowioná śio=
3:
ſtro świętych Anyołow naślicżnieyſza.
4:
Bądź pozdrowioná Pánno Prorokom
5:
w obietnicách napożądnieyſza. Bądź
6:
pozdrowioná miſtrzyni S. Ewángeli=
7:
ſtow naumieiętnieyſza. Bądź pozdro=
8:
wioná náucżyćielko S. Apoſtołow na=
9:
rozumnieyſza. Bądź pozdrowioná pod=
10:
poro świętych Męcżennikow (po Bo=
11:
gu) napotężnieyſza. Bądź pozdrowio=
12:
ná Márya/ świętych wyznawcow ſtu=
13:
dnio y doſkonáłośći nawdźięcżnieyſza.
14:
Bądź pozdrowioná ozdobo y korono
15:
ſtanu pánieńſkiego naiáśnieyſza. Bądź
16:
pozdrowioná poćieſzyćielko żywych y v=
17:
márłych naochotnieyſza. Rácż mię dniá
18:
dźiśieyſzego y záwżdy/ we wſzelákich mo
19:
ich pokuſách y fráſunkách/ potrzebách
20:
y trudnośćiách/ modlitwą ſwoią świę=
21:
tą podźwignąć y porátowáć: á oſobli=
22:
wie w godźinę śmierći moiey nie odſtę=
23:
puy mię. Ziednay mi złośći y grzechow
24:
moich odpuſzcżenie/ łáſki BOżey roz=
25:
mnożenie/ cnot rozmáitych przycżynie=
26:
nie/ w nich ſtátecżne do śmierći wytr=
27:
wánie/ pobożne z tym świátem rozłą=

strona: 40

40. Modlitwy
1:
cżenie/ y miłe w Pánu Bogu moim Sy
2:
nu twoim/ záſnienie/ á potym ſkáźitel=
3:
nym żywoćie/ chwały wiekuiſtey pewne
4:
y weſołe domieſzcżenie. Amen.
5:
Do właſnego Anyołá ſtrożá/
6:
Modlitwá.
Ma ią Verepaeus trochę dłużey capite 6.

7:
DZiękuię tobie wielce/ o święty An=
8:
yele/ zá te dobrodźieyſtwá/ ktore=
9:
mi mię vſtáwicżnie obdarzaſz. Proſzę
10:
ćię vprzeymie (pośle y przyſtáwie Bo=
11:
ży/ mnie od Páná mego zá ſtrożá y prze=
12:
wodniká ku wiecżney chwale przydány)
13:
ábyś mi do końcá dobrze cżynić nie prze=
14:
ſtawał: odwodź mię od wſzelkiey nieprá
15:
wośći: przymuſzay mię/ ſerce od dobre=
16:
go odwracáiącego: pobudzay/ myśl ku
17:
dobrem ſkłániáiącego: popędzay/ dro=
18:
gámi Páńſkimi idącego: á nákoniec ták
19:
mię prowadź/ żebyś mię do oney chwały
20:
y błogoſłáwieńſtwá doprowádźił/ kto=
21:
rey ty wiecżnie vżywaſz. Amen.
22:
Modlitwá świętego Auguſty=
23:
ná do wſzytkich Swiętych.
Aug: cap: 40. Meditat.

24:
O święta á niepokalána Pánno/ Bo
25:
ża rodźićielko Márya/ Mátko Pá=

strona: 41

Dźienne. 41.
1:
ná náſzego Iezuſá Chryſtuſá/ rácż ſię zá
2:
mną przycżynić do tego/ ktoregoś koś=
3:
ćiolem być záſłużyłá. O święty Michá=
4:
le/ S. Gábryelu/ S. Ráphale/ święte
5:
chory wſzytkich Anyołow/ Archányołow
6:
Pátryárchow/ Prorokow/ Apoſtołow/
7:
Ewángeliſtow/ Męcżennikow/ Wy=
8:
znawcow/ Kápłanow/ Lewitow/ Za=
9:
konnikow/ Pánien/ y wſzytkich ſpráwie
10:
dliwych/ proſzę was przez tego/ ktory
11:
was wybrał/ y ná ktorego máieſtat Bo=
12:
ſki wy poglądáiąc roſkoſzámi opływa=
13:
ćie/ ábyśćie ſię racżyli zá mną grzeſznym
14:
do Páná Bogá miłośćiwie przycżynić/
15:
ábym y z páſzcżęki ſzátáńſkiey mogł być
16:
wybáwiony/ y od śmierći wiekuiſtey wy
17:
ſwobodzony. Amen.
18:
Druga do tychże/ Kośćielna.
Z Rzymſkich godźin Pánny Máryey. Pſal: 31.

19:
WSzyścy ſwięći Boży rácżćie ſię przy
20:
cżynić o náſze y świátá wſzyſtkiego
21:
zbáwienie. Weſelćie ſię w Pánu y
22:
ráduyćie ſię ſpráwiedliwi: Chwałę
23:
odnośćie wſzyścy ludźie ſercá práwego.
24:
O Pánie Boże wſzechmogący/ niech=
25:
że nas ná káżdym mieścu Swięći twoi
26:
porátuią/ ábyſmy ich modlitwą byli w=

strona: 42

42. Modlitwy
1:
ſpomożeni/ gdy ich zaſługi mile á cżęſto
2:
wſpominamy. Rácż vżycżyć pokoiu cżá=
3:
ſom náſzym. Rácż od Kośćiołá twego
4:
wſzelákie złośći y niepráwośći oddálić.
5:
Rácż drogi/ poſtępki y myśli náſze/ y w=
6:
ſzytkich ſług twoich w łáſce y błogoſłá=
7:
wieńſtwie twoim ſpráwowáć. Rácż do=
8:
brodźieiom náſzym wiekuiſtą zapłátą
9:
być/ y wſzytkie wierne zmárłe/ wiecżne=
10:
go odpocżnienia domieśćić. Przez Pá=
11:
ná náſzego Iezuſá Chryſtuſá. A.
12:
O tychże y do tych/ modłá W.
13:
Ianá Lánſpergiuſzá.
Lib: 1. phare: diuin: amo: parte 4.

14:
O Namilſzy IEzu/ Boże moy/ dźię=
15:
kuię tobie/ zá wſzelkie łáſki y dáry/
16:
ktoremiś ty Swięte twoie/ y przed tym/
17:
gdy ieſzcże śmiertelny ten żywot z námi
18:
prowádźili/ y teraz w niebieſkiey chwa=
19:
le twoiey/ ośláchćić rácżył: á zwłaſzcżá
20:
te wybráne twoie/ ktorych dniá dźiśiey=
21:
ſzego święto w niebie/ y w Kośćiele pá=
22:
miątká ſię obchodźi: y miánowićie ie=
23:
ſzcże pátrony y przycżyńce moie do ćiebie.
24:
(ktore tu krotko wſpomnieć ábo wylicżyć możeſz)
25:
Tych wſzytkich modlitwy y zaſługi ofiá=
26:
ruię tobie zá mię/ y przez nie teraz od=

strona: 43

Dźienne. 43.
1:
dawam ſię/ y purucżam miłośćiwemu
2:
ſercu twemu. Ale y wy wſzyścy Swięći
3:
Boży/ rácżćie ſię zá mną przycżynić/ y
4:
mnie do śiebie (przycżyną wáſzą)
5:
przyćiągnąć. A.
6:
Drugie krotſze poránne
7:
modlitwy/ W. Ludowika
8:
Blozyuſzá.
9:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya. Wierzę w Bogá.
10:
Do Troyce S. Modlitwá.
Bloſius in Scrin: ſpirituali.

11:
ODdawamći cżeść y chwałę/ o prze=
12:
ſławna y záwżdy ſpokoyna Troy=

strona: 44

44.Modlitwy
1:
co święta. Chwalę ćię o Pánie naywż=
2:
ſzego máieſtatu/ ſtworzyćielu niebá y źie
3:
mie/ y wſzytkich rzecży widomych y nie=
4:
widomych. Chwalę ćię o nawyżſzy y na=
5:
łáſkáwſzy Boże/ wiekuiſte dobro moie.
6:
Tobie Oycu y Synowi y Duchowi świę
7:
temu niechay będźie cżeść y chwałá ná
8:
wieki wiekow. Amen.
9:
Do Páná IEzuſá.
Thegoż authorá.

10:
POzdrawiam ćię/ o Synu Bogá ży=
11:
wego/ Pánie IEzu Chryſte/ odku=
12:
pićielu nałáſkáwſzy/ ktoryś ſię racżył cżło
13:
wiekiem sſtáć/ ná męki wydáć/ y okru=
14:
tną śmierć podiąć dla mnie. Rácż być
15:
miłośćiw mnie grzeſznemu. Rácż mię
16:
doſkonále od grzechow moich ocżyśćić.
17:
Day mi ſzcżodrobliwie Ducha twego/ y
18:
łáſkę zbáwieniu memu potrzebną. Dźię
19:
kuię dobroći twoiey/ zá ſzcżęśliwe prze=
20:
minęłey nocy przeſpánie: odpocżynienie
21:
to moie ofiáruię tobie/ ku cżći á chwale
22:
wiekuiſtey twoiey/ złącżone z oną miło=
23:
śćią/ z ktorey ty P. Bog moy/ dla mnie
24:
według ćiáłá odpocżywałeś ná źiemi/ ku
25:
cżći OYcá twego/ y zbáwieniu narodu
26:
ludzkiego. Polecam w Boſką opátrz=

strona: 45

Dźienne. 45.
1:
ność twoię dnia dźiśieyſzego duſzę moię
2:
y ćiáło moie. Rácż mię káżdego grze=
3:
chu miłośćiwie vchowáć. Rácż mię go=
4:
śćińcem pokoiu twego Boſkiego pro=
5:
wádźić. náucż mię pełnić záwżdy świę=
6:
tą wolą y roſkazánie twoie. Proſzę twey
7:
Boſkiey miłośći (o naſłodſzy Iezu) wiel
8:
ce prágnąc ábyś to racżył vcżynić/ żeby
9:
káżda ſpráwá/ ſłowo/ myśl/ ruſzenie y
10:
weſtchnienie moie obracáło ſię ná cżeść
11:
y chwałę imieniá twego świętego. Niech
12:
ćię (proſzę) miáſto máłey poſługi moiey/
13:
nieprzeſtáynie chwalą wſzyścy Anyoło=
14:
wie twoi/ y niezlicżona moc świętych
15:
wybránych twoich. bo ty ieſteś Bog ná
16:
wieki wiekow błogoſłáwiony. Amen.
Rom: 9.

17:
Hymn Swiętego Zácháryáſzá/
18:
Oycá Ianá Chrzćićielá.
19:
Benedictus Dominus.
20:
BLogoſłáwiony Pan Bog Izráelſki/
21:
iż náwiedźił/ y ſpráwił odkupienie
22:
ludowi ſwemu.
23:
Y wyſtáwił nam moc zbáwienia/ w
24:
domu Dawidá ſługi ſwego.
Zydowie tę moc rogiem názywáią. Ezech: 29 Pſal: 131.

25:
Ták iáko powiedźiał przez vſtá ſwiętych
26:
ktorzy ſą od wiekow Prorokow ſwoich.

strona: 46

46. Modlitwy
Pożythki Páńſkiego wćielenia
1:
Wybáwienie (obiecuiąc) od nieprzy=
2:
iaćioł náſzych/ y z ręki wſzytkich/ ktorzy
3:
nas w nienawiśći máią.
4:
Aby pokazał miłośierdźie oycom ná=
5:
ſzym/ y áby wſpomniał ná Teſtáment
6:
ſwoy święty.
7:
Y ná przyśięgę/ ktorą przyśiągł Abrá=
8:
hámowi/ Oycu náſzemu. Iż nam to
9:
miał dáć.
10:
Abychmy bez boiáźni/ z ręki nieprzyia=
11:
ćioł náſzych wybáwieni/ ſłużyli iemu.
Pięć cnot ſług Bożych/ y kōdycye ſłużby ich.

12:
W świątobliwośći y ſpráwiedliwośći
13:
przed oblicżnośćią iego/ przez wſzyſtkie
14:
dni náſze.
Vrząd Ianá S.

15:
A ty dźiećię Prorokiem nawyżſzego bę=
16:
dźieſz názwáne: ábowiem vprzedźiſz obli
17:
cżność Páńſką dla gotowánia drog iego.
18:
Y dla podawánia náuki zbáwienney
19:
ludowi iego/ ná odpuſzcżenie grzechow iego
O tym ſłońcu świádectwá/ Zach: 3. Malac: 4.

20:
Przez ſerdecżne miłośierdźie BOgá
21:
náſzego/ w ktorym náwiedźiło nas (ono
22:
ſłońce) wſchodzące z wyſokośći.
23:
Aby oświećiło te/ ktorzy w ćiemnoś=
24:
ćiách/ y w ćieniu śmierći śiedzą: áby ſię
25:
proſtowáły nogi náſze/ na drogę pokoiu.
26:
Chwałá Oycu y Synowi etc. iáko ná
27:
kárćie 16.

strona: 47

Dźienne. 47.
1:
Do Pánny S. Máryey Mo=
2:
dlitwá W. Blozyuſzá.
Też mowił y Iob capi: 19. przyaćiołom/ zmiłuyćie ſię aleinſzym ſercem/ niżli Dawid Pánu Bogu Pſal: 50. Toż rozumiey o tej modlit.

3:
POzdrawiam ćię/ o Krolowa niebie=
4:
ſka/ Mátko Boża wielebna/ Páni
5:
moia nadobrotliwſza/ Pánno Márya/
6:
zmiłuy ſię nádemną grzeſznym. w opie=
7:
kę y obronę twoię polecam dźiś śiebie
8:
ſámego. Prowadz mię y rátuy y broń
9:
(modlitwą twoią) we wſzytkim/ żeby
10:
gory nie wźiął nádemną nieprzyiaćiel
11:
moy. ziednay mi to przycżyną twoią/
12:
ábym y Syná twego miłego łáſki/ y two=
13:
iey máćierzyńſkiey przycżyny nigdy nie
14:
vtráćił. Amen.
15:
Do Anyoła S. ſtrożá ſwego.
Tegoż. Pſal: 90.

16:
POzdrawiam ćię święty Anyele Bo=
17:
ży/ kwitnący kwiatku niebieſki/ kśią
18:
żę śláchetne/ ktoremu ieſtem od Páná
19:
Bogá porucżony: miey lutość nádemną
20:
grzeſznym. Polecam ſię tobie dniá dźi=
21:
śieyſzego: prowadz mię/ proſzę/ śćieſzká=
22:
mi przykazánia Bożego/ broń vſtáwi=
23:
cżnie od nieprzyiaćielá zdrowia duſzne=
24:
go y ćieleſnego: á ziednay to/ żebym ni=
25:
gdy z łáſki Bożey nie wypadł. Amen.

strona: 48

48. Modlitwy
1:
Do wſzyſtkich Swiętych.
Z Rzym: Mſzałá.

2:
O Wſzechmogący Boże/ rácż to dáć/
3:
prośimy ćię/ áby nas świętey Bo=
4:
żey rodźićielki Máriey y wſzytkich świę
5:
tych Apoſtołow/ męcżennikow/ wyzna=
6:
wcow/ pánien/ y wſzyſtkich wybránych
7:
twoich przycżyná wſzędźie vweſeláłá: á
8:
byſmy ich modlitwą byli porátowáni/
9:
gdy zaſługi ich wſpominamy. Amen.
10:
Druga do tychże Swiętych/
11:
W. Ludowiká Blozyuſzá po
12:
wielkiey cżęśći.
In Scrini. ſpirituali.

13:
POzdrawiam was przeſlicżne kwiat=
14:
ki niebieſkie/ o wielebni rayſcy oby=
15:
wátele/ błogoſłáwiona Pánno Márya/
16:
mátko Boża/ święći Anyołowie/ Pá=
17:
tryárchowie/ Prorocy/ Apoſtołowie/
18:
Męcżennicy/ Wyznawcy/ Pánny/ y w=
19:
ſzyścy/ w ktorymkolwiek ſtanie cżyſtość
20:
miłuiący. Dźiękuię Pánu Bogu zá w=
21:
ſzelkie dobrodźieyſtwa/ ktorymi was v=
22:
racżył. Modlćie ſię zámną nędznȳgrze=
23:
ſznikiem. Ziednayćie mi grzechow od=
24:
puſzcżenie/ y łáſkę ſwiętą Bożą. Nie opu
25:
ſzcżayćie mię y teraz/ y w godźinę śmier=
26:
ći moiey/ ktorą pilnie wam zálecam/

strona: 49

Dźienne. 49.
1:
ćieſzćie mię ná ten cżás łáſkáwie/ á mo=
2:
dlitwámi ſwemi świętymi pośilayćie/
3:
y brońćie mię. Pomożćie mi do tego za=
4:
ſługámi wáſzymi/ áby duſzá moiá ſtąd
5:
cżyſta wyſzłá/ á potym do żywotá wie=
6:
kuiſtego przyſzłá. Amen.
7:
Inſze modlitwy (iáko cżynienia dźięk zá rozli=
8:
cżne dobrodźieyſtwá Páńſkie/ Pſálmy pokutne etc.)
9:
niżey naydźieſz: ktorych według woley y nabożeń=
10:
ſtwá twego vżywáć możeſz.
11:
Zámknienie modlitw/ zwła=
12:
ſzcżá dłużſzych.
Ma ią Verepaeus capi: 2. prec.

13:
O Iákom ia nieſzcżęſny ieſt y nędzny
14:
cżłowiek/ ktory ták niedbále cżeść y
15:
chwałę Pánu Bogu memu oddawam.
16:
Oto Pan Bog moy (Iezus namiłośći=
17:
wſzy) przez cáłą noc/ gorzką mękę ćier=
18:
pieć racżył/ y żadnego odpocżynienia y
19:
wytchnienia nie miał: á ia y przez iednę
20:
godźinkę ſtraży trzymáć/ ábo w cżuyno=
21:
śći trwáć przy nim nie mogę. Wſpo=
22:
możże mię P. Boże moy/ ábymći mogł
23:
mądrze chwałę oddáwáć/ á záwżdy w=
24:
dźięcżną poſługę odpráwowáć. A.
25:
DRVGIE.
26:
O Niezmierna Boſka dobroći/ rácż
27:
mi odpuśćić miłośćiwie oźiębłość

strona: 50

50. Modlitwy
1:
moię/ y rozerwáną myśl moię: á niedo=
2:
ſtátki niedoſtoyney modlitwy moiey/
3:
rácż zákryć w głębokośći miłośierdźia
4:
twego/ y doſkonáłą vcżynić z niezmier=
5:
nych zaſług zbáwićielá mego. Rácż też
6:
iey łáſkáwie mocy y śiły dodáć/ áby mnie
7:
ſámemu y kośćiołowi wſzyſtkiemu/ y oſo
8:
bliwie tym/ ktorymem więcey powi=
9:
nien/ byłá pożytecżna. Amen.
10:
TRZECIE.
Z Rzym: godzin P. Máryey.

11:
RAcż przyiąć nałáſkáwſzy BOże/ zá
12:
przycżyną y zaſługámi błogoſłáwio
13:
ney Máryey wiekuiſtey Pánny/ y wſzyt=
14:
kich świętych/ tę poſługę powinną ná=
15:
ſzę: á ieſliſmy co godnego pochwalenia
16:
vcżynili/ rácż ná to miłośćiwie poźrzeć:
17:
á cokolwiekeſmy niedbále odpráwili/
18:
rácż miłośćiwie odpuśćić: ktory w Troy
19:
cy doſkonáłey żywieſz y kroluieſz Bog ná
20:
wieki wiekow. Amen.
21:
Krotkie podnieſienie myśli ku P.
22:
Bogu/ przez cáły dźień/ z piſmá S.
Dwoiáki ſpoſob rozmowj cżęſtey z P. Bogeim.

23:
NAVKA.
24:
DWoiákim to obycżáiem vcżynić możeſz/ mo=
25:
dlitwą y rozmyślánim. A to nalepſza/ z rze=
26:
cży ſámey bráć tey oboiey rzecży pobudkę. Bo iná=
27:
cżey ſię modlić możeſz/ y cżáſem maſz/ kiedy ćię de=

strona: 51

Dźienne. 51.
1:
ſperácyą ſzátan trwoży: á inácżey kiedy do świe=
2:
ckich márnośći wiedźie/ y w nich ſerce twoie topi.
3:
inácżey záſię gdy ná Páńſkie dobrodźieyſtwá w=
4:
ſpomniſz/ y poćiechámi iego opływáć będźieſz. etc.
5:
Owo krotko mowiąc/ dobrze nápiſał Sálomon/
6:
iż ſłowo ſwego cżáſu wymowione/ nalepſze ieſt.
Prou: 15.

7:
Toż rozumiey o modlitwie.
8:
Rozlicżny ſpoſob krotkiego na=
9:
bożeńſtwá dźiennego/ przez ro=
10:
zmyślánie y modlitwę.
11:
O Marto Marto/ fráſuieſz ſię y wie=
12:
lą rzecży troſkliwie ſię zábawiaſz: á
13:
ono iedney potrzebá.
Luc: 10.

14:
Márność nad márnośćiámi/ á wſzy=
15:
ſtko (ná świećie) márnośćią ieſt.
Eccle: 1.

16:
Náznácżono ludźiom raz śmierć/ po=
17:
tym ſąd.
Hebr: 9.

18:
O ſzaleńcże/ tey nocy wydrą z ćiebie
19:
duſzę twoię/ á to coś nágotował w cżyie
20:
ręce przyidźie?
Luc: 12.

21:
Cżuyćie/ bo niewiećie dniá áni godźiny.
Mat: 27.

22:
Sprzećiwiayćie ſię cżártu/ á vćiecże
23:
od was.
Iacob: 4.

24:
Zaden zapłáty nie weźmie/
25:
ktory ſię przy
26:
ſtoynie z nieprzyiaćielem nie potyka.
1. Tim: 2.

27:
Błogoſłáwiony ktory w zakonie Páń
28:
ſkim obiera ſię we dnie y w nocy.
Pſalm: 1.


strona: 52

52. Modlitwy
1:
Lepſzy ieſt ieden boiący ſię P. Bogá/
2:
niżli tyśiąc ſynow złośliwych.
Eccle: 16

3:
Błogoſłáwieni vmárli ktorzy w Pá=
4:
nu Bogu vmieráią.
Apoc: 14.

5:
O błogoſłáwionyż to cżłowiek/ kto=
6:
ry będźie pożywał chlebá w kroleſtwie
7:
niebieſkim.
Luc: 14.

8:
O iednem rzecż P. Bogá prośił: y tey
9:
ſzukáć będę/ ábym mieſzkał w domu Páń
10:
ſkim przez wſzyſtkie dni żywotá mego.
Pſal: 26.

11:
A ia w Pánu Bogu weſelić ſię będę:
12:
y rozráduię ſię w Bogu/ Iezuśie (to ieſt
13:
zbáwićielu) moim.
Abac: 3.

14:
Oświeć ocży moie Pánie/ ábym ſię kie=
15:
dykolwiek nie zdrzymał ſnem śmierći:
16:
żeby kiedy nie chełpił ſię nieprzyiaćiel
17:
moy/ mowiąc: otom gorę wźiął nád nim.
Pſal: 12.

18:
Y coż ia mogę mieć ná niebie/ y cżego
19:
mogę okrom ćiebie prágnąć na źiemi/
20:
Boże ſercá mego/ Boże cżąſtko moiá
21:
ná wieki?
Pſal: 72.

22:
Oto ći ktorzy dáleko ſię odłącżáią od
23:
ćiebie (Pánie) zginą: á mnie dobrze
24:
trwáć mocno przy Pánu Bogu: pokłá=
25:
dáć w Bogu nádźieię moię.
Pſal: 72.

26:
Pánie rácż ſię ſkłonić ná porátowá=
27:
nie moie: pokwáp ſię Pánie ná wſpo-
Pſal: 69.


strona: 53

Dźienne. 53.
1:
możenie moie.
2:
Nie opuſzcżayże mię Pánie Boże moy/
3:
nie odſtępuyże odemnie.
Pſal: 37.

4:
O iákom ſię Pánie rozmiłował przy=
5:
kazánia twego? przez cáły dźień to ieſt
6:
rozmyślánie moie.
Pſal: 118.

7:
Pánie Pánie náſz/ o iáko ieſt dźiwne
8:
imię twoie po wſzyſtkim świećie.
Pſal: 8.

9:
Błogoſłaẃ duſzo moiá Páná/ y wſzyſt=
10:
kie wnętrznośći moie chwalćie święte
11:
imię iego.
Pſal: 102.

12:
O iáko miłe ſą przybytki twoie Pá=
13:
nie zaſtępow: prágnieć vprzeymie duſzá
14:
moiá/ y z omdlewániem żąda wniść do
15:
páłacow Páńſkich.
Pſal: 83.

16:
Cżemu ſię ſmućiſz duſzo moiá/ y cżemu
17:
mi ſerce pſuieſz? miey w Pánu BOgu
18:
nádźieię.
Pſal: 41.

19:
Nie záſiaday Pánie ná ſąd z ſługą twȳ:
20:
boć żaden żywy cżłowiek przed oblicżno
21:
śćią twoią vſpráwiedliwion nie będźie.
Pſal: 141.

22:
Od ſkrytych grzechow moich rácż mię
23:
ocżyśćić Pánie; á cudze rácż odpuśćić
24:
ſłudze twemu.
Pſal: 18.

25:
Ná grzechy młodośći moiey y niewiá=
26:
domośći moie/ nie rácż pámiętáć PA=
27:
nie Boże moy.
Pſal: 24.


strona: 54

54. Modlitwy
1:
Kiedy zegar bije ták ſię modlić
2:
możeſz.
3:
NIech będźie błogoſłáwiona godźi=
4:
ná/ ktorey Pan moy IEzus Chry=
5:
ſtus dla mnie ſię národźił y vćierpiał.
6:
O Pánie Iezu Chryſte cżásu śmierći
7:
moiey przyimi do śiebie duchá mego/ te=
8:
raz w płácżliwym wygnániu y piel=
9:
grzymſtwie będącego.
10:
BOże rácż być miłośćiw mnie grze=
11:
ſznemu.
Luc: 18.

12:
Márya mátko łáſki/ mátko miłośier=
13:
dźia/ ty od nieprzyiaćielá broń nas/ á w
14:
godźinę śmierći przyimi nas. Amen.
Z Rzymſkich godźin Pánny Máryey.

15:
Modlitwá kośćielna kiedy dzwo
16:
nią w południe/ o męce Páńſkiey/
17:
zwłaſzcżá w Piątek.
Z Rzym: Mſzałá.

18:
RAcż weyźrzeć Pánie/ prośimy ćię/
19:
ná ten lud y cżeladkę twoię/ dla kto=
20:
rey chćiał Pan náſz Iezus Chryſtus/ w
21:
ręce złośliwych być podány/ y okrutną
22:
krzyżową śmierćią ſrodze vdręcżony/
23:
ktory żywieſz y kroluieſz BOg ná wieki
24:
błogoſłáwiony. Amen.
25:
NAVKA.
Niektorzy


strona: 55

Dźienne. 55.
Cżemu w Południe dzwonią ná niektorych mieyſcách.
1:
NIektorzy twierdzą/ iáko Genebrárdus w
2:
Kronice piſze/ iż to dzwonienie Kálixtus Pa=
3:
pież vſtáwił/ dla pomocy przez modlitwę Chrze=
4:
śćijánom z Turkiem walcżącym. A ſam Ianowi
5:
dwudźieſtemu y wtoremu tę vſtáwę przypiſuie.
6:
Możeſz tedy ná ten cżás modlitwę zmowić/ álbo
7:
przećiwko Pogánom/ ktorą naydźieſz w dźiewią=
8:
tym rozdźieleniu/ álbo onę/ ktorą o pokoy Páná
9:
BOgá prośimy. á tá y támże/ y miedzy Pſálmy
10:
pokutnymi w trzećim ſię rozdźiale położy. Mo=
11:
żeſz y ná mękę Páná twego wſpomnieć/
Ioan: 19.
ktory oko=
12:
ło ſzoſtey godźiny ná dźień (cżego Ian ś. dotknął)
13:
o południu ná krzyż ieſt przybity/ iáko y Wielko=
14:
nocny báránek około tegoż cżáſu do ofiáry był go=
15:
towány:
Exo: 12.
y Adam pierwſzy Oćiec náſz/ o południu
16:
do grzechu zda ſię być ſzátáńſką zdrádą náchylo=
17:
ny. bo z południá trochę od Páná BOgá w ráiu
18:
ieſt ná pokaránie przeſtępſtwá ſwego náwiedzo=
19:
ny. o cżym Moyzeſz ś. nápiſał.
Gene: 3.
Dla tego ſię też tu
20:
modlitwy o Męce Páńſkiey położyły.
21:
Wtora też Kośćielna.
Z Rzym: Mſzałá.

22:
O Pánie Iezu Chryſte Synu Bogá
23:
żywego/ ktoryś o ſzoſtey godźinie
24:
ná dźień/ dla odkupienia świátá wſzyſt=
25:
kiego/ ná drzewo krzyżowe wſtąpił/ y
26:
przenadrożſząś kreẃ twoię/ ná odpu=
27:
ſzcżenie grzechow náſzych wylał: prośi=
28:
my ćię pokornie/ ábyś po śmierći náſzey
29:
rayſkiego twego mieſzkánia z weſelem

strona: 56

56. Modlitwy
1:
nas miłośćiwie domieśćił. ktory żywieſz
2:
y kroluieſz z OYcem y z Duchem S. ná
3:
wieki wiekow. Amen.
4:
Przeżegnánie Stołu.
5:
NAVKA.
Modlitwa przy iedzeniu ſkąd.

6:
PRzeżegnánia Stołu/ ábo rácżey tych rzecży/
7:
ktorych z łáſki Bożey pożywamy ná ſtole/ ie=
8:
dni ſię wſtydzą/ iáko málowáni y oźiębli Kátho=
9:
licy/ drudzy ſię onym brzydzą/ iáko niektorzy No=
10:
wowiernicy. Ale niewiem cżego ſię tu wſtydźić/
11:
ábo cżym ſię brzydźić ma práwowierny Chrześćiá=
12:
nin. Ieſli naprzod o modlitwę idźie/ ktora ſię cży=
13:
ni nád rzecżámi nam do pośiłku ſkáźitelnych ćiał
14:
náſzych nágotowánymi; wiedźiałći y Zbáwićiel
15:
náſz Chryſtus IEzus/ iż wſzelkie rzecży przezeń ná
16:
pocżątku ſtworzone były bárzo dobre/ iáko mowi
17:
y Moyzeſz/ y po nim ś. Páweł:
Gen: 1. 1. Tim: 4.
przedſię iednák cżę=
18:
ſto w Ewángeliey ś. bezduſznym tym rzecżom do
19:
pokármu náznácżonym błogoſłáwił.
Ioan: 6. Mar: 8.
Raz pięćior=
20:
gu chłebá/ y dwiemá rybkom: Drugi raz śied=
21:
miorgu chlebá/ y troſze rybek. okrom tego co ſię
22:
dźiało przy oſtátecżney wiecżerzy iego/ y w Ema=
23:
us/ po wielebnym zmartwychwſtániu iego. A też
24:
bárzo iáśnie nas Apoſtoł ś. Páweł ná kilku miey=
25:
ſcách náuczył/ ábyſmy wſzytko co cżynimy/ w imię
26:
P. IEzuſowe cżynili: y cokolwiek ieſt pobożne=
27:
go/ y pochwalenia godnego/ o tym myślili/ y to
28:
ſkutkiem wypełniáli: áby BOg pokoiu był z ná=
29:
mi.
Coloſ: 3. Phil: 4.
Y ſtąd w ſtárodawnych Kośćielnych Hiſto=
30:
ryách/ przykłády niezlicżone práwie/ tákowego

strona: 57

Dźienne. 57.
1:
błogoſłáwienia y żegnánia chlebá/ winá/ oleiu/
2:
świec/ wody/ ſoli/ y inſzych rzecży náyduiemy: ták
3:
że niektorzy przeżegnánym chlebem chorob zby=
4:
wáli: cżego v poważnych y wiáry godnych/ y ſtá=
5:
rożytnośćią záleconych Kośćiołá powſzechnego
6:
hiſtorykow pełno; drudzy nie żegnánego pokár=
7:
mu vżywáiąc/ od cżártow opętáni bywáli: co o
8:
iedney Bogu oddáney pánnie S. Grzegorz/ da=
9:
wny Kośćielny Doktor/ y nawyżſzy Páſterz/ lu=
10:
dźiom do cżytánia w ſwych kśięgách podał (lib 1.
11:
Dialog. cap. 4.)
Niebeſpiecżno nie żegnáć ſtołu.
A ieſli idźie o Krzyż święty/ An=
12:
tychryſtowáć to zabáwká miedzy inſzemi będzie/
13:
nie dopuſzcżáć vżywánia znáku Krzyżá S. iáko o
14:
tym cżytamy v Hippolitá ś. męcżenniká y Biſku=
15:
pá ſławnego (orat. de conſu: mundi.)
Krzyżem ś. żegnánie dobrze ieſt.
Y niewiem
16:
[c]żemu nád chlebem znáku tego/ cżártom ſtráſzli=
17:
wego vżywáć nie mamy/ gdyż cżołá náſze/ z przy=
18:
kłádow rozlicżnych piſmá świętego/ y z náuki ſá=
19:
mychże Apoſtolow/ y ich namiáſtkow/ onym zná=
20:
cżymy/ piecżętuiemy/ zdobimy/ y nákoniec nieiá=
21:
ko poświącamy?
Ezech: 9. Apoc: 17.
Ieſliż záſię kogo obraża ſtanie
22:
przy oney krotkiey modlitwie/ ktora rzadko po=
23:
dobno ſię cżyni bez wſpomnienia ſłow piſmá S.
24:
á przynamniey bez modlitwy Páńſkiey/ niechayże
25:
mu to táyno nie będzie/ że y ſamże przedwiecżny
26:
Syn Boży wſtał/ kiedy w Názáreth/ w Zydow=
27:
ſkiey ſzkole/ ábo bożnicy/ Izáiaſzowe proroctwo
28:
cżytał.
Stanie w modlitwę ſtołową/ godne pochwalenia.
Luc: 4.
A gdy chlebom onym y rybom przerzecżo=
29:
nym miał błogoſłáwić/ podnioſł pierwey Boſkie
30:
ſwe ocży w niebo: iáko S. Máttheuſz y Márek
31:
wſpomináią: obrzędy y ceremonie pewne nam
32:
zálecáiąc.
Mat: 4 Mar: 6.
Cżym ſię tedy Bog prawdźiwy/ y wſzy=

strona: 58

58. Modlitwy.
1:
ſtek Kościoł iego/ wnáuce ſwey y świątobliwych
2:
zwycżáiách/ nigdy ſłuſznie nienágániony/ nie brzy=
3:
dźi/ y cżego ſię nie wſtydźi; cżemu to mierziąćżkę
4:
iednáć y wſtyd przynośić ma/ cżłowiekowi grze=
5:
ſznemu/ doiutrkowi ták doyźrzáłego rozſądku/ iá=
6:
ko oni bliſcy Apoſtołow/ Oycowie święći/ y tak
7:
okazáłey cnoty/ ábo ták wielkiey dárow Duchá ś.
8:
obfitośći/ iáko oni/ nie máiącemu? A co ſię o prze=
9:
żegnániu mowi/ toż o dźiękowániu rozumieć.
Zálecenie dźiękowánia po iedzeniu.
Bo
10:
tego nas ſwym dźiękowánim/ przy cudownych o=
11:
nych oſtátecżney wiecżerzy táiemnicách Zbáwićiel
12:
náſz náucżył/ iáko to mądrze nie ieden z Doktorow
13:
Kátholickich obacżył: á miedzy inſzemi ś. Chryzo=
14:
ſtom (Hom: 83. ſup Mat.) Y one ſłowá Máttheu=
15:
ſzá S. rozbieráiąc tenże przedźiwny Chryzoſtom
16:
(Ho: 83. in Matth:) A modlitwę (ábo śpiewánie)
17:
odpráwiwſzy/ wyſzli ná gorę Oliwną/ ták mowi:
Mat: 27.

18:
Dziękował (Pan Iezus) przed rozdawániem v=
19:
cżniom świętych táiemnic/ ábychmy y my dźię=
20:
kowáli. Modłę odpráwił/ gdy wiecżerzą ſkońcżył/
21:
ábyſmy y my toż cżynili.
22:
Przeżegnánie pierwſze Ko=
23:
śćielne.
Z Brew: Rzymſk.

24:
RAcż błogoſłáwić + Pánie nam y dá=
25:
rom tym/ ktorych z twey ſzcżodrobli=
26:
wośći vżywáć mamy. Przez Chryſtuſá
27:
Páná náſzego. A. Oycże náſz aż do końcá.
Chriſost: Hom: 56. in Matth.

28:
Drugie S. Ianá Chryzoſtomá.
29:
BLogoſłáwiony bądź PANIe BOże/

strona: 59

Dźienne. 59.
1:
ktory mię karmiſz z młodośći moiey/
2:
ktory káżdemu ſtworzeniu pokármu do=
3:
dawaſz. Rácż nápełnić ſercá náſze we=
4:
ſelem y rádośćią/ ábyſmy máiąc doſtá=
5:
tek wſzeláki/ niedoſtátku dobrych vcżyn=
6:
kow nie ćierpieli/ w Chryſtuśie Iezuśie
7:
Pánie náſzym/ z ktorym tobie y z Du=
8:
chem S. cżeść/ chwałá y pánowánie ieſt
9:
ná wieki wiekow. Amen.
10:
Dźiękowánie po ſtole.
11:
Pierwſze Kośćielne.
Z Brew: Rzymſk.

12:
DZięki tobie oddáiemy wſzechmogą=
13:
cy Boże/ zá wſzytki dobrodźieyſtwá two
14:
ie/ ktory żywieſz y kroluieſz ná wieki. A.
15:
RAcż wſzechmogący Boże ſowićie w=
16:
ſzyſtko nágrodźić wſzyſtkim dobrodźie=
17:
iom náſzym/ żywotem wiecżnym/ dla i=
18:
mieniá twego świętego. Amen.
19:
A duſze wiernych Bożych niech z mi=
20:
łośierdźia BOżego w pokoiu odpocży=
21:
wáią. Amen. Oycże náſz. etc.
22:
Drugie S. Chryzoſtomá.
Chryſost: Hom: 56. in Matth.

23:
CHwałá tobie Pánie/ chwałá tobie
24:
ſwięty/ chwałá tobie Krolu/ żeś nas
25:
nákarmić y vweſelić racżył. Rácż nas

strona: 60

60. Modlitwy
1:
Duchem S. nápełnić/ ábyſmy byli nále=
2:
źieni wdźięcżnemi przed oblicżnośćią
3:
máieſtatu twego/ żebychmy nie byli
4:
poháńbieni/ kiedy káżdemu we=
5:
dług ſpraw iego płáćić bę=
6:
dźieſz. Amen.
7:
Modlitwy Nieſzporne y
8:
Wiecżorne/ z Kośćielnych
9:
wyięte.
Z Rzym: godźin P. Máryey.

10:
W Imię Oycá + y Syná + y Duchá
11:
świętego + Amen.
12:
BLogoſłáwiony bądź Pánie BOże w

strona: 61

Wiecżorne. 61.
1:
Troycy iedyny/ teraz y záwżdy/ y przez
2:
nieſkońcżone wieki wiekow. Amen.
3:
Pſalm 99. piękną do chwa=
4:
ły Bożey pobudkę w ſobie
5:
zámykáiący.
6:
Iubilate Deo.
7:
SPiewayćie BOgu wſzyścy ná źiemi
8:
mieſzkáiący: ſłużćie Pánu z weſelem.
9:
Przychodźćie przed oblicże iego w rá=
10:
dośći.
11:
Wiedzćie to/ iż tan Pan ieſt Bogiem:
12:
od niego ieſteſmy ſtworzeni/ a nie ſámi
13:
od śiebie.
14:
O ludu iego/ y owiecżki páſtwiſká ie=
15:
go/ wnidźćie w bramy iego z wyſławiá=
16:
niem: á w páłacách iego/ w pieśniách
17:
go wychwalayćie.
18:
Chwalćie imię iego/ ábowiem wdźię=
19:
cżny Pan ieſt: ná wieki (trwa) miłoſier=
20:
dźie iego/ á od narodu do narodu pra=
21:
wda iego.
22:
Chwałá Oycu/ y Synowi/ y Ducho=
23:
wi świętemu:
24:
Iáko byłá ná pocżątku/ y teraz/ y zá=
25:
wżdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
26:
Pſalm 116.
Chwalćie


strona: 62

62. Modlitwy
1:
CHwalćie Pána wſzyścy narodowie:
2:
wyſławiayćie go wſzyścy ludźie.
3:
Abowiem vtwierdźiłá ſię nád námi
4:
dobrotliwość iego: á prawdá Páńſka
5:
trwa ná wieki.
6:
Chwałá Oycu/ y Synowi/ y Ducho=
7:
wi świętemu:
8:
Iáko byłá ná pocżątku/ y teraz y zá=
9:
wżdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
10:
Pſalm 133.
11:
OTo teraz oddayćie chwałę Pánu:
12:
wſzyścy ſłudzy Páńſcy.
13:
Ktorzy ſtoićie w domu Páńſkim:
14:
w śieniách gmáchu Bogá náſzego.
15:
Y w nocy ku iego świętemu mieſzká=
16:
niu ręce wáſze śćiągayćie: y błogoſłáw=
17:
ćie Pánu.
18:
Niechże y tobie PAN błogoſłáwi z
19:
Syonu: ktory ſtworzył niebo y źiemię.
Temu to Dawid mowi/ ktory iego náuki o chwale Páńſkiey vſłucha.

20:
Chwałá Oycu. etc.
21:
Hymn Kośćielny.
Z Brew: Rzymſk.

22:
PRzed dokońcżeniem dniá tego/
23:
Prośimy ćię Páná ſwego:
24:
Rácż nas ſtrzedz ſwoie ſtworzenie/
25:
Anyelſkie day obronienie.

strona: 63

Wiecżorne. 69.
1:
Sny od nas oddal ſzkodliwe/
2:
Nocne obłudy zdrádliwe:
3:
Nie day ćiał náſzych cżyſtośći/
4:
Szátáńſkiey plugáwić złośći.
5:
Oycże náſz przez Syná twego/
6:
Day to/ Iezuſá miłego:
7:
W iednośći Duchá świętego/
8:
Z tobą kroleſtwá iednego.
9:
O świętym imieniu IEZVS,
10:
cżęść Hymnu S. Bernárdá.
11:
Ieſu dulcis memoria.
Náyduie ſię w kśięgách iego
Ieſu dulcis

12:
IESV twoie wſpominánie/
13:
Práwe ieſt náſze kochánie/
14:
A żadna roſkoſz/ godnośćią
15:
Nie zrowna z twą przytomnośćią.
Nil canitur.

16:
Nic ku śpiewániu milſzego/
17:
Ku ſłuchániu wdźięcżnieyſzego/
18:
Ku rozmyślániu ſłodſzego/
19:
Nie máſz nád Syná Bożego.
Ieſu dulcedo.

20:
IESV przedźiwna ſłodkośći:
21:
Myśli przedźiwna świátłośći:
22:
W weſelu/ ſtudnio żywiąca/
23:
Y w roſkoſzy przodkuiąca.
Ieſu ſpes.

24:
Nádźieio pokutuiącym/
25:
Iákoś łáſkáwy proſzącym?
26:
Iákoś dobry ſzukáiącym?

strona: 64

64. Modlitwy
1:
IESV á coż náyduiącym?
Ieſu rex.

2:
O IESV Krolu przedźiwny/
3:
Zwyćiężco w mocy prześilny:
4:
Słodkośći niewyſłowiona/
5:
W poćiechách nieogárniona.
Neo lingua.

6:
Ięzyk nie może wyſłowić/
7:
Pioro nie może wyłożyć:
8:
Co to ieſt ćiebie miłowáć/
9:
Wie komuś pocżął ſmákowáć.
Deſidero te.

10:
Pragnę ćię cżęſto moy Pánie/
11:
Hey/ náwiedz grzeſzne mieſzkánie:
12:
Kiedyż mię twą łáſkáwośćią
13:
Vćieſzyſz y obecnośćią?
Ieſu ſūma.

14:
IESV dźiwna łáſkáwośći/
15:
Cudowna ſerca wdźięcżnośći:
16:
Nieogárniona litośći/
17:
Ciągni mię do twey miłośći.
Ieſu mi bone.

18:
Dayże IESV, mey krewkośći/
19:
Vcżućie twoiey ſłodkośći:
20:
A po tey świeckiey márnośći/
21:
Domieść mię wiecżnych rádośći.
Tu mētis.

22:
Tyś myśli moiey kochániem/
23:
Miłośći piecżętowániem:
24:
Tyś/ IESV mym vwielbieniem/
25:
Swiátá wſzyſtkiego zbáwieniem.
Te coeli.

26:
Twoie IESV wyſławiánie/
27:
Nigdy w niebie nie vſtánie:

strona: 65

Wiecżorne. 65.
1:
Tyś twego ludu kochániem/
2:
Grzeſznych z Oycem poiednániem.
Quē proſequamur

3:
Y teraz my twe ſtworzenie/
4:
Weſołeć śpiewamy pienie:
5:
Day IESV dobre ſkonánie/
6:
W twoiey chwale przebywánie. A.
7:
Rácż Pánie iáko w oku źrzenice
8:
ſtrzedz nas. Pod ćieniem ſkrzydeł
9:
twoich rácż záchowáć nas.
Pſal: 16.

10:
Antiphona. Záchoway nas Pánie cżu=
11:
iące: rácż nas ſtrzedz ſpiących: ábyſmy
12:
z Pánem Chryſtuſem w cżuynośći trwá
13:
li/ á w pokoiu odpocżywáli.
Z Brew: Rzymſk.

14:
Hymn Pánny S. Máryey.
15:
Magnificat.
Luc: 1.

16:
WIelbi wielce duſzá moiá Páná.
17:
Y rozrádował ſię duch moy/ w
18:
Bogu zbáwićielu moim.
Drudzy wolą mowić wyſławia wielce.

19:
Abowiem weyźrzał ná poniżenie ſłu
20:
żebnice ſwoiey: bo od tego cżáſu błogo=
21:
ſłáwioną mię názywáć będą wſzyścy
22:
narodowie.
23:
Bo ſpráwił mi wielkie rzecży/ ktory
24:
w sile potężny ieſt/ á święte imię iego.
25:
A miłośierdźie iego od pokolenia do
26:
pokolenia (tym pokazáne) ktorzy ſię

strona: 66

Modlitwy
1:
go boią.
2:
Dokazał mocy w rámieniu ſwoim:
3:
roſproſzył hárde w myśli ſercá ſwego.
4:
Złożył mocarze z máieſtatu/ á pod=
5:
wyżſzył pokorne.
6:
Láknące nápełnił dobrámi/ á bogáte
7:
głodne opuśćił.
Bogáte/ to ieſt/ doſtátkiem vnieśione.

8:
Przyiął Izráelá ſługę ſwego/ wſpo=
9:
mniawſzy ná miłośierdźie ſwoie.
10:
Ták iáko mowił do przodkow náſzych
11:
do Abráámá/ y naśienia iego (trwáią=
12:
cego) ná wieki.
13:
Chwałá Oycu y Synowi y Duchowi ś.
14:
Iáko byłá ná pocżątku/ y teraz/ y zá=
15:
wżdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
16:
NAVKA.
Dźieśięć rzecży ma w ſobie Magnificat.

17:
OKazáły w nacue y w cnoćie Theolog Ian
18:
Gerſon tę pioſnkę názwał nie zle inſtru=
19:
mentem o dźieśiąći ſtrunách. Bo w niey w dźie=
20:
śiąći wierſzách/ dźieśięć rzecży Pánná przenado=
21:
ſtoynieyſza wyſławia w Pánu Bogu: Wielmo=
22:
żność/ doſtátek/ Miłośierdźie oney ſámey poka=
23:
záne/ Swiątobliwość/ Litość drugim pokazáną/
24:
Moc/ Spráwiedliwość/ Szcżodrobliwość/ w ſło
25:
wie niepochybność/ y miánowićie łáſkę y táiem=
26:
nicę wćielenia Páńſkiego. Nadobnie w niey pier=
27:
wey zá ſwoie/ potym zá wſzytkiego świátá dobro
28:
dźieyſtwá Pánu Bogu dźiękuie święta y mądra

strona: 67

Wiecżorne.
1:
Pánná.
Wykład tey pieśni
Duſzę y duchá w tym pieniu Bázylius ś.
2:
zá iedno bierze. Może ſię przedſię duſzá do rozu=
3:
mu/ duch do woley śćiągáć. Dotknął tego wykłá=
4:
du Orygenes in Lucam. Poniżenie o pokorze rozu
5:
mie W. Bedá in Lucam. drudzy o niegodnośći.
6:
Hárdość w myśli cżártom tu przypiſał Cyryllus:
7:
Theophiláktus Zydom. Przyięćie w łáſkę Izráe=
8:
lá/ o wćieleniu Páńſkim Doktor ieden in Catena
9:
D. Thomae wyłożył.
Zdawná wſtawáią ná Magnificat.
Stárowiecżnośći wſtawá=
10:
nia ná śpiewánie tey pioſnki/ nie zámilcżał w pi=
11:
ſániu ſwym przed ośmią ſet lat W. Bedá. Go=
12:
dne tey vcżćiwośći y ſámo prorockie práwie (iáko
13:
to Orygenes obacżył) pienie/ y piſmo zgołá S. y ſá
14:
má przenadoſtoynieyſza Pánná y Mátká BOża
15:
Márya. ktora ná inſzych mieścách Ewángeliey ś.
16:
krotko/ ſześć kroć mowiąc/ w dźiękowániu Pánu
17:
Bogu nadłużſza ieſt/ nie bez táiemnice/ y náuki.
18:
Antiphonę powtorz. Záchoway nas. etc.
Z Brew: Rzymſk.

19:
Kyrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Kyrie
20:
eleiſon. Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
21:
Wierzę w Bogá etc. Błogoſłáwio=
22:
ny ieſteś Pánie Boże oycow náſzych.
23:
Chwálebny y wyſławiánia godny ná
24:
wieki. Blogoſłaẃmy Oycá y Sy=
25:
ná z Duchem świętym. Chwalmy
26:
go/ y wielce wyſławiaymy ná wieki.
27:
Błogoſłáwiony ieſteś Pánie ná nie=
28:
bieſkiey wyſokośći. Godny cżći/ wie=
29:
lebny/ y nád wſzyſtko podwyżſzony ná

strona: 68

Modlitwy
1:
wieki. Niechayże nam + błogoſłáwi
2:
y ſtrzeże nas wſzechmocny y miłośier=
3:
ny Pan. Amen. Rácż Pánie w
4:
te nocne ćiemnośći. Vchowáć nas
5:
wſzelkiego grzechu plugáwośći. Zmi
6:
łuy ſię nád námi Pánie. Zmiłuy ſię
7:
náſz Pánie. Niechay miłośierdźie
8:
twoie/ Pánie/ pokaże ſię nád námi.
9:
Gdyż w tobie nádźieię pokłádamy. V.
10:
Rácż Pánie wyſłucháć modlitwę moię.
11:
A wołánie moie niechay przyidźie
12:
przed oblicżność twoię.
13:
Modlitvva.
Z Brew: Rzymſk.

14:
RAcż náwiedźić Pánie/ prośimy ćię/
15:
mieſzkánie náſze/ á wſzelkie zdrády
16:
niepzyiaćielſkie rácż od niego oddálić:
17:
niechay święći Anyołowie twoi w nim
18:
przebywáią ktorzyby nas w pokoiu ſtrze
19:
gli: á twoie błogoſłáwieńſto + nie=
20:
chay nád námi przebywa wiecżnie. Przez
21:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
22:
O Niechayże nam błogoſłáwi y ſtrze=
23:
że nas wſzechmocny y miłośierny Pan/
24:
Oćiec + Syn + y Duch + święty. Amen.
Rozbieranie


strona: 69

Wiecżorne.
1:
ROZBIERANIE
2:
SVMNIENIA NA KA=
3:
ZDY DZIEN.
4:
NAVKA.
Pięć rzecżj ma rozbieránie ſumnienia.

5:
PIęć rzecży w ſobie záwiera Dźienne z ſwym
6:
ſumnieniem obráchowánie.
1.

7:
Naprzod podźiękowánie zá bobrodźieyſtwá Bo
8:
że/ zwłaſzcżá te ktoremiś ieſt tego dniá opátrzony.
2.

9:
Potym prośbę o poznánie przewinienia dniá
10:
onego/ ieſli ſię iákim máieſtat Páńſki wiádomie
11:
ábo niewiádomie obráźił.
3.

12:
Potrzećie przebieżenie myślą krotkie wſzytkich
13:
godźin dźiennych/ vważáiąc iáko ſię ſtrawiły.
4.

14:
Pocżwarte żal zá grzechy/ ieſli ſię ktore w duſzę
15:
twoię wkrádły dniá onego: ábo podźiękowánie
16:
Pánu Bogu/ ieſli ſię nic znácżnego nie przydáło.
5.

17:
Nákoniec wolą do polepſzenia/ z krotką Mo=
18:
dlitwą.
19:
Modlitwy przy rozbierániu
20:
ſumnienia.
Ma ią Verepaeus capi: 1. prec. ex Virid. ſpirituali.

21:
O Wſzechmogący wiecżny Boże/ dźię
22:
kuię ia tobie/ żeś mię racżył z łáſki
23:
twoiey dnia dźiśieyſzego ſtrzedz y bro=
24:
nić ode złego (tego ábo owego.)
25:
Możeſz przydáć y to Kośćielne podźiękowánie.
26:
CHwałá Oycu y Synowi y Duchowi
27:
świętemu: Iáko byłá ná pocżątku/ y te=

strona: 70

Modlitwy
1:
raz/ y záwżdy/ y ná wieki wiekow. A.
2:
PRoſzę záś máieſtatu twego/ ábyś ra=
3:
cżył mnie grzeſznemu wiłośćiwie odpu=
4:
śćić/ cżymemkolwiek dniá dźiśieyſzego/
5:
myśląc/ mowiąc/ y cżyniąc/ wyſtąpił.
6:
A to rácż vcżynić przez mękę gorzką/ y
7:
niewinną śmierć twoię.
8:
Przyday chceſzli ktory Pſalm Pokutny.
9:
RAcżże mię nápotym (Boże miłośći=
10:
wy) od wſzelkiego niebeſpiecżeńſtwá du
11:
ſznego y ćieleſnego bronić: ábym zdro=
12:
wo wſtał ku oddániu chwały imieniu
13:
máieſtatu twego: y ábym tobie w dźię=
14:
kowániu cżyſtym ſercem/ y nie pomázá=
15:
nȳ ćiáłem ochotnie y weſoło ſłużyl. A.
16:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya. Wierzę
17:
w Bogá. Boże bądź miłośćiw mnie
18:
grzeſznemu.
19:
Márya/ mátko łáſki/ mátko miłośier=
20:
dźia: Ty od nieprzyiaćielá broń nas/ á w
21:
godźinę śmierći przyimi nas. Amen.
22:
Modlitwy wiecżorne ábo
23:
nocne/ po rozebrániu ſumnie=
24:
nia/ W. Ludowiká Blozyuſzá.
In Scrin: ſpirituali


strona: 71

Wiecżorne.
1:
Do Páná IEzuſa.
2:
O Pánie Iezu Chryſte/ zgrzeſzyłem/
3:
zgrzeſzyłem: zmiłuy ſię nádemną/
4:
boś ieſt łáſkáwy y miłośierny. Ia wſzy=
5:
ſtkie grzechy moie/ wſzelkie wyſtępki y
6:
niepilnośći moie/ kłádę w krwáwe rá=
7:
ny twoie: wſzelákie przewinienia moie
8:
wrzucam w niezbrodzone morze miło=
9:
śierdźia twego/ áby ſię tám wniwecż o=
10:
broćiły. Mam nadźieię w niezmierney
11:
dobroći twoiey. Rácż mię omyć przena=
12:
cżyſtſzą krwią twoią: odpowiáday (Oy=
13:
cu niebieſkiemu) y vcżyń doſtátecżną na
14:
grodę zá mię. Oto prágnę tego/ ábym ſię
15:
zá pomocą twoią popráwił/ y o to ſię
16:
ſtáráć będę. Wyrzekam ſię wſzyſtkiego co
17:
ſię tobie nie podoba. Rácż mię potwier
18:
dzáć łáſką twoią/ Pánie Boże moy. A.
19:
Druga do tegoż Páná.
Tegoż.

20:
O Dobry Iezu/ dźiękuię tobie zá wſzel
21:
kie dobrodźieyſtwá y dáry/ ták du=
22:
ſzy/ iáko y ćiáłu ſłużące/ ktorychem nie
23:
godźien. Polecam dobrotliwośći two=
24:
iey tey nocy duſzę y ćiáło moie: polecam
25:
y to miáſto/ y ten dom. Rácż mi to dáć/
26:
ábym wſtydliwie y świątobliwie tę noc

strona: 72

Modlitwy
1:
przeſpał/ ná cżeść y chwałę imieniá twe
2:
go: złącżywſzy záſnienie moie/ z oną mi
3:
łośćią twoią/ ktorą ty przywiedźiony/
4:
BOg moy/ w przyiętym cżłowiecżeń=
5:
ſtwie/ racżyłeś odpocżywáć/ y ſpáć ná tȳ
6:
świećie/ ku cżći Oycá twego/ y dla zbá=
7:
wienia wſzyſtkiego narodu ludzkiego.
8:
Proſzę y prágnę tego/ áby káżde tchnienia
9:
moie tey nocy (możeli być) ná twoię ſię
10:
chwałę obracáły/ y tobie (Panu memu)
11:
miłość y wdźięcżność pokázowáły. A.
12:
Do błogoſłáwioney Pánny
13:
Máryey.
Tegoż.

14:
O Márya (prawdźiwa Pánno/ y mát
15:
ko Bogá prawdźiwego) pokaż mi=
16:
łoſierdźie nádemną: ábowiem miłoſier
17:
na ieſteś/ y litośći pełná. Ziednay mi
18:
grzechow odpuſzcżenie. Porucżam ſię
19:
opiece twey tey nocy: broń mię (modli=
20:
twą ſwiętą twoią) od wſzelkich nieprzy
21:
iaćielá duſznego náiázdow/ ábym cżyſto
22:
potrzebnego ſnu vżyć mogł/ ná chwałę
23:
Bożą. Amen.
24:
Do właſnego Anyołá ſtrożá.
Tegoż.

25:
O Swięty Anyele Boży/ kśiążę ślá=
26:
chetne/ ſtrożu y przyſtáwie moy

strona: 73

Wiecżorne
1:
wierny/ pokaż miłośierdźie nádemną.
2:
Dźiekuię tobie za ſtraż twoię y zá mi=
3:
łość/ ktorą mnie niegodnemu pokázu=
4:
ieſz. Polecamći tey nocy duſzę y ćiáło
5:
moie: Rácż mię (przycżyną twą) bro=
6:
nić ode wſzego złego/ ábym w świętym
7:
pokoiu záſnął y odpocżywał. Amen.
8:
Kłádąc ſię modlitwá/ W.
9:
Ianá Lánſpergiuſzá.
In phar: diuin: am: lib: 2. parte.1.

10:
POkoy + Páná náſzego Iezuſá Chry
11:
ſtuſá/ niepokalána niewinność na=
12:
świętſzey y wiekuiſtey Pánny Máryey/
13:
známię + Krzyżá S. moc męki + zbá=
14:
wićielá náſzego/ ſtraż świętych Anyo=
15:
łow/ przycżyná wſzyſtkich Swiętych/
16:
niechay odemnie odpędzą wſzelkie nie=
17:
przyiáćioły moie/ y niechay mię vcho=
18:
wáią káżdego grzechu/ y wſzelkiego nie
19:
beſpiecżeńſtwá duſznego y ćieleſnego. A.
20:
W imię Oycá + y Syná + y Duchá
21:
świętego + A. Oycże náſz. Zdrowáś Már.
22:
Wierzę w Bogá. etc.
23:
NAVKA.
24:
MOdlitwy te/ ábo tym podobne odpráwiwſzy/
25:
miey ná to pilne oko/ ábyś w iákim dobrym y po=
26:
bożnym rozmyślániu záſnął: żeby y oſtátki myśli
27:
twoich/ iáko mowi Krol y Prorok Dawid/
28:
święto cżyniły P. Bogu twemu.
Pſal: 75.


strona: 74

Modlitwy
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE WTORE.
3:
O przenadoſtoynieyſzey Ofie=
4:
rze Mſzey świętey.
5:
NAVKA.
Skąd to ſłowo Mſza.

6:
VWaż tu/ Chrześćijáninie miły/ z pilnośćią te
7:
rzecży. Naprzod iż Ofiárá tá święta/ ktorą
8:
po Polſku Mſzą názywamy/ bądź z Láćińſkiego
9:
ſłowá Miſſa, bądź rácżey z Zydowſkiego Min=
10:
chách/ álbo Miſſáth
O Mſzey S. świádectwá.
(z ktorych ſłowek pierwſze
11:
znácży v Máláchaſzá w pierwſzym/ ofiárę zwierz=
12:
chnią/ drugie záſię v Moyzeſzá w piątych Kśię=
13:
gách/ w ſzeſnaſtym rozdźiale/ ofiárowánie dobro=

strona: 75

przy Mſzey.
1:
wolne) oná to ieſt ofiárá/ ktorą kápłan nawyżſzy
2:
przed Zakonem Moyzeſzowym Melchiſedech w
3:
chlebie y w winie figurował:
Gene: 14. Dan: 11.
y ktorą Dániel vſtá=
4:
wicżną ofiárą názwał/ y naiázdy Antychryſtowe
5:
przećiwko niey/ dawno opowiedźiał: y ktorey
6:
ſam Pan BOG ofiáry cżyſtey v Máláchiaſzá ty=
7:
tuł dał:
Mala: 1.
y ktorą Chryſtus Pan/ iáko kápłan/ we=
8:
dług obrzędu Melchiſedechowego/ przy oſtátecż=
9:
ney wiecżerzey odpráwił/ gdy v Lukaſzá S. mo=
10:
wił:
Luc: 22.
To ieſt Ciáło moie/ ktore zá was bywa da=
11:
wáne: y poſtánowił/ gdy rzekł do Apoſtołow:
12:
To cżyńćie ná pámiątkę moię (iáko tego dowo=
13:
dźi S. Ireneus/ Cypryan/ Auguſtyn/ y inni Ko=
14:
śćiołá powſzechnego Doktorowie)
Iren: li: 4. cap: 32. Cypr: li: 2. epiſt: 3. Auguſt: in Pſalm: 33.
y ktorą P. Bo
15:
gu Apoſtołowie święći oddawáli/ gdy Száwłá y
16:
Bárnábę ná Apoſtolſtwo wyſádźić mieli. iáko o
17:
tym ſpráwy Apoſtolſkie doſyć wyráźne świádec=
18:
two dáią:
Acto: 13.
y ktora ná koniec przez pułtorá tyśiącá
19:
lat/ y więcey/ ná mieścách roznych/ z poćiechą y
20:
pożytkiem Kośćiołá Bożego/ nieprzeſtáynie prá=
21:
wie/ byłá do tego cżáſu Pánu Bogu oddawána/
22:
y będźie do dniá ſądnego ofiárowána.
Pożytki Mſzey ś. rozmáite. Matt: 26. Luc: 22. Amb: Li: 4. de Sac: ca: vltimo. Aug: Li: 4. de Trinit

23:
Potym bądź tego pewien/ że y z cżytánia y z ſłu=
24:
chánia iey/ niewyſłowiony pożytek wiernym Ch=
25:
ryſtuſowym rośćie. Tá iż ná odpuſzcżenie grze=
26:
chow miáłá być ofiárowána/ ſam ćię P. Chryſtus
27:
náucżyć tego racżył przy oſtátecżney wiecżerzy/ ie=
28:
dno ſię dołoż o tym S. Ewángeliſtow/ y praw=
29:
dźiwych Ewángeliey Páńſkiey wykłádácżow/
30:
Ambrożego S. y Auguſtyná wielebnego.
31:
Iż też Pánu Bogu przyięmna miáłá być/ doſyć
32:
znácżnie v Máláchiaſzá Proroká o tym ſamże ten

strona: 76

Modlitwy
1:
powiedźiał/ ktory vkochánie y vpodobánie ſwo=
2:
ie w namilſzym Synu/ świátu potym opowie=
3:
dźiał.
Mala: 1.
Tę zá fortunne rzecży potocżnych poſtępki
4:
Pánu Bogu dawno y ſwieżo przeminęłych cżáſow
5:
ofiárowano/ o cżym naydźieſz v S. Klemenſá v=
6:
cżniá Apoſtolſkiego/ S. Ianá Złotouſtego/ y in=
7:
nych Kośćielnych Doktorow niepochybne świá=
8:
dectwá.
Clemēs li: 8. Con: Apo: ca: 18. Chryſost: Homil: 21. in Act.
Tą cżártá przeklętego z domu wypędzo=
9:
no/ iáko Auguſtyn S. świádcży.
Aug: li: 22 de Ciuita: cap: 8.
Tę ná vcżcżenie
10:
świętych Bożych Pánu Bogu oddawano. O cżym
11:
miedzy inſzymi Cypryan przeſławny męcżennik
12:
nápiſał.
Cyp: li: 4. Epist: 3.
Tą y zá vmárłe Páná Bogá vbłagano/
13:
o cżym wiele piſmá ś. Auguſtyná/ ſtárowiecżne=
14:
go Tertulianá/ y inſzych naydźieſz S. oycow.
Aug: li: 9. confe: ca: 11. 12. Ter: li: de cor: mili.
A
15:
krotko mowiąc iedną tą ofiárą y ná duſzy y ná ćie
16:
le y ná zwierzchnich rzecżách nie iednego rátowa=
17:
no: iáko to teraz wſpomniáne świádectwá poká=
18:
zuią: y ſámá iedná/ wſzytek pożytek onych troiá=
19:
kich ofiar Zydowſkich/ to ieſt cáło palonych/ zá
20:
grzechy ofiárowánych/ pokoiowych (álbo ſpokoy
21:
nych) pewnie záwiera/ iáko ćię y te świádectwá
22:
Doktorow S. teraz námienione/ tego náucżáią.
23:
Nápiſał to przeſławny Láćińſki Doktor Bedá (in
24:
quodam tractatu) o Mſzey ś. Kápłan bez ſłuſzney
25:
przeſzkody Mſzą opuſzcżáiący/ vymuie/ ile w nim
26:
ieſt/ Troycy ś. cżći y chwały/ Anyołom weſela/
27:
grzeſznym odpuſzcżenia/ ſpráwiedliwym pomocy
28:
y łáſki/ w cżyścu będącym ochłody/ Kośćiołowi
29:
duchownego Chryſtuſowego dobrodźieyſtwá/ á
30:
ſámemu ſobie lekárſtwá y rátunku. Toż rozumiey
31:
o tym/ ktory o iey ſłuchánie máło dba/ ábo przy
32:
niey nie rad bywa. A ieſli roſkoſzna rzecż y poży=

strona: 77

przy Mſzey.
1:
tecżna byłá poglądáć ná Boſką twarz Iezuſá Ch=
2:
ryſtuſá z narodem ludzkim ná tym płácżliwym pá
3:
dole miłośćiwie mieſzkáiącego:
Luc: 10.
rozumiey żeć y to
4:
nie máła/ ſtać przy prawdźiwey y rzecżywiſtey o=
5:
blicżnośći/ á co więtſza/ ofierze tegoż Páná twego/
6:
iſtotnie w Sákrámenćie naświętſzym przytomne
7:
go: ácżkolwiek y z ſtrony Boſtwá/ y z ſtrony cżło=
8:
wiecżeńſtwá cudownym obycżáiem zákrytego. Bo
9:
omylnym w ſłowie nie ieſt/ áni był/ ktory mowił:
1. Cor: 11. Ioan: 6.

10:
To ieſt ćiáło moie/ ktore zá was będźie wydáne. y
11:
ktory rzekł: kto pożywa mnie/ będźie żył dla mnie.
12:
Nákoniec co ſię dotycże Ceremoniy Mſzey ś.
13:
ták rozumiey/ iż ácżkolwiek tá przenadoſtoyniey=
14:
ſza ofiárá/ według náuki S. Klemenſá Alexán=
15:
dryiſkiego/ należy oſobliwie ná tych trzech rze=
16:
cżách
Clemēs li 4. Stron Mſza ná czym należy.
(ktore przy wiecżerzy Páńſkiey w Ewánge=
17:
liey S. naydźieſz) to ieſt ná poświącániu/ ofiá=
18:
rowániu y vżywániu/ á naprzod y oſobliwie ná
19:
poświącániu/ wſzákoż iednák y przycżynić ſię mo=
20:
gły ceremonie niektore/ y pożytecżnie ſię przycży=
21:
niły.
1. Cor: 14.
Mogły ſię przycżynić. bo chce S. Páweł/
22:
áby wſzytko miedzy námi vcżćiwie y porządnie ſię
23:
odpráwowáło. A ktoż ná oko nie widźi więtſzey
24:
vcżćiwośći y porządku/ kiedy y przed poświącá=
25:
niem y po poświącániu rozmáite ſię pobudki do
26:
nabożeńſtwá ludzkiego daią?
Co o ceremoniách rozumieć
á tákie ieſzcże pobud
27:
ki/ że ie maſz ábo od ſámych Apoſtołow/ ábo od
28:
ich namiáſtkow: iákoć ſię przy káżdey cżąſtce S.
29:
Mſzey to niżey w modlitwách krotko (ná kráiu)
30:
pokaże. Náucża też tenże Apoſtoł Philipenſy/
Phil: 4.
á=
31:
by cokolwiek ieſt wſtydliwego/ ſpráwiedliwego/
32:
świętego/ pobożnego etc. tego ſię trzymáli: á Ko=

strona: 78

Modlitwy
1:
śćielne śpiewanie (ktore ſię trzemá ięzykámi/ Zy=
2:
dowſkim/ Greckim/ y Láćińſkim/ dla zgody/ y tych
3:
ięzykow ſpániáłośći/ y poſpolitośći/ przy Mſzey ś.
4:
odpráwuie) áza nie święte y nie pobożne ieſt?
Stárodawność ich.
ábo
5:
y vbiory kápłáńſkie/ áza nieprzyſtoyne y nie vcżći
6:
we? á ieſzcże ſtárowiecżnośćią zálecone.
Heb: 13.
Bo Oł=
7:
tarze naydźieſz v Páwłá S. y owſzem w náuce
8:
Chryſtá Páná náſzego.
Matt: 5.
okrom rozlicżnych o nich
9:
hiſtoryi y świádectw. Alby y Biſkupie infuły v
10:
Euzebiuſzá hiſtoryká ſtárodawnego.
Euſe: li: 10 cap: 4.
Ornaty/ pá=
11:
ſy/ mánipularze/ korporały/ y humerały w Litur=
12:
giách Bázyliuſzá y Chryzoſtomá S. Obruzy y
13:
kielichy v Opátá ſtárowiecżnego Biſkupá Mi=
14:
lewitáńſkiego.
Opt: li: 6. cō: Parm
Swiece v Hieronymá wielebne=
15:
go/
Hier: contra Vigil.
okrom inſzych rzecży kośćielnych y ſwiádectw/
16:
ábo dowodow o nich. Pożytecżnie ſię też te cere=
17:
monie przycżyniły. bo okrom inſzych pożytkow/
18:
maſz w nich krotkie zámknienie y ſummę żywotá
19:
y Męki Páńſkiey/ tym/ ktoryć ſię tu záraz
20:
przełoży/ obycżáiem.
21:
Wykład Ceremoniy ábo obrzę=
22:
dow Mſzey świętey/ to ieſt śpie=
23:
wánia y vbiorow iey.
24:
DAieſz ſię naprzod winnym Pánu Bogu twe=
25:
mu/ y Swiętym iego/ ktoreś z Pánem o
26:
gniew przypráwił: ábyś ono wypełnił co Sálo=
27:
mon powiedźiał:
Prou: 18.
Spráwiedliwy ná pocżątku mo
28:
wy ſwoiey/ ſam ná ſię ſkárży: ábyć ſumnienie złe
29:
murem y przegrodą do miłośćiwego wyſłuchánia
30:
prośb twoich nie było: y záraz myślą ſię nabożnie
31:
zánośić maſz ná kápłaná nawyżſzego Iezuſá Chry=

strona: 79

przy Mſzey.
1:
ſtuſá/ ná ktorego wſzytek ćiężar grzechow twoich
2:
z ſtrony kaźni y vćierpienia/ obálił ſię z Boſkiego
3:
przeyźrzenia/ á nád tobą łáſkáwego zmiłowánia.
Wykład śpiewánia Mſzej świętey.
Iſa: 45.

4:
Introit y Kyrie wznawia káżdemu one gorące
5:
prośby Swiętych Bożych/ przyśćia ná świát Sy
6:
ná Bożego przez kilká tyśięcy lat vprzeymie y
7:
chętliwie cżekáiących.
8:
Pienie Anyelſkie znácży národzenie iego.
Luc: 2.

9:
Winſzowánie pokoiu y łáſki onemi ſłowy wy=
10:
ráżone (Pax vobis, Dominus vobiſcum) przekłádać
11:
rozlicżne á bárzo łáſkáwe iego wziáwienie/ ktore
12:
ſię sſtáło páſterzom/ Krolom/ Symeonowi/ An=
13:
nie/ y Doktorom.
Luc: 2. Mat: 2.

14:
Modlitwy wznawiáiąć gorące nabożeńſtwo
15:
iego/ od dźiećinnych lat/ áż do chrztu iego S.
16:
Epiſtołá kazánieć Ianá Chrzćićielá ná pámięć
17:
przywodźi.
Luc: 3.

18:
To co po niey śpiewáią (Grádałem to poſpo=
19:
lićie y Tráktem zowią) ſtáwi ocżom ſercá twego
20:
potężne ſkruſzenie opocżyſtych ſerc Zydow bezbo=
21:
żnych przez Ianá S. kazánie y náukę.
22:
Ewángelia brzmi w vſzách twoich miaſto ka=
23:
zánia Páná Iezuſowego.
Luc: 4.

24:
Kredo/ náwrocenie niezlicżoney mocy ludźi/
25:
przez náukę Páná twego/ Chrześćijánom przed o=
26:
cży kłádźie.
Luc: 8.

27:
Ciche modlitwy przed Praefácyą/ znáczą táiem=
28:
ne á ſkryte mieſzkánie Páńſkie w Ephrem miá=
29:
ſtecżku przed męką iego.
Ioan: 11.

30:
Praefácya y Sanctus wyraża one Zydowſkie gło=
31:
ſy/ ktoremi weſoło Páná ná ośiełku iádącego z
32:
tryumphem witáli.
Mat: 24.


strona: 80

Modlitwy
1:
Drugie ćiche modlitwy/ onoć táiemne z miłymi
2:
przyiaćiołmi mieſzkánie ná myśl przywodzą/ ktore
3:
Pan twoy miał tuż práwie przed śmierćią ſwoią.
4:
Podnoſzenie Ciáłá Páńſkiego/ przekłádać vmę=
5:
cżenie/ vkrzyżowánie/ y z Krzyżem świętym pod=
6:
nieśienie Iezuſá miłego.
Ioan: 19.

7:
Trzećie ćiche modlitwy/ vpomináią ćię/ ábyś
8:
wſpomniał ná one trzy godźiny/ przez ktore Pan
9:
twoy hániebnie roſpięty wiśiał ná krzyżu/ po w=
10:
ielkiey cżęśći milcżąc/ á ledwie ſiedm ábo ośm ſłow
11:
táiemnic pełnych vſty Boſkimi wymawiáiąc.
Mat: 27.

12:
Paćierz y to co po nim ieſt/ wyznánie wiáry
13:
Setnikowey/ Nykodemowey/ y inſzych do ſercáć
14:
przywodźi.
Matt: 27. Ioan: 19.

15:
Vżywánie Sákrámentu przenachwalebniey=
16:
ſzego/ pogrzeb znácży.
Ioan: 19.

17:
Weſołe oſtátecżne modlitwy/ vweſeláią ſerce
18:
twoie pámiątką wielebnego Páńſkiego Zmar=
19:
twychwſtánia.
Mar: vlt.

20:
Ite miſſa est, w niebo wſtąpienie ono wielebne
21:
w myśl twoię wbija.
Acto: 1.

22:
Nákoniec przeżegnániem kapłáńſkim/ wyraża
23:
ſię Duchá S. w dźień Swiątecżny zeſłánie. Nay=
24:
dźieſz y inſze tych wſzytkich rzecży wykłády.
Acto: 2.
Wykład vbioru/ ktorego przy Mſzey S. vżywáią.

25:
Co ſię dotycże vbiorow/ ktorych przy Mſzey ś.
26:
vżywáią/ Humerał/ ktory od kłádźienia ná głowę
27:
Amiktem po Láćinie niektorzy zowią/znácży one
28:
chuſty/ ktoremi ocży Páńſkie w domu Káiphaſzo=
29:
wym záwięzowano. Albá wyraża onę błazeńſką
30:
ſzátę/ ktorą zá Herodowym roſkazániem ná P. Ie
31:
zuſá z nátrząſániem włożono. Pás y mánipularz/
32:
powrozy/ ktoremi Pan náſz/ ábo przy poimániu/

strona: 81

przy Mſzey.
1:
ábo przy bicżowániu ſwym był związány. Stołá/
2:
krzyż ktorym P. Iezus przy wyprowádzeniu z miá=
3:
ſtá ieſt obćiążony. Ornat/ ábo po Láćinie caſſula,
4:
znákiem ieſt páwłoki/ ktorą Pan twoy w domu
5:
Piłatowym z pośmiewiſkiem ieſt przyodźiany.
6:
Ołtarz ma wznáwiáć Chrześćiáninowi krzyż/ ná
7:
ktorym zbáwićiel náſz ieſt zá grzechy świátá wſzyt
8:
kiego ofiárowány. Kielich znácży grob Páńſki:
9:
Pátená kamień grobowy: Pállá/ ktorą ná kielich
10:
ábo pátenę kłádą/ piecżęći grobowe. Korporał
11:
prześćierádłá/ w ktore Iezus miły po ſkonániu był
12:
vwiniony:
Cżemu te Ceremonie przydano.
ktore to rzecży/ gdy w Kośćiele Bożym
13:
ná oko widźiſz/ niezápominay tego/ coć święte
14:
Koncylium Trydentſkie o obrzędách tey wiele=
15:
bney ofiáry/ á miánowićie/ o ſzáćiech/ świecách/ y
16:
inſzych podobnych rzecżách/ powiedźiáło:
Seſsio: 22. capi: 5.
że ie z
17:
podánia Apoſtolſkiego mamy: cżęśćią dla tego
18:
poſtánowione/ áby ták wielkiey ofiáry ſpániáłość
19:
byłá nam zálecona/ cżęśćią áby myśli wiernych
20:
Bożych/ przez te widome nabożeńſtwá Chrześći=
21:
áńſkiego znáki/ do vważánia wyſokich wielce rze=
22:
cży/ ktore w tey ofierze zákryte ſą/ były pobudzone.
23:
Przetoż nie wſtydźili ſię y o tych ceremoniách pi=
24:
ſáć/ ábo one wykłádáć/ záwołáni w náuce y oka=
25:
záli w cnoćie ludźie: iáko S. Dyonizyus Areopá=
26:
gitá vcżeń ś. Páwła/ Innocencyus trzeći Papież/
27:
Rábanus Arcybiſkup Trewireńſki/ Anzelmus Ar=
28:
cybiſkup Kántuáryiſki/ Remigius Biſkup Alty=
29:
ſyodoreńſki/ S. Thomaſz z Aquinu/ y inſzych nie
30:
máło.
Zdawná Doktorowie te obrzędy piſánim obiáśnili.
A ták práwowierny Chrześćijáninie/ y o
31:
tych obrzędźiech Kośćielnych przyſtoynie rozu=
32:
miey/ y przy tey przenaświętſzey ofierze cżęſto y na

strona: 82

Modlitwy
1:
bożnie/ zwłaſzcżá w świętá/ byway á oney z pil=
2:
nośćią y nabożeńſtwem ſłuchay. álbo rozmyślá=
3:
iąc żywot y mękę Páná twego przy niey/ ábo ni=
4:
żey położone modlitwy Pánu Bogu vprzey=
5:
mym ſercem oddáiąc.
6:
Modlitwy przy Mſzey
7:
świętey.
8:
Wychodząc z domu.
9:
W Imię OYcá + y Syná + y Duchá
10:
świętego + Amen.
Z Pſálm: 118. y 16.

11:
RAcż mi Pánie gośćińce twoie poká=
12:
záć/ á drog ſwoich rácż mię náucżyć.
13:
Sćieſzki moie rácż proſtowáć/ według

strona: 83

przy Mſzey.
1:
roſkazánia twego/ áby nie wźięłá gory
2:
nádemną żadna niepráwość. Vmocni
3:
nogi moie ná drogách twoich/ áby nie
4:
sſtąpiły z plácu ſtopy moie.
5:
Do Kośćiołá wchodząc.
Z Pſál: 5.

6:
PAnie w wielkośći miłoſierdźia twe=
7:
go/ wnidę do kośćiołá twego: dam=
8:
ći cżeść y chwałę/ przy kośćiele świętym
9:
twoim/ y będę wyſławiał imię twoie.
10:
Kropiąc ſię święconą wodą.
Pſal: 50.

11:
POkrop mię/ Pánie/ Hizopem á będę
12:
ocżyśćiony. Omyi mię/ á będę nád
13:
śnieżną iáſność wybielony. Zmiłuy ſię
14:
nádemną Boże/ według nieprzebráne=
15:
go miłośierdźia twego.
16:
Przed naświętſzyn Sákrá=
17:
mentem klęknąwſzy moẃ.
Z Rzym: godźin P. Máriey.

18:
ZAwitay prawdźiwe ćiáło/ národzo=
19:
ne z Pánny Máryey/ prawdźiwie v=
20:
męcżone y ofiárowáne ná krzyżu dla cż=
21:
łowieká. Z ktorego boku przekłotego wy
22:
płynęłá kreẃ y wodá. Rácżże być pokár=
23:
mem moim/ przyzeſzćiu y ſmierći moiey.
24:
o ſłodki/ o miłośćiwy Iezu/ Synu Má=
25:
ryey/ zmiłuy ſię nádemną. Amen.

strona: 84

Modlitwy
1:
Modlitwá Kośćielna przed zá=
2:
cżęćiem ofiáry Mſzey S.
Z Rzym: godźin P. Máryey.

3:
O Nałáſkáwſzy Oycże rozlicżnego mi=
4:
łośierdźia/ y Boże wſzelkiey poćie=
5:
chy/ ktoryś nie tylko raz ná Krzyżu (w
6:
krwáwey ofierze) iednorodnego Syná
7:
twego ná zbáwienie dał nam/ áleś ieſzcże
8:
chćiał áby nawdźięcżnieyſza tobie (nie tylko
9:
krwáwa) ofiárá w Kośćiele twoim/
10:
ná káżdy dźień/ ná odnowienie pożyt=
11:
ku śmierći iego/ mile wznawiána byłá:
Luc: 22. 1. Gor: 11.

12:
prośimy ćię rácż nam to dáć/ ábyſmy
13:
przy tey ták cudowney/ á zbáwienney łá
14:
ſkáwośći pełney táiemnicy/ z táką pil=
15:
nośćią/ vcżćiwośćią/ y miłośćią trwáli/
16:
żebyſmy iáko naſkutecżniey być może/ v=
17:
cżeſtnikámi iey ſię sſtáli. Przez tegoż
18:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
19:
Powſzednia ſpowiedź kośćielna.
Powſzednią Spowiedź iedni Dámáſowi Papieżowi przypiſuią/ drudzy Poncyanowi.

20:
SPowiádam ſię Pánu Bogu wſzech=
21:
mogącemu/ błogoſłáwioney Pánnie
22:
Máryey/ błogoſłáwionemu Micháło=
23:
wi Archányołowi/ błogoſłáwionemu
24:
Iánowi Chrzćićielowi/ świętym Apo=
25:
ſtolom/ Piotrowi y Páwłowi/ wſzytkim
26:
świętym/ y tobie oycże duchowny: ábo=

strona: 85

przy Mſzey.
1:
wiem zgrzeſzyłem ćięſzko myślą/ ſłowē/
2:
y vcżynkiem: tego mi żal/ tego mi żal/
Drudzy mowią/ moiá w tym winá/ miáſto thego mi żal.

3:
tego mi ćięſzko żal. Przetoż proſzę błogo=
4:
ſłáwioney Máryey záwżdy cżyſtey Pán=
5:
ny/ błogoſłáwionego Micháłá Archán=
6:
yołá/ błogoſłáwionego Ianá Chrzćićie=
7:
lá/ świętych Apoſtołow Piotrá y Páw=
8:
łá/ y wſzyſtkich Swiętych/ y ćiebie oycże/
9:
ábyśćie ſię wſzyścy zá mną modlili do
10:
Páná Bogá náſzego.
11:
Przy pocżątku Mſzey S. moẃ
12:
z Kośćiołem świętym.
13:
NIech będźie błogoſłáwiona Troy=
14:
cá święta/ y nierozdźielna iedność:
Introity zá Apo-


strona: 86

ſtołow z pſálmow brano. Ták Areopag: 3. Ec: Hier. Celeſtyn Pap: ich przycżjnił.
Modlitwy
1:
cżeść y chwałę iey oddaymy/ bo nád ná=
2:
mi pokazáłá miłośierdźie ſwoie. Pánie
3:
Pánie náſze/ o iáko ieſt cudowne twoie
4:
imię po wſzytkiey źiemi. Chwałá Oycu
5:
y Synowi y Duchowi świętemu: Iáko
6:
byłá ná pocżątku/ y teraz y záwżdy/ y ná
7:
wieki wiekow. Amen.
Kyrie od Grekow wźiął Sylweſter Papież. Grzegorz S. kazał ie powtárzáć przy Mſzey.

8:
Kyrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Ky=
9:
rie eleiſon. Pánie zmiłuy ſię. Chryſte
10:
zmiłuy ſię. Pánie zmiłuy ſię. Oycże nie=
11:
bieſki Boże zmiłuy ſię nád námi. Synu
12:
odkupićielu ſwiátá Boże zmiłuy ſię nád
13:
námi. Duchu święty BOże zmiłuy ſię
14:
nád námi. Troyco święta/ iedyny Bo=
15:
że zmiłuy ſię nád námi.
16:
Hymn Anyelſki y Kośćielny.
Luc: 2. Anyołowie święći/ Teleſphor Papież/ y ś. Hiláryus ten nam Hymn podáli.

17:
CHwałá ná wyſokośći BOgu/ á ná
18:
źiemi pokoy ludźiom dobrey woley.
19:
Chwalimy ćię/ błogoſłáwimy tobie/
20:
cżeśćći oddawamy/ wielbimy ćię. Dźię=
21:
kuiemy tobie przez wielką chwałę twoię.
22:
Pánie Boże Krolu niebieſki/ Boże Oy=
23:
cże wſzechmogący. Pánie iednorodny
24:
Synu/ IEzu Chryſte. O Pánie Boże
25:
Báránku Boży/ Synu Oycowſki/ kto=
26:
ry zgładzaſz grzechy ſwiátá wſzytkiego/

strona: 87

przy Mſzey.
1:
przyimi prośbę náſzę. Ktory śiedźiſz ná
2:
práwicy Oycowſkiey/ zmiłuy ſię nád ná=
3:
mi. Abowiem tyś ſam ieſt świętym/ tyś
4:
ſam Pánem/ tyś ſam nawyżſzym IEzu
5:
Chryſte z Duchem świętym w chwale
6:
Bogá Oycá. Amen.
7:
Przy krotſzych prośbách Kościel=
8:
nych/ ktore Kollektámi názywá=
9:
ią/ modl ſię ták.
Z Rzym: Mſzałá. Kollekty od Gelázyuſzá P. y Ambrożego S. po wielkiey cżęśći mamy.

10:
RAcż nas Pánie BOże bronić od ká=
11:
żdego niebeſpiecżeńſtwá duſznego y
12:
ćieleſnego: á zá przycżyną błogoſłáwio=
13:
ney y wielebney záwżdy cżyſtey Pánny/
14:
Bożey rodźićielki Máryey/ y świętych
15:
Apoſtołow twoich/ Piotrá y Páwłá/ y
16:
świętego N. ábo świętey N. y wſzytkich
17:
świętych/ rácż nam miłośćiwie vżycżyć
18:
zdrowia y pokoiu: áby Kośćioł twoy z=
19:
bywſzy wſzelkiey przećiwnośći y obłęd=
20:
nośći/ w beśpiecżney ſwobodźie ſłużył
21:
máieſtatowi twemu świętemu. Przez
22:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
23:
O Wſzechmogący wiecżny Boże/ ktory
24:
nád żywemi y vmárłemi páńſtwo twe
25:
rośćiągaſz/ á nád temi miłośierdźie po=
26:
kázuieſz/ o ktorych od wieku wieſz/ że

strona: 88

Modlitwy
1:
twoimi być máią wiárą y vcżynkiem:
2:
prośimy pokornie máieſtatu twego/ á=
3:
by ći wſzyścy/ zá ktore vmyśliliſmy mo=
4:
dlitwy cżynić/ y ktorzy ieſzcże ábo ná tym
5:
świećie ćiáłem obłożeni żyią/ ábo ſię iuż
6:
z nim/ ćiężar ćiáłá tu zoſtáwiwſzy/ roz=
7:
ſtáli/ zá przycżyną wſzyſtkich świętych
8:
twoich/ odpuſzcżenia doſtąpili. Przez
9:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
10:
Ná wielkie świętá mow modlitwę o świę=
11:
ćie niżey położoną.
12:
Przy Epiſtole ták ſię możeſz
13:
modlić.
Z Rzym: Mſzałá. O Epiſtołách Areopag: 3. Eccle: Hier

14:
WSzechmogący wiecżny Boże/ rácż=
15:
że nam y wiáry y nádźieiey y miło=
16:
śći przycżynić: á iżbyſmy tego/ coś obie=
17:
cał/ doſtąpili/ ſpráẃ to/ ábyſmy ſię tego
18:
co ty roſkázuieſz/ rozmiłowáli. Przez
19:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
20:
Możeſz też ná ten cżás tego vżywáć rozmy=
21:
ślánia z piſmá świętego.
Pſalm: 1.

22:
O Iáko błogoſłáwiony ieſt cżłowiek/
23:
ktorego wola obiera ſię w zakonie Páń=
24:
ſkim/ y o nim myśli we dnie y w nocy.
Iſa: 1.

25:
Záprawdę być nam był Pan Bog za=
26:
ſtępow nie zoſtáwił naśienia ſłowá ſwe

strona: 89

przy Mſzey.
1:
go/ bylibyſmy iáko Sodomá/ y Gomorze
2:
sſtálibyſmy ſię byli podobnemi.
3:
Po Epiſtole ták ſię modl z Pſál=
4:
mu z Kośćiołem Bożym.
Pſal: 78.
Trákty Gelázyuſowi Grádały Celeſtynowi Papieżowi przypiſuią.

5:
PAnie nie obchodź ſię z námi/ według
6:
zaſług złośći náſzych: á według nie=
7:
práwośći náſzych/ nam nie oddaway.
8:
Pánie nie rácż pámiętáć ná záſtárzáłe
9:
złośći náſze/ niech nas conarychley v=
10:
przedźi miłośierdźie rozlicżne twoie/ bo
11:
ſmy ſię niedoſtátecżnymi bárzo sſtáli.
12:
O Boże zbáwićielu náſz/ rácżże nas po=
13:
rátowáć/ rácż nas dla chwały imieniá
14:
twego wyſwobodźić/ á grzechy náſze miło
15:
śćiwie odpuśćić dla imieniá twego. A.
16:
Przy Ewángeliey Modlitwá
17:
Kośćielna.
Z Rzym: Mſzałá. O Ewángelieyprzj Mſzey Areopa: 3. Ec: Hier.

18:
PAnie Boże ktoryś niewidome dobrá
19:
nágotował miłoſnikom ſwoim/ rácż
20:
wlać w ſercá náſze vprzeymą miłość má
21:
ieſtatu twego/ ábyſmy ćię we wſzyſtkim
22:
y nád wſzytko miłowáli/ á potym doſtą=
23:
pili onych obietnic twoich/ ktore wſzel=
24:
kie pożądánia náſze zacnośćią przecho=
25:
dzą. Przez Chryſtá Páná náſzego. A.
26:
Możeſz ták rozmyśláć z Páwłá S.
Nie


strona: 90

Modlitwy
Rom: 1.
1:
NIe wſtydzę ſię Ewángeliey. bo ieſt
2:
mocą Boſką/ ku zbáwieniu káżde=
3:
mu wiernemu.
1. Cor.: 2.

4:
Iam o ſobie rozumiał/ żem nic inſzego
5:
miedzy wámi nie vmiał/ iedno IEzuſá
6:
Chryſtuſá/ á tego vkrzyżowánego.
Rom: 8.

7:
Nie ći ktorzy ſłucháią zakonu Páńſkie=
8:
go vſpráwiedliwienia doſtąpią przed
9:
Pánem Bogiem/ ále ći ktorzy go ſkut=
10:
kiem pełnią.
11:
Wyznánie wiáry Koncylium
12:
Niceńſkiego/ y Konſtántynopol=
13:
ſkiego/ ábo Cárogrodzkiego.
Dámáſus Papież do Mſzey ie przyłącżył.

14:
WIerzę w iednego Bogá/ Oycá w=
15:
ſzechmogącego/ ſtworzyćielá niebá
16:
y źiemie/ wſzyſtkich widomych rzecży y
17:
niewidomych. Y w iednego Páná ná=
18:
ſzego IEzu Chryſtá/ Syná Bożego ie=
19:
dnorodnego/ y z Oycá przed wſzytkiemi
20:
wieki vrodzonego: Bogá z Bogá/ świá
21:
tłość z świátłośći/ Bogá prawdźiwego
22:
z Bogá prawdźiwego/ vrodzonego nie
23:
ſtworzonego: ſpołiſtnego Oycu/ przez
24:
ktorego wſzyſtkie rzecży ſpráwione ſą.
25:
ktory dla nas ludźi/ y dla náſzego zbáwie
26:
nia z niebá sſtąpił. y wćielił ſię z Duchá

strona: 91

przy Mſzey.
1:
S. z Máryey Pánny/ y sſtał ſię cżłowie=
2:
kiem vkrzyżowan też dla nas pod Pont
3:
ſkim Piłatem/ vmęcżony y pogrzebiony
4:
ieſt. Y wſtał z martwych trzećiego dniá
5:
według piſmá/ y wſtąpił ná niebioſá/ ſie
6:
dźi ná práwicy Oycowſkiey. Y powto=
7:
re ma przyść z chwałą ſądźić żywe y v=
8:
márłe/ ktorego kroleſtwo końcá nie we=
9:
źmie. Wierzę y w Duchá S. Páná y o=
10:
żywiáiącego/ ktory od Oycá y od Syná
11:
pochodźi/ ktory z Oycem y z Synem ſpo
12:
łecżnie bywa chwalon/ y ſpolnie wiel=
13:
bion/ ktory mowił przez Proroki. Wie=
14:
rzę y ieden święty Powſzechny y Apo=
15:
ſtolſki Kośćioł. Wyznawam Chrzeſt ie=
16:
den ná odpuſzcżenie grzechow/ y cżekam
17:
zmartwychwſtánia vmárłych/ y żywo=
18:
tá przyſzłego wieku. Amen.
19:
Modlitwá przed Kazániem S.
20:
Ephremá Dyakoná.
Lib: de armat: Spi. cap: 8.

21:
RAcż otworzyć/ Pánie Iezu Chryſte/
22:
vſzy y ocży ſercá mego/ ábym ſłuchał
23:
náuki twoiey/ y wyrozumiał ią/ y był po
24:
ſłuſzen woley twoiey. Ieſtemći ia piel=
25:
grzymem ná źiemi/ niechże mi táyne nie
26:
będą twoie przykazánia. Rácż oświećić
Pſal: 118.


strona: 92

Modlitwy
1:
ocży moie/ ábȳ cudowne rzecży w zako=
2:
nie twȳ záwárte/ mogł wyrozumieć. A.
3:
Przy Offerćie (po Ewángeliey/
4:
ábo wyznániu wiáry) Modlitwá
5:
W. Ianá Lánſpergiuſzá.
Ofiárowániechlebá y winá/ y ofiárę wiernych Bożych przy Mſzey wſpomina ś. Iuſtynus Apol: 2.

6:
O Namiłośćiwſzy Oycże rozlicżnego
7:
miłośierdźia/ y Boże wſzelkiey po=
8:
ćiechy/ ná ocżyśćienie grzechow moich/
9:
y niepráwośći moich/ ofiáruię tobie ie=
10:
dynego Syná twego doſyć vcżynienie
11:
wielce doſkonáłe/ ále bárzo boleſne: to
12:
ieſt/ gorzką mękę y niewinną śmierć ie=
13:
go. A ná nagrodę wſzelkiego niedbál=
14:
ſtwá y niedoſtátkow moich/ y záraz ná
15:
podźiękowánie zá wſzelkie dobrodźiey=
16:
ſtwá twoie/ ofiáruię tobie tegoż Syná
17:
twego niepokalánego żywotá ſpráwy/
18:
cnoty/ y zaſługi. A ná cżeść/ chwałę/ y
19:
vracżenie twoie/ ofiáruięć ćiáło y duſzę
20:
moię/ ábyś ie ty opánował/ y onemi rzą=
21:
dźił/ iákoć ſię nalepiey podoba. Rácżże
22:
mię wſzytkiego ná cżeść y chwałę twoię
23:
obroćić/ y ták z ſobą ziednocżyć/ ábym
24:
nigdy żadney rzecży nie prágnął/ y prá=
25:
gnąć woley nie miał/ iedno tey ktora ſię
26:
tobie podoba/ y w ktorey ſię ty kocháć
27:
racżyſz. Amen.

strona: 93

przy Mſzey.
1:
Kiedy Kápłan obrociwſzy ſię do
2:
ludu mowi: Orate fratres, to ieſt/ Modlćie
3:
ſię bráćia/ Modlitwá Kośćielna.
Z Rzym: Mſzałá.

4:
NIech przyimie Pan ofiárę z rąk two
5:
ich/ ná cżeść y chwałę imieniá ſwe=
6:
go/ ná pożytek też náſz/ y wſzytkiego ko=
7:
śćiołá ſwego świętego. Amen.
8:
RAcż nas wyſłucháć BOże wybáwi=
9:
ćielu náſz: ábychmy mocą tego Sákrá=
10:
mentu/ byli od wſzelkich nieprzyiaćioł
11:
duſze y ćiáłá náſzego obronieni/ y ná tym
12:
ſwiećie łáſką/ á ná przyſzłym chwałą mi=
13:
łośćiwie opátrzeni. Przez Chryſtuſá
14:
Páná náſzego. Amen.
15:
PAnie Boże/ ktory ſam racżyſz wiedźieć
16:
o licżbie tych wybránych twoich/ ktorzy
17:
w oney niebieſkiey ſzcżęśliwośći máią
18:
być poſádzeni: rácżże nam to dáć/ zá
19:
przycżyną wſzytkich świętych twoich/
20:
áby y tych/ ktorycheſmy ſię podięli zále=
21:
cáć w modlitwách máieſtatowi twe=
22:
mu/ y wſzytkich wiernych/ imioná zácho
23:
wáły nieodmiennie/ kſięgi błogoſłáwio
24:
nego twego przeyźrzenia/ y do chwały
25:
náznácżenia. Przez Chryſtuſá Páná
26:
náſzego. Amen.

strona: 94

Modlitwy
1:
W Prefacyą Kośćielną/ ſkoro ká=
2:
płan rzecże: Gratias agamus, to ieſt/
3:
dźiękuymy P. Bogu náſzemu/ mow.
Z Rzym: Mſzałá.

4:
O Záprawdę to godna y przyſtoyna/
5:
ſłuſzna y zbáwienna rzecż ieſt/ áby=
6:
ſmy tobie záwżdy y wſzędy dźięki cżynili/
7:
Pánie święty/ Oycże wſzechmocny/ wie=
8:
cżny Boże/ przez Chryſtuſá Páná náſze=
9:
go. Przez ktorego máieſtat twoy chwa=
10:
lą Anyołowie/ y cżeść tobie oddawáią
11:
páńſtwá/ drżą przed tobą mocárátwá/
12:
niebioſá y śiły niebieſkie/ y błogoſłáwie=
13:
ni Seráphinowie ſpołecżną rádośćią
14:
zgodnie ćię wyſławiáią. Z ktoremi y gło
15:
ſy náſze/ ábyś roſkazał przypuśćić/ prośi=
16:
my ćię/ z vniżonym chwały twoiey wy=
17:
ſłáwiániem/ ták mowiąc.
18:
Po Prefácyey moẃ záraz.
Iſa: 6. Xyſtus Pap: to do Mſzey przycżynił.

19:
SWięty/ Swięty/ Swięty Pan Bog
20:
zaſtępow. Pełne ſą niebioſá y źiemiá
21:
chwały twoiey. Hoſánná (to ieſt zbaẃ
22:
nas) ktoryś ieſt ná wyſokośći. Błogo=
23:
ſłáwiony ktory przyſzedł w imię Páńſkie.
24:
Zbaẃ nas ktoryś ieſt ná wyſokośći.
25:
Ták ſię potym możeſz z świętym
26:
Ambrożym modlić zá żywe.
Pánie


strona: 95

Amb: praepa: 1. ad Miſſam.
przy Mſzey.
1:
PAnie Boże wſzechmogący/ proſzę łá=
2:
ſkáwego miłośierdźia twego/ ábyś
3:
racżył weſołą twarzą poyźrzeć ná ſługi
4:
twoie/ ſłużby imieniá twego świętego
5:
cżekáiące/ y przy niey trwáiące: á iżby
6:
żaden ſtąd nie odſzedł bez pożytku ſwe=
7:
go/ y wyſłuchánia prośby ſwoiey/ ty rácż
8:
nas náucżáć tákiego modlenia/ ktore
9:
byś rád ſam łáſkáwie przypuſzcżał/ y ono
10:
miłośćiwie wypełniał. Amen.
Amb: praeparat: 2.

11:
PRoſzę ćię tedy PANie/ zá Kápłany
12:
Kośćiołá twego/ áby y náuką y ży=
13:
wotem lud zwierzony ſobie/ do niebie=
14:
ſkiey oycżyzny prowádźili. Proſzę zá krol=
15:
mi/ kśiążęty/ y przełożonemi wſzelkiemi
16:
(á miánowićie zá Papieżem náſzym N.
17:
y Biſkupem náſzym N. y Krolem ná=
18:
ſzym N.) day im to áby ſię ſtáwili śiero=
19:
tom oycámi/ wdowom ſędźiámi/ áby
20:
nád nędzą niedoſtátecżnych á wzdychá=
21:
niem vbogich/ litość mieli: áby w ſą=
22:
dźiech ná ſámę tylko ſpráwiedliwość ſię
23:
oglądáli/ á ták ſpráwowáli rzecży docże=
24:
śne/ żeby wiecżnych nie vtráćili. Proſzę
25:
ćię y zá pánicámi/ pánnámi/ cżyſtość mi
26:
łuiącymi/ y świátá ſię wyrzekáiącymi:
27:
áby tutecżnymi rzecżámi gárdźili/ przy=

strona: 96

Modlitwy
1:
ſzłych ſzukáli/ ſpráwámi ſię świeckiemi
2:
nie plątáli/ ále tobie iáko wierni żołnie
3:
rze ſłużyli/ ná ktorego ſię ſłużbę z zálece=
4:
niem vdáli. Proſzę też y zá małżonká=
5:
mi/ áby ták ſię ſpołecżnie miłowáli/ żeby
6:
ochotnego ſercá do niebieſkiey oycżyzny
7:
ſobie nie pſowáli. Proſzę zá wſzyſtkim
8:
kośćiołem twoim: zá męſką y białogło=
9:
wſką płćią/ zá duchownemi y ſwieckimi
10:
ſtany/ zá wſzelkimi pány Chrześćiáńſki=
11:
mi/ y zá wſzytkiemi wiernemi twoimi/
12:
ktorzy dla miłośći twoiey ſwiętey prace
13:
podeymuią/ áby w dobrych vcżynkách
14:
ſtátecżne wytrwánie otrzymáli. A.
15:
A bo ták z świętym Auguſtynem krocey.
Aug: Medi: ca: 40.

16:
RAcżże dáć Pánie Boże/ Krolu wie=
17:
cżny/ pánnom cżyſtość/ Bogu od=
18:
dánym wſtrzymięźliwość małżonkom
19:
świątobliwość/ wdowom y śirotom ſłu
20:
ſzne wychowánie/ vboſtwu obronę/ piel
21:
grzymom fortunne wrocenie/ żegluią=
22:
cym port/ fráſunkiem ſtrwożonym po=
23:
ćiechę/ pokutuiącym odpuſzcżenie/ do=
24:
brym bárzo w cnoćie wytrwánie/ śrze=
25:
dnim poſtępowánie/ wyſtępnym pręd=
26:
ką popráwę. Amen.

strona: 97

przy Mſzey.
1:
Przy podnoſzeniu Ciáłá Páná
2:
IEzuſowego.
O podnoſzeniu ćiáłá Páńſkiego/ Iren: lib. 5. contra haer: Baſil: lib: de Spiritu S.

3:
Modlitwá Pierwſza.
Z Verepeuſzowych y Kánizyuſzowych modlitw

4:
WItay (o namiłośćiwſzy Pánie Ie=
5:
zu Chryſte) zbáwienie świátá w=
6:
ſzyſtkiego/ wiecżne ſłowo Oycá niebie=
7:
ſkiego/ ofiáro prawdźiwa. Witay ćiáło
8:
żywe/ boſtwo zupełne/ żywoćie wiekui=
9:
ſty. o Pánie Iezu Chryſte/ rácżże być mi
10:
łośćiw mnie grzeſznemu.
11:
Wtora Kościelna.
Z Brew: Rzymſk.

12:
CHwalimy ćię/ o Pánie Iezu Chry=
13:
ſte/ y błogoſłáwimy tobie/ iżeś przez
14:
święty krzyż twoy (y gorzką mękę two=

strona: 98

Modlitwy
1:
ię) racżył świát (miłośćiwie) odkupić.
Z Rzym: Mſzałá.

2:
PAſterzu dobry/ chlebie żywy/ o Pánie
3:
Iezu/ rácż ſię zmiłowáć nád námi. Rácż
4:
nas (ná tym świećie) karmić/ bronić/ á
5:
wiekuiſtych dobr w źiemi żywiących po
6:
tym domieśćić. Amen.
7:
Przy podnoſzeniu krwie Páńſkiey
8:
Modlitwá Pierwſza.
Io: Grop. in preca.

9:
ZAwitay krwi przenaśláchetnieyſza/
10:
ktoraś z boku Páná mego Iezu Ch=
11:
ryſtá wypłynęłá/ y wſzytkie ſtáre y nowe
12:
niepráwośći grzechow ludzkich omyłá.
13:
Racż (o Pánie IEzu Chryſte) ocżyśćić
14:
y poświęćić duſzę moię/ y rácż iey ſtrzedz
15:
do żywotá wiecżnego. Amen. Boże
16:
bądź miłośćiw mnie grzeſznemu.
17:
Przydáć możeſz záraz S. Anzel=
18:
má Modlitwę.
Anſel: ca: 2. Specu.

19:
CHwalimy ćię/ o Pánie IEzu Chry=
20:
ſte Krolu Izráelſki/ świátłośći w=
21:
ſzytkich narodow/ Krolu nád krolmi w=
22:
ſzytkimi/ Pánie zaſtępow/ mocy Bogá
23:
wſzechmogącego napotężnieyſza.
24:
Chwalimy ćię/ o droga náſzego odku=
25:
pienia zapłáto/ ofiáro pokoy cżyniąca/
26:
ktoraś ſámá nieoſzácowáną wdźięcżno=

strona: 99

przy Mſzey.
1:
śćią wonnośći twoiey/ Oycá niebieſkie=
2:
go do tego ſkłoniłá/ żeby weyźrzał miło=
3:
śćiwie ná te niſkośći/ á nam ſynom ſwȳ
4:
odpuśćił wſzelkie przewinnośći. Twoie
5:
miłośierdźie rozlicżne Pánie Iezu Chry
6:
ſte wyſławiamy: twoiey wdźięcżnośći
7:
wſpominánie rozgłaſzamy: Tobie Chry
8:
ſte Pánie ofiárę cżći y chwały oddawa=
9:
my/ zá wielkość dobrotliwośći twoiey/
10:
ktorąś vkazał nam narodowi złemu/ ſy=
11:
nom złośliwȳ/ y ná zátrácenie podanȳ.
12:
Podźiękowánie zá mękę Páńſką/
13:
ktorego w Kośćiele poſpolićie vży=
14:
wáią. Tibi laus, tibi gloria.
15:
TObie cżeść/ tobie chwałá/ tobie dźię=
16:
kowánie/ o namilſzy/ o nałáſkáwſzy/
17:
o naſłodſzy Pánie IEzu Chryſte/ zá w=
18:
ſzytkie przenaświętſze kropie krwie two
19:
iey/ kthoreś wylał dla nas nędznych á
20:
grzeſznych ludźi/ przy obrzezániu/ krwá=
21:
wym poceniu/ bicżowániu/ koronowá=
22:
niu/ z przenáświętſzych ręku y nog two=
23:
ich/ z namilſzego Boſkiego ſercá/ twego/
24:
y ze wſzytkiego naśláchetnieyſzego ćiáłá
25:
twego.
Siedmiorákie Krwie Páńſkiey wylanie.
Rácżże być miłośćiw tym/ ktoreś
26:
odkupił krwią twoią przenadrożſzą. A.

strona: 100

Modlitwy
1:
Pámiątká vmarłych przy Mſzey
2:
Swiętey.
Zá vmárłe modlitwy maſz 2. Mach: 12. A przy Mſzey/ v Cyp: li: 1. Epist: 9. Aug: li: 9. conf: c. 19. y Baſil: in Liturg.

3:
RAcż wſpomnieć Pánie/ ná wſzyſtkie
4:
wierne twoie zmárłe/ Pátryárchy/
5:
Arcybiſkupy/ Biſkupy/ Kápłany/ Dyako
6:
ny/ Krole/ Kśiążętá/ Pány/ y ktorekol=
7:
wiek ſługi y ſłużebnice twoie. Wſpowni
8:
y ná rodźice/ krewne/ dobrodźieie/ przy=
9:
iaćiele y nieprzyiaćiele moie. Wſpo=
10:
mni y ná te/ ktorzy zá żywotá ſwoiego/
11:
mnie o modlitwę prośili/ y zá ktorem ią
12:
iákokolwiek cżynić powinien. Wſpo=
13:
mni y ná te/ ktorzy żadnych do máieſta=
14:
tu twego świętego po śmierći ſwoiey
15:
przycżyńcow nie máią/ y ktorych też ćiá=
16:
łá przy tym Kośćiele pogrzebione leżą.
17:
Wſpomni nákoniec ná wſzytkie te/ kto=
18:
rzy w dobrey wierze z tym ſię świátem
19:
rozſtáli. Rácż ie z nieprzebránego mi=
20:
łośierdźia twego onych niebieſkich przy
21:
bytkow twoich domieśćić/ do ktorycheś
22:
przyiął záraz po ſmierći pierwſzego mę=
23:
cżenniká twego Szcżepaná vkámiono=
24:
wánego/
Acto: 7.
y do ktorycheś záprowádźił w
25:
dźień wielebnego w niebo wſtąpienia
26:
twego/ wielką moc ludu/
Ephe: 4.
z odchłáni pie
27:
kielney/ y łoná Abráámowego/ po ſmier

strona: 101

przy Mſzey.
1:
ći twey/ y ſtąpieniu do piekłow/ potę=
2:
żnie wywiedźionego. Amen.
3:
Potym mow z Kápłanem.
Z Rzym: Mſzałá.

4:
A Nam też grzeſznym/ ſługom two=
5:
im/ w wielkośći rozlicżnego miło=
6:
sierdźia twego nádźieię pokłádáiącym/
7:
rácż dáć cżąſtkę iáką y vcżeſtnictwo z ś=
8:
więtymi Apoſtołámi y Męcżennikámi
9:
twemi/ y ze wſzytkiemi świętymi twoi=
10:
mi. Do ktorych ſpolnego mieſzkánia
11:
rácż nas miłośćiwie przypuśćić/ nie ná
12:
zaſługi ſię náſze oglądáiąc/ ále grzechy
13:
nam łáſkáwie odpuſzcżáiąc. Przez Chry=
14:
ſtuſá Páná náſzego przez ktorego ty Pá
15:
nie Boże/ te wſzytkie rzecży ſtwarzaſz/
16:
poświącaſz/ ożywiaſz/ onym błogoſłá=
17:
wiſz/ y nam ich vdźielaſz. Przez tegoż/ y
18:
z tym/ y w tym ieſt tobie Bogu Oycu w=
19:
ſzechmogącemu/ w ſpołecżnośći Duchá
20:
świętego/ wſzeláka cżeść y chwałá/ ná
21:
wieki wiekow. Amen.
22:
Paćierz mow z Kápłanem: po=
23:
tym te przyday Kośćielne prośby.
Z Rzym: Mſzałá.

24:
RAcż nas Pánie od wſzego złego/ prze
25:
minęłego/ ninieyſzego/ y przeſzłego
26:
wyſwobodźić/ á zá przycżyną błogoſłá=
27:
wioney y wielebney Pánny/ záwżdy cży=
Paćierz przy Mſzey iż od


strona: 102

cżáſow ieſt Apoſtolſkich/ świádcży S. Grzegorz li: 9. Epiſt. 63.
Modlitwy
1:
ſtey/ Bożey rodźićielki Máryey/ y świę=
2:
tych Apoſtołow twoich/ Piotrá y Pá=
3:
włá/ y N. y wſzyſtkich świętych/ rácż dáć
4:
miłośćiwie pokoy cżáſom náſzym: áby
5:
zá porátowániem miłośierdźia twego/
6:
moglichmy być y od grzechow káżdych
7:
wolnymi/ y od wſzelkich rozruchow be=
8:
ſpiecżnemi. Przez tegoż Páná náſzego
9:
Iezuſá Chryſtuſá. Amen.
10:
Pokoy + Boży + niech + będźie zá=
11:
wżdy z námi. Amen.
Agn Dei S. Soterowi Papieżowi przypiſuią. Ieſt w Liturgiách wſzyſtkich.

12:
O Báránku BOży ktory zgładzaſz
13:
grzechy świátá wſzyſtkiego/ zmiłuy ſię
14:
nád námi. O Báránku Boży ktory z=
15:
gładzaſz grzechy świátá wſzyſtkiego z=
16:
miłuy ſię nád námi. O Báránku Bo=
17:
ży ktory zgładzaſz grzechy świátá wſzy=
18:
tkiego/ rácż nam dáć pokoy.
Iż o pokoy przy Mſzey zá Apoſtołow proſzono/ Areopag: 3. Ec: Hier. ſwiádcży.

19:
O Boże wſzechmogący/ od ktorego ſą
20:
święte żądze/ dobre rády y pobożne ſprá
21:
wy/ rácż opátrzyć ſługi twoie/ tákim po
22:
koiem/ iákiego świát dáć nie może. áby
23:
y ſercá náſze przykazániu twemu były
24:
poddáne/ y po oddaleniu trwogi nie=
25:
przyiaćielſkiey/ cżáſy náſze zá obroną t=
26:
woią były ſpokoyne. Przez Chryſtuſá
27:
Páná náſzego. Amen.

strona: 103

przy Mſzey.
1:
Przy vżywániu nayświętſzego
2:
Sákrámentu z Kápłanem moẃ
3:
trzy kroć bijąc ſię w pierśi.
Iż ták zdawná mowiono przy vżywániu/ świádćży Orig Ho: 5. in diu.

4:
PAnie nie ieſtem doſtoyny/ ábyś wſzedł
5:
pod przykryćie ſercá mego/ ále tylko
6:
rzecz ſłowem/ á będźie zbáwioná duſzá
7:
moiá.
8:
O iákoż to święte ſą gody/ ná ktorych
9:
Chryſtuſá pożywamy/ ná mękę iego w=
10:
ſpominamy/ łáſki ſię iego nápełniamy/ á
11:
zaſtáwę chwały przyſzłey otrzymawamy
Z Rzym: Mſzałá.

12:
O Pánie Boże/ ktoryś nam w tym
13:
cudownym Sákrámenćie zoſtáwił pá=
14:
miątkę męki twoiey/ rácż nam to dáć/ á
15:
byſmy ták święte táiemnice Ciáłá y Kr=
16:
wie twoiey/ vcżćiwie ſpráwowáli/ żeby=
17:
ſmy pożytku odkupienia twego/ ſámi w
18:
ſobie vſtáwicżnie doznawáli. Amen.
19:
Przyday ſłowá S. Symeoná ieſli chceſz.
Luc: 2.

20:
TEraz opuſzcżaſz Pánie ſługę twego/
21:
według ſłowá twego w pokoiu.
S. Ambroży cżyta: Teraz opuść.

22:
Bo oglądáły ocży moie/ zbáwienie od
23:
ćiebie zrządzone.
24:
Ktoreś nágotował przed oblicżnośćią
25:
wſzyſtkich narodow.
26:
Swiátłość ná oświecenie pogáńſtwá
27:
á chwałę ludu twego Izráelſkiego.

strona: 104

Modlitwy
1:
Chwałá Oycu y Synowi y Duchowi
2:
świętemu: Iáko byłá ná pocżątku etc.
3:
Przy oſtátecżnych Kollektách
4:
moẃ z Kośćiołem Bożym.
Z Rzym: Mſzałá. O thych modlit. Aug: Epist: 59.

5:
NIechże nas/ Pánie Boże/ ocżyśći y
6:
obroni/ Boſkiego Sákrámentu twe=
7:
go ofiárá tobie oddána: á zá przycżyną
8:
błogoſłáwioney Pánny/ Bożey rodźi=
9:
ćielki Máryey/ y Swiętych Apoſtołow
10:
twoich/ Piotrá y Páwłá/ y świętego N.
11:
ábo świętey N. y wſzytkich Swiętych
12:
twoich/ niech nas y ocżyśći od wſzelkich
13:
niepráwośći/ y wyſwobodźi ze wſzelá=
14:
kich przećiwnośći.
15:
O Wſzechmogący á miłośierny Boże/
16:
niech nas ocżyśćią ſwiątośći twoie/ kto
17:
rycheſmy vżywáli (ábo vżywamy) á zá
18:
prośbą wſzytkich S. twoich/ rácz to dáć
19:
áby ten twoy Sákráment/ nie był nam
20:
obowiąſką ná karánie/ ále przycżyną z=
21:
báwienną ná odpuſzcżenie: niech będźie
22:
oczyśćieniem złośći/ vmocnieniem kre=
23:
wkośći/ obroną przećiwko káżdey świe=
24:
ckiey niebeſpiecżnośći: odpuſzcżeniem
25:
wſzelkiey żywych y vmárłych ludźi nie=
26:
práwośći. Przez Chryſtá P. náſzego. A.

strona: 105

przy Mſzey.
1:
Przy przeżegnániu Kapłań=
2:
ſkim moẃ.
O thym Con: Agáteńſkie cano: 47. y Aurel: 1. cano: 28.

3:
O Niechże nam błogoſłáwi wſzechmo
4:
cny Pan Bog/ Oćiec + Syn + y Duch
5:
święty + Amen.
6:
Pocżątek Ewángeliey S. Ianá.
Ioan: 1. Ten pocżątek godny być złotego piſmá rozumiał iedē Plátonik iáko ſwiádcży Aug: lib: 10. de ciu: ca: 29.

7:
NA pocżątku było Słowo/ á Słowo
8:
było v Bogá/ á Bogiem było Sło=
9:
wo. to było ná pocżątku v Bogá. Przez
10:
to wſzytko ſię sſtáło/ á bez onego nic ſię
11:
nie sſtáło/ cokolwiek ſię sſtáło. W nim
12:
był żywot/ á żywot był świátłośćią ludz
13:
ką/ á świátłość w ćiemnośćiách świeći/
14:
á ćiemnośći iey nie ogárnęły. Był cżło=
15:
wiek poſłány od Bogá/ ktoremu było i=
16:
mię Ian. Ten przyſzedł ná świádec=
17:
two/ áby dał świádectwo o świátłośći/
18:
áby wſzyścy przezeń wierzyli. nie byłći
19:
on świátłośćią/ ále przyſzedł żeby dał ś=
20:
wiádectwo o świátłośći. Byłá praw=
21:
dźiwa świátłość/ ktora oświeca káżde=
22:
go cżłowieká przychodzącego ná ten ś=
23:
wiát. Ná świećie był/ á świát przezeń
24:
ſtworzony ieſt/ á świát go nie poznał.
25:
Do ſwego właſnego przyſzedł/ á ſwoi go
26:
nie przyięli. A ile ſię ich nálázło co go

strona: 106

Modlitwy
1:
przyięli/ dał im moc/ áby ſię sſtáli ſyná=
2:
mi Bożymi/ tym ktorzy wierzą w imię
3:
iego ktorzy nie ze krwie/ áni z woley ćiá
4:
łá/ áni z woley męſkiey/ ále z Bogá ſię ná
5:
rodźili. Y ſłowo sſtáło ſię ciałem/
6:
y mieſzkáło miedzy námi (y widźieliſmy
7:
chwałę iego/ chwałę iáko iednorodne=
8:
go od Oycá) pełne łáſki y prawdy.
9:
Po Mſzey S. Modlitwá.
Vżywáią iey zdawná w kośćiele/ y po Godźinách.

10:
PRZEnayświętſzey y nierozdźielney
11:
Troycy/ vkrzyżowánego Páná ná=
12:
ſzego cżłowiecżeńſtwu/ y błogoſłáwio=
13:
ney á wielce wielebney Pánny Máryey
14:
płodnośći/ y wſzytkich Swiętych pow=
15:
ſzechnośći/ niechay będźie wiekuiſta
16:
cżeść y chwałá/ od ſtworzenia wſzelkie=
17:
go. A nam niech dáne będźie grzechow
18:
odpuſzcżenie/ ná nieſkońcżone wieki
19:
wiekow. Amen.
20:
Przydáć ſię y tá Modlitwá Ko=
21:
śćielna może.
Z Rzym: Mſzałá.

22:
O Przenaświętſza Troyco/ rácż przy=
23:
iąć tę (niepokaláną á máieſtato=

strona: 107

przy Mſzey.
1:
wi twemu Boſkiemu dźiwnie przyięm=
2:
ną) ofiárę/ ktorą tobie (z ſługámi twe=
3:
mi/ kápłany) oddáiemy y ofiáruiemy/
4:
(y terazeſmy oddáli) ná pámiątkę mę=
5:
ki/ zmartwychwſtánia/ y w niebo w=
6:
ſtąpienia Iezuſá Chryſtuſá/ Páná ná=
7:
ſzego. Rácż ią przyiąć/ y ku czći błogo=
8:
ſłáwioney Máryey/ wiekuiſtey Pánny/
9:
y wſzyſtkich Swiętych: áby im ſię to ná
10:
ich vcżcżenie obracáło/ á nam zbáwie=
11:
nie iednáło: y oni ſię racżyli przycżynić
12:
zá námi (do świętego y ſpániáłego
13:
máieſtatu twego) ná niebie/ kto=
14:
rych pámiątkę obchodźimy
15:
ná źiemi. Amen.

strona: 108

Spowiedź.
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE TRZE=
3:
CIE.
4:
O Pokućie zá grzechy
5:
NAVKA.
Thrzech rzecży do pokutj potrzebá.

6:
POkutá Chrześćiáńſkiego cżłowieká/ ná trzech
7:
rzecżách należy: to ieſt/ ná ſkruſze/ ſpowiedźi/
8:
y doſyć vcżynieniu. Bo tych trzech rzecży chćiał
9:
Pan Bog poſpolićie po tych wſzytkich/ ktorzy po=
10:
kutę cżynili/ y przed zakonem/ y w zakonie/ y po za=
11:
konie: iáko ſię temu przypátrzyć możeſz w poſtęp=
12:
kách Bożych z Adámem y Ewą/ pierwſzemi ro-
Gene: 3.


strona: 109

Spowiedź.
1:
dźicámi náſzymi: z Kaimem pierwſzym mężoboy=
2:
cą:
Gene: 4.
z Dawidem Krolem pożądliwośćią ocżu vło=
3:
wionym/ y z Zydy/ rozlicżnemi grzechámi w Bábi
4:
lonie ſplugáwionemi.
2. Reg: 12. 2. Eſd: 9.
W zakonie też nowym na=
5:
dobnie te trzy rzecży iákoby w figurze iákiey wyrá
6:
żono/ w pokućie márnotráwnego ſyná/ y iáwno=
7:
grzeſzniká vſpráwiedliwionego.
Luc: 15. Luc: 18.
A miánowićie
8:
ſkruchę w zakonie Páńſkim zálecono/ kiedy ſerce
9:
kráiáć przez Ioelá kazano:
Ioel: 2.
y on ſerdecżny żal y
10:
wſtyd iáwnogrzeſzniká pokutuiącego/ y Mágdá=
11:
leny obfite łzy wylewáiącey/ y Piotrá S. rzewli=
12:
wie płácżącego przykłády w Ewángeliey przeło=
13:
żono.
Luc: 18. Luc: 7. Mat: 27.
Spowiedź záſię zálecono/ kiedy z rozmái=
14:
tym trądem do Kápłanow iść w oboim Páńſkim
15:
zakonie niektorym kazano:
Leuit: 13. et 14.
kiedy przed Ianem
16:
Chrzćićielem grzechy iáwnie opowiádano: kiedy
17:
Lázárzá śmierdzącego rozwięzowano:
Luc: 17. Matth: 3.
kiedy Pio=
18:
trowi klucże/ á Apoſtołom wſzyſtkim moc wiązá=
19:
nia y rozwiązánia obiecowano.
Ioan: 11. Matt: 16. et 18.
A iżbyś nie ro=
20:
zumiał/ że to ná wolą tylko twoię puſzcżáno:
Ioan: 20.
w
21:
dźień zmartwychwſtánia ſwego/ on nałáſkáwſzy
22:
náſz Sámárytan Iezus Chryſtus/ tym ćię ſámym
23:
Chrześćijáninie/ ná ſpowiedź obowiązał/ iż Apo=
24:
ſtolom obiecáną przed tym moc rozgrzeſzenia/ iá
25:
wnie podał. ktorey mocy/ iż Apoſtolowie nád w=
26:
iernemi Bożymi vżywáli/ w Dźieiách/
Acto: 19.
y w liś=
27:
ćiech Apoſtolſkich tego ſię v S. Lukaſzá/ S. Pá=
28:
włá/ y S. Iakubá docżytaſz.
2. Cor: 5. Iaco: 5.
Doſyć vcżynienie
29:
tákże tám zálecono/ kiedy v Ezechielá ſpráwiedli=
30:
wość pokutuiącemu cżynić/ v Dánielá Proroká
31:
grzechy iáłmużnámi wykupowáć/
Ezech: 18 et 33. Dan: 4.
v Máttheuſzá
32:
S. owoce godne pokuty świętey przynośić/
Matth: 3.
y v

strona: 110

Spowiedź.
1:
S. Páwłá cżłonki niepráwośći ſłużące/ ná cnotli=
2:
we poſtępki y ſpráwy obrácáć w obudwu Teſtá=
3:
menćiech Boſkich roſkazano.
Rom: 6.
A iáko máieſtat
4:
Boſki troiáko gniewaſz/ ſercem/ vſty/ y vcżyn=
5:
kiem: ták też troiáko vbłagaſz/ Skruchą ſerdecż=
6:
ną/ ſpowiedźią vſtną/ á doſyć vcżynieniem vcżyn=
7:
kowym.
Skruchá cżtery rzecży záwiera.

8:
Skruchę ná cżterzech rzecżách záſadzamy. Bo
9:
naprzod grzech poznáć potrzebá/ rozebrawſzy ſu=
10:
mnienie ſwoie/ y w zakonie Boſkim/ iáko w iá=
11:
kim źwierćiedle przypátrzywſzy ſię/ ieſliś głádki
12:
ná duſzy/ cżyli ſzpetny á błotem grzechu iákiego
13:
ſplugáwiony.
1.
Abowiem cżego niewiemy/ zá to
14:
nie żáłuiemy.
2.
Potym ná żal ſerdecżny zdobyć ſię
15:
muśiſz/ y oń Páná Bogá prośić: łzámi obfitymi/
16:
możeli być (ácżkolwiek y bez zwierzchniego łez wy=
17:
lewánia/ pokutá odpráwić ſię prawdźiwie może/
18:
by iedno wnętrzna ſkruchá przyſtoyna byłá) łoże
19:
twoie záraz z Dawidem polewáiąc/ ábo Páńſkie
20:
nogi z Mágdáleną pokrapiáiąc.
Pſal: 6. Luc: 7.
wſpomniawſzy
21:
ná to/ żeś ſię ták niewdźięcżnym niezlicżonych do
22:
brodźieyſtw Bożych/ y niezmiernych onych bole=
23:
śći y śmierći okrutney Páná Iezuſowey sſtał żeś
24:
przywiley ná dźiedźictwo wiekuiſte ſtráćił/ żeś ſo=
25:
bie płomienie piekielne/ duſze twey miłey ſplugá=
26:
wienie/ dárow Boſkich vſzcżerbienie/ y ſławy ná=
27:
ruſzenie ziednał/ y o inſze rozlicżne vtráty y ſzkody
28:
ſię przypráwił.
Pobudki do żalu zá grzechy.
Acżkolwiek więcey ſię tu maſz mi=
29:
łośćią niżli boiáznią do żalu pobudzáć.
3.
Potrzećie
30:
obrzydzenia potrzebá grzechu káżdego: ktoregoć
31:
każde piſmo ſtrzedz ſię iáko wężá. á toć beſpiecżnie
32:
opowiáda/ że lwie zęby/ zęby grzechu káżdego:
Eccle: 21. Prou: 5.
y

strona: 111

Spowiedź.
1:
pocżątki iego ſłodkie y miłe/ ále koniec bárzo gorz=
2:
ſki. Bo tám nie trudne do grzechu wrocenie/ gdźie
3:
nie było prawdźiwe iego obrzydzenie.
4.
Nákoniec
4:
ſerce mieć ma káżdy do popráwy żywotá ſwego/
5:
áby Iudaſzem y zdraycą Páná ſwego nie był/ y á=
6:
by z śiedmią złych duchow gorſzych ieſzcże/ nie
7:
przylećiał z nowu Szátan do mizernego á prozne=
8:
go gmáchu ſercá twego.
Luc: 11.
Ná Spowiedźi ná dwie ſię rzecży oglądáć.

9:
Ná ſpowiedźi miey oko ná dwie rzecży/ to ieſt/
10:
ábyś ſzcżerze y pokornie wyznał te wſzytkie nieprá=
11:
wośći/ ktoremi widźiſz ſumnienie twoie zmázáne
12:
y obćiążone: á ktemu żebyś w śmiertelnych grze=
13:
chách (inſza rzecż o powſzednich/ ktorym ſłuży ono
14:
mieśce Dawidowe: Grzechy á ktoż wyrozumie?)
Pſalm: 13.

15:
licżby ile możeſz pámiętáć/ nie opuſzcżał. Bo y
16:
trąd miánowićie opowiádano w zakonie ſtárym:
Leuit: 13. et 14.

17:
y w ſpráwách Apoſtolſkich to naydźieſz/ żeć grze=
18:
chy przed Apoſtoły wylicżano:
Acto: 19.
y trudno rozeznáć
19:
Apoſtolſkiemu vrzędowi/ komu grzechy zátrzy=
20:
máć/ á komu odpuśćić/ ieſli wſzyścy iednáko mo=
21:
wić będźiemy/ żeſmy tylko niepráwośći pełni. A iż
22:
inácżey ſię obchodzą z máłym dłużnikiem/ á iná=
23:
cżey z tym ktory długow więcey ma niżli włoſow/
24:
inákſzy też poſtępek kośćielny ieſt z temi co máło
25:
Pánu Bogu winni/ niż z temi ktorzy grzechow
26:
nád licżbę piaſku morſkiego názbieráli. Przeto y
27:
pokuty inákſzey/ y przygotowánia więtſzego/ y
28:
ſpowiedźi pilnieyſzey potrzebá temu/ ktory ná ſię
29:
cżuie grzechy śmiertelne/ niżli owemu/ ktory ſię iá=
30:
kimkolwiek po niedawney zwłaſzcżá á przyſtoynie
31:
przedtym odpráwioney ſpowiedźi/ prochem grze=
32:
chow powſzednich przykurzył. iáko inácżey rány

strona: 112

Spowiedź.
1:
wielkie lecżą/ á inácżey liſzay świerzbiący: inácżey
2:
ſobie z błotem/ inácżey z prochem pocżynáią/ kie=
3:
dy ſzáty wyćieráią.
Doſyć vcżynienie cżego potrzebuie.

4:
Doſyć vcżynienie chceſzli ſtátecżnie odpráwić/
5:
nie mieyże ná tym doſyć/ iż ſędźiego vſłuchaſz/ y
6:
náznácżoną od Kápłáná pokutę odpráwiſz (ktory
7:
ieſli ćię może ná wiecżną mękę obowiązáć/ według
8:
náuki piſmá Bożego/ pewnie może y ná docżeś=
9:
ną)
Matt: 17. Ioan: 20.
ále odnowiwſzy/ iáko orzeł/ látá twoie/ oblecż
10:
ná ſię nowego Adámá/ á nagrodę przyſtoyną te=
11:
go coś komu winien/ iáko być może/ vcżyniwſzy/
12:
ćwicż y obieray ſię w modlitwách/ pośćiech/ y iáł=
13:
mużnách:
Troiáka zá grzechy nagrodá.
Pánu Bogu przez modlitwy/ ſámemu
14:
ſobie przez poſty/ nagrodę nieiáką cżyniąc/ á bli=
15:
źniemu przez iáłmużny: ktorych vcżynkow dobrych
16:
cená dla tego wielka być muśi/ iż ſą krwią niewin
17:
ną niepokalánego báránká polane/ y z iego świę=
18:
tymi Boſkimi zaſługámi złącżone.
Apoc: 1. et 7.

19:
A iż nie káżdy wie z cżego ſię ſpowiádáć ma/ po=
20:
łoży ſię tu Boſkie y Kośćielne przykazánie/ z kro=
21:
ćiuchnym obiáśnieniem y wykłádem: z ktorego
22:
ſię maſz dáć winnym/ ieſliś ie w cżym przeſtąpił.
23:
Bo mándatow Boſkich znácżne przeſtąpienie pie
24:
kłá bliſkie. Kośćiołá też kto nie ſłuchá/ zá pogáni=
25:
ná y iáwnogrzeſzniká bywa pocżytány/ ktorym
26:
pewnie ſzerokie do piekłá wrotá otworzono.
Gallat: 5. Luc: 10. Mat: 18.
Exo: 20.

27:
Dźieśięćioro Boże Przykazánie
28:
TE ſą Boże przykazánia/
29:
Drogá náſzego zbáwienia.
30:
Wierz záwżdy w Bogá iednego.
I.


strona: 113

Spowiedź.
1:
Nie bierz prozno imieniá iego.
II.

2:
Pomni záwżdy świętá święćić.
III.

3:
Oycá ſwego y mátkę cżćić.
IIII.

4:
Nie zábijay też żadnego.
V.

5:
Nie cżyń grzechu niecżyſtego.
VI.

6:
Nie krádni nigdy nie cudzego.
VII.

7:
Nie świádcż fáłſzu ná żadnego.
VIII.

8:
Nie żąday żony bliźniego.
IX.

9:
Ani żadney rzecży iego.
X.

10:
Kto to będźie záwżdy pełnił/
11:
Ten będźie Pánu Bogu mił.
12:
Wylicżenie krotkie grzechow prze
13:
ćiwko Dźieśięćiorgu Przykazániu
14:
Bożemu popełnionych.
15:
Przećiwko Pierwſzemu.
16:
WYrzecżenie wiáry: ábo do Pogáńſtwá przyſtánie.
17:
Kácerſtwo iáwne ſtánie/ ábo obroná/
18:
y pochwalenie iego.
19:
Odſzcżepieńſtwo: iákie ieſt v Ruśi/ y Grekow.
20:
Wątpliwość w wierze/ z zezwoleniem.
21:
O rzecżách Boſkich nieprzyſtoyne rozumienie.
22:
Bluznierſtwo/ ktorymkolwiek ſpoſobem vczynio=
:
(ne.
23:
Vporne kuſzenie P. Bogá ſwego iákiekolwiek.
24:
Práktyki/ cżáry/ wrożki/ y z cżártem porozumienie.
25:
Zbytnie y nieoſtrożne ſnom wierzenie.
26:
Opácżne nabożeńſtwo/ ábo zabobony iákiekol=
:
(wiek.
27:
Deſperácya/ ábo roſpacż.
28:
W nádzieię odpuſzcżenia beſpiecżne grzeſzenie.

strona: 114

Spowiedź.
1:
Cżytánie/ ſłuchánie/ ábo chowánie kśiąg/ ábo
2:
náuk zákazánych.
3:
Slepe zámiłowánie świátá tego/ z wzgárdą rze=
4:
cży niebieſkich.
5:
Nieumieiętność dobrowolna rzecży do zbáwienia
:
(potrzebnych.
6:
Zborow kácerſkich/ ábo bożnie Pogáńſkich bu=
7:
dowánie.
8:
Przećiwko Wtoremu.
9:
SLubow Pánu Bogu vcżynionych łamánie: á=
10:
bo nierozmyślne ich cżynienie.
11:
Krzywoprzyśięſtwo.
12:
Niepotrebna/ ſkwápliwa/ ábo o rzecż złą vcży=
13:
niona przyśięgá.
14:
Páná Bogá y Swiętych iego/ ábo ſtworzenia ie=
15:
go przeklinánie.
16:
Przygáná ſpráwom Boſkim dána/ ábo ná Páná
17:
Bogá nárzekánie.
18:
Piſmá S. y rzecży Boſkich/ ná żárty/ y rzecży nie=
19:
przyſtoyne vżywánie.
20:
Obroná grzechu ſwego/ przykłádem S. niektorych.
21:
Obietnic ſzkodliwe nie ziſzcżenie.
22:
Modlitw powinnych/ ábo ślubowánych zánie=
:
(chánie.
23:
Grzechow śmiertelnych vmyślne ná Spowiedźi
24:
táienie.
25:
Przećiwko Trzećiemu.
26:
RObotá w święto/ bez gwałtowney potrzeby.
27:
Mſzey świętey zániedbánie/ álbo nie nabo=
28:
żne iey ſłuchánie.
29:
Poſtow powinnych łamánie/ ábo nie wierne od=
30:
práwowáne.
31:
Hándlem y targiem długim/ bez potrzeby wiel=
:
(kiey zábáwienie.

strona: 115

Spowiedź.
1:
Nieprzyſtoynie ſzáfowánie ábo vżywánie Sákrá=
2:
mentow świętych/ ábo ich vżywánia długie
3:
odkłádánie.
4:
Znieważenie mieśc świętych/ przez przechadzki/
5:
y inſze rzecży.
6:
Przećiwko Cżwartemu.
7:
ROdźicom lekkość vmyślnie wyrządzona.
8:
Zániedbánie ich ábo opuſzcżenie cżáſu potrze
:
(by.
9:
Wzgárdá ſtárſzych ktorychkolwiek/ y niepo=
10:
ſłuſzeńſtwo/ ábo obmowá/ ábo z nich naśmie=
:
(wiſko.
11:
Powinnych ſzkodliwe znieważenie.
12:
Duchownych zbićie/ ábo zelżenie.
13:
Szemránie przećiwko Dekretom Kośćielnym.
14:
Pokut ſpowiednych nie wypełnienie.
15:
Máiętnośći dźiedźicżney złe vżywánie.
16:
Wſtyd vbogich rodźicow/ ábo z ich niedoſtát=
17:
kow nátrząſánie.
18:
Przećiwko Piątemu.
19:
MEżoboyſtwo/ ábo pomoc/ ábo rádá do nie=
:
(go.
20:
Ránienie ábo obráżenie ná zdrowiu.
21:
Inſzych przez cżáry pſowánie.
22:
Ná rękę vporne y hárde wyzywánie.
23:
Iákakolwiek przycżyná do śmierći cżyieykolwiek/
24:
nie mądrze y nieumieiętnie dánymi lekárſtwy/
25:
ábo cżym inſzym.
26:
Zániedbánie obrony od śmierći/ ábo rány/ kiedy
27:
kto obronić ſnádnie może/ ábo powinien.
28:
Woyná nieſpráwiedliwa.
29:
Przeſzkoda w małżeńſtwie/ ábo okrom małżeń=
30:
ſtwá do rodzenia dźiatek.
31:
Przymuſzenie inſzych do grzechu.

strona: 116

Spowiedź.
1:
Dźiatek dobrowolne poſtradánie.
2:
Zycżenie śmierći złośliwe/ ſobie ábo drugiemu.
3:
Zdrowia przez obżárſtwo ábo pijańſtwo náruſze=
:
(nie.
4:
Karánie bez winy/ ábo zá winą bez miáry.
5:
Gniew znácżny/ ábo nienawiść.
6:
Pomſtá właſna ná ſtárſze ábo ná vrząd iey nie
:
(włożywſzy.
7:
Zgorſzenie bliźniego.
8:
Wdáwánie ſámego śiebie w iáwne niebeſpiecżeń
9:
ſtwá duſzne ábo ćieleſne.
10:
Roſterkow roźśiewánie.
11:
Rádość vmyślna y zawiſzna/ ábo ze złego ſercá
12:
pochodząca/ z cudzey ſzkody ábo śmierći.
13:
Przećiwko Szoſtemu.
14:
CVdzołuſtwo/ y wſzelki ſpoſob niecżyſtośći v=
15:
cżynkowey.
16:
Dotykánie nierządne kogożkolwiek.
17:
Tańce nieucżciwe ábo niebeſpiecżne.
18:
Małżeńſtwo z krewnymi do cżawrtego ſtopniá;
19:
ábo z powinnemi/ cżáſem do cżwartego/ á cżá=
20:
ſem do wtorego/ w pewnych przypadkách/ w
21:
kośćiele powſzechnym opiſánych.
22:
Slub z inſzą/ ábo inſzym/ brány zá żywotá pierw=
23:
ſzey ślubney/ ábo tákże pierwſzego ślubnego.
24:
Ożenienie z ktorąkolwiek przeſzkodą przyrodzo=
25:
ną/ Boſką/ ábo Kośćielną.
26:
Pewna nieucżćiwość w małżeńſkich ſpráwách.
27:
Po ślubie Pánu Bogu vcżynionym/ ábo święce=
28:
niu Kośćielnym więtſzym/ ożenienie.
29:
Pobudek y przycżyn do niecżyſtośći vmyślne ſzu=
30:
kánie ábo dawánie.
31:
Nieucżćiwych niewiaſt w domu chowánie/ ábo

strona: 117

Spowiedź
1:
grzechow komukolwiek odpuſzcżánie.
2:
Dobrowolne ćieleſne pomázánie.
3:
Ná ſny plugáwe zezwolenie/ ábo przycżyná do
4:
nich dána/ z myśli przeſzłey/ ábo z pijańſtwá/
5:
y obżárſtwá.
6:
Po ſlubie cżyſtośći małżeńſkiey/ ſpráwá małżeńſka.
7:
Przećiwko Siodmemu.
8:
KRadźież/ y iákiekolwiek w ſzáfunku przenie=
9:
wierzenie/ ábo rzecży iákiey/ nád wolą tego
10:
cżyiá ieſt/ przywłaſzcżenie ſobie/ ábo inſzemu
11:
dárowánie.
12:
Lupieſtwo/ y cżynienie ſzkody drugiemu/ by też y
13:
ná woynie nieſpráwiedliwey.
14:
dźieśięćin zátrzymánie/ ábo kośćiołow y rzecży
15:
Pánu Bogu oddánych pſowánie.
16:
Swiętokupſtwo/ ábo Swiętokradźſtwo.
17:
Hándle y zyſki nieſpráwiedliwe.
18:
Długow zátáienie.
19:
Podatkow nieſłuſznych vſtáwá/ ábo poddánych
:
(vćiśnienie.
20:
Zbytnie wyćiągánie zá robotę/ ábo robotá nieſprá=
:
(wiedliwa.
21:
Máiętnośći ná zbytki rozſzáfowánie.
22:
Mytá robotnikom zátrzymánie.
23:
Rzecży náleźionych ſkwápliwe ſobie przywłaſzcże=
:
(nie.
24:
Pożycżonych/ záſtáwionych/ ábo zápomniánych
25:
rzecży nieſłuſzne zátrzymánie.
26:
Vdawánie/ ábo odmiáná pieniędzy/ ábo inſzych
27:
rzecży zdrádliwa.
28:
Gry zbytnie/ ábo nieucżćiwe/ ábo zdrádliwe.
29:
Niewierna teſtámentow exekucya.
30:
Vmyślne ſpráwiedliwośći zwłacżánie.
31:
Zywienie ſyná z cudzołoſtwá pewnie pocżętego/
32:
nád wolą mężá ſwego.

strona: 118

Spowiedź.
1:
Lichwá: ktora záwżdy bywa/ gdy ſię cokolwiek
2:
nád ſummę pożycżoną/ z vgody/ y tylko zá ſá=
3:
mo pożycżenie/ bierze.
4:
Przećiwko Oſmemu.
5:
KLamſtwo y fałſz wſzelki.
6:
Fáłſzywe ſądy y dekrety.
7:
Obroná rzecży ábo kauzy nieſpráwiedliwey.
8:
Spowiednych grzechow obiáwienie.
9:
Rzecży táiemnie zwierzonych ſzkodliwe inſzym o=
10:
powiedzenie.
11:
Sámego śiebie ábo inſzego przeklinánie.
12:
Obmowy/ ábo ich ſłuchánie z pochwaleniem.
13:
Poſądzánia ſkwápliwe.
14:
Cudzych grzechow obiáwienie/ temu komu nie
:
(należy.
15:
Nátrząſánie z cnoty y nabożeńſtwá cudzego/ ábo
16:
iey nágánienie zawiſne.
17:
Niezmierne ſámego śiebie/ y niepożytecżne wy=
:
(chwalánie.
18:
Pochlebſtwo.
19:
Płonne obietnice.
20:
Namowá inſzych do grzechu ktoregokolwiek.
21:
Przećiwko Dźiewiątemv y Dźieśiątemu.
22:
ZEzwolenie ná myſl ábo ſpráwę niecżyſtą/ prze
23:
ſzłą/ ninieyſzą/ ábo przyſzłą/ y w niey kochánie
24:
Zbytnie ábo nieucżćiwe/ ábo złym ſercem wymy=
25:
ślone/ ábo ná ſię włożone ſtroie/ y głádzenia/
26:
od kogokolwiek.
27:
Poddánych ábo ſług od innych odwodzenie zło=
:
(śliwe.
28:
Zayźrzenie drugiemu ſzcżęśćia iego vmyślne y zło=
29:
śliwe.
30:
Przeſzkodá bliźniemu złośliwa w pożytkách iego.
31:
Ná gránie w kárty o pieniądze inſzych przymuſzá=

strona: 119

Spowiedź.
1:
nie/ ábo tych ktorzy ſwych pieniędzy nie máią
2:
námawiánie.
3:
Wola do ktoregokolwiek grzechu vmyślna.
4:
Zadnego z tych grzechow lekko ſobie pokłádáć
5:
nie potrzebá. Bo czyſte ſa/ iáko náucża Abakuk
6:
Prerok/ ocży Páná Bogá náſzego/ á ná nieprá=
7:
wość poglądáć nie może.
Abac: 1.
Y ma w nienawiśći
8:
Pan Bog (mowi Krol Sálomon) złośliwego
9:
cżłowieká/ y złość iego.
Sap: 14.
A przetoż ábo pokaránie/
10:
ábo zgánienie przeſtępſtwá przykazánia Bożego
11:
káżdego z tych dźieśiąći/ w piſmie S. naydźieſz.
12:
Pięcioro przykazánie Kośćielne/
13:
wſzytkim Chrześćijánom ſłużące.
I.

14:
DNi święte poſtánowione od Ko
15:
śćiołá święć.
II.

16:
Ná káżde święto Mſzey świętey vcżći=
17:
wie ſłuchay.
III.

18:
Náznácżone pewnych dni poſty zácho=
19:
way.
IIII.

20:
Grzechow twoich/ właſnemu Kápła=
21:
nowi co rok ſię ſpowiáday.
V.

22:
Naświętſzego Sákrámentu Ciáłá y
23:
Krwie Páńſkiey/ przynamniey raz w
24:
rok/ około Wielkieynocy vżyway.
25:
Náuká o przykazániu Ko=
26:
ścielnym.
27:
NAucż ſię/ Chrześćijáninie práwowierny/ o
28:
tym przykazániu tych rzecży. Naprzod iż o=
Kośćielnych ſtár-


strona: 120

ſzych ſłucháć potrzebá.
Spowiedź.
1:
krom mándatow Boſkich/ podległeś y Kośćiel=
2:
nemu poſłuſzeńſtwu/ ktore y Apoſtołom ſámym/
3:
y namiáſtkom ich oddáwáć káżdy powinien.
Acto: 15.
Ná=
4:
piſał to o S. Páwle Lukaſz Ewángeliſtá w Dźie=
5:
iách Apoſtolſkich/ iż rozśiewáiąc po Syryey y Cy=
6:
licyey przenáwybornieyſze naśienie ſłowá Boże=
7:
go/ roſkázował chowáć przykazánia Apoſtołow
8:
S. y ſtárſzych. á miánowićie iáko ná inſzym mie=
9:
ścu wſpomina S. Lukaſz/ ſtárſzych Hierozolim=
10:
ſkich.
Acto: 16.
Powiedźiał to y ſam Páweł S. beſpiecżnie
11:
Teſſalonicenſom.
1. Teſſ: 4.
Wiećie com wam zá roſkazá=
12:
nia podał: á ták kto temi gárdźi/ nie cżłowiekiem
13:
gárdźi/ ále Bogiem/ ktory nam też dał Duchá
14:
ſwego świętego.
Luc: 10.
Powiedział y Chryſtus Pan o
15:
Apoſtolech ſwoich: iż kto onych ſłucha/ ſámego
16:
Chryſtuſá ſłucha. A nie tylko Apoſtołow/ ále y
17:
tych wſzytkich/ ktorzy porządnie ná Káthedrze
18:
Moyzeſzowey vśiedli/ ſłucháć przykazał:
Matt: 23.
Y Ko=
19:
śćiołá ktoby nie ſłuchał (według náuki iego) od
20:
inſzych wyłącżony być miał.
Matt: 18.
Gdźie to pięćioro przykazánie nayduie ſię.
Ponieważ tedy o
21:
pierwſzym Przykazániu maſz wyráźne Dekrety
22:
Koncylium Lugduńſkiego cap: 3. Mátyſkoneń=
23:
ſkiego can: 36. et 37. y Tryburyeńſkiego can: 35.
24:
o wtorym Agátheńſkiego can: 47. Tryburyent=
25:
ſkiego can: 35. y Aureliáneńſkiego cap: 28. o trze=
26:
ćim/ Seymu duchownego Gángreńſkiego can: 19
27:
Moguntyńſkiego can: 34. et 35. Sálegunſtády=
28:
eńſkiego can: 1. et 2. o cżwartym Láteráńſkiego
29:
can: 21. y Trydentſkiego Seſs: 14. can: 8. o piątym
30:
tychże oboygá wálnych Kośćielnych Seymow. o
31:
krom tego coć ſię w Kánoniech Apoſtolſkich/ ábo
32:
o święćiech can: 68. ábo o Mſzey S. can: 9. ábo

strona: 121

Spowiedź.
1:
o Pośćiech can: 13. 20. et 68. podáło niechćiey
2:
iárzmá tego zbáwiennego z śiebie ſkłádáć: zwła=
3:
ſzcżá iż ſię káżda rzecż z tych piąći/ y mądrze y przy=
4:
ſtoynie y pożytecżnie bárzo poſtánowiłá. iáko ćię
5:
tego y kazániem y piſániem Kátholiccy páſterze y
6:
Káznodźieie náucżáią: y ſam bárzo prędko te v=
7:
ſtáwy pochwaliſz/ kiedy ſię ná poſtánowienia ich
8:
y pożytki duchowne/ ktore ſtąd zbáwieniu twemu
9:
roſtą/ przyſtoynie rozmyśliſz.
Swiętá dwoiákie

10:
Potym niechayći to nie będźie táyno/ co do ob=
11:
iáśnienia tego przykazánia należy. Swiętá Koś=
12:
ćielne/ iedne ſą wſzytkiemu świátu poſpolite/ iáko
13:
Swiątki/ ná ktore ſię y S. Páweł do Hieruzálem
14:
kwápił/ o cżym Lukaſz S. świádcży:
Acto: 20.
drugie pew=
15:
nym mieścom/ ábo miáſtom przyzwoite/ iáko v
16:
nas święto świętego Stániſłáwá. O tych toż ſię
17:
rzecz może/ co o pośćiech powiedźiał świętey Mo
18:
nice/ mátce S. Auguſtyná/ wielebny Ambroży/
19:
iáko to nápiſał ſámże Auguſtyn epist: 86. Do kto=
20:
regokolwiek Kośćiołá przyidźiećie/ zwycżay iego
21:
chowayćie: ieſli niechcećie ábo z inſzych ſię zgor=
22:
ſzyć/ ábo inſzym wzgorſzenia dáć.
Mſzey cáłey ſłucháć.

23:
Słuchánie Mſzey ś. przy ktorey ná mękę Páná
24:
náſzego/ przynamniey w świętá/ wſpomináć ma=
25:
my/ dwu rzecży potrzebuie. Naprzod ábyś zupeł=
26:
nie Mſzey ś. ſłuchał/ nie odchodząc od niey áż po
27:
Kápłáńſkim ludźi przeżegnániu. Bo nie bez przy=
28:
cżyny nie tylko Koncylium Agátheńſkie can: 47.
29:
ále y Kanon Apoſtolſki iedennaſty każe ſrodze ká=
30:
ráć te wſzytkie/ ktorzy przed końcem wychodzą/ iá
31:
koby teſkniąc ſobie ná ſłużbie Pána ſwego/ á ná
32:
ono co Hieremiaſz powiedźiał nie pámiętáiąc:
Hier: 48.


strona: 122

Spowiedź.
1:
Przeklęty ieſt/ ktory odpráwia ſłużbę Páńſką zdrá=
2:
dliwie. á toć też ná zdrádę poſzło/ Bogu vwłácżáć
3:
co ſię Bogu náznácżyło.
Mſzey nabożnie ſłucháć.
Potym ábyś iey nabo=
4:
żnie y vcżćiwie ſłuchał. Smie beſpiecżnie Chryzo=
5:
ſtom S. Serm: de Euchar. zá kłamliwe ludźie po=
6:
cżytáć te wſzytkie/ ktorzy przy tey ofierze Kápłano=
7:
wi odpowiádáią/ Habemus ad Dominum, to ieſt/
8:
mamy ſercá ku Pánu Bogu/ á przedſię ná ten cżás
9:
bynamniey o przyſtoynym nabożeńſtwá ſwego
10:
odpráwieniu nie myślą: á máieſtat Chryſtá Pá=
11:
ná/ y ſtráſzliwego onego (iáko támżeChryzoſtom
12:
Mſzą ś. názywa) duchownego ſtołu wagę y cenę
13:
lekce ſobie pokłádáią. A toć ieſt iedno świąt świę
14:
cenie: Ofiáry tey przenachwálebnieyſzey/ y ieſlić
15:
co bárzo pilnego nieprzeſzkadza/ kazánia nabożne
16:
y doſkonáłe wyſłuchánie (bo tá oboiá rzecż iż zá
17:
Apoſtolſkich cżáſow byłá/ dwudźieſte rozdźiele=
18:
nie ſpraw ich wyráźnie pokázuie) okrom tego/ że
19:
ná ten cżás z roſkazánia Kośćielnego/ ktore ſię przy=
20:
kłády ſtárego Zakonu y świádectwy pięknie v=
21:
twierdza/ roboty ręcżney/ ktora gwałtowney po=
22:
trzeby nie ma/ zániecháć maſz:
W ſwiętá nie robić.
ábyć tá mánná/
23:
ktorą nád wolą Boſką zbieráć będźieſz/ w robác=
24:
two ſię ſproſne nie obroćiłá/ iáko Zydom w Kśię=
25:
gách Moyzeſzowych: ábo nie zniknęłá/ iáko też o=
26:
ná/ ktorey Zydowie w Szábát ſzukáli.
Exo: 16. Támże.
Poſty kośćielne rozmáite.

27:
Poſty przykazáne/ ábo też obowiązuiącym nas
28:
zwycżáiem vtwierdzone/ te ſą.
I. Poſt wielki.
Naprzod poſt
29:
wielki przed Wielkąnocą/ ktory maſz od ſámych
30:
Apoſtołow. Bo o nim ieſt dekret ábo kanon A=
31:
poſtolſki 63. y 68. cżyni o tymże zmiánkę vcżeń
32:
S. Ianá Apoſtołá Ignácyus Epist: od Philip. y

strona: 123

Spowiedź.
1:
Klemens vcżeń S. Piotrá lib: 5. const: Ap: cap: 13.
2:
Orig: Hom: 10. in Leuit. y inſzy cżáſu pośledniey=
3:
ſzego/ iáko Baſil. Chryſost. Epiph. August. Hier.
4:
Cżyni y Koncylium Niceńſkie ſtárodawne/ y inſze
5:
duchowne Seymy. w ktore to poſty iáko y wſzy=
6:
ſtkie inſze/ iż raz przez dźień y v Láćinnikow y v
7:
Grekow iadano/
Raz w poſthy przez dźień iadano.
nie trudno tego dowieść y z Bá=
8:
zyliuſzá S. conc: de ieiun. y z świętego Chryzoſto=
9:
má Hom: de ieiun. y z Auguſtyná S. lib: de morib.
10:
eccl: cap: 33. y z Bernardá wielebnego Serm: 3. de
11:
Quad. y inſzych. co też y w zakonie Páńſkim bywá=
12:
ło w poſty Zydowſkie. Iud: 20. 2. Reg: 1. Act: 23.
II. Wigilie.

13:
Potym Wigilie pewne/ ktore od cżuynośći ná
14:
modlitwie długiey zdawná ták názwano: á zbá=
15:
wienne ono ſtrażey nocney od Apoſtolſkich cżá=
16:
ſow trzymánie/ w poſty odmieniono/ świętá wiel
17:
kie vprzedzáiące/ y nas do cżuynośći y pilnośći o=
18:
koło zbáwienia náſzego pobudzáiące. Wſpomi=
19:
na S. Auguſtyn Serm: 25. ad Erem. pewne tákie
20:
poſty/ iáko wigilią w niebo wźięćia P. Máryey/
21:
národzenia S. Ianá/ y inſze/ zwłaſzcżá Apoſtol=
22:
ſkie. Cżynili też święći Doktorowie Kośćielni ka=
23:
zánia w wigilie/ iáko Auguſtyn w wigilią Swią=
24:
tecżną/ Bernárd S. w wigilią Národzenia Páń=
25:
ſkiego/ tákże też S. Iędrzeiá/ y S. Piotrá y Pá=
26:
włá/ co ſię w ich kśięgách obacżyć może. Nay=
27:
dźieſz też te poſty na Koncylium Oxonieńſkim
28:
can: 4. y Sálegunſtádyeńſkim can: 10.
III. Suche dni.

29:
Potrzećie/ Suchedni/ ktorym Polacy tytuł dáli
30:
y imię od ſuſzenia: ácż tego ná ten cżás Kośćioł
31:
nie roſkázuie: choćiaż ſię to ſłuſznie y pokármow
32:
wárzonych zániechánie ſtárożytnośćią záleca/ w

strona: 124

Spowiedź.
1:
kśięgách Tertulianowych/ y inſzych/ y przykłádem
2:
ś. Ianá Chrzćićiela. O ſuchych dniách Swiąte=
3:
cżnych y letnich cżyni zmiánkę Klemens S. vcżeń
4:
Apoſtolſkie li: 5. cost: Ap. y Athánázyus ś. in Apol.
Acto: 13. et 14.

5:
O tych ktore w Ieśieni bywáią/ piſze ś. Leo Ser:
6:
7. de ieiu: Me. 7. Adwentowym y źimie ſłużącym to
7:
właſnie należy/ co o pośćiech Apoſtolſkich przy
8:
poświącániu y poſyłániu pewnych Apoſtołow v
9:
Lukaſzá ś. cżytamy. Bo poſpolićie mieſiącá Grud
10:
niá Kápłany święcono/ iáko ſię nie trudno tego
11:
w hiſtoryách Kośćielnych docżytáć. O wielgopo
12:
ſtnych/ y ná Wioſnę zdawná chowánych świádec
13:
twá mamy ná Koncylium Oxonieńſkim cap: 5. y
14:
Moguntyńſkim can: 34. A krotko mowiąc/ do
15:
wieść tego nie trudno/ że ſuche dni troie/ od Apo=
16:
ſtolſkich cżáſow mamy: cżwarte Kálixtus S. Pa=
17:
pież y męcżennik/ piętnaſty od S. Piotrá/ przycży=
18:
nił/ iáko ſamże to wſpomina epiſt. ad Benedictum
19:
Chryzoſtom S. Hom: de natiuit: Ioan: Bapt. opo=
20:
wiedźiáne być te poſty przez Zácháryaſzá Proroká
21:
w oſmym/ nádobnie dowodźi. Wiele Kośćioło=
22:
wi Bożemu należy ná dobrych Kápłanách/ ktore
23:
ná ten cżás święcą.
Acto: 13. et 14.
przetoż przykłádem S. Apo=
24:
ſtołow/ y modlitwy ná ten cżás cżynimy/ y poſtem
25:
ſię nieco dla tego trudźimy. iáko y zbáwićiel náſz
26:
v Lukaſzá S. w ſzoſtym/ kiedy ná vrząd Apoſtol=
27:
ſki wyſádźić vcżnie ſwoie miał/ y modlitwę przez
28:
cáłą noc cżynił/ y nieſpániem ſię dręcżył. ácżkol=
29:
wiek ſą inſze też tego przycżyny. o cżym ná wielu
30:
mieścách S. Leo náucża.
IIII. Piątki.

31:
W tęż licżbę wchodzą y Piątki. O wielkopiąt=
32:
kowym pośćie zmiánkę cżyni S. Klemens lib: 5

strona: 125

Spowiedź.
1:
con: Ap. cap: vlt. Inſzych piątkow poſty/ktore
2:
ná pámiątkę męki Páńſkiey pośćimy/ wſpomina
3:
przed dwunaśćią ſet lat niemal Epiphánius Bi=
4:
ſkup in cōp doct: fidei. y po nim ś. Auguſtyn ep: 86.
V. Srzody.

5:
Srzody też że od Apoſtolſkich cżáſow niektore
6:
mieścá paſzcżáły/ ná przedánie Páńſkie wſpomi=
7:
náiąc/ pokázáć ſię może z Ignácyuſzá S. vcżniá
8:
Apoſtolſkiego epiſt: 4. ad Philip. Orygeneſá in
9:
Leuit, Epiphániuſzá y Auguſtyná ná mieścách
10:
teraz námienionych.
VI. Soboty.

11:
Sobotnią záſię ábſtynencyą/ przed tyśiącem lat
12:
y więcey wſpomina Innocencyus Papież ep: 1 ad
13:
Decent: cap: 4 tákże y Auguſtyn wielebny epiſt 86
14:
y Ambroży ś. od tegoż Auguſtyná ná tymże mie=
15:
ścu wſpominány. Wznawiamy ſobie tym row=
16:
nym mięśnych pokarmow vięćiem/ żáłoſny po=
17:
grzeb Páńſki/ y płácż Apoſtolſki: á niechcąc po=
18:
ſpolitego z Zydy mieć weſela/ do Niedźiele świę=
19:
tey iákożkolwiek ſię gotuiemy.
VII. Krzyżowe dni/ y dźień S. Márká.

20:
Máią ſwoię ſtárożytność y dni krzyżowe: kto=
21:
re przed tyśiącem lat/ ná Koncylium Aureliáreń=
22:
ſkim/ z proceſſyámi/ y od mięſá wſtrzymawánim/
23:
dla kilku poważnych przycżyn támże wyráżonych/
24:
á miedzy inſzymi/ dla záchowánia pośianego zbo
25:
ża/ y owocow/ y powietrza morowego oddale
26:
nia obchodzić kazano cap: 6. Toż bywa w dźień
27:
S. Márká/ z ſtárodawney S. Grzegorzá Papie
28:
żá vſtáwy: o ktorey piſze rowiennik iego Grego
29:
rius Turonenſis lib: 10 hist. Franc. y ſam S. Grze=
30:
gorz lib: 11. epiſt: ep 2.
31:
W cżwartym przykazániu Kośćielnym Kápłan
32:
wlaſny/ Biſkup ábo pleban twoy ſię rozumie. lecż
Co ſię rozumie


strona: 126

Spowiedź.
przez Kápłaná właſnego.
1:
ſą niektorzy kápłani/ zakonni zwłaſzcżá ludźie/ kto
2:
rym ná ſłuchánie ſpowiedźi rozlicżnych mieśc y
3:
ſtanow/ Apoſtolſka ſtolicá dáłá dozwolenie. Są
4:
też y pewni ludźie/ ktore od śćiſłey/ ále potrzebney/
5:
porządney/ ſtárodawney/ y grunty ſwe w piśmie
6:
máiącey/ w tey rzecży obowiąſki/ przywileie Koś=
7:
ćiołá powſzechnego wyięły.
Ieſli ſię raz tylko do roku ſpowiedáć.

8:
W tym ćię przeſtrzegam/ Chrześćijáninie/ ábyś
9:
nie rozumiał żeć tákim poſtánowieniem drogę
10:
do cżęſtey ſpowiedźi/ ábo do cżęſte go naświętſzego
11:
Sákrámentu vżywánia zágrodzono. Bo y przed
12:
tym zá cżáſow ś. Fábianá Papieżá y męcżenniká/
13:
powinni byli wſzyścy trzykroć to do roku cżynić/
14:
to ieſt/ ná Wielkąnoc/ ná Swiątki/ y ná Boże ná=
15:
rodzenie: y teraz też gwałtowna potrzebá y pew=
16:
ne przycżyny/ iáko śmierć pewna/ y bliſka/ drogá
17:
ábo zabáwá niebeſpiecżna (iáko v niewiaſt nie=
18:
ktorych ćięſzkie dźiatek rodzenie) ślub o tym Pánu
19:
Bogu vcżyniony/ pokutá też táka náznácżona/ y
20:
pokuſy niebeſpiecżne á długie/ y ktorym ſię inácżey
21:
zábieżeć nie może/ koniecżnie to od ćiebie wyćią=
22:
gáią/ według náuki Kośćielnych Doktorow/ á=
23:
byś tego duchownego lekárſtwá w tákich przy=
24:
godách z powinnośći ſzukał y vżywał.
25:
Co rozumieć o przykazániu
26:
z ſtrony Dźieśięćin.
27:
ZAſmákowáłá dźiś bárzo/ Wiklefá kácermi=
28:
ſtrzá náuká/ łákomym Kátholikom/ y ſką=
29:
pym Nowowiernikom/ z ſtrony nie dawánia dźie
30:
śięćin: pod tym płaſzcżem/ że niepilność ábo złą
31:
ſpráwę w ſługách Kośćielnych vpátruią. Nie=
Iákie przykazánie ieſt o


strona: 127

dźieśięćinách.
Spowiedź.
1:
chayże to żadnemu táyno nie będźie/ iż ácżkolwiek
2:
niektorzy Theologowie/ mándat y roſkazánie o
3:
dźieśięćinách kłádą miedzy przykazániem kośćiel=
4:
nym: wſzákoż właſniey ieſt przyrodzone y Boſkie/
5:
niżli kośćielne. Bo Kośćioł Boży/ w tey rzecży/
6:
ábo tylko przyrodzone y Boſkie práwo obiaśnia
7:
y wykłáda: ábo ſpoſob dźieśięćin nowozakon=
8:
nych náznácża. przeto miedzy inſzymi przycżyná=
9:
mi/ iż nie wſzytkie ſtározakonne dźieśięćiny/ v nas
10:
mieśce máią/ iáko ſię z tego poznáć może/ co ſię
11:
niżey trochę powie.
12:
Co ſię dotycże práwá przyrodzonego y Boſkie=
13:
go/ nie zámilcżał oboygá Apoſtoł S. Páweł/ ták
14:
do Koryntow piſząc:
1. Cor: 9.
Kto kiedy żołnierſką ſłuzy
15:
o ſwym nakłádźie? kto ſádźi winnicę/ á owocu
16:
iey nie vżywa? kto páśie ſtádo/ á mleká z ſtádá
17:
nie ie? Izali/ według ludzkiego rozſądku/ to tyl=
18:
ko mowię? áza y zakon tego nie roſkázuie? Bo
19:
ták nápiſano w zakonie Moyzeſzowym:
Deu: 25
nie zá=
20:
wiązeſz gęby wołowi młocącemu (álbo rácżey/
21:
iáko w inſzych kráinách bywa/ depcącemu.) Ie=
22:
ſliſmy wam duchowne rzecży pośiali: wielkali to/
23:
że wáſze ćieleſne żniemy? Ieſli inſzy (to ieſt fáłſzy=
24:
wi prorocy) vcżeſtnikámi ſą mocy wáſzey (to ieſt
25:
dozwolenia wáſzego/ ná vcżeſtnictwo máiętno=
26:
śći wáſzey) cżemu nie rácżey my? Izali niewiećie/
27:
iż ći ktorzy świątośći w świątnicy ſpráwuią/ z o=
28:
ney świątnice obrok biorą? y ktorzy przy ołtarzu
29:
ſłużą/ z ołtarzem ſię dźielą?
Deu: 18.
Tákżeć też y Pan (Ie=
30:
zus) poſtánowił/ áby przepowiadácże Ewánge=
31:
liey/ żyli z Ewángeliey. Ták wybráne ono Páń=
32:
ſkie naczynie o żywnośći kápłáńſkiey. á obácż to

strona: 128

Spowiedź.
1:
tu/ że y fáłſzem robiącym vcżyćielom/ ná obrokách
2:
y datkách nie ſchodźiło/ iáko y złym Lewitom v
3:
Zydow.
Dźieſięćiny zdawná dawano.
A ieſzcżeć ná świećie Páwłá S. nie
4:
było/ kiedy dał Abráhám dźieśięćinę Melchiſe=
5:
dechowi nawyżſzemu Kápłanowi ze wſzyſtkiego:
Gen: 14.

6:
y ná toż ſię ślubem obowiązał Pánu Bogu wnęk
7:
iego Iákob Pátryárchá/ z nátchnienia Duchá ś.
Gen: 28.

8:
Y ieſzcże tenże Apoſtoł/ przenawybornieyſzego
9:
naśienia ſłowá Bożego nie rozśiewał/ kiedy P.
10:
Bog przez Moyzeſza/ w ſtárym zakonie/ troiákie
11:
dźieśięćiny dáwáć roſkázował.Troiákie dźieśięćiny ſtározakonne.Iedne w cżwar=
12:
tych kśięgách Moyzeſzowych/ Lewitom y ſługom
13:
kośćielnym ſłużące.
Num: 18.
Drugie do ofiar Boſkich na=
14:
leżące. o ktorych piąte kśięgi tegoż nienágánione=
15:
go práwodawce wſpomináią.
Deu: 26.
Trzećie/ vbogich
16:
potrzeby zákłádáiące. ktore támże ten zakonoda=
17:
wcá przekłáda. Y ieſzcże ſobie zá káznodźiei
18:
Zydowſkiey y Pogáńſkiey nácyey/ tegoż Apoſto=
19:
łá ſwego/ Pan Iezus był nie obrał/ kiedy Boſki=
20:
mi ſwemi vſty/ kazał dáwáć Bogu/ co ieſt Boże
21:
go: y oſądźić to racżył/ że godźien ieſt robotnik/
22:
zapłáty ſwoiey:
Matt: 22. Matt: 10.
y o dźieśięćinách/ z mięty/ kmi=
23:
nu/ y hányżu oddánych/ cżáſu iednego mowiąc
24:
to przydał:
Matt: 23
To potrzebá było cżynić/ á onego
25:
(to ieſt ſądu/ miłośierdźia/ y wiáry) nie opuſzcżáć.
Zle dźieſięćinj zátrzjmáwáć.

26:
Troiákie tedy práwo łamie/ kto powinnych dźie
27:
śięćin nie dáie: Naprzod przyrodzone/ ktore y
28:
Pogánie záchowáli y przedzakonni ludźie/ ná ten
29:
cżás ieſzcże/ kiedy pierworodni ſynowie Kápłáń=
30:
ſkie vrzędy/ y ná to dwoiáką z oycżyzny ſwey cżęść
31:
miewáli. Potym Boſkie/ y nowego zakonu/ y
32:
ſtárego. z ktorego pierwſze y trzećie dźieśięćiny/

strona: 129

Spowiedź.
1:
ieſzcże y w Chrześćijáńſtwie mamy: wtorych/ iá=
2:
ko do ceremoniy y obrzędow Zydowſkich należą=
3:
cych/ nie przypuſzcżamy. Potrzećie Kośćielne:
4:
ktore zdawna ná rozlicznych duchownych Sey=
5:
miech wydáne/ ták święte ono Trydentſkie Kon=
6:
cylium odnowiło/
Seſsio: 25. cap: 12.
że wſzytkie te/ ktorzyby powin=
7:
nych dźieśięćin ábo nie oddawáli/ ábo do odda=
8:
wánia ich przeſzkadzáli/ każe od kośćielney iedno=
9:
śći/ y Sákrámentow Páńſkich vcżeſtnictwá/ klą=
10:
twą odłącżyć. Pánu Bogu też to właſnie ten wy=
11:
dźiera/ ktory cokolwiek ſługom kośćielnym wy=
12:
dźiera. Bo gumná kośćielne/ gumny ſwemi ná=
13:
zywa tenże Pan v Máláchiaſzá Proroká.
Mala: 3.

14:
O grzechách głownych.
Siedm grzechow głownjch.

15:
TRzy rzecży o nich krotko ſię tu przypomnią:
16:
Naprzod iż śiedm ich poſpolićie licżą: Pychę/
17:
Lákomſtwo/ Niecżyſtość/ Obżarſtwo/ Gniew/
18:
Zazdrość/ y Leniſtwo ku ſłużbie Bożey. O tych
19:
Grzegorz S. 31. mor. cap: 31. y przed nim Káſſya=
20:
nus collat: 5.
Nie záwżdy káżdy z nich śmiertelny.
Potym iż nieumieiętnie cżłowiek po=
21:
ſpolity śmiertelnymi ie názywa. bo y śmiertel=
22:
nych moc práwie niezlicżona ieſt/ gdyż y ſámey
23:
Pychy ták S. Grzegorz 23. moral. cap. 7. iáko y
24:
S. Bernárd Serm: 3. in paruis ſerm. cżterzy ſpoſo=
25:
by kłádźie: y ktemu nie káżdy z tych záwżdy śmier=
26:
telny ieſt. Abowiem prozna chwałá y nalepſze=
27:
mu cżáſem dokucża: y gniew nie káżdy grzechem
28:
wielkim ieſt/ iako y leniſtwo/ y nieznácżne miáry
29:
w iedzeniu przebránie. Przetoż lepiey ie Theolo=
30:
gowie głownymi názywaią/ dla tego/ że z nich
31:
iáko z głowy y z źrzodłá iákiego rozlicżne wády y

strona: 130

Spowiedź.
1:
grzechy/ y pogorſzenia/ powod y przycżynę ſwoię
2:
máią.
Dekálog głowne grzechy zámyka.
Nákoniec iż te wſzytkie grzechy mogą ſię
3:
ſnádnie do dźieśięćiorgá przykazánia śćiągáć/ iá=
4:
ko pychá do pierwſzego y oſmego: łákomſtwo do
5:
śiodmego: niecżyſtość do ſzoſtego: zazdrość do
6:
piątego y oſmego/ obżárſtwo y gniew do piąte=
7:
go: leniſtwo do trzećiego: wſzákoż iednák iż nie
8:
wſzyścy doſkonáłego ſą rozumu/ y doźrzáłego
9:
rozſądku/ nie záwádźi cżáſem oſobno o káżdym
10:
z nich ſumnienia ſwego ſpytáć/ y z nim ſię przed
11:
Spowiedźią obráchowáć.
12:
Spowiedź cżęſtą cżyniącym/
13:
ábo cżynić wolą máiącym/ náuká
14:
y przeſtrogá.
15:
TYm ktorzy cżęſto ſię ſpowiádáią/ ábo wolą
16:
do tego máią/ cżworáka ſię tu náuká z prze=
17:
ſtrogą/ pożytecżnie dáć może.
Spowiedź od rozumu wźięćia dobrze kiedy vcżynić.

18:
Naprzod niżli tákim ſie nabożeńſtwem zbá=
19:
wiennie zábáwiáć pocżną/ niechay w więtſzych le=
20:
ćiech ſwych/ o ſpowiedźi odurodzáyney/ to ieſt/
21:
od rozumu wźięćia vcżynioney/ z pilnośćią pomy=
22:
ślą. Bo w máłych y młodych lećiech/ w máłey
23:
cenie poſpolićie wſzyſtko v ludźi bywa: á oſobli=
24:
wie Pan Bog/ y łáſká iego/ chwałá iego/ ſądy ie=
25:
go/ wiekuiſte karánia złym zgotowáne od niego/
26:
tákże też grzech/ y ſproſność ábo ćięſzkość iego.
1. Cor: 13

27:
Y nie bez przycżyny Páweł S. o ſobie nápiſał:
28:
Będąc dźiećięćiem/ mowiłem iáko dźiećiná/ ro=
29:
zumiałem iáko dźiećiná/ myśliłem iáko dźiećiná.
30:
A ktemu bárzo ſię to cżęſto tráfia/ że wſzelkie prze=
31:
minęłe ſpowiedźi nie ważne bywáią. co ſię roz=

strona: 131

Spowiedź.
1:
máitym obycżáiem przygodzić może. Abo że zgo=
2:
łá pokutuiący cżłowiek/ ná ten cżás/ zá ćięſzkie grze
3:
chy ſwe nic nie żáłował/ y woley do polepſzenia
4:
nie miał. ábo że vmyślnie grzech iáki śmiertelny/
5:
ábo miány zá śmiertelny zátáił. ábo że w klątwie
6:
będąc/ y być ſię wiedząc/ przed tym ſpowiedź cży=
7:
nił/ ktory go od klątwy wolnym vcżynić niemogł.
8:
ábo nákoniec/ że przed tákim kápłanem ſpowiedź
9:
cżynił/ ktory przyſtoyney mocy/ do rozgrzeſzenia
10:
potrzebney (tę po Láćinie/ Doktorowie Kośćiel=
11:
ni/ názywaią mocą Iuriſdictionis, to ieſt zwierz=
12:
chnośći) nie miał/ y zgołá/ prze nieumieiętność
13:
ſwoię rozſądku o grzechách dáć nie mogł. O cżym
14:
dowodnie y ſzeroko piſzą Doktorowie Kośćiołá
15:
powſzechnego. Cżáſem ſię tedy ſpowiedź táką cży=
16:
nić muśi z powinnośći/ áby ſię iedney z onych
17:
cżterech/ teráz dotknionych/ przeſzkod rozgrzeſze=
18:
nia/ co nalepiey zábieżáło: cżáſem z przyſtoynośći/
19:
áby ſię w więtſzych lećiech/ y doźrzálſzym o wſzyt=
20:
kim rozſądku/ lepiey ſumnienie porátowáło. A
21:
w tey żywotá wſzytkiego ſpowiedźi/ one Ezechia=
22:
ſzá Krolá ſłowá rozbieráć może nábożny Chrze
23:
śćijánin:
Iſa. 38.
Wſpomnię przed tobą (Pánie) ná w=
24:
ſzytkie láta moie/ w gorzkośći duſze moiey.
25:
Powtore to ſię przypomnieć może/ iż kto raz przy
26:
ſtoynie táką odurodzáyną/ ábo odżywotną ſpo=
27:
wiedź vcżynił/ przed tym/ ktoremu y ná mocy ná
28:
rozgrzeſzenie/ y ná náuce y bacżeniu ná rozeznánie
29:
grzechow iego/ nie ſchodźiło; może iey do śmier=
30:
ći ſwoiey nigdy zgołá nie powtárzáć. Bo ieſli
31:
wylicżonych w pierwſzey náuce zawad niebyło/
32:
á z drugiey ſtrony/ ná ſkruſze śrzedniey/
Może iey nigdynie powtárzáć.
ſpowie=

strona: 132

Spowiedź.
1:
dźi ſzcżerey/ y doſyć vcżynieniu tákim/ iáko być mo
2:
gło/ nic mu nie zeſzło; może być tego pewien/ że
3:
mu Pan Bog grzechy odpuśćił/ y zgłádźiłá ie/ á
4:
práwie doſkonále omyłá/ nieprzepłácona krew/
5:
niepokalánego Báránká Bożego/ Páná Iezuſá/
6:
zá grzechy świátá wſzytkiego wylana. A co Pan
7:
Bog raz vcżyni/ tego nigdy nie żáłuie/ iáko nas
8:
y ſtározakonne y nowozakonne piſmo w tym v=
9:
pewniło: y dwákroć o iednę rzecż Pan Bog nie
10:
karze: iáko y z Nahumá Proroká/ y z liſtow S.
11:
Páwłá dowieść tego nie trudno.
1. Reg: 15. Rom: 11. Naum 1. 1. Cor: 11.
Pożythki cżęſtejſpowiedźi.

12:
Potrzećie/ ten ktory cżęſto miotełką ſpowiedźi
13:
świętey/ dom ſumnienia ſwego vmiátáć pocżnie/
14:
niechy ſobie tego nabożeńſtwá lekce nie waży.
15:
Cżćimy naprzod Páná Bogá grzechow wyzná=
16:
niem/ y pokutą/ iáko náucżá ſtárowiecżny on Ter=
17:
tulian (lib: de poenitentia.) Bo ſercem ſkruſzonym
18:
y vpokorzonym ten Pan/ z náuki ś. Dawidá/ nie
19:
gárdźi.
Pſal: 50.
Vweſelamy niebieſkie Anyoły/ iáko nas v=
20:
cży Ewángelia święta.
Luc: 15.
Wędźidło y munſztuk ná
21:
grzechy zákłádamy/ iáko tego dotknął S. Am=
22:
broży (lib: de Ioſeph.) Bo ſię cżęſto/ iáko oni ſtár=
23:
cy Bábilońſcy/ ludźi więcey/ niżli Páná Bogá/
24:
wſtydźimy.
Dan: 13.
Láſki ſobie Bożey przycżyniamy/ wiá=
25:
rą przyſtoyną/ y wyznániem iey/ pokorą głęboką/
26:
wſtydem vcżciwym/ ſzcżerośćią vprzeymą/ oſkar=
27:
zániem y ſądzeniem ſámych śiebie/ y w máłych
28:
rzecżách ſurowym. ktore to rzecży/ iż ſą Pánu Bo=
29:
gu w pokutuiącym miłe/ w ſtárym zakonie/ przy=
30:
kład Achábá złośliwego krolá pokázuie;
3. Reg: 21.
á w no=
31:
wym/ miłośierdźie márnotrawnemu ſynowi po=
32:
kazáne w tym nas vpewnia.
Luc: 15.
Okrom tego/ że y po=

strona: 133

Spowiedź.
1:
ciechę/ y náukę/ y przeſtrogę/ y pokoy ſumnienia/
2:
cżęſto ſobie ten iedna/ ktory ſpowiedź przed vmie=
3:
iętnym/ bácżnym/ pobożnym/ á duſze ludzkie/ y
4:
zbáwienie ich/ ſerdecżnie miłuiącym Kapłanem
5:
cżyni. Owo dobrze náucżá Grecki on ſtároży=
6:
tny Doktor Orygenes Hom: 2. in Pſal: 37. iż ná
7:
womit/ ábo wrácánie poſzłá ſpowiedź: ćięſzka
8:
ieſt/ y cżęſto brzydka/ ále zdrowa. Sądem ſame=
9:
go śiebie ieſt ſpowiedź/ z nauki ś. Auguſtyná lib:
10:
50. Homil: gdźie grzeſzny cżłowiek miáſto inſty=
11:
gatorá ma ſumnienie/ miáſto świádkow/ Páná
12:
Bogá y Anyoły iego/ miáſto ſędźiego/ kápłaná:
13:
Błogoſłáwiony/ ktory ſię tu ſam ſądźi y karze/ a=
14:
by y po ſmierći ſwey záraz/ y ná onym wálnym ſą
15:
dźie nie był ſurowiey ſądzony/ y tyśiąc kroć ſro=
16:
dzey karány. Bo niewyſłowioną ſrogość/ y ſądu
17:
poiedynkowego/ y ſądu powſzechnego/ piſmo
18:
święte nam rozgłośiło.
19:
Oſtátecżna o tey ſpowiedźi náuká być może tá.
20:
Cżęſto ſię ſpowiádáiącemu/ a śmiertelnych grze=
21:
chow/ dźieśięćiorgu przykazániu Bożemu/ y pię=
22:
ćiorgu Kośćielnemu przećiwnych/ z pilnośćią ſię
23:
ſtrzegącemu/ dobrze mieć oko ná to/ w cżym na=
24:
więcey ſumnienie ſwe rozſtrząſáć/ y z cżego nacżę=
25:
śćiey ſię P. Bogu przed Kápłanem winnym dá=
26:
wać ma. Przetoż położy ſię tu záraz krotkie dot=
27:
knienie wad niektorych/ ktore ſię przy ſługách Bo=
28:
żych náyduią/ y náleść mogą. Bo y ſpráwiedli=
29:
wy/ iáko nápiſal Krol Sálomon/ śiedm kroć
30:
przez dźień vpada/ to ieſt/ cżęſto/ ábo kuſzony/ ábo
31:
fráſunkámi náwiedzony/ ábo o drobnieyſze grze=
32:
chy przypráwiony bywa.
Prou: 24.


strona: 134

Spowiedź.
1:
W cżym naywięcey ſumnienie
2:
ſwe rozbieráć ma/ ktory grzechow
3:
ſię śmiertelnych ſtrzegąc/ cżęſto ſpo=
4:
wiedźi S. vżywa.
1.

5:
IAko ſię do ſpowiedźi ś. y do nachwálebniey=
6:
ſzego Sákrámentu Ciáłá y Krwie Páńſkiey
7:
zwykł gotowáć.
2.

8:
Ieſli pokuty ná ſpowiedźi náznácżone pełni.
3.

9:
Ieſli ſzcżerze dla chwały Bożey/ y zbáwienia ſwe=
10:
go/ to nabożeńſtwo/ y inſze odpráwuie.
4.

11:
Ieſli z vgęſzcżánia tych Boſkich świątośći/ dozna=
12:
wa w ſobie pożytku znácżnego.
5.

13:
Ieſli pokus iákich przećiwko nabożeńſtwu temu
14:
nie ma; á ieſli ma/ iáko ſobie z nimi pocżyna.
6.

15:
Ieſli dla wſtydu/ boiáźni/ ábo inſzych nieſłuſznych
16:
przycżyn/ zwykłe nabożeńſtwo/ Duchá S. wnę
17:
trzne ábo zewnętrzne rády/ ábo co dobrego
18:
opuſzcża.
7.

19:
Ieſli ſię ſtára o poſtępowánie y wytrwánie w
20:
miłośći Bożey/ y cnotách Cbrześćijáńſkich.
8.

21:
Ieſli dla rzecży niepowinnych/ nie opuſzcża po=
22:
winnych: y z iákim nabożeńſtwem oboie zwykł
23:
odpráwowáć.
9.

24:
Ieſli cżęſto we dnie do Páná Bogá ſerce podno=
25:
śi/ y o nim myśli.
10.

26:
Ieſli dobrodźieſtw Bożych/ iákożkolwiek wdźię=
27:
cżnym ſię być cżuie.
11.

28:
Iáko znośi rzecży przećiwne/ ábo w nabożeńſtwie
29:
przymowki.
12.

30:
Iáko cżyni doſyć vrzędowi ſwemu/ ieſli iáki ma.
13.

31:
Ieſli zmyſłow ſwych/ y ſercá z pilnośćią ſtrzeże.

strona: 135

Spowiedź.
14.
1:
Ieſli ma nienawiść y gniew przećiwko komu.
15.

2:
Ieſli ták w rzecży iákiey świeckiey poćiechę ſwą zá
3:
ſádźił/ żeby wolał Páná Bogá obráźić/ niż w=
4:
cżáſu z oney rzecży roſtącego odſtąpić.
16.

5:
Ieſli w poſądzániu ſkwápliwym/ y w ſłowiech/ á
6:
oſobliwie w przymowkách/ y łáiániu popędli=
7:
wym nie ieſt.
17.

8:
Ieſli ćiáłu więcey vgadza w iedzeniu/ pićiu/ y in=
9:
ſzych potrzebách iego/ niżli przyſtoi.
18.

10:
Ieſli zdrowie znácżnie ſobie pſuie/ bezmiernym na
11:
bożeńſtwem/ ábo nieoſtrożnym ćiáłá ſwoiego
12:
martwieniem.
19.

13:
Ieſli ſtára ſię o vmartwienie tych namiętnośći/
14:
do ktorych ieſt ſkłonny z przyrodzenia/ ábo z
15:
nałogu.
20.

16:
Nákoniec cokolwiek ſię przydáło po oſtátecżney
17:
ſpowiedźi/ z krewkośći ludzkiey/ ábo inſzey przy
18:
cżyny/ w myślách/ ſłowiech/ vcżynkách/ y opu=
19:
ſzcżeniu/ niechay ſię da z tego winnym/ według
20:
tego ſpoſobu/ ktory ſię záraz położy.
21:
Spoſob odpráwowánia ſpo=
22:
wiedźi przed Kápłanem.
Náuki o Spowiedźi.
I.

23:
NAprzod/ ieſlić zdrowie dopuſzcża/ poklękni:
24:
więcey ſnadź ſobie przed ocży ſercá twego/
25:
Páná Bogá/ niżli namiáſtká iego/ przywodząc.
26:
Ták cżyniono zdawná: iáko o tym cżytamy v Dy=
27:
onizyuſzá Areopágity Epi: ad Demoph. Tertulia=
28:
ná lib: de poenit. y ś. Bernárdá ſup can. Serm: 16.
II.

29:
Potym włoż ná ſię známię Krzyżá S. bo káżdą
30:
ſpráwę od tego známieniá zácżynáć rádźi S. Hie=
31:
ronym Epi: ad Euſtochium, y inſzy Doktorowie.

strona: 136

Spowiedź.
III.
1:
Możeſz też prośić Kápłaná o przeżegnánie/ dla
2:
otrzymánia pomocy z niebá/ ná ſpráwę ták tru=
3:
dną temi ábo podobnemi ſłowy: Duchowny
4:
Oycże/ proſzę was o błogoſłáwieńſtwo.
IIII.

5:
Więc záraz po przeżegnániu mow/ dla pobud=
6:
ki do nabożeńſtwá/ powſzednią ſpowiedź tym ſpo=
7:
ſobem. Ia grzeſzny cżłowiek/ ſpowiá=
8:
dam ſię Pánu Bogu wſzechmogącemu
9:
w Troycy iednyemu/ naświętſzey Pán=
10:
nie Máryey/ wſzyſtkim Swiętȳ/ y tobie
11:
oycże duchowny/ moich wſzyſtkich grze=
12:
chow/ ktorychem ſię dopuśćił od pośle=
13:
dniey ſpowiedźi (ábo od rozumu wźię=
14:
ćia) áż do dniá dźiśieyſzego. com zgrze=
15:
ſzył/ myſlą/ mową/ vcżynkiem/ y opuſzcże
16:
niem. tego mi żal/ tego ſię ſpowiádam.
V.

17:
Po powſzedniey ſpowiedźi/ powiedz iákoś ſię
18:
dawno ſpowiádał/ y ieſliś pokutę ná przeſzłey ſpo
19:
wiedźi náznácżoną wypełnił: áby wiedźiał Ká=
20:
płan/ iáko ſobie z tobą pocżynáć ma.
VI.

21:
Tuż dopiero wylicżay grzechy twoie/ żadnego
22:
nie táiąc/ zwłaſzcżá śmiertelnego. Bo nie ma
23:
przyść przed oblicżność Boſką/ mowi ś. Iob ca: 13.
24:
żaden obłudny cżłowiek: y nádźieiá pokrytego
25:
cżłowieká zginie. mowi tenże cap: 8.
Cżego ſię ſpowiádáć.
Porządek w
26:
wylicżániu ten chowáć możeſz. Rozdźiel ſobie w=
27:
ſzytkę ſpowiedź ná cżtery cżęśći/ ná myśli/ ſłowá/
28:
vcżynki/ y opuſzcżenia. Dayże ſię winnym z tych
29:
cżworákich rzecży/ iákoć ſumnienie pokázuie/ nic
30:
nie przycżyniáiąc/ áni vmnieyſzáiąc/ ile pámiętáć

strona: 137

Spowiedź.
1:
możeſz/ á ſpoſob grzechu (to ieſt bądź obżárſtwo/
2:
bądź kradźież/ bądź co inſzego) y licżbę śmiertel=
3:
nych/ ile być może/ namieſtnikowi Páńſkiemu y
4:
ſędźiemu ſumnienia twego opowiádáiąc. A ieſli
5:
ſię grzechow ſtrzeżeſz/ ábo cżęſto miotełką ſpowie
6:
dźi świętey dom ſumnienia twego vmiátaſz y o=
7:
cżyśćiaſz/ nie wiele ſię trwożąc/ to powiedz/ co po
8:
oſtátniey ſpowiedźi pámiętaſz.
VII.

9:
Grzechy wylicżywſzy/ ták ná końcu mow:
10:
Z tych y wſzyſtkich inſzych grzechow/
11:
ktorem przećiwko P. Bogu y powołá=
12:
niu memu Chrześćiáńſkiemu popełnił/
13:
dáię ſię winnym/ y ſpowiádam ſię: pro=
14:
ſząc PANA BOgá o miłośierdźie y
15:
odpuſzcżenie/ á ćiebie kápłanie o pokutę
16:
y rozgrzeſzenie. Proſzę też záraz na=
17:
świętſzey Pánny Máryey/ y wſzyſtkich
18:
Swiętych/ y ćiebie oycże duchowny/ áby
19:
śćie ſię zá mną wy wſzyścy modlili do
20:
Páná Bogá náſzego.
21:
Pobudká S. Auguſtyná/ do o=
22:
chotney y ſzcżerey ſpowiedźi.
Lib: 2. de viſit: infir. cap: 4.

23:
NIe wſtydz ſię wyznáć ná ſię przed iednym/
24:
cżegoś ſię nie wſtydźił cżynić/ podobno nie
25:
przed iednym/ y nie z iednym. Bo ludzka rzecż ieſt
26:
zgrzeſzyć: Chrześćijáńſka/ grzechu przeſtáć: Dya=
27:
belſka/ w grzechu leżeć. Gdy ſię co zátái/ ábo
28:
chytrze zaſłoną iáką pokryie/ duſzę zábije. á ieſli
29:
ſię ſzcżerze oznaymi/ przez pokutę zniſzcżeie. O nie

strona: 138

Modlitwy
1:
ſtetyż ná ćię: cżemu ſię tego wſtydźiſz ſpowiádáć/
2:
cżegoś ſię nie wſtydźił popełniáć? lepiey przed ie=
3:
dnym trochę wſtydu odnośić/ niżli dniá ſądne=
4:
go/ przed ták wielą tyśięcy ludźi/ z znácżną w=
5:
zgárdą y odrzuceniem/ ſchnąć od ſmutku.
6:
MODLITWY PO=
7:
KVTNE.
8:
Prośbá Kośćielna o Skruchę.
Z Rzym: Mſzałá. Num: 20.

9:
O Wſzechmogący á nałáſkáwſzy Pá=
10:
nie Boże/ ktoryś ludowi twemv prá=
11:
gnieniem zmorzonemu/ wywiodł z opo=
12:
ki źrzodło żywey wody/ rácż też wyćiſnąć
13:
z zátwárdźiáłośći ſercá náſzego pácż y

strona: 139

Pokutne.
1:
ſkruchę: ábyſmy zá grzechy náſze rzewli=
2:
wie mogli płákáć/ á zá twoim zmiłowá
3:
niem grzechow odpuſzcżenie otrzymáć.
4:
Przez Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
5:
Cżęść modlitwy Mánáſſeſſá
6:
złośliwego Krolá.
Náyduie ſię w Bibliách Láćińſkich.

7:
ZGrzeſzyłem/ Pánie/ nád licżbę piaſku
8:
morſkiego: á roſkrzewiły ſię nieprá=
9:
wośći moie: rozmnożyły ſię złośći moie:
10:
y niegodźienem weyźrzeć ná wyſokość
11:
niebieſką/ y przypátrzyć ſię iey/ dla roz=
12:
licżnośći grzechow moich. Pobudźiłem
13:
przećiwko ſobie gniew twoy: nábroiłem
14:
wiele złego przed oblicżnośćią twoią:
15:
niepełniłem woley twoiey/ nie przeſtrze
16:
gałem przykazánia twego/ przycżyni=
17:
łem obráżenie máieſtatu twego rozlicż=
18:
ne. Aleć teraz padam poniżonym ſer=
19:
cem przed tobą/ proſząc ćię o zmiłowá=
20:
nie y o łáſkę. Zgrzeſzyłem/ Pánie/ zgrze=
21:
ſzyłem/ y wyznawam nieprawośći moie/
22:
przetoż proſzę ćię/ odpuść mi Pánie/ od=
23:
puść mi: á nie rácż mie záraz zátrácáć z
24:
nieprowośćiámi moimi: nie rácż z po=
25:
pędliwośći gniewu twego/ wiekuiście
26:
chowáć mię ná pomſtę złośći moich: nie

strona: 140

Modlitwy
1:
poſyłay mię do naniżſzych mieśc źiem=
2:
ſkich: boś ty Bogiem ieſt/ Bogiem mo=
3:
wię pokutuiących/ y we mnie wſławiſz
4:
wſzelką dobrotliwość twoię: bo mnie
5:
nędznemu daſz zbáwienie/ według wiel=
6:
kiego miłośierdźia twego. A ia/ będę ćię
7:
chwalił záwżdy/ przez wſzyſtkie dni ży=
8:
wotá mego. Bo ćiebie chwali wſzelka
9:
moc niebieſka/ y ieſteś błogoſłáwionym
10:
ná wieki wiekow. Amen.
11:
Modlitwá pokutuiącego/ od S.
12:
Ephremá Dyákoná złożona.
Ephrem cap: 2. in diu: ope. Luc: 15.

13:
O Pánie Boże wſzechmogący/ zgrze=
14:
ſzyłem przećiwko niebu/ y przećiwko
15:
tobie. Iużemći niegodźien/ ábym był
16:
názwány ſynem twoim: niegodźienem/
17:
ábym ocży do niebá podnioſł/ prze rozli=
18:
cżność grzechow moich/ y ábym plugá=
19:
wymi vſty moimi wzywał wielebnego
20:
imieniá twego. Bo tym ſámym/ żem ćie=
21:
bie Bogá nałáſkáwſzego rozgniewał/
22:
sſtałem ſię niegodnym y niebá y źiemie.
23:
Proſzę ćię Pánie/ proſzę ćię/ nie rácżże
24:
mię od oblicża twego odrzucáć/ nie rácż
25:
ſię odemnie oddáláć/ ábym nędznik nie
26:
zginął. Abowiem ieſli mię łáſká twoiá

strona: 141

Pokutne.
1:
bronić v ſzcżyćić nie będźie/ zginąłem bę=
2:
dę iáko proch od wiátru porwány/ á prá
3:
wie wniwecż ſię obrocę. Vkażże wiel=
4:
kość miłośierdźia twego nádemną/ iá=
5:
koś przed tym nád ſynem márnotraw=
6:
nym vkazał. Zmiłuy ſię nádemną/ Bo=
7:
że/ á nie pámiętay ná niepráwośći mo=
8:
ie. zmiłuy ſię nádemną/ iákoś ſię zmiło=
9:
wał nad łotrem onym/ y nád iáwno=
10:
grzeſznikiem.
Luc: 15. Luc: 23. Luc: 18.
Przyimi pokutę niepoży=
11:
tecżnego ſługi twego: bomći iuż od w=
12:
ſzytkich wzgárdzony/ á práwie ſtrácony
13:
y w roſpácż przywiedźiony. Abowiemeś
14:
ty/ Pánie/ przyſzedł/ nie ſpráwiedliwych/
15:
ále grzeſznych wzywáć do pokuty. To=
16:
bie chwałá ná wieki wiekow. Amen.
Matt: 9.

17:
Druga/ W. Ianowi Káſſya=
18:
nowi przypiſána.
Caſs: par: 1. confeſs. Theolog.

19:
PRoſzę ćię nałáſkáwſzy BOże/ przez
20:
ſámego ſędźiego wiekuiſtego (Pá=
21:
ná Iezuſá Chryſtuſá) przez tego ktory
22:
ſię sſtał odpuſzcżeniem grzechow ná=
23:
ſzych/ rácż mi dáć ſkruchę ſerdecżną/ y ſtu
24:
dnią łez/ ábym we dnie y w nocy nieprze
25:
ſtáynie płákał/ nád zránioną duſzą mo=
26:
ią: poki wżdy ieſzcże ieſt cżás przyięmny/

strona: 142

Modlitwy
1:
y dni zbáwienne: áby niepráwość moiá
2:
rozlicżna/ y grzechy moie niezlicżone/
3:
ktore teraz ludźiom ſą táyne/ nie przyſzły
4:
ná plác/ przed ocży wſzytkich Anyołow/
5:
y Archányołow/ Prorokow/ y Apoſto=
6:
łow/ świętych/ y ſpráwiedliwych wſzyſt=
7:
kich/ w dźień ſtráſzliwego ſądu twego.
8:
Zmiłuy ſię nádemną Pánie Boże/ zmi=
9:
luy ſię. nie rácż mię zátrácáć z grzechá=
10:
mi/ złośćiámi/ przeſtępſtwy y niedbál=
11:
ſtwy moimi.
Ezec: 18.
Ty ktory nie prágnieſz ś=
12:
mierći cżłowieká grzeſznego/ ále náwro=
13:
cenia y żyćia iego/ zmiłuy ſię nádemną.
14:
nie rácż záchowywáć ná kaźń złośći mo=
15:
ich/ do onego przyſzłego żywotá/ do one=
16:
go piekielnego kátowánia/ do onego
17:
ſtráſzliwego ná ſądźie rozbieránia. karz
18:
ie rácżey ná tym świećie/ iáko chceſz/ y
19:
iákoć ſię podoba. Otom w rękách two=
20:
ich ieſt/ cżyń zemną coć ſię podoba. Day
21:
mi to/ przywiedźiony zwykłą dobrotli=
22:
wośćią y łáſkáwośćią twoią/ ábym pier
23:
wey niżli ſię z tȳ świátem rozſtánę/ zu=
24:
pełnie y doſkonále mogł pokutowáć/ y
25:
z płácżem żáłowáć zá grzechy wſzyſtkie
26:
moie/ ktorem iedno popełnił przećiwko
27:
woley twey/ z dźiećińſtwá y z młodośći

strona: 143

Pokutne.
1:
moiey/ ſercem/ vſty/ y vcżynkiem: á rácż
2:
ſam ocżyśćić doſtátecżnie plugáſtwo
3:
grzechow moich/ ták iáko racżyſz/ y tym
4:
porządkiem ktorym racżyſz. Wieſz wſzy=
5:
ſtko/ możeſz wſzyſtko. Proſzę ćię przez
6:
wſzechmocną á łáſkáwą dobrotliwość
7:
twoię/ ktorą grzeſzne vſpráwiedliwiaſz/
8:
day mi to/ ábȳ on ſtráſzliwy dźień miał
9:
záwżdy przed ocżyma/ y rzewliwie zá
10:
grzechy moie ná káżdy dźień płákał/ á=
11:
bym w onę ſtráſzliwą godźinę/ nálazł
12:
miłośierdźie przed oblicżnośćią onego
13:
wiekuiſtego ſędźiego/ y poyźrzał weſoło
14:
á beśpiecżnie ná twarz iego/ poſtáwio=
15:
ny ná práwicy ze wſzyſtkimi Swiętymi.
16:
Co rácż vcżynić dla wielkiego miłośier=
17:
dźia y łáſkáwośći twoiey. Amen.
18:
Trzećia/ W. Ianá Lánſpergi=
19:
uſzá/ po wielkiey cżęśći.
Li: 1. Phare: par: 1.

20:
O Wſzechmogący/ wiecżny/ y dźiw=
21:
nie łáſkáwy á miłośierny/ Pánie
22:
Iezu Chryſte/ ſtworzyćielu y odkupićie=
23:
lu duſze moiey: oto ſię ſtáwię ocżom
24:
Boſkiego máieſtatu twego/ ia on nie=
25:
práwośći y rozlicżney złośći pełny grze
26:
ſznik/ ktorym ták ćięſzko/ y ták cżęſto/ y

strona: 144

Modlitw
1:
ták bespiecżnie/ y owſzem ták niewſty=
2:
dliwie zgrzeſzył: máieſtatu twego świę
3:
tego y obecnośći twey ſpániáłey nie v=
4:
cżćiwſzy/ ſwiątobliwość twoię niezmier
5:
ną obráźiwſzy/ dobrotliwośćią y miło=
6:
śierdźiem twoim nieprzebránym wz=
7:
gárdźiwſzy/ przykazánie twoie przeſtą=
8:
piwſzy/ ná rády twoie nie zezwoliwſzy/
9:
dáry twoie zle obroćiwſzy/ zá dobro=
10:
dźieyſtwá twe wdźięcżnośći nie poka=
11:
zawſzy/ iárzmo twe nawdźięcżnieyſze z
12:
ſiebie złożywſzy/ y od ćiebie/ Páná Bo=
13:
gá mego/ ſerce y myśl odwroćiwſzy/ y od
14:
ſtąpiwſzy/ á zá krotką/ nikcżemną/ y
15:
plugáwą obrádę y roſkoſz z grzechu/ Dy
16:
abłu ſię w niewolą podawſzy/ zmyſłow
17:
moich/ y śił duſze moiey/ y cżáſu/ y dárow
18:
twoich ná obelżenie twoie vżywſzy/ á
19:
teraz do ſłużby twoiey ſłábym/ y nieſpo
20:
ſobnym ſię vcżyniwſzy. O namiſłośier=
21:
nieyſzy zbáwićielu/ Pánie Iezu Chry=
22:
ſte/ ty wieſz/ iákom wiele złego ia ná=
23:
broił/ y iákom wiele dobrego opuśćił. A
24:
ieſzcże ná ſwych niepráwośćiách nie prze
25:
ſtáiąc/ inſzymem przycżyną był y powo=
26:
dem cżáſem do grzechu. O iákom wiele
27:
duſz/ przenadrożſzą krwią twoią/ y nie=

strona: 145

Pokutne.
1:
winną mękę twoią odkupionych y oży=
2:
wionych/ zgorſzył/ zawiodł/ y iákoby zá=
3:
bił? Záprawdęmći y dla tego niegodźien
4:
ábym podniozł do ćiebie/ iáko y on iáw=
5:
nogrzeſznik/ grzeſzne ocży moie/
Luc: 18.
y prośił
6:
Boſkiey dobrotliwośći twoiey/ o iáką=
7:
kolwiek łáſkę twoię. O Pánie BOże
8:
moy/ ſtráſzliwy ſędźia/ y Krolu wiekui=
9:
ſtey chwały/ iamći to on nieſzcżęſny grze
10:
ſznik: ktorym y w ſámym ſobie/ y w in=
11:
ſzych/ pożytek męki y ſmierći twoiey wy=
12:
niſzcżył/ y onę ſobie y drugim niepożyte=
13:
cżną doſyć długo vcżynił. Wſtydząć ſię
14:
záprawdę/ o Pánie moy/ podnieść obli=
15:
cża mego/ w wyſokość prześlicżnego nie
16:
bá twego. Rozkrzewiły ſię/ iáko y w Má
17:
náſſeſśie krolu/ bez miáry grzechy moie/
18:
przeſzły licżbę włoſow głowy moiey/ á iá
19:
ko ćięſzkie brzemię/ ſrodze mię z Dawi=
20:
dem przyćiſnęły. O iákom ſobie niemą=
21:
drze pocżął/ do grzechow ſię y grzeſzni=
22:
kow prędko z ſynem onym márnotra=
23:
wnym/ iáko do młotá iákiego/ y świnio=
24:
páſtwá ſkłoniwſzy/ twoią niewyſłowio=
25:
ną dobrotliwośćią wzgárdźiwſzy/ y dá=
26:
row twoich zle z Mágdáleną vżywſzy/
27:
á łáſkę twoię precż od śiebie zárzućiwſzy.

strona: 146

Modlitwy
1:
Zmiłuyże ſię nádemną/ nieprzebrány w
2:
miłośierdźiu Boże: zgładz niepráwość
3:
moię/ według mnoſtwá miłośierdźia
4:
twego rozlicżnego. Nie rácż záchowy=
5:
wáć ná pomſtę y karánie grzechow mo=
6:
ich/ do ſurowego ſądu twego. Rácż w=
7:
ſpomnieć ná ſłábość y krewkość moię:
8:
wſpomni y ná niedośćigłe miłośierdźie
9:
twoie/ y ná nieprzepłáconą mękę two=
10:
ię. Nie dopuſzcżayże ná mię nieſpodźie=
11:
wáney y nagłey śmierći: y nie rozłącżay
12:
duſze moiey z grzeſznym ćiáłem moim/
13:
áż wżdy ią przyſtoynie/ przez święte Sá=
14:
krámentá y świątośći twoie omyię/ po=
15:
święcę/ cnotámi ozdobię/ y iákokolwiek
16:
zá grzechy moie vcżynię doſyć/ złącżáiąc
17:
ſłábe bárzo nagrody moie/ z nieoſzácow=
18:
wáną Krwią twoią/ y názbyt drogą/ y
19:
zá świátá wſzyſtkiego grzechy doſyć cży=
20:
niącą bárzo doſtátecżnie y doſkonále mę
21:
ką twoią. Tu rácżey ná mię krzyże/ bole=
22:
śći/ y fráſunki dopuſzcżay/ ábyś nádemną
23:
po śmierći/ wiekuiśćie ſpráwiedliwośći
24:
nie dochodźił/ y ogniem mię wiecżnie
25:
nieugáſzonym nie karał. Ale iáko y o to
26:
nikcżemny y ſproſny grzeſznik/ śmiem
27:
prośić ćiebie P. y Bogá mego? Dodáie

strona: 147

Pokutne.
1:
mi ſercá przedźiwne miłoſierdźie twoie
2:
Pánie BOże moy/ cżyni mi wielką ná=
3:
dźieię/ ſroga męká/ y święta śmierć two
4:
iá. Tyś zá mię vcżynił doſyć: y twoim do=
5:
ſyć vcżynienim ſpráwiłeś to/ áby przyię=
6:
mne były rowne pokuty y prace moie/ z=
7:
iednocżone z pokutą y pracą twoią/ dla
8:
mnie/ y zá mię przez trzydźieśći lat y puł
9:
cżwártá podiętą. Ia grzeſznik/ nie ſam
10:
z śiebie záſłużyć nie mogę. A nie máiąc
11:
nic inſzego/ iedno grzechow pełną du=
12:
ſzę/ y grzeſzne ćiáło/ y to ná cżeść y ch=
13:
wałę twoię teraz ofiáruię. Przyimi to
14:
wdźięcżnie/ Boże moy: á ſpraẃ/ potęż=
15:
ną mocą twoią/ y przedźiwną dobroćią
16:
twoią/ áby to/ cżym ſię ćiáłu/ świátu/ y
17:
cżártu ſłużyło/ ſzcżyrze/ doſkonále y ſtáte
18:
cżnie ná chwałę ſię twoię obroćiło. Rácż
19:
zátym/ zá wſzelkie grzechy moie/ y zá po=
20:
dźiękowánie zá niezlicżone dobrodźiey=
21:
ſtwá twoie/ przyiąć zaſługi błogoſłá=
22:
wionego wćielenia twego/ świątobli=
23:
wego żywotá twego/ gorzkiey męki y ś=
24:
mierći twoiey/ tákże też zaſługi wſzyſt=
25:
kich Swiętych twoich. Proſzę ćię tedy/
26:
przez niewypowiedźiáną dobrotliwość
27:
twoię/ przez modlitwy namilſzey mát=
28:
ki twoiey/ Pánny wiekuiſtey Máryey/ y

strona: 148

Modlitwy
1:
wſzyſtkich wybránych twoich/ rácż odpu
2:
śćić mnie grzeſznemu grzechy/ bądź z kre
3:
wkośći/ bądź z niewiádomośći/ bądź ze
4:
złośći popełnione. O Iezu/ Iezu/ Iezu/
5:
rácżże być miłośćiw mnie grzeſznemu.
6:
Zmiłuy ſię Pánie: odpuść Pánie: zgładz
7:
niepráwość Pánie: omyi mię y ocżyść
8:
doſkonále Pánie Iezu. Rácż mię też ná
9:
potym grzechu káżdego miłośćiwie v=
10:
chowáć/ y w łáſce twey vtwierdźiwſzy/ y
11:
ſtátecżnym wytrwániem opátrzywſzy/
12:
rácż mi dáć iákąkolwiek/ cżąſtkę w chwa
13:
le twoiey/ z namnieyſzymi Swiętymi
14:
twoimi. Boże ná wiekuiſte cżáſy miło=
15:
śierdźie ludźiom pokázuiący/ á nád grze
16:
ſznikámi litość y miłoſierdźie/ od pocżą=
17:
tku świátá/ máiący. Amen.
18:
Modlitwá bárzo nabożna ś. An=
19:
zelmá/ tym ſłużąca/ ktorzy przez grzech/
20:
niewinność márnie ſtráćili.
Anzelm w Kśięgách rozmyślán.

21:
O Duſzo moiá/ duſzo mizerna/ duſzo
22:
nędzna/ nędznego cżłowiecżká/ o=
23:
trząśni ſię z leniſtwá twoiego: vważ z=
24:
łość twoię/ przeraź ſtráchem myśl two=
25:
ię. Pátrz/ nędznico/ pátrz ná ſproſną z=
26:
łość twoię. ty/ ktoraś kąpielą niebieſką
27:
byłá wybieloná/ Duchem świętym ob=

strona: 149

Pokutne.
1:
dárzoná/ ślubem Chrześćijáńſkim obo=
2:
wiązána/ Chryſtuſowi w pánieńſtwie
3:
poślubiona. Ale kogom ia wſpomniał
4:
teraz? kogo? iuż nie łáſkáwego oblu=
5:
bieńcá pánieńſtwá mego/ ále ſtráſzliwe=
6:
go ſędźiego plugáſtwá mego. Ey/ nie=
7:
ſtetyż/ iáko to mizerna rzecż: ſtráćić to/
8:
cżego niemożeſz powetowáć/ y coś mogł
9:
był wiekuiśćie chowác?
Nędze grzeſznego.
iáko żáłoſna
10:
rzecż/ ſtráćić to/ co nie tylko iedna rozli=
11:
cżnego dobrá poſtradánie/ ále przyprá=
12:
wuie o rozlicżne kátowánie? O pánień=
13:
ſtwo moie/ iuż nie zámiłowáne teraz/
14:
ále poſtradáne/ iuż nie lubośći moiá/ ále
15:
roſpácży moiá/ ná ktoryś hak przyſzło?
16:
w iákimżeś mię błoćie podrożnym/ y iá=
17:
ko ſmrodliwym porzućiło? O niecżyſto=
18:
śći (przeklęta) ſplugáwienie myśli mo=
19:
iey/ y zarázo duſze moiey/ y ſkądżeś ſię w
20:
ſerce moie wkrádłá? á iákoś ślicżnego y
21:
weſołego ſtanu mię zbáwiłá? ſtąd mię
22:
piecżeſz/ o ſmętku gorzki/ że ſię to dobre
23:
ſtráćiło: zowąd mię dręcżyſz/ o ćięſzka bo=
24:
leśći/ o ćiężſza boiáźni/ że ſię owo złe ná=
25:
było: ſtámtąd ſzkodá niepoćieſzna/ ſtąd
26:
męká nieznośna. Biádáſz mnie y ſtąd y
27:
zowąd. Ale ieſlić ſię ták iuż złe y dobre

strona: 150

Modlitwy
1:
pomieſzáło/ ſłuſznie tákie kátowánie
2:
mnie nędznemu á grzeſznemu ſię doſtá=
3:
ło. Słuſznie záprawdę/ ſłuſznie. Abo=
4:
wiem oto ty duſzo moiá ślubu BOgu
5:
nie oddawſzy/ przyśięgę złamawſzy/ cu=
6:
dzołożnicą ſię odłącżoną od Chryſtuſá
7:
sſtawſzy/ doborwołnieś ſię/ ále mizernie
8:
ſpuśćiłá z wyſokośći pánieńſtwá cżyſte=
9:
go/ w przepáść nierządu ſmrodliwego.
10:
Ty przedtym będąc oblubienicą Krolá
11:
Niebieſkiego/ sſtáłáś ſię śmiele nierzą=
12:
dnicą kátá piekielnego. Hey nieſtetyż/
13:
iákoś od Bogá odćięta? iákoś od cżár=
14:
tá przyięta? y owſzem iákoś Bogá po=
15:
rzućiłá/ á dyabłáś ſię chwyćiłá? O wiel=
16:
ce nędzne odmienienie. Hey iákoś z wy=
17:
ſoká ſpádłá? hey iákoś głęboko wpádłá?
18:
Hey iákoś łáſkáwym wzgárdźiłá/ á z iá=
19:
kim mordercąś ſię złącżyłá? coś vcży=
20:
niłá? w niebieś opuśćiłá cżyſtego miło=
21:
śniká twego/ á w piekleś ſzukáłá mierźio=
22:
nego ſkaźce twego? Dźiwny ſtrách/ w
23:
tey przewrotnośći? ſtráſzliwe cudo/ z
24:
tey dobrowolney złośliwośći. A ſkądże
25:
ſię ia Pánie BOże moy zdobędę ná po=
26:
práwę ták wielkiey przewinnośći? ſkąd=
27:
że BOże moy zdobędę ſię ná doſyć vcży=

strona: 151

Pokutne.
1:
nienie ták ćięſzkiey plugáwośći? Iuż
2:
tedy teraz/ nędzny cżłowiecżku/ wpuść
3:
ſię w głębokość ſmutku niezmiernego/
4:
ktoryś ſię dobrowolnie ſpuśćił w prze=
5:
páść grzechu ſtráſzliwego.
Pokutá grzeſznego.
Znoś nie=
6:
ſzcżęſny ćiężar okrutney boleśći/ ktoryś z
7:
ochotą wpadł w błoto piekielney ſmro=
8:
dliwośći. Przedłużay bezmiernie/ grze=
9:
ſzniku/ pokutę y płácż troſkliwy/ ktoryś
10:
przedłużał doſyć długo ſmrod brzydli=
11:
wy. Wrácay ſię cżęſto/ do teyże żáłośći/
12:
ktoryś ſię ták cżęſto wracał do ćieleſney
13:
plugáwośći. Vſtąp teraz ná ſtronę my=
14:
śli weſoła/ myśli ſwobodna/ poćiecho
15:
wſzekla/ niechcę was/ áż mi nádźieiá od=
16:
puſzcżenia grzechow przywroći was.
17:
Niech sſtąpi myśl moiá/ do źiemie ćie=
18:
mnośćiámi y mgłą śmierći oſzpeconey:
19:
niech ſię przypátrzy/ co tám złośliwey
20:
duſzy moiey nágotowano. niech ſię przy=
21:
pátrzy y vważa/ niech obacży á ſtráchem
22:
ſię przeraża. Y coż wżdy ieſt Boże moy/
23:
co widzę w źiemi nędze y ćięmnośći ná=
24:
pełnioney? ſtrách/ ſtrách.
Męki piekielne.
Ach nieſtetyż:
25:
támći ieſt pomieſzánie głoſow z rykiem
26:
wołáiących: tám tumult ludźi zębomá
27:
zgrzytáiących: tám moc ludu niezlicżo=

strona: 152

Modlitwy
1:
na/ rządu nie máiąca. Tám/ nieſtetyż/
2:
ogień śiárcżyſty/ płomień piekielny/
3:
mgliſte nawáłnośći: tám robáctwo w
4:
ogniu nigdy nie vmieráiące/ ktoremu
5:
ſtráſzliwym rykiem teraz ſię przypátru=
6:
ię. O cżárći z potępionemi goráiący/
7:
dla vpalenia niezmiernie ſię gniewáią=
8:
cy/ z zápálcżywośći zgrzytáiący/ cżemu
9:
tákiego morderſtwá nád temi dokázu=
10:
iećie/ ktore do ſwego mieſzkánia záwle=
11:
cżećie? A też to/ o wielkiego máieſtatu
12:
Boże/ męki ſą od ćiebie nágotowáne w=
13:
ſzetecżnikom/ tym ktorzy tobą gárdzą?
14:
miedzy ktoremi y ia ieſtem. Lękay ſię du=
15:
ſzo moiá/ vſtaway myśli moiá/ kruſz ſię
16:
ſerce moie. Ale dokąd mię ćiągniećie ká=
17:
towie zá grzech moy náznácżeni? komu
18:
mię w ręce podáieſz niepráwośći moiá?
19:
komu mię w garść dáieſz/ o Boże moy?
20:
Hey ieſliżemći to ſpráwił/ żem ſię sſtał
21:
dłużnikiem twoim/ izalim y tego doká=
22:
záć mogł/ ábym nie był ſtworzenim two
23:
im? Ieſliżem ſámego śiebie zbáwił pá=
24:
nieńſkiey cżyſtośći/ izalim ćiebie złupił z
25:
twey dobrotliwośći?
Nádźieiá y otuchá w pokućie.
Pánie/ Pánie/ ie=
26:
ſlimći ia to zbroił/ o coś ty zwykł pie=
27:
kłem káráć/ izaliś y ty to ſtráćił/ cżymeś

strona: 153

Pokutne.
1:
zwykł ludźie zbawiáć? Nie rácż Pánie
2:
ták ocżu ſkłániáć do moiey niepráwośći/
3:
żebyś zápomniał twey łáſkáwośći. A
4:
gdźież ſię ono podźieie/ o prawdźiwy y
5:
w ſłowie niepochybny Boże/ gdźie ſię o=
6:
no podźieie: niechcę śmierći grzeſznego/
7:
ále rácżey żeby ſię náwroćił/ y żył?
Ezech: 18 et 33.
Pámię
8:
tay/ ſpráwiedliwy/ święty/ miłośierny
9:
Boże/ pámiętay żeś lutośćiwym ieſt/ żeś
10:
ſtworzyćielem ieſt/ y odkupićielem mo=
11:
im. Nie pámiętayże dobrotliwy Pá=
12:
nie ná ſpráwiedliwość twoię przećiw=
13:
ko grzeſznikow twemu/ ále pámiętay
14:
ná łáſkáwość twoię/ przećiwko ſtworze=
15:
niu twemu. Prawdáć ieſt/ że ſumnienie
16:
moie záſłużyło potępienie: z pokutą
17:
moią nie zrowna doſyć vcżynienie: áleć
18:
y to pewna/ że miłośierdźie twoie prze=
19:
chodźi wſzelkie przewinienie. A ták ty
20:
dobry/ ktoremu zbáwiáć ieſt rzecż przy=
21:
zwoita/ y ktory śmierći grzeſznego cżło=
22:
wieká nie prágnieſz/ odpuść mi/ odpuść
23:
grzeſzney duſzy moiey. Boć ſtráchem
24:
przeráżona vćieka od ogromney ſprá=
25:
wiedliwośći twoiey/ do poćieſzney łáſká
26:
wośći twoiey/ ſzukáiąc napráwy náru=
27:
ſzoney cżyſtośći ſwoiey. A ieſliż/ nieſte=

strona: 154

Modlitwy
1:
tyż/ nie może być pánieńſtwá nápráwie
2:
nie; niech wżdy mnie pokutuiącego mi=
3:
nie náznácżone wſzetecżnikom wiekui=
4:
ſte potępienie. Boć to nie ieſt rzecż nie=
5:
podobna twoiey wſzechmocnośći: álbo
6:
nieprzyſtoyna twey ſpráwiedliwośći:
7:
ábo niezwykła twoiey łáſkáwośći. Boś
8:
ty ieſt dobry/ y ná wiecżne cżáſy trwa mi
9:
łośierdźie twoie/ ktoryś ieſt Bogiem ná
10:
wieki błogoſłáwionym. Amen.
11:
Modlitwá przed Spowiedźią
12:
Kośćielna.
Z Rzym: godźin P Máryey.

13:
RAcż wdźięcżnie przyiąć ſpowiedź mo
14:
ię/ o namiłośćiwſzy y nałáſkáwſzy P.
15:
Iezu Chryſte/ ktoryś ieſt iedyną nádźie=
16:
ią zbáwienia duſze moiey: rácż dáć (pro
17:
ſzę ćię) ſkruchę ſercu memu/ á płácż o=
18:
cżom moim: żebym we dnie y w nocy z
19:
pokorą y ſzcżerośćią ſtátecżnie płákáć
20:
mogł zá wſzyſtkie niedbáłośći y nieprá=
21:
wośći moie. Niechay ſię przybliży mo=
22:
dlitwá moiá przed oblicżność twoię/
23:
Pánie. A ieſlibyś ſię ty ná mię gniewem
24:
poruſzył/ y v kogoż rátunku ſzukáć mo=
25:
gę? kto ſię nádemną zmiłuie grzeſznym?
26:
Rácż do mnie Boſkie ſerce twoie ſkłonić

strona: 155

Pokutne.
1:
Pánie/ ktoryś niewiáſtę Kánáneyſką y
2:
iáwnogrzeſzniká (łáſkáwie) do pokuty
3:
wezwał/ á Piotrá płácżącego miłośći=
4:
wieś w łáſkę przyiął. O Pánie IEzu/
5:
Boże moy/ rácżże przyiąć prośby moie.
6:
O zbáwićielu świátá/ dobry Iezu/ ktory
7:
dla zbáwienia grzeſznych ludźi dałeś ſię
8:
vkrzyżowáć/ weyźrzy ná mię mizernego
9:
grzeſzniká/ ktory imieniá twoiego wzy=
10:
wam: á niechćiey ták pomnieć ná to/
11:
co ieſt ze mnie złego/ ábyś tego miał zá=
12:
pomnieć/ co ieſt z ćiebie we mnie dobre=
13:
go. Y ácżkolwiekem ia dopuśćił ſię te=
14:
go (ábo teraz po oſtátecżney moiey ſpo=
15:
wiedźi/ ábo przed tym) ſkąd mogłbyś
16:
mię potępić: ty iednák nie vpuśćiłeś te=
17:
go/ ſkąd zwykłeś zbáwiáć. odpuśćże mi
18:
zbáwićielu moy/ á zmiłuy ſię nád grze=
19:
ſzną duſzą moią. Rozwiąż iey związki
20:
y powrozy: rácż vzdrowić rány. O Pá=
21:
nie Iezu/ ćiebie ia prágnę: ćiebie ſzukam:
22:
ćiebie chcę. Vkaż mi oblicże Boſkie two=
23:
ie/ á nie minie mię zbáwienie moie. Day
24:
że day/ o namiłośćiwſzy Pánie/ zá zaſłu=
25:
gámi nacżyſtſzey/ á nigdy niepokaláney
26:
Pánny mátki twoiey Maryey/ y Swię=
27:
tych twoich/ day (proſzę) duſzy moiey o=

strona: 156

Modlitwy
1:
nę świátłość twoię y prawdę twoię/
2:
ktoraby mi prawdźiwie pokazáłá te w=
3:
ſzyſtkie niedoſtátki (y grzechy) moie/ kto
4:
rych potrzebá mi ſię ſpowiádáć/ y ktora=
5:
by też rátowáłá mię y náucżyłá oſkárżyć
6:
ie doſtátecżnie y ſkruſzonym ſercem. kto=
7:
ry żywieſz y kroluieſz z Bogiem Oycem
8:
y z Duchem świętym Bog ieden ná wie=
9:
ki wiekow. Amen.
10:
Modlitwá po Spowiedźi
11:
Kośćielna.
Z Rzym: godźin P. Máryey.

12:
RAcżże to dáć/ proſzę ćię/ Pánie: áby zá
13:
zaſługámi błogoſłáwioney záwſze
14:
Pánny y mátki twoiey Máryey/ y wſzyt=
15:
kich S. tá moiá ſpowiedź byłá tobie w=
16:
dźięcżna y przyięmna: á cżegokolwiek mi
17:
y teraz y przedtym nie doſtawáło do
18:
ſkruchy doſtátecżney/ do ſzcżerey y doſko=
19:
náłey ſpowiedźi tu ná źiemi/ niechay łá=
20:
ſká twoiá y miłośierdźie twoie tak w=
21:
ſzytkiego dołoży/ żebyś według nieprze=
22:
bránego miłośierdźia twego racżył mię
23:
zupełniey á doſkonáley mieć rozgrze=
24:
ſzonym ná niebie. ktory żywieſz y
25:
kroluieſz ná wieki wie=
26:
kow. Amen.
Pſálmy


strona: 157

1:
PSALMY PO=
2:
KVTNE DA=
3:
WIDOWE.
4:
NAVKA.
Godność tych Pſálmow.

5:
W Tákiey cenie y wadze te Pſálmy ſtárowie
6:
cżni Doktorowie mieli/ że okrom tego iż ie
7:
nadobnym wykłádem zdoblili/ ſámi ich też ocho=
8:
tnie y nabożnie vżywáli. Miánowićie o S. Au=
9:
guſtynie to nápiſał Poſſydonius biſkup Kálámi=
10:
neńſki/
Poſsid: in vita Aug: cap: 31.
że będąc bliſkim rozłącżenia z tym świá=
11:
tem/ kazał ſobie dáć Pſálmy Pokutne/ ktore z rze=
12:
wliwym płácżem cżęſto w chorobie cżytał. A to
13:
rad mawiał: że y ten ktoryby ná ſię grzechu ćięſz=

strona: 158

Pſálmy
1:
kiego nie cżuł/ bądź duchowny/ bądź świecki/ by
2:
też nalepſzy/ nie miałby bez pokuty ſchodźić z tego
3:
świátá. Bo ták ſą ſtráſzliwe ſądy Páná Bogá ná=
4:
ſzego/ że/ gdyby záśiadł ná ſąd śćiśle názbyt y ſu=
5:
rowo z ſtworzeniem ſwoim/ nie vſpráwiedliwił=
6:
by ſię przed oblicżnośćią iego/ żaden żywy cżło=
7:
wiek.
Pſal: 142.
Te Pſálmy niektorzy ták rozdźieláią/ że ká=
8:
żdy iáko przyſtoyne lekárſtwo iednego z śiedmi
9:
głownych grzechow pokłádáią.
Cżworáką intencyą może mowić te Pſálmy.
Lecż twoie niech
10:
to będźie naprzednieyſze ſtáránie/ ábyś w vżywá=
11:
niu tych Pſálmow/ cżterech onych pożytkow do=
12:
ſtał/ ktoreć przekłáda Dyonizyus Kártuzyan oka=
13:
záłey náuki y cnoty Theolog ſuper Pſal: 6. to ieſt/
14:
ábyś ſię w nich iáko w źwierćiadle ſámemu ſobie
15:
przypátrował: ábyś ćięſzkość y ſproſność grze=
16:
chow/ Prorocką náuką pobudzony/ w ſercu rozbie
17:
rał: ábyś ſię ſrogich ſądow Páńſkich/ ktorych tám
18:
cżęſto dotykáią/ lękał: á nákoniec ábyś gniew
19:
Páńſki ſurowy z Dawidem vbłagał. Ná twey zá=
20:
ſię woley będźie/ zá pewne grzechy/ Pſalm ktory z
21:
tych śiedmi miánowićie mowić.
Iáki pożytek y koniec tych pſálmow
To też niechayći
22:
nie będźie táyno: że wſzytkie te pokutne Pſálmy
23:
pocżątek ſmutny máią/ koniec záſię weſoły. Bo to
24:
nie puł rzecży z Bogiem woynę wieść: y nie ládá
25:
ſzcżęśćie/ w iego łáſkę znowu przyść: oná rzecż ſer=
26:
ce trwoży/ á tá záśię niewyſłowioną poćiechę
27:
przynośi.
28:
ANTIPHONA.
Tob: 3

29:
NIe rácż pámiętáć/ Pánie/ ná wyſtę=
30:
pki náſze/ ábo rodźicow náſzych: y nie
31:
rácż nas káráć zá grzechy náſze.

strona: 159

Pokutne.
1:
Pſalm pierwſzy pokutny/ á w li=
2:
cżbie Pſálmow Dawidowych ſzoſty.
Pſal: 6.

3:
PANie w zapálcżywośći twoiey nie
4:
karz mię/ á w rozgniewániu twoim
5:
nie bierz pomſty ze mnie.
Auguſtin ś. o oddaleniu męki wiecżney y cżyścowey to wyłożył.

6:
Zmiłuy ſię nádemną Pánie/ bom ſłá=
7:
by ieſt/ vzdroẃ mię Pánie/ ábowiem v=
8:
dręcżone ſą kośći moie.
9:
Y duſzá moiá záfráſowáłá ſię bárzo:
10:
ále ty Pánie długoż mię ták trzymáć bę=
11:
dźieſz?
Szkody grzechowe.

12:
Obroć ſię Pánie/ á wyrwi duſzę moię:
13:
wybaẃ mię dla miłośierdźia twego.
14:
Abowiem w śmierći nie máſz tego/
15:
ktoryby wſpomniał ná ćię: á w piekle
16:
y ktoż ćię wyſłáwiáć będźie?
17:
Prácowałem w wzdychániu moim:
18:
będę ná káżdą noc vmywał łożko moie/
19:
y łzámi memi poſłánie moie pokrapiał.
Skruchy Dawidowey wielkość.

20:
Zaćmiło ſię dla zbytniego (ná ſię) gnie
21:
wu oko moie: y záſtárzałem ſię miedzy
22:
wſzytkiemi nieprzyiaćiołmi moimi.
23:
Odſtąpćie odemnie/ ktorzy cżynićie
24:
niepráwość: ábowiem vſłyſzał PAN
25:
głos płácżu mego.
Tákći pokutuiącemu trżebá z grzechem pożegnánia.

26:
Wyſłuchał Pan modlitwę moię/ Pan
27:
przyiął prośbę moię.

strona: 160

Pſálmy
1:
Niech ſię záwſtydzą y zátrwożą bár=
2:
zo wſzyścy nieprzyiaćiele moi: niech ſię
3:
náwrocą/ y bárzo prędko ſię zapłoną.
Zyczy náwrocenia ſpołgrzeſznikom.

4:
Chwałá Oycu y Synowi y Duchowi
5:
świętemu:
6:
Iáko byłá ná pocżątku/ y teraz/ y zá=
7:
wżdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
8:
Pſalm wtory Pokutny.
Pſal: 31.

9:
BLogoſławieni ſą ktorym niepráwo=
10:
śći odpuſzcżono: á ktorych grzechy
11:
zákryto.
Zákryćie o niekarániu rozumie Auguſtyn ś.

12:
Błogoſłáwiony cżłowiek/ ktoremu
13:
Pan nie przycżytał grzechu: á w duchu
14:
iego nie máſz zdrády.
15:
Iżem zátáił (grzechy) záſtárzáły ſię
16:
kośći moie/ gdym przez cáły dźień wołał.
Zániechánie pokuty ſzkodliwe bywa

17:
Abowiem we dnie y w nocy oćiężáłá
18:
nádemną ręká twoiá: ále náwroćiłem
19:
ſię w vćiſku moim/ gdym był ćierniem
20:
kłoty.
Cirnie rozumie S. Hier. gryźienie ſumnienia.

21:
Grzech moy oznaymiłem tobie: y nie
22:
zátáiłem nieſpráwiedliwośći moiey.
23:
Rzekłem/ będę ná ſię wyznawał Pá=
24:
nu popełnioną niepráwość moię/ á tyś
25:
odpuśćił złośliwość grzechu mego.
Pożytek pokuty.

26:
Otoć będźie prośił ćiebie wſzelki świę=
27:
ty/ cżáſu pogodnego.
Swięty: to ieſt by był y święty. bo


strona: 161

wſzyścy grzechy iákie mamy.
Pokutne.
1:
A wſzákoż w powodźi wod wielkich/
2:
do niego ſię nie przybliżą.
3:
Tyś ieſt vćiecżką moią od vdręcżenia/
4:
ktore mię ogárnęło. o rádośći moiá/
5:
wyrwi mię od tych ktorzy mię obtocżyli.
6:
Opátrzę ćię rozumem/ y náukę damći
7:
ná tey drodze/ ktorą ſię vdaſz/ y vmocnię
8:
nád tobą ocży moie.
Páńſka przeſtrogá y odpowiedź.

9:
Nie bądźćieſz iáko koń y muł/ ktorzy
10:
rozumu nie máią.
11:
Wędźidłem y vzdą gęby ich záhámuy/
12:
ktorzy ſię do ćiebie nie przybliżáią.
Głos Dawidow.

13:
Rozlicżne karánie ná grzeſzniká (przy
14:
pada) ále vfáiącego w Pánu miłośier=
15:
dźie ogárnie.
Dobrze tedy Bogu ſłużyć.

16:
Weſelćie ſię w Pánu/ á ráduyćie ſię
17:
ſpráwiedliwi: á chwałę odnośćie wſzy=
18:
ścy ludźie ſercá ſzcżerego.
19:
Chwałá Oycu etc.
20:
Pſalm trzeći Pokutny.
Pſal: 37.

21:
PANie w popędliwośći twoiey nie
22:
karz mię/ á w gniewie twoim nie
23:
bierz pomſty ze mnie.
24:
Abowiem ſtrzały twoie vtknęły we
25:
mnie/ á mocnie przyćiſnęłá mię ręká
26:
twoiá.
Pięknie rozlicżne ſzkody z


strona: 162

grzechu roſthące wymálował.
Pſálmy
1:
Nie máſz zdrowia nic w ćiele moim
2:
prze oblicżność gniewu twego: nie má=
3:
ią odpocżynku kośći moie/ dla obecno=
4:
śći grzechow moich.
5:
Abowiem niepráwośći moie ſtánęły
6:
nád głową moią: á iáko ćięſzkie brzemię
7:
obćiążyły mię.
8:
Zgniły y ſkáźiły ſię blizny moie/ prze
9:
głupſtwo moie.
Káżą ſię blizny. bo ſrodzej karzą powtarzáiące go grzech

10:
Stałem ſię nędznym y pochyliłem ſię
11:
práwie do końcá: przez cáły dźień cho=
12:
dźiłem ſmutno.
13:
Abowiem biodrá moie pełne ſą ná=
14:
grawánia/ á nie máſz zdrowia w ćiele
15:
moim.
Luc: 11.

16:
Vdręcżonym y poniżonym bárzo wiel=
17:
ce/ rycżałem dla ſtrwożenia ſercá mego.
18:
Pánie przed tobą wſzytká żądza mo=
19:
iá: á wzdychánie moie nie ieſt táiemne
20:
tobie.
21:
Serce moie ſtrwożone we mnie/ od=
22:
ſtąpiłá mię moc moiá/ á iáſnośći ocżu
23:
moich nie máſz przy mnie.
24:
Przyiaćiele moi y bliźni moi ná prze=
25:
ćiwko mnie (będąc) przybliżyli ſię do
26:
mnie y ſtánęli.
Ach/ toć nie iedná rzecż od pokuthy odwodźi

27:
A ktorzy podle mnie byli/ dáleko ſię

strona: 163

Pokutne.
1:
odłącżyli: gwałt mi cżynili ktorzy o du=
2:
ſzę moię ſtali.
3:
A ktorzy ſię o złym (moim) pytáią;
4:
márnośći przedemną wſpomináli/ á z=
5:
drády przez cáły dźień wymyśláli.
6:
A iam przedſię iáko głuch nie ſłuchał:
7:
á iáko niemy nie otwierałem vſt moich.
Tákiego męſthwá potrzebá do dánia cżártu pogębka.

8:
T sſtałem ſię iáko cżłowiek ktory nie
9:
ſłyſzy/ y iáko ten ktory nie ma w vśćiech
10:
ſwoich odporu.
11:
Abowiem w tobie Pánie nádźieięm
12:
pokłádał: ty mnie wyſłuchaſz o Pánie
13:
Boże moy.
PAn pokutuiącego podporá.

14:
Bom ták mowił/ by do tego nie przy=
15:
ſzło/ áby ſię kiedy nie ćieſzyli zemnie nie=
16:
przyiaćiele moi: ktorzy ſkoro ſię záchwie=
17:
ią nogi moie/ wielkie rzecży przećiwko
18:
mnie mowili.
19:
A ia ná (odnieſienie) kaźni gotow ie=
20:
ſtem: á boleść moiá przed oblicżnośćią
21:
moią ieſt záwżdy.
Zá grzechj trzebá co ćirpieć

22:
Abowiem złość ſwoię opowiádáć bę=
23:
dę/ y będę myślił o grzechu moim.
24:
A przedſię żywi ſą nieprzyiaćiele moi/
25:
y zmocnili ſię nádemną/ á názbieráło ſię
26:
tych/ ktorzy mię nienawidzą nieſprá=
27:
wiedliwie.

strona: 164

Pſálmy
1:
Y ći ktorzy złym zá dobre oddawáią/
2:
ſławy mi vwłocżyli. dla tego żem ſię ch=
3:
wyćił dobroći.
4:
Nie opuſzcżayże mię/ o Pánie BOże
5:
moy nie odchodźże odemnie.
6:
Weyźrzy (z pilnośćią) ná poratowá=
7:
nie moie/ Pánie Boże (ſprawco) zbá=
8:
wienia mego.
9:
Chwałá Oycu etc.
10:
Pſalm cżwarty Pokutny.
Pſal: 50.

11:
ZMiłuy ſię nádemną BOże/ według
12:
wielkiego miłośierdźia twego.
13:
Y według mnoſtwá litośći twoich/
14:
zgładz niepráwość moię.
15:
A ieſzcże więcey omyi mię z niepráwo=
16:
śći moiey/ á od grzechu mego ocżyść mię
Dla tego mowi/ więcey omyi mię/ iż poſpolićie y po pokućie kaźń docżeśna y złenałogi zoſtáią/ á żaden pewnie nie wie ieśli doſthátecżnie pokutował.

17:
Abowiem znam ia niepráwość moię/
18:
á grzech moy przećiw mnie ieſt záwżdy.
19:
Tobiem ſámemu zgrzeſzył/ á złość v=
20:
cżyniłem przed tobą: ábyś ſię ty vſprá=
21:
wiedliwił w mowách twoich/ y przeko=
22:
nał nieprzyiaćiele/ gdy ćię z niemiłoſierdźia poſądzáią.
23:
Otomći ia w niepráwośćiách ſię po=
24:
cżął: á w grzechách pocżęłá mię mátká
25:
moiá.
Tobie ſámemv mo-


strona: 163

wi. bo w káżdym grzechu/ iákiekolwiek ſię przykazánie Boſkie łamie.
Pokutne.
1:
Oto ty záſię w práwdźie ſię kochaſz/ y
2:
obiáwiłeś mi nie wſzyſtkim wiádome y
3:
iáwne ſkrytośći mądrośći twoiey.
4:
Pokropiſz mię Pánie Hizopem/ á bę=
5:
dę ocżyśćiony: omyieſz mię á będę nád
6:
śnieg wybielony.
Niecżyſte w Zakonie dwoiáko ocżyśćiano/ pokropieniem y omyćiem/ o tym tu oboygu mowi.

7:
Vćieſzyſz rádośćią y weſelem ſłuch
8:
moy: á rozráduią ſię kośći poniżone.
9:
Odwroć twarz twoię od grzechow mo=
10:
ich/ á zgładz wſzytkie niepráwośći moie.
11:
Serce cżyſte ſtworz we mnie Boże/ á
12:
duchá práwego odnoẃ we wnętrzno=
13:
śćiách moich.
14:
Nie odrzucay mię od oblicża twego:
15:
á duchá twego S. nie oddalay odemnie.
16:
Przywroć mi weſele zbáwienia (od
17:
ćiebie zrządzonego) á duchem przedniey
18:
ſzym potwierdz mię.
Maſz tu trzy Boſkie perſony.

19:
Będę náucżał przeſtępcow drog two=
20:
ich/ á złośliwi do ćiebie ſię náwrocą.
21:
Wybaẃ mię ze krwi/ o Boże zbáwie=
22:
nia mego: á z rádośćią będźie wyſławiał
23:
ięzyk moy ſpráwiedliwość twoię.
Krwiámi názwano ná thym mieścu w Greckiey y Zydowſkiey Bibliey grze-


strona: 166

chy/ álbo dla tego/ iż z ſkáżoney nátury płyną/ álbo dla mężoboyſtwá Dawidowego. c. d. S. 165.

:
Pánie otworzyſz wárgi moie/ á vſtá
:
moie opowiádáć będą chwałę twoię.
:
Abowiem gdybyś ty chćiał (v mnie) o=
:
fiáry/ wżdyć bymći ią oddał: ále ſię ty nie
Pſálmy
1:
vkochaſz w cáleſpalonych ofiárách.
2:
Ofiárá Bogu ieſt duch ſkruſzony: ſer=
3:
cem ſkruſzonym y vniżonym BOże nie
4:
wzgárdźiſz.
5:
Vcżyń dobrze Pánie Syonowi w do=
6:
brey woley twoiey: áby ſię Hierozolim=
7:
ſkie mury pobudowáły.
Zá ine ſię modli.

8:
Ná ten cżás (wdźięcżnie) przyimieſz
9:
ofiárę ſpráwiedliwośći/ obiáty/ y cáło=
10:
ſpalone ofiáry: ná ten cżás ćielcow ná
11:
ołtarz twoy nákłádą.
Troiákie ofiáry Zydowſkie

12:
Chwałá Oycu etc.
13:
Pſalm piąty Pokutny.
Pſal: 101.

14:
PANie wyſłuchay modlitwę moię: á
15:
wołánie moie niech k tobie przydźie.
16:
Nie odwracay oblicża twoiego ode=
17:
mnie: ktoregokolwiek dniá vćiśniony
18:
ieſtem/ nákłoń ku mnie vchá twego.
19:
Ktoregokolwiek dniá wzywáć cię bę=
20:
dę: prędko wyſłuchay mię.
21:
Abowiem zniſzcżáły dni moie iáko
22:
dym: á kośći moie iáko ſkwárk wyſchły.
Wizerūk cżłowieká záfráſowánego dla grzechow.

23:
Pośiecżony ieſtem iáko śiáno/ y wy=
24:
ſchło ſerce moie: iżem zápomniał poży=
25:
wáć chlebá mego.
26:
Od głoſu wzdychánia mego: przy=

strona: 167

Pokutne.
1:
ſchłá kość moiá do ćiáłá mego.
2:
Stałem ſię podobnym Pelikanowi
3:
w puſzcży mieſzkáiącemu sſtałem ſię iá=
4:
ko kruk nocny.
Ptak Pelikan rad puſthym mieścom Hiero: ś. położył Puhácżá miáſtho kruká nocnego.

5:
Cżułem y sſtałem ſię iáko wrobl/ kto=
6:
ry zoſtawa ná dáchu.
7:
Przez cáły dźień vrągáli mi nieprzy=
8:
iaćiele moi: á ći ktorzy mię chwalili/
9:
przećiwko ſię mnie ſprzyśięgáli.
10:
Bo popioł iadałem iáko chleb: á na=
11:
poy moy mieſzałem z płácżem.
Albo popioł właſnie iadał bo to dáie znáć Zydowſki text/ ábo popioł z chlebem/ ábo chleb thák mu nie ſmákował/ iáko popioł

12:
Od oblicżnośći gniewu twego: ábo=
13:
wiem podwyżſzywſzy mię/ o źiemię vde=
14:
rzyłeś mię.
15:
Dni moie iáko ćień zeſzły: á iam v=
16:
ſechł iáko śiáno.
17:
Ale ty Pánie trwaſz ná wieki: á pá=
18:
miątká twoiá od rodzáiu do rodzáiu.
19:
Ty powſtawſzy zmiłuieſz ſię nád Syo=
20:
nem: boć iuż cżás zmiłowánia nád nim/
21:
iuż przyſzedł cżás.
W ſwey nędzy y poſpolitey nie zápomina Kościelney.

22:
Abowiem vpodobáły ſię ſługom two=
23:
im kámienie iego: á vżáłuią ſię źiemie
24:
iego.
25:
Y będą ſię narody bały imieniá twe=
26:
go: y wſzyścy krolowie źiemſcy wielmo=
27:
żnośći twoiey.

strona: 168

Pſalmy
1:
Abowiem pobudował Pan Syon: y
2:
okaże ſię w chwale ſwoiey.
3:
Weyźrzał ná modlitwę poniżonych:
4:
y nie wzgárdźił prośbą ich.
5:
Niechże te rzecży nápiſáne będą y na=
6:
rodowi drugiemu: á lud ktory ſtworzo=
7:
ny będźie/ chwalić Páná będźie.
O Zakonie Nowym proroctwo.

8:
Abowiem weyźrzał z wyſokośći ſwię=
9:
tey ſwoiey: Pan z niebá ná źiemię poy=
10:
źrzał.
11:
Aby wyſłuchał wzdychánia okowá=
12:
nych/ y áby rozwiązał ſyny zámordo=
13:
wánych.
14:
Aby wyſławiono imię Páńſkie w Sy=
15:
onie/ y chwałę iego w Hieruzálem.
16:
Gdy ſię narodowie zbiorą poſpołu: á
17:
Krolowie áby ſłużyli Pánu.
18:
Odpowiedźiał mu w drodze mocy ſwo
19:
iey: krotkość dni moich obiaẃ mi.
Słowá ludunáwroconego opoſtępowánie á wytrwánie proſzącego. Inſzy inácżej to wykłádáią.

20:
Nie bierz mię z tego świátá w poło=
21:
wicy dni moich: látá twoie (trwáią)
22:
od narodu do narodu.
23:
Tyś Pánie ná pocżątku źiemię vgrun=
24:
tował: y niebioſá ſą ſpráwy rąk twoich.
25:
Oneć przeminą/ á ty zoſtáieſz: á wſzy=
26:
ścy iáko odźienie sſtárzeią ſię.
27:
Y iáko vbior odmieniſz ie/ y przemie=

strona: 169

Pokutne.
1:
nią ſię: á ty záwżdy iednákim ieſteś/ y
2:
látá twoie nie vſtáną.
3:
Synowie ſług twoich mieſzkáć będą/
4:
á potomſtwo ich ná wieki będźie rzą=
5:
dzone.
6:
Chwałá Oycu etc.
7:
Pſalm ſzoſty Pokutny.
Pſal: 129.

8:
Z Głębokośći wołałem do ćiebie Pá=
9:
nie: Pánie głos moy wyſłuchay.
10:
Niech będą vſzy twoie nákłonione ná
11:
głos modlitwy moiey.
Troiáko ſię tá głębokość wykłáda o fráſunkách/ o pokuſách/ y o ſerdecżnym wzdychániu.

12:
Ieſliż będźieſz Pánie pilnie obacżał
13:
niepráwość/ á ktoż wytrwa Pánie?
14:
Abowiem v ćiebie ieſt miłośierne od=
15:
puſzcżenie: y dla zakonu twego znośi=
16:
łem ćię Pánie.
17:
Cżekáłá (ćierpliwie) duſzá moiá/ dla
18:
ſłowá iego: duſzá moiá nádźieię w Pá=
19:
nu pokłádáłá.
Pięknie ſobie y drugim ſercá dodáie. To cżyni z Bogiem poiednánie

20:
Od ſtraży poránney áż do nocy/ niech
21:
Izráel vfa w Pánu.
22:
Abowiem v Páná ieſt miłośierdźie/
23:
y obfite v niego odkupienie.
24:
A on wyzwoli Izráelá ze wſzelkiey
25:
niepráwośći iego.
26:
Chwałá Oycu etc.

strona: 170

Pſálmy
1:
Pſalm śiodmy Pokutny.
Pſal: 142.

2:
PAnie vſłyſz modlitwę moię/ przyimi
3:
w vſzy prośbę moię: w prawdźie two
4:
iey y ſpráwiedliwośći twoiey wyſłuchay
5:
mię.
6:
Y nie wchodź PANie w ſąd z ſługą
7:
twoim: ábowiem nie vſpráwiedliwi ſię
8:
przed oblicżnośćią twoią żaden żywy.
9:
Abowiem prześládował nieprzyaćiel
10:
duſzę moię: poniżył ná źiemi żywot moy.
Przeſzły ſwoy ſtan gdy leżał w grzechu wſpomina.

11:
Poſádźił mię w ćięmnych mieścách/
12:
iáko zdawná pomárłe: y vtrapił ſię
13:
ſmutkiem we mnie duch moy/ ſerce mo=
14:
ie we mnie ſię ſtrwożyło.
15:
Pámiętałem ná dni ſtáre: rozmyśla=
16:
łem we wſzyſtkich ſpráwách twoich/ y
17:
vcżynki rąk twoich rozbierałem ſobie.
18:
Wyćiągnąłem ku tobie ręce ſwoie:
19:
duſzá moiá ku tobie ſię ma iáko źiemiá
20:
bez wody.
Prośi o rátunek/ áby ſię ná ſtáreſmieći niewrácał.

21:
Wyſłuchayże mię prędko Pánie/ boć
22:
vſtał iuż duch moy.
23:
Nie odwracay oblicża twego odem=
24:
nie/ boć będę podobny sſtępuiącym do
25:
dołu.
26:
Niech ráno vſłyſzę o miłośierdźiu

strona: 171

Pokutne.
1:
twoim: bom w tobie nádzieię pokłádał.
2:
Oznaymże mi drogę ktorą mam cho=
3:
dźić: bom do ćiebie podnioſł duſzę moię.
4:
Wyrwi mię od nieprzyiaćioł moich
5:
Pánie/ do ćiebiem ſię vćiekł: náucż mię
6:
pełnić woley twoiey/ ábowiem ty ieſteś
7:
Bogiem moim.
8:
Duch twoy dobry/ záprowádźi mię do
9:
źiemie rowney. dla imieniá twego Pánie
10:
ożywiſz mię/ w ſpráwiedliwośći twoiey.
Otuchę ſobie cżyni.

11:
Wywiedźieſz z vtrapienia duſzę mo=
12:
ię: á dla miłośierdźia twego wytráćiſz
13:
wſzytkie nieprzyiáćiele moie.
14:
Y zágubiſz wſzytkie ktorzy dręcżą du=
15:
ſzę moię: ábowiem iam ieſt ſługá twoy.
16:
Chwałá Oycu etc.
17:
Powtorz Antyphonę wyżſzey położoną.
18:
Nie rácż pámiętáć/ Panie etc.
19:
LITANIA.
20:
NAVKA.
Litánia co.

21:
LItánia Greckie ſłowo ieſt/ ktoreſmy vſtáwi=
22:
cżnym zwycżáiem/ w Láćińſkie y Polſkie nie=
23:
iáko przemienili: wykłáda ſię prośby cżynienie/ á=
24:
bo ſupplikácya/ bądź o przycżynę/ bądź o rátunek
25:
kogo proſząc. A iż do Páná Bogá o pomoc/ do
26:
Swiętych iego o przycżynę ſię vćiekamy/ ſłuſznie
27:
tym niżey położonym prośbom/ dał ſię tytuł Litá

strona: 172

Litánia.
1:
niey. o wzywániu Swiętych niżey nieco naydźieſz
2:
w ſzoſtym rozdźieleniu.
Dawno ieſt w kośćiele.
Tu tego ſię náucż/ iż nie
3:
tylko zá cżáſow S. Grzegorzá/ nawyżſzego Biſku=
4:
pá y Doktorá Kośćielnego/ Litániey vżywano/ á=
5:
le y przed dwunaśćią ſet lat/ zá wieku błogoſłá=
6:
wionego Bázyliuſzá/ iáko ſię o tym v onegoż ſá=
7:
mego Epist: 63. docżytaſz. Y owſzem wſzyſtek Ko=
8:
śćioł przyiął ią y potwierdźił przed tyśiącem lat
9:
ná Duchownym Seymie ábo Koncylium Aureli=
10:
áneńſkim/ á potym Gángreńſkim/ Toletáńſkim
11:
piątym y ſzoſtym/ y Brákáryeńſkim.
Kiedy iej vżywáć.
Możeſz Li=
12:
tániey vżywáć z poćiechą twoią y pożytkiem w ká=
13:
żdey potrzebie/ bądź poſpolitey/ bądź oſobliwey.
14:
Bo iż do niey ſię vdawano w rozlicżnych przygo=
15:
dách/ iáwnie o tym świádcży wielebny Euzebiuſz
16:
Emiſſeńſki Hom: in Litaniis, ktory żył Roku Páń=
17:
ſkiego 350. Naydźieſz y ſáme Krzyżowe dni/ w
18:
ktore cżęſto Litánią powtarzamy/ przed tyśiącem
19:
lat ná Koncylium ábo Seymie duchownym Aure=
20:
liáneńſkim pierwſzym (can: 12) iáko ſię też wyżſzey
21:
o tym powiedźiáło/ w tymże trzećim rozdźieleniu.
22:
MODLITWA.
Kyrie eleiſon wykłáda ſię z Greckiego/ Pánie zmiłuy ſię.

23:
KYrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Kr=
24:
rie eleiſon.
25:
Chryſte vſłyſz prośby náſze. Chryſte wy=
26:
ſłuchay modlitwy náſze.
27:
OYcże Niebieſki BOże Zmiłuy ſię
28:
nád námi.
29:
Synu odkupićielu świátá Boże Zmiłuy ſię nád námi.

strona: 173

Litánia.
1:
Duchu Swięty Boże Zmiłuy ſię
2:
Troyco S. iedyny Boże Zmiłuy ſię.
3:
Swięta Pánno Márya modl ſię zá.
4:
Swięta Boża rodźićielko modl ſię zá.
5:
Swięta Dźiewico nád dźiewicámi mo.
6:
Swięty Michále modl ſię zá námi.
7:
Swięty Gábryelu modl ſię zá námi.
8:
Swięty Ráphale modl ſię zá námi.
9:
Wſzyścy Swięći Anyołowie y Archán=
10:
yołowie modlćie ſię zá námi.
11:
Wſzyścy Swięći niebieſcy Duchowie m.
12:
Swięty Ianie Chrzćićielu modl ſię.
13:
Wſzyścy Swięći Pátryárchowie y Pro=
14:
rocy modlćie ſię zá námi.
15:
Swięty Pietrze modl ſię zá námi.
16:
Swięty Páwle modl ſię zá námi.
17:
Swięty Iędrzeiu modl ſię zá námi.
18:
Swięty Iákubie modl ſię zá námi.
19:
Swięty Iánie modl ſię zá námi.
20:
Swięty Thomaſzu modl ſię zá námi.
21:
Swięty Iákubie modl ſię zá námi.
22:
Swięty Filipie modl ſię zá námi.
23:
Swięty Bártłomieiu modl ſię zá námi.
24:
Swięty Máttheuſzu modl ſię zá námi.
25:
Swięty Symonie modl ſię zá námi.
26:
Swięty Thádeuſzu modl ſię zá námi.
27:
Swięty Máćieiu modl ſię zá námi.

strona: 174

Litánia.
1:
Swięty Bárnábo modl ſię zá námi.
2:
Swięty Lukaſzu modl ſię zá námi.
3:
Swięty Márku modl ſię zá námi.
4:
Wſzyścy Swięći Apoſtołowie y Ewán=
5:
geliſtowie modlćie ſię zá námi.
6:
Wſzyścy Swięći vcżniowie Páńſcy mo.
7:
Wſzyścy Swięći niewinni Młodźian=
8:
kowie modlćie ſię zá námi.
Może według nabożeńſtwá ſwego kláść tu káżdy/ ktore zechce święte.

9:
Swięty Szcżepanie modl ſię za námi.
10:
Swięty Wáwrzyńcże modl ſię zá námi.
11:
Swięty Stániſławie modl ſię za námi.
12:
Swięty Woyćieſze modl ſię zá nami.
13:
Swięty Wacłáwie modl ſię zá námi.
14:
Swięty Floryanie modl ſię zá námi.
15:
Swięty Sebáſtyanie modl ſię zá námi.
16:
Wſzyścy Swięći Męcżennicy modlćie.
17:
Swięty Grzegorzu modl ſię zá námi.
18:
Swięty Ambroży modl ſię zá námi.
19:
Swięty Auguſtynie modl ſię zá námi.
20:
Swięty Hieronymie modl ſię zá námi.
21:
Swięty Marćinie modl ſię zá námi.
22:
Swięty Mikołáiu modl ſię zá námi.
23:
Wſzyścy Swięći Biſkupi y Wyznawcy/
24:
modlćie ſię zá námi.
25:
Wſzyścy Swięći Doktorowie modlćie.
26:
Swięty Benedykćie modl ſie zá námi.
27:
Swięty Antoni modl ſię zá námi.

strona: 175

Litánia.
1:
Swięty Bernárdźie modl ſię zá námi.
2:
Swięty Dominiku modl ſię zá námi.
3:
Swięty Fránćiſzku modl ſię zá námi.
4:
Wſzyścy Swięći Zakonnicy y Puſtel=
5:
nicy modlćie ſię zá námi.
6:
Wſzyścy Swięći Kápłani y Lewitowie
7:
modlćie ſię zá námi.
8:
Swięta Anno modl ſię zá námi.
9:
Swięta Márya Mágdáleno modl ſię.
10:
Swięta Iágnieſzko modl ſię zá námi.
11:
Swięta Doroto modl ſię zá námi.
12:
Swięta Márgorzęto modl ſię zá námi.
13:
Swięta Káthárzyno modl ſię zá námi.
14:
Swięta Bárbáro modl ſię za nami.
15:
Swięta Vrſzulo z towárzyſzkámi ſwoi=
16:
mi/ modl ſię zá námi.
17:
Swięta Iádwigo modl ſię zá námi.
18:
Swięta Helżbieto modl ſię zá námi.
19:
Wſzytkie świętw pánny y wdowy modl=
20:
ćie ſię zá námi.
21:
Wſzyścy Swięći Boży/ Przycżyńćie ſię
22:
zá námi.
23:
Bądź nam miłośćiw Pánie/ Odpuść
24:
nam Pánie.
25:
Bądź nam miłośćiw Pánie/ Wyſłu=
26:
chay nas Pánie.
27:
Ode wſzego złego/ Wybaẃ nas Pánie.

strona: 176

Litánia.
1:
Od grzechu káżdego wybaw nas Pán.
2:
Od grzechu twego wybaw nas Pánie.
3:
Od powietrza/ woyny/ y głodu wybaw.
4:
Od nagłey á nieſpodźiewáney śmierći/
5:
wybaw nas Pánie.
6:
Od gniewu/ nienawiśći/ y wſzelákiey
7:
złey woley wybaw nas Pánie.
8:
Od duchá niecżyſtego wybaw nas Pá.
9:
Od piorunow y gwałtowney niepogo=
10:
dy/ wybaw nas Pánie:
11:
Od potępienia wiekuiſtego wybaw.
12:
Przez táiemnicę świętego Wćielenia
13:
twego wybaw nas Pánie.
14:
Przez przyſzćie twoie wybaw nas Pán.
15:
Przez Národzenie twoie wybaw nas.
16:
Przez Chrzeſt/ y święty poſt twoy wyb.
17:
Przez Krzyż y mękę twoię wybaw nas.
18:
Przez śmierć y pogrzeb twoy wybaw.
19:
Przez święte Zmartwychwſtánie twoie
20:
wybaw nas Pánie.
21:
Przez cudowne w Niebo wſtąpienie
22:
twoie wybaw nas Pánie.
23:
Przez Duchá S. poćieſzyćielá zeſłánie/
24:
wybaw nas Pánie.
25:
W dźień ſądu twego wybaw nas Pá.
26:
My grzeſzni wołamy/ wyſłuchay nas P.
27:
Abyś nam grzechy odpuśćić raczył. wyſł.

strona: 177

Litánia.
1:
Abyś karánie od nas oddálić raczył wy.
2:
Abyś nas od pokuty prawdźiwey przy=
3:
prowádźić racżył wyſłuchay nas.
4:
Abyś Kośćioł twoy święty ſpráwowáć
5:
y záchowáć racżył wyſłuchay nas.
6:
Abyś namiáſtká przednieyſzego Apoſtol
7:
ſkiego/ y wſzyſtkie duchowne ſtany
8:
w świętey pobożnośći záchowáć
9:
racżył wyſłuchay nas Pánie.
Namiáſtká tegoPapieżē názywamy: iákobj oycá oycow Bo theż ták Dámázá Papieżá niektore Cōcylianázwáły.

10:
Abyś nieprzyiaćiele Kośćiołá świętego
11:
poniżyć racżył wyſłuchay nas.
12:
Abyś Krolom y Pánom Chrześćijáń=
13:
ſkim pokoy y zgodę prawdźiwą dáć
14:
racżył wyſłuchay nas Pánie.
15:
Abyś wſzytek lud Chrześćijáńſki pokoiē
16:
y iednośćią opátrzyć racżył/ wyſł.
17:
Abyś też nas ſámych w ſłużbie twoiey
18:
świętey vtwierdźić y záchowáć ra
19:
cżył wyſłuchay nas.
20:
Abyś myśli náſze ku niebieſkich rzecży po
21:
żądániu podnieść racżył wyſłu.
22:
Abyś wſzytkim dobrodźieiom náſzȳ wie=
23:
kuiſtą zapłátą vcżynność ich ná=
24:
grodźić racżył wyſłuchay nas.
25:
Abyś duſze náſze/ bráćiey/ powinnych/ y
26:
dobrodźieiow náſzych od wiekui=
27:
ſtego zátrácenia wyſwobodźić ra=

strona: 178

Litánia.
1:
cżył wyſłuchay nas.
2:
Abyś vrodzáie źiemſkie dáć/ y one w cále
3:
záchowáć racżył wyſłuchay nas.
4:
Abyś wſzytkie wierne vmárłe/ wiekui=
5:
ſtego odpocżynienia domieśćić ra
6:
cżył wyſłuchay nas Pánie.
7:
Abyś prośby náſze miłośćiwie przyiąć ra
8:
cżył wyſłuchay nas Pánie.
9:
Synu Boży Ciebie prośimy wyſłu. n.
10:
Báránku Boży ktory zgładzaſz grzechy
11:
świátá wſzyſtkiego Odpuść.
Może też z Greckiego ięzyká przełożyć ták/ ktory bierzeſz ná ſię. 1. Petr: 2.

12:
Báranku Boży ktory zgładzaſz grzechy
13:
świátá wſzyſtkiego Wyſłuchay.
14:
Báránku Boży ktory zgładzaſz grzechy
15:
świátá wſzyſtkiego Zmiłuy ſię.
16:
Chryſte vſłyſz prośby náſze/ Chryſte wy=
17:
ſłuchay modlitwy náſze.
18:
Kyrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Kyrie
19:
eleiſon. Oycże náſz. áż do końcá.
20:
Pſalm.
21:
BOże/ rácż ſię ſkłonić ná porátowá=
22:
nie moie: Pánie pokwáṕ ſię ná w=
23:
ſpomożenie moie.
24:
Niech będą záwſtydzeni y poháńbie=
25:
ni/ ktorzy ſtoią o duſzę moię.
26:
Niechay ſię názad wrocą/ y zápłoną
27:
ſię/ ktorzy mi życżą złego.

strona: 179

Litánia.
1:
Niechay ſię prędko odwrocą/ z záwſty=
2:
dzenim/ ktorzy mi mowią/ Ehey/ Ehey.
O ludzkim nátrząſániu to rozumie.

3:
Niechay ſię rozráduią y rozweſelą w=
4:
ſzyścy/ ktorzy ćię ſzukáią. y niechay mo=
5:
wią záwżdy/ ći ktorzy ſię rozmiłowáli
6:
porátowánia twego/ niech będźie v=
7:
wielbiony Pan Bog.
8:
Ale ia ieſtem niedoſtáteczny y vbogi:
9:
o Boże rátuyże mię.
10:
Tyś ieſt pomocnikiem moim/ y wy=
11:
báwićielem moim: Pánie/ rátunku nie
12:
odkłáday.
13:
Chwałá Oycu etc.
14:
Rácż zbáwić ſługi twoie. Bo=
15:
że moy w tobie nádźieię pokłádáiące.
16:
Bądź nam Pánie miáſto zamku o=
17:
bronnego. W oblężeniu nieprzyia=
18:
ćielá náſzego. Niechay nieprzyiaciel
19:
nie bierze gory nád námi. A ſyn nie=
20:
prawośći niech do tego ſię nie ſkłánia/
21:
áby ſię paſtwił nád námi. Pánie we=
22:
dług grzechow náſzych nie obchodź ſię z
23:
námi. A według niepráwośći ná=
24:
ſzych/ nie dochodź pomſty nád námi.
25:
Modlmy ſię zá Papieżá náſzego N.
26:
Niech go Pan Bog ſtrzeże y zdrowo
27:
chowa y łáſką hoynie opátrzy ná źiemi/

strona: 180

Prośby przy Litániey.
1:
á niech go nie podáie ná wolą nieprzy=
2:
iaciołom iego. Modlmy ſię zá do=
3:
brodźieie náſze. Rácż Pánie ſowićie
4:
wſzytko nágrodźić wſzelkim dobrodźie=
5:
iom náſzym/ żywotem wiecżnym/ dla
6:
imieniá twego świętego. Amen.
7:
Modlmy ſie zá wierne vmárłe.
8:
Rácż im Pánie dáć wiecżne odpocżnie=
9:
nie: á świátłośc wiekuiſta niechay im
10:
świeći. Niechay odpocżywáią w po=
11:
koiu. Amen. Modlmy ſię zá brá=
12:
ćią náſzą tu teraz nie będącą.
O ktorey chceſz bráćiey to rozumiey.
Rácż
13:
záchowáć zdrowo ſługi twoie/ w tobie/
14:
Boże moy/ nádźieię pokłádáiące.
15:
Rácż ie obeſłáć porátowániem twoim z
16:
świętych gmáchow twoich. A z Sy=
17:
onu rácż bronić ich. Panie rácż wy=
18:
ſłucháć modlitwę moię. A wołánie
19:
moie niechay przyidźie przed oblicżność
20:
twoię.
21:
Prośby przy Litániey/
22:
o rzecży rozlicżne.
Zá grzechy.

23:
O Boże/ ktoremu rzecż właſna ieſt y
24:
przyzwoita/ miłośierdźie záwżdy
25:
pokázowáć y folgowáć: rácż przyiąć
26:
prośby náſze/ áby zmiłowánie twoiey łá=

strona: 181

Prośby przy Litániey.
1:
ſkáwośći/ te wſzytkie rozwiązáło/ kto=
2:
re ſpętánie wyſtępkow rozlicżnych po=
3:
wiązáło.
4:
RAcż wyſłucháć Pánie/ prośimy ćię/
5:
prośby pokornie ćię proſzących/ y odpuść
6:
grzechy przed tobą ie wyznawáiącym:
7:
ábyś nas miłośćiwie y odpuſzcżeniem
8:
obdárzył y pokoiem.
Zá grzechy.

9:
NIewyſłowione miłośierdźie twoie/
10:
rácż nam/ Pánie/ łáſkáwie pokázáć/ á=
11:
byś nas y od grzechow wſzelkich ocżyś=
12:
ćił: y od kaźni/ ktorąſmy zá nie záſłużyli/
13:
wyſwobodźił.
14:
O Boże/ ktory ſię grzechem obrazaſz/ á
15:
pokutą nam ſię vbłagáć dopuſzcżaſz/
16:
rácż weyźrzeć miłośćiwie/ ná prośby lu=
17:
du twego/ do ćiebie z pokorą modlitwę
18:
cżyniącego: á pokaránie zápálcżywośći
19:
twoiey/ ktoreſmy dla grzechow náſzych
20:
záſłużyli/ rácz od nas odwroćić.
21:
WSzechmogący wiecżny Boże/ rácż
22:
ſię zmiłowáć nád ſługą twoim/ nawyż=
23:
ſzym Biſkupem náſzym N. á rácż go we-
Zá Papieżá ábo kogo inſze-


strona: 182

go imię odmieniwſzy.
Prośby przy Litániey.
1:
dług miłośierdźia twego/ ná gośćiniec
2:
wiekuiſtego zbáwienia prowádźić/ áby
3:
z dáru twego/ do tego co ſię tobie po=
4:
doba/ chętliwie ſię miał/ y to wſzytką śi=
5:
łą ſwą vprzeymie wypełniał.
O pokoy.

6:
O Pánie Boże/ od ktorego ſą święte żą
7:
dze/ dobre rády y pobożne ſpráwy/ rácż o=
8:
pátrzyć ſługi twoie/ tákim pokoiem iá=
9:
kiego świát dáć nie może: áby y ſercá ná
10:
ſze przykazániu twemu/ były poddane/ y
11:
po oddaleniu trwogi nieprzyiáćielſkiey/
12:
cżáſy náſze zá twą obroną były ſpokoyne.
O cżyſtość.

13:
RAcż palić ogniem Duchá świętego
14:
nyrki náſze/ y ſercá náſze/ Pánie Boże/
15:
ábyſmy niezmázánym ćiáłem w twoiey
16:
ſię ſłużbie obieráli/ á cżyſtym ſercem to=
17:
bie ſię podobáli.
Zá vmárłe.

18:
O Boże ktoryś ieſt ſtworzyćielem y od=
19:
kupićielem wſzytkich wiernych/ rácż du=
20:
ſzom ſług y ſłużebnic twoich/ dáć odpu=
21:
ſzcżenie wſzyſtkich grzechow ich: áby zá
22:
nabożną przycżyną y prośbą/ onego po=
23:
folgowánia doſtąpili/ ná ktore ſię tu v=
24:
przeymą myślą y pożądániem zánośili.
O fortunne poſtępki.

25:
PRośimy ćię Pánie Boże náſz/ ábyś

strona: 183

Prośby przy Litániey.
1:
ſpráwy náſze Boſkim twym nátchnie=
2:
niem vprzedzal/ y rátunkiem do for=
3:
tunnego końcá przywodźić racżył: áby
4:
wſzelka náſzá modlitwá y ſpráwá/ od
5:
ćiebie záwżdy pocżątek bráłá/ y przez ćię
6:
po zácżęćiu dokońcżenie miáłá.
Zá wſzytkie żywe y zmárłe.

7:
O Wſzechmogący wiecżny Boże kto=
8:
ry nád żywymi y vmárłymi/ páńſtwo
9:
twoie rośćiągaſz/ á nád tymi miłośier=
10:
dźie pokázuieſz/ o ktorych od wieku wieſz
11:
że twoimi być máią wiárą y vcżynkiem:
12:
prośimy pokornie máieſtatu twoiego/
13:
áby ći wſzyścy/ zá ktore vmyśliliſmy mo=
14:
dlitwy cżynić/ y ktorzy ábo ieſzcże ná tym
15:
świećie/ ćiáłem obłożeni żyią/ álbo ſię
16:
iuż z nim/ ćiężar ćiáłá ſwoiego tu zoſtá=
17:
wiwſzy/ rozſtáli/ zá przycżyną wſzyſtkich
18:
Swiętych twoich/ z litośćiwey łáſkáwo
19:
śći twoiey/ wſzyſtkich niepráwośći ſwo=
20:
ich/ odpuſzcżenia doſtąpili. Przez Páná
21:
náſzego Iezuſá Chryſtuſá Syná twego:
22:
ktory z tobą żyie y kroluie/ w ſpolecżno=
23:
śći Duchá świętego/ Bog ná wſzelkie
24:
wieki wiekow. Amen.
25:
Pánie rácż w vſzy twe przyiąc mo=
26:
dlitwę moię. A wołánie moie/ niech

strona: 184

Prośby przy Litániey.
1:
przyidźie przed oblicżność twoię.
2:
Niechay nas wyſłucha wſzechmocny y
3:
miłośierny Pan. Amen. A wiernych
4:
Bożych duſze/ z miłośierdźia Bożego/
5:
niech odpocżywáią w pokoiu. Amen.
6:
Modlitwá S. Grzegorzá Pa=
7:
pieżá/ ktorą przy wykłádźie Pſálmow
8:
pokutnych położył.
Najdźieſz ią ná końcu wykłádu tych Pſálm: v S. Grzegorzá.

9:
O Dobry Iezu/ ſłowo oycowſkie/ iáſno
10:
śći wiekuiſtey chwały/ ná ktorego
11:
vprzeymie prágną poglądáć święći An
12:
yołowie/ náucż mię pełnić woley twey/
13:
ábym prowádzony będąc od dobrego du
14:
chá twego/ mogł przyść do miáſtá one=
15:
go błogoſłáwionego: gdźie ieſt dźień wie=
16:
kuiſty/ y ieden duch wſzyſtkich: gdźie ieſt
17:
pewna beſpiecżność/ á beſpiecżna wie=
18:
cżność/ y wiecżna ſpokoyność/ á ſpokoy=
19:
na ſzcżęśliwość/ y ſzcżęśliwa przyięm=
20:
ność/ á przyięmna ſłodkość. gdźie
21:
ty Bog/ z Oycem y z Duchem
22:
świętym/ żyieſz y kroluieſz/
23:
przez wſzytkie wieki
24:
wiekow. Amen.
Cżwarte


strona: 185

1:
CZWARTE
2:
ROZDZIELENIE.
3:
O Przenachwálebnieyſzym Sá=
4:
krámenćie Ciáłá y Krwie Páńſkiey.
5:
NAVKA.
Zacność tego Sákrámentu. Ioan: 6:

6:
Z Strony naświętſzego Sákrámentu/ vważ
7:
naprzod z pilnośćią godność y zacność iego.
8:
Samże Pan/ zbáwićiel twoy/ názwał go prawdźi=
9:
wym pokármem y práwym napoiem/ chlebem ży=
10:
wym y chlebem z niebá sſtępuiącym. Bo chle=
11:
bem ſię cżáſem ten Sákráment názywa/ miedzy
12:
inſzymi przycżynámi dla tego/ iż to w duſzy ducho=

strona: 186

O Sákrámenćie
1:
wnie ſpráwuie/ co chleb w ćiele ćieleſnie. Páweł
2:
S. tenże Sákráment názywáiąc vcżeſtnictwem
3:
Ciáłá Páńſkiego y Krwie Páńſkiey/ tym ſámym
4:
doſyć o nim vcżćiwie mowi y piſze.
1. Cor: 10. et 11.
Tytuły tey świątośći.
Miedzy Do=
5:
ktorámi też świętymi/ ten go zowie Eucháryſtyą
6:
po Grecku. to ieſt cżynieniem dźięk ábo dobrą łá=
7:
ſką/ iáko S. Cypryan Sermon: de orat. Ambroży
8:
lib. 5 de Sacram: cap: 3. y Hieronym in Soph: vlt.
9:
ow záſię Synáxim/ to ieſt ſpołecżnośćią/ iáko Dá=
10:
máſcenus 4. fid: cap: 14. dla tego iż nas y z Chry=
11:
ſtuſem Pánem y wiernymi iego duchownie wią=
12:
że: y do vcżeſtnictwá zaſług Páńſkich pewnie przy
13:
puſzcża. drudzy Hoſtyą ábo ofiárą/ iáko S. Dyo=
14:
nizyus 3. Eccl: Hier. Cypryan lib: 2. epiſt: 3. y Au=
15:
guſtyn 22. de ciuit: cap: 8. inſzy Sákrámentem łá=
16:
ſkáwośći/ iáko Auguſtyn wielebny: niektorzy le=
17:
kárſtwem nieśmiertelnośći/ iáko vcżeń S. Ianá
18:
Ignácyus ad Eph. drudzy świątośćią Páńſką/ iá=
19:
ko Cypryan de lapſ. inſzy żywotem náſzym/ iáko
20:
Auguſtyn 1. de temp. Koncylium záſię Kárthá=
21:
gineńſkie cżwarte can: 77. ſtráwą podrożnych.
22:
Chryzoſtom święty Báránkiem Bożym/ de enc.
23:
Gerkowie poſpolićie/ iáko Bázylius y Chryzo=
24:
ſtom (in Liturgiis) Liturgią ábo ſłużbą/ z ſtrony
25:
ofiáry poſpolitey y iáwney.
Imię Mſzey ś. dawne ieſt.
Láćinniey Mſzą/ w=
26:
źiąwſzy to imię od S. Klemenſá (Epiſt: 3.) y Kon=
27:
cylium Milewitáńſkiego can: 12. y Kárthágineń=
28:
ſkiego wtorego cap: 3. Ono też ſtárowiecżne Ni=
29:
ceńſkie Koncylium pierwſze can: 12. háſłem ábo
30:
znákiem zmartwychwſtánia przyſzłego. Náydu=
31:
ią ſię y ći/ ktorzy chlebá onego/ o ktory w Paćierzu
32:
prośimy/ tytuł mu przypiſuią:
Matth: 6.
iáko Cypryan S.

strona: 187

Ciáłá Páńſkiego.
1:
in orat: Do. Kośćioł wſzytek názywa go we Mſzey
2:
S. táiemnicą wiary. Nákoniec Apoſtolſki vcżeń
3:
Dyonizyus Areopágitá cap: 6. Eccle: Hier. świą=
4:
tośćią/ wſzytkie świątośći przechodzącą.
5:
A iż táka zacność y cená ieſt tego Sákrámentu/
6:
pátrz iákąby ſię ochotą do tych nieoſzácowánych
7:
ſkárbow cżęſto ćiſnąć: á záraz vważ iáko ſię do
8:
przyięćia tey przenadoſtoynieyſzey świątośći go=
9:
towáć. Niepochybna ieſt záprawdę z ſtrony po=
10:
żytku tego Sákrámentu náuká Doktorow Koś=
11:
ćielnych/ zwłaſzcżá láty poślednieyſzych/ á bárzo
12:
nadobnie ſię zgadzáiąca/ cżęśćią z piſmem Bo=
13:
żym/ cżęśćią z ſtárożytnych oycow náuką: iż ten
14:
Sákráment dwánaśćie znácżnych pożytkow z śie
15:
bie/ nie inácżey iedno iáko ono drzewo Rayſkie
16:
dwánaśćie owocow mieśięcżnych wydáie.
Dwánaśćie pożytkow S. Eucháryſtyey. Apoc: 22.
Wiárę
17:
vmacnia: nádźieię wſpiera: miłość Bożą wznie=
18:
ca: mękę Pańſką wznawia: duſzę poświąca (tákże
19:
też y ćiáło) karmi/ y pośila: od nieprzyiaćioł ſzcży=
20:
ći: cnot y dárow Boſkich przymnaża: grzechy po=
21:
wſzednie ocżyśćia: od śmiertelnych broni y ſtrze=
22:
że: w kłopotách y trwogách ćieſzy: z Pánem IE=
23:
zuſem złącża/ y do vcżeſtnictwá nieprzepłáconych
24:
záſług iego przypuſzcża: nákoniec ſkłonność ku
25:
márnośćiom świeckim/ y pożądliwość ćieleſną
26:
martwi y vśmierza/ do záchowánia cżyſtości zná=
27:
cżnie pomagáiąc.
Ioan: 6.

28:
Co ſię dotycże przygotowánia/ pewna to rzecż/
29:
iż zbáwienie bierzeſz/ kiedy godnie tego Sákrámen=
30:
tu vżywaſz: nieomylna y to/ á doſyć iáwnie od Pá=
31:
włá ś. wyráżona/ iż potępienie ſobie iednaſz/ kie=
32:
dy niegodnie.
1. Cor: 11.
Mieyże te o przygotowániu náuki.

strona: 188

O Sákrámenćie
1:
O przygotowániu do tego świę=
2:
tego Sákramentu.
3:
ZDobądź ſię ná iedne rzecży przed przyięćiem: ná
4:
drugie przy przyięćiu: trzećie przyday po przyięćiu.
5:
Co cżynić przed przyięćiem.
Cżworákie przed przyięćim przygotowánie.

6:
PRzed przyięćiem/ cżteryć rzecży zálecam.
I.
Na=
7:
przod wielką wiárę/ iáko świecę/ z ktorą maſz
8:
zábieżeć w drodze twemu oblubieńcowi z mądry=
9:
mi pánnámi.
Matt: 25. Ioan: 6.
Tey náucżał Pan twoy doſyć ſzeroko
10:
y dowodnie Káphárnáitow. Ná tey ták nie zeſzło
11:
świętym Apoſtołom przy oſtátecżney wiecżerzy/ iż
12:
żaden z nich Páńſkiey ſię powieśći y ſłowom nie
13:
ſprzećiwił: ále káżdy vcżćiwie a przyſtoynie duſzę
14:
ſwoię/ nową ále koſztowną potráwą nákarmił.
Exo: 12.

15:
Tęć zálecono y pod figurą/ kiedy kośći w báránku
16:
Wielkonocnym żadney łamáć nie kazano. y dwo=
17:
ie cudá w pięćiorgu y śiedmiorgu chlebá/ dla tey
18:
wiáry vtwierdzenia w Ewángeliey vcżyniono.
Ioan: 6. Mar: 8.
Summá wiáry o tym Sákrámenćie.
A
19:
wiárá tá/ tych rzecży oſobliwie po tobie chce/ á=
20:
byś naprzod wyznawał prawdźiwą obecność y
21:
przytomność Boſtwá y Cżłowiecżeńſtwá Syná
22:
Bożego/ tegoż ktory ná práwicy Boſkiey teraz
23:
śiedźi. Bo mowi v Ianá S. Kto pożywa mnie/
24:
y on będźie żył dla mnie.
Ioan: 6.
Potym ábyś po po=
25:
święceniu żadnego mieścá iſtnośći chlebowey nie
26:
zoſtáwiał. Abowiem nie mowi Pan/ ten chleb
27:
Ciáło moie/ ábo w tym chlebie: ále zgołá/ to ieſt
28:
Ciáło moie. Lecż winnym y chlebowym przypa=
29:
dkom y oſobom/ to ieſt okrągłośći/ ſzerokośći/
30:
woniey/ białośći etc. mieśce ſię dáć muśi: bo y przy
31:
oſtátecżney wiecżerzy/ łamánie tego Sákrámentu

strona: 189

Ciáłá Páńſkiego.
1:
bez náruſzenia Ciáłá Páńſkiego/ przyznáć ſię muśi.
2:
Nákoniec ábyś tego był pewien/ że niemniey bie=
3:
rzeſz pod iedną oſobą/ niżli pode dwiemá. iáko y
4:
mánnę/ iednáko zbierano y rowno/ w nacżynia
5:
wielkie y máłe.
Exo: 16.
á zbáwićiel twoy ták pewnie y ták
6:
iáwnie/ łáſkę y żywot wiecżny przypiſał iedney o=
7:
ſobie/ iáko y dwiemá. y Chryſtus nie ieſt rozdźie=
8:
lony/ y więcey iuż nie vmiera/ iáko náucża Páweł
9:
S. y Apoſtołowie/ wźiąwſzy powod z ſpraw Páń
10:
ſkich w Emaus/ gdy pod iedną oſobą w Hieru=
11:
zálem ten naświętſzy Sákráment dawáli/ pew=
12:
nie cáłego Chryſtuſá dawáli.
Ioan: 6. 1. Cor: 1. Rom: 6. Luc: vlt. Acto: 2.

13:
Miey powtore/ przed przyięćiem dobre ſumnie=
14:
nie.
II. Dobre ſumnienie.
Smierćią grożą wiekuiſtą/ vżywáiącym te=
15:
go Anyelſkiego pokármu w grzechu śmiertelnym/
16:
ktory náſię cżuiąc/ pokutę go pierwey niezgłádźiſz.
1. Cor: 11.

17:
Tego ćię náucżano/ kiedy biodrá przy wiecżerzy
18:
Wielkonocney w zakonie przepáſowano/
Exo: 12.
y bárán=
19:
ká z rzeżuchą gorzką pożywano. y kiedy niewolni
20:
kom/ naiemnikom/ przychodniom/ y nieobrzezáń=
21:
com tegoż báránká ieść nie dopuſzcżano. Tego
22:
náucżano/ gdy nogi Apoſtołom przed vżywániem
23:
tey przenadoſtoynieyſzey świątośći ná wiercżerzy
24:
vmywano.
Ioan: 13. Cor: 11.
Tego náucżano/ gdyć ſię doſtátecż
25:
nie doświádcżáć kazano/ pierwey niżli tego Sá
26:
krámentu vżywáć będźieſz.
III. Nabożeńſtwo.

27:
Potrzećie zdobądź ſię ná rowne przymamniey
28:
nabożeńſtwo. Z kwápliwośćią ieść báránká ka
29:
zano: á z kiymi w rękách/ nie bez przycżyny.
Exo: 12. Gene: 18.
A
30:
przed zakonem ieſzcże/ pod drzewem/ trzy one nie
31:
bieſkie męże Abráám poſádźił/ kiedy ie podpło
32:
mykámi karmił/ nie bez táiemnice. Kazániem te

strona: 190

O Sákrámenćie
1:
oſobliwym wiecżerzą oſtátecżną w zakonie No=
2:
wym ozdobiono:
Ioan: 13. 14. 15. 16.
tobie rozmyślánie rzecży Bo=
3:
ſkich przy tym nabożeńſtwie świętym zálecáiąc.
Iáko tego nabożeńſtwá ſzukáć.

4:
Zábawże ſię/ choćiaż krotko/ ná rozbierániu go=
5:
dnośći y drogośći tego Sákrámentu: ábo ná v=
6:
ważániu nabożnym/ żywotá y męki Páná twego/
7:
ábo ná opłákániu niepotężnośći/ oźiębłośći/ y nie
8:
godnośći twey: ábo iákim inſzym nabożeńſtwem
9:
wznieć ſobie ogień miłośći Bożey.
IIII. Modlitwá.

10:
Nákoniec iż ſámi z ſiebie y pomyślić nic dobre=
11:
go nie możemy/ proś Páná tego wielce dobrotli=
12:
wego/ áby dołożyć racżył wſzytkiego/ cżegoć nie
13:
doſtáie/ á niedoſkonáłość y niepotężność twoię
14:
w niezbrodzonym morzu miłośierdźia ſwego iá=
15:
koby vtopiwſzy/ y grzechow przeminęłych twoich
16:
zábacżywſzy/ áby ſam ſobie racżył godny w duſzy
17:
twoiey przybytek y mieſzkánie nágotowáć. Bo to
18:
vcżynić y może iáko wſzechmocny/ y vmie iáko nie
19:
dośćigłey mądrośći pełny: y chce iáko niewyſło=
20:
wionym obycżáiem dobry.
2. Cor: 3.

21:
Ná co ſię zdobywác przy ſámym
22:
przyięćiu.
Dwoiákie záoſtrzenie duchownego ápetytu/ z ſtrony tegoSákrámētu.

23:
PRzy ſámym záſię przyięćiu/ wzbudź w ſobie ſer
24:
decżne y gorące prágnienie tego duſzy twoiey
25:
pośilenia/ iednym/ z tych dwu/ ſpoſobem: Abo
26:
modlitwą oną/ ktorąć rotmiſtrz od Páná wielce
27:
pochwalony podał/ y ktorey Kośćioł święty od
28:
cżáſow Apoſtolſkich/ iáko z Orygeneſá Greckiego
29:
Doktorá wiemy/ przy ſzáfowániu tego Sákrámen
30:
tu nabożnie vżywał: Pánie Iezu Chryſte/ nie ie=
31:
ſtem doſtoyny etc.
Matth: 8. Orig: Ho: 5. in diu: Euan: loc.
Abo nabożnym rozmyślánim:
32:
myśląc w ſercu ſwym/ iákobyś teraz z Pánną bło=

strona: 191

Ciáłá Páńſkiego.
1:
goſłáwioną miał Syná Bożego (iákoż ták ieſt)
2:
mile przyiąć. ábo z páſtuſzkámi vbogimi w pielu=
3:
ſzkách błáhych/ y żłobie kámiennym Pánu ſię po=
4:
kłonić:
Luc: 1. Luc: 2.
ábo ze trzemá Krolmi vracżeniem przyſtoy
5:
nym/ y podárkiem duchownym IEzuſá miłego
6:
vcżćić: ábo z Symeonem máluchne ono á niewin=
7:
ne dźiećiątko ná rękách roſkoſznie piáſtowáć/ ábo
8:
iáko ćię duch S. náucży/ ták vcżyń.
Matth: 2. Luc: 2.

9:
Iáko ſię záchowáć po przyięćiu.
Ná trzy rzecży oko mieć po przyięćiu.
I.

10:
PO przyięćiu miey oko ná trzy rzecży: Podźię=
11:
kuy naprzod zá tákie vracżenie Boſkie/ two=
12:
iey podłośći/ y zá ták drogi y nieprzepłácony Kro
13:
lá wiecżney chwały pokarm. Do tego ćię zdawná
14:
wiodąc krol nabożny Dawid mowi: Ieść będą
15:
y náiedzą ſię vbodzy/ y Pánu chwałę oddádzą.
Pſal: 21.
II.

16:
Więc záſię ná ten cżás oſobliwie/ dźień/ lub w=
17:
ſzytek/ lub cżęść iego wielką/ ſtraw ná rzecży Bo=
18:
ſkich vważániu y rozbierániu: pámiętáiąc ná S.
19:
Apoſtoły/ kthorzy po oſtátecżney oney wiecżerzy
20:
P. Bogu podźiękowáli: y ná Oliwną ſię gorę z Pá
21:
nem vdáli/ długą tám modlitwą zábáwionym.
Mat: 26.
III.

22:
Nákoniec pátrz ábyś ná ten hak nie przyſzedł/
23:
ná ktory Iudaſz/ ktory ná Páná/ záraż po wiecże=
24:
rzy/ moc niezlicżoną ludu zbroynego przywiodł z=
25:
drádliwie:
Mat: 26.
ábo do tey toniey/ wktorą wpadł Piotr
26:
teyże nocy/ z klątwą y przyśięgą Páná ſię ſwego zá
27:
pieráiący.
Mar: 14.
Biegayże z gorącym onym miłośni=
28:
kiem bożym Heliaſzem pośilony tym Anyelſkim
29:
pokármem/ ochotnie á potężnie po drogách mán
30:
datow Páná Bogá twego: áż ſobie wytchnieſz
31:
ſpokoyniuchno y miluchno/ iuż nie ná gorze Oreb/
3. Reg. 19.


strona: 192

O Sákrámenćie
1:
to ieſt puſtey/ ále ná gorze Thabor/ to ieſy gorze
2:
cżyſtosći y wielebnośći Boſkiey: w chwale/ mo=
3:
wię/ oney wiecżney/ niedośćigłey rozumem ludz=
4:
kim/ á w cenie nieoſzácowáney. Amen.
5:
Obiáśnienie krotkie wiá=
6:
ry Kátholickiey o tym naświęt=
7:
ſzym Sákrámenćie z Doktorow S.
O obecnośći Ciáłá j krwie Páńſkiey

8:
Wyznánie prawdźiwey obec=
9:
nośći Páná Chryſtuſowey w tym
10:
Sákrámenćie.
11:
Hiláryus S. Biſkup Piktáwſki/ ktory
12:
żył przed dwunaśćią ſet lat y więcey.
8. de Tri.

13:
O Prawdźie Ciáłá y Krwie iego/ nie zoſtáie
14:
mieśce wątpieniu.
Ná dwunaſtu mieścách przjnamniey to w Ewángeliey ś. mamy
Bo z ſámego Pán wy=
15:
znánia/ y z wiáry náſzey/ prawdźiwe Ciáło ieſt/ y
16:
prawdźiwie Krew ieſt: y gdy to bierzem y pijem/
17:
to ſię sſtáie/ iż my w Chryſtuśie ieſteſmy/ á Chry=
18:
ſtus w nas. Izali to nie ieſt prawda? Niech tym
19:
to prawdá nie będźie/ ktorzy przą/ áby Chryſtus
20:
Iezus prawdźiwym Bogiem nie był.
21:
Swięty Ian Chryzoſtom/ máło co
22:
cżáſy poślednieyſzy.
Hom: 60. ad popu: Antio: et Hom: 83. in Matth.

23:
O Iáko ich wiele teraz mowi/ radbym obacżył
24:
poſtáwę y vrodę iego (o Pánu Iezuśie mo=
25:
wi) radbym oglądał ſzáty ſáme y boty iego: otoż
26:
onego ſámego maſz/ onego ſię dotykaſz/ onego
27:
pożywaſz.

strona: 193

Ciáłá Páńſkiego.
1:
Ambroży Swięty/ ktory żył roku
2:
Páńſkiego/ 380.
Lib. 4. de Sacram: cap: 4.

3:
CHleb ieſt przed ſłowy Sákrámentálnymi: á
4:
gdy przyſtąpi poświęcenie/ z chlebá sſtáie ſię
5:
Ciáło Chryſtuſowe.
6:
Tenże ná inſzym mieścu.
Lib. de his qui miſteriis initi: cap. 9.

7:
IEſli ſłowo Heliaſzowe/ ták ważne było/ iż ogień
8:
z niebá zwiodło:
4. Reg. I.
izali ważne nie będźie ſłowo
9:
Chryſtuſowe/ áby elementy odmieniło? Słowo
10:
Chryſtuſowe mogło vczynić z niſzcżego/ to co ie=
11:
ſzcże nie było: á nie możeſz tego co iuż ieſt/ w to
12:
co nie ieſt odmienić?
13:
Bernárd Swięty/ ktory żył około
14:
roku Páńſkiego/ 1141.
Ser: 1. de coena Do.

15:
WIelebna á miła oblubienico/ maſz oblu=
16:
bieńcá ná ziemi w Sákrámenćie (to ieſt pod
17:
zaſłoną) będzieſz miáłá w niebie bez zaſłony: y tu
18:
prawdá/ y tám: ále tu zákryta/ tám odkryta.
19:
Wyznánie zoſtawánia oſob
20:
chlebowych ábo winnych/ po
21:
poświęceniu.
O zoſtawániu oſob.

22:
Orygenes Kápłan/ bliſki cżáſow
23:
Apoſtolſkich.
Hom: 7. in Nume.

24:
PRzedtym pod zaſłoną/ mánná pokármem by=
25:
łá: teraz pod oſobą/ Ciáło ſłowá Bożego/ ieſt
26:
prawdziwym pokármem: iáko y on ſam mowi:
27:
Ciáło moie prawdziwym ieſt pokármem.
Ioan: 6.

28:
Cyryllus Arcybiſkup Hierozolimſki/
29:
ktory żył roku Páńſkiego/ 380.
Catec: 4.


strona: 194

O Sákrámenćie
1:
DAieć ſię Ciáło pod oſobą chlebá/ y Krew pod
2:
oſobą winá/ ábyś ty wziąwſzy Ciáło y Krew
3:
sſtał ſię iednego ćiáłá z nim y krwie.
4:
Wyznánie rozdawánia prawdźi=
5:
wego Ciáłá Páńſkiego w Emaus/
6:
gdzie iednę oſobę piſmo wſpomina.
O iedney oſobie. Luc: vlt.

7:
Auguſtyn Swięty rowiennik Swię=
8:
tego Ambrożego.
Aug. li: 3. de confe: Euā: cap: 15. et Epist: 59.

9:
NIe bez przycżyny wzięliſmy to/ iż przeſzkodá
10:
oná/ ná ocży/ ich/ od ſzátáná byłá włożoná/ á=
11:
by IEzus poznány nie był: ále Chryſtus ták do=
12:
puśćił/ áż do Sákrámentu chlebá/ żeby iednośći
13:
Ciáłá iego ſkuśiwſzy/ nieprzyiaćielſka przeſzkodá
14:
odpádłá: á Chryſtus poznány być mogł.
15:
Theophiláktus Arcybiſkup Bulgárſki/
16:
ktory żył roku Páńſkiego/ 880.
In Luc: vlt.

17:
DAie co inſzego (Pan) znáć (mowi o otwo=
18:
rzeniu ocżu dwu vcżnikow Páńſkich) to ieſt/
19:
iż tym/ ktorzy przyimuią chleb święty/ ocży ſię o=
20:
twieráią. Bo wielką y niewyſłowioną moc miá=
21:
ło Páńſkie Ciáło.
O ofierze.

22:
Wyznánie ofiárowánia Ciáłá
23:
y Krwie Páńſkiey.
24:
Dyákonowie Acháiey/ te ſłowá S. Ię=
25:
drzeiá Apoſtołá wſpomináią.
Epist: ad Eccle: Achaiae.

26:
IA ná káżdy dzień ofiárę cżynię/ nie z dymu kádze=
27:
nia/ áni z wołow rycżących mięſá: ále báránká
28:
niepokalánego co dzień ná ołtarzu krzyżá ofiáru=

strona: 195

Ciáłá Páńſkiego.
1:
ię/ ktorego Ciáłá gdy wſzyſtek lud wierny poży=
2:
wa/ y Krew iego pije/ báránek ofiárowány cáły
3:
y żywy zoſtáie.
4:
Epiphánius Biſkup Sálámińſki/ ktory
5:
żył roku Páńſkiego/ 390.
Lib: 2. cō: Haer: Hae: 55.

6:
ZDáło ſię Pánu BOgu/ áby Kápłáńſka do=
7:
ſtoyność/ w ſtárym Kápłáńſtwie niezoſtáłá/
8:
ále żeby to/ ktore było w Lewitách/ y w Aaronie/
9:
ná porządek Melchiſedechá przenioſło ſię Kápłáń=
10:
ſtwo: ktore záiſte teraz w Kośćiele kwitnie od
11:
Chryſtuſá áż do tąd.
12:
Cypryan S. Biſkup Kárthágineńſki/
13:
ktory żył roku Páńſkiego/ 240.
Libro 3. Epist: 3.

14:
IEzus Chryſtus Pan y BOg náſz on ieſt nay=
15:
wyżſzy Káplan Bogá Oycá/ on ofiárę Bogu
16:
Oycu ſam pierwey ofiárował/ y to cżynić ná ſwo=
17:
ię pámiątkę roſkazał.
18:
Tenże ná inſzym mieścu.
Libro 2. Epist: 3.

19:
A Ktoż więcey Kápłanem Bogá nawyżſzego/
20:
iáko Pan náſz Iezus Chryſtus? ktory ofiárę
21:
Bogu Oycu ofiárował/ y tęż ofiárował co Mel=
22:
chſedech: to ieſt chleb y wino/ to ieſt ſwoie Ciá=
23:
ło y Krew.
24:
Oddawánie cżći y pokłonu temu
25:
Sákrámentowi.
26:
Auguſtyn Swięty.
O pokłonie y cżći. In Pſal: 98

27:
ZAden onego Ciáłá niepożywa/ ieſli ſię pier=
28:
wey nie pokłoni: á nie tylko nie grzeſzymy/
29:
kłániáiąc ſię (álbo cżeść Boſką oddáiąc) ále grze=
30:
ſzymy/ nie kłániáiąc ſię.

strona: 196

O Sákrámeńćie
1:
Ian Złotouſty/ ábo Chryzoſtom.
Hom: 7. in Matth.

2:
TO Ciáło vcżćili Krolowie: á ludzie poſtron=
3:
ni/ długą drogę przebieżawſzy/ z boiáźnią y
4:
drżeniem kłániáli ſię. náśláduymy obcych/ my ſą=
5:
ſiedzi niebieſcy.
6:
Swięty Euzebius Emiſſenus/ ktory
7:
żył roku Páńſkiego/ 520.
Hom: 5. de Paſch.

8:
KIedy do godnego vcżcżenia/ ołtarzá przyſtę=
9:
puieſz/ ábyś ſię pokármem y napoiem pośi=
10:
lił/ ná święte Bogá twego Ciáło y Krew/ wiárą
11:
pogląday/ cżeść mu odday/ y onemu ſię dziwuy.
O vżywániu nabożnym.

12:
Pobudká do vżywánia nabo=
13:
żnego tey Swiątośći.
14:
Swięty Grzegorz Niſſeńſki Biſkup/
15:
ktory żył roku Páńſkiego/ 380.
Orat. Catec. de Euchar.

16:
GDyżeſmy iadu/ ktorym ſię przyrodzenie naſze
17:
rozſypuie/ ſkuśili; lekárſtwá/ ktorym ſię ná=
18:
práwuie/ vżywamy (ábo vżywaymy) áby on iad/
19:
potrzebną iego mocą wypędzony był. A ktoreż to
20:
lekárſtwo? nie inne/ nád ono/ ktore śmierć zwyćię=
21:
żyło/ y ieſt zbáwienia náſzego przycżyną.
22:
Ephrem Dyákon Edeſſeńſki/ ktory
23:
żył práwie tegoż cżáſu.
Tract. de die iudic. cap: 3.

24:
BAdź wiernym á niewinnym: sſtań ſię vcżeſt=
25:
nikiem niepokalánego Ciáłá Páná twego/
26:
wiarą nadoſkonálſzą: będąc pewien tego/ iż bá=
27:
ránká ſámego zupełnego bierzeſz. Táiemnice Ch=
28:
ryſtuſowe/ ogniem ſą nieśmiertelnym: vpornie
29:
y dwornie ſię o nich nie báday/ ábyś w tym bá=
30:
dániu nie zgorzał.

strona: 197

Ciáłá Páńſkiego.
1:
Chryzoſtom S. Pátryárchá Cá=
2:
rogrodzki.
In vita S. Philog.

3:
A Iákoż nam tę winę odpuſzcżą/ ieſli on (to ieſt
4:
Pan Iezus) dla nas z niebá sſtąpił/ á my ſię
5:
dla niego y wychylić z domu lenimy? Poſtronni
6:
ludzie z Perſyey przyiácháli/ áby go we żłobie le=
7:
żącego oglądáli: á ty kroćiuchney drogi podiąć
8:
niechceſz/ ábyś go we żłobie leżącego oglądał?
O trzech Krolach mowi Matth: 2.

9:
Bo ten ſtoł ná mieśce żłobu náſtąpił: ábowiem y
10:
tu kłádą Ciáło Páńſkie/ iuż nie w pieluſzki vwi=
11:
nione/ iáko ná ten cżás/ ále zewſząd Duchem świę=
12:
tym przyoblecżone. A mędrcy oni/ tylko oglądáli
13:
Páná/ y onemu ſię pokłonili: ále ty y przyiąć go
14:
możeſz. Wſzákoż ofiáruy Pánu złoto wſtrzymię=
15:
zliwośći y pobożnośći/ kádzidło modlitwy/ á mir=
16:
rę ſercá ćichego y pokornego z iáłmużną. A ieſli
17:
ná święto ſzáty wyćieraſz/ y ſtoły/ cżemu duſzę bez
18:
przybránia ábo ochędożenia zoſtáwiaſz? Iáko tu
19:
Páná Chryſtuſá przyimieſz z wielką vcżćiwośćią/
20:
ták od niego będzieſz w niebie przyięty z chwałą.
O vżywániu cżęſtym.

21:
Zálecenie vżywánia cżęſtego na=
22:
świętſzego Sákrámentu.
23:
Ambrozy S. Biſkup Medyoláńſki.
Lib. 5. de Sacramē. cap. 4.

24:
IEſli powſzedni chleb ieſt (bo go ták Ewánge=
25:
lia ś. názywa) cżemu go raz tylko w rok bierzeſz?
Luc: 11.

26:
Bierz co dzień/ co tobie co dzień pomocno. ták żyi
27:
ábyś co dzień bráć był godzien. kto co dzień nie
28:
gotow/ y po roku nie będzie gotow.
29:
Auguſtyn S. Biſkup Hipponeńſki.
Libro de Eccl: dog. cap. 53.

30:
CO dzień kommunikowáć y bráć Eucháryſtyą/

strona: 198

O Sákrámenćie
1:
(ták ten Sákráment po Grecku zową) áni chwa=
2:
lę/ áni gánię: wſzákoż ná káżdą niedzielę to cżynić
3:
rádzę y vpominam: by iedno ſerce bez woley do
4:
grzechu zoſtawáło.
5:
Swięty Ian Chryzoſtom.
Hom: 5. in 1. Tim.

6:
NIe toć śmiáłość/ iż kto do ſtołu Páńſkiego
7:
cżęſto przyſtępuie: ále to/ iż niegodnie kto przy
8:
ſtępuie: by też iedno raz przez wſzyſtek cżás żywo=
9:
tá ſwego przyſtąpił. Ten ktory Chryſtuſá ná mę=
10:
kę wydał/ raz go tylko wydał: izali dla tego mę=
11:
ki vſzedł y karánia?
12:
Tenże.
Hom: 61. ad Pop: Antioch.

13:
INſzych cżáſow/ y ſumnienia cżyſte máiąc/ do ſto=
14:
łu Páńſkiego nie przyſtępuiećie: á ná wielkąnoc
15:
y grzechu ſię iákiego ważąc przyſtępuiećie. O zwy=
16:
cżáiu/ o vporna beſpiecżnośći. A tákże to prozno
17:
co dzień ofiárá bywa? prozno przy ołtarzu ſtoimy?
18:
nie widáć żadnego do tey świątośći vżywánia?
19:
Nie dla tegoć to mowię/ ábyśćie ſię bez rozmyſłu
20:
do vżywánia tego ćiſnęli: ále ábyśćie ſię godny=
21:
mi cżynili. Powiádaſz/ żeś niegodzien tey Ho=
22:
ſtyey/ ábo tego vżywánia? toś tedy niegodzien y
23:
modlitwy. Vważ iedno/ proſzę ćię/ iż tu ſtoł Kro=
24:
lewſki poſtáwiony: Anyołowie ſłużą do tego ſto=
25:
łu: Sam Krol obecnie ieſt/ á ty ziewáiąc ſtoiſz?
26:
ſzáty maſz ſplugáwione/ á przedſię nic niedbaſz?
27:
Rzecżeſz/ iż mam chędogie: á więc day pokłon/ á
28:
tey ſię świątośći sſtań vcżeſtnikiem.
29:
Rozmáite pobudki y pożytki
30:
tych/ ktorzy ſię do Páńſkiego
31:
ſtołu gotuią.
Sześć przycżyn vſtáwy
Swięte


strona: 199

tey świątośći.
Ciáłá Páńſkiego.
1:
SWięte Koncylium Trydentſkie dotknęło (Seſs:
2:
13. cap. 2.) ſześći przycżyn poſtánowienia te=
3:
go przenaświętſzego Sákrámentu/ ktore gruny y
4:
fundáment ſwoy w Ewángeliey S. máią.
I.

5:
Pierwſza ieſt/ miłośći Páná Iezuſowey przedzi=
6:
wney przećiwko narodowi ludzkiemu pokazánie.
2.

7:
Wtora/ pámiątká iego/ á miánowićie śmier=
8:
ći iego.
3.

9:
Trzećia/ nákarmienie y pośilenie duſz náſzych.
4.

10:
Cżwarta/ lekárſtwo náſze duchowne/ przez ktore
11:
bierzemy grzechow powſzednich odpuſzcżenie/ á
12:
ná śmiertelne (iáko y ná rozlicżne pokuty y przy=
13:
gody żywotá tego) obronę.
5.

14:
Piąta/ fánt y zadátek wiekuiſtey chwały.
6.

15:
Szoſta/ ziednocżenie z Pánem/ y znák ábo háſło
16:
zgody y iednośći/ ktora ma być miedzy námi wſzy=
17:
tkimi/ iáko iednego ciáłá cżłonkámi.
Sześćioráka pobudká do vżywánia tego Sákrámentu y pożytki iego.

18:
Możeſz tedy y ty/ nabożny Chrześćijáninie/ ſześć
19:
pobudek mieć/ ábo ſześć pożytkow przed ſię wziąć/
20:
ktorych maſz ſzukáć idąc ná te Anyelſkie gody.
I. Podziękowánie.

21:
Pierwſza pobudká/ podziękowánie zá onę nie=
22:
dośćigłą y niewyſłowioną miłość/ y wſzytkie do=
23:
brodzieyſtwá Páná twego. Bo tá też ieſt/ miedzy
24:
inſzymi/ przycżyná/ cżemu ten Sákráment po
25:
Grecku názwano Eucháryſtyą/ iáko dał znáć Cy=
26:
pryan S. Serm: de orat. y Hieronym ſuper Soph.
27:
iż przezeń Pánu BOgu zá iego dobrotliwą ſzcżo=
28:
drobliwość/ y ſzcżodrobliwą dobrotliwość dzięku=
29:
iemy. Co cżynimy przykłádem Dawidá Krolá/ zá
30:
rozlicżną łáſkę Páńſką/
Pſal: 115.
kubek zbáwienny/ iáko pod
31:
figurą iáką tego nabożeńſtwá náſzego/ Pánu Bo=
32:
gu oddáiącego. Niechayżeć y to podziękowánie

strona: 200

O Sákrámenćie
1:
przy tym nabożeńſtwie z myśli nie wypływa/ zá
2:
ktore chceſz dobrodzieyſtwá.
II. Pámiątká trzech rzecży.

3:
Wtora/ pámiątká Páná twego/ ktorą nadobnie
4:
Thomaſz S. záwołány Kośćielny Doktor/ ná
5:
trzy cżęśći rozdzielił in opuſc. de Sacr. alt. to ieſt/
6:
ábyś pámiętał y ná przeſzłe/ y ná ninieyſze/ y ná
7:
przyſzłe ſpráwy IEzuſá miłego. Zá przeſzłą kłá=
8:
dzie mękę iego/ ná ktorą Páweł S. wſpomináć
9:
przy vżywániu każe.
1. Cor: 11.
Zá ninieyſzą/ obecność iego
10:
ná wſzyſtkie rzecży poglądáiącą. Bo w tym Sá=
11:
krámencie/ może mieć/ według náuki tegoż Do=
12:
ktorá S. mieśce y to/ co nápiſał o tym oblubień=
13:
cu duſz náſzych Sálomon:
Cant: 2.
Oto on ſtoi zá śćiáną
14:
náſzą (to ieſt zaſłoną ćiáłá náſzego) z okien wy=
15:
glądáiący/ á przez kratę poglądáiący. ábowiem
16:
nie máſz żadney rzecży zákrytey ocżom Páńſkim/
17:
iáko nápiſał Mędrzec.
Eccle: 39.
Zá przyſzłą położył Sąd
18:
Páńſki/ ná ktory ſamże zbáwićiel náſz każe ſię cżę=
19:
ſto nam oglądáć.
Matt: 25.
Tę troiáką pámiątkę wznowić
20:
możeſz w ſercu twoim/ idąc do ſtołu Páńſkiego.
III. Pośilenie.

21:
Trzećia/ pośilenie duſze twoiey. Trzy one Bo=
22:
ſkie męże Abráámá náwiedzáiące/ á táiemnice
23:
Troyce S. wyrażáiące/ chlebem proſtym cżeſto=
24:
wano: Zydom ośiádłośći pewney ieſzcże nie má=
25:
iącym/ mánny dodawano: Dawida głodnego
26:
pokłádnym onym zakonnym chlebem opátrzono:
Gen: 18. Exod: 16. 1. Reg: 21.

27:
Heilaſza ná drogę cżterdzieśći dni y nocy gotuią=
28:
cego ſię/ podpłomykámi przez Anyołá pośilono:
3. Reg: 19.

29:
Tobie zá naprzednieyſzy pokarm/ napoy/ y pośile=
30:
nie duſzy twoiey/ Ciáło y Krew Páná twego zoſtá
31:
wiono. cżego y ſam v Ianá ś. niezámilcżał.
Ioan: 6.
Mow=
32:
że ſobie ták/ ná to nabożeńſtwo ſię zbieráiąc: ćiáło

strona: 201

Ciáłá Páńſkiego.
1:
ma ſwoy obrok/ duſzá ſwoy: ktory ćiáło záwżdy o=
2:
pátruię/ y duſzę cżáſem ſłowem Páńſkim pośilam;
3:
dziś iey naprzednieyſze pośilenie z łáſki Páná me=
4:
go podam.
IIII. Lekárſtwo troiákich chorob.

5:
Cżwarta/ lekárſtwo chorob náſzych. Choroby
6:
náſze ſą grzechy náſze/ pokuſy náſze/ á nákoniec
7:
fráſunki náſze. Ten święty Sákráment lecży ná=
8:
przod grzechy. Bo powſzednie głádźi/ iáko Au=
9:
guſtyn S. tract: 26. in Ioan. y Koncylium Trydent=
10:
ſkie ná mieścu wyżſzey położonym náucza. dla te=
11:
go/ iż Pan Bog náſz/ ogniem trawiącym ieſt od
12:
Moyzeſzá názwány:
Deu: 4.
y nie może być áby tám nie
13:
vbywáło niepráwośći/ gdzie przybywa Boſkiey
14:
miłośći: ktora/ według náuki S. Piotrá/ po=
15:
krywa mnoſtwo grzechow.
1. Pet: 4.
Od śmiertelnych zá=
16:
ſię broni: iáko to nadobnie S. Bernárd Serm: de
17:
coena Domini przełożyl/ y Trydentſkie Koncyli=
18:
um obiáśniło. Dał to Pan Bog ziemſkiemu chle=
19:
bowi/ że od śmierći (ácż do cżáſu tylko) broni/ zdro=
20:
wie y żywot záchowywáiąc: dał to y temu niebie=
21:
ſkiemu pokármowi/ że przećiwko ćiężſzym grze=
22:
chom/ przez łáſki dodánie/ y duſze potwierdzenie/
23:
oſobliwą nam pomocą ieſt y obroną. Cżego Pan
24:
IEzus dotknął/ gdy ták mowić raczył. Ten ieſt
25:
chleb z niebá sſtępuiący: kto onego pożywáć bę=
26:
dzie/ nie vmrze:
Ioan: 6.
ktorą śmierć o záchowániu ábo
27:
obronie duſz náſzych wyłożył święty Chryzoſtom
28:
Hom: 45. in Ioan. Toż rozumiey o pokuſách y frá=
29:
ſunkách. Abowiem tey Swiątośći ſłuży ono/ co
30:
dawno nápiſał Dawid:
Pſal: 22
Nágotowałeś (Pánie)
31:
przed oblicżnośćią moią stoł/ przećiwko tym/ kto=
32:
rzy mię fráſuią. Ná co ſię oglądáiąc Chryzoſtom

strona: 202

O Sákrámenćie
1:
święty/ ták nam ſercá dodáie Hom: 61. ad po: Anti.
2:
Iáko lwi ogniem tchnący od onego ſtołu odſtę=
3:
puymy/ sſtawſzy ſię dyabłu ſtráſzliwemi. Dla
4:
tegoć też przeſławni oni oboiey płći męcżennicy/
5:
y w naſrożſzych mękách/ nieuſtráſzone ſerce mie=
6:
wáli: bo ſię cżęſto tym pokármem pośiláli. co o
7:
świętym Wáwrzyńcu Auguſtyn S. miánowićie
8:
nápiſał Tract: 27. In Ioan. Pokuſámi tedy y frá=
9:
ſunkámi ſtreſktány/ z tey ſwiątośći poćiechy ſzukay
10:
y rátunku/ od Páná w niey rzecżywiśćie będącego.
V. Zadátek.

11:
Piąta/ zadátek niebieſkiey oney ſzcżęśliwośći.
12:
Możeſz ſię beſpiecżnie obietnice Páná twego o ch=
13:
wale wiecżney vpomináć/ ten ták koſztowny fánt
14:
y zaſtáwę máiąc. boż ſię pewnie w ſłowie viśći
15:
ktoryć ták powiedział: kto pożywa ćiáłá mego/
16:
y pije Krew moię/ ma żywot wiecżny.
Ioan: 6.
Możeſz też/
17:
y dla tego ſámego vżywánia Ciáłá Páná twego/
18:
pewnieyſzy być wſkrzeſzenia y ożywienia obumár=
19:
łego/ á w proch rozſypánego ćiáłá twego. Boć
20:
ſtrzyma ſłowo/ ktory to támże przydał: A ia go w=
21:
ſkrzeſzę dniá oſtátecżnego. Przetoż cżęſte vżywánie
22:
niechay będzie nádzieie twoiey o chwale wiecżney/
23:
y o wálnym w zmartwychwſtániu/ y po nim/ o
24:
więtſzey chwale/ y iáſnośći duſze y ćiáła twego/ z
25:
Pánem ták cżęſto ziednocżonego/ wſpieránie: iáko
26:
y Auguſtyn S. ſuper Ioan: 6. Pánu mowi: Mám
27:
żywot wiecżny/ w ſzáfowániu Ciałá y Krwie two=
28:
iey. Stąd też to bywa/ iż pobudzeni náuką Ko=
29:
śćielną ná Koncylium Niceńſkim pierwſzym od
30:
trzech ſet y ośmnaſtu oycow (can: 12.) podáną/ y
31:
przykłádem Swiętych Bożych/ á miánowićie S.
32:
Ambrożego/ Hieronymá/ Mágdáleny/ Lucyey/
Bliſkim śmierći cżemu ten Sákrá-


strona: 203

ment dáią.
Ciáłá Páńſkiego.
1:
Petronelle/ y inſzych/ będąc bliſcy śmierći/ ten Sá=
2:
kráment święty przyimuiemy: iáko znák nieśmier
3:
telnośći náſzey/ zadátek niebieſkich rádośći/ y zá=
4:
raz duchowny obrok/ ná onę ták dáleką y nie ká=
5:
żdemu beſpiecżną drogę. Doſyć piękna y tá do v=
6:
żywánia pobudká/ y pożytek nieprzepłácony.
VI. Ziednocżenie.

7:
Szoſta/ ziednocżenie z P. Iezuſem Bogiem y
8:
cżłowiekiem prawdziwym/ á namilſzym zbáwićie=
9:
lem twoim. iż ná ten cżás duchowna ſpołecżność
10:
y ziednocżenie Chrześćijan wſzyſtkich miedzy ſobą
11:
opuſzcżę. Niepochybny ieſt w ſłowie/ ktory rzekł:
12:
kto pożywa Ciáłá mego/ we mnie mieſzka/ á ia w
13:
nim.
Ioan: 6.
ktore mieſzkánie ták rozumiey z Doktorámi ś.
14:
ábyś wierzył y tego pewien był/ że prawdziwie sſtá=
15:
ieſz ſię vcżeſtnikiem oboiey nátury Páná twego:
Co ieſt ziednocżenie z Pánem Iezuſem. Troiáki ſkutek tego ziednocżenia.

16:
iáko to doſyć iáwnie Ambroży S. Ora: 1. praep: ad
17:
Miſ. powiedział. y dla tego też y Cyryllus Hiero=
18:
zolimſki nápiſał Catec. 4. iż ſię sſtawamy Chry=
19:
ſtophorámi/ to ieſt Chryſtonośićielmi/ gdy Ciáło
20:
iego y Krew przyimuiemy. ktore ziednocżenie/ te
21:
przedziwne rzecży w nas ſpráwuie.
I.
Naprzod iż
22:
nas do vcżeſtnictwá zaſług żywotá y śmierći Pá=
23:
ná náſzego przypuſzcża. Bo ten ziednocżenia tego
24:
pożytek położył Ireneus ś. cont: Valent. y przeſła=
25:
wny on Hiláryus/ miſtrz ś. Marćiná lib: 8. de Tri=
26:
nit. Y tám właſnie płocżeſz ſzáty twoie we krwi
27:
Báránkowey/ iáko o niektorych v Ianá S. nápi=
28:
ſano.
Apoc: 7.
Y vdáieſz ſię duchownym obycżáiem zá pir=
29:
worodnego ſyná/ duchownemu náſzemu Izááko=
30:
wi/ w ſzáty Ezau brátá twego przyſtroiony/ ktoryś
31:
práwá nie miał ſam z śiebie/ ná wielkie ono oyco=
32:
wſkie błogoſłáwieńſtwo.
Gene: 27.
Y ieſliś przed tym miły

strona: 204

O Sákrámenćie
1:
P. Bogu był/ przeto żeś w iego łáſce świętey żył y
2:
mieſzkał/ tą ſzátą przyodziany (bo ten Sákráment
3:
do drogiey á świetney ſzáty/ przyrownał ś. Chry=
4:
zoſtom Hom: 14. op. imp. iżći okráſy y ochędo=
5:
ſtwá duchownego przybywa/ przyięmnieyſzym ſię
6:
ocżom Máieſtatu Bożego sſtawaſz.
2.
Potym toć
7:
dáie tákie ziednocżenie/ iż ſię ná cnoty rozmáite z=
8:
dobyć możeſz/ z tym Pánem niewidomie/ ále pra=
9:
wdziwie złącżony. Abowiem ieſt ten Sákráment/
10:
iáko náucża ś. Dyonizyus de coel: Hier. iáko ogień/
11:
wſzytko co pali w podobieńſtwo ſwey nátury od=
12:
mieniáiący/ ábo iáko Cyryllus ś. wſpomina li: 4.
13:
in Ioan. zimność ziemſkiey wody/ to ieſt ſkázitel=
14:
ność nátury náſzey/ ſwą gorącośćią zágrzewáiący.
15:
Przetoż tám ſię prędko zdobędzieſz ná więtſze o=
16:
świecenie rozumu/ zápalenie woley/ vſpokoienie
17:
pámięći/ ná ćichość/ ćirpliwość/ męſtwo/ cżyſtość/
18:
trzeżwość/ y wſzelkie inſze cnoty. Bo iáko ten/ kto=
19:
ry z pyſznym towárzyſzy/ mowi piſmo S. prędko
20:
pychę ná ſię oblecże:
Eccle: 13.
ták kto z Pánem tym/ cnot y
21:
dárow pełnym/ cżęſto przebywáć/ y owſzem w nim
22:
mieſzkáć będzie/ łácniuchno ſię ná wyſokie á oká=
23:
záłe cnoty zdobędzie.
3.
okrom tego/ żeć tákie ziednocżenie/ ábo záwżdy/ ábo
24:
cżęſto niewyſłowioną po=
25:
ćiechę ziedna ná tym duchownym twoim y Bá=
26:
ránkowym weſelu: ktore Swięći Boży w niebie
27:
doſkonáley máiąc y odnoſząc ták mowią.
Apoc: 19.
Rá=
28:
duymy ſię y weſelmy ſię/ iż przyſzło weſele Bárán=
29:
kowe/ á oblubienicá iego przygotowáłá ſię. Iá=
30:
koż ſię tedy nie kwápić do niewyſłowionych zie=
31:
dnocżenia z Pánem Iezuſem pożytkow? A przetoż
32:
miey to w obycżáiu/ o iákąkolwiek miánowićie

strona: 205

Ciáłá Páńſkiego.
1:
cnotę prośić Páná tego záwżdy/ kiedy tey świąto=
2:
śći vżywaſz/ ábyć ią dáć/ ábo záchowáć/ ábo roz=
3:
mnożyć racżył. Przy tym oſtátecżnym pożytku/ á=
4:
bo pobudce/ y ná to ſię oglądáć możeſz/ ábyś Pá=
5:
ná twego tym z Zácheuſzem/ ábo Martą/ w dom
6:
twoy przyięćiem iákożkolwiek vcżćił.
Cżćimy Pána y święte iego kommunią.
bo to roſkoſz
7:
iego/ iáko ſamże v Sálomoná mowi/ mieſzkáć z
8:
ſynmi ludzkimi. ábo też y Swięte Boże vćieſzył/
9:
y vweſelił rownym nabożeńſtwem twoim/
10:
ktory ie vweſelaſz ſerdecżnym zá grze=
11:
chy żalem twoim.
Luc: 19. et 10. Prou: 8. Luc: 15.

12:
Modlitwy przed przyię=
13:
ćiem naświętſzego Sá=
14:
krámentu.
15:
Pierwſza S. Ambrożego.
Do


strona: 206

Modlitwy
Maſz ią w Rzymſkich godzinách Pánny Máryey/ y v rozlicżnych autorow.
1:
DO Stołu nayroſkoſznieyſzych god
2:
twoich/ o łáſkáwy Pánie Iezu Ch=
3:
ryſte/ nie śmiem/ y boię ſię przyſtąpić ia
4:
grzeſzny: ácżkolwiek ná zaſługi moie
5:
nic ſię nie ſpuſzcżam/ ále nádźieię w do=
6:
broći y miłośierdźiu twoim pokłádam.
7:
Abowiem ſerce y ćiáło moie mam rozli=
8:
cżnemi grzechámi ſplugáwione: á ro=
9:
zum y ięzyk mam nieoſtrożnie zácho=
10:
wány. Ia tedy nędzny cżłowiek/ ták ze=
11:
wſząd będąc rozerwány y vćiśniony/ do
12:
ćiebie iáko do źrzodłá miłośierdźia vćie=
13:
kam ſię/ o miłośćiwy BOże/ o ſtráſzli=
14:
wy Pánie: do ćiebie/ ábyś mię vzdrowił/
15:
kwápię ſię: pod twoię obronę ſkłániam
16:
ſię: á ktorego nie mogę znieść ſędźiego/
17:
zbáwićielá mieć prágnę. Tobie ia/ Pá=
18:
nie/ rány moie vkázuię/ tobie záwſty=
19:
dzenie z nieprawośći moich opowiá=
20:
dam. Znam grzechy moie/ y wielkie y
21:
rozlicżne/ dla ktorych ſię boię: wſzákże
22:
nádźieię mam w twoim miłośierdźiu/
23:
ktore licżby ábo miáry nie ma. Rácżże
24:
ná mię weyźrzeć okiem miłośierdźia t=
25:
wego/ o Pánie Iezu Chryſte/ Krolu wie
26:
cżny/ BOże y cżłowiecże vkrzyżowány
27:
dla cżłowieká: wyſłuchay mię/ nádźieię

strona: 207

Przed przyięćiem.
1:
pokłádáiącego w tobie: á zmiłuy ſię ná=
2:
demną cżłowiekiem ze wſząd mizernym
3:
y grzeſznym: ty Pánie (proſzę) zmiłuy ſię/
4:
kthorego miłośierdźia źrzodło płynąć
5:
nigdy nie przeſtawa. Pozdrawiam ćię/
6:
o zbáwienna ofiáro/ ktora zá mię/ y zá
7:
wſzyſtek ludzki rodzay/ ná krzyżu ieſteś
8:
ofiárowána. Pozdrowioná bądź o ślá=
9:
chetna á droga krwi/ ktora z ran vkrzy=
10:
żowánego Páná mego Iezuſá Chryſtu=
11:
ſá płynieſz/ y wſzytkiego świátá grzechy
12:
omywaſz. Rácż pámiętáć/ Pánie ná
13:
ſtworzenie twoie/ ktore twoią właſną
14:
krwią racżyłeś odkupić. Zal mi żem z=
15:
grzeſzył: chcę popráwić com zle cżynił.
16:
A przetoż rácż oddálić odemnie/ nami=
17:
łośćiwſzy Oycże/ wſzytkie grzechy y nie=
18:
práwośći moie: ábym zá tym ocżyśćie=
19:
niem duſze y ćiáłá mego/ był godźien go
20:
dnie pożywáć pokármu naświętſzego:
21:
á day to z łáſki twoiey/ áby to święte ćiá
22:
łá y Krwie twoiey przyięćie/ do ktorego
23:
ia niegodny gotuię ſię/ było grzechow
24:
moich odpuſzcżeniem/ wyſtępkow mo=
25:
ich doſkonáłym ocżyśćieniem/ myśli ſká
26:
rádych wypędzeniem/ dobrych zmyſłow
27:
odrodzeniem/ vcżynkow tobie miłych

strona: 208

Modlitwy
1:
zbáwiennym rozmnożeniem/ á duſze y
2:
ćiáłá mego przećiw zdrádom nieprzyia=
3:
ćioł moich mocnym obronieniem. A.
4:
Druga S. Thomaſzá z Aquinu.
Y tę tám naydzieſz gdzie y pierwſzą.

5:
WSzechmogący y wiecżny Boże/ o=
6:
to ia przyſtępuię do Sákrámentu
7:
iednorodnego Syná twego/ Páná ná=
8:
ſzego Iezuſá Chryſtuſá: á przyſtępuię/ iá
9:
ko niemocny do lekárzá żywotá/ niecży=
10:
ſty do źrzodłá miłośierdźia/ ślepy do ś=
11:
wiátłośći wiecżney iáſnośći/ y iáko vbo=
12:
gi y niedoſtátecżny do Páná niebá y źie=
13:
mie. Proſzę tedy niezmierney y obfitey
14:
ſzcżodrobliwośći twoiey/ ábyś racżył mo
15:
ię niemoc vzdrowić/ plugáwość ocżyś=
16:
ćić/ ślepotę oſwiećić/ vboſtwo zbogáćić/
17:
nágość przyodźiáć/ ábym ten Anyelſki
18:
chleb/ Krolá nád krolmi/ y Páná nád
19:
pány/ z táką vcżćiwośćią y pokorą/ z tá=
20:
ką ſkruchą y nabożeńſtwem/ z táką cży=
21:
ſtośćią y wiárą/ z tákim nákoniec ſer=
22:
cem y vmyſłem mogł przyiąć/ iáko po=
23:
trzebá zbáwieniu duſze moiey. Rácż mi
24:
dáć/ Pánie/ proſzę/ nie tylko zwierzchne=
25:
go Sákrámentu Ciáłá y Krwie Páná
26:
mego vcżeſtnikiem ſię sſtáć/ ále też y rze
Dla tego to mowi: bo y nagorſzy ćiáło Páńſkie praw


strona: 209

dziwe bierz/ ále pożjtkow iego zły nie bierze. 1. Cor: 11.
przed przyięćiem.
1:
czy ſá mey ábo ſkutku tego Sákrámentu
2:
doſtąpić. Rácz mi dáć/ o nałáſkáwſzy
3:
Boże/ to ćiáło iedynego Syná twego/
4:
Páná náſzego Iezuſá Chryſtuſá/ ktore
5:
wźiął z Pánny Máryey/ ták przyiąć/ á=
6:
bym był godźien z ćiáłem ſię iego ducho
7:
wnym ziednoczyć/ y przyść w liczbę wier
8:
nych iego. Day mi to z łáſki ſwey/ o na=
9:
milſzy Oycze/ ábym ná miłego Syná twe
10:
go/ ktorego ná drodze żywotá tuteczne=
11:
go pod zaſłoną chcę przyiąć/ mogł kie=
12:
dyżkolwiek bez zaſłony ná wieki poglą=
13:
dáć: ktory z tobą żywie y kroluie w ſpo=
14:
łecznośći Duchá świętego Bog ná wie=
15:
ki wiekow. Amen.
16:
Trzećia z Liturgiey S. Iáku=
17:
bá/ poślednieyſzego w powołá=
18:
niu Apoſtołá.
Ma pewne dowody ſwe tá Liturgia Luc: 15.

19:
PAnie Boże náſz/ niebieſki chlebie/ ży=
20:
woćie świátá wſzytkiego/ zgrzeſzy=
21:
łem przećiwko niebu/ y przećiwko tobie/
22:
niegodźienem sſtáć ſię vczeſtnikiem nie
23:
pokalánych táiemnic twoich. Ale ty mi=
24:
łośierny Boże/ rácz mię vczynić godnym
25:
łáſki twoiey/ ábym bez potępienia wie=
26:
kuiſtego był przypuſzczony do vżywánia

strona: 210

Modlitwy
1:
świętego Ciáłá y drogiey Krwie two=
2:
iey/ ná odpuſzczenie grzechow/ y otrzy=
3:
mánie żywotá wiekuiátego. Amen.
4:
Czwarta świętemu Bázyliu=
5:
ſzowi przypiſána.
Ma ią Verepeus wyiętą ex orationib. veterum Graecorū1. Cor: 11.

6:
ZNamći ia Pánie to/ żem ieſt niego=
7:
dny vczeſtnictwá/ niepokalánego
8:
Ciáłá twego/ y Krwie drogiey: y ieſli
9:
nie czynię rozſądku Ciáłá y Krwie two=
10:
iey/ Pánie IEzu Chryſte/ Boże moy/
11:
winienem/ y ná ſąd ſobie pożywam y
12:
piję. Wſzákoż nádźieię pokłádam w ro=
13:
zlicznym miłośierdźiu twoim/ ktoryś
14:
rzekł: Kto pożywa Ciáłá mego/ y pije
15:
Kreẃ moię/ we mnie mieſzka/ á ia w
16:
nim. y dla tego do ćiebie ſię gárnę. Pá=
17:
nie zmiłuy ſię/ nie rácz oſłáwiáć mnie
18:
grzeſznego: ále obchodź ſię zemną we=
19:
dług miłośierdźia twego.
Ioan: 6.
Piękne tego Sákrámētu pożytki.
á święte tá=
20:
iemnice niech wezmę ná vleczenie/ o=
21:
czyśćienie/ oświecenie/ vzdrowienie z=
22:
báwienne/ y poświęcenie duſze y ćiáłá
23:
mego: y ná oddalenie wſzelkiey myśli y
24:
ſpráwy nieprzyſtoyney/ y zdrády ſzátáń=
25:
ſkiey/ ktorą we mnie pokázuie/ ćiáłu mo=

strona: 211

przed przyięćiem.
1:
iemu pokoiu nie dáiąc. Niech mi te
2:
świątośći będą pomocne/ ku nádźieiey
3:
y miłośći/ ktora ſię ná ćię śćiąga/ ku po=
4:
práwie y obronie żywotá mego/ ku ro=
5:
zmnożeniu cnoty y doſkonáłośći/ ku wy=
6:
pełnieniu przykazania/ ku vczeſtnictwu
7:
łáſki Duchá świętego/ ku pomocy w
8:
pielgrzymowániu do żywotá wiecżne=
9:
go/ y ku przyiemney obronie/ przed ſtrá=
10:
ſzliwym ſądem twoim. Amen.
11:
Piąta S. Chryzoſtomá.
Chryſ: lib: orat: vete: Graecorū. 1. Tim: 1.

12:
WIerzę y wyznawam/ żeś ty ieſt pra=
13:
wdźiwy Chryſtus Syn Bogá ży=
14:
wego/ ktoryś ná ten świát sſtąpił/ ábyś
15:
grzeſzne zbáwił/ miedzy ktoremi napir=
16:
wſzy ia ieſtem. Proſzę ćię tedy/ zmiłuy ſię
17:
nademną/ á odpuść mi grzechy moie/
18:
dobrowolnie y poniewolnie popełnio=
19:
ne/ ſłowy y vczynki/ wiádomie y niewiá=
20:
domie. Day mi to/ ábym nie przyprá=
21:
wił ſie o ſąd/ tym vżywániem niepoka=
22:
lánych táiemnic twoich/ ále ábym ie
23:
przyiął na odpuſzczenie grzechow moich
24:
y żywotá wiecznego otrzymánie. A.

strona: 212

Modlitwy
1:
Nabożne rozmyślánia z
2:
modlitwą złączone/ przed przyię=
3:
ćiem nachwálebnieyſzey świątośći
4:
Ciáłá y Krwie Páńſkiey.
:
I.
5:
O Nadobrotliwſzy Iezu/ Pánie moy/
6:
y Boże moy/ wſpominam ſobie te=
7:
raz ná to/ że on przeſławny Ian/ Chrzći=
8:
ćiel twoy/ ták świątobliwego żywotá
9:
człowiek/ á ták znácznie od ćiebie Páná
10:
ſwego zálecony mąż y poſłániec twoy/
11:
zbraniał ſię dotknienia/ przy chrzćie/ ś=
12:
więtey głowy twoiey:
Matth: 3.
y czáſu inſze go miał

strona: 213

przed przyięćiem.
1:
ſię zá niegodnego do rozwiązánia rzemy=
2:
czká/ y vczynienia namnieyſzey poſługi
3:
tobie Pánu ſwemu: prze toż y ia ſam dla
4:
niegodnośći moiey/ y rozlicznośći á wiel
5:
kośći grzechow moich/ boiáźnią świę=
6:
tą przeráżony/ y wſtydem odwiedźiony/
7:
nieśmiem iść do Bozkiego ſtołu twego:
Ioan: 1.

8:
nieśmiem ſię bráć do vczeſtnictwá po=
9:
żytkow przenachwálebnieyſzego Sákrá
10:
mentu tego. wołam tedy z ſercá: Nie
11:
ieſtem/ Pánie IEzu/ godny/ nie tylko
12:
mieſzkánia w tobie y z tobą/ ále y ſtania
13:
przy Bozkiey obecnośći twoiey: vczyń
14:
mię ty ſam z łáſki twoiey godnym przy=
15:
tomnośći twoiey: niech mi to da miło=
16:
śierdźie twoie/ czego nie ma przyrodze=
17:
nie moie/ y czego mi nie ziedna y napil=
18:
nieyſze przygotowánie moie.
:
II.
19:
O Namiłośćiwſzy Pánie Iezu Chry=
20:
ſte/ ieſliż święty Piotr/ gorący on
21:
miłośnik twoy/ zbraniał ſię vmyćia nog
22:
ſwoich/ od niewinnych ręku twoich/
Ioan: 13. Luc: 5.
á=
23:
bo przypadſzy do Bozkich kolan twoich/
24:
ták wołał po cudownym onym ryb ob=
25:
łowie/ wynidź odemnie Pánie/ bomći ia

strona: 214

Modlitwy
1:
człowiek grzeſzny: á coż ma być teraz zá
2:
głos moy? iákie niegodnośći wyznawá=
3:
nie? iáki zá grzechy żal? iákie przed to=
4:
bą pádánie? iákie y mocy twey y dobro=
5:
tliwośći wyſławiánie? Niegodźienem/
6:
Pánie Iezu/ tey przedźiwney łáſki two=
7:
iey/ ktorą mi pokázuieſz z hoyney ſzczo=
8:
dobrotliwośći ſwoiey.
:
III.
Po Láćinie propoſitionis. 1. Reg: 21. Exo: 12. 1. Reg: 6. 2. Reg: 6.

9:
WSpominam to ſobie/ o nałáſkáwſzy
10:
Pánie Iezu Chryſte/ iż do chlebá o=
11:
nego Zydowſkiego/ ktory pokłádnym
12:
zwano/ ábo do vżywánia báránká wiel=
13:
konocnego/ ábo do noſzenia Arki ſtáre=
14:
go zakonu/ ábo też nákoniec do poglą=
15:
dánia tylko ná onę/ záwżdy oczom ludz=
16:
kim/ nie bez táiemnice wielkiey zákrytą
17:
ſkrzynię/ nie máłego przygotowánia po
18:
trzebá było: á coż rozumieć mam o tym
19:
żywym chlebie niebieſkim/ o Báránku
20:
Bożym/ y o żywey Arce? A moie iákie
21:
teraz przygotowánie? Gdźież ieſt v
22:
mnie oná niewinność/ ktorą Zydowſki
23:
kápłan Achimelech/ ná Dawidźie Kro=
24:
lu/ przed vżywániem chlebá onego/ świę
25:
tym názwánego/ wyćiągał? gdźie ieſt

strona: 215

przed przyięćiem.
1:
gorzka oná rzeżuchá ſkruchy ſerdeczney/
2:
z ktorą Zydowie báránká wielkonocne=
3:
go iadáli? gdźie chleb przaſny ſumnie=
4:
nia niepokalánego? gdźie biodrá prze=
5:
páſáne przyſtoyną duſze y ćiáłá moiego
6:
czyſtośćią? gdźie boty ochotnego á v=
7:
przeymego ſercá y woley do ſłużby świę=
8:
tey twoiey? gdźie kije duchowne y laſki
9:
vczynkow dobrych/ ktorych v mnie bár=
10:
zo ſkąpo? gdźie ono przeiáſne rozlicz=
11:
nych cnot złoto/ ktorym byłá ſtároza=
12:
konna oná Arká okowána? Dopomoż
13:
Pánie Iezu/ krewkośći moiey: rátuy y
14:
zágrzey oźiębłość moię: zmiłuy ſię nád
15:
ſłábośćią y niepotężnośćią moią.
:
IIII.
16:
PRzerażam ſię ſtráchem y z tákiego
17:
rozmyślánia grzeſzny człowiek/ iż ko
18:
ráb Noego/ ośmiorgiem ludźiom y bez=
19:
rozumnym źwierzętom ſto lat niemal
20:
budowano:
Gen: 7.
á przy poświącániu kośćio=
21:
łá Sálomonowego moc niezliczoną by=
22:
dłá (to ieſt/ ſto y dwádźieśćiá tyśięcy o=
23:
wiec/ á dwádźieśćiá tyśięcy y dwá wo=
24:
łow) ná cześć Pánu Bogu zárzezano/
3. Reg: 8.
y
25:
prace przy tych obrzędách niezmierney

strona: 216

Modlitwy
1:
vżyto: á moie przygotowanie do przyię=
2:
ćia Páná nieogárnionego máieſtatu iá
3:
ko błáhe? iáko máłe? iáko krotkie? iá=
4:
ko oźiębłe? Wyrozumiey/ Pánie Iezu/
5:
krewkośći moiey: doday pomocy niepo=
6:
tężnośći/ rátuy niedoſkonáłość moię:
7:
ſam ſobie vczyń/ iáko rozumieſz y raczyſz/
8:
duchowny koráb/ y duchowny kośćioł z
9:
ſplugáwionego ſercá mego: ſam ie rácz
10:
ozdobić łáſką twą y poświęćić: ſam rácz
11:
podáć myśl moiey ofiáry te/ ktore ſię
12:
máieſtatowi twemu podobáć/ á ode
13:
mnie ſtworzenia twego niegodnego/
14:
oddáne być iákożkolwiek mogą/ z du=
15:
chownym pożytkiem moim.
:
V.
16:
PEwienem ia tego/ o naśláchetniey=
17:
ſzy Pánie Iezu/ iż gdybym ſię Anyel=
18:
ſką pilnośćią y vprzeymośćią przez wſzy
19:
ſtek czás żywotá mego gotował/ ábym
20:
raz tylko godnie przyiął ten nachwále=
21:
bnieyſzy Sákráment/ ieſzczebȳ nie mogł
22:
duſze ſwey ná vczczenie ćiebie wielmo=
23:
żnego y ſpániáłego Máieſtatu Páná/
24:
ſłuſznie przygotowáć: á coż teraz/ gdy
25:
ták krotko y niedokońcá pilnie ſię gotu=

strona: 217

przed przyięćiem.
1:
ię/ o tobie y o ſobie rozumieć mam? Nie
2:
chayże mi tá ſłábość y oźiębłość moiá/
3:
nie iedna łáſki twoiey náruſzenia: ále
4:
ráczey niechay náchyla y ſkłánia litośći=
5:
wą y łáſkáwą Bozką dobrotliwość two=
6:
ię/ do niepotężnośći moiey pośilenia/ y
7:
wſzelkiey oźiębłośći y niedoſkonáłośći/
8:
ábo niepilnośći oddalenia. Boć ia nie
9:
idę do ćiebie Pánie/ iedno dla porátowá
10:
nia mego:
Luc: 12.
źimnym ieſt/ y dla tego ogniá
11:
onego/ ktoryś ty po świećie rozſypowáć
12:
y żarzyć przyſzedł/ potrzebą przyćiśnio=
13:
ny ſzukam: prágnienie mię morzy rozli=
14:
czne ná duſzy; dla tego ſię do żywey oney
15:
wody/ ktorąś ty y Zydom obiecował/
16:
vmyślnie kwápię.
Ioan: 7. Luc: 10.
Złupiono mię z
17:
ſzat niewinnośći moiey/ á pewnie nie
18:
raz: zádano mi w márnym świátá te=
19:
go Hierychu nie iednę ránę/ á práwie
20:
nápoły żywego mię zoſtáwiono: do ćie=
21:
bie niebieſkiego Sámárytaná wzdy=
22:
cham/ ćiebie o vleczenie ran moich/ y o
23:
pokryćie nágośći moiey pokornie proſzę/
24:
nie odrzucay mię grzechámi ſplugáwio=
25:
nego/ ktoryś ná ten świát przyſzedł tylo
26:
dla zbáwienia ludzkiego:
Luc: 19.
y ktoryś ſię
27:
ſam dobrowolnie záprośił do domu Zá=

strona: 218

Modlitwy
1:
cheuſzá grzeſznego/ y nie gárdźiłeś ſto=
2:
łem Máttheuſzá łákomſtwem vwieźio
3:
nego/ y ochotnieś ſię ofiárował ná ná=
4:
wiedzenie y vleczenie ſługi Setniko=
5:
wego/ powietrzem ruſzonego.
Matth: 9. Matt: 8.

:
VI.
6:
O Namiłośiernieyſzy Pánie IEzu
7:
Chryſte/ ktoryś ſię nie rozgniewał/
8:
kiedy grzeſzna oná niewiáſtá Mágdále=
9:
ná do nog twoich świętych z rzewli=
10:
wym płáczem przypádłá:
Luc: 7.
ábo kiedy ćmá
11:
ludźi rozlicznemi á mierźionemi choro=
12:
bámi záráżonych/ do ćiebie ſię o pomoc
13:
ćiſnęłá:
Matt: 8.
y miánowićie iedná z białey płći
14:
pogánká/ niemoc krwáwą ćierpiąca/
15:
kráiow ſzáty twoiey z nádźieią vprzey=
16:
mą ſię dotknęłá:
Matt: 9.
á druga tákże po=
17:
gáńſtwem vwikłána ſerdecznie zá v=
18:
trapioną od ſzátáná corką ſwą/ ták do
19:
ćiebie wołáłá: zmiłuy ſię nádemną Sy=
20:
nu Dawidow.
Matt: 15.
Nie ráczże ſię gniewem
21:
obruſzáć y przećiwko mnie nędznemu á
22:
grzeſznemu twoiemu ſtworzeniu/ do ćie=
23:
bie ſię teraz o rátunek gárnącemu/ y do=
24:
ſtąpienia niewyſłowionych tego Sá=
25:
krámentu naświętſzego pożytkow/ ſo=

strona: 219

przed przyięćiem.
1:
bie ſerdecznie życzącemu. Pſuieć mi ſer=
2:
ce y zágradza drogę niegodność moiá
3:
do ćiebie: ále mię wabi y ćiągnie moc y
4:
dobroć twoiá do ćiebie: y gwałtem mię
5:
pędźi nędzá moiá o pomoc do ćiebie. od
6:
puść Pánie/ rátuy Pánie/ zmiłuy ſię Pá=
7:
nie: zlecz niedoſtátki moie/ y duſzne (á=
8:
bo też y ćielſne) choroby moie Pánie.
9:
Oświeć mię/ prześliczna niebieſka świá
10:
tłośći/ ktoraś dwiemá vczniom w Ema=
11:
us ćieleſne oczy tym Sákrámentem o=
12:
ſwiećiłá.
Luc: vlti.
Zápal ogniem Bozkiey miłośći
13:
twoiey/ Boże moy/ oźiębłą duſzę moię/
14:
ktoryś częſtym vżywánim tey ſwiątośći
15:
niezliczną moc wiernych twoich/ do=
16:
ſyć znácznie/ y zá czáſow Apoſtolſkich/ y
17:
potym/ do okazáłych cnot/ y wielkiey
18:
doſkonáłośći pobudźić y przywieść ra=
19:
czył.
Acto: 2.
Pokaż nádemną miłośierdźie two=
20:
ie/ ktoryś ná one chore/ ták miłośćiwie
21:
śćiągał Bozką rękę twoię/ y nád nimi
22:
pokázowałeś niezmierną moc y do=
23:
broć twoię.
Matth: 8.

:
VII.
24:
O Namilſzy Pánie Iezu Chryſte/ kto=
25:
ryś w Pánnie przenadoſtoynieyſzey
26:
Máryey godny przybytek y mieſzkánie
Luc: 1.


strona: 220

Modlitwy
1:
ſobie nágotował/ dopomoż/ proſzę ćię/
2:
niepotężnośći mey/ vczyń mię teraz z łá=
3:
ſki ſwey godnym twoiey wielce ſpániá=
4:
łey obecnośći.
5:
Nie zrownam ná wieki
6:
w niewinnośći z oną Pánną niepoka=
7:
láną: dayże mi z łáſki twey niezmierney
8:
áby cząſtkę cnot iey: day cząſtkę przy=
9:
gotowánia iey. niechay ogárnie y po=
10:
kryie niedoſtátki moie/ niewyſłowione
11:
miłośierdźie twoie. Amen.
12:
Przy ſámym przyimowá=
13:
niu/ Modlitwá Kośćielna.
Z Rzym: Mſzałá.
grafika
14:
P
Anie Iezu Chryſte/ nie ieſtem doſtoy
15:
ny/ ábyś wſzedł pod przykryćie ſercá
mego


strona: 221

221.przed przyięćiem.
1:
mego (grzeſznego) ále tylko rzecz ſło=
2:
wem/ á będźie zbáwioná duſzá moiá.
3:
Boże bądź miłośćiw mnie grzeſznemu.
Luc: 18.

4:
Ciáło y Kreẃ Páná náſzego Iezuſá
5:
Chryſtuſá niech ſtrzeże duſze moiey do
6:
żywotá wiecznego. Amen.
7:
Pozdrawiánia nabożne Pá=
8:
ná IEzuſá.
Z Hortuluſow y Ráiow duſznych ſtárych.

9:
W
Itay Pánie Iezu Chryſte/ ſłowo
10:
Oycowſkie/ Synu Pánieńſki/ Bá=
11:
ránku Boży/ zbáwienie świátá/ ofiáro
12:
święta/ ſłowo wćielone/ zdroiu miłośći.
13:
Witay Pánie IEzu Chryſte/ weſele
14:
Anyelſkie/ chwało Swiętych/ widzenie
15:
pokoiu/ boſtwo zupełne/ práwy człowie=
16:
cze/ kwiatku y owocu pánieńſki.
17:
Witay Pánie Iezu Chryſte/ iáſnośći
18:
Oycowſka/ Kśiążę pokoiu/ vliczko nie=
19:
bieſka/ chlebie żywy/ Synu pánieńſki/
20:
naczynie boſtwá.
21:
Witay Pánie Iezu Chryſte/ świátło=
22:
śći niebieſka/ odkupienie świátá/ rádo=
23:
śći náſzá/ chlebie Anyelſki/ kochánie ſer=
24:
deczne/ krolu y oblubieńcze twey mátki.
25:
Witay Pánie IEzu Chryſte/ drogo
26:
proſta/ prawdo doſkonáła/ zapłáto ná=
ſzá miło=


strona: 222

222.Modliwty
1:
ſzá/ miłośći naywyżſa/ ſtudnio łáſki/ po=
2:
koiu trwáły/ odpoczynienie práwe/ ży=
3:
woćie wieczny.
4:
Pánie Iezu Chryſte/ zmiłuy ſię náde=
5:
mną. Amen.
6:
Możeſz y tego rozmyślánia z
7:
modlitwą złączonego ná ten
8:
czás vżywáć.
Luc: 2. Iſa: 1.

9:
O
Nadobrotliwſzy Iezu/ y tákże zno=
10:
wu we żłobie bydlęcym chceſz być
11:
położony? znowu w pieluſzki błáhe v=
12:
winiony? znowu od oſłá y wołu obſtą=
13:
piony? Plugáwſzeć ieſt ſerce moie/ niżli
14:
to tám wſzytko: oczyśćże ie/ á nágotuy
15:
ſobie ſamże przyſtoyne mieſzkánie we
16:
mnie. Amen.
17:
Abo tego.
Luc: 2.

18:
I
Ezu naſłodſzy/ rácz mię teraz z onym
19:
miłym piáſtunem twoim Symeonem
20:
duchownego weſela nápełnić: rácz mię
21:
też tákim błogoſłáwieńſtwem opátrzyć
22:
iákimeś trzy krole obdárzył/ z pokło=
23:
nem á táiemnic pełnymi dáry/ żłob
24:
twoy náwiedzáiące. A.
Matt: 2.
Modlitwy


strona: 223

223.po przyięćiu.
1:
Modlitwy po przyięćiu
2:
tegoż nadoſtoynieyſzego
3:
Sákrámentu.grafika
4:
Hymn S. Symeoná.
5:
T
Eraz opuſzczaſz Pánie ſługę twego/
6:
według ſłowá twego w pokoiu.
7:
Bo oglądáły oczy moie/ zbáwienie od
8:
ćiebie zrządzone.
9:
Ktoreś nágotował przed obliczno=
10:
śćią wſzyſtkich narodow.
11:
Swiátłość ná oświecenie pogáńſtwá/
12:
á chwałę ludu twego Izráelſkiego.
13:
Chwałá Oycu. rć. iáko wyżſzey ná kárćie 104
Modlitwá


strona: 224

224.Modlitwy
1:
Modlitwá S. Chryzoſtomá
2:
do Páná Iezuſá.
Z Liturgiey święteo Chryzoſtomá.

3:
D
Ziękuię tobie namiłośćiwſzy Pánie
4:
odkupićielu duſz náſzych (Iezu Ch=
5:
ryſte) iżeś dźiśieyſzego dniá raczył nas
6:
(ábo mnie) przypuśćić do niebieſkich á
7:
nieśmiertelnych táiemnic twoich. Ty
8:
rácz drogi náſze (według woley twoiey
9:
ſwiętey) ſpráwowáć: rácz w boiáźni two
10:
iey nas záchowáć: bądź obrońcą żywo=
11:
tá náſzego (y zdrowia duſznego y ćiele=
12:
ſnego) vtwierdź śćieſzki náſze) y iákiekol
13:
wiek w miłośći y boiáźni twoiey poſtę=
14:
pki náſze) zá przyczyną y modlitwą ś=
15:
więtey y wielebney Bożey rodźićielki/
16:
y wiekuiſtey P. Máryey. Bądź nád nie=
17:
bioſá podwyżſzony P. Boże: á niech po
18:
wſzyſtkim świećie ſłynie chwałá twoiá/
19:
teraz y záwżdy/ y ná wieki wiekow. A.
20:
Druga S. Thomaſzá z Aquinu
21:
do Bogá Oycá.
22:
D
Zięki tobie czynię/ o święty Pánie/
23:
Oycze wſzechmogący/ wieczny Bo=
24:
że/ żeś mię grzeſznego y niegodnego ſłu=
25:
gę tweo/ nie z żadnych zaſług moich/ ále
26:
z ſámego miłośierdźia twego raczył po=
śilić dro=


strona: 225

225.Po przyięćiu.
1:
śilić drogim ćiáłem y krwią Syná tweo
2:
Páná náſzego Iezuſá Chryſtuſá. Pro=
3:
ſzę ćię o to/ áby święte Ciáłá y Krwie
4:
Páńſkiey pożywánie/ niebyło mi obowią
5:
ſką ná karánie/ ále zbáwienną v ćiebie
6:
przycżyną ná odpuſzcżenie. Niech mi też
7:
będźie zbroią wiáry/ y tarczą dobrey wo=
8:
ley: niech będźie wyſtępkow moich wy=
9:
niſzcżeniem/ żądze złey y niecżyſtośći wy=
10:
korzenieniem/ miłośći y ćierpliwośći/ po
11:
kory y poſłuſzeńſtwá rozmnożeniem/
12:
przećiwko zdrádom nieprzyiaćioł moich
13:
ták widomych iáko y niewidomych mo=
14:
cnym obronieniem: namiętośći mo=
15:
ich ćieleſnych/ y duchownych doſkoná=
16:
łym vſpokoieniem/ ku tobie o iedyny á
17:
prawdźiwy Boże moy/ ſtałym á ſtátecż=
18:
nym przyłącżeniem/ y kreſu żywotá me=
19:
go ſzcżęśliwym dokońcżeniem. Proſzę ćię
20:
też o to o Pánie moy/ żebyś mnie grze=
21:
ſznego przywieść racżył ná niewyſłowio
22:
ne gody one: gdźie ty y z Synem twoim
23:
y z Duchem S. ieſteś Swiętym twoim
24:
świátłośćią práwdą/ náſyceniem doſko=
25:
náłym/ weſelem wiecżnym/ kochániem
26:
zupełnym/ y wiekuiſtą ſzcżęśliwośćią:
27:
Przez Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
PTrzećia


strona: 226

226.Modlitwy
1:
Trzećia Kośćielna do Páná
2:
Iezuſá.
Z Rzym: godźin P. Máriey/ y Hortuluſow ſtárych.

3:
N
Iewyſłowionego miłoſierdźia twe
4:
go/ o Pánie Iezu Chryſte pokornie
5:
proſzę: áby ten ćiáłá y krwie twoiey Sá
6:
kráment/ ktorym ia niegodny cżłowiek
7:
przyiął/ był mi grzechow moich ocżyśćie
8:
niem/ krewkośći moiey pośileniem/ prze
9:
ćiwko niebeſpiecżeńſtwom świátá tego
10:
vmocnieniem/ przewinienia mego od=
11:
proſzeniem/ łáſki twey vtwierdzeniem/
12:
zdrowia meo porátowániem/ męki two=
13:
iey wznowienim/ mdłośći moiey vtwir=
14:
dzeniem/ ná drodze pielgrzymowánia
15:
mego pożywieniem. Niechay mię idące
16:
go w drogę prowádźi/ błądząceo ná go=
17:
śćiniec náwodźi/ wracáiącego ſię przyi=
18:
muie/ w pośliźnieniu pochylonego trzy=
19:
ma/ vpadáiącego podnośi: á trwáiące=
20:
go w cnoćie/ do chwały wiecżney prowá
21:
dźi. O naywyżſzy Boże/ wielce błogoſłá=
22:
wiona obecność Ciáłá y Krwie twoiey/
23:
niech ták odmieni ſmák ſercá meo/ żeby
24:
ono żadney/ okrom ćiebie/ niecżuło ſwiá
25:
tá tego ſłodkośći/ żadney ſię nie rozmi=
26:
łowáło ślicżnośći/ żadney nieprzyſtoy=
ney nie=


strona: 227

227.Po przyięćiu.
1:
ney nieſzukáło miłośći/ żadney nie żądá=
2:
ło świeckiey poćiechy/ żadney niegdy nie
3:
przypuſzcżáło roſkoſzy/ o żadną ſię cżeść
4:
márną nie ſtáráło/ y okrućieńſtwá ża=
5:
dnego nigdy ſię nie lękáło: ktory żywieſz
6:
y kroluieſz z Bogiem Oycem w ſpołecż=
7:
nośći Duchá S. Bog ieden ná wieki
8:
wiekow. Amen.
9:
Cżwarta z Liturgiey świętego
10:
Iákubá mnieyſzego/ Apoſtołá.
Mſza iáko rzecż nie nowa ták y modlitwy ze Mſzey ábo Liturgiey.

11:
R
Acż nápełnić Pánie Boże/ vſtá ná=
12:
ſze chwałą: rácż y wárgi náſze nápeł
13:
nić weſelem: ábyſmy wyſławiáli chwa=
14:
łę twoię/ y przez cáły dźień wielbili wiel
15:
możność twoię. Dźiękuiemy tobie Ch=
16:
ryſte Pánie/ Boże náſz/ żeś racżył nas v=
17:
cżynić vcżeſtnikámi Ciáłá y Krwie two=
18:
iey/ ná odpuſzcżenie grzechow náſzych/
19:
y żywotá wiekuiſtego otrzymánie. Pro=
20:
śimy ćię/ iáko tego ktoryś ieſt dobrym y
21:
łáſkáwym/ ábyś nas od wiekuiſtego po=
22:
tępienia obronić y vchowáć racżył. A.
23:
Do Pánny Máryey Modlitwá
24:
po przyſtępowániu.
P 2O przena=


strona: 228

228.Modlitwy
Z Hortuluſow ſtárych.
1:
O
Przenaiáśnieyſza y przenaſłáwniey
2:
ſza P. Márya/ mátko Páná náſze=
3:
go Iezuſá Chryſtuſá/ Krolowa niebá y
4:
źiemie/ ktoraś tegoż ſtworzyćielá wſzel=
5:
kiego ſtworzenia/ godná ieſt náleźiona
6:
nośić w świętym żywoćie twoim/ ktore
7:
gom y ia niegodny a grzeſzny cżłowiek/
8:
prawdziwego y iſtotnego ćiáłá y krwie
9:
sſtał ſię vcżeſtnikiem: proſzę ćię przez pá
10:
nieńſką twoię pokorę/ y przez mękę y ś=
11:
mierć tegoż namilſzego Syná twego/
12:
ábyś ſię zá mną nędznym á grzeſznym/
13:
racżyłá do niego przycżynić: áby to wſzy=
14:
tko/ co ſię iedno/ przy vżywániu niewy=
15:
ſłowionego Sákrámentu iego opuśći=
16:
ło wiádomie/ obo niewiádomie/ ábo y z
17:
przypadku iákiego/ racżył miłośćiwie
18:
mnie odpuśćić/ twoią świętą modli=
19:
twą y dobrotliwośćią ſwoią niewymo=
20:
wną/ y miłośierdźiem nieogárnio=
21:
nym przywiedźiony y zwyćię=
22:
żony. Amen.
Inſzy ſpo=
grafika

strona: 229

229.Po przyięćiu.
1:
Inſzy ſpoſob modlitwy y
2:
rozmowy z PAnem IEzuſem/
3:
po przyięćiu teyże nadrożſzey świą=
4:
tośći/ ktory y po obiedźie odpráwić
5:
álbo powtorzyć ſię może.grafikaI.
6:
H
EY niechayże ćię błogoſłáwią/ o
7:
namiłośćiwſzy IEzu/ wſzyścy nie=
8:
bieſcy twoi Anyołowie/ zá niezmierne
9:
dziśieyſze dobrodźieyſtwo twoie/ y za to
10:
nigdy odemnie nie záſłużone vracżenie
11:
twoie. Swięty/ Swięty/ święty P. Bog
12:
zaſtępow/ ták łáſkáwy/ ták dobrotliwy/
13:
ták niewyſłowionȳ obycżáiem miłośći=
Iſa: 6.
P 3wy y ſzcżo=


strona: 230

230.Modlitwy
1:
wy y ſzcżodrobliwy. Wyſławiay duſzo mo=
2:
iá Páná:
Pſal: 145. Pſal: 117.
będę ia chwalił z Dawidem kro
3:
lem Páná Bogá mego/ przez wſzyſtkie
4:
dni żywotá mego: Bo wielce dobry: y
5:
ná wiekuiſte cżáſy trwa miłośierdźie
6:
iego.
Pſal: 102.
Błogoſłaẃ duſzo moiá Pánu/ á
7:
wſzyſtkie wnętrznośći moie/ chwalćie
8:
imię święte iego. Vćieſzył mię dniá dźi=
9:
śieyſzego miłośierdźiem ſwoim/ y rozli=
10:
cżnośćią litośći ſwoich ozdobił mię/ iá=
11:
ko prześlicżną koroną: y dogodźił prá=
12:
wie obfićie/ práwie doſtátecżnie/ w tym
13:
rownym moim nabożeńſtwie/ ducho=
14:
wnemu prágnieniu memu: Bo wielce
15:
dobry: y ná wiekuiſte cżáſy trwa miło=
16:
śierdźie iego.
Pſal: 135.
Spiewayćieſz Pánu świę=
17:
ći Anyołowie: wyſławiayćie Páná wſzy=
18:
ścy niebieſcy Duchowie: Bo wielce do=
19:
bry: y ná wiekuiſte cżáſy trwa miłośier=
20:
dźie iego.
Pſal: 80.
Chwalćie zemną z weſelem
21:
wſzyścy ludźie/ Bogá pomocniká náſze=
22:
go: Bo wielce dobry: y ná wiekuiſte
23:
cżáſy trwa miłośierdźie iego. Wyſła=
24:
wiayćie z rádośćią Bogá/ nie tylko iuż
25:
Izráelſkiego/ ále y Chrześćijáńſkiego/
26:
wſzelkie narody: Bo wielce dobry: y ná
27:
wiekuiſte cżáſy trwa miłośierdźie iego.
Nákarmił


strona: 231

231.Po przyięćiu.
1:
Nákarmił nas przenaywybornieyſzym
2:
pokármem: á wywiedźionym z opoki
3:
duchownym miodem doſkonále náſyćił
4:
nas:
Deut: 4.
Bo wielce dobry: y ná wiekuiſte
5:
cżáſy trwa miłośierdźie iego. Y nie
6:
máſz záprawdę żadnego narodu ták ſła=
7:
wnego/ ktoryby miał ták bliſkiego ſobie
8:
y towárzyſkiego práwie Bogá/ iáko ieſt
9:
narod Chrześćijáńſki. Badźże zá tę prze
10:
dźiwną łáſkę twoię pochwalon ná wie=
11:
ki/ Iezu dobry/ Iezu ſzcżodrobliwy/ Ie=
12:
zu miłośćiwy. Amen. II.
13:
O
Pánie Iezu/ Boże moy/ y zbáwićie
14:
lu moy/ widzęć ia to/ żeś ty dniá
15:
dziśieyſzeo vcżynił mię duchownym gro=
16:
bem twoim; dayże mi to niewidomie y
17:
duchownie/ co miał on nowy grob twoy
18:
widomie.
Ioan: 19. Matt: 27.
Niechay będźie ſerce moie no
19:
we/ z ſtrony ſpraw moich w lepſze odmię
20:
nienia: niechay będźie w opoce wyko=
21:
wáne/ z ſtrony mego przez łáſkę twoię w
22:
Chrześćijáńſkiey powinnośći y doſkoná
23:
łośći vtwierdzenia: niechay będźie ká=
24:
mieniem przywálone/ z ſtrony vſtáwi=
25:
cżnego ná Boſkie twoie przykazánie/ ná
P 4kámien=


strona: 232

232.Modlitwy
1:
kámiennych przedtym táblicách podá=
2:
ne/ wſpominánia: niechay będźie pie=
3:
cżęćiámi opátrzone/ z ſtrony cżęſtego
4:
duſze moiey/ boiáźnią twą przeráżenia/
5:
álbo miłośćią twoią Boſką pobudze=
6:
nia: niechay będźie ſtrażą dźienną y no=
7:
cną obtocżone/ z ſtrony wiekuiſtego dźi=
8:
śieyſzey łáſki twoiey záchowánia. przez
9:
pomoc y obronę twoię/ y modlitwę w=
10:
ſzyſtkich Swiętych twoich. Amen. III.
11:
V
Cżćiłeś mię dźiś naſzcżodrobliwſzy/
12:
Pánie Iezu Chryſte/ tą po wielkiey
13:
cżęśći łáſką/ ktorą y przenadoſtoynieyſzą
14:
Pánnę y Mátkę twoię Máryą/ kiedyś
15:
ſię w iey Pánienſkim żywoćie cudow=
16:
nym y niedośćigłym obycżáiem záwárł.
Luc: 1.

17:
Ty tedy nieprzebrány w miłośierdźiu
18:
Boże/ á w cudách podobnego nie má=
19:
iący Pánie/ ktory tenże prawdźiwie ie=
20:
ſteś w tym naświętſzym Sákrámenćie/
21:
ktoryś z Bogá Oycá przedwiecżnie/ á z
22:
niepokaláney Pánny docżeśnie vrodzo=
23:
ny z ludźmi dźiwnie y łáſkáwie trzydźie=
24:
śći lat y pułcżwártá przebywáć y mie=
25:
ſzkáć racżył ná świećie/ day mi cżąſtkę
przyna=


strona: 233

233.Po przyięćiu.
1:
przynaniey iáką/ niezlicżonych cnot y
2:
dárow tey świętey Pánny: á oſobliwie
3:
wiecżne tey łáſki nieoſzácowáney zácho=
4:
wánie/ obłudnego świátá tego y rzecży
5:
iego/ przykłádem ieſt/ ſerdecżne wzgár=
6:
dzenie/ niebieſkiey ſzcżęśliwośći y chwa=
7:
ły gorące zámiłowánie/ vſtáwicżne á
8:
znácżne w cnotách rozmáitych/ pokory
9:
głębokiey/ cżyſtośći ſtanowi memu przy
10:
ſtoyney/ ćierpilwośći mężney/ wdźięcż=
11:
nośći dobrodźieyſtw twoich nieodmien
12:
ney/ y inſzych podobnych/ poſtępowá=
13:
nie/ y w nich do końcá ſtátecżne wytr=
14:
wánie. Przez przycżynę teyże naświęt=
15:
ſzey mátki twoiey/ y Pánny przed poro=
16:
dzeniem/ przy porodzeniu/ y po porodze=
17:
niu cżyſtey. Amen.IIII.
18:
O
Naſłodſzy IEzu/ nie puſzcżę ćię zá=
19:
prawdę/ iáko Iákob Pátryárchá
20:
Anyołá
Gen: 32.
(odpuść śmiáłośći moiey/ kto=
21:
rey mi nieogárniona dobrotliwość two
22:
iá dodáie) áż mię dźiś iákim błogoſłá=
23:
wieńſtwem miłośćiwie opátrzyć bę=
24:
dźieſz racżył. Schodźi mi ná pokorze/
25:
ſchodźi ná ćichośći/ ſchodźi ná ćierpli=
P 5wośći/


strona: 234

234.Modlitwy
1:
wośći/ vprzeymym nabożeńſtwie/ wz=
2:
gárdźie mizernego świátá tego/ y go=
3:
rącey twoiey miłośći. Oto ták cżęſto ći=
4:
ſnę ſię do ćiebie; á ták rzadko z wznie=
5:
ceniem ogniá miłośći twoiey/ y przy=
6:
mnożeniem nabożeńſtwá práwego od=
7:
chodzę od ćiebie. Z mánny niebieſkiey
8:
ſmáku roſkoſznego cżęſto nie cżuię: ſchy=
9:
lam ſię z niezwyćiężonym onym Sám=
10:
ſonem/ y Ionátą Krolewicem do du=
11:
chownego miodu/ Anyołom ſámym y
12:
niebieſkim duchom bárzo przyięmnego:
Iudic: 13. 1. Reg: 14.

13:
á wżdy ták rzadko doświadcżam w ſer=
14:
cu ſwym ſłodkośći iego. karmię ſię cżę=
15:
ſto onym v Zácháryaſzá Proroká opo=
16:
wiedźiánym zbożem wybránych two=
17:
ich/ y pośilam ſię winem/ iáko tenże
18:
mowi/ pánny rodzącym:
Zach: 9.
á wżdy o Pá=
19:
nie BOże náſz/ iáko ćięſzki w duchow=
20:
nych rzecżách głod moy? iáko wielka o=
21:
źiębłość moiá? iáka do świeckich már=
22:
nośći ſkłonność moiá? iákie przeſzkody
23:
do záchowánia świętey cżyſtośći/ y Ch=
24:
rześćijáńſkiey niewinnośći? Rátuy mię
25:
o dobrotliwy IEzu/ Boże y Pánie moy.
26:
Bądź mi IEzu Pánie/ Iezuſem: bądź
27:
lekárzem/ bądź y zbáwićielem. nie dopu=
ſzcżay/ áby


strona: 235

235.Po przyięćiu.
1:
ſzcżay/ áby mi to ták cżęſte vżywánie/
2:
wiekuiſte potępienie/ y łáſki twey náru=
3:
ſzenie iednáło: ále áby rácżey mię z tobą
4:
ziednocżonego/ pámiątką twoią vćie=
5:
ſzonego/ ná duſzy roſkoſznym pokármem
6:
poſilonego/ od grzechow ocżyśćionego/
7:
obecnośćią twą Boſką/ y vdźieleniem
8:
łáſki twoiey poświęconego/ od pokus
9:
obronionego/ rozlicżnych przygod tego
10:
świátá vchowánego/ w łáſce twoiey v=
11:
twierdzonego y rozmnożonego/ do wie=
12:
kuiſtych rádośći gotowáło.
Możeſz miánowićie prośić o co/ według cżáſu y potrzeby.
Nie puſzcżę
13:
ćię Pánie IEzu/ áż mi daſz nowe dniá
14:
dźiśieyſzego/ iáko S. Iákobowi Pátry=
15:
árſze/ twoie błogoſłáwieńſtwo/ nową
16:
poćiechę/ nowe ku temu nachwálebniey
17:
ſzemu Sakrámentowi/ y gorzkiey męce
18:
twoiey nabożeńſtwo/ nowe do poſtęp=
19:
kow w cnotách Chrześćijáńſkich ſerce/
20:
y nową pomoc y rátunek. Zmiłuy ſię
21:
Pánie: IEzu Pánie rácż być miłośćiw
22:
mnie grzeſznemu. Amen.V.
23:
W
Ypráwiłem dniá dźiśieyſzego do
24:
ćiebie/ o wiekuiſty Krolu niebá y
25:
źiemie/ Pánie IEzu Chryſte/ z onym
Pogáńſkim


strona: 236

236.Modlitwy.
Mat: 8.
1:
Pogáńſkim rotmiſtrzem/ od ćiebie dla
2:
wiáry pochwalonym/ iákiekolwiek po=
3:
ſły rownego nabożeńſtwá mego/ y nie=
4:
godney modlitwy moiey. Rácżże zle=
5:
cżyć/ przedźiwny cudotworco/ ruſzoną
6:
powietrzem rozlicżnych namiętnośći/
7:
y do grzechow ſkłonnośći/ grzeſzną du=
8:
ſzę moię. Amen.
Luc: 19.

9:
S
Tánąłem dźiś przed tobą z onym po
10:
kutuiącym Arcycelnikiem Zácheuſzem/
11:
o pełny niewycżerpánego miłośierdźia
12:
BOże/ Pánie IEzu Chryſte. Rácżże
13:
mię vćieſzyć/ weſołym onym głoſem two
14:
im: Dźiś ſię ſpráwiło zbáwienie domo=
15:
wi temu. Pewienem z łáſki Boſkiey
16:
twoiey/ grzeſzny cżłowiek/ wiekuiſtego
17:
zbáwienia/ kiedy mi nie odeymieſz w
18:
fráſunkách y pokuſách moich/ potężne=
19:
go y prędkiego twego obronienia/ y ſam
20:
mię pobudzáć y przywodźić będźieſz ra=
21:
cżył/ do znácżnego w cnotách rozmái=
22:
tych poſtąpienia. Amen.
Mat: 15.

23:
S
Táwiłem ſię dźiś ocżom ſpániáłego
24:
Máieſtatu twego/ z oną Chánáneyſką
25:
niewiáſtą/ o przedźiwny duſz ludzkich
26:
miłośniku/ y pomocniku/ Pánie IEzu
27:
Chryſte. Zmiłuy ſię nád grzeſzną duſzą.
moią/


strona: 237

237.Po przyięćiu.
1:
moią/ pokuſámi rozlicżnemi záfráſo=
2:
wáną/ y od nieprzyiaćioł moich/ świá=
3:
tá/ ćiáłá/ y cżártá/ cżęſto y nędznie vtra=
4:
pioną. Niechay ſpádnie z ſtołu twego
5:
niebieſkiego/ mnie grzeſznemu ſtworze=
6:
niu twemu/ á práwie iákoby ſzcżęnięćiu
7:
twemu/ iáka odrobiná poćiechy twoiey/
8:
y miłośierney obrony twoiey. Amen.
Luc: 2.

9:
O
Glądáły dniá dźiſieyſzego ocży mo=
10:
ie/ z Symeonem/ wiernym ſługą two=
11:
im/ ćiebie Pánie IEzu Chryſte/ zbáwi=
12:
ćielá mego/ świátłość narodu Pogáń=
13:
ſkiego/ á chwałę ludu Izráelſkiego.
14:
Odpuść y odeśli ſługę twego w pokoiu.
15:
Odpuść mi grzechy/ oddal pokuſy/ przy=
16:
cżyń łáſki/ doday przy śmierći pomocy/
17:
przyimi nákoniec cżáſu ſwego grzeſzną
18:
duſzę moię/ do wiekuiſtey chwały. A.
19:
W
Szedłeś dźiś do nikcżemnego miá
20:
ſtecżká duſze y ćiáłá mego/ o nawdźię=
21:
cżnieyſzy gośćiu wiernych twoich/ Pá=
22:
nie IEzu Chryſte/ iáko do miáſtecżká
23:
Marty y Mágdáleny/ ſłużebnic twych.
Luc: 10.

24:
Náucż mię ſzukáć cżąſtki dobrey/ z Mar
25:
tą świętą/ żywotá prácowitego: y lep=
26:
ſzey/ z Máryą Mágdáleną/ żywotá Bo=
27:
gomyślnego: á po náleźieniu iey/ day
vkochánie


strona: 238

238.Modlitwy
1:
vkochánie w niey/ y ſtátecżne przy niey
2:
do śmierći wytrwánie. Amen.
3:
Z
Aprośiłem ćię dźiś/ przedwiecżny z=
4:
báwićielu y odkupićielu narodu ludzkie
5:
go/ Pánie IEzu Chryſte/ grzeſzny cżło=
6:
wiek/ z onym pokutuiącym mytnikiem/
7:
á potym Apoſtołem twoim/ Máttheu=
8:
ſzem/ do bláhego przybytku y mieſzkánia
9:
mego/ vpadkom podległego.
Matth: 9.
Niechay
10:
zábrzmią w vſzách moich vćieſzne one
11:
ſłowá twoie: Nie przyſzedłem wzywáć
12:
ſpráwiedliwych/ ále grzeſznych do po=
13:
kuty. Niech zmiękcży opocżyſte/ y do
14:
ſkruchy trudne ſerce moie/ kruſząca o=
15:
poki kreẃ twoiá: ktorą dźiś/ z świętym
16:
ćiáłem twoim/ ieſt poświęcona y pośi=
17:
lona duſzá moiá. Day mi zá grzechy mo=
18:
ie ſerdecżny płácż y żáłowánie/ day znich
19:
tákie powſtánie/ áby do nich kiedykol=
20:
wiek nie przydáło mi ſię nieſzcżęſne iákie
21:
wracánie. Amen.
22:
N
Awiedźiłem w ten/ weſoły duſzy mo
23:
iey/ dźień (Może Swięto miánowáć/ ieſli ieſt
24:
iákie ná ten cżás/ tákże też y dzien Niedzielny)
25:
z onemi trzemá wſchodnemi Mędrcá=
26:
mi y Krolmi/
Matth: 2.
o nieśmiertelny Krolu/ y
27:
nád wſzyſtkimi pánuiącymi/ páńſtwo
rośćiągáią=


strona: 239

239.Po przyięćiu.
1:
rośćiągáiący Pánie/ Iezu Chryſte/ du=
2:
chowny żłob ołtarzá twego: y przynio=
3:
ſłemći iákiekolwiek vpominki/ iáko pra
4:
wdźiwemu Bogu/ y práwemu cżłowie=
5:
kowi/ y nawyżſzemu á wiekuiſtemu Ká=
6:
płanowi/ Złoto ſtátecżney wiáry o tym
7:
chwálebnym Sákrámenćie/ Mirrhę o=
8:
cżyśćionego przez pokutę ſumnienia/ y
9:
Kádźidło ſłábego y niedoſkonáłego na=
10:
bożeńſtwá mego. Rácż weyźrzeć łáſká=
11:
wym okiem/ miłośierdźia twego/ ná
12:
mię grzeſznego cżłowieká/ potomká A=
13:
dámoweo/ na tym świećie pielgrzymu=
14:
iącego/ á niebieſkieo onego miáſtá tweo
15:
duchownego Bethleem/ wiárą/ y vcżyn
16:
kámi dobremi iákożkolwiek ſzukáiąceo.
17:
Rácż przyiąć wdźięcżnie/ y te máłe po=
18:
dárki moie przerzecżone/ z powinnȳ po=
19:
kłonem/ y wyznániem prawdźiweo Bo=
20:
ſtwá y Cżłowiecżeńſtwá twego/ w tey
21:
świątośći iſtotnie będącego/ tobie od=
22:
dáne. Niechayże ſię też/ zá pomocą łáſki
23:
twoiey/ inſzym gośćińcem do niebieſkiey
24:
oycżyzny wracam: nie ćiáłu ſkáźitelne=
25:
mu/ áni świátu obłudnemu/ áni dyabłu
26:
przeklętemu/ ále tobie/ Pánu/ ſtworzy=
27:
ćielowi/ odkupićielowi/ á potym y ſę=
dźiemu


strona: 240

240.Modlitwy
1:
dźie mu memu/ ſłużąc/ w świątobliwo=
2:
śći/ y ſpráwiedliwośći/ przez wſzyſtkie
3:
dni żywotá mego:
Luc: 1.
áż do onych niebie=
4:
ſkich twoich nieſkáźitelnych páłacow/ y
5:
wiekiem nieokreſzonego błogoſłáwień=
6:
ſtwá y rádośći/ będę/ z miłośierdźia twe
7:
go/ przypuſzcżony: gdźie ty z Oycem/ y
8:
z Duchem świętym kroluieſz wiecżnie/
9:
Bog ná cżáſy niezámierzone błogoſłá=
10:
wiony. Amen. VI.
11:
O
Namiłośiernieyſzy Pánie IEzu/
12:
zoſtańże zemną: boć ſię iuż ducho=
13:
wny wiecżor przybliża.
Luc: vlt.
Doświádcży=
14:
łem tego Pánie/ żeć to y mnie cżęſto po=
15:
tyka/ co on wierny ſługá twoy Iob w=
16:
ſpomina/ o káżdym cżłowieku mowiąc:
17:
náwiedzaſz go nád świtániem/ á wnet=
18:
że go doświadcżaſz.
Iob 7.
Cżev P. Bog poćiechy cżáſem odeymuie.
Bo niechceſz áby=
19:
ſmy tu vſtáwicżnemi poćiechámi opły=
20:
wáli: dla tego ábyſmy płácżliwego pá=
21:
dołu świátá tego/ zá niebieſki ray ſobie
22:
niepocżytáli/ y ábyſmy nie naięmnikámi
23:
v ćiebie/ ále ſynámi byli/ y ábyſmy gorną
24:
myſlą vnieśieni/ do vtráty nieoſzácowá
25:
ney zapłáty/ zá rowne prace náſze/ nie
26:
byli przywiedźieni. Przetoż po ſłodkich
twoich


strona: 241

241.Po przyięćiu.
1:
twoich y vćieſznych teráznieyſzych po=
2:
ćiechách/ ſpodźiewam ſię prędkiego do=
3:
świadcżenia twego. po doſtąpieniu ták
4:
wielkich ſkárbow/ obawiam ſię łáko=
5:
mych y okrutnych duchownych zboy=
6:
cow. Bądźże wiecżnie zemną/ IEzu
7:
miłośćiwy/ mieſzkayże wiekuiśćie we
8:
mnie/ IEzu niewypowiedźiánym oby=
9:
cżáiem dobrotliwy. nie opuſzcżayże mię/
10:
nie odſtępuyże odemnie Iezu/ w poká=
11:
zowániu łáſki twey nędznym ludźiom/
12:
y dodawániu rátunku twego mizernȳ
13:
Adámowym potomkom y wygnáńcom
14:
dźiwnie miłośierny y ſzcżodrobliwy.
Pſal: 37. Pſal: 12.
Nie
15:
dopuſzcżay ná mię zdrzymánia álbo ſnu
16:
śmierći: nie ćieſz głownego nieprzyia=
17:
ćielá mego cżártá rádośćią táką y wy=
18:
krzykániem: otom go podbił pod moc
19:
ſwoię: otom z przyiaćielá Chryſtuſowe=
20:
go vcżynił więźniá piekielnego. Pánie
21:
Iezu pokwáp ſię ná porátowánie moie
22:
w pokuſzeniu/ dopomoż mi Pánie Iezu
23:
w pośliźnieniu. Pátrz Pánie IEzu z
24:
wyſokiego niebá/ ná mnie mizernego
25:
cżłowieká z nieprzyiaćioły walcżącego:
26:
rátuy/ odpor im dáiącego: piśilay y v=
27:
twierdzay ſerce trácącego/ álbo ná v=
Qſtąpie=


strona: 242

242.Modlitwy
1:
ſtąpienie z plácu/ iákożkolwiek myślą
2:
ſię zánoſzącego: rácż nákoniec P. Iezu
3:
Chryſte/ y łáſką twoią opátrzyć/ y po=
4:
tym koroną chwały y nieśmiertelnośći
5:
ozdobić ſługę twego/ zá pomocą twoią/
6:
cżęſte tryumphy y zwyćięſtwá z nieprzy=
7:
iaćioł ſwoich odnoſzącego. Przez zaſłu=
8:
gi niepokalánego żywotá/ y okrutney
9:
śmierći twoiey/ ná ktorą przy tym vży=
10:
wániu wſpominamy: przez ten nachwá
11:
lebnieyſzy Sákráment Ciáłá y Krwie
12:
twoiey/ w ktorym Boſtwu y Cżłowie=
13:
cżeńſtwu twemu/ przedźiwnȳ/ ále nam
14:
pożytecżnym obycżáiem zákrytemu/ po=
15:
winną cżeść y chwałę oddawamy: y
16:
przez przycżynę y zaſługi przenaświęt=
17:
ſzey mátki twoiey wiekuiſtey P. Máryey
18:
y wſzyſtkich S. wybránych twoich. A.
19:
Zámknienie nabożeńſtwá w dźień
20:
vżywánia naświętſzeo Sákrámentu.
21:
PIERVVSZE.
Z Rzym: Mſzałá po więtſzey cżęśći

22:
O
Pánie Iezu Chryſte/ rácżże nam to
23:
dáć/ ábyſmy wiekuiſtym onym y ro=
24:
ſkoſznym ná twarz twoię poglądániem
25:
byli náſyceni/ ktorzy dniá dźiśieyſzego/
26:
docżeśnym vżywániem/ nadrożſzeoćiá=
łá y krwie


strona: 243

243.Po przyięćiu.
1:
łá y krwie twoiey/ ieſteſmy oświeceni/ z=
2:
bogácżeni/ pośileni/ y vweſeleni. ktory ży
3:
wieſz y kroluieſz ná wieki wiekow. A.
4:
DRVGIE.
Z Hortuloſow ſtárych.

5:
O
Nałáſkáwſzy P. Iezu Chryſte/ rácż=
6:
że weyźrzeć ná mię niegodnego ſłu
7:
gę twego/ ocżymá miłośierdźia twoieo/
8:
ktoremiś poźrzał ná Piotrá w śieni Kái
9:
faſzowey/ y ná Mágdáleną w domu Li=
10:
cemiernikowym/ y ná Lotrá ná drzewie
11:
krzyżowym.
Luc: 22. Luc: 7. Luc: 23.
A day mi to/ żebym z Pio=
12:
trem zá grzechy moie przyſtoynie płá=
13:
kał/ á z Mágdáleną doſkonále ćiebie mi
14:
łował/ á z Lotrem w niebieſkim Ráiu
15:
ná wieki ná twarz twoię poglądał. A.
16:
NAVKA.
17:
M
Ożeſz tegoż dniá ná rozcżytániu męki Páń=
18:
ſkiey (ktorąć rozdźiał piąty záraz przełoży)
19:
zábáwić ſię nieco. Zwłaſzcżá iż ten Sákráment/
20:
ma być wznowieniem śmierći Páná Iezuſowey/
21:
iáko ćię y ſam Pan/ y Apoſtoł iego vpomina.
Luc: 22. 1. Cor: 11.

22:
Możeſz też y zá dobrodźieyſtwá rozlicżne dźięko=
23:
wáć/ bądź poránu/ bądź po obiedźie: iáko ćię w
24:
oſmym rozdźiale náucżą. A to nabożeńſtwo/ ſtá=
25:
nieć zá ono Apoſtolſkie wyſzćie z Pánem ná gorę
26:
Oliwną po wiecżerzy oſtátecżney.
Matt: 26.
Máią w dźień
27:
vżywánia tego naświętſzego Sákrámentu/ mie=
28:
śce/ wſzytkie modlitwy/ ktore ſię w dźień Boże=
29:
go Ciáłá położą/ w rozdźiale ſzoſtym.
Q 2Przeſtrogi


strona: 244

244.Modlitwy
1:
Przeſtrogi y poćiechy/ dla
2:
tych oſobliwie położone/ ktorzy
3:
cżęſto naświętſzego Sákrámentu
4:
Ciáłá y Krwie Páńſkiey vżywáią.
I. Nieprzyſtoi kommunikowáć bez przygotowánia.

5:
N
A te niebieſkie y Anyelſkie práwie gody/ nie
6:
przyſtoi żadnemu/ by też nacżęśćiey tey nay=
7:
drożſzey świątośći vżywał/ iść/ bez iákiegokolwiek
8:
przygotowánia. Bo ácżkolwiek mogłby ſię o nie=
9:
łáſkę Bożą/ y wiekuiſte potępienie/ táki cżłowiek
10:
nie przypráwić/ ktoryby nie cżuiąc ná ſię grzechu
11:
śmiertelnego/ bez przygotowánia do ſtołu Páń=
12:
ſkiego przyſtąpił: zwłaſzcżá/ że y niemowlętom/ y
13:
dźiećiom przedtym ten Sákráment dawano/ iáko
14:
o tym cżytamy v S. Dyonizyuſzá/ vcżniá S. Pá=
15:
włá cap: 2. et 7. Eccle: Hier. y v ſtárowiecżnego
16:
onego Doktorá Cypryaná Serm: de lapſis. wſzá=
17:
koż iednák nowey łáſki BOżey poſpolićie nie
18:
bierze/ kto ſię do niey znowu gotuie: cżego y z
19:
piſmá świętego dowieść nie trudno/ Act: 2. Apo=
20:
cal: 3. Iſa: 66. A daymy to/ żeby y ſámo ono z
21:
Pánem Iezuſem ziednocżenie/ y oboiey nátury ie=
22:
go vcżeſtnictwo/ cżłowieká tę świątość przyimu=
23:
iącego/ łáſki domieſzcżáło; przedſię iednák zá rzecż
24:
pewną tu mieć mamy/ że táki cżłowiek wietſząby
25:
był łáſkę BOżą otrzymał/ gdyby ſię był lepiey y
26:
pilniey do tego Sákrámentu gotował.
2. Cor: 9.
Abowiem
27:
kto ſkąpo śieie/ ſkąpo żnie/ iáko mowi S. Páweł.
28:
y hoynie ten/ á w ſzáfowániu ſkárbow ſwych dźi=
29:
wnie mądry/ niebá y źiemie Krol/ iednemu dáie
30:
pięć tálentow/ drugiemu dwá/ trzećiemu ieden/
káżdemu/


strona: 245

245.Po przyięćiu.
1:
káżdemu/ iáko ś. Máttheuſz wſpomina/
Matt: 25.
według
2:
śiły iego. to ieſt/ iáko S. Thomaſz/ Anyelſki on
3:
Kośćiołá Bożego Doktor w kśięgách ſwych wy=
4:
łożył/ według przygotowánia iego. Stąd też ro=
5:
zmáite náydiem v świętych onych Oycow/ vcży=
6:
ćielow y Doktorow náſzych/ modlitwy/ ktoremi
7:
ſię ſámi/ ácż okazáłey cnoty mężowie/ do tey świą=
8:
tośći prácowićie gotowáli. á miánowićie v S.
9:
Ambrożego ante Miſſam. Chryzoſtomá/ Bázyle=
10:
go/ Dámáſcená in orat: veter: Græc. Anzelmá ca=
11:
pi: 11. Manual. y inſzych. y owſzem y v ſámych A=
12:
poſtołow/ iáko v S. Iákubá mnieyſzego w Li=
13:
turgiey/ álbo Mſzey iego. Stąd y w zakonie ſtá=
14:
rym/ Aaronowi/ y ſynom iego śmierćią zágrożo=
15:
no/ ieſliby kiedy śmiał do ołtarzá/ ná oddánie o=
16:
gniſtey ofiáry przyſtąpić/
Exo: 30.
nog y ręku ſwych w mie
17:
dźiáney wánnie/ ná to w przybytku Páńſkim ná=
18:
gotowáney/ nie vmywſzy. Stąd y Dawidá y
19:
dwor iego pierwey o cżyſtość w małżeńſtwie ſpy=
20:
tano/ niżli mu chleby one ſtározakonne/ pokłádne=
21:
mi názwáne/ z ſtołu przybytku Páńſkiego/ wźięte/
22:
przez kápłáná Achimelechá/ w ręce podano.
1. Reg: 21. Exo: 25.
Y przy
23:
płáćił teo nagłą śmierćią ieden miedzy Zydy/ imie=
24:
niem Ozá/ ktory ſię vpornie/ y iáko Zydowſcy Ráb=
25:
binowie rozumieią/ z zmázániem małżeńſkim/ dot
26:
knął Arki Páńſkiey. iáko y miedzy báłwochwálcy
27:
Bethſámitámi/ pięćdźieſiąt tyſięcy z poſpoliteocżłe
28:
ká/ á śiedmdźieſiąt mężow/ z ludu celnieyſzego/ na
29:
gle poumieráło/
2. Reg: 6. 1. Reg: 6.
że/ álbo w ſkrzynię Páńſką záglą=
30:
dáli/ ábo ſię iey zwierzchu dwornie przypátrowáli.
II.

31:
Niechay żaden nie rozumie/ áby ſię kiedy ták
32:
godnie y przyſtoynie nágotowáć do tego Sákrá=
Q 3mentu


strona: 246

246.Modlitwy.
1:
mentu miał/ by ſię też nalepiey y nadłużey goto=
2:
wał/ iáko potrzebuie zacność y ſpániáłość zbáwi=
3:
ćielá náſzego/ w tey świątośći rzecżywiśćie będą=
4:
cego.
Przygotowánie wielmożnośći Páńſkiey godne/ nam niepodobne.
Nie bez przycżyny ſzoſtoſkrzydlni oni Se=
5:
ráphinowie Niebieſcy/ twarz y nogi Pánu temu
6:
ſkrzydłámi záſłániáią: bo to Izáiaſzowe mieśce/
7:
o náſzym odkupicielu S. Ian wyłożył.
Iſa: 6. Ioan: 12.
Nie dár=
8:
mo w Kośćiele mowił y Sálomon: Ieſli niebo/
9:
y niebioſá niebios ogárnąć ćię nie mogą: dáleko
10:
mniey dom ten.
3. Reg: 8.
Słuſznie y Rotmiſtrz on pogáń=
11:
ſki woła: Pánie nie ieſtem doſtoyny/ ábyś wſzedł
12:
pod przykryćie moie. Y Ian S. Chrzćićiel/ ma
13:
ſię zá niegodnego namnieyſzey poſługi iego.
Matth: 8. Ioan: 1.
Ták=
14:
że też y grzeſzna oná Mágdálená nie bez przycży=
15:
ny ocżom ſię iego ſtáwić nie śmie/ przy pokućie
16:
ſwey: iáko y Pogánká oná w krwáwey chorobie
17:
ſwey.
Luc: 7. Matth: 9
Wiemy dobrze co to zá pan: świádomi=
18:
ſmy dobrze y nikcżemnośći náſzey/ y w przygoto=
19:
wániu/ ná przyięćie gośćiá tákiego/ ſłábośći y o=
20:
źiębłośći náſzey. Ieſliż tedy/ z náuki piſmá Bo=
21:
żego/ ſámi z śiebie nie możemy nic pomyślić: y nie
22:
możemy wymowić (z ſercá) imieniá IEzus/ bez
23:
Duchá świętego/ pewnie tey więtſzey rzecży nie v=
24:
cżynimy doſyć/ bychmy ſię też/ iáko beſpiecżnie/
25:
ále prawdźiwie mowi on wierny ſługá BOży/
26:
Thomás Kempizyuſz/
2. Cor: 3. 1. Cor: 12. Lib: 4. de imi: Chr: cap: 2.
cáły rok do tey świąto=
27:
śći gotowáli; á o żadney inſzey rzecży nie myśli=
28:
li/ iedno o tey.
29:
Przygotowánie/ ktore do otrzymánia łáſki w
30:
tym Sákrámenćie záwártey/ nam ſłuży/ ná onych
31:
rzecżách należy/ ktore ſię ná pocżątku cżwartego
32:
rozdźiału położyły. Cżyniąc z ſwey ſtrony co mo=
III. Ná kthorym przy
żemy/


strona: 247

247.Po przyięćiu.
gotowániu doſyć Chrześćiáninowi.
1:
żemy/ bądźmy tego pewni/ iż dołoży y doſypie nie
2:
doſkonáłośći y niepotężnośći náſzey ten Pan/ kto=
3:
ry nas y zápraſza ná te gody/ y onemi gárdzą=
4:
cym/ śmierćią y żywotá ſtráceniem groźi.
Matt: 26.
Tákći
5:
przenaświętſzey Pánnie Máryey/ ſwey podłośći z
6:
ſtrony pocżęcia Syná BOżego nie zápomináią=
7:
cey/ Duchá S. rátunek/ y mocy nawyżſzego zaſło=
8:
nę obiecano.
Ioan: 6. Luc: 1.
Ták y chwálebnego męcżenniká y
9:
Proroká Izáiáſzá/ ná vſtá ſwe zmázáne/ y rozgła=
10:
ſzánia Páńſkich táiemnic niegodne/ żáłoſnie ſię v=
11:
ſkarżáiącego/
Iſa: 6.
zeſłániem Anyołá iednego z Será=
12:
phinow/ ogniſtym wąglem kleſzcżámiz ołtarzá w=
13:
źiętym/ wárgi iego przecżyśćiáiącego/ vćieſzono.
Troiáka godność kommunikuiących.

14:
Dobrze tedy práwowierni Kośćiołá Bożego Do=
15:
ktorowie/ troiáką godność z ſtrony tey świątośći
16:
w ſtworzeniu rozumnym vpátruią. Iednę/ kto=
17:
raby z zacnośćią y godnośćią Páńſką zrownáłá:
18:
á tá y ſámym Anyołom ieſt niepodobna. Drugą/
19:
ktoraby w ſobie wſzelką cnot Chrześćijáńſkich do=
20:
ſkonáłość y znácżnie gorące nabożeńſtwo záwie=
21:
ráłá. A tá/ święta y dobra ieſt; ále ieſliby ná niey
22:
ludźiom ſchodźiło/ potępienia vżywáiącym tey ś=
23:
wiątośći/ nie iedna. Trzećią śrzednią/ ktora ſię
24:
wyżſzey trochę/ w tym rozdźiale wymálowáłá/ y
25:
piſmem świętym obiáśniłá. ná kárćie 185.
IIII.

26:
Nie miey ſobie Chrześćijáninie miły/ zá niego=
27:
dne vżywánie/ tego/ kiedy przy tym nabożeńſtwie/
28:
nie cżuieſz oney gorącośći ſercá/ ktoreybyś ſobie
29:
życżył/ y kiedy poćiechámi Boſkimi znácżnie nie
30:
opływaſz. Bo naprzod iáko ſię z cnotámi nie ro=
31:
dźimi/ ták też y z nabożeńſtwem/ y z poćiechámi:
32:
ktoremi Pan Bog ſzáfuie/ iáko chce/ y iáko nam
Q 4potrzebá.


strona: 248

248.Modlitwy
1:
potrzebá.
Co rozumieć o ſłábym nabożeńſtwie przed przjſtępowániem.
Potym pewna to/ że nie tylko Swięći
2:
Boży/ tákiey odmiánie w nabożeńſtwie podlegá=
3:
li/ iáko ſię to y o S. Iobie wyżſzey wſpomniáło/
4:
y o inſzych Swiętych/ piſmá pełno: ále y zbáwi=
5:
ćiel náſz/ dla poćiechy náſzey/ ná ten cżás/ gdy ś=
6:
wiátá wſzyſtkiego odkupienie ſkońcżyć y ſpráwić
7:
miał/ ták ſię dobrowolnie z tych poćiech zgołoćił/
8:
że y w ogroycu przy krwáwym poćie/ y trzy kroć
9:
vcżynioney modlitwie/ Anyołowi niebieſkiemu
10:
ćieſzyć ſię dopuśćił: y ná krzyżowym twárdym ło=
11:
żu/ on nam poćieſzny głos/ z Boſkich vſt ſwoich
12:
wypuśćił: Boże moy/ Boże moy/ cżemuś mię o=
13:
puśćił.
Luc: 22. Mat: 27.
A nád to/ wieſz to dobrze/ że ty do teo Páná
14:
nie idźieſz/ iedno áby zbogáćił vboſtwo twoie/ o=
15:
świećił ślepotę twoię/ pobudźił y rátował oźię=
16:
błość twoię. Przetoż miáſto zbytniey iákiey trwo=
17:
gi/ zdobądź ſię ná głęboką pokorę: á niedoſtátek
18:
oney gorącey miłośći Bożey/ nágradzay poniże=
19:
niem wielkim:
Luc: 18.
y z onym ślepym Hierychuntſkim/
20:
do Páná tym bárdźiey y głośniey o rátunek wołay/
21:
imći bárdźiey ſerce pſuie tłuſzcża przemijáiąca/ my=
22:
śli rozmáitych/ á zwłaſzcżá vważániem ſtruchlá=
23:
łym niegodnośći twoiey/ ſumnienie twoie rozry=
24:
wáiących. Pieſzcżone też to nabożeńſtwo/ y nie z
25:
ſynowſkiego/ ále z naiemnicżego ſercá pochodzą=
26:
ce/ ná ten cżás Pánu Bogu tylko ſłużyć/ kiedyć ná
27:
obfitych poćiechách iego nie ſchodźi. Miłuie do=
28:
bryſyn oycá/ y w ten cżás/ kiedy mu nic nie dáie
29:
álbo go też gromi/ y karze.
Mat: 20.
Aza nie wolno y w
30:
tym poćiech niebieſkich ſzáfunku cżynić Pánu Bo=
31:
gu náſzemu/ co ſię mu podoba? Azaſmy też záw=
32:
żdy tych poćiech iego wdźięcżni/ álbo onych go=
dni? cżyli


strona: 140, zam. 249

[140.]Po przyięćiu.
1:
dni? cżyli podobno ray mieć chcemy ná tym wy=
2:
gnániu? cżyli nagrody tu zá prace náſze ſzukamy/
3:
á nie w niebie/ po śmierći/ rácżey ſię iey ſpodźie=
4:
wáć mamy? Nákoniec bácżni Doktorowie/ ſłá=
5:
bego żołądká/ y ſchorzáłego zdrowia cżłeku/ y przez
6:
dźięki á gwałtem ieść każą. Ma też to y tu mieśce/
7:
ſwym obycżáiem. Wolno tedy będźie/ o tákie na=
8:
bożeńſtwo y gorącość ſercá/ P. Boga prośić. y o=
9:
wſzem dobra rzecż o nie ſię ſtáráć/ y ná nie ſię zdo=
10:
bywáć rozmyślániem/ rozmową/ cżytániem/ kazá=
11:
nia ſłuchániem/ modlitwą/ y inſzemi ſpoſoby. A
12:
ieſli ćię poćiechą ſwą miłośćiwie P. Bog obeśle/
13:
bądź wdźięcżen tego: ieſli ią odłoży/ y odwlecże/
14:
ſercá nie trácąc/ cżekay iey ćierpliwie/ y co dźień
15:
ná krzyże y doświadcżenia Boſkie ſię gotuy: á
16:
wiedz to/ z náuki wielebnego Thomáſzá Kempizy=
17:
uſzá/ że cżęſto P. Bog iedney godźiny dáie/ cżego/
18:
dla pewnych przycżyn/ przez niemáły cżás nie dáie.
Lib: 4. de imit: Chr.
V. Poćiechá ná trwogę o nie poſtępowániu w cnotách.

19:
Nie trwoż ſie y ná ten cżás/ kiedy zdaſz ſię ſo=
20:
bie/ po cżęſtym tego Sákrámentu vżywániu/ zná=
21:
cżnie w cnotách nie poſtępowáć.
Mar: 4.
Abowiem y ro=
22:
la/ iáko náucża zbáwićiel náſz/ nie záraz doſkonáły
23:
kłos rodźi: y źielone á ſurowe drwá/ długo ſię ſu=
24:
ſzyć muſzą/ y záraz ſię zápalić nie mogą. y po dłu=
25:
gim w pęćie śiedzeniu/ rzadko więźień bez iákiego
26:
vchrámowánia z wieże wychodźi. y po długiey
27:
chorobie/ nie záraz chory iáko ieleń wyſkákuie. y
28:
Meláncholicżnego cżłowieká/ nie zárázem w prá=
29:
wokrewnego y nalepſze potráwy y napoie odmie
30:
nią. y ku wielkim pieniądzom/ y naprácowitſzy
31:
kupiec/ nie záwżdy z trzaſkiem przychodźi. Trze=
32:
bá tedy y Chrześćijáninowi/ ktory ſię gwałtem
Q 5świátu


strona: 250

250.Modlitwy.
1:
świátu wydzieráć muśi/ á cżáſem też doſyć długo
2:
onemu ſłuży/ wielkiey prace/ y długiey. A wiedz
3:
też to pewnie/ ſługo Boży/ że ieſli po ták cżęſtym
4:
kommunikowániu/ ná duchowne vboſtwo nárze=
5:
kaſz: znácżnieyćiby ieſzcże ná cnotách ſchodziło/
6:
gdyby ſie to nabożeńſtwo święte opuśćiło. Lecż
7:
gdybyś z Chrześćijáńſką pokorą/ trochę w ſię
8:
weyźrzał/ pewienem ia tego/ że przez dźiwną moc
9:
tey przednieyſzey świątośći/ inakſzymbyś ſię teraz
10:
nálazł/ niżeliś był przed rokiem/ álbo trzemá.
11:
Doſyć dobrze y ten tylko w cnotách poſtępuie/ kto
12:
ry ſię grzechow śmiertelnych wiáruie/ á iákąkol=
13:
wiek ochotę y wolą do poſtępowánia w cnoćie/
14:
w ſobie cżuie. Nákoniec nápiſał ták/ bárzo mą=
15:
drze y poćieſznie/ święty Hieronym: Tá ieſt we
16:
wſzyſtkim ſámá doſkonáłość/ znáć do śiebie ſwo=
17:
ię niedoſkonáłość.
Epist: ad Theop.
VI.

18:
Nie trać y w ten cżás ſercá/ kiedyć álbo przed
19:
przyięćiem/ álbo przy ſámym przyięćiu/ álbo po
20:
przyięćiu tey świątośći/ pokuſy iákie dokucżáią/
21:
ieſzcżeć to nie przegrána. Bo nie tylko pokuſy/ ále
22:
y kácerſtwá o tym Sákrámenćie/ y zgorſzenia z
23:
niego/ zbáwićiel náſz/ po ſwym w niebo wſtąpie=
24:
niu/ więtſze niżli zá śmiertelnego żywotá ſwego/
25:
Káphárnáitom v Iáná S. opowiedźiał.
Ioan: 6.
Ktore
26:
herezye y obrazánia/ one ſzemránia Zydowſkie/ o=
27:
koło Mánny/ z nárzekániem y lámenty cżęſtymi
28:
złącżone/ nam bárzo dobrze figurowáły.
Num: 11. et 27.
A przy
29:
nabożeńſtwie/ áza to nowiná pokuſá? Ci ktorzy
30:
wtory Hierozolimſki Kośćioł budowáli/ nie bez
31:
wielkiey táiemnice/ iedną ręką robili/ á w drugiey
32:
miecż trzymáli.
2. Eſd: 4. Gene: 15.
Abráhám też Pátryárchá/ gdy
bydło


strona: 251

251.Po przyięćiu.
1:
bydło rozlicżne y ptáſtwo pewne/ Pánu Bogu o=
2:
fiárował/ wielka od ptáſtwá powietrznego prze=
3:
ſzkodę miał: á on przedſię ofiáry nie opuſzcżáiąc/
4:
ptáſtwo ná mięſo latáiące z pilnośćią odganiał.
5:
Toż y tu cżynić przyſtoi. Náoſtátek/ y ná ſáme
6:
Apoſtoły/ y po przyięćiu naświętſzego Sákrá=
7:
mentu/ w noc wielkopiątkową/ y trwogi/ y po=
8:
kuſy ták vderzyły/ że ie też cżęśćią o odſtąpienie/
9:
cżęśćią o záprzenie Páná ſwego przypráwiły.
Matt: 26.
Nie
10:
przepominayże tu oney przeſtrogi S. Bernárdá:
11:
de inter: do: cap: 14. Dyabelſki to/ powiáda/ v=
12:
rząd/ złym poduſzcżániem nam dokucżáć: á náſzá
13:
powinność/ ná te dopuſzcżánia/ nie zezwáláć. Bo
14:
ilekroć odpor im dawamy/ dyabłá zwyćiężamy/
15:
Anyoły vweſelamy/ Páná Bogá vwielbiamy.
VII. Dar Boży/ wiárá o tym Sákrámēćie.

16:
Miey to ſobie zá ieden oſobliwy dar Boży/
17:
ieſlić ná przyſtoyney/ o tym naychwálebnieyſzym
18:
Sákrámenćie/ wierze nie ſchodzi. Temu ſzcżęśćiu
19:
ſłużą one ſłowá náſzego zbáwićielá/ przy náuce o
20:
tey świątośći w Káphárnaum wymowione: Dla
21:
tegom wam powiedźiał/ iż żaden nie może przyść
22:
do mnie/ ieſli mu tego Oćiec moy nie da.
Ioan: 6.
Doſyć
23:
trudny ieſt ártykuł wiáry náſzey o nayświętſzey Troycy:
24:
trudny y o wćieleniu zbáwićielá náſzego:
25:
trudny y o tym przedźiwnym Sákrámenćie. Iá=
26:
ko tedy błogoſłáwionym Piotrá S. názwano/
27:
gdy wyznał Chryſtuſá Páná/ być Synem Bogá
28:
żywego:
Matt: 16.
y iáko Pánnie naświętſzey Máryey/ zá
29:
wielkie to błogoſłáwieńſtwo Elżbietá S. pocży=
30:
táłá/ iż vwierzyłá poſelſtwu y powieśći Anyel=
31:
ſkiey;
Luc: 1.
ták ſzcżęścia duchownego niemáłego doſtą=
32:
pił ktory namniey z plácu wyznánia práwowier=
nego o


strona: 252

252.Modlitwy
1:
nego o tym Sákrámenćie nie vſtąpił. Abowiem
2:
błogoſłáwieni ſą/ ktorzy nie widźieli/ á vwierzyli.
Ioan: 20.
VIII. O cżęſtjm przyimowániu Sákrámētu.

3:
Nie pokłáday ſobie/ proſzę/ lekce/ ſługo Boży/
4:
cżęſtego y nabożnego tey nadrożſzey świątośći v=
5:
żywánia. Pámiętay/ że y onę ſkáźitelną Mánnę/
6:
co dźień/ okrom Soboty/ zbierano/ ná zálecenie
7:
tego nabożeńſtwá.
Exo: 16.
Nie zápominay y tego/ że zá
8:
Apoſtolſkich cżáſow/ trwano (przez cżęſte vżywá=
9:
nie) ná łamániu chlebá.
Acto: 2
to ieſt/ iáko S. Augu=
10:
ſtyn wyłożył epiſt: ad Pauli. ſzáfowániu tego to
11:
Sákrámentu álbo Eucháryſtyey. Y byłá tá v=
12:
ſtáwá/ trzećiego po S. Pietrze/ nawyżſzego Bi=
13:
ſkupá y Męcżenniká Anákletá diſ: 2. cap: peracta.
14:
áby wſzyścy ołtarzá Páńſkiego ſłudzy/ tych cudo=
15:
wnych táiemnic/ po poświęceniu/ co dźień vcże=
16:
ſtnikámi ſię sſtawáli. ktore nabożeńſtwo ták po=
17:
tym wiernym Páńſkim wſzelkim zálecano/ że ie
18:
do vżywánia tego Sákrámentu/ ná káżdy tydźień
19:
pobudzano. iáko ſię to w kśięgách S. Auguſtyná
20:
epiſt: 118. y wielebnego Hieronymá ſup: Galat: 4.
21:
obácżyć może. A gdy nabożeńſtwo ſłábieć pocżę=
22:
ło/ trzy dni tylko do roku/ y S. Fábian Papież
23:
y męcżennik/ cżáſow Apoſtolſkich bliſki/ y Oyco=
24:
wie Koncylium Agáteńſkiego cap: 81. y Eliber=
25:
tyńſkiego de conſ: d. 2. náznácżyli. Co teraz z po=
26:
winnośći raz iedno po Láteráńſkim Koncylium
27:
bywa. Lecż my gdy o powſzedni chleb prośimy/
28:
záraz/ z náuki S. Cypryaná ſerm: de orat: Do. y
29:
Hieronymá contra Pelag. y Tertulianá lib: de ora.
30:
temiż ſłowy o ten Sákráment prośimy.
Luc: 11.
Dobrze=
31:
by tedy/ áby ſię ſpráwy náſze z tą prośbą zgadzá=
32:
ły/ y vcżynki z mową. Wiemy co zá nabożeńſtwo
w pier=


strona: 253

253.Po przyięćiu.
1:
w pierwſzych Chrześćijánách kwitnęło/ y do iákiey
2:
wzgárdy rzecży świáta tego/ á nákoniec y zdrowia
3:
ſwego przychodźili/ tym niebieſkim pokármem
4:
cżęſto karmieni y pośiláni. cżego y w Dźieiách A=
5:
poſtolſkich S. Lukaſz nie zámilcżał.
Acto: 2.
Moglibyſmy
6:
do wyſokich y okazáłych cnot przyść y my/ tą świą
7:
tośćią rátowáni.
Odpowiedź ná wymowki ludzkie.
A ieſli ſię niegodnośćią wyma=
8:
wiamy/ dobrze odpowiedźiał ná to S. Cyryllus
9:
Alexándryiſki Biſkup Lib: 4. in Ioan: cap: 17. że
10:
tym ſpoſobem nigdy do ſtołu Páńſkiego nie poy=
11:
dźiemy. boſmy záwżdy niegodni/ y záwżdy grze=
12:
ſzymy/ y o odpuſzcżenie win náſzych w Paćierzu
13:
prośimy.
Matt: 6.
Ieſli záś idźie o pracą; błogoſłáwiony
14:
to cżłowiek/ ktory zá rownym potem cżołá/ álbo
15:
ſercá ſwego/ doſtáie chlebá tego Anyelſkiego.
16:
Nie rozumiey/ áby zá przyięćie źiemſkiego gośćiá/
17:
niebem płáćić miano: á zá przyięćie kołácącego
18:
do drzwi twoich/ Syná Bożego/ zapłáty dáć nie
19:
miano.
Matt: 25. Apoc: 3.
Ieſli poſtow ſię lękaſz; dobrze cżyni/ kto
20:
ſię przez nie záwżdy gotuie; ále nie grzeſzy/ kto y
21:
bez nich/ kiedy powinnych nie máſz/ do tego Sá=
22:
krámentu przyſtępuie. gdyż żadney ná tákie do=
23:
browolne poſty obowiązki Boſkiey y Kośćielney
24:
nie máſz. okrom tego/ co od ſámych Apoſtołow
25:
mamy/ iáko o tym/ miedzy inſzemi/ vcżeń S. Pio=
26:
trá Klemens wſpomina epist: 2. że ná cżcżo/ to
27:
ieſt po pułnocy/ nic nie iadſzy áni piwſzy/ káżdy
28:
powinien tey świątośći vżywáć: wyiąwſzy gwał=
29:
towną y iuż práwie duſzę z ćiáłá wyćiſkáiącą cho=
30:
robę. iáko y tego Koncylium Wormácyeńſkie do=
31:
łożyło de conſ: d. 2. Ieſli záſię idźie o ludzkie po=
32:
ſądzánia y przymowki/ á kto kiedy wſzytkim do=
godźi?


strona: 254

254.Modlitwy
1:
godźi? Y poſtem Ianá S. y mnieyſzą w żyćiu o=
2:
ſtrośćią Zbáwićielá náſzego/ nie máło ſię Zydow
3:
obrażáło:
Luc: 7.
onego opętánym názywáiąc/ tego iá=
4:
wnogrzeſznikow przyiaćielem/ á iáko náſzy Pola=
5:
cy mowią/ łotrom brátem/ cżyniąc. o cżym Ewán=
6:
gelia święta świádcży. Ieſlić nákoniec domowe
7:
zabáwy przeſzkadzáią: áza to wielka/ raz w tydźień
8:
álbo w mięśiąc od nich ſię trochę oderwáć/ y my=
9:
śli ſwe vſpokoić? á przynamniey poránny cżás/
10:
dniá ktorego świętego/ ná to vſpokoienie obło=
11:
żyć? A też do tego Sárkámentu/ nie prace álbo
12:
zabáwy przeſzkadzáią (bo też y o powſzedni chleb
13:
ſtáráć ſię potrzebá) ále ſáme grzechy/ y to ieſzcże
14:
śmiertelne tylko. Dobrze też y ná te zabáwy/ iáko
15:
zarázy cżáſem ſumnienia ludzkiego/ y duchowne
16:
iákieś powietrza/ bráć iákie lekárſtwá/ y preſer=
17:
wátywy. ná co ſię pewnie zdobędźie/ ktory nád
18:
tym nabożeńſtwem trochę vśiędźie.
IX. Po przyięćiu pilney nád ſobą ſtraży potrzebá.

19:
Pámiętay y ná to nákoniec/ ábyś nie mnieyſzą
20:
ſtraż miał nád ſobą po przyięćiu/ niż przed przyię=
21:
ćiem tego cudow pełnego/ iáko to S. Chryzo=
22:
ſtom/ Cypryan/ y inſzy obacżyli/ Sákrámentu.
23:
Służą wſzyſtkim nam/ one Páná Iezuſowe ſło=
24:
wá/ po oſtátecżney wiecżerzy wymowione:
Matt: 26.
Cżuy=
25:
ćie/ y modlćie ſię/ ábyśćie nie weſzli w pokuſę. Ro=
26:
ſkazał y w zakonie ſtárym Pan Bog/ áby y Aaro=
27:
nowey Biſkupiey ſzáty dzwonkow z pomágrána=
28:
ty pomieſzánych brzęk ſłyſzány był/ nie tylko gdy
29:
wchodźił do świątnice/ ále y gdy z niey wycho=
30:
dźił.
Exo: 28.
Y máło ná tym/ iż kto ná wielkie ſkárby/
31:
álbo dobre zdrowie ſię zdobędźie/ ieſli onego nie
32:
záchowa. A nákoniec dobrze ieden Poetá nápi=
ſał: le=


strona: 155 zam. 255

[155.]Po przyięćiu.
1:
ſał: lepiey gośćiá nie przyimowáć/ niżli przyiąw=
2:
ſzy/ ſromotnie go z domu wyrugowáć. Trzymay=
3:
że ſię tu zbáwienney rády/ Apoſtolſkiego vcżenni=
4:
ká/ świętego Klemenſá lib: 8. const: Apost: ca: 22.
5:
ábyś po vżywániu tey niebieſkiey Mánny/ Pánu
6:
twemu zá tę łáſkę z ſercá podźiękował: bo tym
7:
tylko żebrak Pánu/ cżęſtowánie nágradza: á
8:
o łáſkę iáką Páná tego z pilnośćią pro=
9:
śił/ ták iáko ćię też wyżſzey w náu=
10:
kách y modlitwách tego rozdźia=
11:
łu náucżono. grafika
Rozdźie=


strona: 256

256.Modlitwy
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE PIATE.
3:
O gorzkiey á niewinney męce Pá=
4:
ná náſzego Iezuſá Chryſtuſá.grafika
5:
NAVKA.
Miłe ieſt Pánu męki ieo rozmyſlánie.

6:
K
To ſię w nabożne rozcżytánie męki Páńſkiey
7:
przyſtoynie wpráwi/ ten y Pánu Bogu rzecż
8:
miłą/ y ſobie bárzo pożytecżną vcżyni. Bo iż Pan
9:
Bog wdźięcżnie od ludźi przyimuie tákie nabożeń
10:
ſtwo/ nie z iedney ſię rzecży domyśliſz. Poznaſz to
11:
naprzod z onego proroctwá Zácháryaſzowego/ w
12:
ktorym ſamże P. Bog obiecuie Kośćiołowi ſwemu/
13:
iáko duchownemu Hieruzálem/ duchá łáſki y
14:
prośb rozlicżnych:
Zach: 12.
do ktorych ſkłonieni wierni ie=
go/ nád


strona: 257

257.o Męce Páńſkiey.
1:
go/ nád zábitem Meſſyaſzem (ktorego máło co
2:
potym Prorok do zábitego páſterzá przyrownał)
3:
mieli lámenty ták boleſne cżynić/ iákie cżyni mát=
4:
ká nád ſmierćią iedynego ſyná ſwego. Poznaſz z o=
5:
nego vpominánia/ ktore z Hieremiaſzowych Thre
6:
now wźięte/ poſpolićie Pánu náſzemu vkrzyżowá=
7:
nemu/ wykłádácże práwowierni piſmá S. ducho=
8:
wnym obycżáiem przypiſuią/ y wſzytek kośćioł ie
9:
w wielki Piątek śpiewa.
Thren: 1.
O wy wſzyścy/ ktorzyśćie
10:
ſię gośćińcem puśćili/ z pilnośćią ſię przypátrzćie
11:
y vważćie/ ieſli boleść ieſt ná świećie/ ktoraby
12:
zrownáłá z boleśćią moią. A máło
Thren: 3.
co potym v=
13:
pomina/ ábychmy pámiętáli miedzy inſzemi rze=
14:
cżámi/ ná vboſtwo y żołć iego. Poznaſz z przychyl=
15:
nośći Páná twego ku tym ktorzy rzewliwie męki
16:
iego żáłowáli/ iákoć to hiſtorya o Máryey Má=
17:
gdálenie/ y inſzych S. niewiáſtách w piſmie S.
18:
ná oko pokaże.
Mar: vlt. Ioan: 20. et 21.
Bo naprzod ſię Máryey Mágdá=
19:
lenie (Pánnę przecżyſtą mátkę iego ná ten cżás tu
20:
opuſzcżam) y niewiáſtom do grobu idącym po
21:
ſwym wielebnym zmartwychwſtániu vkazał/ y na
22:
cżęśćiey/ y nawięcey te ćieſzył/ ktorzy z żalem śmier
23:
ći iego vżywáli. Poznaſz nákoniec z przywileiow
24:
wielkich/ ktoremi cudowniepráwie obdárzono te/
25:
ktorzy w męce Páńſkiey oſobliwie ſię byli roſko=
26:
cháli. iáko S. Brygidy wdowy/ S. Fránćiſzká/
27:
S. Káthárzyny z Senny/ y inſzych nie máło.
Pożytki troiákie tego rozmyślánia.

28:
Ieſt też tá rzecż Chrześćijánom dźiwnie pożyte=
29:
cżna. Możeſz vprzeymy miłośniku Páná Iezuſá
30:
vkrzyżowánego/ te trzy znácżne pożytki odnieść z
31:
tego rozmyślánia: ktore odnośił Dawid z cżęſte=
32:
go ná Páná Bogá wſpominánia.
Pſal: 76.
vkochaſz ſię/
Rnáucżyſz


strona: 258

258.Modlitwy
1:
náucżyſz ſię/ y vſtánie duch twoy.
I. W męce Páńſkiey wznowienie figur.

2:
Vkochaſz ſię/ kiedyć mile męká Páńſka wznowi
3:
Ablá niewinnie zábitego: Noego ſromotnie ob=
4:
náżonego: Izááká pokornie drwá nioſącego: Io=
5:
zephá zdrádliwie záprzedánego: Iobá wrzodem
6:
ſzkárádym ſrodze oſzpeconego: Sámſoná okru=
7:
tnie związánego: Dawidá z gárdłem vćiekáiące=
8:
go: Micheaſzá iáwnie policżkowánego: Eli=
9:
zeuſzá nátrząſániem chłopięcym wielce zelżonego:
10:
Dánielá do iámy lwiey popędliwie wrzuconego:
11:
Ionaſzá w głębokość morſką żáłoſnie pogrążo=
12:
nego: Wężá nákoniec od Moyzeſzá nie bez cu=
13:
downych ſpraw y táiemnic záwieſzonego.
Gene: 4. 9. 22. 37. Iob 1. Iudic: 16. 1. Reg: 21. 3. Reg: vl.4. Reg: 2. Dan: 6. Ioan: 1. Num: 21.
Bo
14:
naprzednieyſze figury w męce Páńſkiey ſkutek y
15:
koniec ſwoy wźięły.
II. Rozmáite náuki z męki Páńſkiey.

16:
Náucżyſz ſię też niezmierney Boſkiey ku tobie
17:
miłośći/ ktorą roſpalony/ ſobie dla ćiebie nie fol=
18:
gował. Náucżyſz ſię ſurowey iego ſpráwiedliwo=
19:
ści/ ktorey nád źieloną gáłąſką ták ſrodze docho=
20:
dźił y dokázował. Náucżyſz ſię nieogárnioney ie=
21:
go mądrośći/ ktory táką wędę wynálazł/ ná tę ry=
22:
bę/ káżdemu ſrogą rybitwowy.
Rom: 8. Luc: 23. Iob 40. Apoc: 1.
Náucżyſz grzechu
23:
śmiertelnego ćięſzkośći. Bo Bog żywot dla omy=
24:
ćia grzechow náſzych ná krzyżu położył. Náucżyſz
25:
piekielnych mąk okrutnośći. Bo ieſliż tákie vdrę=
26:
cżenie/ y ták okrutną śmierć miał ćierpieć BOg/
27:
pierwey tu zá grzechy náſze przez trzydźieśći lat y
28:
pułcżwártá/ rozlicżnych trudow dobrowolnie vży
29:
wſzy: coż mniemaſz/ iáko ſą okrutne w ogniu śiár=
30:
cżánym/ piekielne od złych duchow kátowánia/ od
31:
ktorych ćię męką Syná Bożego (byś iedno ſam o
32:
to ſię ſtárał) wyſwobodzono.
Col: 2.
Náucżyſz niebieſkich
roſkoſzy


strona: 259

259.o Męce Páńſkiey.
1:
roſkoſzy nieoſzácowáney zacnośći.
Hebr: 10.
Bo drogoć ie
2:
názbyt kupiono/ gdy ie śmierćią Bogá prawdźi=
3:
wego/ Páná Iezuſá twego/ zápłácono.
III. Munſztuk ná grzechy wſzelkie/ Páńſka męká.

4:
Vſtánie nákoniec w tobie duch twoy: to ieſt/
5:
vſkromi ſię w tobie namiętność ćieleſna. Bo duch
6:
twoy/ pędem do márnośći świeckich od ſámego
7:
práwie dźiećińſtwá bieży: ále mu męká Páńſka wę
8:
dźidło pożytecżnie záłoży. Nie ták ćię łatwie vnie=
9:
śie pychá y gorna myśl/ kiedyć ſię ná pámięć przy=
10:
wiedźie Bog wielce poniżony. Nie chwyći ſię ćie=
11:
bie ták łatwiey łákomſtwo nienáſycone/ kiedy ná=
12:
giego IEzuſá w ſercu twym nadobnie ſobie wy=
13:
máluieſz. Wyrzecżeſz ſię wſzelkiey ćieleſney ſproſno=
14:
śći/ kiedy wſpomniſz á ono y dla niey/ y dla inſzey
15:
rozlicżney ſweywoley ludzkiey/ od wierzchu głowy
16:
áż do ſtopy nożney/ cżłonká zdrowego w Synu
17:
Bożym nie było. Vmorzy w tobie Męká Páńſká
18:
łácniuchno y przeklętą nienawiść/ kiedy ſię w niey
19:
dobrotliwey ſzcżodrobliwośći y ſzcżodrobliwey do
20:
brotliwośći Páná twego przypátrzyſz. A wo=
21:
dzow ná obżárſtwo y opilſtwo nie ták łatwie pod
22:
ległemu ſkáźie ćiáłu twemu popuśćiſz/ kiedy żołć y
23:
ocet/ y gorzkie dwá napoie (o ktorych maſz świá=
24:
dectwo S. Ewángeliſtow) Páná twego/ do ſercá
25:
z rozmyślániem przypuśćiſz.
Matt: 27. Mar: 15. Ioan: 19.
Więc y gniew nie ták
26:
ćię prędko y cżęſto palić będźie/ kiedy ná to tylko
27:
ſłowko Páná twego wſpomniſz/ ktorym vbłagał
28:
rozgniewánego Oycá ſwym głownym nieprzyia=
29:
ćiołom: Oycże/ odpuść im/ boć nie wiedzą co cży=
30:
nią.
Luc: 23.
Powſtánieſz nákoniec z oćiężáłego leniſtwá
31:
twego/ kiedy to ſobie w myśl dobrze wbijeſz/ że
32:
przez cáłe trzy godźiny/ y trochę więcey/ wiśiał
R 2Pan twoy


strona: 260

260.Modlitwy
1:
Pan twoy ná drzewie krzyżowym/ w fráſunku tro=
2:
ſkliwym/ w bolu nieznośnym/ po ſkátowániu ro=
3:
zlicżnym/ w vrągániu y nátrząſániu rozmáitym/ z
4:
dobrowolnym zgołoceniem/ y iákoby złupieniem
5:
ſámego ſiebie ze wſzytkich wnętrznych y zewnętrz=
6:
nych poćiech. To wiedząc/ mow z świętym Pá=
7:
włem beſpiecżnie:
1. Cor: 2.
miałem zá to/ żem miedzy wá=
8:
mi nic więcey nie vmiał/ iedno IEzuſá/ á tego
9:
vkrzyżowánego.
10:
Siedmioráki ſpoſob rozmyślá=
11:
nia Męki Páńſkiey.
Siedmioráki ſpoſob rozcżjtánia męki Páńſkiey.

12:
K
Rotko ále węzłowáto/ Bernárd ſwięty: ſerm:
13:
de paßi: Do. trzy rzecży w rozmyślániu męki
14:
Páńſkiey vważáć rádźi: to ieſt hiſtoryą y ſpráwę
15:
męki: ſpoſob znoſzenia onych niezmiernych bole=
16:
śći: á przycżynę ták wielkich Páná náſzego ćięſzko=
17:
śći. Te trzy rzecży ſzerzey y prośćiey tu przełoży=
18:
wſzy/ możeſz mieć/ nabożny Chrześćiáninie/ śiedm
19:
ſpoſobow rozmyślánia męki zbáwićielá twego.
I.

20:
Pierwſzy záwiera w ſobie podźiękowánie zá ták
21:
wielkie dobrodźieyſtwo. To cżynią Anyołowie
22:
święći w niebie/ gdy ták v Ianá S. mowią: Go=
23:
dny ieſt Báránek/ ktory zábity ieſt/ wźiąć (miedzy
24:
inſzymi rzecżámi) cżeść/ chwałę/ y błogoſłáwień=
25:
ſtwo.
Apoc: 5.
Bo też y ná Anyoły zlał ſię pożytek męki
26:
Páńſkiey:
Pſal: 109.
ktorych vpadki/ śmierćią iednorodne=
27:
go Syná Bożego nápráwiono: y dla przeyźrzáney
28:
od wieku śmierći Páná Iezuſowey/ w wielu rze=
29:
cżách dobrze im vcżyniono/ ktorych y Ian S. w
30:
kśięgách obiáwienia/ y Apoſtoł Páweł piſząc do
31:
Zydow dotknął/
Apoc: 12. Hebr: 2.
y Doktorowie Kośćielni doſyć o
tym iá=


strona: 261

261.o Męce Páńſkiey.
1:
tym iáwnie piſáli/ iáko Ambroży S. ſuper Eph: 4.
2:
y wielebny Hieronym ſuper Ephe: 1. Toż cżynią
3:
y inſzy wybráni Páńſcy/ w oney nieśmiertelney
4:
niebieſkiey ſzcżęśliwośći: ktorych dźiękowánie pe=
5:
wnemi ſłowy opiſał S. Ian Ewángeliſtá.
Apoc: 5.
Toż
6:
cżyni Kośćioł Boży co dźień/ przy chwálebney o=
7:
fierze Mſzey S. á bárzo ſłuſznie y przyſtoynie. A=
8:
bowiem pokazáłá ſię nam w męce Páńſkiey/ iáko
9:
S. Bernárd ſuper cant. náucża/ ſpráwá przykłá=
10:
du podobnego nie máiąca/ łáſká niezáſłużona/
11:
miłość niezmierna.
II.

12:
Wtory ma w ſobie vżáłowánie nád niewinno=
13:
śćią Páná náſzego/ ták ſrodze dla nas vmęcżone=
14:
go.
Matt: 27.
Vſkarża ſię Hieronym S. ſuper Matt. ná lu=
15:
dzką oźiębłość y niepilność/ iż wſzelkie práwie
16:
ſtworzenie/ żal nieiáko ſwoy przy śmierći Páńſkiey
17:
pokazáło/ iáko ſłońce/ źiemiá/ opoki/ kośćielna za=
18:
ſłoná/ y groby: á miedzy ludźmi tákich moc niezli=
19:
cżoną naydźieſz/ z ktorych nigdy żaden/ vżaleniem
20:
iákim niewinnośći Páná Iezuſowey nie bywa po
21:
ruſzony/ choćiaż dobrze wiedzą/ iż dla nich tenPan
22:
ieſt vmęcżony. Mieyże y ná tę drugą rzecż oko:
23:
bo y tákiego nabożeńſtwá Zácháryaſzowe proro=
24:
ctwo/ y Hieremiaſzowe Threny nie zámilcżáły.
Zach: 12. Thren: 1.
III.

25:
Trzeći do ſkruchy ſerdecżney zá grzechy wiedźie/
26:
ktore Páná náſzego o ták hániebną śmierć przy=
27:
práwiły. Bo przyſtoyna rzecż ieſt/ ábyſmy ſię w=
28:
żdy kiedy y z tey przycżyny ná ſkruchę zdobywáli:
29:
á z onemi Zydy/ ktorzy przy ześćiu Páná náſzego
30:
ſercá ſwe ſtrwożone/ ponurzyli w żalu/ w pierśi
31:
ſię vderzyli:
Luc: 23. Thren: 5.
ábo też y z Hieremiaſzem/ ták zawo=
R 3łáli:


strona: 262

262.Modlitwy
1:
łáli: Spádłá koroná z głowy náſzey/ ách biádá
2:
nam iżeſmy zgrzeſzyli.
IIII.

3:
Cżwarty/ potwierdzenie wiáry z nádźieią złą=
4:
cżoney podáie. bo iż Pan Iezus vkrzyżowány/ ieſt
5:
pocżątkiem y dokońcżeniem wiáry/ według náuki
6:
Páwłá S.
Hebr: 12.
á w męce Páńſkiey niezlicżone ſię figu=
7:
ry ſpełniły; możemy y z ſámey męki Páńſkiey wiá=
8:
rę náſzę o pewnym przyśćiu pożądánego onego
9:
Meſſyaſzá dobrze vgruntowáć. A zá tą wiárą/ ná=
10:
dźieiá vrośćie/ y o łáſce y o chwale tegoż Páná ná=
11:
ſzego/ ktory dla tego ná te niſkośći sſtąpił/ áby ká
12:
żdy z nas żywot miał: y owſzem obfićiey ieſzcże
13:
miał/ iáko ſamże v Ianá S. mowić racżył.
Ioan: 10.
V.

14:
Piąty w ſobie zámyka zádźiwowánie y zdumie=
15:
nie nád temi rzecżámi/ ktore ſię przy męce Páńſkiey
16:
ſtáły.
Zach: 13.
Bo miał być y ten cżás w Kośćiele Bożym/
17:
iáko nápiſał Zácháryaſz Prorok/ kiedy Páná zbá=
18:
wićielá náſzego pytáć miano: A coż to zá rány kto=
19:
re maſz w pośrzodku rąk twoich? A my ná ten
20:
cżás to pytánie odpráwimy/ kiedy ſię nabożnie v=
21:
ważániem pocżątku/ poſtępku y końcá męki Páná
22:
náſzego zábáwimy. Tám naydźieſz Chrześćijáni=
23:
nie śiedmioráką kąpiel ná omyćie grzechow two=
24:
ich: naydźieſz w iedney Boſkiey perſonie rzecży
25:
iákoby przećiwne/ ode dwu iego świętych nátur
26:
prawdźiwie płynące. Tám obacżyſz krewkość lu=
27:
dzką w Apoſtolech: obłudę y zdrádę w Iudaſzu:
28:
pochlepſtwo w ſłudze Annaſzowym: niewdźięcż=
29:
nośc w Zydźiech: zawiſną złość/ y potwarz cżęſtą
30:
w Biſkupiech: pierzchliwość y dworność świecką
31:
w Herodźie: lekkomyślność/ y nieſpráwiedliwość
32:
w Piłaćie: okrutność y łákomſtwo w káćiech: na=
bożeńſtwo


strona: 263

263.o Męce Páńſkiey.
1:
bożeńſtwo w pewnych białych głowách: dźiwny
2:
ſąd Páńſki ná krzyżowym trybunale w łotrách:
3:
cudá w opokách/ źiemi/ plánetách/ grobiech: mę=
4:
ſtwo ſpániále w żáłoſney oney Pánnie y Mátce
5:
Bożey Máryey/ pod krzyżem ſtoiącey/ bez nárze=
6:
kánia/ ręku záłámowánia/ włoſow tárgánia/ y
7:
inſzych znákow niećierpliwośći. Naydźieſz y in=
8:
nych rzecży dźiwnych moc niezmierną: miedzy kto=
9:
remi nie zápominay y tych/ ktoreć ſię wyżſzey w
10:
pożytkách krotko dotknęły.
Ioan: 19.
VI.

11:
Szoſty/ zámiłowánie Páná náſzego záleca: kto
12:
ry iż nas wielce vmiłował/ przeto żadney zgołá
13:
rzecży/ ktorąſmy mogli być porátowáni/ ozdobie=
14:
ni/ y zbogáceni/ dla nas nie żáłował.
Rom: 8.
Bo y Páweł
15:
S. ná mękę Páná ſwego/ trochę coś tylko do Rzy
16:
mian ná iednym mieścu wſpomniawſzy/ táką
17:
ſtąd miłośći BOſkiey pobudkę bierze/ że żadney
18:
rzecży ſtworzoney oderwáć ſię od miłośći Bożey/
19:
ktora ieſt w Pánie Iezuśie Chryſtuśie/ dopuśćić
20:
niechce. Zábrzmiał dawno w Kośćiele Bożym/ y
21:
on nabożny S. Bernárdá głos/ w iednym kazá=
22:
niu iego położony.
Bernard. ſup: Cant: ſer: 20.
Náde wſzytko cżyni mi ćię go=
23:
dnym miłośći/ o dobry Iezu/ kubek ktoryś pił (to
24:
ieſt) ſpráwá zbáwienia náſzego. Tá rzecż miłość
25:
náſzę koniecżnie ſobie przywłaſzcża: tá nabożeń=
26:
ſtwo w nas wdźięcżniey wznieca/ ſpráwiedliwiey
27:
wyćiąga/ mocniey wiąże/ y potężniey nas wzru=
28:
ſza. Ták S. Bernárd.
VII.

29:
Siodmy/ náśládowánie cnot IEzuſá miłego
30:
przekłáda: do ktorego cżęſto káżdego z nas wio=
31:
dą Swięći Apoſtołowie w liśćiech ſwoich.
Hebr: 12. 1. Petr: 4.
Tám
32:
naydźieſz ono ośmioro błogoſłáwieńſtwo/ ktore
R 4vcżniom


strona: 264

264.Modlitwy
1:
vcżniom ſwym ná gorze Pan twoy vſty ſwemi
2:
Boſkimi zálecał:
Matth: 5.
vboſtwo w duchu/ ćichość/
3:
płácż (o ktorym Páweł S. wſpomina) łáknienie
4:
y prágnienie ſpráwiedliwośći/ cżyſte á niepoka=
5:
láne ſerce/ do cżynienia pokoiu ſkłonność/ y wytr=
6:
wánie ćięſzkich ſtuſow rozlicżnego prześládowá=
7:
nia.
Hebr: 5.
Tám ſą wędźidłá wſzyſtkie grzechy: Tám
8:
ocukrowánie wſzelkiey prace twoiey/ vlżenie ćię=
9:
żaru/ poćiechá w fráſunkách/ vmocnienie w ſtru=
10:
chláłośći/ wzniecenie wſzelkiey pobożnośći. In
11:
ſumma, y krotko mowiąc/ gorcżycżne źiárno/ iáko
12:
náucża Euzebius Emiſſenus Homil: de nat: Dom.
13:
ieſt męká Páńſka:
Matt: 13.
ſámá w ſobie wzgárdzona/ ále
14:
w ſkutkách y pożytku nie prepłácona. Skarb nie
15:
oſzácowány/ ieſt męká zbáwićielá náſzego: ná rá=
16:
ny lekárſtwo/ płomień miłośći Bożey/ oſtátecżna
17:
grzeſznych vćiecżká/ oſobliwy rátunek/ kiedy ná
18:
mądrośći ſchodźi/ kiedy ſpráwiedliwośći nie sſtá=
19:
ie/ iáko ią rad názywa ná rozlicżnych mieyſcách
20:
S. Bernárd.
Bernard. ſup. Cant. ſer: 22.
Nákoniec/ morze niezbrodzone ieſt
21:
męká Páná IEzuſowá/ y krotkie zámknienie w=
22:
ſzelkiey Chrześćijáńſkiey doſkonáłośći. Te śiedm
23:
ſpoſobow rozmyślánia/ ábyś ſnádniey odprá=
24:
wił/ otoć záraz położą modlitwy/ po=
25:
wielkiey cżęśći teraz podáney
26:
náuce ſłużące. grafika

strona: 265

265.o Męce Páńſkiey.
1:
Modlitwy o Męce Pá=
2:
ná IEzuſowey.grafika
3:
Pozdrowienie wſzyſtkich cżęśći
4:
ćiáłá Páná Iezuſá vmęcżonego.
Z Rzym: godźin P. Máryey.

5:
B
Adź pozdrowioná ſtráſzliwa wſzyt=
6:
kim mocárſtwom głowo Páná ná=
7:
ſzego Iezuſá Chryſtuſá/ zbáwićielá ná=
8:
ſzego/ dla nas ćierniem vkoronowána/
9:
y trzćiną zbita.
10:
Bądź pozdrowione naślicżnieyſze o=
11:
blicże zbáwićielá náſzego/ Páná Iezuſá
12:
Chryſtuſá/ dla nas zeplwáne y ſpolicż=
13:
kowáne.
R 5Bądźćie


strona: 266

266.Modlitwy
1:
Bądźćie pozdrowione nałáſkáwſze o=
2:
cży Páná Iezuſá Chryſtuſá/ zbáwićielá
3:
náſzego/ dla nas łzámi oblane.
4:
Bądźćie pozdrowione przyięmne v=
5:
ſtá y gárdło nawdźięcżnieyſze Páná ná=
6:
ſzego Iezuſá Chryſtuſá/ dla nas żołćią y
7:
octem nápoione.
8:
Bądźćie pozdrowione vſzy naśláche=
9:
tnieyſze Páná Iezuſá Chryſtuſá zbáwi=
10:
ćielá náſzego/ dla nas potwarzą y ná=
11:
trząſániem zeſromocone.
12:
Bądź pozdrowioná pokorna ſzyio Ie=
13:
zuſá Chryſtuſá/ dla nas poſzyikowána:
14:
y grzbiećie naświętſzy/ dla nas bicżowá=
15:
niem pośiecżony.
16:
Bądźćie pozdrowione vcżćiwe ręce y
17:
rámioná Páná náſzego IEzuſá Chry=
18:
ſtuſá/ dla nas ná krzyżu rośćiągnione.
19:
Bądźćie pozdrowione naćiżſze pierśi
20:
Páná Iezuſá Chryſtuſá zbáwićielá ná=
21:
ſzego/ dla nas przy męce ſmutkiem ſtr=
22:
wożone.
23:
Bądź pozdrowiony boku wielebny Pá=
24:
ná náſzego IEzuſá Chryſtuſá/ dla nas
25:
włocżnią żołnierſką ſzeroko otworzony.
26:
Bądźćie pozdrowione ſwięte miłoſier
27:
dźia koláná Páná náſzego Iezuſá Ch=
ryſtuſá/


strona: 267

267.o Męce Páńſkiey.
1:
ryſtuſá/ dla nas ná modlitwie ſchylone.
2:
Bądźćie pozdrowione godne cżći no=
3:
gi Páná IEzuſá Chryſtuſá zbáwićielá
4:
náſzego/ dla nas ná krzyżu przybite.
5:
Bądź pozdrowione wſzytko ćiáło Pá=
6:
ná náſzego Iezuſá Chryſtuſá/ dla nas
7:
ná krzyżu záwieſzone/ zránione/ vmo=
8:
rzone/ y potym pogrzebione.
9:
Bądź pozdrowioná krwi przenadroż=
10:
ſza/ ktoraś z ćiáłá Páná IEzuſá Chry=
11:
ſtuſá/ zbáwićielá náſzego ieſt wylana.
Káżdy to mow według ſtanu ſwego

12:
Bądź pozdrowioná naświętſza duſzo
13:
Páná náſzego Iezuſá/ ná krzyżu dla nas
14:
w ręce Oycowſkie oddána. Przy tym od=
15:
dániu ia tobie dźiś j záwżdy polecam du
16:
ſzę moię/ żywot moy/ ſerce y ćiáło moie/
17:
y wſzytkie zmyſły y ſpráwy moie/ wſzytkie
18:
przyiaćiele/ dobrodźieie/ y krewne mo=
19:
ie: duſzę rodźicow/ bráćiey/ śioſtr/ y
20:
wſzytkich przyiaćioł y nieprzyiaćioł mo=
21:
ich: ábyś nas racżył ſzcżyćić/ wybáwiáć/
22:
y bronić od wſzelkiey zdrády nieprzyia=
23:
ćioł náſzych widomych y niewidomych/
24:
teraz y ná wieki. Amen.
25:
Vżalenie niewinnośći Páná Ie=
26:
zuſá vkrzyżowánego z pobudką do
27:
ſkruchy/ S. Auguſtyná.
Aug: cap: 7. Medit.
A cożeś


strona: 268

268.Modlitwy
1:
A
Cożeś wżdy vcżyniło/ o nayſłodſze
2:
dźiećiątko/ że ćię ták ſądzono? w
3:
cżymeś wżdy przewinił/ o namilſzy mło=
4:
dźieńcże/ że ták ſurowie z tobą ſobie po=
5:
cżynano? y ktoryż ieſt grzech twoy? kto=
6:
ra winá twoiá? co zá przycżyná śmier=
7:
ći? co zá powod do ſkazánia ná vmęcże=
8:
nie? Ia ia ieſtem karániem twoiey bo=
9:
leśći/ ia winą twego zámordowánia:
10:
ia twoiey śmierći zaſługą. O cudowna
11:
ſpráwiedliwośći/ y niewyſłowione táie=
12:
mnice zrządzenie. Grzeſzy nieſpráwie=
13:
dliwy/ á karány bywa ſpráwiedliwy: wy=
14:
ſtępuie winny/ á ćierpi niewinny: obra=
15:
ża złośliwy/ á ná śmierć ſkazány bywa
16:
bogoboyny: co záſłużył zły/ ćierpi dobry:
17:
w cżym ſię zádłużył ſługá/ pan wypłaca:
18:
cżego ſię dopuśćił cżłowiek/ zá to BOg
19:
kaźń odnośi. O Synu Boży/ á dokądże
20:
sſtąpiłá pokorá twoiá? o iákoż ſię mi=
21:
łość twoiá rozżarzyłá? y dokądże ſię w=
22:
zbiłá twoiá dobrotliwość? dokąd ſię
23:
wznioſłá łáſkáwość? iáko wyſoko wſtą=
24:
piłá miłość? dokąd przyſzło zlitowánie?
25:
Otom ia niepráwośći doſyć nábroił/ á
26:
ćiebie ná mękę podáią: iam ſię złych rze=
27:
cży ważył/ á nád tobą pomſty ſzukáią:
iam ſie


strona: 269

269.o Męce Páńſkiey.
1:
iam ſię grzechu dopuśćil/ á ćiebie rozli=
2:
cżnie kátuią: iam ſię pychą vnioſł/ á ćie=
3:
bie poniżáią: iam ſię nádymał/ á ćiebie
4:
znieważáią: iam poſłuſzeńſtwo złamał/
5:
á ty poſłuſzeńſtwem niepoſłuſzność wy=
6:
płacaſz: iam obżárſtwá vſłuchał/ á ty
7:
głodem bywaſz morzony: mnie do nie=
8:
przyſtoyney pożądliwośći drzewo gwał
9:
tem porwáło/ á ćiebie do krzyżá miłość
10:
doſkonáła przyćiągnęłá: iam śćiągnął
11:
rękę ná rzecż zákazáną/ á tobie nágoto=
12:
wano śmierć krzyżową: iam ſię vkochał
13:
iábłkiem/ ty ſię dręcżyſz krzyżowȳdrzewē:
14:
mnie roſkoſzj roſpycháią/ ćiebie gwoźdźie
15:
tárgáią: ia koſztuię z iábłká ſłodkośći/ ty
16:
z żołći koſztuieſz gorzkośći. Zemną weſe=
17:
li ſię Ewá żártuiąca/ z tobą ćierpi Má=
18:
rya płácżąca. Oto Krolu chwały/ pátrz
19:
iáko ſię wſławiłá złość moiá/ á dobroć t=
20:
woiá? pátrz iáko ſię wyiáwiłá nieprá=
21:
wość moiá/ á ſpráwiedliwość twoiá?
22:
A cożći oddam krolu moy/ y Boże moy/
23:
zá to wſzytko coś mi dáć racżył? Nie
24:
możeć ſię náleść nic w ſercu ludzkim/
25:
cżymby ſię tákie dobrodźieyſtwá ſłuſznie
26:
nágrodźiły.
Cżym nágrádzáć Páńſkie boleśći.
Ieſtći/ o Synu Boży/ coś/
27:
cżymby ſię temu dźiwnemu zrządzeniu
z krewko=


strona: 270

270.Modlitwy
1:
z krewkośći moiey/ iákożkolwiek dogo=
2:
dźić mogło: to ieſt/ gdyby myśl moiá/
3:
przywiedźioná z łáſki twey/ do ſkruchy
4:
ſwey/ ćiáło ſwoie z grzechámi y pożądli=
5:
wośćiámi vkrzyżowáłá. Bo gdy to iey
6:
dáć racżyſz/ iuż z tobą nieiáko ćierpieć
7:
pocżyna: ábowiemeś y ty dla grzechu
8:
mego vmrzeć racżył. Niechże mi tedy
9:
żadna rzecż/ przy ktorey ćiebie nie máſz/
10:
nie ſmákuie: niech myśl moiá w żadney
11:
ſię drogośći nie kocha/ y w żadney śli=
12:
cżnośći/ okrom ćiebie poćiechy nie záſa=
13:
dza. Proſzę ćię/ niechże v mnie ſtánieią
14:
wſzytkie rzecży/ ktore ſą bez ćiebie: niech
15:
że mi omierzną. Cżym ſię ty brzydźiſz/
16:
niech ſię ia też brzydzę: Co tobie miło/
17:
niech to trwa nieprzeſtáynie w myśli
18:
moiey. Niech mi będźie teſkliwe weſe=
19:
le/ ktore ieſt bez ćiebie: niech mi będźie
20:
miłe záſmucenie/ ktore ieſt dla ćiebie.
21:
Imię twoie niech będźie moim ochło=
22:
dzeniem/ á pámiątká twoiá niechay bę=
23:
dźie moim poćieſzeniem. Amen.
24:
Potwierdzenie wiáry z rozcżytá=
25:
nia męki Páńſkiey/ S. Anzelmá.
Rácż wey=


strona: 271

271.o Męce Páńſkiey.
Anſel: in Stim: diu: amo: cap: 14. et 15.
1:
R
Acż weyźrzeć Pánie/ święty Oycże/
2:
z świętego páłacu twego/ y z wyſo=
3:
kiego niebieſkiego mieſzkánia twego/ ná
4:
tę przenaświętſzą ofiárę/ ktorą tobie o=
5:
fiáruie wielki Biſkup náſz/ święte dźie=
6:
ćiątko twoie/ Pan IEzus Chryſtus/ zá
7:
grzechy bráćiey ſwoiey: á rácż być miło=
8:
śćiw rozlicżnośći złośći náſzey. Oto głos
9:
krwie brátá náſzego/ Páná Iezuſá/ wo=
10:
ła do ćiebie z krzyżá.
Gene: 4. Gene: 37.
Poznay Oycże/ ie=
11:
ſliż to ieſt ſukienká prawdźiwego ſyná
12:
twego Iozephá/ czyli nie? o záprawdęć
13:
źwierz go okrutny rozſzárpał: podeptał
14:
z zápálcżywośći ſwoiey ſukienkę iego: á
15:
wſzytkę ślicżność iego/ krwią pozoſtáłą
16:
oſzpećił: y oto pięć ran/ godnych opłá=
17:
kánia ná nim zoſtáwił.
Gene: 39.
Weyźrzy Pánie
18:
ná płaſzcż/ ktory w ręce cudzołożnego
19:
narodu/ ſwowolney oney Murzynki/
20:
ten wſtydliwy młodźieniec zoſtáwił.
21:
Weyźrzy PANie ná twarz pomázáńcá
22:
twego/ ktory byłći poſłuſznym áż do ś=
23:
mierći/ á niech nie ſchodzą z ocżu twych
24:
blizny ran iego ná wieki:
Pſal: 83. Phil: 2.
ábyś pámię=
25:
tał iákąś nagrodę zá grzechy náſze od
26:
niego wźiął. o byś ty/ Pánie/ ná wadze
27:
położył grzechy náſze/ ktoremiſmy twoy
gniew zá=


strona: 272

272.Modlitwy
1:
gniew záſłużyli/ á mękę rozlicżną/ ktorą
2:
vćierpiał dla nas niewinny Syn twoy/
3:
záprawdęć/ Pánie/ táby przeważyłá/ y
4:
godnieyſzaby byłá/ ábyś ty dla niey wy=
5:
lał miłośierdźie twoie ná nas; á niżli/
6:
ábyś dla grzechow/ zátrzymał miłośier=
7:
dźie twoie w rozgniewániu ná nas.
Rom: 8.

8:
Niechże ćię wſzelki ięzyk wyſławia/ dla
9:
wielce obfitego miłośierdźia twoiego/
10:
ktoryś iednorodnemu Synowi ſercá t=
11:
wego nie zfolgował/ áleś go dla nas ná
12:
śmierć wydał: ábyſmy ták zacnego y ták
13:
wiernego zaſtępcę mieli w niebie przed
14:
twoią oblicżnośćią. Amen.
15:
Nabożne wznowienie wſzyſtkiey
16:
Hiſtoryey Zywotá y Męki Páńſkiey/
17:
świętemu Ambrożemu przypiſáne.
Ma ie Verepæus capi: 10. y ſtáre Hortuluſy.

18:
O
Pánie IEzu Chryſte/ Synu Bogá
19:
żywego/ ſtworzyćielu y ożywićielu
20:
narodu ludzkiego/ oddáiemyć dźięki/ ácż
21:
kolwiek niegodne/ ále day to Pánie/ że=
22:
by nabożne y tobie przyięmne/ iżeś ra=
23:
cżył dla nas nanędznieyſzych z niebá ſtą=
24:
pić/ y z błogoſłáwioney wielce Pánny
25:
Máryey ćiáło przyiąć/ y z niey ſię náro=
26:
dźić. W pieluſzkiś był vwiniony/ we żło=
27:
bie położony/ pierśiámi karmiony/ ná
ćiele o=


strona: 273

273.o Męce Páńſkiey.
1:
ćiele (oſmeo dniá po národzeniu) obrze=
2:
zány/ Krolom obiáwiony/ y od onych po
3:
kłonem (y podárkámi) vcżcżony/ w Koś=
4:
ćiele (dniá cżterdźieſteo) ofiárowány/ do
5:
Egiptu zánieśiony/
Pięć lat iedni/ drudzy ſiedm licżą.
do oycżyzny (w kil=
6:
ká lat) odnieśiony/ rodźicom poddány/
7:
od Ianá (trzydźieſtego roku) ochrzcżo=
8:
ny/ poſtem cżterdźieśći dni y nocy vtru=
9:
dzony/ trzy kroć (widomie) od dyabłá
10:
kuſzony/ drogámi zmorzony/ cżuynośćiá=
11:
mi/ głodem y prágnieniem vdręcżony/
12:
kazániem ſprácowány/ á z litośći do płá
13:
cżu przywiedźiony/ od Zydow wzgár=
14:
dzony/ y cżęſtokroć od tychże/ krzywdą
15:
obelżony. A gdy ſię iuż przybliżáłá mę=
16:
ká twoiá/ chćiałeś ſmutek y żáłość ná ſię
17:
przyiąć iáko cżłowiek prawdźiwy: chćia
18:
łeś boiáźni y teſkliwośći dobrowolnie
19:
podledz: padłeś ná koláná twe (y ná
20:
twarz twoię) ná modlitwie. á dla boiu
21:
wielkiego/ miáſto potu/ w kropiách kr=
22:
wie płynącey omocżyłeś ſię. Byłeś po=
23:
tym od Iudaſzá (zá trzydźieśći śrebrni=
24:
kow) przedány/ y zdrádliwie cáłowány:
25:
od złośliwych Zydow popędliwie poi=
26:
mány/ powrozy iako łotr związány/ ſam
27:
tylko w rękách nieprzyiaćielſkich zoſtá=
Swiony/


strona: 274

274.Modlitwy
1:
wiony/ gdy dla ſtráchu/ pierzchnęli v=
2:
cżniowie twoi. Byłeś y do Annaſzá pro=
3:
wádzony/ gdźieś policżek odnioſł. By=
4:
łeś od tegoż do Káiphaſzá odeſłány/ y
5:
tám rozmáitym nátrząſániem (w nocy
6:
y ráno) zeſromocony. przed rádą y vrzę=
7:
dem Zydowſkim byłeś poſtáwiony przez
8:
ſwiádki fáłſzywe oſkárżony/ ſmierći wiel
9:
ce hániebney godnym być oſądzony/ ze=
10:
plwániem twarzy twey ſplugáwiony/
11:
wzgárdą rozmáitą zelżony/ ſłowy dot=
12:
kliwemi obćiążony/ poſzyikámi zbity/
13:
policżkowániem powtore roſkrwáwio=
14:
ny/ rozmáićie bluźniony/ w łáńcuchách
15:
Piłatowi podány/ ná śmierć gwałtow=
16:
nie v niego proſzony. od Piłatá do Hero
17:
dá poſłány/ y tám przedſię ſpotwarzo=
18:
ny: od Herodá y dworu iego wzgardzo=
19:
ny/ w białym odźieniu do Piłatá odeſłá=
20:
ny/ nágo do ſłupá/ zá roſkazániem Pi=
21:
łatowym przywiązány/ okrutnie áż do
22:
krwie/ obfićie wylaney/ bicżowány/ y od
23:
tegoż ná śmierć oſądzony: żołnierzom
24:
do vkrzyżowánia podány: od ktorych
25:
byłeś powtore obnáżony/ w páwłokę o=
26:
blecżony/ cżerniſtą koroną vkoronowá=
27:
ny/ trzćiną miáſto laſki krolewſkiey ob=
dárzony/


strona: 275

275.o Męce Páńſkiey.
1:
dárzony/ z vlękániem (naśmiewiſká
2:
pełnȳ) pozdrawiány/ á z nátrząſániem
3:
krolem Zydowſkim miánowány/ trzeći
4:
raz policżkámi vdręcżony/ drugi raz ze=
5:
plwány/ trzćiną w głowę bity/ z páwło=
6:
ki wyzuty/ krzyżem obćiążony/ ná miey=
7:
ſce męki twey záprowádzony/ y tám wi=
8:
nem z mirrhą (y żołćią) pomieſzánym
9:
nápoiony/ y trzeći raz z ſzat zewlecżony/
10:
ná krzyżu potym rośćiągniony/ w rę=
11:
kách y nogách do krzyżá przybity/ á ták
12:
miedzy dwiemá łotry poſtáwiony/ y w
13:
licżbę złośliwych pocżytány: od mijáią=
14:
cych y ſtoiących (tákże też od ſiedzących
15:
y wiſzących) ſproſnie ná krzyżu zbluźnio
16:
ny/ zwłaſzcżá/ gdyś wołał: Boże moy/
17:
cżemuś mię opuśćił. Potym w prágnie=
18:
niu octem ieſteś nápoiony/ ſchyliwſzy
19:
głowę z świátem rozłącżony/ od żołnie=
20:
rzá włocżnią w boku przebity/ ſkąd kreẃ
21:
y wodá cudownie wypłynęłá. w wiecżor
22:
z krzyżá złożony/ w grobie od Iozephá
23:
(y Nykodemá) położony. á gdyś trzećie
24:
go dniá zmartwychwſtał/ ſwoimeś ſię
25:
cżęſto vkazał/ cżterdźieſtegoś dniá ná
26:
niebioſá wſtąpił/ y vśiadſzy ná práwicy
27:
Oycowſkiey/ zeſłałeś vcżniom obiecáne
S 2go poćie=


strona: 276

276.Modlitwy
1:
go poćieſzyćielá. Nákoniec maſz przyść
2:
na ſąd/ ábyś káżdemu według zaſługi/
3:
niebem álbo piekłem zápłáćił.
4:
Ty Pánie IEzu Chryſte/ przez te na=
5:
ſwiętſze vdręcżenia twoie/ y przez śmierć
6:
twoię nadrożſzą/ y przez nakoſztowniey=
7:
ſzą kreẃ twoię dla nas wylaną/ y przez
8:
wſzytkie inſze rzecży/ tu miánowáne/ ták
9:
że też/ przez twoie niewyſłowione miło=
10:
śierdźie/ y przez modlitwy y zaſługi wiel
11:
ce błogoſłáwioney y wiekuiſtey Pánny
12:
Máryey/ y wſzytkich świętych twoich/
13:
rácż mię plugáwego grzeſzniká/ y rodźi=
14:
ce moie/ bráćią/ śioſtry/ przyiaćiele y nie=
15:
przyiaćiele moie/ y wſzytkie vbogie/ po=
16:
kuſą ſtrapione/ ſłábe/ ſtruchláłe/ do wię=
17:
źienia wſádzone/ chorobą złożone/ y w=
18:
ſzelkie/ zá ktorem powinien modlitwę
19:
cżynić/ y wſzytek lud Chrześćijáńſki/ wy=
20:
báwić z fráſunkow y vćiſkow. Rácż też
21:
od śideł ſzátáńſkich/ od związek grzechu
22:
káżdego/ y od wſzego złego duſznego y
23:
ćieleſnego/ wyſwobodźić nas/ vchowáć
24:
nas/ y obronić nas. wſzytkie myśli y ſprá
25:
wy náſze/ ták rácż ſpráwowáć/ áby to=
26:
bie były przyiemne. Rácż nas nápełnić
27:
łáſki twoiey/ opátrz nas pokoiem świę=
tym/


strona: 277

277.o Męce Páńſkiey.
1:
tym/ obdarz cnotą wſzeláką/ á w niey
2:
day nam do śmierći náſzey/ wytrwá=
3:
nie ſtátecżne/ y żywotá tego dobre do=
4:
końcżenie.
5:
Nákoniec y te wſzyſtkie miánowáne/
6:
bądź ieſzcże żywe/ po śmierći ich/ bądź
7:
iuż z tym świátem rozłącżone/ y wſzyſt=
8:
kie wierne zmárłe/ rácż od wſzelkiey mę=
9:
ki wolne vcżynić/ y miłośćiwie wiekui=
10:
ſtey chwały kroleſtwá niebieſkiego do=
11:
mieśćić. ktory z Oycem y z Duchem ś. ży
12:
wieſz y kroluieſz ná wieki wiekow. A.
13:
Drugie wznowienie pierwſzemu
14:
podobne/ ále krotſze/ S. Innocen=
15:
cyuſzá Papieżá.
Innoce. 3. in calce ſuorū operum.

16:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Synu Bogá
17:
żywego/ ktoryś racżył dla odkupie=
18:
nia náſzego národźić ſię/ y dopuśćiłeśſię
19:
obrzezać/ od Zydow ná wzgárdę podáć/
20:
poimáć/ związáć/ á w powrozách Anna=
21:
ſzowi/ Káiphaſzowi/ Herodowi/ y Piła=
22:
towi ſtáwić/ y przed nimi odnieść ná=
23:
trząſánie/ poſzyikowánie/ policżkowá=
24:
nie/ bicżowánie/ trzćiną bićie/ twarzy
25:
záſłonienie/ zeplwánie/ zeſromocenie/
26:
ćierniem vkoronowánie/ od fáłſzywych
S 3świád=


strona: 278

278.Modlitwy
1:
ſwiádkow oſkárżenie/ ná ſmierć oſądze=
2:
nie: chćiałeś też iáko niewinny Bárá=
3:
nek/ z obćiążeniem od krzyżá/ ná ofiárę
4:
być prowádzony/ gwoźdźmi przybity/
5:
żołćią y octem nápoiony/ ná krzyżu o
6:
hániebną śmierć przypráwiony/ y wło=
7:
cżnią przekłoty. Ty (Pánie Iezu Chry=
8:
ſte) przez te naświętſze męki twoie/ od
9:
wſzelkich grzechow y mąk rácż nas wy=
10:
ſwobodźić: y przez święty krzyż twoy/
11:
tám nas grzeſzne rácż záprowádźić/
12:
gdźieś z ſobą záprowádźił łotrá vkrzy=
13:
żowánego/ ácżkolwiek nie rychło poku=
14:
tuiącego. ktory z Oycem y z Duchem ś.
15:
żywieſz y kroluieſz ná wieki wiekow. A.
16:
Pobudká do miłośći męki Páń=
17:
ſkiey/ y inſzych dobrodźieyſtw iego/ z v=
18:
twierdzeniem nádzieiey/ S. Auguſtyná.
Aug. cap. 24. Manua.

19:
O
Duſzo moiá/ obrázem Bożym ozdo=
20:
biona/ Krwią Páná Chryſtuſową
21:
odkupiona/ wiárą poślubiona/ duchem
22:
opátrzona/ miłuyże tego/ ktory ćię ták
23:
wielce vmiłował: obroć pilnie myśl do
24:
tego twoię/ ktory do ćiebie obroćił ſwo=
25:
ię: ſzukay tego/ ktory ćię ſzuka: miłuy
26:
miłośniká twego/ ktory ćię miłuie/ kto=
ry ćię


strona: 279

279.o Męce Páńſkiey.
1:
ry ćię w miłośći vprzedźił/ y miłośći two
2:
iey przycżyną ieſt. Onći ieſt twoią za=
3:
ſługą/ on zapłátą twoią/ on owocem t=
4:
woim/ on vżywániem/ on końcem. Prá=
5:
cuyże z prácuiącym/ odpocżyway z od=
6:
pocżywáiącym/ bądź cżyſta z cżyſtym/
7:
święta z świętym. Iáko ſię poſtáwiſz
8:
Pánu Bogu/ tákći ſię poſtáwi P. Bog:
9:
ćichy/ łáſkáwy/ y wielkiego miłoſierdźia/
10:
ćichych/łáſkáwych/ vkłádnych/ pokor=
11:
nych y miłośiernych potrzebuie.
Zapłátá miłośnikow Bożych.
Ey mi=
12:
łuyże tego/ ktory ćię z ieźiorá nędze two=
13:
iey/ y z błotá pługáſtwátweo wywiodł:
14:
odbierz go ſobie zá przyiaćielá/ nád wſzyt
15:
kie inſze przyiaćiele. Bo gdy wſzyſtkie
16:
inſze rzecży od ćiebie będą oddalone/ on
17:
ſam wiáręć w cále záchowa: á w dźień
18:
pogrzebu twego/ gdy ćię wſzyścy przyia=
19:
ćiele odſtąpią/ on od ćiebie nie odſtąpi:
Eccle: 51.

20:
ále będźie ćię bronił/ od lwow rycżących
21:
ná rozſzárpánie nágotowánych: y bę=
22:
dźie ćię prowádźił przez kráinę nieświá
23:
domą/ y przywiedźie do vlic niebieſkieo
24:
Syonu: y tám ćię poſádźi z Anyoły przed
25:
oblicżnośćią máieſtatu ſwoiego: gdźie
26:
vſłyſzyſz ono Anyelſkie śpiewánie/ świę=
27:
ty/ ſwięty/ ſwięty/ P. Bog zaſtępow. A.
S 4Podźięko=


strona: 280

280.Modlitwy
1:
Podźiękowánie zá mękę Páń=
2:
ſką/ z prośbą o rzecży rozlicżne.
3:
S. Grzegorzowi przypiſáne.
Z Rzymſkich godzin Pánny Máryey/ y ſtarych Hortuluſow.

4:
O
Pánie IEzu Chryſte/ oddawamći
5:
chwałę ná krzyżu wiſzącemu/ y ko=
6:
ronę ćierniową ná głowie nioſącemu.
7:
á proſzę ćię/ áby krzyż twoy wybáwił
8:
mię od Anyołá zábijáiącego. Amen.
9:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
10:
O
Pánie Iezu Chryſte/ chwałęć dáię ná
11:
krzyżu zránionemu/ żołćią y octem ná=
12:
poionemu: á proſzę ćię/ áby rány twoie/
13:
były lekárſtwem duſzy moiey. Amen.
14:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
15:
O
Pánie Iezu Chryſte/ dla oney gorz=
16:
kośći twoiey/ ktorąś dla mnie bárzo mi=
17:
zernego ćierpieć racżył ná krzyżu/ á z=
18:
właſzcżá w onę godźinę gdy duſzá twoiá
19:
przenaśláchetnieyſza z błogoſłáwione=
20:
go ćiáłá twego wyſzłá/ proſzę ćię o to/ á=
21:
byś ſię zmiłowáć racżył nád duſzą moią/
22:
przy ſkonániu moim/ y przywiodł ią do
23:
żywotá wiecżnego. Amen.
24:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
25:
O
Pánie IEzu Chryſte/ chwałęłć dáię
26:
do piekłow sſtępuiącemu/ y więźnie
wybawiá=


strona: 281

281.o Męce Páńſkiey.
1:
wybawiáiącemu: á proſzę ćię/ ábyś mię
2:
náznácżonego potępionym piekłá v=
3:
chowáć racżył. Amen.
4:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
5:
O
Pánie IEzu Chryſte/ chwałęć dáię
6:
zmartwychwſtániem wſławionemu/
7:
ná niebioſá wſtępuiącemu/ y ná práwi=
8:
cy Oycá twego śiedzącemu: á proſzę ćię
9:
ábym był godźien tám iść zá tobą/ y ſtá=
10:
wić ſię przed tobą. Amen.
11:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
12:
O
Pánie Iezu Chryſte/páſterzu dobry/
13:
ſpráwiedliwe rácż vtwierdzić/ grzeſzne
14:
vſprawiedliwić/ y zmiłowáć ſię nád w=
15:
ſzytkimi wiernemi/ á rácż przy tym być
16:
miłośćiw mnie grzeſznemu. Amen.
17:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
18:
O
Pánie IEzu Chryſte/ chwałęć dáię
19:
w grobie pochowánemu/ mirrhą y won
20:
nemi máśćiámi pomázánemu: á proſzę
21:
ćię/ áby śmierć twoiá żywotem moim
22:
byłá. Amen. Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Z Rzym: godzin P. Máriey/ y Hortuluſow ſtárych.

23:
Modlitwá o śiedmi ſłowiech/
24:
ktore Pan Iezus ná krzyżu mowił.
25:
W. Bedzie Kápłanowi przypiſána.
S 5O Pánie


strona: 282

282.Modlitwy
I.
1:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Synu Bogá
2:
żywego/ ktoryś ná krzyżu wiſząc
3:
mowił/ Oycże/ odpuść im/ bo niewiedzą
4:
co cżynią:
Luc: 23.
rácż to ſpráwić ábym ia dla mi
5:
łośći twey odpuſzcżał krzywdy wſzytkim
6:
tym/ ktorzy mi złość iáką wyrządzáią.
II. Luc: 23.

7:
A iákoś ty do łotrá rzekł: Dźiś zemną
8:
będźieſz w ráiu: ták day mi to/ ábym tá=
9:
kim ſpoſobem ſwoy żywot prowádźił/
10:
żebyś rzekł do mnie/ w godźinę śmierći
11:
moiey: dźiś zemną będźieſz w niebie.
III. Ioan: 19. Te ſłowá drudzj ná dwoie dzielą dla tego ſłow Páńſkich ośm licżą.

12:
Ktoryś też do mátki mowić racżył:
13:
Niewiáſto/ oto Syn twoy/ y do vcżniá/
14:
owo mátká twoiá: vcżyń to/ áby mię
15:
twoiá dobrotliwość y prawdźiwa mi=
16:
lość nie odłącżáłá od opieki mátki twey.
17:
A ktoryś do Oycá wołał: Eli/ Eli/ lá=
18:
máſabáchtáni/ to ieſt: Boże moy/ Bo=
19:
że moy/ cżemuś mię opuśćił.
IIII. Matt: 27.
day to á=
20:
bym ia w káżdym fráſunku y vćiſku mo=
21:
im/ mogł mowić; Oycże/ Pánie miły/ z=
22:
miłuy ſię nádemną grzeſznym/ y rátuy
23:
mię/ Krolu moy/ y Boże moy/ ktoryś
24:
mię krwią właſną odkupić racżył.
V. Ioan: 19.

25:
Ty záśię/ ktoryś záwołał: Prágnę/
26:
ſpraw to/ ábym záwżdy prágnął ćiebie
27:
ſtudniey żywey wody.
Ktoryś


strona: 283

283.o Męce Páńſkiey.
VI. Luc: 23.
1:
Ktoryś tákże mowił: Oycże w ręce t=
2:
woie polecam duchá mego: rácż przyiąć
3:
mnie/ tobie ſię po śmierći ſtáwiącego.
VII. Ioan: 19.

4:
Ktoryś nákoniec rzekł: Wypełniło
5:
ſię: day mi to/ ábym mogł on nawdźię=
6:
cżnieyſzy głos twoy vſłyſzeć: Podź przyia
7:
ćiołko moiá/ kochánko moiá/ oblubie=
8:
nico moiá: podź á zemną wſtąp/ ábyś
9:
w kroleſtwie moim/ z Anyołámi y Swię
10:
tymi twoimi/ vżywáłá/ rádośći ſię ná=
11:
pełniáłá/ y przez nieſkońcżone wieki wie
12:
kow tám mieſzkáłá. Amen.
13:
Druga tegoż świętego/ do Pá=
14:
ná vkrzyżowánego.
Maią Verepæus capite 10.

15:
O
Nałáſkáwſzy Pánie Iezu Chryſte/
16:
ktoryś z ták wielkim nakłádem do=
17:
ſyć doſtátecżnie oddalił od nas wſzelkie
18:
karánia/ o ktoreſmy ſię grzechámi ná=
19:
ſzemi byli przypráwili: prośimy ćię/ przez
20:
naświętſzą mękę twoię/ áby nas bronić
21:
racżył/ od wſzelkich zdrad ſzátáńſkich/ y
22:
śideł grzechu káżdego/ ktoryś vmárł/ y
23:
zmartwychwſtał/ y żywieſz z Bogiem
24:
Oycem/ w iednośći Duchá święte=
25:
go Bog ná wieki wiekow.
26:
Amen.
Modlitwy


strona: 284

284.Modlitwy
1:
Modlitwy S. Brygidy
2:
wdowy (ktorą też y Birgitą w
3:
kánonizácyey iey/ Bonifácyus dźie=
4:
wiąty/ Papież/ názywa) o męce Páńſkiey.grafika
5:
PRZESTROGA.
6:
B
Arzo wiele odpuſtow tym nabożnym modli
7:
twom w ſtárych Hortuluſách przypiſano: nie
8:
máło też obiáwionych ś. Brygidzie obietnic tám
9:
naydźieſz/ ktoremi nabożeńſtwo cukruią tym/
10:
ktorzyby tych modlitw cżęſto vżywáli.
Nie nowiná Boſkie obiáwienie. Luc: 2. 2. Petr: 1

11:
Ty práwowierny Chrześćijáninie/ naprzod ob=
12:
iáwieniu Boſkiemu ſię nie dziwuy. Abowiem to
13:
Proroki święte w zakonie ſtárym/ á w nowym S.
14:
Symeoná/ Piotrá/ Páwłá/ y niektore inſze ſługi
15:
Boże potykáło: y dáry ſwemi rozmáitemi rozli=
cżne


strona: 285

285.S. Brygidy.
1:
cżnie P. Bog ſzáfuie/ iáko ćię S. Páweł náucża.
2. Cor: 12. 1. Cor: 12.
Odpuſty co máią.

2:
Odpuſtow też ſobie lekce nie pokłáday. Bo ácż=
3:
kolwiek áni grzechu niezgładzáią/ áni męki wie=
4:
cżney nie oddaláią (ábowiem tá oboiá rzecż Sá=
5:
krámentom świętym/ zwłaſzcżá chrztowi y poku=
6:
ćie ieſt przyzwoita/ o cżym oboygá zakonu Páńſkie=
7:
go piſmá wiele mamy) wſzákoż iednák do odda=
8:
lenia dwoiákiey kaźni docżeśney pomagáią.
Ezec: 18 33. 36 Acto: 2 Matth: 3 Tit: 3. Malac: 3.
Na=
9:
przod oney/ ktorą (wziąwſzy ſłowo z Máláchiaſzá
10:
Proroká) z Doktorámi S. iáko Cypryanem lib 4
11:
Epist. Auguſtynem 20. de ciuit. y inſzemi/ cżyśco=
12:
wą od ocżyśćienia názywamy: iż poſpolićie y cżę=
13:
ſto w ogniu/ y przez ogień bywa. cżego náucżył ćię
14:
ś. Páweł: ktorego mieśce o ogniu zbawiáiącym/ w
15:
pierwſzym liśćie/ do Koryntow w trzećim rozdźie=
16:
leniu położone/ wiele záwołánych Doktorow o
17:
cżyścu wyłożyło. á miánowićie miedzy Grekámi
18:
Orygenes Hom. 6. in Exo y Bázylius ſuper Iſa: 9.
19:
á miedzy Láćinniki Cypryan lib. 4. epist. 2. y Au=
20:
guſtyn in Pſal. 37.
Z Cżyścá odpuſty wybawiáią.
Tego ogniá álbo oddalenie/
21:
álbo z ſtrony cżáſu vmnieyſzenie/ ziednáć ſobie od=
22:
puſty/ y miłośćiwym látem możeſz. Bo ieſli mo=
23:
dlitwá twoiá y vtrudzenie iákiekolwiek twoie/ to
24:
ieſt poſt/ ábo co innego/ vmárłemu docżeśney ka=
25:
źni oddalenie ziednáć może: (iáko o modlitwie pe=
26:
wne á iáſne świádectwo dáią kśięgi wtore Má=
27:
chábeyſkie/ á o vtrudzeniu/ one Apoſtołá ś. Páw=
28:
ła ſłowá: coż cżynić będą/ ktorzy ſię chrzcą/ to ieſt
29:
oręcżądręczą zá vmárłe/ ieſki vmárli nie zmartwychwſtá=
30:
ią?)
2. Ma: 12 1. Cor: 15.
cżemu tobie żywemu ziednáć nie może? ktory
31:
tego pewien być/ y z náuki Páwłá S. y z przykłádu
32:
Moyzeſzá onego Zakonodawce ſławnego/
Coloſ: 1. Deut: 9.
zá grze=
chy Żydow


strona: 286

286.Modlitwy.
1:
chy Zydowſkie/ iáko ſamże mowi/ poſzcżąceo/ maſz/
2:
iż ieden zá drugiego doſyć cżynić w karániu docżeś=
3:
nym może. á odpuſty nic inſzeo nie ſą/ iedno zaſług
4:
pozoſtáłych ále nieprzebránych Páná náſzego/ y ś=
5:
więtych iego/ z duchowney Kośćielney ſkárbnice/
6:
do ktorey ſię y Páweł S. przyznawał/ nam/ iáko
7:
iednego ćiáłá cżłonkom/ świętych ſpołecżność w
8:
Kredźie wyznawáiącym/ podánie y przypiſánie.
Coloſ: 1.
Opuſzcżenie pewnych pokutodpuſty nágradzáią.

9:
Potym cżynią nas wolnemi odpuſty/ y od pew=
10:
ney docżeśney Kośćielney kazni: á zwłaſzcżá ſtáro=
11:
dawney oney/ w ktorey w cżterdzieſtu oſobliwie y
12:
śiedmi dekrećiech/ zá grzechy śmiertelne/ álbo
13:
śiedm/ álbo dzieśięć/ álbo dwánaśćie/ álbo pię=
14:
tnaśćie/ á cżáſem/ Kápłanowi zwłaſzcżá/ zá ieden
15:
śmiertelny grzech ćieleſny śiedm lat pokuty názná=
16:
cżano/ o cżym vcżeńſzy cżytáć mogą 33 cauſ. quæ. 2.
17:
Bo iż nam teraz ták pokutowáć/ y ćieleſna y du=
18:
ſzna ſłábość/ á z niey roſtąca oźiębłość/ nie dopu=
19:
ſzcża/ z zaſług bráćiey náſzey miłey/ to ieſt świętych
20:
Bożych/ á naprzod Páná Iezuſá zbáwićielá náſze=
21:
go pomocy ſzukamy/ y z onych długi Pánu wypła=
22:
camy:
Pſal: 118.
pámiętáiąc ná ono co Dawid S. powie=
23:
dział: Ieſtem ia Pánie vcżeſtnikiem tych wſzyſt=
24:
kich/ ktorzy ſię ćiebie boią/ y twoich mándatow
25:
ſtrzegą. Y dla tego dawáno zdawná nie tylko
26:
odpuſty śrzednie/ ále y látá miłośćiwe: zupełne
27:
kaźni/ tey zwłaſzcżá dwoiákiey/ oddálenie máiące.
Matt: 16.

28:
Bo ieſli klucżow Piotrowi od Páná podánych po
29:
zwalamy/ y pewniſmy tego/ że wſzeláka moc roz=
30:
wiązánia przy nim/ nie z nátury/ ále Páná náſze=
31:
go łáſki zoſtáwiona ieſt: iáko ten docżeśney mę=
32:
ki odpuſzcżáć nie może/ ktory wiecżną może? Lecż
temu ſię


strona: 287

287.S. Brygidy.
1:
temu ſię dziwowáć nie maſz/ że tey oboiey kaźniey
2:
pokutuiącemu záwżdy záraz nie odpuſzcżáią. Ták
3:
ſię ſam Pan Bog/ y z kochánkámi ſwemi obcho=
4:
dził/ iáko z Adámem/ y Dawidem:
Gene: 3 2. Reg: 12.
ták y w Ko=
5:
śćiele ſwym/ dla pewnych przycżyn chce mieć: w
6:
ktorym y docżeśne karánie z oſobná zdawná od=
7:
puſzcżano: iáko y ś. Páweł wyſtępnemu Korynt=
8:
cżykowi w tákiey kaźni pofolgował.
2. Cor: 2.
z ktorego pi=
9:
ſmá S. mieścá (miedzy inſzemi) náſzych odpu=
10:
ſtow dawno podpierał S. Chryzoſtom/ Theo=
11:
doret/ Theophilakt/ y Oekumenius.
Odpuſty w piſmie wyráżono.
Náucżony
12:
krotko o obiáwieniu y odpuśćiech/ cżytelniku mi=
13:
ły/ bądź tego záraz pewien z przeſtrogi Piuſá pią=
14:
tego Papieżá (in officio B. M. V.) żeć y ſámi Dru=
15:
kárze tych odpuſtow moc niezlicżoną do modlitw
16:
nabożnych/ dla pożytku ſwego/ przycżynili/ do kto=
17:
rych ſię Kośćioł nigdy nie znał/ żeby ie kiedy po=
18:
zwolił.
Co o odpuſtách tych modlitw rozumieć.
Przetoż y to co przy tych modlitwách da=
19:
wno drukuią/ iż dowodow ſłuſznych nie ma/ á nie=
20:
ktore ludźie wielkośćią niezmierną odpuſtow y o=
21:
bietnic/ ſrodze w żywoćie beſpiecżnemi cżyni; mo=
22:
żeſz ſię tu ná te Drukárzow dawnych obietnice nie
23:
oglądáć: á przedſię beſpiecżnie/ cżęſto/ y nabożnie
24:
tych modlitw vżywáć: ktore przypiſano S. oney
25:
Swedſkiey Kśiężnie y wdowie/ á potym Mniſzce
26:
Brygidzie (bo inſza ieſt S. Brygidá pánná ze
27:
Szkocyey/ w cnotách okazáła)
Zálecenie modlitw S. Brygidy.
gorącey miłośnicż=
28:
ce męki Páńſkiey/ y rozlicżnym obiáwieniem Bo=
29:
ſkim vcżcżoney Pániey: iáko to nie máłe Kśięgi
30:
obiáwienia iey/ gruntowne dowody máiące/ po=
31:
kázuią: á nákoniec y cudy wſławioney wierney
32:
ſłudze Bożey. Boć ſą y táiemnic/ y mądrośći/ y

strona: 288

289.Modlitwy
1:
poćiechy/ y vprzeymego á gorącego nabożeńſtwá
2:
ku Pánu IEzuſowi vkrzyżowánemu/ pewnych
3:
znákow y potężnych pobudek pełne: ná ktore ſię
4:
ty z ſercá zdobyáć maſz/ by ćię też ſnadź ża=
5:
dnemi odpuſty do niego nie wabiono.
6:
¶Pierwſza Modlitwá S.
7:
Brygidy.grafika
8:
O
Pánie Iezu Chryſte/ wiecżna ſłod=
9:
kośći ćiebie miłuiących/ rádośći y
10:
poćiecho wſzelkie poćiechy przechodzą=
11:
ca/ zbáwićielu y miłośniku wſzyſtkich
12:
grzeſznych pokutuiących/ ktoryś ſię dął
13:
ſłyſzeć/
Prou: 8.
że to roſkoſz twoiá ieſt/ mieſzkać
14:
z ſynámi ludzkimi/ ktoryś ſię sſtał cżło=
wiekiem


strona: 289

289.S. Brygidy.
1:
wiekiem oſtátecżnego wieku: Rácż w=
2:
ſpomnieć ná ono męki twoiey wſzyſt=
3:
kiey doſkonáłe vważenie/ y ná wnętrz=
4:
ną żáłość/ ktorąś od pocżątku pocżęćia
5:
tweo/ w náſzym cżłowiecżeńſtwie vćier=
6:
piał: ná ten cżás zwłaſzcżá/ gdy ſię przy=
7:
bliżáłá zbáwienna śmierć twoiá/ ktorąś
8:
od wiekow w Boſkim ſercu twym przey=
9:
źrzał y zrządźił. Rácż też wſpomnieć/
10:
o Pánie Iezu/ y ná on ſmutek/ ktory du=
11:
ſzę twoię naświętſzą (z woley twey) o=
12:
gárnął/ iáko o tym właſne twe wyzná=
13:
nie świádcży/ kiedyś rzekł:
Matt: 26.
Smutna
14:
ieſt duſzá moiá áż do śmierći; y kiedyś
15:
ná oſtátecżney wiecżerzy vcżniom twym
16:
ćiáło y kreẃ ſwoię rozdawſzy/ á naprzod
17:
nogi ich z niewyſłowioną pokorą vmy=
18:
wſzy/ y potȳmile ie vćieſzywſzy/ bliſką mę
19:
kę twą opowiedźiał. Rácż wſpomnieć y
20:
ná wielką boiaźń/ ktorąś przed ſmierćią
21:
krzyżową racżył dobrowolnie ná ſię przy
22:
iąć dla mnie. Wſpomni y ná boleść/ kto=
23:
rąś miał/ gdyś ná gorze Oliwney/ trzy
24:
kroć modlitwę czyniąc/ krwáwym ſię
25:
potem oblał/ gdyś od vcżniá twego wła
26:
ſnego był wydány/ od wybránego ludu
27:
twoiego poimány/ od fáłſzywych ſwiád=
Tkow o=


strona: 290

290.Modlitwy
1:
kow oſkárżony/ od cżterech ſędźiow nie=
2:
ſpráwiedliwie ſądzony/ w wybránym
3:
mieśćie twoim Hieruzálem/ w dźień
4:
Wielkonocny/ cżáſu kwitnącey młodo=
5:
śći ćiáłá twego: kiedyś też niewinnie
6:
ná śmierć był oſądzony/ kátom cżęſto po
7:
dawány/ ſzárpány/ pchány/ zeplwány/ z
8:
właſnych ſzat zwłocżony/ w cudze odźie=
9:
nia obłocżony: tákże gdy oblicże y ocży
10:
twoie zákrywano/ gdy ćię policżkowa=
11:
no/ nágiego v ſłupá wiązano/ okrutnie
12:
bicżowano/ ćierniem koronowano/ trz=
13:
ćiną w głowę głębiey koronę wbijano.
14:
Rácżże o naſłodſzy Pánie Iezu Chryſte/
15:
proſzę ćię/ przez wſpominánie tego v=
16:
dręcżenia/ y boleśći twoiey/ ktorąś przed
17:
śmierćią krzyżową vćierpiał/ opátrzyć
18:
mię prawdźiwą ſkruchą ſerdecżną: day
19:
mi też przed śmierćią moią/ grzechu wy
20:
znánie ſzcżere/ y doſyć vcżynienie zá grze
21:
chy przyſtoyne/ á nákoniec wſzyſtkich
22:
niepráwośći moich odpuſzcżenie. A.
23:
Bądź pozdrowiony naſłodſzy Pánie
24:
Iezu Chryſte/ zmiłuy ſię nádemną grze=
25:
ſznym. Amen. Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
26:
¶Ták ſię te wſzytki modlitwy zámykáć máią.
Wtora.


strona: 291

291.S. Brygidy.
1:
¶Wtora.
2:
O
Pánie IEzu Chryſte/ prawdźiwa
3:
wolnośći Anyelſka/ y ráiu roſkoſzy/
4:
wſpomni ná ſtrách y ná lękánie/ ktoreś
5:
podiął/ gdy ćię wſzyścy nieprzyiaćiele
6:
twoi/ iáko lwi naokrutnieyſzy z ſrogimi
7:
á zákrwáwionemi ocżymá obſtąpili: y
8:
gdy ćię rwáli/ poſzyikowáli/ gdy ná ćię
9:
plwáli/ gdy ćię trącáli/ deptáli/ y inne=
10:
mi nieſłychánemi mękámi y vtrapie=
11:
niem bez wſzelkiego miłośierdźia drę=
12:
cżyli. Proſzę ćię przez one ſromotne ſło=
13:
wá/ przez okrutne bićie/ y náde wſzytko
14:
naokrutnieyſze męki/ ktoremi wſzyścy
15:
twoi nieprzyiaćiele nád tobą ſię paſtwi=
16:
li/ żebyś mię racżył wybáwić od wſzelkich
17:
nieprzyiaćioł moich/ widomych y nie=
18:
widomych/ á day mi náleść pod ćieniem
19:
ſkrzydeł twoich/ obronę zbáwienia wie=
20:
cżnego. Amen.
21:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
22:
¶Trzećia.
23:
O
Pánie IEzu Chryſte/ ſtworzyćielu
24:
świátá/ y nápráwićielu rodzáiu lu=
25:
dzkiego/ ktoremu żadna rzecż pewnego
26:
kreſu nie może zámierzyć/ ktory niebo y
T 2źiemie


strona: 292

292.Modlitwy
1:
źiemię w gárśći záwieraſz/ rácż wſpo=
2:
mnieć ná niezmierną boleść/ ktorąś v=
3:
ćierpiał/ gdy okrutni kátowie błogoſłá=
4:
wione ręce twoie naprzod do krzyżá tę=
5:
pyni gwoźdźiámi przybili/ á potym kie=
6:
dy święte nogi twoie przybić mieli/ á
7:
nie ſłużyłá ich woley długość y ſzerokość
8:
ćiáłá twego/ boleść ku boleśći przydáli
9:
twoim ránom/ gdy ćię okrutnie powro=
10:
zámi rośćiągnęli/ według długośći y ſze=
11:
rokośći krzyżá tweo: ták iż ſię z mieścá
12:
ruſzyły wſzyſtkie ſtáwy ſubtelnego ćiáłá
13:
twego. Proſzę ćię P. Iezu Chryſte/ przez
14:
wſpominánie tey bárzo ćięſzkiey boleśći
15:
twoiey/ ktorąś miał ná krzyżu/ ábyś mi
16:
racżył dáć boiaźń y miłość świętą máie=
17:
ſtatu twego/ y bliźniego mego. Amen.
18:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
19:
¶Cżwarta.
20:
O
Pánie Iezu Chryſte/ krolu wiecżny
21:
niebieſki/ lekárzu narodu ludzkie=
22:
go/ rácż wſpomnieć ná zemdlenie/ y zbo=
23:
lenie twoie/ ktoreś ná wyſokim krzyżá
24:
świętego drzewie podnieśiony ćierpiał
25:
ná wſzytkich ſkátowánych cżęśćiach ćiá=
26:
łá twego/ z ktorych żadna cáła nie byłá/
ták iż


strona: 293

293.S. Brygidy.
1:
ták iż żadna boleść nie náleźioná ieſt
2:
rowna twoiey boleśći:
Thren: 1 Iſa: 1.
ábowiem od ſto=
3:
py nożney/ áż do wierzchu głowy/ nie
4:
było w tobie cżłonká żadnego zdrowe=
5:
go: á ty przedſię ná ten cżás zápámię=
6:
tawſzy wſzytkich bolow twoich/ modli=
7:
łeś ſię miłośćiwie zá nieprzyiaćiele two=
8:
ie do Bogá Oycá/ mowiąc: Oycże od=
9:
puść im/ boć niewiedzą co cżynią.
Luc: 23
Pro=
10:
ſzę ćię przez onę dźiwną łáſkáwość y mi=
11:
łośierdźie twoie/ y przez to teráźnieyſze
12:
wznawiánie tych boleśći twoich/ rácż
13:
mi to dáć/ nałáſkáwſzy Pánie Iezu Chry
14:
ſte/ áby tá pámiątká gorzkiey męki two=
15:
iey (z pokutą przyſtoyną złącżona) byłá
16:
zupełnym grzechow moich odpuſzcże=
17:
niem/ wſzyſtkich przećiwnośći oddale=
18:
niem/ y ták duſze iáko y ćiáłá mego prze=
19:
ćiwko dyabelſkim naiázdom y pokuſom
20:
potężnym obronieniem. Amen.
21:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
22:
¶Piąta.
23:
O
Pánie IEzu Chryſte/ źwierćiádło
24:
iáſnośći wiecżney/ przedwiecżna
25:
mądrośći nawyżſzego Bogá Oycá/ w=
26:
ſpomni ná ono vżalenie twoie/ ktoreś
T 3miał


strona: 294

294.Modlitwy
1:
miał w Boſkim ſercu twoim/ gdyś w
2:
źwierćiedle naiáſnieyſzego Máieſtatu
3:
twego przeyźrzał náznácżenie do żywo=
4:
tá wiecżnego wybránych twoich/ ktorzy
5:
mieli być zbáwieni przez zaſługi męki
6:
twoiey: á z drugiey ſtrony wzgárdzenie
7:
złych/ ktorzy mieli być dla niewdźięcż=
8:
nośći potępieni. Wſpomni y ná wiel=
9:
kość niepoiętą zmiłowánia twego/ kto
10:
rymeś ſię nád námi o śmierć przyprá=
11:
wionemi/ y w roſpácż przywiedźionemi
12:
grzeſznikámi wzruſzył/ y ná ono miło=
13:
śierdźie/ ktoreś Lotrowi ná krzyżu po=
14:
kazał/ mowiąc: Dźiśia zemną będźieſz
15:
w ráiu.
Luc: 23.
Proſzę ćię o dobrotliwy Pánie
16:
IEzu Chryſte/ Boże moy/ ſtworzyćielu
17:
y odkupićielu moy/ iżbyś racżył tákże ze=
18:
mną miłośćiwie ſię obeyść w godźinę ś=
19:
mierći moiey. Amen.
20:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
21:
¶Szoſta.
22:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Krolu dźiw=
23:
nie przyięmny y vćieſzny/ wſpámię=
24:
tay ná onę żáłość/ ktorąś vćipiał/ gdyś
25:
ná krzyżu nágo á ſromotnie wiśiał: á
26:
tám iż wſzyścy niemal przyiaćiele y zná=
iomi twoi


strona: 295

295.S. Brygidy.
1:
iomi twoi przećiwko tobie ſtánęli/ nie
2:
miałeś żadnego vćieſzenia/ iedno z ſá=
3:
mey namilſzey mátki twoiey P. Máry=
4:
ey/ przy twoim konániu wiernie ſtoią=
5:
cey: ktorąś ty vcżniowi twemu Iano=
6:
wi polećił/ mowiąc: oto mátká twoiá/
7:
á do mátkiś ták przemowił: niewiáſto/
8:
oto ſyn twoy.
Ioan: 19.
Proſzę ćię naymiłośier=
9:
nieyſzy Pánie Iezu Chryſte/ przez miecż
10:
boleśći/ ktory ná ten cżás przeniknął iey
11:
duſzę/ y przez twoie święte zmiłowánie/
12:
ktoreś miał nád miłey mátki twey żáło=
13:
śćią/ rácż mi łáſkę twoię pokázáć/ y porá
14:
towáć mię w káżdych ſmutkách y prze=
15:
ćiwnośćiách moich/ ták ćieleſnych iáko
16:
y duſznych: á rácż mię obeſłáć poćieſze=
17:
niem w káżdy cżás vtrapienia mego. A.
18:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
19:
¶Siodma.
20:
O
Pánie Iezu Chryſte/ korono weſo=
21:
łośći/ ſkárbie ſzcżęśliwośći/ źrzodło
22:
nieprzebránego miłośierdźia/ ktory ná
23:
krzyżu wiſząc/ mowiłeś z vprzeymey mi=
24:
lośći/ prágnę: to ieſt zbáwienia naro=
25:
du ludzkiego:
Ioan: 19.
Rácż/ prośimy ćię miły
26:
Pánie/ zápálić wolą náſzę/ ku wſzelkim
T 4cnotami


strona: 296

296.Modlitwy
1:
cnotom doſkonáłym/ á prágnienie ćiele=
2:
ſney pożądliwośći/ y zámiłowánie świe
3:
ckich márnośći/ rácż w nas vśmierzyć
4:
y zágáśić. Amen.
5:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
6:
¶Oſma.
7:
O
Pánie IEzu Chryſte/ prawdźiwa
8:
wiernych twoich świátłośći/ ſłod=
9:
kośći ſerdecżna/ y wdźięcżnośći niezmier
10:
na duſz ludzkich: proſzę ćię przez gorz=
11:
kość octu y żołći/ ktoreyieś ſkoſztował
12:
ná krzyżu. rácż nam nędznym grzeſzni=
13:
kom dáć godne vżywánie ćiáłá y krwie
14:
twoiey záwżdy/ á zwłaſzcżá cżáſu śmier=
15:
ći náſzey: ábyſmy ie przyięli ná vlecżenie
16:
y vćieſzenie duſz náſzych. Amen.
17:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
18:
¶Dźiewiąta.
19:
O
Pánie IEzu Chryſte/ mocy krole=
20:
wſka/ roſkoſzne weſele myśli náſzey/
21:
rácż wſpomnieć ná vdręcżenie y boleść
22:
ktorąś ćierpiał/ kiedyś y dla gorzkośći
23:
śmierći/ y dla nátrząſánia Zydowſkie=
24:
go/ z wielkim głoſem/ iákobyś od Bogá
25:
Oycá był opuſzcżony/ záwołał/ mowiąc:
Eli/ Eli/


strona: 297

297.S. Brygidy.
1:
Eli/ Eli/ lámáſábáchtáni/ to ieſt/Boże
2:
moy/ Boże moy/ cżemuś mię opuśćił.
Matt. 27. Eli Zydowſkie ſłowo ieſt: tákże j Lámá. á ſábáchtáni Cháldáyſkie.

3:
Przez to vdręcżenie y boleść/ proſzę ćię
4:
pokornie łáſkáwy IEzu/ ábyś mię w o=
5:
nych vćiſkách/ ktore mię przy konániu
6:
moim ogárną/ nie racżył opuſzcżáć/ o Pá
7:
nie Boże moy. Amen.
8:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
9:
¶Dźieśiąta.
Apoc: 1.

10:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Alphá y Ome=
11:
gá (to ieſt) pocżątku y dokońcżenie/
12:
rácż wſpomnieć ná to/ że od wierzchu
13:
głowy áż do ſtopy nog twoich/ racżyłeś
14:
ſię w głębokość mąk twoich zánurzyć:
15:
rácż przez ſzerokość/ długość/ wielkość/
16:
y rozlicżność ran twoich/ náucżyć mię
17:
cżłowieká w grzechách bárzo pogrążo=
18:
nego/ záchowáć z vprzeymey miłośći/
19:
ſzeroko rośćiągnione przykazánie two=
20:
ie. Amen.
21:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
22:
¶Iedennaſta.
23:
O
Pánie Iezu Chryſte/ nawyżſza do=
24:
broći/ wiecżne błogoſłáwieńſtwo
25:
świętych twoich/ ſzerokosći niezmierna
T 5niewycżer=


strona: 298

298.Modlitwy
1:
niewycżerpánego miłośierdźia/ proſzę
2:
ćię przez głębokość ran twych/ ktore prze
3:
ráźiły ćiáło święte twoie/ y przeſzły prá=
4:
wie áż do ſzpiku kośći twoich/ y ſkryto=
5:
śći wnętrznośći twoich/ ábyś mnie w
6:
złośćiách ponurzonego cżłowieká ra=
7:
cżył podźwignąć. Rácż mię też zákryć
8:
w przebićiu ran twoich od oblicża gnie=
9:
wu twego/ áż opłonie zapálcżywość
10:
twoiá. Amen.
11:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
12:
¶Dwánáſta.
13:
O
Pánie IEzu Chryſte/ źwierćiadło
14:
świátłośći/ znáku iednośći/ zwią=
15:
ſko duchowney miłośći/ wſpomni ná
16:
niezlicżone rány twoie/ ktoremiś od wie
17:
rzchu głowy/ y ćiemieniá tweo/ áż do na
18:
niżſzey cżęśći y podeſzwy nog twoich był
19:
zrániony/ y od bezbożnych Zydow ſká=
20:
towány/ y naświętſzą krwią twoią prá=
21:
wie zfárbowány. ktorą wielkość y roz=
22:
máitość boleśći twoich/ w pánieńſkim
23:
ćiele twoim podiąłeś dla nas. Y cożeś
24:
ieſzcże/ dobrotliwy Iezu Chryſte/ więcey
25:
miał cżynić/ cżegobyś nie vcżynił? Rácż=
26:
że/ proſzę ćię/ nápiſáć wſzytkie rány two=
ie/ w ſer=


strona: 299

299.S. Brygidy.
1:
ie/ w ſercu moim/ nadrożſzą krwią two=
2:
ią/ ábym w nich cżytał ſobie boleść y mi=
3:
łość twoię/ iżby pámiątká tych to ran
4:
nigdy z ſercá mego wnętrznośći nie wy
5:
płynęłá: ále rácżey y żáłowánie męki t=
6:
woiey/ we mnie ſię ná káżdy dźień odna=
7:
wiáło/ y twoiey mi też miłośći przyby=
8:
wáło/ ták długo/ áż przyidę do ćiebie po=
9:
żądánego ſkárbu/ wſzelkie doſtátki/ y w=
10:
ſzelkie poćiechy w ſobie záwieráiącego:
11:
ktore rácż mi dáć nawdźięcżnieyſzy Pá=
12:
nie IEzu Chryſte/ zá cżáſu żywotá me=
13:
go. Amen.
14:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
15:
¶Trzynaſta.
16:
O
Pánie IEzu Chryſte/ lwie namo=
17:
cnieyſzy/ krolu nieśmiertelny y nie=
18:
zwyćiężony/ wſpámiętay ná vdręcżenie
19:
y ná boleść ktorąś ćierpiał/ gdy wſzytkie
20:
śiły ſercá y ćiáłá twego práwie do ſzcżąt=
21:
ku vſtáły/ á ty ſkłoniwſzy głowę rzekłeś:
Ioan: 19

22:
Iużći ſię wypełniło. Proſzę ćię przez ono
23:
vtrapienie y bol twoy/ zmiłuy ſię náde=
24:
mną/ przy rozſtániu moim z tym świá=
25:
tem: kiedy duſzá moiá będźie ſmutkiem
26:
ſtrwożona/ y boleśćią śćiśniona. A.
27:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
Cżternaſta.


strona: 300

300.Modlitwy
1:
¶Cżternaſta.
2:
O
Pánie IEzu Chryſte/ iednorodny
3:
Synu nawyżſzego Bogá Oycá/ iá=
4:
ſnośći y wyráżenie iſtnośći iego/ wſpo=
5:
mni ná prácowite polecánie twoie/ kto
6:
rymeśOycu duchá twego oddawał mo=
7:
wiąc: Oycże w ręce twoie polecam du=
8:
chá mego.
Ioan: 1. Hebr: 1. Luc: 23.
A ſam ná ten cżás wiſząc w
9:
ćiele ſrodze pokátowánym/ z ſercem bo=
10:
leśćią ſtárgánym/ dla náſzego zbáwie=
11:
nia racżyłeś duſzę ſwą z wielkim wołá=
12:
niem wypuśćić/ nam wnętrznośći mi=
13:
łośierdźia twego ſzeroko otworzywſzy.
14:
Proſzę ćię o namocnieyſzy Krolu Swię=
15:
tych twoich/ rácżże mi przycżynić mę=
16:
ſtwá do ſprzećiwieniá ſię potężnie dya=
17:
błu/ świátu/ ćiáłu/ y krwi: ábym świátu
18:
vmárł/ á tobie ſámemu żył. Rácż też w
19:
oſtátecżną godźinę śmierći moiey przy=
20:
iąć wracáiącego ſię do ćiebie duchá me=
21:
go/ teraz tu ná wygnániu mieſzkáiące=
22:
go y pielgrzymuiącego. Amen.
23:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
24:
¶Piętnaſta y oſtátecżna.
25:
O
Pánie IEzu Chryſte/ prawdźiwa
26:
y rozkrzewiona máćico/ wſpomni
ná ono


strona: 301

301.S. Brygidy.
1:
ná ono barzo obfite wytocżenie krwie
2:
twoiey/ ktorąś ty z ćiáłá twego/ iáko z
3:
groná wyćiśnionego/ bez máry práwie
4:
wylał/ gdybyś ná ś. krzyżu ſam práſę wyći=
5:
ſkał/
Ioan: 15. Iſa: 63.
á z przebićiem boku twego włocż=
6:
nią żołnierſką/ ták racżyłeś kreẃ y wodę
7:
wylać dla nas/ że iey namnieyſza kropiá
8:
w tobie nie zoſtáłá. Tám ná ten cżás
9:
iáko wiązanká mirrhy wiśiałeś wyſoko
10:
záwieſzony/
Cant: 1.
á ſubtelniuchne ono ćiáło
11:
twoie ſtruchláło/ y przyrodzona wilgo=
12:
tność wnętrznośći twoich vſchłá/ á
13:
ſzpik kośći twoich zniſzcżał. Proſzę ćię
14:
przez tę naſrożſzą mękę twoię/ y przez
15:
wylanie przenadrożſzey krwie twoiey/
16:
o namilſzy Pánie Iezu/ rácż ſerce moie
17:
zránić/ áby płácż zá grzechy moie był mi
18:
dźiennym y nocnym chlebem. Rácż mię
19:
też ſkłonić zupełnie ku tobie/ ábyś ty w
20:
ſercu moim mieſzkał wiekuiśćie/ á po=
21:
ſtępki y ſpráwy moie tobie wdźięcżne y
22:
przyięmne były: koniec záſię żywotá me=
23:
go/ ták chwálebny mię potkał/ ábym po
24:
ſkonániu mogł ná wiekuiſte wieki zá=
25:
báwiáć ſię vſtáwicżną chwałą twoią z
26:
świętymi twoimi. Amen.
27:
Bądź pozdrowion. Oycże náſz. Zdro: Már.
Godźinki


strona: 302

302.Godźinki
1:
Godźinki Kośćielne o
2:
Męce Páńſkiey.
3:
NAVKA.
Pewne cżáſy modlitwy/ zdawná ſię chowáią.

4:
P
Ewne cżáſy mieć do modlitwy/ y w piſmie
5:
świętym/ y w Kośćiele Bożym/ nie nowiná.
6:
Siedmkroć przez dźień chwałę P. Bogu Dawid
7:
oddawał/ iáko w Pſálmie ſetnym y oſmnaſtym
8:
mowi: á w wiecżor/ w południe/ y ráno/ torſkli=
9:
we ſwe kłopoty Pánu przekłádal/ iáko na drugim
10:
mieścu wſpomina.
Pſal: 54 Dan: 6
Dániel Prorok trzy cżáſy przez
11:
dźień ná modlitwę ſobie obierał. Páweł Apoſtoł/
12:
y Syllás/ o pułnocy P. Bogá/ w dźieiách Apo=
13:
ſtolſkich/ chwalili. Piotr ś. y Ian Apoſtoł ſzli do
14:
Kośćiołá ná dźiewiątą godźinę modlitwy: á cżá=
15:
ſu inſzego/ Piotr Apoſtoł ná ſzoſtą.
Acto: 16. Acto: 3. Acto: 10.
Skąd godźiny kośćielne.
Stąd tedy od
16:
Apoſtolſkich cżáſow Kośćielne godźiny ná śiedm
17:
cżęśći y cżáſow rozdźielone/ powod y przycżynę ſwą
18:
wźięły:
Przycżynj śiedmiorákiey licżby godźin kośćielnych.
iáko Iutrznia/ Prymá/ Tercyá/ Sextá/
19:
Noná/ Nieſzpor/ y Kompletá. o ktorych nie tylko
20:
przed dwunaſtą ſet lat/ álbo Hieronym S. in epi=
21:
taph: Paulæ, álbo wielebny Káſſyan lib: 3. de inſtit:
22:
cœnob: cap: 3. álbo inſzy zmiánkę cżynili/ ále y Apo=
23:
ſtołá S. Piotrá vcżeń Klemens wſpomina lib: 8.
24:
const: Apost: cap: 34. Iutrznią/ Tercyę/ Sextę/
25:
Nonę/ y Nieſzpor. A iáko w więtſzych godźinách
26:
cżęśćią śiedm kroć przez dźień Kośćioł chwali Pá=
27:
ná Bogá; cżęśćią/ według náuki świętego Bázy=
28:
lego lib: 4. de inſtit: mona. nágradza nieiáko ono
29:
śiedmiorákie y ſpráwiedliwych ludźi przez dźień
potknienie/


strona: 303

303.o Męce Páńſkiey.
1:
potknienie/ ktorego Sálomon w Przypowieś=
2:
ćiách dotknął:
Prou: 24.
ták y w tych krotſzych toż vcżynić/
3:
kto chce/ może. Mogą ſię też poránne wſzyſtkie/
4:
ráno odpráwić/ á oſtátecżne dwie wiecżorne/
5:
w wiecżor.
6:
Modlitwy Godźinne/ o
7:
Męce Páná Ieuzſowey.grafika
8:
Ná Iutrznią.
Pſal: 50 Pſal: 69.

9:
ꝟ. Pánie ty otworzyſz wárgi moie. ℟.
10:
A vſtá moie opowiádáć będą chwałę
11:
twoię. ꝟ. Boże rácż ſię ſkłonić ná po=
12:
rátowánie moie. ℟. Pánie pokwáṕ
13:
ſię ná wſpomożenie moie. Chwałá
Oycu y


strona: 304

304.Godźinki
1:
Oycu/ y Synowi/ y Duchowi ſwiętemu:
2:
Iáko byłá ná pocżątku/ y teraz/ y záw=
3:
żdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
4:
¶Hymn Kośćielny.
5:
Patris Sapientia.
6:
I
Ezus mądrość y prawdá Oycá nie=
7:
bieſkiego/
8:
Bog y cżłowiek poiman ieſt cżáſu no=
9:
cnego.
10:
Od ſwych vcżniow znáiomych pręd=
11:
ko odbieżány/
12:
Zydom w ręce podány/ w ogroycu
13:
związány.
Rom: 8.

14:
ꝟ. Właſnemu Synowi Pan Bog nie
15:
zfolgował. ℟. Ale dla nas wſzytkich/ ná
16:
męki go wydał. Kyrie eleiſon. Chryſte
17:
eleiſon. Kyrie eleiſon. Oycże náſz.
18:
Zdrowáś Márya.
19:
¶Modlitvvá.
20:
O
Pánie IEzu Chryſte/ prawdźiwa
21:
świátá tego świátłośći/ ktoryś w nocy
22:
od Zydow/ popędliwie ná ćię ſię tárgá=
23:
iących/ był poimány: rácż nam to dáć/
24:
prośimy ćię/ áby my ktorzyſmy wiárę
25:
twoię ná chrzćie przyięli/ więcey iuż w
26:
ćiemnośćiách grzechu ktoregokolwiek
nie chodźi=


strona: 305

305.o Męce Páńſkiey.
1:
nie chodźili/ ále w świátłośći vcżynkow
2:
dobrych/ przyſtoynie ſię rządźili. ktory
3:
żywieſz y kroluieſz z Bogiem Oycem/ w
4:
iednośći Duchá S. Bog ná wieki wie=
5:
kow. Amen.
6:
¶Ták zámykáć wſzytkie modlitwy w tych
7:
Godźinkách.
8:

9:
¶Ná Prymę.grafika
10:
ꝟ. Boże rácż ſię ſkłonić ná porátowá=
11:
nie moie. ℟. Pánie pokwáṕ ſię ná w=
12:
ſpomożenie moie. Chwałá Oycu. rć.
Pſal: 69.

13:
¶Hymn.
14:
W
Pierwſzą ieſt do Piłatá godźinę
15:
wiedźiony/
VY od świád=


strona: 306

306.Godźinki
1:
Y od świádkow fáłſzywych w wielu
2:
oſkárżony.
3:
Tám policżkámi zbito/ Páná zwią=
4:
zánego/
5:
Ná twarz plwano ślicżnego Krolá
6:
niebieſkiego.
Pſal: 26.

7:
ꝟ. Powſtáli przećiwko mnie fáłſzywi
8:
świádkowie. ℟. Ale zmyślona nieprá=
9:
wość zoſtáłá ná ich głowie. Kyrie elei=
10:
ſon. Chryſte eleiſon. Kyrie eleiſon.
11:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
12:
¶Modlitvvá.
13:
O
Pánie IEzu Chryſte/ Synu Bogá
14:
żywego/ ktoryś ieſt o pierwſzey godźi=
15:
nie ná dźień/ przed nieſpráwiedliwym
16:
ſędźią Piłatem oſkárżony/ rácż nam to
17:
dáć/ prośimy ćię/ bychmy w dźień ſtrá=
18:
ſzliwego ſądu twego/ miedzy te byli po=
19:
licżeni/ ktorzy ná práwicy twoiey będą
20:
poſtáwieni. ktory żywieſz y kroluieſz ná
21:
wieki wiekow. Amen.
22:
¶Ná Tercyę.
23:
ꝟ. Boże rácż ſię ſkłonić. Iáko ná Prymie.
24:
Chwałá Oycu. rć.
Hymn.


strona: 307

307.o Męce Páńſkiey.
1:
¶Hymn.grafika
2:
V
Krzyżuy go o trzećiey godźinie wo=
3:
łano/
4:
Po zbićiu: więc w Páwłokę z nágrá=
5:
niem przybrano.
6:
Głowę iego ćierniową koroną zbo=
7:
dźiono/
8:
A z miáſtá go prowádząc krzyżem
9:
obćiążono.
Pſal: 128.

10:
ꝟ. Grzeſznicy grzbiet moy ſrodze ſkáto=
11:
wáli. ℟. Niepráwość ſwoię złośliwie
12:
rośćiągáli. Kyrie eleiſon. Chryſte elei=
13:
ſon. Kyrie eleiſon.
14:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
V 2Modli=


strona: 308

308.Godźinki
1:
¶Modlitvvá.
2:
O
Pánie IEzu Chryſte/ Synu Bogá
3:
żywego/ ktoryś o trzećiey godźinie ná
4:
śmierć żądány/ ná rámionách potym
5:
twoich krzyżá nieśieniem był obćiążo=
6:
ny/ dayże nam to/ ábyſmy śiebie ſámych
7:
ſię wyrzekſzy/ krzyż náſz zá tobą nośili/
8:
y ćiebie náśládowáli. ktory żywieſz y kro
9:
luieſz ná wieki wiekow. Amen.
10:
¶Ná Sextę.grafika
11:
ꝟ. Boże rácż ſię ſkłonić. rć. Chwałá
12:
Oycu y Synowi. rć.
Hymn.


strona: 309

309.o Męce Páńſkiey.
1:
¶Hymn.
2:
N
A krzyżu o godźinie ſzoſtey rośćią=
3:
gniony/
4:
Miedzy łotry złośliwe IEzus poli=
5:
cżony.
6:
Zołć z octem prágnącemu w mękách
7:
podawano/
8:
Tákći ſię z zbáwićielá świátá nátrzą=
9:
ſano.
Pſal: 21.

10:
ꝟ. Przebili ręce moie y nogi moie. ℟.
11:
Policżyli we mnie wſzyſtkie kośći moie.
12:
Kyrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Kyrie
13:
eleiſon. Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
14:
¶Modlitvvá.
15:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Synu Bogá ży=
16:
wego/ ktoryś od ſzoſtey godźiny áż do
17:
dźiewiątey/ rośćiągnąwſzy ná krzyżu rę
18:
ce/ żywo wiśiał/ y zá grzechyś náſze/ Bo
19:
gu Oycu ſwemu/ dług wſzyſtek wypła=
20:
cał: rácż nas ktorzy ſię do ćiebie (o po=
21:
moc) vćiekamy/ pod rámioná miłośier=
22:
dźia twego przypuśćić/ y tám od wſzel=
23:
kich niebeſpiecżnośći obronić/ áby poży=
24:
tek męki twoiey/ nigdy nie ſtráćił w nas
25:
wagi y drogośći ſwoiey. ktory żywieſz y
26:
kroluieſz ná wieki wiekow. Amen.
V 3Ná Nonę.


strona: 310

310.Godźinki
1:
¶Ná Nonę.grafika
2:
ꝟ. Boże rácż ſię ſkłonić. rć. Chwałá. rć.
3:
¶Hymn.
4:
W
Cżás dźiewiątey ná Krzyżu Pan
5:
ſkonał godźiny/
6:
Eli mowiąc/ dał Oycu duſzę ſwą bez
7:
winy.
8:
Zrzodło w boku przekłotym nam ſię
9:
otworzyło/
10:
Ziemiá ſrodze zádrżáłá/ ſłońce ſię zá=
11:
ćmiło.
Pſal: 30.

12:
ꝟ. W ręce twoie Pánie polecam duchá
13:
mego. ℟. Okupiłeś mię Pánie/ Boże
14:
ſłowá prawdźiwego. Kyrie eleiſon.
Chryſte


strona: 311

311.o Męce Páńſkiey.
1:
Chryſte eleiſon. Kyrie eleiſon.
2:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
3:
¶Modlitvvá.
4:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Synu Bogá ży=
5:
wego/ ktoryś o dźiewiątey godźinie ná
6:
dźień/ w ręce Oycá twego oddał duſzę
7:
ſwoię: rácżże też nam to dáć/ ábychmy
8:
przy rozſtániu z tym świátem/ duſze ná=
9:
ſze w ręce twoie (ſercem vprzeymym) po
10:
lećili/ y od ćiebie odkupićielá y zbáwićie
11:
lá náſzego/ łáſkáwie y miłośćiwie do nie
12:
bieſkich rádośći przyięći byli. ktory ży=
13:
wieſz y kroluieſz ná wieki wiekow. A.
14:
¶Ná Nieſzpor.grafika
V 4ꝟ. Boże


strona: 312

312.Godźinki
1:
. Boże rácż ſię ſkłonić. rć. Chwałá. rć.
2:
¶Hymn.
3:
W
Nieſzporną Páná z krzyżá godźi=
4:
nę złożono/
5:
Moc Boſką w niedośćigłey tám rá=
6:
dźie táiono.
7:
O táką śmierć náſz drogi żywot przy
8:
práwiono/
9:
Slicżney chwałykoronę ná wznák po
10:
łożono.
Philip: 2.

11:
. Pan Chryſtus sſtał ſię dla nas poſłu=
12:
ſznym áż do śmierći. A ieſzcże áż do
13:
krzyżowey (wielce hániebney) śmierći. ℟.
14:
Kyrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Kyrie
15:
eleiſon. Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
16:
¶Modlitvvá.
17:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Synu Bogá ży=
18:
wego/ ktoryś o Nieſzpornych iákoś go=
19:
dźinách/ przez Nykodemowe y Iozepho
20:
we ręce był z krzyżá złożony: rácż nam
21:
to dáć/ prośimy ćię/ ábychmy od rozlicż=
22:
nych troſkliwośći y niebeſpiecżnośći ś=
23:
wiátá tego będąc wyſwobodzeni/ przez
24:
ręce świętych Anyołow/ do niebieſkiey
25:
chwały byli záprowádzeni. ktory żywieſz
26:
y kroluieſz ná wieki wiekow. Amen.
Ná Kom=


strona: 313

313.o Męce Páńſkiey.
1:
¶Ná Kompletę.
Pſal: 84.
grafika
2:
. Boże zbáwićielu náſz/ rácż náwroćić
3:
nas. ℟. Y rozgniewánie twoie rácż od=
4:
dálić od nas. . Boże rácż ſię ſkłonić. rć.
5:
Chwałá Oycu. rć.
6:
¶Hymn.
7:
W
cżás Kompletny/ vcżćiwy pogrzeb
8:
mu ſpráwiono/
9:
W ćiele świętym/ nádźieię wſkrzeſze=
10:
nia wznowiono.
11:
Máśći wonne przydano: piſmá ſię
12:
ſpełniły.
13:
Hey niech wiecżnie wſpominam ś=
14:
mierć twą/ Iezu miły.
V 5Godźin=


strona: 314

314.Godźinki
Zálecenie godźinek
1:
G
Odźinki te Kośćielne tobie odda=
2:
wamy/
3:
Iezu Pánie/ y twoię w nich mękę w=
4:
znawiamy.
5:
A ty coś zá nas ćierpiał niezmierne
6:
boleśći/
7:
Domieść nas wiekuiſtych po śmierći
8:
rádośći.
9:
. W pokoiu sſtáło ſię mieśce iego. A
10:
w Syonie ieſt mieſzkánie iego. Kyrie
11:
eleiſon. Chryſte eleiſon. Kyrie eleiſon.
12:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Pſal: 75.

13:
¶Modlitvvá.
14:
O
Pánie IEzu Chryſte/ Synu Bogá
15:
żywego/ ktorego ćiáło vcżćiwie pogrze=
16:
bione/ do trzećiego dniá w grobie leżá=
17:
ło: rácż nam to dáć/ prośimy ćię/ ábyſmy
18:
świátu temu obumárwſzy/ á od niego
19:
ſię (duchownie) zágrzebſzy/ w tobie ſá=
20:
mym odpocżywáli/ y twego przykazá=
21:
nia z pilnośćią przeſtrzegáli. ktory ży=
22:
wieſz y kroluieſz z Bogiem Oycem
23:
w iednośći Duchá S. Bog ná
24:
wieki wiekow.
25:
Amen.
Summá


strona: 315

315.o Męce Páńſkiey.
1:
Summá Hiſtoryey o mę=
2:
ce Páńſkiey/ ze cżterech Ewán=
3:
geliſtow zebrána/ z krotkim iey/
4:
y porządku iey obiáśnieniem.grafika
Dźieśięć cżęśći Hiſtoryey o męce Páńſkiey.

5:
N
A dźieśięć cżęśći możeſz ſobie/ nabożny Chrze
6:
śćijáninie/ pożytecżnie rozdźielić wſzyſtkę Hi
7:
ſtoryą męki zbáwićielá twego/ ode cżterech Ewán=
8:
geliſtow opiſáną.
I. Wiecżerza.

9:
Pierwſza cżąſtká záwieráć w ſobie może ſmutek
10:
przy wiecżerzy oſtátecżney/ piąćią oſobliwie rzecży
11:
Pánu ćięſzki to ieſt obłudą zdrádliwą Iudaſzową/
12:
poſwarkiem Apoſtolſkim o przednieyſze mieśce/
13:
opowiedzeniem roſproſzenia Apoſtolſkiego/ prze=
14:
łożeniem przyſzłego záprzenia Piotrá ś. y pożegná
15:
niem z máłą oną trzodką Senatu Apoſtolſkiego.
Wtora


strona: 316

316.Summá Hiſtoryey.
II. Ogrod.
1:
Wtora ma ſpráwy ogroycowe: ktorych pięć
2:
było. Smutek naprzod troſkliwy. Więc modli=
3:
twá trzykroć gorąco powtorzona. Potym pot kr=
4:
wáwy/ obfićie/ ále cudownie wylany. Pocżwarte
5:
wydánie y zdrádá Iudaſzowá. Nákoniec poimá=
6:
nie Páńſkie y związánie.
III. Annaſz.

7:
Trzećia zámyka w ſobie prowádzenie do Anna=
8:
ſzá/ żáłoſne/ ſromotne/ y boleſne. Záłoſne dla pierz=
9:
chnienia y rozbieżenia vcżniow Páńſkich: Sro=
10:
motne dla obćiążenia y związánia powrozy: Bo=
11:
leſne dla zapálcżywey furyey y popędliwośći Zy=
12:
dowſkiey/ y cżáſu nocnego. Do teyże należy poli=
13:
cżek dány v Annaſzá od ſłużki nędznego/ Pánu nie=
14:
winnemu/ związánemu/ prawdę mowiącemu/ y
15:
nieprzekonánemu.
IIII. Káifaſz.

16:
Cżwarta przekłáda wiedźienie do Káiphaſzá/ y
17:
dźiewięćiorákie v niego obelżenie. Pierwſze przez
18:
rozlicżne fáłſzywe potwarzy. Wtore przez on żáło=
19:
ſny okrzyk/ gdy mowili/ zbluźnił. Trzećie przez
20:
prędkie á ſkwápliwe Páná oſądzenie/ gdy rzekli/
21:
godźien śmierći. Cżwarte przez ſproſne nátrząſá=
22:
nie od tych/ ktorzy Páná trzymáli. Piąte przez
23:
brzydliwe zeplwánie. Szoſte przez záſłonienie
24:
twarzy iego Boſkiey prześlicżney. Siodme przez
25:
błazeńſkie poſzyikowánie. Oſme przez boleſne po=
26:
licżkowánie. Dźiewiąte przez Prorockiey godno=
27:
śći Pánu z nátrząſániem vwlecżenie.
V. Piłat.

28:
Piąta wſpomina odeſłánie do Piłatá/ ktore z
29:
tey ſtrony ſromotne było Pánu/ iż go we trzech
30:
rzecżách niewinnie oſkárżono: to ieſt/ o bunty/ ál=
31:
bo ludu od zakonu Bożego odwrocenie: o dániey
32:
y cżynſzow Ceſárſkich zákazánie/ y o Kroleſtwá
źiemſkie=


strona: 317

317.o Męce Páńſkiey.
1:
źiemſkiego ſobie przywłaſzcżenie. Potym z tey/ że
2:
o ſobie ſpráwę dáwáć cżáſem muśiał Pogánino=
3:
wi/ y ſędźiemu pierzchliwemu/ lekkomyślnemu/
4:
y nieſpráwiedliwemu.
VI. Herod.

5:
Szoſta przed ocży ſtáwi/ prowádzenie do Hero=
6:
dá/ ktory Pánu troiáką lekkość wyrządźił. Na=
7:
przod ſercem: bo im wzgárdźił/ iáko nápoły bła=
8:
znem/ y cżłowiekiem bezrozumnym. Potym ſłowy:
9:
bo ſię z niego nátrząſał/ iáko y Laćińſki tłumácż te=
10:
go dotknął/ y w Greckim ięzyku iáśniey ſię to wy=
11:
ráźiło. Nákoniec vcżynkiem/ gdy nań iáko ná
12:
krolá nikcżemnego y fáłſzywego/ białą y świetną
13:
ſzátę wdźiać y włożyć kazał.
VII. Znowu Piłat.

14:
Siodma wznawia odeſłánie do Piłatá. Tám
15:
Pan nie ieden ſtus lekkośći y boleśći wytrwał.
16:
Naprzod z vpornego iádowitego y zawiſnego Zy=
17:
dowſkiego ſercá/ wzgárdzenie wſzelákich dowo=
18:
dow niewinnośći Páná náſzego/ ktorych Piłat ſzu=
19:
kał/ y cżęſto vżywał. Więc mężoboyce y bunto=
20:
wniká/ y wierutnego łotrá Bárábaſzá/ nád IE=
21:
zuſá miłego przełożenie.
Bicżowánie.
Potym ſromotne Páná
22:
náſzego obnáżenie/ do ſłupá okrutne przywiązá=
23:
nie/ y ſrogie á niezmierne ſubtelnego ciáłá iego
24:
wſzyſtkiego ſkátowánie.
VIII.

25:
Oſma ná pámięć przywodźi/ wywiedźienie v=
26:
bicżowánego Páná Iezuſá do śieni/ vkazánie iego
27:
wſzytkiemu poſpolſtwu/ á nákoniec dekret. káżda
28:
rzecż z tych trzech/ ma ſwoie ćięſzkośći. Przy wy=
29:
wiedźieniu/ álbo ſkoro po onym wywiedźieniu/
30:
dźiewięćioráka lekkość y boleść Páná potkáłá.
31:
Naprzod wſzytkiey roty/ ná więtſze naśmiewiſko/
32:
do Páná zgromádzenie. Potym ſromotne wtore
Páńſkie


strona: 318

318.Summá Hiſtoryey.
1:
Páńſkie obnáżenie. Potrzećie w páwłokę z nátrzą=
2:
ſániem/ ná znák przywłaſzcżonego ſobie kroleſtwá
3:
oblecżenie.
Koronácya.
Pocżwarte bezmiernie boleſne y okru=
4:
tne ćierniowey korony/ przez rozlicżnych kátow rę=
5:
ce/ ná ſubtelną głowę Páná náſzego wćiśnienie/
6:
y oney ſrogie roſkrwáwienie. Więc trzćiny w rę=
7:
kę podánie/ pośmiewiſká pełne. Po nim zdrádli=
8:
we y z wzgárdą złącżone klękánie. Záſię policżko=
9:
wánie iuż w licżbie trzećie. Tuż dopiero wtore ná
10:
twarz Páńſką plwánie. Nákoniec trzćiną głowy
11:
świętey iego/ y ſromotne/ y boleſne bićie.
Monstra

12:
Monſtra álbo vkazánie od Piłatá przed ratu=
13:
ſzem vbicżowánego/ vkoronowánego/ y cżerwoną
14:
ſzátą przyodźianego Páná/ iáko ſromotne Pánu
15:
było/ ták też y żáłoſne. Bo nie tylko nie zmiękcży=
16:
łá álbo poſtáwá tá zwierzchnia/ álbo ſłowá Piła=
17:
towe (oto cżłowiek) opocżyſtych ſerc Zydowſkich:
18:
ále wnet głoſem wielkim záwołáli: zgładz/ zgładz/
19:
vkrzyżuy/ vkrzyżuy go. wnet ſię potym kroleſtwá
20:
iego wyrzekli: y chćieli áby ſię iego krew zlałá ná
21:
nie/ y ná potomſtwo ich.
Dekret.

22:
Dekret ná wyſokim/ y kámieniem położonym
23:
Trybunale/ álbo ſtolicy ſądowey vcżyniony/ ćię=
24:
ſzki y ſromotny Pánu był. Bo ná niewinnego
25:
dány/ y ná tego/ ktorego ſamże Piłat pięć kroć nie=
26:
winnym być powiedźiał: á ták dány/ że exekucyą
27:
dekretu ná wolą ich puśćił: iákoby rzekł/ cżyńćieſz
28:
z nim co chcećie.
IX. Z miáſtá prowádzenie.

29:
Dźiewiąta do rozmyślánia podáć może wy=
30:
pełnienie dekretu: dźiewięć rzecży ćięſzkich y żáło=
31:
ſnych w ſobie zámykáiące. Napierwey popędli=
32:
we porwánie niewinnego báránká. Powtore no=
we nátrzą=


strona: 319

319.o Męce Páńſkiey.
1:
we nátrząſánie. Potym obnáżenie iuż trzećie. Zá=
2:
ſię ſzat Páńſkich oblecżenie/ áby káżdy znał tego/
3:
ktoregoby iuż był w koronie/ y po ták ſrogim zmę=
4:
cżeniu y zeplwániu nie poznał. Więc krzyżem ćię=
5:
ſzkim zránionych rámion Páńſkich obciążenie. Do
6:
tey ſię licżby ſchodźi/ krzyżá ná Symeoná Cyreneń
7:
ſkiego włożenie: ktorym ſię y ſłábość Páńſka lu=
8:
dźiom vdawáłá/ y doſyć iuż vdręcżona niewin=
9:
ność iego/ ná więtſze ſię męki záchowywáłá. Lek=
10:
kośći przycżynia/ dwu łotrow z Pánem IEzuſem
11:
prowádzenie. Przycżyniáły też Pánu boleśći/ lá=
12:
menty y rzewliwy płácż niektorych białych głow/
13:
zá Pánem idących. Ma też nákoniec y mieśce
14:
Kálwáryiſkie/ gdźie ludźi ſtráconych głowy y
15:
inſze kośći ſię waláły/ lekkość y hánbę ſwoię.
X. Vkrzyżowánie.

16:
Dźieśiąta cżąſtká opiſuie vkrzyżowánie Páná
17:
Iezuſowe. Gdźie iedne ſię rzecży sſtáły przed v=
18:
krzyżowániem/ drugie przy vkrzyżowániu/ trzećie
19:
po vkrzyżowániu. Przed vkrzyżowániem/ Páná
20:
zmęcżonego winem z mirrhą y żołćią zmieſzánym
21:
pocżęſtowano: á potym/ cżwarty raz iuż/ przed nie
22:
zlicżoną mocą ludźi/ ſromotnie obnáżono. Przy
23:
vkrzyżowániu/ ſrodze go na krzyżowym drzewie
24:
rośćiągniono/ y okrutnie do niego przybito. ty=
25:
tuł záraz/ trzemá ięzykámi/ nád głową Páńſką po=
26:
ſtáwiono/ ná znák poznánia/ y wyſławiánia Pá=
27:
ná náſzego/ od wſzyſtkich ięzykow/ miedzy ktore=
28:
mi te trzy ſą naprzednieyſze. Po vkrzyżowániu/
29:
naprzod krzyż podnieśiono/ z rozſzerzeniem ran
30:
Páńſkich w rękách y nogách iego/ y boleſnym w=
31:
ſtrzęſieniem ćiáłá iego wſzytkiego: y miedzy dwie=
32:
má łotry/ ná więtſzą háńbę/ poſtáwiono. Potym
rozlicż=


strona: 320

320.Summá Hiſtoryey
1:
rozlicżnie Páná bluźniono:
Bluźnienie.
ktore bluźnienie od
2:
cżworákich go ludźi potkáło: to ieſt/ śiedzących/
3:
ſtoiących/ mijáiących/ y wiſzących.
Száty.
Więc ſzáty Pá=
4:
ná náſzego/ ktorych Grecki Doktor Euthymius
5:
trzy licży: ná cżterzy cżęśći cżterem żołnierzom roz=
6:
dźielono/ á o iednę wſzyſtkę tkáną/ los puſzcżono.
Teſtámēt.

7:
W onym też przez trzy godźiny/ y máło coś wię=
8:
cey/ wiſzeniu ná krzyżu żywo/ zbáwićiel náſz/ bądź
9:
śiedm/ bądź (iáko drudzy licżą/ ſłowo do Ianá ś.
10:
wyrzecżone oſobno kłádąc) ośm ſłow wymowić/
11:
z poćiechą y pożytkiem náſzym/ racżył.
Cudo przed ſkonániem.
Temiż cżá=
12:
ſy/ przez trzy niemal godźiny/ cudowne ćięmnośći
13:
świát wſzyſtek pokryły. A zá tym Pan náſz/ z wo=
14:
łániem wielkim/ ná wſławienie mocy ſwoiey/ ſko=
15:
nał: pierwey nákłoniwſzy nieco głowy/ ná znák
16:
dobrowolnego ſwego ſkonánia/ niźli duchá Bo=
17:
guOycu oddał.
Cudá po śmierći.
Po ſkonániu cżworo ſię cudo sſtá
18:
ło: bo zaſłoná ſię Kośćielna ſtárgáłá/ źiemiá ſro=
19:
dze zádrżáłá/ opoki ſię pádáły/ y groby ſię pootwie
20:
ráły: z ktorych áż po Páńſkim zmartwychwſtá=
21:
niu/ niektorzy vmárli wyſzli/ y w Hieruzálem ſię
22:
pewnym ludźiom vkazáli. okrom tego/ iż Pogáń=
23:
ſki rotmiſtrz ieden z rotą ſwoią przyznał Boſtwo
24:
y moc vmárłemu iuż Pánu náſzemu: á Zydowie
25:
niektorzy vderzeniem w pierśi/ iákąkolwiek ſkru=
26:
chę y żal ſwoy pokazáli. W rychle potym/ gdy do
27:
łamánia kośći przyſzło/ Pánu w tym/ z ſkrytey łá=
28:
ſki Boſkiey/ zfolgowano:
Bok przebity.
á przebićiem boku iego
29:
świętego/ wytocżeniem cudowney krwie y wo=
30:
dy/ źrzodłá nam nieprzebráne/ łáſki Bożey y Sá=
31:
krámentow iego otworzono. Nákoniec pogrzeb
32:
vcżćiwy Pánu ſpráwiono.
Pogrzeb.
Ná te


strona: 321

321.o Męce Páńſkiey.
1:
Ná te rzecży wſpomináiąc nabożnie/ Chrześćiá=
2:
ninie miły/ mow z oną oblubienicą w Pieśniách
3:
Sálomonowych:
Can: 1.
Namilſzy moy/ ſtoi mi zá wią=
4:
zánkę mirrhy/ miedzy pierśiámi moimi przeby=
5:
wáć będźie. co ſię sſtánie/ kiedy y rozum twoy/
6:
tákie rzecży będźie rozbierał/ y wola z nich ſię bę=
7:
dźie cżęſto y nabożnie ćieſzyłá/ y zá nie Pánu
8:
IEzuſowi dźiękowáłá. Toć ſą duchowne
9:
pierśi duſze twoiey/ drogą krwią/ y
10:
okrutną męką Páná twego
11:
odkupione. )(
XRozdźie=


strona: 322

322.Modlitwy
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE SZOSTE.
3:
O Swiętách rocżnych.grafika
4:
NAVKA.
Troiákie ſwiętá kośćielne.

5:
T
Roiákie świętá w kośćiele powſzechnym ma=
6:
my. Iedne/ w ktore Boſkiey ktoreykolwiek
7:
perſony vrocżyſtą pámiątkę obchodźimy/ y záraz
8:
zá dobrodźieyſtwo dniá onego pokazáne/ Pánu
9:
Bogu dźiękuiąc/ táiemnicę iáką wiáry náſzey/ w
10:
ſercách vważamy. Tákie ieſt Národzenie Páń=
11:
ſkie/ Obrzezánie/ Zmartwychwſtánie/ w Niebo
12:
wſtąpienie/ Duchá S. zeſłánie/ y kilká inſzych.
13:
Drugie/ weſołey pámiątce perſon ſtworzonych/
14:
to ieſt Swiętych Bożych náznácżone: iáko bło=
goſłáwio=


strona: 323

323.Swiąt rocżnych.
1:
goſłáwioney P. Máryey/ S. Micháłá Archán=
2:
yołá/ S. Marćiná/ y inſzych oboiey płći wybrá=
3:
nych Páńſkich. Trzećie/ w ktore żadney ſobie per=
4:
ſony ták dálece nie przekłádamy/ ále ná dobro=
5:
dźieyſtwá P. Bogá náſzego wſpomináiąc/ zá one/
6:
w dni święte pewne/ dźięki oddawamy. w tę licż=
7:
bę wchodźi święto Bożego Ciáłá/ S. Krzyżá/ po=
8:
święcenia kośćielnego/ y máło co inſzych.
Przycżynj ſwiąt vrocżyſtych.
Wſzyt=
9:
kie te świętá/ ſłuſzne á paważne ſwe przycżyny má=
10:
ią. Bo dla vważánia Boſkich przedźiwnych tá=
11:
iemnic/ álbo dla podźiękowánia zá dobrodźiey=
12:
ſtwá Páńſkie/ ſtánowić świętá vrocżyſte nie no=
13:
winá. Vcżynił to ſam Pan Bog/ w zakonie ſtá=
14:
rym/ Wielkąnoc/ Swiątki/ Kucżki/ y kilká innych
15:
dni przednieyſzych/ dla tey przycżyny Zydom ná=
16:
znácżywſzy. Exod: 12. Num: 28. Deut: 16. Leuit: 23.
17:
Ná tákie nabożeńſtwo ſię zgodźili/ tąż przycżyną
18:
przywiedźieni/ y ſtárſzy oni Zydowſcy: świętá w=
19:
ſzytkiemu Zydowſkiemu narodowi do obchodze=
20:
nia podáiący: iáko ná święto zwyćięſtwá otrzy=
21:
mánego z Oloferneſá y Amáná: y ná troie kośćiel=
22:
ne poświącánie/ z ktorych iedno/ y Pan Chryſtus
23:
zbáwićiel náſz/ ſwą obecnośćią vcżćić racżył. Maſz
24:
o tym świádectwá Iudit: 16. Hesth: vlt. 3. Reg: 8.
25:
2. Eſd: 12. 1 Mach: 4. Ioan: 10.
Przycżynj ſwiąt wybránych Bożych.
Przycżyny záſię po=
26:
ſtánowienia świąt wybránych Bożych/ zwłaſzcżá
27:
męcżennikow/ trzy dáie Auguſtyn święty libro: 10.
28:
cont: Faust: cap: 21. Naprzod pobudkę ſerc ludz=
29:
kich/ do náśládowánia ſług wiernych P. Chry=
30:
ſtuſowych. Bo iáko Chryſtuſá Páná/ ták y świę=
31:
tych Bożych náśládowáć/ w piſmie Bożym nas
32:
náucżono: y to ieſt naprzednieyſze nabożeńſtwo/
Philip: 3.
X 2tego ná


strona: 324

324.Modlitwy
1:
tego náśládowáć/ ktorego cnoty wyſławiaſz/ y pá
2:
miątkę obchodźiſz. Potym vcżeſtnictwo zaſług
3:
ich: ná ktore ſię P. Bog y w ſtárym zakonie oglą=
4:
dáiąc/ cżynił dobrze dla vmárłych z ſtrony ćiáłá/
5:
żywym z ſtrony ćiáłá.
3. Reg: 11. 4. Reg: 19
iáko dla Dawidá/ Sálo=
6:
monowi/ y wſzytkiemu miáſtu Hierozolimſkiemu.
7:
Nákoniec porátowánie przez modlitwy ich.
Troiáko w świętá przedniejſze P. Bogu dźiękowáć.

8:
A ták/ nabożny Chrześćijáninie/ pámiętay ná
9:
to/ ábyś ná ten cżás/ kiedyć álbo dobrodźieyſtwá
10:
Páńſkie/ álbo táiemnice wiáry twoiey w świętá
11:
przekłádáią/ vracżenie to Páńſkie/ y niezmierną
12:
łáſkę nabożnie ſercem vważał/ vſty záſię vprzey=
13:
mie z pilnośćią zá nie dźiękował/ á naprzod v=
14:
cżynkiem y rzecżą ſámą/ to ieſt/ pobożnym záwżdy
15:
żywotem/ y vcżćiwemi poſtępkámi twoimi/ w=
16:
dźięcżność zá to wſzytko Pánu pokázował.
Trzy rzecży w inſze świętá cżynić.
W
17:
Swiętá záſię wybránych Bożych/ ſtáray ſię o trzy
18:
rzecży/ ktoreć S. Bernárd Serm: de Vigil: Petri et
19:
Pauli záleca: to ieſt/ o przycżynę Swiętych/ kto=
20:
rych pámiątkę obchodźiſz: o rozbieránie y vwa=
21:
żánie cnot ich/ z ktorych duchowne wzory wybie=
22:
ráć maſz: á nákoniec o záwſtydzenie ſámego śie=
23:
bie/ iż tym gośćińcem nie idźieſz/ ktorym oni/ álbo
24:
przynamniey nie ták w cnotách poſtępuieſz/ iáko
25:
oni. Okrom tego/ coć ſię wyżſzey powiedźiáło/
26:
o ſłuchániu Mſzey S. y kazánia/ y o zániechániu
27:
roboty/ ná liśćie 121. y 122.
28:
O wzywániu Swiętych.
29:
I
Z ſię wzywániem Swiętych niektorzy Nowo
30:
wiernicy obrażáią/ chćiey/ proſzę ćię/ dla v=
31:
twierdzenia wiáry twoiey/ Kátholiku miły/ te
cżtery rze=


strona: 325

325.Swiąt rocżnych.
1:
cżtery rzecży o tym v śiebie z pilnośćią vwáżyć.
Swięći ſię modlą zá námi.

2:
Naprzod bądź tego pewien/ iż ſię Swięći Bo=
3:
ży przycżyniáią do Páná Bogá zá námi. Bo y
4:
Anyoł Boży/ v Zacháryaſzá Proroká/ modli ſię zá
5:
Hieruzálem/ y zá miáſty Iudſkimi:
Zach: 1.
y dwá w cno=
6:
ćie okazáli y znácżni v Zydow mężowie/ Oniáſz na
7:
wyżſzy kápłan/ y Hieremiaſz Prorok y męcżennik/
8:
zá wſzyſtek Zydowſki narod/ á oſobliwie zá ono ś=
9:
więte przedtym miáſto Hieruzálem/ gorące pro=
10:
śby/ iáko w kśięgách Máchábeyſkich wtorych cży=
11:
tamy/ zdawná cżynili.
2. Mac: 15
Tęż modlitwę Swiętych
12:
Bożych/ w Pánu Bogu odpocżywáiących/ y Bá=
13:
ruch Prorok/ piſarz Hieremiaſzá Proroka/ wſpo=
14:
mina temi ſłowy:
Baruch 3.
Pánie wſzechmocny/ Boże I=
15:
zráelſki/ wyſłuchay teraz modlitwę vmárłych I=
16:
zráelcżykow. Ian ś. tákże w kśięgách obiáwienia
17:
doſyć iáwnie ią wſzytkich przekłáda/ gdy rozlicż=
18:
nych obywátelow niebieſkich/ hárfy y cżáſze złote/
19:
wonnych zápáchow (to ieſt/ iáko ſamże wyłożył/
20:
modlitw Swiętych) pełne/
Apoc: 5.
przed Báránkiem/
21:
Pánem Iezuſem/ trzymáne/ opiſuie.
Dan: 15.
A oſobliwie
22:
o S. Michále nápiſał Dániel Prorok/ że w pew=
23:
nych rzecżách dopomagał ſynom ludu Izráelſkie=
24:
go: ktorą pomoc y Piotr S. po ſwey śmierći o=
25:
wiecżkom ſwym/ w wtorym liśćie ſwym/ obiecuie.
2. Petr: 1.

26:
Bo ieſli zá żywotá ſwego/ dobrze nam cżynili/ ták
27:
modlitwą/ iáko y inſzą vcżynnośćią/ cżemu po ś=
28:
mierći cżynić nie máią? zwłaſzcżá w miłośći świę=
29:
tey iuż będąc doſkonálſzymi/ y od przeſzkod rozli=
30:
cżnych wolnemi.
31:
Potym bynamniey niechćiey y w tym wątpić/ że
32:
wiedzą o tych rzecżách/ ktore ſię z námi dźieią. Oto
Swięći o rzecżách
X 3licży y


strona: 326

326.
náſzych wiedzą.
Modlitwy
1:
licży y wſpomina Anyoł ieden v Zácháryaſzá Pro=
2:
roká/ śiedmdźieśiąt lat niewoley y więźienia ludu
3:
Zydowſkiego. Oto miánowićie ś. Michał Archán
4:
yoł/ broni dyabłu obiáwienia ćiáłá Moyzeſzowe=
5:
go/ iáko w liśćie ſwym S. Tádeuſz álbo Iudás
6:
nápiſał.
Tob: 5. et 6.
Y S. Ráphał Tobiaſzowi młodſzemu
7:
dáie ſpráwę o drogách Medſkich/ o Sarze corce
8:
Ráguelowey/ o śiedmi mężách iey/ y o zádawie=
9:
niu ich od dyabłá/ prze nie vhámowáne żądze ich.
Luc: 1.

10:
Oto ś. Gábryel wie/ iż Elżbietá krewną B. P. Má
11:
ryey byłá/ y ſyná w ſtárośći y w niepłodnośći
12:
pocżęłá: y od wiela go mieśięcy/ przed Meſſyaſzá
13:
náſzego Páná Iezuſá pocżęćiem/ w żywoćie nośi=
14:
łá. Oto y Eliaſz záchwycony/ y owſzem/ iáko nie=
15:
ktorzy zrozumieią/ ták iáko on przedzakonny Pátry=
16:
árchá Enoch (cżego Iezus Syrách/ ſtározakon=
17:
ny Mędrzec nie zámilcżał) do ráiu zánieśiony/ liſt
18:
ſrogi poſyła do Iorámá bezbożnego krolá/ w
19:
kilká lat po ſwym záchwyceniu:
Eccl: 44.
ktory liſt náydu=
20:
ie ſię w kśięgách ſtárego zakonu/ názwánych Pa=
21:
ralipomenon.
2. Par: 21.
Oto Hieremiaſz Prorok/ walecżne=
22:
mu onemu Hetmánowi/ Iudźie Máchábeuſzowi/
23:
ná woynę ſię gotuiącemu/ w kśięgách Máchábey=
24:
ſkich/ ſercá dodáie/ miecżem go złotym przez ſen
25:
dáruie/ y zwyćięſtwo pewne z nieprzyiaćioł obie=
26:
cuie.
2. Mac: 15
Oto nákoniec S. Anyołowie/ weſelą ſię z
27:
pokuty grzeſzniká pokutuiącego.
Luc: 15.
A iákoż o rze=
28:
cżách náſzych nie wiedzą/ ktorzy o więźieniu/ po=
29:
grzebiech/ drogách/ przypadkách/ ſpráwách/ wy=
30:
ſtępkách/ woynách/ y popráwie żywotá náſzego
31:
wiedzą?
Iáko wiedzą o nich
A wiedzą o tym/ cżęśćią z obiáwienia
32:
Bożego/ iáko rozumie S. Auguſtyn lib: de cura
pro mort.


strona: 327

327.Swiąt rocżnych.
1:
pro mort. cap: 16. co y ná tym świećie Elizeuſzá
2:
Proroká/ Piotrá S. y inſze potykáło: cżęśćią iáko
3:
náucża S. Grzegorz lib: 12. Moral. cap: 1. z po=
4:
glądánia ná máieſtat Páná Bogá wſzechmogą=
5:
cego w Troycy iedynego: w ktorym ſię wſzyſtkie
6:
rzecży/ niewyſłowionym obycżáiem/ według náuki
7:
piſmá Bożego/ záwieráią.
Exo: 33. Rom: 11.
ácżkolwiek y inſze ſpo=
8:
ſoby tego poznánia y wiádomośći ś. Doktorowie
9:
w piſániu ſwym nam podáli. Mizerneby to zá=
10:
prawdę niebieſkie ſzcżęśćie y weſele było/ w kto=
11:
rymby ſię o náſzym ſzcżęśćiu álbo nieſzcżęśćiu świę
12:
tym Bożym nic wiedźieć nie godźiło.
Wzywánie świętych w piſmie wyráżono.

13:
Potrzećie wiedz o tym/ żeć nas zdawná/ y w pi=
14:
śmie Bożym/ do Swiętych ſię vćiekáć/ álbo ich
15:
o przycżynę prośić/ náucżono. Nie wſtydźi ſię Já=
16:
kob/ Pátryárchá mądry/ y Pánu Bogu miły/ An=
17:
yołá ſtrożá ſwego/ o vżycżenie błogoſłáwieńſtwá
18:
tego/ wnękom ſwym/ przed śmierćią ſwoią/ po=
19:
kornie prośić. náucża y ſyny ſwe/ áby wzywáli i=
20:
mieniá iego/ y imion zmárłych przodkow y rodźi=
21:
ćielow iego/ Abráhámá y Izááká.
Gen: 48.
ktorey rádźie v=
22:
cżynił doſyć nienágániony práwodawcá Moyzeſz/
23:
w pogrożkách Bożych ſtráſzliwych/ ták do Páná/
24:
z znácżnym dotknieniem niegodnośći ſwey/ wołá=
25:
iący:
Exod: 32.
Wſpomni ná Abráhámá/ Izááká/ y Izrá=
26:
elá/ ſługi twoie/ rć.
Iob 5.
Przyiął y Iob święty rádę
27:
od iednego przyiaćielá ſwego/ temi ſłowy dáną:
28:
vday ſię do ktorego świętego: (á o źiemſkim
29:
świętym w źiemi Hus/ ná ten cżás nie ſłycháć by=
30:
ło/ iáko doſyć iáwnie tego doydźieſz z Iobá S.
31:
hiſtoryey) á nie tylko żadney przygány tey porá=
32:
dźie nie dał Iob święty/ ále ták záwołał/ bądź
X 4do Anyo=


strona: 328

328.Modlitwy
1:
do Anyołow/ bądź do inſzych Swiętych Bożych/
2:
iáko Auguſtyn S. wyłożył lib: An: In Iob. Zmiłuy=
3:
ćie ſię nádemną/ zmiłuyćie ſię nádemną/ przyna=
4:
mniey wy przyiaćiele moi: ábowiem ręká Páńſka
5:
dotknęła mię.
Iob 19.
á pewna to/ iż o to zlitowánie przy=
6:
iaćioł źiemſkich nie prośi: bo naydźieſz támże z
7:
dźieśiątek y więcey tych/ ná ktorych zániecháną
8:
poſługę żáłoſnie ſię vſkarża.
Eccle: 39.
Smie y Mędrzec
9:
Ekklezyáſtyk/ temi ſłowy w piśmie S. do wybrá=
10:
nych Bożych wołáć: Wyſłuchayćie mię/ o Bo=
11:
ſkie owoce: álbo z Greckiego ięzyká/ Swięći.
Luc: 16.

12:
Niewiem też nákoniec/ cżemu Abráhám bogacżá
13:
onego/ ná żáłoſnym piekielnym cmyntarzu po=
14:
grzebionego/ nie zgromił o to/ że ſię do niego/ ie=
15:
ſzcże nie o przycżynę tylko/ ále o pomoc vćiekał:
16:
ieſli ábo tá rzecż v Zydow nie zwycżáyna byłá/ ál=
17:
bo ſię tákimi poſtępkámi/ cżeść y chwałá od Bogá
18:
ná ſtworzenie przenośiłá. Ieſliż mi ſię tedy/ we=
19:
dług náuki piſmá Bożego/ Anyołá o błogoſłá=
20:
wieńſtwo prośic/ y imion/ Abráhámá/ Izááká/ y
21:
Iákobá S. wzywáć godźi; cżemu ſię nam o przy=
22:
cżynę do Pánny Máryey/ S. Marćiná/ y in=
23:
ſzych Swiętych/ vćiekáć nie godźi?
Cżemu świętych wzywamy.
Aza iedná te=
24:
go wzywánia ieſt przycżyná/ ktorey y S. Dokto=
25:
rowie Kośćiołá powſzechnego w kśięgách ſwych/
26:
á miánowićie Orygenes/ Ambroży S. y Hiero=
27:
nym wielebny/ nie zámilcżeli? Bliżſzy ſą mieścá
28:
onego/ w ktorym P. Bog chwałę/ y wielmożność
29:
máieſtatu ſwego pokázuie/ niżli my. Godnieyſzy
30:
ſą wyſłuchánia/ niżli my. Gorącey ſię modlić mo=
31:
gą/ niżli my. Nákoniec wiemy to z piſmá S. że
32:
wiele rzecży Pan BOg dáwáć niechce/ dla pew=
nych przy=


strona: 329

329.Swiąt rocżnych.
1:
nych przycżyn/ iedno zá prośbą Swiętych ſwoich:
2:
iáko krolowi Abimelechowi grzechu odpuśćić nie
3:
chćiał/ iedno zá przycżyną Abráhámową: á przy=
4:
iacielom Iobá S. iedno zá przycżyną Iobową.
Gene: 20. Iob vlti.
Nie vbywa P. Bogu cżći/ świętych wzywániem.

5:
Pocżwarte nie wierz temu/ áby ſię tym nabożeń=
6:
ſtwem ſtárowiecżnym/ ktore ieſt znákiem Chrze=
7:
śćijáńſkiey pokory/ y háſłem ſpołecżnośći y vcże=
8:
ſtnictwá S. Bożych/ cżći P. Bogu vwłacżáło. Bo
9:
my nigdy Swiętych z Pánem nie rownamy: gdyż
10:
onego ſámego z Páwłem S. zá pośrzedniká zbá=
11:
wienia y odkupienia náſzego mamy/
1. Tim: 2.
á do tych ſię
12:
vćiekamy tylko o przycżynę/ álbo porátowánie
13:
przez modlitwy y zaſługi ich/ krwią niewinnego o=
14:
nego báránká polane/ y ſtąd wagę ſwą y cenę má
15:
iące.
Apoc: 7.
Y onemu beſpiecżnie mowimy/ zbaw nas/ od
16:
puść nam/ day nam: á tym záſię/ pomoż do zbáwie
17:
nia/ ziednay odpuſzcżenie: przycżyń ſię. Abo ieſli ſię
18:
kiedy y Swiętym mowi/ przykładem Iobá ś. y in=
19:
ſzych w piſmie ś. Zmiłuy ſię/ ábo ſpraw;
Iob 19.
inſzym ſię
20:
pewnie ſercem/ niżli Pánu Bogu mowi: y wſzyſt=
21:
ko to o zmiłowániu álbo pomocy/ przez modlitwy
22:
y zaſługi ich ſię rozumie.
Vbywa cżći P. Bogu świętych wzywánia zániechániē
Y owſzem/ iż tá rzecż ſá=
23:
memu P. IEzuſowi ieſt przyzwoita/ iáko S. Pá=
24:
weł do Zydow w śiodmym rozdźieleniu náucża/
25:
iść y przyſtęp mieć przez ſámego śiebie do Oycá:
26:
pátrz káżdy áby wzgárdá wzywánia S. Bożych/
27:
y przycżyny ich do P. Iezuſá Bogá prawdźiwego/
28:
álbo inſzych Boſkich perſon/ oney w tobie gor=
29:
nośći znákiem nie byłá/ ktorą vwiedźiony naprze=
30:
dnieyſzy y naſlicżnieyſzy Anyoł/ chćiał być Bogu na
31:
wyżſzemu podobnym.
Iſa: 14.
Ná ktory hak kiedy przyi=
32:
dźieſz/ pewna rzecż iż zániechániem wzywánia S.
X 5cżći Pá=


strona: 330

330.Mo[dli]twy
1:
cżći Pánu Bogu vwlecżeſz.
Hier: con: Vigilant. Matt: 22. Luc: 16. Apoc: 6.
Słuchay o tym Hiero=
2:
nymá S. ták beſpiecżnie Wigiláncyuſzowi kácer=
3:
miſtrzowi mowiącego: Mniemaſz iżby (Sámuel)
4:
vmárł/ y dla tego bluźniſz? cżytay ſobie Ewánge=
5:
lią: Bog Abráhámow/ Bog Izáákow/ Bog Iá=
6:
kobow: nie ieſt Bog vmárłych/ ále żywych. Ieſliż
7:
tedy żywi ſą/ toć tedy w vcżćiwym więźieniu/ iáko
8:
ty wymyślaſz/ nie śiedzą. Y wnetże. Cżyli ty podo=
9:
bno Bogu práwá ſtánowić będźieſz? Ty Apoſto=
10:
ły pow[roz]ámi związeſz/ áby do dniá ſądnego pod
11:
ſtrażą zátrzymáni byli/ á z Pánem ſwym nie byli?
12:
o ktorych nápiſano/ iż zá Báránkiem idą/ gdźie ſię
13:
iedno obroći. Y tamże.
Apoc: 14.
Ieſli Apoſtołowie y mę=
14:
cżennicy/ ćiáłem ieſzcże obłożeni/ mogą ſię modlić
15:
zá inſze/ máiąc ſtáránie ieſzcże y o ſámych ſobie: iá=
16:
ko dáleko więcey to vcżynić mogą/ po koronách/
17:
zwyćięſtwách/ y tryumphiech? Ieden cżłowiek
18:
Moyzeſz/ ſześćiom ſet tyśięcy zbroynego ludu/ grze
19:
chu odpuſzcżenie v Bogá iedna:
Exo: 32. Acto: 7.
y Szcżepan/ ná=
20:
śládownik Páná ſwego/ y pierwſzy w Chryſtuśie
21:
męcżennik/ o odpuſzcżenie winy prześládownikow
22:
ſwych/ prośi/ á kiedy iuż z Chryſtuſem być pocżęli/
23:
w mocy oſłábieią?
Acto: 27.
Páweł Apoſtoł wſpomina/ iż
24:
dwieśćie śiedmdźieśiąt y ſześć duſz w okręćie mu
25:
dárowano (bo ie od vtonienia modlitwą ſwoią
26:
wyrwał) á po złożeniu ćiáłá/ gdy pocżął być z Chry
27:
ſtuſem/ ná ten cżás vſtá zámknie/ y piſnąć nie bę=
28:
dźie mogł/ zá temi/ ktorzy po wſzytkim świećie/ ná
29:
opowiádánie Ewángeliey iego/ vwierzyli? y bę=
30:
dźie lepſzy Wigiláncyuſz pies żywy/ niżeli on lew
31:
zmárły?
Eccle: 9.
Słuſzniebym to z Ekklezyáſtá przywo=
32:
dźił/ gdybym o Páwle to wyznawał/ że ná duſzy
vmárł.


strona: 331

331.Swiąt rocżnych.
1:
vmárł. Nákoniec świętych nie názywáią zmárły=
2:
mi/ ále ſpiącemi. Przetoż y o Lázárzu/ ktory miał
3:
być wſkrzeſzony/ powiedźiano/ że záſnął:
Ioan: 11. 1. Teſſ: 4.
y Apo=
4:
ſtoł zákázuie Teſſálonicenſom/ fráſowáć ſię o ſpią=
5:
ce. A widźiſzże iáko z náuki S. Hieronymá/ blu=
6:
źniercą názywány/ wzywánia ſwiętych głowny nie
7:
przyiaćiel? y iáko tácy Pánu Bogu práwá ſtáno=
8:
wią: ná Swięte Boże powrozy y związki kłádą:
9:
niebieſkiey ſzcżęśliwośći/ y Swiętych Bożych cno=
10:
ćie y doſkonáłośći vwłocżą: á nákoniec one/ prze=
11:
ciwko piſmu S. vmárłemi zgołá cżynią. á więc ſię
12:
przy zániechániu Swiętych wzywánia/ obelżenie y
13:
Swiętych ſámych/ y Páná ich/ nie záwija? Ale co
14:
ſię/ práwowierny Chrześćijáninie/ maſz ná te przy=
15:
mowki/ onych dawno od S. Hieronymá y inſzych
16:
ná głowę poráżonych Wigiláncyanow oglądáć?
17:
vżyway beſpiecżnie/ á nabożnie tych niżey położo=
18:
nych modlitw/ ktore ták ſą rozſádzone/ iáko w Ká=
19:
lendarzu Kośćielnym idą.
Porządek modlitw świąt rocżnych.
A naprzod maſz świętá
20:
te/ ktore pod tytułem Chryſtá Páná náſzego ob=
21:
chodźimy: potym dni vrocżyſte/ ná pámiątkę y
22:
cżeść Mátki Bożey poſtánowione: ná końcu po=
23:
łożone ſą dni inſzych świętych. o ktorych cżći/ niech
24:
y teraz zábrzmi w vſzách twoich on głos Dawi=
25:
dow: A iam Pánie Boże/ zá wielce vcżcżone
26:
miał przyiaćiele twoie:
Pſal: 138.
wielce ſię ich z=
27:
wierzchność ſpániáła v=
28:
mocniłá.
Modlitwy


strona: 332

332.Modlitwy
1:
MODLITWY
2:
ROCZNYM SWIE=
3:
TOM SLVZACE.
4:
A naprzod o święćiech/ ktore pod
5:
tytułem Páńſkim obchodźimy.
1. Dniá Stycżniá

6:
W dźień vrocżyſty Obrze=
7:
zánia/ y miánowánia Páná ná=
8:
ſzego IEzuſá Chryſtuſá.
Alleluia/ álbo Allelu iach/ dwoie Zydowſkie ſłowo/ ktore cżęſto ſię w tym rozdźiale kłádźie/ wykłáda ſię chwalćie Powſzechnego/ álbo chwalćie Páná.
grafika
9:
¶Antiphoná Koſcielna.
10:
D
la niezmierney miłości ſwoiey/ kto
11:
rą nas vmiłował Pan Bog/ Sy=
ná ſwego


strona: 333

333.Swiąt rocżnych.
1:
ná ſwego poſłał w podobieńſtwo grze=
2:
chem obćiążonego ćiáłá. Alleluia/ Al=
3:
leluia/ Alleluia. ꝟ. Słowo sſtáło ſię
4:
ćiáłem/ Alleluia. ℟. Y mieſzkáło mie=
5:
dzy námi/ Alleluia.
6:
¶Modlitvvá.
Najdzieſz ią w modlitwách Aſcenſiuſzowych.

7:
O
Iezu nadobrotliwſzy/ ktory z Pán=
8:
ny ſię národźiwſzy/ racżyłeś być dźiś
9:
(zakonnym ſię vſtáwom poddáiąc) o=
10:
brzezány: rácż obrzezáć myśli/ ſłowá/ v=
11:
cżynki/ y wſzytkie ſmyſły/ we mnie ſłudze
12:
twym: ábym ſię żadney rzecży/ twoiey
13:
woley przećiwney/ nie ważył: ále w my=
14:
śli moiey niech będźie rozmyślánie o
15:
Bogu: á wſzelka rozmowá moiá niech
16:
będźie o zakonie nawyżſzego: á ſpráwy
17:
moie wſzytkie/ niech ſię do wykonánia
18:
twego roſkazánia przyſtoynie śćiągáią.
19:
ktory żywieſz y kroluieſz z Bogiem Oy=
20:
cem y z Duchem świętym Bog/ ná wie=
21:
ki wiekow. Amen.
22:
O naſłodſzym imieniu IESVS
23:
Pſalm 112.
24:
Laudate pueri.
25:
C
hwalćie dźiatki Páná: chwalćie i=
26:
mię Páńſkie.
Hier. miáſto dźia=
Niech bę=


strona: 334

334.
tek położył ſługi.
Modlitwy
1:
Niech będźie imię Páńſkie błogoſłá=
2:
wione/ od tego cżáſu áż ná wieki.
3:
Od wſchodu ſłońcá áż do zachodu
4:
chwálebne (ieſt) imię Páńſkie.
5:
Wywyżſzony ieſt Pan nád wſzytkie na
6:
rody: á chwałá iego niebioſá przechodźi.
7:
A ktoż tákim ieſt/ iáko Pan Bog náſz?
8:
ktory mieſzka ná wyſokośći/ á ná poni=
9:
żone rzecży ocży ſpuſzcża ná niebie y ná
10:
źiemi.
Poniżone to ieſt álbo niſkie/ álbo pokorne.

11:
Ten od źiemie podnośi niedoſtátecż=
12:
nego: á z gnoiu dźwiga vbogiego.
To vcżyniono Dawidowi/ ále duchownie/ przez Páńſkie wćielenie/ y wſzyſtkiemu kośćiołowi.

13:
Aby go poſádźił z Kśiążęty/ z prze=
14:
dnieyſzemi ludu ſwego.
15:
Ktory mátce niepłodney/ dáie w do=
16:
mu z weſelem potomſtwo.
17:
Chwałá Oycu/ y Synowi/ y Ducho=
18:
wi świętemu:
19:
Iáko byłá ná pocżątku/ y teraz/ y zá=
20:
wżdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
21:
¶Ma w ten dźień mieśce Hymn S Bernárdá
22:
o świętym imieniu IESVS, ktory naydźieſz ná
23:
kárćie 63. Tákże też y modlitwá S. Bernár=
24:
dynowi przypiſána: ktora ſię położyłá/
25:
ná kárćie 24.
Litánia


strona: 335

335.Litánia
1:
LITANIA
2:
Do Páná IEzuſá/ wſzyſtek S.
3:
żywot iego záwieráiąca.grafika
Litánia tu ſię rozumie/ prośbá o pomoc.

4:
K
Yrie eleiſon/ Chryſte eleiſon/ Ky=
5:
rie eleiſon.
6:
Pánie zmiłuy ſię/ Chryſte zmiłuy ſię/
7:
Pánie zmiłuy ſię nád námi.
8:
Iezu iednorodny y przedwiecżny Synu
9:
Bogá żywego/ zmiłuy ſię nád ná.
10:
Iezu przed wſzytkimi wieki/ z rády Bo=
11:
żey/ świátu zá odkupićielá miło=
12:
śćiwie náznácżony/ zmiłuy ſię nád.
13:
Iezu rozlicżnemi ſtározakonnemi figu=
14:
rámi wyráżony/ y przez Proroki po=
żytecżnie


strona: 336

336.Litánia
1:
żytecżnie rozgłoſzony/ zmiłuy ſię.
2:
Iezu przez Anyołá Gábryelá/ Pánnie ś.
3:
Máryey w mieśćie Gálileyſkim Ná=
4:
záret weſoło zwiáſtowány/ zmił.
5:
Iezu z Duchá S. cudownie pocżęty/ y
6:
przez dźiewięć mieśięcy w pánień=
7:
ſkim żywoćie noſzony/ zmiłuy ſię.
8:
Iezu z cżyſtey Pánny w Bethleem dźi=
9:
wnie národzony/ zmiłuy ſię nád.
10:
Iezu od naświętſzey mátki twey Má=
11:
ryey w pieluſzki vwiniony/ y we żło=
12:
bie vbogo położony/ zmiłuy ſię n.
13:
Iezu páſterzom/ krolom/ Symeonowi
14:
y Annie vćieſznie obiáwiony/ zmił.
15:
Iezu dniá oſmego po národzeniu z pir=
16:
wſzym nadrożſzym krwie twoiey wy=
17:
laniem/ nam zbáwiennie obrzezá=
18:
ny/ y Iezuſem názwány/ zmiłuy ſię.
19:
Iezu w Kośćiele cżterdźieſtego dniá w
20:
Hieruzálem/ pokornie ofiárowány/
21:
zmiłuy ſię nád námi.
22:
Iezu do Egiptu od Joezphá y mátki
23:
twey świętey boleſnie zánieśiony/
24:
y ſtámtąd w kilká lat odnieśiony/
25:
zmiłuy ſię nád námi.
Iedni pięć/ drudzy ſiedm lat licżą mieſzkánia w Egiptćie.

26:
Iezu dwánaſtego roku przez trzy dni
27:
żáłoſnie ſzukány/ y potym miedzy
Doktorá=


strona: 337

337.do Páná Iezuſá.
1:
Doktorámi w Kośćiele náleźiony/
2:
zmiłuy ſię nád námi.
3:
Iezu od Ianá S. trzydźieſtego roku w
4:
Iordanie iáwnie ochrzcżony/ y tám
5:
że Oycowſkim głoſem z niebá oznay
6:
miony/ zmiłuy ſię nád námi.
7:
Iezu poſtem cżterdźieśći dni y cżterdźie
8:
śći nocy ná puſzcży świątobliwie v=
9:
trudzony/ zmiłuy ſię nád námi.
10:
Iezu trzykroć od ſzátáná támże dobro=
11:
wolnie kuſzony/ zmiłuy ſię nád n.
12:
Iezu przez pułcżwártá látá rozlicżnemi
13:
cudy/ náuką y dobrodźieyſtwy świá=
14:
tu znácżnie zálecony/ zmiłuy ſię.
15:
Iezu litośćią y miłoſierdźiem nád grze=
16:
ſznikámi cżęſto wzruſzony/ zmiłuy.
17:
Iezu z miłośći ku duſzom ludzkim/ gło=
18:
dem/ prágnieniem/ y nieprzeſtáyną
19:
pracą rozlicżnie vtrapiony/ zmiłuy.
20:
Iezu ná gorze Thabor chwálebnie prze=
21:
mieniony/ zmiłuy ſię nád námi.
22:
Iezu pokornym vmyćiem nog Apoſtol=
23:
ſkich/ y poſtánowieniem Sákrá=
24:
mentu ćiáłá y krwie twoiey/ po o=
25:
ſtátecżney wiecżerzy wielce wſła=
26:
wiony/ zmiłuy ſię nád námi.
27:
Iezu krwáwym potem przy vcżynioney
Ytrzykroć


strona: 338

338.Litánia
1:
trzykroć modlitwie w ogroycu ob=
2:
fićie oblany/ zmiłuy ſię nád námi.
3:
Iezu od Iudaſzá zá trzydźieśći śrebrni=
4:
kow łákomie przedány/ y potym od
5:
tegoż Zydom w ręce zdrádliwie po=
6:
dány/ zmiłuy ſię nád námi.
7:
Iezu od ludźi złośliwych poimány/ zbi=
8:
ty/ y okrutnie związány/ zmiłuy ſię.
9:
Iezu v cżterech ſędźiow/ Annaſzá/ Kái=
10:
phaſzá/ Piłatá/ y Herodá/ w Hieru=
11:
zálem/ ſporſnie zelżony y ſpotwa=
12:
rzony/ zmiłuy ſię nád námi.
13:
Iezu policżkámi/ poſzyikámi/ zeplwá=
14:
niem/ bicżowániem/ y koroną ćier=
15:
niową ná rozlicżnych mieścách ſro=
16:
dze vdręcżony/ zmiłuy ſię nád námi.
17:
Iezu od Piłatá ſtároſty ná śmierć nie=
18:
ſpráwiedliwie oſądzony/ y prácowi=
19:
tym ćięſzkiego krzyżá nieśieniem/
20:
od kátow okrutnych/ bezmiernie
21:
obćiążony/ zmiłuy ſię nád námi.
22:
Iezu ná krzyżu miedzy dwiemá łotry zá
23:
miáſtem ſromotnie záwieſzony/ zm.
24:
Iezu cżworákich ludźi/ to ieſt ſtoiących/
25:
śiedzących/mijáiących/ y wiſzących/
26:
bluźnieniem ná onym że krzyżu dot=
27:
kliwie zelżony/ zmiłuy ſię nád námi.
Iezu teſtá=


strona: 339

339.do Páná Iezuſá.
1:
IEzu teſtámentem śiedmi ſłow/ ná
2:
twárdym krzyżowym łożu/ świátu
3:
zá kápłaná/ krolá/ páſterzá/ ſędźie=
4:
go/ Bogá y cżłowieká prawdźiwe=
5:
go oſobliwie vdány/ zmiłuy ſię nád.
6:
Iezu po ſkonániu twoim w grobie no=
7:
wym z rzewliwym wiernych twych
8:
płácżem położony/ zmiłuy ſię nád.
9:
Iezu do piekłow sſtąpieniem/ y zátrzy=
10:
mánych w ćiemnośćiách przez kil=
11:
ká tyśięcy lat wybránych twoich
12:
mężnym wyſwobodzeniem okazále
13:
vwielbiony/ zmiłuy ſię nád námi.
14:
Iezu trzećiego dniá po śmierći właſną
15:
twą mocą wielmożnie ożywiony/
16:
zmiłuy ſię nád námi.
17:
Iezu miłośnikom twym po cudownym
18:
Zmartwychwſtániu rozmáićie ob=
19:
iáwiony/ zmiłuy ſię nád námi.
20:
Iezu cżterdźieſtego dniá wſtąpieniem
21:
do niebá/ wielebnie wſławiony/ y
22:
wnetże ná Oycowſkiey práwicy/ w
23:
niebieſiech ſpániále poſádzony/ zm.
24:
Iezu zeſłániem Duchá S. ná świát/ w
25:
ſzcżodrobliwośći twoiey zálecony/ y
26:
potym v wſzyſtkich narodow w ry=
27:
chle rozgłoſzony/ zmiłuy ſię nád n.
Y 2Iezu


strona: 340

340.Litánia
1:
Iezu Meſſyaſzu w zakonie ludzkiemu
2:
plemieniu obiecány/ zmiłuy ſię n.
3:
Iezu Boże prawdźiwy y Pánie nád w=
4:
ſzyſtkimi pánuiącemi/ zmiłuy ſię.
5:
Iezu Kápłanie/ Proroku/ Páſterzu/ y
6:
Krolu doſkonáły/ zmiłuy ſię nád n.
7:
Iezu drogo błądzących/ prawdo przy
8:
tobie ſtoiących/ żywoćie wſzyſtkich
9:
rzecży ſtworzonych/ zmiłuy ſię nád.
10:
IEzu vćiecżko pokutuiących/ vtwier=
11:
dzenie w niewinnośći żyiących/ zm.
12:
Iezu przedwiecżna OYcá niebieſkiego
13:
mądrośći/ zmiłuy ſię nád námi.
14:
Iezu roſkoſzna poćiecho świętych An=
15:
yołow/ zmiłuy ſię nád námi.
16:
Iezu wiekuiſty Krolu świętych Pátry=
17:
árchow/ zmiłuy ſię nád námi.
18:
IEzu przeiáſna świátłośći Swiętych
19:
Prorokow/ zmiłuy ſię nád námi.
20:
Iezu doſkonáły náucżyćielu Swiętych
21:
Apoſtołow/ zmiłuy ſię nád námi.
22:
Iezu nienágániony rządźco y Doktorze
23:
świętych Ewángeliſtow/ zmiłuy.
24:
Iezu niezwyćiężona mocy/ y podporo
25:
Swiętych Męcżennikow/ zmiłuy.
26:
Iezu potężna obrono y niezámierzona
27:
doſkonáłośći S. Wyznawcow/ zmił.
Iezu


strona: 341

341.do Páná Iezuſá.
1:
Iezu niewyſłowiona ozdobo/ y korono
2:
świętych pánienek/ zmiłuy ſię nád.
3:
Iezu nieoſzácowána zapłáto wſzyſtkich
4:
cżyſtość miłuiących/ zmiłuy ſię nád.
5:
Iezu iedyny odkupićielu y zbáwićielu
6:
narodu ludzkiego/ zmiłuy ſię nád.
7:
Iezu ſtráſzliwy y ſpráwiedliwy ſędźia ży
8:
wych y zmárłych/ zmiłuy ſię nád n.
9:
ꝟ. Bądź nam miłośćiw Pánie Iezu.
10:
℟. Odpuść nam Pánie Iezu.
11:
ꝟ. Badź nam miłośćiw Pánie Iezu.
12:
℟. Wyſłuchay nas Pánie Iezu.
13:
Ode wſzego złego. Wybaẃ nas P. Iezu.
14:
Od grzechu káżdego. Wybaẃ nas Pá.
15:
Od nagłey y nieſpodźiewáney śmierći/
16:
Wybaẃ nas Pánie Iezu.
17:
Od woyny/ głodu/ y powietrza moro=
18:
wego/ Wybaẃ nas Pánie Iezu.
19:
Od potępienia wiekuiſtego/ Wybaẃ.
20:
Przez święte pocżęćie/ národzenie/ y o=
21:
brzezánie twoie/ Wybaẃ nas Pá.
22:
Przez weſołe obiáwienie y ochrzcżenie
23:
twoie/ Wybaẃ nas Pánie Iezu.
24:
Przez poſty/ prace/ boleśći/ y męki two=
25:
ie/ Wybaẃ nas Pánie Iezu.
26:
Przez okrutną krzyżową śmierć twoię/
27:
Wybaẃ nas Pánie Iezu.
Y 3Przez


strona: 342

342.Litánia
1:
Przez wielebne zmartwychwſtánie/ y w
2:
niebo wſtąpienie twoie/ Wybaẃ.
3:
Przez niezmierną łáſkę/ y niewypowie=
4:
dźiáną chwałę twoię/ Wybaẃ.
5:
W godźinę śmierći náſzey/ Rátuy nas
6:
Pánie Iezu.
7:
W dźień ſtráſzliwego ſądu twego/ Ob=
8:
chodź ſię z námi łáſkáwie P. Iezu
9:
Báránku Boży/ ktory zgładzaſz grzechy
10:
świátá wſzytkiego/ Odpuść nam
11:
Pánie Iezu.
12:
Báránku Boży/ ktory zgładzaſz grzechy
13:
świátá wſzytkiego/ Wyſłuchay nas
14:
Pánie Iezu.
15:
Báránku Boży/ ktory zgładzaſz grzechy
16:
świátá wſzyſtkiego/ Zmiłuy ſię nád
17:
námi Pánie Iezu.
18:
Chryſte przyimi prośby náſze. Chryſte
19:
wyſłuchay modlitwy náſze.
20:
Kyrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Kyrie
21:
eleiſon. Oycże náſz. rć.
Pſal: 112.

22:
ꝟ. Niech będźie błogoſłáwione imię
23:
Páńſkie. ℟. Od tego cżáſu y ná wieki
24:
wiekuiſte. ꝟ. Rácż zbáwić lud twoy
25:
Pánie/ y błogoſłaẃ dźiedźictwu twe=
26:
mu. ℟. Rácż ie rządźić y podwyżſzáć
27:
one áż ná wieki.
Modli=


strona: 343

343.do Páná Iezuſá.
1:
Modlitwá do Bogá Oycá.
2:
O
Pánie BOże/ ktory imię wielebne
3:
IEzuſá Chryſtuſá/ iednorodnego
4:
Syná twego/ á Páná náſzego/ vcżyniłeś
5:
wiernym twym wdźięcżne y przyięmne
6:
á przeklętym duchom boiáźliwe y ſtrá=
7:
ſzliwe: rácż nam to dáć z łáſki twey/ áby
8:
wſzyścy/ ktorzy to święte imię IESVS w
9:
nabożney vcżćiwośći máią/ y tu ná tym
10:
świećie wdźięcżney poćiech twych ſłod=
11:
kośći byli nápełnieni/ y ná przyſzłym nie
12:
ſkońcżonego niebieſkiego błogoſłáwień=
13:
ſtwá byli domieſzcżeni. Przez tegoż Ie=
14:
zuſá Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
15:
Druga do Páná Iezuſá.
Z Rzym: Mſzałá.

16:
R
Acżże nam to dáć (PANie IEzu
17:
Chryſte) ábyſmy świętego imieniá
18:
twego ſię bali/ y ono vprzeymie miłowá
19:
li. Bo ty nigdy nie wypuśćiſz z twoiey
20:
opátrznośći/ ktore wpráwiſz w grunto=
21:
wne poſtępki/ w twey świętey miłośći.
22:
ktory żywieſz y kroluieſz z Bogiem Oy=
23:
cem w iednośći Duchá S. Bog ná wie=
24:
ki wiekow. Amen.
25:
Tegoż dniá o fortunne zácżęćie
26:
Nowego látá Modlitwy.
Y 4Pierwſza.


strona: 344

344.Modlitwy
1:
¶Piervvſza.
2:
R
Acż proſtowáć/ poświęcáć/ ſpráwo=
3:
wáć y rządźić tego roku/ ktory w to
4:
wielebne święto Obrzezánia/ y miáno=
5:
wánia twego zácżynamy/ Pánie Boże
6:
(IEzu nadobrotliwſzy) Krolu niebá y źiemie/
7:
ſercá y ćiáłá náſze/ zmyſły/ mo=
8:
wy/ y poſtępki náſze/ w zakonie twoim/
9:
y ſpráwách roſkazánia twego/ áby y tu/
10:
y w one wiekuiſte cżáſy/ zá pomocą two
11:
ią/ mogliſmy być zbáwieni/ y od wſzego
12:
złego wyſwobodzeni. Day to nam/ o zbá
13:
wićielu świátá/ ktory żywieſz y kroluieſz
14:
ná wieki wiekow. Amen.
15:
¶Wtora.
Z Brew: Rzymſk.

16:
P
Rośimy ćię Pánie Boże náſz/ ábyś
17:
ſpráwy náſze Boſkim twoim nát=
18:
chnieniem vprzedzał/ y rátunkiem do
19:
fortunnego końcá przywodźić racżył:
20:
áby wſzeláka náſzá modlitwá y ſpráwá/
21:
od ćiebie záwżdy pocżątek bráłá/ y przez
22:
ćię po zácżęćiu dokońcżenie miáłá.
23:
W dźień przeſławny trzech Kro=
24:
low/ y Páńſkiego obiáwienia/ y
25:
przez Oktawę.
6. Dniá Stycżniá
Antypho=


strona: 345

345.Swiąt rocżnych.
1:
¶Antiphoná Koſcielna.grafika
Z Brew: Rzymſk.

2:
T
Roiákim cudem wſławiony dźień
3:
święty obchodźimy: dźiś gwiazdá
4:
Krole do żłobu Páńſkiego przyprowá=
5:
dźiłá. Dźiś ná weſelu (w Kanie Gáli=
6:
leyſkiey) wodá w wino ſię odmieniłá.
Ioan: 2.

7:
Dziś chćiał CHryſtus Pan/ áby był w
8:
Iordanie od Ianá ochrzcżony/ á nam
9:
żywot przezeń przywrocony/
Matth: 3.
Alleluia/
10:
Alleluia/ Alleluia. ꝟ. Krolowie z Tár=
11:
ſu y wyſpu podárki przynioſą/
Pſal: 71.
Alleluia.
12:
℟. Krolowie z Arábiey y Sábby/ z dáry
13:
przyćiągną/ Alleluia.
14:
¶Modlitvvá.
Y 5O Pánie


strona: 346

346.Modlitwy
1:
O
Pánie BOże/ ktoryś racżył dniá
2:
dźiśieyſzego/ iednorodnego Syná
3:
twego/ Pogánom przez gwiazdę obiá=
4:
wić: rácżże to dáć z miłośierdźia twoie=
5:
go/ áby my/ ktorzy tu ieſteſmy przez wiá=
6:
rę przywiedźieni do twego poznánia/
7:
bylibyſmy po śmierći domieſzcżeni iſto=
8:
tnego ná wyſokość Boſtwá twego po=
9:
glądánia. przez tegoż Chryſtuſá Páná
10:
náſzego. Amen.
11:
¶Pſalm 28. od ktorego Kośćioł
12:
ná trzy Krole Iutrznią weſoło zácżyna.
13:
w ktorym też w śiedmi głoſách/ śiedm Sákrá=
14:
mentow Kośćielnych wyráżono.
15:
Afferte Domino.
Troiákie cżći Pánu oddawánie.

16:
P
Rzynośćieſz Pánu/ Synowie Bo=
17:
ży/ przynośćie Pánu Báránki y iá=
18:
gniątká.
19:
Przynośćie Pánu cżeść y chwałę: przy=
20:
nośćie Pánu wyſławiánie imieniá ie=
21:
go: dayćie cżeść Pánu/ w przybytku świę
22:
tym iego.
Chrzeſt.

23:
Głos Páńſki nád wodámi: Bog w
24:
máieſtaćie ſpániáły/ gromy cżynił: Pan
25:
nád wielkimi ieſt wodámi.
Bierzmowánie y ćiáło Pánſkie.

26:
Głos Páńſki wielkiey władzy: głos
27:
Páńſki wielkiey wielmożnośći.
Głos Páń=


strona: 347

347.Swiąt rocżnych.
Pokutá.
1:
Głos Páńſki Cedry łamie: Pan po=
2:
kruſzy Cedrowe drzewá w Libanie.
3:
Pan podrobi ie iáko ćielątká z Libanu:
4:
á ſam miły ieſt iáko młody iednorożec.
Małeńſtwo.

5:
Głos Páńſki dźieli płomień ogniſty:
6:
głos Páńſki zátrząſa puſtynią: y zátrzę=
7:
śie Pan láſy puſtemi w Kádes.
Oſtátecżne pomázánie.

8:
Głos Páńſki gotuie ielenie/ y odkry=
9:
wa gęſte láſy: á wſzyścy w Kośćiele ie=
10:
go wyſłáwiáć go będę.
Kápłáńſtwo.

11:
Pan władnie nawáłnośćią potopu: á
12:
vſiędźie ſobie iáko Pan y Krol ná wieki.
13:
Pan doda mocy ludowi ſwemu: Pan
14:
będźie w pokoiu błogoſłáwił plemieniu
15:
ſwoiemu.
16:
Chwałá Oycu. rć.
17:
¶Ma też mieśce w ten weſoły y nam zbáwienny
18:
dźień/ Pſalm 71. ktory ſię w tymże rozdźiale/ w
19:
dźień národzenia Páńſkiego trochę niżey położy.
20:
Dayże/ o Boże. rć. Tákże też y Litánia do
21:
Páná Iezuſá/ ná kárćie 335. wyżſzey położona.
22:
y Hymn Anyelſki: Chwałá ná wyſokośći.
23:
ná kárcie 86.
24:
Do trzech Krolow modlitwá.
25:
O
Sławni náuką y rozumem/ ále ſła=
26:
wnieyſzy wiárą y nabożenſtwem/
27:
trzey mędrcy y krolowie/ Káſper/ Mel=
chior/


strona: 348

348.Modlitwy
1:
chior/ y Báltázár/ przycżyńćie ſię zá ná=
2:
mi wſzyſtkimi do Páná tego/ ktorego=
3:
śćie z wielką vprzeymośćią y pilnośćią
4:
ſzukáli/ z wielkim weſelem náleźli/ y ná=
5:
leźionemu cżesć y pokłon/ padſzy ná ko=
6:
láná y oblicża wáſze/ pokornie oddáli/ y
7:
przytymeśćie pokłonie/ złoto/ kádźidło/
8:
y mirrhę onemu hoynie ofiárowáli:
Matth: 2.
zło=
9:
to/ iáko prawdźiwemu krolowi: kádźi=
10:
dło/ iáko práwemu Bogu/ y wiekuiſte=
11:
mu kápłanowi: mirrhę/ iáko śmiertel=
12:
nemu ná ten cżás cżłowiekowi. Złoto k=
13:
temu/ ná wſpomożenie dobrowolnego
14:
vboſtwá iego: kádźidło/ ná oddalenie
15:
iákiegokolwiek ſmrodu mieścá onego:
16:
mirrhę/ ná vtwierdzenie wątluchnego
17:
ćiáłá iego. Prośćie/ Krolowie święći/
18:
pierwiaznki pogáńſkiego narodu/ áby=
19:
ſmy wſzyścy tegoż Páná przez wiárę do=
20:
ſkonále ználi: onego z pilnośćią/ tąż
21:
wiárą/ á ktemu nádźieią/ y miłośćią ſzu=
22:
káli: nálazſzy/ w tym nieprzepłáconym
23:
ſkárbie/ ſerdecżnie ſię kocháli: y temuż
24:
to Bogu/ Krolowi/ y Kápłanowi náſze=
25:
mu/ z duſz/ ćiał/ y máiętnośći náſzych/
26:
przyſtoyne vpominki rozlicżnego nabo=
27:
żeńſtwá/ y cnot Chrześćijáńſkich/ ná ch=
wałę ie=


strona: 349

349.Swiąt rocżnych.
1:
wałę iego/ oddawáli. á odniozſzy od Bo=
2:
ſkiego Máieſtatu iego błogoſłáwień=
3:
ſtwo/ pomoc/ y poćiechę/ nigdy ſię do
4:
Herodá/ okrutnego morderce/ Dyabłá
5:
przeklętego/ y grzechow iego/ nie wra=
6:
cáli: ále ſtátecżnie przy zbáwićielu ná=
7:
ſzym trwáiąc/ z nim po śmierći w nie=
8:
bieſkich nieſkáźitelnych páłacách/ z wá=
9:
mi/ y inſzymi wybránemi Bożymi/ nie=
10:
wyſłowionemi poćiechámi/ y nieod=
11:
mienną rádośćią/ ze wſzelkim doſtát=
12:
kiem y ſzcżęśćiem/ opływáli. Amen.
13:
We dni poſtu wielkiego/ od
14:
Wſtępney Srzody áż do Kwie=
15:
tney Niedźiele.grafika
Antiphoná


strona: 350

350.Modlitwy
1:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk. Matth: 4.

2:
Z
Aprowádzony ieſt Pan IEzus ná
3:
puſzcżą od Duchá/ áby był kuſzony od
4:
dyabłá. A gdy pośćił czterdźieśći dni y
5:
cżterdźieśći nocy/ potym łáknął.
Pſal: 90.

6:
. Anyołom ſwoim dał Bog roſkazá=
7:
nie o tobie. ℟. Aby ćię ſtrzegli po w=
8:
ſzyſtkich drogách twoich.
9:
¶Modlitvvá Piervvſza.
10:
O
Pánie BOże/ ktory Kośćioł twoy
11:
rocżnym poſtu cżterdźieſtu dni zá=
12:
chowániem przecżyśćiáć racżyſz: day to
13:
cżeladce twoiey/ áby to o co ćię przez
14:
poſt prośi/ dobremi ſpráwámi wypełniá
15:
łá. Przez Chryſtá Páná náſzego. A.
16:
¶Modlitvvá Wtora.
17:
R
Acż/ wſzechmogący Boże/ Pánie Ie=
18:
zu Chryſte/ miłośćiwie wyſłucháć
19:
prośby náſze/ y rácż to nam dáć/ áby ten
20:
vrocżyſty/ od Moyzeſzá y Eliaſzá Proro=
21:
kow twych záchowány/ y od ćiebie zbá=
22:
wićielá y Páná náſzeo poſwięcony poſt/
Exod: 24. et 34. 3. Reg: 18. Matth: 4.

23:
ktory ná vlecżenie duſz y ćiał náſzych/ ſá=
24:
miż Apoſtołowie twoi nam podáli/ po=
25:
ſtánowili/ y roſkazáli/
Can: Ap. 63. et 68.
wſzyścy wierni
26:
twoi/ ochotnie/ nabożnie/ y pożytecżnie
odpráwili:


strona: 351

351.Swiąt rocżnych.
odpráwili:
Przycżynj y pożytki poſtu wielkiego.
1:
y przez to rowne ćiał ſwych
2:
vtrudzenie/ iákożkolwiek ćiebie niezwy=
3:
ćiężonego/ y nigdy nienágánionego he=
4:
tmáná ſwego/ w nieśieniu krzyżá ná=
5:
śládowáli/ zá grzechy ſwe z Niniwitá=
6:
mi/ iákąkolwiek nagrodę vcżynili/ o=
7:
świecenia rozumu z Dányelem Proro=
8:
kiem doſtąpili/ cnot rozmáitych ſobie z
9:
Ianem ś. Chrzćićielem twoim/ y z Má=
10:
gdáleną przycżynili:
Ion: 3. Dan: 3. Luc: 10.
y ſzkodliwe duſzom
11:
zlych pożądliwośći ognie/ doſyć znácż=
12:
nie ludźiom ná wioſną dokucżáiące/ z
13:
świętym Páwłem tłumili w ſobie y gá=
14:
śili:
1. Cor: 9.
á przygotowawſzy przyſtoynie du=
15:
ſze ſwe/ y ćiáłá ſwe/ w te zbáwienne dni
16:
Chrześćijáńſkiego rycerſtwá/ do rozcży=
17:
tánia gorzkiey męki twoiey/ do przyięćia
18:
przenaychwálebnieyſzego Sákrámentu
19:
Ciáłá y Krwie twoiey/ do obchodzenia
20:
pokazáney w cudownym Zmartwych=
21:
wſtániu/ Wielkonocney mocy y chwały
22:
twoiey/ rácż to dáć/ áby do oney niebie=
23:
ſkiey ſzcżęśliwośći cżáſu ſwego przyſzli/
24:
ktorą nam święte poſty twoie/ nieprze=
25:
ſtáyne prace twoie/ niezmierne náko=
26:
niec boleśći twoie/ ziednáły. Rácż przy=
27:
tym/ wſzelkie w grzechách ponurzone
ludźie/


strona: 352

352.Modlitwy
1:
ludźie/ z grzechow ich/ w te święte y zbá
2:
wienne dni/ potężnie podźwignąć/ á
3:
podźwignionym rácż dodáć Boſkiey po=
4:
mocy twey/
O co pośćie PAná Bogá prośić.
ná wſzelkich niepráwośći
5:
ich doſkonáłe poznánie/ zá nie ſerde=
6:
cżne żáłowánie/ onych ſzcżere przed na=
7:
miáſtkámi twemi wyznánie/ do nich ſtá
8:
tecżne nigdy nie wrácánie/ w cnotách
9:
Chrześćijáńſkich znácżne poſtępowá=
10:
nie/ y nieodmienne wytrwánie: áby ták
11:
tobie odkupićielowi/ Bogu/ y Pánu ná=
12:
ſzemu/ z Oycem/ y Duchem S. cżeść y ch=
13:
wałá przyſtoynie y godnie ſię oddawá=
14:
ła/ ſwięta też y niewinna męká y śmierć
15:
twoiá/ pożytku y drogośći ſwey w nas
16:
ſtworzeniu twym niegodnym y grzeſz=
17:
nym nie tráćiłá: á cżeladká twoiá/ w li=
18:
cżbie/ y v ćiebie w zaſłudze/ znácżnie ſię
19:
pomnażáłá. Amen.
20:
Ná Kwietną Niedźielę.
21:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

22:
D
Ziatki Zydowſkie/ wźiąwſzy rozgi
23:
oliwne/ záſzły ná drogę Pánu/ wo=
24:
łáiąc y mowiąc: Oſánná/ to ieſt zbaẃ
25:
nas/ ktoryś ieſt ná wyſokośći.
Ioan: 12.
. Z vſt


strona: 353

Swiąt rocżnych.
1:
ꝟ. Z vſt niemowlątek vcżyniłeś Pá=
2:
nie doſkonáłą chwałę twoię.
Pſal: 8.

3:
℟. Abyś wyniſzcżył nieprzyiaćiele y
4:
mśćićiele twoie. grafika
5:
¶Modlitvvá piervvſza.
6:
O
Wſzehmogący wiecżny Boże/ kto=
7:
ry dla zoſtáwienia przykłádu poko=
8:
ry narodowi ludzkiemu/ chćiałeś áby
9:
zbáwićiel náſz/ y ćiáło przyiął/ y krzyżo=
10:
wą mękę vćierpiał: rácż to nam miło=
11:
śćiwie dáć/ ábychmy y z ćierpliwośći ie=
12:
go/ náuki bráli/ y zmartwychwſtánia
13:
iego vcżeſtnictwá docżekáli. Przez te=
14:
goż Chryſtá Páná náſzego. Amen.
ZModli=


strona: 354

354.Modlitwy
1:
Modlitvvá vvtora.
Z Rzym: Mſzałá po wielkiej cżęśći

2:
O
Pánie Boże/ Oycże niebieſki/ ktory
3:
zá dźiwnym zrządzeniem twoim/ y
4:
rzecżámi bezrozumnemi/ zbáwienia ná=
5:
ſzeo ſzáfowánie racżyłeś wyráźić: ſpraẃ
6:
to/ prośimy ćię/ áby wierny lud twoy/ z=
7:
báwiennie to wyrozumiał/ co ſię od lu=
8:
du Zydowſkiego w poſtępkách iego/ du=
9:
chownie dźiś znácżyło.
Co ſię znácży proceſſyą dźiſiejſzą.
Oni tedy dźiſiey=
10:
ſzego dniá/ świátłośćią niebieſką oświe
11:
ceni/ namilſzemu Synowi twemu/ od=
12:
kupićielowi narodu ludzkiego/ záſzli ná
13:
drogę/ y rozgi pálmowe/ tákże też y oli=
14:
wne/ pod nogi iego ſłáli/ y w rękách ie z
15:
weſelem nośili: pálmową rozgą/ nigdy
16:
źielonośći ſwey nie trácącą/ y zdawná
17:
zwyćiężcom náznácżoną/ tryumphy y z=
18:
wyćięſtwá z dyabłá/ przycżyńce y wodzá
19:
śmierći/ známionuiąc; á oliwnymi gá=
20:
łązkámi tłuſtymi/ nágotowánie obfitey
21:
łáſki/ przez tegoż iedynego Syná twe=
22:
go/ pokázuiąc. Co y my zupełną wiárą
23:
iákożkolwiek cżyniąc y wznawiáiąc/
24:
prośimy ćię pokornie/ Pánie święty/
25:
oycże wſzechmocny/ wiecżny Boże/ przez
26:
tegoż Páná náſzego/ Iezuſá Chryſtuſá/
27:
áby w nim y przezeń z śmierći/ grzechu/
y Dyabłá/


strona: 355

355.Swiąt rocżnych.
1:
y Dyabłá/ odniozſzy známienite zwyćię=
2:
ſtwo/ sſtáliſmy ſię vcżeſtnikámi wiele=
3:
bnego zmartwychwſtánia iego. A ty/
4:
namiłośćiwſzy Pánie Iezu Chryſte/ kto=
5:
ry dniá dźiśieyſzego/ ná cudzym ośiełku/
6:
ſzat ſłániem/ gáłązek źielonych noſze=
7:
niem/ y weſołym śpiewániem/ ieſteś od
8:
vcżniow twych/ od ludu poſpolitego/ y
9:
od niewinnych dźiatek iákożkolwiek v=
10:
cżcżony/ y tymi wſzyſtkimi obrzędámi/
11:
Meſſyaſzem práwȳ/
Matt: 21. Luc: 19.
odkupićielem świá
12:
tá/ zwyćiężcą śmierći/ krolem prawdźi=
13:
wym/ y dobrowolnie ná śmierć idącym
14:
cżłowiekiem ieſteś pokazány; day nam y
15:
dniá dźiśieyſzego/ y przez te święte dni
16:
rozcżytánia gorzkiey męki twoiey/ cżą=
17:
ſtkę nabożeńſtwá vcżniow twych/ cżąſt=
18:
kę pilnośći zgromádzonych onych ſłu=
19:
chácżow twych/ y cżęść iáką niewinno=
20:
śći dźiatek Zydowſkich. ktory z Oycem
21:
y z Duchem ś. żywieſz y kroluieſz/ ná cżá=
22:
ſy wiekuiſte. Amen.
23:
¶Náuká o nabożeńſtwie/ przez
24:
ten tydźień/ ktory wielgim y
25:
świętym zowią.
26:
T
Akie były ſpráwy y zabáwy w ten tydźień o=
27:
ſtátecżny/ śmiertelnego żywotá Páná Iezu=
Z 2ſowego.


strona: 356

356.Modlitwy
1:
ſowego. W Niedźielę/ przerzecżonymi obrzędámi/
2:
iádąc ná ośiełku/ ieſt vcżcżony: y wygnał z kośćio
3:
łá przedáiące/ y kupuiące. Matt: 21. W Ponie=
4:
dźiáłek przeklął drzewo figowe/ nie bez táiemnice.
5:
Matt: 21. We Wtorek/ to ſię wſzyſtko sſtáło/ co o
6:
zgormieniu ſurowym ſtárſzych Zydowſkich Du=
7:
chownych/ y o inſzych rzecżách/ do oſtátecżnych z=
8:
właſzcżá dni y cżáſow/ y do zburzenia miáſtá Hie=
9:
ruzálem należących/ S. Máttheuſz nápiſał. 22.
10:
23. 24. y 25. cap: We Srzodę zá trzydźieśći śrze=
11:
brnikow od Iudaſzá Zydom ieſt przedány. Matt.
12:
24.
Ioan: 13.
We Cżwartek/ przenadrożſzy Sákráment ćiá=
13:
łá y krwie poſtánowił/ nogi Apoſtołom vmył/ y
14:
Krzyżmo/ iáko świádcży S. Fábian męcżennik y
15:
Papież epiſt: 2. ad epiſc: ori. poświęćił.
Matt: 27.
W Pią=
16:
tek ieſt vkrzyżowány/ y w grobie Iozephowym
17:
pochowány: á z ſtrony duſze do odchłániey pie=
18:
kielney/ ná oycow świętych wybáwienie ſtąpił.
19:
Sobota ſmutna byłá błogoſłáwioney Pánnie
20:
Máryey/ y Páńſkim vcżniom. Przetoż ná wzno=
21:
wienie tych rzecży/ w Niedźielę/ we Wtorek/ we
22:
Srzodę y w Piątek/ álbo Páſſya ſię cżytáć może/
23:
iáko ią y kośćioł ze cżterech Ewángeliſtow ná ten
24:
cżás cżyta/ álbo modlitwy ktorekolwtek o męce
25:
Páńſkiey/ z rozdźiału piątego. W Poniedźiáłek
26:
cokolwiek z tychże rzecży/ álbo pokutne Pſálmy/
27:
ktore ſą w trzećim rozdźieleniu. We Cżwartek/ o
28:
naświętſzym Sákrámenćie modlitwy: ktore tu
29:
maſz w dźień Bożego ćiáłá/ w ſzoſtym rozdźiale
30:
wydrukowáne/ opuśćiwſzy Alleluia. W Piątek
31:
okrom męki Páńſkiey rozcżytánia/ przykłádem
32:
Kośćiołá Bożego/ zá rozmáite ſtany/ ná ten cżás
modłę


strona: 357

357.Swiąt rocżnych.
1:
modłę cżyniącego/ przydáć może modlitwę zá ro=
2:
zlicżne ſtany/ W. Ianá Lánſpergiuſzá/ położoną
3:
w pierwſzym rozdźieleniu/ ná kárćie 28. W So=
4:
botę ma mieśce Hymn o boleśćiách B. Pánny
5:
Máryey/ Mátki Bożey: ktorą naydźieſz w śiod=
6:
mym rozdźieleniu/ z inſzemi o Męce Páná náſze=
7:
go modlitwámi.
8:
Ná dźień weſołego zmartwych=
9:
wſtánia Páná náſzego Iezuſá Chryſtu=
10:
ſa/ áż do Bożego wſtąpienia/ modlitwy.grafika
11:
¶Antiphoná Koſcielna.
Pſal: 117.

12:
T
Enći to ieſt dźień/ ktory nam Pan
13:
racżył ſpráwić. Ráduymyż ſię weń y
14:
weſelmy ſię. Alleluia/ Alleluia/ Alleluia.
15:
Ten to ieſt dźień/ w ktory odchłań pie=
Z 3kielna


strona: 358

358.Modlitwy
1:
kielną złupiono/ śmierć vmorzono/ nie=
2:
przyiaćiele Páná náſzego/ y ſtroże gro=
3:
bu iego/ ſtráchu nákarmiono/ cżárty w
4:
mocy ich ſkrocono/ grzechy ludzkie do=
5:
ſkonáley zgłádzono/ obumárłe cżłowie=
6:
cżeńſtwo zbáwićielá náſzego ożywiono;
7:
á zátym świát wſzytek/ y niebieſkie gmá
8:
chy/ wiekuiſtey rádośći nápełniono.
9:
Ráduymyſz ſię w ten dźień y weſelmy
10:
ſię. Alleluia/ Alleluia/ Alleluia.
11:
ꝟ. W dźień zmartwychwſtánia two=
12:
iego Chryſte Pánie/ Alleluia.
13:
℟. Niech w niebie y ná źiemi weſele
14:
nie vſtánie/ Alleluia.
15:
¶ Modlitwá.
Z Brew: Rzymſk.

16:
O
Pánie Boże/ ktoryś dniá dźiśieyſze=
17:
go przez iedynego Syná twoiego
18:
ſmierć zwyćiężywſzy/ do niebieſkiey wie=
19:
cżnośći nam przyſtęp beſpiecżny vcżynił:
20:
rácz dobre chęći/ y myśli náſze/ ktorymi
21:
nas przez vprzedzáiącą łáſkę obſyłaſz/
22:
przez gotową pomoc do końcá ſzcżęśli=
23:
wego prowádźić. Przez tegoż Chry=
24:
ſtuſá Páná náſzego. Amen.
25:
Druga Kośćielna też.
26:
O
Pánie Boże/ ktory nas vrocżyſtym
27:
zmartwychwſtánia Páńſkiego ś=
więtem


strona: 359

359.Swiąt rocżnych.
1:
więtem rocżnym vweſelaſz/ rácż nam to
2:
miłośćiwie dáć/ áby przez Swiąt docże=
3:
śnych obchodzenie/ ziednáliſmy ſobie
4:
wiekuiſtych rádośći domieſzcżenie. Przez
5:
Iezuſá Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
6:
Pſalm 2. ktory o Męce y o Zmar=
7:
twychwſtániu Páńſkim ſámi Apoſto=
8:
łowie wykłádáli. Act: 4. y 13.
9:
Quare fremuerunt.
10:
C
Zemu ſię Pogánie zbuntowáli? á
11:
ludźie nikcżemne przemyſły przed
12:
ſię bráli?
Co o Herodźie y Piłaćie Apoſtołowie wyłożyli.

13:
Záſtáwili ſię Krolowie źiemſcy/ á
14:
Kśiążętá zeſzły ſię w rádę przećiwko Pá
15:
nu/ y przećiwko Chryſtuſowi iego.
16:
Potárgaymy związki ich/ á zrzućmy
17:
z śiebie iárzmo ich.
Acto: 4.

18:
A ten ktory mieſzka w niebieśiech ná=
19:
śmieie ſię z nich/ á Pan nátrząſáć ſię bę=
20:
dźie z nich.
21:
Tedy rzecże do nich/ gniewem poruſzo
22:
ny/ á w zápálcżywośći ſwoiey ſtrwoży ie.
Matt: vlt.

23:
Oto ia ieſtem wyſádzony ná krole=
24:
ſtwo od niego/ nád gorą świętą iego/
25:
rozgłaſzáiąc przykazánie iego.
26:
Pan rzekł do mnie/ Syn moy ty ie=
Z 4ſteś/ iam


strona: 360

360.Modlitwy
1:
ſteś/ iam ćiebie dźiś vrodźił.
To y o przedwiecżnym rodzeniu/ Doktorowie ś. wyłożyli: y o Zmartwjchwſtániu Páńſkim S. Páweł. Acto: 13.

2:
Ząday odemnie/ á podamći narody
3:
w dźiedźictwo twoie/ á gránice źiem=
4:
ſkie (dam) zá ośiádłość twoię.
5:
Laſką żelázną będźieſz ſpráwował ie/
6:
á iáko ſkorupę pokruſzyſz ie.
7:
A ták zrozumieyćie to teraz/ Krolo=
8:
wie/ náucżćie ſię tego źiemſcy ſędźiowie.
9:
Służćie Pánu w boiáźni/ á przed nim
10:
ſię ráduyćie w ſtráchu.
11:
Chwyććie ſię vprzeymie náuki iego/
12:
áby ſię kiedy Pan nie rozgniewał/ á wy
13:
ábyśćie z gośćińcá práwego (vſtąpiw=
14:
ſzy) nie zginęli.
15:
Kiedy ſię rozżarzy zprędká gniew ie=
16:
go/ błogoſłáwieni wſzyścy ktorzy w nim
17:
nádźieię pokłádáią.
18:
Chwałá Oycu rć.
19:
Prozá Wielkonocna Kośćielna.
20:
Victimæ Paſchali.
Z Rzym: Mſzałá. Notá Láćińſkiey Prozy.

21:
W
Ielkonocney cżeść ofierze odday=
22:
ćie/ Chrześćijánie.
23:
Báránek od ſwych owiec ſrogie wil=
24:
ki odegnał: Gdy Chryſtus grzeſzniki z
25:
Oycem ziednał.
Agnus.
Mors.

26:
Smierć y żywot cudowną bitwę ſo=
bie ſtáwi=


strona: 361

361.Swiąt rocżnych.
1:
bie ſtáwiły: zbity wodz żywotá/ pow=
2:
ſtał żywy.
Dic.

3:
Powiedz nam Márya/ coś ná drodze
4:
widźiáłá? Grob Chryſtá Páná żywego/
5:
y ćiáłá chwałę zmartwychwſtáłego.
Angelicos

6:
Anyelſkie ziáwienie/ chuſt w grobie
7:
zoſtáwienie: wſtał Chryſtus moiá ná=
8:
dźieiá/ vyźrzy żywego wnet Gálilea.
Credendū

9:
Wierzmyſz więcey Máryey/ w ſłowie
10:
ſwoim prawdźiwey/ niż rzeſzey Zydow=
11:
ſkiey w nim kłamliwey.
Scimus.

12:
Wierzymy Iezu Chryſte/ práwe twe
13:
zmartwychwſtánie. Miey Krolu zwy=
14:
ciężco zlitowánie.
15:
Hymn Wielkonocny Kośćielny.
16:
Aurora lucis.
Z Brew: Rzymſk.

17:
Z
Orzá prześlicżna wynika/
18:
Niebo z weſela wykrzyka:
19:
Swiát wſzyſtek pełen rádośći/
20:
Piekło rycży od żáłośći.
CūRex.

21:
Boć ſię Krol mężny ożywił/
22:
Smierći iuż ſzyki pomylił:
23:
Zdeptał cżátrá piekielnego/
24:
Zbáwił lud ieńſtwá dawnego.
Ille.

25:
On kámieniem przyłożony/
26:
Dużą ſtrażą opátrzony:
Z 5Odnioſł


strona: 362

362.Modlitwy
1:
Odnioſł przeſłaẃne zwyćięſtwo/
2:
Wſławił ſwe nád śmierćią męſtwo.
Solutis.

3:
Płácż z orſzakiem troſkliwośći/
4:
Vſtąpił Páńſkiey mężnośći:
5:
Ktorego cne zmartwychwſtánie/
6:
Anyelſkie ſławi wołánie.
Quæſumus.

7:
W te wielkonocne rádośći/
8:
O IESV z twoiey litośći:
9:
Spraẃ by nam nie dokucżáłá/
10:
Smierći żadney ſroga ſtrzałá.
Gloria.

11:
Bądź pochwalon IESV Pánie/
12:
Przez twe ſwięte zmartwychwſtánie:
13:
Niech będźie cżeść Oycu twemu/
14:
Y z nim Duchowi świętemu. Amen.
15:
¶Może ſię w te dni weſołe krzecżnie y poćieſznie
16:
mowić Litánia do Páná Iezuſá. Tákże też do na=
17:
ſwiętſzey Pánny Máryey modlitwá/ Krolowa
18:
niebieſka. ktora ieſt w rozdźiale śiodmym.
19:
W dźień wielebnego w Niebo
20:
wſtąpienia Páńſkiego/ y przez
21:
oktawę.
22:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

23:
O
Krolu wiecżny chwały/ Pánie za=
24:
ſtępow/ ktoryś dniá dźiſieyſzego nád
25:
wſzytkie niebioſá z tryumphem wſtąpił/
Acto: 1.

26:
nie zoſtáwuy nas w śieroctwie/ ále rácż
zeſłáć w


strona: 363

363.Swiąt rocżnych.
1:
zeſłáć w ſercá náſze/ obietnice Oycow=
2:
ſką/ Duchá prawdy. Alleluia/ Alleluia/
3:
Alleluia. . Wſtąpił Bog w weſołym
4:
wykrzykániu/ Alleluia. ℟.
Pſal: 46.
A Pan w
5:
ogromnym trąbieniu/ Alleluia.grafika
6:
¶Modlitvvá.
7:
O
Wſzechmogący BOże/ rácżże to
8:
dáć/ prośimy ćię/ áby my/ ktorzy ie=
9:
dynego Syná twego odkupićielá náſze=
10:
go/ dniá dźiśieyſzego ná niebioſá wſtą=
11:
pienie wierzymy/ ſámiſmy też ſercem w
12:
niebieſkich przybytkách mieſzkáli.
13:
Przez
14:
tegoż IEzuſá CHryſtuſá Páná náſze=
15:
go. Amen.
Pſalm


strona: 364

364.Modlitwy
1:
¶Pſalm 46. o Páńſkim w nie=
2:
bo wſtąpieniu.
3:
Omnes gentes.
4:
W
Szyścy narodowie kláſkayćie rę=
5:
kámi: wykrzykayćie Bogu weſo=
6:
łym głoſem.
7:
Abowiem Pan wyſoki y ſtráſzliwy
8:
ieſt/ Krol wſzego świátá możny.
9:
Podbił pod nas rozlicżne narody/ á
10:
lud rozmáity pod nogi náſze.
11:
Obrał nas zá dźiedźictwo ſwoie/ śli=
12:
cżność Iákobowę w ktorey ſię vkochał.
W niebo wſtąpienie Páńſkie.

13:
Wſtąpił Bog w weſołym pieniu/ á
14:
Pan w głośnym trąbieniu.
15:
Spiewayćieſz Bogu náſzemu śpie=
16:
wayćie: śpiewayćie Krolowi náſzemu
17:
śpiewayćie.
18:
Abowiem Krolem wſzytkiey źiemie ieſt
19:
P. Bog: śpiewayćieſz mu roſtropnie.
20:
Będźie Bog kroleſtwo rośćiągał nád
21:
narody: Pan vśiadł ná ſtolicy świętey
22:
ſwoiey.
Ludźi pewnych z PANem do niebá záprowádzenie. Epheſ: 4.

23:
Kśiążętá narodow zgromádźiły ſię z
24:
Bogiem Abráhámowym: ábowiem mo=
25:
cni bogowie źiemſcy wielce ſię wſławili.
26:
Chwałá Oycu. rć.
W to chwá=


strona: 365

365.Swiąt rocżnych.
1:
¶W to chwálebne Páná náſzego święto/ ma
2:
mieśce Litánia do Páná Iezuſá/ ná kárćie 335. y
3:
modlitwá świętego Thomaſzá o rozmáite dáry.
4:
O miłośierny Boże/ ná kárćie 21. Tákći też
5:
przenieśionego do Ráiu Eliaſzá/ o dwoiákiego
6:
Duchá iego/ prośił Elizeuſz. 4 Reg: 2. Przecży=
7:
táć ſię też tego dniá/ y przez Oktawę może/ Wzdy=
8:
chánie ſerdecżne do chwały niebieſkiey/ w dźie=
9:
wiątym rozdźiale.
10:
W dźień chwálebny zeſłánia
11:
Duchá świętego/ áż do świę=
12:
tey Troyce/ modlitwy.grafika
13:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk. Acto: 2.

14:
D
Ziś wypełniło ſię pięćdźieśiąt dni
15:
(po zmartwychwſtániu Syná Bo=
żego)


strona: 366

366.Modlitwy
1:
żego) Alleluia. Dźiś Duch święty w o=
2:
gniu ná vcżnie Páńſkie sſtąpił/ y roz=
3:
licżną ie łáſką opátrzył: kazał im po
4:
wſzyſtkim świećie ſpráwy Páńſkie roz=
5:
głáſzáć/ y o nich świádectwo dáwáć.
Mar: vlt.

6:
Kto tedy vwierzy/ á ochrzći ſię/ zbá=
7:
wion będźie. Alleluia/ Alleluia/ Alle=
8:
luia. . Wyſławiáli rozlicżnemi ięzy=
9:
kámi Apoſtołowie/ Alleluia. ℟. Cu=
10:
downe ſpráwy Boſkie/ Alleluia.
11:
Modlitvvá.
12:
O
Pánie BOże/ ktoryś dniá dźiśiey=
13:
ſzego ſercá wiernych twoich/ przez
14:
oświecenie Duchá S. vmieiętnośćią y
15:
rozumem obdárzył: rácż nam dáć w tym
16:
że Duchu/ dobrych rzecży/ z kochániem
17:
wyrozumienie/ á z iego poćiechy wie=
18:
kuiſte vweſelenie. Przez Iezuſá Chry=
19:
ſtuſá Páná náſzego/ ktory z tobą w ie=
20:
dnośći tegoż Duchá S. żywie y kroluie
21:
Bog ná wieki wiekow. Amen.
22:
Prozá Kośćielna Swiątecżna.
23:
Veni Sancte Spiritus.
Z Rzym: Mſzałá.

24:
D
Uchu święty/ krewkośći
25:
Náſzey day z wyſokośći/
26:
Promień twey iáſnośći
Przydź


strona: 367

367.Swiąt rocżnych.
1:
Przydź Oycże śierot twoich/
Veni Pater.

2:
Przydź dawco dárow ſwoich/
3:
Swiátłośći wnętrznośći moich.
Conſolator.

4:
Nalepſzy poćieſzyćielu/
5:
Duſz ludzkich náwiedźićielu/
6:
Wdźięcżny ochłodźićielu.
In labore.

7:
W pracy odpocżynienie/
8:
W gorącu ochłodzenie/
9:
A w płácżu vtulenie.
O lux.

10:
Naſzcżęśliwſza świátłośći/
11:
Nápełń z twey łáſkáwośći/
12:
Wiernych twoich wnętrznośći.
Sine tuo

13:
Bo bez twoiey iáſnośći/
14:
Nie ſporo mey krewkośći/
15:
Nie ſporo niewinnośći.
Laua.

16:
Ocżyść co ieſt plugáwego/
17:
Pokroṕ co ieſt ſuchego/
18:
Vzdroẃ co ieſt ránnego.
Flecte.

19:
Náchyl co ieſt twárdego/
20:
Zágrzey co ieſt źimnego/
21:
Rządź co ieſt omylnego.
Da tuis.

22:
Opátrz w ćiebie wierzące/
23:
Y w tobie vfáiące/
24:
Dáry śiedmiorákimi.
Da virtutis.

25:
Zaſługę pobożnośći/
26:
Koniec doſkonáłośći/
27:
Zapłátę day wiecżnośći. A. Allelu.
Pſalm


strona: 368

368.Modlitwy
1:
Pſalm 47. cudom Swiątecżnym
2:
y ofiárowániu Páńſkiemu w Kośćie=
3:
le Sálomonowym ſłużący.
4:
Magnus Dominus.
5:
W
Ielki ieſt PAN/ y wielce chwále=
6:
bny/ w mieśce Bogá náſzego/ ná
7:
gorze świętey iego.
Kośćioł z Syonu y z pułnocnych bokow ſpráwiony: bo z Zydow y pogan.

8:
Grunty ná nie zákłáda wſzyſtká źie=
9:
miá z rádośćią: gorá Syon/ z pułno=
10:
cnemi ſtronámi/ ieſt to miáſto Krolá
11:
wielkiego.
12:
Bogá w domiech iego poznáią/ gdy
13:
ie w opiekę weźmie.
14:
Abowiem oto ſię Krolowie źiemſcy
15:
zgromádźili/ y zeſzli ſię ſpołecżnie.
Cudá Swiątecżne Acto: 2.

16:
Vyźrzawſzy zdźiwili ſię/ ſtrwożyli ſię/
17:
wzruſzyli ſię/ ſtráchu ſię nábráli.
18:
Tám ie boleść zięłá/ iáko niewiáſtę
19:
rodzącą. Tákći (Pánie) duchem potę=
20:
żnym rozbijeſz okręty z Tárſu.
21:
Otoż coſmy ſłycháli/ toſmy iuż w mie=
22:
śćie Páná zaſtępow/ w mieśćie Bogá
23:
náſzego/ oglądáli: Bog vgruntował ie
24:
ná wieki.
25:
Przyięliſmy/ Boze/ miłośierdźie two=
26:
ie/ w pośrzodku Kośćiołá twego.
27:
Iákie ieſt imię twoie/ táką ieſt y ch=
wałá two=


strona: 369

369.Swiąt rocżnych.
1:
wałá twoiá/ áż do gránic źiemie: á prá=
2:
wicá twoiá pełná ieſt ſpráwiedliwośći.
Weſele świątecżne

3:
Niechże ſię gorá Syonſka rozweſeli/ á
4:
corki Iudſkie niechay ſię rozráduią/ dla
5:
ſądow twoich Pánie.
6:
Obtocżćie w koło gorę Syon/ y ch=
7:
wyććie ſię iey/ wyſławiayćie ią po wie=
8:
żách iey.
9:
Záſadzćie ſercá wáſze w mocy iey: y
10:
rozdayćie rozlicżnym domy iey/ ábyśćie
11:
to opowiádáli przyſzłemu potomſtwu.
12:
Iż ten Bog ieſt Bogiem náſzym ná
13:
wieki wiecżne: on nas rządźić będźie ná
14:
cżáſy wiekuiſte. Chwałá Oycu rć.
15:
¶Tym vrocżyſtym świętom ſłużą modlitwy do
16:
Duchá S. ná kárćie 31. położone: y Hymn/
17:
Veni creator, ná kárćie 36.
18:
Ná święto vrocżyſte Troyce
19:
przenachwálebnieyſzey.
20:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

21:
C
Hwałá tobie Troyco święta/ row=
22:
ne á iedyne Boſtwo/ przed wſzyſt=
23:
kimi wieki/ y teraz/ y ná cżáſy wiekuiſte.
24:
Amen. ꝟ. Błogoſłaẃmy Oycá y Sy=
25:
ná z Duchem Swiętym. ℟. Chwal=
26:
my/ y wielce wyſławiaymy go ná wieki.
AaModli=


strona: 370

370.Modlitwy
1:
¶Modlitvvá.grafika
2:
O
Wſzechmogący wiecżny Boże/ kto=
3:
ry nas ſługi twoie/ przez wyznánie
4:
wiáry prawdźiwey/ do poznánia chwa=
5:
ły Troyce wiekuiſtey racżyłeś miłośći=
6:
wie przypuśćić/ á w wielmożnośći má=
7:
ieſtatu/ dałeś nam iednośći ſię pokło=
8:
nić: prośimy ćię/ áby z tey wiáry ſtáte=
9:
cżnośći/ mielichmy obronę/ przećiwko
10:
wſzelkiey przećiwnośći. Przez IEzuſá
11:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
12:
Należą do świętá tego wielebnego modlitwy Au=
13:
guſtyná ś. ná kárćie 17. Tákże też y Hymn Te Deū
14:
laudamus, ná końcu rozdźiału oſmego położony.
Wyznánie


strona: 371

371.Swiąt rocżnych.
1:
Wyznánie wiáry S. Athánázy=
2:
uſzá/ y Kośćiołá wſzyſtkiego/ przećiwko
3:
Aryanom: ktore y w to święto/ y co Nieźielá/
4:
pożytecżnie ſię mowić y cżytáć może.
5:
K
Tokolwiek chce być zbáwiony/ po=
6:
trzebá naprzod/ áby w wierze po=
7:
wſzechney był vmocniony.
8:
Ktorey kto nie záchowa zupełney á
9:
nienáruſzoney; bez żadney wątpliwośći
10:
ná wieki będźie zátrácony.
Matt: 18. Galat: 5.

11:
A wiárá powſzechna ná tym należy/
12:
ábychmy iednemu BOgu w Troycy/ á
13:
Troycy w iednośći pokłon cżynili.
Troycy/ to ieſth/ trzem perſonom.

14:
Nic perſon nie mieſzáiąc/ á iſtnośći
15:
nie rozdźieláiąc.
16:
Abowiem inſza ieſt perſoná Oycow=
17:
ſka/ inſza Synowſka/ inſza Duchá S.
Trzy Boſkie perſony.

18:
Ale Oycá/ y Syná/ y Duchá świętego
19:
iedno ieſt Boſtwo/ rowna chwałá/ ſpoł
20:
wiecżny máieſtat.
Iedná iſtnoſc ich

21:
Iáki Oćiec/ táki Syn/ táki Duch S.
Rowny máieſtat

22:
Nieſtworzony Oćiec/ nieſtworzony
23:
Syn/ nieſtworzony Duch S.
24:
Niezmierny Oćiec/ niezmierny Syn/
25:
niezmierny Duch S.
26:
Wiekuiſty Oćiec/ wiekuiſty Syn/ wie=
27:
kuiſty Duch święty.
Aa 2A wſzá=


strona: 372

372.Modlitwy
Niechćiej być mędrkiem więcey niżeli potrzebá
1:
A wſzákoż nie trzey ſą wiekuiśći/ ále
2:
ieden wiekuiſty.
3:
Iáko też nie trzey nieſtworzeni/ y nie
4:
trzey niezmierni: ále ieden nieſtworzo=
5:
ny y ieden niezmierny.
Rom: 1.

6:
Ták też wſzechmocny Oćiec/ wſzech=
7:
mocny Syn/ wſzechmocny Duch S.
8:
A przedſię nie trzey wſzechmocni/ ále
9:
ieden wſzechmocny.
Kto ſzpyra w máieſthaćie/ olśnie. Prou: 15.

10:
Tákże Oćiec Bogiem/ Syn Bogiem/
11:
Duch święty Bogiem.
12:
Wſzákże nie trzey Bogowie/ ale ie=
13:
den Bog ieſt.
14:
Tymże ſpoſobem Oćiec Pánem/ Syn
15:
Pánem/ Duch święty Pánem.
16:
Przedſię nie trzey Pánowie/ ále Pan
17:
ieſt ieden.
18:
Bo iáko káżdą z oſobná perſonę/ Bo=
19:
giem y Pánem z obiáwioney Chrześći=
20:
ánom prawdy wyznáwáć muśimy/ ták
21:
od trzech Bogow/ álbo Pánow miáno=
22:
wánia/ powſzechną wiárą bywamy od=
23:
wiedźieni.
Rożność trzech perſon.

24:
Oćiec od żadnego ſpráwiony nie ieſt/
25:
áni ſtworzony/ áni vrodzony.
26:
Syn od Oycá ſámego ieſt/ nie ſprá=
27:
wiony/ áni ſtworzony/ ále vrodzony.
Duch S.


strona: 373

373.Swiąt rocżnych.
1:
Duch S. od Oycá y od Syná/ nie ſprá=
2:
wiony/ áni ſtworzony/ áni vrodzony/ á=
3:
le pochodzący.
O wyżſzych rzecżách nad ćię/ dw[o]rnie ſię nie pytay. Eccle: 3.

4:
Ieden tedy Oćiec/ nie trzey Oyco=
5:
wie: ieden Syn/ nie trzey Synowie: ie=
6:
den Duch święty/ nie trzey święći Du=
7:
chowie.
8:
A w tey Troycy nie máſz nic pierwſze=
9:
go/ áni poślednieyſzego: nie máſz nic w=
10:
iętſzeo/ áni mnieyſzego: ále wſzyſtkie trzy
11:
perſony/ ſpołwiecżne ſą y ſpołrowne.
12:
Ták iż we wſzyſtkim/ iáko wyżſzey po=
13:
wiedźiano/ y iedność w Troycy/ y Troy=
14:
cá w iednośći má być chwaloná.
15:
Kto tedy chce zbáwienia doſtąpić/
16:
ták ma o Troycy świętey wierzyć
Wćielenie Páńſkie.

17:
Ale y tego do wiecżnego zbáwienia
18:
potrzebá/ áby wćielenie Páná náſzego
19:
Iezuſá Chryſtuſá prawdźiwie wierzył.
20:
Atoć ieſt wiárá prawdźiwa/ ábyſmy
21:
wierzyli y wyznawáli/ iż Pan náſz Ie=
22:
zus Chryſtus Syn Boży/ Bogiem ieſt y
23:
cżłowiekiem.
24:
Bogiem ieſt z iſtnośći Oycowſkiey/
25:
przed wieki vrodzonym: cżłowiekiem
26:
ieſt z iſtnośći máćierzyńſkiey w cżáśiech
27:
národzonym.
Aa 3Doſkoná=


strona: 374

374.Modlitwy
1:
Doſkonáłym Bogiem/ doſkonáłym
2:
ieſt cżłowiekiem: z duſze rozumney y ćiá=
3:
łá ludzkiego ſpráwionym.
4:
Rownym ieſt Oycu według Boſtwá:
5:
mnieyſzym niżli Oćiec/ według cżło=
6:
wiecżeńſtwá.
7:
Ktory ácżkolwiek ieſt Bogiem y cżło=
8:
wiekiem/ wſzákoż nie dwá ſą Chryſtu=
9:
ſowie/ ále ieden ieſt Chryſtus.
10:
A ieden nie przemienieniem Boſtwá
11:
w cżłowiecżeńſtwo/ ále przyięćiem cżło=
12:
wiecżeńſtwá ná Bogá.
13:
Zgołá ieden/ nie pomieſzániem iſtno=
14:
śći/ ále iednośćią perſony.
15:
Abowiem iáko duſzá rozumna y ćiá=
16:
ło/ ieden ieſt cżłowiek: ták Bog y cżło=
17:
wiek ieden ieſt Chryſtus.
18:
Ktory vmęcżony ieſt dla zbáwienia
19:
náſzego/ sſtąpił do piekłow/ trzećiego
20:
dniá zmartwychwſtał.
21:
Wſtąpił ná niebioſá/ śiedźi ná prá=
22:
wicy Bogá Oycá wſzechmogąceo: ſtám=
23:
tąd ma przyść ſądźić żywe y vmárłe.
24:
Ná ktorego przyſzćie wſzyścy ludźie
25:
máią zmartwychwſtáć w ćiáłách ſwo=
26:
ich: á máią licżbę dáć z vcżynkow ſwych
27:
właſnych.
Y ći kto=


strona: 375

375.Swiąt rocżnych.
1:
Y ći ktorzy dobrze cżynili/ poydą do
2:
żywotá wiecżnego: á ktorzy zle żyli/ do
3:
ogniá wiekuiſtego.
4:
Toć ieſt wiárá Kátholicka: ktorey
5:
kto wiernie y ſtátecżnie trzymáć nie bę=
6:
dźie/ żadną miárą zbáwion nie będźie.
7:
Wykład krotki wyznánia wiáry
8:
S. Athánázyuſzá/ o przenaświęt=
9:
ſzey Troycy.
Troie kredo w Kośćiele.

10:
T
Roie wyznánie wiáry/ náyduie ſię w kośćiele
11:
Bożym. Pierwſze Apoſtolſkie/ ktore maſz
12:
wyżſzey ná kárćie 8. Wtore Niceńſkie y Konſtán=
13:
tynopolſkie/ álbo Cárogrodzkie/ ktore ſię położy=
14:
ło ná kárćie 90. Trzećie S. Athánázyuſzá Biſku=
15:
pá Alexándryiſkiego/ mężá w żywoćie y ſłowiech/
16:
iáko mowi S. Dámáſcenus ſerm: de defun. oſtro=
17:
żnego/ ktory żył roku Páńſkiego 340. Pierwſze v=
18:
cżyniono/ dla krotkiego wiáry Chrześćijáńſkiey
19:
zámknienia y przełożenia. Wtore y trzećie nam
20:
podano/ dla więtſzego teyże wiáry ś. obiáśnienia.
Summá tego Kredá.

21:
Dwie rzecży tu obiáśnił Athánázyuſz ś. głowny
22:
Aryáńſkiey bezbożnośći nieprzyiaćiel. Naprzod
23:
niepoiętą táiemnicę świętey Troyce. Bo ták ie=
24:
dnym ſłowkiem/ trzy Boſkie perſony názywamy/
25:
iáko y Grekowie Trias, á Láćinnicy Trinitas, od
26:
cżáſow práwie Apoſtolſkich (cżego dowieść nie
27:
trudno) zwykli mowić: iáko też y Zydowie tymi
28:
ſłowy Elohim y Adonai kilká Bożych perſon záraz
29:
wyrażáią. Potym niedośćigłą ludzkim rozumem o
Aa 4wćieleniu


strona: 376

376.Modlitwy
1:
wćieleniu Syná Bożego náukę.
Cżterj náuki o S. Troycy.
Tę poślednieyſzą
2:
ná ten cżás tu opuſzcżę: ále o Troycy przenachwále
3:
bnieyſzey cżterech rzecży náucżył nas/ záwołány on
4:
Kátholickiey wiáry obrońcá/ y iáko S. Grzegorz
5:
Názyánzeńſki mowi/ Orat: de laudib: Athan. oſo=
6:
bliwy filar Kośćiołá Bożego/ Athánázyuſz.
I. Iż ſą trzy BOſkie perſony.

7:
Naprzod tego nas vcży/ iż trzy ſą Boſkie perſo=
8:
ny/ álbo oſoby. Oćiec/ Syn/ y Duch S. ktore w
9:
ſtárym zakonie Zydom do báłwochwálſtwá ſkłon
10:
nym/ nie ták iáwnie y otworzyſto/ święte piſmo
11:
przeſłożywſzy/ wſzákoż iednák cżęſto tey táiemnice
12:
rozumem ludzkim nieogárnioney/ á ięzykiem nie=
13:
wyſłowioney/ w kśięgách Moyzeſzowych pierw=
14:
ſzych y v rozlicżnych inych Prorokow dotknąwſzy/
15:
iednorodnemu Synowi Bożemu obiáwienie iey
16:
doſtátecżnieyſze zoſtáwiło.
Gen: 18. Iſa: 6. 48. Hier: 23.
Ten ſię nam tedy chrz=
17:
ćić kazał/ w imię Oycá/ y Syná/ y Duchá S.
Matt: vlt.
Ten
18:
przy oſtátecżney wiecżerzy obiecował Duchá S. y
19:
od Oycá/ y od ſámego śiebie:
Ioan: 15.
doſyć wyráźnie trzy
20:
Boſkie perſony myśli náſzey przekłádáiąc. Przy
21:
iego świętym chrzćie/ zábrzmiał głos Oycowſki:
22:
vkazał ſię y Duch S. w poſtáći gołębicżey.
Matt: 3. Matt: 17.
iáko y
23:
przy wielebnym iego przemienieniu/ znowu głos
24:
Oycowſki ieſt vſłyſzány: á Duch S. oglądány w
25:
obłoku przeiáſnym. iáko rozumie ſtárowiecżny on
26:
Tertulian lib: de carne Chriſti. y Ambroży S. lib:
27:
de his qui initian: mysteriis cap: 4.
II. Iednáich náturá.

28:
Powtore w przedźiwnych onych Boſkich perſo=
29:
nách/ przekłáda nam iednę náturę/ álbo iſtność/ y
30:
iedno Boſtwo.
Gene: 18.
Bo iáko nie bez przycżyny Abrá=
31:
hám ſławny on Pátryárchá/ trzemá niebieſkim
32:
ſwym gośćiom/ ták mowił/ iáko iednemu/ á to
bárzo


strona: 377

377.Swiąt rocżnych.
1:
bárzo cżęſto: ták nie bez táiemnice zbáwićiel náſz/
2:
nie w imioná/ ále w imię tych trzech perſon chrzćić
3:
ſię nam roſkazał.
Matt: vlt.
Abowiem ći trzey/ to ieſt Oćiec/
4:
Słowo/ y Duch S. iedno ſą/ iáko mowi ś. Ian/
1. Ioan:

5:
y niepochybny w ſłowie Syn Boży/ doſyć iáwnie
6:
Zydom powiedźieć racżył: ia y Oćiec iedno ieſte=
7:
ſmy:
Ioan: 10.
á do Philippá S. przy oſtátecżney wiecżerzy
8:
mowił: Philippie/ kto mnie widźi/ widźi y Oycá
9:
mego:
Ioan: 14.
y zgołá ták ſtárego iáko y nowego zakonu
10:
piſmá/ iednego nam Bogá wyznáwáć roſkázuią.
11:
iáko o tym cżytamy Deut: 6. Epheſ: 4. 1. Cor: 8.
12:
1. Tim: 2. Iac: 2. y ná inſzych mieścách.
III. Rowny ich máieſtat.

13:
Potrzećie opiſuie rowny ich we wſzyſtkim má=
14:
ieſtat/ y chwałę.
I. Ioan: 1.

15:
Nieſtworzony Oćiec: o cżym y ſámi nieprzyia=
16:
ćiele Troyce S. nigdy nie wątpili. Nieſtworzony
17:
Syn: bo ná pocżątku było ſłowo/ y przez to ſłowo
18:
sſtáło ſię wſzytko/ iáko náucża Ian S. y dla tego
19:
ſam ſtworzony z ſtrony Boſkiey ſwey nátury/ nie
20:
mogł być. Nieſtworzony y Duch S. ábowiem y
21:
temu ſtworzenie y ſpráwienie rzecży/ Dawid S. w
22:
Pſálmie pięćdźieśiątym przypiſał.
2. Hier: 23. Ioan: 3.

23:
Niezmierny Oćiec: ktoremu ono/ co Hieremi=
24:
aſz mowi/ niebo y źiemię ia nápełniam/ bárzo rá=
25:
dźi y Aryani przypiſuią. Niezmierny Syn/ ktory
26:
z Nykodymem w nocy rozmawiáiąc/ śmie to o
27:
ſobie twierdźić/ Syn cżłowiecży ktory ieſt w nie=
28:
bie: iáwnie to pokázuiąc/ że y ná źiemi záraz był/ y
29:
ná niebie/ iáko Bog prawdźiwy/ z ſtrony nieográ=
30:
nicżonego Boſtwá ſwego. Niezmierny y Duch
31:
S. o ktorym nápiſano: Duch Páńſki nápełnił o=
32:
krąg źiemſki.
Sapien: 1.
Aa 5Przedwie=


strona: 378

378.Modlitwy
3.
1:
Przedwiecżny Oćiec: co y Photynianom przy=
2:
znáć nie trudno. Przedwiecżny Syn. Bo był przed
3:
Ianem Chrzćićielem. iáko to ſamże Ian S. wy=
4:
znawa/ mowiąc: Po mnie przyſzedł mąż/ ktory za=
5:
cnieyſzym sſtał ſię niżli ia: ábowiem był pierwey
6:
niżli ia.
Ioan: 1. Ioan: 8.
Był przed Abráhámem: iáko ſam vſty
7:
ſwemi Boſkimi nieprzyiaćiołom ſwym głownym
8:
to opowiáda.
Ioan: 17.
Był przed świátá wſzytkiego ſtwo=
9:
rzeniem. cżego ſamże w modlitwie ſwey/ po wie=
10:
cżerzy oſtátecżney vcżynioney/ nie zámilcżał. Przed=
11:
wiecżny Duch S. ábowiem Duchem vſt Páńſkich
12:
śiłá y moc niebieſka vtwierdzona ieſt/ iáko Da=
13:
wid ś. mowi.
Pſal: 32.
Był tedy Duch Páńſki przed onym
14:
przedźiwnym ſwym przy chrzćie vkazániem.
4.

15:
Wſzechmocny Oćiec. cżego mu y Sámoſátenia=
16:
nowie ięzyki y piorámi ſwemi nie wydźieráią. W=
17:
ſzechmocny Syn. Bo ten mu tytuł w kśięgách ob=
18:
iáwienia dano:
Apoc: 1. Ioan: 3.
y iáko Ian Chrzćićiel mowi: O=
19:
ćiec miłuie Syná/ y wſzytko dał w ręce iego. kto=
20:
rey wſzechmocnośći z Oycem rowney/ pięćioráko
21:
Syn Boży/ v Ianá S. dowodźi:
Ioan: 5.
ſtworzeniem/
22:
vmarłych wiela wſkrzeſzeniem/ ſądu wſzyſtkiego
23:
świátá zleceniem/ duſz ludzkich ożywieniem/ á
24:
nakoniec wſzytkich zmárłych przed wálnym ſądem
25:
do żywotá przywroceniem. Wſzechmocny y Duch
26:
Swięty. Bo tego wodzem ludu Izráelſkiego/ v
27:
Izáiaſzá Proroká vcżyniono: á o tym wodzu ich/
28:
dawno przez Moyzeſzá ták powiedziano: Imię
29:
iego/ wſzechmogący.
Iſa: 63. Exo: 15.
5. Matt: 16. Ioan: 20.

30:
Bogiem ieſt Oćiec/ ná co ſię wſzyścy zgadzá=
31:
ią. Bogiem ieſt Syn. Bo ták dawno záwołał
32:
Piotr S. Tyś ieſt Chryſtus Syn Bogá żywego.
Ták y


strona: 379

379.Swiąt rocżnych.
1:
Ták y ś. Thomaſz Apoſtoł: Pan moy/ y Bog moy.
2:
A iżbyś nie rozumiał/ że nie ma nic nád Moyze=
3:
ſzá/ y nád ſędźie álbo przełożone źiemſkie/ ktore
4:
cżáſem Bogámi piſmo názywa/ ták o nim Ian S.
5:
mowi: Ten ieſt prawdźiwym Bogiem.
1. Ioan: 5. Tit: 2. Rom: 9. Acto: 5.
Y Pá=
6:
weł S. cżáſem go názywa wielkim Bogiem/ cżá=
7:
ſem Bogiem ná wieki błogoſłáwionym. Bo=
8:
giem y Duch S. Nie ſkłámáłeś (mowi S. Piotr
9:
do Anániaſzá) ludźmi/ ále Bogiem: á máło co
10:
przedtym mowił: cżemu ſkuśił ſzátan ſerce twoie/
11:
ábyś ſkłámał Duchowi Swiętemu?
6. Ioan: 13.

12:
Pánem ieſt Oćiec. tego Páńſtwá żaden mu ká=
13:
cerz nigdy nie vwłocżył. Pánem Syn. Ták ſam
14:
racżył mowić v Ianá ś. Wy mię názywaćie Mi=
15:
ſtrzem y Pánem: á dobrze mowićie: ábowiem
16:
tym ieſtem. Pánem Duch S. Bo co w Pſálmie
17:
nápiſano/ iż Bog ieſt wielkim Pánem/ to y z in=
18:
ſzymi rzecżámi w tym Pſálmie położonemi/ że Du=
19:
chowi S. ſłużyć może/ náucżył nas Páweł S. w
20:
liśćie do Zydow/ wielką cżęść Pſálmu tego tey trze=
21:
ćiey Boſkiey perſonie przypiſuiący.
Pſal: 94. Hebr: 3.
A krotko mo=
22:
wiąc/ iż rowny ieſt wſzytkim tych trzech perſon
23:
máieſtat/ ſtąd poznaſz/ iż onę hiſtoryą v Izáiaſzá
24:
Proroká/ przy ktorey niebieſcy duchowie Pánu
25:
Bogu wielkim głoſem ſpiewáią/ Swięty/ Swię=
26:
ty/ Swięty Pan Bog zaſtępow/ Ian S. Syno=
27:
wi/ á Páweł Apoſtoł Duchowi S. przypiſał.
Iſa: 6. Ioan: 12. Act: vlt.
IIII. Rożność tych perſon. Pſalm: 2.

28:
Oſtátecżna rzecż/ ktorą S. Athánázyuſz w ſwo=
29:
im Kredźie o S. Troycy wyłożył/ ieſt rożność nie
30:
iáka tych perſon: w tym ſámym/ że Oćiec niepo=
31:
iętym obycżáiem rodźi Syná (bo mowi Syno=
32:
wi/ Meſſyaſzowi náſzemu: Tyś ieſt Syn moy/
iam ćie=


strona: 380

380.Modlitwy
1:
iam ćiebie dźiś vrodźił) á ſam ieſt nieurodzony.
2:
Syn záſię przedwiecżnie ieſt z ſámego Oycá vro=
3:
dzony (ábowiem ieſt/ iáko Piotr S. wyznał/ Sy=
4:
nem Bogá żywego) á inſzego nie rodźi.
Matt: 16
bo o ied=
5:
nym tylko Synu Bogá żywego/ piſmo zmiánkę
6:
cżyni: y iedno ſłowo Boſkie przedwiecżne wſpo=
7:
mina.
Ioan: 1.
Duch S. záſię/ áni rodźi/ áni vrodzonym
8:
ieſt/ ále od obudwu pochodzącym/ iáko oná rzeká/
9:
kryſztałowi podobna/ wychodząca/ w kśięgách
10:
obiáwienia S. Ianá/ z ſtolice Bożey y Báránko=
11:
wey. Ná znak tego pochodzenia/ według náuki ś.
12:
Auguſtyná/ lib: 11. de Trinit. tchnął ná Apoſtoły
13:
ſwe zbáwićiel náſz/ gdy im w dźień wielebnego z=
14:
martwychwſtánia ſwego moc dawał ná odpuſz=
15:
cżenie grzechow.
Apoc: 22. Ioan: 20.
Ná obiáśnienie teyże rzecży/ przy=
16:
piſano poſyłánie Duchá S. ták Oycu/ iáko y Sy=
17:
nowi. cżemu ſię ſubtelnie á mądrze przypátrzył S.
18:
Auguſtyn/ y wielebny Bedá ſuper Ioan.
Ioan: 15
W trudnoſci wiáry Chrześćiáńſkiej iáko ſię vſpokoić.

19:
Ktore to rzecży/ prawdźiwie/ y z piſmá S. zgo=
20:
dnie/ od nieuſtráſzonego onego/ á w náuce y cno=
21:
ćie okazáłego Doktorá/ przełożone/ Chrześćijáni=
22:
nie práwowierny/ ieſt ſię trudne/ á myślą twoią
23:
niezbrodzone/ y zgołá niedośćigłezdádzą/ temi trze
24:
má rzecżámi vſpokoy rozum twoy/ y vtwierdz wy=
25:
znánie wiáry twoiey/ y w tym y w inſzych ártyku=
26:
łách. Naprzod niechayći to nigdy z myśli nie wy=
27:
pływa: iż wiárá náſzá/ więcey ſię wſpiera y záſá=
28:
dzona ieſt ná świádectwie/ niżli ná rozumie. Bo
29:
ieſt/ iáko Páweł S. powiedźiał/ dowodem/ álbo
30:
znákiem rzecży niewidomych. y podobno pámię=
31:
taſz ono/ co Nykodemowi rzecżono:
Hebr: 11. Ioan: 3.
Co wiemy/
32:
mowimy/ á coſmy widźieli/ świádcżymy (nie do=
wodźim y)


strona: 381

381.Swiąt rocżnych.
1:
wodźimy) á świádectwá (nie dowodu) náſzego
2:
nie przyimuiećie. Iż tedy piſmo S. podáieć náu=
3:
kę o Oycu/ y Synu/ y Duchu S. y przekłádać pra=
4:
wdźiwe Boſtwo ich/ á przedſię iednogoć Bogá
5:
wyznáwáć każe/ więcey wierz nieomylnemu ſłowu
6:
Bożemu/ niżli świerzbiącemu á pierzchliwemu ro
7:
zumkowi ludzkiemu.
Lib: de expoſi: fidei.
Pięknie o tym S. Iuſtynus
8:
Philozoph/ y ſtárodawny męcżennik: wątpliwe (o
9:
wierze) pytánia/ niechay ſámá wiárá rozſtrzyga.
Sapien: 9.

10:
Pięknie y on mądry Sálomon: Trudno możemy
11:
dáć rozſądek o tych rzecżách ktore ſą ná źiemi: á o
12:
tych co ná niebieſą/ á kto ſię dwornie bádáć będźie?
13:
Więc y tego nie zápominay: że y ná tych źiem=
14:
ſkich niſkośćiách/ wielu rzecżom wiárę dáieſz/ kto=
15:
rych y nie widźiſz/ y nie rozumieſz/ y nákoniec ni=
16:
gdy ich doſkonále rozumem nie ogárnieſz: co mi
17:
y ſam w niezlicżonych rzecżách łácniuchno przy=
18:
znaſz. á cżemu tey śmiáłośći/ y ſercá nie maſz w
19:
tych/ o ktorych wątpić trudno (bo piſmo święte
20:
ták vcży/ y kośćioł wſzytek ták záwżdy wierzył/ y
21:
wyznawał) á záraz niebeſpiecżno. Bo to ieſt ży=
22:
wot wiecżny/ poznáć Oycá niebieſkiego/ y ná ś=
23:
wiát wypráwionego/ namilſzego Syná iego.
Ioan: 17.

24:
Náoſtátek weźmi ſobie pewne podobieńſtwá/
25:
ktoremi tę niewyſłowioną táiemnicę ſtárożytni
26:
Doktorowie kośćiołá powſzechnego obiáśniáli/ y
27:
tępym ludzkim rozumom ſnádniey vdawáli. kto=
28:
rych iż niemáło od náucżyćielow y káznodźiey Ká=
29:
tholickich/ cżęſto/ á zwłaſzcżá w vrocżyſte święto
30:
Troyce przenachwálebnieyſzey/ ſłychaſz/ niechcę
31:
tu ocżu y myſli twoiey/ tych rzecży powtarzá=
32:
niem y wykłádem zábáwiáć.
W dźień


strona: 382

382.Modlitwy
1:
W dźień weſoły y vrocżyſty Bo=
2:
żego Ciáłá/ y przez oktawę.grafika
3:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

4:
O
Iákoż to ſą ſwięty gody/ ná ktorych
5:
Chryſtuſá pożywamy: ná iego mę=
6:
kę wſpominamy: łáſki ſię iego nápełnia=
7:
my: á fánt y zaſtáwę chwały przyſzłey o=
8:
trzymawamy. Alleluia/ Alleluia/ Alle=
9:
luia. ꝟ. Opátrzył ie chlebem niebie=
10:
ſkim. Alleluia. ℟.
Pſal: 77
Chlebá Anyelſkie=
11:
go cżłowiek pożywał. Alleluia.
12:
¶Modlitwá.
13:
O
Pánie Boże/ ktoryś nam w tym cu=
14:
downym Sákrámenćie zoſtáwił
pámiątkę


strona: 383

383.Swiąt rocżnych.
1:
pámiątkę męki twoiey/ rácż nam to dáć
2:
ábyſmy ták święte táiemnice ćiáłá y kr=
3:
wie twoiey vcżćiwie ſpráwowáli/ żeby=
4:
ſmy pożytku odkupienia twego/ ſámi w
5:
ſobie vſtáwicżnie doznawáli. ktory ży=
6:
wieſz y kroluieſz. rć.
7:
Pſalm 147. nadobnie dobrodźiey=
8:
ſtwu świętá tego ſłużący.
9:
C
Hwal/ o Hieruzálem/ Páná twe=
10:
go: chwal o Syonie Bogá twego.
Matt: 16.

11:
Abowiem vtwierdźił zawory w bra=
12:
mách twoich: błogoſłáwił ſynom zá=
13:
wártym w murách twoich.
Słyſząc o teyłáſce y Páńſkiey mocy/ vtwirdzay ſwą wiárę o tey ſwiątośći

14:
On ogránicżył ćię pokoiem: on náſy=
15:
ca ćię przenawybornieyſzym zbożem.
16:
On ſłowem ſwym źiemię opátruie:
17:
prędko bieży ſłowo iego.
18:
On iáko wełną/ śniegiem źiemię o=
19:
krywa: on iáko popioł/ mgłę po niey
20:
rozśiewa.
21:
On miece kryſztał/ iáko ſztuki łupá=
22:
ne: á ktoż wytrwa ſrogość źimná iego?
23:
On ſłowo rzecże/ á wnet wſzytko roz=
24:
ſtáie: wienie Duch iego/ á płynąć po=
25:
cżną wody.
26:
On opowiáda ſłowo ſwe Iákobowi/
27:
zakon ſwoy y ſąd ſwoy Izráelowi.
Zadnemu


strona: 384

384.Modlitwy
1:
Zadnemu narodowi tákim ſię nie ſtá=
2:
wił: á ſądow ſwoich im nie obiáwił.
3:
Chwałá Oycu rć.
4:
Hymn Kośćielny o tym Sákrá=
5:
menćie/ od Swiętego Thomaſzá
6:
z Aquinu złożony.
7:
Pange lingua.
Tá notá ktora y w Láćińſkim.

8:
S
Lawćie dźiśia taiemnicę/ o ludźie/
9:
niezbrodzoną/
10:
Y krwie y Ciáłá Páńſkiego/ z Má=
11:
ryey wywiedźioną/
12:
Od Krolá wſzyſtkich narodow tu dla
13:
nas zoſtáwioną.
Nobis.

14:
Nam ten miły Pan ieſt dány/ nam z
15:
Pánny národzony/
16:
Dla nas z niebieſkich páłacow ná źie=
17:
mię wypráwiony/
18:
Po rozśiániu ſłowá ſwego/ końcem
19:
żyćiá wſławiony.
In ſupremæ.

20:
W oſtátnią Páńſką wiecżerzą/ gdy zá
21:
ſtoł poſádzono
22:
Sławny Senat Apoſtolſki/ tym dá=
23:
rem wſzyſtkie cżcżono:
24:
Ale napierwey zakonne mándaty wy
25:
pełniono.
Verbum.

26:
Tám ſłowo przedwiecżne/ ſłowem chleb
27:
w ćiało ſwe zmieniło:
Tám też


strona: 385

385.Swiąt rocżnych.
1:
Tám też ná kreẃ ſwoię/ proſte wino
2:
wnet poświęćiło:
3:
A ſmyſły twe niepotężne/ przez wiárę
4:
vtwierdźiło.
Tantum.

5:
Dla tego w tym Sákrámenćie cżeść Ie
6:
zuſowi dayćie/
7:
Zakonnym z Zydy figurom więcey ſię
8:
nie kłániayćie/
9:
Y cżego oko nie widźi/ przez wiárę do=
10:
śiągayćie.
Genitori.

11:
Wiekuiſta niechay będźie OYcu cżeść
12:
niebieſkiemu/
13:
Synowi rownie rozlicżna chwałá ie=
14:
dnorodnemu/
15:
Duchowi tákże świętemu/ od nich
16:
pochodzącemu. Amen.
17:
Modlitwá S. Thomaſzá Lá=
18:
ćińſkim rymem piſána: á z niego ná
19:
Polſki przełożona.
20:
Adoro te deuotè.
21:
C
Hwałęć dáię nabożnie/ Boſtwo tu
22:
zákryte/
23:
Pod ták błáhe figury/ z litośći pod=
24:
bite.
25:
W rozum práwiem obrány/ ſmyſł wiel=
26:
ce ſzwánkuie/
BbGdy ſie


strona: 386

386.Modlitwy
1:
Gdy ſię ma duſzá tákim cudom przy=
2:
pátruie.
Ná cżterech ſię zmyſłách omylił y Izáák/ koźle mięſo iedząc: tylko ná piątym/ to ieſt/ ſłuchu/ bynamniey. Gene: 27 Toż ſię y tu dźieie.

3:
Niech tu oko/ dotknienie/ ſmák/ wonia
4:
vſtąpi:
5:
Sam ſłuch ná ich beſpiecżnie plác nie
6:
chay náſtąpi.
7:
Bo wierzę twemu ſłowu ia niepochy=
8:
bnemu:
9:
Vmieſz ſię w ſłowie/ IESV, viśćić ká=
10:
żdemu.
11:
Ná krzyżu ſámo Boſtwo w ćiele ſię tá=
12:
iło/
13:
Tu cżłowiecżeńſtwo z Boſtwem o=
14:
cżom ſię zákryło.
15:
A ia tu być oboie wyznawam prawdźi=
16:
wie/
17:
Z łotrem zá grzechy płácżąc przed to=
18:
bą rzewliwie.
Ioan: 20.

19:
Niechęć ſię ia z Thomaſzem ná rány o=
20:
glądáć/
21:
Miley mi zá Bogá ćię máiąc/ łáſki
22:
żądáć.
23:
O nadobne niewinney męki twey w=
24:
znowienie:
25:
O żywy chlebie/ z ſobą co nośiſz zbá=
26:
wienie.
27:
Niech w tobie duſzá moiá żywot ſwoy
28:
gruntuie:
Niech


strona: 387

387.Swiąt rocżnych.
1:
Niech iey twoiá przytomność roſko=
2:
ſznie ſmákuie.
3:
O wdźięcżny Pelikanie/ IESV lutośći=
4:
wy/
Peliakn ptak Egiptſki/ obumarłe dźieći ſwe wylaniem krwie ożywia.

5:
Rácż moy we krwi ſwey omyć cżyn ká
6:
żdy złośliwy.
7:
Bo wiem/ że iedná kropiá krwie ćiáłá
8:
twoiego/
9:
Może omyć niepráwość wſzelką ſwiá
10:
tá tego.
11:
O IESV moy/ ktorego tu mam zákry=
12:
tego/
13:
Kiedyż ćię wżdy oglądam od zaſłon
14:
wolnego?
15:
Twey prágnie duſzá moiá wielce ſzcżę=
16:
śliwośći/
17:
Ty ią z łáſki twey domieść niebieſkich
18:
rádośći. Amen.
19:
¶Cżytáć ſię może przez tę oktawę vrocżyſtą/ po=
20:
dźiękowánie Pánu IEzuſowi/ zá rozlicżne dobro=
21:
dźieyſtwá iego/ położone ná kárćie 26. w pierw
22:
ſzym rozdźieleniu. Tákże też y Litánia do P. IE=
23:
zuſá/ wyżſzey nieco w tymże rozdźiale położona.
24:
W dzień náleźienia Krzyżá S.
25:
¶Antiphoná Koſcielna.
3. Dniá Máiá.
Z Brew: Rzymſk.

26:
N
A krzyżu ten wiśiał/ ktory odchłań
Bb 2piekiel=


strona: 388

388.Modlitwy
1:
piekielną złupił: możnośćią ſię przepá=
2:
ſał/ trzećiego dniá zmartwychwſtał.
3:
Alleluia.
Pſal. 95.
ꝟ. Opowiadayćie to naro=
4:
dom. Alleluia. ℟. Iż Pan ná drze=
5:
wie krolował. Alleluia. grafika
6:
¶Modlitvvá.
7:
O
Pánie Boże/ ktoryś cudá męki two
8:
iey wznowił/ w przeſławnym nále=
9:
źieniu Krzyżá zbáwiennego: rácż nam
10:
to dáć/ áby przez nieoſzácowány poży=
11:
tek drzewá żywot noſzącego/ doſtąpili=
12:
ſmy vcżeſtnictwá żywotá wiecżnego.
13:
Przez tegoż Chryſtá Páná náſzego. A.
14:
¶Máią w ten dzień mieśce modlitwy o Męce
15:
Páńſkiey/ z rozdźiału piątego.
W dzień


strona: 389

389.Swiąt rocżnych.
1:
W dzień Przemienienia Páń=
2:
ſkiego.grafika
6. Dniá Sierpniá

3:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk. Hebr: 1.

4:
C
Hryſtus Iezus/ iáſność Oycowſka/
5:
y wyráżenie iſtnośći iego/ ktory w=
6:
ſzyſtko nośi mocą ſłowá ſwego/ y grze=
7:
chow odpuſzcżenie iedna/ ná gorze wy=
8:
ſokiey/ dniá dźiśieyſzego racżył ſię w ch=
9:
wale vkázáć. Alleluia/ Alleluia/ Alleluia
10:
ꝟ. Koroná złotá ná głowie iego. Alle=
11:
luia.
Eccle: 45.
℟. Wyráżona znákiem świąto=
12:
bliwośći/ cżći y godnośći. Alleluia.
13:
¶Modlitvvá.
Bb 3O Pánie


strona: 390

390.Modlitwy
Matt: 17.
1:
O
Pánie Boże/ ktoryś táiemnice wiá=
2:
ry náſzey/ przy wielebnym przemie=
3:
nieniu iedynego Syná twego/ świáde=
4:
ctwem oycow świętych potwierdźił/
5:
y przyſpoſobienie ſynow doſkonáłe/ ſpu=
6:
ſzcżonym głoſem/ w obłoku iáſnym prze=
7:
dźiwnieś wyráźił: rácż to ſpráwić mi=
8:
łośćiwie/ ábyſmy ſpołecżnemi dźiedźicá=
9:
mi/ z krolem chwały byli vcżynieni/ y do
10:
vcżeſtnictwá teyże chwały byli przypu=
11:
ſzcżeni. Przez tegoż Páná náſzego Iezu=
12:
ſá Chryſtuſá. Amen.
13:
¶Przecżytáć może w ten dźień obiáwienia trzech
14:
Boſkich oſob/ wyznánie wiáry Niceńſkie/ z wto=
15:
rego rozdźiáłu/ ná kárćie 90. y Ewángelią S.
16:
Ianá. Ná pocżątku było Słowo/ dla o=
17:
ſtátecżnych ſłow/ widźieliſmy chwałę iego;
18:
ktore y o Przemienieniu Páńſkim/ niektorzy wyło=
19:
żyli. Ieſt ná kárćie 105.
20:
W dźień podwyżſzenia świę=
21:
tego Krzyżá.
14. Dniá Wrzeſniá

22:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

23:
O
Wielkie cudo z miłośierdźiem złą=
24:
cżone/ śmierć ná ten cżás vmorzo=
25:
no/ kiedy ná krzyżu żywot żywotá zbá=
26:
wiono.
Matt: 24.
ꝟ. To známię Krzyżá świę=
tego ná


strona: 391

391.Swiąt rocżnych.
1:
tego ná niebie będźie. ℟. Kiedy Pan
2:
ná ſąd záśiędźie.
3:
¶Modlitvvá.grafika
4:
O
Pánie BOże/ ktory nas rocżną á
5:
vrocżyſtą pámiątką podwyżſzenia
6:
Krzyżá S. dniá dźiśieyſzego vweſelaſz;
7:
rácż nam to dáć miłośćiwie/ ábyſmy te=
8:
go w niebie zápłáty doſtąpili/ ktorego=
9:
ſmy ná źiemi táiemnicę poználi. Przez
10:
Chryſtá Páná náſzego. Amen.
11:
¶Może w ten dźień krzecżnie vżywáć modlitw o
12:
Męce Páńſkiey/ z rozdźiału piątego.
13:
W Adwent Páńſki/ áż do
14:
Bożego Národzenia.
Bb 4Antypho=


strona: 392

Modlitwy
1:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.
grafika
2:
O
To przyidźie Pan/ y wſzyścy święći
3:
iego z nim: á vkaże ſię w on dźień
4:
świátłość wielka. Alleluia. ꝟ. Oto
5:
vkaże ſię Pan ná iáſnym obłoku. ℟. A
6:
z nim niezlicżona moc świętych iego.
7:
¶Modlitvvá piervvſza.
8:
R
Acż Pánie/ prośimy ćię/ ſumnienia
9:
náſze twym náwiedzeniem ocżyśćić/
10:
áby Pan náſz Iezus Chryſtus/ nálazł ſo=
11:
bie gotowe mieſzkánie w nas/ kiedy do
12:
nas przyidźie. Ktory z tobą żywie y kro=
13:
luie w ſpołecżnośći Duchá S. Bog ná
14:
wieki wiekow. Amen.
Pobudká


strona: 393

393.Swiąt rocżnych.
1:
Pobudká ſámego śiebie/ do Ad=
2:
wentowego nabożeńſtwá/ z modli=
3:
twą złącżona.
Co ſię w Adwent przekłáda

4:
N
Ienágániona nigdy ſpráwá Du=
5:
chá świętego/ przywodźi ćię do te=
6:
go teraz/ w Kośćiele Bożym/ o duſzo mo
7:
iá miła/ ábyś ſię y ná weſołe świętá ná=
8:
rodzenia Syná Bożeo/ zbáwićiela twe=
9:
go z pilnośćią gotowáłá: y ná táiem=
10:
nicę wćielenia iego/ po Anyelſkim zwiá
11:
ſtowániu ſpráwioną/ cżęſto w te dni w=
12:
ſpomniáłá: y cżworáki ádwent/ to ieſt
13:
przyſzćie Páná twego w ſercu nabożnie
14:
rozbieráłá:
Cżworákie przyśćie Páńſkie.
Iedno do ludźi przez przy=
15:
ięćie cżłowiecżeńſtwá Adámá oycá twe=
16:
go: drugie w ludźie/ przez vżycżenie łá=
17:
ſki/ z Boſkiey ſzcżodrobliwośći iego: trze
18:
ćie przećiwko ludźiom w oſtátecżną ch=
19:
wilę ſkonánia twego: cżwarte nád lu=
20:
dźie/ w dźień zmartwychwſtánia y ſądu
21:
wálnego. Myślże o tȳ/ duſzo moiá/ dro=
22:
go od cżártá y śmierći wykupiona/ á=
23:
byś ſię naprzod ná one przez kilká tyśię=
24:
cy lat cżekáne/ á ták cżęſto w zakonie
25:
Páńſkim rozgłaſzáne táiemnice goto=
26:
wáłá. Plugáwey y bezrozumney beſty=
27:
ey/ do gory Syon przyſtąpić ſię nie go=
Exo: 16.


strona: 394

394.Modlitwy
1:
dzi: myślże teraz o ſnáżnośći y cżyſtośći
2:
ſumnienia twego.
Esther 4.
W grubym álbo o=
3:
ſzárpánym odźieniu w dwor Aſſwerá
4:
krolá/ y ná gody niebieſkiego onego kro=
5:
lewicá/ wniść ſię nie godźi:
Matt: 22.
ſtárayże ſię
6:
o ſzátę godom ſłużącą/ cnot rozmáitych
7:
y nabożeńſtwá rozlicżnego.
Deut: 14.
Zá niecży=
8:
ſty źwierz/ pocżyta zakon Boży/ to by=
9:
dlę/ ktore pokármu ſweo nie żuie: myſlże
10:
teraz cżęſto/ iáko miłośćiwie dla ćiebie
11:
przedwiecżny Bog sſtał ſię docżeśnym/
12:
wiekuiſty dźiśieyſzym/ nieśmiertelny
13:
śmiertelnym/ Pan y Krol niebá y źie=
14:
mie/ ſługą cżłowieká grzeſznego.
Iſa: 52.
Co cżynić w Adwēt
Pow=
15:
ſtańże/ powſtań/ duſzo moiá/ otrząśni
16:
ſię z prochu ktoregokolwiek grzechutwe
17:
go/ vłácni ſię nieco w zabáwách práco=
18:
witego żywotá tego: dźiękuy zá przy=
19:
śćie pierwſze w przyięćiu cżłowiecżeń=
20:
ſtwá náſzego: życż ſobie wtorego przy=
21:
śćia przez vdźielenie/ rozmnożenie/ y
22:
záchowánie łáſki iego: gotuy ſię práco=
23:
wićie ná oglądánie Páná twego/ w trze
24:
ćim przyśćiu/ w dźień zoſtáwienia tu y
25:
złożenia grzeſznego/ y ſkáźie podległego
26:
ćiáłá mego: lękay ſię nákoniec y ſámym
27:
śiłom niebieſkim/ y ludźiom naſpráwie=
dliwſzym


strona: 395

395.Swiąt rocżnych.
1:
dliwſzym ſtráſzliwego ſądu iego: y wo=
2:
łay;
Pſal: 142.
Nie záśiaday ná ſąd/ Pánie/ z ſłu=
3:
gą twoim: ábowiem nie vſpráwiedliwi
4:
ſię przed tobą żaden żywy cżłowiek.
Modlitwá.

5:
A ty zátym/ o miłośniku przedźiwny
6:
duſz ludzkich/ zbáwićielu y odkupićielu
7:
narodu ludzkiego/ Meſſyaſzu náſz/ ie=
8:
ſzcże w Ráiu Adámowi vpádłem obie=
9:
cány/
Gene 3.
Pánie Iezu Chryſte/ będąc dobrze
10:
świádom/ przed wſzyſtkiemi wieki/ ſłá=
11:
bośći y krewkośći ludzkiey; rácż mię nie=
12:
godne ſtworzenie twoie/ do niewyſło=
13:
wionych táiemnic Národzenia twego
14:
świętego/ ták przygotowáć/ iáko ro=
15:
zumieć ſam racżyſz/ y iáko potrzebuie
16:
przyſtoyne y ſtátecżne opátrzenie zbá=
17:
wienia mego. Oświećże rozum moy/
18:
ábym to według potrzeby/ wyrozumiał/
19:
coś ty/ BOg práwy/ práwym odźiany
20:
náſzym cżłowiecżeńſtwem/ dla mnie mi=
21:
łośćiwie vcżynić racżył. Zápal wolą mo=
22:
ię/ áby w tych rzecżách tu nawięcey v=
23:
kochánie ſwe záſadzáłá/ ktoremi ieſt od
24:
śmierći wiekuiſtey wyſwobodzona/ y
25:
chwały twoiey godną vcżyniona. Zá=
26:
baẃ y nápełni rozerwáną/ y do świátá
27:
ſkłonną pámięć moię/ temi rzecżámi/
ktore


strona: 396

396.Modlitwy
1:
ktore tobie ſą przyiemne/ á mnie zbá=
2:
wienne. Rácż pobudźić oźiębłe ſerce
3:
moie/ do cnot okazáłych/ y do vcżynkow
4:
dobrych/ ktoreby mię/ y do świętá ták
5:
wielkiego/ y do otrzymánia nowey łáſki
6:
twoiey/ y do godnego vżywánia nay=
7:
chwálebnieyſzego Sákrámentu Ciáłá y
8:
Krwie twoiey/ w ten święty Adwent/
9:
przygotowáć mogły. áby tu z lámpą
10:
wiáry nienáruſzoney/ z oleiem miłośći
11:
twey Boſkiey/ y z godowną ſzátą inſzey
12:
Chrześćijáńſkiey doſkonáłośći/ ia grze=
13:
ſzny cżłowiek/ tobie/ olubieńcowi y kro=
14:
lowi memu/ z mądremi pánnámi przy=
15:
ſtoynie ſię vkazawſzy/
Matt: 25. y 22.
mogłem potym
16:
przyść ná one/ miáry y końcá nie máią=
17:
ce/ y doſtátkiem wſzelkim opátrzone nie
18:
bieſkie gody twoie/ przedźiwnym po=
19:
cżęćiem twoim/ cudownym národze=
20:
niem twoim/ świątobliwym żywotem
21:
twoim/ bezmiernemi pracámi twemi/
22:
ćięſzkimi boleśćiámi twemi/ á nákoniec
23:
okrutną śmierćią twoią/ nam ziedná=
24:
ne y ſpráwione/ ná cżáſy wiekiem nie o=
25:
kreſzone. Zá co/ niech tobie/ ſprawcy
26:
zbáwienia náſzego/ będźie nieprzeſtáy=
27:
na y nie śmiertelna cześć y chwałá od=
dawána/


strona: 397

397.Swiąt rocżnych.
1:
dawána/ od wſzelkiego ſtworzenia. A.
2:
men/ Amen.
3:
¶Cżytáć ſię mogą we dni Adwentu świętego
4:
modlitwy/ te naprzod/ ktore ſię w tymże rozdźiale
5:
niżey náznácżyły/ w dźień zwiáſtowánia B. Pan=
6:
ny Máryey. Potym tá/ ktorey do teyże przenado=
7:
ſtoynieſzey Pánny/ w Adwent/ Kośćioł vżywa.
8:
ktora ieſt ná pocżątku rozdziału śiodmego. Więc
9:
dźiękowánie Pánu IEzuſowi/ zá rozlicżne dobro=
10:
dźieyſtwá iego/ z rozdźielenia pierwſzego/ ná kár=
11:
ćie 26. Nákoniec nie bárzo zábáwionym/ do.
12:
brzeby cżytáć co dźień ná ten cżás/ Wianek tey S=
13:
Pánny/ z rozdźiału śiodmego: álbo przynamniey
14:
Litánią do niey/ z tegoż rozdzielenia.
15:
W dźień cudownego Národzenia
16:
Páná náſzego IEzuſá Chryſtuſá/ y
17:
przez oktawę/ álbo y do Gromnic.grafika
25. Dniá Grudniá
Antypho=


strona: 398

398.Modlitwy
1:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

2:
D
Ziśieyſzego dniá Chryſtus ſię náro=
3:
dźił: dźiś ſię zbáwićiel vkazał: dźiś
4:
ná niebie śpiewáią Anyołowie/ ráduią
5:
ſie Archányołowie: dźiś wykrzykáią z
6:
weſelem ſpráwiedliwi/ mowiąc: chwa=
7:
łá tobie náſz Pánie/ Alleluia/ Alleluia/
8:
Alleluia. ꝟ. Słowo sſtáło ſię ćiáłem/
9:
Alleluia. ℟. Y mieſzkáło miedzy ná=
10:
mi/ Alleluia.
Ioan: 1.

11:
¶Modlitvvá.
12:
R
Acż to dáć/ poośimy ćię/ wſzechmo=
13:
gący Boże/ áby iednorodnego Sy=
14:
ná twego nowe przez ćiáło národzenie
15:
nas wyſwobodźiło/ ktore ſtárowiecżne
16:
niewolſtwo/ iárzmem grzechu obćiąży=
17:
ło. Przez tegoż Chryſtá Páná náſzeo. A.
18:
Pſalm 71. o Národzeniu Syná
19:
Bożego/ y o ſpráwách iego.
Więcey ſłuży ten Pſalm P. Chryſtuſowi/ niżli Sálomonowi/ iedno ſię przypátrz wſzytkiev.

20:
D
Ayże/ o Boże/ ſąd twoy Krolowi: á
21:
ſpráwiedliwość twoię krolewicowi.
22:
Aby ſądźił lud twoy w ſpráwiedliwo=
23:
śći/ á vbogie twoie w rozſądku.
24:
Niechay od ćiebie gory przyimą po=
25:
koy dla ludu/ á ſpráwiedliwość págorki.
Będźie


strona: 399

399.Swiąt rocżnych.
1:
Będźie cżynił ſpráwiedliwość vbo=
2:
gim z ludu/ á ſyny niedoſtátecżnych wy=
3:
ſwobodźi/ y potwarce poniży.
4:
Y będźie trwáło imię iego rowno z
5:
ſłońcem y przed mieśiącem/ od narodu
6:
do narodu.
Dwoie podobiēſtwo pánieńſtwá nienáruſzoneo P. Máryey.

7:
Sſtąpi iáko deſzcż ná runo: y iáko
8:
deſzcżowe kropie/ ná źiemię kápiące.
To nigdy nie będzie áby mieśiąca nie sſtáło.

9:
Zá wieku iego/ ſpráwiedliwość zákwi
10:
tnie/ y pokoy ſię roſkrzewi/ áż mieśią=
11:
cá nie sſtánie.
12:
Y będźie pánował od morzá do mo=
13:
rzá: y od rzeki áż do gránic okręgu
14:
źiemſkiego.
15:
Vpádną przed nim Murzynowie: á
16:
nieprzyiaćiele iego źiemię lizáć będą.
17:
Krolowie z Tárſu/ y wyſpy podárki
18:
przynioſą: krolowie z Arábiey y Sáb=
19:
by z dáry przyćiągną.
Tákże też pożytek národzenia Páńſkiego wiecżny.

20:
Y chwalić go będą wſzyścy Krolowie
21:
źiemſcy: wſzytkie narodyſłużyć mu będą.
22:
Abowiem wyſwobodźi vbogiego od
23:
mocarzá/ y niedoſtátecżnego/ rátunku
24:
nie máiącego.
25:
Odpuśći chudemu/ y do niedoſtátku
26:
przywiedźionemu/ á duſze nędznikow
27:
wybáwi.
Z lichwy


strona: 400

400.Modlitwy
Y toć Boża moc y łáſka/ lichwiarzá náwroćić
1:
Z Lichwy y niepráwośći wykupi duſze
2:
ich: á będźie v niego w cenie imię ich.
3:
Przedłuży ſię żywot iego/ y nánoſzą
4:
mu złotá Arábſkiego: będą go z niego
5:
chwalili/ będą mu wſzyścy błogoſłáwili.
Z nieo/ to ieſt złotá: ábo y Páná. bo wſzytko mamy z dáru iego.

6:
Podnieśieć ſię też vtwierdzenie źie=
7:
mie ná wynioſłe wielce gory: owoc iego
8:
przeydźie wyſokośćią gory Libanowe: á
9:
mieſzcżánie zákwitną/ iáko źiołká polne.
Vtwierdzenie o Kośćiele wykłádáią drudzy/ inſzy inácżey.

10:
Niechayże będźie błogoſłáwione i=
11:
mię iego ná wieki: przed ſłońcem trwa
12:
imię iego.
13:
Y doſtąpią w nim błogoſłáwieńſtwá
14:
wſzytkie pokolenia źiemſkie: wſzyſtkie
15:
narody błogoſłáwić mu będą.
16:
Błogoſłáwiony Pan Bog Izráelſki/
17:
ktory ſam cudá wielkie ſpráwuie.
18:
Y błogoſłáwione imię máieſtatu iego
19:
ná wieki: y nápełni ſię máieſtatem iego
20:
wſzyſtká źiemiá. Amen/ Amen.
21:
Chwałá Oycu. rć.
Amen tu ſię rozumie niech ták będźie.

22:
Hymn Kośćielny ná Bo=
23:
że Narodzenie.
24:
Christe redemptor.
Z Brew: Rzymſk.
Notá iáko A ſolis ortus.

25:
O
Iezu náſz zbáwićielu/
26:
Iedyny odkupićielu/
27:
Przed wieki dźiwnie zrodzony/
Bez mátki


strona: 401

401.Swiąt rocżnych.
1:
Bez mátki/ y nam zrządzony.
Tu lumē.

2:
Slicżna Oycowſka iáſnośći/
3:
Nádźieio ludzkiey krewkośći:
4:
Skłoń vſzy twe litośćiwe/
5:
Ná prośby náſze troſkliwe.
Memēto.

6:
Wſpomni ná twe národzenie/
7:
Z náturą ludzka złącżenie:
8:
Ktorąś ty z Pánny przecżyſtey/
9:
Dźiwnie wźiął Bog wiekuiſty.
Sic præſens.

10:
Toć dźień twego národzenia/
11:
Do wſzego mowi ſtworzenia:
12:
Ześ ty z thronu Oycowſkiego/
13:
Przyſzedł dla zbáwienia mego.
Hunc cœlum.

14:
Przetoż dźiś niebo wykrzyka/
15:
Y z morzá rádość wynika:
16:
Ziemiá z niezmierną rádośćią/
17:
Cieſzy ſię twoią bytnośćią.
Nos quoque.

18:
Y my przez moc przyśćia twego/
19:
Z piekłá wyrwáni ćiemnego:
20:
W to twe nowe národzenie/
21:
Nowe dáiem z chwałą pienie.
22:
Bądź IESV wiecżnie chwalony/
23:
Z Pánny cżyſtey národzony:
24:
Niech cżeść będźie Oycu twemu/
25:
Y z nim Duchowi świętemu. Amen.
Gloria.

26:
Prozá ná Boże národzenie.
27:
Grates nunc omnes.
Dźiękuymy


strona: 402

402.Modlitwy
Ze Mſzałow dawnych.
1:
D
Ziękuymy wſzyścy Pánu Bogu ná=
2:
ſzemu/ ktorego Syn Chryſtus Ie=
3:
zus/ ſwym národzeniem/ nas z mocy ſzá=
4:
táńſkiey wyſwobodźił.
5:
¶Trzy kroć ten przeminęły wierz śpiewáią.
6:
T
Emu śpiewaymy/ cżeść y chwałę z
7:
Anyoły daymy. Chwałá Bogu ná
8:
wyſokośći.
9:
¶Może w ten chwálebny dzień/ y przez oktawę/
10:
mowić Hymn Anyelſki/ z rozdziału wtorego/ ná
11:
kárćie 86. y Pſalm w dzień trzech Krolow/ tákże
12:
też w dźień Zmartwychwſtánia Páńſkiego/ wyż=
13:
ſzey nieco położony. Przydáć ſię też może y Litá=
14:
nia do Páná IEzuſá/ wyżſzey trochę/ w dzień O=
15:
brzezánia Páńſkiego/ náznácżona.
16:
O SWIETACH
17:
BLOGOSLAWIONEY
18:
PANNY MARYEY.
19:
W dźień ocżyśćienia niepokalá=
20:
ney Pánny Máryey.
2. Dniá Lutego.

21:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

22:
D
Ziśieyſzego dniá Błogoſłáwiona
23:
Pánná Márya/ dźiećiątko Páná
24:
IEzuſá ofiárowáłá w Kośćiele: á Sy=
25:
meon Duchem świętym nápełniony/
wźiął go


strona: 403

403.Swiąt rocżnych.
1:
wźiął go ná ręce ſwoie/ y błogoſłáwił
2:
Páná Bogá ná wieki. ꝟ. Odpowiedź
3:
wźiął Symeon od Duchá Swiętego.
4:
℟. Iż vmrzeć nie miał/ áżby oglądał
5:
Chryſtuſá/ pomázáńcá Páńſkiego. grafika
6:
¶Modlitvvá.
7:
O
Wſzechmogący wiecżny Boże/ pro=
8:
śimy pokornie máieſtatu twego/ á=
9:
byſmy ták byli/ cżyſtym ſumnieniem/ zá
10:
twoią ſpráwą tobie oddáni/ iáko dźiſiey
11:
ſzego dniá iedyny Syn twoy/ w iſtnośći
12:
ćiáłá náſzego/ w Kośćiele ieſt ofiárowá=
13:
ny. przez tegoż Chryſtá P. náſzego. A.
14:
¶Tu ma też mieśce ſwe Pſalm w dzień Swią=
15:
tecżny położony/ ná kárćie 368. y Hymn S. Sy=
Cc 2meoná/


strona: 404

404.Modlitwy
1:
meoná/ ktory naydzieſz ná kárćie 103. Tákże też
2:
modlitwy wſzyſtkie o przecżyſtey Pánnie/ mátce
3:
Bożey/ z rozdzielenia śiodmego.
4:
W dźień Zwiáſtowánia błogo=
5:
ſłowioney Pánny Máryey.grafika
25. Dniá Márcá.

6:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

7:
G
Abryel Anyoł rzecż vcżynił do Má=
8:
ryey/ mowiąc: Pozdrowioná bądź
9:
láſki pełná/ Pan z tobą/ błogoſłáwio=
10:
náś ty miedzy niewiáſtámi. ꝟ.
Luc: 1.
Oto
11:
ſłużebnicá Pána mego. ℟. Niech mi
12:
ſię sſtánie według ſłowá twego.
13:
¶Modlitvvá.
O Pánie


strona: 405

405.Swiąt rocżnych.
1:
O
Pánie Boże/ ktoryś chćiał áby Sło=
2:
wo twoie/ po Anyelſkim zwiáſto=
3:
wániu/ z żywotá błogoſłáwioney Pán=
4:
ny Máryey/ ćiáło przyięło: rácż to dáć/
5:
pokornie ćiebie proſzącym ſługom two=
6:
im/ áby my/ ktorzy ią zá prawdźiwą Bo
7:
gárodźićielkę mamy/ y táką być wierzy=
8:
my/ cżęſtą modlitwą iey byliſmy przed
9:
Boſkim máieſtatem twoim porátowá=
10:
ni. Przez tegoż Páná náſzego IEzuſá
11:
CHryſtuſá Syná twego: ktory z tobą
12:
żywie y kroluie. rć.
13:
Hymn Kośćielny o błogoſłá=
14:
wioney Pánnie Máryey.
15:
Aue maris stella.
Z Brew: Rzymſk.

16:
W
Itay gwiazdo morſka/
17:
Wierna Mátko Boſka:
18:
Pánno wiekuiſta/
19:
Bramo rayſka cżyſta.
20:
Anyelſkim ziáwieniem/
21:
Márya vcżcżona:
22:
Obdarz nas pokoiem/
23:
Nád Ewę wſławiona.
24:
Ziednay win zgłádzenie/
25:
Myśli oświecenie:
26:
Przygod oddalenie/
Cc 3Láſki


strona: 406

406.Modlitwy
1:
Láſki przycżynienie.
2:
Zá mátkę ſię vday/
3:
Prośby náſze odday
4:
Synowi twoiemu/
5:
Krolowi náſzemu.
6:
Dáry ozdobiona/
7:
Cichośćią wſławiona:
8:
Zdob nas łáſkáwośćią/
9:
Y świętą cżyſtośćią.
10:
Day żywot tutecżny/
11:
Swięty y beſpiecżny:
12:
Z Iezuſem nieſzkánie/
13:
Y w nim vkochánie.
Wſzyſtko to o przycżynie y zaſługách rozumiey

14:
Chwałá Bogu Oycu/
15:
IEzuſowi Pánu:
16:
Duchowi świętemu/
17:
Bogu iedynemu. Amen.
18:
¶Vżywáć może tego dniá modlitwy z pierwſze=
19:
go rozdzielenia/ ná kárćie 38. Bądź pozdro=
20:
wioná Pánno. Tákże y tych ktore ſą w śiod=
21:
mym rozdzieleniu.
22:
W dźień Náwiedzenia Pán=
23:
ny Máryey.
2. Dniá Lipcá.

24:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

25:
N
Awiedzenie dźiśieyſze wiekuiſtey
26:
Pánny/ Mátki Bożey Máryey/ v=
rocżyſtą


strona: 407

407.Swiąt rocżnych.
1:
rocżyſtą pámiątką obchodźimy. Z kto=
2:
rey/ ſpániáłość máieſtatu Bożego/ ſwiá
3:
tu ſię vkazáłá/ Alleluia. ꝟ. Modl
4:
ſię zá námi święta BOża rodźićielko.
5:
℟. Abyſmy ſię godnemi sſtáli obie=
6:
tnic Chryſtuſowych. grafika
7:
¶Modlitvvá.
8:
O
Pánie Boże/ ktoryś ſobie obráć ra=
9:
cżył pánieńſki żywot/ miáſto páła=
10:
cu/ w ktorymbyś przebywał: day nam
11:
to/ prośimy ćię/ ábyſmy iey obroną bę=
12:
dąc opátrzeni/ zá twoią záraz ſpráwą
13:
do weſołego obchodzenia náwiedzenia
14:
iey byli przypráwieni. ktory żywieſz y kro
Cc 4luieſz


strona: 408

408.Modlitwy
1:
luieſz Bog ná wieki wiekow. Amen.
2:
¶Ma w ten dzień mieśce Hymn błogoſłáwio=
3:
ney Pánny Máryey.
4:
Wielbi wielce duſzá moiá Páná.
5:
Ktory naydzieſz ná kárćie 65. pierwſzego rozdzia=
6:
łu. Tákże też y wſzyſtkie modlitwy o tey Pánnie/
7:
śiodmego rozdziełenia.
8:
W dźień Panny S. Máryey/
9:
ktorą Snieżną od cudu názywáią.
5. Dniá Sierpniá.
Z Brew: Rzymſk. y Auguſt. S. Ser: 2. de Annunciatione.

10:
S
Więta Márya/ rátuy nędzne/ dopo=
11:
moż ſtruchláłym/ poćieſz ſmutkiem
12:
ſtrwożone/ modl ſię zá poſpolſtwem/
13:
przycżyń ſię zá duchowieńſtwem/ cżyń
14:
modlitwę zá nabożną płcią niewieśćią:
15:
niech vcżuią wſzyścy porátowánie two=
16:
ie/ ktorzy obchodzą chwálebne święto
17:
twoie. ꝟ. Rácż ſpráwić ábym ćię go=
18:
dnie chwalił Pánno naświętſza. ℟.
19:
Doday mi męſtwá przećiwko nieprzyia=
20:
ćiołom twoim.
21:
¶Modlitvvá.
22:
R
Acż miłośćiwy BOże/ dodáć porá=
23:
towánia náſzey vłomnośći: áby my/
24:
ktorzy świętey Bożey rodźićielki pámią
25:
tkę obchodźimy/ zá rátunkiem przycżyny
iey byli=


strona: 409

409.Swiąt rocżnych.
1:
iey byliſmy z náſzych niepráwośći podź=
2:
wignieni. Przez Chryſtuſá Páná náſze=
3:
go. Amen.
4:
W dźień w niebo wzięćia prze=
5:
nachwálebnieyſzey Mátki Bożey/
6:
P. Máryey/ y przez oktawę.grafika
15. Dniá Sierpniá.

7:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

8:
D
Ziśieyſzego dniá (przenadoſtoyniey
9:
ſza Pánná y mátká Boża) Márya
10:
do niebá ieſt záprowádzona/ ráduyćie
11:
ſię/ Alleluia: ábowiem z CHryſtuſem
12:
Pánem kroluie ná wieki. Alleluia/ Alle=
13:
luia/ Alleluia.
Cc 5Druga.


strona: 410

410.Modlitwy
1:
¶Druga.
2:
O
Pánno przenachwálebnieyſza/ prze
3:
dźiwną dźiś zá duſzy y ná ćiele nie=
4:
bieſkiey chwały iáſnośćią ozdobiona/ y
5:
dokądże poſtępuieſz/ iáko zorzá bárzo
6:
iáſno wynikáiąca?
Cant: 6.
corko Syońſka: w=
7:
ſzytkáś ieſt ślicżna y przyiemna: piekna
8:
iáko mieśiąc/ wybrána iáko ſłońce/ ſtrá=
9:
ſzliwa przeklętym duchom/ iáko woyſko
10:
dobrze vſzykowáne: podwyżſzona dźiś
11:
iáko drzewo Cedrowe wyſoko wznieśio=
12:
ne ná gorze Libanie; y iáko Cyprys ná
13:
gorze Syońſkiey:
Eccle: 24.
y iáko Pálmowe drze=
14:
wo/ około brzegow Kádes ſzcżepione; y
15:
iáko rożáne ſzcżepy/ roſtące w Hierychu;
16:
y iáko piękna Oliwá ná rownym polu
17:
ſádzona; y iáko iáwor przy wodźie roz=
18:
krzewiony: Alleluia/ Alleluia/ Alleluia.
19:
A ták Krolowa niebieſka weſel ſię/ Al=
20:
leluia. ábowiem ktoregoś záſłużyłá má=
21:
tką być/ Alleluia. niewyſłowionym ćię
22:
obycżáiem/ zá żywotá twego/ y przy ś=
23:
mierći/ y po ſmierći vcżćił y wyſławił/ Al=
24:
leluia. Proś zá námi Syná tweo/ Allelu.
25:
ꝟ. Ieſteś podwyżſzoná święta Boża ro=
26:
dźićielko/ Alleluia. ℟. Nád chory An=
27:
yelſkie w páłacách niebieſkich/ Alleluia.
Modlitwá


strona: 411

411.Swiąt rocżnych.
1:
Modlitwá Kośćielna.
2:
R
Acż Pánie/ prośimy ćię/ odpuśćić
3:
grzechy ſług twoich: ábyſmy przez
4:
przycżynę mátki Syná twego/ Páná ná=
5:
ſzego/ byli do zbáwienia przywiedźieni/
6:
ktorzy nie możemy być z náſzego ná tym
7:
świećie poſtępku przed tobą záleceni.
8:
Przez tegoż. rć.
9:
Druga też Kośćielna.
Z Rzym: Mſzałá.

10:
O
Fiáry náſze/ Pánie Boże/ niechay
11:
twey łáſkáwośći záleći modlitwá
12:
Bożey rodźićielki: ktorąś dla tego z ś=
13:
wiátá tego przenioſł/ áby ſię zá grzechy
14:
náſze z wielką nádźieią do ćiebie przycży
15:
niáłá. Przez tegoż Chryſtá rć.
16:
¶Tu ma mieśce Hymn o rádośćiách tey ś. Pán=
17:
ny z inſzymi do niey modlitwámi/ ktore niżey nay=
18:
dzieſz w śiodmym rozdzieleniu. Tákże też wzdy=
19:
chánie ſerdecżne do chwały niebieſkiey/ z rozdźiału
20:
dziewiątego.
21:
W dźień święty národzenia bło=
22:
goſłáwioney Pánny Máryey/ y
23:
przez oktawę.
8. Dniá Wrzeſniá.

24:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

25:
N
Arodzenie twoie/ o Boża rodźićiel=
26:
ko y Pánno/ weſele rozgłośiło wſzy=
tkiemu


strona: 412

412.Modlitwy
1:
tkiemu świátu. Abowiem z ćiebie wyni=
2:
knęło ſłońce ſpráwiedliwośći (IEzus
3:
Chryſtus) ktory przeklęctwo oddaliw=grafika
4:
ſzy/ opátrzył nas błogoſłáwieńſtwem:
Mal. vlt.
á
5:
poháńbiwſzy śmierć/ obdárzył nas ży=
6:
wotem wiekuiſtym. Alleluia/ Alleluia.
7:
ꝟ. Národzenie dziś obchodźimy świę=
8:
tey Pánny Máryey/ Alleluia. ℟. Kto=
9:
rey żywot przeſławny wſzyſtkie Kośćio=
10:
ły oświeca/ Alleluia.
11:
¶Modlitvvá.
12:
R
Acż Pánie/ prośimy ćię/ do niebie=
13:
ſkiey łáſki vcżeſtnictwá ſługitwe mi
14:
łośćiwie przypuśćić: áby nas/ ktorym po
rodzenie


strona: 413

413.Swiąt rocżnych.
1:
rodzenie błogoſłáwioney Pánny/ grun=
2:
ty ná zbáwienie záłożyło/ vrocżyſte á z
3:
nábożeńſtwá poſtánowione iey náro=
4:
dzenie/ rozmnożeniem pokoiu (docże=
5:
śnego/ duchownego/ y wiekuiſtego) v=
6:
weſeliło. Przez Iezuſá Chryſtuſá Páná
7:
náſzego. Amen.
8:
¶Temu świętu/ okrom modlitw rozdziału śio=
9:
dmego/ ſłużą modlitwy w dźień S. Anny/ niżey
10:
trochę w tymże ſzoſtym rozdzieleniu położone:
11:
Iáko wiele. rć. y druga. Niechay będźie
12:
błogoſłáwione. rć.
13:
W dzień ofiárowánia Pánny
14:
S. Máryey.
12. Dniá Liſtopádá.

15:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

16:
W
Ielebney Pánny Máryey ofiáro=
17:
wánie przenadoſtoynieyſze wſpo=
18:
minamy/ ktora y godnośći máćierzyń=
19:
ſkiey doſtąpiła/ y doſkonáłośći pánień=
20:
ſkiey nie vtráćiła/ Alleluia.
21:
ꝟ. Obrał ią ſobie Pan Bog/ y nád wſzy=
22:
ſtkie inſze wybrał. ℟. W przybytku ś=
23:
więtym ſwoim/ mieſzkánie iey dał.
24:
¶Modlitvvá.
25:
B
Logoſłáwioney y wielebney/ wiekui=
ſtey Pán=


strona: 414

414.Modlitwy
1:
ſtey Pánny Máryey przycżyná niechay
2:
nas/ Pánie/ obroni/ y do żywotá wiekui=
3:
ſtego doprowádźi. Przez Chryſtuſá
4:
Páná náſzego. Amen.
5:
W dźień niepokalánego pocżę=
6:
ćia B. Pánny Máryey.
8. Dniá Grudniá

7:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

8:
Z
Krolewſkiego rodu pocżęta dźiw=
9:
nie ſłynie Márya: ktorey modlitwą/
10:
ábyſmy byli porátowáni/ myślą y du=
11:
chem nabożnie y vprzeymie o to prośi=
12:
my. Alleluia. ꝟ.
Pſal: 45 Poránne porátowánie/ pięknie wyraża Pánny tey pocżęćie niepokaláne.
Porátuie ią Pan
13:
Bog ráno nád świtániem. Alleluia.
14:
℟. Pan Bog w pośrzodku iey/ przeto
15:
nie záchwieie ſię. Alleluia.
16:
¶Modlitwá.
17:
¶Temu świętu táż służy/ ktora y Národzeniu tey
18:
Pánny: tylko odmień Národzenie w Pocżęćie. z
19:
ktorą odmiáną/ wſzytkie modlitwy tám náznácżo=
20:
ne/ ná to ſię święto przygodzą.
21:
Albo tá z Hortuluſow ſtárych.
22:
B
Adź pozdrowioná/ naświętſza Má=
23:
rya/ mátko Boża/ Krolowa niebie=
24:
ſka/ bramo rayſka/ páni tego świátá:
25:
tyś ieſt oſobliwa oná niewinnośćią w=
26:
ſzyſtkie przechodząca Pánná: ty będąc
pocżęta


strona: 415

415.Swiąt rocżnych.
1:
pocżęta bez grzechu/ pocżęłáś bez zmázy
2:
y winy Páná Iezuſá/ y porodźiłáś ſtwo=
3:
rzyćiela tego świátá. w ktorym ia ná=
4:
dźieię pokłádam. Proś zámną Páná
5:
Iezuſá namilſzego Syná twego/ y rácż
6:
mię ze wſzelkiey niebieſpiecżnośći (twą
7:
modlitwą świętą y zaſługámi Pá=
8:
nu Bogu przyięmnymi) wyſwo=
9:
bodźić. Amen.
10:
O ROZMAITYCH
11:
SWIETYCH BOZYCH.
12:
A NAPRZOD O POLSKICH
13:
PATRONACH.
14:
O S. Woyćiechu Męcżenniku
15:
y Arcybiſkupie Gnieznieńſkim.
23. Dniá Kwietniá

16:
¶Antiphoná.
17:
P
Rzez zaſługi świętego Woyćiechá/
18:
Biſkupá y Męcżenniká chwálebne=
19:
go/ Pátroná náſzego/ rácż nas Pánie
20:
IEzu Chryſte wyſłucháć: á przez iego
21:
modlitwy/ racż nam nędznym pomocy
22:
dodáć/ Alleluia.
23:
ꝟ. Modl ſię zá námi święty Woyćie=
ſze/ Allelu=


strona: 416

416.Modlitwy
1:
ſze/ Alleluia. ℟. Abyſmy ſię godnymi
2:
sſtáli obietnic Chryſtuſowych/ Alleluia.
3:
¶Modlitvvá.grafika
4:
N
Iechay nam wſzyſtkim v ćiebie/ Pá
5:
nie Boże náſz/ błogoſłáwiony Bi=
6:
ſkup y męcżennik Woyćiech/ ziedna grze
7:
chow odpuſzcżenie/ y łáſki przycżynienie.
8:
ábyś nas temi dobrodźieyſtwy miłośći=
9:
wie opátrzył/ ktorych ſobie przyſtoynie
10:
życżymy. przez IEzuſá Chryſtuſá Páná
11:
náſzego. Amen.
12:
¶Druga.
13:
O
Wielebny náucżyćielu/ páſterzu/
14:
y Pátronie náſz/ Woyćieſze święty/
záchoway


strona: 417

417.Swiąt rocżnych.
1:
záchoway nas modlitwą twoią y zaſłu=
2:
gámi twemi/ przy tey náuce Chryſtuſo=
3:
wey/ ktorąſmy z vſt twych/ w przodkách
4:
náſzych/ wźięli. Pomoż nam y do tego/
5:
świętą przycżyną twoią/ żebyſmy wiá=
6:
rę ſtárożytną/ rozlicżną Chrześćijáńſką
7:
cnotą zdobili. Ziednay Kośćiołowi Bo
8:
żemu/ y kroleſtwu náſzemu pokoy/ y v=
9:
chowánie/ woyny/ głodu/ powietrza/ y
10:
wſzelkich naiázdow nieprzyiaćioł du=
11:
ſznych y ćieleſnych. Proś Syná Bożego/
12:
Krolá niebieſkiego/ áby nas vchował
13:
wſzego złego/ piekłá gorąceo/ y domieś=
14:
ćił nas kroleſtwá wiecżnego. Przycżyń
15:
ſię ábyſmy po rozſtániu z tym świátem/
16:
z tobą y ze wſzytkimi Swiętymi byli/ y
17:
P. Bogá nieprzeſtáynie chwalili. A.
18:
O S. Floryanie męcżenniku.
4. Dniá Máiá.

19:
¶Antiphoná.
20:
N
Iezwyćiężonego rycerzá twoiego
21:
Floryaná/ Chryſte Pánie/ modli=
22:
twą vbłagány/ rácż nas z grzechow ná=
23:
ſzych wyſwobodźić: á zaſługámi iego/
24:
łáſkę twą w nas obfićie rozmnożyć/ y
25:
niebieſkich nas rádośći domieśćić/ Al=
26:
leluia. ꝟ. Modl ſię zá námi S. Flory=
Ddanie/


strona: 418

418.Modlitwy
1:
anie/ Alleluia. ℟. Abyſmy ſię godnymi
2:
sſtáli obietnic Chryſtuſowych/ Alleluia.
3:
¶Modlitwá.grafika
4:
O
Pánie Boże/ ktory nas rocżną pá=
5:
miątką przeſławney śmierći Mę=
6:
cżenniká twoiego Floryaná vweſelaſz:
7:
rácż to dáć miłośćiwie/ ábychmy z łáſki
8:
twey/ vcżeſtnictwá weſela iego doſtąpi=
9:
li w niebie/ ktorzy ſławny tryumph iego
10:
nabożnie obchodźimy ná źiemi. Przez
11:
Chryſtá Páná náſzego. Amen.
12:
O S. Stániſłáwie męcżenniku
13:
y Biſkupie Krákowſkim.
8. Dniá Máiá.

14:
¶Antiphoná Koſcielna.
O corki


strona: 419

419.Swiąt rocżnych.
1:
O
Corki narodu Polſkiego/ podźćież
2:
á oglądayćie męcżenniká y Biſku=
3:
pá S. Stániſłáwá/ w koronie ktorą go
4:
P. Bog ozdobił y vkoronował/ w dźień
5:
wſławioneo cudy męcżeńſtwá iego/ Al=
6:
leluia/ Allel. ꝟ. Modl ſię zá námi ś. Stá
7:
niſłáwie/ Allel. ℟. Abyſmy ſię godny=
8:
mi sſtáli obietnic Chryſtuſowych/ Alle. grafika
9:
¶Modlitvvá piervvſza.
10:
R
Acż Pánie lud twoy/ zá przycżyną
11:
błogoſłáwionego Stániſłáwá/ wie=
12:
lebnego męcżenniká y Biſkupá twego/
13:
potężnie mocą twoią bronić/ á chwále=
14:
bnego niezmrużonym okiem poglądá=
Dd 2nia/ ná


strona: 420

420.Modlitwy
1:
nia/ ná ſłońce máieſtatu twego/ miło=
2:
śćiwie domieśćić. Przez Chryſtá rć.
3:
¶Druga.
4:
O
Swięty Stániſłáwie/ mężu ſław=
5:
ny náuką/ pobożnym żywotem/ ro=
6:
zlicżnemi zá żywotá y po śmierći twey
7:
cudámi/ á nákoniec chwálebnym mę=
8:
cżeńſtwem/ przycżyń ſię zá Kośćiołem
9:
Bożym/ zá kroleſtwem y Krolem Pol=
10:
ſkim/ á oſobliwie zá miáſtem Krákow=
11:
ſkim/ wktorymeśkoſztowny ſkarb męcżeń
12:
ſką krwią twoią polanych kośći zoſtá=
13:
wił. Odſtępuie nieoſtrożny lud/ oney
14:
nienáruſzoney przedtym wiáry/ ktorąś
15:
ty kazániem twym/ y cudy w Polſzcże po
16:
twierdzał. Zápomina cżęſto cnoty y
17:
prawdy/ dla ktoreyieś ty mężnie gárdło
18:
dał: y dla tego podległá cżęſtym przy=
19:
padkom/ y rozlicżney kaźni Bożey/ w
20:
ktoreyieś ty cżáſow pewnych przodkom
21:
náſzym/ y po śmierći twoiey/ znácżnie
22:
modlitwą twą dopomagał. Dopomoż
23:
ważną v Páná Bogá przycżyną twoią/
24:
y wielkimi zaſługámi twemi/ wſzelkim
25:
ludźiom/ błędy w koronie náſzey vwikłá=
26:
nym/ kácerſtwy rozerwánym/ w grze=
27:
chách pogrążonym/ pokuſámi ſtreſktá=
nym/


strona: 421

421.Swiąt rocżnych.
1:
nym/ fráſunkámi vtrapionym. Zied=
2:
nay błędnym náwrocenie/ grzeſznym po
3:
kutuiącym/ grzechow odpuſzcżenie/ po=
4:
bożnym łáſki przycżynienie: á koronie
5:
náſzey wſzyſtkich przygod y przypadkow
6:
ſzkodliwych vchowánie/ Biſkupom ná=
7:
ſzȳ/ y Duchowieńſtwu wſzytkiemu okazá
8:
łych cnot twoich vprzeyme náſládowá=
9:
nie/ Krolowi náſzemu Boleſłáwowych
10:
grzechow vwiárowánie/ á w cnotách
11:
znácżne ze wſzyſtkimi poddánemi iego
12:
poſtępowánie/ y w nich ſtátecżne wy=
13:
trwánie. ná cżeść Pánu Bogu w Troy=
14:
cy iedynemu/ ná ktorego twarz/ święty
15:
náſz Pátronie poglądaſz/ y z niey niewy=
16:
ſłowioną poćiechą opływaſz. Amen.
17:
O S. Wacłáwie męcżenniku.
28. Dniá Wrzeſniá

18:
¶Antiphoná.
19:
W
Ielebny męcżenniku Boży/ Wa=
20:
cłáwie/ przycżyńſię o grzechow ná=
21:
ſzych odpuſzcżenie/ ábyſmy v Páná Bo=
22:
gá/ przez modlitwy twoie/ byli poráto=
23:
wáni/ ktorzy twoie męcżeńſtwo wſpo=
24:
minamy. ꝟ. Modl ſię zá námi święty
25:
Wacłáwie. ℟. Abyſmy ſię godnemi sſtá=
26:
li obietnic Chryſtuſowych.
Dd 3Modli=


strona: 422

422.Modlitwy
1:
¶Modlitvvá.
2:
O
Pánie Boże/ ktoryś błogoſłáwio=
3:
nego Wacłáwá śláchectwo/ w le=
4:
pſze odmienił doſtoieńſtwo/ á przez mę=
5:
cżeńſkie zwyćięſtwo/ záprowádźiłeś go
6:
w niebieſkie kroleſtwo: rácz to dáć áby=
7:
ſmy przez modlitwy iego/ od wſzelkiey
8:
przećiwnośći byli wybáwieni/ y chwały
9:
wiekuiſtego błogoſłáwieńſtwá domie=
10:
ſzcżeni. Przez Chryſta. rć.
11:
O S. Iádwidze Wdowie/
12:
Kśiężnie Polſkiey.
15. Dniá Páździerniká.

13:
¶Antiphoná.
14:
O Dźiwna Boſka dobroći/ przez kto=
15:
rą w Iádwidze świętey/ zacność
16:
ſię ſtanu odmieniłá: świeckie ſzcżęśie/ y
17:
wynioſła godność/ v niey ſtániáłá: vſtá=
18:
wicżna pokorá/ y ſurowość żywotá w
19:
niey znácżnie ſię pokázowáłá: á wiárá/
20:
nádźieiá/ y miłość Chryſtuſá Páná/ do
21:
niebá iey drogę vtorowáłá.
22:
ꝟ. Modl ſię zá námi święta Iádwigo.
23:
℟. Abyſmy ſię godnemi sſtáli obietnic
24:
Chryſtuſowych.
25:
¶Modlitvvá.
O Pánie


strona: 423

423.Swiąt rocżnych.
1:
O
Pánie Boże/ z ktorego łáſki/ y od=
2:
puſzcżenie nam płynie y zbáwienie:
3:
rácż miłośćiwie pokázáć nád nami li=
4:
tość twoię: á day to/ áby my/ ktorzy tu
5:
trwáłego mieſzkánia nie mamy/ przez
6:
przycżynę błogoſłáwioney Iádwigi/ do
7:
wiekuiſtych przybytkow/ ktorych ſzuka=
8:
my/ byliſmy doprowádzeni. Przez Chry=
9:
ſtá Páná náſzego. Amen.
10:
O S. Elżbiećie Wdowie/
11:
Krolewnie Węgierſkiey.
19. Dniá Liſtopádá.

12:
¶Antiphoná.
13:
W
Eſel ſię niebo/ ráduy ſię źiemio/
14:
dźień ten godny ieſt wyſławiánia/
15:
dźień pełny chwały/ ktorego Elżbietá z
16:
dawnego cżyſtośći nieprzyiaćielá zwy=
17:
ćięſtwo odnioſłá. O miłośierna mátko/
18:
świętemi twemi modlitwámi/ y przy=
19:
cżyną/ rácż ſię wſtąpić zá námi.
20:
ꝟ. Modl ſię zá námi błogoſłáwiona
21:
Elżbieto. ℟. Abyſmy ſię godnemi sſtá=
22:
li obietnic Chryſtuſowych.
23:
¶Modlitvvá.
24:
R
Acż/ miłośierny BOże/ wiernych
25:
twych ſercá oświećić: á zá wielebną
26:
przycżyną błogoſłáwioney Elżbiety/ rácż
Dd 4nam


strona: 424

424.Modlitwy
1:
nam dáć ſwieckiey ſzcżęśliwośći wzgár=
2:
dzenie/ a z niebieſkiey poćiechy vſtáwi=
3:
cżne rozweſelenie. Przez Iezuſá Chry=
4:
ſtuſá Paná náſzego. Amen.
5:
O SWIETYCH
6:
ANYOLACH.
7:
W dźień Swiętego Micháłá
8:
Archányołá.
29. Dniá Wrzeſniá
grafika
9:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

10:
O
Kśiążę nachwálebnieyſze/ S. MicháleArchányele/ pámiętay ná nas:
11:
á tu y wſzędy proś zá námi Páná Chry=
ſtuſá


strona: 425

425.Swiąt rocżnych.
1:
ſtuſá záwżdy/ Alleluia/
Pſal: 137.
Alleluia/ Allelu.
2:
ꝟ. Przed oblicżnośćią Anyelſką śpiewáć
3:
tobie będę Boże moy. ℟. Damći cżeść
4:
przy Kośćiele świętym twoim: będę wy
5:
ſławiał imię twoie.
6:
¶Modlitvvá.
7:
O
Pánie BOże/ ktory dźiwnym po=
8:
rządkiem vrzędy Anyelſkimi y ludz=
9:
kimi ſzáfuieſz/ day to nam miłośćiwie/
10:
áby przez te żywot náſz ná źiemi był o=
11:
broniony/ ktorych obecnośćią z ſłużbą
12:
złącżoną/ máieſtat twoy w niebie ieſt
13:
obſtąpiony. Przez Chryſtuſá Páná. rć.
14:
Do dźiewiąći chorow Anyelſkich.
15:
O
Swięći Anyołowie/ Archányoło=
16:
wie/ Thronowie/ (álbo Stołecżni=
17:
cy) Páńſtwá/ Kśięſtwá/ Mocárſtwá/
18:
Siły niebieſkie/ Cherubinowie/ y Será=
19:
phinowie/ dawni/ wierni/ y pilni ſłudzy
20:
Páná Bogá w Troycy iedynego/ chwal=
21:
ćie święte á ſtráſzliwe imię Boſkie zá
22:
nas/ y z námi grzeſznymi: śpiewayćie
23:
iemu bez przeſtánku/ Swięty/ Swięty/
24:
Swięty/ Pan Bog zaſtępow.
Iſa: 6.
A modli=
25:
twámi wáſzymi rátuyćie nas: od ſzátá=
26:
now złośliwych/ y od wſzelkich nieprzy=
Ddiaćioł


strona: 426

426.Modlitwy
1:
iaćioł zdrowia duſznego y ćieleſnego mi
2:
łośćiwie brońćie nas. Iednayćie nam
3:
świętą/ á Pánu BOgu przyiemną mo=
4:
dlitwą wáſzą grzechow náſzych odpu=
5:
ſzcżenie/ przygod rozlicżnych oddalenie/
6:
vpadkow duſznych vſtrzeżenie/ łáſki Bo
7:
żey przycżynienie y rozmnożenie/ w cno=
8:
tách poſtępowánie y wytrwánie/ przy
9:
śmierći obronę/ y ochłodę/ po śmierći
10:
w wiekuiſtey chwale niebieſkiey z wámi
11:
przebywánie/ y ná máieſtat Troyce S.
12:
weſołe y wielebne poglądánie. Amen.
13:
Do Anyołá ſtrożá.
14:
¶Naydźieſz w pierwſzym rozdźieleniu kilká
15:
modlitw/ ná kárćie 40. y 47.
16:
O SWIETYCH
17:
APOSTOLACH Y
18:
EVVANGELISTACH.
19:
Antiphoná Koſcielna, wſzy=
20:
ſtkim Apoſtołom ſłużąca.
Z Brew: Rzymſk. Matt: 19.

21:
W
Y ktorzyśćie wſzyſtko opuśćili/ á
22:
náśládowáliśćie/ mię/ ſtokrotną za
23:
płátę weźmiećie/ y żywotá wiekuiſtego
24:
ośiádłość otrzymaćie.
Wielce


strona: 427

427.Swiąt rocżnych.
1:
ꝟ. Wielce vracżeni ſą przyiaćiele twoi/
2:
Boże. ℟. Wielce vmocniłá ſię zwie=
3:
rzchność ich.
Pſa: 138.

4:
¶Modlitvvá.
5:
R
Acż Pánie być obrońcą ludu twego:
6:
á nádźieię pokłádáiące w przycży=
7:
nie Apoſtołow twoich Piotrá y Páwłá/
8:
y inſzych poſłáńcow twych/ rácż wiekui=
9:
ſtą obroną opátrzone záchowáć. Przez
10:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
11:
Druga o wſzyſtkich Apoſtołách
12:
modlitwá/ ktorą tákże ná káżde ſwię=
13:
to Apoſtolſkie mowić może.
14:
O
Pánie IEzu Chryſte/ zbáwićielu y
odkupićie=


strona: 428

428.Modlitwy
1:
odkupićielu narodu ludzkiego/ ktoryś
2:
święte Apoſtoły twoie/ przednieyſzymi
3:
filarámi y náucżyćielámi Kośćiołá twe=
4:
go vcżynić racżył; y onymeś ná ſzáfowá=
5:
nie przedźiwnych Sákrámentow two=
6:
ich/ y ná rozśiewánie ſłowá twego świę
7:
tego po wſzytkim ſwiećie/ mocy/ náuki/
8:
rozumu/ y wymowy vżycżyć racżył: ka=
9:
zánia ich przytym cudy rozmáitemi cżę=
10:
ſto y znácżnie potwierdzáiąc. Prośimy
11:
nieprzebránego miłośierdźia twego/ á=
12:
byſmy przy tey wierze/ ktorey oni przo=
13:
dki náſze ięzykiem y piorem náucżyli/ ſtá=
14:
tecżnie z łáſki twey/ trwáli/ y żadnym ſię
15:
kácerſkim/ nowym y pokątnym náu=
16:
kom/ vwodźić nie dáli: á przy wierze do=
17:
brey/ ná cnoty ſię rozmáite zdobywáiąc/
18:
do onych ſię niebieſkich páłacow ſnád=
19:
niey gotowáli/ ktoreś ty od wieku tym=
20:
że poſłom/ ſzáfárzom/ ſługom/ á náko=
21:
niec y przyiaćiołom twoim przed wſzyſt=
22:
kimi wieki nágotowáć/ á po śmierći ich
23:
dáć ſzcżodrobliwie racżył. A wy święći
24:
Apoſtołowie/ y przeſławni Męcżennicy
25:
Páńſcy/ święty Pietrze/ S. Páwle/ S.
26:
Iędrzeiu/ S. Ianie/ S. Philippie/ S.
27:
Iákubie więtſzy y mnieyſzy/ S. Bártło=
mieiu/


strona: 429

429.Swiąt rocżnych.
1:
mieiu/ S. Thomaſzu/ S. Máttheuſzu/
2:
S. Symonie/ S. Thádeuſzu/ S. Má=
3:
ćieiu/ ziednayćie nam świętymi mo=
4:
dlitwámi/ y drogimi zaſługámi wáſze=
5:
mi teyże przerzecżoney wiáry doſkoná=
6:
łe poięćie y wyrozumienie/ ſtátecżne y
7:
nieuſtráſzone iey/ cżáſu potrzeby wyzná=
8:
nie/ w Chrześćijáńſkich cnotách znácż=
9:
ne poſtępowánie/ y nieodmienne wytr=
10:
wánie/ grzechow náſzych vćieſzne od=
11:
puſzcżenie/ łáſki BOżey hoyne przycży=
12:
nienie/ przy śmierći pewną obronę/ po=
13:
śmierći wiecżną koronę. Amen.
14:
O S. Máćieiu Apoſtole.
24. Dniá Lutego.

15:
O
Pánie BOże/ ktoryś błogoſłáwio=
16:
nego Máćieiá do Apoſtołow two
17:
ich pocżtu przyłącżył/ rácż nam do dáć/
18:
áby zá iego przycżyną/ mogliſmy záw=
19:
żdy poznáć nád ſobą vprzeyme miłośier
20:
dźie twoie. Przez Chryſtuſá Páná. rć.
21:
O S. Márku Ewángeliśćie.
25. Dniá Kwietniá

22:
B
Oże/ ktoryś błogoſłáwionego Már=
23:
ká Ewángeliſtę twego/ łáſką roz=
24:
głaſzánia Ewángeliey twoiey wſławił/
25:
day nam to/ prośimy ćię/ ábychmy zá=
wżdy/


strona: 430

430.Modlitwy
1:
wżdy/ y z náuki iego poſtępek/ y z mo=grafika
2:
dlitwy obronę bráli. Przez Iezuſá Chry=
3:
ſtuſá Páná náſzego. Amen.
1. Dniá Máiá.

4:
O SS. Philippie y Iákubie
5:
Mnieyſzym.
6:
P
Anie Boże/ ktory nas rocżną pámią=
7:
tką świętá Apoſtołow twoich/ Phi=
8:
lippá y Iákubá vweſelaſz/ rácż to ſprá=
9:
wić/ ábyſmy z przykłádow tych/ wyćwi=
10:
cżenie bráli/ z ktorych zaſług weſela ſię
11:
nápełniamy. Przez Chryſtá. rć.
12:
O S. Bárnábie Apoſtole.
11. Dniá Cżerwcá.

13:
O
Boże/ ktory nas zaſługámi y przy=
cżyną


strona: 431

431.Swiąt rocżnych.
1:
cżyną błogoſłáwionego Apoſtołá twe=
2:
go Bárnáby vweſelaſz day to miłośći=
3:
wie/ ábyſmy tego z łáſki twey doſtąpili/
4:
o co do iego ſię przycżyny vćiekamy.
5:
Przez Chryſtuſá Páná. rć.
6:
O S. Pietrze/ naprzednieyſzym
7:
Apoſtole.
29. Dniá Cżerwcá.

8:
¶Antiphoná.
9:
T
Yś ieſt páſterzem owiec/ Kśiążę=
10:
ćiem Apoſtolſkim/ tobie oddáne ſą
11:
klucże kroleſtwá niebieſkiego.
12:
ꝟ. Tyś ieſt opoká. ℟. A ná tey opo=
13:
ce zbuduię Kośćioł moy.
Matt: 16.

14:
¶Modlitvvá.
15:
P
Anie Boże/ ktoryś wielebnemu Pio=
16:
trowi Apoſtołowi twemu/ oddawſzy
17:
klucże do kroleſtwá niebieſkiego/ podał
18:
záraz zwierzchność y moc rozwiązánia
19:
y związánia; rácż to dáć/ áby zá pomocą
20:
przycżyny iego/ byliſmy od związek grze=
21:
chow náſzych wyſwobodzeni. Przez. rć.
22:
O S. Páwle Apoſtole.
30. Dniá Cżerwcá.

23:
¶Antiphoná.
24:
S
Więty Páwle Apoſtole/ opowiádá=
cżu praw=


strona: 432

432.Modlitwy
1:
cżu prawdy y Doktorze Pogáńſki/ przy=
2:
cżyń ſię zá námi do Páná Bogá/ ktory
3:
ćię ſobie obrał. ꝟ.
Acto: 9.
Tyś ieſt wybrány ſtátek
4:
ś. Páwle Apoſtole. ℟. Káznodźieiá/ roz=
5:
głaſzáiący prawdę po wſzyſtkim ſwiećie.
6:
¶Modlitvvá.
7:
O
Boże/ ktoryś moc niezlicżoną Po=
8:
gáńſtwá/ kazániem błogoſłáwio=
9:
nego Páwłá Apoſtołá náucżył/ day nam
10:
to/ prośimy ćię/ ábyſmy iego v ćiebie po=
11:
rátowánie vcżuli/ ktorzy pámiątkę ie=
12:
go wznawiamy. Przez Chryſtuſá. rć.
13:
O S. Iákubie Więtſzym/
14:
Apoſtole.
25. Dniá Lipcá.

15:
R
Acżże być/ Pánie/ poświęćićielem y
16:
ſtrożem ludu twego: áby obroną A=
17:
poſtołá twego Iákubá opátrzony/ y po=
18:
ſtępkámi pobożnemi tobie ſię podobał/
19:
y beſpiecżną myślą w ſłużbie ſię twoiey
20:
obierał. Przez Chryſtuſá. rć.
21:
O S. Bártłomieiu Apoſtole.
24. Dniá Sierpniá.

22:
W
Szechmogący wiecżny Boże/ kto=
23:
ry vcżćiwe y święte weſele dniá dźi
24:
ſieyſzego/ racżyłeś nam ſpráwić ſwiętem
25:
błogoſłáwionego Apoſtołá twego Bár=
tłomieiá:


strona: 433

433.Swiąt rocżnych.
1:
tłomieiá: day to Kośćiowi twemu/
2:
prośimy ćię/ áby y tego ſię rozmiłował/
3:
co wiárą wyznawa/ y to inſzym poda=
4:
wał/ cżego on náucżył. Przez Chryſt. rć.
5:
O S. Máttheuſzu Apoſtole y
6:
Ewángeliśćie.
21. Dniá Wrzeſniá.
grafika
7:
B
Logoſłáwionego Apoſtołá y Ewán=
8:
geliſty twego Máttheuſzá/ niechay
9:
nas Pánie/ modlitwy porátuią: áby to
10:
nam zá iego przycżyną dano/ cżego ná=
11:
ſzá niepotężność ſobie ziednáć nie mo=
12:
że. Przez Chryſtuſá. rć.
13:
O S. Lukaſzu Ewángeliśćie
18. Dniá Pázdzierniká.
EeNiechay


strona: 434

434.Modlitwy
1:
N
Iechay ſię przycżyni zá námi/ Pá=
2:
nie/ święty twoy Ewángeliſtá Lu=grafika
3:
kaſz/ ktory krzyżá twego vtrapienie vſtá
4:
wicżne ná ſwym ćiele nośił/ dla chwały
5:
imieniá twego. Przez Chryſtuſá. rć.
6:
O SS. Symonie y Iudźie
7:
Apoſtolech.
28. Dniá Pázdzierniká.

8:
O
Pánie Boże/ ktoryś nam przyſtęp
9:
vcżynił do poznánia imieniá twe=
10:
go/ przez błogoſłáwione Apoſtoły twoie
11:
Symoná y Iudę/ day nam to/ ábychmy
12:
wiekuiſtą chwałę ich/ y popráwą náſzą
13:
wyſławiáli/ y z wyſławiánia/ w cnotách
14:
poſtępowáli. Przez Chryſtuſá. rć.
O S. Iędrze=


strona: 435

435.Swiąt rocżnych.
1:
O S. Iędrzeiu Apoſtole.
30. Dniá Liſtopádá.

2:
M
Aieſtatu twego/ Pánie/ pokornie
3:
prośimy/ áby ták błogoſłáwiony
4:
Iędrzey Apoſtoł twoy/ zá námi był wie=
5:
kuiſtym v ćiebie przycżyńcą/ iáko w Ko=
6:
śćiele twym pokazał ſię być káznodźie=
7:
ią y rządźcą. Przez Chryſtuſá. rć.
8:
O S. Thomaſzu Apoſtole.
21. Dniá Grudniá

9:
R
Acż to dáć Pánie/ prośimy ćię/ áby=
10:
ſmy ſię z świętá błogoſłáwionego
11:
Apoſtołá twego Thomaſzá weſelili/ á
12:
przy tym záwżdy/ y z przycżyny iego porá
13:
towánie odnośili/ y wiáry przyſtoynym
14:
nabożeńſtwem náśládowáli. Przez. rć.
15:
O S. Ianie Apoſtole y E=
16:
wángeliśćie.
27. Dniá Grudniá

17:
¶Antiphoná.
18:
O
Nći to ieſt Ian/ ktory ná pierśiách
19:
Páńſkich przy wiecżerzy odpocży=
20:
wał. O iáko ſzcżęśliwy to Apoſtoł/ kto=
21:
remu ſię táiemnic niebieſkich zwierzo=
22:
no. ꝟ. Po wſzyſtkim świećie rozległ
23:
ſię głos ich. ℟. A ná kráiu świátá zá=
24:
brzmiáły ſłowá ich.
Ee 2Modli=


strona: 436

436.Modlitwy
1:
¶Modlitvvá.
2:
K
Ośćioł twoy rácż Pánie miłośći=
3:
wie oświecáć: áby náuką rozlicżną
4:
błogoſłáwionego Ianá/ Apoſtołá twe=
5:
go y Ewángeliſty obiáśniony/ wiekui=
6:
ſtych dárow zátym był domieſzcżony.
7:
Przez Chryſtá Páná náſzego. Amen.
8:
O SWIETYCH
9:
MECZENNIKACH.
10:
O iednym Męcżenniku.
Z Brew: Rzymſk.

11:
¶Antiphoná.
12:
T
En święty/ dla zakonu Páná Bogá
ſwego


strona: 437

437.Swiąt rocżnych.
1:
ſwego/ walcżył z nieprzyiaćielem áż do
2:
śmierći/ namniey ſię nie lękáiąc ſłow
3:
ludźi bezbożnych: ábowiem ná mocney
4:
ſkále był vgruntowány.
Pſal: 8.

5:
ꝟ. Chwałą y godnośćią vracżyłeś go
6:
Pánie. ℟. A nád ſpráwámi rąk two=
7:
ich poſtáwiłeś go.
8:
¶Modlitvvá.
9:
R
Acż nam to dáć wſzechmogący Bo=
10:
że/ ábychmy zá przycżyną błogoſłá=
11:
wionego męcżenniká twego N. y od w=
12:
ſzelkich przećiwnośći byli ná ćiele wy=
13:
ſwobodzeni/ y od złych myśli ná duſzy o=
14:
cżyśćieni. Przez Chryſtuſá. rć.
Ee 3O wielu


strona: 438

438.Modlitwy
1:
O wielu Męcżennikách.
2:
¶Antiphoná.
Z Brew: Rzymſk.

3:
W
Eſelą ſię w niebie duſze Swiętych
4:
ludźi/ ktorzy torem ſzli Páná Chry=
5:
ſtuſowym/ á iż dla miłośći iego krwie y
6:
zdrowia nie litowáli/ przeto też z Pá=
7:
nem Chryſtuſem nieſkońcżoney rádośći
8:
vżywáią. ꝟ. Weſelćie ſię w Pánu
9:
BOgu/ y ráduyćie ſię ſpráwiedliwi.
10:
℟. Chwałę odnośćie wſzyścy ludźie
11:
ſercá ſzcżerego.
Pſal: 31.

12:
¶Modlitvvá.
13:
O
Pánie Boże/ ktory nas Swiętych
14:
męcżennikow twoich N. y N. vro=
15:
cżyſtą pámiątką vweſelaſz: rácż nam to
16:
dáć miłośćiwie/ ábyſmy ich przykłádem
17:
byli (ku wſzelkiey Chrześćijáńſkiey po=
18:
bożnośći) zápaleni/ z ktorych zaſług
19:
weſele odnośimy. Przez Chryſtá. rć.
20:
Cżáſow Wielkonocnych o
21:
Męcżennikách.
22:
¶Antiphoná.
Z Brew: Rzymſk.

23:
O
Corki Hierozolimſkie/ podźćież á o=
24:
glądayćie Męcżenniki ozdobione
koroną/


strona: 439

439.Swiąt rocżnych.
1:
koroną/ ktorą ná nie włożył Pan/ w
2:
dźień vrocżyſtey y weſołey pámiątki ich/
3:
Alleluia. ꝟ. Swięći y ſpráwiedliwi
4:
weſelćie ſie w Pánu BOgu. Alleluia.
5:
ꝟ. Was Pan obrał zá dźiedźictwo
6:
ſwoie/ Alleluia.
7:
¶Modlitwy iáko wyżſzey o Męcżenniku ie=
8:
dnym álbo wielu/ według świętá.
9:
O S. Sebeſtyanie.
20. Dniá Stycżniá

10:
¶Antiphoná.
11:
O
Swięty Sebeſtyanie/ wielce ſię w=
12:
ſławiłá wiárá twoiá: przycżyń ſię
13:
zá námi do Páná Iezuſá Chryſtuſá/ á=
14:
byſmy nagłey śmierći/ y morowego po=
Ee 4wietrza/


strona: 440

440.Modlitwy
1:
wietrza/ z łáſki iego/ byli vchowáni.
2:
ꝟ. Modl ſię zá námi S. Sebeſtyanie.
3:
℟. Abyſmy ſię godnymi sſtáli obietnic
4:
Chryſtuſowych.
5:
¶Modlitvvá.
6:
R
Acż ná rozlicżną niepotężność ná=
7:
ſzę/ Boże wſzechmogący/ okiem poy=
8:
źrzeć miłośćiwym: á iż ćiężar grzechow
9:
náſzych nam dokucża/ wielebna przycży=
10:
ná męcżennika twego Sebeſtyaná/ w=
11:
ielkim męſtwem/ rozmáitemi cnotámi/
12:
y rozlicżnemi cudámi wſławioneo/ prze=
13:
ćiwko rozlicżnym świátá tego przypa=
14:
dkom y chorobom/ niechay nam pomo=
15:
cy dodawa. Przez Chryſtuſá. rć.
16:
O S. Wálentym.
14. Dniá Lutego.

17:
O
Wſzechmogący BOże/ rácżże to
18:
dáć/ prośimy ćię/ áby my ktorzy bło=
19:
goſłáwionego męcżenniká twego Wá=
20:
lentego pámiątkę wznawiamy/ iego
21:
przycżyną od wſzelkich przygod (y cho=
22:
rob) ktore ná nas przypáść mogą/ byli=
23:
ſmy wyſwobodzeni. Przez. rć.
24:
O cżterdźieſtu Męcżennikách.
9. Dniá Márcá.

25:
P
Rośimy ćię wſzechmogący Boże/ áby
my kto=


strona: 441

441.Swiąt rocżnych.
1:
my ktorym nie ieſt táyne męſtwo/ wiele=
2:
bnych cżterdźieſtu Mecżennikow/ przy
3:
wyznániu wiáry ich pokazáne/ mogli=
4:
ſmy v ćiebie przez ich przycżynę/ miłoś=
5:
ćiwie otrzymáć porátowánie. Przez.
6:
O dźieśiąći tyſięcy męcżennikách.
22. Dniá Cżerwcá.

7:
O
Pánie BOże/ z ktorego łáſki y to
8:
mamy/ że świętych Męcżennikow
9:
twoich dźieśiąći tyśięcy rycerzow/ dla
10:
imieniá twego święteo vkrzyżowánych/
11:
pámiątkę obchodźimy/ rácżże nam dáć
12:
w wiekuiſtey ſzcżęśliwośći/ vćieſzenie z
13:
ich towárzyſtwá y obecnośći. Przez. rć.
14:
O S. Ianie Chrzćićielu.
24. Dniá Cżerwcá. y 29. dniá Sierpniá.
grafika
Ee 5Antypho=


strona: 442

442.Modlitwy
1:
¶Antiphoná.
Matt: 11. Ioan: 1.

2:
M
Iedzy ſynámi niewieśćimi/ nie po=
3:
wſtał więtſzy nád Ianá Chrzćićie=
4:
lá. Był cżłowiek od Bogá poſłá=
5:
ny. ℟. Ktory Ianem był názwány.
6:
¶Modlitvvá.
7:
R
Acż to nam ſpráwić/ prośimy ćię w=
8:
ſzechmogący BOże/ áby cżeladká
9:
twoiá/ gośćińcem zbáwiennym ſię pu=
10:
śćiłá: á chwyćiwſzy ſię náuki błogoſłá=
11:
wionego Ianá Chrzćićielá/ przeſłáńcá
12:
(y męcżenniká) twego/ do onego beſpie=
13:
cżny przyſtęp miáłá/ ktorego tu náuká
14:
iego rozgłaſzáłá. Przez tegoż Chryſtá rć.
15:
Hymn S. Zácháryaſzá/ Oycá S. Ianá.
16:
Błogoſłáwiony Pan Bog. rć. ma w ten
17:
dźień/ przy nabożeńſtwie/ mieśce ſwoie. Ten ſię
18:
położył w pierwſzym rozdziale/ ná kárćie 45.
19:
O S. Wáwrzyńcu.
20:
¶Antiphoná.
10. Dniá Sierpniá.

21:
N
A kraćie piecżony/ nie záprzałem ſię
22:
ćiebie Bogá mego: do ogniá przym=
23:
kniony/ wyznałem ćiebie Chryſte Pánie:
Pſal: 16.

24:
doświádcżyłeś ſercá mego/ y náwiedźi=
25:
łeś ie w nocy/ probowałeś mię ogniem/
á nie=


strona: 443

443.Swiąt rocżnych.
1:
á niepráwość nie nalázłá ſię we mnie.
2:
ꝟ. Lewitá Wáwrzyniec dobrą rzecż
3:
ſpráwił. ℟. Ktory znákiem krzyżá S.
4:
ślepym wzrok przywroćił. grafika
5:
R
Acż w nas/ prośimy ćię wſzechmogą=
6:
cy Boże/ płomienie grzechow náſzych
7:
zágáśić/ ktoryś dał świętemu Wáw=
8:
rzyńcowi palenie y dręcżenie ogniowe
9:
zwyćiężyć. Przez Chryſtuſá rć.
10:
O S. Szcżepanie/ napierw=
11:
ſzym męcżenniku.
26. Dniá Grudniá

12:
¶Antiphoná.
13:
P
Ogrzebli Szcżepaná ludźie pobożni/
Acto: 8.
y płácż


strona: 444

444.Modlitwy
1:
y płácż rzewliwy nád nim vcżynili.
Acto: 7.

2:
ꝟ. Szcżepan widźiał niebioſá otwo=
3:
rzone. ℟. Widźiał y wſzedł do nich:
4:
O błogoſłáwionyż to cżłowiek/ ktoremu
5:
wſtęp do niebá wolny będźie.
6:
¶Modlitvvá.
7:
D
Ay nam/ Pánie/ prośimy ćię/ tego
8:
náśládowánie co cżćimy: ábyſmy ſię
9:
y nieprzyiaćioł miłowáć náucżyli: bo te=
10:
go pámiątkę obchodźimy/ ktory y zá ſwe
11:
mi prześládowniki prośił Páná náſzego
12:
Iezuſá Chryſtuſá: ktory z tobą żywie y
13:
kroluie w iednośći Duchá S. Bog ná
14:
wſzelkie wieki wiekow. Amen.
15:
O SS. Młodźiankach mę=
16:
cżennikách.
29. Dniá Grudniá

17:
¶Antiphoná.
Apoc: 14. Matth: 2.

18:
O
Nić to ſą ktorzy ćiał ſwych niezmá=
19:
záli: ábowiem pánieńſtwá nie ſtrá=
20:
ćili/ y przetoż idą zá báránkiem/ gdźie ſię
21:
iedno obroći. ꝟ. Rozgniewány Herod
22:
wiele dźiatek zámordował. ℟. W Be=
23:
thleem Iudſkim mieśćie Dawidowym.
24:
¶Modlitvvá.
25:
O
Boże/ ktorego chwałę dniá dźiśiey=
ſzego nie=


strona: 445

445.Swiąt rocżnych.
1:
ſzego niewinne/ ále koroną męcżeńſką
2:
vcżcżone dźiatki/ nie mową/ ále śmier=
3:
ćią wyznáły/ rácż w nas wſzelákie ſkłon=
4:
nośći do grzechow vmartwić/ áby wiá=
5:
rę twoię/ ktorą ięzyk náſz wyſławia/ ży=
6:
wot też náſz/ vcżćiwemi poſtępkámi
7:
wyznawał. Przez Iezuſá Chryſtu=
8:
ſá Páná náſzego. Amen.
9:
O SWIETYCH
10:
KONFESSORACH
11:
ALBO VVZNAVVCACH.
12:
O iednym Konfeſſorze.
13:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk. Matt: 25. Luc: 19.

14:
H
ey ráduyże ſię ſługo dobry y wierny:
15:
byłeś nád trochą wierny/ nád wie=
16:
lą zwierzchność weźmieſz: wnidź w we=
17:
ſele Páná twego. ꝟ.
Sap: 10.
Spráwiedli=
18:
wego prowádźił Pan gośćińcem pro=
19:
ſtym. ℟. Y vkazał mu kroleſtwo Boże.
20:
¶Modlitvvá.
21:
S
Kłoń miłośćiwe vcho ná prośby ná=
22:
ſze/ Pánie náſz/ ktore w to święto wie
23:
lebnego wyznawce twego N. tobie od=
dawamy:


strona: 446

446.Modlitwy
1:
dawamy: áby my/ ktorzy ná náſzey ſprá=
2:
wiedliwośći niepolegamy/ tegoſmy mo
3:
dlitwą porátowáni byli/ w ktorymeś ſię
4:
ty vkochał. Przez Chryſtá. rć.
5:
Kiedy ſię tráfi więcey Konfeſſorow/ licżbę tyl=
6:
ko odmień w Antyphonie y modlitwie.
7:
O Doktorách Kośćielnych.
8:
¶Antiphoná.
9:
O
Przenawybornieyſzy Doktorze/ ko=
10:
śćiołá świętego świátłośći/ błogo=
11:
ſłáwiony N. miłośniku zakonu Boſkie=
12:
go/ proś zá námi Syná BOżego.
Pſal: 36.

13:
ꝟ. Zakon Páńſki w vśćiech iego. ℟.
14:
Dołu nie podkopáią pod ſtopámi iego.
15:
¶Modlitvvá.
16:
O
Pánie BOże/ ktoryś ludowi twe=
17:
mu dał za ſzáfárzá wiekuiſtego zbá=
18:
wienia/ błogoſłáwionego N. rácż to
19:
ſpráwić/ ábyſmy z tego przycżyńcę mieli
20:
w niebie/ ktoregoſmy zá náucżyćielá ży=
21:
wotá/ od ćiebie wźięli ná źiemi. Przez.
22:
O S. Antonim Opáćie.
17. Dniá Stycżniá

23:
¶Antiphoná.
Ten


strona: 447

447.Swiąt rocżnych.
1:
T
En mąż świátem wzgárdźiwſzy/ á
2:
świeckie márnośći zwyćiężywſzy/ w
3:
niebie ſkárby pochował/ ſłowy y vcżyn=
4:
kiem. ꝟ. Vmiłował go Pan y oślách=
5:
ćił go. ℟. Szátą chwały przyodźiał go.
Eccle: 45.

6:
¶Modlitvvá.
7:
P
Rzycżyná błogoſłáwionego Opátá
8:
twego/ wielebnego Antoniego/ nie
9:
chay nas Pánie tobie záleći/ ábyſmy zá
10:
iego modlitwą tego doſtąpili/ cżego ſo=
11:
bić záſłużyć nie możemy. Przez. rć.
12:
O S. Ianie Złotouſtym Dokto=
13:
rze Greckim y Biſkupie.
27. Dniá Stycżniá

14:
N
Iechay Pánie Kośćioł twoy/ nie=
15:
bieſką łáſką/ prośimy ćię/ rozmnaża:
16:
ktoryś ty chćiał przeſławnemi zaſługá=
17:
mi y náukámi błogoſłáwionego Ianá
18:
Chryzoſtomá wyznawce twego y Bi=
19:
ſkupá obiáśnić. Przez Chryſtá. rć.
20:
O S. Thomaſzu z Aquinu Do=
21:
ktorze Láćińſkim.
7. Dniá Márcá.

22:
O
Pánie BOże/ ktory Kośćioł twoy
23:
dźiwną náuką wielebnego Tho=
24:
maſzá/ wyznawce twego/ oświecaſz/ á
25:
cnotą iego tenże rozmnażaſz/ day nam
to/ pro=


strona: 448

448.Modlitwy
1:
to/ prośimy ćię/ abyſmy y náukę iego wy=
2:
rozumieniem poięli/ y cnotę náśládo=
3:
wániem wyráźili. Przez Chryſtá. rć.
4:
O S. Grzegorzu Papieżu y Do=
5:
ktorze Láćińſkim.
12. Dniá Márcá.

6:
O
Boże/ ktoryś duſzę ſługi tweo Grze=
7:
gorzá wiekuiſtey chwały domieśćił/
8:
day nam to z łáſki twey/ ábyſmy przez ie=
9:
go modlitwę byli porátowáni/ ktorzy
10:
ćiężarem grzechow náſzych bywamy
11:
przyćiſkáni. Przez Chryſtuſá. rć.
12:
O S. Iozephie mężu błogoſłá=
13:
wioney Pánny Máryey.
19. Dniá Márcá.

14:
¶Antiphoná.
15:
O
Iozephie ſynu Dawidow/ nie boy
16:
ſię wźiąć ſobie Máryey zá małżon=
17:
kę: Bo co ſię w niey národźiło/ z Duchá
18:
S. pocżątek wźięło. ꝟ.
Matth: 1.
Modl ſię zá ná=
19:
mi święty Iozephie. rć.
20:
¶Modlitwá.
21:
P
Rzenaświętſzey rodźićielki twoiey
22:
oblubieńcá/ niechay nas Pánie/ pro=
23:
śmy ćię/ zaſługi porátuią/ áby nas tym
24:
zá iego przycżyną opátrzono/ co przez
25:
náſzę niepotężność nie może być doſtą=
26:
piono. Przez Chryſtuſá. rć.
O S. Bene=


strona: 449

449.Swiąt rocznych.
1:
O S. Benedykćie Opáćie.
2:
¶Ták iáko o S. Antonim.
21. Dniá Márcá.

3:
O S. Athánázyuśie Biſkupie y
4:
Doktorze Greckim.
2. Dniá Máiá.

5:
W
Yſłuchay Pánie/ prośimy ćię/ mo=
6:
dlitwy náſze/ ktore w dźień S. A=
7:
thánázyuſzá wyznawce twego y Biſku=
8:
pá tobie oddawamy: á iż godnie tu ſłu=
9:
żył máieſtatowi twemu/ przez iego za=
10:
ſługi/ odpuść grzechow náſzych długi.
11:
Przez Páná náſzego rć.
12:
O ś. Grzegorzu Názyánzeńſkim
13:
Biſkupie y Doktorze Greckim.
14:
¶Wſzyſtko iáko o Doktorách.
9. Dniá Máiá.

15:
O S. Bázyliuśie Biſkupie y
16:
Doktorze Greckim.
14. Dniá Czerwcá.

17:
¶Ták iáko o S. Athánázyuśie.
18:
O S. Dominiku.
4. Dniá Sierpniá.

19:
P
Anie Boże/ ktoryś raczył zaſługámi
20:
y náuką wielebnego Dominiká wy=
21:
znawce twego/ Kośćioł twoy oſwiećić:
22:
rácz to dáć/ áby przez iego przyczynę/ y
23:
ná świeckiey mu pomocy nie ſchodźiło/
24:
y duchownych ſkárbow záwżdy przyby=
25:
wáło. Przez Chryſtá rć.
FfO S. Ber=


strona: 450

450.Modlitwy
1:
O S. Bernárdzie Opáćie y
2:
Doktorze Láćińſkim.
20. Dniá Sierpniá.

3:
¶Táż Modlitwá/ ktora o S. Antonim.
4:
O S. Auguſtynie Biſkupie y
5:
Doktorze Láćińſkim.
28. Dniá Sierpniá.

6:
N
Akłoń vchá wſzechmocny Boże ná
7:
prośby náſze: á ktorym otuchę czy=
8:
niſz o litośći twoiey/ tym/ zá przyczyną
9:
błogoſłáwionego Auguſtyná wyznaw=
10:
ce y Biſkupá twego/ zwykłego miłośier=
11:
dźia twego ſkutki rácż miłośćiwie po=
12:
kázáć. Przez Chryſtá rć.
13:
O S. Hieronymie Doktorze
14:
Láćińſkim.
Oſtátecżneo dniá Wrzeſniá
grafika
Pánie B=


strona: 451

451.Swiąt rocznych.
1:
P
Anie BOże/ ktoryś raczył Kośćioł
2:
twoy ná wykłád piſmá S. bárzo z=
3:
nácznym Doktorem błogoſłáwionym
4:
Hieronymem opátrzyć/ rácz to ſpráwić/
5:
ábyſmy iego przyczyną porátowáni/ w
6:
tym ſię ćwiczyli/ co on nam żyćiem y
7:
náuką podał. Przez Chryſtá rć.
8:
O S. Fránćiſzku.grafika
4. Dniá Pázdzierniká.

9:
B
Oże/ ktory Kośćioł twoy/ zá święte=
10:
go Fránćiſzká zaſługámi/ nowym
11:
płodem rozmnażaſz/ day nam to/ áby=
12:
ſmy z iego náſládowánia/ świeckimi rze
13:
czámi gárdźili/ á z vczeſtnictwá niebie=
14:
ſkich dárow wiecznie ſię weſelili. Przez.
Ff 2O S. Mar=


strona: 452

452.Modlitwy
1:
O S. Marćinie Biſkupie y
2:
Konfeſſorze.grafika
11. Dniá Liſtopádá.

3:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

4:
O
Iákoż to ieſt wielebny Biſkup/ kto
5:
ry/ wſzytkimi wnętrznośćiámi ſwe=
6:
mi miłował Chryſtuſá Krolá: á wynio=
7:
ſłośći świeckiey namniey ſię nie lękał.
Słodkość náſzá ieſt S. Marćin z ſtrony cnot ſwych: lekarz z ſtrony náuki/ y ſwoich modlitw.
O
8:
święty Marćinie/ ſłodkośći náſzá/ y le=
9:
kárzu. O naświętſza duſzo/ ktorey ácz=
10:
kolwiek ręká okrutna z ćiáłá nie wygná
11:
łá/ wſzákożeś pálmy y zapłáty/ ktorą prá
12:
gnącym męczeńſtwá dáią/ w niebie nie
13:
vtráćiłá. ꝟ.
Eccl: 44.
Nie náleźiono mu row=
14:
nego. ℟. W záchowániu zakonu Bo=
15:
gá nawyżſzego.
Modli=


strona: 453

453.Swiąt rocznych.
1:
¶Modlitvvá.
2:
O
Pánie BOże/ ktory dobrze to wi=
3:
dźiſz/ żeć my ná żadney náſzey mocy
4:
y cnoćie wſpieráć ſię y polegáć nie mo=
5:
żemy: rácz to miłośćiwie nam dáć/ aby=
6:
ſmy przyczyną błogoſłáwionego Mar=
7:
ćiná wyznawce y biſkupá twego/ przeći=
8:
wko wſzelkim rozlicznych przećiwnośći
9:
naiázdom obronę otrzymáli. Przez. rć.
10:
¶Druga.
11:
P
Anie Boże náſz/ z ktorego łáſki bło=
12:
goſłáwiony Marćin/ Biſkup y wy=
13:
znawcá twoy/ trzech vmárłych wſkrze=
14:
śił/ y inſzemi ſię rozlicznemi cudy wſła=
15:
wił/ rácz nam to miłośćiwie dáć/ áby=
16:
ſmy iego przyczyną wſpomożeni/ od na=
17:
głey śmierći/ y wiekuiſtey byli obronie=
18:
ni/ á po tym krotkim żywoćie/ nieśmier=
19:
telnego żywotá byli domieſzczeni. Przez
20:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
21:
R
Acz nam też dáć/ przykłádem iego/
22:
ſerce do ſłużby świętey twoiey o=
23:
chotne/ y w niey gorące/ do miłoſierdźia
24:
ſkłonne/ czyſtość ćieleſną y duſzną miłu=
25:
iące/ w pokorze nieſtruchláłe/ w ćier=
26:
pliwośći nieteſkliwe/ á we wſzelkiey po=
Ff 3boznosći


strona: 454

454.Modlitwy
1:
bożnośći ſtáteczne y vprzeyme. Przez
2:
tegoż Iezuſá Chryſtuſá/ Páná náſzego/
3:
wyſławićielá ná tym świećie cnoty
4:
Marćiná świętego/ á ná przyſzłym hoy=
5:
nego płaćce/ zá wiárę y vczynki iego. A.
6:
O S. Mikołáiu Biſkupie.
6. Dniá Grudniá

7:
B
Oże/ ktoryś niezliczonemi cudy wie=
8:
lebnego Mikołáiá Biſkupá twego
9:
wſławił/ day nam to/ prośimy ćię/ áby=
10:
ſmy przez zaſługi y prośby iego/ vſzli mę=
11:
ki piekłá gorącego. Przez Chryſtá rć.
12:
O S. Ambrożym Biſkupie y
13:
Doktorze Láćińſkim.
7. Dniá Grudniá

14:
¶Wſzyſtko iáko wyżſzey o Doktorách.
15:
O S. Sylweſtrze Papieżu y
16:
Wyznawcy.
Oſtátecżneo dniá Grudniá

17:
D
Ay nam to wſzechmogący BOże/
18:
áby godny vczczenia dźień święte=
19:
go Sylweſtrá wyznawce twego y Bi=
20:
ſkupá/ nabożeńſtwá nam przyczynił y
21:
zbáwienia. Przez Chryſtuſá. rć.
22:
O SWIETYCH
23:
PANNACH Y WDO=
24:
VVACH.
O iedney


strona: 455

455.Swiąt rocznych.
1:
O iedney Pánnie.grafika
2:
¶Antiphoná Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

3:
P
Odźże iuż/ oblubienico Chryſtuſo=
4:
wá/ weźmi koronę/ ktorąć Pan ná
5:
wieki nágotował. ꝟ. Modl ſię zá ná=
6:
mi święta N. ℟. Abyſmy ſię sſtáli go=
7:
dnemi obietnic Chryſtuſowych.
8:
¶Modlitvvá.
9:
N
Iechayże nam Pánie/ prośimy ćię/
10:
ziedna modlitwą ſwą/ grzechow
11:
odpuſzczenie/ wielebna pánná (álbo mę=
12:
czenniczká) N. ktorać záwżdy przyiem=
13:
na byłá/ y dla zaſługi pánieńſtwá ſwe=
Ff 4go/ y


strona: 456

456.Modlitwy
1:
go/ y dla wyznánia mocy máieſtatu twe
2:
go. Przez Chryſtuſá/ rć.
3:
O wielu Pánnách.
4:
¶Antiphoná Koſcielna.
Mat: 25.

5:
O
Mądre Pánienki/ weſzćie w ręce
6:
lámpy wáſze/ oto oblubieniec idźie/
7:
wynidźćie przećiwko niemu. ꝟ. Modl=
8:
ćie ſię zá námi błogoſłáwione dźiewice
9:
N. y N. Abyſmy ſię sſtáli. rć.
10:
¶Modlitvvá.
11:
D
Ayże nam to/ prośimy ćię/ Pánie
12:
Boże náſz/ ábyſmy nieprzeſtáynym
13:
nabożeńſtwem czćili zwyćięſtwá świę=
14:
tych pánienek (ábo y męczenniczek) two
15:
ich N. y N. áby wżdy iákożkolwiek błá=
16:
hymi náſzemi poſługámi były częſto wa=
17:
żone/ ktore ſłuſznie od nas y godnie nie
18:
mogą być wyſławione. Przez. rć.
19:
O iedney ś. Wdowie.
20:
¶Antiphoná.
Z Przypowieśći Sálomonowych. cap: vlt.

21:
P
Rzepáſałá mocno (wdowá święta
22:
Chryſtuſowá N.) męſtwem biodrá
23:
ſwoie: y vmocniłá rámię ſwoie. Do=
24:
świádczyłá tego/ y obáczyłá że dobre ieſt
kupiectwo


strona: 457

457.Swiąt rocznych.
1:
kupiectwo iey/ nie zgáśnie w nocy ſwiá
2:
tłość iey. ꝟ. Modl ſię zá námi. rć.
3:
℟. Abyſmy ſię godnymi sſtáli. rć.
4:
¶Modlitvvá.
5:
W
Szechmocny y wiekuiſty BOże/
6:
ktory żadnym ſtanem y płćią nie
7:
gárdząc/ dźiwną moc twoię/ y hoyną
8:
dobroć twoię/ y wſtanie wdowim raczy=
9:
łeś pokázáć: day nam przez modlitwy
10:
y zaſługi świętey N. oblubienice two=
11:
iey/ krewkośći náſzey podporę: áby zá
12:
rátunkiem łáſki twoiey/ mogliſmy z nie=
13:
przyiaćioł zbáwienia náſzego cżęſte zwy
14:
ćięſtwá odnośić/ á do niebieſkich páła=
15:
cow twoich/ myślą ſię przenoſząc/ y o=
16:
nych wiárą/ nádźieią/ y miłośćią przy=
17:
ſtoynie ſzukáiąc/ z ich ſię doſtąpienia
18:
po śmierći vćieſzyć. Przez Chryſtá. rć.
19:
Kiedy Wdow SS. więcey wſpomináć
20:
chceſz/ liczbę odmień w modlitwie.
21:
O S. Iágnieſzce Męczennicz=
22:
ce y Pánnie.
12. Dniá Styczniá.

23:
¶Antiphoná Koſcielna.
24:
B
Logoſłáwiona Iágnieſzká/ ſtoiąc w
25:
pośrzodku ogniá gwałtownego/
26:
wznioſłá ręce w niebo/ y ták ſię modliłá.
Ff 5Ciebie


strona: 458

458.Modlitwy
1:
Ciebie ia wyſławiam wſzechmogący/
2:
chwały y czći godny/ ſtráſzliwy Oycze:
3:
iżem przez świętego Syná twego (Pá=
4:
ná IEzuſá Chryſtuſá) vſzłá pogrożek
5:
bezbożnego tyránná/ á ćieleſna zmázá
6:
bynamniey duſze y ćiáłá mego nie ſplu=
7:
gáwiłá. otoż teraz do ćiebie idę/ ktore=
8:
gom miłowáłá/ ktoregom ſzukáłá/ kto=
9:
regom záwżdy pożądáłá.
10:
ꝟ. Modl ſię zá námi. rć.
11:
¶Modlitvvá.
12:
O
Wſzechmogący Boże/ kto=
13:
ry ſłábe ná ſwiećie rzeczy ſobie obie
14:
raſz/ ábyś potężne w śile poniżył: rácz
15:
miłośćiwie to dáć nam/ ktorzy błogo=
16:
ſłáwioney Iágnieſzki Pánny y męczen=
17:
niczki twoiey vroczyſtą pámiątkę ob=
18:
chodźimy/ żebyſmy iey modlitw pomoc/
19:
przed twoim máieſtatem (we wſzelkich
20:
potrzebách/ przygodách/ fráſunkách/ y
21:
pokuſách náſzych) vczuli. Przez rć.
22:
O S. Doroćie Męczenniczce
23:
y Pánnie.
6. Dniá Lutego.

24:
¶Antiphoná.
25:
S
Lawnaś ieſt vrodą y rozumem/ ále
26:
ſławnieyſza wiárą/ nádźieią y miło=
śćią Bo=


strona: 459

459.Swiąt rocznych.
1:
śćią Bożą/ błogoſłáwiona Doroto/ o=
2:
blubienico y męczenniczko Chryſtuſo=
3:
wá/ wzgárdźiłáś świátem/ á weſelaś z
4:
Anyoły doſtąpiłá: przyczyń ſię zá námi
5:
wſzyſtkimi/ ty/ ktoraś rozmáite boleśći
6:
y lekkośći dla Páná Iezuſá wytrwáłá/
7:
á po pracách mizern[e]go żywotá tego/
8:
do páłacow ſię niebieſkich doſtáłá.grafika
9:
ꝟ. Modl ſię zá námi S. Doroto. rć..
10:
¶Modlitvvá.
11:
O
Pánie Boże/ ktoryś miedzy inſzymi
12:
cudy/ wſzechmocnośći twey/ y w
13:
ſłábey płći/ męſtwá męczeńſkiego doka=
14:
zał: day nam to z łáſki twey/ áby my/ kto=
rzy bło=


strona: 460

460.Modlitwy
1:
rzy błogoſłáwioney Doroty pánny y mę=
2:
czenniczki twoiey pámiątkę obchodźi=
3:
my/ iey przykłádem (przez wiárę/ nádźie=
4:
ię y miłość) do ciebieſmy ſię śpieſzyli: y
5:
od ćiebie grzechow odpuſzczenia/ pokus
6:
zwyćiężenia/ przygod oddalenia/ łáſki
7:
przyczynienia/ y chwały wiekuiſtey do=
8:
mieſzczenia doſtąpili. Przez Chryſtá rć.
9:
O S. Apolloniey Męczennicz=
10:
ce y Pánnie.
11:
¶Kollektá/ iáko o świętey Doroćie.
9. Dniá Lutego.

12:
O S. Zophiey wdowie/ y o
13:
corkách iey.
15. Dniá Máiá.
grafika
Antipho=


strona: 461

461.Swiąt rocznych.
1:
¶Antiphoná.
2:
N
Iewiáſtę mężną y ktoż naydźie?
Z Przypowieśći Sálomonowych. capit: vlt.
z
3:
dáleká/ y práwie z końcá świátá ce=
4:
ná iey. Nie będźie ſię bałá w domu ſwȳ
5:
źimná śniegoweo: bo wſzyścy domow=
6:
nicy iey/ dwoiákim ſą odźieniem opá=
7:
trzeni. Omylna ieſt śliczność/ y nieſtá=
8:
teczna ieſt vrodá: niewiáſtá boiąca ſię
9:
Páná Bogá/ będźie chwalona.
10:
ꝟ. Modl ſię zá námi święta Zophia/ z
11:
corkámi twymi. ℟. Abyſmy ſię godny=
12:
mi sſtáli li obietnic Chryſtuſowych.
13:
¶Modlitvvá.
14:
R
Acz miłośćiwie wyſłucháć prośby
15:
náſze/ Pánie Boże/ oycze wſzechmo=
16:
cny/ áby nas Zophiey świętey/ y corek
17:
iey/ Wiáry/ Nádźieiey y Miłośći/ mę=
18:
czenniczek y pánienek twoich/ zaſługi w
19:
przypadkách y pokuſách náſzych rátowá
20:
ły/ ktore z męki Syná twego/ znáczną
21:
drogość y wagę przed tobą záwżdy miá=
22:
ły. Przez tegoż Iezuſá Chryſtuſá Páná
23:
náſzego. Amen.
24:
O S. Márgorzęćie.
13. Dniá Lipcá á w Rzymie 20.

25:
¶Antiphoná.
Táć to


strona: 462

462.Modlitwy
1:
T
Ać to ieſt perłá droga/ w cenie cnot
2:
ſwoich/ y dárow Bożych nieprze=
3:
płácona. Táć to ieſt święta pánná/
4:
ktora pánieńſtwo w cále záchwáłá/
5:
grzechu ſię vwiárowáłá/ y męki rozmá=
6:
ite dla czyſtośći y wiáry wytrwáłá: prze=
7:
toż wielkiey zapłáty miedzy pocztem
8:
duſz niepokalánych/ y męczeńſtwem ſła=
9:
wnych doſtáłá.
10:
¶Wierſz y Kollektá/ iáko wyżſzey o ie=
11:
dney Pánnie.
12:
O S. Máryey Mágdálenie.
22. Dniá Lipcá.

13:
¶Antiphoná.
14:
C
Hwalmy Páná Bogá náſzego/ w
15:
náwroceniu przedźiwnym Máryey
16:
Mágdáleny.
Luc: 7.
Onáć to ieſt Márya/ kto=
17:
rey odpuſzczono grzechow wiele: bo ſię
18:
w P. Bogu vkocháłá wielce.
Mar: vlt.
Onáć to
19:
ieſt Márya/ z ktorey ſiedm złych duchow
20:
mocą Páńſką wypędzono/ y ktorą z wiá
21:
ry y nabożeńſtwá/ vſty Syná Bożego
22:
zálecono.
Luc: 10.
Onáć to ieſt święta grzeſzni=
23:
cá/ ktora lepſzą ſobie po nárwoceniu czą
24:
ſtkę obráłá/ ktora trzykroć wonne má=
25:
śći/ z nabożeńſtwá y ſzczodrobliwośći/
26:
Panu Iezuſowi nágotowáłá/ y od nie=
go poćie=


strona: 463

463.Swiąt rocznych.
1:
go poćieſzny głos o rzeczách pewnego z=
2:
báwienia ſwego/ nie raz vſłyſzáłá. Onáć
3:
to ieſt Mágdálená/ ktora liczbę grze=
4:
chow ſwych/ liczbą cnot ſwych nágro=
5:
dźiłá: ktora pierwſza miedzy grzeſznymi
6:
do oglądánia Páná zmartwychwſtáłe=
7:
go przypuſzczona byłá; y z wielkiey ku
8:
Pánu Bogu miłośći/ y po odpuſzczeniu
9:
grzechow/ oſtrą ná puſzczy przez trzy=
10:
dźieśći lat pokutę czyniłá. Rátuy nas ś=
11:
więtá Mágdáleno/ ważną v P. Bogá
12:
przyczyną/ y wielkimi zaſługámi twemi:
13:
ábyſmy z grzechow náſzych powſtawſzy/
14:
zá nie ſerdecznie żáłowáli/ do nich ſię ni
15:
gdy niewracáli/ znácznie w cnotách po=
16:
ſtępowáli/ łáſki Bożey ſobie przyczyniá=
17:
li/ á nalepſzey oney cząſtki/ w chwale nie
18:
bieſkiey z tobą po śmierći doſtáli. A.
19:
ꝟ. Modl ſię zá námi. rć.
20:
¶Modlitvvá Koſcielna.
Z Brew: Rzymſk.

21:
B
Logoſłáwioney Máryey Mágdále=
22:
ny/ Pánie/ modlitwy niechay nas
23:
porátuią: na ktorey przyczynę raczyłeś
24:
brátá iey Lázárzá cztery dni w grobie
25:
leżącego/ żywo z odchłániey piekielney
26:
świátu przywroćić: ktory żywieſz y kro=
27:
luieſz ná wieki wiekow. Amen.
O S. Annie


strona: 464

464.Modlitwy
1:
O S. Annie mátce błogoſłá=
2:
wioney Pánny Máryey.
26. Dniá Lipcá.

3:
¶Antiphoná.
4:
O
Iáſna świeco źiemſkiey niſkośći/ o
5:
ſzczęśliwe świátło niebieſkiey wy=
6:
ſokośći/ Anno święta/ wſzelkiego vczcze
7:
nia godna. Tyś ieſt oná błogoſłáwio=
8:
na niewiáſtá/ krwią Krolewſkiego ro=
9:
du vczczona/ ſławna rozliczną y okazáłą
10:
cnotą/ ſławna y po długiey niepłodno=
11:
śći/ cudownie vrodzoną corką: ktora
12:
potym nam Chryſtuſá Páná vrodziłá/
13:
y ten nas od náſzych grzechow krwią y
14:
wodą omył/ á od wſzyſtkich nieprzyia=
ćioł śmier=


strona: 465

465.Swiąt rocżnych.
1:
ćioł śmierćią ſwoią wyſwobodźił.
2:
ꝟ. Modl ſię zá námi S. Anno. rć.
3:
¶Modlitvvá.
4:
O
Pánie Boże/ ktoryś błogoſłáwio=
5:
ną Annę obrał ſobie zá mátkę ro=
6:
dźićielki twoiey/ rácż to nam dáć przez
7:
zaſługi mátki/ y corki iey/ żebyſmy kro=
8:
leſtwá niebieſkiego złáſki twey doſtąpi=
9:
li. Ktory żywieſz y kroluieſz ná wieki
10:
wiekow. Amen.
11:
Modlitwá o błogoſłáwioney
12:
P. Máryey/ y rodźicách iey.
13:
I
Ako wiele ieſt kropli morſkich/ y pia=
14:
ſku źiemſkiego/ y gwiazd niebieſkich/
15:
y Anyelſkich Duchow/ ták wiele rázow
16:
bądź pozdrowioná z Synem twoim na=
17:
cżyſtſza Mátko Boża/ wſzyſtkie płodem
18:
przechodząca Pánno Márya/ łáſki peł=
19:
na/ z ktorą Pan ieſt/ y ktoraś ieſt błogo=
20:
ſłáwiona miedzy wſzyſtkimi niewiáſtá=
21:
mi.
Luc: 1.
Niechże też będą błogoſłáwieni
22:
wielce ſláchetni rodźicy twoi/ Ioáchim
23:
y Anná/ z ktorycheś wyſzłá bez grzechu y
24:
zmázy/ o wielce ſzcżęśliwa Pánno Má=
25:
rya. Modlćie ſię wſzyścy zá námi grze=
26:
ſznymi/ teraz/ y cżáſu śmierći náſzey. A.
GgDruga


strona: 466

466.Modlitwy
1:
¶Druga Modlitvvá.
2:
N
Iechay będźie błogoſłáwione ſłod=
3:
kie imię Páná náſzego Iezuſá Chry=
4:
ſtuſá/ SYná BOżego/ y niepokaláney
5:
dźiewice Máryey/ ktorąś ty/ Pánie Ie=
6:
zu/ z wielebnych rodźicow/ Ioáchimá y
7:
Anny cudownie świátu wypuśćił/ á
8:
potymeś zniey cżłowiecżeńſtwo náſze ná
9:
ſię przyiąć racżył. Zmiłuy ſię nád wſzyſt=
10:
kimi námi zbáwićielu náſz/ przez przy=
11:
cżynę naświętſzey mátki twey/ y błogo=
12:
ſłáwionych rodźicow iey. Amen.
13:
O S. Marćie Pánnie y goſpo=
14:
dyniey Páná Chryſtuſowey.
29. Dniá Lipcá.

15:
¶Antiphoná.
Luc: 10.

16:
W
Szedł Pan Iezus do iednego miá=
17:
ſtecżká/ á niewiáſtá iedná imie=
18:
niem Marthá/ przyięłá go w dom ſwoy.
19:
ꝟ. Modl ſię zá námi. rć.
20:
¶Modlitvvá.
21:
W
Yſłuchay nas Pánie Boże zbáwi=
22:
ćielu náſz: ábyſmy ſie ták w święte
23:
nabożeńſtwo wpráwowáli/ iáko ſię z pá
24:
miątki błogoſłáwioney Marthy dźie=
25:
wice twoiey weſelimy. Przez. rć.
O świę=


strona: 467

467.Swiąt rocżnych.
1:
O świętey Vrſzuli/ y towárzy=
2:
ſzkách iey.
21. Dniá Pázdzierniká.

3:
¶Antiphoná.
4:
P
Odobne ieſt Kroleſtwo niebieſkie/
5:
cżłowiekowi kupcowi/ ſzukáiącemu
6:
dobrych pereł:
Matt: 13.
á gdy nálazł iednę drogą
7:
perłę/ ſzedł y przedał wſzyſtko imienie
8:
ſwoie/ á kupił ią ſobie.
9:
ꝟ. Modl ſię zá námi święta Vrſzulo z
10:
towárzyſzkámi twemi. ℟. Abyſmy. rć.
11:
❡Modlitwá/ iáko wyżſzey o wielu pánnách.
12:
O S. Cecyliey Męcżennicżce
13:
y Pánnie.
22. Dniá Liſtopádá.

14:
C
Ecylia Pánná wielebna/ záwżdy
15:
Ewángelią Chryſtá Páná w ſercu
16:
ſwoim nośiłá: á we dnie y w nocy mo=
17:
dlitwą do Páná Bogá/ y rozmową o
18:
Pánu Bogu ſię báwiłá. ꝟ. Modl ſię rć.
19:
¶Modlitvvá.
20:
O
Pánie Boże/ ktory nas rocżną pá=
21:
miątką/ wielebney Cecyliey pánny
22:
y męcżennicżki twoiey vweſelaſz/ day to
23:
ábychmy iey przykłádu nabożnie náślá=
24:
dowáli/ ktorzy ią poſługą náſzą cżćimy.
25:
Przez Chryſtá Páná náſzego. Amen.
GgO S. Kátá=


strona: 468

468.Modlitwy
1:
O S. Káthárzynie męcżennicż=
2:
ce y Pánnie.
25. Dniá Liſtopádá.
grafika
3:
¶Antiphoná.
4:
K
Roleſtwem świátá tego/ y ſtroiem
5:
wſzelákim iego wzgárdźiłám/ á ro=
6:
zmáite męki wytrwáłám/ y śmierć śćię=
7:
tą podięłám/ dla miłośći Páná mego
8:
IEzuſá Chryſtuſá: ktoregom widźiáłá
9:
(przez wiárę) w ktorymem ſię vkochá=
10:
łá/ w ktoregom vwierzyłá/ ktoregom ſię
11:
miłośći świętey chwyćiłá.
12:
ꝟ. Modl ſię zá námi. rć.
13:
¶Modlitvvá.
Exod: 20.

14:
B
Oże/ ktoryś ná wierzchu gory Synai/
zakon


strona: 469

469.Swiąt rocżnych.
1:
zakon Moyzeſzowi w ręce dał/ á ná tȳ=
2:
żeś mieścu/ przez święte Anyoły twoie
3:
ćiáło błogoſłáwioney Káthárzyny pán=
4:
nyyi męcżennicżki twoiey pochował: rácż
5:
nam to dáć/ ábyſmy przez iey modlitwy
6:
y zaſługi w wierze potwierdzeni/ w ná=
7:
dźieiey vmocnieni/ w miłośći twoiey po
8:
mnożeni/ do wzgárdy świátá tego przy
9:
wiedźieni/ przy śmierći poćiechą y po=
10:
mocą twą opátrzeni/ á po rozłącżeniu
11:
z tym świátem/ do duchowney gory Ch=
12:
ryſtuſá Páná byli doprowádzeni. Przez
13:
tegoż Páná náſzego. rć.
14:
O S. Bárbárze męcżennicżce
15:
y Pánnie.
4. Dniá Grudniá

16:
¶Antiphoná.
Matt: 25.

17:
T
Ać to ieſt mądra oná Pánná/ á ie=
18:
dná z licżby roſtropnych. Tá ieſt
19:
mądra dźiewicá/ ktorą nálazł Pan cżu=
20:
iącą/ y ſtraż trzymáiącą. Tá ieſt/ ktora
21:
do świeckiey márnośći ſercá ſwego nie
22:
ſkłoniłá: dla tego zapłáty/ miedzy licż=
23:
bą duſz niewinnych/ doſtąpiłá. Tá ieſt
24:
prześlicżna oná lilia/ miedzy ćierniem
25:
pogáńſtwá roſtąca/ á piękną wonność
26:
prawdźiwey wiáry/ y wyſokiey cnoty/ y
Gg 3ſławne=


strona: 470

470.Modlitwy
1:
ſławnego/ przez rękę oycá ſwego Pogá=
2:
niná/ męcżeńſtwá z śiebie wydáiąca.
3:
ꝟ. Modl ſię zá námi. rć. grafika
4:
¶Modlitvvá.
5:
O
Pánie Boże/ ktoryś miedzy inſzymi
6:
cudy/ możnośći twoiey/ y w ſłábey
7:
płći/ męſtwá męcżeńſkiego dokazał: day
8:
nam to z łáſki twey/ áby my/ ktorzy bło=
9:
goſłáwioney Bárbáry Pánny y męcżen=
10:
nicżki twoiey pámiątkę obchodźimy/ iey
11:
przykłádem/ do ćiebieſmy ſię przez wiá=
12:
rę/ nádźieię/ y miłość śpieſzyli; á od ćie=
13:
bie/ przez iey przycżynę y zaſługi/ grze=
14:
chow odpuſzcżenia/ pokus zwyćiężenia/
przygod


strona: 471

471.Swiąt rocżnych.
1:
przygod/ á oſobliwie nagłey y nieſpo=
2:
dźiewáney/ bez kośćielnych Sákrámen=
3:
tow/ śmierći/ vchowánia/ łáſki przycży=
4:
nienia/ y chwały wiekuiſtey domieſzcże=
5:
nia doſtąpili. Przez Chryſtá. rć.
6:
O S. Lucyey męcżennicżce
7:
y Pánnie.
8:
¶Antiphoná.
13. Dniá Grudniá
Luc: 21.

9:
W
Twoiey ćierpliwośći/ opánowá=
10:
łáś duſzę twoię o Lucya/ oblubie=
11:
nico Chryſtuſowá: omierzłyć świeckie
12:
márnośći/ doſtąpiłáś Anyelſkiey/ w ch=
13:
wale wiecżney/ ſpołecżnośći: á krwią w=
14:
łaſną/ odnioſłáś tryumph z nieprzyia=
15:
ćielſkiey okrutnośći. ꝟ. Modl ſię. rć.
16:
❡Modlitwá/ iáko o S. Marćie.
17:
Do ktoregokolwiek Swiętego
18:
álbo Swiętey Modlitwá.
19:
P
Roſzę ćię pokornie y vprzeymie/
20:
Swięty N. (álbo Swięta N.) rácż
21:
przed oblicżnośćią Páná Bogá wſzech=
22:
mogącego/ w Troycy iedynego/ ná mię
23:
nanędznieyſzeo grzeſzniká wſpomináć:
24:
ábym przez zaſługi y modlitwy święte
25:
twoie był od wſzelkich niebeſpiecżeńſtw
Gg 4duſznych


strona: 472

472.Modlitwy
1:
duſznych y ćieleſnych wybáwiony/ od=
2:
puſzcżeniem pewnym grzechow moich
3:
vweſelony/ y do znácżnego poſtępowá=
4:
nia y wytrwánia w káżdey cnoćie/ y v=
5:
cżynku dobrym przywiedźiony. W go=
6:
dźinę záſię śmierći y ześćia mego/ dopo=
7:
moż mi modlitwą y zaſługámi twemi
8:
przećiwko zdrádom nieprzyiaćioł mo=
9:
ich: á duſzę moię/ od męki wſzelkiey wy=
10:
zwoloną/ do niebieſkich rádośći/ przycży
11:
ną y prośbą twą/ pomoż prowádźić. A.
12:
Ná dzień wſzyſtkich Swiętych/
13:
y przez oktawę.
1. Dniá Liſtopádá.
grafika
14:
¶Antiphoná.
Anyołowie/


strona: 473

473.Swiąt rocżnych.
Dziewięć Chorow Anyelſkich. Inſzy Swięći.
1:
A
Nyołowie/ Archányołowie/ Thro=
2:
nowie/ ábo Stołecżnicy/ y Páńſtwá/
3:
Kśięſtwá y Mocárſtwá/ Siły niebie=
4:
ſkie/ Cherubinowie/ y Seráphinowie/
5:
Pátryárchowie/ y Prorocy/ Swięći za=
6:
konni Doktorowie/ Apoſtołowie/ y E=
7:
wángeliſtowie/ wſzyścy Męcżennicy
8:
Chryſtuſowi/ święći Wyznawcy/ Dźie=
9:
wice Páńſkie/ wſzyścy w ktorymkolwiek
10:
ſtanie cżyſtość miłuiący/ y wſzyścy Swię
11:
ći Boży/ modlćie ſię zá námi.
Pſal. 31.

12:
ꝟ. Weſelćie ſię w Pánu Bogu/ y ra=
13:
duyćie ſię ſpráwiedliwi. ℟. Chwałę
14:
odnośćie wſzyścy ludźie ſercá ſzcżerego.
15:
¶Modlitwá.
16:
O
Wſzechmogący wiecżny Boże/ kto=
17:
ryś nam to dał/ żeſmy ſię do vrocży=
18:
ſtego vcżcżenia zaſług świętych twoich
19:
pod iedną pámiątká nákłonili: prośi=
20:
my ćię ábyś nas pożądáną miłoſierdźia
21:
tweoobfitośćią/ zá prośbą niezlicżoney
22:
licżby przycżyńcow náſzych/ litośćiwie o
23:
pátrzył. Przez Chryſtá. rć.
24:
¶Maſz też do wſzytkich Swiętych modlitw kil=
25:
ká w pierwſzym rozdziale/ ná kárćie 40. y 48.
26:
W dźień poświącánia Kośćiel=
27:
nego/ y przez oktawę.
Gg 5Antiphoná


strona: 474

474.Modlitwy
1:
¶Antiphoná.
Gen: 28.

2:
O
Iáko to ſtráſzliwe mieśce ieſt? zá=
3:
prawdęć tu nie máſz nic inſzego/ ie=
4:
dno dom Boży/ y bramá niebieſka.
Pſal: 99.

5:
ꝟ. Domowi twemu Pánie przyſtoi ś=
6:
wiątobliwość. ℟. Ná cżáſy wiekuiſte.
7:
¶Modlitvvá.
8:
O
Pánie BOże/ ktory ná káżdy rok/
9:
dźień poświącánia tego świętego
10:
Kośćiołá twego nam odnawiaſz/ á zdro
11:
wo przy tych wielebnych táiemnicách
12:
nas ſtáwiaſz: rácż wyſłucháć prośby lu=
13:
du twego/ y rácż to ſpráwić/ żeby káżdy
14:
ktoryby iedno do Kośćiołá tego/ áby ćię
15:
o co prośił/ wſtąpił/ wſzyſtkiego o co ſię
16:
tobie będźie modlił/ z weſelem doſtąpił.
17:
Przez IEzuſá Chryſtuſá Páná ná=
18:
ſzego. Amen.
19:
¶Cżytáć może przez tę oktawę Pſalm/ ktory ieſt
20:
w dzień Bożego Ciáłá/ w rozdziale ſzoſtym po=
21:
łożony: Chwal o Hieruzálem Páná. rć.
22:
Tákże też wzdychánie ſerdecżne do chwały wie=
23:
cżney/ z rozdzielenia dziewiątego. grafika
Rozdźiele=


strona: 475

475.do Pánny Máryey.
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE SIODME.
3:
O Przenadoſtoynieyſzey Pánnie
4:
y Mátce Bożey Máryey.grafika
5:
NAVKA.
Pſal: 138. Więcey P. Máryą cżćić mamy/ niżli inſze święte.

6:
S
Luſzna y przyſtoyna rzecż ieſt/ wſzytkie przy=
7:
iaćioły Boże/ z Dawidem krolem cżćić y wa=
8:
żyć: ále oſobliwie tey cżći godná błogoſłáwiona
9:
Pánná Márya: ktora zacnośćią ſtanu/ y doſkoná=
10:
łośćią żywotá/ y rozlicżnośćią á záraz wielkośćią
11:
dárow Boſkich/ wſzytkie inſze vprzedza y przecho=
12:
dzi: iáko to niżey obacżyſz/ w modlitwách y wy=
13:
znániu S. Athánázyuſzá/ Auguſtyná/ y Bernár=
14:
dá. Abowiem tá według náuki piſmá S. mátką
y rodzićiel=


strona: 476

476.Modlitwy
1:
y rodzićielką Bożą prawdźiwą ieſt.
Zálecenie tey pánny z przywileiow iey w Ewángeliey opiſánych. Luc: 1.
bo ten ſię z
2:
niey národził docżeśnie/ ktory Bogiem prawdzi=
3:
wym ieſt przedwiecżnie/ iáko ſię wyżſzey ná kárćie
4:
378. pokazáło. Tá Pánná/ łáſki pełná ieſt: á łáſki/
5:
iáko S. Bernárd w kśięgách ſwych náucża/ troiá=
6:
kiey/ ćiáło zdobiącey/ duſzę ośláchcáiącey/ á náko=
7:
niec niebieſkiey. ktore kiedy ná kupę zbierzeſz/ nay=
8:
dzieſz duchownie one dwánáśćie gwiazd/ od Ia=
9:
ná S. opiſánych/ ná koronie duchowney/ tey nie=
10:
bieſkiey Krolowey.
Dwánaśćie gwiazd korony Pánny tey. Apoc: 12.
to ieſt ná ćiele/ w pánieńſtwie
11:
y ślubie o nim/ przodkowánie: płodność bez náru=
12:
ſzenia: prawdziwe Syná Bożeo noſzenie bez obćią=
13:
żenia: y porodzenie bez boleśći. ná duſzy wiárę w=
14:
ielką/ pokorę głęboką/ wſtyd przedziwny/ y w tro=
15:
ſkách rozlicżnych/ duchowne męcżeńſtwo. niebie=
16:
ſkie záſię ſą/ grzechu pierworodnego vchowánie:
17:
od Anyołá nieſłycháne przedtym pozdrowieniem
18:
przeſławnym vracżenie: Duchá S. obfite á oſobli=
19:
we sſtąpienie: á nákoniec Syná Bożego cudo=
20:
wne pocżęćie: dla ktorego iey nawięcey rzecżono/
21:
Pan z tobą. Tey Pan Bog w śile potężny/ wiel=
22:
kie rzecży ſpráwił: Naprzod w náturze y przyro=
23:
dzeniu iey dziwnie ośláchconym: Potym w łáſce
24:
rozmáitey y obfitey: á nákoniec w chwale/ nád
25:
wſzytkie wybráne Boże/ znácżniey y doſkonáley iey
26:
vdzieloney.
Co ma nád wſzyſtkie niewiáſty P. Márya.
Tę błogoſłáwioną názywáć miáły w=
27:
ſzytkie narody: niebieſkie/ iáko dobrzy Anyołowie:
28:
ziemſkie/ iáko ludzkie ſtworzenie: á nákoniec cho=
29:
ćiaż y poniewolnie piekielne: to ieſt/ przeklęći du=
30:
chowie. Tá błogoſłáwiona ieſt miánowićie mie=
31:
dzy niewiáſtámi: bo od troiákiego ich przeklę=
32:
ctwá/ wolną vcżynioná: to ieſt/ przeklęctwá ná=
tury/ iż


strona: 477

477.do Pánny Máryey.
1:
tury/ iż niepłodną nie byłá. Winy: iż bez grzechu
2:
pocżęłá: Męki/ iż w rodzeniu boleśći nie vcżułá. A
3:
z drugiey ſtrony/ wſzytkich białogłowſkich ſtanow
4:
przywileymi y ſzcżęśćiem opátrzoná: iáko nienáru=
5:
ſzeniem pánieńſkiey cżyſtośći: ſwobodą wdowiey
6:
do ſłużby Páńſkiey przyſtoyney wolnośći: á náko=
7:
niec potomſtwem małżeńſkiey płodnośći. Atoć to
8:
ieſt oná gwiazdá/ ktorej ziemſkich grzechow wilgo
9:
tnośći nigdy nie doſzły.
Zálecenie iey z figur Num: 24. Gen: 7.
Toć to ieſt on korab/ kto=
10:
rego burzliwe nawáłnośći świátá tego nie pokry=
11:
ły: y przez ktory/ nie ośmioro ludzi/ ále wſzyſtek
12:
świát wſtęp ſobie vcżynił do przywrocenia y zá=
13:
chowánia zdrowia duſznego/ y wiekuiſtego zbá=
14:
wienia.
Exo: 25.
Toć ieſt oná Arká przymierza Páńſkieo/
15:
dáry Bożymi rozlicżnemi zwierzchu y wewnątrz/
16:
iáko złotem iákim okowána. To on máieſtat Sá=
17:
lomonow ſłoniowy/ złotem przeiáſnym łáſki Bo=
18:
żey ozdobiony.
3. Reg: 10. Iſa: 11.
To oná roſzcżká korzeniá Ieſſe/ kto
19:
ra áni ſękiem grzechu pierworodnego/ áni krzy=
20:
wośćią grzechu vcżynkoweo/ nigdy ſię nie oſzpeći=
21:
łá. Toć to on kośćioł Sálomonow/ w ktorym
22:
młotá áni śiekiery nigdy ſłycháć nie było: prze=
23:
wiekuiśćie nienáruſzone pánieńſtwo iey: y nigdy
24:
namnieyſzym proſzkiem grzechowym nieprzypru=
25:
ſzoną świętą duſzę iey. Przetoż nie bez przycżyny
26:
názwał ią w kśięgách ſwoich wielebny Chryzo=
27:
ſtom/ cudem wielkim. Bo w niey nie iednę cu=
28:
downą ſztukę naſubtelnieyſzy on niebieſki y ziem=
29:
ſki Miſtrz Iezus Chryſtus wypráwił. Skłońże
30:
do tego ſerce twoie/ Chrześćijáninie miły/ ábyś ſię
31:
ná vcżćiwość y nabożeńſtwo ku tey náświętſzey
32:
Pánniezdobywał. Wabi ćię mile do tey vcżćiwo=
śći przy=


strona: 478

478.Modlitwy
1:
śći przykład máieſtatu Troyce przenachwálebniey
2:
ſzey.
Pobudki do nabożeńſtwá ku Pánnie Máryey. Luc: 1.
Wabi ſpráwa vracżenia pełna niebieſkiego
3:
oneowielkieo poſłá Archányołá Gábryelá. Wabi
4:
głos krzykliwy ś. Elżbiety z Duchá ś. pochodzący.
5:
Wabi świát wſzyſtek/ ktory ták wiele iey świąt v=
6:
rocżyſtą pámiątką co rok nabożnie obchodźi. Wa=
7:
bią rozlicżne cudá y dobrodzieyſtwá y koronie ná=
8:
ſzey/ y inſzym mieścom zá przycżyną tey ś. Pánny y
9:
zaſługámi iey od Páná Bogá pokazáne. iż inſze
10:
rozmáite ku tey Pánnie nabożeńſtwá opuſzcżę. Y
11:
temu ſię v S. Doktorow przypátrzyć możeſz/ iż ku
12:
inſzym świętym rozlicżne/ z ſtrony nabożeńſtwá/
13:
ſpráwione y náchylone ſerce máiąc/ tę wſzyścy prá
14:
wie dziwnie wyſławiáią/ y oney o przycżynę proſzą
15:
vprzeymie/ cżęſto y gorąco.
Zálecenie tey Pánny z Doktorow świętych.
Ten ią názywa Krolo=
16:
wą/ iáko Athánázyus Serm. de Deipara: ow Pá=
17:
nią/ iáko S. Grzegorz Epist. in Nic. con. 2. Epi=
18:
phánius de laud. Mar. y Ephrem de laud. Mar. on
19:
záſię ráiem rozumnym/ niebem drugim/ Kośćio=
20:
łem Bożym żywym/ iáko Chryzoſtom de Annunci.
21:
Mar. inſzy lámpą nigdy niegáſnącą/ iáko Dámá=
22:
ſcenus Serm. de dormit. Mar. drugi Mátką miło=
23:
śierdźia/ iáko S. Bernárd Serm. 4. de Aſſumpt. y
24:
Kośćioł wſzyſtek. A krotko mowiąc/ moc nie=
25:
zlicżona ieſt przedźiwnych tytułow/ ktoremi ieſt
26:
tá święta Pánná godnie vracżoná. Vmieyże ią
27:
ſobie lepiey powáżáć niżli Luter/ álbo Kálwin/
28:
álbo inſzy tegoż cechu ludzie. Dla tego też tu maſz
29:
oſobne modlitwy y rozmáite nabożeńſtwá ku
30:
tey świętey Pánnie. Z ktorych pożytek zná=
31:
cżny odnieśieſz/ ieſli pſzcżołką á nie páią=
32:
kiem będźieſz.
Modlitwy


strona: 479

479.do Pánny Máryey.
1:
MODLITWY DO
2:
NASWIETSZEY PAN=
3:
NY Y MATKI BOZEY MA=
4:
RYEY.grafika
5:
W Adwent Modlitwy Ko=
6:
śćielne do tey Pánny.
7:
Antiph. Alma. Redemptoris.
Z Brew: Rzymſk.

8:
S
Więta Mátko náſzego odkupićielá/
9:
ktoraś ſię sſtáłá ſzeroko otworzoną
10:
bramą niebieſką/ y gwiazdą morſką/
11:
rácż dopomoc (świętymi modlitwámi
12:
twymi/ y wielce ważnymi zaſługámi t=
13:
woimi) vpádłemu ludowi/ ktory chce z
grzechow


strona: 480

480.Modlitwy
1:
grzechow ſwoich powſtáć. O ty ktoraś
2:
porodźiłá z zdumieniem wſzelkiey nátu=
3:
ry/ twego Swiętego ſtworzyćielá/ Pán=
4:
no przed porodzeniem y po porodzeniu/
5:
przez Gábryelá Anyołá/ onym przeſław=
6:
nym poſelſtwem vcżcżona/ miey litość
7:
nád grzeſznymi. Amen.
Luc: 1.

8:
ꝟ. Anyoł Páńſki zwiáſtował Máryey.
9:
℟. Y pocżęłá z Duchá świętego.
10:
¶Modlitvvá.
11:
O
Pánie Boże/ ktoryś chćiał áby ſło=
12:
wo twoie. Iáko wyżſzey w dzień Zwiá=
13:
ſtowánia iey.
14:
Po Národzeniu Páńſkim.
15:
Antiphoná iáko w Adwent/ Swięta mátko.
16:
ꝟ. Po twym porodzeniu Pánno/ nie
17:
vſzcżerbiłáś pánieńſtwá ſwego.
18:
℟. O Boża rodźićielko/ nie przeſtáy
19:
przycżyną rátowáć ludu Bożego.
20:
¶Modlitvvá.
21:
O
Pánie BOże/ ktoryś przez płodne
22:
dźiewictwo błogoſłáwioney Pán=
23:
nyMáryey/ racżył ziednáć narodowi lu=
24:
dzkiemu/ zapłáty zbáwienia wiekuiſte=
25:
go: rácż to ſpráwić/ prośimy ćię/ ábyſmy
26:
iey zá námi przycżyny ſkutek vcżuli/ przez
ktorąſmy


strona: 481

481.do Pánny Máryey.
1:
ktorąſmy ſprawcę zbáwienia náſzego/
2:
ná świát vkazánego przyięli/ Páná ná=
3:
ſzego Iezu Chryſtá Syná twego/ ktory
4:
z tobą żywie y kroluie w iednośći Du=
5:
chá ś. Bog ná wieki wiekow. Amen.
6:
Od Gromnic áż do Cżwartku
7:
Wielkiego.
8:
Antiph. Aue Regina.
9:
B
Adź pozdrowioná Krolowa niebie=
10:
ſka. Bądź pozdrowioná Páni An=
11:
yelſka. Witay święte pokolenie/ z kto=
12:
rego wyſzło ſwiátu zbáwienie. Weſel ſię
13:
chwałą wſławioná/ ślicznośćią nád w=
14:
ſzytkie ozdobioná. Zyi ſzczęśliwie o dźie=
15:
wico prześlicżna: á zá námi w przycży=
16:
nie rácż być vſtáwicżna.
17:
Modlitwá/ iáko w dźień P. Máryey Snieżney.
18:
Od Wielkiey nocy áż do świę=
19:
tey Troyce.
20:
¶Antiph. Regina Cœli.
21:
K
Rolowa Niebieſka weſel ſię. Alle=
22:
luia. Abowiem ktoregoś záſłuży=
23:
łá nośić. Alleluia. Wſtał z martwych/
24:
iáko obiecał. Alleluia. Proś zá námi
25:
Páná Bogá. Alleluia.
26:
ꝟ. Weſel ſię y ráduy ſię Pánno Má=
Hhrya Alle=


strona: 482

482.Modlitwy
1:
rya Alleluia. ℟. Abowiem Pan praw=
2:
dźiwie zmartwychwſtał Alleluia.
3:
¶Modlitvvá.
4:
O
Pánie BOże/ ktoryś przez zmar=
5:
twychwſtánie Syná twego/ Páná
6:
náſzego IEzuſá Chryſtuſá/ lud twoy v=
7:
weſelić racżył: rácż nam to dáć/ prośi=
8:
my ćię/ ábychmy przez rodźićielkę iego
9:
Pánnę Máryą/ doſtąpili weſela żywo=
10:
tá wiekuiſtego.
To ieſt Modlitwy y zaſługi iey.
Przez tegoż Chryſtuſá
11:
Páná náſzego. Amen.
12:
Od S. Troyce áż do Adwentu.
13:
Antiph. Salue Regina.
Názywał y ſ. Páweł Chrześćiány/ ſwoią nádźieią/ weſelem y koroną. 1. Teſſ: 2. Philip: 4. Przedſie ich z Pánem Bogiem nie rownał.

14:
B
Adź pozdrowioná Krolowa/ Mát=
15:
ko miłośierdźia/ żywoćie/ ſłodkośći/
16:
y nádźieio náſzá bądź pozdrowioná. Do
17:
ćiebie wołamy/ wygnáni ſynowie Ewy.
18:
Do ćiebie wzdychamy/ ſmutkiem y płá=
19:
cżem vtrudzeni/ ná tym pádole płácżu.
20:
A przetoż ty/ náſzá orędownicżko/ one
21:
miłośierne ocży twoie obroć ná nas. Y
22:
Iezuſá/ ktory ieſt błogoſłáwionym owo
23:
cem żywotá twego/ po tym wygnániu/
24:
rácż nam vkazáć. O łáſkáwa/ o lutośći=
25:
wa/ o wdźięcżna Pánno Márya.
26:
Modl ſie zá námi święta Boża ro=
dźićielko


strona: 483

483.do Pánny Máryey.
1:
dźićielko. ℟. Abyſmy ſię sſtáli godne=
2:
mi obietnic Chryſtuſowych.
To y tu rozumniey

3:
¶Modlitvvá.
4:
W
Szechmogący wiecżny Boże/ kto=
5:
ryś racżył Synowi twemu ćiáło y
6:
duſzę wielebney Pánny y mátki Máryey
7:
przez ſpráwę Duchá S. przygotowáć/
Matth: 1. Luc: 1.

8:
miáſto godnego do mieſkánia páłacu/
9:
day nam to/ áby my/ ktorzy ſię z iey pá=
10:
miątki wznawiánia/ weſela nápełnia=
11:
my/ zá iey miłośćiwą przycżyną/ byliſmy
12:
od przyſzłych niebeſpiecżeńſtw/ y od wie
13:
kuiſtey śmierći wyſwobodzeni. przez te=
14:
goż Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
Athanaſius Sermo: de Deip.

15:
Modlitwá S. Athánázyuſzá
16:
do Pánny Máryey.
17:
B
Adź pozdrowioná łáſki pełná/ Pan
18:
z tobą. vſłyſz głos náſz/ o corko Da=
19:
widowá y Abráámowá/ ſkłoń vcho two=
20:
ie do modlitw náſzych: á nie zápominay
21:
ludu twego/ y nas ktorzyſmy poſzli z fá=
22:
miliey y domu oycá twego.
Bo kroluie Pan w domu Dawidowym ná wieki. Luc: 1.
Do ćiebie
23:
wołamy/ wſpomni ná nas naświętſza
24:
Pánno: á zá błáhe te náſze wyſławiánia
25:
rácż nam oddáć z bogactw twoich/ dá=
26:
ry łaſk twoich. Przycżyńże ſię goſpodze/
Hh 2przycżyń


strona: 484

484.Modlitwy
1:
przycżyń ſię Páni/ przycżyń Krolowa y
2:
Mátko Boża zá námi.
Sam wykłáda iáko P. Márya dáry łáſki dáć może.
Boś ty z nas
3:
poſzłá/ iáko y ten ktory z ćiebie ſię náro=
4:
dźił/ Bog náſz ćiáłem obłożony. ktoremu
5:
przyſtoi chwałá y wielmożność/ y wſzel=
6:
ka cżeść/ y ſławá/ y dźiękowánie/ z Oy=
7:
cem pocżątku nie máiącym/ y z świę=
8:
tym/ dobrym/ ożywiáiącym Duchem/ te=
9:
raz y záwżdy/ y ná wieki wiekow. A.
10:
Druga S. Bernárdá.
Bern: ſuper Salue Regina. Godná tych tytułow/ bo nāz ſtrony cżłowiecżeńſtwá/ tego porodźiłá/ ktory nam te rzecżj ſpráwił.

11:
B
Adź pozdrowioná Krolowa miło=
12:
śierdźia/ Páni tego świátá/ Krolo=
13:
wa niebieſka/ Pánno pánny przecho=
14:
dząca/ święta miedzy świętymi pierw=
15:
ſze mieśce maiąca/ świátłośći ślepych/
16:
chwało ſpráwiedliwych/ odpuſzcżenie
17:
grzeſznych/ napráwo roſpacżáiących/
18:
podporo ſłábieiących/ świátá wſzytkie=
19:
go zbáwienie/ źwierćiádło wſzelkiey do=
20:
ſkonáłośći. Niech twoiá miłośierna mi
21:
łość/ tęż łáſkę świátu iáwną y świádo=
22:
mą cżyni/ ktorąś ty v Páná Bogá nálá=
23:
złá/ iednáiąc świętymi twemi modli=
24:
twámi/ grzeſznym odpuſzcżenie/ chorym
25:
vzdrowienie/ ſercá ſtruchláłego ludźiom
26:
vmocnienie/ poćiechę ſmutnym/ á po=
27:
moc vpádłym. Przez ćię niech mamy
przystęp


strona: 485

485.do Pánny Máryey.
1:
przyſtęp wolny do Syná/ o błogoſłáwio
2:
na Pánno/ ktoraś łáſkę nálázłá/ rodźi=
3:
ćielko żywotá/ mátko zbáwienia:
Bernard: Serm: de Aſſam. et Serm: 3. de Aduē.
áby
4:
ten nas przez ćię przyiął/ ktory nam ieſt
5:
przez ćię dány. Twoiá niewinność nie=
6:
chay v niego wymowi/ winę náſzey ſká=
7:
źitelnośći: twoiá pokorá Pánu Bogu
8:
miła/ niech nam ziedna odpuſzcżenie ná
9:
ſzey prozney nádętośći: Twoiá obfita
10:
miłość/ niech pokryie wielkość náſzych
11:
niepráwośći. Twoiá wielebna płodność
12:
niech nam vdźieli zaſług obfitośći. O
13:
Páni náſzá/ pośrzednicżko náſzá/ orę=
14:
downicżko náſzá/ rácż nas Synowi twe=
15:
mu zálećić/ rácż nas Synowi twemu o=
16:
fiárowáć.
Pośrzednikiē przycżyny/ był y Moyzeſz Deut: 5. ále zbáwienia/ ſam teſt P. Iezus.
o błogoſłáwiona PANno/
17:
ſpraẃ to przez łáſkę ktorąś nálázłá/
18:
przez obfitość przywileiow/ ktoreś záſłu
19:
żyłá/ przez miłośierdźie ktoreś porodźi=
20:
łá/ áby ten ktory przez ćię racżył ſię sſtáć
21:
vcżeſtnikiem náſzey nędze y krewkośći/
22:
zá przycżyną twoią/ vcżynił nas vcżeſtni
23:
kámi chwały ſwey y ſzcżęśliwośći/ Iezus
24:
Chryſtus Syn twoy/ Pan náſz/ ktory ieſt
25:
nád wſzytko błogoſłáwiony ná wieki. A.
26:
Do teyże Modlitwá świętego
27:
Auguſtyná.
Aug: Ser: de Annūc: et Aſſum.
Hh 3O Szcżęśli=


strona: 486

486.Modlitwy
1:
O
Szcżęśliwa Márya/ y chwały w=
2:
ſzelkiey nagodnieyſza: o Pánno y
3:
Mátko Boża wielebna/ o przeſławna
4:
rodźićielko/ ktorey wnętrznośćiom ſtwo
5:
rzyćielá niebá y źiemie porucżono. O bło
6:
goſłáwiona Márya/ á ktoż tobie godnie
7:
może oddáć dźiękowánia y wyſławiá=
8:
nia? ktoraś oſobliwym twym onym ze=
9:
zwoleniem/ rátunku dodáłá świátu zá=
10:
gubionemu. A iákoż ćię krewkość ludz=
11:
ka wyſławi/ ktoraś ſámym twym z Bo=
12:
giem ziednocżeniem/ nálázłá przyſtęp
13:
do pozyſkánia żywotá? Przyimiż teraz
14:
od nas/ ácżkolwiek ſłábe/ y twych zaſług
15:
niegodne dźiękowániá. á przyiąwſzy mo
16:
dlitwy/ wymow prośbą twą náſze wy=
17:
ſtępki. Przypusć prośby náſze w świąto
18:
bliwość twego wyſłuchánia/ á odnieś
19:
nam łáſkę poiednánia: ziednay modli=
20:
twą twoią o co prośimy: wymoẃ nas w
21:
tym/ cżego ſię boimy. ábowiem nie ma=
22:
my nic potężnieyſzego w zaſługách ku
23:
vbłagániu gniewu ſędźiego/ nád ćię/ kto
24:
raś záſłużyłá być mátką odkupićielá y
25:
ſędźiego náſzego. Rátuyże nędzne/ dopo
26:
moż ſtruchláłȳ/ poćieſz ſmutkiem ſtrwo=
27:
żone: modl ſię zá poſpolſtwem: przycżyń
ſie zá


strona: 487

487.do Pánny Máryey.
1:
ſie zá duchowieńſtwem: proś zá zakon=
2:
nym zgromádzeniem: cżyń modlitwę zá
3:
nabożną płćią niewieśćią. niech wſzyſcy
4:
vcżuią porátowánie twoie/ ktorzy nabo
5:
żnie wyſławiáią imię twoie. Amen.
6:
Nabożna bárzo do teyże Pánny
7:
Modlitwá Kośćielna.
Z Rzym: godźin P. Máryey.

8:
P
Roſzę ćię/ o Páni święta Marya/
9:
Mátko Boża/ pełna miłośierdźia/
10:
corko Krolá nawyżſzego/ mátko wielce
11:
wielebna/ mátko ośieroćiáłych/ poćie=
12:
cho ſtruchláłych/ drogo błędnych/ zbá=
13:
wienie wſzytkich tobie vfáiących/ Pán=
14:
no przed porodzeniem/ Pánno przy po=
15:
rodzeniu/ Pánno po porodzeniu/ ſtu=
16:
dnio miłośierdźia/ źrzodło zbáwienia y
17:
łáſki/ zdroiu litośći y weſela/ ſtrumieniu
18:
żywotá y grzechow odpuſzcżenia. Proſzę
19:
ćię przez onę ſwiętą y niewymowną rá=
20:
dość/ ktorą rozrádował ſię duch twoy/
21:
w onę godźinę/ w ktorą ćię potkáło zwiá
22:
ſtowánie Gábryelá Archányołá/ y po=
23:
cżęćie Syná Bożego:
Luc: 1.
y przez onę niewy=
24:
ſłowioną pokorę/ w ktorey odpowiedźiá
25:
łáś Archányołowi Gábryelowi/ oto ſłu=
26:
żebnicá Páńſka/ niech mi ſię sſtánie we=
27:
dług ſłowá twego.
Matth: 1.
y przez onę Boſką tá=
Hh 4iemnicę/


strona: 488

488.Modlitwy
1:
iemnicę/ ktorą ná ten cżás ſpráwił w to=
2:
bie Duch święty/ y przez niewymowną
3:
łáſkę/ litość/ miłośierdźie/ miłość y poko
4:
rę twoię/ ktoremi to cnotámi iákoby z=
5:
miękcżony Syn twoy/ Pan náſz IEzus
6:
Chryſtus/ ſtąpił w vcżćiwy żywot twoy/
7:
áby wźiął cżłowiecżeńſtwo náſze:
Piętnaśćie weſela P. Máryey.
y przez
8:
one piętnaśćie weſela/ ktoreś miáłá z
9:
Syná twego Páná náſzego Iezuſá Ch=
10:
ryſtuſá: y przez ono święte ále bárzo w=
11:
ielkie vtrapienie/ y żal niezmierny ſer=
12:
cá twego/ ktoryś miáłá kiedyś Syná twe
13:
go Páná náſzego Iezuſá Chryſtuſá wi=
14:
dźiáłá przed Krzyżem obnáżonego/ v=
15:
krzyżowánego/ z krzyżem podnieśione=
16:
go/ ná nim wiſzącego/ zránionego/ prá=
17:
gnieniem zmorzonego/ á w prágnieniu/
18:
gorzkim bárzo trunkiem/ żołćią y octem
19:
nápoionego/ y przez pięć ran tegoż Sy
20:
ná twego/ y przez ſkurcżenie wnętrzno=
21:
śći twoich/ dla niezmierney boleśći ran
22:
iego/ y przez boleść/ ktorąś miáłá/ gdyś
23:
go widźiáłá roſkrwáwionego/ y przez
24:
źrzodłá krwie iego/ y przez wſzelkie ro=
25:
zlicżne męki iego/ y boleść ſercá twego/
26:
y ſtrumienie łez ktoreś ty wylewáłá: á=
27:
byś ze wſzyſtkimi Swiętymi y wybrány=
mi Boży=


strona: 489

489.do Pánny Máryey.
1:
mi Bożymi/ przyſzłá y pokwápiłá ſię ná
2:
porátowánie moie/ y rády mnie dodá=
3:
nie we wſzelkich modlitwách y prośbách
4:
moich/ w káżdym vćiſku y potrzebie mo
5:
iey/ y w tym wſzytkim/ cokolwiek ia kie=
6:
dy mam cżynić/ mowić/ álbo myślić we
7:
dnie y w nocy/ przez godźiny y chwile ży
8:
wotá mego. A rácż ziednáć mnie ſłudze
9:
twemu N. (álbo ſłużebnicy twoiey N.)
10:
v miłego Syná twego Páná náſzego Ie=
11:
zuſá Chryſtuſá/ cnot wſzelákich obfitość
12:
ze wſzelkim miłośierdźiem y poćiechą/
13:
ze wſzelką rádą y pomocą/ wſzelkim bło=
14:
goſłáwieńſtwem y poświęceniem/ w=
15:
ſzelkim od przygod wybáwieniem/ poko
16:
iem/ ſzcżęśliwym powodzeniem/ wſzel=
17:
kim weſelem y rádośćią. Ziednay mi też
18:
obfitość wſzelką dobr duchownych y ćie
19:
leſnych/ y łáſkę Duchá ſwiętego/ ktoryby
20:
mię dobrze we wſzytkim rządźił/ duſze
21:
moiey ſtrzegł/ ćiáłá mego bronił y wła=
22:
dnął im/ myśl ku rzecżom niebieſkim
23:
podnośił/ w obycżáiách vkłádnym vcży=
24:
nił/ ſpraw moich doświadcżał/ myśli
25:
święte w ſerce wpuſzcżał/ przeſzłe grze=
26:
chy odpuśćił/ teráznieyſzych popráwił/
27:
przyſzłych vchował/ y áby mi dał ży=
Hh 5wot vcżći=


strona: 490

490.Modlitwy
1:
wot vcżćiwy/ y cżyſtośćią zálecony/
2:
wiárę/ nádźieię/ y miłość. áby mi też
3:
dał ſtátecżne wyznánie cżłonkow wiá=
4:
ry świętey/ y wypełnienie przykazánia
5:
Bożego/ áby rządźił zmyſły ćiáłá mego/
6:
y bronił ich: grzechow śmiertelnych zá=
7:
wżdy mię vchował y od nich wyzwolił/
8:
áż do ſkonánia mego. Nákoniec áby tę
9:
modlitwę/ miłośćiwie przypuśćił/ y
10:
przyiął/ á żywotá mię wiekuiſtego do=
11:
mieśćił. Wyſłuchay mię á przycżyń ſię
12:
zá mną/ o nałáſkáwſza Pánno Márya/
13:
rodźićielko BOża/ y mátko miło=
14:
śierdźia. Amen.
15:
¶Naydźieſz więcey modlitw do tey S. Pán=
16:
ny/ w pierwſzym rozdźieleniu. grafika
O rozli=


strona: 491

491.do Pánny Máryey.
1:
O rozlicżnych rádośćiách
2:
y boleśćiách B. Pánny Má=
3:
ryey.grafika
4:
NAVKA.
Skąd vroſły modlitwy o rádośćiách y boleśćiách P. Máryey.

5:
W
Eſela y rádośći/ tákże też troſki y boleśći/
6:
błogoſłáwioney Pánny Máryey/ dla tego
7:
nawięcey ſobie nabożni ludzie przekłádáią: áby
8:
ná to wſpomnieli/ iż ná tym płácżliwym pádole
9:
tey ſię odmiány rzecży weſołych z żáłoſnymi/ y for=
10:
tunnych z nieſzcżęſznymi ſpodźiewáć máią: á wſpo=
11:
mniawſzy/ áby y w duchownym weſelu/ więtſzą
12:
poćiechę/ y w troſkliwych fráſunkách/ bolu ſwego
13:
vśmierzenie/ z przykłádu y przycżyny mátki Bożey
14:
ſobie ziednáli. Boć ták záprawdę nas podźielo=
15:
no/ iż w piekle vſtáwicżny żal y mękę zoſtáwiono:
niebu wie=


strona: 492

492.Modlitwy
1:
niebu wiekuiſtą á nieodmienną rádość y weſele
2:
náznácżono: źiemſkim záſię obywátelom/ płácż z
3:
weſelem przeplećiono. Owo/ w piekle/ ieſli ſię ták
4:
rzecż ma/ vſtáwicżny ieſt wielki piątek: w niebie
5:
wiekuiſta wielkanoc: ná źiemi rozlicżna odmiá=
6:
ná. Tęć odmiánę rádośći y boleśći Pánny ś. Má=
7:
ryey przekłádáią.
Dwoiákie rádośći Pánny Máryey. Luc: 10. Ioan: 22.
Dwoiákie ſą iey rádośći/ iáko y
8:
Chryſtá Páná náſzego w Ewángeliey/ y v Páwłá
9:
S. w liśćiech iego: to ieſt źiemſkie y niebieſkie.
10:
Ziemſkich niektorzy pięć/ drudzy ſiedm/ tákże y nie=
11:
bieſkich licżą.
Piętnaśćie rádośći Pánny Máryey.
Mnie do wylicżenia piętnaſtu rá=
12:
dośći iey/ to naprzod przywiodło/ iż w modlitwie
13:
Kośćielney/ przed tą teraz náuką położoney/ pię=
14:
tnaśćie ich dotkniono: á potym to/ iż widzę/ że do
15:
pięćiorgá/ ábo y śiedmiorgá weſela/ nie ták ſnád=
16:
nie wſzytkieprzednieyſze poćiechy P. Máryey śćią=
17:
gáć ſię mogą: iáko to y ſam tu obacżyć możeſz.
Skąd ſą zebráne.

18:
Przetoż położyłem ośm źiemſkich/ á śiedm niebie=
19:
ſkich iey rádośći. Wſzyſtkie ſą ábo z piſmá ś. álbo
20:
z Doktorow zebráne. Między źiemſkimi/ pierwſza
21:
ieſt v Lukaſzá ś. cap: 1. Wtora w Pſálmie 71. Do=
22:
tknął iey y ś. Lukaſz cap: 2. Trzećia v ś. Mátthe=
23:
uſzá cap: 2. Cżwarta y piąta v Lukaſzá ś. cap: 2.
24:
Szoſta v ś. Ambrożego lib: de virgin. Siodma y
25:
oſma w Dźieiách Apoſtolákich/ cap: 1 et 2. Mie=
26:
dzy niebieſkimi/ pierwſzą ma S. Auguſtyn y Ber=
27:
nárd/ de Aſſumpt: B. Mar. y Damaſcen: de dormit:
28:
Deipa. Wtorą S. Athánázyuſz Serm: de Deipa. y
29:
Bernárd S. Serm: 1. de Aſſump. Trzećią S. Am=
30:
broży de Virgin. y Sophron. álbo Hieronym de
31:
Aſſump. Cżwarta y w piśmie ś. ſię náyduie Luc: 1.
32:
y Matth: 1. Piątą wſpomina S. Auguſtyn Serm:
14. de Na=


strona: 493

493.do Pánny Máryey.
1:
14 de Natiu: Dom. ktorą y v Ezechielá Proroká
2:
cap: 44. wyráżono. Szoſta náyduie ſię v Epiphá
3:
niuſzá de laud: Mar. y S. Athánázyuſzá Serm: de
4:
Deipa. Siodmey y Pánná ſámá w ſwym Hymnie
5:
y pieniu nie zámilcżáłá v Lukaſzá S. cap: 1.
Piętnaśćie boleśći P. Máryey.

6:
Boleśći Pánny naświętſzey piętnaśćie ſię też
7:
położyło: áby ſię z rádośćiámi iey tá licżbá zga=
8:
dzáłá. Káżda z nich ma ſwoie fundámenty y grun
9:
ty w piſmie S. zwłaſzcżá v Máttheuſzá S. cap: 2.
10:
26. y 27. y v Lukaſzá S. cap: 2. y 23. y v Ianá ś.
11:
cap: 19. Piętnaſtey y oſtátecżney docżyta ſię káżdy
12:
v Hieronymá S. de Aſſumpt. y v Greckiego Hi=
13:
ſtoryká Nicephorá/ y inſzych. A ták ono też nabo=
14:
żeńſtwo/ w ktorym niektorzy zwykli/ na pámiątkę
15:
ran y męki Páńſkiey/ piętnaśćie Paćierzy y Zdro=
16:
wych Máryi mowić/ może ſię też do rádośći/ y
17:
do boleśći błogoſłáwioney Pánny Máryey ſtoſo=
18:
wáć/ y obroćić. Maſz od nas náukę/ Chrześćijáni=
19:
nie nabożny/ o tym nabożeńſtwie.
Przeſtrogá.
tobie wolno bę
20:
dźie to obieráć/ co obacżyſz być z więtſzym pomno
21:
żenim twey ku ſłużbie Bożey vprzeymey y gorącey
22:
chęći. Bynamniey w wierze nie zbłądźiſz/ ieſli ſię y
23:
do licżby ſiedmi rádośći ábo też boleśći P. Máriey
24:
przywiązeſz/ iákoś podobno zwykł zdawná cżynić.
25:
Hymn o Piętnaſtu rádośćiách
26:
źiemſkich y niebieſkich W. Pán=
27:
ny Máryey.
Ośm rádośći źiemſkich.
I.

28:
W
Eſel ſię Pánno/ z dźiwnego
29:
Pocżęćia Syná Bożego/
30:
Według ſłowá Anyelſkiego.
31:
Zdrowáś Márya.
Weſel ſię


strona: 494

494.Modlitwy
2.
1:
Weſel ſię pełná godnośći/
2:
Porodźiłáś bez żáłośći/
3:
Nie vſzcżerbiłáś cżyſtośći.
4:
Zdrowáś Márya.
3.
grafika
5:
Weſel ſię iż przyiecháli/
6:
Trzey Krolowie: dáry dáli/
7:
Y Synowi ſię kłániáli.
8:
Zdrowáś Márya.
4.

9:
Weſel ſię y z dáru ſwego/
10:
Z zánieśienia Syná twego/
11:
Z ofiárą dniá cżterdźieſtego.
12:
Zdrowáś Márya.
5.

13:
Weſel ſię iż zgubionego
14:
Nálázłáś kochánká twego/
15:
Z Doktory gadáiącego.
16:
Zdrowáś Márya.
Weſel ſię


strona: 495

495.do Pánny Máryey.
6.
1:
Weſel ſię zmartwychwſtáłego/
2:
Ześ pierwſza vyźrzáłá ſwego
3:
Syná/ przedtym zábitego.
4:
Zdrowáś Márya.
7.

5:
Weſel ſię żeś Páná mego/
6:
Widźiáłá dniá cżterdźieſtego/
7:
Do niebá wſtępuiącego.
8:
Zdrowáś Márya.
8.

9:
Weſel ſię iż Duchá ſwego/
10:
Sobie we wſzytkim rownego/
11:
Zeſłał według ſłowá ſwego.
12:
Zdrowáś Márya.
Rádośći niebieſkie 1.

13:
Weſel ſię żeś z vcżćiwośćią/ Y z niepoiętą godnośćią/
14:
Do niebá wźiętá z rádośćią.
15:
Zdrowáś Márya.
2.

16:
Weſel ſię znácżnie vcżcżona/
17:
Nád Anyoły wyſádzona/
18:
Chwałą dźiwną vwielbiona.
19:
Zdrowáś Márya.
3.
Z ſwoich cnot weſelą ſię w niebie S.

20:
Weſel ſię żeś w tey niſkośći/
21:
Przeſzłá ſtworzone godnośći/
22:
Wielkośćią doſkonáłośći.
23:
Zdrowáś Márya.
4. Przyzna iey to káżdy wiecżnie. Luc: 1.

24:
Weſel ſię gdyś cżći doſtáłá/
25:
Ześ mátką Bogu zoſtáłá/
26:
Ktoraż z tobą w tym zrownáłá?
27:
Zdrowáś Márya.
Weſel ſię


strona: 496

496.Modlitwy
5. Znáć pánny w niebie y z ſámey zapłáty. Apoc: 14.
1:
Weſel ſię z wiekuiſtego
2:
Kwiatecżká pánieńſtwá twego/
3:
Niebu y źiemi dźiwnego.
4:
Zdrowáś Márya.
5:
Weſel ſię pánią názwána/
6:
Y krolową miánowána/
7:
Tá cżeść ſámey tobie dána.
8:
Zdrowáś Márya.
6. Sámey/ to ieſth/ miedzy świętymi. Pſal: 44.

9:
Weſel ſię że nie vſtánie/
10:
Twoie Pánno wyſławiánie/
11:
Poki niebá z źiemią sſtánie.
12:
Zdrowáś Márya.
7. Luc: 1.

13:
Przez twe Márya rádośći/
14:
Cieſz nas w ſmutku y żáłośći/
15:
Ziednay wiecżne ſzcżęśliwośći. A.
16:
Hymn o piętnaſtu boleśćiách
17:
B. Pánny Máryey.
Piętnaśćie boleśći P. Máryey.

18:
M
Arya/ mátko litośći/
19:
Wſpomni ná twe troſkliwośći/
20:
Ktoreś w tey miáłá niſkośći. Zdr: M.
1.

21:
Wſpomni ná twoie wzdychánia/
22:
W dźień Páńſkiego obrzezánia/
23:
Z zakonnego roſkazánia. Zdro: Már.
2.

24:
Wſpomni/ Pánno/ ná boleśći/
25:
Gdy miecż przeſzedł twe wnętrznośći
26:
Z Symeonowey powieśći. Zdro: Már.
3.

27:
Wſpomni ná twe nocne wſtánie/
Do Egiptu


strona: 497

497.do Pánny Máryey.
1:
Do Egiptu vćiekánie/
2:
Prácowite tám mieſzkánie. Zdro: Má.
4.

3:
Wſpomni trud pielgrzymſtwá ſwego/
4:
Cżęſtą boleść ſercá twego/
5:
Z báłwochwálſtwá Egiptſkiego. Zdr.
5.
grafika
6:
Wſpomni Pánno coś cżyniłá/
7:
Gdyś Syná twego ſtráćiłá/
8:
Prace przez trzy dni vżyłá. Zdro: M.
6.

9:
Wſpomni ná bol ſercá twego/
10:
Z trudow IEZVSA miłego/
11:
Y z obelżenia cżęſtego. Zdro: Már.
7.

12:
Wſpomni ná ſmutne rosſtánie/
13:
Z Synem miłym pożegnánie/
14:
Mąk przyſzłych opowiádánie. Zdro.
IiWſpo=


strona: 498

Modlitwy
8.
1:
Wſpomni ná Páńſkie związánie/
2:
Y ogroycowe śiepánie/
3:
Policżki/ ſproſne zeplwanie. Zdro: M.
9.

4:
Wſpomni ná záprowádzenie/
5:
Do ſędźiow y obnáżenie/
6:
Zbićie/ y ćierniem zbodźienie. Zdro: M.
10.

7:
Wſpomni iák obćiążonego/
8:
Prowádźiłáś Syná twego/
9:
Z krzyżem ná ſmierć idącego. Zdro: M.
11.

10:
Wſpomni ná rozćiągnionego/
11:
Y ná krzyżu wznieśionego/
12:
Z dwiemá łotry zrownánego. Zdro.
12.

13:
Wſpomni ná żal duchá twego/
14:
Zmiłych ná krzyżu ſłow iego/
15:
Do ćiebie y Ianá ſwego. Zdro: Márya
13.

16:
Wſpomni ná Páńſkie ſkonánie/
17:
A przed nim ćiężkie wołánie/
18:
Y twe ná ten cżás wzdychánie. Zdro.
14.

19:
Wſpomni ná z krzyżá ziętego/
20:
Lzámi twemi polanego/
21:
W grobie nowym ſchowánego. Zdro.
15.

22:
Wſpomni iákim ſercá twego/
23:
Zalem mieścá męki iego/
24:
Widáłáś po ześćiu iego. Zdro: Már.
25:
Przez te żáłoſne zbolenia/
26:
Ziednay ſmutkow oddalenia/
27:
W vtrapieniu poćieſzenia.
Przez


strona: 499

499.do Pánny Máryey.
1:
Przez śmierć Iezuſá miłego/
2:
Przez ſmutki ſercá twoiego/
3:
Rátuy ſłábość ſercá mego.
Prośbá o rozlicżne rzecży.

4:
Ziednay mi to nabożeńſtwo/
5:
By was obudwu męcżeńſtwo/
6:
Kwitnęło w myśli mey cżęſto.
7:
Ziednay mi w Pánu kochánie/
8:
W łáſce iego pomnażánie/
9:
Státecżne w cnotách wytrwánie.
10:
Ziednay przy śmierći zaſłonę/
11:
Przy ſądźie pewną obronę/
12:
Po ześćiu wiecżną koronę. Amen.
13:
Litánia do Błogoſłáwioney
14:
Pánny y mátki Bożey Máryey.
Litánia tu znácży prośbę o przycżynę
grafika
Ii 2Kyrie


strona: 500

500.Litánia
1:
K
Yrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Ky=
2:
rie eleiſon.
3:
Pánie zmiłuy ſię. Iezu Chryſte zmiłuy
4:
ſię. Pánie zmiłuy ſie nád námi.
5:
Oycże niebieſki Boże/ zmiłuy ſię nád
6:
Synu odkupićielu świátá Boże/ zmi.
7:
Duchu S. Boże/ zmiłuy ſię nád ná
8:
TROYCO S. iedyny Boże/ zmiłuy
9:
Swięta Márya/ modl ſię zá námi.
10:
Swięta Boża rodźićielko/ modl ſię.
11:
Swięta Dźiewico nád dźiewicámi mo.
12:
Pánno przed wſzyſtkimi wieki/ od Pá=
13:
ná Bogá przeyźrzána/ modl ſię.
14:
Pánno rozlicżnemi w zakonie Páńſkim
15:
figurámi wyráżona/ y przez świę=
16:
te Proroki obwieſzcżona/ modl ſię.
17:
Pánno cudownie z Ioáchimá y Anny/
18:
świętych rodźicow twych pocżę=
19:
ta:
Ambro.
y grzechu pierworodnego z o=
20:
ſobliwey łáſki vchowána/ modl.
Euodius

21:
Pánno trzećiego roku Pánu BOgu w
22:
Kośćiele ochotnie ofiárowáná/
23:
modl ſię zá námi.
24:
Pánno okazáłymi cnotámi/ y rozlicżną
25:
łáſką znácżnie ozdobiona/ modl.
Auguſt.

26:
Pánno przez wſzyſtek cżás żywotá twe=
27:
go żadnym grzechem bynamniey
nie oſzpeco=


strona: 501

501.do Pánny Máryey.
1:
nie oſzpecona/ modl ſię zá námi.
Auguſt.

2:
PANNO napirwſzym pánieńſtwá ſlu=
3:
bem ſwiátu wyſoce zálecona/ mo.
Euodius

4:
Pánno cżternaſtego roku Iozephowi/
5:
z ſkrytey rády Bożey/ roſtropnie
6:
pośl[u]biona/ modl ſię zá námi.
Tenże.

7:
Pánno w kilká mieśięcy potym/ Anyel=
8:
ſkim zwiáſtowániem/ y przedźiw=
9:
nym pocżęćiem Syná Bożego o=
10:
ſobliwie vcżcżona/ modl ſię zá n.
11:
Pánno przed porodzeniem/ przy poro=
12:
dzeniu/ y po porodzeniu/ modl.
Luc: 1.

13:
Pánno do náwiedzenia S. Elżbiety od
14:
Duchá ś. pożytecżnie świátu/ po=
15:
budzona/ modl ſię zá námi.
Luc: 1.

16:
Pánno w domu Zácháryaſzowym/ pie=
17:
śnią Magnificat, y cudy/ z Synem
18:
twoim okazále wſławiona/ modl.
Matth: 1.

19:
Pánno od Iozephoweo w pánieńſtwie
20:
podeyźrzánia/ Anyelſką przeſtro=
21:
gą doſkonále wyzwolona/ modl.
Luc: 1.

22:
Pánno przez dźiewięć mieśięcy SYná
23:
Bożego/ bez wſzelkiego ćiężaru/
24:
mile noſząca/ modl ſię zá námi.
25:
Pánno popiſowi Ceſárſkiemu z Ioze=
26:
phem pokornie podlegáiąca/ mo.
Luc: 2. Luc: 2.

27:
Pánno bez boleśći Syná Bożego w Be=
Ii 3thleem


strona: 502

502.Litánia
1:
thleem rodząca/ modl ſię zá ná.
2:
PANNO pierśiámi twemi Bogá pra=
3:
wdźiwego z weſelem karmiąca/ y
4:
iemu prácowićie ſłużąca/ modl.
Luc: 2.

5:
Pánno náwiedzeniem páſterſkim bár=
6:
zo vćieſzona/ modl ſię zá námi.
7:
Pánno przy obrzezániu Páńſkim/ nád
8:
niewinnośćią iego ſerdecżnie wz=
9:
dycháiąca/ modl ſię zá námi.
Matth: 2.

10:
Pánno od trzech krolow w domu z dźie=
11:
ćiątkiem vbogo naleźiona/ modl.
Luc: 2.

12:
Pánno cżterdźieſtego dniá po národze=
13:
niu/ dźiećiątko Páná IEzuſá/ do
14:
Kośćiołá z ofiárą przyſtoynie nio=
15:
ſąca/ modl ſię zá námi.
Matth: 2.

16:
Pánno do Egiptu odkupićielá świátá
17:
z Iozephem/ przed Herodem/ żá=
18:
łoſnie vnoſząca/ y tám przez kilká
19:
lat/ z cżęſtym nád ślepotą pogáń=
20:
ſką wzdychániem ćierpliwie mie=
21:
ſzkáiąca/ modl ſię zá námi.
Matth: 2

22:
Pánno z Egiptu do miáſtá Gálileyſkie=
23:
go Názáreth z Synacżkiem ſię
24:
troſkliwie wracáiąca/ modl ſię.
Luc: 2.

25:
Pánno do Kośćiołá Sálomonowego/
26:
niepowinną płći twoiey drogę/ co
27:
rok z Iozephem y Pánem IEzu=
ſem/ ná=


strona: 503

503.do Pánny Máryey.
1:
ſem nabożnie podeymuiąca/ mo.
Luc: 2.

2:
Pánno niewiádomym pozoſtániem Sy=
3:
ná twego w Kośćiele/ wielce zá=
4:
ſmucona/ y potym dniá trzećiego
5:
náleźieniem iego miedzy Dokto=
6:
rámi znácżnie vweſelona/ modl.
Luc: 2.

7:
Pánno z pilnośćią ſłowá Páná náſzego
8:
záchowywáiąca/ y táiemnice Bo=
9:
ſkie cżęſto rozbieráiąca/ modl ſię.
Ioan: 2.

10:
PANNO zá vbogim małżeńſtwem/ w
11:
Kanie Gálileyſkiey/ o wino ſię do
12:
SYná łáſkáwie przycżyniáiąca/
13:
modl ſię zá námi.
14:
Pánno rozlicżney lekkośći/ prac/ męki/
15:
y śmierći Páná IEzuſowey/ rze=
16:
wliwie żáłuiąca/ modl ſię zá ná.
Ioan: 19.

17:
Pánno/ Ianowi Ewángeliśćie/ przed
18:
Páńſkim ſkonániem/ zá mátkę/
19:
pod krzyżem ſmutno náznácżona
20:
modl ſię zá námi.
Ambro.

21:
Pánno oglądániem zmartwychwſtáłe=
22:
go Páná/ przed wſzyſtkimi inſzy=
23:
mi/ niewymownie vćieſzona/ mo.
24:
Pánno poglądániem ná w niebo wſtą=
25:
pienie Zbáwićielá náſzego/ bez=
26:
miernie vweſelona/ modl ſię zá.
Acto: 1.

27:
Pánno przez zeſłánie Duchá S. dárow
Ii 4Bożych


strona: 504

504.Litánia
1:
Bożych obfićiey nápełniona/ mo.
Euodius

2:
Pánno iedennaśćie lat/ po w niebo w=
3:
ſtąpieniu Syná twego/ ná poćie=
4:
chę y podporę wiernych Páńſkich
5:
w śmiertelnym żywoćie mądrze
6:
zoſtáwiona/ modl ſię zá námi.
Tenże Athán.

7:
Pánno ſześćdźieśiątego roku żywotá
8:
twego/ do chwały wiekuiſtey z du=
9:
ſzą y ćiáłem/ po śmierći chwále=
10:
bnie przenieśioná/ modl ſię zá n.
Niceph. Dámáſc.

11:
Pánno znácżnemi cudy przy śmierći y
12:
po ſmierći twey przyſtoynie wſła=
13:
wioná/ modl ſię zá námi.
Bernár.

14:
Pánno nád wſzyſtkie chory Anyelſkie w
15:
niebieſkich páłacách wielmożnie
16:
podwyżſzoná/ modl ſię zá námi.
17:
O MARIA oblubienico Krolá niebie=
18:
ſkiego/ modl ſię zá námi.
Luc: 1.

19:
O Márya ſłużebnico Páná twego/ mo.
20:
O Márya przybytku y Kośćiele Duchá
21:
świętego/ modl ſię zá námi.
Cant: 4

22:
O Marya ogrodźie záwżdy záwárty/
23:
modl ſię zá námi.
Exod: 3

24:
O Márya krzu Moyzeſzow nieſpalony/
25:
modl ſię zá námi
Eze: 44.

26:
O Márya bramo wiekuiśćie zámknio=
27:
na/ modl ſię zá námi.
O Márya


strona: 505

505.do Pánny Máryey.
1:
O Márya rozgo Aaronowá/ cudownȳ
2:
owocem opátrzona/ modl ſię zá.
Num: 17.
3. Reg: 10

3:
O Márya Tronie Sálomonow/ przeiá=
4:
ſnym złotem y rozlicżnym ſtroiem
5:
ozdobiony/ modl ſię zá námi.
Prou: vlt.

6:
O Márya okręćie zdáleká chleb przyno=
7:
ſzący/ modl ſię zá námi.
Num: 24.

8:
O Marya gwiazdo naiáśnieyſza/ modl.
9:
O MARIA Arko ſtározakonna/ niebie=
10:
ſką Mánnę w ſobie záwieráiąca/
11:
modl ſię zá námi.
Heb: 9.

12:
O Márya ozdobo narodu ludzkiego/ y
13:
chwało dworu niebieſkiego/ mo.
Iudit: 15.

14:
Przycżyńco napotężnieyſza/ modl ſię.
15:
Krolowa niebieſkich Anyołow/ modl.
16:
Krolowa S. Pátryárchow y Prorokow
17:
modl ſię zá námi.
18:
Krolowa błogoſłáwionych Apoſtołow
19:
modl ſię zá námi.
20:
Krolowa niezwyćiężonych Męcżenni=
21:
kow/ modl ſię zá námi.
22:
Krolowa Chryſtuſowych wyznawcow/
23:
modl ſię zá námi.
24:
Krolowa wſzytkich cżyſtość miłuiących
25:
modl ſię zá námi.
26:
Krolowa wſzytkich Swiętych Bożych/
27:
modl ſię zá námi.
Ii 5Pánie


strona: 506

506.O Wianku duchownym
1:
Pánie zmiłuy ſię. Iezu Chryſte zmiłuy
2:
ſię. Pánie zmiłuy ſię nád námi.
3:
Zdrowáś Márya/ áż do końcá.
4:
ꝟ. Modl ſię zá námi święta Boża ro=
5:
dźićielko. ℟. Abyſmy ſię sſtáli godne=
6:
mi obietnic Chryſtuſowych.
7:
¶Modlitwę ná końcu/ álbo według świętá iey/
8:
álbo według nabożeńſtwá twego kłáść y od=
9:
mieniáć możeſz/ wyiętą z przeſzłego roz=
10:
dzielenia.
11:
O ZOLTARZV,
12:
KORONCE, Y WIAN=
13:
KV BLOGOSLAVVIONEY
14:
PANNY MARYEY.
15:
NAVKA.
Nabożeńſtwá rozlicżne ku P. Máryey.

16:
D
La zacnośći y godnośći wielce błogoſłáwio
17:
ney Pánny/ Mátki Bożey/ Máryey/ y dla
18:
potężnośći przycżyny iey v namilſzego Syná iey/
19:
(ktorą pokazáły niezlicżone cudá/ y tu v nas w
20:
Polſzcże/ zwłaſzcżá w Cżęſtochowey/ y ná inſzych
21:
rozmáitych mieścách z łáſki Bożey vcżynione) ro=
22:
zmáite ſobie nabożeńſtwá ku tey niepokaláney
23:
Pánnie/ pobożni ludzie náydowáli. Mamy Go=
24:
dzinki iey/ ták od Koncylium Kláremonteńſkiego/
25:
iáko y zá roſkazániem Piuſá piąteo Papieżá/ ná ś=
26:
wiát pożytecżnie wydáne: mamy y Zołtarze/ Koro=
27:
ny y wianki iey. O ktorych teraz ſię nieco powie.
Co ma w


strona: 507

507.B. Pánny Máryey.
1:
Co ma w ſobie Zołtarz/ y Wia=
2:
nek/ y Koronká.
Zołtarz P. Máryey cżemu ma 150. Zdrowych Máryi.

3:
Z
Ołtarz tedy álbo Pſáłterz iey/ zámyka w ſobie
4:
piętnaśćie Paćierzy/ ſto y pięćdzieśiąt pozdro=
5:
wienia Anyelſkiego/ á troie Kredo. Przycżyná
6:
tych pultoru ſet Zdrowych Máryi (iáko poſpoli=
7:
lićie mowią) tá ieſt naprzednieyſza: iż Pſálmow
8:
Dawidowych/ pułtoráſtá licżymy: á iż nie káżdy
9:
piſmo cżyta/ y nie káżdy mawia Kośćielne godzi=
10:
ny/ y Paćierze/ w ktore te Pſálmy włożono: dla te=
11:
go vgadzáiąc wſzyſtkich nabożeńſtwu/ á rozlicż=
12:
nych do tego nabożeńſtwá pobudek ſzukáiąc/ ma=
13:
my kroćiuchny ten Zołtarz álbo Pſałterz/ ná kſztałt
14:
Pſáłterzá Dawidowego vcżyniony. Iáko tedy
15:
Dawid/ pierwſzy pięćdzieśiątek zámyka Pſálmem
16:
pokutnym: wtory záſię/ Pſálmem/ niewinnośći/
17:
y poſtępkom w cnotách ſłużącym: á trzeći náko=
18:
niec/ rozmáitym chwały Páńſkiey wyſławiániem
19:
piecżętuie y záwiera: ták w tym Pſáłterzu ducho=
20:
wnym/ w pierwſzey częśći prośić ſię może przez bło=
21:
goſłáwioney Pánny przycżynę/ o grzechow ſwoich
22:
y cudzych odpuſzcżenie: w wtorey/ o poſtępowá=
23:
nie w cnoćie/ ták ſwoie/ iáko y wſzyſtkich wiernych
24:
Bożych: trzećia ná podziękowánie zá dobrodziey=
25:
ſtwá Páńſkie/ y wyſławiánie wielmożnośći iego/
26:
y cżći tey nayprzednieyſzey świętey iego/ myślą y
27:
intencyą obrocić ſię może. A ták w tym nabożeń=
28:
ſtwie záraz wyráziſz y odpráwiſz duchownie/ tro=
29:
iákie ono Zydowſkie ofiáry: to ieſt naprzod zá grze=
30:
chy oddáne/ potym ſpokoyne/ álbo zá ſzcżęśliwe
31:
rzecży potocżnych powody vcżynione/ á nákoniec
zupełnie


strona: 508

508.O Wianku duchownym
1:
zupełnie y cáło ná cżeść y chwałę Bogá wſzechmo=
2:
gącego/ palone. Piętnaśćie Paćierzy przydáiemy
3:
zá pięć naprzednieyſzych ran/ Pánu náſzemu/ czę=
4:
ſto w káżdym dzieśiątku dziękuiąc.
Cżev piętnaśćie paćierzy.
Cżev Kredo w Zołtarzu mowimy. Hebr: 11.

5:
Wyznánie wiáry y Kredo przyłącżamy do tego
6:
Zołtarzá/ bądź ná końcu/ bądź ná pocżątku: áby=
7:
ſmy ná ono wſpomnieli/ co Páweł S. nápiſał: iż
8:
ten ktory do Páná Bogá przyſtępuie/ wierzyć ma.
9:
y bez wiáry/ ieſt rzecż niepodobna/ podobáć ſię P.
10:
Bogu: á záraz tym rozlicżnych rzecży złącżeniem/
11:
ná one ſię trzy Boſkie cnoty zdobywamy/ wiárę/
12:
nádzieię/ y miłość. Dla tego też y troie Anyelſkie
13:
pozdrowienie/ ku cżći Pánu Bogu wſzechmogące=
14:
mu w Troycy iedynemu/ po Kredzie y Paćierzu
15:
niektorzy mawiáią/ w tymże Zołtarzu.
Wianek P. Máryey co.

16:
Wianek/ żadną rzecżą rozny nie ieſt od Pſáłte=
17:
rzá iedno rozdziałem/ y krotkośćią. Bo co ſię
18:
wolnieyſzym w Páſłterzu Pánny Máryey dłużey
19:
przełożyło; to zábáwionym w Wianku ná trzy cżę=
20:
śći krocey ſię rozdzieliło: iáko y Kośćioł powſze=
21:
chny/ Pſalm ſetny y oſmnaſty/ doſyć długi ná cżte=
22:
ry cżęśći rozdzielił/ krewkośći náſzey/ y zabáwom
23:
ludzkim rozmáitym vgadzáiąc.
Skąd ten tytuł.
Ma tytuł ſwoy
24:
duchowny ten Wianek/ od Wieńcá/ z rozlicżnych
25:
wonnych kwiatkow vwitego. ktory y rożáńcem/
26:
y rożánym wiankiem ći názywáią/ ktorzy o tym
27:
nabożeńſtwie świętym piſáli: iż one piſmá ś. ſło=
28:
wá/ Kośćioł Boży błogoſłáwioney Pánnie Má=
29:
ryey przypiſuie: Iáko drzewo pálmowe/ ieſtem
30:
podwyżſzoná w Kádes: á iáko ſzcżepy rożáne w
31:
Hierychu.
Eccle: 24.
Stoią też zá wonną rożą y w tym wian=
32:
ku/ cżęśćią z piſmá ś. wyięte/ częśćią od Kośćiołá.
S. podánie


strona: 509

509.B. Pánny Máryey.
1:
S. podáne modlitwy/ nadobnie nam y piąći pa=
2:
ćiorkow licżbą/ rány páńſkie wznawiáiące;
Przycżyná licżby. Leuit: 25.
y pią=
3:
ćiądzieśiąt pozdrowieniem Anyelſkim/ miłośćiwe
4:
Zydowſkie láto (ktore pięćdzieśiątego roku bywá=
5:
ło) ná pámięć káżdemu przywodzące/ y do otrzy=
6:
mánia duchownego Iubileuſzu nas pobudzáiące.
7:
Może wianek tymże końcem y intencyą mowić/
8:
ktorym y Zołtarz.
Koronká P. Máryey ſkąd ták názwána. Apoc: 12.

9:
Koronká záſię tey Pánny/ przezwiſko ſwoie zda=
10:
wná ma/ od korony/ drogimi kámieńmi oſádzo=
11:
ney/ ktorym tytułem/ y onę nam ná pámięć przy=
12:
wodzi niewiáſtę/ w kśięgách obiáwienia Ianá ś.
13:
ſłońcem przyodzianą/ á ná głowie koroną prześli=
14:
cżną z dwunaſtu gwiazd ozdobioną. co o Pánnie
15:
Máryey/ ták ś. Bernárd iáko y Auguſtyn de Sym
16:
ad Catechu. y Theologowie niektorzy wyłożyli. ácż=
17:
kolwiek pięknie ſłuży tá figurá/ y Kośćiołowi Pá=
18:
ná Chryſtuſowemu. Ma Koronká tá w ſobie
19:
śiedm Paćierzy/ ſześćdzieśiąt y troie Anyelſkie po=
20:
zdrowienie/ á iedno Kredo.
Przycżjná licżby iey.
W śiedmi Paćie=
21:
rzách/ śiedmiorákie dáry Duchá S. śiedmiorá=
22:
kim głownym grzechom/ gotowe á potężne lekár=
23:
ſtwá iednáiące/ cżáſem z rádośćiámi rozmáitemi/
24:
cżáſem z boleśćiámi Pánny Máryey ſobie przekłá=
25:
damy. Kredo tę tu ma przycżynę mowienia/ kto=
26:
ra y w Zołtarzu. Sześćdzieśiąt Zdrowych Máryi
27:
wznawiáią nam przenadoſtoynieyſzey Pánnylátá.
Wiek wſzytek y látá Pánny Máryey.

28:
Te ták opiſał żyiący zá cżáſow Apoſtolſkich Ewo=
29:
dyus/ pięknie od Nicephorá hiſtoryká Greckiego
30:
zálecony: iż trzy látá máiąc/ w Kośćiele ná ſłużbę
31:
Bożą ieſt ofiárowána: tám iednennaśćie lat mi=
32:
ſzkáiąc/ Iozephowi S. byłá cżternaſtego roku po=
ślubioná:


strona: 510

510.O Wianku duchownym
1:
ślubioná: á we cżterzy záſię mieśiące od Anyołá
2:
nowym poſelſtwem vracżoná. Piętnaſtego roku
3:
Meſſyaſzá y zbáwićielá świátá nam vrodziłá: z
4:
ktorym widomie trzydzieśći lat y trzy mieſzkáiąc/
5:
po iego śmierći iedennaśćie lat żywá byłá. á ták
6:
wſzytek wiek iey/ záwiera w ſobie lat bez máłá
7:
ſześćdzieśiąt/ zwłaſzcżá/ iáko ſię niżey powie w
8:
Wianku żywotá Páńſkiego/ iż więcey żył zbáwićiel
9:
náſz/ kilkiem mieśięcy/ niżli trzydźieśći lat y trzy.
10:
Tegoż mnimánia był y Hyppolitus/ od Epiphá=
11:
niuſzá Kápłaná Cárogrodzkiego wſpomniány
12:
lib. de vita B. M. okrom inſzych teyże opiniey ludzi.
13:
lecż ſam Epiphánius/ teraz miánowány/ y inſzy/
14:
inácżey nieco o tych lećiech rozumieią. ná cżym
15:
Chrześćijáninowi máło należy. Owo/ ieſli zechceſz
16:
możeſz y ná látá/ y záraz ná cnoty niepokaláney
17:
tey Pánny wſpomináć/ Koronkę iey mowiąc.
18:
Troie pozdrowienie po Kredzie/ ku cżći Troyce ś.
19:
poſpolićie nabożni ludzie mowić zwykli.
20:
¶Krotki dowod Wiankow y
21:
Koronek Pánny Máryey.
Apoc: 12.

22:
N
Ie dopiero piekielny on ſmok/ rzekę wylewáć
23:
pocżął/ zá tą przenaświętſzą zbáwićielá ná=
24:
ſzego rodzićielką: ktorą ták ſzeroko wylewa/ że też
25:
y nabożeńſtwu/ ktore wierni Boży ku tey Pánnie
26:
máią/ námniey nie folguie: rozmáićie hydząc te
27:
Wianki/ álbo Pſáłterze/ álbo Koronki. A ty na=
28:
bożny Chrześćijáninie/ ná vgruntowánie tego S.
29:
nabożeńſtwá twego/ vważ kilká rzeczy v śiebie.
30:
Naprzod iż w tym wſzytkim nabożeńſtwie/ nic
31:
ſię ſłuſznie zgánić nie może. Bo ieſli idzie o Pa=
Dowodj przyſtoy=
ćierz


strona: 511

511.
noſci przerzecżonego nabożeńſtwá.
B. Pánny Máryey.
1:
ćierz/ od ſamego P. Iezuſá go mamy.
I. Nie máſz przygány żadney w tym nabożeńſtwie.
Anyelſkie
2:
pozdrowienie y Kredo ſkąd do Kośćioła Bożego
3:
wnieśione ieſt/ wyżſzey ſię pokazáło/ w rozdziale
4:
pierwſzym. Ieſli záſię długość kogo obraża; wſzák
5:
wolno káżdemu/ y tey ſię długośći niepodeymo=
6:
wáć: wolno też po cżąſtkách te paćiorki odpráwo=
7:
wáć. Lecż niewiem co też to zá długość/ co tydzień
8:
kilká godzin oddáć ná ſłużbę Bożą: gdyż ich wię=
9:
cey niżli pułtoráſtá nam w tydzień zoſtáie ná pra=
10:
cą świecką/ álbo potrzebę domową. Okrom tego/
11:
że ſromotá Chrześćijáninowi ná długość modli=
12:
twy nárzekáć/ ktory wie/ że nie nowiná byłá Pánu
13:
iego ná modlitwie cáłą noc cżáſem trwáć.
Luc: 6.
Ieſli
14:
nákonieciedney modlitwy powtarzánie/ zda ſiębyć/
15:
nieznośne: á cżemuż odkupićiel náſz/ nieprzebrá=
16:
nych y nieoſzácowánych ſkárbow mądrośći Bo=
17:
ſkiey pełny/ iednę modlitwę trzykroć w ogroycu
18:
powtarza?
Matt: 26.
cżemu y Dawid Prorok iednego wier=
19:
ſzá/ Páſlmow ſwoich/ cżęſto/ bądź w iednymże
20:
Pſálmie/ bądz w rozmáitych vżywa? iáko to o=
21:
bácżyć káżdy może/ Pſal. 17. 117. et 106.
II.

22:
Potym niechayći to táyno nie będzie/ żeć ſię to
23:
nabożeńſtwo rozmáićie do tego cżáſu w Kośćiele
24:
Bożym wſławiło: á zwłaſzcżá przykłády/ piſá=
25:
niem/ cudy/ y pożytkiem.
Stárodawność tego nabożeńſtwá.
Bo świádcżą o tym go=
26:
dni wiáry Theologowie y piſárze Kośćielni/ że y
27:
ná puſzcżách/ tákimi modlitwámi ſwieći oni oy=
28:
cowie rozlicżnym pokuſom zábiegáli: y po roz=
29:
máitych ſtronách świátá/ miłośnicy Boży gorą=
30:
cy/ tákie nabożeńſtwo inſzym pożytecżnie przekłá=
31:
dáli/ y rozgłaſzáli/ iáko Wielebny Bedá w An=
32:
gliey/ Brythánniey/ y Fráncyey/ : święty Otto/
przeſławny


strona: 512

512.O Wianku duchownym
1:
przeſławny on Biſkup w Słowieńſkiey ziemi:
2:
święty Dominik/ ktoremu w tey pilnośći y nabo=
3:
żeńſtwie/ pierwſze mieśce niektorzy dáią/ we Wło=
4:
ſzech y Hiſzpániey. tákże święty Fránćiſzek/ Win=
5:
centy/ ſtárodawni Kártuzowie/ y inſzy zakonu ś.
6:
Dominiká/ álbo Fránciſzká/ álbo ktorego inſzego/
7:
okazáli w cnoćie y w náuce ludzie. okrom teo że te=
8:
go nabożeńſtwá/ álbo vżywánie/ álbo zálecenie/ y
9:
ś. Hieronymowi/ y ś. Benedyktowi/ y B. Bernár=
10:
dowi niektorzy (á zwłaſzcżá wielkiey náuki y cno=
11:
ty mąż Alanus Rupenſis lib de Roſario) zdawná
12:
przypiſáli. Y nie wſtydzili ſię drudzy/ piſániem
13:
nabożnym/ y gruntownym/ tákich rzecży/ y przy=
14:
ſzłym cżáſom podáwáć. iáko okrom Alaná/ Ber=
15:
nardus Luzeburgenſis, Cornelius a Snekis y inſzy. nie
16:
opuſzcżáiąc cżáſem/ ták cudow/ ktorymi ſię to na=
17:
bożeńſtwo/ z łáſki Bożey/ y przycżyny naświętſzey
18:
Pánny wſławiło/ iáko y pożytkow duchownych/
19:
ktore w ſercách wiernych Bożych ſtąd vroſły.
III.

20:
Więc y tego nie zápominay: iż iáko do záoſtrze=
21:
nia oſłábiáłego áppetytu/ rozmáite środki y le=
22:
kárſtwá ludzie wynáyduią: ták też nadobna to
23:
rzecż/ y rozmáitych pobudek/ w tey krewkośći y o=
24:
ziębłośći záraz náſzey/ do wzniecenia nabożeńſtwá
25:
ſobie ſzukáć. áby y w tym ſynowie świátłośći/ nie
26:
dáli naprzod ſynom tego świátá.
Rozlicżne pożytki tych Wiankow.
A ktoż ná oko
27:
nie widzi znácżnych powodow do nabożeńſtwá w
28:
tych modlitwách/ gdzie ſię przednieyſza zakonu
29:
nowego prośbá Páńſka powtarza: gdzie napoży=
30:
tecżnieyſza świátu/ wćielenia Syná Bożego no=
31:
winá/ cżęſto ſię ná pámięć przywodzi: gdzie tych
32:
cżáſow rozmáitemi kácerſtwy zápowietrzonych/
y wiár=


strona: 513

513.B. Pánny Máryey.
1:
y wiarkámi nowemi rozerwánych/ dwánáśćiefun=
2:
dámētow/ y cżłonkow wiáry náſzey/ zbáwiennie ſo=
3:
bie/ nie raz káżdy wſpomina/ y w nich ſię vtwier=
4:
dza: gdźie ták cżęſto káżdy y o śmierći ſwey/ y o
5:
porátowániu przy niey/ przez B. Pánny Máry=
6:
ey przycżynę myśli: gdźie nákoniec to co ſię po=
7:
iedynkiem/ zá wſpominánie imieniá świętego Ie=
8:
zus/ ábo zá iednę Zdrowę Máryą odpuſtow dáło/
9:
od Papieżow rozmáitych/ tym ták cżęſtym tychże
10:
modlitw powtarzániem/ doſtátecżniey ſię otrzy=
11:
máć może.
IIII. Potwierdzenie od od Koſciołá teonabożeńſtwá.

12:
Nákoniec gdyby ſię to nabożeńſtwo Pánu Bo=
13:
gu y Kośćiołowi iego nie podobáło: nigdyby ſię
14:
cudy cżęſtymi nie wſławiło było. nigdyby też pra=
15:
wdźiwi á cżuyni owiecżek Chryſtuſowych y Koś=
16:
ćiołá wſzyſtkiego páſterze/ álbo bractw Wianká
17:
Pánny Máryey nie potwierdźili/ álbo odpuſty/
18:
iáko duchownemi ſkárby/ ich nie zbogáćili. iáko
19:
Innocencyus oſmy/ Syxtus cżwarty/ Ian dwu=
20:
dźieſty y wtory. okrom cżternaſtu przynamniey
21:
inſzych powiátowych Arcybiſkupow ybiſkupow/
22:
ktorzy toż vcżynili. A ieſliż ſię onym to nabożeń=
23:
ſtwo/ y ten ſpoſob modlitwy ſpodobał: możeſz go
24:
y ty beſpiecżnie/ Kátholiku nabożny/ vżywáć. Cią=
25:
gni tedy/ y w tych y inſzych rzecżách ochotnie
26:
Arkę Páńſką: namniey ſię ná rycżące ćielętá nie
27:
oglądáiąc. Bo kto kiedy ludźiom ięzyki związe?
28:
y kto we wſzyſtkim ná świećie káżdemu vgodźi?
1. Reg: 6.

29:
Spoſob mowienia Zołtarzá/ ál=
30:
bo Wianká/ álbo Koronki Pánny
31:
Swiętey Máryey.
KkDwoiáko


strona: 514

514.O Wianku duchownym
1:
D
Woiáko ſię to nabożeńſtwo święte/ Zołta=
2:
rzá/ Wianká/ y Koronki Pánny Błogoſłá=
3:
wioney Máryey odpráwić może: to ieſt bądź mo=
4:
dlitwą ſámą/ bez wſzelkiego rozmyſlánia/ bądź mo
5:
dlitwą/ z rozmyślániem złącżoną/ á to troiáko.
Rozmyślánia ſpoſob troiáki/ w tym nabożeńſtwie.

6:
Albo zá káżdym Paćierzem/ y dźieśiątkiem An=
7:
yelſkiego pozdrowienia/ w Zołtarzu/ Wianku/ y
8:
Koronce/ rozbieráiąc krotko cżęść ktorą żywotá
9:
Páńſkiego/ álbo Pánny Máryey: álbo po káżdym
10:
zoſobná pozdrowieniu Anyelſkim/ ná kroćiuch=
11:
nym ſię rozmyślániu zbáwiáiąc: álbo nákoniec/
12:
rowno z modlitwą/ ná pewne táiemnice żywotá
13:
y męki Páná náſzego/ álbo niepokaláney rodźićiel
14:
ki iego krotko wſpomináiąc.
Rozſądek o nich.
Pierwſzy ſpoſob na
15:
lepſzy ieſt/ miedzy temi trzemá. ktory áby pewny
16:
ſwoy porządek miał/ położę tu piętnaśćie táiem=
17:
nic żywotá Páná IEzuſowego: Z ktorych iedne
18:
záwieráią w ſobie weſołe rzecży zbáwienia náſze=
19:
go/ y ſpraw ták iego ſámego/ iáko y świętey mátki
20:
iego: drugie ſą ſmutne/ trzećie wielebne/ y znácżną
21:
chwałą niebieſką wſławione. Wtory záſię przy=
22:
dłużſzym ieſt: á może ſię tychże táięmnic vważá=
23:
niem/ álbo inſzych/ według nabożeńſtwá káżde=
24:
go/ przycżynieniem/ zdobyć y odpráwowáć. Trze=
25:
ći zábáwionym/ y tym ktorzy rozmyślániu nie
26:
przywykli/ ſłużyć może: ktory záraz tu położę
27:
po piętnaſtu żywotá Páńſkiego táie=
28:
mnicách. grafika
Piętnaśćie


strona: 515

515.B. Pánny Máryey.
1:
Piętnaśćie táiemnic Zy=
2:
wotá Páná Iezuſowego/ ktore
3:
przy mowieniu Wianká P. Má=
4:
ryey vważáć mogą.
5:
¶Weſołe.
I.

6:
PRzedźiwne Zwiáſtowánie Anyelſkie/ y cudo=
7:
wne Syná Bożego wćielenie.
2.

8:
Swiętey Elżbiety/ przez Pánnę Máryą/ poćie=
9:
chy pełne náwiedzenie.
3.

10:
Syná BOżego z Pánny niepokaláney/ przedźi=
11:
wne y zbáwienne Národzenie.
4.

12:
W Kośćiele Sálomonowym/ cżterdźieſtego
13:
dniá po porodzeniu/ Páná Chryſtuſowe weſołe
14:
ofiárowánie.
5.

15:
Vćieſzne Páná Iezuſá/ po ſtráceniu w Kośćie=
16:
le/ miedzy Doktorámi náleźienie.
17:
❡Smutne.
I.

18:
Modlitwá w ogroycu/ z krwáwym potem.
II.

19:
Bicżowánie okrutne Syná Bożego niewinneo.
III.

20:
Boleſne ćierniem vkoronowánie.
IIII.

21:
Sromotne Krzyżá nieśienie.
V.

22:
Hániebne ná Krzyżu roſpięćie.
23:
❡Wielebne.
1.

24:
Zmartwychwſtánie chwálebne P. Iezuſowe.
2.

25:
W niebo wſtąpienie iego.
3.

26:
Duchá S. zeſłánie.
4.

27:
W niebo wźięćie B. Pánny Máryey.
5.

28:
Koronácya iey/ y chwałá niebieſka.
Kk 2Wianek


strona: 516

516.Wianek duchowny
1:
Rożániec/ álbo Wianek
2:
Duchowny B. Pánny Máryey/
3:
z krotkim wznowieniem żywotá
4:
y śmierći Páńſkiey.grafika
5:
¶Pierwſzy Dźieśiątek.
6:
Wierzę w Bogá Oycá. áż do końcá.
7:
Oycże naſz/ y trzykroć Zdrowáś Má=
8:
rya/ áż do końcá.
9:
P
Rzyimi/ Pánno Márya/ Wianek
10:
znákomity/
11:
Z Syná twego ſwiętych ſpraw nabo=
12:
żnie vwity. Oycże náſz. Zdro: Már.
Luc: 1

13:
Tegoś będąc pánienką/ z pánieńſtwem
14:
pocżęłá/
Skoroś


strona: 517

517.Pánny Máryey.
1:
Skoroś od Gábryelá poſelſtwo przy=
2:
ięłá. Zdrowáś Márya.
Luc: 1.

3:
Helżbietęś nápełnioná Bogiem náwie
4:
dźiłá/
5:
Przyśćiem Ianá Chrzćićielá ſwymeś
6:
poświęćiłá. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

7:
W Bethleemeś miáſtecżku PAná po=
8:
rodźiłá/
9:
Zadnać ſkázá y boleść tám nie záſzko=
10:
dźiłá. Zdrowáś Márya.
11:
Więc národzonemuś ſię Pánu pokło=
12:
niłá/
13:
Swymiś Bogá práwego pierśiámi
14:
karmiłá. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

15:
Obwinąwſzy w pieluſzki we żłobeś wło=
16:
żyłá/
17:
Iáko mátká prawdźiwa dźiećiątkuś
18:
ſłużyłá. Zdrowáś Márya.
19:
Tám go w nocnych ćiemnośćiách An=
20:
yeli chwalili/
21:
Noc oświećiwſzy/ pokoy ludźiom ob=
22:
iáwili. Zdrowáś Márya.
23:
Páſterzá niebieſkiego páſterze ſzukáli/
24:
Od Anyołá poſłáni chwałę BOgu
25:
dáli. Zdrowáś Márya.
26:
Potym według zakonu przyiął obrze=
27:
zánie/
Kk 3Imie=


strona: 518

518.Wianek duchowny
1:
Imieniá przedźiwnego odnioſł miá=
2:
nowánie. Zdrowáś Márya.
Matth: 2.

3:
Trzey Krolowie duchowne iemu dáry
4:
dáli/
5:
Krolem/ Bogiem/ Kápłanem być go
6:
wyrażáli. Zdrowáś Márya.
7:
¶Wtory Dźieśiątek.
8:
Oycże náſz.
Luc: 2.

9:
W
Kośćiele ofiárowan dniá był cżter=
10:
dźieſtego/
11:
Niechcąc y w tym przełomić zakonu
12:
Bożego. Zdrowáś Márya.
Matth: 2.

13:
Przed okrutnym Herodem do Egiptu
14:
nieśion/
15:
A po śmierći tyránná/ znowu záś od=
16:
nieśion. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

17:
Stráćiwſzy go w Kośćiele troſkliwieś
18:
ſzukáłá/
19:
Ledwieć go dniá trzećiego łáſká Bo=
20:
ſka dáłá. Zdrowáś Márya.
21:
Pracą twych Pánno ręku Synacżkáś
22:
żywiłá/
23:
Koło wſzelkiey poſługi vprzeymieś
24:
chodźiłá. Zdrowáś Márya.
Matth: 3.

25:
Trzydźieśći mu lat było/ gdy w Iorda=
26:
nie chrzcżony/
Bogiem


strona: 519

519.Pánny Máryey.
1:
Bogiem tám y cżłowiekiem práwym
2:
rozgłoſzony. Zdrowáś Márya.
Matth: 4.

3:
Po długim pośćie dyabłu kuśić ſię do=
4:
puśćił/
5:
Zháńbił cżártá/ ktory był wodze ſwe
6:
roſpuśćił. Zdrowáś Márya.
Ioan: 2

7:
Ná twą prośbę vcżynił wino z ſzcżerey
8:
wody/
9:
Pierwſzym cudem ozdobić chcąc mał=
10:
żeńſkie gody. Zdrowáś Márya.
Matth: 8

11:
Od dyabłow opętáne mocnie rozwię=
12:
zował/
13:
Káżdy mu bol ſchorzáłych prędko v=
14:
ſtępował. Zdrowáś Márya.
Ioan: 11.

15:
Lázárzá śmierdząceo y ſyná wdowiego
Luc: 7.

16:
Wſkrześił/ y corkę młodą Iáirá za=
17:
cnego. Zdrowáś Márya.
Matth: 9 Matth: 9.

18:
Z grzeſzniki dla zbáwienia ich poſpoli=
19:
tował/
20:
Chcąc áby ie w ſzkodliwych toniách
21:
porátował. Zdrowáś Márya.
22:
¶Trzeći Dźieśiątek.
23:
Oycże náſz.
Luc: 7.

24:
N
Ogi Pánſkie grzeſznicá łzámi omy=
25:
wáłá/
26:
Grzechow gorzko żáłuiąc łáſkę otrzy=
Kk 4máłá.


strona: 520

520.Wianek duchowny
1:
máłá. Zdrowáś Márya.
Matt: 17

2:
Ná gorze ſię przemienił przed trzemá
3:
vcżniámi/
4:
Z Moyzeſzem Heliaſz byli mu świád=
5:
kámi. Zdrowáś Márya.
Luc: 19.

6:
Gdy w Hieruzálem wiezdżał ludźie go
7:
witáli/
8:
Száty przedeń y roſzcżki źielone ćiſká=
9:
li. Zdrowáś Márya.
Ioan: 13.

10:
Przy oſtátniey wiecżerzy nogi ſwym v=
11:
mywał/
Matt: 26.

12:
Ciáło y kreẃ rozdáiąc łáſkę ná nie w=
13:
lewał. Zdrowáś Márya.
Luc: 22.

14:
Szedł potym do ogroycá tám ſię długo
15:
modlił/
16:
A prze wielkość vćiſku/ krwáwy prze=
17:
zeń pot bił. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19.

18:
Z wielkim tłumem Zydowie tám ſię nań
19:
rzućili/
Matt: 26.

20:
Związawſzy do Annaſzá w nocy pro=
21:
wádźili. Zdrowáś Márya.
Mar: 14.

22:
V Káiphaſzá ná twarz pluiąc go zháń=
23:
bili/
Luc: 22.

24:
Poſzyikámi/ policżki/ okrutnie zmo=
25:
rzyli. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19.

26:
Do Piłatá go wiedli/ winuiąc fałſzywie
27:
Záśiadł ná ſąd ſtároſtá/ chwieiąc ſię
pierzchli=


strona: 521

521.Pánny Máryey.
1:
pierzchliwie. Zdrowáś Márya.
Luc: 23.

2:
Poſłány do Herodá/ ſzpetnie ieſt nái=
3:
grány/
4:
W białą ſzátę ná wzgárdę kroleſtwá
5:
odziany. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19.

6:
V ſłupá kátowano/ ćierniem go zbo=
7:
dźiono/
8:
Oto cżłowiek/ rzewliwie do ludu mo=
9:
wiono. Zdrowáś Márya.
10:
¶Cżwarty Dźieśiątek.
11:
Oycże náſz.
Matt: 27.

12:
Z
Ydowie ná śmierć Páná bezmier=
13:
nie żądáli/
Luc: 23.

14:
Vkrzyżuy go vkrzyżuy nieſzcżęſni wo=
15:
łáli. Zdrowáś Márya.
16:
Ná ſromotną potym śmierć IEzus o=
17:
ſądzony/
18:
Záłoſnie był przez miáſto z krzyżem
19:
prowádzony. Zdrowáś Márya.
20:
Ná Golgoćie z odźienia káći go złupili/
Ioan: 19. Pſal: 21.

21:
Ná Krzyżu z policżeniem kośći go
22:
przybili. [Z]drowáś Márya.
23:
W okrutney męce ſwoiey milcżał Pan
24:
łáſkáwy/
25:
Zá káty modłę cżynił iák Zbáwićiel
26:
práwy. Zdrowáś Márya.
Luc: 23.
Kk 5Lotro=


strona: 522

522.Wianek duchowny
1:
Lotrowi proſzącemu łáſki niezágrodźił:
2:
W rychle w rayſkich poćiechách zmár
3:
łego ochłodźił. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19.

4:
Ianowi ćiebie miła mátuchno polećił/
5:
Tobie záſię miłego vcżniá Ianá zle=
6:
ćił. Zdrowáś Márya.
Matt: 27.

7:
Záwołał: o Boże moy/ cżemuś mię opu=
8:
śćił?
9:
Szydźił pogánin z niego: á Zyd ſro=
10:
dzey bluźnił. Zdrowáś Márya.
Ioan: 29. Matt: 27

11:
Mowił prágnę: wnet/ ſercem złym/ mu/
12:
co tám ſtali/
13:
Ná trzćinie ocet w gębce przez ie=
14:
dnego dáli. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19

15:
Wołał iż koniec wźięło/ co rzekli prorocy
16:
A wſzyſtko wypełniwſzy ſtárł ſzátáń=
17:
ſkie mocy. Zdrowáś Márya.
Luc: 23.

18:
W ręce miłeo Oycá duchá dał ſwoiego/
19:
Wſzelkie ſtworzenie śmierći żáłowá=
20:
ło iego. Zdrowáś Márya.
21:
¶Piąty Dźieśiątek.
22:
Oycże náſz.
Apoc: 3.

23:
N
A krzyżu racżył vmrzeć áby nas o=
24:
żywił:
25:
Ták nas Bog vmiłował/ to dla nas
26:
vcżynił. Zdrowáś Márya.
Bok


strona: 523

523.Pánny Máryey.
1:
Bok iego włocżnią żołnierz otworzył
2:
niewierny/
3:
Wypłnęłá kreẃ z wodą: práwie cud
4:
niezmierny. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19. Ioan: 19.

5:
Ciáło iego naświętſze z krzyżá záś zło=
6:
żono/
7:
Máśćiámi pomázáne w grobie po=
8:
łożono. Zdrowáś Márya.
Mar: vlt.

9:
Trzećiego dnia ſam mocą ſwą ſię Iezus
10:
wſkrześił/
Ambr: de Virgin.

11:
Ciebie mátkę napirwey namilſzą po=
12:
ćieſzył. Zdrowáś Márya.
Acto: 1.

13:
Wſtąpił dniá cżterdźieſtego w niebo w
14:
wielmożnośći/
Epheſ: 4.

15:
Záprowádźił ſwe łupy z ćiemney głę=
16:
bokośći. Zdrowáś Márya.
Acto: 1

17:
Dniá záſię dźieśiątego zeſłał Duchá
18:
ſwego/
19:
Spełniłá obietnicá tám ſię ſłowá ie=
20:
go. Zdrowáś Marya.
August. Athan. Bern: Damaſ: vt ſupra.

21:
Ciebie potym do niebá mátkę ſwą w=
22:
prowádźił/
23:
Nád wſzyſtkie ſwe wybráne chwále=
24:
bnie poſádźił. Zdrowáś Márya.
Acto: 10.

25:
Ma przyść ná ſąd oſtátni/ gdźie wſzyścy
26:
ſtániemy/
A zá ná=


strona: 524

524.Wianek duchowny
1:
A zá náſze zaſługi zapłátę weźmiemy.
2:
Zdrowáś Márya.
Matth: 25

3:
Roſkaże dobrȳzſobą ná wieki krolowáć
4:
A złe/ w piekle okrutnie y wiecżnie ká
5:
towáć. Zdrowáś Márya.
6:
Pokaż twarz miłośćiwą IEzu Chryſte
7:
Pánie/
8:
Tym ktorzy w wianku tákim ſwe má=
9:
ią kochánie. A. Zdrowáś Márya.
Zámknienie Wianká.

10:
Koronká B. P. Máryey/
11:
z krotkim wſpomnieniem ſpraw
12:
y żywotá iey. grafika
13:
Wierzę w Bogá. áż do końcá.
Kyrie elei=


strona: 525

525.Pánny Máryey.
1:
K
Yrie eleiſon. Chryſte eleiſon. Ky=
2:
rie eleiſon.
3:
Panie zmiłuy ſię. Iezu Chryſte zmiłuy
4:
ſię. Pánie zmiłuy ſię nád námi.
5:
Oycże niebieſki Boże/ zmiłuy ſię nád n.
6:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
7:
Synu odkupićielu świátá Boże/ zmił.
8:
Zdrowáś Márya.
9:
Duchu S. Boże/ zmiłuy ſię nád námi.
10:
Zdrowáś Márya.
11:
Troyco S. iedyny Boże/ zmiłuy ſię n.
12:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
13:
Swięta Márya/ modl ſię zá námi.
14:
Zdrowáś Márya.
15:
Swięta Boża rodźićielko/ modl ſię zá.
16:
Zdrowáś Márya.
17:
Swięta Dźiewico nád dźiewicámi/
18:
modl ſię zá námi.
19:
Zdrowáś Marya.
20:
¶Y ták áż do odpráwienia ſześćidźieśiąt Zdro=
21:
wych Máryi/ nabożeńſtwo ſwe prowádźić/ prze=
22:
plátáiąc wierſze położone máło co wyżſzey/ w tym
23:
że rozdźiale/ w Litániey B. Pánny Máryey/ z
24:
Anyelſkim pozdrowieniem: á ná pocżątku káżde=
25:
go dźieśiątká/ Paćierz przydáiąc/ ktory pocżątek/
26:
w teyże Litániey/ więtſzą literą wydrukowáne
27:
ſłowá/ Cżytelnikowi pokázuią/ y ná pá=
28:
mięć przywodzą. grafika
Zołtarz


strona: 526

526.Zołtarz
1:
Zołtarz B. Pánny Má=
2:
ryey/ żywotem/ y cudámi Zbá=
3:
wićielá náſzego/ y teyże S. Pánny/
4:
z piſmá S. po więtſzey cżęśći wyiętymi
5:
obiáśniony.grafika
6:
¶Pierwſzy Dźieśiątek.
7:
Wierzę w Bogá Oycá. áż do końcá.
8:
Oycże náſz. y trzykroć Zdrowáś Márya.
Przedwiecżność y Boſtwo Páná Iezuſowe. Ioan: 1.

9:
N
A pocżątku było ſłowo: á ſłowo by=
10:
ło v Bogá: y Bogiem było ſłowo.
11:
O Iezu/ przedwiecżny Synu Bogá ży=
12:
wego/ zmiłuy ſię nád námi. (Ták zá=
13:
mykáć ten dźieśiątek) Oycże náſz. Zdro: Már.
Pan rzekł


strona: 527

527.Pánny Máryey.
1:
Pan rzekł do mnie: Tyś ieſt ſyn moy/
2:
iam ćiebie dźiś vrodźił.
Pſal: 2.
O Iezu/ przed=
3:
wiecżny. rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 17.

4:
To ieſt żywot wiecżny/ áby ćię ludźie
5:
poználi/ Oycże niebieſki/ ſámego praw=
6:
dźiwego Bogá/ y ktoregoś ná ſwiát po=
7:
ſłał/ Páná Iezuſá Chryſtuſá. O Iezu/
8:
przedwiecżny. rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.

9:
Przez Páná Iezuſá wſzytko ſię ſtwo=
10:
rzyło: á bez niego nic ſię nie ſpráwiło.
11:
O Iezu/ przedwiecżny/ rć. Zdrowáś. Má.
Ioan: 1.

12:
IEzus miły/ ieſt świátłość prawdźi=
13:
wa/ oſwiecáiąca káżdego cżłowieká/ ná
14:
ten świát przychodzącego. O IEzu/
15:
przedwiecżny. rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.

16:
Swiát przez Páná Iezuſá ſtworzony
17:
ieſt: á świát go nie poznał. O IEzu/
18:
przedwiecżny. rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.

19:
Bogá żaden nie widźiał: iednorodny
20:
Syn/ ktory ieſt ná łonie Oycowſkim/ on
21:
go opowiedźiał. O Iezu. rć. Zdro: Már.
Matth: 4. y 17.

22:
Tenći to ieſt Syn Oycá niebieſkiego
23:
namilſzy/ w ktorym ſię on vkochał: tego
24:
ſłuchayćie. O Iezu. rć. Zdrowáś Márya.
Matt: 16.

25:
Tyś ieſt/ Pánie Iezu/ Chryſtus/ Syn
26:
Bogá żywego. O Iezu. rć. Zdro: Már.
Luc: 3.

27:
Ogląda wſzelki cżłowiek zbáwienie
od Bogá


strona: 528

528.Zołtarz
1:
od Bogá zrządzone. O Iezu rć. Zdr: M.
2:
¶Wtory Dźieśiątek.
Pocżęćie Páńſkie. Ioan: 1.

3:
Przedwiecżne ono ſłowo sſtáło ſię ćiá=
4:
łem/ y mieſzkáło miedzy námi. O Iezu/
5:
Meſſyaſzu świátu obiecány/ zmiłuy ſię
6:
nád námi. (Ták zámykáć ten Dźieśiątek.)
7:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Iſa: 30. y 35.

8:
Nie boyćie ſię. Bog ſam przyidźie/ y
9:
zbáwi nas. Oglądáią ocży twoie/ náu=
10:
cżyćielá twego. O Iezu/ rć. Zdrowáś M.
Iſa: 7.

11:
Pánná pocżnie y porodźi Syná/ y dá=
12:
dzą mu imię Emánuel (to ieſt/ z námi
13:
P. Bog.) O Iezu/ rć. Zdrowáś Már.
Luc: 1.

14:
Wypráwiony ieſt z poſelſtwem An=
15:
yoł Gábryel/ od Bogá/ do Pánny: á tey
16:
imię było Márya. O Iezu rc. Zdr: Már.
Matth: 1.

17:
O Iozephie/ Synu Dawidow/ nie
18:
boy ſię zátrzymáćMáryey/ żony twoiey.
19:
Bo co ſię w niey vrodźiło/ z Duchá S.
20:
ieſt. O Iezu/ Meſſyaſzu rć. Zdro: Már.
Ezec: 44.

21:
Bramá tá zámkniona będźie: ábo=
22:
wiem Pan BOg Izráelſki wſzedł przez
23:
nię. O Iezu/ Meſſzyaſzu rć. Zdro: Már.
Ioan: 3.

24:
Powſtawſzy Márya/ ſzłá ná gorne
25:
mieścá/ y weſzłá w dom Zácháryaſzow/
26:
y mieſzkáłá tám/ iákoby trzy mieśiące.
27:
O Iezu/ Meſſyaſzu rć. Zdrowáś Márya.
Ty/ dźiećiąt=


strona: 529

529.Pánny Máryey.
1:
Ty/ dźiećiątko/ Prorokiem naywyżſzego
2:
názwáne będźieſz:
Luc: 1.
ábowiem vprzedźiſz
3:
oblicże Páńſkie/ dla gotowánia drog ie=
4:
go. O Iezu/ rc. Zdrowáś Márya.
Luc: 1.

5:
Oto ſłużebnicá Páńſka: niech mi ſię
6:
sſtánie według ſłowá twego. O Ie=
7:
zu/ Meſſyaſzu rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 1.

8:
Nie będźie niepodobne v Páná Bo=
9:
gá/ żadne ſłowo. O Iezu rć. Zdro: Má.
10:
¶Trzeći Dźieśiątek.
Národzenie Páńſkie. Luc: 2.

11:
Iozeph sſtąpił z Gálileiey/ z miáſtá
12:
Názáret/ do Bethleem/ áby ſię dał po=
13:
piſáć z Máryą poślubioną ſobie żoną.
14:
Błogoſłáwiony Pan Iezus/ ktory przy=
15:
ſzedł w imię Páńſkie. (Ták zámykáć ten
16:
Dźieśiątek.) Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

17:
Márya porodźiłá pirworodnego Sy=
18:
ná ſwego/ y w pieluſzki go powiłá/ y we
19:
żłobie położyłá. Błogoſłáwiony Pan
20:
Iezus/ rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

21:
Národźił ſię wam zbáwićiel/ ktory ieſt
22:
Chryſtus Pan/ w mieśćie Dawidowym.
23:
Błogoſłáwiony rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

24:
Przyſzedſzy páſterze/ náleźli Máryą/ y
25:
Iozefá/ y dźiećiątko w iáſłách położo=
26:
ne. Błogoſłáwiony. rć. Zdro: Már.
LlVſłyſzány


strona: 530

530.Zołtarz
Luc: 2.
1:
Vſłyſzány ieſt głos zaſtępow niebie=
2:
ſkich/ przy Anyele/ chwalących Páná
3:
Bogá. Błogoſłáwiony rć. Zdro: Már.
Ioan: 3.

4:
Ták P. Bog vmiłował świát/ że dał
5:
iedynego Syná ſwego. Błogoſłáwio=
6:
ny Pan Iezus rc. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.

7:
Do ſwego właſnego przyſzedł/ á ſwoi
8:
go nie przyięli. Błogoſłá: rć. Zdro: Má.
Luc: 1.

9:
Błogoſłáwionáś ty/ o Pánno Má=
10:
rya/ miedzy niewiáſtámi/ y błogoſłáwio
11:
ny owoc żywotá twego. Błogoſłáwio=
12:
ny Pan Iezus rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 11.

13:
Szcżęśliwy żywot/ ktory ćiebie/ Pá=
14:
nie Iezu/ nośił: y błogoſłáwione pierśi
15:
ktorymiś ty był karmiony. Błogoſłá=
16:
wiony Pan Iezus rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

17:
Gdy ſię ośm dni wypełniło/ obrzeza=
18:
no dźiećiątko/ y dano mu imię IEzus.
19:
Błogoſłáwiony etc. Zdrowáś Márya.
20:
¶Cżwarty Dźieśiątek.
Dźiećinne látá Páńſkie. Matth: 2.

21:
Wſzedſzy trzey Krolowie w dom ná=
22:
leźli dźiećiątko z Máryą mátką iego/ y
23:
padſzy/ pokłonili ſię iemu. y otworzyw=
24:
ſzy ſkárby ſwe/ przynieśli mu dáry: zło=
25:
to/ kádźidło/ y mirrhę. Chwałá ná wy=
26:
ſokośći Bogu: á ná źiemi pokoy ludźiom
dobrey


strona: 531

531.Pánny Máryey.
1:
dobrey woley. (Ták zámykáć ten dźieśiątek.)
2:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

3:
Gdy ſię dni cżterdźieśći ſtározakon=
4:
nego ocżyśćienia ſpełniło/ Iozeph y P.
5:
Márya/ zánieśli Páná IEzuſá do Ko=
6:
śćiołá/ áby go Pánu ſtáwili z ofiarą.
7:
Chwałá rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

8:
Teraz opuſzcżaſz/ Pánie/ ſługę twego
9:
w pokoiu: ábowiem ocży moie oglądá=
10:
ły zbáwienie od ćiebie náznácżone. Ch=
11:
wałá rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

12:
Anná Prorokini wyſławiáłá Páná/ y
13:
z inſzymi o nim rozmawiáłá. Chwałá
14:
ná wyſokośći Bogu rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

15:
Skońcżywſzy obrzędy wſzytkie/ Iozeph
16:
y Márya/ wroćili ſie do miáſtá ſwego
17:
Názáreth. Chwałá rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

18:
Dźiećię roſło/ y pomnażáło ſię Du=
19:
chem/ pełne mądrośći/ y łáſká Boża by=
20:
łá w nim. Chwałá rć. Zdrowáś Márya.
Matth: 2.

21:
Wſtawſzy w nocy Iozeph/ wźiął dźie=
22:
ćiątko/ y mátkę iego/ y ſzedł do Egiptu/
23:
y był tám áż do śmierći Herodowey.
24:
Chwałá rć. Zdrowáś Márya.
Matth: 2.

25:
Gdy ſkonał Herod/ wroćił ſię Iozeph
26:
do źiemie Izráelſkiey: y mieſzkał w mie=
27:
śćie Názáreth. Chwałá rć. Zdro: Má.
Ll 2Dwána=


strona: 532

532.Zołtarz
Luc: 2.
1:
Dwánaſtego roku/ náleźiony ieſt P.
2:
Iezus w Kośćiele miedzy Doktorámi/
3:
ſłucháiący ich/ y pytáiący ich. Chwałá
4:
ná wyſokośći rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

5:
Zdumiewáli ſię wſzyścy ſłucháiący P.
6:
Iezuſá/ nád rozumem/ y odpowiedźiá=
7:
mi iego. Chwałá rć. Zdrowáś Márya.
8:
¶Piąty Dźieśiątek.
Látá do roku trzydźieſtego PáńſkieoLuc: 2.

9:
W tych rzecżách/ ktore ſą Oycá me=
10:
go/ obieráć mi ſię potrzebá. Iezu/ po=
11:
tomku Dawidow/ zmiłuy ſię nád námi.
12:
(Ták zámykáć ten Dźieśiątek.) Oycże náſz. Zdr.
Luc: 2.

13:
Sſtąpił z Iozephem y z Pánną Má=
14:
ryą/ Pan Iezus/ y był im poddány. Ie=
15:
zu/ potomku rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

16:
Pan IEzus pomnażał ſię w lećiech/
17:
mądrośći/ y łáſce v Bogá y v ludźi. Ie=
18:
zu/ potomku rć. Zdrowáś Márya.
Pſal: 87.

19:
Vbogi ia ieſtem/ á w pracy z młodo=
20:
śći moiey. Iezu/ rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.

21:
Pośrzod was ſtánął/ o ktorym wy nie
22:
wiećie. Iezu/ rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.

23:
Ná świećie mieſzkał/ y ieſt tworcą ś=
24:
wiátá/ á świát go nie poznał. Iezu/
25:
potomku rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 1.

26:
Zá mną przychodźi mąż/ ktory zacniey
ſzy ieſt


strona: 533

533.Pánny Máryey.
1:
ſzy ieſt niżli ia: bo był pierwey niżli ia.
2:
Iezu/ potomku rć. Zdrowáś Márya.
Iſa: 42.

3:
Nie będźie wołał: á głoſu iego przed
4:
domem nie vſłyſzą. Iezu rć. Zdro: Már.
Matt: 20.

5:
Syn cżłowiecży nie przyſzedł/ áby mu
6:
ſłużono/ ále áby on inſzym ſłużył. Iezu/
7:
potomku rć. Zdrowáś Márya.
Matth: 11.

8:
Vcżćieſz ſię ode mnie/ iżem ieſt ćichy y
9:
pokornego ſercá. Iezu rć. Zdro: Már.
10:
Pokaż twarz milośćiwą/ Iezu Chry=
11:
ſte Pánie/
12:
Tym ktorzy w ſpráwách twoich/ ſwe
13:
máią kochánie.
14:
¶SZOSTY Dźieśiątek.
Spráwy Roku 30. y 31.

15:
Wierzę w Bogá Oycá. áż do końcá.
16:
Oycże náſz. y trzykroć Zdrowáś Márya.
Matth: 4.

17:
B
Adź pozdrowiony Pánie Iezu Chry=
18:
ſte/ trzydźieſtego roku żywotá twe=
19:
go/ od Iáná S. ochrzcżony. Zmiłuy ſię
20:
nad námi grzeſznymi. (Ták zámykáć ten
21:
Dźieśiątek.) Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Matth: 4.

22:
Bądź pozdrowiony Panie Iezu Chry
23:
ſte/ głoſem Oycowſkim/ y Duchá ś. sſtą=
24:
pieniem przy chrzćie wſławiony. Zmi=
25:
łuy ſię nád námi. Zdrowáś Márya.
26:
Bądź pozdrowiony Pánie Iezu Ch=
Ll 3ryſte/


strona: 534

534.Zołtarz
1:
ryſte/ trzykroć od ſzatáná kuſzony. Zmi=
2:
łuy ſię ná námi. Zdrowáś Márya.
Matth: 4

3:
Bądź pozdrowiony Pánie Iezu Chry=
4:
ſte/ poſługą Anyelſką/ po zwyćiężeniu
5:
cżártá/ vcżcżony. Zmiłuy ſię rć. Zdro: Má.
Ioan: 1.

6:
Bądź pozdrowiony P. Iezu Chryſte/
7:
w rychle potym od Ianá ś. vcżniom ie=
8:
go/ iáko Báránek Boży oznaymiony.
9:
Zmiłuy ſię nád námi. Zdrowáś Márya.
Ioan: 3.

10:
Bądź pozdrowiony P. IEzu Chry=
11:
ſte/ ktoryś wodę w wino/ w pierwſzym
12:
Gálileyſkim cudźie/ odmienić racżył.
13:
Zmiłuy ſię nád námi. Zdrowáś Márya.
Ioan: 2

14:
Bądź pozdrowiony P. Iezu Chryſte/
15:
ktoryś znieważyćiele Kośćiołá twego
16:
zgromił/ y pokarał. Zmiłuy rć. Zdro: M.
Ioan: 3. y 4.

17:
Bádź pozdrowiony P. Iezu Chryſte/
18:
zbáwienną rozmową z Nykodymem y
19:
Sámárytanką/ dla náwrocenia ich/ zá=
20:
báwiony. Zmiłuy rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 4. Mat: 8. y 9.

21:
Bądź pozdrowiony P. Iezu Chryſte/
22:
ktoryś ſyná Krolikowego/ y ſwiekrę Pio
23:
trá S. od febry wyzwolił/ y powietrzem
24:
ruſzonego/ zdrowiem duſznym y ćieleſnȳ
25:
opátrzył/ y corkę Iáirowę vmárłą cu=
26:
downie wſkrześił: á máło co przedtym/
27:
vtrapioną dwunaſtoletnim krwie pły=
nieniem


strona: 535

535.Pánny Máryey.
1:
mieniem Pogánkę vzdrowił. Zmiłuy ſię
2:
nád námi grzeſznymi. Zdrowáś Márya.
Matth: 8.

3:
Bądź pozdrowiony P. Iezu Chryſte/
4:
ktoryś wiátry zfukał/ morze vſpokoił/ y
5:
vcżnie twe vtonienia miłośćiwie vcho=
6:
wał. Zmiłuy ſię. rć. Zdrowáś Márya.
7:
¶Siodmy Dźieśiątek.
Spráwy roku 32.
Ioan: 5.

8:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry
9:
ſte/ ktoryś trzydźieśći lat y ośm leżące=
10:
go cżłowieká/ przy ſadzáwce Betheź=
11:
dźie/ przywroconym prędko zdrowiem
12:
vćieſzył. Błogoſław y nam náſz Pánie.
13:
(Ták zámykáć ten dźieśiątek.) Oycże n.Zdr. M.
Luc: 7.

14:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry=
15:
ſte/ ktoryś vmárłego młodźieńcá w mie=
16:
śćie Naim ſámym roſkazániem ożywił.
17:
Błogoſław y nam rć. Zdrowáś Márya.
18:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry=
19:
ſte/ ktoryś trędowátego Zydá/ po sſtą=
20:
pieniu z gory/ iednym ſłowem ocżyśćił.
21:
Błogoſław y nam rć. Zdrowáś Márya.
22:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry=
23:
ſte/ ktoryś ſługę Pogáńſkiego iednego
24:
rotmiſtrzá/ ſámą wolą w ćięſzkim párá=
25:
liżu rátowł. Błogoſław rć. Zdro: Már.
26:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry=
Ll 4ſte/ kto=


strona: 536

536.Zołtarz
1:
ſte/ ktoryś Máryey Mágdálenie od śie=
2:
dmi złychduchow wybáwioney/ grzechy
3:
miłośćiwie odpuśćił.
Luc: 7.
Błogoſław y nam
4:
náſz Pánie. Zdrowáś Márya.
Luc: 11.

5:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry=
6:
ſte/ ktoryś głuchego y niemego cżłowie=
7:
ká nie iednego vzdrowił. Błogoſław y
8:
nam náſz Pánie. Zdrowáś Márya.
Matt: 10.

9:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry=
10:
ſte/ ktoryś ná duſz rozlicżnych ludzkich
11:
ſnádnieyſze opátrzenie/ dwánaśćie Apo
12:
ſtołow obráć racżył. Błogoſławrć. Zdro.
Ioan: 6.

13:
Bądź pochwalony Pánie Iezu Chry=
14:
ſte/ ktoryś pięćiorgiem chlebá/ pięć ty=
15:
śięcy mężow nápuſzcży cudownie ná=
16:
karmił. Błogoſłáw rć. Zdrowáś Már.
Ioan: 6

17:
Bądź pozdrowiony P. Iezu Chryſte/
18:
ktoryś świeckim kroleſtwem/ ná ktore
19:
ćię Zydowie obráć gwałtem chćieli/ mę=
20:
żnie wzgárdźił. Błogoſławrć. Zdro: Má.
Matt: 14.

21:
Bądź pozdrowiony P. Iezu Chryſte/
22:
ktoryś Piotrá tonącego miłoſiernie po
23:
rátował: y dotknieniem kráiu ſzáty two
24:
iey/ nie iednemuś zdrowie przywrocić ra
25:
cżył. Błogoſław rć. Zdrowáś Márya.
26:
¶Oſmy Dźieśiątek.
Spráwy roku 33.

27:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
ktoryś


strona: [537]

536.Pánny Máryey.
1:
ktoryś corkę niewiáſty Kánáneyſkiey/ y
2:
inſzych opętánych bárzo wiele/ od drę=
3:
cżenia duchá złego wyſwobodźił.
Matt: 15.
Zbá=
4:
wićielu świátá/ zmiłuy ſię nád grzeſzną
5:
duſzą moią. (Ták zámykáć ten Dźieśiątek.)
6:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Matth: 8.

7:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
8:
ktoryś w śiedmiorgu chlebá/ moc/ hoy=
9:
ność/ y dobroć twoię Boſką wielce w=
10:
ſławił. Zbáwićielu rć. Zdrowáś Márya.
Matt: 14.

11:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
12:
ktoryś ślepe ludźie rozlicżne/ wzrokiem
13:
opátrzył/ y inſze rozmáite choroby/ od
14:
mocy ludu niezlicżoney ná rozmáitych
15:
mieścách potężnieś oddalił. Zbáwićie=
16:
lu świátá rć. Zdrowáś Márya.
Matt: 17.

17:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
18:
ná gorze Thabor wielebnie przemienio=
19:
nemu. Zbáwićielurć. Zdrowáś Marya.
Luc: 17.

20:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
21:
ktoryś dźieśięć trędowátych mężow ſá=
22:
mą wolą vzdrowił. Zbáwićielu świátá
23:
zmiłuy ſię nád. rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 10.

24:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
25:
ktoryś śiedmdźieśiąt vcżniow y dwá/
26:
do Apoſtołow/ ná więtſzy rátunek zbá=
27:
wienia ludzkiego/ zbáwiennie przyłą=
Ll 5cżyć ra=


strona: 538

538.Zołtarz
1:
cżyć racżył. Zbáwićielurć. Zdrowáś M.
Luc: 13.

2:
Chwałá tobie/ Pánie IEzu Chryſte/
3:
ktoryś od ſzátáná ſkurcżoną niewiáſtę/
4:
przez ośmnaśćie lat/ łáſkáwie ku zdro=
5:
wiu przywroćił. Zbáwićielurć. Zdr: M.
Luc: 14.

6:
Chwałá tobie P. Iezu Chryſte/ ktoryś
7:
opuchłego cżłowieká/ w dźień święty/
8:
zdrowiem obdárzył. Zbáwićielurć. Zdr.
Ioan: 10

9:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
10:
ktoryś obchodzeniem poświącánia ko=
11:
ſcielnego/ piękny przykład nabożeńſtwá
12:
świętego ludźiom zoſtáwić racżył. Zbá=
13:
wićielu świátá rć. Zdrowáś Márya.
Mar: 10.

14:
Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/
15:
ktoryś ná dźiatki niewinne/ do ćiebie od
16:
rodźicow noſzone/ ręce twe ſwięte kłáść
17:
y onym vćieſznie błogoſłáwić racżył.
18:
Zbáwićielu świátárć. Zdrowáś Márya.
19:
¶Dźiewiąty Dźieśiątek.
Spráwy roku 34. áż do męki Páńſk.
Luc: 19

20:
Błogoſłáwiony Pan náſz Iezus Ch=
21:
ryſtus/ ktory nieſpráwiedliwego árcy=
22:
celniká Zácheuſzá/ á przedtym chćiwego
23:
Máttheuſzá miłośćiwie náwroćił.
Matth: 9.
S=
24:
więty/ Swięty/ Swięty Pan Bog za=
25:
ſtępow. (Ták zámykáć ten dźieśiątek.) Oycże
26:
náſz. Zdrowáś Márya.
Błogoſłá=


strona: 539

539.Pánny Máryey.
Ioan: 11.
1:
Błogoſłáwiony Pan náſz Iezus Ch=
2:
ryſtus/ ktory vmárłego y iuż cżtery dni
3:
w grobie leżącego Lázárzá wſkrześił.
4:
Swięty/ Swięty/ Swięty Pan Bog za=
5:
ſtępow. Zdrowáś Marya.
Ioan: 11. Luc: 19.

6:
Błogoſłáwiony P. náſz Iezus Chry=
7:
ſtus/ ktory nád zmárłȳ Lázárzem/ y nád
8:
niewdźięcżnym miáſtem Hieruzálem/
9:
rzewliwie płákał. Swięty/rć. Zdro: M.
Luc: 19.

10:
Błogoſłáwiony P. náſz Iezus Chry=
11:
ſtus/ pokornie ná ośiełku w Hieruza=
12:
lem wiezdżáiący. Swięty/rć. Zdro: M.
Luc: 19.

13:
Błogoſławiony P. náſz Iezus Chry=
14:
ſtus/ żarliwie ſię ná obelżenie kośćiołá
15:
drugi raz vſkarżáiący/ y łákomy lud z
16:
niego wyrzucáiący. Swięty/rć. Zdr: M.
Matth: 21.

17:
Błogoſłáwiony P. náſz Iezus Chry=
18:
ſtus/ po wiáchániu do miáſtá/ ślepe y
19:
chrome/ w tymże kośćiele vzdráwiáią=
20:
cy. Swięty/ Swięty/rć. Zdrowáś Már.
Luc: 19.

21:
Błogoſłáwiony P. náſz Iezus Chry=
22:
ſtus/ co dźień przed ſmierćią/ y przedtym
23:
bárzo cżęſto/ w kośćiele naśienie ſłowá
24:
ſwego ś. rozśiewáiący. Swięty/rć. Zdr.
Matt: 26.

25:
Błogoſłáwiony P. náſz Iezus Chry=
26:
ſtus/ zdrádliwie od Iudaſzá zá trzydźie=
27:
śći śrebrnikow/ Zydom przedány. Sw=
ięty/


strona: [540]

539.Zołtarz
1:
ięty/ Swięty/ Sw[ięt]y rć. Zdrowáś Már.
Ioan: 13.

2:
Błog[oſł]áwiony P. náſz Iezus Chry=
3:
ſtus/ Apoſtołom ſwym/ z głęboką poko=
4:
rą/ nogi vmywáiący. Swiętyrć. Zdro: M.
Matt: 26.

5:
Błogoſłáwiony P. náſz Iezus Chry=
6:
ſtus/ nachwálebnieyſzy Sákráment ćiá=
7:
łá y krwie ſwoiey w wielgi cżwartek po
8:
ſtánawiáiący. Swięty/rć. Zdrowáś M.
9:
❡Dźieśiąty Dźieśiątek.
Męká Páńſka.
Luc: 22.

10:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
11:
cżći y chwały/ trzykroć w ogroycu/ przed
12:
męką twą/ gorącą modlitwę cżyniący.
13:
Pan náſz/ y Bog náſz. (Ták zámykáć ten
14:
Dźieśiątek.) Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Luc: 22.

15:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
16:
cżći y chwały/ krwáwym potem támże
17:
obfićie/ y cudownie oblany. Pan náſz/ y
18:
Bog náſz. Zdrowáś Márya.
Ioan: 18.

19:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
20:
cżći y chwały/ od Pogan y Zydow w o=
21:
groycu popędliwie poimány/ zbity y z=
22:
wiązány. Pan náſz/ rć. Zdrowás Márya.
Ioan: 18.

23:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
24:
cżći y chwały/ do Annaſzá biſkupá w no=
25:
cy prowádzony/ y tám policżkiem ſro=
26:
gim roſkrwáwiony. Pan n. rć. Zdrow: Má.
Godźie=


strona: [541]

540.Pánny Máryey.
Matt: 26.
1:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
2:
cżći y chwały/ Káiphaſzowi biſkupowi
3:
w nocy tákże ſtáwiony/ y tám ſpotwa=
4:
rzony/ zeplwány/ poſzyikowány/ ſpoli=
5:
cżkowány/ y rozlicżnie zelżony. Pan
6:
náſz/ y Bog náſz. Zdrowáś Márya.
Matt: 26.

7:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
8:
cżći y chwały/ do Piłatá Stároſty ráno
9:
prowádzony/ y przed nim fáłſzywie o=
10:
ſkárżony. Pan náſz. rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 23.

11:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
12:
cżći y chwały/ do Herodá krolá od Piła=
13:
tá odeſłány. Pan náſz. rć. Zdrowáś M.
Luc: 23.

14:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
15:
cżći y chwały/ v Herodá wzgárdą/ ná=
16:
trząſániem/ y w białą ſzátę pełnym po=
17:
śmiewiſká przyodźianiem zeſromoco=
18:
ny. Pan náſz rć. Zdrowáś Márya.
Matt: 27.

19:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
20:
cżći y chwały/ znowu do Piłatá prowá=
21:
dzony/ y támże okrutnie bicżowány/ ko=
22:
ronowány/ trzeći raz policżkowány/
23:
drugi raz zeplwány/ w głowę trżćiną
24:
bity/ y vklękániem obłudnym ná więt=
25:
ſzą wzgárdę podány. Pan n.Zdro. Már.
Ioan: 16.

26:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
27:
cżći y chwały/ w páwłoce od Piłatá/ po
ták ſro=


strona: [541]

542.Zołtarz
1:
ták ſrogich mękách/ nieprzyiaćielom
2:
twym z ratuſzá vkazány. Pan náſz/ y
3:
Bog náſz. Zdrowáś Márya.
4:
Pokaż twarz miłośćiwą/ Iezu rć.
5:
IEDENNASTY Dźieśiątek.
6:
Wierzę w Bogá Oycá. áż do końcá.
7:
Oycże náſz. y trzykroć Zdrowáś Márya.
Matt: 27.

8:
G
Odźieneś Pánie Iezu Chryſte wſzel
9:
kiey cżći y chwały/ kilká kroć krzy=
10:
kliwym głoſem bezbożnych Zydow/ ná
11:
śmierć żądány. Pan náſz/ y Bog náſz.
12:
(Ták zámykáć ten Dźieśiątek.) Oycże n.Zdr: M.
Matt: 27.

13:
Godźieneś Pánie Iezu Chryſte wſzel=
14:
kiey cżći y chwały/ zá gorſzego niżli mę=
15:
żoboycá buntownik Bárábaſz/ od Zy=
16:
dow ſromotnie pocżytány. Pan náſz y
17:
Bog náſz. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19.

18:
Godźieneś P. Iezu Chryſte/ wſzelkiey
19:
cżći y chwały/ ná wyſokim y kámieniem
20:
położonym trybunale y ſtolicy/ od Piła=
21:
tá niewinnie ná śmierć okrutną y há=
22:
niebną oſądzony. Pan náſz rć. Zdro: M.
Ioan: 19.

23:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
24:
cżći y chwały/ ná Kálwáryiſką trupich
25:
głow gorę/ z ćięſzkim krzyżem/ popędli=
26:
wie prowádzony. Pan náſz rć. Zdro: M.
Godźie=


strona: 543

543.Pánny Máryey.
Matth: 27 Mar: 15.
1:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
2:
cżći y chwały/ przed vkrzyżowániem/
3:
winem z mirrhą y żołćią zmieſzánym ná
4:
poiony. Pan náſz rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19.

5:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
6:
cżći y chwały/ ſrodze ná krzyżowym drze
7:
wie rośćiągniony/ y do niego okrutnie
8:
przybity. Pan náſz rć. Zdrowáś Márya.
9:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
10:
cżći y chwały/ z rozſzerzeniem ran two=
11:
ich nie litośćiwie z krzyżem podnieśio=
12:
ny/ y ná nim nágo miedzy dwiemá łotry
13:
zoſtáwiony. Pan náſz rć. Zdrowáś Már.
Matt: 27.

14:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
15:
cżći y chwały/ od rozlicżnych ſtanow ná
16:
Krzyżu nátrząſániem obelżony. Pan
17:
náſz/ y Bog náſz. Zdrowáś Márya.
Matt: 27.

18:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
19:
cżći y chwały/ záćmieniem ſłońcá/ y przez
20:
trzy godźiny świát wſzytek pokrywáią=
21:
cymi ćięmnośćiámi/ przed ſkonániem
22:
ná krzyżu wſławiony. Pan rć. Zdro: M.
Ioan: 19.

23:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
24:
cżći y chwały/ zbáwiennym śiedmi ſłow
25:
teſtámentem/ wſzyſtkim ná krzyżowym
26:
łożu zálecony. Pan náſz rć. Zdrowáś M.
27:
¶Dwánaſty Dźieśiątek.
Skonánie y pogrzeb P.
Godźieneś


strona: [544]

543.Zołtarz
Luc: 23.
1:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
2:
cżći y chwały/ ktoryś we trzy godźiny po
3:
záwieſzeniu ná krzyżu/ z wielkim gło=
4:
ſem/ Duchá twego S. w ręce Oycá nie=
5:
bieſkiego polećił y oddał. Pan náſz/ y
6:
Bog náſz. (Ták y ten Dźieśiątek końcżyć.)
7:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Matt: 27.

8:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
9:
cżći y chwały/ cudy wielkiemi/ to ieſt/ za
10:
ſłony Kośćielney ſtárgániem/ grobow
11:
otworzeniem/ opok pádániem/ źiemie
12:
trzęśieniem/ y ták Zydow iáko y Pogan
13:
znácżnym ſtrwożeniem/ po śmierći ś=
14:
wiátu oznaymiony. Pan rć. Zdrowáś M.
Ioan: 19.

15:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
16:
cżći y chwały/ ktorego bok żołnierz Lon=
17:
ginus/ po śmierći ná krzyżu ſzeroko wło
18:
cżnią z wytocżeniem cudowney krwie y
19:
wody otworzył. Pan rć. Zdrowáś Márya.
Mar: 15.

20:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
21:
cżći y chwały/ od S. Iozephá/ Senato=
22:
rá Zydowſkiego/ z krzyżá nabożnie zło=
23:
żony. Pan náſz rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 19.

24:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
25:
cżći y chwały/ od S. Nykodemá máśćiá=
26:
mi wonnemi pomázány/ y w prześćierá
27:
dło od S. Iozephá kupione vwiniony.
Pan náſz/


strona: 545

545.Pánny Máryey.
1:
Pan náſz/ y Bog náſz. Zdrowáś Márya.
Mar. 15.

2:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
3:
cżći y chwały/ w grobie nowym/ w opo=
4:
ce wykowánym/ w wielki Piątek po=
5:
grzebiony. Pan náſz rć. Zdrowáś Már.
Matt: 27.

6:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
7:
cżći y chwały w wielką Sobotę/ z wſła=
8:
wieniem wielmożnośći twey/ ſtrażą v
9:
grobu twego obtocżony. Pan náſz/ y
10:
Bog náſz. Zdrowáś Márya.
Luc: 23.

11:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
12:
cżći y chwały/ ſerdecżnie od namilſzey
13:
mátki twey/ Pánny Máryey/ y od inſzych
14:
wiernych twoich/ po śmierći y pogrze=
15:
bie żáłowány. Pan náſz rć. Zdro: Már.
1. Petr: 3.

16:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
17:
cżći y chwały/ záraz po ſkonániu/ dla wy
18:
báwienia przodkow náſzych/ duſzą twą
19:
Boſką do odchłáni piekielney sſtępuią=
20:
cy. Pan náſz rć. Zdrowáś Márya.
Luc: 23.

21:
Godźieneś P. Iezu Chryſte wſzelkiey
22:
cżći y chwały/ nágotowániem oleykow
23:
drogich/ obumárłemu ćiáłu ſłużących/
24:
od Máryey Mágdáleny/ y inſzych nabo=
25:
żnych pań vcżcżony. Pan rć. Zdro: Már.
26:
¶Trzynaſty Dźieśiątek.
27:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
Mmniechay


strona: 546

546.Zołtarz
1:
niechay będźie Pánu IEzuſowi Chry=
2:
ſtuſowi/ zwyćiężnym Oycow świętych
3:
zćięmney odchłáni piekielney wyprowá
4:
dzeniem wſławionemu. Amen. Amen.
5:
(Ták zámykáć ten Dźieśiątek.) Oycże. n.Zdr. M.
Coloſ: 2.
Ioan: 10.

6:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
7:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
8:
wi/ przedźiwnym ſwoim zmartwychw=
9:
ſtániem moc ſwoię znácżnie pokázuią=
10:
cemu. Amen. Amen. Zdrowáś Márya.
Coloſ: 2.

11:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
12:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
13:
wi/ známienitym z śmierći/ dyabłá/ y
14:
grzechu zwyćięſtwem vwielbionemu.
15:
Amen. Amen. Zdrowáś Márya.
Acto: 1.

16:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
17:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
18:
wi/ cżęſto ſię pewnym wybránym ſwoim
19:
zniewyſłowioną ich poćiechą po wſkrze
20:
ſzeniu obumárłego ćiáłá ſwego vkázu=
21:
iącemu. Amen. Amen. Zdrowáś Már.
Luc: 24.

22:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
23:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
24:
wi/ rozmáićie prawdźiweo zmartwych=
25:
wſtánia ſwego/ vcżniom ſwym dowo=
26:
dzącemu. Amen. Amen. Zdrowáś Már.
27:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
niechay


strona: 547

547.Pánny Máryey.
1:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
2:
wi/ nieśmiertelne weſele/ ożywieniem
3:
ſwoim/ niebu y źiemi iednáiącemu.
Ioan: 20
A=
4:
men. Amen. Zdrowáś Márya.
Acto: 1

5:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
6:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
7:
wi/ chwálebnie ná niebioſá wſtępuią=
8:
cemu. Amen. Amen. Zdrowáś Márya.
Mar: vlt.

9:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
10:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
11:
wi/ ſpániále ná Oycowſkiey práwicy po
12:
ſádzonemu/ y nád wſzelkie ſtworzenie y
13:
imię podwyżſzonemu. Amen rć. Zdr: M.
Acto: 2.

14:
Błogoſłáwieńſtwo y dźiękowánie/
15:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
16:
wi/ poćieſzyćielá Duchá S. ná świát A=
17:
poſtołom ſwoim/ y inſzym wiernym/ po
18:
w niebo wſtąpieniu ſwoim/ poſyłáią
19:
cemu. Amen. Amen. Zdrowáś Márya.
Acto: 10.

20:
Błogoſłáwieńſtwo i dźiękowánie/
21:
niechay będźie P. Iezuſowi Chryſtuſo=
22:
wi/ zá ſędźiego wſzytkich ludźi/ żywych
23:
y vmárłych/ dniá oſtátecżnego/ przed w=
24:
ſzyſtkiemi wieki náznácżonemu. Amen.
25:
Amen. Zdrowáś Márya.
26:
¶Cżternaſty Dźieśiątek.
27:
IEzu/ ktoryś naświętſzą P. Máryą/
Mm 2przedwie=


strona: 548

548.Zołtarz
1:
przedwiecżnie zá mátkę ſobie przeźrzeć/
2:
y obráć miłośćiwie racżył. Bądź nam
3:
grzeſznym przed śmierćią/ przy śmierći/
4:
y po śmierći náſzey miłośćiw. (Ták zá=
5:
mykáć ten Dźieśiątek.) Oycże náſz. Zdro: Má.
Amb: ſup. Pſal: 118.

6:
Iezu/ ktoryś P. Máryą grzechu wſzel=
7:
kiego/ pierworodnego y vcżynkowego/
8:
vchowáć racżył. Bądźrć. Zdro: Márya.
Nice: lib: 1. cap: 7. y Euodius

9:
Iezu/ ktoryś błogoſłáwioną P. Má=
10:
ryą/ trzećiego roku po národzeniu iey/
11:
przez ſługi twe Kápłany/ y rodźice iey/
12:
miáſto oſobliwey ofiáry/ w Kośćiele od=
13:
dáną/ przyiąć z Oycem y z Duchem S.
14:
racżył. Bądź namrć. Zdrowáś Márya.
Luc: 1.

15:
IEzu/ ktoryś rozmáitą łáſką Pánnę
16:
tę ośláchćić racżył. Bądźrć. Zdro: Már.
Matth: 1.

17:
IEzu/ ktoryś świętego Iozephá/ zá
18:
oblubieńcá/ y cżyſtośći wiecżney ſtrożá/
19:
y opiekuná/ mátce twey Máryey/ ná=
20:
znácżyć racżył. Bądźrć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

21:
IEzu/ ktoryś ſię z Pánny niepokalá=
22:
ney/ Máryey/ przedźiwnie pocżąć/ y ná=
23:
rodźić racżył. Bądźrć. Zdrowáś Márya.
24:
Iezu/ ktoryś pierśiámi świętey mát=
25:
ki twey/ karmiony był. Bądźrć. Zdr: M.
Matth: 2.

26:
IEzu/ ktoryś w niebeſpiecżney do E=
27:
giptu/ y z Egiptu drodze/ żáłoſnych przy
god/ na=


strona: 549

549.Pánny Máryey.
1:
god/ namilſzą mátkę twą vchowáć ra=
2:
cżył. Bądźrć. Zdrowáś Márya.
Luc: 2.

3:
IEzu/ ktoryś roſkazániu pokorney
4:
mátki twey/ poddáć ſię dobrowolnie ra=
5:
cżył. Bądź nam rć. Zdrowáś Márya.
Ioan: 2.

6:
Iezu/ ktoryś známienite cudo w Ka=
7:
nie Gálileyſkiey/ ná przycżynę miłośier=
8:
ney mátki twey/ vcżynić racżył. Bądź
9:
nam grzeſznym rć. Zdrowáś Márya.
10:
¶Piętnaſty Dźieśiątek.
Ioan: 19.

11:
Iezu/ ktoryś ná krzyżu ſmutną mát=
12:
kę twoię w opiekę Ianowi S. podáć
13:
racżył. Swięty Boże/ Swięty mocny/
14:
Swięty nieśmiertelny/ zmiłuy ſię nád
15:
námi. (Ták zámykáć ten Dźieśiątek.) Oycże
16:
náſz. Zdrowáś Márya.
17:
Iezu/ ktoryś známienite rozlicżnych
18:
y okazáłych cnot przykłády/ świátu w=
19:
ſzytkiemu w Pánnie przenadoſtoyniey=
20:
ſzey Máryey zoſtáwić racżył. Swięty Bo
21:
że/ Swięty mocnyrć. Zdrowáś Márya.
Dama: de dor: Deip

22:
Iezu/ ktoryś mile y weſoło z tym świá=
23:
tem/ namilſzą mátkę twą rozłącżyć ra=
24:
cżył. Swięty Bożerć. Zdrowáś Márya.
Dio: Are: ad Timo.

25:
Iezu/ ktoryś ná śmierć y pogrzeb ch=
26:
wálebney mátki twey/ Apoſtoły S. ro=
Mm 3zmáitych


strona: 550

550.Zołtarz
1:
zmáitych ſtron/ dźiwnie zgromádźić ra
2:
cżył. Swięty Bożerć. Zdrowáś Márya.
Damaſce: de dor: D. Nicepho.

3:
Iezu/ ktoryś śpiewániem Anyelſkim/
4:
y cudy/ pogrzeb teyże przeſławney Pán=
5:
ny ozdobić racżył. Swięty rć. Zdro: Már.
Ber: Ser: 1. de Aſſ.

6:
IEzu/ ktoryś záraz po śmierći/ duſzę
7:
przenachwálebnieyſzey mátki twey/ do
8:
chwały wiekuiſtey/ z niezlicżoną mocą
9:
świętych Anyołow doprowádźić racżył.
10:
Swięty Bożerć. Zdrowáś Márya.
Damaſce: de dor: D.

11:
Iezu/ ktoryś trzećiego dniá duſzę prze=
12:
nabłogoſłáwnieyſzey Pánny Máryey/ z
13:
ćiáłem w grobie pochowánym złącżyw=
14:
ſzy/ z nowym tryumphem y weſelem/ do
15:
Niebieſkich páłacow wielebnie prze=
16:
nieść racżył. Swiętyrć. Zdrowáś Márya.
Ber: Ser: 1. de Aſſ.

17:
Iezu/ ktoryś mátkę twą przenaświęt=
18:
ſzą/ nád wſzytkie chory Anyelſkie/ w nie=
19:
bie podwyżſzyć racżył. Swiętyrć. Zdr: M.
20:
Iezu/ ktoryś niezliczonemi cudy/ prze
21:
naśláchetnieyſzą Pánnę Máryą/ po w
22:
niebo wźięćiu iey/ po wſzytkim świećie
23:
wſławić racżył. Swiętyrć. Zdrowáś Má.
24:
Iezu/ ktoryś miedzy wſzytkimi Swię=
25:
tymi nagodnieyſzą Pánnę y mátkę two
26:
ię Máryą/ zá oſobliwą v ćiebie przy=
27:
cżyńcę/ y w przycżynie pośrzednicżkę/
Aug: Ser: 18. de ſan.
Kośćio=


strona: 551

551.
Athanaſt: de Deip.
Pánny Máryey.
1:
Kośćiołowi twemu dáć/ á zátym wie=
2:
kuiſtą niebá y źiemie Krolową vcżynić
3:
ią racżył. Swięty Bożerć. Zdro: Már.
4:
Pokaż twarz miłośćiwą/ Iezu Chry=
5:
ſte Pánie/
6:
Tym ktorzy w tym Zołtarzu ſwe má=
7:
ią kochánie. Amen.
8:
Wianek Duchowny Zy=
9:
wotá Páná náſzego IEzuſá
10:
Chryſtuſá.
11:
N
Auki o tym Wianku długiey nie potrzebá.
Igna: Epist: 1. ad Trallia. Hiero: in Dani: 9. Epiphan: Hær: 7. 8. Emiſſenus Hom: de Purifica: Mar.

12:
Zgadza ſię ná to wiele Doktorow/ iáko S.
13:
Ignácyus/ vcżeń S. Ianá Ewángeliſty/ Hiero=
14:
nym S. Epiphánius/ Euzebius Emiſſenus/ y nie=
15:
ktorzy inſzy/ że Chryſtus Pan/ racżył ná tym świe=
16:
ćie/ śmiertelny żywot wieść/ przez trzydźieśći lat y
17:
niemal pułcżwártá. Ná pámiątkę tedy lat tych zbá
18:
wićielá náſzeo/ mowią nabożni ludźie/ trzydźieśći
19:
paćierzy y trzy: y zaraz przy nich/ tákże wiele po=
20:
zdrowienia Anyelſkiego: wſpomináiąc przy tym
21:
ná ſpráwy żywotá Páńſkiego/ Iedno też Kredo/
22:
ábo wyznánie wiáry Apoſtolſkie ná koncu ſię przy
23:
dáie/ ná pámiątkę roku oſtátecżnego/ niezupełne=
24:
go. A tenći to ieſt Wianek Páńſki/ ktory Leo
25:
dźieśiąty (á po nim Grzegorz trzynaſty) Papież
26:
potwierdźił/ y dla nieo odpuſty pewne pozwolił.
Mm 4Spoſob


strona: 552

552.Wianek duchowny
1:
Spoſob mowienia Wianká Zy=
2:
wotá Páná Iezuſowego/ obiáśniony
3:
piſmem ſtárego y nowego zakonu.grafika
4:
¶Pierwſzy Dźieśiątek.
Látá P. Iezuſowe

5:
Przyimi/ IESV namilſzy/ Wianek znákomity.
6:
Z twoich ſpraw okazáłych nabożnie vwity.
7:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
I. Luc: 1.

8:
O
To ſłużebnicá Páńſka: niechay mi
9:
ſię sſtánie/ według ſłowá twego.
10:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
II. Ioan: 1.

11:
Słowo sſtáło ſię ćiáłem: y mieſzkáło
12:
miedzy námi: pełne łáſki y prawdy.
13:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
III. Iſa: 9.

14:
Dźiećiątko národźiło ſię nam: á Syn
15:
dány ieſt nam: y będźie nazwáne imię
iego/


strona: 553

553.Zywotá Páná Chryſtuſowego.
1:
iego/ dźiwny/ porádny/ Bog mocny/ O=
2:
ćiec wieku przyſzłego/ Kśiążę pokoiu.
3:
Oycże náſz Zdrowáś Márya.
IIII. Iſa: 12.

4:
Ráduy ſię y wyſławiay (Páná) mieſz=
5:
kánie Syońſkie: ábowiem wielki mie=
6:
dzy tobą/ Swięty ludu Izráelſkiego.
7:
Oycże náſz Zdrowáś Márya.
V. Iſa: 11.

8:
Odpocżywáć nád nim będźie Duch
9:
Páńſki/ Duch mądrośći y rozumu/ Duch
10:
rády/ y męſtwá/ Duch vmieiętnośći/ y
11:
pobożnośći/ y nápełni go Duch boiáźni
12:
Páńſkiey.
13:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
VI. Luc: 2.

14:
Dźiećię (Iezus) roſło/ y vmacniáło
15:
ſię w Duchu/ pełne mądrośći: á łáſká
16:
Boża byłá w nim.
17:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
VII. Oſeæ 11.

18:
Z Egiptu wezwałem Syná mego.
19:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
VIII. Matth: 2.

20:
Wroćiwſzy ſię (Iozeph) z Egiptu/
21:
mieſzakł w Názáreth/ áby ſię wypełniło
22:
(w Chryſtuśie) co powiedźiano przez
23:
Proroki/ iż Názáreyſkim (ábo Názáráń=
24:
ſkim) będźie názwány.
25:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
IX. Agæi 2.

26:
Przyidźie pożądány od wſzytkich na=
27:
rodow.
28:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Mm 5Swiá=


strona: 554

554.Wianek duchowny
X. Ioan: 1.
1:
Swiátłość w ćięmnośćiách świeći:
2:
á ćięmnośći iey nie ogárnęły.
3:
¶Wtory Dźieśiątek.
4:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XI. Eccl: 24.

5:
Ten ktory mię ſtworzył/ w przybytku
6:
moim odpocżywał. A ia w ſwiętym mie=
7:
ſzkániu przed nimem poſługę odpráwo=
8:
wáłá. Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XII. Luc: 2.

9:
Po trzech dniách náleźli go w Koś=
10:
ćiele/ śiedzącego w pośrzodku Dokto=
11:
row/ ſłucháiącego ich/ y pytáiącego ich.
12:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XIII. Ioan: 7.

13:
Nigdy ták żaden cżłowiek nie mowił
14:
iáko ten.
15:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XIIII. Támże.

16:
Azaśćie tego nie widźieli/ iż w tych
17:
mi ſię rzecżách obieráć potrzebá/ ktore
18:
Oycá mego ſą?
19:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XV. Támże.

20:
Stąpił z nimi/ y przyſzedł do Názá=
21:
reth/ y był im poddány.
22:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XVI.

23:
Pan Iezus pomnażał ſię w mądroś=
24:
ći/ w lećiech/ y w łáſce v Bogá y v ludźi.
25:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XVII. Iſa: 42.

26:
Nie będźie ſmutnym/ áni nieſpokoy=
27:
nym: á zakonu iego narody cżekáć będą.
28:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Wiećie


strona: 555

555.Zywotá P. Chryſtuſowego.
XVIII. 2. Cor: 8.
1:
Wiećie o łáſce Páná náſzego Iezuſá
2:
Chryſtuſá/ iż dla was vbogim ſię sſtał/
3:
będąc bogátym/ ábyśćie iego vboſtwem
4:
byli zbogáceni.
5:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XIX. Iſa: 41.

6:
Oto ſługá moy/ przyimę go: wybrá=
7:
ny moy: vpodobáło ſię w nim duſzy mo=
8:
iey: dałem Duchá mego nád nim: ſąd
9:
narodom poda.
10:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XX. Matt: 20.

11:
Syn cżłowiecży/ nie przyſzedł áby mu
12:
ſłużono/ ále áby on inſzym ſłużył.
13:
¶Trzeći Dźieśiątek.
14:
Oycże náſz Zdrowáś Márya.
XXI. Ioan: 6.

15:
Stąpiłem z niebá/ nie ábym cżynił wo=
16:
lą moie/ ále wolą tego/ ktory mię poſłał.
17:
Oycże náſz Zdrowáś Márya.
XXII. Hebr: 7.

18:
Tákiegoć nam przyſtało mieć Biſku=
19:
pá/ świętego/ niewinnego/ niepoka=
20:
lánego/ od grzeſznych wyłącżonego/ á
21:
nád niebioſá wyżſzym vcżynionego.
22:
Oycże náſz Zdrowáś Márya.
XXIII. Matth: 3.

23:
Tákći przyſtoi (mowi Pan Iezus do
24:
Ianá Chrzćićielá) ábychmy wypełnili
25:
wſzelką ſpráwiedliwość.
26:
Oycże náſz Zdrowáś Márya.
Vbogim


strona: 556

556.Wianek duchowney
XXIIII. Pſal: 87.
1:
Vbogim ia ieſt/ á w pracách z mło=
2:
dośći moiey.
3:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXV. Matt: 13. Mar: 6.

4:
A ſkądże ten ma táką mádrość/ y cu=
5:
dá? (mowią Káphárnáitowie) Izali
6:
ten nie ieſt ſynem ćieśielſkim? Izali ten
7:
nie ieſt ćieślą? y gorſzyli ſię z niego.
8:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXVI. Baruch 3

9:
Bog ná źiemi widźiány ieſt/ y z ludź=
10:
mi przebywał.
11:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXVII Matth: 8.

12:
Liſzki iámy máią/ y ptaſzkowie powie=
13:
trzni gniazdá/ á Syn cżłowiecży nie ma
14:
gdźieby głowę ſwą ſkłonił.
15:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXVIII Ioan: 1.

16:
Z iego zupełnośći my wſzyſcy wźięli=
17:
ſmy/ á łáſkę miáſto łáſki.
18:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXIX. Ioan: 1.

19:
Zakon przez Moyzeſzá dány ieſt: á łá=
20:
ſká y prawdá przez IEzuſá Chryſtuſá
21:
ſpráwioná ieſt.
22:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXX. Luc: 3.

23:
Gdy Pan Iezus ochrzcżony był/ y mo=
24:
dlił ſię/ otworzyło ſię niebo. A ná ten
25:
cżás pocżynał być lat/ iákoby trzydźieśći
26:
¶Oſtátek lat Páńſkich.
27:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
Przyſzedł


strona: 557

557.Zywotá P. Chryſtuſowego.
XXXI. Luc: 19.
1:
Przyſzedł Syn cżłowiecży ſzukáć/ y zbá=
2:
wiáć/ to co było zginęło.
3:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXXII Ioan: 4 Mar: 6.

4:
Pan Iezus ſprácowány z drogi/ śie=
5:
dźiał. Wiele ich przychodźiło y wracá=
6:
ło ſię: y nie mieli (vcżniowie Páńſcy z
7:
Pánem Iezuſem) cżáſu do iedzenia.
8:
Oycże náſz. Zdrowáś Márya.
XXXIII Matt: 17.

9:
Wźiął z ſobą Pan IEzus Piotrá/ y
10:
Iákubá/ y Ianá/ y záprowádźił ie ná
11:
gorę wyſoką/ ná oſobne mieśce: y prze=
12:
mienił ſię przed nimi.
Act: 10. Oſtátek żywotá Páńſkieo. Philip: 2.

13:
Chodźił po mieścách rozmáitych/ cży=
14:
niąc dobrze ludźiom/ y vzdrawiáiąc w=
15:
ſzelkie od Dyabłá vćiśnione/ ábowiem
16:
Bog z nim był.
17:
Wierzę w Bogá Oycá.
18:
Vpokorzył ſámego śiebie/ sſtał ſię po=
19:
ſłuſznym áż do śmierći: á ieſzcże do śmier
20:
ći krzyżowey. Dla tego Bog podwyż=
21:
ſzył go: dał mu imię nád wſzelkie
22:
imię: áby ná imię IEzuſowe/
23:
káżde koláno klękáło.
24:
Pokaż twarz miłośćiwą/ Iezu Chry=
25:
ſte Pánie/
26:
Tym ktorzy w Wianku tákim/ ſwe
27:
máią kochánie.
Rozdźie=


strona: 558

558.Dziękowánia rozlicżne
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE OSME.
3:
Rozlicżne dźiękowánia zá do=
4:
brodźieyſtwá Páńſkie.grafika
5:
NAVKA
Páńſkie dobrodźieyſtwá dwoiákie Mat: 25. Luc: 19. 1 Cor. 12.

6:
D
Obrodźieyſtwá Boſkie dwoiákie ſą: iedne
7:
wſzyſtkim poſpolite: drugie káżdemu z nas
8:
właſne y przyzwoite. W pocżet pierwſzych/ idźie
9:
ſtworzenie/ odkupienie/ rządzenie/ y niektore inſze:
10:
w licżbie drugich wchodzą one Mny/ y Tálenty/
11:
ktore ſługom rozmáitym rozmáićie rozdano/ y o=
12:
ne też ktore do Korynthow Páweł S. wyráźnie
13:
wſpomina: iáko mądrość/ náuká/ y inſze dobrá/
14:
duſzne/ ćieleſne/ y zwierzchowne. Zá te tedy/ ták
dawne iá=


strona: 559

559.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
dawne iáko y świeże/ cżęſto Pánu BOgu dźięko=
2:
wáć potrzebá.
Szkodliwa niewdźięcżność. Luc: 19 Bern: Ser: 1. de 7 miſ.
Bo wdźięcżnemu łáſki przycżyniá=
3:
ią: á niewdźięcżnego y z wźiętych dárow obnażá=
4:
ią. A kto ma/ będźie mu przycżyniono: kto záſię
5:
nie ma (przez niepilność y nie wdźięcżność ſwoiey)
6:
y to co ma/będźie od niego oddalono/ mowi Ch
7:
ryſtus P. náſz. Y pewna to/ co nápiſał Bernárd ś.
8:
iż niewdźięcżność ieſt głownym nieprzyiaćielem
9:
łáſki/ y ieſt zbáwieniu przećiwna. Bo żadna rzecż
10:
ták Pánu Bogu/ mowi tenże Doktor/ niemiła nie
11:
ieſt (zwłaſzcżá w ſyniech łáſką opátrzonych) iáko
12:
niewdźięcżność. Do tey toniey ábyś nie przyſzedł/
13:
vżyway ochotnie y nabożnie modlitw niżey po=
14:
łożonych.
Dźiękowánie troiákie/ ſercem/ vſty y vcżynkiem.
A z vſty niechay ſię ſerce zgadza: obie=
15:
má záſię niechay żywot pobożny dźiękowánia
16:
pomaga: á tym troiákim dźięk oddawá=
17:
niem/ bárzo dobrze wdźięcżność
18:
zá dobrodźieyſtwá Pá=
19:
nu pokazeſz.
20:
MODLITWY.
Aug: cap: 17. de Spi. et litera.

21:
Pobudká do dźiękowánia/ z krot=
22:
kim wznowieniem rozlicżnych dobro=
23:
dźieyſtw Bożych/ S. Auguſtyná.
24:
A
Ch nieſzcżęſny ia y mizerny cżłowiek
25:
iákożbym miał miłowáć Páná Bo=
26:
gá mego/ ktory gdym nie był/ ſtworzył
27:
mię/ gdym był zginął/ odkupił mię. Nie
28:
było mię przedtym/ á on z niſzcżego mię
ſtworzył/


strona: 560

560.Dźiękowánie rozlicżne
1:
ſtworzył/ nie kámieniem/ nie drzewem/
2:
nie ptakiem/ áni żadnym bezrozumnym
3:
źwierzęćiem/ ále chciał mię być cżłowie=
4:
kiem/ dał mi żyćie/ cżułość/ rozeznánie:
5:
zginąłem był/ á on ſchylił ſię do śmier=
6:
telnośći moiey podłośći: przyiął śmier=
7:
telność/ podiął mękę/ śmierć poráźił/ á
8:
ták mię nápráwił.
Rom: 7.
Zginąłem był/ odſze=
9:
dłem był od nieo/ bom był záprzedány w
10:
grzechach moich: przyſzedł on zá mną/
11:
áby mię wykupił; y ták wielce vmiłował
12:
mię/ że okup krwie ſwoiey odlicżył zá
13:
mię/ y zá táką vgodą wywiodł mię z wy=
14:
gnánia/ y z niewoley wykupił. Názwał
15:
mię ktemu imieniem ſwoim/ áby wiekui
16:
ſta iego pámiątká z myśli moiey niewy=
17:
płynęłá.
Pſal: 44.
Pomázał mię oleiem weſołośći
18:
ktorym on ſam był pomázány/ ábym od
19:
pomázánia był názwány pomázáńcem/
20:
á od Chryſtuſá/ Chrześćijáninem.
Pſal: 58.

21:
Tákći łáſká y miłośierdźie iego/ záw=
22:
żdy mię vprzedźiły. Abowiem z wielu
23:
niebeſpiecżeńſtw wyſwobodźił mię wy=
24:
báwićiel moy: błądzącego mię do goś=
25:
ćińcá przywroćił/ nieumieiętnego náu=
26:
cżył/ grzeſzącego vpominał/ ſmutkiem
27:
ſtrwożonego ćieſzył/ o roſpácż przyprá=
wionego


strona: 561

561.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
wionego potwierdzał: kiedym vpadł/
2:
podźwignął mię/ y kiedym nieruchomo
3:
ſtał/ trzymał mię: kiedym ſię do niego
4:
brał/ przyiął mię. Ták wiele dobrego/ y
5:
okrom tego/ więcey ieſzcże/ vcżynił mi
6:
P. Bog. A o tym miło mi záwżdy mo=
7:
wić/ záwżdy myślić/ záwżdy zá zo dźię=
8:
kowáć/ ábym zá wſzyſtkie dobrodźiey=
9:
ſtwá iego/ mogł go záwżdy wyſłáwiáć/
10:
y miłowáć. Amen.
11:
Podźiękowánie krotkie zá rozmá=
12:
ite Troyce S. dobrodźieyſtwá/ świę=
13:
tego Auguſtyná.
Aug: cap: 33. Medit.

14:
C
Hwałá OYcu/ ktory ſtworzył nas:
15:
Chwałá Synowi/ ktory odkupił nas:
16:
Chwałá Duchowi świętemu/ ktory po=
17:
święćił nas: chwałá nawyżſzey y nie=
18:
rozdźielney Troycy/ ktorey ſpráwy nie=
19:
rozdźielne ſą/ ktorey páńſtwo bez końcá
20:
trwa. Tobie przyſtoi chwałá/ tobie
21:
wyſławiánie/ tobie powinna ieſt cżeść
22:
wſzelka/ tobie błogoſłáwieńſtwo y iá=
23:
ſność/ tobie dźiękowánie/ tobie cżeść/
24:
moc/ y męſtwo/ iáko Pánu Bogu náſze=
25:
mu/ ná wieki wiekow. Amen.
NnDźiękowa=


strona: 562

562.Dźiękowánia rozlicżne
Roffenſis in li: pre.
1:
Dziękowánie zá wſzyſtkie wobec
2:
dobrodźieyſtwá Páńſkie/ od B. Mę=
3:
cżenniká Ianá Biſkupá Roffeńſkiego/ z
4:
Pſálmow zebráne.
Pſal: 102.

5:
C
Hwali ćię duſzá moiá/ o Pánie Bo=
6:
że/ á wſzytkie wnętrznośći moie/ i=
7:
mię ſwięte twoie. dźięki tobie oddáie du
8:
ſzá moiá/ á nigdy z pámięći mi nie wy=
9:
pádną wſzelkie dobrodźieyſtwá.
Támże.
Bo ty
10:
odpuſzcżaſz wſzyſtkie grzechy moie/ y v=
11:
zdrawiaſz wſzelkie choroby moie. Tyś
12:
wykupił od ſmierći żywot moy/ pokázu=
13:
iąc nádemną łáſkę y miłoſierdźie twoie.
14:
Rozmnożyłeś nádemną wielmożność
15:
twoię/ á po twym rozgniewániu/ ſkło=
16:
niwſzy twarz do mnie poćieſzyłeś mię.
17:
Fráſowáłyć mię rozlicżne vtrapienia/ y
18:
ſzkodliwe/ ále przedſię potym z głęboko=
19:
śći przepáśći wywiodłeś mię. Pokazałeś
20:
mi drogi twoie: á rad twoich nie táiłeś
21:
przedemną. Hey iákoś ieſt miłośierny/ y
22:
pełny łáſkáwośći/ Pánie Boże? iáko nie
23:
rychły ku rozgniewániu/ á ſkłonny ku
24:
zmiłowániu?
Támże.
Nie będźieſz ſię ty wiekui=
25:
śćie gniewał/ á w zápálcżywośći nie zá=
26:
hámuieſz ná wieki rozlicżnego zmiłowá
27:
nia twego. Nie oddáieſz nam/ według
grzechow


strona: 563

563.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
grzechow náſzych: á według niepráwo=
2:
śći náſzych nie karzeſz nas.
Támże.
Iáko ma lu=
3:
tość oćiec nád ſwemi dźiatkámi/ tákeś
4:
ty/ Pánie Boże náſz/ zmiłował ſię nád
5:
námi.
Támże.
Nie zápomniałeś ſtworzenia
6:
twego. wſpomniałeś iż ćiáłem ieſt/ ká=
7:
żdy żywy cżłowiek: á iż wiek káżdy ieſt
8:
iáko trawá: y iáko kwiatki polne/ ná
9:
ktore ſkoro wiátr oſtry vderzy/ vſycháią/
10:
á mieścá ſwego nie záchowywáią. A mi
11:
łośierdźie twoie wiekuiśćie pokázuie ſię
12:
nád temi/ ktorzy ſię ćiebie boią/ á ſprá=
13:
wiedliwość twoiá trwa wiecżnie. by=
14:
chmy iedno nie łamáli przymierza z to=
15:
bą/ á ná przykazánie twoie pámiętáli/
16:
żebyſmy ie rzecżą ſámą pełnili.
Pſal: 144.

17:
Będęż ćię tedy wyſławiał/ o Pánie Bo
18:
że/ á imię twoie wiecżnemi cżáſy chwa=
19:
lić będę/ y ná wieki wiekow: ábowiem
20:
wſzytkimeś ty ieſt litośćiwȳ: á miłośier=
21:
dźie twe przechodźi wſzytkie ſpráwy twe
Pſal: 102.

22:
Chwalćie Páná y wy Anyołowie ie=
23:
go/ w śile potężni/ przykazánie iego peł
24:
niący/ roſkazániu iego poſłuſzni będący.
25:
Chwalćie ſpołecżnie Páná wſzytkie nie=
26:
bieſkie woyſká iego/ ktore pełnićie wolą
27:
iego. Chwalćie wielce Páná zemną/ y
Nn 2wyſławiay=


strona: 564

564.Dźiękowánia rozlicżne
1:
wyſławiaymy nieprzeſtáynie imię iego.
Pſal: 71.

2:
Chwalćie Páná wſzyścy Swięći iego:
3:
ktorego ſámego imię wielmożne ieſt/
4:
ktorego chwałá niebioſá y źiemię prze=
5:
chodźi.
Pſal: 102.
Chwalćie zgodnie Páná wſzel=
6:
kie ſpráwy iego/ ná káżdym mieścu pá=
7:
nowánia iego.
Pſal: 105.
Niech ćię Pánie chwa=
8:
li/ wſzytko to/ cokolwiek z dáru tweo ży=
9:
wotem y bytnośćią ieſt opátrzone. A.
10:
¶Naboże podźiękowánie zá
11:
rozlicżne dobrodźieyſtwá Páńſkie/
12:
w oſobnośći wſpomniáne/ W. Ludo=
13:
wiká Blozyuſzá.
Bloſ: in fine canon: Spiri.
Pſal: 50.

14:
Z
Miłuy ſię nádemną Boże/ według
15:
wielkiego miłośierdźia twego: y we
16:
dług rozlicżnośći zlitowánia twego/ z=
17:
gładz niepráwość moię. Ia wzgárdzo=
18:
ny robacżek/ á grzeſznik niepożytecż=
19:
ny/ dźiękuię twoiey dobroći/ o niebieſki
20:
Oycże/ żeś nas zgubionych/ miłośćiwie
21:
ſzukáć racżył/ przez iednorodnego Syná
22:
twego/ IEzuſá Chryſtuſá/ zá ſpráwą
23:
záraz y Duchá świętego.
24:
Dźiękuię tobie zá niewyſłowioną two
25:
ię przećiwko nam miłość/ z ktorey iedy=
26:
naká twego/ z łoná Boſtwá twego/ ze=
27:
ſłałeś ná ten pádoł nędze náſzey/ ábyś
grzeſzni=


strona: 565

565.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
grzeſznikom zbáwienie przywroćił: y po=
2:
ſtánowiłeś go nápráwićielem duſz: áby
3:
káżdy ktory weń wierzy/ á podobáć ſię
4:
mu przez miłość vśiłuie/ miał żywot
5:
wiecżny.
Ioan: 3.

6:
O nadobrotliwſzy Oycże/ ia naniżſzy
7:
ſługá twoy/ ze wſzytkiego ſercá mego/
8:
dźiękuię tobie zá święte iego wćielenie/
9:
y národzenie/ zá vboſtwo iego/ y żadney
10:
przygány nie máiące poſtępki/ zá mękę/
11:
y śmierć/ zá zmartwychwſtánie/ y do
12:
niebá wſtąpienie/ zá wſzyſtkie náuki y
13:
ſpráwy iego.
Ioan: 6. Ambro: in orat: ante Miſ.

14:
Dźiękuię tobie zá táiemnicę żywot
15:
przynoſzącego Ciáłá y krwie iego/ kto=
16:
rym w Kośćiele twoim/ bywamy kar=
17:
mieni/ nápawáni/ ocżyśćieni/ poświę=
18:
ceni/ y z nawyżſzym Boſtwem twoim
19:
ziednocżeni.
20:
Dźiękuię tobie/ żeś mię odrodźił do ży=
21:
wey nádźieie/ przez zmartwychwſtánie
22:
tegoż iedynego Syná twego:
1. Petr: 1.
Ześ też
23:
przezeń nas zá ſyny przyſpoſobione w=
24:
źiął/ náznácżywſzy myśli náſze Duchem
25:
świętym/ á fánt y zaſtáwę wiekuiſtego
26:
dźiedźictwá nam zoſtáwiwſzy.
27:
Dźiękuię tobie zá wſzelkie zlitowánia
Nn 3nieprze=


strona: 566

566.Dźiękowánia rozlicżne
1:
nieprzebráney dobroći twoiey/ ktoremiś
2:
nam niegodnym racżył rátunku dodáć/
3:
przez tegoż iedynego Syná twego/ od=
4:
kupićielá náſzego:
1. Petr: 2. Apoc: 5.
vcżyniwſzy nas ſobie
5:
wybránym narodem/ Krolewſkim ká=
6:
płáńſtwem/ ludem świętym/ ludem
7:
przyięmnym/ á do vcżynkow ſię dobrych
8:
máiącym.
Tit: 3.

9:
Dźiękuię tobie/ żeś mię/ proſzek nikcże=
10:
mny/ racżył przez kąpiel Chrztu S. od
11:
grzechu pierworodnego ocżyśćić/ wiárą
12:
dobrą opatrzyć: ktorey mi y teraz przy=
13:
cżyniáć nie przeſtawaſz/ przez oświece=
14:
nie łáſki twoiey/ y oycow świętych ná=
15:
pominánie/ y mátki náſzey Kośćiołá
16:
twego wyćwicżenie.
17:
Dźiękuię tobie/ żeś mię od pocżątku
18:
żyćia mego záwżdy karmił/ odźiewał/
19:
chował/ dodáiąc potrzebnych rzecży tę=
20:
mu ćiáłu memu nikcżemnemu.
21:
Dźiękuię tobie/ żeś mię ſkoro z dźiećiń=
22:
ſtwá ná wſzyſtkie práwie złośći mrące=
23:
go/ y do nich ſię ſkłániáiącego/ ćierpli=
24:
wie znośił: cżekáiąc áżbym ſię kiedy/
25:
twą łáſką porátowány/ obacżył.
26:
Dźiękuię tobie/ żeś mię z niezlicżonych
27:
śiedł/ pokus/ fráſunkow/ kłopotow/ y
niebeſpie=


strona: 567

567.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
niebeſpiecżeńſtw do tego cżáſu wyſwo=
2:
bodźił: ſprawuiąc/ záchowywáiąc/ opá=
3:
truiąc miłośćiwie duſzę y ćiáło moie: y
4:
dźiwnie cżáſy żywotá mego ſzáfuiąc/ w
5:
fortunnych y przećiwnych rzecżách.
6:
O nadobrotliwſzy Oycże/ zá wſzyſtko/
7:
coś mi dáć racżył/ od wyſzćia ná świát
8:
mego/ y cokolwiekeś też ná inſze ktore=
9:
kolwiek ludźie rozſzáfowáć racżył/ y ie=
10:
ſzcże nápotym rozſzáfuieſz/ ia ze wſzyt=
11:
kich wnętrznośći moich/ dźiękuię tobie
12:
iáko mogę.
13:
Proſzę też/ áby ſpołecżnie wſzyścy du=
14:
chowie Anyelſcy/ y wſzyścy Swięći wy=
15:
bráni twoi/ ćiebie zá też dobrodźieyſtwá
16:
twoie chwalili y wielbili ná wieki. A.
17:
Podźiękowánie cżłowieká/ od błę
18:
dow álbo grzechow iákich náwroco=
19:
nego/ S. Auguſtyná/ ktory też do trzydźie=
20:
ſtego roku wieku ſwego/ w kácer=
21:
ſtwie y grzechách leżał.
Aug: ſoliloq. ca: 33.

22:
A
Ch nierychłom ćię poznał/ o praw=
23:
dźiwa świátłośći/ nie rychłom ćię
24:
poznał. Záſzyć były ocży márnośći mo=
25:
iey/ wielkim á ćiemnym obłokiem: ták
26:
żem nie mogł przetrzeć ſobie ocżu/ ná
27:
oglądánie ſłońcá ſpráwiedliwośći/ y ś=
Nn 4wiátłośći


strona: 568

568.Dźiękowánia rozlicżne
1:
wiátłośći prawdy. Walałem ſię w ćię=
2:
mnośćiách/ ſyn ćięmnośći: miłowa=
3:
łem ćięmnośći/ bom nie znał świátło=
4:
śći. Byłem ślepym y kochałem ſię w śle=
5:
poćie/ á do ćięmnośći chodźiłem przez
6:
cięmnośći. A ktoż mię ſtámtąd wy=
7:
prowádźił/ gdźiem był vśiadł ślepotą
8:
záráżony/ ćieniem śmierći obtocżony?
9:
kto mię zá rękę viął/ y ſtámtąd wywiodł?
10:
kto mię oświećił?
Pſal: 106.
Iamći go nie ſzu=
11:
kał/ á on mnie ſzukał: iam go nie wzy=
12:
wał/ á on mię do śiebie wołał. Tyś
13:
to ieſt prawdźiwie Pánie BOże moy/
14:
ktoryś mię wywiodł z ćięmnośći/ y ćie=
15:
niá śmierći/ y wezwałeś mię do cudow=
16:
ney twoiey świátłośći. y otom iuż prze=
17:
źrzał. Zá co bądź pochwalon oświećićie
18:
lu moy. Przeklęte/ przeklęte niechay bę=
19:
dą ćięmnośći w ktorychem ſię był poło=
20:
żył. Przeklęta/ przeklęta niech będźie
21:
ślepotá/ dla ktorey nie mogłem świá=
22:
tłośći niebieſkiey oglądáć. Nieſzcżęſna/
23:
nieſzcżęſna przeminęła niewiádomość
24:
moiá/ w ktoreyem ćię nie znał. Dźięku=
25:
ięć tedy oświećićielu y wybáwićielu
26:
moy/ żeś mię oświećić/ y do poznánia
27:
twego przywieść racżył. Ach nie rych=
łam ćię


strona: 569

569.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
łom ćię poznał/ o ſtárowiecżna praw=
2:
do: nie rychłom ćię poznał/ o wiekuiſta prawdo. Tyś był (Pánie) w świátło=
3:
śći/ á ia w ćięmnośći: y przetoż nie zna=
4:
łem ćię: bom nie mogł być oświecony
5:
bez ćiebie/ y nie máſz świátłośći okrom
6:
ćiebie.
Aug: cap: 32. Medit.

7:
Kiedy ćię świeżym iákim dobro=
8:
dźieyſtwem P. Bog poćieſzy/ ták możeſz
9:
świętemu Máieſtatowi iego podźiękowáć
10:
z Auguſtynem świętym.
11:
O
Pánie Boże/ ktorego poznánie ży=
12:
wotem ieſt/ ktorego ſłużbá krole=
13:
ſtwem ieſt/ ktorego wyſławiánie zbáwie
14:
niem y rádośćią duſze ludzkiey ieſt. ćie=
15:
bie vſty y ſercem/ y wſzelką mocą/ ktorą
16:
iedno mogę/ chwalę/ wyſławiam/ y cżeść
17:
tobie oddáię/ dźiękuiąc záraz twey łáſká
18:
wośći i dobrotliwośći/ zá wſzytkie do=
19:
brodźieyſtwá twoie. (Tu miánowićie wſpo=
20:
mni/ bądź dawne bądź też ſwieże dobrodźieyſtwá)
Iſa: 6.

21:
Spiewam przytym ono pienie wielmo=
22:
żnośći twoiey/ Swięty/ Swięty/ Swię=
23:
ty. Tobie przyſtoi cżeść/ tobie chwałá/
24:
tobie wyſławiánie. Tobie wſzyścy An=
25:
yołowie/ tobie niebioſá y wſzyſtkie mo=
26:
cárſtwá chwałę oddáią/ y bez przeſtán=
Nn 5ku ćię=


strona: 570

570.Dźiękowánia rozlicżne
1:
ku ćię wyſławiáią/ iáko ſtworzenie ſtwo
2:
rzyćielá/ ſłudzy Páná/ poddáni Krolá.
3:
Ciebie świętą y nierozdźielną Troycę
4:
káżdy duch chwali. Proſzę ćię záraz rácż
5:
w ſerce moie wſtąpić: á rácż vcżynić ſo=
6:
bie ze mnie/ Kośćioł twoiey chwały.
7:
Proſzę Oycá przez Syná: proſzę Syná
8:
przez Oycá: proſzę Duchá S. przez Oy=
9:
cá y przez Syná/ áby wſzyſtkie nieprá=
10:
wośći dáleko odemnie odſtąpiły: á w=
11:
ſzytkie ſwięte cnoty we mnie ſię roſkrze=
12:
wiły. Strzeż mię ſpráwy ręku twoich/
13:
w tobie nádźieię pokłádáiącego/ y ná
14:
twoim tylko miłośierdźiu nádźieią po=
15:
legáiącego. Rácż mię ſtrzedz proſzę ćię/
16:
tu/ y wſzędźie/ teraz y záwżdy/ wewnątrz
17:
y zwierzchu/ áby zdrádom nieprzyiaćioł
18:
moich/ żadne ſię mieśce nie nálázło we
19:
mnie. Amen.
20:
¶Albo ták z W. Ianem Ger=
21:
ſonem.
Gerſon de exer: deuotorum.

22:
O
Nadobrotliwſzy OYcże/ ćiebie ia
23:
chwalę/ wyſławiam/ wielbię/ wſzyt=
24:
kim ćiáłem y duchem tobie dźiękuię zá
25:
wſzytkie dáry twoie: (á miánowićie tu świe=
26:
żą łáſkę wſpomni) ábowiem cżym iedno ie=
27:
ſtem/ cokolwiek mogę/ vmiem/ y cżego
pobożnie


strona: 571

571.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
pobożnie/ á świątobliwie pożądam/
2:
chcę y prágnę/ to wſzytko od ćiebie mā/
3:
á ſam z śiebie nic nie mam/ iedno grze=
4:
chy/ ktore ty/ proſzę/ rácż miłośćiwie od=
5:
puśćić/ dla chwały imieniá twego bło=
6:
goſłáwionego/ ktore mi rácż łáſkáwie
7:
dopuśćić błogoſłáwić/ wyſłáwiáć/ y ch=
8:
walić bez końcá ze wſzytkimi świętymi
9:
twoimi. Amen. Potym to przyday.
10:
Chwałá Oycu/ y Synowi/ y Ducho=
11:
wi świętemu. Iáko byłá ná pocżątku/
12:
y teraz/ y ná wieki wiekow. Amen.
Iſa: 6.

13:
Swięty/ Swięty/ Swięty P. Bog
14:
zaſtępow: ktoremu y zá teráznieyſze do=
15:
brodźieyſtwo/ niechay będźie cżeść wie=
16:
kuiſta. Amen.
Pſal: 102.

17:
Błogoſław duſzo moiá Páná/ y wſzyt=
18:
kie wnętrznośći moie/ chwalćie imię ieo
19:
Błogoſław duſzo moiá Pánu/ y nie prze
20:
pominay wſzelkich dobrodźieyſtw iego/
21:
ktory dogadza w dobrych rzecżách wo=
22:
ley twoiey: y rozlicżnym miłośierdźiem
23:
zdobi ćię/ iáko prześlicżną koroną.
Pſal: 113.
Nie
24:
nam Pánie nie nam/ ále imieniu twe=
25:
mu/ odday pochwalenie. Rácż też do
26:
końcá pokázowáć/ Pánie/ miłośierdźie
27:
twoie nádemną. Swięty Boże/ Swię=
ty mocny/


strona: 572

572.Dźiękowánia rozlicżne
1:
ty mocny/ Swięty nieśmiertelny/ zmi=
2:
luy ſię nádemną. Amen.
3:
¶Zmow záſię Te Deum laudamus: iáko ſię
4:
tu położyło.
5:
Hymn S. Auguſtynowi y Am=
6:
brożemu przypiſány/ od Kośćiołá w=
7:
ſzyſtkiego przyięty. grafika
8:
Te Deum laudamus.
9:
C
Iebie my BOże chwalimy: ćiebie
10:
Pánem być wyznawamy.
11:
Tobie OYcu wiekuiſtemu/ wſzyſtek
12:
źiemſki okrąg cżeść oddawa.
13:
Tobie wſzyścy Anyołowie/ tobie nie=
14:
bioſá y wſzyſtkie mocárſtwá:
Tobie


strona: 573

573.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
Tobie Cherubinowie y Seráphino=
2:
wie nieprzeſtáynym głoſem śpiewáią/
3:
Swięty/ Swięty/ Swięty Pan BOg
4:
zaſtępow.
Iſa: 6.

5:
Pełne ſą niebioſá y źiemiá máieſtatu
6:
chwały twoiey.
7:
Ciebie przeſławny Chor Apoſtolſki:
8:
Ciebie chwálebny pocżet Prorocki:
9:
Ciebie świetne woyſko wielebnych
10:
Męcżennikow wyſławia.
11:
Ciebie też po wſzyſtkim świećie świę=
12:
ty Kośćioł wyznawa.
13:
Oycá niezmiernego Máieſtatu:
14:
Chwálebnego też/ y prawdźiwego á
15:
iednorodnego Syná twego:
16:
Y Duchá świętego Párákletá.
17:
Tyś ieſt krol chwały/ o Chryſte Pánie.
18:
Tyś ieſt Syn Bogá Oycá wiekuiſty.
19:
Ty máiąc wźiąć cżłowiecżeńſtwo ná=
20:
ſze dla wybáwienia náſzego/ nie hydźiłeś
21:
ſię w pánieńſkim żywoćie mieſzkániem.
22:
Ty ſkruſzywſzy żądło śmierći/ otwo=
23:
rzyłeś kroleſtwo niebieſkie wierzącym.
24:
Ty ná práwicy Bożey śiedźiſz w chwa=
25:
le Oycá twego.
26:
A wierzymy temu/ iż przyidźieſz nas
27:
ſądźić.
Przetoż


strona: 574

574.Dźiękowánia rozlicżne
1:
Przetoż prośimy ćiebie/ rácż poráto=
2:
wáć ſługi twoie/ drogą krwią twoią od
3:
kupione.
4:
Y rácż nas z twemi świętymi chwały
5:
wiecżney obdárzeniem opátrzyć.
6:
Zbawże lud twoy/ Pánie/ y rácż bło=
7:
goſłáwić dźiedźictwu twemu:
8:
A rządź ie y powyżſzay ie áż ná wieki.
9:
Ná káżdy dźień błogoſłáwimy ćiebie.
10:
Y chwalimy imię twoie ná cżás wie=
11:
cżny/ y ná wieki wiekow.
12:
Rácżże tego dniá/ Pánie/ grzechu
13:
nas káżdego vchowáć.
14:
Zmiłuy ſię nád námi Pánie/ zmiłuy
15:
ſię nád námi.
16:
Niechay ſię wſławi miłośierdźie two
17:
ie/ Pánie/ nád námi: gdyż w tobie ná=
18:
dźieię pokłádamy.
Pſal: 30.

19:
W tobiem/ Pánie/ nádźieię położył:
20:
nie dayże mię ná wiecżne poháńbienie.
21:
ꝟ. Błogoſławmy Oycá/ y Syná/ y
22:
Duchá świętego. ℟. Cżeść y chwałę
23:
iemu dawaymy ná wieki. ꝟ. Pánie
24:
wyſłuchay modlitwę moię. ℟. A wo=
25:
łánie moie niech przyidźie przed oblicż=
26:
ność twoię.
Modlitwá


strona: 575

575.zá dobrodźieyſtwá Páńſkie.
1:
Modlitwá.
2:
O
Pánie Boże/ ktorego miłośierdźie
3:
licżby nie ma/ á dobroći ſkarb nie=
4:
przebrány ſię náyduie/ wielce miłośći=
5:
wemu twoiemu Máieſtatowi zá dáry
6:
nam dáne dźiękuiemy/ záwżdy o to pro=
7:
ſząc łáſkáwey dobrotliwośći twoiey/ á=
8:
byś ty/ ktory przyſtoynie do ćiebie ſię v=
9:
ćiekáiącym/ dáieſz to/ cżego żądáią/ nie
10:
racżył tychże z łáſki twey wypuſzcżáć/ á=
11:
le rácżey ie ku zapłátom wiekuiſtym
12:
przyſtoynie gotowáć. Przez Chryſtuſá
13:
Páná náſego. Amen.
14:
¶Należy też do dźiękowánia Hymn B. Pánny
15:
Máryey/ Wielbi wielce duſzá moiá Páná
16:
ktory naydźieſz wyżſzey ná kárćie 65. w pierwſzym
17:
rozdźiale/ y Hymn Anyelſki/ Chwałá ná wy=
18:
ſokośći/ z rozdźielenia wtorego/ ná kárćie 86. grafika
Rozdźiele=


strona: 576

576.Modlitwy
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE DZIE=
3:
WIATE.
4:
O zábiegániu rozmáitym potrze=
5:
bom/ przypadkom/ y pokuſom te=
6:
go świátá.
7:
NAVKA.
Pokuſy y fráſunki ná świećie nie nowiná. Gene: 3. Iob 7.

8:
P
Onieważ do tego przyſzło/ iż zá przewinie=
9:
niem pierwſzych rodźicow náſzych/ ieſteſmy z
10:
roſkoſznego rayſiego mieścá/ ſromotnie wypę=
11:
dzeni:
12:
przetoż y potrzebámi rozlicżnymi/ ná tym
13:
płácżliwym pádole/ obłożeni być muśimy/ y przy=
14:
padkom rozmáitym podlegamy/ y nákoniec od
15:
cżęſtych pokus wolni być nie możemy. Owo tu
16:
żyiąc/ żołnierſką ſłużym/ iáko nas piſmo S. náu=
17:
cża: przetoż v nas nie nowiná/ fráſunek/ ſzkodá/
18:
przygodá/ nieprzyiaćielſkie ſzturmy/ y naiázdy.
19:
Ale ty przedſię/ iáko rozumem opátrzone ſtworze=
20:
nie/ y iáko Chryſtuſow rycerz/ Chrześćijáninie mi=
21:
ły/ nieuſtráſzone miey ſerce ná te wſzyſtkie ſtuſy/
22:
ktore ſię ná ćię obálić mogą.
1. Cor: 10.
Bo y Pan Bog mi=
23:
łośćiwy/ nie dopuśći/ ábyś dłużey był y ćiężey frá=
24:
ſunkámi treſktány/ niżli wytrwáć możeſz: y nie
25:
máſz ná świećie pokuſy/ ktorey zá pomocą Pá=
26:
ná Bogá twego zwyćiężyć nie możeſz.
Philip: 4.
Wſzyſtko
27:
mogę/ mowi S. Páweł w tym ktory mi męſtwá
28:
dodáie. Do cżego ábyś ſnádniey przyſzedł/ miey
te náuki


strona: 577

577.o rozmáite potrzeby.
1:
te náuki o fráſunkách y o pokuſách kroćiuchno.
Skąd fráſunkiprzychodząná ludźie.

2:
A naprzod fráſunkom namniey ſię nie dźiwuy:
3:
cżęśćią żeś iuż ſpokoyne ono mieśce/ iákom wyż=
4:
ſzey námienił/ w rodźicách twych ſtráćił: á okrom
5:
niebá vſtáwicżny gdźie indźie pokoy mieć/ rzecż
6:
ieſt niepodobna: cżęśćią żeś ze cżterech żywiołow
7:
złożony/ y cżworáką przyrodzoną wilkośćią/ álbo
8:
wilgotnośćią w ćiele twym opátrzony:
Siedm przycżyn dopuſzcżánia ich.
ktore rze=
9:
cży iż odmiánie podlegáią/ y ty bez odmiány być
10:
nie możeſz: cżęśćią nákoniec z tey przycżyny/ iż tego
11:
potrzebá ludźiom: álbo dla pokaránia grzechow
12:
ich/ iáko ſię sſtáło Nábuchodonozorowi: álbo dla
13:
wſławienia imieniá Bożego w nich/ co o ślepo=
14:
národzonym/ Pan powiedźieć racżył: álbo dla wy
15:
ſtáwienia ludźiom ná ocży/ wyſokich cnot ich: bo
16:
dla tego też Abráhámá w Izááku doświadcżano:
Dan: 4. Ioan: 9.
Gene: 22.

17:
álbo dla záchowánia cáłego cnot okazáłych/ y dá=
18:
row Bożych wielkich á obfitych w ſercách ich: á=
19:
bowiem dla tego y ná Páwłá S. pokuſy y choro=
20:
by/ y ná Eliaſzá zgárdłem vćiekánie dopuſzcżono:
21:
ábo dla więtſzey zapłáty/ y korony niebieſkiey ich:
2. Cor: 12. 3. Reg: 17 Tob: 12. Dan: 13. Gene: 39. Iob 1. 2. Mac: 9. Acto: 12.

22:
iáko to w Tobiaſzu y Zuzánnie ś. obácżyć możeſz:
23:
álbo dla zoſtáwienia przykłádu ćierpliwośći/ y w=
24:
ſzelkiey doſkonáłośći/ w nieuſtráſzonym ſercu y
25:
męſtwie ich: coć ſię ná oko w Iozephie Pátryár=
26:
ſze/ y S. Iobie pokázuie: álbo nákoniec ná zácżę=
27:
ćie ná tym świećie ieſzcże/ piekłá ich/ y wiekuiſtey
28:
męki ich. iáko ſię przydáło bezbożnemu Krolowi
29:
Antyochowi/ y Herodowi. To wiedząc ták ſo=
30:
bie w fráſunkách pocżynay.
Co cżynić w fráſunkách. I. Ták być muśi.
Naprzod te ſłowá
31:
myślić álbo mowić możeſz cżęſto. Tákći ná tym ś=
32:
wiećie być muśi: ták ſię tocżą rzecży płácżliwego
Oopádołu


strona: 578

578.Modlitwy.
1:
pádołu tego: ieſzcżeſmy nie w niebie/ gdzie áni
2:
ſłycháć o żadney przećiwnośći/ y vtrapieniu.
2. Ták záwżdy bywáło.

3:
Potym zánieś ſię myślą ná przygody y ſpráwie=
4:
dliwych/ y grzeſznych ludźi: á naprzod ná bole=
5:
śći/ y fráſunki zbáwićielá twego: y pomyśl ſobie/
6:
żeś nie ſam ná ten hak przyſzedł. Záwżdy po=
7:
bożnych rozmáićie doświadcżano: á niepobożne
8:
ćicha pomſtá/ záwſze zwykłá gonić. Więc ieſli
9:
źielonym roſzcżkom z dawná nie folgowano: nie
10:
dźiw/ iż ſię cżáſem ſuchym cokolwiek doſtáie. Toż
11:
dopiero/ vważ v śiebie przycżyny przerzecżone frá=
12:
ſunkow od Páná Bogá dopuſzcżonych: á iednę á=
13:
bo kilká z nich/ do ſámego śiebie przyſtoſowaw=
14:
ſzy/ vtul ſię w płácżu/ y troſce twoiey.
Hebr. 11. Luc. 23.
3. Słuſznie to P. Bog cżyni.
Nie zapomi=
15:
nay też tego/ iż cokolwiek tu złego vćirpiſz/ możeſz
16:
to názwáć Modicum, to ieſt máłą rzecżą/ y drobną.
4. Nie długo y nie wiele teo.

17:
Máłá záprawdę: ieſli ią porownaſz bądź z ćięſzko=
18:
śćią y rozlicżnośćią mąk y fráſunkow Páná twego/
19:
y Swiętych iego: bądź z mnoſtwem grzechow y
20:
przewinienia twego: bądź z nieznośną boleśćią y
21:
dręcżeniem ogniá piekielnego: bádź z nieoſzáco=
22:
wáną zapłátą kroleſtwá niebieſkieo. okrom tego/
23:
że y tobie/ wiecżnośći/ á co więtſza/ y iutrá tu nie
24:
obiecano. A iákoż chwilki iedney y momentu w
25:
bolu docżeśnym nie wytrwaſz/ ábyś wiecżnego v=
26:
ſzedł/ á tám gdźie kłopotow y płácżu nie máſz/ kie=
27:
dykolwiek fortunnie przyſzedł?
5. Modlitwá. Matt. 26. O co prośić w fráſunkách.
Náoſtátek vćiecż
28:
ſię do modlitwy/ iáko y miſtrz doſkonáłośći wſzel=
29:
kiey/ Zbáwićiel twoy/ ná mękę idący: y proś Pá=
30:
ná Bogá twego vprzeymie y o iednę rzecż z tych
31:
trzech: to ieſt álbo o wybáwienie z krzyżá onego/
32:
álbo o ćierpliwość świętą. ábo przynamniey o po
ćiechę w


strona: 579

579.o rozmáite poćiechy.
1:
ćiechę w fráſunku onym. poddáiąc záraz wſzytko
2:
pod rozſądek y wolą naprzednieyſzego medyká y
3:
lekárzá chorob twoich? Páná Bogá wſzechmogące
4:
go: iáko y Odkupićiel twoy/ ták o oddalenie kub=
5:
ká gorzkiey męki ſwey prośił/ iż záraz przedſię przy
6:
dáć racżył:
Matt: 26 Luc: 22
Wſzákoż nie iáko ia chcę/ ále iáko ty
7:
chceſz/ Oycże/ niech ſię sſtánie: niech ſię dźieie wola
8:
nie moiá ále twoiá. Ták ſobie pocżynáiąc/ w płá=
9:
cżu ſię vtuliſz/ w fráſunkách vſpokoiſz/ y niebieſkiey
10:
ſobie zapłáty/ tákże y łáſki Bożey przycżyniſz.
Cżev nam pokuſj dokucżáią.

11:
Co ſię dotycże pokus/ dáie nadobnych pięć przy=
12:
cżyn przeſławny on Chryzoſtom hom. 13. in. Matt.
13:
cżemu Chrześćijáninowi/ po chrzćie pokuſy doku=
14:
cżáią.
1.
Naprzod (powiáda) dla tego/ ábyś ſię ná=
15:
ucżył tego/ żeć męſtwá (ná chrzćie) przycżyniono.
2.

16:
Więc dla tego/ ábyś ſię z wielkośći dárow Bo=
17:
żych/ gorną myślą nie vnośił.
3.
Potrzećie/ áby y
18:
dyabeł ſam doznał tego/ żeś iuż doſkonále od nie=
19:
go odſtąpił.
4.
Po cżwarte/ ábyś ſobie (cżęſtym zwy=
20:
ćięſtwem y tryumphem z cżártá) śiły y męſtwá (á
21:
naprzod v Páná Bogá zapłáty) przycżynił.
5.
Ná=
22:
koniec ábyś miał te pokuſy/ zá ieden znák tego/ iżći
23:
ſię ſkárbu zwierzono. Bo nigdyby ćię dyabeł nie
24:
kuśił/ mowi támże ś. Chryzoſtom/ gdyby ćię więt=
25:
ſzą cżćią vracżonego nie widźiał.
Iáko ie zwyćiężáć.
I. Odpor prędki. Iaco: 4. Pſal: 136.

26:
Spoſob zwyćiężánia tych pokus/ może być nie
27:
ieden. Pierwſzy: dáwáć prędki á potężny odpor
28:
káżdey myśli/ zakonowi Páńſkiemu y woley Bo=
29:
żey przećiwney. Sprzećiwiayćie ſię Dyabłu/ mo=
30:
wi S. Iákub/ á vćiecże od was. Y ſzcżęśliwy to
31:
ieſt cżłowiek według náuki Dawidá S. ktory po=
32:
chwyći y potłucże máłe dźiatki Bábilońſkie/ (iákie
Oo 2ſą wkra=


strona: 580

580.Modlitwy.
1:
ſą wkradáiące ſię w ſercá ludzkie pokuſy) o opo=
2:
kę/ to ieſt Chryſtuſá Páná: ná ktorego álbo obe=
3:
cność y vſtáwicżne ná ćię poglądánie/ álbo ſmierć
4:
y dla grzechow ſkátowánie/ ábo pomſtę zá grzech
5:
y karánie/ álbo zapłátę zá cnotę y cżártá zwoiowá=
6:
nie/ myślą ſię zániozſzy/ nie daſz gory ták łatwie
7:
duſznemu nieprzyiaćielowi/ nád duſzą twoią. Po=
8:
tym nie záwádźi/ kiedy to ſnádnie być może/ wnet
9:
przeżegnáć ſię.
2. Przeżegnánie.
Duży to kiy Dawidow ná Golia=
10:
ſzá piekielnego/ á dźiwnie od Kośćielnych Dokto=
11:
row zálecony/ y pożytecżnie od wiernych Bożych/
12:
iáko S. Bázylego/ Fránćiſzká/ Iuſtyny/ Márgo=
13:
rzęty/ y inſzych/ ná wſzelkich pokus odegnánie zda
14:
wná pozywány/ krzyż święty: y pewnie potężniey=
15:
ſzy do obrony/ niżli to známię Thau v Ezechielá
16:
Proroká:
Ezech: 9.
ktore przedtym ták niemal/ iáko krzyż v
17:
nas/ v Zydow ſtárodawnych málowano/ iáko ná
18:
piſał Hieronym S. ſuper Ezech. 9.
3. Trzemá rzecżámi ludźie łowią.
Ktemu do=
19:
bra rzecż będźie cżáſem ná to wſpomnieć/ cżym ſię
20:
zgrzechu ktoregokolwiek obráduieſz/ á oco ſię prze
21:
zeń przypráwuieſz. nie możeć złyduch/ álbo świát/
22:
álbo ćiáło/ więcey rzeczy przednieyſzych przekłádáć
23:
nád one troiákie/ ktore y Ian S. wſpomina/ y
24:
ktorymi ták ſtáry Adam w ráiu/ iáko y nowy ná
25:
puſzcży był kuſzony: to ieſt pożądliwość ćiáłá/ po=
26:
żądliwość ocżu/ y pychę tego świátá: ábo krocey/
27:
roſkoſz iáką/ zyſk márny/ y świeckie ſławy: ále ro=
28:
ſkoſzy do młotá Syn Boży przyrownał: bogác=
29:
twá do ćiernia: godność záś świecka ktorakol=
30:
wiek/ dla tego nietrwáła; bo y ſam świát prze=
31:
mija/ iáko piſmo S. mowi.
1. Ioan: 1. Gene: 3. Matth: 4. Luc: 15. Luc. 8. 1. Ioan: 2.
Co z grzechu roſcie
A z drugiey ſtrony/
32:
ieden grzech śmiertelny/ z łáſki Bożey grzeſzniká
obnáża/


strona: 581

581.o rozmáite potrzeby.
1:
obnáża/ przywiley ná wiekuiſtą chwałę/ y wſzelką
2:
Synow Bożych zaſługę wydźiera/ Páná BOgá
3:
gniewa/ y máieſtat iego znieważa/ rány Páńſkie
4:
ile w grzeſzniku ieſt/ odnawia/ y iáko S. Páweł
5:
cżáſem mowi/ znowu Páná ſámemu ſobie/ y w ſá=
6:
mym ſobie krzyżuie/ duſzę ſrodze plugáwi/ dárow
7:
Bożych/ ktorymi oná ieſt opátrzoná/ vſzcżerbienie
8:
iedna/ cżęſto ćiáłu/ ſławie y máiętnośći ſzkodźi/ po=
9:
koy y weſele ſumnienia pewnie odeymuie/
Hebr: 6. Gal: 3.
molá y
10:
gryźienia ſumnienia nábawia/ cżáſem też nie ie=
11:
dnego gorſzy/ á nákoniec do piekielnego oneotá=
12:
ráſu/ y odchłáni/ ſzeroką drogę toruie/ y wrotá o=
13:
twarza. cżego wſzytkiego z piſmá S. dowieść nie
14:
trudno. Ieſliż tedy mielibyſmy zá głupiego/ y w
15:
rozum zgołá obránego/ káżdego/ ktoryby dla ie=
16:
dnego kubká winá/ álbo miodu chćiał/ bądź obie=
17:
ſzoną/ bądź śćiętą/ bądź ktorą inſzą śmierć podiąć:
18:
iáko możemy mieć zá bácżnego cżłowieká/ onego/
19:
ktory dla rowney iákiey świeckiey poćiechy y ob=
20:
rády/ ná rozlicżne kátowánia/ tego y przyſzłego ży=
21:
wotá/ duſzę ſwą podáie?
4.

22:
Oſtátecżna/ ále doſyć pożytecżna obroná prze=
23:
ćiwko pokuſom/ niechay będźie modlitwá: bądź
24:
krotſza; przywykáiąc cżęſto w vśćiech y ſercu mie=
25:
wáć z S. onym męcżennikiem Ignácyuſem/ na=
26:
ſłodſze á cżártom ſtrászliwe imię Iezus bądź dłuż=
27:
ſza/
Pſal: 110. Mat: 26.
z Pánem twym w ogroycu trzy kroć ſię w boiu
28:
ſwym modlącym/ á doſyć długo: y vcżniom ſwym
29:
tę náukę dáiącym/ żeby cżuli/ y modlili ſię/ áby nie
30:
byli w pokuſę wwiedźieni. Do tegoć vſłáły drogę
31:
te modlitwy/ rozmáitym żywotá tego przygodom
32:
ćieleſnym y duſznym zábiegáiące.
Oo 3Modlitwy


strona: 582

582.Modlitwy
1:
MODLITWY
2:
O ROZLICZNE PO=
3:
TRZEBY ZYWOTA
4:
TEGO.grafika
Aug: cap: 38. Medi.

5:
Modlitwá w fráſunkách/ álbo
6:
chorobách S. Auguſtyná.
7:
Z
Miłuy ſię nádemną Pánie/ zmiłuy
8:
ſię miłośćiwy/ zmiłuy ſię nádemną
9:
nanędznieyſzym grzeſznym cżłowiekiem:
10:
ktory rzecży ſię niegodnych ważę/ á go=
11:
gne ćierpię: y vſtáwicżnie grzeſzę/ á vſtá=
12:
wicżnie też karánie twoie odnoſzę. Ie=
13:
ſli vważam v śiebie ná káżdy dźień to/
com vcży=


strona: 583

583.o rozmáite potrzeby.
1:
com vcżynił/ ieſzcżeć to nie wielka rzecż/
2:
ktorą ćierpię: ćiężſze to/ com zbroił/
3:
mnieyſze co ćierpię. Spráwiedliwyś
4:
ieſt Pánie/ á práwy ieſt ſąd twoy/ y wſzy=
5:
tkie ſądy twoie ſpráwiedliwe ſą y praw=
6:
dźiwe. Ale iż ia wiem/ y pewienem te=
7:
go/ iż żywot náſz nie ládá iáko płynie y
8:
bieży/ ále w twoiey władzy y rządzeniu
9:
ieſt: przetoż ty o wſzyſtkich piecżą maſz/
10:
zwłaſzcżá o ſługách twoich/ ktorzy wſzy=
11:
tkę nádźieię ſwoię záſádźili w miłośier=
12:
dźiu twoiem: dla tegoż proſzę ćię pokor=
13:
nie/ ábyś mię nie karał według nieprá=
14:
wośći moich/ ktoremi záſłużyłem gniew
15:
twoy/ ále poſtępuy zemną według mi=
16:
łośierdźia twego/ ktore przechodźi grze
17:
chy świátá wſzytkiego. Ty Pánie/ kto=
18:
ry zwierzchu karániem mnie fráſuieſz/
19:
opátrz mię we wnątrz nieuſtawáiącą
20:
ćierpliwośćią: ták żeby nie vſtawáłá
21:
chwałá twoiá w vśćiech moich. Zmi=
22:
łuy ſię nádemną Pánie/ zmiłuy ſię/ á rá=
23:
tuy mię/ ták iáko ty nalepiey rozumieſz.
24:
Czego mi potrzebá ná ćiele y ná duſzy/
25:
wieſz ty wſzytko/ możeſz też wſzytko/ kto
26:
ry żywieſz ná wieki. Amen.
Oo 4Druga


strona: 584

584.Modlitwy
1:
¶Druga bárzo nabożna Ko=
2:
śćielna/ w długich á ćieſzkich
3:
fráſunkách.
Z Rzymſkich godźin Pánny Máryey ſkrocona nieco.

4:
O
Naſłodſzy Pánie IEzu Chryſte/
5:
Boże prawdźiwy/ ktoryś ieſt z łoná
6:
Oycá wſzechmogącego/ ná ten świát
7:
wypráwiony/ ábyś grzechy odpuſzcżał/
8:
vtrapione z kłopotu wybawiał/ więźnie
9:
rozwięzował/ roſproſzone zgromadzał/
10:
pielgrzymy/ do oycżyzny ich/ wprowa=
11:
dzał/ nád ludźmi ſkruſzonego ſercá mi=
12:
łośierdźie pokázował/ płácżące y ſmut=
13:
kiem ſtrwożone ćieſzył: Rácż Pánie Ie=
14:
zu Chryſte/ y mnie ſługę twego N. (ábo
15:
ſłużebnicę twoię N.) wyſwobodźić/ z
16:
fráſunku y vtrapienia/ w ktorym teraz
17:
ieſtem zoſtáwiony. Ty/ Pánie/ ktoryś
18:
narod ludzki/ od Bogá Oycá wſzechmo
19:
gącego wźiął/ iáko cżłowiek/ w opiekę
20:
twoię/ y ktoryś też z litośći twey/ przez
21:
okrutną mękę y roźlanie krwie twoiey/
22:
cudnownie nam kupił ray Niebieſki/ á
23:
miedzy Anyoły y ludźmi vcżyniłeś pokoy
24:
przyięmny/ rácż/ o Iezu Chryſte Pánie/
25:
miedzy mną y nieprzyiaćioły moimi v=
26:
mocnić y vtwierdźić zgodę y pokoy: rácż
nádemną


strona: 585

585.o rozmáite potrzeby.
1:
nádemną łáſkę twoię pokázáć/ y wlać
2:
miłośierdźie twoie. á wſzelką nienawiść
3:
y gniew nieprzyiaćioł moich/ rácż zátłu=
4:
mić y vśmierzyć: iákoś rozgniewánie y
5:
záiątrzenie Ezawowe/ ná brátá iego
6:
Iákobá oddálić racżył.
O tjm nápiſano w kśięgách. Gen. Exo 1. Reg. Danie. Iudit. Ionæ.
O Pánie IE=
7:
zu Chryſte/ wybaẃ mię/ iákoś wybáwił
8:
Abráámá z ręki Cháldeyſkiey/ y ſyná iego
9:
Izááká z ofiáry Oycowſkiey/ y Iozephá
10:
z ręku bráćiey iego/ y Noego od potopu/
11:
Lothá z ſpalenia Sodomſkiego/ Moy=
12:
zeſzá y Aaroná/ y lud Izráelſki/ z ręku
13:
Fáráonowych/ y niewoley Egiptſkiey/
14:
Dawidá krolá z ręku Saulowych/ y Go=
15:
liaſzowych/ Zuzánnę z potwarzy ná nię
16:
włożoney/ Iudythę z ręku Holoferneſo=
17:
wych/ Dánielá z iámy lwiey/ trzech mło
18:
dźieńcow/ Sydráchá/ Miſáchá/ y Abde=
19:
nagá/ z piecá ogniſtego/ Ionaſzá z brzu=
20:
chá wielorybiego:
Matt: 15. Sap: 10.
corkę niewiáſty Ká=
21:
náneyſkiey od okrućieńſtwá dyabelſkie=
22:
go/ Adámá y Ewę od potępienia wie=
23:
kuiſtego/ nadrożſzą krwią twoią/ Pio=
24:
trá od vtonienia/ Páwłá z więźienia.
Matt: 14. 2. Cor: 11.

25:
Wybaẃ mię ták ſługę twego N. (álbo
26:
ſłużebnicę twoię N.) o naſłodſzy Pánie
27:
Iezu Chryſte/ od nieprzyaćioł wſzytkich
Oo 5moich.


strona: 586

586.Modlitwy
1:
moich. Doday mi ratunku y pomocy/
2:
przez ſwięte dobrodźiejſtwá twoie/ przez
3:
niepokaláne wćielenie twoie/ przez cży=
4:
ſte národzenie twoie/ przez głod/ prá=
5:
gnienie/ źimno/ vpalenie/ prace/ vtru=
6:
dzenia/ zeplwánia/ policżki/ bicżowánia
7:
gwoźdźie/ włocżnią/ koronę ćierniową/
8:
żołćią y octem nápoienie/ przez wielce
9:
okrutną śmierć twoię/ przez ſiedm ſłow
10:
twoich/ ktoreś wiſząc ná krzyżu wymo=
11:
wić racżył: przez sſtąpienie do piekłow/
12:
przez święte zmartwychwſtánie twoie/
13:
przez cżęſte vćieſzenie vcżniow twoich/
14:
przez dźiwne w niebo wſtąpienie two=
15:
ie/ przez Duchá ś. zeſłánie/ przez ſtráſzli=
16:
wy dźień ſądny. Wyſłuchay mię Pánie/
17:
przez te wſzytkie rzecży: y przez wſzelkie
18:
dobrodźieyſtwá twoie/ ták inſzym/ iáko
19:
y mnie vcżynione: y przez wſzelkie inſze
20:
rzecży/ ktorych oko nie widźiało/ vcho
21:
nie ſłyſzáło/ y ſerce ludzkie ich nie poięło.
22:
Proſzę ćię naſłodſzy Pánie Iezu Chryſte/
23:
rácżże mię ſługę twego N. (álbo ſłuże=
24:
bnicę twoie N.) wyſwobodźić od wſzel=
25:
kiego niebeſpiecżeńſtwá duſznego y ćie=
26:
leſnego: á po biegu krotkim żywotá te=
27:
go/ rácż mię do śiebie BOgá żywego y
prawdźi=


strona: 587

587.o rozmáite potrzeby.
1:
prawdźiwego doprowádźić: ktory ży=
2:
wieſz y kroluieſz ná wieki wiekow. A.
3:
Modlitwá w pokuſách Ber=
4:
nárdá świętego.
Ber: cap: 14. 15. et 16. Medit. Trzey nieprzyiaćiele náſzy.

5:
W
Spomoż mię/ Pánie BOże moy:
6:
ábowiem nieprzyiaćiele moi/ obto=
7:
cżyli duſzę moię/ ćiáło/ świát/ y dyabeł.
8:
Od ćiáłá vćiec nie mogę/ áni go od śie=
9:
bie odpędźić: z ſobą ię nośić muſzę/ bo
10:
do mnie ieſt przywiązáne. Zábić mi ſię
11:
go nie godźi/ znośić ie muſzę. Swiát zá
12:
ſię zewſząd okrążył/ y obtocżył mię/ y
13:
przez pięć bram/ to ieſt pięć zmyſłow ćiá
14:
łá mego/ widzenie/ ſłyſzenie/ vkuſzenie/
15:
powonienie/ y dotykánie/ ſtrzałkámi
16:
ſwemi rány mi zádáie/ y wdźiera ſię ś=
17:
mierć przez okná moie.
Hier: 9.
A duchá złego
18:
iż widźieć nie mogę/ przetoż mniey ſię
19:
onego vſtrzedz mogę/ nápiął łuk ſwoy/
20:
przyłożył do niego ſtrzały ſwoie/ áby mię
21:
z ſtrzaſkiem o ránę przypráwił. Ciáło
22:
przywodźi mi ná pámięć rzecży miękkie/
23:
świát prozne/ ſzátan przykre. Ciáło
24:
moie z błotá ieſt/ dla tegoż też mam od
25:
niego błotne y roſkoſzne myśli: od świá=
26:
tá płonne y dworne: od cżártá ſzkodli=
we/ y


strona: 588

588.Modlitwy
1:
we/ y złośliwe. Ci trzey nieprzyiaćiele
2:
ſzturmuią przećiwko mnie/ y prześládu=
3:
ią mię/ cżáſem otworzyſto y iáwnie/ á
4:
cżáſem kryiomko y potáiemnie/ a záw=
5:
żdy złośliwie. Wybawże mię od nie=
6:
przyiaćioł moich/ Boże moy/ y od tych
7:
ktorzy mię w nienawiśći máią/ ábo=
8:
wiem wielce moc ſwoię vtwierdźili
9:
nádemną.
10:
Druga S. Auguſtyná.
Aug: ſoliloq. ca: 12.

11:
O
Pánie/ Oycże y Boże moy/ żywoćie
12:
ktorym wſzyſtkie rzecży ſtoią/ á bez
13:
ktorego wſzytkie obumieráią
Eccl: 23.
nie rácżże
14:
mię zoſtáwić w myśli przewrotney: nie
15:
rácż dopuſzcżáć ná mię wynioſłośći ocżu
16:
moich. oddal odemnie pożądliwość/ á
17:
myśli nieucżćiwey y roſpuſtney nie pod=
18:
daway mię. Miey w ręce twey ſerce mo=
19:
ie/ áby o tobie záwżdy myśliło: oświeć
20:
ocży moie/ áby ná ćię poglądáły/ y to wi=
21:
dźiały/ co ieſt po práwicy/ nie to co po
22:
lewicy/ dáleko od ćiebie. Zwyćięż/ y zá=
23:
gáś pożądliwość moię ſłodkośćią two=
24:
ią/ ktorąś ſkryćie záchował tym/ ktorzy
25:
ſię ćiebie boią. Amen.
26:
Trzećia S. Auguſtyná.
Aug: ibid.
Pátrz Pa=


strona: 589

589.o rozmáite potrzeby.
1:
P
Atrz Pánie BOże moy iáko świát
2:
wſzytek pełny ieſt śideł pożądliwoś=
3:
ći/ ktore nágotowano nogom moim. A
4:
ktoż ſię z nich wypląta? o iáko ſzcżęśli=
5:
wy/ ktoremu ty to vcżyniſz: tenći zápra=
6:
wdę vleći nie vwikłány. Proſzę ćię tedy
7:
odkupićielu/ moy/ przez ćiebież ſámego/
8:
rátuyże mię/ ábym przed oblicżnośćią
9:
nieprzyiaćioł moich/ nie vpadł/ vpłątá=
10:
ny powrozy ich. wyrwi mię/ mocy zbá=
11:
wienia meo/ áby ſię nie nátrząſáli zem=
12:
nie nieprzyaćiele twoi/ ktorzy ćiebie má=
13:
ią w nienawiśći.
Pſal: 47.
Powſtań Pánie Boże
14:
moy/ mocarzu moy/ niech pierzchną nie
15:
przyiaćiele twoi/ niech z plácu vſtąpią
16:
dla obecnośći twoiey/ ći ktorymeś ty o=
17:
mierzł.
Pſal: 82.
Iáko płynie woſk od ogniá/ nie=
18:
chay ták zniſzcżeią grzeſznicy od oblicża
19:
twego: á ia niech będę zákryty w ſkryto=
20:
śći twarzy twoiey/ niech ſię rozweſelę z
21:
ſynámi twemi/ wſzelákimi dáry twoimi
22:
doſtátecżnie opátrzony. Amen.
23:
Kiedy pokutę zwyćiężyſz/ ták ſię
24:
modl z świętym Auguſtynem.
Aug: ſoliloq. ca. 16.

25:
B
Yłem od pokuſy wolen (Panie) ále
26:
tyś to ſpráwił że mi pokuſá nie doku
cżáłá:


strona: 590

590.Modlitwy
1:
cżáłá: nie było mieścá do tego y cżáſu/
2:
tyś to ſpráwił.
Iáko P. wſpomaga ſwoie.
Vderzył záſię ná mię po=
3:
kuśnik moy: było mieśce po temu/ był y
4:
cżás po temu/ ále tyś mię hámował/ á=
5:
bym nie zezwolił. Przyſzedł kuśićiel ćie=
6:
mny/ ták iákim ieſt/ ále ábym onym w=
7:
zgárdźił/ tyś mi śiły dodał.
To ieſt ćiemno y ſkryćie.
Przyſzedł
8:
potym zbroyno/ y potężnie/ ále żeby mię
9:
nie poráźił/ tyś mu ręce związał/ tyś mię
10:
vmocnił. Przyſzedł znowu pokuśićiel/
11:
iuż w Anyołá świátłośći przewirzgnio
12:
ny/ ále żeby mię nie oſzukał/ tyś go zgro=
13:
mił: á żebym go poznał/ tyś mię oświe=
14:
ćił.
Złość ſzátáńſka. Apoc: 13.
Onći to ieſt ſmok wielki/ á płowy/
15:
wąż ſtáry/ ktory dyabłem ieſt y ſzátánem
16:
názwány/ máiący głow śiedm/ á rogow
17:
dźieśięć: ktoregoś ſtworzył/ áby ſię z mo=
18:
rzá tego wielkiego y ſzerokiego nágra=
19:
wał/ w ktorym náyduie ſię moc niezlicżo
20:
na źwierzu máłego y wielkiego to ieſt
21:
rozmáitych dyabłow/ ktorzy nic inſzego
22:
we dnie y w nocy nie cżynią/ iedno krą=
23:
żą/ ſzukáiąc kogoby pożárli/ ieſli ty nie
24:
wyrwieſz. wſpomożże nas Pánie.
Pſal: 103. 1. Petr: 5.
Ro=
25:
śćiągni nád námi ſkrzydłá twoie/ áby=
26:
ſmy pod one od ſmoká tego vćiekli/ kto=
27:
ry nas śćiga/ tarcżą twoią wybaẃ nas
od rogow


strona: 591

591.o rozmáite potrzeby.
1:
od rogow iego. Záſtáwił śidłá w doſtá=
2:
tku/ záſtáwił w vboſtwie/ záſtáwił w
3:
pokármiech/ w napoiách/ w roſkoſzy/ w
4:
ſpániu/ w cżuynośći: Záſtáwił śidłá w
5:
ſłowie/ w vcżynku/ y po káżdey drodze
6:
náſzey. Ale ty Pánie wybaẃ nas z śideł
7:
łowiących/ y od ſłowá przykrego/ áby=
8:
chmy wyſławiáli imię twoie/ mowiąc:
9:
Błogoſłáwiony Pan BOg/ ktory nas
10:
nie dał w poimánie zębom ich.
Pſal: 124.
Duſzá
11:
náſzá iáko wrobl wyrwána ieſt z śidłá ło
12:
wiących: śidło rozſzárpáne ieſt/ á my ie=
13:
ſteſmy wyſwobodzeni. Amen.
14:
Oddawánie ſámego śiebie w rę=
15:
ce Páńſkie/ ná ten cżás/ kiedyć długie
16:
fráſunki/ ábo pokuſy dokucżáią/ W. Tho=
17:
maſzá Kempizyuſzá.
Thomas á Kempis libro 3. de imi: Chri. cap: 55.

18:
O Pánie Boże/ święty Oycże/ bądź te=
19:
raz y ná wieki błogoſłáwiony/ iż iá=
20:
ko chceſz/ ták ſię sſtáło: á to co cżyniſz/
21:
dobrze cżyniſz. O Oycże ſpráwiedliwy/
22:
y záwżdy chwálebny/ przyſzłá godźiná/
23:
áby był doświadcżony ſługá twoy. Oy=
24:
cże miłośćiwy/ godna ieſt rzecż/ áby tey
25:
godźiny ćirpiał zá ćię nieco ſługá twoy.
26:
Oycże wiekuiſtey cżći godny/ przyſzłá go
27:
dźiná/ ktorąś od wieku przeyźrzał/ áby
ná chwiłkę


strona: 592

592.Modlitwy
1:
ná chwiłkę poległ zwierzchu ſługá t=
2:
woy/ á przedſię v ćiebie záwżdy żył we=
3:
wnątrz: áby troſzkę zá nikcżemnego był
4:
pocżytány y poniżony/ y vſtał przed lu=
5:
dźmi/ y był boleśćiámi y niemocámi v=
6:
trapiony/ áby potym z tobą w żarzy no
7:
wey ſwiátłośći powſtał/ á w niebieſkich
8:
rzecżách oświecenie otrzymał. Oycże
9:
święty/ tyś ták zrządźił/ y tákeś chćiał/
10:
y to ſię sſtáło/ coś ſam roſkazał. Abo=
11:
wiem toć to ieſt łáſká twoiá przećiwko
12:
przyiaćielowi twemu/ áby ćierpiał/ y był
13:
záſmuconym ná tym świećie/ dla twey
14:
miłośći/ ilebyśkolwiek/ y od kogokol=
15:
wiek/ y iákokolwiek to mieć chćiał.
Pſal: 118.
Bez
16:
rády y opátrznośći twey/ á bez ſłuſzney
17:
przycżyny nic ſię nie dźieie ná źiemi.
Cżemu P. BOg ná cżás poćtechy odeymuie.
Do=
18:
brze mi ták miły Pánie/ żeś mię vniżył/
19:
ábych ſię vcżył ſpráwiedliwośći twoiey/
20:
á żebym wſzyſtkie gornośći y hárdośći z
21:
ſercá odrzućił. Pożytecżna mi to ieſt
22:
rzecż/ iż zelżywość przykryłá oblicże mo=
23:
ie/ ábym ćiebie więcey ku poćieſzeniu ſzu
24:
kał niżli ludźi. Náucżyłem ſię ſtąd twe=
25:
go niewycżerpánego ſądu ſię lękáć/ kto=
26:
ry karzeſz ſpráwiedliwego z złośliwym/
27:
namniey ſpráwiedliwośći nie náruſzá=
iąc. Dźie=


strona: 593

593.o rozmáite potrzeby.
1:
iąc. Dźiękuięć iżeś nie przepuśćił zło=
2:
śćiom moim/ áleś mię ſtárł gorzkim ka=
3:
rániem/ zádawáiąc mi boleśći/ á przepu
4:
ſzcżáiąc ná mię fráſunki zwierzchu y we
5:
wnątrz.
P. BOg w fráſunkách ćieſzy. 1. Reg: 2. Pſal: 21.
Nie máſz ktoby mię poćieſzył
6:
ze wſzech ktorzy pod niebem ſą/ iedno ty
7:
Pánie Boże moy/ niebieſki lekárzu du=
8:
ſzny/ ktory vmartwiaſz y ożywiaſz/ przy=
9:
wodźiſz do piekłá y wywodźiſz/ kárność
10:
twoiá nádemną/ y rozgá twoiá tá mię
11:
náucży. Oto Oycże miły/ w ręku twych
12:
iam ieſt/ pod ręką karánia twego ſię
13:
ſchylam. Vcżyń mię pobożnym y pokor=
14:
nym vcżniem twym/ iákoś dobrze zwykł
15:
cżynić/ ábych vgadzał káżdemu mgnie=
16:
niu twoiemu. Tobie ſámego śiebie y w=
17:
ſzyſtkie ſpráwy moie ku popráwieniu po
18:
rucżam/ lepiey tu być karánym/ niż ná
19:
przyſzłym świećie. Ty wieſz wſzytkie w
20:
obec rzecży/ y káżde zoſobná/ á nicći nie
21:
ieſt táyno w ludzkim ſumnieniu. Pier=
22:
wey niżby ſię sſtáły/ ty wieſz przyſzłe rze=
23:
cży/ á nie trzebá żeby ćię kto náucżył/ ál=
24:
bo vpominał o tych rzecżách/ ktore ſię
25:
dźieią ná źiemi. Ty wieſz cżego potrzebá
26:
ku doſkonáłośći moiey/ á iáko wielce po
27:
trzebny ieſt ſmutek ku ocżyśćieniu rdze
Ppgrze=


strona: 594

594.Modlitwy
1:
grzechow. Vcżyń zemną pożądáną wo=
2:
lą twoię/ á nie wzgardzay grzeſznego
3:
żywotá mego/ żadnemu lepiey y iáſniey
4:
nie świádomego/ iáko tobie ſámemu.
Summá doſkonáłośći Chrześćijáńſkiey.

5:
Day mi miły Pánie to vmieć co potrze=
6:
bá: to miłowáć/ co ma być miłowano: to
7:
chwalić/ co ſię tobie nawięcey podoba:
8:
to ważyć/ co v ćiebie w wadze ieſt:
9:
to gánić/ co ocżom ſię twoim nie
10:
podoba. Amen.
11:
Wzdychánie ſerdecżne do chwa=
12:
ły niebieſkiey z vważeniem świátá
13:
tego kłopotow.grafika
14:
O Nabłogoſłáwieńſze mieſzkánie na=
wyżſzego


strona: 595

595.o rozmáite potrzeby.
1:
wyżſzego miáſtá niebieſkiego Hieruzá=
2:
lem: y ktoryż rozum ogárnie/ álbo ktory
3:
ięzyk wypowie ſzcżęśćie twoie/ doſtátek
4:
twoy/ weſele twoie?
Chwałá niebieſka niewyſłowiona.
Przybytku Boży/
5:
drogimi kámieńmi ozdobiony/ dźiwne=
6:
mi perłámi oſádzony: mieſzkánie miſter
7:
nie budowáne Bogá nawyżſzego/ y w=
8:
ſzelkimi niebieſkich bogactw kortyná=
9:
mi y zaponámi obite: Pokoiu roſkoſzy
10:
y odpocżynienia Chryſtuſá Páná/ y świę
11:
tych iego: Winnico y ogrodźie kochá=
12:
nia iego; co godnego ſpániáłośći twey
13:
pomyślić ſię może o tobie/ od nędznych
14:
mizernego świátá tego obywátelow/
15:
ledwie co inſzego doſkonále poiąć mo=
16:
gących/ okrom tych rzecży/ ktore w zmy=
17:
ſły náſze iákożkolwiek wpadáią?
Wielkoſc tey chwały.
Tám
18:
ná przedźiwny Máieſtat Páná BOgá
19:
wſzechmogącego/ Swięći iego nieprze=
20:
ſtáynie poglądáią: á w nim y ſámych
21:
śiebie/ y wſzelkich rzecży rozumnych/ y
22:
bezrozumnych doſkonáłośći y ſlicżnośći
23:
widząc/ niewyſłowioney poćiechy nie=
24:
odmiennie vżywáią/ y ná cżáſy wiekui=
25:
ſte vżywáć będą. Tám ſpániáłe one An=
26:
yelſkie Chory/ porządkiem ſwym/ pię=
27:
knośćią ſwą/ łáſką y chwałą/ ktorą ſą
Pp 2od Páná


strona: 596

596.Modlitwy
1:
od Páná Bogá opátrzone/ dźiwnie my=
2:
śli ludzkie vweſeláią. Tám z poglądá=
3:
nia ná przeiáſne oblicże/ y niewypowie=
4:
dźiáną chwałę Krolowey Niebieſkiey/
5:
mátki Bożey/ nád wſzytkie Anyoły pod=
6:
wyżſzoney/ przenadoſtoynieyſzey Pánny
7:
Máryey/ bezmierney ſię rádośći wybrá=
8:
ni Páńſcy nápełniáią. Tám y świętych
9:
Bożych pocżty/ y woyſká/ dárow niebie=
10:
ſkich pełne/ P. Bogu gorąco ſłużące/ z
11:
inſzemi zgodne/ w żadney rzecży odmien
12:
nośći nie podległe/ niebu wſzytkiemu/ y
13:
niezlicżonym mieſzcżánom iego/ weſela
14:
dodáią. Tám ieſt ſławna oná licżbá w=
15:
iernych Páńſkich Prorokow. Tam po=
16:
ważny on Senat wielebnych Apoſto=
17:
łow: tám świetne hufce niezwyćiężo=
18:
nych męcżennikow: tám nieprzelicżona
19:
moc ſławnych doſkonáłośćią cnot wy=
20:
znawcow: tam vćieſzne zgromádzenia/
21:
známienitym z ćiáłá/ y świátá/ y dyabłá
22:
tryumphem wſławionych pánicow/ y
23:
pánienek/ wdowcow/ y wdow/ y inſzych
24:
cżyſtość duſzną y ćieleſną miłuiących lu=
25:
dźi. z ktorych káżdy/ z ſtrony duſze/ łáſki
26:
ieſt pełny/ y chwałą niebieſką niedośći=
27:
głą oſobliwie ozdobiony; z ſtrony ćiáłá/
iáko


strona: 597

597.o rozmáite potrzeby.
1:
iáko ſłońce iáſny/ bárzo ślicżny/ ſubtel=
2:
ny/ chybki/ ſkázy y odmiány nigdy ſię nie
3:
lękáiący. O kroleſtwo niebieſkie/ kro=
4:
leſtwo wiekiem nieokreſzone/ kroleſtwo
5:
ſzcżęśliwe/ kroleſtwo ſpokoyne/ beſpie=
6:
cżne/ trwáłe/ y wſzelki doſtátek y roſkoſz
7:
máiące. Tám dniá vſtáwicżnego no=
8:
cne cięmnośći nie pokrywáią: tám nie=
9:
bieſkie páłace/ mgłą y chmurámi nigdy
10:
nie záchodzą/ tám ieſt weſele bez ſmut=
11:
ku przymieſzánego/ odpocżynienie bez
12:
prace/ godność bez boiáźni/ bogáctwá
13:
bez niebeſpiecżeńſtwá/ zdrowie bez ſłá=
14:
bośći/ doſtátek bez vtráty/ świátłość
15:
bez ćięmnośći/ żywot bez śmierći/ wie=
16:
cżnosć bez odmiennośći/ młodość ktora
17:
nigdy ſię nie ſtárzeie/ głádkość y vrodá
18:
ktora nigdy nie zgrzybieie/ miłość kto=
19:
ra nigdy nie oſtydnie. Błogoſłáwieni
20:
ſą/ Pánie Boże wſzechmogący/ w Troy=
21:
cy iedyny/ ktorzy mieſzkáią w niebieſkich
22:
páłacách twoich. Nie máſz tám nieprzy
23:
iaćielá y przećiwniká: nie maſz mśćićie=
24:
lá y pokuśniká: nie máſz grzechow/ y do
25:
nich ſkłonnośći: nie máſz głupſtwá y
26:
nieumieiętnośći: nie máſz leniſtwá y o=
27:
źiębłośći: nie máſz gniewow y hárdośći:
Pp 3nie máſz


strona: 598

598.Modlitwy
1:
nie máſz łákomſtwá y roſpuſtnośći: nie
2:
máſz obżárſtwá y niemiernośći: nie máſz
3:
fráſunkow/ y wſzelkiey troſkliwośći: nie
4:
máſz chorob/ y ktoreykolwiek ćieleſney
5:
boleśći: nie máſz ſzkody/ y iákiegokol=
6:
wiek nieodſtátku: nie máſz vſzcżerbienia
7:
ſławy/ y dotkliwych przymowek: nie
8:
máſz nienawiśći y poſwarkow: nie
9:
máſz morderſtwá y gwałtow: nie máſz
10:
woyny y rozruchow: nie máſz gło=
11:
du/ y niedoſtátkow: nie máſz zarázy y
12:
ſmrodow: nie máſz gorącá y znoiow:
13:
nie máſz źimná y chłodow: nie máſz źwie
14:
rzu bezrozumneo/ y cżłowieká złośliwe=
15:
go: przeſzkody w ſłużbie Bożey nie máſz/
16:
pokus nie máſz: o ſzáćiech myślić nie
17:
potrzebá: ſen żadnego nie zmorzy: łá=
18:
knienie y prágnienie nie dokucży: nędzá
19:
żadna niezgryźie: przygodá nie ſtrwoży:
20:
płácżu nie widáć: fráſunku nie cżuć: o
21:
wzdychániu nie myślą: kłopotow nie
22:
znáć: nárzekánia nie ſłycháć: troſká w=
23:
ſzelka mieścá tám nie ma/ y nie miáłá.
Apoc: 21.

24:
Bo otárłeś/ Pánie Iezu Chryſte/ wſzel=
25:
ką łzę w ocżách świętych twoich/ iáko
26:
miła mátká/ ná oblicżu miłych dźiatek
27:
ſwoich. Przyſzli z potopu do brzegu/
z wygná=


strona: 599

599.o rozmáite potrzeby.
1:
z wygnánia do oycżyzny/ z więźienia w=
2:
ſtąpili ná kroleſtwo: doſtąpili zakłádu
3:
chwały wiekuiſtey/ o ktorey ſię tu mężnie
4:
potykáli/ y do ktorego ſię cżęſtym gár=
5:
dłowániem vbiegáli. vbogimi tu w du=
6:
chu byli/ krolmi teraz zoſtáli:
Matth: 5.
ćichymi
7:
byli/ teraz źiemię w dźierżáwę ſwą w=
8:
źięli: płácżem ſię tu cżęſtym/ zá ſwoie y
9:
zá cudze grzechy trudźili/ y łzámi zále=
10:
wáli: áteraz nieogárnionemi poćiechá=
11:
mi y roſkoſzámi opływáią: łáknęli tu y
12:
prágnęli ſpráwiedliwośći/ teraz doſtá=
13:
tecżnie ſą náſyceni: miłośiernemi byli/
14:
y dla tego miłośierdźia doſtąpili: o cży=
15:
ſte ſię ſumnienie ſtáráli/ y dla tego ná=
16:
ćiebie Páná y Bogá ſwego wiecżnie po=
17:
glądáć będą: pokoy ná źiemi cżynili/
18:
przetoż ſynámi Bożymi ſą názwáni: ro=
19:
zlicżne prześládowánia dla ſpráwiedli=
20:
wośći vćierpieli/ y dla tego táką w kro=
21:
leſtwie niebieſkim zapłátę wźięli/ iákiey
22:
oko nie widźiáło/ vcho nie ſłyſzáło/ y ſer=
23:
ce ludzkie niepoięło.
Porownánie ſzcżęśćia niebieſkieo z źiemſkim. 2. Reg: 14. y 2.
Abowiem ſlicżność
24:
ich przyięmnieyſza ieſt/ niżli tu byłá Ab=
25:
ſalonowá: chybkość prędſza/ niżli ná
26:
tym świećie Aſáelowá: roſkoſz więtſza/
27:
niżli w ráiu Enochowá: zdrowie lepſze/
Pp 4niżli


strona: 600

600.Modlitwy.
1:
niżli przedtym Moyzeſzowe:
Te hiſtorye w piſmie ś. ſię náyduią.
wolność
2:
więtſza/ niżli kiedyś Auguſtowá: mą=
3:
drość ſławnieyſza/ niżli v Zydow Sálo=
4:
monowá: przyiaćielſtwo więtſze/ niżli
5:
zdawná Ionátowe y Dawidowe: mę=
6:
żność okazálſza/ niżli w Bábilonie Ná=
7:
buchodonozorowá: ſpániáłość vdát=
8:
nieyſza/ niżli przed láty Aſſwerowá:
9:
cześć więtſza/ niżli w Egiptćie Iozefo=
10:
wá: beſpiecżeńſtwo trwálſze/ niżli w
11:
rayſkich poćiechách Eliaſzowo/ żyćie
12:
długowiecżnieyſze/ niżli przed potopem
13:
ieſzcże Máthuzálemowe: mieſzkánie ich
14:
ſwietnieyſze/ j doſtátek wſzelki znácżniey
15:
ſzy/ niżli ktorychkolwiek naſławniey=
16:
ſzych źiemſkich Monárchow y Krolow.
Pſal: 82.

17:
Y dla tego lepſzy ieſt ieden dźień/ Pánie
18:
Boże náſz/ w niebieſkich páłacách two=
19:
ich/ niżli tyśiąc tyśięcy ná tym płácżli=
20:
wym pádole.
Pſal: 86.
O iáko wielkie rzecży o
21:
tobie powiedźiáno y nápiſano/ święte
22:
niebieſkie miáſto Hieruzálem. O iáko
23:
błogoſłáwieni ſą ći wſzyścy/ ktorych ná
24:
wiecżerzą Báránká niebieſkiego zápro=
25:
ſzono.
Apoc: 19.
Wzdychánie do niebieſkiey chwały.
O naiáſnieyſzy domu świátłośći/
26:
ktorego noc ćięmnośćiámi nie pokry=
27:
wa/ ále nawyżſza prawdá záwżdy oświe
ca. O dniu


strona: 601

601.o rozmáite potrzeby.
1:
ca. O dniu niebieſki záwżdy weſoły/ zá=
2:
wżdy beſpiecżny/ á nigdy nieodmienny.
3:
O dayże to/ Pánie Boże náſz/ áby dźień
4:
on iáſnie wyniknął/ á wſzytkie źiemſkie
5:
rzecży koniec wźięły. Swiećić wżdy on
6:
wiecżną iáſnośćią świętym niebieſkim/
7:
ále iedno z dáleká y przez źwierćiádło/
8:
pielgrzymom źiemſkim. Wiedząć nie=
9:
bieſcy obywátele/ iáko ieſt vćieſzne ono
10:
miáſto/ ále wzdycháiąc znáią y wywo=
11:
łani ſynowie Ewy/ iáko gorzki á teſkli=
12:
wy ieſt żywot ninieyſzy.
Gene: 47. Nędze tego świátá.
Dni tego cżáſu
13:
krotkie ſą y złe/ pełne boleśći y vćiſku:
14:
gdźie cżłowiek rozlicżnemi grzechámi
15:
bywa oſzpecony/ rozmáitemi żądzámi
16:
vśidlony/ cżęſtą boiáźnią przeráżony/
17:
wielkimi pracámi zátrudniony/ wielą
18:
dwornośći rozerwány/ nie iedną már=
19:
nośćią vplećiony/ o wiele błędow przy=
20:
práwiony/ ſtárániem cżęſtym ſprácowá=
21:
ny/ pokuſámi obćiążony/ roſkoſzámi ze=
22:
mdlony/ vboſtwem vdręcżony: gdźie ná
23:
duſzę ták prędkie/ y ták cżęſte/ y ták wiel=
24:
kie przypadáią pokuſy y grzechy: ná ćiá=
25:
ło/ ták ćięſzkie/ y ták rozmáite choroby:
26:
ná máiętność ludzką/ ták rozlicżny nie=
27:
przyiaćiel/ y ſzkodźcá/ rdzá/ mol/ y zło=
Pp 5dźiey=


strona: 602

602.Modlitwy
1:
dźiey: ſławá nákoniec ták dotkliwym
2:
vſzcżypkom y przymowkom niezlicżonȳ
3:
podlega. O kiedyż wżdy przyidźie ko=
4:
niec wſzytkich prac y fráſunkow? kie=
5:
dyż będę wybáwion od ták rozmáitey
6:
nędze y niewoley? kiedyż będę bez wſzel=
7:
kiey zawády/ y bez wſzego obćiążenia
8:
duſze y ćiáłá? Kiedyż będźie ſtátecżny
9:
pokoy/ pokoy nie zámieſzány y beſpiecż=
10:
ny/ pokoy we wnątrz y zwierzchu? Ie=
11:
zu dobry/ kiedyż ſtánę/ ábych ná twarz
12:
twoię poglądał? Kiedyż ſię będę przy=
13:
pátrował chwale kroleſtwá twego?
14:
Kiedyż mi będźieſz wſzyſtkim we wſzyſt=
15:
kich rzecżách? Ach kiedyż będę z tobą w
16:
Kroleſtwie twoim/ ktoreś zgotował
17:
przed wieki wſzytkimi kochánkom two=
18:
im?
Prośbá o zámiłowánie chwały niebieſkiey.
Ieſtem teraz/ iáko wywołániec y
19:
wygnániec w źiemi nieprzyiaćielſkiey:
20:
rácżże ćieſzyć wygnánie moie/ vśmierz
21:
żáłość moię/ pobudź do ſerdecżnego zá=
22:
miłowánia niebieſkiey chwały twoiey
23:
duſzę moię: ábym o niey rad myślił/ rad
24:
mowił/ oney ſobie życżył/ o nię gorąco
25:
ćiebie Páná y tworcę mego prośił/ oney
26:
wiárą y vcżynkámi dobremi ſzukał/ dla
27:
niey świeckimi roſkoſzámi y wcżáſámi
mężnie


strona: 603

603.o rozmáite potrzeby.
1:
mężnie gárdźił. Lecż co ieſt zá krew=
2:
kość moiá/ o Boże moy? co zá niepo=
3:
tężność moiá do dobrego?
Krewkość ludzka.
życżę ſobie
4:
cżęſtego y nabożnego myślenia o niebie
5:
ſkich rzecżách/ ále oto mię zniżáią rzecży
6:
docżeśne/ y nieumartwione żądze. Chcę
7:
myślą ſię nád wſzyſtkie rzecży źiemſkie
8:
podnieść/ á po niewoli muſzę ćiáłá me=
9:
go potrzebom ſłużyć. Ták ia nieſzcżęśli=
10:
wy cżłowiek z ſobą walkę wiodę/ á ſa=
11:
mem ſię ſobie sſtał ćięſzkim: gdy duch
12:
chce ku niebu/ á ćiáło ćiągnie ku źiemi.
13:
O co ia we wnątrz cżuię/ gdy rzecży nie=
14:
bieſkie rozmyślam: iáko prędko y cżę=
15:
ſto gdy ſię modlę/ wpada mi ćmá rzecży
16:
ćieleſnych ná myśl? Pánie Boże moy/
17:
nie oddalayże ſię odemnie/ áni ſię odchy=
18:
lay w gniewie od ſługi twego: ſpuść ły=
19:
ſkánie y gromy twoie/ á niechay wſzyſt=
20:
kich nieprzyiaćioł przemyſły będą pomy=
21:
lone.
Piękna o porátowánie krewkośći prośbá.
Przydź mi ná pomoc wiecżna
22:
prawdo/ żeby mię nie vplątáłá żadna
23:
márność. Przydź niebieſka ſłodkośći/ á
24:
niechay vćiecże przed oblicżem twoim
25:
wſzelka nieprzyſtoyna miłość. odpuść=
26:
że mi też/ á miłośiernie puść imo ſię ile=
27:
kroć okrom ćiebie co inſzeo rozmyślam/
kiedy


strona: 604

604.Modlitwy.
1:
kiedy ztobą ná modlitwie rozmawiam.
Modlitwá do świętych.

2:
A wy zátym/ przeſławni wſzelkich nie=
3:
przyiaćioł zwyćiężcy/ wybráni Páńſcy/
4:
Swięći Pátryárchowie/ Prorocy/ Apo=
5:
ſtołowie/ Ewángeliſtowie/ Męcżenni=
6:
cy/ Wyznawcy/ Pánicy/ Pánny/ y wſzy=
7:
ścy w tey cżyſtośći ſię tu kocháiący/ we=
8:
ſołą iuż pioſnkę/ po wygráney bitwie/
9:
w niebie śpiewáiący/ nie zápominayćie
10:
nas ſmutnych towárzyſzow ſwoich/ w
11:
polu ieſzcże leżących/ y nędze/ pokuſy/ y
12:
fráſunki ćierpiących. Bráćia náſzy/ ná
13:
weſoły y beſpiecżny brzeg niebieſki prze=
14:
práwieni/ pámiętayćie ná nas/ żeglu=
15:
iące/ y ná poły tonące/ ná burzliwym
16:
morzu świátá tego. Godownicy nie=
17:
bieſcy/ teraz z ſtrony duſz wáſzych ná go=
18:
dy Báránká niebieſkiego záproſzeni: á
19:
zátym o przyſzłey chwale ćiał wáſzych/
20:
ktora wam w dźień ſądny daná będźie/
21:
vpewnieni; wſpominayćie ná głody
22:
náſze/ y rozlicżne niedoſtátki náſze/ kto=
23:
rycheśćie ſámi doſwiadcżyli. Rátuyćież
24:
nas ſwiętymi modlitwámi wáſzemi: zá=
25:
palayćie nas przeſławnemi przykłády
26:
wáſzemi: dopomagayćie nam y nieprze=
27:
płáconą cenę y wagę maiącemi zaſłu=
gámi wá=


strona: 605

605.o rozmáite potrzeby.
1:
gámi wáſzemi:
Luc: 1.
ábyſmy tu Pánu Bogu
2:
náſzemu w świątobliwośći y ſpráwie=
3:
dliwośći przez wſzyſtkie dni żywotá ná=
4:
ſzego ſłużyli/ ták iákożkolwiek iáko y wy:
5:
y ábyſmy ſobie zá wámi teſknili do miłey
6:
oycżyzny/ do vćieſznego wáſzego towá=
7:
rzyſtwá/ do poglądánia ná ſpániáły má
8:
ieſtat przenaychwálebnieyſzey Troyce/
9:
y ná prześlicżną twarz Zbáwićielá náſze
10:
go/ Páná Iezuſá Chryſtuſá/ ná práwicy
11:
Oycá niebieſkiego poſádzonego: á tám
12:
po śmierći náſzey/ zapłáty/ zá przyſtoy=
13:
ną wiárę/ nádźieię/ y miłość/ obiecáney
14:
y nágotowáney od Krolá niebá y źie=
15:
mie/ z wámi doſtąpili/ y oney ná wie=
16:
kuiſte cżáſy/ z rádośćią nieodmien=
17:
ną/ vżywáli. A. grafika
Krotſze


strona: 606

606.Modlitwy
1:
Krotſze Modlitwy w po=
2:
kuſách y fráſunkách/ z piſmá S.
3:
po wielkiey cżęśći zebráne.
Poiedynkiem tych modlitw vżywáć może: bo rożne y rozmáite ſą.
grafika
4:
¶Przećiwko pyſze.
Pſal: 35.

5:
N
Iech do mnie Pánie żadna hárdość
6:
y gorna myśl przyſtępu nie ma: á
7:
ręká grzeſznego niechay mię z mieścá
8:
mego nie ſpycha. Tám ći vpádli (z hár=
9:
dym Lucyperem) co cżynią nieprá=
10:
wość: wypędzono ie/ á ſtáć nie mogli.
Pſal: 36.

11:
Widźiałem złośniká podwyżſzonego/
12:
y podnieśionego iáko drzewá Cedrowe
13:
roſtące ná Libanie: y mijałem potym/
ále go


strona: 607

607.o rozmáite potrzeby.
1:
ále go iuż nie było/ ſzukałem go/ á ono y
2:
mieśce iego náleść ſię nie mogło. Vcho=
3:
way mię tákiego vpadku Pánie BOże
4:
moy. Márność ſwiecka/ y kłamliwe ſło=
5:
wá oddal odemnie.
Prou: 30. Eccl: 23.
Wynioſłośći ocżu
6:
moich nie dopuſzcżay ná mię Pánie.
Pſal: 18.

7:
Od ſkrytych grzechow moich/ rácż mię
8:
ocżyśćić/ Pánie/ y cudze rácż odpuśćić
9:
ſłudze twemu. A wſpominánie moich
10:
niepráwośći/ niechay będźie pohámo=
11:
wániem wſzelkiey we mnie gornośći.
Pſal: 72.

12:
Oto ći ktorzy odłącżáią ſię od ćiebie/
13:
(przez pychę) Pánie/ zginą: á mnie do=
14:
brze trwáć mocno (w pokorze świętey)
15:
przy Pánu Bogu.
Pſal: 113.

16:
Nie nam Pánie nie nam/ ále imię=
17:
niu twemu cżeść odday y pochwalenie.
18:
Iezu pokorny/ y hárdym ſię ſprzeći=
19:
wiáiący: zmiłuy ſię nádemną.
20:
Boże pokory świętey pomnożyćielu
21:
y miłośniku/ zmiłuy ſię nádemną.
22:
¶Przećiwko łákomſtwu.
Pſal: 72. Pſal: 118.

23:
N
Akłoń Pánie/ ſerce moie/ do przyka=
24:
zánia twego/ á nie do łákomſtwá. Bo
25:
coż iá mogę mieć ná niebie/ y cżeo okrom
26:
ćiebie prágnąć mogę ná źiemi/ Boże ſer=
cá mego/


strona: 608

608.Modlitwy
1:
cá mego/ Boże cżąſtko moiá ná wieki?
Pſal: 83.

2:
Hey/ iáko miłe ſą przybytki twoie Pá=
3:
nie zaſtępow? prágnie vprzeymie duſzá
4:
moiá/ y z omdlewániem żąda wniść do
5:
páłacow Páńſkich. Niechayże nigdy
6:
Pánie dla źiemſkich zyſkow y ktoreykol=
7:
wiek márnośći nie trácę z Iudaſzem łá=
8:
komym/ wiecżnych niebieſkich ſzcżęśli=
9:
wośći.
Pſal: 118.

10:
O iákom ſię/ Pánie/ rozmiłował przy=
11:
kazánia twego? przez cáły dźień to ieſt
12:
rozmyślánie moie. y z łáſki twey/ nie=
13:
chay będźie nacżęſtſze kochánie moie.
14:
Iezu ſzcżodrobliwy/ zmiłuy ſię náde=
15:
mną.
16:
Boże zá dobre vcżynki hoynie płácą=
17:
cy/ zmiłuy ſię nádemną.
18:
¶Przećiwko niecżyſtośći.
Pſal: 118.

19:
P
Rzeraź/ Pánie/ boiáźnią twoią ćiáło
20:
moie: bom ſię ſądow twoich lękał.
Támże.

21:
Odwroć/ Pánie/ ocży moie/ áby ná
22:
márność (świecką) nie poglądáły: á w
23:
drodze twoiey rácż ożywić mię.
Pſal: 31.

24:
Nie bądźże (duſzo moiá miła) iáko
25:
koń y muł/ ktorzy rozumu nie máią: Wę=
26:
dźidłem y vzdą miłośći y boiáźni twey/
záhámuy


strona: 609

609.o rozmáite potrzeby.
1:
záhámuy Pánie popędliwośći y namię=
2:
tnośći moie. Niechay dla krotkiey y
3:
plugáwey roſkoſzy ćiáłá tego zgniłego/
4:
nie iednam ſobie z Sodomcżykámi wie=
5:
kuiſtych ogniow y mąk piekłá nieugá=
6:
ſzonego.
Gene: 19.
Pſal: 37.

7:
Biodrá moie pełne ſą nágráwánia/
8:
á nie máſz zdrowia w ćiele moim: ále w
9:
tobiem Pánie nádźieię pokłádał: ty mię
10:
wyſłuchaſz/ o Pánie Boże moy. Wey=
11:
źrzy ná porátowánie moie/ Pánie Bo=
12:
że/ ſprawco zbáwienia mego.
Pſal: 50.

13:
Serce cżyſte ſtworz we mnie Pánie
14:
Boże/ á Duchá práwego odnoẃ we w=
15:
nętrznośćiách moich.
16:
Iezu Báránku niewinny/ zmiłuy ſię
17:
nádemną.
18:
Boże/ cżyſtośći nieoſzácowaną zapłá=
19:
tę dáiący/ zmiłuy ſię nádemną.
20:
Iezu/ Iezu/ Iezu bądź mi w tych ćie=
21:
leſnych pokuſách Iezuſem/ bądź leká=
22:
rzem/ bądź zbáwićielem.
23:
¶Przećiwko zazdrośći.
Pſal: 142.

24:
P
Rześláduie/ PANie/ nieprzyiaćiel
25:
duſzę moię/ poniża ná źiemi duſzne zdro=
26:
wie moie: Poſadza mię (przez niena=
Qqwiść y


strona: 610

610.Modlitwy
1:
wiść y zazdrość) w mieścách ćięmnych/
2:
iáko dawno zmárłe: y vtrapił ſię ſmut=
3:
kiem we mnie duch moy/ ſerce moie we
4:
mnie ſię ſtrwożyło. Wyſłuchay mię
5:
prędko/ Pánie: nie odwracay oblicża
6:
twoiego odemnie.
Pſal: 118.

7:
Sćieſzki moie rácż ſpráwowáć Pánie/
8:
według roſkazánia twego: áby nie w=
9:
źięłá gory nádemną żadna niepráwość.
Pſal: 31.

10:
Weſelćie ſię w Pánu/ y ráduyćie ſię
11:
ſpráwiedliwi: chwałę odnośćie wſzyścy
12:
ludźie ſercá ſzcżerego. Niechay w ká=
13:
żdey ſpráwie ſwey/ y hoyney ſzcżodrobli=
14:
wośći ſwey/ Pan Bog będźie pochwa=
15:
lony: bo wielce dobry/ y ná wieki trwa
16:
miłośierdźie iego.
Pſal: 124.

17:
Vcżyń dobrze/ Pánie/ dobrym á ſzcże=
18:
rego ſercá ludźiom. Day mi vcżeſtnic=
19:
two cnot ich y zaſług ich Pánie. Spraw
20:
ábym ſobie zdobrych vcżynkow cudzych/
21:
iednał v ćiebie zapłátę/ przez porządne
22:
z nich vćieſzenie: á z grzechow záſię cu=
23:
dzych/ teyże od ćiebie zapłáty doſtawał/
24:
przez przyſtoyne duchowney ſzkody ich
25:
żáłowánie.
26:
Iezu miłośćiwy/ y dobrá ſtworzenia
27:
twego prágnący i ſzukáiący/ zmiłuy ſię
nádemną.


strona: 611

611.o rozmáite potrzeby.
1:
nádemną. Vchoway mię Kaimowey
2:
zazdrośći/ y ſzátáńſkiey zawiſnośći.
Gene: 4. Sap: 1.

3:
¶Przećiwko gniewowi.
Pſal: 37.

4:
S
Erce moie ſtrwożyło ſię we mnie/ od=
5:
ſtąpiłá mię moc moiá/ á iáſnośći ocżu
6:
moich/ nie máſz przy mnie. Nie opu=
7:
ſzcżay mię Pánie BOże moy/ nie odſtę=
8:
puy odemnie. Pohámuy moie popędli=
9:
wośći/ ktoryś vśmierzał wiátry y mor=
10:
ſkie nawáłnośći.
Pſal: 6.

11:
Záćmiło ſię dla zbytniego gniewu o=
12:
ko moie: Zmiłuy ſię nádemną Pánie/
13:
bom ſłáby ieſt: vzdrow mię Pánie/ ábo=
14:
wiem vdręcżone ſą kośći moie.
Pſal: 37.

15:
Pánie w zápálcżywośći twoiey (o zá=
16:
pálcżywość moię) nie karz mię/ á w ro=
17:
zgniewániu twoim (o rozgniewánie
18:
moie) nie bierz pomſty ze mnie.
19:
Iezu niewyſłowionym obycżáiem ći=
20:
chy y ćierpliwy/ zmiłuy ſię nádemną.
21:
Boże wielce łáſkáwy/ zmiłuy ſię náde
22:
mną. Vchoway mię Saulowey popę=
23:
dliwośći: vchoway Amánowey zápál=
24:
cżywośći.
1. Reg: 38. Hest: 3.

25:
¶Przećiwko obżárſtwu.
Qq 2Przylgnę=


strona: 612

612.Modlitwy
Pſal: 118.
1:
P
Rzylgnęłá do źiemie duſzá moiá: rácż
2:
mię/ Pánie/ ożywić według ſłowá tweo.
Pſal: 45.

3:
Powſtáń Pánie/ á nie odmiátay mię
4:
ná wieki: cżemu odwracaſz oblicże twoie
5:
odemnie? Duſza moiá rowno z prochem
6:
złożoná ieſt: á brzuch moy przyſechł do
7:
źiemie. Powſtáń Pánie/ rátuy mię Pánie
8:
á zbaẃ mię dla imieniá twego Pánie.
9:
Iezu głodem zmorzony/ octem y żoł=
10:
ćią nápoiony/ zmiłuy ſię nádemną.
11:
Boże obfitośći dobr wſzelkich pełny/
12:
zmiłuy ſię nádemną.
Gene: 9. et 19. Num: 11.

13:
Wiem Pánie/ iáko Noego pijańſtwo
14:
zelżyło: wiem o iáko brzydkie grzechy
15:
Lotá przypráwiło: wiem iáko Zydom
16:
ná puſzcży obżárſtwo záſzkodźiło: y z cże=
17:
go Ezawá onego nieſzcżęſnie złupiło.
Gene: 25.

18:
vchoway mię tey toniey Pánie: nie do=
19:
puſzcżay ábym ćiáłá mego był niewolni=
20:
kiem/ Pánie.
21:
¶Przećiwko leniſtwu.
Pſal: 142

22:
W
Yſłuchay mię prędko Pánie/ boć iuż
23:
vſtał (álbo vſtawa) duch moy.
Tamże.

24:
Pánie duſzá moiá ku tobie ſię ma iáko
25:
źiemiá ſucha: nie odwracay oblicża twe=
26:
go odemnie/ boć będę podobny sſtę=
puiącym


strona: 613

613.o rozmáite potrzeby.
1:
puiącym do dołu. będę podobnym nie=
2:
wdźięcżnemu onemu y z oźiębłośći ſwey
3:
cżęſto ná ćię nárzekáiącemu/ ludowi
4:
Izráelſkiemu:
Num: 12.
podobnym ſłudze one=
5:
mu złemu y leniwemu/ pieniądze twoie
6:
w źiemi kryiącemu.
Matt: 25.
Pſal: 142.

7:
Rácż mi oznaymić/ Pánie/ drogę/ kto
8:
rą mam chodźić:
Pſal: 118.
bom do ćiebie podnioſł
9:
duſzę moię. Rácż vtwierdźić nogi moie
10:
ná śćieſzkách twoich: áby nie sſtąpiły
11:
z plácu ſtopy moie. áby mię dla oźię=
12:
błośći nie zrzućiły kiedy z mierźiącżką
13:
Boſkie vſtá twoie.
Apoc: 3.

14:
Iezu niezmiernemi pracámi vtru=
15:
dzony/ zmiłuy ſię nádemną.
16:
Boże cnoty náſze miłuiący y pomna=
17:
żáiący/ zmiłuy ſię nádemną.
18:
¶Przećiwko ktoreykolwiek
19:
pokuśie.
Pſal: 12.

20:
O
Swieć ocży moie/ Pánie/ ábym ſię
21:
nie zdrzymał kiedykolwiek ſnem śmier=
22:
ći: áby kiedy nie chełpił ſię nieprzyiaćiel
23:
moy/ mowiąc: otom go zwyćiężył.
Pſal: 69

24:
Pánie/ rácż ſię ſkłonić ná porátowá=
25:
nie moie: pokwáṕ ſię/ Pánie/ ná wſpo=
26:
możenie moie.
Qq 3Pan ieſt


strona: 614

614.Modlitwy
Pſal: 26.
1:
Pan ieſt świátłośćią moią/ y wybá=
2:
wieniem moim: á kogoż ſię ia bać będę?
3:
Pan obrońcá żywotá mego/ á kogoż ſię
4:
ia lękáć będę?
Pſal: 37.

5:
Nie opuſzcżayże mię/ Pánie BOże
6:
moy/ nie odſtępuyże odemnie. Weyźrzy
7:
z pilnośćią ná porátowánie moie: Pá=
8:
nie Boże/ ſprawco zbáwienia mego.
Pſal: 50.

9:
Zmiłuy ſię nádemną/ Pánie BOże/
10:
według wielkiego miłośierdźia twego.
Pſal: 50.

11:
Nie odrzucay mię/ Pánie/ od oblicża
12:
twego: á Duchá twego świętego nie
13:
oddalay odemnie.
14:
Przez známię Krzy+żá S. vchoway
15:
mię/ Pánie Iezu/ nieprzyiaćioł zbáwie=
16:
nia duſznego.
17:
Iezu/ Iezu/ Iezu bądź mi Iezuſem:
18:
bądź mi zbáwićielelm/ bądź mi lekárzem
19:
Rátuy mię Pánie/ vchoway grzechu
20:
Pánie/ wybaẃ mię od tey pokuſy Pánie.
21:
Pánie zmiłuy ſię. Chryſte zmiłuy ſię.
22:
Pánie zmiłuy ſię nádemną. Niechcę
23:
cżártá ſłucháć Pánie: nie zezwalam/ Pá=
24:
nie: do ćiebie przyſtáię Pánie.
25:
Nie day gory nádemną nieprzyiaćio=
26:
łom moim Pánie Iezu/ przez Krzyż S.
27:
twoy/ y gorzką mękę twoię. Niepoka=
lána Pán=


strona: 615

615.o rozmáite potrzeby.
1:
lána Pánno Márya/ y wſzyścy Swięći
2:
Boży/ modlćie ſię zá mną w tey poku=
3:
śie moiey. Amen.
4:
¶Przećiwko fráſunkom y przy=
5:
godom ktorymkolwiek.
Pſal: 101.

6:
N
Ie odwracay Pánie/ oblicża twego
7:
odemnie: ktoregokolwiek dniá vći=
8:
śniony ieſtem/ nákłoń ku mnie vchá twe
9:
go. ktoregokolwiek dniá wzywáć ćię bę=
10:
dę/ prędko wyſłuchay mię.
Pſal: 147.

11:
Wyrwi mię Pánie/ od nieprzyiaćioł
12:
moich: do ćiebiem ſię vćiekł.
Pſal: 129.

13:
Z głębokośći (fráſunkow) wołam do
14:
ćiebie Pánie: Pánie głos moy wyſłu=
15:
chay. Niechay będą vſzy twoie nákło=
16:
nione ná głos modlitwy moiey.
Pſal: 41.

17:
Cżemu ſię ſmućiſz duſzo moiá/ y cżemu
18:
mi ſerce pſuieſz? miey w Pánu Bogu ná=
19:
dźieię. On ieſt zbáwieniem oblicża me=
20:
go/ on Bogiem moim.
Pſal: 90.

21:
Ten ktory mieſzka w pomocy nawyż=
22:
ſzego/ w obronie Bogá niebieſkiego prze
23:
bywáć będźie. Rzecże Pánu/ tyś ieſt o=
24:
brońcą moim/ y vćiecżką moią/ BOG
25:
moy/ będę w nim nádźieię pokłádał.
26:
On mię wybáwi z śidłá łowiących/ y od
27:
ſłowá przykrego.
Qq 4


strona: 616

616.Modlitwy.
1:
Iezu litośćiwy/ zmiłuy ſię nádemną.
2:
Albo wybaẃ mię PAnie/ álbo/ vżycż
3:
ćierpliwośći świętey/ Pánie: álbo/ rácż
4:
mię ćieſzyć w fráſunkách tych/ Pánie.
5:
przez święte wćielenie/ y národzenie
6:
twoie/ przez nienágánione żyćie twoie/
7:
przez gorzką mękę/ y śmierć twoię/ przez
8:
wielebne zmartwychwſtánie/ y w nie=
9:
bo wſtąpienie twoie.
10:
O nabożeńſtwo y miłość Bożą/
11:
Modlitwá Kośćielna.
12:
¶Pierwſza.
Z Rzym: Mſzałá.

13:
B
Oże/ ktory káżdego cżłowieká ná ten
14:
świát przychodzącego oświecaſz/
15:
rácż oświećić/ prośimy ćię/ ſercá náſze iá
16:
ſnośćią łáſki twoiey/ ábyſmy mogli go=
17:
dnie w ſłużbie máieſtatu twego ſię obie
18:
ráć/ á ćiebie wiekuiſtą miłośćią przyſtoy
19:
nie miłowáć. Przez CHryſtuſá Páná
20:
náſzego. Amen.
21:
¶Wtora.
Z Rzym: Mſzałá.

22:
O
Pánie Boże/ ktory nas ná wyobrá=
23:
żenie twoie ſtworzone zwykłeś od=
24:
nawiáć Sákrámentow vżywániem/ y
náuki


strona: 617

617.o rozmáite potrzeby.
1:
náuki twoiey przyimowániem: rácżże
2:
ſtopy náſze doſkonále vmocnić ná śćie=
3:
ſzkách twoich: á dar miłośći twey/ kto=
4:
rego ſię przez nádźieię zá twoią ſpráwą
5:
ſpodźiewamy/ day ábyſmy rzecżą ſámą
6:
ſtátecżnie y mile przyięli. Przez Chryſtá.
7:
¶Trzećia.
Z Rzym: Mſzałá.

8:
L
Aſká Duchá ſwiętego/ Pánie/ prośi=
9:
my ćię/ niechay oświeći ſercá náſze:
10:
á ſłodkośćią doſkonáłey miłośći niechay
11:
ie obfićie ochłodźi y pośili. Przez rć.
12:
¶Cżwarta.
Z Rzym: Mſzałá.

13:
O
Boże/ ktory miłoſnikom twoim w=
14:
ſzytko w dobre obracaſz/ rácż dáć ſer=
15:
com náſzym nieodmienną ſkłonność y
16:
chęć ku (Boſkiey) miłośći twey: áby te=
17:
go przedſięwźięćia y prágnienia náſze=
18:
go ktore ſię wſzcżęło z nátchnienia two=
19:
iego/ żadna pokuſá odmienić nie mo=
20:
głá. Przez Chryſtuſá Páná. rć.
21:
¶O Cierpliwość.
Z Rzym: Mſzałá.

22:
P
Anie Boże/ ktoryś ſtárł pychę daw=
23:
nego náſzego nieprzyiaćiela/ ćierpli=
24:
wośćią iedynego Syná twego/ rácżże
25:
nam dáć prośimy ćię/ ábyſmy to co on
Qq 5zá nas


strona: 618

618.Modlitwy
1:
zá nas miłośćiwie ćierpiał/ nabożnie w
2:
ſercách rozbieráli/ á przykłádem iego/
3:
wſzyſtkie przećiwnośći náſze ćierpliwie
4:
znieśli y wytrwáli. Przez. rć.
5:
O Cżyſtość.
Z Rzym: Mſzałá.

6:
R
Acż palić ogniem Duchá świętego/
7:
Pánie/ nerki náſze y ſercá náſze: á=
8:
byſmy z cżyſtym ćiáłem tobie ſłużyli/ y
9:
niepokalánym ſercem tobie ſię podobá=
10:
li. Przez Chryſtuſá rć.
11:
Druga o tęż Cżyſtość.
Z Rzym: Mſzałá.

12:
O
Pánie/ ktoryś ieſt pomocnikiem y
13:
obrońcą náſzym/ doday nam rátun=
14:
ku/ á niech roſkwitnie j odnowi ſię ćiáło
15:
náſze przez świeżość cżyſtośći/ y nowość
16:
świątobliwośći. Rácż też ćiáło náſze z
17:
piekielney mocy wyſwobodźić/ á do we=
18:
ſela zmartwychwſtánia roſkaż ie/ ſwe=
19:
mu máieſtatowi ſtáwić. Przez Chryſtá.
20:
O oddalenie złych myśli.
Z Rzym: Mſzałá.

21:
W
Szechmogący y nałáſkáwſzy BO=
22:
że/ rácż miłośćiwie weyźrzeć ná
23:
prośby náſze/ á wybaẃ ſercá náſze od po=
24:
kus złych myśli: áby ták byliſmy godni
25:
sſtáć ſię przybytkiem Duchá S. Przez rć.
Druga


strona: 619

619.o rozmáite potrzeby.
1:
Druga temuż końcu ſłużąca.
Z Rzym: Mſzałá.

2:
O
Pánie Boże/ ktory káżdego ſerce
3:
widźiſz/ y przed ktorym żadnego z
4:
nas wola nie ieſt ſkryta/ y ktory wieſz tá=
5:
iemnicę káżdą/ rácż przez wlanie w nas
6:
Duchá S. ocżyśćić myśli ſercá náſzego:
7:
ábyſmy godni byli ćiebie doſkonále mi=
8:
łowáć/ y máieſtat twoy przyſtoynie ch=
9:
walić. Przez Chryſtuſá rć.
10:
O Pokorę.
11:
O
Boże/ ktory ſię hárdym ſprzećiwiaſz
12:
á pokorne łáſką opátruieſz/ rácżże
13:
nam dáć cnotę pokory prawdźiwey/ á=
14:
byſmy nigdy gornośćią náſzą o gniew
15:
ćiebie nie przypráwiáli/ ále záwżdy
16:
przez uniżone y tobie poddáne ſerce z
17:
miłośćiwey ręki twoiey dárow ſię twych
18:
nápełniáli. Przez Chryſtuſá rć.
19:
Modlitwá w ktoreykolwiek
20:
potrzebie.
Z Rzym: Mſzałá.

21:
P
Anie Boże vćiecżko náſzá y śiło/ ná=
22:
kłoń vchá twego ná modlitwy na=
23:
bożne Kośćiołá twego (ábo mnie grze=
24:
ſznego) ty ktoryś ſam ieſt ſprawcą y po=
25:
wodem wſzelkiey pobożnośći: á day to/
ábyſmy


strona: 620

620.Modlitwy
1:
ábyſmy tego ſkutecżnie doſtąpili/ o co ſię
2:
vprzeymie máieſtatowi twemu kłánia=
3:
my. Przez Chryſtá. rć.
4:
Modlitwá zá wſzytek Kośćioł.
Z Rzym: Mſzałá.

5:
R
Acż Pánie miłośćiwie przyiąć pro=
6:
śby Kośćiołá twego/ áby ſię przeći=
7:
wnikom iego wſzytkim/ y rozśiewácżom
8:
błędow/ ktore ná świećie płużą/ przemy=
9:
ſły pomyliły/ á ſłużby iego/ ktore tobie
10:
oddáie/ w ſwobodźie beſpiecżney záw=
11:
żdy ſię odpráwiły. Przez Chryſtá. rć.
12:
O náwrocenie Pogan.
Z Rzym: Mſzałá.

13:
W
Szechmogący wiecżny Boże/ kto=
14:
ry nie prágnieſz śmierći grzeſznych
15:
ludźi/ ále o żywot ſię ich ſtáraſz/ rácż mi=
16:
łośćiwie przyiąć modlitwę náſzę: á wy=
17:
ſwobodź wſzelkie Pogáńſtwo/ od pokło=
18:
now/ ktore báłwanom ſwym cżyni: przy
19:
łącż ie też do ſpołecżnośći Kośćiołá
20:
twego świętego/ ku cżći y chwale imie=
21:
niá twego. Przez Chryſtuſá. rć.
22:
O náwrocenie Kácerzow.
Z Rzym: Mſzałá.

23:
W
Szechmogący wiecżny Boże/ kto=
24:
ry káżdemu życżyſz zbáwienia/ á ża=
25:
dnego niechceſz potępienia/ weyźrzy ná
duſze


strona: 621

621.o rozmáite potrzeby.
1:
duſze chytrośćią ſzátáńſką (w ktorymkol
2:
wiek kácerſtwie) połowione: áby ći kto=
3:
rzy ſię błędem rozlicżnym vplątáli/ w o=
4:
mylnośćiách ſię ſwych obacżyli/ vpor
5:
kácerſki wſzelki złożyli/ á do iednośći
6:
prawdy twoiey znowu ſię przywroćili.
7:
Przez Chryſtá. rć.
8:
O náwrocenie Odſzcżepieńcow/
9:
iácy ſą Grekowie y Ruś.
Z Rzym: Mſzałá.

10:
B
Oże/ ktory błędem vwikłáne rzecży
11:
nápráwiaſz/ roſproſzone zgroma=
12:
dzaſz/ zgromádzone záchowywaſz: pro=
13:
śimy ćię/ rácż miłośćiwie wylać łáſkę ie=
14:
dnośći twoiey ná lud Chrześćijáńſki: á
15:
by rozerwánie iednośći odrzućiwſzy/ z
16:
prawdźiwym páſterzem Kośćiołá twe=
17:
go ſię ziednocżyli/ á przy tym tobie go=
18:
dnie y przyſtoynie ſłużyli. Przez. rć.
19:
Cżáſu Woyny.
Z Rzym: Mſzałá.

20:
P
Anie Boże/ ktory kruſzyſz woyny/ á z
21:
tych ktorzy prześláduią lud w tobie
22:
nádźieię pokłádáiący/ mocą obrony two
23:
iey/ tryumphy y zwyćięſtwá odnośiſz:
24:
rácż porátowáć ſługi twe/ ćiebie o miło=
25:
śierdźie proſzące/ ábyſmy nieprzeſtáy=
26:
nym dźiękowániem ćiebie chwalili/ ſko=
roby ſię


strona: 622

622.Modlitwy
1:
roby ſię tyráńſtwá wſzytkich nieprzyia=
2:
ćioł potężnie potłumiły. Przez rć.
3:
Druga przećiwko Pogáńſtwu.
Z Rzym: Mſzałá.

4:
W
Szechmogący wiecżny BOże/ w
5:
ktorego ręce záwieráią ſię wſzytkie
6:
świeckie Páńſtwá y wſzyſtkich kroleſtw
7:
práwá: rácż weyźrzeć ná porátowánie
8:
ludu Chrześćijáńſkiego/ áby narody po=
9:
gáńſkie/ ktore w ſwym morderſtwie ná=
10:
dźieię pokłádáią/ mocą práwice twey
11:
były ſtárte y pokruſzone. Przez. rć.
12:
¶O Pokoy.
Z Rzym: Mſzałá.

13:
O
Boże/ ſprawco y miłośniku poko=
14:
iu/ ktorego poznánie żywot dáie/
15:
ktorego ſłużbá/ z krolewſką ſię doſtoyno
16:
śćią rowna/ rácż obronić ſługi twe/ po=
17:
kornie przed tobą padáiące/ od wſzel=
18:
kich nieprzyiaćielſkich naiázdow/ áby=
19:
ſmy ſię żadney nieprzyiaćielſkiey mocy
20:
nie lękáli/ ktorzy w obronie twoiey ná=
21:
dźieię mamy. Przez Chryſtuſá rć.
22:
¶Drugą naydźieſz przy Litániách/ ná kárćie 182.
23:
O Pánie Boże. rć.
24:
Cżáſu powietrza y głodu.
Z Rzym: Mſzałá.

25:
P
Anie Boże/ ktory nie prágnieſz ſmier
26:
ći grzeſznych ludźi/ ále pokuty: rácż
miłośći=


strona: 623

623.o rozmáite potrzeby.
1:
miłośćiwie poyźrzeć ná lud twoy/ iuż ſię
2:
do ćiebie náwracáiący: á ná ten cżás ro=
3:
zgi twey zápálcżywośći od nich rácż od=
4:
dálić/ kiedy ſię zechcą (z Dawidem kro=
5:
lem) nabożnie ku tobie ſkłonić.
2. Reg: vl.
Przez
6:
Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
7:
¶DRVGA.
8:
P
Rośimy ćię Pánie/ ábyś dał poćie=
9:
ſzny ſkutek vprzeymey modlitwie ná=
10:
ſzey: rácż miłośćiwie od nas powietrze
11:
morowe/ y głod oddálić: áby ćię ſercá lu=
12:
du twego poznáły/ á wſzyścy obacżyli/ że
13:
ty tákim nas karániem treſkceſz/ gnie=
14:
wem poruſzony/ á ono od nas oddalaſz/
15:
do miłośierdźia náchylony. Przez. rć.
16:
¶Pokutnych Pſálmow z Litánią ná ten
17:
cżás cżęſto vżywáć.
18:
¶O Deſzcż.
Z Rzym: Mſzałá.

19:
B
Oże/ w ktorym żywot/ ſpráwę/ y by=
20:
tność mamy/ rácż nas dżdżem przy=
21:
ſtoynym opátrzyć/ ábyſmy z więtſzą ná=
22:
dźieią ſzukáli rzecży wiekuiſtych/ gdy nā
23:
nie będźie ſchodźiło ná potrzebách do=
24:
cżeśnych. Przez Chryſtuſá. rć.
25:
¶O Pogodę.
Z Rzym: Mſzałá.

26:
W
Yſłuchay Pánie/ nas do ćiebie wo=
27:
łáiących: a rácż pogodą obdárzyć
tobie ſię


strona: 624

624.Modlitwy
1:
tobie ſię vniżáiące: áby z vprzedzáiące=
2:
go zmiłowánia twego/ łaſkęſmy vcżuli/
3:
ktorzy ſłuſzną zá grzechy náſze kaźń od=
4:
nośimy. Przez Chryſtuſá. rć.
5:
Modlitwá w ktoreykolwiek
6:
przygodźie.
Z Rzym: Mſzałá.

7:
E
Y nie rácżże/ wſzechmogący Boże/
8:
gárdźić ludem twoim/ do ćiebie w
9:
vtrapieniu wołáiącym: ále dla chwały
10:
imieniá twego/ rácż miłośćiwie rátun=
11:
ku tym dodáć/ ktorym nie przeſtáie nę=
12:
dzá y kłopot dokucżáć. Przez Chryſtá. rć.
13:
Zá opętáne álbo ocżárowáne.
Z Agendy Koronney.

14:
O
Pánie Boże/ ktoryś przez iedynego
15:
Syná twego/ rośćiągnione ſzeroko
16:
Dyabelſkie okrućieńſtwo y moc od ludu
17:
twego oddálić/ á on w opiekę y obronę
18:
ſwoię przyiąć racżył/ oddal y od ſługi
19:
twego N. (álbo ſłużebnice twoiey N.)
20:
prośimy ćię/ wſzelkie zdrády y nágra=
21:
wánia duſznego nieprzyiaćielá (ábo cżá=
22:
ry iákiekolwiek ſług y niewolnikow ie=
23:
go) á rácż go (álbo ią) y grzechu vcho=
24:
wáć ná duſzy/ y od wſzelkiego przenágá=
25:
bánia beſpiecżnym (álbo beſpiecżną) v=
26:
cżynić ná ćiele. Przez Chryſtá. rć.
Modli=


strona: 625

625.o rozmáite potrzeby.
1:
Modlitwá zá wſzytkie záraz ſta=
2:
ny Duchowne.
Z Rzym. Mſzałá.

3:
W
Szechmogący wiecżny Boże/ kto=
4:
rego Duchem wſzytko kośćielne ćiá
5:
ło bywa poświęcone y rządzone/ wyſłu=
6:
chay nas ktorzy do ćiebie modlitwę cży=
7:
nimy zá wſzelkimi Duchownemi ſtany/
8:
áby z łáſki y miłośierdźia twego/ wſzelki
9:
ſtan/ wiernie máieſtatowi twemu ſłu=
10:
żył. Przez Chryſtuſá. rć.
11:
Zá Papieżá álbo Biſkupá.
Z Rzym. Mſzałá.

12:
B
Oże/ ktoryś ieſt páſterzem y rządźcą
13:
(niewidomym) wſzytkich wiernych/
14:
rácż miłośćiwie weyźrzeć ná ſługę twe=
15:
go N. ktoremuś widome páſterſtwo ko=
16:
śćiołá twego zlećić racżył: dayże mu to/
17:
áby owiecżki ſobie zwierzone/ náuką y
18:
przykłádem pożytecżnie páſł: áby potym
19:
z trzodą ſwą do żywotá wiecżnego przy=
20:
ſzedł. Przez Chryſtá. rć.
21:
Zá Krolá álbo Ceſárzá.
Po wielkieycżęśći z Rzym: Mſzałá.

22:
PRośimy ćię wſzechmogący Boże/ á=
23:
by ſługá twoy N. Krol (ábo Ceſarz)
24:
náſz/ ktory z twey dobrotliwośći podiął
25:
ſię krolewſkiey zwierzchnośći/ zdrowim
Rrdobrym


strona: 626

626.Modlitwy
1:
dobrym/ pánowániem długim/ ſzcżęś=
2:
ćiem przyſtoynym/ y cnot wſzelkich przy=
3:
mnażániem znácżnym był opátrzony:
4:
áby ták iáko przyſtoi/ temi rzecżámi o=
5:
zdobiony/ y káżdego grzechu ſię vſtrzedz
6:
mogł/ y z nieprzyiaćioł ſwych záwżdy
7:
zwyćięſtwo odnośił/ y w łáſce twey do
8:
ćiebie ktoryś ieſt drogą/ żywotem/ y pra=
9:
wdą/ po śmierći przyſzedſzy/ po docżeś=
10:
nym páńſtwie/ wiekuiſtego chwały t=
11:
woiey kroleſtwá doſtąpił. Przez Páná
12:
náſzego Iezuſá Chryſtuſá. rć.
13:
Druga zá Krolá.
14:
R
Acż Pánie BOże/ náſz/ miłośćiwie
15:
przyiąć prośby y ofiáry/ ktore tobie
16:
Kośćioł twoy/ zá dobre zdrowie (ducho=
17:
wne y świeckie) ſługi twego/ Krolá ná=
18:
ſzego N. oddáie: á ná obronę wiernego
19:
ludu twego (poddánych iego) rácż ſtá=
20:
rodawne one przeſławne (Zydowſkich
21:
y Chrześćijáńſkich Krolow y Monár=
22:
chow) cudá potężnego rámieniá twe=
23:
go odnowić: áby odniozſzy z nieprzyia=
24:
ćioł pokoiu wſzelkiego znácżne zwyćię=
25:
ſtwo/ przyſtoynie máieſtatowi twemu
26:
ſłużyć mogło Chrześćijáńſkie beſpiecżeń
27:
ſtwo. Przez Chryſtá. rć.
Zá Krolową.


strona: 627

627.o rozmáite potrzeby.
1:
Zá Krolową.
Po wielkiey cżęśći z Rzym: Litániey.

2:
O
Wſzechmogący á wiecżny BOże/
3:
Krolu niebá y źiemie/ rácż obfite/ y
4:
ſzcżodrobliwe miłośierdźie twoie poká=
5:
záć ſłużebnicy twoiey/ Krolowey náſzey
6:
N. á rácż ią z litośćiwey dobroći twoiey
7:
długowiecżnym zdrowiem y ſzcżęśćiem
8:
obdárzoną/ ná gośćiniec wiekuiſtego
9:
zbáwienia prowádźić/ y w cnotách y łá=
10:
ſce twey ſwiętey záchowywáć y pomna=
11:
żáć: áby z dáru twego/ do tego co ſię to=
12:
bie podoba/ záwżdy ochotnie ſię miáłá/
13:
y to wſzytką śiłą ſwą vprzeymie wypeł=
14:
niáłá: á zátym po docżeśney godnośći/
15:
ktorąś ią wſławić ná źiemi racżył/ do=
16:
ſtąpiłá wiekuiſtey w páłacách niebie=
17:
ſkich ſzcżęśliwośći y rádośći. Przez Ie=
18:
zuſá Chryſtuſá Páná náſzego. Amen.
19:
Zá wſzytkie Pány Chrześćijáń=
20:
ſkie/ y poddáne ich.
Z Rzym: Mſzałá.

21:
W
Szechmogący y wiecżny Boże/ kto
22:
ry ſam dźiwnych y cudownych rze=
23:
cży dokázuieſz/ rácż opátrzyć ſługi two=
24:
ie/ y wſzytkie ich poddáne/ duchem zbá=
25:
wienney łáſki twoiey/ á iżbyć ſię praw=
26:
dźiwie podobáć mogli/ wley w ſercá ich
Rr 2wiekui=


strona: 628

628.Modlitwy
1:
wiekuiſtą roſę błogoſłáwieńſtwá two=
2:
iego. Przez Chryſtuſá. rć.
3:
Zá ludźie Zakonne/ y iákożkol=
4:
wiek Pánu Bogu oddáne.
5:
O
Pánie Boże/ ktoryś zwykł ſercá lu=
6:
dźi/ do wzgárdzenia ſwieckiey már=
7:
nośći/ z łáſki y nátchnienia twego/ przy=
8:
wiedźionych/ do zámiłowánia niebie=
9:
ſkich rádośći/ y prágnienia więtſzey ná
10:
tym świećie w Chrześćiáńſkich cnotách
11:
doſkonáłośći/ pobudzáć/ rácż ocżyśćić
12:
ſumnienia wſzyſtkich ſług twoich/ áby
13:
tobie Pánu ſwemu/ cżyſtą duſzą/ y cży=
14:
ſtym ćiáłem/ w świątobliwośći y ſprá=
15:
wiedliwośći ſłużyć mogli: rácż ie miáſto
16:
świeckich poćiech/ ktoremi wzgárdźili/
17:
duchownemi y niebieſkimi/ hoynie y cżę=
18:
ſto obſyłáć: rácż też w nich vſtáwicżnie
19:
przez łáſkę twą przebywáć/ y dárem po=
20:
ſtępku w cnotách/ y wytrwánia w po=
21:
wołániu ich/ y dobrych vcżynkách/ miło=
22:
śćiwie ie opátrzyć. áby zá oſobliwą o=
23:
broną y pomocą twoią/ to wſzytko co z
24:
dáru twego przed ſię wźięli/ álbo obie=
25:
cáli/ ochotnie wypełnili/ á przedſięwźię=
26:
ćiu y powołániu ſwemu doſyć vcżyniw=
ſzy/ onych


strona: 629

629.o rozmáite potrzeby.
1:
ſzy/ onych rádośći/ ktoreś obiecał ćiebie
2:
miłuiącym/ tobie ſłużącym/ świátem
3:
dla ćiebie gárdzącym/ w tobie mieſzká=
4:
iącym/ y przy tobie ſtátecżnie trwáią=
5:
cym/ po śmierći ſwey doſtąpili. Przez
6:
Iezuſá Chryſtuſá Páná náſzego. A.
7:
Zá rodźice y krewne ktorekol=
8:
wiek.
9:
Z
Litośćiwey łáſki twoiey/ Pánie Bo=
10:
że náſz/ rácż rodźice moie/ iáko te/
11:
przez ktoreś mi żywot docżeśny dał/ y
12:
krewne moie/ z ktorymiś mię powino=
13:
wáctwem świeckim z Boſkiey twey o=
14:
pátrznośći związał/ od grzechow wſzel=
15:
kich/ y bronić/ y ocżyśćić: á dobrym ie
16:
zdrowiem/ y ſzcżęśliwym potocżnych rze=
17:
cży poſtępkiem opátrzywſzy/ rácż záraz
18:
łáſką twą y Chrześćijáńſkimi cnotámi
19:
tu obdarzyć/ y po śmierći/ wiecżney rá=
20:
dośći/ w chwale niebieſkiey domieśćić.
21:
Przez Chryſtá. rć.
22:
Zá ſyny/ cżeladkę/ y ktorekol=
23:
wiek domowniki.
24:
R
Acż miłośćiwy Boże/ rządźić y ſprá=
25:
wowáć dom moy/ ſyny/ cżeladkę/ y
26:
domowniki moie: áby zá przycżyną wſzy=
Rr 3tkich


strona: 630

630.Modlitwy
1:
tkich Swiętych twoich/ wſzytkim grze=
2:
chow vbywáło/ cnot wſzelkich przyby=
3:
wáło/ á po przyſtoynym docżeśnego ży=
4:
wotá ich opátrzeniu/ w páłacách nie=
5:
bieſkich/ wiekuiſte ſię im przebywánie
6:
gotowáło. Przez Chryſtá. rć.
7:
Zá Dobrodźieie.
8:
R
Acż Pánie BOże náſz/ wielce do=
9:
brotliwy/ wſzelkim dobrodźieiom ná=
10:
ſzym/ káżde ich vcżynnośći y dobrodźiey=
11:
ſtwá nam pokazáne ſtokrotną zápłátą
12:
dla imieniá twego ſwiętego nágrodźić:
13:
á z niewyſłowioney łáſkáwośći twoiey/
14:
przyſtoynie ie dobrámi duſznemi/ ćiele=
15:
ſnemi/ y świeckimi tu ná świećie opá=
16:
trzywſzy/ rácż im dáć po śmierći ich/ w
17:
chwale twoiey niebieſkiey zá máłe rze=
18:
cży wielkie/ zá źiemſkie niebieſkie/ á zá do
19:
cżeśne wiecżne y nieſkáźitelne. Przez. rć.
20:
Zá bráctwá/ y fámilie ktore=
21:
kolwiek.
Z Rzym: Mſza: po wielkiey cżęśći.

22:
R
Acż Pánie BOże/ prośimy ćię/ zá
23:
przycżyną błogoſłáwioney wiekui=
24:
ſtey Pánny Máryey/ y wſzytkich Swię=
25:
tych/ tę cżeladkę twoię od wſzelkiey du=
26:
ſzney y ćieleſney przećiwnośći/ miłośći=
wie bronić:


strona: 631

631.o rozmáite potrzeby.
1:
wie bronić: á ktora ſię ze wſzytkiego ſer=
2:
cá pod nogi máieſtatu twego poddáie/
3:
rácż ią grzechow/ nieſcżęśćia/ przygod/
4:
pokus/ y wſzelákich naiázdow nieprzy=
5:
iaćielſkich dobrotliwie vchowáć. Przez.
6:
Druga zá bráctwá/ y ktorekol=
7:
wiek przyiaćiele.
Z Rzym: Mſzałá.

8:
O
Boże/ ktoryś dáry miłośći twoiey/
9:
przez łáſkę Duchá ſwiętego wlał w ſercá
10:
wiernych twoich/ dayże ſługom y ſłuże=
11:
bnicom twoim N. y N. zá ktorymi ſię
12:
modlitwy dobrotliwośći twoiey/ zdro=
13:
wie duſzne y ćieleſne: áby ſię ćiebie ze w=
14:
ſzyſtkiey śiły ſwey rozmiłowáli/ á rzecży
15:
tobie przyięmne/ vprzeymą miłośćią wy
16:
pełniáli. Przez Chryſtá. rć.
17:
Zá nieprzyiaćiele.
Z Rzym: Mſzałá.

18:
P
Anie BOże/ miłoſniku y ſtrożu po=
19:
koiu y miłośći/ day wſzytkim nieprzy
20:
iaćiołom náſzym prawdźiwy pokoy y mi
21:
łość/ (áby Chrześćijáńſkiey iednośći y
22:
miłośći nie tárgáli) day im też y grze=
23:
chow odpuſzcżenie (á naprzod w nich o=
24:
bacżenie) á nam z ich zdrad y śideł/ kto=
25:
re záſtáwiáią/ potężne wybáwienie.
26:
Przez Chryſtá Páná náſzego. Amen.
Rr 4Zá po=


strona: 632

632.Modlitwy
1:
Zá podrożne ludźie.
Z Rzym: Mſzałá.

2:
S
Kłoń vcho twoie/ Pánie/ ná modli=
3:
twy náſze: á drogę ſług twoich N. y
4:
N. rácż ták ſpráwowáć/ żeby ſię y zdro=
5:
wo y ſzcżęśliwie odpráwiłá: áby miedzy
6:
wſzytkiemi przypadkámi żywotá tute=
7:
cżnego/ y drogi ſwey/ twoim porátowá=
8:
niem byli záwſze obronieni. Przez Chry=
9:
ſtá Páná náſzego. Amen.
10:
Sam w drogę iádąc/ ták ſię
11:
modl cżęſto.
Z Brew: Rzymſk. Exo: 15. Matth: 2. Może te modlitwj y zá inſze podrożne mowić/ ſłowá ná pewnych mieścách odmieniwſzy.

12:
O
Pánie Boże/ ktoryś y ſyny Izráel=
13:
ſkie śrzodkiem morzá cżerwonego
14:
ſucho (cudownie) przeprowádźił/ y trzy
15:
Krole przez gwiazdę do twegoś żłobu
16:
(miłośćiwie) doprowádźił: rácż nam
17:
dáć/ prośimy ćię/ drogę fortunną/ y cżás
18:
pogodny/ ábyſmy zá towárzyſtwem An=
19:
yołá twego ſwiętego/ mogli tám przyść
20:
kędy idźiemy/ á potym ábyſmy do por=
21:
tu wiekuiſtego zbáwienia byli przywie=
22:
dźieni. Przez Chryſtuſá. rć.
23:
Albo ták.
Z Brew: Rzymſk.

24:
B
Oże/ ktoryś ſługę twego Abráámá z
25:
ogniá Cháldeyſkiego wywiodſzy/ po
wſzytkich


strona: 633

633.o rozmáite potrzeby.
1:
wſzytkich drogách pielgrzymowánia ie
2:
go/ wſzelkiey obrázy racżył vchowáć:
3:
rácż też y nas ſtrzedz ſług twych. Bądź
4:
nam/ Pánie/ w wypráwie pomocą/ w
5:
drodze poćiechą/ w vpaleniu ochłodą/
6:
we dżdżu y źimnie przykryćiem/ w vtru=
7:
dzeniu rátunkiem/ w przećiwnośći o=
8:
broną/ w pośliźnieniu podporą/ w to=
9:
nieniu portem: ábyſmy zá twym pro=
10:
wádzeniem/ ſzcżęśliwie ná mieśce/ do
11:
ktorego idźiemy/ byli dowiedźieni/ á po=
12:
tym zdrowo do ſwego domoſtwá mogli
13:
być przywroceni. Przez. rć.
14:
Zá ludźie/ pokuſą/ ſmutkiem/ álbo
15:
przypadkiem iákim náwiedzone/ ták=
16:
że y zá brzemienne białegłowy.
Z Rzm: Mſzałá. Ezec: 18.

17:
O
Pánie BOże/ ktory vſpráwiedli=
18:
wiaſz złoſniká/ á ſmierći grzeſznych
19:
nie prágnieſz/ pokornie prośimy máie=
20:
ſtatu twego/ ábyś ſługi (álbo ſłużebni=
21:
ce) twoie/ w miłoſierdźiu twym nádźie=
22:
ię pokládáiące (á teraz pokuſą/ álbo
23:
ſmutkiem/ álbo przygodą náwiedzone/
24:
álbo brzemieniem obćiążone) niebieſką
25:
pomocą y poćiechą racżył miłośćiwie
26:
opátrzyć: y przez vſtáwicżną obronę/
27:
wſzelkich grzechow/ y káżdey niebeſpie=
Rr 5cżnośći


strona: 634

634.Modlitwy
1:
cżnośći (duſzney y ćieleſney) ie vchowáć:
2:
áby záwżdy ſię twoią ſłużbą obieráli/ á
3:
żadnemi pokuſámi od ćiebie ſię nie od=
4:
łącżáli. Przez Chryſtuſá rć.
5:
Modlitwá przed zácżęćiem
6:
ſpráwy iákiey.
Z Rzym: Mſzałá.

7:
P
Rośimy ćię/ Pánie Boże náſz/ ábyś
8:
ſpráwy náſze boſkim twym nátchnie=
9:
niem vprzedzał (w poſtępku vtwirdzał
10:
ie y proſtował) á rátunkiem twoim do
11:
ſzcżęśliwego końcá przywodźił: áby w=
12:
ſzelka náſzá modlitwá y ſpráwá/ od ćie=
13:
bie záwżdy pocżątek bráłá/ y przez ćię po
14:
zácżęćiu dokońcżenie miáłá. Przez Chry=
15:
ſtuſá Páná náſzego. Amen.
16:
¶Albo zmow Hymn Kośćielny/ Veni creator,
17:
z rozdźiału pierwſzego. Albo Litánią/ z roz=
18:
dzielenia śiodmego.
19:
Możeſz y ták prośić Páná Bogá
20:
o pomoc/ á Swiętych iego o
21:
przycżynę.
Zdawná ma mieśce w kośćiołách tá Antiphona. Saluator mūdi.

22:
Z
Báwićielu świátá wſzytkiego/ rácż
23:
zbáwić y porátowáć nas wſzyſtkich.
24:
Swięta BOża rodźićielko/ wiekuiſta
25:
Pánno Márya/ modl ſię zá námi. Przez
26:
modlitwę też ſwiętych Apoſtołow/ Mę=
27:
cżennikow/ Wyznawcow/ Pánien/ y
wſzytkich


strona: 635

635.o rozmáite potrzeby.
1:
wſzytkich cżyſtość miłuiących/ pokornie
2:
ćiebie prośimy (o nadobrotliwſzy Pánie
3:
Iezu Chryſte) ábyſmy ode wſzego złego
4:
byli wyſwobodzeni/ wſzelkimi dobrámi
5:
twemi ná tym y ná przyſzłym świećie o=
6:
pátrzeni/ á oſobliwie w zácżęćiu/ poſtę=
7:
pku/ y dokońcżeniu teráznieyſzey náſzey
8:
ſpráwy/ twym Boſkim rátunkiem przy=
9:
ſtoynie pośileni y vtwierdzeni. Amen.
10:
Modlitwá po dokońcżeniu
11:
ſpráwy iákiey.
Zdawná iey w kośćiele vżywáią.

12:
P
RZEnayświętſzey y nierozdźielney
13:
Troycy/ vkrzyżowánego Páná ná=
14:
ſzego cżłowiecżeńſtwu/ y błogoſłáwioney
15:
á wielce wielebney Pánny Máryey pło=
16:
dnośći/ y wſzyſtkich Swiętych powſze=
17:
chnośći/ niechay będźie wiekuiſta cżeść
18:
y chwałá/ od ſtworzenia wſzelkiego. A
19:
nam niech dáne będźie grzechow odpu=
20:
ſzcżenie/ ná nieſkońcżone wieki wiekow.
21:
¶Może vżywáć ná ten cżás tych modlitw/ ktore
22:
ſię położyły wyżſzey/ gdy ćię Pan BOg świe=
23:
żym dobrodźieyſtwem poćieſzy/
24:
ná kárćie/ 569.
25:
Modlitwá przed Kazániem S.
26:
Ephremá Dyákoná.
Rácż


strona: 636

636.Modlitwy
Lib: de Armat: Spir.
1:
R
Acż otworzyć/ Pánie Iezu Chryſte/
2:
vſzy y ocży ſercá mego/ rć. Tá ſię cáło
3:
we wtorym rozdźieleniu/ ná kárćie 91. położyłá.
4:
¶Może też mowić Prozę y modlitwę Swią=
5:
tecżną/ iáko ná kárćie 366.
6:
Modlitwá po Kazániu.
Pſal: 1.

7:
O
Iáko to błogoſłáwiony ieſt cżło=
8:
wiek/ ktorego wola obiera ſię w za=
9:
konie Páńſkim/ y o nim myśli we dnie y
10:
w nocy. Dayże mi/ Pánie BOże moy/
11:
tego święteo zakonu y przykazánia zá=
12:
miłowánie/ á woley twey w nim wyrá=
13:
żoney ochotnie y vprzeyme wypełniánie.
Z Rzym: Mſzałá.

14:
O wſzechmogący wiecżny Boże/ rácż
15:
że nam y wiáry/ y nádźieiey/ y miłośći
16:
twey Boſkiey przycżynić (ktorey nas w
17:
zakonie twym niepokalánym náucżaſz)
18:
á iżbyſmy tego coś obiecał doſtąpili/
19:
ſpraẃ to/ ábyſmy ſię tego co roſkázuieſz
20:
rozmiłowáli. Przez Chryſtá. rć.
21:
Modlitwá zá kogokolwiek/ álbo
22:
też zá ſámego śiebie.
23:
O
Náłáſkáwſzy Pánie Iezu Chryſte/
24:
rácżże łáſką twą Boſką oświećić
25:
duſzę y ſerce ſługi twego N. (álbo ſłuże=
26:
bnice twoiey N.) Rácżże też ćieſzyć go
Ma ią po wielkiey cżęśći Lanſpergi in
Boſkimi


strona: 637

637.
Pharetra diu: amor.
o rozmáite potrzeby.
1:
Boſkimi poćiechámi twemi/ ná tych
2:
źiemſkich niſkosćiách/ w pracách/ poku=
3:
ſách/ álbo fráſunkách iego. Rácż nápeł=
4:
nić ſerce iego miłośćią twą vprzeymą y
5:
gorącą/ áby cżći twoiey/ woley twoiey/
6:
y zgołá ćiebie ſámego/ we wſzytkim z ſer=
7:
cá wſzytkiego ſzukał/ ćiebie miłował/ to=
8:
bie ſię gruntownie y ſerdecżnie oddał:
9:
á káżdego cżáſu/ był náleźiony przed o=
10:
blicżnośćią máieſtatu twego/ według
11:
woley twey żyiący/ w wierze powſzech=
12:
ney ſtátecżny y gorący/ grzechow ſię z pil
13:
nośćią ſtrzegący/ y w cnotách trwáią=
14:
cy/ y poſtępuiący: áby z tym świátem
15:
mizernym potym mile y w pokoiu ro=
16:
złącżony/ mogł być do twych niebieſkich
17:
páłacow/ z chwałą y weſelem dopro=
18:
wádzony. Amen.
19:
O śmierć dobrą/ Modlitwá do
20:
Páná Iezuſá/ y Swiętych iego.
Hebr: 9. Wſzyścy pomrzemy.

21:
S
Práwiedliwy y ſtráſzliwy/ żywych/ y
22:
vmárłych/ ſędźia/ Pánie Iezu Chry=
23:
ſte/ zbáwićielu moy/ y odkupićielu moy/
24:
pewienem ia tego/ że nieuchronne ieſt
25:
moie z tym obłudnym świátem rozłą=
26:
cżenie: y miſterny ten á oſobliwym kuń=
ſztem ſprá=


strona: 638

638.Modlitwy
1:
ſztem ſpráwiony związek ćiáłá mego w
2:
rychle ſię rozerwie/ y bryłá podległego
3:
ſkáźie cżłowiecżeńſtwá mego prędko ſię
4:
rozſypie: y nie tylko mnie/ ale y káżdego
5:
z nas złupi nieużyta śmierć z duſze/ wy=
6:
zuie z powagi: y pádniem iáko ſtrzałá
7:
vłomna z ćięćiwy/ rozſtáiem iáko lod
8:
y śnieg źiemſki/ zwiędniem iáko płod
9:
niedonoſzony/ vſtániem iáko ćień zni=
10:
komy/ vſchniem iáko kwiát polny/ y prze
11:
miniem iáko vſtna párá/ y wiátr niedo=
12:
śćigniony. Nie táyno mi y to/ że po=
13:
koſzony/ y vmorzony od śmierći/ tobie
14:
wielowładnemu Pánu/ Krolowi nie=
15:
bá y źiemie nieśmiertelnemu/ ſtáwić
16:
ſię muſzę/ y ná ſąd poiedynkowy/ záraz
17:
po śmierći/ álbo tuż przy śmierći; y ná
18:
ſąd powſzechny y wálny/ w dźień oży=
19:
wienia wſzyſtkiego narodu ludzkiego.
Sąd dwoiáki. Luc: 16. Matt: 25.
Sąd poiedynkowy co z cżłowiekiem będźie/ pokaże. Eccle: 11. Matt: 25.

20:
Wiem dobrze y to/ że iáko mię przy ś=
21:
mierći vyźrzą/ ták mię piſáć będą; y iá=
22:
ko ſobie zá żywotá pośćielę/ ták ſię y po
23:
zeſzćiu moim wyſpię; y iáko przy poie=
24:
dynkowym y ſzcżegulnym ſądźie ducho=
25:
wne duſze mey drzewo pádnie/ ták leżeć
26:
ná cżáſy wiekiem nieokreſzone będźie.
27:
Náucżyłem ſię y tego/ z niewycżerpá=
nych zdro=


strona: 639

639.o rozmáite potrzeby.
1:
nych zdroiow Boſkiey mądrośći twoiey/
2:
że ná on oſtátecżny punkt y chwilę ro=
3:
złącżenia duſze z ćiáłem/ przygotowánia
4:
potrzebá nie máłego/ y ſtraży nád ſobą
5:
trzymánia vſtáwicżnego/ y modlitwy o
6:
dobrą ſmierć cżęſtey y gorącey;
Cżuć potrzebá.
przeto/ że
7:
tákie ná ten cżás zdrády wymyśláć/ y do=
8:
ły kopáć pod námi będźie/ głowny náſz
9:
nieprzyiaćiel ſzátan/ iż gdybyś ty niewy=
10:
chwalony nigdy Pan/ nie ſkracał/ y nie
11:
tłumił hárdośći iego/ y zápálcżywośći
12:
iego/ nie wygrałby ná nim/ y przed nim/
13:
y naokazálſzy w cnotách/ y naſwietniey=
14:
ſzy w pobożnośći cżłowiek.
Prośba o rozmyślánieſmierći.

15:
Przetoż pámiętáiąc ná to wſzyſtko/
16:
proſzę náprzod nieprzebránego miło=
17:
śierdźia twego/ rácż ták ſpráwić ſerce
18:
moie/ ábym cżęſto ſię ná onę oſtátecżną
19:
żywotá mego chwilę/ y godźinę oglądał
20:
Bo pewnieby mię nigdy żadna nieprá=
21:
wość nie vplątáłá/ gdyby one cżtery o=
22:
ſtátecżne rzecży/ to ieſt/ pewna śmierć/
23:
nieuchronny ſąd/ gorące piekło/ y nie=
24:
wyſłowiona niebieſka rádość/ z pámięći
25:
moiey nie wypływáły. Przypadam vni=
26:
żenie y oto ieſzcże do nog ſpániáłego má
27:
ieſtatu twego/ áby potym ná oſtátecżne
rzecży


strona: 640

640.Modlitwy
1:
rzecży wſpominániu/ nie ſchodźiło mi
2:
ná przyſtoynym do nich przygotowá=
3:
niu/ y prácowitym o ſpoſobiech tego
4:
przygotowánia rozmyślániu.
Prośbá o przygotowánie do śmierći.
Bo co
5:
mi potym będźie/ iż poznam niebeſpie=
6:
cżeńſtwo ſwoie/ ieſli nie zábieżę iáko po=
7:
trzebá tym rzecżom/ ktore o nieugáſzone
8:
piekielne płomienie przypráwić mogą zbáwienie moie?
Y o dobrąſmierć

9:
Kłániam ſię tobie y o
10:
to namiłośćiwſzy P. Iezu/ pirwey niżli
11:
z hukiem liną ná mię chmury gniewu
12:
twego/ y niżli ſię pocżną roić od wſcho=
13:
du ſłońcá áż ná zachod łyſkáwice ſądu
14:
twego/ ábyś mię iáko nagłey y nieſpo=
15:
dźiewáney/ tákże też złey/ y bezbożnym
16:
właſney śmierći miłośćiwie vchowáć
17:
racżył. Opuść Pánie/ ſługę twego/ cżá=
18:
ſu ſwego/ w pokoiu/ iákoś y onego/ doy=
19:
źrzáłey ſtárośći/ ále y doyźrzáłey cnoty
20:
ſtárcá Symeoná opuśćił.
Luc: 2.
Niech oglą=
21:
dáią ocży moie/ y owſzem niechay przyi=
22:
mie grzeſzna duſzá moiá/ zbáwienie od
23:
ćiebie nágotowáne. Niechayże ná mię
24:
ten nieockniony/ przed wálnym zmar=
25:
twychwſtániem/ ſen nie przychodźi/ áż
26:
ſię z tobą Pánem/ tworcą/ y ſędźią mo=
27:
im/ przyſtoynie/ przez ſwiętą pokutę po=
iednam.


strona: 641

641.o rozmáite potrzeby.
1:
iednam. niech mię ſtráchu pełna łodź/
2:
bárzo groźney wſzelkim ſtanom śmier=
3:
ći/ z oycżyſtych źiemie tey kráiow nie po=
4:
rywa bez oney obrony y poćiechy/ ktorą
5:
wierni twoi biorą z przenachwálebniey
6:
ſzey Swiątośći Ciáłá y Krwie twoiey.
7:
niech ná ſzyię moię táż łákoma y niená=
8:
ſycona śmierć śidłá nie kłádźie/ przed
9:
przyięćiem y oney łáſki/ ktorąś ty wſákrá
10:
menćie oſtátecżneo pomázánia/ bliſ=
11:
kim onego świátá ludźiom nágotowáć ra=
12:
cżył. A gdy iuż ćiáło znácżnie ſłábieć/ y
13:
nitká krotkiego y ſłábego żywotá mego
14:
przerywáć ſię pocżnie/
Iſa: 38.
á wáły y gromy
15:
rozlicżnych pokus/ zawiſnych y okrut=
16:
nych cżártow ná mię ſrodze zewſząd bić
17:
pocżną/ pomyl ſzyki/ nadobrotliwſzy Ie=
18:
zu/ przećiwnikom moim/ o gárdło y wie
19:
kuiſtą śmierć mnie ſtoiącym/ doday rá=
20:
tunku/ obeśli poćiechą/ obroń nieprze=
21:
płácżonych zaſług twoich zaſłoną. Bo
22:
więtſze ieſt miłośierdźie twoie/ niżli
23:
grzechy nietylko moie/ ále świátá wſzy=
24:
ſtkiego; y potężnieyſze ieſt iedno ſkynie=
25:
nie ſtráſzliwego máieſtatu Boſtwá y
26:
cżłowiecżeńſtwá twego/ niżli moc wſzy=
27:
ſtkich duchow złych/ powietrznych y pie
Sskielnych/


strona: 642

642.Modlitwy
1:
kielnych/ lub fotrelem ná mię idących/
2:
lub woyſká nieprzelicżone zbijáiących: y
3:
pewnie y o ieden włos ſzwánkowáć nie
4:
może/ kto pod zaſłoną ſkrzydeł twych/
5:
iáko duchowney oney kokoſzy/ przyſtoy=
6:
nie vlęże.
Matt: 23
Prośbá o pobożny żywoth przed śmierćią.
Iedno iż żaden vmrzeć nie=
7:
może w pokoiu/ kto nie żyie z tobą w
8:
pokoiu/ náwiedźże mię/ hoynie łáſką
9:
twoią ſzáfuiący PANie ná ślák drog
10:
twoich: niechayże v mnie zakon twoy/
11:
boiaźń twoiá/ y miłość twoiá w śmie=
12:
ćiách nie leży: y cnotá máłego y śćiſłego
13:
plácu nie ma: ále rácżey niechay ćię ro=
14:
zum moy przez wiárę zna ták iáko po=
15:
trzebá: niech wola moiá śpieſznym bie=
16:
giem do ćiebie y zá tobą bieży/ iáko rze=
17:
ká iáka pełnym brzegiem: y w tobie nie=
18:
chay przednieyſze kochánie ſwe przez nie
19:
odmienną y nigdy nie ſtydnącą miłość
20:
záſadza: niech y pámięć moiá/ o tobie y
21:
o rzecżách twych/ y cżynách ręku twych/
22:
ktorych kſztałtu nigdy żaden nie potrá=
23:
fi/ nabożnie y cżęſto rozmyśla. y ták grze
24:
ſzna duſzá moiá/ iáko y wſzytkie wnętrz=
25:
nośći moie/ y cokolwiek przy mnie ieſt/
26:
niechay oddáie chwałę imieniu twemu
27:
świętemu/
Pſal: 102
y ſłuży tobie Bogu y zbáwi=
ćielowi


strona: 643

643.o rozmáite potrzeby.
1:
ćielowi memu/ w świątobliwośći y ſprá
2:
wiedliwośći vprzeymie y ſtátecżnie.
Prośbá o pomoc przy konániu.

3:
Lecż bym też nadoſkonáley niepewny y
4:
krotki wiek żywotá mego prowádźił/ iż
5:
wytrzymáć ſtuſow ná ten cżás nieprzy=
6:
iáćielſkich ſam przez ſię nie mogę/ zno=
7:
wu padam ná koláná me y oblicże moie
8:
przed tobą/ nieokrążoney łáſkáwośći
9:
Pánie/ rátuy mię w onę oſtátecżną go=
10:
dźinę śmierći moiey/ dla ktorey ſámey
11:
ták długo tobie niektorzy Swięći w ták
12:
rozlicżnych pracách/ y ták znácżnym ćiał
13:
ſwych vtrudzeniu/ álbo y ná męki okru=
14:
tne wydániu ſłużyli. Niechay w on cżás
15:
nie ſłábieie we mnie wiárá powſzechne=
16:
go y práwowierneo kośćiołá twego; nie
17:
chay nie truchleie nádźieiá/ nie w nędz=
18:
nych y drobnych vcżynkách moich/ ále w
19:
niewinney męce twoiey/ y w nieoſzáco=
20:
wánych zaſługách twoich polegáiąca:
21:
niechay y miłość nie gáśnie: ábym y z
22:
lámpą wiáry dobrey/ y z oleiem vcżyn=
23:
kow Chrześćijáńſkich/ záſzedł ná drogę
24:
tobie wiekuiſtemu oblubieńcowi grze=
25:
ſzney duſze moiey.
Matt: 25.
Day mi ná ten cżás/
26:
według ſtárodawney oney obietnice
27:
twoiey/ chodźić po chytrych żmijách/
Pſal: 90.
y
Ss 2ſrogich


strona: 644

644.Modlitwy
1:
ſrogich bázyliſzkách/ y pádálcách piekiel
2:
nych; day podeptáć ſmoká záráźliwego/
3:
y lwá iádowitego/ cżártá przeklętego.
Matth: 6.

4:
nie wwodź mię w pokuſzenie/ ále wybaẃ
5:
ode wſzego złego: przez gorzką y niewin=
6:
ną mękę/ y śmierć twoię/ przez przycżynę
7:
y zaſługi niepokaláney P. y mátki two=
8:
iey Máryey/ y wſzytkich Swiętych two=
9:
ich.
Prośbá o miłośierdźie po ſkonániu
Ale iż nákoniec y nalepiey látá ſwe
10:
tu ſtrawiwſzy/ y naſpokoyniey ſię z tym
11:
świátem rozłącżywſzy/ niepodobna mi
12:
przedſię rzecż wytrwáć ſurowość gnie=
13:
wu twego/ y ſtánąć beſpiecżnie/ y popi=
14:
ſáć ſię przyſtoynie przed ſtráſzliwym ſą=
15:
dem/ y ſurowym trybunałem twoim/
16:
bez oſobliwey łáſki y miłośierdźia twe=
17:
go:
Pſal: 119.
nie záśiadayże ná ſąd z ſługą two=
18:
im/ Pánie: ábowiem nie vſpráwiedliwi
19:
ſię przed tobą żaden żywy cżłowiek. nie
20:
rácż ſię práwem obchodźić zemną. bo
21:
káżdy z nas w iákieykolwiek ſpráwie/ y
22:
grzechu/ pewnie wytkniony będźie: y
23:
żaden nie korzyſta w duſzy/ ieſli ſię nań
24:
zápálcżywość gniewu twoiego poruſzy.
Pſal: 24.

25:
Nie pámiętay ná grzechy młodośći mo
26:
iey/ y niewiádomośći moich/ nie rácż
27:
bráć przed ſię. Obchodź ſię zemną łáſká=
wie y


strona: 645

645.o rozmáite potrzeby.
1:
wie y miłośćiwie/ dźiwnie łáſkáwy/ y nie
2:
wymownie miłośćiwy P. IEzu/ przed
3:
śmierćią moią/ przy śmierći y po ſmier=
4:
ći/ przed ſądem/ przy ſądźie/ y po ſądźie.
Matt: 25.

5:
Poſtaẃ mię ná práwicy twoiey/ miedzy
6:
owiecżkámi twoiemi. niechay ná plác
7:
nie przychodzą więcey grzechy moie/
8:
ktore tu głádzą święte Sákrámenty t=
9:
woie. Poyźrzy ná mię łáſkáwym okiem/
10:
y weſołą twarzą dniá onego oſtátecżne=
11:
go: day vſłyſzeć on vćieſzny głos: Podź=
12:
ćieſz błogoſłáwieni Oycá mego/ odźie=
13:
dźicżćie kroleſtwo/ wam zgotowáne od
14:
pocżątku świátá. Day nákoniec wie=
15:
kuiśćie przebywáć w wiekuiſtych páła=
16:
cách twoich/ żadney nędzy/ odmien=
17:
nośći/ y ſkáźie nie podległych. Przez
18:
święthe pocżęćie y národzenie thwo=
19:
ie/ przez nienágániony żywot twoy/
20:
przez ſrogą mękę twoię/ przez okrutną
21:
śmierć twoię/ przez wielebne zmart=
22:
wychwſtánie y w niebo wſtąpienie two
23:
ie.
Do ſwiętych Bożych modlitwá.
Rácż mi też te wſzyſtkie rzecży na=
24:
świętſza mátko Boża/ y wiekuiſta Pán=
25:
no Márya/ ziednáć świętą modlitwą
26:
twoią/ y wielce ważnemi zaſługámi
27:
twemi/ v namilſzego Syná twego Pá=
Ss 3ná Iezu=


strona: 646

646.Modlitwy
1:
ná Iezuſá. Modl ſię zá mną grzeſznym
2:
cżłowiekiem/ mátko miłośierdźia/ Pá=
3:
ni náſzá/ y Krolowa náſzá/ ze wſzyſtki=
4:
mi Swiętymi/ teraz/ y w godźinę ſmier=
5:
ći moiey. Amen.
6:
¶Zá Chore.
Z Rzym. Mſzałá.

7:
W
Szechmogący wiecżny Boże/ wie=
8:
kuiſte zbáwienie wiernych twych/
9:
wyſłuchay nas ktorzy zá ſługámi twemi
10:
N. y N. (ábo ſłużebnicámi) chorobą zło=
11:
żonemi do miłośćiwey pomocy twey ſię
12:
vćiekamy: áby wźiąwſzy przywrocenie
13:
zdrowia od ćiebie/ w kośćiele twoim/
14:
dźięki przyſtoyne tobie oddawáli. Przez.
15:
¶Drugá.
16:
O
Pánie Boże/ według ktorego wo=
17:
ley płyną cżáſy żywotá náſzego: rácż
18:
przyiąć prośby nas niegodnych ſług t=
19:
woich przycżyniáiących ſię zá twemi cho=
20:
remi/ ktorym pokazania miłośierdźia
21:
twego Boſkiego teraz życżymy/ ábyſmy
22:
ſię z tych zdrowia vćieſzyli/ z ktorycheſmy
23:
ſię choroby boiáźni (álbo fráſunku)
24:
nápełniáli. Przez Chryſtuſá Páná
25:
náſzego. Amen.grafika
O Chorych


strona: 647

647.o rozmáite potrzeby.
1:
O CHORCYH
2:
NAVKA.
3:
K
Ażdy z nas/ iáko śmierći pewien być ma/ ták
4:
ſię też y choroby co dźien ſpodźiewáć może:
5:
nie záwádzi tedy kroćiuchno tu náuki iákie cho=
6:
rym podáć.
7:
Co ma cżynić chorobą ćiężką zło=
8:
żony cżłowiek.
Náuká. 1.

9:
I
Z cżęſto choroby ná ludźie Pan Bog zá grze=
10:
chy dopuſzcża (bo to doſyć wyráźnie onemu
11:
cżłowieku/ długoletnią chorobą złożonemu/ v Ia=
12:
ná ś. ſamże ſyn Boży powiedźiał) nalepſza to/ od
13:
ſumnienia lekárſtwo duchowne zácżąć.
Ioan: 5.
O Spowiedźi.
Przetoż
14:
niechay naprzod táki chory/ o trzech Sákrámen=
15:
ćiech pomyśli. Napierwey o pokućie. Bo iáko
16:
zdrowy choroby/ ták chory śmierći ſpodźiewáć ſię
17:
ſłuſznie może: á ono y w iednym ſmiertelnym grze
18:
chu vmrzeć/ pewne ieſt potępienie. Abowiem du=
19:
ſzá/ ktora zgrzeſzy/ vmrze: mowi Ezechiel Prorok.
Grzech ieden potępić może.

20:
(cap: 18.) y żołd álbo wyſługá grzechu/ nápiſał S.
21:
Páweł do Rzymian (cap: 6.) śmierć ieſt. y kto w
22:
iednym wyſtąpi/ piſze S. Iákub (cap: 2.) winiem
23:
wſzytkiego.
Eccle: 18.
Przetoż niech ſobie chory ná ono w=
24:
ſpomni co Mędrzec nápiſał. Przed ſądem/ ſpy=
25:
tay ſámego ſiebie/ á przed oblicżnośćią BOżą
26:
naydźieſz odpuſzcżenie. Ná cżym pokutá należy/
27:
wyżſzey powiedźiano/ ná kárćie 108.
O Ciele Páńſkim
Potym do
28:
nachwálebnieyſzey świątośći Ciáłá y Krwie Páń=
29:
ſkiey/ niechay ſię gotuie. Doświadcżona rzecż cżę=
Ss 4ſto/ y świe=


strona: 648

648.Modlitwy
1:
ſto/ y świeżo/ y z dawnych cżáſow/ że ten Sákrá=
2:
ment nie iednemu dopomogł/ o ktorego zdrowiu
3:
iuż zwątpili byli Doktorowie. O S. Agápećie
4:
Papieżu/ nápiſał to S. Grzegorz lib. 3. Dialog
5:
cap. 3. iż chromego/ y niemego tą świątośćią/ tyl=
6:
ko w vſtá iego po Mſzey S. wpuſzcżoną zlecżył.
Echáryſtya chore cżęſto lecży.

7:
iáko y S. Bernárd ſámym przyłożeniem y dot=
8:
knieniem tey przenaświętſzey hoſtyey/ raz niewie=
9:
śćie opętáney/ á drugi raz cżáry ſrodze zepſowáne=
10:
mu cżłowieku/ zdrowie przywroćił. o cżym ći dáią
11:
pewne świádectwá/ ktorzy żywot iego nápiſáli.
12:
lecż ieſli cżás y godźiná śmierći chorego iuż ſię przy
13:
bliża; dotknęło ſię wyżſzey przycżyn kilká/ cżemu
14:
tym Sákrámentem/ ludźie śmierći bliſkie pośi=
15:
láią. ná kárćie 202,
O S. Oleiu.

16:
Do tych dwu Sákrámentow/ niechay w ćięſzkiey
17:
y niebeſpiecżney chorobie/ y trzećia świątość przy=
18:
ſtąpi/ pomázánia oleiem ſwiętym. Samiż Apoſto
19:
łowie/ iáko ś. Márek nápiſał/ chore oleiem pomá=
20:
zowáli: ktorzy cyrulikámi/ y bálwierzámi nie byli/
21:
y pewnie to wiedźieli/ że ſámá oliwá ćięſzkich cho=
22:
rob nie lecży.
Mar: 6.
Sámi nam vżywánie tego Sákrá=
23:
mentu w chorobie zálecáli. Ták o tym Iákub S.
Iac: 5.

24:
Rozniemogł ſię kto miedzy wámi/ niechayże w
25:
dom wwiedźie Kápłany Kośćielne/ y niechay ſię
26:
nád nim modlą/ máżąc go oleiem w imię Páńſkie.
Pożythki tey świątośći.

27:
Pożytku tego Sákrámentu troiákiego dotknął
28:
tenże Apoſtoł. Naprzod zdrowia vżycżenia álbo
29:
przywrocenia: cżáſem ćieleſnego/ á záwżdy duſzne=
30:
go/ przez łáſkę Páńſką/ w tey świątośći podáną.
31:
Więc vlżenia tych oſobliwie trzech rzecży/ ktore ná
32:
chorego poſpolićie przypadáią: ſłábośći duſzney/
ſmutku/


strona: 649

649.o rozmáite potrzeby.
1:
ſmutku y ſtruchláłośći/ do roſpácży cżłowieká przy
2:
oſtátecżnym punkćie ze złośći ſzátáńſkiey przywo=
3:
dzących. Nákoniec odpuſzcżenia grzechow: co o po
4:
wſzednich oſobliwie rozumiey/ álbo o oſtátkách y
5:
ſkutkách pewnych/ z grzechow ktorychkolwiek ro=
6:
ſtących. Dla tego też/ mieścá ſmyſłow ludzkich
7:
máżą oleiem. dla tego y ná dźieći niewinne oleiu
8:
S. nie kłádą. W iedney chorobie/ raz tę świątość
9:
przyiąć. á kiedy cżęſto kto w chorobę nową wpa=
10:
da/ wolno ią powtorzyć.
Náuká. II.

11:
Duſzę ták opátrzywſzy (iż ná ten cżás o zdrowiu
12:
ćieleſnym nic nie rzekę) trzymáć ſię tego/ co nápi=
13:
ſał znowu Mędrzec:
Eccl: 38.
Synu miły/ w chorobie/ nie
14:
wzgardzay ſámym ſobą: ále proś Páná/ á on ćie=
15:
bie vzdrowi.
O pięć rzecży chory niech Páná Bogá prośi.
Może go chory prośić o te pięć rze=
16:
cży/ álbo o ktorekolwiek ztych piąći. o grzechow od
17:
puſzcżenie/ o świętą ćierpliwość/ o cżęſtą poćiechę/
18:
o lepſze zdrowie/ ieſli to ma być z lepſzym iego/ ábo
19:
nákoniec o dobre w łáſce Bożey ſkonánie.
III. Cżym ſobie ſerce cżynić w bolu.

20:
Do modlitwy przyłącżyć ſkromne bolu wſzelkie=
21:
go wytrwánie: ktore ſobie ſłodźić rozcżytániem
22:
męki Páńſkiey/ vważániem grzechow ſwoich/ w=
23:
ſpominániem przykłádow świętych/ ná pámięć
24:
przywodzeniem nieznośnych mąk piekielnych/ á
25:
nákoniec vważániem zapłáty zá ćierpliwość/ w
26:
chwale wiecżney náznácżoney.
IIII. Słuſznie świátem gárdźimj

27:
Do ćierpliwośći przydáć wzgárdę mizernego ś=
28:
wiátá teo: á przypomniawſzy ſobie nieſtátek/ po=
29:
kuſy/ przypadki/ potrzeby y fráſunki iego/ tám ſo
30:
bie życżyć mieścá/ gdźie pokus/ przypadkow/ po
31:
trzeb/ y fráſunkow nie máſz: y gdźie ſzcżęśćie ono
32:
niepoięte y niewyſłowione/ záleca ſię wiecżnośćią
Ss 5y nieodmien=


strona: 650

650.Modlitwy
1:
y nieodmiennośćią. Przetoż y do rzecży świeckich/
2:
iáko krewnych/ pieniędzy/ y inſzych podobnych/
3:
myślą ſię cżęſto nie zánośić/ bez potrzeby.
V. TeſtámētLuc. 19.

4:
Nákoniec áby ſię ſumnienie lepiey opátrzyło/
5:
teſtáment vcżynić/ komu to należy/ y kto ma z cże=
6:
go: áby w kłopoćie kogo nie zoſtáwił/ ábo w dlu=
7:
gách nie vmárł. Dobrze tedy w cżás wſzytko z Zá=
8:
cheuſzem nágrádzáć. dobrze też tu w cżás miękko
9:
ſobie poſłáć/ ábyś ſię miękko po śmierći wyſpał.
10:
Ma tu mieśce y ono/ co poſpolićie o dobrych v=
11:
cżynkách Polacy mowią: lepſza iedná świecká
12:
przed ſobą niżli dwie zá ſobą. y kto po śmieeći tyl=
13:
ko dáć cokolwiek każe; co dáie/ ná poły nie ſwoie
14:
dáie/ iáko ś. Lucya mátce ſwey mądrze dawno
15:
mowiłá/ co w ſpráwách iey/ ſtárodawni hi=
16:
ſtorykowie nápiſáli.
17:
MODLITWY
18:
CHORYM SLV=
19:
ZACE.
20:
Pierwſza z Pſálmow.
Pſal: 6.

21:
Z
Miłuy ſię nádemną Pánie/ bomći
22:
ſłáby ieſt: vzdroẃ mię Pánie/ ábo=
23:
wiem ſtrwożyły ſię kośći moie.
Pſal: 50.

24:
Odwroć Pánie oblicże twoie od grze=
25:
chow moich/ á zgładz wſzyſtkie nieprá=
26:
wośći moie.
Wtora


strona: 651

651.Chorym ſłużące.
1:
Wtora z Ewángeliey.grafika
2:
O
Niebieſki Oycże/ ieſli być może/ od=
3:
dal odemnie ten (choroby moiey)
4:
kubek/ wſzákoż nie iáko ią chcę/ ále iáko
5:
ty chceſz/ ták niechay będźie. Niechay ſię
6:
sſtánie wola twoiá.
Matt: 26. Mar: 14. Luc: 22.
Przydáć to zátym może.
Pſal: 61.

7:
A iż od ćiebie ćierpliwość moiá Pá=
8:
nie/ iáko Dawid Prorok twoy mowi: day
9:
mi ſkromne przynamniey krzyżá tego
10:
wytrwánie/ day poćiechę/ y ſłábośći du=
11:
ſze moiey porátowánie.
12:
Trzećia z Iobá Proroká.
Iob 1. et 2.

13:
I
Eſliſmy weſołe y ſzcżęśliwe rzecży brá=
14:
li wdźięcżnie z ręki Páńſkiey: á cżemu
troſkli=


strona: 652

652.Modlitwy
1:
troſkliwych y niefortunnych ochotnie
2:
przyiąć nie mamy? Pan dał (zdrowie/
3:
y wſzytko) Pan odiął: iáko ſię Pánu v=
4:
podobáło/ ták ſię sſtáło. niechay będźie
5:
imię Páńſkie błogoſłáwione.
6:
Cżwarta W. Dyonizyuſzá
7:
Kártuzyaná.
Dion: Cartuſi: dial. de partic: iud: anim.

8:
O
Naſłodſzy IEzu/ áni żywotá/ áni
9:
śmierći nie prágnę/ ále dobrowol=
10:
nego vpodobánia twego: ćiebie ia cże=
11:
kam/ niechay mi ſię sſtánie według wo=
12:
ley twoiey. Chceſzli ábym ſię z świátem
13:
pożegnał/ IEzu dobrotliwy/ przymiż
14:
duchá mego.
Matt: 20.
Y ácżkolwiekem w wiecżor
15:
práwie pocżął/ w winnicy twoiey prá=
16:
cowáć: nie rácż mię przedſię od wiekui=
17:
ſtego odpocżynienia z tobą y w tobie
18:
wyłącżáć. A ieſliż chceſz/ ábym ieſzcże dłu
19:
żey był żyw/ Iezu łáſkáwy/ mam wolą/ y
20:
łáſki twey o to proſzę/ ábym oſtátku ży=
21:
wotá mego popráwił/ á wſzytkiego śie=
22:
bie ná cżeść y chwałę/ y wolą twoię/ iá=
23:
ko ofiárę iáką cáłoſpaloną oddał.
24:
Krotkie modlitwy/ ktore inſzy
25:
chorym wbijáć w pámięć mo=
26:
gą/ zwłaſzcżá śmierći bliſkim.
O Pánie


strona: 653

653.Chorym ſłużące.
1:
O
Pánie Iezu Chryſte/ Oycże rozlicż=
2:
nego miłośierdźia/ rácż pokázáć mi
3:
łośierdźie nádemną vbożuchnym ſtwo=
4:
rzeniem twoim. Rátuy mię w tey oſtá=
5:
tecżney moiey potrzebie.
Pſal: 50.

6:
Zmiłuy ſię nádemną Boże/ według
7:
wielkiego miłośierdźia twego.
Pſal: 24.

8:
Ná grzechy młodośći moiey/ y ná nie=
9:
wiádomośći moie nie pámiętay Pánie.
Pſal: 119.

10:
Nie záśiaday ná ſąd Pánie/ z ſługą
11:
twoim: bo nie będźie vſpráwiedliwio=
12:
ny przed tobą żaden żywy cżłowiek.
13:
O ſtworzyćielu/ y odkupićielu moy/ Pá=
14:
nie Iezu Chryſte/ rácż poſtáwić mękę/
15:
krzyż y śmierć twoię/ miedzy ſądem two
16:
im/ y duſzą moią. Tobie ſię wſzytkiego
17:
oddáię/ nie rácż mię odrzucáć. Do ćie=
18:
bie ſię gárnę/ nie rácż mię odpędzáć.
19:
Troyco święta iedyny Boże/ zmiłuy
20:
ſię nádemną. Wſzyścy święći Boży/
21:
przycżyńćie ſię zá mną grzeſznym.
22:
W ręce twoie/ Pánie/ polecam du=
23:
chá mego/ odkupiłeś mię Pánie/ Boże
24:
prawdy.
25:
Niechay zábrzmi w vſzách myśli mo=
26:
iey on przyięmny głos twoy/ o P. Iezu:
27:
Dźiś zemną będźieſz w ráiu. Amen.
Wierzę


strona: 654

654.Modlitwy
Inſze dla porátowánia chorych náuki.
1:
¶Wierzę w Bogá/ przy chorych rádzą cżęſto mo=
2:
wić dla pokus rozlicżnych. Pſálmy pokutne cho=
3:
rym zálecał S. Auguſtyn/ iáko ſię ná kárćie 157.
4:
powiedźiáło. Może też przy nich cżytáć Páſſya/ ál=
5:
bo ktorekolwiek modlitwy o męce Páńſkiey/ ktore
6:
maſz w piątym rozdźieleniu. Możejzá dobrodźiey
7:
ſtwá Boże podźiękowánia ná pámięć chorev przy=
8:
wodźić/ ktore ſię náyduią w śiodmym rozdźiele=
9:
niu. Może y wzdychánie do chwały niebieſkiey
10:
przed nimi przecżytáć/ trochę wyżſzey położone.
11:
Modlitwá zá konáiącego/
12:
Kośćielna.
Z Brew: Rzymſk.

13:
I
Dźiże iuż/ Chrześćiáńſka duſzo/ z tego
14:
świátá/ w imię BOgá Oycá wſzech=
15:
mogącego/ ktory ćię ſtworzył/ w imię
16:
Iezuſá Chryſtuſá Syná Bożego/ ktory
17:
zá ćię vmęcżony ieſt: w imię Duchá S.
18:
ktory ná ćię wylany ieſt: w imię świę=
19:
tych Anyołow y Archányołow: w imię
20:
Thronow y Páńſtw: w imię Kśięſtw y
21:
Mocarſtw: w imię Cherubinow y Se=
22:
ráphinow: w imię Pátryárchow y Pro=
23:
rokow: w imię świętych Apoſtołow y
24:
Ewángeliſtow: w imię świętych Mę=
25:
cżennikow y Konfeſſorow: w imię świę
26:
tych Zakonnikow y Puſtelnikow: w i=
27:
mię S. Pánien/ y wſzyſtkich Swiętych
Bożych.


strona: 655

655.Chorym ſłużące.
1:
Bożych. Niechay dźiś będźie mieyśce
2:
twoie w pokoiu/ á mieſzkánie twoie w
3:
świętym Syonie. Przez tegoż Chryſtu=
4:
ſá Páná náſzego. Amen.
5:
ꝟ. Przyimi Pánie ſługę twego N. (ál=
6:
bo ſłużebnicę twoię N.) ná náznácżone
7:
iemu z łáſki twoiey mieśce zbáwienia.
8:
℟. Amen.
9:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
10:
(álbo ſłużebnice twoiey) z káżdego nie
11:
beſpiecżeńſtwá piekielnego/ y zátrzymá
12:
nia w mękách/ y ze wſzelákich fráſun=
13:
kow. ℟. Amen.
O tych hiſtoryách świádcżą kſięgi Geneſis y 4. Reg.

14:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
15:
iákoś wybáwił (do tego cżáſu) Eno=
16:
chá y Eliaſzá od poſpolitey świátu w=
17:
ſzytkiemu śmierći. ℟. Amen.
18:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
19:
iákoś wybáwił Noego z potopu.
20:
℟. Amen.
21:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
22:
iákoś wybáwił Abráámá z ogniá Chál=
23:
deyſkiego. ℟. Amen.
24:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
25:
iákoś wybáwił Iobá z choroby iego.
26:
℟. Amen.
Iob vlt.

27:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
iákoś


strona: 656

656.Modlitwy
1:
iákoś wybáwił Izááká od zábićia/ y z
2:
ręku oycá iego Abráámá. ℟.Amen.
3:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
4:
iákoś wybáwił Lotá z Sodomy y ogniá
5:
śiárcżyſtego. ℟. Amen.
Exod: 2.

6:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
7:
iákoś wybáwił Moyzeſzá z ręku Fáráo=
8:
ná Krolá Egiptſkiego. ℟. Amen.
Dani: 3.

9:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
10:
iákoś wybáwił trzech młodźieńcow z
11:
piecá ſrodze roſpalonego/ y z ręku Kro=
12:
lá złośliwego. ℟. Amen.
Dan: 13.

13:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
14:
iákoś wybáwił Zuzánnę z potwarzy zło=
15:
śliwey. ℟. Amen.
O thym 1. Reg: cżęſto.

16:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
17:
iákoś wybáwił Dawidá z ręku Krolá
18:
Saulá/ y z ręku Goliaſzowych. ℟. Amen.
Matt: 14. 1. Cor: 11.

19:
ꝟ. Wybaẃ Pánie duſzę ſługi twego/
20:
iákoś wybáwił Piotrá y Páwłá z wię=
21:
źienia. ℟. Amen.
O tym Adon/ y S. Ambroży libro 2. de virginit.

22:
Y iákoś wyſwobodźił błogoſłáwioną
23:
Teklę Pánnę y Męcżennicżkę twoię ze
24:
trzech okrutnych mąk: ták rácż wybá=
25:
wić duſzę ſługi twego/ y domieść ią we=
26:
ſela y ſzcżęśćia niebieſkiego. Amen.
27:
Nie rácż Pánie pámiętáć na grzechy
młodo=


strona: 657

657.Chorym ſłużące.
1:
młodośći iego/ y niewiádomośći ieo/ ále
2:
według wielkiego miłośierdźia tweo w
3:
ſpomni nań w chwale iáſnośći twoiey.
4:
Niech ſię mu otworzą niebioſá/ niech
5:
go z weſelem przywitáią święći Anyo=
6:
łowie: niechay ſię zá nim przycżyniáią
7:
wſzyścy święći Boży/ ktorzy dla imieniá
8:
Páná Chryſtuſowego/ męki ná tȳ świe=
9:
ćie rozlicżne vćierpieli/ áby z więźienia
10:
ćieleſnego wyzwolony/ mogł być chwa=
11:
ły niebieſkiego kroleſtwá domieſzcżony/
12:
z łáſki y ſpráwy tegoż Páná náſzego Ie=
13:
zuſá Chryſtuſá. Amen.
14:
Skoro po ſkonániu cżłowieká
15:
Chrześćijáńſkiego Modlitwá.
Z Brew: Rzymſk.

16:
R
Acżże mu dáć/ Pánie Iezu Chryſte/
17:
wiekuiſte odpocżynienie: á świá=
18:
tłość wiecżna niech mu záświeći. A.
19:
Pánie zmiłuy ſię/ Iezu Chryſte zmi=
20:
łuy ſię/ Pánie zmiłuy ſię nád nim.
21:
Oycże náſz. rć.
22:
ꝟ. Wiekuiſtym odpocżnieniem Pánie
23:
obdarz go. ℟. A świátłośćią wiecżną
24:
oświeć go. ꝟ. Od bramy piekielney.
25:
℟. Wyrwi duſzę iego Pánie. ꝟ. Nie=
26:
chayże odpocżywa w pokoiu. ℟. Amen.
27:
Tobie Pánie polecamy duſzę ſługi twe=
Ttgo N.


strona: 658

658.Modlitwy
1:
go N. (ábo ſłużebnice twey N.) áby roz
2:
ſtawſzy ſię z tym świátem/ tobie żył (ábo
3:
żyłá) á cokolwiek vłomnośćią ludzkieo
4:
poſpolitowánia zgrzeſzył (álbo zgrze=
5:
ſzyłá) ty rácż to namiłośćiwſzey dobro=
6:
tliwośći twey pofolgowániem o=
7:
cżyśćić. Przez Chryſtuſá Pá=
8:
ná náſzego. Amen.
9:
Modlitwy Kośćielne zá
10:
vmárłe.
Z Rzym: Mſzałá.

11:
Zá iednego vmárłego ktoreykol=
12:
wiek płći.
Maſz modlitwy y iáłmużny závmárłe2. Mac: 12 á dręcżenie ćiáłá zá nie 1. Corin: 15.

13:
O
Pánie Boże/ ktoremu przyzwoita
14:
rzecż ieſt záwżdy/ miłośierdźie po=
15:
kázowáć/ y wyſtępuiącȳ folgowáć/ pro=
16:
śimy ćię pokornie zá duſzą ſługi twego
17:
N. (álbo ſłużebnice twey N.) ábyś iey
18:
nie podał w ręce duſznego nieprzyiaćie=
19:
lá: niechćiey iey też wiekuiśćie zápomi=
20:
náć/ ále ią każ świętym Anyołom przy=
21:
iąć/ y do oycżyzny chwały niebieſkiey pro
22:
wádźić: áby cżłowiek ten/ ktory w tobie
23:
nádźieię pokłádał/ y w ćię wierzył/ nie
24:
był wiecżnie zátrácony/ ále niebieſkich
25:
rádośći domieſzcżony. Przez. rć.
Zá wiele


strona: 659

659.Chorym ſłużące.
1:
Zá wiele vmárłych.
Z Rzym: Mſzałá.

2:
P
Rośimy ćię/ Pánie/ rácż wiecżne mi=
3:
łośierdźie pokázáć duſzom ſług y ſłu=
4:
żebnic twoich: áby im to ná cżáſy wie=
5:
kuiſte pomogło/ iż w ćię wierzyli/ y w
6:
tobie nádźieię pokłádáli. Przez. rć.
7:
Zá Oycá y Mátkę.
Z Brew: Rzymſk.

8:
P
Anie BOże/ kthoryś nam roſkazał
9:
cżćić oycá y mátkę/ zmiłuy ſię litośći=
10:
wie nád duſzámi oycá mego y mátki mo
11:
iey/ á grzechy ich rácż odpuśćić/ y mnie
12:
to dáć/ ábym ſię z nimi w rádośći wie=
13:
kuiſtey iáſnośći/ z łáſki twey/ oglądał.
14:
Przez Chryſtuſá. rć.
15:
Zá przyiaćiele y dobrodzieie.
Z Rzym: Mſzałá.

16:
O
Boże/ ktory nam odpuſzcżenie grze=
17:
chow dáieſz/ y zbáwienie ludzkie mi=
18:
łuieſz/ prośimy łáſkáwośći twoiey/ ábyś
19:
wſzytkę bráćią (śioſtry) krewne/ y dobro=
20:
dźieie domu (ábo bráctwá/ ábo zgromá=
21:
dzenia) náſzego/ ktorzy ſię z tym świá=
22:
tem iuż rozſtáli/ zá przycżyną błogoſłá=
23:
wioney Máryey wiekuiſtey Pánny/ y w=
24:
ſzytkich świętych/ do vcżeſtnictwá wie=
25:
kuiſtego błogoſłáwieńſtwá/ miłośćiwie
26:
przypuśćił. Przez Chryſtuſá rć.
Tt 2Zá te kto=


strona: 660

660.Modlitwy
1:
Zá te ktorzy ná cmyntarzu leżą.
Z Rzym: Mſzałá.

2:
P
Anie Boże/ z ktorego dobrotliwości
3:
duſze wiernych w pokoiu odpocży=
4:
wáią/ day miłośćiwie ſługom y ſłuże=
5:
bnicom twoim/ ná tym mieścu/ álbo
6:
gdźiekolwiek indźiey/ w Pánu Chryſtu=
7:
śie zmárłym/ odpuſzcżenie grzechow:
8:
áby od wſzelkiey zmázy y kaźni wolne=
9:
mi vcżynieni/ wiekuiſtego z tobą weſela
10:
byli domieſzcżeni. Przez Chryſtuſá Pá=
11:
ná náſzego. Amen.
12:
Zá wſzytkie wierne zmárłe.
Z Rzym: Mſzałá.

13:
W
Szyſtkich wiernych ſtworzyćielu y
14:
odkupićielu/ Pánie Boże/ rácż dáć
15:
wſzyſtkich grzechow odpuſzcżenie du=
16:
ſzom ſług y ſłużebnic twoich: áby tego
17:
odpuſzcżenia/ zá nabożnemi modlit=
18:
wámi doſtąpili/ ná ktore ſię záwżdy ná
19:
tym świećie/ myślą y żądzą zánośili.
20:
Ktory żywieſz y kroluieſz z Bogiem
21:
Oycem w iednośći Duchá świę=
22:
tego BOg ná wieki wie=
23:
kow. Amen.grafika
Rozdźielenie


strona: 661

661.O Rozmyślániu.
1:
ROZDZIE=
2:
LENIE DZIE=
3:
SIATE.
4:
O rozlicżnym cżłowieká Chrze=
5:
śćijáńſkiego/ ná káżdy dzień roz=
6:
myślániu.
7:
NAVKA.
Troiáki ſpoſob modlitwy.

8:
T
Roiáko Chrześćijánin modlitwę ſwą odprá=
9:
wić może: Albo tylko vſty: álbo tylko ſercem:
10:
álbo vſty y ſercem záraz.
I. Matt: 15. Iſa: 25.
Pierwſzy ſpoſob/ ie=
11:
dnym ſię przydawa z niepilnośći/ y oziębłośći: á
12:
tym ſłużą one ſłowá Boſkie: Ten lud vſty mię
13:
cżći: ále ſerce ich dáleko ieſt odemnie. drugim z
14:
ludzkiey krewkośći: prze ktorą nie traći ná modli=
15:
twie/ pobożny Chrześćijánin/ áni zaſługi v Páná
16:
Bogá/ áni przywileiu ná wyſłuchánie prośb ſwo=
17:
ich: ále tylko z poćiechy duchowney poſpolićie o=
18:
brády ná ten cżás nie miewa.
II. Exod: 14.
Wtory bárzo dobry
19:
y pożytecżny ieſt: y tego święći Boży cżęſto vży=
20:
wáli: iáko Moyzeſz/ ktoremu nie vſty niewyma=
21:
wiáiącemu/ ſam Pan BOg mowił: ále coż do
22:
mnie wołaſz? iáko y Anná/ mátká Sámuelá Pro=
23:
roká: ktorey głoſu/ iáko piſmo wſpomina/ na=
24:
mniey iednego cżáſu ſłycháć nie było/ á przedſię y
25:
modlitwę ná ten cżás cżyniłá/ y ślub Pánu Bogu
26:
ſercem obiecowáłá/ iáko támże cżytamy.
1. Reg: 1.
Luc: 7.
tákże y
27:
Mágdálená/ ktora ſerdecżnym wzdychániem y płá
Tt 3cżem/ bez


strona: 662

662.O rozlicżnym
1:
cżem bez zwierzchniey prośby/ o grzechow odpu=
2:
ſzcżenie z pilnośćią ſię w domu Symonowym
3:
ſtáráłá.
III.
Trzeći doſkonále dopomaga do odnie=
4:
śienia tych oſobliwie rzecży z modlitwy: zaſługi
5:
v Páná Bogá/ wyſłuchánia/ y duchowney po=
6:
ćiechy. O ten oſtátecżny ſtáráć ſię potrzebá ká=
7:
żdemu/ ktory chce położonych wyżſzey modlitw z
8:
pożytkiem vżywáć:
1. Cor: 14
áby mogł z Páwłem S. one
9:
ſłowá mowić: Będę ſię modlił duchem/ będę y
10:
myślą: będę śpiewał duchem/ będę y myślą.
11:
W tey licżbie/ wtory ſpoſob modlitwy/ ſłuży
12:
temu oſtátecżnemu rozdzieleniu. ktory co w ſobie
13:
záwiera/ y iáko ſię ma odpráwowáć/ záraz ſię tu
14:
krotko przypomni.
15:
Co ieſt rozmyślánie/ y co zá
16:
pożytki iego.
W rozmyślániu trzy śiły duſzne zábáwić ſię máią.

17:
D
O tey ſerdecżney y wnętrzney modlitwy/ kto
18:
rą rozmyślániem názywamy/ trzy ſię częśći
19:
álbo śiły duſze náſzey ſchodzą: Pámięć/ rozum/ y
20:
wola. Pámięć/ máteryey y rzecży do rozmyślánia
21:
y vważánia ſłużących dodáie. Rozum ná nich ſię
22:
zábáwia: vważáiąc to/ co álbo do wiáry/ álbo do
23:
nádzieiey/ álbo do miłośći Bożey/ álbo do ś. bo=
24:
iáźni/ álbo do obrzydzenia grzechow/ álbo do in=
25:
ſzych podobnych rzecży należąceo/ w oney ſię máte=
26:
ryey náyduie. Wola záſię ná ſwoy/ álbo cżáſem ná
27:
cudzy duchowny pożytek y náukę wſzytko obraca/
28:
y co cżynić/ álbo cżego ſię wárowáć ma/ z pilno=
29:
śćią vważa: á na przeſzłe/ ninieyſze/ y przyſzłe rze=
30:
cży oko máiąc/ z nich rozmáitych áffektow pobud=
31:
kę bierze/ Páná Bogá proſząc o to/ álbo owo/ we=
dług rze=


strona: 663

663.Rozmyslániu.
1:
dług rzecży y máteryey/ álbo według zmiękcżenia
2:
y ſpráwienia ſercá/ cżłowieká rozmyśláiącego.
Pożytki rozmyślánia rozmáite. Pſal: 38.

3:
Ten ſpoſob modlitwy y rozmyślánia/ dźiwnie po=
4:
żytecżny ieſt. Dotknął Dawid kroćiuchno dwu
5:
znácżnych pożytkow iego/ to ieſt oświecenia ro=
6:
zumu/ y zápalenia woley/ gdy ták mowił: W ro=
7:
zmyślániu moim/ ogień ſię rozżarzy. gdzie rozmy=
8:
ślánie do rozumu/ rozżarzenie do woley ſię śćią=
9:
ga. Bo iáko w rzecżách potocżnych/ mądry á dłu=
10:
gi rozmyſł/ nie máło świátá podáie y przynośi te=
11:
mu/ ktory cokolwiek przed ſię bierze: ták y w du=
12:
chownych toż właśnie bywa. y iáko ten ktory ſię
13:
nienawiśćią/ gniewem/ álbo inſzym áffektem po=
14:
ruſzyć bárziey chce/ z vważánia lekkośći/ krzywdy/
15:
y inſzych tákich rzecży/ zápálcżywośći ſwoiey zná=
16:
cżną pobudkę bierze: ták duchownym rozmyślá=
17:
niem przyſtoynie zábáwionemu/ męſtwá/ ocho=
18:
ty/ y ſercá ná wſzyſtko przybywa. Z niego tedy
19:
znácżnieyſze wyrozumienie rzecży Boſkich zá cżá=
20:
ſem rośćie: z niego pewne y doſtátecżne ſámego
21:
śiebie poznánie: z niego ſerce wielkie y ochotne/
22:
ná porátowánie zbáwienia ſwego/ y ludzkiego: z
23:
niego od grzechow y błędow rozlicżnych odwro=
24:
cenie: z niego wzgárdá świeckiey márnośći/ y zá=
25:
miłowánie wiekuiſtych ſzcżęśliwośći: z niego we=
26:
ſele duchowne cżęſte/ vſpokoienie rozerwáney my=
27:
śli vſtáwicżne: z niego drogá y gośćiniec podáie
28:
ſię do odpráwienia przyſtoynego rozlicżney Chrze=
29:
śćijáńſkiey powinnośći: z niego dźiwne rozżarze=
30:
nie ognia gruntownego nabożeńſtwá/ z vważá=
31:
nia álbo máieſtatu ſpániáłego P. Bogá náſzego/
32:
álbo ſzcżodroliwośći/ dobrotliwośći iego nie=
Tt 4wyſłowio=


strona: 664

664.O rozlicżnym
1:
wyſłowioney/ álbo mądrośći niezbrodzoney/ álbo
2:
ſądow ſtráſzliwych/ álbo inſzych iemu ſámemu
3:
właſnych ſpraw y poſtępkow.
Pſal: 1.
Przetoż y przez Da=
4:
widá Krolá ſzcżęśliwym názwano tego káżdego/
5:
ktory rozmyśla zakon Páńſki we dnie y w nocy.
Deut: 6. et 11.
y
6:
przez Moyzeſzá/ ná wielu mieścách/ wolą Páńſką/
7:
y vſtáwy iego/ rozmyślániem cżęſtym rozbieráć
8:
kazano: y ſam Krol Dawid/ ták ſię był tego na=
9:
bożeńſtwá chwyćił/ iż ná kilku mieścách to o ſobie
10:
mowił:
Pſal: 76. et 142.
Rozmyślałem (Pánie) wſzelkie ſpráwy
11:
twoie.
Gene: 24.
iż ono opuſzcżę/ co o Izááku Pátryárſze
12:
nápiſał Moyzeſz/ iż wychodził ná pole dla rozmy=
13:
ślánia. Dla tego tedy cáłe kśięgi cżáſem o tym
14:
rozmyślániu/ Kośćielni Doktorowie piſáli: iáko
15:
S. Auguſtyn/ Bernárd/ Anzelmus/ y inſzy.
16:
Iáko ſobie pocżynáć w Ro=
17:
zmyślániu.
18:
W
Iele rzecży potrzebá do pożytecżnego y przy=
19:
ſtoynego odpráwienia tákiego nabożeń=
20:
ſtwá. Iedne być máią/ przed rozmyślániem/ dru=
21:
gie przy rozmyſlániu/ trzećie po rozmyſlániu.
Co cżynić przed rozmyślániem.
Przed
22:
rozmyślániem to naprzod opátrz/ ábyć ná doſtá=
23:
tku máteryey/ y rzecży nie ſchodziło. Więc áby ſię
24:
ſerce twoie ná puł godzinki/ álbo godzinkę/ trochę
25:
od zabaw świeckich vſpokoiło. Dobrze też mieśce
26:
ſobie oſobne ná to náleść/ iáko y ná modlitwę:
27:
y owſzem potrzebniey/ niżli ná modlitwę: bo tru=
28:
dnieyſze ieſt rozmyślánie/ niżli vſtna modlitwá.
Co przy rozmyślániu.

29:
To vcżyniwſzy/ przy zácżęćiu rozmyślánia/ vcżyń
30:
kroćiuchną prośbę o fortunne y pożytecżne odprá=
31:
wienie tego nabożeńſtwá/ ták iáko ćię ná końcu
dziewiąte=


strona: 665

665.Rozmyślániu.
1:
dziewiątego rozdźielenia náucżono/ álbo inſzym/
2:
ktorym zechceſz obycżáiem. Potym śiedząc/ ál=
3:
bo klęcżąc/ wezmi przed ſię punkt ktory/ to ieſt/
4:
cżąſtkę hiſtoryey/ álbo náuki iákiey/ álbo inſzych
5:
podobnych rzecży Boſkich/ y około oney pámięć
6:
y rozum zábaw: rozbieráiąc z pilnośćią/ co w ſo=
7:
bie ma/ cżego álbo z ſtrony wiáry/ nádzieiey/ y
8:
miłośći/ álbo z ſtrony grzechow obrzydzenia/ v=
9:
wárowánia/ pokaránia/ álbo z ſtrony innych
10:
tákich náuki przekłáda y podáie. Toż dopiero/
11:
niechay ſię wola twoiá pobudzi/ do pilnego oba=
12:
cżánia/ ieſliś podległ onemu grzechowi álbo nie:
13:
ieſli maſz onę cnotę/ álbo nie maſz. rć. A náko=
14:
niec/ iáko áffekt twoy poda/ y iáko ćię Duch
15:
Boży wzruſzy/ proś Páná BOgá o cokolwiek:
16:
bądz o grzechow odpuſzcżenie/ bądz o vprzeyme
17:
cnoty ktorey zámiłowánie: álbo też podziękuy
18:
zá łáſkę/ álbo ſię dziwuy mocy/ mądrośći/ y do=
19:
broći Boſkiey rć.
Co po rozmyślániu.
Po rozmyślániu/ vważ na=
20:
pierwey/ iákoć ſię powiodło nabożeńſtwo. ieſli
21:
dobrze/ Pánu Bogu podziękuy: ieſli zle/ á zá przy=
22:
cżyną twoią/ ſtrzeż ſię iey ná potym: A ieſli bez
23:
przycżyny y winy twoiey/ nie tráć ſercá. nie zárá=
24:
zem Krákow zbudowano/ iáko poſpolićie mowią:
25:
iedno piſánie/ doſkonáłego piſárzá nie vcżyni.
26:
ćwicżenie y nałog wiele może. Siedm kroć kazał
27:
wyglądáć Eliaſz ſłudze ſwemu/ chmury/ y ćiem=
28:
nego/ á deżdż przynoſzącego obłoku/ ktorego od
29:
Páná BOgá żądał:
3. Reg: 18.
ledwie zá śiodmym rázem
30:
dogodził Pan Bog żądzy y myśli iego. A też to
31:
nie ſynowſka rzecż/ ále naięmnicża/ tylko ná ten
32:
cżás być nabożnym/ kiedy poćiechámi Boſkimi
Tt 5opływaſz.


strona: 666

666.O rozlicżnym
1:
opływaſz. Nie opuſzcżay też tego/ ábyś kroćiu=
2:
chno vważył/ co zá pożytek maſz odnieść z onego
3:
rozmyślánia. Náoſtátek/ Páná Bogá proſząc o
4:
odnieśienie tego pożytku/ cżęſto ná to wſpominay
5:
we dnie/ coś poránu rozmyślał/ ktory cżás do na=
6:
bożeńſtwá poſpolićie ieſt nalepſzy. A kto do ro=
7:
zmyślánia ſnádnym nie ieſt/ niech ſię cżytániem
8:
rzecży nabożnych z przewłoką zábáwi/ trochę myſl
9:
ſwoię ná káżdey cżąſtce potrzymawſzy: á zwła=
10:
ſzcża ná tey/ ktora ćię więcey wzruſza/ y w P.
11:
Bogu przyſtoynie ćieſzy.
12:
ROZMYSLANIA
13:
ROZMAITE PRZEZ
14:
CALY TYDZIEN.
15:
W NIEDZIELE.
16:
O chwale Niebieſkiey.
17:
❡Gdźie ſię przypátrz: Naprzod
18:
wodzom: to ieſt
1.

19:
Spániáłemu maieſtatowi przenachwálebniey=
20:
ſzey Troycy.
2.

21:
Chwale y ślicżnośći cżłowiecżeńſtwá Páná Ie=
22:
zuſowego.
3.

23:
Vwielbieniu nadoſtoynieyſzey Pánny Máryey
24:
Mátki Bożey.
25:
❡Potym towárzyſzom.
1.

26:
Niezlicżoney mocy świętych Anyołow/ ná dzie=
27:
więć chorow rozdzielonych.
Przrſła


strona: 667

667.Rozmyślániu.
2.
1:
Przeſławney licżbie ſtárowiecżnych onych oy=
2:
cow/ iáko Pátryárchow y Prorokow.
3.

3:
Swietnym y wielebnym pocżtom/ Swiętych
4:
nowego zakonu. to ieſt Apoſtołom/ Męcżenni=
5:
kom/ Wyznawcom/ Pánnom/ y wſzyſtkim cży=
6:
ſtość miłuiącym.
7:
❡Nákoniec przyległym rzecżom.
1.

8:
Ciáłá twego przez cżworákie dáry chwały Bo=
9:
żey/ wielebnemu opátrzeniu. to ieſt: przez iáſność/
10:
ſubtelność/ chybkość/ y niećierpiętliwość.
2.

11:
Duſze twoiey przez troiákie ſzcżęśćie/ vwielbie=
12:
niu: to ieſt/ ná Máieſtat Boży poglądánie/ z nie=
13:
go niewyſłowione duſze twey vkochánie/ y wieku=
14:
iſte tego poglądánia/ y vkochánia vżywánie.
3.

15:
Mieyſcá onego iáſnośći/ ochędoſtwu/ prze=
16:
ſtrzeńſtwu/ doſtátkowi/ y beſpiecżnośći.
17:
W PONIEDZIALEK.
18:
O nędzy ludzkiey rozlicżney.
19:
❡Tá ſię pokázuie: Napierwey w
20:
weſzćiu náſzym ná ten świát.
1.

21:
Pierwſzy náſz pocżątek y ſtworzenie/ ieſt z źie=
22:
mie. Bo Adam z gliny przed ráiem ſpráwiony/
23:
Ewá z kośći Adámowey w ráiu vcżyniona.
2.

24:
Teraz rodźimy ſię z plugáwey ziemſkiey máte=
25:
ryey/ naśienia ludzkiego.
3.

26:
Wypuſzcżáią nas przez vrodzenie/ mátki náſze
27:
ná ziemię/ iáko ná ſpolne z bezrozumnemi zwierzę=
28:
ty mieſzkánie.
29:
❡Więc w poſtępkách.
Mieſzkámy/


strona: 668

668.O rozlicżnym
1.
1:
Mieſzkamy/ z ráiu roſkoſznego wypędzeni/ ná
2:
ziemi/ rozlicżney odmiánie podległey.
2.

3:
Karmiemy ſię ziemią/ y rzecżámi z niey wycho=
4:
dzącemi/ á ieſzcże po wielkiey cżęśći/ po Adámo=
5:
wym przeſtępſtwie/ przeklętymi.
3.

6:
Nośimy ziemię/ ſmrodu y plugáſtwá pełną/ y
7:
ſkázitelną.
8:
❡Potrzećie w końcu.
1.

9:
Grzebią nas po śmierći w ziemi: miedzy inſzy=
10:
mi przycżynámi/ dla vwiárowánia mierziącżki/ y
11:
ſmrodu.
2.

12:
Tocży nas robáctwo w ziemi/ y rodzi ſię z nas/
13:
y gnijemy w ziemi.
3.

14:
Rozſypuiemy ſię w proch nikcżemny/ y plugá=
15:
wą ziemię/ grzechu Adámowego przypłacáiąc.
16:
WE WTOREK.
17:
O śmierći. Tu vważay.
18:
I. Przed śmierćią.
1.

19:
Cżás nikcżemnie y niepożytecżnie od ćiebie ſá=
20:
mego ſtrawiony.
2.

21:
Cżęſto pogodę y mieśce do cżynienia dobrze/ v=
22:
myślnie opuſzcżone.
3.

23:
Sumnienie grzechámi rozmáitemi obćiążone/
24:
ćiáło boleśćiámi wielkimi vdręcżone/ duſzę my=
25:
ślámi rozmáitemi rozerwáną.
26:
II. Przy śmierći.
1.

27:
Páná Iezuſá vkrzyżowánego/ ſędziego ſtráſzli=
28:
wego ogladánie.
2.

29:
Dyabłow ná ćię ſię ſkárżących/ á o duſzę twą
30:
ſtoiących/ przez rozlicżne pokuſy fráſowánie.
Záłoſne


strona: 669

669.Rozmyślániu.
3.
1:
Záłoſne y boleſne duſze z ćiáłem do dniá ſądne=
2:
go rozłącżenie.
3:
III. Po śmierći.
1.

4:
Noclegi twoie/ y mieścá niewidáne/ y nieś=
5:
wiádome.
2.

6:
Boiázliwe dekretu Páńſkiego z ſądu oſobliwe=
7:
go y poiedynkowego ocżekawánie.
3.

8:
Ná duſzy do dniá ſądnego/ kazni zá grzechy od=
9:
nieśienie: á po dniu ſądnym wiecżnego dręcżenia
10:
ná ćiele y duſzy pewne ſpodziewánie.
11:
WE SRZODE.
12:
O Sądzie Páńſkim.
13:
Tu ſobie przełoż.
14:
I. Sędźiego.
1.

15:
Bogá ſpráwiedliwego/ á w ſądziech y karániu
16:
ſtráſzliwego y nieodmiennego.
2.

17:
Tego ktoremu nic táyno nie ieſt/ áni było/ áni
18:
będzie.
3.

19:
Tego ktoregoś częſto ćięſzkimi grzechámi obra=
20:
żał/ y rány iego iákoby odnawiał.
21:
II. Przećiwniki.
1.

22:
Wſzyſtek dwor niebieſki/ dekret Páńſki ſurowy
23:
y ſtráſzliwy/ zgodnie y ochotnie potwierdzáiący.
2.

24:
Wſzelkie ſtworzenie/ niebieſkie/ ziemſkie/ pie=
25:
kielne/ krzywdy ſię Boſkiey nád tobą pomśćić
26:
prágnące.
3.

27:
Właſne ſumnienie/ przed wſzyſtkim świátem/
28:
zá twoie grzechy ſię wſtydzące.
29:
III. Dłużniká.

strona: 670

670.O rozlicżnym
1.
1:
Cżłowieká mizernego/ świátu wſzyſtkiemu ná
2:
pośmiech y poſądzenie vkazánego.
2.

3:
Grzeſzniká złośliwego/ ná ſąd y licżbę BOgu
4:
ſtáwionego.
3.

5:
Stworzenie ſłábiuchne/ ná wiekuiſte płomie=
6:
nie nágotowáne.
7:
WE CZWARTEK.
8:
O Piekle.
9:
❡Tu ſtaẃ ſobie przed ocży zewnę=
10:
trzne y wnętrzne.
11:
I. Káty.
1.

12:
Cżárty niewyſłowionym obycżáiem ſrogie/ y
13:
Duchy w kátowániu przez kilká tyśięcy lat wy=
14:
ćwicżone.
2.

15:
Przećiwniki Boże dawne.
3.

16:
Głowne ludzkie nieprzyiaćiele.
17:
II. Towárzyſtwo.
1.

18:
Moc niezlicżona potępionych/ ſzpetnych/ vdrę=
19:
cżenią/ ſmrodu/ háńby y bluznierſtwá pełnych/ á
20:
nieprzeſtáynie wołáiących/ nárzekáiących/ płácżą=
21:
cych: y zębámi zgrzytáiących.
2.

22:
Dyabły vſtáwicżnie y okrutnie kátuiące/ z ná=
23:
trząſániem/bez zmordowánia ſwego.
3.

24:
Robáctwo rozlicżne/ ſmrod/ y zgniłość nie=
25:
znośna.
26:
III. Męki.
1.

27:
Ogień nieugáſzony/ y wſzelkie ná duſzy y ná ćie=
28:
le/ ktore ſię iedno wymyślić może/ dręcżenie.
2.

29:
Wiecżność mieſzkánia w ćiemney/ ſmrodliwey/
y mąk


strona: 671

671.Rozmyślaniu.
1:
y mąk pełney piekielney kátowni.
3.

2:
Zágrodzenie wſzelkiey drogi/ do oglądánia má=
3:
ieſtatu Bożego/ y do poćiechy namnieyſzey/ od
4:
niego/ álbo od ktoregokolwiek ſtworzenia iego.
5:
W PIATEK.
6:
O Męce Páná Iezuſowey.
7:
Pomyśl ſobie.
8:
I. Kto ćierpi.
1.

9:
Bog z nátury nieśmiertelny.
2.

10:
Niewinny we wſzytkim/ y záwżdy.
3.

11:
Cżłowiek komplexyey ſubtelney/ lat trzydzieſtu
12:
y trzech/ y máło co więcey.
13:
II. Dla kogo.
1. 2. 3.

14:
Dla cżłowieká nędznego.
15:
Dla grzeſzniká złośliwego.
16:
Dla niewdźięcżniká niebácżnego.
17:
III. Co.
1. 2. 3.

18:
Ná duſzy boiaźń dobrowolną/ y fráſunki tro=
19:
ſkliwe.
20:
Ná ćiele okrutne ná wſzyſtkich cżłonkách ſká=
21:
towánie.
22:
Ná ſławie/ od wſzelkiego ſtanu ludzi/ rozlicżne
23:
obelżenie.
24:
W SOBOTE.
25:
O Pánnie Máryey mátce Bożey.
26:
Wſpomni co ſię z nią dźiało.
27:
I. Przed národzeniem iey.
Byłá od


strona: 672

672.O rozlicżnym
1. 2. 3.
1:
Byłá od Páná Bogá przed wieki obrána.
2:
Od Prorokow rozgłoſzona/ y figurámi obiá=
3:
śniona.
4:
Grzechu pierworodnego/ z przywileiu Bożego
5:
vchowána.
6:
II. Po národzeniu.
1. 2. 3.

7:
Wſzelkimi cnotámi y łáſką ozdobiona.
8:
Bogu zá rodźićielkę/ á nam zátym/ zá krolową
9:
y pánią náznácżona.
10:
Nád wſzyſtkie niewiáſty błogoſłáwieńſtwem
11:
vracżona/ w przeklęctwá ich wſzelkiego oddale=
12:
niu/ á wſzelkiego ſzcżęśćia ich doſtąpieniu.
13:
III. Po śmierći.
1. 2. 3.

14:
Ná duſzy y ná ćiele vwielbiona.
15:
Chwałą nád wſzyſtkie święte/ y bliſkośćią má=
16:
ieſtatu Troycy przenachwálebnieyſzey vcżcżona.
17:
Cudy rozlicżnemi/ mocą Bożą/ przez przycżyny
18:
y zaſługi ſwe/ ná ziemi wſławiona.
19:
INSZE ROZMY=
20:
SLANIA O PANSKICH
21:
DOBRODZIEYSTVVACH.
22:
W NIEDZIELE.
Punkt. 1. 2.

23:
O dobrodzieyſtwie ſtworzenia.
24:
Przeyźrzał ćię y vmiłował od wieku. ſtworzył
25:
ćię ná ten cżás/ kiedy ſię mu vpodobáło. vcżynił
26:
ćię nagodnieyſzym po Anyołách ſtworzeniem.
27:
Dałći ćiáło zupełne/ zdrowie dobre: dał y duſzę
ná ſwoie


strona: 673

673.Rozmyślániu.
1:
ná ſwoie wyobráżenie y podobieńſtwo Boſkie
2:
ſtworzoną.
3. 4. 5.

3:
Stworzył ćię dla tego/ ábyś go znał/ miłował/
4:
y ábyś potym z nim wiecżnie w chwale niebieſkiey
5:
krolował: á dla ćiebie z ſzcżerey łáſki y ſzcżodrobli=
6:
wośći ſwoiey/ wſzyſtkie rzecży/ niebieſkie y źiemſkie
:
(ſpráwił.
7:
Dałći zá przyſtáwá y ſtrożá Anyołá
8:
S. ktory ćię po wſzelkich drogách ſtrzeże y broni/
9:
wielką miłośćią y pilnośćią.
10:
Opátrzył ćię rodzicámi Kátholickimi. y dał
11:
miedzy rozlicżnemi kácerſtwy nienáruſzoney w po=
12:
wſzechney wierze ſtátecżnośći záchowánie.
Punkt tē nie káżdemu ienáko ſłuży.

13:
W PONIEDZIALEK.
14:
O dobrodźieyſtwie nádánia y
15:
rządzenia.
1. 2. 3.

16:
Wſławił ćię dáry duchownemi/ ćieleſnymi/ y
17:
zwierzchniemi. Rozum twoy rozlicżnie oświeca/
18:
á zwłaſzcżá wiárą/ y náuką: wolą twoię ku rze=
19:
cżom niebieſkim rozmáićie pobudza y nákłánia:
20:
pámięć twą rzecżámi pożytecżnymi y zbáwienny=
21:
mi nápełnia y zábawia.
22:
Nie było żadney cżęśći żywotá twego/ w ktorą=
23:
byś iákiego dobrodzieyſtwá nie wziął/ z hoyney y
24:
ſzcżodrobliwey ręki iego/ w dziećińſtwie/ młodźień=
25:
ſtwie/ y inſzych cżęśćiách lat y wieku twego. od
26:
niegoś z rozmáitych niebeſpiecżeńſtw wybáwio=
27:
ny/ grzechow vchowány/ z błędow wyrwány/ w
28:
nieumieiętnośći wyćwicżony/ w pośliźnieniu ráto=
29:
wány/ w powáleniu podźwigniony.
30:
Ktoregokolwiek ſtanu ieſteś/ maſz iákiekolwiek
Vvduchowne


strona: 674

674.O rozlicżnym
1:
duchowne grzywny y tálenty Páná twego: ý cżę=
2:
śćią z tey ſtrony/ żeś cżłowiek ieſt/ cżęśćią z tey żeś
3:
Chrześćiáninem ieſt/ cżęśćią z tey żeś iákimkolwiek
4:
vrzędem/ ſtanem/ zabáwką/ y płćią opátrzony
5:
ieſt/ náyduie ſię dárow Bożych nie máło/ ktore=
6:
mi ćię Pan BOg twoy zbogáćił y ośláchćił. y ie=
7:
ſzcże gotow/ wdźięcżnemu á pilnemu/ dárow ſwo=
8:
ich przycżyniáć/ y one w tobie tu łáſką zdobić/ á w
9:
niebie chwałą nieśmiertelną koronowáć.
4.

10:
Záchowawſzy ćiebie ſámego do tego cżáſu/ cżę=
11:
ſto w dobrym zdrowiu y ſzcżęśćiu/ inſze też rzecży/
12:
z Boſkiey ſwey opátrznośći/ chćiał dla ćiebie zá=
13:
chowáć/ iáko Anyoły/ żywioły/ rzecży bezduſzne/
14:
niecżułe/ y bezrozumne. á dla odmiány/ ná tym
15:
wygnániu/ y dla vmnieyſzenia fráſunku/ ná tym
16:
płácżliwym pádole/ cżáſy rozmáićie dla ćiebie ſzá=
17:
fuie/ wioſną/ látem/ ieśienią y zimą: owoce zio=
18:
łá/ powietrzne ptáſtwá/ wodne y ziemſkie źwie=
19:
rzętá rozmáiteć dáie/ álbo dla opátrzenia potrze=
20:
by twoiey/ álbo dla ochłody twoiey/ álbo dla wy=
21:
ćwicżenia y zaſługi więtſzey twoiey.
22:
WE WTOREK.
23:
O dobrodzieyſtwie ná=
24:
wrocenia.
1. 2.

25:
Cierpiał ćię y znośił grzechámi obćiążonego/ y
26:
w nich ponurzonego: y niechćiał/ ábyś w tym ták
27:
niebeſpiecżnym ſtanie vmárł.
28:
Rozlicżnie błądzącego/ álbo grzeſzącego/ cżęſto
29:
y rozmáićie od błędow y grzechow odwodził/
30:
bądź vpominániem wnętrznym/ bądź pobudką
zwierzchnią/


strona: 675

675.Rozmyślániu.
1:
zwierzchnią/ iáko kazániem y náuką/ dobrodziey=
2:
ſtwy y fortunnym powodem/ karániem y nie=
3:
ſzcżęſnymi poſtępkámi/ boiáznią y miłośćią.
3.

4:
Oddalił od ćiebie przeſzkody do náwrocenia
5:
rozmáite. á co od tego ſerce twoie y myśl odwo=
6:
dzi/ áboć ohydził/ álbo ćię od onego iákożkolwiek
7:
wolnym vcżynił: dwá łáńcuchy/ boiázni y miło=
8:
śći świeckiey/ ktorymiś/ iáko on Piotr/ od piekiel=
9:
nego Herodá był obćiążony/ pokruſzywſzy/ á ſze=
10:
ſnaśćie tegoż tyránná drabow/ to ieſt/ moc wiel
11:
ką pokus/ od ćiebie oddaliwſzy/ álbo nád nimi ćię
12:
zwyćiężcą vcżyniwſzy.
Acto: 12.
4. Luc: 15.

13:
Ilekroć iedno chćiałeś ſię do niego/ iáko ſyn
14:
márnotráwny/ náwroćić/ przyiął ćię w łáſkę ocho=
15:
tnie/ obłápił ćię y pocáłował łáſkáwie/ przynieść
16:
roſkazał ſzátę pierwſzą niewinnośći/ dałći boty o
17:
chotnego ſercá do vcżynkow dobrych: dał y pier=
18:
śćień zadátku żywotá wiekuiſteo: á nákoniec ćiel=
19:
cem vtucżonym łáſki ſwey/ y roſkoſznych świąto=
20:
śći ſwych z weſelem ćię vcżęſtował.
21:
WE SRZODE.
22:
O dobrodzieyſtwie vſpráwie=
23:
dliwienia.
1. 2.

24:
Odmienił wolę twoię: iż to coć ſię przedtym
25:
w duchownych rzecżách nie podobáło/ iużći teraz z
26:
łáſki iego/ w ſmák idzie: á w cżym ſię przeminę=
27:
łych lat/ nieprzyſtoynie ſerce twoie kocháło/ toć
28:
iuż znácżnie omierzło.
29:
Vcżyniłći dobrą nádzieię o grzechow odpuſzcże=
30:
niu/ w tym ćię potwierdzáiąc y vpewniáiąc cżę=
Vv 2ſtymi


strona: 676

676.O rozlicżnym
1:
ſtymi ſwemi poćiechámi/ ktoremi łáſkę ſwą/ y przy=
2:
chylność oycowſką ku tobie pokázuie. Vpadki
3:
y niepráwośći przeſzłe/ przedziwną mocą ſwą w
4:
lepſze twoie obroćił/ iednáiącći z nich pobudkę y
5:
pokory/ y miłośći BOżey więtſzey/ y dáiąc ie zá
6:
iednę w rozlicżnych duchownych niebeſpiecżeń=
7:
ſtwách przeſtrogę. á przy tym y to ſpráwił/ że ſię
8:
grzechow wiele ſnádniey teraz y łatwiey zá po=
9:
mocą iego/ vſtrzedz y możeſz y chceſz/ niżli
10:
przedtym.
3.

11:
Ozdobił duſzę twoię łáſką ſwą niebieſką/ v=
12:
twierdził ſłábość twoię/ dał po náwroceniu ſtá=
13:
tecżne w pokućie y cnoćie wytrwánie: ſpráwił to/
14:
áby świeckie márnośći/ ktore ſą iáko iákie młoto/
15:
y dym/ y ćiernie/ v ćiebie ſtániáły/ á miłość Boża
16:
w ſercu ſię twym/ iáko ogień rozżarzáłá/ á w tá=
17:
kim poſtępowániu/ áby ſię nádzieiá twoiá/ o wie=
18:
kuiſtey chwale iego/ ktorąć nágotował/ potężnie
19:
vmacniáłá.
4.

20:
Przełożyłći y zálećił cnoty rozmáite/ ktoreby
21:
ſproſność grzechow twoich/ świeżo álbo zdawná
22:
popełnionych/ pokryły: á iżbyś nie vſtał w vſprá=
23:
wiedliwieniu/ dałći Swięte ſwoie ná przykład: z
24:
ktorych możeſz wzory wybieráć/ náukę odnośić/ y
25:
pobudkę ku wſzelkiey pobożnośći cżęſtą y wielką
26:
bráć. okrom tego przykłádu/ wielce potężnego/
27:
ktory maſz z Páná Iezuſá/ Zbáwićielá twego. Zo=
28:
ſtáwiłći y piſmo święte/ iáko źwierćiádło. w kto=
29:
rym możeſz ſię álbo głádkośći twey álbo ſzpetno=
30:
śći ſnádnie przypátrzyć/ rozum oświećić/ wolą ku
31:
rzecżom Boſkim pobudzić/ pámięć pożytecżnie zá=
32:
báwić/ á co dźień bráć więtſze ocżyśćienie/ oświe=
cenie/


strona: 677

677.Rozmyślániu.
1:
cenie/ vſpráwiedliwienie/ y do doſkonáłośći
2:
przywiedzienie.
3:
WE CZWARTEK.
4:
O dobrodzieyſtwie zoſtáwio=
5:
nych Sákrámentow.
1.

6:
Zoſtáwiłći śiedm Sákrámentow/ ná grzechow
7:
ocżyśćienie/ łáſki przycżynienie/ y o chwale niebie=
8:
ſkiey vpewnienie. á naprzod Kośćioł święty/ w
9:
ktorymbyś iáko w korabiu Noego/ vſzedł ducho=
10:
wnego potopu:
Gene: 7.
álbo iáko on nápoły żywy piel=
11:
grzym z Hieruzálem do márnego świátá tego
12:
Hierychá sſtępuiący/ wziął doſkonáłe ran twych
13:
zlecżenie/ y duchownego zdrowia opátrzenie.
Luc: 10.
2. Chrzeſt.

14:
Omył ćię w kąpieli chrztu świętego/ przez kto=
15:
ry mocą krwie iego/ y męki gorzkiey iego/ grzech
16:
twoy pierworodny zgłádzono/ y niewinność vtrá=
17:
coną przez Adámá/ duſzy twoiey przywrocono.
18:
Dałći tytuł y imię od ſámego śiebie: vcżynił ćię
19:
ſynem ſwym przyſpoſobionym/ y dziedzicem nie=
20:
bieſkim.
3. Bierzmowánie.

21:
Opátrzył ćię przy bierzmowániu/ nową łáſką
22:
Duchá ſwego świętego/ dodał ſercá przećiw nie=
23:
przyiaćiołom twym/ y nowym piątnem/ iáko o=
24:
wiecżkę ſwoię/ náznácżył ćię/ od kozłow niedowiár=
25:
ſtwem ſmierdzących támże oddzielił ćię/ á ſáme=
26:
mu ſobie/ doſyć miłośćiwie/ przywłaſzcżył ćię: y w
27:
licżbę y pocżet żołnierzow ſwych przypuſzcżonego/
28:
á ná woynę duchowną wypráwionego/ doſko=
29:
náley opátrzył ćię.
30:
Nágotowałći chrzeſt drugi/ ále prácowity/ po=
4.
Vv 3kutę świę=


strona: 678

678.O rozlicżnym
Kápłáńſtwo.
1:
kutę świętą/ ná vlecżenie wſzelkich ran twoich:
2:
przełożył nád tobą y porządnie poſłáne páſterze/
3:
ktorzyby o porátowániu choroby twoiey/ álbo zá=
4:
chowániu zdrowia twego/ y opátrzeniu ducho=
5:
wnego ſzcżęśćia twego myślili/ y nieoſzácowánych
6:
ſkárbow Páńſkich/ vcżeſtnikiem ćię cżynili.
5. Małżeńſtwo.

7:
Maſz y małżeńſtwá świętego/ ieſliś do cżyſtośći
8:
pánieńſkiey ſercá nie ſklonił/ w kośćiele iego Sá=
9:
kráment ſwoią też pewną łáſką opátrzony.
Oſtátecżnepomázánie.
Maſz
10:
y ná vtwierdzenie ſłábośći twoiey/ y pomoc przy=
11:
gotowánia twego/ y wypráwę ná dáleką onę á
12:
niebeſpiecżną wieku przyſzłego drogę/ oſtátecżne
13:
oleiem poświęconym pomázánie.
6. Eucháryſtya.

14:
A co nazacnieyſza rzecż ieſt/ przypuśćił ćię do
15:
niebieſkiego ná tey ziemſkiey niſkośći/ y Anyel=
16:
ſkiego ſtołu/ to ieſt do Sákrámentu Ciáłá y Kr=
17:
wie ſwoiey/ z Boſtwem iego nieogárnionym pe=
18:
wnie złącżoney: y dałći tę nadoſtoynieyſzą świą=
19:
tość zá ofiárę odkupienia/ obrok y ſtráwę twego
20:
pielgrzymowánia/ związkę przedziwnego z nim y
21:
wiernymi iego ziednocżenia/ á nákoniec zadátek
22:
wiekuiſtego w Niebie odpocżynienia. okrom
23:
inſzych iey pożytkow/ wylicżonych w rozdziele=
24:
niu cżwartym.
25:
W PIATEK.
26:
O dobrodzieyſtwie odkupienia.
1.

27:
Dałći Oćiec niebieſki/ to co nadrożſzego miał:
28:
Syná ſwoiego iednorodnego/ wielce miłego/ á
29:
ſobie we wſzytkim rownego.
2.

30:
Stąpił dla ćiebie y do ćiebie z wyſokiego niebá
ochotnie


strona: 679

679.Rozmyślániu.
1:
ochotnie Syn Boży: trzydzieśći lat y trzy/ y kilká
2:
nád to mieśięcy/ zá grzechy twe pokutował: cżynił
3:
dobrze niewdzięcżnemu narodowi ludzkiemu cu=
4:
dy/ kazániem/ y rozmáitą wyſługą.
3. Thren: 1.

5:
Przy końcu niepokalánego żywotá ſwego/ ták
6:
wiele dobrowolnie dla zbáwienia twego vćier=
7:
piał/ iż żadna boleść nie mogłá zrownáć z bole=
8:
śćią iego. Cierpiał od ſtanow rozmáitych: od
9:
Pogan y Zydow/ od męſkiey y białey płći: od
10:
przydnieyſzych ludzi/ y poſpolſtwá/ od znáiomych
11:
y nieznáiomych/ á nákoniec od ſwych właſnych v=
12:
cżniow. Cierpiał ná duſzy/ ſmutek/ boiazń/ y te=
13:
ſkliwość: ná ćiele niezlicżone rány y zbićia zśiniá=
14:
łe. ná máiętnośći z ſzat złupienie/ y nágie ná krzy=
15:
żu záwieſzenie. ná ſławie dotkliwe ſłowá/ y ná
16:
ſámym Krzyżu/ od cżworákich ludzi obelżenie.
Iſa: 1.

17:
Cżłonká w nim zdrowego nie było. Smyſłu nie
18:
było/ ktoryby męki ſwey nie miał. Widzenie v=
19:
ćierpiáło w płácżu: Słyſzenie w nátrząſániu y
20:
bluznierſtwách/ Vkuſzenie we dwu przykrych na=
21:
poiách: Powonienie w zeplwániu brzydliwym/
22:
y w Kálwáryey/ álbo trupich głow gorze ſromo=
23:
tney y ſmrodliwey: Dotknienie w boleśći niezno=
24:
śney y niezmiernym kátowániu/ y ćiáłá wſzyſtkie=
25:
go w śiedmiorákiey krwáwey kąpieli/ dla śied=
26:
miorgá krwie iego świętey rozlania/ ponurzeniu.
4.

27:
Y po tákich mękách/ dobrze przedſię cżynił lu=
28:
dziom Pan po ſwym zmartwychwſtániu/ cżęſto
29:
ſię wiernym ſwym vkázuiąc/ łáſkę ie y iednym wi=
30:
domym páſterzem/ namiáſtkiem ſwym Swiętym
31:
Piotrem opátruiąc/ náuką pośiláiąc/ wſzyſtkim
32:
Sákráment pokuty świętey w dzień zmartwych=
Vv 4wſtánia


strona: 680

680.O rozlicżnym
1:
wſtánia ſwego gotuiąc/ á przy ſwym w niebo w=
2:
ſtąpieniu Oycow świętych poimáne ieńſtwo/ iá=
3:
ko Páweł S. mowi/ z tryumphem do niebá z ſo=
4:
bą prowádząc/
Ephe: 4. Acto: 1.
nákoniec Duchá ſwego świętego/
5:
nie tylko ná ſto y dwádzieśćiá perſon/ y osob/ iá=
6:
ko ná pocżątku/ ále y ná niezlicżone mnoſtwo y
7:
wielkość ludzi/ inſzych cżáſow hoynie wylewáiąc.
8:
W SOBOTE.
9:
O dobrodzieyſtwie vwielbienia.
1.

10:
Obiecałći rádośći niebieſkie/ niepoięte rozu=
11:
mem/ á doſtátkiem/ zacnośćią/ ſpokoynośćią/ y
12:
wiecżnośćią zálecone.
2.

13:
Będzieſz miał w niebie weſele nád ſobą z po=
14:
glądánia ná Boſtwo iego/ y ná wſzyſtkie rzecży
15:
w nim niewyſłowionym obycżáiem záwárte: ták=
16:
że z widzenia cżłowiecżeńſtwá vwielbionego/ P.
17:
Iezuſá twego/ y przenaświętſzey mátki iego Má=
18:
ryey/ nieogárnione kochánie odnieśieſz. Około
19:
śiebie/ y przy ſobie dodáć rádośći towárzyſtwo
20:
Swiętych iego wielce vćieſzne/ Anyołow chwałą
21:
záleconych/ y ná dziewięć chorow przedziwnie ro=
22:
zdzielonych: inſzych tákże wybránych Bożych/ iá=
23:
ko ſłońce iáſnych/ we wſzytkim zgodnych/ w licżbie
24:
nie przelicżonych. W ſámym ſobie obacżyſz vwiel=
25:
bienie duſze twey/ y ćiáłá twego/ wſzelkie ochędo=
26:
ſtwá świeckich rzecży/ by też ſnadź záraz w kupę z=
27:
gromádzonych przechodzące. Pod ſobą vyźrzyſz
28:
nieprzyiaćiele ſrogie/ ktoreś zwyćiężył: męki nie=
29:
znośne/ ktorycheś vſzedł: towárzyſtwo mierźio=
30:
ne/ od ktorego ćię miłośierna ręká Páńſka wy=
ſwobodzi


strona: 681

681.Rozmyślániu.
1:
ſwobodziłá. á z tego nápełniſz ſię vćieſzenia nie=
2:
dośćigłego.
3.

3:
Domieśći ćię okrom tego/ Krol wiecżney chwa=
4:
ły/ mieścá wielce weſołego/ przeſtronego/ wſzel=
5:
ką vćiechą y roſkoſzą opływáiącego: okrom in=
6:
ſzych rádośći/ ktorych oko nie widziáło/ vcho nie
7:
ſłycháło/ á myśl ludzka ich nie ogárnęłá:
Iſa: 64. 1. Cor: 2.
á miá=
8:
nowićie/ że nie będzie żadney śiły duſze twoiey/
9:
ktoraby ſwey poćiechy nie miáłá: y żadney częśći
10:
ćiáłá twego/ ktoreyby roſkoſz vcżćiwa/ á mieścu o=
11:
nemu/ y niebieſkiey wiecżnośći ſłużąca/ nie vweſe=
12:
láłá: tym więcey y ſkutecżniey/ im bárziey y cżę=
13:
śćiey wcżáſow ſobie ná tym świećie vymieſz.
4.

14:
Te wſzyſtkie rádośći/ temi ſię oſobliwie dwie=
15:
má rzecżámi więcey ieſzcże zálecą/ vſtáwicżnośćią/
16:
álbo nieodmiennośćią/ y wiecżnośćią. Bo iáko
17:
ná wieki wiekow/ od wſzeliey troſki duſzney/ y
18:
boleśći ćieleſney/ y przykrośći iákiey świeckiey/
19:
wybráni Boży wolnemi będą:
Apoc: 21.
ták bez przeſtán=
20:
ku/ y odmiány/ ná duſzy y ná ćiele/ weſela wſzel=
21:
kiego/ obfićie/ y zgodnie pełni będą. grafika
Vv 5Przycżynek


strona: 682

682.Ewángelia
1:
PRZYCZYNEK.
2:
Láſkáwemu Cżytelnikowi.
3:
M L.
4:
P
Ołożone niżey Hiſtorye/ z Ewángeliey S.
5:
wyięte/ Chrześćijáninie nabożny/ w Pánu
6:
Bogu miły/ pewna to/ że właſnieyſze ſwe mieśce
7:
miáły/ cżęśćią w ſzoſtym/ cżęśćią w piątym/ roz=
8:
dziale. Iedno/ iż mi ſzło o to/ áby tá kśiążká
9:
wielkośćią y miążſzośćią ſwą ludziom nie omier=
10:
złá/ zwłaſzcżá że ſię w trzećim tym iey wydániu/ nie
11:
máło náuki y modlitw/ zá prośbą y żądániem pe=
12:
wnych ludzi/ zá pomocą Páńſką przycżyniło/ á
13:
drugie ſzerzey ſię nápiſáły; odłożyłem ie był wąt=
14:
pliwie ná koniec: Do ktorego fortunnie/ z łáſki
15:
Bożey/ máłą tę ſwą pracą przywiodſzy/ gdym o=
16:
bacżył/ że znośna byłá wielkość y miążſzość tych
17:
kśiążek; á zátym niektorzy wielce tego ſobie ży=
18:
czyli/ áby do inſzych vżywánia godnych nabo=
19:
żeńſtw/ przydáły ſię Ewángelie/ ktore przy Pro=
20:
ceſſyách z nachwálebnieyſzym Sákrámentem ćiá=
21:
łá y krwie Páńſkiey/ v nas w Polſzcże śpiewáią/
22:
tákże też y Páſſye/ to ieſt męki Zbáwićielá náſzego
23:
Pána IEzuſá hiſtorye/ ktore nam w wielki on/
24:
przed Wielkąnocą/ tydzień/ po wſzyſtkim Chrześ=
25:
ćijáńſtwie/ w Kośćiele Kátholickim/ przekłádáią:
26:
chćiałem y w tey rzecży P. Bogu ſię iákożkolwiek
27:
przyſłużyć/ á pilnym y gorącym chwalcom
28:
iego trochę poſłużyć.
29:
EWANGELIE,
30:
Ktore przy proceſſyách z Sákrámen=
31:
tem ćiáłá y krwie Páńſk: w Polſzcże śpiewáią.
Ewánge=


strona: 683

683.S. Máttheuſzá.
1:
Ewángelia S. Máttheuſzá.
Cap: 1.

2:
K
Sięgi rodzáiu Iezuſá Chryſtuſá/ ſy=
3:
ná Dawidowego/ ſyná Abráhámo=
4:
wego. Abráhám zrodźił Izááká: á Izá=
5:
ák zrodźił Iákobá. A Iákob zrodźił Iu=
6:
dę y braćią iego. A Iudás zrodźił Phá=
7:
reſá y Zárę z Támáry.
Pátrz iáko P. Iezus y mátká ieo idą z rodu zacnego.
A Pháres zrodźił
8:
Eſromá. A Eſrom zrodźił Arámá. A=
9:
rám zrodźił Aminádábá. A Aminádáb
10:
zrodźił Náázoná. A Náázon zrodźił
11:
Sálomoná. A Sálomon zrodźił Booſá z
12:
Ráháby. A Boos zrodźił Obedá z Ru=
13:
thy.
Widziſz w tych 42 oſobách/ iáko to wielki árgument ſukceſſya.
A Obed zrodźił Ieſſego. A Ieſſe z=
14:
rodźił Dawidá Krolá. A Dawid Krol
15:
zrodźił Sálomoná z tey ktora byłá Vry=
16:
aſzowá. A Sálomon zrodźił Roboámá.
17:
A Roboám zrodźił Aſę. A Aſá zrodźił
18:
Iozáphátá. A Iozáphát zrodźił Iorá=
19:
má. A Iorám zrodźił Ozyaſzá. A Ozyaſz
20:
zrodźił Ioáthámá. A Ioáthám zrodźił
21:
Acházá. A Acház zrodźił Ezechiaſzá. A
22:
Ezechiaſz zrodźił Mánáſſeſá. A Mánáſ=
23:
ſes zrodźił Amoná. A Amon zrodźił Io=
24:
zyaſzá. A Iozyaſz zrodźił Iechoniaſzá/ y
25:
bráćią iego w záprowádzeniu do Bábi=
26:
lonu. A po záprowádzeniu do Bábilo=
27:
nu/ Iechoniaſz zrodźił Sálátielá. A Sá=

strona: 684

684.Ewángelia
1:
látiel zrodźił Zorobabelá. A Zorobabel
2:
zrodźił Abiudá. A Abiud zrodźił Eliá=
3:
kimá. A Eliákim zrodźił Azorá. A Azor
4:
zrodźił Sádoká. A Sádok zrodźił Achi=
5:
má. A Achim zrodźił Eliudá. A Eliud
6:
zrodźił Eleázárá. A Eleázár zrodźił
7:
Mátháná. A Máthán zrodźił Iákobá.
8:
A Iákob zrodźił Iozephá mężá Máry=
9:
ey/ z ktorey národźił ſię Iezus/ ktory ná=
10:
zwan Chryſtuſem.
11:
¶Może tę Ewángelią/ nabożny Chrześćijáninie/
12:
krzecżnie cżytáć/ y w dzień weſołego Národzenia
13:
Zbáwićielá náſzego. Vżywáią iey też/ według
14:
Rzymſk: Mſzałow w porządku/ w dzień B. P. Má=
15:
ryey/ Národzenia/ Ofiárowánia/ y Pocżęćia.
16:
Ewángelia S. Márká.
Cap: 1.

17:
P
Ocżątek Ewángeliey Iezuſá Chry=
18:
ſtuſá/ Syná Bożego.
Iſa: 40. Mala: 3.
Iáko nápiſa=
19:
no v Izáiaſzá proroká/ (Oto ia poſyłam
20:
Anyołá mego/ przed oblicżem twoim/
21:
ktory zgotuie drogę twoię/ przed tobą.)
Proroctwo o S. Ianie.

22:
Głos wołáiącego w puſtyni: gotuyćie
23:
drogę Páńſką/ proſte cżyńćie śćieſzki ie=
24:
go. Był Ian ná puſzcży chrzcżący/ y roz=
25:
głaſzáiący chrzeſt pokuty/ ná odpuſzcże=
26:
nie grzechow. Y wychodźiłá do niego.
wſzyſtká


strona: 685

685.S. Lukaſzá.
1:
wſzyſtká Iudſka kráiná/ y wſzyścy Iero=
2:
zolimcżycy/ y byli od niego chrzcżeni/ w
3:
Iordanie rzecże/ ſpowiádáiąc ſię grze=
4:
chow ſwoich. A Ian był odźiany śier=
5:
ćią wielbłądową/ y pás ſkorzány około
6:
biodr iego: y iadał ſzáráńczą (álbo ko=
7:
rzonki) y miod leśny:
Száráńcża rć. Obiedwie rzecży znácży ſłowo Greckie: y dwoiáko ie Doktorowie S. wyłożyli.
y opowiádał mo=
8:
wiąc. Przychodźi mocnieyſzy niżli ia po
9:
mnie: ktoremu ia niegodźien/ przy=
10:
padſzy rozwiązáć rzemyká botow iego.
11:
Iam was pochrzćił wodą: á on was
12:
pochrzći Duchem świętym.
13:
¶Cżytáć ſię może tá Ewángelia/ y w dzień Ná=
14:
rodzenia świętego Ianá Chrzćićielá.
15:
Ewángelia S. Lukaſzá.
Cap: 1

16:
BYł zá cżáſow Herodá krolá Iudſkie=
17:
go/ kápłan ieden/ imieniem Záchá=
18:
ryaſz/ z odmiány (w kápłáńſkim vrzę=
19:
dźie) Abiowey: á żoná iego z corek A=
20:
aronowych/ y imię iey Elżbietá.
Kápłáńſkich fámiliey 24. bylo/ 1. Par: 24. á co tydzień ſię w ſłużbie Páńſkiey odmieniáły. 4. Reg: II. 2. Par: 23.
A byli
21:
oboie ſpráwiedliwi przed Bogiem/ cho=
22:
dząc we wſzelkich przykazániách/ y v=
23:
ſpráwiedliwieniách Páńſkich/ bez przy=
24:
gány. Y nie mieli potomſtwá/ dla tego/
25:
iż Elżbietá byłá niepłodna/ y oboie ze=
26:
ſzli byli w lećiech ſwoich. Sſtáło ſię te=
dy/ gdy


strona: 686

686.Ewángelia
1:
dy/ gdy on kápłáńſki vrząd odpráwo=
2:
wał w porządku odmiány ſwey przed
3:
Bogiem/ wedle zwycżáiu kápłáńſtwá;
Exo: 30.

4:
przyſzło nań loſem áby kádźił wſzedſzy do
5:
kośćiołá Páńſkiego: á wſzyſtko mno=
6:
ſtwo ludu/ modliło ſię z nadworzá/ w
7:
godźinę kádzenia: Ali oto vkazał ſię mu
8:
Anyoł Páńſki/ ſtoiący po práwicy ołta=
9:
rzá kádźilnego. Y ſtrwożył ſię Zácháry=
10:
aſz/ vyźrzawſzy go/ y ſtrách nań nápadł.
11:
Rzekł tedy do niego Anyoł. Nie boy ſię
12:
Zácháryaſzu: ábowiem wyſłuchána ieſt
13:
modlitwá twoiá/ y żoná twoiá Elżbie=
14:
tá vrodźi tobie ſyná/ y názowieſz imię
15:
iego Ian: Y będźieſz miał weſele y rá=
16:
dość/ y wiele ich z národzenia iego vrá=
17:
duie ſię.
Sicera Zydowſkie ieſt ſłowo Num: 6. położono ſłowo shechar.
Bo będźie wielki przed Pánem:
18:
A winá y ſzykiery (to ieſt vpawáiącego
19:
ktoregokolwiek napoiu) pić nie będźie:
20:
y Duchá świętego nápełnion będźie/ ie=
21:
ſzcże y w żywoćie mátki ſwoiey. y wiele
22:
ſynow Izráelowych náwroći do P. Bo=
23:
gá ich: y onże vprzedźi go w Duchu y ſile
24:
Eliaſzowey/ áby ſkłonił ſercá oycow ku
25:
ſynom/ y niewierne (przywiodł) do ro=
26:
zumu ſpráwiedliwych: y áby przygoto=
27:
wał Pánu lud doſkonále przyprawiony.
Czytáią


strona: 687

687.Ianá.
1:
¶Cżytáią tę Ewángelią w Kośćiele powſzech=
2:
nym/ y w wigilią Národzenia S. Janá.
3:
Ewángelia S. Ianá.
Cap: 1.

4:
N
A pocżątku było Słowo/ á Słowo
5:
Było v Bogá/ á Bogiem było Sło=
6:
wo. to było ná pocżątku v Bogá.
Przedwiecżność y Boſtwo prawdziwe P. Iezuſowe.
Przez
7:
to wſzytko ſię sſtáło/ á bez onego nic ſię
8:
nie sſtáło/ cokolwiek ſię sſtáło. W nim
9:
był żywot/ á żywot był świátłośćią ludz
10:
ką/ á świátłość w ćięmnośćiách świeći/
11:
á ćięmnośći iey nie ogárnęły. Był cżło=
12:
wiek poſłány od Bogá/ ktoremu było i=
13:
mię Ian. Ten przyſzedł ná świádec=
14:
two/ áby dał świádectwo o świátłośći/
15:
áby wſzyścy przezeń wierzyli. nie byłći
16:
on świátłośćią/ ále przyſzedł żeby dał ś=
17:
wiádectwo o świátłośći. Byłá praw=
18:
dźiwa świátłość/ ktora oświeca káżde=
19:
go cżłowieká przychodzącego ná ten ś=
20:
wiát. Ná świecie był/ á świát przezeń
21:
ſtworzony ieſt/ á świát go nie poznał.
22:
Do ſwego właſnego przyſzedł/ á ſwoi go
23:
nie przyięli. A ile ſię ich nálázło co go
24:
przyięli/ dał mi moc/ áby ſię sſtáli ſyná=
25:
mi Bożymi/ tym ktorzy wierzą w imię
26:
iego: ktorzy nie ze krwi/ áni z woley ćiá=
łá/ áni


strona: 688

688.Páſſya
1:
łá/ áni z woli męſkiey/ ále z Bogá ſię ná=
2:
rodźili.
Cżłowiecżeńſtwo Páná Iezuſowe.
A ſłowo sſtáło ſie ćiáłem/
3:
y mieſzkáło miedzy námi (y widźieliſmy
4:
chwałę iego/ chwałę iáko iednorodnego
5:
od Oycá) pełne łáſki y prawdy.
6:
¶Tę Ewángelią cżytáią po wſzyſtkim Chrze=
7:
śćijáńſtwie/ ná trzećiey Mſzey przedziwnego
8:
Národzenia Syná Bożego.
9:
PASSYE.
10:
Páſſya S. Máttheuſzá/ ktorą
11:
w Kwietną Niedźielę cżytáią.
Páſſya: To ieſt hiſtoria męki Páńſkiey/ opiſána od ſ. Máttheuſzá w rozdziale 26. y 27.
grafika
12:
O
Nego cżáſu. Mowił Pan IEzus
13:
vcżniom ſwoim: Wiećie iż zá dwá
14:
dni Wielkanoc będźie: á Syná cżłowie=
cżego


strona: 689

689.S. Máttheuſzá.
1:
czego wydádzą/ áby był vkrzyżowány?
Rozd: 26.

2:
Tedy zgromadźili ſię Arcykápłani/ y
3:
ſtárſzy nád ludem/ do dworu nawyżſze=
4:
go kápłaná/ ktorego zwano Káiphaſz:
5:
y vrádźili/ áby Páná Iezuſá zdrádą poi=
6:
máli/ y zábili. Ale mowili: Nie w dźień
7:
święty/ áby ſnadź rozruch nie był mie=
8:
dzy ludem. A gdy był Pan Iezus w Be=
9:
thániey/ w domu Symoná trędowáte=
10:
go/ przyſtąpiła k niemu niewiáſtá/ má=
11:
iąca álábáſtrowy ſłoiek oleyku drogie=
12:
go/ y wylałá ná głowę iego/ zá ſtołem
13:
śiedzącego.
Páńſkie pomázánie przed śmierćią.
Co vyźrzawſzy vczniowie/
14:
zá złe mieli/ mowiąc: A coż po tey vtrá=
15:
ćie? ábowiem mogł oleiek ten drogo
16:
być przedány/ y mogło ſię dáć vbogim.
17:
A wiedząc to Pan Iezus/ rzekł do nich:
18:
Czemu trudność zádawaćie tey niewie=
19:
śćie? bo dobrą rzecz mnie vcżyniłá:
20:
ábowiem záwżdy vbogie maćie z ſobą:
21:
mnie záś nie záwżdy mieć będźiecie.
Mieć. to ieſt w widomym y ſkázitelnym ćiele
Bo
22:
leiąc ten oleiek ná ćiáło moie/ ná po=
23:
grzeb to moy vcżyniłá: Prawdźiwie po=
24:
wiádam wam/ iż gdźiekolwiek przepo=
25:
wiedána będźie tá Ewángelia/ po w=
26:
ſzytkim świećie/ wſpomináć będą y ten
27:
poſtępek iey/ á to ná pámiątkę iey. A
Xxná ten


strona: 690

690.Páſſya
1:
ná ten cżás odſzedł ieden ze dwunaſtu/
2:
ktorego zwano Iudaſz Iſkáryotſki/ do
3:
Arcykápłanow/ y rzekł do nich: Co chce
4:
ćie mi dáć/ á ia go wam wydam?
Przedánie.
A oni
5:
poſtánowili dáć mu trzydźieśći śrebr=
6:
nikow. y od onego cżáſu pogody ſzukał
7:
ná wydánie iego.
W Przaſniki kwáſu y kwáſzoney rzecży nie vżywano. Exo: 12
W pierwſzy záſię
8:
dźień Przaſnikow/ przyſtąpili vczniowie
9:
do P. Iezuſá/ y mowili: Gdźie chceſz/
10:
ábychmy nágotowáli tobie do iedzenia
11:
Báránká wielkonocnego? A P. IE=
12:
zus rzekł: Idźćie do miáſtá/ do iednego
13:
(człowieká) y rzeczćie mu: Miſtrz mo=
14:
wi; cżás ſię moy przybliża/ v ćiebie czy=
15:
nię Páſchę z vczniámi moimi.
Słowo Paſcha Zjdowſkie więcey nizli Greckie/ rozmáićie ſię bierze w piśmie ś. y ſtąd ie rozlicżnie tu wykłádamy: to ieſt Wielkanoc/ Báránek rć.
y vczynili
16:
vczniowie ták iáko im roſkazał P. IE=
17:
zus/ y nágotowáli wielkonocnego Bá=
18:
ránká. A gdy był wieczor/ śiadł zá stoł
19:
ze dwunaśćią vczniow ſwoich: y kiedy
20:
iedli/ rzekł: Prawdźiwie wam mowię/
21:
iż ieden z was ma mię wydáć. Tedy zá=
22:
fráſowáli ſię bárzo/ y poczęli káżdy z o=
23:
ſobná mowić: Czy nie ia ieſtem/ Pánie?
24:
A on odpowiádáiąc/ rzekł: ktory ma=
25:
cza zemną rękę w miśie/ ten mię wyda.
26:
Tákći Syn człowieczy idźie/ iáko o nim
27:
nápiſano: ále biáda temu człowiekowi/
przez


strona: 691

691.S. Máttheuſzá.
1:
przez ktorego Syn człowieczy będźie wy
2:
dány: dobrze mu było/ áby ſię był on czło=
3:
wiek nie rodźił. Ali odpowiedáiąc Iu=
4:
daſz/ zdraycá iego/ rzekł: czy nie ia ie=
5:
ſtem/ Rábbi/ (Miſtrzu miły)? Rzekł
6:
(Pan IEzus) do niego: Tyś ſam po=
7:
wiedźiał.
Wieczerza/ y w niey iſtotá Mſzey náſzey/ y prawdziwe ćiáło Páńſkie.
A gdy wieczerzáli/ wźiął P.
8:
IEzus chleb/ y błogoſłáwił/ y łamał/ y
9:
podał vczniom ſwym/ y rzekł: Bierz=
10:
ćie y pożywayćie/ to ieſt Ciáło moie.
11:
Wźiąwſzy zaś kubek/ dźięki czynił/ y dał
12:
im/ mowiąc: Piyćie z tego wſzyścy: bo
13:
tá ieſt kreẃ moiá/ nowego Teſtámen=
14:
tu/ ktora zá wiele (ludźi) przelana bę=
15:
dźie/ ná odpuſzczenie grzechow. Aleć
16:
wam powiádam/ iż od tego czáſu/ nie
17:
będę pił z tego winnego owocu/ áż do
18:
onego dniá/ gdy on będę pić z wámi/
19:
nowy/ w kroleſtwie Oycá mego. Y dźię=
20:
kowánie odpráwiwſzy/ wyſzli ná gorę
21:
Oliwną. Tedy mowił im Pan IEzus:
Wyſzćie z wieczerniká. Zach: 13.

22:
Wſzyścy wy zgorſzyćie ſię we mnie/ tey
23:
nocy. Abowiem nápiſano: Vderzę (ál=
24:
bo zábiję) páſterzá/ y roſproſzą ſię owce
25:
ſtádá. wſzákże gdy zmartwychwſtánę/
26:
vprzedzę was do Gálileiey. A Piotr od=
27:
powiádáiąc/ rzekł do niego: Choćiaby
Xx 2ſię y wſzy=


strona: 692

692.Páſſya
1:
ſię y wſzyścy zgorſzyli z ćiebie/ ia nigdy
2:
ſię nie zgorſzę. Odpowiedźiał mu Pan
3:
Iezus: Prawdźiwieć to powiádam/ iż
4:
tey nocy/ niż kur zápoie/ trzykroć mnie
5:
ſię záprzyſz. Rzekł do niego Piotr: By
6:
też tego potrzebá/ ábym z tobą vmárł/
7:
nie záprzę ſię ćiebie. Tákież też y wſzy=
8:
ścy vczniowie mowili. Tedy przyſzedł
9:
Pan IEzus z nimi do wśi/ ktorą názy=
10:
wáią Gethſemani: y rzekł do vczniow
11:
ſwoich: Siedźćież tu/ áż tám odſzedſzy/
12:
pomodlę ſię.
Modlitwá.
Y wźiąwſzy z ſobą Piotrá/
13:
y dwu ſynow Zebedeuſzowych/ przyiął
14:
ná ſię fráſunek/ y záſmucenie: y powie=
15:
dźiał im: Smutna ieſt duſzá moiá áż
16:
do śmierći: trwayćież tu/ y czuyćie ze=
17:
mną. A poſtąpiwſzy trochę dáley/ padł
18:
ná oblicze ſwoie/ modląc ſię y mowiąc:
19:
Oycze miły/ ieſli można rzecz ieſt/ niech
20:
odeydźie odemnie ten kubek: wſzákże
21:
nie ták iáko ia chcę/ ále iáko ty. y przy=
22:
ſzedł do vczniow ſwoich/ y nálazł ie ſpią=
23:
ce/ y rzekł do Piotrá: Tákli? nie mogli=
24:
śćie iedney godźiny czuć ze mną? czuy=
25:
ćież y modlćie ſię/ ábyśćie nie weſzli w
26:
pokuſę. Duchći przedſię ochotny ieſt/ á=
27:
le ćiáło ſłábe. Szedł záſię drugi raz/ y
modlił


strona: 693

693.S. Máttheuſzá.
1:
modlił ſię/ mowiąc: Oycze moy/ ieſli
2:
nie może ten kubek przeminąć/ áżbym
3:
go pił/ niech będźie wola twoiá. y wro=
4:
ćił ſię powtore/ y nálazł ie ſpiące: bo by=
5:
ły oczy ich obćiążone. y zoſtáwiwſzy ie/
6:
ſzedł znowu/ y modlił ſię potrzećie/ ták
7:
iáko y pierwey. Potym wroćił ſię do v=
8:
czniow ſwych/ y mowi im: Spićież iuż
9:
teraz/ y odpoczywayćie. á ono przybliży=
10:
łá ſię godźiná/ y Syn człowieczy będźie
11:
wydány do rąk grzeſznikow. Wſtańćie/
12:
podźmy: oto ſię przybliżył/ ktory mię
13:
wyda. Y ieſzcze to mowił/ áli owo Iu=
14:
daſz/ ieden ze dwunaſtu/ przyſzedł/ á z
15:
nim tłuſzcza wielka/ z mieczmi y z kijmi/
16:
wypráwiona od Arcykápłanow/ y ſtár=
17:
ſzych nád ludem.
Iudaſzowe przyćiągnienie.
A wydawcá iego/ dał
18:
im to był známię/ mowiąc: ktorego po=
19:
cáłuię/ tenći to ieſt/ trzymayćież go. y
20:
conarychley przyſtąpiwſzy do Páná Ie=
21:
zuſá rzekł do niego: Bądź pozdrowio=
22:
ny/ Miſtrzu miły. y pocáłował go. Y
23:
rzekł mu Pan IEzus: Przyiaćielu/ ná
24:
coś przyſzedł?
PAńſkie poimánie.
Tedy przyſtąpili/ y rzući=
25:
li ręce ná Páná IEzuſá/ y poimáli go.
26:
A oto ieden z onych/ ktorzy byli z Pánem
27:
Iezuſem/ śćiągnąwſzy rękę/ dobył kor=
Xx 3dá ſwe=


strona: 694

694.Páſſya
1:
dá ſwego/ y vderzywſzy ná ſługę nawyż=
2:
ſzego kápłaná/ vćiął mu vcho. Tedy do
3:
niego rzekł P. Iezus: Włoż kord twoy
4:
ná mieśce iego. bo wſzyścy/ co mieczá
5:
dobywáią/ od mieczá zginą. Albo mnie=
6:
maſz/ iż nie mogę prośić Oycá mego/ y
7:
ſtáwi mi teraz/ więcey niżli dwánaśćie
8:
legionow (álbo ćiem) Anyołow? A iá=
9:
koż wypełnią ſię piſmá/ iż ták być mu=
10:
śi? Oneyże godźiny/ rzekł Pan IEzus
11:
tłuſzczom: Iáko ná rozboyniká wyſzli=
12:
śćie z mieczmi y z kijámi poimáć mię?
13:
Co dźień śiedźiałem v was/ náuczáiąc
14:
w kośćiele/ á nie poimáliśćie mię. A to
15:
wſzyſtko ſię sſtáło/ áby ſię ſpełniły piſmá
16:
Prorockie. Tedy vczniowie wſzyścy/ od=
17:
bieżawſzy go/ poućiekáli.
Káifaſz.
A oni poima=
18:
wſzy Páná Iezuſá/ wiedli go do Káifa=
19:
ſzá árcykápłaná/ gdźie zakonni Dokto=
20:
rowie/ y ſtárſzy zebráli ſię byli. A Piotr
21:
ſzedł zá nim z dáleká/ áż do dworu árcy=
22:
kápłáńſkiego: y wewnątrz wſzedſzy/ śie=
23:
dźiał z ſługámi/ chcąc widźieć koniec.
24:
Przednieyſzy tedy kápłani/ y wſzytká rá=
25:
dá/ ſzukáli fáłſzywego świádectwá ná
26:
Páná Iezuſá/ áby go ná śmierć wydáli;
27:
y nie náleźli/ choćiaż wiele było świád=
Zakonne te Doktory/ názywa ſ. Mátheuſz y Márek/ Scribas. ś. Lukaſz czáſem legis peri
kow fał=


strona: 695

695.
tos. Zydowie Sopharim. możem ie zwáć y ſzkrybentámi/ y w piſmie náuczonymi.
S. Máttheuſzá.
1:
kow fałſzywych przyſtąpiło. Nákoniec
2:
przyſzli dwá fáłſzem robiący świádko=
3:
wie/ y rzekli: Ten ták mowił: mogę o=
4:
bálić Kośćioł Boży/ y zá trzy dni go z=
5:
budowáć. Y powſtawſzy árcykápłan/
6:
rzekł do niego: Nie odpowiádaſz nic
7:
ná to co przećiwko tobie świádczą? A
8:
Pan Iezus milczał. Więc árcykápłan
9:
rzekł do niego: Poprzyśięgam ćię przez
10:
BOgá żywego/ ábyś nam powiedźiał/
11:
ieſliż ty ieſt Chryſtus Syn Boży? Rzekł
12:
do niego Pan IEzus: Tyś ſam powie=
13:
dźiał. wſzákoż mowię wam/ od tego czá=
14:
ſu vyźrzyćie Syná człowieczego śiedzą=
15:
cego po práwicy możnośći BOżey/ y
16:
przychodzącego w obłokách niebieſkich.
17:
Tedy áryckápłan rozdárł ſzáty ſwoie/
18:
mowiąc: Zbluźnił: co nam więcey po
19:
świádkách? otośćie teraz ſłyſzeli bluź=
20:
nierſtwo. co ſię wam zda? A oni odpo=
21:
wiedźiawſzy/ rzekli: Winien śmierći.
22:
Y wnetże plwáli ná oblicże iego/ y pię=
23:
śćiámi go bili: á drudzy policzkowáli go
24:
mowiąc: Prorokuy nam CHryſte/ kto
25:
ieſt/ ktory ćię vderzył? A Piotr śiedźiał
26:
zewnątrz we dworze:
Záprzenie Piotrowe.
y przyſtąpiłá do
27:
niego iedná ſłużebnicá/ mowiąc: Y ty
Xx 4byłeś z


strona: 696

696.Páſſya
1:
byłeś z IEzuſem Gálileyſkim? á on zá=
2:
przał ſię przed wſzyſtkimi/ mowiąc: nie
3:
wiem co mowiſz. Y gdy wychodźił ze
4:
wrot/ vyźrzáłá go inſza ſługá/ y rzekłá
5:
do tych/ ktorzy tám byli: Ten też
6:
był z Iezuſem Názáreyſkim. Y znowu
7:
záprzał ſię z przyśięgą/ iż nie znam (te=
8:
go) człowieká. Po máłym záś czáśie/
9:
przyſtąpili ći co ſtali/ y rzekli Piotrowi:
10:
Záprawdę y ty z onych ieſteś/ bo y mo=
11:
wá twoiá ćię wydáie. Tedy począł ſię
12:
przeklináć y przyśięgáć/ iż nie znał (te=
13:
go) człowieká. y wnet kur zápiał. Y w=
14:
ſpomniał Piotr ná ſłowo Pána IEzu=
15:
ſowo/ ktore mu był rzekł: iż pierwey niż
16:
kur zápoie/ trzykroć ſię mnie záprzyſz. y
17:
wyſzedſzy precz/ płákał rzewliwie.
Rozd: 27.

18:
Agdy ráno było/ weſzli w rádę nawyż=
19:
ſzy kápłani/ y ſtárſzy nád ludem/ przeći=
20:
wko Pánu Iezuſowi/ áby go ná śmierć
21:
wydáli. Y związánego przywiedli/ y
22:
podáli Pontſkiemu Piłatowi/ ſtárośćie.
Roſpáczna pokutá y śmierć Iudaſzowá.

23:
Tedy widząc Iudaſz/ zdraycá iego/ iż był
24:
(Pan Iezus) oſądzony godny śmierći;
25:
żalem zięty/ odnioſł trzydźieśći śrebr=
26:
nikow do nawyżſzych kápłanow/ y ſtár=
27:
ſzych/ mowiąc: Zgrzeſzyłem/ wydawſzy
kreẃ nie=


strona: 697

697.S. Máttheuſzá.
1:
kreẃ niewinną. Oni záś rzekli: A nam
2:
co do tego? ty tego pátrz. Y porzući=
3:
wſzy śrebrniki w kośćiele/ odſzedł: y od=
4:
ſzedſzy obieśił ſię. Lecz nawyżſzy kápła
5:
ni/ wźiąwſzy śrebrniki/ rzekli: Nie godźi=
6:
ſię ich kłáść do korbony: bo kreẃ nimi
7:
zápłácono.
Korbony/ to ieſt z Zydowſkieo/ kośćielney ſkrzynki: ktorą cżáſem Gazophylaciū, w piſmie názywáią.
y nárádźiwſzy ſię/ kupili zá
8:
nie rolą gárncżárſką/ ná pogrzebowá=
9:
nie gośći. y dla tego názwano pole ono
10:
Háceldemá: to ieſt/ pole krwie/ áż do
11:
dniá dźiśieyſzego. Y ná ten cżás wypeł=
12:
niło ſię ono/ co rzeczono przez Ieremia=
13:
ſzá Proroká/ mowiącego: Y wźięli trzy=
14:
dźieśći śrebrnikow/ zapłátę oſzácowá=
15:
nego/ ktoreo ſtárgowáli v ſynow Izráe=
16:
lowych: y dáli ie ná pole gárnczarzá/ iá=
17:
ko mi Pan zrządźił. A Pan Iezus ſtá=
18:
nął przed ſtároſtą:
Piłat.
y ſpytał go ſtároſtá/
19:
mowiąc: Tyśli ieſt Krol Zydowſki?
20:
Rzekł P. Iezus do niego: Ty ſam po=
21:
wiádaſz. A gdy nań żáłoby kłádli na=
22:
wyżſzy kápłani/ y ſtárſzy/ nic nie odpo=
23:
wiedał. Tedy rzekł Piłat: Nie ſłyſzyſz/
24:
iáko wiele ná ćię rzeczy wyświadcżáią?
25:
Y nieodpowiedźiał mu ná żadne ſłowo:
26:
ták iż ſię dźiwował wielce ſtároſtá. Ná
27:
vroczyſte záś święto (wielkonocne) był
Xx 5ten oby=


strona: 698

698.Páſſya
1:
ten obyczay/ áby ſtároſtá wypuſzczał lu=
2:
dowi iednego więźniá/ ktoregoby chćie=
3:
li. A miał ná ten cżás więźniá znáko=
4:
mitego/ ktorego názywano Báŕábba=
5:
ſzem. Zgromádźiwſzy ie tedy/ rzekł do
6:
nich Piłat: Ktorego chcećie iż wam
7:
wypuſzczę; Bárábbaſzáli/ czyli IEzu=
8:
ſá/ ktorego Chryſtuſem názywáią? Bo
9:
wiedźiał/ iż go z nienawiśći wydáli.
Poſelſtwo żony Piłatowey.
A
10:
gdy záśiadł ná ſądźie/ poſłáłá do niego
11:
żoná iego/ to wſkázuiąc: Day pokoy o=
12:
nemu ſpráwiedliwemu: bo wielem v=
13:
ćierpiáłá dźiśia przez ſen dla niego. A
14:
przednieyſzy miedzy kápłany/ y ſtárſzy
15:
nád ludem/ námowili lud poſpolity/ á=
16:
by wyprośili Bárábbaſzá; á Iezuſá ſtrá=
17:
ćili. Y odpowiedáiąc ſtároſtá/ rzekł do
18:
nich: Ktorego ze dwu chcećie/ iż wam
19:
wypuſzcżę? A oni rzekli: Bárábbaſzá.
Wypuſzczenie Bárábbaſzá.

20:
Mowił záś Piłat. A coż tedy vczynię z
21:
Iezuſem/ ktorego Chryſtuſem názywá=
22:
ią? Rzelki wſzyścy: Niech będźie v=
23:
krzyżowan. Záś rzekł do nich ſtároſtá:
24:
Ale co wżdy złego zbroił? A oni więcey
25:
wołáli/ mowiąc: Niech będźie vkrzy=
26:
żowány. Widząc tedy Piłat/ iż nic ie=
27:
go mowá nie pomagáłá/ ále ieſzcze wię=
cey ná=


strona: 699

699.S. Máttheuſzá.
1:
cey ná rozruch ſię zánośiło; wźiąwſzy
2:
wody/ vmył ręce przed ludem/ mowiąc:
3:
Iam niewinien krwie tego ſpráwiedli=
4:
wego: pátrzćie wy tego ſámi. Y odpo=
5:
wiedźiawſzy lud wſzyſtek/ rzekł: Kreẃ
6:
iego (niechay ſię zleie) ná nas y ná dźie=
7:
ći náſze.
Biczowánie y koronácya.
Tedy wypuśćił im Bárábbaſzá:
8:
á P. IEzuſá vbiczowawſzy/ dał go ná v=
9:
krzyżowánie. Więc żołnierze ſtárośći=
10:
ni/ wźiąwſzy P. Iezuſá do ratuſzá/ zebrá=
11:
li do niego wſzyſtkę rotę: y zewlokſzy go/
12:
odźiali płaſzczem ſzárłatowym: y vplot=
13:
ſzy koronę z ćiernia/ włożyli ná głowę
14:
iego/ y dáli trzćinę w práwicę iego: y v=
15:
klękáiąc przed nim/ nátrząſáli ſię z nie=
16:
go/ mowiąc: Bądź pozdrowiony krolu
17:
Zydowſki. Y pluiąc nań/ wźięli trzći=
18:
nę y bili głowę iego. A gdy ſię z niego
19:
náurągáli; zewlekli go z płaſzczá/ y o=
20:
blekli go w ſzáty iego/ y záprowádźili go
21:
ná vkrzyżowánie.
Ná śmierć prowádzenie. Golgotha álbo ráczey Golgoltha, Cháldeyſkie ieſt ſłowo.
Wychodząc tedy/
22:
náleźli człowieká Cyreneńſkiego/ imie=
23:
niem Symoná. tego przymuśili/ áby
24:
nioſł krzyż iego. y przyſzli do mieścá/ ná=
25:
zwánego Golgotha to ieſt/ do mieścá
26:
trupich głow: y dáli mu pić wino z żoł=
27:
ćią zmieſzáne. A ſkoſztowawſzy/ niech=
ćiał pić.


strona: 700

700.Páſſya
1:
ćiał pić.
Vkrzyżowánie.
Gdy go záś vkrzyżowáli/ po=
2:
dźielili ſię ſukniámi iego/ los o nie puś=
3:
ćiwſzy: áby ſię wypełniło/ co przez Pro=
4:
roká powiedźiano:
Pſal: 21.
Podźielili ſię ſzátá=
5:
mi moimi: á o ſukienkę moię/ los pu=
6:
śćili. A śiedzący pilnowáli go. Y poſtá=
7:
wili nád głową iego/ przyczynę (śmier=
8:
ći) iego nápiſáną: Ten ieſt Iezus Krol
9:
Zydowſki. Tedy vkrzyżowano z nim y
10:
dwu łotrow/ iednego po práwicy/ á dru=
11:
giego po lewicy.
Bluźnierſtwá.
A chodzący mimo/ blu=
12:
źnili go/ kiwáiąc głowámi ſwemi/ y mo=
13:
wiąc: Ehei/ ſkáźićielu kośćiołá Boże=
14:
go/ co go zá trzy dni znowu buduieſz/
15:
rátuy ſámego śiebie: ieſli Syn Boży ie=
16:
ſteś/ sſtąp z krzyżá.
Vah, po Láćinie/ po Zydowſku Heah: miáſto ktoreo ſłowá/ w Pſál: 34. położono Eheu.
Tákież też y árcyká=
17:
płani náśmiewáiąc ſię z niego z zakon=
18:
nemi Doktorámi y ſtárſzymi/ mowili:
19:
Inſzym rátunku dodał/ ſámego śiebie
20:
nie może rátowáć: Ieſli ieſt Krolem
21:
Izráelſkim/ niech sſtąpi teraz z krzyżá/
22:
á vwierzymy iemu: Miał nádźieię w
23:
Bogu/ niechayże go wybáwi/ ieſli chce:
24:
bo mowił/ że Syn BOży ieſtem. Toż
25:
mu y zboycy z nim vkrzyżowáni wyma=
26:
wiáli.
Zaćmienie.
A od ſzoſtey godźiny/ pokryły ćię=
27:
mnośći wſzyſtkę źiemię/ áż do dźiewią=
tey godźi=


strona: 701

701.S. Máttheuſzá.
1:
tey godźiny.
Słowá Páńſkie.
A o dźiewiątey iákoś godźi=
2:
nie/ záwołał P. Iezus głoſem wielkim/
3:
mowiąc: Eli/ Eli lámmá ſábáchtháni:
4:
to ieſt/ Boże moy/ Boże moy/ czemuś
5:
mię opuśćił? Co niektorzy tám ſtoiący
6:
vſłyſzawſzy/ mowili; Eliaſzá ten do śie=
7:
bie woła. y wnetże ieden bieżawſzy/ y w=
8:
źiąwſzy gębkę/ nápełnił ią octem/ y wło=
9:
żył ná trzćinę/ y nápawał go. Drudzy zá=
10:
ſię mowili: niechay vyźrzymy/ ieſli przyi=
11:
dźie Eliaſz/ áby go wybáwił.
Skonánie.
A P. IE=
12:
zus záwoławſzy znowu głoſem wielkim/
13:
wypuśćił duchá. (Tu klęknąwſzy/ mowią
14:
wſzyścy: Oycze náſz. álbo co innego o męce Páń=
15:
ſkiey.)
Cudá po ſkonániu
Ali oto zaſłoná kośćielna roz=
16:
dárłá ſię ná dwoię/ od wierzchu áż do
17:
końcá/ y źięmiá zátrzęſłá ſię/ y opoki ſię
18:
pádáły/ y groby ſię pootwieráły: y wiele
19:
ćiał świętych/ ktorzy (przez śmierć) zá=
20:
ſnęli byli/ ożyło: y wyſzedſzy z grobow po
21:
zmartwychwſtániu iego; przyſzli do ś=
22:
więtego miáſtá (Ieruzálem) y wielom
23:
ſię vkazáli. A rotmiſtrz/ y ktorzy z nim
24:
byli ſtrzegący P. Iezuſá/ vźrzawſzy trzę=
25:
śienie źiemie/ y to co ſię dźiało/ zlękli ſię
26:
bárzo/ mowiąc: Prawdźiwie Synem
27:
BOżym był ten. Y było tám niewiaſt
wiele


strona: 702

702.Páſſya
1:
wiele z dáleká (pátrzących) ktore przy=
2:
ſzły były zá P. Iezuſem z Gálileiey/ y v=
3:
ſługowáły mu. miedzy ktoremi byłá Má
4:
rya Mágdálená/ y Márya Iákubowá/ y
5:
Iozefowá mátká/ y mátká też ſynow
6:
Zebedeuſzowych. Gdy záś był wieczor/
7:
przyſzedł ieden człowiek bogáty z Ary=
8:
mátyey/ imieniem Iozef/ ktory też był
9:
vczniem P. Iezuſowym.
Pogrzeb.
Ten przyſtąpił
10:
był do Piłatá/ y prośił o ćiáło P. Iezu=
11:
ſowo: á Piłat roſkazał oddáć ćiáło. Y
12:
wźiąwſzy ćiáło Iozef/ vwinął ie w prze=
13:
śćierádło czyſte; y położył ie w grobie
14:
ſwoim nowym/ ktory był wykował w o=
15:
poce/ y przywálił kámień wielki do drz=
16:
wi grobowych/ y odſzedł. A byłá tám
17:
Márya Mágdálená/ y druga Márya/
18:
śiedzące przećiwko grobowi.
Straż.
Názá=
19:
iutrz záſię/ po wielkim Piątku/ zebráli
20:
ſię árcykápłani y Fáryzeuſzowie do Pi=
21:
łatá/ y mowili: Pánie/ przywiedliſmy
22:
ſobie ná pámięć/ iż zwodźcá on mowił/
23:
ieſzcze zá żywotá ſwego/ że ia zá trzy dni
24:
zmartwychwſtánę. Roſkażże tedy gro=
25:
bu ſtrzedz/ áż do dniá trzećiego: áby
26:
ſnadź nie przyſzli vczniowie iego/ y nie
27:
vkrádli go/ y nie powiádáli ludowi: w=
ſtał zmar=


strona: 703

703.S. Márká.
1:
ſtał zmartwych/ y będźie oſtáteczny
2:
błąd gorſzy niżli pierwſzy. Rzekł do
3:
nich Piłat: Maćie ſtraż/ idźćie/ ſtrzeż=
4:
ćie/ iáko vmiećie. A oni odſzedſzy/ ob=
5:
wárowáli grob/ kámień zápieczętowa=
6:
wſzy/ y ſtraż zoſtáwiwſzy.
7:
PASSYA.
8:
Swiętego Márká/ ktorey w
9:
wielki Wtorek vżywáią.grafika
Rozd: 14. Bádá o śmierći P. Iezuſowey.

10:
C
Záſu iednego. Przybliżáłá ſię Wiel=
11:
kanoc y Przaſniki po dwu dniách:
12:
y ſzukáli Arcykápłani/ y zakonni Dokto=
13:
rowie/ iákoby P. Iezuſá zdrádą poimá=
li/ y zá=


strona: 704

Páſſya
704.
1:
li/ y zábili. Ale mowili: Nie w dźień
2:
święty: by ſnadź rozruchu miedzy lu=
3:
dem nie było. A gdy był w Bethániey/
4:
w domu Symoná trędowátego/ y śie=
5:
dźiał; przyſzłá niewiáſtá máiąca ſłoiek
6:
álábáſtrowy/ oleyku ſzpikánárdowego
7:
drogiego:
Pomázánie.
y przebiwſzy álábáſtr/ wylałá
8:
(oleiek) ná głowę iego. Y byli niekto=
9:
rzy zá złe iey máiący w ſámych ſobie/ y
10:
mowiący: Ná coż tá vtrátá oleyku ſię
11:
ſtáłá? Abowiem możono ten oleiek prze
12:
dáć drożey/ niżli zá trzy ſtá denárzow/ y
13:
dáć ſię mogło vbogim.
300. denárzow Zydowſkiey tey monety/ vczynią więcey nizli 37. czerwonych złotych.
Y poruſzáli ſię
14:
przećiwko niey. A P. Iezus rzekł: Nie=
15:
chayćie iey: czemu ſię iey przykrzyćie?
16:
Dobrą rzecz mnie vczyniłá. Bo záw=
17:
żdy vbogie maćie z ſobą/ y kiedy zechce=
18:
ćie/ możećie im dobrze vczynić: á mnie
19:
nie záwżdy maćie. Co miáłá tá (álbo
20:
mogłá) vczyniłá: vprzedźiłá pomázánie
21:
ćiáłá mego ná pogrzeb. Prawdźiwie
22:
wam powiádam/ gdźiekolwiek rozgła=
23:
ſzáć będą Ewángelią tę po wſzyſtkim ś=
24:
wiećie/ y co tá vczyniłá opowiedáć bę=
25:
dą/ ná iey pámiątkę.
Przedánie.
A Iudaſz Iſzkáry=
26:
otſki/ ieden ze dwunaſtu/ odſzedł do
27:
nawyżſzych kápłanow/ áby go im wy=
dał. Co


strona: 705

705.S. Márká.
1:
dał. Co oni vſłyſzawſzy/ rozrádowáli ſię/
2:
y obiecáli dáć mu pięniądze: y ſzukał iá=
3:
koby go cżáſu wydał pogodnego. Pier=
4:
wſzego záś dniá Przaśnikow/ kiedy Bá=
5:
ránká Wielkonocnego ofiárowano/ mo
6:
wią do niego vcżniowie: Dokąd chceſz
7:
iż poydźiemy y nágotuiemyć Báránká
8:
do iedzenia? Y poſłał dwu z vcżniow
9:
ſwoich/ y rzekł im: Idźćie do miáſtá/ y
10:
potkáćie ſię z cżłowiekiem/ dzban wody
11:
nioſącȳ: idzćież zá nim; y gdźiekolwiek
12:
wnidźie/ rzecżćie pánu domu: iż Miſtrz
13:
pyta/ gdźie ieſt goſpodá moiá/ gdźie
14:
Báránká z vcżniámi moimi mam poży=
15:
wáć? A on wam vkaże wiecżernik w=
16:
ielki/ vſłány (álbo obity): y tám nágo=
17:
tuyćie nam.
Wiecżerza.
Y odeſzli vcżniowie iego/
18:
y przyſzli do miáſtá/ y náleźli/ iáko im
19:
był powiedźiał/ y nágotowáli báránká.
20:
A gdy był wiecżor/ przyſzedł ze dwuna=
21:
śćią: y gdy śiedźieli zá ſtołem y iedli/
22:
rzekł P. Iezus: Prawdźiwie wam po=
23:
wiádam/ iż ieden miedzy wámi mię wy=
24:
da/ ktory ie zemną. A oni pocżęli być
25:
ſmutni/ y mowili do nieo poiedynkiem:
26:
Izali ia ieſtem? Ktory rzekł do nich:
27:
Ieden ze dwunaſtu/ ktory macża zemną
Yyrękę w


strona: 706

706.Páſſya.
1:
rękę w przyſtáwce. A Synći cżłowiecży
2:
idźie/ iáko o nim nápiſano: ále biádá
3:
cżłowiekowi onemu/ przez ktorego Syn
4:
cżłowiecży wydány będźie: dobrzeby mu
5:
było/ áby ſię był on cżłowiek nie náro=
6:
dźił.
Prozno tedy ná dwie oſobie obowiąſkę z Ewángeliey kłádzięćie heretycj: bo mowi/ pili wſzyścy á wyżſzey dwánaśćie ich tylko wſpomniał. Zach: 13.
A gdy iedli/ wźiął P. Iezuz chleb/ y
7:
błogoſłáwiąc łamał/ y podał im/ y rzekł:
8:
Bierzćie/ to ieſt ćiáło moie. Y wźiąwſzy
9:
kubek/ dźięki cżyniąc/ dał im. y pili z nie=
10:
go wſzyścy. Y rzekł do nich: Tá ieſt kreẃ
11:
moiá/ nowego teſtámentu/ ktora zá w=
12:
iele (ludźi) będźie wylaná. Prwdźi=
13:
wie wam powiádam: iż iuż nie będę pił
14:
z winnego owocu/ áż do onego dniá/
15:
kiedy ie będę pić nowe wkroleſtwie Bo=
16:
żym. Y dźięki odpráwiwſzy/ wyſzli ná
17:
gorę Oliwną. Y rzekł im P. IEzus:
18:
Wſzyścy zgorſzyćie ſię we mnie/ tey no=
19:
cy. Bo nápiſano: Vderzę páſterzá/ y
20:
roſproſzą ſię owce. lecż gdy zmartwych=
21:
wſtánę/ vprzedzę was do Gálileiey. A
22:
Piotr rzekł do niego: Choćiaż ſię wſzy=
23:
ścy zgorſzą/ ále nie ia. y mowił mu P.
24:
Iezus: Prawdźiwieć powiádam/ iż ty
25:
dźiſia/ wtey nocy/ pierwey niźli kur dwá
26:
kroć zápoie; trzy kroć ſię mnie záprzyſz.
27:
on przedſię tym więcey mowił: By też
potrzebá


strona: 707

707.S. Márká.
1:
potrzebá było záraz z tobą vmrzeć/ nie
2:
záprzę ſię ćiebie. Tákże y wſzyścy mowi=
3:
li. Przyſli potym do folwárku/ ktory
4:
zwano Gethſemani: y rzekł do vcżniow
5:
ſwych: Siądźćież tu/ áż ſię pomodlę. y
6:
wźiął Piotrá/ y Iákubá/ y Ianá/ z ſobą:
7:
y przyiął ná ſię lękánie y teſkność. y rzekł
8:
do nich: Smutna ieſt duſzá moiá áż ná
9:
śmierć: Zetrwayćież tu/ y cżuyni bądź=
10:
ćie. A odſzedſzy trochę/ padł ná źiemię/
11:
y modlił ſię/
Modlitwá.
áby/ ieſli być mogło/ od nie=
12:
go przeminęłá godźiná/ y mowił: Ab=
13:
bá/ OYcże/ wſzyſtko v ćiebie możno/
14:
przenieś ten kubek odemnie.
Cháldáyſkie ſłowo Abbá/ wykłáda ſię Oycże.
wſzákże nie
15:
co ia chcę/ ále co ty. y przyſzedł/ y nálazł
16:
ie ſpiące/ y rzekł Piotrowi/ Symonie/
17:
ſpiſz? nie mogłeś iedney godźiny cżuć?
18:
cżuyćież/ y modlćie ſię/ ábyśćie nie weſzli
19:
w pokuſzenie. ácżkolwiekći duch ocho=
20:
tny; ále ćiáło krewkie. Y znowu odſzed=
21:
ſzy/ modlił ſię/ mowiąc też ſłowá. Wro=
22:
ćiwſzy ſię potym/ nálazł ie ſpiące: bo by=
23:
ły ocży ich ſnem zmorzone/ y niewiedźie=
24:
li co mu mieli odpowiedźieć. Przyſzedł
25:
zaś po trzećie/ y rzekł do nich: Spićież
26:
iuż y odpocżywayćie. Doſyć będźie. owo
27:
ten ktory mię wyda/ bliſko ieſt. A gdy to
Yy 2ieſzcże


strona: 708

708.Páſſya.
1:
ieſzcże mowił;
Imánie.
przyſzedł Iudaſz Iſzkary=
2:
otſki/ ieden ze dwunaſtu/ á znim tłuſzcża
3:
wielka/ z miecżámi/ y z kijámi/ od na=
4:
wyżſzych kápłanow/ y zakonnych Do=
5:
ktorow/ y ſtárſzych. A dał im był wyda=
6:
wcá ten znák/ mowiąc: kogokolwiek
7:
pocáłuię/ tenći to ieſt: poimayćież go/
8:
y wiedźćie oſtrożnie. Y przyſzedſzy/ przy=
9:
ſtąpił conarychley do niego/ y rzekł:
10:
Miſtrzu miły: y pocałował go. A oni
11:
ręce rzućili ná P. Iezuſá/ y poimáli go.
12:
Więc ieden z ſtoiących/ dobywſzy kordá/
13:
vderzył ſługę árcykápłáńſkiego/ y vćiął
14:
mu vcho. A P. Iezus odpowiedáiąc/
15:
rzekł do nich: Iáko ná zboycę wyſzliśćie
16:
z miecżmi/ y z kijmi/ ábyśćie mię poimá=
17:
li? Ná káżdy dźień byłem v was w ko=
18:
śćiele/ vcżąc/ á nie ięliśćie mię. Ale (to
19:
ma być) áby ſię piſmá wypełniły. A mło=
20:
dźieniec ieden ſzedł zá nim/ obwinąwſzy
21:
ſię prześćierádłem ná ćiele nágiem/ y v=
22:
chwyćili go. lecż on porzućiwſzy prześćie
23:
rádło/ nágo od nich vćiekł.
Káifaſz.
Wiedli te=
24:
dy P. Iezuſá do árcykápłaná: y zeſzli ſię
25:
wſzyścy kśięża/ y náucżeni w piſmie/ y
26:
ſtárſzy. á Piotr z dáleká ſzedł zá nim/ áż
27:
we dwor árcykápłáńſki: y śiedźiał z dwo
rzány v


strona: 709

709.S. Márká.
1:
rzány v ogniá/ y grzał ſię. A przedniey=
2:
ſzy kápłani/ y wſzyſtká rádá/ ſzukáli prze=
3:
ćiwko P. Iezuſowi śiwádectwá/ áby go
4:
ná śmierć wydáli/ y nienáydowáli: Bo
5:
wiele ich fáłſzywym świádectwem ná=
6:
rabiáło/ przećiwko P. IEzuſowi; y nie
7:
zgadzáły ſię ich wyświadcżánia. Y nie=
8:
ktorzy porwawſzy ſię/ fáłſzywie nań ś=
9:
wiadcżyli/ mowiąc: Otoſmy ſłyſzeli gdy
10:
mowił: Ia rozwálę kośćioł ten ręką v=
11:
cżyniony/ á przez trzy dni zbuduię inſzy/
12:
ręką nie robiony. Y nie było zgodne ich
13:
świádectwo. Powſtawſzy tedy árcyká=
14:
płan w pośrzodek/ ſpytał P. IEzuſá/
15:
mowiąc: Nie odpowiedaſz nic ná te
16:
rzecży/ ktoreć ći zádawáią? A on mil=
17:
cżał/ y nic nie odpowiedźiał. Znowu py=
18:
tał go árcykápłan/ y mowił k niemu: A
19:
tyśże ieſt Chryſtus/ Syn Bogá błogo=
20:
ſłáwionego? A P. IEzus rzekł do nie=
21:
go: Iam ieſt: y oglądaćie Syná cżło=
22:
wiecżego/ śiedzącego ná práwicy mocy
23:
BOżey/ y przychodzącego z obłokámi
24:
niebieſkimi. Więc árcykápłan rozdár=
25:
ſzy ſzáty ſwoie/ rzekł: ále co nam więcey
26:
po świádkách? Słyſzeliśćie zbluźnienie.
27:
Co ſię wam zda? A oni wſzyścy oſądźili
Yy 3go być


strona: 710

710.Páſſya
1:
go być winnym śmierći. Y pocżęli nie=
2:
ktorzy plwáć nań/ y záſłániáć oblicże ie=
3:
go/ y poſzyikowáć go/ y mowić do nie=
4:
go: Prorokuy. A dworzánie policżko=
5:
wáli go.
Piotrowe záprzenie.
Gdy záś był Piotr we dworze
6:
ná dole/ przyſzłá iedná z ſłużebnic árcy=
7:
kápłáńſkich: y obacżywſzy Piotrá grze=
8:
iącego ſię/ y weyźrzawſzy nań/ rzekłá: Y
9:
ty byłeś z Iezuſem Názáreyſkim. lecż on
10:
záprzał ſię/ mowiąc: áni go znam/ áni
11:
wiem co mowiſz. y wyſzedł precż przede
12:
dwor/ y kur zápiał. A gdy z nowu oba=
13:
cżyłá go ſługá/ pocżęłá mowić do ſtoią=
14:
cych: Y ten z licżby ich ieſt. á on ſię po=
15:
wtore záprzał. Y máło co potym/ ieſzcże
16:
ći ktorzy ſtali/ mowili do Piotrá: Zá=
17:
prawdę z nich ieſteś: bo y Gálileycżyk
18:
ieſteś. A on pocżął ſię kląć y przyśięgáć/
19:
iż nie znam tego cżłowieká/ ktoreo przy=
20:
pominaćie. Y wnetże drugi raz kur zá=
21:
piał: y wſpomniał Piotr ná ſłowo/ kto=
22:
re mowił mu przedtym P. Iezus: Pier=
23:
wey niżli kur dwá kroć zápoie; trzy
24:
kroć ſię mnie záprzyſz.
Rozd: 15.

25:
Y bárzo prędko/ poránu/ vcżyniwſzy
26:
rádę árcykápłani/ z ſtárſzemi/ y z Szkry=
27:
bentámi/ y ze wſzyſtką rádą/ związawſzy
P. Iezuſá/


strona: 711

711.S. Márká.
1:
P. IEzuſá/ wiedli/ y wydáli Piłatowi.
Piłat.

2:
Y ſpytał go Piłat: Tyli ieſteś krol Zy=
3:
dowſki? A on odpowiedźiawſzy rzekł
4:
do niego: Ty ſam powiedaſz. Y ſkárży=
5:
li nań nawyżſzy kápłani/ o wiele rzecży.
6:
A Piłat powtore go ſpytał/ mowiąc:
7:
Nie odpowiádaſz nic? Pátrz iáko o w=
8:
wielkie rzecży ná ćię ſkárżą. A P. IEzus
9:
przedſię nic nie odpowiedźiał; ták iż ſię
10:
Piłat dźiwował. A ná dźień święty/
11:
zwykł im był wypuſzcżáć iednego z wię=
12:
źniow/ ktoregoby wyprośili. y był ná i=
13:
mię Bárábbaſz/ ktorego było z buntow=
14:
nikámi związano/ ktory w rozruchu/ z=
15:
broił był mężoboyſtwo: więc gdy wſtą=
16:
piło poſpolſtwo/ pocżęło prośić (áby v=
17:
cżynił) ták iáko mu zwykł był záwżdy
18:
cżynić.
Bárábbaſzowe wypuſzcżenie. Wſtąpiło. to ieſt do ſtolice Piłatowey przyſtąpiło.
Piłat tedy odpowiedźiał im/ y
19:
mowił: Chcećie iż wam wolno puſzcżę
20:
Krolá Zydowſkiego? Bo wiedźiał/ iż z
21:
zazdrośći wydáli go nawyżſzy kápłani.
22:
Biſkupi tedy lud poduſzcżyli/ áby im rá=
23:
cżey wypuśćił Bárábbaſzá. Piłat záś
24:
odpowiedáiąc/ mowił do nich: Coż te=
25:
dy chcećie ábym vcżynił Krolowi Zydo=
26:
wſkiemu? A oni záſię krzyknęli: Vkrzy=
27:
żuy go. Záś Piłat mowił im: Y coż w=
Yy 4żdy złe=


strona: 712

712.Páſſya
1:
żdy złego vcżynił? á oni tym więcey wo=
2:
łáli: vkrzyżuy go. Więc Piłat chcąc
3:
poſpolſtwu dogodźić/ wolno im puśćił
4:
Bárábbaſzá/ á P. Iezuſá/ bicżámi zbite=
5:
go/ podał ná vkrzyżowánie. Zołnierze
6:
tedy wiedli go do śieni Ratuſzney/ y
7:
przyzwáli wſzyſtkę rotę/ y oblekli go w
8:
ſzárłat/ y włożyli nań vplećioną z ćier=
9:
nia koronę. y pocżęli go pozdráwiáć/
10:
mowiąc:
Bicżowánie y koronowánie
Witay krolu Zydowſki. y bli
11:
głowę iego trzćiną/ y plwáli nań/ y v=
12:
klękáiąc/ iemu ſię kłániáli. A gdy ſię ná=
13:
śmiali z niego/ wyzuli go z ſzárłatu/ y o=
14:
blekli go w ſzáty iego/ y wywiedli go ná
15:
vkrzyżowánie.
Prowádzenie z miáſtá.
y przymuśili mimo idą=
16:
cego/ nieiákiego Symoná Cyreneńſkie=
17:
go/ ktory ſzedł ze wśi/ oycá Alexándrá y
18:
Ruffá/ áby niozł krzyż iego.
Vcżniowie to byli Páńſcy
Y przywie=
19:
dli go ná mieśce Golgotá/ co ſię wykłá=
20:
da/ mieśce trupich głow. y dawáli mu
21:
pić wino z mirrhą zmieſzáne: ále on nie
22:
wźiął.
Vkrzyżowánie.
A vkrzyżowawſzy go/ podźielili
23:
ſię ſukniámi iego/ miecąc los o nie/ co
24:
kto miał wźiąć. A byłá trzećia godźina/
25:
y vkrzyżowáli go. y był tytuł winy iego
26:
nápiſány: Krol Zydowſki. Vkrzyżo=
27:
wáli też z nim dwu zboycow/
Tę godźinę trzećią v Márká ś. ſzeroko
po práwi=


strona: 713

713.
bráć potrzebá we dniu ná cżtery cżęśći v Zydow rozdzielonjm
S. Márká.
1:
po práwicy/ á drugieo po lewicy. Y wy=
2:
pełniło ſię piſmo/ ktore mowi: Y z nie=
3:
práwemi ieſt policżony.
Iſa: 53.
A ktorzy mimo
4:
chodźili/ bluźnili go/ kiwáiąc głowámi
5:
ſwemi/ y mowiąc: Ehei/ co rozwalaſz
6:
kośćioł/ á we trzy dni go buduieſz:
Nátrząſánie.
rátuy
7:
ſámego śiebie/ sſtąpiwſzy z krzyżá. Ták=
8:
że y nawyżſzy kápłani/ nágrawáiąc go/
9:
miedzy ſobą z náucżonemi w piſmie/ mo
10:
wili: Inſzym rátunku dodał/ ſámego
11:
śiebie zbáwić nie może: Chryſtus Krol
12:
Izráelſki/ niech teraz sſtąpi z krzyżá/ á
13:
byſmy vyźrzeli/ y vwierzyli. Ci też kto=
14:
rzy byli z nim vkrzyżowáni/ ſromoćili
15:
go.
Záćmienie y ſłowá Páńſkie.
A gdy godźina ſzoſta byłá/ ćiemno=
16:
śći ſię sſtáły po wſzyſtkiey źiemi/ áż do
17:
dźiewiątey godźiny: á w dźiewiątą go=
18:
dźinę/ záwołał P. IEzus głoſem wiel=
19:
kim mowiąc: Eli Eli lámmá ſábách=
20:
tháni: co ſię wykłáda; Boże moy/ Bo=
21:
że moy/ cżemuś mię opuśćił? A niekto=
22:
rzy z ſtoiących to ſłyſząc/ mowili: Oto
23:
Eliaſzá wzywa. y bieżawſzy ieden/ y gęb=
24:
kę octem nápełniwſzy/ y ná trzćinę w=
25:
łożywſzy dawał mu pić/ mowiąc: Nie=
26:
chayćie vyźrzymy/ przyidźieli Eliaſz/ áby
27:
go (z krzyżá) złożył. A P. Iezus puśći=
Yy 5wſzy głos


strona: 714

714.Páſſya
1:
wſzy głos wielki (y) Duchá wypuśćił.
Smierć.

2:
(Tu wſzyścy poklęknąwſzy/ krotko zá mękę Páń=
3:
ſką dźiękuią.)
Cudá.
Więc zaſłoná kośćielna
4:
ſtárgáłá ſię ná dwoie/ od wierzchu/áż
5:
do dołu. A vyźrzawſzy Setnik/ ktory ſtał
6:
przećiwko iemu/ iż ták wołáiąc ſkonał/
7:
rzekł: Prawdźiwie ten cżłowiek był Sy=
8:
nem Bożym. Były záś (tám) y niewiá=
9:
ſty zdáleká pátrzące: miedzy ktoremi
10:
byłá Márya Mágdálená/ y Márya Iá=
11:
kubá mnieyſzego/ y Iozefowa mátká/ y
12:
Sálome: ktore/ gdy był w Gálileiey/ cho=
13:
dźiły zá nim/ y ſłużyły mu: (było) y wie=
14:
le innych/ ktore záſzły były zá nim do Ie=
15:
ruzálem.
Pogrzeb.
A gdy iuż pozno było/ iż nád=
16:
chodźiło przygotowánie (ná święto)
17:
ktore Sobotę vprzedza; przyſzedł Iozef
18:
z Arymátyey/ śláchetny Senator/ ktory
19:
też ocżekawał kroleſtwá Bożego; y ś=
20:
miele wſzedł do Piłatá/ y prośił o ćiáło
21:
P. Iezuſowo. lecż Piłat dźiwował ſię/
22:
ieſliby iuż ſkonał: Y wezwawſzy rotmi=
23:
ſtrzá/ ſpytał go/ ieſliby vmarł. Y dowie=
24:
dźiawſzy ſię od Setniká (onego); dáro=
25:
wał ćiáło Iozefowi. Iozef záś kupiw=
26:
ſzy prześćierádło/ y ziąwſzy go (z krzyżá)
27:
vwinął w prześćierádło/ y położył go w
grobie/


strona: 715

715.S. Lukaſzá.
1:
grobie/ ktory był wykowány z ſkáły/ y
2:
przytocżył kámień do drzwi grobowych.
3:
A Márya Mágdálená/ y Márya (mát=
4:
ká) Iozefowá/ pátrzáły/ gdźieby go
5:
położono.
6:
PASSYA
7:
Swiętego Lukaſzá/ ktorą cży=
8:
táią w Wielką Srzodę.grafika
Rozd: 22.

9:
W
On cżás.
Páſchą iákoby v nas wielkonocną.
Przybliżał ſię dźień S=
10:
więty Przaśnikow/ ktory Páſchą
11:
názywáią. y ſzukáli árcykápłani y Za=
12:
konni Doktorowie/ iákoby P. Iezuſá
13:
zábili: lecż ludu ſię bali. Wſtąpił zá=
14:
tym ſzátn w Iudaſzá/ ktorego przezy=
wano


strona: 716

716.Páſſya
1:
wano Iſzkáryotſkim/
Targ o P. IEzuśie.
iednego ze dwu=
2:
naſtu/ y poſzedł/ y zmowił ſię z árcyká=
3:
płany/ y z vrzędnikámi/ iákoby go im
4:
wydał. Y vrádowáli ſię/ y poſtánowili
5:
dáć mu z vgody pieniądze. y przyrzekł
6:
im to: y ſzukał pogody ná wydánie iego/
7:
bez ludu wielkiego. Przyſzedł tedy dźień
8:
Przaſnikow/ w ktorym potrzebá było
9:
zárznąć báránká: y poſłał Piotrá/ y Ia=
10:
ná/ mowiąc: Szedſzy/ nágotuyćie nam
11:
báránká/ ábychmy iedli. A oni rzekli:
12:
Gdźie chceſz ábychmy nágotowáli? Y
13:
rzekł do nich: Oto gdy wchodźić bę=
14:
dźiećie do miáſtá; zaydźie wam cżłowiek
15:
dzban wody nioſący: idźćież zá nim do
16:
domu/ w ktory wnidźie/ y mowćie go=
17:
ſpodarzowi domowemu; Wſkazał do
18:
ćiebie Miſtrz: gdźie ieſt goſpodá/ gdźie
19:
báránká z vcżniámi moimi mam poży=
20:
wáć?
Wiecżerza.
A on vkaże wam ſalę wielką/ o=
21:
bitą/ y tám nágotuyćie. Poſzedſzy tedy
22:
náleźli iáko im rzekł/ y nágotowáli bá=
23:
ránká. A gdy przyſzłá godźiná/ śiadł zá
24:
ſtoł/ y z nim dwánáśćie Apoſtołow. Y
25:
rzekł do nich: Pożądániem pożądałem
26:
tę Páſchę ieść z wámi/ przedtym niżbym
27:
ćierpiał. Bo powiádam wam: iż od
Pożądániem pożądałem: To ieſt/ z
tego cżá=


strona: 717

717.
Zydowſkieo/ wielcē prágnął. A páſchę/ iedni tu wyłożyli o Sákrámēćie/ iáko Tertuliā. drudzy o báránku/ iáko Chryzoſtom.
S. Lukaſzá.
1:
tego cżáſu nie będę iey pożywał/ áż ſię
2:
wypełni w kroleſtwie Bożym. Y wźią=
3:
wſzy chleb/ dźięki vcżynił/ y łamał/ y po=
4:
dawał im/ mowiąc: To ieſt ćiáło moie/
5:
ktore zá was bywá wydáne. to cżyńćie
6:
ná pámiątkę moię. Tákże też y kubek
7:
(wźiął) po wiecżerzy/ mowiąc: Ten
8:
ieſt kubek/ nowy teſtáment we krwi
9:
moiey/ ktora zá was będźie wylaná.
10:
Wſzákoż oto ręká wydáiącego mię/ ze=
11:
mną ieſt ná ſtole. ácżkolwiek Syn cżło=
12:
wiecży idźie/ ták iáko náznácżono: á=
13:
le biádá cżłowiekowi temu/ przez kto=
14:
rego ma być wydány. A oni pocżęli py=
15:
táć miedzy ſobą/ ktoby z nich był/ co to
16:
miał vcżynić.
Spor y po nim piękne náuki.
Zácżął ſię záś y spor mie=
17:
dzy niemi/ ktoby z nich zdał ſię być go=
18:
dnieyſzym. więc rzekł do nich: Krolo=
19:
wie narodow/ páńſtwo nád nimi roś=
20:
ćiągáią; á te ktorzy władną imi/ dobro=
21:
dźieymi názywáią: wy záś nie ták. ále/
22:
kto więtſzy ieſy miedzy wámi/ niech bę=
23:
dźie iáko młodſzy: á przełożony/ iáko ſłu=
24:
żący. Bo kto ieſt więtſzy; śiedzący/ cżyli
25:
ſłużący? izali nie śiedzący? á iam ieſt
26:
w pośrzodku was/ iáko ſłużący. Wy záś
27:
ieſteśćie/ ktorzyśćie przetrwáli zemną
w poku=


strona: 718

718.Páſſya.
1:
w pokuſách moich: á ia gotuię wam
2:
kroleſtwo/ iáko mi Oćiec nágotował:
Iedli j pili. Duchownieſięto iedzenie rozumie. Ták Chryzoſtom.

3:
ábyśćie iedli y pili v ſtołu mego w kro=
4:
leſtwie moim/ y ábyśćie śiedźieli ná ſto=
5:
licách/ ſądząc dwánaśćie pokolenia I=
6:
zráelſkiego. Rzekł potym Pan: Sy=
7:
monie/ Symonie/ oto ſzátan prośił o
8:
was/ áby mogł prześiáć/ iáko pſzenicę:
9:
Ia záś prośiłem zá tobą/ áby nie vſtáłá
10:
wiárá twoiá: á ty kiedykolwlek náwro=
11:
ćiwſzy ſię: potwierdzay bráćią twoię.
12:
A on rzekł do niego: Pánie/ z tobą go=
13:
tow ieſtem/ y do ćiemnice/ y ná śmierć
14:
iść. On záś odpowiedźiał: Powiádam
15:
ći/ Pietrze/ nie zápoie dźiśia kur/ áż ſię
16:
trzy kroć záprzyſz/ że mię nie znaſz. Y
17:
mowił do nich: Kiedym was poſłał bez
18:
mieſzká y táiſtry/ y botow/ izali wam cże=
19:
go nie doſtawáło?
Mieſzká ná pieniądze/ táiſtry ná żywność. Ták Chryzoſtom.
A oni rzekli: Nicże=
20:
go. Rzekł im tedy: Ale teraz kto ma
21:
mieſzek/ niechay weźmie y táiſtrę; á kto=
22:
nie ma/ niech przeda płaſzcż ſwoy/ á nie=
23:
chay kupi miecż. Bo powiádam wam/
24:
iż ieſzcże to/ co nápiſano/ trzebá áby ſię
25:
we mnie wypełniło: Y z niepráwemi
26:
ieſt policżony.
Iſa: 53.
Abowiem te rzecży/ kto=
27:
re ſą o mnie/ koniec máią. Oni záś rze=
kli: Pá=


strona: 719

719.S. Lukaſzá.
1:
kli: Pánie/ owo dwa kordy tu.
Temikordámi/ bárākádźielono/ iáko mniema Chryzóſtom. iákobyſię tedy Pan z tey obrony ſłábey vśmiecha Ták Theophilákt.
A on
2:
rzekł do nich: Doſyć ieſt. Y wyſzedſzy/
3:
ſzedł/ wedle zwycżáiu/ do gory Oliwney.
4:
Szli też zá nim vcżniowie. A przyſzed=
5:
ſzy do mieścá/ rzekł im: Modlćie ſię/ á
6:
byśćie nie weſzli w pokuſzenie. Y ſam v=
7:
ſtąpił od nich/ iáko ná záćiśnienie ká=
8:
mieniá: y poklęknąwſzy ná koláná/ mo=
9:
dlił ſię/ mowiąc: Oycże/ ieſli chceſz/ prze=
10:
nieś ten kubek odemnie. Wſzákoż nie
11:
moiá wola/ ále twoiá niech ſię sſtánie.
12:
Vkazał ſię mu zá tym Anyoł z niebá/ z=
13:
macniáiący go. Y będąc w boiu/ dłużey
14:
ſię modlił.
Modlitwá. Anyoł.
y sſtał ſię pot iego/ iáko kro=
15:
pie krwie/ pędem śćiekáiącey ná źiemię.
16:
A gdy wſtał z modlitwy/ y przyſzedł do
17:
vcżniow ſwych/ nálazł ie ſpiące/ dla frá=
18:
ſunku. y mowił im: Cżemu ſpićie? w=
19:
ſtańćie modlćie ſię/ ábyśćie nie weſzli w=
20:
pokuſzenie. Ieſzcże tego nie domowił/
21:
áli oto lud wielki: y on/ ktorego Iuda=
22:
ſzem zwano/ ieden ze dwunaſtu/ ſzedł
23:
przed nimi/ y przybliżył ſię ku P. Iezuſo=
24:
wi/ áby go pocáłował.
Iudaſzowá zdrádá.
A P. Iezus rzekł
25:
do niego: Iudaſzu/ cáłowániem wydá=
26:
ieſz Syná cżłowiecżego? Widząc tedy
27:
ći ktorzy około niego byli/ co być miáło/
rzekli


strona: 720

720.Páſſya.
1:
rzekli iemu:
Obroná Piotrowá.
Pánie/ á vderzymyż (ná
2:
lud) kordem? y ránił ieden z nich ſługę
3:
árcykápłáńſkiego/ y odćiął mu vcho prá
4:
we. Ale P. Iezus odpowiedáiąc rzekł:
Dotąd to ieſt/ poki ich godźiná.

5:
Niechayćie/ áż do tąd. y dotknąwſzy ſię
6:
vchá (ſługi) onego/ vzdrowił go. Mo=
7:
wił záś P. Iezus do tych/ ktorzybyli nań
8:
przyſzli/ przednieyſzych kápłanow/ y ko=
9:
śćielnych vrzędnikow/ y ſtárſzych: Iáko
10:
ná złocżyńćę wyſzliśćie z miecżmi/ y z kij=
11:
mi? gdyżem co dźień z wámi bywał w
12:
kośćiele/ á nie rzućiliśćie ręku ná mię:
13:
áleć to ieſt godźiná wáſzá/ y władza ćię=
14:
mnośći.
Ciemnośći o cżárćiech/ y Zydźiech záſlepionich wykłáda Cyrillus.
A poimawſzy go/ wiedli do
15:
dworu árcykápłáńſkiego.
Káifaſz.
gdźie Piotr
16:
ſzedł zánim zdáleká. Y gdy nániecono o=
17:
gień wpuł dworu/ y śiedźieli około nieo/
18:
był Piotr wpośrodku onych (ſiedzącjch)
19:
ktorego obacżywſzy ſługá iedná/ śiedząceo
20:
v świátłá/ y nań weyźrzawſzy/ rzekłá: Y
21:
tē z nim był.
Piotrowe záprzenie
Ale on záprzał ſię/ mowiąc:
22:
Niewiáſto/ nie znam go. A po chwili/
23:
vyźrzawſzy go drugi/ mowił: Y ty zich li=
24:
cżby ieſteś. Piotr záś rzekł: O cżłowiecże
25:
nie ieſtem. Záś niemal po godźinie/ in=
26:
ſzy niektory twierdźił/ mowiąc: Zápra=
27:
wdę y ten znim był: bo y Gálileycżyk ieſt.
y rzekł


strona: 721

721.S. Lukaſzá.
1:
y rzekł Piotr: cżłowiecże/ niewiem co
2:
mowiſz. Ali záraz/ gdy ieſzcże to mowił/
3:
kur zápiał. y obroćiwſzy ſię Pan/ poźrzał
4:
ná Piotrá.
Duchowne to było/ y Bogu ſłużące poyźrzenie. Ták Auguſtyn.
y wſpomniał Piotr ſłowo
5:
Páńſkie/ iáko był powiedźiał: Iż pier=
6:
wey niżli kur zápoie/ trzy kroć ſię mnie
7:
záprzyſz. Y wyſzedſzy precż Piotr/ płákał
8:
gorzko. A mężowie/ ktorzy trzymáli P.
9:
Iezuſá/ nátrząſáli ſię z niego/ bijąc go:
10:
y nákryli go/ y bili oblicże iego/ y pytáli
11:
go/ mowiąc: Prorokuy/ kto ieſt/ ktory
12:
ćię vderzył? y innych wiele ſłow/ bluź=
13:
niąc/ mowili przećiwko iemu. Gdy záś
14:
był dźień/ zeſzli ſię ſtárſzy ludu/ y nawyż=
15:
ſzy kápłani/ y náucżeni w piſmie/ y przy=
16:
wiedli go do rády ſwey/ y mowili: Ie=
17:
ſliś ty ieſt Chryſtus/ powiedz nam. Y
18:
rzekł do nich: Ieſli wam powiem/ nie
19:
daćie mi wiáry: á ieſli ieſzcże o co ſpy=
20:
tam/ nie odpowiećie mi áni mię wypu=
21:
śćićie.
Od tąd. bo po náuce/ ſąd náſtąpi. Ták Theophilákt.
Ale odtąd będźie Syn cżłowiecży
22:
śiedzący po práwicy śiły Bożey. Rzekli
23:
tedy wſzyścy: Ty tedy ieſteś Syn Boży?
24:
Ktory rzekł: Wy mowićie/ że ia ieſtem.
25:
Oni záś rzekli: Ná coż ieſzcże swiáde=
26:
ctwá potrzebuiemy? Bo ſámi ſłyſzeli=
27:
chmy z vſt iego.
ZzY pow=


strona: 722

722.Páſſya
Rozd. 25. Piłat.
1:
Y powſtawſzy wſzyſtko mnoſtwo ich/
2:
przywiedli go do Piłatá. Pocżęli tedy
3:
oſkárżáć go/ mowiąc: Tego náleźliſmy
4:
odwracáiącego (od zakonu) narod náſz/
5:
y zákázuiącego dáwáć dáni Ceſárzowi/
6:
y mowiącego/ żeby był Chryſtuſem kro=
7:
lem. Y ſpytał go Piłat/ mowiąc: Tyś
8:
ieſt krol Zydowſki? On záś odpowie=
9:
dźiawſzy/ rzekł: To ty mowiſz. Więc
10:
rzekł Piłat do celnieyſzych kápłanow/ y
11:
ludu poſpolitego: Nie náyduię żadney
12:
winy w tym cżłowieku. Ale oni głoſniey
13:
wołáli/ mowiąc: Wzruſzył (do rozru=
14:
chow) lud vcżąc po wſzytkiey źiemi Iud=
15:
ſkiey/ pocżąwſzy od Gálileiey/ áż do te=
16:
go mieścá. Piłat záś vſłyſzawſzy Gáli=
17:
leą/ ſpytał ieſliby był cżłowiek Gáliley=
18:
ſki.
Herod.
y dowiedźiawſzy ſię/ iż Herodowey
19:
zwierzchnośći podległ/ odeſłał go do
20:
Herodá: ktory też w one dni był w Hie=
21:
zálem. Herod tedy vyźrzawſzy P. Iezu=
22:
ſá/ bárzo rad był temu. bo prágnął zda=
23:
wná widźieć go; dla tego/ iż wiele ſłyſzał
24:
o nim: y ſpodźiewał ſię iákie cudo oglą=
25:
dáć od niego. Pytał go záſię wielą ſłow/
26:
ále on nic nie odpowiádał. A ſtali na=
27:
wyżſzy kápłani/ y zakonni Doktorowie/
bez prze=


strona: 723

723.S. Lukaſzá.
1:
bez przeſtánku go winuiąc. Wzgár=
2:
dźił im potym Herod/ z woyſkiem ſwym/
3:
y náurągał ſię z odźiánego w białą ſzá=
4:
tę/ y odeſłał do Piłatá. y sſtáli ſię Herod
5:
y Piłat onego dniá przyiaćielmi: bo
6:
przedtym miedzy ſobą byli nieprzyiaćiel=
7:
mi. Piłat záſię wezwawſzy nawyżſzych
8:
kápłanow y vrzędnikow/ y poſpolſtwá/
9:
rzekł do nich:
Odeſłánie do Piłatá.
Przywiedliśćie mi tego
10:
cżłowieká/ iákoby lud odwracáiącego: á
11:
oto ia przed wámi pytáiąc/ żadney wi=
12:
ny nie nálazłem w tym cżłowieku/ z tych
13:
ktore mu zádawaćie: ále áni Herod:
14:
bom was do niego odeſłał: á oto nic mu
15:
godnego śmierći nie vcżyniono. á ták
16:
pokarawſzy go/wolno puſzczę. (Bo)
17:
muśiał też iednego ná dźień święty im
18:
wypuſzcżáć. Ale krzyknęłá wſzyſtká tłu=
19:
ſzcża/ mowiąc: Zgładź tego/ á wypuść
20:
nam Bárábbaſzá. ktory był dla nieiákie=
21:
go rozruchu/ w mieśćie vcżynionego/ y
22:
dla mężoboyſtwá wſádzony do ćiemni=
23:
ce.
Bárábbaſz.
Więc powtore mowił do nich Piłat/
24:
chcąc P. Iezuſá wypuśćić: ále oni záś
25:
krzycżeli/ mowiąc: Vkrzyżuy/ vkrzyżuy
26:
go. On (przedſię) y trzeći raz rzekł do
27:
nich: ále co wżdy złego ten vcżynił? ża=
Zz 2dney


strona: 724

724.Páſſya
1:
dney przycżyny śmierći nie nayduię w
2:
nim. Skarzę go tedy/ y wolno puſzcżę.
3:
A oni nań nálegáli głoſámi krzykliwe=
4:
mi/ proſząc áby był vkrzyżowan: y bár=
5:
źiey ſię wzbijáły wrzaſki ich. Przetoż
6:
Piłat przyſądźił/ áby ſię ich prośbie do=
7:
ſyć sſtáło. Wypuśćił im tedy onego/ kto=
8:
ry dla morderſtwá y rozruchu do ćiem=
9:
nice był wſádzony/ o ktorego prośili: á
10:
P. Iezuſá podał ná wolą ich.
Ná Kálwáryą prowádzenie.
A gdy go
11:
wiedli/ vchwyćili Symoná nieiákiego
12:
Cyreneńſkiego/ ze wśi ſię wracáiącego:
13:
y włożyli nań krzyż/ áby niozł zá P. IE=
14:
zuſem.
Płácż Hierozolimſkich y Gálileyſkich pań.
A ſzłá zá nim wielka moc ludu/
15:
y niewiaſt/ ktore go opłákiwáły/ y ſmu=
16:
tnie nád nim nárzekáły. Y obroćiwſzy
17:
ſię do ich P. Iezus/ rzekł: Corki Hie=
18:
rozolimſkie/ nie płácżćie nádemną/ ále
19:
(rácżey) nád ſámemi ſobą płácżćie/ y nád
20:
dźiećmi wáſzemi. Abowiem oto przyidą
21:
dni/ w ktore mowić będą; ſzcżęśliwe nie=
22:
płodne/ y żywoty/ ktore nie rodźiły/ y
23:
pierśi/ ktore nie karmiły. Tedy pocżną
24:
mowić gorom: obalćie ſię ná nas: y pá=
25:
gorkom; nákryićie nas. Bo ieſli nád źie=
26:
lonym drzewem to cżynią; z ſuchym co
27:
będźie? Wiedźiono záś z nim y dwu in=
nych zło=


strona: 725

725.S. Lukaſzá.
1:
nych złocżyńcow ná ſtrácenie.
Vkrzyżowánie.
A gdy
2:
przyſzli ná mieśce/ ktore zową trupich
3:
głow/ tám go vkrzyżowáli/ y złocżyńce/
4:
iednego po práwicy/ á drugiego po le=
5:
wicy.
Słowá P. y bluźnierſtwá Zydowſkie.
A P. Iezus mowił: Oycże odpuść
6:
im: ábowiem niewiedzą co cżynią. A
7:
ktorzy rozdźieláli ſobie ſzáty iego/ los
8:
puśćili. y ſtał lud cżekáiący/ y z nim ná=
9:
śmiewáli ſię z niego árcykápłani/ y mo=
10:
wili: Inſze vzdrowił/ niechay ſámego
11:
śiebie zlecży/ ieſli to ieſt Chryſtus/ wy=
12:
brány Boży. Nátrząſáli ſię też z niego
13:
y drabi/ przyſtępuiąc/ y ocet mu po=
14:
dáiąc/ y mowiąc: Ieſliś ty ieſt krol Zy=
15:
dowſki/ wybaẃ ſámego śiebie. A był y
16:
napis nád nim nápiſány/ piſmem Gre=
17:
ckim/ y Láćińſkim/ y Hebráyſkim: Ten
18:
ieſt krol Zydowſki. Ieden też z powie=
19:
ſzonych złocżyńcow/ bluźnił go/ mowiąc:
20:
Ieſliś ty ieſt Chryſtus/ wybaẃ ſámego
21:
śiebie/ y nas. ále odpowiedźiáwſzy dru=
22:
gi/ fukał nań/ mowiąc: Y Bogá ſię ty
23:
nie boiſz: iż w tymże ná śmierć ſkazániu
24:
ieſteś. A my wżdy ſłuſznie: bo godne ná=
25:
ſzych ſpraw karánia odnośimy: ten záś
26:
nic złego nie vcżynił. Y mowił do P.
27:
Iezuſá: Pánie/ pámiętay ná mię/ kie=
Zz 3dy przyi=


strona: 726

726.Páſſya
1:
dy przyidźieſz do Kroleſtwá twego. Y
2:
rzekł mu P. Iezus: Prawdźiwieć to po=
3:
wiádam: dźiśia zemną będźieſz w ráiu.
Cudá y ſkonánie

4:
A byłá iákoby ſzoſta godźiná/ y sſtáłá ſię
5:
ćiemność po wſzyſtkim świećie/ áż do
6:
dźiewiątey godźiny. y záćmiło ſię ſłońce/
7:
y zaſłoná kośćielna rozdárłá ſię w poły.
8:
á P. Iezus wołáiąc głoſem wielkim/ mo
9:
wił; Oycże/ w ręce twoie polecam duchá
10:
moiego. á to mowiąc/ duſzę wypuśćił.
11:
(Tu ſię modlą krotko/ iáko w inſzych Páſſyách.)
12:
Widząc tedy Setnik co ſię sſtáło/ wy=
13:
ſławiał Bogá/ mowiąc: Záprawdę ten
14:
cżłowiek był ſpráwiedliwy. Y wſzyſtkie
15:
tłuſzcże/ ktore tám ſpołem były/ przy tym
16:
widźiádle/ y pátrzyły ná to co ſię dźiało/
17:
bijąc ſię w pierśi ſwoie/ wracáły ſię. Sta
18:
li też y znáiomi iego wſzyścy zdáleká: y
19:
niewiáſty/ ktore zá nim przyſzły były z
20:
Gálileiey: y to widźiáły.
W Greckim ięzyku/ ten Iozef wyráźnie radnym Pánem ieſt názwány y to cżáſē/ Decurio znácży.
A oto mąż/
21:
imieniem Iozef/ ktory rádnym pánem
22:
był/ cżłowiek dobry/ y ſpráwiedliwy: (y)
23:
ktory nie zezwolił był ná rádę y ſpráwy
24:
ich; (rodem będący) z Arymátyey miá=
25:
ſtá Iudſkiego; ktory też/ y ſam ocżeka=
26:
wał kroleſtwá Bożego: ten (to) przy=
27:
ſtapił do Piłatá/ y prośił o ćiáło P. Ie=
28:
zuſowo: y ziąwſzy (ie z krzyżá) vwinął

strona: 727

727.S. Ianá.
1:
w prześćierádło/ y położył ie w grobie
2:
wykowánym/ w ktorym ieſzcże było ża=
3:
dnego nie położono. A był ten dźień
4:
przygotowánia (ná Sobotę) y iuż ſię
5:
Sábbáth zácżynáć miał.
Pogrzeb.
Poſzły zá nim
6:
y niewiáſty/ ktore przyſzły były (z P. Ie=
7:
zuſem) z Gálileiey/ (y) oglądáły grob/
8:
y iáko było ćiáło iego położone. A wro=
9:
ćiwſzy ſię/ nágotowáły wonnych źioł/ y
10:
oleykow. lecż w Sábbáth dáły temu po=
11:
koy/ według (zakonnego) roſkazánia.
12:
PASSYA
13:
Swiętego Ianá/ ktorą w Wiel=
14:
ki Piątek śpiewáią.grafika
Zz 4Onego


strona: 728

728.Páſſya
Cap: 18.Zwiecżerniká wyśćie do ogroycá.
1:
O
Nego cżáſu. Wyſzedł P. Iezus z
2:
vcżniámi ſwymi zá ſtrumień (ná=
3:
zwány) Cedron/ gdźie był ogrod. Do
4:
ktorego on wſzedł/ y zwolennicy iego.
5:
A wiedźiał y Iudaſz wydawcá iego/ o
6:
tym mieścu: bo cżęſto P. IEzus tám
7:
chadzał z vcżniámi ſwoimi.
Zdrádá Iudaſzowá.
Iudaſz tedy
8:
wźiąwſzy rotę zbroynych/ y ſługi od Bi=
9:
ſkupow/ y Fáryzeuſzow/ przyſzedł tám z
10:
láterniámi/ y z pochodniámi y z broniá=
11:
mi. Ale P. Iezus wiedząc wſzytkie rze=
12:
cży/ ktore nań przyść miáły/ wyſzedł prze=
13:
ćiwko im/ y ſpytał ich/ mowiąc: Kogo
14:
ſzukaćie? A oni odpowiedźieli: Iezuſá
15:
Názáráńſkiego. Tedy rzekł im P. Ie=
16:
zus: Iamći ieſt.
Męka dobrowolna.
A ſtał z nimi y Iu=
17:
daſz/ ktory go wydawał. Skoro im tedy
18:
rzekł/ żem ia ieſt/ cofnęli ſię názad/ y ná
19:
wznák pádli.
Cudá w ogroycu.
Drugi raz tedy ich ſpy=
20:
tał: kogoż ſzukáćie? Oni záś odpowie=
21:
dźieli: Iezuſá Názáreyſkiego. Odpo=
22:
wiedźiał P. IEzus. Iużem wam po=
23:
wiedźiał/ żem ia ieſt. Ieſli mię tedy ſzu=
24:
káćie/ dayćie tym odeyść. áby ſię wypeł=
25:
niło ono ſłowo/ ktore był powiedźiał:
Ioan: 17.

26:
iżem ia (Oycże miły) nie zgubił żadne=
27:
go z tych/ ktoreś mi dáć racżył. A Sy=
mon


strona: 729

729.S. Ianá.
1:
mon Piotr máiąc kord/ dobył go/ y rá=
2:
nił ſługę biſkupiego/ y vćiął vcho iego
3:
práwe. A imię ſługi onego było Mał=
4:
chuſz. Tedy rzekł P. Iezus do Piotrá:
Męſtwo Piotrá ś.

5:
włoż kord ſwoy w nożná. cżyli niechceſz
6:
ábym pił ten kubek/ ktory mi dał Oćiec?
Poimánie Páńſkie. Annaſz.

7:
A rotá (Piłatowá) y rotmiſtrz/ y ſłudzy
8:
Zydowſcy/ poimáli P. Iezuſá/ y zwią=
9:
záli go/ y przywiedli naprzod do Anna=
10:
ſzá/ ábowiem był świekier Káiphaſzow/
11:
ktory trzymał Biſkupſtwo onego roku.
Ioan: 11.

12:
A to był on Káiphaſz/ ktory dał był tę
13:
rádę Zydom: iż lepiey ieſt/ áby ieden
14:
cżłowiek vmárł zá wſzytek lud. Szedł
15:
tedy zá P. IEzuſem Symon Piotr/ y
16:
drugi vcżen: á ten to zwolennik/ był zná=
17:
iomy Biſkupowi: y wſzedł z P. Iezuſem
18:
do dworu Biſkupiego. Lecż Piotr ſtał
19:
przede drzwiámi: y dla tego wyſzedł on
20:
vcżeń/ ktorego znał Biſkup/ y opowie=
21:
dźiał ſię odźwierney/ y wprowádźił Pio=
22:
trá. Y rzekłá do Piotrá dźiewká od=
23:
źwierna: A ieſteś też ty ieden z vcżniow
24:
tego cżłowieká? A on odpowiedźiał:
25:
nie ieſtem.
Záprzenie Piotrá świętego.
Stali też tám ſłudzy y dwo=
26:
rzánie v ogniá: bo źimno było/ y grzali
27:
ſię. z ktorymi ſtał y Piotr/ tákże grzeią=

strona: 730

730.Páſſya
1:
cy ſię. Pytał tedy Biſkup P. Iezuſá o
2:
vcżniách iego/ y o náuce iego. Odpo=
3:
wiedźiał mu. P. Iezus. Iamći iáwnie
4:
mowił przed świátem: iam záwżdy ná=
5:
ucżał w boźnicy/ y w Kośćiele/ gdźie ſię
6:
wſzyścy Zydowie zwykli ſchodźić: á po=
7:
táiemnie nicem nie mowił. Coż mię o
8:
to pytaſz? pytay tych/ co mię ſłucháli/
9:
com ia do nich mowił. oto oni wiedzą
10:
com ia mowił.
Policżek Páńſki v Annaſzá.
A gdy to wyrzekł/ ieden
11:
z ſtoiących ſług/ dał policżek P. Iezuſo=
12:
wi/ mowiąc: A tákże odpowiadaſz Bi=
13:
ſkupowi? Rzekł do niego P. IEzus:
14:
Ieſlim zle mowił/ przeświádcż mię iż
15:
zle: ále ieſli dobrze/ á cżemu mię bijeſz?
Káifaſz.

16:
Y poſłał go Annaſz związánego do Ká=
17:
iphaſzá Biſkupá. Y był Symon Piotr
18:
ſtoiący y grzeiący ſię. Rzecżono mu te=
19:
dy: Izali y ty ieſteś z licżby vcżniow ie=
20:
go? á on ſię záprzał/ y rzekł: nie ieſtem.
21:
Rzekł do niego ieden Biſkupi ſługá/
22:
powinowáty onego/ ktoremu Piotr v=
23:
ćiął vcho: Azam ia ćiebie w ogroycu z
24:
nim nie widźiał? Y záprzał ſię Piotr
25:
znowu: á kur wnet zápiał.
Piłat.

26:
Przywiedli tedy P. IEzuſá od Kái=
27:
phaſzá ná Ratuſz. á to było ráno. Lecż
ſámi nie


strona: 731

731.S. Ianá.
1:
ſámi nie weſzli do Ratuſzá/ iżby ſię nie
2:
zmázáli/ ále áby mogli pożywáć bárán=
3:
ká wielkonocnego. Wyſzedł tedy Piłat
4:
do nich przed dom/ y pytał ich: iáką ża=
5:
łobę przynośićie ná teo cżłowieká? Od=
6:
powiedźieli/ y rzekli do niego: By ten
7:
złocżyńcą nie był/ nie wydálibyſmy go
8:
tobie. Rzekł im Piłat: Weźmićieſz go
9:
wy ſobie/ á wedle zakonu wáſzeo oſądź=
10:
ćie go. Odpowiedźieli Zydowie: Nam
11:
ſię nie godźi nikogo zábijáć.
Ioan: 12.
áby ſię ſło=
12:
wá P. Iezuſowe wypełniły/ gdy mowił/
13:
dáiąc znáć/ ktorą śmierćią miał vm=
14:
rzeć. Wſzedł tedy Piłat potym do Ra=
15:
tuſzá/ y wezwał P. Iezuſá y pytał go:
16:
A ieſteś ty Krolem Zydowskim? Odpo=
17:
wiedźiał P. Iezus: A ſamże to mowiſz
18:
od śiebie/ cżylić to inſzy o mnie powie=
19:
dźieli? Odpowiedźiał Piłat: Coż? á=
20:
zam ia Zydowin? Twoi źiemkowie y
21:
Biſkupi wydáli mi ćię. Coś wżdy vcży=
22:
nił? Odpowiedźiał P. Iezus. Krole=
23:
ſtwo moie nie ieſt z świátá tego. Gdy=
24:
by z tego świátá kroleſtwo moie było/
25:
wżdyćby ſię ſłudzy moi o mię záſtáwiá=
26:
li/ ábym nie był Zydom wydány. lecż te=
27:
raz kroleſtwo moie nie ieſt z tego świá=
tá. Rzekł


strona: 732

732.Páſſya
1:
ta. Rzekł tedy Piłat do niego: A wię=
2:
ceś ty krolem? Odpowiedźiał P. Iezus.
3:
Ty mowiſz/ żem ia ieſt krolem. Iamći ſię
4:
ná to národźił/ y ná tom przyſzedł ná
5:
ſwiát/ ábych dał ſwiádectwo prawdźie.
6:
káżdy ktory ieſt z prawdy/ ſłucha głoſu
7:
mego. Mowi mu Piłat: A coż to ieſt
8:
prawdá? Co wymowiwſzy/ wyſzedł zno=
9:
wu do Zydow/ y rzekł do nich: Iáć w
10:
tȳ cżłowiecże żadney przycżyny (śmier=
11:
ći) nie náyduię. A v was to w oby=
12:
cżay weſzło/ iż wam iednego (więźniá)
13:
mam wypuſzcżáć ná wielkąnoc: á chce=
14:
ćieſz ábym wam wypuśćił Krolá Zy=
15:
dowſkiego? Krzyknęli tedy záś wſzyścy/
16:
mowiąc: nie tego/ ále Bárábbaſzá. A
17:
był ten Bárábbaſz łotrem.
Rozd. 19. Bicżowánie y koronácya.

18:
Tedy viął Piłat P. Iezuſá/ y vbicżo=
19:
wał go. A żołnierze vplotſzy koronę z
20:
ćiernia/ włożyli ná głowę iego: y oble=
21:
kli go w płaſzcż ſzárłatowy. y przyſtępo=
22:
wáli do niego/ y mowili: Bądź pozdro=
23:
wiony krolu Zydowſki. Y dawáli mu
24:
policżki. Wyſzedł záſię przed dom Piłat/
25:
y rzekł do nich. Oto go wam ná pod=
26:
worze wywodzę/ ábyśćie poználi/ żeć w
27:
nim żadney winy nie náyduię. Wyſzedł
tedy P.


strona: 733

733.S. Ianá.
1:
tedy P. Iezus nioſąc ćierniową koronę/
2:
y odźienie páwłocżyſte: y rzekł do nich
3:
(Piłat:) Owo cżłowiek. A gdy go vźrze=
4:
li biſkupi y ſłudzy krzycżeli mowiąc: V=
5:
krzyżuy/ vkrzyżuy go.
Zadánie Páná ná śmierć.
Rzecże im Piłat:
6:
Weźmićież go wy y vkrzyżuyćie. Boć ia
7:
w nim przycżyny (śmierći) nie náyduię.
8:
Odpowiedźieli Zydowie: My zakon
9:
mamy/ y wedle zakonu muśi vmrzeć:
10:
iż ſię cżynił Synem Bożym. A gdy Pi=
11:
łat vſłyſzał te ſłowá/ tym więcey ſię v=
12:
lękł. Y wſzedł znowu do Ratuſzá/ y do
13:
P. Iezuſá mowił: A ſkądeś ty? ále P.
14:
Iezus nie dał mu odpowiedźi. Tedy
15:
Piłat rzekł do niego: Nie odpowiádaſz
16:
mi? Niewieſz/ że ia mam moc vkrzyżo=
17:
wáć ćię? y mam moc wypuśćić ćię? Od=
18:
powiedźiał P. Iezus: Nie miałbyś ty
19:
żadney mocy przećiw mnie/ gdybyć iey
20:
nie dano zwierzchu: y przetoż ten kto=
21:
ry mię tobie wydał/ więtſzy grzech ma.
22:
A odtąd Piłat ſzukał/ iákoby go wypu=
23:
śćić: Ale Zydowie wołáli/ mowiąc: Ie=
24:
ſli tego wypuśćiſz/ nie ieſteś przyiaćiel
25:
Ceſárſki. Bo káżdy ktory ſię krolem cży=
26:
ni/ przećiwia ſię Ceſárzowi. A gdy Pi=
27:
łat vſłyſzał te ſłowá/ wywiodł P. Iezu=
ſá przed


strona: 734

734.Páſſya
1:
ſá przed Ratuſz/ y vśiadł ná ſtolicy ſą=
2:
dowey/ ná mieścu/ ktore zową Litho=
3:
ſtrátos: á po Zydowſku Gábbáthá.
Lithostratos, álbo Lithostrotos, po Grecku/ kámieniēpołożone znácży. á Gabbatha z Zydowſkiego ięzyka/ wyſokie.
á
4:
był (piątkowy) dźień/ przygotowánia
5:
ná wielkąnoc: á godźiná iákoby ſzoſta:
6:
y rzekł do Zydow: Oto Krol wáſz. A
7:
oni wołáli: Weźmi/ weźmi/ vkrzyżuy
8:
go. Rzecże do nich Piłat: Więc Kro=
9:
lá wáſzego mam vkrzyżowáć? Odpo=
10:
wiedźieli Biſkupi: Nie mamyć my
11:
Krolá iedno Ceſárzá. Tedy im go po=
12:
dał/ áby był vkrzyżowány.
Z miáſtá wjprowádzenie z krzyżem/ y vkrzyżowánie.
Wźięli tedy
13:
P. Iezuſá/ y wywiedli. A nioſąc krzyż
14:
dla śiebie/ wyſzedł ná to mieśce/ ktore
15:
zową Kálwáriey/ á po Zydowſku Gol=
16:
gothá. y tám go vkrzyżowáli: á z nim
17:
innych dwu/ ſtąd y zowąd: á P. Iezuſá
18:
w pośrzodku. Nápiſał też y tytuł Pi=
19:
łat/ y poſtáwił nád krzyżem. A ták by=
20:
ło nápiſano:
Tytuł.
Iezus + Názáráńſki +
21:
Krol + Zydowſki. Ten tedy tytuł wiele
22:
Zydow cżytáło: iż bliſko miáſtá było
23:
mieśce/ gdźie P. Iezuſá vkrzyżowano.
24:
A nápiſano było po Zydowſku/ po Gre=
25:
cku/ y po Láćinie. Mowili tedy do Pi=
26:
łatá Biſkupi Zydowſcy: Nie piſz/ Krol
27:
Zydowſki: ále iż on rzekł/ żem ieſt Krol
Zydowſki.


strona: 735

735.S. Ianá.
1:
Zydowſki. A Piłat odpowiedźiał: Com
2:
nápiſał/ tom nápiſał.
Rozdźielenie ſukienek/ y los o iednę.
Drabi tedy gdy
3:
go vkrzyżowáli/ wźięli ſzáty iego (y ná
4:
cżtery ie częśći ták rozdźielili/ że ſię ká=
5:
żdemu drabowi część doſtáłá:) wźięli
6:
też y ſuknię. á byłá tá ſuknia nie zſzyta/
7:
od wierzchu vtkána/ áż do końcá. Y
8:
rzekli/ ieden do drugiego: Nie rozrzy=
9:
naymy iey/ ále puśćmy los o nię cżyiá bę=
10:
dźie.
Pſal: 21.
áby ſię piſmo ſpełniło/ mowiące:
11:
Rozdźielili ſobie odźienia moie/ á o ſu=
12:
knię moię los miotáli. á to drabi vcży=
13:
nili. A ſtałá v krzyżá P. Iezuſowego
14:
Mátká iego/ y śioſtrá mátki iego/ Má=
15:
rya (żoná) Kleofáſowá/ y Márya Má=
16:
gdálená. Gdy tedy vyźrzał P. IEzus
17:
Mátkę ſtoiącą/ y vcżniá ktorego miło=
18:
wał/ rzekł do Mátki ſwoiey: niewiáſto/
19:
oto ſyn twoy. Potym rzekł vcżniowi:
20:
Owo Mátká twoiá. A od oney godźi=
21:
ny/ wźiął ią vcżeń w ſwoie (opieki.)
Teſtámēt ná krzyżu y Páńſkie ſłowá.
Drudzy cżytáią/ wźiął ią zá ſwoię. Grecki text ma/ ná ſwoie to ieſt opieki.
Po=
22:
tym wiedząc P. Iezus/ iż ſię iuż wſzyt=
23:
ko dokonáło/ áby ſię ſpełniło piſmo/
24:
Rzekł: Prágnę. Y było tám nacżynie
25:
poſtáwione/ octu pełne. A oni gębkę
26:
octu pełną obłożywſzy Hizopem/ podá=
27:
li do vſt iego. Wźiąwſzy tedy P. Iezus
ocet/


strona: 736

736.Páſſya
1:
ocet/ rzekł: dokonáło ſię: y nákłoniwſzy
2:
głowy/ Duchá oddał. (Tu ſię wſzyſcy mo=
3:
dlą/ iáko w inſzych Páſſyách. Więc Zydo=
4:
wie iż był dźień przygotowánia/ áby
5:
nie zoſtáły ná krzyżu ćiáłá w Sobotę/
6:
bo był to wielki dźień Sábbátu/ prośi=
7:
li Piłatá/ áby goleni ich połamano/ y
8:
z krzyżá ie złożono.
Wielki dzień: bo y ſábbáth był/ y wielkonocne święto.
Przyſli tedy dra=
9:
bi/ y złamáli goleni pierwſzego/ tak[że]
10:
y drugiego/ ktory z nim był vkrzyżowa=
11:
ny. A do Páná IEzuſá gdy przyſzli
12:
iáko vyźrzeli go iuż zmárłego/ nie zła
13:
máli goleni iego: ále ieden żołnierz
14:
włocżnią bok iego otworzył/ y wnet wy
15:
płynęłá kreẃ y wodá.
Przebićie kopiją boku y cudo przy nim.
A ten ktory to
16:
widźiał/ o tym wydał świádectwo: á
17:
prawdźiwe ieſt wyświádcżenie iego. A
18:
on wie/ że prawdę mowi/ ábyśćie y wy
19:
wierzyli. Bo ſię to wſzytko ſtáło/ áby ſ[ię]
20:
ono piſmo ſpełniło: Kośći nie ſkruſzy=
21:
ćie z niego. Y záſię drugie piſmo mowi.
22:
Oglądáią ktorego przebodli.
Exod: 12. Zach: 12.

23:
Potym prośił Piłatá Iozeph z Ary=
24:
máthyey/ bo był vcżniem Páná Iezuſo=
25:
wym/ ácżkolwiek potáiemnym/ dla bo=
26:
iáźni Zydowſkiey/ áby mogł ziąć ćiáło
27:
P. IEzuſowe. Y pozwolił Piłat tego.
Przyſzedł


strona: 737

737.S. Ianá.
Z Krzyżá złożenie.
1:
Przyſzedł tedy/ y złożył ćiáło P. Iezuſo=
2:
we. Przyſzedł też y Nykodem/ co był
3:
(ono) przyſzedł do P. Iezuſá w nocy/
4:
przyniozſzy z ſobą zmieſzáney mirrhy y
5:
áloey/ około ſtá funtow.
Ioan: 3.
Wźięli tedy
6:
ćiáło P. Iezuſowe/ y obwiązáli ie prze=
7:
śćierádły z wonnymi maśćiámi:
Pogrzeb.
iáko
8:
ieſt obycżay v Zydow pogrzeb odpráwo=
9:
wáć. A był ná onym mieścu gdźie go
10:
vkrzyżowano/ ogrod: á w ogrodźie
11:
grob nowy/ w ktorym ieſzcże nikt nie był
12:
położony. Tám tedy dla bliſkośći
13:
(Zydowſkiego) (ná święto) goto=
14:
wánia á iż grob był nie dáleko
15:
położyli P. IEzuſá. grafika
16:
Zámknienie Modlitw y
17:
náuk przerzecżonych/ przez pobud=
18:
kę do cżytánia y vważánia ich/ z Pſál=
19:
mu pierwſzego Dawidowego wyiętą
Pſal: 1.

20:
Beatus vir.
Trzy ſtopnie grzechu.

21:
O
Błogoſłáwionyż to cżłowiek ktory
22:
nie chodźił w rádźie niepobożnych/
23:
y nie ſtánął ná drodze grzeſznych/ y nie
24:
vśiadł ná ſtolicy záráźliwey.
AaaAle w za=


strona: 738

738.grafika
1:
Ale w zakonie Páńſkim (obiera ſię)
2:
wola iego: zakon iego rozmyśláć będźie
3:
we dnie y w nocy.
Pożytek cnoty.
grafika
4:
Ten będźie/ iáko drzewo wſzcżepione
5:
nád ſtrumieńmi wod: ktore przynieśie
6:
owoc ſwoy cżáſu ſwego.
7:
Tego liſt nigdy nie opada: á cokol=
8:
wiek cżynić będźie/ ſzcżęśćić ſię mu
9:
będźie.
Złych pokaránie.

10:
Nie ták złośnikom ſię powiedźie/ nie
11:
ták: ále (sſtáną ſię) iáko proch/ ktory
12:
wiátr rozmiáta (porwány) od oblicżno
13:
śći źiemie. Y dla tego nie powſtáią (do chwały)
złośnicy


strona: 739

739.grafika
1:
złoſnicy ná ſądźie/ áni grzeſznicy (oſtoią
2:
ſię) w zgrodádzeniu ſpráwiedliwych.
3:
Abowiem zna Pan drogę ſpráwiedli=
4:
wych: á drogá niepobożnych záginie.
5:
Chwałá Oycu/ y Synowi/ y Ducho=
6:
wi świętemu:
7:
Iáko byłá ná pocżątku/ y teraz/ y zá=
8:
wżdy/ y ná wieki wiekow. Amen.
9:
Dokońcżenie tych Modlitw/
10:
y Náuk.
Aaa 2Regiſtr


strona: [Aaa]3

grafika
1:
REGESTR MO=
2:
DLITW, KTORE SIE
3:
W HARFIE DVCHOW=
4:
NEY POLOZYLY.
5:
¶W rozdźieleniu Pierwſzym.
6:
Modlitwy pránne dłużſze ná kárćie 4. áż do 43.
7:
Modlitwy poránne krotſze 43.
8:
Paćierz z wykłádem 5.
9:
Pozdroweinie Anyel[ſkie][z kro]tkim obiáśnienim 7
10:
Kredo Apoſtol[ſkie] 8.
11:
Kiedy ná Pa [...] [w]iecżor/
12:
Mo [...] 10.
13:
Przygotow [...] 13.
14:
Modlitwá [...] 16.
15:
Kośćielne n[...] 18.
16:
Modlitwá [...] 11.
17:
Modl: S. B[...] 24.
18:
Dźiękowánie P. [...] brodźiey
19:
ſtwá iego/ W. Bloz [...] 26.
20:
Zá rozlicżne ſtany Modl: W. Lánſpergiuſzá 28.
21:
Modlitwy do Duchá S. 31. y 32.
22:
Modl: W. Káſſyaná do Pánny Máryey 37.
23:
Nábożne pozdrowienie B. P. Máryey 58.
24:
Do Anyołá ſtrożá/ modlit. 40.
25:
Do wſzech świętych modlitwá ś. Auguſtyná. 40.
26:
y Kośćielná 41.
27:
Zámknienie modlitw y nabożeńſtwá rozmá. 49.
28:
Podnieśienie myśli ku P. Bogu we dnie 51.
Kiedy


strona: [Aaa]3v

Regeſtr.
1:
Kiedy zegar bije modlitwá 54.
2:
Modlitwy w południe 54.
3:
Przeżegnánie ſtołu/ y dźięki po ſtole 58.
4:
Nieſzporne modlitwy 60.
5:
Przy rozbierániu ſumnienia modlit. 69.
6:
Modlitwy nocne/ po rozebrániu ſumnienia 70.
7:
Kłádąc ſię/ modlitwá 73
8:
¶W rodźieleniu Wtorym.
9:
Idąc do Kośćiołá modlitwá 82
10:
Kropiąc ſię wodą święconą 83.
11:
Przed naświętſzym Sákrámentem Támże.
12:
Przed zácżęćiem Mſzey S. 84.
13:
Spowiedź powſzednia przede Mſzą Támże.
14:
Przy Mſzy S. modlitwy 85. áż do 107.
15:
Po Mſzey S. modlitwá 106.
16:
¶W rozdźieleniu Trzećim.
17:
Powſzednia ſpowiedź przy pokućie 136.
18:
Pokutne modlitwy rozmáite 138. áż do 148.
19:
Modlitwá S. Anzelmá/ tym ſłużąca/ ktorzy pá=
20:
nieńſtwo márnie ſtráćili 148.
21:
Modlit: Kośćielna przed ſpowiedzią 154.
22:
Poſpowiedzi 156.
23:
Pſálmy Pokutne 159. áż do 171.
24:
Litánia do wſzech Swiętych 172.
25:
¶W rozdźieleniu Cżwartym.
26:
Modlit: przed przyięćiem naświęt: Sákrá. 205.
Aaa 3Nabożne


strona: [Aaa]4

Regeſtr.
1:
Nabożne rozmyślánia przed przyięćiem 212.
2:
Przy ſámym przyięćiu modlitwy 220.
3:
y rozmyślánia z modlitwą 222.
4:
Po przyięćiu modlitwy 223.
5:
y rozmyślánia z modlitwámi 229.
6:
¶W rozdźieleniu Piątym.
7:
Modl: o męce Páńſkiey rozmáite 265. áż do 283.
8:
Piętnaśćie modlitw S. Brygidy 288.
9:
Godźinki o męce Páńſkiey 303.
10:
¶W rozdźieleniu Szoſtym.
11:
W dźień nowego látá modlitwy 332.
12:
Litánia do P. Iezuſá 335.
13:
W dźień trzech Krolow 345.
14:
Do trzech Krolow modlitwá 347.
15:
We dni poſtu wielkiego/ áż do Kwietney nie=
16:
dźiele 340.
17:
Ná Kwietną Niedźielę 353.
18:
Ná Wielkąnoc 357.
19:
Ná Boże wſtąpienie 363.
20:
Ná Swiątki 365.
21:
Ná S. Troycę 369.
22:
W dźień Bożego Tiáłá 382.
23:
W dźień náleźienia S. Krzyżá 387.
24:
O Páńſkim Przemienieniu 389.
25:
W dźień podwyżſzenia S. Krzyżá 390.
26:
W Adwent/ áż do Bożego Národzenia 391.
27:
Ná Boże Národzenie 397.
28:
W dźień Ocżyśćienia Pánny Máryey 403.
29:
W dźień Zwiáſtowánia Anyelſkiego 404.
W dźień


strona: [Aaa]4v

Regeſtr.
1:
W dźień náwiedzenia Pánny Máryey 406.
2:
W dźień P. Máryey Snieżney 408.
3:
W dźień w niebo wzięćia P. Máryey 409.
4:
W dźień Národzenia P. Máryey 411.
5:
W dźień ofiárowánia P. Máryey 413.
6:
W dźień Pocżęćia P. Máryey 414.
7:
O S. Woyćieſze 415.
8:
O S. Floryanie 417.
9:
O S. Stániſłáwie 419.
10:
O S. Wacłáwie 421.
11:
O S. Iádwidze 422.
12:
O S. Elżbiećie 423.
13:
O S. Michále 424.
14:
Do dźiewiąći chorow Anyelſkich 425.
15:
O S. S. Apoſtołách 426. áż do 436.
16:
O wſzſtkich záraz Apoſtołách 428.
17:
O rozmáitych S. S. męcżennikách 436.
18:
O S. S. wyznawcách rozlicżnych 445.
19:
O S. S pánnách rozmáitych y o wdowách 454.
20:
Do ktoregokolwiek Swiętego 471.
21:
Ná dźień wſzech Swiętych 472.
22:
W dźień poświącánia Kośćielnego 473.
23:
❡W rozdźieleniu Siodmym.
24:
Modl: do B. P. Máryey rozmá. 479. áż do 490.
25:
Piętnaśćie rádośći P. Máryey 493.
26:
Piętnaśćie boleśći P. Máryey 496.
27:
Litánia do Pánny Máryey 500.
28:
Piętnaśćie táiemnic żywotá P. Iezuſowego 515.
29:
Wianek Pánny Máryey 516.
30:
Koronká Pánny Máryey 524.
Aaa 4Zołtarz


strona: [Aaa]5

Regeſtr.
1:
Zołtarz Pánny Máryey 526.
2:
Wianek żywotá Páná Iezuſowego 552.
3:
¶W rozdźieleniu Oſmym.
4:
Podźiękowánia rozmáite zá rozlicżne dobrodźiey=
5:
ſtwá Páńſkie 559. áż do 575.
6:
Náwroconego kácerzá álbo grzeſzniká dźięko=
7:
wánie 567.
8:
¶W rozdźieleniu Dźiewiątym.
9:
Modlitwy w fráſunkách 582.
10:
Modlitwá w pokuſách 587.
11:
Po zwyćiężeniu pokuſy 589.
12:
Oddawánie ſámego śiebie P. Bogu w długich
13:
fráſunkách 591.
14:
Wzdychánie ſerdecżne do chwały wiecżney/ y o
15:
nędzách świátá tego 594.
16:
Przećiwko káżdemu zoſobná głownemu grzecho=
17:
wi/ krotkie modlitwy 606.
18:
Przećiwko ktoreykolwiek pokuśie krotkie modli=
19:
twy 613.
20:
Tákże przećiwko ktorymkolwiek fráſunkom 615.
21:
O nabożeńſtwo y miłość Bożą/ prośby 616.
22:
O ćierpliwość 617.
23:
O cżyſtość 618.
24:
O oddalenie złych myśli 618.
25:
O pokorę 619.
26:
Modlitwá w ktoreykolwiek potrzebie 619.
27:
Zá wſzyſtek Kośćioł 620.
28:
O náwrocenie pogáńſtwá Támże.
O náwro=


strona: [Aaa]5v

Regeſtr.
1:
O náwrocenie kácerzow y odſzcżepieńcow Támże
2:
Cżáſu woyny 621.
3:
O pokoy 622.
4:
Cżáſu powietrza/ y głodu 622.
5:
O deſzcż/ y o pogodę 623.
6:
W ktoreykolwiek przygodźie 624.
7:
Zá opętáne/ álbo ocżárowáne Támże.
8:
Zá wſzyſtkie ſtany duchowne/ á oſobliwie zá Pa=
9:
pieżá y Biſkupy 625.
10:
Zá Krolá/ álbo Ceſárzá Támże.
11:
Zá Krolową 627.
12:
Zá wſzyſtkie pány Chrześćijáńſkie Támże.
13:
Zá zakonniki/ y Pánu Bogu oddáne 628.
14:
Zá rodźice y krewne 629.
15:
Zá ſyny/ y domowniki Támże.
16:
Zá dobrodźieie 630.
17:
Zá bráctwá/ y przyiaćiele Támże.
18:
Zá nieprzyiaćiele 631.
19:
Zá podrożne/ álbo zá ſámego śiebie 632.
20:
Zá ludźie fráſunkámi ſtreſktáne/ y zá brzemien=
21:
ne 633.
22:
Przed zácżęćiem ſpráwy iákiey modlitwá 634.
23:
Po dokońcżeniu ſpráwy ktoreykolwiek 635.
24:
Przed kazániem/ y po kazániu 636.
25:
Modlitwá zá kogokolwiek Támże.
26:
O śmierć dobrą 637.
27:
Zá chore 646.
28:
Chorych/ y przy chorych modlitwy 650.
29:
Zá konáiącego 654.
30:
Skoro po ſkonániu 657.
31:
Zá rozmáite vmárłe 658.
Aaa 5W rodźie=


strona: [Aaa]6

Regeſtr.
1:
¶W rozdźieleniu Dźieśiątym.
2:
Rozmáite rozmyślánia przez cáły tydźień 666.
3:
Inſze rozmyślánia o Páńſkich dobrodźiey=
4:
ſtwách 672.
5:
Kredo
6:
troiá=
7:
kie.
8:
Apoſtolſkie 8.
9:
Niceńſkie y Cárogrodzkie 90.
10:
Swiętego Athánázyuſzá 371.
11:
Litánia
12:
troiáka.
13:
Do Páná Iezuſá 335.
14:
Do B. P. Máryey 500.
15:
Do wſzyſtkich Swiętych 172.
16:
HYMNY ROZLICZNE.
17:
Duchu święty ſtworzyćielu. Veni creator. 36.
18:
Przed dokońcżeniem. Te lucis. 62.
19:
IESV twoie wſpominánie. IESV dulcis. 63.
20:
Wielbi wielce duſzá. Magnificat. 65.
21:
Chwałá ná wyſokośći. Gloria in excelſis. 86.
22:
Teraz opuſzcżaſz. Nunc dimittis. 103.
23:
Wielkonocney cżeść. Victimæ Paſchali. 360.
24:
Zorzá prześlicżna. Aurora iucis. 361.
25:
Duchu S. krewkośći. Veni S. Spiritus. 366.
26:
Sławćie dźiśia. Pange lingua. 384.
27:
Chwałęć dáię. Adoro te. 385.
28:
O Iezu náſz zbáwićielu. Chriſte redemptor. 400.
29:
Dźiękuymy wſzyścy. Grates nunc. 402.
30:
Witay gwiazdo. Aue maris ſtella. 405.
31:
Błogoſłáwiony P. Bog. Benedictus Dominus. 45.
32:
Hymn o rádośćiách B. P. Máryey. 493.
33:
Hymn o boleśćiách P. Máryey. 497.
34:
Ciebie my Boże. Te Deum laudamus. 572.
Pſálmy


strona: [Aaa]6v

Regeſtr.
1:
PSALMY TV POLOZONE.
2:
Pſalm (15) 1. O błogoſłáwionyż to cżłowiek. Bea=
3:
tus vir. 737.
4:
2. Cżemu ſię Pogánie. Quare fremue=
5:
runt gentes. 359.
6:
6. Pánie w zápálcżywośći. Domine ne
7:
in furore. 159.
8:
28. Przynośćież Pánu. Afferte Dom. 346.
9:
31. Błogoſłáwieni ſą. Beati quorum. 160.
10:
37. Páni[e] w popędliwośći. Domine ne
11:
in furore. 161.
12:
46. Wſzyścy narodowie. Omnes gen=
13:
tes. 364.
14:
47. Wielki ieſt Pan. Magnus Domi=
15:
nus. 368.
16:
50. Zmiłuy ſię nádemną. Miſerere
17:
mei. 164.
18:
71. Dayże o Boże. Deus iudicium. 398.
19:
94. Podźćież rozráduymy. Venite exul=
20:
temus. 15.
21:
99. Spiewayćie Bogu. Iubilate Deo. 61.
22:
101. Pánie wyſłuchay modlitwę. Domi=
23:
ne exaudi. 170.
24:
112. Chwalćie dźiatki. Laudate pueri. 333.
25:
116. Chwalćie Páná. Laudate Domi=
26:
num omnes. 62.
27:
129. Z głębokośći wołałem. De pro=
28:
fundis. 169.
29:
133. Oto teraz. Ecce nunc benedicite. 62.
30:
142. Pánie vſłyſz. Domine exaudi. 170.
31:
147. Chwal o Hieruzálem. Lauda Hie=
32:
ruſalem. 383.
Ewánge=


strona: [Aaa]7

Regeſtr.
1:
EWANGELIE TV WY=
2:
DRVKOVVANE.
3:
Pocżątek Ewángeliey S. Máttheuſzá. 683.
4:
Pocżątek Ewángeliey S. Márká. 684.
5:
Pocżątek Ewángeliey S. Lukaſzá. 685.
6:
Pocżątek Ewángeliey S. Ianá. 687.
7:
Páſſya S. Máttheuſzá. 688.
8:
Páſſya S. Márká. 703.
9:
Páſſya S. Lukaſzá. 715.
10:
Páſſya S. Iáná. 727.
11:
NAVK W TYCH KSIAZKACH
12:
PODANYCH INDEX Y SVMMA.
13:
Anyelſkie pozdrowienie wyłożone 7. y 476.
14:
Athánázyuſzá S. Kredo/ y wykład iego 371.
15:
Boleśći B. P. Máryey piętnaśćie 491.
16:
Brygidy ś. modlitwy zálecone z przeſtrogą 284.
17:
Chorych náuki 647.
18:
Ciáłá Páńſk. Sákráment/ y godność iego 185.
19:
Spoſob gotowánia do niego 188.
20:
Obiáśnienie pewnych ártykułow o tym Sá=
21:
krámenćie z Doktorow S. 192.
22:
Przycżyny poſtánowienia iego/ y pobudki
23:
do vżywánia 199.
24:
Przeſtrogi y poćiechy cżęſto vżywáiących 244.
25:
Cżyśćiec 287.
26:
Dobrodźieyſtwá Páńſkie rozmáite 558. y 672.
27:
Doſyćvcżynienie zá grzechy troiákie 112.
28:
Dźień cáły iáko ſtrawić 1.
29:
Dźieśięćioro Boże przykazánie z wykłádem 112.
30:
O dźieśięćinách co rozumieć 126.
31:
Dźieśięćiny troiákie 128.
Dzwonie=


strona: [Aaa]7v

Regeſtr.
1:
Dzwonienia poránnego/ południowego/ y wie=
2:
cżornego przycżyny 12. 55.
3:
Eucháryſtya choroby cżęſto lecży 648.
4:
Eucháryſtyey pożytkow dwánaśćie 187.
5:
Fráſunki cżemu ná nas Pan Bog dopuſzcża/ y iá=
6:
ko ſobie w nich pocżynáć 576.
7:
Głowne grzechy/ y náuki o nich 129.
8:
Godźiny Kośćielne ſkąd pocżątek ſwoy/ y co zá
9:
przycżyny poſtánowienia ſwego máią 302.
10:
Grzech iákie ſzkody iedna 581.
11:
Gwiazd dwánáśćie korony P. Máryey 476.
12:
Hiſtorya męki Páńſkiey/ ná dźieśięć cżęśći roz=
13:
dźielona 315.
14:
Ieden grzech śmiertelny potępić może 647.
15:
Kálendarz. po przedmowie
16:
Káthechizm krotki/ po Kálendarzu záraz
17:
O Koronce B. P. Máryey náuká 509.
18:
Kośćielne pięćioro przykazánie z wykłádem 119.
19:
Kredo troie 9. 90. 371.
20:
Látá Páná Iezuſowe 550.
21:
Látá y wiek B. P. Máryey 500. 529.
22:
Litánia co ieſt/ iáko dawno ieſt/ y pożytki iey 171.
23:
Magnificat dźieśięć rzecży ma w ſobie 66.
24:
Zdawná ná śpiewánie iego wſtawáią 67.
25:
Pánny Máryey rozmáite zálecenie 475.
26:
Męki Páńſkiey rozmyślánie/ miłe P. Bogu 256.
27:
Pożytki rozmyślánia ieſt troiákie 257.
28:
Spoſob rozmyślánia iey śiedmioráki 260.
29:
Modlitwá troiáko ſię cżyni 661.
30:
Pożytki iey y przygotowánie do niey. w przed=
31:
mowie
32:
Mſza co ieſt/ y ſkąd ieſt 74.
Pożytki


strona: [Aaa]8

Regeſtr.
1:
Pożytki iey 75.
2:
Ná cżym należy 77.
3:
Przyſtoyność y dawność obrzędow iey/ y vbio=
4:
row przy niey 78.
5:
Wykład obrzędow y vbiorow iey 78.
6:
Od kogo podáne cżąſtki iey. ná kráiách.
7:
Mſzey iáko ſłucháć 121.
8:
Nędze tego świátá 601.
9:
Niebieſkie rádośći 595.
10:
Odpuſty co ſpráwuią/ y ſkąd ſą 287.
11:
Oley święty/ álbo oſtátecżne pomázánie 648.
12:
Oſobá iedná w vżywániu ćiáłá Páńſkiego 194.
13:
Paćierz z wykłádem 5.
14:
Piekielne męki 670.
15:
Pokuſy cżemu nam dokucżáią/ y iáko ie zwyćię=
:
(żać 579.
16:
Pokuty trzy cżęśći/ y dowod ich 108.
17:
Pokutne Pſálmy/ y náuki o nich 157.
18:
Poſtow rozmáitych wylicżenie y dowod 122.
19:
Przeżegnánia ſtołu pochwalenie y dowod 56.
20:
Rádośći piętnaśćie B. P. Máryey 492.
21:
Rozbieránie ſumnienia co dźień 69.
22:
Rozmyślánie co ma 662.
23:
Pożytki iego 663.
24:
Rozmyślánie iáko cżynić 664.
25:
Sąd Páńſki 669.
26:
Skruchá ná cżym należy 110.
27:
Spowiedźi dowod 109.
28:
Spowiedź cżęſtą cżyniącym/ dáne przeſtrogi 130.
29:
Spowiádáiącym ſię cżęſto/ ſłużący ſpoſob roz=
30:
bieránia ſumnienia 134.
31:
Spowiedź iáko cżynić 135.
32:
Swięte twoiákie Kośćielne/ y przycżyná ich 323.
W świę=


strona: [Aaa]8v

Regeſtr.
1:
W świętá co cżynić 324.
2:
Swięći modlą ſię zá námi 325.
3:
Swięći wiedzą o náſzych rzecżách 326.
4:
Swiętych zdawná wzywano 327. y cżemu 328.
5:
Swiętych wzywánia zániechániem/ cżći P. Bo=
6:
gu vbywa 329.
7:
Troyce S. dowod/ y wiárá o niey 376.
8:
O Wianku B. P. Máryey náuká 508.
9:
Wianek żywotá Páná Iezuſowego 552.
10:
Vżywánie cżęſte Sákrámētu ćiáłá Páńſk. 197. 252.
11:
Xiążek tych wydánia przycżyny. w przedmowie.
12:
Zá grzchy żal czym w ſobie wzbudzáć 110.
13:
Zywot P. Iezuſow/ piſmem obiáśniony 551.
14:
Zywot Pánny Máryey 500.
15:
O Zołtarzu Pánny Máryey náuká. 507.
16:
Koniec Regeſtru.
17:
Pánu Bogu w Troycy iedynemu/
18:
błogoſłáwioney P. Máryey/ y wſzy=
19:
kim Swiętym/ niechay będźie
20:
wiekuiſta cżeść y chwałá.
21:
Amen.
22:
Cum Gratia et Priuilegio
23:
S. R. M.
24:
W Krákowie/
25:
W Drukárniey Andrzeiá Piotr=
26:
kowcżyká. Roku Páńſkiego/
27:
1588.