[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Grzegorz Paweł z Brzezin
tytuł:   O różnicach teraźniejszych
rok wydania:   1564


strona: kt

1:
grafika
2:
O Roznicách
3:
teráźnieyſzych/ to ieſt/ co o ie=
4:
dynym Bogu Oycu y Synu iego iedno
5:
rodzonym/ y o Duchu świętym/ pra
6:
wdźiwie á po proſthu/ wedle piſmá
7:
swięthego (w ktorym ſię thylko
8:
Bog obiawił) rozumieć ma=
9:
my: Grzegorza Páwłá
10:
krotkie piſánie.
11:
grafika
12:
Kryſtus v Ianá. 17.
13:
Oycże/ to ieſt żywot wiecżny/ áby poználi ćie
14:
bie ſámego Bogá prawdźiwego/ y ktoregoś
15:
posłał Iezuſá Kryſtuſa.
16:
❦
17:
Roku. 1564.

strona: A2

1:
Do łáſkáwe=
2:
go á w proſthoćie Krześćiáń=
3:
ſkiey ſię kochaiacego cżytelniká/ pro=
4:
ſta á kroćiuchna przed=
5:
mowá.
6:
†
7:
T
Ak mniemamy vprzeymy á
8:
miły cżytelniku/ gdy tho proſte
9:
piſánie/ kthore słow wydwor=
10:
nych w ſobie nie ma/ vyzryſz y
11:
cżytháć będźieſz/ iże tę proſtotę wdzięcżnie
12:
prziymieſz/ ieſli ſię theż iedno ſam w proſto=
13:
ćie Krześćiáńſkiey kochaſz/ Ktora gdyż żad=
14:
nych ſtroiow ábo bramow nigdy nie potrze=
15:
buie/ owſzem słowá ſwoie wſzędźie proſte á
16:
we wſzythkim ſię z ſobą zgadzáiące ma/ ku
17:
ktoremu porządkowi záwżdy ią wiedźie on
18:
miſtrz nalepſzy prawdá: Przeto iákoſmy po=
19:
wiedźieli ták o tobie rozumiemy/ iże to piſá=
20:
nie ktore ten dobry Krześćiáńſkiey prawdy
21:
miłownik/ mężnie ią forytuiąc y podpoma=
22:
gáiąc/ Grzegorz Páweł teraz ná iáśnią wy=
23:
dawa/ ty przyiaćielſkie á przyſtoynie (odłoży
24:
wſzy precz ná ſtronę wſzytki áfecti y ktemu
25:
zazdrość) będźieſz ſobie wykłádał: Ani ſię też
26:
tego po tobie ſpodźiewamy/ żebyć ty tych rze
27:
cży ktore tu cżytác będźieſz ſędźią y ſzácunka=
28:
rzem miał być/ áż pierwey tak vcżyniſz iáko
29:
Teſsaloniczánie/ ktorzy y pilnie y ná káżdy
A ijdźień


strona: A2v

Przedmowá
1:
dźień dowiedowali ſię w piśmie ieſliby tho
2:
tak było: Ieſliże to będźie/ tedyć záprawdę
3:
vſtąpi zwycżay prawdźie obiáwioney/ á za=
4:
konowi Bożemu vſthąpi zakon ludzki y
5:
zwierzchność ludzka/ á chwale Bożey vſtąpi
6:
pożądánie prożney chwały ſwey/ á mnoſtwo
7:
bładzących vſtąpi troſze wiernych. Nad to
8:
ieſzcże/ Filoſofia/ Sofiſtica/ y wſzytki namo
9:
wy madrośći ludzkiey kthore ſię z rozumem
10:
zgadzáią/ wnet vſtąpią proſtocie á głupſtwu
11:
Bożemu/ ktore ieſt mędrſze niżli wſzyſcy lu=
12:
dźie/ á przez ktore vmyſlił Bog zbáwić wie=
13:
rzące. W cżym ábyś zániechawſzy iuż filoſo=
14:
fiey/ á odłożywſzy ná ſtronę rozſądek rozumu
15:
twego/ poddał ſię w posłuſzeńſtwo Ducho=
16:
wi świetemu/ Miſtrzowi a wodzowi praw=
17:
dy/ bárzo cię oto prosimy.
18:
A iżbyś porządek tego o czym tu piſzemy
19:
dobrze wyrozumiał/ ták krociuchno poymi.
20:
W tym piſániu
21:
1.
¶ Pokázuie ſię wedle prawdźiwego od Bo
22:
gá podánego piſmá fundáment wiáry Apo=
23:
ſtolſkiey/ o iednym prawdźiwym Bogu Oy
24:
cu/ Páná náſzego Iezuſá Kryſtuſá.
25:
2.
¶ Pokázuie ſie to/ iáko chytremi á zdrádli=
26:
wemi fortelmi ſzátan chce ten fundáment
27:
zágłádźić/ wywroćić y wyniſzczyć/ przez So=
28:
fiſti/ kácerze/ y Antykryſtá.
29:
3.
¶ Iáśnie ſię pokázuie to/ co z tego wywro
30:
conego fundámenthu vrosło/ iáko Wieżá
31:
babel/ to ieſt/ pomieſzánie ięzykow w náu=
32:
ce wiáry Krześćiańſkiey/ ktora w iednym ie
33:
dnego Bogá Kośćiele/ záwżdy y wſzędźie ma
być


strona: A[3]

do Cżytelniká.
1:
być iednych vſt/ y iednych też słow.
2:
4.
¶ Pokázuie ſię to co vrodziło to poieſzá=
3:
nie Bábilońſkie/ to ieſt wywrotną/ á nigdy
4:
końcá nie máiącą Sofiſtikę.
5:
5.
¶ Tego wſzytkiego záwárcie ieſt przydane
6:
ktore vkázuie iáſne prawdźiwey Troyce z
7:
piſmá świetego pokazuie.
8:
¶ Prośimy ćię tedy/ y po wtore proſimy łá=
9:
ſkáwy cżytelniku/ ábyś ty będac tą proſtotą
10:
(w ktorey ſię oſobliwie Duch świety w pi=
11:
śmie kocha) obráżony/ nie zbraniał ſię tego
12:
czytáć/ a o tym rozſądku dác/ pámiętáiąc ná
13:
on oſtáteczny ſzácunek/ kthory o wſzytkich
14:
ma być/ ktory obiáwi ſkrytośći ſerc/ a po=
15:
tym tych ktorzy przećiwko ſumnieniu grze=
16:
ſzyli/ on dźień obiáwi. Do ktorego grodu/ á=
17:
być ty będąc dobrym ſędźią/ nic ſię nie boiąc
18:
weſpołek z námi ſtánął/ tegoć vprzeymem
19:
ſercem życżymy. Mieyże ſię dobrze w Pá=
20:
nu/ ná ktorego roſkazánie o vſtáwicznym do
Ian. 5.

21:
wiedowániu w piśmie (ktore tylko ſamo do
22:
ſzcżyrego á doſkonáłego vznánia Bogá
23:
prowádźi) ſtáray ſię ábyś cáłem
24:
ſercem pámię=
25:
tał.
A ijWiárá


strona: A4

1:
Wiara Apo/
2:
ſtolska/ o iednym Bogu Oy=
3:
cu/ y o iednym Bożym Synu/ o ied=
4:
nym też Duchu świętym/ z obroną przećiw=
5:
ko Sábellianom/ w kthorey ich właſne
6:
potwárzy/ rozebráne ná nich ſá=
7:
mych ſą obálone ábo
8:
obrocone.
9:
❦
10:
I
Ako trzey pokazáni
11:
ſą przy krzćie Krysſtuſo=
12:
wym/ Bog Oćiec z nie=
13:
bá w głoſie/ Syn Boży
14:
Kryſtus Iezus w ciele
15:
Duch Swięty w oſobie
16:
Gołebice.
1. obiawie
nie trz=
ech vczy

17:
¶ Thák też my według tego obiáwienia
18:
trzech krzćiliſmy ſię.
19:
W imię Oycá/
20:
Y Syná/
21:
Y Duchá Swiętego.
2.
Krzeſt
thákież
thrzech pokázu
ie. Má
the. 25.

22:
¶ Tákże y Wiárá Apoſtolſka vcży Trzech
23:
wierzyć/
24:
Wierzę w Bogá Oycá Wſzechmogącego
25:
ſtworzyćielá niebá y źiemie/
26:
Wierzę w Iezuſá Kryſthuſá Syná iego ie=
27:
dynego. etc.Wierzę w Duchá Swiętego.
3.
Wiárá
też we
trzech
vczy w
ierzyć.
Ták=


strona: A4v

O rożnicách
1:
¶ Tákżeć y Páweł tych trzech obiáwionych
2:
licży/
3:
Y ieden Bog/ ktory ieſt Oćiec/ z ktorego
4:
wſzytko/
5:
Y ieden Pan Iezus Kryſtus/ przez ktore=
6:
go wſzytko/
7:
Y ieden Duch Swięty/ w ktorym wołamy/
8:
Oycże/ Oycże.
4.
1.Kor.9
Efe. 4.
Rom. 9.

9:
¶ Tákże y Ian licży trzech.
10:
Trzey ſą w niebie ktorzy świádcżą/ Oćiec/
11:
Słowo y Duch świety/ á ći trzey iedno ſą.
12:
W wzywániu theż ábo w przyſtępowániu
13:
przez wiárę trzey ſą położeni/ mamy przyſtęp
14:
do Oycá przez Kryſtuſá w iednym Duchu.
5.
1 Ian.5
Wzywá
nie trz=
ech każe
wierzyć.

15:
Y mnogie drugie thym podobne mieyſcá/
16:
ktore záwſze rozdźielnie mowią o Bogu/ áni
17:
trzech Bogow vcżą/ áni też iednego o trzech
18:
nazwiſkách/ áni też ieſzcże iednego vcżą z tych
19:
trzech zlanego.
20:
Ale iáko tu widźiſz záwſze y wſzędy iednego
21:
Bogá Oycá/ iednego Syná Bożego/ y ied=
22:
nego Duchá świętego záwſze vcżą. Nie ob=
23:
iáwił ſię tu przy krzćie Kryſtuſowym/ ża=
24:
den Bog Eſsentia/ ábo Iſność/ ábo w I=
25:
ſności/ ábo niewyrzecżony.
26:
My też niekrzćiliſmy ſię w imię żádnego z
27:
thych Bogá/ áni Kredo wiáry naſzey każe
28:
nam wierzyć w tego Bogá Iſność/ ábo tro=
29:
iákiego/ iedno tylko w Bogá Oycá/ y w Sy
30:
ná Bożego/ y w Duchá świętego.
31:
Páweł też z Ianem (tych trzech wſpominá=
32:
iąc) tego Boga Iſtnośći nie wſpomina/ á=
ni tro=


strona: B

teráźnieyſzych
1:
ni troiákiego. Nie máſz też żadnego przyſtę
2:
pu przez Kryſtuſá do Bogá Troiákiego ábo
3:
Bogá Iſtnośći/ ále do ſámego tylko Oycá/
4:
przez Kryuſtuſá (ieſt przyſtęp) w iednym Du
5:
chu świętym.
6:
A iáko Pan Bog wſzytko dla nas ſtworzył/
7:
y nas wybáwił przez Kryſtuſá Syná ſwe=
8:
go/ mocą Duch świętego/ Ták też chce áby
9:
ſmy do niego przyſtępowáli przez Kryſtuſá
10:
w Duchu świętym. A ten porządek kthory
11:
dźierżał przećiwko nam w ſtworzeniu y w
12:
nápráwieniu/ thenże chce dźierżeć w ſprá=
13:
wách náſzych przećiw ábo ku ſobie/ Abo=
14:
wiem w Duchu iego ktory nas vcży wołáć/
15:
Oycże/ Abbá/ przez Kryſtuſá iedynego Po=
16:
śrzedniká ktory drogą ieſt/ przyſtępuiemy
17:
do Oycá kthory ieden ieſt/ y ſam nawyżſzy
18:
Bog/ iáko świádcży Kryſtus y Páweł. A
19:
ten porządek ábo ten ſpoſob ſpraw Bożych
20:
ku nam ieſli kto złámáć będźie śmiał/ záiſte
21:
nie w Duchu Bożym/ áni przez Kryſthuſá
22:
my będźiem przyſtępowáć do Oycá/ A then
23:
Bog Iſtność ábo Troiáki (gdyż nigdy nic
24:
nie mowił/ áni cżynił/ bo wſzytko záwſze cży=
25:
nił Ieden Bog Oćiec przez Syná ſwego w
26:
Duchu święthym) nie obiáwił ſię/ áni przy
27:
krzćie Krystuſowym/ áni imię iego słyſzáne
28:
ieſt przy krzćie náſzym/ żaden też cżłonek wiá
29:
ry náſzey mie każe weń wierzyć/ áni wzywan
30:
ieſt kiedy od żadnego/ w cżym należy wſzyt=
31:
ká ſummá Krześćiáńſtwá náſzego.
32:
A przetoż to ieſt wynáleźienie Sofiſtowſkie/
33:
y to ieſt Bog ktorego nie znali oycowie ná=
Bſzy/ á=


strona: Bv

O różnicách
1:
ſzy/ áni go chwalili/ iáko mowi Dániel.
2:
Rozſądek Sábelliánczykow
3:
ktorzy ſámi niezbożnie rozumieiąc o
4:
wierze/ ludzie zbożne/ y te ich proſtą ſtárą y
5:
Apoſtolſką w słowie Bożym opiſáną wiárę/
6:
kácerſtwem zową/ y mnogich Bogow
7:
potwarzą ich złośćiwie ob=
8:
ćiążáią.
9:
†
10:
A
Le gdyż im tá wiárá Apoſtolſka (kthorą
11:
wſzedy piſmo Apoſtolſkie obwoływa) ieſt
12:
wiarą Aryáńſką y podeyráną o mnogich Bo
13:
gách/ niechayże máią ſobie ktorą chcą/ by tyl
14:
ko ſię od potwarzy swych (ktore ná nas pra=
15:
wdźiwe wyznawce Apoſtolſkiey wiáry zmy=
16:
ſláią) ocżyśćili/ á pokazáli rzecża (cżego sło=
17:
wy przą) że ſą zwolennikámi Sábelliuſzá ży=
18:
dowiná. A nie będziem ich tu pytáć ábo o Iſt

Pſál. 2.
Podob=
ne miey
ſce Ian
5.
Kto mi
łuie one
go ktory
vrodził/
miłuie y
tego kto
ry ſię v=
rodził.

19:
ność ábo perſony/ o ktore ſię ieſzcże ſámi nie
20:
zgodźili: Ale o ty mieyſcá do piſmá świete=
21:
go náleżące/ ku fundámenthowi wiáry y
22:
zbáwienia/ z kthorychby okazáli ſię być/ ábo
23:
zwolennikámi Stánkárowemi/ ábo iáko o=
24:
ni mowią/ Náſládownikámi práwdy świę=
25:
tey. Gdy mowi piſmo o Bogu Oycu y o
26:
Synu iego iednorodzonym/ iáko my rozumie
27:
my/ Iam ćiebie dźiś vrodźił: Niecháyże
28:
nam odpowiedża iáko ábo o kim to mieyſce
29:
wykłádáią? Bo ieſli rozumieią że Bog O=
30:
ćiec mowi nie ſam do ſiebie/ ktory ſam ſobie
Synem


strona: B2

teráźnieyſzych.
1:
Synem nie ieſt/ ále mowi do Syná ſwego/
2:
nie tego ktoryby był iáko nicżemną perſoną/
3:
ále ktory ſię z niego vrodźił Bogiem praw=
4:
dźiwym. Thedyć oni ſámi zoſtáną w kłam=
5:
ſtwie/ y wyznawáią/ że oni według Sofiſti=
6:
ki ſwey dwu Bogow máią/ Iednego ktory
7:
vrodźił/ bo Oćiec Bog ieſt/ á drugiego kto=
8:
ry ſię vrodźił/ iáko Syn Boży Bog z Bogá/
9:
Abowiem nie ſámegoć ſiebie vrodźił Oćiec/
10:
áni Kryſtus ieſt ſwoim Synem/ ále Bożym
11:
ſynem/ Ani ieſt perſoną perſony ábo wzgląd
12:
względu/ ále Syn Boży właśnie y prawdźi=
13:
wie Bog z Bogá Oycá vrodzony/ iáko theż
14:
tenże ieſt cżłowiekiem prawdziwie z cżłowie
15:
ka vrodzonym. A ieſlić tego nie zná-
Ieſli
Bog nie
vrodźił
tedyć zá
iſthe nie
ieſt Oy=
cem/ A
thák áni
miłoſier
nem ieſt
ſyná też
Bożego
nie bę=
dźie.

16:
ią iż Bog prawdźiwie y właśnie vrodził/ te=
17:
dyć Bog iuż nie będźie prawdźiwie Oycem/
18:
bo nie vrodźił Syná/ A ták áni Syná Boże=
19:
go prawdźiwego y właſnego będźie/ A prze
20:
toż muſzą ſię tu pokázáć bráćią Zydom y Tur
21:
kom/ kthorzy iáko niewierzą iednego Bogá
22:
być Oycem Kryſtuſowym/ bo według nich
23:
nie vrodźił Syná: Thákżeć też nie wierzą
24:
Syná Bożego Bogá prawdźiwego z Bogá
25:
prawdziwego vrodzonego. A ták według
26:
tey náuki Salelliuſzowey y mybyſmy Bogá
27:
nie mieli Oycem/ áni miłoſiernym/ áni ku
28:
nam łáſkawym/ y ſámibyſmy iuż nie byli ie=
29:
go ſynámi/ gdyż on iuż przeſtałby być Oy=
30:
cem/ Synby też iego Bog z Bogá vrodzony
31:
nie był Pośrzednikiem.
32:
Ktemu ćiągną ci/ áby Tureckiego Bogá
33:
wwiedli miedzy Krześćiány/ gdy oto Iedne
B ijgo Bo=


strona: B2v

O różnicách
1:
go Bogá nie chcą mieć Oycem Kryſtuſo=
2:
wym/ A gdy twárdą owę zową mienić
3:
Syná Bożego być Bogá z Bogá vrodzone=
4:
go/ bać ſię trzebá/ áby miáſto prawdźiwe=
5:
go Kryſtuſá nie mieli ná koniec Antykry=
6:
ſtá/ boby tymże ſposobem miſieli ſię záprzeć
7:
że Kryſtus nie ieſt cżłowiekiem z cżłowieká
8:
iáko ſię przą Bogá z Bogá/ A ták według
9:
ich áni syn Boży/ áni Syn Cżłowiecży będźie
10:
v nich. To rzecż pewna/ iż dokąd oni bę=
11:
dą thego przeć żeby żeby ieden Bog nie był Oy=
12:
cem/ by ich też y Scotus ze wſzytkimi Sofi=
13:
ſtámi bronili/ tedy oni záwſze muſzą przeć ſię
14:
Syná Bożego prawdźiwego/ A ieſli pozwo
15:
lą prawdźiwie onego fundámentu/ ná kto=
16:
rym zbudowan ieſt Kośćioł Kryſtuſow/
17:
Tyś ieſt Kryſtus Syn Bogá żywią=
18:
cego/ Tedyć ten Bog Iſtność/ Bog tro=
19:
iáki/ ábo niewymowiony/ z ktorych żaden
20:
nie ieſt Bogiem żywiącym/ áni Oycem/ áni
21:
też vrodził/ ktory też Syná nie ma/ (o kto=
22:
rymby to Piotrowe słowo mogło być rzecżo=
23:
no) muśi vpáść. Niechayże obieráią co chcą/
24:
bo muſzą ſię pokázáć ábo Turkámi y Zydámi
25:
ábo więc Krześćiánmi/ to ieſt/ ſynmi onego
26:
iednego Bogá Oycá/ y cżłonkámi Kryſtuſá
27:
Syná Bożego słowá wćielonego/ á nie tyl=
28:
ko cżłowieká ábo perſony.
Ian. I.

29:
Tákże gdy mowi piſmo. Słowo ſtháło
30:
ſię ćiáłem/ Niechayże odpowiedzą iáko to
31:
wykłádáią? bo ieſli rozumieią słowo Bo=
32:
giem/ iáko Ian wykłáda/ á nie inſzą iáką
perſo=


strona: B3

teráźnieyſzych.
1:
personę ktora Bogiem nie ieſt/ áni też rozu
2:
mieią tám ſámego Bogá Oycá/ kthorego
3:
ieſt słowem Kryſtus/ y kthory ſię ſtał ćiá=
4:
łem/ Tedyć y oni według mędrowánia
5:
ſwego y potwarzy ſwoiey (ktoremi praw=
6:
dę chcą obálić) máią dwu Bogow/ Iedne=
7:
go ktory ſię ſtał ćiáłem/ bo słowo Bog ieſt/
8:
A drugiego kthory ſię nigdy nieſtał cżło=
9:
wiekiem/ iáko ieſt Bog Oćiec ktory nigdy
10:
nie rzecżon ieſt/ Słowo Bog/ Abo więc mu=
11:
ſzą to (z Turki y z Zydy y z bráthem ſwoim
12:
Sábelliuſzem) báiáć y mniemáć że ſię nic nie
13:
wćieliło/ abo iż Kryſthus ieſt ſzcżyry y nági
14:
cżłowiek/ ábo że then ich ieden Troiáki Bog
15:
Eſsentia wćielił ſię. A przetho muśi tego
16:
iednego Boga ſwego ná ſztu=
17:
ki wyznáć/ iáko Kálwin o thym rośćinániu
18:
przećiwko nam plecie. Tákżeć też ieſli rozu-
Ian. I.

19:
mieią że Bog słowo nie iest personą/ ktora=
20:
by nie byłá Bogiem/ ále że Kryſtus był Bog
21:
v Bogá Oycá: Tedyć y według tych rozum=
22:
kow ſwych dwu Bogu máią/ gdy Bog sło=
23:
wo/ á nie Bog Oćiec/ było v Bogá/ á nie ſá
24:
mo v ſiebie/ ále v Bogá Oycá/ Abo więc
25:
Bog Słowo/ to ieſt/ Oćiec będźie v Bogá/
26:
to ieſt ſam v ſiebie. Toż y o inſzych miey=
27:
ſcách piſmá świetego muſzą rozumieć. Bog
28:
ná wyobráżenie Bogá vcżynił cżłowieká/
29:
Spuśćił deżdż Bog od Bogá: Iehowá od

1.Mo.2:
1.Mo.19
Pſál.45

30:
Iehowy: Ciebie Boże pomázał Bog twoy:
31:
Bog w Bogu zbáwia. ect.
32:
Ieſlitedy będą prawdźiwe ich potwarzy y
33:
wykręty o dwu Bogách/ tedyć naprzod mu
B iijſzą wſzy


strona: B3v

O rożnicách
1:
ſzą wſzythko piſmo kácerſtwem y mátác=
2:
twem názwáć ábo pothępić/ niżeli prziydą
3:
ku potępieniu nas/ Abowiem piſmá nie ná=
4:
gániwſzy/ ábo nie potępiwſzy/ nas nie mogą
5:
potępić/ ktorzy o mnostwie Bogow áni po=
6:
myſlámy/ áni ſię nam o nich ſni/ ilekroć my
7:
o Bogu wedle obiáwienia iego z piſmá mo=
8:
wiemy. Tymże ſpoſobem gdy mowi pi-
Ian.3.

9:
ſmo/ Iż Bog ták vmiłował świát/ áby Sy=
10:
ná ſwego iednorodzonego dał/ Abo że Bog
11:
posłał Syná ſwego ná świát etc. Ieſli oni
12:
rozumieią ze wſzytkim piſmem s. iż imieniem
13:
ábo nazwyſkiem Bogá rozumie ſię Bog
14:
Oćiec/ á nie inſzy iáki Bog Troiáki/ abo
15:
Bog Iſtność/ dał Syná/ ábo posłał/ to ieſt/
16:
słowo wcielone á nie iaką perſonę/ ktoraby
17:
nie byłá Bogiem ábo onym słowem/ kthore
18:
słowo ieſt Bog/ ábo ktoryby Syn był tylko
19:
cżłowiekiem. A ták oni tym świetokrác=
20:
twem od ſiebież wynáleźionym wichłáią/
21:
gdy dwu Bogow być powiedáią/ Iednego
22:
co vmiłował świát y dał abo posłał Syná/
23:
A drugiego co áni posłał/ áni dał ſyná/ ále
24:
że ten dány ieſt ſyn z Bogá vrodzony Bog/
25:
bo nie tylko cżłowiek (ktoryby nie był wła=
26:
ſnym y iednorodzonym Synem Bożym) dan
27:
ieſt nam. Abo muſzą rzec że ſam Bog Ociec
28:
dał ſię nam/ y posłał ſię ſam/ y wćielił ſię/
29:
Abo więc muſzą dumáć Stánkárem y z Zy=
30:
dmi/ że proſthy cżłowiek Kryſtus ieſt nam
31:
dan. Niechay ſię nam wywiążą wprzod z
32:
tych węzłow właſnych/ á pothym niechay
33:
prziydą nas wiązáć. Thákże ono mieyſce/
1.Tim.2.
Ieden


strona: B4

teráźnieyſzych.
1:
Ieden Bóg/ ieden Pośrzednik Bogá
2:
y ludźi cżłowiek Kryſtus Iezus/ Ieſli rozu
3:
mieią przez iednego Bogá/ nie tylko iáką po
4:
tworną perſonę/ ále Bogá Oycá Kryſtuſo=
5:
weo/ iáko y Kálwin wykłada/ y Symlerus
6:
ácż wątpiąc myſli możeli ták być wyłożono.
7:
A przez Iednego iuż Pośrzedniká rozumie=
8:
ią cżłowieká Kryſtuſá (to ieſt/ Słowo wćie
9:
lone) á nie ſámego tylko cżłowieká: Tedy my
10:
ná herſty tych wywrotow/ wyrzucamy thy
11:
ich potwarzy y kłamſtwá/ w ktorych iáko o=
12:
ni powięźli/ pokazáliſmy iáſnie gdy oni ſámi
13:
naprzod według ſwych wymysłow dwu Bo
14:
gow ſtánowią/ Iednego ktory imieniem ie=
15:
dnego Bogá ieſt názwan/ tho ieſt/ Bog O=
16:
ćiec/ A drugiego/ ktorego nazwiſkiem cżło=
17:
wieká Iezuſá Kryſtuſá/ (to ieſt/ Słowá w=
18:
ćielonego) zową ábo wykłádaią/ Iednego
19:
ktory nigdy nie był Pośrzednikiem/ áni ſię
20:
wćielił/ iákowy ieſt Bog Oćiec/ A drugie=
21:
go ktory ieſt Pośrzednikiem y wćielił ſię. A
22:
ieſlić thu Páweł Duchem świętym mowiąc
23:
nie kłádźie mnogich Bogow ábo Eſsen=
24:
ciy (iáko ći mowią)/ choćiaż rozeznánie ied=
25:
nego Bogá Oycá/ y iednego Syná Bożego/
26:
nie proſthego cżłowieká/ tylko Pośrzedni=
27:
kiem do Boga miánuie/ nie obudwu ied=
28:
nym/ ále iednego y iednego wyliczáiąc. A
29:
też y ći nie ſtánowią dwu Bogow/ tymże wy
30:
kłádem/ gdy iedengo Bogá Oycá być powie
31:
dáią/ y iednego Bożego Syná/ Bogá z Bo=
32:
gá/ Słowo wćielone Pośrzedniká. Cżemuż
33:
nas potępiaćie/ ktorzy z Páwłem ták záw=
ſze mo


strona: B4v

O rożnicách
1:
ſze mowiemy o iednym Bogu y o iednym Sy
2:
nu iego Pośrzedniku náſzym do nieo? Izali
3:
my będziemy v nich Heretykámi/ á on z Kál
4:
winem y z Symlerem (ktorzy ták wykłádáią
5:
to mieyſce) bedą Kátolikámi. A ieſli oni tá
6:
kowych rozeznánych ábo rozdźielnych mow/
7:
o iednym Bogu Oycu/ y o iednym Synu Bo
8:
żym/ nie cżłowieku thylko (okrom mnoſtwá
9:
Bogow ábo Iſtnośći/ iáko ono zową) powie
10:
dáią że mogą ie chowáć w ſwych wykłádźiech
11:
Iákowąż tedy śmiałośćią nas potwarzáią y
12:
potepiáią w tym w cżym ſámi dobrze ſię po
13:
ſtępowáć wyznawáią? A zaz to nie Papieſká
14:
ieſt hárdość/ ſwoie rzecży ſpráwiedliwić á
15:
w drugich thoż pothępiáć? Ieſzcże y in=
16:
ſze mieyſcá piſmá S. áby kto nie rozumiał że
17:
by tylko to mieyſce nam służyło/ wykłádáią/
18:
ábowiem Kálwin wykłádáiąc ony mieyſcá.

Ian.14.
Ian.17.
Czynią
iáko Pa
pież/ kto
ry źle cży
niąc ſam
ſiebie ro
zgrzeſza
y zá na=
świętſze
go ma/ á
inſzy w=
ſzyſcy ſą
przeklę=
ći v nie=
go.

19:
Wierzyćie w Bogá/ y w mię wierzćie. Y ono
20:
Aby poználi ćiebie ſámego prawdźiwego
21:
Bogá/ y ktoregoś posłał Iezuſá Kryſtuſá/
22:
y ono/ Ocżkolwiek prosić będźiecie Oycá w
23:
imię moie. ect. Thy mieyſcá iákom rzekł/
24:
nie o Bogu Troiákim/ áni o Kryſtuſie cżło=
25:
wieku tylko/ ále o Bogu Oycu y o Synu Bo
26:
żym/ Słowie onym wcielonym/ wykłáda/
27:
á iednák tymi rozdźielnymi mowámi to po=
28:
kázuią/ że oni mnogich Bogow nie vcżą/ á
29:
nas co toż mowiemy złośćiwie przeciw ſu=
30:
mieniu potwarzáią y potępiáią.
31:
Ale oni rzeką/ my mowiemy rozeznánie ábo
32:
rozdźielnie/ gdy mowiemy o Bogu y o Po=
33:
śrzedniku do niego/ to ieſt/ że to ono mowią/
poro=


strona: C

teráźnieyſzych.
1:
porownawáiąc Bogá z Posrzednikiem/ á
2:
nie ták żeby Bogá mieli wyłożyć co ieſt/ bo
3:
ieſt v nich niewymowiony/ ábo indefinitus
4:
Sofiſtyą ſwą pokázuiąc. Wſzakoż to niechay
5:
wiedzą iż tá ich dumá ábo ten ich fortel So=
6:
fiſtycki/ nie przećiwko nam ále zá námi ieſt/
7:
ábowiem gdyż Bog nigdy nic z námi nie
8:
cżyni/ iedno przez Syná ſwego Pośrzedni=
9:
ká/ wſzytko bowiem przezeń ſtworzył/ y ná=
10:
práwił/ y nas odkupił/ okrom niego nic ſię
11:
nie ſtáło/ my theżo Bogu mowić/ ábo z nim
12:
mowić/ ábo ſpráwy iego obácżyć/ nigdy nie
13:
możem iedno przez pośrzedniká/ ábo gdy mu
14:
będźie przyłącżon Pośrzednik/ przez ktore=
15:
go on wſzytko vcżynił. Niechay pokażą coby
16:
Bog z námi vcżynił okrom Pośrzedniká/
17:
ktory ieſt Bog z Bogá/ A tedy nas zwyćię=
18:
żą że muſiem o Bogu mowić okrom Pośrze
19:
dniká. Ale iż Bog Ociec nigdy nie ieſt Sy=
20:
nem Bożym/ to ieſt/ z Bogá vrodzonym Bo
21:
giem/ á Kryſtus ieſt Synem Bożym y Po=
22:
śrzednikiem záwſze náſzym/ (A iáko y Kál=
23:
win ſam świátcży) co y w ſtworzeniu rzecży
24:
był Pośrzednkiem/ bo wſzythko ſię przezeń
25:
ſtáło/ przeto nie możemy nigdy inácżey mo=
26:
wić o Bogu/ okrom Syná/ ábo Posrzedni=
27:
ká/ ábo co Bogu przywłaſzcżyć coby okrom
28:
niego á nie przezeń Bog vczynić miáł/ cho=
29:
ćia o ſtworzeniu/ choćia też y o nápráwieniu
30:
będźiem mowić/ Abowiem wſzytki ſpráwy
31:
Boże kthore dla nas vcżynił/ ku tym dwie=
32:
ma końcam ſię zbiegáią/ ktore oboie vczynił
33:
przez Syná. Záwżdy thedy mowić trzebá o
Cbogu


strona: Cv

O rożnicách
1:
Bogu y o Synu iego Kryſtuſie z Apoſtołem
2:
Páwłem/ y ze wſzythkim piſmem rozdźiel
3:
nie. Abowiem záwſze ieſt Syn Boży/ przez
4:
ktorego wſzytko/ iáko ieſt Bog Oćiec z kto
5:
rego wſzytko/ ktore rzecży nie mogą być ni=
6:
gdy zmieſzáne/ áni iákiey perſonie (ktoraby
7:
nie byłá Bogiem/ ábo właſnym Synem
8:
Bożym) nie mogą służyć. A gdźie tho wy=
9:
wrocą ábo obálą Sofiſtowie/ żeby Oćiec
10:
przez Syná ſwego nie cżynił/ ábo żebyſmy
11:
my mogli z nim co okrom Syná cżynić/ ábo
12:
żeby iáki vcżynek ſtworzeniá y odkupieniá
13:
miáł ſię ſtáć okrom Syná/ ábo ieſliby dowie
14:
dli iáką perſonę być kroráby nie byłá Bo=
15:
giem/ ábo Synem Bożym/ tedy nas mogą
16:
przekonáć/ że my możemy pomieſzánie con=
17:
fuſe o Bogu mowić/ okrom Syná Bożego/
18:
ábo indefinite/ niewyłożnie/ iáko ći z Sco=
19:
tuſá mowią. Y muſiemy ná ten cżás odmie
20:
nić to co teraz wierzymy/ że Bog Oćiec w=
21:
ſzytko záwſze cżynił przez Syna ſwego w Du
22:
chu S. A muſiemy wierzyć Boga niewyło
23:
żonego Troiákiego/ ábo Bogá Iſtność/ kto=
24:
ry nie ieſt Oicem Kryſthuſowym/ okrom
25:
Syná/ bo go nie ma. A iż też ſtworzył wſzyt
26:
ko y nas odkupił/ y ieſt iednym y práwdźi=
27:
wym Bogiem/ Bog Iſtność/ á nie Oćiec
28:
Páná náſzego Iezu Kryſtuſá/ o ktorego my
29:
ſię záſtáwiamy. Thym tylko ſpoſobem/ ten
30:
Bog Sofiſticki może mieć nieiákie mieyſce
31:
v nich/ Ale tego Bogá ſwego nie dowio
32:
dą/ żeby co mowił kiedy y cżynił/ ábo żeby
33:
miał Syná/ tedy oni y Pośrzedniká/ przez
ktore=


strona: C2

teráźnieyſzych.
1:
ktorego ſię wſzytko ſtało/ po prożnicy/ ábo
2:
tego (ktory nie ieſt/ áni był/ áni będzie) chcą
3:
wiernym Bożym zálecić/ gdyż y ſam Kry=
4:
ſthus iednego ſámego nawyżſzego Bogá
5:
Syn/ ieſt Bog z Bogá/ y cżłowiek z cżłowie
6:
ká vrodzony (nie potworá iáka lárwiſtha/
7:
nie chce áby mu wierzono/ ieſli o nim nie bę=
8:
dą świádcżyć vcżynki Bogá Oycá vcżynio=
9:
ne przezeń/ ábo kthore on vcżynił imieniem
10:
Oycá ſwego/ á nie chce áby náuce iego wie=
11:
rzono/ ieſliby oná nie byłá náuką Bogá Oycá
12:
od ktoreo ſię świadcży być posłánem/ á iż też
13:
iego chwały ſzukał/ wyznawał/ á nie od Bo

Mąd.
9 Ekkl.1.
Zyd. 1.

14:
gá iákiego Troiákiego/ ábo Iſthnośći/ ábo
15:
indefinitá/ ktoreo áni wſpomina. Niechay
16:
tego dowiodą wprzod Sofiſtowie/ tedyć ko
17:
niec będźie ſwarom ktoremi ſię záſtáwiáią/
18:
(zá tym Bogiem nieznáiomem/ Prorokom/
19:
Kryſtuſowi/ y Apoſtołom) przećiwko Bo=
20:
gu Oycu Kryſthuſowemu/ ſtworzycielowi
21:
niebá y źiemie/ ktory wſzythko vcżynił przez
22:
Syná ſwego w Duchu S. A ieſli tego nie
23:
dowiodą/ tedyć my nie lękliwie będźiem po=
24:
wiedáć/ że oni Thureckiego y Zydowſkiego
25:
Bogá z wodzem ſwym Sábelliuſzem wpro=
26:
wádzáią/ ktory iáko Syná nie ma/ thák áni
27:
Pośrzedniká/ á kthory też nic nigdy o ſobie
28:
słowem y vcżynkiem nie pokazał/ bo nie
29:
miał nikogo przez kogoby to vcżynić miał.Dźie. 20.

30:
Thákżeć y ono mieyſce piſmá święthego.
31:
Krwią Bożą nabythy ieſt Kośćioł/
32:
Ieſli rozumieią o ſámym Synu Bożym/
33:
Bogu pokazánym w ćiele/ ábo słowie wćie-
C ijlonym/


strona: C2v

O rożnicách
1:
lonym/ á nie o Bogu Oycu/ ktory nigdy w=
2:
łaſnego ćiáłá y krwie nie miał/ bo ſię nigdy
3:
nie ſtał cżłowiekiem: Tedyć według Sofi=
4:
ſtiey ſwey ktorą chcą prawdę zátłumic/dwu
5:
Bogow máią/ Iednego kthory nas krwią
6:
ſwą odkupił/ bo nie thylko to był cżłowiek/
7:
ále Słowo/ ktore ſię ſtáło ćiáłem/ A drugie=
8:
go záſię/ kthory nigdy nie miał áni przelał
9:
krwie ſwey. Nie mogą tu ſię wykręćić/ by
10:
ſię w tyſiąc Proteuſzow ábo wilkołkow od=
11:
mienili/ iż ábo muſzą zeznáć że Bog nie miał
12:
właſney krwie y ćiáłá (bo właſnie y praw=
13:
dźiwie/ á nie zasłonnie ábo figuráte) Słowo
14:
ſtáło ſię ćiáłem/ A ták zniſzcżeć muśi praw=
15:
dźiwe wćielenie Słowá Bożego/ á ſámego
16:
tylko cżłowieká ábo perſony kthora nie ieſt
17:
Bogiem/ tá kreẃ wypłynęłá/ Abo że ich ten
18:
Bog ieden Troiáki ábo Bog Iſtność wćie=
19:
lił ſię y kreẃ miáł/ Abo że ná koniec tego Bo
20:
gá ſwego rozdźielonego vcżynią/ iáko Kál=
21:
win cżęſto o thym rozdźieleniu przećiwko
22:
nam báie/ Bo ták mowi we wtorey admo=
23:
niciiey ſwey. Powiedáią oni/ że tho miey
24:
ſce krwi Bożey Kryſthuſowey/ ſámemu
25:
może być przywłaſzcżone/ by iedno drugie
26:
Boſtwo w Kryſtuſie nie było ſtánowione/
27:
gdyż żadny mądry nie myſli o wtorym Bo=
28:
ſtwie/ gdyż iedney nátury ábo iednego Bo=
29:
ſtwá ſą trzey/ chybáby miał mozg przewroco
30:
ny/ iáko Sofiſtowie ktorzy to báłámucą/ iá=
31:
ko theż druga náturá ábo drugie cżłowie=
32:
czeńſtwo nie bywa zmyſlane w Kryſtuſie/
33:
mimo onę náturę Abráhámá prawdźiwego
cżłowie=


strona: C3

teráźnieyſzych.
1:
cżłowieká/ z kthorego naſienia vrodźił ſię
2:
Kryſtus cżłowiek. A ták kto wierzy praw=
3:
dźiwie Kryſtuſá być Synem Bożym/ to ieſt
4:
Bogá z Bogá vrodzonym/ ten o wtorym a=
5:
bo o drugiem Boſthwie áni ſpiąc przez ſen
6:
nie pomyſli. A tu iuż możemy obácżyć iáką
7:
hániebną ſlepotą ſą zábici od Bogá/ pyſzni y
8:
filozofią nádęći Sofiſtowie/ ktorzy powie=
9:
dáią żebyſmy Boſtwo Kryſthuſowe chćieli
10:
zniſzczyć/ gdyż my prawdźiwſzego Boſtwá po
11:
kázáć nie możemy w Synu Bozym/ iedno
12:
gdy wyznawamy iż on ziednego prawdziweo
13:
Bogá/ vrodźił ſię prawdźiwym Bogiem/ y
14:
teyże ieſt nátury. Iáko też nie może być po=
15:
kazáne prawdźiwſze cżłowiecżeńſtwo Kry=
16:
ſtuſowe/ iedno gdy on z prawdźiwego cżło-

Symbo
lum Ni
ceńſkie y
Aryuſzá
y Sábel
liuſzá o=
bala kto
rym mo
wá twár
da ieſth
Bog z
Bogá/ á
kthora
też dwu
Bogow
rozdźiel=
nie mo=
wiąc nie
ſtánowi

17:
wieká cżłowiekiem ſię prawdziwym vrodźił
18:
co y Symbolum ábo ſkład Apoſtholſki wy=
19:
znawa/ gdy mowi/ Ze Syn Boży národźił
20:
ſię z Pánny Maryey.
21:
Przeto y Oycowie (kthoremi ſię kiedy chcą
22:
bronią Sofiſtowie) przećiwko Aryuſzowi/
23:
przywodząc go ku wyznániu Syná Bożego
24:
Bogiem z Bogá: Symbolum Niceńſkie wy
25:
dáli/ w ktorym ten fundáment záłożyli. Iż
26:
ieden Bog ieſt Ociec/ á Syn Boży też ieden
27:
Bog z Bogá/ ktore Symbolum gdyż zá ro=
28:
wno Aryuſz y Sábelliuſz/ á z nimi theraz y
29:
Kálwin z ſwemi vcżniámi zárzuca/ twárdą
30:
ábo trudną mową zowąc y mowiąc/ Syn
31:
Boży ieſt Bog z Bogá. Przeto bac ſię trze=
32:
bá/ áby w tho co wiernym Bożym zárzuca/
33:
ſam nie wpadł/ to ieſt/ áby Iednego Bogá
C iijOycá/


strona: C3v

O rożnicách
1:
Oycá/ y Iednego Syná iego/ z Zydy y z Tur
2:
ki nie zniſzcżył/ Ale y to mamy obácżáć tám
3:
w thym ſkłádzie/ iż gdy rozdźielnie o iednym
4:
Bogu Oycu y o iednym Synu Bożym mo=
5:
wią/ przedſię dwu Bogow nie ſtánowią/ w
6:
cżym nas ći potwarzáią/ gdy z onemi Oycy
7:
mowiemy.
8:
Także ony mieyſcá piſmá rozdźielnie
9:
mowiące.
10:
Wierzyćie w Boga/ y w mię wierzćie.

Ian.14.
Ian.17

11:
Aby poználi ćiebie Oycże ſámego prawdźi=
12:
wego Bogá/ y kthoregoś posłał Iezuſá
13:
Kryſtuſá.
14:
Bog właſnemu Synowi nie przepuśćił.
15:
Laſká y pokoy od Bogá Oycá/ y Páná Iezu
16:
ſá Kryſtuſá.

Rzym. 8
Páweł
wſzędy
ták mo=
wi. 1.Tim.6
Koll.3.
2.Tes.1.
Zyd.1.
Pſa.109
Pſál.45

17:
Przed oblicżnośćią Bogá kthory obżywia
18:
wſzytko/ y Páná Iezuſá Kryſtuſá.
19:
Dźięki cżyniąc Bogu y Oycu przez Kry=
20:
ſtuſá.
21:
Láſká Bogá náſzego y Páná Iezuſá Kry=
22:
ſtuſá.
23:
Bog ſtworzył wſzytko przez Syná ſwego.
24:
Rzekł Pan Panu memu/ ſiądź po práwicy
25:
moiey.
26:
Ciebie Boże pomázał Bog twoy.
27:
Pan od Páná ſpuśćił deżdż śiárkowy y o=
28:
gniowy.
1. Mo. 19

29:
Y tyſiąc inſzych tym podobnych mieyſc/ ná
30:
káżdey kárćie w Bibliiey ieſt. Ieſliże tedy ro=
31:
zumieią ty wſzytki mieyſcá o Bogu Oycu/ á
32:
nie o iákiey inſzey perſonie ktora nie ieſt Bo
33:
giem/ y o Synu Bozym/ nie cżłowieku tylko
ábo


strona: C4

teráżnieyſzych.
1:
ábo iedney perſonie/ boby w człowieká tylko
2:
ábo w perſonę thylko/ kthoraby Bogiem
3:
nie byłá/ nie wierzono/ áni tylko też cżłowiek
4:
posłány/ áni ſam thylko ſzczyry cżłowiek ieſt
5:
Synem Bożym/ bo nie przez cżłowieká tyl=
6:
ko ábo przez perſonę tylko ſtworzone ſą wſzy
7:
tki rzecży/ ále przez słowo Boże/ Syná Bo=
8:
żego z iednego Bogá Oycá vrodzone
9:
go/ ktory ſię potym ſtał ćiáłem/ iż iśćie tych
10:
mieyſc żaden mądry inácżey nie może wykłá
11:
dáć/ Tedyć oni ſámi (według ſwych potwa
12:
rzy/ ſwych wykretow Sofiſtickich y forty=
13:
low/ ktoremi ſromocą prawdę y wiárę Apo
14:
ſtolſką/ y pośmiewáią ſię) máią dwu Bogow/
15:
ábo więc ty wſzytki mieyſcá o Bogu Troiá=
16:
kiem/ ábo Bogu Iſtnośći/ y cżłowiecże tyl=
17:
ko Kryſthuſie/ muſzą wykłádáć z Stánká=
18:
rem/ Sábelliuſzem/ y Neſtoryuſzem/ cżym
19:
ſię bráćią być pokażą Zydom/ Thurkom/ y
20:
báłwochwálcom.
21:
Niechayże ſię wprzod ći z tego wypráwią/ y
22:
z węzłow w ktorych chodzą rozwiązą/ á zbroię
23:
(ktorąby ſię ſámi iedno nie pobili) przećiw
24:
ko nám niechay wynioſą/ á potym ku obále=
25:
niu wſzytkiego piſmá/ y zwalcżeniu nas nie
26:
chay prziydą/ y żwyćiężcámi zoſtawſzy śpie=
27:
wáć będą/ Ale nie mogą tego inácżey vcży=
28:
nić/ iedno ieſli ſię ſtáną drugi raz obrzezań=
29:
cámi/ fáłſzywemi Zydámi/ iáko Ignácius
30:
mowi/ záprzawſzy ſię Syná Bożego Kry=
31:
ſthuſá Bogá prawdziwego z Bogá pra=
32:
wdźiwego vrodzonego. Thedyć dopiero
33:
ich ieden Troiáki/ ábo ieden Iſtność Bog
ktora


strona: C4v

O rożnicách
1:
(ktora áni vrodźiłá/ áni vrodzoná ieſt/ á ták
2:
áni Oycem ieſt áni Synem) będźie zá Bogá
3:
chwaloná.
4:
A przetoż my (áby kto nie wątpił) nie vſtrá
5:
ſzeni żadnym wołániem/ pothwarzą/ ábo
6:
kłamſthwy/ zdrádámi/ y okrucieńſtwem/
7:
krwáwych Sofiſtow) ták záwſze wierzyć bę=
8:
dźiem iákochmy drzewiey wyználi/ iż ieden
9:
ieſt ſam prawdźiwy Bog nawyżſzy Oćiec/
10:
z ktorego wſzytko/ iedengo też Páná Iezuſá
11:
Kryſthuſá Bożego Syná właſnego/ przez
12:
ktorego wſzythko/ wyznawamy/ Iednego
13:
też Duchá S. w ktorym wołamy Abbá/ Oy
14:
cże/ á tego przemy żebyſmy mieli mieć trzech
15:
Bogow/ iáko nas Turcy z Zydámi y z Zofi=
16:
ſtámi potwarzáią/ Bo piſmo S. o ktore ſię
17:
my podpieramy/ kthore tych trzech licżąc á
18:
nie mieſzaiąc/ nigdy trzemi Bogámi nie zo=
19:
wie/ Ale Iednego Bogá/ Iednego Syná
20:
Bożego/ y Iednego Duchá S. tych Trzech
21:
záwſze/ á nie iednego/ Troiákiego być powie
22:
da/ A ieſli nas w ſwych kłamſtwiech po=
23:
twárzáć nie przeſtáną/ myć kthorzy nic nie
24:
mowiemy áni wierzymy/ iedno co Duch S.
25:
w piśmie mowi/ záwſze beſpiecżnie wzgár=
26:
dziemy ich płonne plotki/ ktore nie ná nas/
27:
ále na Boże słowo rzucáią/ A o przećiwni=
28:
kach beſpiecżnie y wolnie muśi ſię mowić/
29:
gdyż oni z Turkámi/ z Zydy/ z Heretykámi/
30:
Aryuſzem y Sábelliuſzem/ y z ſamym ná ko
31:
niec Antykryſtem ſpikneli ſię/ áby odrzucili
32:
Iednego ſámego Bogá Oycá Páná náſze=
33:
go Iezuſá Kryſtuſá/ boto wſzyſcy vſtáw-
nie mo=


strona: D

teráźnieyſzych.
1:
ſtáwnie mowią/ gdy tego prżą/ áby then ie=
2:
den Bog ſtworzyćiel niebá y źiemie miał v=
3:
rodźić Syná/ A tak go Oycem być nie powie
4:
dáią/ áni miłoſiernym/ y nam łáſkáwym. A
5:
gdy to obálili/ tedy y Syn Boży/ ktory ſię z
6:
iednego Bogá Oycá Bogiem vrodźił/ nie
7:
może być poznan. Y owſzem to łácwie poka

Rozmái
ći Bogo
wie v
Sábelli
anow.

8:
żemy (gdyż oni potwarżą mnogich Bogow z
9:
námi walcżą) że oni zárzuciwſzy iednego Bo
10:
ga Oycá/ z iego iednorodzonym Synem/ bez
11:
ktorego nigdy nie ieſt on ieden Bog Oćiec/
12:
przyięli głupie mnogie Bogi/ y o nie walcżą
13:
iáko to ich piſmá świadcżą. Abowiem Ty=
14:
gurynowie z Kálwinem y inſzemi/ Iedneo
15:
Bogá Iſtność być powiedáią/ gdyż Iſtność
16:
Oycem nie ieſt. Kalwin też przeciw Genti=
17:
liſowi piſząc/ powieda iż iedyny ieſt Bog O=
18:
ciec/ od ktorego posłan ieſt Kryſtus. Zái=
19:
ſte ten ieden Bog rozny ieſt od onego Bogá
20:
Iſtności/ ktora Oycem nie ieſt/ Tenże Kál=
21:
win zápomniawſzy ſię/ powieda pothym że
22:
iednym Bogiem ieſt Kryſtus/ kthory nie
23:
ieſt Iſtnością áni Oycem/ á przeto roznym
24:
ieſt od onych Bogow pierwſzych. Záſię we
25:
wtorym vpominániu do Polakow powieda
26:
że we Trzech perſonách ieſt ieden Bog/ gdyż
27:
Ieden Bog Ociec nie ieſt we Trzech perſo=
28:
nách/ tákże áni Kryſtus. Cżáſem też mowią
29:
Ieden Bog ſą Trzy Perſony/ gdyż Perſony
30:
nie ſą Iſtnośćią/ ábowiem coś inſzego ieſt I
31:
ſtność iáko Kálwin mowi. Poniekąd też rze
32:
czon ieſt być Bog Troiáki/ gdyż Iſtność
33:
nie ieſt Troiáka/ áni Oćiec ieſt Troiáki áni
DSyn


strona: Dv

O rożnicách
1:
Syn iego/ A przetoż rożni á nie zgodni to ſą
2:
Bogowie ich według ich zdánia. Ná koniec
3:
ieſli prawdziwy ieſth dowod Kálwinow y
4:
Tyguryanow/ przećiw Páwłowi/ ktorym mo
5:
wią/ że iednym Bogiem Oycem wyłączon
6:
bywa od Boſtwá Syn/ gdyż my w tym zwła
7:
ſzcżá vśiłuiemy/ że iednym Bogiem Oycem
8:
bywa wywyżſzon Syn Boży/ Abowiem Bog
9:
Oćiec nie mogłby być Bogiem Oycem/ áni
10:
Kryſthus mogłby być rzecżon Synem Bo=
11:
żym/ ieſli ſię z onego iednego Bogá Oycá
12:
nie vrodźił. Szaleńſtwo ieſt á nie dowod
13:
tych ludźi ktorzy mniemáią/ żeby iednym Bo
14:
giem Oycem miał zniſzcżeć Syn Boży/ gdyż
15:
záwżdy kto ieſt Oycem/ muśi mieć Syná/ á
16:
okrom Syná nie może być Oycem. Ale ia ich
17:
ten wywod ná nichże ták obrácam/ Ieſli ie=
18:
den ieſt Bog Iſtność/ tedyć Ociec kthory
19:
nie ieſt Iſtnośćią/ ieſt wyłącżon od tego ied=
20:
nego Bogá Iſtności. Druga/ ieſi iedynym
21:
Bogiem ieſt Bog Oćiec/ tedyć Syn będźie
22:
wyłącżon od Boſtwá/ iáko Kálwin przećiw
23:
nam mowi/ A ieſli theż Iedyny Bog Kry=
24:
ſtus ieſt/ tedyc wedle iego wywodu wyłącżo
25:
ny będżie od Boſtwá on iedyny Bog Oćiec/
26:
Ieſli też ieden Troiáki Bog ieſt/ tedyć wy=
27:
łącżony ieſt Bog Iſtność/ kthora Troiáka
28:
nie ieſt/ Wyłączony będźie y Oćiec/ y Syn/
29:
bo żaden z tych nie ieſt Trioáki. Oto widźiſz
30:
iákoć wiele ieſt Bogow Bábilonſkich/ kto=
31:
rych Sofiſtowie národźili z naſienia káce=
32:
rzow/ gdy proſtą onę wiárę ápoſtolſką/ kto=
33:
rą Iedynego Bogá Oycá/ y iedynego Bożego
Syná


strona: D2

teráźnieyſzych.
1:
Syná wyználi/ tym ſwym iednym Bogiem
2:
Troiákiem ábo Iſtnośćią (w ktorego áni ſá=
3:
mi wierzą/ áni go wzywáią) zniſzcżyli/ á iá=
4:
ko też oni ſámi ſwemi ſię ſámołowkámi ábo
5:
śidłámi wiążą/ ktore mniemáią żeby nániżſze
6:
vcżynili.
7:
Przećiwko potwarzam So=
8:
fiſtow/ ktorzy gdy nas ſłyſzą rożdźiel
9:
nie mowiących záwſze o Bogu/ y o Bożym
10:
Synu/ iáko piſmo mowi/ niewiem co zá
11:
wyłącżenie ſobie zmyſláią.
12:
❦
13:
P
Aweł rozdźielnie ábo roznie mowiąc o
14:
iednym Bogu Oycu/ y o iednym Bożym
15:
Synu/ powieda że ieden ieſt Bog Oćiec/ z
16:
ktorego wſzytko/ á iednák nie wyłącża Sy=

1.Kor.
5 Efes.4.

17:
ná/ kthorego Bogiem błogosłáwionym ná
18:
wieki być powieda/ y Bogiem też obiáwio=
19:
nym w ćiele. rc. Tákże rzecżon ieſt Ieden
20:
Pan Kryſthus/ á iednák Oycá od Paná nie
21:
wyłącża. Tymże obycżáiem Kryſtus mowi o
22:
Oycu/ áby poználi ćiebie ſámego prawdźiwe
23:
go Bogá/ á iednák thám ſamego ſiebie nie
Ian.17.

24:
wyłącża od Boſtwá/ gdy ſię Synem być po=
25:
wieda onego Bogá Oycá/ ábowiem Syn
26:
Boży właſny nie może być iedno Bogiem/
27:
iáko y Syn cżłowiecży nie może być iedno cżło
28:
wiekiem: Tákże Kryſtus tám mowi o ſa=
Ian.3.
mym Oycu/ Thák Bog vmiłował świat/ á
29:
iednák tám nic o ſwey miłośći nie mowiąc/
D ijſiebie


strona: D2v

O rożnicách
1:
ſiebie nie wyłącża od miłośći/ Gdyż ná dru=
2:
giem mieyſcu powieda/ że on żywot dawa
Ian:10

3:
zá owce ſwoie/ nád ktorą miłość żadny więc
4:
ſzey nie ma. Tákże o ſámym Kryſtuſie rze
5:
cżono/ Krwią Bożą kupiony ieſt ábo náby=
Dźie.20.

6:
thy Kośćioł/ á iednák Oćiec od Boátwá nie
7:
ieſt wyłącżon/ thákże też Pan moy y Bog #####
8:
moy/ Dźiećię národzone będźie zwáne Bo=
9:
giem/ o ſámym Kryſtuſie/ á iednák Oyco=
10:
wi nie bywa wydárte Boſtwo: Tákże ieſzcże
11:
Kryſtus rzecżon ieſt Zbáwićielem/ á iż theż
12:
nie máſz pod Niebem inſzego miáná/ przez
13:
kthorebyſmy mieli być zbáwieni/ A iednák
14:
tym nie wyłączon ieſt Oćiec/ ktory nas zbá=
15:
wił przez Iezuſá Kryſtuſá Syná ſwego/ á
16:
zbáwićielem cżęſtokroć rzeczon ieſt Bog O=
17:
ćiec. Thymże ſpoſobem rzecżono o Oycu/
18:
Roſkázuię thobie przed Bogiem ktory oży=
19:
wia wſzythko/ á iednák nie wyłącżony ieſt
20:
Kryſtus/ ktory dawa żywot wieczny wſzyt
21:
kim ſwoim/ ktory ożywia vmárłe: Thákże

1Tim.6
Ian.10.

22:
gdy ono był zwan Miſtrzem dobrym Kry=
23:
ſtus/ on tho do Oycá referowáł/ mowiąc/
24:
Nikt nie dobry iedno ieden Bog/ á iednák
25:
ſiebie tám od dobroći nie wyłącżył/ też y ſta=
26:
wſzy ſię cżłowiekiem/ pocżęty z Duchá S. y
5.Mo.1

27:
owſzem áni Aniołow/ áni rzecży wſzythkich
28:
ſtworzonych nie wyłącża/ kthore z rozſądku
29:
ſámego Bogá dobrze ſą vcżynione.
30:
Tymże obycżáiem gdy rzecżon ieſt Bog O=
1.Kor.5.

31:
ćiec ſtworzyćielem niebá y źiemie/ nie wyłą=
32:
cżon ieſt Syn/ przez ktorego ſię wſzytko ſtá=
33:
ło/ y owſzem niewyłącża y Ducha S. w kto
rym


strona: D3

teráznieyſzych.
1:
rym wſzytki rzecży ſtworzone ſą y bywáią zá
2:
chowáne. Thákże gdy mowi piſmo/ Ieden
Ián.17.
Bog Oćiec/ y Ieden Syn Boży/ Láſká y po
3:
koy od Bogá Oycá y Páná náſzego Iezuſá
4:
Kryſtuſá/ Aby poználi ćiebie ſámego praw
5:
dźiwego Bogá/ y kthoregoś posłał Iezuſá
6:
Kryſtuſa. rc. A iednák nie wyłącżony ieſt
7:
Duch S. okrom ktorego Bog Ociec nigdy
8:
nie był/ áni Syn/ okrom kthorego nie może
9:
być poznan Oćiec Bog/ áni byc wzywan. rc.
10:
Ieſli Bog z námi/ ktoż przećiwko nam? oſá
Rzim.8.
mym Oycu to mowi Páweł/ iáko niżey ná=
11:
piſáne słowá pokazuią. A wyłącżaſz tym Sy
12:
ná iákoby on nie miał być zá naſzą ſtroną/ o
13:
ktorym mowi niżey że ſie przycżynia zá nami?
14:
Tákże y ono/ Będą chwalić Oycá w Duchu
Ian.4.

15:
y prawdźie/ gdy tám Syn nic o ſobie nie mo
16:
wi/ á więc iuż wyłącżon będźie od tey chwá=
17:
ły? Niezowcie ſobie Oycá ná ziemi/ Ie
Mát.23

18:
denći Oćiec wáſz ieſt. Nie zowćie ſobie
19:
Miſtrzow/ iedenći Miſtrz wáſz Kryſtus/ A
20:
iednák thą mową oboią ie wyłącża áni oy=
21:
cow ćieleſnych/ áni Miſtrzow y Doktorow/
22:
ktorzy w Kościele náucżáią/ y owſzem nie
23:
wyłącżon ieſt y Bog Oćiec/ ktory vcży przez
24:
Duchá ſwego Swiętego.
25:
Tákże też gdy mowi pismo o Oycu/ Sáme=
26:
mu mądremu Bogu cżeść ychwałá przez
27:
Iezuſá Kryſtuſa/ á iednák tám áni od chwa
Rzim.16.

28:
ły/ áni od mądrośći nie wyłącżon ieſt Kry=
29:
ſtus/ ktory ieſt mądrość Boża/ ktorego chce
30:
Oćiec áby był cżcon/ Bo kto nie cżći Syná/
Ian.5.

31:
nie cżći y Oycá.
D iijTák=


strona: D3v

O rożnicách
1:
Tákżeć rzecżon ieſt Oćiec ſam Kſiążęćiem/
2:
Krolem nád Krolmi/ Pan panuiących/
3:
ktory ſam niesmiertelność má/ y mieſzka w
4:
świetle nieprzyſtępnym/ ktorego żaden cżło
5:
wiek nie widźiał/ gdyż Syn y Duch S. ieſt
6:
widźián/ A iednák nie wyłącża thám Syná
7:
Bożego/ y od Kroleſtwá/ y od niesmiertel=
8:
nośći/ y owſzem áni Aniołow/ ábo y nas w
9:
Kryſtuſie niesmiertelnych. ꝛc:
10:
Bogu Oycu ty wszytki rzecży przywłaſzcża
1.Kor.8.

11:
piſmo/ iáko y Kálwin wyznawa/ bo on
12:
ieſt pocżąthkiem y źrzodłem Boſtwá/ ábo iż
13:
też on ieſt ſám Bog Oćiec ktory nie ieſt zża
14:
dnego/ ále owſzem z niego ieſt wſzytko/ iá=
15:
ko mowi Páweł/ ktory też záwſze wſzytko cży
16:
nił przez Syná/ á Kryſtus Syn Boży Bog
17:
z Bogá vrodzony/ to wſzytko ma náturą od
18:
Oycá/ y nie ieſt wyłącżon od tych rzecży iako
19:
dźiedźic/ y Pan wſzytkich rzecży/ My theż y
20:
ſpráwiedliwość/ y dobroć/ y niesmiertelność
21:
mamy/ przez Kryſthuſá z łáſki/ ále nie z ná=
22:
tury iáko Syn.
23:
Potwarzy tedy y kłamstwá ſą Sofiſtickie/
24:
ktorzy ſwym zmyſlonem wyłącżeniem/ pis=
25:
mo S. potępiaią z kacerſtwá y z nieprawdy
26:
poſpołu z námi/ gdyż my iako nigdy nie wy=
27:
łącżamy Syná od Oycá/ ták też nie gniećie=
28:
my/ ále rozeznawamy śrzodku ſię dzierżąc/
29:
ábo śrzednią drogę dźierżąc miedzy wyłącżá=
30:
niem Aryuſzowem/ y pomieſzániem Sábelli=
31:
uſzowem.Ktoremi obyczáymi ſzátan zniſzczył
32:
iednego Bogá Oycá Kryſtuſowego/ záraz
y z ied


strona: D4

teráźnieyſzych.
1:
y z iednorodzonym Synem iego/ y to zbáwie
2:
nie ktore przez Kryſtuſa ieſt nám ſpráwio=
3:
ne/ zgáśił przez Antychryſtá.
4:
Fundáment zbáwienia.
5:
Oycże/ tencie ieſt żywot wiecżny/ áby poználi
Ian.17

6:
ćiebie ſámego prawdźiwego Bogá/ y ktore
7:
goś zesłał Iezuſá Kryſtuſá
8:
Z tym ſię zgadza ſkład Wiary Apo=
9:
ſtolſkiey.
10:
Wierzę w Bogá Oycá wſzechmogącego. rc.
11:
Y w Iezuſá Kryſtuſá Syná Bożego. rc.
12:
Wierzę w Ducha świętego. rc.
13:
Wierzę żywot wiecżny.
14:
Ty rzecży nie ſą miedzy ſobą rozne/ ábowiem
15:
zgadzáią ſię ná iednym Bogu Oycu/ y ná
16:
Kryſtuſie Synie iego iedynym/ y w żywo=
17:
ćie wiecżnym.
18:
A widząc ſzátan że nam nie mogł tey pew=
19:
nośći zbáwienia/ ábo żywotá wiecżnego wy=
20:
drzeć/ áżby drzewiey ten pewny fundáment
21:
obálił/ przeto ták ſię oto pokuśił.
22:
Szátáńſki fortel przećiwko Iedne=
23:
mu Bogu Oycu.
24:
Iedná Boża Iſtność.
25:
Ieden Bog Iſtność/
26:
Ieden Bog w Iſtnośći/
27:
Ieden Bog według Iſtnośći.
28:
Iednę Iſtność má/ Oćiec/ Syn/ y Duch S.
29:
Abo iedná Iſtność poſpolitha ieſt Oyco=
30:
wi/ Synowi/ y Duchowi S.
31:
Ieden Bog we Trzech Perſonách.
32:
Trzy Perſony w iednym Bogu.
Ieden


strona: D4v

O rożnicách
1:
Ieden Bog á Trzy Perſony.
2:
Ieden Bog ſą Trzy Perſony.
3:
Iedná Iſtność we Trzech Perſonách.
4:
Trzy Perſony w Iedeny Iſtnośći.
5:
Ieden Bog Troiáki.
6:
Ieden Bog w Troycey.
7:
Ieden Bog Troyca.
8:
Tu káżdy wierny łácwie obácżyć może/ iż ża=
9:
dny z tych Bogow nie ieſt Oycem Kryſtu=
10:
ſowym/ á przeto też y Syná nie ma/ á ták po
11:
gotowániu áni Pośrzednika/ A przetoż nie mo=
12:
że być iedynym y prawdziwym Bogiem. O=
13:
bácżże w tym potwornym rodzeniu An=
14:
tychryſtowym zgodność tych iego Bogow/
15:
ábyś yztąd obacżył iáko máſz tym łgárſtwam
16:
wierzyć/ Abowiem cżáſem v nich rzecżon ieſt
17:
Bog Iſtność/ po chwili záś nie Bożą Iſt=
18:
nośćią ieſth/ ále ſámá Bogiem ieſth/
19:
po chwili ſámá nie Bogiem/ ále Bog w niey
20:
ieſth/ ábo według niey/ Zaſię drugi raz nie
21:
ieſt Bog w niey/ ále oná ſámá w Bogu ieſt/
22:
y ieſt ſpolna Trzem/ á nie trzey poſpolići iey.
23:
Cżáſem też ieſt Ieden Bog we Trzech Per=
24:
ſonách/ po chwili Trzy Perſony w Iednym
25:
Bogu/ záſię Bog áni w Perſonách/ áni Per
26:
ſony w nim/ ále ſam Bog ieſt trzy Perſony/
27:
z nowu záſię Bog nie ieſt Trzy Perſony/ cżáſem tám
28:
Iſtność nie ieſt Perſoną/ záſię po chwili Ie
29:
den Bog ktory ieſt Iſtność/ ieſt Trzy Per
30:
ſony/ Oćiec/ Syn/ y Duch S. Gdźież tedy tym
31:
więcey będźieſz wierzył/ ieſli tám gdźie twier
32:
dzą/ cżyli tám gdźie przą?
Abowiem


strona: E

teráźnieyſzych.
1:
Abowiem ieſli ten pocżątek wiáry o iednym
2:
Bogu Oycu ieſt dobry/ tedyć y koniec o ie=
3:
dnym Kryſtuſie/ y zbáwieniu przezeń ſprá=
4:
wionym/ muſiałby być dobry/ ábowiem po=
5:
dobny ieſt koniec pocżątkowi/ Ale iáko ten
6:
pocżątek wiáry náſzey o iednym Bogu Oycu
7:
obálił Szátan/ tákżeć też y koniec o iednym
8:
Kryſtuſie Synu Bożym/ y o pewnośći zbá=
9:
wienia przezeń z gruntu wywroćił/ A iáko
10:
ták mnogiemi śćieſzkámi od iednego Bogá
11:
Oycá odwiodł ſzátan/ áby do niego nikt ſię
12:
nie mogł nigdy vciekáć/ tákże też y Kryſtus
13:
rozmáitemi też fortylámi był zniſzcżon/ ták
14:
iż y teraz nie może być náleźion/ ieſli kto tych
15:
ſzátáńſkich fortylow nie opuśći/ iáko tho wi=
16:
dźiemy w tym Fortylu.

Miá=
ſtoie
dnego Sy=
ná Boże
go przez
ktorego
ſámego
ieſt od=
puſzcże=
nie grze
chow/ y
żywoth
wiecżny
rozmái=
tych po=
twor ná
rzynił ſzá
tan.

17:
Fortyl Szátáńſki przećiw=
18:
ko Iednorodzonemu Synowi Boże
19:
mu/ y zbáwieniu przezeń ſpráwionemu.
20:
❦
21:
Ták wiele Pośrzednikow ná Niebie
22:
y ná źiemi.
23:
Ich zaſługi.
24:
Wodá święcona.
25:
Ziemiá ábo Popioł.
26:
Ogień.
27:
Wiátru mieć nie mogli vchwycić/ przeto go nie
28:
śmieli mieć.
29:
Sol.
30:
Mięſo káżdego bydlęćiá.
EChleb


strona: Ev

O rożnicách
1:
Chleb/ Wino.
2:
Owoce/ Ziołá.
3:
Dym z Kádźidłá.
4:
Dźwięk dzwonowy.
5:
Szemránie Wiliowánia.
6:
Mſze/ Conducti.
7:
Odpuſty.
8:
Cżyśćiec.
9:
Tu tedy obácż/ iż żadny z tych nie ieſt Kry=
10:
ſtuſem/ á thák áni Synem Bożym/ áni Po=
11:
śrzednikiem/ áni Zbáwićielem.
12:
Tu też pilnie obacżay onego ſtárego Wężá
13:
z tyſiącem rzemiosł/ iákowe záwády zbudo=
14:
wał przećiwko Synowi Bożemu/ Abowiem
15:
obáliwſzy Kryſtuſá Iednego Zbáwićielá/
16:
nácżynił y poſtawił z ludźi drugich Kruſtu=
17:
ſow/ ále iż w nich nic nie było pewnego/ prze
18:
to im przydáł wodę cżárowáną/ á gdy y thá
19:
nic nie pomogłá/ otho przydáwa Sol/ y po=
20:
pioł/ y inſze rzecży ſtworzone/ Ale gdy y ty rze
21:
cży nicżemne były/ thedy odpuſty/ mſze iáko
22:
obecne lekárſtwo przydawáne bywa żywem
23:
y zmárłym/ przećiw wſzemu złemu/ Ale iż y
24:
ty rzecży nic nie pomogły zá żywotá/ przeto
25:
do Cżyſcá oſtatniego lekárſtwá bywáią od=
26:
ſyłáni/ A gdy tám będą w Cżyſcu/ poma=
27:
gáią im z nowu Mſzámi/ kthore zywem nic
28:
nie pomagáły/ áby pomogły zmárłym. Ale
29:
iáko to powieda/ Sámi o tym świádcżą kto=
30:
rzy teraz cżuią/ zá vmárłe śpiewáiąc/ Modl
31:
my ſię zá wſzythki wierne zmárłe/ gdźie áni
32:
Máryey/ y Kryſtuſá/ áni Apoſthołow nie
33:
wiymuią z tego Cżyſcá. Tu ſię tedy nau=
cżyć mo=


strona: E2

teráźnieyſzych
1:
cżyć możeſz/ co to ieſt za Bog y Kryſtus An=
2:
tychryſtow/ á iakowa theż pewność żywotá
3:
wiecznego ieſt od thego Bogá/ przez iego
4:
Kryſruſá. Ná koniec kthemu muſzą przyść
5:
wſzyſcy ći/ ktorzy prawdźiwego Bogá z iego
6:
Synem iednorodzonym zgubią.
7:
Iáśnie ſię tedy pokázuie/ iż ty fortyle ſzátáń=
8:
ſkie przećiwko iednemu Bogu Oycu Kry=
9:
ſtuſowemu/ y przeciwko iedynemu Synowi
10:
iego/ z ſobą ſię zgadzáią.
11:
A ieſlić ſzátan nie myslił tymi obłudámi zni
12:
ſzcżyć iednego Bogá Oycá Kryſtuſowego/
13:
z iego iednorodzonym Synem. Cżemuſz tedy
14:
o nich proſto nie mowi według piſma? Cże=
15:
muſz włáſnem miánem nie zowie iednego
16:
Bogá Oycá Kryſtuſowego/ y Kryſtuſá ták
17:
że Iednorodzonem Synem Bozym/ co łá=
18:
cwiey może káżdy wyrzec y wyrozumieć?
19:
Coż było po thák roznych nazwiſkach y od=
20:
miánach/ ábo przetworzániach/ gdyż żad=
21:
nego z thych nazwiſk Bog nievżywał/ áni
22:
iego Syn/ áni Duch Swięthy? Podob=
23:
no tho dla tego áby trzech Bogow nie vcży=
24:
nił/ przeto woli żadnego nie zoſtháwić/ ábo
25:
Bogá ábo Bożego Syná. Coż było po thych
26:
wykręćiech/ ták od iednego Bogá Oycá/ do
27:
tych roznych Bogow y ſobie przećiwnych/ z
28:
kthorych żaden nie ieſt Oycem Kryſtuſo=
29:
wym/ Ták też y od iednego Kryſtuſá Boże=
30:
go Syná/ y iedynego zbawienia przezeń ſprá
31:
wionego/ kthore on dxiwnemi fortylmi zni=
32:
ſzcżywſzy wprzod Kryſtuſá przez wſzythki
33:
ſtworżenia/ y przez bluźnierſtwá/ vcżył ludźie
34:
otrzymáć.
E ijA ieſlić


strona: E2v

1:
Aieſlić ſzátan nie zepſował końcá wiáry A=
2:
poſtiolſkiego ſkłádu/ áni Kryſtuſá zniſzcżył/
3:
gdy miáſtho iednego Kryſtuſá/ y miáſtho
4:
zbáwienia przezeń ſpráwionego/ thák wiele
5:
bluźnierátwá wniosł/ thedyć y ia nie będę
6:
mniemał żeby on pocżątek ſkłádu Apoſtol=
7:
ſkiego o iednym Bogu Oycu miał obálić/ á=
8:
bo żeby miał iednego Bogá Oycá zniſzcżyć
9:
tákiemi pocżwárami ſwemi.
10:
A ia widżę że ſzátan nic inſzego nie cżynił/ ied
11:
no iż wſzytkich ktorzy plotek iego náſládowá
12:
li/ wyłączył y odráźił od Kryſtuſá iedynego
13:
Syná Bożego/ y od pewnośći zbáwienia/
14:
tákże y od iednego Bogá Oycá/ y przyſzło do
15:
tego iż iáko kácerſtwem ieſt Antykryſtowi/
16:
Kryſtuſá Syná Bożego/ okrom Mſzey/ Cży
17:
ſcu/ y inſzych bluźnierſtw/ znáć zbáwićielem
18:
iedynym/ thákże też wielkie ieſt kácerſtwo
19:
znác y wierzyć proſto z piſmem/ być iednego
20:
Bogá Oycá nie w iákiey Iſtnośći ábo Per=
21:
ſonie/ ále iednym Troiákiem.
22:
Ták wielki nieprzyiáćiel ieſt ſzatan iemu ie=
23:
dnemu Bogu Oycu Kryſtuſowemu/ ták iż
24:
wſzytko dopuśći mieć ża Bogá miáſtho te=
25:
go iednego Bogá Oycá/ y Zydom/ y Tur=
26:
kom/ y pogánom/ y fáłſzywym krześćiánom/
27:
niżeliby dopuśćić miał wierzyć tego być ied=
28:
nego Bogá Oycá Kryſtuſowego/ kthory
29:
też Abráhámowi/ Izáákowi/ y Iákobowi
30:
obiecał ſię być Bogiem/ dawſzy obietnice o
31:
náſieniu błogosłáwionym/ to ieſt/ o Synu
32:
ſwoim Iezuſie Kryſtuſie/ Ktory wywiodł
lud


strona: E3

teráźnieyſzych.
1:
lud źiemie Egiptſkiey thegoż Syná
2:
ſwego/ ktory ná koniec posławſzy Syná ſwe
3:
go/ y wſzytko w nim wypełniwſzy/ ſiebie ſá=
4:
mego Oycem Páná náſzego Iezuſá Kryſtu
5:
ſá/ wſzędy w nowym Teſthámenćie kazał
6:
zwáć/ od ktorego ſię być posłánym/ wolą też
7:
iego cżynić/ y Pośrzednikiem być/ Kryſtus
8:
Pan cżęſto pokazał.
9:
Tegoż Oycá ſam wzywał/ y nam modlitwą
10:
podáną od ſiebie kazał wzywáć/ A Bogá I
11:
ſtnośći ábo w Iſtnośći/ Troiákiego ábo in=
12:
definitum/ powieda/ nigdy nic nie mowić
13:
áni cżynić/ Ale wſzythko Ociec przez Syná
14:
ſwego cżynił od pocżątku świátá/ iáko pis
15:
má święte świádcżą.
16:
Nigdy nie winuie Zydow Krtſthus iż nie
17:
ználi Bogá Iſtnośći/ ábo iákiego Troiákie=
18:
go/ áni pokazuie inſzey przycżyny złośći y o=
19:
krutnośći ich przećiwko iego Miniſtrom/ ie=
20:
dno tę iż znáią Oycá y Kryſtuſá od niego
21:
posłánego.
22:
A iż ſzátan imię Kryſtuſowe dopuſzcża sły=
23:
ſzeć/ y imię żywotá wiecżnego/ wſzakoż to cży
24:
ni przez wodę/ Ogień/ Sol/ Mſzą/ Czyśćiec/
25:
bo okrom tych rzecży nie zna Kryſtuſá/ A to
26:
dla tego cżyni/ áby tym ćiſzey zwiodł nędzne
27:
ludźi/ pokázuiąc iákoby on Kryſtuſá nie zni=
28:
ſzcżył/ Iáko też dopuſzcża áby obrázy Kryſtu
29:
ſowe były málowáne/ ábo że Kryſtus obec=
30:
ny ieſt w chlebie/ gdyż obrázámi y tym chle=
31:
bem práwie do gruntu Kryſtuſá zniſzcżył/
32:
ſpołem y pewność zbáwienia/ łgárſtwá miá
33:
ſto prawdy zoſtáwiwſzy.
E iijTákżeć


strona: E3v

O rożnicách
1:
Tákżeć chce dowieść ſzátan/ że ćiáło Kryſtu=
2:
ſowe ieſt wſzędźie/ gdyż on Kryſthuſá ni=
3:
gdźiey nie zoſtháwił ſwemi bluźnierſtwy
4:
świát záráźiwſzy.
5:
Thákżeć dopuſzcża áby było wſpomniáne i=
6:
mię Bogá Oycá/ ále tylko w Bogu Iſtno=
7:
śći/ wiednem Troiákiem/ w Perſonách/ Re
8:
lácyách/ nie inácey iáko kácerſtwo ieſt Anty
9:
kryſtowi/ żeby Kryſtus ſam miał być zbáwi
10:
ćielem krom Wody/ Ogniá/ Soli/ Mſzey/
11:
Cżyſcu. rc. Thákże theż ieſli miáſto Bogá
12:
Troiákiego/ ábo Bogá w Iſtnośći/ iednym
13:
ſamem prawdźiwym Bogiem Oycem zowie
14:
kto Oycá Kryſtuſowego/ tákowego ma zá
15:
Aryaná y niezbożnego kácerzá/ by też ná ko=
16:
niec był Kryſtuſem ábo Páwłem.
17:
Iáko tedy dopuſzcża mienić imię Syná Bo
18:
żego miedzy ſtworzonemi rzeczámi/ áby knim
19:
więcey ludzi przywabił/ á od Kryſthuſá od=
20:
wiodł/ iáko to vcżynił w Papieſtwie/ gdźie
21:
Wodą/ Mſzą/ Cżyſcem Kryſtuſá zniſzcżył.
22:
Tákżeć też dopuſzcżánowáć imię Bogá
23:
Oycá/ ále nie okrom Bogá Iſtnośći/ ábo ie=
24:
dnego Troiákiego/ indefinito. rc. Aby thy
25:
Bogi thym więcey zálecił/ y do nich ludźie
26:
przyćiągnął/ á potym áby od prawdźiwego
27:
Bogá Oycá odwiodł/ iáko wyżſzey od Kry=
28:
ſtuſá odwodźi do ſtworzenia. Doświádczy
29:
liſmy tego/ ábowiem wſzyſcy Sofiſtowie te=
30:
raz zá thy ábo o ty Bogi nie znáiome záwſze z
31:
wiernymi wálcżą/ przećiwko Iednemu pra
32:
wdziwemu Bogu Oycu Kryſtuſowemu/
33:
pokázuiąc ſię mu być nieprzyaćielmi iá=
wnymi


strona: E4

teráźnieyſzych.
1:
wnymi dla thego Bogá Iſtnośći/ Bogá
2:
Troiákiego.
3:
Ktorzy kolwiek tedy zárzućiwſzy Antykry=
4:
ſtowſkie bluźnierſtwá/ proſtho wierząc pis=
5:
mu/ prziymuie y zna iednego prawdziwego
6:
Bogá Oycá Kryſtuſowego/ tedyć też muśi
7:
znáć y iednego Syná Bożego/ Bogá z Bogá
8:
vrodzonego/ inácżey on Bog nie byłby Oy=
9:
cem ktoryby nie vrodźił. A tu z tąd ſię
10:
pokázuie że ſą teyże nátury obádwá/ y rodźi=
11:
ćiel/ y vrodzony/ gdyż nie z inąd iedno z Bo=
12:
gá Bog ſię vrodźił/ iáko też tenże potym Sy
13:
nem cżłowiecżym ſthawſzy ſię/ národźił ſię
14:
prawdźiwym cżłowiekiem z cżłowieká/ y nie
15:
ieſt rożney nátury od ludźi inſzych.
16:
A gdyć obalon będźie ieden Bog Oćiec/ te=
17:
dyć iuż y Syn Boży Bog z Bogá nie może
18:
być/ Abowiem áby był Synem Bożym/ mu=
19:
ſiał ſię zonego iednego Bogá vrodźić/ á iżby
20:
to z przykłádow żywych ſię pokazáło/ pa=
21:
trzay. Szátan ten fundáment obálił/ v Zy
22:
dow y Turkow/ ktorzy iednego onego Bo=
23:
gá/ kthorego wyznawáią/ nie znáią go być
24:
Oycem Kryſtuſowym: A ták nie chcą żad=
25:
ną miárą znáć áni wierzyć Iezuſá Kryſtuſá
26:
być Dynem Bożym. Obalił ſzátan ten fun
27:
dáment v Sábelliuſzá/ ktoremu Bog ieſt ie
28:
den Troy/ ábo o Trzech imionách/ A ták Bo
29:
gá z Bogá/ tho ieſt Syná Bożego (áby dwu
30:
Bogow nie pozwolił iáko on mnima) nie
31:
chce znáć: Twárda mu to mowá. Obálił ten
32:
grunt y v Aryuſzá/ v ktorego gdyż on Bog
33:
ieden nie ieſt Oycem/ tho ieſt/ że nie vrodźił ſam:
Otoż


strona: E4v

O rożnicách
1:
Otoż nie máſz y Syná Bogá z Bogá
2:
vrodzoneo / ále tylko ſtworzenie vcżynione/
3:
według iego dumy. Papieſtwo też obá
4:
liwſzy Iednego prawdziwego Bogá Oycá
5:
mnogie inſze Bogi przyięło/ y rozmáite Po=
6:
śrzedniki/ miedzy ktoremi nie był on ieden
7:
prawdźiwy Bog Oćiec/ A thák áni Pośrze
8:
dnik tám był ieden on Nawyżſzego Bogá
9:
Syn/ słowo ktore ſię ćiáłem ſtało/ á po goto
10:
wiu nie był tám áni żywot wiecżny/ Abowiē
11:
ieſli to ieſt żywot wiecżny/ iáko Kryſthus
12:
świádcży/ Aby był zwan ſam ieden Bog O=
13:
ćiec Kryſtuſow/ y Kryſthus Syn Boży od
14:
niego poznány. A przeto kto przy iednego
15:
ſámego Bogá Oycá/ thedyć przy y Kry
16:
ſtuſá Bożego Syná/ y ży=
17:
wotá wiecżnego.
18:
❦
19:
Koſcioł Kryſtu
20:
ſow okrom zmárski y zmázy/
21:
ſtoiący ná ſámym Prorockiem y Apo
22:
ſtolſkiem fundámencie/ przez Kácerze
23:
do tych miaſt nie náruſzony
24:
áni záráżony.
25:
grafika

strona: F

teráźnieyſzych.
1:
Wierzę odpuſzcżenie

Dách.

2:
grzechow.
3:
Ciáłá z martwychwſtánie.
4:
Y żywot wiecżny.
5:
Wierzę święty Ko=

Dom.

6:
ścioł Powſzebytni.
7:
Swietych obcowá=
8:
nie.
9:
Fundáment Kościołá Kryſtuſo=
10:
wego.

fundá=
ment.

11:
Obiawienie Trzech przy Krzćie Kryſtu
12:
ſowym.
13:
Bog Oćiec w głośie.
14:
Syn Boży w ćiele.
15:
Duch święty w oſobie Gołębice.
16:
Tákże Páweł licży tych Trzech.
17:
Ieden Bog Oćiec/ z ktorego wſzytko.
18:
Ieden Duch S. w kthorym wołamy/
19:
Abbá/ Oycże.
20:
Tákżeſmy ſię y Krzćili/ W imię Oycá/
21:
Y Syná/ y Duchá świetego.
22:
Thákże y Kredo Apoſtolſkie/ Wierzę w
23:
Bogá Oyca/ y w Iezuſá Kryſtuſá/ y w
24:
Duchá świętego.
25:
Ktorą chytrośćią Száthan
26:
fundáment Wiáry y zbáwienia wie=
27:
cżnego obálił.
FGdy


strona: Fv

O rożnicách
1:
G
Dy widźiał ſzátan że nie mogł proſtothy
2:
piſmá y pewnośći zbáwienia obálić/ dotąt=
3:
by ſtał dobry fundáment y cáły/ (Bo to ieſt
4:
żywot wiecżny/ áby był zwán ſam ieden pra
5:
wdźiwy Bog Oćiec/ y Kryſtus od niego po
6:
słány/ iáko tenże Syn v Iana mowi)/ prze=
7:
to obálenie tego żywotniego fundámentu
8:
wprzod pomyſlił/ Abowiem wiedźiał co ná
9:
koniec miał vcżynić iákiemżekolwiek forty=
10:
lem/ y pokrywką poboznośći/ obáliwſzy w=
11:
przod prawdźiwego Bogá/ y prawdziwego
12:
Syná Bożego/ że miáło mu po woli wſzytko
13:
idź. A przeto ten śrzodek nálasł ku obaleniu
14:
iednego Bogá práwdźiwego/ y iego też ied=
15:
norodzonego Syná/ z iednym Duchem S.
16:
zmyſliwſzy po Trzech Bogow przećiwko
17:
Krześćiáńſtwu. A gdy nie doſyć mieli Krze
18:
śćiani ná słowie Bożym mocnym y pew=
19:
nym/ zdáło ſię ſzátánowi áby w tym pomogł
20:
Krześćiánom. Szukáli tedy obycżáiow ro=
21:
zmáitych kthoremiby zábieżeli/ áby dyabeł y
22:
ludźie nie mogli ich o trzy Bogi potwarzyć.
23:
A gdy tá potwarz (z mozgu rozumu ludzkie=
24:
go y chytrośći/ przeciwko proſtey prawdźie
25:
Bożey) wyſzłá ná świát/ ſtáráć ſię pocżęto á=
26:
by z thychże rozumow ludzkich mogło ſię te=
27:
mu zábieżeć/ áby pod thą pokrywką rozum=
28:
kow ludzkich/ ábo obrony ludzkiey/ proſtha
29:
prawdá Boża byłá wywroconá. Aby thedy
30:
Trzey Bogowie nie byli/ to ieſt/ Ieden Bog
31:
Oćiec/ Ieden Syn Boży/ y Ieden Duch S.
32:
Przeto nálezli Iednego Bogá Iſtność/ kto
ra áni


strona: F2

teráźnieyſzych.
1:
ra áni ieſt Bogiem Oycem/ kthory ſtworzył
2:
wſzytko/ áni Synem przez ktorego wſzytko/
3:
áni Duchem S. ktorym trwáią wſzytki rze=
4:
cży/ A gdy obacżyli że tym ſpoſobem wyłą=
5:
cżli y niſzcżyli onych Trzech/ tho ieſt/ Bogá
6:
Oycá/ Bożego Syná/ y Duchá S. zmyſlili o=
7:
nego Bogá Iſtność nie słychánego Proro=
8:
kom/ y Kryſtuſowi/ y Apoſtołom/ powiedá
9:
iąc że ieſt ieden/ wſzákoż Troiáki/ ktory thák
10:
ſię cżáſem kurcży áby iednym był/ á cżáſem
11:
ſię rozſzerza áby był Troiákiem: A gdy byli
12:
ściákáni potwarzą o Trzy Bogi/ tedy oni v=
13:
ćiekáli ſię do tego Iednego Bogá Iſtnośći/
14:
ktorą Iſtnośćią zoſtał Heretykiem Ieden
15:
on Bog Oćiec Kryſtuſow/ A gdy záſię śći=
16:
ſkano ie wyłącżeniem ábo zniſzcżeniem trzech
17:
w tym iednym/ tedy oni do tego troiákiego
18:
ſię vciekali/ wzgorę y ná doł ták vćiekáiąc/ y
19:
kręcąc ſię/ vchodząc potwárzy/ cżęśćią trzech
20:
Bogow/ cżęśćią też Ieddnego kthory Trzech
21:
pożyrał/ ábowiem Ieden Bog Iſthność
22:
nie miał Trzech/ á ći záſię Trzey gdyż ſą trzy
23:
Perſony/ ktore rożne ſą od Iſtnośći/ nie by=
24:
li ieden/ A ták żadnego nie było według ich
25:
vpodobánia/ ábo ieſli byli y Trzey y Ieden/
26:
tedyć cżterzey byli/ á iednák żaden ż tych nie
27:
był prawdźiwym Bogiem/ ktoryby y Syná
28:
vrodźił/ y Duchá wypuśćił. A ták mniemá
29:
iąc żeby vſzli potwarzy/ trzech Bogow ſwe=
30:
mi baykámi (mnogie pocżwáry iáko Hydrá)
31:
rodźili. Nam záſię piſmá świętego (nád kto
32:
re nic nie máſz mocnieyſzego) nie potrzebá
33:
bronić/ Ale wierzyć mamy że ieden ieſt Bog
F ijktory


strona: F2v

O rożnicách
1:
ktory ieſt Oćiec/ Ieden też ieſt Syn Boży/
2:
ktory ieſt Kryſtus Iezus/ Ieden też Duch
3:
S. kthorych Trzech nigdy piſmo nie zowie
4:
Trzemi Bogámi. Przeto ktorzy w tym pis=
5:
mo potwarzáią/ ſą ábo Zydowie/ aboMá=
6:
chometowie/ ábo Epikurowie/ z trzody
7:
wieprzow/ wzgardzićiele Bogá y
8:
prawdźiwey pobo=
9:
żnośći.
10:
❦
11:
Koſcioł Anthy:
12:
kryſtow/ w ktorym wſzytek fun
13:
dament Apoſtolſki obálony ieſt/
14:
A ták prawdá ſpołem vpádłá.
15:
grafika
Wierze


strona: F2

teráznieyſzych.
1:
grafika
2:
Wierzę odpuſty/
3:
doſyć vcżynienia/
4:
zasługi/ Cżyśćiec/
5:
Mſza. etce.
6:
Bo żadnemu nie ſą
7:
odpuſzczone grzechy
8:
przez Kryſtuſá/
9:
żaden niechay nie
10:
wierzy być ſię wol=
11:
nym w śmierći/ áni
12:
mieć żywotá wiecz=
13:
nego.
14:
Wierzę Kośćioł Anty=
15:
kryſthow/ ktory ieſt o=
16:
krom Bogá y Bożego
17:
Syná/ A ták tám y po=
18:
ſpolitowánie ieſt niezbo
19:
żnikow.
20:
Fundáment Kośćiołá Antykry=
21:
ſtowego.
22:
Ieden ieſt Bog Iſtność.
23:
Iedná Iſtność ieſt Ieden Bog. rc.
24:
O tych mowách pátrzay w Wieży Babel.
25:
Then Boh iż nie ieſt Oycem Kryſtuſo-

Dách
Anthi=
kryſtow
By był
w Koś=
ćiele An
tykryſto
wym pr
awdźi=
wy też
Syn Bo
ży ná kto
rym ſtoi
żywoth
wiecżny
byłoby
też tám
odpuſz=
cienie
grzechō y pewn=
ość żywo
tá wiecż
nego.
F ijwym


strona: F2v

O rożnicách
1:
wym/ przeto nie ma właſnego Syná/ á=
2:
ni Duchá S. Albowiem then Bog Iſt=
3:
ność áni vrodźił/ áni ieſt vrodzony/ áni po
4:
chodźi/ nie ma thedy Pośrzedniká. iáko
5:
tedy ten Ieden Bog nie ieſt Oycem Kry
6:
ſtuſowym/ ták też y Syn Boży Bog pra
7:
wdźiwy z Bogá prawdźiwego zniſzcżon
8:
ieſt.
9:
Naprzod muſiał być obálon fundáment
10:
od Szátáná/ áby pothym Kościoł prawdźi=
11:
wy z ſwym przywileiem był wywrocon. A
12:
przetoż ſzátan wprzod kácerze rozmáite wal
13:
cżące przeciw fundámenthowi wzbudźił/ á
14:
miedzy inſzemi/ Sábelliuſzá y Aryuſzá/ Abo=
15:
wiem iż ieden Bog kthory ieſt Oćiec/ z Sy=
16:
nem ſwoim Pośrzednikiem y zbáwićielem
17:
náſzym trwał w Kośćiele/ przeto nie mogło
18:
być zniſzcżone miłoſierdźie Boże/ kthore w
19:
Kryſtuſie Synu iego okazáne ieſt/ Thákże
20:
ani Kryſthuſowe doſyć vcżynienie z iego zá=
21:
sługámi. Abowiem Ieden Bog Iſtność/
22:
gdyż nie ieſt áni Oycem/ áni Synem Bo=
23:
zym/ to ieſt Bogiem z Bogá/ nie mogł o mi=
24:
łoſierdziu Bożym (y doſyć vczynieniu Kry=
25:
ſtuſowym) vczyć/ Ale Ieden Bog Ociec/ kto
26:
ry iedynego Syná ſwego Iezuſá Kryſthuſá
27:
vczynił ofiárą zá grzechy náſze/ Then ſam v=
28:
cży doſtáthecznie o ſwym miłośierdziu y o
29:
ſprawiedliwośći. Bog Ociec záwſze ieſth
30:
miłoſierny y łáſkáwy ſwoim/ y zá Syny ma
31:
ſwoie/ Bog Iſtność nic thego nie ma/ áni
32:
może być tym rżeczony/ bo ieſli ieſt mátką á-
bo Oycem


strona: F4

teráźnieyſzych.
1:
bo Oycem/ o tym nie wiedźieć. Tákże y Bog
2:
Troiaki/ kthory Syna nie ma y ſam nie ieſt
3:
Synem.
4:
Iako Kośćioł Antykryſtow
5:
od Bogá przez nacżynia iego obala
6:
ſię/ ábo bywa obálon.
7:
grafika
8:
G
Dy był Pan Bog Lutherá wzbudźił/
9:
chciał áby Antykryſtow Kośćioł był prze=
10:
zeń obálon/ ták żeby nie od fundámentu po=
11:
cżął/ inácżey ten zgniły dom przywáliłby go
12:
był obáleniem ſwem/ ále od dáchu pocżął (ták
13:
to bywa przy obáleniu ſtárych domow) wálić
14:
ten dom. Naprzod odpuſty Antykryſtowe/
15:
kthoremi bywa záćmione doſyć vcżynienie
16:
Kryſtuſowe/ y dáremne odpuſzcżenie grze=
17:
chow/ A potym y Czyśćiec/ ogień on kucgien
18:
Papieſkich wodą słowá Bożeo zgáśił/ Tenże
19:
też po tym wzywánie vmárłych/ ktorzy (miá=
20:
ſto pośrzedniká iedynego Kryſtuſá obalone
21:
go) krolowáli/ z gruntu obálił/ po tym też y
22:
pielgrzymowánia. rc. A gdy niżey zſtąpił ku
23:
rzecżam bliſkim fundámenthow/ iako do
24:
mſzey/ o miły Boże/ iákoż ſię ſzáthan pocżął
25:
miotáć/ wſzákoż y Mſzą wykorzenił długo z
26:
ſobą myſląc/ y iey przydátki dźierżąc. Wſzá=
27:
koż korzenia z ktorego odmłodzić ſię mogłá
28:
Mſza/ nie wykorzenił do gruntu/ zostáwiw=
29:
ſzy obecność Kryſtuſowę w chlebie/ y wſzę=
30:
dybytność ćiáłá iego/ y pożywánie vſty ciele-
ſnie. A


strona: F4v

Orożnicách
1:
ſnie. A tu vwiązł Luter ná náuce o Sákrá
2:
menciech/ áni mogł Antykryſtá gruntu o=
3:
bálić/ ktorego też Ceremoniy Zydowſkich y
4:
pogáńſkich vżywał. Powſtał potym Zwin=
5:
glius/ ktory Mſzą y z chlebowym Bogiem/
6:
y ze wſzytkiemi przydátkami iey z grunthu
7:
wywroćił/ ták iż tám nic Antykryſtowſkie=
8:
go nie zoſtáwił/ w they rzecży náucżáiąc/ że
9:
Sákrámentá nie zámykáią w ſobie Kryſtu=
10:
ſá/ áni im łáſki Bożey przywięzował/ A iż do
11:
Niebá nas odſyłáią światośći/ y do śmier=
12:
ći Kryſtuſowey/ ktorą on podiął pod Ponti=
13:
uſzem Piłátem.
14:
A gdy potym porządnie przyſzło do fundá=
15:
mentu/ co nie było dano onym pierwſzym ry
16:
cerzom/ áby do końcá oczyścili Kośćioł od
17:
Antykryſtyáńſkich/ y Sofiſtyckich zgniłych
18:
wynalazkow: Thuć dopiero widźiemy iáko
19:
ſzáthan ſzáleie/ y iáko ſię w dźiwne potwory
20:
odmienia/ áby ſwego bogá nieznáiomego
21:
Prorokom/ Kryſtuſowi/ y Apoſtołom/ Bo=
22:
gá indefinitá/ Bogá Iſtność/ Bogá Troiá
23:
kiego/ y inſzemi potwornemi názwiſkámi
24:
miánowánego obronił/ kthory miáſto Ied
25:
nego ſámego práwdźiwego Bogá Oycá pá
26:
ná iezuſá Kryſtuſá/ y miáſtho iego Syná
27:
iednorodzonego/ Bogá prawdziwego z nie=
28:
go vrodzonego/ y miáſtho Duchá S. krolo=
29:
wał ták długo. Nam thedy ktorzykolwiek
30:
miniſtrámi ieſteſmy Kryſtuſowemi cżłon
31:
kámi ćiáłá iego/ trzebá ſię pilnie ſtáráć áby
32:
ten fundáment od Antykryſtowych ſproſno
33:
śći y zmyſlonych Bogow był oczyśćion/ á po=
tym á=


strona: G

teráźnieyſzych.
1:
rym áby z kámieniá słowá Bożego był zbu=
2:
dowan/ aby potym przećiwko wſzem piekiel
3:
nym branam/ (nie náchyláiąc ſię ná żadną
4:
ſtronę) mogł ſtać Kośćioł záwſze. Bo iáko
5:
długo będźie co zgniłego ná tym fundámen
6:
ćie/ bać ſię trzebá áby zá zgnićiem fundámen
7:
tu wſzythko budowánie nie obáliło ſię/ iáko
8:
ſię ſtáło w Papieſtwie. A teraz od nowego
9:
Sábelliuſzá/ y podobnych iemu/ chce ſzátan
10:
tę obiáwioną prawdę z gruntu obálić. Takći
11:
też Izráelitowie cżęſto obráżeni y zátrwoże=
12:
ni chćieli ſię wrocić od Egiptu/ y Moiżeſzá
13:
vkámionowáć/ A ći ſámi thylko przyſzli do
14:
źimie obiecáney/ ktorzy ſię ni cżego nie zlę=
15:
kſzy/ áni ſię hámowáć dopuśćiwſzy/
16:
ſpieſzyłi ſię gdźie ich Pan Bog
17:
wzywał.
18:
grafika
19:
Wieżá Babel.
20:
Ierem. 23.
21:
❦
22:
A
Dokądże tho będźie w
23:
ſercu Prorokow prorokuią=
24:
cych kłamſtwo/ y prorokuią=
25:
cych zwodztwá ſrecá ſwego? ktorzy chcą v=
26:
cżynić áby przepomniał lud moy imieniá me
27:
go/ dlá ſnow ich/ ktory káżdy mowi do bliź-
Gniego


strona: Gv

O rożnicách
1:
niego ſwego/ Iáko przepomnieli Oycowie
2:
ich imieniá mego dla Báálá? Prorok ktory
3:
ma ſen/ niechay powieda ſen/ á ktory ma sło
4:
wo moie/ niechayże mowi słowo moie wier=
5:
nie. Coż máią czynić plewy z pſzenicą? mo=
6:
wi Pan/ Izali słowá moie nie ſą iáko ogień
7:
mowi Pan/ y iáko młot rozbiiáiący kámień?
8:
Pſalm. 2. Dźie. 4.
9:
Zgromádzili ſię Krolowie źiemſcy/ Kſiążę=
10:
tá y ludźie/ Herod/ Pontſki Piłat z pogány/
11:
przećiwko Pánu y przećiwko Kryſtuſowi
12:
iego.
13:
Ian. 16.
14:
Wyrzucáć was będą z Bożnic/ y zábiiáć/ á
15:
thoć vcżynią iż nie poználi Oycá áni mnie.
16:
Antykryſt zábiiáiąc wierne/ y o Bogu Iſt=
17:
nośći ábo iednym Troiákiem dyſputuiąc/
18:
nie zna Bogá Oycá/ áni Syná iego/ ábo=
19:
wiem by znał obudwu/ nie przeſládowałby
20:
wiernych.
21:
Przećiwko Sofiſtam.
22:
Iż Bog nic nie vrodźił wy co to twierdźićie/
23:
Poyzryćie iák wielki błąd ná świát przy=
24:
wodźićie.
25:
Bo iák mowićie/ ieſli on Bog wſzechmogący
26:
Wſzythkich rzeczy y Boſtwá pocżątkiem
27:
będący/
28:
Ni kogo nie vrodźił/ toć Syná Bożego
29:
Nie máſz/ ni Posrzedniká od nas praw=
30:
dźiwego.
31:
Toć iuż nie pewne będźie náſze odkupienie/
32:
Y prożno w Kryſthá wierzy ludzkie pokolenie.
Toć


strona: G2

teráźnieyſzych.
1:
Toć ſię żadnym ſpoſobem z Bogiem nie złą
2:
czemy/
3:
Aniſmy ſyny iego/ y zwáć go nie śmiemy
4:
Oycem náſzym/ toć prożno my Bogu vfámy
5:
Iuż piſmo kłáma/ á my ſámi ſię zdrá=
6:
dzamy.
7:
Toć nas ſzátáńſka wiárá ták iuż zniewoliłá/
8:
Ze nas gorſze niż Turki/ Zydy/ vcżyniłá.
9:
Wieżá Babel.
10:
Obrzymowie kthorzy Wieżę babel zbudo=
11:
wáli/ áby z niebá wygnáli iednego ſáme=
12:
go prawdźiwego nawyżſzego Bogá/ Oycá
13:
páná náſzego Iezuſá Kryſthuſá/ záraz y z
14:
Synem iego iednorodzonym/ prawdźiwym
15:
Bogiem vrodzonym z onego prawdźiwego
16:
Bogá/ y z Duchem S.
17:
Pogańſcy Bogowie wy=
18:
niſzcżeniu iednego prawdźiwego Bo
19:
gá Oycá z iego iednorodzonym Synem
20:
zmyſleni od Szátáná.
21:
❦

Pogáń
ſcy Bo
gowie.
4. Krol
17.
3. Krol.
11. y 16.
4. Krol.
18.
2. mo. 32
3. Krol
12.
Dźie. 7.
Ier. 44.

22:
B
Abilońſki Bog/ Sukchot/ benot/ Chu
23:
therow/ nergel/ mężow Hámáth
24:
Aſymá/ Háuweow Nebálárz/ y Thárhák/
25:
Sefáńſki Bog Adrámelech/ y Anáme=
26:
lech/ Moábſki Bog/ Chámos/ Sydońſki
27:
Báál/ Aſtároth/ Amonitſki Moloch/ Bog
28:
Hámáth y Arfád/ Háwá y Háná/ Thákże y
29:
ćielcowie Egiptſcy/ Cielcy w Dán y Be=
30:
thel/ Ieroboámowi/ remſam Krolowa
G ijnie=


strona: G2v

O rożnicách
1:
niebieſka. rc. Turecki Bog nie ieſt ſtworzy=
2:
ćielem wſzythkich rzecży/ ále ieſt Báłwan
3:
w mozgu Máchometowym vbudowány/
4:
Bog vſtronny ábo niepłodny okrom Syná.

Bog ży
dowſki.

5:
Tákże Zydowie záprzeli ſię onego iedne
6:
go prawdziwego Bogá/ zakonu y Proro=
7:
kow/ Oycá Paná náſzego Iezuſá Kryſtuſá/
8:
ktory wſzytko ſtworzył przez Syná ſwego/
9:
ktory Bogiem Abráhámowym y Izááko=
10:
wym ſię miánował być w obiecánym náſie
11:
niu/ to ieſt/ Synu ſwoim/ Kthory wywiodł
12:
Izráelá z źiemie Egiptſkiey przez Syná ſwego/
13:
ktorego ſię oni záprzawſzy vkrzyżowáli/ cżym
14:
pokazáli że y Oycá iego zá Bogá nie ználi/

Ian. 15.
y 14.

15:
iáko Kryſthus mowi/ Byśćie mnie ználi/ y
16:
Oycábyśćie mego ználi. Nie ználi Oycá
17:
áni mnie.
18:
Heretykowie mnogie Bogi wynáleźli/ á-

Kácer=
ſcy Bo=
gowie.

19:
by iednego Bogá Oyca z Synem iego zniſz=
20:
cżyli. Symon Cżárownik kazał ſię chwálić
21:
zá Nawyżſzego Bogá/ Menander iego zwo
22:
lennik/ y drudzy kazáli ſię chwalić zá Kry=
23:
ſtuſá. Báſylides Bogá Abráxán/ Oſitho=
24:
wie/ Iáldábotá/ Cedron dwu Bogow złe=
25:
go y dobrego. Tákież y Márcyon/ Potytus/
26:
y Báſiliscus/ dwá pocżątki kładli. Syre=
27:
nus trzy nátury/ Montanus cżynił ſię Du=
28:
chem S. Tákże Cerintus y Ebion/ zmyſláli
29:
inſze Kryſtuſy fáłſzywe/ Trysmegiſtus Bo
30:
gá Iſthność powieda być Kſiążęćiem wſzy
31:
tkich Bogow. rc. O tych yo inſzych Bogách
32:
cżytay Ireneuſzá/ Tertulianá/ y Merku=
33:
ruſzá Trysmegiſtá.
Kácer


strona: G3

teráźnieyſzych
1:
Kácerſtwo ktore po tym wzbudził Sabel-

Sábelli
uſzow
Bog.

2:
liuſz/ wnet ſię wſzcżęło po Apoſtholech/ iáko
3:
świadcży Ignátius/ ktore przy być iedne=
4:
go Bogá Oycá/ y iednego Syná Bożego/ y
5:
iednego Duchá S. Ale z tych Trzech rodźi=
6:
cielá/ vrodzonego/ y pochodzącego/ Ieden
7:
Bog Troiáki/ ábo otrzech miánach był zla=
8:
ny/ kthory áni Oycem ieſth/ áni Synem mo
9:
że być rzecżon/ áni ma Syná.

Ary=
uſzow
Bog.

10:
Aryuſz też przećiwny Sábelliuſzowi/ przał
11:
tákież iednego Bogá Oycá Kryſtuſowego/
12:
ktory nie vrodźił prawdźiwie Syna ſwego/
13:
ále vcżynił go ſobie z rzecży nigdy nie będą=
14:
cych/ á tak on nie był Bogiem Oycem według
15:
Aryuſzá/ Záprzał ſię y Syná Bożego/ Bogá
16:
prawdźiwego z Bogá prawdźiwego/ gdy
17:
nie wierzył áby ſię on z Bogá prawdziwego
18:
vrodźił. Thakże Wálentynus Heretyk ku

Wálen
tynuſzo=
wi Bo=
gowie.

19:
obáleniu iednego prawdźiwego Bogá Oy=
20:
cá/ y Syná iego Kryſtuſá/ mnogie ſobie Bo
21:
gi zmyſlił/ pod ktorych imieniem mniemał
22:
(iáko y ći) áby iednego Bogá chwalił. Bog
23:
Wálentego/ Bythus/ Demiurgus/ Metro
24:
pator/ Apator/ Horus/ tákże Pleromá/ Ae
25:
ones/ Anthoſiies/ Ageratos/ Proárchi. rc.
26:
Y Antykryſt też Bogi odmienionemi przez

Anthy=
kryſto=
wi Bo=
gowie.

27:
wilki (iáko y ći pierwſzy mieli) zátrzymał v ſie
28:
bie/ zniſzcżywſzy iednego Bogá Oycá/ y Sy=
29:
ná iego Páná Iezuſá Kryſtuſá/ miáſto Bo
30:
gá Byto/ Antykryſt ma Bogá Iſtność/ zá
31:
Demiurgá Bog iemu ieſt Troiáki/ zá Apá=
32:
torá/ Bog indefinitus/ tákże zá inſze Bogi
33:
ma/ Bog Iſtność/ Relátia/ Attributum/
G iijz kto=


strona: G3v

O rożnicách
1:
z ktorych żadny nie ieſt Ocem Páná Kry=
2:
ſtuſowym/ áni ieſt iego Synem iezus Kry=
3:
ſtus. rc. A ieſliż ci budownicy Wieże Bábi=
4:
lonſkiey nie mieli vmyſłu wyniſzcżyć (tymi
5:
ſwemi nowemi y rozmáitemi Bogámi) ied=
6:
nego Bogá Oycá/ z iego iednorodzonem Sy=
7:
nem/ A cżemuſz o tym proſto według piſmá
8:
nie mowią/ káżdego zowąc miánem iego/ co
9:
káżdy łácwie wymowi y zrozumie. Coż by=
10:
ło po thák mnogich nazwiſkách/ y przemiá=
11:
nách/ z kthorych żadnego miáná nigdy ſobie
12:
Bog nie przywłaſzcżył/ áni Syn iego Kry=
13:
ſtus/ áni Duch S. Cżemuſz nie mowią iáko

Ian. 8.

14:
Miſtrz iedyny Kośćiołá Bożego Kryſthus
15:
náucżył/ ktory onego iednego Bogá Izráe=
16:
lowego zowie Oycem ſwoim/ á nie inſzego iá
17:
kiego Bogá Pogáńſkiego/ ábo kácerſkiego/
18:
ábo Anthykryſtowey Iſtnośći/ ábo Bogá
19:
Troiákiego. Cżemu nie mowią/ nie wierzą
20:
iáko Páweł Apoſtoł Kryſtuſow/ ktory ták
21:
vcży w Kośćiele/ Ieden Bog Oćiec/ Ieden
22:
Duch S. Izali ſię thu błędu ábo kácerſtwá
23:
boi ſzátan? ktory áby kácerſtwo wwiodł/ pra
24:
wdę ſámęwprzod pothąpia/ y ſzcżypie. Po=
25:
deyrzenie mnogich Bogow przywodźi/ ieſli=
26:
by był wierzon ieden Bog Oćiec/ z ktorego
27:
wſzytko/ y ieden Syn Boży przez kthorego
28:
wſzythko/ z iednym też Duchem S. według
29:
piſmá/ ktore nigdźiey Trzech Bogow nie v=
30:
cżą/ áni thym ſpoſobem mowią/ y nam zá=
31:
miar wiáry zámierzáią/ áni żadneoiedneo Tro
32:
iákiego/ ábo Bogá Iſtnośći vcżą. Ale ieſli
kto


strona: G4

teráznieyſzych.
1:
kto pilnie weyzry w to/ obacży że ſzátan oto
2:
ſię ſtára/ cżego y dowiodł/ áby iednego y pra
3:
wdźiwego Bogá Oycá z iego iednorodzo=
4:
nem Synem zniſzcżył/ á inſze niezlicżone Bo=
5:
gi wwiodł/ nie znáiome Abráhámowi/ Izá=
6:
ákowi/ Iakobowi/ Moiżeſzowi/ Prorokom/
7:
Kryſtuſowi/ y Apoſtołom/ co tu iáko na má
8:
lowániu łácwie obacżyć.
9:
Abowiem zniſzcżywſzy y obáliwſzy ten ieden
10:
Krześćiáńſki fundáment/ że ieſt ieden Bog
11:
nie inſzy kthory/ ále Páná náſzego Iezuſá
12:
Kryſtuſá Ociec/ tedyć ſam dobrowolnie v=
13:
pádnie y zginie/ z nim ieden też Syn Boży/
14:
ktory iáko ſię z Bogá vrodxił/ ták też nigdy
15:
okrom niego nie był/ áni będźie: Ktho
Ian. 17

16:
ſię przy iedynego Bogá Oycá/ muśi ſię zá=
17:
przeć y iedynego Syná iego Kryſthuſá: Bo
18:
ieſli to ieſt żywoth wiecżny (iáko Kryſthus
19:
świádcży) ábyſmy ználi ſámego prawdźiwe=
20:
go Bogá Oyca Kryſtuſowego/ y kthorego
21:
on posłał Iezuſá Kryſtuſá/ á ktoć miłuie
Ian.5.

22:
onego ktory vrodził/ to ieſt/ Bogá Oycá/ mi
23:
łuiec y onego ktory ieſt vrodzony z niego/ to
24:
ieſt/ Syná Bożego iáko Ian piſze: Z tąd ſię
25:
tedy pokázuie/ iż kto ſię przy iednego ſame=
26:
go prawdźiwego Bogá Oycá/ áni go miłu-
Thur=
cy zniſz=
czywſzy
iednego
Bogá
Oyca w
ſzythko
wywrá=
cáią.

27:
ie/ tedyć ſię też przy y Syná iego Kryſtuſá/
28:
áni miłuie obudwu. A komuć kácerſtwo ieſt
29:
słyſzeć że ieden Bog ieſt Oćiec/ tedyć temuſz
30:
twárda mowá ieſt Kryſthuſá być prawdźi
31:
wie y właſnie Synem Bożym/ to ieſt/ Bogiem
32:
z Bogá vrodzonym/ y tego być Synem cżło=
33:
wiecżym/ to ieſt/ cżłowiekiem z cżłowieká v-
rodzonym.


strona: G4v

O rożnicách
1:
rodzonym: Iáko ktho przy Abráhámá być
2:
Oycem Kryſtuſowym/ ten przy Kryſtuſá
3:
być Synem cżłowiecżym. Thákći Turcy y
4:
Zydowie záprzawſzy ſię iednego onego Bo=
5:
gá ſtworzyćielá niebá y źiemie/ kthorego nie
6:
chcą mieć Oycem Kryſtuſowym/ przetho y
7:
Syná Bożego Bogá z Bogá vrodzonego
8:
bluźnią. Thák ći też Sábelliuſz Aryuſz zá=
9:
przawſzy ſię tego iednego prawdźiwego Bo
10:
gá Oycá/ kthory nie vrodźił Syná według
11:
mniemánia obudwu/ przeto obádwá y Sy=
12:
ná Bożego Kryſtuſá Bogá prawdźiwego z
13:
onego Bogá prawdźiwego vrodzonego/ zá=
14:
przeli ſię. Wraży Papiſtowie obáliwſzy ten
15:
fundáment/ tho yeſt/ iednego Bogá Oyca/
16:
mnogie Bogi przyięli/ á zá iednego Kryſtu=
17:
ſá thyſiąc Pośrzednikow/ z ludźi żywych y
18:
zmárłych/ y ze wſzech nátur. A iednák ieſzcże
19:
żadny nie ma pewney nádźieie/ pewnego od
20:
puſzcżenia grzechow/ y żywotá wiecznego/
21:
bo ſię ieſzcże modlą zá wſzytki wierne zmár=
22:
łe/ gdźie nie wiymuią Pánny Máryey áni
23:
Kryſthuſá/ áni żadnego wiernego od ſtwo=
24:
rzenia świáthá/ A muſzą kthemu wſzyſcy
25:
przyść/ ktorzy vtracáią onego iednego pra=
26:
wdźiwego Bogá Oycá/ áby Kryſtuſá Sy=
27:
ná Bożego/ iedynego Pośrzedniká do niego
28:
ſtráćili/ á ták zárázem z nim y żywot wiecż=
29:
ny/ iáko thy rzecży Kryſtus złącża y Kredo
30:
Apoſtolſkie.
31:
Pomieſzánie Babel. Znák
32:
pomieſzánia Sofiſtow.
Gdy


strona: H

teráźnieyſzych.
1:
G
Dy od pocżątku był ieden tylko Kośćioł
2:
iedney mowy ábo iednego ięzyká/ y thychże
3:
warg/ ábowiem wſzyſcy Prorocy/ Kryſtus
4:
y Apoſtołowie/ iednoſtáynie y proſto záwſze
5:
y wſzędy pokázowáli y náucżáli iednego być
6:
Bogá/ ktory potym posławſzy Syná/ Oy=
7:
cem ſię Páná náſzego Iezuſá Kryſtuſá zwáć
8:
kazał/ y iednego też ábo iednorodzonego Sy
9:
na Bożego Iezuſá Kryſtuſá/ Bogá z Bo=
10:
gá vrodzonego/ ktory ſię potym ſtał ćiáłem/
11:
tákże też y iednego Duchá S. Cżego y Oyco=
12:
wie długo po Apoſtolech w Kośćiele náu=
13:
cżáli/ w ſwym piſániem zoſtáwili to potom=
14:
kom ſwoim/ iákowy ieſth Ignácius Ianá
15:
Ewánieliſty vcżeń/ ktory nie inácżey o they
16:
rzecży piſze/ iedno iáko Páweł Apoſtoł y I=
17:
reneuſz/ kthorego wyznanie ieſt w pierw=
18:
ſzych kſięgách Kápithu. 2. y iego świáde=
19:
ctwo ieſt/ że we wſzech kośćielech po wſzem
20:
świećie nie inſza iedno tylko Apoſtolſka wiá
21:
rá y náuka brzmiałá.
22:
Tákże y Iuſtynus/ kthorego też wyznánie
23:
ieſt w rozmowie z Tryfonem Zydem/ y w A=
24:
pologiách ábo obronách ktore piſał zá Krze=
25:
śćiány/ wtąż y tertulian w kſięgách zámiá=
26:
rách kácerſkich/ y o Troycy toż wyznánie v=
27:
cżynił/ iednego Bogá Oycá znáiąc Kry=
28:
ſthuſowego/ y iednego Bożego Syná ied=
29:
nym Duchem S. Ale ſzáthan nieprzyiaciel
30:
chwały Bożey/ y zbáwienia ludzkiego/ cże
31:
go nie mogł wywroćić/ poki ſtał ten praw=
32:
dziwy fundáment o iednym prawdźiwym
HBogu


strona: Hv

O rożnicách
1:
Bogu Oycu/ y o iednym Synu Bożym/ y o
2:
iednym Duchu S. pobudźił Obrzymy/ kto=
3:
rzy nie przeſtawáiąc ná iednych onych wár=
4:
gách/ to ieſt/ iednoſtáyney proſtoćie mowie
5:
nia/ chcąc ſobie nábyć sławy/ pocżęli budo=
6:
wáć wieżę Babel cżwororożną z iednego Bo
7:
gá Iſtnośći y Troiákieo/ kthoreyby wierzch
8:
aż do niebá doſiągł/ miáſto wapná kliiu nágotowá=
9:
li/ To ieſt miáſto proſtey wrodzoney y zrozu=
10:
mney wiáry/ wydáli rozumem vgłádzoną/ y
11:
Filozofią vmuſkáną/ á mądrośćią ludzką ia=
12:
ko kliiem ſkliioną. Ale iáko Pán Bog po=
13:
mieſzał ich ięzyki/ łácwie iuż obacżyć wſzem
14:
ludźiam/ Abowiem z oney proſtey iednoſtáy
15:
ney wiáry Apoſtolſkiey/ iákoby z iednego
16:
ięzyká rozumiánego od wſzytkich/ przepáść
17:
iákąś pomieſzána/ vpſtrzoną/ nie wywichłá
18:
ną/ y ſámę ſiebie obaláiącą (w kthorey ſię
19:
przepáśći ábo mieſzáninie/ y ſámi Miſtrzo=
20:
wie nie rozumieią) ſámi ſobie zbudowáli iá
21:
ko oto tu widźiſz.
22:
Pomieſzánie ięzykow przy bu
23:
dowániu wieże Babel.
24:
IEdná ieſt iſtność Boża.
25:
Iedná oná Iſtność ieſt Ieden Bog.
26:
Ieden Bog ieſt w Iſtnośći.
27:
Iednę Iſtność ma ociec/ Syn/ y Duch S.
28:
Iedná Iſtność ieſt poſpolita Oycu/ Syno=
29:
wi y Duchowi S.
W Bo=


strona: H2

teráźnieyſzych.
1:
W Bożey Iſtnośći ieſt nieiákie rozeznánie.
2:
Iſtność Boża będąc iedná y proſta/ nie ro=
3:
zdźielona ieſt.
4:
Ieden Bog we Trzech Perſonách.
5:
Trzy Perſony w Iednym Bogu.
6:
W iednym Boſtwie Trzy Perſony.
7:
Iedno Boſtwo we trzech Perſonách.
8:
Trzy Perſony w iedney Iſtnośći.
9:
Trzy Perſony iedney Iſtnośći.
10:
Iedná Iſtność Trzech Perſon.
11:
Ieden Bog ieſt Trzy Perſony.
12:
Ieden ieſt Bog á trzy perſony.
13:
Ieden Bog obiáwił ſię we trzech.
14:
Iedná ieſt Iſtność á trzy Perſony.
15:
W iednośći Boſtwá rozność Perſon.
16:
W Bogu rozdźielne trzy perſony.
17:
Ieden Bog w Troycy.
18:
Ieden Bog Troyca.
19:
Ieden Bog Troy.
20:
Ieden Bog pod troiákim obrázem.
21:
Bog indefinitus ábo Bog nie miánowány.
22:
Bog iſtotnie wźięty.
23:
Z tądże inſzy rozmáići Bogowie Eſsentia=
24:
lis/ perſonalis. rc.
25:
Otho iákie pomieſzánie ięzyká budowni=
26:
kow Babilońſkiey wieże/ iż gdy oni proſtotę
27:
piſmá świętego zárzucáią/ ták pomieſzánie
28:
mowiąc ſami ſię ſpołem nie rozumieią/ y ſá=
29:
mych ſiebie obaláią/ miáſto kámieniá wap=
30:
na/ miáſtho wapná kámieni/ ábo co inſzego
31:
podawáią y ſtánowią. O iedney iſtnośći/ co
H ijwżdy


strona: H2v

O rożnicách
1:
wżdy oná ieſt/ ábo ieſliż ieſt ábo nie ieſt/ ieſz=
2:
cże nic nie pokazáli/ Abowiem niektorzy Nátu
3:
rę Boſką/ drudzy Vmyſł Boży wieczny/
4:
drudzy Stan Boży ábo ſprawę/ drudzy ied=
5:
nę Subſthánćią/ drudzy powſtháiącą
6:
Hármonią ábo zgodność/ drudzy coś inſzego
7:
być rozumieią thę Iſtność. Cżáſem też po
8:
wiedáią że tá Iſthność ieſt Boża/ cżáſem że
9:
nie ieſt Boża/ ále oná ſámá Bogiem ieſt/ cżá
10:
ſem nie ieſt ſámá Bogiem/ ále Bog w niey
11:
ieſt/ ábo według niey/ záś po chwili nie ieſth
12:
tám Bog w niey/ ale oná w Bogu ieſt/ y ieſth
13:
poſpolita Trzem/ á nie trzey iey poſpolići/
14:
Cżáſem záſię nie ieſt Iſtnośćią Bożą/ ále Bo
15:
giem tey Iſtnośći ieſt/ cżáſem tám w they
16:
Bożey Iſtnośći ieſt iákaś rożność/ cżáſem ża
17:
dney nie máſz. rc. Obácżże z tąd/ izali nie tho
18:
ieſt pomieſzánie Bábilońſkie/ ábo ktore mo=
19:
że być iuż więczſze pomieſzánie/ gdźie przą te=
20:
go co mowili/ á cżego przeli záſię twierdzą/
21:
gdźie co ſthoi obaláią/ á obálone rzecży z no=
22:
wu buduią/ áby ſię potym obáliły: Co też ieſt
23:
v nich perſoná/ ieſzcże nic pewnego w thym
24:
nie poſtánowili ći Bábilońſcy Miſtrzowie/
25:
v iednych ieſt Relátia/ wzgląd/ drugiem
26:
Attributum/ drugiem ieſt właſność/ dru=
27:
giem Hipoſtáſis/ drugiem Subſiſtentia/ w
28:
drugich ſą trzy ſubſtáncye/ abo bytnośći/ á
29:
drudzy to świętokráctwem zową/ drugim trzy
30:
Perſony ſą trzy ſubiecta ſuppoſita indiui=
31:
dua (wyłoż ktho ia nie vmiem) á wſzákoż
32:
nie ſubſtancialia. A ná koniec iáko ktho
33:
chciał ták ſobie to rozumiał y wykłádał/ O=
to wi=


strona: H3

teráznieyſzych.
1:
to widziſz iákić to ieſt Bábilon w nowośći y
2:
záćmieniu ták mnogich słow ábo nazwiſk.
3:
Cżemu tego słowá ieſli od ludźi ieſt wzięte/
4:
nie rozumieią rzecży ábo o Perſonie żywią=
5:
cey/ mowiacey y rozumieiącey/ ále oni obycżá=
6:
iem ſwoim chcą mowić á nie iednáko rozu=
7:
mieć/ to ieſt/ áby inácżey słowa brzmiáły/ á in
8:
ſzą rzecż znácżyły. Gdyż thedy obrońce wieże
9:
Bábel do thych miaſth ieſzcże nie wiedzą co
10:
ieſt Iſtność y Perſoná/ tedyć to rzecż pewna
11:
że to ich budowánie pyſzne nie ma żadnego ży
12:
wego kámieniá ná ktorymby ſtánąć mogło/
13:
Abowiem z Iſtnośći y z Perſony/ z rzecży
14:
wątpliwych (według ich ſámych) wſzythko
15:
buduią. A przeto też boiaźń obalenia przy=
16:
wodźi ie ku vſtáwicżnemy zmyſlaniu podpo
17:
ram/ y popráwowániu thego zgniłego do=
18:
mu. Iáko ſię tedy nie zgádzaią w Perſonách
19:
ták y w Bogu Iſtności/ Abowiem cżáſem
20:
thám ieden ieſt Bog we Trzech Perſonách/
21:
cżáſem záſię w iednym Bogu ſą trzy Perſo=
22:
ny/ po chwili záſię Bog áni w Perſonách/ á=
23:
ni Perſony w nim/ ále on ſam ieſt Trzy Per
24:
ſony/ czáſem Bog nie ieſt trzy Perſony/ ále
25:
Bog ieden ieſt á trzy Perſony/ Ieden Bog
26:
ieſt we trzech Perſonách/ á nie Perſony ſa=
27:
my w ſobie: Cżáſem thám Iſtność nie ieſt
28:
Perſoną/ záſię po chwili ieden Bog Iſtnosć
29:
ieſt trzy Perſony/ cżáſem Iſtność rzecżoná
30:
ieſt być inſzą rzecżą niż Perſony/ zaś pothym
31:
Iſtność znácży Perſonę/ kthory ieden Bog
32:
Iſtność ieſt Oćiec/ Syn/ y Duch S. według
33:
nich/ Cżáſem Ociec nie ieſt Bogiem/ bo ſam
H iijod ſie=


strona: H3v

O rożnicách
1:
od ſiebie punctem ieſt oddźielony/ po chwili
2:
zaſię Bog ieſt v nich Oćiec/ okrom punctu.
3:
V nich ieſt Bog Ociec Syn Duch świety
4:
okrom punctu. A gdyż to w ich mocy ieſt
5:
áby Bog był Oycem y nie Oycem/ ábo że ieſt
6:
Relácią á nie Bogiem/ y záſię przećiwnym
7:
obycżáiem áby był Oycem á nie Relácią.
8:
Kthoż tedy może ſię wywichłáć z tych ich
9:
przepáśći? A ktoż może tego ich Bogá od=
10:
miennego (kthory cżáſem ieſth cżáſem
11:
nie ieſt) ogárnąć? Kiedyż wżdy mamy im
12:
wierzyć/ cżyli kiedy thwierdzą cżyli kiedy
13:
przą? Coż było ſzátánowi po tym w ták iás=
14:
ney prawdzie/ tákiemi ánſlakámi y wywro=
15:
tami obrotnemi białe zwáć cżarnem/ cżar=
16:
ne białem/ á potym oboyga ſię záprzeć: By
17:
był ten ſzáten myſlił áby wſzytkę prawdę
18:
wywroćił/ y zniſzcżył iednego prawdźiwego
19:
Bogá Oycá/ z iednorodzonem Synem iego/
20:
A ná koniec áby tym fortylem proſtą mowę
21:
piſmá S. y wſzem porozumną/ ktorą wed=
22:
ług obiáwienia przy Krzćie Kryſtuſowym
23:
Trzey oni (nie ieden táki Troiáki) ſą tám wy
24:
licżeni/ Ieden Bog Oćiec z ktorego wſzyt=
25:
ko/ Ieden Pan Iezuſ Kryſtus przez ktore
26:
go wſzytko/ Ieden Duch S. w ktorym wo=
27:
łamy/ Abbá/ Oycże/ Oycże. ꝛc. Y záprawdę
28:
dowiodł iuż tego ſzátan/ gdy iuż Páwłá oſą=
29:
dźił Aryanem/ ktory onego Bogá Iedne=
30:
go (nie inſzego pod zakonem Moiżeſzá/
31:
á inſzego przez Kryſtuſápod ewánielią ob=
32:
iáwionego) zowie Oycá Páná Iezuſowego/
33:
tákże też záraz y Kryſtuſá Syná Bożego/ to
34:
ieſt Bogá z Bogá vrodzonego/ twárdą mo

strona: H4

teráźnieyſzych.
1:
wą ſzáthan przez Sofiſty być powieda. Coż
2:
thám może być dáley zá pobożność ábo co zá
3:
Religia/ gdźie ieden on Bog Oćiec/ kthory
4:
ieſt ſam z ſiebie Bogiem/ nigdy nie vrodzo=
5:
ny/ bo Oycá nigdy nie iał/ y iednorodzony
6:
Syn iego Bog z onego Bogá prawdziwie y
7:
właſnie vrodzony/ ieſt dawno záprzány ábo
8:
zárzucony.
9:
Mowią ták oni ieſzcże/ ieden ieſt Bog w
10:
Troycy/ á po thym to obaláią/ mowiąc/ Ie=
11:
den ieſt Bog Troycá/ nie w Troycy/ potym
12:
mowią/ Ieden ieſt Bog Troiáki/ ktoremu

Ian.5.

13:
Bogowi piſmo ſię przeciwi rzekąc/ Trzey ſą
14:
iedno/ bo co Ian mowi Trzey ſą/ ci mowią
15:
Ieden ieſt/ A co tám Ian mowi/ ſą iedno ći
16:
záś przećiwiáiąc ſię mowią/ Troiáki ieſt/ co
17:
piſmo wſzedźie zgodnie mowi/ iáko Kryſtus
18:
y Páweł wykłádáią/ Ieden ieſth Bog O=
19:
ćiec/ to oni mowią/ Ieden ieſt Bog Iſtność
20:
ábo w Iſtnośći/ ábo w Troycy/ A then ich
21:
Bog cżáſem ieſt Perſoną/ bo ſię Bog rozu=
22:
mi dwoiáko/ eſencyaliter iſtotnie/ y Per
23:
ſonálnie/ ábo rozeznánie y nie rozeznánie/ a=
24:
bo Abſolute zgołá y względnie/ ábo iáko oni
25:
mowią/ Relatiue/ ábo właſnie y nie włas=
26:
nie: Cżáſem też Bog ich bierze ſię ábo rozu=
27:
mie ſię zá iednego Troiákiego/ iáko w for=
28:
mmie Kryſtuſowey y w Kredźie Apoſtol=
29:
ſkim. Cżáſem też zá iednego dwoiákiego/ iá=
30:
ko gdy bywa mowiono/ Bog Oćiec/ ábo
31:
Kryſtus Iezus/ czáſem rozumie ſię o ied=
32:
nym tylko z gołá/ á nie troiákiem ábo dwo=
33:
iákiem/ iáko gdy mowią/ Bog Ociec/ Iezus
34:
Kryſthus. Inſze rzecży opuſzcżam/ o Bogu

strona: H4v

O rożnicách
1:
pod troiákiem obrázem/ o Bogu indefinito/
2:
o Bogu Iſtotnym/ y perſonálnym/ o ktorych
3:
Prorocy/ Kryſtus/ y Apoſtołowie áni słowá
4:
nie mowili/ Zaden z tych nie pokazał ſię przy
5:
Krzćie Kryſthuſowym/ iedno ieden Bog
6:
Oćiec w głośie/ ieden Syn Boży w ćiele/ ie=
7:
den Duch S. w oſobie Gołębice. Nie kazał
8:
nas też Kryſtus Krzćić/ iedno w imię Oycá
9:
y Syná/ y Duchá S. Cżwartego Bogá I=
10:
ſtnośći/ ábo ktoryby w tych trzech był/ żad=
11:
neywzmiánki nie máſz. Nie wylicża Páweł

Efes. 4
Efes.3.
Zyd.1.
Ier.10.

12:
święty tego Bogá Iſtnośći/ ábo Troiákie=
13:
go/ gdy trzech wylicża. Nie ſtworzył niebá
14:
y źiemie Bog Iſtność ábo Troiáki/ ále Bog
15:
Ociec przez Syná ſwego w Duchu S. Nie=
16:
chayże tedy poginą Bogowie ktorzy nie v=
17:
cżynili niebá y źiemie/ iáko mowi Prorok/
18:
Nie odkupił nas ten Bog Iſtność/ bo tho
19:
vcżynił nam Bog Ociec przez Syná ſweo/ nie
20:
dał nam Syná Bog Iſtność/ ábo Troiáki
21:
bo go nie ma/ nic nam nie dał áni obiecał
22:
ten Bog/ bo wſzytko dawa nam Oćiec przez
23:
Syná/ á my też wſzytkiego od Oycá proſie=
24:
my przez Kryſtuſá w Duchu S. nie od Bo=
25:
gá Iſtnośći ábo iednego we Trzech. Coż te=
26:
dy zá korzyść będźie teo nowego Bogá/ gdyż
27:
żadneo dobrodźieyſtwá nam nie vcżynił/ ani
28:
obiecáł dáć co tákowego/ Zádna część wiá=
29:
ry náſzey nie każe nam wierzyć w niego/ á=
30:
bowiem przeſtawamy tám ná wierze w Ie=
31:
dynego Bogá Oycá/ y w iego Syná/ tákże y
32:
Duchá S. Nigdy nam go Syn Kryſthus
33:
nie obiáwił/ áni go wzywáć kázał/ áni powie
dał żeby


strona: I

teráżnieyſzych.
1:
dáł żeby od niego tu zſtąpił. Nie názwał ſię
2:
theż Synem Bogá Troiákiego/ ále Synem
3:
iednego Bogá nawyżſzego/ niewyrzucał Zy
4:
dom iż teo Bogá iedneo we trzech ábo Iſtno
5:
śći nie ználi/ ále iż nie ználi Oycáni Kry=
6:
ſtuſá Syná iego. Przycżynę theż okrucień=
7:
ſtwá niezboznikow pokázuiąc mowi/ Thoć
8:
wam cżynić będą/ iż nie znáią Oycá áni

Ian. 8.
Ian.10.

9:
mnie. A iáko żywot wieczny powiedźiał być
10:
nie w poznániu Bogá Iſtnośći/ ábo Troiá=
11:
kiego/ ále w tym áby był znan on ſam práw
12:
dźiwy Bog Oćiec/ y Iezus Kryſthus Syn
13:
iego od niego posłány. Thák też z drugiey
14:
ſtrony przycżynę potępienia niezbożnikow o=
15:
powiedźiał w tym/ iż nie znáią Bogá Oycá
Ian.14.

16:
y Syná iego. Y Filip nie chćiał znáć Bogá
17:
Iſtnośći ábo troiákiego/ o kthorym nic ſię
18:
był od Kryſtuſá nie náuczył/ ále Bogá Oy=
19:
cá/ o ktorym ták cżęſto mowiącego Kryſtu=
20:
ſá słyſzáł/ ktoremu też Kryſthus odpowie=
21:
dźiał/ Kto mnie widźi/ widźi y Oycá moie=
22:
go/ pokázuiąc że on ieſt obrázem Bogá Oy=
23:
cá ſwego/ ktorego nie widźiał/ A ieſliby
Kol. 1.

24:
to był tenże Oćiec/ á Ociec tenże ieſt co y
25:
ia. A krotko mowiąc/ gdyż ten Bog ieden
26:
we trzech ábo Iſtność/ nic nigdy nie cżynił
27:
słowem/ áni vczynkiem/ (Bo záwſze wſzytko
28:
cżynił ná niebie y ná ziemi ieden Bog Oćiec
29:
przez Syná ſwego w Duchu S.) A thák nie
30:
ma Syná áni Pośrzedniká/ bo Kryſthus
31:
ſam ieſt Pośrzednikiem iednego Bogá Oy=
32:
cá y ludxi/ A thák ten Bog nie rozny ieſt od
IBogá


strona: Iv

O rożnicách
1:
Bogá Báálá/ Molochá/ Bythoná/ y Bogá
2:
Tureckiego y Zydowſkiego/ z ktorych żadny
3:
nie ma Syná áni cżynił kiedy cżego/ A my w
4:
wierze y w chwaleniu iednego Bogá praw=
5:
dźiwego/ y Syná iego Iezuſá Kryſthuſá/ y
6:
Duchá S. (ktorzy záwſze trzey ſą iedney ná=
7:
tury boſkiey/ á ie ieden troiáki ábo ieden
8:
we trzech/ ábo ze trzech zlany) trwáć będźie=
9:
my z łáſki Bożey/ zárzuciwſzy wſzytki pogáń=
10:
ſkie/ Zydowſkie/ Tureckie/ kácerſkie/ Sofi=
11:
ſtyckie/ y Antykryſtowe Bogi/ ku zniſzcże=
12:
niu iednego prawdźiwego Bogá Oycá Kry
13:
ſtuſowego y Syná iego/ od ſzátáná wynále=
14:
źione y wiedźione miedzy Krześćiány.

Beza w
wyzná=
niu wiá
ry w Ty=
guryno
wie.

15:
Wſzákoż y w drugich rzecżách iákowy ieſt
16:
Bábilon obácżyć mamy/ ábowiem niekto=
17:
rzy mowią/ żeby Antykryſt Papież dobrze
18:
dźierżáł o Troycy/ á iżeby też wſzytki Kośćio
19:
ły miáły ſę z nim w tym zgádzáć/ á ći nie od
20:
Antykryſtá chcą odwroćić lud Boży/ ále do
21:
Egiptu gi záſię odſyłáią/ iáko przed tym w
22:
Kryſtuſie chlebowym/ kthory był wierzon
23:
być w chlebie/ y z chlebem/ ták też y teraz w Bo
24:
gu Iſtnośći y Perſonálnym/ ktory w Iſtno
25:
śći y w perſonách/ ábo ze trzemi perſonámi

Kál=
win ná
22. káp.
Dzie. A
poſtol=
ſkich.

26:
ieden ieſzcże tám bywa wierzon. Drudzy ze
27:
ſtrony záſię mowią/ że Pepiſtowie nowotne
28:
go Bogá iáko Turcy y Zydowie zmyſlili ſo=
29:
bie/ gdyż ſię przą onego Bogá ktory ſię w za
30:
konie obiáwił á potym posławſzy Syna ſwe
31:
go/ Oycem ſię zwáć kazał. Thakci wſzyſcy
32:
ſtárzy y nwi Piſárze/ y Concilium Niceń=
33:
ſkie iednemi vſty wyznawáią/ że prawdźiwie
y wła=


strona: I2

teráźnieyſzych.
1:
y właśćiwie Kryſtus ieſt Synem Bożym/
2:
Bogiem z Bogá vrodzonym/ A iż nie ieſth
3:
ſam od ſiebie/ ſam tylko Kálwin ſpor dźier
4:
ży powiedáiąc/ że ieſt ſam od ſibie iáko y O=
5:
ćiec. Twárda iemu mowá ieſt mowić Bog
6:
z Bogá/ gdyż onym ſtárym Oycom byłá tho
7:
mowá miękka/ ábo łágodna przećiw Aryu-

W.2.Li=
ſćie do
Pol.

8:
ſzowi y Sábelliuſzowi. Tákżeć Kálwinowi
9:
ieden Bog Troyca nie podoba ſię Stánká=
10:
row y Sofiſtow/ y gruby ieſt ábo nie wyczo=
11:
ſány/ (Barbarus on mowi) ieſliby kto go w
12:
zywał/ boi ſię podobno áby nie był iákiem mie
13:
ſzáńcem z obudwu rodzáiow zlepiony/ to ieſt
14:
z chłpá y niewiáſty/ (bo Bog ieſt imię męż=
15:
cżyzny/ á Troycſt imię niewiáſty) A ied=
16:
nák ná drugich mieyſcách broni iedneo Bo
17:
gá Iſtnośći we trzech Perſonách/ ábo trzech
18:
Perſon w iednym Bogu/ (ábowiem ták ſię
19:
ten Bog obrotny odmienia/ iż niekiey by=
20:
wa w Perſonách/ poniekąd záſię perſony
21:
w nim) A tym nic inſzego Kálwin nie cży=
22:
ni/ iedno co Sofiſtowie z Antykryſtem cży=
23:
nią/ odmieniwſzy thylko ſámy przezwiſká.
24:
Tenżeć Kálwin powieda iż żaden nie może
25:
poznáć prawdźiwego Bogá/ ktory go Oy=
26:
cem być nie zna/ ábo że wierni nie máią in=
27:
ſzego Bogá znáć/ iedno tego ktory ſię w Sy=
28:
nu ſwym obiáwił/ A iednák tego Bogá (zá=
29:
pomniawſzy ſámego ſiebie) broni/ ktory áni
30:
Oycem ieſt/ áni Syná ma. ieſzcże Kálwin
31:
vcży że wiecżne słowo Boże względem Iſt=
32:
nośći y Boſtwá/ ieſt Synem Bożym/ á ied=
33:
nák thegoż Syná względem Boſtwá vczy
I ijbyć


strona: I2v

O rożnicách
1:
być ſámego od ſiebie/ y nie vrodzonego/ tho
Ian:10.

2:
ieſt/ że nie ieſt Synem Bożym. Oycowie prá
3:
wie wſzyſcy ty słowa/ Ia y Ociec iedno ieſte
4:
ſmy/ o iednośći náthury ábo iſthnośći wy=
5:
kłádáią/ á Kálwin gáni w tym Oyce powie
6:
dáiąc/ że to nie ma być rozumiano o Iſtno=
7:
śći. Tákże y ono mieyſce/ Oćiec we mnie á ia
Ian.14

8:
w nim/ przećiwko Oycom wſzytkim zárzu=
9:
ca/ áni chce áby o Iſtnośći było rozumiáne.
10:
Tákżeć oycowie ono mieyſce/ trzey ſą w nie
11:
bie/ á ći trzey iedno ſą/ o Iſtnośći wykłádá=
12:
ią/ Kálwin nie chce ták wykładáć/ ále tyl=
13:
ko o zgodnośći świádectwá. Thák y ono
14:
mieyſce Oycowie (áby byli oni iedno w nas
15:
iáko my iedno ieſteſmy) przećiw Aryuſzowi
16:
wykłádáli o Iſtnośći/ á kálwin ie w thym
17:
gáni. Kálwin y ono mieyſce (Ieſli nie vwie=
18:
rzyćie żem iá ieſt) powieda że żle wyłożone
19:
ieſt od Oycow o Iſtnośći Kryſtuſowey/
20:
gdyż thám o vrzędźie ſwoim ku nam mowi
21:
Kryſtus. Ieſcże ſtárzy y nowi mnodzy do-
Ian.17

22:
wodzą Bogá iſtnośći z onego mieyſcá/ Ia
23:
ieſtem ktory ieſtem/ á drudzy przećiwiáią ſię
24:
temu mowiąc/ ieſli to słowo ſumus
25:
ábo ieſteſmy/ cżyni mnogie Iſtnośći. Ia y o=
26:
ćiec iedno ieſteſmy/ á trzey ſą iedno: A ták y
27:
Kryſtus miałby oſobną Iſtność/ gdy mo=
28:
wi ſam o ſobie á nie o Oycu/ Iam ieſt. Kál=
29:
win ieſcże przećiwko zdániu onych ſtárych
30:
oycow/ y ſam ſobie ſię przećiwiáiąc/ powie=
31:
da iż w Bożey Iſtnośći ieſt nieiáka rożność
2.Mo.13.

32:
ábo rozdźiał/ A ná drugim mieyſcu powie-
da


strona: I3

teráźnieyſzych.
1:
da że Boża Iſtność przyoblokłá/ prze
2:
ćiwko piſmu/ ktore powieda że słowo ſtháło
3:
ſię ćiáłem/ y przećiwko oycom/ ábowiem mu
4:
ſiałoby to być według thego/ że Oćiec z Sy=
5:
nem y Duchem S. wcielili ſię. Ieſzcże kál=
6:
win przy tego/ áby Syn Boży miał wźiąć od
7:
Oycá Iſtność/A ſymler záſię tho twierdźi
8:
że wziął od Oycá/ acz nie vrodzoną. rc.
9:
Oto widźiſz ſię tym to przydáło co y onym
10:
budownikom wieże Babel/ kthorzy ſámych
11:
ſiebie miedzy ſobą nie rozumieli/ bo kámień
12:
nie był im kámieniem/ á miáſto cegły poda=
13:
wáli ſobie wapno/ ábo źiemie iłowáthą á=
14:
bo wodę/ co było tho im nie było/ á cżego nie
15:
było/ zdáło im ſię być. Tákże y tym zdá ſię
16:
być Iſtność/ gdźie iey nie było iáko Kálwin
17:
mowił/ A pothym záś Kálwin ma Iſtność
18:
tám gdźie iey oycowie nie mieli/ ále co inſze=
19:
go miáſto iey. Ale by byli iednego ięzyká/ pi=
20:
ſmá świethego vżywáli ći wſzyſcy y ná nim
21:
przeſtáli/ nigdy by byli nie wpádli w tho po=
22:
mieſzánie nie wywichłáne.
23:
ieſzcże y ono mieyſce/ Ná pocżątku Bog
24:
ſtworzył niebo y źiemię: Mnodzy oycowie i=
25:
mieniem Bogá/ wykłádáli Bogá Troiákie
26:
go przećiwko piſmu/ ktore powieda/ że Bog
27:
Oćiec wſzytko ſtworzył przes Syná ſwego/
28:
Kalwin záſię powieda/ że ſię ći wykłádácżo=
29:
wie Sábelliáńſtwem wichłáli/ gdyż on ſam
30:
tego Bogá trzysłownego/ ábo Trinomium
31:
na inſzych mieyſcách broni. Tákże ono miey-
Mos.15.

32:
ſce/ Trzech widźiał Abráhám/ Kálwin prze
33:
ciwko Oycom powiedz/ że Kryſtus z Anioł
I iijmi był


strona: I3v

O rożnicách
1:
mi był widźian/ pokázuiąc że w pośmiech
2:
wiárę dawa ktobykolwiek z thego mieyſcá
3:
chćiał Bogá Troiákiego dowodźić. Ieſzcże

Kál=
win do
Polak=
ow w Li
ście.

4:
Kálwin powieda/ że Syn mnieyſzym ieſt od
5:
Oycá/ nie tylko iáko człowiek/ ále cáły Kry=
6:
ſthus Bog y cżłowiek/ cżego drudzy przą/ y
7:
teraz nie inſzą potwarz wyrzucáią wiernym
8:
iedno tę/ ácż to w Kálwinie ćierpią.
9:
A przetoż my brácia (ábym iuż wiecey nie
10:
zbierał piſma) nie chcemyli záwſze błędźić/ y
11:
tak wątpliwie okrom wiáry zginąć/ opuść=
12:
my Bábilon/ gdźie wſzytko pomieſzáne ieſt/
13:
áni wyrozumiáne/ á mieſzkaymy w Domu
14:
Bogá żywiącego/ gdźie ſą iedny wárgi/ ied=
15:
noſthayna náuká o Bogu Oycu/ y o Synu
16:
Bożym/ y o Duchu S. ták v Prorokow iáko
17:
y v Apoſtołow/ ábowiem zgadzáią ſię ſámi
18:
z ſobą wſzędy wſzyſcy/ bo też iednym Duchem
19:
świetym mowili wſzyſcy.
Ier.23

20:
Nie mnimaymy áby Heretykowie rozum=
21:
kámi y plotkámi ludzkiemi łácwiey mogli
22:
być zwyciężeni/ niżeli słowem Bogá żywią=
23:
cego/ ktore młotem ieſt rozbiiáiącem opoki/
24:
y oſtrzeyſze y więcey przenikáiące niżeli miecż
25:
z obu ſtron oſtry: Doſtátecżne ieſt ſámo z ſie=
26:
bie ku naucżeniu y ſkarániu wſzech słowo
27:
Boże. Opuśćimyż tedy ty wynalaſki ludzkie/
28:
iákoſmy y w inſzych cżłonkách wiáry zárzući=
29:
li ty wſzytki rzecży ktorymi był ſzátan (Kry
30:
ſtuſá iedynego zbáwićielá/ przez kthorego
31:
ſámego odpuſzcżenie grzechow/ y żywot wie=
32:
cżny bywa dan) zátłumił/ ácż odpuſty/ Cży=
33:
śćiec/ Mſza/ wzywánie świetych. rc. cudnemi
po=


strona: I4

teráznieyſzych.
1:
pokrywkámi (iákoby nie walcżyły ty rzecży z
2:
słowem Bożym) były broniony od mnogich.
3:
Iáko tedy nic nam po thym Kryſtuſie/ co
4:
przez Mſze/ odpuſty/ wigilie/ Cżyśćiec zba=
5:
wia (bo w Kryſthuſá Syná Bożego okrom
6:
tych plotek wierzemy) ták też onego iednego
7:
Bogá Oycá nie ſzukaymy w Iſtnośćiách/ w
8:
Perſonách/ Relátiach/ bo tymi rzecżámi zni=
9:
ſzcżył iednego Bogá Oycá ſzátan/ iáko y Kry
10:
ſtuſá onymi bluźnierſtwy. Nie dopuſcżaymy
11:
ſię zwodźić cudnemi fárbámi/ boć mieli záw
12:
ſze pogáni tákowe/ iáko to y nazwiſká ich Bo
13:
gow właſnych pokázuią/ Báál/ pánuiącego
14:
znácży/ Moloch Kroluiącego/ Máozym/ v-

Bogo=
wie po=
gáńſcy
cudnie
brzmią.

15:
ćiecżkę/ Nabáláz/ owoc cżyniącego. rc. Kto
16:
re tytuły ábo nazwiſká służą prawdźiwemu
17:
Bogu nie dyabłom/ pod thymi nazwiſkámi
18:
chwalonym. Iáko też y pod nazwiſkiem Bo
19:
gá Iſtnośći ſzátan bywa chwalon/ kthory
20:
nie chce áby Krolował on ieden Bog Oćiec
21:
ktory wſzythko ſtworzył przez Syná/ y nas
22:
odkupił/ y wſzytko nam dawa. rc. Widźie=
23:
my to co tymi nowemi Bogámi nieznáiome
24:
mi Kryſtuſowi y Apoſtołom/ Bogiem Iſt=
25:
nośćią ábo Troiákiem/ cżyni ſzáthan przez

Argu=
menthá
Stánká
rowe/
ktoremi obálá ie
dnego
Bogá
Oycá.

26:
Sábelliuſzá/ Abowiem obala iednego Bogá
27:
Oycá/ y ſpołem też Syná Bożego Pośrzed=
28:
niká: Bo ieſli thák mowią/ Ieden ieſt ſam
29:
prawdźiwy Bog Iſtność ábo Troiáki/ Syn
30:
Boży Bog nie będźie Pośrzednikiem do Bo
31:
gá Oycá/ inácżey muſieliby być dwá Bogo=
32:
wie/ Ieden Pośrzednik/ a drugi do ktorego
33:
śrzodowánie bywa/ Muſić thedy być ieden
Bog


strona: I4v

O rożnicách
1:
Bog Troiáki/ á Pośrzednik cżłowiek tylkoć
2:
Ani tho może być áby inſzego Pośrzedniká
3:
mieli mieć ći/ ktorzy tę głowę z Sábelliuſzem
4:
to ieſt Bogá thego o trzech nazwiſkach/ ábo
5:
Troiákiego (ktory będąc tylko iedynym ſo=
6:
bie ieſt Oycem y ſobie Synem) ieſzcże dźierżą.
7:
Strzeſmy ſię ábychmy nie byli zwiedźieni
8:
przez ich ćiemną filozofią y zwiedźienie iákie
9:
według vſthaw ludzkich/ y według náuk
10:
świátowego/ á nie według Kryſthuſá/ iáko
11:
Páweł mowi. nie vſtępuymy na mniey ná
12:
práwo áni ná lewo/ ábyſmy rozumieli wſzyt=
13:
ko co cżyniemy. Nic nie przydawaymy sło=
14:
wu Bożemu/ boć ieſt doſkonáłe ſamo w ſo=
15:
bie/ iáko dawcá iego doſkonáły ieſt/ A ieſli
16:
to mowi Bog o zakonie/ iáko dáleko wiecey
17:
o Ewánieliiey/ ktora ieſt wykonaniem zako=
18:
nu/ to mamy wierzyć/ gdźie klątwá nie tylko
19:
ludźiam/ ále y Aniołom od Páwłá ieſt poło=
20:
żoná/ tym ktorzyby co inſzego niżeli ieſt po=
21:
dano/ vcżyli y mowili.
22:
Trzymaymyż tedy ten śrzo=
23:
dek z piſmá miedzy brzegámi kácer=
24:
ſkiemi/ ktorzy ábo mnogie Bogi/ ábo ied=
25:
nego zmyſlonego/ kthory Syná nie
26:
ma/ budiuą ſobie.
27:
❦
Trzey ſą nie ieden troiáki.
Ieden Bog Ociec.Ieden Syn Boży.Ieden Duch święty.
Bog Oćiec obiáwiony w głoſie.Syn Boży wcielony widźian.Duch s. w oſobie Gołębice.
Ieden


strona: K

teráźnieyſzych.
Ieden Bog Ociec z ktorego wſzytkoIeden Pan Iezus Kryſthus przez ktorego wſzytko.Ieden Duch s. wſzytko poświącáiący.
W imię OycáY Syná.Y Duchá S.
Wierzę w Bogá Oycáy w Iezuſá Kryſthuſá Syná iego.y w Duchá świętego.
Trzey ſą w niebieſiech.
Oćiec/Słowo.y Duch S.

1:Kor 8
Efes.4.
Mát.28
Kredo
Apoſtol
ſkie.
1:
A ieſli kto boi ſię áby z tego wyznania wiá

1. Ian. 5
Słowo
Boże nie vcży
Trzech
Bogow áni ied=
neo tro=
iákiego.

2:
ry ſtárey y Apoſtolſkiey nie vrosło wiele Bo
3:
gow/ ten prożno ſię boi gdźie nie máſz boiáź=
4:
ni/ ábowiem słowo to Boże ieſt/ Kryſtuſo=
5:
wá to y Apoſtolſka náuká/ ktora nigdy nie
6:
błądźi/ áni vcży mnogich Bogow/ áni też zle
7:
wa iákiego Troiákiego iednego Bogá/ ábo
8:
o trzech nazwiſkách z onych trzech/ ále śrzo=
9:
dek dźierżeć między ſtronámi tych/ ktorzy á=
10:
bo Trzech Bogow ſthánowili/ ábo iednego
11:
zmyſlonego/ kthory nie ma Syna właſnego
12:
y prawdziwego/ iakowego Máchometyſto=
13:
wie/ Zydowie/ y Heretykowie máią/ vcży/
14:
iednego y ſámego prawdźiwego Bogá Oy=
15:
cá Páná náſzego Iezuſá Kryſtuſá wſzędy iá=
16:
ſnie/ nie przećiwiáiąc ſię ſobie/ y nie inácżey
17:
w nowym iáko y w ſtárym Teſtámenćie/ y
18:
iednego też ábo iednorodzonego Bożego Sy
19:
ná Páná Iezuſá Kryſtuſá/ słowo ono ktore
20:
ſię ſtháło ćiáłem/ y Pośrzedniká náſzego do
Konego


strona: Kv

O rożnicách
1:
onego iednego Boga Oycá/ iednego też wy=
2:
znawa y Duchá S. Rácżey ſię niechay ten
3:
boi/ áby ſię mimo gránice słowá Bożego nie
4:
tułał/ áby raz ſtráćiwſzy iednego Bogá/ nie
5:
ſtraćił y iednego iego Syná/ ktory ſię z nie=
6:
go vrodźił/ w ktorych też poznániu położone
7:
ieſt zbáwienie y żywoth wiecżny/ iáko Kry=
8:
ſtus ſam świadcży. A záiſte tákći ſię przyga
9:
dza Sofiſtam/ iż gdy oni nie chćieli według
10:
tey proſtoty wierzyć/ vpuścili onego praw=
11:
dźiwego Bogá Oycá z Synem/ á inſze nicże
12:
mne Bogi pogáńſkie y Zydowſkie (ácż pod
13:
inſzemi názwiſkámi) przyiąli/ Iednego Bo=
14:
gá Iſtność/ kthory áni Oycem ieſt/ áni Sy=
15:
nem/ áni vrodźił/ áni vrodzony/ y pothym
16:
theż iednego Troiákiego/ gdyż Iſtność nie
17:
ieſt Troiáka/ á ták Bogá roznego od niey/
18:
Pothym iednego Bogá we Trzech Perſo=
19:
nách/ gdyż áni Oćiec ieſt we Trzech Perſo=
20:
nách/ áni Syn/ áni Duch S. y owſzem ieſli
21:
zmieſzaſz tych Trzech w iednego Bogá/ iáko
22:
Sábelliuſz vcżynił/ tedy ten Ieden Bog O=
23:
ćiec/ Syn y Duch S. nie ieſt w żadney Troycy
24:
inácżey muſiáłby być ſześćiorákość ieſliby
25:
byli ći trzey we trzech/ bo by byli ábo ſámi w
26:
ſobie/ ále Oćiec nie ieſt rzecżon ſam w ſobie/ á
27:
ni Syn: Potym nie tylko powiedáią być ie=
28:
dnego Boga we Trzech perſonách/ ále theż
29:
przećiwnym obycżáiem powiedáią Trzy Per
30:
ſony być w iednym Bogu/ A ktoryż inſzy mo
31:
że być Bog obrotny ktory ſie ták odmienia?
32:
iż cżaſem ieſt tym á cżaſem owym/ cżáſem w
33:
perſonách/ cżáſem záſię Perſony w nim/
cżáſem


strona: K2

teráźnieyſzych.
1:
cżáſem w Iſtnośći/ ktora perſoną nie ieſt/
2:
cżáſem Iſtność w nim? W kiemże wżdy
3:
będźie inſzem on Bog ktory ieſt Oćiec? te=
4:
dyć muſi mieć Oćiec nád ſobą Bogá/ kto=
5:
regoby był iáko poniekąd Bog Bytum miał
6:
Demiurgá/ kthorego Wálentinus kácerz
7:
zmyſlał być nád Bogiem/ Ale piſmo ni=
8:
gdźiey nie mowi ábo nie zowie Oycem Bo=
9:
zym/ ále Synem Bozym/ thákże y Duchem
10:
Bożem/ bo obadwá ſą onego Bogá Oycá/
11:
Syn vrodzony z niego/ á Duch pochodzacy/
12:
A Oćiec Bog od żadnego nie ieſt/ ám od ſie
13:
bie ieſt/ dla cżego też záwſze proſto zgołá rze=
14:
cżon ieſt Bogiem ſámym dobrym/ ſámym
15:
niesmiertelnym/ by ty rzecży ſam od ſiebie/
16:
á Syn wſzytko od Oycá ma. Tę iedneo Bogá
17:
oycá zwierzchność ábo więcżſzość/ o ktorey też
18:
ſam Kryſtus mowi/ wſzędy pokázuie piſmo
19:
ktore piſmo Antykryſt z ſwemi Sofiſtámi/
20:
Bogiem Iſthnośćią y Troiákiem chce mu
21:
wydrzeć. Tu iuż widźiſz onę prawdę/ kto nie
22:
trwa w náuce Kryſtuſowey/ Bogá nie ma/
23:
kto trwa w náuce Kryſtuſowey/ Oycá y Sy
24:
ná ma/ Abowiem ćiż ſwey Sofiſtyki ácż má
25:
ią Bogá Iſtność/ wſzákoż Bogá prawdźi=
26:
wego nie máią. To chce záiſte ſzátan po=
27:
twarzą trzech Bogow/ ktorą ná słowo Bo=
28:
że kłádźie vcżynić/ áby nas od proſtoty sło=
29:
wá Bożego odwiodſzy/ áż do Bábilonu zá=
30:
wiodł/ gdźie iáko vwierzył słyſzeć co piſmo
31:
wſzędźie mowi/ być Iednego Bogá Oycá z
32:
kthorego wſzythko/ ták też y iednego Syná
33:
Bożego/ to ieſt/ Bogá vrodzonego/
K ijáby


strona: K2v

O rożnicách
1:
áby dwu Bogow (iáko on mowi) nie było/
2:
twárdą to mową zowie/ prząc z Turkiem że=
3:
by Bog vrodźił/ ábo żeby Kryſtus miał być
4:
właſnym y prawdźiwym Synem Bożym/
5:
ále iákiey thám Perſony/ A ieſlić rozum co
6:
thákowego z Filozofiiey ludzkiey poduſzcża/
7:
ma záiſthe słowem Bożym być poimány/ á
8:
nie rozumem prawdá ma być przewroconá.
9:
A cżemu rozumu wobáleniu Bogow ſwych
10:
lepiey nie náſláduią/ niżeli ku ſthánowieniu
11:
ich? Bo iáko ſię iuż rzekło/ Bog ich Iſtność
12:
nie ieſt Oycem/ áni Synem/ áni theż Oćiec
13:
Troiáki ieſt/ áni Syn/ áni Iſtność ieſt Tro=
14:
iáka/ áni Oćiec ieſt we Trzech Perſonách/
15:
áni Syn. Poduſzcżać y mowi rozum z Filozo=
16:
fią/ áby Kryſtus nie był zwan zá Syná Bo=
17:
żego/ to ieſt/ zá Bogá prawdźiwego/ ktory nę=
18:
dznym ſię cżłowiekiem ſtawſzy/ był nauboż=
19:
ſzym. Vćiekał ſię też przed Herodem iákoby był
20:
słabſzy niżeli on. W Ogroycu też iákoby w=
21:
ſpomożenia cudzego pothrzebuiąc/ ſiebie y
22:
ſwoich iákoby nie mogąc ráthowáć/ prośił
23:
Oycá zá ſię ſam y zá ſwoie/ pocąc ſię krwá=
24:
wym potem/ Anielſkie posilenie wźiął. Ná
25:
koniec iákoby był wſzech nagorſzym/ Bárá=
26:
baſz łotr był mu przełożon/ á pothym między
27:
dwiemá łotromá wiſząc/ żywotá dokonał/ iá
28:
koby on ſam nie był żywothem/ ábo iákoby
29:
nie mogł inácżey y ſzátáná zwyćiężyć/ y nas z
30:
iego mocy wyrwáć/ iedno ták mnogie męki
31:
ćierpiąc. W śmierći tedy iego ſzukáć żywo-
tá/ w


strona: K3

teráźnieyſzych.
1:
thá/ w nędzách wielkich/ doſtátku y weſela/
2:
rozum thego nie náucży. rc. Thákżeć też ro=
3:
zum z Filozofią mowi/ że śmierć wiernym ieſt
4:
zginieniem/ gdyż oná ieſt prześćie do żywotá:
5:
Krzyż też przeſládowánia y ſromocenia zo=
6:
wie gniewem Bozym/ y przeklęctwem/ kto
7:
re ſą znákámi pewnego błogoſłáwieńſtwá
8:
Bożego/ iáko piſmo mowi/ Ciáłá zmar=
9:
twychwſthánie/ ieſt rozumowi potwora/ y
10:
wſzytek zakon Krześćiáńſki/ nie rozumem á=
11:
le wiárą bywa rządzon y vcżon. Wygubię
12:
práwi mądrość mądrych/ y roſtropność ro=
13:
ſtropnych zárzucę. Izaż Bog nie vcżynił głu
14:
piey madrośći światá thego/ y podobáło ſię
15:
Bogu przez proſte á głupie kazánie/ zbáwić
16:
wierzące. Nie wiele mądrych wedle ćiáłá/
17:
nie wiele ſtátecżnych/ Abowiem co głupiego
18:
ieſt/ obráł ſobie Bog áby záwſtydźił mędrce/
19:
y podłe á krewkie rzecży tego ſwiátá obrał
20:
Pan/ áby záwſtydał mocne. rc.
21:
Piſmo mowi/ iż Słowo było v Bogá Bo=
22:
giem/ nie v ſiebie było/ ále v Bogá/ A iż theż
23:
tho słow ſtáło ſię ćiáłem/ y ieſt Pośrzedni=
24:
kiem/ a nie ieſt Bogiem Oycem. A więc tu
25:
dwu (iáko rozum mowi) będźieſz miał Bo=
26:
gow/ iednego wćielonego/ drugiego nie w=
27:
ćielonego. Muſiſz ſię wćielenia słowá Boże
28:
go y pośrzednictwá záprzeć/ chceſzli rozumo
29:
wi dáć mieyſce. Rozumći był przycżyną áby
30:
Kryſthus vkrzyżowany był Zydom zgorſze=
31:
niem/ á Grekom głupſtwem/ gdyż nam ieſt
32:
Bożą mocą y mądrośćią/ A przetoż podłoży=
33:
wſzy rozum słowu Bożemu wierzmy Pá-
K iijnu Bo=


strona: K3v

O rożnicách
1:
nu Bogu/ á nie przećiwko Bogu. Gdźie
2:
Bog mowi/ idźmy zá tym/ gdźie on milcży/ y
3:
nam lepiey milcżeć/ nie bierząc nic z prawdy
4:
Bożey/ (iáko ſzátan z eſwą hordą cżyni) prze
5:
ćiwko prawdźie Bożey/ áni chćieymy iey lu=
6:
dźmi bronić/ boć oná możnieyſza nád wſzytki
7:
ludźie. W tym nic nie wątpiąc/ iż ći Kthorzy
8:
tę wiárę Apoſtolſką w słowie Bożym opiſá=
9:
ną o iednym Bogu Oycu/ y o iednym Synu
10:
Bożym/ y o iednym Duchu świetym/ kácer=
11:
ſką y niesoſkonáłą zową/ iákoby oná trzech
12:
Bogow vcżyłá/ y ktorzy też wierne Boże ſro
13:
mocą y pothąpiáią/ y wyrzucáią/ żeć oni ſá=
14:
mi nie znáią (iáko Kryſtus mowi) áni Oycá
15:
áni Syná/ á przeto ták oto cżynią.
16:
Turecka Wiárá ábo wyzná=
17:
nie Bogu.
18:
S
Táthecżnie mowiem że Bog ieden ieſt
19:
wſzem potrzebny y nie ćieleſny/ ktory áni v=
20:
rodźił/ áni ieſt vrodzony/ áni ma ſobie kogo
21:
podobnego.
22:
Toż mowi Antykryſt o ſwoim Bogu
23:
Iſtnośći/ ábo iednym we Trzech.
24:
Eſencia ábo Iſtność ieſt rzecż nie rodząca
25:
áni vrodzona áni pochodząca/ á oná ieſt po=
26:
cżątkiem wſzytkiego/ mimo kthorą inſzy po=
27:
cżątek nie może być nálezion.
28:
Zydowſkie wyznánie.
29:
My iednego mamy Bogá/ Athen (o Kry=
ſtuſie mo=


strona: K4

teráźnieyſzych.
1:
ſtuſie mowią) Synem ſię Bozym cżyni/ to=
2:
wnym Bogu.
3:
Ci wſzyſcy iednego Bogá Oycá z kthorego
4:
wſzytko/ przą że on vrodził y miał Syná.
5:
Rozſądek Kalwinow o zbudowaniu
6:
tey Wieże Bábilońſkiey/ ná 22. Kápitule
7:
Dźieiow Apoſtol:
8:
A przetoż rzecż ieſt o Religiey/ vcżmy

Papiſty
Mácho
metyſty
Zydy/ y Herety=
ki/ iákoś
widział
na porzą
tku wieże Ba=
bel/ złą=
cża Kál
win.

9:
ſię przykłádem Páwłowym/ niezmyſláć iákie
10:
go nowego Bogá (iáko vczynili Papiſtho=
11:
wie/ Máchometyſtowie/ y heretykowie
12:
zwykli wſzyſcy cżynić) Ale zádźierzmy onego
13:
Bogá kthory ſię Oycom zakonem y proroc=
14:
twy obiáwił. Táć ieſt dawność w ktorey ma
15:
my trwáć/ nie tá ktorey ſię dáremnie pyſz=
16:
nią Pápiſtowie/ kthorzy nowotnego Bogá
17:
ſobie vkowáli/ gdy od właſnych oycow ſwo
18:
ich odpádli. Toż dźiś y o Zydziech mamy mo=
19:
wić/ ktorych Religia ábo nabożeńſtwo gdyż
20:
od zakonu y od Prorokow dálekie ieſt/ Bo=
21:
gá też zmyſlonego y wyrodká iákiegoś máią/
22:
Abowiem ktory drzewiey chćiał ſię zwáć Bo
23:
giem Abráhámowym y oycowſkim/ poka=
24:
zał ſię potym w perſonie Syná ſwego/ áby
25:
iuż teraz właſnym nazwiſkiem był zwan Oy
26:
cem Kryſtuſowym.
27:
Luter Marćin.
28:
Wiem co mi vcżyniłá ſzkolna Teologia/ wiem
29:
też com iey powinien/ radem temu żem od niey
30:
wyrwan/ y dźięki cżynię Pánu moiemu. Nie
31:
chcę áby mnie iey z nowu vcżyli/ znamći ią/ áni
32:
mi iey niechay iednáią/ nie chcę iey.
Prze=


strona: K4v

O rożnicách
1:
Przećiwko Sofiſtam burzą
2:
cym prawdźiwą Troycą z ſłow Pá=
3:
włowych/ Ieden Bog ktory ieſt Ociec.
4:
Sábeliánowie nie cżynią żadney rożnice mie
5:
dzy mową piſmá S. gdy mowi/ Ieden ábo
6:
Iedno/ gdyżmnodzy mogą być Iedno/ ále
7:
dwá ábo trzey nigdy nie mogą być Ieden/
8:
Ociec y Syn iedno ſą/ Boſtwem/ mocą/ wie
9:
cżnośćią. rc. Ale ći dwá iednym być nie mo=
10:
gą/ bo przetoćby muſieli być dwiemá.
11:
Kryſtus Syn Boży ieſt iedno z námi/ náty=
12:
rą ábo cżłowiecżeńſtwem/ ſt/
13:
áni z Adámem/ z ktorego náturę wźiął áni
14:
z námi ktorzy ieſteſmy ſynowie iego/ áni my
15:
theż z nim Ieden ieſteſmy ále Iedno/ iáko y
16:
Syn Boży proſił Oycá zá námi/ nie iżeby=
17:
ſmy byli Ieden znim/ ále iedno/ iáko y on z
18:
Oycem iedno ieſt.
Gal. 3.

19:
A iáko Syn Boży ták Boſtwá iáko y cżło=
20:
wiecżeńſtwá vcżeſtnikiem ieſt/ bo słowo ſtá

Wſzyſci
iedno w
Kryſtu
ſie.

21:
ło ſię ćiáłem/ á iednák z námi z ktoremi na=
22:
turę ma ſpolná/ nie ieden ieſt: Tákież máiąc
23:
iedność nátury Boſkiey z Oycem/ Ieden nie
24:
ieſt z nim/ áni piſmo thego vcży/ gdyż trzech
25:
być prawdźiwie/ áni pomieſzánych/ áni zgnie
26:
ćionych/ áby ieden był/ nie pokázuie. A iako
27:
ſpolniebytny ieſt Oycowi/ ſpolną z nim nátu=
28:
rę máiąc/ ták y nam ſpolniebytny ieſt/ ſtaw=
29:
ſzy ſię vcżeſtnikiem nátury náſzey/ á iednák
30:
nie ieden z Bogiem Oycem áni z námi/ ále z
31:
oboią ſtroną ieſt iedno. A dla tegoż też Po=
32:
śrzednikiem ieſt oboiey ſtrony/ bo oboią ná
turą


strona: L

teráźnieyſzych.
1:
turą obudwu doſięga/ Oycá Bogá y ludźi. A
2:
też rożne ſą mowy/ Iedno Boſtwo/ á Ieden
3:
Bog/ bo powiedamy że ieſt iedno Boſtwo
4:
Trzech/ Bogá Oycá/ y Syná iego/ y Duchá

Tertuli
aná cży=
thay o
tym sło
wku ie=
den y ie
dno.

5:
S. Ale nie mowiemy być iednego Bogá tro
6:
iákiego/ Iednegoż Boſthwá ieſt Ociec y
7:
Syn/ ále nie iednego Bogá/ Ociec ma Bos=
8:
two ábo Boſką náturę ále Bogá nie ma/ iáko
9:
y Kryſtus ma cżłowiecżeńſtwo nam przyro
10:
dzone/ á iednák nie rzecżon ieſt mieć cżłowie=
11:
ká/ Boſtwo y cżłowiecżeńſtwo nam przyro
12:
dzone/ á iednák nie rzecżon ieſt mieć cżłowie=
13:
ká/ Boſtwo y cżłowiecżeńſtwo mimo cżło=
14:
wieká ſą/ y mimo Bogá/ bo ſámy z ſiebie ábo
15:
inſzy ie má/ A Bog ći ſam od ſiebie ieſt/ y ża=
16:
den go nie ma/ ábo nie dżierży/ on Boſtwo y
17:
Boſką náturę ma wſobie/ á nie Boſtwo ma
18:
Bogá/ Náturá Boża ieſt/ á nie Bog ieſt ná
19:
tury iákiey/ iáko y cżłowiecżeńſtwo ieſt ludz=
20:
kie ábo cżłowiecże/ á cżłowiek nie ieſt cżłowie
21:
cżeńſtwá iákiego Synem. Iedność nátury

Zwierzę
tá ſobie podob=
nepłody
máią.

22:
w Oycu y w Synu być wierzymy/ gdyż Syn
23:
Boży nie z inąd iedno z Oycá ſię vrodźił/
24:
nie mogł tedy być inſzey nátury/ iedno teyże
25:
ktorey ieſt Bog Oćiec/ Iáko też y potym
26:
Kryſtus z cżłowieká vrodzony nie mogł być
27:
rożney nátury od inſzych ludźi/ áni bywa ro=
28:
śćiętá iedność nátury/ choćia ſam oćiec ro=
29:
dźi/ á Syn Boży ſię vrodxił/ á Duch S pocho
30:
dźi: Nie bywa też rościętá tháż náturá/ ieſli
31:
Bog Ociec wſzytko przez Syná cżyni/ á nie
32:
Syn przez Oycá/ Abo gdy ſámo słowo Bo=
33:
że wćielone Pośrzednikiem ieſt/ y wſzytki v=
34:
rzędy Posrzedniká pełni/ y nas iedna z ied-
Lnym


strona: Lv

O rożnicách
1:
nym Bogiem Oycem według piſmá.
2:
Pierwſzy oćiec náſz rzecżon ieſt Adam/ tho
3:
ieſt cżłowiek/ á Synem Adámowym ábo czło

Oćiec
rzecżon
iednym
yſamym
Bogiē/
1. Kor.8.
Ian. 17.
według wyłącże
nia Sy=
na/ kto=
ry z nie=
go ieſth Bog v=
rodzony
ále dla rozezná=
niá/ áby
Synkto
ry z Bo=
gá ieſt/
nie był
wierzon być o=
nym ied
nym Bo
giem/
kthory
nie ieſt z
nikogo.

4:
wieczym nie ieſt rzecżon/ bo żadnego rodze=
5:
nia z cżlowieká nie znał/ ále potomkowie ie=
6:
go ſą wſzyſcy Synowie Adámowi/ ktorzy ſię
7:
národźili z ludźi/ á iednak żaden z nich nie był
8:
thákiem Adámem iákowy był pierwſzy A=
9:
dam/ ktory ſię z nikogo nie vrodził. Thákżeć
10:
też Bog Ociec záwſze zgołá rzecżon ieſt Oy=
11:
cem/ á nigdy nie rzeczon ieſt Synem Bożym
12:
bo nie miał żadnego Oycá z ktoregoby ſię náro
13:
dźił. A Kryſtus z gołá nie rzecżon ieſt Bo=
14:
giem iáko Oćiec/ ále Synem Bożym/ abo=
15:
wiem z Bogá vrodzony ieſt/ iáko cżłowiek
16:
ieſt z cżłowieká vrodzony/ nie iákowy był on
17:
Adam/ to ieſt/ cżłowiek ktory ſię był z niko=
18:
go nie vrodźił. A przetoż piſmo pilnie ty mo
19:
wy záchowywa w Kryſtuſie/ gdy go zowie
20:
Synem Bożym/ y Synem cżłowieczym/ áni
21:
gdy go nie zowie/ z gołá Bogiem (iáko zwy=
22:
cżay y ma mowić o oycu) áż drzewiey pewny
23:
znak połozy że to mowi o Kryſtuſie/ ky roze=
24:
znániu Oycá Bogá/ iáko ono mowi/ Słowo
25:
było Bogiem/ Kreẃ Boża/ Bog w ćiele ob
26:
iáwiony/ Słowo ſtało ſię ćiáłem/ Kryſthus
27:
Bog błogoſłáwiony. rc. Ty rzecży o ſámym
28:
Synu Bożym ſą rzecżone/ á Oćiec ſam ied=
29:
nym Bogiem ieſt rzecżon/ bo on ſam z ſiebie
30:
ieſt Bogiem/ áni ma żadnego inſzego Oycá
31:
z ktoregoby ſię vrodził/ iáko Syn Boży/ tho
32:
ieſt Bog z Bogá vrodzony/ ktory ma Bogá
33:
Oycá. A ktemu iednym y ſámym Bo=
34:
giem rzecżon ieſt Ociec/ bo on ſam ieſt/ ktory
35:
zawſze wſzythko cżyni przez Syná ſwego/ co

strona: L2

teráźnieyſzych
1:
oboie iáśnie Páweł pokázuie/ gdy zowie te-

Ieden
Bog O
ciec Sy
na Bo=
żego Bo
gá nieni
ſzcży/ y o
wſzem
nie bę=
dźieli te
go iedne
go Bo=
ga Oy=
cá/ tedy
Krys=
tus Syn
Bozy
Bog z
Bogá/
być nie
może Bo
giem/
Bog
Troyca
nic thu
nie po=
mogł te
mu/ bo
ieſlitroy
ca iednym Bogiem ieſt/ tedyć áni Ociec będźie ied=
nym Bogiem/ ani Syn iednym Synem Bożym/ Bo=
giem z Bogá/ bo żaden z tych nie ieſt Troyca/ A Troy=
ca prawdźiwa ieſt/ w ktorey Ieden ieſt Bog Ociec/ ie
den Syn Boży/ iedne Duch s. a nie ieden Bog Troyca.

2:
go iednego Boga być Oycem/ to ieſt/ nie v=
3:
rodzonym/ ktory od żadnego nie ieſt. A záſię
4:
powieda też że od niego ábo z niego ieſt wſzyt
5:
ko/ gdyż Kryſtus ieſt Synem Bozym/ á nie
6:
Bogiem Oycem/ przez kthorego wſzytko/ á
7:
nie z ktorego wſzytko. A iáko Adam kthory
8:
naprzod ſam názwan ieſt cżłowiekiem/ nie
9:
odiął inſzym ludźiam z ſiebie vrodzonym/ á
10:
by y oni nie byli ludźmi: Tákżeć y ieden Bog
11:
Ociec nie odeymuie Synowi ſwemu áby nie
12:
miał być Synem Bożym: Y owſzem iáko ie=
13:
den Adam wſzem ſynom ſwoim był przycży=
14:
ną aby od niego vrodzeni/ ludźmi ábo cżło=
15:
wiekami byli zwáni: Takżeć też ieden y ſam
16:
Bog Oćiec ieſt przyczyną áby Kryſthus był
17:
iednorodzonym Synem iego/ á pogothowiu
18:
zátym áby był Bog prawdxiwy z Bogá pra=
19:
wdźiwego. Odeymi Adámá/ tedy vſtháną
20:
wſzyſcy ſynowie ludzcy/ bo żadnego nie bę=
21:
dźie. Także oddaliwſzy ábo zniſzcżywſzy ied=
22:
nego ſámego Bogá prawdźiwego Bogá Oy
23:
cá/ iuż przeſtánie wſzelakie názywánie Sy=
24:
ná Bożego/ y pochodzenie Duchá S.
25:
A przeto ktorzy przeciwni ſą iednemu Bogu
26:
Oycu (ale miáſto niego iednego Bogá Troy=
27:
cę ſtánowią) nie thylko tego iednego Boga
28:
Oycá/ Bogá Abráhámowego/ Izáákowe=

strona: L2v

O rożnicách
1:
go/ y Iakobowego/ y Oycow náſzych/ Oycá
2:
Páná náſzego iezuſá Kryſtuſá niſzcżą y gu=
3:
bią/ Ale też y iednorodzonego Syná Bożego/
4:
Boga prawdziwego z Bogá prawdźiwego
5:
vrodzonego/ gubią/ bo ten Bog Troyca áni
6:
vrodźił/ áni vrodzony ieſt/ áni ieſt Oćiec/ á=
7:
ni Syn (bo nigdziey áni Oćiec/ áni Syn/ rze=
8:
czon ieſt Troycą w piſmie S.) A gdyż Syná
9:
nie vrodźił áni Pośrzedniká ma/ coż inſzego
10:
będźie ná koniec? iedno áby był wierzon być
11:
ten iednym Bogiem/ kthorego nie ználi áni
12:
chwalili Oycowie náſzy/ iáko ieſt v Dánielá.
13:
Nam záwſze ieden Bog ieſt Oćiec z Páw=
14:
łem/ y ieden Syn Boży ieſt Kryſtus/ Im
15:
ieſt Troiáki ieden zá Bogá/ á záſię inſzy Bog
16:
Iſtność/ y inſzy Oćiec/ Abowiem Perſoná y
17:
punct włożony od nich w Kredo miedzy tym
18:
słowem/ Bog/ y Oćiec/ tego iednego Bogá
19:
rozdźiela/ ták iáko onych Trzech ktorzy ſą ie=
20:
dnego Boſtwá/ w iedno zlewa.
21:
Nam ieſt iednym Bogiem proſtho Oćiec/
22:
á im ieſt Troiáki ieden złożony z iſtnośći/ y
23:
z Perſon rzeczonych/ A ták odmienny to
24:
Bog ieſt/ iż cżáſem ſię roźlewa w Troiákie=
25:
go/ cżáſem thák ſię zraſtha że ieden z niego
26:
bywa tylko.
27:
Nam ieden Bog záwſze ieſt Oćiec/ á nic in=

Mąd. 9.
Dźiei. 4.
Zyd. 1.
Społek
Wiáry
Apoſto:
Nicen:

28:
ſzego/ á Syn Boży ieſth Bog z Bogá/ A ich
29:
Bog Troiáki odmienny ieſt/ áby w nim Iſt
30:
ność nie byłá Perſoną/ áni Perſoná Iſtno=
31:
ścią. Nam ieden Bog Ociec kto=
32:
ry ſtworzył niebo y źiemię przez Syná ſwego
33:
á ich Troiáki nic nigdy nie ſtworzył/ gdyż y
ſámego


strona: L3

teráźnieyſzych.
1:
ſámego nie máſz/ áni Syná ma. Náſz Bog
2:
ieden ktory ieſt Oćiec/ posłał Syná ſwego
3:
ná świáth/ y przezeń nas ſobie poiednał/ y
4:
Oycem ſię nam zowie/ A ich Troiáki/ áni Sy
5:
ná ma ktoregoby posłał/ áni Pośrzedniká/
6:
przez ktorego nas ſobie iednał/ iedno cżło
7:
wieká tylko Stánkárowego/ A thák áni ieſt
8:
Bogiem náſzym/ áni Oycem.
9:
Ieden Bog náſz kthory ieſt Oćiec/ chce być
10:
wzywany y chwalon záwżdy przez Syná ſwe=
11:
go/ ktory ieſt iedyny ſam Posrzednik do nie
12:
go/ A ich Troiaki Bog/ nie ma Syná/ áni
13:
Pośrzedniká/ á ták nie może być wzywan o=
14:
krom Pośrzedniká.
15:
Boga Oycá wzywał Syn iego/ cżćił/ y po=
16:
wiedał że od niego wſzytkę chwałę y moc w=
17:
źiął/ y nam go chwálić kazał/ A iáko cżęſtho
18:
kroć powieda że od niego był posłánym/ ták
19:
theż do niego Pośrzednikiem być ſię powie=
20:
dźiał/ A Bogá Troiákiego nigdy nam nie
21:
zálecał/ y owſzem áni słowem go wſpom=
22:
niał/ áni go wzywáć kazał. ꝛc:
23:
A zaż nie dáleko lepiey Káifaſz y ſzáthan o
24:
Kryſtuſie iáko znáć rozumieli niżeli ći So=
25:
fiſtowie/ ábowiem Káifaſz pytał/ Poprzy=
26:
ſięgam ćię przez Bogá żywego/ ieſliś ty ieſt
27:
Kryſtus Syn Bogá żywego? Nie pytał ſię
28:
od niego/ Ieſliś ty on ieſt Bog Ociec
29:
ſtworzyćiel niebá y źiemie? (Abowiem nigdy
30:
ſie im być Kryſtus nie wyznawał/ ále posłá
31:
nym od niego) Pyta thedy od niego/ Ieſliś
32:
ty ieſt Kryſtus Syn Bogá żywego? bo wie=
33:
dźiał o Iednym Bogu Oycu z zakonu/ prze=
L iijto ro=


strona: L3v

O rożnicách
1:
tho rozdział dźierżał miedzy onym Bogiem
2:
Oycem/ y miedzy Kryſtuſem/ ktory ſię Sy=
3:
nem iego záwſze być powiedał. Co y Piotr o
4:
nim ſtátecżnie wyznáwał/ cżego Sofiſtowie
5:
nie chcą. Szátan też tymi słowy ná Kryſtu
6:
ſá ſię oborzył/ Iezuſie Synu Bogá nawyż=
7:
ſzego/ cżemuś przyſzedł przed cżáſem dręcżyć
8:
nas? Záiſthe prawdźiwſzym był (ácż záwſze
9:
kłamcá ieſt) niżeli náſzy Sofiſtowie/ gdy oto
10:
Kryſthuſa Synem Bogá nawyżſzego/ á nie
11:
ſamym Bogiem nawyżſzym/ kthory go vro=
12:
dźił y posłał/ wyznał/ cżego náſzy Sofiſtowie
13:
nigdy nie pozwolą/ bo oni przą y thego żeby
14:
Bog vrodźił/ A iż też nie máſz v nich żadne=
15:
go właſnego Syná Bożego/ iedno tylko Sy=
16:
ná Oycoweo ábo Perſony/ á Bogá z Bogá v=
17:
rodzoneo twárdą mową być mowią (ácż tá mo
18:
wá Oycom przećiwko Ariuſzowi y Sabelli=
19:
uſzowi ná Niceńſkiem Synodźie byłá proſta) á
20:
po gotowiu przą ſię y cżłowieká z człowieká
21:
vrodzonego. Tákżeć y on Setnik ktory mie=
22:
dzy Sofiſtámi nie bywał/ o Kryſtuſie wy=
23:
znał/ Záprawdę Synem Bożym ábo Syn
24:
Bozy był cżłowiek ten: Nie rzekł/ zápraw=
25:
dę ten był Bogiem Oycem. Beſpiecżniey te
26:
dy od Kaifaſzá/ szátháná/ y Rycerzá może
27:
być vcżoná wiárá o iednym Bogu Oycu/ y
28:
o Iednym Synu iego Iezuſie Kryſtuſie/ ni
29:
żeli od tych nádętych Filozofią Sofiſtow/ kto
30:
rzy wſzytko piſmo świete ſwą madrośćią wy
31:
wrocić chcą.
32:
Troyca thák nie może być Bogiem/ iáko
33:
cżworákość Ewánieliſtow nie może być ied-
nym


strona: L4

teráźnieyſzych.
1:
nym Ewánieliſta/ ábo żeby cżłowiecżeńſtwo
2:
miáło znaczyć iákiego Ceſarzá ábo cżłowie=
3:
ká: Bo Troyca nic inſzego nie ieſth/ iedno
4:
Trzech iednotá/ kthora záiſte Bogiem nie
5:
ieſt/ iáko theż mnogich ludźi iednośc nie ieſt
6:
cżłowiekiem. Y owſzem by ſwoiey Sofiſty=
7:
ki ſtrzegli/ lepieyby muſieli Bogá zwáć/ vni
8:
tás ábo Iedność niżeli Troyca/ bo Iedność
9:
ściaga ſię do iſtnośći/ ktora v nich Bogiem
10:
ieſt/ á Troyca do Perſon kthore Iſtnością
11:
nie ſą śćiągá ſię.
12:
Nowy ten Bog Troyca/ vrodxił Sofiſtam
13:
Troiákiego Kryſtuſá. Náprzod obacżáią go
14:
względem Iſtnośći/ á ták ieſt ſam od ſiebie/
15:
bo Bog Iſtność áni rodźi/ áni vrodzona ieſt.
16:
Wtore względem perſony/ á ták v nich Kry
17:
ſtuſ ieſt Synem oycowſkim á nie Bozym/
18:
(iedno żeby nie właſnie) bo Bog nie rodźi
19:
iedno Perſoná/ to ieſt Ociec/ á nam tho ieden ieſt
20:
nie rozdźielony żadnym punctem.
21:
Trzecie względem cżłowiecżeńſtwá/ A thák
22:
ile cżłowiek Pośrzednik ieſt/ á ile Bog ieden
23:
z Oycem/ ile cżłowiek przyczynia ſię/ ofiaru=
24:
ie/ modli ſię/ ćierpi/ kreẃ przelewa. A ile
25:
Bog/ nic do nieo ty rzecży nie należeć powie
26:
dáią/ iákoby słowo Boże towárzyſzem ſobie
27:
wźięło cżłowieka/ á w onym towarzyſthwie
28:
iákoby ćiáło nie było właſne Boże/ áni wła=
29:
ſna kreẃ Boża/ ábo iákoby nie właſnie słowo
30:
ſtáło ſię ćiáłem/ ábo iákoby w tym ćiele y we
31:
krwi niewłaſney/ gdyby ſię podobáło/ słowo
32:
Boże ábo Syn miáł być wyłączony od vrzę=
du Po=


strona: L4v

O rożnicách
1:
du Pośrzednictwá/ ábo iákoby wyłączywſzy
2:
syná Bożeo / ono słowo Troyca/ co ſię nigdy
3:
nie wćieliłá/ miáłá być miáſto Syná Bożego.
4:
A przetoż nie chcemyli zginąć/ zárzućiwſzy y
5:
podeptawſzy Sofiſtykę/ wierzmy w iednego
6:
Bogá Oycá/ y w iednego Iezuſá Kryſtuſá
7:
Syná Bożego iednorodzonego/ y w iednego
8:
Duchá S. poćieſzycielá/ od Oycá pochodzące
9:
go. O Iſtnośćiách/ Perſonách/ Względách/
10:
Właſnośćiách/ dopuśćmy ſię wádzić Sofi=
11:
ſtam dokąd będą chćieli: Przeſthańmy my
12:
ná proſtoćie Apoſtolſkiey/ ſtrzeżmy ſię ábych=
13:
my nie byli zwiedźieni przez Filozofią/
14:
ktorey iáko powietrza złego
15:
każe ſtrzedz Apoſtoł.
16:
❦
17:
Iaſne poka=
18:
zánie prawdziwey Troyce z
19:
Piſmá/ ktore záwſze rozdzielnie y ie=
20:
dnoſtáynie mowi o Oycu/ Synu/
21:
y Duchu S.
22:
†
23:
Obiáwioná prawdźiwa Troyca á
24:
nie zmieſzána przy Krzćie Kryſtuſowym.
25:
Máth. 3.
26:
B
Og Oćiec z niebá słyſzány w głoſie/ á ni
27:
gdy nie widźiány.
Syn


strona: M

teráźnieyſzych.
1:
Syn Boży widźiány w ćiele/ y okrzcżony w
2:
Iordanie:
3:
Such S. w oſobie Gołębice zſtąpił.
4:
Poſtawnowienie Krztu w imię trzech.
5:
Máth. 29.
W ImięOycá/y
Syná/ y
Duchá S.

6:
Náuká Kryſtuſowá. Ian. 3.
7:
Ták Bog vmiłował świát/ áby Syná ſwe=
8:
go iednorodzonego dał. ꝛc.
9:
Bog posłał ná świát
10:
Syná ſwego.
11:
Y 17. Kápit.
12:
Ten ieſt żywot wiecżny/ áby poználi
13:
Ciebie ſamego prawdźiwego Bogá.
14:
Y ktoregoś posłał Iezuſá Kryſtuſá.
15:
Ian. 5. y 8.
16:
Oćiec ktory mię posłał/ ieſt inſzy/ dawáiący
17:
o mnie świádectwo.
18:
Inſzy ieſt Kryſtus ktory ma więcżſze świá
19:
dectwo nád Ianowe.
Inſzy.

20:
Inſzy Duch poćieſzyćiel mieſzkáiący ż námi
21:
ná wieki:
22:
Ian. 14.
23:
Iá (Kryſtus) będę prosił
24:
Oycá/ y da wam
25:
Drugiego Poćieſzyćielá.
26:
Wſzędy Kryſtus rozdzielnie o Trzech vcży/
27:
á iedność Boſtwá do ſámego Oycá odſyłá.
MNauká


strona: Mv

O rożnicách
1:
Náuká Ianá Krzcićielá.
2:
Ian. 3.
3:
Oćiec miłuie
4:
Syná ktoremu nie pod miárką dawa
5:
Duchá.
6:
Náuká Páwłowá y Apoſtolſka/ ták licząc
7:
prawdźiwą Troycą. 1. Kor. 9. Rom. 9.
8:
Ieden ieſt Bog ktory ieſt
9:
OCIEC/ z ktorego wſzytko/
10:
Ieden Pan Iezus Kryſtus przez ktorego
11:
wſzytko/
12:
Ieden Duch świety w kthorym wołamy/
13:
Oycże/ Oycże.
14:
Tymże ſpoſobem wylicża Efes. 4. gdźie o ie
15:
dnym Oycu iáſnie piſze.
16:
Ieden Bog y Oćiec wſzytkich/ ktory ieſt ná
17:
dewſzytko/ y przez wſzytko/ y we wſzytkich.
18:
Támże. 2. Kápit.
19:
Przyſtęp mamy Zydowie y Grekowie
20:
Do Oycá
21:
przez Kryſtuſá
22:
W iednym Duchu
23:
Támże I. Káp.
24:
Bog
25:
Páná náſzego Iezuſá Kryſtuſá Oćiec chwa
26:
ły niechay wam da Duchá mądrośći.
27:
Efes. 2.
28:
Zbuduyćie ſię w Kośćioł Boży kámieniem
29:
narożnym Kryſtuſem
30:
przez Duchá.
31:
Efes. 3. Klękam kolánmi.
Do


strona: M2

teráźnieyſzych.
1:
Do Oycá
2:
Páná náſzego Iezuſá Kryſtuſá/ ábyśćie by
3:
li zmocnienie przez Duchá
4:
2. Kor. 1.
5:
Bog ieſt ktory poſyła was
6:
w Kryſtuſie/ y dał
7:
zádátek Duchá. ꝛc.
8:
2. Kor. 13.
9:
Láſká Páná náſzego Iezuſá Kryſtuſá/ y mi
10:
łość Boża/ y vżycżenie Duchá S. niechay bę
11:
dźie ze wſzytkiemi wámi.
12:
Gállát. 4.
13:
Bog posłał w ſercá náſze
14:
Duchá
15:
Syná ſwego.
16:
1. Piotr. 1.
17:
Przez Kryſtuſá wierzyćie w Bogá. ꝛc. be=
18:
dąc posłuſzni prawdźie
19:
przez Duchá.
20:
Támże w 4.
21:
Błogoſłáwieni ieſteśćie gdy was ſromocą
22:
dla imieniá Kryſtuſowego/ ábowiem chwa
23:
łá y Duch
24:
Boży nád wámi odpocżywa.
25:
Ian ták licży. Ian. 5.
Trzey ſą w niebieOciec/
Słowo/
Duch S.

26:
1. Ian. 4.
27:
Bog vmiłował nas/ y posłał
28:
Syná ſwego vbłagánie zá grzechy/ y co w
29:
nim mieſzkamy/ á on w nas/ z tąd znamy iż
30:
Duchá ſwego dał nam.
M ijDzie=


strona: M2v

O rożnicách
1:
Dźie. Apoſt. 1.
2:
Kryſtus wzbudzony roſkazał zwolennikom
3:
áby cżekáli obiecánia oycowſkiego
4:
Duchá S. ktorem mieli być krzcżeni.
5:
Dźiei. 2.
6:
Bog wzbudził
7:
Iezuſá/ ktory wźiąwſzy od Oycá obietnice
8:
Duchá wylał/ tho co theraz wy widźicie y
9:
słyſzyćie.
10:
Tákowe mnogie piſmá náyduią ſię w kazá=
11:
niach Apoſtolſkich.
12:
Kredo Apoſtolſkie.
Wierzę wBogá Oycá
Iezuſá Kryſtuſá
Duchá swiętego.

13:
Kredo Niceńſkie.
Wierzymy wIednego Bogá Oycá Wſze=
chmogącego.
Y w Iednego Páná Iezuſá
Kryſtuſá Syná Bożego pra=
wdźiwego Bogá z Boga pra
wdźiwego.
Y w Duchá S.

14:
Od tey powſzechney y Apoſrolſkiey wiáry
15:
prawdźiwey/ y zbożney/ y proſtey/ nie odſtę=
16:
puiąc wyznánia náuki o Troycy/ áni ná prá
17:
wo áni ná lewo/ ále śrzodek dźierżąc miedzy
18:
ſtronámi dwiemá kácerſkiemi/ trwaymy.
19:
Boć áni Trzech Bogow vcży/ áni też z Bo=
20:
gá Oycá/ y Syná Bożego/ y Duchá S. nie
21:
zlewa iednego Bogá/ co Heretykowie wá-
dząc ſię


strona: M3

teráźnieyſzych.
1:
dząc ſię miedzy ſobą vcżynili. Iáko ſię tho z
2:
tych końcow abo ſtron rożnych obacżyć może
Stroná kácerſka ábo
zbytek/ iáko Aryuſzá/
Márcyoná/ Mániche
uſzá. ꝛc. ieſt niezbożny.		Oćiec/
Syn/
Duch/
S.		Są dwá
abo Trzey
Bogowie

3:
Aryuſz gdy ſię przał Syná Bożego z Bogá
4:
Oycá vrodzonego/ powiedaiąc go być vcży=
5:
nionego z rzecży niebythych/ przał żeby był
6:
Syn teyże nátury z oycem/ A ták y iednego
7:
Bogá Oycá/ iáko tego ktory nie vrodził pra
8:
wdźiwie/ y iednego ábo prawdźiwego Syná
9:
Bożego/ to ieſt/ Bogá z Bogá vrodzonego
10:
zniſzcżył/ prząc áby obádwá byli teyże nátu=
11:
ry. A przeto też budownikiem mnogich Bo
12:
gow był rzeczon od Oycow/ iáko o nim wſzy
13:
ſcy ſtárzy świádcżą/ á zwłaſzcża Atánázyus/
14:
Názyánzenus/ Bázyluis/ Hiláryiuſz/ y Sy=
15:
nod Niceńſki. A z tąd ſię pokázuie/ iż ci nie
16:
ſą Atyanam/ kthorzy iedno Boſtwo Trzech
17:
być wyznawáią/ y wierzą Kryſtuſa być pra
18:
wdźiwie y właśćiwie Synem Bozym pra=
19:
wdxiwym Bogiem/ z Boga prawdźiwego
20:
vrodzonym.
21:
Druga ſtroná Heretykow/ iáko
Sábelliuſzá/ Pra
xeaſzá/ Noethá
Neſthoryuſzá/
Stankárá. ꝛc.
ieſt też niezbożna.		Ociec
Syn
Duch
S.		Ieſt ieden Bog
z Oycá/ Syná/ y
Duchá świetego
iednego zlewali
Bogá

22:
Sabelliuſz áby vſzedł mnoſtwá Bogow/
23:
Iednego Bogá Oycá z iednym Synem Bo
M iijżym


strona: M3v

1:
żym/ y iednym Duchem S. w iednego zgrun
2:
tował Bogá/ kthorym Bogiem wſzytko
3:
Krześćiáńſtwo iáko y Aryuſz obálił/ prząc
4:
iednego Bogá Oycá/ kthory vrodził Syná/
5:
tákże y Syna Bożego Bogá z Bogá vrodzo
6:
nego/ thákże też y Duchá S. pochodzącego:
7:
Bo nie ieden ieſt co rodźi/ y ktory ſię rodźił/
8:
y ten ktory pochodźi/ ále trzey ſą iedney nátu
9:
ry/ ábo iednego Boſtwá/ rodźićiel/ vrodzony
10:
y pochodzący. Tho kácerſtwo było po Apo=
11:
ſtolech/ iáko świádcży Ignácius/ y mocnie
12:
refutuie ábo obala ten błąd: O tymże błę=
13:
dźie świadcży y Tertulian w kſięgách o Troy
14:
cy/ y przećiw Práxeáſzowi. Hiláryuſz tákież
15:
Kſię: 5. o Troycy/ Názyánzenus/ Báſylius/
16:
Atánázyns/ Vigilius. rc. Nie mogą thedy
17:
być Sábellianmi/ ktorzy Trzech byćpraw=
18:
dźiwie iednegoż Boſtwá wyznawáią/ á nie
19:
iednego ktoryby był ze Trzech złożony/ ábo
20:
kiedy wydźielony/ áby cżáſem miał być Oy=
21:
cem/ cżáſem Synem/ cżáſem Duchem S.
22:
Ieſliby kto śrzodek pewnieyſzy mogł náleść
23:
y pokázáć z Piſmá s. ia mu rad vſtąpię. Iá=
24:
ko tedy Aryuſz niezbożnym wyłącżániem/ ná
25:
turą Syná Bożego od Oycá wyłącżał/ ták
26:
z drugiey ſtrony Sábelliuſz złośćiwie oma=
27:
wiał. W pośrzodku dwu końcow/ ábo ſtron
28:
ieſt cnotá/ śrzodkiem tedy beſpiecżnie poy=
29:
dźieſz.
30:
Summá ſporu tego.
31:
Zbożni ludźie przećiwko Zydom/ Máchome
32:
tom/ y im podobnym ſpor dżierżą/ pokázuiąc
być


strona: M4

teráznieyſzych.
1:
być iedneo Bogá Oycá Páná náſzego Iezuſá
2:
Kryſtuſá/ ktory Syná vrodźił/ przez ktore=
3:
go wſzytko ſtworzył/ y nas odkupił/ y onegoż
4:
do ſiebie Pośrzednikiem vcżynił.
5:
Zydowie/ Máchomethowie/ thego iednego
6:
Bogá Oycá Páná Kryſtuſowego nie chcą/
7:
á ták Syná zárzucáią/ bo to przy iednego
8:
Bogá Oycá/ przy też y iednego Syná Boże=
9:
go. Tákći przed tym Bog Báál/ Moloch/
10:
Beetheſegor/ Aſtároth/ Bog Wálentego/
11:
Bythus/ y Antykryſtow Bog Iſtność/ Ie
12:
den Troy o trzech perſonách. Z ktorych gdyż
13:
zadny nie ieſt Oycem Kryſtuſowym/ A ták
14:
áni Syná ma/ áni Pośrzedniká/ podobny
15:
ieſt Tureckiemu y Zydowſkiemu/ áni może
16:
być żadnym obycżáiem iednym Bogiem na
17:
wyżſzym/ od Prorokow/ od Kryſtuſá/ y Apo
18:
ſtołow/ obwołánym y pokazánym. Ci ktho=
19:
rzy wierzą Kryſtuſá Syná Bożego praw=
20:
dźiwie y właſnie wierzą/ rozeznawáią mie=
21:
dzy Bogiem/ ktorego ieſt/ ále Bożym
22:
Synem. Tákżeć też miedzy słowem kthore
23:
ieſt Bog/ ktore ſię ſtáło ćiáłem y Pośrze
24:
dnikiem náſzym/ miedzy onym prawdźiwym
25:
Bogiem Oycem/ ktory áni słowem był/ áni
26:
ſię ſthał ćiáłem/ áni był kiedy Pośrzedni=
27:
kiem. A ktorzy powiedáią iż ieden ieſt ći o=
28:
bádwa/ ći rodzenie y pośrzednictwo/ ſpołem
29:
y z wćieleniem Syná Bożego niſzcżąc/ sło=
30:
wem tylko Syná Bożego być powiedáią/
31:
ále ſię ſámą rzecżą przą.
Regułá


strona: M4v

O rożnicách
1:
Regułá piſma świętego nie
2:
naruſzona/ kthora do gruntu Sa=
3:
belliuſza obala.
4:
❦
5:
I
Le kroć w piśmie rzecżon ieſt Bog co
6:
czynić/ chociaż tám bywa przydan Syn Bo=
7:
ży/ abo imię iego ábo nie/ záwſze ſię tám rozu=
8:
mie Ociec/ bo on záwſze cżyni y ſpráwuie
9:
przez Syná ſwego w Duchu S. A on Bog
10:
kthoremkolwiek nazwiſkiem bywa zwan/
11:
ktorynie ieſt Oycem Kryſtuſowym/ y kto=
12:
rego nie znali Oycowie náſzy/ nic nigdy nie
13:
cżynić/ ma być rozumiż wſzytko zá
14:
wżdy cżyni Ieden Bog Ociec przez Syná
15:
ſwego á Syná żaden inſzy Bog nie ma/ ied=
16:
no ſam Ieden Ociec/ A przetoż Bog abſolu
17:
te ábo z gołá w piśmie świetym połozony/
18:
záwſze ieſt Oćiec/ ktory wſzytko
19:
cżyni przez Syná
20:
ſwego.
21:
❦
22:
W 1. Moiże. 35.
23:
Odrzuććie Bogi obce ktorzy w pośrzod=
24:
ku was ſą/ ocżyśćcie ſię/ a odmieńcie vbiory
25:
wáſze.

strona: N

1:
Wierſze do
2:
Ianá Kálwiná y do poboż=
3:
ney bráćiey.
4:
M
Iedzy błędy co teraz ſą/
5:
y przed tym były
6:
Ico będą/ Kálwinie twoie przewyżſzyły/
7:
Bo gdy twym byſtrem piorem Bogá wypi
8:
ſuieſz/
9:
Tedy w iednym Bogu trzech ſproſnie po=
10:
kázuieſz/
11:
Oycá á Słowo iego y Duchá świetego/
12:
Proſzę ćię coż to zá Bog z wykládu twoieo?
13:
Kthory ſam ieden będąc Trzech zámyká w
14:
ſobie/
15:
A ty tákie mnimánie dawaſz nam o tobie.
16:
Ze czwartego wyznáwaſz/ ktory nie vrodxił
17:
Ani był vrodzonym/ áni ſkąd pochodźił
18:
Toć tedy nie ieſt Oycem/ áni słowem iego/
19:
Ani też Duchem S. lecz ſię znáczy z tego
20:
Ze ten Bog twoy ma w ſobie y Oycá y Syná
21:
Y też Duchá ſwiętego? To cżyſta nowiná.
22:
Azaſz z tąd wykłádáczu vczony nie widziſz/
23:
Ze ſię czterey pokażą (przecz ſię thym nie
24:
brzydźiſz)
25:
A ktemu káżdy oſobno: A Bog też rad widźi
26:
Liczbę co nie ieſt cetnem/ choć kto z tego
27:
ſzydźi
28:
Bo prawdźiwie ći thrzey ſą/ Ieden kthory
29:
ſpłodził
NDrugie=


strona: Nv

1:
Drugiego co ſię z nieo przed wieki vrodxił
2:
A trzeći ieſt Duch ſwięty: A ták trzey ſą żywi
3:
Wieczni á w madrośći ſwey dxiwnie potę=
4:
źliwi
5:
A choć rzeczą y liczbą dźielni ſą od ſiebie/
6:
Wſzákże iedná ich możność ná źiemi y w
7:
niebie
8:
Bo ie zgodá w ich boſtwie ták dxiwnie złącżtłá
9:
Ze iednemu przed drugim nic nie vſztzerbiłá
10:
A ſą iedney nátury woley y moznośći/
11:
A ták dźiwnie ći trzey ſą zgodliwi w iednośći
12:
Ze słuſznie iedną rzecżą bywáią názwáni/
13:
Y tym słowem ſą w ſwietym piśmie wy=
14:
piſáni.
15:
A przeto o Kálwinie ieſlibyś ktorego/
16:
Ieſzcze do tych chćiał przydáć podobno tá
17:
kiego
18:
Coby iednym będąc tych trzech zámykał w ſobie/
19:
A roznym y rozdzielnym być od nich w ſwey
20:
oſobie
21:
Coby áni inſzego z ſiebie nie vrodxił/
22:
Ani był vrodzonym/ áni też pochodźił
23:
Od drugiego: Tho pewnie iuż chceſz mieć
24:
czwartego/
25:
A iż ták ieſt dowiedęć twymże piſmem teo
26:
Iedno ſobie porządnie ná pálcách wylicżay/
27:
Byś w imionách nie zmyślił/ wſzák to dobry
28:
zwycżay:
Ian. 4.

29:
Naprzod Oćiec początkiem iż ieſt Boſtwá wſzego
30:
Ieſt Duchem niezmierzonym/ á w możno=
31:
śći iego
32:
Zaden go nie przewyżſzy/ bo ieſt Pan nád Pány
33:
Y Krol nád wſzemi Krolmi w piśmie ták
34:
názwány
Z nie=


strona: N2

1:
Z niego ſię vrodźiło ono Słowo wieczne/
2:
Przez nie wſzytki ſtworzone rzeczy ſą beś=
3:
pieczne
4:
Ieſt Duchem wiecznym/ á w nim Boſtwo Oycá iego
5:
Roziásnia ſię/ á ták go łácno poznáć z nieo
6:
Po nich ieſt poćieſzyćiel/ ten wſzytko ſtworze
7:
nie
8:
Obżywia/ á mocą ſwą dawa poſilenie
9:
Ktory dźiwnie od Oycá przez Słowo pocho
10:
dźi/
11:
A zá ich poſylánim do wiernych przychodźi
12:
Otoż tu maſz trzech roznych/ wiecznych y ży=
13:
wiacych/
14:
A smysłem y rozumem dźiwnie włádáiących.
15:
Cżego nikth przeć nie może/ chybáby kámie=
16:
niem
17:
Twárdym był/ álbo ſlepym kretem álbo ćieniem
18:
A ty przed ſię okrom tych/ iákiego czwarteo

Pátrz
w diſtin
cti: 25. y
19. w ie=
go inſti.

19:
Wtrącaſz nam ták przez dźięki/ bez wſty=
20:
du żadnego
21:
Ktory w ſobie liczbą trzy nie rzecży zámyka
22:
Ale prożne imioná: Więc ćię to nie tyka?
23:
Záprawdę od początku świátá do dniá tego
24:
Nie byłá táka ſproſna niezbożność żadneo
25:
Iák Sábelliuſzowá náuká o Bodze/
26:
Ktorą ſię wſzyſcy wierni słuſznie brzydzą
27:
ſrodze.
28:
My thedy trzey żywiacych záwżdy wyznáwamy/
29:
A przedſię nie trzech Bogow lecz iednego
30:
mamy
31:
Bo ſię nam wiele Bogow miánowác nie
32:
godźi/
33:
A thym ſię drogá temu mnimániu zá=
34:
grodźi
N ijIżby


strona: N2v

1:
Iżby trzy Boſtwá álbo nátury być miáły/
2:
Abo ſię trzy pocżątki w Boſtwie pokázáły
3:
Abo izby mieli być trzey nieurodzeni
4:
A trzey ſámi od ſiebie Bogowie liczeni
5:
Boć ieden Bog á wſzytki rzeczy ſą od niego
6:
Ieſt Bogiem ſam od ſiebie/ á przeto wſzel
7:
kiego
8:
Boſtwá on ieſt początkiem/ tegoż Boga Sy
9:
nem
10:
Kryſtus/ y pośrzednikiem do niego iedy=
11:
nem
12:
A ieſt Bogiem prawdźiwym z Bogá pra=
13:
wdźiwego/
14:
Lecż nie ieſt ſam od śiebie/ bo ſię z Oycá
15:
ſwego
16:
Vrodxił/ á iedney ieſt ż nim nátury záwżdy/
17:
Czego ſię przeć nie może krześciánin każdy.
18:
Lecż też ieſt Bogiem y Duch S. pochodzacy
19:
Doſkonáłe ſercá w nas przed Bogiem
20:
cżyniący
21:
Ci Trzey tylko náturę Boſką w ſobie máią/
22:
A tą ſię miedzy ſobą iednáko żrownáią
23:
Tákci tę Troycę piſmo święte opiſuie/
24:
A wiecey niż to o niey wierzyć zákázuie.
25:
A przetho niechay od nas ta cżwarta rzecż
26:
ſtroni/
27:
Ktorą wártogłowowie wymyſláią oni
28:
Kthorzy iż Iſtność w ſobie Trzech ma po=
29:
wiedáią/
30:
A też Iſtność w tych Trzech być przedſię
31:
wyznawáią/
32:
A iże iednym z tych trzech oná być nie może/
33:
Lecż káżdy z nich z oſobná ſam przez ſię
34:
byc może
Ale


strona: N3

1:
Ale tá Iſtność ſámá może być wſzytkimi
2:
Y ktożby ſię nie brzydźił plotkámi tákimi
3:
Iż cżterech żywych mowią być iednym ży=
4:
wiącym
5:
Bogiem/ ták ſię miſternie ná cżwore dźie
6:
lącym
7:
Ktoryż thákowych dźiwow vcżył Doktor
8:
świety?
9:
Ktoryż teo podeprze dowod z piſmá święty?
10:
To tedy o Kalwinie nád Oycá wiecżnego/
11:
Maſz iakąś wielką Iſthność zá Bogá
12:
ſwoiego

Iſtność
Boga So
fiſtow/
cżythay
Káp. 13.
kſiąg 1.
przycży=
nioney
Inſtit:
Kálwi=
nowey.

13:
Przetoć pełno w twym piśmie wſzędy they
14:
Iſtnośći/
15:
Ze v ciebie nad Bogá/ obácz ſię w tey mie
16:
rze/
17:
Obácz iáko prawdziwey czyniſz krzywdę wierze
18:
A przydz k ſobie być proſte słowá mogł ro=
19:
zumieć
20:
A będąc ták vczonym wykłádáć ie vmieć
21:
Bo Iſtność nie ieſt ci Duch/ áni rzecz żywiąca
22:
Smyſły wſzytki y rozum ſtáteczny máiąca
23:
Lecż ieſt proſte nazwiſko/ kthorem zwáć
24:
możemy
25:
Wiele rzecży/ á zwłáſzcżá ktorych nie wi=
26:
dziemy
27:
Iáko owo gdy kto ſtan Krolewſki miánuie
28:
Iż słowy możność ieo páńſtwá oznáymuie
29:
Toc tám o iego żywey nie mowi oſobie/
30:
Iedno zacność á możność thám rozumie
31:
ſobie
32:
Tákże też gdy iáki ieſt Boży ſtan mowiemy
Tedyć


strona: N3v

1:
Tedyć tám nie ſámego Bogá rozumiemy
2:
Lecz tylko kſztałt á ſpoſob przyrodzenia ieo/
3:
Dźiwuiąc ſię táynośći máieſtatu tego
4:
Bo tho ſámo słowo ſtan przez ſię nic pew=
5:
nego
6:
Nie znácży/ áż rzecz pewną przyłączyſz do
7:
niego.
8:
Przeto to ieſt ſzalone tákie rozumienie/
9:
Ieden ſpolny tych trzech ſtan álbo przyro
10:
dzenie
11:
Názwáć naiwyżſzym Bogiem ktory wſzyt=
12:
kim władnie/
13:
Sam w ſobie ieſt zupełny á wſzythko mu
14:
ſnadnie.
15:
Chocia tedy Kálwinie z onych thrzech iedne
16:
go
17:
Bogá ſobie vczyniſz wedle zdánia twego
18:
Choćia rzeczeſz że w iednym Bogu trzey mie=
19:
ſzkáią/
20:
Albo że ſię żadnego ná trzech rozdźieláią
21:
Albo że trzy właſnośći ſą/ álbo trzy względy
22:
Albo imioná/ iáko Sábellowe błędy
23:
Swiadczą: Tedy tám przedſię mieć
24:
czwartego/
25:
A lud widząc to chwali Bogá zmyſlonego
26:
Bá iuż ty kręć iáko chceſz radz ſię Sofiſtiki/
27:
A okáż wſzytek rozum ſwoy ná ty práktiki
28:
tedy tego dowody nie pokażeſz twemi/
29:
Być nie miał czwarty vrość miedzy temi
30:
trzemi
31:
A ten czwarty thwoy będźie pewnie wymy=
32:
ſlony/
33:
Do náſzych trzech prawdźiwych gwałtem
34:
przyłożony.
Nie=


strona: N4

1:
Nieſtetyſz/ iák wielkie was ćiemnośći przy=
2:
kryły/
3:
A głeboko was z wáſzą wiárą zánorzyły
4:
Ktora dáleko rożna ieſt od Oycow świętich
5:
Onych co ſię trzymáli náuk z piſmá wźię=
6:
tych
7:
Y ktoż to ćierpieć może áby ten co ſpłodźił
8:
Słowo/ á przez nie wſzytki rzecży dźiwnie
9:
ſtworzył
10:
Niemiał być iednym Bogiem/ lecz iákąś
11:
właſnością/
12:
Cżegoś drugiego pewnie roznego bytno=
13:
ścią
14:
Toć nie ieſt Bogiem Oćiec Kryſtuſá náſzeo/
15:
A my też krześćiánie iuż Bogá żadnego
16:
Mieć nie będźiem kiedy ták: Záprawdę gor
17:
ſzemy
18:
Ieſteſmy niż Zydowie/ bo głoſy zgodnemi
19:
Oni Oycá ſwego być Bogiem wyznawáli
20:
Prawdźiwym/ á słuſznie nam w tey mie=
21:
rze met dáli
22:
Dla cżegoż ie y z Turki ták potępiáć mamy
23:
Poniewáż ſámi tego nic nie obacżamy
24:
Iż Kryſtus ty fáłſzyrze ták znośi ćierpliwie/
25:
Ktorzy Oycá iego thák ſzcżypią nie wſty=
26:
dliwie
27:
Zwłaſzcżá ći o ſobie ták wiele mnimáią/
28:
Ze táiemnice Boze lepiey wykłádáią
29:
Bo y coż to zá Bog ieſt táki niezmierzony/
30:
W kthorym Oćiec iák właſność iáka ieſt
31:
zámkniony?
32:
Toć thedy iuż názową Oycá Kryſtowego/
33:
Perſoną Bogá pewnie nam nieznáiomeo
O iá=


strona: N4v

1:
O iákaż tho przepáść ieſt pełna tych ćiem=
2:
nośći/
3:
Cżemuż piorun nie zgromi tákiey niezbo=
4:
żnośći?
5:
Y przecżże ſię wżdy źiemiá thák mocno zá=
6:
wárłá?
7:
Iż ſię otworzywſzy tych ludźi nie pożárłá?
8:
Lecż wy o bráćia mili kthorzy prawdę
9:
znaćie/
10:
A przez kreẃ Kryſthuſowę odkupienie
11:
maćie:
12:
Poznayćie że mną Oycá tego niebieſkiego
13:
Być onym iednym Bogiem nie kogo
14:
inſzego
15:
Boć on słowem ſwym wſzythki rzecży moż=
16:
nie ſpráwił/
17:
On byſtrey wodźie morſkiey gránice po=
18:
ſtáwił
19:
On vmocnił przepáśći/ á niebo gwiazdámi
20:
Iáſnemi ochędożył/ iáko oponami/
21:
Od niego letnie ciepło/ wdźięcżny chłod po=
22:
chodzi/
23:
On zágorzáłe zboża pogodnym dżdżem
24:
chłodźi.
25:
Poznaycież też y Syná Bogá prawdźiwego/
26:
Boć nas prawdźiwie ſam Duch świethy
27:
vcży tego
28:
Temuć godno wierzyć: Lecż ktho ſię chce
29:
fáłſzywych
30:
Prorokow náuk trzymać/ á náuk praw=
31:
dźiwych
32:
Z piſmá swiętego wziętych k ſobie nie prziy=
33:
muie/
34:
Niechay cżyni co racży nie nas tym ze=
35:
pſuie.
Ale


strona: O

1:
Ale ſię my corychley od nich pośpieſzaymy/
2:
A fáłſzywych Prorokow tych ſię wyſtrze=
3:
gaymy
4:
Ktorzy Bogá y z Synem iego opuśćili/
5:
A ſobie iákieś cżwarte Bożyſzcże zmyſlili
6:
doſyć ſtráſzną potworę Syná nie máiącą/
7:
Ni mową ni vcżynkiem ſię pokázuiącą
8:
Być Bogiem/ bo nie mowi nic áni ſię ruſzy/
9:
Pewnie żaden z nich nie wie iáko komu
10:
tuſzy
11:
Wſzák Zydowie y Turcy chwalą też iednego
12:
Bogá ſtworzyćiela wſzech rzeczy praw=
13:
dźiwego
14:
Iedno w tym vbłądxili że Kryſtá nie znáią/
15:
A tegoż Bogá Synem być nie wyzna=
16:
wáią
17:
Zal ſię Boże że ſą w tym thák bárzo zwie=
18:
dźieni/
19:
Acż y w tym my ieſteſmy od nich poháń=
20:
bieni
21:
Bo piſmo świete mamy z niego ſię vcżemy/
22:
Wrzkomo theż Kryſtuſowi wiernie hoł=
23:
duiemy
24:
Náſláduiąc náuki Apoſtołow iego/
25:
Chłubiąc ſię też náuką y iego ſámego
26:
Iákiemże tedy ſercem teo znáć nie chcemy/
27:
Aby Bog miał vrodźić/ choć tho dobrze
28:
wiemy?
29:
A ták Bogá ſámego z ſiebie będącego/
30:
Obroćim w iákąś właſność Bożecżká
31:
drugiego.
32:
O niefortunne látá: O głupi rozumie/
33:
Poyrzy mądry co chłubá niepotrzebna
34:
vmie/
OO wiel=


strona: Ov

1:
O wielkie záſlepienie: O nędzni ludkowie
2:
W ten błąd ták záwiedzieni/ O wy Sofi=
3:
ſtowie
4:
w iákichże to ćiemnośćiách żywot ſwoy wie
5:
dziecie/
6:
W iákiey niebeſpiecznośći? Zaż tego nie=
7:
wiecie?
8:
Iż ieſli mnimaćie być Bogá niepłodnego/
9:
Toć piſmo ſwięthe ſkłáma/ y Syn Bogá
10:
tego
11:
Toć by ſię wiárá náſzá z gruntu obáliłá/
12:
A nas by wtho omylne mnimánie wprá=
13:
wiłá
14:
Izby lepiey być Zydem/ niż piſmu ſwiętemu
15:
Wierzyć iáko przyſtoi człeku poboznemu
16:
Pátrzcież w co nas przywiedli chytrzy So=
17:
fiſtowie/
18:
Y ći drudzy fałſzywi ich Apoſtołowie/
19:
Poznayćie brácia zdrádę czártá złoſciwego/
20:
Ze on ieſzcze z początku koſćiołá Bożego
21:
Kuśił ſię záwżdy iádem ſwym koſcioł wo=
22:
iowáć
23:
Zá Bogá báłwan świátu zdrádnie podrzu=
24:
cáiąc/
25:
A iżby tym ludźi zwiodł o to ſię ſtáráiąc
26:
Y niedáremne iego to ſtáranie było/
27:
Bo ſię tym bárzo wiele ludźi pobłaźniło
28:
A bárzo ich máło ieſt co z ſercá práwego/
29:
Trzymáią ſię náuki Bogá prawdźiwego
30:
By Oycá Krzyſthowego Bogiem wyzna=
31:
wáli/
32:
A iáko piſmo vczy chwałę mu dawáli/
Przeto


strona: O2

1:
Przeto bráćia mili iuż ſię obacżaymy/
2:
Thy plotki iuż porzućmy/ náuk ſię tzry=
3:
maymy
4:
Kryſtuſowych/ y onych Apoſtołow iego/
5:
Wſzák mamy cżyſtą wodę z zrzodł piſmá
6:
świętego/
7:
Też cżerpaymy/ y tą ſię záwżdy náſycaymy/
8:
A thego Bogá práwem ſercem wyzna=
9:
waymy
10:
Ktorego to wody ſą: Toć nas nie omyli/
11:
Boć to nie lárwy ktore ludzie wymyſlili/
12:
Nie onáć to Chimerá ogniem dycáiąca/
13:
Ani Scyllá/ ni Hidrá wiele głow máiąca
14:
Ani Sfinx/ nie máſz tu nic o Alkoránowych
15:
Plotkách/ ni o wymysłách płonnych Tál=
16:
mudowych
17:
Lecż Oycá Kryſthowego piſmo pokázuie
18:
Być Bogiem/ kthory wſzytko rządźi y
19:
ſpráwuie
20:
Ktemu że Anyoł rády wielkiey z wyſokiego
21:
Niebá/ będąc zesłány w niſkość ſwiátá teo
22:
Wźiął ná ſię ludzkie ćiało z Panny/ á wſzyt=
23:
kiemu
24:
Doſyć vcżynił Oycá ſwoiego zleceniu/
25:
A obiáwiwſzy we wſzem wolą Oycá ſwego
26:
Przegrodźił mędrkom drogę do błędu wſzelkiego/
27:
Tegoż on znał wychwalał y modlił ſię iemu
28:
Był mu we wſzem posłuſzny iáko Oycu
29:
ſwemu
30:
Cżęſto go náſzym y ſwym Bogiem wuzna=
31:
wáiąc
32:
Y Oycem/ láſkę iego ludźiam obiáwiáiąc/
33:
Przeto też y my tegoż Bogá ſię trzymaymy
O ijA Kry=


strona: O2v

1:
A Kryſtuſowi wiárę we wſzytkiem da=
2:
waymy
3:
On ieſt drogá prawdziwa żywot y zbáwienie
4:
Wnim ma cel wiáry ſwoiey pobożne ſum
5:
nienie
6:
Niechże thedy wymysły w nas miescá nie
7:
máią
8:
Ktoremi Sofiſtowie Bogá ták wikłáią
9:
Boć ieden Bog/ od niego wſzytki rzeczy
10:
mamy
11:
Ieden Kryſtus á przezeń wſzego doſtá=
12:
wamy
13:
Ieden Duch Swięty ktory posilenie dawa
14:
Przy tych trzech krześćiáin prawdźiwy
15:
zoſtawa
16:
Toć ieſt prawdźiwa Troyca bo zpismá świę
17:
tego
18:
Wźietá ieſt/ táć ieſt wiárá kośćiołá Bożego
19:
I to poboznym ſercem wierni wyznáwáią
20:
A przytym iáko mocny mur záwżdy ſtáć
21:
máią
22:
Lecz kto do tych trzech pewnych podrzuca
23:
czwartego
24:
Byśię z tych Trzech náſzydxił ten cżártá
25:
ſproſnego
26:
Synem ieſt/ á dáleko bárzo odſtępuie
27:
Od prawdy Kryſthowey/ wthym ſam
28:
ſię náſláduie.
29:
grafika