[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Stanisław Karnkowski
tytuł:   Napominania potrzebne i zbawienne
rok wydania:   1577


strona: kt

1:
Nápominánia
2:
Potrzebne y
3:
zbáwienne/ ktorych wſzy=
4:
ſcy Plebáni w Kuiáwſkim y Po=
5:
morſkim Biſkupſtwie przy Swiątośći
6:
Kośćielnych ſpráwowániu v=
7:
żywáć máią.
8:
¶ Z roſkazánia Iego M. Kśię=
9:
dzá Stániſłáwá Kárnkowſkiego/ Ku=
10:
iáwſkiego y Pomorſkiego Biſkupá dla
11:
náuki thák Plebanow iáko y Ducho=
12:
wieńſtwá wſzego/ y dla pożytku lu=
13:
du poſpolitego/ krotko Pol=
14:
ſkim ięzykiem ſpi=
15:
ſáne.
16:
grafika

strona: ktv

1:
Przedmowá
2:
Iego M. Kśiędzá Bi=
3:
ſkupá/ do wſzytkich Plebanow
4:
y Kápłanow Kuiáwſkiego y Po=
5:
morſkiego Biſkupſtwá
6:
P
Atrząc ná to/ co ſie w Biſkup=
7:
ſthwie náſzym (brácia mila) dzie=
8:
ie muſimy vżywáć wielkiéy á prá=
9:
wie nieznośney żáłośći Bo nietylko iż wiele
10:
ludzi rozmaitych Stanow/ iuż z Páná Chri=
11:
ſtuſowey Owcżárni wyſzło y náuki zdrowey
2. Tim. 4

12:
niećierpi/ á ktemu ieſcże niemáły pocżet mi=
13:
ſtrzow złych ſobie przyięło/ ku ſwych vſzu lubo=
14:
śći: Ale iż też y ći/ kto-rzy przy czyſtośći wiáry
15:
Swiętey/ y przy iednośći Kośćioła Bożego
16:
ieſzcże zoſtali/ niepomáłu zſobą trwożą/ y le=
17:
dwie o tym nie myslą/ iákoby ſie kiedy z iedno=
18:
śći wiáry y Kośćioła Páńſkiegͦ co rychley wy=
19:
drzeć/ á ná ine obce paſze/ zá ſwą wolą vdać
20:
mogli
Eze. 3. 33

21:
❡ Co gdy widziemy/ á ktemu y ná to wſpo=
22:
mniemy/ że ſtrożem ieſteſmy duſz tych wſzyſt=
23:
kich od Páńá Bogá dany/ że też mamy/ cżynić
24:
o ich Zbáwieniu przyſtoyne ſtáránie/
Act: 20.
Heb: 13.
á iż nam
25:
prziydzie z nich Pánu Bogu licżbę dáć widzień
26:
przyſzłego Sądu iego/ tedy niemoże być żeby=
27:
chmy ſie wielce ſtrácháć niemieli/ y o tym cżę=
28:
ſto pomysláć nie muſieli/ iákobyſmy wżdy
29:
przed Sędzią onym/ z tákowego ráchunku po=

strona: A2

do Plebanow.
1:
cżćiwie á bez kaźni wyniſć mogli
2:
❡ Ale y to nam też dobrą mysl bárzo pſuie/
3:
á práwie ſerce naſze przeraża/ iż widzimy was
4:
Plebany Biſkupſtwá náſzego/ bárzo być w pil=
5:
noſći/ w nabożeńſtwie/ y w pobożnoſći oźię=
6:
błe Bo iedni vrząd ſwoy opuſćili á nic oń prá=
7:
wie niedbáią: Drudzy ſprawowáć go nieu=
8:
mieią: A trzeći záś ták ij ſpráwuią/ że máły z
9:
niego Páńſkie Owiecżki/ y oni ſámi pożytek/ á
10:
my wielką żałoſć odnoſić muſimy
Ephe: 4.
Dał nam
11:
was wſzyſtki Pan Bog zá pomocniki/ y ſprá=
12:
wce tey Winnice ſwoiey/ ktorą ſam ſádźił/ dał
13:
też was poſpołu z námi Páſterze tey Trzody
Hiere: 2

14:
ktoro ſam odkupił ſobie krwią ſwoią/ á nád
15:
ktorą niemiał áni ma ſobie nic milſzego
Act: 20.
y po=
16:
tym náſze przećiw ſobie miłoſć poznawa/ iesli
17:
Owiecżki nam zlecone/ wedle roſkazánia ie=
18:
go páſzemy. W czym iesli ſie woley Páńſkiey
Ioan: 21.

19:
doſyć dzieie / á iesli ſie też nieuchylamy od ſwey
20:
powinnoſći/ niech to káżdy z was ſam w ſobie
21:
vznawa ſercá ſwego ruſzáiąc. A day Pánie
22:
Boże/ ábyſćie taką chuć ku ſwemu powołániu
23:
w ſobie wſzyſcy cżuli/ iáką my (choćia to zá w=
24:
ſtydem y z nieiákiem poſtráchem piſzemy) z
25:
łáſki miłego Bogá/ y z dáru iego ſwiętego/ w
26:
ſobie poniekąt cżuiemy/ będąc páſterzem y Bi=
27:
ſkupem wáſzym/ktorą też dali Bog cżáſu wol=
28:
nieyſzego/ chcemy wam ſkutecżniey zá pomocą
29:
iego ſwiętą pokázáć/ y ktorey nieiáki Wizerūk
30:
iużeſćie wnas widzieli. Lecż potrzebá nam do
31:
tey ſpráwy/ was pomocnikow náſzych: potrze=
32:
bá nam rátunku wáſzego/ gdyż y wam przez
A ijvrząd


strona: A2v

Przedmowá.
1:
vrząd náſz/ zwierzył ſie P. Bog ludu ſwego/ á
Ephe: 4.

2:
chce to mieć po was/ áby on zá dobrą ſpráwą
3:
wáſzą/ zwámi poſpołu wniſć mogł do źiemie
4:
obiecáney/ do niebieſkiego kroleſtwá y do ch=
5:
wały wiecżney
6:
❡ Więc trzebáby ſie nam w tym pilnie cżuć/
7:
ábyſmy dobrymi Moiżeſzmi byli/ á Vrząd nā
8:
zlecony przyſtoynie ſpráwowáli. Cżego iż w
9:
was nie dokońcá widziemy (brácia mila) żá=
10:
łoſć ſerce náſze przenika Bo ieſteſmy tego y
11:
ſami pocżęſći świádomi/ y dochodzi też to nas
12:
y z inąd że ſie przez was ledwie nie wſzyſtko w
13:
Vrzędzie wáſzym bárzo niedbále dzieie/ á iż ſie
14:
rzeczy Boſkie/ nienabożnie/ niepoważnie/ ále
15:
więcey z nałogu/ álbo ſnać z iákiego zwycżáiu
16:
niżli z przyſtoynego nabożeńſtwa ſpráwuią.
17:
Száfunek też Páńſkich Swiątoſći/ ták ſie od=
18:
práwia niedbále/ że wiele ludzi niewie y do
19:
tego cżáſu/ co ſie przy nich dzieie.
20:
Przeto niedziw/ że iedni o nie máło dbáią/ á
21:
drudzy ie bez nabożeńſtwá y bez dobrego ro=
22:
zmysłu prziymuią/ á nie ktorzy też niemi gár=
23:
dzą. Bo więc ták bywa/ iż cżego cżłowiek nie=
24:
rozumie o to máło dba. Ignoti nulla cupido.
25:
❡ Przeto my chcąc z powinnoſći ſwey ogrzać
26:
záźiębłe ſercá was Plebanow náſzych/ chcąc
27:
też was poćwicżyć w rzecżach Vrzędowi wá=
28:
ſzemu potrzebnych/ y vkazáć drogę ktorey by=
29:
ſćie przy tákowym Swiątoſći Koſćielnych ſzá=
30:
funku trzymáć ſie mieli/ tedyſmy roſkazáli/ kro=
31:
ćiuchno nápominánia ſpiſáł/ ktorych Pleba=
32:
ni náſzego Biſkupſtwá/ y wſzyſcy inſzy Kápła=
ni/ zá=


strona: A3

do Plebanow.
1:
ni/ záwżdy vżywáć maią żeby y ſámi wiedzieli
2:
co ſpráwuią y drugie też vcżyć mogli/ wiodąc
3:
do tego lud poſpolity/ áby ná potym z więth=
4:
ſzym nabozeńſtwem ku prziymowániu tako=
5:
wych Swiątoſći Páńſkich/ iáko pewnych zná=
6:
kow y nacżynia łáſki Bożey/ przyſtępowáć/ y
7:
pożytek z nich ktory przyſtoi/ á dla ktorego ſą
8:
vſtáwione bráć y odnoſić mogł.
9:
❡ Przeto chcemy to mieć po wſzyſtkich Ple=
10:
baniech Biſkupſtwa náſzego/ áby káżdy z nich/
11:
przy ſwym Koſćiele vpominánia tákowe po=
12:
gotowiu záwżdy miał/ á cżęſto ich przy vdzie=
13:
lániu Sákrámentow Swiętych vżywał/ opo=
14:
wiedáiąc álbo przęcżytáiąc ludziem to/ co kto=
15:
ry Sákráment znácży/ dla cżego bywa prziy=
16:
mowany/ y iáko ſie ku niemu lud poſpolity przy=
17:
práwowáć/ á z iákim ij nabożeńſthwem y vcż-=
18:
ćiwoſćią ma prziymowáć.
19:
Inſze rzecży wáſzemu Vrzędowi potrzebne/ o=
20:
pátrzyły ſie łońſkiego Synodu náſzego
21:
vchwałą/ ktore też dla pewney wiá=
22:
domoſći/ wſzyſtkim dali Bog
23:
w rychle będą wydáne.
24:
grafika
25:
grafika
A iijNápo=


strona: A3v

1:
Nápominánia
2:
Potrzebne y Zbáwienne
3:
przy Swiątośći Kośćiel-
4:
nych ſpráwowániu.
5:
¶ Naprzod/ vpominánie do lu=
6:
dzi przy Krzćie świętym.
7:
G
Dyżeśćie śię na=
8:
mileyſzy bráćia/ z Ch=
9:
rześćiáńſkiey miłośći
10:
zeſzli ku tey ſpráwie ś=
11:
więtey/ ábyśćie oglę=
12:
dáć iáſnie mogli/ pier=
13:
wſzy ſkutek y wſtęp łá=
14:
ſki páńſkiey nád vpádłym cżłowiekiem/
15:
iáko ten ſyn Adámow ma być przez krzeſt
16:
święty przyięt w Chrześćiáńſkie poſpol=
17:
ſtwo y obcowánie/ żeby ſie iuż sſtał ſynē
18:
Bożym/ mieſzcżáninem niebieſkim/ á pe=
19:
wnym Kroleſtwá Bożego dziedzicem:
20:
tedy odłożywſzy ná ſtronę wſzyſtko inſze
21:
prożne myſlenie/ chćieyćie ſobie co nái=
22:
pilniey rozbieráć/ iáko to ieſt niezmierna
23:
Boſka miłość y obffita łáſká iego/ kto=
rą zá


strona: A4

Nápominánie przy Swiątoſći Krztu.
1:
rą zá wielkim miłośierdzim ſwoim/ w=
2:
ſzyſtkim nam przed tym pokazał przez
3:
Krztu świętego przyięćie: y teraz też we=
4:
dług Páńſkiey á Boſkiey obietnice ſwey/
5:
w tym dziećiątku obffićie pokázowáć
6:
racży.
7:
¶ Wiećie z Piſmá świętego/ álbo ſły=
8:
chaćie/ iż dla przeſtępſtwá pierwſzych
9:
náſzych rodzicow w Ráiu/
Gen: 3.
Ephe: 2.
wſzyſcy ludzie
10:
ktorzy ſie áż do twych miaſt/ z męſkiey y
11:
niewieśćiey płći rodzili/ rodzą/ y potym
12:
rodzić będą/ ſkoro od mátki ſwoiey ży=
13:
wotá/ iuż ſą grzechem pierworodnym
14:
záráżeni y ſzkárádzie zmázáni.
Ioan: 3.
A dla te=
15:
go też sſtawáią ſie gniewu Bożeo ſędy/
16:
ſynmi potępienia wiecżnego Pánu Bo=
17:
gu omierźli/ á mocy Szátáńſkiey poddá=
18:
ni: y ták z nátury ſwey/ niemáią żadnego
19:
ku zbáwieniu przyſtępu/ ále go tylko
20:
przez łáſkę á miłośierdzie Páná Iezu Ch=
21:
riſtá Zbáwićielá náſzego ſzukáć y doſta=
22:
wáć muſzą.
23:
¶ Abowiem Pan Bog w miłośierdziu
24:
ſwym niezmierny/ niechcąc zátráćić mi=
25:
zernego cżłowieká/ ktorego ná ſwe po=
26:
dobieńſtwo ſtworzył/
Gene: 1.
1. Cor: 11.
ſyná ſwego iedy=
27:
nego ná świát zeſłał/ áby gi wyrwal z
mocy


strona: A4v

Nápominánia przy
1:
mocy Szátáńſkiey/ á nędzne y potępio=
2:
ne ludzie zbáwił/ y przezeń wiárę y krzeſt
3:
święty vſtáwił/ vpewniáiąc ie ſwȳ pra=
4:
wdziwym/ á nigdy nieomylnym ſłowem
5:
y obietnicą nieodmienną/ że wſzyſcy kto=
6:
rzy tego Krztu w wierze świętey vży=
7:
wać będą/ iuż ná potym z miłośierdzia
8:
Boſkiego/ przez łáſkę Páná Chriſtuſá
9:
(ktorego ſie cżłonkámi ná ten cżás sſta=
10:
wáią) od wſzyſtkich grzechow y potę=
11:
pienia wiecżnego ſą wolni/ z mocy prze=
12:
klętego Szátáná wybáwieni/ miedzy ſy=
13:
ny Boże policżeni/ á z Pánem Chriſtu=
14:
ſem niebieſkiego Kroleſtwá dziedzicámi
15:
pewnymi
Mar:vlt:
Mathvlt:

16:
¶ Iáſnać ieſt obietnicá Páńſka/ Ktho
17:
vwierzy á okrzći ſie/ ten zbáwion będzie:
18:
Y prágnąc tego zbáwienia ludzkiego Syn
19:
Boży roſkazał Apoſtołom ſwoim/ áby
20:
po świećie idąc á każąc/ krzćili wſzyſtkie
21:
poſpolicie/ w imię Oycá y Syná y Du=
22:
chá S. Y cżynili to poſłáńcy iego. Bo y
23:
vcżyli/ y Krzćili. A niebrákowáli oſobá=
24:
mi ábo láty cżyiemi/ ále wſzyſtkie w obec
25:
krzćili w imię Páńſkie. Co nam Piſmo
26:
święte znáć dawa/ kiedy powieda/
Act:10.
że
27:
Piotr okrzćił Corneliuſzá y przyiaćioły
iego.


strona: B

Swiątoſći Krztu.
1:
iego
Act:16

2:
A Páweł S. cáły dom ſtróża ſwe=
3:
go álbo kłodnego/ vktorego był w wię=
4:
zięniu: tákże y niewiáſty Lidyey/ y Ste=
1.Cor:1
Act:18.

5:
phany/ y Koryntcżykow pokrzćił niemá=
6:
ło w domu Kryſpowem.
Act: 8.
Krzćiłći też
7:
Sámárytany S. Philip bez bráku: Krz=
8:
ćilić y Apoſtołowie inſzy/ bo wiedzieli
9:
dobrze/ co ná tym Sákrámenćie zależy/
10:
wiedzieli że ieſt gruntem wiáry: wiedzie=
11:
li że ieſt broną do Bożego domu do Ko=
12:
śćioła Páńſkiego/ á iż bez niego zbáwion
13:
żaden być niemogł: Wiedzieli też y to/ że
14:
ieſt pewnym á niepochybnem lekárſtwē
15:
onych wſzyſtkich niemocy duſznych/ kto=
16:
re ná ludzki narod z Adámowego grze=
17:
chu ſpráwiedliwie przypádły.
18:
¶ A toż to namocnieyſze y napotrze=
19:
bnieyſze Krztu świętego lekárſtwo/ náſz
20:
miły Pan w wodzie vſtáwić nam raczył/
Ioan: 3.
Mat: 3.
Mar: 1.
Luc: 4.

21:
do ktorey też Duchá ſwego Swiętego
22:
przydawa okázuiąc dziwną moc ſwoię
23:
obycżáiem niewidomȳ/ ábyſmy pátrząc
24:
ná omywánie ćiał dziećinnych/ śięgáli
25:
wiárą oney ſpráwy oſobliwey Duchá S.
26:
ktory ie mocą ſwą cżyśći wewnątrz ná
27:
duſzy/ y poświąca/ żeby ſie sſtáli domem
28:
Bożym/ y Troyce S. przybytkiem. Bo
Bkiedy


strona: Bv

Nápominánie przy
1:
kiedy zewnątrz dziećię bywa omywáne
2:
wodą/ tedy wierzyć mamy/ iż Duch S.
3:
obycżáiem nieomylnym Boſką ſwą mo=
4:
cą/ wewnątrz iego duſzę ocżyśćia/ y łá=
5:
ſką ſwą oblewa/ á odnawia człowieká
6:
ták/ iż ktory przedtym był Adámowym
7:
Synem/ iuż teraz Bożym ſynem ſie sſta=
8:
wa/ y nowy żywot pocżyna. A iuż wię=
9:
cey nie ieſt grzeſznym/ ále ſpráwiedliwȳ:
10:
iuż nie ieſt poddánym Száthánowi/ ále
11:
wolnym: Iuż nie ieſt synem gniewu/ ále
12:
ſynē łáſki Pańſkiey: Iuż nie potępienia/
13:
ále kroleſtwá Bożego dziedzicem. A to
14:
wſzyſtko dzieie ſie mocą á ſpráwą Du=
15:
chá Swiętego dzieie/ zá łáſką y miłoſier=
16:
dzim Bożym/ przez Iezu Chriſtá Páná
17:
y Zbáwićielá náſzego.
18:
¶ Muſzą tedy Chrześćiánie cżuć w ſer=
19:
cách ſwych wielką poćiechę kiedy ſłyſzą/
20:
że w imię Troyce S. ſą pokrzcżeni:
Mat. v1.
Mar. v1.
Co
21:
ták máią rozumieć/ że ſie to nie ludzką
22:
álbo Anielſką ſpráwą sſtáło/ ále wſze=
23:
chmocnego Páná Bogá mocą ktory ieſt
24:
w trzech oſobách iedney iſtnośći/ y ro=
25:
wney álbo iedney władzy Oćiec Syn y
26:
Duch święty/ iáko to nam ſłowo Boże
27:
iáſnie pokázuie/ gdy Pan Apoſtołom
ſwym


strona: B2

Swiątoſći Krztu.
1:
ſwȳ roſkazał krzćić wſzyſtkie w imię (nie
2:
w Imioná) Oycá/ Syná/ y Duchá S.
3:
przez ktorego Bogá przenoſzeni bywa=
4:
my/ z grzechu do ſpráwiedliwośći/ z gnie
5:
wu do łáſki iego/ z potępienia do zbá=
6:
wienia wiecżnego: Y owſzem ſynmi ſie s=
7:
ſtawamy/ y właſnośćią iego/ z duſzą y
8:
z ćiáłem náſzym.
Ioan: 1.
Bo prziymuie nas Pan
9:
w moc y obronę ſwoię/ ábj iuż námi wię=
10:
cey Szátan nie władał/ áby nas grzech
11:
niepſował/ áby śmierć wiecżna mocy
12:
nád námi niemiáłá/ ále ſam Pan był Bo
13:
giem/ Pánem/ Oycem/ y dobrodzieiem
14:
náſzym/ miał nas w opiece ſwey/ á potę=
15:
pienia wiecżnego vchował.
16:
¶ Wielkieć to ſą dobrodzieyſtwá Boże/
17:
ktore nam vżycżáne bywáią przez Krztu
18:
Swiętego przyięćie. Przeto mamy ſie
19:
nietylko ták wielkiey Boſkiey mocy dzi=
20:
wowáć/ ále też ták wyſokiey łáſki iego
21:
wdzięcżni być/ dobrodzieyſtwo wyzná=
22:
wáć/ záwżdy y ná wſzelkim mieyſcu ie=
23:
mu zá to dziękowáć/ że on z miłośier=
24:
dzia ſwego/ nas ludzie ſtrácone grzechu
25:
pozbáwić/ Szátánowi odiąć/ w łáſkę
26:
przyiąć/ á dziedzictwem Niebieſkim v=
27:
bogáćić racżył.
B ijIednoż


strona: B2v

Nápominánie przy
1:
¶ Iednoż też nam ku temu trzebá po=
2:
bożnośći Chrześćiáńſkiey/ trzebá dobre=
3:
go á świętego żywotá/ ábyſmy iuż nie=
4:
ſłużyli ćiáłu/ Szátánowi/ y świátu/ ále
5:
ſámemu Pánu/ ktory nas kupił ſobie/ á
6:
ktoremuſmy wiárę ślubili.
Rom: 6.
Colo: 2.
Toć ieſt/ co
7:
Páweł S. mowi/ że w śmierć Páńſką o=
8:
krzcżeni bywamy. Iákoby ták rzekł. Kto
9:
vmárł/ ten iuż więcey nie grzeſzy. Wiec
10:
iáko pan Chriſtus vmárł/ y my też ma=
11:
my vmrzeć grzechowi. A iáko powſtał
12:
od vmárłych/ ták y my od grzechow
13:
powſtáć/ a w nowym żywoćie chodzić
14:
mamy.
Colo: 3.
K vpomina/ ábyſmy ſtáreo cżło=
15:
wieká zewlokſzy/ przyoblekli nowego.
16:
Wyráźił tez nam teo przyoblecżenia po=
17:
żytek/ ták do Gálátow piſząc:
Cap: 3.
Wſzyſcy
18:
ktorzyśćie ſie pokrzćili/ Pánáśćie Chri=
19:
ſtuſá przyoblekli Y vpewnia nas przy
20:
tym że wſzyſcy tákowi sſtawáią ſie Du=
21:
chownjmi Abráhámowjmi ſyny/ y wie=
22:
cżnego Kroleſtwá Dziedzicami. Ieśli te=
23:
dy pámiętáć to z drugim też przypomi=
24:
náć będziemy/ tedy nas iśćie muſzą ty
25:
Páńſkie Dobrodzieyſtwá poruſzyć/ áby=
26:
ſmy ie znáiąc/ Pánu Bogu ſłużyli/ prze=
27:
klętego Szátáná y vcżynkow iego zá=
wſze


strona: B3

Swiątoſći Krztu.
1:
wſze ſie ſtrzegli/ porozumienia żadnego
2:
y żadney ſpolnośći z nim niemieli/ ále w
3:
śiątobliwośći y w ſpráwiedliwośći ży=
4:
wot náſz wiedli/ á żyli iáko Synowie
5:
świátłośći/ iáko cżłonki Páná Ch=
6:
riſtuſowe/ iáko powołáni do chwały nie=
7:
bieſkiey Co rácż nam dáć Pánie Boże w
8:
Troycy iedyny/ Oycże/ Synu/ y Duchu
9:
S. ná wiek wieki kroluiący/ Amen.
10:
A ieśliby czás znioſł/ może też
11:
Kápłan tę náukę ludziō o Krztu Swię=
12:
tego obrzędziech przecżytáć.
13:
P
Oniewaſz przy Krzćie vżywa=
14:
my Obrzędow niemáło/ tak z
15:
Apoſtolſkiego podánia/ iáko y
16:
¶ z Kośćielnych náuki/ tedy chcemy wam
17:
bráćia mila/ o nich krotką ſpráwę dáć/
18:
ábyście wſzyſcy wiedzieć mogli/ co ſie
19:
przy tym dziećiątku dziać będzie/ álbo
20:
y przy was ſámych działo/ gdyśćie tá=
21:
kież krzcżeni byli: á iáko máią Chrześći=
22:
áni. po krztu świętego przyięćiu/ żywot
23:
ſwoy ſpráwowáć
Cyril: ca
the: 4.
miſtago:
gica.

24:
¶ Naprzod niedopuſzcżamy tego/ áby
25:
dzieciątko do Kośćiołá wnieśione być
26:
miáło/ ále mu przede drzwiámi ſtać ka=
B iijżemy:


strona: B3v

Nápominánie przy
1:
żemy: dawáiąc to znáć/ iż ono z nátury
2:
ſwey ieſzcże ieſt od Páná Bogá dáleko:
3:
bo nie ma obcowánia z wybránymi ieo/
4:
áni poſpolſtwá w kośćiele świętȳ. Prze=
5:
to muśi przede drzwiámi przyięćia do
6:
Kośćiołá przez Kmotry ſwoie ſzukáć.
Chrifo:
Hom: 30
in Mat:
ca. 1.
Ori: li. 7
con: Cel
ſum.

7:
¶ A kiedy mu iuż Kmotrowie imię dá=
8:
dzą (przez co ſie znácży/ że go w obco=
9:
wániu Chrześćiáńſkim/ y w poſpolſtwie
10:
ludzi wiernych mieć chcą) tedy Kápłan
11:
tchnie ná nie/ y gromi Szátáná ſłowy
12:
oſtremi/ áby odſzedł od niego/ á praw=
13:
dziwemu y żywemu Bogu/ y Duchowi
14:
świętemu mieyſce dał/ ktory niedrzewiey
15:
pocżyna w nim ſtánowić mieſzkánie ſwo=
16:
ie/ áż duch zły á głowny ludzki nieprzy=
17:
iaćiel/ będzie precż wyrzucon/ ktorego
18:
przy ſobie łáſká Páńſka ćierpieć niemoże.
Augu: e=
piſto: 105
& lib.1.
de Sim=
bo fid:
cap: 1. &
lib: 2.
con: Pe=
agi. ca.
40.
Cor: 6.
Amb: li:
4. de his
qui inici:

19:
¶ Cżyni mu potym Kápłan ná cżele y
20:
ná pierśiach/ znák krzyżá świętego/ po=
21:
niewaſz im Duch zły przez Páná Chri=
22:
ſtuſá zwyćiężon/ y mocy ſwej pozbáwion
23:
ieſt/ áby widząc ná nim ten znák onego/
24:
zacneo zwyćięſtwá/ pewnie to wiedział/
25:
że iuż wźięte ieſt w Páńſką obronę: á iż
26:
mu ſwą piekielną mocą więcey ſzkodzić
27:
niemoże. Ma też dziećię/ kiedy ku rozu=
mowi


strona: B4

Swiątoſći Krztu.
1:
mowi prziydzie tȳ znákiem przywodzić
2:
ſobie ná pámięć/ iż od tego cżaſu/ Pánu
3:
Chriſtuſowi/ ktorego známię nośi/ wier=
4:
nie y pilnie ſłużyć powinno/ wyznawá=
5:
iąc go Pánem być y dobrodzieiem ſwo=
6:
im/ á nikogo inſzego.
7:
¶ Kłádzie mu záś Kápłan w vſtá ſol
Eze: 16.

8:
święconą/ oznáymuiąc to/ że ſie ono ma
9:
hámowáć zá pomocą y zá łáſką Bożą
10:
od ſmrodu grzechow wſzelákich/ y od
11:
plugáwych á brzydkich namiętnośći ćie=
Coloſ: 4.

12:
leſnych/ á iż powinno ieſt żywot ſwoy
13:
wſzytek kráśić ſolą duchowną/ to ieſt/
14:
roſtropnośćią y żywotem Chrześćiáń-
15:
ſkim/ żeby ſię w grzechach niezáśmier=
16:
dnął.
17:
¶ Cżyta potym kápłan Ewángelią o
18:
dziatkách máłych/ ktora znácży/ że to
Mat: 19.
Mar: 10.
Luc: 18.

19:
ieſt wola wſzechmogącego Páná y Sy=
20:
ná iego miłego Iezu Chriſtá/ áby má=
21:
łe dziatecżki do łáſki iego przypuſzcżone
22:
były. A gdy paćierz y wiáry świętey wy=
23:
znánie/ álbo Kredo głoſem z kmotry wy=
24:
mowi/ ktore wſzyſcy Chrześćiáni vmieć
25:
y wyznáwáć powinni/ tedy mu trochą
26:
śliny otwiera/ obie vſzy y nozdrzá/
Mar: 7.
Amb: de
his qui i=
nician, 1:
1. cap: 1.
áby
27:
iuż ná potym záwżdy były otwárte iego
vſzy/


strona: B4v

Nápominánie przy
1:
vſzy/ ku ſłowá Bożego ſłuchániu: á iż=
2:
by też wonia byłá ku rzecży niebieſkich
3:
poięćiu gotowa.
2. Cor: 2.
Aug: epi
ſto: 23 ad
Bonifa:
et 105 ad
Euodi:
Tertuli:
de Coro
mili: Cle
Rom. li.
7.cap 14.
Cyril: 1.
Cateche
ſi Miſta=
go:

4:
¶ Więc ie potym do Krzćielnice nioſą:
5:
gdzie ſie prze Kmotry ſwoie/ Szátáná/
6:
Pychy/ y wſzyſtkich vcżynkow iego wy=
7:
rzeka/ á Wiárę świętą iáwnie wyzna=
8:
wa/ ktorą wierzy w Páná Bogá Oycá
9:
wſzechmogącego/ y w Iezu Chriſtá/ ie=
10:
dynego ſyná iego/ y Duchá świętego.
11:
Ktore to wyrzecżenie/ vpomináć ie zá=
12:
wżdy ma dokąd iedno żywo będzie/ áby
13:
ſie grzechow wiárowáło/ áby pilnie Pá=
14:
nu Bogu ſłużyło/áby wolą iego cżyni=
15:
ło/ á wiárę świętą nieodmiennie cho=
16:
wáło.
Dion: li.
l. Ec.hic
c.5. Cō
cil:
laodi
cap.48.
Amb: de
Sal. ca.3.
Cipr: li. l.
Epiſto: 2.

17:
¶ Máże też Kápłan dziećię ná plecách
18:
y ná pierśiách świętym oleiem/ ktory
19:
znácży łáſkę Duchá świętego. A ma to
20:
iśćie wiedzieć że śię iuż od tego cżáſu Pá=
21:
ná Chriſtuſowȳ ſługą y rycerzē sſtawa/
22:
á iż zá łáſką Duchá S. przez wiárę ſer=
23:
decżną/ y przez pracą ſwoich plecj/ to ieſt
24:
przez prácowity ſwoy żywot/ ma znie=
25:
przyiaćielem duſznȳ mocnie wálcżyć/ ma
26:
żyć vſtáwicżnie wedle prykazánia Páń=
27:
ſkieo/ á o zbáwienie ſwe pilnie ſie ſtáráć.
Zátym


strona: C

Swiątoſći Krztu:
1:
¶ Zátym polewa ie trzy kroć święthą
Amb: li:
1. deſacr.
e. 4 Au=
gu: li 19.
cō Fauſt
cap. 16.
Cle: Ro:
lib. 7. ca:
43. Au 1.
3. cō: Do
natū. Cy
pri: li. 1.
epiſto 2.

2:
wodą krztową/ álbo ie trzy kroć narza/
3:
w imię Oycá/ y Syná/ y Duchá S. A
4:
to ieſt pewny á iſtotny Krzeſt. Tám we=
5:
dle obietnice Páńſkiey/ sſtawa ſie dziećię
6:
cżyſtym od wſzytkich plugáwośći grze=
7:
chowych: bywa z Pánem Bogiem po=
8:
iednano/ y ſobie ie prziymuie Pan zá ſy=
9:
ná/ w łáſkę y obronę ſwoię. A gdy ták
10:
polane álbo narzáne/ á záś będzie z
11:
wody wyięte: tedy nam to znácży/ że iuż
12:
on ſtáry Adam we Krzćie z Pánem Chri=
13:
ſtuſem ieſt pogrzebion/ á sſtawa ſie no=
14:
wym cżłowiekiem/ ktory iuż więcey nie
15:
ma grzeſzyć/ áni Páná Bogá gniewáć/
16:
ále ma wieść świątobliwy żywot/ á Pá=
17:
nu Bogu vſtáwicżnie ſłużyć.
Cyri: Cate
che. 3.
Coloſ: 3.
Ephe: 4.
Rom: 7.
Amb. 1.6
de his ꝗ
iniciā.
Cle. Rō:
li. 7.c. 41
ſynodus
Cōſtāti=
no: ſedā.
cap. vl:
1. Cor.11.
Ephe: 4.
1.Petr: 2.

18:
¶ Odpráwiwſzy Krzeſt/ pomázuie mu
19:
Kápłan wierzch głowy Krzyżmēświę=
20:
kym (iáko to w ſtárym Zakonie Krole y
21:
Kápłany z roſkazániá Bożego pomázy=
22:
wano) ná znák tego/ że ono iuż z innemi
23:
cżłonkámi Páná Chriſtuſowymi ieſt po=
24:
mázáne/ ták ná Kroleſtwo iáko ná Ká=
25:
płáńſtwo Duchowne/ áby nád Szátá=
26:
nem y nád wſzyſtką śiłą iego moc miá=
27:
ło/ á iżby ſie y modlitwy ſwoie ofiaro=
Cwáło


strona: Cv

Nápominánie przy
1:
wáło niepokáláną y wdźięcżną ofiárą
2:
Pánu Bogu/ záwżdy świątobliwie ży=
3:
iąć iáko Syn Boży/ á brát y cżłonek Pá=
4:
ná Chriſtá/ Pomázáńcá Bożego práwe=
5:
go od ktorego iáko od głowy ſwey/ ták
6:
ſie Chrześćiáninem zowie/ iáko y on od
7:
niebieſkiego Krzyżmá/ álbo pomázánia/
8:
Chriſtuſem był názwány.
Chriſtus
á Chri=
ſmatæ.

9:
¶ Náoſtátek/ kłádą mu ná głowę biały
10:
cżepek: dawáiąc znáć/ áby tá cżyſtość y
11:
niewinność/ ktorey ná krzćie doſtáło/ v=
12:
ſtáwicżnie trwáłá w iego żywoćie/ zá łá=
13:
ſką Bożą y ſpráwą Duchá S. á iżby cży=
14:
ſte y niezmázáne grzechámi przyść ná
15:
Sąd Boży mogło.
Aug: ſer=
mo:4. in
octa: paſ
chæ. To=
mo.10

16:
¶ Swiecę mu też goráiącą dodawáią/
17:
áby ſie świátłośći práwey/ to ieſt/ Páná
18:
Chriſtá/ ktory oświeca káżdego cżłowie=
19:
ká/ dzierżáło/ á ſámo też wiárą y przy=
20:
kłádnym żywotem świećiło.
21:
¶ Ten tedy naświętſzy Sákráment (brá=
22:
ćia mila) z iego wſzyſtkiemi Obrzędy/ ia
23:
teraz iáko Boży y Kośćielny (ácż niego=
24:
dny) ſługá/ zá łáſką Páńſką y z roſkazá=
25:
nia iego/ przy tym dziećięćiu będę ſprá=
26:
wował: Do cżego proſzę/ ábyśćie mi w=
27:
ſzyſcy nabożną ſwoią modlitwą pomo=
cni być


strona: C2

Swiątoſći Krztu.
1:
cni być chćieli A naprzod káżdy z was
2:
Panu Bogu dziękuy/ zá tę łáſkę wyſo=
3:
ką/ ktorą nam wſzyſtkim przy Krzćie ra=
4:
cżył okázáć/ iż przećiw ták ćiężkiev grze=
5:
chowi/ dał ták łátwie lekárſtwo/ chcąc
6:
was mieć ſynmi ſwymi/ y dziedzicmi ch=
7:
wały niebieſkiey. Potym káżdy z miłośći
8:
Chrześćiáńſkiey/ proś ſerdecżnie Páná
9:
Bogá zá tym dziećiątkiem/ áby mu te=
10:
raz według obietnice ſwoiey/ łáſki krztu
11:
świętego vżycżył/ á bogáctwá miłośier=
12:
dzia ſwoiego nád nim pokazał/ rátuiąc
13:
go mocą ſwoią/ żeby im Szátan więcey
14:
nie władnął/ áni go do łáſki Bożej grzech
15:
odrażał/ ále żeby mogło wołą Páńſką
16:
záwżdy pełnić á obietnice iego/ to ieſt/
17:
zbáwienia y wiecżney chwały poſpołu z
18:
wámi wſzytkimi doſtąpić. Cżego niech
19:
nam vżycży miłośćiwy Pan/ przez Chri=
20:
ſtuſá Iezuſá Páná náſzego/ Amen.
21:
¶ Naydą też Plebani wykład obrzędow
22:
Krztu świętego/ w Káthechizmie Rzȳ=
23:
mſkim/ doſtátecżnieyſzy. Tákże y w onym/
24:
ktory Cyrillus Pátryárchá Hierozolim=
25:
ſki nápiſał: y w Kōfeſſyey/ ktorą zá Piotr:
26:
kowſkiego Synodu vchwałą Iego M.
27:
Kſiądz Kárdynał y Biſkup Heilſperſki
C ijwydał.


strona: C2v

Nápominánie
1:
wydał. Przetho mogą z tám tąd bráć/
2:
ieſliby cżego im tu niedoſtáło.
3:
grafika
4:
Nápominánie
5:
y namowá ku Spo=
6:
wiedzi y Pokućie.
7:
P
An Bog Wſzechmogący
8:
(bráćie miły) z wielkiey dobro=
9:
ći ſwoiey/ w tym pokázáć nam rácżył ob=
10:
fite miłośierdzie ſwoie/ łáſkę niezmierną
11:
y miłość práwie Oycowſką/ iż choćiaſmj
12:
grzeſznymi y nieprzyiaćiołmi ieo byli/ ie=
13:
dnák ſynowi ſwemu miłemu nie przepu=
Rom: 5.
Rom: 8
2. Cor: 5

14:
śćił/ ále go ná śmierć zá nas wydał/ ták
15:
iż przez ieo nadrożſzą y naświętſzą krew/
16:
ziednał ſie wſzytek świát z Bogiem Oy=
17:
cem/ y ku vtráconey łáſce záś przyſzedł.
18:
Ktorego to wſzyſcy ludzie Chrześćiáſcy
19:
vcżeſnikámi ſie przy krzćie świętym sſta=
20:
wáią/ y od tego cżáſu pocżynáią być ſyn=
21:
mi Bożymi/ bráty Páná Chriſtuſowy=
22:
mi/ á kroleſtwá niebieſkiego dziedzicy.
Wielkieć


strona: C3

przy Spowiedzi.
1:
¶ Wielkieć to ieſt miłośierdzie y wielka
2:
łáſká iego/ ále y to iśćie niemnieyſza/ iż
3:
gdy záś vſtąpiemy po náſzym pierwſzym
4:
omyćiu od prawdziwey Chrześćiáńſkiey
5:
drogi/ gdy ono ziednánie z Bogiem ni=
6:
ſzcżymy/ znowu cżęſto grzeſząc/ á co dzień
7:
to dáłey ſie od Páná Bogá odnoſząc/ gdj
8:
ſie też práwie śmierći wiecżney podda=
9:
wamy/ ták iż iuż nádzieie o náſzym Zbá=
Ioan: 20.
Eze: 18.
33.

10:
wieniu więcey niemáſz/ tedy oto záś náſz
11:
miły Pan pokutę świętą vſtáwił/ y ob=
12:
wiązał ſie nam obietnicámi wielkiemi/ á
13:
vpewniáiąc nas ſłowem ſwoim przy=
14:
śiągł nam prze ſámego śiebie/ że chce
15:
przeſtępnośći náſzych przeyźrzeć/ chce
16:
náſze ćięſzkie grzechy odpuśćić/ gdyby=
17:
ſmy ſie tylko ná pokutę vdáli.
Luc: 19.
Act: 10.
Mat: 9.
Bo dla
18:
tego pan Chriſtus ná świát przyſzedł/
19:
áby ſzukał co było zginęło/ ábj lecżył cho=
20:
roby ludzkie/ áby grzeſzne do pokuty w=
21:
zywał/ á żywot im wiecżny dárował.
Ioan: 10.
2. Par: 2.
1.Ioan: 1.

22:
¶ A gdyżeś ty bráćie miły rozmáićie
23:
grzeſzył (iákoż ná świećie bez grzechu ni=
24:
máſz nikogo) gdyżeś przeſtępował cżę=
25:
ſto przykazánie iego/ cżęſto obráżał Má=
26:
ieſtát iego/ cżęſto Páná Bogá gniewał/
27:
ták żeś y łáſkę iego/ y ono dziedzictwo
C iijniebieſkie


strona: C3v

Napominánie
1:
niebieſkie vtráćił/ ktoregoś był ná krzćie
2:
doſtał tedy maſz ſie iuż teraż vkorzyć Pá=
3:
nu Bogu/ maſz ná pokutę ſie vdáć/ kto=
4:
rać záś pomoże z tych grzechow/ przy=
5:
wroćić ſtráconą łáſkę Bożą y dziedzic=
6:
two niebieſkie/ á znowu ćię ſynem y brá=
7:
tem Paná Chriſtuſowym vcżyni.
8:
¶ Przeto zá wſzytki grzechy twoie/ kto=
9:
re pomnieć możeſz/ á ktorymi zránioną
10:
być cżuieſz duſzę twoię/ maſz bárzo żáło=
11:
wáć. Maſz ie naprzod w ſercu thwym
12:
przed Pánem Bogiem ſámym/ á potȳ
13:
też y przede mną (lecż niegodnym ſługą
14:
iego) vſty wyznáwáć/ maſz ſie ich do=
15:
ſtátecżnie ſpowiedáć/ ábyś mogł nie
16:
tylko ſłowem Bożȳ poćieſzon/ przeſtrze=
Mat: 16.

17:
żon/ y náucżon: ále też mocą Klucży Ko=
18:
śćielnych/ ktore Pan ſwym namieſtni=
19:
kom zoſtáwił/ rozgrzeſzenia/ y duſzney
20:
poćiechy pewnie doſtáć/ wedle ſłowá y
21:
obietnice Páńſkiey/ ktora ſie nigdy nie=
22:
zmieni/ áni zmienić może.
Ioan: 20.
Mat: 3..

23:
¶ Wierz temu co mowi Ian Swięty.
24:
Pokutuyćie á przybliży ſie wam krole=
25:
ſtwo niebieſkie. Y Piotr ſ. w dzieiách
Act: 3.

26:
Apoſtolſkich. Pokutuyćie á náwracay=
27:
ćie ſie/ áby zgłádzone były grzechy wá=
ſze. Wierz


strona: C4

przy Spowiedzi.
1:
ſze.
Eze: 18.
Wierz y temu co ſam Pan mowi v=
2:
ſty ſwymi Boſkiemi. Ieſli grzeſzny cżło=
3:
wiek pokutowáć będzie zá grzechy ſwe/
4:
á záchowa przykazánie moie/ wſzyſtkich
5:
iego złości zápomnię.
Iac: 5.
A Iákub S. bez
6:
pochyby z Páńſkiey náuki przykázuie/ á=
7:
byſmy ſie ieden drugiemu ſpowiedáli/
8:
iżebjſmy byli zbáwieni. Co o Kápłaniech
9:
y Biſkupiech ma być rozumiano/ ktorzy
10:
ſą namiáſtki Apoſtolſkimi:
Io: 20.
ktorym Pan
11:
dał y dawa Duchá Swiętego/ áby lu=
12:
dziom grzechy odpuſzcżáli y zátrzyma=
13:
wáli.
14:
¶ A niech ćię wſtyd od ſpowiedzi nie=
15:
odwodzi/ zá ktorym mogł byś pewnie
16:
ku wielkiey ſzkodzie przyść/ zwłaſzcża ie=
17:
ſli będąc grzeſznymy chćiałby ſie przed
18:
Pánem Bogiem ták popiſáć/ iákoby w=
19:
niewinnośći żył/ á grzechu ná ſobie nie=
20:
miał. Co więc poſpolićie cżynią źli lu=
21:
dzie/ ktorzy nieboią ſie grzeſzyć/ á ſpo=
22:
wiedzi ſie boią/ y Kápłaná ſie wſtydáią.
23:
¶ Abowiem gdzie doſtáć mieli odpu=
24:
ſzcżenia grzechow y cżyſtośći ſumnienia
25:
ſwego/ tám dla wſtydu ſwych wyſtę=
26:
kow wyznáć niechcą przed Kápłanem
27:
ſługą Kośćielnym/ ktory tákże iáko y o=
ni cżło=


strona: C4v

Nápominánie
1:
ni cżłowiekiem ieſt/ y grzeſznym cżłowie=
2:
kiem: á ktory też ich wyſtępow ſłucháć
3:
powinien: Nie dla pośmiechu áni dla
4:
obmowy/ ále dla lekárſtwá y rozgrzeſze=
5:
nia pewnego. Iákoż ia teraz z miłośći
6:
Chrzesćiáńſkiey y z powinnośći ſwey/
7:
ieſtem to gotow tobie vcżynić (bráćie
8:
miły) to ieſt/ wyſłucháć grzechow twjch
9:
y o to ſie ſtáráć/ iákobyś zá mocą Bożą
10:
y mego Kápłáńſkiego Vrzędu/ wedle o=
11:
bietnice Páńſkiey/ od grzechow twoich
12:
wſzyſtkich był wolen. Przeto maſz prze=
13:
ſpiecżnie wyznáć przede mną y zupełnie/
14:
złośći y grzechy wſzelákie/ ktorymi cżu=
15:
ieſz być zránione ſumnienie twoie/ ktore=
16:
miś Páná Bogá gniewał/ y ktore ſobie
17:
możeſz przywieść ná pámięć/ ábyś mogł
18:
przez tę pokorną ſpowiedź y żáłość/ łá=
19:
ſki y miłośierdzia Boſkiego doſtáć/ od=
20:
puſzcżenia grzechow twych/ y wiecżne=
21:
go żywotá.
22:
A kiedy ſie wyſpowieda/ niech
23:
záś Kápłan mowi.
24:
N
Amileyſzy bráćie/ zá ty wſzyſtki
25:
y zá inſze grzechy twoie/ maſz
26:
ſerdecżnie żáłowáć: á ieſli tego
żalu


strona: D

przy Spowiedzi.
1:
żálu w ſobie niecżuieſz/ maſz Páná Bogá
2:
pilnie prośić/ áby oźiębłe ſerce twoie/ o=
3:
gniem Duchá ſwego świętego zápalił/
4:
á pobudził ćię ku pokućie prawdziwey.
5:
Bo wielka to rzecż ieſt/ mieć łáſkę Bo=
6:
żą/ y Pánu Bogu przyiaćielem być. A
7:
dla grzechowći przychodzi ná ludzie
8:
gniew Páńſki/ y bywa vtrácone zbáwie=
9:
nie/ nád co więtſza ſzkodá cżłowiekowi
10:
przydáć ſie niemoże.
Eze: 18.
Luc: 9.
Aleć Pán Bog nie=
11:
żąda śmierći nicżyiey/ áni prágnie zá=
12:
trácenia ludzkiego/ iedno tego chce/ áby
13:
ſie káżdy náwroćił á żył pobożnie. Prze=
14:
to nie wątpi w dobroći Páńſkiey/ áni w
15:
miłośierdziu iego roſpacżay/ oglądáiąc
16:
ſie ná wielkość grzechow twoich. Boć
17:
on wedla ſłowá y przyrzecżenia ſwego/
18:
chce odpuśćić wſzyſtki grzechy twoie/
19:
iedno pátrzay ábyś iuż grzeſzyć przeſtał/
20:
á cżłonkow twoich niewydawał potym
Ro: 6. 12.
Colo: 1.

21:
ná iáką márność/ ná żyćie nieſpráwiedli=
22:
we/ niepobożne/ y nieutćiwie/ ále ták ſie
23:
ſ práwuy/ zá łaſką Bożą/ iákobyś zgo=
24:
towány tobie żywot wiecżny y chwáłę
25:
niebieſką otrzymał.
26:
A iż Pan Bog winę przez rozgrzeſze=
27:
nie Kápłáńſkie odpuśćiſzwy / przedſie
Ddla


strona: Dv

Nápominánie
1:
dla lepſzego náſzego/ docżeśną kaźń zá
2:
grzechy ſobie záchowuie/ á tę też cżło=
3:
wiek zá miłośierdzim Bożym pokorą y
4:
ſpráwą ſwoią pobożną vlżyć y oddalić
5:
może/ według onego/ co Páweł S. pi=
6:
ſze:
1. Cor: 11.
Byſmy ſie ſámi ſądzili/ álbo karáli/
7:
niebyliſmy (od Bogá) ſądzeni/ álbo ka=
8:
ráni.
9:
¶ Atoż iżby P. Bog od ćiebie táką kaźń
10:
oddalił ktorąś záſłużył/ á widząc poko=
11:
rę twoię/ tym więcey tobie miłośiernym
12:
był/ tedy maſz pokutę/ ktorać teraz v=
13:
ſtáwioná będzie/ wdzięcżnie przyiąć/ y
14:
prawdziwie wypełnić. A maſz też ſam z
15:
śiebie ile być może/ cżynić inne owoce
Mat: 3.

16:
świętey pokuty/ ćwicżąc ſie w ſłużbie
17:
Bożey/ modląc ſie nabożnie/ dawáiąc
18:
Iáłmużnę ludziom potrzebnym/ żyiąc
19:
trzeźwo/ cżęſto poſzcżąc/ miłuiąc pokoy/
20:
poſłuſzeńſtwo Kośćiołowi świętemu y
21:
przełożonym twym chowáiąc/ á pier=
22:
wſze złe żyćie odmieniáiąc w przećiwny
23:
nowy Chrzesćiáńſki żywot/ ábyś iuż po=
24:
tym żył iáko práwy Chrześćiánin/ iáko
25:
Syn Boży w Oycowſką łáſkę przyięty/
26:
ſtáráiąc ſie pilno/ żebyś więcey Páná Bo
27:
gá niegniewał/ ále co naipilniey mu ſłu=
żył/


strona: D2

przy Spowiedzi.
1:
żył/ iáko dobrodzieiowi twemu/ dokąd=
2:
ći będzie nadálſzego żywotá racżył vży=
3:
cżyć.
4:
¶ Ma go potym rozgrzeſzyć/ y to przy=
5:
dáć: Otożeś teraz zdrowym zoſtał/ iuż
Ioan: 5.

6:
niegrzeſz więcey by ćię co niepot=
7:
káło gorſzego.
8:
grafika
-1:
Vpominánie
9:
ku pożywániu Ciá=
10:
łá Páńſkiego.
11:
P
Oniewaſz namileyſzy brá=
12:
ćie/ zá łáſką Bożą y nátchnie=
13:
nia Duchá świętego/ ſkłoniłeś do tego
14:
wſzyſtkę myśl twoię z nabożeńſtwē Ch=
15:
rześćiáńſkim/ ábyś teraz przyiął Páná
16:
Chriſtuſowe Ciáło prawdziwe/ ná po=
17:
karm y pośilenie głodney y mdłey duſze
18:
twoiey. Mā zá to iżeś ſie dobrze á przy=
19:
ſtoynie ktemu przygotował: ále ták maſz
20:
rozumieć o tym naświętſzy Sákrámen=
D ijćie/ że


strona: D2v

Vpominánie ku pożywániu
1:
ćie że choćby nabárźiey ſie vkorzył/ cho=
2:
ćiaby też naipilniey ſie przypráwił/ ie=
Mat: 8.

3:
dnák godnȳ doſtátecżnie być nigdy nie=
4:
możeſz/ ábyś w dom twoy gośćiá ták za=
5:
cnego przyiął. Ale wżdy nie maſz dla te=
6:
go w myśli twey oſłábieć/ nie maſz wąt=
7:
pić áni roſpaćzáć. Bo gdyżeś iuż zá łá=
8:
ſką Páńſką ſprobował ſam śiebie wedle
9:
Apoſtolſkiey náuki/ gdyżeś obżáłował
1. Cor: 11.

10:
grzechy ſwoie/ ſpowiedałeś ſie ich doſtá=
11:
tecżnie/ y ieſteś rozgrzeſzon od Kápłaná/
12:
á ſłowem Bożym vpewnion/ tedy maſz
13:
ná łáſkę Bożą y ná miłośierdzie iego be=
14:
ſpiecżnie ſie puśćić. Bo Pan Bog ktory
15:
z miłośierdzia ſwego ten pokarm zgoto=
16:
wał/ vcżyni ćię godnym/ ábyś go z po=
17:
żytkiem twoim mogł vżywáć.
18:
¶ Przeto maſz mieć wiárę mocną/ á
19:
maſz w ſłowie Páńſkim wſzyſtko twe v=
20:
fánie pokłádáć. Nieomyli ćię Pan ktory
21:
mowił. To ieſt Ciáło moie. To ieſt krew
22:
moiá.
Mat: 26.
Mar: 14.
Luc: 22.
Bądż tego pewien/ iż pod tymi
23:
widomemi oſobámi/ zupełnie ſie zámy=
24:
ka Pan Chriſtus/ Bog y cżłowiek pra=
25:
wdziwj/ z Ciáłem y Krwią ſwoią żywą/
26:
on iſty ktory ſie národził z Pánny/ kto=
27:
ry dla ćiebie ćierpiał y ná krzyżu vmárł:
ktory


strona: D3

Ciáłá Páńſkiego.
1:
kthory dla twego vſpráwiedliwienia z
2:
martwychwſtał/ á teraz ná Stolicy nie=
3:
bieſkiey/według ćiáłá ſiedząc/ á tu ſkry=
4:
tym obycżáiem (ktorego rozum ludzki
5:
poiąć y ogárnąć niemoże) w tym Sá=
6:
krámenćie iſtotnie będąc/ záleca ćię Oy=
7:
cu ſwemu miłemu/ iednáiącći łáſkę ięgo.
8:
Ten tedy z wielkiey ſwoiey przećiwko
9:
nam wſzyſtkim miłośći/ dla tego nam
10:
ſam śiebie/ ćiáło y krew ſwoię żywą/ ná
11:
duchowny pokarm zoſtáwił/ áby ſie prá=
12:
wie weń wćielił/ y mieſzkał w nim/ á on
13:
wtobie/ będąc iego iáko głowy ſwoiey
14:
cżłonkiem żywym: á iżbyś też prezeń Pá=
15:
nu Bogu przyiaćielem zoſtał/ ábyś ná=
16:
był pewney poćiechy we wſzyſtkich po=
17:
kuſách/ y obronj we wſzytkich złych przy
18:
godách/ á więcej ſie niebał ćieleſnjch y du
19:
ſznych nieprzyiáćioł/ ále żeby wſzyſtkę ich
20:
moc potłumił/ złe żądze w ſobie pogáśił
21:
Zyćie pobożne y Chrześćiánſkie vtwier=
22:
dził/ á nietylko tu ná świećie doſtał dá=
23:
row iego/ ále żebyś też y po śmierći wie=
24:
cżnego weſela z nim y wybránymi iego
25:
vżył.
26:
¶ A ten pokarm naświętſzy nie iedno
27:
ćię z Pánem Chriſtuſem iáko z głową
D iijtwoią


strona: D3v

Vpominá: ku pożywániu
1:
twoią iednocży y ſpaia/ ále też y ze w=
2:
ſzyſtkiemi świętymi iego/ iáko z ćiáłem
3:
duchownym/ ktoregoś ty też członkiem
4:
ieſt/ á ono z tobą záwżdy iednym ćiáłem
5:
y my wſzyſcy Chrześćiáni/ ieſteſmy tego
6:
ćiáła iednego cżłonkámi. Ták iáko nas
7:
święty Páweł vcży: Ieſteſmy wſzyſcy
1. Cor: 10.

8:
iednym chlebem y iednym ćiáłem/ kto=
9:
rzykolwiek vżywamy chlebá iednego.
10:
Przeto wielką poćiechę z tąd bráć y pe=
11:
wnie to wiedzieć maſz/ kiedy przez tego
12:
naświętſzego Sákrámentu przyięcie/ z
13:
Pánem ſie Chriſtuſem y z ćiáłem ieo ſpo=
14:
iſz że iuż łáſká Páná Chriſtuſowá/ y wy=
15:
bránych wſzyſtkich iego zaſługá/ tákże
16:
y przycżyná będzie tobie pożytecżna. Bo
17:
będzieſz miáł z niemi káżdą rzecż ſpolną/
18:
będą ſie ſtáráć o twe zbáwienie/ będą ćie
19:
mieć ná piecży/ ábyś nie tylko prożen był
20:
tego wſzyſtkiego/ coby kiedy ták duſzy
21:
iáko y ćiáłu twemu ſzkodzić mogło/ ále
22:
żebyś też doſtał błogoſłáwieńſtwá wie=
23:
cżnego. Dla tegoż maſz tu ſłuſznie w głę=
24:
bią z myślą twą zábrnąć/ á roſpalić ſie
25:
wielką miłośćią przećiw Pánu Bogu/ y
26:
wſzyſtkim bliźnim twoim.
Rom: 8.
Maſz go mi=
27:
łowáć z práwego ſercá/ á dziękowáć mu
co nái=


strona: D4

Ciáłá Páńſkiego
1:
co naipilniey/ że on z wielkiey przećiw to=
2:
bie miłośći/ nieprzepuśćił iedynemu Sy=
3:
nowi ſwemu/ ále go wydał ná śmierć
4:
hániebną dla twego zbáwienia. Tákże
5:
też y Páná Chriſtuſá odkupićielá twego
6:
miłowáć/ y iemu pokornie dziękowáć/ iż
7:
nietylko śmierć podiąć y krew ſwą dla
8:
odkupienia twego przelać racżył/ ále toż
9:
iſte ciáło y krew ſwoię/ dał tobie oto te=
10:
raz ná pokarm/ dla pośilenia y zácho=
11:
wánia duſze twoiey.
12:
¶ Maſz ſie też przećiw bliźnim twoim
13:
miłośćią zápalić/ á ták ie miłowáć/ iáko
14:
ćiebie vmiłował Pan Bog/ maſz im we=
15:
dle przemożenia twego dobrze cżynić/ rá=
16:
dy/ pomocy/ y máiętnośći twey im vży=
17:
cżáiąc/ ták iáko Pan Bog tobie zaſługi
18:
ſwego miłego Syná y wſzyſtkich wybrá=
19:
nych ſwoich vżycża.
20:
¶ Więc kiedy chceſz tey nadoſtoyniey=
21:
ſzey świątośći ku twey poćieſze y pośile=
22:
niu duſznemu vżjwáć/ tedy ná Páná Ch=
23:
riſtuſá Zbáwićiela twego pámiętay/ y
24:
śmierć iego ſobie rozcżytay/ przywodząc
25:
ná pámięć/ ono niewymowne dobro=
26:
dzieyſtwo iego/ że gdyſmy wſzyſcy w
27:
grzechach/ w śmierći/ w potępieniu wie=
cżnym


strona: D4v

Vpomi: ku pożywániu
1:
cżnym byli/ pod mocą nieprzyiaćiela du=
2:
ſznego/ okrutnika ćięſzkiego/ tedy Pan
3:
Iezus Syn Boży/ z wielkiey przećiw
4:
nam ſwoiey miłośći/ z wyſokiey niebie=
Phili: 2.

5:
ſkiey Stolice/dobrowolnie sſtąpić á ná
6:
ten świát nędzny przyść/ y cżłowiekiem
7:
ſtáć ſie racżył/ ktemu ieſzcże niewymo=
8:
wne męki wyćierpiał/ ſromotną śmierć
9:
podiął/ y prawdziwie vmárł dla náſzych
10:
złośći/ ſpráwiedliwy Pán zá ludzie nie=
11:
ſpráwiedliwe/ dobry zá złe/ niewinny zá
12:
winne/ świętj zá przeklęte: A iż od śmier=
13:
ći zaś iáko Bog prawdziwj zmartwych=
14:
wſtał/ żebyſmy przez krew y śmierć ie=
15:
go nadrożſzą/ mieli odpuſzcżenie grze-
16:
chow náſzych/ y ze wſzyſtkich złośći ná=
17:
ſzych omyćie/ á przez zmartwychwſtá=
18:
nie/ vſpráwiedliwienia y wybáwienia
19:
ták od piekłá iáko y od śmierći wiecżney
20:
doſtáli/ a poiednawſzy ſie z Pánem Bo=
21:
giem/ pewni byli niebieſkiego kroleſtwá.
22:
¶ Ták wielkie dobrodzieyſtwá Boſkie/
23:
maſz bráćie miły przy tey Swiątośći na=
24:
bożnie rozmyśláć dziękuiąc mu co nai=
25:
pilniey zá wſzyſtko/ ták ſercem iáko y v=
26:
ſty/ á proſząc pokornie y z dobrą nádzie=
27:
ią żeby Pan Bog wſzechmogący/ przez
tego


strona: E

Vpominá: ku poży:Ciá:P.
1:
tego Sákrámentu przyięćie/ duſzę two=
2:
ię ożywił/ áby ćię z miłośierdzia ſwego
3:
vcześnikiem wſzyſtkich zaſług Páná Ch=
4:
riſtuſowych vcżynił/ ábyć łáſki y obrony
5:
ſwey vżycżył/ przećiw grzechom wſzelá=
6:
kim y pokuſam Szátáńſkim/ áby ćię v=
7:
mocnił we wſzytkim dobrym/ á dałći po-
8:
tym weſela vżyć w niebieſkiey chwale
9:
ſwey/ ktorego rácż nam wſzyſtkim Pá=
10:
nie Boże vżycżyć/ przez Iezu Ch=
11:
riſtá Páná náſzego/ Amen.
12:
grafika
13:
grafika
14:
Nápominánie
15:
chorego ku świętemu
16:
Oſtátniemu mázániu.
17:
S
Luſzna rzecż ieſt (bráćie
18:
miły) ábyſmy záwżdy ták będąc
19:
zdrowemi iáko y choremi/ poddawáli
1: Pet: 5.

20:
wſzyſtkę náſzę wolą pod wolą miłeo Bo=
21:
gá/ korząc ſie pod mocną reką ieo/ ponie-
22:
waſz on ma żywot y śmierć náſzę wmo=
Ecy ſwo=


strona: Ev

Nápominánie chorego
1:
cy ſwoiey/ á námi ták iáko chce władnie.
2:
Przeto gdyſmy wſzyſcy śmiertelni/ á w=
3:
ſzyſcy pewnie vmrzeć muśiemy/ tedy nie
4:
mamy ſie ſtrácháć/ gdy ná nas prziydzie
5:
chorobá/ áni mamy ſobie w niey teſknić/
6:
choćby też bárzo ćięſzka y ſzkodliwa by=
7:
łá/ á do śmierći nas wiodłá.
Ro: 3.6.
1. Cor: 15.
Bo iednák
8:
z nas káżdy krotko álbo długo/ z tego
9:
świátá zniść muśi.
10:
¶ A ieſliby to byłá wola Boża/ áby ćię
11:
teraz wźiął sſtego nieſpokoynego y złe=
12:
go świátá/ tedy nietylko ſkromnie to y
13:
ćierpliwie prziymowáć/ ále ſam śiebie
14:
wſzyſtkiego maſz z ochotą woley Bożey
15:
poddáwáć/ przefrymárcżáiąc ten żywot
16:
nędzny/ zá on bárzo ſzcżeśliwy/ ktorego
17:
nigdy koniec niebędzie. Gdyż iednák ná
18:
tym złym świećie nicżego ſie innego do=
19:
cżekáć niemożemy/ iedno przygod ro=
20:
zmáitych/ nędze/ vboſtwá/ chorobj/ prze=
21:
śládowánia/ wzgárdy/ pośmiechu/
22:
ſmutku/ y boleści ſerdecżney. A ieſli ſie
23:
też tu komu wedla myśli powodzi/ ie=
24:
dnák przez prace/ trudnośći/ y fráſun=
25:
kow być niemoże. A záś mamy to wie=
26:
dzieć pewnie/ że w onym żywoćie do kto=
27:
rego przez śmierć iáko przeze drzwi w=
chodzimy/


strona: E 2

przy świe: oſtat: mázániu.
1:
chodzimy/ żadney troſki niebędzie/ ża=
2:
dney przykrośći/ żadney złey odmiány.
Apo: 21.

3:
Bo tám Pan Bog otrze wſzytki łzy z o=
4:
cżu wybránych ſwoich/ á vchowa ie od
5:
boleśći/ od ſmutkow/ od wſzyſtkiego nie=
6:
ſzcżeśćia/ y od śmierći. A ieſzcże ktemu/
7:
opátrzy ie żywotem wiecżnym/ weſelim
8:
niezmiernym/ niewymowną rádosćią/ y
9:
nieſkońcżonȳ błogoſłáwieńſtwem. Prze=
10:
to/ niechći bráćie myły ćięſzko niebędzie/
11:
choćby w tey niemocy twoiey/ muśiał
12:
ten márny świát opuśćić/ ále przeſta=
13:
way ná woli Páńſkiey/ á ták ſie ſprá=
14:
wuy/ żebyś w łáſce Bożey záwárł ſwoy
Rom: 8.

15:
nędzny y prácowity żywot/ a doſtał po=
16:
tym chwały wiecżney.
17:
¶ A iż nie tylko twoie zaſługi/ ále też y
18:
wſzyſtkich ludzi ná świećie/ nie ſą godne/
19:
áby kto przez nie chwałę niebieſką miał
20:
otrzymáć tedy gdy nam náſzych zaſług
21:
niesſtáie/ vćiekáć ſie mamy do Páná Ch=
22:
riſtuſowey/ Odkupićielá náſzego zaſłu=
23:
gi.
Ioan: 3.
Bo dla tego z wielkiey miłośći ſwey
24:
przećiw nam/ dał go ná świát Bog O=
25:
ćiec/ áby żaden niezginął/ ktoby iedno
26:
weń wierzył/ ále miał żywot wiecżny.
Efa: 53.

27:
Dla tego ułożył nań Pan Bog y two=
E ijie y świá=


strona: E2v

Nápominánie chorego
1:
ie y świáta wſzyſtkiego grzechy/ dla te=
2:
go wydał go ná gorzką mękę/ y ná o=
3:
krutną śmierć/ dla tego ieſt vbith/ zrá=
4:
nion/ y vmęcżon/ áby złośći twoie zgłá=
5:
dził y we krwi ſwoiey zátopił: Cierpiał
6:
wielkie karánie ná ſwym ćiele naświęt=
7:
ſzym/ ábyś ty onego karánia ktoreś był
8:
ſpráwiedliwie záſłużył/ więcey niećier=
9:
piał. Vcżuł niewymowną mękę: áby
10:
tobie sfolgował/ á iżbyś ty zá twe grze=
11:
chy męki wſzelákiey prożen był. Ná tym
12:
tedy miłośćiwym y wſzechmogącȳ Pá=
13:
nie/ maſz teras wſzyſtkę nádzieię twoię
14:
záſádzić/ maſz vgruntowáć ſerce twoie/
15:
ábyś nicżego ſie nielękał/ iedno miał pe=
16:
wną y niepochybną w łáſce iego świętey
17:
nádzieie / bo kiedy Pan Bog ták ſie ćiebie
18:
podiął/ y ták bárzo ćię vmiłował/ że ie=
19:
dynego ſwego miłego Syná wydał ná
20:
śmierć hániebną/ áby ćię przez iego dro=
21:
gą y naświętſzą krew zbáwił grzechow/
22:
á wyrwał z mocy Szátáńſkiey/ od śmier=
23:
ći y mąk wiecżnych/ kiedy ćię też przy=
24:
puśćił do Krztu świętego/ ná ktorymeś
25:
obcowánia z wybránymi iego y dziedzi=
26:
ctwá niebieſkiego doſtał/ tedy ćię pewnie
27:
y teraz z tey łáſki ſwey niezráźi/ ále ieſzcże
rychley


strona: E3

przy świę: oſtát: mázániu.
1:
rychley w ták wielkiey potrzebie twey/
2:
miłośierdzie ſwoie ku tobie obroći/ po=
3:
możeć z tey choroby. A bez pochyby/ á=
4:
boć zdrowie záś przywroći będzieli to z
5:
ćieleſnym y z duſznȳ twoim pożytkiem/
6:
ábo ćię przez ćieleſna śmierć przywiedzie
7:
do lepſzego żywotá/ gdzie twoiá miła
8:
duſzá będzie ſie weſeliłá z Pánem Chri=
9:
ſtuſem odkupićielem ſwoim/ y ze wſzyt=
10:
kimi świętymi iego/ pátrząc ná Páná
11:
Bogá ſtworzyłá ſwego/ y kocháiąc ſie
12:
w boſtwie iego. A kiedy oſtátecżny dzień
13:
prziydzie zmartwychwſtánia poſpolite=
14:
go/ tedy znowu duſzę twoię złącży z tym
15:
ćiáłem twoim śmiertelnym/ y tákże thy
16:
ná ćiele y ná duſzy twoiey/ wiecżne we=
17:
ſele cżuć/ y roſkoſzy bez wſzelákiego ſmut=
18:
ku vżywáć będzieſz.
19:
¶ Ná co maſz obietnice Boſkie: maſz
20:
przyrzecżenie twego Páná/ ktory kłámáć
21:
niemoże/ á nikogo oſzukáć niechce. Prziy=
22:
mowałeś też bedąc ná świećie Sákrá=
23:
mentá/ ábo Swiątości iego naświętſze/
24:
iáko mocne y pewne tych obietnic piecżę=
25:
ći/ ktorym dufáć maſz/ á iemi ſie bronić/
26:
przećiwko wſzytkim grzechom y poku=
27:
ſam twoim. Bo prawdá Boża y obie=
E iijtnicá


strona: E3v

Nápominánie chorego
1:
tnicá ieo/ nigdy ſie niezmieni/ á mocniey=
Mat: 24.

2:
ſza ieſt łáſká iego/ niż wſzyſtkiego świátá
3:
naićiężſze grzechy.
Mar: 13.
Luc: 21.

4:
¶ Przeto máiąc w miłośierdziu Bożȳ
5:
pewną zbáwienia ſwego nádzieię/ maſz
6:
iáko Chrześćiáńſki á poſłuſzny cżłowiek/
7:
vżywáć z ochotą śrzodkow tych wſzyſt=
8:
kich/ ktore Pan Bog przez Páná Chri=
9:
ſtuſá/ dla odpuſzcżenia grzechow/ y wla=
10:
nia łáſki ſwey y pomnożenia/ vſtáwił/ y
11:
nam w Kośćiele ſwoim iáko pewne le-
12:
kárſtwá zoſtáwił/ ábyś vżywáiąc ich/
13:
mogł iákoby iákim nacżyniem/ łáſki y za=
14:
ſługi Páná Chriſtuſowey dośięgnąć/
15:
mogł ią do śiebie przyciagnąć/ mogł
16:
ią ſobie przywłaſzcżyć/ á vżywáć iey ku
17:
ſwey poćieſze/ ku pożytkowi y zbáwieniu
18:
ſwemu miedzy ktorymi środki/ ieſt też
19:
Oleiu Swięteo mázánie/ ktore Pan Ie=
Mar: 6.
Iaco: 5.

20:
zus Chriſtus vſtáwił/ y Kośćiołowi
21:
ſwemu zoſtáwił/ áby ſie im rátowáli Ch=
22:
rześćiánie cżaſu oſtátniey potrzeby/ kie=
23:
dyby ie záſzłá ćięſzka niemoc/ á przybli=
24:
żał ſie koniec ich żywotá/ á iżby mocniey=
25:
ſzy byli przećiw pokuſam duchá złego/ y
26:
przećiw wſzytkim ſtráchom iego/ máiąc
27:
poćiechę z łáſki y z rátunku Bożego. O
ktorym


strona: E4

przy świe: oſtát: pomázániu.
1:
ktorym oſtátnim mázániu Swięty Iá=
Iaco: 5.

2:
kub Apoſtoł/ z roſkazánia bez pochyby
3:
Páńſkiego ták vcżył Kośćioł Páná Ch=
4:
riſtuſow. Ieſli kto ieſt chor miedzy wá=
5:
mi/ niech do śiebie wzowie/ Kápłanow/
6:
á oni ſie niech nád nim modlą/ y máżą go
7:
Oleiem w imię Páńſkie/ á wierna modli=
8:
twá pomoże choremu/ y vlży mu Pan
9:
Bog/ á ieſliby w grzechách był/ tedy
10:
odpuſzcżone mu będą.
11:
¶ Tu może káżdy wierny Chrześćiánin/
12:
z tey obietnice Boſkiey/ y przytym środ=
13:
ku/ ták iáko przy Swiątośćiách inſzych/
14:
bráć w ſerce ſwe wielką poćiechę. Bo ten
15:
Oley S. nic tu inſzego nieznácży/ iedno
16:
moc łáſki Bożey y ono miłośierdzie ie=
17:
go/ ktore duſze náſze we wnątrz pośila.
18:
A iáko Oley kiedy go w lámpie vżywá=
19:
ią/ dawa świátło y ćiepło: kiedy też im
20:
cżłonki chore máżą/ tedy ie vtwierdza y
21:
vmacnia: Tymże obycżáiem/ łáſka Páń=
22:
ſka oświeca rozum ludzki/ rozgrzewa
23:
myśli oźiębłe/ zápala ſercá miłośćią Bo=
24:
ſką vtwierdza w cżłowieku dobrą ná=
25:
dzieię/ á wſzytko ludzkie myślenie prze=
26:
ćiw ſtráchom Szátáńſkim/ przećiw pie=
27:
kłu y śmierći/ bárzo vmacnia. Co dawa
znáć


strona: E4v

Nápominánie chorego
1:
znáć Apoſtoł kiedy mowi: y vlży mu Pan
2:
Bog. A może też y to być cżłowiekowi
3:
ku wielkiej poćieſze/ iż zá mocą tey Swią=
4:
tośći/ y zá przycżyną wſzech świętych/
5:
bedą zá łáſką Páńſką odpuſzcżone grze=
6:
chy iego: ieſliby ktore po świętey ſpo=
7:
wiedzi/ y po przyięćiu Ciáłá Pańſkiego
8:
zoſtáły. A niebędzie mu to policżono ku
9:
potępieniu/ że niekiedy cżłonki ſwe ná
10:
niedobre żyćie obrácał/ á Páná Bogá
11:
ktorego tćić miał/ rozmáićie gniewał/
12:
ták ſmyſłow/ iáko y cżłonkow ſwoich
13:
źle vżywáiąc.
14:
Odpráwiwſzy święte mázáńie
15:
y modlitwy przyſtoyne/ ma Kápłan do
16:
chorego ták mowić odchodząc.
17:
G
Dyżeś iuż (namileyſzy bráćie)
18:
w tey potrzebie y ćięſzkiey nie=
19:
mocy twoiey/ przyiął nabożnie ty Sá=
20:
krámentá naświętſze/ wedle vſtáwj Páń=
21:
ſkiey y Kośćiołá iego/ tedy miey pe=
22:
wną nádzieię w Pánie Bodze y w iego
23:
niewymowney miłośći/ á ćieſz y pośi=
24:
lay ſam śiebie wielką łáſką iego. Bo=
25:
iuy też mocnie ná tym plácu oſtátniem/
przećiw


strona: F

przy świę: oſtat: pomázániu.
1:
przećiw ſzátánowi y wſzyſtkim iego po=
2:
kuſam/ nieuſtaway w wierze/ niewąt=
3:
pi áni roſpacża y dla wielkośći grzechow
4:
twoich/ miey przed ocżymá Páná Bogá
5:
Oycá nałáſkáwſzeo/ ktory prágnie zbá=
6:
wienia twego/ á cżeka duſze twoiey z we=
7:
ſelem: Miey Syná iego miłego/ ktory
8:
ćiebie krwią ſwoią y zaſługą niewymo=
9:
wną okrywa á duſzę twoię Oycu ſwev
10:
namileyſzemu záleca: Miey Duchá S.
11:
ktory ćię tu przez Sákrámentá poświą=
12:
ca/ y mocyć dodawa/ áby w Chrześći=
13:
áńſkiey wierze zápiecżętował żywot
14:
ſwoy/ á niebieſkiey chwały doſtał Wierz
15:
to pewnie/ żeć może y chce Pan Bog z
16:
miłośierdzia ſwego grzechy twoie wſzyt=
17:
kie/ zátopić w nadrożſzey krwi Syná
18:
ſwego/ może wſzyſtkiego złego twego ży=
19:
ćia dla Páńá Chriſtuſá ktoregoś ty cżłō=
20:
kiem ieſt/ zábacżyć/ może ćię mocą ſwą
21:
od śideł y pokus Szátáńſkich obronić.
22:
A pomożeć do tego Pan Chriſtus odku=
23:
pićiel twoy/ ktory dawno przed tȳ ſtárł
24:
dla ćiebie moc Szátánſką/ y wſzyſtkę śi=
25:
łę iego zniſzcżył. Przez tego Páná y Zbá=
26:
wićielá twego maſz nádzieię ſwoię w ſá=
27:
mym P. Bogu pokłádáć/ maſz ćieſzyć
Fſam


strona: Fv

Nápo: chorego przy świe: oſtat: mázániu
1:
ſam śiebie śmierćią y doſyć vcżynienim
2:
tego/ zácżȳ będzieſz wolny od grzechow/
3:
od śmierći wtorey/ y od potępienia wie=
4:
cżnego/ á duſzá twoiá/ zbáwienia y we=
5:
ſela wielkiego w ráiu niebieſkim z Anio=
6:
ły Bożymi y z wybránymi iego vzywie/
7:
y tám będzie ná wieki wiekom przeby=
8:
wáć. Cżego niechći dożycży Pan Bog
9:
wſzechmogący z miłośierdzia ſweo/ przez
10:
Iezu Chriſtá Páná nſzego/ Amen.
11:
A odchodząc od niego niech
12:
mowi.
13:
B
Oiuy mocno ná tym plácu oſtá=
14:
tniem/ á ſzćia ſwoiego dokony=
15:
way/ wiárę świętą Pánu Bogu zácho=
2. Tim: 4

16:
way/ á miey dobrą nádzieię/ żeć ieſt zá=
17:
chowaná Koroná wiecżney chwały/
18:
ktorąć da Pan Bog ſpráwiedliwy
19:
y miłośierny Sędzia y dobro=
20:
dziey twoy.
21:
grafika
22:
grafika

strona: F2

1:
Nápominánie
2:
tych/ ktorzy wſtępuią
3:
w Małżeńſtwo S.
4:
P
Oniewaſz wy oboie/ dla
5:
tegośćie tu ſtánęli/ ábyśćie ś=
6:
więte Małżeńſtwo miedzy ſobą domá
7:
pozwolone/ teraz potwierdzieli Kośćio=
8:
łá świętego przeżegnániem/ y przyia=
9:
ćioł wáſzych/ tákże y Chrześćiánow in=
10:
ſzych przytym będących iáwnem świá=
11:
dectwem/ tedy iżbyśćie ten ſtan świę=
12:
ty przyięli z więtſzą wáſzą poćiechą/ y
13:
vććiwie ij wiedli/ maćie to wiedzieć/ iż
14:
małżeńſtwo nie ieſt proſta ceremonia wy
15:
myśloná od ludzi/ ále ieſt Sákráment
16:
ieden z śiedmi Sákrámentow/ przez
17:
ktore Pan Bog wſzechmogący/ rozmá=
18:
ićie ludziom łáſki ſwey ku ich zbáwieniu
19:
vżycża.
Ephe: 5.
Gene: 1.

20:
¶ A to małżeńſtwo święte/ ſam Pan
21:
Bog ná pocżątku świátá w Ráiu ná
22:
mieyſcu roſkoſznym wnet po ſtworzeniu
23:
pierwſzych náſzych Rodzicow vſtáwił/
24:
y ták ie opátrzył oſobliwą łáſką/ że áni
F ijgo ze=


strona: F2v

Nápominánie przy Máłżeńſtwie S.
1:
go zepſował grzech pierworodny/ áni
Gene: 7.

2:
zgłádził potop/ áni kaźń inſza Páńſka
3:
zniſzcżyłá.
4:
¶ Vżywálić też tego ſtanu/ ták Zydo=
5:
wie iáko Pogáni/ ále iż go źle vżywáli/
6:
więc Pan Chriſtus Syn Boży náſz Zbá=
7:
wićiel/ náprawić ij/ y od wſzyſtkich przy=
8:
ſad nietráfnych ocżyśćić racżył/ á przy=
9:
wiodł ij w iego pierwſzą klobę: y ieſzcże
10:
nád to/ chce ij ludziem Chrześćiáńſkim
11:
áż do końcá świátá záchowáć. Dla te=
Ioan: 3.

12:
go vcżćił ij ſam oſobą ſwoią będąc ná
13:
weſelu w Kanie Gálileyſkiey z mátką y
14:
z wolenniki/ ſwemi/ gdzie też pierwſze
15:
Cudo vcżynił y boſtwo ſwe okazał/ á
16:
małżonkom błogoſłáwił.
Mat: 19.
A indzie wy=
17:
rzekł/ iż go żaden cżłowiek rozłęcżáć nie=
18:
ma/ áni może. Cżego Zydowie y Po=
19:
gáńſkie małżeńſtwá w ſobie nie máią.
20:
Ale y Apoſtoł S bárzo ten ſtan záleca/
21:
przyrownywáiąc gi złącżeniu Páná Ch=
1. Tim: 2.

22:
riſtuſowemu z Kośćiołem/ y obiecuie
23:
małżonkom zbáwienie/ ieſli w wierze y
24:
świątobliwośći żyć będą. Dla tego ża=
25:
den Chrześćiánin tey Páńſkiey vſtáwy
26:
lekce ſobie wáżyć niema/ ále o niey bár=
27:
zo dobrze y zacnie rozumieć powinien/
wiedząc


strona: F3

Małżeńſtwie ſwiętym.
1:
wiedzác/ to z ſłowá Bożego/ że ieſt od
2:
Páná Bogá oſobliwie dla tych przy=
3:
cżyn ſpráwioná.
4:
¶ Náprzod/ áby beło w małżeńſtwie
5:
vććiwie y cżyſte mężcżyżny z białą głową
6:
mięſzkánie y obcowánie: iżby też rodzay
1. Cor: 7.

7:
ludzki beł ná ziemi záchowan y pomno=
8:
żon/ á nápełniáłj ſie chorj Anyelſkie ludż=
9:
mi świętymi: áby ſie teſz ieſzcże hámo=
10:
wáło plugáſtwo y niecżyſtość wſzelaka:
11:
A iżby małżonkowie bogoboyni w vćći=
12:
wym ſwym obćowániu náby=
13:
wáli potomſtwá/ wychowywáiąć ie w
14:
wierze Chrześćiáńſkiey y w boiáźni Bo=
15:
żey: A nietylko ie zoſtáwowáli po ſobie
16:
ná świećie pewnymi dziedzicámi dobr/
17:
y máiętnośći ſwoiey/ ále też áby zoſtáli
Eze: 5.

18:
wiernymi ſługámi Bożymi/ y prawdzi=
19:
wemi Chrześćiány/ w dobrych obycżá=
20:
iach y w pobożnośći wychowáni.
21:
¶ Potym áby ludzie zákazáney/ niecży=
22:
ſtośći ſproſnego y bydlęcego żyćia/ kto=
23:
re Pan Bog nienawidzi y cżęſto karze/
24:
vſtrzec ſię mogli:
Gene: 19.
á iżbj też ſkłonność ná=
25:
tury ku grzechowi/ zá pomocą y zá le=
26:
kárſtwem máłżeńſtwá świętego/ mogłá
27:
od grzechu być záchowána. Wielkać to
F iijieſt ła=


strona: F3v

Nápominánie przy
1:
ieſt łáſká Boża/ iż co ieſt rzecżą Pánu
2:
Bogu brzydką oprocż małżeńſtwá/ to
3:
bywa przez grzechu y vććiwą w mał=
4:
żeńſtwie.
5:
¶ Nad to/ Pan Bog ná pocżątku świá
6:
tá gdy ſtworzył cżłowieká/ tedy ten ſtan
7:
vſtáwić racżeł/ áby wſpołecżnośći álbo
8:
złącżeniu mężá y żony/ pokazał nam
9:
wielki Sákráment y znák oſobliwey o=
10:
nego dziwnego y łáſkáwego złącżenia/
Ephe: 5.

11:
ktorym ſie złącżył Pan Chryſtus z Ko=
12:
śćiołem ſwoim/ tákże y oney niewymo=
13:
wney miłośći/ ktorą gi vmiłował od
14:
pocżątku świátá/ miłuie/ y miłowáć zá=
15:
wżdy będzie.
16:
¶ Máią tedy Małżonkowie z tąd náu=
17:
kę bráć/ iáko Pan Chryſtus ieden tyl=
18:
ko ma Kośśioł ná źiemi y ktory ſobie od=
19:
kupił krwią ſwoią/ y co dźień ij żywi/
20:
opátruie/ y pośiwiąca / Sákrámęnty ſwy
21:
mi/ áby záſługi iego y odkupienia vży=
22:
wał/ ták káżdy małżonek ma mieć iedy=
23:
ną żonę/
Mat: 18
á przy niey ták iáko y oná przy
24:
iednym mężu ſwoim/ ma záwżdy w ká=
25:
żdey potrzebie trwáć y przeſtáwáć/ o=
26:
brácáiąc k niemu wſzyſtkę ſwą miłość/
27:
wiárę/ chuć/ y życżliwość/ á nieprzy=
puſzcżáiąc


strona: F4

Małżeńſtwie S.
1:
puſzcżáiąc ku tey miłośći nikogo innego/
2:
áni ſwey wiáry z nikim obcym dzieląc.
3:
¶ A iáko miedzy Pánem Chriſtuſem y
4:
Kośćiołem iego wiecżne ieſt złacżenie
5:
ktore ſie roſtárgnąć nigdy niemoże/ ták
6:
mocą tego Sákrámentu/ bywa mąż z
7:
żoną zobopolnie zięt y związan/ áby ża=
8:
dna rzecż ná swiećie/ oprocż ſámej śmier=
9:
ći/ rozwięzáć ich álbo rozerwáć niemo=
10:
głá.
11:
¶ Poniewaſz tedy Chrześćiáńſcy mał=
12:
żonkowie/ noſzą ná ſobie wyobráżenie
13:
Páná Chriſtuſá y Kośćiołá iego/ tedy
1. Cor: 15

14:
ma káżdy mąż chutliwie ſie o to ſtáráć/
15:
iákoby dobrze żonę ſwą rządził/ iákoby
16:
ią żywił y ſerdecżnie miłował/ áby ták
17:
Pánu Chryſtuſowi podobnym ſie ſtał/
Ephe. 5.

18:
ktory vmiłował Kośćioł ſwoy/ y ſam
19:
śiebie zań wydał/ áby gi krwią ſwoią
20:
poświęćił.
21:
¶ Tákże Chrześćiáńſka biała głowá/
22:
ma vprzeymie miłowáć mężá ſwego/ ma
23:
go ſobie ważyć/ iáko Sará ważyłá A=
24:
bráhámá/ Pánem go zowiąc/
1. Petr.3.
ma go
25:
poſłuſzna być y w vcżćiwośći mieć/ á=
26:
by też kośćiołowi byłá podobna kthory
27:
Páná Chriſtuſá oblubienicá ſwego/ ćći/
waży/


strona: F4v

Nápominánie przy
1:
waży/ miłuie/ y ieſt iemu we wſzem/ iá=
2:
ko głowie ſwoiey poddány.
3:
¶ A iżeśćie wy teras vmyſlili ten ſtan
4:
Święty/ nabożnie/ y z boiáźnią Páńſką
5:
przyiąć/ thedy niemaćie nic wątpić/ że
6:
prawdziwy y wſzechmogący Pan/ vży=
7:
cży wam łáſki ſwey y pożywienia cżeśne=
8:
go/ thákże y potrzeb inſzych wſzelákich.
9:
Będzie też was obudwu ſerce/ łáſką ſwą
10:
świętą ſpráwował/ że ſię ſpołecżnie z=
11:
gádzáć y w miłośći żyć będziećie/ cho=
12:
wáiąc w vććiwości łoże wáſze. Będzie
13:
was oſobliwie ćieſzył we wſzyſtkich tro=
14:
ſkách ktore ſie przytrafiáią ná świećie.
15:
Vbogoſłáwi was płodem y potomſt=
16:
wem poćieſznym. Da wam ſpokoyne y
17:
miłe áż do śmierći pomieſzkánie/ á potym
18:
żywot wiecżny.
19:
¶ Wy też záśię ná potym maćie z pilno=
20:
śćiam ſzukáć łáſki Páńſkiey/ ſtáráiąc ſie
21:
o to/ iákobyśćie niezelżyli tego Sákrá=
22:
mentu S. álbo niedbálſtwem ſwoim/ al=
23:
bo ſproſnym á bydlęcym żyćiem/ álbo
24:
zbytnim o źiemſkich rzecżach ſtárániem/
25:
álbo ſłużby Bożey zániedbániem/ álbo
26:
inſzymi nieprzyſtoynymi ſpráwámi/ ále
27:
obcowánie ſwoie maćie w vććiwości
wieść


strona: G

Małżeńſtwie S.
1:
wieść y w boiáźni Bożey/ ábyśćie záw=
2:
żdy łáſkę Páńſką znáć/ á potym żywotá
3:
błogoſłáwionego doſtáć mogli: kthory
4:
wam rácż dáć z námi wſzyſtkimi/ Pánie
5:
Boże w Troycy iedyny/ Oycże Synu y
6:
Duchu Swięty/ Amen.
7:
Potym niech ie odda tym
8:
obycżáiem/ iáko ieſt piſano w A=
9:
gendzie. A oddawſzy niech do
10:
młodzieńcá ták mówi.
11:
N. Toć roſkázuię ſłowem Bo=
12:
żym/ ábyś żonę twoię ktorey ćię
13:
teras Pan Bog głową y opieku=
14:
nem dał/ dobrze y pobożnie rzą=
15:
dził/ ábyś ią miłował iáko ćiáło
16:
ſwoie/ ábyś ią żywił/ ábyś co mo=
17:
żeſz napilniey bronił iey od nie=
18:
ſławy y od krzywd wſzelákich/ á=
19:
byś iey nigdy nie opuſzcżał/ áni
20:
ſie z nią roſtawał/ dla iákiey przy
21:
gody/ ktoraby ſie przytráfić mo=
Ggłá/


strona: G v

Nápominánie przy
1:
głá/ áż do śmierći twey nadálſzey
2:
maſz z nią wſzyſtko wyćierpieć/
3:
świątobliwie y vććiwie mieſzkáć
Matt: 19.

4:
á ſzánowáć iey iáko mdłego ſędu:
5:
poniewaſz ieſt iáko y ty dziedzic=
6:
ká żywotá wiecżnego/ y ták maſz
7:
ſpołecżnie z nią záwżdy żyć/
Mar: 10.
Rom: 7.
Petr.3.
áby
8:
ſie obcowánie wáſze ſpolne po=
9:
dobáło Pánu Bogu/ á modlitwá
10:
wáſza byłá mu záwżdy przyiem=
11:
na/ á iżbyśćie co dzień więtſzą łá=
12:
ſkę Páńſką ſobie/ y potomſtwu
13:
ſwemu záſłużyć mogli.
14:
Do białey głowy thákże
15:
niech mowi.
16:
Tákże y thy A. maſz záwżdy
17:
wierną być mężowi twemu maſz
18:
go miłowáć/ maſz go ſłucháć/ w
19:
vććiwośći mieć/ y być mu poddá
na/ iá=


strona: G2

Máłżeńſtwie S.
1:
na iáko ieſth poddány Kośćioł
2:
Pánu Chriſtuſowi.
1. Petr.
Maſz mu też
3:
być poſłuſzna/ ták iáko Sará/
4:
y inſze święte pánie męże miło=
5:
wáły/ y poſłuſzne im były/ maſz
6:
mu w domowym goſpodárſtwie
7:
wiernie pomágać/ cżyniąc pil=
8:
ność/ iákobyś przy nim vććiwie
9:
żyłá. Nie masz go dla żadney przy
10:
gody złey opuſzcżáć áż do śmierći
11:
ále wſzyſtko przy nim ćierpieć co=
12:
bykolwiek Pan Bog racżył do=
13:
puśćić. A oboie/ dziatki kthore
14:
wam Pan Bog da/ z pilnośćią w
15:
boiáźni Bożey y wſzelkich cno=
16:
tách vććiwie winni będziećie
17:
wychowáć.
G ijPotym


strona: G 2 v

Nápominánie przy
1:
Potym do ludzi niech ták
2:
mowi.
3:
A my theż namileyſzy brácia/
4:
widząc że tho dwoie ludzi/ brát
5:
y śioſtrá náſza/ zácżęli then ſtan
6:
małżeńſtwá świętego wedle vſtá
7:
wy Páńſkiey/ kthory teras ieſt
8:
przeżegnániem Kośćielnym/ y
9:
was wſzyſthkich świádectwem
10:
potwierdzon/ mamy im wſzyſcy
11:
z miłośći y powinnośći Chrze=
12:
śćiáńſkiey/ winſzowáć łáſki Bo=
13:
żey y wſzelákiey ſzcżeſliwośći:
14:
proſząc wſzechmogącego Páná/
15:
áby im vżycżył błogoſłáwień=
16:
ſtwá ſwego/ áby ie racżył zácho=
17:
wáć w pokoiu y w miłośći ſpol=
18:
ney/ broniąc ich od wſzelákiego
19:
vpadku/ od złey przygody y od
20:
grzechu/ á wſpomagáć ie ręką
ſwą


strona: G3

Máłżenſtwie S.
1:
ſwą Páńſką/ áby bez obráżenia
2:
y ſpolney nieprzyiáźni/ ten ſtan
3:
święty w imię iego zácżąć ſzcże=
4:
ſliwie/ y z wielkim ſwym kochá=
5:
nim prowádzić/ y w miłości ſpo=
6:
łecżney ſkońcżyć mogli/ przez
7:
Iezu Chriſtá Páná ná=
8:
ſzego Amen
9:
grafika
10:
grafika

strona: G 3 v

1:
grafika
2:
W Krákowie/
3:
W Drukárni Stániſłáwá Sz=
4:
árffenbergá/ Roku Páńſkiego/
5:
1577.