![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.png){kind=logo}
![[SEARCH]](/static/img/icons/magnifier-left.png){kind=icon}
strona: kt
1:
PIESNI
2:
IANA
3:
KOCHANOWSKIEGO
4:
Księgi dwoie.
5:
grafika
6:
Nikomu/ álbo ráczéy wſzytkim ſwoie kśięgi
7:
Dáię: by kto nie mniémał (ſtrách to bowiem
8:
tęgi)
9:
Ze zá to trzebá co dáć. wſzyſcy dármo miéyćie:
10:
O Drukárzá nie mówię/ z tym ſye zrozumieyćie.
11:
grafika
12:
W Krákowie z Drukarnie Lázárzowéy.
13:
Roku M D Lxxxvj.
strona: 1
| grafika | 1 |
1:
PIESNI IANA
2:
KOCHANOWSKIGO
3:
Kśięgi piérwſzé.
4:
Piesn I.
5:
Intactis opulentior.
6:
B
Yś wſzyſtko złoto pośiadł/ któré powiádáią
7:
Gdźieś dáleko Gryfowie/ y mrówki kopáią:
8:
Byś páłace rozwodźił nie tylko ná źiemi/
9:
Lecz y morzá kámienmi zábudował ſwemi.
10:
Ieſli diámentowé goźdźie mus ma w ręku/
11:
Którémi natwárdſzégo vmié pożyć ſęku:
12:
Ani ty wyſwobodźiſz ſercá z ćiężkiéy trwogi/
13:
Ani z okrutnéy śmierći śideł wyrwieſz nogi.
14:
Lepiéy polnych Tátarów dawny zwyczay nieśie/
15:
V których káżdy ſwóy dóm woźi ná koleśie:
16:
Lepſzégo rządu Getę grubi vżywáią/
17:
Gdźie niwy niemierzoné wolné zbożá dáią.
18:
Tám niewinna mácochá/ dźiatek piérwſzéy żony
19:
Sirót nędznych przeſtrzéga wczáſu z káżdéy ſtrony:
20:
Ani z wielkim poſágiem mężá rządźi/ áni
21:
Nádźieie kłádźie w głádkim miłoſniku páni.
22:
Wielki poſag rodźiców poſtępki vczćiwe/
23:
A ktemu obyczáie ſkrómné/ y wſtydliwé/
24:
Wyſtępnych tám nie ćiérpią: lecz/ kto będźie krzywy/
25:
Niech ſye wierći/ iáko chce/ nie zoſtánie żywy. | A ij | O ktokol= |
strona: 2
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 2 |
1:
O ktokolwiek będźie chćiał mordy niecnotliwé/
2:
Y domowé okróćić náiázdy krwie chćiwé/
3:
Ieſli prágnie oyczyzny oycem być názwány/
4:
Y tymże ná wyſokich kolumnach piſány:
5:
Niech obieźdźić ſwą wolą śmié nieokróconą:
6:
A iego ſpráwy przyſzłé wieki więc wſpómioną.
7:
Pónieważ cnoćie żywéy my źli nie życzemy/
8:
Aż gdy nam z oczu zniknie/ tóż iéy żáłuiemy.
9:
Co po tych ſkárgach próznych? ieſli ná wyſtępy
10:
Przez ſpáry/ iáko mówią/ pátrza vrząd tępy.
11:
Po co ſtátut/ y práwá chwálebné ſtáwiamy?
12:
Ieſli ſye obyczáiów dobrych nie trzymamy.
13:
Nie odſtráſzą zbytecznym ogniem záráżoné
14:
Kupcá kráie chćiwégo: áni przeſádzoné
15:
Mrozem gwałtownym polá: Zeglarze bywáli
16:
Wſzyſtek świát iáko wielki kołem obiecháli.
17:
Vbóſtwo/ háńbá wielka/ każe człowiekowi
18:
Czynić/ y ćiérpieć wſzyſtko: iuż on y wſtydowi
19:
Mir dawno wypowiedźiał/ y cnoćie niedbáły
20:
Poświęconéy nie myśli doſtępowáć ſkáły.
21:
Albo my do ſpólnégo ſkárbu/ gdźie życzliwa
22:
Ludzka pochwałá/ y głos poſpolity wzywa:
23:
Albo w morze/ przyczynę wſzech nieſczęśliwośći/
24:
Perły/ złoto/ y wielkiéy kámienie drogośći
25:
Zárzućmy: ieſli grzéchów záłuiem ſtátecznie
26:
Y niepráwośći ſwoich. potrzebá kóniecznie
27:
Złéy napiérwſzé początki żądze wykorzenić/
28:
A dźiéłem prácowitſzym pieſczotę odmienić.
29:
Nie vmié ſyn ſzláchecki ná kón wśiéść: y w łowy
30:
Ná dźiki źwiérz z oſczepem iácháć niegotowy:
31:
Lepiéy kuflá ſwiádómy/ álbo kart piſánych/
32:
Każeſzli dáć y koſtek práwem zákazánych. | Więc oy= |
strona: 3
| Kśięgi piérwſzé. | 3 |
1:
Więc oyćiec krzywo przyśiągł/ wydárł ſąśiádowi/
2:
Gotuiąc niegodnému ſpadek potomkowi:
3:
Y przybywać mu rzkomo/ ále niewiém czemu
4:
Záwżdy ná czymśći ſchodźi pánſtwu nieſporemu.
5:
Piesn II.
6:
S
Erce rośćie pátrząc ná té czáſy:
7:
Máło przed tym gołé były láſy.
8:
Sniég ná źiemi wysſzéy łokćiá leżał/
9:
A po rzékách wóz naćiężſzy zbieżał.
10:
Teraz drzewá liśćié ná ſye wźięły:
11:
Polné łąki pięknie zákwitnęły:
12:
Lody zeſzly/ á po czyſtéy wodźie
13:
Idą ſtátki/ y ćioſáne łodźie.
14:
Teraz práwie świát ſye wſzyſtek śmieie/
15:
Zbożá wſtáły/ wiátr zachodny wieie:
16:
Ptacy ſobie gniazdá omyśláią/
17:
A przededniem ſpiéwáć poczynáią.
18:
Ale to grunt weſela práwégo/
19:
Kiedy człowiek ſumnienia cáłégo/
20:
Ani czuie w ſercu żadnéy wády:
21:
Przéczby ſye miał wſtydáć ſwoiéy rády.
22:
Temu winá nie trzebá przyléwáć/
23:
Ani gráć ná lutni/ áni ſpiéwáć:
24:
Będźie weſół byś chćiał y o wodźie/
25:
Bo ſye czuie práwie na ſwobodźie.
26:
Ale kogo gryźie mól zákryty/
27:
Nie idźie mu w ſmák obiad obfity:
28:
Zadna go pieśń/ zadny głos nie ruſzy/
29:
Wſzyſtko idźie ná wiátr mimo vſzy.
| A iij | Dobrą |
strona: 4
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 4 |
1:
Dobra myśli/ któréy nie przywabi/
2:
Choć kto śćiány drogo viedwabi:
3:
Niegardz moim chłódnikiem chróśćiánym/
4:
A bądź zemną ztrzeźwym/ y z pijánym.
5:
Piesn III.
6:
D
Zbanie móy/ piſány/
7:
Dzbanie poléwány/
8:
Bądź płácz/ bądź żárty/ bądź gorącé woyny/
9:
Bądź miłość nieśieſz/ álbo ſen ſpokoyny:
10:
Iákokolwiek zwano
11:
Wino/ co w ćię lano/
12:
Przymkni ſye do nas/ á day ſye náchylić:
13:
Chćiałbym twym dárem gośći ſwych pośilić.
14:
Y ten ćię nie minie/
15:
Choć kto mądrym ſłynie:
16:
Pijáli przed tym y Philozophowie/
17:
A przedśię mieli ſpełná rozum w głowie.
18:
Ty zmiękczyſz káżdégo
19:
Naſtátecznieyſzégo:
20:
Ty mądrych ſpráwy/ y táiemną rádę
21:
Ná świát wydawaſz przez twą ćichą zdrádę.
22:
Ty ćieſzyſz nádźieią
23:
Sercá/ któré mdleią:
24:
Ty vbogiemu przypráwuieſz rogi/
25:
Ze mu áni król/ áni hetman ſrogi.
26:
Trzymay ſye ná mocy/
27:
Bo ćię cáłéy nocy
28:
Z rąk niewypuśćim/ áż dźién iáko trzebá
29:
Gwiazdy roſpędźi co do iednéy zniebá. ∴ | Pieśn |
strona: 5
| Kśięgi piérwſzé. | 5 |
1:
Piesn IIII:
2:
Z
Lota to ſtrzałá/ y króm wſzégo iádu byłá/
3:
Którą mię niepochybna miłość vgodźiłá.
4:
Bo ia w ſwym miłówániu troſki nie náyduię/
5:
Owſzem rádość ná ſercu niewymowną czuię.
6:
Nie to niewola ſłużyć: ále ſłużyć tému/
7:
Kto twych poſług niewdźięczen/ to ſye nawiętſzému
8:
Nieſczęśćiu równa: tobie dźięká bądź/ miłośći/
9:
Iżeś mię vchowáłá tákowéy żáłośći.
10:
Ma to twarz twoiá/ Pánno wſzech pięknieyſza w ſobie/
11:
Zę człowiek rad y nierad muśi ſłużyć tobie.
12:
Ale to záś nioſą twé święté obyczáie/
13:
Zeby kto mógł być wolen/ ráczéy ći ſye dáie.
14:
Chćiałbym ták być ſczęſliwy/ y życzyłbym ſobie/
15:
Abych iuż tę ná wieki łáſkę znał po tobie:
16:
A boday tá wdźięczna twarz odmiány nie znáłá/
17:
Byś dobrze y Sybillę láty przerównáłá.
18:
Piesn V.
19:
K
Tó ma ſwégo chlebá
20:
Ilé człeku trzebá/
21:
Może nic niedbáć o wielkié dochody/
22:
O wśi/ o miáſtá/ y wyſokié grody.
23:
To pan zdániem moim/
24:
Kto przeſtał ná ſwoim:
25:
Kto więcéy ſzuka/ iáwnie to znáć dáie
26:
Sam ná ſye/ że mu ieſcze niedoſtáie. | Siła |
strona: 6
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 6 |
1:
Siłá pośiadł włośći
2:
Kto viął chćiwośći:
3:
Trudniéy to przyidźie/ niż Turki zhołdowáć/
4:
Albo waleczné Tátáry woiowáć.
5:
Mocą wielé świátá
6:
Wźiął zá krótkié látá
7:
Król Mácedonſki: lecz mu ſye ták zdáło:
8:
Ze nan ſámégo świát był ieden máło.
9:
Coż pomoże zbroiá/
10:
Albo władza twoiá?
11:
Sercá niezléczą żadné złotogłowy/
12:
Zadny ſkarb troſki nie wybije z głowy.
13:
Więc śmierć nieuzyta/
14:
Tá zá gárdło chwyta
15:
Bogáté pány/ iáko proſté ſługi/
16:
Ani zborguie/ byś wyciągnął długi.
17:
Lecz predśię człowiecza
18:
Wſzyſtká o tym piecza/
19:
Aby ku złotu złotá przybywáło:
20:
Bo by nawięcéy/ łákomému máło.
21:
Wſzyſtko to zoſtánie
22:
Po twéy śmierći/ pánie:
23:
A coś ty zebrał przez ten czás łákómie/
24:
To ſye zoſtoi niewiem w czyim dómie.
25:
Sklep ten niedobyty
26:
Puśći prętko nity.
27:
A winem/ co ſye ty fráſuieſz o nie/
28:
Będźie zámaczał potómek twóy konie.
29:
Piesn VI.
| Acz mię |
strona: 7
| Kśięgi piérwſzé. | 7 |
1:
A
CZ mię twa drógá/ miła/ bárzo boli/
2:
Niechcę ćię trzymáć przećiw twoiéy woli:
3:
Z méy ſtrony boday wſzyſtko dobré miáłá/
4:
Kędy ſye kolwiek będźieſz obracáłá.
5:
Lecz ſámá widźiſz/ iákié wiátry wſtáią/
6:
Iákié po niebie chmury ſye miéſzáią.
7:
Ia wiém/ co vmié morze/ y ſzalony
8:
Wicher ná wody ſłoné vnieśiony.
9:
Niech żóny ſrogich pohánców/ y dźieći
10:
Doświadczą/ iákim pędem wicher leći/
11:
Morze miéſzáiąc: huczą ſrogie wáły/
12:
A brzéżné w grunćie wzdrygáią ſye ſkáły.
13:
Ták ći ſye biédnéy Europie doſtáło:
14:
Ieno że wołu chćiáłá przyśiéść máło:
15:
Bo ſye znienagłá przymknął z nią ku wodźie/
16:
Potym iák płynie ták płynie bez łodźie.
17:
A tá dopiéro zlękłá ſye niebogá/
18:
Gdźie poyźrzy zewſząd morze/ zewſząd trwogá.
19:
Brzegu niewidác/ przewoźnik nie pewny/
20:
Strách ſerce viął á w oczu płácz rzewny.
21:
A gdy do ſławnéy Kréty przypłynęłá/
22:
Z wielkéy teſknice włoſy tárgáć ięłá.
23:
Skárżąc ſye z płáczem: Oycze móy łáſkáwy/
24:
Którégom zbyłá prze mé głupié ſpráwy.
25:
Com ia tu miáłá czynić w téy kráinie?
26:
Máło ieſt iedná śmierć pánienſkiéy winie.
27:
Ale ná iáwiſz płáczę ſwéy lekkośći?
28:
Czy mię pokuſá łudźi króm winnośći?
29:
Która przez wrotá kościáné wychodźi/
30:
A ná człowieká ſny dźiwné przywodźi.
31:
Lepiéy li było przez morze ſye płáwić/
32:
Czy nád połnémi kwiatkami ſye báwić?
| B | By mi |
strona: 8
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 8 |
1:
By mi ſye teraz doſtał iáko w ręce
2:
On wół bezecny/ byłby w tákiy męce/
3:
Zeby mu zełbá muśiáły ſpáść rogi/
4:
Choćiaż był v mnie niedawno ták drogi.
5:
Nie miáłám wſtydu dóm ſwóy opuſczáiąc/
6:
Y teraz niémam śmierći odkłádáiąc:
7:
Boże móy/ ieſli ſłyſzyſz prośbę moię/
8:
Niechay dźiś nágo w pośrzodku lwów ſtoię.
9:
Pierwéy niż pleśnią piękna twarz przypádnie/
10:
Y zupełnému ćiáłu kraſá ſpádnie:
11:
Niechay mię wilcy pożrą w téy głádkośći/
12:
A po puſtyniach roznioſą mé kośći.
13:
Nikczemna dźiéwko/ oyćiec ći przyćiſka/
14:
Czemu nie vmrzeſz? ſtrzyma ćię tá niſka
15:
Iedliná/ y pás zánieśiony wcále:
16:
A ieſlić milſza śmierć ná oſtréy ſkále/
17:
Day ſye w moc wiátróm/ á ſkocz z góry śmiele:
18:
Niżbyś woláłá śiedźiéć v kądźiele
19:
Królewſka dźiéwká/ y być w ręce dáná
20:
Srogiéy pogánce/ winná bywſzy páná.
21:
Piesn VII.
22:
T
Rudna rádá w téy mierze/ przyidźie ſye roziecháć/
23:
A przez ten czás weſela/ y lutnie zániecháć:
24:
Wſzyſtká moiá dobra myśl z tobą precz odchodźi/
25:
A z tego mię więźienia nikt nie wyſwobodźi/
26:
Dokąd ćię záś nie vyźrzę/ páni wſzech pięknieyſza/
27:
Co ich kolwiek przynioſłá chwilá teráznieyſza.
28:
Iuż mi z myśli wypádły té obecné twarzy:
29:
Twoie nadobné lice ieſt podobné zarzy: | Która |
strona: 9
| Kśięgi piérwſzé. | 9 |
1:
Która nád wielkim morzem ráno ſye czérwieni/
2:
A znienagłá ćiemnośći nocné w świátłość mieni:
3:
Przed nią gwiazdy drobnieyſzé po iednéy znikáią/
4:
Y ták iuż przyſzłéy nocy nieznácznie czekáią.
5:
Tákaś ty w oczu moich: ſczęśliwa to drogá/
6:
Po któréy chodźić będźie ták vdátna nogá:
7:
Zayźrzę wam gęſté láſy y wyſokié ſkáły/
8:
Ze przedemną będźiećie táką roſkoſz miáły:
9:
Vſłyſzyćie wdźięczny głos/ y przyiemné ſłowá/
10:
Po których ſobie teſkni biédna moiá głowá.
11:
Lubéſz moie weſelé/ lubéſz mé biéśiády:
12:
Mnie podobno iuż prózno ſzukáć inſzéy rády/
13:
Ieno ſmutnégo ſercá podpiéráć nádźieią:
14:
W nádźieię ludźie orzą/ y w nádźieię śieią.
15:
A ty ták ſrogą nie bądź áni mię tym karzy/
16:
Bych długo niemiał widźiéć twoiéy twarzy.
17:
Piesn VIII.
18:
G
Dźieśkolwiek ieſt/ Bożeć pośli dobrą godźinę:
19:
Iaćiem twóy był/ iáko żywo/ y twoim zginę.
20:
Ták to Bóg przeyźrzał od wieku: á nie żáłuię/
21:
Bo w tobie więcéy niż we ſtu inſzych náyduię.
22:
Nie tylkoś nád inſzé głádſzą ſye vrodźiłá/
23:
Aleś y zwyczáymi twarzy nic nie zelżyłá:
24:
A iáko wdźięcznie ſzmárákiem złoto ſye dwoi:
25:
Ták téy ſzłáchetnéy duſzy w tym ćiele przyſtoi.
26:
Sczęśliwy ia człowiek/ bych mógł ták vżyć tego/
27:
Iákobych ſye nie omylił/ co ieſt lepſzégo:
28:
Lecz iáko ná błędnym morzu/ nie tám gdźie chcémy/
29:
Ale gdźie nas wiátry nioſą/ płynąć muśiémy.
| B ij | Iednák |
strona: 10
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 10 |
1:
Iednák álbo miłość zmyśla ſny/ ſámá ſobie/
2:
Albo y ty niechceſz/ bych miał zwętpić o tobie.
3:
Tá nádźieiá świát mi ſłodźi: á bych ináczéy
4:
Doznáć miał (vchoway pánie) vmárłbym ráczéy.
5:
Piesn IX.
6:
C
Hcemy ſobie być radźi?
7:
Roſkaż pánie czeládźi/
8:
Niechay ná ſtół dobrégo winá przynaſzáią/
9:
A przy tym w złoté gęśli/ álbo w lutnią gráią.
10:
Kto ták mądry że zgádnie/
11:
Co nan iutro przypádnie?
12:
Sam Bóg wié przyſzłé rzeczy/ á śmieie ſye zniebá/
13:
Kiedy ſye człowiek troſcze więcéy niżli trzebá/
14:
Száfuy gotowym bácznie:
15:
Oſtátek/ iáko zácznie/
16:
Ták fortuná niech kona: raczyli łáſkáwie/
17:
Raczyli téż ináczéy: my śiedźiém w iéy práwie.
18:
V fortuny to ſnádnie/
19:
Ze kto ſtoiąc vpádnie:
20:
A który był dopiéro v niéy pod nogámi/
21:
Pátrzayże go pochwili/ á ón gárdźi námi.
22:
Wſzyſtko ſye dźiwnie plećie
23:
Ná tym tu biédnym świećie:
24:
A ktoby chćiał rozumem wſzyſtkiégo dochodźić/
25:
Y zginie/ á nie będźie vmiał w to vgodźić.
26:
Prózno ma miéć ná pieczy
27:
Smiertelné wieczné rzeczy:
28:
Doſyć ná tym kiedy wié/ że go to nie minie/
29:
Co z przeyźrzenia pánſkiégo od wieku mu płynie. | A nigdy |
strona: 11
| Kśięgi piérwſzé. | 11 |
1:
A nigdy nie zábłądźi/
2:
Kto ták vmyſł nárządźi/
3:
Iákoby vmiał ſczęśćié/ y nieſczęśćié znośić/
4:
Tému mężnie wytrzymáć/ w owym ſye nie wznośić.
5:
Chwalę ſczęśćié ſtáteczné:
6:
Niechceli téż być wieczné:
7:
Spuſczę com wźiął/ á w cnotę właſną ſye ogárnę/
8:
Y vczćiwéy chudoby bez poſágu pragnę.
9:
Nieumiém ia/ gdy w żagle
10:
Vderzą wiátry nagle/
11:
Krzyżem pádáć/ y świętych przenáydowáć dáry/
12:
Aby łákoméy wodźie Tureckié towáry
13:
Bogáctwá nie przydáły/
14:
Wpadwſzy gdźie między ſkáły:
15:
Tám ia beſpiecznym ſercem/ y pełen otuchy
16:
W równéy fuśćie popłynę przez morſkié rozruchy.
17:
Piesn X.
18:
K
To mi dał ſkrzydłá/ kto mię odźiał pióry/
19:
Y ták wyſoko poſtáwił/ że zgóry
20:
Wſzyſtek ſwiát widzę/ á ſam iáko trzebá
21:
Tykam ſye niebá?
22:
Toli ieſt ogięn ón nieugáſzony
23:
Złotégo ſłóncá/ któré nieſkónczony
24:
Biég bieżąc wrotné od początku świátá
25:
Prowadźi látá?
26:
Toli ieſt ón krąg odmiennéy świátłośći/
27:
Wódz gwiazd roźlicznych/ y ſprawcá żyznośći?
28:
Słyſzę głos wdźięczny: prze Bóg/ á ná iáwi/
29:
Czy mię ſen báwi?
| B iij | Tu wi= |
strona: 12
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 12 |
1:
Tu widzę/ áni ćiemné mgły dochodzą/
2:
Ani śniég/ áni źimné grády ſzkodzą:
3:
Wieczna pogodá/ dźien ná wſzyſtki ſtrony
4:
Trwa nieſkonczony.
5:
Godné páłace twoiéy wielmożnośći/
6:
Pánie/ á iákiéy cnotá doſtoynośći/
7:
Widzę ná oko: bowiém wedle ćiebie
8:
Ma mieyſce w niebie.
9:
Ktoby ćię nieznał/ Lechu Słowiáninie/
10:
Któryś napiérwéy/ záśiadł w téy kráinie/
11:
Y opánował męſtwem ſwoim mocné
12:
Brzegi północné.
13:
Kroká pátrz/ iáko śiedząc ták wyſoko/
14:
Przedſię ku miáſtu ſwému ſkłánia oko:
15:
Wándę wydawa vbiór: bo z poſtáwy
16:
Zda ſye mąż práwy.
17:
Tu y fortélny Przemyſł ieſt wnieśióny/
18:
Y ten/ co doſtał trefunkiem koróny/
19:
Doźrzawſzy zdrády/ gdźie kón prędkonogi
20:
Biégł zawód drogi.
21:
Bóg fałſzu niechce: á iáko miłuie
22:
Spráwiedliwégo/ Piaſt y dźiś to czuie:
23:
Bo mieſzka w niebie/ á iego cné plemię
24:
Rządźiło źięmię.
25:
Zemowit ſtoi wedla oycá práwie
26:
Z drugiémi równo: ty wysſzéy Miecłáwie/
27:
Którégo ſpráwą Chrześćijánſki zakón
28:
Podan Polakóm.
29:
Tuż po nim widzę mężné Boleſłáwy/
30:
Prze których dźielność/ y ſtáteczné ſpráwy/
31:
Polſká ſzéroko ſwych gránic pómknęłá/
32:
Y ſercé wźięłá. | W téy |
strona: 13
| Kśięgi piérwſzé. | 13 |
1:
Wtéyże ieſt liczbie ón zakonnik święty/
2:
Z ćięniów klaſztornych ná króleſtwo wźięty.
3:
Są dwá Leſczkowie: ieſt król wzroſtem máły/
4:
Ale mąż śmiáły.
5:
Widzę Iágełłá/ y dwu Káźimiérzu/
6:
Dobrych ták w boiu/ iáko y w przymiérzu:
7:
Widzę y ćiebie gwiazdźie równym práwie/
8:
Cny Włádyſłáwie.
9:
To téż ieſt Olbrácht/ król ſercá wielkiégo:
10:
Tuż z Alexándrem Sygmunt: zá którégo
11:
Polſká zákwitłá/ á po długim boiu
12:
Wytchłá w pokoiu.
13:
Szláchetné duſze/ któré ſwéy dźielnośći/
14:
Maćie zapłátę niebieſkié rádośći:
15:
Zyczćie oyczyznie/ áby wam rodźiłá
16:
Podobnych śiłá.
17:
A tén co po was dźiś pánſtwo ſpráwuie/
18:
Niechay fortunnie/ y zdrów nam pánuie:
19:
A zwierzónégo nie wzdawa opieku
20:
Aż pełen wieku.
21:
Piesn XI.
22:
S
Troniſz przedemną Néto nietykána/
23:
By więc ſárneczká/ kiedy obłąkána
24:
Máćierze ſzuka po górách vſtrónnych/
25:
Nie bez boiáźni/ y poſtráchów płónnych.
26:
Bo by ſye namniéy ná drzewie wzieżyły
27:
Powiéwné liſtki: by namniéy ruſzyły
28:
Iáſczórki krzakiem/ tá ſye duſzá zlęknie/
29:
Aż od boiaźni ná źiemi przyklęknie. | Lecz |
strona: 14
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 14 |
1:
Lecz ia nie iáko niedźwiédź/ álbo mściwa
2:
Myślę ćię drápáć lwicá popędliwa:
3:
Przeſtan téż kiedy zá máćierzą chodźić/
4:
Iuż ſyę ty możeſz mężowi przygodźić.
5:
Piesn XII.
6:
M
Vſzę wyznać/ bo ſye iuż niemáſz ná co chowáć.
7:
Nigdy bych był nie wierzył/ bych ták miał żáłowáć/
8:
Tego zwłaſczá/ co nigdy mym właſnym nie było:
9:
Poprawdźie mi nie práwie źle ſerce tuſzyło.
10:
Alećiem bárzo nagle wypadł z téy nádźieie/
11:
A moiéy ſye przygodźie nieprzyiaćiel śmieie.
12:
Kto drugi ma bez prace/ o co ſnadź dbał máło/
13:
A mnie zá mé ſtáránié złé ſczęśćié potkáło.
14:
Samem ſwą właſną tę winnicę grodźił/
15:
Aby iéy był áni źwiérz/ áni zły ptak ſzkodźił.
16:
Poléwałem/ żeby iéy ſłónce nie ſuſzyło/
17:
Nákrywałem/ żeby iéy źimno nie mroźiło.
18:
A kiedy mię nalepſzé miáły podkáć gody/
19:
Niewiém co zá zły człowiek oberwał iágody.
20:
Y vżywa z roſkoſzą/ czego doſtał ſnádnie/
21:
A mnie pátrząc ieno ſye ſerce nie rozpádnie.
22:
Bodayże nie przechował/ á boday poleżał:
23:
Niewiém iáko mię do grón ták pięknych vbieżał.
24:
Ia ſobie ták dobrych lat doczekáć nie tuſzę:
25:
Podobno/ iáko niedźwiédź/ łápę lizáć muſzę.
26:
Piesn XIII.
| O piękna |
strona: 15
| Kśięgi piérwſzé. | 15 |
1:
O
Piękna nocy nád zwyczay tych czáſów/
2:
Pátrz ná nas iáſno w pośrzód tych tu láſów:
3:
Gdźie/ iáko pſczoły/ w koło ſwego páná
4:
Straż dźierżém/ niécąc ognié aż do ráná.
5:
BOday ſczęśliwie tę drógę odpráwił/
6:
Y wſzyſtko wedle myśli ſwoiéy ſpráwił/
7:
Pan świętobliwy: którému nie miáłá
8:
Polſká w dobroći równia/ iáko wſtáłá.
9:
Y iuż nam ma być ten pohániec ſrogi/
10:
Który niedawno podał nam pod nogi/
11:
Kiedy Stárodub z gruntu wyſádzony
12:
Pod miecz okrutny lud wydał zwierzony.
13:
Albo gdy pychá nie mogłá pokorze
14:
Wytrzymáć ſtuſu/ á w głębokié morze
15:
Krwáwy Niepr płynął/ miecąc ná óſtrowy
16:
Moſkiewſkié łupy/ y pobité głowy.
17:
Prze Bóg/ tychżeſmy oyców dźieći? czyli
18:
W ták krótkim wiekuſmy ſye wyrodźili.
19:
Swięty pokoiu/ tę maſz wadę w ſobie/
20:
Ze ludźie rádźi zgnuśnieią przy tobie.
21:
Więcéyći śrébrá/ y złotá dźiś mamy/
22:
Więcéy półmiſków ná ſtoły dawamy:
23:
Co potym? kiedy śiedźiém iák ná ledźie?
24:
A gránic ná nas ládá kto viedźie.
25:
Piesn XIIII.
26:
P
Atrzay iáko śniég po górach ſye bieli/
27:
Wiátry z pułnocy wſtáią/
28:
Ieźiorá ſye śćináią/
29:
Zorawie czuiąc źimę/ precz lećieli.
| C | Nam |
strona: 16
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 16 |
1:
Nam nielza iedno pátrzáć téż ſwé rzeczy/
2:
Niechay drew do kominá/
3:
Ná ſtół przynoſzą winá/
4:
Oſtátek niechay Bóg ma ná ſwéy pieczy.
5:
Przypadków dálſzych żaden z nas nie zgádnie:
6:
Y prózno myślić o tym:
7:
Co známi będźie potym:
8:
W godźinie wſzyſtko Bóg wywróći ſnádnie.
9:
Krótki wiek długiéy nádźieie nie lubi.
10:
Niechay nieſchodźi cáło
11:
Coć ſye do rąk doſtáło:
12:
Zá to co ma być/ żadenći nie ślubi.
13:
Ielenióm nowe rogi wyraſtáią:
14:
Nam gdy raz młodość minie/
15:
Iuż ná wieki wiekóm ginie/
16:
A záwżdy gorſzé látá przypadáią.
17:
Piesn XV.
18:
N
Ie zá ſtárániém/ áni prze mą ſpráwę/
19:
Miła/ po tobie znam táką poſtáwę:
20:
Szukay iáko chceſz nie naydźieſz przyczyny/
21:
Chybá żeć milſzy podobno kto iny.
22:
A ia co mam rzéc? niechcę ſye przećiwić:
23:
Temu ſye iedno nie mogę wydźiwić/
24:
Z kąd tę nieſtałość białégłowy máią/
25:
Ze ſye/ iáko wiátr letni/ odmieniáią.
26:
Nie dawné czáſy/ gdy mię poczytano
27:
W liczbę fortunnych/ y zá tego miano/
28:
Który mógł wſzyſtko otrzymáć v ćiebie/
29:
A mnie ſye zdáło/ żem był wſzyſtek w niebie. | Dźiś |
strona: 17
| Kśięgi piérwſzé. | 17 |
1:
Dźiś inné wiátry przećiwko mnie wieią/
2:
Stráćiłem wſzyſtko záraz y z nádźieią:
3:
Nie wiem co mię zá Wiédźmá oſypáłá/
4:
Y lichem zdrádnych ſłów vczárowáłá.
5:
Niechći ſye/ miła/ wſzyſtko dobré wodźi/
6:
Z kimkolwiek przeſtáć twoie ſerce godźi:
7:
Ale rozeznáć vmiéy przyiaćielá/
8:
A trudno naléść maſz iednégo z wielá.
9:
Nie dufay temu/ kto głádkość miłuie/
10:
Bo ten ná ſłábym grunćie ſye buduie:
11:
Słonce iednáko y pádnie y wſchodźi/
12:
Nam záwżdy z láty cokolwiek odchodźi.
13:
A gdy czás prziydźie oſtátniéy potrzebie/
14:
Ledwé ſye naydźie/ kto ćiáło pogrzebie:
15:
Tákim ia chcę być przyiaćielem tobie:
16:
Lecz wolę/ że ty płáczeſz ná moim grobie.
17:
Piesn XVI.
18:
K
Rólom moc ná poddáné/ y zwiérzchność dáná/
19:
A Królowie záś máią nád ſobą páná/
20:
Który wſzyſtkiemu świátu ſam roſkázuie/
21:
Ná źiemi/ y ná niebie wiecznie króluie.
22:
Nie wſzyſcy z iednym ſczęśćiém ná świát ſye rodzą/
23:
Szérzéy iedni/ niż drudzy/ ſwé płoty grodzą:
24:
Ten ma wielé nád inſzé w zacnośći domu/
25:
Ten dobrą ſławą nieda naprzód nikomu:
26:
Zá tym przyiaćiół więcéy: śmierć ſpráwiedliwa/
27:
Iednákiégo ná wſzyſtki práwá vżywa.
28:
Kto bądź/ ten bądź/ ná kogo lós naprzód pádnie/
29:
Ták Páná/ iáko ſługę/ poima ſnádnie.
| C ij | Komu |
strona: 18
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 18 |
1:
Komu záwżdy nád ſzyią wiśi miecz goły/
2:
Nie vczynią mu ſmáku przypráwné ſtoły:
3:
Nie pomoże mu do ſnu ſłodkié śpiéwánie:
4:
Sen v proſtaków przyymie y złé poſłánié.
5:
Kto ſwą chciwość ná tym co doſyć miárkuie/
6:
Tego áni burzliwé morze fráſuie/
7:
Ani ćiężki grad/ áni złé vrodzáie
8:
Kiedy drzewo to ćiepłu/ to źimnu łáie.
9:
Delphinowie ſwé morzá śćieśnióné czuią/
10:
Bowiém iuż y ná wodźie zamki buduią:
11:
Wſzyſtká ſye do roboty czeladź rzućiłá/
12:
Y ſam Pan: bo mu ſye iuż źiemiá ſprzykrzyłá.
13:
Ale boiaźn/ y grozá páná prowádzą/
14:
Y z wyſokich páłaców pcháć ſye nie dádzą:
15:
Ná okrętli budowny/ na kónli wśiędźie/
16:
Troſká w okręćie/ troſká zá śiodłem będźie.
17:
A ieſli áni mármór ſerdecznéy rány/
18:
Ani vlżą iedwabiem obité śćiány/
19:
Przécz mam zayźrzéć koſztownych páłaców komu/
20:
A nie ráczéy w ſwym mieſzkáć oyczyſtym domu?
21:
Piesn XVII.
22:
S
Lónce iuż pádło/ ćiemna noc nádchodźi/
23:
Niewiém co zá głos vſzu mych dochodźi:
24:
Poſtoię máło/ á dowiém ſye pewnie/
25:
Dla czego płácze tá páni ták rzewnie.
26:
Iuż to dźieſiąté láto niebo toczy/
27:
Iáko mé ſmutné záwſze płáczą oczy:
28:
A dokąd mi ſye miły móy nie wróći/
29:
Zaden ná świećie troſki méy nie ſkróći. | Iuż |
strona: 19
| Kśięgi piérwſzé. | 19 |
1:
Iuż wſzyſcy inſzy názad przyiecháli/
2:
Którzy nieſczęſnéy Troie dobywáli:
3:
Iam tylko ſámá bez mężá zoſtáłá/
4:
Sroga fortuná tá mi go záyźrzáłá.
5:
Boday był w ten czás/ gdy do Spárty płynął/
6:
Ten cudzołóżnik ná morzu záginął:
7:
Vſzłábych byłá téy ćiężkiéy żáłośći/
8:
Przed którą práwie ſchną dźiś moie kośći.
9:
Iáko ptak/ kiedy towárzyſzá zbędźie/
10:
Nigdy ná rózdze źielónéy nie śiędźie/
11:
A między bóry/ y puſtémi láſy/
12:
Sam ieden lata po ſwe wſzyſtkié czáſy.
13:
Ták ia nieſczęſna w iego niebytmośći/
14:
Muſzę być záwżdy w troſce/ y w żáłośći:
15:
Chrónię ſye ludźi ſámá niewiém czemu:
16:
Rádám gdy świádká nie mam płáczu ſwemu.
17:
Bałám ſye záwżdy póki woyná trwáłá/
18:
Alem wżdy o nim niebogá ſłyſzáłá:
19:
Teraz niewiedźieć gdźie po świećie blądźi/
20:
A wierné ſerce záwſze gorzéy ſądźi
21:
Troſczą mię ſmutną ſrogié morſkié wody/
22:
Troſczą mię wiátry/ y złé niepogody:
23:
Troſcze mię wſzyſtko cokolwiek być może:
24:
Tobie go ia tám poruczam/ móy Boże.
25:
Y to mi czáſem ná myśl więc przychodźi/
26:
(Bo łácno gdy chce nieſczęśćié vgodźi)
27:
Ze moie ſerce prózno ſye fráſuie/
28:
A ón podobno gdźie indźiéy miłuie.
29:
Zleć by mi płáćił moie życzliwośći/
30:
Bych miáłá doznáć tákiéy niewdźięcznośći:
31:
Bodaybych piérwéy oſtátnie ſkonáłá/
32:
Niżli nowiny tákiéy doczekáłá.
| C iij | Aleć |
strona: 20
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 20 |
1:
Aleć ia dufam iego ſczéréy cnoćie/
2:
Ze mię nie będźie chćiał mieć w tym kłopoćie:
3:
Będźié pámiętał/ y ſtátecznie chował
4:
Miłość/ y wiárę/ którą mi ślubował.
5:
Vśilné wiátry/ co morzem władaćie/
6:
Ieśli téż kiedy co to miłość znaćie:
7:
Dodayćie mu ták ſczęśliwégo biegu/
8:
Ze wrychle ſtánie ná oyczyſtym brzegu.
9:
Piesn XVIII.
10:
C
Zołem zá cześć/ łáſkáwy móy pánie ſąśiedźie:
11:
Boże nieday v ćiebie bywáć ná bieśiedźie/
12:
Każeſz mi pić przezdźięki twé przemierzłé piwo/
13:
Ze do dná nie wypijam/ pátrzyſz ná mię krzywo.
14:
Wſzytkoć wádźi: być ná nos biédna muchá pádłá/
15:
Mieceſz głową/ y mniémaſz/ że ćię do krwie ziádłá:
16:
Od ſtołu żenie każeſz/ fukaſz ná páchołki/
17:
Wyćiſkałeś tálérze/ wyćiſkaſz y ſtołki.
18:
Pátrzay dyable/ że ſye tu y gośćiom doſtánie:
19:
Gnieway ſye iáko raczyſz/ ieno nie biy/ pánie/
20:
Bo ia w tym piwie twoim roſkoſzy nie czuię:
21:
Zdrowié rad mam od ćiebie/ kuflá nie prziymuię.
22:
Ieſlić o ſławę idźie/ kto więcéy pić może/
23:
Dáięć przodek w tym męſtwie: ſam póydę ná łoże.
24:
Iuż ty bądź tym rycérzem/ co piwo vśieczeſz:
25:
Tego niewiém/ ieſli przed chłopem nieućieczeſz.
26:
Ieſli téż ták rozumiéſz/ żebyś mię czeſtował/
27:
Męczyſz mię/ nie czeſtuieſz: toćiem podżiękował.
28:
Chceſz mię vczćić? dayże mi dobrą wolą w domu/
29:
A niechay poniewoli nie pełnię nikomu. | Prózno |
strona: 21
| Kśięgi piérwſzé. | 21 |
1:
Prózno mi ſkwárnę dawaſz: ia nie będę gónił/
2:
Bych téż nabárźiéy piwá wczoráyſzégo zrónił.
3:
Wiém żeby mię pśi przedśię twoi pilnowáli:
4:
Bych ſye vkładł/ wnetby mi gębę vlizáli.
5:
Alem proſto nie myśliw: ći ſye ná to godzą/
6:
Co ſzpérki niedopiekłé/ y twárdy ſér głodzą:
7:
Co ſobie gárdłá oſtrzą ná niewinné piwo
8:
Rydzem/ śledźiem/ ogórkiem: niewiém co im krzywo.
9:
Y ták wełbie rozumu potrzéźwiu nie wielé/
10:
A oſtátek chcą zálać w to miłé weſelé:
11:
Niech ráczéy nie będźie mali go być máło:
12:
Rádoby niebożątko z mozgu oſzáláło.
13:
Więc téż woyná bez wići: goſpodarz ſye wierći/
14:
Porwoniśćie zábitéy ná oſtátek śmierći:
15:
Dotylam was rozwadzał/ áż mi ſye doſtáło:
16:
Biyćie ſye póki chcećie/ mnie tám ná tym máło.
17:
Kufle lecą iáko grad: á drugi iuż ięczy/
18:
Wźiął konwią/ áż mu ná łbie zoſtáły obręczy.
19:
Potym do árkábuzów: á wiec to bieśiádá?
20:
Ieſliśćie ták weſeli/ iákaż v was zwádá?
21:
Názáiutrz ſye iednáią: przedśię go náléway:
22:
A kto z nieżádnym głoſem przed pány záśpiéway:
23:
Chćiéyże pómnieć/ á dobrze báczyć namilſza:
24:
W czérwonéy czapce chodźił/ zda mi ſye cudnieyſza.
25:
Vſłyſzyſz tám pięć báſſów/ dwánaśćie diſzkántów/
26:
Sześć áltów/ ośm tenorów/ dwánaśćie wágántów:
27:
Potym od melodiéy áż poſną ná ſtole/
28:
Ali drudzy wołáią/ ná dwór/ ná dwór wole.
29:
Bodayże wam ſmród w gębę/ mili pijánice/
30:
A trąd ná twarz: bo żoná lubi tákié lice:
31:
Krzywé nogi ná ſtárość/ nie obrotnéy ſzyie
32:
Króm klątwy/ kto będźie żyw/ ſnádnie ſye dopije. | Pieśn |
strona: 22
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 22 |
1:
Piesn XIX.
2:
Z
Ał mi ćię niebogo/
3:
Zé nie maſz nikogo/
4:
Coby cię przeſtrzégł: ſłuchay ále máło/
5:
A potym vczyn/ coć ſye będźie zdáło.
6:
Boday ſye przepádło
7:
To twoie zwiérćiádło:
8:
Bo tobą ſzali/ á ty ſye nie czuieſz/
9:
Dawno ſye nie ſwéy twarzy przypátruieſz.
10:
Popátrz miedzy ſzoty/
11:
Prawdźiwſzéy roboty:
12:
Vyźrzyſz tám y płeć chropáwą/ y zęby
13:
Nie práwie białé/ ieno vchył gęby.
14:
Więc y lat ták ſnádnie
15:
Mámkáć nie vkrádnie:
16:
Bo łácno zliczyſz pod oczymá kárby/
17:
Tego niezetrą y weneckié fárby.
18:
Aż ſye zá ćię wſtydzę
19:
Gdy ćię w tancu widzę:
20:
Ani wiém czemuś mi ſye nievdáłá:
21:
Proſto iákobyś młodym przyganiáłá.
22:
Tákżeć y té ſtroie
23:
Iákoby nie twoie:
24:
Tyś ſye vbráłá práwie wedle świátá/
25:
A to zá krzywdę biorą twoie látá.
26:
Nie przećiw ſye Zośi
27:
Bo tę miłość nośi/
28:
Ze muśi ſkákáć/ iáko ſárná w leśie:
29:
A nie ſromotá/ co komu czás nieśie. | Tobie |
strona: 23
| Kśięgi pierwſzé. | 23 |
1:
Tobie ná twé látá
2:
Czás poprzeſtáć światá:
3:
Cudniéyći będźie prząść kądźiel/ niż w wiencu
4:
Siedźieć zá ſtołem/ bábie przy młodźieńcu.
5:
Piesn XX.
6:
M
Iło ſzáléć kiedy czás po temu/
7:
A ták bráćia przypiy káżdy ſwemu:
8:
Bo o głodźie niechce ſye táncowáć/
9:
A podpiwſzy łácniéy iuż błáznowáć.
10:
Niech ſye tu nikt z pánſtwem nie ozywa/
11:
Ani z námi powagi vżywa/
12:
Przywileie powieśmy ná kołku/
13:
A ty wedla páná śiądź/ páchołku.
14:
Tám dobra myſl nigdy nie poſtoi/
15:
Gdźie z reyeſtru pátrzą co przyſtoi:
16:
A powiém wam/ że ſye tym świát ſłodźi/
17:
Gdy koleią ſtátek/ y żárt chodźi.
18:
Ale to móy zyſk/ że mię ſłuchaćie/
19:
A żadnéy mi pełnéy nie podaćie:
20:
Znał kto kiedy Poétę trzéźwiégo?
21:
Nie vczyni táki nic dobrégo.
22:
Przedśię do mnie/ á ia nie záwiodę:
23:
Wy téż drudzy/ co maćie pogodę/
24:
Káżdy ſwoiéy włóż w vcho ledá co/
25:
Nie maćie tu oględáć ſye ná co.
26:
Y z namędrſzym nie trzymam w téy mierze/
27:
Kto ſye długo ná dobrą myſl bierze:
28:
Czás vćieka/ á żaden nie zgádnie/
29:
Iákié ſczęśćié o iutrze przypádnie.
| D | Dźiś |
strona: 24
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 24 |
1:
Dźiś bądź weſół/ dźiś vżyy bieśiády/
2:
O przyſzłym dniu niechay próznéy rády:
3:
Iuż to dawno Bóg odmyślił w niebie/
4:
A ktéy rádźie nie przypuſczą ćiebie.
5:
Piesn XXI.
6:
T
Y ſpiſz/ á ia ſám ná dworze/
7:
Ieſcze od wieczornéy zorze/
8:
Ciérpię nocné niepogody:
9:
Vżáłuy ſye moiéy ſzkody.
10:
Sluchay iáko bije w śćiány
11:
Z gwałtownym dżdżem grad zmiéſzány:
12:
Ockni ſye á przemów ſłowo/
13:
Nieużyta białagłowo.
14:
Nie ná żadną kradźież godzę/
15:
Choćia ták po nocy chodzę:
16:
Wźiąłbych przedśię by co dano/
17:
Lupieſtwo czártu porwano.
18:
Nigdźiéy mieyſcá mniéy hárdośći
19:
Nie naydźieſz/ iáko w miłośći:
20:
Głádkość wprawdźie ſługi dáie/
21:
Ale dźierżą obyczáie.
22:
Suchaſz? czy moy głos nie może
23:
Dolećieć ná twoie łoże?
24:
Słuchayćie wy nocné ćięnié/
25:
Y nieumowné kámięnié.
26:
Do Amphionowéy lutnie
27:
Spieſzyły ſye láſy chutnie/
28:
A niezwyczáyne opoki
29:
Śćiſnęły ſye w mur ſzéroki. | Orphœo |
strona: 25
| Kśięgi piérwſzé. | 25 |
1:
Orphœowych ſtrón ſłucháły
2:
Srogié iędze/ y płákáły/
3:
Gdy miłośćią vtrapióny
4:
Y pod źiemią ſzukał żóny.
5:
Iego pieśni żáłośćiwé
6:
Zięły bogi nieżyczliwé:
7:
Y miał w ręku co miłował/
8:
By był nędznik lepiéy chował
9:
Ale nie ſtrzymał vmowy/
10:
Więc przyſzedł o ſmutek nowy:
11:
Bo źle ſye obeyźrzał/ áli
12:
Czárći pánią záś porwáli.
13:
Czékáć iuż/ nieboże/ było:
14:
Ale gdy co komu miło/
15:
Trudno wytrwáć y czás máły:
16:
Godźiná tám iák rok cáły.
17:
A ia długo mam bić w ſtróny?
18:
Iuż v mnichów ſłyſzę dzwóny:
19:
Dźiwnoſmy ſye pomiéſzáli/
20:
Iam nieſpał/ á ći iuż wſtáli.
21:
Dobrą noc/ ieſli kto ſłyſzy:
22:
A móy więniec w téy złéy ćiſzy/
23:
Niechay wiśi do świtánia/
24:
Swiádek mégo niewyſpánia.
25:
Piesn XXII.
26:
R
Ozumie móy/ prózno ſye maſz fráſowáć/
27:
Co zginęło/ trudno tego wetowáć:
28:
Póki czás był/ póki ſczęśćié ſłużyło/
29:
Czegoś żądał/ o wſzyſtko łácno było.
| D ij | Teraz |
strona: 26
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 26 |
1:
Teraz widźiſz/ że nam niebo nieſprzija/
2:
W czym ſye kochaſz/ to ćię dáleko mija.
3:
Cóż temu rzéc? y ſzkodá głowy pſowáć/
4:
Lepiéy ſye nam ná lepſzé czáſy chowáć.
5:
A niemniémay/ byś ſam był w téy niewoli:
6:
Nálazł by ſye/ kogo to niemniéy boli:
7:
Ieno ludźie ſnádniéy zákryć vmieyą/
8:
Acz nie z ſercá zwiérzchu ſye przedśię śmieią.
9:
Mnie ſmutnégo ten dowcip nie rátuie/
10:
Wyda mię twarz/ gdy ſyę ſerce źle czuie:
11:
Wſzákóż widzę/ że ſye prózno fráſowáć/
12:
Co zginęło/ trudno tego wetowáć.
13:
Piesn XXIII
14:
N
Ie źle czáſem zámilczeć/ co człowieká boli/
15:
By nieznał nieprzyiaćiel/ że ćię ma powoli:
16:
Ale to nádewſzyſtko záraz odżáłowáć/
17:
A niewdźięcznemu pánu tudźiéż podźiękowáć.
18:
Ciérpiałem ia ták wielé/ że mię wſtyd powiádáć.
19:
A mógł by mi beſpiecznie káżdy głupſtwo zádáć:
20:
Zem ſye dał zá nos wodźić czás ták bárzo długi/
21:
Bacząc/ że w máłéy wádze były mé poſługi.
22:
Chćiałem złość iákokolwiek wytrwáć vprzéymośćią/
23:
A zwyćiężyć niewdźięczność ſwoią ſtátecznośćią:
24:
Ale moiá vprzéymość/ y ſtátek był prózny/
25:
A iéy niebáczny vmyſł záwżdy memu rózny.
26:
Bóg was żegnay/ niewdźięczné/ y nieludzkié wrotá/
27:
Swiádómé mych częſtych dróg/ y mégo kłopotá:
28:
Boday tu paięczyná/ y pleśń na was pádłá/
29:
A té niewierné zamki rdzá plugáwa ziádła. | Pieśn |
strona: 27
| Kśięgi pierwſzé. | 27 |
1:
Piesn XXIIII.
2:
Z
Egar ſłyſzę wybija/
3:
Vſtąp melánkolija:
4:
Doſyć ná dniu ma ſtátek/
5:
Dobréy myśli oſtátek.
6:
V Bogá káżdy błazen/
7:
Choć tu przymówki prazen:
8:
A im ſye bárziéy śili/
9:
Tym ieſcze więcéy myli.
10:
A ktoby chćiał ná świećie
11:
Vważyć/ co ſye plećie/
12:
Dźiwnie to prawdy bliſko/
13:
Ze człek Bożé igrzyſko.
14:
Dignitárſtwá/ vrzędy/
15:
Wſzyſtko to iáwné błędy:
16:
Bo nas równo śmierć ſadza/
17:
Ani pomoże władza.
18:
A nád chłopá chćiwégo
19:
Niemáſz nic nędznieyſzégo:
20:
Bo ná drugiégo zbiérá/
21:
A ſam głodem vmiéra.
22:
Więc by tácy ſynowie
23:
Byli/ iáko oyćowie/
24:
Dawnoby z téy przyczyny
25:
Swiát ſye iął żebrániny.
26:
Lecz temu Bóg porádźił/
27:
Bo co ieden zgrómádźił/
28:
To drugi wnet rozćiſka:
29:
Niech świátá głód nieśćiſka.
D iijstrona: 28
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 28 |
1:
Po śmierći trudno rządźić:
2:
Tyś mógł oycze nie błądźić:
3:
Syn tylko worki zliczy/
4:
W rozumie nie dźiedźiczy.
5:
Przeto té troſki płoné
6:
Szátánowi zléconé:
7:
Niech vprzątnąwſzy głowę
8:
Mkną w ſkrzynię Fokárowę.
9:
A nam winá przynośćie:
10:
Z winá dobra myśl rośćie:
11:
A fráſunek podlany/
12:
Táie by śniég zágrzany.
13:
Piesn XXV.
14:
V
Záłuy ſye kto dobry/ á potłucz zawiáſy/
15:
Y mnie ſámę wrzuć w ogién: bo prze té niewczáſy
16:
Dobrze iuż nie ſzáleię/ ia furtá ſtrapióna:
17:
Iednák mię ten bezmierny niepokóy dokóna.
18:
Ze to żadna Boża noc nigdy nie minęłá/
19:
Abych kiedy okrutnych rázów nie podięłá
20:
Od tych ſproſnych pijánic: nie mówię o ſłowá:
21:
Latwieyſza to/ kiedyby cáła byłá głowá.
22:
Co tu zá méy pámięći powrozów ſtárgano/
23:
Wrzećiądzów vkręcono/ młotków ſkołátano:
24:
Tera iuż glowicámi łotroſtwo mię tłucze/
25:
A vbogi goſpodarz kryie pod ſye klucze.
26:
To nie táyna/ że ćiérpię nie zá ſwoią winą:
27:
Ale wſzeteczna páni wſzyſtkiégo przyczyną/
28:
Która niewiém ná iáki żywot ſye vdáłá/
29:
Ze y wſtydu/ y dobréy ſławy zápómniáłá/ | Ia/ to |
strona: 29
| Kśięgi piérwſzé. | 29 |
1:
Ia/ to Bóg wié/ przeſtrzégam ſwoiéy powinnośći/
2:
A táię ilé mogę/ iéy zbytków/ y złośći:
3:
Cóż potym? kiedy ludźie ná zęby ią wźięli:
4:
Oná wié ieſli fałſzu/ czy prawdy ſye ięli.
5:
Ale ieſli mię ſmutną ćiężkié rázy bolą/
6:
Niemnieyſzą mam przed owym nędznikiem niewolą/
7:
Co tu noc pole nocy płácze mi nád głową/
8:
Ani mi ſpáć dopuśći ſwą żáłoſną mową.
9:
Furto (powiáda) ſrożſza/ niżli páni twoiá/
10:
Mnie to ná złość trzymaſz ſye ták mocno podwoiá:
11:
Czemu mię w dóm ſmutnégo nie puśćiſz? gdyż moiéy
12:
Skrytéy prośby nie vmiéſz odniéść pániéy ſwoiéy.
13:
Tákże ia biédny człowiek w ſwym ćiężkim fráſunku/
14:
Niémam vznáć ná wieki żadnégo rátunku?
15:
Y iuż mię noclég potkáć vczćiwſzy nie może/
16:
A ten źimny próg muſzę przyymowáć zá łoże?
17:
Mych niewczáſów lituią nocy nieprzeſpáné:
18:
Lituią pełné gwiazdy/ wiátry niewytrwáné:
19:
Ty ſámá niechceſz báczyć ludzkich doległośći/
20:
A ſwym tylko milczeniém wiecznie zbywaſz gośći.
21:
Gdźieś to namnieyſzé ſłówko przez ſkáłę przepádło/
22:
A ná zápámiętáłym vchu pániéy śiádło:
23:
By kámién/ by żelázo w ſercu ſwym chowáłá/
24:
Nie wierzę temu/ żeby weſtchnąć raz nie miáłá.
25:
Teraz ná ſczęſnéy ręce v drugiégo leży/
26:
A moiá prózna mowá przécz zá wiátry bieży:
27:
Ale ty coś przyczyną tych wſzyſtkich trudnośći/
28:
Furto/ mówię/ niewdźięczna moich vczynnośći.
29:
Tobiem ia złégo ſłowá nie rzékł iáko żywo/
30:
Co drugi rad vczyni/ gdy mu mieyſce krzywo/
31:
Zebyś mi tę niewdźięczność okázowáć miáłá/
32:
A mnie cáłą noc płákáć pod niebem niecháłá. | Alem |
strona: 30
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 30 |
1:
Alem ćię rychléy nowym rymém vdárował/
2:
Y twoié niſkié progi wdźięcznie vcáłował:
3:
Com ſye rázów obróćił v twégo podwoiá/
4:
Obiátámi ſzukáiąc v świętych pokoiá.
5:
To tego/ y co lepiéy oni tám vmieią/
6:
Cáłą Bożą noc będźie/ áż kury odpieią.
7:
Tákżeć mię ſmutną to złe pániéy obyczáie/
8:
To tego płácz fráſuie/ áż mię ledwie ſtáie. ∴
9:
grafika
| PIESNI |
strona: 31
| grafika | 31 |
1:
PIESNI IANA
2:
KOCHANOWSKIEGO
3:
Kśięgi Wtóré.
4:
Piesn I.
5:
P
Rzećiwné chmury ſłonce nam zákryły/
6:
Y niepogodné déſcze pobudźiły/
7:
Wody z gór ſzumią/ á pięniſta Wilná
8:
Iuż brzegóm śilná.
9:
Strách pátrzáć ná to częſté połyſkánié:
10:
A prze to ſrogié pbłoków trzáſkánié
11:
Kłádą ſye láſy/ á piórun gdźie zmierzy
12:
Zle nie vderzy.
13:
Zákłáday korab/ ćieślá náuczony/
14:
A kto wié ieſli nie wrócą ſye ony
15:
Nieſczęſné czáſy/ kiedy powódź byłá
16:
Swiát zátopiłá.
17:
Sześć niedźiél w ten czás lał deſcz nie przeſtáiąc/
18:
A źiemiá nowé źrzódłá pobudzáiąc/
19:
Rzék przymnażáłá/ ták/ iż morſkié wáły/
20:
Wylać muśiáły.
21:
Z ludźmi poſpołu y miáſtá/ y grody/
22:
Nieuśmiérzóné zátopiły wody:
23:
Nie wyśiedźiał ſye páſtérz z bydłem wcále
24:
Ná żadnéy ſkále. | E | Ryby |
strona: 32
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 32 |
1:
Ryby po górach wyſokich pływáły/
2:
Gdźie ledwé przedtym piórá donaſzáły
3:
Mężnéy orlice/ gdy do miłych dźieći
4:
Z obłowem leći.
5:
Ale ná ten czás/ y mátkę/ y ſyny
6:
Pożárłá wodá/ y wſzyſtek źwiérz iny:
7:
Sam Nóé zoſtał/ przy nim żoná tylko/
8:
A dźiatek kilko.
9:
Nieżyzné w cnotę to tám były látá/
10:
Gdźie ledwé ieden ze wſzytkiégo świátá
11:
Náleźion/ co go Bóg wcale zachował/
12:
Gdy nierząd pſował.
13:
Ten będąc z łáſki páńſkiéy oſtrzeżony/
14:
Zbudował ſobie korab niezmierzony:
15:
Ná którym pływał czáſu złéy przygody
16:
Po wiérzchu wody.
17:
A wſzyſcy inſzy nagle zágárnieni/
18:
Y w głębokośćiach morſkich zátopieni:
19:
Niebo/ á morze/ té dwie rzeczy były
20:
Swiát záſtąpiły.
21:
A kiedy ſye iuż práwie doſyć zſtáło
22:
Pánſkiému gniewu/ potroſze ſpadáło
23:
Wielkiégo morzá: áż zá czáſem ſtáły
24:
Z wody wyźrzáły.
25:
Potym y zbytnié záwárły ſye zdroie/
26:
A byſtré rzeki wpádły w brzegi ſwoie/
27:
Ziemiá ku ſłoncu pełné ćiężkiéy roſy
28:
Rozwiłá włoſy.
29:
A trupy w koło ſtráſzliwé leżáły/
30:
Ludźie/ y bydło/ wielki źwiérz/ y máły:
31:
Pełné ich morzá/ pełné brzegi były/
32:
Bogá ruſzyły. strona: 33
| Kśięgi wtóré. | 33 |
1:
Y rzékł Nóému: iuż teraz ná źiemię
2:
Wyſtępuy śmiele/ y z tobą twé plemię:
3:
Oto ia znowu przyodźieię láſy
4:
Ná wieczné czáſy.
5:
Y będźie iáko po té látá wſzytki/
6:
Ziemiá dawáłá wſzelákie vżytki.
7:
Mnóżćie ſye/ niech świát ſpuſtoſzáły wſzędźie
8:
Znowu ośiędźie.
9:
A w tym vpewniam káżdą żywą duſzę/
10:
Ze nigdy potym tákich wód nie wzruſzę/
11:
Któréby miáły źiemię opánowáć/
12:
Y świát zepſowáć.
13:
Włożę ná niebo znákomitą pręgę/
14:
Którą gdy vyźrzę/ wſpómnię ná przyśięgę/
15:
Ze mam hámowáć niezwyczáyną wodę:
16:
Y nie záwiodę.
17:
Pómni ſye lutni: nie twoiéy to głowy/
18:
Wſpómináć Bogá żywégo rozmowy:
19:
Każ ty nam záśiéść przy ćiepłym kominie
20:
Aż zły czás minie.
21:
Piesn II.
22:
N
Iedbam áby źimné ſkáły/
23:
Po mym grániu táncowáły
24:
Niech mię wilcy nie ſłucháią/
25:
Láſy zá mną nie biegáią.
26:
Hánno/ tobie kwóli ſpiéwam/
27:
Zkąd ieſli twą łáſkę miéwam/
28:
Przeſzedłem iuż Amphioná/
29:
Y lutniſtę Arioná.
| E ij | Mnie |
strona: 34
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 34 |
1:
Mnie ſámá twarz nieuwiedźie:
2:
Y choć druga ná plác iedźie/
3:
Z herby domów ſtárożytnych/
4:
Zacné plemię dźiádów bitnych.
5:
Ia chcę podobáć ſye w mowie
6:
Náuczonéy białéygłowie:
7:
Ty mię pochwal/ moiá páni/
8:
Niedbam choć kto inſzy gáni.
9:
Cnoćie zayźrzą iáko żywo:
10:
Buyné drzewo wiátróm krzywo:
11:
Ale ty chćiéy pómoc ſámá/
12:
Nieugroźi zazdrość námá.
13:
A ieſli mé niſkié progi
14:
Będą godne twoiéy nogi:
15:
Nogi pięknéy: nie potrzebá/
16:
Dośięgę iuż głową niebá.
17:
Sámy ćię śćiány wołáią/
18:
Y z dobrą myślą czekáią:
19:
Lipá ſtoiąc w poſrzód dworu/
20:
Wygląda ćię co raz z boru.
21:
Każ byſtre konie zákłádáć/
22:
A ſámá ſye gotuy wśiádáć:
23:
Teraz naweſelſzé czáſy/
24:
Zielenią ſye pięknie láſy.
25:
Ląki kwitną rozmáićie:
26:
Záiącá iuż nie znáć w żićie/
27:
Przy nádźiei oracz śćiſły/
28:
Ze będźie miał z czym do Wiſły.
29:
Stádá igráią przy wodźie:
30:
A ſam páſtérz/ śiedząc w chłodźie/
31:
Gra w piſczałkę proſté pieśni/
32:
A Faunowie ſkaczą leśni. | Kwáp |
strona: 35
| Kśięgi wtóré. | 35 |
1:
Kwáp ſye póki iáſné zorze
2:
Nie zápádną w byſtré morze:
3:
Pochwili ćmy czarné wſtáną/
4:
Co noc noſzą nie náſpáną.
5:
Piesn III.
6:
N
Ie wiérz fortunie/ co śiedźiſz wyſoko:
7:
Miéy ná poślednié kołá pilné oko:
8:
Bo to nieſtała páni z przyrodzenia/
9:
Częſto więc rádá ſpráwy ſwé odmienia.
10:
Nie dufay w złoto/ y w żadné pokłády/
11:
Káżdéy godźiny obawiay ſye zdrády:
12:
Fortuná co da/ to záśię wźiąć może/
13:
A v niéy żadna dawność nie pomoże.
14:
A ći co ztobą teraz przeſtawáią/
15:
Twéy ſye fortunie/ nie tobie kłániáią:
16:
Skoro tá zniknie/ tył káżdy podawa/
17:
Iáko ćién/ kiedy ſłóncá mu niesſtawa.
18:
Lecz iáko ſámá oczy záſłoniłá/
19:
Ták ſwym pochlébſtwem ludźi pobłaźniłá:
20:
Ze drugi wysſzéy noſá gębę nośi/
21:
A wſzyſtki inſzé oczymá przenośi.
22:
Ty pómni że twóy ſkarb v ſczęśćia w mocy/
23:
A ták ſye ſtáray o tákiéy pómocy:
24:
Aby wżdy ztobą twégo co zoſtáło/
25:
Ieſli záś będźie ſczęśćie ſwégo chćiáło.
26:
Cnotá ſkarb wieczny: cnotá klénot drogi/
27:
Tegoć nie wydrze nieprzyiaćiel ſrogi:
28:
Nieſpali ogien/ nie zábierze wodá:
29:
Nád wſzyſtkim inſzym pánuie przygodá.
| E iij | Pieśn |
strona: 36
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 36 |
1:
Piesn IIII.
2:
W
Twárdéy kámiennéy wieży/ y zá troiſtémi
3:
Drzwiámi śiedząc Dánáé nieprzełomionémi/
4:
Pod ſtrażą nieuſpionych Spártánſkich złayników/
5:
Mogłá wiecznie nieuznáć nocnych wſzeteczników.
6:
By byłá z Akryzégo Wenus nie ſzydźiłá
7:
Stróżá zámknionéy pánny: bo tá obaczyłá/
8:
Ze Iowiſz w vpominku złotym/ vtáióny
9:
Miał miéć beſpieczny przyſtęp/ y gmách otworzóny.
10:
Złoto śrzodkiem Iánczárów zbroynych póydźie ſnádnie/
11:
A przez twárdą opokę gwałtowniéy przepádnie/
12:
Niżli ras piórunowy: vpadł nieſczęśliwy
13:
Dóm Proroká Greckiégo/ prze zyſk niecnotliwy
14:
Z gruntu wykorzenióny przebił bramy twárdé
15:
Zacnych miaſt Mácedonczyk y podkopał hárdé
16:
Tyránny datkiem: datkóm Hetmáni hołduią/
17:
Którzy dáleko świétnym nawóm roſkázuią.
18:
Wielkich pieniędzy/ wielka troſká naſzláduie:
19:
A im czlowiek w pokłádźie ſwoim więcéy czuie/
20:
Tym ieſcze więcéy prágnie: ſłuſznie/ moie oko/
21:
Y nigdy przed tym/ y dźiś nie zmiérza wyſoko.
22:
Im ſobie człowiek więcéy pomierny vymuie/
23:
Tym mu więcéy od Bogá z łáſki przyſtępuie:
24:
Nic nie máiąc z tymi/ co nic niechcą/ przeſtáię/
25:
A buntów dobrowolnie bogátych ſye káię.
26:
Pan znácznieyſzy gdy pánſtwem wzgárdźi/ niż bych wſzytki
27:
Zółáwſkié vrodzáie/ y Gdanſkié pożytki
28:
W iednym ſzpichlérzu zámknął: á ſam śiedząc w ćieniu/
29:
Nie mógł ſye chlebá náieść/ nędznik w dobrym mieniu. | Zdróy |
strona: 37
| Kśięgi wtóré. | 37 |
1:
Zdróy przeźroczyſtéy ẃody/ láſu średnia miárá/
2:
Y záśiéwku moiégo niepochybna wiárá:
3:
Rządźcy płodnéy Afryki ſzéroko władnemu
4:
Nie da ſye znáć/ że w ſczęśćiu przerównána iemu
5:
Acz mi miodu Podolſkié páśieki nie dáią/
6:
Ani w mém lochu winá Seremſkié ſtawáią:
7:
Ani bogáté ſtádá owiec niezliczonych
8:
Strzygą odroſłą trawę po górach źielonych:
9:
Przedśię názbyt vbóſtwá nieznáć w domu moim/
10:
Aby mi więcéy trzebá/ vfam w Bogu ſwoim:
11:
Ale gdy niepotrzebné chćiwośći odpráwię/
12:
Lepiéy dáleko płátu ſobie tym odpráwię:
13:
Niżbych bogáté polá Węgierſkié z porządnym
14:
Pánſtwem Węneckim złączył: ludźióm wielożądnym
15:
Wiela y niedoſtawa: niech przyimuie z dźięką/
16:
Komu śćiſłą/ co doſyć/ Bóg vdźielił ręką.
17:
Piesn V.
18:
WIeczna ſromotá/ y nienágrodzona
19:
Szkodá/ Polaku: źiemiá ſpuſtoſzona
20:
Podolſka leży/ á pohániec ſproſny
21:
Nád Nieſtrem śiedząc/ dźieli łup żáłoſny.
22:
Niewierny Turczyn pſy zápuśćił ſwoie/
23:
Którzy zágnáli piękné łánie twoie/
24:
Z dźiećmi poſpołu: á niemáſz nádźieie/
25:
By kiedy miáły náwiedźić ſwé knieie.
26:
Iedny zá Dunay Turkóm záprzedano/
27:
Drugié do Hordy dálekiéy zágnano:
28:
Córy ſzlácheckié (żal ſye mocny Boże)
29:
Pſóm Biſurmánſkim brzydkié śćielą łoże. | Zbóyce |
strona: 38
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 38 |
1:
Zbóyce (nieſtéty) zbóyce nas woiuią/
2:
Którzy áni miaſt/ áni wśi buduią:
3:
Pod kotárzámi tylko w polách śiedzą/
4:
A nas nierządné/ ách nierządné iedzą.
5:
Ták odbieżáłé ſtádo więc drápáią
6:
Rozboyce wilcy/ gdy powoli máią:
7:
Ze áni páſtérz nád owcámi chodźi/
8:
Ani oſtrożnych pſów zá ſobą wodźi.
9:
Iákiégo ſercá Turkowi dodamy/
10:
Ieſli ták lekkim ludźiom nie zdołamy?
11:
Ledwieć nam y ták Królá nie podawa:
12:
Kto ſye przypátrzy/ máłá niedoſtawa.
13:
Zetrzy ſen z oczu/ á czuy wczás o ſobie/
14:
Cny Láchu: kto wié/ iemu/ czyli tobie
15:
Sczęśćié chce ſłużyć? á dokąd wyroku
16:
Mars nie vczyni/ nieuſtępuy kroku.
17:
A teraz ktemu obróć myśli ſwoie/
18:
Iákobyć ſzkody nieprzyiaćiél twoie
19:
Krwią ſwą nágrodźił/ y omył tyę zmázę
20:
Którą dźiś nieśieſz prze ſwéy źiemie ſkázę.
21:
Wśiádamy? czy nas półmiſki trzymáią?
22:
Biédné półmiſki czego té czekáią:
23:
To pan/ y iádáć ná śrébrze godnieyſzy/
24:
Komu żelázny Mars będźie chętnieyſzy.
25:
Skuymy tálérze ná talery/ ſkuymy/
26:
A żołniérzowi pieniądze gotuymy:
27:
Inſzy to dármo po drógách miotáli/
28:
A my nie damy/ bychmy wcále trwáli?
29:
Daymy: á náprzód daymy: ſámi śiebie
30:
Ku gwałtownieyſzéy chowaymy potrzebie:
31:
Tarczéy/ niż pierśi/ piérwéy náſtawiáią/
32:
Pozno puklérzá przebići mácáią. | Cieſzy |
strona: 39
| Kśięgi wtóré. | 39 |
1:
Cieſzy mię ten rym/ Polak mądr po ſzkodźie:
2:
Lecz ieſli prawdá y z tego nás zbodźie:
3:
Nową przypowieść Polak ſobie kupi/
4:
Ze y przed ſzkodą/ y po ſzkodźie głupi.
5:
Piesn VI.
6:
K
Rólewno lutnie złotéy/ y rymów poćieſznych/
7:
Ochłódo myśli teſznych:
8:
Ty ſámá powiédz/ á krés náznácz/ póki mamy
9:
Płákáć/ gdy przyiaćielá miłégo ſtradamy?
10:
Lácno ćieſzyć chorégo gdyſmy zdrowi ſámi:
11:
Lecz kiedy tóż nád námi
12:
Niefortuná pokaże: że tám więc człowiek czuie/
13:
Ze co drugim chćiał rádźić/ ſam ſye nie rátuie.
14:
Godno płáczu nieſczęśćié/ y twoiá przygodá:
15:
O zacny Woiewodá:
16:
Boś pozbył towárzyſzá y cnotliwéy żony?
17:
Któréy dobroć/ któréy wſtyd ieſt nie wyſłowiony.
18:
Ale byś dobrze wźiąwſzy lutnią Orphœowę/
19:
Wſtąpił w łódź Charonowę/
20:
Y náwiedźił pod źiemné nieweſołé kráie/
21:
Gdźie ſłónce ſwych prómieni nigdy nie podáie:
22:
Nie zyſczeſz duſze/ która dotkłá raz nápoiu
23:
Niepámiętnégo zdroiu:
24:
Przeto ćiérpliwość ſámá nalepſza w téy mierze/
25:
Gdźie záraz y rátunek vpad z ſobą bierze.
26:
Piesn VII.
| F | Słonce |
strona: 40
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 40 |
1:
S
Lónce pali/ á źiemiá idźie w popiół prawie/
2:
Swiátá nie znáć w kurzáwie:
3:
Rzéki dnem vćiekáią/
4:
A zágorzáłé źiołá dżdżá z niebá wołáią.
5:
Dźieći/ z fláſzą do ſtudniéy: á ſtół w ćién lipowy/
6:
Gdźie goſpodárſkiéy głowy
7:
Od gorącégo látá
8:
Bróni liſt: za/ wſádzenié przijęmna zapłátá
9:
Lutni moiá/ ty zemną: bo twé wdźięczné ſtróny
10:
Cieſzą vmyſł trapióny:
11:
A troſki nieuſpióné
12:
Prędkim wiátróm podáią zá morze czerwóné.
13:
Piesn VIII.
14:
N
Ie fráſuy ſobie/ Mikołáiu/ głowy
15:
Kto ma być Królem: iuż dekrét gotowy
16:
Przed Bogiem leży: nie piórem piſány/
17:
Lecz w diámenćie twárdym wykowány.
18:
Nie zpół lub nocy/ lub dniá: nie ze wſchodu/
19:
Ani czekaymy páná od zachodu:
20:
Ten królem będźie/ kogo Bóg miánuie/
21:
Latwie ón ludzkié ſercá ſpráktykuie.
22:
Tenże nam/ mimo znáiomſzé ſąśiády/
23:
W śmiéch obroćiwſzy náſzé płoné rády/
24:
Przywiódł był Królá z dálekiéy kráiny/
25:
Po którym wrychle miał vśiéść kto iny.
26:
Gdźie ony złoté góry nie przebráné?
27:
Gdźie Gaſzkonowie? y woyſká vbráné?
28:
W co poſzły dźiáłá/ y náſzé turnieie?
29:
Wiátrem nádźiané puknęły nádźieie. | Fortuná |
strona: 41
| Kśięgi wtóré. | 41 |
1:
Fortuná nawy ná morzu ſpráwuie/
2:
Fortuná w bitwach zwyćięſtwem ſzáfuie:
3:
Onéy rákoſze/ y Séymy ſłucháią:
4:
A ludzkié rády wſpák ſye obrácáią.
5:
Precz kráſomowce: wywody ná ſtronę:
6:
A my gdźie w polu ná ſłupie koronę
7:
Záwieśmy złotą: ieſli nie mędrſzému/
8:
Niech ią da ſczęśćié przynaymniéy rętſzemu.
9:
Piesn IX.
10:
N
Ie porzucay nadźieie/
11:
Iákoć ſye kolwiek dźieie:
12:
Bo nie iuż ſłónce oſtátnié záchodźi/
13:
A po złéy chwili piękny dźién przychodźi
14:
Pátrzay teraz ná láſy/
15:
Iáko prze źimné czáſy
16:
Wſzyſtkę ſwą kraſę drzewá vtraćiły/
17:
A śniegi polá wyſoko przykryły.
18:
Pochwili wioſná przyydźie/
19:
Ten śnég znienagłá zéydźie/
20:
A źiemiá/ ſkoro ſłónce iéy zágrzeie/
21:
W rozliczné barwy znowu ſye odźieie.
22:
Nic wiecznégo ná świećie:
23:
Rádość ſye z troſką plećie:
24:
A kiedy iedná weźmie moc nawiędſzą
25:
W ten czás maſz vyźrzéć odmiánę naprędſzą.
26:
Ale człowiek zhárdźieie:
27:
Gdy mu ſye dobrze dźieie:
28:
Więc téż/ kiedy go fortuná omyli/
29:
Wnet głowę zwieśi/ y powagę zmyli.
| F ij | Lecz |
strona: 42
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 42 |
1:
Lecz ná ſczęśćié wſzelákié/
2:
Serce ma być iednákié:
3:
Bo znas fortuná w żywé oczy ſzydźi/
4:
To da/ to weźmie: iáko ſye iéy widźi.
5:
Ty nie miéy zá ſtráconé/
6:
Co może być wróconé:
7:
Siłá Bóg może wywróćić w godźinie:
8:
A kto mu kolwiek vfa/ nie záginie.
9:
Piesn X.
10:
M
Oże kto ręką ſławy doſtáć w boiu/
11:
Może wymową/ y rządem w pokoiu:
12:
Lecz ieſli żoná mężá nieozdobi/
13:
Mąż prózno robi.
14:
Kto z goſpodárſtwá/ á kto záś z wyſługi
15:
Zbierze pieniądze: y z kupiectwá drugi:
16:
Ieſli ſye żoná nieprzyłoży ktemu/
17:
Zginąć wſzytkiemu.
18:
Zoná vczćiwa ozdobá mężowi/
19:
Y napewnieyſza podporá domowi:
20:
Ná niéy rząd wſzyſtek: ſwégo mężá oná/
21:
Głowy koroná.
22:
Oná mężowym kłopotóm zábiéga/
23:
Y iego wczáſu ná wſzyſtkim przeſtrzéga:
24:
Oná wywabić troſkę vmié z głowy
25:
Słotkiémi ſłowy.
26:
Oná dźiateczki oycowi podobné
27:
Rodźi: ſkąd roſtą poćiechy oſobné:
28:
Ani iuż ſpadków vpátruią krewni/
29:
Dźiedźicá pewni. | Trzykroć |
strona: 43
| Kśięgi wtóré. | 43 |
1:
Trzykroć ſczęśliwy/ którému ty zdárzyſz
2:
Ten związek/ pánie: ále zły towárzyſz
3:
Odéymie wſzytko: że troſki w pół wieká/
4:
Zgryzą człowieká.
5:
Piesn XI.
6:
S
Táteczny vmyſł pámiętay záchowáć/
7:
Ieſli ſye pocznie nieſczęśćié fráſowáć:
8:
Tákże y góry nie rádzęć wylátáć/
9:
Kiedy ſye ſczęśćié ztobą imie brátáć.
10:
Smierći podległy człowiecze cnotliwy?
11:
Choć wſzytek twóy wiek będźie fráſowliwy:
12:
Choćia téż czáſem/ śiedząc z przyiaćioły/
13:
Przy dobrym trunku ſtrawiſz dźién weſoły.
14:
Tu przy ćiekącym przezornym ſtrumieniu/
15:
Każ ſtół gotowáć w iáworowym ćieniu:
16:
Każ wino nośić/ póki beczká leie/
17:
Póki wiek ſłuży/ á śmierć nie przyſpieie.
18:
Poſtąpiſz z włośći drogo zápłáconych:
19:
Poſtąpiſz z dworu/ y gmáchów złoconych:
20:
A co zebránia twégo kolwiek będźie?
21:
To wſzytko przyſzły namiáſtek ośiędźie.
22:
Bądź ſye kto zacnym rodźił y bogátym/
23:
Bądź niewolnikiem: v śmierći nic ná tym:
24:
Czyykolwiek naprzód lós wynidźie/ wśiaday
25:
Wieczny wygnáncze/ áni więc odkłáday.
26:
Piesn XII.
| F iij | Niemáſz |
strona: 44
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 44 |
1:
N
Iémáſz/ y po drugi raz niémáſz wątpliwośći/
2:
Zeby cnotá miáłá być kiedy bez zazdrośći:
3:
Iáko ćién nieodſtępny ćiáłá náſzláduye/
4:
Ták zá cnotą w téż tropy zazdrość poſtępuie.
5:
Nie może iéy bláſku znieść/ áni poyrzéć w oczy/
6:
Boleie/ że kto przed nią kiedy wysſzéy ſkoczy:
7:
A iż baczy po ſobie/ że ſye wſpináć prózno/
8:
Tego ludźióm vwłóczy/ w czym ieſt od nich rózno.
9:
Ale człowiek/ który ſwé poſpolitéy rzeczy
10:
Służby oddał téy krzywdy nie ma miéć ná pieczy:
11:
Doſyć ná tym kiedy praw/ áni nieśie wády:
12:
Niechay drugi boleie/ niech ſye ſpuka iády.
13:
Cnotá (ták ieſt bogáta) nie może wźiąć ſzkody/
14:
Ani ſye téż ogląda ná ludzkié nagrody:
15:
Sámá oná nagrodą/ y płacą ieſt ſobie/
16:
Y króm ná bytych przypraw świétna w ſwéy ozdobie.
17:
A ieſli komu drogá otwárta do niebá/
18:
Tym co ſłużą oyczyznie: wątpić nie potrzebá/
19:
Ze/ co im zázdrość vymie/ Bóg nágrádzáć będźie/
20:
A cnotá kiedykolwiek mieyſce ſwé ośiędźie.
21:
Piesn XIII.
22:
P
Anu dźięki oddawaymy/
23:
Iego łáſkę wſpominaymy/
24:
Który hárdym miéſza rzeczy/
25:
A ſkromné ma ná ſwéy pieczy.
26:
On hárdy/ nieunoſzony/
27:
On Tyran pułnocnéy ſtrony/
28:
Którému/ iáko ſam mniéma/
29:
Swiát ták wielki równia nié ma: | car |
strona: 45
| Kśięgi wtóré. | 45 |
1:
Car Moſkiewſki plác mężnému
2:
Puśćił Królowi Polſkiému:
3:
Nie opárł ſye áż o lody/
4:
Nieopłáwnéy północnéy wody.
5:
Gránic y zamków budownych
6:
Odbieżał/ y miaſt wárownych:
7:
Płatna to/ kiedy o duſzę/
8:
Y ſam go obmówić muſzę.
9:
Obróć ſwóy kón prędkonogi/
10:
Nieśćigniony Care drogi:
11:
Chceſz być groźnym/ á vćiekaſz:
12:
Ieſliś płochy/ hárdźie nie kaſz.
13:
Teraz był czás prorokowáć/
14:
Komu ſzłyk naprzód zdéymowáć:
15:
Teraz ſye było dowiádáć/
16:
Kto ma naprzód z koniá ſpádáć.
17:
Bóg pomóż/ Królu iedyny
18:
Szérokiéy Polſkiéy kráiny:
19:
Vmiéſz ty hárdym dogodźić/
20:
Ani ſye im daſz rozwodźić.
21:
Zdiąłeś máſzkárę butnému
22:
Tyránnowi Moſkiewſkiému:
23:
Okazałeś/ że nie kąſa/
24:
Choćia to porożem wſtrząſa.
25:
W zamcéch nádźieię pokłádał/
26:
Ale y tych prętko ſtrádał:
27:
Nie przyſzło mu do odśieczy:
28:
Głowy oſtrzéc bárźiéy grzeczy.
29:
Z nowu tedy/ ſkąd był wyſzedł/
30:
W ręce Polſkié Połock przyſzedł/
31:
Zá powodem ſczęśliwégo
32:
Stepháná Królá Polſkiégo. | Nie |
strona: 46
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 46 |
1:
Nie pomogły kule częſté/
2:
Zręby mocné/ báſzty gęſté:
3:
Puśćiły żelázné bróny.
4:
A ty Królu niezmożóny/
5:
Nie tylko zamki budowné/
6:
Y twiérdze bierzeſz wárowné:
7:
Ale/ co chwálnieyſza w tobie/
8:
Ieſteś śilen y ſam w ſobie.
9:
Nie puśćiłeś wódz gniewowi/
10:
Láſkęś nieprzyiaćielowi
11:
Vczynił: maſz y dźielnośćią/
12:
Maſz iuż náden y ludzkośćią.
13:
Zdrów bądź/ Królu niezwalczóny:
14:
Ciebie moie wdźięczné ſtróny
15:
Niezmilczą miedzy ſławnémi
16:
Bohátéry walecznémi.
17:
Piesn XIIII.
18:
W
Y/ którzy poſpolitą rzeczą władaćie/
19:
A ludzką ſpráwiedliwość w ręku trzymaćie:
20:
Wy/ mówię/ którym ludźi páść poruczono/
21:
Y zwiérzchnośći nád ſtádem Bożym zwierzono:
22:
Miéyćie to przed oczymá záwżdy ſwoiemi/
23:
Ześćie mieyſcá záśiedli Bożé ná źiemi:
24:
Z którégo maćie nie ták ſwé właſné rzeczy/
25:
Iáko wſzytek ludzki miéć rodzay ná pieczy.
26:
A wam więc nád ninieyſzémi zwiérz chność ieſt dáná/
27:
Ale y ſámi maćie nád ſobą páná/
28:
Którému kiedyżkolwiek z ſpraw ſwych vczynić
29:
Poczet maćie: trudnóż tám krzywému wynić. | Nie bie= |
strona: 47
| s.47 | Kśięgi wtóré. |
1:
Nie bierze ten pan darów/ áni ſye pyta/
2:
Ieſli kto chłop/ czyli ſye Grofem poczyta:
3:
W śiermiędzeli go widźi/ wzłotychli głowách/
4:
Ieſli namniéy przewinił/ być mu w okowách.
5:
Więc ia podobno z mnieyſzym niebeſpieczenſtwem
6:
Grzeſzę: bo ſam ſye trácę ſwym wſzeteczenſtwem:
7:
Przełożonych wyſtępki miáſtá zgubiły/
8:
Y ſzérokié do gruntu Cárſtwá zniſzcziły.
9:
Piesn XV.
10:
N
Ie záwżdy Apollo ſtrzéla/
11:
Ale łuk z lutnią podźiéla:
12:
Nie záwżdy Mars hufy wodźi/
13:
Czáſem téż pod śiéć vgodźi.
14:
Nie záwżdy grad z góry leći/
15:
Albo burza niebo ſzpeći:
16:
Chmury czarné wiátr woiuie/
17:
A pogodá náſtępuie.
18:
Tákżeć ſłuſzé człowiekowi/
19:
Odéymáć ſye fraſunkowi/
20:
A iáko niewdźięczné brzemię/
21:
Vderzyć troſki o źięmie.
22:
Cokolwiek raz przeminęło/
23:
Niewrócony koniec wźięło:
24:
A przyſzły czás Bóg ma w mocy/
25:
Pogrężony w twárdéy nocy.
26:
Doſyć ná rozum człowieczy/
27:
Dźién dźiśieyſzy miéć ná pieczy:
28:
Oſtátek ná Bogá wkłáday/
29:
A dobrze żyć nie odkłáday. | G | Zyy do= |
strona: 48
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 48 |
1:
Zyy dobrze nie odkłádáiąc:
2:
Bo dálſzych czáſow czekáiąc/
3:
Niepodobnym obyczáiem/
4:
Nie począwſzy żyć/ przeſtáiem.
5:
Piesn XVI.
6:
N
Ic po tych zbytnich potráwách: nic potym
7:
Srébrze ná ſłużbie/ y obiciu złotym:
8:
Nam k wóli/ kędy róża pozno kwitnie/
9:
Nie ſzukay zbytnie.
10:
Dobrać y miętká/ co ią naydźie wſzędźie:
11:
A kiedy równé towárzyſtwo śiędźie/
12:
Prędka dobra myśl/ á tym ieſcze chutniéy
13:
Gdy nie bez lutniéy.
14:
Lutnia wódz tanców/ y pieśni vczonych/
15:
Lutnia ochłodá myśli vtrapionych:
16:
Tá ſerce miękczy ſwym głoſem przyiemnym
17:
Bogóm podźiemnym.
18:
Piesn XVII.
19:
N
Iegodźien tego ten świát záwikłány/
20:
Aby miał ná nim rozumem nádány/
21:
Człowiek polégáć/ á ſwé ſczęśliwośći
22:
Sádźić ná iego płochéy odmiennośći.
23:
Co ma ten żywot ná coby beſpiecznie
24:
Człowiek mogł kázáć? nie długo kóniecznie
25:
Donieśie czáſzę páchołek do gęby/
26:
A przedśię y w tym ſtráći czáſem zęby. | Morze |
strona: 49
| Kśięgi wtóré | 49 |
1:
Morze nie ſtoi nigdy/ záwżdy płynié:
2:
Teraz kędźierze náſtrzępi/ w godźinie
3:
Dnem wzgórę ſtánie/ á ogrómné wáły
4:
Wyſokich będą obłoków śięgáły.
5:
Cnotá móy kómpas/ który nie wpółnocy/
6:
Ale w pół zbytków bije: niech ſye ſmocy/
7:
Y wſzytko bydło Protheowé ieży/
8:
Lódź moiá przedśię ſwym pędem pobieży
9:
Piesn XVIII.
10:
V
Cieſzna lutni/ w któréy ſłodkié ſtróny
11:
Bijąc Amphión/ kámien rozproſzóny
12:
Zwabił ná kupę: á z chętnéy opoki
13:
Wſtał mur ſzéroki.
14:
Niemowna przed tym/ áni vlubiona/
15:
Dźiś ná wſzytek świát wielce zálécona:
16:
Záſpiéway/ coby trudnéy Bogumiły
17:
Vſzy lubiły.
18:
Która iákoby źrzóbek niełápány/
19:
Ani páſtérzką ręką vgłaſkány/
20:
Vćieka w pole: á pędęm człowieká
21:
Mija zdáleká.
22:
Ty vmiéſz Tygry/ vmiéſz láſy wodźić/
23:
Y biég pochopnym ſtrumienióm zágrodźić:
24:
Tobie vſtąpił ſtróż nieokrócony
25:
Piekielnéy brony
26:
Cerber: choćia mu wściekły łeb nákrywa
27:
Sto ſrogich wężów: á párá ſmrodliwa/
28:
Y ſproſna piáná ćiecze miedzy zęby
29:
Z troiákiéy gęby.| G ij | Biédny |
strona: 50
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 50 |
1:
Biédny Ixion/ Tityus zmiękczony
2:
Rośmiał ſye niechcąc: y dzban oſuſzony
3:
Stał chwilę/ zá czym ćieſzył twóy rym drogi/
4:
Dźiéwki niebogi.
5:
Niech Bogumiłá ſrogość iádowitą
6:
Złych pánien ſłyſzy/ y wody nie ſytą
7:
Bánię beżdenną/ ty pómſtę nieſkorą
8:
Którą źli biorą
9:
Ná drugim świećie. Bo co prze żywégo
10:
Bogá/ iuż mogły vczynić gorſzego?
11:
Pomordowáły/ iędze niecnotliwé/
12:
Męże właśćiwé.
13:
Iedná z nich wierna łożu małżenſkiému/
14:
Przećiwko oycu krzywoprzyśiężnému/
15:
Zacnie ſkłamáłá: pánná czći beż kóncá
16:
Pod kręgiem ſłóncá.
17:
Która/ wſtań/ rzekłá: wſtań mężu/ by wieczny
18:
Sen ná ćię nie padł/ zkądeś ty beſpieczny:
19:
Schróń ſye przed oycem/ y przed bezecnémi
20:
Sióſtrámi złémi.
21:
Któré/ iák lwice z głodu nieznośnégo
22:
Wpadwſzy ná ſtádo/ káżda morzy ſwégo:
23:
Ia litośćiwſza/ áni ćię chcę tykáć/
24:
Ani zámykáć.
25:
Mnie niechay oyćiec trzyma w pęćie ſrogim/
26:
Zem lutość miáłá nád mężem vbogim:
27:
Mnie niechay záśle w pogánſkié narody
28:
Przez morſkié wody.
29:
Idź gdźie ćię nogi/ y wiátry powiodą
30:
Zá tą życzliwéy ćmy nocnéy pogodą:
31:
Idź zdrów/ á ſkárgę ná mogiłę ſmętną
32:
Włoż więc pámiętną. | Pieśn |
strona: 51
| Kśięgi wtóré. | 51 |
1:
Piesn XIX.
2:
I
Eſt kto/ co by wzgárdźiwſzy té doczeſné rzeczy/
3:
Chćiał zemną dobrą tylko ſławę miéć ná pieczy?
4:
A ſtáráć ſye/ ponieważ muśi zniſczéć ćiáło/
5:
Aby imię przynamniéy po nas tu zoſtáło.
6:
Y ſzkodá zwać człowiekiem/ kto bydlęcé żyie/
7:
Tkáiąc/ leiąc w ſyę wſzytko/ póki zſtawa ſzyie:
8:
Niechćiał nas Bóg położyć równo zbeſtyámi/
9:
Dał nam rozum/ dał mowę/ á nikomu z námi.
10:
Przeto chćiéymy wźiąć przedśię myśli godné śiebie/
11:
Myśli ważné ná źiemi/ myśli ważné w niebie:
12:
Służmy poczćiwéy ſławie/ á iáko kto może/
13:
Niech ku pożytku dobrá ſpólnégo pomoże.
14:
Komu dowćipu równo z wymową doſtáie/
15:
Niech ſczépi miedzy ludźmi dobré obyczáie:
16:
Niechay czyni porządek/ roſtérkóm zábiéga/
17:
Praw oyczyſtych/ y pięknéy ſwobody przeſtrzéga.
18:
A ty/ coć Bóg dał śiłę/ y ſerce po temu/
19:
Vdérz ſye z pogáninem/ iáko ſłuſze cnému:
20:
Proſtak to/ który woyſko z wielkośći ſzácuie:
21:
Zwyćięſtwo liczby niechce/ męſtwá potrzebuie.
22:
Smiáłemu wſzędy rowno: á o wolność miłą
23:
Godźi ſye oprzéć by więc y oſtátnią śiłą:
24:
Nie przegra/ kto frymárczy ná ſławę żywotem:
25:
Azaby go lepiéy dał w ćieniu darmo potem?
26:
Piesn XX.
| G iij | Iáką |
strona: 52
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 52 |
1:
I
Aką rozumieſz zazdrość ziednałeś ſobie/
2:
Zacny Biſkupie/ w moiéy máłéy oſobie:
3:
Ześ mię z domu wyćiągnął w té dálſzé ſtrony/
4:
Od máłych dźiatek/ y od teſkliwéy żony?
5:
Nie myślić oná o tym/ że ia przy tobie
6:
Głowy niefráſuię by namniéy ſobie:
7:
Ze w w twym páłacu mieſzkam/ że przy twym boku
8:
Siadam: kóń móy/ ſługá móy ná twym obroku.
9:
Rychléy/ nieſpoſobnégo będąc świádomá
10:
Zdrowia mégo/ fráſuie ſwé ſerce domá:
11:
Zebych iákiéy choroby nagłéy nie vżył/
12:
Nie máiąc ktoby mi w tym iéy ſercem ſłużył.
13:
Ciężar tákże dómowy ſpółeczny námá
14:
Teraz w méy niebytnośći muśi nieść ſámá:
15:
Strzegąc w domu porządku/ wáruiąc ſzkody/
16:
Dźiatek lichych pilnuiąc/ zakłádów zgody.
17:
Któż wié/ ieſli y tego przed ſye nie bierze/
18:
(ácz wątpić nie potrzebá o moiéy wierze)
19:
Ze ná świećie rodzą ſye tákowé źiołá/
20:
Których ſmák pámięć domu wygładza zgołá.
21:
Ze táka ieſt Muzyká/ y tákie ſtróny/
22:
Których człowiek ſłucháiąc/ iuż áni żony/
23:
Ani dźiatek náwiedźi: ále w niewoli
24:
Pod pány ſromotnémi wiecznie trwáć woli.
25:
To/ y czego ieſt więcéy/ záwżdy w miłośći
26:
Sercá trapi/ choćia téż zſtawa vfnośći:
27:
A ty nie bądź przyczyną/ biſkupie drogi/
28:
Nicziiéy/ lubo ſłuſznéy/ lub płonéy trwogi.
29:
Ale złącz/ iákoś rozwiódł: bo ácz oboie
30:
Twóy vrząd nieśie/ wſzákże wyroki twoie/
31:
Ná ludzkiéy chęći wiſzą: y ia/ y oná/
32:
Nie prágniewá do śmierći być rozdźieloná. | Pieśn |
strona: 53
| Kśięgi wtóré. | 53 |
1:
Piesn XXI
2:
S
Rogié łáńcuchy ná ſwym ſercu czuię:
3:
Lecz to ſczęśćiém ſzáczuię/
4:
Zem ieſt ták pięknym śidłem vłowiony:
5:
Weſoło żywę w troſce polożony.
6:
A w tym ſwoim wzdychániu/
7:
Mam roſkoſz przeciw ludzkiému mniemániu
8:
Oczy dźiwnéy pięknośći/
9:
W których ſye wſzytki nayduią wdźięcznośći/
10:
Dźień to błogoſłáwiony/
11:
Kiedym ia wáſzym śidłem vplećiony.
12:
Piesn XXII.
13:
P
Roſzę/ ieſli ſye z tobą co śpiéwało/
14:
Coby y ten rok/ y dáley trwáć miáło/
15:
Powiedz Slowienſki rym/ o wieloſtrona
16:
Lutni złocona/
17:
Mytilenſkiégo mieſzkáncá przed láty
18:
Zabáwo/ który/ choć w boiu zębáty/
19:
Przedśię śrzod mieczów/ lub téż nawę w biegu
20:
Przybył do brzegu.
21:
Muzy Párnázkié/ y naleśce winá/
22:
Y Aphrodytę/ y znią iéyże ſyná/
23:
Y Lyká z czarnym wloſem y z czarnémá
24:
Spiewał oczémá.
25:
O czći Phœbowa/ y ſtołów złoconych
26:
Kraſo niebieſkich: o myśli ſtrapionych
27:
Wdźięczna ochłodo: y mnie ſprzyiáźliwąm
28:
Bądź/ gdy ćię wzywąm. | Pieśn |
strona: 54
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 54 |
1:
Piesn XXIII.
2:
N
Ie záwżdy piękna Zofiia/
3:
Róża kwitnie/ y leliia:
4:
Nie záwżdy człek będźie młody/
5:
Ani téy/ co dźiś vrody.
6:
Czás vćieka/ iáko wodá/
7:
A przy niem leći pogodá/
8:
Zebrawſzy włoſy ná czoło:
9:
Ztąd iéy łápay/ bo w tył goło.
10:
Zimá bywſzy zéydźie ſnádnie:
11:
Nam gdy śniegiem włos przypádnie
12:
Iuż wioſná/ iuż láto minie/
13:
A ten z głowy mróz nie zginie.
14:
Piesn XXIIII.
15:
N
Iezwykłym/ y nie ledá piórem opátrzony
16:
Polecę precz poétá/ ze dwoiéy złożony
17:
Nátury: áni ia iuż przebywáć ná źiemi
18:
Więcéy będę: á więtſzy nád zazdrość/ ludnemi
19:
Miáſty wzgárdzę: ón w równym ſcześćiu vrodzony/
20:
On ia/ iáko mię zowieſz/ wielce vlubiony/
21:
Móy Myſzkowſki/ nie vmrę/ áni mię czarnémi
22:
Styx nieweſoła zámknie odnogámi ſwémi.
23:
Iuż mi ſkórá chropáwa pádnie ná goleni/
24:
Iuż mi w ptaká białégo wiérzch ſye głowy mieni:
25:
Po pálcách wſzędy nowé piórká ſye puſczáią/
26:
A z rámión ſążęniſté ſkrzydłá wyraſtáią. | Teraz |
strona: 55
| Kśięgi wtóré | 55 |
1:
Teraz że nád Ikárá prędſzy przeważnégo
2:
Puſté brzegi náwiedzę Boſphorá hucznégo/
3:
Y Syrty Cyréneyſkié/ Muzóm poświęcony
4:
Ptak/ y polá zábiegłé zá źimné triony.
5:
O mnie Moſkwá/ y będą wiedźieć Tátárowie/
6:
Y róznégo mieſzkáncy świátá Anglikowie/
7:
Mnie Niemiec/ y waleczny Hiſzpan/ mnie poznáią/
8:
Którzy głęboki ſtrumién Tybrowy pijáią.
9:
Niech przy próznym pogrzebie zadné nárzékánié/
10:
Zaden láment nie będźie/ áni vſkarżánié:
11:
Swiéc/ y dzwonów zániechay/ y mar drogo ſłánych/
12:
Y głoſem żáłobliwym żołtarzów ſpiéwánych.
13:
grafika
strona: 71
1:
Piesn.
2:
C
Zego chceſz od nas pánie/ zá twé hoyné dary?
3:
Czego zá dobrodźieyſtwá/ którym niémáſz miáry?
4:
Kośćiół ćię nie ogarnie/ wſzędy pełno ćiebie/
5:
Y odchłániach/ y w morzu/ ná źiemi/ ná niebie.
6:
Złotá téż/ wiém/ nie prágnieſz: bo to wſzytko twoie/
7:
Cokolwiek ná tym świećie człowiek mieni ſwoie.
8:
Wdźięcznym ćię tedy ſercem/ pánie wyznawamy.
9:
Bo nad ćię przyſtoynieyſzéy ofiáry nie mamy
10:
Tyś pan wſzytkiégo świátá/ tyś niebo zbudował/
11:
Y złotémi gwiazdámi ślicznieś vháftował. | K | Tyś |
strona: 72
| Pieśni I. Kochánowſkiégo | 72 |
1:
Tyś fundáment záłożył nieobeſzłéy źiemi/
2:
Y przykryłeś iéy nágość źioły rozlicznemi.
3:
Zá twoim roſkazániém w brzegách morze ſtoi/
4:
A zámierzonych gránic przeſkoczyć ſye boi.
5:
Rzéki wód nieprzebránych wielką hoyność máią/
6:
Biały dźién/ á noc ćiemna/ ſwoie czáſy znáią.
7:
Tobie kwóli/ rozliczné kwiatki Wioſná rodźi:
8:
Tobie kwóli w kłóśiánym wieńcu Láto chodźi.
9:
Wino/ Ieśień/ y iábłká rozmáité dawa/
10:
Potym do gotowégo gnuśna Zimá wſtawa.
11:
Z twéy łáſki/ nocna roſá ná mdłé źiołá pádnie/
12:
A zágorzáłé zbożá/ deſcz ożywia ſnádnie.
13:
Z twoich rąk wſzelkié źwiérzę pátrza ſwéy żywnośći/
14:
A ty káżdégo żywiſz z twéy ſczodrobliwośći.
15:
Bądź ná wieki pochwalon/ nieśmiertelny pánie:
16:
Twoiá łáſká/ twa dobroć/ nigdy nie vſtánie.
17:
Choway nas póki raczyſz ná téy niſkiéy źiemi:
18:
Iedno záwżdy niech będźiem pod ſkrzydłámi twemi.
19:
grafika
| O Smierći |