[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Marcin Krowicki
tytuł:   Obrona nauki
rok wydania:   1560


strona: kt

1:
O
Broná Náuki
2:
prawdziwey y wiáry
3:
ſtárodawney Krześćijańskiey/ ktorey
4:
vcżyli Prorocy/ Kryſtus Syn Bo=
5:
ży/ y Apoſtołowie iego Swięći. Ná
6:
przećiwko náuce fáłſzywey y wierze
7:
nowey/ kthorey vcży w kościelech
8:
ſwoich Papieſz Rzymski/ a kto
9:
rey odpowiedzią ſwoią bro=
10:
ni Iędrzey Biskup
11:
Krákow...

strona: ktv

1:
... Herby iego Miłośći Páná/
2:
Páná Ianá Bonerá z Bálic/ Ká
3:
ſztellaná Bieckiego/ etć. I. 2. P.
4:
grafika

strona: A1

1:
W
Ielmożnemu pá
2:
nu/ á Pánu Ianowi Bonárowi
3:
z Bálic/ Káſzſtellanowi Bieckiemu/ wielkiemu
4:
Rzańcy Krakowſkiemu/ Stárośćie Spiſkiemu y
5:
Rábſtyńſkiemu etć. Láſki Bożey pokoiu y
6:
wſzego dobrego/ w Pánie Iezu Kry=
7:
ſtuſie/ powolny y naniſſſzy ſlugá
8:
Boży życży/ Marćin
9:
Krowicki
10:
G
Dyſz Iendrzey Bi
11:
skup Krákowski/ bes wſzel=
12:
kiey ... Bożey/ y wſthydu
13:
... oſthátą/ ... wypuśći
14:
kxie ... Zyd ... mnie/ vbo...
15:
gie ... / kthore
16:
kxięgi krotką odpowied ... iego Krolew
17:
ſkiey Miłośći offiárow... zwierzchn...
18:
mu/ od Páná Boga ...ev. W ktorych ...
19:
...ach tześć y chwałę Bożą z ...noćił/ z háńbił ...
20:
...ił: Niegodziło mi ſie tedy tego zániecháć/ áby ...
21:
náty iego Bluznierſtwá niemiał odp...ſáć/ y przed ...
22:
kimi wybránymi Bożymi vkázáć: Iż ta náuka ...
23:
pá Krákowſkiego/ kthorą on ná ſwiát wypuś...
24:
ieſt náuká Prorocka/ áni Apoſtolſka/ áni krze...
A ij


strona: A1v

Liſt
1:
ſka: Ale ieſt náuká Dijabelſka/ z rozumu y mądrośći
...1.
... 3.
...al. 22.
...a. 1. 36.
...ere. 23.
... Regum. 19.
Tren. 2. 4.
Matt. 16.
Io. 3.
Eſa. 5. 16.
1. Tim. 4.
Proner. 30.
Eph. 4.
Bal. 1.
1. Tim. 4.

2:
ludzkiey y ćieleſney od Antykryſtá vprzędzioná y zmy=
3:
ſloná. Ktorą náukę Pan Bog zowie przes ſwoie ſwię
4:
te Proroki y Apoſtoły/ ſmrodem/ zużelicą/ plewámi/
5:
ſny/ gnoiem tzłowietzym/ ćiemnośćiámi/ kwáſem/ báb
6:
ſkimi baſniámi/ łgárſtwem/ chythrośćią ludzką: A
7:
krotko mowiąc/ cokolwiek s ſlowá Bożego nieieſt/ to
8:
wſzyſtko Duch ſwięty zowie/ przeklęctwem/ y náuká
9:
mi Dijabelſkimi. Ktorych náuk trzymáiąc ſie/ y ná=
10:
ſláduiąc Biſkup Krákowſki/ mnie vbogiego y naniſſ=
11:
ſzego ſlugę Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego/ y zdru
12:
gim ſlugą Bożym tzłowiekiem ſwiętym/ w tych kxię=
13:
gach ſwoich bes wſzelkiego roſsądku y boiázni Bożey
14:
nazwał Apoſtátą/ kácerzem y odſztzepieńcem kośćiołá
15:
Swiętego Krześćijáńſkiego/ iákobych ia miał nowey
16:
náuki ludzi vtzyć/ Dokthory ſwięte gánić/ zwytzáie
17:
dáwne ſromoćić/ y inne ludzi ná to przywodzić/ wſze
18:
láką zwierzchnośćią od Páná Bogá poſtánowioną
19:
gárdzić/ niepoſluſznym być y ſam ná ſwiećie ſwowol=
20:
nie żyć.
21:
Ia tedy nie dla ... bych Kxiędzu Biſkupowi
22:
miał oddá...ćiołá Rzy... ſromocenie zá ſromocenie/
23:
złorzetzenie z ...ćiołá ſ... bo tego pan Bog zakazał)
24:
Ale abych ...ły Páná Bogá zaſtępow
25:
...ygo ſyna iedn ... Iezu Kryſtá Páná náſze=
26:
... dla mnie vkrz... Odpiſałem kxiędzu Bi
27:
...wi/ iákom mo .../ według ſłowá Bo=
28:
... vkázuiąc mu ... prawdziwą náukę ko=
29:
... otym błędy y karcerſtwá kośćiołá iego Rzymſkie=
30:
...y teſz ſobie kiedy kxiądz Biſkup Krákowſki ná
31:
... omniał/ iż Pan Bog niekiedy/ przes Oſlicę ty
32:
...nowił/ ktore był przed Baláam Prorokiem zá=
kryt/


strona: A2

1:
I ſluſznie ty Lilie ſobie otrzymáli/
2:
Zá ty cnoty ktore ſie w nich okazowáły.
3:
Abowiem to co s ſlawą wnet ſie naprzod zátznie/
4:
Tedy to iśćie muśi teſz wſzędy trwać znátznie.
5:
Wſzak nieieſt w Polſztze táyna zacność herbu tego/
6:
Ták zdawna iak y teras zá wieku náſzego.
7:
Zwłaſztzá w tych domiech ktore noſzą ty Klenoty/
8:
Widzimy iáko náwſzem kwitną zacne cnoty.
9:
A dziś ieſztze tym ſlawniey ty Lilije zroſly/
10:
Bo ſie w ſwych zacnych ſtaniech domy ich wynioſly.
11:
Wſzákoſz ſie nam ſtąd niezda ich zacnośći ſláwić/
12:
By kto nierzekł że ſie my chcem pochlebſtwem báwić.
13:
Letz iednák to co iáwnie ná oko widziemy/
14:
Tego onich konietznie miltzeć niemożemy.
15:
Batzem wiele tych Liliy iż ſie w korzeniły/
16:
W Kryſtuſa Páná ſwego/ á wnim ſie ſkrzewiły.
17:
Wſzędy s ſwych kwiatkow wdziętzną wonność poda
:
(wáią/
18:
Bo ſię o chwałę Bożą mocnie záſtáwiáią.
19:
Skąd ſtany ich przydz muſzą tym k więtſzey zacnośći
20:
A nieda im pan zwiędnąć nigdy w tey ſtałośći.
21:
Gdy wniey będą dokońcá trwáć iáko potrzęły/
22:
... ſercem prawdy ięły.
23:
... kwiát/
24:
... to K... wſzytek ſwiát ...

strona: A2v

1:
Rátzże ſam ſtrzedz áby ich látoroſl zielona/
2:
Stáránim Czártá złego niebyłá złomiona
3:
I owſzem aby w cále záchowáne były/
4:
Gdyſz ſie w ſwiętym ſlowie twym tu roſkorzeniły.
5:
Niechay Cżárt z wiátry ſwemi ná nie iák chce wieie/
6:
Iednak nigdy kwiatkow ich márnie nieroſchwieie.
7:
Ey nuſz y wy ſtych Liliy bierzćie przyklad Roże/
8:
A roſtzerſtwiayćie ſie teſz dziś przes ſlowo Boże.
9:
Boć inák niezákwitną tu wáſze zacnośći/
10:
Ieſliſz ſie krzewić chcećie w tey ziemſkiey niſkośći.
11:
Ktora átz wam do trzáſu może dáć wilgotność/
12:
Ale wiedzćie żeć bárzo krotko trwa iey godność.
13:
Gdyſz y náſienie kożde co w zlą ziemię w padnie/
14:
Málutzko kęs odroſwſzy wnet zaś vſchnie ſnádnie.
15:
Wſztzepćieſz ſie rátzey w on ſſtzep/ w Kryſtá P.ſweo
16:
Ktory wietzną tzerſtwośćią obżywia káżdego.
17:
Ten ći y was odmłodzi á ſam roſkorzeni/
18:
Ták iż ſie wáſzá zacność wietznie nieodmieni.
19:
A zoſtániećie w cále ſtymi Liliámi/
20:
Iedno w Panu Kryſtuſie chćieyćie mieſſkáć ſámi.
21:
Iśćieć z was nieopád ... kwiatek żadny/
22:
Choć by w ... ten ...
23:
zdrádny. ...
24:
Bo ...

strona: A3

Liſt.
1:
Cięſſkie mi ſlowo zadał/
2:
ábowiem gdybych był tákowym/ byłbych godzien/ nie
3:
tylko ná tym ſwiećie dotzeſnego/ ale teſz y ná onym ſwie
4:
cie wietznego karánia.
Co ieſt Apo=
ſtata.
I co ieſt inſzego być Apoſthá=
5:
tą/ iedno zbieżeć álbo vćiec od kośćiola ſwiętego krze=
6:
śćijáńſkieo? A kto zbieży álbo vćietze od kośćiołá ſwię
7:
tego krześćijánſkiego/ tákowy iuſz dáley nieieſt tzłon=
8:
kiem iego/ á kto nieieſt tzłonkiem/ muſi być tzłonkiem
9:
Szátháńſkiego Kośćioła/ y muſi zginąć náwieki/ by
10:
był y Aniołem ná oſthátek: Abowiem niemáſz odpuſz=
11:
tzenia grzechow/ ani zbáwienia/ iedno w kośćiele ſwię
12:
tym krześćijáńſkim. Ale iáko niewſzyſcy ſą Izráeltzy=
13:
kowie/ ktorzy od Izráhelá poſſli/ ani wſzyſcy nátych=
Rom. 9.

14:
miaſt ſynowie Abráámowi/ ktorzy poſſli s plemieniá
15:
Abráámowego/ iako Duch Swięty mówi: ták teſz nie
16:
wſzyſcy ſą wnetże kośćiołem/ ktorzy ſie kośćiołem tzy=
17:
nią/ nie wſzyſcy ſą Biſkupi y Páſterze/ ktorzy ſie Bi=
18:
ſkupy y Páſtherzmi zową. Abowiem Pan Kryſthus
19:
powiedział: Z owocow ich poznáćie ie. A przeto iżem
Matt. ...

20:
odbieżał y vćiekł/ od koś... nſkiego/ nie odbieża
21:
łem/ ánim vćiekł/ od koś... tego krześćijáńſkie=
22:
go. I owſzem nieućiekłem/ anim odbieżał/ od onego
23:
Rzymſkiego pierwſzego kośćiołá ſwiętego/ ktory bu=
24:
dowáli Apoſtołowie ſwięći: Bo ten dziſieyſzy kośćioł
25:
Rzymſki/ nie ieſt budowánie Apoſtołow ſwiętych/ ále
26:
ieſt budowánie Papieżow/ Báłwochwálcow y Apo=
ſtátow


strona: A3v

Liſt.
1:
ſtatow:
Co ieſt koscioł
Rzymſki.
kthory nietylko/ iż nie ieſth godzien być we=
2:
zwan kośćiołem/ ále podobniey go názwáć/ nietzyſtą
3:
cudzołożnicą/ ktora porzućiwſzy ſwego poſlubionego
4:
máłżonká Páná Iezu Kryſta/ przyſtáłá do rozmai=
5:
tych cudzołożnikow/ s ktorymi vſtawitznie cudzołoży
6:
y nieuććiwie żywie/ przeſtho/ dáleko więcey przyſtoi/
7:
áby dźiſieyſzy kośćioł Rzymſki/ był názwan iakim dwo
8:
rem wielkim/ ſwowolnym/ y nietzyſtym/ matką wſzyſt
9:
kich złośći y bluznierſtw/ a niſſli kośćiołem. Abowiem
10:
tám niemáſz/ áni prawdziwey náuki Páná Iezu Kry
11:
ſtá ſyná Bożego/ áni prawdziwego ſſafowánia ſwią
12:
tośćiami iego/ áni żywotá vććiwego/ iedno ieſt/ y náu
13:
ka fáłzywa/ y wiárá obłudna/ y ſwiątośći fáłſzywe/
14:
bluznienie Pána Iezu Kryſtá/ y ſlowá iego przeſládo
15:
wánie/ zábijánie/ y mordowánie prawdziwych ſlug
16:
iego. A przeſto nieprzę ſie tego/ ále tho iáwnie przed
17:
pánem Bogiem wſzechmogącym ſtworzyćielem moim
18:
przed wſzyſtkimi Anioły Bożymi/ y przed wſzyſthkim
19:
ſwiatem/ iawnie wyznawam z wielkim weſelim dzie=
20:
kuiąc Pánu Bogu/ y oycu moiemu miłemu iżem ſie
21:
ſtał Apoſtátą/ dziſieyſzego kośćiołá Rzymſkiego/ po=
22:
niewaſz mamy roſkazánie Páńſkie/ y Apoſtołow ſwię
23:
tych iego/
Matt. 7. et 16.
...nc. 6.
...poc. 18.
...enit. 26.
... 52.

24:
abyſmy ſie wyſtrzegáli od fáłſzywych Pro=
25:
rokow/ y co narychley vćiekáli z Bábiloniey/ y od bał=
26:
wochwálſtwa/ y ſtrz... ego narodu złoſliwego.
27:
Stałbych ſie był Ap... kiedybych był przyſtał y
28:
zbieżał/ do Turkow .../ álbo do inſzych Pogá
29:
now/ iáko vtzynił Iarianus/ Porfiryus/ y inſzych nie=
30:
máło. Alem przyſtał y przyłątzył ſie do pierwſzego ko
31:
śćiołá ſwiętego krześćijáńſkiego/ z roſkazánia Bożeo.
32:
A przeſto nieieſtem żadny Apoſtatá/ y owſzem Papieſz
33:
z Biſkupy/ y ze wſzyſtką ordą ſwoią/ ieſth pierwſzego
kośćiołá


strona: A4

Liſt.
1:
kośćiołá Rzymſkiego/ Apoſtolſkiego Apoſtátą.
2:
A iż mię ieſztze zowie nietylko Apoſtatą/ ale teſz ká=
3:
cerzem/ y tegoby mi ſlowa niemiał przytzytáć/ gdyby
4:
ſię bał Pána Bogá/ y ſwego bliżnego miłował. Albo=
5:
wiem to ieſt kácerz/
Co ieſt kácerz.
ktory náprzećiwko ſlowu Boże=
6:
mu iáſnemu/ ſobie zmyſli y znaydzie náukę fáłſzywą/
7:
ktorey ſie vporem y mocnie dzierży/ y ktory odſtępuie
8:
Kredá/ álbo tzłonkow krześćijáńſkich/ ktore Apoſtol=
9:
ſkimi zowiemy. Iákowi byli kácerze/ Cerynthus/ He=
10:
bion/ Wálentynus/ Hermoienes/ Praxeá/ Sábelli=
11:
us/ Arthemon/ Mánicheus/ Florynus/ Montanus/
12:
Nouatus/ Tátianus/ Euſtáchius/ Aryus/ Apolliná=
13:
ris/ Mácedonius/ Neſtoryus/ Eutyches Pelágius/
14:
Helwidyus/ Enthuzyáſtes/ etć. Ktorzy kácerze iá=
15:
ſney ſie prawdzie Bożey y piſmu ſwiętemu ſprzećiwiá
16:
li vporem. Ale iżem ia nieodſtąpił piſmá Swiętego
17:
w ſtárym y w nowym Teſtámenćie nápiſánego/ áni ſo
18:
bie zmyſlam inſzey náuki/ tylko ſie Prorockiey y Apo=
19:
ſtolſkiey mocnie trzymam: I owſzem przed wſzyſtkim
20:
ſwiáthem Bogá Oycá y Syná iego miłego/ y Duchá
21:
ſwiętego/ ieden krzeſt ná odpuſztzenie grzechow/ ieden
22:
kośćioł ſwięty/ po wſzyſtkim ſwiećie roſypany/ iednę
23:
wiárę krześćijáńſką wyznawam/ iż tylko przes ſáme=
24:
go Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ wſzyſtkim wier
25:
nym y wybránym/ dármo Pan Bog odpuſztza grzechy
26:
y daie żywot wietzny. A przeſto nieieſtem żadnym ká=
27:
cerzem/ iáko mię kxiądz Biſkup niebogoboynie názy=
28:
wa: Niechay mu to on Pan nád Pány/ y ſędzia nád ſę
29:
dziámi odpuśći/ ieſliże ſie vpamięta/ ktory y mnie ie
30:
go ſędzić będzie w krotkim tzáśie.
31:
Nadto zowie mię teſz ieſztze odſztzepieńcem: I toć
32:
niecudne przezwiſko/ ábowiem odſztzepieńcem być nic
in...


strona: A4v

Liſt.
1:
inſzego nieieſt/ iedno kiedy ſie kto odłątzy/ od iednośći
2:
kośćiołá Swiętego krześćijáńſkiego/ y nową ſektę iá=
3:
ką poſtánowi.2. Pet. 2.
:
3. Tim. 3.
Ktore odſztzepieńce/ wielebny Piotr
4:
właſnymi ſlowy wypijał/ mowiąc. Iż będą miedzy
5:
wámi vtzyćielowie/ kthorzy potáiemnie wprowádzą
6:
odſztzepieńſtwá ſſkodliwe/ teſz páná ktory ie odkupił
7:
prząc ſie/ przez ktore drogá prawdy będzie bluznio=
8:
na/ á przes łákomſtwo zmyſlonymi ſlowy/ będą wámi
9:
targowáć. Tuć Piotr ſwięty wypiſał/ y iáwne znáki
10:
vkazał/ tych to odſztzepieńcow/ ktorzy ſie nietylko Pá=
11:
ná Kryſtuſa będą przeć: ále teſz y odkupienia iego.
12:
Gdzie ná inſzym mieyſcu Piotr ſwięty ty ſlowá ſwoie
13:
wykłáda ieſztze ſſerzey mowiąc.
1. Pet. 1.
Iż nie ſrebrem áni zło
14:
tem ieſteſmy odkupieni/ ále nadroſſſzą krwią Bárán=
15:
ká niepomázánego. Przeſto ſtych ſlow Piotra ſwięte=
16:
go łatwie kożdy obátzyć może/ iż tho ſą odſztzepieńcy/
17:
kthorzy nietylko ſámey krwi Syná Bożego/ ále teſz
18:
tym rzetzom ktore kupuią zá ſrebro y złoto/ przypiſu=
19:
ią y przytzytáią/ odpuſztzenie grzechow/ y vſpráwie=
20:
dliwienie ſwoie. Abowiem iáko powieda/ iż thákowi
21:
odſztzepieńcy/ z łákomſtwa będą wámi kuptzyć/ zmy=
22:
ſlonymi ſlowy/ iakoby zá pieniądze miáło być dáne od=
23:
puſztzenie grzechow/ łáſká Boża/ y kroleſtwo niebie=
24:
ſkie. Takowi powieda/ drogę prawdy/ to ieſt Ewánie
25:
liey ſwiętey/ w ktorey Pan Bog obiecuie dáremne dáć
26:
grzechom odpuſztzenie/ thylko dla ſámey krwie Páná
... 3.
... 2.
... 3.
... 1.

27:
Iezu Kryſtá/ będą bluznić/ kácerſtwem y odſztzepień
28:
ſtwem názywáć. A iż ia tedy niekuptzę w kośćiele ſwię
29:
tym krześćijáńſkim/ ále wołam y opowiedam/ wſzyſt=
30:
kim pokutuiącym y wierzącym/ bes żadnych pienię=
31:
dzy/ dáremne odpuſztzenie grzechow.
... 1.
...
...
Przeſto tedy nie=
32:
ieſtem żadnym odſztzepieńcem kośćiołá ſwiętego krze
śćijáńſkiego


strona: B

Liſt.
1:
śćijáńſkiego/ ále ſlugá prawdziwy iego. Niechay
2:
kxiądz Biſkup/ weyrzy ná ſwoy kościoł Rzymſki/ do
3:
ktorego ſię rozmáite odſztzepieńſtwá potáiemnie wpro
4:
wádziły: Izali máło Reguł álbo zakonow? ieden od
5:
drugieo rozny y odſztzepiony/ iuż Benedyktow zakon/
6:
Fránćiſkow/ Bárnádynow/ Dominikow/ Antoni=
7:
now/ Paulinow/ etc. Izali ſie ći wſzyſcy iedni od dru
8:
gich nie odſztzepili? iuż odzienim/ iuż paſy: iuż boty/ iuż
9:
koſzulámi/ iuż płaſztzámi/ iuż kápicámi/ iuż pátrzenim
10:
iuż mowieniem/ á krotko mowiąc/ w żadney ſie rzetzy
11:
miedzy ſobą niezgadzáią/ tylko ſię w tym zgadzáią iż
12:
iednoſtáynie Páná Bogá/ y imię iego ſwięte bluźnią
13:
á vbogimi ludzmi dla łákomſtwá kuptzą. Bo tam nie
14:
naydzieſz nic dármo bes pieniędzy. Thoć ſą tedy od=
15:
ſztzepieńcy/ y tym podobni.
16:
Wſpomina też ieſztze kxiądz Biſkup ná wielu miey=
Nowa náuká/

17:
ſcách/ iákobym ia nowey náuki vtzył: ále ſie temu nie=
18:
dziwuię/ iż moię náukę/ nową náuką názywa: Ponie
19:
wáż w iego Rzymſkim kośćiele/ nowe ieſt piſmo Pro=
20:
rockie y Apoſtolſkie/ nowy ieſt Kryſtus Syn Boży/
21:
nowa ieſt Ewánielia/ w ktorey ieſt odpuſztzenie grze=
22:
chow dáremne. Abowiem tho wſzyſtko nowa rzetz w
23:
Rzymſkim kośćiele. Iż Pan Kryſtus ſam ieſt thylko
24:
drogá do niebá: á iż wſzyſtki inſze śćieſſki prowádzą do
25:
piekłá. Iż Pan Kryſtus thylko ſam ieſt prawdá/ á
26:
wſzyſcy ludzie nieprawdá. Iż Pan Kryſtus ſam tyl=
27:
ko ieſt żywot/ á wſzyſcy ludzie ſmierć.
Ioan. 14.
Pſal. 116.
Rom.5.
Iż Pan Kry=
28:
ſtus ſam thylko ieſt g... ſwiętego krześći=
29:
iáńſkiego/ á wſzyſcy udz... a tzłonkowie iego.
30:
Iż Pan Kryſtus ſam ty ... eſt Petrá/ álbo Opoká/
...

31:
á wſzyſcy ludzie ...erni Piotrowie/ to ieſt opotzy=
32:
śći/ álbo żywe kámienie. Iż Pan Kryſtus ſam tylko
Bie...


strona: Bv

Liſt.
1:
ieſt ieden miedzy bogiem á miedzy ludzmi Iednatz. Iż
2:
Pan Kryſtus tylko ras offiárowány doſić vtzynił ná=
3:
wieki zá wſzyſtki ludzi poſwięcone.
...m. 2.
Ebr.10.
Matt. 26.
Mar. 14.
Luc. 22.
1. Cor. 11.
Iż Pan Kryſtus
4:
ná oſtátetzney wietzerzey oddał wſzyſtkiev kośćiołowi
5:
ſwiętemu/ ćiáło y krew ſwoię. A toć ieſt náuká moiá/
6:
ktorey Pan Kryſtus y Apoſtołowie iego vtzyli/ I mo
7:
wię tho s Páwłem Swiętym beſpietznie/ iż nieumiem
1. Cor. 2.

8:
nic inſzego vtzyć/ iedno Iezu Kryſtá á tego vkrzyżo=
9:
wánego: Kthorego Ian/ y Páweł ſwięty/ y inni A=
10:
poſtołowie vtzyli. A ktokolwiek tego Páná Iezu Kry
11:
ſtá vkrzyżowánego ſámego tylko nie vtzy/ ieſthći z o=
1. Ioan. 2.

12:
nych/ o ktorych Ian ſwięty nápiſał mowiąc. Iż znas
13:
wyſſli/ ále znas niebyli/ Abowiem gdyby byli znas/
14:
wżdyćby byli przy nas zoſtáli. A przeſto niechay mo=
15:
iey náuki/ nową náuką nie zowie kxiądz Biſkup/ chy=
16:
bá ieſli vniego ieſt nowy Pan Kryſthus y Ewánielia
17:
ſwięta.
18:
A iż też powieda/ ábym ia Doktory y oyce ſwięte w
19:
zgárdził: y zwytzáie dawne odrzućił/ y tu mi wielką krzi
20:
wdę tzyni.
Doktory y oy=
ce Swięte.
Abowiem nietylko/ ábym miał odrzućić/ y
21:
wzgárdzić/ oyce y Doktory ſwięte/ ále dziękuię Pánu
22:
Bogu oſobliwie zá nie: Iż Pan Bog záwżdy w kośćie
23:
le ſwiętym wzbudzał ludzi godne/ vtzone/ y ſwięte/
24:
przes ktore ratzył piſmo ſwięte wykłádáć/ y ſwiáthu
25:
wſzyſtkiemu podáwáć y obiáwiáć. Ale iż ći Doktoro=
Pſal. 15.
Rom. 3.
Gen ...

26:
wie/ álbo oycowie Swięći/ byli takieſz ludzie krew=
27:
cy/ iako y my/ y dla tego tzęſtokroć vpadáli y błądzi=
28:
li. A przeſto gdzie ſie Doktorowie/ álbo ſwięći oyco=
29:
wie zgadzáią s ſlowem Bożym/ rad tho przyimuię/ y
30:
Pánu Bogu zá ty dáry iego dziękuię/ ále gdzie ſię nie
31:
zgadzáią s ſlowem Bożym/ tedy nie tylko doktorom
32:
álbo oycom ſwiętym/ ále też y Aniołom z niebá wie
rzyć


strona: B2

Liſt.
1:
rzyć nie będę. Izali niemamy iáwnego ſwiádectwa/
Gál. ...
Lib. ...
Epiſ. ...

2:
o Cypryianie ſwiętym/ iáko był bárzo zbłądził y vpadł
3:
gdy ze wſzyſtkiey Afryki Biſkupy zebrał/ y Koncyli=
4:
um vtzynił. A pothym iáko tám bárzo z błądził około
5:
krztu ſwiętego/ káżdy może obátzyć kthory był ták po=
6:
ſtánowil. Iż gdy kto bywa od kxiędzá okrżtzon/ kto=
7:
ry kxiądz Duchá ſwiętego niema/ tego krzeſt ieſt ni=
8:
tzemny/ y ma być on tzłowiek znowu okrztzon. A tá=
Epiph. Lib. 2.
Aug. lib. de
here.

9:
kieſz y Origenes/ wielki y známięnity Dokhtor/ izali
10:
nie zbłądził gdy ſie rozumu trzymał/ gdzie thák nápi=
11:
ſał. Iż Dijabli/ zli Aniołowie/ będą tzáſu ſwego zbá
In Prohem.
lib. 3. de Try=
nitate ad Pau
linam epi. 112.

12:
wieni: Ták też y Anguſtyn ſwięty/ izali kxiąg oſobli=
13:
wych nie nápiſał/ w ktorych błędy ſwoie iáwnie wy=
14:
znał? przeto też ſam piſaniu ſwemu wierzyć nie kazał/
15:
iáko piſmu álbo ſłowu Bożemu. Prziymuię tedy Do=
16:
ktory y oyce ſwięte dokąd ſie s ſlowem Bożym zgadzá
17:
ią/ ále gdy ſie nie zgadzáią/ z ich łáſką/ y przyzwole=
18:
nim/ to wſzyſtko na ſtronę odrzucam.
19:
A co ſie theż dotytze dawnych y ſthárych zwytzá=
Zwytzáie da=
wne

20:
iow/ ieſliże ſie takieſz zwytzáie zgadzáią s ſlowem Bo=
21:
żym/ trzymam ſie ich mocnie/ ále ieſli ſą ſlowu Bo=
22:
żemu przećiwne/ y vſtáwę Boſką gwałcą/ tedy we=
23:
dług náuki tego oycá Cypryana ſtárego/ od nich iáko
24:
od powietrza vćiekam. Abowiem nie zwytzáie dawne
25:
ſą Bogiem náſzym/ ktorego tylko ſámego mamy ſlu=
26:
cháć y chwálić.
27:
Ieſztze mi też Kxiądz Biſkup przytzyta/ ábym ia
28:
tą náuką ſwoią roſthyrki y niepokoie tzynił/ niewiem
Koſi...
po...

29:
bych miał co inſzego ná then tzás kxiędzu Biſkupowi
30:
odpowiedzieć/ iedno co odpowiedział Prorok Boży
31:
Eliaż/ Krolowi Achábowi złoſliwemu. Iż nie iám
32:
iest/ ktory roſtyrki y niepokoie tzynię/ ále ty ſam. Abo=
B ijwiem ...


strona: B2v

Liſt.
1:
wiem nie ći roſtyrkow tzynią/ ktorzy prawdziwego ſlo
Rom. 113.
2. Cor. 2. 3.
Act. 7.
Luc. 2.
Matt. 22.
Mar. 12.
Rom. 13.
Matt. 5.
Luc. 6.

2:
wá Bożego vtzą/ ále ći roſthyrki y niepokoie tzynią/
3:
ktorzy ſię Bogu/ ſlowu y mocy iego ſprzećiwiáyą. I
4:
iáko ia mam niepokoie y roſthyrki tzynić/ gdy ia y zdru
5:
gą Braćią moią vtzę/ to dáwáć Bogu co ieſth Boże=
6:
go/ á to Ceſárzowi co ieſt Ceſarſkiego? Albo gdy vtzę
7:
s Páwłem Swięthym/ komu Dań themu Dań/ komu
8:
mytho/ temu mytho/ komu poććiwość/ themu poćći=
9:
wość. Albo ieſztze iáko Pan Kpyſtus powiedział. Ie=
10:
ſlić wezmą płaſztz/ day mu y ſuknią/ álbo ieſli ćię
11:
kto przymuſi ná milę/ idz ſniem dwie. A przeſtho ia
12:
żadnych roſthyrkow nietzynię. Aleć thę ſtárodawną
13:
przymowkę y potwarz/ noſzą ná ſobie wſzyſcy wierni
14:
y prawdziwi ſludzy Boży. Izali ſie też nie ták ſkárży
... 24.

15:
li kxięża żydowſcy przed Felixem/ ná Páwłá ſwięte=
16:
go tymi ſlowy? Myſmy záwżdy byli w pokoiu y rzą=
17:
dźiłeś nas w wielkiey opátrznośći/ otoſz my teras te=
18:
go mężá zárazáiącego vchwyćili/ ktory tzyni roſtyrki
19:
miedzy wſzyſtkimi żydy/ y po wſzyſtkim ſwiećie/ y ieſt
20:
wodzem ku tey ſekćie Názáráńſkiey/ ktory náſz kośćioł
21:
ſromoći. etć. Izáli ſię też nie tym obytzáiem ná Páná
22:
Iezu Kryſtá ſyná Bożego kxięża żydowſcy ſkarżyli/
23:
kiedy go przed Piłatá przywiedli/ tedy thák wielkim
Luc: 23.
Act. 6.
Matt. 10.

24:
głoſem wołáli. Poruſzył wſzyſthek lud/ potząwſzy od
25:
Galilei/ aż tu.
26:
A przeſto niedziwuię ſię temu/ iż mię
27:
też tho potyka/ co Páwłá y Páná Kryſtuſa podkáło/
28:
ktory ſwoim wiernym przepowiedział przed tym/ Iż
29:
ſlugá nie będzie zacnieyſzy/ á niſſli miſtrz iego.
30:
¶ A iż mi też przytzyta/ ábym wſzeláką zwierzchno
31:
śćią od Páná Bogá poſtánowioną gárdził/ Ieſli to
...ać.

32:
tak ieſt/ thedy bychći muſiał/ wzgárdzić ſámym Pá=
33:
nem Bogiem/ ktory ták wſzelkiey duſzy roſkazał/ przes
Páwłá


strona: B3

Liſt.
1:
Páwłá ſwiętego/ mowiąc. Wſzelka duſzá mocam z
Rom. ...
1. Pet. ...
Sap. ...

2:
wierzchnym/ niechay będzie poddaná. Abowiem nie=
3:
ieſt moc/ iedno od Páná Bogá/ á ktore ſą mocy/ od
4:
Páná Bogá ſą poſtánowione. Przeſto kto ſię ſprzeći=
5:
wi mocy/ poſthánowieniu ſię Bożemu ſprzećiwi/ á
6:
ktorzy ſie ſprzećiwiáią/ Sąd Boży ná ſobie ponioſą.
7:
Przeſto thedy nietylko żebych ſię miał ſprzećiwiáć/ z=
8:
wierzchnośći/ y ſtymi/ ktorzy mię ſlucháią/ ále ieſztze
9:
zá wſzeláką zwierzchność/ od Páná Bogá poſtháno=
10:
wioną/ vſtáwitznie ſię modlę/ ták iáko nas ſwięty Pá
11:
weł náutzył/ mowiąc. Vpominam was áby nádewſzyt
1. Tim. 2.

12:
ko były prozby/ modlitwy y dziękowánia/ zá wſzyſtki
13:
ludzi/ zá Krole/ y zá wſzyſtki ná zwierzchnośći poſtá
14:
nowione/ áby ſpokoyny y ćichy żywot wiedli/ wewſze
15:
lákiey pobożnośći y vććiwośći. A ták też to ieſt nieno=
16:
wa/ ále ſtárodawna potwarz/ kthorą też Zydowſcy
17:
kxięża wkłádáli ná Páná Iezu Kryſtá ſyná Bożego/
18:
kiedy ſię ſkárżyli nań przed Piłatem/ mowiąc: Kro=
19:
lem ſię tzyni/ ſprzećiwia ſię/ y dáni zákázuie dáwáć
Luc. 23.
Ioan. 19.

20:
Ceſárzowi? A przeſtho áni ia/ áni żadny z wiernych
21:
ſlug Bożych/ nie ſprzećiwiamy ſię zwierzchnośći/ od
Rom.13.
1. Pet. 2.
Biſkup kra=
kowſki

22:
Páná Bogá poſtánowioney/ Bo bych ſie ſprzećiwiał
23:
ſámemu Pánu Bogu. Biſkup też Krákowſki Iędrzey
24:
Zebrzydowſki/ znam ſię ktemu/ iż ieſt tzłowiek zacne=
25:
go narodu ſlácheckiego/ ná przećiwko ktoremu/ ia tu
26:
według ſwiátá/ nic nie mowię/ áni piſzę/ áni nam=
27:
nieyſzego vſztzypku nietzynię/ y owſzem/ iáko Rádę ie=
28:
go Krolewſkiey miłośći záwżdy ććić chcę/ ále mowię
29:
y piſzę iż według tey náuki/ ktorą on ná ſwiáth vka=
30:
zał/ y wypuśćił/ ſyná Bożego/ Páná moiego Iezu
31:
Kryſtá/ dla mnie vkrzyżowánego/ zeſromoćił/ zhán=
32:
bił/ y zbluznił/ nie ieſt Biſkup krześćijáńſki/ ále ieſth
B ...


strona: B3v

Liſt.
1:
Biſkup Rzymſkiego dworu/ álbo ſlugá Papieſki/ kto=
2:
ry odrzućiwſzy ná ſtronę náukę iedynego ſyná Bożego
3:
Pána Iezu Kryſtá/ y Apoſtołow iego/ nie poſwią=
4:
ca kośćiołow żywych/ náuką prawdziwą/ áni modli=
5:
twą/ áni przykłádem Apoſtolſkim/ Ale poſwiąca ko=
6:
śćioły martwe drewniane/ kámienne obrázy y zwony/
7:
w kthorych drwách/ álbo kámieniu/ y obráziech/ nie
8:
Duch ſwięty mieſſka/ ále muchy nietoperze/ y páią=
9:
cy. I mowię to beſpietznie/ iż tá náuká iego/ nie ieſt
10:
náuká ſyná Bożego żyweo/ áni náuká Apoſtolſka/ áni
11:
náuká krześćijáńſka/ ále ieſt náuká Papieſka/ á nako=
12:
niec Szátańſka/ ktora iádu y trućiny pełna. Kthorą
13:
naukę ſwoię/ átzkolwiek ią ſlowki iedwábnymi pię=
14:
knie vprządł/ y vpſtrzył: A wſzakoſz niemáſz nic inſze=
15:
go w niey/ iedno pychá papieſka/ vpor/ obłudá/ zdrá=
16:
dá/ báłwochwálſtwo/ bluznierſthwo/ nietzyſtość/
17:
ćiemność/ á ná oſtátek roſpátz/ ſmierć/ piekło/ płátz/
18:
wietzne zgriytánie żębow/ y potępienie. Przodkiem
19:
dla tego/ iż w tey náuce ſwoiey/ złupił y zewlokł/ ze
20:
wſzyſtkiey ćći y chwały/ Páná Iezu Kryſtá ſyná Bo
21:
żego/ potym iż też niepomázáną y iedyną oblubieni=
22:
cę iego/ kośćioł ſwięty Apoſtołſki/ przywiązał nie do
Luc. 17.

23:
Kryſtuſá ſyná Bożego/ áni do ſłowá iego/ ále do Rzy
24:
má mieyſcá iednego/ Papieżá Rzymſkiego/ kthorego
25:
zwierzchność nie ieſt od Páná Iezu Kryſtá Syná Bo
26:
żego poſtanowioná/ ále ieſt/ iáko ſwięty Páweł nápi=
Gal. 1.

27:
ſáł/ Anáthemá/ to ieſt/ przeklęctwo. Ieſli Papież
28:
álbo Biſkup Krakowſki/ będzie prawdziwie Páná Ie
29:
zu Kryſta ſyná Bożego chwalił/ vtzył y wyznawał/
30:
y iego ſwiątośćiámi/ ták iáko Syn Boży poſtánowił
31:
ſſáfował/ tedy go nie będę przeklęctwem názywał/ á=
32:
le mu thę poććiwoć będę tzynił/ iáko Swięty Páweł
nápiſał


strona: B4

Liſt.
1:
nápiſał. Dobrzy przełożeni ſtárſzy/ dwoiákiey poćći=
...im ...

2:
wośći ſą godni/ á zwłaſztzá kthorzy prácuią w ſlowie
3:
y w náuce Bożey/ álbo iáko ná drugim mieyſcu mowi
4:
Bądzćie poſluſzni przełożonym wáſzym/ y vkarzay=
Ebr. 13.
Act. 20.
1. Pet. 5.

5:
ćie ſię im: Boć oni o duſzach wáſzych tzuią/ iakoby li=
6:
dzbę ſnich vtzyniłi. Ale iż Papież y zá wſzyſtką ordą
7:
ſwoią/ áni prácuie w ſlowie/ áni w náuce Bożey pra=
8:
wdziwey/ áni o duſzach wiernych tzuie. I owſzem
9:
wierne ſlugi Boże mocą y gwałtem/ ná to ćiągnie y
10:
przywodzi áby ſnim weſpołek Dijabłá/ nieprzyiáćielá
11:
duſznego/ chwalili/ y iemu ſłużyli/ Syná Bożego ie=
12:
dynego bluznili/ przed báłwány klękáli/ y zánimi cho=
13:
dzili. A ták iáko ná on tzás Piotr ſwięty/ Biſkupo=
14:
wi y Kxiążęćiu Kápłáńſkiemu naywyſſſzemu odpo=
15:
wiedział/ ia też dziſia tymże obytzáiem wſzyſtkim kxią
16:
żętom Kápłáńſkim/ Papieſkim odpowiadam/ Iż mu
Act. 4.
Gal. 1.

17:
ſiemy Bogá być więcey poſluſzni/ á niſſli ludzi/ á ná
18:
koniec/ á niſſli Aniołow wſzyſtkich.
19:
A przeſto lepiey było Kxiędzu Biſkupowi Krákow
20:
ſkiemu/ áby był tę náukę ſſátáńſką/ domá zákrył/ á te=
21:
go iádu ná ſwiáth nie wypuſztzał/ y niegorſzył nam=
22:
nieyſzego: Pámiętáiąc ná ony ſlowá Syná Bożego/
23:
Biádá temu/ przes ktorego zgorſzenie prziydzie/ le=
Matt. 18.
Luc. 17.
Mar. 9.

24:
piey było iemu/ áby mu Kámień młyńſki v ſſyie v=
25:
wiązano/ y był puſztzon ná głębokość morſką/ á niſſli
26:
zgorſzył iednego z namnieyſzych. Ale iż Pan Bog ieſt
27:
prawdziwy/ niechćiał dáley ćierpieć fałſzywey náu=
28:
ki przykrytey obłudy/ przetho ią ták chćiał przed w=
29:
ſzyſtkim ſwiátem okázáć. Aby wierni y wybráni ſyno
30:
wie Boży/ thym lepiey mogli widzieć/ poznáć/ y wy=
31:
ſtrzegáć ſie Dijabłá/ kthory ſię w ániołá ſwiátłośći
32:
przemienić vmie. Ale niechać Dijabeł/ y s ſlugámi
ſwymi


strona: B4v

Liſt.
1:
ſwymi/ tzyni co chce/ y niechać piſze/ krąży/ rádzi/
Pſal. 2.
Pſal. 110.
Luc. 19.
Col. 2.

2:
y groźi iáko chce/ przed ſię Pan Kryſtus ſyn Boży/
3:
Krolem być/ y pánowáć/ miedzy nieprzyiaćioły ſwo
4:
imi muſi/ y zwyćięży ie. Prozno ſie podnoſi (ſwięty
5:
Páweł mowi) nádęty w umyſle ćiáłá ſwoiego/ y w tych
6:
rzetzach/ ktorych niewidział. Tho ieſt/ o ktorych ſlo=
7:
wá Bożego niema
8:
¶ A przeſto ſię ia thu opowiedam/ y oſwiadtzam
9:
przed Pánem Bogiem/ y Iezu Kryſtem ſynem iego
10:
miłym/ pánem náſzym/ y przed wſzyſtkimi Anioły bo=
11:
żymi/ y przed wſzyſthkim ſwiátęm. Iż ia przed ſię
12:
mocnie ſtoię przy moich pierwſzych y teráznieyſzych ár
13:
tykulech do ſkonánia mego/ ktore kxiądz Biſkup Krá
1. Cor. 1.
Eſa. 29. 33.
Abdi. 1.

14:
kowſki/ nie ſlowem Bożym/ áni dowodem Duchá s.
15:
ále wykręty ludzkimi/ mądrośćią Pogańſką/ y dowo
16:
dem Duchá nietzyſtego/ háńbi y ſromoći/ y názywa ie
17:
obłędliwymi. Abowiem ty Artykuły/ nie ſą moie w
18:
łaſne/ ále ſą onego/ przed ktorym drzy ziemiá y niebo.
19:
I ktorzy kolwiek ſą náprzećiwko tym Artykułom/ ſą
20:
ieſztze w kroleſtwie Dijabelſkim/ od Anthykryſtá ſyná
21:
zátrátzonego/ związáni/ vwikłáni/ y zwiedzieni od nie
22:
go. Ktorym rátz Pánie Boże náwieki Błogoſláwio=
2. Tim 2.

23:
ny otworzyć vſzy/ y otzy/ áby kiedy vſlyſzeli ſyná twe=
24:
go miłego Páná Iezu Kryſtá/ y otzy ſwe otworzyli/
25:
á przeſtáli złorzetzyć prawdzie twoiey. Vznawſzy ſię
26:
być báłwochwáłcámi y grzeſznymi. Amen.
27:
¶ Thobie też Pánie/ á Pánie moy/ ty kxiąſſki moie
28:
offiáruię y przypiſuię/ ábyś wiedział/ dla iakiey ćie
29:
náuki Biſkup Krákowſki pozywał/ y przeſladował
30:
iżeś ſnim tych ſmrodliwych vſtaw ludzkich/ ćiemno
31:
ści wietznych y bluznierſtw niezlitzonych chwalić nie
32:
chciáł. Wolałeś chwálić/ ſámego Páná Iezu Kry
ſtá


strona: C

Liſt.
1:
ſtá/ zbáwićielá y odkupićielá twoiego/ dla ćiebie v=
Gal. ...
Eſa. 53.
2. Teſsa. 2.
Dan. 11.

2:
krzyżowánego: á niſſli chwálić/ pychę Anthykryſtá
3:
Rzymſkiego/ náukę fáłſzywą/ y zmyſlony krzyſz iego.
4:
Abowiem pámiętałeś ná tho/ iżeś nalaſl bes wſzelá=
5:
kiey godnośći/ pracey/ y zaſlug twoich/ s ſſtzerey łáſki
Matt. 13.
Ephe. 2.
Rom. 3.
Matt. 11.

6:
Bożey/ on ſkarb ſkryty/ y koſſtowny/ ktory Pan Bog
7:
zákrył od mądrych/ y roſtropnych tego ſwiátá/ á ob=
8:
iáwił to málutzkim. Pámiętałeś ieſztze/ iż ieſt rzetz
9:
dáleko podleyſza/ vtráćić tę łáſkę dotześną v ludzi te
Matt. 16.
Luc. 9.
Mar. 9.

10:
go ſwiátá nazacnieyſzych/ namoznieyſzych/ y na mędr
11:
ſzych/ á niſſli vtráćić łáſkę y on ſkarb wietzny/ v Bo=
12:
gá y oycá páná náſzego Iezu Kryſtá. Pámiętałeś ieſz
13:
tze y ná to/ co Pan Kryſtus powiedział/ wſzyſthkim
14:
ſwoim wiernym zwolennikom. Iż ktho miłuie duſzę
Ioan. 12.
Matt. 10.
Matt. 16.

15:
ſwoię vtráći ią/ á kto ma wnienawiśći duſzę ſwoię ná
16:
thym ſwiećie/ ku żywotowi wietznemu ſtrzeże iey.
17:
Stych ia tedy przytzyn thy kxięgi moie/ thobie pánie
18:
moy poſyłam/ abyć ie przetzetł y obatzyłeś/ iáko y kie=
19:
dy ſię Antykryſt/ ná przećiwko Bogu żywemu pod=
20:
wyſſſzył/ iáko y kiedy náukę Páná Iezu Kryſtá/ z fáł
21:
ſzował/ ſprzewrácał/ y podeptał/ iáko krzyżow obłu=
22:
dnych/ zmyſlonych/ y fáłſzywych/ do kośćiołá krze=
23:
śćijáńſkiego náprowádził. A gdy tho przetzytaſz y o=
24:
batzyſz/ ábyś Pánu Bogu vſtáwitznie dziękował/ iż
25:
ćię ſtego Bábilonu/ y ſtey Sodomy y gomorry/ ręką
Apoca. 18.
Gen. 19.
Io. 3.

26:
ſwoią mocną wyprowádził. I dał ći poznáć/ nie tyl
27:
ko Páná Iezu Kryſtá Syná ſwego/ ále też y Antykry
28:
ſtá Rzymſkiego/ ze wſzyſtkim natzynim iego. I przy=
29:
wiodł ćie do kośćiołá ſwego ſwiętego/ gdzie ieſt ſlo=
30:
wo iego prawdziwe/ pokoy/ y weſele W kthorym
31:
ſlowie/ niechayćię ten pan/ co dáley tho więcey/ o=
Io. 14.
Rom. 5.
Luc. 2.

32:
ſwieca twarzą ſwoią ſwietą/ y vmocnia/ ábyś zwy=
Cćięż


strona: Cv

Przedmowá.
1:
ćiężył wſzyſtki pokuſy ſſátáńſkie/ y brany piekielne.
2:
I vſlyſſałeś od Páná glos on miły/ miey go wdzięk
Matt. 25.
Luc. 19.

3:
ſlugo dobry y wierny/ nád máłem byłeś wierny/ nád
4:
wielą ćię poſtánowię. Wnidz ná weſele
5:
Páná twego. Amen.
6:
Do wſzelkiego brátá
7:
krześćijáńskiego Przedmowá. Mar
8:
ćiná Krowickiego.
9:
N
Apiſałem tu obronę ſtárodaw=
10:
ney a krześćijáńskiey wiáry/ ná prze
11:
ćiwko Papieżowi Rzymſkiemu/ y Biſkupo
12:
wi Krakowſkiemu. Przeſto Bráćie moy miły/ gdy bę
13:
dzieſz tzytał/ tę obronę moię: Proſzę ćię dla Páná Bo
14:
gá/ y Syná iego miłego Páná Iezu Kryſthá/ przed
15:
ktorym/ ia y ty/ w krothkim tzáſie muſiſz ſthánąć/ y
16:
ſkożdego ſlowá proznego prozbę vtzynić/ ábyś ſię nie
17:
gorſzył ſtego: Iż ia vbogi y zgárdzony od ſwiátá ſlu=
18:
gá Boży/ odłożywſzy ná ſtronę wſzyſtki ſſatáńſkie zá=
19:
ſtrzały/ y iego grozby/ przykrymi y niezwytzáynymi/
20:
ſlowy zowę Papieżá Rzymſkiego prawdziwym Anty= kryſtem


strona: C2

Przedmowá.
1:
kryſtem/ o kthorym zdawná Prorocy y Apoſthołowie
2:
ſwięći prorokowáli y piſáli: á Biſkupá Krakowſkie=
Dan. 7. et 11.
Zach. 11.
1. Io. 2. 4.
2. Teſ. 2.

3:
go/ ſługą iego właſnym. Atzkolwiekći Papież tego
4:
w práwie ſwym właſnym y niepobożnym zákazał/ áby
5:
żadny tzłowiek náprzećiwko práłatom kośćiołá Rzym
Diſtin. 40.
cau. 6. Papa.

6:
ſkiego nie piſał/ y káráć ich nieſmiał/ by też y wſzyſtki
7:
ludzi do piekłá zá ſobą wiedli: A wſzákoſz iż Duch
8:
ſwięty żadnego bráku miedzy ludzkimi oſobámi nie tzy=
Eſa. 42.
Act. 10.
Rom. 2.

9:
ni/ y żadnemu ſtanowi ludzkiemu nie folguie/ ále w=
10:
ſzyſtkę płeć/ ziemią/ y ſtánem zowie/ y wſzyſtek ſwiát
Iere. 22.
Iſa. 40.
Io. 16.

11:
z grzechu iednoſtáynie karze. Dla tegom ſię tedy/ tu
12:
w tym piſániu/ ná żadne ludzi tego ſwiátá nie oglą=
Exod. 20.
Pſal. 51.
Dan. 9.

13:
dał/ iednom tylko ná ſámego pána Bogá/ y iego ſwię
14:
te ſlowo pátrzał/ y pámiętał. Aby thylko ſam Pan
1. Cor. 3.
Matt. 5.

15:
Bog/ chwalę y ſpráwiedliwość otrzymał/ á wſzelki
16:
tzłowiek przed niem poſromocenie miał. I rozumiem
17:
dobrze temu/ iż ludzie mądrzy tego ſwiátá/ y ći ktorzy
18:
Páná Bogá nie znáią/ będą náprzećiwko mnie ſſem=
19:
ráć/ y wſzyſtko złe ná przećiwko mnie mowić: iżem ſie
20:
kiedy ſmiał o tákowe v ſwiátá wielkie oſoby pokuſić/ y
21:
ták będą naprzećiwko mnie mowić. Niemiał był ták
22:
oſtrze/ y ſurowie piſać. Ale ſię temu nie będę dziwo=
23:
wał/ gdyż nie kożdy tzłowiek zna/ iakowy ieſt rozdział
24:
miedzy Bogiem/ á miedzy Dijábłem/ miedzy ſlowem
25:
Bożym/ á miedzy ſlowem ludzkim/ miedzy prawdą/ á
26:
miedzy mátáctwem/ miedzy ſrogośćią Boſką/ á miedzy
27:
ſrogośćią ludzką/ á zwłaſztzá iż Duch S: powiedział.
28:
Iż ludzie będą mieć prawdę wnienawiśći / á kłám=
2. Teſ. 2.
Dan. 7.

29:
ſthwu będą woleli wierzyć więcey/ á niſſli prawdzie
30:
Bożey. Przeſto thu tedy pytam tych mądrych tego
31:
ſwiátá/ aby mi odpowiedzieli/ y ná iakie oſoby proro=
C ijcy świę=


strona: C2v

Przedmowá.
1:
cy ſwięći nawięcey nárzekáli y wołáli/ izáli nie nawię
... 1. 5.
... Reg. 18.
Matt. 23.
Luc. 11.
Io. 8.

2:
cey/ ná wielkie pány? ná wielkie oſoby/ przełożone/
3:
y krole? Niechay theż weyrzą ná Páná Iezu Kryſtá
4:
w Ewánieliey ſwiętey/ y niechay obatzą/ iákie oſoby
5:
nawięcey treſtał y karał? Konietznie nie ták bárzo lu
6:
dzi poſpolite/ iáko Biſkupy/ dokthory/ y Fáryzeuſze
7:
naprzednieyſze. A chceſz wiedzieć dla tzego? powiem.
8:
Iż ná tych wiśi álbo podnieſienie/ álbo oſtatetzny v=
9:
pad wſzego dobrá. Ale by też dobrze ták nie było/ py
10:
tam ćię/ powiedz mi? Ieſli należy ná wiernego ſlugę
11:
Bożego/ prawdę przed Bogiem y ludzmi mowić? tzy
12:
li należy pochlebiáć? á zwłaſztzá gdyż Pan Kryſthus
13:
mowi. Niechay ſlowo waſze będzie/ ieſt/ ieſt/ nie/ nie.
Matt. 5.

14:
I iako ma wierny ſlugá Boży/ názwáć złodzieiá/ ie=
15:
dno złodzieiem? iako łotrá/ iedno łotrem? iako cudzo=
16:
łozniká/ iedno cudzołoznikiem? iáko báłwochwálcę/ ie
17:
dno báłwochwálcą? iáko pijánicę/ iedno pijánicą?
18:
Aleſmy iuż tákowego wieku dotzekáli/ kthorego ludzie
Eſa. 1.
Dent. 32.
Matt. 17.
Nuc. 9.
Pſal. 94.
Iere. 5. 51.
Zach. 11.
Matt. 23.
Matt. 12.
Gen. 49.
Ezech. 22.
Matt. 7.
Pro. 28.
Cren. 3.
Dan. 7.
Ezech. 13. 22.
Luc. 13.
Pſal. 22. 35.
... 3.
... 35.

19:
ná ſwiećie bárzo z chytrzeli/ y ná koniec ſię ſwym ro=
20:
zumem/ nád wſzyſtki proroki/ nád Syna Bożeo/ y nád
21:
Apoſtoły ſwięte wynieſli. Abowiem prorocy/ ſyn bo=
22:
ży/ y Apoſtołowie ſwięći/ po proſtu do wſzyſtkich nie
23:
pobożnych y przewrotnych ludzi wielkiego ſtanu mo=
24:
wili/ y ták wołáli ná nie. Iżeśćie grzeſzni/ iżeśćie
25:
rodzay złoſliwy y przewrotny/ lud ſſalony/ bękár=
26:
ći/ wilcy/ niedzwiedzie/ liſſki/ lwi drapieżni/ y ry=
27:
tzący ſmokowie/ pśi niemi/ pſi nienáſyceni/ wieprzo=
28:
wie dzicy/ wołowie y bykowie tłuśći/ nieprzyiaćiele
29:
Boży/ ſwiátkowie złoſliwi/ ſſaleni/ mężowie nápeł=
30:
nieni krwie/ rádá złoſliwa/ ſtolicá zárazliwa. A pan
31:
Kryſtus iáko ie zowie y Apoſtołowie iego ſluchay? Zło
dzieie/


strona: C3

Przedmowá.
1:
dzieie/ łotrowie/ ſlupy y groby pobieláne/ narod zmi
Eſa. ...
Phil. ...
Pſal. 80. ...
Act. 13.
Pſal. 27. 35.
Oſeae. 9.
Pſal. 55. et 1.
Ioan. 10. 8.
Matt. 23. 3.
Luc. 9. et 11.
Act. 13.
Phil. 3.
Pſal. 54. 42.
Matt. 24.
Eſa. 16. 56.
2. Tes. 2.
Iere. 2.
Apoc. 16. 19.
Act. 12.
Phil. 2.

2:
iowy álbo iáſztzorcy/ ſynowie wſzelkiey przewrotno=
3:
śći/ ſynowie Dijabelſcy/ nieprzyiaćiele wſzelkiey ſprá=
4:
wiedliwośći/ wywrácáiący drogi páńſkie dobre/ nie=
5:
przyiaćiele krzyżá páná Kryſtuſowego/ Bożnicá Di=
6:
iabelſka/ mężoboyce/ narod z oycá Dijabłá/ ſlepi wo
7:
dzowie/ drzewo niepożytetzne/ robotnicy chytrzy/ to=
8:
wárzyſze złodzieiow/ Doktorowie Dijabelſcy/ Proro=
9:
kowie fáłſzywi/ ktorych brzuch Bogiem ieſt/ á chwałá
10:
ich w poſromoceniu/ ktorzy ziemſkie rzetzy rozumieią/
11:
zdrayce vbogich ſiroth/ y wdow. I inſzych ſrogich/
12:
y rozmáitych przezwiſk bárzo wiele wpiſmie ſwiętym/
13:
ktore ia opuſztzam. Ieſliżeć ſię ieſztze tákowe ſlowá
14:
przykre y ſurowe niepodobáią/ mowże tedy ná przeći=
15:
wko Duchowi ſwiętemu/ ieſli ſmieſz? Ale rzetzeſz/ pro
16:
rokom ſwiętym/ ſynowi Bożemu/ Pánu Kryſtuſowi/
17:
y Apoſtołom iego/ wolno było thák ſurowie y ſrodze
18:
mowić/ y piſáć na przećiwko tákowym ludziom/ ále
19:
nam nie przyſtoi thákowymi ſlowy obrázliwymi/ mo=
20:
wić/ y piſać/ więcey byſmy ich ták zbudowáli/ kiedy
21:
byſmy pięknymi ſlowy mowili/ álbo piſáli. Przod=
22:
kiem pytam ćię/ ieſliże prorocy y Apoſtołowie ſwięći/
23:
ludzmi byli/ tzyli nie ludzmi? kiedy to mowili/ y piſá=
24:
li? A także y Kryſtus/ izali ſam ſiebie nie vniżył/ wzią
25:
wſzy ná ſię poſtáwę ludzką/ gdy thy ſlowá/ pyſznym
26:
Biſkupom y nádętym Fáryzeuſzom mowił? Atzkolwiek
27:
ći on był prawdziwym Bogiem y tzłowiekiem/ á wſzá
28:
koſz do nich/ nie mowił iáko w poſtáći boſkiey/ ále iáko
29:
w tzłowietzey. Bo by byli wiedzieli/ iáko mowi ſwię=
30:
ty Páweł/ nigdyby byli páná chwały wietzney nie v=
1. Cor. 2.

31:
krzyżowáli. A takieſz y Apoſtołowie ſwięći/ izali nie
C iijludzie


strona: C3v

Przedmowá.
1:
ludzie vbodzy y zgárdzeni byli/ iáko to ſámi o ſobie wy
2:
znáwáli/ á wzdy przed ſie ták ſmiele/ y ſurowie mowi
3:
li y piſáli. A przeſto niechceſſli ſſemráć na przećiw
4:
ko Duchowi ſwiętemu: Vmieyże rozdział vtzynić/ mie
5:
dzy dobrym/ ſwiętym/ nápominánim/ treſtánim/ y łá
6:
iánim: A miedzy złym/ grzeſznym/ y Dijabelſkim ná=
7:
pominánim/ treſthánim/ y łáiánim. Abowiem dobre
8:
tho ieſt nápominánie/ treſtánie/ y łáiánie/ ktore po=
9:
chodzi z vſt Bożych/ przes ſlugi wierne ſlowá iego/ z
10:
duchá prawdy/ y dzieie ſię ku temu końcowi/ áby grze
11:
ſzni ludzie/ iedni powſtáwáli ku pokućie/ á drudzy v=
12:
padáli ná wietzne zátrácenie. Abowiem Pan Kry=
13:
ſtus/ iednym położon ieſt ku powſtániu/ á drugim ku
Luc. 2.

14:
vpáśći/ y ná znák/ ná przećiwko ktoremu miano mo=
15:
wić. O tákowym nápominániu/ treſtániu y łáiániu
16:
ſwięty Páweł ták nápiſał. Iż wſzelkie piſmo od Pá=
2. Tim. 3.

17:
ná Bogá nádchnione/ ieſt pożytetzne ku náuce/ ku tre
18:
ſtániu/ ku nápráwieniu/ y zbudowániu: A máło niżey
19:
mowi. Przepowieday ſlowo/ nieuſtaway/ tzaſli/ nie
2. Tim. 4

20:
tzáſli/ karz/ łay/ nápominay/ we wſzelkiey ſkromnoś=
21:
ći y w náuce. A przeſto ná tákowe nápominánie/ tre
22:
ſtánie/ y łáiánie/ kto ſię gniewa/ ná Bogá ſię gniewa
23:
ábowiem kto z Bogá ieſt/ ſlowá Bożeo ſlucha/ przed
24:
ktorym Bogiem/ y ſlowem iego ſwiętym/ wſzyſtko nie
Ioan. 8.

25:
bo y ziemia ſię trzęſie/ lęka/ y ſámemu ſię Pánu Bo=
26:
gu y ſlowu iego poddawa.
27:
¶ Ieſt záſię drugie nápominánie/ treſtanie/ y łáiá
28:
nie Dijabelſkie/ gdy Duch nietzyſty ieſt w vśćiech fáł
29:
ſzywych prorokow/ náprzećiwko Pánu Bogu/ y ie=
30:
go ſlowu ſwiętemu/ dla zwiedzienia/ y okłámánia lu=
31:
dzi proſtych. Tho ieſt gdy prorocy fálſzywi/ przekli
náią


strona: C4

Przedmowá.
1:
náią/ háńbią y ſromocą wierne/ y mowią grzeſznym/
Iere. 6.
Iere. 8.
Ezech. 13.
1. Teſ 5.

2:
y nie pokutuiącym ludziom pokoy/ pokoy/ á pokoiu nie=
3:
máſz. A záſię pokutuiącym/ y wiernym mowią/ nie
4:
pokoy/ niepokoy/ á ono ieſt pokoy. Albo theż gdy ko=
5:
śćioł Dijabelſki y Anthykryſtá Rzymſkiego/ prorocy
6:
fáłſzywi nażywáią/ kośćiołem ſwięthym krześćijáń=
7:
ſkim/ á kośćioł ſwięty Apoſtolſki y krześćijáńſki/ kośćio
8:
łem przezywáią Dijabelſkim. Przeſto kthoſz kolwiek
9:
ſię przećiw thákowym fáłſzywym/ prorokom ſprzeći=
10:
wia y záſtáwia/ tákowy ſię ſprzećiwia y záſtháwia z
11:
bogiem/ ná pkzećiwko Dijabłu/ y ſluży ſámemu Pánu
12:
Bogu. A ták obatz pierwey dobrze/ co maſz gánić/
13:
álbo co maſz chwalić/ ábyś Duchá ſwiętego nie gá=
14:
nił/ y nie ſromoćił á Duchá złego nie chwalił: Boć
15:
Duch zły/ ma doſić ludzi w obłudnośći pokornych/
16:
miltzących. tzudnie mowiących/ tzyſthych/ poſztzą=
17:
cych/ y ludzi ku wſzelkiemu nabożeńſtwu podobnych/
18:
iáko ſwięty Kryzoſtom powieda/ iedno tylko ludzi mi
19:
łuiących Páná Bogá/ ſlowo iego prawdziwe/ y bli=
20:
znych ſwoich niema. I dla tego Ian ſwięty nápi=
1. Ioan. 4.

21:
ſał/ mowiąc. Rozeznawayćie Duchy/ ieſli ſą z Bogá
22:
á nie kożdemu Duchowi wierzćie/ aż by był z Bogá.
23:
A ten Duch ieſt z Bogá/ kthory ma po ſobie proroki y
24:
Apoſtoły ſwięte/ piſmo ſſtzere/ nie pomázáne/ y niená
25:
ruſzone. Ten záſię Duch ieſt z Dijábłá/ ktory mowi/
26:
álbo piſze/ nie według Prorokow/ álbo Apoſtołow
27:
ſwiętych/ ále przywodzi piſmo/ ludzką mądrośćią
28:
wynicowáne/ náruſzone/ y nietzyſthe. Iako Biſkup
29:
Krakowſki ludzką mądrośćią wynicował piſmo ſwię
30:
te w ſwoiey odpowiedzi ſmrodliwey y nietzyſtey. Ták
31:
ieſth chytry Dijabeł/ y Antykryſth ſlugá iego Papież
Rzymſki


strona: C4v

Przedmowá.
1:
Rzymſki y s ſwoią wſzyſtką ordą/ że też vmie przywo
Mat. 4.

2:
dzić piſmo/ ku ſwey rzetzy y zátráceniu/ ále takowe pi=
3:
ſmo/ ktore ieſt okęſzone/ náruſzone/ y nietzyſte. A pan
4:
Bog do wiernych y wybránych ſwoich/ mowi ták.
Eſa. 52.
2. Cor. 6.

5:
Nietzyſtego ſię niedotykayćie/ á ia was przyimę/ y bę
6:
dę wam miáſto oycá/ á wy mi będziećie miáſto ſynow
7:
y corek/ mowi Pan Bog wſzechmogący. Przeſtoſz te=
8:
dy/ gdy będzieſz tzytał thę obronę moię/ niegorſz ſię/
9:
pomni ná tho/ żeć Ewánielia ſwięta/ powiedaná być
10:
niemoże/ bes karánia/ iáko Pan Kryſtus powiedział
11:
Gdy przyidzie Duch poćieſzyćiel/ będzie karał ſwiáth
Ioan. 16.

12:
zgrzechu/ zły by tho pies był/ gdy widzi á ono páná
13:
ſſárpáią/ á on by miltzał. Dla tego tedy Duch ſwię
14:
ty karze/ áby vzdrowił/ dla tego ſſtzypie áby wytzy=
15:
śćił/ dla tego łáie/ áby zbáwił/ dla tego zábija/ áby
16:
ożywił. Ktho inátzey vtzy/ nie Ewánieliey vtzy/ ále
17:
wymyſlow ſſatańſkich z głowy ſwoiey. Przeſtho też
18:
ſwięty Páweł mowi. Grzeſzące karz przed wſzyſt=
1. Tim. 5.
Tit. 1.

19:
kiemi. A ná drugim mieyſcu/ karz ie ſrodze/ po=
20:
trzebá powieda/ proznomowcam záw=
21:
rzeć vſtá. A ſtym ćię iuż Pánu
22:
Bogu porutzam/ ktoreo proś
23:
ábyć dał Duchá rozezna=
24:
wáiącego/ Amen.
25:
grafika

strona: D1

1:
❦
O
Broná Náuki
2:
prawdziwey/ y Wiáry ſtárádawney
3:
Krześćijáńskiey/ ktorey vcżyli Pro=
4:
rocy Kryſtus Syn Boży/ y Apoſtołowie ſwię
5:
ći. Naprzećiwko náuce fáłſzywey/ y wierze no
6:
wey/ ktorey vtzy w kośćielech ſwoich Pa
7:
pieſz Rzymſki/ á ktorey odpowiedzią
8:
ſwoią broni Jędrzey Biſkup
9:
Krákowſki.
10:
Nápiſána przez Márćiná Krowickiego/ ſługę
11:
kośćioła Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego.
12:
I
Eſliśćie wy przyiaćie=
13:
le Boży/ Páſterze/ y ſzafárze táie
Pſal. 90. 110.
Ieſa. 66.
Mich. 5.
Phil. 5.
Ebr. 10.
Ioan. 15.

14:
mnic Bożych prawdziwi/ thedy
15:
bychći ia zle nápiſał/ iżem was nie
16:
przyiaćielmi bożymi názwáł. Mo
17:
glibyśćie náprzećiwko mnie ſlu=
18:
ſznie mowić/ wołáć/ vtzyć y piſać/
19:
iżem tho vtzynił/ nie zmiłośći krześćijáńſkiey/ ále iáko
20:
wy piſzećie/ s pychy tzártowſkiey/ á zwłaſztzá ieſlibych
21:
tego s piſmá S: y z wáſzych właſnych kxiąg/ vkázáć
22:
y dowieść niemogł: Ale ieſli vkażę/ y dowiodę/ tzemuſz
23:
mi tedy maćie zázłe mieć? tzemuſz mi tzártowſką pychę
24:
máćie przytzytáć? Cżemuſz mię teſz maćie Synem Dija
Dbelſkim


strona: Dv

Obroná náuki prawdziwey.
1:
belſkim názywáć. Ieſli tym chcećie náukę ſwoię fáłſzy=
Matt. 7.
3. Tim. 4.

2:
wą/ y vſtawy Dyabelſkie zákryć/ nie dobrze tzynićie.
3:
Izaliby wam niewięcey przyſtáło (poniewaſz nam
4:
Bog thych dniow oſthátetznych/ ſlowo ſwoie Swię=
5:
te obiawil) ábyśćie ſie vpámiętáli/ pokutowáli/ y ſwo
6:
ich záſtárzáłych błędów poniecháli. A nakoniec Páná
7:
Bogá proſili/ áby wam then grzech odpuśćić ratzył/
8:
iżeśćie przes tak długi tzás/ lud krwią páná Iezu Kry
9:
ſtá od grzechow otzyśćiony zwodzili/ y ná wietzne po=
10:
tępienie poſiłáli? Mielibyśćie ſluſznie ná on dzień páń
11:
ſki oſtátetzny y ſrogi pámiętáć: Iż ieſt ſtráſſliwa rzetz
Ebr: 10.

12:
w ręce Bogá żywego wpáść.
13:
I coſz mniemaćie/ áby ták iako wy ſpićie/ Pan Bog
Pſal. 121.

14:
takieſz ſpał? á tu ſrogimi otzymá ná nieprzyiaćioły ſwo
15:
ie niepátrzał/ Widzi to wſzyſtko Pan Bog iako wy pi
16:
ſmo Swięte dla pychy/ dla ćći tego ſwiátá/ dla brzu
17:
chá/ y roſkoſzy ſwoiey wywrácaćie/ nicuiećie/ y lu=
18:
dziom proſtym fáłſzywymi wykłády otzy záſlaniaćie. A
19:
by was ludzie/ w tym owtzym odzieniu/ wilkow drá=
Matt. 7.
Luc. 6.

20:
pieżnych poznáć niemogli. I zá tho maćie/ áby nátho
21:
Pan Bog z niebá niepátrzył/ y nieprzyiaćioł ſwoich
22:
prętko niepotráćił/ iako otym Prorok ſwięty nápiſał
23:
mowiąc. Nieprzyiaćiele Pańſcy iáko rychło będą pod
24:
wyſzeni y podnieſieni we ćći/ iáko dym vſtáną: ábowiem
Pſal. 37.
Pſal. 7.
Pſal. 64.
Apocal. 19.

25:
widzi Pan B. wſzyſtki rzetzy y ieſt ſprawiedliwy ſędzia
26:
ktory iuſz mietz ſwoy s pochew wyrwał/ y łuk ſwoy wy
27:
ćiągnął/ áby przećiwniki ſwoie ſtrzałami prętkimi/ y
28:
ſmiertelnymi poſtrzelał.
29:
Wſzakże ieſliśćie przyiaćiele Boży/ to ieſt/ wierni
30:
y prawdziwi páſterze/ y ſzafárże/ tedy ſię tego wſzyt=
31:
kiego możećie niebać: Abowiem wiernym prawdzi=
wym


strona: D2

y wiáry ſtárádawney krześćijáńskiey.Liſt. 2
1:
wym páſterzom/ y przyiaćiołom ſwoim/ Pan Kryſtus
2:
ták powiedział. Iż wy kthorzyśćie wytrwáli w poku=
3:
ſach moich/ będziećie ieść y pić ná ſtole moim/ w krole
Luc. 22.

4:
ſtwie moim/ ná ſtolcách ſądząc dwánáśćie pokolenia
5:
Izráhelſkiego.
6:
A ſkądże tedy chcemy rozeznáć/ ktorzy ſą przyiaćie=
7:
le albo nieprzyiáćiele Boży? Muſićie to ſámi wyznáć
8:
iż ſie nam w tey mierze niegodzi kędy inędy vćiekáć/ ie=
9:
dno do piſmá Swiętego? A poſlucháć páná Iezu Kry
10:
ſtá Syná Bożego/ kthory tak mowi. Wy przyiaćiele
11:
moi ieſteśćie/ ieſli będziećie tzynić cokolwiek ia wam
Io. 158

12:
roſkazuię. Dáley was niepowiedam być ſlugámi/ ále
13:
was powiedam być przyiaćielmi: Bo wſzyſtki rzetzy/
14:
ktorem ſlyſzał od Oycá moiego/ obiáwiłem wam.
15:
Kiedyby w wás byłá namnieyſza iſkierká boiazni Bo
16:
żey/ thedybymi niepotrzebá więcey Piſáć/ y vkázowáć
17:
wam/ ieſliśćie wy ſą przyiaćiele álbo nieprzyiaćiele
18:
Boży. Abowiem ſtych ſlow Páná Iezu Kryſtá Syná
19:
Bożego/ ſnádniebyśćie ſie mogli ſámi/ przed Pánem
20:
Bogiem/ Anioły iego/ y wſzyſtkim ſwiátem oſędzić/ i=
21:
żeśćie wy ſą nieprzyiaćiele Boży/ poniewaſz tego nie=
22:
tzynićie/ co wam Pan Kryſtus roſkazał: A to zaſie tzy
23:
nićie/ cokolwiek wám Papieſz Antykryſt Rzymſki ro=
24:
ſkazał y vſtáwił/ przećiw Kryſtuſowi.
25:
A iżebyśćie to tym lepiey y iáſniey obatzyć y wyrozu=
26:
mieć mogli/ tedy ty kxięgi moie ná trzy tzęśći tylko ro=
27:
zdzielę/ odpowiedáiąc kxiędzu Biſkupowi Krákow=
28:
ſkiemu/ ná fáłſzywą náukę y bluznierſtwá iego. W pier
1.

29:
wſzey tzęśći vkażę/ pokorę Páná Kryſtuſowę y zwolen
30:
nikow ieo/ y pokorę Pápieżá Rzymſkiego y was wſzyſt
31:
kich ſlug ieo. W drugiey tzęśći vkażę náukę páná Kry
2.
D ijſtuſowę


strona: D2v

Obroná náuki prawdziwey.
1:
ſtuſowę y zwolennikow iego/ y náukę Papieża Rzym=
2:
ſkiego/ y was wſzyſthkich ſlug iego. W trzećiey tzęśći
3.

3:
vkażę krzyſz Páná Kryſtuſow y zwolennikow iego/ y
4:
krzyſz Papieżá Rzymſkiego y was wſzyſtkich ſlug iego.
5:
A ſtąd będzie mogł káżdy wierny y wybrany boży was
6:
poznáć/ y práwie was ręką námácáć: Ieſliśćie wy ſą
7:
przyiáćiele álbo nieprzyiaćiele Boży/ ieſli wierni pá=
Matt. 7.
Ioan. 10.
Eezch. 22.
Act. 20.

8:
ſterze/ y ſzáfárze/ álbo ieſli wilcy drapieżni y naiemni=
9:
cy/ y ludu Bożego zwodzićiele.
10:
Tylko ćiebie Pánie Boże wſzechmogący/ y Oytze Pá:
11:
náſzeo Iezu Kryſta/ ktoryś ieſt Oćiec miłoſierdzia/ y
2. Cor. 1.

12:
Bog wſzelákiey poćiechy y prawdy/ pokornie proſzę/
13:
ábyśmię Duchem twoim ſwiętym obdárowáć/ y oſwie
14:
ćić ratzył/ y ięzyk moy nápráwił/ rządził/ y vtwierdził.
15:
Abym ia tu temu złemu ſwiátu nic gwoli niemowił/
16:
niepiſáł y niefolgował/ iedno tylko twego Syná miłe=
17:
go Páná Iezu Kryſtá/ zbáwićielá y odkupićielá moie
18:
go dla mnie vkrzyżowánego wyſlawiał/ ćći/ chwáły y
19:
kroleſtwá iego bronił/ á pohańbił y poſromoćił/ Anty
20:
kryſthá y krołeſtwo iego Amen. Ale podzmy do pier=
21:
wſzey tzęśći.
22:
O Pokorze Páná
23:
Kryſtuſowey y zwolennikow iego.
24:
I
áko ſie Pan Kryſtus ſyn Bo
25:
ży vkorzył/ y vniżył/ niepotrzebá wiele otym
26:
piſáć: Abowiem rad y nierad to muſiſz wy=
znáć


strona: D3

y wiáry ſtarádawney krześćijáńskiey.Liſt. 3.
1:
znáć/ iż Pán Kryſtus tu ná ten ſwiát przyſzedł od Oy
2:
cá ſwego nie dla tego/ áby tu pánował/ krolowáł/ y ro
Ioan. 18.

3:
ſkazował/ iáko pánuią tego ſwiatá Krolowie Ceſárze
4:
y Pánowie: Ale áby ſię vkorzył/ vniżył/ y ludziom ſlu=
Phil. 2.
Matt. 9.
Luc. 4. 7.
Eſa. 42. 61.
Marc. 1.
Marc. 10.

5:
żył/ wzgárdzonym/ grzeſznym/ vbogim/ chromym/ ſle=
6:
pym/ gluchym niemym/ opuchłym/ niedołężnym trędo
7:
watym/ opętánym: Ták iáko to ſam otym ná kielká miey
8:
ſcách powiedzieć ratzył/ tymi ſlowy. Nieprzyſzedłem
9:
ná ſwiat/ áby mi ſlużono/ ále ábym ia ſlużył: A nádru=
Luc. 22.

10:
gim mieyſcu. Iamći ieſt miedzy wámi/ iáko ten kthory
11:
ſlużę:
12:
Iáko thedy Pan Kryſtus ſam ſie vkorzył/ vniżył/ y
13:
ludziom ſlużył/ ták teſz ſwoim zwolennikom vkorzyć ſie
14:
vniżyć/ y ſlużyć roſkazał: Przeto teſz/ kiedy chćieli/ we
15:
dług Pánow/ y Krolow thego ſwiáthá pánowáć/ y
16:
ſwárzyli ſię o przełożeńſtwá/ thák im Pán Kryſthus
17:
Syn Boży powiedział. Ktory chce być pierwſzy mie=
Marc. 9. 10.
Matt. 18. 20.
Luc. 9. 22.

18:
dzy wámi/ ten niechay będzie napoſlednieyſzy y wſzyſt
19:
kich ſlugá. Krolowie niechay pánuią nád ludem/ á=
20:
le wy nieták. Swięty Páweł teſz náutzył wſzyſtki Ko=
21:
rynthtzyki/ iákoby mieli rozumieć o Apoſtholech mo=
22:
wiąc. Ták niechay rozumie o nas tzłowiek/ iáko o ſlu
23:
gách Kryſthuſowych y ſzáfárzach táiemnic Bożych.
24:
A na drugim mieyſcu. I ktoſz ieſt Paweł? y ktoſz Ap
1. Cor. 3.

25:
pollo? iedno ſludzy/ przes ktoreśćie vwierzyli/ iáko ko
26:
mu pan Bog dał. Iam wſádził/ á Appollo pokropił/
27:
ále Pan Bog ożywił. A przeſto/ áni then ktory ſádzi/
D iijieſt


strona: D3v

O pokorze Páná Kryſtuſowey.
1:
ieſt co/ áni ten ktory kropi/ ále ten ktory dáie rozmno=
2:
żenie/ Pan Bog. I záſię ná drugim mieyſcu. Nie=
2. Cor. 1.

3:
chcemy pánowáć nád wámi pod imieniem wiáry. I=
4:
záſię do Tymotheuſzá. Owſzeki ná ſlugę Bożego/
2. Tim. 3.

5:
nienależy wáltzyć/ ále náprzećiwko wſzyſthkim łáſká=
6:
wym być/ ſkłonnym ku vtzeniu/ ſkromnie ćierpiąc złe/
7:
náutzáiąc ony/ kthorzy ſie ſprzećiwiaią/ owa im Pán
8:
Bog da kiedy pokáiánie/ ku poznániu prawdy/ áby
9:
ſie obatzyli/ y wyſſli z Dijabelſkiego ſidłá/ od kthore=
10:
go ſą vłowieni/ ku woley iego. A Piotr Swięty záſię
11:
mowi ták do Páſterzow y do Biſkupow. Nie pánuy=
1. Pet. 5.

12:
ćieſz nád dziedzictwem Pánſkim/ albo nád trzodą Pá=
13:
ná Kryſtuſową: Ieden Doktor teſz ſluſznie nápiſał
14:
othym mowiąc. Krolowie niepoſluſznym/ y niepo=
Hieronim. ad
Heliodor.

15:
wolnym ludziom pánuią: ále Páſtherze álbo Biſku=
16:
pi/ poſluſznym y powolnym roſkázuią. Krolowie przes
17:
ſtrách vporne/ pod moc ſwoie podbijáią/ paſtherze
18:
powolne/ z mocy Dijabelſkiey wyćiągáią. Krolowie
19:
ćiáłá zábijáią/ páſterze duſze vmárłe/ pokármem wie=
20:
tznym ożywiaią y letzą.
21:
A iżbyſmy ſię teſz/ y ná thych pokornych zwolennikach
22:
ktorzy ſie kryſtuſowymi być miánuią y tzynią nieomyli
23:
li y iákich inſzych obłędliwych/ y ántykryſtowych zwo=
24:
lennikow nieprzyimowáli/ y nieſzukáli. Przetho teſz
25:
Duch Swięty/ w piſmie Swiętym/ zwolenniki Páná
26:
Kryſtuſowe/ właſnym przezwiſkiem miánuie ktorych
Epo. 4.
1. Cor. 12.
1. Tim. 3.
Tit. 1.
1. Pet. 5.

27:
ſlucháć mamy. Iedny zowie Apoſtoły/ drugie Proro=
28:
ki/ drugie Ewánieliſty/ drugie Páſterze/ drugie Do=
29:
kthory/ drugie ſtárſze/ greckim ięzykiem Presbiteros/
30:
drugie Biſkupy drugie Dijakony.
Apoſtołowie

31:
Apoſthołowie ſą poſlowie/ áby poſelſthwo/ według
roſkazánia


strona: D4

I zwolennikow iego.Liſt ...
1:
roſkazania Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego ſpráwo=
2:
wáli/ do ktorych Pan Kryſtus ták rzekł.
Io. 13.
Iż poſeł nie=
3:
ma być więtſzy nád onego/ ktory go poſlał.
Prorocy.

4:
Prorocy ſą/ ktore Pan Bog oſobliwym nádchnie=
5:
nim/ y wykłádánim piſmá ſwiętego/ obdárowáć ratzył
1. Cor. 14.
Ewanieliſto=
wie.

6:
Ewánieliſtowie ſą/ ktorzy Ewanielią Swiętą prze=
7:
powiedáią/ tho ieſt dobre poſelſthwo ſpráwuią/ iáko
8:
był Pan Bog obiecał przes Proroká/ mowiąc: Dam
9:
ći Ieruzálem Ewánieliſtę. A w dzieiách Apoſtolſkich
Eſa. 41.
Act. 21.

10:
mowi Páweł Swięthy/ iżeſmy weſſli w dom Filipá
11:
Ewánieliſty.
Paſterze.

12:
Páſterze ſą/ kthorzy nád trzodą Páńſką tzuią/ y tzy=
13:
ſtym pokármem ſlowá Bożego/ Owietzki Páná Kry=
14:
ſtuſowe karmią/ a wilki od owtzárniey Páńſkiey odga=
Io. 10.

15:
niáią. A tákowych páſterzow ieſt naprzednieyſzy y na
16:
wyſſy páſterz P. Kryſtus ſyn Boży/ ktory iáko do Pio
17:
trá ſwięthego thák teſz do káżdego Páſterzá wierne=
18:
go mowi. Páś owce moie. Abowiem iáko Pan Kry=
Ioan. 21.
Io. 21.

19:
ſtus niepożerał/ áni zábijał owiec/ ále páſl. Ták theſz
20:
wſzyſtkim Paſterzom roſkázuie po trzykroć/ do káżde=
21:
go mowiąc. Páś owce moie. Niemowi tu páś ow=
22:
ce twoie/ ále mowi paś owce moie/ kthorem ia ſobie
23:
nie ſrebrem/ áni złotem/ wykupił/ ále krwią ſwoią na=
1. Pet. 1.

24:
droſſſzą.
Doktorowie.

25:
Doktorowie ſą/ ktorzy álbo w kośćiele Swiętym ál=
26:
bo w ſſkołach vtzą inſze/ álbo piſzą Swięte rzetzy.
27:
Biſkupi ſą/
Biſkupi.
tzuyni álbo ſtrożowie wezwáni/ kthorzy
28:
máią tzuć y ſtrzedz ſámi ſiebie/ y wſzyſthkiey thrzody
29:
Páńſkiey/ od Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ im po
30:
rutzoney/ iáko Páweł Swięty w dzieiách Apoſtolſkich
Act. 20.

31:
do Biſkupow prawdziwych mowi. Sthrzeſzćie ſámi
ſiebie


strona: D4v

O Pokorze Páná Kryſtuſowey.
1:
ſiebie/ y wſzyſtkiey trzody nád ktorą was/ Duch ſwię=
2:
ty poſtháwił Biſkupy/ ábyśćie rządzili kośćioł Boży/
3:
ktory ſobie pozyſkał krwią ſwoią. A ſtąd ſię tu okázu
4:
ie/ iż tho pzrezwiſko Biſkup/ nieieſt przezwiſko doſto=
8. 9. 1. Can.
Qui Epiſco=
pat.
Diſt 11. Can.
Cle.

5:
ieńſtwá/ ále przezwiſko pracey/ iáko ſwięty Auguſtyn
6:
mowi. Iáko y wy o thym maćie w waſzych właſnych
7:
kxięgach.
8:
Stárſzy ſą/
Starſzy.
ſludzy w kośćiele Bożym/ ludzie ſtate=
9:
tzni y przełożeni/ dla rządu kośćielnego poſtáwieni: O
10:
tákowych ſtárſzych piſze Swięty Paweł mowiąc.
1. Tim. 5.

11:
Stárſzy ktorzy ſą dobrze przełożeni/ dwoiákiey poćći
12:
wośći ſą godni/ á zwłaſztzá ktorzy prácuią w náuce y
1. Pet. 5.

13:
w ſlowie. O tákowych theſz ſtárſzych Piothr Swięty
14:
piſze/ y ſam ſie teſz miedzy inſzymi ſtárſzymi zowie/ mo=
15:
wiąc. Stárſzych ktorzy ſą miedzy wámi/ dla Páná
16:
Bogá proſzę/ ktorym teſz y ſam ieſt ſtárſzy. Páśćie ile
17:
ná was należy/ trzodę Páná Kryſtuſowę/ pracą o=
18:
niey máiąc/ nie zniewoley ále zdobrey woley/ nie ſkárá=
19:
dego pożądáiąc zyſku/ ále ochotnym vmyſlem/ áni teſz
20:
iákoby ſie pány okázuiąc nád dziedzictwem/ ále ták á=
21:
byśćie byli przykłádem thrzodzie. A gdy ſię vkáże on
22:
páſtherz náprzednieyſzy/ odnieſlibyśćie nie więdnącey
23:
chwały koronę.
24:
Dijakonowie ſą ieſztze/
Dyakonowie.

25:
ſludzy Kośćiołá Bożego ál=
26:
bo opátrzyćielowie vbogich ludzi w kośćiele Bożym/
27:
ſirot y wdow. O tákowych Dijakoniech Lukaſz Swię
28:
thy nápoſał w dzieiách Apoſtolſkich/ kiedy Apoſtoło=
29:
wie mowili. Nieieſt ſluſzna rzetz/ ábyſmy my mieli o=
30:
puśćić ſlowo Boże/ á ſlużyć ſtołom. Ale obátzćie brá=
Act. 6.

31:
ćia/ mężow miedzy wámi cnothliwego zachowánia
32:
ſiedm/ nápełnionych Duchá Swiętego/ y mądrośćią
ktorym


strona: 5

Páná Kryſtuſowey.5.
1:
ktorym porutzymy ten vrząd: A my ſie vdamy ná mo=
2:
dlitwy/ y ku przepowiedániu ſlowá Bożego. O tych
3:
że też Dyakoniech nápiſał ſwięty Páweł do Tymothe
4:
uſzá. Dyakonowie máią być iedney żony mężowie/ kto=
1. Tim. ...

5:
rzyby vmieli dobrze dziatki ſwoie rzędzić/ y właſną tze
6:
ladkę.
7:
Tákowe ſlugi kośćiołá Swiętego/ tzáſem Duch
8:
Swięty zowie Budownikámi/ Sędziámi/ obłokámi
1. Cor. 3.
Matt. 39.
Eſa. 19. 5.
Matt. 4.
1. Cor. 9.
Matt. 5.
Luc. 14.
Matt. 5.
Phil. 2.
Matt. 13.
Dan. 12.
Matt. 10.
Luc. 2.
Io. 1.
Luc. 3.
1. Cor. 4.
1. Tim 5.
Act. 1.
Matt. 9.
Matt. 20.
Eccl. 1.
Rom. 10.
Matt. 10. 11.
Ebr. 13.
Eſa. 60.
Malach. 2.
Eſa. 58.
Matt. 20.
Iere. 1.

9:
roſę y wyroki Boże wipuſztzáiącymi/ Rybitwámi/ lu=
10:
dźi/ wołmi młocącymi/ y iárzmo Páná Kryſtuſowe no
11:
ſącymi/ Solą ziemie/ áby miáſto ſoli wſzyſtki ziemi by=
12:
li/ to ieſt wſzyſtkim ludziom/ iákoby ſie niewśmiárdli/
13:
wzłośćiach/ y wniepráwośćiach ſwoich.
14:
Tákowe teſz zowie Swiátłośćią/ áby w tei ćiemney
15:
nocy ſwiećili/ iáko ſwiece ná lichtarzách ſwiecą: Zo=
16:
wie ie teſz vtzonymi w kroleſtwie niebieſkim/ nie odſwiá
17:
tá/ ále zniebá od Bogá/ Gołębitzkámi/ naśienia ſiew=
18:
cámi/ ſtrożámi tzuiącymi/ głoſem nápuſztzy wołaią=
19:
cymi/ ſzáfárzmi táiemnic Bożych/ y ſlugámi Kryſtu=
20:
ſowymi/ robiącemi w ſlowie y w náuce/ doświadtzony
21:
mi w kryſtuſie/ ſwiadkami y poſly iego/ Robiącemi
22:
żeńcámi/ y w winnicy káznodzieymi przepowiedáiący
23:
mi pokoy/ przepowiedáiącemi d ... o/ mądremi/ przeło
24:
żonemi/ áłbo Proboſztzámi ſprawiedliwośći/ Anioły
25:
ktorzy iáko Aniołowie Boży/ ... przes kogo inſzego/
26:
ále ſami przes ſię poſelſtwo ... Boże/ trąbá=
27:
mi podnieſionymi/ y głośnemi Treruiącemi w winni
28:
cy páńſkiey; ſlowá páńſkie w vśćiech ſwoich máiącemi
29:
albo iáko Pan Bog v proroká mowi/ nád ludem/ y
30:
nád kroleſtwy/ poſtánowionemi/ áby wyplewli/ y wy
31:
korzenili/ áby wytráćili y roſproſzyli/ áby budowáli y
Eſádzili


strona: 5v

O Pokorze.
1:
y ſądzili/ áby miáſtem obronnym/ filarmi żeláznymi/
2:
y mury miedziánymi/ ná wſzyſtkiey ziemi/ byli poſtá=
Iero. 1.

3:
nowionymi/ ná przećiwko Krolom/ Kxiążętom/ Ká
4:
płanom/ y ná przećiwko wſzyſtkiemu ludu ziemie.
5:
Inſze przezwiſká/ ktore takowym/ vniżonym/ po=
6:
kornym/ wiernym y prawdziwym/ Páná Kryſtuſo=
7:
wym zwolennikom/ Duch ſwięty przydał/ opuſzcam/
8:
áby ie tymi przezwiſki/ mocnymi/ prácuiącymi/ y tzu=
9:
iącymi/ w kośćiele Swiętym vtzynił.
10:
Tákowe ſlugi ſam Pan Kryſtus Syn Boży/ wybie
11:
ra y poſyła/ według onych ſlow iego/ Oto ia poſyłam
Matt. 23.
Io. 20.

12:
do was Proroki/ y mądre/ y vtzone/ á znich będziećie
13:
zábijáć/ y krzyżowáć y znich będziećie bitzowáć wbo=
14:
żnicách wáſzych: I będziećie ie przeſládowáć zmiáſtá
15:
do miáſtá/ áſz przydzie ná was wſzelka krew ſpráwie
16:
dliwa/ ktora wylaná ieſt ná ziemię. Tu ſlyſzyſz/ iſz tá
17:
kowe ſám Kryſtus Syn Boży poſyła: Oto ia mowi po
18:
ſyłam do was.
19:
Toć ſą tylko ſludzy kośćiołá Swiętego krześćiáń=
20:
ſkiego/ od Páná Bogá poſtánowieni/ y właſnymi prze
21:
zwiſki názwáni/ Toć ſą tylko prawdźiwi zwolennicy
22:
y prźyijaćiele Syna Bożego/ Páná Iezu kryſtá/ kto=
23:
rem tu dla tego m ... wał y wypisał/ ábyś wiedział:
24:
Iż tylko do tych Pan Kryſtus/ ty ſlowá mowi. Nie
25:
wyśćie mnie wybráli álem ia was wybrał/ y poſtá=
26:
nowił was/ ... y owoc przynieſſli/ á owoc
27:
wáſz będzie trwał. Iż o co byśćiekolwiek proſili/ oy
Io. 15.

28:
cá moiego w imię moie/ dałby wam. Do tákowych t ...
29:
tylko mowi. Iam was poſlał ná zniwo: Ktorech nie
Ioan: 4.

30:
dla tego poſlał y poſtánowił: Aby iáko Krolowie/ ál
31:
bo Kxiążętá tego ſwiátá/ pánowáli imieniem wiáry
2. Cor. 1.
Mar. 10.
Luc. 22.

32:
nád ludem/ w pychę ſie podnoſili/ przezwiſká y Tytu
ły ſobie


strona: 6

Páná Kryſtuſowey.6.
1:
ły ſobie nowe zmyſláli/ ieden nád drugiego ſię podno=
2:
ſili podwyſſſzáli. Ale áby w pokorze Pána Iezu
3:
Kryſtá miſtrzá ſwoiego náſládowáli/ owoc do kro=
4:
leſthwá Bożego przynoſili/ y krzyſz ſwoy zá Pánem
Io. 15.
Matt. 16.

5:
Kryſtuſem nieſli. Przeſto ktorzy w tákowey pokorze
6:
y vniżeniu Páná Kryſtuſowym chodzą/ ſą ſludzy y
7:
przyiaćiele iego. A kthorzy ſie podnoſzą/ y dla pychy
8:
nowe ſobie Tytuły álbo przezwiſká zmyſláią/ ſą wilcy
9:
y nieprzyiaćiele iego/ ábowiem teo co on roſkázuie nie
10:
tzynią/ iáko ſam Syn Boży Pan Kryſtus powiedzieć
11:
ratzył. Wy przyiaćiele moi ieſteśćie/ ieſli będziećie tzy
12:
nić cokolwiek ia wam roſkazuię.
13:
Ale iuż podzmy do Papieżá Rzymſkiego/ y do was
14:
wſzyſtkich ſlug ordy iego/ y obatzmy ieſli tho tzynićie/
15:
co Kryſtus Syn Boży roſkazał/ ieſli pokorą Páná
16:
Kryſtuſá náſláduiećie/ ieſli ſobie inſzych Tythułow
17:
álbo przezwiſk nie zmyſláćie.
18:
O Pokorze Papie=
19:
ża Rzymskiego y zwolenni=
20:
kow iego.
21:
A
Czkolwiek tho muſzę znáć
22:
iż Papież vkázuiąc też rzekomo pokorę
23:
Kryſtuſowę/ y ieo zwolennikow/ przy
24:
właſztzył y piſze ſobie/ ten Tytuł/ ál=
25:
bo przezwiſko. Serrus ſeruorum Dei,
E ijto ieſt/


strona: 6v

O pokorze
1:
to ieſt/ ſlugá nád ſlugámi Bożymi: A wſzákoſz może ká
2:
żdy obátzyć/ iż pod tym Tytułem ieſt Pan nád pány.
3:
Izali to nieieſt wielka obłudá y zdrádá/ názywáć ſie
4:
ſlugá nád ſlugámi Bożymi/ á przedſię wſzyſtkim mo=
5:
cą roſkázowáć? I co to ieſt tákowy zá ſlugá nád ſlu
6:
gámi/ ktory ze wſzyſtkich ſlug dáni wybiera? I co to
7:
ieſt zá ſluga takowy nád ſlugámi/ ktoremu wſzyſcy in=
8:
ni ſlużą y iego przykazánia ſtrzegą? O chytrośći y o=
9:
błudnośći Szátańſka? Tákći łowi ludzi Antykryſt w
2. Cor. 1.

10:
poſtáwie Anielſkiey.
11:
Wiem dobrze o tym/ iż ten Tytuł/ álbo to przezwi=
12:
ſko/ Seruus ſeruorum Dei, Sługá nád ſlugámi Boży=
13:
mi. Naprzod ſobie wymyſlił Biſkup Rzymſki Grze=
Anno. 595.
Volater.
Plati.

14:
gorz thym imieniem wezwány/ ná ten tzás/ kiedy ſie
15:
Ian Pátryárcha Konſtántynopolſki/ zá przyiáznią
16:
Mauryciuſá Ceſárzá/ potzął zwáć y piſáć/ Papie=
17:
żem y na zwierzchnieyſzym kápłanem wſzyſtkich kośćio
18:
łow krześćijáńſkich: tedy Grzegorz Biſkup Rzymſki/
Epiſtolarum
reg. lib. 4.
cap. 78. 80. 83
Ibidem lib. 6.
cap. 194.
lib. 4. ca. 88.
et 82. lib. 9.
cap. 45.
lib. 11. cap. 2.

19:
otym Ianie/ kilká liſtow ſurowych y ſrogich/ á prá=
20:
wie krześćijáńſkich/ nápiſał do Mauryciuſá Ceſá=
21:
rzá/ miedzy inſzymi tymi ſlowy. Ia to beſpietznie mo=
22:
wię: Iż ktokolwiek ſię zowie/ wſzyſtkiego kośćiołá krze
23:
śćijáńſkiego kápłanem nawyſſſzym/ álbo naprzedniey
24:
ſzym Biſkupem/ ten ieſt/ prawdziwym Antykryſtem.
25:
I máło niże ... Ab... oná prawdá wietzna mowi:
26:
Iż wſzelki ktory ſię podnoſi/ będzie poniżon. I wiem
27:
otym/ iż wſzelkie podnieſienie w pychę/ tym ſie rychlej
28:
roſpuknie/ im ſie nawięcey nádmie. Ty ſą ſlowá Grze
29:
gorzá Biſkupá Rzymſkiego/ kthory ſię ieſtze ná ten
30:
tzás był nád inſze biſkupy nie podnioſl áni podwyſſſzył.
Ale


strona: 7

Papieżá Rzymskiego.7.
1:
Papież.
2:
Ale ná ty ſlowá drudzy Biſkupi Rzymſcy/ po Grze
3:
gorzu niepámiętáli/ ábowiem potym bárzo rychło w
4:
pychę ſie podnieśli/ y Papieżmi zwáć roſkazáli/ iáko=
5:
by oycowie wſzyſtkich oycow byli. Powiedz mi proſzę
6:
ćie? kto tákowe hárde y pyſzne przezwiſko/ PAPA/
PAPA. quaſl
pater. patrum

7:
dáł Biſkupowi Rzymſkiemu? Izali Prorocy ſwięći?
8:
Nie. Izali Kryſtuſ Syn Boży? Nie. Izali Apoſto
9:
łowie ſwięći? Nie. A ktoſz tedy? Naprzod on chytry
10:
wąż duch nietzyſty Dyabeł/ ktory pyſzne miłuie/ y no=
11:
we im Tytuły y przezwiſká dáie. A ponim záſię/ Ten
12:
Tytuł álbo przezwiſko dał/ on Fokáſz Ceſarz Mężo=
Roku. 610.
Gabel.
Plar.

13:
boyca/ ktory Ceſarzá Mauryciuſá/ páná ſwego wła=
14:
ſnego/ y z żoną/ y zdziećmi zábił/ Bonifáciuſowi trze
15:
ćiemu Rzymſkiemu Biſkupowi/ iż mu rádził y poma=
16:
gał áby páná ſwego zdrádził y zábił/ przetho go też
17:
tym nowym Tytułem álbo przezwiſkiem. PAPA. ná
18:
zwał y obdárował.
19:
Izaſz niewieſz? iż ſię przed thym Fokáſem Biſkupi
20:
Rzymſcy Papieżmi nienázywáli/ choćia im też to nie
21:
ktorzy pochlebcy prywłaſztzáli ... piſowáli. Ale
22:
ſie ſprzodku zwáli Biſkupy/ potym Arcybiſkupy/ aż
23:
ná oſtátek Papieżmi/ iáko otym wáſze kxięgi właſne v
24:
kázuią. Lekki ſie Papieżowi to Tytuł zda/ álbo prze=
Tom. 1.
concil.
Iſido. in Hor.

25:
zwiſko Biſkup/ przeto ſobie inſzy Tytuł wymyſlił/ áby
26:
ſię nád inſze wſzyſtki Biſkupy wſpiął y podnoſl wpy
27:
chę. Abowiem ten Tytuł Biſkup/ potrzebuie wiele rze
28:
tzy dobrych y cnotliwych/ iáko ſwięty Páweł nápiſał.
1. Tim 3.

29:
Iż Biſkup ma być bes przygány/ iedney żony mąż/
30:
tzuyny/ trzezwi/ mierny/ ku utzeniu godny.
E iijA iż


strona: 7v

Papież ſie Bogiem
1:
A iż tego Tytułu PAPA w pismie ſwiętym nie=
2:
máſz/ przeto też ty wſzyſtki rzetzy ná Papieżá nic nie=
3:
należą/ o ktorych tu ſwięty Páweł piſze. Pytaſz mię
4:
tzemu? powiem Abowiem nie ieſt Biſkupem/ ale Pa=
5:
pieżem/ to ieſt/ Pogáninem/ y Apoſtátą/ ná kthorego
6:
nic inſzego nienależy/ iedno tylko pánowáć/ pieniądze
7:
wybierać wałtzyć/ żony iedney nie mieć/ wnietzyſtośći
1. Tim. 4.

8:
mieſſkáć/ cinedy/ y merchy nietzyſte chowáć/ prozno=
9:
wáć/ o lud Boży nic niedbáć/ y żadnego nieutzyć.
10:
Powiedz mi? Dla ktorey przytzyny ſobie/ to prze=
11:
zwiſko nowe/ PAPA/ wymyſlił? ieſli dla pychy/ tzy
12:
li dla pokory? Niemożeſz inátzey rzec/ iedno iż dla py=
13:
chy/ y prozney chwały tego ſwiáta. Abowiem chćiał
14:
być nád inſze wſzyſtki Biſkupy podwyſſony/ nie inak
15:
iedno iáko on Lucyper wniebie/ nád inſze wſzyſtki An=
Eſá. 14.

16:
ioły/ ktorego Pan Bog ſtrąćił ná wietzne potępienie
17:
do piekłá. A więc ieſztze będzieſz mowił/ iż Papież przi
18:
yaćiel Boży? ktory wſzyſtki przezwiſká Duchá ſwięte
19:
go pokorne podeptał y zárzućił/ á PAPA nowe y py
20:
ſzne ſobie przezwiſko wymyſlił. A batzyſz iuż iáko ſie z=
21:
gadza pokorá Papieżá Rzymſkiego/ s pokorą Páná
22:
Kryſtuſá Syná [Boże]go/ y Apoſtołow ſwiętych iego.
23:
❦ Papież ſie Bogiem
24:
ziemskim cżyni.
Aleć ieſz=


strona: 8

ziemskim cżyni.8.
1:
A
Leć ieſztze ná thym
2:
máło było Biſkupowi Rzym=
3:
ſkiemu/ iż ſie iuż zá dozwolenim
4:
tego mężoboyce Fokaſá Ceſá=
5:
rzá/ Papieżem názywał y piſał
6:
aż ſie też potym y Bogiem ziem
7:
ſkim zwáć kazał. Pytaſz mię/ á
8:
bym ći vkazał/ gdziem otym tzy
9:
tał/ dobrze vkażę? Weyzrzy proſzę ćie w iego właſne
10:
kxięgi/ extr. de Tranſs. Cap. Quanto. Gdzie tám ták
11:
mowi. Iż Kryſtus náprzećiwko mnie/ niema żadney
12:
zwierzchnośći/ iáko rowny ná przećiwko ſobie rowne
13:
mu. Cżytay ieſztze więcey o tym w thych że kxięgach
14:
extr. De Ele. Cap. Cum. Czytay ieſzcze. 9. q. 3. Ne=
15:
mo iud. Cau. Cuncta per mundum. Cżytay ieſztze 17.
16:
q. 4. Nemini. A ieſli ieſztze máło maſz ná tych kxięgach
17:
iego/ pytay że żywych/ ktorzy w Toletum mieśćie Pa
18:
pieſkim we włoſzech bywáli/ ćić powiedzą/ iż tám ná
19:
Ratuſzu wybito złotemi literami/ ty ſlowá PAW=
20:
LOWI trzećiemu Papieżowi/ Bogu ziemſkiemu.
21:
A ſlyſzyſz/ iż oni ludzie Papieżá v ſiebie za Bogá má=
22:
ią? Ale rzetzeſz. mogą włoſzy mieć Papieżá zá Bogá
23:
ziemſkiego v ſiebie/ álem iá nie ieſt ták głupi/ y z kxię=
24:
żą moią/ ábym ia Papieżá tzłowieká miał mieć v ſie=
25:
bie zá Bogá? Ieſli ták ieſt/ iż go zá Bogá niemaſz/ tze
26:
mu thedy więcey Papieżá/ á niſſli Bogá ſámego ſlu=
27:
chaſz? Możeſz ty vſty Papieżá przed ludzmi nie zwáć
28:
Bogiem/ ale to iáwnie okázuieſz ſkutkiem/ iż ty Papie
29:
ża zá Bogá chwaliſz y maſz/ gdy vſtaw y przykazánia
30:
iego więcey ſtrzeżeſz y ſluchaſz/ á niſſli vſtaw y przy=
31:
kazánia Bożego?
Ieſli


strona: 8v

Papież ſie Bogiem
1:
Ieſli ieſztze niechceſz wyznáć vſty/ iż ieſth Bogiem
2:
ziemſkim. Powiedz że mi? Cżemu Papież ſobie przy=
3:
właſztza moc/ nád wſzyſtkim ſtworzenim ná ſwiećie?
4:
nád Ceſárzmi/ nád Krolmi/ nád Pány/ nád Biſkupy
5:
nád Kxiężą y nád wſzyſtkimi ludzmi/ y ſtany? gdyſz
6:
to tylko ná ſámego Bogá należy? Vkáſz/ gdzie Apo=
7:
ſtołowie ſobie kiedy tákową moc przywłaſztzáli? Abo=
8:
wiem by byli przywłaſztzáli/ nigdyby byli tego niená=
9:
piſáli. Wſzeláka Duſzá mocam zwierzchnych ma być
Rom. 13.

10:
puſluſzna. A ty ſlowá Apoſtolſkie rozumieią ſie/ nie o
11:
mocach kośćielnych/ ále o mocach vrzędow teo ſwiá=
12:
tá/ Krolow/ Ceſárzow/ y inſzych ná zwierzchnośći/
13:
od Páná Bogá poſtánowionych.
14:
A więc ſie ten ieſztze nie tzyni Bogiem ziemſkim/ kto
15:
ry nád Krolmi/ nád Ceſárzmi/ nád Pány/ y nad wſzy
16:
ſtką zwierzchnośćią/ tzyni ſię przełożony y nawyſſſzy?
17:
Przeſto obatzywſzy Konſtántynus Ceſarz takową py
Diſtin. 96.
Capi. ſeg.
Satis. Et=
dem. Concil.
Tom: 2.

18:
chę Papieżá Rzymſkiego/ názwał go iáwnie Bogiem
19:
ziemſkim. A chceſz wiedzieć dla tzego? Iż iáko Bog
20:
ſam tylko/ niemoże być od żadnego tzłowieká ná ſwie=
21:
ćie/ ták też Papież/ ſądzon áni karan. I co ieſt chćieć
22:
być Bogiem. Powiedz mi? I co ieſth chćieć być Bo=
23:
giem/ iedno ſobie przywłáſztzáć moc Boſką? y chćieć
24:
wſzyſtko ſtworzenie ſędzić/ á ſámego ſiebie niedopu=
25:
śćić/ żadnemu ſędzić? á niewierzyſz temu/ áby ták Pa
26:
pież o ſobie trzymał y piſał. Cżytay iego kxięgi wła=
27:
ſne Diſt. 40. Si Papa.
Diſtin. 40.
Si Papa.
By też Papież wſzyſtki ludzi do
28:
piekłá wiodł zá ſobą/ thedy mu żadny tzłowiek niema
29:
mowić/ tzemu ták tzyniſz?
30:
I co ieſt ieſtze być Bogiem/ iedno o ſobie piſáć/ że
31:
on może dopuśćić ná przećiwko Apoſtolſkiemu piſmu
grzeſzyć


strona: 9

ziemskim cżyni.9.
1:
grzeſzyć/ y ná przećiwko náuce ſtárego zakonu/ to ieſt
2:
ná przećiwko przykazániu Bożemu/ ktore ieſt podá=
3:
ne przes Moiżeſzá od Bogá nawyſſſzego. Ieſli temu
4:
niewierzyſz/ tzytay ſobie iego kxięgi właſne. De cōcef.
5:
cap. propoſuit. Glo. in verbo. ſupra ius.
6:
I co ieſt ieſztze być Bogiem/ iedno ſie zwáć żywym
De conſ.
Diſtin Ca.
Locorum.

7:
zakonem ná ziemi/ wſzyſtkim ludziom dánym? á nie=
8:
wierzyſz temu: áby tak o ſobie piſał/ tzytay w iego kxię=
Nicomedi.
Cár. cur.
ita facis.

9:
gach. Gloſ. in cap. ab arb.
10:
Otoſz iuż maſz ſwiádectwá/ iż ſie Papież zá Bogá
11:
ma. Niemowże potym/ gdzieſz otey náſzey náuce/ álbo
12:
tzytał/ ábo ſłychał. I nie zádaway mi nieprawdy/ á=
13:
bym ia to miał z miſtrza Dijabłá piſáć/ gdyż ći oto iá=
14:
wne ſwiádectwá przed otzy kłádę. Ale ſie themu nic
15:
niedziwuię/ iż mię to potyka. co też podkáło przedtym
16:
Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego dla mnie/ ktore=
17:
go kxięża żydowſcy názywáli opętánym/ Sámáryta=
Ioan. 6.
Matt. 10.

18:
nem/ y iáwnogrzeſznykow álbo celnikow towárzyſzem.
19:
Abowiem nie będzie ſlugá więtſzy nád Páná ſwego
20:
A więc ieſztze będzieſz Papieżá názywał przyiáćie=
21:
lem y ſlugą Bożym/ gdyż Papież Bogá ſobie row=
22:
nym tzyni? Vkaſz proſzę ćie? Gdzie Piotr ſwięty ál=
23:
bo ktory Apoſtoł inny/ o ſobie tákowe hárde y pyſzne
24:
Dekretá piſał? y Bogu ſie nawyſſſzemu przyrowny=
2. Tes. 2.

25:
wał? Stąd iuż kożdy wierny może obátzyć/ iż tho ieſt
26:
on ſyn zátrácony/ ktory ſie nád Bogá podnoſi/ ábo
27:
chwalić każe/ ſiedząc w kośćiele Bożym/ y vkázuiąc
28:
ſie/ iákoby był Bogiem. A w kośćiele Bożym/ y co ieſt
29:
inſzego ſiedzieć? iedno ſie nawyſſſzym tzynić/ nád in=
30:
ſze podnoſić/ wſzyſtkim roſkázowáć/ á ſam żadnevpod
31:
dány nie być/ y żadnemu nie ſlużyć
Co ieſt
w kośćiele.
bozym ſiedzieć
Izali to nie oná
Fzwietrzá=


strona: 9v

Papież ſie Wikáryim
1:
zwietrzáła Sol/ ktorą Pan Kryſtus kazał wyrzućić
Matt. 5.

2:
y podeptáć ludziom/ roſſąć proſzę ćie?
3:
Papież ſie Wikáry=
4:
im Kryſtuſowym cżyni.
5:
N
Azywaſz theż ieſztze
6:
Papieżá w twoich kxięgach Wi
7:
káryim Kryſtuſowym/ to ieſt/
8:
Namieſthnikiem. Powiedz mi
9:
proſzę ćie? od kogo to przezwi=
10:
ſko pyſzne Wikáryi/ álbo Na=
11:
mieſtnik Kryſtuſow/ wziął Pa
12:
pież? Niemożeſz rzec/ áby od
13:
Prorokow ſwiętych/ ábowiem Prorocy żadnego tzło=
14:
wieká ná ſwiećie nigdy Wikáryim Kryſtuſowym nie=
15:
tzynili/ áni otym piſáli. Niemożeſz theż rzec/ áby od
16:
Kryſtuſá Syná Bożego/ álbo od Apoſtołow iego? A
17:
tzemu nie vkażeſz/ gdzie ſie Piotr Swięty/ álbo Apo=
18:
ſtoł ktory inſzy/ piſał Wikáryim/ álbo namieſtnikiem
19:
Kryſtuſowym? Izaſz tego niewieſz/ iż Pan Kryſtus
20:
w kośćiele ſwiętym/ żadnego Wikáryiego/ álbo na=
21:
mieſtniká niema/ y niepotrzebuie go/ o protz Duchá
22:
ſwiętego/ iáko ſam Kryſtus Syn Boży otym powie=
23:
dział mowiąc do zwolennikow ſwoich ty ſlowá. Ia
24:
będę proſił oycá/ á innego poćieſzyćielá da wam/ aby
Ioan. 14.

25:
mieſſzkał zwámi na wieki/ Duchá prawdy/ kthorego
ſwiáth


strona: 10

Kryſtuſowym cżyni.
1:
ſwiát nie chce przyiąć. I mało niżey. Ten mię będzie
2:
wyſlawiał álbo wielbił/ ábowiem odemnie wezmie/ y
3:
opowie wam. Stąd iuż możeſz obátzyć/ iż Duch ſwię
4:
ty ieſt Wikáryi/ álbo Namieſtnik Kryſtuſow/ á nie
5:
Papież/ w kośćiele ſwiętym?
6:
Powiedz mi proſzę ćie? Ieſli ieſt Kryſtus Syn Bo
7:
ży w Duchu ſwoim w kośćiele ſwiętym obetzny/ álbo
8:
nie ieſt? Ieſli rzetzeſz/ iż ieſt/ tedyć Wikáryiego nie=
9:
máſz? Abowiem thám niemáſz Wikáryiego álbo na=
10:
mieſtniká/ kędy ſam pan ieſt obetzny/ á zwłaſztzá táko
11:
wy pan/ ktory wſzyſtkiemu ſam z proſta bes Wikáry=
12:
iego. Izaſz ty nie wieſz/ iż tám bywa poſpolićie Na=
13:
mieſthnik/ kędy ſam Pan obetzny być niemoże. Ale iż
14:
Kryſtus Syn Boży/ ieſt ná kożdym mieyſcu obecny
15:
w kośćiele ſwiętym: Przeſto okrom ſameo ſiebie y Du
16:
chá ſwiętego/ niepotrzebuie Wikáryiego álbo namie=
17:
ſtniká żadnego.
18:
Ieſli też rzetzeſz/ iż Kryſtuſá według ćiáłá/ niemáſz
Mar. 16.
Col. 3.
Ebr. 1. 10.
Act. 7.
Pſal. 109.
Act. 1.
Phil. 3.
Rom. 4.

19:
w kośćiele ſwiętym/ ábowiem iáko mowiemy w Kre=
20:
dzie w ſtąpił ná niebioſá/ y ſiedzi ná prawicy v Bo=
21:
gá oycá/ tedy y ia ták trzymam y wierzę/ iż Pan Kry=
22:
ſtus w onym ćiele/ kthore wziął z pánny Máryey/ w
23:
ktorym ćierpiał zá mię/ y wſtał zmartwych/ dla vſprá
24:
wiedliwienia moiego/ ieſt ná práwicy v oycá ſwego
25:
wniebieſiech/ według onych ſlow iego właſnych/ kto
26:
re mowił do zwolennikow ſwoich. Vbogie záwſze bę=
Matt. 26.
Mar. 14.
Io. 12.
Io. 16.
Io. 13.
Ioan. 16.

27:
dziećie mieć ſwámi/ ále mnie nie záwſze będziećie mieć
28:
I záſię potrzeba ieſt/ ábym ia ſſedł. I záſię opuſztzam
29:
ſwiáth/ y idę do oycá. A wſzákoſz też temu wierzę mo=
30:
cnie/ iż choćia ſie Kryſtus w ćiele ſwoim nie tuła po
31:
ſwiećie/ iednak przed ſię ieſt w Duchu záwżdy obetz=
F ijny w


strona: 10v

Papież ſię Wikáryim
1:
ny w kośćiele ſwiętym/ iáko ſam powiedzieć ratzył o=
2:
tym mowiąc. Otom ia ſwámi ieſt przes wſzyſtki dni/
Matt. 28.
Io. 14.
Matt. 18.

3:
aż do ſkońtzenia ſwiátá. I záſię. Nieopuſztzę was ſie=
4:
rotámi. Izaſię. Gdzie będą dwá álbo trzey zgroma=
5:
dzeni w imię moie/ iam ieſt w poſrzodku miedzy nimi.
6:
Tu maſz iuż iáſne ſwiádectwá s piſmá ſwiętego/ iż
7:
Pan Kryſtus Syn Boży w duchu/ ieſt obetzny w ko
8:
śćiele ſwiętym. A gdzie ieſt Kryſtus/ tám ieſt y oćiec y
9:
Duch Swięty/ według onych ſlow Syná Bożego.
10:
Ieſli mię khto miłuie/ ſlowo moie będzie chował/ á o=
Io. 14.

11:
ćiec moy vmiłuie go/ y do niego prziydziemy/ y mieſſká
12:
nie v niego vtzyniemy.
13:
Powiedz że tu teras ieſztze proſzę ćie/ ieſli tám ieſz=
14:
tze potrzebá iákiego Wikáryiego/ álbo Namieſtniká/
15:
kędy ſobie mieſſkánie vtzynił Bog oćiec/ y Syn Duch
16:
Swięty? Ale iż wy temu niewierzyćie/ áby Kryſthus
17:
Syn Boży był záwżdy w kośćiele ſwiętym obetzny w
18:
duchu ſwoim/ przetośćie do kośćiołá wáſzego/ miáſto
19:
Kryſtuſá Syná Bożego/ wprowádzili iákiegoś Wi=
20:
káryiego/ nie od Kryſtuſá/ ále do Dijabłá poſlánego/
21:
ábowiem Kryſtus Syn Boży/ kośćiołowi ſwiętemu/
22:
okrom śiebie ſámego/ y Duchá Swiętego/ nie poſlał
23:
Wikáryiego żadnego. A przeſto może to kożdy wier=
24:
ny krześćijáńſki tzłowiek mowić beſpietznie: iż w ktho=
25:
rym kolwiek kośćiele/ ieſt iáki inſzy wikáryi okrom Kri=
26:
ſtuſá Syná Bożego ſamego/ álbo Duchá Swiętego.
27:
Tám nie ieſt kośćioł Páná Kryſtuſow/ ále ieſt zebrá=
28:
nie złoſliwych/ y zbor Dijabelſki/ ktory rządzi nie Kry
29:
ſtus Syn Boży/ ále Wikáryi/ to ieſt/ Antykryſth/ od
30:
Dijabłá poſlány.
31:
A przeſto by też niebyło znáku żadnego inſzego o Pa
pieżu/


strona: 10v

Kryſtuſowym cżyni.
1:
pieżu/ iedno ten ieden/ iż ſie tzyni Wikáryim Kryſtu=
2:
ſowym/ tedy ſtąd kożdy może ſnádnie/ obátzyć iż ieſth
3:
prawdziwy on Antykryſt/ o ktorym Prorocy y Apo=
Dan. 7. 11.
Zach. 11.
1. Io. 2. 4.
2. Tes. 2.
Apoc. 17.
Co ieſt miáſto
Bogá ſiedzieć.

4:
ſtolowie ſwięci piſáli/ y wyſtrzegáć ſie go pilnie ro=
5:
ſkazáli Abowiem być Wikaryim Kryſtuſowym/ nic
6:
nie ieſt inſzego/ iedno miáſto Kryſtuſá Bogá ſiedzieć
7:
w kośćiele/ A miáſto Bogá ſiedzieć/ y co ieſt inſzego/
8:
iedno ſie wſpináć/ ſprzećiwiáć y podnoſić/ ná przeći=
9:
wko Pánu Bogu.
10:
A ieſli ieſztze máło maſz ná tym/ y chceſz przedſię Pa
11:
pieża zwać Wikáryim Kryſthuſowym? powiedz mi
12:
proſzę ćie. Co to zá Wikáryi ieſt tákowy álbo namie=
13:
ſtnik Kryſtuſow/ ktory ſię s Kryſtuſá ſmieie? A chceſz
14:
bátzyć iáko? powiem. Pan Kryſtuſ przyſzedł wſzyſt=
Matt. 20.

15:
kim ſlużyć/ á Wikaryiev iego wſzyſcy ſlużą?
Io. 6.
Pan Kry
16:
ſtus nie chćiáł być Krolem/ á Wikáryi iego/ tzyni ſię
Matt. 8.

17:
nád Krolmi Krolem/ y nád pány pánem? Pan Kry
18:
ſtus nie miał mieyſcá gdzieby głowę ſwoię ſkłonił/ á
19:
Wikáryi iego/ poſiadł Kroleſtwá/ Zámki/ Miáſtá/
20:
Inſuły/ Powiáty/ Kxięſtwá y rozmáite Páńſtwá?
Matt. 4.
Luc. 8.
Mar. 11.
Matt 21.

21:
Pan Kryſtus vſtáwitznie kazał y vtzył/ A Wikárij
22:
iego/ prożnuie/ y dármo chleb ie?
23:
Pan Kryſtus przedawáiące y kupujące s kośćiołá wy
24:
gnał/ á wikárij ieo/ przedawáiących y kupujących do
25:
kośćioła náprowádził? Pan Kryſtus przyſzedł zakon
26:
wypełnić/ A Wikárij iego nowych zakonow náſtáwiał
Matt. 9.
Rom. 3.
Gal. 3.
Mar. 10.
Luc. 18.
Matt. 17.
Act. 1.
Act. 5.

27:
y náwymyſlał? Pan Kryſtus karał onego/ ktory go
28:
dobrym názywał/ á Wikárij iego/ naſwiętſzym ſię zo=
29:
wie? Pan Kryſtus nie przedawał odpuſztzenia grze
30:
chow áni Duchá Swiętego/ á Wikárij iego przeda=
31:
wa zá pieniądze/ nie inák/ iedno iáko on Symon Ma=
F iijgus/


strona: 11v

Papież ſie głową kośćiołá
1:
gus/ Iudaſz I ſkáryot/ y Anániaſz? Pan Kryſtus ſwo
2:
ie zwolenniki vtzył áby ſię ták modlili Oicu niebieſkie=
Luc. 11.
Matt. 6.

3:
mu: Oytze náſz/ ktoryś ieſt w niebieſiech etć. á Wikárij
4:
iego/ vtzy ſię modlić/ y każe ſtworzeniu? Pan Kry=
5:
ſthus powiedział/ iż żaden nie przychodzi do Oycá ie=
Ioan. 6.

6:
dno przes mię/ á Wikárij iego/ powieda iż przez Swię
7:
te do Bogá? Pan Kryſtus vbogie Apoſtoły do kośćio
Matt. 4.
Matt. 10.

8:
łá ſwego obierał/ á Wikárij iego/ możne/ bogáthe/ y
9:
przijaćielne obiera? Pan Kryſtus ná ſwoie zwolen=
10:
niki tchnął y przepowiedáć im Ewánielią roſkażał/ á
Io. 20.

11:
Wikárij iego/ zwolenniki ſwoie oleiem ſmáruie/ y vſtá
12:
wy ſwoie przepowiedáć roſkázuie? Pan Kryſtus dla
13:
wiáry żadnego nieżábijał á Wikárij iego/ dlá wiáry/
Matt. 11.
Matt. 16.
Luc. 9.

14:
morzy głodem/ pali ogniem/ zabija mietzem? Pan Kry
15:
ſtus żádnemu ſtanowi nie bronił małżeńſtwá áni po=
16:
kármow: á Wikárij iego/ broni małżeńſthwá y pokár=
Matt. 19.
Rom. 13.
1. Tim. 4
Matt. 15.
Mar. 7.

17:
mow dni niektorych ſwoim zwolennikom. Pán Kry
18:
ſtus krzyſz noſił y poſromocenie ná ſwiećie/ á Wikárij
19:
iego w roſkoſzách żywie y chwały tego ſwiátá vżywá?
20:
A batzyſz iuſz/ iáko ſię ten Wikárij ſmieie s Páná Iezu
21:
Kryſtá Syná Bożego? á więc to ieſztze nieieſt nieprzy
22:
iaćiel iego?
23:
O Panie Iezu Kryſtuſie/ odkupićielu y zbáwićielu
24:
náſz iedyny/ tákowe to Wikárije maſz/ ktorzy ſię ſćiebie
25:
náſmiewáią/ s kośćiołá tweo ćiebie ſámego wypychá=
26:
ią/ y Duchá twego Swiętego wyrzucáią/ prawdzi=
27:
wego wikárijego/ á ſámi ſiebie ná to mieiſce ſadzáią. A=
28:
le iákieoWikárijeo máią/ ták też mowią/ każą y piſzą.
29:
Papież ſie głową koś
30:
ćiołá wſzyſkkiego krześćijáńſkiego tzyni.

strona: 12

wſzyſtkiego krześćiiáńskiego cżyni.12.
1:
I
Eſztześ też nápiſał/ bes
2:
wſzelákiey boiázni Bożey/ Papie=
3:
ża być Głową naiwyſſą/ wſzyſt=
4:
kiego Kośćiołá Krześćijáńſkiego
5:
Wiem otym dobrze/ yż ſię tak Pa
Diſtin. 12.
Cau. Non de=
cet et praecep
tis.

6:
pież piſze. Ale powiedz mi proſzę
7:
ćię? Ieſli to Papież s pokory/ tzy
8:
li spychy tzyni? Niemożeſz mi iná
9:
tzey odpowiedzieć/ iedno iż tho spychy tzyni? Abo=
10:
wiem kiedyby spychy tego nie tzynił/ dopuśćił by sá=
11:
memu Pánu Kryſtuſowi być głową Kośćiołá Swię=
12:
tego krześćijáńſkiego/ á ſamby ſię tylko zwał być tzłon
13:
kiem iego. Ale iż nieieſt tzłonkiem ćiáła iego/ przeto ſie
14:
głową każe zwać. A ony ſlowá Duchá Swiętego nic
15:
Papieżowi nienależą/ iż wſzyſcy wierni y wybrani bo=
16:
ży/ są tzłonkámi ćiáłá Kryſthuſowego/ iáko Apoſthoł
17:
Swięty nápiſał mowiąć. Członkámi ieſteſmy ćiáłá ie
18:
go. A batzyſz tu iáko mowi Apoſthoł? Nie mowi? Są
Epeſ. 5. 1.
Cor. 12.

19:
niektorzy miedzy námi Głową wſzytkiego kośćiołá krze
20:
śćijáńſkiego. Vkaſz piſmo Swięte proſzę ćię? Kędyś
21:
to wytzytał/ áby Pan Kryſtus/ Piotrá álbo ktorego
22:
inſzego Apoſtołá/ vtzynił kiedy Głową kośćiołá Krze
23:
śćyáńſkiego? gdzie mowił do ktorego snich? Thy bę=
24:
dzieſz głową kośćiołá krześćiáńſkiego? I zaſz thy nie=
25:
wieſz iż żadny tzłowiek/ niemoże być Głową kośćiołá
26:
krześćiáńſkiego/ chyba żeby ten tzłowiek był theż y Bo
27:
giem? A thá chwałá nienależy żadnemu tzłowiekowi/
28:
iedno tilko ſámemu Pánu Iezu Kryſtuſowi Synowi
29:
Bożemu/ Bogu y tzłowiekowi prawdziwemu. Abo=
30:
wiem ná Głowę thy trzy rzetzy należą. naprzod áby
Głowá


strona: 12v

Papież ſie głową kośćiołá
1:
Głowá byłá wyſſſza nad wſzyſtki inſze tzłonki. Potym
2:
áby głowá z ynſzemi tzłonkámi/ byłá ná kożdym miey=
3:
ſcu vtáwitznie ſpoiona. Trzećie/ áby rządziłá wſzyſt=
4:
ki inſze tzłonki. Powiedz mi/ możeli być Papieſz tako=
5:
wym/ albo nie? Ieſli rzetzeſz/ iż Papieſz ieſt podwyſſ=
6:
ſzony nád inſze tzłonki ćiáłá Kryſtuſowego/ tedyć ieſt
7:
prawdziwy Antykryſt/ o ktorym ták Prorocy y Apo=
Dan. 711.
2. Tes. 2.

8:
ſtołowie Swięći pisáli. Iſz ſię miał nád inſze tzłonki
9:
w kośćiele Swiętym podnośić? To teſz ieſt rzetz nie=
10:
podobna/ áby Papieſz ſiedząc W rzymie/ álbo ná Ká
11:
ſtrum Angeli/ będąc tzłowiekiem grzeſznym/ y ſmier=
12:
telnym/ miáł być ná kożdym mieyscu rázem/ do tzłon=
13:
kow kośćiołá Swięthego przypoiony/ y widzieć iako
14:
głowá co tzłonki myſlą/ mowią y tzynią/ chybá ieſli=
15:
ieſt tzárnokxiężnikiem/ iako ich iednák wiele bywáło/
16:
podobno dla tego/ áby głową byli kośćiołá krześćijáń=
17:
ſkiego. Tego teſz nie możeſz rzec/ áby Papieſz miał rzą=
18:
dzić wſzyſtki ludzi/ iáko głowá rządzi wſzyſtki tzłonki/
19:
áby ſię ktory o kamień nie obráził. Abowiem ná iednym
20:
mieyscu będąc y mięſkáiąc/ nie może ludzi rátowáć/
21:
ani teſz wiedzieć/ co śię s ktorym kędy dzieie.
22:
Miey że ty tedy tákową Głowę párſzywą/ ktora á=
23:
ni ſámego ſiebie/ áni żadneggo obronić/ záſlepić y oży
24:
wić nie może. My głowę mamy Páná Iezu Kryſtu=
25:
sá vkrzyżowánego/ ktora ieſt wyſſſza/ y nád wſzyſthki
26:
inſze tzłonki/ y vſtáwitznie/ ná kożdym mieyscu známi
27:
ſpoiona/ ktora rządzi/ broni/ y ożywia/ wſzyſtki ſwoie
28:
wierne tzłonki. A iżby to ták było/ poſluchai nie mnie
29:
ále Páwłá Apoſtołá Swiętego/ ktory ták mowi. Iż
30:
Bog oćiec niebieſki złáſki ſwoiey/ dał Iezu Kryſtá/
Ephes. 1.

31:
Głewą nád wſzyſtkimi w kośćiele iego/ ktory ieſt ćiá=
łem ie=


strona: 13

wſzyſtkiego krześćiáńskiego cżyni.13.
1:
lem iego. I záſię máło niżey. Iáko mąſz ieſt głową żo=
Ephes. 4.
Ephes. 5.
Col. 1.

2:
ny ſwoiey. Ták teſz Kryſtus głową kośćiołá Swięte=
3:
go A gdyſz tedy ſam Kryſtus Syn Boży/ ieſt głową
4:
kośćiołá Swiętego krześćiańſkiego/ tedyć Papież koś
5:
ćiołá Sátáńſkiego/ nieprzyiaćiel y przećiwnik Syná
6:
Bożego/ ktory Kryſtuſá wypycha s Kośćiołá Swię=
7:
tego/ á ſam ſię wſpina na mieysce iego.
8:
I coſz to ieſt inſzego tzynić ſię Głową kośćiołá krześ
9:
ćiáńſkiego/ iedno ſię tzynić nawyſſſzym nád wſzyſtkie=
Co ieſth tzynić
ſię Głową

10:
mi ludzmi/ á tzynić ſię záſię nawyſſſzym nád wſzyſtkie=
11:
mi ludzmi/ nic inſzego nieieſt/ iedno ſie tzynić nawyſſ=
12:
ſzemu Bogu rownym? Ieſli Papieſz ieſt Głową koś=
13:
ćiołá krześćiáńſkiego/ tedyć kośćioł krześćiańſki tzęſto
14:
bywa bez Głowy/ kiedy Papieżowie vmieráią? Iákoſz
15:
ſię wżdy niebożątká niewſtydzićie/ y Bogá nieboićie
16:
Ktorzy ſtą głową párſzywą/ ſámi ſiebie y inſze ludzie
17:
ná pothępienie wietzne wiedziećie/ y prowádzićie. A
18:
więc ieſztze będzieſz mowił/ iż Pápieſz przyiaćiel boży?
19:
kthory ſobie nowe Tytuły álbo przezwiſká dla pychy
20:
zmyſla/ y nád Kryſtuſá Syná Bożeo ſię podwyſſſza.
21:
Papież ſię Petrą ál=
22:
bo Opoką cżyni.
GPowiedaſz


strona: 13v

Papież ſie Petrą
1:
P
Owiedaſz też/ iż Pe=
2:
trá álbo opoká ieſth Papież/ ná
3:
ktorym Pan Kryſtus Kośćioł
4:
ſwoy zbudował: wiem o tym/ iż
5:
ſię Papież Opoką piſze. Po=
6:
wiedz mi y to/ proſzę ćię/ ieſli
7:
ten Tytuł álbo przezwiſko/ z po
8:
kory/ tzyli s pychy ſobie przy=
9:
właſztza? Niemożeſz tego inátzey rzec/ iedno iż to s py
10:
chy tzyni/ ábowiem kiedyby Papież pokory Apoſtolſkiej
11:
náſládował/ tedyby tego Tytułu álbo przezwiſká Pa=
12:
nu Kryſthuſowi nie wydzieral/ á ſobie nie przywła=
13:
ſztzał?
14:
Podpieráiąc pychy Papieżowey/ przywodziſz ony
15:
ſlowá Páná Kryſthuſowe/ kthore mowił do Piotrá
16:
Swiętego. Tyś ieſt Piotr/ álbo Opotzyſty/ á ná tey o=
17:
poce zbuduię kośćioł moy. I zaſz ty nie wieſz/ iż ty ſlo=
18:
wá Kryſtuſowe/ nic nienależą ku takowey pyſze Pa=
19:
pieżá Rzymſkiego/ y owſzem ſą przećiwne iemu: Abo=
20:
wiem przodkiem náłeżą ku ćći pánu Kryſtuſſowi/ po
21:
tym ku poćieſze wſzelkiemu wiernemu tzłowiekowi.
22:
Powiedaſz/ iż ſam Kryſtus będąc opoką/ tho prze=
23:
zwiſko dał też Piotrowi/ ná then tzás kiedy mowił:
24:
Tyś ieſt Piotr álbo Opotzyſty/ á ná tey opoce kośćioł
Matt. 16.

25:
moy. Ieſli inſzego piſmá niemaſz/ iedno tym tylko do=
26:
wodziſz/ tedy ſą tego znáki wielkie/ iż nic inſzego nietzy
27:
niſz/ iedno ſie s Páná Kryſtuſá Syná Bożeo/ y s Pio
28:
trá ſwiętego ſmieieſz/ ieſli chceſz teo dowieść/ iż Piotr
29:
álbo Papież ieſt opoká. Vkaſz że tedy/ gdzie Pan Kry=
30:
ſthus rzekł Piotrowi. Tyś opoká? Papież opoká? Ná=
tey opo=


strona: 14

álbo Opoką cżyni.14
1:
tey opoce zbuduię kośćioł moy. Aleć v was/ według
2:
wáſzey Grámmátyki/ wſzyſtko iedná rzetz/ thák Petrá
3:
iáko y Petrus/ to ieſt/ ták Opoká/ iáko y Opotzyſty?
4:
Powiedaſz iż ták rozumiał/ otym Ieronim/ Kryzo=
5:
ſtom/ Ambrozy/ Lew Papież/ Auguſtyn/ Grzegorz
6:
Papież/ y inni ludzie. Piękny y doſtátetzny dowod v=
7:
kazuieſz konietznie? I zaſz ty niewieſz co ći ludzie o ſo=
8:
bie nápiſáli/ miedzy ktorymi poſluchay/ naprzedniey=
Aug. in prol.
Lib. 3. de Tri
nitate.
Ad Hier.
Epiſt 19.

9:
ſzego Auguſtyná ſwiętego/ ktory ták mowi. Niewierz
10:
moiemu piſániu/ iáko piſmu ſwiętemu. Izáſię ná dru
11:
gim mieyſcu. Ia thylko onemu piſmu/ boiazń y vćći=
12:
wość dawam/ ktore ſwiętym ieſt rzetzono. I ieſztze dá
13:
ley ná drugim mieyſcu w wáſzych właſnych kxięgach/
14:
poſluchay co mowi tenże Doktor. Przeć teo niemogę/
Deſtin. 9.
Cau. Negare.

15:
iáko y w przodkach náſzych/ ták też ieſt wiele w kxię=
16:
gach moich/ ktore ſpráwiedliwym ſądem/ mogą być
17:
zgánione. A ſlyſzyſz tu iako ći Doktorowie nie każą ſo
18:
bie wierzyć/ chybá dothąd/ dokąd ſie zgadzáią s ſlo=
19:
wem Bożym. A gdyż tedy ták ieſt/ tzemuſz ty tedy pod
20:
pieraſz pychy Papieżá Rzymſkiego/ temi Doktormi/
21:
ktorzy byli takieſz ludzie iáko y my/ y ná wielu rzetzach
22:
ſię mylili I coſz mniemaſz/ ábym ia thobie v tychże
23:
Doktorow/ niemogł vkázáć/ ná drugim mieyſcu/ iá=
24:
ko o tey opoce rozumieli y piſáli właſnie ći Dokthoro=
25:
wie. Poſluchay tegoſz Auguſtyná/ ktory ták mowi.
Lib. de verb=
Domini in
Evangel. ſe
cun. Matt.
ſer. 13. To. 10.
De trac. Lib 1.
Cap. 21.

26:
Ná tey opoce/ ktorąś ty wyznał Pietrze/ żem ia ieſth
27:
ſyn Boga żywego/ zbuduię kośćioł moy/ ná mnie zbu=
28:
duię ćiebie/ nie mnie ni tobie: A ná drugim mieyſcu
29:
tenże Auguſtyn ták mowi. Nie rzekł Kryſtus do Pio=
30:
trá tyś ieſt Opoká/ ále tyś ieſt Piotr albo opotzyſty.
31:
A opoká byłá Kryſtus/ ktorą wyznał Symon. A ſly=
G ijſzyſz to?


strona: 14v

Papież ſie Petrą
1:
ſzyſz to? Ale wy ten zwytzay poſpolicie maćie/ iż tho
2:
co ieſth náprzećiwko pyſze wáſzey przeſtępuiećie/ á
3:
to co ieſt ku poſromoceniu Syná Bożego piſzećie. Cży
4:
tay ſobie ieſztze y drugie Doktory Theophilactum/ Li
5:
ránum/ Hieronimum y inſze/ iáko piſzą ná ty ſlowá Pá
6:
ná Kryſtuſowe: Tám náydzieſz iáſnie/ iż przes opokę
7:
nie Piotrá/ áni Papieżá rozumieią/ iedno tylko ſáme=
8:
go Páná Iezu Kryſtá.
9:
Ale opuśćiwſzy ſwiádecthwá ludzkie. Podzmy do
1. Cor. 10.
Ezá. 28.
Dan. 2.
2. Matt. 21.
1. Pet. 2.

10:
ſwiádectw duchá ſwiętego/ Páweł ſwięty/ ták powie
11:
da Iż Petra álbo opoká byłá Kryſtus: A máło maſz
12:
ná ſwiętym Páwle/ poſluchayże ſámego Piotrá ſwię
13:
tego. Iáko przyſtoſował do tych Kryſtuſowych ſlow
14:
z Dawidá proroká ſlowá ſwoie mowiąc: Kámień kto=
15:
ry wzgárdzili budownicy poſtáwion ieſth ná głowie
16:
węgłowey: A máło ieſztze máſz ná tym? Słuchay Da=
17:
widá proroká ktory ták mowi. Bog moy/ opoka mo=
Pſal. 18.

18:
iá/ y wnim będę nádzieię pokłádał. I záſię ná drugim
19:
mieyſcu. Cżáſu złego obronił mię Pan Bog/ y ná opo
Pſal. 27.

20:
ce mię podwyſſſzył. I ieſztze ná drugim mieyſcu. Rze=
21:
kłem do Bogá/ opoká moiá/ y wnim będę nádzieię po=
Pſal. 42.

22:
kłádał. I záſię od Páná Bogá zbáwienie moie/ ábo=
23:
wiem on opoká moiá ieſt y zbawienie moie. I ieſztze. I
Pſal. 62.

24:
wſpomnieli ſobie/ iż Bog opoká ich ieſt.
25:
Przetom tu ták wiele ſwiádectw s piſmá ſwięte=
Pſal. 78.

26:
go przywiodł/ ábyś ſię kiedy obatzył/ tześć y chwałę
27:
tylko ſámemu Bogu dał/ á piotrá/ y Papieżá/ opoką
28:
więcey nienázywał. Abowiem ty ſwiadectwa Duchá
29:
ſwiętego/ ſą więtſze/ y powaznieyſze/ á niſſli ſwiádec=
30:
twá wſzyſtkich Doktorow tego ſwiátá/ y ze wſzyſtkie=
31:
mi Anioły zniebá.
Iuż


strona: 15

álbo opoką cżyni.15.
1:
Iuż tu tedy widziſz? iż nie Piotr/ áni Papież/ iáko
2:
ty powiedaſz/ ieſt opoką/ na ktorey zbudowan ieſt ko=
3:
śćioł ſwięty krześćijáńſki/ ale ieſt tylko ſam Pan Kry=
4:
ſtus Syn Bogá żywego. Abowiem by tho byłá ſlába
5:
opoká/ prętko by tę opokę przemogły brany piekielne
6:
iakoſz iednák przemogły/ gdy Piotr potym niebudo=
7:
wał ná Kryſtuſie opoce/ ále ná ſwym właſnym rozu=
8:
mie kiedy Pan Kryſtus mowił do niego. Idz Szátá=
Matt. 18.

9:
nie odemnie. Ktoſz ſię kolwiek tedy buduie ná pietrze: álbo ná Pa=
10:
pieżu: álbo ná ktorym kolwiek innym fundamęnćie/ o=
11:
krom tey iedynej opoki/ K. Syná B.żyweo/ buduie ſię
12:
iáko ſam Syn Boży/ powieda ná piaſku/ ná Antykry
Matt. 7.

13:
śćie/ i ná Szátánie.
1. Cor. 3.
Abowiem iáko ſwięty Páweł mo=
14:
wi/ Fundámęntu inſzego żadny niemoże poſtáwić o=
15:
krom teo ktory ieſt poſtáwion/ co ieſt Ieſus Kryſtus.
16:
A iż Pan Kryſtus Symoná názwał piotrem álbo
17:
opotzyſtym/ to Pan vtzynił/ nie dla Papieſtwá zmy=
18:
ſlonego/ ále dla tego/ iż Páná wyznał być Kryſthu=
19:
ſem Synem Bogá żywego. Ieſli mnie niewierzyſz ſlu
20:
chay ieſztze tegoſz Auguſtyna/ miedzy doktory ſtárymi
21:
naprzednieyſzego/ ktory ták piſze. Tho imię Symono=
De verbo Do=
mini ſuper
Matthe.
Ser. 18.

22:
wi Pan Kryſthus dał/ iż go Piotrem názwáł/ áby
23:
Piotr wſzyſtek lud krześćijáńſki známionował/ ábo=
24:
wiem opoká ieſt naprzednieyſze imię/ y dla tego Piotr
25:
álbo opotzyſty/ od opoki ieſth wezwan/ nie opoká od
26:
Piotrá/ iáko y od Kryſtuſá krześćijánin. Tyś ieſt tedy
27:
mowi Kryſtus/ Piotr/ á ná tey opoce/ ktorąś ty wy=
28:
znał/ ná tey mowię opoce ktorąś ty poznał. Ty ieſteś
29:
Kryſtus Syn Bogá żywego/ zbuduię kośćioł moy/ to
30:
ieſt/ ná mnie ſámym/ zbuduię kośćioł moy. Ná mnie ſá
G iijmym


strona: 15v

Papież ſie Petrą
1:
mym zbuduię ćiebie/ nie mnie na tobie. Abowiem lu=
2:
dzie/ ktorzy chćieli budowáć/ ná ludziách mowili. Ia
1. Cor. 3.

3:
ćiem ieſt Páwłow? A iam ieſt Apollow/ á iam ieſt Ce
4:
phe/ to ieſt Piotrow? A drudzy ktorzy niechćieli bu=
5:
dowáć ná pietrze/ ále ná opoce/ mowili. Iam ieſt Kri
6:
ſtuſow.
7:
To Apoſtoł Páweł gdy obatzył/ iż iemu przywła=
8:
ſztzáli/ á Kryſtuſem gárdzili/ rzekł do nich. Izali Kry
9:
ſtus ieſt rozdwoion? Izaſz Páweł zá wás vmętzon ieſt
10:
álbośćie ſię w imię Páwłowe pokrzćili? Iáko tedy á=
11:
ni w imię Páwłowe/ áni w imię Piotrowe/ ále w imię
12:
Kryſtuſowe/ áby Piotr był zbudowány ná opoce/ á nie
13:
opoká ná Pietrze. etć. Othoſz maſz niemáły wykład z
14:
Auguſtyná/ ktorym ſie ty ſſtzyćiſz niewyrozumiawſzy
15:
go dobrze.
16:
Iuż tu tedy będzieſz wiedział/ tzemu Szymon ieſt we
17:
zwan Piotrem/ nie iżeby on był opoką drugą kośćio=
18:
łá ſwięthego krześćijáńſkiego/ tho ieſt/ iáko ty wy=
19:
kłádaſz Papieżem/ ále aby Piotr wſzelkiego tzłowieká
20:
krześćijáńſkiego známionował. Abowiem wſzyſcy krze
21:
śćijánie wierni ſą Piotrowie/ to ieſt/ opotzyśći/ zbu=
22:
dowáni ná tey opoce Panie Kryſtuſie. Ieſliby ktory
23:
niechćiał być Piotrem/ to ieſt opotzyſtym/ ták męſztzy
24:
zná/ iáko też y białła głowá/ tedy tákowy zbáwion być
25:
niemoże.
26:
A ſtąd tu iuż obátzyć możeſz/ iż ták Piotr/ iáko y Pá
27:
weł/ ták Iákub/ iáko y inſzy Apoſtołowie byli miedzy
28:
ſobą rowni/ y iedney ćći/ y doſthoynośći/ niemiał nic
29:
Piotr ſwięty nád Iákubá/ y Ianá/ ktorzy też chćieli
30:
pánowáć/ y ſiedzieć Pánu Kryſtuſowi/ ieden po prá=
31:
wey/ á drugi po lewey ſtronie. A iż ſobie rowni byli w
doſtoyno=


strona: 16

albo Opoką cżyni.16.
1:
doſtoynośći y w mocy/ okazał to iáſnie ſwięty Páweł
2:
temi ſlowy mowiąc. Ták niechay o nas rozumie tzło=
1. Cor. 4.

3:
wiek/ iáko o ſlugach Kryſtuſowych/ á ſſáfárzach tá=
4:
iemnic Boſkich. A ſlyſzyſz? iáko mowi Páweł ſwięty?
5:
Nie mowi/ Ták niechay o mnie rozumie tzłowiek/ ále
6:
o nas. Gdzie tu nie tylko ſámego ſiebie/ ále też y Pio=
7:
trá/ y Apolloſá/ y inne wſzyſtki Apoſtoły rowne ſobie
8:
tzyni/ iáko to iáſnie wypiſał wyſſſzey ták mowiąc:
1. Cor. 3.
W=
9:
ſzyſtkoć wáſze ieſth/ choćia Páweł/ choćia Apollos/
10:
choćia Cephás/ to ieſt/ Piotr. Nieſmiałby był thego
11:
Páweł ſwięty nápiſáć/ kiedyby był miał Piotr ſwięty
12:
opoką być y nád inſzymi Apoſtoły włádáć. Vkaſz ſwiá
13:
dectwo s piſmá ſwiętego/ gdzie Piotr władnął y ro=
14:
ſkázował inſzym Apoſtołom? rozumiem iáko to vkażeſz?
15:
I owſzem ia tobie vkażę/ iż inſzy Apoſtołowie roſkázo
16:
wáli Piotrowi y Iánowi. Gdy Ianá y Piotrá do ſá
17:
máryey poſláli. Izaſz niewieſz że to wyſſſzy ieſt y wię=
Act. 8.

18:
cey władnie/ ktory poſyła/ á niſſli ten ktorego poſy=
19:
łáią.
20:
A przeſto iuż tu ſtąd może kożdy obátzyć/ iż Papież
21:
ktory ſię opoką tzyni kośćioła ſwiętego krześćijáńſkie=
22:
go/ y podnoſi ſię nád inſze/ ieſt prawdziwy Antykryſt
23:
abowiem ſie tey iedyney y żywey opoce Pánu Kryſtu=
24:
ſowi ſprzećiwi/ przywłáſztzáiąc to ſobie/ co tylko ſá=
25:
memu Kryſtuſowy Synowi Bożemu należy. A wżdy
26:
ty ieſztze będzieſz mowił/ iż Papież ieſt przyiaćiel Bo=
27:
ży? A więc to ieſt przyiaćiel Boży? ktory Bogá z ie=
28:
go Stolcá ſpycha/ á ſam ſie ná iego mieyſce wſpina?
29:
A toć ieſt ono ohydzenie puſte/ kthore ſtoi ná mieyſcu
30:
ſwiętym/ o ktorym Dániel prorok nápiſał/ y Pan Kry
31:
ſtus przepowiedziáł.
Dán. 9.
Matt. 34.
O biedaż tym ktorzy ſie ná they
párſzywey


strona: 16v

Papież ſie Pontyfexem álbo
1:
párſzywey opoce/ álbo ná tym ſprochniáłym fundá=
2:
menćie buduią. Abowiem ná wieki wiekow zginą.
3:
Papież ſie Pontyfe=
4:
xem álbo Biskupem nawyſſ=
5:
ſzym cżyni.
6:
I
Eſztze ſie też Papież zo
7:
wie nawyſſſzym Przełożonym y pá
8:
ſterzem/ wſzyſtkiego kośćiołá krze=
9:
śćijańſkiego/ y oycem iego/ po w=
10:
ſzyſtkim ſwiećie/ y ty go takieſz zo=
11:
wieſz/ y dowodziſz tego ludzmi w=
12:
ſzyſtkimi w obec ſtárego kośćiołá/
13:
y Niceńſkim Koncylium/ potym
14:
Greki y Ormiany/ á nákoniec Florenckim Koncyli=
15:
um. Alećby to był ieſztze máły dowod/ ponieważeś te
16:
go ſlowem Bożym niedowiodł. A wſzákoſz iáko ty do=
17:
wody twoie ſą pewne y gruntowne/ może to kożdy oba
18:
tzyć/ ktory wto weyrzy pilnie.
19:
Naprzod co ſię tytze wſzyſtkich ludzi wobec ſtáre=
20:
go kośćiołá y Niceńſkiego Koncilium/ tedy ſię tho
21:
inák z Koncilium Kártaińſkiego ſzoſtego okázuie/ ani
Tom. 1. Conci.

22:
ſſli ty piſzeſz: Abowiem gdi było Koncilium Kartain=
23:
ſkie ſzoſte/ w kielká ſet lat po Niceńſkiem ná ktorym
24:
Koncilium Kártáińſkim było Biſkupow dwieśćie y
25:
ſiedmnaśćie/ miedzy kthoremi był teſz y Auguſthyn
ſwięty


strona: 17

Biskupem nawyſſſzym cżyni.17.
1:
Swięty/ tedy ná to Koncilium Zozymus Papieſz po
2:
ſlał ſwoie Legaty/ áby mogł włádnąć kośćioły ktore
3:
były w Afryce áby było wolno wſzyſtkiey kxiężey do nie
4:
go áppellowáć/ mięniąc iż mu thę moc dáli Biſkupi
5:
ktorzy ná Koncilium Niceńſkim byli/ Gdzie Biſku=
6:
pi y Auguſtyn S. ſniemi/ ktorzy ná ten tzás ná Kártá
7:
ginſkim Concilium byli/ Papieżowi tak ná to odpo=
8:
wiedzieli. Iſz othym nigdy nieſlycháli/ áni tzytáli.
Conci. Tom. 1.
I
9:
miedzy inſzemi rzetzámi ták potym Papieżowi odpiſá=
10:
li. Atzkolwiekeſmy wiele kxiąg przetzytáli: A wſzako=
11:
żeſmy nic tákowego wżadnych kxięgách łácinſkich Ni
12:
ceńſkiego Koncylium náleść niemogli.
13:
A ſlyſzyſz tu iáko Biſkupi odpowiedzieli Papieżowi? iż
14:
niemogli náleść nic takoweo/ áby Papież miał być na
15:
wyſſſzym przełożonym w kośćiele krześćijáńſkim? áby
16:
do niego mieli áppellowáć inſzy kxięża iáko do nawyſſ
17:
ſego páſterzá kośćiołá krześciáńſkiego. I ſtądże to by
18:
ło przyſlo/ iż wſzyſcy Biſkupi ná Koncylium Kártá=
Vide Concil.
Carthag. 3.
Cau. 26.

19:
ginſkim przedtym ná piſali takowy Kánon/ Aby Bi=
20:
ſkup pierwſzego ſtholcá/ nieśmiał ſię zwáć Kxiążę=
21:
ćiem Kápłáńſkim/ álbo naprzednieiſzym Kápłanem/
22:
álbo iákowym inſzym/ Iedno tylko pierwſzego ſtolcá
23:
Biſkupem. Tákże teſz otym możeſz tzytáć y w drugim
24:
Koncylium/ ktore było w Afryce pothym. A tzemu
Vide Concil.
Aphri. Cau 6.

25:
też nieprzetzytaſz Niceńſkiego Koncylium Kanonu
26:
ſſoſtego? y thám naydzieſz/ iż Papieżowi zábroniono
27:
władnąć nád kośćioły krześćijáńſkimi/ ktore ſą w E=
28:
gypćie/ w Libiey/ w Pentápolu/ w Alexándryey/ y
29:
w Antyochiey.
30:
A ieſli ieſztze mało maſz náthym/ tzytay Pápieſkie
31:
kxięgi właſne/ iáko Ián trzeći Papież vſtháwił ná=
Hprzećiwko


strona: 17v

Papież ſie Pontyfexem álbo
1:
przećiwko przodkowi ſwemu ktory ſie w pychę táko=
Anno 5. 70.
Ioan. 3.
Diſt. 99.
Nullus.

2:
wąſz podnoſił/ gdzie ták nápiſał. Aby ſie żadny Bi=
3:
ſkup Rzymſki zwáć nieſmiał/ przednieyſzym kápłanem
4:
áni wſzyſtkiego kośćiołá krześćijáńſkiego Biſkupem.
5:
A chceſz ieſztze poſlucháć Cypryaná ſwiętego/ co też
6:
nápiſał około tego/ mowiąc.
Anno 200.
Cip. Tract. 3.
de ſimplic.
Clericorum
Iáko ieden ieſt Pan/ ie=
7:
dná wiárá/ ieden krzeſt/ ieden Bog/ ták też iedno Bi
8:
ſkupſtwo (tho ieſt doſtoieńſtwo/ y iedná moc Biſku=
9:
pow) iedno y nierozdzielne ieſt/ y kożdy Biſkup ma być
10:
pod iednym nawyſſſzym Biſkupem Kryſtuſem/ iedy=
11:
ną głową/ y oblubieńcem kośćiołá iednego/ nie inák ie
12:
dno iáko wiele promieniow ſlonetznych/ iedną ſą ſwiá
13:
tłośćią.
14:
A máło ieſztze maſz? poſluchay Hieronimá. Ieſli=
15:
żebyſmy przełożeńſtwa ſſukáli/ więtſze ieſt wſzyſtkie=
16:
go ſwiátá/ á niſſli iednego miáſtá. A przeſto gdziekol
17:
wiek będzie Biſkup/ bądz w Rzymie/ bądz w Eugu=
18:
biey/ bądz w Konſtánthynopolu/ bądz w Regiey
19:
bądz w Alexándryiey/ bądz w Thebach/ bądz w
20:
Niemcech/ teyże ieſt powagi y doſtoynośći. A Kry=
21:
zoſtom powieda/
Chrt. in Matt
Homil. 35.
Tom. 7.
40. diſt. ca. vl=
timo
ktokolwiek w kośćiele ſwiętym krze=
22:
śćijáńſkim żąda przełożeńſtwá ná ziemi/ naydzie po=
23:
ſromocenie w niebie/ y niema być politzony miedzy ſlu
24:
gi Boże/ ktokolwiek o przełożeńſtwie będzie ſmiał mo
25:
wić. Mam záto iżeś iuż wyrozumiał/ iż nie wſzyſcy lu=
26:
dzie w obec ſtárego kośćiołá o przełożeńſtwie Papieżá
27:
Rzymſkiego wierzyli/ iákoś ty nápiſał/ á ſlyſzyſz co tu
28:
mowi ſtárego kośćiołá mąſz? iż kto iedno będzie ſmiał
29:
mowić o przełożeńſtwie/ niema być politzony miedzy
30:
ſlugi Boże. A tedyć według tych ſlow Papież ktory
31:
ſie przełożonym wſzyſtkiego kośćiołá krześćijáńſkiego
tzyni/


strona: 18

Biskupem nawyſſſzym cżyni.18.
1:
tzyni nieieſt ſlugá Boży? A kto nieieſt ſlugá Boży/ á
2:
tzyiże ma być inſzy/ iedno Dijabelſki?
3:
A iż też ieſztze tę pychę Papieżá Rzymſkiego twier=
4:
dziſz Greki y Ormiány/ iákoby oni ná tę pychę Pápie=
5:
żá Rzymſkieo zwolili/ áby był nád wſzyſtkimi kośćio=
6:
ły naprzednieyſzy. Powiedz mi/ gdzieżeś otym wytzy=
7:
tał? Izaſz ty niewieſz/ iż Ormiánie y Grekowie/ byli
8:
zawżdy náprzećiwko tey pyſze Pápieżá Rzymſkiego/ y
Vide Concil:
Tom. 2.
Opuſc. Tri=
Part. Lib. 2.
Cap. 12.

9:
záwżdy náprzećiwko tey pyſze Pápieżá Rzymſkiego/ y
10:
záwżdy ſie oto y Papieżem wádzili/ y nákoniec ſie dla
11:
tey pychy iego/ od kośćiołá Rzymſkiego oderwáli/ y
12:
dziś Papieżowi nieſą poſluſzni/ áni iego vſtáwam.
13:
A iż podpieraſz they pychy Pápieſkiey Koncylium
14:
Florenckim/ gdzie ták ná tym Koncylium/ Papież
15:
kxięża y mniſzy nápiſáli. Poſtánawiamy ſwięty Apo=
16:
ſtolſki Stolec/ y Rzymſkiego nawyſſſzeo Biſkupá/ po
17:
wſzyſtkim ſwiećie mieć przełożeńſtwo/ á tego nawyſſ=
18:
ſzego Biſkupá Rzymſkiego być potomkiem błogoſlá=
19:
wionego Piotrá kxiążęćiá Apoſtolſkiego/ y prawdzi=
20:
wego Wikáryiego Iezu Kryſtá/ y wſzyſtkiego kośćio
21:
łá głową/ y wſzyſtkich krześćijánow Oycem być/ y ná
22:
utzyćielem/ á onemu w blogoſláwionym Pietrze páść
23:
rzędzić/ y ſpráwowáć wſzyſthek krześćijáńſki kośćioł/
24:
od Páná Iezu Kryſtá zupełną moc daná być/ iáko w
25:
dzieiach wálnych y w ſwiętych regułach ieſt opiſano.
26:
Tu ćię naprzod pytam? Powiedz mi iáko dawno tho
27:
Koncylium Florenckie było? muſiſz odpowiedzieć/ iż
Concilia
Florentinum.
Anno. 1439.

28:
niedáwno/ dopierko temu ſtho y dziewięthnaśćie lath
29:
á zá kthoregoſz Papieżá? zá Eugeniuſá tzwartego/
30:
Mnichá hárdego y łákomego/ Reguły Celeſtynorum
31:
iáko wáſzy piſarze piſzą otym.
32:
A gdyż tedy ták ieſt/ iż Papieżá teras nowo y nieda=
Volat. Krauc.
Lib. 11. Ca. 30.
H ijwno


strona: 18v

Papież ſie Pontyfexem álbo
1:
wno ná tym Koncylium Florenckim poſthánowiono
2:
być po wſzyſtkim ſwiećie przełożonym Biſkupem/ y na
3:
przednieyſzym/ y potomkiem Piotrá ſwiętego/ y pra=
4:
wdziwym Wikáryim Kryſtuſowym/ y wſzyſtkiego ko=
5:
śćiołá Głową/ y wſzyſtkich krześćijánow oycem y ná=
6:
utzyćielem/ áby páſl/ rządził y ſpráwował/ wſzyſthek
7:
kośćioł krześćijáńſki/ Thedyć tym obytzáiem/ muſiał
8:
przed Koncylium Florenckim Papież/ to ieſt/ dáley á
9:
niſſli przes trzynáśćie ſeth lath po Pánie Kryſtuſie
10:
niebyć przełożonym Biſkupem/ áni przednieyſzym/ á=
11:
ni potomkiem Piotrowym/ áni Wikáryim Kryſtuſo=
12:
wym/ áni wſzyſtkiego kośćiołá głową/ áni też pierwey
13:
páſl/ áni rządził/ áni ſpráwował/ wſzyſthek Kośćioł
14:
Krześćijáńſki? Abowiem kiedyby był Papież pierwey á
15:
s ſtárádawná tákowym/ tedyby mu było niepotrzebá/
16:
takowych nowych y pyſznych tytułow y przezwiſk/ ná
17:
tym Florenckim Koncylium dáwáć. Ale iż mu ich
18:
przed tym Pan Kryſtus Syn Boży nigdy niedał/
19:
przeto mu dopierko iáwnie ná tym Koncylium ty prze
20:
zwiſka pochlepcy iego przypiſáli y dali.
21:
Wiem dobrze otym/ iż ná tym Koncylium byli Gre
22:
kowie/ y doſić ſie długo náprzećiwko tey pyſze Papie=
23:
ſkiey/ także y náprzećiwko tzyſcowi zmyſlonemn ſprze
24:
ćiwiáli. A wſzákoſz potym iákośćie to ſámi nápiſali
25:
ſkoro Grekowie ná tę pychę Papieżá Rzymſkiego zwo
26:
lili/ nátychmiaſt Iozeph Pátryárchá Konſtántyno
27:
polſki padwſzy nagle zdechł: A inſzy Grekowie przy=
Concil. To. 3.
Fol. 474.

28:
iáchawſzy do domu nieználi ſie ktemu/ áby Papież miał
29:
być nawyſſſzym przełożonym wſzyſtkiego kośćiołá krze
30:
śćijáńſkiego/ y przeli ſię tégo przed Márkiem Biſku=
31:
pem Epheſkim/ iáko tho wáſzy właſni piſárze piſzą
Volar. Plat.
otym


strona: 19

Biskupem nawyſſſzym cżyni.19.


strona: 19

1:
otym/ y do tych tzáſow niechcą tego znáć Grekowie.
2:
A iż teſz powiedaſz że Pan Kryſtus Piotrowi y Pa
3:
pieżowi obiecał przełożeńſthwo wſzyſtkich Kośćiołow
4:
krześćiáńſkich po wſzyſtkim ſwiecie/ tak ſię to rozumie
5:
twoie piſanie iákobyś rzekł/ Kryſtus ieſt nieprawdzi=
6:
wy/ Abowiem to/ co obiecał Piotrowi/ y Papieżowi/
7:
nigdy nie ſpełnił obietnice ſwoiey: A ieſliże ſpełnił obie
8:
tnice/ vkaſz to y dowieć tego piſmem ſwiętem/ iż piotr
9:
Swięty po wſzyſtkim ſwiećie rządził kośćioły krześći
10:
áńſkie? á nákoniec/ vkaſz kthorego Papieżá/ kthoryby
11:
władnął kiedy/ rządził/ y mial pod mocą ſwoią/ wſzy
12:
ſthki ná ſwiećie kośćioły krześćiáńſkie? Powiedz kiedy
13:
Papież ktory/ roſkázował kośćiołom Greckim? Mo=
14:
ſkiewſkim? Ruſkim? Indyiſkim? Perſkim? Aegipſkim
15:
y ktore ſą w Europie wſzyſtkim? A tzáſu Auguſtiná/ á
16:
ni Afryckim/ y owſzem áni włoſkim? Toćby tedi tym
17:
obytzáiem muſiał Kryſtus zoſtáć wnieprawdzie. Ale
18:
podobniey Papieżowi tzłowiekowi pyſznemu y Sino=
19:
wi zátráconemu/ y nákoniec wſzyſtkiemu Koncilium
20:
Florenſkiemu kłámáć/ á niſſli Synowi Bożemu/ ktory
21:
tego przełożeńſtwá nigdy/ áni Piotrowi/ áni Papie=
22:
żowi nie obiecował: Abowiem by beł obiecał pewnieć
23:
by to był wypełnił.
24:
A batzyſz tedy iuſz ty twoie dowody/ iáko ſą prawdzi=
25:
we? y ná iákim ſię grunćie Papieſz/ y ſwoię pychę zbu
26:
dował? A więc to ieſztze będzie przyiaćiel Boży? ktory
27:
ſię podnoſząc náprzećiwko Bogu: Syná Bożeo Páná
28:
Iezu Kryſtha zdziera zećći y chwały właſney iego/
29:
á ſam ią náſię kládzie? Abowiem to ieſt tześć y chwa
30:
łá nienáruſzona Syná Bożego/ gdy mu dopuſztzamy
31:
być nawyſſſzym przełożonym y páſterzem wſzyſtkiego
H iijkośćiołá


strona: 19v

Piotr Swięty byłli
1:
kośćiołá krześćijáńſkiego/ po wſzyſtkim świećie/ iáko
2:
Dawid Prorok z dawná powiedział o tym
Pſalmo 71.
Iż będzie
3:
pánowáł od Morzá/ do Morzá/ y od rzeki aſz do grá=
4:
nic ſwiátá ziemie. I będą ſie przednim kłániáć wſzy=
5:
ſcy Krolowie ziemſcy/ wſzytki narody ſwiátá będą
6:
iemu ſlużyć:
7:
A iż tedy Papież tześć y chwałę właſną Pánu Ie=
8:
zu Kryſtuſowi Synowi Bożemu wydziera/ á ſam ią
9:
ſobie przywłaſztza: okázuie to iáwnie po ſobie/ iż ieſt
10:
on Antykryſt/ Syn zátrácony/ y nieprzyiaćiel Boży/
2. Tes. 2.

11:
ktory ſie wſpina náprzećiwko Pánu Bogu.
12:
❦ Piotr Swięty byłłi
13:
kiedy w Rzymie.
14:
A
Iż teſz ieſzcże podpie
Petrus an ſue
xix Romae.

15:
raſz pychy Papieżá Rzymſkieo
16:
powiedáiąc/ iż Piotr Swięty
17:
był w Rzymie Papieżem? Ieſli
18:
Piotr Swięthy był w Rzymie
19:
Papieżem? tzemużeś thego nie=
20:
dowiodł Swięthym piſmem? y
21:
nieutwierdził? I tzemuś nie vkazał mieyſcá gdzie otym
22:
nápiſał ktory Ewánieliſtá/ álbo ktory Apoſtoł? álbo
23:
też ſam Piotr ſwięty?
24:
Ale rzetzeſz/ átoć dowodzę/ Ieronimem/ Dyonizyu=
ſem


strona: 20

kiedy w Rzymie.20.


strona: 20

1:
ſem Areopágitą/ Euzebiuſem/ Ignácyuſem y inſzy=
2:
mi ludzmi? Na toć tak odpowiedam/ Izaſz ty nie=
3:
wieſz iákomći y pierwey powiedział/ iż othoći ludzie/
4:
ktorymi ty dowodziſz/ nie każą áni ſámi ſobie/ áni ża=
5:
dnemu tzłowieku wierzyć/ by też był naſwiętſzy/ tzego
6:
niemáſz w ſlowie Bożym. A niewierzyſz temu? Poſlu=
7:
chayże iedneo ſtych/ ktorymi ty dowodziſz: Ignácyufá
8:
ktory ták do Heroná piſząc powieda. Wſzelki kthory
Ad Hero:
Epiſt. 9.

9:
mowi krom piſmá Swiętego/ ktore nam ieſt wydáne/
10:
by też dobrze był wiáry godzien/ by też dobrze pośćił/
11:
by też dobrze prorokował/ miey go zá Wilká w trzo=
1. Pet=4.

12:
dzie owiec/ pſowánie ſpráwuiąc.
13:
A ſlyſzyſz tho/ iż tákowego mamy mieć zá Wilká w
14:
trzodzie owiec? ktory nie ſlowem Bożym/ ále ludzmi/
15:
by też dobrze naſwiętſzymi dowodzi? A przeto według
16:
tych ſlow/ iáko owas mam inák rozumieć/ iedno iáko o
17:
Wilkach w trzodzie Owiec? gdyż tylko mniemánim/
18:
y rozumem ludzkim dowodziſz/ iż Piotr Swięty był w
19:
Rzymie/ á nie ſlowem Bożym. Tákże też Piotr ſwięty
20:
nápiſał. Ieſli kto mowi/ niechayże mowi iáko wyrok
21:
Boży
22:
Wiem dobrze/ iż Euzebius ná iednym mieyſcu pi=
Hiſt. Eccle.
Lib. 2. cap. 14.

23:
ſze otym/ iż Piotr pierwey w Rzymie Ewánielią prze
24:
powiedał/ ieſliże thám był kiedy. Ale záſię ná drugim
25:
mieyſcu przećiwny ieſt ſam ſobie gdzie piſze/ iż Piotr
Euzeb. Lib. 3.
Cap. 2.

26:
nieprzyſzedł do Rzymu/ aż oſtátetznego roku Klaudy
27:
uſá. I ieſztze ná trzećim mieyſcu powieda: iż Klemens
Euſeb. Lib. 3.
Cap. 21.

28:
był trzećim po Páwle i Pietrze Biſkupem w Rzymie.
29:
Obátzże iako ſię tu zgadza ten Euzebius/ kthorym
30:
ty dowodziſz. I zaſz thego niewieſz? Iż ná ten tzás/
31:
ten Euzebius/ był Arryanem Heretykiem/ kiedy ty Hi
ſtorye


strona: 20v

Piotr Swięty byłli
1:
ſtorye piſał/ iáko ſie potym ſam iáwnie okazał/ kiedy
2:
kácerſtwá Arryanowego/ ná Niceńſkim Koncylium
3:
bronił/ tzytay ſobie Hiſtoryam Trypartytam.
Tripart.
Lib. 2. Ca. 7.
tám iá=
4:
ſnie naydzieſz otym.
5:
A iż też przywodziſz ktemu Dyonizyuſá Aryopági=
6:
tę ná ſwiádectwo/ iż Piotr ſwięty był w Rzymie Pa=
7:
pieżem. Wiedzą dobrzy wſzyſcy ludzie Bogoboyni o=
8:
tym/ iákowy to ieſt piſarz/ iáko wiele pobredzył in Cȩ=
9:
leſti Hierarchia około Aniołow. Także też in Theologia
10:
myſtica, kędy s Plátoná pogániná vtzy wiáry. Thak
11:
też in eccleſiaſtica Hierarchia, co inſzego tzyni/ iedno iá
12:
kieś obrzędy niepotrzebne wypiſuie y wylitza/ a kto=
13:
rych ſie żadny tzłowiek niemoże nic dobrego náutzyć.
14:
A też Erázmus Rotherodamus/ tzlowiek vtzony y bie=
15:
gły/ powieda/ iż ty kxięgi/ nie ſą Dyonizyuſowe wła=
16:
ſne/ ále ſą podrzucone.
17:
A przeſto iuż ſthąd obatzyć możeſz/ iákimi piſárzmi
18:
tey pychy Papieżá Rzymſkieo podpieraſz y dowodziſz.
19:
Ale poniechawſzy tych ſwiátkow niepewnych/ vkaż iá
20:
komći powiedział/ piſmo ſwięte? gdzie otym nápiſa=
21:
no/ iż Piotr ſwięty/ był Papieżem kiedy w Rzymie? A=
22:
le rozumiem/ iż tho vkażeſz/ ná ſwięto/ kthore zową/
23:
nigdy.
24:
I owſzem ia thobie okażę/ iż nie Piotr/ ále Páweł
25:
ſwięty był napierwſzym Biſkupem w Rzymie/ A nie=
26:
wierzyſz temu? poſluchayże nie Euzebiuſá/ áni Dyoni=
27:
zyuſá Areopágity/ áni Ieronimuſá/ ále ſámego Páná
28:
Iezu Kryſtá/ ktory tymi ſlowy mowił/ do Páwłá S.
29:
Bądz ſtały Páwle/ Abowiem iákoś omnie ſwiáthtzył
Act. 23.

30:
w Ieruzálem/ ták też muśiſz y w Rzymie ſwiáttzyć.
31:
A ſlyſzyſz tu? Iż nie Piotr ále Páweł ſwięty był do
Rzymá


strona: 21

kiedy w Rzymie.21.
1:
Rzymá przes ſámego Iezu Kryſtá poſlány/ y przes
2:
Aniołá potym przywiedziony/ iáko ſam Swięty Pá=
3:
weł o ſobie ſwiáttzy mowiąc. Iżmi ſthánął tey nocy
4:
Anioł Boży/ ktoregom ia ieſt/ y kthoremu ſlużę/ mo=
5:
wiąc. Nieboy ſie Páwle/ abowiem muſiſz przed Ce=
Act. 27.

6:
ſárzem ſtánąć. etć. Otoć dał Pan Bog wſzyſtki/ kto
7:
rzy ſtobą płyną po morzu. I wſzedwſzy do Rzymu po
8:
tzął być prawym Biſkupem: Abowiem kazał od zá=
9:
ránku/ áż do wietzorá/ y mieſſkał tám w Rzymie przez
10:
dwie lećie vſtáwitznie: Wſzyſtki przyiymuiąc y opowie
11:
dáiąc im kroleſtwo Boże.
Act. Vitimo.

12:
Tu maſz iáſne ſwiádeſtwo/ iáko Pan Kryſtus Páw
13:
łowi/ á nie piotrowi náznátzył mieyſce w Rzymie/ iá=
14:
ko go tám poſlał/ y iáko wſzedł do Rzymá/ y iáko był
15:
pierwſzym Biſkupem Rzymſkim/ gdyſz przednim tám
16:
żadny pierwey Biſkup niebył/ iáko ſie to iáwnie oká=
17:
zuie z dzieiow Apoſtolſkich: A to iuſz było tzáſu Nero=
18:
ná Ceſárzá/ około wtorego roku pánowánia iego/ iáko
19:
y Kryzoſtom otym piſze/ gdzie teſz namnieyſzego ſlo=
De profectu
Euangel.
Tom. 6.

20:
wá o Pietrze Swiętym nie wſpomina. Doſyć teſz ieſt
21:
ſwiádectwá/ s tego liſtu/ ktory Páweł Swięty piſał
22:
do Rzymiánow/ iaką miał pracą o nich/ tzego by był
23:
nie vtzynił/ kiedyby tám Piotr ſwięty Papieżem był.
24:
Abowiem ieſliby ták było/ iáko ty Powiedaſz/ iż pier
25:
wey Piotr Swięty był w Rzymie Papieżem/ á niſſli
26:
Páweł Swięthy przyiechał do Rzymá/ powiedz mi?
27:
tzemu ſię Páweł Swięthy żáłuie przed Timoteuſzem/
28:
iż go niektorzy zoſtáwili w Rzymie/ tylko z Lukaſzem?
29:
Abowiem thak piſze z Rzymá do Timoteuſzá mowiąc
30:
Demás mię opuśćił/ Swiátá ſię rozmiłował/ y do Te
2. ad Tim. 4.

31:
ſaloniki iechał/ Kraezeus do Gálácyei/ Titus do Dál
Imácyey


strona: 21v

Piotr Swięty byłli
1:
mácyey/ Lukaſz tylko ſam ſemną ieſt/ A ſlyſzyſz to? iż
2:
tylko ſam Lukaſz Swięthy był w Rzymie s Páwłem
3:
Swiętym? á gdzieſz tedy był ná ten tzás Piotr Papież
4:
álbo ktory kárdynał iego? I piſze tám ieſztze dáley Pá
5:
weł Swięty do Tymoteuſzá mowiąc. Iż ná pierw=
6:
ſzym moim potkániu/ niebył żadny ſemną/ iedno tylko
7:
był Pan ſemną/ A ná oſtátku piſánia ſwego Timoteu
8:
ſzá pozdrawia od Eubuluſá/ y Pudenſá/ y Linuſá/ y
9:
Klaudiuſá/ y od wſzyſthkiey Bráćiey/ kthorzy ná ten
10:
tzás w Rzymie byli. A Piotrá tzemu nie wſpomina/ á
11:
zwłaſztzá Papieżá? ábowiem go w Rzymie niebyło.
12:
Wolę ia tedy/ iednemu Páwłowi Swiętemu wierzyć
13:
á niſſli tym twoim wyſkubionym piſárzom/ ktorzy iá=
14:
ko ludzie onego wieku piſáli/ gdy ſię Papieże iuż byli
15:
w pychę podnieſli. A przeſto ieſt/ to obłudá y zmamie
16:
nie ludzkie/ co piſzeſz/ iż Piotr Swięthy był pierwey
17:
w Rzymie Papieżem/ á niſſli do Rzymá przyiechał Pá
18:
weł Swięty.
19:
A iż mię też pytaſz/ kto ony przed Páwłem Swię=
20:
tym w Rżymie náwrocił/ o kthorych Páweł piſze do
21:
Gálátow w wtorey Kápitule? Powiem kto ie náw=
22:
rocił/ iedno ſluchay? Andronicus/ Iunia/ Priſcá/ A=
23:
quilá/ Apollo/ y inſzy zwolennicy/ ktorzy ieſztze przed
24:
przyiechánim Páwłá ſwięteo/ budowáli kośćioł Rzym
25:
ſki/ przeto ie też pomocniki ſwoimi Páweł Swięty zo=
26:
wie piſząc do Rzymiánow w tymże liśćie.
Rom. 16.

27:
I wiem to dobrze/ iż po ſwiętym Páwle przes trzy
28:
ſthá lath było niemáło dobrych y wiernych páſterzow
29:
álbo biſkupow w Rzymie: ktorzy áni o pychę/ áni o łá
30:
komſtwo/ áni o żadne pánowánie niedbáli/ aż potym
31:
weſſli wilcy drapieżni/ o ktorych ſam Swięty Páweł
przepo=


strona: 22

kiedy w Rzymie.22.
1:
przepowiedział/ iż po iego odeśćiu przydz mieli. Otym
2:
nápiſał Lukaſz ſwięty w dzieiach Apoſtholſkich mo=
3:
wiąc. Ia to wiem zápewne/ iż przyidą po moim ode=
Act. 70.

4:
śćiu Wilcy ſrodzy ná was/ ktorzy nie będą mieć luto=
5:
śći nád trzodą.
6:
Dármo ſię tedy chełpićie/ áby miał być kiedy Piotr
7:
ſwięty w Rzymie Papieżem/ á ieſli był/ dowiedz że mi
8:
tego/ nie piſarzmi niepewnymi/ ktorzy tho piſzą z mo=
9:
zgow ſwoich/ ále dowiedz tego ſlowem Bożym/ iakom
10:
ia tobie dowiodł/ iż Páweł ſwięty/ był napierwſzy Bi
11:
ſkup Rzymſki.
12:
Powiedz mi? tzemu niechcećie mieć Páwłá ſwiętego
13:
Biſkupem Rzymſkim? tzev ſie go przyćie? Izali nie dla
14:
tego/ iż Páweł ſwięty iáwnie piſze ná przećiwko wá=
15:
ſzey pyſze. Przeto też wiele ieſt tákowych miedzy wá=
16:
mi/ ktorzy ná ſwiętego Páwłá zgrzytaćie żębámi/ ko=
17:
nietzniebyśćie ſię y Piotrá ſwiętego rádzi záprzeli/ kie
18:
dyby był ták wiele piſał ná przećiwko wam/ átzkol=
19:
wiek ſie iednák iego y náuki y żywotá przyćie/ á prá=
20:
wie ſie zniego náſmiewaćie/ tzyniąc go Głową kośćio
21:
łá wſzyſtkieo/ opoką/ y nawyſſſzym przełożonym/ tzym
22:
on nigdy niebył/ áni otym myſlił. Abowiem kiedyby
23:
był tákowym/ tedyby był nigdy tego o ſobie nienápiſał
24:
mowiąc.
1. Pet. 4.
Stárſzych ktorzy ſą miedzy wámi/ dla Páná
25:
Bogá proſzę/ ktorym ieſt y ia też ſtárſzy/ páśćie trzo=
26:
dę. etć. A ſlyſzyſz tu? iáko ſię zowie/ nie głową/ nie
27:
Opoką/ nie Papieżem nawyſſſzym/ ále ſtárſzym z dru=
28:
gimi ſtárſzymi.
I ijA iż


strona: 22v

Ieſliſz kiedy Piotr Swięty
1:
Ieſliſz kiedy Piotr
2:
Swięty zákłádał ſtolec ſwoy
3:
w Rzymie.
4:
A
Iż też piſzeſz ku potwier=
5:
dzeniu pychy Papieżá Rzymſkiego/ iż
6:
Piotr ſwięty ſobie w Rzymie Stolec o
7:
brał/ w mieśćie tym/ kthore było gło=
8:
wą wſzyſthkiego ſwiátá? Powiedz że
9:
mi? gdzieżeś to wytzytał/ áby tám w Rzymie Piotr
10:
ſwięty ſobie Stolec kiedy obrał? vkaſz nie piſárze nie=
11:
pewne/ ále ſlowo Boże práwdziwe? vkaſz gdzie otym
12:
ktory prorok/ álbo Ewánieliſtá: álbo Apoſtoł nápiſal.
13:
I powiedaſz dáley/ iż ſie to ſtáło nie krom obiáwie=
14:
nia Duchá ſwięteo/ áby dziſia miał mieſſkánie namie=
15:
ſtnik Piotrow. Bo niemogł mieć iáko powiedaż/ w Ie
16:
ruzalem gdzie był Iákub/ áni w Achágiey/ gdzie był
17:
Iędrzey/ áni w Azyey/ gdzie był Ian: A to dla tego/
18:
iż ty wſzyſtki kośćioły wiáry odſtąpiły Páná Kryſtu=
19:
ſowey/ y żadney ſucceſſyey niemáią/ iedno tilko kośćioł
20:
Rzymſki trwa aż do dniá dziſieyſzego? według oney
21:
obietnice: Tyś ieſt Piotr á ná tey Petrze álbo Opo=
22:
ce zbuduię kośćioł ſwoy?
23:
Dziwuię ſię tu twoim dowodom/ iż ſie niewſtydziſz
24:
tákowych ſwoich ſproſnych piſáć dowodow/ ktore ku
25:
páiętzynie ſą podobne/ iákobyś rzekł. Titire tu patulȩ
26:
recubans ſub tegmine fagi. Powiedz mi proſzę ćie?
Izali


strona: 23

zákłádał ſtolec ſwoi w Rzymie.23.
1:
Izali wiárá w całośći záchowána być niemoże / cho=
2:
ćia też kto vtráći páńſtwo tego ſwiátá dotześne? Iza
3:
li tzłowiek niemoże być krześćijáninem/ choćia też nie=
4:
ma pewnego mieſſkánia? Ieſliby ták było/ tedyć Pan
5:
Kryſtus przodkiem niebył krześćijáninem/ ktory nie=
6:
miał ſwego właſnego mieſſkánia? A tákże Apoſtoło=
7:
wie/ y Piotr Swięty?
8:
A iż powiedaſz/ iż był Papieżem w Rzymie/ vkaſzże
9:
iego pałác w ktorym mieſſkał? Ieſliby to ták było we
10:
dług tego twego dowodu/ tedyćby tym obytzáiem/ nie
11:
był nikt inſzy krześćijáninem/ áni práwym ſlugą Bo=
12:
żym/ iedno ten ktoryby miał doſić miaſth/ zamkow/
13:
tzyńſzow/ portow/ Kxięſtw/ Kroleſtw/ Miaſt/ ſlug
14:
pieniędzy/ iako dziſia ma Papież?
15:
Vkazałeś tu ſwoię náukę być podobną/ ku náuce o=
16:
nego Káifaſzá/ Annaſzá/ y Fáryżeuſzow. Abowiem iá
17:
ko oni niechćieli mieć Kryſtuſá/ bez Zamkow/ Miaſt/
18:
Cżyńſzow/ Kroleſtw/ Sług Pieniędzy/ y bes Ieruzá
19:
lem tego dotześnego. A zwłaſztzá iż Kryſthus iáwnie/
20:
otym powiedał/ mowiąc.
Io. 4.
Iż przychodzi godziná/ kie
21:
dy áni ná tey gorze/ áni w Ieruzálem/ będziećie chwa
22:
lić oycá/ ále w duchu y w prawdzie.
23:
Tákże też y ty niechceſz mieć Kryſtuſá iedno pánu=
24:
iącego ná tym ſwiećie/ dotześnego/ y ćieleſnego/ ktore
25:
goby było kroleſtwo znátzne/ mocne/ ſtráſliwe/ y ná ie
26:
dnym mieyſcu záſádzone/ iáko ieſt dziſia w Rzymie Pa
27:
pieſkie.
28:
I zaſz niewieſz/ iż Kroleſtwo Páná Kryſthuſowe/
29:
nienależy w máiętnośćiach/ w mieſcach/ w mocach/
30:
w tzáſiech/ w oſobách/ w dzierżáwach/ iáko ty ćiele=
31:
ſnie rozumieſz. Ale należy w duchu/ w práwdzie/ w
I iijwierze


strona: 23v

Ieſliſz kiedy Piotr Swięty
1:
wierze/ w pokorze/ y w ćierpliwośći/ ktore Kroleſtwo
2:
iego/ iáko ſam Pan Kryſtus powiedział/ nieprzycho=
Luc. 17.

3:
dzi w ſtrzeżeniu tych rzetzy.
4:
A przeſto iuż tu kożdy ſtąd obátzyć może/ iż thego
5:
tzłonka wiáry krzeſćijáńſkiey nierozumieſz. Wierzę Cer
6:
kiew Swiętą krześćijáńſką/ ábowiem kiedybyś then
7:
tzłonek wiáry Swiętey krześćijáńſkiey dobrze rozu=
8:
miał: tedybyś ſlowá Bożeo/ áni do Rzymá áni do żad
9:
neo ſtolcá / áni do żadnego mieyſcá/ áni do żadneo tzło
10:
wieká/ nie przywięzował. Abowiem kośćioł Swięty
11:
krześćiáńſki/ ieſt tylko przywiązan do ſámego ſlowá
12:
Bożego/ ktory ieſt tám ná tym mieyſcu/ kędy ieſt ſlo=
Ezech. 1.

13:
wo Boże prawdziwe.
14:
I dáley ieſztze może kożdy obátzyć/ iż theſz niewie=
15:
rzyſz temu/ áby Pan Kryſtus byl vſtáwitznie w koś=
16:
ćiele ſwoim/ iáko to ſam vſty ſwemi powiedzieć ratzył
17:
Otom ia ſwámi przes wſzyſthki dni/ aſz do ſkońtzenia
Matt. 28.

18:
Swiátá. Abowiem kiedybyś temu wierzył/ tedybyś lu
19:
dzi krześćiáńſkich do Rżymá/ do Papieżá do ſtholcá/
20:
do ſucceſſyey iego nieprzywięzował y nie odſyłał.
21:
Ieſztze też dáliey káżdy obátzyć może/ iż themu nie=
22:
wierzyſz y nierozumieſz/ iż wſzelka prawdá ku zbáwie
23:
niu/ nie s tzłowietzych vſt/ áni s tzłowietzego mieyſcá/
24:
áni s tzłowietzego ſtolcá/ áni s tzłowietzey ſucceſſyey
25:
áni z żadnych ludzkich vſtaw pochodzi/ iedno tylko s=
26:
ſlowá Bożeo ktore pochodzi z vſt Bożych/ przes ktore
27:
bywa dawan Duch S. wiernym/ y żywot wietzny.
28:
A batzyſz to tedy? iáko ten twoy dowod ieſt ſláby/ y
29:
nitzemny/ kthory wiáthr iako páiętzynę rozwiewa?
30:
A przeſto ſię darmo maſz tym twoim dowodem ſpro=
31:
ſnym/ a Kaifaſzowym chełpić/ y Papieżá dla thego
w pychę


strona: 24

zákłádał ſtolec ſwoy w Rzymie.24.
1:
w pychę podnoſić/ iż w Rzymie mieſſka do tego tzá=
2:
ſu/ Abowiem tego nie tzyniſz dla ſlawy Páná Kryſtu=
3:
ſá Syná Bożego/ iedno thylko dła pychy Papieżá
4:
Rzymſkiego
5:
Iákoby Papieżow
6:
Kośćioł miſtrzową był.
7:
I
eſzcze teſz Papieſz nie
8:
mnieyſzą pychę w tym okazuie/ iż
9:
on inſze kośćioły Swięte Krześ=
10:
ćiáńſkie háńbi y ſromoći/ á ſwoy
11:
tylko kośćioł Rzymſki ſlawi názy
Diſt. 12.
2. q. 6. c.
Ad Roma=
nam.

12:
wáiąc go być matką y miſthrzo=
13:
wą inſzych wſzyſtkich kośćiołow
14:
ieſli tylko Rzymſki kośćioł ſam ieſt mátką y miſtrzową
15:
powiedz mi? gdzie Prorocy Swięći otym kiedy proro
16:
kowáli? gdzie Pán Kryſtus/ y Apoſtolowie tego kiedy
17:
vtzyli?
18:
Izáſz niewieſz/ iż to nie piotr Swięty potwierdził á=
19:
le to naprzod Vigiliuſz Papieſz wymyſlił/ tzłowiek iá=
Anno. 545.
Iſid in
Vigil.

20:
ko Duch Swięthy mowi łżywy/ przed kthorym było
21:
pierwey ſześćdzieſiąt Papieżów/ ktorzy otey mátce y
22:
miſtrzowey/ nigdy nieſlycháli.
23:
Ieſli Vigiliuſz papieſz dawnośćią tego dowodzi/
24:
iż tám Piotr Swięty był w Rzymie á vrodził inſze koś
ćioły


strona: 24v

Iákoby Papieżow kośćioł
1:
ćioły s kośćiołá Rzymſkiego/ tedyć było podobniey te
2:
mu Wigiliuſzowi Papieżowi názwáć mátką y miſtrzo=
3:
wą kośćioł Ierozolimſki/ ktory ieſt y pierwſzy y daw=
4:
nieyſzy/ ániſſli kośćioł Rzymſki. Abowiem pierwey był
5:
Piotr Swięty w Ieruzálem/ y Kryſtus tám ieſt v=
6:
mętzon / vkrzyżowan/ vmárł/ y záſię zmarthwych
7:
wſtał. I wſtąpiwſzy ná niebioſá/ tám Duchá Swię=
8:
thego zwolennikom ſwoim zeſlał: A kthoſz waznieiſzy
9:
Kryſtus/ tzyli Piotr? Ieſli po oſobách kośćioł ma być
10:
ſſukan/ pewnieyſzy po Kryſtuſie w Ieruzálem będzie
11:
niſſli w Rzymie/ gdzie powiedaćie iż Kryſtus nie był
12:
iedno Piotr.
13:
Powiedz mi? kto ieſt ták ſſalony okrom tego Vigi=
14:
liuſzá Papieżá/ aby miał pogány/ ktorzy ná ten tzás by
15:
li w Rzymie názwáć pierwſzym kośćiołem/ ániſſli ży=
16:
dy/ ktorzy byli w Ieruzálem? Iżaſz ſam pan Kryſtus
17:
iáwnie nie ſwiádtzy?
Io. 4.
Iż ſie od żydow zbáwienie zátzę
18:
ło? przeſto tedy ten Vigiliuſz Papież fáłſzywie kośćioł
19:
Rzymſki názywá máthką y miſtrzową inſzych kośćio=
20:
łow krześćiáńſkich/ poniewaſz nie z Rzymá naprzod/
21:
ále z Ieruzálem wyſſlo/ iáko Prorok mowi/ ſlowo Bo
Eza. 2.

22:
że.
23:
Ale powiedz mi? dla tzego ten Vigiliuſz Papież py
24:
ſſny/ názwał mátką y miſtrzową kośćioł Rzymſky? Ie
25:
ſli rzetzeſz? Iż dla ſlowá Bożego/ thedy inſze kośćioły
26:
máią toſz ſlowo Boże/ ktore Páweł Swięty w Rzy=
27:
mie przepowiedał? Ieſli też rzetzeſz/ iſz dla vſtaw ludz
28:
kich? Izaſz niewieſz/ iż Pan nie chce być chwalon vſtá
29:
wámi ludzkimi/ kthory ták mowi. Dármo mię chwalą
Mar. 7.
Matt. 15.
Eſa. 29.

30:
vtząc náuk y vſtaw ludzkich. Ieſli teſz ieſztze rzetzeſz?
31:
iż dła thego Rzymſki kośćioł/ ieſth mátką y miſtrzową
názwan


strona: 25

Miſtrzową był.25.
1:
názwan/ wſzyſthkich kośćiołow inſzych po wſzyſthkim
2:
ſwiećie: Iż Piotr Swięty w Rzymie Papieżem był/ y
3:
napierwey Rzymiány vtzył?
4:
Ná to ták odpowiedam/ iáko y pierwey/ iż nie Piotr/
5:
ale Páweł ſwięthy/ był pierwſzym Biſkupem Rzym=
6:
ſkim. Dowiedz tego naprzod/ iż Piotr ſwięty był pier
7:
wey w Rzymie Papieżem/ a niſzli ſwięty Páweł Rzym
8:
ſkim Biſkupem: A gdy tego piſmem ſwiętym dowie=
9:
dzieſz/ tedy temu wierzyć będę. Aby Rzym był onym
10:
Bábilonem wielkim/ o ktorym Ian S. piſze/ y mátką
Apo. 17.

11:
nietzyſtą/ y obrzydzenim ziemie/ y niewiaſtą/ ktora ſie
12:
opiłá Krwie Swiętych/ y krwie mętzennikow Páná
13:
Kryſtuſowych.
14:
A przeſto pychę ſwoię dármo maćie Piotrem ſwię=
15:
tym záſlániáć: Boć Piotr Swięty/ niebył nigdy py=
16:
ſzny/ ani ſie też nigdy nie podnoſił nád inſze Apoſtoły.
17:
Abowiem by ſię był Piotr ſwięty podnoſił/ tedyby był
18:
nigdy tak nienápiſał. Iż ſię Pan Bog pyſznym ſprze
1. Pet. 5.

19:
ćiwia/ á pokornym łáſkę ſwoię dawa.
20:
Ale by też dobrze Piotr ſwięty był kiedy w Rzymie
21:
Papieżem tzego nigdy piſmem Swiętym niedowie=
22:
dzieſz. A więc ſie iuż dla thego Papieſz ma nád Páná
23:
Kryſtuſá podnoſić? Bogiem tego ſwiátá/ Wikáryim
24:
Kryſtuſowym// Głową kośćiola wſzyſtkiego krześći=
25:
iáńſkiego/ Petrą/ nawyſſſzym przełożonym tzynić? I
26:
kośćioł Rzymſki zwáć matką y Miſtrzową nád inſzy=
27:
mi kośćioły ſwięthymi krześćijáńſkimi? Powiedz mi/
28:
dla tzeo ſobie Papieſz ty pyſzne Tytuły przywłaſztzył?
29:
Niemożeſz mi ná to inák odpowiedzieć/ iedno iż to w=
30:
ſzyſtko dla pychy vtzynił/ aby go wſzyſtek ſwiát zá Bo
31:
gá chwalił: Przeto tez Papieſz rownáiąc ſie Bogu na
Kwyſſſze=


strona: 25v

Papieſz Trzy
1:
wyſſſzemu/ tákowy Kanon o ſobie nápiſał/ mowiąc.
2:
Tak wſzyſtki vſtáwy Apoſtolſkiey Stholice máią być
Diſt. 19.
Sic. omnes.

3:
przyimowáne/ iákoby theż Boſkim głoſem od Piotrá
4:
ſwiętego były vtwierdzone. A więc to ieſztze niebę=
5:
dzie nieprzyiaćiel Boży/ ktory ſwoie ſmrodliwe vſtá=
6:
wy/ przyrownywa do vſtáwy Boſkiey? O zápámię=
7:
táli ludzie.
8:
Papieſz trzy Koro=
9:
ny nośi.
10:
A
Le podzmy ieſztze do Pa=
11:
pieſkiey pokory. Powiedz mi proſzę ćię?
12:
Izali Piotr ſwięty/ álbo ktory Apoſtoł
13:
inſzy ná ſwoiey głowie trzy Korony kie
14:
dy noſił? Izali ſie w złotogłowowe/ w
15:
Axámitne/ w Altembaſowe/ y inſze koſztowne odzienia
16:
kiedy vbierał? Izali Drábánty kiedy ná ſwoim dwo=
17:
rze chował? ktorzy wołáli/ Abáſso/ Abáſso Vpádni
18:
Vpádni/ y ludzi kiymi tłukli? ktorzy przed nim niepá
19:
dáli? Iżaſz Piotr ſwięty kazał kiedy przed ſobą pá=
20:
dáć/ y nogi ſobie Krolom/ Pánom/ y Ceſárzom cáło=
21:
wáć? Izaſz niewieſz co mowił do onego Korneliuſá/
22:
ktory przednim vpadł? Wſtań izalim ia też nieieſth
... 10.

23:
tzłowiek? Powiedz mi? Izali Piotr Swięthy ſiádał
24:
kiedy ná Káſtrum Anieli? Izali nigdy niekazał/ iáko
25:
Pápież nigdy niekaże/ áni piſze? Izali ſobie iákie má
ieſtaty


strona: 26

Korony nośi.26.
1:
ieſtaty w Rzymie tzynić/ y ſtáwiáć roſkázował? Iza=
2:
li náprzećiwko Krolom/ Kxiążętom/ Ceſárzom/ woy
3:
ſká iakie zbierał/ y waltzył kiedy ſnimi? Izali mietz go
Io. 18.

4:
ły przed ſobą nośić kazał? Izali mocą/ ogniem/ gło=
5:
dem/ mietzem/ ſadzánim/ wiązánim/ kiedy kogo ku wie
6:
rze przymuſzał? Izali Tryumfy iákie w Rzymie ſprá=
7:
wował? Dziáłá nábijał y ſtrzelał? Izali iákie Kár=
8:
dynały przy ſobie vſtáwitznie chował? Izali iákie An=
9:
naty od inſzych Apoſtołow wybierał? Izali iákie pál
10:
liuſze przedawał/ y po wſzyſtkim ſwiećie rosſyłał? I
11:
zali tylko ſam ſobie niekthore grzechy ku rozgrzeſzeniu
12:
záchowywał? Izali Swiętopietrze ze wſzyſtkich kro
13:
leſtw krześćijáńſkich/ kiedy iákie wybierał? Izali mi=
14:
łośćiwe látá zá pieniądze po ſwiećie rozſyłał? Izali mi=
15:
łośćiwe látá zá pieniądze po ſ wiećie rosſyłał? Izali
16:
Buły y Liſty iákie/ áby wolno znabiáłem ieść pośćie y
17:
w piątki/ kiedy przedawał/ Izali Dekretá/ Kanony/
18:
álbo Reguły Mnichom vſtáwiał? Izali mocą Ko=
Io. 10.

19:
śćioł/ Páná Kryſtuſowę oblubienicę ſobie kiedy przy
20:
właſztzał? Izali niewiáſty nierządne pod ſwoią mo=
21:
cą y obroną w Rzymie chował? I płáth ſnich kilká
22:
dzieśiąt tyśięcy złothych kożdego roku wybierał? Ale
23:
kto może wſzyſtkę ſpráwę y pychę tego ſyná zatrácone=
2.Teſ. 2.
Dan. 11.
Zach. 11.

24:
go wypiſáć/ ktory ſie y s Paná Kryſtuſá náſmiewa/ y
25:
s pokornych Apoſtołow iego. A wżdy ty ieſztze będzieſz
26:
mowił/ iż to właſny namieſtnik Piotrow/ iż to Wiká
27:
rij Kryſtuſow/ y przyiaćiel Boży? gdyż on ieſt praw=
28:
dziwy Antykryſt/ o ktorym prorocy ſwięći/ y Apoſto=
Dan. 7. 11.
Zach. 11.
1. Io. 2. 4.
Apoc. 17.

29:
łowie ná wielu mieyſcach piſáli/ y wſzyſtkich wiernych
30:
vpomináli y prośili/ áby ſię go wyſtrzegáli.
31:
Ale rzetzeſz? izaſz ty niewieſz/ iż to ſą dawne rzetzy/
32:
y nie zá nas ſię wſztzęły w kośćiele ſwiętym krześćijáń
K ijſkim?


strona: 26v

Ktorzy Papieże naprzod
1:
ſkim? Práwdę mowiſz/ iż nie zá nas/ ále zdawná/ ieſt
2:
Antykryſt/ ieſztze zá Apoſtołow ſwiętych/ iáko ſwięty
3:
Ian piſze otym mowiąc.
1. Io. 2.
1. Io. 4.
Synatzkowie oſtátetzny tzás
4:
ieſt/ á iákośćie ſlyſzeli/ iż Antykryſtus przyidzie/ y te=
5:
ras wiełe Antykryſtuſow potzęli być/ y ſtądże wiemy
6:
iż oſtátetzny tzás ieſt. Oto maſz iáwne ſwiádectwo s
7:
piſmá ſwiętego/ iż Antykryſtus nietylko ieden/ ále ich
8:
też wiele było ieſztze zá Apoſtołow ſwiętych.
9:
A iżbyś to tym ſnádniey obátzył/ przeſtoć tu niektore
10:
Papieże przywiodę ná pamięć ktorzy ſię naprzod po
11:
tzęli odkrywáć/ obiáwiáć/ y okázowáć być prawdzi=
12:
wymi Antykryſtámi/ kiedy pokorę Páná Kryſtuſowę
13:
y Apoſtołow iego wyrzućili á pychę do kośćioła S. w
14:
prowádzili/ A to okażę s kxiag waſzych właſnych.
15:
Ktorzy Papieże na=
16:
przod pokorę wzgárdzili/ a pychę do
17:
kośćiołá Swiętego w prowádzili.
18:
M
Vſzę ćię náprzod thu
19:
ſpytáć/ powiedz mi? ſkąd tá py=
20:
chá do kośćiołá Swiętego krze=
21:
śćijáńſkiego przyſſlá? Iſz Pa=
22:
pieſz iako Ceſarz nád Ceſárz=
23:
mi: Krol nád Krolmi/ Pan nád
24:
Pány/ ná głowie ſwoiey noſi
trzy ko=


strona: 27

pokorę w zgárdzili.27
1:
trzy korony/ tákże y mietz przed ſobą goły/ tákże złoto/
2:
głowy/ Altembáſi/ Axámity/ wktore ſię vbiera?
Trzy korony.
Nie
3:
możeſz tego rzec/ áby mu to Pan Kryſtus dał/ álbo iż=
4:
by to od Piotrá Swiętego wziął? Ale muſiſz rzec/ rad
5:
y nierad/ iſz ty korony/ ten mietz goły/ ty koſztowne v=
6:
biory/ y inſze pánow tego świátá przyprawki/ dał na
7:
przod Papieżowi Conſtántynus Ceſarz/ thák iákośćie
Conſtanti=
nus.
Anno. 318.
Diſt. 96.
Conſtantinus

8:
to ſámi w wáſzych kxięgach właſnych nápiſáli/ z ktho
9:
rych kxiąg niektore ſlowá tu przypomionę.
10:
Błogoſłáwionemu Sylweſtrowi/ y wſzyſthkim po=
11:
tomkom iego/ od ninieyſzego tzáſu/ dawamy páłac pá=
12:
nowánia naſzego pobożny/ y koronę z głowy naſzey. etć
13:
I potwierdzamy/ áby ten Sylweſter/ y potomkowie
14:
iego/ tey korony vżywaly/ ktorąſmy z głowy náſzey ie=
15:
mu dáli/ z Złotá tzyſtego/ z Pereł/ y kámienia drogie=
16:
go/ ku ćći Piotrá Swiętego. etć Ták y inſze náſze ko
17:
ſſtowne vbiory/ y mietz iemu dáiemy/ y wſzyſtki ſprá=
18:
wy pánowánia zwierzchnośći/ y chwały mocy náſzey
19:
etć. A iako Ceſárſtwo y pánowánie náſze ieſt doſtoień
20:
ſtwem y Rycerſthwem ochędożono/ ták theż Kxięża
21:
Rzymſkiego kośćiołá máią być ochędożeni y przybrá=
22:
ni Odzienim/ Vrzędniki/ Márſzáłki/ Komorniki y od
23:
wiernymi. etć.
24:
Atzkolwiek to wiem dobrze/ iż ten Sylweſter Pa=
25:
pieſz niechćiáł ná ten tzas/ they korony/ y Panowánia
26:
od Konſtántynuſá Ceſarzá/ y tego mietzá y odzienia/
27:
iáko Sábellicus Hiſtoryk otym piſze: A wſzákoſz po=
28:
tym oſmy Bonifácyus Papieſz w Rzymie vbrał ſie w
Bonifacius
oſmy.
Anno. 1290.
Alb. Kxanc.
lib. 8. cap. 36.

29:
koronę/ y mietz goły kazał przed ſobą noſić/ y wiel=
30:
kim głoſem wołáć. Ecce duo gladij hic, Oto dwá mie=
31:
tze tu ſą.
K iijpotym


strona: 27v

Ktorzy Papieże naprzod
1:
Potym ieſtze lepiey tego popráwił/ y potwierdził w
2:
thory Páweł
Páweł wtory.
Anno. 1465.
Plat.

3:
Papież/ kthory ſie takieſz w Koronę/ w
4:
Perły/ y w kámienie drogie vbrał/ y mietz przed ſobą
5:
nośić kazał/ y w Rzymie przed wſzyſtkimi ludzmi iáko
6:
by drugi Aaron chodził. Ieſli niewieſz co zaprzytzy=
7:
ná do tego byłá/ iż ſie w ty trzy Korony vbrał/ y mietz
8:
goły przed ſobá noſić kazał? Powiem. Tá ieſt/ áby ſie
9:
przed wſzyſtkim ſwiátem okazał/ iż on ma w mocy ſwo
10:
iey ty trzy Kroleſtwá/ y Kroleſtwo niebieſkie/ y Kro=
11:
leſtwo tego ſwiátá/ y Kroleſtwo piekielne/ áby go w
12:
ſzyſcy zá Bogá chwalili: Przednim ſie Krolowie/ Ce=
13:
ſárze/ Pánowie kłániáli/ y wſzyſcy ludzie ná ſwiećie
14:
przednim drżeli.
15:
A od kogoſz ty Korony wziął? ieſli z niebá/ tedy ie
16:
ſluſznie nośi? Ieſli od Konſtántyná Ceſárzá iáko po=
17:
wiedaſz? tedy nic inſzego nieieſt/ iedno pycha Dijabel=
18:
ſka. Abowiem żadny tzłowiek niemoże nic wziąć/ iáko
19:
Kryſtus powieda/
Io. 3.
chybáby mu było dano z niebá. A
20:
ſlyſzyſz tu? iż żadny niemoże nic wziąć od tzłowieká/ ie
21:
dno tylko z niebá. Ieſli teſz rzetzeſz iż mu to kośćioł dał?
22:
Tedy Auguſtyn tak odpowieda. Iż nienápiſano tego
Auguſt.
Contra
Donatiſt.

23:
ieſli od Kośćiołá/ ále ieſli zniebá będzie dano. Abo=
24:
wiem y Kośćioł niema nic/ ieſli pierwey z niebá nie=
25:
wziął.
26:
I coſz to tedy Papieſz okázuie w thych koronách y
27:
mietzu y wtym odzieniu inſzego/ iedno iż tzyni naśmie
28:
wiſko z Páná Iezu Kryſtá vbogiego/ y z onych wzgár
29:
dzonych Apoſtołow iego? Aleć ták przybráneo chćiał
30:
Pan Bog okázáć Papieżá Antykryſtá/ onę niewiáſtę
31:
nietzyſtą przybraną w Złoto/ w Kámień drogi y Per
32:
ły/ áby ſie ono okazáło wielkie miáſto/ o ktorym ták pi=
ſze Ian


strona: 28

pokorę w zgárdzili.28.
1:
ſze Ian ſwięty mowiąc. Biedá/ biedá onemu miáſtu
Apo. 17. 18.

2:
wielkiemu/ w ktorym ſiedzi niewiáſtá przybrawſzy ſię
3:
w Purpurę/ w Złotho/ w Kámień drogi/ y w Perły/
4:
máiąc Kubek złoty w ręce ſwoiey/ á ná tzele imię iey nápiſá
5:
ne taiemnicá. Babilon/ wielka mátká nietzyſtośći/ y
6:
brzydkośći ziemie.
7:
Papieſz nie od Kry=
8:
ſtuſá Syná Bożego ieſt po=
9:
ſtáwion.
10:
A
Le podzmy do pier=
11:
wſzego Dámáſá Papieżá/ iáką
Damaſus
Anno. 370.
Plat.
Gab.
Eccle. hiſt.

12:
mocą/ zbroynie/ y z rozlanim
13:
krwie wſzedł ná Papieſthwo/
14:
ták iż iednego dniá w kośćiele
15:
zábitych mężow nálitzono ſtho
16:
trzydzieśći y ſiedm/ okrom tych
17:
ktore przed kośćiołem/ y po vlicách pobito. Thák ſię
18:
wielka poraſſká ſtałá / iż na koniec Iuwencius nazwie
19:
rzchnieyſzy Stároſtá Rzymſki muſiał z miáſtá wyie=
20:
cháć/ ábowiem niemogł żadnym obytzáiem pokoiu vtzi
21:
nić/ miedzy Dámáſem Papieżem wybránym/ á miedzy
22:
Vrſynem/ ktory też chćiał być Papieżem.
23:
Powiedz mi/ ieſli tym obytzáiem Apoſtołowie ſwię
24:
ći w chodzili do kośćiołá? A więc tho ieſztze nie okazał
ſię ná


strona: 28v

Papież nie od Kryſtuſá Syná
1:
ſię ná ten tzas Antykryſt y nieprzyiaćiel Boży?
2:
Ammianus Márcellus/ ktory onego wieku żyw był
Ammianus.
Marcellus.

3:
trzy przytzyny być powieda/ dla kthorych ſie Papieże
4:
wádzą o papieſtwo. Pierwſza przytzyná Bogáctwá/
5:
Druga Pychá. Trzećia Roſkoſzy tego ſwiátá.
Papiezowie
tzemu ſie do=
magáią Pa=
pieſtwá.
I mie=
6:
dzy inſzymi rzetzámi temi ſlowy piſze o Papieżach/ mo
7:
wiąc. Gdy Papieſtwá doſtáną/ tedy ſie beſpietzni ſta
8:
wáią/ ábowiem ſie offiárámi mátron bogácą/ y wo=
9:
żą ſie ná Sániach opátznie/ vbrawſzy ſie pięknie/ ie
10:
dzą y piją vſtawitznie/ ták ochędożnie y doſtátetznie/
11:
iż też ich obiády y kołácyie koſſtownieyſze/ á niſſli Kro
12:
lewſkie. I przypomina tám Papieżom/ vboſtwo in=
13:
nych páſterzow/ ſwiątobliwośći y wſtydliwośći. Ie
14:
ſliże tákowi Papieże byli pyſzni y zbytetzni tzáſu thego
15:
Ammianá/ ktory był przed tyſiącem lath y dáley. Co
16:
by dziſia rzekł ten Ammianus/ kiedyby zmartwych=
17:
wſtał/ y tákową pychę y zbytek/ Papieżá Rzymſkiego
18:
vyrzał.
19:
Przypomionę też tu pierwſzego Bonifácyuſá Pa=
Bonifácius.
Anno. 423.
Plat.
Chron.

20:
pieżá/ iákowy ſię rozboy ſtał w kośćiele miedzy kxiężą
21:
gdy ſie ten Bonifácyus Papieſtwá domagał/ náprze
22:
ćiwko ktoremu Eulálius o Papieſtwo takieſz waltzył.
23:
aż potym Ceſarz Honoryus obudwu z Rzymá wygnał
24:
y ledwie tego Bonifácyuſá ſiodmego mieſiącá potym
25:
Papieżem w Rzymie vtzynił. Obátz ieſli to byli Páná
26:
Kryſtuſowi przyiaćiele/ álbo Swiętego Piotrá na=
27:
mieſtnicy/ tzyli nieprzyiaćiele Boży?
28:
Tákże też o Symmáchuſie Papieżu/ Woláteranus
Symmáchus
Papieſz.
Anno. 501.
Volat.
Plat.
Sabel.

29:
piſze/ iż ſie takieſz wádził y ſwárzył o Papieſtwo z Lau
30:
rencyuſem y s Petruſem z rozlanim wiela krwie/ á ni=
31:
ſſli Papieżem zoſtał/ á nákoniec zoſtawſzy Papieżem
to na=


strona: 29

Bożego ieſt poſtáwion.29.
1:
to naprzod pod klątwą vſtáwił/ aby żadny tzłowiek
2:
dokąd żywie Papieſz/ o drugim Papieżu nie mowił. A
Diſt. 17.
Concilia.

3:
drugie áby żadne Koncylia bes oblitznośći Rzym=
4:
ſkiego Papieżá niemiáły żadney mocy y powagi.
5:
Pytam ćie powiedz mi? Ieſli to s pokory/ tzyli z py
6:
chy ten Symmáchus Papież vſtáwił? Powiedz gdzie
7:
ſlowo Boże ieſt do iedney oſoby/ álbo iednego mieyſcá
8:
przywiązáne? A więc ieſztze będzieſz mowił/ iż Papieſz
9:
ná mieyſcu Piotrowym/ y przyiáćiel Boży?
10:
Tymże obytzáiem/ gdy ſię teſz wtory Bonifácius ći=
Bonifácius.
wtory.
Anno. 530.
Plát.

11:
ſnął/ ná Papieſtwo: izali niebył wielki roſtyrk w Rzy
12:
mie przez dwádzieśćia dni y ośm vſtháwitznie? Ieſli
13:
temu nie wierzyſz tzytai ſobie Plátynę wáſzego właſne
14:
go Piſárzá/ iáko piſze otym.
15:
Podzmy záſię do tego tzáſu/ kiedy Grzegorz pierw=
Grzegorz pier=
wſzy.
Anno. 590
Plát.

16:
ſzy był Papieżem/ iáko wielki ſwar był/ y roſtyrk około
17:
Papieſtwá/ álbo przełożeńſtwá w kośćiele Swiętym
18:
krześćijáńſkim/ miedzy Konſtántynopolſkim á Rzym=
19:
ſkim Biſkupem/ Ian Konſtántynopolſki vtzynił Kon
20:
cylium/ ná ktorym ſię kazał zwáć naprzednieyſzym/ y
21:
náiwyſſſzym Pátryarchą/ to ieſt/ Papieżem wſzyſth=
22:
kich kośćiołow krześćijáńſkich. Skądże potym Mau=
23:
rycyus Ceſarz roſkazał Grzegorzowi Rzymſkiemu Bi=
24:
ſkupowi/ áby był poſluſzny Konſtántynopolſkiego Pá
25:
tryárchy/ co ná przećiwko temu Grzegorz Rzymſki bi
26:
ſkup piſał/ możeſz przetzytać liſth iego trzydzieſthy y
27:
wtory ktory piſał do Ceſárzá Maurycyuſá iákom teſz
28:
y pierwey otym wſpominał. I záſię liſt trzydzieſtny y
29:
oſmy/ ktory piſał do tego Ianá Konſtántynopolſkie=
30:
go Pátryárchy álbo Papieżá.
31:
Potym Grzegorzu/ cáſu Fokáſá Ceſárzá/ byłá tákież
Lwielka


strona: 29v

Papież nie od Kryſtuſá Syná
1:
wielka niezgodá/ miedzy trzećim Bonifácyuſem Pa
Bonifacius
trzeći.
Anno. 610.
Polyd lib. 4.
cap. 10.

2:
pieżem Rzymſkim/ á miedzy Pátryárchą Konſtánty=
3:
nopolſkim/ o zwierzchność albo Papieſthwo. Kon=
4:
ſtántynopolſki powiedáł/ iż mnie więcey przyſtoi być
5:
Papieżem/ iako temu/ przy ktorym obecnie/ má ſtholec
6:
Ceſarz ſwoi. A rzymſki záſię powiedał/ iż Ceſárzá nie
7:
zową Konſtántinopolſkim/ ále Rzymſkim Ceſárzem/
8:
drugie iż z Rzymá ieſth przenieſiony ſtolec Ceſarſki
9:
do Konſtántynopolá/ a nie s Konſthántynopola do
10:
Rzymá. Trzećie powiedał iż Piotrowi Swiętemu/ y
11:
iego potomkom/ klutze dał Pan Kryſtus/ á nie ktore=
12:
mu Swięthemu Konſtantynopolſkiemu/ álbo onego
13:
Swięthego potomkom.
Papieſtwá
przyſądzenie.
Plát in Bo=
nifa. 3.
Volat.
Sabel.
Thákże potym Fokás Ceſarz
14:
przyſądził zwierzchność y Papieſtwo/ y pánowánie
15:
nád wſzyſthkiemi kośćiołmi krześćiáńſkiemi Rzymſkie=
16:
mu Biſkupowi.
17:
A ſtąd tu iuſz możeſz obátzyć/ iż nie od Kryſtuſá Sy
18:
ná Bożego/ áni też od Piotrá Swiętego/ Pápież ieſt
19:
poſtáwion/ naywyſſſzym w kośćiele Swietym/ ále od
20:
Ceſárzá Rzymſkiego: Focáſá mężoboyce Maurycyuſá
21:
Ceſárzá páná ſwego. Znáć że iuſz byli ná ten tzás Pa=
22:
pieże zápámiętáli/ onych ſlow/ Páná Kryſtuſowych/
23:
ktore mowił do Apoſthołow ſwoich/ gdy ſię ſwárzyli
24:
o przełożeńſtwá/ y o pánowánie ná tym Swiećie/ te=
25:
dy im ták powiedział.
Marci. 9. 10.
Matt. 18. 20.
Luc. 9. 22.
Wy nie thák iáko krolowie/ ále
26:
ktory miedzy wámi chce być naywyſſy/ niechay będzie
27:
naniſſſzy/ á kthory chce być Pánem/ niechay będzie
28:
ſlugą.
29:
Otoſz tu tedy iuż maſz: iż przed tym Fokáſem Ceſárzem
30:
kośćioł Rzymſki nigdy niebył zwierzchni nád inſzymi
31:
kośćioły krześćiáńſkimi/ á tákże y Papieſz nigdy przed
tym


strona: 30

Bożego ieſt poſtáwion:30.


strona: k30

1:
tym nie był Pánem nád inſzymi Biſkupy krześćijáńſki=
2:
mi/ iáko ſię to iáwnie okázuie/ po kośćiele Ráweńſkim
3:
ktory ſię zá Fokáſá Ceſárzá niechćiał poddáć Papie=
4:
żowi Rzymſkiemu/
Papieſz niebył
Papieżem
przed Phocá=
ſem ceſarzem.
Raweńſki kos.
ćioł.
Anno. 681.
Plat.
Volat.
Sab.
Naucl.
aſz potym wkielkádzieſiąt lat/ wto
5:
ry Lew Papieſz/ koncilium w Gwárdáſtállum vtzynił
6:
y tam dopirko/ niektore miáſtá/ Ráweńſkiemu Biſku=
7:
powi odiął/ Aemilią/ Plácencią/ Parne/ Rhegium/
8:
Mutinę/ Bononią/ ktore miáſtá przed tym należáły
9:
ku Biſkupſtwu Ráweńſkiemu. A wten tzas Biſkup
10:
W Florencyey iáwnie kázał y wołał/ iż ſię Antikryſth
11:
národził ktory ſię w pychę podnioſl/ náprzećiwko Pá
12:
nu Kryſtuſowi pokornemu.
13:
A ieſli ieſztze máło maſz na thym/ powiedz mi? Iáko
14:
ſię dawno poddał Papieżowi kośćioł Medyoláńſki?
15:
ktory
Medyoláńſki
kosćioł.
potząwſzy od Páná Kryſtuſa/ y Apoſtołow/ nie
16:
był nigdy Papieżowi Rzymſkiemu poddány? Niemo=
17:
żeſz thego inak rzec/ iedno iż ſię poddał Papieżowi
18:
Rzymſkiemu/ dziewiątemu Stzepanowi po thyſiącu
Anno. 1051.
Plat.
Sab.

19:
lath národzenia Páná Iezu Kryſtá/ y dáley/ kthory
20:
ptzed tym záwzdy był wolny iáko y tzaſu Swięthego
21:
Ambrożego.
22:
Tákże teſz y kośćioły Hiſpáńſkie/ izáli ſię/ nie za wto=
Hiſpańskie koſ
ćioły.
Anno. 1090.
Plat. in
vrbi. 2.

23:
rego Vrbaná Papieżá poddáli Rzymſkiemu Papieżo
24:
wi? gdy Toletańſki Arcybiſkup przyiechał do Rzymá
25:
y papieżowi poſluſzeńſtwo obiecał/ á Papieſz go zá to
26:
Primáſem wſzyſtkiey Hiſpánigey vtzynił/ y ná tho mu
27:
przywileie dał.
28:
Athakże kośćioły w Angliey/ izali nie zá thrzećiego
Angielſkie
kosćioły.
Anno. 1165.
Plat in vrb.
3.

29:
Alexándrá Papieżá przyſtáli do Rzymſkiego kośćiołá
30:
A wżdy ty ieſztze będzieſz mowił/ iż Pan Kryſtus Pa=
31:
pieżá poſtánowił/ y ták Piotrowi Swiętemu porutzył
L ijáby


strona: 30v

Papieżow pycha
1:
áby on ſam wſzyſtki kośćioły po wſzyſtkim krześćijáń=
2:
ſtwie rządził? O zápámiętáli ludzie ćći y chwały Sy
3:
ná Bożego/ s kthorey go zdzieraćie/ á kłádziećie ią ná
4:
mizernego tzłowieká/ kthory nic nietzyni/ thylko iż w
5:
Rzymie ſiedzi/ háńbiąc y ſromocąc/ Páná Iezu Kry
6:
ſtá Syná Bożego.
7:
❦ Papieżow pychá
8:
skąd vroſlá.
9:
A
Chceſz ſlyſzeć y wiedzieć skąd
10:
ſię papieżow Rzymſkich thá pychá vrodzi
11:
łá? powiem/ á zwłaſztzá gdyś ty mnie tego
12:
powiedzieć niechćiał? nie s Páná Kryſtuſá
13:
áni s Piotrá Swiętego/ iáko ty powiádaſz/ ále s ſztzo
14:
drobliwych Ceſárzow rzymſkich/ ktorzy Papieże páń
15:
ſtwy tego ſwiátá nádáli/ iáko otym waſzy piſárze wy
16:
piſáli tymi ſlowy.
17:
Rzym Papieżowi dárował Ludwik
18:
Ceſarz.
19:
Ia Ludwik Ceſarz/ dáię tobie bło=
20:
goſláwionemu Piotrowi Kxiążęćiu Apoſtolſkiemu/ y
Anno. 820.
Volar.
Lib. 3. Geog.
Plát.
Pius. 2.
Naucle.
Sábel.

21:
wikáryiowi twoiev Páſkáliuſowi nawyſſſzemn Rzym
22:
ſkiev biſkupowi y ieo potomkom náwieki miáſto Rzym:
23:
y ze wſzyſtkim práwem/ y ze wſzyſtkimi ziemiámi/ Miá
24:
ſty Porthy/ y Morſkiemi mieiſcámi Hetruryiſkiemi y
tám


strona: 31

skąd vroſlá.31.
1:
tám w pośrzodku ziemie Stáre Miáſto/ Láznią Kro
2:
lewſką: Witerbium/ Soánám/ Populoniám Rozellás
3:
Peruzyum/ Máturanum/ Sutryum? Nepe/ á náprze
4:
ćiwko Kámpániey/ Anánián Sygniám/ Ferenthy=
5:
num/ Alátrum/ Pátrykum/ Fenſinonum/ ze wſzyſtki=
6:
mi miáſtetzki y Zametzki/ y Kxięſtwo Ráweńſkie zupeł
7:
ne/ iáko dobrey pámięći Kárzeł oćiec/ y też Pipinus
8:
Wuy náſz/ Błogoſláwionev Stzepanowi przed tym
9:
dawno dał/ to ieſt: Ráuennám/ Bouium/ Aemiliam/
10:
Forum Pompilij/ Forum Liuij/ Fáuencyám/ Imo=
11:
lám Bononiám/ Ferráryám/ Komáklum/ Adryám/
12:
Ceruiám. A w Kxięſtwie Pizaurum Fanum/ Senogá
13:
liám/ Ankonám/ Auxymum/ Numanám/ Ezum/ Fo=
14:
rum Sempronij/ Feretrum/ Vrbinum/ Territorum/
15:
Wálnenſe/ Kállum/ Láceolos/ Eugubium. A w Kā=
16:
pániey/ Sorum/ Arquinum/ Arpinum/ Theonum/
17:
Kápuám. Y oitzyznę też ku náſzemu imieniu náleżáią=
18:
cą/ Benewentanum/ Sálernitanum/ Kálábriey Wy
19:
ſſſze y Niſſſze/ y Neopolitáńſkie kxięſtwo/ nád to Spo
20:
lentynum/ Tuderotrykulum/ Nerwiam/ y inſze tegoſz
21:
páńſtwá miáſtá. Tákże y wyſpy niſſſzego morzá/ Kor
22:
ſikám/ Sárdyniám/ Sycyliam/ ktore dobrey pámię=
23:
ći Pipinus Wuy/ á potym Kárzeł oćiec náſz przes A
24:
theryuſzá/ y Meynnárduſá Opáty/ dobrowolnie po=
25:
ſláne/ błogoſláwionemu Piotrowi/ y iego potomkom/
26:
ná piſmie dáli/ co my też potwierdzamy y dáiemy.
27:
Nád to Papieżá obieráć Rzymſkiemu zebrániu moc
Diſt. 63.
Ego. Lud.
Anno. 820.
Rzymſkiemu
zebrániu moc
daná wybieráć
Papieża.

28:
dáiemy/ by ſie tylko dziáło bes roſtyrkow/ á po poſwię
29:
ceniu/ poſly do nas/ y do náſzych potomkow Krolow
30:
Francuſkich/ dla záchowánia miłośći y przyiázni/ má
31:
ią być poſyłáni/ iáko był tzáſu páná Kárłá przedziádá
L iijy Pipiná


strona: 31v

Papieżem páni
1:
y Pipiná Wuiá/ á ná oſtátek Kárłá oycá náſzego oby
2:
tzay. Tę tedy wolą/ piſmem y przyſięgą potwierdza=
3:
my przes Legatá Theodorá/ pánu Páſkáliuſowi po
4:
ſláliſmy/ y ręką właſną podpiſałem ia Ludwik/ y pod
5:
piſáli ſie teſz trzey ſynowie iego/ dzieſięć Biſkupow/
6:
ośm Opatow/ Grábiow piętnaśćie/ y Bibliotheká=
7:
ryus Mánſyonáryus/ y Oſtyáryus ieden.
8:
Otoſz tu iuſz maſz ſkąd tá pychá Pápieżow vroſlá/
9:
iż s Ceſárzow/ á Krolow tego Swiátá/ ná kthorych
10:
Papieże ták wiele páńſtw wyłudzili/ ſwoią przewro=
11:
tną á fáłſzywą nauką.
12:
Papieżem páni Ia=
13:
nowa byłá.
14:
A
gdy iuſz Papieże Rzymſcy
15:
ták ſię vbogáćili/ Ceſárze y Krole Swięte
16:
zmamili/ zwiedli/ y zołdowáli/ tedy ſię ná=
17:
tychmiaſt ieſztze w więtſą pychę podnieſli/
18:
ktorą gdy Pan Bog widział/ niechćiał iey dłużey ćier
Anno. 855.
Plát.
Polid.

19:
pieć/ ále ią przed otzy wſzyſtkich ludzi iáwnie vkazał.
20:
Gdy naprzod Kárdynali ná Pápieſtwo obráli/ Pá=
21:
nią Ianową niewiáſtę/ ktora oſmym Ianem Papie=
22:
żem byłá wezwaná/ Tám w ten tzás Pan Bog iáwnie
23:
odkrył Antykryſtá/ gdy pothym chodząc w proceſijey
24:
przed wſzyſtkimi ludzmi dziećię vrodziłá.
Ioanná Pa=
pieſz 8. dzie=
ćię vrodzył.
A tho Pan
25:
Bog vtzynił/ áby káżdy tzłowiek Anthykryſtá obatzył
ktory


strona: 32

Ianowa byłá.32.
1:
ktory w Rzymie ná mieyſcu Bożym ſiedzi/ oná niewiá
2:
ſtá nietzyſta/ ktora iáko Ian Swięthy piſze/ zdawná
Apoc. 17.

3:
Krole y Pány s kupká złotego nápawa ſwoiey nietzy=
4:
ſtośći. Biádá temu/ kto tego niebatzy.
5:
A więc ieſztze będzieſz mowił/ Iż Papieſz Wikárij
6:
Kryſtuſow/ y namieſtnik Piotrow? O záchowaiże te=
7:
go Pánie Boże áby nietzyſta merchá miáłá być Wiká=
8:
rijm Kryſtuſowym/ álbo namieſthnikiem Piotrowym
9:
wybránym Apoſtołem Bożym? powiedz mi? dla tzego
10:
ta Páni Ianowa zoſtáłá Papieżem? Niemożeſz tego
11:
rzec/ áby dla ćći y chwały Boſkiey/ ále dla pychy y pá
12:
nowánia/ y roſkoſzy. A od tego tzáſu/ wołáią wybierá=
13:
iąc Papieżá y dotykáiąc ſię ſćierwu iego. Habet Papa
14:
gentes. Deo gratias. Práwie ták Apoſtoły Swięte wy
15:
bierano ná vrząd Apoſtolſki/ O Antykryſtowi ſludzy.
Sabel.
Plat.

16:
❦ Papieżowi Ceſarz
17:
przyſięga.
18:
T
Akże ćię też pytam po
19:
wiedz mi? Ieſli tho trzynaſthy
20:
Ian Papież s pokory tzyli s py
21:
chy vtzynił: Iż Oto Ceſarz wiel
22:
ki/ Papiezowi przyſiąc muſiał
23:
Vkáſz piſmo Swięthe/ gdzie
24:
Pan Kryſtus/ álbo ktory Apo
ſtoł


strona: 32v

Papieżowi Ceſarz
1:
ſtoł roſkázował ſobie Ceſárzom thego świátá przyſię=
2:
gać? A iżby nierzekł/ ábym to ſobie wymyſlał/ przeſtoć
3:
tę pryſięgę tu wypiſzę/ ktora ſię tak potzyna.
4:
Przyſięgá Ceſárska.
5:
Thobie Pánu Ianowi Papieżowi
Anno. 970.
Diſt. 65.
Plát.

6:
Ia Krol Otto obiecuię y przyſięgam/ przes Oyca y
7:
Syná/ z Duchá Swiętego/ y przes to Drzewo Zywe
8:
go Krzyżá/ y przes ty Reliqwie Swiętych.
9:
Iſz ieſlibym zdopuſztzenia Bożego do Rzymá przyie=
10:
chał/ tedy Swięty Rzymſki kośćioł/ y ćiebie ſprawcę
11:
iego/ będę podwyſſſzał według możnośći moiey. I ży
12:
wotá álbo tzłonku nigdy/ áni doſtoieńſthwá/ kthore
13:
maſz/ moią wolą álbo moią rádą/ álbo moią chućią/
14:
álbo moim nápominánim/ nie vthráćiſz: A w Rzymie
15:
żadney ſwoiey woley/ álbo poſthánowienia o wſzyſt=
16:
kich rzetzách nie vtzynię/ ktore ná ćię/ albo ná Rzymiá
17:
ny należą/ bez twoiey rády. A cokolwiek z ziemie Swię
18:
tego Piotrá/ ku náſzey możnośći przydzie/ tobie wro=
19:
cę. A komukolwiek Pánowánie Włoſkie porutzę/ każę
20:
mu pierwey przyſiąc/ áby był twoim pomocnikiem/ ku
21:
obronieniu ziemie ſwiętego Piotrá/ według możno=
22:
śći ſwoiey.
23:
Otoſz maſz przyſięgę/ ktorą Ottho Ceſarz vtzynił
Czemu Ceſarz
przyſięga Pa
pieżowi.

24:
Ianowi Papieżowi. Powiedz mi/ tzemu tey przyſię=
25:
gi Papieſz żądał po Ceſárzu? niemożeſz inák odpowie=
26:
dzieć/ iedno/ iż ſie bał o Rzym/ y o inſze dzierżáwy/ por
27:
ty/ miáſtá/ zamki/ ktorych był niepobożnie/ od inſzych
Ceſárzow


strona: 33

przyſięga.33.
1:
Ceſárzow doſtał/ y ná nich wyłudził. A drugie/ áby to
2:
przyſięgą/ pychę ſwoię vmocnił y vtwierdził. A w=
3:
żdy ty ieſztze będzieſz mowił/ iż Papieſz namieſtnik Pio
4:
trow y przyiaćiel Boży?
5:
Może tu kożdy ſtey przyſięgi obátzyć/ iáko Papieſz
6:
iuż ná ten tzás/ nie niemyſlił o rozmnożeniu chwały y
7:
Kroleſtwá Bożego/ iedno thylko iákoby rozmnożył
8:
chwałę/ moc/ y krolowánie ſwoie po wſzyſthkim ſwie
9:
ćie. Aby był Pánem nád Pány/ Krolem nád Krolmi
Ceſſarzá przy=
ſſięganie niena
lezy ku ćći Bo
zey.

10:
Ceſárzem nád Ceſarzmi. Abowiem thá przyſięgá/ nic
11:
ſię nie śćiąga ku ćći Boſkiey/ áni ku podwyſſſzeniu ko
12:
śćiołá Páná Kryſtuſowego/ iedno tylko ku ćći/ ku py=
13:
ſze/ y ku podwyſſſzeniu/ y pánowániu Papieżá Rzym=
14:
ſkiego. Ktory niepobożnie tą przyſięgą Ceſárzá ſobie
15:
zołdował/ niewolnikiem/ pomocnikiem/ y obrońcą/
16:
pánowánia/ pychy/ y bogactw ſwoich vtzynił.
17:
I kto kiedy ſlychał/ álbo w piſmie ſwiętym tzytał/
18:
áby tego ſwiátá bogáctwá iáko thu Papież powieda
19:
były rozmnożenim kośćiołá Páná Iezu Kryſtá?
Matt. 13.
Luc. 8.
Marc. 4.
Matt. 19.
1. Tim. 6.

20:
Izali Pan Kryſtus bogactw nie zowie być onym ćiernim/
21:
ktore záduſiło ſlowo Boże? przeto też ná drugim miey
22:
ſcu powieda/ iż truduo bogátemu wnidz do kroleſtwá
23:
niebieſkiego. Swięty Páweł teſz piſze. Iż ktorzy chcą
24:
być bogátymi/ vpádáią w pokuſy y w ſidło Dijabel=
25:
ſkie/ y w żądze rozmáite/ ſſalone/ ſſkodliwe/ ktore po=
26:
grążaią ludzi ná wietzne zátracenie. Fáłſzywie thedy
27:
Papieſz bogáctwa ſwoie zowie/ podwyſſſzenim Páná
28:
Kryſtuſowego Kroleſtwa.
Papieſz fáłſzy=
wie zowie bo=
:
gaſtwa pod=
wyſſſzenim
Kryſtuſowym

29:
Okázuie ſie też ieſztze ſtey przyſięgi iż Papieſz/ iuſz ná
30:
ten tzás był Bałwochwálcą iáwnym/ y niewierzył w
31:
Páná Iezu Kryſthá/ ále więcey wierzył/ w drzewo
Mkrzyżowe


strona: 33v

Papieże imioná
1:
krzyżowe/ y w ſwiętych Reliquie
Pápieſz zdaw
na bálwo=
chwalca.
Przeto ie teſz/ iáko
2:
Bogi ſwoie/ po Bogu Oycu y Synu y Duchu Swię=
3:
tym w tey przyſiędze ná nawyſſſzym mieyſcu poſtawił
4:
y poſadził. Abowiem kiedyby był wierzył w Pana Ie
5:
zu Kryſtá/ tedyby był nigdy takowey przyſięgi Ceſá
6:
rzowi niewydawał/ iáką wydał/ iż Otto ceſarz: nietyl
7:
ko w imię Oycá y Syna y Duchá Swiętego/ przyſiąc
8:
muſiał/ ále teſz w imię krzyżá drewnianego/ y w imię
9:
Reliquiy ludzi vmárłych/ tho ieſt kośći niewiem iá=
10:
kich.
11:
A thák ſtąd kożdy może ſnádnie obátzyć/ iż Papieſz
12:
niedopierko teras/ ále zdawnych tzáſow/ zoſtał w ko=
Pápieſz ſſalo=
ny páſterz.

13:
śćiele ſwiętym/ nietylko iáwnym báłwochwálcą/ ále
14:
teſz onym ſſalonym páſterzem/ to ieſt/ Antykryſtem/
15:
do ktorego Bog tymi ſlowy przes Proroká mowi. O
16:
páſterzu y Báłwánie/ opuśćiłeś trzodę/ mietz nád rá
Zach. 11.

17:
mieniem twoim/ y nád okiem twoim práwym/ rámię
18:
twoie vſchnie/ y oko thwoie ćiemnośćiámi záſlepione
19:
będzie.
20:
Papieże imioná ſobie
21:
odmieniáią.
22:
A
Więc ieſzcże będzieſz mowił y
23:
piſał iż papież od Kryſtuſá ieſt poſtáwion
24:
y ná mieyſcu Piothrowym ſiedzi. A iż ma
25:
dwá mietze/ ktorymi Ceſárze/ Krole/ y pány tego ſwiá
thá


strona: 34

ſobie odmieniáią.34.
1:
thá karáć może?
Papieſz vſtá=
wił aby przed
nim klękano.
Extr. Boni=
fac. 8.
Vnam ſan=
ctam.
Sam ſędzić wſzyſtki? á niebyć ſam od
2:
żadnego ſądzon? A więc ma być tákowemu pyſznemu
3:
báłwochwálcy wſzelkie ſtworzenie ludzkie poddáne?
4:
y wſzelkie koláno przed nim klękáć/ vpádáć/ y nogi ie=
5:
go ſmrodliwe całowáć? iako tho ſam w ſwoich kxię=
6:
gach ſſerzey piſze otym mowiąc.
Czemu ſobie
papiezowie
odmieniaią
imiona.
Ktory Pápieſz
wymyſlel imio
na odmieniać.
Anno 845.
Polyd. lib. 4.
Plat.
Volat.
Sab.

7:
Thak vſthawiamy/ náyduiemy/ opowiedamy/ y v=
8:
twierdzamy/ pod duſznym zátrácenim/ áby nam w=
9:
ſzelkie ſtworzenie było poddáne. Przeto teſz Papieżo=
10:
wie przed tym/ iákoby iácy Bogowie/ ſkoro ktory Pa=
11:
pieżem zoſtał/ nátychmiaſt ſobie imię właſne odmie=
12:
nił/ á inſzym ſie imieniem zwáć kazał. Ieſli był przed
13:
tym złoſliwy/ tedy ſie kazał zwáć Bonifácyus. Ieſli
14:
boiázliwy/ tedy Leo. Ieſli wſzetetzny y nieobytzáyny/
15:
tedy Vrbanus.
Ceſarz papie=
żowi winien
ſtrzemię trzy=
máć.
Anno. 1158.
Alb. Franc. 6.
cap. 16.
Fris. lib. 2.
et 7.
Plat.
Ieſli przewrotny/ tedy Innocenty=
16:
us. Ieſli okrutny/ tedy Klemens. Ieſli zle rzetzony/
17:
thedy Benedyktus. A to naprzod wymyſlił/ nie Kry=
18:
ſtus/ áni Piotr Swięty/ ále Papieſz wtory Sergius
19:
ktorego przedtym zwano Swini pyſk.
20:
A ſtey pychy pothym vroſlo/ Iż Papieżowi Ceſárze
21:
muſieli rádzi y nierádzi/ ſtrzemię práwe v koniá trzy=
22:
máć/ gdy miał Papieſz ná koniá wſiádáć/ Abowiem
23:
tzwárty Hádryanus Papieſz bárzo ſię był oto ná Ceſá
Papiezowie
waltzyli ná
cef.
Anno. 1246
Sa...
Kranc. lib. 1
8
Staniſlaw
S. zoſtal.
Anno. 1258
Alexan. 4.
Volar.

24:
rzá Fryderyká rozgniewał/ iż mu nie práwe/ ále lewe
25:
ſtrzemie v nogi trzymał/ gdy ná koniá wſiádał.
26:
Tam ſię potym Papieże ták wyſoko w pychę podnie
27:
ſli/ iż też vtzyniwſzy Synod w Lugdunie mieśćie ná=
28:
przećiwko Ceſárzowi waltzyli/ poſluſzeńſtwá iemu zá
29:
kázowáli/ inſze Ceſárze wybieráli/ Swiętá niektore
30:
vſtáwiáli. Stániſláwá Biſkupá Krákowſkiego theż
31:
rychło potym poświęćili/ kogo chćieli/ tego Swię=
M ijthym


strona: 34v

Papieſz vcżynił ſobie
1:
tym/ á kogo chćieli tego przeklętym vtzynili.
2:
Ale kto może wſzyſthkę pychę Papieżá Rzymſkiego
3:
wypiſáć/ á wżdy ſię go ieſztze niewſtydziſz názywáć
4:
Wikárijm Páná Kryſtuſowym/ y namieſtnikiem Pio=
5:
trowym? á nákoniec przyiaćelem Bożym? gdyſz Pan
6:
tylko ty przyáćioły ſwoie być názwał/ ktorzy to tzynią
Ioan. 15.

7:
co kolwiek on roſkazał? Pytaſz mię co roſkazał? ſluchay
8:
iáko mowi Kryſtus:
Matt. 11.
Vtzćie ſię odemnie: ábowiem iám
9:
ieſt ćichego y pokornego ſercá/ A ná drugim mieyſcu
10:
Oto ia náprzećiwko tobie pyſzny/ mowi Pan Bog z=
Iere. 50.
Matt. 5.

11:
zaſtępow I záſię/ Błogoſłáwieni ćiſzy/ ábowiem oni
12:
poſiędą ziemię. I coſz tedy ieſt inſzego Papieſz/ gdy
13:
ſię pychą przećiwi Pánu Kryſtuſowi? iedno on Anty
14:
kryſt o ktorym nápiſáł Dániel y Páweł Swięthy/ iż
Dan. 7. 11.
2. Teſ. 2.

15:
miał siedzieć w kośćiele Bożym/ y podnośić ſię nád
16:
Bogá.
17:
Papieſz vcżynił ſobie
18:
z Biskupow Kurfirſty.
19:
A
Leć papieżowi Rzymskie
20:
mu ieſztze máło było vżywáć thákowey
21:
pychy ſámemu/
Kurfirſty z Bi
ſkupow wymy
ſlone.
otym vſtáwitznie my=
22:
ſlił/ iákoby też ſwoie ſlugi vbogaćił/
23:
podwyſſſzył/ Kxiążety y Pány thego
24:
Swiátá vtzynił/ przeſto piąthy Grzegorz Pápieſz
Anno. 995.
naprze=


strona: 35

z Biskupow Kurfirſty.35.
1:
nayprzednieyſze Biſkupy w páńſtwie Ceſárſkim Kur=
2:
firſtámi/ to ieſt/ Kxiążęty vtzynił náprzednieyſzymi/
3:
Arcybiſkupá Mogunckiego/ Kolońſkieo y Trewireń
4:
ſkiego. Pythaſz mię/ tzemu ie vtzynił? odpowiem/ Aby
5:
mocy y pychy Papieſkiey ſtrzegli/ Ceſárzem y Pány te=
6:
go ſwiátá włádnęli.
Papieſz tzemu
z Biſkupow
vtzynił Kurfir
ſty to ieſt kxią
zętá.
Vkaſz gdzie Piotr Swięty tzynił
7:
kiedy miedzy Apoſtoły/ iakie Kurfirſty? ktorzyby Ceſá
8:
rze obierali ná Ceſarſtwo? A ſkąd że to tedy Papieżo=
9:
wi przyſlo? Od onego pyſznego oycá Dyabłá/ kthory
10:
podnioſwſzy ſlugi ſwoie wpychę/ zeſromoćił Páná Ie
11:
zu Kryſtá pokornego/ y Apoſtoły iego.
12:
Papieſz vcżynił ſobie
13:
Kárdynały.
14:
I
eſzcże theſz mało było Papie=
15:
żowi ná thym/ iż iuſz z Biſkupow Kxiążętá
16:
potzynił/ ále teſz ieſtze otym vſtáwitznie my
17:
ſlił iákoby około ſiebie iákie woiewody/ poſá
18:
dził/ ktory Kárdynáły názwał.
Papieſz Kar=
dynały wymy=
ſlił to ieſt woie
wody.
A przeſto z Stárſzych
19:
Plebanow Rzymſkiego kośćiołá Kárdynały ſobie v=
20:
tzynił y poſtánowił/ áby iego máieſtatu bronili y ſtrze
21:
gli. O tych Kárdynalech ták Papieſz powiáda/ iáko
Andreas
Syculus.
Polyd. Lib. 4.
Cap. ...

22:
otym piſze niektory Kárdynał. Iſz iáko drzwi v wſzel
23:
kiego gmáchu wiſzą ná zawiáſach/ y obracáią ſię/ ták
24:
theſz wſzyſtek świát y kośćioł krześćijáńſki/ ná rzetzo=
M iijnych


strona: 35v

Papieſz vcżynił
1:
nych kardynalech/ wiśi y obraca ſię. I podpieráiąc
2:
tego fáłſzu y kłamſtwá ſwego to piſmo Swięte przy
3:
wodzi do tego/ ktore oná Páni Swięta Anná/ Proro
4:
ká Sámuela mátka mowiłá: Páńſkie ſą zawiáſy ziemie
1. Reg. 2.

5:
a poſtáwił nánich świát/ Ale iako ſię to piſmo Swię
6:
te/ ku thym rzetzonym Kárdynałom ſtoſuie/ káżdy tho
7:
wierny bes wſzelkiego wykłádu może obátzyć.
8:
Piſze Polydorus Papieſki Piſarz/ iż otych Kárdyna=
9:
lech w kośćiele Bożym niebyło nigdy przedthym ſly=
Anno. 295.
Polyd.
Plat.

10:
cháć/ aſz Marcellinus Papieſz naprzod dwádzieśćiá
11:
y pięć presbiteros/ tho ieſth Stárſzych przy kośćiele
12:
Rzymſkim poſtánowił/ ktorym dzieći krzćić y vmár=
13:
łe grześć porutzył/ áſz potym w ośmiſet lat/ dziewią=
Anno. 1040.
Volat.
Blond.
Kárdynalſkie
vbiory.
Anno. 1244.
Polyd.

14:
ty Benedykt Papieſz wymyſlił/ y vtzynił znich kárdy
15:
nały/ Ale iſz ieſztze niemieli żadnego vbioru od ludzi
16:
roznego/ przeſto tzwarthy Innocentius Papieſz/
17:
ty rzetzone Kárdynały tzerwonemi tzapkámi nádárzył
18:
áby ſię kośćioł Antykryſtow Swięćił/ A iż ieſztze py=
19:
chy niedoſtawáło ſpełna/ przetho náoſtathek wto=
20:
ry Páweł Papieſz/ ku ćći ſwoiey/ y ſámi Kárdynali
Kárdynálſkie
konie.
Anno. 1470.
Polyd.
Wolat.

21:
y konie ich/ w Szárłat álbo w tzerwoną bárwę przy
22:
brał/
23:
Stąt tu iuſz możeſz obátzyć/ iż ći ták rzeknący Kár
24:
dynali nie ſą Páná Kryſtuſowi/ ále Antykryſtuſowi
25:
Apoſtolowie y ſludzy od Papieżow/ dla pychy wkoś=
26:
ćiele Rzymſkim poſtánowieni/ kthorzy nic nienależą
27:
do práwdziwego kośćiolá Páná Kryſtuſowego/ ie=
28:
dno tylko do kośćiołá y zebránia Antykryſtuſowego/
29:
Syná onego zátráconego/ ktory ſię podnoſi nád Bo
2. Tes. 2.

30:
gá. A iż ták ieſt/ okazuie ſię tho iáwnie z ich właſney
31:
przyſięgi/ ktora ſię ták potzyna Ia N. teras przyię=
ty do


strona: 36

ſobie Kárdynały.36.
1:
ty do Swiętego Rzymſkiego kośćiołá zá Kárdynałá/
2:
od tey godziny/ nápotym będę wierny błogoſláwione
3:
mu Piotrowi/ y wſzyſtkiemu Rzymſkiemu kośćiołowi
4:
y naiwyſſſzemu Biſkupowi: Papieżom y iego potom=
5:
kom ſluſznie wſthępuiącym będę prácował wiernie
6:
dla obrony wiáry poſpolitey/ około wykorzenienia ká
7:
cerſtw y błędow/ y odſcepieńſtwá/ y około popráwie
8:
nia obytzáiow y pokoiu miedzy ludem krześćijáńſkim/
9:
ná oddálanie rzetzy y dobrá kośćiołá Rzymſkiego/ ál=
10:
bo inſzych kośćielnych dochodow/ kthorychkolwiek/
11:
nieprzyzwolę chybá tzáſu przygody według dopuſztze
12:
niá práwá. A o rzetzy oddálone od kośćiołá Rzymſkie
13:
go będę miał pracą według możnośći moiey ku náprá
14:
wieniu/ Niebędę nic rádził náiwyſſſzemu Biſkupowi
15:
y niebędę ſię podpiſował/ iedno według Bogá y ſum=
16:
nienia moiego. A co mi kolwiek s ſtolice Papieſkiey bę
17:
dzie porutzono pilnie będę ſpráwował. Chwalę Bo=
18:
żą w kośćiele/ Tytuł moy i iego dobro záchowam/ ták
19:
mię Boże wſpomoż. Stey przyſięgi może kożdy obá=
20:
tzyć ieſlyże ći Kárdynali rzetzoni co należą do kośćio=
21:
łá/ Abowiem nie dlá ćći Bożey/ ále dla ćći y pychy/
22:
Papieżá Rzymſkiego ſą nálezieni y zmyſleni.
23:
Papieżowá ordá.
24:
A
Ieſli Kárdynali: co należą do koś
25:
ćiołá Páná Kryſtuſowego?
Ktorey kxię=
zey Kryſtus
nie poſtáno=
wił.
vkaſz piſmo ſwię=
26:
te? gdzie Pan Kryſthus/ álbo Piotr Swięty/ w ko=
27:
śćiele krześćijáńſkim poſtánowił kiedy/ nietylko ty rze=
28:
knące Kárdynały/ álbo Kurfirſty/ ále teſz iákie Pá=
29:
tryárchy/ Prymáſy/ Arcybiſkupy/ Metropolithany/
Sufrágá=


strona: 36v

Papieżowá
1:
Suffrágány/ Kuntory/ Officyały/ Ardziakony/ Sko
2:
láſtyki/ Prowincyały/ Kánthory/ Kuſtoſze/ Opáty/
3:
Gwárdyany/ Przeory/ Adminiſtratory/ Surrogaty/
4:
Kánoniki/ álbo Regulniki/ ktorzy ſię dla tego Káno
Kánonicy nie
od Kryſtuſá.

5:
niki zową/ iż Reguł/ vſtaw/ y pychy Papieſkiey ſtrze=
6:
gą. A ſą ludzie tego ſwiátá/ ktorzy dármo chleb iedzą
7:
nic nietzynią/ nikogo nieutzą/ iedno tylko proznuią/ y
8:
roſkoſzy płodzą/ godziny niewiem iákie mowią/ wkom
9:
żach y w dáłmuciach chodzą/ mſze y wilie zá pieniądze
10:
y zá Buły ſpiewáią w kośćiele w ſtalach álbo naprze
11:
dnieyſzych mieyſcach/ vbrawſzy ſie/ iáko łątki ſtoią.
12:
Ku tym należą też Wikáryiowie/ Altáryſthowie/
13:
Kápellanowie/ Menſyonáryſthowie/ Gracyáliſto=
14:
wie/ Requiemiſthowie/ etć. Kthorych Pan Kry=
15:
ſthus nigdy do kośćiołá nie wezwał/ áleśćie ie w=
16:
zięli y przezwiſká im dáli pogáńſkie/ iáko to ſámi wy
17:
znawaćie/ ábowiem ktore ſlugi do kośćiołá wezwał/
Diſt. 21. Can.
Decretis.

18:
tedy ie ſwięty Páweł miánowićie wypiſał/ iakom teſz
19:
to pierwey vkazał. Themi ſlowy do Korynthow y do
20:
Efezow/ mowiąc.
1. Cor. 12.
Epheſ. 4.
Iż niektore poſtánowił Pan Bog
21:
y dał do kośćiołá/ Iedny Apoſtoły/ drugie Proroki/
22:
drugie Ewanieliſty/ drugie Páſterze y Doktory/ dla
Ktore Kxię=
dze Kryſtus
poſtánowił.

23:
nápráwienia ſwiętych w ſprawę poſlugowánia/ dla
24:
zbudowánia ćiáłá. Drugie theſz Preſbiteros ſtárſze/
25:
Drugie Biſkupy/ y Dyakony.
1. Tim. 3.
1. Pet. 5.
Tit. 1.
To ſą ſludzy do kośćio=
26:
łá ſwiętego krześćijáńſkiego dáni od Duchá Swięte=
27:
go. Nie dla proznowánia/ nie dla Reguł/ albo v=
28:
ſaw Papieſkich ſtrzeżenia/ nie dla pychy/ ále iako S.
29:
Páweł powieda/ dla napráwienia ſwiętych/ dla zbu
30:
dowánia ćiáłá Kryſtuſowego.
31:
A ty záſię inſze kto dał? Papieſz/ to ieſt/ Antykryſt.
Dla tzego


strona: 37

ordá.37.
1:
Dla tzego? dla nápráwienia pychy/ dla ſkáżenia ſwię
2:
tych/ dla rozrzucenia ćiáłá Kryſtuſowego? Toć ſą o=
3:
ni drapieżni Wilcy/ ktorzy w owtzym odzieniu przy=
Matt. 7.

4:
chodzą/ y owietzki Páná Kryſtuſowe pożeráią. Thoć
5:
ſą oni/ o ktorych Ian ſwięty ták piſze mowiąc. Znas
1. Ioan. 2.

6:
wyſſli/ ále niebyli znas/ ábowiem by byli znas/ wżdyć
7:
by byli zoſtali ſnámi.
8:
Przeſto o Owietzki/ Owietzki/ nie ſrebrem áni zło=
Nápominánie
do wiernych.

9:
tem/ ále nadroſſſzą krwią Páná Iezu Kryſtá wyku=
10:
pione/ Vćiekayćie/ vćiekayćie/ co na dáley od thych
11:
Wilkow drapieżnych/ ktorzy was pożeráią.
12:
O żywoćiech Papie=
13:
żow Rzymskich.
14:
T
O iuż maſz o pokorze
15:
Papieżá Rzymſkiego/ ktora iá=
16:
ko ſię zgadza z pokorą P. Kry=
17:
ſtuſową/ kożdy wierny y boiący
18:
ſie Bogá obátzyć może/ poznac
19:
y rosſędzić. Przypomionę ieſz=
20:
tze ná krotce/ żywoty y ſpráwy
21:
Papieżow niektorych/ iáko dziurámi łázili ná Papie=
22:
ſtwo/ iáko kupowáli/ iáko Papieże zábijano ná cudzo=
23:
łoſtwie/ iákowi złodzieie byli/ iáko ſie Dijabłom z du=
24:
ſzą y z ćiáłem oddawáli/ áby iedno Papieſtwá doſtáć
25:
mogli
NAbo=


strona: 37v

O żywoćiech
1:
Abowiem ſkoro po pániey Ianowey papieżu oſmym
2:
ktory w procesſyey dziećię vrodził. Thedy rychło po=
3:
tym/ pierwſzy Hádryan
Hádryian pa=
pieſz.
Anno. 785.
Sab.
Grat. Diſt.
63.
Papieſz wroćił był moc y po=
4:
dał Ceſárzowi Kárłowi/ áby záwżdy Ceſarz Papieża
5:
Rzymſkiego wybierał y potwierdzał to potym wſzyſt
6:
ko trzeći Adryan Papieſz po ſthu lath złamał y poká
Hádrianus
Papa.
Anno. 884.
Plat.
Sab.
Volat.
Papiezowie
iáko wchodzili
na papieſtwo.

7:
ził/ y w zgárdziwſzy Ceſárzá y zwierzchność iego/ ná
8:
papieſtwo mocą y gwałtem dziurą wlaſl y wiechał
9:
wziąwſzy pierwey náprzećiwko Ceſárzowi/ z Kxiężą
10:
y z Rzymiany porozumienie/ y vmowę.
11:
Potym Hádryanie/ iáko inſzy Papieżowie w cho=
12:
dzili ná Pápieſthwo/ y iáko ſie ćiſnęli y vbiegáli/ iuſz
13:
przes trućiny/ iuſz przes zábijánia/ iuſz przes tzárno=
14:
kxięſtwá/ kożdy może tzytáć Plátynę piſárzá wáſzego
15:
iáko piſze o Papieżu/ Formuſu/ o Theodoru/ ktory ſie
16:
dziewiątym Ianem názwał/ o Kryſtoforze/ o Sergi=
Ian dwunaſty
Anno. 960.
Volat.
Plat.
Luit. Prand.
lib. 6. cap. 6.
7. 8. 9. et 10.
Stzepan ſſoſty
Anno. 895.
Plát.
Sab.
Ian trzynaſty
Anno. 970.
Plat.
Volat.
Robert.
Barus.

17:
uſu trzećim/ o Ianie dwunaſtym/ ktory zdwiemá ſio
18:
ſtrámi właſnymi przebywał/ Dyabłow ná wſpomoże=
19:
nie ſobie wzywał/ ktorego ná koniec ná cudzołoſtwie
20:
zábito/ ty Papieże Plátyná cudámi morſkiemi zowie.
21:
I co theż vtzynił Sztzepan ſſoſty/ izali vmárłego
22:
Formuſá Papieżá ćiáłá niekazał wykopáć y dobyć/ y
23:
zdawney waśni w Tyber rzekę ono ćiáło wrzućić.
24:
Ian takieſz trzećinaſty/ ktoremu Otto Ceſarz przy
25:
ſiąc muſiał/ izáli potym náprzećiwko temuſz Ottho=
26:
nowi Ceſárzowi niewáłtzył? Kárdynałowi iednemu
27:
nos vrznął/ drugiemu rękę vćiął/ iż o iego zbytkach y
28:
niecnotach Ottonowi Ceſárzowi piſali/ ktory potym
29:
nápłodziwſzy roſtyrkow y złośći rozmáitych/ z Rzymá
30:
vćiec muſiał.
Bonifacius
ſiodmy.

31:
Nie wſpominam thu nic Bonifácyuſa ſiodmego/
ktory


strona: 38

Papieżow Rzymskich.38.
1:
ktory wykradwſzy s kośćiołá Piotrá ſwiętego/ złoto/
Anno 975.
Plat.
Robert.

2:
ſrebro/ kámienie drogie y rzetzy nakoſſtownieyſze/ v=
3:
ćiekł do Konſtántynopolá/ tám rzetzy poprzedawſzy/
4:
y názbierawſzy pieniędzy/ do Rzymá ſie záſię mocą
5:
ná papieſtwo wroćił.
6:
Tákże Ian piętnaſty/ ktory iż ſie Bogá záprzał/ du
Ian piętna=
ſty.
Anno. 985.
Plat.
Robert.
Sylueſter
wtory.
Anno. 1000.
Volat.
Robert.
Plat.
Benedykt dzie
wiąty.
Anno. 1035.
Plat.
Naud.
Sigeb.
Sylueſter
trzeci.
Anno. 1045.
Plat.
Ro. Barus.

7:
ſzne y ćieleſne rzetzy przedawał/ y nákoniec ſie obieſlił.
8:
Podzmy do Sylweſtrá wtorego/ izali ſie ten z du=
9:
ſzą y s ćiáłem Dyabłu nie oddał/ aby iedno Papieżem
10:
zoſtał/ ále tego potym przypłaćił.
11:
Także Benedykt dziewiąty ſromotá ludzka/ y po=
12:
háńbienie kośćiołá/ iżali niekupił Papieſtwa/ y zaſię ie
13:
przedał Ianowi Ardziakonowi ad portam Latinam zá
14:
wielkie pieniądze.
15:
I záſię Sylweſter trzeći/ iżali teſz niekupił papie=
16:
ſtwá/ y wſzedł dziurą ná nie przes zdrádę/ á boiąc ſie
17:
áby go zaſię niezrzucono ſniego/ przedał ie Grzegorzo
18:
wi ſſoſtemu mężoboycy.
19:
Piſze Plátyná/ iż iuż ná ten tzás Papieſtwo było ku
20:
temu końcowi przyſſlo/ iż kto był napyſnieyſzy/ y nabo
21:
gátſzy/ y nawięcey dárow dał/ ten Papieżem nátych=
22:
miaſt zoſtał.
Platyná na=
rzeka ná pa=
pieże.
I nárzeka tám tenże Plátyná mowiąc.
23:
O miły Pánie dayże nam to/ áby náſze tzaſy niebyły tá
24:
kowe/ iákowe przedtym były. I co rozumieſz/ kiedy by
25:
był ten Plátyná náſzych dziſieyſzych tzáſow dotzekał/
26:
izaliby ieſztze więcey był nienárzekał?
Clemens wto=
ry. Anno.
1050.
Plat.
Damaſus
wtory.
Anno. 1051.
Plat.

27:
Pytam cie teſz powiedz mi? dla tzego Wtory Kle=
28:
mens ſkoro wſzedł ná papieſtwo/ dziewiątego mieſią
29:
cá ieſt otruty?
30:
Dámáſus wtory/ izali teſz nie mocą/ y nie dziurą
31:
wſzedł ná Papieſtwo?
N ijTákże


strona: 38v

O żywoćiech
1:
Także Leo dziewiąthy powiedz mi/ tzemu ieſt poi=
Leo dzidwiąty
Anno 1055.
Blond. Lib. 3.
Decad. 2.
Viktor wtory.
Anno. 1060.
Vrſper Pa=
pieſz ſtruty.
Anno 1090.
Her. Con.
Grzegorz ſiod
my.
Anno. 1076.
Sigeb.
Bijno Cárd.
Kranc.
Synon w Bry
xiey.
Vſperg.
Sigebert.
Beno. Card.

2:
man? izali nie dla tego/ iż waltzył z Normánnámi?
3:
I záſię Wiktor wtory/ y Wiktor trzeći powiedz mi
4:
tzemu ſą s kielichá v ołtarzá otruci/ izaly nie dla tego
5:
iż nie drzwiámi/ ále dziurámi do kośćiołá Swiętego
6:
wlezli?
7:
Podzmy teſz do Grzegorzá ſiodmeo chytrego Mnichá
8:
ktoreo dokąd Papieżem niezoſtał Hildebrándem zwa=
9:
no/ izali ten kielká Papieżow przedtym nie otruł/ a ni=
10:
ſſli ſam ná Papieſtwo przes zdrádę wſzedł? Izali nie=
11:
był Czárnokxiężnikiem/ ktory miáł z Dyabły porozumie
12:
nie ktoreo potym s Papieſtwá zrzucono/ vtzyniwſzy ſy
13:
nod w Bryxiey Noryckiey/ s ktorego Synodu thymi
14:
ſlowy do niego nápiſano? Iżeś ieſth nie od Bogá wy=
15:
brany/ ale od ſiebie ſámego poſlány/ przez zdrádę y
16:
przez pieniądze/ ktory miedzy pokoinymi niepokoy tzy=
17:
niſz/ miedzy przyiázliwymi zwádę/ miedzy bráćią zgor
18:
ſzenie/ miedzy małżonkámi rozwody/ ktory broniſz krzy=
Papieſz nigro
mántyk.

19:
wo przyſięſtwá/ y mężoboiſtwá/ y ktoryś ieſt Nekro=
20:
mántyk/ Duchá nietzyſtego pełen/ przeſto my zebráni
21:
ná iedno mieyſce/ ćiebie od kośćiołá Swiętego/ odći=
22:
namy y odſądzamy/ y odłątzamy. etć.
23:
Także Páſſkalis wtory/ izali Henrykowi Ceſárzowi
Páſkalis wto=
ry.
Anno. 1109.
Plat.
Kranc.
Vrſperg.

24:
pokoiu niewypowiedział/ ktory przedtym znim myał?
25:
Izali ten Páſcaliſz Ceſárzowi wſzyſtkiego podáwá=
26:
nia wydrzeć niechćiał? Vtzyniwſzy Synod w Rzymie
27:
przedtym ktorego Páſſkáliſá/ iáko złego á niepobożne
28:
go/ y s Kárdynały iego/ Ceſarz potym poimał/ y poſa
Niebo otwo=
rzone.
Anno. 1115.
Kranc. lib. 5.
cap. 38.

29:
dzał. A ſkoro ten Papieſz vmárł/ izali nieſtáło othwo=
30:
rzone niebo dłużey a niſſli przez godzinę cáłą?
31:
Innocencyus wtory/ Izali nie waltzył z Wilhel=
mem


strona: 39

Papieżow Rzymskich.39.
1:
mem Kxiążęciem Kálábryiſkim? ktorego potym Rzy
Aemil.
Veron. 5.
Innocent.
wtory.
Anno. 1140.
Blond. lib. 5.

2:
mianie dla roſtyrkow wygnáli/ y inſzego Papieżá/ ná
3:
iego mieyſce Piotrá wybráli. ktorego Anákleuſem ná
4:
zwali/ przed ktorym ten Innocencyus muſiał vćiec/
5:
do Lodwiká Krola Francuſkiego.
6:
Hádryan tzwarty/ izali Ceſárzá Fryderyká nie zá=
7:
klął przenáięty? kthorą klątwę iáko rychło ná Ceſárzá
Hádrian
czwarty.
Anno. 1156.
Abbas Vrſp.
Plat.

8:
wydał/ w kielká dni potym tákową muchę wypił/ kto
9:
ra mu do ięzyká przyłnęłá/ y od żadnego lekárzá nie=
10:
mogłá być oderwána y odięta.
11:
Thakże Alexánder trzeći/ izali Ceſárzá Fryderyká
12:
Bárbaroſsę wezwánego nie záklął/ á potym go nogá
13:
mi deptał mowiąc. Po Lwie y po Báżyliſſku będzieſz
Pſal. 91.

14:
chodzył/ y podepceſz Lwá y ſmoku/ Thy ſlowá ſlyſząc
15:
od Papieżá Ceſarz: mowił do Papieżá/ Nie thobie ále
16:
Piotrowi. A Papieſz rozgniewawſzy ſię znowu Ce=
17:
ſárzá potzął deptháć mowiąc/ y mnie y Piothrowi/ y
Anno. 1178.
10. Julij.
Sab.
Vrſper.
Paul. Aemil.
Auentinus.

18:
mnie y Piotrowi. Izali ſie tu nie ſpełniło Proroctwo
19:
Dánielá Swiętego/ ktory ták otym nápiſał. I náſtá=
20:
nie Krol niewſtydliwey twarzy/ y będzie vtwierdzo=
21:
ná moc iego/ ále nie wſwych śiłach/ á wſzyſtko będzie
22:
puſtoſzył/ y będzie mu ſię ſtzesćiło/ y vtzyni.
23:
Także Lucyuſá trzećiego/ Izali Rzymiánie dla ie=
Lucins trzeći.
Anno. 1184.
Paul.
Phrig=
Innocent.
czwarty.
Anno. 1255.
6. Dec. lib. 2.
Tit. 14. cap. 2.
Nicolaus.
Piąty.
Anno. 1447.
Volat.

24:
go złośći nie wygnáli? A wten ſię tzás działo wielkie
25:
drżenie ziemie.
26:
Innocencyus tzwarty poſthánowił/ iż może kożdy
27:
Papieſz Ceſárzá zrzućić/ á drugiego náſtáwić.
28:
Nykolaus piąty od Ceſárzá Papieżem vtzyniony/
29:
izali wielkiey woiny niewiodł zdwudzieſtym y wtho=
30:
rym Ianem o Papieſtwo.
31:
A wten tzás Piotr Ian Piráneńſki tzłowiek zacny
N iijy vtzo


strona: 39v

O żywoćiech
1:
y vtzony: Papieżá powiedał y kazał być prawdzy=
Ian Pirańſki.
Anno. 1328.
Kranc.
Volat.
Bern Iucel.
Apoc. 17.

2:
wym Antykryſtem/ á kośćioł Rzymſki być nietzyſthą
3:
niewiáſtą oną Bábilońſką/ ktora miáłá Krole y Pá
4:
ny tego swiátá ſkupká złotego nápawáć ſwoią nietzy
5:
ſtośćią.
6:
Benedyktus dwunaſty/ izali ſobie zdradliwie nie=
Benedykt dwunaſty.
Anno. 1335.
Dec extra.
Clemens ſſo=
ſty.
Anno. 1345.
Vſper.
Nauel.
Carton.
Vrban ſſoſty.
Anno. 1385.
Plat.
Robert.

7:
przywłaſztzał podawánie Biſkupſthw y wſzyſthkich
8:
Prelátur?
9:
Klemens ſzoſty/ izali máłe zburzenie tzynił náprze=
10:
ćiwko Ceſárzowi/ y ten Klemens wſzyſtki Biſkupy y
11:
Kxiążętá záklął/ ktore przyiázliwe Ceſarzowi być ro=
12:
zumiał.
13:
Vrban ſzoſty/ izali wielkiey woiny z rozlanim krwie
14:
niewiodł s Ceſárzem Otthonem/ iſz Ceſarz niechćiał
15:
Wnuká Papieſkiego vtzynić Kxiążęćiem Kámpáń=
16:
ſkim. Tenze Vrban/ izáli pięć Kárdynałow wſkorzá
17:
nym worze rázem w Tybrze rzece nie vthopił? y záſię
18:
rázem tegoſz dniá inſzych/ ná to mieyſce nieobrał y nie
19:
poſádził? A chceſz wiedzieć/ tzemu ie vtopił/ iſz ſię dłu
20:
go opieráli y zwolić niechćieli/ áby był Papieżem/
Io. Hus.
A
21:
wten tzás Ian Hus w Prádze Ewánielią potzął ká
22:
záć.
23:
Thakże Grzegorz dwunaſty/ izali ſię niewádził do
24:
ſić długo o Papieſthwo z Benedyktem/ dla kthorey
25:
zwády Kárdynali w Piſanie Synod vtzynili/ y thám
26:
ná tym Synodzie y Grzegorzá y tego Benedyktá s Pa
27:
pieſtwá zrzućili/ á ná ich mieyſtze Alexándrá piątego
28:
wybráli.
Papieze trzey
byli.
Anno. 1415.
Volat.
Monſt.
Tom. 2. Con.

29:
Tymże obytzáiem gdy było Koncylium w Konſtán
30:
cyey/ izali trzech Papieżow Ianá/ Grżegorzá y Be=
31:
nedyktá/ ludzi nietzyſtych/ y złoſliwych/ kthorzy ſię o
Papieſtwo


strona: 40

Papieżow Rzymskich.40.
1:
Papieſthwo ſwarzyli/ rázem nie zrzucono? A ná ich
Eugenius
zrzucony.
Anno. 1432.
Kranc. lib. 11.
Concil. Báſil.
ſesſio. 34.
et 40.
Páweł wtory.
Anno. 1470.
Plat.
Volat.
Innocent
oſmy.
Anno. 1485.
Matth. palm.
De conceſs.
praep. cap.
propoſuit.
Gloſ. in cap.
ab arb.

2:
mieyſce Marćiná Piątego nieobrano.
3:
Także teſz ná Bázyleyſkim Koncylium/ izali Euge
4:
niuſá/ dla iego Lotroſtwá/ Papieſtwá nie odſądzo=
5:
no? á ná iego mieyſce izali nie obrano Amádeuſá Kxią
6:
żęciá Sábáudyiſkiego.
7:
I záſie Páweł wtory/ powiedz mi tzemu Plátynę
8:
piſarzá ſwego/ dał wſádzić do wieże? izali nie dla te
9:
go/ iż piſał żywoty y ſpráwy Papieżow Rzymſkich?
10:
A krotko mowiąc/ Izali Innocencyus oſmey kxię=
11:
żey Nordweyſkiey niedopuśćił mſzyć bes winá? po=
12:
wiádáiąc o ſobie iż ieſt podobny Bogu/ ktory może ſtá
13:
nowić wkośćiele wſzyſtko wedle myſli ſwoiey náprze=
14:
ćiwko zakonowi Bożemu ſtáremu y nowemu/ powiá=
15:
dáiąc ſię być zakonem Bożym żywym ná ziemi.
16:
Otoſz iuſz maſz pokorę/ żywoty/ y ſpráwy tych tho
17:
wikáryiow y Opok wáſſych rzetzonych. Obátzże dla
18:
ćię Páná Bogá proſze/ á nie bądz ták zápámiętáłym
19:
duſze ſwoiey/ y roſsądz: Ieſliże ſię tá pokorá y żywoty
20:
Papieżow Rzymſkich zgadzaią s pokorą Kryſtuſo=
21:
wą/ álbo teſz Piotrową/ ktory mowił do braćiey ſwo
22:
iey/ Nie pánuyćieſz nád dziedzictwem Páńſkim. I zá
1. Pet. 5.
Act. 3.

23:
ſię ná drugim mieyſcu. Złotá y ſrebrá niemam. Wſpo
24:
mni ſobie ná to/ iż maſz vmrzeć leda kiedy/ y ſtánąć
25:
przed ſądem Bożym.
26:
Wiem co mi náto odpowieſz/ rzetzeſz iż Papieżowie
27:
ták tzynili/ y dziś ieſztze tzynią/ nie dobrze tzynią. A
28:
wſzakoſz dla tego/ niemamy Papieżow odſtępowáć.
29:
Poniewaſz pan Kryſtus powiedział/
Matt. 23.
iż ná ſtolcu Mo
30:
iżeſzowym będą ſiedzieć náutzeni y Fáryzeuſzowie/ w=
31:
ſzyſtko cokolwiek wam roſkażą chowáć/ chowayćie y
czyńćie


strona: 40v

O zywoćiech
1:
tzyńcie/ ále według ich ſpraw/ álbo vtzynkow nietzyń=
2:
ćie/ boć oni będą mowić/ á niebędą tzynić.
3:
Prawdę mowiſz/ iżbych był powinien ich nieodſtę=
4:
pować/ y owſzem winien ſlucháć/ y ták tzynić/ iáko o=
Co ieſt ná Mo
izeſzowym ſtol
cu ſiedzieć.

5:
ni vtzą/ kiedyby ná Moiżeſzowym ſtolcu ſiedzieli/ to
6:
ieſt/ kiedyby náuki Moiżeſzowey/ Prorockiey/ Kryſtu=
7:
ſowey/ y Apoſtolſkiey vtzyli. Ale iż nietylko zá pychą/
8:
y złośćiámi tego ſwiátá idą/ ále teſz náprzećiwko Mo
9:
iżeſzowi/ Prorokom/ Pánu Kryſtuſowi/ y Apoſtołom
10:
náuk Dijabelſkich vtzą y náſláduią/ nakoniec ich mie=
11:
tzem y ogniem bronią. A przeſto ſie mamy nie tylko py
12:
chy ich/ y ſpraw złoſliwych wiárować ále teſz iáko od
13:
nieprzyiaćielá Bożego/ y Antykryſtá/ co nadaley v=
14:
ćiekáć/ ktory Bogá z iego ſtolcá właſnego ſpycha/ á
15:
ſam ſie ná iego mieyſce/ w obłudney ſwiątośći/ wſpi=
Dan. 7. 11.
2. Tes. 2.

16:
na. Przywłaſztzáiąc ſobie tę tześć y chwałę/ ktora tyl
17:
ko ſámemu Synowi Bożemu Pánu Kryſtuſowi na=
18:
leży.
19:
I co inſzego Papieſz przes tę pychę ſwoię okázuie/
20:
tzyniąc ſie kápłanem nawyſſſzym/ naprzednieyſzym
21:
Biſkupem/ głową kośćiołá/ Wikáryim Kryſtuſowym
22:
Opoką/ y Bogiem tego ſwiátá iedno iż ſie Synowi
23:
Bożemu Panu Kryſtuſowi przećiwia/ y Tytuły mu ie
24:
go właſne wydziera/ ktore oćiec niebieſki pod przyſię=
25:
gą włożył tylko ná Syná ſwego.
2. Tes. 2.
Dan. 7. 11.
A przeſtho Papieſz
26:
ieſt on ſyn zátrácony/ ktory w kośćiele Bożym ſiedzi/
27:
y nád Bogá ſie podnośi. Niechay teſz żadny po Pa=
28:
pieżu nietzeka iákiey popráwy/ ábowiem według przy
29:
ſięgi ſwoiey inák tzynić niemoże. Ieſli themu niewie=
30:
rzyſz/ poſluchay iego przyſięgi.
W imię


strona: 41

Papieżow Rzymskich.41.
1:
Papieżá Rzymskiego przyſięgá.
2:
W imię Boże Amen. W imię ſwiętey y nieroz=
3:
dzielney Troyce/ Oycá y Syná y Duchá ſwiętego. Ia
4:
N. wybrány ná papieſtwo/ wſzechmogącemu Bogu
Anno. 1431.
In Baſilien.
Concil. Seſsi.
23. 37. et 40.

5:
kthorego kośćioł zá pomocą iego rzędzić przyimuię.
6:
I błogoſláwionemu Piotrowi Apoſtolſkhiemu kxią=
7:
żęćiu/ ſercem y vſty wyznawam. Iáko długo wthym
8:
mdłym żywoćie będę/ iż mocnie wierzyć y dzierżeć bę=
9:
dę wiárę krześćijáńſką/ według vſtaw Apoſtołow/ y
10:
nawálnych Koncylia/ y inſzych Swiętych oycow. A
11:
zwłáſztzá ośm ſwiętych Koncylia nawálnych/ to ieſt
12:
Pierwſzego Niceńſkiego/ Wtorego Konſtántynopol
13:
ſkiego/ Trzećiego Efezynſkiego/ Cżwartego Kálce=
14:
dońſkiego/ Piątego y ſſoſtego Konſtántynopolſkiego
15:
Siodmeo Niceńſkiego/ Oſmego Konſtántynopolſkie
16:
go. I też Láteráńſkiego/ Lugduńſkiego/ Wiedeńſkieo/
17:
Konſtánciyſkiego/ y Báziliyſkieo/ ná wálnych Konci
18:
lia. A tę wiarę aż do iednego ſpieniá nienaruſzoną cho
19:
wać będę/ y też do duſze y krwie twierdzić/ bronić y o=
20:
powiedáć. I obrzędow ſſáfowánia ſwiątośći kośćiel
21:
nych poddány kośćiołowi będę wſzelkim obytzáiem
22:
ſtrzegł/ y chował. I obiecuię też wiernie/ prácowáć o=
23:
koło obrony wiáry krześćijáńſkiey/ y około wykorzenie=
24:
nia kácerſtw/ y błędów/ y popráwienia obytzáiow/ y
25:
wypełnienia y chowánia dekretow y vſtaw/ Konſtán
26:
ciyſkieo y Bázyliyſkiego Koncylium/ y pokoiu w ludu
27:
krześćijáńſkim. Przyſięgam teſz dzieſięć poſtánowie=
28:
nia nawálnych Koncylia y potwierdzenia wybierá=
29:
nia/ według Dekretow/ y vſtaw ſwiętego Bázyliy=
Oſkiego


strona: 41v

O żywoćiech
1:
ſkieo koncilium. A to wyznánie moią ręką podpiſałem/
2:
y tobie wſzechmogącemu Bogu/ ktoremu dniá ſtráſſli
3:
wego Sądnego/ będę tzynił ſtego y z drugich moich
4:
vtzynkow lidzbę/ tzyſtym vmyſlem ná ołtarzu offiaru
5:
ię/ kthorą ná pierwſzym obecnym żeśćiu vrotzyśćie
6:
będę powtarzał.
7:
To ieſt przyſięga Papieżá Rzymſkiego/ ſktorey ko=
8:
zdy może náprzod obátzyć/ iż thu Papieſz według tey
9:
przyſięgi ieſt iáwnym Báłwochwálcą/ ktory tu oto
10:
przyſięga/ nietylko w imię Pańſkie/ ale teſz w imię Pio
Papieſz Bal=
wochwálca.

11:
trá Kxiązęćiá niewiem iákiego/ náprzećiwko onemu
12:
zákazániu Bożemu/ gdzie Pan Bog zakazał przes cu
13:
dze Bogi przyſięgáć/ mowiąc. Wſzyſtkiego cokolwie
Exod. 23.

14:
kem wam powiedział ſtrzeſzćie/ á przes imię cudzych
15:
Bogow nieprzyſięgayćie/ y niechay tego zadny nieu=
16:
ſlyſzy z vſth wáſzych. A ná drugim mieyſcu takieſz mo
17:
wi. Paná Bogá twego będzieſz ſie bał/ y iemu ſáme=
Deut. 6. 10.

18:
mu ſlużył/ y przez imię iego przyſięgał.
19:
A ſlyſzyſz tu/ iż tylko przes imię Pańſkie ma być przy
20:
ſięga?
Przyſięgá
ma być tylko przeſ
imię Pańſkie.
Stąd ſie tedy okázuie Papieſz być iáwnym báł
21:
wochwálcą/ ktory w Bogá iednego y ſámego niewie=
22:
rzy/ ale ſobie inſze Bogi zmyſla/ ktorym oto nád zaka=
23:
zánie Boże przyſięga. A dla tzegoſz przyſięga. Iż ma
24:
ſtrzec vſtaw Apoſtolſkich? A ktorych że to Apoſtołow
25:
niemniemay/ áby Kryſtuſowych onych vbogich Apo=
26:
ſtołow? ále onych ktorzy byli ná Synodzie Konſtán=
Synod Kon=
ſtáncyiſki.
Anno. 1414.
In Conſtan=
cien. Concilio.
Seſſ. 13.

27:
cyiſkim/ y ná Synodzie Bázyleiſkim: ná ktorych Syno
28:
dziech/ ony vbogie Apoſtoły/ y Kryſtuſá ſámego/ káce
29:
rzem być oſądzili/ gdy Teſtámęnt iego wietzny złamá=
30:
li/ y ſámego Kryſthuſá/ iedynym rzetznikiem/ y iedna=
31:
tzem mieć niechćieli/ ále ná iego mieyſce Pánnę Má=
ryą


strona: 42

Papieżow Rzymskich.42
1:
ryą Mátkę iego rzetznitzką y iednatzem vtzynili/ gdzie
Synod Bázy
leyſki.
Anno. 143.
In Baſil. con=
cil. Seſs. 43.

2:
ták nápiſáli mowiąc.
3:
Nawięcey ſie mamy vćiekáć/ do nachwálebniey=
4:
ſzey oney/ y wſzelkiey chwały nagodnieyſzey Bożey ro=
5:
dzićielki Máryey/ ktora Bogá porodziłá. Tá ieſt vſtá
6:
witzna náſzá rzetznitzká/ kthora nas wſpomaga/ nas
7:
broni/ nas ſſtzyći/ nas podnośi: Tá wſzyſtkim ktorzy
8:
ſie do niey vćiekáią/ prędkie dáie wſpomożenie.
9:
To maſz Koncylium nawálne Bázyleyſkie/ y wiárę
10:
iego/ ktorey Pápieſz przyſięga bronić y chowáć/ aż
11:
do iednego ſpieniá nienáruſzoną/ do duſze y do krwie
12:
twierdzić y ſſerzyć. A ieſliby kto miał inák rozumieć/
13:
álbo vtzyć/ tedy thákowy błędliwym y kácerzem ma
14:
być.
15:
Iż Papieſz ieſt prawdziwy
16:
Antykryſth.
17:
Otoſz iuſz maſz dotąd/ y o pokorze Syná Boże=
18:
go Páná Kryſtuſowey/ y o pokorze Papieżá Rzymſkie=
19:
go/ y ſkąd ſie wziął Papieſz/ y iáko ſię Pánu Kryſtu=
20:
ſowi we wſzyſtkich ſpráwách pychą ſwoią ſprzeći=
21:
wia. I może iuż kożdy ſtąd obátzyc/ iż Papieſz nieieſt/
22:
iáko ty powiedaſz/ áni Kryſtuſow Wikárij/ áni Bog
23:
tego ſwiatá/ áni Głowá kośćiołá krześćijáńſkiego/ áni
24:
opoká/ ná ktoreyby Kryſtus zbudował kośćioł ſwoy
25:
ſwięty/ áni teſz nawyſſſzy przełożony/ y páſterz/ w koś
Dan. 7. 11.
2. Teſ. 2.
Zach. 11.
1. Ioan. 2. 4.
Apoc. 17.

26:
ćiele páná Kryſtuſowym. Ale ieſt właſny Antykryſt/
27:
o ktorym zdawná prorocy/ y Apoſtołowie ſwięći piſáli
28:
y ktemu ieſt nieprzyiaćiel Boży/ y s ſwoimi wſzyſtkimi
29:
náſládownikámi. Poniewaſz ſie Kryſtuſowi Synowi
O ijBo=


strona: 42v

O náuce Páná Kryſtuſowey
1:
Bożemu/ w pokorze/ y w inſzych rzetzach ſwiętych s
2:
przećiwi/ y tego co Pan Kryſtus roſkazał nietzyni. A=
3:
bowiem ſam Syn Boży vkázuiąc/ ktorzy ſą przyiaćie
4:
le/ á ktorzy nieprzyiaćiele iego/ ták mowi. Wy ieſte=
5:
śćie przyiaćiele moi/ ieſli będziećie tzynić/ cokolwiek ia
Ioan. 15.

6:
wam roſkázuię. Ale podzmy dáley do drugiey tzęśći
7:
do náuki Páná Kryſtuſowey y iego zwolennikow. A
8:
potym do náuki Papieżá Rzymſkiego y náuki twoiey/
9:
y obatzemy/ ieſliże ſie náuká Papieſka y wáſzá zgadza
10:
z náuką Páná Kryſtuſową.
11:
Wtora część.
12:
O náuce páná Kry
13:
ſtuſowey y zwolennikow iego.
14:
P
An Kryſtus Syn Bo=
15:
ży/ przyſzedwſzy thu ná ten ſwiáth/
16:
nietylko ſie vniżył y vpokorzył/ ále
17:
teſz wolą oyca ſwego niebieſkiego/
18:
przed ludzmi obiáwił/ iáko ſam otim
19:
ſwiattzył mowiąc.
Kriſtus obia=
wił wolą oycá
ſwego lu=
dziom.
Io ...
Obiáwiłem oytze imię thwoie lu=
20:
dziom/ kthoreś mi dał s ſwiáthá. I záſię ná drugim
21:
mieyſcu/ o woley oycá ſwego Kryſtus ták powiedział.
Io. 6.
Io. 7.
Io. 8.
Io. 12.
Io. 14.

22:
Tho ieſt wola onego/ ktory mię poſlał/ áby wſzelki kto
23:
ry widzi Syná/ y wierzy weń/ miał żywoth wietzny/ á
24:
ia go wſkrzeſzę w dzień oſtátetzny. Iáko tedy Pan Kry
ſtus


strona: 43

y zwolennikow iego.43.
1:
ſtus Syn Boży wolą oycá ſwego obiawiał ludziom y
2:
opowiedział/ ták teſz ſwoim zwolennikom roſkazał/ á=
3:
by opowiedáli nie wolą ſwoię/ áni wołą kogo inſzego/
4:
ále wolą y roſkazánie Syná Bożego Páná Iezu Kry
5:
ſtá. I dla tego/ ták ſam mowił do nich.
Matt. 28.
Vtzćie ludzi/
6:
chować wſzyſtkiego/ com ia kolwiek wam roſkazał. A
7:
coſz im roſkazał?
Kryſtus co ro
ſkazał zwolen=
nikom ſwoim.
Słuchay. Aby po wſzyſthkim ſwie=
8:
ćie ſſli/ y Ewánielią wſzelkiemu ſtworzeniu przepo=
9:
wiedáli. Abowiem ták do nich mowił.
Mar. 16.
Matt. 28.
Matt. 10.
Idąc po wſzyt
10:
kim ſwiećie przepowiedaycie álbo kaſzćie Ewánielią
11:
wſzelkiemu ſtworzeniu/ kto vwierzy á okrzći ſie będzie
12:
zbáwion/ kto nieuwierzy bedzie potępion.
13:
Otho maſz/ co ſwoim zwolennikom roſkazał? Nie
14:
rzekł im. Idąc po wſzyſtkim ſwiećie/ przepowieday=
15:
ćie/ vſtáwy/ Reguły/ Dekretały/ y inſze ludzkie wymy
16:
ſly/ ále Ewánielią.
17:
Ewánielia co ieſth.
18:
A coſz ieſt Ewánielia? Powiem/ iedno ſluchay
19:
nie mnie/ ále ſámego Syná Bożego/ Páná Iezu Kry
20:
ſtá/ ktoryć tu zá mię odpowieda/ ták mowiąc. Kto v=
21:
wierzy będzie zbáwion/ kto nieuwierzy będzie potę=
22:
pion. Tu ſlyſzyſz/ co ieſt Ewánielia. Barzo krotki or=
23:
tel/ ále wiele w ſobie zámyká/ s ktorego możeſz obátzyć
24:
iż Ewánielia nic inſzego nieieſt/ iedno moc Boża/ ku
Kom. 1.

25:
zbáwieniu/ wſzelkiemu wierzącemu/ gdy Pan Bog lu
26:
dziom wierzącym/ dármo z łáſki ſwoiey/ grzechy odpu
27:
ſztza/ dla Páná Iezu Kryſtá Syná ſwego/ y dáie im
28:
Duchá ſwiętego/ y żywoth wietzny. A nie wierzącym
29:
záſię/ dáie ſmierć wietzną/ piekło y potępione.
O iijA tá


strona: 43v

O náuce Páná Kryſtuſowey
Moc Boza co
ieſt.
1:
A tá moc Boża/ nic inſzego nieieſt/ iedno Pan Ie=
2:
ſus Kryſtus Syn Boży/ kthory bywa w Ewánieliey
3:
przepowiedany/ ſtąd że teſz ieſt/ ná drugim mieyſcu
4:
wezwány/ rámię Boże/ obras Boży/ y ſwiátłość Bo
Eſa. 53.
Ebr. 1.
Io. 1.

5:
ża ktora oświeca tzłowieká wſzelkiego/ ná ten ſwiáth
6:
przychodzącego. A przeſto kożdemu wierzącemu Pan
7:
Kryſtus Syn Boży/ ieſt moc Boża/ żywoth/ y ſwia=
8:
tłość/ y zbáwienie. A niewierzącemu záſię/ ieſt vpáść
9:
kámień obrázliwy/ ſmierć/ piekło/ y potępienie.
10:
Zakon Boży/ Ian ſwięty powieda/
Io. 1.
iż zakon ieſth
11:
dan przes Moiżeſzá/ łáſká y prawdá przes iezu Kry=
Exod. 19.
Gál. 3.

12:
ſtá. Przes Moiżeſzá zgory Synai ieſt zakon przynie=
13:
ſion/ ktory żadnego tzłowieká ożywić/ áni práwym v=
14:
tzynić niemoże przed Bogiem/ ále kozdego tzyni nie=
2. Cor. 3.

15:
práwym/ y ſmierći wietzney godnym y winnym/ kthev
16:
martweo nie ożywia/ ále więcey go vmarza. Więzniá
17:
ſkazánego/ y oſądzonego ná ſmierć/ niewybawia á=
Eſa. 9.

18:
ni wypuſztza/ ále go mocnie zámyka y zábija. Przeklę=
19:
thego nietzyni błogoſláwionym/ ále go więcey tzyni
2. Cor. 3.
Deut. 27.
Rom. 7.

20:
przeklętym/ grzeſznego niepoświąca/ ále mu grze=
21:
chow przytzynia. Gniewu Bożego/ pomſty y ſmierći
22:
wietzney nieuśmierza/ ále więcey przymnaża. A ná=
23:
koniec w roſpátz y w potępienie przywodzi.
24:
Ieſli mię ſpythaſz/ tzemu tho? wſzák zakon Boży
25:
ieſt dobry/ Swięty y ſpráwiedliwy iáko Swięty Pá=
26:
weł mowi: Prawdá ieſt/ iż zakon ſam przes ſię/ ieſt
Rom. 7.

27:
dobry/ Swięty/ y ſpráwiedliwy/ ále iż náſze przy=
28:
rodzenie/ ieſt ſámo wſobie złe/ y przes grzech ſkażone
29:
wktorym niemáſz nic dobrego/ Przeſto tedy zákon/
30:
dobry/ y Swięty/ ktory miał być ku żywotowi/ ſtháł
31:
ſie więcey ku smierći wſzelkiemu tzłowiekowi: Abo=
wiem


strona: 44

y zwolennikow iego.44.
1:
wiem iáko wodá odkrywa ogień/ gdy bywa laná w
Simile.

2:
wapno niegáſzone/ thymże obytzáiem zakon Boży/ od=
Zakon czemu
grzechy odkry=
wa.
Ro. 3.
Gal. 2.
Pſal. 42.
Exod. 19.

3:
krywa ſkryte grzechy/ ktore ſię táią w ćiele náſzym/
4:
y zapłátę zá nię piekło y wietzne potępienie/ gdy by=
5:
wa wlan w kthoregokolwiek tzłowieká vkázuie. A tho
6:
Pan Bog tzyni/ áby ſię wſzelka płeć przed nim vkorzy
Tit. 3.

7:
łá/ y vniżełá y nie chełpiła/ przed oblitznośćią iego.
8:
Przeſtho tedy iáko przes Moiżeſzá zgory Synái przy
9:
nieſion ieſt zakon/ ták teſz przynieśioná ieſth łáſká/
10:
wylaná ná nas obfićie przes Páná Iezu Kryſtá/ z o=
11:
ney gory wietzney kroleſthwá niebieſkiego/ áby wſzel=
Io. 3.

12:
ki tzłowiek/ kthory wierzy w Páná Ieżu Kryſtá tę łá
13:
ſkę nálaſl/ miał/ y otrzymał. Thák iż ieſli kto wierzy
14:
w Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego/ kthory bywa
15:
w Ewánieliey Swiętey przepowiedány/ tedy táko.
16:
wy tzłowiek w kroleſtwie niebieſkim/ bywa potzytany
Ro. 3.
Eph. 2.
1. Cor. 1.
Io. 1.
Gal. 3.
Rom. 8.

17:
dármo/ á z łáſki/ z niepraweo prawy/ z winneo niewin
18:
ny/ z martweo żywy/ zwięzniá wolny/ s przeklęteo bło
19:
goſláwiony/ z grzeſznego ſwięty/ z ſyná dyabelſkiego
20:
Syn Boży/ z dziedzicá piekielnego/ dziedzic kroleſtwá
21:
niebieſkiego. A toć ieſt właſnie Ewánielija/ to ieſt/
22:
dobre/ miłe/ y wdziętzne poſelſtwo/ ktore P. Bog po=
23:
dáie wſzytkim wiernym/ nie dla iákich przyprawek/ za=
24:
miánek/ pobudek/ vtzynkow/ álbo zaſlug przeſſlych/ ál
Luc. 2.
Eſá. 9.
Matt. 1.

25:
bo przyſſlych náſzych. Ale tylko ſſtzerego y niewymow=
26:
nego miłośierdzia ſwego/ dla ſamego tylko P. Iezu
27:
Kryſtá nám národzonego/ y dármo dáneo. Przeſto teſz
2. Cor. 5.
Io. 1.
Iere. 18.
Ezech. 18.

28:
S. Páweł Ewanielią Swiętą zowie/ przepowiedá=
29:
nie łáſki y mowá poiednánia z Bogiem. I dla thego
30:
wſzyſtki piſmá ták Prorockie/ iáko y Apoſtolſkie/ nic in
31:
nego nie vtzą/ iedno pokáiánia y odpoſztzenia grze=
chow


strona: 44v

O náuce Páná Kryſtuſowey
1:
chow/ w imię Páná Iezu Kryſtá Abowiem ktorzy ſię
Matt. 3.
Marc. 1.
Act. 2.
Io. 7.
Matt. 1.

2:
grzechow niekáią/ teſz łáſki Bożey niepotrzebuią/ kto
3:
ra bywa dawaná w Ewánielij Swiętey/ thylko lu=
4:
dziom łáknącym y prágnącym tey łáſki Bożey/ A tho
5:
tylko przes to imię Iezus/ y dla tego theſ Pan Kry=
6:
ſthus ſwoim zwolennikom roſkazał/
Act. 4.
áby o żadnym in/
7:
ſzym imieniu nieprzepowiedáli ludziom/ iedno tylko o=
8:
tym imieniu Iezus/ Iáko Piotr Swięthy w dzieiach
9:
Apoſtholſkich mowi:
Act. 10.
I roſkazał nam ábyſmy przepo=
10:
wiádáli ludziom/ y ſwiatzyli/ iż on ieſt on/ ktory ieſt
11:
poſtáwion od Bogá Sędzia żywych y vmárłych/ I
12:
dáley ieſztze mowi. Themu wſzyſcy Prorocy ſwiadec=
13:
thwo wydáwaią/ iż odpuſztzenie grzechow/ wezmie
14:
przes imię iego wſzelki ktorykolwiek vwierzy weń. I
15:
záſię Lukaſz Swięty. Potrzebá powieda/
Luc. 24.
przepowie
16:
dáć w imię iego pokáianie y odpuſztzenie grzechow.
17:
Iuſz tu tedy batzyſz/ iż wthych krotkich ſlowiech/
18:
Duch Swięty/ ty thrzy rzetzy zámyka. Naprzod/ Iż
19:
Pan Kryſthus zwolennikom ſwoim roſkazał/ niemil=
20:
tzeć iákowi ſą Mniſzy Kártuzowie/ y inni ktorzy ſie=
21:
dzą w klaſtorzech á miltzą. Kazał im teſz przepowiá=
22:
dáć nie vſtáwy ludzkie/ iákowi ſą Rzymſkiego Papie=
23:
ża Apoſtołowie/ ále przepowiádáć Ewánielią Swię
24:
tą.
25:
Potym iż im nie ládá tzego/ nie plotek/ nie ſnow/ nie
26:
ludzkich albo Papieſkich Dekretow/ przepowiádáć/
27:
álbo ſwiadtzyć roſkázał/ ále pokáiánie y odpuſztzenie
28:
grzechow.
29:
Trzećie/ iż nie ledá w tzyie inſze imię/ iedno tylko w y=
30:
mię ſámego Páná Iezu Kryſtá/ iáko theſz tenże Piotr
31:
Swięty ſwiadtzy/ Iż niemaſz żádnego inſzego/ imie=
Act. 4.
má pod


strona: 45

y zwolennikow iego.45.
1:
niá pod niebem/ dánego miedzy ludzmi/ przes ktoreby
2:
ſmy mogli być zbáwieni iedno to imię Iezus.
3:
Apoſtołowie Swiádkowię.
4:
Przeſto teſz pan Kryſtus ſwoie właſne zwolenni
5:
ki ſwiádkámi názwał/ ták mowiąc do nich. Wy ieſteś
Luc. 24.
Act. 1.

6:
ćie ſwiádkowie tego. I záſię w dzieiách Apoſtolſkich
7:
ták im powiedział. I będziećie mi ſwiádtzyć nie tylko
8:
w Ieruzálem/ ále teſz po wſtytſkim Zydoſtwie/ y Sá=
9:
márij/ y ná oſtátek aſz do gránic Swiatá.
10:
A iáko ná ſwiátká dobreo/ nie należy áby miał/ co inſzeo
Ná ſwiadká
co nalezy.

11:
ſwiadtzyć/ álbo mowić/ álbo przytzyniać/ álbo vmniey
12:
ſzáć/ iedno to ſwiádtzyć y mowić/ co widzi/ álbo ſlyſzy
13:
tak też y ná zwolenniki prawdziwe Kryſtuſowe/ niena
14:
leży nic inſzego powiedáć y ſwiadtzyć przed ludem/ ie
15:
dno to co ktory widzi/ álbo ſlyſzy/ iáko teſz y Pán Kry
16:
ſtus Nykodemowi powiedział/ Co wiemy/ mowiemy
Io. 3.

17:
á co widziemy/ ſwiadcemy/ ábowiem świádkowie kto=
18:
rzy powiedáią y ſwiadtzą/ tzego niewidzieli/ y nieſly=
19:
ſzeli/ ſą fałſzywi świádkowie/ godni ćći odſądzenia ál=
20:
bo yſzby im ięzyk był wywletzon/ to ieſt áby byli skro=
21:
leſtwá niebieſkieo wyrzuceni/ y wydziedzitzeni. A prze
22:
ſtho wiernych y prawdziwych zwolennikow/ y páná
23:
Kryſtuſowych/ świádkow/ ná thym náleży świádec=
24:
thwo/ áby świadtzyli/ nie tho co ſię im zda/ álbo we=
25:
dłuk rozumu podoba/ Ale to co Pan Kryſtus roſkazał
26:
w Ewánielij Swięty. Abowiem iáko Ian Swięthy
27:
piſze/ Ktho powiáda iż Bogá znam á roſkazánia iego
Matt. 28.
1. Io. 2.

28:
niechowa/ kłamcá ieſt/ y wnim prawdy niemáſz.
29:
Co zámyka wſobie Ewánielia.
PA prze=


strona: 45v

O náuce Paná Kryſtuſowey
1:
Aprzeſto Ewángelia Swięta in ſumma/ nic in=
2:
ſzego wſobie nie zámyka/ iedno iż pan Iezus Kryſtus
3:
dla grzechow náſzych vmárł: y wſtał záſię zmartwych
Rom. 4.
Col. 2.

4:
dla vſpráwiedliwienia náſzego/ ktory náſz Cyrográf
5:
nam przećiwny/ ná krzyzu zawieśił/ y ſwoią Krwią
6:
ſwiętą y nadroſſſzą zámázał/ y záſię wſtáwſzy zmar=
7:
twych/ nas vſpráwiedliwił y náwieki poſwięćił. Tak
8:
iż iuſz wſzelkiemu tzłowieku/ ktory temu prawdziwie
9:
wierzy/ záſkodzić niemoże/ áni grzech/ áni zakon áni
1. Cor. 15.
Col. 2.

10:
śmierć áni żadna moc Dyabelſka. Abowiem Pan Kry
11:
ſtus przes ſmierć ſwoię ſmierć moię porázył/ á przes
12:
zmarwychwſthánie ſwoie/ moie vſpráwiedlivienie
13:
nápráwił/ y mnie ożywił.
14:
A iż themu wierzę/ że Kryſtus vmarł ná krzyżu/ y
15:
zápłáćił dług moy/ y pogrzebion ieſt. Ták mi to ieſt
16:
płąthno y pożytetzno/ iákobych ia ſam znim vmárł/ y
Ro. 6.

17:
zápłáćił wſzyſtek dług moy/ y znim był pogrzebion. A
18:
iż teſz záſię zmártwych wſtał/ y wſtąpił ná niebioſá/ y
1. Cor. 15.
Eph. 2.
Ebr. 8.

19:
dziedzictwo kroleſtwá niebieſkieo otrzymał: ták mi teſz
20:
to ieſt płatno y pożytetzno/ iákobych ia iuſz znim zmar
21:
twych wſtał/ ożył/ wſtąpił do niebá/ y żywot wietzny
22:
otrzymał/ y znim w kroleſtwie niebieſkim iuſz mieſſkał:
23:
A to ieſt co Kryſthus mowi/ kto vwierzy będzie zbá=
24:
wion kto nieuwierzy będzie potępion. Takowa wiárá
25:
ieſt dar Boży/ nád wſzyſthki dary nákoſſtownieyſzy
wiárá ieſt dar
Bozy.
Ephe. 2.
Matt. 13.

26:
y ſkarb nád wſzyſthki ſkárby nadroſſſzy/ y perłá nád
27:
wſtyſtkimi perłámi nazacnieyſza. Tákowa wiárá ko=
28:
mu bywa daná/ bywa mu teſz/ dane duſzne weſele/ po=
29:
koy ná ſumnieniu/ y Duch Swięty ktory w onym tzło=
30:
wieku nie proznuie/ ále owoce y vtzynki s ſiebie wypu=
ſztza


strona: 46

y zwolennikow iego.46.
1:
ſztza dobre ktore ſię Pánu Bogu podobaią.
2:
O Swiątośćiách kośćielnych.
3:
A iżeby Pan Kryſthus tákową wiárę tym wię=
4:
cey vtwierdził y vmocnił w nas: przeto teſz ſwiątośći
Rom. 4.

5:
ku tey Ewánieliey przydał iákoby iákie pietzęći/ y ſam
6:
vſtáwił. Naprzod Krzeſt/ á potym Wietzerzą Páń=
7:
ſką. Dła tego/ aby tę łáſkę niewidomą/ z nieba nám
8:
przynieśioną/ y daną/ widomemi znáki w nas zápie=
9:
tzętował. A iżby ſię żadny ſtego niewymawiał prze=
10:
to teſz do tych świątośći żadnych koſztownych y ſwiet
11:
nych przyprawek/ zamiánek/ złotá/ ſrzebrá/ pereł/ ká
12:
mienia/ áxámithow/ álbo iedwabiow nieprzydał/ ie=
13:
dno thylko proſthe znáki miedzy ludzmi poſpolite/ Do
14:
Krztu ſwiętego tylko wodę/ á do Wietzerzey Páń=
15:
ſkiey/ thylko chleb y wino.
Matt. 10.
A Iżebyſmy ſię więcey nád
16:
miſtrzá będąc zwolenniki iego niedomyſláli: Prze=
17:
tho ſię teſz Ianowi Swiętemu w Iordanie rzece o=
Matt. 3.
Matt. 28.
Marc. 16.

18:
krćić dał/ y ſwoim zwolennikom takieſz z wody krzćić
19:
wſzyſtki narody roſkazał/ w imię Oicá y Syná y Du=
20:
chá ſwiętego.
21:
Co ieſt Krzeſt.
22:
Abowiem krzeſth nic inſzego nieieſt/ iedno omy
Tit. 3.

23:
ćie wodą/ odrodzenia y odnowienia/ przes Duchá S.
24:
ktorego wylał nánas obfićie/ przes Iezu Kryſtá zbá
25:
wićielá náſzeo/ ábyśmy będąc vſpráwiedliwieni łáſką
26:
ieo/ dziedzicmi ſię ſtali żywotá wietznego. A to dla te=
27:
go/ iż ná krzćie bierzemy pietzęć przodkiem wſzyſtkich
28:
grzechow náſzych odpuſztzenia/ potym przypoſobie=
P ijnia


strona: 46v

O náuce Paná Kryſtuſowey
1:
nia zá Syny Boże/ á ná oſtátek dziedzictwá kroleſtwá
2:
neibieſkiego
1. Tim. 1.
A toć ieſt nieomylna mowá/ godna przy
3:
ięćia. Abowiem ſlugá kośćiolá ſwiętego/ kiedy ſluży y
4:
tzyni/ wedlug vſtawy/ y roſkazánia Syná Bożego/
5:
maca álbo polewa dziećię wodą/ y mowi ták. Ia ćie
6:
bie N. krztzę/ w imię oycá y ſyná y duchá Swiętego.
7:
Tho nic nieieſt inſzego/ iedno iákobyś ſlyſzał ty ſlowá
8:
naprzod od Bogá oycá.
Co to ieſth ia
ćiebie krztzę
w imię Oicá y
Syná y Duchá
Swiętego.
Act. 2.
Luc. 13.
Apoc. 2.
Bog Oćiec.
Io. 1.
Gal. 4.
Eph. 1.
Apoc. 20.
Psal. 4. 98.
Matt. 6.
Rom. 6.

9:
Otho ia Bog oćiec/ ſtworzyćieł niebá y ziemie/ to=
10:
bie N. odpuſztzam grzech twoy pierworodny/ ktory
11:
maſz ſpadkiem od oycá twego Iádámá/ y wſzyſtki in=
12:
ſze grzechy twoie/ dla zaſlugi/ ſmierći/ y krwie roſla=
13:
nia Páná Iezu Kryſtá Syná mego miłego. Bierzęćie
14:
y przypoſabiamćię ſobie ná Syná ſwego/ y w piſuię ćie
15:
w kxięgi żywotá wietznego/ miedzy wybráne moie/ y
16:
obiecuię ćie záwżdy wyſlucháć/ kiedykolwiek do mnie
17:
będzieſz wołáć/ y być thobie oycem łáſkáwym/ aż do
18:
ſmierći twoiey/ á po ſmiierći aż náwieki. Záſię teſz
19:
P. Kryſtuſ Syn B. mowi. Oto ia ſyn Boży przed w
Kryſtus Syn
Bozy.
Gal. 4.
Matt. 25.
Matt. 28.
Eph. 1.
Ebr. 2.
Eſa. 9.
Luc. 2.
Io. 17.
Eph. 1. 4.
Col. 1. 2.
Apoc. 2. 5.
2 Cor. 11.
1. Tim. 2.
1. Io. 2.
Io. 14.

20:
ſzytkimi wieki z oycá bez tzáſu/ á záſię s Pánny Máryey
21:
pod tzáſem/ prawdziwy tzłowiek národzony/ bierzęćie
22:
ſobie N. zá brátá ſwego y przydziedzitzam ćię/ w kro=
23:
leſtwo oycá moiego/ y zápiſuięć niepomázáne y nie=
24:
grżeſzne/ ále ſwięte národzenie moie/ obrzezánie y offiá
25:
rowánie moie/ modlitwy/ mękę/ ſmierć/ krew/ zaſlugi
26:
y wſzyſtki prace moie/ kthorem ná ſwiećie będąc/ dla
27:
ćiebie podiął/ y ſlubuięć być twoią głową/ Krolem/
28:
Biſkupem/ y małżonkiem/ twoim/ przytzyńcą/ orędo=
29:
wnikiem/ y iednatzem iedynym twoim. Iż ocokołwiek
30:
będzieſz prośił oycá moiego/ w imię moie tho wſzyſtko
31:
otrzymaſz.
Tákże


strona: 47

y zwolennikow iego.47.
1:
Tákże teſz y Duch ſwięty mowi/ Bog prawdziwy/
2:
od oycá y od ſyná wietznie pochodzący/ Otho ia teſz
Duch Swięty

3:
Duch ſwięty/ ćiebie N. bierzę w opiekę ſwoię/ y będę
Ier. 31.
Ezech. 11.
Io. 8.
Rom. 1.
Rom. 3.
Io. 1.
Ioan. 14.

4:
s ćiebie wyrzucał ſerce kámienne/ á będęć dawał ſer=
5:
ce mięśne/ iż będzieſz ſluchał y wierzył Ewániełiey S.
6:
w ktorey ſie zámyka moc Boża/ ábyś wierzył dáremne=
7:
mu odpuſztzeniu grzechow/ y będęć vkazował Paná
8:
Iezu Kryſtá Syná Bożego vkrzyżowánego/ y przy=
9:
wodził ná pámięć ſlowo iego/ będęć wykłádał táiem=
10:
nice ſlowá Bożego/ iż rozeznas prawdę od niepraw=
11:
dy/ kośćioł ſwięty od kośćioła złoſliwego/ ſlugi praw
12:
dziwe P. Kryſtuſowe od ſlug Antykryſtuſowych: Sy=
Matt. 10.
Luc. 12.
Marc. 8.
Ro. 5.
Matt 16.
Ioel. 2.
Eſa. 44
Io. 14.
Matt 6.
Rom. 8.
Gal 4.
Eph. 2.
Gal. 5.

13:
ny Boże od Synow Dijabelſkich. I będę ćie pobu=
14:
dzał ku wyznawániu iáwnemu Syná Bożego y ſlowá
15:
iego/ ku ſtałośći y ćierpliwośći pod krzyżem/ ktory dla
16:
imienia ſyná Bożeo nośić będzieſz/ y będę ćie ćieſzył we
17:
wſzyſtkich ſmutkach twoich/ y pracach twoich/ y po=
18:
świącał ćię y pobudzał/ ku modlitwom/ tzytániu/ ro=
19:
zmyſlániu/ y ſwego bliźniego miłowániu/ y ku innym
20:
ſwiętym/ y pobożnym vtzynkom y cnotom. Táć to ieſt
21:
łáſká niewidoma/ ktora nam bywa zniebá daná/ przes
22:
Paná Iezu Kryſtá. Ktorą widomym znákiem wodą
23:
ná krzćie w nas pietzętuiemy.
24:
O Swiątośći Wie=
25:
cżerzey Páńskiey.
P iijA iż


strona: 47v

O Swiątośći
1:
A
Iż po krzćie miał cżłowiek
Iere. 17.
Gen. 6.
Gen. 8.
Matt. 26.
Luc. 22.
Marc. 14.
1. Cor. 11.

2:
vpádáć z krewkośći ćiáłá ſweo/ przeſtę
3:
powáć przykazánie Boże/ y Páná Bogá
4:
gniewáć/ iżeby tedy nieroſpatzał w łáſce
5:
Bożey ras ná krzćie od Paná Bogá po
6:
twierdzoney y żápietzętowáney. Przeto teſz Syn Bo
7:
ży folguiąc náſzey mdłośći w wierze/ vſtáwił drugą
8:
ſwiątość/ áby teſz byłá oney niewidomey łáſki Bożey
9:
widomym znákiem y potwierdzenim krztu ſwiętego/
10:
to ieſt/ Wietzerzą Páńſką. Ktorą ták Kryſtus Syn
11:
Boży ſpráwował/ kiedy ſiadł zá ſtoł s ſwoimi zwolen
12:
niki/ tedy vtzyniwſzy przemowę do nich łáſkáwą/ w=
13:
ziąl chleb/ y błogoſláwił mowiąc:
Luc. 22.
wietzerzą oſtá=
tnią iáko ſprá=
wował Kry=
ſtus ſin Boży.
Bierzćie/ iedzćie/
14:
to ieſt ćiáło moie/ ktore będzie wydáne zá was/ to tzyń=
15:
ćie ná pámiątkę moię. Tymże obytzáiem y kielich wzią
16:
wſzy/ rzekł: Bierzćie/ podzielćie miedzy ſię/ piyćie ſte=
17:
go wſzyſcy/ Ten kielich ieſt nowy Teſtámęnth w moiey
18:
krwi/ ktora będzie wylaná ná odpuſztzenie grzechow
19:
wáſzych. To tzyńćie nápámiątkę moię.
20:
Co ieſt Wiecżerza Páńska.
21:
Stych ſlow okázuie ſie/ iż Wietzerza Páńſka nic in
22:
ſzego nieieſt/ iedno nowa vmowá álbo Teſtáment no=
1. Cor. 11.

23:
wy/ ná kthorym Teſtámęnćie Pan Kryſtus dawáiąc
24:
widome znáki/ chleb y wino/ oddał theſz nam ćiáło y
25:
krew ſwoię/ odpuſztzenie grzechow/ łáſkę ſwoię/ y ży=
26:
woth wietzny: Roſkázniąc nam/ ábyſmy to tzynili ná
27:
pámiątkę ſmierći iego/ aſz przyidzie dniá oſtátetznego.
28:
Przeto ſwięty Páweł ſluſznie piſze do wſzyſtkiego ko=
29:
śćiołá Korynthſkiego ták mowiąc.
Cor. 10.
Cor. 11.
Ilekolwiek kroć
będzie=


strona: 48

Wiecżerzey Páńskiey.48.
1:
będziećie ieść chleb ten/ y ſkielichá thego pić/ ſmierć
2:
Páńſką opowiedáć będziećie/ aſz przyidzie: Wſzyſtkim
3:
ludziom grzeſznym/ y ná ſumnieniu ſtrwożonym/ ſą ſlo
4:
wa bárzo poćieſzne:
Kryſtus mo=
wi do wſzyſt=
kich.
Iż Pan Kryſtus mowi/ nietylko
5:
do apoſtołow ſwoich/ ále teſz do wſzyſtkich wiernych.
6:
Bierzćie/ iecćie/ piyćie. Abowiem gdyſz nam każe
7:
bráć/ ieść/ pić/ tedyć ćiáło Kryſtuſowe/ y krew iego/
8:
muśi być náſzá? I iákoby nam miał kázáć bráć/ cudze
9:
rzetzy? ktoreby niebyły náſze właſne? Ale iż ćiáło Pá=
10:
ná Kryſtuſowe/ y krew iego ieſt náſzá włáſna. Przeto
11:
mowi do nas: bierzćie/ iecćie piyćie. Kto tedy odrzuca
12:
gárdzi/ y niechce bráć/ ſam ſobie będzie winien.
Co to ieſt piy=
ćie ſtego wſzyſ
cy.

13:
Nieprozno teſz dáley przydawa/ wſzyſcy. Abowiem
14:
prżeſto naprzod okazuie/ iżeſmy wſzyſcy grzeſzni/ iż
15:
wſzyſcy złe ćiáłá/ y złą krew mamy wſobie/ potym iż
16:
wſzyſcy/ iego ćiáłá y iego krwie naświętſzey potrze=
17:
buiemy/ ieſliże zbáwieni być chcemy/ Abowiem on ſna
18:
mi w Duchu Swiętym iednym y ſpolnym ćiáłem ieſt
1. Cor. 10.

19:
iedną y ſpolną krwią/ iako Swięty Páweł do Koryn
20:
tzykow napiſał. Chleb ktory łamiemy/ izali nie ſpołetz
21:
ność ćiáłá Kryſtuſowego ieſt? kielich ktory błogoſlá
22:
wiemy/ izali nie ſpoletzność krwie Kryſtuſowey ieſt?
23:
A przeſto ſthego ſlowá wſſyſcy kożdy grzeſzny tzło=
24:
wiek wielką poćiechę ma/
Piyćie ſtego
wſzyſcy ku
wielkiey poćie
ſze naſzey.
ábowiem kiedyby był thego
25:
ſlowá wſzyſcy nieprzydał/ mogłáby byłá wielka tzęść
26:
ludzi ku wąthpieniu y roſpátzy przyść/ y ták w ſo=
27:
bie myſlić/ y mowić. Słyſzę iż Pan Kryſthus ćiało
28:
ſwoie y krew ſwoię oddał ná teſthámęnćie/ Ale nie
29:
wſzyſtkim/ A ták niewiem ieſli teſz mnie oddał ćiáło y
30:
krew ſwoię/ y niewiem ieſli co należy ku mnie? A prze
31:
to tu Pan Kryſtus chcąc s ſercá náſzego wſzyſthko
wątpienie


strona: 48v

O Swiątośći
1:
wątpienie wyrzućić/ y nas wſzyſthkich w wierze v=
2:
twierdzić/ y vmocnić/ mowi
Matt. 28.
Mar. 16.
pijćie ſtego wſzyſtcy A=
3:
bowiem iáko przepowiádánie Ewánieliey ſwiętey na
4:
leży/ nietylko wſzyſtkim łudziom/ ále teſz wſzyſtkim na
5:
rodom/
Rom. 2.
Eſa. 42.
Act. 10.
ták theſz wietzerza Páńſka należy wſzyſthkim
6:
wiernym/ iákiegoſzkolwiek ſą ſtanu/ ięzyku/ narodu/ y
7:
doſtoynośći/ Bo Pan Bog perſonámi nie brákuie/ iá
8:
ko Antykryſt brákuie/ y ſludzy iego.
9:
A toć ieſt Ewánielia z oney gory niebieſkiey przy=
10:
nieśioná/ przez Páná Iezu Kryſthá Syná Bożego/
11:
ktorey vtzyłi y dziś ieſztze vtzą y będą vtzyć aſz do ſkoń
12:
tzenia świátá/ wſzyſcy wierni zwolennicy y poſlo=
13:
wie iego.
14:
Papieżowi nieozdobna náuká
15:
Ewánielia.
16:
Ale iż ſię tá náuká Ewánieliey Swiętey Pápieżo=
17:
wi y iego ſlugám/ zdáłá być nie ozdobna niepłatna/ ro
18:
zumowi przećiwna/ álbo iáko/ Swięty Páweł mowi
1. Cor. 1.

19:
ſzalona. Przeſto otym Papieſz vſtáwitznie myſlił/ á=
20:
by inſzą nánkę ozdobnieyſzą/ płathnieyſzą y rozum=
21:
nieyſzą do kośćiołá Bożego wprowádził. I co może
22:
być proſtſzego/ y náprzećiwko rozumowi ſzaleńſzego/
23:
iedno náuká Ewángeliey ſwiętey? á zwłaſztzá tym lu=
24:
dziom/ ktorzy idą ná wietzne potępienie.
25:
Izali to nie proſta/ á práwie według rozumu ćie=
26:
leſnego nie ſzalona náuká ieſt? Iż Bog Oćiec Sy=
1. Cor. 1.
Eſá. 29. 33.
Abdiae. 1.

27:
ná ſwego iednorodnego Páná Iezu Kryſtá/ wtáko=
28:
wym vboſtwie ná ten świát zeſlał/ że też gdzieby ſkło
29:
nił głowę ſwoię/ mieyſcá niemiał/ iáko to ſam powie
dział


strona: 49

Wiecżerzey Páńskiey.49.
1:
dział mowiąc.
Matt. 8.
Luc. 9.
Liſki maią iámy/ á ptaſſkowie niebie=
2:
ſcy gniazdá/ á Syn tzłowietzy niema/ gdzieby gło=
3:
wę ſwoię ſkłonił/ I co może być proſtſzego y głupſze=
4:
go/ w Ewánielij Swięthey/ iedno przepowiádáć/ y
5:
wołáć przed wſzyſthkim świátem/ iż Pan Kryſthus
6:
ſyn Boży/ Krol nád Krolmi/ y Pan nád Pány/ przy
Luc. 22.
Marc. 10.
Io. 3.

7:
ſzedł tu ná ſwiát/ nie iżeby mu ſlużono/ ále áby on wſzyt
8:
kim ſlużył? Iż Bog ten świát tak vmiłował/ iż teſz ie=
9:
dnorodneo ſyná ſwego dał/ áby wſzelki ktory weń wie
10:
rzy nie zginął/ ále miał żywot wietzny? Iż then Syn
11:
Boży/ wſtąpił w żywot Pánieńſki/ y ſtał ſię tzłowie=
Gal. 41.
Phil. 2.

12:
kiem prawdziwym y wzgardzonym/ nam wewſzem po
13:
dobnym/ okrom grzechu. Iż ſie národził w nędznym
14:
miáſtetzku Betleem w ſzopie/ y leżał w żłobie?
Mich. 5.
Matt. 2.
Luc. 2.
I záſię
15:
iż oſmeo dniá był obrzezan/ y przed Krolem Herodem
16:
do Aegipthu vćiekał/ Iż ſię ſludze ſwemu Ianowi
17:
okrzćić dał w rzece Iordanie/
Matt. 3.
Mar. 1.
kthory mu niebył go=
18:
dzien/ y rzemyká v iego bothow rozwięzáć. Iż był wie
19:
dzion od Duchá Swięthego/ ná puſztzą/
Matt. 4.
Ebr. 2.
áby był ku=
20:
ſzon od Dyabła/ iżeby ſię ſtał we wſzyſthkim bráćiey
21:
podobny/ áby był miloſierny y wierny Biſkup w tych
22:
rzetzách kthore ku Bogu należą/ dlá zgłádzenia grze=
23:
chow ludzkich/ Abowiem/ iż był kuſzon/ może ty ráto
Matt. 9.
Luc. 47.
Eſa. 44. 61.
Mar. 1.
Luc. 2.
Mar. 7.
Matt. 4.
1. Pet 3.

24:
wáć/ ktorzy ſą kuſzeni? Iſz będąc tákowym pánem/
25:
niegárdził vbogimi/ ſlepymi/ głuchymi/ niemymi/ opę
26:
tanymi/ trędowátymi/ chromemi/ páſterzmi/ iáwno=
27:
grzeſzniki/ celniki/ cudzołożnicámi/ pogánkami/ po=
28:
wietrzym záráżonymi/ y nákoniec łotry/ aby okazał
29:
iż dla tákowych tu ná ten świát przyſzedł/ Iż thák
30:
ćichy y pokorny/ był iż żadnemu nie złorzetzył/ y nie=
31:
przeklinał/ gdy go názywáli Sámárytanem/ opętá=
Qnym


strona: 49v

O Swiątośći
1:
nym/ obżercą/ opilcą/ grzeſznych towárzyſzem:
Io. 8.
Io. 18.
Matt. 26.
Luc. 22.
Iż ſię
2:
teſz potym w ogroicu modlił/ z grzechem/ s przeklęc
3:
twem/ śmierćią/ z Dyabłem/ y ſtráſſliwym ſądem bo
4:
żym potykał ſię. Iż to potykánie iego ták było ćięſſkie y
5:
ſtráſſliwe/ że też krwawy pot zniego na ziemię płynął
Io. 18.
Marc. 14.
Matt. 26.
Luc. 22.
Eſa. 53.
Luc. 22.

6:
iż ſię dobrowolnie nieprzyiaćielom ſwoim podał od
7:
ktorych był poiman/ wiązan/ náśmiewan/ politzko=
8:
wan/ potwarzan/ vplwan/ nágrawan/ bitzowan/ á
9:
nákoniec ná śmierć hániebną oſądzon/ y ku zábićiu/
10:
iako Owietzká zmiáſtá prowádzon. Iż ná krzyżu rę=
11:
ce ſwoie/ y nogi ſwoie wyćiągnął/ y był miedzy dwie=
12:
má łotry/ iáko łotr naywiętſzy wpośrzotku záwieſzon
13:
Iż ćierpiał y tzuł wielką y okrutną mękę w tzłonkach
Pſal. 22.
Io. 19.
Luc. 23.

14:
y wſtawiech ćiáłá ſwego naświętſzego. Iż go tak ćię
15:
ſſkie y wielkie grzechy náſze ogarnęły/ y przyległy/ iż
16:
theſz iákoby roſpatzał wiſząc ná krzyżu Iż tzuł gniew
17:
ſpráwiedliwy oyca ſwego niebieſkiego/ ſtrách wielki/
18:
y męki piekielne/ ktoreſmy my tzuć y ćierpieć mieli/ ná=
19:
wieki/ tak iſz teſz wołał do Oycá ſwego mowiąc/
Pſal. 22.
Matt. 27.
Luc. 23.
Ioan. 19.
Boże
20:
moy/ Boże moy tzemuś mię opuśćił. Iż teſz wiſząc ná
21:
krzyżu rozmáite naśmiewiſká y vrágania ſlyſzał y wi=
22:
dział/ iuſz od onego łotrá/ ktory był ná lewicy/ iuſz teſz
23:
od inſzych ſlug/ y kxiężey żydowſkiey? Iż nieprośił
24:
pomſty/ ále ſie ieſztze zá tymi modlił/ ktorzy niewiedzie
25:
li co tzynili. Iż theſz záwieśiwſzy náſz Cyrograw ná
Col. 2.
Ephe. 2.
Io. 19.

26:
krzyżu/ y zámázawſzy krwią ſwoią nadroſſſzą grzechy
27:
náſze/ oddał Duchá ſwego Bogu oycu w ręce/ mo=
28:
wiąc. Oytze w ręce twoie polecam Duchá mego. Iż
29:
ſtawſzy ſie zwyćięſcą/ nawyſſſzym Krolem/ y wietz=
Ebr. 7.
Rom. 4.
1. Cor. 15.

30:
nym kápłanem náſzym/ trzećiego dniá zmartwychw=
31:
ſtał/ poráziwſzy náſze wielkie y ćięſſkie nieprzyiaćioły
grzech


strona: 50

Wiecżerzey Páńskiey.50.
1:
grzech/ śmierć/ piekło/ y kxiążę tego świátá Dijabłá.
2:
Iż ſiadł nápráwicy v Bogá oycá/ áby wſzyſtko ná=
Col. 3.

3:
pełnił/ y był miedzy Bogiem y ludzmi/ iedynym tylko
4:
Iednacem y zaſtępcą. Iż teſz Duchá ſwiętego poćie
1. Tim. 2.
1. Io. 2.
Act. 2.
Io. 14.
Rom. 8.

5:
ſzyćielá/ y Duchá prawdy/ zwolennikom ſwoim poſlał
6:
y dziś niewidomie poſyła/ w kthorym Duchu ſwiętym
7:
wołamy. Oytze oytze/ s kthorym będziemy Krolowáć
8:
náwieki wiekom. Amen.
9:
O Papieſkiey náuce
10:
y zwolennikow iego.
11:
K
Iedyby kożdy cżło=
12:
wiek był mogł poznáć ládá iáko
Dan. 11.
Eſai. 56.
Iere. 23.
Ezech. 34.
Matt. 7.
1. Tim. 4.
1. Teſ. 2.
1. Io. 2.
1. Io. 4.
2. Io. 2.
Luc 11.
Matt. 24.
Dan. 9.
2. Teſ. 2.
Apoc. 18.
Mich. 3.
Luc. 16.
Rom. 16.

13:
Antykryſtá/ onego ſyná zátráco
14:
nego/ chytrego/ y fáłſzywą náu
15:
kę iego/ nigdyby byli Prorocy
16:
ſwięći/ Pan Kryſtus/ y Apoſto
17:
łowie iego/ ták wiele/ y ták pil=
18:
nie/ nie piſáli/ nieupomináli y nieprośili/ dla páná Bo
19:
gá/ wſzyſtkich wiernych/ áby ſie Antykryſtá/ y náuki ie
20:
go fáłſzywey wyſtrzegáli/ od ſámego y od ſlug iego/
21:
co nadáley vćiekali. Przetoć Kryſthus niedármo po=
22:
wiedział/ o Antykryśćie y o ſlugach iego mowiąc. Dá
23:
dzą wielkie cudá y známioná/ y w błąd przywiodą/
24:
by mogło być teſz wybráne. Kto tzyta/ niechay wyro=
25:
zumie/ otomći wam przepowiedział/ niewierzćie/ nie=
26:
dayćie ſie zwodzić. Biádá/ biádá/ onemu miáſtu wiel
Q ijkiemu


strona: 50v

O Papieskiey náuce
1:
kiemu. A więc tákowe vpominánia/ będzieſz lekce v ſie=
2. Cor. 11. 12.
Phil. 3. 4.
2. Tim. 1.
2. Pet. 2.

2:
bie ważył? ktoreć oto Kryſtus nietylko tzytáć/ ále teſz
3:
wyrozumieć każe: iákoby chćiał rzec/ wiele ich będzie
4:
tzytáć/ ále máło takowych będzie/ ktorzy wyrozumieią.
Antykryſtá nie
leda iako po=
znáć.

5:
Lácnoby było konietznie/ Antykryſtá wyrozumieć y po
6:
znáć/ kiedyby ſie był Antykryſtem kazał iáwnie zwáć/
7:
Ale iż ſie zowie/ y tzyni ſlugą Kryſtuſowym/ przeſtho
8:
nie ládá go iáko poznaſz/ á zwłaſztzá ieſli ſie nie tzęſtho
9:
Pánu Bogu modliſz/ y ieſli ſie wthym ſwiećie złoſli=
10:
wym kochaſz/ y ſlowá Bożego prawdziwego ſluchaſz/
11:
przeto też Pan Kryſtus ſwoie zwolenniki vpominał/
Matt. 26.
Luc. 22.
Mar. 14.

12:
áby tzuli vſtáwitznie ſie modlili/ iákoby w pokuſy nie
13:
vpádli. Abowiem iako ieſt ray oſobliwy od Páná Bo=
14:
gá dány/ poznáć Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowanego/
15:
ták teſz ieſt dar niemnieyſzy/ poznáć onego złoſliwego
16:
ſyná zátráconego/ przećiwniká Bożego Antykryſta/
17:
ktory/ iáko ſwięty Páweł piſze/
1. Cor. 12.
2 Teſ. 2.
ſiedzi nie ná polu mie=
18:
dzy ptaki/ álbo kędi miedzy bydłem wſtani ábo miedzy
19:
Turki y pogány ále w kośćiele Bożym/ miedzy krześćijá=
20:
ny/ domowy y vſtáwitzny nieprzyiaćiel.
21:
I będzie piſmo Moiżeſzowe/ Prorockie/ y Apoſtol=
1. Tim. 6.
2. Tim. 6.
2. Tim. 4.
1. Tim. 4.

22:
ſkie tzytał y wykłádał/ Ale to piſmo ſwięte/ będzie o=
23:
pák wywrácał/ nicował/ y nieprawdziwie wykłádał.
24:
Będzie zakon Boży chwalił/ y prawdziwym być po
25:
wiedał/ ále ſie przed ſię/ temu zakonowi Bożemu/ bę=
2. Pet. 2.

26:
dzie ſprzećiwiał/ ábowiem ku poháńbieniu zakonu Bo
27:
żego/ inſze zakony/ będzie vſtáwiał y wymyſlał.
28:
Będzie Ewánielią práwdą Bożą názywał/ y bę=
29:
dzie kxięgi iey cáłował/ ále tę prawdę Bożą będzie/
Dan. 7. et 8.
Dan. 11.

30:
mietzem y ogniem przeſládował/ ábowiem vſtáwy ſwo
31:
ie będzie wyſlawiał y rosſzerzał.
będzie


strona: 51

y zwolennikow iego.51.
1:
Będzie ſie teſz tzynił ſlugą Kryſtuſowym/ á on bę=
2:
dzie nieprzyiaćielem iego głownym.
3:
Będzie go teſz Pánem vſty wyznawał/
Matt. 7.
Luc. 6.
Luc. 13.
ále páńſtwo
4:
iego/ będzie wſzędy pſował/ deptał y niſztzył. Abo=
5:
wiem ſie ſam pánem będzie tzynił.
6:
Będzie też Kriſtuſá miedzy Bogiem á ludzmi/ Ie
7:
dnatzem vſthy wyznawał/ ále ſie go ſkutkiem będzie
8:
przał/ abowiem będzie ludziom inſze rozmáite Iedna=
9:
tze vkázował.
10:
Będzie teſz vtzył/ iż przes Kryſtuſowo Imię/ bie=
11:
rzą ludzie odpuſztzenie grzechow/ ále ſię tego imieniá
12:
będzie ſkutkiem przał/ ábowiem inſze imioná rozmáite/
13:
będzie wymyſlał/ y ludziom okázował.
14:
Będzie teſz o Kryſtuſie powiedał/ y kazał/ iż Kry=
15:
ſtus Syn Boży/ przes iednę offiárę ná krzyżu zá grze=
16:
chy wſzyſtkiego ſwiátá/ dośić vtzynił/ ále themu ſam
17:
nie będzie wierzył/ ábowiem go znowu będzie zá żywe
18:
y vmárłe offiárował/ krzyżował/ y krew iego naſwięt=
19:
ſzą deptał
20:
A iżebyś tę chytrość y obłudę tego Antykryſtá tym le=
21:
piey wyrozumiał/ ty mowię/ wſzelki Braćie moy miły/
22:
ktory ſie Páná Bogá boiſz/ y imię ſwięte iego miłuieſz.
23:
Otho maſz przed otzymá náukę Papieżá Rzymſkiego
24:
Antykryſtá/ kthorey náuki iego/ vtzy y broni Biſkup
25:
Krákowſki ſlugá iego. I obátz proſzę ćie/ iákoć thu
26:
ſprzodku cukru podawa/ áby ćię iedno vłowił/ y wie=
27:
tzną trućiną zárázył. Ty ſą ſlowá iego/ kthorych po=
28:
ſluchay.
29:
Náuká Papieżá Rzymskiego.
30:
Ták powieda Biſkup/ myć ludzi grzechow odpu=
Q iijſztzenia


strona: 51v

O Papieskiey náuce
1:
ſtzenia/ nie w imię ludzi zmárłych/ nie w imię vtzyn=
2:
kow ſwych/ nie w imię kápic ſſárych/ ábo burych ale
3:
w imię naſwiętſze Kryſthuſowe vtzemy/ kthory iedy=
4:
nym ieſt Iednacem/
1. Tim. 2.
miedzy námi/ á Bogiem oycem/
5:
ktory wydał ſam ſiebie ná odkupienie nas wſzyſtkich/
1. Io. 2.

6:
ktory ſie ſtał offiárą zá grzechy naſze/ á nietylko zá ná=
7:
ſze/ ále za wſzyſtkiego ſwiátá/ kthory nas omył z grze=
8:
chow náſzych/ krwią ſwoią ſwiętą/
Apoc. 1.
ktory gdyſmy byli
9:
nieprzyiaćielmi Bożymi/ przeiednał nas z Bogiem oy
10:
cem.
2. Cor. 5.
Onći ſam ieſt/ ktory tzłowietzeńſthwo náſze bes
11:
grzechu przyiąwſzy ná ſie toſz ćiáło wzięte/ z nátury
12:
náſzey/ zá nas offiárował/ przes kthorą offiárę wſzy=
13:
ſtek ſwiáth w złośćiach y w rozlicznych grzechach po=
14:
łożony/
Phil. 2.
z Bogiem oycem ziednał. Onći ieſt ſam/ kto=
15:
ry dla zbáwienia náſzego/ vpokorzył ſie aſz do śmierći
16:
y máło niżey. Przes tegoſz tedy my ſámego/ Páná Ie=
17:
zu Kryſtá Syná Bożego iedynego/ á nie przes żadną
18:
inſzą rzetz/ Apoſtáto nieprawdziwy/ ludzi pokutuią=
19:
cych/ grzechow odpuſztzenia vtzemy/ áby vmieli wie=
20:
dzieli/ wierzyli/ y mocnie wyznawáli/ iż imienia nie=
21:
máſz żadnego/ ná niebie y ná ziemi/ przes ktore mogli=
22:
byſmy być zbáwieni/ iedno ſámo imię P: Iezuſá Kry=
23:
ſtuſá/ przes ktorego wiáry/ żadny tzłowiek/ áni przed
24:
zakonem/ áni pod zakonem/ áni tzáſu łaſki/ niemogł
25:
być/ áni może być nigdy zbáwion. Tenći tedy ieſt Pan
26:
Kryſtus Iezus/ náſzym vbłagánim: Ten zá nas doſić
27:
vtzynił/ y przeżeń zbáwienie/ á nie przes kogo inſzego
28:
mamy.
29:
Tákli to miły kxięże Biſkupie/ ludzi vtzyćie? Ieſli=
30:
byśćie tak ludzi vtzyli/ á przyſadek żadnych do tey ná=
31:
uki nieprzydawáli/
Deut. 4.
y nieuymowáli/ ſkutkiem tey náuki
poświad/


strona: 52

y zwolennikow iego.
1:
poświadtzáli. Niemielibyſmy ſluſzney przytzyny/ ná=
2:
przećiwko wam/ mowić/ piſać/ álbo was Antykryſto
3:
wymi ſlugi náziwáć/ y nieprzyiaćielmi Bożymi: pręd
4:
ko byſmy ſie zgodzili.
5:
Aleć ia przes ſie temu niewierzę/ ábyśćie ták vtzyli?
6:
Pytaſz mię/ tzemu niewierzyſz/ izaſz ná oko nie widziſz y
7:
nieſlyſzyſz? powiem przetz niewierzę.
2. Cor. 11.
Abowiem Dija=
8:
beł/ vmie ſię w ániołá ſwiátłośći przemienić/ y Anty=
9:
kryſt s ſlugámi ſwoimi/ ten zwytzay ma/ iż ludziom
10:
pod cukrem/ trućinę podawa/ iáko ſie teſz tho s tych
11:
twoich kxiąg iáwnie vkázuie/ iż tzego ná iednym miey
12:
ſcu vtzyſz/ tego ſie ná drugim mieyſcu záſię przyſz.
Czemu Anti=
kryſt tzaſem
dobrze mowi.

13:
Abowiem ieſli Antykryſt s ſlugámi ſwymi/ co do=
14:
brze mowi/ tedy nie dla tego mowi dobrze/ aby miał
15:
chwały y ćći P. Iezu Kryſtá ſyná Bożego ſſukáć/ ále
16:
áby mogł zá ſobą co nawięcey ludzi do piekłá poſłáć.
17:
Swiattzą teſz dobrze/ o tey náuce Papieżá Rzymſkie=
18:
go Antykryſtá/ wáſze kxięgi właſne/ y wáſze vſtáwy/
19:
Reguły/ y wáſze Pontyfikaty/ Aiendy/ Wijátyki/ Dy=
20:
urnały/ Kurſy y Mſzały: s ktorych może kożdy wierny
21:
náukę waſzę obátzyć/ iáko wy tám rok od roku vſtáwi=
22:
tznie Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego ſromoćićie/ y
23:
iako vtzyćie/ ſpiewaćie y ſſemrzećie: tám kożdy inák nai
24:
dzie/ á niſſli thu cukruieſz/ y proſtym ludziom trućinę
25:
podáieſz.
26:
A ták ná tę twoię náukę/ niemogęć nic inſzego odpo
27:
wiedzieć/ iedno to co Pan Kryſtus Syn Boży/ Du=
28:
chowi nietzyſthemu/ prawdę mowiącemu odpowie=
29:
dział tymi ſlowy.
Luc. 4.
Czemu Kry=
ſtus Duchá
nietzyſtego
s fukał.
Miltz á wynidz. A chceſz ſlyſzeć/ tze
30:
mu duchowi nietzyſtemu miltzeć roſkazał? y tzemu pra
31:
wdy od duchá nietzyſteo nieprzyimował? y tzemu go s
fukał


strona: 52v

O Papieskiey náuce
1:
fukał? choćia bych nietzyſty prawdę wyznał mowiąc:
2:
Ey co maſz zá ſpráwę ſnami Iezuſie Názáráńſki/ przi
3:
ſzedłeś tráćić nas/ znam ćię/ ktoś ieſt/ ſwięty on Bo=
4:
ży? powiem przytzynę/
Iáki ieſt Duch
nietzyſty.
Abowiem Duch nietzyſty ieſt/
5:
y kłamcá/ y mężoboycá/ od potzątku/ iáko Pan Kry=
6:
ſtus Syn Boży ſam/ onim ſwiattzy mowiąc.
Ioan. 8.
Iż był
7:
mężoboycą od potzątku/ á w prawdzie nie ſtał: Abo=
8:
wiem prawdy w nim niemáſz/ kiedy mowi kłamſtwo/
9:
ſam s ſiebie mowi/ bo kłamcá ieſt/ y tey rzetzy oćiec.
10:
Tu ſlyſzyſz, iáko Pan Kryſtus/ o Dijable kłamcy/ y
11:
mężoboycy mowi/ y iáko mu roſkazał miltzeć/ choć pra
12:
wdę wyznał? I coſz rozumieſz? áby miał inák mowić/
13:
o Antykryśćie ſludze iego/ ktory teſz ieſt kłamcą/ y mę
14:
żoboycą ſprzyrodzenia ſwego? Abowiem y ku tzemuſz
15:
ſie inſzemu/ y ſłowá y ſkutki Antykryſtá máią śćięgáć
16:
y ſtoſowáć/ iedno tylko ku mężoboyſtwu y kłamſtwu?
17:
ábowiem oney prawdy niemowi/ iedno tylko ku vpa=
18:
śći/ y ku temu końcowi/ áby zwiodł/ zábił y zátráćił.
19:
Przeſto tu Pan Kryſtus Duchowi nietzyſtemu pra
20:
wdę wyznawáiącemu/ miltzeć á wynidz kazał/ áby
21:
ſwoim wiernym przykłád dał/ iżeby Duchowi nietzy=
22:
ſtemu/ y Antykryſthowi/ y ſlugam iego niewierzyli/
23:
y miltzeć kazáli/ ktorych nietylko kłamſtwo/ ieſt kłam
24:
ſtwem/ ále teſz práwdá ich/ ieſt nieprawdą/ á zwłá=
25:
ſztzá/ gdy ſię iákom rzekł/ ku mężoboyſtwu/ y wietzney
26:
vpáśći śćiąga. Iako ſię teſz to iáwnie okazáło s tego
27:
piſania twego/ gdzie ták powiádaſz. Iż Kryſtus nas
28:
omył z grzechow náſzych krwią ſwoią Swięthą/ A iż
29:
nas teſz z Bogiem Oycem ziednał. Toć ieſth prawdá.
30:
Ale iż tá prawdá/ tylko pływa ná ięzyku twoim/ kto=
31:
rey prawdzie/ áni Papieſz/ áni wſzyſcy ſludzy iego/ y
ty ſam/


strona: 53

y zwolennikow iego
1:
ty ſam niewierzyſz/ ábowiem kiedybyś they prawdzie
2:
wierzył/ iż nas P. Kryſtus z grzechow naſzych krwią
3:
ſwoią ſwiętą omył/ y nas z Bogiem Oycem ziednał/
4:
nigdybyś ludziom o łáſce Bożey wątpić niekazał/ iá=
5:
koś to náprzodku nápiſał rzeknąc. Iż tzłowiek żadny
6:
niewie ieſli łáſki/ álbo gniewu Bożego winien ieſt. A
7:
toć ieſt wſzyſtek fundáment wiáry Papieżá Rzymſkieo
8:
y was wſzyſtkich ſlug iego/ wątpić vſtawitznie o łáſce
9:
Bożey iako theſz wáſz Koſius Biſkup kxięgi nápiſał o
10:
tym
11:
Wiem że ty ſlowá ſą Salomonowe/
Eccle. 91.
Cłowiek za=
dny niewie ie=
ſli łáſki álbo
gniewu wi=
nien iáko ma=
my rozumieć.
ktorych Sá=
12:
lomon/ niemowi o wierze ſerdetzney/ ktora ieſt dárem/
13:
Bożym/ á kthora ieſt dárem Bożym/ á kthorą Duch
14:
Swięty w ſercá ludzkie wlewa/ y przes ktorą bywa
15:
my vſpráwiedliwieni przed Bogiem/ Ale mowi/ iż
16:
ſtych rzetzy dotześnych y pototznych/ kthore ſię dzieią
17:
pod ſlońcem/ rozumem przyrodzonym żadny tzłowiek
18:
niemoże wiedzieć/ ieſli ieſt w łáſce álbo w gniewie Bo
19:
żym/ poniewaſz Pan Bog ták dobremu/ iáko y złemu.
20:
ták wiernemu/ iáko y niewiernemu/ ták poganinowi/
21:
iáko y krześćiáninowi/ tak ſpráwiedliwemu/ iáko y nie
22:
ſpráwiedliwemu/ świeći ſlońcem ſwoim/ deſſtz dáie/
23:
zdrowie/ bogáctwá/ ſkárby/ pieniądze/ imienie/ vro=
24:
dzáie/ y inſze wſzyſtki rzetzy dotześne iednáko/ ſktorych
25:
żadny tzłowyek niemoże wiedzieć roſsędzić y rozeznáć
26:
ieſli ieſt łáſki/ álbo gniewu Bożego godzien y winien/
27:
Abowiem ludzie bárzo ſię mylą ná thym roſsątku/ iż
28:
kiedy widzą tzłowieká/ á ono ſię mu wſzytko ſſtzeſliwie
29:
powodzi/ tedy mowią poſpolićie/ toć na tego tzłowie
30:
ka Bog łáſkaw? A kiedy záſię widzą/ iż tu Pán Bog
31:
kogo treſkce náwiedza ſmutki y ſſkodámi/ tedy mo=
Rwią/


strona: 53v

O Papieskiey náuce
1:
wią/ toć ſię Pan Bog ná tego tzłowieká gniewa/ o=
2:
toſz tu Sálomon o takowym widzeniu piſze. Ale Pa
3:
pieſz iako s fáłſzował y wynicował inſze piſmá Swię
4:
te/ ták teſz y to piſmo Sálomonowe/ ktore fáłſzywie
5:
wykłádáiąc/ y ſtobą/ ku wierze vſpráwiedliwiáicey
6:
gwałtownie ćiągnie/ ku they mowię/ wierze/ kthorą
7:
Duch Swięty wſercách ludzkich ſprawuie y dáie.
8:
Aprzeſto Papieſz thymi ſlowy Sálomonowymi zle
9:
wyrozumiánymi y zwámi ſlugámi ſwoimi/ wſzyſthkę
10:
wiarę Swiętą krześćiáńſką zeſromoćił/ y opák wywro
11:
ćił/ Páná Kryſtuſá Syná Bozego ſkośćiołá wyrzu=
12:
ćił/ ſumienia ludzkie w roſpátz przywiodł/ y zaſmu=
13:
ćił/ obietnice y przyſięgi Boże/ y Swiątośći páńſkie
14:
nieprawdziwe vtzynił/ wſzyſtki dobrodzieyſtwá Bo=
15:
ſkie/ y dáry Duchá Swiętego záćmił/ zelżył/ y obrzy
16:
dził/ prawdziwą chwáłę Boſką zhánbił/ y pothępił/
17:
A nákonieć wſzytko piſmo Swięte wątpliwym y po
18:
deyrzanym vtzynił/ Báłwochwálſthwá y bluznier=
19:
ſthwá nápłodził/ zgárdzenie y niemiłowánie Páná
20:
Bogá wſercách ludzkich vtwierdził/ y podwyſſſzył.
21:
Abowiem kto o wolei Bożey náprzećiwko ſobie wątpi
22:
á nie vtwierdzi ſię/ iż ieſt włáſce Bożey/ tákowy nie=
23:
może wierzyć/ Aby go Kryſtus omył Krwią ſwoią S.
24:
áby go z Bogiem oycem ziednał/
1. Io. 2.
Act. 4.
áby przes imię iego
25:
odpuſztzenie grzechow miał/ áby go Pan Bog przey=
26:
rzał/ áby go miłował/ áby go zbáwić chćiał/ áby mu ży
27:
wot wietzny nágotował. A przeſto Auguſtyn Swięty
28:
práwdziwie powiáda. Iż káżdy tzłowiek wiárę ſwoię
29:
widzi:
wiárę ſwoię
kázdy widzi.
Abowiem kto wiáry ſwoiey niewidzi/ y wiádo=
30:
mośći żadney oniey niema/ tám wiárá być niemoże A
31:
gdzie wiáry niemaſz/ vpráwiedliwienia niemáſz/ á
gdzie


strona: 54

y zwolennikow iego.
1:
gdzie niemáſz vſpráwiedliwienia/ tám niemáſz poko=
2:
iu ná ſumnieniu/ A gdzie niemáſz pokoiu thám niemáſz
3:
weſela y żadney poćiechy/ ále ieſt niewiádomość/ nie=
4:
dowiárſtwo/ niełáſká Boża/ przeklęctwo/ gniew Bo
5:
ży/ wątpienie/ roſpátz/ piekło/ y wietzne męki y potę=
6:
pienie: Tego Papieſz y wſzyſcy ſludzy iego vtzyćie.
7:
A iż to ieſth omylna/ fáłſzywa/ y zdradliwa náuká
8:
Papieżá Rzymſkiego/ y wſzytkich was ſlug iego/ iáw=
9:
nie ſie to okázuie s piſmá Swiętego. I coby tho byłá
10:
zá wiárá krześćiáńſka/ vſtáwitznie wętpić/ o łáſce Bo
11:
żey/ y o zbáwieniu ſwoim? muſiáłyby nieprawdziwe
12:
być Prorockie y Apoſtolſkie piſmá/ ktore napiſáne ſą o
13:
pewnośći y wiádomośći wiáry ſwiętey krześćijáńſkiei
14:
poſluchay iáko Ian Swięthy mowi.
1. Io. 3.
Przes thego my
15:
wiemy/ iż wnas mieſka/ z Duchá kthorego nam dał/
16:
Także y Swięty Páweł/ nápiſáł mowiąc.
Ro. 8.
Ktorzy má
17:
ią wodzá Duchá Swiętego/ ći ſą Synowie Boży. I
18:
záſię wy nieieſteśćie w ćiele/ ále w duchu/ ábowiem
19:
Duch Boży w was mieſſka.
Eph. 1.
Ieſli kto Duchá Kryſtu
20:
ſowego niema/ ten nieieſt iego: I záſię.
1. Cor. 2.
Myſmy przy
21:
ięli nie Duchá/ teo świátá/ ále Duchá/ ktory ieſt z bo
22:
gá/ ábyſmy wiedzieli ktore nam ſą rzetzy od Bogá da
23:
ne: A ſlyſzyſz thu? iáko Duch Swięthy mowi/ ábyſmy
24:
wiedzieli/ ktore nam ſą rzetzy od Bogá dane. Toć ſą
25:
iáſne świádectwá s piſmá ſwiętego/ ktore nam doſtá
26:
tetznie ſwiadtzą/ iż wiárá krześćijáńſka/ nieieſt wąt=
27:
pienie/ iako ty s Papieżem fáłſzywie vtzyſz/ ále ieſt wiá
28:
domość pewna łáſki Bożey y zbáwieniá/ według páná
29:
Kryſtuſowych ſlow/ ktho vwierzy á okrći ſię będzie
30:
zbáwion/ kto nie vwierzy będzie potępion.
Matt. 16.
Matt. 38.

31:
Aprzeſtho Papieſz y wy wſzyſcy iego ſludzy/ dármo
R ijw kre=


strona: 54v

O Papieskiey náuce
1:
w kredzie mowićie wierzę grzechom odpuſztzenie/ po=
2:
niewaſz inák dzierzyćie/ vtzyćie/ y ludziom vſtháwi=
3:
tznie wątpić każećie.
Papieſz dár=
mo mowi wie
rzę grzechom
odpuſztzenie.
By tedy niebyło żadnego znaku
4:
w náuce wáſzey/ iedno ten ieden/ tedy tu ſtąd kożdy mo
5:
że ſnádnie poznáć Antykryſtá náukę/ y ſlugi iego/ ábo
6:
wiem tákowa náuká ieſth podobna Tureckiey/ y Po=
7:
gáńſkiey náuce/ náprzećiwko kthorey/ vtzyli Prorocy
8:
Swięći/ Pan Kryſtus/ y Apoſtołowie iego/ I co ieſt
9:
inſzego niewiedzieć o łáſce Bożey? iedno niewiedzieć
10:
nic o Pánie Bodze ſámym prawdziwym/ y o Pánie
11:
Iezu Kryſtuſie Synu Bożym ieſli ieſt vmętzon albo
12:
nie. A wżdy ieſztze będzieſz mowił/ Iżeſmy my praw=
13:
dziwi ſſáfárze táiemnic Bożych/ y przyiaćiele Boży/
14:
O zápámiętáli ludzie duſz wáſzych/ obátzćie ſię/ á po=
15:
kutuićie/
Ioan 17.
Abowiem ieſli ſię nie vpámiętacie/ náwieki
16:
wiekow żginiećie. Ale podzmy dáley.
17:
Pápieſz vcży y ſludzy iego iż nie do=
18:
ſić wierzyć.
19:
Ieſzcże teſz powiádaſz/ iż Pan Kryſtus zá nas do
20:
ſić vtzynił/ y przezeń zbáwienie/ á nie przes kogo inſze
21:
go mamy/ Pánie Boże dai to/ ábyś temu wierzył/ ale
22:
batzę s twego piſánia/ iż to tylko vſty mowiſz/ á te=
23:
mu wſzyſtkiemu niewierzyſz. Abowiem kiedybyś temu
24:
wierzył/ nigdybyś był thego niemowił/ y nie napiſał
25:
tak. Nie doſić ieſt Apoſtáto/ tzłowiokowi krześćijáń=
26:
ſkiemu wiedzieć y wierzyć/ iż P. Kryſtus vćierpiał zá
27:
nas/ á záthym namnieyſzey pracey y pietzey niemieć/
28:
o lepſzym żywoćie/ álbo o vtzynkach dobrych.
29:
Niewiem cobychći miał inſzego náto odpowiedzieć?
iedno


strona: 55

y zwolennikow iego.55.
1:
iedno co Dawid Duchem Swiętym nápiſał.
Pſal. 50.
Rzekł
2:
Bog niepobożemu/ tzemu ty wykłádaſz vſtáwy moie
3:
y bierzeſz Teſtáment moi w vſtá twoie/ á ty maſz wnie
4:
náwiśći kazń moię/ y odrzućiłeś wtył ſlowá moie. Po=
5:
wiadaſz/ iż Kryſtus zá nas doſic vtzynił/ ále kthemu
6:
przedſię przidawaſz/ iż nie doſić ieſth wiedzieć/ y wie=
7:
rzyć/ iż Pan Kryſtus vćierpiał/ y doſić vtzynił zá nas
8:
Coſz to ieſt tedy inſzego/ iedno iákobyś rzekł? powiá=
9:
damći wam/ iż Pan Kryſtus zá nas doſić vtzynił/ á=
10:
le przedſię temu niewierzćie/ abowiem niedoſić ieſt/
11:
wiedzieć/ y wierzyć/ iż pan Kryſtus vćierpiał/ y do=
12:
ſić vtzynił zá nas?
13:
To prawdá/ iż nie doſić wiedzieć/ ábowiem y Dyá=
14:
bli to wiedzą/ á wżdy przedſię potępieni będą/ ále do
15:
ſic wierzyć/ ábowiem iáko Prorok Swięty nápiſał.
Abac. 2.

16:
Iż ſpráwiedliwy z wiáry żywie. Inſza ieſt rzetz wie=
17:
dzieć/ á inſza ieſth rzetz wierzyć/ ale według wáſzey
18:
Rzymſkiey Grámmátyki/ y Loiki/ wſzyſtko tho iedno
19:
ieſt v was wiedzieć y wierzyć? A to dla teo weſpołek
20:
kłádzieſz y mieſzaſz/ ábyśćie ludziom proſtym/ otzy za=
21:
ſlonili/ iakoby niebożątká/ wáſzey fáłſzywey y Dyabel
22:
ſkiey náuki nieobatzyli.
23:
A ták tu ſtąd ſnádnie káżdy może obatzyć/
wiárá Papie=
ſka ieſt wie=
dzieć iz Kry=
[ſtus] vmętzon.
Iż wiá=
24:
rá wáſzá Papieſká nic nieieſth inſzego/ iedno ieſth wie=
25:
dzieć iż ſię Pan Kryſtus národził/ vmętzon/ vkrzyżo=
26:
wan/ y doſić vtzynił/ O tzym teſz wiedzą złoſliwi żydo
27:
wie/ Turcy/ Pogani/ á nákoniec y Dyabli. A ták wá=
28:
ſzá Papieſká wiárá/ znimi ieſt spolna/ y iednáka/ iáko
29:
ſię to s twego piſánia iáwnie okázáło.
30:
Ale wiárá prawdziwa krześćijáńſka/ ieſt niewie=
31:
dzienie/ nie ſlyſzenie/ nie mniemánie/ nie prácowanie/
R iijnie za=


strona: 55v

O Papieskiey náuce
1:
nie zamiáná/ nie pietzołowánie/ iako ty powiádaſz/ á=
2:
le ieſt dar znieba dany od Bogá/
Wiárá krześći=
áńſka ieſt dar
Ducha Swię=
tego iz dla Pá
ná Kryſtuſa
mamy darem
ne odpuſztzenie
grzechow.
gdy wierzymy E
3:
wánieliey Kryſtuſowey/ y náſumieniu náſzym vpe=
4:
wnienie mamy przećiwko wſzem ſzátánom/ y ſlugam
5:
ich/ iż thylko dla ſámego Páná Iezu Kryſtá/ dármo
6:
z łáſki mamy odpuſztzenie grzechow/ łáſkáwego Bo=
7:
gá ná ſię/ y żywot wietzny.
8:
Tákowey wiáry nierozdáie/
Matt. 16.
áni Papieſz/ áni Bi=
9:
ſkup/ áni żadny Doktor/ iedno tylko ſam Duch Swię
10:
ty/ w ſerce tzłowietze wlewa/ gdy przyzwalamy y du
11:
famy obietnicam y ſlubom Bożym/ kthore Pan Bog
12:
zámknął w Panie Iezu Kryſtuſie Synu ſwoim.
13:
A tę wiárę daie tylko ludziom/ ktore Pan Bog wy
14:
brał/ w Panie Kryſtuſie pierwey á niſſli były żáłożone
15:
fnndámenty ziemie/ według woley ſwoiey/ iáko Kry
16:
ſtus powiáda.
Ktorym lu=
dziom Pán
Bog wiárę dá
ie.
Eph. 1.
Io. 6.
To ieſt ſpráwá Boża/ ábyśćie wierzy
17:
li weń ktorego on poſlał/ kto tedy tákową wiárę ma/
18:
ma teſz odpuſztzenie grzechow/ Duchá Swiętego/ łá=
19:
ſkę Bożą/ y żywot wietzny. Abowiem tákowa wiará
20:
ſámá tylko/ wſzelkiego tzłowieká ſprawiedliwym tzy
21:
ni/ przed Pánem Bogiem/ kthory ią ma/ bes wſzelá=
22:
kich zaſlug przeſſlych álbo przyſſlych: Niethák iáko
23:
thy powiádaſz fáłſzywie ſromocąc wiárę/ dar Duchá
24:
Swiętego/ y mowiąc/ iż niedoſić wierzyć. Toć ſą nie
25:
Prorockie/ áni Apoſtolſkie ſlowá/ ále Duchá nietzyſte=
26:
go przyſádá: Toć ieſt on kwás Fáryzeiſki/ ktorego ſię
27:
Pan Kryſtus kazał wyſtrzegáć.
28:
Iſz doſyć wierzyć.
29:
A chceſz ſlyſzeć/ iż doſić wierzyć/ á iż wſzelki
tzłowiek


strona: 56

y zwolennikow iego.56.
1:
tzłowiek bywa vſpráwiedliwion/ przed Pánem Bo=
2:
giem/ thylko przes ſámę wiárę/ á nie przes zadne v=
3:
tzynki/ Poſluchay APoſtołá Swiętego/ ktory ták mo
4:
wi. Abowiem wiemy/ iż niebywa vſpráwiedliwion
5:
tzłowiek z vtzynkow zakonnych/ iedno thylko przes
6:
wiárę Iezu Kryſtá/ á my w Iezu Kryſtá wierzymy/
7:
ábyſmy byli vſpráwiedliwieni/ przes wiárę/ w Pá=
8:
ná Iezu Kryſta/ á nie przes vtzynki zakonowe.
Pſal. 43.
Dla
9:
tego/ iż niebędzie vſpráwiedliwioná z vtzynkow zakon
10:
nych żadna płeć Przed oblitznośćią iego: A ſlyſzyſz tu
11:
Apoſtołá Swiętego iáko powiáda/ iż thylko wiárá w
12:
Páná Iezu Kryſtá vſptáwiedliwia?
13:
A komuſz tedy godzi ſie więcey wierzyć/ roſsądz to
14:
proſzę ćię? ieſli Apoſtołowi Páwłowi Swiętemu/ kto
15:
ry oſobie ták mowi.
1. Cor. 11.
Iam to od Bogá wziął/ com teſz
16:
wam podał/ tzyli tobie/ ktory powiádaſz: iżeś to wziął
17:
od Papieżá/ iż nie ſámá wiárá vſpráwiedliwia/ álbo
18:
iáko ty mowiſz/ iż nie doſić wierzyć.
19:
A chceſz ieſztze więcey poſluchać piſmá Swiętogo
20:
iż Pan Bog nas dármo vſpráwiedliwia tylko przes
21:
ſamę wiárę/ bes wſzelákich żaſlug/ álbo vtzynkow ná
22:
ſzych/ poſluchaiże nie mnie/ ále Páwłá Swięthego/
23:
ktory ták mowi.
Iſz tylko
przes ſamę
wiárę bywa=
my vſpráwie=
dliwieni.
Rom. 3.

24:
Wſzyſcy zgrzeſzyli/ y złupieni ſą z chwa
25:
ły Bożey/ á bywáią vſpráwiedliwieni DARMO/
26:
z łáſki iego/ przes wykupienie/ ktore ieſt w Kryſtuſie
27:
Iezuſie. etć.
28:
A ſlyſzyſz tu iż dármo/ bywámy przed Pánem Bogiem
29:
przes ſámę wiárę vſprawiedliwieni?
Pſál. 15.
Pſál. 142.
Gen. 6. 8.
Rom. 7.
Ephes. 2.
Tit. 9.
A tzemu dár=
30:
mo? Abowiem P. Bog w nas nic dobreo nienáyduie/
31:
iedno grzech/ Przeſto mowi w Kryſtuſie Iezuſie/ iż
32:
nie w nas/ przeſto teſz mowi/ Przes wiárę/ ábyſmy ſię
tylko


strona: 56v

O Papieskiey náuce
1:
tylko dáli ná ſáme miłoſierdzie Boże/ y ná iego obie=
2:
tnice. Przeſto teſz dármo/ áby iemu ſámemu byłá tyl=
3:
ko tześć/ y chwałá/ á nie nam.
4:
A chceſz ieſztze więcey piſmá? Ieſli Abráhám z v=
5:
tzynkow vſpráwiedliwion ieſt/ ma ſie ſſtzego chełpić/
6:
ále nie przed Bogiem/ I co mowi piſmo?
Rom. 4.
Vwierzył
7:
Abráhám Bogu/ y było mu potzytano ku ſpráwiedli=
8:
wośći: Abowiem onemu/ ktory tzyni/ zapłátá nieby=
9:
wa potzytána według łáſki/ ále według zaſlugi. A o=
10:
nemu ktory nietzyni/ ale wierzy w onego/ ktory vſprá=
11:
wiedliwia niepobożnego/ bywa potzytaná wiárá/ ku
12:
ſpráwiedliwośći. A ſlyſzyſz tu? iż Abráhám nie z vtzyn
13:
kow ieſt vſpráwiedliwion/ iedno tylko przes ſámę wiá
14:
rę? Słuchay ieſztze dáley?
Gal. 5.
Wyniſztzyliśćie ſie od Kry
15:
ſtuſá/ ktorzy przes zakon chcećie być vſprawiedliwie=
16:
ni/ z łáſkiśćie wypádli. I coſz to ieſt inſzego/ iedno iáko
17:
by rzekł Apoſtoł. Ieſliże maćie w ſobie namnieyſzą tzą
18:
ſtkę ſprawiedliwośći/ z vtzynkow wáſzych/ tedyć tym
19:
obytzáiem/ nic do was nienależy Kryſtus/ y nienádzie
20:
wayćie ſie żadney łáſki/ bośćie ſniey wypádli.
21:
A przeſto ... ſtąd możeſz obátzyć/ iż tylko ſamá
22:
wiárá nas złątza s Pánem Bogiem/ á ſamo niedo=
23:
wiárſtwo nas rozłątza.
Przes ſamę
wiárę bywa=
my złątzeni
s Pánem Bo=
giem.
Abowiem iáko oni żydowie
24:
ná puſztzy/ od wężow ogniſtych pokąſáni/ nie zá pra=
25:
cą iáką/ nie zá pietzołowánim iákim/ nie zá vtzynkámi
26:
dobrymi/ nie zá prziprawki iákie/ nie zá odmiánę iáką:
27:
bráli zdrowie/ iedno tylko/ iż pátrzyli ná onego węża
28:
miedziánego/ ktorego był Moiżeſz záwieśił z roſkazá=
29:
nia Bożego/ ták teſz y dziſia zdrowie duſzne bierzą lu
30:
dzie/
Numeri 21.
Io. 2.
wąſz miedziá=
ny ná puſztzy.
nie przes pracą iáką/ nie przez pietzolowánie/ nie
przes


strona: 57

y zwolennikow iego.57.
1:
przes żadne vtzynki dobre/ nie przes poſthy/ nie przes
2:
modlitwy/ nie przes mienie pietzey o lepſzym żywoćie/
3:
iáko thy powiedaſz/ ále iż pátrzą przes wiárę otzymá
4:
duſznymi ná onego wężá/ bes wſzelkiego iádu záwieſzo
5:
nego ná palu Páná Iezu Kryſtá. Abowiem iáko ná
6:
on tzás/ ktoby był chćiał/ przes inſze lekárſtwo ku zdro
7:
wiu przyść/ á nie przes to/ ktore Bog vkazał/ tedyby
8:
był vmrzeć muſiał/ ták teſz y dziſia/ ktokolwiek inſze=
9:
go lekarſtwá ſſuka/ okrom tego iednego wężá záwieſzo
10:
nego Páná Iezu Kryſtá/ od Bogá vkazánego y ná=
11:
znátzonego/ tedy muśi náwieki vmrzeć by teſz miał in=
12:
ſzych lekarſtw nawięcey.
Gen. 3.
Gen. 15.
Gen. 22.
Gen. 26.
Rom. 4.
Gal. 3.
Matt. 9.
Act. 10.
Lu. 5. 7.
Matt. 8.
Matt. 7.
Matt. 20.
Io. 19.
Act. 9.
1. Tim. 1.
Luc. 22.
Luc. 23.
Tákową wiárą był vſprá=
13:
wiedliwion Iádam/ Abráhám/ Izáak/ Iakob/ Moi=
14:
żeſz/ Prorocy ſwięci/ Máttheuſz Celnik/ tákże on mąſz
15:
trędowáty/ on powietrzym záráżony/ oná pogánká/
16:
ktora wyſſlá zgránic Tyru y Sydoná/ oni dwá ſlepi/
17:
ktorzy podle drogi ſiedzieli: Tákże Márya Mágdá=
18:
lená/ Piotr/ Páweł/ y Lotr ná krzyżu.
19:
Powiedz mi: co zá pracą/ y pietzą miał then Lotr
20:
ná krzyżu/ y ktore vtzynki dobre/ przes ktore ſobie zá=
21:
ſlużył zbáwienie? Izali nietylko rzekł/ do Páná Kry=
22:
ſtá vwierzywſzy weń: Pánie/ pomni ná mię/ kiedy przy
23:
dzieſz do kroleſtwá thwego: Powiedz co dał dobrego
24:
Pánu? izali niebył gołotą/ ktory niemiał nic dobrego
25:
iáko to ſam wyznawał/ my ſpráwiedliwie tę zapłatę
26:
bierzemy/ zá vtzynki náſze/ ále then co kiedy złego v=
27:
tzynił?
28:
A coſz tedy ten Lotr miał dobrego?
Lotr co miał
dobrego.
muśiſz rzec/ iż
29:
niemiał nic inſzego/ iedno tylko wiárę? á iáką wiárę?
30:
iż wierzył w Páná Iezu Kryſtá/ Krolá y kápłaná na
31:
wyſſſzego/ choćia go widział ná Krzyżu nágiego/ w
Szgárdzo=


strona: 57v

O Papieskiey náuce
1:
zgárdzonego y vkrzyżowánego/ wierzył mocnie temu
2:
iż miał kroleſtwo/ o ktore prośił: A coſz vſlyſzał? Za=
3:
prawdę powiádam tobie/ iż dziś ſemną będzieſz w rá=
4:
iu/ Powiedzże thu tedy? izali tego Lotrá/ nie ſámá
5:
wiárá tylko zbáwiłá? y przed Pánem Bogiem/ z nie=
6:
ſpráwiedliwego/ ſpráwiedliwym vtzyniłá/ muſiſz rzec
7:
iż tak ieſt?
8:
A gdyſz ták ieſt/ wielkie ſie tedy twoie bluznierſtwo
9:
okazuie/ náprzećiwko Pánu Bogu/ y iego łáſce/ iże ty
10:
śmieſz mowić y piſáć/ niedośić ieſt wierzyć/ iż P. Kry
11:
ſtus vćierpiał/ y dośić vtzynił zá nas/ á zátym nam=
12:
nieyſzey pracey y pietzey niemieć o lepſzym żywoćie/ y
13:
o dobrych vtzynkach: Iákoby ták rzekł/ nie ſámá tylko
14:
wiárá zbawia/ w Páná Iezu Kryſtá/ iáko mowi ſwię
15:
ty Páweł/
2. Tes. 2.
ále teſz zbawia nas/ praca náſzá/ pietza ná
16:
ſza/ żywoth lepſzy náſz/ y vtzynki dobre náſze.
17:
A toć ieſt náuká/ Antykryſtá onego ſyná zatrácone=
18:
go/ ktory tylko potzątek/ y tzęść zbáwienia przypiſuie
19:
Pánu Kryſtuſowi/ á ſrzodek/ y dokonánie/ ſwoim wła
20:
ſnym ſilam/ pracam/ pietzołowaniu/ y utzynkom do=
21:
brym.
22:
I coſz to ieſt inſzego/ iedno ſie s Páná Iezu Kry=
23:
ſtá Syná Bożego naśmiewáć?
Kryſtuſá prze
zwiſkiem tylko
názywáią zbá=
wićielem:
Zbáwićielem go tylko
24:
przezwiſkiem názywáć/ ále przedſie/ pracom ſwoim
25:
pietzy ſwoiey/ vtzynkom dobrym ſwoim/ álbo iáko dá=
26:
ley powiedaſz vćierpieniu ſwemu/ vmorzeniu nierzą=
27:
dnemu żądz/ przytzyniániu ſwemu/ wyrzetzeniu/ y mie
28:
niu ktemu/ zbáwienie ſwoie przypiſowáć?
Iſz ludzi nieu=
tzą odpuſztze=
nia grzechow
w imię Páná
Iezu Kryſtá
ále w imię v=
tzynkow dob=
rych.

29:
I co ieſt inſzego ludzi/ vtzyć odpuſztzenia grzechow
30:
nie w imię Páná Iezu Kryſtá/ ále w imię vtzynkow
31:
dobrych/ ieſliże to nieieſt? I co ieſt inſzego krew Sy=
ná Bo=


strona: 58

y zwolennikow iego.58.
1:
ná Bożego deptáć y ſromoćić/ ieſliże to nieieſt? I co
2:
ieſt inſzego ludzi odwodzić od Páná Iezu Kryſtá v=
3:
krzyżowanego/ y przywodzić ie ku rozmaithym inſzym
4:
zbáwićielom martwym/ ieſliże to nieieſt? I co ieſt in=
5:
ſzego/ záprzeć ſie Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/
6:
ieſliże to nieieſt? vtzyć ludzi/ áby nietylko w ſámym pá
7:
nie Iezu Kryſtuſie/ w iego vćierpieniu/ męce/ śmier=
8:
ći/ y krwi nadroſſſzey/
Iſa. 59.
Phil. 3.
Eſa 64.
pokłádáli odpuſztzenie grze=
9:
chow/ ále teſz w vtzynkach rąk ſwoich/ ktore ſwięty
10:
Páweł zowie ſmrodliwym gnoiem/ á Prorok/ chuſtą
11:
nietzyſtey y plugáwey niewiáſty/ ná co on ma mąſz Iob
12:
ſwięty pámiętáiąc/ ták mowi.
Iob. 9.
Sromałem ſie wſzyſt=
13:
kich vtzynkow ſwoich. A więc thy ieſztze w thym gnoiu
14:
ſmrodliwym/ y w tey chuśćie plugáwey niewiáſty/ bę
15:
dzieſz ludziom zbáwienie pokázował?
16:
Powiádaſz iż imieniá niemáſz żádnego/ nániebie y
17:
ná ziemi/ przes ktore moglibyſmy być zbáwieni/ iedno
18:
ſámo imię Páná Iezu Kryſtuſá: A gdyſz ták ieſt/ tze=
19:
muſz tedy inſze imioná zmyſlaſz? przes ktore ſobie zbá=
20:
wienia ſzukaſz? ábowiem ták powiádaſz/ iż nie doſić ieſt
21:
wierzyć/ iż Pan Kryſtus vćierpiał? iż doſić vtzynił zá
22:
nas? iż zá nas vmárł? I przydawaſz ieſztze thy ſlowá.
23:
I co pożytetzno ieſth wierzyć iż nam zbáwienie náſze/
24:
ieſt przes ſmierć Páná Kryſtuſowę ſpráwione? Iża=
25:
li to nie ſą ſlowá właſne Antykryſtowe?
26:
Abowiem ieſli ták ieſt iż niedoſić wierzyć/ á iż nam
27:
wiárá nieieſt pożytetzna/ tedyć tho muſi być fáłſz/ co
28:
Kryſtus powiedział/
Matt. 28.
Mar. 16.
ktho vwierzy/ a okrći ſię/ będzie
29:
zbáwion/ kto nieuwierzy będzie potępion. I to fáłſz/
30:
co Pan Kryſtus mowił/ do oney niewiáſty/ ktora tzer
31:
woną niemoc/ przes dwánaśćie lat ćierpiáłá/ Wiárá
S ijtwoiá


strona: 58v

O Papieskiey náuce
1:
twoiá tá ćię zbáwieła. I to fáłſz co Pan Kryſtus do o
2:
nych ſlepych rzekł/
Matt. 9.
wedłuk wiáry wáſzey niechai ſię
3:
wam ſtánie. I to fáłſz/ co do oney niewiáſty rzekł po=
4:
gáńſkiey.
Matt. 15.
O niewiáſto wielka ieſt wiárá thwoiá/ nie=
5:
chać ſię ſtánie iáko żądaſz.
Mar. 10.
I to fałſz co Kryſthus mo=
6:
wił do onego ſlepego/ Iż wiárá twoiá zbáwionym ćię
7:
vtzyniłá.
Rom. 5.
I to fáłſz/ co Swięty Páweł nápiſáł/ vſprá
8:
wiedliwieni ieſteſmy przes wiárę/ pokoi mamy/ przes
9:
Páná Iezu kryſtá. I to fáłſz/ co Lukaſz Swięty nápi
10:
ſał/ w dzieiách Apoſtolſkich.
Act. 15.
Przes wiarę bywáią o=
11:
tzyśćione ſercá ludzkie: A ſlyſzyſz thu bluznierzu/ iáko
12:
wiárá ieſt/ nietylko pożytetzna/ ále też ſercá ludzkie o=
13:
tzyśćiáiąca. Komuſz tu tedy godzi ſie więcey wierzyć/
14:
ieſli Kryſtuſowi Synowi Bożemu/ ktory ieſt prawdá
15:
tzyli tobie tzłowiekowi/ ktoryś ieſt/ iáko Duch Swięty
16:
powiáda kłámcá?
Pſal. 15.
Rom. 3.
podobniey tedy wierzyć Kryſtuſowi
17:
Synowi Bożemu/ á niſſli tobie.
18:
Okázuie ſię tu twoie wielkie bluznierſtwo/ náprze=
19:
ćiwko wierze Swiętey krześćiáńſkiey/ ktory ták ſmieſz
20:
ſromoćić/ náukę Duchá Swiętego/ gdżieś ták nápi=
21:
ſał mowiątz/ wierzże ty tedy/ iáko chtzeſz/ iż Pan Kry
22:
ſtus vćierpiał zá ćię/ ieſliże ſię ſam niewyrzetzeſz? I
23:
cośći tu inſzego mam rzec/ iedno co Paweł Swięthy
24:
rzekł onemu Elimaſowi ktory mamił ludzmi.
Act. 13.
O Synu
25:
Dyábelſki/ niepryiaćielu wſzelkiey ſpráwiedliwośći/
26:
tzemu nieprzeſtánieſz przewrácáć drog Páńſkych prá=
27:
wych?
Kto ma wiárę
wyrzekł ſie ſá
mego ſiebie.
Izaſz ty niewieſz? kto ma wiárę/ iż ſię iuſz wy=
28:
rzekł ſámego ſiobie/
Io. 3.
kto záſię niema wiáry/ ten ſię teſz
29:
niewyrzekł ſámego ſiebie/ ále ieſth tzłowiek ćieleſny y
30:
nieodrodzony/ ktory kroleſtwá niebieſkiego nieotrzy
31:
ma.
I coſz


strona: 59

y zwolęnnikow iego.59.
1:
I coſz wżdy mowiſz/ dla ćię páná Bogá proſzę/ o=
2:
bátz ſie/ podobno ty mniemaſz ábyſmy mieli ludzi vtzyć
Iac. 2.

3:
wiáry iakiey malowáney/ álbo martwey/ obłudney/ al
4:
bo iáko ty powiádaſz wiáry prozney/ vchoway nas te=
5:
go Pánie Boże/ ábowiem my tákowey wiáry ludzi nie
6:
vtzymy.
Iakiey wiáry
ludzi vtzymy.

7:
Ale my utzymy/ wiáry żywey/ ktorą Duch Swiety
8:
wſercá ludzkie wlewa/ kthorą wiárą/ bywáią ſercá
9:
ludzkie znowu obżywione/ otzyśćione/ y znowu odro=
10:
dzone: A to ſię ſtawa/ kiedy wierzę nieobłudnie/ iż Pan
11:
Kryſtus Syn Boży/ nietylko zá Swiętego Piotrá/
12:
Páwła/ Pannę Máryą/ y zá inſze Swięthe vmárł/ y
13:
krew ſwoię Swięthą rozláł/ ále teſz y zá moie właſne
14:
grzechy/ doſic vtzynił/ mnie z Bogiem Oicem poied=
15:
nał/
1. Io. 2.
Rom. 5.
Io. 16.
ſkąd ná ſumieniu tzuię łáſkę Bożą/ dar Duchá
16:
Swięteo/ pokoy ktory mam z Bogiem oycem y weſele.
17:
A tákowa wiárá wktorymkolwiek tzłowieku ieſth/
18:
ieſt teſz wnim/ o rzetzach Swiętych rozmyſlanie/ pra=
19:
ca/ pietza/ vtzynki dobre/ miłość/ vmartwiánie nierzą
20:
dnych żądz/ wyrzetzenie/ y záprzenie ſámego ſiebie.
Gal. 5.
Abo
21:
wiem gdzie ieſt wiárá żywa/ tam teſz ieſt Duch Swię=
22:
ty/ ktory nieproznuie. A wſzakoſz przedſię nie dla tych
23:
rzetzy Swiętych/ ktore tzyniemy/ y owſzem ktore Duch
24:
Swięty w nas tzyni ſam/ bywáią nam grzechy náſze
25:
odpuſztzone/ y zbáwienie żywotá wietznego dane/ iáko
26:
ty fáłſzywie powiedaſz/ bo my pierwey bywamy vſprá
27:
wiedliwieni niſz co dobrego vtzyniemy/ iáko y drzewo
28:
pierwey muśi być dobre/ niſſli owoce dobre s ſiebie po
29:
każe/ á tylko zdáru/ á s ſſtzerey łáſki Bożey mamy/ iá=
30:
ko Swięty Páweł piſze/ tymi ſlowy. Z łáſki Bożey ie=
S iijſteſmy


strona: 59v

O Papieskiey náuce
1:
ſteſmy zbawieni przes wiarę/
Eph. 2.
Tit. 3.
á tho nie znas ſámych/
2:
dar Boży ieſt/ nie z vtzynkow/ áby ſię kto niechełpił/
3:
ábowiem my ieſtheſmy iego vtzynienie: Stworzeni w
4:
Pánu Iezu Kryſtuſie/ ku vtzynkom dobrym/ kthore
5:
ſpráwił Pan Bog/ ábyſmy w nich chodzili.
6:
A ſlyſzyſz tu Apoſtołá? Iż tylko przes laſkę Bożą ie
7:
ſteſmy zbáwieni/ z dáru Bożeo/ przes wiárę/ nie przes
8:
żadne vtzynki?
Kto przetwo=
rzon przes
wiárę nieko=
cha ſie w złych
vtzynkach.
A ku tzemuſz bywamy przetworzeni/ w
9:
Pánie Iezu Kryſtuſie Synu Bożym? nie ku złym/ ále
10:
ku dobrym vtzynkom. Abowiem nieieſt rzetz podobna/
11:
áby ten/ ktory w Pánu Kryſtuſie przetworzon ieſth/
12:
miáł ſię w grzechách kocháć y mieſſkać: Iako ſam Kry
13:
ſtus powiedział/ mowiąc.
Io. 15.
Iam ieſt winna maćicá/ á
14:
wy ieſteśćie latoroſle/ kto mięſſka wemnie/ a ia wnim
15:
ten przynośi owoc wielki/ ábowiem bezemnie/ niemoże
16:
ćie nic vtzynić.
17:
A nákoniec tu ieſztze ſlyſzyſz/ od Páwłá Swiętego/
18:
w iákich vtzynkách mamy chodzić/ iż nie w tych/ ktore
19:
ſie nam podobaią/ álbo dobre zdadzą álbo kthore Pa=
20:
pieſz nápiſał w dekretalech ſwoich/ ále wtych vtzyn=
21:
kách/ ktore Pan Bog ſpráwił:
w iákich vtzyn
kach mam cho
dzić.
A ktoreſz to ſą? Ty ſą/
22:
ktore pan Bog w zakonie ſwoim/ nápiſał/
Matt. 19:
przeſto teſz
23:
Pan Kryſtus/ onego Młodziencá/ co ſię pytał/ y z v=
24:
tzynkow zbáwion być chćiał/ co tzyniąc żywot wietzny
25:
otrzymam? nieodeſlał go Pán do vſtaw Pháryzeyſkich
26:
y vſthaw Biſkupich/ ále do zakonu Bożego mowiąc/
27:
w zakonie co nápiſano ieſt? y iáko tzytaſz?
28:
A przeſto nie vtzemy my/ martwey/ obłudney/ álbo
29:
prozney wiáry/ iáko ty nas potwarzaſz/ y poſądzaſz/
30:
ale wiáry prawdziwey y żywey/ zá ktorą wiárą/ nie
31:
inák/ iedno iákoby zá iáką Pánią/ Pánny ſlużebne idą/
dobre


strona: 60

y zwolennikow iego.
1:
dobre owoce/ iáko Auguſtyn Swięty powieda.
Aug. lib. 9.
Confeſſi.

2:
Tey wiary vtzemy/ przes ktorą wſzyſcy Swięći/
3:
od potzątku Swiátá/ zwáltzyli ten Swiát/
Ebr. 11.
2. Par. 24.
Act. 7.
wiáry ſtarey
vtzemy
ktorzy by=
4:
li Tárgáni/ śćináni/ bitzowani/ doſwiádtzáni/ niekto=
5:
rzy w okowách y wćiemnicách wſadzáni/ kámionowá=
6:
ni/ roſśiekani/ od mietzá ſtráceni/ ktorzy ſie teſz błąká=
7:
li w owtzych y kozłowych ſkorach/ ktorzy byli opuſztze=
8:
ni/ wzgárdzeni/ vćiſnieni/ náſmiewáni/ kthorych był
9:
niegodzien ſwiát/ ktorzy ſię po gorach y ſkálach tułáli
10:
y w iáſkiniach mięſſkáli: A nákoniec w ktorey wierze v=
11:
márł pierwſzy Oćiec náſz Iádam/ Nohe/ Abráhám/
12:
Izáak/ Iakob/ Moiżes/ Prorocy/ y wſzyſcy Apoſto=
13:
łowie Swięći.
14:
A gdyſz tedy tę wiárę Swiętą/ przes ktorą zbawie
15:
ni wſzyſcy Pátryárchowie? Prorocy/ y Apoſtołowie
16:
Swięći: Háńbiſz y ſromoćiſz/ ták vtząc y powiádáiąc
17:
iákobyſmy nietylko dlá ſámey męki/ ſmierci/ y krwie Sy
18:
ná Bożego/ Páná Iezu Kryſthá/ bráli DAREM=
19:
NE odpuſztzenie grzechow przes wiárę/ ale teſz byli
20:
vſprawiedliwieni przed Bogiem/ dla náſzych vtzyn=
21:
kow dobrych. Thedy ſię ſtąd iáwnie okázuie/ iż ty vſty
22:
tylko Páná Kryſtuſa zbáwićielá wyznawaſz/ álego
23:
przedſię zá iednego y doſkonáłego zbáwićielá niemaſz/
24:
poniewaſz nie ſámemu tylko zbawienia przypiſuieſz/ á=
25:
le teſz vtzynki rąk twoich zbáwićielmi tzyniſz.
Eſa. ...

26:
Stąd tedy iuſz batzyſz/ iż wy ludzi vtzyćie/ odpuſz=
27:
tzenia grzechow/ nie w imię Páná Iezu Kryſthá/ ále
28:
w imię vtzynkow dobrych.
w imię vtzyn=
kow dobrych
vtzą odpuſztze=
nia grzechow.
Matt. 7.
A toć ſą oni fáłſzywi Pro=
29:
rocy/ ktorych ſię Pan Kryſtus kazał wyſtrzegáć/ kto=
30:
rzy przychodzą w owtzym odzieniu/ á wewnąthrz ſą
31:
wilcy drapieżni/ ktorzy tylko wſty mowią. Panie/ Pá=
nie=


strona: 60v

O dobrych
1:
nie/
Io. 5.
ále Oycá tego Páná woley nietzynią/ gdy vtzynki
2:
ſwoie zbáwićielmi być zmyſláią/ ktorym odpuſztzenie
3:
grzechow/ y żywot wietzny przypiſuią. A toć ſą ći/ kto
4:
rzy zrzodło żywey wody opuſztzaią/ á ſobie cyſterny ál=
5:
bo ſtudzianki dziuráwe kopáią/ ktore wody zátrzymáć
6:
niemogą.
Iere. 2.
O nieprzyiaćiele Boży/ długoſz thák proſte
7:
ludzi zwodzić będziećie? Cżemu Páná Iezu Kryſtá/
8:
cáłym y iedynym zbáwićielem/ mieć niechcećie? I tze=
9:
mu ſobie kiedy niewſpomieniećie/ co ten Pan ſam oſo=
10:
bie mowi.
Eſa. 43.
Iam ieſt/ iam ieſt Pan/ á okrom mnie nie=
11:
maſz zbáwićielá.
12:
O dobrych vtzynkach
13:
Iż my niegánimy dobrych vcżynkow.
14:
A
Iżby o mnie ták nie=
15:
rozumiał/ ábym dobre vtzynki
16:
gánić miał/ dla tego/ iż tym do
17:
brym vtzynkom zewſzech nay=
18:
święthſzym/
Rom. 4.
Gal. 3.
Io. 3.
nieprzypiſuię ża=
19:
dnego odpuſztzenia grzechow/
20:
y zbáwienia/ iedno tylko ſámey
21:
męce/ śmierći/ y krwi/ Syná
22:
Bożego przes wiarę. Tedy to nie dla tego tzynię/ á=
23:
byſmy mieli ludzi vtzyć/ iáko ty nas potwarzaſz/ iż nie
24:
potrzebá żadnych vtzynkow dobrych tzynić/ iedno tyl
25:
ko wiárę mieć prozną/ álbo martwą/ bes wſzelákich
26:
dobrych vtzynkow/
Iac 2.
vchoway Panie Boże/ nas táko=
27:
wey nauki.
Ale


strona: 61

vcżynkach.61.
1:
Ale to tzynię/ dla tego/ áby tylko ſam Pan Kryſtus
2:
Syn Boży/ miał tześć y chwałę/ á my iáko Prorok mo
3:
wi poſromocenie twarzy náſzey.
Dán. 9.
Atzkolwiek to praw=
4:
dá/ iż ku odpuſztzeniu grzechow/ y othrzymániu łáſki
5:
Bożej/ y żywotá wietzneo/ niepotrzebá żadnych vtzyn
6:
kow/ y nie dla tego ich tzynić mamy/ ábyſmy zbáwie=
7:
ni byli/ y grzechow odpuſztzenie mieli/ ále iż iuſz zbá=
8:
wienie mamy/ y ieſteſmy dobrym drzewem vtzynieni/
9:
przeto vtzynkámi oświadtzamy. Abowiem ieſli z łáſki
10:
zbáwienie/ iáko Apoſtoł mowi/
Rom. 11.
Epheſ. 2.
Tit 3.
Rom. 3.
Gal. 4.
tedyć nie z vtzynkow/ á
11:
wſzákoſz przedſie/ dlá tego dobrych vtzynkow/ niegá=
12:
niemy/ áni od wiáry odłątzamy/ y owſzem ták ſmiele v=
13:
tzymy
Iac. 2.
Matt. 3.
Matt. 20.
iż gdy vtzynki ſą owoce wiáry/ kthokolwiek v=
14:
tzynkow dobrych nietzyni/ tákowy niema prawdziwey
15:
y żywey wiáry/ ále ma wiárę obłudną/ mniemáną/ má
16:
lowáną/ martwą y prozną/ y ieſt drzewo ſprochniałe
17:
y niepożytetezne/ ktore nic inſzego nieieſt godne/ iedno
18:
aby było wyćięte/ y w ogień wrzucone:
Pan robotni=
kow proznuią
cych niechce
mieć w winni=
cy ſwoiey.
Bo Pan nie=
19:
chce mieć robotnikow proznuiących w winnicy ſwo=
20:
iey/ ále coby robili y kopáli/ aż do wietzorá/ y ktore o=
21:
tzyśćia/ niechce áby potym w błoćie leżeli.
22:
A chceſzże tedy ſlyſzeć/ ktorych vtzynkow dobrych
23:
vtzemy/ przes wiárę/ ludzi pierwey vſpráwiedliwio=
24:
nych przed Pánem Bogiem? Niemniemay/ áby tych
25:
vtzynkow/ ktore Papieſz y ſwámi ſlugámi ſwoimi/ do=
26:
brymi zowie/ ktore ſą vtzynki Dijabelſkie od Antykry=
27:
ſtá ſlugi iego zmyſlone:
Vtzynki dobre
Papieſkie.
Iáko ieſt/ ná odpuſty biegáć/
28:
pielgrzymowáć/ do Deſk málowánych ſie obiecowáć/
29:
álbo do Słupow/ Kxiędzu zá vchem poſzeptáć/ do
30:
ſwiętych ſie vćiekác/ przed obrázy klękáć/ Mſzey ná
31:
kożdy dzień wyſlucháć/ chleb zá Bogá chwálić/ ſwię
Tconą ſie


strona: 61v

O dobrych
1:
coną ſie wodą kropić/ mięſá niektorych dni/ y znabiá=
2:
łem nieieść/ w odzieniu inákſzym/ niſſli inſzy ludzie cho
3:
dzić/ zdrewná ſobie boty vtzynić/ głowy golić/ w ko=
4:
ſzuli niechodzić/ pleſze nośić/ ná Mſze y na Wilie pie=
5:
niądze dáwáć: Rożáne wianki/ y godzinki pánny Má
6:
ryey mowić/ w kośćielech połáćinie wrzeſztzeć/ ſwie=
7:
ćić we dnie ſlepym obrázom/ bes żony mieſſkáć/ Wo=
8:
dą ſie kropić/ ná Roraćiech/ ná Sálwe/ y ná proceſzy
9:
ach bywáć. Takowych my vtzynkow ludzi nieutzymy:
Czemu Papie
ſkich dobrych v
tzynkow nieu=
tzymy.

10:
A tzemu? Abowiem ſą nie od Bogá ſpráwione/ ále od
11:
ludzi obłudnych zmyſlone/ ktorymi Pan Bog niechce
12:
być chwalon: Iáko Pan Kryſtus powieda mowiąc.
Eſa. 29.
Matt. 15.
Mat. 7.

13:
Dármo mię chwalą/ vtząc nauk y uſtaw ludzkich. I
14:
ieſztze przydawa ták mowiąc. Slepi ſa/ y ſlepych wo
15:
dzowie: A ſwięty Páweł tákowe każe ſrodze káráć mo
16:
wiąc.
Tit. 1.
Karz tákowe ſrodze/ áby byli zdrowi w wierze
17:
nieſlucháiąc żydowſkich báśni/ y náuk ludzkich/ od=
18:
wrácáiących od prawdy.
19:
Ktorych vcżynkow dobrych vcżymy.
20:
A ktorych że tedy vtzynkow dobrych vtzymy lu=
21:
dzi? tych ktore Pan Bog ſpráwił w ſlowie ſwoim. A
22:
chceſz ſlyſzeć?
Deut. 6.
Pſal.21.
Pſal. 33.
1. Cor. 7.
Eph. 4.
2. Pet. 1.
Rom. 6.
1. Cor. 5.
Eph. 4.
Col. 3.
Rom. 13.
Naprzod ludzi tzęſtokroć vpominamy/
23:
áby ſie bali Páná Bogá/ wiárę ſámemu Pánu Bogu
24:
w niewinnośći żywotá záchowáli/ y ſámemu ſlużyli/ y
25:
ſámego miłowáli: Aby wſzyſcy według powołánia y
26:
poświęcenia ſwego/ w dobrych vtzynkach chodzili/ á
27:
by tzłonkow ſwoich narzędziem nieſpráwiedliwośći
28:
nietzynili/ ále chodzili w nowośći żywotá/ wyzuwá=
29:
iąc ſtarego tzłowieká z vtzynkámi iego/ á obłotząc Pá=
ná Ie=


strona: 62

vcżynkach.62.
1:
ná Iezu Krystá/ odrzucáiąc vtzynki ćiemnośći/ y nie
2:
dopuſztzáli pánowáć ſobie grzechowi.
Eph. 5.
Rom. 6.
Rom. 8. 13.
Gal. 5.
Eph. 2.
Tit. 2.
1. Cor. 15.
Phil. 3.
Pro. 3.
Matt. 19.
Luc. 10
Matt. 5.
Luc. 6:
Matt. 26.
Col. 3.
1. Tim. 2.
Gal. 5.
1. Io 4.
Rom: 12.
1.Teſ. 4.
Ebr. 10
1. Pet. 5.
Rom. 13.
1. Pet. 2.
Luc. 10
Col. 3.
Eph. 5.
1. Pet. 3. 2.
Eph. 6.
Col. 3.
Ale Duchem
3:
martwili/ vtzynki ćieleſne/ prząc ſie wſzelákiey niepo
4:
bożnośći/ y żądz złych tego ſwiátá/ trzezwie/ ſpráwie
5:
dliwe/ ypobożnie żywiąc nátym ninieyſzym ſwiećie/
6:
áby ſie ſtáráli o rzetzach niebieſkich/ á ziemſkie opuſztzá
7:
li: áby teſz pámiętáli ná vbogie/ áby łáſkáwi/ łágodni
8:
miłoſierni/ y mierni byli/ y innym ludziom wyſtępy od
9:
puſztzáli/ iáko theſz nam Pan Kryſtus odpuśćił. Aby
10:
ſie vſtáwitznie modlili/ y zá wſzyſtki dobrodzieyſtwá
11:
Pánu Bogu dziękowáli/ áby ſie wſtrzymawáli od ćie
12:
leſnych żądz/ ktore waltzą náprzećiwko Duchowi. A=
13:
by w miłośći y w iedynośći żyli/ iednę wolą wſzyſcy
14:
mieli/ bráterſką miłość záchowáli/ dobrotliwi/ rozmo
15:
wni byli. Złego zá złe nikomu nieoddawáli/ zá ſromo=
16:
cenie y złorzetzenie/ nikogo nieſromoćili/ áni złorzetzy=
17:
li/ áby ſie wſzyſcy pod mocná ręką Bożą korzyli/ y ná
18:
Páná Bogá wſzelkie ſtáránie wkłádáli. Aby Krolom
19:
y Pánom tego ſwiátá/ y prawdziwym páſterzom po=
20:
ſluſzni byli/ áby ſie zánie Pánu Bogu modlili. Mał=
21:
żonkowie áby małżonki ſwoie miłowáli/ iáko Pan Kry
22:
ſtus vmiłował kośćioł ſwoy/ áby małżonki poddáne
23:
mężom ſwoim były/ y Pány ie názywáły/ áby pánowie
24:
ſlugi ſwoie miłowáli/ y práwość náprzećiwko im zá=
25:
chowáli/ pámiętáiąc náto/ iż máią teſz páná nád ſo=
26:
bą. Słudzy záſię/ áby niethylko przed otzymá pánom
27:
ſwoim ſlużyli/ ále y okrom otzu wiernie y ſpráwiedli=
28:
wie iáko Pánu Bogu. Oycowie/ áby dziatki ſwoie w
29:
boiázni Bożey wychowywáli/ y tzeladkę ſwoię: Páno
30:
wie áby poddánym ſwoim vćiſkow nietzynili: Aby záw
31:
żdy trzezwimi y tzuynymi byli/ áby ná to pámiętáli/
T ijiż prze=


strona: 62v

O dobrych
1:
iż przećiwnik Dijabeł iáko Lew krąży/ iákoby mogł ko
2:
go pozrzeć:
Eſa. 33.
2. Tim. 4.
Tit. 2.
1. Pet. 5.
1.Io. 2. 3.
Iac. 1.
1. Per. 3.
Aby niemiłowáli ſwiáta/ áni tych rzetzy/
3:
ktore ſą má ſwiećie: Aby niemiłowáli ſlowem/ álbo
4:
iężykiem/ ále rzetzą y prawdą. Abowiem kto mowi/ iż
5:
miłuię Bogá/ á bráta ſwego ma wnienawiśći/ kłam=
6:
cá ieſt:
Matt. 5.
Rom. 13.
Lu. 6.
Matt. 5.
Luc. 6.
Io. 13.
Io. 15.
1. Pet. 2.
Matt. 5.
Luc. 6.
1. Teſ 5.
Matt. 25.
Luc. 18.
Luc. 17.
Matt. 26.
Matt. 6.
Act. 13.
Luc. 1....
Act. 10.
Eſa. 58.
Aby pámiętáli/ iż to ieſt tzyſte y
7:
niepomazáne przed Bogiem y oycem/ náwiedzáć śiro
8:
ty y wdowy w vdrętzeniu ich/ y niepomázánym ſie zá=
9:
chowáć/ od tego ſwiátá/ áby ſwiátłość ich ſwiećiłá
10:
przed ludzmi/ áby widząc ludzie dobre vtzynki ich/
11:
chwalili oycá niebieſkiego. Aby pożytzáli/ á nic ſie od
12:
tego nienádziewali: Nieprzyiaćioły ſwoie miłowáli
13:
modlili ſie zá ty/ ktorzy ie przeklináią/ y przeſláduią/
14:
Dobrze tzynili tym/ ktorzy ie máią w nienawiśći/ aby
15:
łáknące karmili/ prágnące poili/ nágie przyodziewá=
16:
li/ vbogie w dom przyimowáli/ niemocne y więznie ná
17:
wiedzali y ćieſzyli: Aby ſie do Páná Bogá vćiekáli/
18:
pomocy y poćiechy proſili/ y tzekáli: Aby Pan Bog
19:
wiáry przymnażał/ ſlowo ſwoie roſſſzerzał/ kácerſtwá
20:
wykorzeniał/ zgodę/ miłość/ pokoy/ y przyiazń pánom
21:
y ſlugom Bożym dał/ áby ſie vſtáwitznie modlili/ w=
22:
trzezwośći chodzili/ pośćili/ iáłmużny dawáli/ iáko
23:
przes Proroká Pan Bog mowi. Vłom łáknącemu
24:
chlebá twego/ y vbogie/ y tułáiące ſie/ w prowadz do
25:
domu twego/ gdy vyrzyſz nágieo/ przyodzieygo/ á ćia=
26:
łem twoim niegardz. Tedy będzieſz proſił/ á ia Bog
27:
wyſlucham ćie/ będzieſz wołał/ á rzekę otom ia ieſt.
2. Teſ. 3.
Rom. 7.
Gal. 5.
1. Tes. 5.

28:
Ieſli ſie teſz przyda ktoremu vpáść w iaki grzech/
29:
(iákoſmy ſą ſklonni s przyrodzenia ku złemu) tedy ná=
30:
pominamy/ aby żałował/ iż Páná Bogá rozgniewał/
31:
áby w onym grzechu nie leżał/ áby Páná Bogá proſił
32:
iżeby mu to odpuśćić ratzył.
Ieſli


strona: 63

vcżynkach.63.
1:
Ieſli teſz wyſtąpił y zgrzeſzył náprzećiwko bliżne=
2:
mu/ áby przeproſił/ áby ſie ſnim poiednał/ y w miło=
3:
śći ſpołetzney ſnim mieſſkał:
Matt. 5.
Matt 17.
Luc. 18.
1. Cor. 9.
Luc. 8.
Lu. 18.
Rom. 5.
2. Cor. 5.
Gal. 5.
Eph. 4.
1. Tim. 6.
Matt.16
Io. 8.
Rom. 12.
1. Tim. 2.
Iac. 1.
Eſa. 54.
Ecl. 7.
Ebr. 10.
2. Pet. 2.
Gen. 7.
Gen. 19.
Exod. 15
Iud. 6. 10.
Iere. 50.
3. Reg. 9. 22.
1. Par. 9.
Matt. 19
2. Reg. 15.
2. 16. 18.
2. Reg. 24.
2. Par. 26.
2. Par. 33.
2. Pet. 2.
Prou. 26.
Luc. 11.
Mat. 12.
2. Pet. 2.
Aby ná vpadek ſwoy pá
4:
miętał á pokutował/ y pierwſze vtzynki dobre działał.
5:
Aby ſwoie ćiáło włáſne karał/ hámował/ y wniewo=
6:
lą ie poddawał/ áby ćierpliwym był/ áby theſz Krzyſz
7:
ſwoy ktory Pan Bog nań włoży/ ſkromnie noſił: Aby
8:
ſlowá Bożeo s pilnośćią ſluchał/ obcowánim S. nie=
9:
gárdził: Aby ſie od gniewu/ od ſwaru/ od nienawiśći/
10:
od obmawiánia/ y potwarzánia wyſtrzegał: Aby ná
11:
dzień ſądny vſtáwitznie pámiętał: Iż ſtraſſliwa ieſt
12:
rzetz w paść w ręce B.żyweo. Aby pámiętał iako Bog
13:
y Aniołom niepoſluſznym nieodpuśćił: Iako teſz wſzy
14:
ſtek ſwiát potopem/ dla grzechow ſkarał: Iáko Sodo
15:
mę y Gomorrhę ogniem ſiártzánym popalił: Iáko Fá
16:
ráona przećiwniká w morzu tzerwonym zátopił: Iáko
17:
lud Izráhelſki karał/ y w niewolą dawał/ kiedy mu
18:
był niepoſluſzny: Iáko Ieruzálem miáſto ſwięte zbu=
19:
rzył/ y kámieniá na kámieniu niezoſtáwił: Iáko náko=
20:
niec onego ſwego miłośniká Dawidá Krolá karał: A
21:
tákże Czyaſza/ Mánáſſá/ áby inſzy pámiętáli ná tako
22:
we karánie/ y wyſtrzegáli ſie wſzyſcy wſzego złego.
23:
Vpominamy teſz ludzi/ áby ſię záſię niewracáli/ do
24:
onego błotha/ s ktorego wyſſli/ aby ſię im co gorſzego
25:
nieprzydało. Abowiemby było im lepiey/ nigdy nieu=
26:
znáć drogi ſpráwiedliwośći/ ániſli poznawſzy ią/ od=
27:
wrocić ſię od niey/ co im ieſth podano w Swięthym
28:
Przykazániu. Aby záſię iako pśi do blwoćin ſwoich ſię
29:
niewracály. Vpominamy teſz áby w roſkoſzách ciele=
30:
ſnych nie żyli/ y ćiáłá ſwego niekocháli/ ále ſię ſzáta=
31:
nowi vſtáwitznie ſprzećiwiáli/ y ćiáłu ſwemu/
32:
aby ſię
T iijwyſtrze=


strona: 63v

O dobrych
Gal. 5.
1. Cor. 6.
Lu. 21.
1:
wyſtrzegáli pijáńſtwá/ obżárſtwá/ nietzyſtośći/ cudzo
2:
łoſtwá/ bálwochwáltwá/ leniſtwá/ drapieſtwá/ li=
3:
chwárſthwá/ łákomſttwá/ zwády/ gniewu/ y ſwarow:
4:
Aby ſię niemſćili nád nieprzyaćielmi ſwemi: Aby ſię
5:
w pychę niepodnoſili y ſwoimi bliżnymi niegárdzili.
6:
Vpominamy teſz/ áby ludzie tzęſto dobrodzieyſtwo
7:
mękę y ſmierć Páná Iezu Kryſtá/ ſobie rozmyſláli/
8:
y ná pámiątkę tego/ świątośći ćiáłá y krwie Páńſkiey
9:
vżywáli/ według vſtháwy iego/ áby byli pobudzeni
10:
ku miłośći Bozey/ y miłośći bliżnieo/ áby teſz ſobie roſ
11:
tzytáli krzeſt/ y byli pewni odpuſztzenia grzechow y łá
12:
ſki Bożey.
Matt. 26.
Mar. 14.
Lu. 22.
1. Cor. 11.

13:
Vpominamy teſz/ ieſli Bog ná kogo co ſſkodliwego
14:
y ſmutnego dopuśći/ áby to wſzyſtko ſkromnie/ od Pá=
15:
ná Bogá przyimował/ ćierpiał/ y nieſzemrał: Aby ná
16:
tho pámiętał/ iż go Bog pozywa y wabi/ ku pokućie/
17:
áby nie zginął/ s thym ſwiátem: A ieſli chces krocey
18:
wyrozumieć ku ktorym vtzynkom dobrym ludzi vpomi
19:
namy/ poſluchai Páná iáko rozdzielił tho wſzyſtko ná
20:
dwie tzęśći mowiąc. Miełuy Páná Bogá thwego/ ze
21:
wſzyſtkieo ſercá twego y ze wſzyſtkiey duſze thwoiey/ y
22:
zewſzyſtkich śił twoich/ y zewſzyſtkiego vmyſlu twego
23:
á bliznego twego iáko ſám ſiebie/ wſzyſtko tedy cokol=
24:
wiek chcećie áby wam tzynili ludzie/ thák y wy tzyńćie
25:
im.
26:
Otoſz maſz iuſz vtzynki dobre/ ku ktorym ludzi pobu
27:
dzamy/ y tzęſtokroć napominamy/ á wſzakoſz thák ná=
28:
końcu záwżdy zámykamy/ áby żadny tzłowiek wtych v
29:
tzynkach ſwoich zbáwieniá nieſzukał/ áni pokladał/ ále
30:
ná ony ſlowá Kryſthuſowe záwżdy pámiętháł/ iáko v
31:
Lukaſzá Swięthego/ Pan Kryſthus powiedziáł/ mo
wiąc


strona: 64

vcżynkach.64.
1:
wiąc. Kiedy vtzynićie wſzyſtko/ cokolwiek wam roſká
2:
zano/ mowćie/ ſludzy niepożytetzni ieſteſmy/ coſmy mie
3:
li vtzynić/ vtzyniliſmy.
Matt 22.
2. Pet. 2.
Luc. 17.

4:
Cżemu mamy dobre vcżynki cżynić.
5:
A ieſli mię ſpytaſz á tzemuſz tedy mamy dobre vtzyn
6:
ki tzynić/ poniewáſz nas niezbawiáią/ iedno tylko ſá=
7:
má męká/ ſmierć/ y krew Paná Kryſthuſowá przes
8:
wiárę? powiem iedno poſluchái.
I.
Eph. 2:
Io. 15.
Matt. 5.
Matt. 3.
Io. 13.
Rom. 8.

9:
Przotkiem mamy dobre vtzynki tzynić/ dla tego/ iż
10:
Bog roſkazał/ iż nas ſtworzył/ nie ku złym/ ále dobrym
11:
vtzynkom/ iż tá ieſt wola iego ábyſmy wnich vſtáwi=
12:
tznie chodzili: Iáko Pan Kryſtus powiedział. To ieſt
13:
roſkazánie moie/ ábyśćie ſię miłowáli weſpołek. Tákże
14:
teſz Swięty Páweł nápiſał mowiąc. Powinowáći ie
15:
ſteſmy nie ćiáłu/ ábyſmy wedłuk ćiáłá żyli/ ábowiem
16:
ieſli wedłuk ćiáłá będziećie żyć/ vmrzećie/ ále ieſli v=
17:
tzynki ćieleſne będziećie w ſobie martwić/ będziećie ży=
18:
wi/ ábowiem ktore Duch Swięty wiedzie/ to ſą ſino=
19:
wie Boży: A tákże y ná drugim mieyſcu thenże Páweł
20:
Swięty powiáda.
1. Teſ. 4:
Tá ieſth wola Boża poſwiącánie
21:
wáſze/ ábyśćie ſię wſtrzymawáli od nietzyſtośći/ áby
22:
vmiał káżdy zwas ſwoy ſąd rządzić w poſwięceniu y
23:
w vććiwośći/ á nie w żądzach pożądliwośći/ iáko po
24:
gáni/ ktorzy Bogá nieznáią. Niechay żadny nieućiſka
25:
áni zdradza wſpráwach álbo w kupieſtwie brátá ſwe=
26:
go/ ábowiem ſię thego wſzyſtkiego będzie mśćił Pan
27:
Bog/ ktory nas niewezwał ku nietzyſtośći/ ále ku po=
28:
ſwięceniu. Abowiem ktho zle tzyni/ niemoże záchowáć
29:
Ducha Swiętego/ y mieć ſumnieniá dobrego/ á náko=
niec y


strona: 64v

O dobrych
1:
niec y wiáry niemoże zátrzymáć/ iáko Swięty Páweł
2:
powiáda/
1. Tim. 1.
1. Tim. 5.
iż niektorzy dobrego ſumnienia nie záchowá
3:
li/ wiárę vtráćili. I záſię/ ieſli kto o ſwoich/ á zwla=
4:
ſztzá Domowych pietzey niema/ wiáry ſię záprzał/ y
5:
ieſt gorſzy niſſli niedowiárek/ to ieſt tedy pierwſza przy
6:
tzyná tzemu mamy dobre vtzynki tzynić.
2.

7:
Druga przytzyná/ áby był Oćiec niebieſki chwalon y
8:
wielbion przes náſze dobre vtzynki/ iáko P. kryſtuſ mo
9:
wił do ſwoich zwolennikow.
Matt. 5.
Ták niechai ſwieći ſwiá=
10:
tlość wáſzá przed ludzmi/ áby widząc wáſze dobre v=
11:
tzynki/ chwalili álbo wielbili Oycá niebieſkiego/ kto=
12:
ry ieſt wniebie.
2. Cor. 9.
Ephes. 4.
1. Tim. 6.
A tákże y Apoſtołowie Swięći ná wie=
13:
lu mieyſcach piſąc vpomináią wiernych/ áby ſwymi
14:
dobrymi vtzynki przyochędożyli/ y náukę Páná Iezu
15:
Kryſthá iedynego zbáwićielá/ y ſami ſiebie. Abowiem
16:
iáko ſzatá poććiwa/ wſzelkiego tzłowieká przyochęda=
17:
ża/ tákże theſz dobre vtzynki/ przyochędażáią/ y náukę
18:
Páná Kryſtuſowę/ y ſámego rzłowieká wiernego/ kto=
19:
rym przyochędażánim pobudza inſzych ludzi/ aby teſz
20:
Páná Bogá chwalili.
Ephe. 2. 4.
1. Cor. 5.
Col. 2.
Przeſto Apoſtoł Boży/ każe zew
21:
lec ſtárego tzłowieká/ y z żądzámi iego/ á nowego każe
22:
oblec/ ktory ieſt ſtworzon według Bogá. Ieſlizmy ſą
23:
Synowie Boży/ mamy tedy ććić y chwalić Oycá nie
24:
bieſkiego/ ábowiem kto zle tzyni/ háńbi y ſromoći Páná
25:
Bogá y ſlowo iego. A toć ieſt druga przytzyná tzemu
26:
mamy dobre vtzynki tzynić.
3.
1. Cor 6.
Epheſ. 5.
1. Tim. 1.
Rom. 1.
Gal. 5.

27:
Trzećia przytzyná/ ábyſmy vſſli pomſty Bożey/ y
28:
mąk dotześnych y wietznych/ kthore Bog nágotował
29:
wſzyſthkim niepoſluſznym y ſwowolnym/ cudzołożni=
30:
kom/ nietzyſtym/ bluzniercom/ báłwochwálcom/ ob=
31:
mowcom/ złodzieiom/ drapieſcom/ łakomcom/ pijáni
com/


strona: 65

vcżynkach.65.
1:
com/ zle mowcom/ zwaycom/ zábijátzem. Abowiem
2:
tákowe y inne grzechy/ nietylko Pan Bog zwykł/ ná
3:
tym ſwiecie káráć/ ále teſz y ná onym ſwiećie wietzny=
4:
mi mękámi: A ieſztze to ieſt oſobliwa łaſká Boża/ kie=
5:
dy Pan Bog tákowe grzeſzące ludzi/ tu ná tym ſwie=
6:
ćie karze/ iż karánia ná on ſwiát wietznego niezácho=
7:
wywa/ iáką łáſkę vkazał nád Dawidem Krolem/
2. Reg= 15.
Pſal. 12.
Rom. 2.
kto=
8:
rego tu ná tym ſwiećie karał/ rozmáitymi vpáśćiámi
9:
plagámi/ roſpatzámi/ y inſzymi nędzámi. A tym záſię
10:
ktorzy ſtrzegą przykazania iego obiecał pan y dotzeſne
11:
y wietzne błogoſláwieńſtwo/ y zapłátę z łáſki ſwoiey.
12:
Toć ſą przytzyny/ tzemu mamy dobre vtzynki tzynić
13:
nietak iáko ty powiedaſz fáłſzywie/ áby nas nietylko ſá
14:
má wiárá w Páná Iezu Kryſtá vſpráwiedliwiáłá y
15:
zbawiáłá/ ále teſz y dobre vtzynki náſze.
Iz vtzą w imię
vtzynkow do=
brych odpuſztze
nia grzechow.
A wżdy ty ie=
16:
ſztze będzieſz mowił/ iż nieutzyćie odpuſztzenia grze=
17:
chow/ w imię vtzynkow dobrych: Obátz że tu iuſz te=
18:
ras/ ieſliś ieſt przyiaćiel/ álbo nieprzyiaćiel Boży/ o=
19:
ſądz ſie ſam/ Ieſli chceſz/ ábyś od onego Páná niebył
20:
ſądzon/ dniá onego oſtátetznego/ kthory mowi:
Io. 15.
Wy
21:
przyiaćiele moi ieſteśćie/ ieſli będziećie tzynić/ cokol=
22:
wiek ia wam roſkázuię.
23:
Papieſz y ſludzy iego zákázuią wy=
24:
znáwáć Páná Kryſtuſá.
25:
Aleć teſz ieſztze y ſtąd kożdy może obátzyć/ iáko ty wie
26:
rzyſz w tego Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ y iá=
27:
ko go miłuieſz/ y iáko rad ſluchaſz przed ludzmi tych/
28:
ktorzy mowią o nim? Abowiem kiedyby wierzył w Sy=
29:
ná Bożego/ y miłował iego/ nigdyby był dobrym v=
Vtzynkom


strona: 65v

O dobrych
1:
tzynkom zbáwienia nieprzypiſował/ áni theſz ludziom
2:
krześćijáńſkim o Kryſtuſie mowić niezákázował/ iáko
3:
wtym piſániu twoim zákázuieſz mowiąc. Iż wiele ieſt
4:
tákowych/ ktorzy ięzykiem tylko Páná Kryſtá wyzna=
5:
wáią/ iż nic od nich tzęśćiey nieuſlyſzyſz/ iedno Kry=
6:
ſtus/ Kryſtus.
7:
Niewiem cobychći nád tho miał inſzego odpowie=
8:
dzieć/ iedno co Ian ſwięty nápiſał.
1. Io 4.
Iż wiele fáłſzy=
9:
wych Prorokow wyſſlo ná ſwiáth/ y potym poznaćie
10:
Duchá Bożego/ wſzelki Duch/ kthory wyznawa Iezu
11:
Kryſtá/ iż w ćiele przyſzedł/ z Bogá ieſth/ A wſzelki
12:
Duch ktory niewyznawa Iezu Kryſtá/ iż w ćiele przy
13:
ſzedł/ z Boga nieieſt/ á ten ieſth on Duch Antykry=
14:
ſtow/ o ktorymeśćie ſlyſzeli/ iż miał przyść y teras iuſz
15:
ná ſwiećie ieſth. Wy z Bogá ieſteśćie Synatzkowie/ y
16:
zwyćiężyliśćie ie/ ábowiem więtſzy ieſt/ ktory w was
17:
ieſt/ á niſſli ten ktory ná ſwiećie ieſt: Onić s ſwiáthá
18:
ſą/ przeto teſz y s ſwiátá mowią/ á ſwiáth ich ſlucha.
19:
My z Bogá ieſteſmy: Kto zna Páná Bogá ſlucha nas
20:
kto nieieſt z Bogá/ nieſlucha nas/ przeſto poznawa=
21:
my Duchá prawdziwego/ y Duchá błędnego.
22:
Dla tegom to piſmo ſwięte przywiodł/ áby was lu=
23:
dzie poználi/ ieſli z Bogá ieſteśćie/ álbo nie z Bogá/ ie
24:
ſli z Duchá Kryſtuſowego/ álbo z Duchá Antykryſto=
25:
wego: Abowiem tu Ian ſwięty iákoby pálcem vka=
26:
zał ty/ być z Bogá/ y z Duchá ſwiętego/ ktorzy nie mil
27:
tzą/ ále wyznawáią przed ludzmi/ iż Pan Kryſtus w
28:
ćiele przyſzedł/ á ty záſię vkazal być/ nie z Bogá áni s
29:
Kryſtuſá/ ktorzy miltzą/ á nie wyznawáią przed ludz=
30:
mi Iezu Kryſtá/ iż w ćiele przyſzedł/ ábowiem kto ko
31:
go miłuie/ rad onim mowi/ y inſzych mowiąc rad ſlu=
cha


strona: 66

vcżynkach.66.
1:
cha/ ále kto kogo niemiełuie/ nierad onim mowi/ y in=
2:
ſzych mowiąc nierad ſlucha. Kryſtus Syn Boży po
3:
wieda/
Lu. 61
Iż dobry tzłowiek z dobrego ſkárbu ſercá ſwe=
4:
go/ podawá dobre rzetzy: A zły tzłowiek ze złego ſkár=
5:
bu ſercá ſwego/ podawa złe rzetzy: Abowiem z obfito=
6:
śći ſercá/ vſtá mowią iego.
Dobrego tzło=
wieká potzym
mamy poznáć.
2. Pax. 6.

7:
I ſlyſzyſz tu/ potzym mamy poznáć dobrego tzłowie
8:
ká? to ieſt/ wiernego/ álbo niewiernego/ Syná Boże=
9:
go/ álbo Syná Dijabelſkiego/ iż z obfitośći mowy ie=
10:
go. Abowiem ſercá tylko Bog widzi ſam: Izaſz nie=
11:
wieſz? iáko Pan Kryſtus ſwoim wiernym roſkázał wy
12:
znáwáć ſámego ſiebie/ przed tym cudzołożnym y grze
13:
ſznym narodem mowiąc.
Mar. 8.
Matt. 10.
Lu. 12.
Wſzelki ktory mię będzie wy
14:
znawał przed ludzmi/ będę go ia teſz wyznawał przed
15:
oycem moim/ ktory ieſt wniebieſiech. A ktokolwiek ſie
16:
mnie záprzy przed ludzmi/ záprzę ſie go ia teſz przed
17:
oycem moim/ ktory ieſt wniebieſiech/ y przed Anioły
18:
Bożymi: A ſlyſzyſzż iáko Syn Boży roſkazał wyzná=
19:
wáć przed ludzmi ſámego ſiebie.
20:
A tzemuſz thy tedy zákázuieſz? izaſz niewieſz/ iż nie w
21:
miltzeniu/ ále w wyznawániu należy zbáwienie? Po=
22:
ſluchay nie mnie/ ále Páwłá Apoſtolá ſwiętego/ ktory
23:
ták nápiſał mowiąc.
Rom. 19.
Toć ieſt ſlowo wiáry/ ktore prze=
24:
powiedamy/ to ieſt ieſli będzieſz wyznawał vſty twoi=
25:
mi Páná Iezuſá/ y vwierzyſz w ſercu thwoim/ iż go
26:
Bog w ſkrześił zmarthwych/ zbáwion będzieſz:
Vſty bywa wy
znánie ku zba=
wieniu.
Abo=
27:
wiem ſercem bywá wierzono ku ſpráwiedliwośći/ á v
28:
ſty bywa wyznánie ku zbáwieniu. Stąd iuſz możeſz o=
29:
bátzyć/ iż Kryſtus chce tego po ſwoich wiernych/ áby
30:
go wyznawáli vſty/ iáko thu ſlyſzyſz/ ku zbáwieniu: A
31:
tákowa mowá o Pánie Kryſtuſie/ ma być obfita/ mie
V ijdzy


strona: 66v

O Papieskim
1:
dzy wiernymi/ á iż ták ieſth/ poſluchay thegoſz Páwłá
2:
ſwiętego/ ná drugim mieyſcu/ ktory ták nápiſáł.
Col. 2.
Marc. 8.
Mo
3:
wá o Pánie Kryſtuſie/ niechay w was mięſſka obfićie
4:
we wſzeláliey mądrośći. A gdyſz ty tedy nierad ſluchaſz/ tákowey mowy S.
5:
o Pánie Kryſtusie Synu Bożym/ w ktorym Bog o=
6:
ćiec niebieſki/ wſzyſtki ſkárby mądrośći y vmieiętno=
7:
śći zámknął: Ale woliſz ſlucháć o Fránćiſku/ Domini
8:
ku/ Benedyktu Mniſſkach/ Stániſláwie/ á nákoniec/
9:
o Dijable/ Swiećie/ y roſkoſzach iego. Oſądź że ſie tu
10:
ſam proſzę ćie/
Io. 3.
ieſliś ty ieſt z Duchá Bożego y Kryſtu
11:
ſowego/ tzyli z Duchá Antykryſtuſowego? I ſthąd
12:
teſz kożdy może obátzyć/ ieſliśćie wy przyiaćiele Kry=
13:
ſtuſowi/ álbo nieprzyiaćiele/ ktorzy y ſámi nierádzi o
14:
Kryſtuſie mowićie/ y innym ludziom/ áby niemowili/
15:
zákázuiećie.
16:
O Papieſkim Bá=
17:
ránku woskowym/ iáko y Papieſz
18:
tzáruie.
19:
I
Eſzcże teſz powiádaſz
20:
iż s Stolice Bożey/ y ze krwie
21:
báránkowey płynie wietzne od
22:
kupienie: Pánie Boże day to/
23:
ábyśćie temu kiedy vwierzyli/
24:
y w tym Báránku żywym/ y ſá
25:
mym tylko ſiedzącym nápráwi
cy Bo


strona: 67

Báránku woskowym.67.
1:
cy Bożey/ wſzyſtkę nádzieię zbáwienia ſwego pokłádá
2:
li/ y do inſzych ſie Báránkow martwych nieućiekáli.
3:
Abowiem gdybyśćie to vtzynili/ prędkobyſmy ſie zgo=
4:
dzili/ y iednoſtáynie Páná Bogá chwalili. Ale iż Pa
5:
pieſz ſwámi rozmáite inſze Báránki zmyſla/ kthore zá
6:
pieniądze po ſwiećie rosſyła/ á przeſto trudno ſie ſwá=
7:
mi mamy zgodzić/ dokąd was báłwochwálcámi być
8:
batzymy. Ktorym Báránkom tákowąſz moc/ y owſzem
9:
ieſztze więtſzą przypiſuiećie/ á niſſli Pánu Iezu Kry=
10:
ſtuſowi onemu Báránkowi iednemu nápráwicy Bo=
11:
żey ſiedzącemu.
12:
A niewierzyſz temu? powiemći/ com w wáſzych kxię
13:
gach niedawno tzythał.
Ex libris tri=
bus: rituum
Eccleſiaſtico=
rum Ceremo=
ntarum: S: S
Romanae Ec
cleſiae: qui ex=
cuſst primum
Venetjis An=
no Domini.
1516.
Iż kożdy Papieſz/ kiedy na=
14:
przod Papieżem zoſtánie/ tedy nowe Báránki z woſku
15:
iárzęcego vlepione/ oleiem pomázáne/ y bawełną ob=
16:
winione/ tzáruie: Ktore Kryſtuſowym imieniem A=
17:
gnus Dei, zowie/ A chceſz wiedzieć/ iáko to tzyni? po=
18:
ſluchay powiem. Naprzod vbrawſzy ſie w odzienie A=
19:
aronowe/ álbo Krolewſkie/ y włożywſzy ná głowę/ iá
20:
ko Krol nád Krolmi/ y Ceſarz nád Ceſárzmi/ troiáką
21:
koronę/ ták mowi/ thę obłudę poſwiącáiąc/ y imienia
22:
Bożego nádáremne wzywáiąc.
23:
Modlitwá Papieska nád Bárán=
24:
kiem Woſkowym.
25:
Pokornie ćie Boże proſimy/ ábyś nas wyſluchał
26:
y ten woſk vlepiony/ niewinnego Báránká obras zná=
27:
mionowány błogoſláwić/ y przes wzywánie thwego
28:
ſwiętego imieniá poświęćić ratzył/ áby przes dotyká=
29:
nie tego Woſku/ y przes pátrzenie nań/ wierni byli po
30:
budzeni ku chwale. Niepogody Grádowe/ obłoki
V iijchmurne


strona: 67v

O Papieskim
1:
chmurne/ nawáłnośći niepogodne/ wichry wiátrowe
2:
gromy przećiwne/ Przezeń były vśmierzone/ áby V=
3:
ćiekali y drżeli zli Duchowie/ przed Swiętym Krzy=
4:
żem chorągwią/ ktorą wtym woſku wyryto/ ktoremu
5:
ſie/ kłánia wſzelkie koláno. etć.
Papieſz woſko
we Báránki
przyrownáł do
Páná Kryſtu=
ſá Báránká zy
wego.

6:
Támże dáley mowi ieſztze/ Iáko on Báránek nie=
7:
winny/ ná Krzyżu offiárowány/ Iezus Kryſtus ſyn/
8:
Iádámá pierwſzeo tzłowieká z Dijabelſkiey mocy wyr
9:
wał/ Ták teſz áby ći Báránkowie (woſkowi) niepomá=
10:
záni/ moc onę wzięli/ ktore my tobie ku poświęceniu o=
11:
ffiáruiemy/ etć. Tam ieſztze dáley przydawa/ Ty Bá=
12:
ránki rátz bło†goſláwić/ po†ſwięćić/ y ſwią†to=
13:
śćią vtzynić/ áby ſſtzodrym thwoim błogoſláwień=
14:
ſtwem/ Tákowąſz moc wzięli ná przećiwko chytro=
15:
śći Dijabelſkiey/ y zdrádzie Duchá złego/ ábyſmy ie na
16:
bożnie przy ſobie nośili/ iżeby żadna niebeſpietzność
17:
náprzećiwko im zwyćięſtwá niemiáłá/ áni im żadna
18:
chytrość niepánowáłá/ áni ich zadny tzłowiek niezwy
19:
ćiężył/ y niewiáſtá rodząc dzieći zdrowa była: I tro=
20:
chę niżey ieſztze ták mowi. Od wſzelkiey wody/ od chy=
21:
trośći Dijabelſkiey/ od nagłey ſmierći/ od ogniá/ od
22:
gromu/ Aby nas ty Báránki záchowáły. etć. Inſze ro
23:
zmáite bluznierſtwá/ kthore Papieſz mowi/ kiedy ten
24:
woſk zegna/ oliwą máże/ y w wodzie matza/ to ieſt/ iá
25:
ko wy mowićie poświąca/ opuſztzam.
26:
Pytam ćię powiedz mi? á więc tho ieſt wierzyć/ iż s
27:
ſtolice Bożey y ze krwie báránkowey płynie więtzne od
28:
kupienie? Izali może być ieſztze więtſze bluznierſtwo
29:
náprzećiwko Kryſtuſowi Báránkowi prawdziwemu
30:
ábowiem ieſli ći Báránkowie woſkowi niepokaláni má
31:
ią moc náprzećiwko wſzyſthkim niebeſpietznośćiam y
chytroś=


strona: 68

Báránku woskowym.68.
1:
chytrośćiam Dyabelſkim/ iáko powiádaćie/ y coſz bę=
2:
dżie po onym Báránku wietznym ná práwicy Bożey
3:
ſiedzącym? ktorego Ian Swięty pálcem vkazał/
Io. 1.
iż on
4:
ieſt Báránek/ ktory grzech noſi ſwiátá. A ieſli grzech
5:
nośi/ tedyć teſz nośi/ y wſzyſtki niebeſpietznośći/ y chy=
6:
trośći y zdrády Dyábelſkie/ ktore zá grzechem idą?
Zwolennikom
ſwoim Kry=
ſtus nieroſka=
zał Bárankow
tzárowáć.

7:
Izaſz kiedy Kryſtus zwolennikom ſwoim roſkazał/
8:
áby Agnuſy/ to ieſth/ ty vlepione y zmyſlone Báránki
9:
woſkowe lepili/ Swięćili/ y przedawáli/ y poſwiećie
10:
roſsyłáli?
11:
A chceſz wiedzieć od kogo tá náuka naprzod wyſſlá
12:
nie mniemay/ áby od Kryſtuſá Syná Bożego/ álbo od
13:
Apoſtołow iego?
Vrban Piąty.
Anno. 1305.
Sáb.
Plat:
Papieſz trzy
Agnuſi Ceſá=
rzowi poſlał.
Ale wyſſlá od Papieżá Vrbáná pią=
14:
tego/ Antykryſtá y nieprzyiaćielá onego Báránká pra
15:
wdziweo/ ktory Pápieſz/ gdy tę obłudę wymyſlił/ tedi
16:
woſkowe trzi Agnuſy do Konſtántynopolá Ceſárzowi
17:
poſlał zá wielki dar y vpominek/ nápiſawſzy ty wier=
18:
ſze łáćińſkim ięzykiem/ ále iákie Báránki/ tákowa teſz y
19:
łáćiná y wierſſe.
20:
Balſamus & munda cera cum chryſmatis vnda,
21:
Conficiunt Agnum, quod munus do tibi magnum.
22:
Fonte velut natum, per myſtica ſanctificatum.
23:
Fulgura deſurſum denellit, omne malignum.
24:
Peccatum frangit, vt Chriſti ſanguis, & angit,
25:
Pregnans feruatur, ſimul & partus liberatur.
26:
Dona defert dignis, virtutem deſtruit ignis.
27:
Portatus munde, de fluctibus eripit vadȩ.
28:
Polſkim ięzykiem ták ſię wykłádá. Bálſam y woſk tzy
29:
ſty/ s Krzyżmem wodą/ ſpráwiły ten Agnus doſtoyny
ktory


strona: 68v

O Papieskim.
1:
kthory dar dáię tobie wielki/ z wody iákoby národzony
2:
przes táiemnice poſwięcony/ Grom nápowietrzu ro=
3:
zgania/ y wſzyſtko złe. Grzech niſztzy iáko Kryſtuſowá
4:
krew y trapi.
☞
Brzemienna niewiáſtá záchowaná by=
5:
wa/ weſpołek y dziećię wybawia. Dary przynośi go=
6:
dnym/ moc pſuie ogniową/ kto go nośi tzyśćie/ z wod
7:
go nawálnych wyrwie.
8:
Otoſz maſz Ewángelią y náukę tego Vrbaná Pa=
9:
pieżá rzymſkieo. Ieſliby kto w Páná Iezu Kryſtá Bá
10:
ránká prawdziwego wierzyć niechćiał/ y wtzárách ſię
11:
Dyabelſkich y bluznierſtwách kochał/ niepotrzebá mu
12:
więthſzey tzárownice/ y bluznierzá ſſukáć/
Papieſz ieſt tzá
rownicą nai=
wyſſſzą miedzy
tzarownicámi.
oto ma nád
13:
wſzyſthkiemi tzárownicámi nawięthſzą tzárownicę/
14:
Rzymſkiego Papieżá/ ktory tę obłudę zwoſku vlepioną
15:
y vtzárowáną/ przyrownał do krwie Páná Iezu Kry
16:
ſtá Syná Bożego/
17:
A przeſto by theſz dobrze wierni krześćijáni żadnego
18:
znáku niemieli inſzego iedno ten ieden/
Krwie Syná
Bozego blu
znienie.
iż tu iáwnie blu
19:
znićie krew naſwiętſzą Syná Bozego/ tedy ſtąt ſná=
20:
dnie poznáć mogą/ iż Papieſz ieſt Antykryſt/ á wy iego
21:
ſludzy/ ktorzy ſluchaćie roſkazánia y náuki iego: Abo=
22:
wiem tu iáwnie háńbi y ſromoći Páná Iezu Kryſtá o=
23:
nego Báránká wietznego/ náprawicy Bożey ſiedzą=
24:
cego/ przyrownywáiąc tę obłudę woſkową do niego.
25:
A ieſli rżetzeſz wſzak my teſz onego Báránká ſiedzą
26:
cego nápráwicy Bożey chwalemy/ y onim w kośćie=
27:
lech náſzych ſpiewamy tymi ſlowy.
Io: 1.
Báránku Boży kto
28:
ry gládziſz grzechy Swiátá zmiłuy ſię nád námi? Pra
29:
wdá ieſt iż rzekomo chwalićie Báránká onego/ ále nie
30:
ſámego ábowiem przytzyniaćie inſza Báránki/ do nie=
31:
go: A then Pan niechce przyſády y thowárzyſzow ża=
dnych


strona: 69

Papieskim Woskowym.69.
1:
dnych/ ániteſz chce dáć chwały ſwoiey ſtworzeniu ża=
2:
dnemu. Abowiem iákomu żadny niepomagał ſtworze=
3:
nia y odkupienia náſzego/ thák teſz niechce ábyſmy ſię
4:
mieli vćiekáć do ktorego ſtworzenia inſzego/ okrom ie
5:
go ſámego/ wedłuk piſmá onego/ Páná Bogá twego
6:
będzieſz chwalił/ y Sámemu ſlużył.
Matt. 4.
Exod. 20.
Eph. 5.
Abowiem ten Bá=
7:
ranek Syn Boży ieſt ták zawiſny małzonek/ iż niech=
8:
ce małżonce ſwoiey dopuśćić/ to ieſt/ kośćiołowi ſwe=
9:
mu Swiętemu/ áby kogo inſzego chwalił/ komu inſze=
10:
mu ſlużył/ v kogo inſzego obrony ſſukał/ kogo inſzego
11:
miłował/ iedno ſie tylko do ſámego záwżdy vćiekał.
12:
Izaſz tego niewieſz/ iſz Dyabeł ſćierpi ſlugi tákowe/
13:
ktorzy ſlużą Pánu Kryſtuſowi/ y nieprżą ſię go vſty/
14:
ále tákowych ſlug śćierpieć niemoże/ żadnym obytzá=
15:
iem/ ktorzy Pánu Iezu Kryſtuſowi wietznemu/ praw
16:
dziwemu/ y iedynemu Báránkowi ſlużą tylko ſámemu
17:
wnim ſámym tylko wſzyſtkę obronę/ y poćiechę ſwoię
18:
pokładáią.
19:
A przeſto nieſą tho ſludzy Kryſtuſá/ tego Bá=
20:
ránká wietznego/ ánigo teſz tákowi chwalą/ ktorzy nie
21:
ſámego tylko chwalą/ nie wſámym obrony ſſukáią/ á=
22:
le theſz inſze Báránki ſobie zmyſláią/ y inſze Báránki
23:
chwalą/ kthorym obronę y zwyćięſthwo przypiſuią y
24:
przywłaſztzáią/ y nádzieie wnich pokłádáią/ iáko tu pa
25:
pieſz/ y zwámi vtzy y piſze. Iż ty Báránki z woſku vle
26:
pione/ nietylko vſmierzáią niepogody/ grády/ wichry/
27:
gromy/ złe Duchy/ y wyrywáią ludzi z mocy y chytroś
28:
ći Dyabelſkiey/ ale też grzechy niſcą/ iako Kryſtuſowá
29:
krew.
30:
O Panie Iezu Kryſte/ Synu Bogá żywego/ tákże
31:
to thwoiá naſwiętſa krew ieſt tania y wzgárdzona/ v
WPapie=


strona: 69v

O Báranku
1:
Papieżá Rzymſkiego/ tego Syná zátráconego/
Da. 11:
2. Teſ. 2.
ktory
2:
oto y ćiebie ſámego y twoię krew nadroſſſzą/ przyrow=
3:
nał do tey obłudy woſkowey/ kthora nieſtoi zá kwar=
4:
tnik.
5:
Prawdę mowiſz iż ſpiewaćie y ſſemrzećie wkośćie=
6:
lech wáſzych mowiąc. Báránku Boży/ kthory głádziſz
7:
grzechy ſwiátá ſmiłuy ſię nád námi/ ále teſz záſię przy
8:
tym weſpolek ſpiewaćie w prozie do Swiętego Stá=
9:
niſláwá.
O Stániſlá=
wie Swiętym
Wemſzale fo=
lio 225. et 226.

10:
O Stániſláwie gwiazdo Polſka/ ćiebie thwoy lud
11:
Polſki/ prośi ábyś weſpołek s Synem Bożym nád
12:
nimi ſmiłował. O Pátronie/ y oytze nád oycámi/ kto=
13:
rego prośimy tzyſtym ſercem/ dokąd ieſteſmy ná thym
14:
ſwiećie/ ábyſmy nie byli pogrążeni zá grzechy náſze w=
15:
głębokośći.
Staniſlaw go
dny vſtháwitz=
ney chwały.
Otho Oćiec Polakow/ ſtáł ſię opiekunem
16:
ſirot/ záprawdę oćiec Synow/ Godny vſtháwitzney
17:
chwały.
18:
A batzyſz iuſz/ iáko ſpiewaćie o tym Báránku w wá=
19:
ſzych kośćiełech? I coſz tedy inſzego tzynićie/ iedno ſię
20:
s Páná Iezu Kryſtá z iedynego Báránká náſmiewa=
21:
ćie?
Co ieſt náſmie
wać ſię s Kry=
ſtuſá Syná Bo
zego.
Abowiem náſmiewáć ſię s Páná Iezu Kryſthá/
22:
práwdziwego Báránka nic inſzego nieieſt/ iedno ſobie
23:
zmyſláć inſze Báránki/ y prośić ich/ áby ſie zmiłowáli/
24:
áby pátrony y opiekuny byli Sirot: A wzdy ty ieſztze bę
25:
dzieſz mowił/ potwarzaſz nas Apoſtáto nieprawdzi=
26:
wy? poſądzaſz przełożone kośćielne? złorzetzyſz kápła=
27:
nom.
Iz ia niepoſą=
dzam/ ale fał=
ſzywą náukę od
krywam.

28:
Ieſliżeć ia prawdę powiádáiąc/ y wáſzę náukę fáł=
29:
ſzywą odkrywáiąc/ was poſądzam?
Eſá. 56.
Iere. 6. 23.
Ezech. 22. 34.
Lu. 16.
tedyć tym obytzá
30:
iem/ wſzyſcy Prorocy Swięći grzeſzyli/ kthorzy tákieſz
31:
fáłſzywe Proroki poſądzáli? Grzeſzył teſz y Kryſtus y
náko=


strona: 70

Papieskim Woskowym.70.
1:
nákoniec wſzyſcy Apoſtołowie iego/ ktorzy ná fáłſzywe
2:
Proroki ſrodze y vſtáwitznie wołáli?
Rom. 16.
2. Cor. 11. 12.
Philip. 3. 4.
2. Tim. 1.
2. Pet. 2.
Nie to ieſt poſę
3:
dzáć/ áni to ieſth złorzetzyć/ ná Báłwochwálce wołáć
4:
áby ſwoie błędy obatzyli/ y do Páná Bogá ſię náwro=
5:
ćili. Odrzuććie fáłſzywe Báránki/ y Antykryſtá Rzym
6:
ſkiego/ nauki/ y rozmiłuićieſię Báránka tylko iednego
7:
ná práwicy Bożey ſiedząceo Páná Iezu Kryſtá/ nie
8:
będziemy náwás wolać/ áni was poſędzáć: Ale dokąd
9:
tego nieutzynićie/ będę z wielkim z żalem on wiorſz Da
10:
widá Proroká mowił:
Pſal. 74.
Iákoſz długo o Boże będzie blu
11:
znił nieprzyiaćiel imię thwoie? Wſthań Pnie/ oſądz
12:
rzetz twoię/ wſpomni ná ſromocenie thwoie/ ktore ſię
13:
przes wſzyſtek dzień od nierozumnego dzieie: Ale podz=
14:
my dáley.
15:
❦ O Papieſkim zrzo=
16:
dle/ wodzie y ſoli.
17:
I
Eſzcże teſz powiádaſz/ iż ſtego
18:
iednego zrzodłá Páná Kryſtuſá wſzytko pły
19:
nie y pochodzi/ cokolwiek ieſth potrzebnego
20:
ku zbáwieniu ludzkiemu: I ia teſz temu mo=
21:
cnie wierzę/ iż ktokolwiek tą wodą nieieſth
22:
ſkropion/ kthora wyſſlá z boku Páná Kryſtuſowego/
23:
ten vſchnąć y zginąć muſi náwieki.
Alexánder Pa
pieſz ieſtli pier
wſzy/ iáko ſámi
powiedaćie.
Anno. 118.

24:
A gdyſz ták ieſt tzemuſz tedy Alexánder Papieſz inſze
25:
zrzodło y inſzą wodę ſobie y ſwámi wymyſlił/ áby ludzi
26:
ná odpuſztzenie grzechow káżdego dniá kropił? Przes
27:
tego żadny zwas niemoże/ poniewaſz then Alexánder
W ijPapieſz


strona: 70v

O Papieskiey
1:
Papieſz/ o tey wodzie nápiſał w pierwſzych kxięgach
2:
Conciliorum:
Diſtin. Suf=
ficit.
Diſt. 3.
aquam.
Tom. 1.
conciliorum.
Plat.
Sabel.
Wyśćie teſz záſię roſpiſáli po kośćielech
3:
wáſzych/ ták powiádáiąc otey wodzie.
4:
Alexánder Papieſz vſtháwił kożdey niedziele w ko=
5:
śćielech Sol/ y Wodę święconą/
Ná kázdą nie=
dzielę wodę y
Sol tzaruią.
áby ſie wierni kropi
6:
li/ dla odpuſztzeniá grzechow powſzednich/ bes ktho=
7:
rych żadny tzłowiek być niemoże/ ále iżeby ludzie kte=
8:
mu ſkłonnieyſzy byli/ dał obfite odpuſty. Naprzod/ iż
9:
ilekolwiek rázow tzłowiek wſzelkiey płći/ y wſzelkiego
10:
ſtanu/ będzie ſie tą wodą kropił/ tylekroć ieden grzech
11:
powſzedni/ będzie ſniego zgłádzon. A ilekolwiek rázow
12:
w niedzielę będzie od kxiędzá kropion/ tylekroć brze=
13:
mię grzechow/ przes tzterzy niedziele/ będzie zgłádzo=
14:
ne. A ná Swięto nárotzyſte/ brzemię grzechow przes
15:
ćwierć roku/ będzie zgłádzone. A ieſli kędy będzie ko=
16:
śćiołá poświącánie/ tedy tam kthorykolwiek tzłowiek
17:
będzie pokropion od kxiędzá/ brzemię grzechow przes
18:
wſzyſthek rok/ będzie rozwiązáne y odpuſztzone.
Dyiabelſka
chytrosć.
Piſze
19:
Błogoſláwiony Biernath/ (tak mowi Papieſz) o Wo=
20:
dzie Swięconey/ y twierdzi ták. Iż ileby kolwiek kroć
21:
tzlowiek Wodę Swięconą minął/ y niepokropił ſie ią
22:
tyle rázow Dijabłu s ſiebie pośmiewiſko tzyni/ y ná=
23:
grawánie. Abowiem mowi Dijabeł/ iż kiedyby iemu tá
24:
kowa wánná/ ku omyćiu byłá nágotowaná/ dawnoby
25:
ſię iuſz od wſzelkiey ſſkárádośći omył/ y ku pierwſzey cu
26:
dnośći przywrócił. Niechayże tedy páthrzy tzłowiek
27:
wſzelki/ áby Wody Swięconey niemijał/ iżeby ſie ią
28:
pokropić niemiał.
29:
Otoſz maſz zrzodło/ w ktorym wy pokłádaćie odpu
30:
ſztzenie grzechow/ według tey náuki Papieſkiey.
31:
A ieſli rzetzeſz nie wtey my Wodzie/ pokłádamy od=
puſtzenie


strona: 71

Wodzie y Soli.71.
1:
puſztzenie grzechow/ ále w oney Kryſtuſowey/ ieſli nie
2:
wtey/ ále w oney Kryſtuſowey? A tzemuſz tedy tę wo
3:
dę w kośćielech wáſzych ſtáwiaćie/ y tzemu ſie ią kropi
4:
ćie? Rzetzeſz ná pámiątkę oney Wody Kryſtuſowey?
5:
Powiedz mi/ ktoć roſkazał to tzynić? Niemożeſz rzec/
6:
áby Kryſtus/ álbo Apoſtołowie iego? A kthoſz tedy?
7:
On chytry Wąſz Dijabeł/ ktory w kośćiele Swiętym
8:
niechćiał ćierpieć/ tey náuki ſwiętey/ tzyſtey/ y niená=
9:
ruſzoney Syná Bożego Páná Iezu Kryſtá.
Matt. 29:
Marc. 16.
Kto v=
10:
wierzy/ á okrzći ſie/ będzie zbáwion/ á kto nieuwierzy
11:
będzie potępion. Przeto tedy vſtáwitznie myſlił/ iáko
12:
by przodkiem náukę Ewánieliey Swiętey s háńbił y
13:
poſromoćił/ w ktorey Pan Bog wſzyſtkich grzechow
14:
odpuſztzenie dáremne zápietzętował/ dla rozlania na=
15:
droſſſzey krwie Syná ſwego.
Wodę Pápieſz
wymyſleł ku
poháńbieniu
krztu ſwięte=
go.
A potym áby zeſromoćił
16:
krzeſt Swięty/ ktory ieſt omyćim wſzyſtkich grzechow
17:
aſz do ſmierći.
18:
Ale iż ſie to Dijabłu niepodobáło/ przeto wymyſlił/
19:
y vſtáwił/ nową náukę/ y nowe omywánie grzechow/
20:
y vtzynił rozdział dni/ y grzechow. wpowſzedni dzień
21:
od kropienia ieden grzech. W ſwięto Apoſtolſkie/ grze
22:
chy przes tzterzy niedziele. W narotzyſte Swiętho/
23:
grzechy przes ćwierć roku. W poświącánie/ przes
24:
cáły rok grzechy.
Rozdiał od/
puſſtzenia grze
chow.
To wſzyſtko vtzynił Szátan/ áby lu
25:
dzie przodkiem o ſlowo Boże nic niedbáli/ potym áby
26:
krztu ſwiętego zápámiętáli/ y v ſiebie niżatz nieważy=
27:
li/ ále ſie nietylko ná kożdą niedzielę/ ále teſz y ná koż=
28:
dy dzień znowu krzćili/ kropiąc ſie/ w imię oycá y ſy=
29:
ná y Duchá Swiętego rok od roku/ aſz doſmierći: I=
30:
zali iuſz może być więtſze y ſroſſſze/ zeſromocenie y zblu
31:
znienie Krwie Syná Bożego/ Ewánieliey Swiętey
W iijy krztu


strona: 71v

O Papieskiey
1:
y krztu ſwiętego/ wymyſlone nád to? Iż oto rzetzy nie
2:
mey Wodzie tzárowáney przipiſuieſz odpuſztzenie grze
3:
chow/ zdrowie duſzne/ y beśpietzeńſtwo od wſzelakiey
4:
chytrośći Szátáńſkiey. Przeto teſz kiedy tę Wodę tzá
5:
ruieſz/ tedy ták z Aiendy mowiſz.
6:
Papieſz y kxiężá ná kożdą niedzielę
7:
ták tzáruie Wodę.
8:
Poprzyſięgam ćię ſtworzenie Wody/ w imię
9:
Bogá Oycá wſzechmogącego/ w imię Iezu Kryſtá
10:
Syná iego † Páná náſzego/ y mocą Duchá † Swię=
11:
tego/ áby ſie ſtałá Wodą poprzyſiężoną álbo vtzáro=
12:
wáną/ ku vćiekániu wſzelkiey mocy nieprzyiaćioł/ áby
13:
nieprzyiáćielá wykorzenić y wygłádzić mogłá/ y z an=
14:
ioły ieo odwroconymi. Támże máło niżey. Aby to ſtwo
15:
rzenie wodi było/ ku wyrzuceniu Duchow złych/ y wrzo
16:
dow ſſkodliwych. Iż gdzieby kolwiek tą Wodą kro=
17:
piono/ áby tám niebyło wſzelkiey nietzyſtośći/ y był ko=
18:
żdy wybáwion od niebeſpietznośći: niechay tám niebę
19:
dzie Duch powietrza/ y záráżenia/ y niechay odſtąpią
20:
zdrády potáiemne nieprzyiaćielá. A ieſli teſz kto zayrzy
21:
mieſſkáiącym w dobrym zdrowiu y pokoiu/ áby przes
22:
pokropienie tey wody/ wſzytko odeſſlo. Inſze ſlowá kto
23:
re tám mowiſz/ y ktorymi tę wodę tzáruieſz opuſztzam.
24:
Tu iuſz kożdy może obátzyć/ ieſliże wy temu wierzy=
25:
ćie/ iż s Páná Kryſtuſá ſtego iednego zrzodłá wſzyſtko
26:
płynie y pochodzi/ cokolwiek ieſt potrzebnego ku zbá=
27:
wieniu? Abowiem kiedybyśćie temu wierzyli/ nigdy
28:
byśćie tey Wodzie tzárowáney tákowey mocy nieprzy=
29:
piſowáli/ áby oná mogłá nieprzyiaćiele wſzelákie wy=
korzenić


strona: 72

Wodzie y Soli.72.
1:
korzenić y wygłádzić/ aby mogłá wyrzućić Duchy złe
2:
y wrzody ſſkodliwe.
Papieſz y ſkxię
za ſwoią od po
gánow ſię tzáro
wáć wody náu
tzył.

3:
O tzárownicy niebogoboyni/ od kogożeśćie ſie teonáu
:
(tzyli?
4:
Izali nie od pogánow/ ktorych ieſztze turcy y do dziſiej
5:
ſzeo dniá/ naſláduią. Abowiem kiedy do kośćiołá ſweo
6:
duchy nietzyſte chwalić idą/ tedy ſię naprzod przed ko
7:
śćiołem wodą omywáią álbo kropią. O tákowym omy
8:
wániu/ Wergilius/ Owidyus/ y inſzy pogańſcy Do=
9:
ktorowie/ na wielu mieyſcach piſzą.
Aeneid. 2.
Metamorph.
7.
Faſtor. 2.
De vitá Iul.
Caeſarts.
Theſz otym ieden
10:
Hiſtoryk Theodorytus piſze. Iż ten był obytzay v po=
11:
gánow/ kiedy ktory pogánim zgrzeſzył/ thedy ſie pier=
12:
wey Wodą omył/ álbo pokropił/ á niſſli do kośćiołá
13:
wſzedł. I wypiſuie miedzy inſzymi rzetzami/ Iż gdy Ce
14:
ſarz pogáńſki Iulianus/ vſlyſzał ſlugę iednego mo=
15:
wiąc:
Tripartita Hi
ſto.
Lib. 6.
Cap. 35.
náprzećiwko temu kropieniu álbo omywániu/
16:
tedy go kazał wſádzić dla tego/ iż przećiwko tákowey
17:
Swiątośći mowił.
18:
Stąd iuſz możeſz obátzyć/ iż to guſlenie Wody/ kto
19:
re ty ſwięcenim zowieſz/ kropienie álbo omywánie ieſt
20:
nie od Kryſtuſá/ iákom powiedział/ áni od Apoſtołow
21:
iego vſtáwione/ ále od pogánow zmyſlone/ ktorzy Dia
22:
bły chwalą/ Ewánielią ſwiętą/ Syná Bożeo/ y krew
23:
iego bluznią/ ktorych teſz wy náſláduiećie/ á zwłaſztzá
24:
gdy ſie ná kożdą niedzielę w Procesſyach kropićie/
25:
przed ktorym kropienim ták Syná Bożego Páná Ie=
26:
zu Kryſtá bluznićie/ modląc ſie połáćinie/ áby ludzie
27:
nierozumieli.
28:
Papieska Modlitwá Wodna ná ká=
29:
żdą niedzielę przed proceſyą.
30:
Day proſimy ćie wſzechmogący wietzny Boże/
przes


strona: 72v

O Papieskiey
1:
przes tey Wody pokropienie zdrowie duſzne y ćieleſne:
2:
obronę zbáwienną beſpietzność nádzieie/ wiáry po=
3:
twierdzenie/ tu y náwieki wiekow Amen.
4:
A ſlyſzyſz tu? iako ſie modlićie/ ná kożdą niedzielę/
5:
we wſzyſtkich kośćielech ktore Antykryſt Rzymſki opá
6:
nowáł. Prośićie Bogá/ áby wam duſzne y ćieleſne zdo
7:
wie dał/ obronę zbáwienną/ beſpietzną nádzieię/ wiá=
8:
ry potwierdzenie? A przes kogo/ ieſli przes onę żywą y
9:
zbáwienną Wodę? Nie/ A przes ktorąſz tedy Wodę
10:
przes tey Wody pokropienie mowićie.
11:
Nieieſt rzetz podobna/ áby ieſztze mieli być pod ſloń
12:
cem kędy ták ſproſni pogáni/ ktorzyby przes pokropie
13:
nie wody vtzárowáney/ mieli prośić Bogá przodkiem
14:
o zdrowie duſzne/ to ieſt/ o odpuſztzenie grzechow/ o łá
15:
ſkę Bożą/ y o żywoth wietzny/ á potym o zdrowie ćie=
16:
leſne/ iáko wy prośićie? álbo o obronę zbáwienną? iza
17:
li ieſt álbo być może inſza obroná zbáwienia náſzego/ o=
18:
krom Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego/ A tzemuſz te
19:
dy zápámiętáli ludzie zbáwienia ſwego/ bluznićie Sy=
20:
ná Bożego.
Napominánie
do wiernych
co biegaią ná
kropienie.

21:
O wy niebożątká ludkowie vbodzy y prośći/ ktorzy
22:
biegaćie ná proceſye/ dla they Wody/ podobniey by
23:
wam vćiekáć od tego kropienia co nadáley/ ábyśćie ſie
24:
s thą zákámiáłą Kxiężą weſpołek/ nienáśmiewali ze
25:
krwie Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego.
26:
Papieska Wodá wielkonocna.
27:
Niewſpominam teſz tu drugieo guſlenia wod
28:
iáko tzáruiećie y poprzyſięgaćie Wodę/ w Sobothę
29:
przed wielką nocą/ y w Sobotę ſwiątetzną.
Wodá Swię=
cona.
Iakie też
30:
tám bywáią bluznienia imieniá Bożego/ y nádárem=
ne brá


strona: 73

Wodzie y Soli.73.
1:
ne bránie iego. Iáko tám ſiedm kroć około krzćilnice
2:
w koło chodzićie/ s chorągwiámi/ ſkiymi/ s ſwiecámi
3:
s krzyzmem/ Letánią ſpiewáiąc/ Pana Bogá/ y iego
4:
Syná miłego bluzniąc/ Duſz vmárłych ludzi wzywá
5:
iąc/ áby ſie zá wámi modleły/ iákobyśćie to zrzodło wo
6:
dę/ y ſtudnią wáſzę/ błogoſláwić y poświęćić mogli.
7:
Tam miedzy inſzymi bluznierſtwy/ to przydawaćie
8:
w Modlitwách ſwoich.
Modlitwa wo
dna ſwiątetzna
y Wielkono=
cna.
Rátz być Boże przy tych tá=
9:
iemnicách/ y ſwiątośćiách náſzych/ átzkolwiek nie ieſte
10:
ſmy godni tákowych táiemnic ſpráwowáć/ á wſzákoſz
11:
niechay odeydzie Duch nietzyſty. Niechay tho będzie
12:
Swięte y niewinne Wody ſtworzenie twoie.
13:
I mowićie tám dáley.
Poprzyſięgá=
nie wody.
Poprzyſięgam ćie ſtworze=
14:
nie Wody/ przes Bogá żywego/ przes Bogá † pra
15:
wdziwego/ przes Bogá † Swiętego. I ieſztze dáley/
16:
tchnąc nád tá Wodą mowiſz/ kreſlenie tzyniąc. Aby
17:
ty Wodo/ nietylko omywáłá ćiáłá/ ále teſz otzyśćiáłá/
18:
zmyſly náſze.
19:
Thámże ieſztze drugie kreſlánie tzynićie ſwiecą/
Kreſlą Wodę
ſwiecą Krćil=
ną.
po
20:
trzykroć nád oną wodą/ iákoby iácy Pogáni/ Cżárno=
21:
kziężnicy/ álbo iákie tzárownice. Toſz dopierko ſámi na
22:
przod tzerpaćie/ á potym drugim ludziom rozdawaćie
Ciſnienie do
wody.

23:
I iakie thám bywa ćiſnienie ludzi/ do tey wody tzáro=
24:
wáney/ áby kożdy co naprzod vchwyćił/ y w domu dla
25:
tzárowánia wkąćie poſtáwił/ nietrzebá otym piſáć/ bo
26:
to káżdy ná oko widzi.
27:
Otoſz iuſz maſz zrzodło wáſze żywe/ y wodę wáſzę ży=
28:
wą/ ktora zmyſly wáſze otzyśćia/ iáko tu ſámi mowićie
29:
áby tá wodá/ nietylko ćiáłá omywáłá y otzyśćiáłá/ ále
30:
teſz y zmyſly wáſze.
31:
Powiedz bluznierzu Syná Bożego/ kto was táko=
Xwych


strona: 73v

O Papieskiey
1:
wych tzárow náutzył?
Pytánie kto ro
ſkazał wodę tzá
rować.
kto wam tzynić roſkazał ty krziży
2:
ki ty kreſlánia/ ty poprzyſięgánia/ ty Dychánia ty w ko
3:
ło chodzenia? kto wam tákowe zrzodłá/ wody álbo ſtu
4:
dnie wymyſlił? Niemożeſz tego rzec/ áby to pan Bog
5:
roſkazał tzynić? ktory ták przes Proroká/ ná thy wáſze
6:
zrzodłá/ wody/ y ſtudzianki rozeſchłe nárzeka mowiąc.
Ier. 2.

7:
Dwie rzetzy złe vtzynił lud moy: Mnie opuśćili ſtu=
8:
dnią wody żywey/ á nátzynili ſobie rozeſchłych y rozmá
9:
ithych ſtudzianek/ kthore wody zátrzymáć niemogą:
10:
Piotr Swięty tákieſz powiáda.
2. Pet. 2.
Iż to ſą ſtudnie wkto=
11:
rych wody niemáſz/ á obłoki/ ktore wiátr rozwiewá.
12:
Papieska Sol Niedziele kożdey.
13:
O mizerni y zápámiętháli ludzie duſz ſwoich/ y
14:
ſtákową obłudną Swiątośćią/ ktora iż miáłá ſmier=
15:
dzieć/ przeſto tenże Alexánder Papieſz przydał Sol do
16:
niey/ ábyśćie nietylko wodę/ ále teſz y ſol ná káżdą nie=
17:
dzielę guſlili/ iákoſz iednák będąc Antykryſtá Rzym=
18:
ſkiego poſluſzni: Tymi ſlowy Sol guſlićie
Ex Agenda
Cracouien.
Soli poprzy=
ſięganie.

19:
Poprzyſięgam ćię ſtworzenie Soli przes Bogá † ży
20:
wego/ przes Bogá † prawdziwego/ przes Bogá †
21:
Swiętego/ áby ſię ſtáłá ſolą poprzyſiężoną álbo vtzá
22:
rowáną ná zbáwienie wiernym/ ábyś byłá wſzyſtkim
23:
bierzącym ćiebie/ zdrowim duſznym y ćieleſnym/ iż tze
24:
goby ſię kolwiek álbo dotknęłá/ álbo teſz pokropiona
25:
była/ żeby wtey rzetzy/ wſzelkiey nietzyſtośći niebyło y
26:
wſzelkiego przenágábánia Duchá złego.
27:
Powiedz mi? izali kiedy Syn Boży Apoſtołom ſwo=
28:
im roſkazał tákową Ewánielią powiedáć/ aby ludzie
zdrowie


strona: 74

Wodzie y Soli.74.
1:
zdrowie duſzne y ćieleſne mieli bráć/ przes vżywánie
2:
tey Soli vtzárowáney? Izali Sol odganiá chytrośći
3:
Dyabelſkie? Izali Sol nietzyſthe ludzi poſwiąca? izali
4:
Sol dáie zbáwienie wiernym? Ieſliże ták ieſt/ thedyć
5:
Swięty Páweł nieprawdę nápiſał/ kthory ták mowi.
Eph. 5.

6:
Iż Pan Kryſtus ſámego ſiebie zá kośćioł ſwoi wydał/
7:
áby y poſwięćił: A tzymże/ ieſli Solą álbo wodą? nie
8:
Solą mowi/ áni wodą tzárowáną? A tzymże thedy?
9:
krwią ſwoią nadroſſſzą.
Ioan. 17.
Także y Kryſtus Syn Boży/
10:
Proſił Oycá ſwego/ áby iego zwolenniki y wſzyſthki
11:
wierne poſwięćił? A tzymże/ ieſli Solą álbo wodą?
12:
Nie: A tzymże tedy/ powiáda:
Io. 17.
poſwięć ie Oytze/ przes
13:
prawdę twoię
14:
A tzemu ſobie niewſpomienieſz ná ony ſwiádectwá Bo
15:
ſkie/ gdzie ták Bog ſam o ſobie mowi.
Exod. 31.
Ezech. 20.
Ezech. 37.
1. Teſ. 5.
Ia Pán/ kthory
16:
was poſwiącam: I záſię przes Proroká mowi: Ia
17:
Pan poſwiącáiący was: y máło niżey: Ia pan poſwią
18:
cáiący Izráelá: A Swięty Páweł on Pan Bog poko=
19:
iu/ niechay was poſwięći wſzyſtkich. A batzyſz to blu
20:
znierzu imieniá Boſkiego/ iż nie Sol áni wodá/ po=
21:
ſwiąca ludzi/ ále tylko ſam Pan Bog pokoiu.
22:
A przeſto niemam/ cobych náprzećiwko wam miał
23:
inſzego mowić/ iedno co Piotr Swięty do onego ludu
24:
Zydowſkieoniewdziętzneo y niewiernego mowił. Wy=
25:
śćie ſie S. y ſpráwiedliwego Iezu Kryſtá Syná Bo
26:
żego záprzeli/ gdyśćie ſobie ná iego mieyſce wodę/ ſol/
27:
y inne zabobony/ Dyabelſkie wymyſlili: I vkazáliśćie
28:
ludziom proſtym/ nie Kryſtuſá Syná Bożego/ áleśćie
29:
vkazáli/ wodę/ ſol/ iákoby ty rzetzy odganiáły chytro=
30:
śći Dyabelſkie/ nietzyſte ludzi poſwiącáły/ y zbáwienie
31:
nákoniec wiernym dawały.
X ijA wżdy


strona: 74v

O cżyścu
1:
A wżdy ieſztze będzieſz powiádał/ iż nic inſzego nieu=
2:
tzyćie/ y nietzynićie/ iedno co Kryſtus Syn Boży/ y A
3:
poſtołowie iego/ vtzyli/ y tzynili?
Kryſtus y A=
poſtołowie/ nie
tzarowali wo=
dy ani ſoli.
Vkaſz gdzie Pan Kry
4:
ſtus/ álbo Apoſtołowie iego/ wodę álbo Sol tzarowá=
5:
li? A gdyſz tego nigdy niepokażeſz/ oſądzże ſie/ ieſliś ieſt
6:
zwolennik Páná Kryſtuſow/ álbo ſlugá Antykryſtow
7:
ieſliś ieſt przyiaćiel albo nieprzyiaćiel Boży/ ponie=
8:
waſz Pan Kryſtus ták powiedział mowiąc.
Io. 15.
Wy przy
9:
iáćiele moi ieſteśćie/ ieſli vtzynićie/ cokolwiek iá przy=
10:
kázuię wam. Ale podzmy ieſztze dáley.
11:
O Cżyścu popłátney
12:
nauce Papieskiey.
13:
M
Vſzę teſz tu przypo=
14:
mionąć Cżyśćiec/ y Odpuſthy
15:
wáſzego Rzymſkiego kośćiołá/
16:
náuki bárzo popłátne/ kthory
17:
tzyśćiec y odpuſty/ niewiem tze=
18:
muś opuśćił? Poniewaſz teſz w
19:
imię Cyścá/ y odpuſtow od Pa
20:
pieżá kupionych/ odpuſztzenia grzechow vtzyćie/ iáko
21:
świáttzą wáſze kxięgi właſne. Aleć ták Dijabeł záw=
22:
żdy tzyni/ iż tho co iemu ſſkodzi/ opuſćić muśi/ iáko teſz
23:
to ná on tzás vtzynił/ gdy ſie s Pánem Kryſtuſem po=
24:
tykał y gadał/
Matt. 4.
Lu. 4.
poſádziwſzy go ná wierzchu kośćiołá w
25:
ſwiętym mieśćie.
26:
Wezmę tedy naprzod Cżyśćiec płátną náukę wáſzę
ktorym


strona: 75

Papieskim.75.
1:
ktorym Cżyścem/ izali Papieſz y ſwámi/ niewymamił
2:
y niewytzyśćił/ ná Ceſárzach/ ná Krolech ná Kxiążę
3:
tach/ ná Pániech/ rozmáite Páńſtwá/ Kroleſthwá/
4:
Kxięſtwá/ Powiáty/ Miáſtá/ Porty/ Zamki/ Wśi/
5:
Cżyńſze/ Mytá/ Folwárki/ y inſze rozmáite płáty.
6:
Tak vtząc ludzi. Iż kożdy tzłowiek po ſmierći/ mu=
7:
śi idz do tzyścá/ y tám ſie pierwey wytzyśćić/ álbo wy
8:
ſmáżyć/ thoſz dopierko do Kroleſtwá niebieſkiego w=
9:
nidz. I przywodzićie wiele piſmá do tego wymyſlo=
10:
nego Cżyścá/ ábyśćie ludzi proſte y w piśmie Swię=
11:
tym niebiegłe/ tym ſnádniey mogli zmamić/ y iáko śiko
12:
ry ná lepie połowić. Ale iáko tam ku temu Cżyścowi
13:
wymyſlonemu/ piſmo Swięte przywodzićie y ſtoſuie=
14:
ćie/ iaſnie ſie waſzá obłudá/ y w piśmie Swiętym zdrá
15:
dá przed wſzyſtkim ſwiátem okázuie: Iż ieſteśćie z o=
16:
nych/ o kthorych ták Swięty Piotr piſze mowiąc.
2. Pet. 2.
Iż
17:
dla łákomſthwá/ zmyſlonymi ſlowy/ będą wami kup=
18:
tzyć
19:
Powiedz mi? s ktorego piſmá ſwiętego/ To ſlowo na
20:
przod wyſſlo Cżyśćiec? Prozno mi maſz vkázáć Proro
21:
ki bo onim nigdy nie prorokowáli? Prozno Pána Kry
22:
ſtuſá/ bo onim nigdy nieutzył? Prozno Apoſtoły/ bo o=
23:
nim nigdy nieſlycháli.
24:
Skąd ſie wziął Cżyśćiec.
25:
A skąd że ſie tedy wziął/ y ten Ogień Cżyścowy z=
26:
niećił? Powiem.
Roku 595.
Polid.
Volat.
Naprzod Grzegorz pierwſzy Pa=
27:
pieſz/ przed ktorym było/ iáko wy powiádaćie/ ſſeść=
28:
dzieſiąth y kielká Papieżow/ wymyſlił y zniećił/ then
29:
ogień Cżyścowy/ wam bárzo pożytetzny.
X iijA chceſz


strona: 75v

O Cżyscu
1:
A chceſz wiedzieć iáko? Powiem s kxiąg Grzegorzo
2:
wych.
Dialog.
Lib. 4.
Cap. 53.
Duſzá ſie kxiędzu iednemu vſtáwitznie w Cie=
3:
plicách vkázowáłá/ tzáſu Grzegorzá Papieżá: Ktora
4:
duſzá powiádáłá/ iákoby męki wielkie w onych Ciepli
5:
cách ćierpiáłá. I prośiłá potym onego Kxiędzá/ áby
6:
zá nię Kryſtuſá znowu offiárował/ y onę duſzę s Cży=
7:
ścá wybáwił.
8:
I záſię druga duſzá/ vkazáłá ſie ſludze iednemu Kupi
9:
oſowi/ ktora roſkazáłá dziękowáć Grzegorzowi Papie
10:
żowi/ iż Thrycezymy wymyſlił/ y onę Duſzę przes nie
11:
s Cżyścu wybáwił: A iż Bog zákazał od vmárłych
12:
prawdy ſzukáć/
Deut. 18.
ábowiem Dyabli áby ludzi zwodzili v=
13:
kázuią ſie wpoſtáwách duſz vmárłych: Dla tego tedy/
14:
przes kilká ſet lat wątpili ludzie o tym Cżyscu/ aſz Pa
15:
pieſz Ian oſmynaſty ten ogień Cżyscowy/ znowu ro=
16:
ſwiećil/ y dzień zaduſzny wymyſlił/ y vſtáwił
Anno. 1005.
Volat.
Polyd.
Lib. 6.
Cap. 8.

17:
Powiedz mi? ieſli to ieſt Ewánieliey vtzyć/ ludziom
18:
powiádáć/ iż po ſmierći muſzą wſzyſcy do Cżysća iść?
19:
Prozno tedy/ Pan Kryſtus przepowiádáć Ewánge=
20:
lią wſzelkiemu ſtworzeniu kazał/ to ieſt/ dobre/ weſołe
21:
y miełe poſelſtwo. Co zá poſelſtwo? odpuſztzenie grze
22:
chow dáremne/ y żywot wietzny.
23:
Aleć by to niebyło/ dobre y weſołe poſelſtwo/ y nieby
24:
łoby teſz dáremne odpuſztzenie grzechow/ iáko Swię=
25:
ty Páweł powiáda/ ieſliżeby ludzie/ po ſmierći w Cży=
26:
ſcu mieli być/ y tám niewiem dokąd ſię ſmáżyć? Ieſliże
27:
by vbogi żebrak vmárł/ zleby onim było/ boby ſię nie
28:
miał tzym wykupić s Cżyscá? wżdy by iednak Bogatev
29:
przyſſlo łácniey/ ábowiemby mogł wyniść s Cżyscá ry
30:
chley/ iáko ten/ kthory Papieżowi/ y iego Kxiędzom/
31:
Mnichom/ y Mniſſkom/ oddał Miáſtá/ Zamki/ Wśi:
Złoto


strona: 76

Papieskim.76.
1:
Złoto y Pieniądze/ y fundował Klaſztory/ Menſioná
2:
rie/ Ołtharze/ álbo kupił wilie/ Zołtarze/ Obchody/
3:
Swiece: Máry/ Záłomſze/ Kádzidło/ Wotywy/ Krzy
4:
że/ Kápy/ Ornaty/ Proceſie/ Vodę ſwięconą/ Zwony
5:
y inſze zabobony.
6:
Pieniądze Duſze wyćiągáią s
7:
Cżyscá.
8:
Powiedz proſzę ćię? Ieſli Bogáſtwá/ pieniądze/
9:
Fundácye/ y thy inſze mátáctwá wáſze/ wyćiągnąć
10:
mogą kogo s Czyscá? Ieſli rzetzeſz/ iż mogą: Thedyć
11:
Prorok Boży nieprawdziwie nápiſał/
Eſa. 42.
o Pánie kry=
12:
ſtuſie/
13:
iż ſię ná oſoby ludzkie niemiał oględáć.
Gal. 2.
I Pá=
14:
weł Swięty tym obytzáiem/ ieſt fáłſzerzem/ ktory teſz
15:
thák nápiſał: Iż Bog niepáthrzy ná ludzkie oſoby. I
16:
Piotr Swięty nieprawdziwe nápiſał/ ktory ták mo=
17:
wi.
1: Pet. 1.
Iż nas odkupił/ nie złothem/ nie ſrzebrem/ ále na=
18:
droſſſzą krwią báránká niepomázánego Kryſtuſá. To
19:
wſzyſthko piſmo będzie fáłſzywe/ poniewaſz Pan Bog
20:
ma więtſzy wzgląd ná ty/ ktorzy dla duſz ſwoich fun=
21:
dowáli y oddáli płaty/ á niſſli ná vbogie żebráki/ wie=
22:
rę niewiem/ iákoby ſie był Lázarz on s Cżyscá wyku=
23:
pił/ ktory y pártheki chlebá niemiał.
24:
Ieſli też rzetzeſz/ iż nie dla pieniędzy Pan Bog duſz
25:
s Cżysciá wypuſztza/ áni dla tych Fundáciy/ álbo płá
26:
tow náſzych? Powiedz że mi tedy? dla tzegoſz ty płáty
27:
bierzećie? Dla tzego ſie kożdego roku pieniędzy vpomi
28:
náćie/ zá Mſze/ zá Kondukty/ zá Trycezymy/ zá Wi=
29:
lie/ y zá inſze obchody? tzemu ták długo proſtymi ludz
30:
mi mamićie? Ieſli ták ieſt iáko wy powiádaćie/ áby=
31:
ſmy ſie mieli poſmierći ieſztze w Cżyscu ſmáżyć/ tedy
prozno


strona: 76v

O Cżyścu
1:
prozno Páná Bogá zowiemy Oycem/
Matt. 6.
prozno mowie
2:
my odpuść nam/ naſze winy/ iáko y my odpuſztzamy/
3:
náſzym winowáycom? prozno theſz w kredzie wyzna=
4:
wamy. Wierzę grzechom odpuſztzenie/ y żywoth wie=
5:
tzny/ nic potym wſzyſtkim. I coſz by to było zá odpu=
6:
ſztzenie grzechow/ ieſlibyſmy ſie mieli ieſztze zá nie ſmá
7:
żyć w Cżyścu? Ieſli nas ma ieſztze Ogień Cżyścowy
8:
otzyśćić y zbáwić/ tedyć prozno Anioł do Iozefá mo=
9:
wił?
Matt. 1.
Wzowieſz Imię iego Iezus/ bo then zbáwi lud
10:
ſwoy/ od grzechow ich.
11:
Ieſztze teſz ktemu/ ieſli nas Cżyśćiec ma otzyśćić od
12:
grzechow náſzych/ prozno tedy Ian Swięty powiá=
13:
da mowiąc.
1. Io. 1.
Iż krew Páná Iezu Kryſtá otzyśćia nas
14:
od wſzelkiego grzechu: Ieſli od wſzelkiego grzechu otzy
15:
śćia krew Páná Iezu Kryſtá/ iáko tu Ian Swięthy
16:
powiáda: I ktoreſz tedy grzechy ieſztze będzie Cżyśćiec
17:
po Kryſtuſie otzyśćiał? Weyrzy na kielká mieyſc w Pá
18:
włá Swiętego/ izaſz iáwnie niemowi.
Eph. 5.
Tit. 3.
Iż nas tylko ſá=
19:
má krew Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowanego zá nas o=
20:
tzyśćia? Do Zydow piſząc ták mowi:
Ebr. 1.
Iż przes ſámego
21:
ſiebie otzyśćił grzechy náſze/ á ſlyſzyſz iáko tu mowi/ iż
22:
przes ſámego ſiebie? Nie mowi przes ogień Cżyscowy
23:
nowo przes Grzegorzá Papieża zniecony? A Pan K.
24:
mowi.
Io. 3.
Kto wierzy w mię/ ma żywot wietzny/ ktho nie=
25:
wierzy/ iuż ieſt oſądzon. A batzyſz to iáko tu mowi/ ma
26:
żywot wietzny? nie mowi będzie miał/ ná onym ſwiećie
27:
otzyśćiwſzy ſie pierwey w Cżyścu? ále mowi/ iuſz ma
28:
ná tym ſwiećie:
Dwoiácy ſą lu
:
diie ná ſwiećie.
Abowiem iáko dwoiący ſá ludzie naſwie
29:
ćie/ wierni y niewierni/
Dwie drodze
po ſmierći.
thák teſz ſą tylko dwie drodze
30:
po ſmierći/ wierni máią żywoth wietzny/ á niewierni
31:
máią ſmierć y potępienie wietzne. Wy theſz ſámi tak o
tym


strona: 77

Papieskim.77.
1:
tym vſtáwitznie ſſemrzećie/ álbo ſpiewaćie. Iż ktorzy
2:
dobrze tzynili poydą do żywotá wietznego/ nie do Cży=
3:
ścá: A ktorzy zle/ poydą w wietzny ogień/ á coſz potym
4:
kiedy temu niewierzyćie.
5:
I ſpiewaćie tám ieſztze dáley. Iż tá ieſt wiárá krze
6:
śćiáńſka/ ktorey ieſliby ktho wiernie/ y mocnie niewie=
7:
rzył/ y nie trzymał/ zbawion być żadnym obytzáiem nie
8:
może. Ty też ſam wſpominaſz iáko Lukaſz Swięty napi
9:
ſał:
Act. 4.
Iż imieniá niemáſz żadnego ná niebie y ná ziemi/
10:
przes ktore moglibyſmy być zbáwieni/ iedno ſámo imię
11:
Páná Iezuſá Kryſtuſa.
12:
Ieſli ták ieſt/ iż przes to ſáme imię Iezus bywamy zbá
13:
wieni/ w coſz ſię tedy to imię nowe tzysćiec obroci? w po
14:
ſromocenie wáſze. A tzemu? Abowiem ludzie kthorzy ſię
15:
P. Bogá boią/ wáſzę fáłſzywą náukę vznáią/ iż nie w
16:
imię Iezu Kryſtá vtzyćie odpuſztzenie grzechow/ ále
17:
w imię Cżyscowo/ dla pieniędzy:
Matt. 21.
I ieſteśćie przyrow
18:
náni do onych kupcow/ ktore Pan Kryſtus powrozem
19:
s kośćiołá Sálomonowego wygnał/ y ſthoły ich ſprze
20:
wracał.
21:
Cżemu ták wiele ſtołow w kośćielech
22:
Papieſz náſtáwiał.
23:
Powiedz mi? dla tzegośćie teſz ták wiele ſthołow
24:
w kośćielech wáſzych nábudowali y náſtáwiali? Izali
25:
nie dla tego/ ąbyśćie ná nich vſtáwitznie tárgowáli/
26:
y pieniądze bráli? przeſto ſtrzeſzćie tego ogniá Cżysco=
27:
wego pilnie/ podniecáyćie y co nawięcey fáłſzywym
28:
piſmem/ áby niezgáſnął: Abowiem iákoby zgáſnął/ tedy
29:
by teſz muſiáły ſtoły/ ognie s ſwiecámi zgáſnąć/ ktore
30:
ná tych ſtolech goráią. A co więtſzego/ muſiáłyby/ gá=
Yſnąć/


strona: 77v

O Cżyscu
1:
ſnąć/ wielkie ognie/ ktore ſię palą vſtáwitznie brzucho
2:
wi Bogu wáſzemu/ wkuchniach wáſzych.
Lotrá Kry=
ſtus do tzyscá
niepoſlał.

3:
Ieſliżeć ten Cżyśćiec ieſt/ tedyć ſie Kryſtus Syn
4:
Boży bárzo ná tym omylił/ iż onemu Lotrowi zgołá po
5:
wiedział/ ktory ſnim ná krzyżu wiſiał/ mowiąc do nie
6:
go:
Io. 19.
Luc. 22.
Dziś ſemną będzieſz w ráiu. Powiedz mi ieſli był kto
7:
godnieyſzy Czyscá nád thego Lotrá? A wżdy mu Pan
8:
nierzekl: Poydzieſz Lotrze pierwey do Cżyscá/ ábyś ſię
9:
tám s twego Lotroſtwá otzyśćił/ toſz dopierko ſemną
10:
wnidzieſz do Ráiu/ ále mu zgołá rzekł/ y to ieſztze nie le
11:
dá iáko/ ále pod przyſięgą.
Luc. 23.
Amen záprawdę powiá=
12:
dam thobie/ dziś ſemną będzieſz w ráiu. I coſz mnie
13:
maſz/
1. Tes. 4.
áby był tego Czyscá Swięty Páweł zápámiętáć
14:
miał/ kiedy do Teſsálonicenſkiego Kośćiołá o vmár=
15:
łych piſał? I owſzem tám vpomina wſzyſthkich wier=
16:
nych/ áby ſie nieſmućili dla vmárłych/ iákoby nádzieie
17:
żadney niemáiąc onich/ ták iáko tzynią pogáni/ ktorzy
18:
nádzieie żadney/ o przyſſlym żywoćie niemáią.
19:
A gdzyſz tedy ták ieſt/ gdzieſz thu iuſz będzie wáſz Cży=
20:
sćiec/ powiedz mi proſzę ćię?
Phil. 3.
Muſzę thu rzec s Swię=
21:
tym Páwłem/ o nieprzyiáćiele krzyżá Páná Kryſtuſo=
22:
wego/ ktorych koniec ieſt zátrácenie.
Kxięza papieſ
cy kramarze.

23:
O krámárze niebogoboyni/ tzemuſz zdomu Bożego
24:
vtzyniliśćie Lotrowſką iáſkinią? ktorych Bog brzuch
25:
ieſt/ á chwałá ich/ iáko tenże Apoſtoł mowi/ wpoſro
26:
moceniu/ ktorzy więcey ziemſkie rzetzy miełuiećie/ áni=
27:
ſſli one wietzne: Czemuſz ſię wzdy kiedy niebatzyćie?
Phil. 3.

28:
temuſz ſię nád ludem Bożym nie zmiłuiećie? Czemuſz
29:
go zwodzić kiedy nieprzeſtaniećie? ktory lud Pan Kry
30:
ſtus nie Cżyscem/ ále krwią ſwoią Swiętą otzyśćił/
31:
y poſwięćił/ tzemuſz ieſztze inſze otzyśćienia y poſwię=
32:
cenia ſobie zmyſlaćie? Czemuſz więcey v ſiebie ważyćie

strona: 78

Papieskim78.
1:
wáſz żołądek/ Páńſthwá/ Cći/ Bogáctwá/ y roſkoſzy
2:
tego ſwiátá/ á niſſli ony Bogáctwá/ ktore Pan Bog
3:
nágotował ſwoim wiernym? Czemu więcey wierzyćie
4:
temu Grzegorzowi/ y Ianowi Papieżowi/ á niſſli Pro
5:
rokom Swięthym/ Apoſtołom/ y ſámemu Kryſtuſowi
6:
Synowi Bożemu.
Ná iákim
grunćie ſą záſá
dzone Káplice
Ołtarze/ Men
ſionárye. etć.

7:
A przeſto iuſz ſtąd kożdy wierny może obátzyć/ ná iá=
8:
kim grunćie ſą záſádzone/ wáſze Káplice/ wáſze Ołtá
9:
rze/ albo Stoły/ wáſze Mſze zaduſzne/ wáſze Menſioná
10:
rye/ waſze Bráctwá/ wáſze Zołtarze/ wáſze Kondukty
11:
Obchody/ Wotywy/ Wilie/ y inſze ſzátáńſkie wymyſly
12:
A wżdy ty ieſztze będzieſz mowił/ iżeśćie prawdziwi v=
13:
tzyćiele? prawdziwi Páſterze? y przyiaćiele Boży? Ale
14:
podzmy do odpuſtow/ kthore miełośćiwemi láthy zo=
15:
wiećie.
16:
O Papieſkich miło=
17:
śćiwych Lećiech y Odpuśćiech.
18:
P
An Kryſtus syn Bo
19:
ży ták powiedział/
Matt. 13.
1. Cor. 5.
iż iáko trochá
20:
Kwáſu/ wſzyſtek zadział ćiáſtá
21:
Kwáśny tzyni/ ták teſz Papieſz
22:
Rzymſki Antykryſt/ z iedney ná
23:
uki/ drugą náukę fáłſzywą ſtáno
24:
wi.
Ewanielia
niepopłatna
náuká.
Widział naprzod/ iż náuká
25:
Ewángeliey S:/ ieſt náuká proſta/ wzgárdzona y nie
26:
popłatna/ w ktorey Pan Bog/ dáremne odpuſztzenie
Y ijgrzechow


strona: 78v

O Papieskich miłośćiwych
Eſa. 55.
1:
grzechom obiecuie dáć/ bes pieniędzy/ y wſzelákiey od=
2:
miány/ wſzelkiemu tzłowieku/ ktory wierzy w Páná I.
3:
Kryſtá vkrzyżowánego/ myſlił tedy otym vſtáwitznie
4:
iákoby mogł náukę popłátnieyſzą poſtánowić? A iż mu
5:
ſię powiodłá y poſztzęśćiłá náuká o Czyścu/ chćiał teſz
6:
ieſztze ſkoſſthowáć náuki o Miłośćiwych lećiech/ y o
7:
Odpuśćiech/ ktore Miłośćiwe látá y odpuſty/ ponie
8:
waſz ty chwaliſz/ y onich wiele dzierżyſz.
Miłosćiwe lá
to weſtu lat.
Anno. 1295.
Plat.
Ro. Ba:
Polid. Lib. 8.
Cap. 1.

9:
Powiedzże mi tedy? ſſtzyiego roſkazania Bonifácy=
10:
us oſmy Papieſz/ tym imieniem przezwány/ przed kto
11:
rym było przedtym więcey á niſſli dwieśćie/ iáko wy po
12:
wiádáćie Papieżow:
Miłośćiwe lá
to wpiaćidzie=
ſiąt lat.
Anno. 1342.
Vſpex
Paral. Euſ.
Naucler.
Naprzod vſtáwił tákowe Miło=
13:
śćiwe láto w Rzymie v Złotey fortki/ iż ktobykolwiek
14:
ono mieyſce Swięte weſtu lat náwiedził/ y pieniędzy
15:
przynioſl/ y do ſkrzynie włozył/ áby tzłowiek thákowy/
16:
wſzyſtkich grzechow odpuſztzenie otrzymał/ by teſz na=
17:
więtſze grzechy przes wſzyſtek ſwoy żywot vdziáłał.
18:
A iż się zdał długi tzás do ſtálat tzekać pieniędzy/ to
19:
wſzyſtko Klemens ſzoſty/ złamał y odmienił/ y to Mi=
20:
łośćiwe láto pięćdzieſiątego roku poſtánowił.
Miłosćiwe lá
to wedwudzie
ſtu y piąći
lat.
Anno 1471.
Volat.
Decret.
Extr. Vag.

21:
Ale iż to ieſztze zdał ſię długi tzás/ ták známienity y
22:
wielkiey ſwiątośći/ tey niezbedney Mammony tzekáć
23:
przeſto Syxtus Mnich tzwarty ná trepkách łakomy/
24:
to wſzyſtko potym złamał y zrzućił y dwudzieſteo y pią
25:
teo roku/ miłośćiwe lato w Rzymie poſtánowił/ y przi
26:
dał ieſztze więcey odpuſtow/ áby tym więcey przybyło
27:
pieniędzy. Powiedzże tu iuſz s tzyieo roſkazánia to vtzy
28:
nili ći Papieże:
Miłosćiwe lá
to Kryſtuſowe
kożdego roku
ſtoi y kożdey
godziny.
Niemożeż teo rzec/ áby s Kryſtuſoweo
29:
przykazánia/ boć Kryſtuſowe Miłośćiwe lato/ nietyl
30:
ko kożdego roku ieſt y ſtoi/ ále teſz kożdego dniá y kożdey
31:
godziny: Abowiem gdzieſzkolwiek bywa pan Kryſtus
32:
vkrzyżowány prawdziwie przepowiádány/ ktory ſam

strona: 79

Lećiech y Odpuśćiech.79.
1:
ſiebie dla grzechow náſzych wydał/
Ro. 4.
y záſię zmartwych
2:
wſtał dla vſpráwiedliwienia náſzeo/ ieſli ſię to dzieie
3:
We wśi/ ieſli na polu/ ieſli ná morzu/ ieſli w domu/ ie
4:
ſli w mieśćie/ tám ieſt Złota fortká wſzędzie/ tám ieſt
5:
mieyſce Apoſtolſkie/ thám ieſt nákoniec ſam Kryſtus/
6:
ktory dáie Miłośćiwe láto/ to ieſt grzechom odpuſztze
7:
nie dáremne bes pieniędzy/ wſzelkiemu tzłowieku/ kto=
8:
ry weń wierzy/ y doniego przychodzi/ iáko tho ſam
9:
przes Proroká mowi ták.
Eſá. 55.
Wſzyſcy prágnący podzćie
10:
do wody/ á ktorzy niemaćie ſrebrá kwápćie ſię/ kupćie
11:
y iecćie/ poććie/ kupćie/ bes ſrebrá/ y bes wſzelkiey od=
12:
miány/ wino y mleko: A ſlyſzyſz thu iáko mowi kupćie
13:
bes ſrebrá? to ieſt/ wezmićie dáremne odpuſztzenie grze
14:
chow/ fáłſzywie tedy Papieſz/ y ſwámi vtzy/
1. Pet. 1.
iż zá ſre=
15:
bro y zá pieniądze bywáią grzechy odpuſztzone/ ponie
16:
waſz nas Syn Boży nie ſrebrem/ áni złotem ſobie kupił
17:
ále krwią ſwoią nadroſſſzą.
18:
Papieſz niewierzy áby Kryſthus
19:
przynioſl z Niebá Miłośćiwe láto.
20:
Kiedyby Papieſz y ſwámi wierzył/ iż Pan Kry=
21:
ſtus nam przynioſl zniebá Miłośćiwe látho/ wſpom=
22:
niał by wżdy ná ony ſlowá iego/ ktore mowi v Luka=
23:
ſzá Swiętego:
Eſa. 61:
Luc. 4.
Duch Boży nádemną/ dla tego/ iſz mię
24:
pomázał/ ku przepowiádaniu weſołego poſelſtwá/ po=
25:
ſlał mię vbogiem/ ábym vzdrowił ſkruſzone ſercá/ ábym
26:
przepowiedał Ieńcom odpuſztzenie/ ábym przepowie=
27:
dał láto Miłośćiwe: A ſlyſzyſz thu/ tzemu Pan Kry=
28:
ſtus przyſzedł áby przepowiádał láto miłośćiwe? Cze=
29:
muſz ie thedy Papieſz y ſwámi przedáie/ poniewaſz ie
Y iijPan


strona: 79v

O Papieskich miłośćiwych
1:
Pan Kryſtus wſzyſtkim przepowiáda/ y dáie ktorzy=
2:
kolwiek weń wierzą.
3:
Przeſto tedy/ by teſz wnáuce wáſzey/ nie inſzego nie=
4:
było/ iedno iż dáremne odpuſztzenie grzechow przedá=
5:
iećie za pieniądze/ iáwnie ſię okázuie/ iż Papieſz ieſt An
6:
tykryſt/ á wy ſludzy iego/ kthorzy krew Syná Bozego
7:
przedáiećie/ á nákoniec depcećie/ y bluznićie: Dla kto=
8:
rego bluznierſtwá/ mieliby powſtáć wſzyſcy Krolowie
9:
Ceſárzowie/ y Pánowie/ y zepchnąć tego Syná zatrá=
10:
coneo s ſtolcá ieopyſzneo áby więcey niebluznił pána Ie
11:
zu Kryſthá Syná Bożego: Abowiem Pan Bog/ iako
12:
tzytamy w Hiſtoryach/ dla mnieyſzych grzechow/ wie
13:
le kroleſtw ſrodze ſkarał/ y pod moc pogańską poddał.
14:
Przeſto teſz o tym Papieżu/ ktory naprzod to Miłośći
15:
we láto wymyſlił/ piſárze iego właſni/ nic dobrego nie
16:
piſzą.
Bonifacius
Octauus.
A chceſz ſlyſzeć/ co nápiſáli onim/ iaki to trup był:
17:
Wſzedł powiádáią ná Papieſtwo iáko Lis/ krolował
18:
iáko Lew/ y vmárł iako pies.
19:
Inſzych odpuſtow niewſpominam/ to ieſt/ drugich
20:
bluznierſtw ná przećiwko Kryſtuſowi Synowi Boże=
21:
mu/ ktore Papieżowie roſſełáli po wſzyſtkim ſwiećie
22:
y piſáli záwieſiwſzy pietzęći ſzátáńſkie: Plenaryam/ to
23:
ieſt zupelne odpuſztzenie grzechow/ tyſiąc dni/ trzyſtá
24:
dni/ dwieſcie dni/ ſterdzieśći dni/ odpuſtu/ wtzym go
25:
teſz y wy ſludzy iego do tego tzáſu náſláduiećie/ ſwiad
26:
tzą to wáſze liſty
Kosci w ołta=
rzach zamuro
wáne y liſty na
ktorych ſą ná=
piſane od=
puſty.
ktore w ołtarzách s kośćiámi niewiem
27:
iákiemi/ ſą zámurowáne/ y ktore teſz dáiećie poſwiącá
28:
iąc kośćioły y kaplice: Stądże ludzie niebożątká pro=
29:
śći/ ſzukáiąc zbáwienia/ y odpuſztzenia grzechow/ bie=
30:
gáią/ od Kośćiołá do Kośćiolá od Kkáplice do Ká=
31:
plice/ od Ołtarzá do Ołtarzá/ od Obrázu do Obrázu
od Słupa


strona: 80

Lećiech y Odpuśćiech80.
1:
od Słupá do Słupá/ od Grobu do Grobu/ od Báł=
2:
waná do Báłwaná/ kxiędzom w vſzy/ ſámi niewiedzą
3:
co ſzeptáli/ pieniądze im w ręce tkáli/ y w ſkrzynie kłá
4:
dli/ Mſze zákupowáli/
Vmarłe kosći
całowáli á zy=
we przeſlado=
wali.
Glowy/ Czáſſki/ Ręce/ Nogi
5:
iedni ſrebrna/ drudzy woſkowe/ ſtáwiáli/ kośći vmár=
6:
łych ludzi cáłowáli/ á żywe przeſládowali/ wodą ſię
7:
kropili/ nieinák iedno iako Pogáni/ tzego ſię kto mogł
8:
domyſlić z rozumu ſwego. A to wſzyſtko Papieſz y ſwá=
9:
mi potwierdzał/ y odpuſty od tego dawal.
10:
Kiermáſze od Papieżá wymyſlone.
11:
Niewſpominam teſz nic o Kiermáſzách/ ktore
12:
poſwiącánim zową/ iákowe ſię mężoboyſtwá/ cudzoło
13:
ſtwá/ y piańſtwá/ y zwády ná nich dzieią/ niepotrzebá
14:
otym wiele piſáć bo to káżdy ná oko dobrze widzi y ſly
15:
ſzy:
Eſa: 6:
Ale Bog mſztząc ſię nád ludem niewdziętznym/ do
16:
puśćił thákową ſlepotę ná ludzi/ áby widząc niewi=
17:
dzieli y ſlyſząc nieſlyſzeli: A przeſto zwielkim żalem pá=
18:
trząc ná ten lud vbogi/ ktory w ſwey ſlepoćie ginie/
19:
mowię do Páná Bogá/ on wierſz Dauidow.
Pſal. 44.
Wſtań
20:
moy miły Pánie/ Iákoſz długo będzieſz ſpáł/ Ocuć ſię
21:
á nieodrzucay náwieki: Wſtáń y wſpomoſz nas/ á wy=
22:
kup nas od tego Antykryſtá/ y ſlug iego/ dla miłoſier
23:
dzia twego:
Pſal. 80.
Oto Wieprż dziki puſtoſzy winnicę two=
24:
ię y pożera ią ſrogie á leśne zwierzę.
Do owietzek
Kryſtuſowych
napominanie.

25:
O miłe Owietzki/ krwią Syná Bożeo Páná Iezu K.
26:
odkupione/ y iemu ſámemu poſwięcone/ tzemuſz ſię kie
27:
dy nieobatzyćie? tzemu od tego Antykryſtá nieućieka=
28:
ćie? tzemu ſię do ſámego Syná Bożeo Páná Iezu Kry
29:
ſtá nienáwroćićie? Izaſz niebatzyćie/ tey náuki fáłſzy=
30:
wey/ przes kthorą Antykryſt/ wiele ludzi wiedzie ná
wietzne


strona: 80v

O Pápieskim Krzyżmie
1:
wietzne potępienie:
Apoc. 18.
Act. 2.
Lu. 12.
zmiłuićie ſię/ nád duſzámi wáſzemi
2:
á vćiekayćie od niego co nadaley/ ieſli ſnim ná wieki
3:
wiekow zginąć niechcećie: Ale podzmy teſz do Oleiu/
4:
y innych wáſzych wymyſlow.
5:
O Papieſkim krzy=
6:
zmie y o iego inſzych Oleiách.
7:
A
Iż teſz powiedaſz/ iż
8:
nieutzyćie ludzi/ iedno w ſá=
9:
mym Kryſtuſie zbáwienie po=
10:
kłádać. Ná tho ták odpowiá=
11:
dam/ iż temu niewierzę/ áni za=
12:
dny tzłowiek/ kthory ſię Páná
13:
Bogá boi/ wierzyć może: A tze=
14:
mu?
Kiedyby w ſá=
mego Kryſtu=
ſá wierzyli te=
dyby do niego
nic nieprzykłá=
dáli
Abowiem kiedybyśćie w ſá
15:
mym Kryſtuſie S. Bożym/ vzdrowienie duſzne y ćiele
16:
ſne/ y wſzeláką obronę/ y błogoſláwieńſtwo pokłádáli
17:
y iemu ſámev tylko tześć y chwałę dawáli/ tedybyśćie
18:
do Kryſthuſá/ Oleiow/ Ogniow/ Gromnic/ Swiec/
19:
Lamp/ Kádzidłnic/ Popiołow/ Bágnow/ Kwiat=
20:
kow/ Zioł/ Owſow/ Złotá/ Mirry/ Kádzidłá/ Bá=
21:
ránkow/ Ptakow/ Kołatzow/ Mięſá/ Słonin/ Iá=
22:
iec/ Serow/ Máſlá/ Chlebá/ Soli/ Piwá/ Iábłek/ y
23:
inſzych rzetzy wymyſlonych/ nieprzykłádáli/ áni przy
24:
dawáli/ iáko przydawaćie: Kiedy tym rzetzom mar=
25:
twym/ ná wielkie poſromocenie/ Paná Iezu Kryſthá
26:
Syná Bożego/ zdrowie duſzne y ćieleſne/ obronę wſze=
láką


strona: 81

o iego inſzych Oleiách.81.
1:
láką/ błogoſláwieńſtwo/ á nákoniec odpuſztzenie grze=
2:
chow/ y łáſkę Bożą/ przypiſuiećie y przydawaćie.
3:
A iżeby ſie to iáśnie okazáło/ iż ták ieſth. Naprzod
4:
poydziemy do Oleiow wáſzych/ á potym do tych rze=
5:
tzy inſzych. Wſzák ieſli kto temu niewierzy/ niecháyże
6:
takowy w wáſze Pontyfikały/ Agendy/ y Mſzały wey=
7:
rzy? A iż troiaki Oley tzáruiećie/ ieden ktorym kxiędze
8:
ſmáruiećie. Drugi kthorym dzieći ná krzćie máżećie.
9:
Trzeći ktorym niemocne ludzi ſſalićie y guſlićie. Prze
10:
to kiedy pierwſzy Oley ſwięćićie/ iáko wy mowićie: te=
11:
dy ty ſlowá do Oleiu mowićie.
12:
Záklinánie pierwſzego Oleiu w wiel
13:
ki tzwartek/ ktorym niemocne máżą.
Ex Pontifica=
li Venecijs ex=
cuſso. 1510.

14:
Záklinam ćie nanietzyſtſzy Duchu/ y wſzyſtká na=
15:
iázdo Szátáńſka/ y wſzyſtki fántáſmy/ w imię Oycá y
16:
Syná y Duchá Swiętego/ ábyśćie odeſſli od tego O=
17:
leiu/ áby ſie mogł ſtáć duchownym pomázánim/ ku po
18:
twierdzeniu zmyſlu y ćiáłá/ áby był obroną Duſzną y
19:
ćieleſną/ ku wyniſztzeniu wſzyſtkich boleśći y niemocy.
Vide Durand.
Lib. 6.

20:
Naprzod ćie tu pytam/ powiedz mi/ ſkądeśćie wzię
21:
li/ ták zły Oley y opętány/ iż Dijabły ſniego wyrzuca=
22:
ćie? O vchowayże nas Pánie Boże/ tego opętánego
23:
oleiu wáſzego. A tzemu ſobie niewſpomiſz o bluznie=
24:
rzu/ iáko Duch Swięty mowi/ o wſzyſtkich rzetzach/
25:
ktore Pan Bog ludziam dał ku żywnośći/ poſluchay
26:
Páwłá Swiętego.
1. Tim. 4.
Wſzelkie ſthworzenie Boże dobre
27:
ieſt/ ktorego vżywamy tzyniąc dzięki Pánu. A ſlyſzyſz
28:
tu Duchá Swiętego? tzemuſz ty tedy ten oley opętá=
29:
nym tzyniſz/ ktory Duch Swięty zowie dobrym.
30:
I ieſztze ćie pytam? ktoć ten Oley roſkazał krzćić/
Zw imię


strona: 81v

O Papieskim Krzyzmie.
1:
w imię Oycá y Syná y Duchá Swiętego? Izaſz Pan
2:
Kryſtus Syn Boży roſkazał/ kiedy oleie krzćić/ albo
3:
iáko wy mowićie/ ſwięćić? A ieſli roſkazał/ vkaſz roſka
4:
zánie iego? vkaſz teſz/ iż Oley okrztzony/ duchowne tzy
5:
ni pomázánie/ to ieſt/ Duchá ſwiętego dáie/ y ieſt obro
6:
ną Duſzną y ćieleſną/ y wyniſztza/ y oddala/ wſzyſthki
7:
niemocy y boleśći? Izali tho nie ſą náuki Dijabelſkie/
8:
ktore ſą ku temu końcowi/ od Antykryſtá wymyſlone y
9:
vſtáwione/ aby ludzie ten oley ſmrodliwy/ miáſto Du
10:
chá ſwiętego chwalili/ y wnim zbáwienie y odpuſztze
11:
nie grzechow ſwoich pokłádáli.
12:
Ták iáko to ſámi rozumiećie/ kiedy niemocnego tym
13:
oleiem máżećie/ mowiąc.
Ták do niemo
cnych ludzi
mowią Papie
znicy/ kiedy ie
Oleiem maza.
W imię Oycá y Syná y
14:
Duchá ſwiętego/ máżę ćie tym oleiem/ ábyś przes tho
15:
pomázanie/ wziął zupełne grzechow odpuſztzenie. Má
16:
żę vſzy/ nozdrze/ vſthá/ ręce/ nogi twoie. Iż coś kol=
17:
wiek zgrzeſzył tymi tzłonki/ áby tho było tym ſwiętym
18:
Oleiem pomázánim zgłádzono.
19:
A batzyſz tu/ iáko mowiſz? máżęćie tym oleiem? ábyś
20:
przes to pomázánie? wziął zupełne grzechow odpu=
21:
ſztzenie? áby to było thym ſwiętym oleiem pomázánim
22:
zgłádzono. Gdzie thu iuſz będzie/ on Báránek Boży/
23:
ktory ſam głádzi grzechy/ o zápámiętali ludzie Duſz
24:
ſwoich y ludzkich/ tzęmu tego Syná Bożego/ ták hań
25:
bićie y ſromoćićie.
26:
Ale rzetzećie? Coż wżdy mowiſz/ álbo piſzeſz/ izaſz
27:
ty niewieſz/ iż mázánie ludzi niemocnych/ nieieſt náſzá
28:
vſtáwá/ ale ieſt vſtáwá Apoſtołow Swiętych. Abo=
29:
wiem Iákub Apoſtoł Swięty ták nápiſał. Rozniemo
30:
że ſie kto miedzy wámi/ niechay w zowie ſtárſzych ko=
31:
śćiołá y niechay ſie modlą nád nim/ máżąc go oleiem/
w imię


strona: 82

y o iego inſzych Oleiách.82.
1:
w imię Boże/ á modlithwá wiáry zbáwionym/ vtzyni
2:
niemocnego/ y podzwignie go Pan Bog. A ieſli bę=
3:
dzie wgrzechach/ będą iemu odpuſztzone.
4:
Ná ty ſlowá Iákubá Swietego/ ták odpowiedam
5:
iż ty ſlowá Iákubá Swiętego/ nic ſie nieśćiągáią ku
6:
temu wáſzemu Oleiowi tzárowánemu.
Mar: 16.
Abowiem ná
7:
on tzás Pan Kryſtus dał był moc oſobliwą y dáry/ á=
8:
by cudá widome przed wſzyſthkimi ludzmi tzynili/ no=
9:
wymi ięzyki mowili/ vmárłe krześili/ Dijabły wyrzucá
10:
li węże bráli/ ná niemocne ręce kłádli/ á lepiey ſie mie
11:
li/ oleiem mázáli/ á ku zdrowiu ludzi przywrácáli.
12:
Przeto teſz Márek Swięty/ otym oleiu Apoſtolſkim
13:
ták wſpomina mowiąc.
Mar: 9.
Iż idąc zwolennicy przepo=
14:
wiedáli/ áby ſie ludzie káiáli/ y Dijabły wyrzucáli/ y
15:
wiele niemocnych oleiem mázáli/ y zdrowie bráli. A
16:
batzyſz tu ſtych ſlow? iż Apoſtołowie/ ludzi niemocne
17:
mázali oleiem/ ále nie dla odpuſztzenia grzechow/ iáko
18:
wy ſwoie niemocne máżećie/ ále w ten obytzay/ áby lu
19:
dzie po onym mázániu vzdrowieni byli/ y cudá thym
20:
mázánim ſwoim przed ludzmi okázowáli/ iáko tu oto
21:
ſlyſzyſz v Márká Swiętego/ iż niemocni zdrowie brá
22:
li. A przeſto prozno ſobie Apoſtoły bierzećie ná pomoc
23:
ku tym ſwoim tzárom: poniewaſz niemaćie/ áni táko=
24:
wych dárow/ áni teſz tákowego oleiu/ ktorymbyśćie lu
25:
dzi ku zdrowiu przywieść mogli/ y owſzem iako kto zá
26:
kuśi tego oleiu wáſzego/ rzadki ſie wybiega/ áby vm=
27:
rzeć niemuſiał. Ale byśćie teſz dobrze y od Apoſtołow
28:
to wzięli/ tzego nigdy niedowiedziećie/ tedy vkaſzćie
29:
mi proſzę was/ gdzie Apoſtołowie Swięći/ tzárowáli
30:
kiedy oley tákowymi ſlowy/ ktorymi go wy tzáruiećie?
31:
vkaśćie theſz gdzie z oleiu Dijabły wyganiáli iáko wy
Z ijwygania=


strona: 82v

O Papieskim Krzyzmie.
1:
wyganiaćie y záklinacie? Izali w tey mierze Cżárno=
2:
kxiężnikom podobni nieieſteśćie/ oſądzćie ſie theras/
3:
proſzę was? Ale podzmy do Wtorego Oleiu.
4:
Zaklinánie Wtorego Oleiu/ ktorym
5:
krztzą dzieći y Krzyzmem y zową.
6:
Máło wam było ieſztze ná iedym oleiu/ przetośćie
7:
ſobie drugi zmyſlili ktory tzáruiąc/ álbo iáko wy mo=
8:
wićie ſwięcąc/ ták mowićie.
Ex eodem
Pontificali.
Day nam Boże pokornie
9:
ćie proſimy/ iż ktokolwiek krztem ſwiętym byłby odro=
10:
dzon/ á tym oleiem pomázan/ wziąłby duſzne y ćieleſne
11:
błogoſláwieńſtwo zupełne.
12:
I toć ieſt náuká/ od nieprzyiaćielá duſznego zmyſlo
13:
na/ y do kośćiołá Swiętego w prowádzoná/ aby lu=
14:
dziom okrztzonym/ miał Oley ſmrodliwy dáwáć/ zu=
15:
pełne błogoſláwieńſtwo?
Gen. 12.
Gen. 18.
Gen. 22.
Gen. 26.
Gen. 28.
Gen. 3.
Gen. 17.
gdzieſz tu iuſz będzie ono plę
16:
mię błogoſlawione Pan Kryſtus Syn Boży/ Abrá=
17:
hámowi/ y inſzym ſwiętym obiecány. W ktorym miá=
18:
ły być błogoſláwione wſzyſtki narody ſwiátá.
19:
I co tu inſzego ná krzćiech ſwoich okázuiećie/ kiedy
20:
niewinne dziatki krzćićie/ á thym ſmrodliwym oleiem
21:
ſmáruiećie/ iedno iż wy/ nie oney vmowie wierzyćie/
22:
ktorą Pan Bog z Abráhámem vtzynił mowiąc. Bę=
23:
dę Bogiem twoim/ y plemieniá twego/ áni Kryſtuſo=
24:
wi Synowi Bożemu y iego męce/ ſmierći/ y krwi/ ále
25:
dufaćie themu ſmrodliwemu pomázániu oleynemu/
26:
ktoremu duſzne y ćieleſne błogoſláwieńſtwo y zbáwie=
27:
nie przywłaſztzaćie y przypiſuiećie/ iáko ſie tho iáśnie
28:
okázuie zwáſzych właſnyw ſlow/ ktore tám ná ten tzás
29:
mowićie/ kiedy dziatki máłe przy krzćie thym Oleiem
ſmáru=


strona: 83

y o iego inſzych Oleiách.83.
1:
ſmáruiećie mowiąc ták do dziećiątká.
Ex Agenda ſe=
cundum Ru=
bricam Eccle
ſiae Cathe=
dral. Craco=
uien.
Ia ćiebie máżę
2:
oleiem zbáwiennym: Tho ieſt/ tákowym Oleiem/ dla
3:
ktorego ludzie będą zbáwieni.
4:
Wiem/ że teſz potym przykłádaćie s krzyżykiem Kry
5:
ſtuſá/ ále tám nádáremne/ imię iego ſwięte/ w vſthá
6:
wáſze bierzećie/ y práwie ſie ſniego naśmiewaćie. Ie
7:
ſli chceſz wiedzieć iako?
Krzeſt Pápie=
ſki z Oleiem.
powiem/ bośćie tho iuſz przed
8:
tym wſzyſtko temu ſmrodliwemu oleiowi przypiſáli/
9:
cośćie byli powinni przypiſáć/ y przywłáſztzyć ſáme=
10:
mu Pánu Kryſtuſowi.
11:
A przeſto tym Oleiem dziatki máłe máżąc/ nie inſze
12:
go nietzynićie/ iedno krzeſt prawdziwy/ od Páná z wo
13:
dy tylko poſtáwiony/ háńbićie y ſromoćićie/ przeto teſz
14:
Páweł ſwięty zowie krzeſt/ odrodzenia náſzego omy=
15:
ćim/ á nie Oleiowánim/ álbo mázánim.
Tit. 3:

16:
Niewſpominam tu ieſztze/ iákie krzyżyki tym Ole=
17:
iem tzynićie/ kiedy teſz dziatki máłe thy krzćićie/ iáko
18:
tám Stuły ſwoie na nie/ by ná złodzieie powrozy kłá=
19:
dziećie/ iáko ie błoćićie/ ſolićie/ w tzepki vbieraćie/ ſwie
20:
ce martwe w ręce práwe dawaćie: Thy ſlowá mo=
21:
wiąc do dziecięćiá.
Ex Agenda
Eccleſiae Ca=
thedralis Cra
couien.
Wezmi Lámpę goráiącą/ y niená
22:
gánioną: y ieſztze iáko kxięgi wáſze/ ná ich twarz kłá=
23:
dziećie/ s ktorych kxiąg Bogá bluznićie/ y iako Dija=
24:
bły od nich wyganiaćie/ záklinaćie/ y nád nimi kotz wá
25:
ruiećie.
26:
Ale kto może wáſze zabobony wſzyſtki wypiſáć/ kto=
27:
reśćie od Antykryſtá Rzymſkiego wzięli/ y lud Boży
28:
proſty pomamili/ y ty plugáſtwá ſwoie do Kośćiołá
29:
Bożego w prowádzili/ y názwáliśćie ty oleie/ y inſze
30:
wáſze wymyſly Swiąteśćiámi/ mowiąc do ludzi pro=
31:
ſtych.
Col. 28.
Marc. 7.
Bráćie: Nie dotykay ſie/ niekoſztuy/ nieruſzay/
32:
grzech?
Z iijO wy


strona: 83v

O Papieskim Krzyzmie.
1:
O wy prośći niebożątká/ ktorzy ſwoie Dziatki/ tym
2:
ſmrodliwym/ y záklętym Oleiem/ dopuſztzaćie ſmáro=
3:
wáć/ błoćić/ y ſolić:
Napominánie
do ludzi pro=
ſtych ktorzy w
Papieſtwie
krzcą dziatki
ſwoie
Wſpomnićie ſobie kiedy/ ná krzeſt
4:
Ianá krzćićielá ſwiętego/ iáko Ian ſwięty on lud w
5:
Iordanie Rzece krzćił/ ktory do niego ná puſztzą przy
6:
chodził? iáko nákoniec/ y ſámego Páná Iezu Kryſtá
7:
Syná Bożego okrzćił? Izali tám iákim tzárowánym
8:
Oleiem/ błotem/ álbo Solą krzćił Kryſtuſá Syná Bo
9:
żego/ y on lud przychodzący do niego? poſluchayćie iá
10:
ko do ludu mowi/ właſnych ſlow iego?
Marc. 1.
Matt. 3.
Ia was Wo=
11:
dą krztzę/ ále on/ ktoremum ia nieieſt godzien vpad=
12:
wſzy rzemyká rozwięzáć v trzewikow iego/ was okrzći
13:
Duchem Swiętym. I byli krztzeni wſzyſcy od niego w
14:
Iordánie rzece. A ſlyſzyćie tu Duchá ſwiętego ſlowá.
15:
Ieſli máło maćie ieſztze nátym/ wſpomnićie teſz ſo=
16:
bie/ iáko Filip Apoſtoł ſwięty/ onego Murzyná ſtáro
17:
ſtę Krolowey Kándáces okrzćił? Poſluchayćie ſlow
18:
Duchá S. Gdy powiáda/
Act. 8.
iecháli drogą/ nádiecháli
19:
Wodę/ y rzetze Murzyn do Filippá. O wo Wodá/ tze
20:
mu mię nieokrzćiſz? Rzetze Filip. Ieſli wierzyſz z zupeł
21:
nego ſercá? godzi ſie. I odpowiedziawſzy Murzyn
22:
rzekł/ Wierzę Syná Bożego/ być Iezuſem Kryſthu=
23:
ſem. I kazał ſtánąć wozowi/ y ſtąpili obádwá w wo=
24:
dę/ Filip weſpołek y Murzyn/ y okrzćił go.
25:
Dla tegom tu przywiodł ty ſlowá Duchá ſwiętego
26:
ábyśćie obatzyli kiedy/ iáko w pierwſzym ſwiętym ko=
27:
śćiele krześćijáńſkim/ Apoſtołowie/ y inni wierni pá=
28:
ſterze y poſlowie Boży/ krzćili ludzi: ktorzy otych Ole
29:
iach Szátáńſkich y klętych/ áni othych Solach/ áni o
30:
tych błoćiech/ nic niewiedzieli y nieſlycháli nigdy/ tyl
31:
ko ſámą wodą krzćili. A przeſto vćiekayćie/ co nadá
ley


strona: 84

y o iego inſzych Oleiách.84.
1:
ley możećie/ od takowych Oleiarzow/ Błotharzow/ y
2:
Solarzow. Ale podzmy do trzećiego ieſztze Oleiu.
3:
Záklinánie trzećiego Oleiu ktory
4:
Swiętym Bálſamem zową.
5:
Mało wám było ná iednym Oleiu/ máło y ná dwu
6:
Oleiách/ aſz muſiał być ieſztze trzeći/ ktory tymi ſlowy
7:
záklinaćie.
Ex eodem pon
tificali.
Záklinamćie ſtworzenie Oleiowe/ w imię
8:
Oycá y Syná y Duchá Swiętego. Aby przes to wzy
9:
wánie Troyce/ y iedney mocy Boſtwá/ wſzelka nagor
10:
ſza moc przećiwniká/ wſzelka záſtárzáłá złość Dijabel
11:
ſka/ wſzelka gwałtowna nawálność/ byłá wykorzenio
12:
ná/ y odeſſlá od ćiebie/ ábyś ſie ſtał tym ktorzy tobą bę
13:
dą pomazani/ ná odpuſztzenie wſzyſtkich grzechow/ á=
14:
byś twoie błogoſláwieńſtwo wyſlał ná then Oley:
Nota.
I
15:
dałeś przes pomázánie tego ſtworzenia otzyśćienie du
16:
ſzne y ćieleſne. A ieſliby do niego przećiwni duchowie
17:
przylnęli/ oſtátki álbo zmázy iákie/ zdotknienia thego
18:
Swiętego Oleiu/ áby odeſſli: Niechay będzie nágoto
19:
wáne pomázánie ku zbáwieniu.
20:
Wiele inſzych bluznierſtw opuſztzam/ ktore ten Oley
21:
tám tzáruiąc/ mowićie: tylko tu vkázuię niektore potzę
22:
śći/ áby wſzyſcy wybráni y wierni obatzyli/ iákowe o=
23:
pętáne oleie maćie/ s ktorych Dijabły wyganiaćie. Iá
24:
ko ſie imienia Bożeo bráć nádáremne nieboyćie áni w=
25:
ſtydaćie? Iáko temu Oleiowi ſmrodliwemu/ odpu=
26:
ſztzenie wſzyſtkich grzechow przypiſuiećie? Iáko otzy=
27:
śćienie Duſzne y ćieleſne y nágotowánie zbáwienia ie
28:
mu prżywłaſztzaćie? A krotko mowiąc/ ten ſmrodli=
29:
wy Oley zá Bogá chwalićie?
Ieſli


strona: 84v

O Papieskim Krzyzmie
Dziewięćkroć
klękáią przed
Oleiem Papie
ſcy Biſkupi y
Kxięza.
1:
Ieſli rzetzeſz? iż go zá Bogá niechwalićie? Powiedzże
2:
mi/ tzemuſz w wielki tzwartek przed nim dziewięć kroć
3:
vpadaćie ná koláná/ mowiąc tak do pierwſzego Ole=
4:
iu. Bądz pozdrowion Swięty Oleiu. Bądz pozdro=
5:
wion Swięty oleiu. Bądz pozdrowion Swięty Ole=
6:
iu. I záſię przed wtorym oleiem takieſz klękáiąc mo=
7:
wićie. Bądz pozdrowione ſwięte krzyzmo. Bądz po=
8:
zdrowione ſwięte krzyzmo. Bądz pozdrowione ſwięte
9:
Krzyzmo. I záſię przed trzećim oleiem takieſz klęká=
10:
iąc mowićie.
Iáko pozdra=
wiáią Oley w
wielki tzwar=
tek.

11:
Bądz pozdrowion ſwięty Bálſámie. Bądz pozdrowion ſwięty Bálſámie. Bądz pozdro=
12:
wion ſwięty Bálſámie.
13:
Iuſz tu teras przeć tego niemożećie/ ábyśćie tych o=
14:
leiow/ zá Bogi niechwalili/ poniewaſz otho klękaćie
15:
przed nimi/ pozdrawiaćie/ odpuſztzenie wſzyſthkich
16:
grzechow im potzytaćie.
17:
Iako ſie teſz to ieſztze okázuie z wáſzego bierz
18:
mowánia ludzi proſtych. Abowiem kiedy ie bierzmuie=
19:
ćie/ y tym oleiem ſmrodliwym ſmáruiećie/ thedy kre=
20:
ſląc po tzele/ ták do tzłowieka mowićie.
Iáko bierzmu
ią ludzi Biſku
powie albo ſu
fraganowie.
Ianie: známio
21:
nuię ćie znákiem krzyżowym/ y potwierdzam ćie Krzy
22:
zmem zbáwiennym. To ieſt. Dla ktorego ludzie bywá
23:
ią zbáwieni.
24:
Ieſliże to ták ieſt/ iż ludzie od mázánia wáſzego/ bie
25:
rzą zbáwienie/ tedyć ono ſwiádectwo Duchá ſwięte=
26:
go/ ieſt fáłſzywe/ ktore Ian Swięty nápiſáł mowiąc
27:
do wiernych.
1. Io. 2.
Iż wy pomázánie maćie/ od Swiętego
28:
onego. A ſlyſzyſz tu/ od kogo máią wybráni Boży po=
29:
mázánie? A przeſto to wáſze mázánie/ nic inſzego nie=
30:
ieſt/ iedno ieſt z Duchá Swiętego náśmiewánie.
31:
A batzyſz iuſz/ iáko ludzi vtzyćie? Roſkazał nam/ mo=
wi


strona: 85

y o iego inſzych Oleiách.85.
1:
wi Piotr Swięty.
Act. 10.
Abyſmy przepowiedáli/ iż on ieſt Sę
2:
dzia żywych y martwych. Niemowi tu Piotr Swięty
3:
roſkazał nam przed Oleymi klękáć kielkákroć/ pozdrá=
4:
wiáć/ ludzi ſmárowáć/ y grzechow odpuſztzenie Ole=
5:
iem przypiſowáć/ ludzi Oleiem krćić/ y bierzmowáć.
6:
Iuſz tu możeſz bátzyć/ ieſliśćie ſą przyiaćiele álbo nie=
7:
przyiaćiele Boży/ Kryſtus ták powiáda.
Io. 15.
Wy przyia=
8:
ćiele moi ieſtheśćie/ ieſli będziećie tzynić/ cokolwiek ia
9:
wam roſkázuię. A gdzieſz to wam roſkazał Oleiem lu=
10:
dzi ſmárować/ tego niemożeſz nigdziey prawdziwie v=
11:
kázáć.
12:
Ale rzetzeſz/ izaſz ty niewieſz/ iż ták było wſtárym za
13:
konie z roſkazánia Bożego?
Leuith. 8.
Leuit. 21.
Exod. 29:
Pierwſza wy=
mowká Papie
ſka o Oleiu.
ná tho ták odpowiádam/ iż
14:
teſz było ww ſtárym zakonie/ że ſie ludzie obrzezowáli/ So
15:
bothy ſwięćili/ Kozły Cielce/ y Bárány ofiárowáli/ y
16:
krwią ſie ich kropili z roſkazánia Bożego: A tzemuſz ſię
17:
tedy teſz nieobrzezuiećie? tzemu Sobot nieſwięćićie? tze
18:
mu kozłow/ ćielcow/ y báranow nie offiáruiećie.
19:
Ale rzetzećie/ iż ty rzetzy były ćieniem/ aſz do Kryſtu=
20:
ſá? Ieſli były ćieniem/ tedyć teſz y oley był ćieniem/ kto
21:
rym w ſthárym zakonie ludzi mázano/ kthore mázanie
22:
zwierzchnie/ nic inſzego nieznámionowáło iedno wnę=
23:
thrzne pomázánie Duchem Swiętym/ kthorego nam
24:
Kryſtus męką y ſmierćią ſwoią/ záſlużył/ y zeſlał.
25:
Ieſli iedne ćienie z ſtárego zakonu chcećie chowáć
26:
powiedzćie mi/ tzemu drugich niechcećie? Abowiem
27:
Swięty Páweł ták piſze/ iż khto iedno chowa/ powi=
28:
nien wſzyſtko chowáć: ále poſluchay ſlow iego.
Gal. 5:
Oſwiad
29:
tzam przed káżdym/ tzłowiekiem/ iż kto ſię obrzeże/ ſta=
30:
wa ſię powinowáty ku chowániu wſzyſtkiego zakonu.
31:
Aprzeſto ieſliśćie ten ćień ieden mázánie Oleiem s ſtá=
arego


strona: 85v

O Papieskim Krzyzmie
1:
rego zakonu wzięli/ chowayćieſz tedy y drugie ćienie.
2:
Abowiem ieden ćień chować/ á drugie opuſztzáć nic in
3:
ſzego nieieſt/ iedno ſie s Páná Bogá/ y iego zakonu ná
4:
ſmiewáć?
5:
A batzyſz iuſz iáko ſtáry zakon maćie po ſobie.
Wthora wymowka o Oleiu Papieſka.
Ale by teſz
6:
dobrze ták było/ izaſz dla tego mamy znowu żydámi zo=
7:
ſtáć/ vkaſzćie proſzę was/ gdzie w ſtárym zakonie nápi
8:
ſano otym/ iż Zydowie Oleie zá Bogá chwalili/ przed
9:
nimi klękáli/ y ták pozdrawiáli/ záklináli/ iáko wy tzy
10:
nićie.
11:
Ale ieſztze rzetzećie/ iż to nie tylko s ſtárego zakonu ma
12:
my/ ále teſz thák Swięći Oycowie poſtánowili? Ná
13:
toć thák odpowiádam/ iż Oycowie Swięći niemogli
14:
nic poſtánowić w kośćiele krześćijáńſkim/ tzego Kry=
15:
ſtus Syn Bozy niepoſthánowił:
Wthora wy
mowka o Ole
iu Papieſka.
Abowiem iáko Duch
16:
Swięty powiada.
Gal. 1.
By też Anioł zniebá ſtąpił/ y inſzey
17:
Ewánieliey vtzył/ ma to być przeklęſtwo: przeſto tedy
18:
według tego piſmá ſwiętego/ ty Oleie wáſze nic inſze=
19:
go nie ſą/ iedno przeklęſtwo y Dyabelſtwo/ ktore ſnich
20:
wyrzucáćie káżdego roku/ á przedſię go wyrzućić nie=
21:
możećie.
22:
Kto wymyſlił y vſtáwił ty Oleia
23:
tzarowáć.
24:
Achcećie iż wam vkażę/ kto ty Oleie tzárowáć/ ál
25:
bo iáko wy mowićie ſwięćić/ ná wieki tzwártek/ vſtá=
26:
wił y roſkazáł? Powiem y vkażę.
Anno 245:
Polidor.
Lib. 5.
Fábian Biſkup Rzym
27:
ſki/ ták iáko wáſzy piſárze otym piſzą/ ktory ták był po=
28:
ſtanowił/ ſprzodku/ áby wſzyſcy páſterze y Biſkupi ſlá=
29:
li ſobie/ po tákową nową y známienitą ſwiątość/ do
30:
Rzymá/ y kupowáli ſobie.
Potym


strona: 86

y o iego inſzych Oleiách.86.
1:
Potym ſie nád wámi ſmiłował Sylueſter Papieſz/
2:
y tę moc dał Biſkupom drugim/
Anno. 320:
Polidor.
Plat.
Sabel.
áby zwielką powagą/
3:
nábożeńſtwem/ klękánim/ pozdrawiánim/ thę wiele=
4:
bną/ y nieſlycháną Swiątość/ záklináli/ álbo iáko wy
5:
mowićie ſwięćili/ ná wielki tzwartek/ á potym vtzáro
6:
wáwſzy/ inſzym vbogim Plebanikom/ do ich kośćiołow
7:
przedawáli zá pieniądze.
8:
A iż ieſtze na then tzás wiele ludzi bogoboynych tey
9:
ſwiątośći/ zá Bogá chwalić niechćieli/ tylko ſámi kxię
10:
ża o niey wiele trzymáli.
Anno. 410.
Sigeb in
Chuon.
Przeſto potym Innocencyus
11:
Papieſz vſtáwił/ áby wſzyſcy ludzie pod duſznym zátrá
12:
cenim tey nowey y nieſlycháney Swiątośći vżywáli/
13:
w ktorey ſie zámyka łáſká Boża/ y odpoſztzenie wſzyſt=
14:
kich grzechow.
15:
To gdy niektorzy vſlyſzeli/ bárzo ſię ták známienitey
16:
Swiąthośći vrádowáli/ á drudzy przedſie zle o niey
17:
trzymáli y wątpili/
Anno 525.
Volat.
Polid.
przeſto teſz Foelix Papieſz tzwar=
18:
ty/ dáley á niſſli po ſtu lat vſtáwił/ áby żadny tzłowiek
19:
o tákowey nieſlycháney Swiąthośći y nowey niewąt=
20:
pił y nie ſzemrał więcey o niey. I roſkazał/ aby ſie wſzel
21:
ki tzłowiek krtząc y vmieráiąc/ mázał/ y wniey nádzieię
22:
zbáwienia ſwego pokłádał.
23:
Iuſz tu tedy możeſz obatzyć/ iż ty Oleie/ nie poſſly áni
24:
od Kryſtuſá Syná Bożego/ áni teſz od Apoſtołow ie=
25:
go/ iáko wy proſte ludzi zwodzićie/ gdy tę obłudę na
26:
Kryſtuſá/ y ná iego Apoſtoły/ kłádziećie. Gdyſz tu iá=
27:
wnie iuſz batzyćie/ iż nie od Apoſtołow ieſt wprowá=
28:
dzoná do kośćiołá Swięthego/ ále od Oycá Dyabłá
29:
kłamliwego/ ktory przes Papieże chćiał zeſromoćić ná
30:
przod ſlowo Boże/ Paná Iezu Kryſtá Syná Bożego
31:
y zeſromoćić y ſplugáwić krzeſt/ y Duchá Swiętego.
a ijNie


strona: 86v

O Papieskim ſwięceniu ogniá
Oleiem drwá
kámienie y ſpi
że mażą.
1:
Nie wſpominam tu nic/ iáko thym oleiem ſmrodli=
2:
wym/ nietylko ludzi máżećie/ ále też Drwá/ Kámienie
3:
ſpiżę/ ſrebro złoto/ to ieſt kośćioły Kámienne/ Drew=
4:
niáne/ Ołtarze Zwony/ Kielichy/ Portátyły y inſze
5:
Dyabelſkie zabobony krzćićie y guſlićie.
6:
Aleć was ták Pán Bog chćiał przed wſzyſtkim ſwiá
7:
tem vkázać/ áby was ludzie po tych zmyſlonych máſká
8:
rách poznáć mogli/ iż wy ieſteśćie oni/ o ktorych Piotr
9:
Swięty nápiſał/
2. Pet. 2.
przes ktore drogá práwdy miáłá być
10:
zbluznioná. Ale podzmy do ogniá y do inſzych rzetzy.
11:
O Papieskim Swię
12:
ceniu Ogniá w Wielkonocną
13:
Sobotę.
14:
N
Aprzod w Wielkono=
15:
cną Sobothę vbrawſzy ſię do
16:
drew idziećie/ ſkiymi y s ſwiecá=
17:
mi niezápalonymi/ s proznym
18:
Turytbulárzem/ y zwodą tzáro=
19:
wáną. Thámże wykrzoſawſzy o=
20:
gień álbo s krzemieniá/ álbo s kry
21:
ſzthału/ ſiedm kroć chodzićie/ około onych drew ſzem=
22:
rząc y tzáruiećie: I miedzy inſzymi rzetzámi żegnáiąc
23:
ten Ogień ták mowićie.
Ex Agenda ſe
cumbum Ru=
bricam Eccle
ſiae Catedra=
lis Cracouien:
et ex Miſsali
Crac.

24:
Day Boże/ áby wſzyſtki rzetzy/ ktore by beły tym O=
25:
gniem zágrzane/ ſtáły ſię błogoſláwione/ y wſzelkiemu
ludzkie=


strona: 87

w Wielkonocną Sobotę.87.
1:
ludzkiemu Zbáwieniu pożytetzne. etć. I záſie. niechay
2:
przyidzie Wſzechmogący Bog ná then Ogień etć. Iż
3:
ná ktorebykolwiek mieyſce byłá Swięta taiemnicá ie=
4:
go przynieſioná/ áby thám byłá chytrość Dyabelſka
5:
wygnaná. I máło niżey.
Ogień obroná
Papieſka.
Aby był then Ogień Sługom
6:
twoim/ y Służebnitzkam twoim obroną/ y beſpietzno=
7:
śćią obrony/ áby nieprzyiaćiel w ich wnętrznośći nie=
8:
wſzedł.
9:
Powiedz mi?
Matt. 28.
Mar. 16.
Ieſli to ieſt Ewánieliey Swiętey v=
10:
tzyć ludzi/ ktorą Pan Kryſtus roſkazał zwolennikom
11:
ſwoim wſzyſthkim narodom przepowiadáć/ Ogniowi
12:
vtzárowánemu błogoſláwieńſtwo/ y zbáwienie przypi
13:
ſowáć? Sktoregożeś tho piſmá wytzytał/ áby Ogień/
14:
ktory Bog ſtworzył wſzelkiemu tzłowiekowi/ ku ćiele=
15:
ſney potrzebie/ miał być Sług y Służebnitzek Bożych
16:
obroną duſzną náprzećiwko Dyabłom/ y chytrośćiam
17:
ich? Izaſz thá tylko tześć y chwałá nie należy ſámemu
18:
Synowi Bożemu Pánu Iezu Kryſtuſowi.
19:
Vkaſz gdzie Kryſtus roſkazał tzárowáć albo iáko ty
20:
mowiſz ſwięćić Ogień? Vkaſz teſz obietnice Boże/ gdzie
21:
Bog obiecał dla zágrzania tego ogniá/ dáć ſwoie bło
22:
goſláwieńſtwo/ y zbáwienie.
23:
Ale poniewaſz/ áni roſkazánia Kryſtuſá Syná Bo=
24:
żego/ áni teſz namnieyſzey obietnice iego/ nigdy vkázáć
25:
niemożeſz.
Co ieſt Ogień
Papieſki.
Są thedy iáwne znáki/ iż then Ogień wáſz
26:
zmyſlony/ ſtemi głowniámi/ y węglámi/ kthore wy zo=
27:
wiećie ſwięconymi/ nic inſzego nieieſt/ iedno ieſt Dya=
28:
belſkie Igrzyſko/ á s Páná Iezu Kryſtá Syná Boże=
29:
go y z iego obrony náſmiewiſko.
30:
Abowiemeśćie tey náuki/ nie od Bogá wzięli/ áni
31:
od Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ áni teſz od Apo
a iijſtołow


strona: 87v

O Papieskim ſwięceniu ogniá
1:
ſtołow iego/ áleśćie tę náukę wzięli/ od Duſznego nie
2:
przyiaćielá Dijabłá/ y onych ſlug ieo/ pogánow Chal
3:
dáytzykow/ y Perſow/ ktorzy ogień zá Bogá chwalili
4:
y obronę iev duſzną y ćieleſną przypiſowali/ iáko otym
5:
piſzą Doktorowie pogáńſcy/
Suidas in di=
ctione Kano=
pos.
Aenefd. 2.
Faſtox. 4.
Metámox. 7.
Polid.
ná wielu mieyſcách/ Su
6:
idáſz/ Wergilius/ y Owidyus.
7:
Abowiem on ogień w ſtárym zakonie/ ktory z niebá
8:
ſtępował/ y ony ofiáry pożerał/ przeſládowánie/ vdrę=
9:
cenie/ mękę y ſmierć Páná I: Kryſtá známionował/
10:
iáko o Kryſtuſie Prorok Swięty nápiſał.
Pſal. 16.
Ogniem do
11:
świattzyłeś mię/
Pſal. 66.
á nieieſth náleziona wemnie nieprá=
12:
wość. I záſię. Przeſliſmy przes Ogień y Wodę/ á wy
13:
wiodłeś nas ná ochłodzenie. Thego Kryſtuſá Syná
14:
Bożego známionował on ogień/
Leuit: 6.
ktory w Sálomono=
15:
wym kośćiele ná Ołtharzu vſtáwitznie gorzał.
16:
Ale iż wy temu niewierzyćie/ áby Kryſtus dośić v=
17:
tzynił przes mękę ſwoię ná krzyżu/ y gorzał vſtáwitz=
18:
nie w kośćiele Swiętym w ſercách wiernych. Przeto
19:
ſobie nowe ognie zmyſlaćie/ y thym wymyſlonym o=
20:
gniom ſwoim/ błogoſláwieńſtwá/ obrony duſzne y ćie=
21:
leſne/ y zbáwienie przypiſuiećie. A iż prośći ludkowie
22:
nierozumieią wáſzym zabobonom/ y thym wymyſlom
23:
Dijabelſkim/
Ná co ten O=
gień obracáią
ludzie.
przeto teſz ty ognie y głownie ná tzáry o=
24:
brácáią/ iedni zá ſtrzechę dla gromu wtykáią/ drudzy
25:
dla grádu miedzy zboże głownie zánoſzą/ drudzy ſobie
26:
dla bolenia głowy ożegáią. Toć ſą ſkutki/ ktore z wá=
27:
ſzey náuki Antykryſtowey pochodzą/ y ſámi tzáruiećie/
28:
y ludzi tzárowáć vtzyćie.
29:
Iuſz tu tedy ſtąd może kożdy obátzyć/ ieſli wy ludzi
30:
vtzyćie/ áby wtzym inſzym nádzieie zbáwienia ſwego
31:
niepokłádáli/ iedno w ſámym Pánie Iezu Kryſtuſie?
O nie=


strona: 88

w Wielkonocną Sobotę.88.
1:
O nieprzyiaćiele Boży/ długoſz ták będziećie ludzi v=
2:
bogie zwodzić/ ſlowy tylko Syná Bożego wyznawa
3:
ćie/ ále ſie go ſkutki wáſzymi przyćie.
Matt. 7.
Z owocow ich po
4:
wiáda Pan Kryſtus poznaćie ie/ izali s ćiernia zbierá
5:
ią winne iágody/ álbo z oſtu figi? Oto ćiernie/ ktore
6:
palićie/ vkaſzćie/ kthore iágody ſniego zbieraćie? Ale
7:
podzmy do Swiec.
8:
Papieska Swiecá krzćilna.
9:
Potym Ogniu w tęſz Sobothę/ tzáruiećie záſię
10:
Swiecę wielką/ ktorą krzćilną zowiećie: I iákoć theſz
11:
tám Imię Boże ná dáremne bierzećie/ y Páná Bogá
12:
bluznićie/ kożdy może ſnádnie ſtych ſlow obátzyć/ kto=
13:
re tám ſſemrzećie/ gdy tę Swiecę żegnaćie.
14:
Naprzod pięć ziarn kádzidłá ná krzyſz w tę ſwiecę
15:
wtykaćie/ á wtykáiąc ty ſlowá Páná Bogá ſromo=
16:
cąc/ y imię iego ná dáremne bierząc/ mowićie.
Ex Agenda et
Miſsali Crác.

17:
Przyimi Swięty oytze zápalenie tey offiáry wietzor
18:
ney/ ktorą my thobie dáiemy. I máło niżey.
Woniáiąca
ſlodkość Pa=
pieſka Swiecá
woſkowa
Proſimy
19:
ćie Pánie/ áby tá Swiecá w imię twoie poświęconá/
20:
ku tey nocney ćiemnośći ſkáżeniu nieuſtawáiąc trwá=
21:
łá/ y ku woniáiącey ſlotkośći zápalona/ do niebieſkie=
22:
go ſwiátłá byłá przyłątzoná.
23:
Inſze bluznierſtwá opuſztzam/ ábowiem ſtych może
24:
kożdy obátzyć/ kto ſie iedno Bogá boi/ y miłuie Imię
25:
iego ſwięte. Iż wy zápámiętawſzy Páná Bogá/ y ie=
26:
go przykazánia Swiętego/ gdzie mowi. Niemiey Bo=
27:
gow cudzych przedemną:
Exod. 20
Tę obłudę martwą y nitze=
28:
mną ſwiecę/ wietzorną woniáiącey ſlotkośći offiárą
29:
zowiećie/ y tzynićie. Bluzniąc/ y przeklináiąć/ Páná
30:
Iezu Kryſtá Syná Bożego/ ktory tylko ſam ieſt/ wie
tzorną


strona: 88v

O Papieskim ſwięceniu ogniá
Gen. 8.
Exod: 29.
1:
tzorną woniáiącey ſlothkośći offiárą/ przed Bogiem
2:
Oycem ná práwicy iego ſiedzący.
3:
Toć ieſt ono ohydzenie przed Bogiem/ ná mieyſcu
4:
Swiętym ſtoiące/ o ktorym Dániel ſwięty nápiſał/ y
5:
Páweł Apoſtoł Boży.
Dan: 11.
2. Tes. 2.
Matt. 24.
1. Io. 2.
Toć ſą oni/ ktorzy z nas wyſſli
6:
ále niebyli nigdy ſnámi/ iáko Ian ſwięty mowi/ ábo=
7:
wiem by byli z nas/ wżdyć by ſnámi byli zoſtáli? Toć
8:
ſą oni Doktorowie/ ktorzy ſie mieli przeć páná ſwego
9:
ktory ie odkupił/ iáko Piotr ſwięty nápiſał.
2. Pet. 2.
Zá ktory=
10:
mi miáło ich wiele iść/ przes ktore drogá prawdy miá
11:
łá być ſromoconá.
12:
Izali może być ieſztze hániebnieyſza y ſromotliwſza
13:
rzetz wymyſlona/ náprzećiwko Synowi Bożemu/ Pá
14:
nu Iezu Kryſtuſowi/ iedynemu zbáwićielowi náſze=
15:
mu/ iako tá ieſt? przyrownywáć obłudę z woſku vle=
16:
pioną/ do oney wietzorney y woniącey offiáry/ kthora
17:
wietzor to ieſt ná oſtátku ſwiátá ieſt zá nas Bogu oy=
18:
cu ná krzyżu offiárowaná? á trwa od poránku aſz do
19:
wietzora to ieſt od potzątku/ aſz do ſkońtzenia ſwiátá.
Io. 1.

20:
Izaſz nietylko ſam Pan Kryſtus ieſt ſwiecá/ ktora o=
21:
świeca wſzelkiego tzłowieká/ przychodzącego ná ten
22:
ſwiáth? ktory poraża y gáśi wſzyſtki inſze ſwiece zmy=
23:
ſlone y obłudne/ ſwoią ſwiátłośćią nieſtworzoną.
24:
O iákoſz wy ſtániećie przed oną ſwiecą wietzną/ w=
25:
ſzyſtek ſwiát oświecáiącą? iákoſz ſie będziećie wymá=
26:
wiáć? kiedy wam rzetze oná ſwiecá/ nigdy niezgáſzona
27:
tzemuśćie ſobie inſze ſwiece wymyſláli/ y ſtáwiali/ ktoſz
28:
wam to roſkazał? Wymowićie ſie/ y rzetzećie/ myſmy
29:
nic niewinni miły Pánie:
Zozymuſ Pap.
Anno. 420.
Duxand.
Volat.
Iſid.
Polid. lib. 6.
cap.
Abowiemeſmy to pod klą=
30:
twámi tzynić muſieli/ co vſtáwił y wymyſlił Zoſymus
31:
Rzymſki Papieſz. Tám obatzyćie ieſli wam tá wymo=
wká


strona: 89

w Sobotę Wielkonocną.89.
1:
wká poydzie álbo nie. Day wam Pánie vpámiętánie.
2:
Papieskich gromnic cżárowánie.
3:
Ale podzmy teſz y do Gromnic/ kthore tzáruiąc ták
4:
naprzod mowićie. Proſiemy ćie Boże/ ábyś ty ſwie=
5:
ce/ ku potrzebie ludzkiey/ y ku zdrowiu ćieleſnemu y du
6:
ſznemu/ bądz ná ziemi/ bądz teſz w wodzie/ przes wzy=
7:
wánie Swiętego Imienia twego/ y przes przytzynę
8:
Swiętey Máryey dziewice/ mátki twoiey/ ktorey dzi=
9:
ſia ſwiętá nabożnie obchodziemy. I przes modlitwy
10:
wſzyſtkich ſwiętych/ Błogo † ſláwić/ y rátz po † ſwię
11:
ćić/ áby ten lud twoy/ ty ſwiece vććiwie w rękach no
12:
ſząc/ ſpiewáiąc/ y ćiebie chwaląc. etć. I máło ieſztze
13:
niżey. Iż ná ktorymby kolwiek mieyſcu/ byłá zápalo=
14:
ná tá gromnicá/ y położoná/ odſtąpił/ y drżał Dijabeł
15:
y vćiekał przed ſtrachem/ ze wſzyſthkimi ſlugámi ſwy=
16:
mi mieyſcá onego. I ieſztze mało niżey. Błogoſlawię
17:
ćie ſtworzenie Woſku/ w imię ſwiętey Troyce/ ábyś
18:
było wykorzenienim Dijabelſkim. I ieſztze niżey. Wy
19:
ley błogoſláwieńſtwo twoie/ ná ten Woſk// y poświęć
20:
gi/ ſwiátłośćią łáſki twoiey.
21:
Iżeśćie tey pierwſzey ſwiecy niedufáli/ ktorą zowie
22:
ćie krzćilna/ áby miáłá być zupelną obroną wáſzą/ y
23:
wietzorną offiárą/ iákośćie pierwey ſſemráli/ przeto=
24:
śćie tu znowu ſobie inſze ſwiece wymyſlili/ kthoreśćie
25:
Gromnicami názwáli/ iżeby Duſzy/ y ćiáłu pomagá=
26:
ły/ ná ziemi tzłowieká/ y w wodzie/ od wſzelkiey niebes=
27:
pietznośći záchowáły.
28:
Toć ſą záſię nowi Bogowie wáſzy/ przed ktorymi
29:
iáko powiedaćie/ Dijabli drżą/ y vćiekáią. Powiedz
bmi/


strona: 89v

O Papieskim ſwięceniu ogniá
1:
mi/ s kthoregoś to piſmá Swiętego wziął/ áby Pan
2:
Bog miał ná ſwiece martwe wylewáć/ ktore wy od
3:
gromu Gromnicámi zowiećie/ ſwoie błogoſláwień=
4:
ſtwo/ y łaſkę ſwoię? ná rzetz niemą/ ku ćieleſney po=
5:
trzebie tylko od Bogá daną? Wyleię/ mowi Pan B.
Ioel. 2.

6:
z Duchá mego/ ná wſzelką płeć ludzką/ nie ná ſwiece.
7:
A więc tho ieſztze nieieſt wielkie zeſromocenie Páná
8:
Iezu Kryſtá Syná Bożego/ y Duchá ſwiętego/ wo=
9:
ſkowym ſwiecom przypiſowáć obronę duſzną y ćiele=
10:
ſną/ od wſzelkiey niebeſpietznośći Szátáńſkiey? I tze=
11:
mu ſobie niewſpomieniećie ná ony ſlowá kthore Pan
12:
Bog mowił do Abráhámá.
Gen. 15
Pſal. 17.
Iam ieſt Pan Bog obro
13:
ná twoiá.
Pſal. 30.
I záſię ná drugim mieyſcu. Pan Bog ieſt
14:
obroná/ wſzyſtkim wnim nádzieię pokłádáiącym. I ie
15:
ſztze dáley. Ty Boże ieſteś obroná moiá. Ták iáſne pi=
16:
ſmo máiąc przed otzymá/ á wżdy iednák niewiedzićie/ y
17:
Páná Bogá ták ſmiele bluznićie/ gdy oto martwemu
18:
woſkowi ludzkimi rękomá vlepionemu/ obronę duſzną
19:
y ćieleſną przypiſuiećie.
20:
A więc to ieſt Ewánieliey Swiętey ludzi vtzyć?
Gromnice o=
broną duſzną y
ćieeſną.

21:
Iż ſwiece ſą obroną duſzną y ćieleſną/ przed ktorymi
22:
Dijabli drżą y vćiekáią? Ieſli ták ieſt/ iáko ty tu po=
23:
wiedaſz/ tedyć pierwſzy krześćijánie/ ktorzy byli tzáſu
24:
Apoſtołow/ y pierwſzych ſwiętych mętzennikow/ obro
25:
ny żadney w Kośćiele krześćijáńſkim nie mieli? Abo=
26:
wiem tę obronę naprzod wymyſlił Wigilius Papieſz/
Anno 550.
Sigebert.
Durand.
Purificatio=
nis feſtum.

27:
kiedy naprzod w Konſtántynopolu/ będąc dla powie
28:
trza Swięto Pánny Máryey otzyśćienie vſtáwił/ á
29:
ponim záſię drugi Papieſz Sergius nierychło ſwiece
30:
álbo iako ie wy zowiećie gromnice lepił/ áby obroną
31:
były náprzećiwko gromu y Dijabłu.
Drugie


strona: 90

w Sobotę Wielkonocną.90.
1:
Drugie Swiece rozmáite.
2:
Niewſpominam tu nic proſtych Swiec/ kto=
3:
rycheśćie teſz náwymyſláli/ y do kosćiołow krześćijáń
4:
ſkich/ według pogáńſkiego y żydowſkiego zwytzáiu ná
5:
ſtáwiáli. Ktore zowiećie poſtáwnicámi/ kiownicámi
6:
Roratnicámi/ bráckimi/ Apoſtolſkimi/ Grobownicá=
7:
mi/ Wiliownicámi/ Ołtarzownicámi/ Groſzownicá=
8:
mi/ Pułgroſzownicámi/ Szelągownicámi/ Kwartni
9:
cámi/ pieniężnicámi. A kto ie może ná koniec wſzyſthki
10:
wylitzyć y wypiſáć.
11:
A tzemu nie powieſz/ w ktorey to Ewánieliey nápi=
12:
ſano/ y ktory teſz Apoſtoł tego vtzył/ ábyſmy mieli/ ál=
13:
bo pánu Bogu ſámemu w kośćiele krześćijáńſkim ſwie
14:
ćić/ álbo ludziom vmárłym/ álbo kijom/ ſtoiákom/ y o=
15:
brázom niemym?
16:
A iż tego vkázáć niemożeſz/ przeto ia thobie vkázáć
17:
muſzę/ iż tá náuká niewyſſlá/ áni od Kryſtuſá S. Bo=
18:
żego/ áni od Apoſthołow iego/ ále wyſſlá naprzod od
19:
Grzegorzá Papieżá/
Anno. 595.
Volat.
Plat.
przed ktorym było przedtym/ iá
20:
ko wy ſámi piſzećie/ więcey/ á niſſli ſſeśćdzieſiąt Pa=
21:
pieżow w Rzymie/ ktorzy otych ſwiecách/ nic niemy=
22:
ſlili. Ale by ich teſz dobrze inni Pápieżowie przed Grze
23:
gorzem vżywáli/ tedy iednák they náuki/ od Kryſtuſá
24:
niewzięli. A co kolwiek z niebá nieieſt przynieſiono/
Io. ...
Gal. ...
ále
25:
z rozumu y z mozgu ludzkiego wymyſlono/ tho wſzyſtko
26:
ieſt przeklęſtwo/ iáko Apoſtoł ſwięty nápiſał.
27:
Papieſz Lámpy wymyſlił.
28:
Ku Ogniu teſz/ álbo ku thym Swiecom/ przynale=
b ijżą Lám


strona: 90v

O Papieskim ſwieceniu ogniá
1:
żą Lámpy/ ktore przed kámieniem/ przed drewnem/
2:
przed Oleiem/ przed chlebem w kośćielech wáſzych ſtá
3:
wiaćie/ y nálawſzy Oleiu palićie. A ktoſz to wam ro=
4:
ſkazał? Niemożeſz tego rzec/ áby to Kryſtus Syn Bo
5:
ży vſtáwił/ álbo Apoſtołowie iego?
6:
A ktoſz tedy naprzod ty Lámpy wymyſlił?
Sabinianus
Pap.
Anno. 610.
Plat.
Volat.
Sábini=
7:
anus Papieſz/ kthory namieſtniká ſwego Grzegorzá
8:
przeſſlego/ roſkazáł kxięgi popalić.
Anno. 745.
Plat.
Volat.
Exod. 25. 27.
Leuit. 24.
Numeri. 8.

9:
A potym Zácháryaſz Papieſz/ kthory był nierychło
10:
po Sábinie/ do tych Lámp oleiu przydał/ y ty Lám=
11:
py potwierdził y zápalił.
Czemu lampy
były w ſtárym
Zakonie.

12:
Wiem że w ſtárym zakonie z roſkazánia Bożego/ by=
13:
ły Lámpy w kośćiele Sálomonowym záwieſzone/ w
14:
ktorych ogień y wnocy y wednie vſtáwitznie gorzał/ á
15:
lud poſpolity Izráhelſki Oleiu dodawał. I dla te=
16:
go záwieſzone były y gorzáły/ áby lud Iſráhelſki ná=
17:
pomináły/
Eſá. 62.
iż ieſztze lud pod Zakonem był wćiemno=
18:
śćiách/ á iż ieſztze otzekawáli Páná Iezu Krzſtá wie=
19:
tzney ſwiátłośći/ oney Lámpy goráiącey/ khtora nie
20:
miáła nigdy zgáſnąć/ ále przyść gorzeć vſtáwitznie y
21:
wſzyſtek ſwiát oſwiećić.
22:
A iż my themu mocnie wierzemy/ iż iuſz przyſzedł/ y
23:
wſtyſtek ſwiát oſwiećił: Przeſto tedy niepotrzebá nam
24:
więcey żadnych ćiemnych y gáſnących Lámp/ ponie=
25:
was thá Lámpá wietzna Kryſtus Syn Boży/ w ſer=
26:
cách náſzych/ przes powiedánie Ewánieliey Swiętey
27:
vſtáwitznie wednie y wnocy ſwieći y gore.
28:
Ale iż Antykryſt Rzymſki themu niewierzy/
Io: 1.
áby tá
29:
Lámpá ſwiátłá/ Pan Kryſtus Syn Boży/ w kośćie
30:
le Swiętym gorzáłá/ y każdego tzłowieká przychodzą=
31:
cego ná ten Swiát oſwiecáłá/ przeſto ſobie inſze Lám
py már=


strona: 91

w Sobotę Wielkonocną.91.
1:
py martwe y ſmrodliwe wymyſlił/ y w kośćiele poſta=
2:
nowił: Vkázuiąc ieſztze ony Zydowſkie ćiemnośći/ w
3:
ktorych byli dokąd Kryſtus nieprzyſzedł.
4:
Aprzeſto kto chce onę Lámpę wietzney światłośći
5:
Páná Iezu Kryſthá vkrzyżowánego poznáć/ muśi od
6:
tych Lámp martwych y ſmrodliwych/ co nadáley v
7:
ćiekáć/ á tych ćieniow zániecháć/ ktorych Dyabeł y ſlu
8:
gá iego Papieſz Rzymſki Antykryſth náwymyſlał/ y do
9:
kośćiołá krześćijáńſkiego náſtawiał.
10:
Papieſz Kádźidlnice wymyſlił.
11:
A iż ieſzcże do Ogniá/ do Swiec/ y do tych Lámp
12:
Antykryſtowi Dymu niedoſtawáło/ ktorym ſię teſz Zy
13:
dowie y Pogáni kurzyli/ kiedy ſię do Bożnic ſwoich
14:
ſchodzili.
Lew Papieſz.
Anno. 810.
Polid. Lib. 5.
Durand. lib. 4.
Przeſto Lew Papieſz tym imieniem trzeći/
15:
Thurybularze álbo kádzidlnice/ iedny złote/ drugie ſre
16:
brne/ drugie moſiądzowe wymyſlił/ y dym miáſto ſlo=
17:
wá Bożego prawdziwego/ y modlitw prawdziwych
18:
do kośćiołá wprowádził/ áby ludzie s ſiebie grzechy wy
19:
parſkáli/ á z Obrazow y Ołtárzow muchy/ nietoperze
20:
y páiąki/ odpłoſzyli y wygániali.
21:
Powiedz mi ſkąd ten Lew Papieſz to kádzenie obrá=
22:
zow y Ołtarzow wymyſlił?
Kádzenie Pa=
pieznicy wzię=
li naprzod od
Pogánow.
niemożeſz tego rzec/ áby to
23:
Kryſtus Syn Boży vſtáwił? álbo iżby to od iego Apo
24:
ſtołow wziął? A od kogoſz tedy? Powiem/ iż tho wziął
25:
przodkiem od Pogánow/ ktorzy Dyabły chwalili/ iá=
26:
ko o tym kadzeniu Vergilius pogáńſki Doktor tymi ſlo
27:
wy de Venere piſze.
Vergil. in:
Aeneid. 1.
Vbi templum illi, centum Sabeo,
28:
Thure celenteræ.
29:
Potym wziął teſz to/ od onych Zydow ktorzy podno=
b iijſząc


strona: 91v

O Papieskim ſwięceniu ogniá
1:
ſząc wzgore ręce w Sálomonowym kośćiele kádzyli/
Kádzenie po=
tym wzięli od
Zydow.

2:
kthore podnoſzenie rąk y kádzenie/ nic inſzego niebyło y
3:
nieznámionowáło/ iedno modlitwy Páná Kryſtuſowe
4:
y wſzyſtkich wiernych/ iáko otym Prorok Swięty nápi
5:
ſał mowiąc.
Pſal. 140.
Modlitwá moiá/ iáko zapalenie kádzidłá
6:
przed oblitznośćią twoią Pánie. Abowiem iáko Ká=
7:
dzidło w kośćiele Sálomonowym ku gorze ſſlo/ y bár=
8:
zo pięknie woniáło/ ták teſz modlitwy Syná Bożego/
9:
y wſzyſthkich wiernych iego/ ſſly y idą vſtáwitznie/
10:
przed oblitzność Oycá niebieſkiego/ y woniáią przed
11:
máieſtatem iego.
12:
Ale iż tho kádzenie/ v Zydow było ćieniem modlitw
13:
Páná Iezu Kryſtá/ y wſzyſtkiech wiernych iego/ ktorzy
14:
przezeń idą do Oycá niebieſkiego/ przeſto iuſz dzi=
15:
ſia niepotrzebá do kośćiołá kádzidłá żadnego inſzego/
16:
iedno thylko modlithwy ofiárowáć Bogu przes Iezu
17:
Kryſtá Syná Bożego/ ktore ku gorze idą/ y przed má=
18:
ieſthatem iego woniáią. A iż wy themu niewierzyćIe/
19:
przeſto ſobie kádzenia nowe Pogáńſkie y Zydowſkie
20:
zmyſlaćie/ á proſte ludzi zwodzićie.
21:
Oſądzćie ſie tedy iuſz/ ieſliśćie namieſtnicy Apoſtol
22:
ſcy/ albo nieprzyiaćiele Boży? poniewaſz Kryſtus ták
23:
powiedział mowiąc.
Io: 15
Wy przyiaćiele moi ieſteśćie/ ieſli
24:
będziećie tzynić cokolwiek ia wám roſkázuię. Ale podz=
25:
my dáley do drugich wáſzych zabobonow/ iáko ludzi
26:
vtzyćie.
27:
Papieſz Popioł wymyſlił.
28:
Dármo teſz powiádáſz/ iż tylko iednego Kryſtu
29:
ſá maćie/ w kthorego imię odpuſztzenia grzechow lu=
30:
dzi vtzyćie. Oto ia tobie vkażę thych wáſzych Kryſtu=
ſow


strona: 92

w Sobotę Wielkonocną.92.
1:
ſow y zbáwićielow bárzo wiele/ ktorym wy przypiſuie
2:
ćie/ obronę duſzną y cieleſną/ od Dyabłá y chytrośći
3:
iego záſztzycenie/ y teſz łáſkę Bożą/ y grzechow odpu=
4:
ſztzenie.
5:
A ieſli temu niewierzyſz? poſluchay tych ſlow/ ktore
6:
mi popioł tzáruieſz w ſtepną śrzodę/ kędy ták naprzod
7:
mowiſz do popiołu.
Ex Agenda et
Miſsali Crá=
couien.
Zeſſli Boże Aniołá twoiego/ z niebá
8:
ktoryby żegnał † y poſwięćił † ty popioły/ áby były le
9:
kárſtwem zbáwiennym/ wſzyſtkim imienia twego wzy
10:
wáiącym eć. I máło niżey: Iż ktorzyby ſie kolwiek tym
11:
popiołem poſipáli/ dla odkupienia grzechow ſwoich/
12:
áby ćieleſne zdrowie/ y duſzną obronę wzięli. I ieſztze
13:
niżey. Iż ktoregoby ſię kolwiek głowy dotknął/ áby nań
14:
wylał thwoie błogoſláwieńſtwo. I ieſztze niżey máło:
15:
Aták thy záklęty Popiele/ w imię Swięthey Troycey/
16:
nas od grzechow nietzyſtośći otzyść.
17:
Ieſliże thák ieſth/ iz popioł vtzárowány/ ieſth lekár
18:
ſtwem zbáwiennym/ błogoſláwieńſtwem duſznym/ y
19:
od grzechow otzyśćienim? tedyć nie po krwi páná Ie=
20:
zu Kryſtá Syná Bożego/ poniewaſz popioł otzyśćia
21:
od nietzyſtośći grzechow? przeſto według tey twoiey
22:
nauki/ fáłſzywie nápiſał Ian Swięty/ ktory ták mowi
1. Io. 2.

23:
Iż nas krew Páná Iezu Kryſtá otzyśćia od wſzyſth=
24:
lich grzechow?
25:
Ale rzetzeſz? wſzák ná oſtátku wſpominamy Kryſtu=
26:
ſá/ y Kryſtuſem ty rzetzy pietzętuiemy? prawdá iſz w=
27:
ſpominaćie Kryſtuſá/ ále go nie dla teo wſpominaćie
28:
ábyśćie mu chwałę iego dawáli/ ále iżebyśćie ty ſwo=
29:
ie ſmrody y ludzkie trućiny/ od Dyabłá wymyſlone o=
30:
cukrowáli/ iákoby ludzie prośći Antykryſtuſowey náu
31:
ki nieobatzyli. Bo teſz takieſz Cżárnokxiężnicy tzynią/
ktorzy


strona: 92v

O Papieskim ſwięceniu ogniá
1:
ktorzy Troyce Swiętey imieniem Dyabły záklináią/
2:
Cżarownice tákże tzynią/ kiedy ktorą rrzetz tzáruią/ te=
3:
dy tymże obytzáiem/ iáko y wy nádáremne imię Boże
4:
bierzą/ y tzáry ſwoie imieniem Bożym pietzętuią.
5:
Powiedz mi ieſli byli kiedy ták ſproſni pogani/ áby
6:
popioł mieli tzynić lekárſtwem zbáwiennym? błogoſlá
7:
wieńſtwem duſznym/ y od grzechow nietzyſtośći otzy=
8:
ſćienim? Rownie ták wy tzynićie iako y lud z wáſzey ná
9:
uki: Mowiwſzy zle y przeklinawſzy/ zámykáią tymi ſlo
10:
wy/ Iezus Kryſthus Márya/ ono pierwſze zágáśić:
11:
Tákći Szátan wſzyſthko zákrywa imieniem Bożym.
12:
A więc ieſztze będzieſz mowił/ iż ludzi vtzyćie przes
13:
Kryſthuſá odpuſztzenia grzechow y otzyśćienia? otho
14:
maſz Kryſtuſá twego popioł/ rzetz martwą á niktze=
15:
mną/ od kogożeś thę náukę wziął proſzę ćie? niemożeſz
16:
rzetz/ áby od Kryſtuſá/ Syná Bożego/ álbo Apoſto=
17:
łow iego? A od kogoſz tedy?
Polid.
Lib. 6.
od Grzegorzá Papieżá/ á
18:
ten Pápieſz záſie od kogo? od onego chytrego wężá Dya
19:
błá/ ktory kąſa y ſromoći/ Syná Bożego/ y krew na=
20:
ſwiętſzą y nadroſſſzą iego.
21:
Papieskiego bágná y kwiatkow cżáro
22:
wanie w Kwietną niedzielę
23:
Ale podzmy dáley iáko Bágno y Kwiatki wnie=
24:
dzielę Kwietną/ tzaruiećie/ y iako teſz tám imię Boże
25:
nádáremne bierzećie/ gdy ták do Kwiatkow y Bágná
26:
mowićie.
27:
Day Boże/ áby káżdy kthobykolwiek thy Kwiatki
28:
wziął/ błogoſlawieńſthwo twoie/ otrzymał/ y zaſlugę
29:
żywotá wietznego. I máło niżey
Záklinam


strona: 93

w Sobotę Wielkonocną.93.
Ex Agenda
Miſsali Cra=
cowien.
1:
Záklinam ćię wſzelkie ſtworzenie Kwiatkow y Gá=
2:
łązek/ w imię Bogá Oycá † y Syná † y Duchá Swię
3:
tego † poćieſzyćielá. Zaklinam ćie wſzelka mocy prze=
4:
ćiwniká/ y wſzelkie zebránie Dyabłow/ wykorzeń ſię/
5:
y wyſać ſie/ ſtego ſtworzenia Kwiatkow y Gáłązek/
6:
iż naktorebyśćie mieyſcá były przenieſione/ áby wſzyſcy
7:
mięſſkáiący/ onego mieyſcá/ błogoſláwieńſtwo twoie
8:
otrzymáli. etć. I ieſztze niżey.
9:
Iż gdzieby to Bágno bylo przynieſione/ ábi ſie thy
10:
mieyſcá ſtáły ſwiętymi/ y ſtámtąd odeſſla/ wſzelka chy=
11:
trość y nágráwánie Szátáńſkie.
12:
Powiedz mi? Ieſli Cżárnokxiężnicy/ ſą rozni od
13:
was?
Papieznicy
Czarnoxięzni
cy.
ktorzy theſz takieſz Dyabły záklináią/ iáko y wy?
14:
ktoſz wam to roſkazał? ábyśćie Bágno y Kwiatki zá=
15:
klináli y tzárowáli? Czemu ſobie Czárnokxiężnicy/ ná
16:
ono piſmo Ducha Swięthego niewſpomieniećie/ iá=
17:
ko nápiſał Moiżeſz mowiąc.
Gen 1.
I vyrzał Pan Bog w=
18:
ſzyſtko cokolwiek ſtworzył y było bárzo dobre. I záſię
19:
co ſwięty Páweł nápiſał mowiąc.
1. Tim. 4.
Iż wſzelkie ſtworze
20:
nie Boże dobre ieſt. A gdyſz dobre/ tzemuſz ie tedy złym
21:
tzyniſz? tzemu Dyabły ſniego wyganiaſz? tzemu im bło=
22:
goſlawieńſtwo/ y zaſlugi zywota wietznego przipiſu=
23:
ieſz y przydawaſz? Izali tho ieſt vtzyć ludzi Ewánie=
24:
liey Swiętey? O nieprzyiaćiele Syná Bożego Paná
25:
Iezu Kryſtá.
26:
Papieskie w Kwietną Niedzielę in=
27:
ne bluznierſtwá:
28:
Niewſpominam tu nic inſzych bluznierſtw/ y
29:
przeklinánia Syná Bożego Páná Iezu Kryſtá/ ktore
30:
tzynićie przy tym Bágnie y Kwiatkach w kwietną nie
cdzielę/


strona: 93v

O Papieskim ſwięceniu ogniá
1:
dzielę/ kiedy przed vſtruganym kijem y pokoſztzonym/
2:
klękaćie pádaćie ná ziemię/ y vkázuiąc ludziom pálcem
3:
ono drewno ták mowićie do niego.
Ex. Agenda et
Miſsali Cra=
couien.
Toć ieſt zbáwienie
4:
náſze? Toć ieſth kthory ma przyść ku zbáwieniu ludzi
5:
Toć ieſt wykupićiel Iſráhelſki. Oto Krol twoy Bądz
6:
pozdrowion ſtworzyćielu ſwiátá/ ktoryś przyſzedł nas
7:
wykupić. Tám ſię kłániaćie/ y Kwiatki przed nim mie
8:
cećie. Támże then kiy vſtrugány/ trćiną biyećie mo=
9:
wiąc.
Zach: 13.

10:
Nápiſano ieſt/ będę bił Páſterzá. Ieſztze ten kiy
11:
podnośićie/ y thák podnoſząc mowićie.
Drewno vpa=
pieznikow iedy
na nádzieiá.
O krzyzu bądz
12:
pozdrowion/ iedyna nádzieio.
13:
Nie ieſt rzetz podobna/ áby ktory pogánin/ álbo Tu
14:
rek/ álbo Zyd/ miał więtſze poſromocenie vtzynić Sy
15:
nowi Bożemu/ Pánu Iezu Kryſtuſowi vkrzyżowáne=
16:
mu/ iákowe ſie tám dzieie od was w ten dzień iemu? I=
17:
zaſz drewno vſtrugáne/ ieſt Krolem náſzym? Izaſz to
18:
ſtworzyćiel/ tego ſwiátá? Izaſz ten krzyſz ieſt iedyna
19:
nádzieiá náſzá? O zápámiętáli ludzie zbáwieniá ſwe=
20:
go? coſz wam wżdy then Kryſtus Syn Boży vtzynił
21:
złego? iż go ták bluznićie/ y przeklinaćie?
Wymowká
Papieſka iz kiy
pozdrawiáią.

22:
Ale rzetzeſz/ iż my ſie nie temu/ iáko thy powiádáſz/
23:
vſtrugánemu kijowi kłániamy? nie thego krolem y ná=
24:
dzieią náſzą zowiemy? ále onego/ kthory ieſt wniebie=
25:
ſiech? Ieſliże ták ieſth/ iáko powiedaſz/ iż ſie nie temu
26:
Drewniánemu Bogu kłániaćie/ tzemuſz go tedy tám
27:
ſtáwiáćie? tzemuſz go trzćiną bijećie? tzemuſz go pál=
28:
cem ludziom podnoſząc vkázuiećie? y mowićie: toć ieſt?
29:
Ktoſz wam to roſkazał? vkaſz ćie ſwiádectwo/ iżeśćie
30:
tę náukę wzięli z niebá od Syná Bożego? vkaśćie teſz
31:
iż ták tzynili Apoſtołowie iego?
32:
Ieſli teſz ieſztze rzetzeſz: Iż my thego znáku/ nie dla
thego


strona: 94

w Sobotę Wielkonocną.94.
1:
tego vkázuiemy/ áby to drewno ludzie chwalili/ ále iże
2:
by pátrząc ná ten znák ku więtſzemu nabożeńſtwu po
3:
budzeni byli?
Druga wymo
wka iz kiy po=
zdrawiaią y v=
kázuią.
Ozdobna tho konietznie wymowká/ ále
4:
niewiem áby wam thák przed Sądem Bożym onym
5:
ſtráſliwym ſſlá/ iáko wam teras ſnádnie idzie/ przed
6:
proſtym ludem/ ktory ſprzyrodzenia ſwego dáleko ieſt
7:
ſkłonnieyſzy ku bałwochwálſtwu/ á niſſli ku ſſtzerey á
8:
prawdziwey chwale Boſkiey. Abowiem tákowa wy=
9:
mowká nieſſlá ná on tzás onym Zydom ná puſztzy/ kto
10:
rzy teſz ſobie byli ćielcá vlali/ nie dla tzego inſzego/ ie=
11:
dno áby znák iáki mieli/ ná ktoryby pátrzyli/
Exod. 32.
Dla tzego zydo
wie ná puſztzy
vlali ćielcá.
á pátrząc
12:
ku więtſzemu nabożeńſthwu pobudzeni byli/ iż ie Pan
13:
Bog wywiodł zniewoley/ y Krolá Fáráoná nieprzy=
14:
iaćielá ich w morzu tzerwonym vtopił. Abowiem teſz
15:
oni ſwięto ono/ nie ćielcowi/ ále Bogu ſwięćili.
16:
Vkaſzćie piſmo Swięte/ gdzie Pan Bog ſercá ludz
17:
kie kámienne obiecał ku nabożeńſthwu pobudzić pá=
18:
trząc ná tákowe kije vſtrugáne y znáki/ ktorych on nie
19:
tylko ſrodze zakazał tzynić/ ále teſz thy znáki zowie/ o=
20:
brzydzenim/ obłudą/ nietzyſthośćią/ grzechem/ ſmro=
21:
dem/ y przeklęſtwem.
Deut. 7.
Iere. 30.
Deut. 9.

22:
Ieſli tám bywa iákie nabożeńſtwo/ tedy ono nabo=
23:
żeńſtwo/ nieieſt nabożeńſtwo prawdziwe/ ále ieſt obłu
24:
dá y zdrádá Dijabelſka/ kthory ſie vmie przemienić w
25:
Anielſką poſtáwę/
2. Cor. ...
ábowiem Pan Bog Duchá ſwe=
26:
go ſwiętego/ do tych wáſzych znákow/ máſſkar y kiow
27:
nieprzywiązał/ áni tám przy tych znákoch wyſlucháć
28:
obiecał.
29:
A przeſto nic ſie tám inſzego niedzieie/ Iedno ſro=
30:
mocenie Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ y náśmie
31:
wánie ſniego Abowiem nie Kryſthuſá/ ále Duſznego
c ijnieprzy


strona: 94v

O Papieskim ſwięceniu Ziela
1:
nieprzyiaćielá w poſtáwie Kryſtuſowey tám chwali=
2:
ćie/ y iemu na żen tzas tześć dawaćie/ kiedy thy drwá
3:
podnoſićie/ vkázuiećie/ pozdrawiaćie/ y przed nimi
4:
klękaćie. Ale podzmy dáley.
5:
❦ Papieskiego Ziela
6:
Swięcenie zielney pánny Máryey.
7:
A
Le theſz ieſztże nie=
8:
mnieyſze bluznierſthwo po ſobie
9:
vkázuiećie/ kiedy ziele w ſwięto
10:
Pánny Máryey w niebo wzię=
11:
ćie tzáruiećie/ gdy ták mowićie.
12:
Abyś Boże ratzył to ziele bło
13:
goſláwić/ y zdrowe vtzynić/
14:
nie tylko ku potrzebie ludziom/
15:
ále teſz y zwierzętom:
Ex Agenda et
Miſsali Cra=
couien.
Iż ktobykolwiek tych zioł vży=
16:
wał/ áby y ćiáłu y duſzy iego dáły zbáwienie. I máło
17:
niżey. Iż ktobykolwiek ſtych zioł/ thego ſwiátá vży=
18:
wał/ áby wziął ták duſzne iáko y ćieleſne zdrowie.
19:
A batzyſz to co tych Kryſtuſow maćie? ktorzy y ćiá=
20:
łu y duſzy wáſzey dawáią zbáwienie y zdrowie? oká=
21:
zuie ſie tu niemnieyſze wáſze bluznierſtwo/ iż oto zielu
22:
martwemu vtzárowánemu przypiſuiećie/ nietylko lu
23:
dziom/ ktorzy go będą vżywáć zbáwienie/ ále teſz y by
24:
dłu niememu. A przeſto według tey náuki wáſzey/ y by
25:
dło będzie zbáwione/ ktore tego ziela vżywáć będzie.
26:
Może iuſz kożdy ſtąd obátzyć/ iż Pan Bog wáſzego
bluznier=


strona: 95

zielney Pánny Máryey.95.
1:
bluznierſtwá dłużey ćierpieć niechćiał/ ále was thu
2:
przed wſzyſtkim ſwiátem okazał/ áby was ſtąd ludzie
3:
poználi/
2. Tes. 2.
Dan. 11.
iż wy nieieſteśćie ſludzy Kryſtuſá Syná Bo=
4:
żego/ ále ſludzy onego Syná zatráconego/ ktory ſie w=
5:
ſpina náprzećiwko Pánu Bogu/ y ktory bluzni Kry=
6:
ſtuſá vkrzyżowánego.
7:
I co ieſt inſzego bluznić y ſromoćić Páná Iezu Kry
8:
ſtá/ ieſliże to nieieſt? y co ieſt inſze zbáwićiele mieć/ ieſli
9:
że to nieieſt? Izaſz ty niewieſz? iż pán Bog zioł nie dla
10:
teo ſtworzył/ áby duſzom ludzkim dawáły/ iáko ty mo
11:
wiſz: zdrowie duſzne y zbáwienne/ ále áby ſlużyły bydłu
12:
y ludziom ku wſzelákiey potrzebie ćieleſney/ y były lekár
13:
ſtwem dotześnym/ iako Prorok Boży nápiſał otym mo
14:
wiąc.
Pſal. 104.
Wypuſztzaſz thy miły Pánie/ trawę z ziemie/ y
15:
ziołá/ áby ludziom ſlużyły. A ſlyſzyſz tu/ iáko Prorok mo
16:
wi? Niemowi/ áby dáły duſzne zbáwienie álbo zdro=
17:
wie/ ále áby ludziom ſlużyły. Ktemu teſz mędrzec ná=
18:
piſał mowiąc.
Sap. 16.
Ani ziele/ áni plaſtr vzdrowił ich/ ále
19:
twoie ſlowo Pánie/ ktore vzdrawia wſzyſtko.
20:
A ktoſz was tedy tego náutzył/ iż ziele vtzárowáne/
21:
dáie zdrowie duſzne y zbáwienne? Niemożeſz rzetz/ á=
22:
by Kryſtus Syn Boży/ álbo Apoſtołowie iego? A ktoſz
23:
tedy/ on wąż chytry Dijabeł/ kthory był od potzątku
24:
kłamcá y mężoboycá/ ten was tego náutzył/ áby Páná
25:
Iezu Kryſtá Syná Bożego poſromocił.

strona: k8152c

1:
Durandus wáſz piſarz/ dáie przytzynę/ dla tzego zio
2:
łá zbieraćie/ y tego ſwięta ſwięćićie powiedáiąc/
Duran.
Lib. 7.
Iż
3:
Pánná Márya ieſt przyrownaná Rożey y Liliey/ á iá
4:
ko ćiernie rodzi álbo wypuſztza s ſiebie Rożą/ ták teſz
5:
żydowká/ wypuśćiłá albo vrodziłá Máryą. Othoſz
6:
maſz przytzynę a kxiąg wáſzych ziela ſwięcenie. Ieſli
c iijſie Bo=


strona: 95v

O Papieskim ſwięcenin Ziela
1:
ſie Bogá/ takowych rzetzy piſáć y powiedać nieboićie
2:
tzemu ſie wżdy ná koniec ludzi bogoboynych niewſty=
3:
dzićie. Ale podzmy dáley.
4:
Papieſz ſwięći Owies dzień Szcże=
5:
paná Swiętego.
6:
Dzień Swiętego Sztzepaná Owies żegnáiąc/
7:
ták mowićie. Rátz Boże bło † goſláwić/ to ſtworze=
8:
nie owſá/ y inne náſienia/ áby był lekárſtwem zbáwien
9:
nym koniom/ y inſzym zwierzętom. I máło niżey. Ty
10:
Pánie zeſli Duchá twego Swiętego ná co ſtworzenie
11:
twoie Owſiáne. etć. áby zwierzętá ktore go ſſkoſſtuią
12:
wzięły mocne zdrowie/ á ludzie ktorzy będą pożywáć/
13:
áby ſobie záſlużyli zdrowie ćieleſne/ y lekárſtwo wierz=
14:
ne Duſzom otrzymáć mogli.
15:
Tu niepotrzebá wiele piſáć/ ábowiem może kożdy po
16:
znáć łácno wáſze bluznierſtwo/ gdzie oto z owſá tzáro=
17:
wáneo/ vtzyniliśćie ſobie Kryſtuſá y zbáwićielá inſzeo.
Owies dáie le
kárſtwo du=
ſzne.

18:
Abowiem tu powiedaćie/ iż owies tzárowány dáie zwie
19:
rzętom y ludziom zdrowie ćieleſne/ y lekárſthwo du=
20:
ſzam wietzne. A gdyſz owies tákowey mocy ieſt/ y coſz
21:
po Kryſtuſie Synu Bożym? tzemużeś ſtąpił ná then
22:
ſwiáth Pánie Iezu Kryſte Synu Boży? tzemużeś ſie
23:
národził s pánny Máryey? tzemużeś ieſt poiman/ bi=
24:
tzowan/ politzkowan/ koronowan/ naśmiewan/ vpl=
25:
wan/ y ná krzyżu zábith?
Konie Papie=
ſkie będą zbá=
wione.
poniewaſz owies mogł dáć le
26:
kárſtwo wietzne duſzam/ nietylko ludziom/ ále theſz y
27:
niemym Zwierzętom? áby były zbáwione.
28:
A więc teſz to nieieſt náuká onego kłamce Dijabłá
29:
ktory otho zdziera Syná Bożego z właſney chwały y
ćći iego/


strona: 96

zielney Pánny Máryey.96.
1:
ćći iego/ á wkłáda ią ná rzetzy nieme/ przywłaſztzáiąc
2:
to owſowi/ co tylko należy ſámemu Pánu Iezu Kry=
3:
ſuſowi Synowi Bożemu? A toć ieſth práwie vtzyć
4:
Ewánieliey Swiętey/ w wáſzym kośćiele Antykryſto
5:
wym/ iż ludzie ktorzy owſá tego tzárowánego pożywá
6:
ią/ wietzne lekárſtwo duſzom ſwoim náyduią y otrzy=
7:
mawáią/ y konie ktore go pożywáią zbáwione będą.
8:
Aleć ieſztze nietylko tych náuk Dijabelſkich. Podzmy
9:
dáley do drugich.
10:
Papieſz Swięći Złoto Mirrhę
11:
y Kádzidło.
12:
Dzień iáko wy zowiećie trzech Krolow/ nie mniei
13:
ſze teſz bluznierſtwo okázuiećie/ kiedy Złoto/ Mirrhę
14:
y kádzidło tzáruiećie/ ſlowá wáſze/ ktore tám mowi=
15:
ćie/ ty ſą. Proſiemy ćie Boże/ áby to Złoto/ Mirrhá/
16:
y kádzidło/ ſlugom twoim/ álbo ſlużebnicom twoim/
17:
było ſſtzytem y obroną/ żeby nieprzyiaćiel nie wſzedł
18:
w ich wnętrznośći. I máło niżey. Aby wſzyſtki niemo
19:
cy/ y Dijabelſkie chytrośći wonność potzuwſzy tych
20:
rzetzy vćiekły/ y niebyły nigdy od Wężá ſtárego vką=
21:
ſzeni. I ieſztze niżey. Iż gdziebykolwiek Dym/ tych rze
22:
tzy woniáiących zálećiał/ w mocy ſwięthego imieniá
23:
twego/ áby wſzyſtkich nietzyſtych duchow naiázdy od=
24:
dalił/ y wſzyſtki wrzody przywroćiwſzy zdrowie/ ry=
25:
chło odegnał/ áby teſz thy rzetzy wonnośćią nawon=
26:
nieyſzą/ thobie Pánu Bogu náſzemu/ mogły wietzną
27:
ſlotkośćią woniáć.
28:
A widziſz to? co tych zbáwićielow máćie? ktorzy nie
29:
tzyſte Duchy odganiáią/ y zdrowię záſię wam przy=
wrácáią?


strona: 96v

O Papieskim ſwięceniu Ziela
1:
wrácáią?
Rozmaite Bo
gi Papieżnicy
maią/ ktoremi
Duchy nietzy=
ſte odganiaią.
Eph. 5.
Ieſli Złoto/ Mirrá/ y Kádzidło/ ieſt won=
2:
ność nawonnieyſza Bogu/ tedy wy maćie inſzego Bo
3:
gá/ á nie tego Bogá/ ktory ma Syná Iednorodnego
4:
ktory ieſt wonnośćią nawonnieyſzą iego/ iáko Páweł
5:
ſwięty nápiſał mowiąc. Kryſthus nas vmiłował/ y
6:
ſámego ſiebie zá nas wydał/ offiárą y obiáthą Pánu
7:
Bogu ku wonney ſlotkośći.
2. Cor. 2.

8:
Ale iż ſie wam zdał Kryſtus wonnośćią ku ſmierći
9:
przetośćie ſobie inſze wonnośći nawonieyſze wymyſli
10:
li/ ábyśćie tym więcey Páná Iezu Kryſtá Syná Bo
11:
żego/ y krew iego ſromoćili/ y deptáli. Izaſz kiedy P.
12:
Kryſtus vtzył tego/ álbo Apoſtołowie iego/ iż Złoto/
13:
Mirrá/ y Kádzidło wonnośćią nawonnieyſſą Pánu
14:
Bogu? Izaſz on kiedy ty rzetzy guſlił/ y ludziom pro=
15:
ſtym ná tzáry rozdawał?
2. Cor. 6.
2. Tim. 3.
Tit. 1.
O zwodzićielowie ludzi v=
16:
bogich? o krámarze niepobożni/ y Syná Bożego/ y ie=
17:
go krwie nadroſſſzey nieprzyiaćiele?
18:
A więc to ieſt Ewánieliey Swiętey vtzyć? ludziom
19:
proſtym Popioły/ Bágná/ Ziołá Owſy/ Złoto/ Mir
20:
rhę/ Kádzidło/ miáſto Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowá=
21:
nego/ tzárowáne rozdawáć/ áby ſię teſz od was tzáro=
22:
wáć vtzyli/ y thym rzetzam niktzemnym/ moc Bożą/
23:
przypiſowáli.
Nápominánie
do wiernych.

24:
O wy niebożątká ludkowie vbodzy/ tho wy niewie=
25:
ćie/ co ſie ſwámi dzieie/ oto was Antykryſt opánował
26:
ktory wam rozmáitych Kryſtuſow nádziáłał? Vćiekay
27:
ćie ſie niebożątká/ vćiekayćie ſie do Páná Bogá/ y po
28:
dnośćie ręce ſwoie/ wniebo do niego áby was kiedy
29:
ſtey Bábiloniey Pan Bog wywiodł y wybáwił/ y Sy
30:
ná ſwego iednorodnego wam kiedy vkazał/ ktory tylko
31:
ſam ieſt lekárſtwem zbawiennym/ błogoſláwieńſtwem
duſznym


strona: 97

zielney pánny Máryey.97.
1:
duſznym od grzechow nietzyſtośći otzyśćienim/ y przed
2:
Oycem ſwoim niebieſkim wonnośćią nawonnieyſzą.
Gen. 8.

3:
Nie Ognie/ nie Popioł/ nie Bágno/ nie Ziele/ nie O=
4:
wies/ nie Złoto nie Mirrhá/ nie Kádzidło. Aleć ieſztze
5:
nie koniec/ poydziemy do drugich wáſſych Kryſthu=
6:
ſow
7:
❦ Papieſka Wielká=
8:
noc.
9:
A
cheſz wiedzieć/ kthore ſą
10:
ieſztze waſze Kryſtnſy? ktore wam da
11:
wáią błogoſláwienſtwo/ nie tylko ćie
12:
leſne/ ale teſz duſzne zbáwienie/ łaſkę
13:
Bożą/ y żywot wietzny? poſluchay/
14:
powiem?
Ex Agenda et
Miſsali Cra.
Báránki Wielkonocne/ Pthaki/ Kołátze/
15:
Mięſo/ Słoniná/ Iáyca/ Ser/ Máſlo/ Chleb/ Sol/
16:
Iápłká/ Wino/ y inſze rzetzy.
17:
Ktore átzkolwiek ſą ſámy przes ſię dobre/ od Páná
18:
Bogá ku żywnośći ludzkiey ſthworzone/ á wſzákoſz iż
19:
tym rzzetzam martwym/ á vtzárowánym/ przepiſuiećie
20:
wſzechmocność Bożą háńbiác y ſromocąc Páná Iezu
21:
Kryſtá Syná Bożego/ przetom ie názwał Kryſtuſá=
22:
mi waſzymi/ iáko ſię to iáwnie okázuie ſtych ſlow/ kto=
23:
re tzaruiąc ty rzetzy na Wielkęnoc/ mowićie. Ták na=
24:
przod do Báránká.
...

25:
Boże błogo † ſláwić/ y poſwięćić † rátz/ iż kthory
26:
by kolwiek ſtych Báránkow iedli/ błogoſláwieńſtwem
27:
okwitim nápełnieni byli/ y do wietznego żywotá pa ...
28:
przyść ſobie záſlużyli.
d...


strona: 97v

O Papieskiey
Kołatze ta tza
ruie.
1:
I záſie do Kołatzow. Aby ty Kołatze były ku duſzne
2:
mu pokármowi/ ktorzy by vkuſili ſnich/ aby y ćieleſne
3:
y duſſne wzięli zdrowie.
Mięſo tak tzá=
ruie.

4:
I záſię do mięſá: iz ktorzybykolwiek z ludzi wiernych
5:
tho mięſo iedli/ wſzelkim błogoſláwieńſtwem niebie=
6:
ſkim/ y łáſki náſycenim/ byli nápełnieni.
Słoniny tak
tzaruie.

7:
I záſię do Słonin. Aby były Lekárſthwem zbáwien=
8:
nym rodzáiowi ludzkiemu/ y niebieſką tłuſtośćią ná=
9:
pełnienim.
Iayca tak tza=
ruie.

10:
I záſię do Iáiec. Iſz ktorzyby ludzie thwoi wierni
11:
ſnich iedli/ áby wnich twoie błogoſláwieńſtwo mię=
12:
ſſkáło.
Sery maſlo
tak tzaruie

13:
I záſię do Será y máſlá. Iſz ktorzybykolwiek z ludu
14:
twoiego wiernego/ ſnich iedli/ wſzelkiem błogſláwień=
15:
ſtwem/ y łáſką twoią náſycenim byli nápełnieni dobrá.
Chleb tak tza=
ruie.

16:
I záſię do chlebá. Aby wſzyſcy/ ktorzy vkąſzą/ ſniego
17:
wzięli ták ćieleſne/ iako teſz y duſzne zdrowie.
Sol tak tzaru=
ie.

18:
I záſię do Soli. Aby byłá zbáwiennym lekárſtwem
19:
rodzáiowi ludzkiemu/ iż kthorzybykolwiek ſkoſſtowali
20:
iey/ cieleſne zdrowie y duſzną obronę wzięli.
Iabłka tak tza
ruie.

21:
I záſię do Iábłek. y do innego Owocu. Iz kthorzy
22:
bykolwiek ſnich wzięli/ áby zdrowi zoſtáli/ żeby były
23:
lekárſtwem zbáwiennym wſzyſtkim wiernym ku żywo=
24:
towi wietznemu.
Wino tak tza=
ruie.

25:
I záſię dźień Swiętego Ianá/ tzáruiąc wino thák
26:
ty tzáry ſwoie ſpráwuieſz. Naprzod Ewánielią Ianá
27:
Swiętego tzytaſz/ á potym záſię ták mowiſz. Przes ty
28:
poſwięcone ſlowá/ Swiętey Ewánieliey y przes za=
29:
ſlugi Błogoſláwionego Ianá Apoſtołá twego y E=
30:
wanieliſty/ błogoſláwić † y poſwięćić † rátz Pánie to
31:
ſtworzenie Winá/ áby wſzyſcy/ ktorzy go ſkoſſtuią/ wy
gnawſzy


strona: 98

Wielkieynocy.98.
1:
gnawſzy wſzelkie ſſkodliwe vkuſzenie twoiego błogo=
2:
ſláwieńſtwá/ táiemnicą záſlużyli być vweſeleni. I má
3:
ło niżey. Iż ktorzybykolwiek namniey tego winá ſkoſzto
4:
wali/ áby ſobie wietzny żywot záſlużyli.
Kryſtuſy Pa=
pieſkie.

5:
Otoſz maſz twoie Kryſtuſy? ktorym dufaſz y przypi
6:
ſuieſz obfite błogoſláwieńſtwo/ wietzny żywot/ duſzne
7:
y ćieleſne zdrowie/ łáſki Bożey náſicenie/ lekárſthwo
8:
zbáwienne/ duſzną obronę/ ktorem tu dla tego wypiſał
9:
s kxiąg wáſzych kośćielnych/
Ex Agenda et
Miſsali Cra=
couien.
ábyś nie rzekł/ iż nas ob=
10:
mawiaſz/ potwarzaſz/ y ſromoćiſz. Niechay káżdy wier
11:
ny ogląda/ ktoſſkolwiek ſie Páná Bogá boi/ y niechay
12:
roſsądzi. Ieſli ia co mowię/ álbo piſzę/ zwaſni/ álbo iá
13:
ko ty powiádaſz s pychy tzártowſkiey.
Zwielkim za=
lem ty rzetzy
piſzę

14:
Ieſt mi tego Pan Bog wſzechmogący/ Oćiec Pá=
15:
ná náſzego Iezu Kryſtá/ y Oćiec wſzego miłoſierdzia
16:
y poćiechy/ dobry ſzwiádek w ſercu moim/ iż to tzynię y
17:
piſzę/ z wielkiem żalem y płátzem/ pátrząc ná thákowe
18:
ćięſſkie y okrutne báłwochwálſtwo w kośćielech wá=
19:
ſzych/ ktore Antykryſt Rzymſki poſtánowił/ y pátrząc
20:
teſz ná tho/ iáko ſromoćićie y przeklinaćie/ Páná Iezu
21:
Kryſtá Syná Bożego/ odkupićielá y zbáwićielá moie
22:
go iedynego/ kthory on tylko ſam ieſt moim żywothem
23:
wietznym/ zdrowim duſznym y ćieleſnym/ błogoſlá=
24:
wieńſtwem/ obroną/ y lekarſtwem zbáwiennym. A nie
25:
ty martwe Báránki/ Ptáki/ Kołatze/ Mięſo Słoni=
26:
ná/ Iáycá Sery/ Máſlo/ Chleb/ Sol/ Iábłká/ Wi=
27:
no/ y inſze rzetzy.
Pytanie ktho
im to tzynić ro
ſkazał.

28:
Powiedz mi dla ćię Bogá żywego proſzę? ktoć to ro
29:
ſkazał/ ábyś ty ná Wielkenoc/ ty rzetzy tzárował/ krzy
30:
żyki nád nimi tzynił/ y thákowe im bło...
31:
przypiſował? ...

strona: 98v

d ij...
O Papieskiey
1:
we Báránki/ álbo Kołatze/ álbo Słoninę/ kiedy tzáro
2:
wáli? Vkaſz gdzie teſz do Słonin ták mowili/ iako ty tu
3:
mowiſz?
Nota.
aby ty ſloniny były lekarſtwem zbáwiennym ro
4:
dzáiowi ludzkiemu/ y niebieſką tłuſtośćią nápełnienim
5:
Izaſz Słonina álbo Swiniá dawa zbáwienie rodzáio
6:
wi ludzkiemu?
7:
O iákoſz was ten Antykryſt Rzymſki ſkiełznął y zma
8:
mił/ iż theſz nákoniec Swinię ſmrodliwą tzynićie/ y v=
9:
tzyćie/ być lekárſthwem zbáwiennym rodzáiu ludz=
10:
kiego?
Swini zbawie
nie przypiſuią.

11:
A przeſtho by teſz niebyło nic inſzego iedno to/ thedy
12:
iuſz może káżdy ſtąd dobrze obátzyć iákowi ieſteśćie v
13:
tzyćiele/ iákowi páſterze/ iákowi Biſkupi? konietznie nie
14:
onego Báránká żywego? Kryſtuſá ná práwicy Bożey
15:
ſiedzącego/ ále ieſteśćie vtzyćiele páſterze y Biſkupi/
16:
Báránkow martwych/ Kołatzow/ Mięſá/ Swini/
17:
Iáiec/ Serow/ Máſlá/ Soli/ chlebá/ Iábłek/ Winá
18:
y innych rzetzy ktore do brzuchá idą Aby was ludzie
19:
ſtąd poználi/ iż ieſteśćie vtzyćiele/ Páſterze/ y Biſkupi
20:
oni ktorzy mieli ſlużyć nie Pánn Iezu Kryſtuſowi/ á
21:
le ſwev brzuchowi/ iáko S. Páweł nápiſał o takowych
22:
ták mowiąc.
Ro. 10.
Proſzę was bráćia/ ábyśćie ſię oſtrzegá
23:
li tych/ ktorzy roznice á zgorſzenie tzynią náprzećiw=
24:
ko tey náuce/ ktoreieśćie ſie wy náutzyli. A wiáruyćie ſie
25:
ich Abowiem tákowi/ nie Kryſtuſowi Pánu náſzev ſlu
26:
żą/ ále ſwemu brzuchowi/ przes ſlodką á pochlebną
27:
mowę/ zdradzáią ſercá proſtych ludzi. Tákże y ná dru
28:
gim mieyſcu Páweł Swięty opowiáda s płátzem/ o tá
29:
owych.
Phil. 3:
Iz to ſą nieprzyiaćiele Krzyża kryſtuſowego/
30:
kt ... ieſt zátrácenie/ y ktorych Bog brzuch
31:
... ich w poſromoceniu/ kthorzy ſie około
32:
...

strona: 99

Wielkieynocy.99.
Iáko Swięty
Páweł wymá=
lował fałſzywe
utzyćiele.
1:
A batzyſz iáko tu Páweł Swięty/ wymálował fáł=
2:
ſzywe y zdradliwe vtzyćiele/ páſtherze y Biſkupy/ po=
3:
tzym ie mamy poznáć? Naprzod powiáda/ iż tzynią
4:
zgorſzenie náprzećiwko tey náuce/ ktorey Apoſtołowie
5:
vtzyli. Izaſz kiedy Apoſthołowie vtzyli o Báránkách
6:
mártwych/ o Koziełkách/ okołatzach/ álbo o ſwiniách.
7:
To ieſt tedy zgorſzenie náprzećiwko tey náuce/ ktorey
8:
Apoſtołowie vtzyli/ vtzyć inſzey náuki/ á tákowey iákiey
9:
oni nigdy nie vtzyli.
10:
Potym vkázuie ieſztze/ potzym mamy poznáć/ ty fáł
11:
ſzywe vtzyćiele/ páſterze/ y Biſkupy/ iż przes ſlodką á
12:
pochlebną mowę/ przes kthorą zdradzáią ſercá pro=
13:
ſtych ludzi?
14:
Powiedz mi? Ieſliże tho nie ſlodka nie zdradliwa y
15:
nie pochlebna mowá? Ludziom proſtym powiedáć/ iż
16:
ktho thego Báránká pożywa/ obfitym błogoſlbwień=
17:
ſtwem Bożym nápełnion bywa/ ktorzy tych Kołatzow
18:
vkuſzą/ ćieleſne y duſzne zdrowie bierzą? I záſię. Iż ty
19:
ſloniny ſą lekárſtwem zbawiennym rodzáiowi ludzkie=
20:
mu? etć. Toć ſą ſlodkie ſlowá/ y pochlebna mowá/ kto
21:
ra zdradza ſercá proſtych ludzi.
22:
Powiáda teſz ieſztze Swięty Páweł y vkázuie/ ty fáł
23:
ſzywe vtzyćiele/ páſterze/ y Biſkupy/ iáko ie mamy po=
24:
znáć. Oto piſze y práwie pálcem vkázuie mowiąc/ iż
25:
to ſą nieprżyiaćiele krzyżá Kryſtuſowego/ ktorzy ſię zá
26:
bawiáią około rzetzy ziemſkich/ y tych ktore do brzuchá
27:
należą/ kogo iedno P. Bog oſwiećił/ á do żywotá wie
28:
tznego náznátzył/ iuſz tu może was ſnádnie poznáć. Ie
29:
ſliſćie przyiaćiele/ álbo nieprzyiaćiele krzyżá Kryſtu=
30:
ſowego gdy ſie zábawiaćie około rzetzy ziemſkich ſta
31:
re do brzuchá idą.
d iijDármo


strona: 99v

O Papieskiey
1:
Dármo teſz maſz powiádáć/
Luc. 11.
aby ty rzetzy były nie=
2:
tzyſte/ kthore tzáruieſz ná wielkęnoc? poniewaſz Pan
3:
Kryſtus powiáda. Oto wſzyſtki rzetzy/ ſą tzyſte wam.
4:
A Swięty Páweł takieſz mowi.
Ro. 14.
Tit. 1.
Izaſz nie wſzyſtki rze
5:
tzy tzyſthe ſą tzyſtym? á nietzyſtym/ y niewiernym/ nie=
6:
máſz nic tzyſtego/ ále nietzyſty ieſt ich vmyſl y ſumnie=
7:
nie. I ieſztze ná drugim mieyſcu.
1. Tim. 4.
Wſzelkie ſtworzenie
8:
Boże ieſt dobre/ ktorego vżywamy tzyniąc dzięki Pá=
9:
nu Bogu.
10:
Stego tedy piſmá Swiętego/ okázuie ſie to iawnie
11:
iż wy opuśćiwſzy prawdę Ewánieliey ſwiętey/ trzy=
12:
maćie ſie ieſztze nietylko żydowſkich/ ále teſz y pogáń=
13:
ſkich báśni/ y náuk ludzkich/ od prawdy Bożey odwrá
14:
cáiących. I dla tego theſz ná wielkęnoc/ iáko pogáni
15:
ludzi proſtych vtzyćie/ powiádáiąc ták/ iż ſie niego=
16:
dzi żadnemu Swięconego ieść/ iedno thylko ludziom
17:
tym/ ktorzy przyſtępuią. Ale iákie tam bywa przyſtę=
18:
powánie/ tákie teſz ſwięcone.
19:
Ieſli to tylko ſwięcony pokarm/ ktory ná wielkęnoc
20:
tzáruiećie/ tedy wielką krzywdę ludziom proſtym tzy=
21:
nićie/ iż przes wſzyſthek rok pokarm przeklęty ieść im
22:
dopuſztzaćie? Iákoſz ſie wżdy mowić thák wielkiego y
23:
grubego kłamſtwá niewſtydzićie/ iż thak owietzkámi
24:
Páná Kryſtuſowymi mámićie y tárguiećie? Aleć iuſz
25:
Pan Bog z miłoſierdzia ſwego/ oznaymił Antykryſtá
26:
y wſzyſtki zdrády y fáłſze iego/ y was teſz vkazał/ iż zo=
27:
nych vtzyćielow/ Páſterzow/ y Biſkupow ieſtheśćie/
28:
przes ktore drogá prawdy miáłá być zbluzniona.
2. Pet. 2:

29:
Pątniki/ Kije ich/ Owce y Sol
30:
ták tzáruią. Niewſpo=


strona: 100

Wielkieynocy.100.
1:
Nie wſpominam tu nic/ inſzych Dijabelſkich zabo=
2:
bonow waſzych/ iáko Pątniki/ y ich Kije/ y Mantyki
3:
tzáruiećie/ gdy ie do Báłwánow odſyłaćie.
4:
Nie wſpominam teſz/ iáko owce żegnáćie/ y tzáruie=
5:
ćie/ kiedy zdycháią/ y onę ſol/ ktorą im podawaćie.
6:
Także nowe zbożá y ſiemioná/ nowe Chleby/ nowe
7:
Domy/ nowe ſthudnie/ nowe łáznie/ nowe role/ nowe
8:
mietze/ nowe pierśćienie/ nowe wieńce/ nowe ſſuknie
9:
nowe ſtadło/ nowe ſſeśćiniedziałki/ nowe álbo młode
10:
wdowy/ y ich rąbki/ ćiáſnochy y koſzulki.
11:
Wſzák to może kożdy oględáć w wáſzych Aiendach
12:
y Mſzałach. iáko tám Páná Bogá bluznićie/ nie inák
13:
iedno iáko pogáni/ álbo żydowie nie wierni/ ktorzy ieſz=
14:
tze y do dziſieyſzych tzáſow/ przypiſuią moc oſobliwą/
15:
temu ſlowu Tetragrammathon/ y drugiemu kthore zo=
16:
wą Abrákádábrá/ iákoby ty ſlowá wymowione/ y ná
17:
kárćIe nápiſáne/ miáły odgániáć/ álbo záwieſzone ná=
18:
ſzyi/ Febry/ ognie/ powietrze/ grády/ mietze/ y inſze nie
19:
beſpietznośći/ y ſſkody rozmáite. Byśćie byli mogli ie
20:
ſztze y wiátr vgonić/ y o then byśćie ſie byli pokuśili/ y
21:
ſwięćili. O zápámiętáli ludzie zbáwienia ſwego. Ale
22:
podzmy daley.
23:
❦ O Papieskim po=
24:
ſwiącániu kośćiołow
25:
Káplic/ y Ołtarzow.
A iż


strona: 100v

O Papieskim poſwiącaniu
1:
A
Iż tym cżárom ieſzcże nie=
2:
koniec/ niemogłem ſie w ſthrzymáć/ á=
3:
bym niemiał teſz vkázáć/ iáko tzáruiećie
4:
Kośćioły/ Káplice/ Ołtarze/ Zwony/
5:
Smyntarze/ Kielichy/ Pátyny/ Orna=
6:
ty/ y inſze Graty. Ktore ſą wypiſáne w kxięgach wá
7:
ſzych/ ktore Pontyfikałmi zowiećie. A iżby kożdy wier=
8:
ny tym ſnadniey mogł wáſze guſlenie obatzyć/ przeto
9:
Cerymonie wáſze wypiſzę/ ktore tám ná ten tzás ſprá=
10:
wuiećie/ kiedy Kośćioły/ Káplice/ y Ołtarze poświą
11:
caćie.
Ex Pontificali
V euetijs excuſ
so.
Anno. 1510.
Kośćioła Po=
ſwięcanie.

12:
Naprzod s Kośćiołá nowego wſzyſtkim ludziom
13:
wynidz każećie/ iedno tylko iednego kxiędzá w Ko=
14:
śćiele zoſtháwićie/ á ſámi po Smyntarzu z ludzmi
15:
chodzićie/ trzykroć w koło/ Wodą z iſopem vtzáro=
16:
wánym kropiąc/ ſámi ſiebie/ ludzi/ Smyntarz/ y wę=
17:
gły/ y bijąc kijem we drzwi kośćielne po trzykroć/ y ták
18:
wołáiąc. Otworzćie drzwi kxiążęta/ to ieſt/ Dijabli/
19:
iáko wáſz piſarz Durándus wykłada/
Duránd:
Lib. 1. de De=
dicatione Ec=
cleſiae.
Otworzćie ſie.
20:
Otworzćie ſie. A kxiądz záſie w oſobie Dijabelſkiey/
21:
ktory w Kośćiele zá drzwiámi ſtoi zámkniony. Thak
22:
wam po trzykroć odpowieda. Ktoryſz to takowy ieſt
23:
Krol chwały? Ktoryſz to tákowy ieſt Krol chwały?
24:
Ktoryſz to tákowy ieſt Krol chwały?
25:
Zátymże wam bywa otworzono/ y wſzedwſzy do ko=
26:
śćioła/ popiołem ná krzyſz kośćioł poſypuiećIe/ Wodę
27:
drugą y Sol znowu tzáruiećie. Ná popiele obiecádło
28:
Greckie y Láćińſkie piſzećie/ y kijem po ziemi kreſlićie/
29:
... tákże łázićie/ y oleiem krzyżyki mażećie. A
potym


strona: 101

Kośćiołow.101.
1:
potym do Ołtarzá idziećie:
Ołtarzá po=
ſwiącanie.
znowu trzećią Wodę tzá
2:
ruiećie/ y tymi ſlowy Páná Bogá bluznićie.
3:
Niechay będzie ten Ołtarz poſwięcony Bogu w=
4:
ſzechmogącemu/ y chwalebney dziewicy Maryey/ y
5:
wſzyſtkim ſwiętym/ ná imię y ná pámięć/ Swiętego
6:
Iácká álbo Fránćiſká/ álbo Dominiká. W imię Oycá
7:
y Syná y Duchá Swiętego.
8:
Támże około Ołtarzá/ ſiedmkroć chodzićie w koło/
9:
kropićie/ kádzićie/ y krzyżyki ná Ołtarzu tzyniąc mo=
10:
wićie.
Kámieni y wa=
pna poſwiącá=
nie.

11:
Pokornie tobie Pánie modlimy ſie/ ábyś ten wypole
12:
rowány Kámien/ wyſokimi offiárámi nádárzył. A ná
13:
koniec wapno ſwięćićie/ y kłádąc Reliquie w ołtarz/
14:
to ieſt/ Bogi álbo kośći niewiem iákie: Thák mowiąc
15:
Páná Bogá bluznićie. Vtzyń nas proſiemy ćie Pánie
16:
godnymi/ abyſmy ſie mogli tych kośći dotknąć/ ktho=
17:
rych wſpomożenia vſtáwitznie żądamy. etć.
18:
Tho ſą wáſze ſpráwy/ kiedy kośćioły/ káplice/ y oł=
19:
tarze tzáruiećie/ Powiedz mi/ od kogośćie tę náukę w=
20:
zięli?
Pytánie od ko=
go tę naukę
wzięli/ kośćio=
ły ołtarze y ká=
mienie tzáro=
wáć.
Niemożeſz rzetz/ áby od Kryſtuſá Syná Bożego
21:
álbo od Apoſtołow iego/ álbo teſz od kośćiołá ſtárego
22:
y pierwſzego? Abowiem w ſtárym y w pierwſzym ko=
23:
śćiele/ po Apoſtolech/ prawdziwi y wierni krześćijá=
24:
nie ćierpieli wielkie/ y okrutne przeſládowánie. Przod
25:
kiem od żydow złoſliwych y niewiernych. Pothym od
26:
Neroná/ Domicyaná/ Dyoklecyaná/ Máximianá/
27:
Ceſárzow Rzymſkich/ iáko otym Polidorus wáſz rzym
28:
ſki piſarz piſze.
Polyd. Lib. 5.
Cap. 6.

29:
A przeſto nietzytamy nic otym/ áby Pan Kryſtus/
30:
kiedy Kośćioły Káplice/ y ołtarze tzárował y popio=
31:
ły po ziemi ſypał/ po nich kijem kreſlał/ po śćiánach łáził/


strona: 101v

O Papieskim poſwiącániu
1:
łáził/ krzyżyki oleiem tzynił/ Wodę y Iſop tzárował/
2:
kádził/ kropił/ w koło chodził/ wapno y kámienie ſwię=
3:
ćił/ kośćiom ſie modlił.
4:
Tákże teſz nietzytamy/ áby ſie Apoſthołowie Páná
5:
Kryſtuſowi kiedy około drew/ kámienia/ y wapna za=
6:
bawiáli/ álbo potomkow ſwoich tákowych tzárow v=
7:
tzyli? Abowiem dobrze temu rozumieli/ iż ty rzetzy ká=
8:
mienie/ wapno/ drwá/ oley/ popioł/ grzechu niemiáły
9:
y nie dla nich Syn Boży ſtąpił y vmárł/ y dla thego
10:
tych rzetzy niekrzćili/ áni ſwięćili. Ale krzćili y ſwięći
11:
li/ przes ſlowo Boże/ ludzi ku żywothowi wietznemu
12:
wezwáne.
13:
Przeſto nam teſz Apoſthołowie nie zalecáią
Act. 7.
kośćio=
14:
łow drewniánych/ áni ceglánych/ áni kámiennych/ bo
15:
w tych Bog/ iáko ſwięty Sztzepan mowi/ nie mięſſka.
16:
Ale nam zálecáią kośćioły żywe/ w ktorych duch ſwię
17:
ty nieſſka: iáko ſwięty Páweł mowi do wiernych.
2. Cor. 6.
Wy
18:
ieſtheśćie kośćiołem Boży.
19:
Ale iż o kośćioły żywe niedbaćie/ przeto martwe ko
20:
śćioły/ drewniáne/ cegláne/ y kámienne/ z roſkazánia
21:
Antykryſtá Rzymſkieo przyochędażaćie y poświąca=
22:
ćie/
Pierwſzy do=
wod poſwiącá
nia kośćiołow.
Lib. 1.
ktory Antykryſt tę náukę wziął przodkiem od pogá
23:
now/ pothych od Zydow/ iáko wáſz piſarz Durándus
24:
piſze otym tymi ſlowy. Poniewaſz Krol Nabuchodo=
25:
noſor wezwał wſzyſtkich pánow/ y Rytzerſtwá ſwego
26:
ná poświącánie ſlupá złotego/ ktory vlał:
De Couſ.
Diſt. 1.
Paxa. 1.
Qualuer.
Anno. 485.
Sab.
Grat.
Dáleko te=
27:
dy nam więcey ktorym prawdá ieſt otworzoná/ y łá=
28:
ſká przes Iezu Kryſtá daná/ przyſtoi y godzi ſie/ Ko=
29:
śćioły y ołtarze/ Pánu Bogu budowáć/ y z vſtáwy Fe=
30:
lixá trzećiego poſwięcáć.
31:
Tákże teſz w glozie nápiſáliśćie mowiąc. Ieſliże to
pogáni


strona: 102

Kośćiołow.102.
1:
pogáni tzynili/ daleko nam to więcey przyſtoi tzynić.
De Conſ.
Diſt. 1.
Gloſ. Pax.
Si enim.

2:
Othoſz maſz pierwſzy dowod wáſz o poſwiącániu ko=
3:
śćiołow/ ktoryśćie wzięli od Pogánow/ ktorzy Dija=
4:
bły w kośćielech ſwoich chwalili.
5:
Podzmy do drugiego dowodu wáſzego. Piſze thenże
6:
Durándus wáſz piſarz máło niżey.
Wtory dowod
Poſwiącania
kosćiołow.
Durand.
Lib. 3.
Iż máią być po=
7:
ſwiącáne kośćioły/ káplice/ y ołtarze/ y tym tego do=
8:
wodzi.
9:
Powieda/ iż w Syryey w niektorym mieśćie imie=
10:
niem Báruth byli żydowie/ ktorzy nijaki obras vkrzy=
11:
zowány nogámi deptáli/ y przekłoli Bok iego/ thák iż
12:
nátychmiaſt ſſlá krew y wodá ſniego. Vyrzawſzy tho
13:
oni żydowie/ dziwowáli ſie/ y niemocne żydy krwią o=
14:
ną mázáli/ y vzdrowieni byli. I dla tego oni żydowie
15:
iáko tám powieda przyięli wiárę Kryſtuſowę/ y okrz=
16:
ćili ſie/ y ſwoie Bożnice w kośćioły obroćili y poſwię=
17:
ćili: ſtądże wſzedł zwytzay/ iż kośćioły poſwięcáią.
18:
To ſą tego Duránduſá piſárzá wáſzego ſlowá.
19:
Stąd możeſz obátzyć ná iákim grunćie piſmá ſwię=
20:
tego/ ſą ty dowody wáſze poſtáwione/ o poſwiącániu
21:
kośćiolow/ oto maſz iż od Pogánow/ y od Zydow łży=
22:
wych przykłády przywodzi.
Kto napierwy
kosćioły po=
ſwięcáć wymy
ſlil.

23:
I okázuie ſie iáwnie ſtąd/ iż tho poſwiącánie Ko=
24:
śćiołow/ Káplic/ y Ołtarzow/ nie poſſlo áni od Kry=
25:
ſtuſá/ áni od Apoſthołow iego/ ále poſſlo od Pápieżá
26:
tzłowieká kłamliwego/ y łákomego/ znádchnienia Du=
27:
chá nietzyſteo: iáko ſie to iáwnie pokázuie/ ſtych ſpraw
28:
y modlitw/ ktore tám przy tym poſwiącániu tzynićie.
Poſwiącánie.
Anno. 280:
Grat.
Plát.
Sab.

29:
Foelix papieſz pierwſzy ten napierwey koſćioły poſwię
30:
cáć wymyſlił/ y Swięto poſwią[ca]nia vſtawił/ y záſie
31:
trzeći Foelix Pápieſz odiął moc proſtym Plebanom/ y
e ijzákazał


strona: 102v

O Papieskim poſwiącániu
1:
zákazał/
Anno. 485.
Volat.
Polid.
áby kośćiołow niepoſwiącáli/ ále ten vrząd
2:
tylko na ſamy Biſkupy/ dla iurgieltow włożył.
Kosćioł Sálo=
monow.

3:
Prozno theſz maćie ſobie bráć kośćioł Sálomonow/
4:
ná przykład y iego poſwiącánie/ Abowiem on kośćioł
5:
był figurą kośćiołá Swiętego Krześćijáńſkiego y po=
6:
ſwięcenia iego.
7:
Nie potrzebá nam krześćijánom kośćiołow drew=
8:
nianych ceglánych/ albo kámiennych poſwięcáć/ áni
9:
kaplic/ áni Ołtarzow/ iedno kośćioły żywe/ w ktorych
10:
Duch Swięty mieſſka.
Kędy ieſt Kos=
ćioł poſwięco
ny.
Abowiem kośćioł drewniány/
11:
ceglány y kámienny tám bywa poſwięcony/ kędy bywa
12:
przepowiádane prawdziwe ſlowo Boże/ kędy ludzie
13:
wzywáią Bogá Oycá przes/ iednego tylko Pośrzedni
14:
ka y iednatzá Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ kędy
15:
według vſtáwy iego ſſafuią Swiątośćiámi kośćielny
16:
mi/ y kędy ludzie pokutuią.
Ołtarzow nie
potrzebá w
kosćielech.

17:
Ołtarzow teſz iuſz kámiennych więcey niepotrzebu=
18:
iemy/ abowiem nieieſteſmy żydowie Stárego zakonu/
19:
ktorzy ná Ołtarzách kámiennych ćielce/ kozły/ y bárá=
20:
ny palili/ kiedy ofiárę Panu Bogu tzynili/ ná pámiąt
21:
kę páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ ktory miał być o
22:
fiárowany ná krzyżu. A gdyſz ſie to ſtało/ iuſz tedy ma
23:
my ieden tylko Ołtarz Paná Iezu Kryſtá ná prawicy
24:
v Bogá w niebieſiech vſtawitznie ſiedzącego. Iako ſſe
25:
rzey o tym Apoſtol Swięty wypiſał do Zydow.
Ebr. 13.

26:
A przeſto ty waſze poſwiącánia/ ták kośćiolow/ ká=
27:
plic/ iako theſz ołtarzow/ nic inſzego nieznamionuią y
28:
nie ſą/ iedno s prawdziwego Kośćiołá Bożego/ y s
29:
Pána Iezu Kryſtá Syná iego/ poſromocenie y naſmie
30:
wiſko. Abowiem Pan powiada/
Eſa. 20.
Matt. 15.
dármo mię then lud
31:
chwali ludzkiemi vſtawámi. Ale podzmy dáley. Iáko


strona: 103

Kośćiołow.103.
1:
Iáko Zwony krzći álbo cżáruie.
2:
Ale podzmy do Zwonow/ y thám ſie vkázuie náuká
3:
waſzá Dyabelſka/ gdzie naprzod Zwony tzáruiąc/ ál=
4:
bo iako wy mowićie krztząc ſześć Pſálmow ſzemrzećie/
5:
á potym Wodę s Solą tzáruiećie ták mowiąc.
6:
Błogoſlaw Pánie tę wodę błogoſláwieńſtwem nie
7:
bieſkim/ y niechay ná nię wſtąpi moc Ducha. Iż gdy
8:
ten zwon będzie tą wodą zmatzan/ gdzieſzkolwiek przy
9:
dzie dzwięk iego/ áby odeſſlá moc nieprzyiaćioł dáleko:
10:
Cmy Fántazyie/ Chmury/ oſwiecanie Błyſkánia/ vde
11:
rzenie Gromow/ y przećiwnośći wſzyſtkich Duchow.
12:
A gdy tego zwonu vſlyſzą dzwięk Synowie krześći=
13:
áńſcy áby byli ſtąd nabożni. etć. Dla wſzyſtkich Swię
14:
tych zaſlugi áby to ſobie záſlużyli/ oco będą proſić w
15:
kośćiele.
16:
Potym Zwon omywaćie wodą y oćieraćie/ á ku te=
17:
mu tzterzy Pſálmy ſſemrzećie/ y mazidłem albo Oleiem
18:
wewnątrz ſterzy krzyże/ a zewnątrz ſiedm krzyżow/ tzy
19:
nićie y ſmaruiećie. A ty krzyże tzyniąc ták krztząc mo=
20:
wićie.
Krtzenie Zwo=
nu.

21:
Niechay będzie poſwięcony then Zwon Pánie/ W
22:
imię Oycá/ y Syná/ y Duchá Swiętego/ ku ćći Swię
23:
temu Brykcemu/ Iáckowi/ Fránćiſſkowi/ álbo Domi
24:
nikowi. A zátym do Zwonu mowićie. Pokoy tobie
25:
Inſze bluznierſthwá opuſztzam/ kthore tham ieſztze
26:
przydawaćie/ áby przed tym Zwonem vćiekał nieprzy
27:
iaćiel: lud krześćijáńſki przywiedzion był przezeń ku wie
28:
rze/ zmyſly y ciálá ludzkie zbáwił obroną wietzną był
29:
Na oſtatku podkurzaćie gi Dymem/ áby Páiący/ nie=
e iijtope


strona: 103v

O Papieskim poſwiącániu
1:
toperze/ káwki/ y muchy od niego vćiekáły. A podku=
2:
rzáiąc/ tę Ewanielią tzytaćie.
Luc. 10.
wſzedł Iezus do miá=
3:
ſtetzká etć.
4:
A ſlyſzyſz tu iákie bluznierſtwá tzynićie/ gdy tę mar=
5:
twą Spiżę tzáruiećie? A wzdy ty ieſztze będzieſz mowił:
6:
iż nic nietzyniemy/ iedno tho co Kryſtus roſkazał po=
7:
wiedz mi? kto kiedy ſlychał/ álbo w piſmie Swięthym
8:
tzytał/ áby Pan Kryſtus Zwony krćić kazał?
9:
Vkaſz gdzie mowił do ſwoich zwolennikow Apoſto
10:
łow/ idzćie Zwony krzćićie/ Oleiem ſmáruyćie/ wodą
11:
kropćie krzyżyki po nich tzyńćie/ krztząc Spiżę w imię
12:
Oycá y Syná y Duchá Swiętego/ ktory Zwon vwie=
13:
rzy będzie zbáwion/ á kthory zwon nie vwierzy będzie
14:
potępion.
15:
Powiedz mi? Ieſliże Zwon ſlyſzy? wierzy? y zbáwion
16:
będzie? powiedz w ktorymeś to piſmie Swiętym wytzy
17:
thał? Iż Zwon vtzárowány/ dzwiękiem ſwoim odga=
18:
nia nieprzyiaćiele duſzne y ćieleſne/ Chmury/ Błyſká=
19:
nia/ Gromy/ y ludzi ku wierze przywodzi/ ſmyſly ná=
20:
ſze y ćiáło zbáwi/ y obroną wietzną być może?
21:
Izaſz to nie ſą náuki onego chytrego Wężá Dyabłá
22:
ktory áby przodkiem Syna Bożego s háńbił y zeſro=
23:
moćił Paná Iezu Kryſtá/ pothym krzeſt Swięty oto
24:
wymyſlił Zwony álbo ſpiże krzćić/ y tym zwonom przy
25:
właſztzáć/ obronę wietzną/ y ſmyſlow náſzych/ y ćiał
26:
zbáwienie/ co tylko ná ſámego należy Pána Iezu Kry=
27:
ſtá/ Syná Bożego.
28:
Iuſz tu tedy ſtąd może káżdy obatzyć/ ieſliśćie przy
29:
iaćiele Syná Bożego/ álbo nieprzyiaćiele iego/ gdzyſz
30:
on thák do ſwoich wiernych zwolennikow mowi.
Ieſli ſą przyia
ćiele Bozy al=
bo nie.
Io. 15.
Wy
31:
przyiaćiele moi ieſteśćie ieſli będziećie tzynić/ comkol=
wiek ia


strona: 104

Kośćiołow.104.
1:
wiek ia wam roſkazał. Izaſz wam kiedy Zwony krzćić
2:
roſkazał?
3:
A gdyſz to tzynićie/ tzego wam Kryſtus Syn Boży nie
4:
roſkazał? nieieſteśćie tedy ſludzy/ przyiaćiele/ ále nie=
5:
przyiaćiele iego/ ktore Bog Oćiec niebieſki obiecał Sy
6:
nowi ſwemu vtzynić podnoſſkiem nog iego.
Pſal. 110.

7:
Cżemu ſobie nie wſpomnićie ná ſlowá Páná Iezu
8:
Kryſtha Syná Bożego/ kthore rzekł do zwolennikow
9:
ſwoich.
Mac. 16.
Matt. 28.
Idzćie po wſzyſtkim ſwiećie/ á krzćiyćie ludzi
10:
w imię Oycá y Syná y Duchá Swiętego/ kto vwie=
11:
rzy á okrzći ſię będzie zbawion/ kto nie uwierzy będzie
12:
potępion. Oto maſz náukę Syná Bożego/ kthory nie
13:
Zwony/ ále ludzi roſkazał krzćić zwolennikom ſwoim.
14:
Ale podzmy dáley.
15:
Iáko Smyntarze cżáruie.
16:
Podzmy do Smyntarzá do ktorego teſz ziemie/ iá
17:
koby do iákiey rozumney rzetzy/ ták mowićie. Abyś ſię
18:
ku przyśćiu náſzemu vchędożyłá/ y błogoſláwioną/ y
19:
poſwięconą ſtáłá/ áby na tym Smyntarzu ludzkie ćiá
20:
łá thu po ſmierći odpotzywáiące/ záſlużyły wietzną
21:
chwałę żywota.
22:
I przydawaćie ieſztze w Kolekćie. Aby grzechow
23:
odpuſztzenie wzięli ná thym Smyńtarzu pogrzebieni.
24:
Támże potym tę ziemię kropićie/ y kádzićie/ y dla tego
25:
ią ſwięconą zowiećie/ y dzieći krześćiáńſkich/ ktore v
26:
mieráią bezekrztu/ dla thego ná tey ziemi po kthorey
27:
Pśi chodzą/ y po niey tzynią co chcą/ chowáć nie do=
28:
puſztzacie.
29:
Ieſli tylko tá ziemiá ná Smyńtarzu Swiętha ieſt
dla


strona: 104v

O Papieskim poſwiącániu
1:
dla waſzego ſzemrániá tzárowánia/ kádzenia/ y kro=
2:
pienia? tedyć tho nie práwdá ieſt/ co Prorok Swięty
3:
nápiſał. Iż Páńſka ieſth ziemiá/ y wſzyſtek okrąg iey.
Pſal. 88.

4:
Tákże ná drugim mieyſcu/ Twoie ſą Pánie niebioſá/ y
5:
twoiá ieſt ziemiá. Izaſz kiedy Pátryárchowie/ Proro
6:
cy/ y Apoſtołowie Swięći tzárowáli ziemię.
7:
Cżytamy o Abrahámie Pátryárchu Swiętym/ iż
8:
był kupił rolą álbo ziemię/ v Ephroná miedzy Pogány
9:
ná ktorey pogrzebł Sarę żonę ſwoię.
Gen 23.
Abraham ku=
pił ziemię ná
pogrzeb.
Ale tego nietzy
10:
thamy áby pierwey onę ziemię tzárował/ álbo iako wy
11:
mowićie poſwiącał/ ániſſli żonę ſwoię pochował?
12:
Nie tzytamy teſz/ áby ták mowił/ żeby ty ćiáłá wie=
13:
tzną chwáłę záſlużyły/ ktore tu będą pogrzebione/ iá=
14:
ko wy mowićie/ gdy wáſze Smyńtarze tzáruiećie.
15:
I kto kiedy ſlychał álbo tzytał/ áby ćiáłá martwych
16:
ludzi/ miały zaſlużyć wietzną chwałę/ iáko wy powiá=
17:
daćie? poniewaſz żadny tzłowiek pokąd żyw wietzney
18:
chwały/ nigdy záſlużyć niemoże? Powiedz mi?
Io. 19.
Act. 7.
Io. 11.
Izali
19:
tám byłá ziemia tzárowána/ kędy był pogrzebion Pan
20:
Kryſtus? Ian Krzćićiel? Stzepan Swięthy? Abo=
21:
wiem nie ziemiá tzárowána poſwiąca ćiáłá ludzi wier
22:
nych/ ále ziemię poſwiącáią/ ćiáłá ludzi Swięthych y
23:
wybránych Bożych.
Nie przyko
sćielech ludzi
chowano
przed tym.
Przeſto w ſtárym zakonie y wpier
24:
wſzym krześćijáńſkim kośćiele/ niebylo tego/ áby vmár
25:
łe ludzi chowano w kośćielech/ álbo przed kościołem/
26:
ná Smyńtarzach/ ále chowano przed miáſthem/ w o
27:
grodziech chędogich/ y oſobliwych/ iáko mamy o oney
28:
niewieśćie wdowie/
Luc. 7.
ktora płátząc z miáſtá Naim nio
29:
ſlá Syná vmárłego iedynaká/ kthorego Pan Kryſtus
30:
wſkrześił.
Io. 19.
Io. 18.

31:
A także teſz Pan Kryſtus przed miáſtem w ogrodzie
był


strona: 105

Kośćiołow.105.
1:
był pochowan/ y Lázarz Betháńſki. I dziś ieſztze ten
2:
obytzay záchowywáią/ na rozmáitych mieyſcách krze=
3:
śćiánie/ á zwłaſztzá w Niemieckich ſtronách/ ále iako
4:
náſtáło łákomſtwo/ ktore ieſt iáko Swięty Páweł ná=
5:
piſał/
1. Tim: 6.
Col. 3.
Báłwochwálſtwá niewolſtwo/ tákżeśćie ſobie
6:
wymyſlili/ ziemię tzárowáć/ ábyśćie ią mogli tym le=
7:
piey y drożey przedáwáć.
8:
Nie dla tego tho piſzę/
Pogrzeby vćći
we maią być.
áby niemiáły być kośćioły
9:
y Smyńtharze/ y niemiáły być vććiwe pogrzeby/ ćiał
10:
ludzi krześćijáńſkich/ y do grobu doprowádzone/ y po
11:
grzebione. A iżby teſz nie miáło być Pánu Bogu dzię=
12:
kowánie/ iż vmárłego tzłowieká/ zá żywotá iego/ oſwie
13:
ćić ſlowem ſwoim Pan Bog ratzył/ y w wierze go
14:
prawdziwey wziąć ſthego ſwiáthá do żywothá wie
15:
tznego.
16:
Ale to piſzę dla tego/
Szalą ludzmi
proſtymi Pa=
pieznicy.
iż wy ſludzy Antykryſtá Rzym=
17:
ſkiego/ vbogim y proſtymi ludzmi ſzalicie/ gdy ziemię
18:
krwią Syná Bożego/ Páná Iezu Kryſtá/ po wſzyſt=
19:
kim ſwiećie poſwięconą/ znowu tzáruiećie/ y prze=
20:
dawaćie.
21:
A wtym ſię theſz iáwnie okázuiećie/
Act. 5. 8.
Matt. 21.
iż nic inſzego
22:
w kośćiele Swiętym nieieſteśćie/ iedno kupcy/ y krá=
23:
márze/ á ná koniec proſthych ludzi zwodzićiele/ y nie=
24:
przyiaćiele Boży. Day Wam Pánie kiedy Vpámię=
25:
tánie.
26:
Iáko Kielich y Patynę cżáruie.
27:
Ták teſz kiedy kielich y pátynę Swięćićie/ tymi ſlow=
28:
wy Páná Bogá bluznićie mowiąc. Przes náſze błogo=
29:
ſláwieńſtwo/ then Sąd y Páthynę/ niechay będą po=
fſwięcone


strona: 105v

O Papieskim poſwiącániu
1:
ſwięcone/
Ex Pontifica=
li Venetijs im
preſso.
Anno. 1510.
y niechay ſie ſtáną ciáłá y krwie/ Páná ná=
2:
ſzego Iezu Kryſtá/ nowym grobem/ Duchá Swięte=
3:
go łáſką.
4:
A więc to nie bluznierſtwo? Syná Bożego/ Páná
5:
Iezu Kryſtá znowu grześć/ iakoby ieſztze zmartwych
6:
niewſtał/ ále w drugim grobie/ Srebrnym álbo Zło=
7:
tym/ aſz do dniá Sądnego leżał? Ieſli then wáſz kie=
8:
lich złoty álbo ſrebrny/ ieſt nowym grobem/ iáko wy tu
9:
powiedaćie/ w ktorym Pan Kryſtus leży/ tedyć to nie
10:
prawda co w Kredzie mowiemy.
Marc. 16.
Luc. 18. 24.
Col. 3.
Ebr. 1.
Ebr. 10.
Act. 7.
Trzećiego dniá z
11:
martwychwſtał/ y ſiedzi nápráwicy v Boga oycá w=
12:
wſzechmogącego/ ſkądże ma przydz ſędzić/ żywe y
13:
zmárłe.
14:
A więc ſie ieſztze tákowego bluznierſtwá ſwego/ nie
15:
wſtydaćie? Izaſz Pan Kryſtus Syn Boży niewſtał=
16:
zmartwych/ iuſz dáley/ ániſſli od pułtorá tyſiącá lat?
17:
Powiedz mi? Izaſz ſobie nowe groby iákie po zmar=
18:
twychwſtániu ſwoim tzynić kazał? Izaſz kiedy Kieli=
19:
chy/ Patyny/ álbo iáko wy piſzećie pátęny/ ſwięćić ro
20:
ſkazał? vkaſz gdzie to Apoſtołowie ſwięći nápiſáli/ y
21:
ſámi tzynili? A iż tego nigdy vkázáć niemożeſz/ tzemuſz
22:
tedy Páná Kryſtuſá znowu krzyzuieſz/ y nowe mu gro
23:
by tzyniſz.
24:
Ale rzetzeſz/ nie iam tego wymyſlił/
Kto wymyſlił
kielichi y paty
ny tzarowáć.
Anno. 230.
Plat.
Sab.
Durand.
De. Conſ.
Diſt. 1.
Cap. Vaſa.
Concil. Tribu
rien. et Renen
ſe. Ca. 6.
Vrban papieſz
25:
pierwſzy ták poſtánowił? Wiem dobrze otym/ iż nietyl
26:
ko to Vrban poſtánowił/ ále teſz ſrogo przykazał/ áby
27:
w kośćiele niebyły kielichy y ty wáſze pátyny drewniá
28:
ne/ ſſkkláne/ álbo iákie inſze/ iáko przed tym było/ ále
29:
iżeby były álbo złote/ álbo ſrebrne/ á przynamniey cy=
30:
nowe. I piſał náprzećiwko poſtánowieniu tego Pa=
31:
pieżá/ wáſz ieden Biſkup/ ſlowá godne pámięći/ ktory
ták


strona: 106

Kośćiołow.106.
1:
ták mowi.
De Conſ.
Diſt. 1. Váſa.
Bonifacius.
Dokąd były kielichy drewniáne/ y ſſkláne/
2:
dotąd byli kxięża ſrebrni y złoći. Ale iáko naſtały kieli
3:
chy złote y ſrebrne/ ták ſie ſtáli kxięża/ drewniáni/ y
4:
ſſkláni. Tho ieſt/ iáko Pan Kryſtus mowi/
Matt. 5.
Solą nie
5:
ſloną y zwietrzałą/ ktora nic inſzego niegodná/ iedno
6:
áby byłá pretz wyrzuconá/ y od ludzi podeptaná.
7:
Iáko Ornaty cżáruie.
8:
Do Ornatow y do inſzych kośćielnych grátow ták
9:
mowićie/ kiedy ie theſz ſwięćićie. Rátz Boże tho po=
10:
ſwiećić/ áby Biſkupi y inni kxięża/ w to odzienie o=
11:
bletzeni y vbráni/ od wſzelkiego pokuſzenia Dijabelſkie
12:
go záſłużyli/ y byli obronieni. Item/ áby wſzyſcy kto=
13:
rzy tho odzienie nośić będą/ łáſkę poſwięcenia otrzy=
14:
máli. etć.
15:
I tu Duſzny nieprzyiaćiel on Wąż chytry Dijabeł
16:
niechćiał záſpáć/ áby Ornatom y inſzym wymyſlonym
17:
Appáratom/ niemiał tego przydáć/ y przypiſáć/ co tyl
18:
ko ſámemu Pánu Iezu Kryſtuſowi Synowi Bożemu
19:
należy. Abowiem tu przypiſuieſz obronę Ornatom/ y
20:
tym inſzym Appáratom/ iákoby kxiądz w Ornat oble
21:
tzony y przybrány/ miał ſobie przes to od Dijabelſkie=
22:
go pokuſzenia/ zaſlużyć obronę.
23:
Ieſlić to prawdá/ iáko ty tu powiedaſz/
Wſzyſcy lu=
dzie mieliby
ſię vbieráć w
Ornaty.
thedyćby
24:
ſie wſzyſcy ludzie vbieráć mieli/ w Ornaty/ w Kápy
25:
w Dálmátyki/ w Alby/ w Komże/ w Stuły/ w Hume
26:
rały/ w Rokiety/ áby od pokuſzenia Dijabelſkiego obro
27:
nieni byli/ y łáſkę Bożą wnich chodząc otrzymáli. Coſz
28:
tych Kryſtuſow maćie? w kto[r]ych nádzieię y obronę
29:
pokłádaćie? Izaſz ſie tu iáwnie okazuie/ iż wy ie=
f ijſteśćie


strona: 106v

O Papieskim poſwiącániu
1:
ſteśćie oni Doktorowie/
2. Pet. 2.
kthorzy ſie Páná ſwego przeć
2:
mieli/ ktory ie odkupił.
3:
Ktoſz wam ty Kryſtuſy wymyſlił? To ieſt/ Ty Or
4:
naty/ Kápy/ Stuły/ Humerały/ Rokiety/ Dalmáty=
5:
ki/ Alby/ komże/ Dálmucye? Izali kiedy Apoſthoło=
6:
wie páná Kryſtuſowi/ w tákowych vbiorách y maſſká
7:
rách niewieśćich chodzili? Izaſz kiedy otym piſáli ál=
8:
bo vtzyli? Vkaſz to s piſmá ſwiętego/ náśmiewco Pá=
9:
ná Iezu Kryſtá Syná Bożego?
10:
Ale rzetzeſz/
Exod. 28. 29.
iż on Aaron w ſtárym Zakonie w táko=
11:
wym odzieniu chodził? To prawdá/ iż Aaron chodził/
12:
ále ſobie tákowego odzienia s ſwey głowy właſney nie
13:
wymyſlił/ iedno to tzynił z roſkazániá/ y náuki Bożey.
Co znamiono=
wało odzienie
Aaronowe.

14:
Ktore odzienie známionowáło przodkiem wnętrzne y
15:
zwierzchne ochędożenie Paná Iezu Kryſtá y wſzyſt=
16:
kich tych/ ktorzy ſą poſwięceni Krwią iego nadroſſ=
17:
ſzą. Ty vkaſz ſwiádeſtwo? gdzie thobie Kryſtus Syn
18:
Boży roſkazał/ álbo Apoſtołowie ſwięći/ gdzie othym
19:
nápiſáli/ ábyś ty w tákowym odzieniu chodził?
20:
Ale ieſztze rzetzeſz/ iż dla thego w tákowym odzieniu
21:
chodziemy/ ábyſmy przes to odzienie mękę Páná Kry=
22:
ſtuſowę znátzyli/
Io. 19.
Luc. 22.
iáko był Pan Kryſtus w Purpurę y
23:
w białłe odzienie obletzon y przybran od Herodá/ kiedy
24:
był od niego wiedzion do Piłátá? Wiem dobrze otym/
25:
iż Kryſtus byl w Purpurę ná pośmiech obletzon y v=
26:
bran/ y wtym odzieniu/ od iednego do drugiego ſędzie=
27:
go wodzon.
28:
Ieſli ſie dla tego w tákowe odzienie vbieraćie/ y tę
29:
przytzynę do tego dáiećie/ tedy to iáwnie przed wſzyſt
30:
kim ſwiátem vkázuiećie/ iż ſie s Páná Iezu Kryſtá ſy=
31:
ná Bożego znowu z Herodem náſmiewaćie/ y iego zno
wu krzy


strona: 107

Kośćiołow.107.
1:
wu krzyżuiećie/ ábowiem on nieroſkazał ſwoim zwo=
2:
lennikom/ w żadnym odzieniu náśmiewánym y má=
3:
ſſkárnym chodzić/ áni w miękkie ſie odzienie obłotzyć
4:
y owſzem tak powiedział.
Matt. 11.
Iż ktorzy w miękkim odzie=
5:
niu chodzą/ w krolewſkich páłacach mieſſkáią.
Kto wymyſlił
Ornaty.

6:
Przeſto tedy thego odzienia náśmiewánego y má=
7:
ſſkárnego/ áni od Kryſtuſá/ áni od iego Apoſtołow nie
8:
maćie. Ale to wam naprzod wymyſlił dla pychy ſſtze
9:
pan Papieſz:
Stzepan Pap.
Anno. 258.
Polid.
Iſid.
Plat.
Sab.
A ponim záſię Sylweſter papieſz dru
10:
gi potwierdził/ y po chwalił.
Silueſter Pa.
Anno. 320:
Sab.
Plat.
A ten Sztzepan wziął to
11:
odzienie nietylko iáko Ieremiaſz Prorok othym piſze/
12:
od Zydow/ ále od Pogańſkich kxiędzow/ ktorzy w Bá
13:
biloniey byli/ y wtákowym odzieniu Dijabłom ſlużyli.
14:
Cżytay teſz ſobie Polidorum wáſzego piſárzá Rzym
15:
ſkiego/
In Libro B...
ruchi.
Polid. Lib. 6.
Cap. 12
co piſze o tákowym odzieniu y vbiorze/ kthory
16:
ták powieda/ iż w pierwſzym y ſtárym kośćiele/ ſludzy
17:
Boży/ nie o tákowym odzieniu niewiedzieli. Abowiem
18:
ſie nie złothogłowy/ áni Axámity/ áni Adámáſſki/ áni
19:
Kámieńmi drogimi/ áni Perłámi/ áni Złothem/ áni
20:
Srebrem/ áni Iedwabiem/ áni perłowymi kłobuki lu
21:
dziom zálecáli/ ále ſie ſlowem Bożym prawdziwym/
22:
y cnotámi przybieráli y ſwiećili.
23:
A przeſto ty wáſze Ornaty/ Kápy/ Stuły/ Dálmá=
24:
tyki/ Rokiety/ Komże/ Humerały/ y inſze wymyſlone
25:
vbiory/ nic inſzego nieznamionuią/
Znáki iz Papie
znicy od náuki
Apoſtolſkiey
odſtąpili.
iedno iżeśćie od ná
26:
uki prawdziwey Apoſtolſkiey pierwſzey odſtąpili y od
27:
ſtáli/ y ſtaliśćie ſie naśmiewcámi/ Syná Bożego Pá=
28:
ná Iezu Kryſtá/ y Ewánieliey Swięthey iego. Po=
29:
tych tedy wáſzych máſſkárách y lárwách ſnádnie was
30:
kożdy tzłowiek wierny/ y w kxięgi Boże wpiſány/ po=
31:
znáć może/ áby ſie was wiárował/ iáko naśmiewcow
f iijy nie=


strona: 107v

O Krucyfixie
1:
y nieprzyiaćioł Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego.
2:
Vbiory inſze iáko cżáruie.
3:
Niewſpominam tu nic/ iako guſlićie Korpo=
4:
rały/ Antependya/ obruſy/ rętzniki/ kthorymi prozne
5:
ołtarze przykrywaćie/ y proſte ludzi mamićie/ powie=
6:
dáiąc/ iż to wſzyſtko Kryſtus vſtáwił y roſkazał.
7:
A chceſz wiedzieć/ kto tho vſtáwił/ y wymyſlił? nie
8:
Kryſtus/ iáko wy przed proſtymi ludzmi powiedaćie
9:
áni Apoſtołowie iego/ ále iáko wáſzy piſárze otym pi=
10:
ſzą/
Bonifa. Pap.
Anno. 615.
Plat.
Sab.
Durand.
Polid.
Bonifácyus Papieſz trzeći/ ten ty máſſkáry do ko=
11:
śćiołá ſwiętego wprowádził.
12:
A przeſto wy niebożątká ludkowie prośći/ ktohrych
13:
otzy Antykryſt zákrył tymi Máſſkáry y pſtroćinámi/
14:
iż prawdy Bożey poznać przed nimi niemożećie.
Do wiernych
napominanie.
Pod
15:
nieśćie ręce ſwoie do nieba/ vkorzćie ſie/ y prośćie Pá
16:
ná Bogá/ áby wam kiedy z wáſzych otzu łuſkę ziął/ iá=
17:
kobyśćie przeyrzeli/ y ty Máſſkáry od kłamce Dijabłá
18:
wymyſlone ſobie obrzydzili. Abyśćie ſie tylko ſámego
19:
Páná Iezu Kryſtá nágiego rozmiłowáli/ á tego w=
20:
máſſkárách przybránego s Kośćiołow wáſzych wy=
21:
rzućili/ y wtych máſſkarach nieſzukáli thego/ co w ſá=
22:
mym Kryſtuſie nágim maćie/ áby tylko ſám Pan Bog
23:
przes was był chwalon w duchu y w prawdzie.
Io. 4.
Abo=
24:
wiem nie w máſſkárách należy náſze zbáwienie/ y ży=
25:
woth wietzny/
Io. 17.
ále tylko w tym żywot wietzny ieſt/ á=
26:
byśmy poználi ſámego Bogá prawdziwego/ y thego
27:
ktorego zeſlał Iezu Kryſtá Páná náſzego/ Ale podz=
28:
my daley.
Powiedaſz


strona: 108

y o inſzych obráziech.108.
1:
O Krucyfixie y o in
2:
ſzych Obráziech iako ie cżáruiećie.
3:
P
Owiedaſz teſz iż koś=
4:
ćioł wáſz Rzymſki/ dla tego ty
5:
rozlitzne znáki y Cerymonie lu=
6:
dziom ná otzy vſtáwitznie kłá=
7:
dzie áby ták zacnego dobrodziey
8:
ſtwá P.Kryſtuſoweo niezápo=
9:
mináli: iż on zá nas ratzył dobro
10:
wolnie ſie wydáć ná ſmierć. A
11:
iż to ieſt Cel wáſz/ do ktoreo ſie wſzyſtki ſpárwy/ cery
12:
monie y znáki koſćielne śćiągáią/ y dla teo/ iáko powie
13:
daſz w kożdym kośćiele wáſzym/ w pośrzodku krucyfix
14:
álbo obras vkrzyżowany/ ná nawyſſſzym mieyſcu ſtá=
15:
wiaćie/ áby ludzie tym widzenim z ruſzeni byli/ ſerde=
16:
tznym okiem weyrzeć ná onego/ ktory ná krzyżu roſpię=
17:
ty wiſząc ratzył ieſt dla was vmrzeć.
18:
Tho ſą twoie ſlowa/ ktore/ niemogę thego inák
19:
rzetz/ iedno iż ſą według rozumu ćieleſnego doſić mą=
20:
dre/ y mowię tho beſpietznie/ iż kiedyby był Pan Bog
21:
nam ſlowá áwego niezoſtáwił/ á rozumu ſie ćieleſnego
22:
trzymáć dopuśćił/ y ſam bych ná tho przyſtał y przy=
23:
zwolił/ iákom teſz y przedtym w tákowych rzetzach ro=
24:
zumu ſwego ſluchał/ iáko ty ieſztze dziſia ſluchaſz. Ale
25:
iżem obatzył/ iż Swięty Páweł rozum thego ſwiátá
26:
przed Bogiem ſſaleńſtwem názwał/ y ieſztze ktemu ták
do wſzyſt=


strona: 108v

O Krucyfixie
1:
do wſzyſtkich wiernych nápiſał/ oſtrzegáiąc ich y mo=
2:
wiąc.
1. Cor. 2.
Aby wiárá wáſzá niebyłá według mádrośći lu
3:
dzkiey/ ále w mocy Bożey. I przywodzi tám ſtráſli=
4:
wą grozbę Boſką/ ná ty wſzyſtki/ kthorzy opuśćiwſzy
5:
ſlowo Boże/ trzymáią ſie mądrośći teo ſwiátá/ gdzie
6:
thák Pan Bog przes Proroká mowi.
Eſa. 29.
1. Cor. 1.
Zátrácę mą=
7:
drość mądrych/ y rozumnych odrzucę. I po=
8:
wieda tám dáley/ gdzie ieſt mądry? á gdzie ieſth ná=
9:
utzony? á gdzie ieſt gádátz tego ſwiátá? Izali Bog
10:
niezbłaznił mądrośći tego ſwiátá.
11:
A przeſto ſie mądrośći twoiey to ieſt/ iáko Duch S.
12:
mowi/
1. Cor. 1.
ſzaleńſtwá thwego/ niechcę trzymáć/ wolę w
13:
tey mierze/ náuki Syná Bożego/ y Apoſtołow iego ſlu
14:
cháć: A zwłaſztzá iż nas ieſztze ná drugim mieyſcu S.
15:
Páweł oſtrzega mowiąc.
Col. 2.
Pátrzayćieſz/ áby was kto
16:
niezdrádził/ przes mądrość ſwiecką/ y márną zdrádę
17:
według vſtaw ludzkich/ y podług biegu przyrodzone
18:
go tego to ſwiátá/ á nie według Kryſtá.
19:
Przeſtoć tedy ná tho po proſtu odpowiedam/ iż ſie
20:
rozumu ludzkiego do ſmierći trzymáć woley niemam/
21:
około wiáry:
Rozum ku
wierze nic nie=
należy.
Abowiem mi nie ládá oco idzie/ ále o Du
22:
ſzę/ nád ktorą niemam nic droſſſzeo. Boię ſie/ ábym ſie
23:
niebudował ná piaſku/ to ieſt/ ná tym ſſaleńſtwie/ ro=
24:
zumie tego ſwiátá/ áby wiátry iákie nieprzyſſly/ y bu=
25:
dowánia mego nieprzewroćiły. Wolę ſlucháć ſámego
26:
Páná Bogá/ ktory mowi do nas.
Matt. 7.
Nieprzydawayćie
27:
do ſlowá/ ktore wam mowię/
Deut. 4.
áni vmnieyſzayćie ſniego
28:
ſtrzeſzćie przykazánia Páná Bogá wáſzego/ kthore ia
29:
przykázuię wam.
Malach. 2.
Matt. 10.
A teſz kápłáńſkie vſtá máią ſtrzec v=
30:
mieiętnośći/ iáko pan Bog przes Proroká mowi/ á za
31:
konu máią pátrzyć z vſt iego/ ábowiem Anioł páńſkich
zaſtępow


strona: 109

y o inſzych Obráziech.109.
1:
zaſtępow ieſt. Niema być ſlugá mądrſzy/ á niſſli pan
2:
iego.
3:
Kiedyby był Pan Bog roſkazał/ domyſláć ſię więcey
4:
y przes rozmáite y rozlitzne Cerymonie/ znáki/ y obrzęd
5:
ki/ iáko ty powiádaſz/ ludzi proſtych przywodzić/ y v
6:
trzyć/ iuſz przes ty Ornaty/ iuſz przes Kápy/ iuſz przes
7:
Stuły/ iuſz przes Humerały/ iuſz przes Rokiety/ iuſz
8:
przes Dálmátyki/ iuſz przes Alby/ iuſz przes Komże/
9:
iuſz przes Dálmucye/ y iuſz teſz przes Obrázy/ tedyby=
10:
ſmy to byli mogli ſluſznie y beſpietznie tzynić/ według
11:
rozumu náſzego/ ále iż nam Bog ſlowem ſwoim zágro
12:
dził/
Deut. 4.
miedze vkazał/ y niekazał ſię nam vchyláć/ áni ná
13:
práwo áni ná lewo/ iedno to tzynić/ co on thylko ſam
14:
przykázuie. A ták niegodzi ſie nam rozumu trzymáć/ y
15:
więcey domyſláć/ iedno tylko ſámego Páná Bogá ſlu=
16:
cháć/ y to dziáłáć/ co thylko w ſlowie iego ieſt Swię=
17:
tym opiſano. Przeſto teſz Pan Bog/ ná drugim miey=
18:
ſcu/ ſrogie przeklęctwo ná ty wſzyſtki wydawa/ kto=
19:
rzy głoſu iego nieſlucháią/ thák mowiąc.
Deu. 28.
Ieſli niebę=
20:
dzieſz ſluchał głoſu Páná Bogá twego/ ábyś ſtrzegł/ y
21:
tzynił wſzyſthko przykazánie iego/ y vſtháwy/ ktore ia
22:
przykázuię tobie dziſia/ przydą ná ćię/ wſzyſtki przeklę
23:
ſtwá ty/ y chwycą ſię ćiebie. Przeklęty będzieſz w mnie
24:
śćie/ przeklęty ná polu/ przáklęte gumno twoie/ y prze
25:
klęte oſtátki twoie/ przeklęty płod z żywotá twego/ ſtá
26:
dá wołow twoich/ y trzodá owiec twoich/ przeklęthy
27:
będzieſz wchodząc y przeklęty wychodząc. etć
28:
A ſlyſzyſz? Iáko tu Bog ſtráſſliwie thym wſzyſtkim
29:
grozi/ kthorzy przykazánia y vſtaw iego nieſlucháią y
30:
nie ſtrzegą/ ále ſię tzego inſzego domyſláią s ſwego ro
31:
zumu/ tzego Bog niekazał. Vkaſz że ty tedy przykazá=
gnie/ y


strona: 109v

O Krucyfixie
1:
nie/ y ſthárego y nowego Teſtámentu/ iż Bog tzynić/
2:
poſwięcáć/ y ſtáwiáć/ obrázy w kośćielech krześćijáń
3:
ſkich roſkazał? Iako ie wy nietylko tzynićie y poſwią=
4:
caćie/ ále ie teſz lekárſtwem zbáwiennym rodzaiu ludz=
5:
kiego/ y duſz odkupienim zowiećie? A iżby to ták było/
6:
iáko ia tu powiádam/ nápiſzęć thu niekthore ſlowá/ s
7:
Pontyfikału twoiego/ gdzie naprzod poſwiącáiąc O=
8:
bras álbo vmętzenie drewniane/ ták do niego mowiſz.
9:
Obrázow Swięcenie.
Ex Pontifica=
li Venetijs
impreſso.
Anno. 1510
Vide Sino=
dum Nice=
num ſecun=
dum.
Co. 2. Concil.

10:
Ratz Boże blogoſláwić/ to drewno Krzyżá twoie=
11:
go/ áby było lekárſtwem zbáwiennym/ rodzáiowi ludz=
12:
kiemu/ niechay będzie mocnośćią wiáry/ dobrych vtzyn
13:
kow pomnożenim/ y duſz odkupienim/ niechay będzie
14:
poćiechą/ y obroną/ náprzećiwko oſtrym zaſthrzáłom
15:
nieprzyiaćioł.
16:
Powiedz mi naprzod/ ſkądeśćie tho błogoſláwień=
17:
ſtwo y poſwiącánie wzięli? Iżali kiedy kthory Prorok
18:
Boży/ kije vſtrugáne y vmálowáne poſwiącał? Izali
19:
Pan Kryſtus/ álbo ktory iego Apoſtoł/ drwá pokoſztzo
20:
ne/ lekárſtwem zbáwiennym/ duſz odkupienim/ poćie=
21:
chą y obroną/ náprzećiwko duſznym nieprzyiaćielom/
22:
y oſtrym zaſtrzáłom/ názywał?
23:
Ktoſz może ieſztze więtſze bluznierſtwo náprzeciw=
24:
ko/ Pánu Iezu Kryſtuſowi Synowi Bożemu wymy=
25:
ſlić? Ktory on tylko ſam ieſt/ lekarſtwem zbáwiennym
26:
duſz náſzych odkupienim/ poćiechą/ y ſam tylko obro=
27:
ną náſzą? A więc to ieſt Ewánielią kázáć/
Matt. 28.
Marc. 16.
ktorą Pan
28:
Kryſtus Syn Boży roſkazał przepowiedać wſzelkiemu
29:
ſtworzeniu? kije ſtrugáne/ lekárſthwem zbáwiennym/
30:
duſz odkupienim/ poćiechą y obroną náprzećiwko Dya
błu


strona: 110

y o inſzych Obráziech.110.
1:
błu názywáć y tzynić? Nieieſt rzetz podobna/ áby ták
2:
okrutnie Turcy/ Zydowie/ Pogáni/ Syná Bożego Pá
3:
ná Iezu Kryſthá/ bluznić mieli/ iáko wy bluznićie/ á
4:
wżdy ſię ieſztze przyiáćielmi iego tzynićie.
5:
Powiec mi ſkąd teſz to maćie? iż ty kije/ deſki/ kloce
6:
ſlupy/ drwá/ obrázy zowiećie/ Izaſz niewiećie: Iż tyl
7:
ko Syn Bozy/ ieſt Obrázem Bożym?
Ebr. 1.
Col. 1.
Izaſz to nie wiel
8:
kie s háńbienie y zeſromocenie Syná Bożego ieſt/ názy
9:
wáć Obrazem Bożym/ rzetz mártwą y niemą? Cżemu
10:
tych kijow ſtrugánych/ klocow rytych/ deſk málowá
11:
nych/ y ſlupow ćioſánych/ włáſnemi przewiſkámi nie
12:
zowiećie/ iako ie duch S. w piſmie Swiętym zowie.
13:
A chceſz wiedzieć y ſlyſzeć iáko?
Eſá. 42. 44:
Deut. 7. 9. 27.
Iudic. 10.
Ezech. 16.
1. Reg. 7.
Abac. 2.
Iere. 10.
4. Reg. 18.
1. Cor. 5.
1. Cor. 12:
1. Io. 5.
Słucháy. Ryćiná/
14:
Drwá/ Kámienie/ Nietzyſtość? Pomázánie/ Smrod/
15:
Przeklęſtwo/ Obrzydzenie Boſkie/ Złoto/ Srebro/ ro=
16:
botá rzemieſlnikow/ Miedz/ robotá rąk ludzkich/ Bo=
17:
gowie ryći/ Bogowie lani? Báálowie/ Aſthárotowie
18:
głuſzy Bogowie/ ſlepi Bogowie/ niemi Bogowie O=
19:
błuda ludzka/ Zdrádá/ Stoiaki/ Kloce/ Báłwany. O
20:
toſz maſz/ iáko ie Duch Swięty zowie.
21:
A tzemuſz wy tedy tę obłudę zowiećie Obrázem Bo
22:
żym? Poniewaſz ſam tylko przotkiem Syn Boży Pan
23:
Kryſtus ieſt Obrázem Bożym? A ponim záſię wſzelki
24:
wierny tzłowiek/ kthorego Bog ſtworzył ná Obras y
25:
podobieńſtwo ſwoie. Wiem że teſz ná niektorych miey
26:
ſcach Duch ſwięty ty kloce y deſki zowie obrázem/ ále
27:
fáłſzywym y brzydliwym.
Gen. 2:

28:
Odpowiedz mi? kto wam ty rzetzone Obrázy roſka=
29:
zał tzynić/ y do kośćiołow krześćijáńſkich ſtháwiáć ná
30:
nawyſſſze mieyſcá? niemożeſz thego rzec/ áby tho Pan
31:
Bog roſkazał/ álbo Syn Boży/ álbo Swięći Apoſtoło
g ijwie/


strona: 110v

O Krucyfixie
1:
wie/ álbo ſtárego y pierwſzego kośćiołá Oycowie? A=
2:
bowiem Pan Bog mowi/
Abac. 1.
Ezech. 7.
Exod. 20.
Bog nie roſka
zał Obrázow
tzynić
w wtorym przykazániu ſwo
3:
im/ ktoreśćie wy byli wymázáli. Nietzyń ſobie Ryćiny
4:
álbo iáko wy mowićie Obrázu/ áni żadnego podobień=
5:
ſtwá/ ktore ieſt ná niebie wzgorę/ y ktore ná ziemi niſko
6:
áni tych ktore ſą w wodzie pod ziemią/ nie będzieſz ſię
7:
im kłániał/ áni ich chwalił. Iam ieſt Pan Bog twoy
8:
mocny zawiſny w miłośći/ mſztząc ſię niepráwośći oy
9:
cowſkiey w trzećim y w tzwartym pokoleniu/ tych kto
10:
rzy mnie nienawidzą. A tzynię miłoſierdzie nad tyſiąc
11:
mi/ ktorzy mnie miłuią/ y ſtrzegą przykazánia mego.
12:
Tu maſz iáwne ſwiádeſtwo/ y roſkazánie/ nie od tzło=
13:
wieká/ ále ſámego Páná Bogá/ kthory mowi. Nietzyń
14:
ſobie wſzelkiey ryćiny A iżebyś nierozumiał/ áby tylko
15:
rytych Obrázow Pan Bog zákázował/ przeſto przyda
16:
wa/ áni wſzelkiego podobieńſtwá/ to ieſt żadnego wy=
17:
myſlonego Obrázu/ bądz málowánego/ bądz rytego/
18:
bądz vlanego/ bądz ſkámieniá vćioſánego/ bądz zgliny
19:
vlepionego. A iżebyś ſię ieſztze/ rozumem/ y tą mądro=
20:
śćią ſwiátá tego/ ſtego niewykręćił/ przeſto ná końcu
21:
Pan Bog przydawa/ áni żadnego podobieńſtwá nie
22:
tzyń/ ktore ieſt na niebie wzgorę/ y ktore ná ziemi niſko/
23:
áni tych ktore ſą w wodzie pod ziemią/ w ktorych ſlo=
24:
wiech Pan Bog wſzyſtko zámknął/ ábyś żadney rzetzy
25:
nietzynił/ ktora ieſt na niebie y w wodzie pod ziemią.
26:
Ty ſlowá Moiżeſz przed ludem wſzyſtkim/ ták wy=
27:
kłádał mowiąc.
Deut. 4.
Strzeſćie pilnie duſz wáſzych. Niewi=
28:
dzieliśćie żadnego podobieńſtwá dniá onego/ ktorego
29:
mowił/ ieſth Pan Bog do was/ ná gorze Horeb ſpoś=
30:
rzodku ogniá/ ábyśćie ſię nieomylili/ y ſobie nieutzynili
31:
rytego podobieńſtwá/ albo Obras męſki/ álbo niewie=
śći/ y


strona: 111

y o inſzych Obráziech.111.
1:
śći/ y podobieńſtwo wſzelkich zwierząt/ ktore ſą ná zie
2:
mi/ álbo ptakow/ ktore pod niebem latáią/ y gádziny
3:
ktora ſię ruſza ná ziemi/ albo ryb/ ktore mięſſkáią pod
4:
ziemią w wodzie. Abyś ſnać nie podnioſl otzu do nie=
5:
bá/ y vyrzałeś Słońce/ y Kxiężyc y wſzyſtki Gwiazdy
6:
niebieſkie/ y omyliwſzy ſie/ kłániałeś ſię przed nimi/ y
7:
chwaliłeś ie/ ktore ſtworzył Pan Bog twoy/ ku poſlu
8:
dze wſzyſtkim narodom/ ktore pod niebem ſą.
9:
A chceſz ieſztze dáley ſlyſzeć/ iáko Pan Bog wſzelkie=
10:
go tzłowieká przeklina/ ktory tzyni Obras obrzydzenie
11:
Boſkie/ y iáko mowi náprzećiwko tákowemu.
Bog przekli=
na wſzelkiego
ktory tzyni O=
bras y ſtáwia.
Deut. 27:
Przeklę
12:
ty tzłowiek ktory tzyni ryty álbo lity Obraz obrzydze=
13:
nie Páńſkie/ robothę rąk rzemieſłnikow/ y poſtáwi go
14:
wkąćie: y niechay rzetze wſzyſtek lud Amen.
15:
Tákże y ná drugim mieyſcu Duch Swięty mowi v
16:
Proroká.
Iere. 18.
Bogowie ktorzy niebá y ziemie nie ſtworzy=
17:
li niechay będą ná ziemi zátráceni. I dáley v drugie=
18:
go Proroká.
Ezech. 14.
Odwroććie ſię y odſthępćie od Báłwá=
19:
now wáſzych y od wſzyſtkiego obrzydzenia Boſkiego/
20:
odwroććie twarzy wáſze.
Mich. 1.
I záſię drugi Prorok wſzyſt
21:
ki Obrazy ryte niechay będą zrąbáne/ álbo potłutzone
22:
y wſzyſtki zapłáty ich/ niechay będą popalone ná ogniu
Balwáni albo
Obrazy ſą po
ſtáwione ná zá
trácenie.

23:
I wſzyſtki Báłwány poſtáwię ia ná zátrácenie/ ábo=
24:
wiem zmythá kurewſkiego ſą zgromádzone/ y záſię ku
25:
mytu kurewſkiemu/ niechay ſię obrocą. To ſą ſlowá
26:
Duchá Swiętego.
Abac. 2.
Co zá pozytek
tzyni Obras.

27:
I drugi ieſztze Prorok mowi. I cozá pożytek tzyni ryty.
28:
Obras/ ktory wyrył Sznycár/ y vlał rzemieſlnik/ Ob
29:
ras fáłſzywy/ y ma nádzieię w wymyſleniu ſwoim/ áby
30:
vtzynił Bałwáná niemego. Biáda/ ktory mowi dre=
31:
wnu/ ocuć ſię/ wſtań/ y kámieniowi niememu/ izali on
g iijmoże


strona: 111v

O Krucyfixie
1:
może náutzyć? O tho then ieſt przykryty złotem y ſre=
2:
brem/ á żadnego duchá niemáſz we wnęthrznośćiách
3:
iego?
Eſa. 45.

4:
I ieſztze ná drugim mieyſcu. I kto kiedy wyreł Bogá?
5:
y Obras poſtáwił ku żadney rzetzy niepożytetzny? Oto
6:
wſzyſcy vtzeſnicy iego będą poſromoceni.
Obrázy nie po
zytetzne ku za=
dney rzetzy.
Tho ſą ſlo=
7:
wá Boſkie/ kthore żadnego wykládu niepotrzebuią
8:
bo ſą ſámy przes ſię bárzo iáſne. Iż wſzyſcy thákowi
9:
wietzną ſromotę otrzymáią/ ktorzy ſię w Obráziech
10:
kocháią/ albo klękáią przed nimi. Iáko theſz y ná dru=
11:
gim mieyſcu Duch Swięty mowi.
Pſal. 96.
Wſzyſcy poſro
moceni ktorzy
klękaią przed
Obrazy.
Niechay będą po=
12:
ſromoceni wſzyſcy/ ktorzy klękaią przed Obrázy/ á kto
13:
rzy ſię chelpią w Báłwániech ſwoich.
14:
A kthemu ieſztze obátz co theſz mowią Apoſtołowie.
15:
Izaſz niewiecie/ mowi Swięty Páweł/ iż dokądeśćie
16:
byli Pogáni do Báłwánow niemych chodziliśćie. I
17:
záſię ná drugim mieyſcu.
1. Cor. 12.
Pogani biegá
ią do Obrá=
zow.
Gal. 5.
Rom. 1.
1. Tes. 1.
1 Io. 5.
Miedzy vtzynkámi ćieleſny=
18:
mi kłádziećie báłwány álbo Obrázy/ iż ktorzy ſię im kłá
19:
niáią y ſlużą/ kroleſtwá niebieſkiego nieotrzymáią. A
20:
Ian Swięty mowi.
Vćiekać od O=
brazow.
Synatzkowie moi mili/ vćiekay=
21:
ćie od Báłwánow/ álbo od Obrazow.
22:
Ale rzetzeſz iż to przykazánie Pan Bog dał/ co wſtá
23:
rym zvkonie napiſano/ nie nam krześćijánom/ ale tylko
24:
Zydom? Ieſli ták ieſt iáko ty powiádaſz/ iż to przyka=
25:
zanie Pan Bog dał thylko Zydom? Tedy tym obytzá=
26:
iem/ y pierwſze przykazánie Boże.
Nietylko zy
dom ale teſz
krześćijanom
Bog zakazał
Obrazow.
Niemiey Bogow cu
27:
dzych przedemną/ nam nic nienależy Ták theż y inne
28:
przykazánia. Niebędzieſz zábiał/ Nie będzieſz cudzoło=
29:
żył/ Nie będzieſz kradł/ Niemow fálſzywego ſwiáde=
30:
ſtwá náprzećiwko bliżnemu twemu.
31:
Odpowiedz mi proſzę cię ná to/ ieſli tho inſzy Bog
mowi.


strona: 112

y o inſzych Obráziech.112.
1:
mowi. Niemiey cudzych Bogow przedemną. A záſię
2:
inſzy Bog. Nietzyń ſobie Obrázu áni wſzelkiego podo
3:
bieńſtwá? Mam zá to/ iż tego nierzetzeſz Aby tho inſzy
4:
Bog mowił. A gdyſz tedy nie inſzy mowi. Tedy ſlowo
5:
iego. Nietzyń ſobie Obrázu/ wtey powadze y poſlu=
6:
ſzeńſtwie ma być/ iáko to. Niemiey Bogow cudzych
7:
przedemną. Niezábiyáy/ Niecudzołoſz/ Nie krádni.
8:
etć. Wſzákemći nie tylko s Stáreo Teſtámentu piſmo
9:
Swięte vkazał/ ále teſz z Noweo/ iáko ſię Pan Bog
10:
brzydzi Obrázy/ kośćioł Boży niema zgody z Obrázy
11:
iáko ćiemność s świáthłośćią iáko Swięthy Páweł
12:
piſze.
13:
A przywiodęć ktemu Oyce ſtáre/ iáko ſię teſz brzy=
14:
dzili y pátrzyć niemogli ná Obrázy. Hieronim Swię=
15:
ty wyłożył Grecki liſt Epifániuſzow/ kthory piſał do
16:
Ianá Ierozolimſkieo Biſkupá/ tymi ſlowy mowi Epi
17:
fániuſz.
Oycowie
Swięći brzy
dzili ſię Ob=
razy.
Epiphanius
Swięthy tak
napiſał o Ob=
raziech.

18:
Kiedyſmy weſpołek ſſli ná mieyſce Swięte/ ktore
19:
ieſt wezwano Betel/ y przyſliſmy do wśi/ ktora ieſt we
20:
zwaná Anáblátá/ y vyrzałem tám idąc Swiecę gorá=
21:
iącą y ſpytałem co by to zá mieyſce było? y powiedzia=
22:
no mi/ iż kośćioł/ y wſzedłem ábym ſię modlił/ y nála=
23:
zlem tám iákoby wiſząc przed kośćiołem vfarbowáną
24:
y vmálowáną iáko by płachtę/ máiącą Obras iákoby
25:
Kryſtuſow/ álbo iákiegoś Swiętego/ bo nie dobrze pá
26:
miętam iáki Obras był. A gdym to vyrzał w kośćiele
27:
Páná Kryſthuſowym/ náprzećiwko powadze piſmá
28:
Swiętego/ wiſzący Obras tzłowietzy/ zrzezałem gy/
29:
y dałem rádę ſtrożom onego mieyſcá/ áby lepiey vbo=
30:
giego vmárłego onym obwinęli y wynieſli. I máło ni=
31:
żey. Proſzę ćię ábyś nápotym roſkazał/ tákowych kor=
thyn


strona: 112v

O Krucyfixie
1:
thyn ktore ſą náprzećiwko wierze náſzey niewieſzáć. To
2:
maſz Stharego á Swięthego Biſkupá Epifániuſá
3:
ſlowá.
Láctancius
co piſze o O
braziech.
Diulnorum.
Inſt. Lib. 2.
Ca. 19.

4:
A chceſz ieſztze drugiego ſlyſzeć Láctáncyuſá/ ktory
5:
teſz tak mowi. Nie potrzebá żadnego wątpienia mieć
6:
iż thám niemáſz żadney wiary/ gdziekolwiek Báłwan
7:
álbo Obras ieſt.
8:
Także theſz Irenus/ wylitzáiąc kácerſtwá y błędy/
Iren. Lib. 1.
Ca. 24.

9:
miedzy inſzymi rzetzámi/ wſpomina teſz ten błąd Obrá
10:
zy ſtáwiáć/ y kłániáć ſię przed nimi. Inne opuſztzam.
11:
Iuſz tedy ſtych ſwiádeſtw piſmá Swiętego/ możeſz
12:
obatzyć/ iż Obrázow nie roſkazał/ áni Bog/ áni Swię
13:
ći Apoſtołowie/ áni pierwſzego kośćiołá ſtárzy Oyco=
14:
wie tzynić y ſtáwiáć/ ktorzy oto iáwnie piſzą/ náprze=
15:
ćiwko tym rytym álbo málowánym Bogom wáſzym.
Wąſz miedzia
ny na puſztzy.

16:
Prozno teſz tego błędu ſwego podpieraſz/ onym wę
17:
żem miedziánym/ ktorego był Moiżeſz z roſkazánia Bo
18:
żego vtzynił y poſtáwił/
Numerl. 21.
ná ktorego pátrząc żydo=
19:
wie od ogniſtych Wężow pokąſáni bráli zdrowie. A
20:
tzemu ſie to działo? iż było roſkazánie y obietnicá Boża
21:
do tego? Vkaſz thy/ gdzie maſz roſkazánie y obietnice
22:
Boże/ ábyś obráza tzynił/ y ſtáwiał? á ludzie pátrząc
23:
ná nie/ mieli bráć duſzne zdrowie?
4. Reg. 18.
Izaſz niewieſz/ iż
24:
Krol Ezechiaſz potym ſlukł onego miedziánego Wę=
25:
żá? I powiáda piſmo ſwięte/ iże był Pan Bog ſthym
26:
Krolem/ y niebyło mu rownego Krolá/ kthorzy przed
27:
nim/ y ponim byli. A tzemuſz to ten Krol Swięty v=
28:
tzynił? Abowiem ludzie przed onym Wężem klękáli/ y
29:
Swietzki mu ſtáwiáli y kádzili mu/ iáko wy teſz dziſia
30:
przed ſwoimi obrázy klękaćie/ y ſwietzki im ſtáwiaćie/
31:
y kádzićie.
Niemożeſz


strona: 113

y o inſzych Obráziech.113.
1:
Niemożeſz thego przeć/ ábyśćie ich niechwalili/
Papieznicy
chwalą obrá
zy.
y
2:
poćiechy wſzelákiey od nich nieſzukáli. Ieſli nie thák
3:
ieſt/ tzemu ſie do nich obiecuiećie? tzemu do nich biega=
4:
ćie? tzemu ie ná nawyſſſzym/ y nápoććiwſzym mieyſcu
5:
ſtáwiaćie? tzemu ie otzymá ktorymi niepátrzą/ do lu=
6:
dzi obrácaćie? tzemu teſz ſámi twarzą do nich klęka=
7:
ćie? tzemu ſie przed nimi modlićie? tzemu ie náwielkę=
8:
noc/ y ná inne vrotzyſte ſwiętá otwieraćie? tzemu ie ká=
9:
dzićie? tzemu ie ſwięćićie y odpuſty tym ludziom rozda
10:
waćie/ ktorzy klękáią przed nimi? tzemu iedny w więt
11:
ſzey powadze/ á niſſli drugie maćie? tzemu ludzi pobo=
12:
żne/ dla nich przeſláduiećie/ y głodem morzyćie? A
13:
przeſto ty ſą znáki iż obrázy chwalićie/ choćia teſz vſty
14:
przed ludem proſtym onich inák mowićie. Swiáttzy
15:
teſz to Obras Cżęſtochowſki/ do ktorego ſie obiecuie=
16:
ćie y ſkielkádzieſiąt mil kożdego roku biegáćie/ głowy
17:
ręce/ nogi/ dzieći ſrebrne y woſkowe/ ktore przed nim
18:
ſtáwiaćie/ paćiorki y fácylety oń oćieraćie.
Ex Pontifica=
li Venetijs im
preſso.
Anno. 1510.
Abowiem
19:
kiedybyśćie ich niechwalili/ tedybyśćie tego nietzyni=
20:
li y lekárſtwem ich zbáwiennym rodzáiu ludzkiego nie
21:
zwáli/ áni mocnośćią wiáry/ áni pomnożenim do=
22:
brych vtzynkow/ áni duſz odkupienim/ áni poćiechą/ á=
23:
ni obroną/ náprzećiwko duſznym nieprzyiaćielom Diá
24:
błom/ y ich oſtrym záſtrzałom. Ieſtheśćie tedy onym
25:
Pogánom podobni/ o ktorych thák Swięty Ambrozy
26:
nápiſał mowiąc.
Od kogo tho
máią iz Obrá=
zy do kośćio=
low ſtáwiáią.
Pogáni drewno chwalą/ y przednim
27:
klękáią/ ábowiem ono drewno/ obrázem być Bożym
28:
mniemáią. A chceſz ieſztze więcey ſwiádeſtwá/ iż thego/ nie od
29:
Bogá maćie/ że obrázy w kośćielech/ y po drogách ſtá
30:
wiaćie? A od kogoſz tedy? od Pogánow/ ktorzy obrá=
hzy w


strona: 113v

O Krucyfixie
1:
zy w kośćielech ſwoich y po vlicach ſtáwiáli/ y donich
2:
ſie obiecowáli/ y przed nimi klękáli/ ſwiece palili/ y o=
3:
nym kádzili/ iáko otym Cycero Pogáńſki Doktor piſze/
4:
tymi ſlowy mowiąc.
Cicero officie=
rum. Lib. 3.
Polid. Lib. 2.
Ca. 23.
Po wſzyſtkich vlicach obrázy ſto
5:
ią/ y ony kádzą/ y ſwiece im palą. Otoſz tu maſz pogáń
6:
ſkiego Doktorá ſwiádeſtwo o obráziech/ abyś wiedział
7:
ſkąd przyſly do kośćiołow wáſzych.
8:
Powiedz mi/ wtzym ieſtheśćie rozni od Pogánow?
9:
Oto pogáni obrázy ſtáwiáią/ wy tákieſz ſtáwiaćie/ o=
10:
to pogáni obrázy kádzą/ wy takieſz kádzićie? oto pogá
11:
ni przed nimi Swiece palą/ wy takieſz palićie? oto po=
12:
gáni z obrázy cudzołożą/ wy takieſz ſnimi cudzołożyćie
13:
Izali ſie we wſzyſtkim s pogány niezgadzaćie.
Aby tzłowiek
na obras wey=
rzawſzy wſpo=
mniał co on o=
bras znátzy
ták powiádá=
ią.

14:
A iż teſz powiádaſz/ że obrázow nie dla tego do ko=
15:
śćiołow álbo po drogách ſtáwiaſz/ áby ono drzewo/
16:
álbo on obras Krucyfixá iáko go ty zowieſz/ kto miał
17:
chwálić zá Páná Kryſtuſá/ ále iżby thym widzenim
18:
tzłowiek był zruſzony/ áby ſerdetznym okiem weyrzał ná
19:
onego/ ktory na krzyżu roſpięty wiſiał?
20:
Ná thoć tak odpowiedam.
Wiárá nie ſpá
trzenia ale s
ſluchánia.
Iż wiará prawdziwa
21:
w Kryſtuſá vkrzyżowánego/ nie ſpátrzenia pochodzi
22:
ále s ſluchánia ſlowá Bożego: Według Páwłá ſwię
23:
tego/ ktory ták mowi.
Ro. 10.
Iáko máią vwierzyć iemu o kto
24:
rym nieſlycháli? Abowiem wiárá s ſluchánia/ á ſluchá
25:
nie s ſlowá Bożego.
26:
Tu iáwne ſlyſzyſz nie moie ſwiádeſthwo/ ále Duchá
27:
Swiętego: Iż Pan Bog wiáry w ſercá ludzkie niedá
28:
ie s pátrzenia/ ále tylko s ſluchánia ſlowá ſwego. Abo
29:
wiem nieprzywiązał duchá prawdy do Báłwanow/
30:
ále Duchá nieprawdy.
31:
A przeſto ieſli pátrzyſz ná obras iákikolwiek á wzdy=
chaſz


strona: 114

y o inſzych Obráziech.114.
1:
chaſz/
Wzdychánie
przed obárzem
fáłſzywe.
tedy to twoie wzdychánie/ ieſt fáłſzywe y obłu=
2:
dne/ ktorym ſie Bog brzydzi. Abowiem nie rozumem/ á
3:
ni okiem ćieleſnym/ iákoś ty fałſzywie nápiſał przycho
4:
dziemy/ ku oglądániu y wyrozumieniu dobrodzieyſtw
5:
y zaſlug męki y ſmierći Kryſthuſá Syná Bożego/ ále
6:
tylko s ſluchánia ſlowá iego ſwiętego.
7:
Doſić długo pátrzyli Biſkupi żydowſcy/ Licemier=
8:
nicy/ y inſzy ludzie złoſliwi:
Io. 8.
Io. 19.
Annaſz Káifaſz/ Herod/
9:
Piłath/ ná Kryſtuſá Syná Bożego/ nie rytego álbo
10:
málowánego/ ále ná żywego/ á wżdy przedſie weń nie
11:
uwierzyli/ ále iáko Ewánieliſtowie piſzą/ ná Piłathá
12:
krzytzeli wołáiąc/
Io. 19.
Wezmi go/ Vkrzyżuy/ Vkrzyżuy?
13:
Przeſto tedy ty twoie Krucyfixi ſprochniáłe/ po kto=
14:
rych páiący łáżą y muchy nánie plugáwią/ ktore w ko
15:
śćiele/ y po drogách ſtáwiaſz/ nic nie ſą inſzego/ iedno
16:
máſſkáry á poſromocenie pámiątki męki Kryſtuſá ży=
17:
wego/ nápráwicy Bogá oycá ſiedzącego. Abowiem
18:
nie báłwan vſtrugány/ albo kiy vmálowány/ ieſt pá=
19:
miątká męki Kryſtuſowey/ ále Teſtáment albo wietze
20:
rza oſtátetzna iego: Ktorey Kryſtus Syn Boży wſzy
21:
ſtkim wiernym pożywáć roſkazał mowiąc. To tzyńćie
22:
ná pámiątkę moię. Okrom tey ſámey wietzerzy/ iuſz
23:
niemamy w kośćiele ſwiętym żadnych inſzych pámią=
24:
tek/ znákow álbo Figur Páná Kryſtuſá vkrzyżowá=
25:
nego. Abowiem ná on tzás wſzyſtki znaki y figury vſtá=
26:
ły/ kiedy Kryſtus ná krzyżu wiſiał y záwołał mowiąc.
Io. 19.

27:
Iuſz ſie wſzyſtko ſpełniło. A iż tym ſlowom Kryſtuſo=
28:
wym niewierzyćie/ przeto ſobie ieſztze znáki y figury no
29:
we zmyſlaćie/ tzynićie/ y ſtawiaćie.
30:
A iż ieſztze powiedaſz/
Obrázy powiá
daią áby kxię=
gi ludzi proſ
tych byly.
iż obrázy dla tego ſtáwiaćie/
31:
áby były kxięgámi ludzi proſtych/ iżeby patrząc ná o=
h ijbrázy


strona: 114v

O Krucyfixie
1:
brázy ludzie prośći y nieutzeni. Vtzyli ſie iako Kry=
2:
ſtus ćierpial/ iáko ktory ſwięty żył/ y iáko zábith był?
3:
Ná to ták odpowiedam.
4:
Atzkolwiek według rozumu ćieleſnego/ thá gadká
... 11.

5:
twoiá zda ſie być bárzo ozdobna/ y ku wierze podobna
6:
ále iż ſie Dijabeł vmie przemienić w Aniołá/ ſwiátło
7:
śći/ przeſto tedy według Paná Bogá y ſlowá iego S.
8:
ieſt to gadká chytra y zdrádliwa. Abowiem ieſli to ieſt
9:
prawdá/ iż ſie ludzie prośći y nieumieiętni/ mogą ná=
10:
utzyć wiáry z obrázow y drogi zbáwienney: tedyć tho
11:
muśi być nieprawdá/ co Duch Swięthy mowi przes
12:
Proroká ty ſlowá.
Abac. 2.
Izali obras może náutzyć kogo? iá=
13:
koby prorok ſwięty rzekł/ iż niemoże nic żadnego tzło=
14:
wieká náutzyć. A chceſz wiedzieć/ tzego ćię może obraz
15:
náutzyć? Powiem: tego wſzyſtkiego co ſam ma w ſobie?
16:
A coſz ma? ſuche y ſprochniáłe drewno bes żadnego
17:
owocu. Thego ćie tedy náutzy/ ábyś był takieſz iáko gi
18:
obras/ ſuchym y ſprochniáłym drzewem/ bes żadnego
19:
owocu dobrego/ ábyś był pothym wyćięty y w ogień
20:
wietzny wrzucony.
21:
A chceſz ieſztze dáley wiedzieć/ co ma obras w ſobie?
22:
ma otzy á niewidzi/ ma vſzy á nieſlyſzy/ ma nogi á nie=
23:
chodzi/ ma gębę á niemowi. Ták teſz ćiebie nautzy/ á=
24:
byś miáł otzy á przedſie niewidział: Vſzy á nieſlyſzał/
25:
nogi á niechodził/ gębę á nic o Pánie Bodze niemo=
26:
wił. Będzie ćię teſz ieſztze ták vtzył/ iż iákom ia ieſt dre
27:
wniány/ ták teſz Bog ieſt drewniány. Iż iákom ia ieſt
28:
málowány/ ták teſz Bog ieſt málowány. Iákom ia ieſt
29:
w kąćie poſtáwiony/ ták teſz Bog w kąćie ſiedzi. Iako
30:
ia niewiem nic o ſobie/ ták teſz Bog niewie nic oſobie.
31:
Iáko ia nie wyſlucham żadnego: ták teſz Bog niewy=
ſlucha


strona: 115

y o inſzych Obráziech.115.
1:
ſlucha żadnego. Iákom ia ieſt długi/ miąſſſzy/ ćięſſki y
2:
wąſki: ták teſz Bog ieſt długi/ miąſſſzy/ ćięſſki/ y wąſki
3:
Iákom ia ieſt bes rozumu: ták teſz Bog ieſt bes rozu=
4:
mu. Iáko ia niekarzę żadnego/ ták teſz Bog nie karze
5:
żadnego. Iáko ſie ia muchom/ páiąkom/ y niethope=
6:
rzom obronić y ognáć niemogę/ ták teſz Bog muchom
7:
páiąkom y nietoperzow/ obronić ſie niemoże: A bátzyſz
8:
iuſz iáko vtzą ludzi obrázy?
9:
A ieſli przedſie chceſz mowić/ iż obrázy vtzą wiáry
10:
y ſą proſtych ludzi kxięgi: thedyć ſie Kryſtus ná tym
11:
bárzo omylił/ ktory tylko Ewánielią wſzelkiemu ſtwo
12:
rzeniu roſkazał przepowiádáć/ á nie obrázow po ko=
13:
śćielech y po drogách ſtáwiáć. Abowiem do Apoſto=
14:
łow ſwoich nierzekł. Idzćie po ſwiećie/ á obrázy w ko
15:
śćielech y po drogách ſtáwiayćie/ ktore ſą kxięgi ludzi
16:
proſtych/ ále rzekł.
Matt. 28:
Mat. 16.
Idzćie po ſwiećie przepowieday=
17:
ćie Ewánielią wſzelkiemu ſtworzeniu/ kto vwierzy á
18:
okrzći ſie/ będzie zbáwion/ kto nieuwierzy będzie po=
19:
tępion.
Iáko ich wiele
náutzeły Obrá
zy.

20:
Vkaſz proſzę ćie/ ktorego dziadá/ álbo Bábę naſtár
21:
ſzą/ ktorzy vſtáwitznie przy obráziech y kośćielech wá=
22:
ſzych leżą/ y ná obrázy záwżdy pátrzą/ áby ſie tzego zbá
23:
wiennego z obrázow náutzyli? Dobrzeſmy thych wá=
24:
ſzych obráznikow ſwiádomi/ ktorzy choć ná obrázy pá=
25:
trzą vſtháwitznie/ á wżdy przed ſie/ áni przykázánia
26:
Bożego/ áni Kredá/ áni Paćierzá nieumieią/ y nic nie
27:
rozumieią. Tákeśćie ie tymi obrázy wyutzyli/ iż teſz ná
28:
koniec niewiedzą/ dla tzego ie Bog ſtworzył/ dla tze=
29:
go ſą pokrztzeni/ y dla tzego przeſtępuią? Ieſli ty o=
30:
brázy rzetzone ſą proſtych ludzi kxięgámi/ iáko powie=
31:
daćie/ s ktorych ſię prośći ludzie vtzą pokuty y wiáry/
h iijá tzemuſz


strona: 115v

O Krucyfixie
1:
á tzemuſz tedy pośćie ty kxięgi záwieraćie y zákrywa=
2:
ćie/ poniewaſz pośćie ludzi ku pokućie y wierze ſwo=
3:
iey przywodzićie? ſthąd kożdy może obátzyć/ iż ſámi co
4:
mowićie/ niewiećie: Znać/ iż ſkodzą nabożeńſtwu/ prze
5:
to ie ná tzás nabożnieyſzy/ zámykaćie.
Ieſli Obrazy
ſą okraſą kos=
ćielną y ochędo
ſtwem.

6:
A ieſli teſz ieſztze rzetzeſz/ iż obrázy ſą okráſą y ochę=
7:
dożenim kośćielnym/ ábowiem gdzie obrázow niemáſz
8:
w kośćiele/ tedy iákoby wſzedł do iákiey ſthodoły/ álbo
9:
do chlewá? Ná toć ták odpowiedam. Iż ſie ku temu
10:
znam/ iż w Papieſkim kośćiele wáſzym/ obrázy ſrebrne
11:
złote/ y drewniáne martwe y ſprochniáłe/ ſą okráſą y
12:
ochędoſtwem.
13:
Pytaſz mię tzemu? powiem. Abowiem tám w kośćie
14:
lech wáſzych niemáſz/ áni ſlowá Bożego prawdziwe=
15:
go/ y nienáruſzonego/ áni zupełnych y niepomázánych
16:
ſwiątośći/ áni prawdziwey pokuty/ áni prawdziwey
17:
wiáry/ ále ieſt obłudá y zdrádá Antykryſtá Rzymſkie=
18:
go/ ktory tey obłudy y zdrády ſwoiey/ niemogł inſzą o=
19:
kráſą y ochędoſtwem przykryć/ iedno obrázy drewniá
20:
nymi/ złotymi/ ſrebrnymi/ Perłámi/ Adámáſſki/ Zło=
21:
togłowy/ Axámity/ Orgány/ Chorągwiámi/ Swie=
22:
cámi/ Oleymi/ Trepkámi/ Kápicámi/ martwymi Ko
23:
śćiámi/ Głowami/ Krzyżami/ Komżámi/ y inſzymi
24:
Dijabelſkimi ſpráwámi/ áby ſie ludzie prośći mieli tze
25:
mu dziwowáć/ y około tzego zábáwiać.
Ktore ochędo
ſtwo ieſt kos=
ćioła krzesći=
áńſkiego.

26:
Aleć w Swiętym krześćijańſkim kośćiele/ ſą okráſą
27:
y ochędoſthwem/ nie Obrázy martwe/ kthore ludzka
28:
ręka vtzyniłá/ vćioſała/ albo vlałá/ y vmálowáłá/ ale
29:
Obrazy żywe/ ktore ręká Boża ſtworzyłá/ Ieſt teſz o=
30:
chędoſtwo prawdziwe przepowiedánie ſlowá Boże=
31:
go/ prawdziwe ſzáfowanie Swiątośćiámi iego/ praw
dziwe


strona: 116

y o inſzych Obráziech.116.
1:
dziwe odrodzenie/ pokutowánie/ y vmartwienie ćiałá
2:
ſweo. Toć ieſt okraſá y ochędożenie kośćiołow krześći=
3:
iáńſkich/ nie Obrázy/ nie Drwá/ nie Kámienie/ nie
4:
Báłwáni/ ktorych ſie Pan Bog kazał wyſtrzegáć.
Powiádáią
nieklękamy
przed obrázy.
A ieſli ieſztze rzetzeſz/ y ktoſz ták ieſt ſzalony/ áby O=
5:
brázy miał chwálić/ niechay ſtoią/ coſz komu wádzą?
6:
nie klękamći ia przed Obrázy/ ále klękam tylko w Du=
7:
chu przed ſámym Panem Bogiem? Ná to thák odpo=
8:
wiádam. Iż iáko tylko ſam pan Bog tzłowieká wſzelkie
9:
go ſtworzył ze dwu rzetzu/ s ćiáłá y z Duchá/ ták theſz
10:
chce mieć nie połowicę/ ále obiedwie tzęśći zupełnego
11:
tzłowieká/ y Duchá y ćiáłá: Abyś przed Panem Bo=
12:
giem nietylko Duchem klętzał/ ále teſz y ćiáłem twoim
13:
A zwłaſztzá iż Swięty Páweł ták powiáda.
1. Cor. 6.
Ciáłá wá
14:
ſze ſą przybytkiem Duchá Swiętego/ kthorego mamy
15:
od Bogá/ y nie ieſteſmy wolni/ ábyſmy mieli ćiáły ná=
16:
ſzymi przed Báłwány klękáć/ pytaſz tzemu? Abowiem
17:
nietylko Duchá náſzego Pan Bog chce/ ále teſz y ćiáłá
18:
náſzego: Przethoć powiedział.
Deut. 6.
Matt. 22.
Miłuy Páná Bogá ze
19:
wſzyſtkiego ſercá twego/ zewſzyſtkiey Duſze thwoiey/
20:
zewſzyſtkich śił twoich/ y zewſzyſtkiego vmyſlu twe=
21:
go. Bo nie tylko Duſze náſze/ ále theſz y ćiáłá weſpołek
22:
náſze máią być zbáwione/ A przeſto tá wymowká nie
23:
idzie przed Pánem Bogiem/ Duchem ia klękam przed
24:
Pánem Bogiem/ á nie przed Obrázy.
Co wádzą O=
brázy mowią.

25:
Darmo teſz maſz mowić niechay ſtoią/ wſzák chlebá
26:
nie proſzą/ y nikomu nic niewádzą? A chceſz wiedzieć
27:
co wádzą: to náprzod wádzą:
1.
Naprzod wá=
dzą.
iż przyrodzenie náſze ieſt
28:
przes grzech ſkáżone/ y bárzo ku Báłwochwálſthwu
29:
ſkłonne y popędliwe/ więcey ſię nam chce złych rzetzy/
30:
ániſſli dobrych/ przeſto teſz wiele ludzi Obrázy zá Bo
gi chwa=


strona: 116v

O Krucyfixie
1:
gi chwalą/ y v ſiebie máią/ ábowiem kiedyby ich zá
2:
Bogi v ſiebie niemieli/ nigdy by ſię donich nieobie=
3:
cowáli y nie biegáli/ Złotem y ſrebrem ich nie pokłádá
4:
li/ ochęgożnośćią kośćielną nie názywáli/ w rąbki ich
5:
nie vbieráli/ nie cáłowáli/ Lamp/ y świec przed nimi
6:
nie ſtáwiáli: Iáko mędrzec o thym nápiſał/ mowiąc.
Sap. 14.

7:
Iż ſtworzeniu bożemu/ przes obrazy przychodzi ná du
8:
ſzy ludzkiey/ wielkie pokuſzenie: I ſą iáko páść nogam
9:
ludzi proſtych/ dla tego iż wymyſlenie Obrázow/ ieſt
10:
potzątkiem nietzyſtośći/ y wynálezienie ich/ ieſt żywo=
11:
tá ſkáżenie: I ieſztze máło niżey powiáda. To máią O
12:
brázy/ iż ludzi przywodzą w błędy/ a iż ich vtzynienie
13:
żádnego pożytku nie tzyni/ Abowiem pátrzánie na nie
14:
pobudza ku chćiwośći ludzi głupie. Człowiek proſty
15:
gdy Obras wkąćie vyrzy/ wnet ſobie pomyſli iákoby
16:
theſz Bog takieſz w kąćie ſiedział/ y iáko Obras ſlepy/
17:
bes duchá/ y niemy/ ſobą nie władał/ ſthąd iuſz możeſz
18:
wiedzieć/ co przodkiem wádzą Obrázy.
2.
Powtore wa=
dzą.

19:
Powtore Obrázy wádzą/ kthore po kośćielech/ po
20:
drogách/ y po domiech ſtáwiáią/ iż wſzelkiego tzłowie=
21:
ká/ pátrzenie na Obrázy/ ieſt nietylko od ſámego Pá=
22:
ná Bogá odwrocenie/ ále theſz od wſzelkiego innego
23:
ſtworzenia Boſkiego/ ktore ieſt przed otzymá náſzymi
24:
poſtáwione/ Abowiem mamy to s przyrodzenia złego
25:
iż ſię wiecey tym rzetzam dziwuiemy ktore ręká ludzka
26:
ſpráwiłá/ vćioſáłá/ vrzezáłá/ vſtrugáłá/ vmálowáłá/
27:
vgládziłá y pokośćiełá/ á niſſli tym ktore ręká Boſká
28:
ſtworzyłá/ y ná káżdym mieyſcu przed otzy náſze poſtá=
29:
wiłá. A przeſto teſz Prorok ták mowi.
Pſal. 8.
Pſal. 18=
Izaſz nam nie=
30:
bioſá niepowiádaią chwały Boſkiey? y ſpráwá rąk ie
31:
go nie okázuie nam mocy wielkiey? I kędy ſą tákowi lu
dzie/


strona: 117

y o inſzych Obráziech.117.
1:
dzie/ ktorzyby ſie Obrázom Boſkim/ iego ręką ſtworzo
2:
nym dziwowáli? y pátrząc ná nie/ moc/ chwałę/ miło
3:
ſierdzie/ y dobrodzieyſtwo iego wyznawali y rozmyſlá
4:
li? wſzyſcy ſię ku martwym/ niemym/ głuchym/ y ſle=
5:
pym Obrazom nákłonili/ ktorych rzemieſlnicy nadziá=
6:
łáli/ y náſtáwiáli/ do tych tylko ludzie nabożeńſtwo y
7:
modlitwy ſwoie przywiązáli.
3.
Potrećie wá=
dzą.

8:
Potrzećie to wadzą Obrázy/ iż ludzie krwią Páná
9:
Iezu Kryſtá pokropieni/ y omyći/ to coby ná żywe O
10:
brázy nákłádać mieli/ ná ſlugi Boże/ ná vbogie żaki/
11:
ná śiroty/ ná wdowy/ to nákłádáią ná martwe pnia=
12:
ki/ ná kije/ ná deſki ku nitzemu niepożythetzne/ kthore
13:
tzerw ie.
14:
Ledwe drugi da pieniądz zá żywothá vbogiemu/ á
15:
poſmierći ná Teſtámenćie oddawa ſto złotych/ ná O=
16:
brázy/ ná pniaki y ſtoiaki/ ná drwá/ ná kámienie/ kto=
17:
re ſą Boſkie obrzydzenie/ żadnemu tzłowieku niepoży=
18:
tetzne.
19:
A gdy tho vtzyni ma v ſiebie zá tho/ iakoby Pá
20:
nu Bogu poſlugę wdziętzną vtzynił/ y ſobie zá to kro
21:
leſtwo niebieſkie kupił. I coſz tho zá nabożeńſthwo/
22:
drwá álbo kije pofárbowáne do kośćiołá ſtáwiáć/ y oł
23:
tarze kámienne przykrywáć?
Matt. 25.
A brátá twego/ dla ktore
24:
go Kryſtus vmarł/ łaknącego nienákarmić/ prágną
25:
cego nienápoić/ nagiego nieprzyodziać/ ále ćiáłem
26:
twoim/ iáko Prorok mowi gárdzić?
Eſá. 58.
A ktoſz podobniey
27:
ſzy Kryſtuſowi/ vbogi tzłowiek/ tzyli ſlup vćioſány. A=
28:
przeſto by teſz dobrze Obrázow Pan Bog niezákazał
29:
tzynić y ſtáwiáć/ y nic nam nieſſkodziły/ tedybyſmy ie=
30:
dnák mieli/ tákowey niepráwośći poniecháć/ ktorey ſie
31:
dziwuią/ y ſluſznie ſię obrażáią/ Turcy/ Tátárowie/ y
32:
Zydowie.
jA chceſz


strona: 117v

O Krucyfixie
Kto Obrazy.
wymyſlił.
Grzegorz Pa=
pieſz.
Roku. 605.
Sab.
Polib.
Diſt. 3. c. Pet=
lat.
1:
A chceſz wiedzieć kto ty Obrázy naprzod wymyſlił
2:
y potwierdził? Czythamy o Grzegorzu Papiezu thym
3:
imieniem pierwſzym/ iż do Serenuſá Máſsylinſkiego
4:
Biſkupá ſrodze piſał/
Marćin Pap.
Roku. 655.
Polid.
iż Obrázy s kośćiołá wymiotał
5:
ponim záſie Marćin Papieſz woſkowe Obrázy do ko=
6:
śćiołá ſtáwićć roſkazał.
Agato Pap.
Roku. 700.
Polid:

7:
A záſię potym w kielkádzieſiąt lat/ Agáto Papieſz
8:
to wſzyſtko potwierdził/ zebrawſzy kxiędze y Biſkupy
9:
w Konſtántynopolu/ ten naprzod Bałwany iáwnie
10:
do kośćiołá wprowádził/ przed nimi klękáć roſkazał/
11:
świece ſtáwiáć/ kádzić/ y chwalić.
Conſt. Pap.
Roku 715.
Polid.
Sab.

12:
Then teſz błąd potym/ Konſthántynus papieſz po
13:
twierdził.
Grzeg. Pap.
Roku. 735.
Polid.
Sab.
Ale iż ſie wiele krześćiánow wiernych temu
14:
Báłwochwálſtwu ſprzećiwiáło/ przeto naoſtathek
15:
trzeći Grzegorz Papieſz pod klątwą roſkazał/ áby ká
16:
żdy Biſkup w kośćiele ſwoim Obrázy álbo Báłwany
17:
miał/ przed nimi klękał/ y do nich ſię obiecował.
Ceſárze Obra
zy wyrzucali s
kosćiołow.
Concil. E...
xinum.
Blond. 10.
Plat.
Eutrop. lib.
21. et 23.
Sigeb.
Volat.

18:
Wiem o thym dobrze/ iáko ſię Swięći Ceſárzowie
19:
długo temu Báłwochwálſtwu ſprzećiwiáli/ y ty Báł
20:
wány y Obrázy s kośćiołow miotáć roſkázowáli Kon=
21:
ſtántynus piąty Ceſars:
Conſtánt Ce=
ſarz.
Roku. 785.
Eutrop. Lib.
...
...gnat
Tákże Philip Ceſars Syn ie=
22:
go/ Tákże Lew trzeći Ceſars/ Thákże Konſtántynus
23:
ſſoſty Ceſarz. Tákże Lew tzwárty Ceſarz/ kthory iá=
24:
wnie wywołał/ y wymiotáć roſkazał/ Obrázy ze wſzyſt
25:
kich kośćiołow krześćijáńſkich: Aſz po ſmierći iego/ zno
26:
wu Papieżowie ożyli s Konſtántynopolſkim Pátry=
27:
árchą Therázyuſem/ y wdowę Ceſárſką żonę/ imie=
28:
niem Hirenę s Synem iey niedoroſlym/ Konſtanty=
29:
nem ſiodmym/ námowili/ áby Synod w Nicenie ſſo=
30:
ſty vtzynić dopuśćiłá/ iżeby obrázy znowu do kośćio=
31:
łow mogli w prowádzić/ tzeo ſnádnie dokazáli/ gdy tę
Hyrenę


strona: 118

y o inſzych Obráziech.118.
1:
Hyrenę Ceſárzową wdowę do teo przynukáli/ iż przy
2:
zwolić ná wſzyſthko muſiłá/ co ſie kolwiek Papieżowi
3:
podobáło. Támże ná ten tzás ty Wierſze byli nápiſali
4:
o obráziech. Nam Deus eſt quod imago docet, fed non
5:
Deus ipſa: hanc videas/ ſed mente colas/ quod cernis in
6:
ipſa. Cżego vtzy obraz/ vkazałem wyſſſzey przedtym/ iż
7:
niemoże nic inſzego náutzyć/ iedno tzym ſam ieſt/ tho
8:
ieſt? ábyś był ſlepym/ głuchym/ y niemym.
9:
Iuſz mam zá to/ iż będzieſz wiedział ſkąd obrázy ál=
10:
bo báłwány do kośćiołow krześćijáńſkich weſſly. A
11:
przeſto niewiem/ co zá wymowkę dniá oſtátetznego bę
12:
dzieſz miał/ kiedy ćie Pan będzie pytał/ kto tobie obrá=
13:
zy albo báłwány do kośćiołá ſtháwiáć/ y przed nimi
14:
klękáć roſkazał? Odpowieſz/ iż Papieſz Agáto ták ro=
15:
ſkazał/ rzetze Pan. Izalim ia niebył więtſzy Papieſz/
16:
ktorym ták powiedział/ y ſwoim pálcem nápiſał.
Exod. 20.
Deut. 6.
Nie=
17:
tzyń ſobie obrazu/ áni wſzelkiego podobieńſthwá. O
18:
Pánie Iezu Kryſtuſie Synu Bogá żywego/ Wyr=
19:
wi twoie owietzki od tego báłwochwálſtwá okrutne=
20:
go. Smiłuy ſie Pánie/ ſmiłuy/ á przydz rychło. Amen.
21:
❦ O Papieſkich Ká=
22:
płaniech Swięceniu.
23:
A
Iż teſz powiádaſz/ ábym
24:
Biſkupy y Kapłany lżył/ y przełożone
25:
mi gárdził/ ktore Bog w kośćiele S.
26:
krześćijáńſkim poſtánowił/ vcho[way]
i ijmię


strona: 118v

O Swięceniu
1:
mię tego Pánie Boże/ ábym ia miał prawdziwe Bi=
2:
ſkupy/ prawdziwe ſlugi Boże/ prawdziwe przełożone
3:
ſromoćić/ lżyć/ álbo ſie pychą tzártowſką nád nie pod
4:
nośić. Abowiem bych nie Biſkupámi/ áni ſlugámi Bo
5:
żymi/ áni przełożonymi gárdził/ ále ſámym Panem Bo
6:
giem: iáko to ſam Bog do Sámuelá onego Proroká
7:
ſwoiego mowił.
1. Reg. 8.
Nie tobą/ ále mną wzgárdzili. Po=
8:
mnię teſz ná to iáko Pan Kryſtus mowi.
Luc. 10.
Ktho was
9:
ſlucha/ mnie ſlucha: A kto wámi gárdzi/ mną gárdzi:
10:
A kto mną gárdzi/ gárdzi onym ktory mię poſlał.
11:
Przeto tedy wiernymi y prawdziwymi páſterzmi/
12:
Biſkupámi/ y ſlugámi Bożymi niegárdzę: Kthorzy
13:
prawdziwey náuki Iezu Kryſtá Syná Bożego náu=
14:
tzáią/ wiernie y prawdziwie Swiątośćiámi kośćielny
15:
mi ſſáfuią/ y lud Boży według roſkazánia y poſtáno=
16:
wienia Apoſtolſkiego rządzą: Abowiem do takowych
17:
Pan Kryſtus mowił.
Matt. 10.
Nie wy ieſteśćie oni mowiący/
18:
ále Duch oycá wáſzego/ ktory mowi w was: Tákowy=
19:
mi ia tedy/ ktorzy ſą poſláni od Páná Iezu Kryſtá nie
20:
gárdzę.
21:
Ale ſie tákowych Páſterzow/ Biſkupow/ Kápla=
22:
now/ y prorokow ſtrzegę według roſkazánia Syná Bo
23:
żego/ kthorzy ſą nie od Kryſtuſá/ ále od Antykryſtá
24:
Rzymſkiego poſláni/ ktorzy ſą Solą zwietrzáłą y nie=
25:
ſloną/ kthora ſie niktzemu inſzemu niegodzi/ iáko Kry
26:
ſtus mowi/
Matt. 7.
iedno áby byłá pretz wyrzuconá/ y od lu=
27:
dzi podeptána/ ktorzy náukę Kryſtuſá Syná Boże=
28:
go s fáłſzowáli/ opák wywroćili/ y s ſwiąthośći iego
29:
ſobie żuppę vtzynili:
Cechy maią
papieſcy kxię
ża.

30:
ktorzy ſtrzegą/ nie chwały/ áni
31:
ćći Boſkiey/ ále tylko chwáły y ćći papieſkiey/ kthorzy
32:
[ſą] od Papieżá ná brodach/ y ná głowach/ y ná rękach
nácecho=


strona: 119

Kápłanow Papieskich.119.
1:
nácechowáni/ ktore po ſwiećie Papieſz rosſyła/ y nie
2:
Kryſtuſowe/ ále im ſwoie nowe vrzędy rozdawa.
3:
Nie iżeby ſamego Páná Bogá chwalili/ y przes
4:
Kryſthuſá go wzywáli/ ále aby chwalili y wzywáli
5:
Duſz ludzi vmárłych.
Czemu Pa
pieſz kxiędze
ſwoie roſsyła
po ſwiećie.

6:
Nie dla thego teſz/ áby Pánu Bogu dziękowáli/ iż
7:
tu ná ten ſwiáth Kryſtuſá Syná ſwego zeſlał/ y nas
8:
przezeń odkupił/ od ſmierći wietzney/ Ale áby znowu
9:
Syná Bożego zá żywe y zá martwe offiárowáli/ tho
10:
ieſt/ mſzyli/ mętzyli/ krzyżowáli/ y krew iego deptáli.
11:
Ieſztze teſz nie dla tego/ áby náukę prawdziwą E=
12:
wánieliey Swiętey ludziom wſzyſtkim przepowiedá=
13:
li/ ále áby vſtaw Papieżá Rzymſkiego pilnie przyglą
14:
dáli y ſtrzegli/ Brody y pleſze golili/ w Zwonki zwo=
15:
nili/ Swiece palili/ Ołtarze/ to ieſt/ kámienie y drwá
16:
przykrywáli/ wodę tzárowáli/ ludzi y bydło kropili/
17:
głownie/ gromnice/ bágno/ owies/ ziele/ Ser/ máſlo/
18:
owoce/ mietze/ kije/ rąbki/ Kádzidło/ Złotho/ Mir=
19:
rhę/ żegnáli chleb y wino/ w zmyſlone y thák rzekną=
20:
ce/ w ćiáło y w krew/ tzárowánim ſwoim przemieniá=
21:
li/ krzyże złote/ ſrebrne/ y drewniáne noſili/ cáłowáli
22:
ludziom vkázowáli/ oleiem dzieći y ludzi chore mázáli
23:
báłwany álbo obrázy kádzili/ otwieráli/ y inſze Anty=
24:
kryſtowe ſpráwy tzynili.
25:
A iż ták ieſt/ przeto tedy naprzod vkażę/ iáko ty rze
26:
tzone Kápłany ſwoie ſwięćićie: Potym wypiſzę/ iáko
27:
Biſkupy obieraćie/ ſtanowićie y przyſięgaćie: A tho
28:
wſzyſtko z wáſzych właſnych kxiąg vkażę.
29:
O Brodzie ſię naprzod pytáią.
30:
Naprzod niſſli co inſzego tzynić potzynaćie/ tedy
i iijſie na=


strona: 119v

O Swięceniu
Ex Pontifica=
li Venerijs
impreſso.
Anno. 1510.
Cartaginen.
Cnncil. 4.
1:
ſie napierwey o brodzie pytaćie/ iákobyśćie brodę one
2:
mu ogolili/ ktory chce ſlugą Papieſkim. I przypo
3:
minaćie iemu napierwey Papieſkie vſtáwy/ ktoreśćie
4:
o Brodách ná tzwartym Kartaińſkim Synodzie vſtá
5:
wili y nápiſáli/
Pſal. 133.
áby wſzyſcy kxięża brody golili. Po=
6:
ſtrzygáiąc tedy tę wielebną brodę/ then Pſalm na=
7:
przod mowićie. O iákoſz to dobrze y mile bráćiey mię=
8:
ſſkáć weſpołek. etć.
9:
Spytam ćię tu naprzod powiedz mi? Izali ná go=
10:
leniu Brody należy/ iedność y miłość bráterſka; Ską
11:
deśćie tákową iedność wzięli proſzę ćie? Vkaſz s pi=
12:
ſmá Swiętego/ y dowiedz tego? iż Apoſtołowie z roſka
13:
zánia Páná Kryſthuſá Syná Bożego/ dla iednośći
14:
brody golili? y inſzym potomkom ſwoim golić roſkázo=
15:
wáli/ A gdyſz tego pokázáć niemożeſz/ muſzę ia tedy to
16:
bie pokázáć/ ktory to Papieſz naprzod potwierdził/ y
17:
iáko ſwiętą rzetz poſtánowił.
Vide Polid.
Lib. 4.
Anakletus thym imie=
18:
niem wezwány: áby ſie wypełniło ono ſlowo/ ktore An
19:
ioł mowił/ do Ianá Swiętego.
Apoc. 17.
Choć ſám vkażęć zá=
20:
trácenie nietzyſtey niewiáſty/ ktora ná wielu wodach
21:
ſiedzi/ ſktorą nietzyſtosći płodzą Krolowie ziemſcy/ y
22:
popili ſie z iey Kupká/ ktorzy mieſſkáią ná ziemi.
23:
Papieſcy odzwierni.
24:
Potey záſię ſwiątośći chwálebney oſtrzyżeniu bro
25:
dy tzynićie ſiedḿ ſtopniow ſlug kośćielnych. Pierwſzeo
I.
Oſtaxij.

26:
tedy ſtopnia vrzędu ſlugi/ odzwiernymi zowiećie/ kto
27:
ry ten vrząd dáiećie/ kiedy ie ták z wielką powagą iuż
28:
ogolone potwierdzaćie mowiąc do nich.
Ex Pontifica=
li Venerijs im
preſso.
Anno. 1510.
Odzwierny
29:
ma brzękáć w Zwonek/ y w Zwon bić/ Kośćioł/ Zá=
kryſty=


strona: 120

Kápłanow Papieskich.120.
1:
kryſtyą otwieráć/ y kxięgi Káznodziei roſkłádáć. To
2:
ieſt vrząd pierwſzy wáſzego ſwięcenia: Aby Zwonki
3:
brząkał/ Zakryſtya otwierał/ Kxiegi roſkłádał. Po=
4:
wiedz mi? Kto kiedy ſlychał/ y tzytał/ áby Pan Kry=
5:
ſtus ná tákowe Zabobony Apoſtoły ſwoie obierał? ál
6:
bo poſtrzygał? álbo poſwiącał? Izali kiedy kázał ſwo
7:
im zwolennikom w zwonki brzękáć/ iákoby iákim Má
8:
ſſkarownikom ktorzy biegáiąc po vlicach zwonki brzą
9:
káią/ iż ſie im ludzie dziwuią/ y ſnich náśmiewáią.
10:
Papieſcy Cżytelnicy álbo cżytácże.
2.
Lectores.

11:
Drugie zowiećie tzytátze álbo tzytelniki/ tym teſz
12:
Brody naprzod ogoliwſzy ten vrząd dáiećie mowiąc.
13:
Cżytátze álbo tzytelnicy máią tzytáć to co maią powie
14:
dáć/ y tzytánie ſpiewáć/ y zegnáć chleb/ y wſzyſtki no=
15:
we owoce. To wtorego ſwicceńia vrząd/ nie od Páná
16:
Kryſtuſá Syná Bożego/ ále od Antykryſtá zmyſlo=
17:
ny Papieżá Rzymſkiego. Nie mowię náprzećiwko te=
18:
mu/ áby niemieli być w kośćiele ſwięthym prawdziwi
19:
tzytátze álbo tzytelnicy/ coby tzytáli przed ludzmi pi=
20:
ſmo prorockie y Apoſtolſkie/ ále mowię náprzećiwko te
21:
mu żegnániu chlebá y owocow/ y tev iżeśćie ſobie ten
22:
wtory rodzay/ iákoby oſobny oddzielili.
23:
Papieſcy záklinácże duchow złych.
3.
Exorciſis.

24:
Trzećie ieſztze obieraćie y ſwięćicie/ ktore zákliná
25:
tzámi Duchow nietzyſtych zowiećie: Ty poſwiącáiąc
26:
ták do nich mowićie. Záklinátz/ ma Dijabły wyrzu=
27:
cáć. Przeſto wezmićie moc kłáść ręce ná opętáne/ áby
28:
przes kłádzienie rąk wáſzych/ duchowie nietzysći/ od
29:
ćiał ludzkich vćiekáli.
Powiedz


strona: 120v

O Swieceniu
1:
Powiedz mi ſkądeśćie ty záklinátze ſobie zmyſlili? I
2:
kto kiedy ſlychał/ álbo tzytał otym/ áby Apoſthołowie
3:
Páná Kryſtuſowi byli Duchow nietzyſtych záklinátzá
4:
mi? Abowiem oni/ nie záklinánim/ ani iákim guſlenim
5:
ále mocą Bożą Duchy nietzyſte wyrzucáli.
Act. 19.

6:
O tákowych Záklinátzach/ iákie wy dziáłaćie/ ma=
7:
my wdzieiach Apoſtolſkich/ onego Scewy nawyſſſze=
8:
go kápłaná Syniech/ ktorzy záklináiąc Duchy nietzy=
9:
ſte/ imieniá Páná Iezuſowego wzywáli/ mowiąc. Zá
10:
klinamy was przes iezuſá/ ktorego Páweł przepowie=
11:
da. I co ſie im ſtáło? Duch nietzyſty odpowiedziawſzy
12:
rzekł im/ Iezuſá znam/ y o Páwle wiem/ ále wy nie=
13:
wiem/ cośćie zatz?
Duch nietzyſty
panuie nád za
klinatzámi.
I wſkotzył ná nie Duch nietzyſty/
14:
y pánował nád nimi/ y zmogł ie/ aſz ledwie nágo/ y zrá
15:
nieni/ vćiekli z domu onego. Tu iáwne piſmo ſwięte ſly
16:
ſzyſz/ iż ty záklinátze Dijabeł poſiadł y roſtárgał/ cho=
17:
ćia wzywáli imięniá Iezuſoweo/ y przypomináli Pá=
18:
wła ſwiętego/ iáko y ći wáſzy záklinátze wzywáią/ kie=
19:
dy z opętanymi kotzfáruią: A to Pan Bog vtzynił ſlu
20:
ſznie/ áby vkazał przed ludzmi iáwnie/ iż on żadnych zá
21:
klinátzow nieuſtáwił.
22:
Ale rzetzeſz/ coſz mowiſz/ Izali Dijabli niebywáią
23:
przes náſze záklinátze wyrzucáni?
Częſtochowa y
inne mieyſcá.
iáko to iáwnie batze
24:
my w Cżeſtochowey/ w Iároſláwiu/ ná Skałce/ y ná
25:
Zamku w Krákowie/ w Sieprcu/ w Rzymie/ w Lore
26:
tum/ w Proſtyniey/ y ná inſzych mieyſcach? Ná tho
27:
ták odpowiedam/ Iż temu wſzyſtkiemu niewierzę. A=
28:
bowiem thám niebywa prawdziwe wyrzucenie Dija=
29:
błow/ iedno tylko ludzkie zmamienie/ gdzie ſie Duch
30:
nietzyſty odmienia w poſtáwę Aniołá ſwiátłośći/
2. Cor. 11.
ál=
31:
bo ſie zátái/ aby ich mogł co nawięcej zwieść/ á łatwie
on to


strona: 121

Kápłanow Papieskich.121
1:
on to vtzyni w iednym/ áby ich tyſiąc mogł zwieſć y o=
2:
pętáć: iáko to poſpolićie ſlychamy kiedy wáſzy zakliná
3:
tze mowią. Wynidz Dijable Bożą mocą/ pánny Má
4:
ryey mocą/ y wſzyſtkich ſwiętych mocą.
Szeroka pie=
tze. ſcilicet.
A Dijabeł zá
5:
ſię mowi náſmiewáiąc ſie/ toc mię Szeroka pietze.
6:
Izáſię kiedy kropićie wodą tzárowáną/ tedy Dija=
7:
beł/ áby ich zwiodł co nawięcey woła. O biádaſz
8:
mnie/ To mię párzyſz pleſzowatzu. Iuſzći wynidę/
9:
bo ſie boię ſſerokiey: A Boże vchoway włożyć ná opę=
10:
tánego/ iáki płátek łáziebny/ miáſto ſwiątośći/ to do=
11:
pierko krzyk będzie wielki. A coſz tu tedy Dijabeł inſze=
12:
go tzyni/ iedno ſie z was ſmieie/ y ſſydzi wámi: A w rze
13:
komo iákoby wyſzedł/ vthái ſie/ ábyśćie iemu tześć y
14:
chwałę dawáli/ y weń wierzyli iákoście mu według
15:
práwá Papieſkiego ſlubili.
Bywa ſzátan
wygnan od lu
dzi.

16:
Nieieſtem náprzećiwko temu/ áby Pan Bog Dija=
17:
błá od tzłowieká niemiał wygnáć/ zá modlitwámi/ y
18:
poſtem wiernych ludzi/ iáko ſam Pan Kryſtus/ othym
19:
mowi.
Matt. 17.
Iż then rodzay Szátánow niewynidzie/ iedno
20:
przes modlitwę y poſt.
21:
A przeſto ći wáſzy záklinátze/
22:
nic inſzego nie ſą/ iedno Dijabelſcy ſludzy. Iako y Pa
23:
weł S: o Antykryśćie powiáda/
2. Teſs. ...
iż tákimi fałſzywymi
24:
cudy miał lud mamić. I Pan Kryſtus teſz ták powie
25:
da/ iż niewierni y złoſliwi będą Dijabły wyrzucáć w
26:
imię iego/ iáko otym nápiſał Máttheuſz ſwięty/ gdzie
27:
thák Pan mowi.
Antykryſtowi
ſludzy wyrzu=
cáią dyabły.
Iż wiele ich będą mowić ku mnie/
28:
dniá onego/ Pánie/ Pánie/ Izażeſmy w imię twoie nie
29:
prorokowáli? y przes imię twoie cud wielkich nietzy=
30:
nili? A ia im mowi Pan ná ten tzás powiem/ nigdym
31:
was nieznał/ odſtępćie odemnie wſzyſcy/ kthorzyśćie
32:
płodzili złośći.
Thu


strona: 121v

O Swięceniu
1:
Tu ſlyſzyſz nie ſlowá moie/ ále ſlowá tego/ kthorego
2:
ieſt ziemiá y niebo/ tzego ſie máią nádziewáć/ y tzego
3:
otzekiwáć/ ći wáſzy zaklinátze. Abowiem niemożeſz te=
4:
go nigdziey vkázáć s piſmá ſwiętego/ aby Pan Kry=
5:
ſtus iákie Exorciſtas álbo Záklinatze vſtáwił/ y náu=
6:
kę im iáką oſobliwą dał/ áby Dijabły záklináiąc wy=
7:
rzucáli/ ták iáko theſz nieuſtáwił náuki oſobliwey/ v=
8:
márłych krześić/ ſlepym wzrok dáwáć/ trędowáte o=
9:
tzyśćiáć. etć. Przeto tedy ći waſzy záklinátze/ nic in=
10:
ſzego niętzynią/ iedno imię Boſkie nádaremne bierzą/
11:
ktorzy ſą podobni wſzyſthkim tzarownicom y tzárno=
12:
kxiężnikom/ ktorzy z Dyabły igráią/ y porozumienie ſni
13:
mi máią.
14:
Papieſcy Akolitowie.
4. Acolity.

15:
Cżwarte W vrzędzie wáſzym maćie Akolity/ kto
16:
re kiedy ſwięćićie/ tedy iáko Wozne naprzod poſtrzy=
17:
gaćie/ y ták do nich poſtrzygáiąc mowićie. Byliście
18:
przedtym ćiemnośćiámi/ á iuſz teras ſwiátłośćią/ w=
19:
pánie. Chodzćieſz iáko Synowie ſwiátłośći/ będziećie
20:
Swiece nośić/ ſtáwiáć/ zápáláć/ Wodę y wino goto=
21:
wáć. Tę poſlugę tym rzetzon Akolitom dáiećie/ y dla
22:
tych ſwiec ſwiecnoſſámi ie zowiećie. A tego nigdziey
23:
nietzytamy/ áby ſie kiedy Pan Kryſtus Syn Boży/ al
24:
bo teſz y Apoſtołowie iego/ tymi plotkámi zábawiáli/
25:
ktorycheśćie ſobie s ſwych głow właſnych nawymy=
26:
ſláli.
27:
Powiedz mi? Ieſliże tho ieſt ſtáć ſie ſwiáthłośćią?
28:
Swiece z Woſku vlepione nośić/ ſtáwiáć/ y zápaláć?
Wino


strona: 122

Kápłanow Papieskich.122.
1:
Wino y wodę gotowáć? Ieſli ſie dla tego Akolitowie
2:
ſtawáią ſwiátłośćią/ iż ſwiece noſzą/ zapaláią/ y ſtá=
3:
wiaią/ tedyć teſz y Zydowie/ y pogáni/ tym obytzáiem
4:
ſwiatłośćią będą? Bo teſz ſwiece w ſwych kośćielech
5:
noſzą/ zápaláią/ y ſtáwiáią.
6:
Wiem że to ſą Apoſtolſkie ſlowá/
Eph. 5.
kthore nie dotych
7:
rzetzonych Akolitow/ álbo Swiecnoſſow/ ále do wſzyt
8:
kich wiernych piſze/ ktorzy miłuią imię iego ſwięte.
Nie potrzebá
Pánu Bogu
Swiec.
Io. 1.

9:
Niepotrzebá Pánu Bogu Swiec/ ábowiem Kry=
10:
ſtus Syn Boży ieſt Swiecá/ ktora oſwieca wſzelkie=
11:
go tzłowiego/ przychodzącego ná ten ſwiáth. Przeto
12:
nie od Syná Bożego/ áni od Apoſtołow iego/ ſą zmy=
13:
ſleni y vſtawieni ći rzekący Akolithowie/ álbo iáko ie
14:
wy wykłádaćie Swiecnoſſowie:
Pediſſequos.
Ale od Pogánow y
15:
od Zydow/ ſktorymi bráctwo w tey mierze maćie.
16:
Papieſcy Subdyaconowie.
5.
Subbdiakoni.

17:
Piąte Subdyakony zowiećie/ ktorym teſz tę poſlu=
18:
gę w kośćiele dáiećie/ mowiąc do nich. Iż Subdya=
19:
kon ma wodę/ ku poſludze ná Oltarz gotowáć/ Dyako
20:
nowi ſlużyć/ Szerzynki y Korporały práć/ kielich y
21:
pátynę/ ná offiárę gotowáć/ Epiſtołę ſpiewáć/ iedno
22:
tylko niekázáć. To ieſt ſwięcenie tych rzetzonych ſubdi
23:
akonow/ dla tzego? Przodkiem áby wodę ku poſludze
24:
ná ołtarz gotowali/ i kto kiedy w piſmie Swięthym
25:
tzytał/ áby Pan kryſtus ná oſtátetzną wietzerzą wodę
26:
gotował/ y potym z winem mieſzał/ y Apoſtołom ſwo=
27:
im pić dáwał? Izaſz tám ná tey wietzerzy/ nietylko wi
28:
no Pan kryſtus dawał? ktory ták mowił do zwolenni=
29:
kow ſwoich. Powiádam wam/ iż potym niebędę pił/
k ijſtego


strona: 122v

O Swięceniu
1:
ſthego owocu winney máćice/ aſz przydzie kroleſtwo
2:
Boże/ gdy to będę pił ſwámi nowe/ w kroleſtwie Oy=
3:
cá mego. Tu maſz iáwne ſwiádeſtwo Duchá Swięte
4:
go/ iż nie wodę mieſzáną z wimem pił/ ále owoc z win=
5:
ney máćice. I ktoryſz to ieſt owoc winney máćice? nie=
6:
możeſz rzec/ áby wodá/ ále tylko ſámo wino.
Z winem wo=
dę mieſzáć nie
vſtawá kryſtu
ſowá.

7:
Przeſto tedy wodę gotowáć/ y wino z wodą mię=
8:
ſzáć/ nieieſt vſtáwá Páná Kryſtá/ áni Apoſtołow ie=
9:
go/ ále to naprzod Włoſzy wymyſlili/ ktorzy ſie Lin=
10:
phowánego winá pić náutzyli.
11:
A chceſz ſlyſzeć/ ktory to Papieſz naprzod wymyſlił?
Vide lib. Con=
cil.
Polid. Lib. 5.
Ca. 9.
Chleb przaſny
y Oplatki Pa=
pieſz wymyſlił.

12:
Alexánder tym imieniem Papieſz pierwſzy/ ktory teſz
13:
Przáſny chleb/ á nie kwáſzony/ iáko pierwey było vſtá
14:
wił/ Opłátki wymyſlił/ y wodę tzárowáć roſkazał. Ie
15:
ſli themu niewierzyſz tzytay ſobie Polidoruſá piſárzá
16:
Rzymſkiego/ ktory doſyć piſze ſzeroko około tego.
17:
Ale rzetzeſz/ iż dla tego mieſzamy z winem wodę/ áby
18:
ſmy dziáłáli pámiątkę/ iſz zboku Páná Kryſtuſowego
19:
wyſſlá nietylko krew/ ále teſz y wodá? wiem iże ták ieſt
20:
y nic náprzećiwko temu niemowię/ iedno ćię tylko oto
21:
pytam? Ieſli teſz tám wino ćiekło z boku/ ktore mieſza
22:
ćie z wodą/ tzemu ták nie tzynićie/ iáko Pan Kryſtus
23:
tzinił/ poniewaſz ſie przyiaćielmi Bożymi zowiećie.
24:
Izaſz niewieſz? iáko Pan Kryſtns powiedział.
Io. 15.
wy przy
25:
iaćiele moi ieſteśćie/ ieſli będziećie tzynić/ cokolwiek ia
26:
wam roſkázuię. Cżemu ſię więcey domyſlaćie/ ániſſli
27:
Miſtrz roſkazał? Izaſz ma być zwolennik nád miſtrzá
28:
ſwego? dośić iemu/ mowi Pan/ gdy będzie iáko miſtrz
29:
iego.
Matt. 10.

30:
A gdyſz tedy nie to co on roſkazał tzynićie/ ále Pápie
31:
ſkiego roſkazánia ſtrzeżećie/ ieſteśćie thedy nie ſludzy
Kryſtuſo=


strona: 123

Kápłanow Papieskich.123.
1:
Kryſtuſowi/ ále ſludzy Papieſcy/ to ieſt Antykryſto=
2:
wi/ y nieprzyiaćiele Boży. Izali kthory Apoſtoł kiedy
3:
wodę z winem mieſzał? ſzerzynki álbo korporały prał?
4:
Ale podzmy do Dyakonow.
5:
Papieſcy Dyakonowie.
6.
Dyakoni:

6:
W ſzoſtym vrzędzie/ Dyakony maćie/ kthore po=
7:
ſwiącáiąc ták mowićie/ Dyakonowie weſſli ná miey=
8:
ſce Lewitow zakonnych. Dyakon ma ſlużyć v Ołta=
9:
rzá/ krzćić y kázáć. etć. Támże máło niżey. Wyſmu=
10:
kawſzy práwą rękę/ ták do Dyakonow mowićie. Du=
11:
chá Swięthego ku vmocnieniu prziymićie/ ábyśćie
12:
ſię ſprzećiwiáli Dyabłu/ y pokuſam iego/ w imię Páń
13:
ſkie. A gdy mu kxięgi w ręce dáiećie/ tedy tymi ſlowy
14:
do niego mowićie. Wezmi moc ku tzytániu Ewáuieli
15:
iey w kośćiele Páńſkim/ ták zá żywe iáko y zá vmárłe w i
16:
mię Páńſkie.
17:
Tuśćie ſámi práwie y doſtátetznie wyłożyli/ vkazali
18:
y zámknęli/ iákośćie ty ſlowá rozumieli/ kiedyśćie do te
19:
go Dyakoná mowili/ Dyakon ma kázáć. To ieſt/ iż ma
20:
duſſze z Cżyścá wyćięgać/ ktore ſie tám ſmáżą/ y vſtá=
21:
witznie wołáią.
Iob. 19.
Smiluyćie ſię/ ſmiłuyćie ſię/ á zwła=
22:
ſztzá wy przyiaćiele moi. Mielibyśćie ſię ſluſznie ſmi=
23:
łowáć/ y co nawięcey pieniędzy do Papieżá poſláć/ á=
24:
by wſzyſtki Duſzytzki rázem s Cżyścá wypuśćił/ á dłu=
25:
żey ich tám dla tey bezecney Mámmony nieſmáżył/ po=
26:
niewaſz ma moc wſzeláką ná niebie y na ziemi.
27:
Wiem o tym/ iż piſmo Swięte mamy o Dyakonách
28:
kthore Apoſtołowie Swięći obierali/ y ręce ſwoie ná
29:
nie kłádli/ ále nie dla thego/ áby zá żywe y vmárłe E=
k iijwánie=


strona: 123v

O Swięceniu
1:
wánielią tzytáli/ y v Ołtarzow Báłwochwálſtwá po
2:
magáli/ ále áby Kryſtuſá wyznawáli/ vbogimi śirotá
3:
mi Kryſtuſowymi y wdowámi ſie opiekáli: a byli ludzie
4:
ſtátetzni/ Swięći/ y Zonáći/ kthorzy theſz ſwe dziatki
5:
włáſne mieli/ iáko otym Swięty Páweł do Tymotheu
6:
ſzá piſze.
1. Tim. 3.
Mamy teſz o tákowych Dyakoniech w Apo=
7:
ſtolſkich dzieiach/
Act. 6.
iákowy był Swięty Strzepan y inſzy
8:
ktorzy vbogie opátrowáli/ nieumieiętne vtzyly/ chore
9:
náwiedzáli/ więznie ćieſzyli. Ale podzmy do Kápła=
10:
now.
11:
Papieſcy Kápłani.
7.
Sacrificult.

12:
Siodmy vrząd w kośćiele wáſzym ieſt kápłáńſki/
13:
ktore od káplic kápłany zowiećie/ y ták do nich mowi=
14:
ćie/ poświącáiąc ie. Poſtánowiono ieſt o tych/ ktorzy
15:
ku ſpráwie Ołtarzá przyięći bywáią: Aby pierwey rá
16:
dá byłá od ludu/ o żywoćie y záchowániu ich: I máło
17:
niżey. Przeſto ieſli o ſpráwach y o obytzáiach ich wie=
18:
ćie/ cokolwiek ſluſznego rozumiećic/ wolnym głoſem po
19:
wiedzieć możećie? I ták do nich dáley ieſztze mowićie:
20:
kápłan ma offiárowáć/ żegnáć/ przełożonym być/ ká=
21:
záć/ y krzćić: I máło niżey. Ku poſludze ludziom
22:
chleb y wino w ćiało y w krew/ niepomazánym żegná=
23:
nym przemieniáć.
24:
Rąk skłádánie y ſmárowánie.
25:
Támże potym nowo święcony Kxiądz/ iednę rę=
26:
ke zdrugą ſpołem złożywſzy dłoni rosſzerzy: A wy záſię
27:
wielki pálec ręki práwey w Oliwie matzaćie/ y ná dło
28:
niach iego krzyżyki oleiem tzynićie/ potząwſzy od wiel=
kiego


strona: 124

Kąpłanow Papieskich.124.
1:
kiego pálcá práwey ręki kxiędzá nowego/ aſz do lewey
2:
ręki pálcá przedniego: Aſz náoſtátek obiedwie ręce ie=
3:
go ſmáruiąc mowićie ták.
4:
Rąk Swięcenie.
5:
Rácż poſwięćić Pánie ty ręce/ przes to pomázánie
6:
y náſze pożegánie/ iż cokolwiek będą żegnáć/ było prze=
7:
żegnáno/ y cokolwiek będą poſwięcáć/ było poſwięco=
8:
no: W imię Páná náſzego Iezu Kryſthá: I odpowie
9:
da kożdy kxiądz nowy/ Amen. Zátym temuſz nowemu
10:
kxiędzowi/ dáiećie kielich w ręce/ mowiąc.
11:
Kielichá dawánie w ręce.
12:
Wezmi moc Offiárowáć ofiárę Bogu y Mſze tzy
13:
táć/ thák zá żywe/ iáko y zá vmárłe/ w imię Páńſkie:
14:
Potym obiedwie ręce kłádziećie ná káżdego kxiędzá y ty
15:
ſlowá do káżdego z oſobná mowićie.
16:
Rąk kłádzienie ná nie.
17:
Wezmićie Duchá Swiętego/ kthorym odpu=
18:
śćićie grzechy etć. I ná końcu mowiąc/ ty ſlowá przy
19:
dawaćie.
Niebeſpietzna
rzetz kxiędzem
być.
rzetz niebeſpietzna ieſt/ ktorą maćie ſpráwo=
20:
wáć/ przeſto ſię od drugich pilnie porzątku Mſzey ná
21:
utzćie/ ábyśćie byli przeżegnáni w vrzędzie kápłáńſkim
22:
y offiáruyćie vbłagáiące Offiáry/ zá grzechy y wyſtęp
23:
ki ludzkie.
24:
Kiedybyſię kto doſtátetznie tey ſpráwie wáſzey przy
25:
pátrzyć chćiał/ konietznieby ſie miał tzemu dziwowáć
Iż to


strona: 124v

O Swięceniu
1:
Iż oto naprzod iákoby ná iákie ſzyderſtwo mowićie/
2:
áby od ludzi rádá byłá o żywoćie y o záchowániu do=
3:
brym/ onego nowego kxiędzá/ gdyſz oto zadnego tzło=
4:
wieká niepytaćie/ áni ſię radzićie/ y ná tym go mieyſcu
5:
święćićie gdzie go nikt niezna/ áni on mięſſkal tam ia=
6:
ko żyw.
7:
Przeſto teſz ná ten vrząd ludzi niegodne/ nieutzone/
8:
y niebogoboyne bierzećie. A nákoniec ludzi nietzyſte/
9:
y tákowe ktorzy niewiedzą/ dla tzego ten urząd prziy=
10:
muią.
1.
Czemu Papie
ſcy kxięża zo=
ſtawaią kapła
ny.

11:
Iedni dla tego/ áby proznowáli/ y nierobili/ iedli/
12:
pili/ y łotrowáli.
2.
Rom. 13.

13:
Drudzy áby ſie zmocy Swieckiey wyrugowáli pod kto
14:
rą ma być wſzelka duſzá poddaná/ iáko piſze Swięthy
15:
Páweł. áby im wolno było tzynić co ſie im podoba/ á=
16:
by ich żadny káráć nieśmiał/ by go teſz dobrze y z Zo=
17:
ną ſwą záſtał.
3.

18:
A nákoniec/ áby domy ſwoie bogáćili y przyiaćioły
19:
podwyſſzyli/ przeſto ſie teſz naprzod s Herbow wylitzá
20:
ią/ niſſli w Kánonią/ w proboſtwo/ álbo w Biſkup=
21:
ſtwo poſseſsyą wezmą.
22:
Coſz dáliey do thych nowych Kxiędzow mowićie?
23:
Ten vrząd m dáiećie mowiąc.
Co tym kapła=
nom za vrząd
dawaią.
Aby ofiárowáli zá żywe
24:
y zá vmárłe? To ieſt áby páná Kryſtuſá Syna Boże=
25:
go ras vmętzonego y vkrzyżowanego znowu mętzyli/
26:
krzyżowáli/ bluznili/ álbo iáko wy ſámi mowićie chleb
27:
y wino w ćiáło y w krew przemieniáli. A zá tákowe blu
28:
znierſthwo y mátáctwo/ ná vbogich y proſthych lu=
29:
dziách/ y wdowách/ pieniądze wyłudzáli.
30:
Powiedz mi? Izali kiedy Pan Kryſtus ſwoim Apo
31:
ſtołom/ chleb y wino/ w ćiáło y w krew/ przemieniáć
roſkazał?


strona: 125

Kápłanow Papieskich.125.
1:
roſkazał?
De Conſ. Diſt.
1. Cá. Vaſa.
Izali im ręce ná krzyſz oliwą ſmárował? I=
2:
zali im brody y pleſze poſtrzygał? Izali im złote/ álbo
3:
ſrebrne kielichy/ w ręce dawał? Izali im kiedy ták ro
4:
ſkázował? Wezmićie moc offiárowáć Bogu/ y Mſze
5:
tzytáć/ zá żywe/ y zá vmárłe? Izali kiedy donich thák
6:
mowił offiáruyćie vbłagáiące offiáry/ zá grzechy y wy
7:
ſtępki ludzkie? Izali iuſz niewſzedł Pan Kryſthus do
8:
niebá/ áby ſie vſtáwitznie okázował przed oblitznośćią
9:
Boſką zá námi.
Ebr. 9.
Nie dla tego iáko Apoſthoł Swięty
10:
mowi/ aby ſámego ſiebie vſtáwitznie offiárował/ bo
11:
by muſiał vſtáwitznie vmieráć/ ieſliby ſie ieſztze drugie
12:
raz miał zá nas offiárowáć? Przeſto ty offiáry vbłagá
13:
iące/ kthore zá grzechy y wyſtępki ludzkie ofiáruiećie/
14:
nic inſzego nieſą/ iedno zbluznienie/ poſromocenie/ y
15:
podeptánie oney iedyney ras vtzynioney y naſwiętſzey
16:
offiáry/ ktorą Pan Kryſtus raz ná krzyżu vtzynił/ y
17:
nas wietznie z Bogiem Oycem poiednał.
Ebr. 10.

18:
Przydawaćie teſz ieſztze niemnieyſze bluznierſtwo ku
19:
temu/
O rękách ká
płáńſkich.
kiedy thák do rąk kxiędzá nowego mowićie. Iż
20:
cokolwiek ty ręce będą żegnáć/ było to pożegnano/ y
21:
cokolwiek będą poſwięcáć/ było to poſwięcono. Atz=
22:
kolwiek tegośćie iáwnie niewyrázili/ cośćie przes tho
23:
żegnánie y poſwiącánie rąk rozumieli/ á wſzakoſz/ ſná=
24:
dnie kożdy obátzyć może/ iż tu nic inſzego nierozumie=
25:
ćie/ iedno żegnánie álbo krzyżykow tzynienie/ to ieſth
26:
tzárowánie Wody/ Soli/ Winá/ Iáiec/ Owſá/ Zło=
27:
tá/ Kádzidłá/ Mirry/ Gołębiow/ Báránkow/ ſſołdr
28:
Gromnic/ Bágná/ Ziela/ Kołatzow/ Será/ Máſlá/
29:
Rąbkow/ ſſukien/ Pierśćieniow/ Pątnikow/ Mántyk
30:
y ich kijow/ nowych Studzien/ Lázien/ y owocow/
31:
iákośćie othym w Agiendzie y we Mſzale wáſzym ſſe=
32:
rzey wypiſáli.
lIzali


strona: 125v

O Swięceniu
1:
Izali kiedy Pan Kryſtus do ſwoich Apoſtołow mo
2:
wił? Cokolwiek będą ręce wáſze żegnáć aby tho było
3:
pożegnano/ y cokolwiek będą poſwięcáć/ áby tho by=
4:
ło poſwięcono. I co ſą ręce tzłowietze álbo kápłáń=
5:
ſkie? Izali nie tákie/ iáko y v inſzych ludzi ręce? Izali
6:
im ſtąd co przybędzie/ iż ie ſmrodliwym oleiem máże=
7:
ćie? vkaſzćie gdzie Pan Kryſtus ſwoie Apoſtoły má=
8:
zał oleiem? y inne ich potomki mázáć roſkazał? Izali
9:
do nich kiedy mowił. Zegnayćie Wodę/ Sol/ Złoto/
10:
Gromnice/ Báránki/ Kołatze/ Ziele/ Bágno/ Ogień
11:
Rąbki/ etć.
12:
Ná oſtátku tho wſzyſthko zámykaćie/ gdy do tych
13:
nowych Kxiędzow poſmárowánych mowićie thák:
Rzetz niebeſpie
tzna być kápła=
nem.

14:
Rzetz niebeſpietzna ieſt ktorą maćie ſpráwowáć. W=
15:
łaſnieśćie im powiedzieli/ kiedyby iedno niebożąthká
16:
wyrozumieć mogli: Iż rzetz niebeſpietzną będą ſprá=
17:
wowáć/ á ták barzo niebeſpietzną y tákową/ ktora im
18:
nic inſzego nieprzynieſie/ iedno wietzną ſmierć/ piekło
19:
y potępienie/ ábowiem Páná Kryſtuſá Syná Bożego
20:
będą muſieli z nowu mętzyć/ krzyżowáć/ y ſniego ſie
21:
náſmiewáć/ ktorych nic inſzego niebędzie czekáło/
Ebr. 10.
Matt. 25.
iedno
22:
ſtráſliwy Sąd Boży/ kiedy Pán z Anioły wynidzie/
23:
żywe y martwe ſędzić będzie. I rzetze tym offiárowni
24:
kom y Mſzarzom.
Iáko Pan bę=
dzie mowił w
gniewie ſwo=
im do tych
mſzarzow.
Izalim ia ták był vſtáwił/ y roſka=
25:
zał/ ábyśćie mie znowu/ dla pieniędzy/ dla Fundácyey
26:
dla Anniwerſarzow offiárowáli/ przedawáli/ y zá ży
27:
we y vmárłe/ mętzyli y zábijali/ á náoſtátpek zá ſſkápy
28:
zdycháiące mſzyli. Powiedzćie kto wam tho roſkazał y
29:
vſtáwił/ vbłagáiące offiáry/ zá grzechy y wyſtępki lu
30:
dzkie offiárowáć? Izaliśćie niemogli w piſmo ſwięte
31:
Weyrzeć?
Ebr. 10.
Zem ia raz ná krzyżu będąc záwieſzony/ ie=
dną


strona: 126

Biskupow Pápieskich.126.
1:
dną tylko offiárą/ vbłagał ná wieki Oycá mego nie=
2:
bieſkiego? Cżemuśćie ſlowu moiemu więcey niewierzy
3:
li/ á niſſli Papieżowi Synowi záthráconemu?
Luc. 12.
Matt. 13.
Luc. 13.
Matt. 22.
24. 25.
Izali=
4:
śćie nietzytáli/ iż ſluga ktory wie wolą Páná ſwego/
5:
á nietzyni/ będzie bárzo karan. Weśćieſz thy niepoſlu=
6:
ſzne ſlugi/ á wrzuććie ie w Ogień wietzny/ kędy będzie
7:
płátz y zgrzytánie żębow.
8:
O niebożątká zapámiętáli Duſz ſwoich/ lepieyby te=
9:
ras w gnoiu Lázárzem leżeć/ nędzę ćierpieć/ y vći=
10:
ſki rozmáite/ á niſſli potym wietznie/ ieſli ſie nieupá=
11:
miętaćie/ ze wſzyſtkimi bluzniercámi/ y z Iudaſzem/ á
12:
nákoniec ze wſzyſthkimi Dijabły w piekle gorzeć. Ale
13:
podzmy do Biſkupow.
14:
O Papieſkim Swię
15:
ceniu Biskupow/ y o przyſiędze ich.
16:
A
Cżkolwiek othym do=
17:
brze wiem/
1. Tim. 3.
Tit. 1.
Act. 20.
Iż kośćioł Páná Ie
18:
zu Kryſtá Syná Bożego/ Ko=
19:
śćioł Swięty krześćijáńſki/ nie=
20:
może ſtać/ bes prawdziwych y
21:
wiernych Biſkupow/ ktorzy ſą
22:
ſtrożámi y vtzyćielmi ludu Bo=
23:
żego:
Nie to Biſkup
co ſię Biſku=
pem tzyni y zo=
wie.
A wſzakoſz iż nie to ieſt Bi
24:
ſkup/ co ſie Biſkupem zowie y tzyni/ I nieto ieſt Bi=
25:
ſkup/ co ma Zamki/ Miáſtá/ Wśi y wielkie dzierżáwy
26:
wiele Złotá/ Srebrá/ Szath y pieniędzy. I nie to ieſt
l ijBiſkup


strona: 126v

O Swięceniu
1:
Biſkup/ co ma wiele Dworzánow/ Komornikow/ Ko
2:
ni/ Wozow/ y co Zbębny y ſthrąbámi ná Seymy ie=
3:
zdzi. I nie to ieſt Biſkup/ co w Infułach Perłowych
4:
w Adámáſſkach/ w Hátłaſiech y w Rokietach chodzi.
5:
Krzyżyk náſſſzyi złoty/ y pierśćienie na pálcach nośi.
6:
I nie to ieſt Biſkup/ kthory Reguł y vſtaw ludzkich
7:
ſtrzeże/ álbo od Papieżá Sakry Bierze. I nie tho ieſt
8:
Biſkup/ ktory drwá/ kámienie/ máże y poſwiąca/ kto=
9:
ry zwony krzći/ y ludzi bierzmuie y politzkuie. I nie to
10:
ieſt Biſkup/ ktorego oleiem ſmrodliwym námázano.
Kto ieſt Biſku
pem prawdzi=
wym.

11:
Ale tho ieſt Biſkup prawdziwy/ kthorego pomázał
12:
Duch Swięty prawdziwą náuką Ewánieliey ſwię=
13:
tey/ ktory nie Reguł álbo vſtaw ludzkich ſthrzeże/
Io. 21.
Io. 10.
ále
14:
Reguł y vſtaw Boſkich/ kthory ſie boi Páná Bogá/
15:
ktory miłuie Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego vkrzy=
16:
żowánego/ y owietzki iego.
1. Tim. 4.
Ktory náukę prawdziwą
17:
przepowieda/ y ſam oney náuki prawdziwey żywotem
18:
dobrym y ſwiętym poſwiattza. Ktory náuk Dijabel=
19:
ſkich nie náſláduie/ pokármow/ y małżeńſtwá żadnemu
20:
ſtanowi niebroni. Ktory nie to tzyni/ y nie tego vtzy/
21:
co ludzie poſtánowili/ ále thego/ co ſam Syn Boży
22:
Miſtrz nawyſſſzy poſtánowił/ y krwią ſwoią ſwiętą
23:
potwierdził. Tákowych Biſkupow wſzelki tzłowiek winien pod
24:
duſznym záthrácenim ſlucháć/ ććić/ ważyć/ y żywić.
25:
Abowiem iáko Apoſtoł mowi.
1. Tim. 5.
Iż tákowi ſą dwoiákiey
26:
ćći godni/ ktorzy ſą dobrze przełożeni. Ieſliśćie wy tá
27:
kowi Biſkupi/ tedyśćie teſz tego godni. Ale iákowi Bi
28:
ſkupi ieſteśćie/ ſnádnie kożdy może rosſędzić/ ſtego wá
29:
ſzego ſwięcenia/ y przyſięgánia/ kthore Papieżowi
30:
Rzymſkiemu tzynićie: Kthore ſwięcenie s kxiąg wá=
ſzych


strona: 127

Biskupow Papieskich.127.
1:
ſzych właſnych tu nápiſzę. I ták ſie potzyna.
Ex Pontifica=
li Venerijs im
preſso. Anno
Domini. 1510.

2:
Naprzod/ kiedy Biſkupá miánuiećie y poſwięcáć
3:
maćie/ tedy kielká Biſkupow przyſięgłych Papieżowi
4:
przy namniey dwu do tego poſwiącánia wzywáćie. I
5:
vbrawſzy ſie w rogáte Infuły/ iákoby w Kołpaki Tá
6:
tárſkie/ y w inſze Sátáńſkie máſſkáry: Tám naprzod
7:
głowę nowego Biſkupá oleiem ſmaruiećie/ y iego pod
8:
przyſięgą pytaćie/ mowiąc ták.
Oco pytáią
Biſkupow.

9:
Chceſz wſzyſtkę roſtropność twoię ile rozum xx twoy
10:
nieſie/ Boſkiemu piſmu/ y wyrozumieniu poddáć? A
11:
on odpowieda. Chcę być ze wſzyſthkiego ſercá poſlu=
12:
ſznym y przyzwolić: Pothym go ieſztze pytaćie dáley.
13:
Chceſz to co będzieſz rozumiał s piſmá ſwiętego/ lu=
14:
dziom dla kthorych bywaſz poſtánowion/ y ſlowem y
15:
przykłádem vtzyć? A on odpowieda/ chcę. Chceſz
16:
vſtáwy krześćijáńſkich Oycow/ y Dekretały od Swię
17:
tey y Apoſtolſkiey ſtolice poſtánowione/ to ieſt od Pa=
18:
pieżá/ vććiwie przyiąć/ vtzyć/ y chowáć? odpowieda
19:
chcę. Chceſz Błogoſláwionemu Piotrowi Apoſto=
20:
łowi/ ktoremu/ od Bogá ieſt daná moc/ zwięzowáć/ y
21:
rozwięzować/ y iego Wikáryom Rzymſkim Papieżom
22:
Wiárę/ poddáność/ y poſluſzeńſthwo/ według rządu
23:
zwierzchniego záchowáć? Odpowieda/ Chcę. Ieſz=
24:
tze go dáley pytaćie. Chceſz tzyſtośći y trzezwośći/ zá
25:
Boſkim wſpomożenim ſthrzec y vtzyć? Odpowieda/
26:
Chcę. A potym ſlubie y obietnicy/ tymi ſlowy kożdy
27:
z was przyſięga.
28:
Pierwſza przyſięgá Biskupow
29:
Papieżowi.
l iijIa


strona: 127v

O Swięceniu
1:
Ia N. obrany Biſkup P. od tey tho godziny ná=
2:
potym/ poſluſzny będę Swiętemu Piotrowi/ y ſwię=
3:
they Apoſtolſkiey Rzymſkiey ſtolicy/ y Pánu moiemu
4:
tzwartemu Páwłowi Papieżowi/ y iego pothomkom
5:
rządnie wſtępuiącym.
6:
Niebędę áni w rádzie/ áni w ſkutku/ áby miáł ży=
7:
wot vtráćić álbo tzłonek/ álbo poiman być/ złym poi=
8:
mánim. A rády ktorą on mnie/ álbo ſam przes ſię/ ál=
9:
bo przes liſt/ álbo przes poſlá obiáwi/ ku iego ſſkodzie
10:
żadnemu nieobiáwię.
11:
Papieſtwu Rzymſkiego kośćiołá/ y Regułom Swię
12:
tych Oycow/ pomocnikiem będę/ ku obronieniu y o=
13:
trzymániu/ ile námię należy/ náprzećiwko wſzyſthkim
14:
ludziom. Wezwány ná Synod przyiádę/ chybá żeby
15:
mię co ſluſznego záſſlo.
16:
Legatowi Apoſtolſkiey ſtolice/ o kthorym będę miał
17:
wiádomość/ w przyiechániu y odiechániu/ będę vć=
18:
ćiwość wyrządzał/ y iego w potrzebách rátował.
19:
Mieyſcá Apoſtholſkie káżdego roku/ álbo ſam przes
20:
ſie/ álbo przes pewnego poſlá/ będę náwiedzał/ chy=
21:
bá żeby mię ſtego wypuſztzono. Ták mię P:Boże wſpo
22:
moſz/ y tá Swięta Boża Ewánielia. To ieſt przyſię=
23:
gá ſlowo od ſlowá pierwſza wáſzá/ ktorą Antykryſto=
24:
wi Rzymſkiemu tzynićie.
25:
A iż ta przyſięgá themu Pánu wáſzemu Papieżowi/
26:
zdálá ſię być ieſztze niedoſtatetzna/ przeſto nową y in=
27:
ſzą prżyſięgę ná was niedawno wymyſlił y vſthawił/
28:
ktorą thymi ſlowy tzynić muśićie/ kiedy ná Biſkup=
29:
ſtwo wſtępuiećie.
Wtora


strona: 128

Biskupow Papieskich.128.
1:
Wtora állbo nowa Przyſięgá
2:
Biſkupow Papieżowi.
3:
W Imiono Boże Amen. Ia Iendrzey Biſkup wy=
4:
brány Krakowſki/ od tey godziny ná potym.
Dec. lib.
Tit. 6. Cap. 4.
Wierny
5:
będę y poſluſzny/ błogoſláwionemu Piotrowi/ y świę
6:
temu Apoſtholſkiemu Rzymſkiemu kośćiołowi/ y Pá=
7:
nu náſzemu Páwłowi papieżowi/ y ieo potomkom/ rzą
8:
dnie wſtępuiącym/ Rády ktorey mi ſie zwierzą/ ſámi
9:
przes ſie/ álbo przes poſly/ álbo przes liſty/ ku ich ſſko
10:
dzie moią wiádomośćią żadnemu nieobiáwię.
11:
Papieſtwá Rzymſkiego/ y Krolewſkiey dzierżáwy
12:
Swiętego Piotrá/ będę pomagał otrzymáć/ y obronić
13:
náprzećiwko wſzelkiemu tzlowieku.
14:
Z Legatem Apoſtolſkiey ſtolice/ w przyiáchániu y
15:
w odiechániu/ poććiwie będę nákłádał/ y iego w po=
16:
trzebach rátował.
17:
Praw/ poććiwośći/ przywileiow/ powagi Rzym=
18:
ſkiego kośćiołá/ y Páná náſzego Papieżá/ y potomkow
19:
przerzetzonych záchowáć bronić/ rozmnáżać/ y przy=
20:
tzyniáć/ będę vśiłował.
21:
Nieprzyłątzę ſię ku rádzie ſkutkiem/ y mową/ ktora
22:
by ſię ſćiągáłá/ náprzęćiwko Pánu náſzemu Papieżo=
23:
wi/ álbo temuſz Rzymſkiemu kośćiołowi/ ku ſkázie/ zel=
24:
żeniu/ y vbliżeniu oſob/ praw/ poććiwośći/ ſtanu/ y
25:
mocy ich przegrożeniu.
26:
A ieſlibych ktore rzetzy od kogo ſſkodliwe obatzył/ ál
27:
bo nápráwione/ będę to pſował/ wedluk możnośći y
28:
iáko będę mogł narychley y naſnádniey oznaymię/ te=
29:
muſz Pánu náſzemu/ álbo komu inſzemu/ przes ktorego
by/ ku


strona: 128v

O Swięceniu
1:
by/ ku iego wiádomośći przyść mogło.
2:
Reguł Swiętych Oycow/ Dekrethow/ vſthaw/ v
3:
twierdzenia/ poſtánowienia/ záwieſzenia/ doyrzenia/
4:
y Mándaty Apoſtolſkie/ ze wſzyſtkiey mocy/ będę cho
5:
wał/ ſtrzegł/ y inſzym ſtrzec y chowáć roſkażę.
6:
Kácerze/ odſtzepieńce/ y vporne Pánu náſzemu/ we=
7:
dług możnośći będę przeſládował y wykorzeniał. Obe
8:
ſlány ná Synod przyiádę/ chybá żeby mi porządna á
9:
kośćielna przekaſſká niedopuśćiełá.
10:
Ná mieyſcách Apoſtolſkich bliſko Rzymſkiego dworu
11:
ras w rok/ á ieſli dáleko zá gorámi/ we trzy láthá/ na=
12:
leść ſię dam/ bądz ſam przes ſie/ bądz teſz przes poſlá
13:
ſwego/ chybá żebym Apoſtolſkim wyſwobodzenim/
14:
ſtego był wypuſztzon.
15:
Dziedzictwá y ſtátku/ ku ſtołu mamu należącego
16:
nieprzedam/ áni zaſtháwię/ áni zámienię/ áni oddalę/
17:
choć teſz y ſprzyzwolenim mego kośćiołá Kapithuły/
18:
bes rády y dołożenia Rżymſkiego Biſkupá. Ták mi te=
19:
go Pan Bog dopomagay/ y tá tho Swięta Boża E=
20:
wánielia.
21:
To ieſt przyſięgá ſlowo od ſlowá nápiſaná/ iáko Pa
22:
pieżowi Bogu y Pánu wáſzemu przyſięgaćie.
23:
A po they przyſiędze ſlowá przydawáćie.
Biſkupá Pa=
pieſkiego v=
rząd.
Biſkup
24:
ma ſędzić/ wykłádáć/ poſwięcáć/ ordynowáć. Tám=
25:
ze pálcem wielkim práwey ręki/ głowę iego Oleiem
26:
máżećie/ ták mowiąc y ſpiewáiąć.
Głowę Biſku=
pią.

27:
Pánie to niechay w głowę iego wpłynie. To w vſtá ieo
28:
niechay ćietze. To w ćiáło ieo niechay wſzyſtko wſtąpi.
Ręce Biſku=
pie.
Kiy Biſkupi.

29:
Potym ręce iego/ iáko y innym kxiędzom ſmáruiećie
30:
y kiy iego tzáruiećie/ tymi ſlowy.
31:
Przeżegnay Boże Kiy ten etć. A pothym kropićie
on kiy


strona: 129

Biskupow Papieskich.129.
1:
on kiy wodą tzárowáną/ ktorą wy zowiećie ſwięconą.
2:
Pierśćień thakieſz żegnáiąc mowićie.
Piersćień Bi=
ſkupi.
Zeſli Pánie
3:
błogoſláwieńſtwo twoie/ ná ten pierśćień/ aby ktokol=
4:
wiek tym Swiętym wiáry znákiem/ był náznátzon/ w
5:
mocy niebieſkiey obrony/ ku żywothowi wietznemu był
6:
záchowan. I zathym mu dawaćie pierśćień ná rękę/
7:
thy ſlowá mowiąc. Wezmi pierśćień tho ieſt wiáry
8:
znák.
Czapkę rogá=
tą Biſkupią.

9:
Ieſztze teſz tzapkę rogátą álbo kłobuk/ ktory wy In
10:
fułą zowiećie/ áby byłá Swięta/ tymi ſlowy żegnaćie.
11:
To ſą rogi obudwu Teſtámentu/ iáko Moizeſz rogáty
12:
chodził/ y Aaron był w tzapkę przybrány.
Rękáwice Bi=
ſkupie.

13:
Rękáwice ták teſz tzáruiećie mowiąc. Aby wſzelkie=
14:
mu ſludze twoich poſwięconych Biſkupow/ ktorzyby
15:
ręce ſwoie chćieli przykryć ſpokorą/ ratzyłeś im dáć/
16:
ták ſerdecną/ iáko teſz y vtzynkową tzyſtość ſtwoiego
17:
miłoſierdzia. etć.
18:
To ſą ſlowá właſne s kxiąg wáſzych/ ktore Pontyfi
19:
kałem zowiećie/ wypiſáne/ ktorem tu dla tego nápi=
20:
ſał/ áby kożdy wierny krześćiáńſki tzłowiek/ nietylko o=
21:
tzymá ſwemi oglądał/ ále teſz y rękomá/ iáko mowią
22:
poſpolićie/ námácał y rozeznał. Ieſli według thego
23:
Swięcenia/ ieſteśćie prawdziwi/ álbo fáłſzywi Biſku
24:
pi? Ieſli Páná Kryſtuſowi/ álbo Antykryſtuſowi ſlu=
25:
dzy? Ieſli przyiaćiele álbo nieprzyiaćiele Boży? Ieſli
26:
od Bogá/ y Iezu K. Syná ieo/ tzyli od Antykryſta po
27:
ſláni? Abowiem kiedybyśćie prawdziwi Biſkupi byli/
28:
od Kryſtuſá Syná Bożego poſláni/ tedybyśćie vſtaw
29:
ludzkich y Dekretałow Papieſkich vtzyć/ chowáć/ y
30:
ſtrzec nieobiecowáli/ y pánu Papieżowi ták rzeknące=
31:
mu Wikáryiemu wiáry/ poddánośći/ y poſluſzeńſtwá
32:
nieprzyſięgáli.
mAle


strona: 129v

O Swięceniu
1:
Ale byśćie ſtrzegli/ y obiecowáli/ iáko Swięty Pá
2:
weł náutza:
1. Tim. 3.
Tit.
Coby mieli
obiecowáć Bi
ſkupi.
Być Biſkupámi bes przygány/ iedney żo=
3:
ny mężmi/ tzuynymi/ trzezwymi/ pobożnymi/ mierny=
4:
mi/ gośćinnymi/ náutzáiącymi/ niezbytetznymi/ nie=
5:
grożącymi/ niemárnego zyſku ſſukáiącymi: Ale ćierpli
6:
wymi/ niepopędliwymi/ nie łákomymi/ ktorzyby vmie=
7:
li domy ſwoie rzędzić/ y dziatki ſwoie mieć w poſluſzeń
8:
ſtwie/ ze wſzelką wſtydliwośćią.
9:
Izali kiedy Paweł álbo Piotr ſwięty/ kthorego wy
10:
Papieżem tzynićie/ obierał y ſwięćił tym ſpoſobem Bi=
11:
ſkupy/ iáko ie wy obieraćie y ſwięćićie? Izali kiedy iá=
12:
kie vſtáwy/ Dekretały/ y Reguły rozdawał/ vſtáwiał
13:
y trzymáć roſkázował? Izali Biſkupom głowę y ręce
14:
kiedy oleiem ſmárował? Izali ie w Infuły iákie perlo
15:
we vbierał? A krotko mowiąc/ Izali Pan Kryſtus im
16:
iákie kije ſrebrne w ręce dawał? Izali pierśćienie zło=
17:
te ná pálce y rękáwice ná ręce ich w kłádał? Izali kie
18:
dy mowił do Biſkupow. Idzćie á w Infuły álbo kło=
19:
buki ſie perłowe przybierayćie? głowy/ y ręce/ oleiem
20:
ſmáruyćie? Obrázy/ Kośćioły/ Káplice/ Ołtharze/
21:
poſwiącayćie? Ofiárowniki/ Mnichy/ Mniſſki/ Ole
22:
iem ſmáruyćie? zwony krzćićie/ ornaty/ obruſy/ y kieli
23:
chy żegnayćie?
Od kogo ſą po
ſláni Biſkupi y
kxięza Papie=
ſcy.

24:
A przeſto to ſą iáwne znáki/ iż nie od Páná Kryſtá
25:
Syná Bożego/ ale od Antykryſtá obráni y poſláni ie=
26:
ſteśćie/ ktory was z wierzchu nácechował tymi máſſká
27:
rámi/ áby wſzelki wierny was poznał potych lárwach
28:
iż nieieſteśćie Biſkupi prawdziwi/ od Bogá poſláni/
29:
tylko práwdziwych Biſkupow naſmiewce/ y máſſkár
30:
nicy.
Biſkup co ieſt.

31:
Powiedz mi proſzę ćie/ co to zá ſlowo Biſkup? Iza=
ſi ſie


strona: 130

Biskupow Papieskich.130.
1:
li ſie to ſlowo nie więcey/ ku pracey y tzuynośći wykłá=
2:
da/ á niſſli ku tákowey doſtoynośći/ máſſkárom/ y lár
3:
wom/ ktorych wy wżywaćie? Abowiem Biſkup ieſth
4:
ſtroſz álbo pożorcá/ iáko Pan Bog mowi przes Proro
5:
ká.
Ezech. 3.
Synu tzłowietzy ſtrożem dałem ćię/ domu Iſráhel
6:
ſkiego/ y będzieſz ſluchał z vſth moich ſlowá/ y będzieſz
7:
im opowiedał ſemnie. Tákże y Swięty Páweł wdzie=
8:
iach Apoſtolſkich vkázuie/ co máią tzynić Biſkupi: nie
9:
w kołpakách Táthárſkich/ álbo w kłobukach chodzić/
10:
nie kije rebrne / nie pierśćienie/ áni rękáwice nośić
11:
ná rękách/ ále przodkiem o ſobie/ á potym y otrzodzie
12:
Boſkiey pracą mieć. Ták tám mowi.
Act. 20.
Strześćie ſámi
13:
ſiebie y wſzyſthkiey trzody/ nád kthorą was poſtáwił
14:
Duch Swięty ábyśćie páſli kośćioł Boży/ ktory ſobie
15:
pozyſkał krwią ſwoią/ etć.
Ktorzy ſą wier
ni Biſkupi.

16:
A przeſto ſtych ſlow/ iuſz możeſz obátzyć/ iż nie to ſą
17:
Biſkupi prawdziwi/ ktorzy w Infułach chodzą/ kije
18:
w rękach ſrebrne álbo złote trzymáią/ rękáwice/ y pier
19:
śćienie ná pálcach/ y Lancuſſki ná ſſyiach noſzą/ obrá
20:
zy/ kośćioły/ káplice y ołtarze ſwięcą/ zwony/ ornaty
21:
y kielichy krztzą/ vſtaw/ dekretałow/ y reguł Papie=
22:
ſkich ſtrzegą.
Io. 21.

23:
Ale ktorzy owietzki Páná Kryſtuſowe páſą/ ktorzy
24:
wiernymi y prawdziwymi ſtrożámi ſą/ kthorzy z vſth
25:
Bożych ſlowá Bożego vtzą/ ktorzy nád trzodą páń=
26:
ſką tzuią/ ktorzy duſz ludzkich pilnie y wiernie ſtrzegą
27:
ktorzy ſlugámi/ nie pány w kośćiele Bożym ſą/ ktorzy
28:
vtzą/ każą/ y táiemnicámi Bożymi/ y ſwiąthośćiámi
29:
wiernie ſſáfuią/ kthorzy vbogie/ niemocne/ y ſmutne
30:
prziymuią/ náwiedzáią y ćieſzą.
31:
Powiedz mi proſzę ćie? kto wam ten Kłobuk Tátár
m ijſki/ kto


strona: 130v

O Swięceniu
1:
ſki/ ktory wy Infułą zowiećie naprzod wymyſlił?
Infułá Biſku=
pa Papieſkie=
go.
nie=
2:
możeſz tego rzec/ áby Pan Kryſtus/ álbo Apoſtołowie
3:
iego wam w tákowych kołpakách chodzić roſkazáli? A
4:
ktoſz to tedy naprzod wymyſlił? muſiſz rzec/ iż Papież
5:
Rzymſki Antykryſt/ kthory thák przes piſárzá ſwego
6:
Duránduſá piſze.
Durand. lib. 3
Dwa rogi v
Infuły Papi
ſkiego Biſku=
pa.

7:
Iż dwá rogi teo Kłobuká Tátárſkiego známionuią
8:
dwá zakony/ ſtáry y nowy. Ale iż ſie tá rzetz wielu lu=
9:
dziom niezdáłá być podobna ku wierze/ przeto máło ni
10:
żey rozmyſliwſzy ſie nápiſał: Iż ten kłobuk ćierniową
11:
Koronę známionuie: A iż temu ludzie ieſztze wierzyć
12:
niechćieli: A ták potrzećie piſze: Iż dwoiáką miłość w
13:
przykazániu známionuie.
14:
Takowe to ieſt známionowánie/ álbo podobieńſtwo
15:
iákoby kto tzapkę ſwoię/ ná dwoię rozerznął/ y dwá ro
16:
gi v niey vtzynił/ y mowił. Tá tzapká známionuie dwá
17:
zakony/ Tá tzapká známionuie ćierniową koronę: Tá
18:
tzapká/ známionuie dwoiáką miłość w przykazániu.
19:
Albo kiedyby kthory Rycerz/ dał ſobie przyłbicę ze
20:
dwiemá rogi vtzynić/ y wołał ták. Tá przyłbicá zná=
21:
mionuie/ dwá zakony: Tá przyłbicá známionuie/ ćier=
22:
niową koronę: Tá przyłbicá známionuie dwoiáką mi=
23:
łość w przykazániu.
24:
Albo kiedyby kto vyrzawſzy Oſlá z długimi vſzymá
25:
mowił y wołał. Ty vſzy oſlowe známionuią dwá zako
26:
ny: Ty vſzy oſlowe známionuią ćierniową koronę: Ty
27:
vſzy oſlowe známionuią dwoiaką miłość w przykazá=
28:
niu.
29:
Przeſto ieſli kto ma otzy/ y boiázni Bożey namniey=
30:
ſzą iſkierkę/ niechay weyrzy/ y rozezna: Ieſli kłobu=
31:
ki co należą ku zakonowi Bożemu? álbo ku ćierniowey
koronie


strona: 131

Biſkupow Papieskich.131.
1:
koronie? álbo ku miłośći w przykazániu? Izali niewię
2:
cey należą/ ku oney Beſtyey y Zábiey gębie/ o ktorey
3:
Ian ſwięty nápiſał thák mowiąc.
Apoc. 13.
Widziałem drugą
4:
Beſtyą wychodzącą z ziemie/ y máiącą dwá rogi/ po=
5:
dobne Báránkowi/ ktora mowiłá iáko Smok.
Kiy Biſkupi/
piersćień/ ręka
wice/ y łáncu=
ſzek.

6:
Powiedz mi teſz o kiju/ y o pierśćieniu/ y o rękáwi=
7:
cach/ y o łáncuſſku/ kto wam tákowe rzetzy mieć y no=
8:
śić roſkazał? Izali Kryſtus? nie. Izáli Apoſtołowie
9:
iego? nie. A ktoſz tedy? oćiec kłamcá Dijabeł/ ktory ty
10:
máſſkáry do kośćiołá Bożego wyprowádził/ áby ſlugi
11:
Antykryſtowe ſobie przybrał y podwyſſſzył. I dla te=
12:
go ie/ w Złoto/ w Kámienie drogie/ w Perły/ w Axá=
13:
mity/ w Adámáſſki/ w Złotogłowy/ vpſtrzył.
14:
Inſzych wáſzych Dijabelſkich wymyſlow niewſpo=
15:
minam/ iáko puńtzoſzek/ iako Sándálowych trzewikow
16:
iáko krzyżykow złotych/ y inſzych przypráwek y pſtro=
17:
ćin/ ktorymiśćie ludziom proſtym otzy záſlonili/ áby
18:
prawdy Bożey niepoználi/ ále ná ty máſſkáry pátrząc
19:
was ſie lękáli.
Przyſięgá.

20:
Ale byśćie teſz dobrze y tych máſſkar niemieli/ tedy
21:
iednák dobry znák maćie/ ktorego páná ſludzy ieſteś=
22:
ćie/ gdy pánu Papieżowi/ być wiernymi/ poddánymi
23:
y poſluſznymi przyſięgaćie. W ktorey przyſiędze na=
24:
mnieyſzey zminki niemáſz o Pánie Iezu Kryſtuſie Sy=
25:
nu Bożym/ o ćći y o chwale iego/ áni o piſmie ſwiętym
26:
prorockim/ y Apoſtolſkim: iedno thylko wſpominaćie
27:
Reguły/ vſtáwy ludzkie/ vtwierdzenia ſwoie.
Piotr

28:
Práwdá iż teſz wſpominaćie Piotrá/ ále nie onego
29:
Apoſtołá Páná Kryſtuſowego vbogiego/ kthory mo=
30:
wil do onego chromego:
Act. 3.
Złothá y ſrebrá niemam/ ále
31:
niewiem ktorego inſzego Piotrá/ s krolewſką dzierżá=
m iijwą/


strona: 131v

O Swięceniu
1:
wą/ ábowiem Piotr Apoſtoł Swięty/ niemiał żadney
2:
krolewſkiey dzierżáwy.
Apoſtolſki ko=
sćioł niewiem
ktorych Apo=
ſtołow wyzna=
waią.

3:
Wſpominaćie teſz Apoſtolſki Kośćioł w tey przyſię
4:
dze/ ále nie onych Apoſthołow Páná Kryſtuſowych/
5:
ábowiem iáko to rozumiećie ſámi wykłádaćie/ gdy Pa
6:
pieſtwo Rzymſkie przypominaćie. Abowiem tám obie
7:
cuiećie bronić/ nie kośćiołá onych Apoſtołow vbogich
8:
ále papieſtwá y páńſthwá Rzymſkiego/ poććiwośći
9:
przywileiow/ praw nádánia/ y pánowánia/ y wolno=
10:
śći iego/ náprzećiwko wſzelkievtzłowieku. Abowiem
11:
w teyże przyſiędze wyznawaćie Papieżá być pánem
12:
wáſzym/ przećiwko ktoremu żadney grozby obiecuie=
13:
ćie nietzynić/ y owſzem ieſliby kto tzynił: tedy to obiecu
14:
iećie ſkokiem papieżowi obiáwić/ pomocni/ rádni/ y
15:
iemu wierni być. Nie ieſt rzetz podobna áby kthory
16:
tzłowiek miał być/ ták ćięſſką przyſięgą obwiązan ná
17:
ſwiećie/ ktorą ſie wy Papieżowi obwięzuiećie.
Heretyki káce
rze wſpominá
ią.

18:
Wſpominaćie teſz w tey przyſiędze Heretyki y káce=
19:
rze/ náprzećiwko ktorym wáltzyć obiecuiećie/ nie táko=
20:
we mowię kácerze álbo Heretyki/ ktorzyby byli nieprzy
21:
iaćiele Pánu Iezu Kryſthuſowi Synowi Bożemu/ y
22:
Ewánieliey Swiętey iego/ ále ty Heretyki/ ktorzy od
23:
vſtaw/ reguł/ y praw Papieſkich odſtawáli/ á prziy=
24:
mowáli vſtáwy/ y práwá Páná Iezu Kryſtá/ Syná
25:
Bożego. Abowiem co wy nieprawdą y kácerſtwem zo=
26:
wiećie/ tho ieſt prawdá/ y ſwięta rzetz: A co zowiećie
27:
prawdą y ſwiętymi vſtáwámi/ to ieſt kłamſtwo/ y rze
28:
tzy przeklęte/ od Oycá Dyabłá wymyſlone.
Mieyſcá Apo
ſtolſkie nie=
wiem iakie.

29:
Náoſtátku wteyże prżyſiędze obiecuiećie miedze A=
30:
poſtolſkie náwiedzáć: To ieſth/ Bogá waſzego Páná
31:
Papieżá káżdego roku witáć/ álbo ſię ſtey drogi wyku=
32:
powáć od niego.
A tu


strona: 132

Biskupow Papieskich.132.
1:
A tu ćię muſzę ſpytáć?
Papieza kázde
go roku ná=
wiedzáć po=
winni Biſku=
pi.
poniewaſz przyſięgaćie Pa=
2:
pieżowi/ iż go maćie każdego roku náwiedzáć/ tzemuſz
3:
tedy tey przyſięgi niepełnićie? y tzemu do niego káżde=
4:
go roku nie iezdzićie? rzetzeſz/ iż nas ſtey przyſięgi dla
5:
tego wypuſztza/ iż mu káżdego roku dáry y pieniądze
6:
poſyłamy? wierzę temu/ iż ták tzynićie. Iedno was ie=
7:
ſztze ſpytam/ powiedzćie mi? możeli to papieſz vtzynić/
8:
was s przyſięgi dla dárow y pięniędzy wypuśćić? Ie
9:
ſli rzetzeſz iż niemoże? A tzemuſz tedy do niego káżdego
10:
roku nieiezdzićie? tzemu krzywoprzyśięſcámi zoſtawa=
11:
ćie? A ieſli też rzetzeſz/ iż tho może/ zá náſzymi dármi/ y
12:
pieniądzmi vtzynić? tedyśćie ſą świętokupcy/ A Pa=
13:
pieſz ſię wthym okázuie być Antykryſtem/ kthory może
14:
przyſięgi łámáć y wſzyſthki rzetzy według ſwey myſli
15:
odmieniáć.
16:
A iżebych krotko tę przyſięgę waſzę zámknął/ iáwnie
17:
ſię to okazuie/
Co przynoſi zá
pozytek przyſię
gá Biſkupow.
iż ktorykolwiek zwas Papieżowi przyſię
18:
ga/ muśi rád nierad Oycu kłamcy Dyábłu ſlużyć/ ie=
19:
go przykazánie pełnić/ iego blwoćin ſtrzec/ Páná Bo=
20:
gá bluznić/ y być iego wietznym nieprzyiaćielem.
21:
A przeſto ſię wierni ſynowie Boży/ kthorzy wierzą
22:
w Paná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego/ mogą niedzi=
23:
wowáć/ iż według tey przyſięgi/ wierne y prawdziwe
24:
Sługi Boże/ łápáćie/ wiążećie/ ſadzaćie/ morduiećie
25:
zábijaćie/ głodem morzyćie: Abowiem tho iáko vrzę=
26:
dnicy przyſięgli Páná ſwego/ tzynić muśićie: Kiedy=
27:
byśćie thego nietzynili/ tedybyśćie nietylko przyſięgę
28:
złamáli/ álebyśćie teſz y Máſſkáry/ y Lárwy/ á náko=
29:
niec Beneficya/ ktore wy zowiećie/ dobre mienie vtrá=
30:
ćili Przeſto nieieſt rzetz podobna/ áby tzłowiek krześćij
31:
áńſki wierny/ ktory ſię Paná Bogá boi/ miał kiedy po=
żędáć


strona: 132v

O Swięceniu
1:
żędáć tákowego Biſkupſtwá álbo tákowych Wenefi
2:
cya/ dla kthorych ſię muśi odrzec y odprzyſiąc/ Páná
3:
Iezu Kryſtá/ y Ewánieliey ſwiętey iego/ chybá ktory
4:
ſie Páná Bogá nieboi/ y on żywot wietzny nieſtoi.
Nápominánie
do tych co ſię v
biſkupow ſwię
cą.

5:
A więc ty ieſztze nieboże będzieſz/ wſzelki/ przes Du=
6:
chá Swięthego poſwięcony/ ras krwią Páná Iezu
7:
Kryſthá vkrzyżowánego/ od tákowych rzetzonych/ y
8:
duſz ſwoich zápámiętáłych Biſkupow/ ſzukał/ nowego
9:
ſwięcenia/ mázánia/ y ná vrząd Apoſtolſki pothwier=
10:
dzeniá? vćiekay od thákowych przyſiężnikow vćiekay
11:
co nadáliey.
12:
Abowiem toć ieſth/ oná niewiáſtá nietzyſtha/ iáko
13:
Ian Swięty mowi/
Apoc. 17. 18.
przybrána w Purpurę/ w Złoto
14:
głow/ w Kámień drogi/ w Perły/ ktora ma kubek zło=
15:
ty w ręce/ nápełniony obrzydzenia y nietzyſtośći: Ná=
16:
ktorey tzele ieſt nápiſano thaiemnicá Bábilon mátká
17:
wielka nietzyſtośći/ y obrzydzenia ziemie/ ktora ſię nápi
18:
łá krwie Swiętych/ y krwie mętzennikow Páná Iezu
19:
Kryſtoſowych.
Prozno maſz
tzekáć Concili=
um.

20:
A gdyſz to ták ieſt/ niechayże tedy żadny wierny nie=
21:
ſzuka/ od takowych Biſkupow/ áni potwierdzenia ná
22:
vrząd Apoſtolſki/ áni tzeka od nich Concilium żádne=
23:
go/ w ktorymby mieli poſtánowić co pobożnego: Iá=
24:
ko ſię to nieras okazáło/ choćia ſię wiele ich ziezdżáło/
25:
ná niektore mieyſcá.
Otzym rádzą
ná Concilium
Papieznicy.

26:
A otzymże tam rádzili? konietznie nie otym/ áby Pan
27:
Kryſtus Syn Boży/ y iego prawdá po wſzyſtkim ſwie
28:
ćie ſlynęłá/ áby było prawdziwe ſzáfowánie w kośćie
29:
le ſwiątośćiámi/ áby było popráwienie obytzáiow do/
30:
brych y ſwiętych. Ale ſię ziezdżáli ná to/ áby prawdę
31:
Bożą y drogę zbáwienną potłumili/ krole y Pány pod
moc


strona: 133

Biskupow Papieskich.133.
1:
moc ſwoię z ołdowáli prawdziwe ſlugi y káznodzieie
2:
przeſládowáli/ wiązáli y zábijáli: Iáko to iáwnie oká
3:
zuią ich Conciliábulá/ á zwlaſztzá Konſtánciyſkie: Bá
4:
zyliyſkie/ Trydeńſkie/ y teras niedawne w polſce Lo=
5:
wickie/ ná ktorym Proroki wſzyſtki Swięte/ Páná Ie=
6:
zu Kryſtá Syná Bozego/ y Apoſthoły iego/ Heretyki
7:
vtzynili. Stego tedy Swięcenia y przyśięgi/ iuſz mo=
8:
żeſz ſnádnie poznáć/ ieſli te ſą Kryſtuſá Syná Boże=
9:
go Biſkupi/ tzyli Antykryſtowi ſludzy y nieprzyiaćiele
10:
Boży/ ále podzmy do Mnichow.
11:
O Papieſkich Mni=
12:
chach/ ich Regułach y przyſięgach.
13:
I
eſzcże teſz powiádaſz/
14:
iż odpuſztzenia grzechow/ ludzi
15:
nieutzyćie/ w imię Kápic ſzárych
16:
burych/ białłych/ álbo tzarnych/
17:
ále w imię naſwiętſz[e] Kryſtuſo=
18:
we. ... Sák ieſt powiedz mi: Lze
19:
mi Mniſzy chodzą w kápicách/
20:
w trepkách w powroziech koſzul nienoſzą// pieniędzy
21:
ſię przed l[ud]zmi niedotykáią/ ... golą/ mięſá nie=
22:
ktorych dni nieiadáią/ Zon właſnych niemáią? Izali
23:
nie dla thego/ áby im grzechy odpuſztzone były? Po=
24:
wiedz/ tzemu Reguły przyiymuią? Fránćiſzkową/ Be=
nnedykt


strona: 133v

O Papieskich Mnichach
1:
niediktową/ Dominikową/ Auguſtową/ Bernárdy=
2:
nową/ y inſze Reguły rozmáite? Niemożeſz rzec inák/
3:
áby dla tzego inſzego/ iedno áby rychley mogli ku łáſce
4:
Bożey przyść? A krotko mowiąc/ powiedz mi? Cze
5:
mu Votá tzynią/ obiecuiąc poſluſzeńſtwo/ tzyſthość/ y
6:
vboſtwo? Izali nie dla tego/ áby ſię tymi cnotami Pá
7:
nu Bogu zálecáli/ podobáli y kroleſtwo niebieſkie przes
8:
nie otzrymáli?
9:
A iżebyś ty rzetzy mogł tym lepiey obátzyć: Vkażę na
10:
przod ſkąd y kiedy ſię Mniſzy wſztzęli: potym iákie ſlu
11:
by tzynią: A náoſtátku iáko Páná Bogá y Syná iego
12:
miłego bluznią y ſromocą. Niebędę tu nic o onych mni
13:
chách/ álbo Puſtelnikach ſtárádawnych przypominał
14:
iákowy był Antoni/ ktory bes ludzi ná puſztzy mięſſkał
15:
álbo iákowy był Bázylius/ ktory dla náuki Colleia/
16:
ktore Klaſſtory zowiećie zákładał/ y budował/ albo iá
17:
kowi Mniſzy byli zá Grzegorzá Papieżá/ ále thylko o
18:
thych Mnichách dziſieyſzego wieku będę mowił/ ſkąd
19:
ſię wzięli/ y iáko dawno powſtáli/ á zwłaſztza/ ktorzy
20:
áni ná puſztzy oſobno nie mięſſkáią/ áni ſię wżadney ná
21:
uce pobożney ćwitzą/ iedno tylko ſukniámi/ y golenim
22:
głow/ od inſzych ludzi ſię odmieniáią y odłątzáią.
Skąd ſiie
Mniſzy wſztzę
li y ktorego tzá
[ſu.]

23:
A chceſzże thedy wiedzieć? ſkąd ſię Mniſzy wſztzęli/
24:
y ktorego tzaſu? Słuchay. Gdy było po národzeniu Pá
25:
ná náſzego Iezu Kryſtá [Syn]á Bożego Tyſiąc y ſied
26:
mnaśćie lat/ tedy Henrycus [C]eſarz zmiáſtá Medyo=
27:
lanu/ niektore ludzi ſwowolne y niepoſluſzne wygnał/
28:
y mięſſkánia ich/ inſzym ludziom dobrym/ [p]oſluſznym
29:
dárował/ oni tedy wygnáni ludzie/ będąc w zámutku
30:
y w roſpátzy/ ſobie Zakon álbo regułę wymyſlili/ ktorą
31:
Regułę pokorną álbo niſką názwáli. Tę Regułę/ dzie
wiąty


strona: 134

y o ich Regułach.134.
1:
wiąty Benedikth Papieſz złoſliwy tzłowiek potwier=
2:
dził.
Roku 1030.
Sabel.
Eu. 9.
lib. 2.
Volat.
Plat.
Naucl:

3:
Druga Regułá/ Mnichow potym ſię wſztzęła Ká
4:
málduleńſkich: ktorą Romuáldus z Ráwenny Bene=
5:
dyktową názwał. Tey Regule/ dziewiąty Benedykt
6:
Papieſz/ białłe kápice przydał/ ábowiem przedtym w=
7:
roznym odzieniu chodzili. Thę Regułę teſz potwier=
8:
dził ſiodmy Grzegorz Papieſz/ ktory był Cżárnoxię=
9:
żnikiem/ iáko otym wáſzy piſárze piſzą.
Roku 1060.
Volat= 21.
Polid.
Lib. 7. cap. 2:

10:
Potym Ian Gwálbertus Florentzyk z wáłu ćiem=
11:
nego/ Regułę ſobie nową wymyſlił/ y Benediktową
12:
takieſz názwał/ ktorą ſiodmy Grzegorz Papieſz nigro
13:
mántyk álbo tzárnokxiężnik potwierdził.
Roku 1070.
Volat. Lib. 23

14:
Arnolfus z Burgundyey Kánonitzą Regułę vſtá=
15:
wił/ kthorą ſiodmy Grzegorz Papieſz Cżárnokxiężnik
16:
pochwalił y potwierdził.
Roku. 1080.
Volat. 21.
Polid.
Lib. 7. ca. 2.

17:
Stzepan Fráncus noſząc zá pokutę przyłbicę wiel=
18:
ką ná gołey głowie/ Grándymonteńſką Regułę vſtá=
19:
wił/ białłe kápice wymyſlił/ y Benedyktową názwał/
20:
ktorą dwunaſty Grzegorz Papieſz potwierdził.
Roku. 1095.
Aemil. 21.
Plat.
Polid. Lib. 7.
Cap. 3.

21:
Bruno Kolońſki/ gdy niektorego Doktorá vmárłeo
22:
głos vſlyſzał/ ktory ták wołał: ſpráwiedliwym ſądem
23:
Bożym/ ieſtem potępion/ iżem będąc ná ſwiećie mo=
24:
wił. Nátychmiaſt ſobie nową Regułę wymyſlił y v=
25:
ſtáwił/ ktorą Benedyktową názwał: Stey Reguły ſą
26:
Kártuſowie/ kthorzy áni mowią/ ani vtzą/ áni kazą/
27:
gdyſz Pan Bog przes Proroká/ roſkazał nie tylko mo=
28:
wić/ ále wołáć y nieprzeſtáwáć/ kthory Prorok Boży
29:
mowi.
Eſa. 58.
Pſal. 119.
Podnieś głos thwoy iáko trąbę: A ná drugim
30:
mieyſcu. Mowiłem o ſwiádeſthwách thwoich pánie
31:
przed oblitznośćią Krolow/ á niewſtydałem ſie. I ie=
n ijſztze


strona: 134v

O Papieskich Mnichach
1:
ſztze dáley.
Pſal. 116.
Rom. 10.
Vwierzyłem/ y dla thegom mowił: A Pan
2:
Kryſtus mowi. Kto mię będzie wyznáwał/ przed lu
3:
dzmi/ wyznam go ia teſz przed oycem moim/ y Anioły
4:
Bożymi. A Swięty Páweł/ Sercem wierzymy ku v=
5:
ſpráwiedliwieniu/ ále vſthy wyznawamy ku zbáwie=
6:
niu. A ták iuſz tu możeſz obátzyć ſkąd tá Regułá Nie=
7:
ma álbo Kárthuſka poſlá/ konietznie nie od Bogá/ ále
8:
od Duchá nietzyſtego:
Deut. 18.
Abowiem ſie Pan Bog praw=
9:
dy niekazał od vmárłych dowiedowáć. Thę Regułę
10:
Wthory Vrban Papieſz potwierdził.
Roku. 1100.
Plat.
Volat.
Roku. 1098.
Volat.
Polid.
Lib. 7. ca. 2.
...gebert.
Roku. 1100.
11:
Plát. Wolát.
12:
Ardynus Anglik y Robertus Moliſmeńſki/ wyſzed=
13:
wſzy ná puſtynie w Burgundyey/ Regułę Cyſtecyń
14:
ſką ſobie wymyſlili/ ktorą Regułę Biernath Káſtá=
15:
lińſki narodu zacnego przyiął/ y potym w Iáſney go=
16:
rze Opátem był/ Tę Regułę názwał Benedyktową.
Roku. 1110.
Sab.
Iren lib. 30.
Cap. 106.
Roku. 1112.
Polid. lib. 7.
Ca. 5.

17:
Potym powſtáłá Regułá Bernárdyńſka/ ktora ſię
18:
wſztzęłá y potzątki wſzyſthki wzięłá od reguły Ciſter
19:
cyńſkiey.
20:
Iágnieſſká Pánná/ niedáleko od Ieruzálem ſobie
21:
nową Regułę wymyſliłá/ y wielkiemi odpuſty y ſwią=
22:
tośćiámi/ od Papiezow kupiwſzy vtwierdziłá.
Roku. 1115.
Swil. Tirius.
lib. 11. cap. 15.

23:
Arnolphus w Ieruzalem Regułę nową wymyſlił
24:
y vſtáwił/ y Mnichy tey Reguły názwał Regulares/
25:
álbo Kánoniki.
Roku. 1140.
Volat. 21.
Polid lib. 7.
cap. 3.

26:
Northbertus Lotoryńſki/ wymyſlił ſobie Regułę
27:
Premonſtráteńſką ktorą názwał Kánonitzą/ powie=
28:
dáiąc/ iż tá Regułá ieſt zniebá przynieśioná ná ziemię
29:
y dla tego ią názwał Premonſtrátenſis Ordo/ iákoby
30:
zniebá vkazány Zakon/ ktorą Regułę/ wtory Kálixty
31:
Papieſz potwierdził.
Ian


strona: 135

y o ich Regułach.135.
Roku. 1170.
Sabel.
Euienius. 9.
1:
Ian Bonecyus Mántuáńſki/ wymyſlił ſobie Wil=
2:
helmitową Regułę/ ktorą Puſtelnitzą názwał/ y wiel
3:
kimi odpuſty od Papieżá kupionymi/ y Swiątośćiámi
4:
nádał.
Roku. 1175.
Polid. lib. 7.
Cap. 3.
Volat.

5:
Potym wſztzęłá ſie nowa Regułá Kármelitáńſka
6:
w Syryey ná gorze/ kthorą zową Kármelus/ kędy był
7:
zbudowány kośćioł Pánny Máryey. Kthorą Regułę
8:
trzeći Alexánder Papieſz potwierdził/ y tzarne im ká=
9:
pice dał: Aſz potym tzwarty Honoryus Papieſz daley
10:
niſſli po ſtu lat obdárował/ ie białłemi kápicami/ y ná
11:
zwał Heremitámi.
Roku. 1185.
Seb. Monſt.
in Coſmog.
Roku 1190.
Sábel.
Ori. lib. 5.
Polid. lib. 7.
Cap. 2.

12:
Regułá Męcennitza/ ktorą Inflántowie trzymáią
13:
máło potym náſtáłá/ ktora ſię bárzo zmocniełá.
14:
Ieńcy niekthorzy gdy długo v Ceſárzá w poimániu
15:
byli Vothum vtzynili/ iż Regułę nową poſthánowić
16:
mieli/ ſkoroby iedno z Więzieniá wyſſli/ przeſto thedy
17:
gdy byli wypuſztzeni/ Regułę nową Pokornych ſobie
18:
zmyſlili/ y Benedyktową názwáli: Ktorą trzeći In=
19:
nocentyus Papieſz potwierdził: A pothym drudzy ie=
20:
ſztze Papieżowie więcey poſwięćili.
Roku. 1197.
Volat. 21.
Dec. 3. Tit. 35.
Ca. 6.
Roku. 1207.
Sabel.
Eu. 9. lib. 9.
Polid. lib. 7.
Cap. 4.

21:
Krzyżakow Regułá we Włoſzech ſię zátzełá/ ktorą
22:
trzeći Innocencyus Papieſz pochwalił/ poſwięćił/ y
23:
potwierdził.
24:
FRANCISZEK zá tzáſu Zumbryey Wło=
25:
ſkiey ziemie rodzić/ Regułę żebrátzą wymyſlił/ Mni=
26:
chy tey Reguły Minoritás názwał/ ktorey ſię Regu=
27:
le wiele ludzi dziwowáli/ y zá Fránćiſkiem/ nie ták wie
28:
le dla nabożeńſtwá/ ále dla proznowániá bieżeli/ iáko
29:
otym Polidorus wáſz Piſarz piſze/ y było przy Fránći
30:
ſſku mnichow razem. 60000.
Roku. 1229.
Polid. lib. 7.
Cap. 4.
Tę Regułę trzeći Hono
31:
ryus Papieſz potwierdził: A pothym dziewiąty Grze=
n iijgorz


strona: 135v

O Papieskich Mnichach
1:
gorz Papieſz Fránćiſſká Swiętym vtzynił.
Roku. 1230.
Polid. lib. 7.
Volat.
Plat.

2:
Ian Máttá y Stzeſny Puſtelnik wymyſlili y zátzęli
3:
Kegułę nową Troytzakow/ ktorą w Fráncyey ná go
4:
rze Meldeńſkiey vſtáwili/ gdy ſię im ſniło/ áby do Pa=
5:
pieżá ſſli/ y proſili/ áby tę Regułę potwierdził/ ktory
6:
Pápieſz teſz weſnie nápominány/ dał tey Regule biał=
7:
łe kápice/ ſztzerwonymi krzyżyki. Thego tzáſu potzęłá
8:
ſię mnożyć y krzeptzyć Regułá Kármelitow/ od Pa=
9:
piezow przywileymi obdárzona/ y vtwierdzona.
Roku. 1225.
Blond. lib. 7.
Dec. 2.
Aranc. 8. ca. 8.
et. 10.
Polid. lib. 7.
Cap. 4.
Sabel.
Eu. 9.
Volat: 21

10:
DOMINIK Kálágurytáńſki Hiſpan/ kázno
11:
dzieyſką Regułę wymyſlił y vſtáwił/ y Auguſtinową
12:
nazwał. Abowiem Mniſzy thy ſterzy Reguły máią v
13:
ſiebie naprzednieyſze y nazacnieyſze/ Báſilego/ Augu=
14:
ſtyná/ Benedyktá/ y Fránćiſſká: ſktorych inſze Reguły
15:
iáko Záby z błotá láżą/ álbo płyną: O tym ſſerzey Wo
16:
láteranus piſze. Ten Dominik/ Reguły tey Mnichom
17:
białłe ſſuknie wymyſlił/ ktore tzarnymi płaſztzámi y ká
18:
picámi przykrył:
Sabel. Eu. 9.
Polid. Lib. 7.
Thę Regułę dziewiąty Gregoryus
19:
Papieſz pochwalił/ y potwierdził/
Salue Regi=
na.
I ták ſie byłá thá
20:
Regułá rozmnożyłá/ iż wkrotkim tzáſie klaſſtorow by
21:
ło nábudowano. 4143.
Roku. 1245.
Blond. lib. 7.
Dec. 2.
Kranc. 8.
Ktorego Dominiká po ſmier=
22:
ći tenże Papieſz poſwięćił/ ktory náprzećiwko Fryde=
23:
rychowi Ceſárzowi waltzył. Thenże Papieſz áby y on
24:
ſam/ y inſzy Papieżowie ponim mieli zwyćięſthwo/ y
25:
ſſtześćiło ſie im nád Ceſárzmi. Salue Regina ſpiewáć
26:
w kośćiele pośćie vſtáwił y roſkazał.
Roku. 1248.
Sabel.
Volat.

27:
Klará Pánná od Fránćiſſká náutzona y wyćwitzo=
28:
na/ ſwoię nową Regułę wymyſliłá y vſtáwiłá/ s kto=
29:
rą Regułą/ ſámá ſiebie/ y s ſwymi ſioſthrámi inſzymi
30:
Mniſſkámi/ poddáłá ſie Mnichom Minorytom w ná
31:
ukę y w ćwitzenie.
Rykárdus


strona: 136

y o ich Regułach.136.
1:
Rykárdus Kornubſki Grábiá w Angliey/ gdy w=
2:
Niemieckiey Rzeſzy mieſſkał/ wten tzás ſyn iego wła
3:
ſny przyiáchał do domu/ y krwie Kryſtuſowey/ ták rze
4:
knącey/ s ſobą zdálekich ſthron przynioſl:
Roku. 1257.
Polid. lib. 7.
Cap. 4.
I dla oney
5:
krwie klaſſtor nátychmiaſt zbudował/ nową Regu=
6:
łę/ vſtáwił/ Mnichy dobrymi ludzmi názwał: Ci mni
7:
ſzy zową ſie Auguſtyniani/ w Aſſeruggu na przedniey=
8:
ſzy Klaſſtor maią/ Stárſzeoſwoieo Rektorem zową.
Roku. 1285.
Sabel.
Eu. 9.
Polid. lib. 7.
Cap. 4.

9:
Philip Tuderty s Florencyey/ Lekarz y Kupiec/ no
10:
wą Regułę wymyſlił y vſtáwił/ ktorą zakonem Pán=
11:
ny Máryey názwał/ A gdy tzarne ludzi albo murzyny
12:
weśnie widział/ tzarne ſſuknie y kápice Mnichom ro
13:
zdał/ y ſlugámi ie Panny Máryey názwał. Tę Regu=
14:
łę potym iedenáſty Benedykt Papieſz potwierdził: A
15:
ponim záſię innych ſiedm Papieżow tę Regułę przy=
16:
wileymi obdárowali/ vtwierdzili/ y poſwięćili.
Roku. 1290.
Polid. lib. 7.
Cap. 2.

17:
Niebieſka Regułá we Włoſzech/ od niebieſkiego pią
18:
tego álbo Celeſtynuſá Papieżá wezwaná náſtáłá: kto=
19:
rą then Niebieſki Papieſz będąc pierwey ná puſztzy
20:
puſtelnikiem wymyſlił/ á potym gdy Papieżem zoſtał
21:
tedy tę Regułę ku ćći ſwey/ nápámiątkę wietzną vſtá
22:
wił/ Benedyktową názwał/ potwierdził y poſwięćił.
Roku. 1308.
Volat.
Polid. lib. 7.
Cap. 5.

23:
Potym náſtáli Rycerze Rhodeńſcy/ Mniſzy od Ro
24:
deńſkiey Infuły tym przezwiſkiem wezwáni/ ktorą In
25:
fułę byli Thurkowi odięli/ co widząc piąty Klemens
26:
Papieſz/ dawſzy im tzarne płaſztze z białłymi krzyżyki/
27:
tę ich Regułę pothwierdził: I Rhodys Infułę im
28:
przydał/ ktorą potym Turek. 1523. kxiężycá Stytz=
29:
niá zá trzy Mieſiące wziął: Tám ći Mniſzy Rycerze
30:
Rycerſtwo ſwoie vtráćili.
31:
w Luſytániey mowi Mniſzy naſtáli/ ktorzy ſie Ry=
cerzmi


strona: 136v

O Papieskich Mnichach
1:
cerzmi Kryſtuſowymi przezwáli/ kthore dwudzieſty y
2:
wtory Ian Papieſz potwierdził/
Roku. 1326.
Plat.
Polid. lib. 7.
Cap: 5.
Polid. lib.6.
Cap. 12.
Ten mowię Papieſz
3:
ktory poránu/ y wietzor trzykroć zwonić pro pace ro=
4:
ſkazal y vſtáwił/ áby ludzie ſkoro zwon vſlyſzą/ ná ko=
5:
láná pádáli/ y Pánnę Máryą pozdrawiáli. Ku kto=
6:
remu pozdrowieniu przydał wielkie odpuſty: Thenże
7:
Papieſz dał tym Mnichom tzarne płaſztze/ á ná tzar=
8:
nych płaſztzách tzerwone krzyże.
9:
Záſię w Angliey drudzy Mniſzy nowi náſtáli/ kto=
10:
rzy ſie Rycerzmi ſwiętego Ierzego názwáli/
Roku. 1355.
Volat.
Sabel.
ktorych
11:
Regułę Piąthy Vrban Papieſz potwierdził/ ktory w
12:
ſrebro y w złoto kośći y głowy Apoſtolſkie wpráwo=
13:
wáć naprzod potzął/ vſtáwił y roſkazał/ y ludziom pro
14:
ſtym zá pieniądze podáwáć y cáłowáć.
Roku. 1365.
Volat 21.
Polid.
Lib. 7. cap. 4.

15:
Brygidá Kxiężná s Swecka wdowá przyiecháłá
16:
do Rzymá/ y vſtáwitznie mieyſcá ſwięte náwiedzáłá/
17:
potym v Papieżá vproſiłá y othrzymáłá/ áby Regułę
18:
Mnichom y Mniſſkom záłożyć y vſtáwić mogłá/ iże=
19:
by y Mniſzy/ y Mniſſki w iednym kleſſtorze weſpołek
20:
mięſſkáć mogli/ y do iednego kościołá chodzili/ thylko
21:
áby przegrodzenie miedzy ſobą mieli: Tę Regułę He=
22:
remitow názwáłá.
Roku: 1367.
Volat.
Sabel.
Polid. lib. 7.
Cap. 4.

23:
Pothym ſie wſztzęłá we Włoſzech w Senie/ nowa
24:
Regułá Ieſuatow/ ktorzy ſie naprzod zwáli Apoſto=
25:
łowie/ á potymm ſie kazáli zwáć Ieſuátowie/ iż Iezuſá
26:
vſtáwitznie w vśćiech mieli. Tę Regułę naprzod wy
27:
myſlił Ian Kolumbanus Seneńſki/ y Fránćiſzek Vin
28:
centy: Ktorą potym iedenaſty Grzegorz Papieſz po=
29:
twierdził/ vmocnił y poſwięćił.
Roku. 1401.
Sabel.
Volat. 21.

30:
Ian s Káráty Medyoláńtzyk/ Regułę Auguſtyno=
31:
wą odmienił/ y ponowił/ Tákże Strzepan z Bononiey
drugą


strona: 137

y o ich Regułach.137.
1:
drugą Regułę vſtáwił/ kthorą Zbáwićielá niewiem
2:
ktorego názwał.
Roku. 1402.
Sab.

3:
Montoliueteńſcy Mniſzy Regułę nową wymyſlili
4:
oblokwſzy ſię w białłe kápice/ á tę Regułę Benedykto
5:
wą názwáli: Potzątkiem był they Reguły Biernath
6:
Ptolemeus.
Roku. 1440.
Volat. 21.
Kránc. lib. 11.

7:
Minoryte Mniſzy ná dwie ſie Sekćie rozdzielili y
8:
roſtárgnęli poſwárzywſzy ſie. Iedni ſie kazáli zwáć
9:
obſeruantes/ Strzegący Reguły/ á drudzy Conentu
10:
ales / to ſie działo tzáſu tzwartego Eugeniuſſá Papie=
11:
żá ktory teſz przedtym ſam Mnichem był.
Roku. 1455.
Volat. 21.
Polid.
Lib. 7. ca. 58

12:
Regułá Minimorum/ to ieſt/ máluſkich Mnichow
13:
nowa powſtáłá/ od Fránćiſſká Sykuluſá w Fráncu=
14:
ſkiey ziemi ſmyſloná/ y tym obytzáiem vſtáwiona. Aby
15:
żadny Mnich mięſá y wárzoney rzetzy ieść nieſmiał/
16:
iedno thylko pietzone á ſurowe rzetzy: Ci Mniſzy bes
17:
tzapek/ bes botow/ bes ſſukien chodzili/ tylko ſie w gru
18:
be koſzule obłotzyli.
Roku. 1498.
Volat 21.
Polid.

19:
Ian Thyſſeran w Páryżu Minorytá Mnich wy=
20:
myſlił y vſtáwił nową Regulę/ ktorą názwał pokutę
21:
przyiymuiącym niewiáſtom ſwowolnym/ ktorą Regu
22:
łę ſſoſty Alexánder Papieſz/ ktory ſie z duſzą y s ćiá=
23:
łem Dijabłu oddał/ potwierdził y poſwięćił.
24:
Toć ſą ty wielebne Reguły/ nie od Iezu Kryſtá ſy
25:
ną Bożego/ áni Apoſtołow iego vſtáwione/ ále od oy=
26:
cá kłamce Dijabłá wymyſlone/ y od Antykryſtá Rzym
27:
ſkiego potwierdzone/
Mnichow ſie
nawięcey na=
mnozyło wty=
ſiąc lat po mę=
ce Páńſkiey.
iáko thu kożdy może ná oko obá=
28:
tzyć/ ſkąd ſie Mniſzy wſztzęli/ y ktorych tzáſow nawię
29:
cey ſie ich námnożyło/ iż w tyſiącu lath po národze=
30:
niu Kryſthuſá Syná Bożego vkrzyżowánego/ kiedy
31:
iuſz był/ iáko otym piſze Ian ſwięty
Apoc. 20.
w táiemnicy ſwo
iey/


strona: 137v

O Papieskich Mnichach
1:
iey/ Dijabeł rozwiązány.
2:
A to Pan Bog dla wielkich złośći y grzechow ná=
3:
ſzych dopuśćił/ áby ſie ſpełniło proroctwo Piotrá S.
4:
ktory ták powiedział.
1. Pet. 2.
Iż będą miedzy wámi fáłſzywi
5:
vtzyćielowie/ kthorzy ſkryćie w prowádzą Sekty álbo
6:
odſztzepieńſtwá ſſkodliwe: Teſz páná ktory ich odku=
7:
pił prząc ſie/ á ſobie przynoſząc prędki vpad/ y wiele
8:
ich poydą zá ich vpaśćią/ przes ktore drogá prawdy
9:
będzie z bluznioná/ á dla łákomſtwá ſmyſlonymi ſlowy
10:
będą wámi tárgowáć/ ktorych Sąd ſtraſliwy otzeka=
11:
wa/ y zátrácenie ich nieomięſſka. A tho iuſz będziem
12:
mieć ſkąd ſie y kiedy ſie Mniſzy wſztzęli:
Ex Pontifica=
li Venetijs im
preſso.
Anno. 1510.
Wezmiemy ie
13:
ſztze iakie ſluby álbo przyſięgi tzynią Mniſzy/ á tho s
14:
kxiąg wáſzych właſnych.
15:
Przyſięgá Mniska.
16:
Naprzod tymi ſlowy kożdy Mnich przyſięga mo
17:
wiąc. Obiecuię być poſluſzen Reguły/ y przełożone=
18:
go klaſtornego tego ninieyſzego/ y przyſſlego. Obiecu
19:
ię teſz chowáć trzyſthość nieodmienną/ ile przyrodzenie
20:
krewkie znośić może/ y ſtałość ná mieyſcu/ y obytzáiow
21:
popráwienie: I wyrzekam ſie właſnych rzetzy.
22:
W tey przyſiędze trzy rzetzy ſlubuią chowáć. Na=
23:
przod poſluſzeńſtwo/ pothym tzyſtość/ á trzećie vbo=
24:
ſtwo.
25:
Tu może kożdy ſnádnie obátzyć:
Co ieſt przyſię
ga Mniſka.
Iż thá przyſięgá/
26:
nic inſzego nieieſt/ iedno ieſt oney pierwſzey przyſięgi
27:
ná krzćie/ raz ſámemu Bogu Oycu y Synowi y Du=
28:
chowi ſwiętemu vtzynioney/ odprzyſiężenie/ záprzenie
29:
y wyrzetzenie/ ze wſzego poſluſzeńſtwá Boſkiego/ kto=
remu


strona: 138

y o ich Regułach.138.
1:
remu był pierwey przyſiągł/ iż ſie tylko mial bać/ ſá=
2:
mego Páná Bogá/ ſámego zewſzyſtkiego ſercá/ duſze
3:
y śił miłowáć/ ſamego tylko ſlucháć/ ſamego wzywáć
4:
ſámego być tylko poſluſzen/ ſámego Regułę trzymáć/
5:
ktorą Kryſtus Syn Boży z niebá przynioſl. Wktho=
6:
rey Regule/ to ieſt/ Ewánieliey ſwiętey/ ieſt doſkoná=
7:
le opiſána náuká/ iáko mamy przydz do żywotá wietz=
8:
nego/ iáko był wſzyſtek ſwiáth záginął przes Iádámá.
9:
Iáko Bog vmiłował ſwiát:
Gen. 3.
Iáko Syná ſwego iedno
10:
rodnego dał/ áby wſzelki kto weń wierzy niezginał/ á=
11:
le miał żywot wietzny:
Io. 3.
Act. 4.
Iáko niemáſz żádnego imieniá
12:
pod niebem/ przes ktoreby miał kto náleść zbáwienie/
13:
iedno to imię Iezus.
14:
To tedy wſzyſtko opuśćiwſzy y wzgárdziwſzy/ nę=
15:
dzny/ zápamiętháły/ y mizerny Mnich/ znowu ſlub y
16:
przyſięgę tzyni/ obiecuiąc być poſluſzen/ nie piſmá
17:
Prorockiego álbo Apoſtolſkiego/ nie Ewánieliey S.
18:
ále niewiem iákiey Reguły nowey/
2. Cor. 11.
od Duſznego nie=
19:
przyiaćiela Dijabłá/ w poſtáwie Angielſkiey wymy=
20:
ſloney.
21:
A tzemu ſobie niewſpomienieſz/ mizerny Mnichu/ y
22:
zápámiętáły duſzne ſwoiey/ ná ony ſlowá Páwłá ſwię=
23:
tego/ ktory ták piſząc mowi.
Gal. 6.
Iż tylko nád tymi ieſt po
24:
koy/ y miłoſierdzie Boże/ ktorzy według Reguły Pá=
25:
ná Iezu Kryſtá Syná Bożego chodzą.
26:
I co ieſt inſzego wyrzec ſie Páná Iezu Kryſtá y zá
27:
przeć ſie imienia iego/
Co ieſt wyrzec
ſię y záprzeć
Pána Iezu
Kryſta.
iedno ſie niezwáć od Kryſtuſá
28:
krześćijáninem/ ále ſie zwáć od Dominiká Dominiko=
29:
wie? od Fránćiſſká Fránćiſſkowie? od Benedyktá Be
30:
nedyktowie? od Páwłá Eremity/ Eremithowie? od
31:
Auguſtyná Auguſtynowie? od Bárnárdego Bárnár
o ijdynowie


strona: 138v

O Papieskich Mnichach
1:
dynowie? Izali to nie ſą oni ludzie ćieleſni/ o ktorych
2:
Páweł ſwięty nápiſał tymi ſlowy.
1. Cor. 3.
Izaliśćie nie ſą ćie
3:
leſni? y według tzłowieká izałi niechodzićie? gdy iedni
4:
ták mowićie. Iaćiem ieſt Páwłow? á drudzy iaćiem
5:
ieſt Apollow? Iaćiem ieſt Piotrow? Iaćiem ieſth
6:
Kryſtuſow? Izali Kryſtus ieſth rozdwoion? Izali
7:
Páweł zá was vmętzon? Izaliśćie ſą w imię Páwło
8:
we okrztzeni.
9:
To co tu Páweł ſwięty ná on tzás mowił do Korynt
10:
tzykow/ to teſz dziś może kożdy wierny mowić do wſzyt
11:
kich Mnichow? Izali Fránćiſzek zá was vmętzon?
12:
Izaliśćie w imię Dominikowe/ Antoniowe/ Benedy=
13:
ktowe/ Bárnárdynowe okrztzeni? Są thedy znáki/ iż
14:
ſie pierwſzey przyſięgi Pánu Bogu vtzynioney przy=
15:
ćie/ y wyrzekaćie: przetho teſz ſobie inſze imioná nowe
16:
ſmyſlaćie. Protháſy/ Gerwáſy/ Geláſy/ Pánie Boże
17:
day wam vpámiętánie. etć.
18:
Naprzod Mniſzy obedyencyą álbo
19:
poſluſzeńſtwo Slubuią.
20:
Slubuiećie Poſluſzeńſtwo/ kthore iáko nieieſt s
21:
ſlowá Bożego/ ták teſz nieieſt nic inſzego/ iedno ſwo=
22:
wolne żyćie ná ſwiećie/ niebyć poſluſznym/ áni Pánu
23:
Bogu/ áni żadnemu vrzędu/ od Páná Bogá poſthá=
24:
wionemu. Abowiem pod ſlońcem/ niemáſz niepoſluſz=
25:
nieyſzych/ y ſwowolnieyſzych ludzi/ iáko ſą Mniſzy.
3. Reg. 15.

26:
Wiem dobrze otym/ iż też to poſluſzeńſtwo ſwoie pod=
27:
pieraćie piſmem ſwiętym s kxiąg Krolewſkich: ále iá
28:
ko ſie to piſmo ku temu wáſzemu ſmyſlonemu poſluſzeń
29:
ſtwu ſthoſuie/ kożdy ſnádnie obátzyć może. Abowiem
tám


strona: 139

y o ich Regułach.139.
1:
tám Pan Bog nie mowi o poſluſzeńſtwie zmyſlonym
2:
mniſkim/ ále tylko otym/ ktore on ſam roſkazał.
Co ieſt poſlu=
ſzeńſtwo Mni
ſkie.

3:
Przeſto tedy ten ſlub poſluſzeńſtwá wáſzeo/ nic nie
4:
ieſth inſzego/ iedno poſromocenie poſluſzeńſtwá Iezu
5:
Kryſtá Syná Bożego/ ktory ſie dla nas vniżył/ y Bo
6:
gu oycu był poſluſzny/ aſz do ſmierći krzyżowey.
7:
Wtore/ Káſtytatem Mniſzy álbo
8:
tzyſtość ſlubuią.
9:
Ieſzcże teſz ktemu ſlubuiećie tzyſtość chowáć kto=
10:
rey niemáćie wſwey mocy/ ábowiem ieſth/ iáko Pan
11:
Kryſtus powieda:
Matt. 19.
dar Boży/ nie kożdemu z niebá od
12:
Bogá dány. Przeſto teſz Swięty Páweł thák mowi.
13:
Kto niema tego dáru/ niechay w małżeńſtwie mieſſka
14:
ábowiem ieſt lepiey w małżeńſtwie żyć/ á niſſli w zá=
15:
páltzywośći być. A iż tych ſlow Duchá ſwiętego/ nie
16:
ſluchaćie/
1. Cor. 7.
przeto teſz wáſze tzyſtośći wielebne/ ták bar
17:
zo po wſzyſtkich klaſſtorzech ſmierdzą/ iż teſz to ſámi
18:
muśićie wyznáć/ ieſli nie przed ludzmi/ tedy dniá oſtá
19:
tetznego/ przed onym groznym y ſtráſliwym ſędzią/ y
20:
przed wſzyſtkimi Anioły Bożymi/ iż niebyło ná ſwie=
21:
ćie nietzyſtſzych ludzi/ iáko ſą Mniſzy.
22:
Przeto teſz do ſwoiey przyſięgi ty ſlowá przydawa=
23:
ćie. Slubuię chowáć tzyſthość/ ile może znośić moią
24:
krewkość. I co to ieſt inſzego? iedno iákoby rzekł/ Ie
25:
ſli krewkość moiá tego nieznośi/ tedy ſlubuię żyć/ w=
26:
nietzyſtośći y w cudzołoſtwie/ aſz do ſmierći.
27:
Wiem że tzyſtość álbo dziewictwo ćieleſne/ ieſt rzetz
28:
dobra/ komu to Pan Bog da/ y dar Boży gdy gi ku
29:
chwale Bożey obrácaſz? á wſzakoż nieieſt takowa rzetz
o iij


strona: 139v

O Papieskich Mnichach
1:
przes ktorąby miał kto ſobie zaſlużyć Kroleſtwo nie=
2:
bieſkie.
Gal. 3.
Abowiem ták ſwięty Páweł nápiſał: Iż iáko
3:
nieieſt żydowin/ áni pogánin/ áni niewolnik/ áni wol
4:
ny w Kryſtuſie/ ták teſz nieieſt/ áni obrzezány/ áni nie=
5:
obrzezány/ áni dziewicá/ áni małżonek/ áni męſztzyzná
6:
áni niewiáſtá/ ále nowe odrodzenie w Pánu Iezu Kry
7:
ſtuſie.
Io. 3.
Iako ſam Pan Kryſtus v Ianá ſwiętego tak
8:
mowi. Záprawdę/ záprawdę/ ieſli ſie kto nie odrodzi
9:
z wody/ y z duchá ſwiętego/ nie wnidzie do Kroleſtwá
10:
niebieſkiego.
11:
Abowiem ieſliby nas dziewiſtwo ćieleſne z Bogiem
12:
oycem poiednáć mogło y odrodzić/ tedyby było niepo
13:
trzeba Iezu Kryſtá Syná Bożego/ dármo tedy przy=
14:
ſzedł/ y męká y ſmierć iego byłá niepotrzebna: A náko=
15:
niec byłyby tym obytzáiem zbáwione dziewice żydow=
16:
ſkie y Tureckie/ ktorych wiele w pánieńſtwie vmiera/
17:
á wżdy przedſie do piekłá idą.
18:
Trzećie/ Paupertatem Mniſzy
19:
álbo vboſtwo ſlubuią.
20:
Wyrzekáćie ſie teſz ieſztze właſnych rzetzy/ y vbo
21:
ſtwo dobrowolne obiecuiećie/ gdyſz pánow Bogath=
22:
ſzych náſwiećie niemáſz/ kthorzyby nic nierobiąc thák
23:
wiele Bogaſtw mieli/ iáko wy maćie: Przeſto tho wy=
24:
rzekánie y przyſięgánie wáſze/ nic inſzego nieieſth/ ie=
25:
dno proſthych ludzi y ſlepych zmamienie. Abowiem
26:
gdy Mniſzy proſte/ álbo poſpolite odzienie z włotzą s
27:
ſiebie/ tedy ...ſz wten tzás zwłotzą/ wſzyſtki vboſtwá
28:
y nędze/ tego ſwiátá/ y przywłotzą ná ſie ſkápicą we=
29:
ſpołek wſzyſtki roſkoſzy/ doſtátki y bogáctwá.
Vkaſz


strona: 140

y o ich Regułach.140.
1:
Vkáſz mi proſzę ćie? gdzie może być więtſzy doſtátek
2:
wſzyſtkiego? Więtſza roſkoſz ſwiátá tego? Więtſze ko=
3:
chánie ćiáłá ſwego? iáko ieſt w Klaſſtorzech?
Mniſzy iedney
godziny ſpáć/
wſtáć/ iesć/
pić. etć.
Iedney
4:
godziny Mniſzy idą ſpáć/ iedney godziny wſtawáią?
5:
iedney godziny ſiedzą? iedney godziny chodzą? iedney
6:
godziny iedzą? iedney godziny piją? Powiedz? Ieſli
7:
Krolowie/ Ceſárzowie/ y Pánowie/ mogą tákowey w
8:
tzáſnośći vżyć náſwiećie? Cżęſtho ſie kroć przydawa
9:
Krolom y wielkim Pánom/ iż muſzą nieieść aſz do no
10:
cy/ á Mniſzy ſie iuſz dwákroć náiadwſzy y nápiwſzy
11:
ſpáć poſſli? Vkaſz kędy Pan Bog przykazał tákowe ro
12:
ſkoſzne vboſtwo? vſtáwitznie w chłodzie ſiedzieć/ pro=
13:
znowáć/ á ludzkiego pothu dármo vżywáć? Słuchay
14:
co Duch Swięty mowi.
2. Teſ. 3.
Ieſli ktho nie robi/ niechay
15:
nie ye.
16:
A gdyſz to iáwnie widziemy/ iż Mniſzy nic nierobią
17:
iedno proznuiąc w klaſſtorzech ſiedzą/ y dármo chleb
18:
iedzą:
Mniſzy So=
domtzykowie y
Gomortzyko=
wie.
Ezech. ...
Są tedy w klątwie Bożey wſzyſcy weſpołek zo
19:
nymi Sodomtzyki y Gomortzyki/ ktorzy ſie dla prozno
20:
wánia do piekłá zápádli/ iáko piſze othym Ezechiel
21:
Prorok ſwięty.
22:
Ale iżeby to ſwoie vboſtwo ſmyſlone/ álbo prozno=
23:
wánie/ przed ludzmi proſtymi mogli ocukrowáć/ prze
24:
to ty ſlowá ku temu Páná Kryſtuſowe zwykli przywo
25:
dzić: ktory ták mowi.
Luc. 1.
Ktorym pi=
ſmem Mniſzy
ſwoie vbo=
ſtwo zmyſlone
záſlániáią.
Iż wſzelki ktory opuśći domy/
26:
álbo bráćią/ álbo ſioſtry/ álbo oycá/ álbo mátkę/ al=
27:
bo żonę/ álbo dzieći/ álbo role/ dla imienia moiego/ ſto
28:
kroć wezmie/ y żywotá wietznego dziedziſtwo otrzyma.
29:
To piſmo Mniſzy podpieráiąc błędu ſwego przywo=
30:
dzą/ y ludzmi proſtymi mamią/ ktorzy piſmá ſwięte
31:
go nierozumieią/ tylko literę zwierzchu ...
32:
I po
wiedá


strona: 140v

O Papieskich Mnichach
1:
wiedáią/ iákoby thy ſlowá Pan Kryſtus tylko mowił
2:
do Mnichow ſamych/ á nie do wſzelkiego ſtanu y płći
3:
ludzi wiernych. Przypátrzmy ſie pilnie do ſlow Pá=
4:
ná Kryſtuſowych y obátzmy iáko mowi. Wſzelki ktory
5:
opuśći domy/ bráćią/ ſioſtry/ oycá/ mátkę/ żonę/ dzie=
6:
ći/ álbo role. A dla kogo? Ieſli dla Fránćiſſká/ álbo
7:
Dominiká/ álbo role. A dla kogo? Ieſli dla Fránćiſſká/ álbo
8:
Dominiká/ álbo Bárnárdinego? nie. Ieſli dla Regu
9:
ły/ álbo dla Gárdyaná/ Przeorá? nie. A dla kogoſz te=
10:
dy? dla imieniá mowi Kryſtus moiego.
Co ieſt opu=
śćić wſzytki rze
tzy.

11:
A coſz to ieſt ty rzetzy opuśćić? nic nieieſt inſzego/ ie
12:
dno więcey v ſiebie ważyć Páná Iezu Kryſtá ſámego
13:
á niſſli oycá/ albo mátkę/ álbo żonę/ álbo dzieći/ álbo
14:
brátá/ álbo ſioſtrę/ álbo domy/ álbo role. Toć to ieſt o=
15:
puśćić/ iáko to ſam Syn Boży ná drugim mieyſcu wy
16:
kłáda mowiąc.
Matt. 10.
Ieſli kto będzie miłował oycá/ álbo má
17:
tkę nád mię/ nieieſt mię godzien. A ieſli kto będzie miło
18:
wał ſyná álbo corke/ nád mię/ nie ieſt mię godzien. A
19:
ſlyſzyſz tu/ co to ieſt opuśćić/ álbo ſie wyrzec? nie v=
20:
ćiekáć od oycá y od mátki/ ktore Bog roſkazał ććić/ mo
21:
wiąc.
Exod 20.
Cći oycá twego y mátkę twoię/ ábyś dlugo żył
22:
ná ziemi/ ktorą Pan Bog twoy da tobie/ ále ieſt niemi
23:
łowáć więcey oycá/ mátki/ ſyná y corki/ á niſſli Páná
24:
Kryſtuſá. Stąd tu iuſz będzieſz rozumiał/ co to ieſt o=
25:
puśćić żonę y dzieći: Nie vćiec od żony/ iáko ty wykłá
26:
daſz y rozumieſz: Abowiem Bog roſkazał z żoną mie=
27:
ſſkáć/ aſz do ſmierći/ ták iáko Duch ſwięty mowi.
1. Cor: 7.
Przy
28:
wiązáneś do żony/ nieſzukayże rozwodu: Abowiem
29:
mąż ſwego ćiáłá w mocy niema/ iedno żoná: I żoná ta
30:
kieſz iedno mąż. Ale iakośćie zwykli inſze piſmá ſwięte
31:
opák wykładáć y wywrácáć/ ták teſz y to piſmo ſwię=
32:
te wykłádaćie y wywrácaćie/ y ná ſwoię vpáść ćią=
gniećie


strona: 141

y o ich Regułach.141.
1:
gniećie/ ktore Pan Kryſtus/ nie do iednego narodu/
2:
álbo ſtanu mowi/ nie do Mnichow/ ále do wſzyſtkich
3:
ludzi/ ktorzy chcą być zbáwieni.
4:
A przeſto ieſliby ćię oćiec álbo mátká twoiá odćiągá
5:
łá/ y odwodziłá/ od ſztzerego ſlowá Bożego/ od wiáry
6:
prawdziwey/ od poznánia Páná Iezu Kryſtá/ od pra
7:
wdziwego vżywánia ſwiątośći ieo/
Co ieſt opu=
sćić oycá y ma
tkę y zonę.
od pokutowánia
8:
tedy ty wedłuk ſlowá Bożego/ ábyś w tey mierze opu=
9:
śćił y oycá y máthkę/ y żonę/ y dzieći/ y nieſluchał ich
10:
w tey rzetzy/ ále więcey ſluchał Bogá á niſſli ludzi.
Act. 5:
Co Mniſzy o=
pusćili.

11:
Opuśćiliſmy powiedáćie wſzyſtko á przyięliſmy do=
12:
browolne vboſthwo? Powiedz mi coś opusćił? muſiſz
13:
rzec/ pług/ śiekierę/ cepy/ nákowálnią/ młot/ ſſydło/
14:
drátwę/ kopidło/ á wziąłeś zá tho kielkádzieſiąt wśi/
15:
folwárkow/ zámkow/ ſtáwow/ y młynow/ Niezłyś fri
16:
márk vtzynił/ iżeś ſię w inſzą ſuknią odmienił/ głowę
17:
ogolił/ y kryſtuſá ſię zaprzał/ do ktoregoś był ná krzćie
18:
przyſtał. O mizerni á nędzni ludzie/ y od ſſátáná zma=
19:
mieni/ tzemu ſię nie vpámiętáćie/ y tzemu nieopuśćićie
20:
tych błędow? tzemu ſię do Páná Iezu Kryſtá záſię nie
21:
náwroćićie? ktory was krwią ſwoią nadroſſſą odku=
22:
pił/ bráty ſwymi y ſyny Bożymi vtzynił.
1. Pet. 2:
Rom. 3.
Ioan. 1. 20.
Matt. 28.
Ale iż wy tev
23:
niewierzyćie/ przeſto ſobie inſzych brátow/ y oycow ſſu
24:
kaćie y nábywaćie/ obietnice/ przyſięgi/ y ſluby im tzy
25:
nićie/ w ktorych wſzyſtkę nádzieię zbáwienia wáſzego
26:
pokłádaćie.
27:
Ale rzetzećie? i coſz gániſz y ſromoćiſz náſze ſluby/ o=
28:
bietnice/ y przyſięgi?
Ktore piſmo
Mniſzy przy=
wodzą do ſwo
ich ſlubow.
Izaż ty niewieſz/ iż my mamy pi
29:
ſmá Swiętego wiele po ſobie/ gdzie Pan Bog roſkázu
30:
ie obiecowáć y ſlubowáć/ á obietnice pełnić? Iáko Da
31:
wid nápiſał mowiąc?
Pſal. 76
Obiecuyćie á oddawayćie? pra
pwdá


strona: 141v

O Papieskich Mnichach
1:
wdá iż ták Dáwid nápiſał/
Pſal. 76.
ále tu Dawid nic niemowi
2:
o tych wáſzych Mniſkich y zmyſlonych obiethnicách y
3:
ſlubiech: Ale mowi o obietnicách y ſlubiech kthore tzy=
4:
nili Zydowie w ſtárym zakonie/ oddawáiąc Pánu Bo
5:
gu offiáry/ ná pámiątkę iedyney offiáry Páná náſzego
6:
Iezu Kryſtá/ ktory miał być offiárowan zá wſzyſthek
7:
lud: Abowiem tám Dawid ták mowi. Obiecuyćie á od
8:
dawayćie Pánu Bogu wáſzemu wſzyſcy/ ktorzy w okrę
9:
gu iego ieſteśćie/ przynośćie dáry. A ſlyſzyſz thu? Iż
10:
Duch Swięty roſkázuie/ nie Mnichom/ ále wſzyſtkim
11:
ludziom/ w okrąg Swiátá/ ſlubowáć y oddawáć dá=
12:
ry/ Co zá dáry? Woły/ ćielce/ kozły/ y bárány? Nam
13:
iuſz tákowych dárow y offiár niepothrzebá oddawáć/
14:
poniewaſz Pan Kryſthus on Báránek niewinny/ iuſz
15:
przyſzedł y ſam ſiebie oddał y offiárował Bogu Oycu
16:
ras ná krzyżu. Vkaſz to żeby tám były ſluby dziewic=
17:
twá/ tedy dopiero będzieſz mowił iż to piſmo knam na
18:
leży: Ale thego nigdy nieukáżeſz.
Ebr. 13.
Oſeae: 4.
Eph. 4.
Rom: 12.
Abowiem iuſz Pan
19:
Bog od nas żádnych inſzych offiar y dárow niepotrze
20:
buie/ iedno thylko tych/ ábyſmy iemu oddawáli modli
21:
twy tzyſte/ dziękowánie vſtháwitzne co zowie ćielcami
22:
vſt náſzych/ iáłmużny y ćiáłá náſze offiárowáli. Toć ſą
23:
náſze offiáry y obietnice/ ktore mamy Pánu Bogu v=
24:
ſtáwitznie oddawać/ nie Fránćiſſkowi/ áni Dominiko
25:
wi/ áni Bernárdynowi/ áni przełożonemu klaſſtorne
26:
mu/ áni Gárdyanowi/ áni Opátowi/ áni przeorowi/
27:
ále Pánu Bogu ſámemu/ iáko Prorok mowi. Przeſto
28:
teſz tu Duch Swięty nie ledá iáko mowi. Obiecuyćie y
29:
oddawáyćie Pánu Bogu/ ále przydawa/ wáſzemu
30:
Iákoby chćiał rzec/ niechay Bogowie Pogáńſcy/
31:
Swięthy Fránćiſzek z Dominikiem y zbernádynem/ y
wſzyſcy


strona: 142

y o ich Regułách.142.
1:
wſzyſcy ludzie/ by teſz dobrze naſwiętſzy/ do tey obie=
2:
tnice nic niemaią/ ktora tylko ſámemu Bogu wáſzemu
3:
należy/ y ma być oddaná.
4:
Przeſto tedy ty ſlowá Proroká Swiętego/ nic nie=
5:
należą/ áni ſię teſz śćiągáią/ ku thákowym zmyſlonym
6:
Mniſkim obiethnicam y ſlubom: Abowiem kiedybyſię
7:
knim śćiągáły/ tedyby wſzyſcy ludzie tym obytzáiem
8:
Mnichy zoſtáć muſieli/ według tych ſlow/ obiecuyćie
9:
á pełnićie: Abowiem tu nie tylko pełnić/ ále teſz y obie
10:
cowáć Pan Bog wſzyſtkim ludziom w okrąg Swiátá
11:
roſkázuie?
Drugie piſmo
ktore Mniſzy
przywodzą.

12:
Aleć wam ieſztze máło ná tym było/ iżeśćie iedno pi=
13:
ſmo s fáłſzowáli/ drugieśćie takieſz ku temu. V Swię=
14:
tego Páwłá nálezli/ ábyśćie tym ſnadniey/ thych ſlu=
15:
bow ſwoich od Dyabłá zmyſlonych podpieráć mogli.
1. Tim. 5:

16:
Gdzie przywodzićie piſmo o wdowach/ ktore pierwſzą
17:
wiárę/ iáko mowi Apoſtoł odrzućiły. Ale iáko inſze pi=
18:
ſmá Swięte/ ták teſz y tho piſmo ſwięte wywrácaćie.
19:
Powiedz mi? Ieſli to iedná rzetz/ wiárá/ obietnicá/ y
20:
ſlub? muśiſz odpowiedzieć/ iż ſą rzetzy rozne dáleko od
21:
ſiebie.
Co ieſt wiárá
krzesćijáńſka.

22:
Abowiem wiárá nic inſzego nieieſt/ iedno ieſt wie=
23:
rzyć w Bogá iz przes Páná Iezu Kryſtá y przes iego
24:
mękę/ śmierć y krew/ mamy dáremne odpuſztzenie grze
25:
chow. A obietnicá záſię álbo ſlub/ gdy my obiecuiemy
26:
y ſlubuiemy Pánu/ według ſlowá iego/ być iemu poſlu
27:
ſzni/ iego ſámego wzywáć/ iemu ſámemu dziękowáć/
28:
iemu ſámemu ćiáłá náſze offiárowáć/ vbogie zákłádáć
29:
rátowáć/ y wſpomágáć.
30:
A iżby to thák było: Wezmę ſlowá tyſz Apoſtolſkie/
31:
ktory ták mowi.
1. Tim ...
Ieſliby kthora o ſwoich á zwłaſztzá o
p ijdomo=


strona: 142v

O Papieskich Mnichach
1:
domowych/ pracey niemiáłá/ tedy ſię wiáry záprzáłá
2:
y ieſt gorſza á niſſli niewierny. Tu możeſz obátzyć iż A
3:
poſtoł Swięthy/ nie mowi nic o obietnicách álbo ſlu=
4:
biech Mniſkich: Ale o wierze Swiętey krześćijańſkiey.
5:
Abowiem dáley powieda: Iż pierwſzą wiárę/ niekto=
6:
re młotſze wdowy odrzućiły/ gdy ſię ná ſwowolność
7:
tego ſwiátá vdáły/ tákowe każe s kośćiołá wyrzucáć/
8:
y niekaże im iáłmużny poſpolitey vżywáć/ ktorą na on
9:
tzás iáłmużną/ karmiono ſlugi kośćielne/ śirothy/ y
10:
wdowy vbogie zá Apoſtołow Swiętych.
11:
Przeſto teſz tám dáley przydawa/ iż ſię thy wdowy
12:
młode potzęły náprzećiwko Kryſtuſowi leſkotáć To
13:
ieſth/ gárdzić Pánem Iezu Kryſtuſem/ oblubienicem
14:
kośćiołá Swiętego/ y od wiáry pierwſzey odſtawáć/
15:
ktorą były potzęły trzymáć/ á przyſtáwáć do náuk po
16:
gáńſkich/ Zydowſkich/ y Dyabelſkich/ kthorych ná on
17:
tzás wſzędy pełno było. Skąd potym proznuiąc chodzi
18:
ły dom od domu/ mowiąc tzego było niepotrzebá/ ku
19:
poſromoceniu náuki Syná Bożego/ y náprzećiwko
20:
tym ktorzy iáłmużną ſzáfowáli/
21:
A ták tu iuſz ſtąd możeſz obátzyć:
Co ieſt pier
wſza wiárá.
Gen. 3. 15. 17.
22.
Iż pierwſza wiárá
22:
ieſt w piſmie Swiętym/ nie obietnicá álbo ſlub Mni=
23:
ſki/ od Duchá nietzyſtego zmyſlony/ ále ieſt dufánie/ w
24:
plemię ono ktore było Iádámowi y Abráámowi obie=
25:
cáne/ w Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ ktory ſię
26:
s Pánny národził/ vmętzon/ y vkrzyżowán zá nas.
Czemu ieſt
pierwſza wiá=
ra.
Ebr. 11.

27:
I ieſt tá wiárá dla tego pierwſzą wezwaná/ iż ża=
28:
dney pierwſzey wiáry nád nię niemáſz/ ktoraby ſię miá
29:
łá Panu Bogu podobáć. Abowiem bes tey pierwſzey
30:
wiáry/ żadny tzłowiek niemoże ſię Pánu Bogu podo=
31:
bać przes tę wiárę pierwſzą/ złątząmy ſię w iedno ćiá
ło s pá=


strona: 143

y o ich Regnłach.143
1:
ło s Pánem Iezu Kryſtuſem/ ktory ták przes Proro=
2:
ká mowi. Poſlubię ćię ſobie náwieki/ przyłątzę ſię do
Oſeae. ...

3:
ćiebie/ w ſprwáwiedliwośći y w ſądzie/ y w łáſce/ y w
4:
miłoſierdziu/ y w wierze poſlubię ćię ſobie/ á thy po=
5:
znáſz Páná/ thedy ćię/ mowi Pan wyſlucham.
Iere. 2.
A ná
6:
drugim mieyſcu/ Tho mowi Pán. Wſpomniałem ná
7:
ćię/ y ſmiłowałem ſię nád młodośćią thwoią/ y miło=
8:
śćią poſlubienia twego/ kiedyś zámną ſſlá ná puſztzy
9:
kędy nie było ſiewby. Toć ieſt/ pierwſza wiárá/ ktorą
10:
teſz byli Iſráheltzykowie odrzucili/ iáko tám ſzerzey w
11:
tymże Kápitulum Prorok Swięty mowi.
12:
A nietylko ten ieden Prorok o they pierwſzey wierze
13:
piſze/ ále teſz y drugi. Iáko Pan Bog mowi do kożde=
14:
go tzłowieká vkázuiąc mu nietzyſthość iego: iákoby do
15:
iákiey niewiáſty wzgárdzoney y plugáwey tymi ſlowy.
Ezech. 16:

16:
Przykryłem ſromotę twoię/ y przyſiągłem tobie/ y v=
17:
tzyniłem ſlub ſtobą/ y ſtáłáś ſię żoną moią/ y omyłem
18:
ćię wodą/ y otzyśćiełem krew twoię s ćiebie/ y pomáza
19:
łem ćię oleiem/ y przyodziałem ćię. możeſz thám tzytáć
20:
y dáley v tego Proroká/ ieſli chceſz/ iáko był lud Izrá=
21:
helſki pierwſzą wiárę odrzućił. Ale iże ſie wy ná proro
22:
ki Swięte/ y ná inſze piſmá/ nic nieoglądaćie/ przeſto
23:
tedy piſmo Swięte ktorekolwiek porwawſzy fáłſzywie
24:
ku ſwoim zmyſlonym ſlubom gwáłthem ćiągniećie/ y
25:
przewrotnym wykłádem proſte ludzi mamićie.
26:
A przeſto ty wáſze ſluby/ ná żádnym piſmie Swiętym
27:
nie ſą vgruntowáne ále od Duchá nietzyſtego wynále
28:
zione. ábowiem niemáią po ſobie żadnego fundámen=
29:
tu/ s ſlowá Bożego. A cokolwiek ieſt bes ſlowá Boże=
30:
go/ tho teſz ieſt bes wiáry.
Rom. 14.
A co ieſt bes wiáry. To ieſt
31:
grzech. Przeſto ty ſluby wáſze nic nie ſą inſzego przed
p iijBogiem


strona: 143v

O Papieskich Mnichach
1:
Bogiem/ iedno grzech/ ſmrod/ y obrzydzenie Boſkie
2:
ktore miáło ſtáć w kośćiele Bożym/ iako Prorok Swię
3:
ty nápiſał/ otym.
Dan. 9.

4:
Ale by teſz dobrze ták było/ iżeby Swięty Páweł o
5:
waſzych ſlubiech mowił/ o ktorym on nigdy niepomy=
6:
ſlał/ ábowiem tákowy ſlub Dyabelſką náuką názwał.
7:
Tedy przedſię y iedná namnieyſza wáſzá ſpráwá: niezgo
8:
dzi ſię s Páwłem Swięthym.
1. Tim. 4.
Abowiem tzáſu Páwłá
9:
Swiętego/ niebyło áni Mnichow/ áni Mniſzek/ y nie
10:
obierano tám mniſzek/ ále obierano ſtátetzne wdowy/
11:
ku ſlużbie vbogim/ ktorym było około ſſeśćidzieſiąt lat
12:
przeto theſz młodym zá mąſz iść kazał. I coſz to ieſt/
13:
thym piſmem chceſz Mnichow y Mniſzek bronić/ nád
14:
kthore niemáſz iáſnieyſzego náprzećiwko Mnichom y
15:
Mniſkom. O zápámietáli y niebogoboyni ludzie zbá=
16:
wienia ſwego/ tzemuſz ták piſmo ſwięte wywrácaćie.
17:
A ieſli teſz ieſztze rzetzeſz/
Mat. 24.
á coſz tedy mamy tzynić ſty
18:
mi náſzymi ſluby/ obietnicámi/ y przyſięgámi/ á tedy
19:
nam każeſz kápice y Reguły porzućić? Ná toć ták od=
20:
powiedam/
Dac. 22.
op. 4.
s kxiąg wáſzych właſnych. We złey obie=
21:
tnicy álbo ſlubie/ złam wiárę/ w ſſkárádey przyſiędze
22:
odmień poſtánowienie/ coś przyſiągł niebátznie/ nie=
23:
tzyń tego. Abowiem to ieſt zła obietnicá y zły ſlub/ kto
24:
ry ieſt vtzyniony náprzećiwko Pánu Bogu/ y náprze=
25:
ćiwko ſlowu iego/ iákowy teſz był ſlub albo przyſięgę
26:
Herod oney Skotzce vtzynił/ ktory Ianá krzćićielá zá
27:
bił.
Matt. 14:
Iużem ći tu tedy vkazał/ iz thy ſluby y przyſięgi/
28:
nic inſzego nie ſą/ iedno śidłá Dijabelſkie/ kthory ſie w
29:
Angielſką poſtáwę przemieniwſzy ludzi zwodzi.
1. Cor. 11.

30:
Wezmę ieſztze/ iáko Mniſzy Paná Bogá y iego Sy
31:
ná miłego bluznią y ſromocą/ y náuk Dijabelſkich v=
tzą. A


strona: 144

y o ich Regułach.144.
1:
tzą. A tho wezmę z Mniſzych kxiąg właſnych/ ktore
2:
libros Conformitatum zową/ ábyś nierzekł/ iż ſobie wy
3:
myſlam/ y ty oyce wielebne potwarzam.
4:
Náuki Mniskie Dijabelskie.
5:
Naprzod O Fránciſſku/ ktorego Mniſzy we wſzy
6:
ſtkich rzetzach Pánu Kryſtuſowi Synowi Bożemu ie
7:
dnorodnemu przyrownáli/ ták onim nápiſali.
Lib. 1. Confor
mit.
Folto. 1. 19. et
38.
Conformit.
Folio. 15.
Frán=
8:
ćiſzek według litery Ewánieliey ſtrzegł/ nieprzeſtąpił
9:
ſpieniá namnieyſzego/ áni otzká iednego/ Tylko ſam s
10:
ſwoim ma Regułę w Ewánieliey vgruntowáną/ du
11:
chownym obytzáiem y kxtałtem/ ábowiem był dobrym
12:
páſterzem/ y żywot ſwoy/ zá owce ſwoie położył.
13:
Ieſli ták ieſt iáko ty zápámiętáły Mnichu powie=
14:
daſz/ iż tylko ſam Fránćiſzek ma Regułę w Ewánieli=
15:
ey vgruntowáną/ z Mnichy ſwymi? Thedyć według
16:
tych ſlow twoich/ inſze wſzyſtki Reguły/ ſą od Duchá
17:
nietzyſtego poſtánowione? Ieſli teſz ták ieſt/ iż Frán=
18:
ćiſzek Ewánieliey ſtrzegł według litery/ tedyć tym o=
19:
bytzáiem muśi być w piekle. Abowiem ſwięty Páweł
20:
powieda:
2. Cor. 3.
Iż literá zábija: Iż my ieſteſmy ſludzy Te=
21:
ſtámentu nowego/ nie litery/ ále Duchá. Abowiem li=
22:
tera zábija/ á Duch ożywia.
23:
A nákoniec. Ieſli ſtrzegł Ewánieliey według lite=
24:
ry/ tedyć muſiał ſobie dać otzy wyłupić/ ręce obćiąć/
25:
bo Ewánielia tego vtzy według litery. O bluznierze
26:
niewſtydliwi z wáſzymi mátáctwy.
Marc. ...

27:
Ieſli teſz ieſztze nieprzeſthąpił namnieyſzego ſpieniá
28:
álbo otzká: Thedyć mu niepotrzebá było Páná Iezu
29:
Kryſtá/
Iz pan Kry
ſtus dla Fran
ćiſzká nieprzy=
ſzedł.
á Kryſtus tylko prácuiącym przeſtępcom/
obćię=


strona: 144v

O Papieskich Mnichach
1:
obćięzliwym/ grzeſznym/ y niezdrowym/ do ſiebie ka=
2:
że przychodzić. Abowiem Fránćiſzek wypełniáiąc w=
3:
ſzyſtko/ grzechu niemiał żadnego/ á Kryſtus tylko dla
4:
grzeſznych przyſzedł/ okázuie ſie z wáſzego ſwiádectwa
5:
iż dla Fráńćiſſká nieprzyſzedł.
6:
Izáſie ná drugim mieyſcu? Tákeśćie o Fránćiſſku
7:
nápiſáli.
Folto. 14. et
41. et 194.
Iż oney godziny ſkoro ſie ná ſwiat národził/
8:
nátychmiaſt wſzyſtki Dijabły w piekle zburzył/ iż mnie
9:
mieli/ áby dzień Sądny przyſzedł ná nie. Ták iż po o=
10:
nym zburzeniu/ kxiążę ćiemnośći po wſzyſtkim ſwiećie
11:
Dijabły rożeſláło/ áby ſie kożdy Szátan pilnie dowiá
12:
dował/ co ſie ſnimi ſtáło. I nálezli Błogoſláwionego
13:
Fránćiſſká/ iż ſie oney godziny národził/ kiedy ich mo=
14:
cy w piekle poruſzył. A zátym doſkonále y prawdziwie
15:
vwierzyli. Iż przes Fránćiſſká ſkáżeni być mieli.
16:
Powiedz mi? potrzebáli ieſztze więtſzego bluznier=
17:
ſtwá nád to ſſukać? odpowiedz?
O hey hey
Fránćiſzek Di=
yabelſką moc
ſkáził.
1. Io. 3.
Izali Fránćiſzek Dy
18:
abelſką moc ſkáził? Izali to nieieſt z háńbienie/ y zeſro
19:
mocenie Páná Iezu Kryſta Syná Bożego? ktory on
20:
ſam tylko moc Dijabelſką ſkáził.
21:
Ale poſluchaymy ieſztze dáley/
Folio. 24. et
39.
iákośćie o Fránćiſſku
22:
nápiſáli/ y ták wierzyć przyſięgli. Iż Fránćiſzek ieſt
23:
lepſzy/ á niſſli krzćićiel Ian Swięty/ y Apoſtołowie
24:
wſzyſcy/ ktorzy tylko Lodz/ y máłe rzetzy opuśćili/ ále
25:
Fránćiſzek ſſuknią grzbietową/ y ćiáſne odzienie łázie=
26:
bne. Iego kazánia ptacy ſlucháli/ y ná pogrzebie iego
27:
ſpiewáli.
Folio 114. et
53. et 240.
Folio. 5. et 3.
et 228.
We wſzyſtkim ieſth podobny y rowny Pánu
28:
Kryſtuſowi Synowi Bożemu. Abowiem takieſz miał
29:
rány y blizny/ ná ćiele ſwoim/ iáko y Kryſtus Syn Bo
30:
ży. I takieſz miał dwánaśćie Apoſtołow/ ktorym táko
31:
we imioná były właſne.
Folio. 46.
Piotr Kátánáyſki/ Ian s Ká
ſtelle


strona: 145

y o ich Regułach.145.
1:
ſtelle/ Filip długi/ Bráth Bárbárus/ Bráth Egy=
2:
dyus/ Biernath/ z Klewirydántá/ Angielus Thám=
3:
redy/ Ian ſwiętey Konſtáncyey/ Biernath s piąte=
4:
tego wáłu/ Brát Morykus/ Brát Sábátyn/ Bráth
5:
Láſotá.
Apoſtołowie
Fránćiſzkowi
dwánasćie.

6:
I przypominaćie tám ieſztze dáley: Iż wnidz do kla
7:
ſſtorá á przyiąć tę Regułę/ ieſt kroleſtwá niebieſkie=
8:
go ſkarb niezlitzony náleść.
W imię kapic
vtzą odpuſztze=
nia grzechow.
A ſlyſzyſz tu iuſz? iż w imię
9:
Kápice y Reguły vtzyćie odpuſztzenia grzechow/ y ży=
10:
woth wietzny otrzymáć? A więc to nie bluznierſtwo?
11:
powiedáć/ iż Fránćiſzek lepſzy/ á niſſli Krzćićiel Ian
12:
Swięty? A tzemu ſobie bluznierzu niewſpomnieſz/ co
13:
Pan Kryſtus ſam o Ianie ſwiętym ſwiádtzy/ powie
14:
dáiąc.
Matt. 11.
Iż miedzy Syny niewieśćimi niepowſtał więt
15:
ſzy nád Ianá Krzćićielá.
Ptakom kazał
S. Fránćiſſek.

16:
A druga pytam ćię powiedz mi? Ieſli Kryſtus pta
17:
kom kázáć roſkazał/ iáko ſwięty Fránćiſzek kazał? muſie
18:
lić to być konietznie/ nie ptacy/ ále w ich poſtáwie Dy
19:
abli/ ktorzy ſie z iego kazánia rádowáli/ y na iego po=
20:
grzebie ſpiewáli. Izaſz ty niewieſz/ że Kryſtus Syn
21:
Boży/ nie ptakom/ ále wſzyſtkim pogánom kázáć roſka
22:
zał/ mowiąc do Apoſtołow.
Marc. 16.
Matt. 28.
Idąc vtzćie wſzyſtki po=
23:
gány/ krztząc ie W imię Oycá y Syná y Duchá ſwię=
24:
tego. etć.
25:
Inſze bluznierſtwá wáſze opuſztzam/ y nic otym nie
26:
wſpominam/ iáko piſzećie o Fránćiſſku.
Folio. 110.
Iż przed ná=
27:
rodzenim ſwoim/ miał teſz gońcá/ iáko y Pan Kryſtus
28:
Swiętego Ianá krzćićielá. Iáko przemienił z Wody
29:
Wino.
Fol. 147:
Fol. 148.
Fol. 149:
Iáko páznokty ſwymi ſmrodliwymi/ ludzi v=
30:
zdrawiał. Iáko vmárłym ludziom roſkázował/ áby
31:
cudá tzynili/ iáko ſwymi Włoſy/ mury zryſowáne ſpa
qiał


strona: 145v

O Papieskich Mnichach
1:
iał (muſiał ſie był podobno nieogolić/ iáko ſie wy dziś
2:
golićie). Slinámi ſwymi pánnę iednę vzdrowił/ y ow
3:
ſzem więcey/ á niſſli Kryſtus tzynił.
Fol. 154.
Fol. 191.
Fol. 114.
Iáko przes Frán
4:
ćiſſká chce pan B. zbáwić wſzytek ſwiát. Iáko w łodzi
5:
ſiedząc kazał. Iáko ſie ptacy zlećieli/ ſzyie wyćiągáli/
6:
kazánia iego ſlucháli/ á zátym ſie ná ſterzy kráie Swiá
7:
tá rozlećieli/ y iego Regułę po wſzyſtkim ſwiećie prze
8:
powiedáli/ twierdzili/ y chwalili.
Fol. 216.
Iáko ná oſlicy ie=
9:
chał/ y iemu nieinák iedno iáko Kryſtuſowi wſzyſthek
10:
lud Burgeńſki zábiezał/ y Oſianna ſpiewał.
Fol. 224.
Fol. 229.
Iáko
11:
miał Iudaſzá/ Eliaſzá thymże obytzáiem iáko y Kry=
12:
ſthus. Iáko był wezwánym Iezuſem Názáráńſſkim.
13:
Inſze bluznierſtwá/ ktore tám ſą ieſztze ná przećiwko
14:
Bogu/ y Pánu Iezu Kryſtuſowi Synowi iego mile=
15:
mu opuſztzam/ kthore mniſzy mocnie trzymáią/ ná nie
16:
przyſięgáią/ á ktho temu niewierzy/ tákiego być káce=
17:
rzem y Heretykiem kośćiołá ſwiętego názywáią.
18:
Dominik Mnich.
19:
Przypomione ieſztze drugie náuki Dyabelſkie y
20:
bluznierſtwá okrutne o Dominiku Mnichu/ ktore Gá=
21:
bryel Bárálet wáſz Dokthor y Káznodzieyá nápiſał
22:
Thymi ſlowy.
Gábryel Bárá
leth tego vtzy.
Iż Dominik w żywoćie mátki ſwey po=
23:
ſwięcony był/ w ktorym Iádam nie zgrzeſzył/ ktoremu
24:
Pánná Márya kápicę vſzyłá/ y z niebá ná ſwiát przy=
25:
nioſlá.
Dominik bes
grzechu ſię zá=
tzął y národził.
Hey
I kiedy ſię Syn Boży ná pyſzne/ ná nietzyſte/
26:
y ná łákomce rozgniewał/ tedy Pánná Márya poklę=
27:
knąwſzy/ tymi ſlowy do Syná ſwego mowiłá.
28:
Odpuść grzeſznym: Abowiemći dam dwá ſlugi mo
29:
ie: Dominiká/ y Fránćiſſká/ ktorzy Swiát náwrocą do
ćiebie


strona: 146

y o ich Regułach.146.
1:
ćiebie. Bo ty dwie Regule/ ſą iáko dwá lichtárze ná
2:
ſwiećie.
3:
I piſze ieſztze w drugim kazániu tenże Bárálet/ ſro
4:
mocąc Ewánieliſty y piſárze Boże/ iż niedbále Ewán
5:
ielie Swięte spiſáli. Abowiem tego powiáda nienápi
6:
ſáli.
Gabriel Bá=
raleth die Re=
ſurrectionis
Chriſti.
Iż ſię Syn Boży po zmarthwychwſtániu/ na=
7:
przod Pánnie Maryey mátce ſwoiey vkazał. A więc ie
8:
ſztze będzieſz mowił: iż Mniſzy niebluznią Ewánieliey
9:
y prawdy Bożey.
Kazánie Pa=
pieſkie ná wiel
kanoc.
Izali iáwnego ſwiádeſtwá s piſmá
10:
Swiętego niemamy? Iż ſię vkazał Kryſtus po zmar
11:
twych wſtániu ſwoim naprzod/ nie Pánnie Máryey
12:
Mátce ſwoiey/ ále iáko Márek Swięty nápiſał Má=
13:
ryey Mágdálenie.
Marc. 16.
Ten wáſz Káznadzieia Bárálet do
14:
wodzi tego/ iż ſię Kryſtus naprzod Pánnie Maryey
15:
vkazał/ Abowiem powiáda iż Papieſz w Rzymie pierw
16:
ſzą Proceſyą ná Wielkęnoc/ do kośćiołá Panny Má=
17:
ryey więtſzey tzyni.
18:
I powiáda tenże Bárálet. Iako ſię Święći w nie=
19:
bie poſwárzyli/ káżdy znich chćiał nápierwey obiáwić
20:
Pánnie Máryey o Zmartwychwſtániu Páná Kryſtu
21:
ſowym.
Kazánie Pa=
pieſkie iz ſię
zwáda w nie=
bie ſtała.
Iádam náprzod powiedział/ mnie to práwie
22:
należy: Abowiem ia był przytzyną grzechu. Odpowie
23:
dział mu Kryſtus/ niepoydzieſz bo rad figi iadaſz ábyś
24:
ſnadz w drodze nieomieſſkał? Potym Abel przyſzedł/
25:
y thego ſię teſz domagał/ ále mu Kryſtus powiedział.
26:
Niepoydzieſz záiſte/ by ćię Kain niepotkał/ y znowu
27:
niezabił? Nohe potym przyſtąpił ktoremu Pan powie
28:
dział. Niepoydzieſz: Abowiem ſię rad winá nápiyaſz
29:
Przyſzedł potym Ian Swięty: I rzetze poydę ia? kto
30:
remu Pan odpowiedział: Niepoydzieſz zaiſthe. Bo
31:
maſz w Wielbrądowey śierśći odzienie. Lotr pothym
q ijprzyidzie


strona: 146v

O Papieskich Mnichach
1:
przyidzie do páná y rzetze. A tedyć to ná mię przyidzie:
2:
Rzetze mu Pan: Nie. Abowiem maſz goleni złamáne?
3:
Tákże potym był Anioł poſlan/ ktory przyſzedwſzy do
4:
Pánny Máryey głoſem wielkim ſpiewał. Krolewno
5:
niebieſka weſel ſię alleluia/ zmartwych wſtał iáko po=
6:
wiedział/ álleluia.
7:
Kazánie Papieskie w dzień Swiąte
8:
tzny/ iż ſię zwádá w niebie miedzy Oycem y Synem y
9:
Duchem Swiętym ſtáłá.
10:
I piſze tenże Bárálet w drugim kazániu/ Iż ſię
11:
w niebie zwádá ſtáłá bárzo wielka/ dniá Swiątetzne=
12:
go/ miedzy Oycem y Duchem ſwiętym: Abowiem Kry
13:
ſtus Syn Boży rzekł. o Oytze/ obiecałem Apoſtołom
14:
moim Duchá Swietego/ y poćieſzyćiełá poſláć/ á iuſz
15:
tzáſz przyſzedł/ ábym obietnicę wypełnił. Ktoremu O
16:
ćiec rzekł. Ieſtem wdziętzen tego/ oznáymi tho Ducho
17:
wi Swiętemu: do ktorego rzetze Duch Swięty. Po=
18:
wiedz mi Kryſtuſie iáko ćię tám ná ſwiećie tzeſtowano?
19:
Ktoremu rzetze Syn. Ogląday mię ieſliś ná mię łá=
20:
ſkaw. I vkazał mu Bok/ y ręce/ y nogi przekłothe. O
21:
nieſtetys mnie/ rzetze Duch Swięty/ Aleć wżdy poydę
22:
I w inſzą ſię poſtáwę vbierzę/ ptakiem álbo gołębiem
23:
ſię vtzynię iż ſię mnie niebędą mogli dotknąc. Ktory
24:
potym ſtąpił z wielkim ſſumem/ y ſthał ſię zniebá ná=
25:
tychmiaſt głos. etć.
26:
Thom tu dla tego nápiſał/ áby kożdy wáſze náu=
27:
ki y reguły poznał/ iákie ſą wnich bluznierſtwá/ y náu
28:
ki Dyabelſkie/ ktoremi proſte ludzi zwodzićie/ y ná wie
29:
tzne potępienie poſiłaćie. Niewierzę tev/ áby ták wiel
kie y


strona: 147

y o ich Regułach.147.
1:
kie y ſrogie bluznierſthwá y matácthwá miáły być/ w
2:
Tureckim Alcoranie/ álbo w Zydowſkim Thálmućie
3:
iákowe ſą w tych wáſzych Regułach y kazániach: A=
4:
wżdy mowićie dobrze náſzy przodkowie wierzyli y trzy
5:
máli.
6:
A przeſtoby Krolowie/ Pánowie/ y inſzy ſnimi bogo
7:
boyni ludzie dobrze vtzynili/ áby thych náuk Dyabel=
8:
ſkich themu narodowi złoſliwemu/ kthorymi zwodzili
9:
ſwiát długo niećierpieli/ ktore tzynią náprzećiwko Sy
10:
nowi Bożemu Pánu Iezu Kryſthuſowi. Abowiem
11:
przychodzi gniew Boży/ nietylko ná ty/ ktorzy to tzy=
12:
nią po wſzyſtkych Klaſſtorzech/ ále teſz y ná ty/ ktorzy
13:
miltząc przyzwaláią/ y niemáſz ktoby ſie murem o Kry
14:
ſtuſá Syná Bożego záſtáwił/ y thakowe błuznierſtwá
15:
záhámował: aſz prziydzie pomſtá od Bogá ſtráſliwa
16:
ná ty/ ktorzy oto nic niedbáią.
Rom. 21

17:
O Pánie Iezu Kryſte Synu Boży dla nas vkrzyżo
18:
wány/ weyrzyſz kiedy ná Winnicę thwoię wybráną/
19:
ktorą oto dziki Wieprz ſpuſtoſzył. A wżdy ſie ieſztze pá
20:
nie zową przyiaćielmi twoimi/ gdyſz ty niemáſz więt=
21:
ſzych bluznierzow y nieprzyiaćioł ná ſwiećie/ iáko ſą
22:
oni: Abowiem Turcy y żydowie niewiádomie błuznią
23:
ćiebie:
Matt. 1.
1. Cor. 1.
1. Tim. 2.
Act. 4.
Ale ći wiedząc ćie być iedynego zbáwićielá/
24:
odkupićiela y iednatzá/ wiedząc teſz/ iż żadnego imie=
25:
niá pod niebem niemáſz inſzego/ przes ktorebyſmy mie=
26:
li być zbawieni/ iedno twoie imię. A wżdy przedſie ſo
27:
bie rozmáite imioná/ Zbáwićiele/ Iednatze y Reguły
28:
wymyſláią/ á tobą pánem ſwoim y zbáwićielem gár
29:
dzą/ kośćiołem wſzytko iż niebłądzi alleguią/ y innymi
30:
fáłſzywymi wymowkámi proſthatzki zwodzą. Day im
31:
kiedy Pánie vpámiętánie/ Amen. Ale podzmy daley.
q iijO Mni=


strona: 147v

O Swięceniu
1:
❦ O Mniſkach iáko ie
2:
Swięćićie álbo Cżáruiećie.
3:
I
Z ſie teſz nie mnieyſze
4:
bluznierſtwo imieniá Bożeo dzie=
5:
ie/ kiedy Mniſſki Swięćićie/ to
6:
ieſt/ ſſalićie y błaznićie.
Ex Pontifica=
li Venerijs im
preſso
Anno. 1510.
Przetho
7:
tu s kxiąg wáſzych właſnych/ v=
8:
każę niektore bluznierſtwá imie=
9:
niá Páńſkiego/ áby kożdy oglą=
10:
dał ieſli to ieſt náuká Páná Kry=
11:
ſtuſowá álbo náuká Antykryſtuſowá.
12:
Ták tedy naprzod mowićie ſtoiąc/ kiedy Opáćichę
13:
álbo Kxinią ſwięćićie. Day pánie tey ſludze twoiey/
14:
ktoreyeś dał poććiwość pánieńſtwá/ etć.
Kxinią tak tza=
ruiećie.
Aby ná ten
15:
Płatek álbo zawoy/ ná iey Głowę włożony twoie bło=
16:
goſláwieńſtwo ſtąpiło/ iákoby ten płatek álbo ten za=
17:
woy/ był błogoſláwiony/ y poſwięcony (áby nigdy ten
18:
zawoy niezgrzeſzył/ y potępion niebył) Wezmi płatek
19:
álbo zawoy Swięty/ ktory ponieſieſz bes zmázy/ przed
20:
ſtolec wietzny/ etć.
Inſze Mniſzki
tak tzaruiecie.

21:
Inſze Mniſſki y odzienie ich thák tzáruiećie/ Na=
22:
przod ták mowićie. Obieramy ty Pánny thutetzne ku
23:
poſwięceniu/ y pánu náſzemu Iezu Kryſtuſowi ku po
24:
ſlubieniu.
25:
Coſz wżdy mowićie o bluznierze zápámiętáli/ Iza=
26:
li ty pánny niebyły pierwey ná krzćie Pánu Iezu Kry
ſtuſowi


strona: 148

Mniſzek Papieſkich.148.
1:
ſthuſowi poſlubione/ tzyli ie z nowu krzćićie? Cżemu
2:
krzeſt Swięty pierwſzy ich lżyćie y ſromoćićie? Izali
3:
ſwięty Páweł nie mowi?
Rom. 6:
Ktorzykolwiek pokrztzęni ie
4:
ſteſmy/ w Kryſtuſá Iezuſá w ſmierć iego po krztzeni
5:
ieſteſmy: A nádrugim mieyſcu.
Gat. 3.
Ktorzykolwiek ieſteś=
6:
ćie pokrztzeni/ Kryſtuſáśćie ná ſię przyoblekli: I ie=
7:
ſztze dáley.
Tit. 3.
Według ſwego miłoſierdzia nas zbáwione
8:
vtzynił/ przes omyćie odrodzenia. etć.
2. Cor. 11.
I ieſztze ná dru
9:
gim mieyſcu mowi Páweł ſwięty. Poſlubiłem was ie
10:
dnemu mężowi/ ábyśćie ſie okazáli dziewicą tzyſtą Pá=
11:
nu Kryſtuſowi.
Wſzyſcy wier=
ni ſą pannami
duchownymi.

12:
A ſlyſzyſz thu trąbę Duchá Swiętego? iż wſzyſcy
13:
wierni ſą ná krzćie przes wiárę Synowi Bożemu pán
14:
námi poſlubionymi/ y poſwięconymi. Cżemuſz ie tedy
15:
znowu krzćiſz? tzemu ie znowu poſlubiaſz? tzemu ie zno=
16:
wu poſwiącaſz? áboś ie zá pogánki miał? Ieſliżeć były
17:
krześćijánki/ tedyć były iuſz ze wſzyſtkim kośćiołem po=
18:
ſlubioną oblubienicą Kryſtuſową/ iáko Swięty Pá=
19:
weł ſwiáttzy.
Eph. 5.

20:
I ieſztze dáley pytaſz. Obiecuieſz vſtawitznie dziewi=
21:
ſtwo chowáć? odpowieda/ obiecuię. A chceſz być bło=
22:
goſláwioną/ poſwięconá/ y Kryſthuſowi nawyſſſzego
23:
Krolá Synowi poſlubioną? odpowieda: chcę.
24:
Obiecuie naprzod dziewictwo vſtáwitznie chowáć
25:
iákoby dziewictwo było [w] iey właſney mocy/ á nie dar
26:
Boży? á iakoby Pan Bog tym darem iednoſtáynie w=
27:
ſzyſtkich ludzi obdarował?
Co obiecuie
Mniſzka chować.
Możeſz ty ſlubowáć y obie
28:
cowáć/ y tyſiąc kroć przyſięgáć/ ále ieſli thobie Pan
29:
Bog tego dáru nieda/ dármo obiecuieſz? dármo ſlubu=
30:
ieſz? Dármo przyſięgaſz? nádáremne imię Boże bierzeſz
31:
pomſty ná ſię żądaſz? A iż ták ieſt/ poſluchay ſwiádec
twá


strona: 148v

O Swięceniu
1:
twá Duchá ſwiętego/ ktory ták mowi. Zadny niemo
2:
że być tzyſty/ ieſli ty Pánie niedaſz. Stego piſmá mo=
3:
żeſz obátzyć/
Zap. 8.
Czyſtość ieſt
dar Boży.

4:
iż ten dar niekthorym ludziam tylko Pan
5:
Bog dáie/ á niektorym niedáie. Ale być teſz dobrze ten
6:
dar dał pan Bog/ iżebyś dziewictwo ćieleſne do ſmier
7:
ći w klaſſtorze nienáruſzone záchował/ izali dla tego
8:
ſobie kroleſtwo niebieſkie záſlużyſz? Ieſli rzetzeſz/ iż dla
9:
tego: Tedy nic po Pánie Kryſtuſie Synu Bożym dzie
10:
wicom? Abowiem thym obytzáiem były pogáńſkie y
11:
żydowſkie dziewice Zbáwione/ co ieſth iáwny błąd y
12:
fáłſz.
Odzienia ſwię
cenie Mni=
ſſkam:
W imię kápic
vtzą odpuſztze
nia grzechow.

13:
Odzienie ták teſz ſwięćićie tych rzetzonych Mniſzek.
14:
Day nałáſkáwſzy Oytze/ áby tym ſlugom twoim/ to o=
15:
dzienie było ſſtzytem zbáwiennym/ poznánim nabożeń
16:
ſtwá/ potzątkiem ſwiątośći/ y náprzećiwko wſzyſtkim
17:
záſtrzáłam nieprzyiaćielſkim obrocą.
18:
Spytam ćię tu/ powiedz mi s ktorego piſmá ſwięte
19:
go wzięliśćie to/ áby odzienie miáło być ſſtzytem zbá=
20:
wiennym? poznánim nabożeńſtwá? potzątkiem ſwią=
21:
tośći? y náprzećiwko záſtrzałom Szátáńſkim obroną?
22:
Izali to nieſą náuki/ od Dijábłá nieprzyiaćielá Páná
23:
Iezu Kryſtá Syná Bożego/ ktory Dijabeł zbáwienie
24:
obronę/ y ſwiąthość przypiſuie/ rzetzom martwym á
25:
nitzemnym/ co tylko ſámev Synowi Bożemu należy?
26:
I záſię do Wieńcá ták mowićie. Aby był lekárſth=
27:
wem Zbáwiennym narodowi ludzkiemu/ y dawał zdro
28:
wie y duſzną obronę.
Eph. 6.
Wieńcá ſwię=
cenie mniſz=
kam.
Inſze rzetzy opuſztzam/ tylko ćię
29:
tu oto pytam/ ieſli ieſztze potrzebá więtſzego bluznier=
30:
ſtwá y ſromocenia imieniá Páńſkieoſſukáć? Abowiem
31:
tym obytzáiem nic po Pánie Iezu Kryſthuſie Synu
32:
Bożym/ poniewaſz wieńce rękomá ludzkimi/ vplećio=
ne y


strona: 149

Mniſzek Papieskich.149.
1:
ne y vtzynione ſą lekárſtwem zbáwiennym/ kthore da=
2:
wáią zdrowie y duſzną obronę.
3:
O Pánie Wſzechmogący weyrzy kiedy ná then lud
4:
twoy mizerny/ ktory ſie dał vwieść Antykryſthowi/ y
5:
iego fáłſzywey náuce/ áby Páná Iezu Kryſtá Syná
6:
twego miłego bluznił/ háńbił/ y ſromoćił.
Do Oycow y
mátek nápo=
minanie krzes
ćiáńſkie.

7:
O Oycowie/ Oycowie? O Mátki/ mátki. Co ſwo=
8:
ie dziatki dáiećie/ ná tákowe bluznierſtwá/ y poſlugi
9:
Dijabelſkie/ ponieſiećie ćięſſkie y ſtráſliwe brzemioná
10:
przed Sąd Boży: I muſićie przed onym ſędzią ſtrá=
11:
ſliwym zá nie/ odpowiedáć/ dniá oſtáthetznego? Ieſli
12:
twoie dziećię chce tzyſtość chowáć/ y Panu Bogu ſlu
13:
żyć? tzemu go domá niechowaſz/ iákoć Bog roſkazał?
14:
gdzie ták ſwięty Páweł nápiſał:
1. Cor. 7.
Aby kożdy ſwoię dzie
15:
wkę álbo corkę chował. Cżemu tedy ſwoie dziećię z do
16:
mu wypychaſz? tzemu ie Antykryſtowi porutzaſz y od=
17:
dawaſz? áby wietznie Páná Bogá bluzniło? I tzego
18:
ſie tám náutzy proſzę ćie? y iáko żywotá ſwego dokoń=
19:
tzy? Dáley niewſpominam.
Wymowká
niektorych Oy
cow y matek.
Ale rzetzeſz: iam vbogi/
20:
dziewek mam wiele/ doſtátku niemam? coſz mam tzy=
21:
nić? powiem ći co maſz tzynić. Naprzod maſz pánu Bo
22:
gu wierzyć y dufáć/ iż ten ktory ćiebie do thego tzáſu
23:
żywił/ pożywi ćię do końcá y dziatki twoie przy tobie.
24:
Maſz teſz tzęſto ná ony ſlowá wſpomináć/ iáko Prorok
25:
mowi. Niewidziałem ſpráwiedliwego opuſztzonego/
26:
áni żebrzącego chlebá plemieniá iego.
Pſal. 37.
Matt. 7.
Ieſli Pan Bog
27:
ptaſſki latáiące po powietrzu żywi/ ktorzy ptaſſkowie
28:
áni orzą/ áni ſieią/ áni żną/ áni do gumná wożą: A w=
29:
żdy iednák głodem nieumieráią? dáleko więcey ćiebie
30:
pożywi ſtwoimi dziatkámi/ ktoreć dać ratzył.
31:
Mowiſz iżem vbogi? Izaſz ty niewieſz/ iż Bog ma
rpietzą


strona: 149v

O Swięceniu
1:
pietzą o vbogich? iáko Duch Swięty mowi.
Pſal. 10.
Tobie Pá
2:
nie vbogi ieſt opuſztzony: Siroćie ty będzieſz wſpomo=
3:
żyćielem:
Pſal. 114.
A ná drugim mieyſcu. Vbogie powieda pan
4:
náſycę chlebá.
5:
Cżemuſz tedy wátpiſz poniewaſz maſz tákowe obie=
6:
tnice/ áby ćię Pan Bog niemiał/ y s twoimi dziatká=
7:
mi pożywić?
Pſal. 128.
Niemamy
wętpić o pozy=
wieniu.
Ieſli tedy dla niedoſtátku/ álbo vboſtwá
8:
wypychaſz twoie dzieći zdomu/ vkázuieſz przes to/ iżeś
9:
ieſt niewierny/ á iż Pánu Bogu nie dufaſz. Dármo mo
10:
wiſz Oytze naſz/ ktoryś ieſt wniebieſiech. Dármo mo=
11:
wiſz chlebá náſzego powſzedniego day nam dziśia? Dár
12:
mo to nápiſano.
Pſal. 128.
Dziatki twoie iáko látoroſle około ſto=
13:
łu twego/ ták będzie błogoſláwiony tzłowiek/ ktory ſię
14:
Páná Bogá boi.
15:
A ieſli ieſztze rzetzeſz nie dáię ia/ dla vboſtwá/ dzie=
16:
ćięćiá ſwego/ ále ie dáię dla tego/ áby ſię tám náutzy
17:
ło tzego dobrego/ przodkiem Pánu Bogu ſlużyć/ á po=
18:
tym tzytáć?
Druga wymo
wká niekto=
rych Oycow y
matek álbo
przyiáćioł.
Nie zle mowiſz miły bráćie: Ieſliby ták by
19:
ło: Ale ſię náthym bárzo myliſz: Aby ſię tám twoie dzie
20:
ćię tzego dobrego miało náutzyć: A ſnać by teſz nalepiey
21:
tzytáć vmiało.
22:
Pytaſz mię tzemu? Powiem. Abowiem nic dobrego
23:
y prawdziwego niebędzie tzytáło: By ſie teſz twoie dzie
24:
ćię y ſtokroć ku temu miáło: Bo tám muśi poniewoli
25:
tzytáć od oycá kłamce Dyabłá wymyſlone plotki/ Re=
26:
guły/ y Legendy y inſze Mniſkie zabobony.
W klaſſtorze
nienautzy ſie
ſluzyć Pánu
Bogu.

27:
Służyć teſz Pánu Bogu tam ſię nienáutzy/ y ow=
28:
ſzem ieſli co przed thym vmiáło dobrego/ tedy ſię tám
29:
muśi odutzyć wſzyſtkiego.
30:
Bo mu naprzod vkażą y podadzą/ Pánny Máriey
31:
Zołtarzyki/ ogrodki/ wianki/ y koronki. A miáſto Bogá
y Syná


strona: 150

Mniſzek Papieskich.150.
1:
y Syná ieo miłego/ vkażą mu/ y dádzą mu zá Pátroná
2:
zá przytzyńcę/ y iednatzá/ Klarę/ Brygidę/ Iágnie
3:
ſſkę/ Dominiká/ Fránćiſſká/ Benedyktá. Tymi Patro=
4:
ny dziećię twoie obdáruią/ áby ſię do nich záwżdy vćie
5:
káło/ wzywáło/ y w nich nádzieię wſzyſtkę pokłádáło/
6:
aſz do ſámey ſmierći.
7:
A chceſz ieſztze dáley wiedzieć co ći Oycowie wielebni
8:
z wáſzemi dziatkámi kotzfáruią:
O piersćieniu
Mniſzek.
Kiedy im Pierśćień
9:
ná ręce podawáią: tedy tymi ſlowy do nich mowią.
10:
Wezmi pierśćień wiáry/ znák Duchá Swiętego/
11:
ábyś wezwáną byłá oblubienicą Bożą/ ieſliże mu bę
12:
dzieſz wiernie y tzyśćie ſlużyłá.
13:
Thu ſlyſzyſz bráćie moy mieły: Iáko ná pierśćieniu
14:
wiárę zákłádáią: Paweł Swięty Powiáda.
Rom. 10.
Iż wiá=
15:
rá s ſluchánia pochodzi/ á ſluchánie przes ſlowo Bo=
16:
że/ iáko máią vwierzyć iemu powieda/ o ktorym nieſly
17:
cháli? Iáko máią ſlucháć bes Káznodzieie?
18:
Stąd tu iuſz obátzyć możeſz/ iż nie s pierśćieniá wiá
19:
rá pochodzi/ ále s ſluchánia ſlowá Bożego.
20:
Ieſztze pierśćień znákiem Duchá Swięthego názy=
21:
wáią.
Piersćień zná=
kiem Duchá
Swiętego ná=
zywaią.
Znáki Duchá Swiętego ſą w Kośćiele Swię=
22:
tym/ krzeſt/ y vżywánie wietzerzey Páńſkiey: Ktemu
23:
ieſli rad ſluchaſz o Pánie Iezu Kryſtuſie vkrzyżowá=
24:
nym/ ieſli rad o nim mowiſz:
Ktore ſą znáki
Duchá Swię=
tego w kosćie=
le krzesćiań=
ſkim.
Ieſli rad inne ludzi vtzyſz
25:
ieſli Pánu Bogu dziękuieſz zá dobrodzieyſtwá iego/
26:
ieſli go wzywaſz przed wſzyſtkim ſwiátem/ teſz y z niebe
27:
ſpietznośćią máiętnośći twoiey/ y żywotá thwego. A
28:
nákoniec gdy w twoim powołániu w wierze trwaſz: po
29:
koy y weſełe ná ſercu maſz: Nie kochaſz ſie w grzechu
30:
ćieſzyſz ſmutnego/ wſpomagaſz y zákładaſz niedołężne=
31:
go/ y przyimuieſz vbogiego.
r ijThoć


strona: 150v

O Swięceniu
1:
Toc ſą Duchá Swiętego znáki. Nie pierśćień obłu
2:
dny tzłowietze nie płatek álbo zawoy ná głowie/ nie ká
3:
picá. Ale iákiemu Bogu dziatki waſze ſlubuią/ y iákie
4:
go Bogá Regułę przyimuią/ tákowe teſz znáki od nie=
5:
go bierzą.
Szkoły máią
być opátrzone
dla pánien.

6:
Niemowię náprzećiwko themu/ áby ná rozmáitych
7:
mieyſcách ſſkoły vććiwe y opátrzone niemiáły być/ w
8:
ktorychby ſię młode Pánny mogły vtzyć/ poznawáć
9:
Páná Bogá/ y obytzáiow dobrych y Swiętych/ iedno
10:
iżeby potym wolno Pánná mogłá/ álbo do przyiaćioł
11:
ſwoich wynidz/ álbo tám ſtąd w małżeńſtwo Swięte
12:
wſtępic. Ale mowię náprzećiwko tym regułam zmyſlo
13:
nym z náuk Dyabelſkich vtzynionym/ iáko Swięty Pá
14:
weł ſwiattzy/
1. Tim. 4.
y náprzećiwko tym przyſięgam/ ſlubom
15:
vſtáwom/ płatkom/ álbo zawoiom/ y kápicom: Kto=
16:
re Papieżowie náwymyſláli/ y do kośćiołá Swiętego/
17:
iákoby iákie poważne y Bogu przyiemne świąthośći
18:
wprowádzili: Gdyſz nieſą nic inſzego/ iedno poſromo=
19:
cenie Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ y podeptánie
20:
nadroſſſzey krwie iego.
21:
A przeſto iuſz tu náoſtátku zámykam: Iż iáko Mniſzy
22:
y Mniſki/ y wſzyſtki Reguły ich/ nie poſſły od Paná Ie
23:
zu Kryſtá Syná Bożego/ áni od Apoſtołow iego:
2. Cor. 11.
Ták
24:
teſz y Mniſſki/ y Reguły ich wſzyſtki ſą wymyſlone od
25:
Duchá nietzyſteo/ ktory ſię vmie w Anielſką poſtáwę
26:
przemienić/ áby mogł tym więcey ludzi vłowić/ y ná
27:
wietzne potępienie poſláć
28:
Aprzeſto iuſz tu ſtąd obátzyć możeſz/ iákom pierwey
29:
nápiſał/ ieſliże wy ludzi nieutzyćie odpuſztzenia grze=
30:
chow/ w imię Kápic ſſárych/ burych/ białłych/ álbo
31:
tzarnych: W imię Zawoiow/ pierśćieniow/ wieńcow
y inſzych


strona: 151

Mniſzek Papieskich.151.
1:
y inſzych náuk Dyabelſkich? roſsądz thu proſzę ćię?
2:
mam záto ieſli iedná namnieyſza iſkierká boiázni Bożey
3:
w tobie ieſt/ iż niemożeſz inátzey zeznáć: Iedno iż to ſą
4:
Reguły y nánki od Dyabłá ná ſwiáth przynieſione/ á
5:
od Papieżá Antykryſtá potwierdzone. Smiłuy ſię Pá
6:
nie nad námi: Ale podzmy dáley.
7:
❦ Iż Papieſz y Mni=
8:
ſzy Bibliją s fáłſzowáli/ Syná Bo
9:
żego Iezu Kryſtá wyrzućili/ Pán=
10:
nę Máryą poſromoćili/ y vtzynili ſniey Boginią Po=
11:
gańſką y Báłwaná.
12:
A
Cżkolwiek Piotr ſwię
13:
thy Apoſtoł nápiſał:
2. Pet. 1.
Iż piſmo
14:
Prorockie/ nie z woley ludzkiey/
15:
ieſt nam podáne/ ale od Duchá
16:
Swiętego/ pobudzeni mowili
17:
ſą Swięći ludzie: A wſzákoſz Dy
18:
abeł przeſz Papieżá y Mnichy
19:
Mniſſki natzynie ſwoie niechćiał tego zániecháć/ áby
20:
był piſmá Swiętego niemiał s fáłſzowáć/ iáko ſię tho
21:
iáwnie okazáło/ ná zoltarzu od Duchá ſwięteo/ przes
22:
Dawidá Krolá y Proroká nápiſánym/ ktorego iż Dia
23:
beł nierad wcáłośći widział/ przeſto pobudził Papie=
24:
żá/ Mnichy/ y Mniſſki kthorzy bes wſzelákiey Boiá=
25:
zni Bożey y wſtydu ludzkiego/ ſlowá właſne z odmie=
r iijniali


strona: 151v

Papieſz y Mniſzy
1:
niáli/ wynicowáli/ y s fáłſzowáli: A s fáłſzowawſzy/
2:
Rożánym wiankiem Pánny Máryey názwáli: W kto
3:
rym wianku Páná Bogá bluznią/ Syná Bożego/ Pá
4:
ná Iezu Kryſthá/ iedynego Zbáwićielá y odkupićielá
5:
przą ſie: I ná to mieyſce pánnę Máryą tzynią y zbá=
6:
wićielem y odkupićielem wſzyſtkiego ſwiátá: A iżebyś
7:
nie rzekł ábym to ſobie zmyſlał/ przeto wezmę niektore
8:
Wierſze s Pſałterzá/ ktore Duch ſwięty ſlożył/ á nie=
9:
ktore teſz ktore Papieſz y Mniſzy s fáſzowali/ y dru=
10:
kowáć kazáli Ieronimowi Wietorowi w Krakowie
11:
látá národzenia Syná Bożego Páná Iezu Kryſtá.
12:
1531. A ty kxięgi y bluznierſtwá/ przedtym ieſztze do
13:
brze/ ſą Láćińſkim iężykiem y Greckim drukowáne w
14:
Lowánium ſlawnym mieśćie: Náco ſie wſzyſcy Kol=
15:
legyaći podpiſáli/ y ty błędy potwierdzili/ kthorych
16:
proſzęćie poſluchay. Thák Duch S. pierwſzy Pſalm
17:
potzyna.
18:
Błogoſláwiony mąſz/ ktory niewſzedł wrádę niepo
19:
bożnych/ á wdrodze grzeſznych nieſtánął/ áni ná ſtol=
20:
cu naſmiewcow nieuſiadł. To ſą właſne Duchá ſwię
21:
tego ſlowá.
22:
A Mniſzy ták to odmienili y wywroćili. Błogoſlá=
23:
wiony mąſz/ ktory miłuie imię twe dziewico Márya/
24:
łáſká twoiá duſzę iego potwierdzi. Miłoſierdzie two=
25:
ie wſzędy powiedáią Pánno Márya/ z robot rąk two
26:
ich Bog będzie błogoſláwion.
27:
Tu ſlyſzyſz iáwne odmienienie y ſprzewrácánie ſlow
28:
Duchá Swiętego?
Deut. 4.
Deut. 12.
Apoc. 22.
zápámiętał Papieſz y Mniſzy o=
29:
nych ſlow/ iáko Pan powiedział. Nieprzydaway/ áni
30:
vmnieyſzay ſlow proroctwá tego Ieſliże co przydaſz
31:
przyda Pan Bog wſzyſtki plagi nápiſáne wtych kxię
gach


strona: 152

Bibliją s fáłſzowáli.152.
1:
gach. Ieſli teſz co vymieſz/ wyimie ćie Bog s kxiąg ży
2:
wotá wietznego. Ale podzmy dáley do wtorego Pſál=
3:
mu.
4:
W wtorym Pſálmie Papieſz y Mniſzy Syná Boże
5:
go z máieſtatu iego właſnego zepchnęli/ á pánnę Má
6:
ryą ſtworzenie iego/ ná to mieyſce poſádzili/ Ty ſlo=
7:
wá mowiąc. Záſztzyć nas práwicą twą mátko Boża
8:
podzćie kniey wſzyſcy robotnicy y ſmutni/ á oná ochło=
9:
dzenie y poćieſzenie da duſzam wáſzym: Przyſtępuyćie
10:
kniey w pokuſach wáſzych.
11:
Izáſię w trzećim pſálmie. Rozwięſz pánno przeko=
12:
wy złośći náſzych/ oddal brzemioná grzechow náſzych
13:
Zlutuy ſie nádemną páni/ vzdrow niemoc moię/ od=
14:
dal boleść y vdrętzenie ſercá mego. To w trzećim pſál
15:
mie.
16:
Izáſię w dziewiątym: Spowiedam ſie tobie páni/
17:
ze wſzego ſercá meo/ á wypowiem miedzy ludem tześć
18:
y chwałę twoię. Bo tobie ma być daná chwałá/ dzię
19:
ká y chwálebność głoſá.
20:
I záſie wedwunaſtym. Bądz nam Páni wieżą mo=
21:
cnośći/ y opoką natwárdſzą/ złay nieprzyiaćielá/ wiel
22:
biemy ćię łáſki nálezićielko/ przes ktorą ſwiát odku=
23:
pion.
24:
Item ná Nieſpor w niedzielę. Rzekł Pan Pániey ná
25:
ſzey/ ſiedz Matuchno moiá/ ná práwicy S. mey: Ro=
26:
zwięſz przekowy grzechow mych/ á cnotámi twymi o=
27:
káſz oblitze duſzy moiey. Ktory ią doſtoynie ćći będzie
28:
vſpráwiedliwion/ á kto zámięſſká iey/ vmrze w grze=
29:
chách ſwoich. Boiaśń iey odpądza grzech od ſercá/ á
30:
łáſká iey otzyśćia ſumnienie grzechow. Ieſli Páni nie
31:
zbuduie domu ſercá náſzego/ niebędzie długo trwáć
32:
budowánie iego.
Item


strona: 152v

1:
Item w Feryą tzwartkową. Kto wierzy w ćię nay
2:
dzie ſkárby pokoiá/ á kto ćię niewzywa ná tym ſwiećie/
3:
do kroleſtwá niebieſkiego nie wnidzie.
4:
Podzćie ráduymy ſie Pániey/ weſelmy ſie zbáwićiel
5:
ce náſzey: Dufayćie wnię Zakonnicy/ wierzćie w nię ża
6:
cy wſzyſcy: Iż oná ieſt vlitzká żywotá/ wrotá zbáwie
7:
nia: Drogá náſego ziednánia/ weſele płátzących/ po=
8:
koy boiących ſerc/ y zbawienie.
9:
Chorążyna nád dziewicámi: Szynkárká kroleſtwá
10:
niebieſkiego/ bądz miłośćiwa: Odpuść nam grzechy/
11:
od gniewu Bożego wybaw nas.
12:
Páni zlutuyſie nád námi záginionemi zbáwićielko
13:
wyſluchay łkánie ſercá moiego: Omyi Páni grzechy
14:
náſze. Toć ſą wierſze z żołtarzá Papieſkiego/ y Mniſkie
15:
go/ inſze opuſztzam/ ktore tám duſzny nieprzyiaćiel Dy
16:
abeł/ pálcem ſwoim nápiſał/ á práwie co ieſt ſam wſo
17:
bie doſkonále vkazał.
18:
Atzkołwiek Pánnę Máryą mátkę Páná náſzego Ie
19:
zu Kryſtá/ mamy vććiwie wſpomináć/ y mowić oniey
20:
iáko o tey Pánnie/
Pánnę Máryą
vććiwie mamy
wſpomináć.
ktorą Pan Bog y ze wſzyſtkimi wier
21:
nymi/ iáko Swięty Páweł ſwiattzy/
Eph. 1.
ieſztze przed záło=
22:
żeniem fundámentow ſwiátá/ wybráć/ vmiłowáć/ y
23:
poſwięćić ratzył/
Luc. 1.
ktorą teſz Duch Swięty zowie łáſki
24:
pełná błogoſláwioná álbo ſſtzeſliwa miedzy niewiáſtá
25:
mi. A wſzákoſz teſz to wiem iednák/ iż tá Pánná/ nigdy
26:
tego niepożądáłá/ áni dziś żąda po nas/ iżebyſmy Sy=
27:
ná Bożego Páná Iezu Kryſtá zbáwićielá iey/ y náſze
28:
go iedynego/ zdzieráli s ſtholcá Bożego/ y zwłotzyli ze
29:
ćći y chwały iego/ á w kłádáli thę tześć y chwalę ná
30:
ſtworzenie iego/ poniewaſz Pan ták ſam v Proroká mo
31:
wi.
Eſa. 42.
Chwały moiey żadnemu niedam. Abowiem nietzy
tamy


strona: 153

Biblią s fáłſzowáli.153.
1:
tamy tego/ ná żadnym mieyſcu/ áby kiedy pánná pożą
2:
dáłá y ſſukáłá od nas ćći Boſkiey/ ktora tylko ſámemu
3:
Bogu należy.
4:
Vkaſz ktory Ewánieliſtá álbo Apoſtoł nápiſał. A=
5:
by ſie oná kiedy názywáłá y tzyniłá/ zrzodłem dobrá w
6:
ſzego/ od kthoreyby mieli ludzie prágnący łáſki żędáć/
7:
ſſukáć y tzerpáć? Izaſz niewieſz bluznierzu/ iż thylko
8:
ſam Kryſtus Syn Boży ták o ſobie mowi.
Io. 7.
Ieſli ktho
9:
prágnie/ podz do mnie y nápiy ſie. Tákże y Ian ſwię=
10:
ty ſwiattzy. Iż ſpełnośći iego wſzyſcyſmy wzięli. Tu
Ioan. 1.
Wſzyſcy bie=
rzemy od Pa=
ná Iezu Kry=
ſtá ſyna Boze=
go.

11:
iáwne ſwiádectwo duchá ſwiętego ſlyſzyſz: Iż wſzy=
12:
ſcy bierzemy/ nie od pánny Máryey/ áni od żadnego
13:
ſtworzenia/ iedno thylko od páná Iezu Kryſtá Syná
14:
Bożego ſámego.
15:
Skądże ty tedy to maſz? Iż tey pánnie/ nowe Zoł=
16:
tárze wymyſlaſz y ſpiewaſz? Iż ią ſtudnicą y zrzodłem
17:
wſzeo dobrá y łaſki názywaſz? tzemu ſyná Bożeo Páná
18:
Iezu Kryſtá s chwały iego właſney zdzieraſz? á ná
19:
ſtworzenie iego niepobożnie tę chwałę w kłádaſz? tzev
20:
ſtey pánny pokorney y błogoſláwioney/ pogáńſką Bo=
21:
ginią/ y Báłwaná dziáłaſz? tzemu ią ták háńbiſz y ſro
22:
moćiſz? Iż to nánię kłádzieſz y tho iey przypiſuieſz/ co
23:
tylko ſámemu Synowi Bożemu należy? Izali tá pán
24:
ná duſze náſze potwierdza?
25:
Izali oná práwicą ſwoią nas záſztzyca? Izali kie=
26:
dy do ludzi grzeſznych mowiłá.
Matt. ...
Podzćie do mnie wſzy
27:
ſcy robothnicy w grzechach ſercá wáſzego/ y wſzyſcy
28:
ſmutni/ ia was ochłodzę?
29:
Izali oná brzemioná grzechow náſzych/ niemocy/
30:
boleśći/ boiázni/ y vdrętzenia wſzelákie vſmierza y od=
31:
dala.
sIzali


strona: 153v

Papieſz y Mniſzy
1:
Izali oná ieſt wieżá mocnośći/ opoką natwárdſzą
2:
vlitzką żowotá/ wrotá zbáwienia/ drogá ziednánia/
3:
nádzieiá ſmutnych/ pokoy y zbáwienie ſerc náſzych?
4:
Izali oná buduie domy ſerc náſzych?
5:
Izali oná omywa grzechy náſze?
6:
Izali ona ſwiáth odkupiłá?
7:
Izali oná ieſt zbáwićielká/ przytzyńcá/ woytowa/ y ie
8:
dnatzká náſzá? Chorążyna/ Szynkarká w kroleſthwie
9:
Bożym/ y miłośćiwą pánią?
10:
Izali oná grzechy náſze odpuſztza? y od gniewu bo
11:
żego nas wybawia?
12:
Izali to nietylko ſámemu Pánu Kryſtuſowi Syno=
13:
wi Bożemu nalezy?
2. Io. 1.
Epb. 5.
Tit. 3.
Ebr. 1.
Io. 1.
Io. 3.
1. Tim. 2.
1. Io. 2.
ná ktorego Oćiec niebieſki tę tześć
14:
włożył/ iż on tylko ſam ieſt/ ktory krwią ſwoią nadroſſ
15:
ſzą/ grzechy náſze omywa? ktory ſwiát odkupił/ ktory
16:
ieſt zbáwićiel/ przytzyńcá/ opiekun/ y iednatz náſz? kto
17:
ry nas od gniewu Bożego záſtąpił y wybáwił?
Takby Panná
Márya mowi
łá do tych Bál
wochwálcow.

18:
I coby Pánná rzekłá kiedyby ieſztze ná ſwiećie byłá
19:
y thákowe báłwochwálce vyrzáłá? Izaliby nánie nie
20:
krzyknęłá/ y ták do nich mowiłá?
Gal. 3.
Luc. 24.
Act. 7.
Eſa. 48.
Iere. 7. 17.
Exod. 32.
Luc. 1.
O ſſaleni y nieumieię
21:
tni ludzie/ y krnąbrnego/ y zátwárdziáłego ſercá. Bło
22:
goſláwieńſtwo/ ktore ia mam/ niemam go ſamá od ſie=
23:
bie/ ále od ſámego Páná Bogá? Atzkolwiek Pan Bog
24:
weyrzał ná niſkość ſlużebnitzki ſwoiey/ iżem vrodziłá
25:
Kryſtuſá Syná Bożego/ y zbáwićielá iedynego: A w=
26:
ſzákoſz dla tegom ſie nieſtáłá żadną Boginią/ ánim ſie
27:
teſz ſtałá zbáwićielką tego Swiátá/ áni teſz przes mię
28:
ieſt ſwiát odkupion/ iako wy to mnie fáłſzywie przyſą=
29:
dzaćie/ y mnie ſromoćićie: O báłwochwálcy/ ſam tyl=
30:
ko Pan Bog ieſt zrzodło wſzego dobreo/ od tego ſámeo
31:
płynie wſzyſthko dobre/ przes Syná moiego. Ieſli mi
tę chwałę


strona: 154

Bibliją s fáłſzowáli.154.
1:
tę chwałę tzynićie/ kthora tylko ſámemu Pánu Bogu
2:
należy/ tedy moc Bożą ſromoćićie/ iákoby Pan Bog
3:
w ſwey mocy był odmienny/ y tę moc ſwoię ktoremu in
4:
ſzemu ſtworzeniu dawał/ áby nie on ſam/ ále iego kto=
5:
re ſtworzenie było chwalone?
6:
Poſluchayćie onego Nykodemá/ kthory powie=
7:
dział Synowi moiemu/ mowiąc do niego.
Io. 3.
Iż ża=
8:
dny niemoże tákowych cud tzynić/ ktore ty tzyniſz/ chy
9:
bá żeby był Bog ſnim. Izáli niewiećie/ iż moy Syn/
10:
nietylko tzłowiek/ ále też ieſt Bog práwy/ ktory wſzyſt
11:
ko vtzynić może/ y tzyni: Iaćiem nieieſt Bogini/ przeto
12:
teſz vmnie nitzeo nieſzukayćie/ oto P.B. maćie/ ktory
13:
wſzyſtko może: Izali niewiećie dokądem ieſztze byłá ná
14:
ſwiećie nic mi ſyn moy nieprzywłaſztzał/ y nic według
15:
mey woliey nietzynił/ kiedym ná weſelu ſnim byłá/ y ie=
16:
mu powiedziálá.
Io. 2.
Winá niemáią? Izaſz niewiećie/ iáko
17:
mię odpráwił/ co thobie do tego niewiáſto/ ieſztze nie=
18:
przyſſlá godziná moiá? Atzkolwiek to vtzynił nie dla te
19:
go/ áby mie miał od łáſki ſwoiey odrzućić/ ále dla the=
20:
go/ áby mnie tześć y chwałá niebyłá przypiſaná/ y przy
21:
właſztzoná onego cudá/ ktore on ſam tylko vtzynił/ iż
22:
wodę w wino przemienił
23:
Nie ſpychayćieſz tedy Syná moiego miłego/ s Tro=
24:
nu y z Máieſtatu iego/ á mnie ná tho mieyſce niewſa=
25:
dzayćie/ dopuśććie mu vżywáć tey chwały/ ktorą ma
26:
odwięku od Oycá dáną iemu.
Io. 5.
Matt. 28.
Wy mniemaćie/ ábyśćie
27:
mię ććili/ gdy mię Pánią zowiećie/ y domnie ſie vćie=
28:
kaćie/ á wy to tzyniąc/ mnie ſromoćićie/ iż s tzłowieká
29:
Boginią Pogáńſką tzynićie/ przykłádem onych bluznie
30:
rzow/ ktorzy Krolową niebieſką chwalili.
Iere. 44.

31:
Abowiem żadny niema być chwalon/ áni wzywan ie=
s ijdno


strona: 154v

Papieſz y Mniſzy
1:
dno ſam Pan Bog wſzechmogący/
Matt. 4.
Deut. 6.
Gen. 4.
Pſal. 102.
Luc. 1.
tego ſámego wzy=
2:
wayćie y chwalćie/ iákom go ia teſz wzywáłá/ y chwa=
3:
liłá w Duchu y w Prawdzie/ w wierze/ w poſluſzeń=
4:
ſtwie/ w miernośći/ y w ćierpliwośći rzetzy przećiw=
5:
nych/ ktorem tego Syná Bożego vrodziwſzy ćierpiá=
6:
łá/ vboſtwo/ troſki/ ſmętki/ przeſládowániá.
2. Tim. 2.
Matt. 5.
Io. 14.
Matt. 16.

7:
Bierzćie odemnie przykład/ iż wſzyſcy/ ktorzy chcą
8:
pobożnie żyć ná ſwiećie/ w Pánie Iezu Kryſtuſie/ mu
9:
ſzą przeſládowánie y troſki rozmáite ćierpieć. Ieſliżeć
10:
mnie Pan Bog nieprzepuśćił/ ktorą Synowi ſwemu
11:
mátką obrał: Niedziwuyćieſz ſie tedy/ áni ſie teſz ſtego
12:
ſmuććie/ y niegorſzćie gdy was będzie ſwiat przeſládo
13:
wał/ złorzetzył y wſzelkie złe ſlowo/ náprzećiwko
14:
wam mowił:
Matt. 5.
Io. 14.
Matt. 16.

15:
A przeſto kiedy náwas co takowego przydzie/ pom=
16:
nićie żećiem ia teſz tego wſzyſtkiego ſkoſſtowałá/ y vtze
17:
śńićką byłá. A wſzákoſz nieprzeſtom ſobie záſlużyłá/ ży
18:
woth wietzny y zbáwienie/ ále Syn moy ná krzyżu v=
19:
márł/ krew ſwoię rozlał/ mnie y wſzyſtki wierne z Oy=
20:
cem ſwoim niebieſkim poiednał/ przeſto nie mnie/ ále
21:
Syná mego ſámego/ zbáwićielem/ odkupićielem/ ie=
22:
dnatzem/ przytzyńcą/ y zrzodłem/ wſzego dobrá zow=
23:
ćie y tzyńćie/ á mnie więcey thákowemi przezwiſkámi
24:
nieſromoććie/ ktore tylko Synowi moiemu ſámemu na
25:
leżą.
26:
Mam za to/ iż kiedyby Pánná Márya dziś ná ſwiećie
27:
byłá/ y ty báłwochwálce vſlyſzáłá/ mowiłáby do nich
28:
tymi ſlowy/ albo tym podobnymi: ábowiem ieſli pánná
29:
Mária byłá vlitzką żywotá iako ty powiedaſz bluznie
30:
rzu niewſtydliwy/ wrotá zbáwienia drogá ziednániá/
31:
nádzieiá ſmętnych/ pokoy y zbáwienie ſerc náſzych. I
kiedy


strona: 155

Bibliją s fáłſzowáli.155.
1:
kiedibj oná omywáłá grzechy náſze/ y oná ſwiát odkupi
2:
łá: tedyćby tym obytzáiem P.B. muſiał kłąmcą zoſtać
3:
ktory ták mowi przes proroká.
Eſa. 43.
Iam ieſt/ iam ieſt ſam
4:
ktory głádzę niepráwośći twoie dla mnie?
Matt. 1.
I toćby nie
5:
prawdá ieſztze muſiáłá być co Anioł do Iozefá o Pá=
6:
nie Kryſthuſie Synu Bożym powiedział iż on zbáwi
7:
lud ſwoy/ od grzechow ich: y toby też ieſztze byłá nie=
8:
prawdá/ co Syn Boży mowi.
Matt. 11:
Podzćie do mnie wſzy=
9:
ſcy/ ktorzy prácuiećie/ y obćiążeni ieſteśćie/ á ia was
10:
ochłodzę. I toćby teſz byłá nieprawdá/ co Ian ſwięty
11:
o Pánie Kryſtuſie nápiſał:
Io. ...
Iż on ieſt Báránek/ ktory
12:
nośi grzech tego ſwiátá: I toby teſz byłá nieprawdá
13:
co ſam Syn Boży o ſobie mowi. Iam ieſt drogá/ pra
14:
wdá/ y żywot. I ieſztze thoby tákieſz byłá nieprawdá
15:
co Lukaſz Swięthy w Dzieiách Apoſtolſkich nápiſał.
Act. 4:

16:
Iż niemáſz inſzego imieniá pod niebem danego miedzy
17:
ludzmi/ przes ktorebyſmy mieli być zbáwieni? I toć=
18:
by ieſztze muſiáła być nieprawdá/ co Paweł Swięthy
19:
ná niekthorych mieyſcách piſze.
Rom: 8.
1. Tim. 2.
Iż Syn Boży ſiedząc
20:
ná práwicy Bożey/ przytzynia ſię zá námi: I záſie iż
21:
ieden ieſt Bog/ y ieden teſz iednatz/ miedzy Bogiem/ á
22:
miedzy ludzmi/ tzłowiek Kryſtus Iezus/ ktory dał ſá=
23:
mego ſiebie zapłátą odkupienim zá wſzyſtki. I thoćby
24:
muſiáłá być nieprawda/ co Ian Swięty o Synu Bo
25:
żym nápiſał:
1. Io: 2.
Iż rzetzniká mamy v Oycá Iezu Kryſtu
26:
ſá ſpráwiedliwego.
27:
Aleć podobniey tobie bluznierzu kłámáć/ á niſſli Ducho
28:
wi Swiętemu/ od ktorego tákowe Swiádectwá wy=
29:
ſſly/ náprzećiwko temu Zołtarzowi twoiemu/ od Oy=
30:
cá kłamce Dyábłá zmyſlonemu/ ktory tu dla tego Pán
31:
nę Máryą ná mieyſcu Bożym poſtawił/ aby ią poſro=
s iijmoćił


strona: 155v

Papieſz y Mniſzy
1:
moćił/ y Syná Bożego Paná Iezu Kryſtá s háńbił/
2:
y potłumił.
Papieſz y iego
horda ſromoći
Pánnę máryą.

3:
Niewſpominam tu tego/ iáko tenże kłamcá Dya=
4:
beł/ w tym Zołtharzu/ przes natzynie ſwoie Papieżá/
5:
Mnichy y mniſſki/ tę błogoſláwioną Pánnę lżąc y ſro
6:
mocąc/ názywaią mátką miłoſierdzia: áby Mnichy y
7:
Mniſſki tzáſu godziny ſmierći przyięłá/ odpuſztzenie
8:
grzechow im vproſiła/ Syná ſwego vbłagáłá/ nędzne
9:
wſpomagáłá/ płátzące vweſeliłá/ zá kxiężą ſie modli=
10:
łá/ od grzechow otzyśćiełá/ od nieprzyiaćielá obroniłá
11:
do żywotá wietznego przyprowádziłá/ wołáiącym po
12:
mogłá/ pokoy vgruntowáłá zwiąſki rozwiązáłá/ ſlepe
13:
oſwiećiłá/ złośći odegnáłá/ wſzyſtko dobre vprośiłá/
14:
mátką/ nádzieią/ y obroną byłá/ modlitwámi niegár
15:
dziłá/ ſlodkośćią/ drábiną/ y orędownitzką byłá/ w
16:
ſmutkach y wtroſkach rátowáłá/ grzechy odpuſztzá=
17:
łá/ y zmázáłá/ od ſmierći wietzney/ y od wſzytkich złych
18:
przygod záchowáłá. Ale kto może ty wſzyſtki bluznier
19:
ſtwá wypiſáć/ kthorych tám w tym Zołtarzu tenże o=
20:
ćiec kłamcá Dyabeł náſiał.
Papieznicy wy
wieſili ięzyki
ſwoie ná Kry=
ſtuſa.
Exod. 20.
Rom. 4.
1. Cor. 15.
Eſa. 2.
Ezech. 18.
Ebr. 2. 4. 7.
10.
1. Io. 1.
Apoc. 1.
Pſal. 14.
Eſa. 65.
Deut. 32.
Iere. 5.

21:
O nieprzyiaćiele Páná Iezu Kryſtá/ Syná Boże=
22:
go/ coſz wám wżdy złego vtzynił/ iżeśćie ták náprze=
23:
ćiwko iemu powſtháli? Ięzyki ſwoie nań wywieśili?
24:
y s ſtholcá go iego zepchnęli? Cżemu niewſpominie
25:
ćie/ iż on thylko ſam nas wywiodł/ zdomu niewoley/
26:
nie od krolá Pháráoná/ ále z mocy Dyabelſkiey y zwie=
27:
tznych ćiemnośći: Sam thylko zá nas vmárł/ ſam tyl
28:
ko nas z Oycem niebieſkim poiednał/ ſam thylko grze=
29:
chy náſze krwią ſwoią zámázał: A więc tho ták odda=
30:
waſz Panu ſwemu/ ludu ſſalony/ y głupi? Izali nie on
31:
ieſt oćiec twoy? ktory ćię ſobie zyſkał? ktory ćię ſtworzył
ktory


strona: 156

Bibliją s fáłſzowali.156.
1:
ktory ćię vmocnił. Spytay oycá twego/ á on tobie po
2:
wie ſtárſzych twoich á oni tobie oznáymią: Iżeś ſie vtu
3:
tzył/ dla tegoś od Páná odſtąpił/ opuśćiłeś Páná Bo
4:
gá ſtworzyćielá twego/ y niewdziętznyś ieſt opoki zbá
5:
wićielá ſwego.
Papieſz y mni
ſzy Ducha S.
ſromocą.

6:
Aleć wam ieſztze ná tym máło było/ iżeśćie Pánnę
7:
Máryą y Syná Bożego Páná Iezu Kryſtá poſromo
8:
ćili/ Duchowi Swiętemu teżeśćie nieprzepuśćili/ kto
9:
regośćie teſz náprzodku tego Zołtarzá zbluznili: piſząc
10:
ták. Iż Zoltarz Pánny Maryey/ ieſt lepſzy/ wazniey=
11:
ſzy/ y ku mowieniu pożytetznieyſzy/ ániſſli Zołtarz Da=
12:
widá Proroká.
13:
I dáiećie trzy przytzyny do tego: Pierwſzą/ iż then
14:
wáſz ſmyſlony Zołtarz ieſt proſtym ludziom łatwieyſzy
15:
Drugą przytzynę/ iż Zołtarz Dawidow ieſt złożon od
16:
tzłowieká grzeſznego/ ále Zołtharz Pánny Máryey od
17:
Paná Bogá ſámego/ y ná ten ſwiát przynieſion od An
18:
iołá Gábryelá Swiętego. Trzećią przy tzynę: Iż ieſt
19:
milſzy y przyiemnieyſzy Troycy Swiętey/ y ku vtzynie
20:
niu zá ſwe grzechy doſtáthetznieyſzy? I przydawaćie
21:
tám dáley ty ſlowá. By też tzłowiek był nagrzeſzniey=
22:
ſzy/ y iuſz od Bogá przeyrzan y ſkazan ná męki wiekui=
23:
ſte: Ieſli ſię będzie około tego Zołtarzá Pánny Máry
24:
ey vſtháwitznie obierał/ thedy przes przytzynę Pánny
25:
Máryey/ y mocą Zołtharzá thego/ vydzie potępienia
26:
wietznego.
27:
I ieſztze tám daley przydawaćie. Ktoby tego zoł=
28:
tarzá zátrudniony niemogł mowić/ tedy tákowy tzło=
29:
wiek/ then zołtarz/ álbo przynámniey paćiorki iákie/
30:
ma ná ſwoiey ręce nośić/ y záwieśić.
31:
I przywodzićie tám ku potwierdzeniu tey náuki Di=
iabel=


strona: 156v

Papieſz y Mniſzy
1:
iabelſkiey przykład/
Przykład o ie=
dnym Krolu
złym.
o iednym złym Krolu/ ktory Krol
2:
gdy tego zołtarzá pánny Máryey nierad mawiał/ á
3:
wſzákoſz iż go rad przed ſie ſporády ſpowiedniká ſwe=
4:
go/ ná ręku nośił: Tedy kiedy ten Krol vmárł/ był ſka
5:
zan ná wietzne potępienie. Ale pánná Márya dla one
6:
go zołtarza/ ktory ná ręku vſtáwitznie nośił/ do ſędzie=
7:
go przyſtąpiłá/ y on zołtarz ná wagę włożyłá/ á ták o=
8:
nym zołtarzem złośći onego Krolá y złe vtzynki iego
9:
przeważyłá/ y onę duſzę ku ćiáłu przywroćiłá/ áby do=
10:
śić vtzyniłá zá grzechy ſwoie. Ktory Krol wſtawſzy
11:
zmartwych/ ten zołtarz pánny Máryey rad mawiał/
12:
y żywot wietzny potym dla tego zołtarzá otrzymał.
Powiedá Pa=
pieſz iz Zołtarz
lepſzy Pánny
Máryey ániſli
Dawidá Pro=
roká Bozego.
3. Reg. 11.
Pſal. 51.
2. Reg: 12.

13:
Toć ſą náuki wáſze od kłamce Dijabłá zmyſlone. I=
14:
zali może być więtſze poſromocenie Duchá Swięte=
15:
go/ iedno náutzáć y piſáć: Iż zołtarz pánny Máryey
16:
ieſt lepſzy/ ważnieyſzy y pożytetznieyſzy/ á niſſli zołtarz
17:
Dawidá Krolá y Proroká Bożego? Wiem dobrze/ iż
18:
Dawid iáko tzłowiek grzeſzył/ á wſzákoſz był przed ſie
19:
błogoſláwiony przed Pánem Bogiem/ ábowiem mu
20:
Pan grzechu niepotzytał zá grzech/ iáko Náthán Pro
21:
rok Boży do niego mowił: Nie vmrzeſz. I iáko theſz
22:
ſam otym nápiſał mowiąc.
Pſal. 32.
Błogoſláwiony mąſz/ kto=
23:
remu Pan Bog niepotzyta grzechu. Izali bluznierzu
24:
niewieſz? Iż Dawid Krol/ według ćiáłá/ ieſth oćiec
25:
Pánu náſzemu Iezu Kryſtuſowi Synowi Bożemu/
26:
ták iáko Anioł mowił do pánny Máryey/ tymi ſlowy.
Luc. 1.

27:
Da mu Bog ſtolec Dawida oycá iego. Przeto teſz ſam
28:
Pan Bog o Dawidzie ſwiáthtzy mowiąc.
Pſal. 89.
Ezech. 37
Nálazłem
29:
Dawidá ſlugę mego: A ná drugim mieyſcu. Sługá
30:
moy Dawid. A gdyſz ták ieſt/ tzemuſz tedy ſlugo Anty
31:
kryſtow/ ſromoćiſz Dawidá Proroká ſwięteo y pſáłterz
iego/


strona: 157

Bibliją s fáłſzowáli.157.
1:
iego/ w kthorym Dawid wypiſał modlitwy ſwięte/
2:
dziękowánia/ y proroctwá Boſkie o Pánie Iezu Kry=
3:
ſtuſie Synu Bożym? Skąd tę moc maſz/ iż ty Proro=
4:
ká Dawidá popráwiaſz/ iego ſlowá odmieniaſz/ y wy=
5:
wrácaſz?
6:
Powiedaſz iż ten zołtarz pánny Máryey dla thego
7:
ieſt lepſzy/ iż łátwieyſzy ieſt/ á niſſli Pſáłterz Dawidá
8:
Proroká. Wierzę temu/ ábowiem záwżdy nieprawdá
9:
ieſt łátwieyſza/ á niſſli prawdá Boża. A chceſz ſlyſzeć
10:
tzemu? Iż ſie ludzie ſprzyrodzenia nieprawdziwi ro=
11:
dzą/ ktorzy więcey nieprawdę miłuią/ á niſſli prawdę
12:
Bożą/ á zwłaſztzá ktorzy odrodzeni z Duchá Swięte=
13:
go nie ſą. Iáko to iáwnie w dzieiach máłych widziemy
14:
iz ſkoro dziećię máłe potznie blegotáć/ naprzod ſámo
15:
od ſiebie náutzy ſie nieprawdy mowić.
Powieda Pa=
piez iz Zołtarz
Pánny Máry=
ey Anioł przy=
nioſl z niebá.

16:
A iż teſz powiedaſz iákoby ten Zołtarz Pánny Máry
17:
ey miał Anioł Gábryel przynieść z niebá: Themu ia
18:
niewierzę. Aby z niebá byłá náuká przynieſioná fáłſzy=
19:
wa/ y Dyabelſka/ ktora ſie z Ewánielią Swiętą nie=
20:
zgadza: Ale by teſz dobrze ták było/ iżeby ten Zołtarz
21:
Pánny Máryey nietylko Anioł Gábryel przynioſl z nie
22:
bá/ ále teſz y wſzyſcy Aniołowie/ thedy według náuki
23:
Páwłá Swiętego/ niechay będzie przeklęctwo.
Gal. 1.

24:
A iż ieſztze powiedaſz/ iż ten Zołtarz nowy/ ieſt Troy
25:
cy Swiętey milſzy/ y ku vtzynieniu zá grzechy doſtáte=
26:
tznieyſzy/ á niſſli Pſáłterz Dawidá Proroká Swięte=
27:
go.
Powieda Pa=
pieſz iz Zołtarz
Pánny Mary=
ey milſzy Troy
cy Swiętey á
niſzli Dawi=
dow.
I temu niewierzę/ áby Zołtarz Panny Má=
28:
ryey/ ktory duch nietzyſty zmyſlił/ miał być v Páná Bo
29:
gá wdziętznieyſzy/ á niſſli ten zołtarz Dawidow/ ktory
30:
ieſt od Duchá Swiętego ſlożon.
31:
Temu też niewierzę áby ten zloſliwy krol/ kthory w
tgrzechu


strona: 157v

Papieſz y Mniſzy
1:
grzechu vmárł/ dla teo niebył potępion iż ten Zołtarz
2:
pánny Máryey y paćiorki ná ręku vſtáwitznie no=
3:
ſił.
Przykład zmy
ſlony o iednym
Krolu złym.

4:
Abowięm ieſli dla tego niebył potępion/ tedyć nic
5:
niebyło potrzebá/ ani Ewánieliey/ áni obietnic Bo=
6:
żych/ áni wiáry/ áni krztu/ áni Páná Iezu Kryſtá/ á=
7:
ni odrodzeniá nowego/ áni wietzerzy iego. Iedno tyl
8:
ko ná rękách vſtáwitznie nośić Pſáłterz Panny Máry
9:
ey/ y Paćiorki/ y to wſzyſtko kłáść ná wagę tzaſu ſmier
10:
ći: A krotko mowiąc: Byłyby ty ſlowá Páná kryſtuſá
11:
Syná Bożego nieprawdziwe/ ktore mowił do Nyko
12:
demá.
Io. 3.
Ieſli ſie kto nieodrodzi z wody y z Duchá Swię
13:
tego/ nie wnidzie do kroleſtwá niebieſkiego. I ty ſlowá
14:
kto niewierzy w Kryſtuſa Iuſz ieſt oſądzon:
Ioan. 113.
I ty ſlo=
15:
wá takieſz Páwłá Swiętego/ ktory ták mowi:
Tit. 3.
Iż we
16:
dług ſwego miłoſierdzia zbáwione nas vtzynił/ przes
17:
omyćie odrodzenia Duchá Sziętego/ ktorego wylał ná
18:
nas obfićie/ przes Iezu Kryſtá zbáwićielá náſzego/ á
19:
byſmy byli vſpráwiedliwieni łáſką iego/ y ſtáli ſię dzie=
20:
dzicmi według nádzieie żywotá wietznego: Ty wſzyſt
21:
ki piſmá Swięte/ muſiáłyby ſię ſtać nieprawdziwe.
22:
Podobniey tedy wam ſlugam Antykryſtowym/ y te
23:
mu Krolowi złoſliwemu mátháć/ á niſſli Duchowi
24:
Swięthemu: By theſz dobrze then Krol zmartwych
25:
wſtał/ y tákowe mátáctwá powiedał/ thedybyſmy ie=
26:
mu przedſię niewierzyli: Pytaſz mię tzemu? Abowiem
27:
Pan Kryſthus powieda.
Luc. 16.
Maćie Moiżeſza y proroki/
28:
thych ſluchayćie y wierzćie im. A nádrugim mieyſcu
29:
Pán Bog mowi.
Deut. 18.
Nie ſſukayćie práwdy od vmárłych
30:
ludzi:
Ktorzy Anio=
łowie ten Zoł=
tarz przynie=
ſli.

31:
A przeſto ieſt fałſz y zdrádá ludzka/ áby ten Zołtarz
32:
Pánny Máryey przynioſl Anioł z niebá: Ale gy przy=
nioſł


strona: 158

Bibliją s fáłſzowáli.158.
1:
nioſl naprzod wtory Vrban Papieſz Antykryſt Rzym=
2:
ſki/
3:
ktory ten Zołtarz wymyſlił/ y ſwoim zwolennikom
4:
po ſwiećie rozeſlał:
Roku. 1094.
Sabel.
Polid.
A pothym záſię Vrbanie/ tzwarty
5:
Vrban Papieſz/ ten Pſałterz potwierdził/ y wielki=
6:
mi odpuſty obdárzył/ náten tzás mowię/ kiedy po vli
7:
cách s chlebem chodzić vſtáwił:
Roku. 1260.
Polid. Lib. 6.
Cap. 8.
Clement.
Lib. 3. Tit. 16
Ca. Si bomi=
num.
A iż temu Zołtarzowi
8:
Panny Máryey/ ná then tzás/ wiele ludzi pobożnych
9:
niewierzyli/ y przyimowáć go niechćieli: Przeſto tzwar
10:
ty Syxtus Papieſz mnich ná trepkách/ tego Zołtarzá
11:
Pánny Máryey popráwił/ y wielkimi odpuſty nádá=
12:
rzył
Roku. 1472.
Rob.
Barus.

13:
Thoć ſą ći Aniołowie/ ktorzy thęn Pſáłterz Pánny
14:
Máryey ná ſwiáth naprzod przynieſli/ Mnichom y
15:
Mniſſkom podáli/ y ſpiewáć álbo mowić roſkazali/ á=
16:
by Páná Bogá wſtháwitznie bluznili/ Syná Bożego
17:
s kośćiołá wyrzućili/ Pánnę błogoſláwioną poſromo
18:
ćili/ Boginią Pogáńſką y Báłwaná ſniey vtzynili.
Iuno fer
opem.
A
19:
bowiem iáko pogáni do Iunony Boginiey ſwey wołá
20:
li/ Iuno fer opem: Wſpomoſz naſz Iuno Bogini. Ták
21:
że wy theſz dziſia do Pánny Máryey wołaćie:
Iere. 44.
Wſpo/
22:
moſz nas Páni/ odpuść nam grzechy Páni/ odpuść
23:
grzechy náſze.
24:
A wżdy ieſztze będzieſz mowił/ iż nas potwárzaſz A
25:
poſtáto/ ábowiem my z wielką pilnośćią ludzi krześći
26:
iańſkich náutzamy/ áby wtzym inſzym nádzieie zbáwie
27:
nia ſwego niepokłádáli/ iedno w Pánie Iezu Kryſtu=
28:
ſie/ iaka to ieſt prawdá/ może iuſz kożdy ſtąd obátzyć/
29:
y rosſędzić: Ieſliśćie wy przyiaćiele/ álbo nieprzyia=
30:
ćiele Páná Iezu Kryſtá Syná Boż[e]go/ ktory ták mo
31:
wi.
Io. 15.

32:
Wy przyiaćiele moi ieſteśćie/ ieſli będziećie tzynić
33:
cokolwiek ia wam roſkázuię. Vkaſz gdzie roſkazał ſyn
t ijBoży


strona: 158v

Papieſz y Mniſzy
1:
Boży/ álbo ktory Apoſtoł/ zołtarze nowe pánnie Má
2:
ryey ſpiewáć? Ale podzmy dáley.
3:
Dyurnały Wijátyki
:
y Mſzały Papieżá Rzymskiego/ y
4:
ſlug iego/ ſwiatczą. Iż nie w Imię
5:
Páná Iezu Kryſtuſá/ ále w imię ludzi vmárłych vtzą
6:
odpuſztzenia grzechow.
7:
A
Iżeś też ieſzce nápiſał mo
8:
wiąc: Iż ludzi grzechow odpuſztzenia
9:
vtzyćie/ nie w imię ludzi vmárłych/ á=
10:
le w imię naſwiętſze Páná Kryſtuſo=
11:
we. A iż teſz thylko/ iednego Iednatzá maćie/ miedzy
12:
Bogiem Oycem// á miedzy ludzmi/ ktory wydał ſáme=
13:
go ſiebie/ ná odkupienie wſzyſthkich. Pánie Boże day
14:
to/ áby ták było: Ale iż inátzey ieſt: Swiattzą to/ wá=
15:
ſze Dyurnały/ Wijátyki/ y teſz Mſzały.
Co ieſt w imię
vmárłych lu=
dzi vtzyć.

16:
Powiedz mi: co ieſt inſzeo ludzi odpuſztzenia grzechow
17:
w imię vmárłych ludzi vtzyć? iedno ſie ludziom vmár=
18:
łym álbo duſzom ich/ grzechow ſwoich ſpowiedáć?
19:
Iedno im táiemnice y ſkrytośći ſerca ſwego otwieráć/
20:
przywłáſztzáć/ y donich ſie o wſpomożenie vćiekáć? I
21:
záſię. Co ieſt inſzego mieć inſze Iednatze do Bogá oy=
22:
cá/ á nie ſámego Páná Iezu Kryſtá/ iedno przes ludzi
23:
vmárłe/ y ich zaſlugi ſſukáć y prosić odpuſztzenia grze
24:
chow? A nákoniec nie thylko przes ludzi vmárłe/ ále
25:
też y przes drwá nieme.
A iż


strona: 159

Biblią s fáłſzowáli.159.
1:
A iż to ták ieſt. Wezmę naprzod wáſz Rzymſki Dy=
2:
urnał/
Dyurnał dru=
kowany w We
netiey.
Roku. 1542.
ktory Lukaſz/ Anthonius Iunthá w Weneci=
3:
ey drukował/ y wam tu do Polſki poſlał. Wtym Dyur
4:
nale wáſzym/ átzkolwiek ieſt rozmáitego bluznierſtwá
5:
bárzo wiele: á wſzákoſz tylko niektore przypomionę/ y
6:
kędy ktore napiſano kartę náznátzę/ áby kożdy kthoby
7:
niewierzył ſſukał y nálaſl.
8:
Naprzod w tym Dyurnale ſpowiedaćie ſie/ nietyl=
9:
ko ſámemu Pánu Bogu/
Spowiedz Pa
pieſka blu=
znierſka.
ále theſz y Pánnie Máryey
10:
ſtworzeniu iego/ I ieſztze. Błogoſláwionemu Michá
11:
łowi Archániołowi. Błogoſláwionev Ianowi krzći=
12:
ćielowi: Swiętemu Piothrowi y Páwłowi: A náko=
13:
niec wſzyſtkim ſwiętym/ ktorych tám prośićie/ áby ſie
14:
zá wámi przytzyniáli/ y modlili.
15:
Powiedz mi proſzę ćię? ſktoregośćie to piſmá Swię
16:
tego wytzitáli/ ábyśćie ſie mieli ſpowiedáć grzechow/
17:
ktoremu ſtworzeniu? Poniewaſz tylko ſámemu ſtworzy
18:
ćielowi grzeſzemy? Iáko Prorok mowi:
Pſal. 51.
Tobiem tylko
19:
ſámemu zgrzeſzył. A ſlyſzyſz tu? Iż tylko ſámemu Pá=
20:
nu Bogu grzeſzymy/ przeſto teſz ſámemu ſię ſpowiedáć
21:
grzechow náſzych mamy: Według onego drugiego pi
22:
ſmá.
Pſal: 31.
Będę ſię ſpowiedał náprzećiwko ſobie ſam Pá=
23:
nu Bogu/ á tyś mi odpuśćił niepráwośći grzechu me
24:
go. Izali niewieſz/ iż tylko ſam Pan Bog zna y widzi
25:
ſercá ludzkie? według onego piſmá.
3. Reg. 8.
Thy ſam thylko
26:
znaſz Pánie ſercá Synow ludzkich. A gdyſz ſam tylko
27:
Pan Bog zna/ y widzi ſkrytośći y táiemnice ſercá ludz
28:
kiego/ prozno ſię tedy vćiekaſz do ſtworzenia inſzego. A
29:
przeſto wtey wáſzey ſpowiedzi nic inſzego nietzynićie/
30:
iedno Páná Bogá ná káżdy dzień bluznićie. Ale iáka
31:
ſpowiedz tákie teſz rozgrzeſzenie bywa: Abowiem kie=
t iijdy pro


strona: 159v

Papieſz y Mniſzy
1:
dy proſthego tzłowieka rozgrzeſzaćie/ thedy ty ſlowá
2:
ſſemrzećie mowiąc.
Rozgrzeſzenie
Papieskie blu
znierſkie.

3:
Mocą Bogá wſzechmogącego/ y błogoſláwionych
4:
Piotrá y Páwłá Apoſtołow/ y mocą naywyſſſzego Pá
5:
ná Papieżá/ N. y mocą namieſtniká Biſkupá Apoſtol
6:
ſkiey ſtholice iego/ Páná náſzego rządzącego/ y mocą
7:
moią kápłánſką/ mnie od Bogá niegodnemu dáną/ ro
8:
zgrzeſzam ćię od wſzyſtkich grzechow przedemną ſpo=
9:
wiedanych y ſkruſzonych. etć. To ieſt rozgrzeſzenie kxię
10:
żey Papieſkiey: Iáka ſpowiedz/ tákie teſz rozgrzeſzenie.
11:
Atzkolwiek w tym rozgrzeſzeniu Páná Bogá wſzech
12:
mocnym wyznáwaćie/ á wſzákoſz iáwnie ſię to okażuie
13:
iż temu niewierzyćie: Abowiem kiedybyśćie temu wie=
14:
rzyli/ iż Pan Bog ieſt wſzechmogący/ tedybyśćie mo=
15:
cy Piotrá y Páwła Swięteo/ mocy teſz Páná náwyſſ
16:
ſego Papieżá/ y mocy namieſtniká iego/ y mocy ſwo=
17:
iey/ do mocy Boſkiey nieprzykłádáli: A przeſtho to ro=
18:
zgrzeſzenie nic inſzego nieieſt/ iedno zbluznienie imie=
19:
niá Boſkiego y zeſromocenie wſzechmocnośći iego.
Do [p]roſtego
ludu n[a]pomi=
nanie krześći=
ańſkie.

20:
Ale wy prośći niebożątká y vbodzy ludkowie/ ktho
21:
rzy ſię do tych wilkow s ſpowiedzią ćiśniećie/ y zwie=
22:
rzaćie ſie im ſumnienia ſweo: vwaſzćie to pilnie v ſiebie
23:
iż tám żadneo rozgrzeſzenia odnich niebierzećie/ iedno
24:
ſie thylko ſnimi ſtawaćie vtzeſtnikámi zbluznienia y ze
25:
ſromocenia imieniá Bożego. Powiecćie mi proſzę was
26:
po co tám donich chodzićie? Izali tám iáką náukę ál
27:
bo poćiechę odnich bierzećie? iakowi donich przycho=
28:
dzićie/ tákowi teſz odchodzićie? Cżemu ſie wżdy kiedy
29:
nieobátzyćie/ y nieocućićie? Izaſz tego niebatzyćie/ iż
30:
was nigdy oto niepytáią/ iáko dzierżyſz o grzechu pier
31:
worodnym/ y inſzych grzechach/ iáko o odpuſztzeniu
grzechow/


strona: 160

Biblią s fáłſzowáli.160.
1:
grzechow/ iáko o ſwoim zbáwieniu/ iáko o Pánie Iezu
2:
Kryſtuſie Synu Bożym/ iáko o pokućIe/ iáko o krzćie
3:
Swiętym/ iáko o Wietzerzey Páná Kryſtuſowey dla
4:
tzego ieſt vſtáwioná/ iáko o żywoćie wietznym? Izaſz
5:
ſie obátzyć niemożećie/ iż to ſą oni ſprawcy/ przes kto=
6:
re miáłá być złorzetzoná droga prawdy/ kthorzy dla
7:
ſwego łákomſthwá/ wymyſlonymi ſlowy/ ſumnienim
8:
wáſzym/ iáko Apoſtoł mowi/ mieli kuptzyć/
2. Pet. 2.
ktorych o=
9:
to ſąd grozny otzekawa/ á zátrácenie ich nieomieſſka.
10:
Abowiem gdyſz Pan Bog Aniołom/ ktorzy zgrzeſzyli
11:
nieprzepuśćił/ dáleko więcey tym bluznierzom/ y tym
12:
ktorzy im tego pomagáią/ nieprzepuśći.
13:
Ale podzmy dáley do tego Dyurnału/ ſktorego ná iu=
14:
trzniey/ tymi ſlowy błogoſláwieńſtwo/ pokoy y zbá=
15:
wienie ludziom dáiećie/ mowiąc.
Wtymze Dy=
urnale.
Folio. 157.
Przes Pánnę Mat=
16:
kę/ niechay wam da Pan Bog/ pokoy y zbáwienie.
17:
O bluznierzu niebogoboyny/ y Syná Bożego Páná
18:
Iezu Kryſtá nieprzyiaćielu/ I co ieſt inſzego vtzyć lu=
19:
dzi odpuſztzenia grzechow/ nie w imię naſwiętſze Kry
20:
ſtuſowe/ ále w imię ludzi vmárłych/ ieſli to nieieſt? Ie
21:
ſli pánná Márya mátká dáie błogoſláwieśſtwo/ po=
22:
koy/ y zbáwienie? y co po Kryſtuſie? y co po męce/ ſmier
23:
ći/ y krwi iego? tzemu Syná Bożego z iego ſtolcá wła
24:
ſnego ſpychaćie/ á ná to mieyſce ſtworzenie iego wſa=
25:
dzaćie: Nieprágnieć tego konietznie tá pánna/ boć tu
26:
náſwiećie będąc pokorna byłá/ y w niebie nieieſt táko=
27:
wą/ aby Synowi ſwemu/ ćći y chwały/ od oycá iemu
28:
dáney/ miáłá zayrzeć/ vwłátzáć/ y iego z Thronu wła
29:
ſnego ſpycháć/ á ſámá mieyſce iego Boſkie poſiadáć?
30:
I co ieſth inſzego ludzi vtzyć/ w imię ludzi vmarłych
31:
odpuſztzenia grzechow/ Ieſli to nieieſt.
Gdzie


strona: 160v

Papieſz y Mniſzy
1:
Gdzie tám dáley w tymże Dyurnale ták ſpiewaćie.
Wtymze Dy=
urnale.
Folio. 159.

2:
Pod twoię obronę vćiekamy ſie Swięta Boża rodzi=
3:
ćielko/ náſzymi modlitwámi niegardz w potrzebách/
4:
ále od niebeſpietznośći wſzyſtkich/ wybaw nas pánno
5:
chwalebna y błogoſláwiona. I ieſztze dáley: Przes
6:
chwálebney pánny maryey przytzynę/ wybaw nas od
7:
ſmutku ninieyſzego/ y day nam vżywáć weſela wietzne
8:
go. Inſze bluznierſtwá opuſztzam/ ktore wtymże Dy=
9:
urnale wáſzym vſtáwitznie ſſemrzećie/ gdy niethylko
10:
Pánny Máryey/ ále teſz y inſzych ſwiętych duſz ku w=
11:
ſpomożeniu wzywaćie/ iákoby iácy pogáni mowiąc.
Wtymze Dy=
urnale.
Folio. 199.

12:
Broń nas Boże/ dla zaſlug ſwiętego Piotrá/ ſwię
13:
tego Pawłá/ niechay nas wſzyſtkich ſwiętych zaſlugi
14:
wſpomogą. Swiętego Márcelliná Biſkupá zaſlugá
15:
Swiętego Fábianá y Sebáſtyaná/ Iozefá/ Vrbaná
16:
Papieżá/ Koſmá/ Dámianá/ Gerwáſá/ Protáſá/ Syl
17:
weſtrá/ Benedyktá/ Fránćiſſlá/ Bernárdá/ Domini=
18:
ká/ y wſzyſtkich Swiętych Mnichow/ y puſtelnikow/
19:
niechay nas wſpomoże przytzyná.
20:
A ſlyſzyſz tu ſwoie przytzyńce/ y iednatze/ w ktorych
21:
zaſlugach dufaćie/ y wſpomożenia/ y obrony od nich
22:
ſſukaćie? Niemowże potym/ ábyśćie nieutzyli ludzi/
23:
odpuſztzenia grzechow w imię ludzi vmárłych/ y w
24:
nich nádzieie wſzelákiey niepokłádáli?
25:
Vkaſz piſmo ſwięte/ gdzieć to Syn Boży Pan Kry
26:
ſtus roſkazał/ álbo gdzie kthory Apoſtoł nápiſał/ ábyś
27:
ſie thy do duſz vmárłych ludzi vćiekáć miał/ obrony v
28:
nich ſſukał/ y w ich zaſlugach nádzieię odpuſztzenia
29:
grzechow pokłádał? Izáſz nam piſmo ſwięte nieſwiat
30:
tzy/ iż tylko iedná zaſlugá ieſth Páná Iezu Kryſtá/
31:
przed Bogiem oycem godna y doſtoyna/ przes kthorą
y nam/


strona: 161

Biblią s fáłſzowáli.161.
1:
y nam/ y Swiętym/ záſlużył żywoth wietzny.
2:
Gdy ſie tedy pod obronę tych duſz vćiekaćie/ w ich
3:
zaſlugach/ przytzynach/ y wſpomożeniu dufaćie/ nic
4:
innego nietzynićie/ iedno imię Iezu Kryſtá Syná Bo
5:
żego ſromoćićie. Niemam thedy co inſzego o was mo=
6:
wić/ iedno to co Dawid prorok powiedział mowiąc.
Leuit. 24.
Eſa 1. 52.
Iud. 5.
Iere. 30.
Pſal. 37.

7:
O iákoſz długo Pánie Boże będzie ſromoćił nieprzy
8:
iaćiel/ y bluznił imię twoie náwieki? Ale ieſztze poydę
9:
do Wiátyká wáſzego/ ktory teſz przes wſzyſtek rok ná
10:
kożdy dzień ſſemrzećie/ y Syná Bożego ſniego vſtáwi=
11:
tznie bluznićie.
12:
Wiátyk Kxiężey pa=
13:
pieskiey/ w ktorym Páná Bogá y ie
14:
go ſyná miłego bluznią przes wſzyſtek rok ná
15:
kożdy dzień.
16:
W
Ezmę Wiátyk Krá=
17:
kowſki/ ktory w Veneciey Piotr
18:
Lichtenſtein drukował/ roku.
19:
1538. y wam thu do Krákowá
20:
poſlał/ ábyśćie Kryſtuſá Syná
21:
Bożego vſtáwitznie ſniego ſro=
22:
moćili/ s pánny Máryey Báł=
23:
waná tzynili/ y z inſzych ſie ludzi vmárłych á ſwiętych
24:
náſmiewáli. Gdzie w tym Wiátyku náprzodku thák
25:
mowićie/ kiedy ná iutrzni błogoſláwieńſtwo w kośćie=
26:
lech wáſzych ludziom dáiećie/ ták mowiąc. Swiętey
vEwán=


strona: 161v

Wiátyk Kxiężey Papieskiey
1:
Ewánieliey tzytánie/
Ewánieliey
tzytánie v pa=
pieznikow ieſt
zbáwienie y o=
bronienie.
niechay nam będzie zbáwienie/
2:
y wietzne obronienie. I dáley: Przes powiedánie E=
3:
wánieliey/ áby grzechy náſze były zgłádzone.
4:
Wiem otym/
Rom. 1.
iż Ewánielia Kryſtuſá Syná Boże=
5:
go/ ieſt moc Boża/ iáko ſwięty Páweł mowi/ á wſza=
6:
koſz nietzytánie ſlow Ewánieliey nas zbawia/ áni teſz
7:
powiedánie/ grzechy náſze głádzi/ áni teſz ieſt obroną
8:
náſzą:
Matt. 1.
Act. 4.
Tylko ſam Kryſtus/ ktory nam bywa podawan
9:
w tzytániu y w powiedániu ſlow Ewánieliey Swię=
10:
tey: Tenći ieſt tylko ſam/ ktory nas zbawia/ ten ieſth
11:
tylko ſam obroną náſzą/ y ſam tylko grzechy/ á nie tzy=
12:
tánie odpuſztza. A przeſto y ſtąd może kożdy obátzyć/
13:
iáko wy teſz w tym Wiátyku/ Iezu Kryſtá Syná Bo=
14:
żego/ rok od roku/ vſtáwitznie bluznićie/ gdy właſne=
15:
mu tzytániu wáſzemu zbáwienie y obronę przypiſuie=
16:
ćie/ y zgładzenie grzechow/ ktore tylko ná ſamego Sy
17:
ná Bożego/ y ná iego krew należy.
18:
A iżby ſie to ieſztze iáſniey okazáło/ iż wy/ nie w imię
19:
naſwiętſze Páná Kryſtuſowe/ iáko ty powiedaſz/ pro=
20:
śićie odpuſztzenia grzechow/ ále w imię ſtworzenia ie
21:
go Poſluchay iáko dáley w tymże Wiátyku vſtáwitz=
22:
nie mowićie tymi ſlowy.
Folio. 15.
Folio. 16.

23:
Dla przytzyny ſwiętych/ odpuść nam pánie wſzyſt
24:
ki grzechy náſze: I ieſztze dáley. Przytzyń ſie pánno Má
25:
rya/ y ze wſzyſtkimi ſwiętymi/ y wybránymi/ zá námi
26:
grzeſznymi/ do Páná Bogá náſzego oycá wſzechmogą
27:
cego: I máło niżey.
Folio. 65.
Zbaw nas wſzechmogący Boże/
28:
dla przytzyny Blogoſláwioney Bożey rodzićielki dzie
29:
wice Máryey ze wſzyſtkimi ſwiętymi. Zdrowáś krole=
30:
wno miłoſierdza/ żywoćie ſlotkośći/ y nádzieio náſzá/
31:
rzetznitzko naſzá: Dopuść mi/ ábym ćię mogł chwálić
pánno


strona: 162

w ktorym Páná Bogá bluznią.162.
1:
pánno Swięta/ day mi moc náprzećiwko nieprzyia=
2:
ćielom twoim. Broń Boże wierne ſwoie zá przytzyną
3:
Máryey vſtáwitznie iey dufáiące. Day Boże/ ſktorey
4:
ſie tu pámiątki weſelimy/ ábyſmy przes iey przytzynę/
5:
od przyſlych złych rzetzy/ y od ſmierći wietzney/ y na=
6:
głey byli wybáwieni. Niechay nas wſpomoże prośi=
7:
my ćię pánie przytzyná iey chwálebna: Náutz nas pá
8:
nie/ ábyſmy iey ſluſzną poſlugę tzynić mogli/ iżeby oná
9:
byłá wodzem/ ktora ieſt gwiazdą morſką rzetzoná/ iże
10:
byſmy ſtego ſwiátá niebeſpietzeńſtwá byli wybáwie=
11:
ni/ y do portu zbáwiennego przyſſli.
Folio. 67.
Swięta Márya
12:
Swięta Boża rodzićielko/ Swięta pánno nád pán=
13:
námi/ y wſzyſcy ſwięći Mniſzy/ y puſtelnicy/ modlćie
14:
ſie zá námi.
Folio: 69.
Broń nas proſimy ćię pánie zá przytzyną
15:
Błogoſláwioney Máryey vſtháwitznie pánny: Aby
16:
nas ſwięta Boża rodzićielká/ dziewicá záwżdy Má=
17:
rya/ y ſwięći twoi Apoſtołowie/ y Ewánieliſtowie/ y
18:
niewinni mętzennicy/ wyznáwátze/ pánny/ y wſzyſcy
19:
ſwięći/ ktorych tu kośći wtym kośćiele ſą/ ſwoią przy=
20:
tzyną/ záwżdy wſpomagáli/ ábyſmy byli w ich obronie
21:
I ieſztze dáley.
22:
O Krzyżu bądz pozdrowion iedyna nádzieio/ thego
23:
męki tzáſu/ przymnoſz nabożnym ſpráwiedliwośći/ y
24:
grzeſznym dáruy grzechow odpuſztzenie.
Folio. 77.
Drewno na=
dzieia v Pa=
pieznikow.
Krzyżu wier
25:
ny miedzy wſzyſtkimi/ Drzewo iedno ſláchetne/ ſloth=
26:
kie drzewo/ ſlotkie gwozdzie/ ſámoś ty tylko było go=
27:
dne nośić ſwiátá zapłátę: I dáley.
Folio. 79.
Morſka gwia
zdá v Papie=
znikow Panna
Marya.
Zdrowáś morſka
28:
gwiazdo/ Boża mátko niepokálona/ y záwżdy pánno
29:
ſſtzeſliwa/ niebieſka vlitzko/ vtwierć nas w pokoiu.
30:
Rozwięſz zwiąſki grzeſznych/ Day ſwiátłość ſlepym/
31:
złe rzetzy oddal/ a wſzyſtko dobre vproś. Márya mát=
v ijko mi


strona: 162v

Wiátyk Kxiężey Papieskiey
1:
ko miłoſierdzia: Ty nas od nieprzyiaćielá obroń/ y go=
2:
dziny ſmierći/ prziymi nas Márya dziewico nád dzie=
3:
wicámi/ vproś nam wſzyſthkim odpuſztzenie grze=
4:
chow vbłagawſzy Syná ſwego.
Folio. 79.
Drewno po=
zdrawiaią pa=
pieznicy.

5:
I záſię o krzyżu. Bądz pozdrowion krzyżu ſwięty/
6:
bądz pozdrowioná chwało thego ſwiátá/ prawdziwa
7:
nádzieio náſzá/ prawdziwe przynoſząc weſele/ známię
8:
zbáwienia/ zbáwienie wniebeſpietznośćiách/ ożywiá=
9:
iące drzewo/ żywot noſzące wſzyſtkich.
Folio. 80.
Drzewu Pa=
pieznicy ſpie=
waią y drze=
wo ie zba=
wia.
Tobie záwżdy
10:
ſpiewamy/ przes drzewo ieſtheſmy wybawieni/ przes
11:
krzyſz ſwięty vpádłym day odpuſztzenie/ broń/ zbaw/
12:
błogoſlaw/ poſwięć lud wſzyſtek/ przes známię krzyżá
13:
wrzody oddal ćieleſne y duſzne/ náprzećiwko themu
14:
známieniu/ żádna niebeſpietzność ſtać niemoże: Tám
15:
że. Iędrzeiu Swięty otrzymay náſzym grzechom od=
16:
puſztzenie/ podnieś nas przytzynámi twoimi.
Tomaſz omy=
wa złośći v pa
pieznikow.
Thoma=
17:
ſzu ſwięty/ omyi náſze złośći przes twoie modlitwy.
18:
Dobry paſterzu Pietrze/ łáſkáwie przyimi wzdychánie
19:
modlitw náſzych/ y grzechow zwiąſki rozwięſz. Má=
20:
ćieiu ſpráwiedliwy/ rozwięſz nas od grzechow zwią=
21:
żek náſzych. Márku ſwięty/ to nam v Bogá otrzymay
22:
ábyśmy záſlużyli ſobie vżywáć wkroleſtwie weſelá. Bo
23:
że przes Filipá y Iákubá/ niechayći będą wdziętzne
24:
zaſlugi. Bárnábaſzu ſwięty othrzymay náſzym grze=
25:
chom odpuſztzenie. Iákubie bráćie Ianá Swięthe=
26:
go/ vproś nam odpuſztzenie grzechow/ y záchoway
27:
nas od wſzego złego.
Bártłomiey v
letza mdłe ſu=
mienie.
Bártłomieiu ſwięty/ mdłe náſze
28:
ſumnienie vletz y vzdrow. Lukaſzu ſwięty proś Pá=
29:
ná Bogá náſzymi wyſtępy. Symonie y Iudaſzu/ wey
30:
rzyćie ná náſze wzdychanie/ niechay przes was ſobie
31:
záſlużymy weśćie do niebá.
Wy


strona: 163

w ktorym Páná Bogá bluznią.163.
1:
Wy Apoſtołowie ſwiátá tego/ ſpráwiedliwi ſędzio
2:
wie/ y prawdziwe ſwiátá ſwiece/ nabożnie s ſercá pro
3:
śimy/ wyſluchayćie prozby náſze/ ktorzy ſlowem niebo
4:
zámykaćie/ y zamki iego otwieraćie/ nas od grzechow
5:
wſzyſtkich rozwięſzćie prośimy: pod ktorych roſkazá=
6:
nim ieſt zbáwienie y niemoc wſzyſtkich ludzi: Vzdrow
7:
ćie chore w obytzáiach/ y dayćie nam być cnotliwymi.
Folio. 83.
Adwent Pa=
pieſki

8:
Item pierwſzey niedziele w Adwent. Day Boże na
9:
bożym twoim/ iż kthorzy prawdziwie wierzymy być
10:
Bożą rodzićielkę/ ábyſmy byli iey przytzynámi wſpomo
11:
żeni. Day nam Boże wſzechmogący/ áby odkupienia
12:
náſzego przyſſly obchod/ nam żywothá pomoc dał/ y
13:
wietznego Błogoſláwieńſtwa zápłátą ſie ſthał.
Folio. 111:
Day
14:
Boże áby ktorzy ludzie/ wzywáią pomocy Thomaſzá
15:
ſwiętego/ modlitwy ich były wyſlucháne.
Folio. 114.
Day Boże/
16:
áby Błogoſláwionego Sylweſtrá twego obchod nam
17:
przydał nabożeńſtwá/ y zbáwienia.
Folio. 189.
Day Boże/ iż kto
18:
rzy ſwiętá wielkonocne vććiwie obchodzimy/ ábyſmy
19:
przes nie weſele wietzne záſlużyli.
Folio. 199:
Folio. 200.

20:
Day to Boże prośimy/ aby ták ſyná iáko y mátki po
21:
mocą/ moglibyſmy ſobie záſlużyć wietzne weſele. Day
22:
Pánie Boże/ áby przes Rodzićielkę Pánnę Máryą
23:
moglibyſmy wziąć wietzne weſele.
Folio. 271.
Swięty Mikołá=
24:
iu przybliſz ſie do náſzych modlitw łáſkáwie y miłośći=
25:
wie/
Folio. 272.
Zeglarze ćię wzywáli/ y byli wybáwieni/ wierzy
26:
my iż przes twoie modlitwy zbáwieni záwżdy być ma
27:
my: Ktorego zaſlugámi/ od wſzelkiey ſſkody bywáią
28:
wybáwieni/ ktorzy go ſſukáią s ſercá práwego y zu=
29:
pełnego. Niechay nas obroni Swiętego Iędrzeiá v=
30:
rotzyſty obchod.
31:
I ieſztze dáley o zátzęćiu Pánny Máryey ták w tym
v iijWiáty=


strona: 163v

Wiátyk Kxiężey Pápieskiey
1:
Wiáthyku piſzećie y mowićie/
Folio. 274.
iákoby Pánná Márya
2:
miáłá o ſobie thák mowić:
Pro. 8.
moiá ieſt rádá/ y práwość
3:
moiá ieſt mądrość/ moiá ieſt moc/ przes mię Krolowie
4:
kroluią/ przez mię Kxiążęta roſkázuią/ y mocarze ſprá
5:
wiedliwość tzynią. Ia miłuiące miłuię/ á ktho będzie
6:
ráno tzuł ku mnie/ naydzie mię. Błogoſláwiony tzło=
7:
wiek/ ktory mnie ſlucha/ á kthory tzuie przed drzwiami
8:
moimi/ ná káżdy dzień/ kto mię naydzie/ naydzie żywot
9:
y wezmie zbáwienie od Páná. Vtzyń nas Boże tzyſthe
10:
przes iey przytzynę/ ábyſmy do ćiebie przyść mogli.
Folio. 279.

11:
Kto mię będzie ććił/ vtztzę go ia teſz/ A ktorzy gárdzą
12:
mną/ będą wzgárdzeni: Ia miłuiące mnie miłuię/ á
13:
ktho będzie tzuł poránu ku mnie/ náydzie mię/ á ſemną
14:
ſą bogáctwá y chwałá.
Folio. 280.
Wſpomozy=
ćiel Tomaſz.

15:
O Thomaſzu ćiebie modlitwámi vſtáwitznymi pro=
16:
ſimy/ wſpomoſz nas nędznych/ ábyſmy niebyli potępie
17:
ni ze złymi/ tzáſu przyśćia ſądu: Day nam Boże/ áby=
18:
ſmy iego pomocámi byli podnieſieni: Wyſluchay nas
19:
dla zaſlug Márcellinowych. Day nam Boże ábyſmy
20:
modlitwámi/ y záſlugámi Swięthego Antoniego byli
21:
wſpomożeni:
folio. 281.
folio. 285.
folio. 287.
I Swiętey Iágnieſſki pomoc y przytzy=
22:
nę ználi: Przes przytzynę Wincentego wybáwieni by
23:
li odezłego.
folio. 290.
folio. 349.
folio. 350.
Przes zaſlugę Błogoſláwioney Brygidy/
24:
ábyſmy wſpomożenie vználi.
25:
Krolewno niebieſka weſel ſię/ kthoregoś záſlużyłá
26:
nośić/ modl ſię zá námi Bogu: Vlżyćielko grzechow/
27:
náprawićielko vpádłych/ wyſluchay wzdycháiące do
28:
ćiebie/ y wołáiące/ wyſluchay tobie teras ſpiewaiące.
Panná Mária
rządzi wſzyſtki
rzetzy v Papie=
znikow.

29:
I máło niżey: Abowiem oná rządzi wſzyſthki rzetzy
30:
ná ziemi/ ſwoią mądrośćią/ opátrznośćią/ roſtropno
31:
śćią/ y láſką: Abowiem oney z łáſki podáne w opiekę
wſzyſtki


strona: 164

w ktorym Páná Bogá bluznią.164.
1:
wſzyſtki Duſze. Weſeli ſię Pan Bog przes wſzyſthki
2:
wieki/ iż Krolewnie niebieſkiey/ wſzyſtki ſą rzetzy pod=
3:
dáne.
4:
I ieſztze dáley. I kto rządzi/ opatrzną mocą nie=
5:
bieſkie y ziemſkie rzetzy/ iedno Márya? I kto ieſt mát=
6:
ką miłoſierdzia/ y roſkáżyćielką grzechow odpuſztze=
7:
nia/ iedno Márya?
Pánná Marya
Iednatzem/
Rzetznikiem/
v papiezni=
kow.
I ktho ieſt iednatzem do Bogá zá
8:
grzeſznymi/ iedno Márya? I kto ieſt rzetznikiem tego ſwiá=
9:
tá/ iedno Márya? Abowiem oná ieſt rzetznitzką thego
10:
ſwiátá/ pátronką náſzą/ nádzieiá zbáwienia ludu krze=
11:
śćijáńſkiego/ nád nędznymi ſmiłowánie/ vpádłych po
12:
dnieſienie/ opuſztzonych poćieſzenie/ grzeſznych náwie=
13:
dzenie:
Kto vtzynil Ie
dnatzem y
Przytzyńcá
pannę máryą.
Abowiem oná ſiedzi ná práwicy Máieſtatu ná
14:
wyſokośći wielkiego Krolá Aſweruſá towárzyſſką ſię
15:
ſtáłá/ ták nád wſzyſtki mieſztzány niebieſkie namocniey
16:
ſza y wyſſſza/ iáko rozne imię máthki Bożey nád nie o=
17:
ſobliwie otrzymáłá.
Anno. 1383.
folio. 350.

18:
A przeſto ſzoſty Vrban Rzymſki Papieſz/ obatzywſzy
19:
ná ſwym vmyſle przezrotzyſtym/ iż wdziętznieyſzy Ie=
20:
dnatz v Bogá niemogł być/ iáko tá/ ktora Bogá vro=
21:
dziłá/ vſtáwił ſwięto náwiedzenia iey.
Anno. 1472.
Folio. 350.

22:
Ktore ſwięto tzwarty Syxtus Papieſz/ rozmáity=
23:
mi y wielkimi odpuſty obdárował: Przeſto ćiebie pro=
24:
ſiemy Páni thego ſwiátá/ bądz poćieſzenie wſzelkiemu
25:
ſmętnemu/ ſmierć oddal/ dáy tząſtkę w niebieſkiey oy=
26:
tzyznie.
folio. 384.
Panná Mary=
a wſzyſtko
ſtworzyłá.
folio. 380.
Wćięgni nas zá ſobą Rzetznitzko náſza/ modl
27:
ſię za ludem/ przytzyń ſię zá kxiężą/ y za ſtánem niewie
28:
śćim/ niechay wſzyſcy poznáią twoię pomoc/ ktorzykol
29:
wiek wyſlawiaią twoie wniebowſtąpienie.
30:
O Krolewno niebieſka/ dáy nam thwey łáſki vży=
wáć/


strona: 164v

Wiátyk Kxiężey Pápieskiey
1:
wać/ kiedy Bog fundamenty zieme zákládał/ tedym
2:
ia ſnim byłá wſzyſthko ſkłádáiąc:
Folio. 398.
Folio. 451.
Tyś ieſt páni/ mátká
3:
nádzieie náſzey.
Folio. 452.

4:
Proſimy ćię dobry Panie/ y dobra Pani/ kthoſz nas
5:
poiedna s Synem gdy będzie nieprzyiaćielem mátká/
6:
Ktoſz nas poiedna z mátką/ gdy ſie Syn rozgniewa?
☞

7:
Ale ieſli ſię oboie rozgniewaćie/ izaliśćie nie oboie lu=
8:
tośćiwych? A przeſto proſimy Wyſluchayćie nas.
Folio. 494.

9:
Láſkáwa Páni/ odpuść grzechy ſlugom thwoim.
10:
Bądz pozdrowiona gwiazdo iuthrzenna/
Pánná Máry=
a Papiezni=
kom odpuſztza
Grzechy.
grzeſznych
11:
lekárſtwo/ ſwiátá tego Kxiężno y krolewno/ ſámá go=
12:
dna być wezwána panną/ náprzećiwko zaſtrzáłom nie
13:
przyiaćielſkim: Tártz połoſz zbáwienia twoiey mocy.
Folio. 495.

14:
O oblubienico Boża wybrána bądz nam drogą prá=
15:
wą/ do wietznego weſela. Márya mátko łáſki máthko
16:
miłoſierdzia/ thy nas od nieprzyiaćielá záſztzyć/ y go=
17:
dziny ſmierći przyimi/ Márya dziewico nád dziewi=
18:
cámi/ vproś nam wſzyſtkim odpuſztzenie grzechow/ v=
19:
ſmierzywſzy twego Syná.
Inſze bluznier
ſtwá wtymze
Wiatyku.

20:
Inſze od Duchá nietzyſtego nápiſáne w tymże Wiá
21:
tyku bluznierſtwá opuſztzam/ w ktorych rok od roku ná
22:
káżdy dzień/ nietylko Páná Iezu Kryſtuſá Syná Bo
23:
żego bluznićie/ ále teſz y s pánny Máryey mátki iego/
24:
Báłwaná tzynićie/ ktorą tu zowiećie háńbiąc y ſromo
25:
tząc thę Pánnę. Zbáwićielką/ żywotem/ nádzieią/ v=
26:
błagánim/ wodzem/ tartzą/ drogą/ rzetznitzką thego
27:
ſwiáthá. Rzetznikiem do Bogá/ Iednatzem/ á ná ko
28:
niec/ rzędzićielką niebá y ziemie.
29:
O zápámiętáli ludzie zbáwienie ſwego/ o bluznie=
30:
rze y nieprzyiaćiele Paná Iezu Kryſtá Syná Bożego
31:
tzemuſz mu tę tześć y chwałę odeymuiećie/ ktorą ma od
oycá


strona: 165

w ktorym Páná Bogá bluznią.165.
1:
oycá ſwego? Izali nietylko on ſam ieſt zbáwićielem?
2:
Izáli on ſam nieieſt tylko żywotem/ nádzieią/ vbłagá
3:
nim/ wodzem/ tartzą/ drogą/ rzetznikiem/ y iednatzem
4:
do Bogá?
5:
Ieſli tho prawdá/ iáko wy powiedaćie/ iż Pánná
6:
Márya/ ieſth zbáwićielką/ tedyć tho nieprawdá/ co
7:
Duch Swięty nápiſał o Synu Bożym/ tymi ſlowy.
8:
Iż on zbáwi lud ſwoy od grzechow ich?
Matt. 1.
Ieſli Pánná
9:
Márya ieſt żywotem/ tedy to nieprawdá/ co ſyn Bo=
10:
ży ſam o ſobie mowi.
Ioan. 14.
Iam ieſt żywoth. Ieſli Panná
11:
Márya nádzieiá náſzá/ tedy to nieprawdá/ co mowi
12:
Prorok Swięty.
Pſal. 90. et
Pſal. 141.
1. Tim. 1.
Col. 1.
1. Io. 3.
Ty ieſteś Pánie nádzieiá moiá. I to
13:
nieprawdá/ co Swięty Páweł nápiſał: Kryſtus ieſt
14:
nádzieiá náſzá. Ieſli Pánná Márya ieſt vbłagánie/ te
15:
dy to nieprawdá/ co Ian Swięty nápiſał. Iż Kry=
16:
ſtus ieſt vbłagánie zá grzechy náſze. Ieſli Pánná Má
17:
rya ieſt wodzem/ tedy to nieprawdá/ co Duch Swię=
18:
thy mowi:
Deut. 32.
Pan Bog ſam wodzem ludu ſwego ieſt. I
19:
to nieprawdá/ co Prorok ſwięty nápiſał o Synu Bo=
20:
żym:
Mich. 5.
Matt. 2.
s Ciebie mi wynidzie wodz/ ktory będzie rządził
21:
lud moy Izráhelſki. Ieſli Pánná Marya ieſt Tartzą
22:
zbáwienia/ tedy teſz to nieprawdá/ co Duch Swięty
23:
mowi.
2. Reg. 22.
Pan Bog mocny/ tartza moiá/ y moc zbáwie=
24:
nia moiego. Ieſli Pánná Márya ieſt drogá do niebá
25:
tedy to nieprawdá/ co Syn Boży mowi o ſobie.
Io. 14.
Iam
26:
ieſt drogá. Ieſli Pánná Márya ieſt Rzetznitzką ná=
27:
ſzą/ tedy to nieprawdá/ co Ian Swięty nápiſał.
1. Io. 2.
Rze
28:
tzniká mamy v oycá Iezuſá Kryſtuſá ſpráwiedliwe
29:
go. Ieſli pánná Márya ieſt iednatzem/ tedy tho nie=
30:
prawdá co Páweł ſwięty nápiſał.
1. Tim. 2.
Ieden Bog/ ie=
31:
den teſz Iednatz/ miedzy Bogiem y ludzmi/ tzłowiek
wKryſtus


strona: 165v

Wiátyk Kxiężey Pápieskiey
1:
Kryſtus Iezus: Ieſli ieſztze pánná Márya/ ieſt Rzę
2:
dzićielką niebá y ziemie/ tedy tho nieprawdá/ co ſam
3:
Bog o ſobie mowi:
Aggel. 2.
Iere. 33.
Eſá. 66.
Ia niebem y ziemią rządzę. I zá=
4:
ſię/ niebo y ziemię ia napełniam. I záſię: Niebo ſie=
5:
dzenie moie/ á ziemiá podnoſſkiem nog moich. To ſą iá
6:
ſne ſwiádectwá Duchá ſwiętego.
Roku. 585.
Sab.
Pol.
Roku. 1095.
Polid.
Sab.
Roku. 1383.
Folio. 350.

7:
Powiedzćie mi proſzę was/ komu ſie godzi więcey
8:
wierzyć/ Ieſli Duchowi Swiętemu/ tzyli Papieżowi
9:
Pelágyuſowi wtoremu/ ktory wam naprzod Wiáty=
10:
ki wymyſlił? A Vrban wtory/ y ſſoſty Vrban Papieſz
11:
wzywánie Pánny Máryey vſtáwił/ y then błąd po=
12:
twierdził niedawno/ y do kośćiołá wprowádził.
13:
Vkaſz gdzie Kryſtus Syn Boży/ mátkę ſwoię ro=
14:
ſkazał krześćijáńſkim ludziom názywáć zbáwićielką/
15:
żywotem/ nádzieią/ vbłagánim/ wodzem/ tartzą/ dro=
16:
gą/ rzetznitzką/ iednatzem/ niebá y ziemie Rzędzićiel=
17:
ká? Vkaſz gdzie máthki ſwoiey kazał wzywáć/ do niey
18:
ſie vćiekáć/ modlitwy iey ofiárowáć? Vkaſz gdzie Bog
19:
obiecał/ dla iey przytzyny grzeſznych ludzi wyſlucháć/
20:
ćieſzyć/ y wſpomágáć? A krotko mowiąc/ vkaſz/ ktorzy
21:
Prorocy/ álbo Apoſthołowie kiedy wzywáli Pánny
22:
Máryey/ ná wſpomożenie/ y ſą wyſlucháni/ y dla tego
23:
zbáwieni? Izali ſam Bog niemowi.
Pſal. 50. 81.
Pſal. 102. 105.
Wzyway mię
24:
tzáſu ſmutku twego/ ia ćię wyrwę/ á vććiſz mię.
25:
Abo potrzebne ábo niepotrzebne wzy
26:
wánie Pánny Máryey.
27:
Odpowiedz mi nátho/ iż álbo wzywánie Pánny
28:
Máryey/ ieſt potrzebne ku zbáwieniu álbo nieieſt po=
29:
trzebne? ieſli rzetzeſz iż potrzebne tedy wſzyſcy Proro=
cy/


strona: 166

w ktorym Páná Bogá bluznią.166.
1:
cy/ Apoſtołowie y mętzennicy/ ſą wietznie potępieni.
2:
Abowiem niewzywáli Pánny máryey/ przeto iż niemie
3:
li żywothá/ nádzieie/ vbłagania/ wodzá/ tartzy/ dro=
4:
gi/ Iednatzá/ rzetzniká: A bes drogi/ iednatzá/ y rzetzni
5:
ká/ żadney niemoże winić do niebá. Ieſli theſz rzetzeſz/
6:
iż niepotrzebne: A tzemuſz vbogie ludki y wdowy od
7:
Kryſtuſá Syná Bożego odwodzićie/ ktory ieſt ſam tyl
8:
ko żywot/ vbłagánie/ drogá/ iednatz y rzetznik?
9:
Ale mi ieſztze y to odpowiedz:
Ieſli wie Pán
ná Márya ſer
cá ludzkie.
ieſli pánná Márya wie
10:
y zna ſercá ludzkie? Ieſli rzetzaſz/ iż zna/ thedy ony ſlo=
11:
wá Duchá Swiętego ſą nieprawdziwe/ ktore Sálo=
12:
mon mowił/ do Bogá.
3. Reg. 8.
Iż ty Boże ſam tylko znaſz ſer=
13:
cá wſzyſtkich Synow ludzkich. Tu ſtych ſlow Duchá
14:
Swiętego/ możeſz obátzyć/ iż tylko ſam Pan Bog zna
15:
ſercá ludzkie: Abowiem nieprozno to Duch Swięty mo
16:
wi/ ſam znaſz Boże ſam znaſz: A gdyſz ſam zna/ tedyć
17:
tym obytzáiem Pánná Márya/ áni żadny Swięty ſerc
18:
náſzych niezna.
Panná Máry=
a ſerc náſzych
niezna.

19:
A ieſli niezna/ prozno tedy iey wzywaćie/ y dármo ſie
20:
doniey vćiekaćie/ prozno ią zbáwićielką/ żywotem/ v=
21:
błagánim/ drogą/ rzetznitzką/ y iednatzem názywaćie
22:
Abowiem ták mowi Apoſtoł.
1. Cor. 2.
Eſá. 63.
I kto wie ty rzetzy/ ktore
23:
ſą w tzłowieku/ iedno Duch tzłowietzy/ kthory w nim
24:
ieſt? Także y tych rzetzy żaden niewie/ ktore ſą boſkie/
25:
iedno Duch Boży? A ſlyſzyſz tu Páwłá Swiętego/ nie
26:
przyiaćielu Boży/ iż żadny tych rzetzy niewie/ kthore
27:
ſą Boſkie/ iedno Duch Boży?
28:
Czemuſz tedy ſtey Pánny Boginią tzynićie pogáńſką
29:
y ſniey ſię náſmiewaćie:
Podobień=
ſtwo.
Abowiem to nieinák tzynićie/
30:
iedno kiedyby ktory naſmiewcá/ widząc vbogiego y po
31:
kornego tzłowieká názywał go krolem/ thák mowiąc.
w ijTyś


strona: 166v

Wiátyk Kxiężey Papieskiey
1:
Tyś ieſt Krol?
Io. 19.
Iáko Piłat mowił do Syná Bożego
2:
ſtrapionego/ pokornego/ vplfánego/ y wzgardzone=
3:
go/ náſmiewáiąc ſię ſniego: tedyś ty wżdy krol? Ták
4:
że theſz y wy tzynićie/ iż ſię s pánny Máryey pokor=
5:
ney náſmiewaćie/ y dla tego ią/ nietylko krolewną nie
6:
bieſką zowiećie/ zbáwićielką/ żywothem/ vbłaganim/
7:
drogą/ rzetznitzką/ iednatzem ále ią teſz y Bogiem tzy=
8:
nićie/ iákoby oná rządziłá niebem y ziemią/ mowiąc
9:
thák do niey. Láſkáwa Páni/ odpuść grzechy ſlugom
10:
twoim: Izali może być więtſze bluznierſtwo/ y bałwo
11:
chwálſtwo/ nád to wymyſlone? O niewſtydliwi Báł=
12:
wochwálcy: I co ieſth inſzego w imię ludzi vmárłych
13:
prośić odpuſztzenia grzechow/ ieſli to nieieſt?
Sámey Pán=
nie Máryey
niedufaią.
Folio. 15. 16.
80. 271.

14:
Są teſz znaki tego w thym Wiátyku/ iż ſámey Pán
15:
nie Máryey niedufaćie/ przeſto ſię teſz do drugich duſz
16:
ludzi vmárłych vćiekaćie/ ták mowiąc. Boże dla przy
17:
tzyn y zaſlug Swięthych/ odpuść nam grzechy náſze.
18:
Powiedz mi/
Ebr. 7. 9. 10.
y co kiedy ludzie Swięći záſlużyli/ álbo ſá
19:
mi ſobie/ álbo komu inſzemu? Izali niethylko ſam Syn
20:
Boży ieſt wietzna záſlugá/ ktory y Swiętym vmárłym
21:
y nam ieſztze ná Swiećie będącym/ ras záſlużył ná krzy
22:
żu odpuſztzenie grzechow?
23:
Máło ieſztze było Duchowi nietzyſtemu/ iż ták wiele
24:
ludzi od ſámego Páná Bogá odwiodł/ á do ſtworzenia
25:
ie przywiodł: Ale ſie teſz ieſztze y otho ſtárał/ iákoſz ie=
26:
dnák thego dokazał/ iż was nákoniec do drewná mar=
27:
twego przywiodł/ ktore wam Bogiem Vtzynił/ ábo=
28:
wiem ták do drewná mowićIe.
drewnu ſie tak
modlą.
Folio. 77.
Folio. 79.

29:
O krzyżu bądz pozdrowion/ nádzieio náſzá iedyna/
30:
dáruy grzeſznym grzechom odpuſztzenie. Bądz pozdro
31:
wion krzyżu Swięty: Bądz pozdrowioná chwało te=
go ſwiá=


strona: 167

w ktorym Paná Bogá bluznią.167.
1:
go ſwiáthá/ prawdziwa nádzieio náſzá prawdziwe
2:
przynoſząc weſele/ známię zbáwienia/ zbawienie w nie
3:
beſpietznośćiách/ ożywiáiące drzewo/ tobie ſpiewamy
4:
przes drzewo ieſtheſmy wybáwieni/
Folio. 80.
broń nas/ zbaw
5:
nas/ poſwięć lud wſzyſtek.
6:
Tuć ſie práwie oná pomſtá Boſka ſpełniłá/ kthorą
7:
obiecał tym/ ktorzy iego przykazánia ſlucháć niebędą
8:
mowiąc.
Deut. 28.
Iż będziećie ſlużyć drewnu y kámieniowi.
9:
Toć ſą tedy Bogowie wáſzy/ á kto tym Bogom ſlużyć
10:
niechce/ tego pozywáćie/ ſámi ſądzićie/ y ſami zábiaćie
11:
áby ſię ſpełniło ono piſmo Swięte/
Apoc. 11.
Dan. 7.
Beſtya ktora z głę
12:
bokośći wychodzi/ będzie tzyniłá náprzećiwko Swię=
13:
tym woynę/ y zwyćięży ie/ y zábie ie.
14:
Stąd mogą tedy iuſz obátzyć wſzyſcy wierni/ y Sy=
15:
nowie Boży/ ieſliśćie przyiaćiele Kryſtuſá Syná Bo
16:
żego/ álbo nieprzyiaciele iego. Wy powieda Kryſtus
Io. 15.

17:
ieſteście przyiaćiele moi/ ieſli będziećie to tzynić/ cokol
18:
wiek ia wam roſkázuię/ kiedy vkażeſz iż wam Kryſtus
19:
roſkazał/ ábyśćie pánnę Máryą zá Bogá chwalili/
20:
drzewo pozdrawiáli/ odpuſztzenia grzechow v niego
21:
ſſukáli/ tedy was nieprzyiaćielmi Syná Bożego zwáć
22:
niebędę. A iż tego nigdy nieukażećie: I coſz ia mam in
23:
nego mowić/ iedno co mowi Prorok?
Pſal. 83.
O Boże niemiltz
24:
y nieprzeſtaway o Boże: Abowiem oto nieprzyiaćiele
25:
twoi zruſzyli ſię/ á kthorzy ćię máią wnienawiśći pod=
26:
nieſli głowę: Ale podzmy dáley.
27:
Mſzał Kxiężey Pa=
28:
pieſkiey/ w ktorym Páná Bogá y ſy=
29:
ná iego miłego vſtáwitznie bluznią.

strona: 167v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
A
Iż teſz ieſzcże piſzeſz
2:
náprzećiwko mnie/ y bráćiej mo
3:
iey miełey/ iżeſmy nachwaleb=
4:
nieyſzą ofiárę ćiálá y krwie Pá=
5:
ná Kryſtuſowej/ co mſzą zowie
6:
ćie/ w ktorey ſię dzieie iáko po=
7:
wiedaſz/ wſzyſthki męki Páná
8:
Kryſtuſowey Pamiątká/ hániebnie zgwáłćili y zeſro=
9:
moćili.
10:
Prawdę mowiſz/ y znam ſie/ iżeſmy to vtzyni=
11:
li/ nie dla tego/ ábyſmy háńbić álbo ſromoćić mieli/ o=
12:
nę nachwálebnieyſzą Offiárę/ ras ná krzyżu vtzynio=
13:
ną/ Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ nápráwicy v
14:
Bogá Oycá ſiedzącego/ prace y zaſlugi iego: Ale dla
15:
teo/ iżeśćie ſobie dla pieniędzy Mſzą iákąś kuglárſką/
16:
ſtey naſwiętſzey ofiáry/ raz vtzyniony ná krzyżu/ wymy
17:
ſlili y vtzynili/ w ktorey Mſzey/ nie pámiátkę męki Pá
18:
ná Kryſtuſtowey ſpráwuiećie/ iáko ty powiedaſz/ ále
19:
Syná Bożego mękę/ ſmierć/ y krew iego/ vſtáwitznie
20:
bluznićie/ ſromoćićie/ y depcećie/ iáko to wáſze Mſza=
21:
ły ſwiadtzą/ y vkázuią/ wkthorycheśćie ſobie nápiſáli
22:
y natzynili rozmáitych/ Przytzyńcow/ Iednatzow/
23:
Zbawićielow/ Rzędzićielow/ Odkupićielow/ Záſlu=
24:
żyćielow/ grzechow wſzyſtkich głádzićielow/ Wybá=
25:
wićielow/ s piekłá/ wſpomożyćielow/ otworzyćielow
26:
drzwi/ do niebá/ y dawcow odpuſztzenia grzechow.
27:
A iżebyś nierzekł/ ábym miał iáką potwarz ná was
28:
kłáść/ á nie to/ co ieſt piſáć: przeſto tedy wezmę przed
29:
ſię Krákowſki wáſz Mſzał/ ktory Piotr Lichtenſtein
w Wene=


strona: 168

w ktorym Páná Bogá bluznią.168.
1:
w Wenecij/ nakłádem wáſzym drukował/. Látá ná=
2:
rodzenia Páńſkiego. 1532. y vkażę/ iáko po wſzyſtkich
3:
kośćielech ſtego Mſzału wáſzego/ rok od roku/ vſtáwi
4:
tznie bluznićie Páná Iezu Kryſtuſá Syná Bożego/
5:
kiedy wáſze Báłwochwálſkie Mſze tzytaćie/ álbo ſpie=
6:
waćie.
7:
Ná Mſzach w Adwent Papieskie
8:
bluznierſtwá.
9:
Naprzod tzáſzu Adwentu Pánnę Máryą Iedna
10:
tzem y Przytzyńtzą do Bogá tzynićie/ kiedy ták mowi=
11:
ćie ſzemrząc.
folio. 1:
My ktorzy ią wierzemy być Bożą rodzi=
12:
ćielką ábyſmy przes iey przytzynę/ byli wſpomożeni/ y
13:
otzyśćieni. I záſię w Prozie/
Roku. 1473.
Extr.
folio. 196.
et 197.
ktorą tzwarty Syxtus
14:
Papieſz złożył y vſtáwił/ tak mowićie álbo ſpiewaćie.
15:
Słuchay Pánno trzody/ chwałę twoię ſpiewáiącey:
16:
Rządz lud/ wiele obiecuieſz/ ále więcey dáieſz/ krole=
17:
wno rátz nas poſádzić/ gdzie theras ſiedziſz s ſwoim
18:
Synem:
Tyś ieſt miſtrzowa łáſki/ mátká miłoſierdzia
19:
Gładząc náſze grzechy: RZADZ nas ſlugi twoie/ wy
20:
baw nas s piekłá/ y vtzyń nas błogoſláwione.
21:
A iż ſámey Pánnie Máryey niedufaćie y niewierzy
22:
ćie/ przeto do iey pomocy/ wſzytkich ſwiętych przytzy
23:
ne przydawaćie/ ták mowiąc.
Folio. 2.
I przytzyná wſzyſtkich
24:
Swiętych/ áby nas thobie Pánie wdziętzna vtzyniłá.
25:
Bądz vbłagan pánie/
Folio. 3.
pokory náſzey modlitwámi/ y ty
26:
mi offiárámi/ áby nas táiemnicá they offiáry Wyzwo
27:
liłá od grzechow:
Folio. 8.
I byłeſ tą Offiárą náſzą vbłagan.
Folio. 6. 8.

28:
A ty vrotzyſte przyſle Swięthá były nam lekárſtwem
29:
wietznego żywotá. Wemſzách ná Boże národzenie blu
30:
znierſtwá Papieſkie.
Izáſię


strona: 168v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
I záſię Bożego národzenia.
Folio. 10.
Niechay tobie Pánie
2:
dziſieyſzego ſwięthá Offiárá będzie wdziętzna/ y nas
3:
przeſz tę offiárę/ rátz od grzechow náſzych otzyśćić.
Folio. 12.
I
4:
záſię dzień Swiętego Sztzepaná: O Sztzepanie cho=
5:
rąży Krolá nawyſſſzego nas wyſluchay/ y nas wołá=
6:
iące/ y do ćiebie kołácące z Bogiem poiednay.
7:
O Ianie Swiętym bluznierſtwo.
Folio. 14.

8:
I záſię dzień Ianá ſwiętego. W iego obronie (Ia=
9:
nowey) pokłádamy dufánie/ y wybáwienie/ ratz nas
10:
Kryſtuſowi zálećić twoimi modlitwámi. Izaſię dzień
11:
Młodziankow.
Folio. 15.
Dla przytzyn ich y prozb/ ratz zgłá=
12:
dzić łáſkáwie náſzego żywotá grzechy.
13:
Pośćie bluznierſtwá.
14:
W niedzielę wtorą pośćie.
Folio. 40.
Ná offiáry ninieyſze pá
15:
nie prośimy weyrzy/ áby nam przydáły nabożeńſtwá y
16:
zbáwienia.
Folio. 42.
Folio. 45.
Folio. 48.
I záſię: ná offiáry weyrzy pánie łáſkáwie/
17:
ktore tobie offiáruiemy. A przes tho Swięte złątzenie
18:
zwiąſki grzechow náſzych rozwięſz. I záſię: przes ty
19:
pánie ſwiątośći/ niechay ſie ſtánie ſkutek naſzego wy=
20:
kupienia.
Folio. 49.
I záſię: Day nam Boże/ áby poſtu náſzego
21:
nabożeńſtwo Swięte/ y otzyśćienie nam dáło/ y nas
22:
przed Máieſtatem thwoim zálećiło.
Folio. 55. 57.
59. et 62.
I záſię: offiárá
23:
tobie offiárowána/ niechay nas ożywi/ y od wſzego złe
24:
go záſztzyći/ y tá offiárá niechay grzechy náſze otzyśći.
25:
w Niedzielę Qwietną bluznierſtwá.
26:
w Niedzielę Qwietną:
folio. 66.
folio. 73.
Bądz vbłagan Boże po=
27:
ſtnymi offiárámi náſzymi. I záſię: Tá offiárá twemu
28:
Máieſtathowi/ niechay záleći wierne ludzi. Izáſię:
29:
Przes tę pánie ſpráwę táiemnice/ y grzechy náſze nie=
30:
chay będą otzyśćione y żądze ſpráwiedliwe nápełnio=
31:
ne.
folio. 84.
Day Pánie/ áby przes poſlugowánie przykazánia
twego


strona: 169

w ktorym Páná Bogá bluznią.169.
1:
tweo z wypełniánia iego/ moglibyſmy ſie weſelić ſtwe
2:
go pátrzenia.
3:
Ná Wielkęnoc bluznierſtwá.
4:
W wielkonocną Niedzielę:
folio. 103.
Prziymi Boże modli=
5:
twy ludu twego z offiárámi offiar/ we ſrzodę wielko=
6:
nocną. Day Boże/ áby przes ty dotześne ſwiętá/ kto=
7:
re ſpráwuiemy/ záſlużylibyſmy ſobie przyść ku weſelu
8:
wietznemu.
Folio. 106.
I záſię: Day pánie/ iż ktorzy ſwiętá wiel=
9:
konocne nabożnie obchodzimy/ ábyſmy mogli przes nie
10:
ku wietznej ſie chwale záſlużyć.
11:
W tzwartą niedzielę po Wielkiey nocy.
folio. 111.
Boże kto=
12:
ry nas dla they Offiáry nabożne złątzenie/ iednego y
13:
nawyſſſzego Boſtwá vtzeſniki tzyniſz.
14:
w Krzyżowe dni bluznierſtwá.
Folio. 116.

15:
Day nam Boże/ ábyſmy przes zaſlugi y przytzyny
16:
pánny Máryey byli wybáwieni/ od wſzyſthkich złych
17:
rzetzy.
Folio. 117. 118.
Folio. 124.
I zaſię: offiárę ſiebie Panie za ſyná ſwego v=
18:
kłonną/ kthorą záſtępuiemy/ etć: I záſię: Niechay
19:
nas otzyśći prośimy Panie Dáru ninieyſzego offiárá.
20:
Dzień Troyce Swiętey bluznierſtwá.
21:
Dzień Troyce Swiętey/ y przes cáły rok: Ták ſſem=
22:
rzećie.
Folio. 130.
Boże przes thę offiárę vtzyń nas ſobie dárem
23:
wietznym. Wtorey niedziele po ſwiętey Troycy.
Folio. 134.

24:
Offiárá nas prośimy pánie twemu imieniu poſwię
25:
cona niechay otzyśći/ y záwżdy do żywothá wietzne=
26:
go przyprowádzi.
Folio. 147.
I záſię: Day nam prośimy ćię pá=
27:
nie/ áby tá offiárá zbáwienna/ y náſzych grzechow by=
28:
łá otzyśćienim/ y twego Máieſtatu Vbłagánim. I zá
29:
ſię: Otzyść nas tą offiárą Boże prośimy/ etć.
Folio. 149.
Folio. 159.
I zaſię:
30:
Day Boże/ áby ta zbáwienna offiárá/ od właſnych
31:
náſzych grzechow nas vſtáwitznie wyzwoliłá/ od w=
32:
ſzytkich przećiwnośći broniłá.
x


strona: 169v

Mſzáł Kxiężey Papieskiey
1:
Kanon Mnieyſzy bes ktorego żadna
2:
Mſza niebywa
3:
Ták ſie potz[yna].
folio. 164.
Przyimi Boże tę niepomázáną of
4:
fiárę/ ktorą ia niedoſtoyny ſlugá twoy/ offiáruię to=
5:
bie Bogu moiemu żywemu/ y prawdziwemu/ zá nie=
6:
zlitzone grzechy/ y zgorſzenia/ y niedbáłośći moie/ y zá
7:
wſzyſtki ſtoiące/ ále y zá wſzyſtki wierne krześćijány ży
8:
we y zmárłe/ áby y mnie/ y onym byłá pożythetzna ku
9:
zbáwieniu.
folio. 164.
Pothym vtzyniwſzy krzyżyk Pátyną nád
10:
Korporałem/ wino mieſzáiąc z wodą ták mowiſz: Day
11:
nam Boże/ przes tę Wody y Winá táiemnicę/ ſtáć ſie
12:
Boſtwá twego vtześniki.
13:
Podnoſząc kielich z Bogá bluzni.
14:
Potym kielich podnioſwſzy z Winem y z wodą/
15:
mowiſz:
Folio. 165.
Offiáruiemy thobie Boże kielich zbáwienny
16:
proſząc twey łáſkáwośći/ áby przed oblitzność Boſkie
17:
go Máieſtatu twego/ zá náſze y zá wſzyſtkiego ſwiátá
18:
zbáwienie/ zwonnośćią ſlotkośći wſtąpił. I ták ſie nie
19:
chay ſtánie offiárą náſzą przed oblitznośćią twoią dzi
20:
ſia/ áby ſie tobie podobał Pánie Boże. Przydz poſwię
21:
ćićielu wſzechmogący/ wietzny Boże/ y przeże † gnay
22:
tę offiárę/ twoiemu ſwiętemu imieniu nágotowáną.
23:
I támże ieſztze dáley: Prziymi Swięta Troyco thę
24:
offiárę/ ktorą tobie offiáruiemy/ dla pámiątki męki/
25:
zmartwychwſtánia/ y wſtąpienia/ Iezu Kryſtuſá pá
26:
ná náſzego/ I ku chwale Błogoſláwioney Máryey zá
27:
wżdy Pánny/ Błogoſláwionego Micháłá Archánio
28:
łá/ y Błogoſláwionego Ianá krzćićielá/ Swięthych
29:
Apoſtołow Piotrá y Páwłá/ y tych/ y wſzyſtkich ſwię
tych/


strona: 170

w ktorym Páná Bogá bluznią.170.
1:
tych/ áby im było pożytetzno ku ćći/ á nam teſz ku zbá=
2:
wieniu/ á oni áby ſie zá námi przytzyniáć ratzyli w nie
3:
bie/ ktorych pámiątkę tzyniemy ná ziemi.
4:
Potym ręce podnioſwſzy ták ſſemrzeſz/ potáiemnie
5:
áby ſie ludzie niedomyſlili y nieobatzyli wáſzego blu=
6:
znierſtwá y báłwochwálſtwá.
Folio. 166.
Przydz niewidomy po=
7:
ſwięćićielu wſzechmogący wietzny Boże/ y prze † że=
8:
gnay tę offiárę imieniu twemu nágotowáną.
9:
I podnioſwſzy obiemá rękomá kielich/ máło ku go=
10:
rze ták dáley ſſemrzeſz.
11:
Drugie bluznierſtwo podnoſząc Kielich.
12:
Przyimi Swięta Troyco tę offiárę/ ktorą my tobie
13:
offiáruiemy ná pámiątkę męki/ zmartwychwſtánia/ y
14:
wſtąpienia Páná náſzego Iezu Kryſtá/ y ku chwale
15:
naſwiętſzey Bożey Rodzićielki dziewice Máryey/ y w
16:
ſzyſtkich ſwiętych twoich/ ktorych dziſia ſwietá obcho
17:
dziemy/ y ktorych imioná y kośći tu leżą/ áby im to by=
18:
ło ku ćći/ á nam ku zbáwieniu/ y duſzam wſzyſthkich
19:
wiernych vmárłych ku żywotowi y odpotzynieniu wie
20:
tznemu: A iżeby ſie oni modlić ratzyli zá námi w niebie
21:
ktorych tu pámiątkę tzyniemy.
22:
I ieſztze ſlożywſzy ręce mowiſz dáley w tymże Ka=
23:
nonie ták: Poſwięć prośimy Pánie tę offiárę/ áby nam
24:
iednorodnego ſyná twego Ciá † ło/ y Krew † ſie ſtá
25:
łá. A zgárbiwſzy ſie niſko nád kielichem ták ieſztze ſſem
26:
rzeſz: W duchu pokory y w vmyſle ſkruſzonym/ byliby=
27:
ſmy przyięći od ćiebie pánie/ á ták ſie niechay ſtánie of
28:
fiárá náſzá przed oblitznośćią twoią/ áby byłá od ćie=
29:
bie dziſia przyięta/ y podobáłá ſie tobie Pánie Boże.
30:
Kanon Wielki.
x ijIzáſię


strona: 170v

Mſzáł Kxiężey Papieskiey
1:
I záſię w wielkim Kanonie ták bluzniąc Páná Ie
2:
zu Kryſtuſá Syná Bożego mowiſz:
Kanon Wiel=
ki.
Folio. 187.
I proſiſz Bogá/
3:
áby wdziętznie od ćiebie ptzyiął/ tę Offiárę twoię nie
4:
pomázáną/ ktorą ofiáruieſz zá wſzyſtek kośćioł zá żywe
5:
y zá vmarłe/ y drzemieſz zá nie/ zá duſz wykupienie y zbá
6:
wienie/ y zá zdrowie. A to iżeby Bog vtzynił/ przod=
7:
kiem dla przytzyny Pánny Máryey/ bo to tak tám ſtoi
8:
inprimis glorioſe. etć. Potym dla przytzyny Swięteo
9:
Piotrá/ Páwłá/ Iendrzeiá/ Iákubá/ Ianá/ Tomaſzá
10:
Iákubá/ Filipá/ Bártłomieiá/ Mateuſzá/ Symoná/
11:
y Tádeuſzá: A ná oſtátek. Dla przytzyny Liná/ Klety/
12:
Klimká/ Syxtá/ Korneliuſzá/ Cypryaná/ Wáwrzyń=
13:
cá/ Chryſiogoná/ Iáná/ y Páwłá/ Koſmá/ y Dámia
14:
ná/ y dla zaſlug wſzyſtkich Swiętych.
15:
Iż ſię Bog gniewa ná ich Offiárę/
16:
przeto proſzą áby twarzą weſołą weyrzał/ nánie wem
17:
ſzy.
18:
I ieſzcże tám dáley proſziſz.
Folio. 189.
Aby Bog/ ná tę offiá=
19:
rę vbłagáną/ y weſołą twarzą weyrzał/ y przyiął thę
20:
offiárę do ſiebie. A iżby Aniołá poſlał/ ktoryby tę offiá
21:
rę co rychley/ by niezwietrzáłá/ ná nawyſſſzy Oltarz
22:
donioſl.
23:
A ná oſtáthku mowiſz:
folio. 192.
Niechay ſie thobie podoba
24:
Troyco Swięta/ poſlugá niewoli moiey/ y day áby of=
25:
fiárá/ ktorąm otzom twoiego máieſtatu niegodny of=
26:
fiárował/ byłá przyiemna tobie: A mnie y wſzyſtkim/
27:
zá ktorem ia offiárował: Byłá łáſki thwoiey vbłágá=
28:
nim.
Przes


strona: 171

w ktorym Páná Bogá bluznią.171.
1:
Przes cáły rok ták bluznią ſyná Bo=
2:
żego wemſzy.
3:
I záſię o Swiętych vmárłych węmſzach wáſzych
4:
tak przes cáły rok Syná Bożego ſromoćićie:
folio. 193.
Folio. 194.
Swięty
5:
thobie Boże dár offiáruiemy/ proſimy ćiebie/ aby zá
6:
przytzyną Błogoſlawionego Iendrzeiá/ y dla zaſlug
7:
Sáturniná/ bylibyſmy wſpomożeni/ y tobie wdziętzni:
8:
I niechay bedzie v ćiebie zánámi Wietzny przytzyńcá.
9:
Boże tá offiárá náſzá/ niechay będzie nam náſzą ſlod=
10:
kośćią/ dla przytzyny y zaſlugi błogoſláwionego Ien=
11:
drzeiá y tobie wdziętzna:
Folio. 195.
Day Boże ábyſmy mocą Bár
12:
báry błogoſláwioney/ ku otrzymániu grzechow odpu=
13:
ſſtzenia/ byli rządzeni. Weyrzy ná nas Bárbáro/ áby
14:
ſmy Przesćię s pieklá byli wybáwieni: Weſel ſie ſwie=
15:
ćie ſmutny/ ponieważeś ieſt pomocámi ſpráwiedliwy=
16:
mi Bárbáry oſwiecony: Proſimy ćię Pánno/ kthoraś
17:
nam ieſt ku poćieſze daná: Day nam wniść do niebá/ á=
18:
byſmy byli przyłątzeni przes ćię do Aniołow Bożych/
19:
przes zaſlugi twoie: Boże zá przytzyną Błogoſláwio=
20:
nego Iodoká/ od grzechow zmázy rátz nas otzyśćić.
21:
O Mikołáiu Swiętym bluznierſtwá ná Mſzy.
Folio. 196.

22:
I záſię: O Błogoſlawiony Mikołáiu przyćiągni nas
23:
do brzegu morſkiego/ s ſmutku ſmierći: Przyćiągniſz
24:
nas chwálebny mikołáiu/ do zbawiennego brzegu/ kę=
25:
dy pokoy y chwałá. vproś nam od Páná Ducha Swię
26:
tego pomázánie/ ktoryś vzdrowił ránnych wiele grze
27:
ſznych ná morzu. Boże przes iego zaſlugi y modlitwy
28:
przyłątz nas miedzy Anioły.
29:
W Potzęćie Pánny Máryey błuznierſtwá ná Mſzy.
x iijIzáſię


strona: 171v

Mſzáł Kxiężey Papieskiey
Folio. 197.
1:
I záſię ná ſwięto Potzęćia Pánny Máryey. Słu=
2:
chay Pánno trzody/ tobie chwałę ſpiewaiącey/ wiele
3:
obiecuieſz/ ále wiecey dáieſz:
Papieſz Six=
tus ſzoſty vſtá
wił.
Roku. 1478.
Concil. To. 3.
To ſwięto twoiego potzę=
4:
ćia/ kośćioł Rzymſki potwierdza y potwierdził. Bázy
5:
leyſki Synod/ y zebránie mnieyſzych Mnichow ſthoią
6:
przed Krolewną niebieſką: Krolowa weſoła/ Rátz
7:
nas poſádzić/ kędyś teraz s twoim Synem/ w niebie=
8:
ſkim páłacu Amen. O Swięthe/ pierwey nieſlycháne
9:
potzęćie:
Notá.
Potzęlá niewiáſtá Swięta z mężá Swięte=
10:
go. Zdrowáś oblubienico Boża Páni Anielſka/ ſwiá=
11:
tłośćią twoią/ nápełniaſz ſwiát: Tyś náſzá poćiechá/
12:
Tyś ieſt miſtrzowa łáſki/ mátká miłoſierdzia: Gładząc
13:
grzechy náſze/ nas ſlugi rządz thwoie: Wybaw nas s
14:
piekłá/ y vtzyń błogoſlawione wniebie.
15:
O Swiętych vmarłych bluznierſtwá.
16:
I záſię o Swiętych:
folio. 198.
Boże przes záſlugę Błogoſlá=
17:
wioney Cezáryey nas záthrácone rátz nápráwić. I
18:
przes Dámáſa Papiezá/ nam grzeſznym bądz miłoś=
19:
ćiw/ ábyſmy iego ććią/ twoię chwałę przepowiedáli:
20:
Boże ktoryś w zaſlugách Swiętego máterná záwżdy
21:
y wſzędy ieſt dziwny day nam/ abyśmy ieomodlitwámi
22:
byli wſpomożeni y zbáwieni:
folio. 199.
Tákże teſz przes zaſlugi
23:
Nykáżego/ day nam ćieleſnego żywothá łáſkę/ y wie=
24:
tzney ſwiátłośći chwałę: Ták teſz dla zaſlug Swiętey
25:
Lucyey y Ottyliey.
folio. 200.
Ták teſz dla zaſlug Lázárzá/ Iáná
26:
Tomaſzá/ Genoweli/ Pawłá Eremity/ Hiláriuſá/ Fe=
27:
lixá/ Maurá/ Márcellá/ Antoniego/ Pryſſki/ Mary
28:
uſá/ Fábianá? Sebáſtyaná/ Iágnieſſki/ áby nam ći o=
29:
tworzyli drzwi do niebá.
folio. 201.

30:
I záſię do Wincentego iákoby do dru
31:
giego Kryſtuſá.
ták


strona: 172

w ktorym Páná Bogá bluznią.172.
1:
Ták ſię iemu w tym Mſzále Sátańſkim modlićie.
2:
Twoią Krwią mętzenniku grzechy náſze omyi/ y
3:
day nam niebieſkie weſele.
Folio. 203.
Folio. 204.
I záſię o Páwle Swiętym:
4:
Przes kthorego náwrocenie/ thy nas Kryſtuſie ożyw
5:
grzeſzne: I daley. Polikarpową obroną nas broń Pá
6:
nie:
Folio: 206.
Day áby przes przytzynę Aldegundyey/ od nie=
7:
przyaćioł dotześnych/ bylibyſmy wybáwieni y niebie=
8:
ſkie błogoſláwieńſtwo moglibyſmy ſobie záſlużyć. Day
9:
Boże ábyſmy przes zaſlugę Brygidy Pánny wſpomo
10:
żeni/ y od wſzego grzechu byli otzyſztzeni.
Folio. 209.
Weyrzy Pá=
11:
nie/ áby náſzych grzechow Zwiąſki zaſlugą Błáżeiá
12:
Swiętego były rozwiązáne.
Folio. 210.
Thákże teſz zaſlugą A=
13:
gáty/ Doroty/ Wedáſtá/ y A[rm]ándá/ Tak teſz dla za=
14:
ſlug Apoloniey day Pánie/ áby nas Zęby nieboláły/ á
15:
byſmy ſobie przes nie záſlużyli być wybáwieni/ od ćie=
16:
leſnych y duſznych niebeſpietznośći.
17:
Ták teſz dla Szkoláſthyki twárdość ſercá náſzego/
18:
rozmięktzy Pánie.
Folio. 112.
folio. 213.
folio. 214.
folio. 215.
folio. 216.
Ták teſz dla zaſlug Eululáliey/ Wá
19:
lentego/ Iuliany/ Symeoná Biſkupá/ Piotrá Stole=
20:
tznego/ Auguſtyná/ Albiná/ Wacłáwá/ Tomaſzá A=
21:
quiná/ Perpetuy/ y Felicyany/ Cyrullego/ Methudy=
22:
uſá/ Grzegorzá Papieżá/ Longiná/ Gertrudy/ Ioze=
23:
fá/ Gumibertá/ Alexándrá/ Benedyktá/ Káſtulego/
24:
Egipcyáki/ Ambrożego/ Wincenteo z Wálencyey.
folio. 219.
I
25:
záſię do ſwięteo Woćiecha: O woćieſze pátronie po w=
26:
ſtkim ſwiećie/ rządz trzodę Kryſtuſowę: Boże kthory
27:
nas Swiętego Ierzego zaſlugámi y przytzynámi ćie=
28:
ſzyſz.
folio. 220.
Także zaſlugámi Swiętego Márká/ Witaliſzá/
29:
Nowego Piotrá/ ábyſmy byli przes nie od wſzyſtkich
30:
przećiwnikow obronieni. I przes zaſlugi Filippá/ y
Iákubá/


strona: 172v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
Folio. 221.
1:
Iákubá/ day Boże ábyſmy byli y náutzeni/ y ich modli
2:
twámi wſpomożeni.
3:
Do Drzewá bluznierſtwo.
Folio. 222.

4:
Day Boże/ áby przes żywego Drzewá zapłáthę/
5:
wietzne dziedzicthwoſmy otrzymáli. Day áby ſludzy
6:
Krzyżowi/ Krzyſz chwalili/ ktorzy ſie przes Krzys ży
7:
wotá wietznego nádziewáią. Niechay wſzyſcy mowią
8:
do Krzyżá: Bądz Pozdrowioná nádzieio tego ſwiáta/
9:
drzewo zbáwienne. To drzewo ieſt drábiná grzeſznych.
10:
to drzewo wrzody vzdrawia/ niemocy/ y Dyabły od=
11:
gania/ więznie wybawia/ nowy żywot tzyni/ o drzewo
12:
Krzyżá zwyćiężáiące ſwiát: Práwdziwe zbáwienie/
13:
zbaw zdrowe/ niemocne vzdrow/ ſlugi krzyżowe prze=
14:
nieś Boże do wietzney chwały: Broń Boże lud thwoy
15:
przes to známię Swiętego Krzyżá.
16:
Do Floryáná y inſzych bluznierſtwá.
Folio. 223.

17:
O Floryánie Swięty/ przesćię Bog konie vzdra=
18:
wia y dáie vpádłym odpuſztzenie grzechow/ obraliſmy
19:
ćię ſobie Pátroná przed ſtholcem Bożym/ vbłagay
20:
gniew/ ſtoy zá námi/ ćiáłu náſzemu day áby kwitnęło/
21:
áby ſię więcey nieſtárzáło w wyſtępkach:
Folio. 224.
Day Boże/ á
22:
byſmy przes Monikę od związek grzechow náſzych by
23:
li wybáwieni: Tákże teſz przes Gotartá/ przes Ianá
24:
przed fortą Láćińſką/ áby przes iego zaſlugi/ ſtáłá ſię
25:
tá Offiárá náſzá tobie Boże wdziętzna.
26:
O Swiętym Stániſláwie bluznierſtwá.
folio. 225.
folio. 225.

27:
I záſię o Swięthym Stániſláwie. O Stániſláwie
28:
gwiazdo Polſka/ ćiebie twoy lud Polſki prośi/ áby ſie
29:
weſpołek s Synem Bożym nád nim ſmiłował. O Pá=
tronie/


strona: 173

w ktorym Páná Bogá bluznią.173.
1:
tronie/ y Oytze nád oycámi/ kthorego proſimy tzyſtym
2:
ſercem/ dokąd ieſteſmy ná tym ſwiećie/ ábyſmy niebyli
3:
pogrążeni zá grzechy náſze w głębokośći: Otho oćiec
4:
Polakow/ ſtał ſię opiekunem śirot/ záprawdę oćiec ſy=
5:
now/ godny vſtáwitzney chwały.
folio. 227.

6:
Day nam Boże/ ábyſmy przes zaſlugi modlithwy
7:
Gordyaná/ y Epimácha/ byli od wſzego złego wybá=
8:
wieni:
Folio. 228.
Folio. 230.
folio. 231.
folio. 232.
Tákże teſz przes Nereuſá/ Serwáciuſzá/ Pán
9:
krácyuſzá/ Achileuſzá/ Zofiey/ potencyany/ Bernárdy
10:
ná/ Heleny/ Vrbaná Papieżá/ Ianá Papieżá/ Petro=
11:
nelli/ Nykodemá/ Márcellego/ Piotrá/ Erázmego/
12:
Bonifácyuſzá/ Prymiuſzá/ Felicyuſzá/ Bárnabaſzá/
13:
Baſiliduſzá/ Cyrynuſzá/ Naboruſzá/ Nazáruſzá/ Wi
14:
tuſza/ Modeſtuſzá/ Gerwázá/ Protáſá/ Albaná/ y dzie
15:
ſięć tyſięcy Rycerzow.
16:
Do Ianá Krzćićielá bluznierſtwo.
17:
I ieſztze dáley:
folio. 233.
Dáry Pánie ofiárowáne poſwięć/ zá
18:
przytzyną Ianá krzćićielá/ á nas przesnie od grze=
19:
chow náſzych otzyść/ ábyſmy przes thy Swiętá wie=
20:
tznego wesela doſthąpili.
Folio. 234.
Day Boże/ ábyſmy dla za=
21:
ſlug y modlitw Swiętego Eulogiego byli wſpomoże=
22:
ni. Bądz náſzym poćieſzyćielem y przytzyńcą.
folio. 235.
Ian y
23:
Páweł dwie Oliwne drzewá/ y dwie ſwiecy przed ſtol
24:
cem Páńſkim ſwiecące/ máią moc zámykáć Niebo/ O
25:
błoki/ y otwieráć brony iego. Day nam Boże ábyſmy
26:
mieli zaſtępcę w niebie Swięthego Wacłáwá/ przes
27:
iego zaſlugi y modlitwy bądz vbłagan: Thákże theſz
28:
przes zaſlugi Lwá Papieżá.
29:
Náwiedzenie pánny Máryey bluznierſtwá.
30:
I záſię náwiedzeniá Pánny Máryey: Láſkáwa
31:
Pánno ty nas záchoway o Máryá/ ktoraś ieſt koniec
yy potzą=


strona: 173v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
y potzątek. Proś Syná/ ábyſmy byli wlidzbę ſwiętych
2:
przenieſieni.
folio. 242.
Day nam Pánie/ ábyſmy Prokopá Opa=
3:
tá/ zaſlugámi byli wſpomożeni. Także teſz: Zaſlugámi
4:
Vdálrykowymi/ Wilibáldowymi/ Kilianowymi/
5:
Sylwanowymi/ Witáliſzowymi/ Márcyalnowymi/
6:
Iánuárowymi/ Benedyktowymi.
7:
Do Małgorzáty Swiętey bluznierſtwá.
Folio. 243.

8:
O Małgorzáto Swięta/ przesćię ſą zbáwieni y we
9:
ſelą ſie grzeſznych tyſiącmi/ proś zá námi/ bárzo pię=
10:
kna y łáſkáwa: Day Boże/ áby przes zaſlugę Brygit=
11:
ty wybráney/ y przes zaſlugę Práxedy tobie offiárá
12:
náſzá byłá wdziętzna
Folio. 247.
Day nám ábyſmy Kryſtyny zaſlu
13:
gámi byli zbáwieni. Iezuſie z mátką Máryą wſpomoſz
14:
nas.
Folio. 248.
Przes zaſlugi Kryſſtofá/ ábyſmy wſzytki zdrády
15:
zwyćiężyli: Tákże zaſlugą Pántáleoná/ Márty/ Ab
16:
doná/ Germaná/ Papieżá Sztzepaná.
Folio. 249.
Folio. 250.
Odzwierny
17:
Pietrze otworz nam niebo. Wſpomoſz nas Boże/ przes
18:
zaſlugi Sixthá Papieżá/ Donatá/ Affry/ Romana/
19:
Klary/ Hippolitá/ Euzebiuſzá.
20:
W wniebo wſtąpienie bluznierſtwá.
Folio. 257.

21:
Dzień wniebowſthąpienia Pánny Máryey Thobie
22:
krolewno niebieſka ten lud nabożnie ſpiewa/ tobie ſwo
23:
ie nábożeńſtwo obiawia. Proſimy ćię Bártłomieiu o=
24:
myi tu náſze grzechy.
Folio. 260.

25:
Day Boże ábyſmy pomocą Ru=
26:
fá Swiętego byli obronieni. Auguſtynie Swięthy vtz
27:
y rządz trzodę twoię. Auguſtynie vbłagay nam krolá
28:
chwały. Boże przes błogoſláwioneoHermeteſá/ broń
29:
nas od wſzego zlego:
Folio. 251.
Folio. 262.
Day nam ábyſmy Przes Paulino
30:
we zaſlugi/ y przytzyny mogli otrzymáć/ twoie pomo=
31:
cy:
Folio. 263.
Tákże przes Idziego opáta/ przes Pryſſká mętzen
32:
niká/ przes Rożą/ przes Reginę/ przes Wikthoryná/
33:
przes Mátálbertę.
w Ná


strona: 174

w ktorym Páná Bogá bluznią.174.
1:
W Národzenie Pánny Máryey bluznierſtwá.
2:
I záſię národzenia Pánny Máryey:
Folio. 264.
Ná nas grze=
3:
ſzne weyrzy łáſkáwie Pánno. Nas zgromádzone łáſká=
4:
wie záchoway Pánno. Day nam Boże áby przes zaſlu
5:
gi y przytzyny Kunegundy otrzymáliſmy żywot wietz=
6:
ny: Tákże teſz przes Máterná y przes ſiedm Spatzow.
7:
Do drewná bluznierſtwá.
8:
I záſię ná dzień podnieſienia Krzyżá Swięthego:
Folio. 266.

9:
Chwalmy krzyſz Kryſtuſow/ ábyſmy od nieprzyaćielá
10:
byli wybáwieni/ Krzyżową obroną ktory krzyſz vpádłe
11:
mu Swiátu dał żywot: Broń Pánie lud twoy przes
12:
známię Swiętego krzyża od wſzelákich chytrośći nie=
13:
przyaćioł wſzyſthkich.
Folio. 267.
Day Boże áby przes zaſlugę
14:
y przytzyny Ludmiłły/ bylibyſmy tobie wdziętzni. Ták
15:
że przes zaſlugi Eufemiey Lámpertá/ Máurycego/
16:
Tekle/ Rupertá/ Koſmá Dámianá.
17:
Przynieſienie Swiętego Stániſláwá bluznierſtwá.
18:
Dzień przenieſienia Swiętego Stániſláwá.
Folio. 269.
Abyś
19:
nam Swięty Staniſláwie dał ſerce ćiche/ y náſze ro=
20:
związał grzechy/ y przywiodłeś nas do żywothá/ dla
21:
twoich zaſlug:
Folio. 270.
Poćieſzyćielu nędznych/ zwyćięſco iá=
22:
ſniących/ przywiedz nas do kroleſtwá niebieſkiego.
23:
Do Micháłá Swiętego bluznierſtwá.
folio. 271.

24:
Michále Swięty tobie ieſth daná naprzednieyſza
25:
moc od Bogá/ ábyś grzeſzące zbáwił duſze. Stęp tu
26:
máło zwyſokiego niebá/ y Wſpomoſz nas: Ty nieprzy=
27:
iaćiele náſze poraś. Ty Ráfáelu niemocnym Day Le=
28:
kárſthwo/ wrzody oddal/ grzechy Omyi/ y nas vtzyń
29:
błogoſláwionymi.
folio. 274.

30:
Day nam Boże/ ábyſmy przes zaſlugi Márcellá/
31:
Apuleiuſzá/ Sergiuſzá/ y Bácchá/ byli od wſzego złe=
y ijgo wy


strona: 174v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
go wybáwieni/ y błogoſláwieńſtwo otrzymáli. Tákże
2:
teſz przes zaſlugi Gereoná. O ſſtzęſliwa Iádwigo po
3:
ćiecho vbogich: Day nam Boże/ áby to vrotzyſte ſwię
4:
to Iánuáryuſzá/ przydáło nam grzechow odpuſztze=
5:
nia.
Folio. 279.
folio. 282.

6:
Przes zaſlugi Quintyná wſzyſtki zwiąſki grzechow
7:
náſzych rozwięſz. Także przes zaſlugi Wilibrordá.
8:
Do Swiętego Marćina bluznierſtwá.
9:
Swięty Marćin Febry vzdrawia/ Dijabły odga=
10:
nia/ záráżone tzłonki powietrzym ożywia. Day Boże/
11:
áby przes przytzynę pięć Braćiey Polakow/ Benedy=
12:
ktá Ianá/ Máttheuſſa/ Izááká/ y Kryſtyná/ przyſli
13:
ſmy ku wietzney oytzyżnie.
folio. 283.

14:
Bądz pozdrowion Ianie Iáłmużniku/ oytze śirot
15:
poćieſzyćielu niemocnych/ wyſluchay nas/ náſze grze=
16:
chy rozwięſz: Zboru náſzego broń/ twoią mocą Páſte=
17:
rzu nieprzyiaćioły tłumi/ nád thwym ſie ludem Smi=
18:
łuy.
Folio. 286.
Boże day nam/ zá przytzyną Kryzogoná/ byliſmy
19:
od náſzych grzechow otzyśćieni/ y od chythrośći nie=
20:
przyiaćioł wybáwieni.
21:
Do Rochu bluznierſtwá.
Folio. 287.

22:
O Błogoſláwiony Rochu/ iáko wielkie ſą zaſlugi
23:
twoie/ przes ktore my wierzymy/ iż od powietrza wy=
24:
báwieni będziemy/ vprośiłeś to v páná: Iż ktorzy bę
25:
dą wzywać imieniá thwego/ byli záchowáni od złego
26:
powietrza.
27:
Do Ioáchimá y Zony iego bluznierſtwá.
Folio. 288.

28:
Ioáchimie z Zoną thwoią rozwięśćie nas od grze=
29:
chow. Day Boże/ ábyſmy dla zaſlugi Lotrá Dyſmá=
30:
ſá/ łáſkę twoię nálezli.
Folio. 189.
O Biſkupie doſtoyny Boná=
31:
wenturo/ Wyſluchay twoie ſlugi. Wy teſz Apoſtoło=
wie/


strona: 175

w ktorym Páná Bogá bluznią.175.
1:
wie/ grzechow náſzych zwiąſki rozwięśćie przes wſzyt
2:
ki wieki.
Folio. 195.
folio. 306.

3:
Dla tego ten ſwięty vmętzon/ áby był zbáwie
4:
nim mdłych/ y lekárſtwem grzeſznych: Przetho mamy
5:
go wzywáć.
6:
Do iákiegoś Páſterzá bluznierſtwá.
7:
Mowmy wſzyſcy temu Swiętemu.
Folio. 311.
O Páſterzu do
8:
bry/ ſmiłuy ſie nád kośćiołem/ Ożyw gi twoimi modli
9:
twámi/ day Wſpomożenie ludu twoiemu/ wyſluchay
10:
modlitwy/ y grzechy náſze Zmaſz/ ná drodze nas wſpo
11:
moſz/ y w oytziźnie nas poſtaw/ day nam dobre rzetzy/
12:
ktorych ſie nádziewamy.
folio. 361.

13:
Tá Pánná mętzennitzká nogámi ſwoimi Wężá ſtá=
14:
rego podeptáłá. I záſię.
15:
Do Drewna záſię bluznierſtwá.
folio. 320.

16:
o Krzyżu. Bądz pozdrowion Krzyżu Swięthy/
17:
drzewo doſtoyne/ ſtráſliwe thy ieſteś záwżdy drzewo
18:
nieprzyiaćielom Krzyżu Swięty/ przed ktorym vćie=
19:
ká ſmierć/ piekło drży/ kthoremu niechay będzie tześć
20:
ná wieki.
Folio. 370.

21:
O Swiętym Woćieſze y Stániſláwie bluznierſtwá.
22:
Swięty Woćieſze bądz náſzym Rzetznikiem wnie=
23:
bie. Swięty Boży Biſkupie bądz grzeſznym wſpomo
24:
żyćielem Stániſláwie: Day nam ábyſmy byli od grze
25:
chow rozwiązáni/ kthorego ćię prośimy w grzechach
26:
obćiążeni/ ábyſmy byli otzyśćieni. Ciebie ſwiát chwa=
27:
li Stániſláwie/ Oſwieć nas práwą ſwiátłośćią; Day
28:
ſſtzeſliwe dáry zbáwienia Stániſláwie.
29:
Do Wacłáwá bluznierſtwá Wemſzy.
folio. 382.
folio. 383.

30:
O Watzławie Swiátłośći/ y lekárſtwo grzeſznych
31:
Zbáwienie mdłych/ Wſpomożenie vćiſnionych. Oto
32:
ten marćin niebo otwiera/ nád morzem pánuie/ wrzo=
33:
dy vzdrawia.
y iijMſza


strona: 175v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
Mſza o grobie Páńskim ták ſie
2:
potzyna bluznierſtwo.
folio. 329.

3:
Weſelmy ſie w pánie/ dzień ſwięty obchodząc ku
4:
ćći Grobowi páńſkiemu/ ſktoreo obchodu vrotzyſtego
5:
weſelą ſie Anieli. My ććić muſiemy Grob Páńſki. kto
6:
ry ieſt Zbáwienie/ Zywoth/ y poćieſzenie.
7:
Mſza o Włocżniey bluznierſtwo.
folio: 334.

8:
Bądz pozdrowiono Zelázo zwyćiężáiące/ ktore o=
9:
twieraſz drzwi do niebá.
10:
Mſza o cżerniowey Koronie
11:
bluznierſtwo.
folio. 335.

12:
Weſelmy ſie wszyſcy w Pánie dzień ſwięty obcho
13:
dząc/ ku ćći Koronie Páńſkiey/ ſktorego obchodzenia
14:
vrotzyſtego/ weſelą ſie Angieli: Koronie ćierniowey
15:
tześć wyrządzamy dziſia/ ktora dáie dáry żywotá/ o=
16:
twiera niebo. O chwało kośćielna/ o dobra Korono/
17:
ćiebie dziſia chwalące záchoway w ninieyſzym ſmutku
18:
y vpadku/ Amen.
19:
Mſza o cżternaśćie Pomocnikach
20:
bluznierſtwo.
folio. 341.

21:
Tá Mſza przes Piątego Mikołáiá Papieżá poſwię
22:
coná/ ktora ieſth pożytetzna/ niemocnym/ ſmuthnym/
23:
więzniom kupcom/ pielgrzymom/ ná ſmierć oſádzo=
24:
nym/ żołnierzom/ ſſeśćiniedziałkom/ y theſz vmárłym.
Anno. 1450.
To. 2. Concil.

25:
Boże/ ktoryś wybráne ſwięte twoie/ Iurká/ Kryſto=
fá/


strona: 176

w ktorym Páná Bogá bluznią.176.
1:
ſá Błáſſká/ Idziego/ Cyryáka/ Wittá/ Dziwiſzá/ E=
2:
razmuſá/ Achácyuſá/ Pántaleoná/ Euſtáchiuſá: Ká=
3:
tárzynę/ Bárbárę/ y Máłgorzátę/ oſobliwymi przy=
4:
wileymi obdárował. Day/ áby wſzyſcy kthorzy ſie do
5:
nich vćiekáią/ wſzyſthko otrzymáli. Ey Kryſtuſowi
6:
Rycerze/ wſpomnićie ná mię/ y ná kośćioł Boży/ ktory
7:
potrzebuie wáſzey pomocy.
8:
Niechay nas Bog przes was Zbáwi.
9:
Bądz tześć Bogu za Pátrony.
10:
Roraty w Adwent/ bluznierſtwá.
11:
I záſię tzáſu Adwentu o pánnie Maryey.
Folio. 320.
O Má
12:
rya proś Oycá ábowiem ćiebie mátki Syn ſlucha/ á=
13:
byſmy niebyli zátráceni/ ktory dáieſz odpuſztzenie/ day
14:
nam przes mátkę/ otzymáć łáſkę. Day Boże/ ábyſmy
15:
Máryą tzuli/ zá námi ſie przytzyniáiącą.
Foio. 322.

16:
O poćieſzyćielko vbogich Márya/ wyſluchay nas
17:
nędzne/ niebá krolowa/ Swiátá thego Páni/ prziymi
18:
twoich ſlug nabożne modlitwy.
Folio. 323.

19:
Weyrzy ná náſze wzdychánie/ do żywotá drogo/ śi=
20:
roth poćieſzyćielko/ grzeſznych náwroćićielko. Wſpo=
21:
moſz nas godziny oſtátetzney. O Márya niebieſka dro
22:
go/ ſluchay nas boć ćiebie ććiąc ſyn tobie żadney rze=
23:
tzy nieodmawia. O Márya rządz wſzyſthkim Swiá=
24:
tem.
Folio. 324.

25:
O Márya rátuy nas/ ábyſmy grzeſzni przes ćię by=
26:
li z Bogiem poiednáni/ záchoway nas mátko y Broń.
27:
Przydz pánno nád pánnámi.
folio ...

28:
Przydz Zbáwienie ludzkie. Przydz Zrzodło odpuſz=
29:
tzenia grzechow. Przydz Swiátło ſwiátłośći. Przydz
oſwie=


strona: 176v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
oſwiecáiąca Sercá. Poćieſzyćielko przydz: Ogląday/
2:
náwiedz błędliwe.
Folio. 326.

3:
Rządz nas/ Pobudz nas/ Ożyw nas/ grzechow z
4:
wiąſki rozwięſz. O Swiátłośći nabłogoſláwieńſza ná
5:
pełni ſercá wnętzrnośći. Wielka/ Więthſza/ y ieſztze
6:
Naſwiętſza/ bądz przy nas bliſko: Smiłuy ſie nád mi=
7:
zernymi. Przydz Márya Dawco odpuſztzenia grze=
8:
chow. Omyi wnętrznośći ſercá/ otzyść plugáwościá
9:
mi zránione: Vzdrow ſmyſlu náſzego rány/ nákłoń v=
10:
porne/ nápraw ſſkodzące/ day twoim wiernym tobie
11:
ſlużącym żywotá ochłodzenie Day nam przyſtęp do
12:
niebá. Tyś Duſz vtrapionych nádzieiá Márya. Thy
13:
ſlug twoich rozwięſz zwiąſki Márya. Thyś vpádły
14:
ſwiáth w grzechach ku żywotowi nápráwiłá Márya.
15:
Tyś tzłowieká przyoblokłá Márya/ ktory ćię bes náſie
16:
nia y bes żadnego pokropienia płodną vtzynił Máryą
17:
Thego Bogá nam vbłagay Márya Amen. Przes ćię
18:
nam bywa dawano ospuſztzenie grzechow. Zmaſz grze
19:
chy o Márya: Abowiemeś ty Drogá do wietznego ży=
20:
wotá. Przydz mátko łáſki/ Zrzodło miłoſierdzia/ nędz
21:
nych lekárſthwo. Przydz Swiátłośći Kośćiołá rzym
22:
ſkiego/ Smutnych poćieſzyćielko/ Zbáwienie y poćie=
23:
ſzenie; Poćieſz płátzące/ Wſpomoſz mdłe/ y náwroć
24:
błądzące.
Folio. 327.

25:
Roſkázuiąca Aniołom/ poćieſzyćielko vbogich śirot
26:
wyſluchay nas o Márya: nádzieio y zbáwienie mdłych
27:
wſpomożyćielko vćiśnionych wyſluchay nas o Má=
28:
rya. Bądz pozdrowioná Iednatzko ludzi. Tyś ieſth
29:
Thronem Sálomonowym/ niemaſz rownego ſobie áni
30:
ná ziemi áni wniebie.
Troyce Swię
tey przybytek.
Bądz pozdrowioná mátko wſzyt
31:
kiey Troyce Sláchetny przybythku: Przes ćię Winni
bierzą


strona: 177

w ktorym Paná Bogá bluznią.177.
1:
bierzą odpuſztzenie grzechow. Przes ćię ſpráwiedli=
2:
wym bywa dawana łáſſká.
Folio. 328.

3:
Zbaw nas y záchoway nas náwieki wiekow. Wſzel
4:
ki tzłowietze wſzelkiey godziny modl ſie iey/ y wzyway
5:
iey wſpomożenia. Roſkáżyćielko chwálebna/ mocna/
6:
y władnąca.
7:
Anielſka Páni ſpuść nam łáſki twoiey: I day wſzy
8:
ſtkim grzechom náſzym odpuſztzenie Amen.
Folio. 329.
Folio. 340.
Weſel ſie
9:
ktoraś ieſt Swiátłość niebá. Rzędzićielko ziemie. Ie
10:
dnatzko ludzi. Weſel ſie wſpomożyćielko/ mizernych
11:
poćieſzyćielko. Oſwećićielko wſzyſtkich ludzi.
Folio. 377:
Tyś ná
12:
dzieiá pewna mizernych/ prawdziwie mátká opuśćiá=
13:
łych: Tyś podnieſienie vpádłych. Podnieśićielko ná=
14:
ſzey nádzieie. Smiłuy ſie nád grzeſznymi/ bo to ná ćię
15:
należy. Thy grzechy náſze otzyść/ y przywiedz nas do
16:
chwały wietzney.
folio. 381.
Národzenie Máryey dziewice/ kto=
17:
re nas omyło od zmázy grzechow/ etć.
18:
Toć ſą tych Kanánáyſkich Mſzarzow bluznierſtwá
19:
z ich właſnego Mſzału wypiſáne: Ieſli kto niewierzy
20:
może w ich Mſzał weyrzeć/ wſzákem náznátzył/ káżdą
21:
kártę ná kráiu/ kędy co nápiſáno/ y żadnego ſlowá nie
22:
odmienił:
Pogáni nigdy
ták nieſromoći
li Páná Kry=
ſtuſá/ iákogo v
ſtáwitznie ſro=
mocą Papie=
znicy wem=
ſzách ſwoich.
I nieieſt rzetz podobna/ áby kiedy byli táko=
23:
wi ſproſni/ zápámiętáli/ y okrutni ná ſwiećie Pogá=
24:
ni/ ktorzyby Páná Kryſtuſá Syná Bożego mieli thak
25:
bluznić/ ták ſromoćić/ ták ſię znaſwiętſzey męki iego/ y
26:
offiáry krwáwey ras ná krzyżu vtzynioney/ náſmie=
27:
wáć háńbić/ y ſromoćić: Niebył nigdy tákowy żadny
28:
Dyoklecyanus/ áni żadny Nero/ áni żadny Káligulá/
29:
iákowi ſą ći niebogoboyni y niewſthydliwi Mſzarze/
30:
gdzie w káżdey Mſzey ſwoiey vſtáwitznie ſię náſmie=
31:
wáią/ z oney naſwięthſzey y ras ná krzyżu vtzynioney
zkrwáwey


strona: 177v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
krwáwey offiáry Páná Iezu Kryſtuſá ſyná Bożego.
Papieznicy nie
wierzą choćia
vſty wyznawá
ią áby Kryſtuſ
ras doſić vtzy=
nił za grzechy
tego ſwiatá.

2:
I iáwnie to okázuią/ ſtego Mſzału ſwego Dyabel=
3:
ſkiego/ iż temu żadnym obytzáiem niewierzą/ choć teſz
4:
vſty y tyſiąckroć mowią/ y wyznawáią: Aby Pan Kry
5:
ſthus Syn Boży vmętzony/ y na krzyżu Bogu Oycu
6:
rás offiárowány/ zá grzechy wſzyſtkiego ſwiátá/ doſić
7:
vtzynił/ gniew ſrogi Oycá ſwego vſmierzył/ y nas
8:
krwią ſwoią nadroſſſzą y naſwiętſzą otzyśćił y poſwię
9:
ćił:
Ktorymi ſlo=
wy wemſzach
bluznią Kry=
ſtuſá ſiná Bo=
zego.
Folio. 2.
Folio. 3.
Folio. 4.
Folio. 5.
Abowiem kiedyby themu wierzyli/ nigdyby wem=
10:
ſzách ſwoich ſmyſlonych tákowymi ſlowy ſromotnymi
11:
Syná Bożego niebluznili/ y ieo naſwiętſzey krwie ras
12:
wyláney ná krzyżu nieſromoćili/ ták mowiąc. Abyś Bo
13:
że weyrzał/ ná offiárę/ ktorą my tobie offiáruiemy łá=
14:
ſkáwie. Abyś to nam dał/ áby nas tá offiárá od grze=
15:
chow náſzych otzyśćiełá: Abyś był vbłagan tymi of=
16:
fiárámi náſzymi: Abyś nas thymi offiárámi od grze=
17:
chow náſzych wyzuł: Abyś tymi offiárámi ninieyſzymi
18:
Boże był vbłagan.
Folio. 8.
Folio. 12.
55. 57. 59.
62.
Folio. 17.
Folio. 18.
Abyś nas przes tę offiárę od zmá=
19:
zy grzechow náſzych otzyśćił: Abyś pánie przes ty ſprá
20:
wy táięmnice/ y grzechy náſze otzyśćił/ y ſpráwiedli=
21:
we żądze nápełnił. Abyſmy wtych offiárách przyięli
22:
y offiárowáli Páná náſzego Iezu Kryſtá Syná Bo=
23:
żego. etć.
24:
Toć ſą ty ſlowá/ kthorymi vſtáwitznie ſromoćićie y
25:
bluznićie mękę/ ſmierć y iedyną offiarę Páná iezu Kry
26:
ſtuſá/ ktoreo wedlug tego Mſzáłu/ znowu offiáruiećie
27:
Bogu Oycu/ to ieſt/ mętzyćie/ y krzyżuiećie krew Sy=
28:
ná Bożego ſromoćićie y depcećie.
29:
Powiedz mi? I co ieſt inſzego znowu ſyná Bożeoofiáro=
30:
wáć/ iedno go znowu mętzyć/ krzyżowáć/ y náſmiewáć
31:
ſie s ſmierći iego?
Co ieſt offiáro
wać.
Abowiem to ſlowo offiárowáć ſyná
Bożego


strona: 178

w ktorym Páná Bogá bluznią.178.
1:
Bożego nic nieznámionuie inſzego/ iednogo znowu wię
2:
záć/ poimáć/ vplfáć/ bitzowáć/ koronowáć/ á krothko
3:
mowiąc/
4:
mętzyć/ zábiáć/ krew iego deptáć/ y wyle/
5:
wać. A iż ſie to ták/ rozumie/ poſluchay nie moiego/ ále
6:
ſwiádectwá Duchá Swiętego/ ktory tymi ſlowy thák
7:
ſwiadtzy.
Ebr. 9.
Nie iżeby Kryſtus tzęſto ſámego ſiebie of=
8:
fiárowáć miał/ boby tzęſtokroć muſial mętzon być od
9:
ſtworzenia ſwiátá: Tu ſlyſzyſz nie moie ſwiádectwo/
10:
ále tego ktorego ieſt ziemiá/ morze/ y niebo/ iż Kryſtus
11:
ofiarowány być niemoże/ bes mętzeniá y ćierpienia.
12:
Dármo teſz tę offiárę Mſzárſką przed proſtymi lu=
13:
dzmi/ ſlowy ſmyſlonymi bárwiſz/ máśćiſz/ y cukruieſz
14:
mowiąc:
Niekrwáwym
obytzaiem po=
wiedaią offia=
ruią.
Iż offiáruiećie naſwiętſze ciáło y krew Pá=
15:
ná Kryſtuſowę/ iuſz nie krwáwym/ áni krzyżowym o=
16:
bytzáiem/ ná Ołtarzu/ ále iáko powiedaſz in miſterio/
17:
to ieſt w táiemnicy niewiem iákiey bes rozlania krwie.
18:
Ieſli ták ieſt/ iáko ty powiedáſz/ tedyć tá offiárá wá
19:
ſzá tym obytzáiem ieſt przed Bogiem niepłatna/ y nie
20:
tzyni żadnego odpuſztzenia y otzyśćienia grzechow/ á=
21:
ni duſz wykupienia/ iáko wtym Mſzale Szátháńſkim
22:
ſzemrzeſz.
Ebr. 9.
Abowiem iáko Apoſthoł mowi bes rozlania
23:
krwie/ niebywa odpuſztzenie grzechow: Tákże y ná=
24:
drugim mieyſcu Duch Swięty/ ſwiadtzy/ mowiąc.
Epb. 1.
V
25:
tzynił nas przezeń miłe/ przes ktorego mamy odkupie=
26:
nie/ przes krew iego odpuſztzenie grzechow/ według bo
27:
gactw łáſki iego. A ian Swięty takieſz zámyka krotko
28:
o tey krwi mowiąc:
Epb. 1.
1. Io. 1.
Iż krew Iezu Kryſtuſá/ nas otzy=
29:
śćia od wſzelkiego grzechu.
30:
Tu ſlyſzyſz Mſzarzu zápámiętáły iáſne ſwiádectwá
31:
Duchá Swiętego. Iſz bes rozlania krwie niebywa da
32:
ne odpuſztzenie grzechow: Abowiem tylko przes ſámę
z ijkrew


strona: 178v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
krew kryſtuſowę mamy/ y odkupienie y odpuſztzenie/
2:
y omyćie/ od wſzelkiego grzechu.
3:
A gdyſz to mamy prawdziwie/ doſtátetznie/ y zupeł
4:
nie przes krew Syná Bożego ktorą raz rozlał ná krzy=
5:
żu? I coſz ty thedy bluznierzu maſz ieſztze przydawać
6:
dáley? otho maſz iáwne ſwiádectwa/ ſkthorych ſwia=
7:
dectw iuſz możeſz obatzyć/ iż tylko iedná offiárá/ oná
8:
krwáwa/ krzyżowa y iáwna/ ieſt wſzytkim ludziom wie
9:
rzącym ku odpuſztzeniu grzechow pożytetzna y doſtá=
10:
tetzna:
Zadney offia=
ry niekrwáwey
niemaſz.
A iż żadney inney nie krwáwey y táiemney of=
11:
fiáry Kryſtuſowey niemáſz/ ále ieſt iakaś od was/ dla
12:
brzuchá/ ſmyſlona obłudá/ kuglárſtwo/ y naſmiewiſko
13:
z oney prawdziwey/ y ras ná krzyżu vtzynioney offiáry
14:
krwáwey Pána Kryſtuſowey: Przeſto my tedy iuſz wię
15:
cey Kryſtuſá Syná Bożego nieofiáruiemy/ to ieſt nie
16:
mętzemy/ niekrzyżuiemy/ y krwie iego niedepcemy.
17:
Ale tzęſthokroć ſobie roſtzythamy/ wſpominamy/ y
18:
dziękuiemy Pánu Bogu/ offiáruiąc mu chwałę/ tho
19:
ieſt owoc warg náſzych y ćiáłá náſze właſne/ kthore ſą
20:
przybytkiem Duchá Swiętego/ tę niekrwáwą ále w
21:
dziętzną offiárę.
Ebr. 13.
Ro. 12.
Pſal. 50. 51. 4.
Ojce. 14.

22:
Powiádaſz ieſztze: Iż ćiáło y Krew Syná Bożego
23:
ieſt poſpolita w obec krześćijáńſka offiárá/ ktorą offiá
24:
rę/ iáko thy powiedaſz/ kośćioł Boży znáuki y z roſkazá
25:
nia Páńſkiego Bogu Oycu niebieſkiemu vſtawitznie
26:
ma offiárowáć/ y offiárować záwżdy będzie/ ná pá=
27:
miątkę/ álbo ná rozmyſlánie oney offiáry/ ktora ſie dla
28:
zbáwienia náſzego/ ſtáła ná krzyżu/ ktorą iedyny Syn
29:
Boży w ćiele ſwym ſmiertolnym/ dla wybáwienia ro=
30:
dzáiu ludzkiego wſzytkiego ras/ ná krzyżu Bogu oycu
31:
ſwemu offiárował.
Tu ćię


strona: 179

w ktorym Páná Bogá bluznią.179.
1:
Thu ćię naprzod ſpytam/ powiedz mi? gdzieś o tey
2:
náuce/ Kryſtuſowey tzytał/ powiedz? ná ktorym miey
3:
ſcu Kryſtus Syn Boży roſkazał/ áby kośćioł krześćij=
4:
ańſki Bogu oycu vſtawitznie/ ćiáło y krew Syná Bo=
5:
żego offiárowáć miał? Cżemużeś piſmem Swięthym
6:
tego niedowiodł? Ale iżeć piſmá Swiętego nieſtáło/
7:
przetoś muſiał wżdy ledá iákie y okęſzone piſmo przy=
8:
wieść/ ábyś proſthe ludzi zmamił/ y otzy im záſlonił/
9:
áby widząc niewiedzieli/ y ſlyſząc nieſlyſzeli.
Eſá. 6.

10:
Powiádaſz iż pan Kryſtus/ ná ten tzás offiárowáć
11:
roſkazał/ kiedy do Apoſtołow ſwoich tymi ſlowy mo=
12:
wił. To tzyńćie ná pámiątkę moie: Ieſliże ty ſlowá ták
13:
máią rozumieć/ iáko ie ty wykłádaſz/ tedyćby Kryſtus
14:
tákowey Offiáry Mſzárſkiey v Máteuſzá y Márká E=
15:
wánieliſtow ſwiętych nieuſtáwił. Abowiem Máteuſz
16:
y Márek Swięty tych ſlow.
To tzyńćie ná
pamiąkę mo=
ię.
Tho tzyńćie ná pámiątkę
17:
moię niewſpomina: Tylko Lukaſz y Páweł Swięty ty
18:
ſlowá dokłáda.
19:
Ale nie dla tego Mſzarzu zápámietáły ábyś ty zno=
20:
wu Páná Kryſtuſá Syná Bożego offiárował/ mętzył
21:
krzyżował/ y ſniego ſię náſmiewał/ Duch Swięty thy
22:
ſlowá włożył/ ale áby wierni y wybráni Boży podlug
23:
roſkazánia Kryſthuſowego łamáli/ bráli/ iedli/ y pili/
24:
rozdawáli/ roſztzytáiąc ſobie mękę y ſmierć Páná Kry
25:
ſtuſá/ y dziękowali iemu zá tákową pracą iego/ y ſtąd
26:
że tá Swiątość ieſt rzetzoná Eucharyſtia/ to ieſt dzię
27:
kowánie.
28:
Abowiem ieſliby ſię ty ſlowá ták miáły rozumieć. To
29:
tzyńćie ná pámiątkę moię/ tho ieſt iáko ty powiedaſz y
30:
wykłádaſz/ offiáruyćie Bogu oycu/ thedyćby według
31:
twego wykłádu/ wſzyſcy krześćijánie po wſzyſthkim
z iijſwiećie


strona: 179v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
ſwiećie/ mężowie/ niewiaſty/ y dziewki/ miáły offiáro=
2:
wáć Páná Kryſtuſá Bogu oycu: Abowiem Swięty
3:
Páweł do wſzyſtkich Korynttzykow mężow/ niewiaſt
4:
y dziewek/ ty ſlowá nápiſał.
1. Cor. 11.

5:
Ale wy iakośćie zwykli inſze piſmá ſwięte wywrá=
6:
cáć y nicowáć ku ſwemu pożytku y vpadu/ ták teſz y to
7:
piſmo ſwięte wywrácaſz y nicuieſz/ nie inák iedno iá=
8:
ko on kuſićiel tzynił/ kiedy Syná Bożego ná nawiſſ=
9:
ſzey ſpicy kośćielney poſtáwił/ y thák do niego mowił:
Matt. 4.

10:
Ieſliś ty Syn Boży ſpuść ſie nádoł/ gdzie mu teſz przi
11:
wiodł piſmo okęſzone/ ták iáko y ty mowiąc.
Pſal. 90.

12:
Abowiem nápiſano ieſt/ Aniołom ſwoim roſkazał/ y w
13:
rękach ćię nośić będą/ ábyś kiedy nieobráził o kámień
14:
nogi twoiey. A widziſz iuſz ſwoy fáłſzywy y przewro=
15:
tny wykład piſmá ſwiętego? O mizerni y zápámiętá=
16:
li ludzie duſz ſwoich?
17:
Melchiſedech nic ku Mſzy nienależy
18:
Dármo teſz tu/ tey Mſzárſkiey offiáry podpieraſz
19:
onym Melchiſedechem Krolem y Kápłanem nawyſſ=
20:
ſzym/
Gen. 14.
ktory mięſſkał w ziemi Kánánáyſkiey álbo Po=
21:
gáńſkiey. Nie przę teo y wiem to dobrze/ iż według v=
22:
rzędu tego Melchiſedechá Kryſtus ieſt wietznym Kro
23:
lem y Kápłanem/ iáko o Pánie Kryſtuſie Duch Swię
24:
ty ſwiattząc ták mowi:
Pſal. 109.
Ebr. 7.
Przyſiągł Pan/ á nieżal mu te
25:
go/ Tyś ieſth Kápłanem wietznym/ według vrzędu
26:
Melchiſedechá.
27:
Tu iáſnie ſam Duch Swięty w tych ſlowiech ſwiat
28:
tzy/ iż Melchiſedek/ według vrzędu ſwego/ był podo=
29:
bny Kryſtuſowi Synowi Bożemu. A chceſz wiedzieć
iáko?


strona: 180

w ktorym Páná Bogá bluznią.180.
1:
iáko? Konietznie nie w offiárze Mſzárſkiey/ iáko ty po
2:
wiedaſz?
Gen. 14.
Abowiem nieukázuie nam tego hiſtorya ſwię
3:
ta/ áby Melchiſedek miał offiárowáć/ chleb y Wino
4:
Bogu oycu/ iáko ty vſtáwitznie offiáruieſz/ ále nam to
5:
vkázuie/
Vide Ambroſi
um de Sacra
mentis.
iż Melchiſedek Krol Salem/ proferens/ á nie
6:
offerens/ to ieſt/ przynioſwſzy y położywſzy chleb y wi
7:
no Abrámowi ku iedzeniu ná ſtoł/ y ſlugom iego/ bło=
8:
goſláwił Abrámowi/ y rádował ſie/ dziękuiąc Pánu
9:
Bogu/ ná wyſokośći/ iż był Abram przyiechał z woy=
10:
ny zdrow wdom do niego/ á iż mu dał Pan Bog zwy=
11:
ćięſtwo nád nieprzyiaćielmi iego. Stąd tu iuſz mo=
12:
żeſz obátzyć/ iż to mieyſce ku tey wáſzey Mſzárſkiey of=
13:
fiárze/ nic ſie nierymuie/ áni ſtoſuie/ ále iákośćie inne
14:
mieyſcá piſmá ſwiętego zwykli wywrácáć/ ták theſz y
15:
to mieyſce/ ku ſwemu pożytkowi y brzuchowi wywrá=
16:
caćie y ćiągniećie.
Ad Celium
lib. 2. Epi. 3.

17:
A iż Cypryaná ſwięteo przywodziſz/ ten błąd ſwoy
18:
podpieráiąc/ iákoby Cypryan miał/ ták to mieyſce wy
19:
kładáć y rozumieć/ iáko ie ty wykłádaſz y rozumieſz.
20:
Ia átzkolwiek nieprzyſiągłem wiáry dáwáć/ áni Cy=
21:
pryanowi/ áni żadnemu tzłowiekowi/ kthory ſie s ſlo=
22:
wem Bożym niezgadza/ á wſzákoſz y Cypryan nieták
23:
tego mieyſcá rozumie/ iáko ie ty rozumieſz y náćiągaſz.
24:
Abowiem Cypryan powieda: Iż iáko Melchiſedek of
25:
fiárował chleb y wino/ ták teſz P: Kryſtus ofiárował
26:
ćiálo y krew ſwoię ná krzyżu. A ſlyſzyſz thu iáko mowi
27:
Cypryan? ná krzyżu. A iam wtey mierze nieieſt náprze
28:
ćiwko Cypryanowi/ poniewaſz ten wykład nieieſt ná=
29:
przećiwko piſmu ſwiętemu/ iż offiárował Melchiſe=
30:
dek chleb y wino/ ábo dárował y ććił Abrámá kiedy z
31:
drogi w dom do niego przyiechał.
A iż


strona: 180v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
A iż mię teſz pytaſz/ ábymći powiedział/ gdzie álbo ná
2:
ktorym mieyſcu Kryſtus Syn Boży wypełnił vrząd
3:
kápłáńſki/ według vrzędu Melchiſedeká?
Gdzie Kryſtuſ
wypełnił v=
rząd kapłáńſki.
Ná toć ták
4:
odpowiedam: Iż iáko Melchiſedek według vrzędu
5:
ſwego/ był y Krolem y Kápłanem nawyſſſzym y wie=
6:
tznym/ ták teſz Pan Kryſtus ma wietzny vrząd/ iż ieſt
7:
Krolem y Kápłanem Bogá nawyſſſzego/ według v=
8:
rzędu Melchiſedeká? Pytaſz mię/ iáko tho? ſluchay/
9:
Powiem ſlowy Páwłá Swięthego.
Hebr. 7.
Naprzod iż iáko
10:
Melchiſedek był bes oycá/ bes mátki/ bes rodzáiu/ nie=
11:
máiąc áni potzątku dni/ áni ſkońtzenia żywotá/ wietz=
12:
nym Krolem y Kápłanem/ ták teſz Pan Kryſtus bes
13:
mátki z oycá niebieſkiego wietznie/ bes oycá z mátki ná
14:
ziemi ſie národził.
Melchiſedek
był krolem
ſpráwiedliwo
śći.

15:
Ieſztze iáko Melchiſedek był Krolem ſprawiedliwo
16:
śći/ ták teſz Pan Kryſtus ſyn Boży/ ieſt Krolem Sprá
17:
wiedliwośći/ ktory nietylko ma y rządzi Kroleſthwo
18:
ſpráwiedliwie/ ále teſz przed ſrogim Sądem oycá ſwe
19:
go/ wſzyſtki wierne y wybráne ſwoie owietzki vſprá=
20:
wiedliwia/ ták iż ktorzykolwiek ludzie wierzą w tego
21:
Krola/ ſą ſpráwiedliwi w kroleſtwie Bożym. A kto=
22:
rzy záſię niewierzą/ ſą nieſpráwiedliwi/ y ſą w krole=
23:
ſtwie Dijabelſkim/ wietznie potępieni. Przeto teſz te=
24:
go Krolá Kryſtuſá ſpráwiedliwego/ Prorok Swię=
25:
ty Zácháryaſz/ wſzyſtkim wiernym tymi ſlowy záleca
26:
mowiąc.
Zach. 6.
Weſel ſie coro Syon/ oto Krol twoy przy=
27:
chodzi tobie ſpráwiedliwy. A ſlyſzyſz tu/ nie moie/ ále
28:
Duchá ſwiętego ſlowá/ o ſpráwiedliwośći/ y o vrzę=
29:
dzie tego Krolá Páná Iezu Kryſtuſá Syná Bożego?
Melchiſedek
był krolem po=
koiu.

30:
Ieſztze iáko Melchiſedek według vrzędu ſwego był
31:
Krolem Salem/ to ieſt krolem pokoiu/ tákże teſz Pan
Kryſtus


strona: 181

w ktorym Páná Bogá bluznią.181.
1:
Kryſtus Syn Boży/ ieſt Krolem pokoiu wietznego/
2:
iáko Apoſtoł ſwięty nápiſał onim mowiąc.
Epb. 2.
1. Tim. 1.
Rom. 5.
Iż Kry=
3:
ſtus ieſt pokoy náſz/ ktory zdwoich vtzynił iedno/ y ży=
4:
dy y pogány w iednym ćiele Pánu Bogu przes krzyſz.
5:
Ten Kryſtus ieſt prawdziwy Krol Salem/ tho ieſt/
6:
prawdziwy pokoy duſzam náſzym dawáiący/ y weſołe
7:
ſumnienie tzyniący. A to o vrzędzie Kroleſtwá iego.
Melchiſedek
był nawyſſ=
ſzym kapła=
nem.

8:
Ieſztze theſz/ iáko Melchiſedek/ był według vrzędu
9:
ſwego/ nietylko Krolem ſpráwiedliwym/ ſpokoynym
10:
y wietznym/ bes rodzáiu niemáiąc áni potzątku dni/ á=
11:
ni ſkońtzenia żywotá/ ále teſz był wietznym y nawyſſ=
12:
ſzym Kápłánem/ ták theſz Pan Kryſtus Syn Boży/
13:
ieſt wietznym Kápłanem Bogá náwyſſſzego/ ktory of
14:
fiárował Bogu oycu ſwemu/ nie chleb áni wino/ iáko
15:
ty powiedaſz fáłſzywie/ ále offiárował ná krzyżu ſwe
16:
właſne y naſwiętſze ćiáło y krew. I iáko był Melchi
17:
ſedek wietznym kápłanem ná ziemi/ ták teſz y Pan Kry
18:
ſtus ieſt wietznym Kápłanem ná práwicy Bogá oycá
19:
ſiedzący/ y zá ſwymi wiernymi y wybránymi/ vſtáwitz
20:
nie ſie záſtáwuiący/ przytzyniáiący/ y ich broniący.
21:
A iáko Melchiſedech ná vrzędze ſwoim Kápłáń=
22:
ſkim niepotrzebował żadnego namieſthniká/ y inſzego
23:
Kápłaná/ ták teſz Kryſtus Syn Boży/ niepotrzebuie
24:
ná vrzędzie ſwoim Kápłáńſkim żádnego namieſtnika á
25:
ni kápłaná/ iáko miał Aaron/ y ieo potomkowie/ otzym
26:
Páweł ſwięty ſſerzey ták ſwiattzy mowiąc:
Ebr. ...
A oni (coſz
27:
Aaronowego vrzędu kápłani) wiele ſie ich ſtawáli ká
28:
płany/ dla tego/
Aparabaton
ſine ſucceſso=
re.
iż dla ſmierći niemogli trwáć náwie=
29:
ki/ ále ten (coſz Pan Kryſtus) trwa záwſze/ y ma ká=
30:
płáńſtwo wietzne/ ktore nieſchodzi/ áni ſpada ná żá=
31:
dneo/
32:
ſkąd y zbáwić może doſkonále/ ktorzy przezeń idą
A ado Bo=


strona: 181v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
do Bogá/ zawżdy żywi[ą]c/ kthemu áby ſie przytzyniał
2:
zá nimi.
3:
Tu maſz ſwiádectwo/ nie Cypryaná/ áni Grzego=
4:
rzá/ áni żadnego innego Doktorá/ ále ſwiádectwo Du
5:
chá Swiętego. Iż Kryſtus Syn Boży według vrzę
6:
du Kápłáńſkiego Melchiſedekowego trwa záwſze/ y
7:
ma kápłáńſtwo wietzne/ y thego vrzędu kápłáńſkiego
8:
nikomu nieſpuśćił/ nieſkońtzył/ y niewypełnił/ iáko thy
9:
powiedaſz y plećieſz/ á ſam niewieſz co/ háńbiąc y ſro=
10:
mocąc vrząd Kápłáńſki Syná Bożego wietzny. I
11:
niewſtydaſz ſie ták grubey y ſproſney nieumieiętnośći
12:
ſwoiey pokázowáć przed wſzyſtkim ſwiátem.
13:
Izaſz tu nieſlyſzyſz/ iáko Duch Swięty mowi? Iż
14:
Kryſtus może zbáwić doſkonále/ ktorzy przezeń idą do
15:
Bogá? oto ſlyſzyſz/ iż záwżdy żywie ktemu áby ſię przy
16:
tzyniał/ álbo záſtáwował zá námi? Ieſli thedy trwa
17:
Kápłáńſtwo Kryſtuſowe náwieki/ y może doſkonále
18:
Kryſtus zbáwić ty/ ktorzy przezeń idą do Bogá/ te=
19:
dyć tym obytzáiem Kryſtus niepotrzebuie/ innego ká=
20:
płaná/ pomocniká/ y żadnego innego offiárownika/ ná
21:
mieyſcu ſwoim?
22:
A gdyſz ták ieſt według thego piſmá ſwiętego/ po=
23:
wiedzże mi tedy/ ná tzyim mieyſcu Papieſz ieſt/ y ſwá=
24:
mi y zewſzyſthką ordą ſwoią/ kápłanem y offiárowni=
25:
kiem? Iuſz tego niemożeſz rzec/ áby ná mieyſcu kryſtuſo
26:
wym/ bo Kryſtus według vrzędu Melchiſedeká trwa
27:
kápłanem náwieki/ bes potomká y wikáryego/ y może
28:
doſkonále zbáwić ty/ ktorzy przezeń idą do bogá/ odpo
29:
wiec proſzęcię ná tzyimże tedy mieyſcu ieſt Papieſz/ y
30:
ſwámi kápłany ſwoimi/ y offiárowniki? Rad y nierad
31:
muśiſz rzec y zeznáć ſie/ iż ná mieyſcu Szátáńſkim y An
tykry=


strona: 182

w ktorym Páná Bogá bluznią.182.
1:
tykryſtuſowym/
2. Teſ. 2.
Dan. 11.
onego Syná zátraconego/ kthory ſie
2:
náprzećiwko Kryſtuſowi Synowi Bożemu wſpina y
3:
podnośi.
4:
Báránek Zydowski nic ku Mſzey
5:
nienależy.
6:
A iż ieſzcże ku they ſmyſloney offiárze Mſzárſkiey
7:
drugą Figurę przywodziſz onego Baránká/ kthorego
8:
żydowie w ſtárym zakonie offiárowáli y iedli: I chceſz
9:
tymi figurámi/ to ieſt tymi ćieniámi/ proſtym ludziom
10:
otzy záſlonić/ áby náuki wáſzey fáłſzywey nieobatzyli.
11:
Izaſz ty niewieſz? iż figurá żádnego dowodu nietzy=
12:
ni/ iako Auguſtyn Swięty mowi?
Wſzyſtki offiá
ry wſtárym za
konie co zná=
mionowały.
Ale by teſz dobrze tzy
13:
niłá/ tedy iednák to znáć muśiſz/ iż wſzyſtki offiáry ćiel
14:
cow/ Kozłow? Báránow/ ktorekolwiek wſtárym zako=
15:
nie były offiárowáne z rozlanim krwie/ tedy nic inſzego
16:
nieznámionowáły/ iedno Páná Iezu Kryſtuſá ſyná bo
17:
żego/ báránká oneo niewinnego/ ktory miáł krew ſwoię
18:
rozlać ná krzyżu/ nie offiárowánie chlebá áni winá/ iá
19:
ko ty fáłſſywie wykłádaſz; A iż ták ieſt/ niepotrzebá áni
20:
tweo wkłádu/ áni meo/ áni doktorá żadneo/ ábowiem
21:
Ian krzćićiel onego Báránká pálcem ſwoim vkazał
22:
mowiąc.
Io. ...
...
Oto Báránek on Boży/ kthory grzech nośi
23:
wſzyſtkiego ſwiátá. Ale y Piotr Apoſtoł/ wykłádáiąc
24:
thę táiemnicę/ o onym Báránku/ tak mowi. Wykupie
25:
ni ieſtheśćie/ nie złothem/ áni ſreb[re]m/ ále nadroſſſzą
26:
krwią/ iáko báránká niepokaláneg[o][n]iepomázánego
27:
Kryſtuſá.
28:
Ale iżebyś nierzekł/ iż ty ſwia[dect]wá s piſmá ſwięte
29:
go nierozumieią ſie o baránku onym/ ktorego żydowie
A a ijná wiel=


strona: 182v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
ná wielkę noc offiárowáli y iedli/ thedy poſluchay iá=
2:
ſniey o tym Báránku żydowſkim wielkonocnym piſząc
3:
Páwłá Swiętego/ ktory tak mowi.
1. Cor. ...
Wielkánoc náſzá/
4:
zá nas offiárowan ieſt Kryſtus.
5:
A ſlyſzyſz tu iż Wielkánoc albo báránek ieſt offiáro=
6:
wan Kryſtus/ á nie chleb áni wino iáko ty powiedaſz
7:
A gdzieſz tá Wielkánoc/ álbo ten báránek Kryſtus był
8:
offiárowan?
9:
Ty powiedaſz iż ná oſtátetzney wietzerzy Bogu Oy=
10:
cu offiárował chleb y wino? Ieſli thak ieſt/ tzemużeś
11:
tego s piſmá Swiętego nieukazał/ ktore ſlowá Kry=
12:
ſtus mowił/ kiedy chleb y Wino offiárował/ y gdzie
13:
teſz wam offiárowáć roſkazał? A iż żadnego ſwiádec=
14:
twá s piſmá S: prawdziwego niemaſz/ przeto teſz fi=
15:
gurámi/ to ieſt ćięniámi dowodziſz/ y s ſwey głowy/ to
16:
coć ſie zda pożytetznego brzuchowi twemu powiedaſz.
Nie dwie ále
iednę offiárę
Kryſtus vtzy=
nił.

17:
I ieſztze ſie nád to piſáć niewſtydaſz/ powiedáiąc/
18:
iż Kryſtus dwoię offiárę vtzynil: Iednę bes rozlania
19:
krwie/ offiáruiąc chleb y wino/ á drugą krwáwą ná
20:
krzyżu: Ieſli ták ieſt/ iáko ty powiádaſz/ tedy ſię kry=
21:
ſtus dwákroć Bogu Oycu offiárował/ pierwſzy ras/
22:
nie krwáwym/ álbo iáko ty mowiſz táiemnym/ ſkrytym
23:
á drugiras ná krzyżu z rożlanim krwie/ iáwnym oby=
24:
tzáiem: A ieſli to prawdá/ co ty powiedaſz/ tedy to nie
25:
prawdá ieſt co Apoſtoł Swięty nápiſał/ y ná wielu
26:
mieyſcách powtarzał: Iz ſię tylko ras Kryſtus offiá=
27:
rował.
28:
Ieſli niewie[zyſz]/ ſluchayże nie moich/ ále ſlow Apo
29:
ſtolſkich/ ktory t[ák m]owi.
Ebr. 7.
Kryſtuſowi niepotrzebá ſię
30:
káżdego dniá offia[row]áć/ ábowiem tho ras vtzynił/
31:
gdy ſámego ſiebie offiárował. I ieſztze dáley mowi:
Kryſtus


strona: 183

w ktorym Páná Bogá bluznią.183.
1:
Kryſtus ſie ras offiárował: A ſlyſzyſz tu ſwiádectwá
2:
Duchá Swiętego? iáko mowi/ Ras/ ras.
Ebr. 9. et 10.

3:
A komuſz tedy będziemy więcey wierzyć/ tobie tzło=
4:
wiekowi/ iako Duch Swięty mowi/ kłamcy/ tzyli Du
5:
chowi Bożemu? roſsądz to proſzę ćię? Iuſz tedy tu wi
6:
dziſz/ iákowa ieſt twoiá náuká/ y iáko ſie zgadza s pi=
7:
ſmem Swiętym.
8:
Powiedaſz ieſztze/ iż byłá tego potrzebá/ áby ſie pra
9:
wdá zgodziłá s figurą.
Mſza ſię s figu
rą niezgadza.
Iż offiárę ſwoię Mſzárſką zo=
10:
wieſz prawdą/ powiedzżemi? Czemu ſię Mſza s figurą
11:
niezgadza?
Exod. 12:

12:
Izaſz niewieſz/ iż Zydowie wſzyſcy offiárowáli Bá
13:
ránká wielkonocnego: A wy tylko ſámi Mſzarze chleb
14:
y wino offiáruiećie/ á inſzym ludziom proſtym offiáro
15:
wáć zákázuiećie:
16:
Zydowie ras w rok tylko báránká offiárowáli/ á wy
17:
báránká wáſzego ná káżdy dzień tyſiąc tyſięcy offiá=
18:
ruiećie.
19:
Zydowie kiedy báránká offiárowáli/ tedy duſz v=
20:
márłych nie wywabiáli s Cżyśca/ wy záſie gdy ofiáru
21:
iećie/ tedy ſwemu Báránkowi wykupienie duſz s Czy
22:
ścá/ y grzechom odpuſztzenie przypiſuiećie?
23:
Zydowie thylko Báránká offiárowáli/ á zá tho za=
24:
dnych pieniędzy niebráli/ wy záſie offiáruiećie/ y zá to
25:
pieniądze bierzećie y brzuchy ſwoie tutzyćie?
26:
Zydowie báránka offiáruiąc zábiáli/ wy záſię po=
27:
wiedaćie/ iż Kryſtuſá offiáruiąc niezábiaćie.
28:
Zydowie krew rozlewáli [o]nego báránká/ y podwo=
29:
ie domow ſwoich kropili/ wy záſię powiedaćie/ iż
30:
krwie żadney nierozlewaćie/ áni żadnego kropicie.
31:
Zydowie wſzyſtkiego Baránká iedli/ á nic niezoſtá=
A a iijwiáli/


strona: 183v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
wiáli/ wy zaſię báránki ſwoie Mſzárſkie zoſtawiaćie/
2:
iedny w ſlupy tkaćie y chowaćie/ á z drugimi z zwonki
3:
po rynku biegaćye.
4:
Zydowie báránká zá Bogá niechwalili/ áni przed
5:
nim klękali/ wy záſię báránka ſwego/ zá bogá chwali=
6:
ćie/ świece y lámpy przednim palićie/ y przednim vſtá
7:
witznie klękaćie.
8:
Zydowie prętko iedli Báránká/ wy go záſię pier=
9:
wey tztherzy niedziele w ſlupie chowaćie/ á gdy zwie=
10:
trzeie/ toſz go dopierko iećie? A batzyſz iuſz/ iáko ſię tá
11:
prawdá wáſzá zgadza s figurą? to ieſt tá wáſzá ſmyſlo
12:
na ofiárá Mſzarſka? Ale by ſie teſz y nawięcey zgadzá
13:
łá/ tedy iednák tá offiárá martwa/ álbo iáko ty zowieſz
14:
nie krwáwa/ nieieſt Kryſtuſowá offiárá/ ále ieſt od
15:
Antykryſtá ná zátrácenie duſz ludzkich ſmyſloná.
Nie Kryſtus
poſtanowił of
fiary Mſzar=
ſkiey.

16:
Powiedaſz iż ią Kryſtus poſtánowił/ według tych
17:
figur/ álbo ćieniow ſtárego zakonu. Vkaſz proſzę ćie/
18:
ktore ſlowa Melchiſedek mowił/ kiedy chleb y wino iá
19:
ko ty powiedaſz ofiárował? Vkaſz teſz/ ktore ſlowá ży=
20:
dowie mowili/ kiedy wielkonocnego Báránká ofiáro=
21:
wáli?
Wemſzale.

22:
Izali ták ktory żydowin álbo Melchiſedek mowił/
23:
iáko thy w máłym Kanonie w kożdey Mſzy mowiſz?
Wemſzale.
Fol. 164.

24:
Przyimi Boże tę niepomázáną offiárę/ ktorą ia nie=
25:
doſtoyny Slugá twoy offiáruię tobie Bogu żywemu
26:
y prawdziwemu/ zá nie[rozl]itzne grzechy y zgorſzenia/
27:
y niedbáłośći moie/ y [zá wſz]yſtki ſtoiące/ ále y zá wſzyt
28:
ki wierne krześćijány ... zmárłe: Aby y mnie/ y o=
29:
nym tá offiárá byłá poży[tetzn]a ku zbáwieniu?
30:
Vkaſz teſz ieſztze ſlowá Paná Kryſtuſowe/ gdzieć ro
31:
ſkazał ćiáło y krew ſwoię Bogu oycu offiárowáć?
Vkaſz


strona: 184

w ktorym Páná Bogá bluznią.184.
1:
Vkaſz teſz ieſztze/ gdzieć roſkazał/ abyś ſie ty zá Pá=
2:
nem Kryſthuſem do Bogá przytzyniał/ áby Bog nań
3:
vbłagáną y weſołą twarzą weyrzał?
4:
Vkaſz teſz ieſztze/ gdzieć to roſkazał/ ábyś ty w Ka=
5:
nonie wielkim/ metząc y krzyżuiąc znowu Syná Boże
6:
go/ ty ſlowá ſſemrał mowiąc: Przyimi Boże tę offiá=
7:
rę do ſiebie? Zeſli Boże Aniołá twego ſwiętego/ ábyć
8:
tę offiárę/ rychło ná twoy ołtarz nawyſſſzy donioſł.
Kto roſkazał tzi
nić wielki opła
tek im a lu=
dziom mały.

9:
Vkaſz teſz ieſztze/ gdzieć Kryſtus roſkazał/ ábyś ty
10:
wielki okrągły opłathek brał/ offiáráwał/ y ludziom
11:
proſtym vkazował?
12:
Vkaſz teſz ieſztze gdzie Kryſtus roſkazał/ proſtym lu
13:
dziom máły opłátek dáwáć?
14:
Ale wiem co rzetzeſz/ iż nic nátym nienależy/ choćia
15:
kto wielki opłátek/ álbo máły wezmie/ iednáki Kry=
16:
ſtus/ iako wy powiedaćie/ ták pod wielkim/ iáko teſz y
17:
pod máłym ieſt? Ieſli ták ieſt iako ty powiedaſz/ iż ie=
18:
dnáki w wielkim y w máłym?
19:
A tzemuſz tedy/ tego Kryſtuſá ktory ſiedzi w wiel=
20:
kim oplátku offiáruiećie/ á tego záſię Kryſtuſá/ ktory
21:
w máłym opłátku ſiedzi/ proſtym ludziom offiárowáć
22:
bronićie? Muśi podobno być w wielkim opłáthku
23:
więtſzy/ y inſzy Kryſtus/ przetho go offiáruiećie/ á w
24:
máłym opłátku mnieyſzy y podleyſzy/ przeto mu táko=
25:
wey ćći niewyrządzaćie?
26:
Ale ieſztze rzetzeſz: iż tylko kxiężey roſk[a]zał ſie ofiárowáć
27:
w wielkim opłatku/ á proſtym ludziom/ mężom y nie=
28:
wiáſtom niekazał? Ieſli ták ieſt iáko thy powiedaſz/ te
29:
dyć Kryſtus muſiał dwoiáką wietzerzą ſpráwowáć/
30:
iednę dla kxiężey z offiárowánim wielkim opłátku/ y s
31:
kielichem/ á drugą dla proſtych ludzi w máłym opłát
ku/ bes


strona: 184v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
ku/ bes offiárowánia/ y bes Kielichá.
Báránek Zydo
wſki nic ſię nie
ſtoſuie ku
Mſzey kuglár
ſkiey.

2:
Ieſliſz nieieſt zátwárdziáły/ y od Bogá wietznie od
3:
rzucony/ tedybyś iuſz mogł obátzyć/ tu twoie dowody
4:
iáko ſą ſlábe/ y z iákiey páiętzyny vprzędzione. Abo=
5:
wiem tu iuſz widziſz iáſnie/ iż oná wielkánoc żydowſka
6:
álbo on Báránek/ ktorego żydowie kożdego roku offiá
7:
rowáli krwáwego/ y iedli pietzonego/ nic ſie nieſtoſu=
8:
ie/ do tey wáſzey martwey/ álbo iáko ią ty zowieſz nie=
9:
krwáwey/ á táiemney offiárze Mſzárſkiey/ ále známio
10:
nuie onę offiárę żywą y krwáwą/ ktorą Kryſtus ras
11:
ná krzyżu vtzynił.
12:
A iż ták ieſt/ krotkoć to vkázáć muſzę/ ábyś ſie niebo
13:
że dokąd ieſztze dychaſz vznał/ vpámiętał/ y pokutho=
14:
wał/ iżeś ſie w tym piſániu twoim Syná Bożego Pá=
15:
ná Iezu Kryſtuſá záprzał/ y iego naſwięthſzą mękę/
16:
ſmierć/ y krew zbluznił: Powiedaſz iż tę figurę offiáro
17:
wánie Báránká w ſtárym zákonie Kryſtus nie na krzy
18:
żu wypełnił/ ale ná oſtátetzney Wietzerzy.
19:
A iżby ſie to twoie bluznierſtwo wſzyſtkiemu ſwiátu
20:
okazáło/ podzmy do figury/ y ſpátrzaymy/ ktorym oby
21:
tzáiem żydowie iadáli onego Báránká Wielkonocneo/
22:
według roſkazánia Bożego.
23:
Iáko Zydowie iadáli Báránká
24:
Wielkonocnego.
Wielkánoc Zy
dowſka.
Exod. 12.
Numerl. 9.

25:
Naprzod/ ... iáko Zydowie bráli Baránká nie=
26:
pokálonego ied[nor]otznego y zdrowego z trzody/ thák
27:
teſz Pan Kryſtus Syn Boży/ Báránek niepokálony y
28:
zdrowy/ kthory żadnego grzechu niemiał/ y zdrádá w
29:
vśćiech iego niebyłá/
Eſá. 53.
2. Tes. 2.
Dan. 14.
był wzięty s trzody ludzkiego po
kolenia


strona: 185

w ktorym Páná Bogá bluznią.185.
1:
kolenia/ Abráhámá y Dawidá/
Matt. 1:
Ebr. 2.
Ebr. 4.
ktory ſie duchem ſwię
2:
tym zátzął/ s pánny Máryey ſie národził/ y nam wſzy
3:
ſtkim był podobny/ okrom ſámego grzechu.
4:
Ieſztze iáko teſz oni żydowie z roſkazánia páńſkiego
5:
niezárázem onego Báránká wziąwſzy zábili/ ofiáro=
6:
wáli/ y krwią iego odrzwie ſwoie mázáli/ ále tzekáli
7:
wietzora: ták teſz ten Báránek Pan Kryſtus/ niezá=
8:
rázem ſkoro ſie národził był zábit/ offiárowan ná krzy
9:
żu/ odrzwie ſerc náſzych krwią ſwoią naſwiętſzą y na
10:
droſſſzą námázał/ ále to wſzyſtko wietzor/ to ieſt/ oſtá=
11:
tetznego wieku vtzynić ratzył/ iako Apoſthoł Páweł
12:
ſwięty nápiſał.
1. Cor. 10.
Gal. 4.

13:
Ieſztze theſz iáko wſzytká wielkość ludu onego bá=
14:
ránká offiárowáłá/ potym cáłego/ z głową/ z nogámi/
15:
y ze wſzytkimi trzewámi iádłá/ ták teſz Kryſtuſá Syná
16:
Bożego/ wſzytká więlkość ludu offiárowałá/ to ieſt/
17:
grzechy ſwoimi ná krzyżu ras zábiłá/ kthorego iuſz ma
18:
ieść/ nie żębámi/ ále przes wiárę/ nie połowicę/ áni trze
19:
ćiey áni tzwartey/ tzęśći/ ále cáłego/ y wſzyſtkiego/
20:
z głową/ z nogámi/ y s trzewámi. Nie ták iáko go iedzą
21:
Heretykowie/ y wy Papieżnicy/ y wſzyſcy niewierni.
Papieſz y ſlu=
dzy iego nie=
wſzyſtkiego bá
ranká iedzą.

22:
Abowiem tego Báránká Syná Bożego naprzod ći
23:
zgłową nieiędzą/ ktorzy go zá głowę iedyną kośćiołá
24:
Swiętego krześćijáńſkiego mieć niechcą/ y nieſluchá=
25:
ią/ ale ſobie inſze głowy párſzywe Papieże Rzymſkie
26:
ſmyſláią/ y tych ſlucháią:
Ktorzy go zgło
wą nieiedzą.

27:
Ci go teſz ieſztze z głową nieiedzą/ kthorzy go zá ie=
28:
dnego tylko iednatzá y przytzyńcę do Bogá mieć niech
29:
cą/ ále ſobie/ inſzych iednatzow y przytzyńcow ſzukáią
30:
y nábywáią/ ludzi vmárłych.
31:
Ci go ieſztze z glową nieiedzą/ ktorzy temu niewie=
B brzą/


strona: 185v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
rzą/ áby ras ná krzyżu doſić vtzynił zá grzechy wſzyſt=
2:
kiego ſwiátá przes onę iedyną offiárę/ ále go znowu of
3:
fiáruią/ mętzą y wemſzach ſwoich krzyżuią.
Ktorzy go zno
gámi nieiedzą
y s trzewámi.

4:
Ci teſz tego Báránká Syná Bożego znogámi y ſtrze
5:
wámi nieiedzą/ ktorzy tzłowietzeńſtwo od Boſtwá ie=
6:
go odłątzáią/ ktorzygo vtzą y powiedáią być álbo tyl=
7:
ko tzłowiekiem/ álbo tylko Bogiem/ á nie tzłowiekiem y
8:
Bogiem w iedney oſobie álbo perſonie.
9:
Ieſztze theſz iáko onego Báránka Zydowie iadáli/
10:
nie ſurowego/ áni w wodzie vwárzonego/ ále v ogniá
11:
vpietzonego/ ták teſz wſzyſcy wierni y wybráni Boży
12:
tego Báránká Páná Iezu Kryſtuſá nie ſurowego/ á=
13:
ni w wodzie vwarzonego/ ále ná krzyżu ras v ogniá
14:
gniewu Bożego vpietzonego przes wiárę iedzą.
Ktorzy ſuro=
wego iedzą ba
ránká.

15:
Abowiemgo ći iedzą ſurowego/ kthorzy nie wſámey
16:
męce/ ſmierći/ y w vpietzeniu tego Báránká pokłádáią
17:
odpuſztzenie grzechow/ ále w vtzynkach/ w záſlugách
18:
y w inſzych ſwoich zabobonach.
Ktorzy wárzo
nego iedzą.

19:
Ci go teſz w wodzie vwárzonego iedzą/ kthorzy do
20:
náuki tego báránká Kryſtuſá Syná Bożego/ inſze náu
21:
ki/ ludzkie vſtáwy/ y ſwoie właſne wymyſly przyſadzá=
22:
ią/
1. Tim. 4.
y pod záſloną Syná Bożego/ y kośćiołá krześćijáń=
23:
ſkiego/ náuk Dyabelſkich utzą/ małżeńſtwá/ y pokár=
24:
mow/ ktore Pan Bog ſtworzył ku vżywániu wiernym
25:
zákázuią/ ktorzy przes odpuſty/ Cżyśce Mſze/ Kápice
26:
Cżyſthośći/ Obrázy/ Ołtarze/ Bágná/ Gromnice/
27:
Szołdry/ Oleie/ Wody/ Soli/ Ornathy/ Krucyfixy/
28:
Pieniądze/ Koncylia/ Reguły/ Spowiedzi/ Offiáry/
29:
y inſze Dyabelſkie Zabobony/ ku łáſce Bożey przyść
30:
chcą.
31:
Ieſztze teſz iáko Zydowie kiedy onego Báránká iedli
tedy


strona: 186

w ktorym Páná Bogá bluznią.186.
1:
tedy żadney kośći wnim niełamáli/ tákże theſz wierni y
2:
wybráni Boży tego Báránká Kryſtuſá iedzą/ á kośći
3:
wnim żadnych niełamią.
Ktorzy łamią
kośći w Bá
ránku.

4:
Ci łamią kośći w tym Báránku/ kthorzy ſlowo iego
5:
Swięte wywrácáią/ ſwiątośći y poſtánowienia iego
6:
łamią/ pod iedną oſobą dawáią álbo przyimuią.
Ktorzy w ie=
dnym domu.

7:
Ieſztze teſz iáko onego Báránká żydowie iedli w ie/
8:
dnym domu/ vkáſawſzyſię/ prętko/ y ſtoiąc/ laſki w rę
9:
kách ſwoich trzymáiąc/ tákże teſz tego Báránká Páná
10:
iezu Kryſtuſá wſzyſcy wierni iedzą w iednym domu/ ko
11:
śćiele Swiętym krześćijáńſkim/ y Apoſtolſkim/ kthory
12:
ſię nie w Rzymie zá Papieżow/ ále ieſztze od Iádamá
13:
y Iewy zátzął/ był zá Kryſtuſá y Apoſthołow iego/ y
14:
po wſzyſtkim ſwiećie ſię roſproſzył.
Ktorzy vkáſa=
wſzy ſię iedzą
báránká.

15:
A iedzą tego báránká vkáſawſzy ſię to ieſt/ nágoto=
16:
wawſzy ſię w drogę wietznego żywotá/ y odrzućiwſzy
17:
od ſiebie wſzyſtki zábawki tego ſwiátá/ pietzołowánie/
18:
bogáctwá/ y roſkoſzy.
Ktorzy go prę
tko iedzą.

19:
Prętko go iedzą nierozmyſláią ſię áni odkładáią dzień
20:
zá dzień.
Ktorzy ſtoiąc
iedzą.

21:
Stoiąc będąc záwſze gotowi/ ieſli Pan zákołáce/
22:
o trzećiey/ ſzoſtey/ álbo dziewiątey godzinie w nocy.
Ktorzy laſki
máią w rękach.
1. Pet. 2.

23:
Laſki máiąc w rękach ſwoich/ pámiętáiąc ná tho iż
24:
tu ná thym ſwiećie ſą komornikámi y pielgrzymámi/ á
25:
wietznego mięſſkánia niemáią.
Ktorzy bárán=
ká nieiedzą w
iednym domu.

26:
A ći záſię tego Báránká Kryſtuſá/ nieiedzą w ie=
27:
dnym domu/ ktorzy rozmáite zakony s ſwoich głow wy
28:
myſlili/ iáko ſą wſzyſcy Mniſzy/ ktorzy ſie od owiec Pá
29:
ná Kryſtuſowych odłątzyli/ ktore ſlucháią głoſu Kry
30:
ſtuſá páſterzá nawyſſſzego/ á nátzynili ſobie inſzych
31:
páſterzow/ Dominikow/ Fránćiſſkow/ Bárnádynow
32:
ktorych głoſu ſlucháią.
B b ij


strona: 186v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
Ktorzy nieuka
ſawſſy ſię ie=
dzą.
1:
Ci teſz iedzą Báránká tego nieukaſawſzy ſie/ ktorzy
2:
ſie zábawiáią/ wielkimi pracámi/ około rzetzy tzeſnych
3:
vſtáwitznie/ á opuſztzáią rzetzy niebieſkie/ ktorzy o Bo=
4:
gáctwách/ o imieniu/ o żonach/ o dziećiach/ o koniach
5:
o pſiech vſtáwitznie myſlą y prácuią/ ktorzy w páń=
6:
ſtwách/ w obżerſtwách/ w cudzołoſtwách/ y w gám=
7:
ráctwách leżą/ iáko ieſt wſzyſthka ordá kxiężey Papie=
8:
ſkiey
Ktorzy nie=
prętko iedzą.

9:
Ci teſz tego Báránká Páná Iezu Kryſtuſá niepręt
10:
ko iedzą/ ktorzy do náuki iego nierychło przyſtawáią/
11:
Seymow tzekáią/ żywotá ſweo niepolepſzáią/ ále dzień
12:
zá dzień odkłádáią/ Koncylia/ Krolow/ Ceſárzow/ Pá
13:
now/ Papieżá/ y Biſkupow tzekáią.
Ktorzy nieſto=
iąc iedzą.

14:
Ci go teſz iedzą nieſtoiąc/ ktorzy Kryſtuſá wyzna=
15:
wáią tzáſu ſſtzeſliwego/ á przą ſie go tzáſu nieſtzeſli=
16:
wego: Ktorzy niedbáłymi ſą około rozmnożenia chwa
17:
ły Bożey/ ktorzy kośćioły łupią y pożywienie wiernym
18:
ſlugom Bożym wydzieráią/ y ich nieopátruią/ y kto=
19:
rzy mowią. Brzydzi ſie duſzá náſzá nád tym lekkim po
20:
kármem.
Ktorzy laſk w
rękach nietrzy
maią.

21:
Ci teſz laſk w rękach ſwoich nietrzymáią/ ktorzy ſie
22:
tu na ſwiećie ná długie mięſſkánie funduią/ ná ſmierć
23:
y ná godzinę oſtátetzną/ rzadko álbo nigdy/ niewſpo=
24:
mináią.
Ktorzy s ſſał=
ſzą báránká ie
dzą.

25:
Ieſztze theſz iáko onego Báránká Zydowie zgorzką
26:
ſſáłſzą/ y ſprzaſnkámi iedli/ tákże teſz/ thego Báránká
27:
Páná Kryſtuſá/ wſzyſcy wierni/ krzyſz ſwoy zánim nio
28:
ſąc/ w ſztzerośći y w prawdzie żywąc/ iedzą.
29:
A ći ſą właſni iego zwołonnicy/ co thego Báránká
30:
zgorzką ſſáłſzą iedzą/
Matt. 5.
2. Tim. 2.
ktorzy tu ná ſwiećie/ dla imieniá
31:
iego ſwietego/ przeſládowánie/ vdrętzenie y vćiſnienie
rozmá=


strona: 187

w ktorym Páná Bogá bluznią.187.
1:
rozmáite ćierpią/
Ioan. 16.
álbo iáko Kryſtus powiedział/ płá=
2:
tzą y łykáią/ y ſą podobni niewiáſtom dziatki máłe ro
3:
dzącym.
Ktorzy bes
ſſałſſe baránká
iedzą.

4:
Papieſz y wſzyſtká ordá iego teſz iedzą Báránká/ ále
5:
bes tey gorzkiey ſſáłſze: Abowiem nic dla imieniá iego
6:
ſwiętego nie ćierpią y owſzem wierne zwolenniki prze=
7:
ſláduią y zábijáią ty/ ktorzy tego Báránká ſtą ſſáłſzą
8:
iedzą.
Ktorzy s prza
ſnkami iedzą.
1. Cor. 5.

9:
Ci teſz tego Báránká Páná Kryſtuſá iedzą ſprzaſn
10:
kámi/ według roſkazánia Bożego/ ktorzy ſſtzerośći y
11:
prawdy náſladuią/ od ſtárego báłwochwálſtwá vćie
12:
káią/ y od fáłſzywey náuki odſtawáią/ ktorzy w kośćie
13:
le Bożym żadnego zgorſzenia s ſiebie niedawáią/ y kto
14:
rzy w dobrych vtzynkach y wnowośći żywotá chodzą.
15:
Ktorzy ſtárego Iádámá/ y z vtzynkámi iego odrzucá
16:
ią/ y grzechowi ſobie pánowáć niedopuſztzáią/ ále du=
17:
chem martwią w ſobie ćieleſne żądze y vtzynki. Ktorzy
18:
teſz nátym ſwiećie trzezwie/ ſpráwiedliwie y pobożnie
19:
żywą/ ludzi vbogich niełupią y nieobćiążáią/ y vbo=
20:
gich iáłmuznámi niezápomináią y wſpomagáią/ y brá
21:
terſką milość záchowywáią/ złym złego nieoddawá=
22:
ią/ niezlorzetzą/ nieſromocą/ y wſzelákiey ſie obłudno=
23:
śći y chytrośći ſtrzegą. Kthorzy Krolom/ Pánom/ y
24:
przełożonym/ według woley Bożey ſą poſluſzni.
Ktorzy s prza=
ſnkámi nieie
dzą.
1. Cor. ...

25:
A záſię ktorzy nie ſą tákowi/ ći Báránká Páná Kry
26:
ſtuſá wſztzerośći y w prawdzie nieiedzą/ ále go iedzą
27:
w ſtárym qwáſie.
28:
A widziſz tu iuſz? zápámiętáły tzłowietze duſze ſwo=
29:
iey/ y bluznierzu Syná Bożego? [i]ákie wielkie y poćieſz=
30:
ne táiemnice/ tá figurá/ álbo then ćień/ iedzenie onego
31:
żydowſkiego Báránká wielkonocnego/ w ſobie zámy=
B b iijka?


strona: 187v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
ka? Nie Mſzą konietznie od Szatháná/ dla brzuchá
2:
ſmyſloną/ ale onę offiárę Syná Bożego/ kthorą ras
3:
ná krzyżu vtzynił/ y tám wſzyſtko cokolwiek ten Bárá
4:
nek żydowſki známionował wypełnił.
5:
Dla cżego Mſze bywáią.
6:
Powiedaſz ieſztze/ Iż nietym ſpoſobem/ y nietym
7:
vmyſlem tego Báránká ſwego martwego/ bes krwie/
8:
ná Mſzy offiáruiećie/ żebyśćie ſobie zbáwienie/ y grze
9:
chom odpuſztzenie przes tę offiárę záſlugowáć mieli.
10:
boże day to/ ábyś tákową wiárę miał/ y ták nieodmien
11:
nie o they Mſzárſkiey offiárze trzymał/ ábowiem gdy
12:
byś thákową wiárę miał/ muſiáłáby táńſza być Pani
13:
Mſza/ y ze wſzytkimi Mſzarzmi/
Matt. 5.
ktorzyby nátychmiaſt
14:
ſtali ſie oną Solą zwietrzáłą/ ktora nic inſzego niego=
15:
dná/ iedno áby byłá pretz wyrzuconá/ y od ludzi pode
16:
ptaná.
17:
Aleć ia przed ſię temu niewierzę/ ábyś ták/ iáko pi=
18:
ſzeſz/ o Mſzey thrzymáć miał/ ponieważeś máło niżey
19:
opák nápiſał/ tak powiedáiąc: Iż tá offiárá Mſzár=
20:
ſka/ ieſt tego ſkutku/ y nieieſt rozna/ od oney krzyżowey
21:
y krwáwey offiáry. Obátzże iako ſie tu zgadzaſz? iákoſz
22:
tu tobie wierzyć?
Niezgadza ſie
w piſániu ſwo
[im] Biſkup.
Ná iednym mieyſcu powiedaſz: Iż
23:
tą offiárą Mſzárſką/ żadnego zbáwienia y odpuſztze=
24:
nia grzechow niezaſluguie? A ná drugim mieyſcu. Iż
25:
thego ieſt ſkutku/ nieieſth rozna od oney krzyżowey y
26:
krwáwey offiáry? Widziſz?
Apoc. 3.
Iáko tu s tákowych vſt/
27:
ktore ſie Páná Bogá nieboią/ rázem ćiepło/ y zimno
28:
wychodzi?
29:
Izaſz niewieſz/ iż ſkutek oney krwáwey ras vtzynio=
ney ná


strona: 188

w ktorym Paná Bogá bluznią.188.
1:
ney ná Krzyżu Syná Bożego offiáry/ ieſt odpuſztze=
2:
nie grzechow/ według ſlow onych Páná Kryſtuſá ná
3:
oſtátetzney wietzerzey/ ktore mowił:
Matt. 26.
To ieſt Krew mo
4:
iá nowego Teſtámentu/ ktora zá wiele ich będzie wy
5:
laná/ na odpuſztzenie grzechow. Tákże theſz y Páweł
6:
Swięthy mowi:
Eph. 1.
Przes krew iego mamy odpuſztzenie
7:
grzechow.
Ebr. 9.
I záſię ná drugim mieyſcu. Bes krwie wy
8:
lania niebywa grzechom odpuſztzenie. Tu maſz iáſne
9:
ſwiádectwá Duchá ſwiętego/ iż ſkutek oney krwáwey
10:
offiáry Syná Bożego/ ieſt odpuſztzenie grzechow.
11:
Ale y to ieſztze przydam/ ieſli thá offiárá Mſzárſka
12:
wáſzá/ iáko ty powiedaſz/ nietzyni żadnego odpuſztze=
13:
nia grzechow/ áni od nich otzyśćia/ tedyć tym obytzá=
14:
iem ieſt niepotrzebna/ obłudna/ y od Dijabłá/ dla pie=
15:
niędzy ſmyſlona.
16:
I to wſzytko fáłſz/ y mátáctwo/ cośćie kolwiek o tey
17:
mártwey Mſzárſkiey offiárze w ſwoim Mſzale nápiſá
18:
li/ tymi ſlowy Aby nas táiemnicá tey offiáry wyzwo=
19:
liłá od grzechow
Wemſzale.
Folio. 6. 8:
Folio. 10. et
12. 55. 57. 59.
et 62.
Folio. 74. 124.
134:
Folio. 147.
I záſię. Abyś był thą náſzą offiárą
20:
vbłagan. I záſię. Rátz nas Pánie przes tę offiárę od
21:
grzechow náſzych otzyśćić. I záſię. Tá ofiárá/ niechay
22:
grzechy náſze otzyśći. I záſie: Przes tę Pánie ſpráwę
23:
tháiemnice/ y grzechy náſze niechay będą otzyććione/ y
24:
żądze ſpráwiedliwe nápełnione. I záſię. Day nam pro
25:
śimy ćię Pánie/ áby thá offiárá zbáwienna/ y náſzych
26:
grzechow byłá otzyśćienim/ y twego Máieſtatu vbła
27:
gánim. I záſię w Kanonie Mnieyſzym.
Folio. 164.
Prziymi Bo=
28:
że tę niepomázáną offiárę/ ktorą ia niedoſtoyny ſlu=
29:
gá twoy/ ofiáruię tobie Bogu moiemu żywemu/ y pra=
30:
wdziwemu/ zá niezlitzone grzechy/ zgorſzenia/ y niedbá
31:
łośći moie/ y zá wſzyſtki ſtoiące/ ále y zá wſzyſtki wier=
ne krze=


strona: 188v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
ne krześćijány żywe y zmárłe/ áby y mnie y onym byłá
2:
pożytetzna ku zbáwieniu. I záſię: W wielkim Kano=
3:
nie. Offiáruiemy twoiemu Máieſtatowi Panie offiá=
4:
rę tzyſtą/ ofiárę ſwiętą/ ofiárę niepomázáną/ ſámi zá
5:
ſię? y zá wykupienie duſz/ zá nádzieię zbáwienia. etć.
Folio. 187.
et 189.

6:
Inſze tákowe/ y tym podobne ſwiádectwa/ ktore ſą
7:
w Mſzale wáſzym nápiſane opuſztzam. Abowiem iuſz
8:
ſtych możeſz obátzyć/ ieſli ſiety ſlowá wemſzale s twoi=
9:
mi ſlowy zgadzáią/ gdzie ták powiedaſz: Iż nie thym
10:
ſpoſobem/ y nie thym vmyſlem tey offiáry Mſzárſkiey
11:
offiáruiećie/ żebyśćie ſobie zbáwienie y grzechom od=
12:
puſztzenie przes tę offiárę záſlugowáć mieli. A batzyſz
13:
iuſz/ iakoś ſię tu zoſtał przy prawdzie?
14:
Cżemu ſię Mſzą brzydziemy/ Odpo
15:
wiedz.
16:
Ieſzcże teſz powiedaſz/ iż ſię żadną rzetzą więcey
17:
niebrzydzimy iáko Mſzą kośćiołá Papieſkiego: To pra
18:
wdę powiedaſz. A chceſz wiedzieć tzemu ſię brzydzimy?
19:
Abowiem żadney rzetzy przed Bogiem brzydſzey nie=
20:
máſz áni było od potzątku ſwiátá iáko ieſt tá Mſza wá
21:
ſzá kuglárſka/ w ktorey báránká niewiem iákiegoś mar
22:
twego/ bes krwie/ Bogu ofiáruiećie/ náſmiewáiąc ſię
23:
z onego báránká żywego Páná Iezu Kryſtuſá Syná
24:
Bożego/ y z naſwiętſzey męki/ krwie/ y offiáry ras ná
25:
krzyżu vtzynioney iego: Abowiem w tey ſmyſloney of=
26:
fiárze ſwoiey to iáwnie okázuiećie/ iż temu niewierzy=
27:
ćie/ áby Kryſtus Syn Boży/ ras ná krzyżu rozlawſzy
28:
kreẃ ſwoię/ ſprawił nam odpuſztzenie grzechow ná=
29:
ſzych. Abowiem kiedybyśćie temu wierzyli/ tedybyśćie
przeſta=


strona: 189

w ktorym Páná Bogá bluznią.189.
1:
przeſtawáli ná iego naſwiętſzey ras vtzynioney/ offiá=
2:
rze/ y niepátrzylibyśćie/ ná żadne inſze offiáry/ áni im
3:
odpuſztzenia grzechow przypiſowáli.
Vſty wyzna=
waią Papie=
znicy iz Kry=
ſtus doſić vtzy=
nił ále temu
niewierzą.

4:
Wiem otym/ iż to vſty wyznawaćie/ Kryſtus doſić
5:
vtzynił zá grzechy/ ále coſz po tákowym wáſzym wyzna
6:
wániu/ poniewaſz temu niewierzyćie? Abowiem kiedy
7:
byśćie wierzyli/ nigdybyśćie żadnych inſzych Bárán=
8:
kow marthwych/ bes krwie/ nieoffiárowáli/ y Bogu
9:
niezálecáli? Boć onego báránká Syná Bożego/ nie
10:
potrzebá Bogu zalecáć:
Matt. 3.
Matt. 17.
Ieſt iego Syn miły/ ktorego
11:
nie my/ ále on nas mizerne záleca Bogu Oycu ſwemu.
Nędzny to ieſt
tákowy Kry=
ſtus ktorego
grzeſzny tzło=
wiek offiaru=
ie.

12:
O mizerny y nędzny tzłowietze/ ziemio: A więc thy
13:
Kryſtuſá Syná Bożego zálecaſz Bogu? A więc thy
14:
Kryſtuſá Syná Bożego tákowego Páná/ ktoremu da
15:
na ieſt wſzeláka moc/ ná niebie y ná ziemi/ offiáruieſz.
Co ieſt więtſzego
ieſli Kry=
ſtus albo
kxiądz.

16:
Powiedz mi/ co ieſth więtſzego/ y poważnieyſzego
17:
przed Bogiem/ ty/ tzyli Kryſtus? rzetzeſz/ iſz Kryſtus
18:
A tzemuſz ty tedy będąc mnieyſzym/ y podleyſzym/ ofia
19:
ruieſz więtſzego/ y poważnieyſzego? Ieſli ty Kryſtu=
20:
ſá offiáruieſz Bogá/ kiedy chceſz/ tedyś ty iuſz więtſzy
21:
á niſſli Kryſtus? Abowiem wietſzy ten ktory offiáruie
22:
á niſſli ten ktorego offiáruią?
Ieſli Papieſz
s kxiężą ſwoią
ma Kryſtuſa
w ſwey mocy.

23:
Powiedz ieſli maſz Kryſtuſá w ſwoiey mocy? Ieſli
24:
rzetzeſz: Niewam: A tzemuſz go tedy offiáruieſz/ ponie=
25:
waſz go w ſwey mocy niemaſz? Izaſz niewieſz? Iż kie=
26:
dy kto chce co offiárowáć Bogu/ ma to mieć pierwey
27:
w ſwoiey mocy? Abowiem ieſli ono offiáruie/ tzego w
28:
ſwey mocy niema/ tedy nic nie offiáruie: A iż ty Kry=
29:
ſtuſá w ſwey mocy niemaſz/ przeto go teſz offiárowáć
30:
niemożeſz.
31:
A gdzyſz ták ieſt/ tedy ſie ſluſznie Mſzą brzydziemy/
C cponie=


strona: 189v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
poniewaſz nic inſzego Mſza wáſza nieieſt/ iedno brzyd=
2:
kość Boża/ kthora według piſmá Swiętego/
Dan. 9.
Marc. 13.
w páń=
3:
ſtwie Antykryſtuſowym miáłá ſtáć ná mieyſcu Swię=
4:
tym Syná Bożego zupełnego zbáwićielá niſztzy á was
5:
kápłany z wáſzą offiárą doſkonálſze y pewnieyſze być o
6:
kázuie.
Iaką mamy
offiarę tzynić
Bogu.

7:
A chceſz tzynić offiárę Bogu/ offiaruyże ſámego ſie=
8:
bie/ ktorego maſz w mocy/ ále y ſámego ſiebie niemożeſz
9:
mieć w mocy/ y niemożeſz ſię offiárowáć/ ieſli ćię Pan
10:
niewſpomoże? Spytaſz mię iako ſię mam offiárowáć?
11:
Powiem/ iedno ſluchay:
Matt. 16.
Záprzy ſię ſámego ſiebie/ y
12:
wezmi krzyſz ſwoy/ y podz zá Kryſtuſem. Abowiem on
13:
nas ták ſam vtzy: Iż tho ieſt wdziętzna Pánu Bogu
14:
offiárá/ przeć ſię ſámego ſiebie/ y morzyć ſtárego Iá=
15:
dámá ábowiem ták ieſteſmy przes grzech Oycá naſzego
16:
pierwſzego Iádámá ſkáżeni/ iż ſami przed otzymá ná=
17:
ſzymi bárzo ſię ſobie podobamy/ y káżdy s ſwego przy
18:
rodzenia złego ſobie pochlebia y kocha ſię ſam w ſobie
19:
Ieden w mądrośći/ drugi w náuce/ drugi w bogác=
20:
twiech/ drugi w prozney chwale.
Ktorzy offiáry
wdziętzne offia
ruią Panu Bo
gu.
Matt. 5.
Luc. 6.

21:
A przeſto kto to vmie záduſić y w zgárdzić w ſobie/
22:
w tzym ſię nawięcey kocha/ tenći offiárę Pánu Bogu
23:
wdziętzną tzyni/ á ieſt ieden z onych vbogich/ o ktorych
24:
Kryſtus ták mowi. Błogoſláwieni vbodzy w duchu/
25:
Abowiem tákowych ieſt kroleſtwo niebieſkie.
Offiáry krzes=
ćijáńſkie.

26:
A przeſto wiernych ludzi krześćiáńſkich/ ták mowię
27:
ſlug kośćielnych/ iáko teſz y ludzi innych. To ſą offiá=
28:
ry wdziętzne Pánu Bogu: Przodkiem/ ábyś Panu Bo
29:
gu/ zá wſzytki nierozlitzne dobrodzieyſtwá iego dzięko=
30:
wał/ á zwłaſztzá iż nas przes iedyną offiárę ná krzyżu
31:
vtzynioną krwáwą Syná ſwego miłego odkupić ra=
32:
tzył.
Potym


strona: 190

w ktorym Páná Bogá bluznią.190.
1:
Potym ábyś duſzę y ćiáło ſwe Pánu Bogu offiáro
2:
wał/ ktorey żadny inſzy offiárowáć niemoże/ iedno ty
3:
ſam: Ták będzieſz náſládował Kryſtuſá/ gdy iáko on
4:
ſwe ćiáło offiárował/ ták teſz ty ſwoie á nie Kryſtuſo=
5:
we offiárowáć będzieſz/ iáko Swięty Páweł vtzy:
Rom. 12.
Eſa. 55:
A=
6:
bowiem Kryſtuſá Syná Bożego żadne ſtworzenie of=
7:
fiárować niemogło/ áni przed oblitzność Bogá Oycá
8:
poſtáwić/ iedno on ſam. y to nie kiedy thy/ álbo ia/ ále
9:
kiedy on ſam chćiał.
10:
Przeto my nie ofiáruiemy Kryſtuſá znowu/ ále bierze
11:
my y iemy ćiáło y krew iego Pijemy/ według vſtáwy y
12:
roſkazánia Syná Bożego/
Matt. 26.
Marc. 14.
Luc. 22.
1. Cor. 11.
ktory wziąwſzy chleb/ y po
13:
dziękowáwſzy łamał y dawał zwolennikom ſwoim mo
14:
wiąc. Bierzćie/ iedzćie/ To ieſt ćiáło moie: Tymże o=
15:
bytzáiem wziąwſzy kubek/ y podziękowawſzy dáwał im
16:
mowiąc. Piyćie ſtego wſzyſcy: Abowiem tho ieſt krew
17:
moiá nowego teſtámentu/ ktora zá wiele ich będzie wy
18:
laná/ ná odpuſztzenie grzechow.
19:
Tu nieſlyſzyſz nic/ áby kazał Bogu Oycu offiáro=
20:
wáć/ tylko iż krew ſwoię nowego teſtámentu krwią zo=
21:
wie/ ktora zá wiele ich miáłá być wylaná/ ná odpuſz=
22:
tzenie grzechow.
23:
Tu ſtąd możeſz obátzyć/ iż Kryſtus Syn Boży przes
24:
nadroſſſzey krwie ſwoiey ná krzyżu ras wylanie/ nam
25:
ſpráwił grzechow náſzych odpuſztzenie:
Ebr. 10.
A gdzie ieſt od
26:
puſztzenie/ tám iuſz niemáſz więcey offiáry zá grzech/
27:
iáko Apoſtoł powieda: Zburz to proſzę ćię ieſli vmieſz.
28:
A iż tego zburzyć ná wieki wiekom niemozeſz/ przeto
29:
tedy niedziwuy ſie proſzę ćię/ iż ſię wſzyſcy wierni y wy
30:
bráni Boży Mſzą wáſzą iako bluznierſtwem nieſlychá
31:
nym/ y tą zmyſloną obłudą/ brzydzą/ kthorą ſam ſzá=
Cc ijtan


strona: 190v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
tan zmyſlił/ ku pohánbieniu y poſromoceniu oney iedy
2:
ney ofiáry/ Páná Iezu Kryſtuſá/ ktorą ná krzyżu ras
3:
krwáwą vtzynił/ zá co iemu/ niechay będzie tześć/ y
4:
chwałá náwieki wiekom. Amen.
5:
Zá vmárłe ludzi offiáruią wemſzach.
6:
A iż teſz powiedaſz że nietylko zá żywe/ ále teſz y zá lu=
7:
dzi vmárłe offiáruieſz Kryſtuſá znowu/ áby ludzie v=
8:
márli byli męki Páná Kryſtuſowey vtzeſnicy/ I po=
9:
wiedaſz/ iż tákowe offiárowánie zá ludzi vmárłe/ ieſz=
10:
tze za Apoſtołow było.
11:
Tu ćię napierwey ſpytam/ odpowiedz mi ná to? Ie
12:
ſli ći ludzie vmárli zá żywotá byli vtzeſniki męki Páná
13:
Kryſtuſowey/ álbo niebyli? Rad y nierad muſiſz od=
14:
powiedzieć: Iż wſzyſcy wierni/ ktorzy ieſztze zá żywo=
15:
tá iedli ćiáło y krew pili Kryſthuſá Syná Bożego/
16:
przes wiárę/ byli vtzeſniki męki Kryſtuſowey/ y wnim
17:
mieſſkáli á on wnich/ wegług onych ſlow Kryſtuſo=
18:
wych.
Io. 4.
Ktho ie moie ćiáło/ y pije moię Krew/ wemnie
19:
mieſſka/ á ia wnim.
20:
Ieſli tedy ták ieſt/ iż ieſztze zá żywotá wſzyſcy wier
21:
ni byli vtzeſnicy męki Kryſthuſowey/ y owſzem Kry=
22:
ſtus wnich mięſſkał/ á oni w Kryſtuſie/ thedyć y po
23:
ſmierći ſą vtzeſnicy/ y w Kryſtuſie mięſſkáią/ á Kry=
24:
ſtus wnich. Abowiem thák ná drugim mieyſcu Kry=
25:
ſtus Syn Boży powiedział:
... 6.
Ktho w mię wierzy/ nie
26:
vmrze náwieki. I záſię. Kto przychodzi do mnie/ nie
27:
będzie łáknął/ á kto wierzy w mię/ niebędzie prágnął
28:
nigdy.
29:
A ſlyſzyſz tu ty ſwiádectwá Duchá ſwiętego? Iż ći
ludzie/


strona: 191

w ktorym Páná Bogá bluznią.191.
1:
ludzie/
Wierni iuſz
niełákną ani
pragną więcey.
ktorzy ieſztze zá żywotá ſwego przyſſli do Páná
2:
Kryſtuſá/ y iedli przes wiárę tego Báránká niepoká=
3:
lonego/ iuż więcey niełakną/ y záſię ktorzy vwierzyli
4:
weń/ pili krew iego/ iuſz nie prágną nigdy. A przeſto
5:
ktokolwiek tákowego karmi/ ktory nie łaknie/ y tákowe
6:
go poi/ ktory nieprágnie nigdy/ ieſt podobny ſſalone=
7:
mu.
8:
A gdyſz tedy wierni niełákną więcey/ y nieprágną
9:
nigdy/ kogoſz tedy karmiſz y poiſz proſzę ćię/ tym Bá=
10:
ránkiem martwym/ albo iáko go ty zowieſz/ nie krwá=
11:
wym y nie krzyżowym? Poniewáſz oto ſlyſzyſz iáwne
12:
ſwiádectwo duchá ſwiętego/ iż iuſz wierni wſzyſcy wię
13:
cey niełákną/ y nigdy nieprágną?
14:
Ale by teſz dobrze łáknęli/ y prágnęli/ izali ie ty mo=
15:
żeſz tym twoim Báránkiem martwym/ y niekrwáwym
16:
nákármić y nápoić?
Exod. 12.
Leuit. 17.
Deut. 14.
Numerl. 19.
Abowiem ták powiedaſz/ iż Bá=
17:
ránká Kryſtuſá/ ná Mſzy niezábijaſz/ áni krwie ieo ro
18:
zlewaſz/ á ieſli go niezábijaſz y krwie nierozlewaſz/ te=
19:
dy ie muśiſz báránkiem martwym karmić y poić?
20:
A batzyſz iuſz/ iáko ludzi vmárłe/ tzynićie vtzeſniki
21:
męki Páná Kryſtuſowey/ y iáko ie karmićie tą offiárą
22:
martwą? A teſzći práwie ty ſlowá/ bierzćie/ iedzćie/
23:
przyſtoią do vmárłych.
Iz Mſzárſkiey
offiáry zá Apo
ſtołow nieby=
ło.

24:
Powiedaſz iż to ieſztze zá Apoſtołow było/ tzemużeś
25:
nie vkazał/ gdzie kthory Apoſtoł othym nápiſał? Aby
26:
Kryſtus nie tylko zá żywe/ ále teſz y zá lndzi vmárłe ſá
27:
mego ſiebie offiárowáć roſkazał? Ale iż tego s piſmá
28:
ſwiętego pokázáć niemożeſz: Przethoś teſz Doktorow
29:
rozmáitych názbierał/ á práwie ich piſmá ſprzewrá=
30:
cał/ iakoć ſie ná kuchnią napożytetzniey zdáło.
31:
Wiem otym dobrze/ iż niektorzy Doktorowie ſtárzy/
Cc iijo ofiá


strona: 191v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
o offiárze piſáli/ ále nie o thákowey konietznie offiárze
2:
Mſzárſkiey/ w ktorey ſie wy náſmiewaćie s Kryſtuſo=
3:
wey offiáry/ ras ná krzyżu vtzynioney. Ale piſali y ro=
4:
zumieli/ o oney krwáwey/ á krzyżowey offiárze/ kthorą
5:
ras Kryſtus vtzynił. A to nie dla tego piſali/ áby Kry
6:
ſtuſá znowu offiárowáć álbo krzyżowáć mieli/ iákogo
7:
wy offiáruiećie/ y krzyżuiećie/ ná Mſzach ſwoich/ ále
8:
áby ono dobrodzieyſtwo/ Syná Bożego/ ras vtzynio=
9:
ne ná krzyżu/ ſobie wſpomináli/ y Pánu Bogu zá nie
10:
dziękowáli. Iż tu ná ten ſwiát/ Syná ſwego zeſlał/
11:
ktory ćiáło ſwoie zá nas wydał/ y krew ſwoię nadroſſ=
12:
ſzą ná krzyżu rozlał/ iáko my teſz dziſia z ludem poſpo=
13:
litym wſpominamy/ y dziękujemy/ kiedykolwiek they
14:
chwálebney ſwiątośći ćiáłá y krwie Syná Bożego v=
15:
żywamy.
16:
Albo teſz piſáli y rozumieli/ o offiárze chwały Bo=
17:
ſkiey/ ktora teſz ieſt w piſmie ſwiętym wezwáną offiá=
18:
rą/ gdy my duſze náſze y ćiáłá náſze/ weſpołek y z modli
19:
twámi/ Pánu Bogu ofiáruiemy. O ktorey offiárze ná
20:
piſałem máło wyſſſzey.
21:
Ale by teſz dobrze Doktorowie/ inák rozumieli y pi=
22:
ſáli/
Gal. 1.
tedyſmy ich w tey mierze ſ;ucháć nie ſą powinni/
23:
á nietylko tákowych ludzi/ ále teſz y Aniołow z niebá/
24:
ieſliby ſie s ſlowem Bożym niezgadzali/ máią być v
25:
nas przeklęctwem/ iáko ſwięty Páweł nápiſał.
26:
A teſz Doktorowie tego po nas nieżądáli/ by teſz ná
27:
utzeńſzymi/ y naſwięthſzymi byli/ ábyſmy ich więcey
28:
ſlucháć mieli/ á niſſli Miſtrzá nawyſſſzego Kryſtuſá/
29:
ktorego Bog oćiec z niebá nam ſlucháć kazał. Abo=
30:
wiem ieſli ktory Doktor co mowi:
Matt. 3.
Matt. 17.
1. Pet. 4.
Niechayże mowi/
31:
iáko wymowienie Boże/ ták Piotr ſwięty nápiſał.
A tzemu


strona: 192

w ktorym Páná Bogá bluznią.192.
1:
A tzemu ſobie nieprzetzytaſz iáko Auguſtyn Doktor
2:
krześćijáńſki o ſwoim piſániu rozumiał/ wſzák tho maſz
3:
w ſwoich kxięgach Papieſkich/ gdzie ták mowi.
Ad Vincent.
Victorem.
Lib. 2. Diſt. 9.
Can. Negare.
In Prolog.
lib. 3. de Tri=
nitate.
Wie=
4:
le rzetzy ieſt w kxięgach moich/ ktore ſpráwiedliwym
5:
ſądem/ y bes żadnego vporu/ mogą być zgánione/ prze
6:
tom teſz kxięgi odwołánia ſwego nápiſał/ áby ſie tzy=
7:
tátze vtzyli/ iz mi ſie moie rzetzy niewewſzyſtkim podo=
8:
báią. I záſię ná drugim mieyſcu. Niewierz ták piſá
9:
niu moiemu/ iako ſlowu Bożemu. A ſlyſzyſz tu iáko mię
10:
oſtrzegł ten mąſz ſwięty y Doktor zacny? Ia tedy nie
11:
doktormi/ ktorzy takieſz byli ludzie/ iáko y my/ ále dowo
12:
dzę tobie nawyſſſzym Doktorem Pánam Iezu Kryſtu
13:
ſem/ y Apoſtoły iego/ iż tá wáſzá Mſza ieſt od Dijabłá
14:
naprzod kxiążęćia tego ſwiátá ſmyſloná/ á potym od
15:
Antykryſtá Rzymſkiego Papieżá potwierdzoná.
Papieſz s ſwo=
ią ordą vtzy=
nił s panny
Maryey Bał=
wana.

16:
A iż też ieſztze wtymże mſzale vtzyniliśćie s pánny Má
17:
ryey/ mátki Páná náſzeoI. Kryſtá/ báłwaná nawyſſ
18:
ſzego/ gdzie tę pánnę w wáſzych Mſzach Dijabelſkich
19:
zowiećie y tzynićie/ żywotem/ drogą/ rzędzićielką/ zbá
20:
wienim ludzkim/ zrzodłem odpuſztzenia grzechow/
21:
ſwiáthłem oſwiecáiącym ſercá ludzkie/ ożywiáiącą/
22:
grzechy rozwięzuiącą/ odpuſztzenia grzechow dawá=
23:
iącą/ nádzieią iedyną/ grzechy zámázuiącą/ błądzące
24:
náwrácáiącą/ Aniołom roſkazuiącą/ ludzi Iednatz=
25:
ką/ a nákoniec wſzyſtkich ludzi Zbáwićielką/ ktore prze
26:
zwiſká tylko ſámemu Synowi Bożemu właſnie nale=
27:
żą á nie żadnemu ſtworzeniu inſzemu.
28:
A iż Bog iuſz dáley niechćial ták wielkiego bluznier
29:
ſtwá wáſzego ćierpieć/ przetoſz was wtym Mſzale Di
30:
iabelſkim chćiał wſzytkiemu ſwiátu kácerzmi okázáć/
31:
w ktorym tákeśćie nápiſáli.
pápieſz y s ſwo
ią ordą Here=
tyk.
Iż Pánná Márya ieſth
przybyt=


strona: 192v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
przybytkiem wſzyſtkiey Troyce ſwiętey:
... 327.
iákoby Pánná
2:
Márya/ miáłá potząć w żywoćie ſwoim/ y porodzić/
3:
Bogá oycá y Syná y Duchá ſwiętego. Thakowi byli
4:
Kácerzowie Sábellius/ Praxeas/ Hermogenes/ Pa=
5:
tris paſſiani. A więc ieſztze będziemy więtſzych káce=
6:
rzow/ nád was ſſukać y tzekáć? Iáwnie ſie tho wtym
7:
Mſzale wáſzym Dijabelſkim okázuie/ iż ſie Páná Iezu
8:
Kryſtá Syná Bożeo/ y wſzyſtkich zaſlug iego przyćie.
Co ieſt przeć
ſię Syná Boze
go.

9:
Powiedz mi proſzę ćie? I co ieſt inſzego przeć ſie ſy
10:
ná Bożego/ y iego zaſlug/ iedno go znowu/ ná każdey
11:
Mſzey ofiárowáć/ mętzyć/ y krzyżowáć?
Fol. 203.
Wincentego
krew.
I co ieſt przeć
12:
ſie krwie iego nadroſſſzey/ iedno mowić/ do ſwiętego
13:
Wincentego/ Twoią krwią mętzenniku grzechy náſze
14:
omyi/ y day nam niebieſkie weſele? I co ieſt przeć ſie
15:
zaſlug Páná Iezu Kryſta/ iedno w zaſlugach inſzych
16:
ludzi vmárłych nádzieię odpuſztzenia grzechow pokłá
17:
dáć? I co ieſt przeć ſie Syná Bożego/ drogi/ żywotá
18:
zbáwienia/ nádzieie/ iedznatzá/ rzetzniká/ y dawce od=
19:
puſztzenia grzechow/ iedno Pánnę Máryą ſtworzenie
20:
Boże/ názywáć y tzynić/ drogą/ żywotem/ zbáwienim
21:
nádzieią/ iednatzem/ rzetznikiem/ y dawcą odpuſztze=
22:
nia grzechow?
23:
I co ieſth przeć ſię Páná Iezu Kryſtá/ tey náſzey
24:
iedyney drábiny do niebá/ poćieſzenia/ y drzwi/ iedno
25:
drzewo krzyżowe tzynić/ drábiną/ poćieſzenim/ y
26:
drzwiámi do kroleſtwá niebieſkiego?
27:
I co ieſt przeć ſie Páná Iezu Kryſtá Syná Boże=
28:
go/ ktory thylko ſam ieſt iedynym żywotem náſzym/ ie=
29:
dno grob kámienny y martwy/ żywotem názywáć? Ták
30:
że włotznią drzwiámi? Cierniową koronę otwieráią=
31:
cą niebo/ y dawáiącą żywot wietzny?
I co


strona: 193

w ktorym Páná Bogá bluznią.193.
1:
I co ieſt przeć ſię Páná Iezu Kryſtá/ ktory ieſt ie=
2:
dynym zbáwićielem y Pátronem/ iedno mowić do tzter
3:
naśćie pomocnikow Wemſzy/ niechay nas Bog przes
4:
was zbáwi? Bądz tześć Bogu zá Pátrony?
Fol. 341.

5:
I co ieſth nákoniec przeć ſię Páná Iezu Kryſthá/
6:
Syná Bożego/ y odeymowáć mu iego chwałę właſną
7:
iedno mowić do Swiętego Stániſláwá?
Fol. 378.
Ciebie ſwiát
8:
chwali Staniſláwie? oſwieć nas práwą ſwiatłośćią?.
9:
Aleć ták Pan Bog záwſze zwykł ludzi niewdziętzne
10:
káráć/ iż kiedy ludzie niechcą prawdy Bożey miłowáć
11:
y przyimowáć/ tedy muſzą mátáctwu wierzyć/
2. Teſ. 2.
Deut. 28.
Deut. 27.
Dan. 9.
á ná=
12:
koniec muſzą drwá/ kámienie/ ſrebro/ złoto/ álbo żelá
13:
zo/ miáſto Bogá chwalić/ iáko ſam Pán Bog othym
14:
przes Moiżeſzá powiedział: A gdy ſámego Bogá nie
15:
chcą wzywáć/ muſzą wzywáć tych kthorzy ábo nigdy
16:
niebyli/ ábo tych ktorzy ſámi ſobie rády dać niemogli/
17:
aſz iey ſámi od Bogá żądáli.
18:
A gdyſz tedy ten Mſzał Dyabelſki wáſz to iáwnie v=
19:
kázuie/ iż ſię przyćie Páná Iezu Kryſtá Syná Bozgo
20:
ſtąd tedy ieſt dowod doſtátetzny/ iż nieieſteśćie ludem
21:
iego/ według Proroctwá Dánielá Swiętego/ kthory
22:
ták powieda: Iż ten niebędzie ludem iego/ ktory ſię go
23:
záprzy.
24:
Wiem dobrze otym/ iż Kryſtuſá Syná Bożego v=
25:
ſty wyznawáćie/ ále coſz potym/ gdy ſię go ſpráwámi
26:
wáſzymi przyćie
Tit. 9.
Papieſz s ſwo
imi ma rozmá
ite Iezuſy.

27:
Nátzyniliśćie ſobie w tym Mſzale rozmáitych Ie=
28:
zuſow/ to ieſt/ rozmáitych zbáwićielow/ rozmáitych
29:
drog/ rozmáitych żywotow/ rozmáitych [do] Bogá rze
30:
tznikow/ rozmáitych drábin/ y drzwi do niebá/ to ieſt
31:
rozmáitych y ſſkodliwych Sekt álbo działow/ o ktho/
Ddrych


strona: 193v

Mſzał Kxiężey Papieskiey
1:
rych ták wielebny Piotr Swięty przed tym mowiąc
2:
przepowiedział/ thymi ſlowy. Iż będą miedzy wámi
3:
fáłſzywi vtzyćielowie/ ktorzy potaiemnie wprowádzą
4:
Sekty ſſkodliwe/ teſz Páná/ ktory ie odkupił prząc ſię:
5:
Izali ten Mſzał wáſz tego iáwnie niepokázuie/ iz ſię
6:
Páná Iezu Kryſthá Syná Bożego przyćie/ y iego za=
7:
ſlug? gdy zbáwienie/ poćieſzęnie/ y grzechom odpuſztze
8:
nie inſzemu ſtworzeniu przypiſuiećie/ co tylko ſámemu
9:
Pánu Iezu Kryſtuſowi Synowi Bożemu náleży.
Nam niemo=
gą tego przyſę
dzić/ ábyſmy
mieli iakie in=
ſze Iezuſy.

10:
Wy nam thego przyſędzić niemożećie/ ponieważe=
11:
ſmy my inſze wſzyſtki zbáwićiele/ drogi/ żywoty/ drá=
12:
biny/ nádzieie/ rzetzniki/ zaſtępce/ dawce odpuſztzenia
13:
grzechow ná ſtronę odrzućili/ a tę tześć tylko ná ſáme=
14:
go Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego włożyli ktorego
15:
opowiedamy być zbáwićielem/ drogą/ żywotem/ drá=
16:
biną/ nádzieią/ rzetznikiem/ iednatzem/ zaſtępcą/ y da=
17:
wcą odpuſztzenia grzechow.
18:
Kthoſz tu tedy miedzy námi ieſt Antykryſtem? Ian
19:
Swięty powieda/
1. Io. 2.
Iż to ieſt Antykryſt/ ktory ſię przy
20:
Oycá y Syná/ y powieda dáley/ iż kthorykolwiek ſię
21:
przy Syná/ then y Oyca niema. Ale iż ſię wy przyćie
22:
Syná/ przeto Bogá niemaćie. Ieſteśćie tedy Antykry
23:
ſtowie/ o ktorych tenże Ian Swięty napiſał.
1. Io. 2.
Słyſze=
24:
liśćie/ iż Antykryſt przyidzie/ y teras iuſz wiele Anty=
25:
kryſtow potzęli być:
26:
Iuſz thedy ſtego Mſzału Dyabelſkiego może káżdy
27:
wierny obatzyć/ iżeśćie ſą podobni Turkom/ Zydom/ y
28:
wſzytkim pogánom/ ktorzy teſz Páná Bogá vſty wy=
29:
znawáią/ ále ſię Syná Bożego przą/ przeto teſz Bo=
30:
gá niemáią.
Pſal. ...
Błogoſláwiony to mąſz/ ktory to widzi/ á
31:
ktory miedzy tákowymi naſmiewcámi Bożymi nie ſie=
32:
dzi.
A przeſto


strona: 194

w ktorym Páná Bogá bluznią.194.
Do ludzi vbo=
gich napomi=
nánie krześćiá=
ńſkie.
1:
A przeſto wy vbodzy á prośći niebożątká/ vćiekay=
2:
ćie od thych Mſzarzow/ y wilkow co nadáley/ y wy=
3:
ſtrzegayćie ſię tych Mſzy/ iáko trućiny nawiętſzey duſz
4:
wáſzych/ w ktorych Mſzách vſtáwitznie ći zápámiętá
5:
li Mſzarze/ dla pieniędzy bezecnych Páná Iezu Kry=
6:
ſtá Syná Bożeo bluznią/ zá zdycháiącą ſwinię by go
7:
iedno náiął/ ſwego Kryſtuſá offiáruią/ krew y zaſlugi
8:
iego depcą/ y ſromocą/ vtząc was Báłwochwalſtwá
9:
y błędow/ dla ſwoich brzuchow. Abyſćie vnich tákowe
10:
Mſze náymowáli/ kupowáli/ Trycezymy/ y Wotywy/
11:
o ktorych ták Prorok Swięty nápiſał tymi ſlowy.
Mich. 3.

12:
Iż kyięża vtzyli zá naymy/ y Prorocy prorokowáli
13:
zá pieniądze/ podpieráiąc ſię Pánem/ mowili? Izali
14:
nieieſth Pan w pośrzodku miedzy námi? nieprzydzieć
15:
nic złego nánas. I mowi thám dáley Pan Bog przes
16:
tegoſz Proroká: I dla tego w kośćiele wáſzym będą o=
17:
ráć iáko ná roli/ á Ieruzálem będzie/ iáko ſtos kámie=
18:
nia/ á gorá kośćielná iáko wyſoki lás.
19:
Stąd iuſz káżdy wierny obátzyć może/ iákich Mſzy
20:
ſlucha/ y iákowi ieſteśćie ſludzy/ ieſli Kryſtuſowi/ ál=
21:
bo Antykryſtuſowi? Ieſli Prorocy Boży? Cżyli wilcy
22:
drapieżni: Ieſli przyiaćiele Kryſtuſowi/ Czyli nie=
23:
przyiaćiele Boży? Ieſli vtzyćielowie wierni/ tzyli gro=
24:
bowie pobielani? Ieſli ſzáfárze táiemnic Bożych [pra]
25:
wdziwi/ tzyli iáko Kryſtus mowi/ Złodzieie/ y ...
26:
wie. Abo ieſli to v was kośćioł ...
27:
ſka.
Ipocal.

28:
O ludu Boży wybrány/ krwią P[áná] Iezu Kryſtá
29:
Syná Bożego pokropiony/ vćiekay ſtego Babilonu co
30:
nadáley/ abyś niebył vtzeſnikeim grzechow ich/ y nie
31:
wziąłeś plag álbo karánia ich. Ale podzmy do Mſzey
32:
obátzmy ſkąd vroſlá.
Dd ij


strona: 194v

Stąd Papieſka
1:
Skąd Mſza papie=
2:
ska vroſlá/ ieſli ią Kryſtus Syn Bo
3:
ży/ Iákub/ Piotr/ álbo Márek ſwięty poſtánowił.
4:
N
Apiſałem był w pier=
5:
wſzych kxięgach moich/ Iż A=
6:
poſtołowie ſwięći/ y ſtárego ko=
7:
śćiołá ludzie/ nic niewiedzieli/
8:
áni ſlycháli/ o tákowych kuglár
9:
ſkich/ y obłudnych Mſzach. To
10:
teras iaſniey pokażę.
11:
Wiem otym dobrze/ iż wiele ludzi proſtych mniemá
12:
ią/ iákoby tá Mſza wáſzá byłá od Kryſtuſá/ y Apoſto=
13:
łow iego vſtáwioná. I wy im teſz tego ſámi poſwiad=
14:
tzaćie/ y ſlepi ſámi będąc/ ſlepe niebożątká zá ſobą do
15:
piekłá wiedziećie. Abowiem ták przed nimi powieda=
16:
ćie/
De temple
diſt. 1. Can. Ia
cobus frater
Domini.
Iż ſwięty Iákub Apoſtoł Bráth Páná Kryſtu=
17:
ſow/ pierwſzą Mſzą tzytał/ álbo ſpiewał w Ieruzá=
18:
[lem] A ponim zaſię Piotr Swięthy w Antyochniey/ á
19:
... Swięty w Alexándryey/ iáko Durándus wáſz
20:
...
21:
Ieſli to tak ... dowiedzćieſz tego y potwierdzćieſz
22:
to/ nie Duran[du]ſem/ ále ſlowem Bożym. Vkaſz gdzie
23:
o[t]ym nápiſał ktory Apoſtoł/ á zwłaſztzá o ták wielkiey
24:
y poważney rzetzy? Dármo teſz maſz tym Duránduſem
tego


strona: 195

Mſza vroſlá.195.
1:
tego dowodzić/ boć ten wkielkanaśćie ſeth lat był po
2:
Apoſtolech/ y piſał/ co ſie Papieżom na then tzás po=
3:
dobało.
Durandus vi=
xit ante An=
...

4:
Nie mowię nic náprzećiwko temu/ áby Iákub Apo
5:
ſtoł/ Piotr/ y Márek ſwięty/ niemieli ſpráwowáć wie
6:
tzerzey Páńſkiey według vſtháwy y roſkazánie Páná
7:
Iezu Kryſtuſá/ gdzieſzkolwiek byli/ iáko tenże Durán
8:
dus zápomniawſzy ſie/ ná drugim mieyſcu piſze otym/
Durand.
lib. 6. ſub Tit.
de Paraſc.
Polid. lib. 5.

9:
y drugi piſarz takieſz Polidorus. Ale mowię náprze=
10:
ćiwko tákowey wáſzey Mſzy iakąśćie wy ſobie vprzę
11:
dli foremnie/ ludzie prośći mniemáią/ áby z iedwabiu
12:
á ono ſſtzerego bękartu. Ktorą Mſzą wkłádáćie ná lu
13:
dzi ſwięte/ y ná Apoſtoły Boże/ ktorzy oniey nigdy nie
14:
myſlili/ y tákowego przezwiſká Mſza nieſlychali: Iá=
15:
ko tenże piſarz wáſz Durandus otym ſwiattzy/ ták mo
16:
wiąc:
Durand. lib. 4
et lib. 6.
Iż nápotzątku gdy ſie kośćioł krześćijáńſki zá=
17:
tzął mnożyć/ nieſlychać było nic othym przezwiſku
18:
Mſza.
19:
A chceſzże tedy wiedzieć ſkąd Mſza vroſla?
Spowiedz v
ołtarza kxięza.
konietz=
20:
nie nie od Kryſtuſá Syná Bożego/ áni od Apoſtołow
21:
iego/ ále od Papieżá Rzymſkiego/ kthorego wſzyſthki
22:
przyprawki tey wáſzey Mſzy wypiſzę/ y tzáſy vkażę. I
23:
muſiś mi ſie rad y nierad zeznáć.
24:
Iż naprzod Spowiedz kthorą v Ołtarzá klętząc
25:
przed obrázy ſſemrzeſz/ y ſpowiedáſz ſie Pánu Bogu/
26:
Pánnie Máryey/ y wſzyſtkim Swiętym/ to vſth[awił]
27:
Dámaſus Papieſz.
Anno. 380.
Durand.
Plat.
Drudzy thę ſpowiedz przypiſuią
28:
Poncyanowi pierwſzemu Papieżowi Dziewięthnaſte=
29:
mu. Nauclerus generat s. autor.
30:
Ponim záſię uſtáwił nierychło Introit Celeſtynus
31:
Papieſz/ mam zátho/ iz nie dla thego/ áby thylko ſam
Dd iijkxiądz


strona: 195v

Skąd Papieska
Anno. 50.
Durand.
Polid.
Volat.
Durand.
Nauclex. 2.
94.
1:
kxiądz v ołtarzá ſtoiąc/ álbo przed obrázy klętząc ſzem
2:
rał/ ale áby lud poſpolity ſchodząc ſię do kośćiołá Pſał
3:
my ſpiewáł zupełne.
4:
Potym pierwſzy Grzegorz tho wſzytko złamał y od=
5:
mienił/ Słowo Boże okęśił/ Wrzaſku y not przytzynił.
Anno. 595.
Durand.
lib. 4.
Plat.

6:
Tenże Grzegorz vſtáwił/ y roſkazał Wemſzy mowić
7:
álbo ſpiewáć/ dziewięćkroć Kirye eleyzon/ y Alleluia
8:
y Offertorya.
Anno. 135.
Polid.
Durand.

9:
Tákże Glorya in exelſis przydał/ iedni powiedáią
10:
y piſzą/ iż Teleſphorus do Mſzey/ drudzy powiedáią y
11:
piſzą/
Anno. 510.
Plat.
iż Symmáchus Papieſz: Trzeći powiedáią y pi=
12:
ſzą/ iż Sztzepan tym imienim wezwány Papieſz. Owa
13:
krotko mowiąc/
Anno. 768.
Sigebert.
Bergomat:
Lib. 8. et 9.
okázuie ſię iáwnie ſtych piſárzow/ iż áni
14:
Iákub Apoſtoł/ áni Piotr/ áni Márek Swięty/ tych
15:
kąſkow przydáli/ ále ie Papieżowie według zdánia ſwe
16:
go ſmyſláli y przydawáli.
17:
Dominus vobiſcum. Et cum ſpiritu tuo.
Anno. 632.
Concilium
Brácáren.
To. 2. Cap. 21.

18:
Collecti zaſię vſtáwił Gelázyus wtory thym imie=
19:
niem Papieſz wezwány: A to dla tego/ iako Durandus
20:
piſze/
Anno. 495.
Grattan.
Durand.
lib. 4.
iż kxięże ſą iednatzámi miedzy Bogiem/ á miedzy
21:
ludzmi: Iákoby kxięża teſz ludzmi ſámi niebyli/ y Ie=
22:
dnatzá Páná Iezu Kryſthuſa niepotrzebowáli.
Anno. 135.
Anno. 360.
Anno. 412.
Nie=
23:
może iuſz być więtſze bluznierſtwo náprzećiwko Syno=
24:
wi Bożemu/ iáko to ieſt.
Anno. 430.
Sabel.
Sigeb.

25:
Epiſtołę y kęs Ewánieliey/ niektorzy przypiſuią Teleſ
26:
phoruſowi. Drudzy Dámáſowi. Trzeći Ieronimowi.
Anno. 490.
Iſid.

27:
Gráduał/ iedni powiedáią y piſzą/ iż vſtáwił Cele=
28:
ſtynus Papieſz. Drudzy powiedáią y piſzą/ iż Geláſius
29:
Papieſz.
Anno. 865.
Durand.
lib. 4.

30:
Prozy złożył nijáki Opát Swiętego Gáwłá w nie=
31:
mieckich ſtronach/ imienim Noceryus/ ktore Prozy po
tym Mi


strona: 196

Mſza vroſlá.196.
1:
tym Mikołay Pápieſz/ przy Mſzach tzytáć y ſpiewáć
2:
roſkazał.
Anno. 336.
Concil. lib. 1.
Tom. 1.
Volat.
Polid.

3:
Kredo przy Mſzey tzytáć álbo ſpiewáć Márek Pa
4:
pieſz vſtáwił y roſkazał.
Anno. 810.
Polid.

5:
Kádzenie Kxiędzá y ludzi w kośćiele/ vſtáwił Lew
6:
trzeći tym imieniem Papieſz/ według pogáńſkiego y Zy
7:
dowſkiego obytzáiu.
Anno. 595.
Gregor. in Re
giſt. ſuo:

8:
Offertorya iedni powiedáią iż vſtháwił Eutycya=
9:
nus/ drudzy powiedáią iż grzegorz Papieſz tym imie
10:
niem pierwſzy/ iáko teſz ſam Grzegorz otym piſze. Aby
11:
ſię żadny do kośćiołá nieukazał s proznemi rękomá: A
12:
le áby offiáry ludzie znoſili/ co kto ma do kośćiołá/ ie=
13:
dni pieniądze/ drudzy chleb/ drudzy mięſo/ drudzy ko=
14:
łatze/ drudzy iáyca.
Aug. de Ciuit.
Dei. lib. 8.
Cap. vltimo.
Then zwytzay do tego tzáſu ieſztze
15:
trwa kiedy ludzie ná Wielkęnoc y ná inne tzáſy ty offer
16:
torya kxiężey znaſzáią/ Szołdry/ kołatze/ obártuchy/ y
17:
kiełbáſy/ ná niekthorych mieyſcách pieniądze kłádą ná
18:
ołtarz y to offertoryą zową.
Anno. 490.
Bergom.
lib. 9.

19:
Prefácye iedni powiedáią y piſzą iż ie Gelázyus pa
20:
pieſz Przydał/ drudzy záſię powiedáią y piſzą/ iż Pelá
21:
gius pierwſzy tym imienim wezwány Papieſz.
Anno. 553.
De Couſ. diſt.
Can. Inuenio
mus.
Trzeći
22:
powiedáią y piſzą/ iż Grzegorz pierwſzy [tym] imieniem
23:
wezwány:
Anno. 595.
Volat.
O tym Duran.
lib. 4.
Ale ktoſzkol[wi]ek ty Prefacye przydał/ okázu
24:
ie ſię to/ iż nie tákowe [Prefa]cye/ tho ieſt przedmowy/
25:
bywáły pierwey do ludu/ i[ak]ie ſą dziſieyſzych ...
26:
Ale ſtánąwſzy Biſkup álbo [dy]akon/ ták mowi ...
27:
du obroćiwſzy ſię otzymá: Pan ſwámi. A lud m...
28:
odpowiedał/ y z duchem thwoim: Podnieśćie ſercá
29:
wzgorę/ to ieſt ábyśćie ſię ſercámi wáſzymi niezáwie=
30:
ſzáli/ ná tych ziemſkich/ y widomych rzetzach: Ale ná
31:
Pánie Iezu Kryſtuſie/ ktorego ćieleſnymi otzyma nie=
widzićie


strona: 196v

Skąd Papieska
1:
widzićie/ ábyśćie pátrzyli nań otzymá duſznymi do nie=
2:
bá/ przeto teſz lud ná tho odopwiedáł/ mamy ſercá ku
3:
Pánu Bogu.
Anno. 129.
Euſ. 4. ca. 4.
Polid. lib. 5.

4:
Pierwſzy Sixtus/ Pápieſz ſiodmy przydał do Mſzey
5:
trzykroć ſpiewáć álbo mowić. Sanctus/ Sanctus/
6:
Sanctus. ktore ſlowá wziął z Ezáiaſzá proroká/ nic
7:
ku tey ſpráwie nienależące.
8:
Kanon Papieski Wemſzale.
9:
Kánon záſię ieſt/ iákoby iáki żebrátzy płaſztz/ ktory
10:
bywa z rozmáitego płaćia złatány y vſzyty/ ták teſz Ka
11:
non ieſth z łatány y vſzyty/ od rozmáitych Papieżow.
12:
Drudzy powiedáią y piſzą/ iż ieſt ſlożony y vtzyniony/
13:
od iákiegoś Kortyzaná/ álbo Szkoláſtyká.
Anno. 390.
Greg. in Reg.

14:
Te igitur clementiſsime/ etć. Przypiſuią Geláſiu=
15:
ſowi Papieżowi.
Anno. 385.
Durand.
Lib. 4.

16:
Communicantes/ etć. Przypiſuią Syrytiuſowi
17:
Papieżowi/ ktory był ieſztze przed Gelaſiuſem.
Anno. 110.
Bergom.
lib. 8.

18:
Alexándrowi przypiſuią. Qui pridie quam patere=
19:
tur/ etć. Ktory ieſztze przed Syrytiuſem był.
Anno. 595.
Bergom.
lib. 10.

20:
Hanc igitur oblationem/ aſz do owych ſlow placa=
21:
tus accipias/ przypiſuią Lwowi pierwſzemu/ Papie=
22:
żowi tzterdzieſtemu y ſiodmemu.
Anno. 732.
Nauclex.
Gen. 20.
Bergom.
lib. 8.
Plat

23:
...noſtros in tua pace diſponas/ przydał Grze
24:
...wſzy/ Papieſz ſſeśćdzieſiątny y ſſoſthy/ aſz do
25:
... ſlow/ et in electorum tuorum iubeas grege nu
26:
merari.
27:
Quorum ſolennitas hodie przydał Grzegorz trzeći
28:
Papieſz tzterdzieſty.
29:
Tenże przydał ſwiętych wzywánie/ y drudzy ponim
przyda=


strona: 197

Mſza vroſlá.197.
1:
przydawáli/ co ſie iedno ktoremu zdało: Abowiem iuſz
2:
ná then tzás żaden nieſmiał Papieżowi mowić/ tzemu
3:
ták tzyniſz?
Anno. 1190.
Extra de ſum
mater fide Ca=
thol. Can. fir=
miter.

4:
Przemienienie álbo przewierzgnienie chlebá w ćiáło y
5:
winá w krew/ naprzod wymyſlił y ſwiątość tę zá Bo
6:
gá chwalić roſkazał. Innocentius trzeći Papieſz/ 66.
Anno. 1216.
Extra de cele.
Miſsarum.
Can. ſane cum
olim.

7:
Podnoſzenie chlebá y kielichá wymyſlił y poſtháno=
8:
wił Honoryus trzeći/ przed kthorym było Papieżow
9:
pierwey ſto oſmdzieſiąt y ſſeść/ á tám ſie w ty tzáſy na
10:
wietſze Báłwochwálſtwo mnożyło.
Gabriel Biel
ſuper Canone
Miſse Lect.
49. et 50.

11:
Chleb Wemſzy ná thrzy tzęśći rozłámowáć/ iednę
12:
tzęść zá duſze ſwiętych zmárłych/ ktore ſą wniebie ofiá
13:
rowáć/ drugą tzęść zá duſze/ ktore ſą w tzyścu.
Anno. 648.
De conſec.
diſt. 2. can. Tri
forme.
Trze=
14:
ćią tzęść/ zá ludzi żywe/ zá konie/ bydło/ y ſwinie/ vſtá
15:
wił Sergius Papieſz/ przed ktorym było pierwey oſm
16:
dzieſiąt y pięć Papieżow/ według tzáſow.
Anno. 410.
Polid.
De cons. Diſt.
3. Can. pn.

17:
Kośći vmárłych ludzi cáłowanie Weśkle/ vſtá=
18:
wił y wymyſlił Innocentius pierwſzy Papieſz tym i=
19:
mieniem wezwány/ rzetz ſproſną/ ktorą potym Lew w
20:
tory potwierdził y roſkazał/
Anno. 685.
Volat.
Polid.
áby ná Mſzy tho tzatzko
21:
Krolom/ Pánom/ y inſzym ludziom/ proſtym cáłowáć
22:
noſzono y dawano/ co zowiećie Pácyfikały.
Anno. 679.
Bergom.
lib. 10.
Drudzy to
23:
cáłowánie przypiſuią Lwowi wthoremu/ Papieżowi
24:
oſmdzieſiątnemu y wtoremu. Ale ktoryſz kolwiek ſnich
25:
poſtánowił/ vkázuie ſie to iáwnie/ iż tá vſtáwá nieieſt
26:
od Kryſtuſá Syná Bożego/ áni od Apoſtołow iego.
Anno. 686.
Plat.
S...
Sigeb.

27:
Agnus Dei/ Wemſzy ſpiewáć trzykroć poſtánowił
28:
Sergius pierwſzy/ Papieſz oſmdzieſiąty y ſſoſty.
Anno. 595.
Innoc. 2. de
Sacramento
altaris. lib. 2.
Cap. 26.

29:
Collecti przydał ná oſtátku Grzegorz pierwſzy: Dru=
30:
dzy piſzą iż Geláſius pierwſzy/ Papieſz pięćdzieſią=
31:
tny y pierwſzy.
EeIte miſ=


strona: 197v

Skąd Papieska
1:
Ite Miſſá eſt.
Polidor. lib. 4.
et 5.
Idzćie iuſzći pomſzy/ y obrácánie o=
2:
koło ołtarzá iákoby wártogłowowie/ to wſzyſtko ma=
3:
ćie/ od pogánow/ y od żydow/ iáko othym wáſz piſarz
4:
właſny Polidorus piſze.
Anno. 1220.
Dec. 3. Tit. 1.
Cap. 10.

5:
Noſzenie chlebá w ſloykach do niemocnych vbra=
6:
wſzy ſie w kápice tzerwone s ſwiecámi/ poſtánowił y ro
7:
ſkazał z zwonkámi Honoryus trzeći/ Papieſz tym imie=
8:
niem wezwány.
Anno. 1200.
Polid.

9:
W ſlupiech chowáć chleb/ w groby kłáść w wielki
10:
piątek/ przednim klękáć/ chwalić/ ſwiece palić/ co wy
11:
zowiećie Cyboryum/ y groby vſtáwił y wymyſlił trzeći
12:
Innocentius Papieſz/ przed ktorym było Papieżow
13:
ſto oſmdzieſiąth y trzey pierwey.
Anno. 110.
De Conſec.
Diſt. 2. Can.
In ſacramen.
Bergom.
lib. 8.

14:
Przáſny chleb dla offiáry ná Mſzey vſtháwił Ale=
15:
xánder pierwſzy ſiodmy Papieſz. Abowiem przedtym
16:
bywał chleb kwáſzony/ iako ſą ieſztze tego nijakie zná=
17:
ki z greckich kośćiołow v Ruśi. Ná tego teſz niekto=
18:
rzy powiedáią/ áby Wodę z Winem mieſzáć naprzod
19:
wymyſlił.
Anno. 1220.
Extra de cele
brand. Miſsa
Can. vltimo
Literas tuas.
faſcicul. temp.
netate. 6.
Durand. lib. 1.
et lib. 4.

20:
Swiec palenie/ wednie przy Mſzach/ pod klątwą
21:
y pod vtrácenim Beneficyi/ iáko ie wy zowiećie vſtá
22:
wił/ y roſkazał Honoryus trzeći/ przed kthorym było
23:
pierwey ſtho oſmdzieſiąt y ſſeść Papieżow
24:
Niektorzy Swiec palenie przypiſuią Grzegorzowi
25:
Papieżowi/ iákom teſz otym pierwey nápiſał. A dru=
26:
dzy Sáwiánowi Papieżowi.
Anno. 1265.
Polidor.
lib. 6. cap. 8.

27:
Noſzenie chlebá w Monſtráncyey álbo w kláthtze
28:
ſrebrney po vlicach/ vſtáwił y wymyſlił Vrban tzwar
29:
ty Papieſz/ przed ktorym było ſto oſmdzieſiąth y dzie=
30:
więć Papieżow pierwey.
Mſza


strona: 198

Mſza vroſlá.198.
1:
Mſza Papieska goła Máſskárá.
2:
A widziſz iuſz ſkąd tá Mſzá wáſza vroſlá Iż nie
3:
od Kryſtuſa Syná Bożego/ áni od Apoſthołow iego/
4:
Iákubá/ Piotrá/ álbo Márká ſwiętego: Ale od Pa=
5:
pieżá Rzymſkiego? kiedyby kto ty wſzyſtki ſſtutzki y ką=
6:
ſki/ kthore Papieżowie według głow ſwoich ſpiſáli y
7:
przydáli/ od they Mſzey wáſzey odiął/ y odrzućił/ y
8:
coby Mſza byłá inſzego? iedno goła Máſſkárá/ ktora
9:
od Poganow y żydow ieſt wzięta y vtzyniona/ iáko teſz
10:
otym wáſzy właſni piſárze piſzą y ſwiattzą/ tzytay Po
11:
lidorum y Durándum.
Cżemu Laćiń
ſkim ięzykiem
Mſzą tzytaią.

12:
I dla tego teſz tę Mſzą wielebną/ Laćińſkim/ tho
13:
ieſt/ pogáńſkim iężykiem tzytaćie/ álbo ſpiewaćie/ áby
14:
iey żadny tzłowiek nierozumiał/ y niedomyſlał ſię tzego
15:
inſzego ná was: I Kanon ſſepcećie/ áby wáſzych blu=
16:
znierſtw żadny niewiedział.
17:
Mowże teras/ iż ták Kryſtus y Apoſtołowie ſwię=
18:
ći poſtánowili/ áby łáćińſkim ięzykiem Mſze ſpiewáne
19:
álbo tzytáne były. Słuchay co nápiſał náprzećiwko te
20:
mu Apoſtoł Páweł Swięty/ do wſzyſthiego kośćiołá
21:
krześćijáńſkiego/ tymi ſlowy:
1. Cor. 14.
Ieſli wy ięzykiem wła=
22:
ſnym ku wyrozumieniu/ niebędziećie mowić: iákoſz was
23:
tedy ludzie máią wyrozumieć/ co będziećie mowić? A=
24:
bowiem ná wiátr będziećie mowić?
25:
A ſlyſzyſz tu Duchá ſwiętego/ iż ty Mſze ſwoie/ ná=
26:
wiátr mowićie? I przydawa Apoſthoł Boży/ ieſztze
27:
dáley ty ſlowá: Iákoć ma odpowiedzieć/ ná twoie dzię
28:
kowánie Amen/ ieſli niebędzie rozumiał co mowiſz? A=
29:
leć v was trąbá Apoſtolſka nic niewazy/ więcey v ſie
Ee ijbie wa=


strona: 198v

Skąd Papieska
1:
bie ważyćie/ ſurmy y bębny Papieſkie/ á niſſli ſlowo
2:
Páńſkie.
Kto łáćińſką
Mſzą wymy=
ſlił.

3:
Nie Kryſtus tedy tego poſtánowił/ áni Apoſtoło=
4:
wie iego/ ále łáćińſką álbo pogáńſką thę wáſzę Mſzą/
5:
naprzód Portueńſki Biſkup wymyſlił/ kiedy ná Kon=
6:
ſtántynopolſkim ſſoſtym Concilium był/
Anno. 676.
Plat. fol. 86.
Iacob. be vo=
ragme in le=
genda Grego=
rij.
tám pierwſzą
7:
Mſzą Láćińſką ſpiewał/ o ktorey żadny tzłowiek przed
8:
tym nieſlychał/ więcey á niſſli przes ſſeść ſeth lath po
9:
Pánie Kryſtuſie/ y Apoſtolech iego.
anno. 680.
Grat. diſt. 18.
Naucl. gen.
21.

10:
Tę potym Mſzą Láćińſką Agáto Papieſz potwier
11:
dził/ y do kośćiołá ſwiętego/ iákoby iáką máſſkárę y ob=
12:
łudę kuglárſką wprowádził.
anno. 670.
Plat.
Volat.
Do kthorey Mſzy máło
13:
przed tym Witellianus Papieſz ſpiewak/ iáko onim pi
14:
ſzą/ Orgány y Muzykę przydał/ áby ſie Rzymiánkom
15:
zákazał. A iż ſie tákowa Mſza wiele ludziom dobrym
16:
niepodobáłá/ przeto pothym rychło Cyryllus Biſkup
17:
Moráwſki/ proſił Papieżá/ áby ſlowáńſkim ięzykiem
18:
niebronił ſpiewáć álbo tzytáć przed ludzmi Mſzey tá
19:
kowey. Gdy mu Papieſz bronił y dopuśćić niechćiał/
20:
tedy ten głos z niebá był ſlyſzan.
Pſal. 151.
Wſzelki duch niechay
21:
chwali Páná Bogá/ y wſzelki ięzyk niechay go wyzna=
22:
wa. Anno. 895. Aen. Syl. in. Hiſt. Bohem. cap. 13.
23:
A batzyſz iuſz ſkąd mſza vroſlá? niemowże/ iż od Kry
24:
ſtuſá Syná Bożego/ álbo Apoſtołow iego: Nie od Iá
25:
kubá teſz/ áni Piotrá/ áni Márká ſwiętego. I owſzem
26:
kiedy Piotr Swięty Wietzerzą Páná Kryſtuſá Sy=
27:
ná Bożego ſpráwował/ tedy po proſtu y zgołá/ tylko
28:
ſámey modlitwy páńſkiey/ paćierzá vżywał/
Platina in vi=
sa Sixti.
otym tzy=
29:
tay Płátynę piſárzá ſweo iáko wypiſał o Syxtuſowym
30:
żywoćie Papieżá Rzymſkiego.
31:
A gdyſz tedy ták ieſt/ iż tá Mſzá wáſzá/ nieieſt po=
ſtánowio


strona: 199

Mſza vroſlá.199.
1:
ſtánowioná áni od Kryſtuſá Syná Bożego/ áni od A
2:
poſtołow Swiętych iego/ ále ieſth poſtánowioná od
3:
Włochow Rzymſkich Papieżow.
4:
A przeſto żadny wierny y wybrány Boży/ niema táko=
5:
wey mſzey wáſzey zwáć mſzą Kriſtuſową/ álbo Mſzą A
6:
poſtolſką: ále Trágedyą Papieſką: Abowiem nieieſt ná
7:
opoce prawdy Kryſtuſowey y Apoſtolſkim fundámen
8:
ćie zbudowáną/ ále ieſt od diabłá kxiążęćiá teo ſwiátá
9:
ná wietzny vpadek ludzki vprzędzioná z rozumu ludz=
10:
kiego y od Papieżow proznuiącym ludziom/ dla kuch=
11:
niey podána/ y vtwierdzona.
Wſzyſcy Mſza
rze nieſą ſlugá
mi Bozymi.

12:
A przeſto wſzyſcy Mſzarze/ nie ſą ſlugámi Kryſtuſá
13:
Syna Bożego/ áni przyiaćiele iego: Ale ſą ſlugámi An
14:
tykryſtowymi/ Papieſkimi/ y nieprzyiaćielmi Bożymi:
15:
Poniewáſz nie to tzynią/ co Kryſtus Syn Boży roſka
16:
zal/ ále tho/ co Papieſz Antykryſt vſtáwił y wymyſlił:
17:
Bo ták Kryſtus mowi:
Ioan. 15.
Wy przyiaćiele moi ieſteśćie/
18:
ieſli tzynićie/ cokolwiek Ia przykázuię wam.
19:
A przeſto tu iuſz zámykam/ iżem ia ſluſznie y prawdzi
20:
wie w pierwſzych kxięgach moich nápiſał. Iż áni A=
21:
poſtołowie Swięći/ áni ludzie ſtarego/ álbo pierwſze
22:
go Apoſtholſkiego kośćiołá/ nic niewiedzieli/ áni ſly=
23:
cháli/ o tákowych obłudnych y kuglárſkich Mſzách.
Nápominánie
do wiernych
krześćiańſie.
2. Cor. 11.

24:
A tu wſzyſthkich wiernych proſzę y vpominam/ áby
25:
ſię Mſzey Papieſkiey wyſtrzegáli/ nieinák iedno iá=
26:
koby iákiey thrućiny/ od Dijabłá w Anielſkiey oſobie/
27:
ku wietzney zárázie ludziom y potępieniu ...
28:
ney.
Dan. 14.
Mſza Bel Ba
bilońſki.

29:
Abowiem to ieſt on BEL/ o ktorym nápiſał Pro=
30:
rok Swięty Dániel/ iáko wiele iadał y wypijał w Bá=
31:
biloniey/ na ktorym ſię Belu wſzyſtki Klaſztory/ wſzyſt
Ee iijki Ká


strona: 199c

Papieżnicy bronią proſtym ludziom
1:
ki Kánonie/ wſzyſtki Ołtharze zbudowáli: A nákoniec
2:
ná tym Belu wſzyſtko kroleſtwo y Páńſtwo Antykry=
3:
ſtowe ieſth poſtáwione. Rátz Pánie Wſzechmogący
4:
z otzu łuſkę zedrzeć ludu temu áby kiedy przeyrzał y ná
5:
wieki niezginął/ Amen.
6:
Iż bronićie proſtym
7:
ludziom Krwie Páná Kryſtuſowey
8:
mowiąc/
9:
Niepiyćie s tego wſzyſcy/
10:
iedno my co Pleſze mamy.
11:
P
Owiedaſz teſz/ iż tho
12:
ieſt nieprawdá/ potwarz/ ábyś
13:
ćie mieli ludziom proſtym bro=
14:
nić krwie Páná Kryſthuſowey.
15:
Ieſli niebronićie/ á ieſt tho po=
16:
thwarz/ iáko powiedaſz/ tzemuſz
17:
tedy onego znáku krwie Kry=
18:
ſtuſowey ludziom proſthym niedáiećie kielichá/ o kto=
19:
rym Pan Kryſtus powiedział. To ieſt krew moiá.
20:
Krwie powiedaſz niebronićie/ á znáku krwie kieli=
21:
chá tzemu bronićie? I co ieſth więtſzego powiedz mi?
22:
Ieſli zgo... ryſtuſa Syná Bożego/ tzyli kielich znak
23:
...
24:
nierad muſiſz odpowiedzieć/ iż mniey
25:
ſza ieſt rzetz kielich/ znák/ á niſſli krew Kryſtuſowá. Ie
26:
ſli mnieyſzey rzetzy bronićie/ iákoſz thedy więtſzey bro/
27:
nić niemaćie.
Iá wno


strona: 200

Krwie Páná Kryſtuſowey.200.
1:
Iáwno ieſt wſzyſtkiemu ſwiátu/ iáko proſte ludzi od
2:
kielichá odłątzaćie y odpychaćie/ y iáko im pomyie ál=
3:
bo proſtą wodę pić s kielichá dawaćie/ nieinák iedno
4:
iákoby iákiemu dobytku niememu y nierozumnemu.
Powiedáią iz
ták wiele pod
iedną oſobą ia
ko y pod dwie=
má.

5:
Powiedaſz iż ták wiele pod iedną oſobą/ iáko y pod
6:
dwiemá oſobomá/ gdzie ćiáło powiedaſz thám y krew?
7:
Toć ſą wáſze zwykłe Dijabelſkie wykręty/ ktorymi od=
8:
łudzaćie ludzi proſtych od kielichá Páńſkiego: Ale á=
9:
bym temu wierzył/ vkaſz ktory to Ewánieliſthá/ álbo
10:
Apoſtoł nápiſał? rzetzeſz ták ſię zda twoiemu rozumo=
11:
wi/ to ieſt iáko Duch Swięty mowi ſzaleńſtwu.
1. Cor. 1.
1. Cor. 3.

12:
Powiedz mi cobymi było po tákowym Kryſtuſie/ iá=
13:
kiego ty chceſz mieć/ kthoryby ſie tylko s Pánny náro=
14:
dził/ y tu po ſwiećie chodził/ á krwie s ſwego ćiáłá na=
15:
ſwiętſzego nigdy niewylał? iżalibych ia był mogł mieć
16:
kiedy odpuſztzenie grzechow moich? iáko tho ſam Pan
17:
Kryſtus kielich dawáiąc powiedział.
Matt. 26.
Luc. 22.
1. Cor. 11.
Ebr 9.
Tho ieſt krew
18:
moiá/ kthora będzie wylana ná odpuſztzenie grzechow
19:
wáſzych: A ná drugim mieyſcu/ bes wylania krwie/
20:
niemáſz odpuſztzenia grzechow.
21:
Wiem że ćiáło Páná Kryſtuſowe/ ktore ieſt w nie=
22:
bie/ nieieſth martwe/ áni bezekrwie. Atzkolwiek Duch
23:
Swięty otym miltzy/ y Auguſtyn Swięty othym nie=
24:
ſmie bespietznie mowić. kthory ty ſlowá nápiſał mo=
25:
wiąc.
Aug. ad Con=
ſentium Epi=
ſtolá. 140.
Kryſtus powiedział Duch ćiáłá y kośći niema
26:
nieprzydał krwie/ przeto y my nieprzydawaymy/ tzego
27:
on nieprzydał/ áni ſię otym pytaymy/ przeto niemamy
28:
ſie pytáć/ iakie teras ćiáło ieſt Kryſtuſowe wniebie/ á
29:
le tak iáko on nam vſtáwił/ mamy vżywáć.
Co tzyniemy
kiedy przyſtę=
puiemy.

30:
I co ia tám inſzego tzynię/ kiedy tę ſwiątość według
31:
iego vſtáwy przyimuię/ iedno roſtzytam y rozmyſlam
ſobie


strona: 200v

Papieżnicy bronią proſtym ludziom
1:
ſobie iż kryſtuſowe ćiáło było ná krzyżu zá mię zawieſzo=
2:
ne/ á oſobno krew iego naſwiętſza byłá ná odpuſztzenie
3:
gdzechow moich rozlaná
Nie ćieleſne ie
dzenie y picie.

4:
Nie ćieleſne tám bywa iedzenie ćiáłá Páná Kry=
5:
ſtuſowego/ y nie ćieleſne pićie naſwiętſzey krwie iego
6:
iáko ty Kápárnáytzyku rozumieſz. Abowiem oſobá chle
7:
bá/ ćiáło vmárłe ná krzyżu rozmáićie zbite známionu=
8:
ie/ á oſobá winá/ krew s ćiáłá wyláną/ iáko teſz ty ſam
9:
piſzeſz/ ále co mowiſz nierozumieſz/ iákoby on Káifaſz/
10:
kiedy o Kryſtuſie prorokował/
Io. 11.
á ſam co mowił niero=
11:
zumiał. Abowiem coś perwey powiedział tegoś wſzyt
12:
kiego zapomniał/ y ná kápłany to ſámy przyſtoſował/
13:
áby oni tylko pod dwiemá oſobomá przyimowáli/ we=
14:
dług roſkazánia y náuki Páná Kryſtuſowey.
15:
Ieſli tylko kápłani máią roſkazánie y naukę od Páná
16:
kryſtuſá/ áby pod dwiemá oſobomá przyimowáli/ vkaſz
17:
gdzie ludzie prośći máią inſze roſkazánie y náukę od kry
18:
ſtuſá/ áby prziymowáli pod iedną oſobą? Chybá ieſli=
19:
byś chćiał rzec/ iż Pan Kryſtus dwá Teſtamenty ie=
20:
dnego wietzorá w wielki tzwarthek vtzynił? ieden dla
21:
kápłanow pod dwiemá oſobomá/ á drugi dla proſtych
22:
ludzi pod iedną oſobą?
Przytzyná tze=
mu kapłani
Papieſcy pod
dwiemá oſobá
mi przyimuią.

23:
Ale nie złą przytzynę do tego dáieſz/ dla tzego kápła
24:
ni máią pod obiemá oſobomá przyimowáć/ áby tzyni=
25:
li y obchodzili powiedaſz/ w kośćiele pámiątkę vſtáwi
26:
tzną oney nadroſſſzey offiáry/ ktorą Pan Kryſtus ſam
27:
ſiebie ras Bogu oycu offiárował/ y ná Krzyżu ćiáło
28:
ſwe zá nas ná ſmierć wydał/ y krew dla omyćia grze=
29:
chow náſzych wylał/ to ſą twoie ſlowá.
30:
Tu ćię naprzod ſpytam/ odpowiedz mi ná to proſzę
31:
ćię? Ieſli tylko ſámi kápłani/ tzyli teſz y prośći ludzie
prziymu


strona: 201

Krwie Páná Kryſtuſowey.201.
1:
prziymuiąc tę ſwiątość/ máią trzynić y obchodzić pá=
2:
miątkę vſtáwitzną/ oney nadroſſſzey offiáry/ kthorą
3:
Pan Kryſtus ſam Bogu oycu ras vtzynił?
4:
Ieſli rzetzeſz/ iż tho ná ſamy kápłany należy/ áby oni
5:
tylko ſámi tzynili y obchodzili pámiątkę vſtáwitzną o=
6:
ney nadroſſſzey offiáry/ tedy tym obytzáiem/ prośći lu
7:
dzie niemáią nic do pámiątki oney nadroſſſzey offiáry
8:
y niemáią nic do Páná Iezu Kryſtuſá vkrzyżowáne=
9:
go/ y on niema nic do nich/ co ieſli ták trzymaſz/ ieſteś
10:
wielki bluznierca/ y kácerz.
11:
Ieſli teſz ták nierzetzeſz/ áby ſámi kápłani mieli tzy=
12:
nić y obchodzić pamiątkę vſtáwitzną oney nadroſſſzey
13:
offiáry/ ktorą Pan Kryſtus ſam Bogu oycu ras offiá
14:
rował/ ále teſz máią tzynić y prośći ludzie?
15:
A tzemuſz tedy proſtym ludziom zupełney ſwiąto=
16:
śći niedawaćie/ to ieſt pod dwiemá oſobomá/ iáko ſámi
17:
prziymuiećie? Cżyli Pan Kryſtus ták zá proſte ludzi
18:
iáko y zá Kápłany ćiáłá ſwego ná ſmierć niewydał/ y
19:
krwie ná odpuſztzenie grzechow ich niewylał?
Rom. 2.
Eſa. 42.
Gál. ...
Ponie
20:
waſz wſzyſcy ludzie wierni ſą iedno ćiáło/ y niebráku=
21:
ie Pan Bog oſobámi ludzkimi/ y niemáſz v niego ża=
22:
dnego działu/ miedzy żydem/ y miedzy grekiem/ mie=
23:
dzy ſlugą y miedzy wolnym/ miedzy męſztzyżną y mie
24:
dzy niewiáſtą/ iako Duch ſwięty powieda: Wy ieſte=
25:
śćie Ieden w Kryſtuſie Iezuſie.
26:
A gdyſz ták ieſt/ tzemuſz tedy ten rozdział w kośćie=
27:
le Bożym tzyniſz? tzemu perſonámi ludzkimi brákuieſz?
28:
tzemu to ćiáło iedno w Kryſtuſie Iezuſie tárgaſz?
Papieſcy kxię=
za pod iedną o
ſobą przyimu=
ią niemotzni y
niemſzący.

29:
Powiedaſz iż teſz tak ſámi kxięża pod iedną oſobą ná
30:
ten tzás prziymuiećie/ kiedy niemſzyćie/ álbo niemocni
31:
leżyćie. Wierzę temu/ iż ſie wtym plagá y pomſtá Bo
Ffża/ nád


strona: 201v

Papieżnicy bronią proſtym ludziom
1:
ża nád wami iáwna okazáłá/ y chćiał was Pan Bog
2:
tym ſkáráć y záſlepić/ ábyśćie nieinak ſthego ſwiátá/
3:
prziymowáli/ y ſtego ſwiáta s chodzili/ iedno ták iako
4:
śćie inſzym ludziom fáłſzywie ſſáfowáli.
5:
Co Kryſtus mowił do Apoſthołow/
6:
to teſz mowił do wſzyſtkich.
7:
A iż mię teſz pytaſz/ ábym ći vkazał gdzie Pan Kry=
8:
ſtus proſthym ludziom pod obiemá oſobomá ćiáło y
9:
krew ſwą rozdawał/ álbo rozdawáć roſkazał? Vkażę/
10:
naprzod Pan Kryſtus ták do ſwoich zwolennikow mo
11:
wił:
Marc: 13.
1. Cor. 11.
To co mowię do was/ do wſzyſtkich mowię.
12:
A ſlyſzyſz thu zápámiętały tzłowietze duſze ſwoiey/ iż
13:
co mowił Pan Kryſtus do ſwoich zwolennikow/ to też
14:
mowił do wſzyſthkich innych wiernych/ y wybránych
15:
ſwoich? á coſz mowił?
Matt. 26.
Matt. 4.
Marc. 1.
tzuyćie/ modlćie ſie/ pokutuyćie
16:
wierzćie Ewanieliey/ piyćie ſtego wſzyſcy/ to tzyńćie
17:
ná pámiątkę moię.
18:
Ieſli záſię rzetzeſz/ prawdá/ iż thy inſze ſlowá Páná
19:
Kryſtuſowe/ tzuyćie/ modlćie ſie/ pokutuyćie/ wierzćie
20:
Ewánieliey/ nietylko na ſámy Apoſtoły należą/ ále też
21:
y ná wſzyſtki inne wierne ludzi proſte/ á wſzakoſz ty ſlo
22:
wá piyćie ſtego wſzyſcy/ nic nienależą/ áni ſie teſz ſćią
23:
gáią/ iedno tylko ná ſámy Apoſtoły?
24:
Ieſli ták ieſt/ iáko thy powiedaſz/ iż nic nienależą/
25:
ná inne wierne/ iedno thylko ná ſáme Apoſtoły/ te=
26:
dy teſz tym obytzáiem/ thy ſlowá Páná Kryſtuſowe/
27:
Bierzćie/ ieccie/ nic nienależą/ áni ſie teſz ſćiągaią/ ie
28:
dno tylko ná ſáme Apoſtoły: Abowiem Pan Kryſtus
29:
ták ty ſlowá mowił do Apoſtołow piyćie ſtego wſzyſcy
30:
iáko y ty/ Bierzćie/ iecćie?
A ieſli


strona: 202

Krwie Páná Kryſtuſowey.202.
1:
A ieſli tylko do Apoſtołow mowił: Bierzćie/ iecćie
2:
tzemuſz tedy proſtym ludziom to dáiećie/ co Kryſthus
3:
mowił do Apoſtołow Bierzćie/ iecćie/ á tego niedáie=
4:
ćie/ co mowił piyćie ſtego wſzyſcy?
5:
Dáleko to było podobniey dáć ludziom proſtym/ co
6:
Kryſtus Syn Boży mowi/ piyćie ſtego wſzyſcy: á ni=
7:
ſſli to co mowi. Bierzćie/ iecćie/ kędy nieprzydał wſzy
8:
ſcy/ choćiaśćie wy to z rozumow ſwoich przydáli We=
9:
mſzalech wáſzych nád roſkazánie Boże/ gdzie pan mo=
10:
wi: Nieprzydaway/ áni vmnieyſzay. To tylko tzyń/ co
11:
ia tobie roſkázuię.
Deut. 4.

12:
A widziſz tu iuſz? iáko ſie wáſze wykręty Dijabelſkie
13:
otwieráią/ iáko ludzi proſthe zwodzićie/ mamićie/ y ná
14:
wietzne potępienie zá ſobą prowádzićie.
15:
Przetzytay teſz ſobie pierwſzy liſt Páwłá ſwiętego/
16:
ktory piſze do Koryntow miáſtá onego wielkiego: I=
17:
zali tám iáwnie nie wſzyſtkiego gminu álbo zboru ná=
18:
pomina/ áby tzłowiek ſámego ſiebie pierwey doſwiad=
19:
tzył/ y ták ſtego chlebá iadł/ y ſtego kubká pił?
20:
A ieſli chceſz iego właſnych ſlow poſlucháć/ thy ſą.
1. Cor. 1.

21:
Niechay doſwiadtzy tzłowiek ſámego ſiebie/ y ták z one
22:
go chlebá niechay ie/ y s kubká onego pije: Abowiem
23:
kto ie y pije niedoſtoynie/ ſąd ſámemu ſobie ie y pije nie
24:
roſsądzáiąc ćiáłá Páńſkiego. A ſlyſzyſz tu ty ſlowá Du
25:
chá Swiętego.
26:
Powiedz mi proſze ćię/ kto tám mieſſkał w Koryńćie
27:
onym głownym mieśćie ná ten tzás/ gdy ten liſt piſał
28:
Páweł S.? Ieſli tylko ſámi kxięża/ tzyli theſz y lud po=
29:
ſpolity? Ieſli tylko ſámá męſztzyzná/ tzyli teſz y niewiá
30:
ſty? Niemożeſz teo inátzey zeznáć/ iedno iż tam mięſſká
31:
li nietylko kxięża/ ále teſz y lud poſpolity/ męſztzyzná y
32:
niewiáſty?
Ff ijI dá=


strona: 202v

Papieżnicy bronią proſtym ludziom
1:
I dáley ćię ieſztze pytam powiedz mi: ieſli tylko kxiądz
2:
ieſt tzłowiek/ tzyli teſz y miedzy ludem poſpolitym ieſth
3:
tzłowiek? I ieſztze dáley. Ieſli ſám męſztzyzná ieſt tzło=
4:
wiek/ tzyli teſz y niewiáſtá ieſt tzłowiek? Niemożeſz teo
5:
inátzey wyznáć/ iedno iż nietylko ſam kxiądz/ ále teſz y
6:
wſzelka męſztzyzná/ y wſzelka niewiáſtá ieſth tzłowiek
7:
ták iáko y Kollegiaći tego poſwiadtzáią w Grámmáty
8:
ce ſwoiey.
9:
A gdyſz tedy ták ieſt/ tedyć tu Duch Swięty/ nie=
10:
tylko do kxiędzá/ ále teſz do wſzelkiey męſtzyzny/ y do
11:
wſzelkiey niewiaſty mowi. Niechay doſwiadtzy tzło=
12:
wiek ſámego ſiebie/ bądz kxiądz bądz męſztzyzná/ bądz
13:
niewiáſtá/ y ták z onego chlebá niechay ie/ y ſkupká o=
14:
nego pije.
15:
A ſlyſzyſz iáko tu duch Swięty mowi? Niechay tzło=
16:
wiek z onego chlebá ie/ y ſkupká onego pije/ pije/ pije
17:
mowi: I zaſię kto ie y pije niegodnie/ ſąd ſobie ie y pije.
18:
A ſlyſzyſz? ie y pije/ pije/ pije/.
19:
Cżemu tu Duch Swięty ták tzęſto powtarza to ſlo
20:
wo pije? Wiedział bowiem/ iż miał Antykryſt przyść/
21:
y Teſtámęnt Syná Bożego złámáć y wywroćić/ od=
22:
mienić/ s háńbić y zeſromoćić/ przeto tu Duch Swię=
23:
ty dla wybránych ſwoich/ powtarza tzęſto pije/ pije/
24:
pije: Aby ſię wybráni wyſtrzegáli Antykryſthá/ y iego
25:
náuki fáłſzywey.
26:
A bátzyſz iuſz kędy Pan Kryſtus proſthym ludziom
27:
pod obiemá oſobámi ćiáło y krew ſwą rozdáwáć roſka=
28:
zał:
29:
Ieſli ieſztze rzetzeſz/ ále to nie Kryſtuſowe ſlowá áni
30:
iego vſtáwá/ ábowiem to Páweł Swięty piſze? Spy=
31:
tamćię/ od kogo to Páweł Swięty wziął/ ieſli ſam od
ſiebie


strona: 203

Krwie Páná Kryſtuſowey.
1:
ſiebie/ tzyli od Páná Kryſtuſá/ niemożeſz thego inátzey
2:
zeznáć/ iedno iż to co nam podał/ wziął nie od ſámego
3:
ſiebie/ ále od Páná Kryſtuſá/ iako ſam mowi ták otym.
4:
Iam wziął od Páná/ com y podał wam.
1. Cor. 11.
A ſlyſzyſz/ iż
5:
od Páná wziął?
6:
A tzemuſz ty tedy zápámiętáły tzłowietze duſze ſwo=
7:
iey/ mowiſz? vkáſz kędy Pan Kryſthus proſthym lu=
8:
dziom pod obiemá oſobámi ćiáło y krew ſwą rozdáwáć
9:
roſkazał? Otożemći iuſz vkazał/ ábyś widział: Ale wy
10:
widząc przedſię niewidzićie/ ſlyſząc przedſię nieſlyſzy=
11:
ćie: iáko Pán Bog mowil do Proroka.
Eſa. 6.
Idz/ á powiedz
12:
temu ludowi/ ſlucháiąc ſluchayćie/ á nierozumieyćie:
13:
Pátrząc Pátrzayćie/ á przedſię niewidzćie.
14:
Może tu iuſz káżdy wierny obatzyć twoię wielką/ o=
15:
krutną/ y ſtráſſliwą ſlepotę/ iż ty z vporu/ s krnąbrno
16:
śći/ y s ſztzerey złośći/ ięzykeś ſwoy wywieśił/ náprzeći
17:
wko pánu Iezu Kryſtuſowi Synowi Bożemu/ y iego
18:
krwi naſwiętſzey y nadroſzſzey/ ktorą oddał wſzyſtkie=
19:
mu kośćiołowi Swiętemu. O mizerny tzłowietze coſz wżdy piſzeſz/ y iáko ſię Pá
20:
ná Bogá nieboiſz/ y iáko ty ſtánieſz przed tym Pánem/
21:
kthorego ty krew naſwięthſzą przeſláduieſz/ y ludowi
22:
Bożev odeymuieſz/ á dáieſz mu wodę/ álbo pomyie pić
23:
s kielichá. Aza ták Pan vſtáwił kośćiołowi Swięte=
24:
mu podał y roſkazał?
25:
Ale podzmy do Koncylium Konſtáncyńſkiego/ s kto
26:
rego ſzerzey obatzymy/ iákośćie Páná Kryſtuſá Apoſto
27:
ły Swięte y wſzythek pierwſzy kośćioł krześćijáńſki/ s
28:
háńbili/ zeſromoćili/ y Heretykiem vtzynili.
Ff iijO vſtá=


strona: 203v

O vſtáwie
1:
O Vſtáwie pod ied=
2:
ną oſobą ná Concilium Konſtáń=
3:
cyńſkim. Siedzenie. 13. Roku. 1415.
4:
A
Iż teſz prośiſz Bo=
5:
gá/ áby kożdy przetzytał Conci=
6:
lium wáſze Konſtántzyńſkie/ y o
7:
batzył tám/ iákośćie vſtáwili y
8:
nápiſáli/ o prziymowániu pod
9:
iedną oſobą.
2. Cor. 1.
I ia oto Páná Bo
10:
gá/ y Oycá Páná náſzego Iezu
11:
Kryſtá/ oycá wſzego miłoſierdzia/ y Páná wſzelkiey po
12:
ćiechy/ pokornie y vſtáwitznie proſzę/ y pewienem te=
13:
go/ iż moie modlitwy/ przed oblitznośćią iego nie ſą
14:
prozne.
15:
Aby kiedy Pan Bog ná ludzi vbogie y proſte/ ra=
16:
tzył łáſkáwie weyrzeć/ dáć im Duchá ſwiętego/ y zbu=
17:
dzić ie zeſnu/ áby otzy ſwoie otworzyli/ y wthy wáſze
18:
vſtáwy ſmrodliwe/ nietzyſte/ y náuki Dijabelſkie wey=
19:
rzeli/ y obrzydzili ie ſobie/ ktorymi ie do piekłá ná męki
20:
wietzne wiedziećie/ mocą y gwałtem ćiągniećie zá ſo=
21:
bą/ áby przeyrzawſzy y obatzywſzy vſtáwy wáſze/ kto=
22:
re ſie s ſlowem Bożym niezgadzaią/ ná ſthronę pretz
23:
odrzućili/ á trzymáli ſie tylko ſamego Syná Bożego
24:
náuki y vſtáwy iego.
25:
I cośćie tám proſzę was inſzego/ ná thym Concili=
um ko=


strona: 204

pod iedną oſobą.204.
1:
um Konſtáncyńſkim/ vrádzili/ vſtháwili/ y nápiſáli?
Co vrádzili [na]
Concilium
Conſtáncyn=
ſkim.

2:
iedno iż Kryſtus Syn Boży zbłądził/ ieſt ſwiętokray=
3:
cá/ y Heretyk? Tákże y Apoſtołowie/ iż wſzyſcy zbłą=
4:
dzili/ ſą Swiętokrayce/ y Heretykowie? Tákże y pier=
5:
wſzy kośćioł/ iż wtym bárdzo pobłądził/ ieſt Swięto=
6:
kraycá y Heretyk? A to dla tego/ iż pod dwiemá oſobo=
7:
má przyſtępował prziymował/ y ták vtzył przedtym?
8:
Ale rzetzeſz/ y cośći ſie dzieie/ tzemu tákowe rzetzy ná
9:
nas wiedzieſz/ poniewaſz tych ſlow w tym Concilium
10:
niemáſz/ áby Kryſtus/ Apoſtołowie/ y pierwſzego ko=
11:
śćiołá ludzie pobłądzili/ Swiętokrayce/ y Heretyko=
12:
wie byli?
13:
Prawdę mowiſz/ iż thych ſlow tám niemáſz/ ále ſą
14:
tym podobne/ y to ieſt wſzytko tám wyrozumienie ſlow
15:
wáſzych. Nie pátrzę ia ták wiele ná ſlowá/ áni ná li=
16:
terę/ iáko wy pátrzyćie/ ále pátrzę ná rzetz/ iáto y pan
17:
Kryſtus Syn Boży niepátrzył ná ſlowá y pocáłowá
18:
nie Iudaſzowo:
Ioan. 18.
Matt. 26.
ále pátrzył ná rzetz iego/ przeto mu też
19:
ná ſlowá y pocáłowánie iego ták odpowiedział. Przy
20:
iaćielu ku tzemuś przyſzedł?
21:
A ieſli teſz chceſz ſlow właſnych tego Concilium wá
22:
ſzego poſlucháć: Ty ſą. Ieſliby ktho mowił/ áby then
23:
zwytzay/ áby tey vſtáwy chowánie/ było Swiętokradz
24:
twom/ álbo niepoſluſzeńſtwom (podiedną oſobą prziy=
25:
mowáć) tedy to ma być potzytano błędem: A kthorzy
26:
by vpornie mowili/ náprzećiwko temu poſtánowieniu
27:
tedy iáko Herethykowie/ máią być wyrzuceni/ y ſrodze
28:
karani. A ſlyſzyſz tu iuſz/ tedy Concilium Konſtántzyń
29:
ſkiego właſne ſlowá wáſze? ktore nic inſzego niezámy=
30:
káią w ſobie/ Iedno iákobyśćie rzekli. Poniewaſz thy
31:
Kryſtuſie/ y s twoimi Apoſthoły y s pierwſzym ko=
śćiołem


strona: 204v

O vſtáwie
1:
śćiołem twoim/ mowiſz náprzećiwko temu zwytzáiowi
2:
y tey vſtáwie náſzey/ pod iedną oſobą prziymowáć/ y
3:
názywaſz to poſtánowienie náſze Swiętokrayctwem
4:
y niepoſluſzeńſtwem/ tedy ty Kryſtuſie/ y z Apoſthoły
5:
twoimi/ y s kośćiołem pierwſzym thwoim/ błądziſz.
Kryſtuſá/ Apo
ſtoły/ y pier=
wſzy kosćioł/
Concylium
Conſtáncynſkie
vtzyniło Here=
tykiem.
A
6:
będzieſli vpornie náprzećiwko temu zwytzáiowi y po=
7:
ſtánowieniu náſzemu mowił/ tedyś ty Kryſtuſie/ y z A=
8:
poſtoły twoimi/ y s kośćiołem pierwwſzym twoim/ ieſt
9:
Heretyk/ wyrzucony/ y maſz być ſrodze od nas karány/
10:
iżeś podedwiemá oſobámi vſtáwił/ y ták prziymowáć
11:
roſkazał.
12:
Tákże teſz y oni wſzyſcy Korynttzykowie/ ſą obłędli
13:
wi/ y wyrzuceni y Heretykowie/ kthorzy według tego
14:
zwytzáiu/ y tey vſtáwy nieprziymowáli/ y godni ſro=
15:
giego karánia byli. A batzyſz iuſz/ iákośćie thu y Páná
16:
Kryſtuſá Syná Bożego/ y wſzyſtki Apoſthoły iego/ y
17:
wſzyſtek kośćioł ſwięty pierwſzy/ s háńbili/ zeſromoći
18:
li/ obłędliwym/ vpornym/ y Heretykiem vtzynili.
19:
Ale rzetzeſz coſz wżdy mowiſz/ nietzyniemyć my Pá=
20:
ná Kryſtuſa kácerzem/ choćia ná on tzás pod dwiemá
21:
oſobámi vſtáwił y rozdawał/ áni teſz Apoſtołow iego
22:
choćia ták rozdawáli/ áni teſz pierwſzego kośćiołá S.
23:
ludzi ſtárych/ choćia podedwiemá oſobomá prziymo=
24:
wáli? Ieſli nietzyniſz/ iż ták ná on tzás prziymowáli?
25:
A tzemuſz tedy teras Heretykámi tzyniſz/ Páná Kryſtu
26:
ſá/ y Apoſtoły iego/ y ludzi proſte y bogoboyne/ ktorzy
27:
podedwiemá oſobámi prziymuią: Wżdyć muśi być/
28:
álbo on pierwſzy kośćioł s Pánem Kryſtuſem/ y ſtymi
29:
ludzmi/ ktorzy podedwiemá oſobámi prziymuią teras
30:
Heretykiem álbo wáſz Rzymſki kośćioł/ ktory ſobie pod
31:
iedną oſobą wymyſlił y vſtáwił?
Ale


strona: 205

pod iedną oſobą.205.
1:
Ale dáleko podobniey temu dziſieyſzemu kośćiołowi
2:
Rzymſkiemu/ y Concilium themu Konſtáncyńſkiemu
3:
być Heretykiem/ á niſſli Pánu Kryſtuſowi/ y Apoſto=
4:
łom iego/ y wſzyſtkiemu pierwſzemu kośćiołowi/ y ſty=
5:
mi/ ktorzy teras podedwiemá oſobomá według pier=
6:
wſzego kośćiołá prziymuią.
7:
A batzyćieſz iuſz/ O zápámiętáli ludzie duſz ſwoich/
8:
Iákośćie ſą bárzo záthwárdzieli/ iżeśćie woleli Páná
9:
Kryſtuſá vtzynić kacerzem/ y Apoſtoły iego/ y kośćioł
10:
pierwſzy Swięty/ á niſſli odſtępić od zwytzáiu ſwego
11:
obłędliwego?
Co ieſt więtſze
go ieſli zwytzay
tzyli Kryſtus.

12:
I co ieſt więtſzego proſzęćię? ieſli zwytzay/ tzyli po=
13:
ſtánowienie Páná Kryſtuſowe? Izali zwytzay niema
14:
prawdzie vſtępić? Powiedáſz iż tho dawny zwytzay
15:
pod iedną oſobą przyimowáć/ izali nie dawnieyſzy ieſt
16:
Kryſtus Syn Boży/ á niſſli wſzytki zwytzaie/ y wſzyt
17:
ki wáſze vſtáwy?
18:
Teśći dawny zwytzay zábijáć/ kráść cudzołożyć/ y o
19:
pijáć ſie/ á więc dla dawnego zwytzáiu/ mamy zábijáć
20:
kráść/ cudzołożyć y opijáć ſię? Ieſliśćie ſie ná ten tzás
21:
ná ſlowá Páná Kryſtuſowe/ y Apoſtołow ieoniechćie
22:
li oględáć/ wżdy ſie było ná to oględáć/ co ſtáry Do=
23:
ktor Cypryan Swięty otym wáſzym zwytzáiu nápiſał
24:
mowiąc.
Ad Foelicem
Epiſtola. 84.
Cudzołoſtwo ieſt/ Swiętokradzſtwo ieſt/ co
25:
kolwiek z ludzkiey zapáltzywośći bywa vſtáwiono/ áby
26:
poſtánowienie Boże bylo zgwałcono/ dáleko od táko=
27:
wego ludu zwytzáiu vćiekayćie/ á ſlow tákowych lu=
28:
dzi/ iako wrzodu Káncerá/ y powietrza wyſtrzegayćie
29:
ſie: A ſlyſzyſz co tu ten mąſz Swięty náprzećiwko tym
30:
zwytzáiom wáſzym mowi.
31:
Ia tedy pátrząc ná to Koncylium Konſtáncynſkie
Ggw kto=


strona: 205v

O vſtáwie
1:
w ktorym wyſſſzey przyłożyliśćie zwytzay ſwoy ſzátáń=
2:
ſki/ nád Páná Iezu Kryſtuſá/ y Apoſtoły iego/ y nád
3:
pierwſzy kośćioł Swięthy krześćiáńſki/ nápiſałem w
4:
pierwſzym nápominániu moim/ náprzećiwko themu
5:
Koncylium Konſtáncynſkiemu/ y iego vſtáwie/ ty ſlo=
6:
wá.
7:
Atzkolwiek Pan Kryſtus pod dwiemá oſobomá v=
8:
ſtáwił/ Apoſtołowie tak rozdawáli/ y ludzie wſtárym
9:
kośćiele vżywáli: A wſzákoſz my iáko mędrſzy vſtáwia
10:
my pod iedną oſobą.
11:
Ktore ſlowá powiedaſz iżem wſzyſtki odmienił/ ie=
12:
dny opuśćił/ á drugie przypiſał tzegośćie tám nie ná=
13:
piſáli w tym Koncyliábulum. Prawdá ieſt/ iżem thak
14:
długimi ſlowy niemogł wſzytkiego wypiſáć/ iákośćie
15:
tám nápiſali. Ale powiedzmi/ com odmienił/ opuśćił
16:
álbo przytzynił? A chceſzći vkażę ſtego Koncylium ſlo
17:
wá wáſze właſne/ kthore od moich nic nieſą rozne/
18:
ty ſą.
Ktore ſlowá ſą
w Concilium
Konſtáncyn=
ſkim o iedney o
ſobie.

19:
Atzkolwiek Kryſtus po wietzerzy vſtáwił/ y ſwoim
20:
zwolennikom rozdawał pod dwiemá oſobomá chleba y
21:
winá/ tę vććiwą ſwiątość. Toć ſą thego Koncylium
22:
Konſtáncynſkiego wáſze ſlowá właſne/ ktore izali ſie
23:
ſthymi moimi krothkimi niezgadzáią: Atzkolwiek Pan
24:
Kryſtus pod dwiemá oſobomá vſtáwił/ coſz tu ſie nie
25:
zgadza proſzę ćię powiedz.
26:
A tákże y o Apoſtolech przeć tego niemożeſz/ áby Apo
27:
ſtołowie Páńſcy/ tey Swiątośći pod dwiemá oſobomá
28:
nierozdawáli/ iáko o tym Swięty Páweł Apoſtoł ſwia
29:
dtzy mowiąc.
1. Cor. 11.
Iam to od Bogá wziął com theſz wam
30:
podał: Niechay tzłowiek ſtego chlebá ie/ y ſtego kieli=
31:
chá pije/ y co tho ieſt inſzego/ iedno iż Apoſtołowie ták
rozda=


strona: 206

pod iedną oſobą.206.
1:
rozdawáli? I dáley ieſztze poſluchay ſlow tego Kon=
2:
cylium wáſzego.
Słowá Concy
lium Konſtán
cynſkiego dru=
gie.

3:
Atzkolwiek w pierwſzym kośćiele/ tá ſwiątość byłá
4:
braná od wiernych pod dwiemá oſobomá. A ſlyſzyſz tu
5:
wáſze wlaſne ſlowá/ izali ſię ſtymi moimi niezgadzáią?
6:
ktorych poſluchay/ y ludzie wſtárym kośćiele ták vży=
7:
wáli.
8:
Tu ſámi ſwiadtzyćie w tym Koncylium wáſzym ná
9:
przećiwko ſumnieniu ſwemu/ iż w pierwſzym kośćiele
10:
pod dwiema oſobomá/ tá Swiątość od wiernych by=
11:
łá przyimowaná/ á tzemuſz tedy náprzećiwko nam mo=
12:
wićie/ y kacerzmi nas zowiećie/ ktorzy pierwſzego koś=
13:
ćiołá náſláduiemy/ izali zá to Pánu Kryſthuſowi dniá
14:
oſtatetznego odpowiedáć niebędziećie?
15:
Aleć my wolemy s Pánem Kryſtuſem z Apoſtoły y s
16:
pierwſzym kośćiołem być Heretykámi/ á niſſli s Papie
17:
żem Rzymſkim Antykryſtuſem/ y ſwámi iego ſlugámi/
18:
y z wáſzym kośćiołem nowym być v was wiernymi.
Izem nic nie=
odmienił.

19:
A iuſz thu będzieſz batzył/ iżem nic nieodmienił/ áni
20:
przytzynił/ iákośmię ty niepobożnie potwarzył/ zeſromo
21:
ćił/ y s háńbił.
Act. 18.
I niebałeś ſie Páná Bogá mnie niewin
22:
nego ſlugę kośćiolá Swiętego názwáć Elimaſem tzár
23:
nokxiężnikiem ſinem Dyabelſkim/ nieprzyiaćielem wſzel
24:
kiey ſpráwiedliwośći/ ktory nieprzeſtawam przewra
25:
cáć práwych drog Páńſkich.
26:
Iaćiem nieieſt żaden Elimás/ to ieſt Elimeſsyás/
27:
áni żaden Cżárnokxiężnik/ áni teſz Syn Dyabelſki/ áni
28:
nieprzyiaćiel wſzelkiey ſpráwiedliwośći/ áni theſz nie=
29:
przewrácam práwych drog Pańſkich: Alem ieſt mie=
30:
dzy wſzytkimi naniſſſzy ſlugá Páná mego Iezu Kry=
31:
ſtuſá/ dla mnie vkrzyżowánego niegodny rzemyká ro=
Gg ijzwięzáć


strona: 206v

O vſtáwie
1:
zwięzáć v trzewikow iego.
Io. 1.
Ieſtem theſz Synem Bo=
2:
żym/ ábowiem wierzę w Páná mego Iezu Kryſthuſá/
3:
ktory dał tę moc/ áby ſie wſzelki ſtał Synem Bożym/
4:
kto wierzy w imię iego.
... 5.
Nieieſtem teſz nieprzyiaćielem
5:
wſzelkiey ſpráwiedliwośći/ ábowiem they ſpráwie=
6:
dliwośći ſám innych náutzam/ ktorąm ſam ieſt vſprá
7:
wiedliwion/ y ktorą bierzemy od Bogá przes wiárę w
8:
Iezu Kryſtuſá/ y ktora przychodzi ná wſzytki/ ktorzy
9:
wierzą/ y owocámi dobrymi oycá niebieſkiego chwalą
Matt. 5.
Pſal. 25.

10:
Nieprzewrácam teſz drog páńſkich práwych/ ále v=
11:
tzę/ iż wſzyſtki drogi páńſkie ſą dobroć y wierność tym
12:
ktorzy vmowy y ſwiádectw iego ſtrzegą.
Papieſz ieſt E
limas.
Vide Volat. et
Plat. Sylue=
ſter. 2. Greg.
7. et Io. 12.
2. Teſ. 2.

13:
A przeſto więcey ten Tytuł Papiezowi Pánu wá=
14:
ſzemu przyſtoi/ ktory ieſt Elimaſem/ Meſſyaſzem/ álbo
15:
Bogiem wáſzym/ y tzárnokxiężnikiem/ ktory ma z Dya
16:
bły porozumienie/ iáko to wáſze kxięgi właſne ſwiat=
17:
tzą/ y s Synem onym zátráconym/ ktory iáko Swięty
18:
Páweł onim powieda/ ieſth przećiwnik/ y wſpina ſię
19:
náprzećiwko wſzelkiemu/ ktory rzetzon Bog/ y kthory
20:
w Kośćiele Bożym ſiedzi okázuiąc ſámego ſiebie być
21:
Bogiem/ y ktory ieſt nieprzyiaćiel Boży/ y wſzyſtkim
22:
drogam práwym iego/ ktore przewráca/ á inſze drogi
23:
ſmyſlone od Szátáná ludziom proſthym vkázuie/ ták
24:
iako y wy ſnim weſpołek przewrácaćie/ á páńſką ſwią
25:
tość tárgaćie/ kiedy proſtym ludziom pod iedną oſo=
26:
bą opłátek tylko dáiećie/ á wierzyć im przedſię każećie
27:
iż ſpełná prziymuią.
Concylium
Konſtáncyn=
ſkie nie z duchá
Swiętego by=
ło zgromadzo
ne.

28:
A przeſto to Concilium Konſtáncynſkie/ nie z Du=
29:
chá Swiętego/ ále z Duchá złego vſtáwiło s wámi/ iż
30:
ludziom proſtym pod iedną oſobą dáiećie/ á ſámi pod
31:
dwiemá oſobomá prziymuiećie: Słuchay co Pan bog
o táko=


strona: 207

pod iedną oſobą.207.
1:
o tákowey rádzie tego Concilium wáſzego mowi przes
2:
Proroká.
Eſa. 30.
Malach. 1.
Biádá Synom ſpuśćiáłym/ mieliśćie rádę/
3:
ále nieſemnie/ ktorzyśćie tkáli płotno/ ále nie przes Du
4:
chá mego/ ábyśćie przydáli grzech do grzechu. I zá=
5:
ſię ná drugim mieyſcu/ o wáſzey offiárze/ ktorą ſie od
6:
proſtych ludzi odłątzaćie/ ták Pan Bog mowi: Offiá=
7:
ry ich iáko chleb łykáiących/ ktorzy ich pożywáią/ bę=
8:
dą pomázáni.
Doctor Mar=
ćin Luter.
Gal. 1.

9:
Prozno teſz Doktorem Lutrem maſz dowodzić ied=
10:
ney oſoby/ ábowiem my nie Doktorá Lutrá/ áni żadne
11:
go ná ſwiećie tzłowieká/ áni ná koniec żadnego Anio=
12:
łá ſluchamy/ iedno tylko ſámego miſtrzá onego/ o kto=
13:
rym oćiec z niebá ták ſwiattzył. To ieſt Syn moy miły/
14:
tego ſluchayćie.
Matt. 17.

15:
Atzkolwiek y Doktor Luter nic tu w tym niewyſtą
16:
pił/ iákogo ty ſromoćiſz iż ták nápiſał/ iżbych tey ſwią
17:
tośći pod dwiemá oſobomá/ dla thego vżywáć niech=
18:
ćiał/ iż ták ná Concilium poſtánowiono.
19:
I ia tákieſz mowię z Doktorem Lutrem/ iżbych nie=
20:
chćiał/ áni chcę/ tey ſwiątośći vżywáć pod dwiemá o=
21:
ſobomá/ iż ták ludzie poſtánowili/ ale dla tego iey chcę
22:
vżywáć pod dwiemá oſobomá/ iż nie ludzie ná Conci=
23:
lium/ ná ziemi/ áni Papieſz w Rzymie/ ále Pan Kry=
24:
ſtus Syn Boży/ ták poſthánowił z oycem y z Duchem
25:
ſwiętym w niebie/ y ták bráć tu ná ziemi roſkazał.
26:
Abowiem w Boſkich rzetzach/ nie ludzi mámy ſlu=
27:
cháć/ ále ſámego Bogá/ áby iemu ſámemu tylko byłá
28:
tześć/ á nam poſromocenie twarzy náſzey.
Dan. 9.
Przeto nie=
29:
pobożnie ſromoćiſz Doktorá Lutrá/ tzłowieká Boże=
30:
go/ ktory záſnął w Pánie Iezu Kryſtuſie Synu Bo=
31:
żym/ y záto muſiſz dniá onego oſtátetznego/ Pánu Bo=
Gg iijgu od=


strona: 207v

O vſtáwie
1:
gu odpowiedáć/ ieſliſie niebędzieſz chćiał vpámiętáć.
2:
Prozno mi tedy tego błędu ſwego podpieraſz Dokto
3:
rem Lutrem tzłowiekiem/ Abowiem ieſliby tákowe rze
4:
tzy Boſkie ná ludziách należáły/ tedy ia theſz s kxiąg
5:
wáſzych/ doktory wáſzymi mogę dowieść tego ſnádnie:
Swiádectwá
z Doktorow
ſtarych iz lu=
dzie pod dwie=
má oſobami
przyimowáli.
De Conſ.
Diſt. 2.

6:
iż pod dwiemá oſobomá prośći ludzie záwżdy przyimo
7:
wáli. Poſluchay naprzod Dekretu Iuliuſſá Papieżá.
8:
Niektorzy chcąc nágrodzić kielich dáią ludziom zma
9:
tzány Sákráment chlebá w kielichu: Ale tego niemá=
10:
ią z Ewánieliey/ gdyſz Kryſtus ćiáło ſwe Apoſtołom
11:
podawał/ oſobno chleb/ á oſobno kielich.
De Conſ.
Diſt. 2.

12:
I záſię: Gdy łamiemy Hoſtyą/ gdy krew s kielichá
13:
w vſtá ludzkie leiemy co inſzego/ iedno páńſkiego ćiáłá
14:
ná krzyżu offiárowánie/ theyże krwie zboku wylanie/
15:
známionuie. I záſię Cypryan Swięty w pierwſzych
16:
kxięgach ſwoich we wtorym liśćie do Korneliuſſá.
17:
Iáko możem nápomináć mętzenniki ku roźlaniu krwie?
18:
ieſli im Kielichá álbo Krwie Kryſtuſowey/ będziemy
19:
bronić? A ſlyſzyſz tu iuſz/ iáwne ſwiádectwá z dokto=
20:
row/ iż pod dwiemá oſobomá ludzie prośći záwſze przy
21:
mowáli?
22:
A przeſto iuſz ſtąd obátzyć możeſz/ iáka tám rádá wá
23:
ſzá byłá ná tym Concilium Konſtáncynſkim/ ná ktory=
24:
meśćie/ y Páná Kryſtuſá/ y Apoſtoły iego/ y ſtárego
25:
kośćiołá Doktory Heretykámi/ Swiętokraycámi/ błę=
26:
dliwymi/ vpornymi/ y wyrzuconymi vtzynili. Ratz
27:
was Pánie Iezu Kryſtuſie Synu Boży/ ku lepſzey dro
28:
dze przywieść/ ábyśćie ſie obatzyli/ y náwieki wiekom
29:
niezginęli/ ale podzmy dáley.
O iedynym


strona: 208

pod iedną oſobą.208.
1:
O iedynym Iedna=
2:
cżu/ Poſrzedniku y przycżyncy cżło=
3:
wieku Pánu Iezu Kryſtuſie Synu Bożym.
4:
P
Owiedaſz ieſzcże/ Iż
5:
was nieprawdziwie pothwa=
6:
rzam/ ábyśćie mieli wiele Ied=
7:
natzow y przytzyńcow do Bo=
8:
gá. Ieſli ua was potwarzam/
9:
Powiedzże mi? tzemużeś wtym
10:
piſániu twoim/ vtzynił rozdział
11:
miedzy Iednatzem y przytzyńcą
12:
Pánem Iezu Kryſtuſem/ á miedzy inſzymi Iednatzá=
13:
mi y przytzyńcámi ludzmi vmárłymi? Kędy thák po=
14:
wiedaſz/ iż Kryſtus Syn Boży/ ieſt Iednatz y przy=
15:
tzyńcá odkupienia/ á ſwięći vmárli iednánia.
16:
Ieſli tak ieſt/ iáko ty powiedaſz/ y iáko tu rozdzielaſz
17:
Vkaſz proſzę ćię? gdzie ktory Prorok Boży/ álbo Apo=
18:
ſtoł Swięty vtzynił thákowy rozdział/ o Iednatzu y
19:
przytzyncy do Bogá? Gdzie ktory nápiſał/ iż Kryſtus
20:
Syn Boży/ ieſth Iednatz y przytzyńcá odkupienia/ á
21:
ſwięći vmárli iednánia?
22:
Ale ieſt rzetz podobna/ iż mi tákowy rozdział vkażeſz
23:
v onego Apoſtołá wáſzego/ Aryſthotelá Pogániná/ s
24:
ktorego Loiki wzięliśćie tákowy rozdział/ iżeś ſie tych
25:
ſlow nápiſáć niewſtydał/ Iż Kryſtus ieſth Iednatz
26:
miedzy Bogiem oycem/ y potępionym tzłowiekiem/ y
wſzyſt=


strona: 208v

O iedynym Iednacżu
1:
wſzyſtkich ludzi grzechy náſię przyiął/ ále teſz y Przy=
2:
tzyn Swiętych ná ſtronę niemamy zámietáwáć.
3:
To ſą twoie właſne ſlowá/ od Dijabłá miſtrzá onego
4:
chytrego Wężá vprzędzione: Kthorym ſlowom/ gdy
5:
ſie ktho chce pilnie przypátrzyć/ ſnádnie może wnich
6:
iad tego Wężá chytrego obátzyć:
Papieznicy wy
:
znawiáą iz
Kryſtus ieſt ie
dnatz iedno nie
ſam.
Abowiem tu wyzna
7:
waſz/ y nieprzyſz ſie thego/ iż Kryſtus iednatz y przy=
8:
tzyńcá/ miedzy Bogiem y potępionym tzłowiekiem/ ále
9:
tego niewyznawaſz/ y przyſz ſie tego/ áby Kryſtus ſam
10:
tylko był doſtátetzny Iednatz y przytzyńcá/ przeto teſz
11:
Swięthe vmárłe/ do niego przyſadzaſz/ przyłątzaſz/ y
12:
przydawaſz.
13:
A toć ieſt onego chytrego Wężá zdrádá/ ktorey nie
14:
kożdy tzłowiek batzy/ á thą zdrádą ſwoią/ wiele ludzi
15:
od ſámego Bogá odwodzi.
Deut. 6.
Matt. 4.

16:
Abowiem ten Wąſz chytry dopuśći tzłowiekowi po
17:
tępionemu Bogu ſlużyć/ ále tego niedopuśći żadne=
18:
mu/ ábyś ſlużył tylko Pánu Bogu ſámemu.
19:
Dopuśći teſz wierzyć w Bogá/ ále tego nie dopuśći
20:
żadnemu/ ábyś miał wierzyć tylko w ſámeoPáná Bo
21:
gá.
Dyabel dopus
ći mieć Kryſtu
ſa Iednatza á=
le nie ſámego.

22:
Dopuśći teſz bać ſie Bogá/ ale tego niedopuśći ża=
23:
dnemu/ ábyś ſie bał tylko ſámego Páná Bogá.
24:
Dopuśći teſz miłowáć Bogá/ ale thego niedopuśći
25:
żadnemu/ ábyś miłował tylko ſámego Páná Bogá.
26:
Dopuśći teſz klękáć przed Bogiem/ ále tego niedo=
27:
puśći żadnemu/ ábyś klękał tylko przed ſámym Pánem
28:
Bogiem.
29:
Dopuśći teſz ſlucháć ſlowá Bożego/ ale tego niego
30:
puśći żadnemu/ ábyś miał ſlucháć ſámego ſlowá Bo=
31:
żego ſſtzerego y prawdziwego.
Dopuśći


strona: 209

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.
1:
Dopuśći teſz mowić o Bodze/ ále thego niedopuśći
2:
żadnemu/ ábyś mowił tylko o ſámym Pánie Bodze.
3:
Dopuśći teſz wzywáć Bogá/ ale thego niedopuśći
4:
żadnemu/ ábyś miał wzywáć tylko ſámego Páná Bo=
5:
gá.
6:
Tákże teſz dopuśći mieć Iednatzá y przytzyńcę Kry
7:
ſtuſá Syná Bożego/ ále tego niedopuśći żadnemu/ á=
8:
byś miał mieć tylko Iednatzá y przytzyńcę ſámego Pá
9:
ná Iezu Kryſtá.
1. Tim. ...

10:
A przeſto ten thwoy rozdział miedzy Iednatzem y
11:
przytrzyńcą Pánem Kryſtuſem/ á miedzy Iednatzami y
12:
przytzyńcámi ſwiętymi vmárłymi/ nieieſt od páná Bo
13:
gá/ áni od prorokow/ áni od Apoſtołow ſwiętych/ ále
14:
ieſt od Dijabłá chytrego ſmyſlony: Wktorym rozdia=
15:
le/ háńbiſz/ lżyſz/ y ſromoćiſz/ Páná Iezu Kryſtá/ iedy
16:
nego Iednatzá/ poſrzedniká/ y przytzyńcę wietznego.
17:
Ale powiedz mi proſzę ćię? álbo Kryſtus ieſt doſtá=
18:
tetzny/ wietzny/ y iedyny iednatz/ y przytzyńcá/ álbo nie
19:
ieſt? ieſli rzetzeſz/ iż ieſt doſtátetzny/ wietzny/ y iedyny ie
20:
dnatz y przytzyńcá do Bogá?
Ebr 7.
tzemuſz tedy inſze iedna
21:
tze y przytzyńce/ przydawaſz do niego/ zmyſlaſz y vkázu
22:
ieſz ludzi vmárłe/ bes żadnego dowodu piſmá Swię=
23:
tego?
Co ieſt inſze ie
dnatze przyda=
wáć do Kryſtu
ſa.

24:
I co ieſt przydáwáć inſze iednatze/ y przytzyńce do
25:
Kryſtuſá doſtátetznego/ wietznego/ y iedynego Iedna
26:
tzá y przytzyńce/ iedno iákoby ták mowił do Kryſtuſá
27:
Thy Kryſtuſie/ ſam nieieſteś doſtátetzny náſz Iednatz
28:
y przytzyńcá/ y ſám temu zdołáć niemożeſz/ abyś nas po
29:
iednał z Bogiem Oycem: I nieieſteś wietzny Iednatz
30:
y przytzyńcá/ iedno thylko byłeś náſzym Iednatzem y
31:
przytzyńcą/ ná on tzás/ kiedyś nas wykupił: I nieie=
Hhſteś


strona: 209v

O iedynym Iednacżu
1:
ſteś iedyny Iednatz náſz y przytzyńcá/ oto Swięći v=
2:
márli ſą inſzymi y drugimi náſzymi Iednatzámi y przy
3:
tzyńcámi do Bogá/ przeto ſie do nich vćiekamy/ y o=
4:
nych ná pomoc wzywamy ſobie/ á ieſli teſz ty co możeſz
5:
tedy ćie ná pomoc przydáwamy/ ábowiem więcey ſwię
6:
tym vmárłym dufamy á niſſli tobie.
7:
A chceſz Kryſthuſie od nas ſlyſzeć tzemu? Abowiem
8:
ćiebie Kryſtuſie Málárze ſrogim/ groznym/ y ſtráſſli=
9:
wym Sędzim pośćiánach máluią: A Swięte vmár=
10:
łe łáſkáwſze/ á przeto wolimy ſie do Swiętych vćiekáć
11:
á niſſli tobie ſámemu dufáć? A batzyſz iuſz iákie poháń=
12:
bienie y poſromocenie tzynićie Pánu Kryſtuſowi Sy=
13:
nowi Bożemu/ ieſliże go wyznawáćie/ doſtátetznym/
14:
wietznym/ y iedynym Iednatzem y przytzyńcą/ á przed
15:
ſię Swięte vmárłe ludzi przydawaćie doniego.
16:
Ieſli teſz rzetzeſz/ iż Kryſtus nieieſt doſtátetzny wie
17:
tzny/ y iedyny Iednatz y przytzyńcá? tedy tym obytzá=
18:
iem/ nieprawdy nápiſał o Kryſtuſie Apoſthoł Boży/
19:
ktory ták powieda.
Ebr. 7.
Io. 8.
Iż Kryſtus trwa náwieki/ y ma
20:
wietzne kápłáńſtwo/ y może doſtátetznie ty zbáwić kto
21:
rzy przezeń idą do Bogá/ záwżdy żywiąc/ y modląc
22:
ſię zá nimi.
Aparabaton.
Sine ſucceſso
re.

23:
A ſlyſzyſz iako tu Duch Swięty mowi? iż Kryſthus
24:
trwa náwieki. Iż Kryſtus ma wietzne kápłáńſthwo/
25:
Iż Kryſtus może doſtátetznie ty zbáwić/ ktorzy prze=
26:
żeń idą do Bogá.
☞

27:
A gdyſz Kryſtus może doſtatetznie ty zbáwić/ ktorzy
28:
przezeń idą do Bogá/ coſz tedy po inſzych Iednatzách
29:
y przytzyńcach/ odpowiedzmi ná to proſzę ćię?
30:
A ieſli ieſztze máło maſz nátym iednym Duchá Swię
31:
tego ſwiádectwie/ poſluchay y drugiego: Ieden Bog
ieden


strona: 210

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.210.
1:
ieden teſz Iednatz miedzy Bogiem y ludzmi/ tzłowiek
2:
Kryſtus Iezus.
1. Tim. ...
A batzyſz iuſz/ iż thylko ieden ieſt Ie=
3:
dnatz nie dwá/ iáko wy powiedaćie fáłſzywie/ ieden od
4:
kupienia Kryſtus/ á drudzy iednánia Swięći vmárli.
5:
Przeſto ieſt to wielka obłudá/ zdrádá/ y chytrość Dy
6:
abelſka/ y Antykryſtowá náuká właſna/ Kryſtuſá Sy
7:
ná Bożego/ tzynić Iednatzem y przytzyńcą tylko odku
8:
pienia/ á Swięte ludzi vmárłe/ iednánia z Bogiem.
9:
Vkaſz proſzęćię/ gdzie ktory Prorok nápiſał/ álbo
10:
ktory Apoſtoł tego vtzył/ álbo kędyś wżdy o tym tzy=
11:
tał? Iż Kryſtus Syn Boży ieſt Iednatz y przytzyńcá
12:
thylko odkupienia/ á ludzie Swięći vmárli/ iednánia
13:
náſzego z Bogiem?
14:
Vkaſz gdzie Kryſtus odkupiwſzy nas/ zdał y ſpuśćił
15:
vrząd ſwoy kápłáńſki/ ludziom vmárłym?
1. Cor. 15.
áby oni byli
16:
náſzymi Iednatzami y przytzyńcámi do Bogá?
17:
Vkaſz kthorą offiárą ſwoią ludzie vmárli Swięći
18:
grzechy náſze/ przed ſtráſſliwym ſądem Bożym zákry=
19:
wáią?
20:
Vkaſz piſmo Swięthe/ iż ſie ná iednániu y przytzy=
21:
nach ich nigdy nieomylemy?
Ebr. 2. 4.
Vkaſz iż máią luthość
22:
nád krewkośćiámi náſzymi/ kthorychby theſz ſámi bes
23:
grzechu ſkoſztowáli? vkaſz ktoryby ſtych Swiętych v=
24:
márłych ludzi/ kiedy mowił do nas: Poććie domnie
25:
wſzyſcy á ia was ochłodzę y poiednam z Bogiem?
1. Io. 2.
V=
26:
kaſz ktory Swięty ieſt vbłagánie zá grzechy náſze/ ánie
27:
tylko zá náſze/ ále teſz zá wſzytkiego ſwiátá?
28:
Izali to wſzytko nienależy thylko/ ná ſámego Páná
29:
Iezu Kryſtá Syná Bożego/ Iáko Ian Swięty nápi=
30:
ſał otym/ tymi ſlowy. Synatzkowie moi niegrześćie.
1. Io. ...
A
31:
ieſli kthory zgrzeſzy zaſthępcę mamy v Oycá Iezuſá
Hh ijKryſtu=


strona: 210v

O iedynym Iednacżu
1:
Kryſtuſá ſpráwiedliwego/ á on ieſt vbłagánie zá grze
2:
chy náſze/ á nietylko zá náſze/ ále teſz zá wſzytkiego ſwiá
3:
tá.
Kryſtus tylko
ſam ieſt ſpra=
wiedliwy.

4:
A ſlyſzyſz tu? iż tylko Páná Kryſtuſá ſprawiedliwe
5:
go mamy zaſtępcą álbo rzetznikiem v Oycá/ á nie ſwię=
6:
te vmárłe? Przeto teſz tu Duch Swięty/ niedarmo wło
7:
żył/ albo przydał/ to ſlowo/ Kryſtuſá ſpráwiedliwego:
8:
Abowiem żadnego tzłowieká ná ſwiećie niebyło nigdy
9:
s ſiebie ſpráwiedliwego/ okrom Páná Iezu Kryſtá Sy
10:
ná Bożego iako otym Prorok nápiſał tymi ſlowy.
Eſa. 41.
Zach. 9.
Rom. 1.
Ebr. 7.
Oto
11:
wſzyſcy nieſpráwiedliwi/ y nieſtatek vtzynki ich: Ie=
12:
dno tylko ſam Iezus Kryſtus ieſt ſpráwiedliwy/ ſam
13:
ſwięty/ ſam niewinny/ ſam niepomázány/ ſam od grze
14:
ſznych odłątzony/ y nád niebo podwyſſſzony/ iako duch
15:
ſwięty mowi.
Gen. 7.
Pſal. 5. 34.
Abac. 2.
Eph. 1.
Matt. 25.
Io. 1.
2. Cor. 4.

16:
A iż tzaſem piſmo ſwiete/ ludzi wierne zowie/ ſprá=
17:
wiedliwymi/ ſwiętymi/ niewinnymi/ niepomázánymi/
18:
álbo dziewicámi: to ſie dzieie/ nie s ſtrony ich ſwiąto=
19:
śći/ ále s ſtrony ſwiątośći/ Páná Iezu Kryſtá vkrzy=
20:
żowánego/ w ktorego oni vwierzyli/ y ſthali ſie przes
21:
wiárę ſpráwiedliwymi/ ſwiętymi/ y Syny Bożymi/
22:
przed ſądem Bożym.
Nie Swięći ſą
naſzymi iedna
tzámi.
Ioan. 1.
2. Cor. 4.
Eph. 2.
Tit. 3.
Pſal. 110.
Ebr. 7.

23:
A przeſto nie ſwięći ludzie vmárli/ ktorzy ſwey wła=
24:
ſney ſwiątośći niemáią/ iedno tylko obdárowáną z łá=
25:
ſki máią/ ſą iednatzámi y przytzyńcámi náſzymi/ iedno
26:
tylko ſam P. Kryſtus ſyn boży/ ktory nieobdárowaną
27:
ále ſwą właſną ſwiątość ma/ ſpráwiedliwość/ y nie=
28:
winność/ y ma kápłáńſtwo wietzne/ ktory záwżdy ży=
29:
wie/ dla teo iako duch Swięty powieda/ áby ſie przy=
30:
tzyniał zá námi.
Ebr. 7.

31:
Abowiem żaden inſzy niemoże być Iednatzem y przy
32:
tzyńcą/ iedno tylko kápłan nawyſſſzy/ od grzeſznych od=

strona: 212

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.212.
1:
dy do tákowego idą/ y o przytzynę go proſzą.
Na ktorego s
Swiętych
Bog ieſt nalá
ſkawſzy.
Matt. 3.
Matt. 17.

2:
Powiedz że teſz ty mnie/ ná ktorego s ſwiętych ieſt/
3:
Bog náłáſkáwſzy? Niemożeſz tego inátzey rzec/ iedno
4:
iż ná ſyná ſwego miłego/ Páná Iezu Kryſtá/ iako tho
5:
ſam Bog oćiec ſwiattzy onim ták mowiąc. Tho ieſt
6:
Syn moy myły/ w ktorym ſie ia kocham.
7:
A gdyſz tedy Bog oćiec ieſt nad wſzyſtki ſyny y ſwię
8:
te nałáſkáwſzy/ ná Syná ſwego miłego Páná Iezu
9:
Kryſtá: Przeto ná ſſalone to należy/ opuśćiwſzy tego
10:
ná kogo Bog nałáſkáwſzy/ y vćiekáć ſie o przytzynę do
11:
kogo inſzego.
12:
A toć ieſt/ co Apoſtoł Swięty ná wielu mieyſcách
13:
przywodząc wſzyſtki ludzi do tego iedynego tylko Ie=
14:
dnatzá y przytzyńce Syná Bożego/ ták mowi.
Ebr. 4.
Ma=
15:
my Biſkupá wielkiego/ ktory przeſzedł niebo Iezuſá ſy
16:
ná Bożego/ podzmyſz tedy z dufánim/ do ſtolcá łáſki/
17:
ábyſmy otrzymáli miłoſierdzie/ y łáſkę nálezli.
Eph. 3.
I záſię
18:
ná drugim mieyſcu: Przes kthorego mamy ſmiáłość y
19:
przyſtęp z dufánim/ ktore ieſt przes wiárę weń.
Ebr. 8.
I zá=
20:
ſię: Abowiem tákowego mamy Biſkupá/ kthory ſiedzi
21:
napráwicy ſtolcá máieſtatu w niebie/ Swiętych ſlu=
22:
gá. I záſię:
Ebr. 9.
Niewſzedł Kryſtus do vtzynionego ręką
23:
páłacu/ ále do niebá/ áby theras okázował ſie przed
24:
twarzą Bożą zá námi.
25:
Mowże tedy iuſz teras/ ieſli ſmieſz náprzećiwko tá=
26:
kowemu iáſnemu ſwiádectwu Duchá Swiętego. Iż
27:
Kryſtus odkupienia tylko ieſt przytzyńcá/ á Swięći
28:
vmárli ludzie iednánia?
29:
A ieſli ieſztze máło maſz/ ná tákowych ſwiádectwach
30:
Duchá Swiętego/ powiedzżemi/ ktorymi ſie wżdy ſlo=
31:
wy ći Swięći wáſzy vmárli ludzie przytzyniáią zá wá
mi do


strona: 212v

O iedynym Iednaczu
1:
mi do Bogá? A prawdá iż mi tego s piſmá Swiętego
2:
vkázáć niemożeſz? A ia tobie vkażę/ kthorymi ſię ſlowy
3:
Kryſtus Syn Boży przytzynia zá námi/ gdzie ták ſam
4:
do Oycá mowi.
Ioan. 17.
Ktorymi ſię
ſlowy Kryſtus
przitzynia do
Oycá.

5:
Ia zá nimi proſzę/ nie proſzę zá ſwiátem/ ále zá tymi
6:
ktoreś mi dał Oytze/ ábowiem twoi ſą: Oytze Swięty
7:
záchoway ie/ w imię twoie/ ktoreś ty mnie dał/ áby by
8:
li iedno/ iáko y my?
9:
Iamći im dał ſlowo twoie/ y ſwiát ie ma wniena=
10:
wiśći/ ábowiem nie ſą s ſwiátá/ iako y ia nieieſtem s
11:
ſwiáthá: Nieproſzę ábyś ie wziął s ſwiátá/ ále żebyś ie
12:
záchował/ ode złego.
13:
S ſwiátá nie ſą/ iáko y ia s ſwiátá nieieſtem/ poſwięć
14:
ie w prawdzie twoiey/ ſlowo twoie ieſt prawdá. Iá=
15:
koś mię poſlał ná ſwiát y iam ie poſlał ná ſwiát/ y zá
16:
nie ia poſwiącam ſámego ſiebie/ áby y oni byli poſwię
17:
conymi w prawdzie.
18:
A nietylkoć zátymi proſzę/ ále y zá tymi/ ktorzy przes
19:
ſlowo ich vwierzą w mię/ áby wſzyſcy iedno byli/ iákoś
20:
thy Oytze wemnie/ á ia wtobie/ áby y oni w nas iedno
21:
byli:
☞
Aby ſwiát vwierzył/ iżeś thy mnie poſlał/ y iam
22:
im dał chwałę/ ktorąś mi dał/ áby iedno byli/ iako y my
23:
iedno ieſteſmy: Ia w nich á oni wemnie/ áby byli w ie
24:
dno dokonáni: A iżeby poznał ſwiát/ iżeś thy mnie po=
25:
ſlał/ y vmiłowałeś ie/ iákoś y mnie vmiłował.
26:
Oytze kthoreś mi dał/ chcę aby gdzie ia ieſtem/ y oni
27:
ſemną byli/ áby patrzyli ná chwałę moię/ kthorąś mi
28:
dał/ iżeś mię vmiłował/ przed záłożenim ſwiátá.
29:
Oytze ſpráwiedliwy/ á ſwiát ćię niezna álem ia ćie=
30:
bie poznał/ y ći poználi/ iżeś ty mnie poſlał/ y oznaymi=
31:
łęm im imię twoie/ áby miłość ktorąś mię vmiłował/
32:
wnich byłá/ á ia w nich.
Toć


strona: 213

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.213.
1:
Toć ſą ſlowá ktorymi Kryſtus nas iedna y przytzy=
2:
nia ſie do Oycá ſwego zá námi. A ty ſlowá thak ſą po=
3:
ważne/ wielkie y zacne/ iż vſtáwitznie brzmią/ w vſzu
4:
Bogá Oycá/ y nápełniáią niebo y ziemię.
5:
A przeſto ieſt zdrádá y chytrość Dyabelſka/ inſze Ie
6:
dnatze y prytzyńce wymyſláć Swięthe vmarłe/ y lu=
7:
dziom proſthym vkázowáć/ okrom ſámego Páná Iezu
8:
Kryſtá/ ábowiem niemáſz inſzego imienia/
Act. 6.
przes ktore=
9:
byſmy mieli być zbáwieni. Toć ieſt on kámień/ kthory
10:
ieſt od budownikow odrzutzony/ y niemáſz w żadnym in
11:
ſzym zbáwieniá.
12:
A iż teſz powiedaſz/ że wtym ćći y doſtoynośći Páná
13:
Kryſtuſowey namniey nieuymuieſz/ iż Swięte ludzi v
14:
márłe Iednatzámi y przytzyńcámi do Bogá tzyniſz.
15:
Ná toć ták odpowiedam z Apoſtołem Swięthym.
Ebr. 2.
Sam Iednatz
moze zbawić.
Co ieſt Swię=
te tzynić przy=
tzyńcámi.

16:
Iż Kryſtus Syn Boży ma wietzne kapłáńſtwo/ y mo=
17:
że doſkonále zbáwić thy/ ktorzy przezeń idą do Bogá/
18:
záwżdy żywiąc dla tego/ áby ſię przytzyniał zá nimi.
19:
Abowiem to ieſt chwała a doſtoyność kápłáńſtwá iego
20:
wietznego/ áby ſię záwżdy przytzyniał zá námi/ inſzy
21:
Swięći ſobie żywą/ ále Kryſtus Syn Boży/ iáko thu
22:
Duch Swięty powieda/ nam żywie.
23:
A teſz Kryſtus ieſt thák doſtátetzny y doſkonáły Ie=
24:
dnatz y przytzyńcá/ iż żadnych pomocnikow ktorzyby
25:
go rátowali niepotrzebuie: Przeſto przywłáſztzáć lu=
26:
dziom Swiętym vmárłym iednánie y przytzynę do Bo
27:
gá/ nic inſzego nieieſt/ iedno ieſt háńbić ſromoćić/ lżyć
28:
y bluznić wietzne kápłáńſtwo Syná Bożego/ niewin=
29:
ność/ doſkonałość/ wietzność/ y wſzechmocność iego/
30:
á tzynić go proſtym tzłowiekiem grzeſznym/ iákowi ſwię
31:
ći byli ná ſwiećie/ ktorzy áni ſámi ſiebie rátowáć nie=
Iimogli


strona: 213v

O iedynym Iednacżu
1:
mogli/ áni żadnego znas/ ábowiem niebyli Bogmi ie
2:
dno tylko ludzmi gołymi:
Kryſtus nietyl
ko tzlowiek ále
y Bog.

3:
Izaſz ty niewieſz/ iż Kryſtus Syn Boży/ ieſt nietyl
4:
ko tzłowiek proſty/ ále ieſt teſz y Bog prawdziwy/ kto=
5:
ry chwały y doſtoynośći ſwoiey/ żadnevſtworzeniu ná
6:
niebie y ná ziemi nieda/ iáko ſam mowi v Proroká tymi
7:
ſlowy.
Eſa. 42.
Ia pan to ieſt imię moie/ chwały moiey drugiev
8:
niedam: Abowiem gdyby Kryſtus był tylko proſty tzło
9:
wiek/ nigdyby niemogł być náſzym Iednatzem y przy=
10:
tzyńcą/ potrzebá było tákowego przytzyńce/ kthoryby
11:
był nád wſzythki niebioſá podwyſſſzony/ iáko Apoſtoł
12:
Swięty mowi.
Ebr. 7.
Kryzoſtom
na ony ſlowá ie
den Bog.
1. Tim. 2.

13:
W proſthym tzłowieku/ muſielibyſmy byli zawżdy
14:
wętpić/ w iednaniu y w przytzynie iego/ iáko wy mu=
15:
śićie záwſze wętpić/ w iednániu y w przytzynie w ſwię
16:
tych ludziach vmarłych/ o ktorych iednániu/ y przytzy
17:
niániu do Bogá/ żadnego ſwiádectwá s piſmá Swię
18:
tego vkázáć niemożećie/ áby Swięći mieli do wnętrz=
19:
nośći Bożey wniść/ iednáć was/ y przytzyniáć ſię zá
20:
wámi.
21:
Abowiem iáko do wnętrznośći mieyſcá onego Swię
22:
thego w Sálomonowym kośćiele/ kędy ſkrzyniá byłá/
23:
niemogł żaden inſzy wniść/ iedno tylko ſam kápłan na
24:
wyſſſzy/ krew máiący/ ták teſz do wnętrznośći Bożey
25:
żaden inſzy niemoże/ y nas zbogiem poiednáć/ iedno tyl
26:
ko ten kápłan ſam nawyſſſzy/ krew máiący/ Kryſthus
27:
Iezus Syn Boży/ ktory nas krwią ſwoią naſwiętſzą
28:
otzyśćia/ przed oblitznośćią Bożą
Bog do Bo=
ga powiedaią
Papieznicy.

29:
Ieſli mię theſz ſpytaſz/ iákoſz ſię Bog ma do Bogá
30:
przytzyniáć/ ieſt to rzetz niepodobna/ prawdá iż to ieſt
31:
rzetz niepodobna kiedyby dwá Bogowie byli według
rozumu


strona: 214

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.214.
1:
rozumu twego/
1. Cor. 1.
Matt.14.
Matt. 10.
Luc. 18.

2:
kthory Duch Swięthy zowie ſſaleń=
3:
ſtwem w rzetzách Bożych/ ábowiem to co v ludzi ieſt
4:
niepodobno/ to v Boga ieſt podobno: A przeſtoć ná to
5:
pytánie twoie/ dam troiáką odpowiedz.
1.
Io. 17.
Io. 14.
Io. 3. 13.
Io. 5.

6:
Pierwſzą/ iż thám nieieſt iednánie y przytzyná ćiele=
7:
ſna/ ále to co ſyn Boży chce y tzyni/ to y Oćiec chce y
8:
tzyni/ iáko ſam Kryſtus Syn Boży v Ianá Swięte=
9:
go ſwiadtzy tymi ſlowy. Oćiec miłuie Syná/ y wſzytko
10:
mu dał w rękę iego: I záſię: Oćiec nieſądzi nikogo/ á=
11:
le wſzyſtek ſąd dał Synowi/ áby wſzyſcy tzćili Syná/
12:
iáko tztzą Oycá/ kto nie tzći Syná/ nie tzći Oycá/ kto=
13:
ry go poſlał:
Io. 10.
I záſię. Ia y Oyćiec iedno ieſtheſmy:
2. Col. 5.
I
14:
záſię: Bog był w Kryſtuſie/ ſwiát iednáiąc ſobie.
2.
Ebr. 12.

15:
Drugą/ iz tám wthym iednániu y przytzynie żadne
16:
klękánie/ námawiánie/ y proſzenie ćieleſne nieieſt we=
17:
dług náſzego rozumu/ ále oná krew Syná Bożego Pá=
18:
ná Iezu Kryſthá/ kthorą ras wylał na krzyżu/ lepiey
19:
przed Bogiem Oycem vſtáwitznie woła/ á niſſli krew
20:
Ablowá.
3.

21:
Trzećią/ iż Kryſtus Syn Boży nietylko ieſt Bog/ á
22:
le teſz y tzłowiek práwy: A ták nas z Bogiem iedna/ y
23:
przytzynia ſie zá námi/ w tzłowietzey náturze. A batzyſz
24:
iuſz? iáko ſię Kryſtus Syn Boży do Bogá przytzynia
25:
á nie Swięći vmárli/ iáko ty fáłſzywie vtzyſz/ y ludzi
26:
proſthe zwodziſz/ á Kryſtuſá Syná Bożego iedynego
27:
Iednatzá y przytzyńcę/ Bogá y tzłowieká prawdziwe
28:
go/ háńbiſz y ſromoćiſz?
Co ieſt iedna=
nie z Bogiem.

29:
Abowiem przytzyná y iednánie z Bogiem/ nic inſze=
30:
go nieieſt/ iedno ieſt/ ſkázić/ y wniwetz obroćić/ grzech
31:
ſmierć/ przeklęctwo/ gniew Boży/ piekło/ y Dijabłá/
32:
przes ſámego ſiebie. I dárowáć/ ſpráwiedliwość/ od
Ii ijpuſztze


strona: 214v

O iedynym Iednacżu
1:
puſztzenie grzechow/ żywot/ błogoſláwieńſtwo/ łáſkę
2:
Bożą/ y kroleſtwo niebieſkie/ álbo wſzyſtki złe rzetzy/
3:
wniwetz obroćić/ á dobre ná to mieyſce poſtáwić: Cże
4:
go áni żadny Swięty/ áni Anioł/ áni ſtworzenie Bo=
5:
że niemoże vtzynić/ okrom ſámego Páná Iezu Kryſtá
6:
Syná Bożego/ ktory on ſam tylko ieſt/ żywoth/ mą=
7:
drość/ ſpráwiedliwość/ poſwięcenie/ Pan naſz/ y bog
8:
naſz. A batzyſz iuſz? iż Swięći niemogą być/ takowy=
9:
mi przytzyńcámi/ y Iednatzámi do Bogá.
Iako ná ſwie=
ćie tak y w nie=
bie powiedáią
Papieznicy.

10:
Powiedaſz ieſztze/ podpieráiąc tey náuki twoiey fáłſzy
11:
wey/ iż iáko ſie tu ná ziemi ludzie/ ieden zá drugieo zwy=
12:
kli modlić y przytzyniáć do Bogá/ ták ſie teſz tám wnie
13:
bie ſwięći przytzyniáią. Ieſli tak ieſt iáko ty tu powie=
14:
daſz s twego rozumu właſnego: A tzemużeś thego pi=
15:
ſmem ſwiętym niepotwierdził? Abowiem tho piſmo/
16:
ktore ty przywodziſz/ nic ſie nierymuie/ áni ſćiąga/ ku
17:
tym twoim ſwiętym vmárłym/ iedno tylko ku ludziom
18:
żywym/ ktorzy tu ieſztze ná ſwiećie żywą.
19:
A iam nieieſt náprzećiwko temu/ áby ſie ludzie ży=
20:
wi/ niemieli weſpołek modlić/
Matt. 6.
ieden zá drugiego do
21:
Páná Bogá/ dokąd thu żywą ná ſwiećie: Poniewaſz
22:
to mamy y w paćierzu/ w ktorym/ nie mowiemy tak.
23:
Oytze moy/ ále oytze náſz. Nie mowiemy theſz day mi
24:
chlebá/ odpuść mi winy moie/ ále mowiemy/ Day nam
25:
chlebá/ odpuść nam winy náſze. Ieſztze theſz nie mo=
26:
wiemy/ Nie w wodz mię wpokuſy/ zbaw mię ode złe=
27:
go/ ále mowiemy/ Nie w wodz nas w pokuſy/ zbaw
28:
nas ode złego.
Zywi ludzie
máią ſie mo=
dlić ieden zá
drugiego.

29:
Przeto thedy żywi ludzie/ máią ſie modlić/ ieden zá
30:
drugiego: Abowiem nas ták Syn Boży náutzył y A=
31:
poſtolowie iego nápomináią/ ábyſmy ſie weſpołek ie=
den zá


strona: 215

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.215.
1:
den zá drugiego modlili/
Io. 5.
żebyſmy weſpołek byli zbá=
2:
wieni. Ieſli ſie to piſmo o vmárłych Swiętych rozu=
3:
mie/ iáko thy fáłſzywie wykłádaſz y rozumieſz/ áby ſie
4:
mieli modlić weſpołek/ tedyćby według tey twoiey fáł
5:
ſzywey náuki/ nietylko ſwięći vmárli/ przytzyniáć ſie/
6:
byli powinni y modlić zá námi/ ále y my teſz weſpołek
7:
zá nimi? áby byli zbáwieni/ według tego ſlowá weſpo=
8:
łek/ ieden zá drugiego. Co ieſt fáłſz: Abowiem ſie iuſz
9:
zá ſwiętym Piotrem/ áni zá ſwiętym Páwłem/ áni zá
10:
Pánną Máryą/ modlić nam niepotrzebá/ áni zá tymi
11:
ktorzy ſą zbáwieni. Zá tymi teſz niepotrzebá/ kthorzy
12:
ſą potępieni/ ábowiem tám iuſz żadnego wybáwienia
13:
niemáſz.
14:
A batzyſz iuſz iáko piſmo Swięthe ſtoſuieſz/ y iáko ie
15:
wywrácaſz ná vpáść ſwoię/ y ludzi proſtych? A tzemu
16:
ſobie rátzey niewſpomienieſz/ iáko Auguſtyn ſwięty/ o
17:
vmárłych ſwiętych nápiſał/ ktory ták mowi.
Luc. 16.
Iáko my
18:
niewiemy co Swięći tám tzynią/ ták teſz oni nic nie=
19:
wiedzą/ co ſie tu ſnámi dzieie: Abowiem tu ieſztze ſwię
20:
tych vmárłych ćiáłá w ziemi odpotzywáią/ áſz do dniá
21:
Sądnego/ Duſze thylko ſámy ſą w łonie Abráhámo=
22:
wym/ tám dokąd był on Lázarz od Aniołow nieſion.
Kto ſię roſka=
zał do duſz v=
márlych ludzi vćiekáć.

23:
Vkaſz piſmo ſwięte/ gdzieś tho kiedy tzytał/ y gdzie
24:
to Bog roſkazał/ iż ſie mamy do duſz vmárłych ludzi
25:
vćiekáć/ onych o wſpomożenie/ o iednánie y przytzyniá
26:
nie/ do Bogá proſić/ wzywáć/ dufánie wnich pokłá=
27:
dać? Vkaſz proſzę ćię obietnice Boże/ gdzie Pan obie=
28:
cał zá ich przytzynámi nas wyſlucháć/ grzechy nam
29:
odpuśćić/ y nas zbáwić?
Iev. 17.
Izali piſmo ſwięte nie mo=
30:
wi. Przeklęty/ ktory dufa w tzłowieku. Przeto my nie
31:
wludziach vmárłych/ ále w Pánie náſzym Iezu Kry=
Ii iijſtuſie


strona: 215v

O iedynym Iednacżu
1:
ſtuſie vkrzyżowánym/ prawdziwym Bogu y tzłowie=
2:
ku/ iedynym náſzym iednacżu y przytzyńcy/ wietznym y
3:
doſtátetznym kápłanie/ pokłádamy wſzyſthko dufánie
4:
náſze.
5:
I niemowię ták/ iákoś ty ſobie wymyſlił/ Swięty
6:
Pietrze/ Swięty Páwle/ Swięta Boża rodzićielko
7:
modl ſie za mną. Ale mowię z onym niemocnym v ſa=
8:
dzawki/ przes dlugi tzás leżącym/ do Páná Iezu Kry
9:
ſtá Iednatzá y przytzyńce moiego iedynego.
Io. 5.
Pánie/
10:
tzłowieká niemam/ ktoryby mię wpuśćił do ſadzawki.
11:
To ieſt/ z oycem twoim miłym poiednał y vzdrowił/ o=
12:
krom ćiebie ſámego. A on záſię do mnie mowi:
Marc. 5.
Matt. 9.
Luc. 7.
Nie lę=
13:
kay ſie Synu/ tylko vwierz/ odpuſztzone ſą tobie grze=
14:
chy twoie. Wiárá twoiá tá ćiebie zbáwiłá.
15:
A batzyſz iuſz iáko Kryſtuſá ſyná Bożego/ wzywam
16:
o przytzynę/ y iákom ieſth pewien/ odpuſztzenia grze=
17:
chow moich/ zá przytzyną iego. Vkaſz ty proſzę ćie/ o
18:
ſwoich ſwiętych co tákowego?
Gen. 26.
Eſa. 37.

19:
Vkázuieſz Abráhámá y Dawidá vmárłego/ iákoby
20:
Bog/ dla ich modlitw y przytzyn/ miał wielką łáſkę o=
21:
kázáć/ náprzećiwko ludowi Izráhelſkiemu/ iuſz po ich
22:
ſmierći.
23:
Dziwuię ſie twoiey ſproſnośći/ iż to piſmo ſwięte/
24:
y drugie wedle tego/ ták práwie przywodziſz y ſtoſu=
25:
ieſz/ iáko ná on tzás Dijabeł przywodził y ſtoſował/ ná
26:
przećiwko Pánu Kryſtuſowi/ kiedy go do miáſtá ſwię
27:
tego wprowádził/ y ná wierzchu kośćiołá poſtháwił/
28:
tedy teſz ták do niego mowił.
Matt. 4.
Pſal. 90.
Spuść ſie nadoł/ ábo=
29:
wiem nápiſano ieſt/ iż ćie będą Aniołowie noſi[ć] w rę=
30:
kach/ ábyś nie obráził o kámień nogi twoiey. A coſz mu
31:
Pan odpowiedział? Rzekł/ záſię nápiſano ieſth. Nie
będzieſz


strona: 216

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.216.
1:
będzieſz kuſił Paná Bogá twego: Tákże ia teſz teras
2:
tobie odpowiedam/ Nie będzieſz kuſił Szátánie Páná
3:
Bogá twego.
4:
Abowiem to piſmo ſwięte/ ktore ty przywodziſz/ nic
5:
ſie nie ſtoſuie/ áni ſćiąga ku temu/ áby Abrahám álbo
6:
Dawid po ſmierći/ był Iednatzem y przytzyńcą zá lu
7:
dem Izráhelſkim do Bogá/ Bo tám niemáſz nic otym
8:
áby ſie miał Abráhám álbo Dawid przytzyniáć/ álbo
9:
modlić do Páná Bogá zá ludem Izráhelſkim po ſmier
10:
ći/ iáko ty fáłſzywie piſmo ſwięte wywrácaſz/ ále tám
11:
Pan Bog nápomina Izááká/
Gen. 17.
Gen. 22.
Gen. 33.
Pſal. 89.
Pſal. 132.
áby ſie niebał/ thákże y
12:
lud Izráhelſki/ przywodząc im nápámięć ony ſwoie
13:
obietnice/ vmowę/ y przyſięgę/ ktorą vtzynił z Abrá=
14:
hámem zá żywotá iego y z Dawidem/ iż miał być ludo=
15:
wi Izráhelſkiemu Bogiem doſkonáłym/ obrońcą/ y o=
16:
pátrzyćielem łáſkáwym/ dla onego błogoſláwionego
17:
naſienia Páná Iezu Kryſtá/ obiecánego Abráhámo=
18:
wi y Dawidowi/ w kthorym miáły być błogoſláwione
19:
wſzyſtki narody.
20:
Przeto teſz tám Pan Bog niemowi/ dla modlitw y
21:
przytzyniánia/ Abrahámá y Dawidá/ iáko ty fáłſzywie
22:
wykłádaſz/ y ſlowá Duchá Swiętego wywrácaſz y tár
23:
gaſz: Ale mowi dla Abráhámá y Dawidá ſlugi mego/
24:
iákoby rzekł/
Gen. 17.
Pſal. 132.
Gen. 33.
dla oney vmowy y przyſięgi moiey/ ktho=
25:
ram z Abráhámem y z Dawidem vtzynił.
26:
I dla tego tám máło niżey/ Izáák ſin Abráhámow
27:
zbudowáwſzy ołtarz/ wzywał nie Abráhámá vmárłe=
28:
go iáko ty powiedaſz fáłſzywie/ ále ſámego Bogá ży=
29:
wego.
30:
A batzyſz iuſz/ iáko piſmo Swięte tárgaſz/ y wywrá
31:
caſz? Aleśćie wy ták zwykli tzynić/ gdy wam do náuk
waſzych


strona: 216v

O iedynym Iednacżu
1:
wáſzych Dijabelſkich/ nie ſtawa piſmá/ tedy okęſzone
2:
piſmo przywodzićie/ ábyśćie ludziom proſtym iákokol=
3:
wiek mogli otzy záſlonić.
4:
A nákoniec gdy wam y piſmá okęſzonego nieſtawa/
5:
tedyśćie ſie zwykli vćiekáć y do piſmá podeyrzánego iá
6:
ko tu y ty tzyniſz/ do oneo piſmá mowię: ktore wy ſámi zo
7:
wiećie/ Libri Apocryphi. Ieſli temu niewierzyſz/ wey
8:
rzy ſobie w twoie właſne kxięgi/ y tzytay. Decret. Diſt.
9:
15: Sancta Romana.
10:
A iż teſz ten błąd twoy podpieráiąc ieſztze przywo=
11:
dziſz Ieronimá/ ktory náprzećiwko Wigiláncyuſowi
12:
piſał. Wiem dobrze otym/ iż Ieronim piſał ále niedzi=
13:
wuię ſię temu iż thák piſał onego wieku/ kiedy iuſz był
14:
przyſzedł nieprzyiaćiel/ y ſiał kąkol miedzy pſzenicą.
Mant. 13.
Marc. 4.
Apoc. 14.

15:
Kiedyby Wiláncyuſzowe kxięgi były/ iáko ſą Iero=
16:
nimowe/ tak mi ſię zda/ iżby dáleko lepſze były/ y ku ro=
17:
zmnożeniu chwaly Bożey pożytetznieyſze/ á niſſli Iero
18:
nimowe ſą.
Dotąd mamy
Doktorom
wierzyć dokąd
ſie zgadzaią s
piſmem Swię
tym.
Aug. in Prolo
go. lib. 7. de
Trinit.
Aug. ad Hier.
Epiſtola. 10.
Contra Creſ=
conium ...
Gram. lib. 2.
Cap. 32.

19:
Azaſz ty niewieſz/ iż Ieronimowi/ Cypryanowi/ O=
20:
rygeneſowi/ Grzegorzowi/ Dyonizyuſowi/ y inſzym lu
21:
dziom/ dotąd mamy wierzyć/ dokąd ſie s ſlowem Bo=
22:
żym zgadzáią/ iako teſz nas ſami napomináią y wyſtrze
23:
gáią.
24:
A iż theſz powiedáſz/ iż wielką rozność tzynićie mie=
25:
dzy przytzyną y zaſlugámi Iednatzá y przytzyńce Pá=
26:
ná Iezu Kryſtá/ á miedzy przytzyną y zaſlugámi ſwię
27:
tych iego.
28:
Temu wſzytkiemu niewierzę/ y ieſt to wſzytko obłu=
29:
dá y chytrość Dijabelſka/ ábowiem ſie to inák okázuie
30:
z wáſzego Mſzáłu właſnego/ iáko tám przytzynę y za=
31:
ſlugi Páná Iezu Kryſtuſá vkrzyżowánego bluznićie/
háńbićie


strona: 217

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.217.
1:
háńbićie y lżyćie/ á przytzyny y zaſlugi Swiętych we
2:
Mſzách ſwoich/ vſtawitznie wyſlawiaćie: Tymi ſlo=
3:
wy.
Ex Mrſsalt
Cra. Venetijs
impreſso.
Anno. 1532.
Fol. 12.
Fol. 196.
Fol. 195.
Fol. 197.

4:
O Stzepanie chorąży/ nas wyſluchay/ y zbogiem
5:
poiednay. I záſię Boże przes zaſlugi y modlitwy Mi
6:
kołáiowe/ przyłąc nas miedzy Anioły. I záſię: Wey=
7:
rzy ná nas Bárbáro/ ábyſmy przes ćię s piekłá byli wy
8:
báwieni. Day nám wniść do niebá przes záſlugi two=
9:
ie: I záſię: Páni Anielſka rządz nas ſlugi twoie/ wy=
10:
baw nas s piekłá/ y vtzyń Błogoſláwione wniebie.
Fol. 198.
Fol. 199.

11:
I záſię. Boże przes zaſlugę Błogoſláwioney Cezáryey
12:
nas zátrácone rátz nápráwić: I záſię: Ták teſz przes
13:
zaſlugi Nikázego/ day nam ćieleſnego żywotá łáſkę.
Fol. 203.
Fol. 209.

14:
I záſię: Wincenty krwią twoią mętzenniku/ grze
15:
chy náſze omyi/ y day nam niebieſkie weſele: I záſię: A
16:
by náſzych grzechow zwiąſki/ zaſlugą Błáżeiá Swię=
17:
tego/ były rozwiązáne:
Fol. 219.
I záſię: O Woćieſze Pátronie
18:
po wſzyſtkim ſwiećie/ rządz trzodę Kryſtuſowę:
Fol. 220.
I zá
19:
ſię: Boże kthory nas Swiętego Ierzego zaſlugámi y
20:
przytzynámi ćieſzyſz:
Fol. 223.
I záſię: O Floryánie Swięthy
21:
przes ćię Bog konie vzdrawia/ y daie vpádłym odpu=
22:
ſztzenie grzechow/ obráliſmy ćię ſobie Páthroná przed
23:
ſtolcem Bożym/ vbłagay gniew:
Fol. 224.
I záſię/ Day Boże á
24:
byſmy przes Monikę od związek grzechow náſzych by=
25:
li wybáwieni.
Fol. 226.
I záſię: O Stániſláwie/ ábyś ſię we=
26:
ſpołek s Synem Bożym nád námi ſmiełował.
Fol. 227.
I záſię:
27:
Day Boże/ ábyſmy przes zaſlugi y modlitwy Gordya=
28:
ná byli od wſzego złego wybáwieni:
Fol. 235.
I záſię. Day Bo
29:
że ábyſmy dla zaſlug y modlitw Swietego Eulogiego
30:
byli wſpomożeni/ bądz náſzym poćieſzyćielem y przy=
31:
tzyńcą:
Fol. ...
I záſię Day nam Boże ábyſymy mieli záſtępcę
Kkwniebie


strona: 217v

O iedynym Iednacżu
1:
wniebie Swiętego Wacłáwa/ przes iego zaſlugi y mo
2:
dlitwy/ bądz vbłágan: Także przes zaſlugi Lwa Pa=
3:
pieżá:
Fol. 242:
I záſię: O Márya ktoraś ieſt koniec y potzątek/
4:
proś Syná: Day nam ábyſmy Prokopá Opátá zaſlu=
5:
gami byli wſpomożeni:
Fol. 243.
I záſię: O Małgorzáto Swię
6:
ta/ przesćię ſą zbáwieni y weſelą ſię grzeſznych tyſiąc
7:
mi/ proś zá námi/ bárzo piękna:
Fol. 247.
I záſię: Day nam á=
8:
byſmy Kryſtyny záſlugámi byli zbáwieni.
Fol. 248.
I záſię: Ie
9:
zuſie z mátką Máryą wſpomoſz nas.
10:
Bártłomieiu omyi thu náſze grzechy.
Fol. 260.
Fol. 267.
I záſię: Day
11:
Boże áby przes záſlugi y przytzyny Ludmiłły byliby=
12:
ſmy tobie wdziętznymi: Tákże przes záſlugi Eufemiey
13:
Lámpertá/ Maurycego/ Tekle/ Ruperta/ Kozmuſá/
14:
y Dámianá:
Fol. 270.
fol. 279.
fol. 289.
fol. 288.
fol. 306.
I záſię przywiedz nas Stániſláwie do ży
15:
wotá/ dla twoich záſlug: I záſię: przes zaſlugi Kwin
16:
tyná/ wſzyſtki zwiąſki grzechow náſzych rozwięſz. Io=
17:
áchimie z żoną twoią rozwięſzćie nas od grzechow: I
18:
záſię: ábyſmy dla zaſlugi Lotrá Dizmáſá/ łáſkę twoię
19:
nálezli.
20:
Dla tego ten Swięthy vmętzon/ áby był zbáwie=
21:
nim mdłych/ y lekárſtwem grzeſznych:
fol. 311.
O páſterzu do=
22:
bry ſmiłuy ſię nád kośćiołem/ ożyw go twoimi modli=
23:
twámi:
fol. 378.
I záſię ſwięty Woćieſze/ bądz náſzym rzetzni=
24:
kiem w niebie.
fol. ibidem.
fol. 327.

25:
Ciebie ſwiát chwali Stániſláwie/ oſwieć nas pra=
26:
wą ſwiátłośćią. I záſię: O Márya bądz pozdrowio=
27:
ná/ Iednatzko ludzi: Tyś ieſt Tronem Sálomonowym
28:
niemaſz rownego ſobie/ áni ná ziemi/ áni w niebie:
fol. 328.
fol. 329.

29:
Wſzytkiey Troyce ſláchetny przybytku/ zbaw nas y zá
30:
choway nas ná wieki. Day Wſzytkim grzechom náſzym
31:
odpuſztzenie Amen. Rzędzićielko ziemie/ Iednatzko lu
dzi/


strona: 218

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.218.
1:
dzi/ oſwiećićielko wſzytkich ludzi.
fol. 349.
fol. 377.
Smiłuy ſię nád grze
2:
ſznymi/ bo to náćię należy.
3:
A ſlyſzyſz tu iáką rozność tzynićie/ miedzy przytzyń=
4:
cą y zaſlugámi Iednatzá Páná Iezu Kryſtá/ á mie=
5:
dzy przytzyną y zaſlugami Swiętych iego?
Kryſtuſá złupi
li ze wſzyſtkiey
ćći y chwały ie=
go.
Izaliśćie
6:
tu záſlepieni y zápámiętáli ludzie/ nie złupili Páná Ie
7:
zu Kryſtuſá Syná Bożego/ ze wſzythkiey ćći y chwały
8:
iego? Abowiem ieſli nas Stzepan Swięty może z Bo=
9:
giem poiednáć? Ieſli Swięty Mikołay przyłętzyć mo
10:
że miedzy Anioły/ przes zaſlugi ſwoie? Ieſli Bárbárá
11:
może s piekłá wybáwić? Ieſli Wincenty krwią ſwo=
12:
ią grzechy náſze omywa? Ieſli Swięthy Wociech za=
13:
ſtępcá w niebie? Ieſli Swięthy Bártłomiey omywa
14:
grzechy náſze.
15:
Ieſli Pánná Márya Iednatzká ludzi? Ieſli ſobie
16:
niema rownego áni ná ziemi áni ná niebie? Ieſli dáie
17:
wſzyſtkim ludziom zbáwienie? Ieſli wſzyſtkich ludzi o=
18:
ſwieca? co będzie po Pánie Iezu Kryſtuſie Synu Bo
19:
żym proſzę ćię?
20:
Coby było potym/ iż tu náſwiát ſtąpił/ y przyſzedł zbá
21:
wićiel? Ieſli przes Małgorzátę ſą grzeſzni zbáwieni?
22:
Co było po ſmiłowániu iego/ ieſli ſie Stániſlaw nád
23:
námi ſmiłowáć może? Co było po żywoćie/ ieſli Pán=
24:
ná Márya y z inſzymi nas ożywić może? Co było po tey
25:
ſwiecy iedyney/ ieſli nas Sthániſlaw oſwiećić może
26:
práwą ſwiátłośćią? Co było po Pánie niebá y ziemie/
27:
ieſli Pánná Márya niema ſobie rownego/ áni ná zie=
28:
mi áni na niebie?
29:
Co było po iego przyśćiu na ſwiát/ národzeniu s
30:
Pánny Máryey/ poimániu/ wiązániu/ bitzowániu/ ko
31:
ronowániu/ ná krzyżu zawieſzeniu/ krwie nadroſſſzey ie=
32:
go rozlaniu.
Kk ijIeſli


strona: 218v

O iedynym Iednacżu
☞
1:
Ieſli Wincenty/ ábo Bártłomiey/ krwią ſwoią náſze
2:
grzechy omywa: Co było po iego do piekłow ſtąpieniu/
3:
ieſli Bárbárá y Pánná Márya s piekłow wybawia?
Krwią Win=
centego y Bár
tłomieiá/ Pa=
pieznicy grze=
chy ſwoie omy
waią.

4:
Co było po iego zaſlugách y modlitwách/ ieſli nam
5:
Mikołay/ Cezárya/ Nikázy Błażey Ierzy/ Gordyan/
6:
Eulogi/ Lew Papieſz/ Kryſtiná/ Ludmiłłá/ Eufemi
7:
a/ Lothr Dyzmás/ grzechow náſzych odpuſztzenie zá=
8:
ſlużyli?
9:
Co było po Iednatzu/ przytzyńcy/ zaſtępcy/ y rze=
10:
tzniku Pánu Kryſtuſie/ ieſli nas Sztzepan/ Eulogi=
11:
Wacław/ Woćiech/ pánná Márya z Bogiem ziedná
12:
li? y ieſli ſie przytzyńcámi/ zaſtępcámi/ y rzetznikámi
13:
náſzymi ſtali?
14:
Co nákoniec ieſt po Bogu Oycu y Synu y Duchu
15:
Swięthym/ ieſli Floryan dáie odpuſztzenie grzechow
16:
ludziom vpádłym? Ieſli nas Pánná Márya zbawia?
17:
Ieſli nam dáie oſwiecenie y odpuſztzenie grzechow?
18:
A batzyſz iuſz/ iako wiele maćie/ tych Iednatzow/
19:
przytzyńcow/ zaſthępcow/ rzetznikow/ zbáwićielow/
20:
odkupićielow/ y Bogow/ kthorzy nic nie ſą rozni od
21:
Kryſtuſá v was: y owſzem ie wyſſzey nád Kryſthuſá
22:
Syná Bożego przedkłádaćie/ y podwyſſſzaćie.
23:
O zápámiętáły tzłowietze duſze ſwoiey/ á więc ieſz=
24:
tze będzieſz mowił/ iż iednego iednatzá/ przytzyńcę/ y
25:
odkupićielá maćie/ y rozność miedzy Kryſtuſem á ſwię
26:
tymi vmárłymi tzynićie?
27:
Oto iuſz ná oko widziſz/ y rę=
28:
ką ſie ná oſtátek dotknąć możeſz/ iżem ia was pierwey
29:
niepotwarzał/ álem prawdę piſał: Iż wiele Iedna=
30:
tzow y przytzyńcow maćie/ ktore ſwiętymi zowiećie/
31:
do ktorych ſie vćiekaćie.
32:
Aleć wam ieſztze máło było nátym/ iżeśćie ſobie ták
wiele


strona: 219

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.219.
1:
wiele/ Iednatzow/ Przytzyńcow/ y Zbáwićielow ná=
2:
dziáłáli/ Páná Iezu Kryſtuſá Syná Bożego zbluzni
3:
li/
Bogá Oycá y
Duchá Swię=
tego Papiezni
cy poſromoćili
y krew iego naſwętſzą podeptáli/ áleśćie ktemu dru
4:
gie dwie oſobie w boſtwie iedynym/ Bogá oycá y Du=
5:
chá Swiętego zeſromoćili/ ábowiemeśćie wtym mſza
6:
le wáſzym Dijabelſkim ták nápiſáli/ iż Pánná Márya
7:
porodziłá Bogá Oycá y Syna y Duchá Swiętego/
8:
wſzyſtkę Troycą Swiętą/ bo tám Pánnę Máryą/ zo=
9:
wiećie mátką wſzyſtkiey Troyce przybytkiem.
Fol. 327.
Papieznicy
Sabelliano=
wie Kacerze.

10:
O Sábellianowie kácerze/ o bluznierze/ o nieprzyia
11:
ćiele Boży? A więc to tákowe modlitwy ktore Colle=
12:
ctami zowiećie/ nie przes Piotrá/ nie przes Páwłá nie
13:
przes Ianá zámykaćie/ ále iáko powiedaſz przes Iezu
14:
Kryſtuſá?
Podobień=
ſtwo.
ku temu to ieſt podobno/ iáko kiedyby ktho
15:
vwárzył/ w iákim domu trućinę/ poſtáwił ią ná ſtoł/
16:
y poſypał cukrem/ y mowił/ otho cukier/ iedzćie? Ták
17:
wy teſz to tzynićie/ y tym cukrem trućinę poſypánym/
18:
ludzi proſte truiećie/ łowićie/ y ná potępienie wietzne
19:
s ſobą prowádzićie.
Kosćioł komu
buduią Papie
znicy.

20:
A więc teſz to ieſztze będzie/ iáko ty powiedaſz/ nie=
21:
wſtydliwą y nieprawdziwą potwarz/ ábyśćie kośćio=
22:
łow/ y ołtarzow tym ſwoim Iednatzom y przytzyńcom
23:
vmárłym ludziam niebudowáli? Niechay kożdy wier=
24:
ny weyrzy/ w wáſze kxięgi/ ktore Pontyfikały zowiećie
25:
iáko tám ſnich kośćioły/ káplice/ y ołtharze wáſze po=
26:
ſwiącaćie/ wſzákem przedtym wyſſſzey otym poſwią=
27:
cániu wáſzym nápiſał: I może kożdy obátzyć/ iż wy ża
28:
dnego kośćiołá/ żadney káplice/ żadnego ołtarzá/ ſá=
29:
memu Pánu Bogu niepoſwiącaćie. Abowiem kiedy
30:
poſwiącaćie/ álbo tzáruiećie/ tedy ty ſlowá mowićie.
31:
Niechay będzie poſwięcony ten kośćioł/ tá káplicá
Kk iijálbo


strona: 219v

O iedynym Iednacżu
1:
álbo ten ołtarz/ w imię Oyca y Syná y Duchá Swię
2:
tego/ ku ćći Bogu y chwálebney dziewicy Máryey/ y
3:
wſzyſtkim ſwiętym/ ná imię y ná pámiątkę tego álbo
4:
tego ſwiętego/ Pokoy tobie.
Ex Pontyfica=
li Venetijs ex=
cuſso.
Anno. 1510.
I támże kośći onych ſwię
5:
tych s thrzemi ziárny kádzidła kłádziećie/ y imioná ich
6:
piſzećie/ y kthory Biſkup álbo Szufrágan Swięćił/ y
7:
ktorego roku y dniá/ y odpuſthy rozdawaćie/ y w oł=
8:
tarzach ony kośći/ álbo ony dáry/ kthore my dziś náy=
9:
duiemy w wáſzych ołtarzach zálepiaćie. Ieſli kto te=
10:
mu niewierzy/ ſnádnie thego doſwiadtzyć może/ iedno
11:
niechay/ w kożdym ołtarzu w wáſzych kośćielech dziu=
12:
rę vtzyni/ nátychmiaſt ty tzáry wáſze naydzie/ kthore=
13:
śćie tám zálepili.
Kosćioły w
polſztze.

14:
Ieſli teſz ieſztze kto ná tym máło ma/ niech obiedzie
15:
wſzyſtki miáſtá/ zamki/ wśi/ klaſſtory/ ktore ſą w pol=
16:
ſztze/ y niechay pyta vyrzawſzy kozdy kośćioł/ káplicę/
17:
y ołtarz/ ktorego tu ſwiętego záłożenie ieſt? Vſlyſzyſz
18:
nátychmiaſt odpowiedz/ Tu Kośćioł Pánny Máry=
19:
ey/ Tu Swiętego Woćiechá/ Thu Swiętego Ianá/
20:
Tu Káplicá trzech Krolow/ Thy Ołtarz Swiętego
21:
Iácká/ Kántego/ Fránćiſſká/ Brykcego/ Dominiká.
22:
etć. Nieuſluſzyſz nigdziey Boży Kośćioł.
Krákowſkie ko
sćioły komu
poſwięcone.

23:
A niedáleko ieżdząc/ niechay kto obyidzie/ w Kráko
24:
wie wſzyſtki kośćioły/ y niechay ſpyta/ ktorego tu ſwię
25:
tego kośćioł? Vkażąć ná mieyſcu naprzednieyſzym ná
26:
zamku. Tu kośćioł ſwiętego Stániſláwá/ Pathroná
27:
Polſkiego. Tákże w rynku ná mieyſcu naprzednieyſzym
28:
Thu Kośćioł Pánny Máryey/ co y obrázy ſwiadtzą.
29:
Owa niewiem by ktory nálaſl boży/ iedno ieden przed
30:
Krákowem/ Sálwátorow/ y to puſty/ Abowiem iáko
31:
Pan Kryſtus w wáſzych kośćielech ſpuſthoſzał/ tákże
32:
teſz y kośćioł iego ieſt puſty.
A wi


strona: 220

cżłowieku Pánu Kryſtuſie.220.
1:
A widziſz iuſz iżem nie potwarcá? owa ty mniemaſz/
2:
ábyſmy tak otzu y vſzu niemieli/ iáko ich wy niemaćie/
3:
choćia widzićie y ſlyſzyćie/ áwżdy przedſie niewidzi=
4:
ćie/ áni ſlyſzyćie. Dziękuiemy Pánu Bogu/ iż nam otzy
5:
náſze otworzył/ iżeſmy przeyrzeli/ wáſze błędy/ y báłwo
6:
chwálſtwá obatzyli/ záco Pánu Bogu niechay będzie
7:
tześć y chwałá náwieki wiekow.
Wymowká o=
zdobna o po=
ſwiącaniu ko=
śćiołow.

8:
A ieſli theſz rzetzeſz/ wſzák naprzod Pánu Bogu ku
9:
ćći kośćioły y ołtarze poſwiącamy? prawdę mowiſz/ iż
10:
Bogu poſwiącaćie/ ále nie ſámemu Bogu. A Pan B.
11:
towárzyſzá niechce mieć y tákowy ieſth Pan zawiſny/
12:
ktory ćći ſwoiey niechce dáć żadnemu ſtworzeniu. A=
13:
bowiem iákom wyſſſzey powiedział/ iż Dijabeł dopuśći
14:
ććić y chwálić P. Bogá/ ále niedopuśći ććić y chwá
15:
lić ſámego.
Exod. 20:
Eſa. 42.
Iakiey chwały
Bogu dopuśći
Dyabeł.
Aug. in Prolo
go. lib. 3. de
Trinit.
Auguſtyná mi teſz tu nieprzywodz ku po=
16:
mocy báłwochwálſtwá thwego/ ábowiem Auguſtyn
17:
ſwięty niemowi tu tak iáko wy mowićie. Buduiemy y
18:
poſwiącamy ku ćći Bogu y chwálebney Pánnie Má=
19:
ryey/ y wſzytkim ſwiętym. Ale by teſz dobrze Auguſtyn
20:
ták mowił/ tedy Auguſtynowi/ niegodzi ſie dáley wie=
21:
rzyć/ iedno poki ſie zgadza s ſlowem Bożym.
22:
O zápámiętáli ludzie zbáwienia ſwego y nieprzyia=
23:
ćiele Boży/ tzemuſz wżdy náprzećiwko tak iáſney pra=
24:
wdzie waltzyćie? tzemu nieumieiętne niewiaſtki/ żebra
25:
ki/ y inſze proſte ludzi zwodzićie/ tzemu ſie ſámi nad ſo
26:
bą/ y nád inſzym ludem Bożym nieſmiłuiećie?
Ebr. ...
Pomni=
27:
ćie/ iż przed ſądem Bożym/ wkrotkim tzáſie ſtánąć mu
28:
śićie/ y odpowiedać mi ná tho będziećie/ choćiabyśćie
29:
nierádzi/ iżem ia was/ máiąc Páná Bogá przed otzy=
30:
má/ y odłożywſzy wſzytko pochlebſtwo náſtronę/ wier
31:
nie/ prawdziwie/ y ſpłátzem proſił/ wyſtrzegáł y vpo
minał


strona: 220v

O Małżeńſtwie
Pſal. 37.
Pſal. 7.
Pſal. 64.
Apocal. 19.
Iacob. 5.
1:
minał/ ábyśćie ſie kiedy nád duſzámi ſwoimi ſmiłowá=
2:
li/ y dokąd náwieki niezginiećie/ káiáli ſie grzechow
3:
ſwoich. Abowiem iuſz Pan Luk ſwoy wyćiągnął/
4:
ſtrzały przyłożył/ y iuſz Sędzia tuſz zá drzwiámi ſtoi.
5:
Ale podzmy dáley do małżeńſtwá.
6:
O Małżenſtwie sług
7:
Kośćielnych/ y Száfárzach tá=
8:
iemnic Bożych.
9:
I
Eſli małżeńſtwo ieſth
10:
rzetz niedobra/ álbo nietzyſta/ ál=
11:
bo iáko thy powiedaſz krześćijáń=
12:
ſkie Epikurſtwo/ tedyć pan Bog
13:
v ćiebie ieſth niedobry/ nietzyſty/
14:
y Epikur/ ktory małżeńſtwo ſam
15:
poſtánowić ratzył?
Małżeńſtwo
rzetz dobra.
Izali ſie thu
16:
twoie wielkie á ſrogie bluznierſtwo nieokazuie/ kthory
17:
ſmieſz mowić y piſáć/ náprzećiwko Pánu Bogu/ na=
18:
wyſſſzey dobroći y tzyſtośći/ iakoby on ktorą złą rzetz y
19:
nietzyſtą poſtánowił?
Tom. 1.
Piſmo ſwięte powieda/ Iż wi=
20:
dział Bog wſzyſtki rzetzy/ ktore ſpráwił/ y były bárzo
21:
dobre.
22:
A tzenu ſobie niewſpomienieſz/ co Bog wyrzekł kiedy
23:
małżeńſtwo vſtawił/ tymi ſlowy. Nieieſt dobra rzetz
24:
tzłowiekowi ſámemu być/ vtzynię iemu pomoc/ kthora
25:
ſnim mięſkáć będzie: A ſlyſzyſz tu/ co Bog mowi? Nie
26:
ieſt dobra rzetz tzlowiekowi ſámemu być? ktoś ty ieſt?
co ſie


strona: 221

ſlug Kośćielnych.221.
1:
co ſię Bogu ſprzećiwiſz/ á mowić ſmieſz/ dobra rzetz/
2:
co Bog mowi niedobra?
Małżeńſtwo
ieſt rzetz dobra.
Tákżeś ieſt ſmiáły/ ktory ná=
3:
przećiwko temu Pánu/ przed ktorym drży ziemia y nie=
4:
bo/ ſmieſz twoy ięzyk podnoſić wniebo?
5:
Wſpomni co Iádam do małżonki ſwoiey mowił/ do
6:
kąd ieſztze był niezgrzeſzył/ kiedy ią przed ſobą vyrzał/
7:
ocućiwſzy ſie:
Gen. 2.
Matt. 19.
Tho teras kość s kośći moich/ y ćiáło s
8:
ćiała moiego tá będzie wezwaná mężátká/ ábowiem z
9:
mężá wzięta ieſt. A przeſto opuśći tzłowiek oycá ſwego
10:
y mátkę/ y przyłątzyſie do żony ſwoiey/ y będą dwoie ie
11:
dno ćiáło.
12:
A ſlyſzyſz iáki wyrok Duch Swięty/ vtzynił/ ktore=
13:
go Iádam miał ieſztze ná then tzás będą dwoie iedno
14:
ćiało? Czemuſz ty tedy ten wyrok Duchá Swiętego y
15:
to iedno ćiáło/ thárgaſz/ rozłątzaſz/ y złą rzetzą názy=
16:
waſz?
Eph. 5.
Izali niepámiętaſz/ iáko Páweł Swięthy mał=
17:
żeńſtwo zowie táiemnicą wielką/ piſząc o Pánie Kry=
18:
ſtuſie/ a o kośćiele Bożym?
19:
Ieſli małżeńſtwo zla rzetz/ tedyć Bog muśi być we
20:
dług ćiebie zloſliwy/ ktory małżeńſtwo poſtánowić ra
21:
tzył?
1. Tim. 4.
Ieſli dobra? á tzemuſz tey dobrey rzetzy/ bronićie
22:
ſlugom kośćielnym? Izali ſie wtym iáwnym náutzy=
23:
ćielmi Dijabelſkimi y Antykryſtámi być nieokázuiećie?
24:
Abowiem co Bog rzetzą niedobrą zowie/ to wy dobrą
25:
zowiećie? co Bog dobrą tzyni/ tho wy złą tzynićie? O
26:
nieprzyiaćiele Boży/ zápámiętáli duſz ſwoich.
Małzeńſtwo
ieſt tzyſtosć.

27:
Ieſli teſz ieſztze małżeńſtwo ieſt nietzyſtość/ iáko ty
28:
powiedáſz/ thedyćby według ćiebie/ muſiał być Bog
29:
nietzyſty/ ktory małżeńſtwo rzetz nietzyſtą poſtánowil
30:
w narodzie ludzkim:
Ebr. 13.
Ktemu muſiałby teſz Duch Swię
31:
ty kłámáć/ ktory w małżeńſtwie twierdzi/ być łoże nie=
Llpomá=


strona: 221v

O Małżeńſtwie
1:
pomázáne/ to ieſt tzyſtość: Ty ſlowá Duchá Swięte=
2:
go/ byłoby konietznie nieprawdziwe/ złoſliwe/ y Dyá=
3:
belſkie/ ieſliże ták iako ty powiedaſz/ ieſt małżeńſtwo nie
4:
tzyſtość. A nákoniec wſzyſcy małżonkowie wierni/ iá=
5:
ko Iádam/ Seth/ Nohe/ Abráhám/ Izáák/ Iacob/
6:
Iozeph Moiżeſz/ Aaron/ Sámuel/ Dawid/ Prorocy/
7:
y Apoſtołowie/ y inſzy Biſkupi Swięći/ muſieliby być
8:
nietzyſtymi/ y náwieki potępionymi/ ktorzy wtym ſta
9:
nie małżeńſkim żyli/ y żywota ſwego dokońtzyli? Abo=
10:
wiem kiedyby małzeńſtwo było nietzyſtoſćią/ iáko ty po
11:
wiedaſz/ tedyby wſzyſcy małzonkowie/ iako nietzyśći/
12:
nigdy kroleſtwá niebieſkiego nieotrzymáli/ iáko Páweł
13:
Swięty piſze.
Ebr. 13.
1. Cor. 6.
Iż nietzyśći kroleſtwá niebieſkiego nieo=
14:
trzymáią.
15:
Ale podobniey/ áby ſie thwoich vſt niewſtydliwych
16:
nietzyſtość/ przed wſzytkim ſwiatem pierwey okázáłá
17:
á niſſliby miał być nietzyſty/ álbo niepráwy Pan Bog
18:
wſzechmogący/ ktory małżeńſtwo poſtánowił/ y tzyſto
19:
śćią názwał. O zápámiętáli ludzie zbáwienia ſwego/
20:
tzemuſz ták Páná Bogá ſtworzyćielá ſwego ſromoći=
21:
ćie/ y iego Swięte ſpráwy wywrácaćie/ y nietzyſtymi
22:
zowiećie/ izali niemuſićie przed iego ſtraſſliwym ſą=
23:
dem w krotkim tzáſie ſtánąć y odpowiedáć zá to.
Małzeńſtwo
ieſt błogoſlá=
wieńſtwo.

24:
Ieſli teſz ieſztze małżeńſtwo ieſt Epikurſtwo krześ=
25:
ćijáńſkie/ iáko ty powiedaſz/ tedyć by Bog muſiał być
26:
naprzod Epikur/ ktory máłżeńſki ſtan ratzył poſtáno=
27:
wić: A potym muſiałby ſię teſz barzo omylić/ iż mał=
28:
żonkom wiernym/ ſlowem ſwoim ratzył błogoſláwić/
29:
ták iáko othym Moiżeſz w pierwſzych kxięgach ſwoich
30:
nápiſał.
Gen. 2.
Błogoſłáwił
im á nie iemu
mowi.
Mężá y niewiáſtę ſtworzył ie/ y błogoſláwił
31:
im Bog/ y rzekł/ rośććie á mnożćie ſię/ y nápełnićie zie=
mię.


strona: 222

ſlug Kośćielnych.222.
1:
mię. Ták teſz Dawid Krol y Prorok Boży/ bárzobyſię
2:
omylił/ ktory ták o wiernych małżonkach nápiſał.
Pſal. 128.
Zo=
3:
ná twoiá iáko máćicá płodna/ węgłow domu twego/
4:
dziatki twoie iáko latoroſle oliwne około ſtołu twego.
5:
Oto thak będzie tzłowiek błogoſláwiony/ ktory ſię boi
6:
Páná.
7:
A komuſz tu tedy będziemy więcey wierzyć/ tobie tzło
8:
wiekowi nietzyſtemu/ ktory małzeńſtwo ſromoćiſz/ y E
9:
pikurſtwem názywaſz/ tzyli Duchowi Swiętemu/ kto
10:
ry małżonkom błogoſláwi? Niemowi thu Pan Bog/
11:
błogoſláwieńſtwá thylko do ſámego mężá álbo do ſá=
12:
mey niewiáſty z oſobná/ ále mowi ſpołetznie y do mężá
13:
y niewiáſty/ blogoſláwił im Bog?
14:
Vkaſz ty proſzęćię/ takowe błogoſláwieńſtwo twoie
15:
go besżeńſtwá/ iákie ia tobie tu vkázuię moiego mał=
16:
żeńſtwá?
Wſzyſtkim ſta
nom wolne ieſt
małzeńſtwo.
Podobniey ieſt tedy/ áby twoie nieożeńſtwo/
17:
było názwano tego ſwiátá Epikurſtwo/ y nietzyſtość/
18:
á niſſliby Bog miał być Epikurem/ ktory małżonkom
19:
błogoſlawić ratzył/ tym ktorzy ſię boią Páná.
20:
Ale rzetzeſz ták náprzećiwko mnie iż ia Biſkup Krá
21:
kowſki niegánię małżeńſthwá/ miedzy ludzmi/ iáko wy
22:
mowićie ſtanu ſwieckiego/ ále gánię małżeńſtwo ſta=
23:
nu duchowneo. Ná toć ták odpowiedam. Iż ieſli mał
24:
żeńſtwá niegániſz miedzy proſtym ludem/ tzemuſz ie te
25:
dy gániſz miedzy ſlugámi kośćiołá krześćijáńſkiego? I
26:
zaſz niewieſz iáko Duch Swiethy/ małżeńſtwo vććiwe
27:
zowie miedzy wſzyſtkimi ludzmi/ y wſzyſtkimi ſtany/ ty
28:
mi ſlowy mowiąc.
Ebr. 12.
Vććiwe ieſt miedzy wſzyſtkimi mał
29:
żeńſthwo/ á gámraty y cudzołożniki będzie Pan Bog Są=
30:
dził.
31:
A ieſli ieſztze máło maſz ná tym iáſnym ſwiádectwie
Ll ijDuchá


strona: 222v

O Małżeńſtwie
1:
Duchá Swiętego/ poſluchayże drugiego ieſztze ſwiá=
2:
dectwá/ wktorym iáwnie Duch Swięty miánuie Bi
3:
ſkupá/ y roſkázuie mu/ áby był iedney żony mąſz.
1. Tim. 3.
Tir. 1.
Ktore
4:
ſlowá átzkolwiek ták ſą iáſne/ iż teſz niepotrzebuią ża=
5:
dnego wykłádu/ á wſzákoſz iż żadnych ſlow w piſmie
6:
Swiętym niemáſz/ oktoreby ſie Dijabeł nieſmiał poku=
7:
śić/ y inák ich wywroćić/ á niſſli ſámy wſobie ſię rozu=
8:
mieią/ ták iáko ſie teſz y o ty pokuſił/ ktore ták wywro=
9:
ćił/ y fáłſzywie wyłożył:
Biſkup ma być
iedney zony
mąſz.
Biſkup ma być iedney żony
10:
mąſz: To ieſt/ iáko wy wykłádaćie fáłſzywie/ iednego
11:
kośćiołá páſterz: Ieſli to ieſt właſny wykład tych ſlow
12:
á iakoſz tedy ty drugie ſlowá/ ktore zá tymi idą/ będzieſz
13:
wykłádał y ſtoſował? Ktoryby dom ſwoy dobrze rzą=
14:
dził/ ktoryby dziatki miał poſluſzne/ y wewſzyſtkich rze
15:
tzach wſtydliwe: Ieſli ty ſlowá będzieſz ná kośćioł ál
16:
bo ná wierne ſtoſował? A ty záſie drugie/ ktore zá nimi
17:
idą/ iáko ie będzieſz wykłádał/ powiedz proſzęćię? Ie=
18:
ſli kto domu ſwego rządzić nieumie/ iáko ten kośćioł bo
19:
ży będzie rządził?
Vide Polid.
lib. 5. cap. 4.
Vide et Hiero
nimum ad O=
ceanum.
1. Tim. 4.

20:
A tu ſie ſtąd iáwnie okázuie/ iż Páweł Apoſtoł ſwię=
21:
ty/ niemowi o kośćiele iednym/ ále mowi o właſney á
22:
iedney żenie: A przeſto teſz máło niżey Tymoteuſzá Bi=
23:
ſkupá vpomina/ áby ſię wyſtrzegał náuk Dyábelſkich/
24:
ktore ſą/ bronić álbo zákázowáć małżeńſtwá ſlugom ko
25:
śćielnym.
26:
Tu tedy maſz iaſne ſwiádectwá s Páwłá Swięte=
27:
go iż Duch Swięty małżeńſtwá niebroni/ ſlugom koś
28:
ćiołá Swiętego krześćijáńſkiego: Przeto teſz kiedy A=
29:
poſthołowie mowili do Páná Kryſtuſá/ iż lepiey żony
30:
niemieć:
... 19.
Tedy im ták odpowiedział. Nie wſzyſcy mo=
31:
gą poiąć tey mowy/ ále tylko ći/ ktorym ieſt dano. Kto
może


strona: 223

ſlug Kośćielnych.223.
1:
może poiąć/ niechay poymie. Ták teſz y Páweł Swię=
2:
ty mowi:
1. Cor. 7.
Káżdy ſwoy właſny dar ma z Bogá/ ieden
3:
ták/ á drugi owák.
4:
Wtych ſlowiech Pan Kryſtus/ y Páweł Swięty/
5:
dał wolność ſlugom kośćielnym/ áby ſlugá kośćielny
6:
ktory dáru niema/ miał ſwą właſną żonę/ y żył w bło=
7:
goſláwieńſtwie Bożym/ dziatki ſwoie máiąc wierne/
8:
niezbytetzne/ ále poſluſzne/ iáko Swięty Páweł nápo=
9:
mina Biſkupow/ y inſzych ſlug kośćielnych/ kthorych
10:
teſz náutza/
1. Tin. 3.
Tir. 2.
áby żony mieli wierne/ nieobmowne/ y trze
11:
zwie.
Apoſtołowie
mieli zony y
wodzili ie za ſo
bą.

12:
A iż teſz powiedaſz/ iż Piotr/ y inni Apoſtołowie/ ile
13:
ku wypełnieniu vrzędu małżeńſkiego/ żony ſwoie wła=
14:
ſne opuśćili/ gdy Ewánielią przyięli/ iáko Ieronim
15:
otym piſze. Ná to ták odpowiedam/ iż to ieſt od oycá
16:
Dijabłá/ fáłſz y nieprawdá ſmyſloná/ y od ſlug ieopo=
17:
daná. Abowiem ia tobie/ nie Ieronimá/ álbo Augu=
18:
ſtyná/ álbo ktorego inſzego omylnego tzłowieká vkażę
19:
ále Páwłá Swiętego/ ktory ták mowi/ o żonách Apo=
20:
ſtolſkich/
1. Cor. ...
Izali niemamy mocy niewiáſty ſioſtry wo=
21:
dzić s ſobą/ iáko y inſzy Apoſtołowie/ y bráćia páńſcy/
22:
(Ian y Iákub) y Piothr? álbo ia ſam/ á Bárnábaſz/
23:
niemamy mocy/ tego vtzynić? A ſlyſzyſz thu ſwiádec=
24:
two Duchá Swiętego/ iż Apoſthołowie żon nieopu=
25:
śćili/ áni zárzućili/ iáko ty fáłſzywie powiedaſz/ ale ie
26:
wodzili s ſobą? Abowiem gdyby żony opuśćili/ thedy
27:
by náprzećiwko temu piſmu Duchá Swiętego grze=
28:
ſzyli/ kthore ſámi tymi ſlowy nápiſáli.
1. Cor. ...
Mąſz żony nie=
29:
chay nieopuſztza.
Vide. Polid.
Lib. 5. cap. 4.

30:
A iż żony Apoſtolſkie Páweł Swięty zowie ſioſtrá=
31:
mi/ To tzyni przodkiem dla tego/ áby okazáł/ iáko ſta=
Ll iijła y


strona: 223v

O Małżeńſtwie
1:
ła y wierna ma być miłość małżeńſka/ potym iáka mier
2:
ność y wſtydliwość ma być wmałżeńſtwie záchowa=
3:
ná. Przeto teſz/ y o Abráhámie tzytamy/
Zony Duch
Swięty zowie
Gen. 12. o 26.
Tob. 8.
iż Sarę żonę
4:
ſwoię właſną ſioſtrą názywał.
5:
Wiem otym/ iż niektorzy powiedáią/ iż ty ſlowá Du
6:
chá Swiętego/ niemáią być rozumiáne/ o żonach Apo
7:
ſtolſkich/ ále o niektorych niewiáſtach nabożnych/ kto
8:
re Apoſtołom poſlugowáły/ chodząc zá nimi. Ale táko
9:
wi przodkiem wywracáią opák ſlowá Duchá Swięte
10:
go/ potym teſz ſromocą Apoſtoły Swięte/ y podeyrzá=
11:
ne tzynią/ iákoby Apoſtołowie ſwoie właſne żony po=
12:
rzućili/ á ſcudzymi po ſwiećie chodzili y wodzili ſie/ á=
13:
bowiem Duch Swięty mowi: Wodzili s ſobą. Prze=
14:
to tych ſlow niemamy o żadnych niewiáſthách innych
15:
rozumieć/ iedno o żonach Apoſtolſkich/ iáko teſz ſtáre=
16:
go wieku on Klemens Doktor ná ty ſlowá piſząc ſwiad
17:
tzy otym/
Eccleſiaſt. Hi
ſtor. lib. 3.
Cap. 31.
gdzie tám tymi ſlowy wykłáda/ o żonach A=
18:
poſtolſkich mowiąc. Izali będą gánić Apoſtoly? ábo
19:
wiem Piotr y Filip/ y żony mieli/ y tzorki ſwoie zá mąſz
20:
wydáwali.
Matt. 8.
Ieſth teſz w Ewánieliey Swiętey iáwne
21:
mieyſce o żenie właſney Piotrá Swiętego.
Act. 21.

22:
Ták teſz o żenie Filipá Apoſtołá Swiętego/ kthory
23:
mieſſkał w Cezáryey/ y miał tzterzy dziewki właſne/ kto
24:
re gdy Páweł przyſzedł y z innymi w dom do Filipá A=
25:
poſtołá prorokowáli: Tho ieſt o Panie Bodze y ſlowie
26:
iego mowili. Abowiem gdyby żony ſwoie opuśćić mie=
27:
li od wypełnienia vrzędu małżeńſkiego/ iáko ty fáłſzy=
28:
wie powiedaſz/ powiedz mi/ tzemuby ie mieli wodzić s
29:
ſobą? álbo ſkądby ſie thy trzy dziewki właſne v Filipá
30:
wzięły?
1. Cor. 7.

31:
Izaſz niewieſz iáko Swięty Páweł/ mężow v=
32:
pomina/ ábo żonom ſwoim powinowátą dobrą wolą
33:
oddawáli/ tákże teſz y żony mężom.
I


strona: 224

ſlug Kośćielnych.224.
1:
I dáie tám przytzynę do tego mowiąc. Iż żoná nie
2:
ma práwá do ſwego właſnego ćiáłá/ iedno mąſz. Tak
3:
że teſz y mąſz/ niema práwá/ nád ſwym właſnym ćiá=
4:
łem/ iedno żoná. I dokłáda tego ieſztze dáley/ mowiąc
5:
Niezdradzayćie ſie ſpołetznie/ chybá ná tzás s przy=
6:
zwolenim/ dla poſtu y modlitw/ ále ſie záſię ſpołetz=
7:
nie s chodzćie/ áby was Szátan niekuſił/ dla wáſzey
8:
niemiernośći.
9:
A batzyſz iuſz twoy fáłſz/ iáko ſie nierymuie ſtym pi=
10:
ſmem Duchá Swiętego/ áby Apoſtołowie mieli opu=
11:
śćić żony/ ile ku wypełnieniu vrzędu małżeńſkiego? kto
12:
kolwiek ſie ſtym piſmem Swiętym niezgadza/ ieſli Ie
13:
ronim/ álbo kto inny/ niechay będzie ánáthemá.
Moizeſz niepo
rzućił zony.

14:
I wtym ſie teſz okázuie twoy fáłſz/ y nietzytánie/ y
15:
nieumieiętność piſmá Swiętego/ iżeś ty ſmiał nápi=
16:
ſáć omylnie/ iákoby Moiżeſz w drodze będąc/ zonę ſwo
17:
ię właſną do domu wroćił y opuśćił/ kiedy z roſkazá=
18:
nia Bożego do Egyptu iáchał/ ábowiem ſie to inák w
19:
Hiſtoryey okazuie/ s piſmá ſwiętego/ a niſſli ty powie
20:
daſz. I owſzem piſmo Swięte ſwiadtzy/
Exod. 4.
Iż Moiżeſz
21:
wziął żonę ſwoię/ y dzieći ſwoie/ y włożył ie ná oſlá/ y
22:
wroćił ſie do Egypthu/ nioſąc Laſkę Bożą/ w ręce
23:
ſwoiey.
24:
I máło niżey powieda. Iż gdy był Moiżeſz w dro=
25:
dze/ thám mu zábieżał Pan Bog/ y chćiał go zábić/ á
26:
Seforá żoná Moiżeſzowá nátychmiaſth pochwyćiłá
27:
oſtrą opokę/ y obrzezáłá ſkorkę Syná ſwego.
28:
A batzyſz/ iákąś tu prawdę nápiſał? kożdy iuſz mo=
29:
że ſtąd obátzyć/ z iáką pilnośćią piſmo Swięte tzyta=
30:
ćie/ y iako ie rozumiećie? Abowiem ieſliś ſie thu przed
31:
Bogiem ták wielkiego kłamſtwá nápiſać niebał/ izali
ſie bę=


strona: 224v

O Małżeńſtwie
1:
ſie będzieſz bał/ albo wſtydał kłamſtwá proſtych ludzi
2:
vtzyć.
Náuká ieſt A=
poſtolſka aby
ſlugá kosćiel=
ny miał ſwoię
właſną zonę.

3:
Niewiem iáko ſie teſz niewſtydziſz/ mowić y piſáć/ iá
4:
koby to niebyłá náuká Apoſtolſka/ áby ſlugá kośćielny
5:
miał mieć ſwoię właſną żonę? I przywodziſz do tego
6:
ono piſmo Páwłá ſwiętego/ ktore do wſzyſtkich ludzi
7:
krześćijáńſkich piſze. Aby wſzyſcy thak zoſtáli/ iáko on
8:
ſam był.
1. Cor. 7.
Powiedz mi proſzę ćie/ do kogo ty ſlowá piſze
9:
Apoſtoł/ Ieſli do ſlug kośćielnych/ tzyli do ludzi wſzy
10:
ſtkich? Niemożeſz tego inák rzec/ iedno iż do wſzytkich
11:
Koryntzykow/ to ieſt/ do wſzyſthkiego gminu miáſtá
12:
Koryntſkiego? A ieſli do wſzyſtkiego/ tzemuſz ty tedy/
13:
ieſteś ták ſmiáły/ y ták przewrotny? Iż ſlowá Duchá
14:
Swiętego/ więcey ku iednym ludziom wiernym ſtoſu=
15:
ieſz/ á niſſli ku drugim?
Rom. 2.
Eſa. 42.
Poniewaſz v Páná Bogá brá
16:
ku żadnego miedzy oſobámi ludzkimi niemáſz? Iáwnie
17:
ſie tu okázuie wáſzá przewrotność/ iáko wy piſmo ſwię
18:
te wykłádaćie/ wywrácaćie/ y ná wáſze brzuchy/ y ro=
19:
ſkoſzy/ gwałtem ćiągniećie/ y tárgaćie niepobożnie.
Nápominánie
do wiernych
wſzyſtkich.

20:
O wy niebożętá prośći ludkowie/ dokądże tey prze=
21:
wrotnośći tych ſlug Antykryſtá/ batzyć niebędziećie?
22:
Izaſz tu niewidzićie/ iáko ſlowá Duchá ſwiętego wy=
23:
wracáią/ nicuią y ſromocą? Páweł Swięty rádzi w=
24:
ſzyſtkim ludziom krześćijáńſkim/ áby thák byli/ iáko on
25:
ſam był. A iakimże ná t [e]n tzás był? Wdowcem/ żywąc
26:
w tzyſtośći/ ktorą go był Pan Bog obdárował. Ieſli
27:
on tego dáru nieganił/ y ludzi tákowych/ kthorzy ten
28:
dar máią od Bogá/ y my teſz niegániemy/ áni gwał=
29:
tem żadnego/ ku małżeńſtwu przyćiągamy/ y nieprzy=
30:
niewalamy/ ták ſlugi kośćielnego/ iáko teſz y tzłowie=
31:
ká wſzelkiego/ ále to kożdemu ná dobrą wolą iego pu=
32:
ſztzamy.
Pámię=


strona: 225

ſlug Kośćielnych.225.
1:
Pámiętáiąc ná tho/ iż vżytetzniey ieſt być bes żony dla
2:
potrzeb ninieyſzych/ iáko Swięty Páweł powieda.
1. Cor. 7.
A=
3:
bowiem małżonkowie muſſą potzuć wiele dolegliwo=
4:
śći dotześnych/ o kthorych takowi/ co żon niemáią/ nic
5:
niewiedzą.
Małzonkowie
wiele dolegli=
wośći muſzą
potzuć.
A tho ſie dzieie nie ſtrony małżeńſtwá/ żeby
6:
máłżeńſtwo ſámo s ſiebie było złe/ álbo Pánu Bogu nie
7:
miłe/ iako thy fáłſzywie rozumieſz/ ále s ſthrony onego
8:
grzechu/ ktory Iádam Oćiec náſz w ráiu náprzećiw=
9:
ko Pánu Bogu vtzynił/ z mátką náſzą pierwſzą Iewą
10:
do ktorey tak Pan rzekł.
Gen. 3.
Rozmnożę vćiſki twoie/ y po=
11:
tzęćie twoie/ w boleśći będzieſz rodziłá dziatki/ y pod
12:
mocą mężową będzieſz: á on bedzie pánował nád tobą.
13:
Także y Iádámowi rzekł. Przeklęta ziemiá w ſpráwie
14:
twoiey/ w pracách będzieſz iadł ſniey/ przes wſzyſtki
15:
dni żywotá twego/ Ciernie y oſet będzieć rodziłá/ y bę
16:
dzieſz iadł ziele ziemie/ w poćie twarzy twoiey będzieſz
17:
pożywał chlebá aſz ſię wroćiſz do ziemie s ktorey ieſteś
18:
wzięty/ ábowiem procheś y w proch ſie obroćiſz.
Dla roſkoſzy
dotzeſney bez=
zeńſtwo Papie
znicy ſobie
zmyſlili.
1. Tim. 4.

19:
Wy tedy/ ábyśćie ſię we wſzyſtkich ſpráwach wá=
20:
ſzych Pánu Bogu ſprzećiwiáli y w roſkoſzach żyli/ á i=
21:
żeby was tákowe nędze niedolegáły/ y nieućiſkáły/ wy
22:
myſliliśćie y vſtháwiliśćie ſobie/ od Dijabłá ſmyſlone
23:
besżeńſtwo/ odſtąpiwſzy od wiáry. Ták iáko Páweł
24:
Swięty o was prorokował mowiąc. Duch Swięty
25:
zápewne mowi: Iż oſtátetznych tzaſow odſthąpią od
26:
wiáry/ niektorzy ſlucháiąc Duchow nietzyſtych/ y ná=
27:
uk Dijabelſkich/ zákázuiąc małżeńſtwá/ y pokármow/
28:
kthore Pan Bog ſtworzył ku pożywániu wiernym/ y
29:
tym ktorzy poználi prawdę.
30:
Cżemu piſmá ſwiętego nieukażeſz/ gdzie Duch Swię
31:
ty ſlugom kośćielnym/ y ſzafárzom táiemnic Boſkich/
Mmmałżeń=


strona: 225v

O Małżeńſtwie
1:
máłżeńſtwá zákazał? Ale iż piſmá Swiętego żadnego
2:
po ſobie niemaſz/ przeto teſz/ iuſz to/ iuſz owo piſmo po=
3:
rywaſz/ y według náuk Dijabelſkich fáłſzywie wykłá=
4:
daſz.
Ktore piſmo o
puſztzaią Pa=
pieznicy o mal
zeńſtwie.
1. Cor. 7.

5:
Tho zaſie piſmo Swięte wſzyſtko mijaſz/ y pálcem
6:
ſie go namniey niedotykaſz/ ktore ieſt náprzećiwko tey
7:
náuce Dijabelſkiey twoiey: A chceſz wiedzieć ktore/ po=
8:
ſluchay? Dla vwiárowánia ſie nietzyſtośći/ niechay
9:
káżdy ma ſwoię żonę/ y káżda ſwego męża: I záſię. O
10:
dziewicach niemam roſkázánia Bożego/ tylko rádę dá
11:
ię: I záſie ieſli poymieſz żonę/ niezgrzeſzyłeś: I záſię.
12:
Ieſli pánná w małżeńſtwo idzie/ niegrzeſzy: I zaſie.
13:
ktorzy máią żony/ niechay będą iakoby ich niemieli: I
14:
záſię. A to ku temu co wam ieſt pożytetzno mowię/ nie
15:
iżebych náwas iákie ſidło włożył/ ále co ieſt vććiwe=
16:
go náſláduyćie: I záſię. Co chceſz tu vtzyń/ nie grze=
17:
ſzą ieſli ſie w małżeńſtwo złątzáią. A batzyſz iuſz/ kto=
18:
reś ſlowá Duchá Swiętego opuśćił? zburz ie proſzę ćię
19:
ieſli vmieſz.
Kápłani ſtáre
go zakonu.

20:
A iż przywodziſz kápłány s ſtárego zakonu/ ktorzy by
21:
li winni przod ſie otzyśćiáć/ á niſſli offiáry ſwoie ſprá
22:
wowáć. Toć był Pán Bog roſkazał/ niethylko kápła=
23:
nom/ ále teſz y wſzyſtkim innym żydom/ iako piſmo ſwię
24:
te vkázuie:
Leuit: 15.
20. 22.
A tzemuſz ſię kápłani/ y Zydowie inni wſtá
25:
rym zakonie otzyśćiáli/ tzyli dla thego/ iż w małżeń=
26:
ſtwie żyli y obcowáli? Ty powiedaſz/ áby dla tego/ ále
27:
ſie náthym bárzo myliſz: Abowiem Duch ſwięty inne
28:
przytzyny vkázuie y daie do tego w piſmie Swiętym:
29:
Ieſli piſmu ſwiętemu niewierzyſz/ y mnie/ wierz wżdy
30:
ſwoiemu właſnemu Apoſtołowi/ Papieſkiemu Kárdy=
31:
nałowi Káietanowi/ ktory inák powieda á niſſli thy/
choćia


strona: 226

ſlug Kośćielnych.226.
1:
choćia náprzećiwko prawdzie Bożey piſał.
2:
Ale by teſz dobrze kápłani w ſtárym zákonie/ y inni
3:
Zydowie/ dla żon ſię otzyśćiáli:
1. Reg. 21
I then Achimelech ká
4:
płan/ ktory Dawidowi y iego dziećiam/ chlebá kośćiel
5:
nego odmawiał/ izáli iuſz ſtąd będzieſz dowod miał/ iż
6:
ſludzy kośćielni y ſzafárze Boży/ dla tego ſwych wła=
7:
ſnych żon niemáią mieć? Abowiem ieſli mi będzieſz
8:
chćiał tymi kápłány/ Achimelechem/ y inſzymi ćieniá=
9:
mi/ ſtárego zakonu dowodzić/ tedy ia teſz tobie ſtegoſz
10:
zakonu dowiodę:
Leuit: 10.
Leuit. 19.
Iż winá y piwá pić niemaćie/ kiedy
11:
do kośćiołá chodzićie? I záſię. Iż vmárłych niemaćie
12:
ſię dotykáć/ y przy pogrzebiech bywáć? I za ſie.
Leuit. 19.
Leuit. 25.
Ro=
13:
ley ſwoiey niemaćie ſiać rozmáitym naſieniem: I záſie
14:
Siodmego roku/ niemaćie oráć/ áni ſiać/ áni winá
15:
zbieráć. A batzyſz tu/ co Bog wſtárym zakonie roſka=
16:
zał?
17:
Ieſli rzetzeſz iż nam iuſz tych ćieniow zakonnych cho
18:
wać niepotrzebá/ á tzemuſz ty tedy otzyśćienie zakon=
19:
ne/ znowu w wodziſz do kośćiołá krześćijáńſkiego? A
20:
ieſli potrzebá chowáć ieſztze ty ćienie/ chowayże tedy/
21:
nie ieden/ ktory ſie tobie podoba/ ále choway wſzyſtko?
Gal. 5.

22:
Abowiem ieden chowáć/ á drugiego zániecháć/ nic in
23:
ſzego nieieſt/ iedno ſie z Zakonu Bożego náſmiewáć. A
24:
zwłaſztzá iż Bog w zakonie iáſniey wyráził/ y roſkazał/
25:
áby żadny kápłan winá y piwá niepijał/ á niſſli o żo=
26:
nách:
Leuit. 21:
Wſzák teſz w Zakonie ieſt: Aby kápłan poiął pán
27:
nę zá małżonkę? A tzemuſz ten Zakon przeſtępuiećie/ á
28:
otzyśćienia ſie chwytaćie?
29:
Powiedaſz/ iż kto ma żonę/ ſtára ſie o rzetzach ſwiec
30:
kich/ iakoby ſię żenie podobał.
O ſlowiech A=
poſtolſkich.
1. Cor. 7.
Wiem że ty ſlowá Apo=
31:
ſtoł Swięty nápiſał/ do wſzyſtkich Koryńttzykow/ w
Mm ijktorych


strona: 226v

O Małżeńſtwie
1:
ktorych ſlowiech nie zakázuie tu żadnemu małżeńſtwá
2:
áni teſz powieda/ iż takowi grzeſzą/ ktorzy ſię ożeniáią:
Małzonkowie
ſie poſpolićie
ſtáraią o ty do
tzesne rzetzy.

3:
Tylko to przypomina co w małżeńſtwie bywa: Iż ſię
4:
małżonkowie o rzetzy tego ſwiátá więcey poſpolićie ſtá
5:
ráią/ ktore ku żywnośći/ y opátrzeniu żony/ dziatek/ y
6:
tzeladki należą/ á niſſli dziewicá/ ktora ieſt od tákowe
7:
go ſtárania wolná/ ktore ſtáránie/ ieſli przychodzi z łá
8:
komſthwá/ z wątpienia/ y bes wiáry/ bywá grzechem
9:
przed Pánem Bogiem.
1. Tim. 6.
Tákowego ſtáránia Pan Kry
10:
ſtus wſzyſtkim wiernym zakázuie mowiąc.
Matt. 6.
Nieſtáray
11:
ćie ſie o żywot wáſz/ cobyśćie iedli álbo pili/ álbo tzym
12:
byśćie ćiáło wáſze przykrywáli/ wiedź oćiec wáſz nie=
13:
bieſki/ iż tego wſzyſtkiego potrzebuiećie. A Tu Pan Kry
14:
ſtus y Páweł Swięty nie zákázuie ſtáránia pobozne=
15:
go/ ktore z wiáry pochodzi według onych ſlow Páń=
16:
ſkich/ w poćie będzieſz vżywał chlebá twego:
Gen. 3.
Tákowe
17:
ſtáránie ieſt Pánu Bogu miłe/ ábowiem tu Pan Bog
18:
nas nie chce mieć nietzuynymi/ áni pniakámi.
19:
Ale iż małżonkowie tzęſtokroć ſtego kreſu wykratzáią
20:
Páná Bogá zápomináią/ kroleſtwá Bożego/ y ſprá=
21:
wiedliwośći/ iego pierwey nieſzukáią/
Matt. 6.
1. Cor. 7.
przeto tedy tu
22:
Swięty Páweł/ przywodzi małżonkom ná pámięć/ á=
23:
by ſię tákowych rzetzy wyſtrzegali/ á ná ty ſlowá Du=
24:
chá Swiętego záwżdy pámiętal. kto ma żonę/ ſtára
25:
ſie o rzetzach ſwieckich/ iakoby ſie żenie podobał: A bes
26:
żonáty/ ſtára ſie o tych rzetzach/ ktore ku Pánu Bogu
27:
należą: Abowiem niema żadney inſzey zabáwy.
28:
Iedno iż tu Duch Swięty/ nie o tákowych dziewi
29:
cach mowi/
Anno. 857.
Plat.
Sabel.
Matt. 25.
iáki ieſt Papieſz dziewicá/ ktora dziećię v=
30:
rodziłá/ áni teſz mowi o thákowych ſſalonych dziewi=
31:
cách/ iákowe ſą dziewice Kárdynałowie/ Biſkupi/
Mniſzy


strona: 227

ſlug Kośćielnych.
1:
Mniſzy/ Mniſſki/ y wſzyſthká ordá kxiężey Papieſkiey
2:
ktorzy dla tego dziewicámi zoſtáli/ áby tym więtſze nie
3:
tzyſtośći płodzić mogli.
4:
A batzyſz iuſz z iákiey páiętzyny ſą thy twoie dowody
5:
vprzędzione.
6:
Záwięzuię tu tedy iuſz náprzećiwko tobie/ tymi ſlo
7:
wy Duchá Swiętego/
Ebr. 18.
Iż vććiwe ieſt małżeńſtwo mie
8:
dzy wſzyſthkimi/ y łoże niepomázáne/ A was nietzyſte
9:
dziewice/ y cudzołożniki/ będzie Bog ſądził: Kthorzy
10:
vććiwe małżeńſtwo ſromoćićie/ łoże niepomázáne/ po=
11:
mázánym/ y nietzyſthym zowiećie/ záco Panu Bogu
12:
dnia oſtátetznego odpowiedáć/ muſićie y będziećie.
13:
Abowiem iáwnie widziemy/ iáko z nierządnymi mer=
14:
chámi mięſſkaćie/ ſwiadtzą to/ wáſze dwory/ komory/
15:
plebánije/ y klaſſthory/ w ktorych iáko ſmierdzi wáſze
16:
dziewictwo/ iáwno wſzyſtkiemu ſwiátu ieſt.
17:
A co teſz powiedaſz: Iż ieſli ieſt ſluſzna rzetz/ áby v=
18:
ſtáwá o tzyſtośći kápłáńſkiey byłá zepſowána/ dla teo
19:
iż ieſt wiele kápłanow nietzyſthych/ y niepowśćięgli=
20:
wych.
Papieznicy ſa
mi wyznawa=
ią/ iż ieſt wiele
káplanow nie=
tzyſtych.
Tedyby teſz y zakon małżeńſtwá muſiał być ze=
21:
pſowan/ dla tego/ iż ieſt wiele małżonkow cudzołożni=
22:
kow. Ták y przykazánie Boże/ ktore ieſt o złodzieyſtwie
23:
mężoboyſtwie y pijańſtwie?
24:
Ná ty twoiego od Dijabłá miſtrzá zmyſlone wykrę=
25:
ty/ ták odpowiedam. Naprzod powiedam/
Matt. 18.
Eſa. 28.
iż ſie thu
26:
okázuie/ on twoy wielki vpor Dijabelſki/ náprzećiw=
27:
ko Pánu Bogu/ y prawdzie iego/ iż thy ſſtzerey złośći
28:
ſwoiey/ vſtáwy ſmrodliwe ludzkie/ do vſtaw prawdzi
29:
wych Bożych/ przyrownywaſz?
Eſa. 55.
Izaſz ty niewieſz zá=
30:
pámiętáły tzłowietze/ iż vſtáwy Boże/ á vſtáwy ludz=
31:
kie/ ták ſą dálekie/ y rozne od ſiebie/ iá[k]o ieſth niebo od
Mm iijziemie


strona: 227v

O Małżeńſtwie
1:
ziemie? Ieſli mię pytaſz/ tzemu? Powiem.
... 3.
Iż Bog teſt
2:
prawdá/ á tzłowiek wſzelki ieſt kłamcá. Vſtáwy Bo=
3:
że/ ſą prawdziwe/ ſwięte/ y dobre/ ktore máią być od
4:
wſzelkiego tzłowieká chowáne. A vſtáwy ludzkie ſą nie
5:
tzyſte/ nieprawdziwe/ y złoſliwe/ ktore ſie s ſlowem bo
6:
ży niezgadzáią/ y máią być odrzucone/ łamáne/ y pſo=
7:
wáne. Abowiem Bog mowi:
Iere. 23.
Co máią płewy tzynić/ s
8:
pſzenicą?
9:
Vſtáwá álbo zakon Boży/ ieſt oná pſzenica tzyſta/
10:
ktorą ſam Pan wśiał mowiąc.
Exod. 20.
Niebędzieſz zábijał/ nie
11:
będzieſz cudzołożył/ niebędzieſz kradł/ y dáley. A ieſli
12:
ty zábijaſz/ cudzołożyſz/ krádnieſz/ vpijaſz ſie: Przed ſię
13:
pſzenicá ieſt pſzenicą/ y nieieſt dla thego zła/ y niema
14:
być zepſowána/ iżeś ty zły/ nietzyſty/ y zepſowány? I
15:
owſzem vſtawa/ álbo zakon Boży/ choć y ty chowaſz/
16:
choć teſz niechowaſz/ iáko ſwięty Páweł powieda/
Rom. 7.
1. Tim. 1.
ieſt
17:
Swięty/ przykazánie ſwięte/ y ſpráwiedliwe y dobre.
18:
Izaſz ty niewieſz? iż zakon Boży/ nieieſt ſpráwiedli=
19:
wemu poſtáwiony/ ále nieſpráwiedliwym/ y niepoſlu=
20:
ſznym/ y niepobożnym/ y grzeſzącym/ niewſtydliwym/
21:
y niebogoboynym/ morderzom oycow/ y mátek/ mężo=
22:
boycom/ gámratom/ ſodomtzykom/ bijátzom/ łgarzom
23:
krzywoprzyſięſcom/ y ieſliby co drugiego tákowego by
24:
ło/ coby ſie zdrowey náuce ſprzećiwiáło/ według chwa
25:
ły błogoſláwionego Bogá?
26:
A ſlyſzyſz tu Duchá ſwiętego/ iákim ludziom/ ieſth
27:
poſtáwiony zakon? Powiedz mi/ iákobyś był grzech po
28:
znał/ y othym wiedział/ iż grzech zábijáć/ cudzołożyć/
29:
kraść/ pożędáć/ by był Bog nie rzekł?
Exod. 20.
nie będzieſz zábi-
30:
iał/ nie będzieſz [c]udzołożył/ nie będzieſz kradł/ nie po=
31:
żąday?
Ale


strona: 228

ſlug Kośćielnych.228.
1:
Ale niechay ia tobie/ ná ty wykręty twoie Dijabel=
2:
ſkie/ nieodpowiedam. Poſluchay Páwłá ſwiętego/ iá
3:
koć odpowieda/ tymi ſlowy.
Ro. 7.
Gal. 3.
Exod. 20.
Deut. 5.
I coſz tedy rzetzemy/ Za=
4:
kon grzech ieſt? Vchoway thego Boże/ álem grzechu
5:
niepoznał/ iedno przes zakon: Abowiem y pożądánia
6:
nieznałem/ by był zakon nierzekł: Niepożąday.
Papieſz przyro
wnał vſtáwy
ſwoie do vſtá=
wy Bożey.

7:
Iuſz ćie tu tedy ſtąd kożdy ſnádnie poznáć może/ iá=
8:
ko ty vććiwie/ o zakonie Bożym rozumieſz/ mowiſz/ y pi
9:
ſzeſz/ ktory zakon/ álbo vſtáwy Boże/ przyrownałeś do
10:
ſmrodliwych vſtaw ſwoich? Tákeś to práwie vtzynił
11:
iakobyś przyrownał/ blwoćiny/ do ſſtzerego złotá/ ál=
12:
bo plewy do tzyſtey pſzenice/ álbo mátáctwo/ do iáſney
13:
prawdy? I niewſtydałeś ſie thego nápiſáć/ y nádá=
14:
remne w vſtá twoie plugáwe imienia Bożego bráć:
15:
iákobych ia miał gánić y pſowáć/ tę vſtáwę wáſzę/ o
16:
ſmrodliwey tzyſtośći kápłáńſkiey/ dla tego/ iż ieſt wie=
17:
le miedzy wámi kápłanow nietzyſtych y niepowśćię=
18:
gliwych/ ktorzy iáwnie s kuchárkámi mieſſkáią/ y płá=
19:
ty wam od dzieći dawáią.
20:
Gdyſz ia niedla tego/ they vſtáwy wáſzey Dijabel=
21:
ſkiey gánię/ y pſuię/ ále dla tego/ iż nieieſth/ áni przes
22:
proroki ſwięthe/ áni przes Páná Kryſtuſá/ áni przes
23:
Apoſtoły iego/ do kośćiołá ſwiętego wprowádzoná/
24:
ále ieſt od ludzi pyſznych/ łákomych/ y roſkoſznych te=
25:
go ſwiátá wymyſloná/
1. Tim. 4:
ktorzy od wiáry odſtáli/ Du=
26:
chow obłędnych/ y náuk Dijabelſkich/ iáko Apoſtoł mo
27:
wi ſlucháli: Páná Kryſtuſá/ Proroki/ y Apoſtoły S.
28:
z háńbili y zeſromoćili/ ktorzy o vććiwym małżeńſtwie
29:
miedzy wſzyſtkimi piſáli/ y łożem niepomázánym ná=
30:
zwáli.
Ebr. ...

31:
A iżeśćie ták/ bes wſzelákiey boiázni Bożey/ vććiwe
małżeń=


strona: 228v

O Małżeńſtwie
Vſtáwá Pa=
pieſka niezen=
ſtwo.
1:
małżeńſtwo vſtáwę páńſką/ s kośćiołá Bożego wyrzu
2:
ćili/ y ſobie inſzą vſtawę o ſmrodliwey tzyſtośći kápłań
3:
ſkiey wymyſliſi.
W zadnym ſta
nie niemaſz
więcey cudzo=
łoznikow y
gámratow iá=
ko wſtanie ká=
płáńſkim papie
ſkim.

4:
Słuſznie was tedy Pan Bog w táko=
5:
we cudzołoſtwá/ gámráctwá/ y nietzyſtośći podał/ iż
6:
teſz w żadnym inſzym ſtanie ná ſwiećie/ niemáſz więcey
7:
cudzołożnikow/ gámratow/ nietzyſtych/ y Sodomtzy=
8:
kow/ iáko ieſt w tym wáſzym kapłáńſkim ſtanie: Tho
9:
ſwiadtzą wáſze dwory/ klaſſtory/ plebánije y komory
10:
á nákoniec wſzyſtek ſwiát/ ktoryśćie tą ſwoią ſmrodli
11:
wą tzyſtośćią ſplugáwili/ wiárę ſwiętą krześćijáń=
12:
ſką/ miedzy Pogany/ Turki/ Zydy/ podeyrzáną vtzyni
13:
li/ y zeſromoćili.
14:
Ták iż teſz/ ku zelżywośći tego ſtanu/ pogáni ſámi o
15:
was przypowieść ſobie vtzynili/ tymi ſlowy. Rzadki/
16:
powiedáią/ Ptak Fenix ná ſwiećie/ ále dáleko rzádſzy
17:
Rzymſki Kxiądz tzyſty.
18:
Nie dla tego to mowię y piſzę/ ábym miał gánić/ y
19:
ſromoćić/ prawdziwe/ nieobłudne/ y nieponiewolne
20:
dziewictwo/ gdy ie y Bog/ ták kxiędzu/ iáko y komu in=
21:
ſzemu z łáſki da/ y owſzem s ſwiętym Páwłem powie=
22:
dam/
23:
iż ieſt dobra rzetz/ tzłowieku ták być. Nie dla te=
24:
go/ iako wy fáłſzywie powiedaćie/ wykłádaćie/ y vtzy=
25:
ćie/
Niegánimy
pánieńſtwa ko
mu ie Bog da.
1. Cor. 7.
áby kto przes ſwoie dziewictwo ćieleſne/ miał ſo=
26:
bie záſlużyć/ łaſkę Bożą/ odpuſztzenie grzechow/ y ży=
27:
wot wietzny: ále dla wiela pothrzeb dotześnych / iako
28:
tenże Páweł ſwięty piſze.
1. Cor. 7.

29:
Abowiem gdyby dziewice ſobie przes ſwoie dziewi=
30:
ctwá ćieleſne/ wietzny żywoth záſlugowáły/ tedyć by
31:
tym obtzáiem dziewice Tureckie/ Zydwſkie/ Pogáń=
32:
ſkie/ y inſze niewierne/ zbáwione były/ co myſlić nietyl=
33:
ko mowić ieſt wielkie bluznierſtwo náprzećiwko Pánu
bogu.


strona: 229

O Małżeńſtwie ſlug Kośćielnych.
1:
Bogu. ¶A przeſto nic ſie teſz ty ſlowá Duchá S. ku
2:
temu wáſzemu ćieleſnemu dziewictwu nieſtoſuią: kto=
3:
reś ty przywiodł z Ianá ſwiętego/ ty to.
Apocal. 14.
Ci ſą/ ktorzy
4:
z niewiáſtámi/ pomázáni nie ſą/ ábowiem dziewice ſą:
5:
ći Báránká náſláduią/ gdziekolwiek idzie. Abowiem
6:
Ian Swięty tych ſlow niemowi/ o dziewicách ćiele=
7:
ſnych/ áni o tákowych iákowe wy ieſtheśćie Szalone
8:
dziewice/ ále mowi o dziewicách duchownych/ to ieſt
9:
o wſzyſtkich ludziach wiernych/ ktorzy w Páná Iezu
10:
Kryſtá wierzą/ ći ſą przed oblitznośćią Bożą dziewi
11:
cámi/ iáko to ſam Pan Kryſtus/ Syn Boży wykłáda/
Matt. 25.

12:
o onych dziewicách mądrych/ ktore wyſſly náprzećiw
13:
ko oblubieńcowi/ oley y káganki máiąc. Ty ſlowá ieſz=
14:
tze ſſerzey Páweł ſwięty wykłáda/ do wſzyſtkich ludzi
15:
wiernych/ ták mowiąc.
2. Cor. 11.
Poſlubiłem was wſzyſtkich/
16:
iednemu mężowi/ okázáć was tzyſthą dziewicą Pánu
17:
Kryſtuſtowi.
18:
A batzyſz iuſz/ iż nie o ćieleſnych dziewicach Duch
19:
ſwięty ty ſlowá rozumie/ iákoś te ty fáłſzywie do dzie=
20:
wic ćieleſnych y ſſalonych/ przyſtoſował?
21:
A iżeby ſie ty ſlowá Duchá ſwięteo/ nie o ćieleſnych
22:
ále duchownych dziewicách rozumiáły/ przetho teſz
23:
Ian ſwięty/ dáley piſząc o wiernych/ ták mowi. Ci ſą
24:
ktorzy ſą wykupieni/ nadroſſſzą krwią Báránká/ z zie=
25:
mie do kroleſtwá niebieſkiego. Ci ſpiewáią pioſnkę no
26:
wą/ nowey vmowy o łáſce bożey/ y o odpuſztzeniu grze
27:
chow w Pánie Iezu Kryſtuſie/ ták wielkim głoſem/
28:
iż ich ſwiát z branámi piekelnymi ſlucháć niemoże.
29:
Ci ſą/ ktorzy z niewiáſtámi/ tho ieſt/ z niewiernymi/ y
30:
Syny Dijabelſkimi/ y náukámi ich fałſzywymi nie ſą
31:
pomázáni: ábowiem dziewice ſą/ y otztyśćieni ſą przes
Nnwiárę


strona: 229v

O Małżeńſtwie
1:
wiárę/ iáko Lukaſz wdzieiach nápiſał Apoſtolſkich.
Act. 15.

2:
Iż przes wiárę bywáią ſercá ludzkie otzyśćione/ w ich
3:
vśćiech powieda Ian ſwięty/ nieieſt nálezione kłam=
4:
ſtwo/ zdrádá/ obłudá/ potwarz/ y zmamienie Papie=
5:
ſkie/ y máią odpuſztzenie grzechow/ bo ſą bes zmázy/
6:
przed ſtolicą Boża.
Niezeńſtwo
nieieſt Boza
vſtáwá.

7:
Iuſz tu tedy ſtąd kożdy wierny obátzyć może/ iż tho
8:
wáſze ſſalone dziewictwo/ y tá ſmrodliwa á wymyſlo=
9:
na tzyſtość kápłáńſka/ nieieſth z żadney vſtáwy piſmá
10:
Swiętego/ od Páná Bogá poſtánowioná/
2. Cor. 11.
ále ieſt od
11:
Dijabłá Kxiążęćiá tego Swiátá/ przemienionego w
12:
Aniołá ſwiátłośći wymyſloná/ á od Antykryſtá Rzym
13:
ſkiego w kielká ſeth lat/ iáko tho vkażę niżey/ po Pánu
14:
Kryſtuſie/ y Apoſtolech iego do kośćiołá ſwiętego w=
15:
prowádzoná/ ktora przedtym w kośćiele ſwiętym ni=
16:
gdy niebyłá/ zá Apoſtołow/ y onych pierwſzych Swię
17:
tych Biſkupow y mętzennikow:
1. Cor. 9.
ktore ty vſty ſwymi nie
18:
tzyſtymi/ háńbiſz y ſromoćiſz/ iákoby Apoſtołowie ſwię=
19:
ći żony ſwoie właſne porzućili/ á s cudzymi niewiáſtá
20:
mi po ſwiećie chodzili. I iákoby Biſkupi ſwięći/ y in=
21:
ſzy słudzy kośćielni/ po Pánu Kryſthuſie/ żon ſwoich
22:
właſnych niemieli/ ále thák z nierządnymi merchámi
23:
mięſſkáli/ iáko wy dziś ſwiebodnie mięſſkaćie.
24:
A iż to ieſt fáłſz/ iáſnie ſie to okázuie s kxiąg waſzych
25:
właſnych. Iesli temu niewierzyſz/
Co Apoſtolo=
wie o zonach
ſwoich nápiſá
li y vſtawili.
weyrzyſz proſzę ćie
26:
co Apoſtołowie ſwięći/ o żonach Biſkupich/ y innych
27:
sługach kośćielnych vſtháwili/ w ſſoſtym y pięćdzie=
28:
ſiątnym Kanonie/ kthore Klemens zebrał y ſpiſał:
29:
Ty słowá tám ſą.
Anno. ...05
Tom. 1. Concil.

30:
Aby żadny Biſkup/ y żadny kápłan pod poſtáwą na
31:
bożeńſtwá/ żony ſwoiey właſney nieporzucał/ á iesliby
porzućił


strona: 230

ſlug Kośćielnych.230.
1:
porzućił/ áby był zaklęty/ á iesliby w tym trwał/ áby
2:
był s kápłáńſtwá zrzucon. A słyſzyſz tu/ co Apoſtolſkie
3:
Kanony w wáſzych właſnych kxięgach/ o żonach ká=
4:
płáńſkich powiedáią?
Co Papiezo=
wie naprzeći=
wko Apoſtol=
ſkiey vſtáwie
poſtanawiáli.
Anno. 219.
Diſt. 27. can.
Preſbiteris.
Nauclerus
Gen. 8.
Fol. 28.
Sylueſter Pa.
Anno. 313.
Bergo. lb. 9.
Sab.
Plat.
Polid. lib. 5.
cap. 4.

5:
Náprzećiwko they vſtáwie Bożey/ y náprzećiwko
6:
tym Kanonom Apoſtolſkim/ ták iáko wáſzy piſárze pi=
7:
ſzą otym/ pobudził Dijabeł małżeńſtwá vććiwego gło
8:
wny nieprzyiaćiel/ Naprzod Kálixtego pierwſzego/
9:
Papieżá Rzymſkiego ſſoſtegonaſtego/ ktory przemieni
10:
wſzy ſie/ w Aniołá ſwiátłośći/ przykazał kxiędzom/ y
11:
sługom kośćielnym/ á ſſáfárzom tháiemnic Bożych/
12:
áby żon właſnych niemieli/ niemięſſkáli/ y nieobcowá
13:
li ſnimi.
14:
Kthore poſtánowienie/ potym widząc być z náuki
15:
Dijabelſkiey/ Sylweſter pierwſzy/ Papieſz trzydzieſty
16:
y trzeći/ práwie Weſtu lath/ po Kálixtym złamał/ y
17:
wſzyſtkiey kxiężey záſię roſkazał/ áby kożdy żonę ſwoię
18:
właſną miał/ y mięſſkał ſnią/ według roſkazánia Du=
19:
chá ſwiętego/ y náuki Apoſtolſkiey.
20:
A iż potym wkrotkim tzáſie było wielkie Concylium
21:
Niceńſkie/ ná ktore ſie było ziácháło Biſkupow trzy=
22:
ſtá y oſmnaśćie/ náprzećiwko Arryuſzowi kácerzowi/
23:
tám nátym Concylium/ miedzy inſzymi rzetzámi/ pobu
24:
dził był Dijabeł niektore Biſkupy/ iż chćieli kxiężey/ al
25:
bo slugom y ſſáfárzom taiemnic Bożych/ żony właſne
26:
odiąć/ pod poſtáwą nápráwienia/ y nabożeńſtwá.
Concil. Niceń
ſkie
Anno. 325.
Diſt. 3... can.
...tcena Sino.
Tim. 1. concil
... 262.

27:
Tám ná ten tzás będąc Páfnucyus wyznawcá Boży/
28:
powſtawſzy ſprzećiwił ſie temu/ wyznawáiąc być vć=
29:
ćiwe małżeńſtwo/ y powiedział być tzyſtość obcowá=
30:
nie z żoną właſną/ y rádził wſzyſtkiemu Concylium/ á=
31:
by takowey vſtáwy niekładli/ ćięſſką mieniąc być tá=
Nn ijkową


strona: 230v

O Małżeńſtwie
1:
kową przytzynę/ ktora y im ſámym/ y drugim małżon
2:
kom/ miáłá vtzynić pobudkę ku nietzyſtośći
Hiſt. Trip.
lib. 2 cap. 13.
Polid. lib. 5.
Cap. 4.
Paphnucius
wyznawca Bo
zy.
Anno. 325.
Co Synod Ni
ceńſki vradził o
zonach kapláń
ſkich.
A to po=
3:
wiedział Páfnucyus mąſz ſwięty/ choćia ſam żony nie=
4:
miał: I wſzyſtek Synod pochwalił wyrok iego/ y nic
5:
naprzećiwko temu niepoſtánowił/ ále to ná dobrą wo
6:
lą kożdemu dał y dopuśćił. A słyſzyſz thu/ co Synod
7:
Niceńſki/ ktory był po Apoſtolech w kielkáſet lat/ vra
8:
dził o żonách kápłáńſkich? á ſlyſzyſz/ iáko nic náprzeći
9:
wko żonam kápłáńſkim niepoſtánowił? á ſlyſzyſz/ iáko
10:
dopuśćił/ y dał kożdemu ná dobrą wolą iego? A tze=
11:
muſz wy tedy inák vſtáwiaćie? tzemu inák roſkázuiećie?
12:
tzemu ná dobrą wolą kożdemu niedopuſztzaćie? iáko
13:
ná on tzás dopuſztzono?
Diſt. 15. Can.
Sicur Sancti
Euanielij.
Izaſz ſámi niepowiedaćie/ iż
14:
ty tzterzy Concylia/ Niceńſkie/ Konſtantynopolſkie/
15:
Efezińſkie/ y Kálcedońſkie/ iáko Ewánieliſtowie tzte
16:
rzey máią być chowáne? Izaſz teſz niewiećie/ álbo te=
17:
go w wáſzych wlaſnych kxięgach niemaćie?
Diſt. 50. Do=
mino ſancto ...
ſine.
Iż kiedy
18:
przychodzi ná kośćioł/ iáka roznicá/ około wiary/ tedy
19:
ſie záwſze maćie vćiekáć/ do tych Concylia/ kthore ſą
20:
przednieyſze/ ſtárſze/ y poważnieyſze? A tzemuſz thedy
21:
tą vſtáwą Swiętą pierwſzego y ſtárego kościołá gár
22:
dzićie? tzemu ſromoćićie/ ony pierwſze Biſkupy. 318
23:
ktorzy ná rádzie Páfnucego przeſtali? O nieprzyia=
24:
ćiele Boży/ á batzyćieſz iuſz/ iako ſie zgadzaćie z Apo=
25:
ſtolſką/ y pierwſzego kośćiołá náuką?
26:
A iż on chytry a ſtáry wąſz Dijabeł/ ieſt wielki y gło
27:
wny nieprzijáćiel/ małżeńſtwu vććiwemu/ y radby to
28:
widział/ aby żadny mąſz ſwey żony właſney niemiał/
29:
y żadna ſwego właſnego mężá/ ále iżeby wſzyſcy w nie
30:
tzyſtośći żyli/ y náwieki potępieni byli. Przeſto teſz nie
31:
chćiał dłuo ćierpieć/ tey ſwiętey vſtáwy/ ktora ſie ſtá
łá ná


strona: 231

ſlug Kośćielnych.231.
1:
łá ná Niceńſkim wielkim Concylium/
Anno. 328.
Vide concili=
um Eliberi=
num. Tom. ...
Conciliorum.
Ca. 33.
Concil. Elibe=
xinum.
ále to záſię wſzy
2:
ſtko pręthko w kielká lat ſproł/ złamał/ y odmienił/ ná
3:
Concylium Eliberynum/ w Hiſpaniey/ ná ktore Con=
4:
cylium z iechálo ſie było/ Biſkupow tylko dziewiętna=
5:
śćie/ ktorzy s háńbili y zeſromoćili trzyſtá y ośmnaśćie
6:
Biſkupow/ y wſzyſtko Concylium/ Niceńſkie/ y znád=
7:
chnienia ſzátáńſkiego vſtáwili/ y pod ſtrácenim vrzę=
8:
du kośćielnego roſkazáli/ áby żadny Biſkup/ ſlugá koś
9:
ćielny/ y ſzáfarz táiemnic Bożych/ z żoną ſwoią wła=
10:
ſną niemięſſkał/ nieobcował/ y dzieći ſnią niemiał: Zá
11:
pámiętáli byli onych ſlow Duchá Swięthego.
Pſal. 128.
Zoná
12:
thwoiá iáko winna máćicá/ w kráiach domu thwego/
13:
Dziatki twoie iáko látoroſle oliwne/ w okoł ſtołu twe=
14:
go. Oto tak będzie błogoſláwiony tzłowiek/ kthory ſie
15:
boi Páná.
1. Tim. 3:
I onych teſz ſlow byli Duchá Swiętego zá
16:
pámiętáli/ kthoryby Biſkup vmiał dziatki ſwoie rzę=
17:
dzić.
Concil. Gan=
gren.
Anno. 333.
Vide concil.
Gangren.
Tom. j. Diſt.
31. Si quis vi
tuperat super
as.
Diſt. 30. can.
Si quis nup=
eras.

18:
A iż potym w kielká lat powſtał był z dopuſztzenia
19:
Bożego/ Kácerz Euſtachius/ ktory vtzył/ iż żadny żo
20:
náthy/ ku Pánu Bogu nádzieie dobrey mieć niemoże:
21:
Náprzećiwko ktoremu/ ziecháło ſie bylo ſzeſnaśćie Bi
22:
ſkupow/ ná Concilium Gángreńſkie/ ná ktorym znowu
23:
poſtánowili/ áby kxięża záſię żony mieli właſne/ y ſni=
24:
mi mięſſkáli: Słowem Bożym/ y Swiątośćiámi ſzáfo
25:
wáli: Przetzytay ſobie ieſli chceſz Concylium Gángren
26:
ſe/ y wáſze właſne Cánony/ ktore ſą o thym nápiſane/
27:
wſzákem náznátzył mieyſcá.
Concil. Valen.
Anno. 392.
Tom. j. concil.
Diſt. 82. Can.
O... aliqua...

28:
Było záſię potym Concylium Walentynum/ we Frán
29:
cyey ná kthore ſię było ziácháło Biſkupow trzydzieśći
30:
Tám naprzod z náuki ducha nietzyſtego vrádzili/ áby
31:
kxięża żon właſnych niemieli:
32:
ktorą radę potym Syry
Nn iijcyus


strona: 231v

O Małżeńſtwie
Polid. lib. 5.
cap. 4.
Diſt. 84.
Cain. Quis
quis cler.
Concil. Tele=
us. Ca. 9.
Syrycyus Pa
pieſz odiął zo=
ny.
1:
cyus papieſz trzydzieſty y oſmy báłwochwálcá potwier
2:
dził/ y do kośćiołow krześćijáńſkich ná záchod ſlońcá
3:
grożąc mietzem w prowádził: I przywiodł ono piſmo
4:
Swięte ku temu nieżeńſtwu/ ktore nápiſał Swięty Pá
5:
weł do Rzymiánow/ tymi ſlowy. Ktorzy w ćiele ſą/
6:
Pánu Bogu ſię podobáć niemogą. Iákoby tho piſmo
7:
miáło być przećiwne małżeńſtwu kápłáńſkiemu. Gdyſz
8:
tu Duch Swięty powieda: Iż ći ludzie/ ktorzy w ćiele
9:
ſą/ to ieſt/ ktorzy ſię nie odrodzili z Ducha Swiętego/
10:
y ktorych ludzi/ nie Duch Swięty rządzi/ ále ćiáło ich
11:
właſne/ tákowi ſie Pánu Bogu podobáć niemogą. A
12:
iż ſie thy ſlowá ták rozumieią/ ſam Páweł Swięty te=
13:
go poſwiadtza/ tymi ſlowy/ kthore niżey do Rzymiá=
14:
now piſze mowiąc.
Rom. 8.
Iż wy nieieſteśćie w ćiele/ ále w
15:
Duchu/ ábowiem Duch Boży mięſſka w was. A ſtąd
16:
ſię teſz okazuie/ iáko iuſz ná on tzás Papieżowie piſmo
17:
Swięte wywrácali/ y iáko ſie náuk Dijabelſkich trzy=
18:
máli.
Concil. Cartá.
Anno. 400.
concil. Cartá.
2. To. j. ca. 2.
Diſt. 84. can.
cum in prete=
rito.

19:
I záſię wkrotkim tzáſię zá tegoſz Syrycyuſá Papie=
20:
żá/ było wtore Concylium Kártáinſkie/ ná ktorym Au
21:
relius Biſkup mowił/ do inney kxiężey/ áby Biſkupi ſlu
22:
dzy kośćielni y ſzáfárze tháiemnic Bożych tzyſtość zá=
23:
chowáli/ żon ſwoich właſnych niemieli/ y ſnimi niemię
24:
ſſkáli/.
25:
Ná co wſzyſcy kxięża odpowiedzieli: Podoba
26:
ſię to nam: Niechay ták będzie. Ale tzemu pierwey nie
27:
ſſli do piſmá Swiętego/ y nieprzetzytali onego ſwiá=
28:
dectwa Duchá Swiętego/ ktore Paweł Swięty pi=
29:
ſze do Tymoteuſzá y do Tytá Biſkupow o ich żonách.
1. Tim. 3.
1. Tim. 4.
Tit. 1.

30:
Iż Biſkup ma być iedney żony mąſz. A iż zákázowáć
31:
małżeńſtwá ſą náuki Dijabelſkie/ ktore miáły oſtátetz=
32:
nych tzáſow náſtáć.
Ale


strona: 232

ſlug Kośćielnych.232.
Concil. Tolet.
Anno. 407.
In decr. Iuo=
nis. Lib. 3.
Tom. j. concil.
cap. 1.
1:
Ale potym w kielká lat/ było w Toletanie Concyli=
2:
um pierwſze/ ná ktore ſie ziechawſzy Biſkupi/ vſtáwę
3:
Syrycego Papieżá złamáli/ y znowu żon właſnych
4:
kxiężey mieć dopuśćili/ gdzie tham ty ſlowá nápiſali/
5:
Podoba ſie to nam/ áby ſludzy kośćielni tzyſthego ży=
6:
wotá byłi/ by teſz dobrze żony mieli/ thedy mogą w ko=
7:
śćiele ſlużyć/ á wſzákoſz ktorzyby przed zápowiedzią/
8:
kthore ſię byłá ſtáłá/ przes ony pierwſze przed námi
9:
Biſkupy poſtánowioná/ nie ſkromnie z żonámi żyli/ á
10:
by tákowi kxiędzmi niebyli: I máło niżey.
cap. 7.
33. q. 2.
ut Si quorum
cum.
Podoba ſie
11:
to nam/ áby kthorychkolwiek kxiędzow żony zgrzeſzą/
12:
mężowie ich mieli moc nád nimi/ etć. I záſię ieſztze ni.
13:
żey.
ca. 19.
Biſkupia/ Stárſzego/ y ſlugi kośćielnego corká/
14:
ieſli ſię vda ku nabożeńſtwu/ á pothym zgrzeſzy/ etć. A
15:
batzyſz thu? Co Biſkupi ná tym Concylium ſámi wy=
16:
znáwáią? Iż tu żadney zapowiedzi Boſkiey około mał=
17:
żeńſtwá kapłańſkiego niewſpomináią? Iedno thylko
18:
pierwſze Biſkupy/ ktorzy to byli przed nimi vſtáwili/ y
19:
małżeńſthwo kápłanom zápowiedzieli? A nierządnych
20:
nałożnic chowáć dopuſztzáli/ iáko teſz tám o tym ſámi
21:
nápiſáli.
ca. 17.
Diſt. 34.
can. Is qui.
Innocen. Pap.
Anno. 411.
Tom. j. concil.
Epi. 2. Innoc.
ad Victrici=
um. cap. 4.
Leuit. 21.
Ezech. 44.

22:
W krotkim tzáſie pothym Innocencyus pierwſzy/
23:
Pápieſz tzterdzieſty/ wſzyſtkiey kxiężey roſkazał/ áby ża
24:
dny kxiądz wdowy/ álbo porzuconey niewiáſty niepoy
25:
mował/ iedno tylko pánnę/ á iżby teſz wtorey żony ża=
26:
dny kxiądz niemiał. Ieſli temu niewierzyſz/ poſluchay
27:
ſlow właſnych tego Innocencyuſá Papieżá/ ktory ták
28:
mowi. Aby niewiáſty wdowy kxiądz niepoymował żo=
29:
ny/ ábowiem nápiſano ieſt. Kxiądz żonę pánnę poy=
30:
mie/ á nie wdowę áni porzuconą. A batzyſz iuſz/ iáko
31:
ſię zgadza twoiá náuká y piſánie/ s pierwſzego kośćio
32:
łá náuką y piſánim?
Tenże


strona: 232v

O Małżeńſtwie
Innocent. Pa.
Anno. 413.
Epiſt. 3. In=
noc. ab Exupe
ri: Tholoſa=
num Epiſco=
pum. Cap. j.
Tom. j. Concil
Diſt. 28.
Propoſuiſti.
1:
Tenże záſię Innocencyus Papieſz zápomniawſzy te=
2:
go wſzyſtkiego w kielká lat nápiſał liſt/ do Exuperyu
3:
ſzá Tholoſáńſkiego Biſkupá/ áby kxiężey niedopuſztzał
4:
ſie ożeniáć/ pámiętáiąc ná vſtawę/ niemowi tam Bo=
5:
żą/ álbo Apoſtolſką/ ále Sirycyuſzową Papieżá pier=
6:
wſſego/ ktory zduchá nietzyſtego pobudzony w prowá=
7:
dził nieżeńſthwo kápłáńſkie do kościoła krześćijáńſkie=
8:
go.
9:
Tu ſtąd obatzyć możeſz/ iáko ſą ludzie odmienni ſá
10:
mi w ſobie/ ktorzy ſię nie oglądáią ná ſlowo Páńſkie.
Innocent. Pa.
Anno. 415.
Epiſt. 24.
ad Sinod. To=
letanum.
Cap. 5. Tom.
j. Concil.
Leuit. 21.
1. Tim. 3.
Tit. 1.

11:
I záſię w kielká lát tenże Innocencyus Papieſz/ ná
12:
piſał liſt do Biſkupow/ ná Toletańſki Synod/ áby do
13:
kośćiołow nieobieráli y wzywáli/ aſzby ich pierwey py
14:
táli/ ieſli Pánny poymowáli. y przywodzi tám to pi=
15:
ſmo Swięte/ powiedáiąc/ iż nápiſáno ieſt w ſthárym
16:
Teſtámenćie. Zonę Pánnę niechay poymie kxiądz/ I
17:
ná drugim mieyſcu. Kxięża moi ras ſie niechay oże=
18:
niáią/ y niechay dwu żon niemáią. Abowiem Páweł
19:
mowi: Iedney żony mąſz. A batzyſz tu tego Papieżá/
20:
iáko był odmienny/ y ſobie ſprzećiwny? Tom dla tego
21:
tu nápiſał/ ábyſmy ſie ná ludziách niebudowáli/ y nie=
22:
dufali ludziom/ iáko piſmo mowi Swięte.
Iere. 17.
Przeklęty
23:
kthory dufa w tzłowieku/ ále ſie zawżdy oglądáli/ ná
24:
Páná Bogá/ y ná iego vſtáwy ſwięte.
Concil. Aph=
ric.
Anno. 425.
Tom. j. concil.
Aphric. Cap.
37. Diſt. 84.
Cum de nuo=
rundam.
Diſt. 32.
Placuit Epiſ.
...

25:
Máło potym: Ná Concylium Afrykanum/ ziácha
26:
wſzy ſie Biſkupi poſtánowili według Concylium Kár
27:
tágyńſkiego/ áby kxięża z żonámi ſwymi właſnymi nie=
28:
mieſſkáli: Gdzie tám tymi ſlowy nápiſali. Poniewaſz
29:
o niektorey kxiężey náprzećiwko żonam właſnym o nie=
30:
powśćięgliwośći ich ſlyſzemy: Podobáło ſie nam/ áby
31:
Biſkupi/ Stárſzy/ y ſludzy kośćielni/ według vſthaw
32:
pierwſzych/ z żonámi ſwymi nieobcowáli. Co ieſliby inák


strona: 233

ſlug Kośćielnych.233.
1:
inák vtzynili/ áby z vrzędu kápłáńſkiego byli zrzuceni.
2:
A nád to/ inſzey kxiężey ktemu ieſztze nieprzyniewola=
3:
my/ ále ie według zwytzáiu kożdego z oſobná kośćiołá
4:
záchowywamy. A ſlyſzyſz tu/ iáko mowią? Ták ſie nam
5:
podoba. Nie mowią ták ſie podobáło Duchowi ſwię=
6:
temu? ták ieſt w piſmie ſwiętym? Ták Pan Krystus/
7:
y Apoſtołowie iego poſtánowili? Tho ſie działo tzáſu
8:
Papieżá Bonifácyuſá/ przed kthorym było przedtym
9:
Papieżow tzterdzieśći y ieden.
10:
A iż ná to poſtánowienie/ wiele Biſkupow y Kxię=
11:
dzow/ przes długie tzáſy niedbáli/ ále ſie według pi=
12:
ſmá Apoſtolſkiego ſpráwowáli/ kthory mowi:
1. Cor: 7.
Pelagius Pa.
Anno. 5...2.
Polid. lib. 5.
Cap. 5.
Lepiey
13:
żonę mieć/ á niſſli zápalenie ćierpieć. Przeto Pelágy=
14:
us Wthory/ Papieſz ſſećdzieſiątny y trzeći/ ponowił
15:
vſtáwy/ pierwſzych Antykryſtow/ y ſrodze przykazał/
16:
áby kxiężá álbo żony właſne/ porzućili/ álbo w kośćie=
17:
lech ludziom nieſlużyli ſwiątośćiami/ y ſlowem Bo=
18:
żym.
Gregor. Pap.
Anno. 593.
Diſt. 81. Can.
Oportet ſacer
dotes.

19:
Po kthorym Pelágyuſzu Papieżu/ náſtáł Grzegorz
20:
pierwſzy/ Papieſz ſſeśćdzieſiątny y tzwarty/ ktory wi=
21:
dząc/ iż thego Pelagyuſzá przodká ſwego/ byłá náuká
22:
przećiwna/ nauce páná Kryſtuſowey/ ktory tylko dla
23:
cudzołoſtwá porzućić y rozwieść ſie z żoną dopuśćił.
24:
Przeto zoſtawſzy Papieżem po ſmierći iego vſtáwił/ á
25:
by żadny/ ná vrząd kápłáńſki obieran niebył/ ktoryby
26:
pierwey tzyſtośći chowáć/ aſz do ſmierći/ nieſlubował.
Anno. 86...
Huldrieus S.
Epiſcopus.
Auguſtánus.
in Epiſtola ſu
a ad Nicola=
um ...

27:
Ale z iákim tego żalem Grzegorz potym vżywał/ vká=
28:
zuie ſie to z liſtu Swiętego mężá Vdálryká Biſkupá
29:
Auſpurſkiego/ kthory liſt piſał do Mikołáiá Papieżá/
30:
vpomináiąc go/ áby niezákázował kápłanom małżeń=
31:
ſtwa/ gdzie tám wtym liśćie miedzy innymi rzetzami
Ooták


strona: 233v

O Małżeńſtwie
1:
ták piſze. Iż gdy ſie Grzegorzowi Papieżowi przydá=
2:
ło niektorego dniá poſláć ryb łowić do Sadzáwki/
☞
s
3:
kthorey miáſto ryb przes ſſeśćdzieſiąt tyſięcy głow
4:
dziećinnych wyćiągniono dniá iednego. Vyrzawſzy to
5:
Grzegorz Papieſz/ weſtchnął/ y nátychmiaſth ſwoię
6:
vſtáwę być niepobożną wyznał/ kthorą był ná kxiężą
7:
vtzynił/ y mowił ony ſlowá s Concylium Apoſtolſkie=
8:
go.
1. Cor. 7.
Lepiey żonę mieć/ á niſſli zápalenie ćierpieć. I
9:
przydał ieſztze więcey ſam s ſiebie. Lepiey ſie dopu=
10:
śćić kxiężey ożeniáć/ á niſſli dziatki niewinne zábijáć.
Honorius Pa:
Anno. 635.
Concil. Tolet.
4. Tom. 2.
Cap. 41. 42.
43.
Diſt 82. Can.
Quidam Cle=
rict
Bracaren.
Concil. 2.
Tom. 2.
Cap. 26.
et 28. 29. et 30.
Martiu. pap.
Anno. 653.
Concil. Tole=
ta. 8.
Tom. 2. ca. 5.
et. 6.

11:
Po Grzegorzu Papieżu w kielkádzieſiąt lat/ tzáſu
12:
Honoryuſzá pierwſzego/ Papieżá ſiedmdzieſiąthego/
13:
było Concylium w Toletanie tzwarte/ ná ktore ſie Bi
14:
ſkupi z iácháli/ y ſiedmdzieſiąt y tzterzy árthykuły no=
15:
we vſtáwili y ſpiſáli/ miedzy ktorymi teſz to vchwali=
16:
li/ áby Kxięża z dopuſztzenim y wiedzenim Biſkupá/
17:
żony właſne mieli. A ktorzyby żon właſnych mieć nie=
18:
chćieli/ áby podeyrzánych niewiaſt w domiech ſwoich
19:
niechowáli/ y niemięſſkáli ſnimi.
20:
Pothym náſtał Mártynus pierwſzy Tudertynus/
21:
Papieſz ſiedmdzieſiąthny y tzwarty/ kthory niechćiał
22:
mieć więcey i ćierpieć kxiędzow żonátych w kośćiele
23:
Bożym/ y vtzynił poſthánowienie/ áby pierwey kożdy
24:
ſlugá kośćielny ſlubował tzyſtość chowáć/ á niſſliby
25:
był wybran y potwierdzon na vrząd kápłáńſki. Ieſli
26:
chceſz tego Mártynuſá Papieżá vſtáwę tzytáć/ ty ſą
27:
ſlowá iego. Sługá kośćielny kthoryby był obran ieſli
28:
by zeznał/
Diſt. 27.
Cum ...

29:
iżeby miał wolą mięſſkáć w małżeńſtwie/ á
30:
rzekłby/ iż niemogę w tzyſtośći trwáć/ tákowy niema
31:
być potwierdzon. A ieſliby w potwierdzeniu miltzał/
32:
y był potwierdzon/ á potymby w małżeńſtwo wſtąpił
niema


strona: 234

ſlug Kośćielnych.
1:
niema ſlużyć w kośćiele/ y niema być kxiędzem.
2:
Tu obátz/ ieſli ſie tego vſtáwá Papieżá zgadza z v=
3:
ſtawą Duchá Swiętego/ ktory ták mowi.
1. Tim. 5.
Iż Biſkup
4:
ma być iedney żony mąſz.
5:
Aleć ſie to wſzyſtko dla tego
6:
działo/ áby ſie ono proroctwo Páwłá Swiętego wy=
7:
pełniło/ kthory ták prorokował.
Act. 20.
Iż po moim odeśćiu/
8:
przyidą ná was wilcy ſrodzy/ ktorzy będą mowić rze=
9:
tzy przećiwne/
1. Tim. 4:
áby záwiedli zá ſobą vtznie/ ktorzy od=
10:
ſtąpią wiáry/ y będą vtzyć náuk Dijabelſkich zákázo=
11:
wáć małżeńſtwá.
12:
Ale iáko ſie wam thy náuki Dijabelſkie ſſáńcowáły
13:
potym/ doſić ſſeroce vkázuią to wáſze właſne Synody
14:
ktoreśćie potym miewáli/ w iákowey nietzyſtośći y So
15:
domie kxięża żyli.
Ian Papiezo=
wa.
Anno. 857.
Plat.
Sab.

16:
Okazał teſz tho Bog potym iáwnie/ y odkrył przed
17:
wſzyſtkim ſwiátem/ iż Ian oſmy/ niewiáſthá nietzyſta
18:
Papieżem byłá/ ktora w Proceſſyey chodząc przed w=
19:
ſzyſtkimi ludzmi dziećię vrodziłá. Tá niewiáſtá Lod=
20:
wiká wtoreo ná Ceſárſtwo koronowáłá ktory przednią
21:
padał/ y nogi iey ſmrodliwe cáłował. A to ſie wſzyſt=
22:
ko ſtáło/ áby ſie ono proroctwo Ianá ſwiętego wypeł
23:
niło/ kiedy mowił Anioł do niego.
Apocal. 17.
Choć ſám vkażęć po
24:
tępienie Kurwy wielkiey/ ktora ſiedzi ná wielu wo=
25:
dach/ z kthorą nietzyſtość płodzą Krolowie Ziemſcy/
26:
y popili ſie/ ktorzy mięſſkáią ná ziemi/ Winem iey nie=
27:
tzyſtośći.
Táiemnicá
Babilon.
Tá ná tzele má nápiſáne imię/ Táiemnicá/
28:
Bábilon wielka mátká nietzyſtośći/ y ohydzenie ziemie
29:
Tá niewiáſtá nápiłá ſie krwie Swiętych/ y krwie mę=
30:
tzennikow Iezuſowych.
31:
A iż przedſie potym byli niektorzy ſludzy kośćielni/
32:
po niektorych ſtronach/ w Rzeſzy Niemieckiey/ W[ło]
Oo ijſkiey/


strona: 234v

O Małżeńſtwie
1:
ſkiey/ y Fráncuſkiey/ ktorzy według Apoſtolſkiey náuki
2:
właſne żony mieli/ ták iáko to Concylia okázuią:
Gregor. Pap.
Anno. 1078.
Polid. lib. 5.
cap. 4.
in fine
Naucl. gene=
rat. 36.
Fol. 160.
Plat.
Sab.
Sigeb.
Alb. Kránc.
vide. Tom. 2.
conciltorum.
Decret. Gre=
gory ſeptimi.
in fine.
Vide Maria=
num Scotum
et.
wzbu
3:
dził potym Dijabeł Grzegorzá ſiodmego/ Mnichá/ y
4:
Cżárnokxiężniká złoſliwego/ Papieżá ſtho ſſeśćdzieſią
5:
tnego y ſiodmego/ ktory vtzyniwſzy w Rzymie Concy=
6:
lium na kxiężą/ vſtáwił/ áby zadny ná kápłáńſtwo ná
7:
potym przypuſztzon niebył/ aſzby pierwey tzyſtość cho=
8:
wáć ſlubował/ á ieſliby ſie teſz kthory kxiądz po ſlubie
9:
ożenił/ y iego Dijabelſkie przykazánie przeſtąpił: áby
10:
żadny tákowy do kośćiołá niebył puſztzon/ aſzby pier=
11:
wey żonę porzućił. A ieſliby żony porzućić niechćiał/
12:
áby w kośćiele niepoſlugował/ á ono iego małżeńſtwo
13:
było potzytano nietzyſtośćią. Tákowy liſt potym ten
14:
Grzegorz nápiſał/ y po wſzyſtkiey Rzeſzy Niemieckiey
15:
Włoſkiey/ y Fráncuſkiey rozeſlał/ tymi ſlowy.
Diſt. 81. can.
Si qui ſunt
Preſbiteri.
Grze=
16:
gorz/ ktory y Hildebrándus/ Papieſz/ ſlug Bożych ſlu
17:
gá/ po wſzyſtkim Włoſkim Kroleſtwie y Niemieckim/
18:
powolne Swiętemu Piotrowi poſluſzeńſtwo okazu=
19:
iącym/ Apoſtolſkie błogoſłáwieńſtwo. Ktorzy ſą pre=
20:
ſbitery ſtárſzy/ y kxięża inni kośćielni/ ktorzyby w wy=
21:
ſtępku nietzyſtośći leżeli/ zákázuiemy im s ſtrony Bogá
22:
wſzechmogącego/ y mocą Piotrá ſwiętego/ w chodze
23:
nie do kośćiołá/ ażby ſie polepſzyli y pokutowáli (to ieſt
24:
żony właſne porzućili) A ieſliby ktorzy w grzechu ſwo
25:
im woleli zoſtáć (to ieſt w małżeńſtwie mięſſkáć) tedy
26:
tákowych poſlugi Kośćielney/ żadny niema vżywáć.
27:
etć.
Iáko ſie długo
tzárt ſtarał áby
kxięza zon wla
ſnych niemieli.
Calixtus.
...

28:
Iuſz tu tedy kożdy wierny ſtąd obátzyć może/ iáko ſie
29:
dłuo dyabeł ſtarał oto/ przes niektore Papieże y kxiężą
30:
nátzynie ſwoie/ potząwſzy ieſztze od Kálixteopierwſze
31:
go/ Papieżá ſzoſtegonaſteo/ po páńſkim národzeniu we
dwuſet


strona: 235

ſlug Kośćielnych.
1:
dwuſet lat y w dziewiąćinaśćie/
Greg. Hilde.
Anno. 1078.
aſz do teo Grzegorzá
2:
ſiodmeo Hildebrándá/ Papieżá ſto ſiedmdzieſiątneo y
3:
ſiodmego/ roku Páńſkieo národzenia/ tyſiąc ſiedmdzie
4:
ſiąt y oſm lat. Aby był mogł odiąć kápłanom właſne
5:
żony/ a dáć im nietzyſthe merchy. Ale iż záwżdy miał
6:
Pan Bog ſwoie w kośćiele/ ktorzy ſie doſić długo/ we
7:
dług náuki Apoſtolſkiey/ o żony wlaſne záſtáwiáli/ y
8:
vććiwego małżeńſtwá ták długo piſmem ſwiętym bro
9:
nili/
Láćinnicy v=
ſtali/ tylko gre
kowie y Rus
nieuſtali.
aſz náoſtátek Láćinnicy vſtali/ tylko ſámi Greko
10:
wie y Ruś przy żonach zoſtáli. A to ſie iuſz w ten tzás
11:
ſtáło/ kiedy ſie Papieżowie vbogáćili/ w pychę podnie
12:
ſli/ y Pány thego Swiátá ſobie zołdowáli/ y po ſobie
13:
mieli.
14:
Thu teſz ieſztze kożdy obátzyć może/ iż ten Grzegorz
15:
Papieſz prawdziwy Antykryſt/ ktory otho będąc na=
16:
przod ſam nietzyſty/ przes zdrádę y pieniądze wſzed=
17:
wſzy ná Papieſtwo/ y z Dijabły maiąc porozumienie/
18:
iáko onim piſzą Benno/ y Opáth Vſpergenſis/
Sigeb.
Buno Carb.
Vſperg.
będąc
19:
teſz báłwochwálcą/ ktory Piotrową mocą/ małżeńſtwa
20:
zákazał/ ktore Bog wſzechmogący ſam poſtánowił/ y
21:
małżonkom błogoſláwił.
Ebr. 13.
I záſię: iż oto vććiwe mał=
22:
żeńſtwo y iáko Duch Swięty mowi/ łoże niepokálone
23:
zowie y názywa/ wyſtępkiem nietzyſthym/ y grzechem
24:
plugáwym.
25:
O niewſthydliwy Mnichu Antykryśćie Rzymſki/
26:
w ktoreyżeś ſie tego ſſkole náutzył/ áby Bog wſzechmo
27:
gący kxiędzom/ álbo kośćielnym ſlugom/ vććiwego
28:
małżeńſtwá bronił y zákazał? áby miało być wyſtęp=
29:
kiem nietzyſtym? álbo grzechem przed Bogiem? Abo=
30:
wiem ieſli Bog kxiężey broni małżeńſtwá vććiwego/ y
31:
ieſt małżeńſtwo wyſtępkiem nietzyſtym/ y grzechem/
Oo iijtedyć


strona: 235v

O Małżeńſtwie
1:
tedyć naprzod prorocy ſwięći/ potym Apoſtołowie pá
2:
ná Kryſtuſowi/ á náoſtátek wſzyſcy kxięża/ kthorzy po
3:
Pánu Kryſtuſie/ y Apoſtolech iego w Kośćiele ſwię=
4:
tym dáley á niſſli przes tyſiąc lath/ w małżeńſtwie
5:
vććiwym żyli/ y wtym ſtanie s tego ſwiátá zeſſli/ tym
6:
obytzáiem/ wedlug twego Dijabelſkiego poſtánowie
7:
nia/ y roſsądku/ potępieniby byli?
8:
O Báłwochwálco złoſliwy/ powiedz tzyiążeś wżdy
9:
mocą/ tego małżeńſtwá kápłáńſkiego zábronił? Powie
10:
daſz iż s ſtrony Bogá wſzechmogącego? Ieſli ták ieſt
11:
iż s ſtrony Bogá/ vkaſzże? gdzie Bog broni ſlugom ko
12:
śćielnym małżeńſtwá? A iż tego nigdy vkázáć niemo=
13:
żeſz/ przeto teſz mocy/ niewiem iákiey/ Piotrá ſwięte=
14:
go przyſadzaſz do tego. Vkaſz proſzę ćie/ co to zá moc
15:
Piotrá ſwiętego? álbo gdzie Piotr ſwięty/ ſlugom ko
16:
śćielnym bronił kiedy małżeńſtwá vććiwego?
17:
Lepiey tedy Duchowi ſwiętemu wierzyć ſámemu/ y
18:
náuce iego/ kthory tak mowi.
1. Cor. 7.
Ieſliś poiął żonę/ nie=
19:
zgrzeſzyłeſz: I pánná ieſli ſie podda w małżeńſthwo/
20:
niezgrzeſzy: A niſſli thobie Antykryśćie Rzymſki/ y s
21:
twoimi ludzkimi vſtáwámi.
Matt. 15.
Marc. 7.
Eſa. 29.
Náprzećiwko ktorym v=
22:
ſtáwam twoim/ Pan Kryſtus ták mowi. W poſmie=
23:
cheśćie obroćili przykazánie Boże/ dla vſtaw wáſzych
24:
O obłudni ludzie? Dobrzeć o was powiedział przed
25:
tym Ezáiaſz Prorok. Przybliżami ſie ten lud vſty ſwo
26:
imi/ y ćći mię wárgámi/ ále ſerce ich ieſt dáleko odem=
27:
nie. Ale prozno mię chwalą vtząc náuk/ y przykázánia
28:
ludzkiego.
29:
Gdzieżeś ieſt teras/ Kxięże Biſkupie Krákowſki/ y
30:
ze wſzyſtką Papieżá Rzymſkiego ordą? Piſzże teras/
31:
y mow teras? Iż Apoſtołowie/ żony ſwoie właſne po=
rzućili?


strona: 236

ſlug Kośćielnych.
1:
rzućili? iż kxięża w kośćiele pierwſzym/ żon właſnych
2:
niemieli? Iż Concylium Niceńſkie wielkie/ y inſze Con
3:
cylia pierwſze pobłądziły/ iż żon właſnych kápłanom
4:
mieć dopuśćiły?
5:
Broń teras Antykryſtá Rzymſkiego/ y nieżeńſtwá
6:
twoiego? Broń náuk Dijabelſkich/ y vſtaw ludzkich?
7:
Niedopuſztzay ſie Kxiędzom ożeniáć/ kaſz im Iano=
8:
wey Papieżowey roſkazánia/ y tego Grzegorzá Cżár=
9:
nokxiężniká vſtawy ſlucháć? áby merchy nietzyſte cho=
10:
wáli/ dziatki niewinne thopili/ zábijáli? Niechay bę=
11:
dą Pánie Tryobulares/ Duobulares/ Vnobulares
12:
przy Papieżu wáſzym? Niechay będą przy Kárdyna
13:
lech y Biſkupiech Cynedy? Niechay będą w dworzech
14:
wáſzych/ w plebániach wáſzych/ klaſſtorzech wáſzych
15:
concubinȩ & meretrices? Niechay kxiądz płáći po trzy
16:
grzywny ná kożdy rok od płodu? Niechay kxięgi bę=
17:
dą piſáne/ y wezwáne liber vitȩ/ iáko wiele Iorgieltu
18:
kożdego roku przybywa?
19:
Piſzćie teſz ktemu do ludu poſpolitego/ mowiąc ták.
20:
Gdy tzythaſz álbo ſlyſzyſz/ moy miły krześćijáninie/ od
21:
tych nowych vtzyćielow/ o złym á nieprzyſtoynym ży=
22:
woćie/ przełożonych duchownych (duchá rozumiey nie
23:
tzyſtego) Niechże ćie to nieobraża/ żebyś dla złego ży
24:
wotá náſzego/ miał ſie od iednośći/ y zgody náſzey/ kto
25:
rą mamy z Lucyperem/ y z Antykryſtem Rzymſkim/
26:
ſlugą iego/ odrywáć od nas. Boć ći nowi Káznodzie
27:
ie/ niotzym więcey niekażą y niepiſzą/ iedno o nas? Ale
28:
niechać ći nowi káznodzieie piſzą y każą/ co chcą/ y
29:
dokąd chcą/ my przedſie poſtáremu więcey będziemy
30:
ſlucháć/ Ianowey oſmey Papieżowey Rzymſkiey/ kto
31:
ra dziećię vrodziłá/ y Grzegorzá Hildebrándá tzárno
kxiężniká/


strona: 236v

O Krzyżu
1:
kxiężniká/ á niſſli tych Heretykow/ á niſſli Páná Iezu
2:
Kryſtá/ á niſſli Apoſthołow iego/ y onego pierwſzego
3:
kośćiołá/ w ktorym byli Swięći Biſkupi żonaći/ Hy=
4:
láryus/ Tertullianus/ Hermes/ Spirydyon/ y inſzych
5:
niemáło.
6:
Toć ſą wáſze ſlowá o ludzie zápámiętáli Duſz ſwo=
7:
ich/ s ktorych/ y co inſzego vkázuiećie/ iedno iżeśćie iuſz
8:
ták bárzo ſą zátwárdziali w ſercach ſwoich/ y wtych
9:
náukach Dijabelſkich/ iż teſz o popráwieniu namniey=
10:
ſzey iſkierki niemyſlićie. Zbudził Pan Bog tych dni
11:
oſtátetznych/ wiele ludzi Bogoboynych y vtzonych/ w
12:
piſmie ſwiętym/ ktorzy/ y piſzą/ y wołáią vſtáwitznie/
13:
ná tę wáſzę Sodomę/ y Bábilonią/ ktora ſie przed o=
14:
tzymá wſzyſtkich ludzi z merchámi nietzyſtymi oſádę wi
15:
ła/ á wżdy przedſię żadney popráwy niemáſz.
Staniſlaus O
rzechowſki ká=
nonik Przemy
ſki.

16:
Wołał teſz przedtym/ doſić ná was/ y kxięgi piſał/
17:
o nietzyſtośći nieżeńſtwá wáſzego/ Sláchetny y vtzo=
18:
ny mąſz/ Kxiądz Stániſlaw Orzechowſki/ s Przemy
19:
ſkiey ziemie/ Pleban Zyráwſki y Sánocki/ y Kánonik
20:
Przemyſki/ Papieżá Rzymſkiego teras wierny/ y zytzli
21:
wy ſlugá/ ábyśćie mu odpowiedzieli/ Ieſli to dobrze
22:
tzynićie/ y ieſli ſlugámi Antykryſtowymi nieieſteśćie/
23:
iż ſſafárzom táiemnic Bożych/ vććiwego małżeńſtwá
24:
bronićie? ktory aſz do tego tzáſu/ od was żadney odpo=
25:
witdzi niema/ y otho was vſtáwitznie prośi/ y klęka
26:
przed wámi/ y przed Bogi wáſzymi/ ábyśćie mu odpo
27:
wiedz dáli/ álbo go z żoną ćierpieli/ y dowiedli tego s
28:
piſmá ſwiętego/ przetz vććiwe małżeńſtwo iego gáni=
29:
ćie/ á ſwoie ſmrodliwe nieożeńſtwo y nietzyſtość chwa
30:
lićie: A zwłaſztzá iż małżeńſtwo ieſth od Páná Bogá
31:
vſtáwione/ á nieżeńſtwo wáſze ſmrodliwe/ ieſt od Dija
błá


strona: 237

Páná Kryſtuſowym.237.
1:
błá wymyſlone/ y od Antykryſtá Rzymſkiego do Ko=
2:
śćiołá Bożego wprowadzone y potwierdzone.
3:
Iużem tu dotąd vkazał y nápiſał dwie tzęśći tych
4:
kxiąg moich o pokorze y náuce Páná Kryſthuſowey y
5:
wiernych zwolennikow iego/ y o pokorze y náuce Pá=
6:
pieżá Rzymſkiego y wáſzey/ y może iuſz kożdy wierny o=
7:
bátzyć/ iako ſie wáſzá pokora y náuká/ s pokorą y náu=
8:
ką Páná Kryſtuſową zgadza. I może was iuſz ſtąd ko
9:
żdy wybrány Boży poznáć/ ieſliśćie wy ſą prawdziwi
10:
vtzyćielowie/ prawdziwi páſterze/ prawdziwi przyia
11:
ćiele Boży/ álbo oni zwodzićielowie/ drapieżni wilcy/
12:
y nieprzyiaćiele Boży/ przes ktore drogá prawdy Bo
13:
żey miáłá być zbluzniona? iáko Piotr Swięty nápi=
14:
ſał o was.
2. Pet. ...
Ale podzmy do Krzyżá trzećiey tzęśći/ kto=
15:
rą krotko odpráwiemy.
16:
Trzećia cżęść.
17:
O Krzyżu Páná
18:
Kryſtuſowym/ y zwolennikow iego.
19:
I
Ako Pan Kryſtus ſyn
20:
Boży/ thu ná ten ſwiát/ nietylko
21:
dla tego przyſzedł/ aby ſie vkorził
22:
y wolą oycá ſwego obiáwił/ ále á
23:
by teſz rozmáite vdrętzenia y prze
24:
ſládowánia ćierpiał/ y krzyſz no=
Pp...


strona: 237v

O Krzyżu
1:
ſił. Ták teſz ſwoim Zwolennikom roſkazał/ áby przeſlá
2:
dowánia y vdrętzenia rozmáite ćierpieli/ y krzyſz ſwoy
3:
zá nim noſili/ ieſliżeby do kroleſtwá niebieſkiego wniść
4:
chćieli.
Co ieſth krzyſz
krzesćijáńſki.

5:
A then krzyż nic inſzego nieieſt/ iedno ieſt wſzeláka
6:
przećiwność/ vdrętzenie/ y ſmutek/ ktory Pan Bog ná
7:
ſwoie wybráne przepuſztza tu ná thym ſwiećie/ álbo
8:
dla chwáły imieniá ſwego/ álbo dla zbáwienia ná=
9:
ſzego.
Dwoiáki ieſth
krzyſz.

10:
Ktory krzyż ieſt dwoiáki/ ieden ieſt ćieleſny/ á drugi
11:
duſzny: O ćieleſnym tak Pan Kryſtus ſwoim zwolen=
12:
nikom przepowiedzieć rátzył/ tymi ſlowy.
I.
Matt. 10.
Marc. 36.
Luc. 13. 21.
Oto ia was
13:
poſiłam/ iáko owce w pośrzodek wilkow/ bądzćieſz te=
14:
dy roſtropni/ iáko wężowie/ á prośći iako gołębie. A
15:
ſtrzeſzćie ſie od onych ludzi: Boć was wydadzą ná ſey
16:
my/ y ná zborzech ſwoich będą was bitzowáć: Przed
17:
ſtároſty/ y przed krole/ będą was wodzić/ dla mnie ná
18:
ſwiádectwo im/ y pogánom: Aleć ia wam dam vſtá/ y
19:
mądrość náprzećiwko ktorey niebędą vmieli mowić/
20:
áni ſię wam ſprzećiwić wſzyſcy przećiwnicy wáſzy. I
21:
wyda brát brátá ná ſmierć/ y oćiec ſyná/ y powſtáną
22:
dzieći náprzećiwko rodzicom/ y o gárdło ie przypráwią
23:
I będziećie w nienawiśći v wſzyſthkich/ dla imienia
24:
mego/ ále kthory wytrwa aſz do końcá/ ten będzie zbá=
25:
wion/ á gdy was będą przeſládowáć w tym mieśćie/
26:
vćiekayćie do drugiego. Záprawdę powiedam wam/ iż
27:
lżey będzie Sodomie albo Gomorze/ dniá ſądnego/ á ni
28:
ſſli miáſtu onemu.
29:
A ná drugim mieyſcu tákże im teſz przepowiedział o
30:
krzyżu: Vtzyniąć was od zgromádzenia wyłątzonymi
31:
aleć idzie godzina/ áby wſzelki ktoby was zábił/ będzie
mni=


strona: 238

Páná Kryſtuſowym.238.
1:
dzie mnimał aby Bogu poſlugę vtzynił: A toć wam v
2:
tzynią/ bo nieznáią Oycá áni mnie.
Io. 15
Nie będzie zwolen
3:
nik więtſzy nád Páná: Ieſli mnie przeſladowali/ y was
4:
będą przeſladowáć. I záſię. Záprawdę záprawdę
5:
powiedam wam/ iż płakać y łykać wy będziećie/ á
6:
ſwiát záſię będzie ſię weſelił/ a wy będziećie ſię ſmućić
7:
ale ſmutek waſz obroći ſie w weſele:
Pſal. 126
I záſię. ktorzy ſie
8:
ią zełzami/ w rádośći bedą żąć. Idąc ſſli/ y płátząc
9:
nieſli drogie naſienie/ á przyſzedwſzy/ przydą z rádo=
10:
śćią nioſąc ſnopy ſwoie.
2.
Pſal. 6.

11:
Drugi záſię krzyż ieſt duſzny/ dáleko ćięſſży/ ániſz
12:
ten pierwſzy: Otym tak mowi Prorok. Duſza moiá zá=
13:
ſmućiłá ſie bárzo/ ale ty Panie iákoſz długo? Wroć ſie
14:
Pánie á wyrwi duſzę moię: I zaſię.
Pſal. 18.
Ogarnęły mię bo
15:
leśći ſmierći/ y ſthrumienie niepráwośći ſthrwożyły
16:
mną. Boleśći piekielne ogárnęły mię pochwyćieły
17:
mię śidłá ſmierći.
Pſal. 13. 7
Eſa. 38
1. Cor. 7.
1. Reg. 2.
Pſal. 22.
Matt. 27.
Pſal. 66.
Czemu pan
krzyſz Przepu=
ſztza na wybra
ne ſwoie.
1. Pet. 4.
Ebr. 10.

18:
Tego krzyża ſkoſſtowáli Prorocy/ y inni wybrani bo
19:
ży/ Dawid/ Iob/ Ezechiaſz/ Ieremiaſz/ Páweł ſwię=
20:
ty/ á nákoniec Pan Kryſtus Syn Boży/ y dziś ieſztze ko
21:
ſſtuią ni[e] ktorzy wybrani Boży/ y iam go teſz ſkoſztho=
22:
wał. Kiedy ich Pan doſwiadtza/ y w ogniu poloruie/
23:
iáko bywa doſwiadtzone y polorowáne ſrebro w komi=
24:
nie?
25:
Ieſli mię ſpytaſz tzemu Pan tákowe krzyże tu ná wier=
26:
ne y wybrane ſwoie dopuſztza? powiem. Przodkiem/ á=
27:
by wierni ználi y tzuli/ iáko ſie Bog bárzo gniewa/ ná
28:
grzechy tego ſwiátá: Przeto teſz Pan od domu ſwego
29:
potzyna/ to ieſt od wiernych ſwoich/ áby ſie niewierni
30:
lękali/ ſtráſſliwego ſądu Bożego/ y batzyli/ iáko ieſth
31:
ſthráſſliwa rzetz/ wpáść w ręce Bogá żywego/ [abo]
Pp ij


strona: 238v

O Krzyżach
Luc. 23.
Rom. 8.
1:
wiem ieſli ſie t[o] dzieie nád zielonym drzewem/ y coſz ſie
2:
będzie dziáło s ſuchym.
3:
Druga przytzyná: áby ſie wierni y wybrani Boży/
4:
ſtáli podobni/ obrázowi Syná Bożego.
3.
Ebr. 13.
Apoc. 3.

5:
Trzećia/ áby był znák miłośći Bożey ábowiem kogo
6:
tu Pan karze/ tego Pan miłuie/ á karze wſzelkiego Sy=
7:
ná/ ktorego przyimuie: I coby to byl zá ſin/ mowi A=
8:
poſtoł/ ktorego oćiec niekarze? ieſliże was niekarze/ te=
9:
dy nieieſteśćie Synowie ále bękártowie.
10:
A przeſto gdy wybráni Boży tákowe krzyże ſkrom=
11:
nie noſzą/ tedy ná ten tzás Pánu Bogu wdziętzną of=
12:
fiárę tzynią y oddawáią/ wedlug onego Prorockiego
13:
piſmá.
14:
Offiárá Pánu Bogu Duch záſmucony/ ſerce
15:
ſkruſzone.
16:
Krzyże Papieżá
17:
Rzymskiego y ſlug iego
18:
T
Vćiem iuſz vkazał krzi
19:
że/ ktore wierni zwolennicy Pá=
20:
ná Kryſtuſowi noſzą/ tu ná tym
21:
ſwiećie: Vkaſzże teſz ty krzyże pa=
22:
pieżá Rzymſkiego/ twoy właſny
23:
y wſzyſtkiey hordy iego? Abyſmy
24:
poználi/ ieſliśćie wy/ ſą wierni
25:
zwolennicy Páná Kryſtuſowi al
26:
bo wilcy/ y nieprzyiaćiele w kośćiele iego?
27:
Dármo mi maſz okázowáć/ ony złote krzyże/ álbo o=
ny biał=


strona: 239

Papieżá Rzymskiego.239.
1:
ny białłe y tzerwone/ ktore na proporcach przed Papie
2:
żem noſzą?
3:
Dármo teſz ony krzyże ſrebrne/ kthore noſzą przed
4:
Kárdynały y Artzybiſkupy?
5:
Dármo teſz twoy krzyſz właſny/ ktory ná łáncuſſku
6:
nośiſz?
7:
Dármo y ony krzyże inſze złote/ ſrebrne/ moſiądzo=
8:
we/ kámienne/ drewniáne/ vſtrugáne/ málowáne/ ſſy=
9:
te/ háftowane/ kthore w kośćiele wáſzym maćie/ ſtá=
10:
wiaćie/ y ludziom za ſwiątośći/ vkázuiećie?
11:
Dármo teſz y ony krzyże tzarne/ białłe/ tzerwone/ kto
12:
re mniſzy ná płaſztzach/ y ná ſſukniach noſzą?
13:
Dármo y ony krzyże/ ktore maćie málowáne/ w wá=
14:
ſzych Pontyfikałách/ Wemſzałách/ y Agendach?
15:
Darmo y ony kreſláne krzyże/ ktore tzynićie rękomá
16:
nád wodą/ nád chlebem/ nád winem/ nád ſolą/ nád o=
17:
gniem/ gromnicámi/ zielim/ bágnem/ báránki/ kołatz=
18:
mi/ kádzidłem/ mirrą/ złotem?
19:
Ieſli mię pytaſz/ tzemu tákowe krzyże dármo maćie
20:
vkázowáć? Powiem.
Ktore krzyże
nie ſą Kryſtu=
ſowe.
Abowiem ty krzyże/ nie ſą krzyże
21:
właſne Páná Kryſtuſowe/ ále ſą prawdziwego krzy=
22:
żá obentháiery/ od Dijabłá ſmyſlone/ przemienionego
23:
w Aniołá ſwiátłośći/ y wam ku themu końcowi ſprá=
24:
wione/ y podáne/
2. Cor. 11.
ábyśćie ſie s práwego krzyżá náſmie
25:
wáli/ kthory krzyſz Pan Kryſtus zá ſobą nieść/ ſwoim
26:
zwolennikom/ y wſzyſtkim wybránym/ roſkazał?
27:
Ieſli mi teſz ieſztze chceſz vkázáć/ ono drzewo/
Drzewá krzyżo
wego iáko wie
le po w[ſzy]ſt=
kim ſwiećie.
ktore
28:
zowiećie drzewo krzyżá Swiętego/ kthore maćie/ iako
29:
przed proſtym ludem powiedaćie/ na Gorze/ w Lubli
30:
nie/ y ná inſzych mieyſcach po wſzyſtkim ſwiećie/ ktore
31:
gdybyśćie ná iednę kupę znieſli/ tedybyśćie dom wiel
Pp iijki ſn...


strona: 239v

O Krzyżach
1:
ki ſniego zbudowáć mogli. I toć ieſztze nieieſt krzyſz
2:
on/ ktory Pan Kryſtus zá ſobą nieść ſwoim zwolenni
3:
kom roſkazał? Nieieſt teſz to drewno krzyſz on/ kthory
4:
mamy cáłowáć/ to ieſt wdziętznie od paná Bogá przy
5:
mowáć/ ále ieſt zmamienie/ y náſmiewánie s prawdzi=
6:
wego krzyżá/ ktory Pan Bog wiernym ſwoim zwolen
7:
nikom całowáć podawa.
Zmyſlone krzy
ze Papieſkie.

8:
Ieſli mi teſz ieſztze chceſz vkázowáć ony inſze krzyże/
9:
ktore ſámi ſobie s ſwoich głow wymyſláćie/ y bes roſka
10:
zánia Bożego zádawaćie/ iáko ſą ty do Loretu ſie obie
11:
cowáć/ do Cżeſtochowey/ Sierpcá/ Proſtyniey/ Iáro
12:
ſláwiá/ Swińce/ Stzepanowá/ y ná inſze mieyſcá ſmy
13:
ſlone biegáć/ ná ziemi legáć/ w kapicę ſie vbieráć/ mię
14:
ſá niektorych dni nieiádáć/ pod klątwą ſie kxiędzu zá
15:
vchem wyſpowiádáć/ żony właſney niepoymowáć/
16:
brody y pleſze golić/ Reguły chować/ Papieżowi gwo
17:
li w kośćielech połaćinie ſſemráć/ y wołáć/ dobrowol
18:
nie żebráć.
19:
Toć nieſą krzyże/ ktoreby ſie Pánu Bogu podobá=
20:
ły/ ábowiem nieſą od Páná Bogá roſkazáne/ ále od
21:
[ch]ytrego Wężá Dijabłá wymyſlone. A ieſli ſą krzyże/
22:
ktore ſie Pánu Bogu podobáią y ktore Pan kazał no
23:
śić/ dowiedz tego s piſmá ſwiętego/ gdzie o tákowych
24:
krzyżach piſali Prorocy ſwięći/ álbo Apoſtołowie Pá
25:
ná Kryſtuſowi? Albo teſz tego dowiedz/ gdziekthory
26:
Prorok/ albo Apoſtoł kiedy nośił/ tákowy krzyſz zá Pá
27:
nem Kryſtuſem?
Papiezn[icy] ſię
naſmiew[ái] s
krzyza praw=
[dzi]wego.

28:
A iż tego nigdy dowieść y vkázáć niemożeſz/ s piſmá
29:
ſwiętego? coſz tedy mam o was mowić inſzego/ iedno
30:
iż ſie náſmiewaćie o krzyżá Páná Kryſtuſowego/ kto=
31:
ry ſwoim zwolennikom nieść roſkazał zá ſobą? I nieie
ſteśćie


strona: 240

Papieżá Rzymskiego.240.
1:
ſteśćie nic inſzego/ w kośćiele Bożym/ iedno tylko na=
2:
ſmiewce prawdziwego krzyżá/ kthorzy według wła=
3:
ſnych żądz ſwoich krzyże ſobie ſzátańſkie ſmyſlaćie/ áby
4:
śćie ſlużyli/ nie Pánu Kryſtuſowi/ ále ſwemu właſnev
5:
brzuchowi/ iáko otym/ Apoſtołowie S. prorokowali/
6:
ktorzy o was tymi ſlowy nápiſali.
2. Pet. 3.
Iż dniow oſtátetz=
7:
nych prziydą naſmiewce/
Phil. 3.
kthorzy według właſnych
8:
ſwoich żądz będą chodzić/ nieprzyiaćiele krzyżá Páná
9:
Kryſtuſowego/ ktorych koniec zátrácenie ieſt/
Rom. 16.
ktorych
10:
Bog brzuch/ á chwałá w poſromoceniu ich/ ktorzy o
11:
rzetzach ziemſkich prácuią/ ábowiem tákowi/ nie Pá=
12:
nu Kryſtuſowi ſlużą/ ale ſwemu brzuchowi/ á przes
13:
łágodną mowę/ y pochlebſtwo/ zdradzáią ſercá pro=
14:
ſtych ludzi/ wiáruyćie ſie tákowych mowi Apoſtoł.
Ieſli ſą przyiá
ćiele albo nie=
przyiaćiele Bo
zy Papieznicy.

15:
Iuſz tu tedy ſtąd kożdy wierny obátzyć/ y roſsędzić
16:
może/ ieſliśćie wy ſą prawdziwi páſterze/ y prorocy/
17:
ieſli Páná Kryſtuſowi ſludzy/ ieſli przyiaćiele Syná
18:
Bożego? álbo ieſli wilcy drapieżni/ ſludzy Antykryſto
19:
wi/ y nieprzyiaćiele Boży? Poniewaſz Páná Iezu kry=
20:
ſtá/ áni wiernych zwolennikow iego/ nienáſláduiećie/
21:
áni w pokorze/ áni w náuce/ áni w krzyżu/ áni tego tzy
22:
nićie/ co Pan Kryſtus/ y wierni zwolennicy iego tzyni
23:
li. Ale to tzynićie/ co Papieſz Rzymſki Antykryſt vſtá=
24:
wił/ y wam tzynić roſkazał.
Io. 15.
Wy/ mowi Pan Kryſtus
25:
przyiaćiele moi ieſteśćie/ ieſli będziećie tzynić/ cokol=
26:
wiek Ia wam roſkázuię/ daley was niepowiedam być
27:
ſlugami/ ále was powiedam być przyiaćielmi: Bo w=
28:
ſzyſtki rzetzy/ kthorem ſlyſzal od oycá moiego/ obiáwi=
29:
łem wam.
Kto ...

30:
A ſlyſzyſz tu/ iż tylko ći ſą przyiaćiele Páná Kryſtu=
31:
ſá Syná Bożego/ ktorzy nie to tzynią/ co Papieſz/ álbo
Dekretá


strona: 240v

O Krzyżach
1:
Dekretá/ álbo Concylia wáſze vſtáwiły? Ale ći ſą przy
2:
iaćiele kthorzy tzynią/ co Pan Kryſtus ſam vſtáwił y
3:
roſkazał? iáko teſz tenże Syn Boży ná drugim mieyſcu
4:
powiedział.
Io. 10.
Iż to ſą/ owce moie/ ktore głoſu mego ſlu
5:
chaią.
6:
A gdyſz wy tedy ſprzećiwiaćie ſie pokorą/ náuką/ y
7:
krzyżem/ Panu Iezu Kryſtuſowi/ y zwolennikom ie=
8:
go/ y nieſluchaćie głoſu Syná Bożego/ oſądzćieſz ſie
9:
tedy/ tzyie ieſteśćie owce? Ale co mowię owce? I ow=
10:
ſzem ſmrodliwi kozłowie/ ktorych nic inſzego nietzeka/
11:
iedno wietzny płomień/ płátz/ y zgrzytánie żębow/ ieſli
12:
ſie nieobatzyćie/ nienáwroćićie/ y pokuthowáć niebę=
13:
dziećie: I nieprzeſtániećie bluznić/ y ſromoćić Páná
14:
Iezu Kryſtá Syná Bożego/ y wiernych á wybránych
15:
iego przeſládowáć. O mizerni ludzie.
16:
A batzyćieſz iuſz/ iżem ia was niepotwarzał/ áni po=
17:
ſądzał/ ále comkolwiek piſał/ tom wſzyſthko prawdę
18:
piſał.
19:
A przeſto iuſz tu teras do ćiebie mowie kxięże Biſku
20:
pie Krakowſki/ ktoryś Páná Iezu Kryſtá Syná Boże
21:
go/ y náukę iego s háńbił/ wywroćił y zeſromoćił/ y kto=
22:
ryś teſz mnie ſlugę Páná Iezu Kryſtá naniſſſzego ná=
23:
zwał Apoſtátą/ y Synem Dijabelſkim/ gdyſz temu mo
24:
cnie wierzę/ iż mię Pan Iezus Kryſtus vmiłował/ dla
25:
mnie przyſzedł ná ſwiát/ dla mnie ſię národził/ y ſáme=
26:
go ſiebie zá mię wydał: Izali mnie zá tho/ w krot=
27:
kim tzáſie/ przed ſądem Bożym/ niebędzieſz odpowie=
28:
dał? a iuſz ſię theras gotuy/ abowiem otho Sędzia zá
29:
drzwiáni ſtoi/ thám będziewá s ſobą mowić/ przed o=
30:
nym ſpráwiedliwym Sędzią.
... 5.
... 2.
I obatzyſz thám/ co to
31:
ieſt przeſládowáć/ Páná Ieżu Kryſtá Syná Bożego
prawdę


strona: 241

Papieżá Rzymśkiego.241.
1:
prawdę Bożą/ y ſtadko máłe iego.
2:
Obatzyſz teſz ieſztze/ iáko ćię thám záſtąpi Papieſz z
3:
Kárdynały/ Dekretá y Concylia wáſze? y ty máiętno=
4:
śći/ y roſkoſzy tego ſwiátá/ ktorych teras vżywas. Vy
5:
rzyſz teſz tám ſwoie Infuły/ y Kurwytury/ ſwoie nieo=
6:
żęńſtwo/ álbo Anielſki żywot/ ſwoię przyſięgę/ ktorąś
7:
vtzynił Papieżowi y Kápitule?
8:
Vyrzyſz teſz rozmaite ty twoie Bogi/ y Iednatze/
9:
ktorych teras wzywaſz. Ora pro nobis. Ora pro nobis.
10:
I vyrzyſz ſwoie vtzynki/ w ktorych teras dufaſz? I bá
11:
ránki ſwoie/ wodę y ſol ſwięconą?
12:
Vyrzyſz teſz Obrázy rzezáne/ málowáne/ y wyſzyte/
13:
Látá miłośćiwe/ Bálſámy/ y krzyzmá wáſze/ ſwiece/
14:
y gromnice/ woſkowe/ lámpy/ Kádzidlnice/ popioły/
15:
ziołá/ bágná/ poſwiącánie kośćiołow/ ołtarzow/ y ſlu
16:
pow/ zwonow/ ornathow/ kielichow/ Krucyfixow/
17:
pleſzow/ mnichow/ y ich poſluſzeńſtwá/ tzyſtośći/ y v=
18:
boſtwá?
19:
Vyrzyſz ieſztze ſwoie Dyurnały/ Wijátyki/ Mſzały/
20:
ſktorych vſtáwitznie Páná Iezu Kryſtá/ bluzniſz?
21:
Vyrzyſz teſz mſze zaduſzne/ wotywy/ vilie/ ſuchoty/
22:
ryby/ krzyże/ rozmáite/ y inſze Bogi swoie/ w kthorych
23:
ty dziſia dufaſz/ y nádźieię zbáwieniá thwego pokłá=
24:
daſz? Co rzetzećie proſzę was/ kiedy Pan w zápáltzywo
25:
śći ſwoiey będzie mowił?
Deut. 5.

26:
Gdzieſz ſą Bogowie ich/ w ktorych pokłádáli dufá=
27:
nie? Sktorych offiar iedli tłuſtośći/ y pili wino roſko
28:
ſzne? Niechay wſtáną y pomogą wam/ y w potrzebie
29:
was obronią. Patrzayćieſz teras/ iżećiem ia tylko ſam
30:
á niemáſz żadnego Bogá/ okrom mni[e]. Ia zábijam/ y
Qqzáſię


strona: 241v

O Kryżach
1:
záſię ożywiam: Ia ſłukę/ y ia vzdrowię/ á niemáſz kto
2:
by z ręki moiey mogł wyrwáć?
Apoc. 17. 18.
13. 14. 15. 16.
Iere. 3.
Ezech. 16.
Eſa. 32.

3:
A przeſtho Toć ieſt on Bábilon wielki/ ono miaſtho
4:
mocne/ miáſto Bogáte/ możne/ z pyſzne: w ktorym mię
5:
ſka/ iáko Ian Swięty nápiſał/ oná kurwá wielka/ kto=
6:
ra ſiedzi ná wielu wodach/ ſkthorą cudzołożą Krolo=
7:
wie ziemſcy/ y vpili ſię/ ktorzy ná ziemi mięſſkáią/ wi=
8:
nem iey nietzyſtośći/ ktora ſie vbráłá w złothogłow y
9:
w ſzárłath/ w perły/ y w odzienie iedwabne/ y vzłoćiłá
10:
ſie złotem// ſrebrem/ y kámienim drogim/ y ma kubek zlo
11:
ty w ręce ſwoiey obrzydzenia/ y plugáſtwá/ nietzyſto=
12:
śći ſwoiey/
Apoc. 17. 19.
Táiemnica
Babilon.

13:
á ná tzele iey imię nápiſáne Táiemnicá Bá=
14:
bilon wielka mátká nietzyſtośći/ y obrzydzenia ziemie/
15:
kthora ſie vpiłá krwią Swiętych/ y krwią wyznaw=
16:
cow Iezuſowych: Tey ſie dziwuią mięſſkáiący názie=
17:
mi/ ktorych imioná/ nieſą nápiſáne w kxięgach żywo=
18:
tá/ odpotzątku ſwiátá. Ci máią iednę rádę y moc/ y dá
19:
dzą moc ſwoię tey Beſtyey/ ktorzy z báránkiem waltzyć
20:
będą/ á Báránek ie zwyćięży. Abowiem Pan nád Pá=
21:
ny ieſt/ y krol nád krolmi/ y ktorzy ſnim ſą wezwáni/ y
22:
wybráni/ y wierni.
Apoc. 17.
Dan. 7. 11.
Eſa. 19. 29.
1. Cor. 1.
Matt. 15.
Eſa. 40.
Eſa. 56.
Apoc. 17.
...

23:
Toć ieſt oná mátká wſzelkiey nietzyſtośći/ y gniewu
24:
Bożego/ ktora pánowánie ſwoie vmocniłá y opátrze=
25:
łá ćieleſną mądrośćią/ mocą/ chytrośćią/ y przewro=
26:
tnośćią/ pod zaſloną Kryſtuſową/ vſtáwámi y nabo=
27:
żeńſthwem z rozumu ſwego/ fáłſzywymi wykłády piſm
28:
Swiętych/ oſzukánim y zdrádą/ ludzi proſtych/ nowy
29:
mi tzłonki wiáry krześćijáńſkiey/ nowymi ſwiątośćiá=
30:
mi/ nową náuką/ regułami/ práwy/ dekrety/ vſtáwá=
31:
mi Concyliámi/ pochlepſtwem/ dáry obietnicámi/ roz=
32:
dawánim Bogactw/ możnymi przijaćioły/ krolmi/ pá
ny/ gro=


strona: 242

Papieżá Rzymskiego.242.
Zach. ...
Ezech. 21.
Amos. 3.
Apoc. 17. 18.
2. Tes. 2.
Ezech. 34.
1:
ny/ grozbámi/ więzieniem/ głodem morzenim/ mietzem/
2:
ogniem/ zbroią/ bogáctwy/ zamki/ miáſty/ porty/ wal
3:
kámi/ nowymi przezwiſki álbo Tytułámi/ ſlugámi/ v=
4:
biory niezwytzaynymi/ zwony wielkimi/ obrázy/ ołtarz
5:
mi/ káplicámi/ orgány/ ſlupy/ ozdobnymi Cerymoniá
6:
mi/ pleſzámi/ krzyżámi złotymi/ ſrebrnymi/ drewniány
7:
mi/ lanymi/ háftowánymi/ ſukiennymi/ y ſſytymi/ ná
8:
płaſztzách/ ná ſukniach/ ná ornathach/ w przykryc=
9:
twie/ á w obłudnośći/
1. Tim. 4:
Esa. 44.
Sap. 4.
2. Tes. 2.
Dan. 7.
Dan. 11.
Láty miłośćiwymi/ kiermáſzá=
10:
mi/ odpuſty/ przebieránim pokármow/ obłudną tzyſto=
11:
śćią/ Bułámi/ tzyscem/ Anniwerſarzmi/ fáłſzywymi
12:
cudámi/ przes Dyabłá vtzynionymi/ v ſlupow/ y obrá
13:
zow/ do ktorych ſie będą obiecowáć/ y biegáć ći/ kto=
14:
rzy prawdzie Bożey wierzyć niechćieli/ ále woleli
15:
łgárſtwu wierzyć/ áby náwieki zginęli.
Diſt. 40. Si
Pap. Diſt. 96.

16:
Ieſztze teſz tá mátká nietzyſta/ vmocniłá páńſtwo
17:
ſwoie/ y Kroleſtwo/ Annatámi/ Sakrámi/ Pálliuſzá
18:
mi/ Kortyſany/ Oleymi/ báránkámi/ Kádzidłem/ Zło
19:
tem/ Mirrą/ Popiołem/ á náoſtátek Bogiem ſwoim/
Dan. 7.
Dan. 11.

20:
Máoſim/ álbo Mſzą/ w Złoćie/ w Srzebrze/ w Ká=
21:
mieniu drogim/ w Perłach y w koſſtownych rzetzach.
Apoc. 18.

22:
Wynidz ludu moy/ mowi Pan zaſtępow/ ábyś nie
23:
był vtzeſnikiem grzechow iey/ y niewziąłeś plag/ kto=
24:
re iey ſą nágotowáne. Błogoſláwione otzy/ ktore wi=
25:
dzą/ tę mátkę wſzelkiey nietzyſtośći/ y gniewu Boże=
26:
go:
...
Tego ſyná złoſliwego y zátráconego/ PAPIE
27:
ZA Rzymſkiego/ y zewſzyſtką Ordą iego/ to drzewo
28:
bes owocu/ tego Wieprzá dzikieo/ Pſá niemego/ Wil
29:
ká/ Niedzwiedziá/ y Smoku okrutnego/ Syná Dija=
30:
belſkiego/ Lwá drapieżnego/ Złodzieiá y łotrá chytre
Qqij go/


strona: 242v

O Krzyżach
Ioan. 7.
...en. 3.
Pſal. 35.
Ioan. 10.
2. Tes. 2.
Eſa. 16.
Oſee. 8.
Eſaa 56.
Pſal. 18.
Pſal. 35.
Eſa. 52.
Eſa. 27.
Eſa. 16.
Iere. 5.
Eſa. 32.
Iere. 23.
Iere. 2. 5.
Eſa. 56.
Pſal. 22. 80.
Matt. 23.
Phil. 3.
1. Tim. 4.
Marc. 1.
Matt. 4.
Ezech. 18.
Ebr. 10.
1:
go/ przećiwniká y nieprzyiaćielá Bożego/ ſny miłuią=
2:
cego/ kłoſu tzcego/ pſá nienáſyconego/ zwierzę oſobli=
3:
we/ Syná mądrych/ Páſterzá ſſalonego/ Nieprzyia=
4:
ćielá ręki Bożey/ nieſpráwiedliwego/ nieobrzezánego
5:
nietzyſtego/ Wężá zwiłego/ Krolá ſynow pychy: Wie
6:
le ich w kłamſtwie zátracáiącego/ Proroká roſproſzá
7:
iącego/ pyſznego/ Strożá ſlepego/ proznowánie mi=
8:
łuiącego/ Bika tłuſtego/ mężoboycę zdrádliwego/ ro
9:
botniká przewrotnego/ grob pobielány/ Doktorá Dy=
10:
abelſkiego/ Proroka fáłſzywego/ kthorego Brzuch
11:
Bog ieſt/ á chwałá w poſromoceniu/ kthory ziemſkie
12:
rzetzy rozumie.
13:
Iuſz tu tedy maſz odpis ná twoie bluznierſtwá/ á=
14:
byś ſie ich ſrumał/ y przed Pánem Bogiem żáłował/
15:
iżeś Páná Iezu Kryſthá Syná iego iednorodnego/ s
16:
háńbił y zeſromoćił/ żáłuy tego/ y pokutuy/ dokąd ie=
17:
ſztze Dychaſz y łáſkę otrzymáć możeſz/ ábyś nieprzyſzedł
18:
ná ſpráwiedliwy/ grozny/ y ſtráſliwy/ Sąd iego.
19:
Mnie teſz niemiey zá złe/ áni ſie dziwuy/ iżem ták pi
20:
ſał/ ábowiememśie/ ná żadne ludzi tego ſwiátá nie=
21:
oglądał/ thylkom pátrzył/ ná ſámego Páná Bogá/ y
22:
ná Iezu Kryſtá Syná iego miłego/ Zbáwićielá y Od
23:
kupićielá moiego/ s ktorym gráć niepotrzebá/ áby on
24:
thylko ſam miał tześć/ chwałę/ y ſpráwiedliwość/ á
25:
wſzelka ſie płeć/ wſthydáłá przed oblitznośćią iego/
26:
przed kthorym/ drży niebo/ ziemiá/ piekło/ y wſzyſcy
27:
Szátáni.
28:
Ná tom ſie teſz nic nieoglądał/ iż będę miał v lu=
29:
dzi tego ſwiátá/ złą ſlawę/ háńbienie/ ſromocenie/ zło
30:
rzetzenie/ grożenie/ y przeſládowánie. Abowiem pra=
wdá


strona: 243

Papieżá Rzymskiego.243.
1:
wdá/ tho ieſt/
Io...
Pſal. 10.
1. Cor. 1.
Kryſtus Syn Boży vkrzyżowány muśi
2:
rość y Pánem być/ á ia vmnieyſzáć ſie/ álbo ſcho=
3:
dzić/ on muſi krolować/ aſz nieprzyiaćioły pod=
4:
łoży pod nogi ſwoie/ á w ten tzás odda
5:
kroleſtwo Bogu y Oycu/ kthoremu
6:
niechay będzie tześć y chwałá
7:
náwieki wiekow/
8:
Amen.
9:
Dokońcżenie.
10:
grafika

strona: 244

1:
Eegeſtr thych rzecży
2:
cżelnieyſzych/ ktore tu ſą wtych
3:
Kxięgach/ dla prętkiego nálezienia ſpiſá
4:
ny/ według obiecádłá.
5:
A.
6:
Apoſtołowie Kryſtuſowi ktorzy ſą. liſt 3.
7:
Ammianus Márcellus trzy przytzyny powieda/ dla
8:
ktorych ſie wádzą o Papieſtwo. liſt. 25.
9:
Angielſkie kośćioły podáły ſie Papieżowi.
10:
Anno. 1165. liſt. 30.
11:
Apoſtołowie ſwiádkowie wezwáni. liſt. 45.
12:
Antykryſtá nieleda iáko poznáć. liſt. 50.
13:
Alexánder Papieſz wodę na káżdą niedzielę tzáro=
14:
wáć roſkazał. liſt. 70.
15:
Abráhám kupił ziemię ná pogrzeb. liſt. 104.
16:
Aby tzłowiek ná obras weyrzawſzy wſpomionął co on
17:
obras znátzy powiedáią. liſt. 113.
18:
Antykryſtowi ſludzy wyrzucáią Dijabły. liſt. 121.
19:
Akolitowie Papieſcy. liſt. 121.
20:
Apoſtolſki kośćioł niewiem ktorych Apoſtołow wyzna
21:
wáią. liſt. 131.
22:
Apoſtołow Fránćiſzek miał dwánaśćie iáko Kryſtus.
23:
liſt. 145.
24:
Abo potrzebne/ ábo nie ... nie Pánny
25:
Máryey/ ... 165.
26:
Adwent M ...
27:
Apoſtołow ...
28:
Apoſtolſki ...

strona: 244v

Regeſtr.
1:
Biſkupi ktorzy ſą. liſt. 4.
2:
Bonifácyuſz ſiodmy tym imieniem Papieſz. liſt. 37.
3:
Benedykt dziewiąty tym imieniem Papieſz. liſt. 38.
4:
Benedikt dwunaſty Papieſz przywłaſztzył ſobie poda
5:
wánie Biſkupſtw. liſt. 39.
6:
Bonifácyuſz oſmy/ iáki to trup był. liſt. 79.
7:
Bágno Papieſkie y Kwiatki w Kwietną Niedzielę.
:
(liſt 92.
8:
Báránki ták tzáruią. liſt 97.
9:
Bog nieroſkazał obrázow ſwięćić. liſt. 110.
10:
Bog przeklina wſzelkiego ktory tzyni obras. liſt. 111.
11:
Báłwani álbo obrázy ſą poſtháwieni ná zátrácenie
:
(liſt. 111.
12:
Brodę iáko ſwięcą v kápłanow Papieżnicy. liſt. 119.
13:
Bywa ſzátan wygnan od ludzi. liſt. 121.
14:
Biſkupow ſwięcenie y przyſięgá. liſt. 126.
15:
Biſkupow pierwſza y wthora przyſięgá Papieżowi.
:
(liſt. 127. 128.
16:
Biſkupá Papieſkiego vrząd. liſt. 128.
17:
Biſkup co ieſt. liſt. 129.
18:
Bártłomiey vletza mdłe ſumnienie. liſt. 162.
19:
Báránek żydowſki nic ku mſzey nienależy. liſt. 182.
20:
Báránek żydowſki nic ſie nieſtoſuie ku Mſzey kuglár=
21:
ſkiey. liſt. 184.
22:
Bog do Bo ... Papieżnicy. liſt. 214.
23:
Bogá ... Papieżnicy poſromo=
24:
ćili ... liſt. 219.
25:
... liſt. 221.
26:
... liſt. 221.

strona: 245

Regeſtr.
1:
Co ieſt tzynić ſie głową wſzyſtkieo kośćiołá. liſt. 13.
2:
Concylium Folrentynum kiedy było. liſt. 18.
3:
Conſtantynus Ceſarz dał trzy korony Papieżowi
:
(liſt. 27.
4:
Ceſárſka przyſięgá Papieżowi. Anno. 970. liſt. 32.
5:
Cżemu Ceſarz przyſięga Papieżowi. liſt. 32.
6:
Ceſárſka przyſięgá/ nic nienależy ku ćći Bożey. liſt. 33.
7:
Cżemu ſobie Papieżowie odmieniáią imioná właſne.
:
(liſt. 34.
8:
Ceſarz Papieżowi winien práwe ſtrzemię v koniá trzy
9:
mać. liſt. 34.
10:
Concylium Bázyleyſkie. liſt. 36.40.
11:
Clemens wtory tym imieniem Papieſz otruty. liſt. 38.
12:
Clemens ſſoſty Papieſz zburzenie vtzynił náprzećiw=
13:
ko Ceſárzowi. liſt. 39.
14:
Co ieſt ná Moiżeſzowym ſtolcu ſiedzieć. liſt. 40.
15:
Co zámyka w ſobie Ewánielia. liſt 45.
16:
Co ieſt krzeſt. liſt. 46.
17:
Co to ieſt ia ćiebie krztzę w imię Oycá y Syná y Du=
18:
chá Swietego. liſt. 46.
19:
Co ieſt wietzerzą Páńſka. liſt. 47.
20:
Co to ieſt piyćie ſtego wſzyſcy. liſt. 48.
21:
Cżemu Antykryſt tzáſem dobrze mowi. liſt. 52.
22:
Cżemu Kryſtus Duchá nietzyſtego s fukał liſt 52.
23:
Cżłowiek żadny niewie. Eccleſiaſt. 9. iáko mamy ro=
24:
zumieć. liſt. 53.
25:
Cżemu Papieſkich dobrych vtzynkow nieutzemy.
:
(liſt. 61.
26:
Cżemu mamy dobre vtzynki tzynić. liſt. 64.
27:
Co ieſt náſmiewáć ſie s Kryſtuſá ſyna Bożeo. liſt. 69.
28:
Ciſnienie do wody ſwięconey álbo tzárowáney. liſt. 73.
Rr


strona: 245v

Regeſtr.
1:
Co ieſt ogień Papieſki liſt. 17.
2:
Czemu lámpy były wſtárym zakonie. liſt. 90.
3:
Chleb ták tzáruie Papieżnik ná wielkęnoc. liſt. 97.
4:
Co znamionowáło odzienie Aaronowe. liſt. 106.
5:
Co zá pożytek tzyni obras. liſt. 111.
6:
Co wádzą obrázy mowią. liſt. 116.
7:
Ceſárze obrázy wyrzucáli s kośćiołow. liſt. 117.
8:
Cechy máią Papieſcy kápłani. liſt. 118.
9:
Czemu papieſz kxiędze ſwoie roſsyła po ſwiećie.
:
(liſt. 119.
10:
Częſtochowa y inſze mieyſcá. liſt. 120.
11:
Chleb przáſny y opłátki Papieſz wymyſlił. liſt. 122.
12:
Czemu Papieſcy kxięża zoſtáwáią kápłany. liſt. 124.
13:
Co tym káplanom zá vrząd dąwáią. liſt. 124.
14:
Czapkę Byſkupią ták tzáruią. liſt. 129.
15:
Coby mieli obiecowáć Biſkupi. liſt. 129.
16:
Co przynoſi zápożytek przyſięgá Biſkupow. liſt. 132.
17:
Co ieſt przyſięgá mniſka. liſt. 137.
18:
Co ieſt wyrzec ſie y záprzeć Páná I.Kry: liſt. 138.
19:
Co ieſt poſluſzeńſtwo mniſkie. liſt. 139.
20:
Czyſtość mniſzy obiecuią. liſt. 139.
21:
Co ieſt opuśćić wſzyſtki rzetzy. liſt. 141.
22:
Co mniſzy opuśćili. liſt. 141.
23:
Co ieſt wiárá kzreśćijáńſka. liſt. 142.
24:
Co ieſt pierwſza wiárá y tzemu pierwſza. liſt. 142.
25:
Co obiecuie mniſſká chowáć. liſt. 148.
26:
Cżyſtość ieſt dar Boży. liſt. 148.
27:
Co ieſt w imi[e] vmárłych ludzi vtzyć. liſt. 158.
28:
Co ieſt offiárowáć. liſt. 177.
29:
Cżemu ſie mſſą brzydziemy odpowiedz. liſt. 188.
30:
Co ieſt przeć ſię ſyná Bożego. liſt. 192.
Czemu


strona: 246

Regeſtr.
1:
Czemu łáćińſkim ięzykiem mſzą tzytáią. liſt. 198.
2:
Co tzyniemy kiedy przyſtępuiemy. liſt. 200.
3:
Co Kryſtus mowił do Apoſtołow to theſz mowił do
4:
wſzyſtkich: liſt. 201.
5:
Co vrádzili ná Concylium Konſtáncynſkim. liſt. 204.
6:
Co ieſt więtſzego ieſli zwytzay tzyli Kryſtus. liſt. 205:
7:
Concylium Konſtáncynſkie nie z duchá S. było zgro=
8:
mádzone. liſt. 206.
9:
Co ieſt inſze iednatze przydawáć do Kryſtuſá. liſt. 209.
10:
Co ieſt ſwięte tzynić. przytrzyńcámi. liſt. 213.
11:
Co ieſt iednánie z Bogiem. liſt. 214.
12:
Co Apoſtołowie o żonách ſwoich napiſáli. liſt. 229.
13:
Co Papieżnicy náprzećiwko Apoſtolſkiey vſtáwie po=
14:
ſtánawiáli. liſt. 230.
15:
Co Synod Niceńſki vrádził o żonách ſlug kośćiel=
16:
nych. liſt. 230.
17:
Co ieſt krzyſz krześćijáńſki. liſt. 237.
18:
Czemu pan krzyſz przepuſztza ná wybrane ſwoie.
:
(liſt. 238.
19:
D.
20:
Dijakonowie ktorzy ſą. liſt. 4.
21:
Doktorowie ktorzy ſą. liſt. 4.
22:
Dámáſsus wtory tym imieniem Papieſz iáko wſzedł ná
23:
Papieſtwo. liſt. 38.
24:
Duch Swięty. liſt. 47.
25:
Dobrego tzłowieká potzym mamy poznáć. liſt. 66.
26:
Dijabelſka chytrość okolo wody tzárowáney. liſt. 70.
27:
Dzień zaduſzny Ian Papieſz oſmynáſty tym imieniem
28:
vſtáwił. liſt. 75.
29:
Dwoiácy ſą ludzie ná ſwiećie. liſt. 76.
30:
Dwie drodze po ſmierći. liſt. 76.
Rr ijDo owie=


strona: 246v

Regeſtr.
1:
Do owietzek páná Kryſtuſowych nápominánie. liſt. 80.
2:
Dziewięć kroć klękáią przed oleiem Papieſcy Biſku=
3:
pi. liſt. 84.
4:
Drewno v Papieżnikow iedyna nádzieiá. liſt. 93.
5:
Druga wymowká iż kiy pozdrawiáią y vkázuią.
:
(liſt. 94.
6:
Dla tzego żydowie ná puſztzy vlali ćielcá. liſt. 94.
7:
Do wiernych nápominánie. liſt. 107.
8:
Duch nietzyſty pánuie nad záklinátzámi. liſt. 120.
9:
Dijakonowie Papieſcy. liſt. 123.
10:
Dwá rogi v infuły Papieſkiego Biſkupá. liſt. 130.
11:
Dominik mnich. liſt. 135. 145.
12:
Drugie piſmo ktore mniſzy przywodzą. liſt. 142.
13:
Dominik bes grzechu ſie zatzął y národził. liſt. 145.
14:
Do oycow y mátek nápominánie krześćijáńſkie.
:
(liſt. 149.
15:
Druga wymowká niektorych oycow y mátek. liſt. 149.
16:
Dyurnały Papieſkie ſwiadtzą/ iż nie w imię Páná Ie
17:
zu Kryſtá proſzą. liſt. 158.
18:
Dyurnał drukowány w Wenecyey Roku 1542.
:
(liſt. 159.
19:
Do proſteo ludu nápominánie krześćijáńkie. liſt. 159.
20:
Drewno nádzieiá v papieżnikow. liſt: 162.
21:
Drewno pozdrawiáią Papieżnicy liſt. 162.
22:
Drewnu Papieżnicy ſpiewáią y drewno ie zbawia.
:
(liſt. 162.
23:
Drewnu ſie ták Papieżnicy modlą. liſt. 166.
24:
Dzień troyce Swietey bluznierſtwá. liſt. 169.
25:
Do wincenteo bluznierſtwá náprzećiwko krwi ſyná
26:
Bożego. liſt. 171.
27:
Do drzewá bluznierſtwá. liſt. 172. 174.
28:
Do Floryáná y inſzych bluznierſtwá. liſt. 172.

strona: 247

Regeſtr.
1:
Do Ianá S. krzćićielá bluznierſtwá. liſt. 173.
2:
Do Małgorzáty ſwiętey bluznierſtwá. liſt. 173.
3:
Dzień przenieſienia Swiętego Stániſláwá bluznier=
4:
ſtwá. liſt. 174.
5:
Do Micháłá Swiętego bluznierſtwá. liſt. 174.
6:
Do S. Marćiná bluznierſtwá. liſt. 174.
7:
Do Rochá bluznierſtwá. liſt. 174.
8:
Do Ioáchimá y żony iego bluznierſtwá. liſt. 174.
9:
Do iakiegoś paſterzá bluznierſtwá. liſt. 175.
10:
Do drewná bluznierſtwá. liſt. 175.
11:
Do Woćiecha y ſtániſláwá bluznierſtwá. liſt. 175.
12:
Do Wacłáwá bluznierſtwá. liſt. 175.
13:
Dla tzego Mſze bywáią. liſt. 187.
14:
Do ludzi vbogich nápominánie krześćijáńſkie.
:
(liſt. 194.
15:
Durándus papieſki doktor żył. liſt 195.
16:
Doktor Marćin Luter. liſt 207.
17:
Dijabeł dopuśći mieć Kryſtuſá iednatzá/ ale nie ſá=
18:
mego. liſt. 208.
19:
Doktorom dokąd mamy wierzyć. liſt. 216.
20:
Dla roſkoſzy dotześney papieżnicy nieżeńſthwo ſobie
21:
wymyſlili. liſt. 225.
22:
Dwoiáki ieſt krzyſz. liſt. 237.
23:
Drzewá krzyżowego iáko wiele po wſzyſtkim ſwiećie.
:
(liſt. 239.
24:
E.
25:
Ewanieliſtowie ktorzy ſą. liſt. 4.
26:
Eugenius Papieſz ná Bázyleyſkim Concylium zrzu=
27:
con. liſt. 40.
28:
Ewánielia co ieſt. liſt. 43.
29:
Ewánielia niepopłatná náuká. liſt. 78.
Rr iijEpi=


strona: 247v

Regeſtr.
1:
Epiphánius ſwięty ták nápiſał o obráziech. liſt. 112.
2:
Ewánieliey tzytánie v papieżnikow ieſt zbáwienie y o
3:
broná. liſt. 161.
4:
F.
5:
Fokás Ceſarz przyſądził papieſtwo Biſkupowi Rzym
6:
ſkiemu. liſt. 29.
7:
Fránćiſzek mnich y iego regułá. liſt. 135.
8:
Fránćiſzek ptakom kazał. liſt. 145.
9:
Fránćiſzek miał Apoſtołow dwąnaśćie. liſt. 145.
10:
G.
11:
Grzegorz pierwſzy iáko ſię prowádził o papieſthwo z
12:
Ianem Konſtántynopolſkim. liſt. 29.
13:
Grzegorz ſiodmy Hildebránd tzárnokxiężnik Pápieſz.
:
(liſt. 38.
14:
Grzegorz dwunaſthy Pápieſz zrzucony z papieſtwá.
:
(liſt. 39.
15:
Gromnice obroná duſzna y ćieleſna. liſt. 89.
16:
Głowę biſkupią ták tzáruią. liſt. 128.
17:
Gdzie Kryſtus wypełnił vrząd kápłáńſki. liſt. 160.
18:
H.
19:
Hiſpáńſkie kośćioły podáły ſie Papieżowi. Anno. 1090.
:
(iſt. 30.
20:
Hádryan pápieſz. liſt. 37.
21:
Hádryan tzwarty tym imieniem wezwany Papieſz zá
22:
klął Ceſárzá. liſt. 39.
23:
Heretyki kácerze biſkupi wſpomináią. liſt. 231.
24:
Huldrykus Biſkup Auſpurſki piſał do papieżá o żony.
:
(liſt. 233.
25:
I.
26:
Ieſli kiedy Piotr ſwięty zákłádał ſtolec ſwoy w Rzy=
27:
mie. liſt. 22.
Iákoby.


strona: 248

Regeſtr.
1:
Iákoby kośćioł Papieſki był miſtrzową y mátką.
:
(liſt. 24.
2:
Ioánná Papieſz w proceſyey dziećię vrodziłá. liſt. 31.
3:
Ian dwánaſty tym imieniem papieſz. liſt. 37.
4:
Ian trzynaſty tym imieniem papieſz. liſt. 37.
5:
Ian piętnaſty tym imieniem papieſz. liſt. 38.
6:
Innocencyus wthory tym imieniem papieſz vćiekł z
7:
Rzymá. liſt. 39.
8:
Innocencyus tzwarty Papieſz vſtáwił/ iż káżdy Pa=
9:
pieſz może Ceſárzá zrzućić. liſt. 39.
10:
Ian Piráńſki kázał/ iż ſie Antykryſt národził. liſt 39.
11:
Ian Hus ná ten tzás kazał Ewánielią. liſt. 39.
12:
Innocencyus oſmy papieſz roſkázał mſzyć bes winá.
:
(liſt. 40.
13:
Iż pápieſz ieſt prawdziwy Antykryſt. liſt. 42.
14:
Iż doſić wierzyć. liſt. 55.
15:
Iáki ieſt duch nietzyſty liſt. 52.
16:
Iż tylko przes ſamę wiárę bywamy vſprámiedliwie=
17:
ni. liſt. 56.
18:
Iż ludzi nieutzą odpuſztzenia grzechow/ w imię Pá=
19:
ná Iezu Kryſtá ále w imię vtzynkow. liſt. 57.
20:
Iákiey wiáry ludzi vtzymy. liſt. 59.
21:
Iż papieżnicy vtzą w imię vtzynkow dobrych odpu=
22:
ſztzenia grzechow. liſt. 65.
23:
Iż ia niepoſądzam ále fałſzywą náukę odkrywam.
24:
liſt. 69.
25:
Iáko pozdrawiáią oley w wielki tzwartek. liſt. 84.
26:
Iáko bierzmuią ludzi Biſkupi papieſcy álbo ſuffrágá
27:
nowie. liſt. 84.
28:
Iáyca ták tzáruie papieżnik. liſt. 97.
29:
Iábłká ták tzáruie Papieżnik ná wielkę noc. liſt. 97.

strona: 248

Regeſtr.
1:
Iáko Swięty Páweł wymalował fáłſzywe vtzyćiele.
:
(liſt? 99.
2:
Iáko zwony krztzą. liſt. 103.
3:
Ieſli ſą przyiaćiele boży papieżnicy álbo nie. liſt. 103.
4:
Iako tzáruią ſmyńtarze liſt. 104.
5:
Iako ornaty tzáruią. liſt. 106.
6:
Iáko ich wiele náutzyły obrazy. liſt. 115.
7:
Ieſli obrázy ſą kośćielną okráſą. liſt. 115.
8:
Iako pan będzie mowił w gniewie ſwoim do thych
9:
mſzarzow. liſt. 125.
10:
Infułá Biſkupá Papieſkiego. liſt. 130.
11:
Iż Pan Kryſtus dla Fránćiſſká nieprzyſzedł. liſt. 144.
12:
Iż ſie wniebie zwádá ſtałá. liſt. 146.
13:
Iż Papieſz y Mniſzy s fáłſzowáli Biblią. liſt. 151.
14:
Ieſli wie Pánná Márya ſercá ludzkie. liſt. 166.
15:
Iż ſie Bog gniewa ná ich offiárę Mſzárſką. liſt. 170.
16:
Iáko Zydowie iadáli Báránká wielkonocnego.
:
(liſt. 184.
17:
Ieſli Papieſz s ſwoią Kxięzą ma Kryſthuſá w ſwey
18:
mocy. liſt. 189.
19:
Iáką mamy offiárę tzynić Bogu. liſt. 189.
20:
Iż Mſzárſkiey offiáry za Apoſtołow niebyło. liſt. 191.
21:
Iż bronićie proſtym ludziom krwie Páná Kryſtuſo=
22:
wey. liſt. 199.
23:
Iżem nic nieodmienił. liſt. 206.
24:
Iednatz iedyny Kryſtus Syn Boży. liſt. 208.
25:
Iednatz miedzy dwiemá ſtronomá. liſt. 211.
26:
Iednatz vtzeſnik dwoiákiey nátury. liſt. 211.
27:
Iáko ná ſwiećie ták y w niebie powiedáią Papieżnicy.
:
(liſt. 214.
28:
Iákiey chwały Bogu dopuśći Dijabeł. liſt. 220
Ian


strona: 249

Regeſtr.
1:
Ian Papieżowa ktorego roku byłá. liſt. 234.
2:
Iáko ſie długo Cżárt ſtárał áby kxięża żon ſwoich w=
3:
łaſnych niemieli. liſt. 234.
4:
Ieſli ſą przyiaćiele álbo nieprzyiaćiele Boży Papie=
5:
żnicy. liſt. 240.
6:
K.
7:
Ktorzy Papieżowie naprzod pokorę wzgardzili á py=
8:
chę do kośćiołá wprowadzili. liſt. 26.
9:
Ktory Papieſz wymyſlił imioná Papieżom odmieniáć.
:
(liſt. 34.
10:
Kurfirſty z Biſkupow Papieſz vtzynił y wymyſlił.
:
(liſt. 34.
11:
Kárdynálſkie vbiory Szárłat tzerwony. liſt. 35.
12:
Kárdynałow Rzymſkich przyſięgá iaka. liſt. 35.
13:
Ktorey kxiężey Pan Kryſtus niepoſtanowił. liſt. 36.
14:
Kánonicy nie od Kryſtuſá ſą poſtáwieni. liſt. 36.
15:
Ktore kxiędze Kryſtus poſtánowił. liſt. 36.
16:
Kryſtus obiáwił wolą oycá ſwego ludziam. liſt. 42.
17:
Kryſtus co roſkazał zwolennikom ſwoim. liſt. 43.
18:
Kryſtus Syn Boży ták mowi. liſt. 46.
19:
Kryſtus mowi do wſzyſtkich. liſt. 48.
20:
Ktorym ludziam Pan Bog wiárę dáie. liſt. 55.
21:
Kryſtuſa tylko przezwiſkiem názywáią Zbáwićielem.
:
(liſt. 57.
22:
Kto ma wiárę wyrzekł ſie ſámego ſiebie. liſt. 58.
23:
Ktho przetworzon przes wiárę/ niekocha ſie w złych
24:
vtzynkach. liſt. 59.
25:
Ktorych vtzynkow dobrych vtzymy. liſt. 61.
26:
Krwie Syná Bożego bluznienie. liſt. 68.
27:
Kreſlenie wody ſwiecą krzćilną. liſt. 73.
28:
Kryſtus y Apoſtołowie nietzárowáli wody áni Soli.
:
(liſt. 7...
Ss


strona: 249v

Regeſtr.
1:
Kośći w Ołtarzách zamurowano y liſty/ ná ktorych
2:
nápiſano odpuſty. liſt. 79.
3:
Kiermáſze od Papieżá wymyſlone. liſt. 80.
4:
Kiedyby w ſámego Kryſtuſá wierzyli/ tedyby do nie=
5:
go nic nieprzyſadzáli. liſt. 80.
6:
Krzeſt Papieſki z Oleiem. liſt. 83.
7:
Kto wymyſlił y vſtáwił Oleie tzárowáć. liſt. 85.
8:
Kádzenie Papieżnicy wzięli od Pogánow/ potym od
9:
Zydow. liſt. 91.
10:
Konie Papieſkie będą zbáwione. liſt. 95.
11:
Kołatze tak tzáruie Papieznik. liſt.97.
12:
Kryſtuſy Papieſkie ná wielkę noc. liſt. 98.
13:
Kije Pątnitze iáko tzáruią. liſt. 99.
14:
Káplic poſwiącánie. liſt. 100.
15:
Kámienia y wapná poſwiącánie. liſt. 101.
16:
Kto napierwey kośćioły poſwięcać wymyſlił. liſt. 102.
17:
Kośćioł Sálomonow. liſt. 102.
18:
Kędy ieſt kośćioł poſwięcony. liſt. 102.
19:
Kielich y Pátynę iáko tzáruią. liſt. 105.
20:
Kto wymyſlił kielichy y pátyny tzárowáć. liſt. 105.
21:
kto wymyſlił Ornaty. liſt. 107.
22:
Krucyfix y inne obrázy iáko tzáruią. liſt. 108.
23:
Ktore ochędoſtwo ieſt kośćioła krześćiáńſkieo. liſt. 115
24:
Kto obrázy wymyſlił. liſt. 117.
25:
Kápłanow ſwięcenie Papieſkie. liſt. 118.
26:
Kápłani Papieſcy. liſt. 123.
27:
Kielicha dawánie w ręce. liſt. 124.
28:
Kto ieſt Biſkupem prawdziwym. liſt. 126.
29:
Kiy Biſkupi tak tzáruią. liſt. 128.
30:
Ktorzy ſą wierni Biſkupi. liſt. 130.
31:
Kiy Biſkupi/ pierśćień/ rękáwice/ y łáńcuſzek. liſt. 131.
kaſtytatem


strona: 250

Regeſtr.
1:
Káſtytatem Mniſzy albo tzyſtość obiecuią. liſt. 139.
2:
Ktorym piſmem Mniſzy ſwoie vboſtwo zmyſlone zá
3:
ſlániáią. liſt. 140. 141.
4:
Kazánie Papieſkie ná wielkę noc. liſt. 146.
5:
Kazánie Papieſkie ſwiątetzne/ iaka ſie zwádá wniebie
6:
ſtałá. liſt. 146.
7:
Kxinią iáko ſwięcą. liſt. 147.
8:
Ktore ſą znáki Duchá Swiętego w kośćiele ſwiętym.
:
(liſt. 150.
9:
Ktorzy Aniołowie ten Zołtarz Pánny Máryey przy=
10:
nieſli z niebá. liſt. 157.
11:
Kto vtzynił Iednatzem y przytzyńcę Pánnę Máryą.
:
(liſt. 164.
12:
Krzyżowe dni bluznierſtwá. liſt. 169.
13:
Kanon mnieyſzy bes ktorego żadna Mſza niebywa.
:
(liſt. 169.
14:
Kanon wielki. liſt. 170.
15:
Ktorymi ſlowy Wemſzach bluznią Paná Kryſtuſá.
:
(liſt. 177.
16:
Kto roſkazał tzynić wielki opłátek kxiężey/ á ludziom
17:
máły. liſt. 184.
18:
Ktorzy Báránká zgłową nieiedzą. liſt. 185.
19:
Ktorzy Báránká znogámi nieiedzą. liſt. 185.
20:
Ktorzy Báránká ſurowego iedzą. liſt. 185.
21:
Ktorzy Báránká wárzonego iedzą. liſt. 185.
22:
Ktorzy w Báránku łamią kośći. liſt. 186.
23:
Ktorzy Báránká w iednym domu iedzą. liſt. 186.
24:
Ktorzy Báránká vkáſawſzy ſie iedzą. liſt. 186.
25:
Ktorzy Báránká prętko iedzą. liſt. 186.
26:
Ktorzy Báránká ſtoiąc iedzą. liſt. 186.
27:
Ktorzy Laſki máią w rękach. liſt. 186.
Ss ij


strona: 250v

Regeſtr.
1:
Ktorzy Báránká nieiedzą w iednym domu. liſt. 186.
2:
Ktorzy Báránká nievkaſawſzy ſie iedzą. liſt. 186.
3:
Ktorzy Báranká nieprętko iedzą. liſt. 186.
4:
Ktorzy Báranká nieſtoiąc iedzą. liſt. 186.
5:
Ktorzy Laſk w rękach nietrzymáią. liſt. 186.
6:
Ktorzy Báránká bes ſſáłſze iedzą. liſt. 187.
7:
Ktorzy Báránká s przaſnkámi iedzą. liſt. 187.
8:
Ktorzy Báránká bes przaſnkow iedzą. liſt. 187.
9:
Ktorzy offiary wdziętzne offiaruią Pánu Bogu.
:
(liſt. 189.
10:
Kanon Papieſki Wemſzale. liſt. 196.
11:
Kto Laćińſką Mſzą wymyſlił. liſt. 198.
12:
Kryſtuſá y Apoſtoły vtzynili Heretyki ná Concylium
13:
Konſtáncyńſkim. liſt. 204.
14:
Ktore ſlowá ſą w Concylium Konſtáncyńſkim.
:
(liſt. 205.
15:
Kryſtus tylko ſam ieſt ſpráwiedliwy. liſt. 210.
16:
Ktorymi ſie ſlowy Kryſtus przytzynia do oycá.
:
(liſt. 212.
17:
Kryſtus nietylko tzłowiek ále y Bog. liſt. 213.
18:
Kryzoſtom ná ony ſlowá Ieden Bog. I Tim. 2
:
(liſt. 213.
19:
Kto ſie roſkazał do duſz vmárłych ludzi vćiekáć.
:
(liſt. 215.
20:
Kryſtuſá złupili ze wſzyſtkiey ćći y chwały ieo. liſt. 218.
21:
Krwią Wincentego y Bártłomieia Papieżnicy grze=
22:
chy ſwoie omywaią. liſt. 218.
23:
Kośćioł komu buduią Papieżnicy. liſt. 219.
24:
Kośćioły w Polſztze. liſt. 219.
25:
Krákowſkie kośćioły komu poſwięcone. liſt. 219.
26:
Ktore piſmo opuſztzaią Papieżnicy o małżeńſtwie.
:
(liſt. 225.

strona: 251

Regeſtr.
1:
Kápłani ſtárego zakonu. liſt. 225.
2:
Kalixty Pápieſz naprzod vſtáwił áby ſludzy kośćiel=
3:
ni żon niemieli. liſt. 230.
4:
Krzyże Papieżá Rzymſkiego y ſlug iego. liſt. 238.
5:
Ktore krzyże nie ſą Kryſtuſowe. liſt. 239.
6:
Ktorzy ſą przyiaćiele Boży. liſt. 240.
7:
L.
8:
Leo dziewiąty tym imieniem Papieſz poiman. liſt. 38.
9:
Lucyuſz thrzeći thym imieniem Papieſz od Rzymiá=
10:
now wygnány. liſt. 39.
11:
Lotr ná krzyżu co miał dobrego. liſt. 57.
12:
Lotrá Kryſtus do Cżyſcá niepoſlał. liſt. 77.
13:
Lew Papieſz trzeci tym imieniem. liſt. 91.
14:
Láctáncyus co piſze o obraziech. liſt. 112.
15:
Láćinnicy vſtali/ tylko Grekowie y Ruś nieuſtáli.
:
(liſt. 235.
16:
M.
17:
Medyoláńſki kośćioł papieżowi ſie poddał Anno. 1051
:
(liſt. 30.
18:
Moc Bożá co ieſt. liſt. 43.
19:
Modlitwa Papieſka nád Báránkiem woſkowym.
:
(liſt. 67.
20:
Modlitwá wodna ſwiątetzna y wielkonocna. liſt. 73.
21:
Miłośćiwe látá Bonifácyus oſmy kożdego ſtá lath.
:
(liſt. 78.
22:
Miłośćiwe látá Klemens ſſoſty wpiąćidzieſiąt lat.
:
(liſt. 78.
23:
Miłośćiwe látá Syxtus tzwarty wedwudzieſtu lat.
24:
y wpiąći. liſt. 78.
25:
Miłośćiwe láto Kryſtuſowe kożdego roku y godzi[ny]
26:
ſtoi. liſt. 78.
Ss iijmię=


strona: 251v

Regeſtr.
1:
Mięſo ták tzáruie Papieżnik. liſt. 97.
2:
Máſlo ták tzáruie Papieżnik. liſt. 97.
3:
Mieyſcá Apoſtolſkie niewiem iákie. liſt. 131.
4:
Mniſzy/ Reguły/ przyſięgi ich. liſt. 133.
5:
Mniſzy ſkąd ſie wſztzęli/ y ktorego tzáſu. liſt. 133.
6:
Mnichow ſie nawięcey námnożyło w tyſiąc lath po
7:
męce Páńſkiey. liſt. 137.
8:
Mniſka przyſięgá. liſt. 137.
9:
Mniſzy obedyencyą poſluſzeńſtwo obiecuią. liſt 138.
10:
Mniſkie poſluſzeńſtwo co ieſt. liſt. 139.
11:
Mniſzy iedney godziny ſpáć/ wſtáć/ ieść/ pić etć.
:
(liſt. 140.
12:
Mniſzy Sodomtzykowie y Gomortzykowie. liſt. 140.
13:
Mniſzy co opuśćili. liſt. 141.
14:
Mniſkie náuki Dijabelſkie. liſt. 144.
15:
Mniſſki iáko ſwięcą álbo tzáruią. liſt. 147.
16:
Mniſzy y Papieſz s fáłſzowáli Bibliją. liſt. 151.
17:
Mniſzy vtzynili s Pánny Máryey Boginią Pogáń=
18:
ſką. liſt. 151.
19:
Mſzały ſwiathtzą/ iż nie w imię Páná Iezu Kryſtá
20:
proſzą. liſt. 157.
21:
Morſka gwiazdá v Papieżnikow Pánná Marya.
:
(liſt. 162.
22:
Mſzał kxiężey Papieſkiey w ktorym Páná Bogá y ſy=
23:
ná iego bluznią. liſt. 167.
24:
Mſza o grobie Páńſkim bluznierſtwo. liſt. 175.
25:
Mſza o Włotzniey bluznierſtwo. liſt. 175.
26:
Mſza o tzerniowey koronie bluznierſtwo. liſt. 175.
27:
mſza o tzternaśćie pomocnikach bluznierſtwo. liſt. 175.
28:
Melchiſedech nic ku Mſzey Papieſkiey nienależy.
:
(liſt. 179.
Melchi=


strona: 252

Regeſtr.
1:
Melchiſedech był Krolem ſpráwiedliwośći. liſt. 180.
2:
Melchiſedech był Krolem pokoiu. liſt. 180.
3:
Melchiſedech był nawyſſſzym Kápłanem. liſt. 181.
4:
Mſza ſie s figurą niezgadza. liſt. 183.
5:
Mſza Papieſka ſkąd vroſlá. liſt. 194.
6:
Mſza Papieſka goła maſſkárá. liſt. 198.
7:
Mſza Bel Bábilońſki. liſt. 199.
8:
Małżeńſtwo ſlug kośćielnych. liſt. 220.
9:
Małżeńſtwo ieſt rzetz dobra. liſt. 221.
10:
Małżeńſtwo ieſt tzyſtość. liſt. 221.
11:
Małżeńſtwo ieſt Błogoſláwieńſtwo. liſt. 221.
12:
Moiżeſz nieporzućił żony. liſt. 224.
13:
Małżonkowie wiele dolegliwośći muſzą potzuć.
:
(liſt. 225.
14:
Małżonkowie ſie ſtáráią poſpolićie o ty dotzeſne rze=
15:
tzy. liſt. 226.
16:
N.
17:
Nápominánie do wſzyſtkich wiernych. liſt. 37.
18:
Niebo było otworzone dłużey á niſſli przes godzinę.
:
(liſt. 38.
19:
Nykolaus piąty Papieſz Woynę wiodł o Papieſtwo.
:
(liſt. 39.
20:
Ná ſwiádká wiernego co należy. liſt. 45.
21:
Náuka Papieżá Rzymſkiego. liſt. 51.
22:
Na kożdą niedzielę Wodę y Sol tzáruią. liſt. 70.
23:
Nápominanie do wiernych/ co biegaią ná kropienie.
:
(liſt. 72.
24:
Ná iákim grunćie zaſádzono káplice/ ołtarze/ menſy=
25:
onarze/ etć. liſt. 78.
26:
Nápominánie do ludzi proſtych/ ktorzy w papieſtwie
27:
krztzą dziatki. ...

strona: 252v

Regeſtr.
1:
Ná co ogień Swięcony obracaią ludzie. liſt. 87.
2:
Nápominánie do wiernych. liſt. 96.
3:
Nie przy kośćielech ludzi chowano. liſt. 104.
4:
Nietylko żydom/ ále teſz krześćijánom Bog zakazał
5:
obrázow. liſt. 111.
6:
Niepotrzebá Pánu Bogu Swiec. liſt 122.
7:
Niebeſpietzna rzetz Kxiędzem być. liſt. 124.
8:
Napominánie do tych co ſie v Biſkupow ſwiecą.
:
(liſt. 132.
9:
Náuki Mniſkie Dijabelſkie. liſt. 144.
10:
Niemamy wętpić o pożywieniu. liſt. 149.
11:
Ná wielkęnoc bluznierſtwá. liſt. 169.
12:
Náwiedzenie Pánny Máryey bluznierſtwá. liſt. 173.
13:
Niekrwáwym obytzáiem powiedáią ofiárnią. liſt. 178.
14:
Nie dwie ále iednę offiárę vtzynił Kryſtus. liſt. 182.
15:
Nie Kryſtus poſtánowił offiary Mſzárſkiey. liſt. 183.
16:
Niezgadza ſie w piſániu ſwoim Biſkup. liſt. 187.
17:
Nędzny to tákowy Kryſtus/ kthorego grzeſzny tzło=
18:
wiek offiáruie. liſt. 189.
19:
Nam niemogę tego przyſędzić/ ábyſmy mieli inſze Ie
20:
zuſy. liſt. 193.
21:
Nápominánie do wiernych krześćijánow. liſt. 199.
22:
Nie ćieleſne iedzenie y pićie. liſt. 200.
23:
Nie Swięći ſą naſzymi Iednatzámi. liſt. 210.
24:
Ná ktorego s ſwiętych Bog ieſt nałáſkáwſzy. liſt. 212.
25:
Náuká ieſt Apoſtolſka áby ſlugá kośćielny miał ſwo=
26:
ię właſną żonę. liſt. 224.
27:
Napominánie do wiernych wſzytkich. liſt. 224.
28:
Nieżeńſtwo vſtáwá Papieſka. liſt. 228.
29:
Niegániemy Pánieńſtwá. liſt. 228.
30:
Nieżeńſtwo nieieſt Boża vſtáwá. liſt. 229.
Niceńſki


strona: 253

Regeſtr.
1:
Niceńſki Synod o żonach ſlug kośćielnych. liſt. 230.
2:
O
3:
Obroná Wiáry ſtárodawney krześćijáńſkiey. liſt. 1.
4:
O pokorze Páná Kryſtuſowey y zwolennikow iego.
:
(liſt. 2.
5:
O pokorze Papiezá Rzymſkiego y zwolennikow iego.
:
(liſt. 6.
6:
O żywoćiech Ppieżow Rzymſkich. liſt. 37.
7:
O náuce Páná Kryſtuſowey/ y zwolennikow iego.
:
(liſt. 42.
8:
O ſwiątośćiách kośćielnych. liſt. 46.
9:
O Swiątośći Wietzerzey Páńſkiey. liſt. 47.
10:
O Papieſkiey nauce y zwołennikow iego. liſt. 50.
11:
O dobrych vtzynkach/ iż my niegániemy dobrych v=
12:
tzynkow. liſt. 60.
13:
O Papieſkim Báránku woſkowym/ iáko y Papieſz tzá=
14:
ruie. liſt. 66.
15:
O Swiętym Stániſláwie Wemſzale. liſt. 69.
16:
O Papieſkim zrzodle/ wodzie y Soli. liſt. 70.
17:
O Czyſcu popłátney náuce Papieſkiey. liſt. 74.
18:
O Papieſkich Miłośćiwych lećiech y odpuśćiech.
:
(liſt. 76.
19:
O Papieſkim Krzyżmie/ y inſzych Oleiach. liſt. 80.
20:
Oleiem drwá/ kámienie/ y Spiżę máżą. liſt. 86.
21:
O Papieſkim ſwięceniu ogniá w Wielkonocną So=
22:
botę. liſt. 86.
23:
Ogień obroná Papieſka. liſt. 87.
24:
Owies ſwięći Papieſz. liſt. 95.
25:
Owies dáie lekárſtwo duſzne. liſt. 95.
26:
Owce iáko tzáruią y Sol. liſt. 99.
27:
O Papieſkim poſwiącániu kośćiołow. liſt. 10....
Tt...


strona: 253v

Regeſtr.
1:
Ołtarzow poſwiącánie. liſt. 100. 101.
2:
Ołtarzow niepotrzebá w kośćielech. liſt. 102.
3:
Ornaty iáko tzáruią. liſt. 106.
4:
O Krucyfixie/ y o innych obráziech iáko ie tzáruią.
:
(liſt. 108.
5:
Obrazow Swięcenie. liſt. 109.
6:
Obrázy niepożytetzne ku żadney rzetzy. liſt. 111.
7:
Oycowie Swięci brzydzili ſie obrázy. liſt. 112.
8:
Od kogo to máią/ iż do kośćiołow obrázy ſtáwiáią.
:
(liſt. 113.
9:
Obrázy/ powiedáią/ iż ſą proſtych ludzi kxięgi.
10:
liſt. 114.
11:
Okraſá y ochędoſtwo powiedáią obrázy. liſt. 115.
12:
O Papieſkich kápłaniech ſwięceniu. liſt. 118.
13:
O brodzie Papieżnicy tak ſie pytáią. liſt. 119.
14:
Odzwierni papieſcy Oſtyárij. liſt. 119.
15:
Opłátki y chleb przáſny. liſt. 122.
16:
O rękach kápłáńſkich. liſt. 125.
17:
O Papieſkim ſwięceniu Biſkupow y przyſiędze ich.
:
(liſt. 126.
18:
O co pytáią Biſkupow kiedy ie ſwięcą. liſt. 127.
19:
Od kogo ſą poſláni Biſkupi y Kxięza Papieſcy.
:
(liſt. 129.
20:
Otzym rádzą ná Concylium Papieżnicy. liſt. 132.
21:
O Papieſkich Mnichach/ ich Regułach/ y przyſię=
22:
gach. liſt. 133.
23:
Obedyencyą álbo poſluſzeńſtwo Mniſzy obiecuią.
:
(liſt. 138.
24:
O hey hey Fránćiſzek Dijabelſką moc ſkáził. liſt. 144.
25:
O Mniſſkach iáko ie ſwięcą albo tzáruią. liſt. 147.
26:
Odzienia ſwięcenie Mniſſkam. liſt. 148.
O pier=


strona: 254

Regeſtr.
1:
O pierśćieniu Mniſzek. liſt. 150.
2:
O Ianie ſwiętym bluznierſtwá. liſt. 165.
3:
O Mikołaiu ſwiętym Wemſzy bluznierſtwá. liſt. 171.
4:
O Swiętych vmárłych bluznierſtwá. liſt. 171.
5:
O Swiętym Stániſlawie bluznierſtwá. liſt. 172.
6:
Offiáry krześćijańſkie. liſt. 189.
7:
O vſtáwie pod iedną oſobą ná Concylium Konſtán=
8:
cyńſkim. liſt. 203.
9:
O iednym iednatzu poſrzedniku y przytzyńcy tzłowie=
10:
ku Pánu Kryſtuſie. liſt. 208.
11:
O małżeńſtwie ſlug kośćielnych. liſt. 220.
12:
P.
13:
Páſterze. liſt. 4.
14:
Prorocy ſwięći. liſt. 4.
15:
Papá/ kto dał to pyſzne przezwiſko Biſkupowi Rzym
16:
ſkiemu. liſt. 7.
17:
Papieſz ſie Bogiem ziemſkim tzyni. liſt. 8.
18:
Papieſz ſie Wikárijm Kryſtuſowym tzyni. liſt. 9
19:
Papieſz ſie Głową kośćiołá wſzyſtkiego krześćijáńſkie=
20:
go tzyni. liſt. 12.
21:
Papieſz ſie Petrą álbo Opoką wſzyſthkiego kośćiołá
22:
krześćijańſkiego tzyni. liſt. 13.
23:
Papieſz ſie Pontyfexem álbo naprzednieyſzym Biſku=
24:
pem tzyni. liſt. 16.
25:
Piotr Swięty byłli kiedy w Rzymie. liſt. 19.
26:
Papieſz trzy korony nośi. liſt. 25.
27:
Papieſz nie od Kryſtuſá ieſt poſtáwion. liſt. 28.
28:
Pápieżowie tzemu ſie domagáią papieſtwá. liſt. 28.
29:
Papieſz niebył Papieżem przed Fokáſem Ceſárzem.
:
(liſt. 30.
30:
Papieżowá pychá ſkąd vroſlá. liſ...
Tt ij


strona: 254v

Regeſtr.
1:
Papieżem Páni Ianowa byłá. Anno. 855. liſt. 31.
2:
Papieżowi Ceſarz przyſięga. liſt. 32.
3:
Papieſz fáłſzywie zowie bogactwá podwyſſſzenim.
:
(liſt. 33.
4:
Papieſz zdawná báłwochwálcá/ y ſſalony páſterz.
:
(liſt. 33.
5:
Papieżowie ſobie imioná odmieniáią. liſt. 33.
6:
Papieſz vſtáwił/ áby/ przed nim klękano. liſt. 34.
7:
Papieżowie waltzyli ná Ceſárze. liſt. 34.
8:
Papieſz vtzynił ſobie z Biſkupow kurfirſty álbo kxią=
9:
żętá. liſt. 34.
10:
Papieſz tzemu vtzynił z Biſkupow Kurfirſty/ to ieſt/
11:
Kxiążętá. liſt. 35.
12:
Papieſz vtzynił ſobie Kárdynały/ to ieſt/ Woiewody.
:
(liſt. 35.
13:
Papieżowá Ordá ktora ieſt. liſt. 36.
14:
Papieżowie iáko wchodzili ná Papieſtwo. liſt. 37.
15:
Plátyná nárzeka ná Papieże/ piſarz papieſki. liſt. 38.
16:
Papieſz Nigromántyk álbo tzárnokxiężnik. liſt. 38.
17:
Páſkális Papieſz wtory poimány od Ceſárzá. liſt. 38.
18:
Papieżowie trzey byli rázem/ Ian/ Grzegorz/ y Be=
19:
nedykt/ Anno. 1410. liſt. 35.
20:
Páweł wtory Papieſz Plátynę piſárzá ſwego wſádził
21:
iż piſał onich. liſt. 40.
22:
Papieżá Rzymſkiego przyſięgá. liſt. 41.
23:
Papieſz Báłwochwálcá. liſt. 41.
24:
Przyſięgá ma być tylko przes imię páńſkie. liſt. 41.
25:
Piyćie ſteo wſzyſcy ku náſzey poćieſze wielkiey. liſt. 48.
26:
Papieżowi nie ozdobna náuká Ewánielia. liſt. 48.
27:
Papieſz dármo mowi/ wierzę grzechom odpuſztzenie.
:
(liſt. 54.
papieſz


strona: 255

Regeſtr.
1:
Papieſz vtzy y ſludzy iego/ iż niedośić wierzyć. liſt. 54.
2:
Przes ſamę wiárę bywamy złątzeni [s] pánem Bogiem.
:
(liſt. 56.
3:
Pan Robotnikow proznuiących mieć niechce w win=
4:
nicy ſwoiey. liſt. 61.
5:
Papieſz y ſludzy iego zákázuią wyznáwáć Páná Iezu
6:
Kryſtá. liſt. 65.
7:
Papieſz woſkowe Báránki przyrownał do páná Kry
8:
ſtuſá Báránká żywego. liſt. 67.
9:
Papieſz trzy Agnuſy álbo Báránki woſkowe Ceſárzo
10:
wi poſlał zá wielki dar. liſt. 68.
11:
Papieſz ieſt tzarownicá nawyſſſza miedzy tzárowni=
12:
cámi. liſt. 68.
13:
Papieſz y iego cechowáni Kxięża ták ná kożdą nie=
14:
dzielę tzáruią wodę. liſt. 71.
15:
Papieſz y iego Kxięża od pogánow ſie náutzyli tzáro=
16:
wać wody. liſt. 72.
17:
Papieſka modlitwá wodna kożdą niedzielę. liſt. 72.
18:
Papieſka wodá wielkonocna. liſt. 72.
19:
Poprzyſięgánie wody. liſt. 73.
20:
Pytánie kto roſkazał wodę tzárowáć. liſt. 73.
21:
Papieſka Sol niedziele kożdey. liſt. 73.
22:
Pieniądze duſze wyćiągáią s Cżyſcá. liſt. 76.
23:
Papieſz niewierzy/ áby Kryſtus przynioſl z niebá miło
24:
śćiwe lato. liſt. 79.
25:
Pierwſza wymowká papieſka o Oleiu. liſt. 85.
26:
Papieſz Lámpy wymyſlił. liſt. 90.
27:
Papieſz kádzidlnice wymyſlił. liſt. 91.
28:
Papieſz popioł wymyſlił. liſt. 91.
29:
Papieſkiego Bágná y Kwiatkow tzárowánie w nie=
30:
dzielę Kwietną. liſt. ...
Tt iij...


strona: 255v

Regeſtr.
1:
Papieżnicy Cżárnokxiężnicy. liſt. 93.
2:
Papieſkie w Kwietną niedzielę bluznierſtwá. liſt. 93.
3:
Papieſkiego ziela ſwięcenie zielney pánny Máryey.
:
(liſt. 94.
4:
Papieſz ſwięći Owies dzień Stzepaná ſwiętego.
:
(liſt. 95.
5:
Papieſz ſwięći Złoto/ Mirrę/ y kádzidło. liſt. 96.
6:
Papieſka wielkanoc. liſt. 97.
7:
Pytánie kto im to tzynić roſtazał. liſt. 98.
8:
Pątniki iako tzáruią. liſt. 99.
9:
Poſwiącánie kośćiołow. liſt. 100.
10:
Pierwſzy dowod poſwiącánia kośćiołow. liſt. 101.
11:
Pogrzeby vććiwe máią być. liſt. 104.
12:
Pátynę y Kielich iáko tzáruią. liſt. 105.
13:
Pogáni biegáią do obrázow. liſt. 111.
14:
Papieżnicy chwalą obrázy. liſt. 113.
15:
Powiedáią nieklękamy przed obrázy. liſt. 116.
16:
Papieſcy odzwierni oſtyárij. liſt. 119.
17:
Papieſcy tzytelnicy álbo tzytátze Lectores. liſt. 120.
18:
Papieſcy záklinátze Exortzyſte. liſt. 120.
19:
Papieſcy Akolitowie. liſt. 121.
20:
Papieſcy Subdyakonowie. liſt. 122.
21:
Papieſcy Dyakonowie. liſt. 123.
22:
Papieſcy Kápłani Sákryfikuli. liſt. 123.
23:
Przyſięgá Biſkupow pierwſza papieżowi. liſt. 127.
24:
Pierśćień Biſkupi ták tzáruią. liſt. 129.
25:
Przyſięgá Biſkupow. liſt. 131.
26:
Piotrá wſpomináią. liſt. 131.
27:
Papieżá każdego roku [n]awiedzáć powinni Biſkupi.
:
(liſt. 132.
28:
[Pro]zno maſz tzekáć Concylium. liſt. 132.
przyſięgá


strona: 256

Regeſtr.
1:
Przyſiegá Mniſka. liſt. 137.
2:
Paupertatem álbo vboſtwo Mniſzy obiecuią. liſt. 139.
3:
Ptakom kazał Fránćiſzek. liſt. 145.
4:
Pierśćień znákiem Duchá Swiętego názywáią.
:
(liſt. 150.
5:
Pánnę Máryą vććiwie mamy wſpomináć. liſt. 152.
6:
Papieſz y iego Ordá ſromoći Pánnę Máryą. liſt. 155.
7:
Papieżnicy wywieſili iężyki ſwoie ná Kryſtuſá.
:
(liſt. 155.
8:
Papieſz y Mniſzy Duchá Swiętego ſromocą. liſt. 156.
9:
Przykład Papieſki o iednym Krolu zmyſlony. liſt. 156.
:
(157.
10:
Powieda Papieſz/ iż zołtarz lepſzy pánny Máryey/ á
11:
niſſli Dawidá. liſt. 156.
12:
Powieda Papieſz/ iż zołtharz pánny Máryey Angioł
13:
przynioſl z nieba. liſt. 157.
14:
Powieda Papieſz/ iż zołtharz pánny Máryey milſzy
15:
Troycy Swiętey/ niſſli Dawidow. liſt. 157.
16:
Pánná Márya rządzi wſzyſtki rzetzy v Papieżnikow.
:
(liſt. 163.
17:
Pánná Márya Iednatzem/ rzetznikiem v Papieżni=
18:
kow. liſt. 164.
19:
Pánná Márya wſzyſtko ſtworzyła v Papieżnikow.
:
(liſt. 164.
20:
Pánná Márya Papieżnikom odpuſztza grzechy.
:
(liſt. 164.
21:
Pánná Márya ſerc náſzych niezna. liſt. 166.
22:
Podobieńſtwo o pánnie Máryey. liſt. 166.
23:
Pośćie bluznierſtwá. liſt. 168.
24:
Podnoſząc kielich ták Bogá bluzni. liſt. 169.
25:
Przes caly rok ták bluznią Syna Bożego. liſt. 171.
Potzęćia


strona: 256v

Regeſtr.
1:
Potzęćia pánny Máryey błuznierſtwá. liſt. 171.
2:
Pogáni nigdy thák nieſromoćili Kryſthuſá iáko We=
3:
mſzach Papieżnicy. liſt. 177.
4:
Papieżnicy niewierzą/ choćia vſthy wyznawáią/ áby
5:
Kryſtus doſić vtzynił. liſt. 177.
6:
Papieſz y ſludzy iego/ nie wſzyſtkiego Báránká iedzą.
:
(liſt. 185.
7:
Papieſz s ſwoią ordą vtzynił s pánny Máryey Bał=
8:
waná. liſt. 192.
9:
Papieſz y s ſwoią ordą Heretyk. liſt. 192.
10:
Papieſz s ſwoimi ma rozmáite Iezuſy. liſt. 193.
11:
Powiedaią iż thák wiele pod iedną oſobą iáko pode=
12:
dwiemá. liſt. 200.
13:
Przytzyná tzemu Papieſcy kápłani pod dwiemá oſobá
14:
mi przyſtępuią. liſt. 200.
15:
Papieſcy kxięża pod iedną oſobą prziymuią niemocni
16:
y nie mſzący. liſt. 201.
17:
Papieſz ieſt Elimás. liſt. 206.
18:
Papieżnicy wyznawáią/ iż Kryſtus ieſt Iednatz/ ie=
19:
dno nie ſam. liſt. 208.
20:
Papieżnicy Sábellianowie kácerze. liſt. 210.
21:
Papieżnicy ſámi wyznawáią/ iż ieſth wiele kápłanow
22:
nietzyſtych. liſt. 227.
23:
Papieſz przyrownał vſtáwy ſwoie do vſtáwy Bożey.
:
(liſt. 228.
24:
Páfnucyus wyznawcá Boży około małżeńſtwá ſlug
25:
Bożych. liſt. 230.
26:
Papieżnicy ſie náſmiewáią s krzyżá prawdziwego.
:
(liſt. 239.
27:
R.
28:
Ráweńſki kośćioł do Papieżá przyſtał. Anno. 681.
29:
liſt. 30.

strona: 257

Regeſtr.
1:
Rzym Papieżowi darował Ludwik Ceſarz. Anno 820.
:
(liſt. 30.
2:
Rzymſkiemu zebrániu moc daná wybieráć Papieżá.
:
(liſt. 31.
3:
Rozdział odpuſztzenia grzechow. liſt. 71.
4:
Rozmáite Bogi papieżnicy máią/ ktorymi duchy nie=
5:
tzyſte odganiáią. liſt. 96.
6:
Rozum ku wierze nic nienależy. liſt. 108.
7:
Rąk ſkłádánie y ſmárowánie kápłanow papieſkich.
:
(liſt. 123.
8:
Rąk ſwięcenie. liſt. 124.
9:
Rąk kłádzienie ná kxiędze. liſt. 124.
10:
Rzetz niebeſpietzna być kápłanem. liſt. 125.
11:
Ręce Biſkupie ták tzáruią. liſt. 128.
12:
Rękáwice Biſkupie ták tzáruią. liſt. 129.
13:
Rozgrzeſzenie Papieſkie bluznierſkie. liſt. 159.
14:
Roraty w Adwent/ bluznierſtwá. liſt. 176.
15:
S.
16:
Stárſzy ktorzy ſą. liſt. 4.
17:
Seruus ſeruorum Dei/ ktory Papieſz wymyſlił piſáć.
:
(liſt. 6.
18:
Stániſlaw Biſkup Krákowſki Swiętym zoſtał.
19:
Anno 1253. liſt. 34.
20:
Stzepan ſſoſty tym imieniem Papieſz/ iáki był. liſt. 37.
21:
Sylweſter wtory tym imieniem Papieſz iáki był.
:
(liſt. 38.
22:
[Syl]weſter trzeći tym imieniem Papieſz/ iáki był.
:
(liſt. 38.
23:
[Synod] w Bryxiey/ ná ktorym Papieżá zrzucono.
:
(liſt. ...
24:
[Synod] Konſtáncyńſki/ ná ktorym Apoſtoły/ Kry...
Vv...


strona: 257v

Regeſtr.
1:
...oſądzono Heretyki. liſt. 41.
2:
Synod Bázyleyſki/ ná ktorym Pannę Máryą vtzy=
3:
niono Rzetznitzką. liſt. 42.
4:
Stániſlaw godny vſtáwitzney chwały. liſt. 69.
5:
Skąd ſie wziął Cżyśćiec. liſt. 75.
6:
Sábinianus Papieſz tym imieniem. liſt. 90.
7:
Słoninę ták tzáruie papieżnik. liſt. 97.
8:
Sery ták tzáruie papieżnik. liſt. 97.
9:
Sol ták tzáruie papieżnik ná wielkęnoc. liſt. 97.
10:
Swini zbáwienie przypiſuią. liſt. 98.
11:
Smyntarze iáko tzáruią. liſt. 104.
12:
Szalą ludzmi proſtymi papieżnicy. liſt. 105.
13:
Swięcenie kápłanow papieſkich. liſt. 118.
14:
Szeroka pietze ſcilicet. liſt. 121.
15:
Subdyakonowie papieſcy. liſt. 122.
16:
Sákryfikuli kápłani papieſcy. liſt. 123.
17:
Swięcenie v Biſkupow. liſt. 132.
18:
Skąd ſie Mniſzy wſztzęli/ y ktorego tzáſu. liſt. 133.
19:
Szkoły máią być opátrzone dla panien. liſt. 150.
20:
Spowiedz papieſka bluznierſka. liſt. 159.
21:
Sámey pánnie Máryey papieżnicy niedufáią.
:
(liſt. ...
22:
Skąd Mſza Papieſka vroſlá/ ieſli ią Kryſtus/ Ia=
23:
kub/ Piotr/ álbo Marek ſwięty poſtánowił. liſt. 194.
24:
Spowiedz kxiężey papieſkiey v ołtarzá. liſt. 195.
25:
Słowá Konſtáncyńſkiego Concylium. liſt. 200.
26:
Swiádectwá z doktorow ſtárych/ iż ludzie pod d...
27:
má oſobámi prziymowali. liſt. ....
28:
Sam Iednatz może zbáwić. liſt. ...
29:
Syrycyus Papieſz odiął żony. liſt. ...
30:
[Sta]niſlaw Orzechowſki Kánonik Przemyſki. l[iſt.]....

strona: 258

Regeſtr.
1:
Thák do Niemocnych ludzi mowią papieżnicy/ kiedy
2:
ie mażą. liſt. 151.
3:
Tákby pánná Márya mowiłá do tych Báłwochwál=
4:
cow. liſt. 153.
5:
Tomaſz omywa złośći v papieżnikow. liſt. 162.
6:
Troyce ſwiętey przybytek Marya bluznierſtwo y ká=
7:
cerſtwo. liſt. 176.
8:
To tzyńćie ná pámiątkę moię. liſt. 179.
9:
Táiemnicá Bábilon. liſt. 234.
10:
Trzećia tzęść o krzyżu Páná Kryſtuſowym y zwolen=
11:
nikow iego. liſt. 237.
12:
Táiemnicá Babilon. liſt. 241.
13:
W.
14:
Wiktor wtory tym imieniem Papieſz trzeći s kielichá
15:
otruty. liſt. 38.
16:
Vrban ſſoſty Papieſz s Ceſarzem Otthonem waltzył.
:
l(iſt. 39.
17:
Wiárá ieſt dar Boży. liſt. 45.
18:
Wietzerzą oſtátnią iáko ſpráwował Pan Kryſtus.
:
(liſt. 47.
19:
Wiárę ſwoię káżdy widzi. liſt. 53.
20:
Wiárá papieſka ieſt wiedzieć/ iż Kryſtus vmętzon.
:
(liſt. 55.
21:
Wiárá krześćijáńſka ieſt dar Duchá ſwiętego/ iż dla
22:
Páná Iezu Kryſtá/ etć. liſt. 55.
23:
Wąſz miedziány ná puſztzy. liſt. 56. 112.
24:
W iákich vtzynkách mamy chodzić. liſt. 59.
25:
Wiáry ſtárey vtzymy. liſt. 60.
26:
W imię vtzynkow dobrych vtzą odpuſztzenia grze
27:
chom. liſt. ...
Vv ij


strona: 258v

Regeſtr.
1:
Vtzynki dobre papieſkie/ ktore ſą. liſt. 61.
2:
Vſty bywa wyznánie ku zbáwieniu. liſt. 66.
3:
Wierſze Láćińſkie o Báránkach woſkowych. liſt. 68.
4:
Wodę Papieſz wymyſlił ku pohańbieniu krztu ſwię=
5:
tego. liſt. 71.
6:
Vmárłe kośći papieżnicy cáłuią/ á żywe przeſladuią.
:
(liſt. 80.
7:
Wtora wymowká o Oleiu papieſkim. liſt. 85.
8:
Woniaiąca ſlotkość papieſká ſwiecá woſkowa.
:
(liſt. 88.
9:
Wymowká papieſka iż kiy pozdrawiáią. liſt. 93.
10:
Wielkanoć papieſka. liſt. 97.
11:
Wino tak tzáruie papieżnik. liſt. 97.
12:
Wapná y kámienia poſwiącánie. liſt. 101.
13:
Wtory dowod poſwiącánia kośćiołow. liſt. 102.
14:
Wſzyſcy ludzie mieliby ſie vbieráć w ornaty. liſt. 106.
15:
Vbiory inſze iáko tzáruią. liſt. 107.
16:
Wſzyſcy poſromoceni/ ktorzy klękáią przed obrázy.
:
(liſt. 111.
17:
Wiárá nie s pátrzenia/ ále s ſluchánia. liſt. 113.
18:
Wzdychánie przed obrázem fáłſzywe. liſt. 114.
19:
Wtora przyſięgá Biſkupow pápieżowi. liſt. 128.
20:
Wtore káſtytatem Mniſzy/ álbo tzyſtość obiecuią.
:
(liſt. 139.
21:
Vboſtwo Mniſzy obiecuią. liſt. 139.
22:
W imię kápic vtzą odpuſztzenia grzechow. liſt. 145.
:
(148.
23:
Wſzyſcy wierni ſą pánnámi duchownymi. liſt. 148.
24:
Wieńcá ſwięcenie Mniſſkam. liſt. 148.
25:
[Wy]mowká niektorych oycow y matek. liſt. 149.
26:
[W kla]ſztorze nienáutzy ſie nic ſlużyć Pánu B. liſt. 140.
wſzyſcy


strona: 259

Regeſtr.
1:
Wſzyſcy bierzemy od Páná Iezu Kryſtá Syná Boże=
2:
go. liſt. 153.
3:
Wijátyki papieſkie ſwiattzą/ iż nie w imię Paná Iezu
4:
Kryſtá proſzą. liſt. 158.
5:
Wijátyk kxiężey Papieſkiey/ w ktorym Pána Bogá y
6:
Syná iego bluznią. liſt. 161.
7:
Wſpomożyćiel Tomaſz v papieżnikow. liſt. 163.
8:
We Mſzach papieſkich w Adwent bluznierſtwá.
:
(liſt. 168.
9:
W niedzielę Kwietną bluznierſtwá. liſt. 168.
10:
Wtorey niedziele po ſwiętey Troycy bluznierſtwá.
:
(liſt. 169.
11:
W potzęćie Pánny Máryey ná Mſzy bluznierſtwá.
:
(liſt. 171.
12:
Wincentego krew grzechy papieſkie omywa. liſt. 172.
13:
W niebowſtąpienie bluznierſtwá. liſt. 173.
14:
W národzenie pánny Máryey bluznierſtwá. liſt. 174.
15:
Wielkánoc Zydowſka. liſt. 184.
16:
Vſty wyznawáią papieżnicy/ iż Kryſtus doſić vtzy=
17:
nił/ ale temu niewierzą. liſt. 189.
18:
Wierni iuſz nieprágną áni łakną więcey. liſt. 191.
19:
Wincentego krew v papieżnikow grzechy omywa.
:
(liſt. 192.
20:
Wſzyſcy Mſzarze nie ſą ſlugámi Bożymi. liſt. 199.
21:
Wymowka ozdobna o poſwiącániu kośćiołow. liſt. 220.
22:
... liſt. 222.

strona: 259v

Regeſtr.
1:
Z.
2:
Zakon tzemu grzechy odkrywa. liſt. 44.
3:
Zwolennikom ſwoim Kryſthus nieroſkazał Bárán=
4:
kow tzárowáć. liſt. 68.
5:
Záklinánie pierwſzego Oleiu w wielki tzwartek/ kto=
6:
rym niemocne tzáruie. liſt. 81.
7:
Záklinánie wtorego Oleiu/ ktorym krztzą dzieći/ krzy
8:
zmem zową. liſt. 82.
9:
Záklinánie Trzećiego Oleiu/ kthory ſwiętym bálſa=
10:
mem zową. liſt. 84.
11:
Zozymus Papieſz tym imieniem. liſt. 88.
12:
Ziela ſwięcenie Pánny Máryey zielney. liſt. 94.
13:
Z wielkim żalem ty rzetzy piſałem. liſt. 98.
14:
Zwony iáko krztzą. liſt. 103.
15:
Znáki iż papieżnicy od náuki Apoſtolſkiey odſtąpili.
:
(liſt. 107.
16:
Z winem wodę mieſzáć nieuſtáwá Kryſtuſowa.
:
(liſt. 122.
17:
Zadney offiáry niekrwáwey niemáſz/ okrom offiáry
18:
chwały. liſt. 178.
19:
Zá vmárłe ludzi offiáruią Wemſzach. liſt. 190.
20:
Zywi ludzie máią ſie modlić ieden zá drugiego.
:
(liſt. 214.
21:
Zony Duch Swięty zowie ſioſtrámi. liſt. 223.
22:
Zmyſlone Krzyże Papieſkie. liſt. 233.
23:
...

strona: 260

1:
Omyłki w Druku s trefunku dopuſztzone.
2:
Liſt dziewiąty w Annotácyach: Nicomedicat/ ma
3:
być. Nemo me dicat. Liſt. 15./ in Anno: Mat. 18. ma
4:
być/ 16: Idz ſzátáne odemnie/ etć: liſt. 50 Iż ſlo=
5:
wá Bożego prawdziwego ſluchaſz/ á ma być nieſlu=
6:
chaſz. Ná drugiey ſtronie tegoſz Liſtu miedzy Turki
7:
y Pogány w kośćiele Bożym/ á
8:
ma być: Ale w kośćie
9:
le Bożym.
10:
Drukowano w Pińcżowie w
11:
drukárni Dánielowey/ Ro
12:
ku od Národzenia Syná
13:
Bożego. 1560.