[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Rafał Leszczyński
tytuł:   Rzecz ktorą uczynił do ... krola Zygmunta Augusta ... Rafał Leszczyński
rok wydania:   1562


strona: kt

1:
Rżecż ktorą v=
2:
cżynił do namocnieyſzego Kro=
3:
lá Zygmunthá Auguſthá/y do
4:
wſzytkiey Rády Koronney/ V=
5:
rodzony pan Ráphał Leſzcżyń=
6:
ſki/ Rádzieiowſki y Zołdáwſki
7:
Sároſthá/ imieniem wſzytkiey
8:
Sláchthy/ w Piotrkowie ná
9:
wálnym Seymie/ dniá
10:
XXX.Liſtopadá/ Roku
11:
M.D.LXII.
12:
grafika

strona: A2

1:
I
Z Pan Bog w swey mocy Wáſzę
2:
Krolewſką zacność/ ná ſtholicy
3:
właſney Krolewſkiey/ ná ſtholcu
4:
ſądu á obrony/ ku napráwie práwá á
5:
ſwobod Koronnych/ w ták dobrym iá=
6:
ko widzimy zdrowiu poſádzić racżył/
7:
Páná Bogá s tego chwalemy.
8:
Ześ theż wáſzá Krolewſka zacność nas
9:
wierne poddáne ſwoie/ nas lud Boży
10:
ſobie od Bogá w porządny ſzáfunek
11:
zwierzony/ bez wſzey ſpráwiedliwośći y
12:
obrony ták długi cżás poſtánowione/
13:
ieſzcże wżdam ták w cále záſtáć racżył/ y
14:
ſtąd niemniey Páná Bogá chwalemy.
15:
Bo záiſte nie żadna piecża áni opátrz=
16:
ność ludzka/ ále tylko ſámá moc práwi
17:
ce Bożey/ od nágothowánego vpádku
18:
tey Korony/ ſtrzegłá á broniłá. Gdyż
19:
ći/ ktorym tego Rzecżpoſpolita zwierzy
20:
łá/ pracey wezwánia ſwego im należą=
21:
cey/ zániedbawáią a zániechawáią.
22:
Lecż iż pan Bog/ iáko o tym piſmá ſwię
23:
te ſwiádectwá dawáią/ ieſzcże od wie=
24:
kow/ hneth po ſthworzeniu pirwſzego
25:
cżłowieká/ pożądał tego od wſzego na=
26:
rodu ludzkiego/ pocżąwſzy od nawyſz=
27:
ſzych krolow/ áż do nanizſzych y nauboſz
28:
ſzych ogrodnikow/ áby káżdy ná ſwym
A 2mieyſcu


strona: A2v

1:
mieyſcu zoſtáwáiąc/ wezwánia ſwego
2:
był pilen/ prace powołania ſwego do=
3:
ſtáthecżnie wykonywał: zda ſie być zá
4:
rzecż potrzebną/ grunthy/ ná kthorych
5:
Recżpoſpolita Polſka záwiſłá á zbu=
6:
dowána ieſt/ krotkimi ſłowy ná thym
7:
mieyſcu przypomnieć.
8:
Oni mądrzy/ ſtátecżni/ á mężni Po=
9:
lacy/ kthore przodkami ſwemi zowie=
10:
my/ widząc wolą Bożą być takową/ że
11:
tego Pan Bog s cżłowieká potrzebuie/
12:
áby w boiáźni Bożey żywąc/ w porząd
13:
ku ná ſwiecie wiek ſwoy wykonał/ zdo=
14:
bywſzy thák wielkiey ſzyrokośći ziemie/
15:
zwolili ſobie Krolá/ kthoremu wſzytkę
16:
onę wielkość kráiu/ w dożywotny ſzáfu=
17:
nek ſam podáli: nic więczey powinno=
18:
śći ná Krolá ſwego nie włożywſzy/ tyl=
19:
ko áby im práwá ich/ do ktorych go we
20:
zwáli/ dzierżał/ wewnętrzną ſpráwie=
21:
dliwość cżynił/ á bronił od potocżnego
22:
nieprzyiacielá. A iżby tho doſkonáley
23:
pan ich isćił/ przyſięgą obowiązáli one
24:
go.
25:
Przeglądáiąc dálſze niebeſpiecżeństwá
26:
á obawáiąc ſie tego/ áby kiedy on Krol
27:
ich/ gdyż też krewkośći cźłowiecżey pod=
28:
dan był/ álbo s ſtrony gniewu/ álbo wa
śni iákiey/


strona: A3

1:
śni iákiey/ álbo też zawádą iákich ciele=
2:
ſnych roſkoſzy/ niechciał zaniedbawáć
3:
cnego ná ſię włożonego powinowácz=
4:
twá iśćić/ poſádzili podla bokow iego
5:
thák wielki pocżet rád Koronnych/ ná
6:
ktorych rámioná tę piecżą á ſtraż wło=
7:
żyli/ aby Monárchá ich s powinnośći
8:
ſwey nie wykracżał/ práwá przyięte ſtá
9:
tecżnie á ſtale chował/ ſąd pilnie á ſprá
10:
wiedliwie cżynił/ gránicżnego nieprzy=
11:
iacielá mocnie odpirał. A iżby theż y ći
12:
ſwą ná nię włożoną powinność czále i=
13:
śćili/ przyſięgą tákże byli obwiązáni.
14:
Potrzebá iſcie y dáley obawáć ſie y the=
15:
go/ áby kiedy ono thák wielkie zebránie
16:
ich/ kthorego zá cięſzką pracą y przela=
17:
niem krwie ſwoiey doſtáli/ nie było iá=
18:
kim ſproſnym nieporządkiem roſproſzo
19:
ne/ dáli do tego oſobnych dwu ſtrożow/
20:
ktorym koronnych piecżęći zwierzyli.
21:
A iżby też ći liſtow żadnych práwu po=
22:
ſpolitemu przećiwnych/ áni donácijey/
23:
s ſwey káncelláriey wydawáli/ oſo=
24:
bnym to ſtátutem opátrzyli.
25:
Ale żeby też ty dwá ſtany Rzecżypospo=
26:
litey w tákim opiſánym porządku cále
27:
postáwili/ poſtánowili też y to/ áby ná
28:
káżdy rok ná mieyſcu pewnym y vprzy=
A 3wileio=


strona: A3v

1:
wileiowánym/ zgromádzenie bywáło/
2:
na ktore Rycerſtwo/ będąc trzećim ſta=
3:
nem Rzecżypoſpolitey/ pewny pocżeth
4:
oſob s pośrzodku ſiebie/ ze wſzytkich cżę
5:
śći Koronnych/ wypráwowáli: ktorzy
6:
ieſliby w ktorey cżęśći/ álbo w kthorym
7:
kącie Korony/ iákie vbliżenie w práwie
8:
poſpolitym obacżyli/ thám nápráwić
9:
ſie nápomináli. A thák nie inácżey iáko
10:
ná káżdy rok pewne rewidowánie á
11:
przeglądánie działo ſie.
12:
O pięknie záiſte ći zacni ſtárcy tę Rzecż
13:
poſpolitą w ſwych ſtopniach byli po=
14:
ſtáwili/ ktora ſnadź ná ſwiecie y s prze=
15:
dnieyſzą mogłá być porownaná/ bo ká=
16:
żdego ſtanu powinność w niey zámknę
17:
li. A coż po thym/ gdy my potomſtwo
18:
ich/ będąc thák porządni/ rżeczy poſta=
19:
nowioney/ nam ná piśmie przez ręcze
20:
podáney/ w tey ſzcżyrosći á cáłośći zá=
21:
chowácieſmy nie vmieli.
22:
Niechże káżdi obacży komu należy/ ápil
23:
nie niech ſam w ſobie y w ſumnieniu
24:
ſwym vważy/ ieſliż czále zosthawa ná
25:
mieyſcu ſwym/ w powołániu ſwoim/
26:
álbo cáleli prace wezwánia ſwego wy=
27:
konywa. Ieſliż mowię przodkiem z o=
28:
ſoby wáſzey Krolewſkiey zacnośći/ iáko
od na=


strona: A4

1:
od nawyſzſzey zwirzchnośći nam od bo=
2:
gá dáney/ doſyć ſie dzieie práwu poſpo
3:
litemu/ y powinnośći Krolewſkiey?
4:
Zaiſte Miłośćiwy Krolu/ kreẃ kthora
5:
w Polſzcże przez kaźni obficie przelewa
6:
ná bywa/ woła o pomſtę do Bogá.
7:
Azaſz ſie nie rozbieżáło ſwowoleńſtwo
8:
ludzkie/ prze niedzierżenie ſądow W.
9:
K. zacnośći/ ták dálece/ że też iuż żaden
10:
y dziatek ſwych właſnych beſpiecżen nie
11:
ieſt. Bo mali kto dziewecżkę/ y tey w po
12:
koiu záchowáć nie może/ cżeka tego ry=
13:
chłoli przydzie mocnieyſzy/ á weźmie
14:
mu onę.
15:
Nie wſpominam tych/ kthorzy ſłábſze=
16:
mi będąc/ od mocnieyszych vćiśnieni by
17:
wáią. Nie wſpominam wdow/ ktore
18:
práwo Boże y wſzelkie ine práwo w o=
19:
bronę zwirzchnośći podawáią/ ktorich
20:
łzy á nieobronienie od krzywdy/ niebo
21:
przenikáią. Nie wſpominam też y in=
22:
ſzych złych ſpraw y zwycżáiow/ w kto=
23:
rych niebácżni ná vcżćiwość y powin=
24:
ność Krześćijáńſką/ beſpiecżnie mieſzká
25:
ią/ nieſłycháć by khto ſkaran był/ álbo
26:
ná oſtátek też y záklęt/ bo tylko o ſnopy
27:
kląć zwycżay iuż ná ten cżás náſtał.
28:
Poyrzymyſz ná obronę grániczną iáka
A 4ieſth.


strona: A4v

1:
ieſt. Rzecż pewna/ by ieden tyſiąc koni
2:
wtárgnął do Korony/ mogłby ią ſkrzy
3:
żować/ nie vyrzałby przećiw ſobie mie=
4:
cżá dobytego/ cżego ſie niedawno przy=
5:
kład okazał ku vbliżeniu ſławy narodu
6:
Polſkiego/ że máłe woyſko/ ledwá kilká
7:
ſet koni/ wielką cżęść páńſtwá W.K.
8:
zacnośći przeiecháło/ ſląc jeſzcże przed
9:
ſobą mándaty/ miecżem y ogniem gro=
10:
żąc/ tym kthorzyby chcieli w nim będą=
11:
cym/ przedſięwzięcia hámowáć. Zá=
12:
prawdę Miłośćiwy Krolu wielki nie=
13:
doſtátek tu ná tym mieyſcu/ o kthorym
14:
ieſli rády nie będzie/ actum de nobis.
15:
Rácżcieſz Miłosćiwi pánowie to też o=
16:
bacżyć/ doſyćli ſie theż z mieyſc W.M.
17:
powinowáctwu á práwu poſpolitemu
18:
dzieie. Tákieli z W.M. napominánie
19:
páńſkie ieſt/ iákie być ma. Takieli záſtá
20:
wienie ſie y odpiránie złemu/ iákiego
21:
práwá y przyſięgá vcżą. Y tu záiſte nay
22:
dzie ſie niedoſtátek. Y by kto ná tho po=
23:
pátrzyć chciał/ to znáiąc ſądzić chciał/
24:
coby Pan Bog zá tákowe poſtępki tey
25:
Koronie obiecował.
26:
Záiſte to ſą znáki gniewu Bożego/ znák
27:
zginienia á vpadku: bo wſzytki ty Kro=
28:
leſtwá/ ktore iuż vpadek ſwoy podſtą=
piły/


strona: A5

1:
pili/ wſzytki thy znáki przed vpadkiem
2:
ſwoim widziáły/ ktore w Polſzcże iuż ſie
3:
wypełniły.
4:
S tey ſtrony ſmętek á żáłość widzieć v=
5:
padek przed ocżymá ſwymi/ widzieć v=
6:
padek ktoremu ſie zábieżeć mogło/ á zá
7:
bieżeć żaden temu nie chce. A czoż to in=
8:
ſzego jeſt/ iedno że Pan Bog rozum od=
9:
iął/ bo ták zwykł cżynić/ kogo chce ſka=
10:
ráć/ z rozumem go pirwey rozłącża.
11:
Muſzę to drugi raz powtorzyć/ że s tey
12:
ſtrony ſmętek á żáłość/ ale z drugiey ſtro
13:
ny zoſtawa cżąſtká nádzieie dobrey. A
14:
to iż Pan Bog w wſzechmogący dał to ſer
15:
ce W.K. zacnośći/ że chceſz napráwę v
16:
cżynić ſkáżonym á zániedbánym prá=
17:
wom náſzym/ tegoć ciáło á kreẃ w ſer=
18:
cu W.K. zacnośći nie vcżyniło/ ale ſam
19:
tylko Duch Boży. Toć ieſth pocieſzna
20:
nádzyeiá/ będzyeli od nas wdzięcżnie
21:
przyięta/ á nie będzieli zániedbaná.
22:
Toć ieſt znák/ że Pan Bog nie żąda zgi=
23:
nienia náſzego/ ále chcze napráwy/ ále
24:
obrocenia náſzego k ſobie/ y pokuty.
25:
Nic w tym nie wątpimy Naiáſnieyſzy
26:
á Miłośćiwy Krolu/ że to co W.K. za
27:
cność przez poſły y liſthy ſwe wſzytkiey
28:
Koronie rozeſłáć/ á wſzemu Ricerſtwu
ſwemu


strona: A5v

1:
ſwemu zwiáſtowáć racżył/ że iuż to nie
2:
ſłowy/ áni liſthownemi obietniczámi/
3:
ktorycheſmy ſie długi cżás nápiáſtowá
4:
li/ wypełnić á viśćić będzieſz racżył.
5:
Pewniſmy tego/ boſmy vwierzyli obie=
6:
tnicam zacnego á Krzesćijáńſkiego kro
7:
lá/ ktorym po Bożych obietnicach/ na=
8:
wyſzſza wiárá ma być daná/ y ná toſmy
9:
przyiecháli/ abyſmy iuż w ſkutku ſámę
10:
rzecż do bráciey ſwey odnieſli/ bo nas
11:
po to poſłáli/ á nic inſzego wſtępo=
12:
wáć mimo to zágrodzili.
13:
O wzruſzże w ſobie Naiáſnieyſzy á Mi
14:
łośćiwy Krolu ſerce miłoſierne krole=
15:
wſkie/ á zrzuć ten ſzkodliwy pień z dro=
16:
gi/ ktory záwadza do dobrego/kthory
17:
ieſt przycżyną do vpadku/ á zrzućić go
18:
áni zepchnąć żaden inſzy z ludu nie mo=
19:
że/ okrom oſoby W.K. zacnośći.
20:
O zlutuyże ſie W.K. zacność á vlecż to
21:
chore ciáło/ ktorego ſam głową racżyſz
22:
być: bo záginielić ciáło/ y głowie niedo
23:
brze ſie sſtánie: będzieli ciáło zdrowe/ y
24:
głowá w ſwey cáłośći zoſtánie. Ponie=
25:
waż W.K. zacność thym poddánym
26:
ſwym łáſkę á miłość okázuieſz. Ponie=
27:
waż W.K. zacność Polakom dobrze
28:
chcieć/ dobrze życżyſz. Bo W.K. za=
cność


strona: A6

1:
cność nie krolujeſz narodowi Polſkie=
2:
mu przez moc miecżá. Nie ſpádłá koro
3:
ná ná W.K. zacność práwem przyro=
4:
dzonym/ áni ſuccieſsią żadną. Nie przy
5:
nioſłeś W.K. zacność praw ſwych Po
6:
lakom/ áleſmy cie zá krolá á zá páná ſo
7:
bie obráli/ z miłośći á s tey dowierno=
8:
śći ktorąſmy ku przodkom y W.K. za=
9:
cności mieli. Zwierzyliſmy W.K. za
10:
cnośći co v nas po zbáwieniu nadroſzſze
11:
było/ praw á ſwobod y pocżćiwośći
12:
ſwoich/ kthore nád bogáctwá złothá v
13:
nás wyſzſzey ważone ſą/ á zá wſzytko zło
14:
to/ zleby przedáne były.
15:
Nie nowináć to Polakom miłowáć pá
16:
ny ſwe. Izaſz tho kiedy ſłychána rzecż
17:
ieſt/ álbo ieſliż to kroniki ſwiádſzą/ żeby
18:
kiedy ktory krol Polſki był w bitwie po=
19:
iman/ álbo ieſliż kthory był ránion. A
20:
coż to inſzego cżyniło/ iedno miłość tego
21:
narodu Polſkiego przećiw pánom ſwo
22:
im/ że to przed ocżymá páná ſwego po=
23:
kázowáli nád nieprzyiacielem iego/ co
24:
ſie mężnemu narodowi godziło pokázo
25:
wáć/ wydawáiąc ciáłá y żywothy ſwe
26:
wſzelkiemu niebeſpiecżeńſtwu/ ſtrzegąc
27:
áby ná paná ich zła przygodá nie przy=
28:
pádłá: cżego iáſną pámiątkę cżyni ono
ſławne


strona: A6v

1:
ſławne zwycięſtwo Przedziádá W.K.
2:
zacnośći/ ktore nád mocnym narodem
3:
Niemieckim otrzymał/ nád nadzieię lu
4:
dzi wſzytkich ná ſwiecie. Thám Polacy
5:
pokazáli miłość przećiwko pánu ſwe=
6:
mu. Tám kreẃ ſwoię przed ocżymá ie=
7:
go przelewáli. Otożći to ieſt M.K.
8:
potmoſtwo tych ludzi/ otoż tyſz ſerczá y
9:
chćiwośći/ ktohre gotowi ſam pokazáć
10:
záwżdi przed ocżymá W.K.Z. thylko
11:
rácż W.K.Z. obroćić łáſkáwe oko/ á
12:
wyſłucháć prośby ich: á proſzą o to/ coś
13:
W.K.Z. powinien/ á coś poprzyſiągł.
14:
S tym thedy błogoſławieńſtwem W.
15:
K.Z. náſzego miłośćiwego páná wita=
16:
my/ áby pan Bog wſzechmogący to zá
17:
cżęte nacżynie/ y ogień w ſercu W.K.Z.
18:
zácżęty/ Pomnożyć á ku dobremu końcu
19:
przywieść racżył/ áby wżdam kiedy tey
20:
Tráyediyey koniecz był/ áżebychmy iuż
21:
nie w obietnicach/ ále w ſkutku brácyey
22:
ſwey przynieſli cżegoſmy ták długi cżás
23:
prośili á żebráli. A potrzebáć tego áby
24:
ſie tho działo w miłośći/ bo wasni y co
25:
kiedy dobrego w ktorey Rzecżypo. vcży
26:
niły? Niech tedy ſam pan Bog wſech=
27:
mogący przez Duchá ſwego s. thę mi=
28:
łość w ſercach wſzytkich do tego należą
29:
cych ſpráwi etc. Amen.