![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.55d5b47a78d5.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[Słownik Polszczyzny XVI wieku]](/static/img/spxvi-logo.9e6c364a84ff.png){kind=logo}
![[Szukaj]](/static/img/icons/magnifier-left.03d386f15d93.png){kind=icon}
strona: kt
1:
Historia
2:
Żałoſná a ſtraſzliwa o
3:
Franciſzku Spierze Ktory
4:
śię dla boiaźni ludzkiei prawdy
5:
pańſkiéi zaprzáł i dlá tegóſz
6:
ieſt na ſtrach światu
7:
niesłychanym o
8:
byczaięm
9:
ſkarán.
10:
grafika
11:
PSAL. XLIX.
12:
Intelligite hec qui obliuiſcimini Deum 13:
ne quando rapiat, et nō ſit qui eripiat.
14:
MAT. X.
15:
Ktoby śię mnie zaprzáł przed ludźmi/ za=
16:
przę śię go i iá przed oicem moiem
17:
ktory ieſt wniebieśiech.
strona: ktv
1:
Napominanie. I. S.
2:
Czytai pilno a pamiętai/
3:
Na ſłowa panſkie roſmyſlai.
4:
Ze on takowych niechce znać/
5:
Ktorzy go niechcą wyſnawać.
6:
Przed ludźmi iego ſtworzęniém/
7:
Ze on ieſt naſzym zbawięniem.
8:
Dla nędznego tego świata/
9:
Odprzyśięgaią śię pana.
10:
Ducha prawdy wyrzuczaiąc/
11:
Prawdę być fałſz/ poćwierdzaiąc.
12:
Iako Franciſzek vdzialał/
13:
Przeto go teſz pan Bóg ſkáráł.
14:
Naduſzy i teſz naciele/
15:
Gdy śię go odprzyśiąkł śmiele.
16:
Iuſz tu piekło w ciele vznał/
17:
I pośmiercy śię tam doſtał.
18:
Czego nas Boże vchowai/
19:
Przyprawdzie ſwoiei zachowai.
20:
Byſmy ią mocnie ćwierdźili/
21:
I po śmierći ſtobą żyli.
strona: A2
1:
Ku Czytelnikowi.
2:
R
Ozumiem temu namileiſzy
3:
czytelniku/ że mi to nie ieden za oſo=
4:
bliwé głupſtwo śmiele przyczytá/
5:
iſz zwielá vcżonych Polákow/ rzad=
6:
ko ktory co piſze ku czytaniu poſpo=
7:
litev a iá będąc człowiekiem i nauki i
8:
rozumu niewielkiéo/ nie tilko śię wa=
9:
żę piſac/
ale teſz to cobych napiſáł/
10:
dopuſzczám za podpiſanim imięnia
11:
moieo drukowac/ a czynię to nie La
12:
cińſkięm iężykięm/ ſktorego dźiś po=
13:
ſpolicie naukę ſądzą/ ale polſkięm: kto
14:
ry iſz nám ieſt iakoby przyrodzony/
15:
wielé ich mnięmá/
żeby im/ niemo=
16:
gła być żádná rzecz pożyteczná o po
17:
wáżná wypiſaná/ abo ieſliby mogła
18:
tedy by to krom wſzelakiéi trudno=
19:
ści każdemu ktobychćiáł przyſzło/
20:
I ſtątże niektorzy/ za lekkié ſobie lu=| A ij | dźie |
strona: A2v
1:
dźie maią/
ty ktorzy co
popołſku pi
2:
ſzą/ zwłáſzcza iéſli ſwé imiona pod=
3:
piſuią.
4:
Leć to wſzyſtko mnie nic nieoby
5:
chodźi/ Bo ieſli inſzy milczą/ ia nie=
6:
wiem dla czego to czynią/ abo ieſli
7:
wtym przed panem Bogiem ẃy=
8:
mowięni będą/ To wiem/ że śię go=
9:
dźi ſzczygłowi ſpiewáć/
nietilko kie=
10:
dy ſłowik milczy ale téſz kiedy ſpiewá
11:
Drugą téſz wiem/ że moie piſanié dá
12:
libóg może być komu pożyteczné/
13:
nikomu (ile zniego ieſt) ſzkodliwé/
14:
Przytym niewſtydzę śię dla tego za
15:
nie/ iſz to ieſt Polſkié a nielacińſkié/
16:
Bo iako żydźi/ Grekowie/ Lacinni= 17:
cyi inſzę národy/ ſwemi iężyki/ czy=
18:
ſtych a powáżnych i zbawięnnych
19:
rzeczy/ doſyć popiſali/ ktorym śię
20:
dźiś wſzyścy dźiwuięmy/ tak nie=
21:
wiem przecz bychmy tegoſz i my po
22:
lácy iężykięm naſzęm dokazać niemo| gli |
strona: A3
1:
gli/
gdybyſmy braćiéi naſzyi którzy
2:
obcych ięzykow nięumieią/ ku zba=
3:
wiéniu/ cnocie/ rozumowi/ sławie i
4:
pożytkowi ſerdecznie pomoc chcieli/
5:
iakoſmy wſzyścy ẃinni/ chcęmyli
6:
byc niefáłſzywęmi chrześcjany.
7:
Ieſli śię teſz komu widźi że nau=
8:
ka i prácá tego ktory piſze/ Z iężyka
9:
śię polſkiego okazać niemoże: To
10:
niéch tak będźie chceli/ Iá acz nie=
11:
wiem ieſli połacinie/ ieſli popolſku
12:
gorzyi piſzę/ iednak dlá bliżnego kto=
13:
regom miłowac winien/ popolſku
14:
wolę/
a na iego pożytku przeſtawá=
15:
iąc: od pana Boga odpłaty czekám.
16:
Tak że imięnia moiego podpiſo=
17:
wanim/ tęgo ſamego ná wiecyi pra
18:
gnę/ aby inſzy/ tym rychléi práw=
19:
dźie wierzyli/ gdy śię podpiſac/ iéi po
20:
wiedacz niewſtydźi.
A krotko mo=
21:
wiąc/ gdy co czynię/ więcyi śię na pa
22:
na boga oglądami niſzli na ludźie. | A iij | Ktore |
strona: A3v
1:
Ktorégo tći świętyi abychmy śię
2:
wſzyścy więcyi niſz tego miſernego
3:
świata rozmiłowali i zokrutnych śię
4:
złości naſzych vpamiętać mogli/
ze=
5:
brałem na polſki iężyk tę żałoſną Hi
6:
ſtorją zlacińſkiego piſma wielá vczo
7:
nych ludźi/ widząc że prawie tak ia=
8:
ko inſzy pogani o pana boga nic nie
9:
dbámy/ i iuſz ieo boſki gniew wzgar
10:
dźiwſzy/ iako nieludźie/ żywięmy/
11:
wſzytko ſobie na źięmi więcyi wa=
12:
żąc/ niſz chfałę tego ktory nás był
13:
ſobie ku tći ſtworzył/ i terás ieſzcze
14:
chowá/ owábyſmy to dobrodźieiſt=
15:
wo ieo vznać chcieli/ a tak wciekwſzy
16:
śię do miłoſierdźiá ieo/ zbawieni byli.
17:
Ku czemu/ aby nás czytanié tyi=
18:
to Hiſtorjiéi ktorá śię dopiero tak
19:
dwie lecie s ſtała/ przywiodło/ racz
20:
nás wtym wysłuchać ſtworzyćię=
21:
lu naſz miły/ Mnie co śię dotycze/
22:
przyiął bych to wielmi rád za miłą a | wdźiec |
strona: A4
1:
wdźiecżną zápłátę by nawiętſzyi prá
2:
cyi moiéi/ nietilko tyi doſyc rownyi.
3:
Ktorá téſz ieſli komu iaki pożytek
4:
przynieśié/ niedbám za to/ choc mi
5:
nigd dźiekować niebędźie/ bylé dźię=
6:
kowáł/ náprzód panu Bogu / Po=
7:
tym niektorem oſobliẃym dobro=
8:
dźieium moiem/ Iako Iego M:
9:
Kśiążećiu Pruſkięmu/ Ich M: pa=
10:
num woiewodom Iunowłodzław
11:
ſkięmu/ y Płockięmu/ i Caſtellanum
12:
Brześckięmu i Dobrzynſkięmu/
kto
13:
rzy mi po Oicu i niektorych przy=
14:
iaciolach moich/ ku naukám mo=
15:
im pomoc ráczyli. Na oſtatek go=
16:
dźien ieſt niepośledniei dźięki i ten
17:
ktory tę Hiſtorią ſwym nákładem
18:
drukować dał/
Na jmię K. Ian Se
19:
clucján/ ktory dlá pożytku inſzych
20:
nietilko ſám rzeczy ku zbawięniu
21:
pożytecżné piſze/ ale teſz i na to na=
22:
łożyć s ſwą wielką ſzkodą nielituie/ | gdy |
strona: A4v
1:
gdy kto inſzy co pożytéczneo napiſze.
2:
A zaty ſwoie posługi i vtraty nie
3:
widzę ktorąby po nás polákách w=
4:
dźięczność vznáwáł/ bo iedni niemá=
5:
my co dać/ drudzy doſtateczni/ na
6:
prożné chleby i niepotrzebne rzeczy
7:
wolą vtracac/ niſz teo ktory śię o na
8:
ſze zbawięnié ſtará i wzdłużá nam=
9:
niéiſzą rzeczą zapomoc.
10:
A to wſzyſtko ſtąt pochodźi że o
11:
przyſłym żywocię niemyſlemy i zdá
12:
śię nám więtſzá ſzkoda kiedy trzy
13:
groſze vtraciem/ niſz kiedy zbawien
14:
nyi drogi niewiedząc i pana Boga
15:
nieznaiąc do piekła z inſzemi iść mu
16:
ſiem/
coſmy mogli za rowną rzecz z
17:
miłośći ku panu bogu w wierze pra
18:
wyi vczynioną/ wiecznyi radości
19:
vżywac. Ktoryi ia tobie wiernié
20:
ſprzám czytelniku miły/ A ſtem nieli
21:
tui oſtatka posłuchać.
22:
Stanisłáw Murz=
23:
nowſki s ſuſzyc.
strona: B
1:
O FRANCISZKV
2:
SPIERZE HI=
3:
STORIA.
4:
B
Yſmy ludźie miſerni á
5:
zapamiętali/ przykłady
6:
kaźni bożyi/ ktoręmi nás
7:
pan kſobie przywodźić
8:
ráczy/ tak dobrze i ſtą pilnośćią zaw
9:
ſze rozmyślali i pamiętali/
z iaką ié
10:
chęćią poſpolicie czytámy abo sły=
11:
chámy: owſzekibyſmy doſyć mieli
12:
natych cięſzkich káźniach/ ktoręmi
13:
przed tem od pana ieſt świat nawie
14:
dzón/ i patrząc na nie/ iako ié nám
15:
piſmo święte i pogáńſkié/ na ſtrach
16:
przed oczyma żałoſnie ſtawiá/
báli-
17:
bychmyśię/ aby to na nás nieprzy=
18:
ſzło/ co o inſzych napiſáno/ I także
19:
byſmy nawrocęniá ku panu naſzeo
20:
nieodkładali/ czekaiąc ażbychmy byli
21:
od pana ſami oſobliwie ſkarani/ | B | aniby |
strona: Bv
1:
aniby potrzeba było/ aby nám pán
2:
ſrogość ſwoię przéćiwko grzéchum
3:
naſzym/ nowemi co rás przykłady
4:
okazowáł.
Bo by nás ſtaré/ od zło=
5:
ści przećiw panu naſzyi i niewdźię=
6:
cznośći dobrodźieiſtw ieo/ doſyć mo
7:
żńie odwodźić mogły.
8:
Ale iſz znaki gniewu pańſkieo by
9:
nawiętſzé: prętko nám ſpamięći wy
10:
chodzą i barzo nás niedlugo ruſza=
11:
ią/
a ktoré zwyczainé a poſpolité ſą/
12:
ty prawie nie v nás niewázą/ Raczy
13:
tedy pán wſzechmogący niesłycha=
14:
nęmi ſpoſoby: potych miſernych rze
15:
czach ktoré przes tem nad złęmi lu=
16:
dźmi dźiałáł/
z nowu nám i tedy i o=
17:
wedy ſwoi ſrogi ſąd okázowáć/ i ie=
18:
ſli nie nás ſamych/ tedy kogo inſzéo
19:
tudźieſz przed nami/ dźiwnie a no=
20:
wem obyczaiem karać/ abo téſz i za=
21:
tracać/ a światu go na przykład da=
22:
wać/ abychmy śię wżdy kiedy vpa=| miętali |
strona: B2
1:
miętali/
I patrząc na nędzę inſzych
2:
abo inſzy na naſzę rozżałowaliśię ſa
3:
mi śiebie/ a prawem vpamiętaniem
4:
i ſzczérą wiarą/ miłośierdźie dlá pa=
5:
ná Chriſuſa otrzymawſzy/ więcyi
6:
na śię pana nieżbożnem a niechrze=
7:
ścjańſkiém żywotem niepobudzali/
8:
alę żywiąć iako na prawe ſyny bożé
9:
należy/ łaſki iego pilnie ſtrzegli/ tym
10:
to nowem a żałoſnem gniewu iego
11:
okazaniem przywiedzieni.
12:
Iakieo okazaniá iſz teſz była i ieſt
13:
wielká potrzeba i tych opłakanych
14:
czaſow/
ktorych śię náwięcyi złość
15:
ludzká/ do nieba ku panu Bogu pod
16:
niosła i na świat pomſty od niego
17:
wołá/ gdzieſmy śię my na dwoię ro=
18:
zdźielili/ i tákże przećiwko panu na=
19:
ſzemu/ dwoiem ſpoſobem potępio=
20:
ny bói wiedźiemy/
Iedni iawnie a
21:
niężbożnie/ boſką iego chfałę i práw
22:
dę niebieſką/ iako możem tłumiać/ | B ij | Drudzy |
strona: B2v
1:
Drudzy za niem/ nie práwie/ nie ſta
2:
le/ ani wiernie ale obludnie ſtoiąc/ i
3:
przeklętym żywotem naſzęm/ iego i=
4:
mię święté ſromocąc/ i tąſz złośćią
5:
naſzą/ inſzé od drogi żywotá wiecz=
6:
nego odtrącaiąc:
nierzkąc żebyſmy
7:
go mieli ſzczérze miłować abo śię
8:
práwdźiwie przed Maieſtatem iego
9:
vkarzaiąc/ knięmu prawem duchem
10:
wolać/ i to na coſmy ſtworzęni/ ięv
11:
i bliżnęmu dla nieo wyrządzać/ a pa-
12:
miętaiąc na przeſzłé gniewu ieo przy
13:
kłady/
bać śię go iako oica i pana ẃ=
14:
miłośierdziu i ſprawiedliwośći nie=
15:
zmiernego.
16:
Dla tego tedy/ i prze tę naſzę okru
17:
tną zakamionałość/ ſtworzyciél
18:
naſz aby nás ieſzcze niezatraćił
ale ia
19:
ko ocieć miłoſierny do ſiebie przy=
20:
wiodł i iednego wſzyſtkim na ſtrach
21:
wyſtawił/ nawiedźił oto i za tychto
22:
naſzych miſernych czaſow/ człowie=| ka |
strona: B3
1:
ka iednego/ nie miedzy Turki/ abo
2:
inſzęmi pogany/ ale miedzy nami
3:
Chręścjany złemi/
Nie kędy wkąćie
4:
abo gdzieby śię to zakryć mogło i
5:
niebyło mądrze vbáczono/ ale mie=
6:
dzy i przed wielkiem zgromadzęniē
7:
tych ludźi ktorzy śię rozumem i w=
8:
ſzelką inſzą rzeczą/ głową Chrześćj=
9:
ańſtwa być mięnią/ Na imię wewło
10:
ſzech/ A okázáł to w Pádwi mieśćie
11:
zacną nauką/
i mnoſztwem ludzi v=
12:
czonych po świećie sławnem/ kto=
13:
rzy teo ſą świadkami i po wſzyſtkiei
14:
to źiemi włoſkiei/ piſmy ſwęmi nie
15:
krom oſobliwéi rády pańſkiei/ roſsła
16:
wili/ aby ich tem więcyi wiedźiało i
17:
wierzyło/ i ſtądże śię vpamiętało.
18:
Przytem abyſmyśię wſzyſcy żá=
19:
dną rzeczą wymowić niemogli/ nie
20:
nawiedźił pán tem gniewem ſwo=
21:
iem leda kogo/ ale człowieka mądreo
22:
bogatego i v świata wźięteo. Ktore | B iij | mu |
strona: B3v
1:
mu Franciſzek Spiéra imię było.
2:
Ktemu ieſzcze nienawiedźił go ia
3:
ką rowną rzeczą/ ale tak cięſzką i tak
4:
niepomyźlonéi ſrogośći bożyi pełną
5:
żeby téſz twarſzy kamięnia był/ kto=
6:
by go i złośći ſwoich poirzáwſzy
7:
nań niezapłakáł/ i opolepſzęniu ży=
8:
wota ſwego niemyślił/
a ſobie nięro
9:
zwázał/ że téſz iuſz na oſtatek o nieo
10:
ſamégo gra idźie/ ieſliby śię nievpa=
11:
miętáł/ Gdyſz ſtrádny Franciſzek
12:
Spiéra/ tak cięſzko ieſt i przes wſzeo
13:
miłośierdźiá ſkárán/ acz ſobie tego
14:
nigdy nieobiecowáł aby nieboraczék
15:
inſzem na miſerny przykład i ſtrach
16:
wielki wyſadzon być miáł.
17:
O ktoryi przygodzie iego ktoby
18:
niechciáł/ nie Hiſtorjiéi ale náżało=
19:
bliwſzyi i nápráwdźiwſzyi Trage=
20:
djiei wiedźiéć/ ten może wierzyć/ że
21:
ieſt tego niedaleko co onego podka=
22:
ło/ cżego racz go panie Boże vcho= | wać |
strona: B4
1:
wać/
Ktoby zaśię rad ią wiedźiał/
2:
ten niechai iéi tak iako názácnieiſzeo
3:
kázaniá posłuchá/ Ia pana Bo
4:
ga biorąc na pomoc/ dlá
5:
vpamiętaniá nás w=
6:
ſzyſtkich tak ią po=
7:
czynám.
8:
O
D Padwi ktorám dopiero w=
9:
ſpomináł/ ieſt niedaleko rowné mia=
10:
ſteczko ktoré po włoſku Citadellą zo=
11:
wą.
12:
Wtem miaſteczku/ przerzeczony
13:
Franciſzek Spiéra/ przed ſwą mi=
14:
ſerną przygodą/ był człowiekiem zá
15:
cnem i wźiętem/
á to iſz wnięm by=
16:
ła mądrość i rozum oſobliwy i miáł
17:
w práwie biegłość niepoſpolitą a
18:
był znamięnitem Prokuratorem/
19:
skąt téſz był i ku sławie wonem oko
20:
liczniem kraiu/ i miedzy ſwemi ku do
21:
ſtoiénſtwám i doſtatkowi niemałę=
22:
mu przyſzedł.
strona: B4v
1:
Ten ku tem darum pańſkiem/ był
2:
téſz obdarzón od pana Boga żonką
3:
cnotliwą i dźiatkami znią niegorſze=
4:
mi (iako śię potem cnota ich wprzy
5:
godzie oicowſkiéi okázała) ktorych
6:
było iedennaśćie. Przytem nad ty
7:
wſzyſtki dary Bożé/ zmiłośierdźiá
8:
panſkiego/
przyſzedł téſz był iakoby
9:
na ſześć lát przede śmierćią náprzod
10:
ku obácżęniu grzéchow ſwoich/ po=
11:
tem ku takięmu vznaniu práwdy nie
12:
bieſkiei a drogi żywota wiecznego/
13:
że śię téſz był/ maiąc ſtego wielką ro
14:
skoſz i weſelé a ochłodę duſze ſwoiéi
15:
na to wſzyſtek vdáł/
iakoby nietilko
16:
ſam pana Boga i ſpoſób a drogę
17:
zbawienia ſwoieo wiedźiáł/ ale że by
18:
téſz i inſzy prze zeń/ byli ktęmu przy=
19:
wiedźieni ſzczeo śię on wielmi kocháł.
20:
I dlá tegóſz począł ſobie w świę=
21:
tem piſmie/ kśięgi wſzelakié/ nowé i
22:
ſtaré skupować/ pilnie ié czytac i | wſzyſt= |
strona: C
1:
wſzyſtkiego śię tego vprzéimie do=
2:
wiadować/ o coby dźiś abo przed=
3:
tem w kośćiele Chrześcjańſkiem ſpo
4:
ry były/
aſz tem obyczaiem ku tak ſta
5:
tecznyi piſma świętégo wiadomo=
6:
śći i rozumięniu przyſzedwſzy by téż
7:
więc na tem wſzyſtek ſwoi wiek ſtra
8:
wił/ począł vczyc drogi zbawiennyi
9:
naprzód dom ſwói i przyiacioły po
10:
tem téſz i inſzé ſktoręmi ſkłąd a ży=
11:
ćié miewáł/
A vczył ié/ do pana chri
12:
ſtuſa ſerca ich ſmutné a skurſzoné
13:
prowadząc/ nieſkroſzoné zaś ſrogo
14:
ścią zakonu Bożeo gromiąc/ A gdy
15:
i ty do pana Chriſtuſa przyprowa=16:
diźił/ tedy oboie/
aby w wierze pra=
17:
wyi cnotliwem żywotem pana Bo 18:
gachfálili/ ſrodze zarás i mile napo=
19:
minał/ że owá na iego naukę/ wiele
20:
śię ich ku práwdźiwęmu duſz ſwo=
21:
ich paſterzowi panu Ieſuſowi chri
22:
ſtuſowi/ opuśćiwſzy ſwoie błędy | C | pierw= |
strona: Cv
1:
pierwſzé náwrociło/
nie tilko tam
2:
gdźie mięſzkáł ale téſz i wſąśieſtwie
3:
okolicznié.
4:
Skąt on miáł wielką przyiáſń v
5:
ludźi cnotliwych/ ktorzy vznáwſzy
6:
cięſzkość grzéchow ſwoich/ nięmo=
7:
gli być na duſzy ſwyi vſpokoięni/
a=
8:
leſz kiedy iego naukę/ o panie Chri=
9:
ſtuſie i dobrodźieiſtwach iego vsły=
10:
ſzáwſzy: grzéchów przepuſzczęnié i
11:
ducha świętégo wiarą prawą otrzy
12:
mali. Ci zaś ktorym o duſze i ſwó=
13:
ie i owieczek im poruczonych nie
14:
twardo leżało/ ale tilko o ſwe pożyt=
15:
ki ſtali/
barzo go nienáwidźili/
16:
widźąc że lud poſpolity/ od nieo sło
17:
wa bożego słuchaiąc/ ich fałſz v zna
18:
wał i temże o nie niebarzo dbáł.
19:
Dlá czeo téſz więc/ chcąc zaś ſwą
20:
rzecz wedle myśli ſwoiéy poſtawić/
21:
o tym pilnie myślili iakoby go abo o
22:
gardło i wſzyſtkę maiętność przy=| prawili |
strona: C2
1:
prawili abo przynamniéi na vćieka=
2:
nié od wſzego/ ſtrachem przymuśić
3:
mogli. I na tóſz przed nieiakiem Ia
4:
nem s Káſy/ Legatem na ten czas v
5:
Wenetow pápieſkiem/ ieſt od nich o
6:
krutnie oskarżon/
iako ieden wielki
7:
Luterján. A to iſz vczył/ że inſzych
8:
patronow i przyſtępu do Boga nie
9:
maſz/ iedno ſám pán Chriſtus za
10:
nás vmęczony/ iſz śię téſz inſzy czy=
11:
ściec duſz naſzych nienaiduie/ iedno
12:
ſama kreẃ pana Chriſtuſowa/ gdy
13:
ią bywámy na vpamiętanié
a wiarę
14:
prawą s ſzczéryi łaski pańskiéi o=
15:
myći/ że przytem inſzé odpuſty nie=
16:
mogą być/ iedno ty ktoré nám pán
17:
Chriſtus zasłużył/ a niebywaią za
18:
pięniądze kupowany/ ale gdy kto
19:
złości ſwyi ſerdecznie przeſtánie/ a
20:
w ſamym dlá pana a odkupićiela
21:
ſwoiego milośierdźiu/ wſzyſtkę ſwą
22:
nadźieię położy/
Na oſtatek téſz/ był
| C ij | tamże |
strona: C2v
1:
tamże oskarżon/ że i przećiwko in=
2:
ſzem wymysłam ludzkiem ſmiele
3:
mowił i nauczáł.
4:
Zaczem Legat na tem wnetże z in
5:
ſzemi zoſtáł/ aby go przedeń ktorym
6:
kolwiek obyczaiem ſtawili:
A tak był
7:
abo wedle ich myſli skárán abo ku
8:
odwołaniu wſzégo przymuſzon.
9:
On gdy śię o tym dowiedźiáł/ nę
10:
dzny a miſerni człowiek/ wiedząc ia=
11:
kiégoby okrucieńſtwa nadniem Le=
12:
gát vżywáł/
ieſli by przed niem práw
13:
dę ćwierdźił/ ktorą iuſz przes tak dłu
14:
gi czas znáł i wyznáwáł/ ktemu téſz
15:
(a ſnać tym więcyi) oglądaiąc śię
16:
na żonę i nadźieći/ aby im maiętno=
17:
śći iego nie pobráno/ ieſlibybył hae
18:
retikiem oſądzon a choć niewinnie/
19:
na śmierć i vtratę dóbr ſwoich ská=
20:
zán.
To mowię przed ſobą maiąc/
21:
i więcyi ſobie miſérny żywot i żonę
22:
zdźiećmi/ niſz pana Chriſtuſa s ſwo | iem |
strona: C3
1:
iem zbawięnięm wáżąc/ a zaprzeć śię
2:
zbawićiela ſwego i nauki iego za nie=
3:
wielką rzecz ſobie pokładaiąc/ na
4:
przyiaćioł ſwych przeklętą namowę
5:
i duſznego nieprzyiaćiela poduſzczę=
6:
nié/
vmyślił wſzyſtko odwołać i pier
7:
wyi ku Legátowi niſz by był od nieo
8:
wezwán/ sſwyi dobryi woléi iachać
9:
a tym go vbłagać.
10:
A gdy on do Wenecjiéi iácháł/ bę
11:
dąc wdrodze/ iął śię na to dźiwnie
12:
rozmyślać/
począł mu duch panſki
13:
w ſercu ieo rozważać i wielką go mo
14:
cą odwodźić/ aby śię zbawiciela ſwe
15:
go i prawdy iego nie przáł/ ani tam
16:
dlá tego iezdźił/ ale żeby raczyi żywo
17:
ta ſwego i wſzech rzeczy świeckich a
18:
zdradliwych dlá pana/ i zbawięniá
19:
ſwoiego nielitowáł/
a ſtáłością ſwo
20:
ią ty ktore przed tym nauczáł/ w
21:
przyiętyi práwdźie poćwierdźił abo
22:
dobrze z gardłem ſwoięm na mieśce | prześpie |
strona: C3v
1:
prześpiecznieiſzé vſtąpił. O czem ni
2:
żyi iakoby zuſt iego/ doſyć ſzéroko v
3:
ſłyſzęmi/ na ten czas co vczynił i co
4:
go podkało posłucháimy.
5:
Bo gdy opłakany człowiek/ ná=
6:
mowám wnętrznem ducha święteo
7:
mieśca niedáł ale ſzatanowi ktoryo
8:
zdrugiéi ſtrony ku inſzemu wiódł
9:
przyſtąpił/ tam śię iuſz daléi nie ro=
10:
zmyślał ale przyiacháwſzy do We=
11:
necjiéi/ przed Legátem/ nieczekaiąc
12:
żádnyi ſkargi/ vczynił śię winnem/
13:
będąc niewinnem/ ſám przećiwko ſo
14:
bie nie kto inſzy przećiw ięmu/ ſkargę
15:
położył/ i práwdę w ktoryi śię przed
16:
tem kocháł i ktorą niepochybną być
17:
znáł/ tamże choć ſię nigd niedomá=
18:
wiáł/ krom wſzelkiéi boiaźni Bożyi/
19:
fałſzem być powiedźiáł i kościołowi
20:
Rzymſkięmu wſzelakié posłuſzeńſt=
21:
wo pokiby żyw był pod przyśięgą
22:
obiecuiąc/
23:
i wſzelkiéi ieo nauce prze=| ciwnego |
strona: C4
1:
ćiwneo nic nietrzymać przyrzekaiąc
2:
pokornie o przepuſzczenie prośił.
3:
Legát acz był ieſzcze nie wſzego
4:
gniewu przećiwko niemu za tem o=
5:
puścił/ wſzakże tęmu niſz częniu in=
6:
ſzęmu radnieiſzem będąc/
kázało mia
7:
nowicie na niektoré artikuły ktorich
8:
on przedtem mocnie bronił i nau=
9:
czáł pytać/ a gdy ié oni wſzyſtki in=
10:
ſze zgoła fałſzem być powiedźiáł/
11:
wnet to iego wyznanié zroſkázaniá
12:
Legátowego zapiſáno i on śię ręką
13:
ſwoią na to podpiſáł/
Potem Legát
14:
widząc tę iego powolność/ nieiako
15:
vbłágany/ przyiął go właſkę roſká=
16:
záwſzy mu/ aby nazaiutrz iachaw=
17:
ſzy do domu: to ieſt do Citadelle
18:
gdźie mieſzkáł inſzé był zwykł vczyć
19:
iawnie na iakié mieśce wyſokie wſtą
20:
pił/
i tamże przy zgromadzeniu mia
21:
ſta/ iaſnie śię wſzego co przedtem
22:
ćwierdźił i vczył odprzyśiąkł/ a ko | ściołow |
strona: C4v
1:
ściołowi Rzymſkięmu wżadnyi śię
2:
rzeczy nieprzećiwiać przyrzekł.
3:
S tym ſtradny Spiéra gdy do
4:
domu iachał/
począł zaśię Duch
5:
święty/ ſerce iego dźiwnęmi ſpoſo=
6:
by przywodzić/ aby na iednem od=
7:
przyśiężeniu doſyc miáł/ a złoczyń=
8:
ſtwa ſweo/ drugiem ieſzcze cięſzſzem
9:
niepoćwierdzáł/ ale ſobie vważył ia=
10:
ko to ieſt okrutny vczynek/
przyśiąc
11:
że ſyn Boży i iego świętá prawda/
12:
ieſt błąd i fałſzerſtwo/ a tam ſwoim
13:
haniebnem zbawićiela ſweo odprzy=
14:
śiężęniem/ inſzé ktoré przed tem w
15:
wierze iego zbudowáł/ od drogi prá
16:
wyi odwieść/ Co téſz z iego załoſnyi
17:
powieśći/ ſnadniéi potem wyrozu=
18:
miemi: Terás proſto wiédzmy że w
19:
iego zakamionałęm ſercu/ duch świę
20:
ty z ſwoim gorącem á miłośiernym
21:
napominaniem/ nic nieważył/ A ie=
22:
ſligo co ruſzało/ to wſzyſtko czart/ | przes |
strona: D
1:
przes iego przyiacioły do grontu
2:
rozborzył.
3:
Abowiem gdy śię do Citadelle
4:
wroćił/ iął śię ſtęmi ktore miáł na
5:
przychyłniéiſzé/ około tyito ſwei nie
6:
ſzczeſnéi rzeczy rozmawiać/ i myśl
7:
ięm ſwoię powiedać/ że raczyi od
8:
wſzyſtkiégo zgardłem vſtąpi/ niſzby
9:
miáł tak nieſlachetny vczynek popeł
10:
nić/
oni zaś poczęli mu wielé przekła
11:
dać/ poczęli zwielkięmi proźbami na
12:
légáć/ aby ſobie/ i żonce i dźiatkám
13:
ſwoim i inſzym powinowatem źle i
14:
niesławy nieczynił/ zwłaſzcza że w=
15:
ſzyſtko może przes iednę godźinę od
16:
prawić/
może ſám siebie przy zdro=
17:
wiu i doſtoieńſtwu a dźiatki i żonkę
18:
przy mięniu zoſtawić/ tilko słow kil
19:
ka przemówiwſzy/ abo coby mu na
20:
rownyi kartce napiſáno przeczytáw
21:
ſzy/ Czego chocby téſz nie uczynił/
22:
przed śię by ſobie nie tilko ná inſzich | D | rzeczach |
strona: Dv
1:
rzeczach zaſzkodźił/
ale téſz i na sła=
2:
wié/ iednakąſz vtratę wźiął iakoby
3:
i vczynił/ i Bogaby tęm by námniei
4:
nie przeprawił/ gdyſz to wſzyſtko
5:
na co śię tu rozmyślá w Wenecjiéi
6:
śmiele vczynił.
7:
Na ty i inſzé tym podobné námo
8:
wy/ zapamiętały Spiéra/ daléi śię
9:
zmyślą niewodząc/
ſtawił śię ſtaro
10:
ście (ktoremu iuſz było onim znać da
11:
no) i na to co przyrzekł gotowym
12:
śię być offiarował/ a ſtem poſzedł
13:
do domu.
14:
A gdy wieczor przyſzedł/
przy-
15:
niósł mu ieden skśiężyi/ ſpiſaną nau
16:
kę iakoby śię miáł na za iutrz nauki
17:
ſwoiéi przed wſzyſtkiem ludém od=
18:
przyśiąc wniczem tego co mu napi
19:
ſáno nieodſtępuiąc.
20:
On wźiąwſzy tak haniebną a
21:
ſtraſzliwą rzecz/ czałyi nocy nieſpał
22:
nieboráczek/ Wſzakze iednak vprzyi | mięm |
strona: D2
1:
mięm gwałtem wolei Bożyi mieśca
2:
niedáł/ iako śię trudno tęmu vhamo
3:
wać/ ktory śię rás Diabłu wmoc o
4:
krutną podá i tamże przeklętą śmia
5:
łością pana odrzućiwſzy/
wniedźie
6:
lę poranu/ gdy było po mſzy/ ſtanął
7:
na okázałym mieścu/ gdźie byli ci
8:
ktore przedtem vczył/ byli księżá/ był
9:
ſtaroſta i ludu iako on powiedáł o=
10:
koło dwu tyśiącu.
11:
Przed ktoremito wſzyſtkięmi/ od
12:
przyśiąkłśię teowſzytkiéoczeo przed
13:
tem nauczáł/
a
on wſzyſtko iako náj
14:
więſzą práwdę zalécił i poćwierdźił/
15:
co przes kilka lát piſmęm świętem/
16:
za pomocą Bożą/ ſzczęſliwie borzył/
17:
Miąnowicie zaſługi ludzkié/ vfanié
18:
w dobrych vczynkách/ wzywanié i
19:
pomoc świętych vmarłych/ doſyć v
20:
czynieniá/ czyściec/ odpuſty/
ſpełną
21:
moc a ſwobodę vmyſlow naſzych
22:
ku wſzelakiem vczynkum dobrem i | D ij | inſzé |
strona: D2v
1:
inſzé błędy tym podobné/ Nad to
2:
powiédźiał że przećiw rzeczám prze
3:
rzeczonym vcząc/ błądźił i ſpráwdy
4:
zwiedźion był/
a terás przyſzedł na
5:
drogę światłości i prąwdy/ i od ka=
6:
cerſtwa się ku matce świętei/ kościo
7:
łowi Rzymſkięmu nawrócił. Ach
8:
nieſtetys/ wybornieś śię niebożę
9:
Franciſzku ku matce świętyi na=
10:
wrocił/ wybornieś na drogę práw
11:
dy przyſzedł/
Poczekái nędzniku ma
12:
ło/ wnet obaczyſz coś vczynił/ Ale
13:
słucháimy iakoſmy poczęli.
14:
Vrząd gdy śię on tak odprzy=
15:
śiąkł przywrocił go ku dobrum i do
16:
ſtoieńſtwám iego a ſtyi ſprawy gło
17:
wnyi wypuścił: ſkázáwſzy na niém
18:
trzydzieści złotych cerwonych wi=
19:
ny/
ſktorych on dáł pięć kśiędzu/ kto
20:
rymu był ſpiſáną przyśięgę przy=
21:
niosł/ a oſtatek na budowanié Cibo
22:
rium odliczył. | A odprá |
strona: D3
1:
A odpráwiwſzy to wſzyſtko/
2:
mnięmał nieborák a zewſzech ludźi
3:
nániéſzczeſliwſzy/
aby iuſz
wſzeo zbył
4:
aleo bárzo nadźiéiá omyliłá/ i nie tak
5:
mu to lekce/ iako on ſobie rozumiał
6:
wyſzło. Bo ludzie złé przeprawił/ i
7:
diábłu k woli vczynił/ ale dobré/ a na
8:
przód ſtworzycięla y odkupiciela
9:
ſwego/ okrutnie na ſwoie potępienié
10:
wieczné obraźił/
i cięſzko abo ow=
11:
ſzem niezmiernie rozgniewáł.
12:
Abowiem tudźéſz/ po tem ſwo=
13:
iem nieślachetnym vczynku/ ſkoro
14:
do domu przyſzedł/ zlękłśię okrutnie
15:
poznáł na miſernyi duſzy i ſercu
16:
ſwoiem niepomyślony gniew Bo=
17:
ży/ poznáł
że łaſki páńſkiéi/ ducha
18:
świętego i darow ieo oſtrádáł/ ode=
19:
ſzła od niego wiára/ odeſzło wmiło=
20:
śierdźiu Bożem vfanié/ odpadła w=
21:
ſzyſtka zaras ku Bogu chęć/ a niená
22:
wiśc i gniew potępiony przyſtąpił/| D iij | co śię |
strona: D3v
1:
Co śię przedtem w pánie kocháł/ to
2:
zatem/ ſwoie ſerce od niego odwro=
3:
coné poczuł/
co miáł pokói i przeſ=
4:
pieczenſtwo na ſumnięniu ſwoiem
5:
to mu przyſzły wſzyſtki grzéchy ieo
6:
napamięc/ a ſtąd rozmnożył śię w=
7:
nim ſtrach potępieniá wiecnzego/
8:
wpádł wroſpacz nieuléczoną
poczęli
9:
go duſzni nieprzyiaciele ſtraſzić/ ſum
10:
nienié gryśc/ ogień piekielny ieſzcze
11:
na tem świecie palić.
12:
I przetoſz gdy go kto nawiędzáł
13:
abo cieſzył/ poſpolicie ty ſtraſzliwé
14:
słowa w vściech ſwoich miáł/
rzek=
15:
nąc/ iużęm potępion ſpráwiedliwem
16:
ſądem Bożem/ iużem wpiekle/ iuſz
17:
iſtotnie przes wſzego vſtanku męki
18:
piękielné cierpię/ zadnyi nadzieie i ła-
19:
ſki Bożyi niemám miłoſierdzia Bo
20:
żeo by namniéy czekać niemogę/ zgrze
21:
ſzyłem przeciwko duchowi świętev
22:
a grzech moi ieſt nieodpnſzczony i ni | ſzli |
strona: D4
1:
ſżli milośierdźie Bożé więtſzy/ zasłu
2:
gi pana Chriſtuſowé nic mi niepo=
3:
magaią/ nic mi wiary i nadźieié nie=
4:
zoſtało/ radbych był na miéścu Iu=
5:
daſzowęm i Kainowem nic daléi ied
6:
no ſtraſzlwyi ſkáźni bożyi na każdy
7:
dźień cżekám.
Bo acz miłośierdźié
8:
boże wſzytkiéo świata grzéchy nie=
9:
rowno przewyſzſzá/ wſzakże mnie
10:
nic niepomoże/ iakoto odwiekow od
11:
Boga odrzuczonemu i ktorym ni=
12:
gdy niebył w kśięgach żywota napi
13:
ſany ani śię Chriſtus za mię modlił
14:
abo vmęczyć dáł:
ale tilko za wybra=
15:
né. I na mnie ſamym bóg ſwoi ſąd
16:
okazuie i ſprawiedliwośc pełni/ a mo
17:
ie dokonanié wkrotce ſtraſzliwé bę=
18:
dźie/ abych był na przykłád wybra=
19:
nym/ moiego odprzyśiężeniá.
20:
Wiele przytem inſzych było mow
21:
iego ſtreſzliwych. A ta rzecz námi=
22:
ſernieiſzá i naokrutnieiſzá w niem | była |
strona: D4v
1:
była/ żeby śię był co narychléi wpie=
2:
kle rad widźiáł i tego wielmi prag=
3:
nął i dźiwnié barzo prośił abyo kto=
4:
zabił.
5:
Ku takieici nieboráczek światło=
6:
ści na duſzy przyſzedł. Na ciele zaś
7:
vtracił wſzyſtkę ſprawę przyrodzę=
8:
niá/ vtracił chęć ku iedzęniu/ ſtolcow
9:
niemiéwáł/ ſpać niemágał/ a prág=
10:
nięnie takié cierpiáł/ żebyśię był i kil=
11:
kiem rzék nieugaſił/
a przedśię na o=
12:
ſtatek i pić choc w wielkiem pragnię
13:
niu niechćiáł/ podobno aby śię był
14:
co narychléi vmorzył/ gniewaiąc śię
15:
na Boga/ iſtegóſz gniewu na świe
16:
cie niechcąc być/ ale dopiekła chąc
17:
natychmiaſt przepaśc/
Iako téſz i
18:
przedeśmierćią ieſli niedłuzyi niſz ca
19:
ły mieśiąc/ tedy niemniéi ale więcyi
20:
niſz przes dwadźieścia dni nieiádł
21:
nić/ nie tilko niépił/ chyba ieſliby kie=
22:
dy iakiéi maluczkiei trochy niewypl| ẃáł/ |
strona: E
1:
wáł/
gdy weń ſynowie iego: zwiel=
2:
kiem gwáłtem i bolęniem/ ręce mu o
3:
pak wiążąc i mocą vſta rozwieraiąc
4:
dwa kroć przes dźień/ nieco polewki
5:
wléwali. Wktoryito niesłychanyi
6:
nędzy/ duſznyi i cieleſnyi/ gdy go o=
7:
ni przyiaćiele iego virzeli/ którzy go
8:
ku odprzyśiężęniu práwdy przywie
9:
dli/
natychmiáſt znich iedni/ ięli tego
10:
z wielką żałością vżywáć: bácząc nie
11:
pochybną a nigdy przedtem niesły
12:
chaną kaśń bożą/ o ktorą go ſwęmi
13:
radami przyprawili/ drudzi zas choc
14:
tóſz rozumieli/ i wiedźieli dobrze/ żé
15:
mu nic na rozumie niezeſzło/ ale
16:
ſnáć owſzem przybyło/
wſzakże bę=
17:
dąc zaślepięni i niewiedząc iako ina=
18:
czyi ſwą przeklętą radę zakryć/ niew=
19:
ſtydliwie powiedali żeby z Melanko20:
koljiéi od rozumu odſzedł.
21:
I ſtątże gdy iuſz wtem miſęrnym
22:
ſtanie około ſześci księżycow był
a
| E | oni mu |
strona: Ev
1:
oni mu nic pomoc niemogli/ ſpolną
2:
radą kázali go wiéśc ſynum iégo do
3:
Padwi/ i niektorzy znim poſpołu ia=
4:
chali: Aby go tam ludźie vczęni: abo
5:
zroſpaczy wywiedli/ abo ieſliby mu
6:
śię głowa ſkaźiła/
lekarſtwy iakięmi
7:
vzdrowili. Leć pán/ to iego do Pad
8:
wy przewieźięnié w inſzy ſpoſob
9:
przeirzał/ niſzli oni vczynili/ Bo ich
10:
ta rada była ktorąſmy dopiero sły=
11:
ſzeli/ a pán Bóg to miéć ráczył/ aby
12:
kasń ieo pańſką/ tem iawniéiſza ſwia
13:
tu była/
i temsię ich więcyi kniemu
14:
nawroćiło gdy by się to/ wtak zac=
15:
nęm mieście/ i przed tak wielkiem i ta
16:
kiem zgromadzęniem ludzi vczonych
17:
iakié w Padwi ieſt/ okázało/ prze kto
18:
rą téſz przyczynę/ i na swiecie go
19:
krom pićiá i iedzeniá: tak długo nad
20:
przyrodzęnié/ pán Bóg chowáł.
21:
Wſzakże iſz iego powinowáci iako
22:
ludzie/ boſkiéi rady niewiedźieli: gdy| pan |
strona: E2
1:
pán bóg ſwą świętą wolą przes nie
2:
wypełniáł: oni téſz czynili/ to/ na co
3:
byli przyiachali/ i także wolą Bożą
4:
niewiedząc o niéi wypełnili.
Bo
5:
chcąc go wſzelkiem obyczáiem abo
6:
zroſpaczy abo zńiemocy wybawyc/
7:
iemu nic niepomogli iako potem v=
8:
słyſzemy/ a rzecz/ ſwą ſpráwą (co
9:
pán Bóg miéć chćiáł) dźiwnie ro=
10:
słáwili/ Ná przód że go przes kilka
11:
dni tam miéwali/
gdźie się barzo wie
12:
le ludu ſchodźi/ to ieſt/ tam kędy
13:
świętégo Antoniégo grób ſtoj.
14:
Potem że ktęmu Lekarze co na=
15:
zácniéiſzé zezwali/ a ci wſzyścy choc
16:
iako ludźie mądrzy i w ſwyi rzeczy
17:
biegli/ wſzyſtki znaki wedle nauki
18:
ſwoiéi miedzy ſobą vwáżyli/
wſzak=
19:
że iſz niemoc nad ich naukę była/ ani
20:
tam lékárz pomágá gdźie duſza nie=
21:
może/ co znim począc/ nie wiedźieli.
22:
I przetoſz iego miſerná przygoda/ | E ij | w więt |
strona: E2v
1:
w więtſzem podźiwieniu v wſzyſt=
2:
kich była i daléi słynęłá/ zwłáſzcza że
3:
doctorowie/ wtem ſwoię nieumieię=
4:
tność do ſiebie ználi/
a to mu nic nie
5:
pomogło/ czego oni nad niem znie=
6:
iaką nadźieią vżywáli/ Bo iednak ko
7:
ſztowali ieſlibymu co pomoc mogli:
8:
gdy poniekat tę nadźieię mieli/ żeby
9:
śię wniem zwielkieo zamyſleniá/ wil=
10:
gotności głowie ſzkodliwych nam=
11:
nożyło/
od ktorych ieſliby wnętrz=
12:
ności były vlżony/ ſnáć by to i gło=
13:
wie pomogło/ Ale iakośię wyſzſzyi
14:
powiedźiało/ ta śię niemoc z źiem=
15:
ſkich lékarzow śmiała/ I nic tu leka
16:
rze nieoprawili/ iedno to/
że śię ludźi
17:
tym wiecyi iako na iaki wielki dźiw
18:
ku niev zbiegało/ iedni aby go cieſzy
19:
li/ drudzy s wſzetęczności/ chcąc pa=
20:
trzyc/ na człowieka miſerneo nędzę.
21:
Wſzyści zaiſte cnotliwi/ od tąd śię
22:
do lékárſtw duſznych obrocili/ a | tym |
strona: E3
1:
tym więcyi/ że widźieli na oko/
iſz w
2:
onęm człowieku krom cięſzkiéi roſpa
3:
czy/ niebyło nic ſzáłonego abo coby
4:
w ſobie iaki znak rozumu naruſzone
5:
go niosło.
6:
Chcąc go tedy zbłędu tak załoſneo
7:
wywieść nawiedzalio przes ośm dni
8:
ieſli niewięcyi wſzelakich nauk docto
9:
rowie/ miſtrzowię i inſzy ludźie roz=
10:
maicie vczeni/
i co ktoręmu znich pán
11:
bóg vżyczyć ráczył/ zwielką to chucią
12:
ku pociéſzęniu ieo przytáczali. A mie
13:
dzy inſzemi nawiedzalio téſz i niekto
14:
rzy Biſkupi włoſcy/ ktorzyśię byli te
15:
dy do Padwy trafili/
Iako Biſkup
16:
Ariwabeńſki/ i drugi Iuſtinopolitań
17:
ſki imięniem Piotrpaweł Wergerius
18:
ktory potem dlá téoChrześcjanſkieo
19:
vczynku ſwoieo/ i dlá mocnego wy=
20:
znáwaniá ſzczeryi prawdy: iako na
21:
oſtaték vsłyſzęmy/
muſił zgardłem z
22:
Biſkupſtwa i ſwégo wſzyſtkiego bie | E iij | gać |
strona: E3v
1:
gać/ będąc człowiekiem wielmi zác=
2:
nem nauki i wymowy wielkiéi/ żywo
3:
ta świętégo i ku wielu panow chrze
4:
ścjańſkich od Papieżá częſto kroć po
5:
słem/ ktory téſz nad inſzé/ ſtrádneo
6:
Spiérę cieſzył/
i mało kiedy od
nieo
7:
odchodząc/ wſzelakiem go obycza=
8:
iem nadrogę zbawięnną przywięść
9:
vsiłowáł/ nietilko namowami świę
10:
temi/ ale téſz i ſám śię zanim náboż=
11:
nié ku panu Bogu modląc/ i inſzych
12:
ktorzy go nawiedzali o modlite bra
13:
terſką proſząc/
i owſzem i
ieoſameo
14:
ku mowięniu modlitwy pańſkiéi/ kil
15:
ka kroc przywiodł/ acz mu śię iéi bar
16:
zo niechciało/ oczem potem powie=
17:
dźiáno będźie.
18:
A iſz rozmowy tego miſernego
19:
człowieka z ludźmi vczonemi/
godné
20:
ſą aby niebyły milczeniem zanięcha=
21:
ny/ vsłyſzęmy tu niektoré co poży=
22:
tecznieiſzé/ dlá nauki Chrześcjanow | wſzyſt |
strona: E4
1:
wſzyſtkich/ a pociechy oſobliwyi
2:
tych ktorzy pana Chriſtuſa ſtále wy
3:
znawáią/ i wielkié dlá nięgo przena=
4:
śladowanie cierpią.
5:
Gdy mu: tędy cieſząc go: miło=
6:
śierdźie pańſkié przekładali/ gdy mu
7:
na pana Chriſtuſa vkazowali/ i na=
8:
pominalio/ aby dobryi nadźieie był/
9:
panu bogu vfáł/ a tem ſwoiem moc
10:
nęm vfaniem miłośierdźie otrzymał
11:
on płaczliwié wołáł/ Prożnośię pra
12:
cuięcie moj mili przyiaćiele/
czegoſz
13:
śię iá dobrégo tám nadźiewać? co
14:
wierzyć? ktorem śię męſztwem ſtyi
15:
nędze podniéść? Bóg mi odiął wia=
16:
rę/ Vkaſzciéſz mi gdźie bych śię miał
17:
vciec/ abo ſobie odpoczynąć/ otworz
18:
cie mi port/ ku ktoręmu bych ſwé zá
19:
gle obroćił/ Miłośierdźié Boże ieſli=
20:
mi przekładácie?
mniec Bóg odrzu
21:
cił/ Ieſlimi łaſką i przyczynianiem
22:
Chriſtuſowęm alleguiecie? Iaciem | śię |
strona: E4v
1:
śię Chriſtuſa zaprzáł/ Każécieli mi
2:
wierzyć/ Iſciéć niemogę/ ieſtemci
3:
nieprzyiacięlem oſądzon/ waſze przy
4:
kázanié/ ieſt mi niepodobné/
Nic nie
5:
powiedácie/ coby mię cieſzyło/ Wa=
6:
ſze kázanié/ ieſt mi przepowiedaniem
7:
zákonu/ bom nieieſt tym ktorym wy
8:
mnie mieć chcecie/ ani mogę być po=
9:
słuſzen roſkázaniu waſzev.
I ſtarzéć
10:
po okrutnem morzu roſpáczy pły=
11:
wám/ i wały mię i tam i ſam miecą.
12:
Któſz by vprzéimiéi chciáł/ abych
13:
iá był zbawion iako iáſám? Chce téo
14:
Bóg/ abych iá to karanié za grzéch
15:
cierpiáł/ chce mię dlá wás/ ẃyſta=
16:
wić na przykłád gniewu ſwéo znám
17:
to iżem ieſt potępion/
znám iżęm iuſz
18:
na śmierć ſkázan/ i więtſzy ieſt moj
19:
grzéch niſz miłośierdźié Bożé.
20:
Tych słow gdy on dokończył/
21:
ieden ſtych ktorzy tam byli/ taką
22:
rzecz do niego vczynił. | Moi |
strona: F
1:
Moi námileiſzy Franciſzku/ pro
2:
ſzęćię opuść ten vpor/ wybij zmysli
3:
twyi tákowé mniemanie/ porzuć tę
4:
ſwą wolą/ odwroć maluczko myſl
5:
twoię od grzéchu ſwoiéo/ ſpuśc śię
6:
wſzyſtek na obietnicę Bożą/
poirzy
7:
na Ieſuſa miłeo/ ktory na prawicy
8:
oicowſkiéi/ ſiedźi/ onci zacię krewkoſć
9:
i ciało człowieczeńſkié s czyſtyi pan=
10:
ny przyiął/ on kſztałt sługi a niewol
11:
nika na śię przyoblékł/ aby ćie kro=
12:
lewſkiém vbiorem i koroną przyo=
13:
chędożył/
on téſz dla ciebie na krzyżu
14:
wiſiał i za twé grzéchy odcierpiał/
15:
on zákon wczemeśmu ty doſyć vczy
16:
nić niemogł/ wypełnił/ i z bogiem cię
17:
oicem ziędnał/ gdy śię za cie offiarą
18:
s ſtáł/ on przytem Chirograph kto
19:
ry przeciwko nám napiſany był/ na
20:
krzyżu przybił/
i z mocy piekielnych
21:
triumph ſtroił/ on na oſtatek ciebie
22:
ſynem Bożem i dźiedźicem chfáły | F | wiecz |
strona: Fv
1:
wiecznyi vczynił/ Niemoże cie zá=
2:
kon obwiniać/ Bo przekleſtwu iego
3:
moc odięta/ niemoże śmierć poſzrzéć
4:
Bo ſwoi zaſtrzáł vtraciła/ To ſobie
5:
rozmyślai/
Aieſli ieſt wielki grzéch
6:
twoi/ wżdyc ieſt więtſzá Chriſtuſa
7:
miłeo zásługa/ wżdyć więtſzé miło=
8:
śierdźié Bożé ktoré zaléwá i zgładzá
9:
grzéchy: nie iako ty powiedáſz/ Pa=
10:
miętai że im śię wielkość grzechów
11:
bardźiéi okazała
i
cięſzokść ich ku gorze
12:
wyniosła/ tym téſz obfitſzá ieſt łaſka
13:
Bożá ktoraié przepuſczá. Ktęmu
14:
bacz że ta łaſka pańſká/ nád grzéch
15:
ieſt obfitſzá/ a tak krewkość naſza nie=
16:
chái panu Bogu kréſow niezamié=
17:
rzá/
Wſzyścyćſą pod grzéch od pa
18:
na zámknieni/ aby śię pán zmiłował
19:
nad wſzyſtkięmi/ Nieczyńże śię tedy
20:
i ty potępionym/ nieczyń od Boga
21:
porzuconym/ ale śię vciecz do łaſki
22:
ktorá ieſt wſzyſtkiem gotowa.| On ną |
strona: F2
1:
On na to odpowiedźiáł/
Ty sło=
2:
wa maią być wybranym powieda=
3:
ne ktorzy vpádwſzy mogą żaśię na
4:
drogę przyśc i wiarą powſtać/ kto=
5:
rym téſz ta pociecha wielką ochłodę
6:
przynośi/ Mnie to wſzyſtko/ ieſt
7:
męką okrutną i śmierćią niepochyb
8:
ną/ Chriſtus/ takieć mi dobrodźiei=
9:
ſtwo vczynił/ iakoś ty powiedźiáł/
alemo
10:
ią wzgardźił i opuścił. Zwiel
11:
kośći tedy dobrodźieiſtwa/ vwáſz v
12:
ſiebie wielkość grzéchu a iako má=
13:
być lekkośc wzgardzonégo miłoſier
14:
dźiá wáżona i ktorá ćięſzkośc káźni/
15:
grzéchowi moięv możebyć rowna.
16:
Tu niektory rzekł doniego/ wſzak
17:
obietnice Ewangeljiéi świętyi/ na w
18:
ſzyſtki śię ludźie ściągaią/ I każdy
19:
ieſt wybrany ktory w pana Chri=
20:
ſtuſa wierzy. A Bóg tak świat vmi
21:
łowáł/
że téſz ſyna ſwégo iedynego
22:
dać ráczył/ aby wſzelki ktory weń | F ij | wierzy |
strona: F2v
1:
wierzy niezginął ale miáł żywot
2:
wieczny/ Swięty Paweł téſz mowi
3:
Pewná ieſt powieść a wſzelkiéi wia
4:
ry godná/ że Chriſtus Ieſus przy=
5:
ſzedł na świat/ aby grzéſzné zbawił/
6:
ſktorychem iá piérwſzy ieſt
I zaśię:
7:
bóg chce aby byli wſzyści zbawięni.
8:
Na to on rzekł iemu/ łátwieć zdro
9:
wi niemocnęm radźić mogą/ I iá=
10:
bych ći tóſz inſzem powiedał kiedy=
11:
bych zdrow był. Toć węzeł że iá wie
12:
rzyć niemogę/ Bom do grontu łaſki
13:
Bożyi odpádł/ gdźie s Pawłem da=
14:
leko śię inſzá dźiała/
Bo ten pona=
15:
wroceniu/ w wierze dotrwáł. A to
16:
co mowiſz że Bóg chce aby wſzyści
17:
byli zbawięni/ i iać to znám ale to o
18:
ſámych wybranych rozumięm/ i kto
19:
rzy na śmierć niezgrzeſzyli: dobrzeć
20:
téſz wiem
że miłośierdźie boże więt=
21:
ſzé ieſt niſzli grzéchy wſzęgo świata
22:
ale ia wniém nadźieie niemám/ ie| ſtem |
strona: F3
1:
ſtem od Boga odrzucon/ ani żá=
2:
dną miarą mogę być zbawion/ To
3:
wiem/ Bom śię chcąc a wiedźąc za=
4:
przáł Ieſuſa Chriſtuſa/
i czuię że mię
5:
zatwardzá a iuſz niechcé abych ia na
6:
dzieię miáł.
7:
Tam ieſt pytán/ ieſli by ty nauki
8:
za práwdźiwé a Chrześcjanſkié vſie
9:
bié miał o ktore ieſt do Legáta oſkar
10:
żon? Odopowiedźiáł na to/ gdym o
11:
nich przed niektoręmi mowił/
zná=
12:
łem ié zaprawdźiwé a Chrześcjan=
13:
ſkié/ nie za fałſzywé abo ktorébyśię
14:
od prawyi wiary odſtrzélali. Ale
15:
gdym śię ich od ſzatana zwyciężony
16:
zaprzáł/ iuſz niewierzę aby prawdą
17:
było/ ani to com przedtem trzymał
18:
ani to comi kościoł rzymſki wierzyć
19:
każé.
Iuſz nic nie wierzę/ nienadźie
20:
wám śię niczeo/ wſzyſtkem nadźieie
21:
vtraćił/ Ieſtem potępion iako Kain
22:
i Iudáſz ktorzy wſzelką nadźieię i v=| F iij | fanié |
strona: F3v
1:
fanié miłośierdźia Bożeo odrzuciw=
2:
ſzy/ roſpáczyli/
Gdźie przyiaciele i
3:
dźieci moie/ ſzálenie czynią/ że mi do
4:
Diabłowégo przybytku/ gdziem za=
5:
służył natychmiáſt iść niedadzą:
6:
Stych słów gdy go niektorzy
7:
kárali/ i prośili aby tyi krzywdy pa=
8:
nu Bogu wſzechmogącemu nieczy
9:
nił/
vfanié w
ieo miłośierdźié odrzu=
10:
caiąc/ odpowiedźiáł im/ Miłośier=
11:
dźie Boże ieſtci wielkié/ Bo zamyká
12:
w ſobie a ogárniá wſzyſtki wybrané
13:
nie mnie/ ani mnie podobné/ mnie
14:
potępienié wieczné ogarnąc muśi/
15:
któré téſz znám iżem zasłużył/
Bom
16:
śię pana zaprzáł/ Moie mię ſumnię-
17:
nié ſądźi i potępiá ani mi inſzego ſę=
18:
dźieo potrzeba. Powtárzał teſz cze
19:
ſto kroć nieboraczek/ ony słowa/
20:
Bog nad kiem ráczy/ nadtem śię lu
21:
tnie/ a kogo nieraczy/ tego zatwar=
22:
dźá. Nademną śię niélituie
by nám
| niéi |
strona: F4
1:
niéi/ alé mię zatwardzá/ bo to czuię/
2:
a tości mię trapi/ to męczy/ to wro=
3:
ſpácz przywodźi/ O błogosławie=
4:
niſzto/ o ſzczęſliwiſzto ſą/ ktorzy zwy
5:
branych ſą/ a my ieſtéſmy nędźni/
6:
ktorzy ognia/ wiecznęgo czékámy.
7:
Tam było nań poirzeć iako na ia
8:
ką wſciekłą beſtią. I rzekł kniému ie
9:
den/ Teści miły Franciſzku Piotr
10:
śię pana zaprzáł/ a wżdy vfaiąc miło
11:
śierdźiu Bożemu/ płakáł/ i ieſt mu
12:
grzéch przepuſzczon/
A on odpowie
13:
dźiał/ ieſliże piotr/ załowáł i do chri
14:
ſtuſa śię vciekł/ toć śię s ſtáło że nań
15:
Ieſus miłościwie poirzał/ i płákał/
16:
że on náń oko ſwe łaſkawé obrocił.
17:
A iſz mu ieſt grzéch przepuſczon/ nie
18:
dla tégoc że płakáł ale że śię náń
19:
Bóg obeirzáł/
Leć śię nademną nie
20:
lituie ani śię na mię oglądá/ ani poi=
21:
rzeć abo śię obeirzéć chce/ przeto mię
22:
nic nieruſzá ani płaczę/ I ſtątżeć nie= | może |
strona: F4v
1:
może inaczyi być/ iedno żem ieſt ied=
2:
nem z ludźi od Boga odrzuczonych
3:
Bo to czuię/ iſz śię żádná pociecha v
4:
mysłu moiego chfyćić niemoże/
ale
5:
tilko męki a dręczeniá/ A wtem mi=
6:
ſerny człowiek głoſem wielkiem za=
7:
wołał/ okrutna rzecz ieſt/ wpaść w=
8:
ręce Boga żywéo/ ktoryto głos iście
9:
nieiednego niewymownie przeſtrza
10:
ſzył/ a zaiſte śię ieſt czego lékac.
11:
Vchowái nás panie Boże takieo
12:
gniewu ſwego/ widźiemy tu cięſzkié
13:
zaślepienié od pana Boga nań prze
14:
puſzczoné/ Poki niebył tak od pana
15:
ſkarán dlá okrutnyi złości ſwoiéy/
16:
możem to rozumiéć/ że iako człowiek
17:
vczony/ wiedźiáł téſz to dobrze
co te
18:
ras powiedá/ Námnię/ że pán Bóg
19:
odrzuczonych niezbawiá ale tilko
20:
wybrané/ nad to rozumiáł i báczył
21:
to po ſobie/ że przedtem niſz ku vzna
22:
niu prawdy przyſzedł/ nic o Boga | niedbał/ |
strona: G
1:
niedbáł/ a wżdy go to oboie by nám
2:
niéi nieruſzáło/
gdy przyſzedł ku v=
3:
znaniu ſiebie i pana/ ale proſto trzy=
4:
máł śię słowa Bożego/ ktoré nám
5:
niedáwá znać kto ieſt a kto nie ieſt
6:
wybrany/ Bo by to nám pożytku
7:
nieprzyniosło/ ale proſto wſzyſtkiem
8:
każe wierzyć/ a ktoby vwierzył/ tev
9:
pod przyśięgą obiecuie/
że ieſliby w=
10:
tem trwáł będźie zbawion/ on terás
11:
proſto śię niebyć wybranym powie
12:
da/ czeo przedtem nikomuby był nie
13:
wierzył/ To nic inſzeo nie ieſt/ iedno
14:
ciéſzkié ſkaránié pańſkié/ abyſmy ſo=
15:
bie lekce pana Chriſtuſa niewáżyli/
16:
iako nás o to i ſám nieboráczek ſpié
17:
ra/ będźie częſto á pilnie vpomináł.
18:
Tem czaſem wrácaiąc się ku Hi=
19:
ſtorjiéi/ gdy tak nie mogł być pocie=
20:
ſzon/ przyniosł ieden dobry człow=
21:
iek kśięgi/ i począł na nich mękę pan=
22:
ſką czytać/
rzeknąc mu/ Patrz ſam
| G | pilnie |
strona: Gv
1:
pilnie Franciſzku miły/ tu virzyſz że
2:
wſzyſtki grzechy twoie/ w panu
3:
Chriſtuſie ſą ſkárané/ a tak miei na=
4:
dźieię. A gdy czytáiąc przyſzedł
5:
ktem słowám/ ktoré powiedaią iako
6:
pán Chriſtus ieſt na krzyżu przybit
7:
rzekł Franciſzek Co terás tciecie/ ieſt
8:
ci to wybranych pociecha (zaśie mu
9:
oto wybrani na myśli) słuſznieć śię
10:
oni ſtego wéſelić mogą/ gdy to po=
11:
ſelſtwo ták weſołé ſłyſzą. Leć nám
12:
miſernem od pana odrzuczonem/ ku
13:
weſelu to niemoże być/
ale raczyi ku
14:
boleści i dręczeniu/ żeſmy porzucili i
15:
wzgardźili tę Chriſtuſowę offiarę/
16:
i tę mękę/ gdyſmy śięgo zaprzeli.
17:
A gdy to wyrzekł/ ryczáł iako
18:
Lew/ po łożu śię przewrácaiąc/ i
19:
proſząc aby daléi nieczytáno.
20:
Co widząc ieden ſtych ktorzy tam
21:
ſtali rzekł pomaluczku: muśi ten przy
22:
ſobie diábła miéć ktory to czyni gdy | cztą |
strona: G2
1:
cztą poſsią pana Chriſtuſowę/ i tak
2:
mu ieſt przykra/ On vsływſzáwſzy
3:
to rzekł/ cóſz abo wtem wątpicié?
4:
Rottęć iá diabłow wſobie mám/ kto
5:
rzy mię poſiedli/ i śiedzą na mnie ia=
6:
ko na włáſnym dźiedźictwie/ a słu=
7:
ſznie/ Bom ieſt odrzucon/ iżem śię
8:
Chriſtuſa zaprzał.
9:
Tedy rzekli do nieo/ pytaiąc go ie
10:
ſliby śię po dobryi woli abo po nie=
11:
woli zaprzał/
On zaśię rzekł/ coſz na
12:
tem/ ieſlimśię chcąc zaprzał/ abo przy
13:
muſzony? Niechceć Chriſtus aby
14:
śię go kto przął ktorymkolwiek oby
15:
czaiem/ téſz ani vſty/ Bo tak powie=
16:
dźiał/ Ktobyśię mnie przed ludźmi
17:
zaprzáł/ zaprzęśię go ia téſz przed oi
18:
cem moiem/
doſyć ci na tem żem śię
19:
go zaprzáł przed ludźmi. Abowiem
20:
toſz złoczynſtwo ieſt/ chocbychśię
21:
niezaprzáł vmysłem Przetożem zá
22:
służył potęnipienié i winienęm tyi ſka | G 2 | źni |
strona: G2v
1:
źni ktorą przeciwko mnie Chriſtus
2:
vczynił.
3:
Mielibychmy wſzyścy ty słowa
4:
pamiętać/ aniezaniechywać ich dlá
5:
tego że ié człowiek wroſpaczy poło=
6:
żony powiedźiáł/ Boć zaiſte toſz i
7:
święty Paweł do Rzymianow pi=
8:
ſząc w x. ca. mowi/
anie ieſt prawem
9:
Chrześcjaninem abo pana Chriſtu=
10:
ſowem miłoſnikiem/ ktory prawdy
11:
iego niechce vſty wyznawáć/ choc
12:
tam gdźieby o gardło zło. To ieſt
13:
przed nieprzyiacielmi ieo/ co dobrzy
14:
przyiaćiele miedzy ludźmi/ iedni dru
15:
gięm czynią/ i dać gárdł ſwoich o
16:
dobrą powieść przyiacioł ſwych nié
17:
lituią
Ale posłucháimy daléi.
18:
Na przerzeczoné iego słowa/ po
19:
wiedźiáł mu niektory/ aby pilnie o=
20:
báczył/ że to złe a nie Chreścjanſkié
21:
rzeczy były o ktoré ieſt oſkarżon/ a
22:
także niemá tak rozumieć żeby śię | práwdy |
strona: G3
1:
práwdy zaprzáł/ ale iſz kościołowi
2:
Chrześcjanſkiev práwdę i pana chri
3:
ſtuſa wyznał/
On na to predką od
4:
powiédź vczynił rzeknąc/ Iſciemci
5:
ich iá za fałſz ani zazłé niemiał ale za
6:
ſzczérą práwdę/ Bom ié w Euange=
7:
ljiei czytał/ a wżdym śię ich zaprzał.
8:
Rzekną mu zatem/ a wieſzże co
9:
miéi że ié iuſz zapráwdę/
abyś krom
10:
wſzelkiéi nadźieie nievmarł/ Bo śię
11:
potem oto rozmowiemy coby za
12:
prawdę miało być trzymáno. A on
13:
odpowiedźiáł/ Iuſz ich niemogę za
14:
prawdę miéć: bo mi Bóg wierzyc nie
15:
dopuſzcza ani ſwemu miłośierdźiu
16:
vfac.
I czegoſz daléi chcecie? atoli
17:
bychci rád żebych mogł toſz za śię
18:
wierzyć iakom wierzył/ bych téſz
19:
miáł być ſpálon/ ale niemogę/ Bóg
20:
tych ktory śię go zaprzeli/ ku wierze
21:
przyiąc niechce.
22:
Tu mu powiedźiáł niektory/
więc
| G iij | mniémáſz |
strona: G3v
1:
mniemáſz Franciſzku/ aby tak cięſzki
2:
był twoi zły vczynek? Iścieć tak cię
3:
ſzki nie ieſt. Nigdy by cie był Legát
4:
na odprzyśiężenié nieprzywiodł/
5:
gdyby ty był niebłądźił. Szatán cię
6:
ośiadł miły Franciſzku: Vfai proſzę
7:
cię/ vfái łaſce pańſkiéi/
aniechaicię złe
8:
go vczynku twego/ ieſli ktory był/
9:
wielkośc nie odſtrzáſzá.
10:
Franciſzek odpowiedźiał dobrze
11:
mowiſz że mię ſzathán ośiádł/ oto=
12:
ści ieſt znak ſktorego wiem iżem iá
13:
ieſt zliczby odrzuconych od boga/
iſz
14:
mię Bóg wmocy ſzatanſkiéi zoſta=
15:
wił/ Bo czuię że iuſz vwierzyć Euā
16:
geljiéi nie mogę aniśię miłośierdźiá
17:
nadźiewać. I powtárzáł to wołaiąc
18:
iuſzci niemogę/ powiedámci wám
19:
żec niemogę:
Boć tu na wiélkość a=
20:
bo cięſzkość grzéchow patrzyć nie=
21:
trzeba/ że by tak kto rzekł/ Máſz śię
22:
nadźiewać miłośierdźiá/ Bo twych | złości |
strona: G4
1:
złości nie ieſt wielé/ ani ſą cieſzkié
2:
grzéchy twoie. Abowiemci ich wieel
3:
więcyi grzéchow maiąc
nadźieie
mié4:
łi/ i miłośierdźie nałeźli/ iże z wybra
5:
nych byli. Bo gdy by kto był z wy=
6:
branych/ będźie błogosławion i za=
7:
chowán/ choc by téſz kiedy obficiéi
8:
grzéchami był pokáłán/ Bo mu ich
9:
niepoczytaią. Ktoby zaś był ieden
10:
z odrzuconych/
muśi być potępion/
11:
acz by téſz daleko mniéi grzéchow
12:
popełnił. Abowiem na tem nic nie=
13:
należy/ ieſli mało ieſt grzéchow ta=
14:
kich ludźi/ abo wiele/ gdyſz kreẃ
15:
Chriſtuſowa i miłośierdźié Bożé/
16:
nic kniem nieprzysłuchá.
17:
Takci oto ſtradny Spiéra ſám
18:
śiebie potępiá i ieſzcze ciężyi potępiać
19:
będźie/ My bierzmy ſtąd naukę/ aby
20:
chmy mocznie przy panu Chriſtu=
21:
ſie i iego świętyi prawdźie ſtaly i pil
22:
nie Chrześcjanſkiego żywota ſtrze= | gli |
strona: G4v
1:
gli/
Ieſliże chcemy aby śię nám to
2:
nieprzygodźiło co tu miſerny Spié
3:
ra cierpi. Bo i to co tu on roſpacz
4:
ſwą mnoży/ biorąc przedśię przeirze
5:
nié pańſkie tak wybranych iako i po
6:
tępionych/ zaiſté wielká Bożá kaźń
7:
ieſt/ a nám vpominienié/ abychmy
8:
zbawienié naſze/
iako święty Paweł
9:
ij Phili. mowi/ zboiaźnią i drżenim
10:
ſprawowali/ boiąc śię abyſmy nieu
11:
padli gdy to rozumięmy że ſtoięmy/
12:
Nieżebychmy mieli właſce pańſkiéi
13:
abo wnaſzem zbawięniu wątpić ale
14:
żebyſmy rozumiemiąc że ieſzcze vpaść
15:
możemy/
ſobie nievfali/ aniśię na
16:
przeſpieczenſtwo vdáwſzy źle żyli/
17:
ale pana prośili aby nás wtyi łaſce
18:
ſtrzéć ráczył/ ku ktoryi nás wezwał/
19:
a proſząc go/ ſprawowali śię wedle
20:
iego woléi świętyi. Bo iakobyſmy
21:
śię ku wierze przyſzedwſzy/ na prze=
22:
ſpieczeńſtwo vdali/
a wyſtąpić prze=
| ciwko |
strona: H
1:
ciwko panu lekce ſobie wáżąc/ i na=
2:
pominanié ducha świętégo odrzu=
3:
caiąc/ złoczyńſtwa okrutné płodźili
4:
abo śię pana i prawdy ieo niebieſkiéi
5:
przeli/ iako tu Spiéra vczynił/ tedy
6:
śię nám báć potrzeba/
aby nas leda
7:
co wroſpacz nieprzywiodło/ co nás
8:
przedtem pokiſmy wboiaźni pana
9:
Chriſtuſowyi trfali/ nic nieobycho=
10:
dźiło. Bo iakoſmy przedtem słyſzeli
11:
i ten miſerny człowiek pokiśię był pa
12:
na niezaprzał/ wiedźiał ći téſz o przei
13:
rzeniu wybranych/
a wżdy na to we
14:
ſoł był/ słyſząc/ co piſmo powiedá
15:
że ktoby w wierze trwáł do końca/
16:
ten będźie zbawion/ a ſkoro pana o=
17:
puścił/ każde słowko boże zdało
18:
mu śię potępięniem/ i iako on częſto
19:
powiedáł/ śmiercią mu woniáło.
20:
Gdźie téſz na pociechy inſzych to
21:
odpowiedáł/ nieobiecuicie mi nic do
22:
brego/ Boć to ſám czuię żé mię pán | H | co godź |
strona: Hv
1:
co godźina to więćyi zatwárdźá/ i to
2:
miſerné ciało wiąże/ abych śię nie=
3:
mogł poſilić/ i pocieſzęniá iakiégo
4:
wśiąc.
5:
Ktemu i to powiedźiáł/ o iakoſz
6:
to wielka ieſt rzecz/ taki a tak potwor
7:
ny dźiw ieſzcze śię był nigdy nieſſtáł
8:
Któſz kiedy był nad mię nieſczęſliw
9:
ſzy? Wámci ieſt moj mili bracią na
10:
mnie przykłád dán/
Nietak ſobie
teo
11:
lekce váſzcie iakom iá ważył proſzę i
12:
vpominám wás/ I tamże począł
13:
przypominać coſmy ſprzotku słyſze
14:
li/ iako był ku vznaniu drogi zba=
15:
wiennyi przyſzedł/ a przedśię się iéi
16:
zaprzáł: aby ſam siebie we zdrowiu
17:
a miſerną maiętnosc ſwoie dźieciám
18:
zachowáł/
i dla tegoſz (mowi) bóg
19:
mię ſkáráł/ i terás mię/ i żywot i v=
20:
mysł moi tak barzo trapi i dręczy/
21:
że téſz nigd iako swiat/ więtſzych
22:
mąk niepoznáł/ i wieſzto Bóg/ ku| ktoremu |
strona: H2
1:
ktorev końcowi ſynowie moj przyi=
2:
dą/ wierzę iſz się zdomem moiem co
3:
dźień to gorzéi dźiáć będźie
i tak v=
4:
padnie/ że i kamięń na kamięniu nie=
5:
zoſtanie. A słuſznié/ gdyżem iá a=
6:
bych j zachowáł przeciwko ducho=
7:
wi świętemu iawnie zgrzeſzył/ kto=
8:
ry mi był práwdę obiawił/ I Bóg
9:
nademną nędźnem okazać raczył/
ia
10:
komuśię ta niezbożnośc a a lekkośc ię=
11:
mu wyrządzoná niepodobá.
12:
A gdy mu tam powiedźiáł niekto
13:
ry/ że téſz i inſzych wielé/ także śię za
14:
przáło/ a wżdy dlá tego wtak cięſzką
15:
roſpácz nieprzyſzli/ on powiedźiáł/
16:
Iſciec im iá nic dobrego nieobiecuię
17:
ani prorokuię przeſpieczeńſtwa od
18:
pomſty bożyi/ acz ieſzcze Bóg gnie=
19:
wu ſwego nadnięmi nieokazuié/ kto=
20:
regoto ſkrytęmu przeirzęniu/ vpodo
21:
bało śię (a słuſznié śię vpodobało)
22:
okazać nademną tento gniew ſwoi | H ij | iako |
strona: H2v
1:
iako widźicie/
aby mię na wieczny
2:
przykład inſzem wyſtawił.
3:
Przy czem powtorzył ony sło=
4:
wa rzeknąc/ vpominám was braciá
5:
moj mili/ abyſcie ſobie tego nietak lek
6:
ce ważyli iako iá: A mowił to z wielką
7:
powagą i ſtatecznością twárzy i mo
8:
wy ſwoiéi i przydał ktemu/
niemnie
9:
máicié proſzę wás/ aby to co máłeo
10:
abo łátwego było/ być Chrześcja=
11:
ninē/ odłoſzcie precz błąd ludźiám
12:
poſpolity/ ktorzy doſyć maią/ ochr=
13:
ćić śię/ i Euangelją przeczyśc/ czego
14:
rownieiſzego przyſtrzégać/
i w v=
15:
ściéch Ieſuſa Chriſtuſa miéć/ abo
16:
napiwſzy śię iakiéi ſecty a choc opi=
17:
njiéi/ przyłączyć śię rás ku inſzem
18:
nád śię zacnieiſzem/ drugierás ku
19:
ſtronie przeciwnyi. Nie na temci
20:
rzecz Chrześcjańſká należy/
ani tilko
21:
na tym/ aby śię kto mięnił/ dlá chri=
22:
ſtuſa wiecznégo żywota być iſtem/ | Bo acz |
strona: H3
1:
Bo acz to wierzyć/ ieſt gront wſzyſt
2:
kiégo/ wſzakże trzeba na tem groncie
3:
co dobreo wybudować/ trzeba znim
4:
ſwoi żywot porownać/ muſic chrze=
5:
ścijanin być mocny i nieiaką duſzo=
6:
ścią nieprzemożoną/ niezwyciężony
7:
Maſz s ſobą wſzędźie nośic naukę
8:
niebieſką/ iaſnie ią wyznawaiąc/ i do
9:
oſtátniéo iéi tchnieniá broniąc/ a przy
10:
tym tak żyć/ iakoby ią żywotem ſwo
11:
iem wyraśił/ i tem ſpoſobem nieia=
12:
kié pewné znaki Bożyi łaſki przeciw
13:
ko ſobie/ i zaśię vfaniá ſwéo przeciw
14:
ko Bogu okázáł (iako święty piotr
15:
mowi.
Staráicie śię bracia/ abyście
16:
przes dobre vcżynki/ pewné vczynili
17:
wezwanié waſze) kto teo niemá nie
18:
ieſt Chrześcjanin/ Teżemci iá to vfá
19:
nié miáł/ że Bóg chce nám być miło
20:
ściw i chce grzechy dlá ſyna odpu=
21:
ścić/
ale śię moi żywot daleko od
teo
22:
odſtrzéláł/ anim iem Chriſtuſa wy=
23:
znáwáł.
strona: H3v
1:
Bo nierozumieicie/ aby tilko ten
2:
ſám był obyczái zaprzeniá śię chri=
3:
ſtuſa/ i práwdy iego/
gdy przedkśią
4:
zęta/ przed biſkupy i inſzé ſędźie we=
5:
zwani abo przywiedźieni/ prawdźi=
6:
wą naukę hańbiemy i Chriſtuſa od
7:
ſtępuięmy/ iakom iá vczynił/ owſze=
8:
kić i tam śię przycie pana waſzeo i na
9:
uki ieo/ gdy śię vkazuiecie iakobyście
10:
niewiedźieli co dobrze wiécie/ gdy
11:
miedzy przyiacioły/ niedáwácie poſo
12:
bie znać żeście Chriſtuſa i iego práw
13:
dę vználi/ i znimi nie chrześcjanſkié
14:
żywięcie/ gdy ktemu/ waſzą mową
15:
abo obecnością błędy i fałeſzné boże
16:
chfáły/ pocwierdźácie i na nie przy=
17:
zwálácie/
Na oſtatek kiedy żywota
18:
Chrześcjaninowi przyſtoinego nie
19:
wiedźiecie/ ani waſza ſprawa wyrá=
20:
żá kſztáłt obcowaniá ſynow bożych
21:
Trzymáłemci iá teſz z Euangelją/
22:
chciáłemci ią wyznawać i inſzych iéi | nauczac |
strona: H4
1:
nauczac/
ale po vznaniu iéi/ chcąc i
2:
dobrze wiedząc wielem cięſzkich zło=
3:
ści popełnił. Bom dlá moich przy=
4:
iácioł/ prokuratorem będąc/ wielé
5:
ſpráw tak głownych iako i inſzych
6:
powiſzowáł/
A to/ proſto nic
inſzeo
7:
nie było/ iedno rzeczą ſamą i vczyn=
8:
kiem przeć śię tego/ com słowy wy
9:
znáwáł. A także mię oto Bóg słu=
10:
ſzné tak okrutną kaźnią nawiedźił.
11:
Przywiodł mu tam niektory na
12:
przykłád Ioba S. iako téſz i on w=
13:
takich pokuſach i roſpaczy był/ że téż
14:
ku Bogu mowił/
Przecześ mię po=
15:
ſtawił przeciwnym ſobie/ Dauid tak
16:
że (ktoreo mu téſz częſto kroć przypo
17:
mináno) ſkarży śię/ iſz go Bóg ła=
18:
ſką ſwoią opuſzczać raczy/ a wżdy
19:
ci obadwa/ pomoc bożą potem vzna
20:
li/ i ſą pocieſzęni.
21:
On na to odpowiedźiáł/
Bracie
22:
miły wiemći iá to wſzyſtko/ A iſz to | tak |
strona: H4v
1:
tak ieſt/ obaczyłem ci iá że Iob/ gdy
2:
mowił przecześ mię poſtawił prze-=
3:
ciwnem ſobie/ i Dawid gdy śię zało=
4:
wał iako był wielce ſtrapiony/
iuſz
5:
tam był poczuł bożą pomoc i wſpo
6:
minał nieprzeſpieczności wktorych
7:
był/ a bogu téſz i wcięſzkościach bę=
8:
dąc dźiękował. Leć ia czuię że mi nic
9:
takiéo nieprzyidźie/ ale iuſz wtakiéi ro
10:
ſpaczy pokim żyw przes wſzego po=
11:
cieſzęnia będę.
12:
Tedy cięſzko wzdycháł rzeknąc/
13:
o gdźieſz bych iáto mogł abych na
14:
maluczką filkę poczuć w ſobie łaſkę a
15:
miłość bożą iako czuię że mi ieſt o=
16:
krutnem nieprzyiacielem/ O iakoſz
17:
bych iá ſzczeſliwy był/ gdy bych ią
18:
czuł.
19:
Leć raczyi piekielné męki czuię/
20:
a nie dźiw/ Bo tam ieſt piekło/ gdźie
21:
kogo takié roſpaczy gryzą. Weſelcie
22:
śię ſprawiedliwi w panie/ ſkaczcié a
23:
raduicie śię ſprawiedliwi/ Wykrzy=| kaicie |
strona: I
1:
káicie wſzyścy dobryi myśli ludźie/
2:
Błogosławiony ktory dotknieniem
3:
panſkięm má ſerce miękkié i młodo=
4:
ciané.
5:
Toc iego pieſnka/ to kázanié/ nié
6:
iemu ale nám (a dái to panie aby)
7:
pożyteczné/ On nieboraczek i ſám ſie
8:
ſobie dźiwowáł/
że choc by był rad
9:
aby mogł ſerdecznié pana wzywać
10:
przedśię nie mogł by namniéi/ i wi=
11:
dźiáć ſwoie potępienié/ i lékarſtwo
12:
przeciw nięmu wpanu chriſtuſie zna
13:
iąc/ iednak go nie mogł otrzymac.
14:
Był tedy iakoby kto wcięſzkiem
15:
więśięniu położony/ ktory by chciáł
16:
być rozwiązán i zwobodnym zái=
17:
rzáł rozumieiąc ie byc ſzczeſliwemi/
18:
a przedśię byśię wywikłać niemogł
19:
Przetoſz powiedáł że takié ſą po=
20:
tępionych męki.
Abowiemci (mowi)
21:
i oni wyznáwaią co iá téſz wyzna=
22:
wám/ i żáirzą wybranem/ ale iuſz | I | byc |
strona: Iv
1:
byc dobremi niemogą ani iem dálei
2:
pokutá ich pomoże/ Rad ci bych ią
3:
aby mi był Bóg miłościw i grzéch
4:
moi przepuſzczon/ ale to czuię że teo
5:
Bóg niechce/ a iá go ktemu przymu
6:
śić niemogę.
Lec wám Bóg/ rzécz
7:
taką we mnie okázał/ przedzyi niſzly
8:
do piekła s ſtąpię/ abych wám był
9:
na przykłád/ A tak tego ſobie nie lek
10:
ce wáſzcie.
11:
Potych dniách ktorych śię roz=
12:
mowy do tego punctu wipiſáne
13:
dźiały/ trafiło śię święto.
I ſtąt że
14:
więcyi śię kniemu ludźi vczonych że
15:
ſzło/ A miedzy inſzemi przyſzli téſz
16:
dwa Biſkupi/ i ieden zácny doctor/
17:
przezwiſkiem Gribaldus ktori práw
18:
tamże w Padwi i dźiś podobno v=
19:
czy/ i wypiſáł téſz tę załoſną przygo
20:
dę tak iako widźiał gdy go przes kil=
21:
ka dni nawiédzał.
22:
Ten pierwſzégo dnia przyściá | kniemu |
strona: I2
1:
kniemu ſwoiego/ napominał go aby
2:
śię Szatánowi wodźic niedał/ ale
3:
śię nawrocił ku panu Bogu nad=
4:
niem śię zmiłować gotowemu/ kto=
5:
rego miłośierdźiá pełná ieſt źięmia/
6:
ktory obiecáł żadnego grzéchu daléi
7:
niepamiętać/ gdy by kto weſtchnął
8:
do nieo/ a miłośierdźiá ieo námniei=
9:
ſzyi ſkierki/ niemogą zaważyc i wſzy
10:
ſtki grzéchy na iędneo człowieka zło
11:
żony. Przytem kázał mu patrzyc
12:
na Piotra świętego i na łotra oneo.
13:
Na Piotra że śię i on Chriſtuſa wi=
14:
domie obecnégo trzykroć pod przy=
15:
śięgą zaprzáł/ żywſzy zniem przes
16:
tak długi czas wtowarzyſtwie mi=
17:
łem/ i poznáwſzy poniem tak wielé
18:
dobrodźieiſtw/ i tak wielé znakow
19:
miłości przeciw ſobie iego/
a wżdy
20:
mu namiłościwſzy pán grzéch iego
21:
przepuścić ráczył. Na łotra zaś/ iſz
22:
on nigdy nic dobreo nievczynił/ ale | I ij | wſzyſtek |
strona: I2v
1:
wſzyſtek żywot ſwoi na złoczynſt=
2:
wach ſtráwił/
a przedśię iednym ſer
3:
decznem weſtchnieniem i ſkoro po=
4:
czął wierzyć/ ieſt włáſkę przyięt.
5:
Na oſtatek mu i to przypomináł/ że
6:
ręka pańſká nie ieſt ſkroconá ktoreo
7:
włáſnoſc ieſt/ litować śię i przepuſz=
8:
czac/
a zatem go pobudzáł ku wzy=
9:
waniu pana i proſzeniu miłośier=
10:
dźiá ieo/ aby námniéi ſerdecznemu/
11:
zaiſté mu obiecuiąc/ że pán Bóg dźi
12:
wnie ieſt gotow/ ieo właſkę przyiąc/
13:
przes ſyná ſwego miłeo/ by tilko on
14:
powſtáł anic niewątpił/ że mu iuſz
15:
iſtonie pán Bóg/ grzéch ieo przepu
16:
ścił.
17:
On na tyto namowy/ i opowie=
18:
daniá łaſki bożyi proſto powiedźiáł.
19:
Iá tęmu niewierzę. A doctor zaśię
20:
iął mu o ſobie powiedac/ Iże ich wie
21:
lé znáł i znimi wtowarzyſtwie żył/
22:
ktorzy wielmi grzeſzny/ w gorſzyi to | ni ro |
strona: I3
1:
ni roſpaczy byli/ a wżdy załaſką Bo
2:
żą na przyiacielſką námowę/ ku ła=
3:
ſce Bożyi przyſzli/ a ſwego świata
4:
w pokoiu dokonali. I ſtąt że mowił
5:
ięmu/
że niemaſz żádnyi przyczyny/
6:
przecz by i on aby námniéiſzą ſkier=
7:
ką ſerdecznyi wiary/ nie mogł śię ku
8:
panu nawrocic/ a iego znadźieią
9:
prośić.
10:
A gdy Doctor tych słow i in=
11:
ſzych tym podobnych domowił/ Bi
12:
ſkup wyſzſzyi omięniony Vergerius
13:
prośił go zwielką checią/
aby słowa
14:
doctorowé v ſiebie vwáżył a tak ié
15:
od niego przyimowáł iako od czło=
16:
wieka chrześcjanſkiego i Bożego po
17:
sła knięmu/ ktoryſz posłán ieſt do
18:
nieo aby go w miłośierdźiu panſkiem
19:
vjścił/ ktory to iako miłośięrni ociec
20:
gdyſz mu dáł ſyna ſwego iedynego/
21:
iakoſz by mu czego mogł odmowic
22:
byle śię on tilko podniosł ku nięmu | I iij | Franci |
strona: I3v
1:
Franciſzek gdy Biſkup rzeczy
2:
ſwyi koniec vczynił/ ták poẃiedźiáł.
3:
Icoſz to ieſt? Wierzęć iá to wſzyſt
4:
ko co wy mowicie/
Boc i diabli wie
5:
rzą i ktęmu drżą/ ale mi to nic niepo
6:
mágá/ bo grzéch moi ieſt na śmierć
7:
Rád ci bych iá łaſki a miłośierdźiá
8:
bożeo doſtąpił/ ale on niechce/ wſzyſt
9:
ka moc wiary ieſt mi odięta/
pán na
10:
Piotra poirzáł/ na mię niepoirzał/
11:
on był wybrany/ iám ieſt odrzuczo
12:
ny/ będęc śię iá modlił ięzykiem (to
13:
rzekł bo go teſz Biſkup namáwiáł a
14:
by zarás z niémi pacierz mowił) i v=
15:
czynięć łatwie co iedno chcecie.
Lec
16:
ſerce moie/ pełné ieſt nienawiści/ prze
17:
klinaniá i bluźierſtwa bożego/ i czuię i
18:
wierze że mi ieſt bóg nieprzyiacielem.
19:
A gdy to on mowił/ przyleciała
20:
przedeń mucha/ ktorą on virzáwſzy
21:
rzekł/ oto iuſz Beelzébul na kołacyią
22:
idźie/
wkrotce dokonanié moie wy=
| rozumié |
strona: I4
1:
rozumiecie/ na przykłád wielé ich/ a
2:
by ſąd i ſprawiedliwośc Bożá była
3:
na mnie okázána.
4:
Także gdy virzáł a ono niektoré
5:
muchy na nim śiedzą powiedźiáł/
6:
wei iakośię ty do ſweo kśiążecia zlá=
7:
taią/ Bo wiecie że Beelzebub znaczy
8:
muſzé kśiążę.
9:
To wyrzekłwſzy/ obrocił śie od lu
10:
dźi na drugi bog/ A Biſkup prośił
11:
go aby śię ku nim obrocił i z nimi po
12:
ſpołu Páćierz mowił/
poniewáſz
ieo
13:
niemoc/ modlitwy lekarſtwa potre=:
(buie.
14:
On obrociwſzyśię/ począł
15:
mowić páciérz zwielkiem i dźiwnem
16:
v wſzyſtkich nabożeńſtwem/ a ſkoro
17:
wymowił Oicze náſz ktoryś ieſt w
18:
niebieśiéch/ na tych miaſt mu poczę=
19:
ły łzzy zoczu iść/
i rzekną mu niekto
20:
rzy/ będźiéć dobrze dáli pán Bóg/
21:
gdyſz żałośc czuieſz i płaczeſz/ Lec
22:
on odpowiedźiáł/ o płaczeſz iá moiéi | wielkiéi |
strona: I4v
1:
wielkiéi nędze/ że to czuię iſz mię bóg
2:
opuścił/ i widzę że niemogę wtyi mo
3:
dlitwie/ złączyć s słowy vmysłu
4:
moiego iakom pierwyi czynił.
5:
A gdy śię pokuſzáł i o oſtatek pá
6:
cierza/ i przyſzedł ku tym słowam/
7:
Niech przyidźie kroleſtwo twoie/ ſ=
8:
płaczem powiędźiał/ O panie moi
9:
racz vczynić abych iá téſz wtym to
10:
Kroleſtwie był/
proſzęcię abyś mię
11:
z niego niewyrzucáł.
12:
Na tenże ſpoſob/ gdy przerzekł
13:
Chleba naſzego: to przydáł/ doſyć ci
14:
mám i nazbyt/ ku tego ciała pożywię
15:
niu/ ale cię proſzę o chléb łaſki twoiéi
16:
przes ktoryi/ czuię śię być vmarłem
17:
i przetoſz wtak wielkiem ſtrachu ży=
:
(wę.
18:
Potem powiedźiawſzy/ Nie
19:
wwodź nás wpokuſzęnié/ rzekł wiel
20:
mi ſmutnie a żałoſnie/ Gdyżem iá te
21:
rás ieſt na pokuſy przywiedźion
po
22:
moſz mi abych śię znich mogł wy=| wieść |
strona: K
1:
wieść i vść ich obronnie/ Nieprzyiá
2:
ciel on/ możneć mię przemágá/ ale ty
3:
racz vczynic/ aby nato przyſzło co
4:
on wiérſz powiedá.
5:
Zwyciężony/ zwycięſzczę wielé kroć
6:
zwyciężá.
7:
A gdy modlitwy dokonáł/ powie
8:
dźiáno mu/ Nigd Franciſzku niemo
9:
że pana Ieſuſa Chriſtuſa/ panem ſer
10:
decznie powiedźiéć/ aléſz za pomocą
11:
ducha świętégo/ a tak i ty miéi to v
12:
fanié/
że
takiéo ducha máſz/ gdyſzta
13:
ką chęcią i ſtem vmyſłu tweo poru=
14:
ſzenim pana bogá wzywać możeſz.
15:
On ktemu powiedźiáł/ Ach czu=
16:
ięć iá że go nazwé złé wzywám/ Boc
17:
mi ta ſama wiadomośc ieſt zoſta=
18:
wioná/
że go vſty wzywac mogę/
19:
na moie cięſzſzé káranié/ Abowiemci
20:
to dobrze wiem i czeſtokrociem to
21:
wám powiedáł/ że to co we mnie wi
22:
dźicie/ ieſt rzecz nowá/ i przed tem | K | nieſły |
strona: Kv
1:
niesłychaná/ a za tym zaśię zawołáł
2:
okrutna a ſtraſzliwá rzecz iéſt w=
3:
paśc wręce boga żywego.
4:
Co on mowił nieiako ſzálony/ ani
5:
iako ludźie ſego zbawięniá niedbali
6:
ale zwielkiem wzdychaniem/ ſpráw=
7:
dźiwą a niezmierną boleścią/ i mo=
8:
wą powáżną i ſtateczną/ Wielego
9:
tam kroć widźiáno/ a on cięſzko w=
10:
zdychá/ wielmi a rzewno płacze/
że
11:
téſz ci ktorzy około nieo ſtali/ muśieli
12:
z niem częſto kroc płakać i iako dźie=
13:
ci łykać.
14:
A zaiſté była załoſná rzecz/ pa=
15:
trzyć na człowieka tak powáżnego i
16:
iuſz letniego (Bo tedy miáł około
17:
piącidźieśiąt lát)
przytym znac w=
18:
nim wielki rozum/ niepoſlednią nau
19:
kę/ pamięć niepoſpolitą/ wymowę
20:
dźiwną/ a przedśię go ſłyſzéć/ a on
21:
ſám śiebie potępiá/ wymową rzád=
22:
ko słychaną przeciwko ſobię wywo | dy vzy |
strona: K2
1:
dy czyni/
i co kolwiek kto/ by námę=
2:
drzyi/ ku iego pocieſzé przywodźi/ to
3:
on na ſwé złé/ s wſzyſtkich podźiwię
4:
niem obrácá/ ani śię ten naiduie/ kto
5:
rego by on mowy przeciwko ſobie
6:
nieobrocił/ co wſzyſtko zrzeczy ktoré
7:
śię od tąd będą powiedały/ tym le=
8:
piéi obáczęmy/
aczci i
ſteo co iuſz prze
9:
ſzło/ trudno by kto tego na oko oba
10:
czyc niemiáł.
11:
Ludźie vczeni/ im go człowiekiem
12:
zácnieiſzem/ a roſpacz iego więtſzą
13:
widźieli/ tym téſz wiecyi wſzelakich
14:
obyczaiow koſtowali/ owáby go po
15:
cieſzyc mogli/ I rzekli ſą knięmu/
Pa
16:
nie Franciſzku/ Judáſz gdy by był
17:
dłużyi nietracąc śię żyw zoſtáł vciekł
18:
by śię był do paná Chriſtuſa/ á bóg
19:
by mu był przepuścił/ acz tak cięſzkié
20:
złoczynſtwo popełnił/ wydanim
21:
Chriſtuſa miłego/ ktory go chowáł
22:
i wetci miáł. | K ij | Odpo |
strona: K2v
1:
Odpowiedźiáł on ktęmu rzeknąc
2:
Teści i mnie Chriſtus żywił i ſzano
3:
wáł/ a nić ieſt lżeiſzą cięſzkośc wyda
4:
niá moiego/ ktoremem iá Chriſtuſa
5:
wydáł/ niſzli była Iudaſzowego/
6:
Abowiem s chriſtuſem być gdy on
7:
wtyi kreẃkości człowieczeńſkiei był:
8:
by námniéi więcyi nie ieſt niſz z niem
9:
być i znać go duchem/ A żeby śię był
10:
kiedy mógł Iudáſz práwdźiwie v
11:
pamiętać/ temuć iá iście niewierzę/
12:
Bo od niego ta moc odięta była/ ia=
13:
ko i iá czuię że i odemnie ieſt odięta.
14:
Tedy mu rzékł Biſkup/ ieſliże ty
15:
wyznáwáſz/ iżeś ieſt wliczbie i ſtanie
16:
potępionych/ niemáſz temu żádną
17:
miarą wierzyc/ kczemu cię ninieiſzy
18:
błąd wiedźie/ Boć Diabeł kłámca
19:
ieſt/ a przedćię tyśiąc błędów ſtawiá
20:
ale nám wiérz/ ktoré w dobrym ſtá=
21:
nie być rozumieſz/
Gdźie my tobie
22:
to mowiemy/ miéi vfanié/ a bóg to
23:
bie miłościw będźie.
strona: K3
1:
A on rzekł/ Toć węzeł/ iże iá nie=
2:
mogę ani wám wierzyc/ ani miłości
3:
bożyi vfać/ Rád ci bych iá zaiſté a=
4:
bych mogł w Bogu nadźieię miéć/ a
5:
le niemogę/
I przetoſz mogę rzec/
6:
rád ci bych iá chciáł/ ale tego słowa
7:
chcę rzecz niemogę/ Co nic inſzeo nie
8:
ieſt iedno iſz vmysł z rozumem ieo/
9:
ktęmu ſerce i wolą iego ciągnął/ aby
10:
przyzwolił námowám dobrém i pa
11:
nu Bogu vfał/
ale ta ẃolá z ſercem
12:
iego niemogła być ktęmu od vmy=
13:
słu przywiedźiona/ patrząc na wiel=
14:
kość grzéchu popéłnioneo/ I ſtątże
15:
nierzkąc nieufáła ale téſz i vfać niech=
16:
ciała/ Bo śię oto iakoby i pokuśic
17:
nieſmiała/ ſkoro on na okrucienſ=
18:
two vczynku ſweo weirzáł/
proſto ia
19:
ko poſpolicie bywá/ gdy kto ieſt kov
20:
ták wielkiem nieprzyiacielem że téſz
21:
niémoże być dobryi woléi przeciwko
22:
nięmu/ Bo téſz i ten gdy go żnim | K iij | kto |
strona: K3v
1:
kto chce prawié Chrzescianſkié po=
2:
iednać/ tak mowi/ Rádci bych iá był
3:
knięmu dobryi woléi/ ale niemogę/
4:
mám ſerce nań dźiwnie obciążoné.
5:
A zapráwdę gniew taki choc w=
6:
człowieku tem ktory nieroſpáczá nie
7:
może być s ſerca łatwie wykorze=
8:
nion/ ieſli kogo duch święty nieſpra
9:
wuie/ ani mu ktemu pomágá/
wſzak
10:
i święty Paweł Rom. vij. oſobie po
11:
wiedá ze go i nás wſzyſtki chrześcja
12:
ny ku inſzemu wolá/ a kn inſzęmu
13:
grzéch i przyrodzenié ſkażoné cią=
14:
gnie/ iedńo iſz śię my wiarą a du=
15:
chem ś. cieſzęmy
i chfała panu bogu
16:
możem to rzecz (a dái Boże aby w=
17:
ſzyścy) chcemy pana Boga ſerdecz=
18:
nie miłować/ chcęmy wniem nadźie
19:
ię pokładać. ꝛć. Czego on niemogł
20:
mowic/ wiarę i ducha ś: vtraciwſzy.
21:
Dlá czego téſz tym ktorzyo przy=
22:
iacielſkié ktęmu wiedli tak mowił/ | Gdy |
strona: K4
1:
Gdy mię napominácie abych chciáł
2:
wierzyc a bogu i iego dobroci vfáć/
3:
rownie śię to tak dźieie/ iako gdy
4:
by kto mocnie był łancuchamy
5:
związán/ a przyiáciele ieo námileiſzy
6:
zdaleka ſtoiąc rzekli ięmu.
Námileiſzy
7:
przyiacielu ꝓſięmcię abyś potargáw
8:
ſzy łancuchy chciáł przyśc do nás/
9:
a on by zwielką żądzą chciáł przyść
10:
ale łanczuchow połamać niemogł/
11:
Takci śię zemną dźieie/
ktory choc
12:
co na waſze przymuſzanié vſty czy=
13:
nię/ iednak ſercem boga okrutnie nie
14:
nawidzę i vfać ięmu żádną miarą nie
15:
mogę.
16:
A gdy mu zaś niektorzy przypo
17:
minęli Dauida
że śię téſz i on częſto
18:
kroć ſkarżył a nato porzéwniáł iż ieſt
19:
takowęmi ſtrachy ſądu bożeo ogar=
20:
nion/ a przed śię odnowięniá ſerca i
21:
ducha świętego/ od boga żądał On
22:
im powiedźiáł/ wſzak to iuſz częſto | na płacu |
strona: K4v
1:
na płacu było/
ale iá tego niepozwá
2:
lám/ żéby kiedy Dauid/ wtak głębo=
3:
kié roſpaczy piekło wſzedł iako iá a=
4:
bo żeby od niego duch boży odſzedł
5:
gdy on vpádł/ ale owſzęm prośił a=
6:
by go Bóg nieodrzucáł odobliczá
7:
ſweo/ ani mu bráł duchá świętégo/
8:
o którégo ia przeklęty prośic niemo
9:
gę/
Bo wſzyſtek ieſt wzięt odemnie a
10:
ni mi kiedy przywrocon będźie/ i iął
11:
zwielką ſtatecznością i łzzami mo=
12:
wic/ o moj mili braciá/ poczynám
13:
iá czuć Diabły ktorzy około mnie
14:
ſtoią.
15:
Tedy go wſzyścy ięli mile a v=
16:
przyimie prośić/ aby temu wierzyc
17:
niechciáł/ A on im rzekł/ dośycci do
18:
brze wiem i czuię co śię zemną dźieie
19:
a zato wás proſzę i nad proſzę abyś
20:
cie niemniemali żébych chciał co po=
21:
wiedać cobyśię nienaidowało/
Cier
22:
pięć iſtotnie i czuię piekielné męki/ ka=| tuieć |
strona: L
1:
tuieć mię/ nie tilko trápi ſumniénié a
2:
ſwiat ten iako ſtoj/ nievidźiał nad mię
3:
nić miſerniéiſzeo/ a to wſzyſtko wám
4:
braciá na przykłád abyście żywot
5:
prawie Chrześcjánſki wiedli/ o co iá
6:
wáſz pilnie proſzę/
Nie bądźcie dla
7:
Boga taci/ iakichem iá doſyć widáł/
8:
ktorzy obietnic śię Euangeljiéi świę
9:
tyi chyciwſzy/ potem śię na niedbal=
10:
ſtwo a ſzkodliwé przeſpieczeńſtwo v
11:
dali/ i zniego/ ku cnotliwęmu a chrze
12:
ścjanſkięmu żywotowi/ zlęnieli/ Te
13:
gomci śię i iá ſwą ſkodą doświád=
14:
czył/
i więm/ że niekażdy ktory panu
15:
mowi/ panie panie/ do kroleſtwa nie
16:
bieſkiego wnidźie.
17:
Bom téſz i iá wierzył/ że mię bóg
18:
za grzéchy niemiáł karáć/ ani mi ich
19:
poczytác/ i miáły być wſzyſtki zakry
20:
té ſprawiędliwością ſyna bożeo/ kto
21:
ry zanie dośyć vczynił/
I ieſt to zai
22:
ſte práwdźiwá/ gdy kto w wierze | L | aſz do= |
strona: Lv
1:
aſz dokońca trfá/ Ale iá gdym śię
2:
chriſtuſa zaprzáł/ i temżē wiarę vtra
3:
cił/ poznałem/ ale niewczas/ iako trze
4:
ba wiary przyſtrzegać/ a iſz ty obie
5:
tnice/
na wybrane śię ſciągaią/ przed
6:
ktorych grzéchy/ pán Ieſus Chri=
7:
ſtus/ ſwoię kreẃ i śmierć/ iako zasło
8:
nę wyciągá/ i przeciwko wielkiem
9:
bożyi pomſty wałum iakoby gro=
10:
blą zaſtawiá/ aby ludźie miſerni/ nie
11:
byli prze wielkośc grzéchow zaláni.
12:
Ktorąto grobłą za ktorám mogł
13:
być przeſpieczen/ ſborzyłem iá ſám
14:
iako by rękoma właſnęmi/ gdym śię
15:
Chriſtuſa i iego świątości odprzy=
16:
śiąkł/ I ſtątżem począł być wniená
17:
wiści bożyi/ ſtąd widzę/ że okrutné
18:
morze cięſzkieo gniewu iego/ wſzyſt=
19:
ki ſwoie wiry i náwałności na moię
20:
głowę byſtrze toczy/
i ſtąd teſz wód
21:
tak wielká moc/ aſz do duſze moiéi
22:
przyſzła/ A toſz ieſt groblá odemnie | przerwá |
strona: L2
1:
przerwána/ ktorá mię przedtem od
2:
gwałtu powodźi a wyléwániá okru
3:
tnego/ ſzczyciła/
To ieſt gdym vtra
4:
cił przyczyné Chriſtuſowę/ ktorego
5:
iuſz za śrzodek a przyſtępcę ku bogu
6:
vżywać niemogę/ Więc oto wniez=
7:
miernyi głębokości grzéchow mo=
8:
ich lezę/ i ieſtem piekielną otchłanią
9:
przywałony/
I wypełniłośię nadem
10:
ną co piſmo mowi/ kto w iednęm
11:
zgrzéſzy s ſtáłśię ẃſzego winny.
12:
Bom i iá przed tem wielé grzé=
13:
chow płodźił/ ále mię ty nic nieoby
14:
chodźiły/ żém vfał iſz mi ich bóg nie
15:
poczytá/ i dlá Chriſtuſa mi ié przypu
16:
ſzczá.
Ale gdym zgrzeſzył przeciw=
17:
ko duchowi świętemu/ i ieſt mi vfá=
18:
nié wbodze ktorem miáł wnadźieié
19:
pana Chriſtuſa/ za tem odiętę/ com
20:
kolwiek kiedy zgrzéſzył/ wſzyſtko to
21:
Bóg na pamięc ſobie przywiodł/ I
22:
przetoſz mi terás wſzyſtko przed o=| L ij | czymá |
strona: L2v
1:
czyma ſtoią/
przes przyczynce i ied=
2:
náca/ ſtątże teſz ieſt ten ſtrach moi/
3:
ſtąt boleśc/ ſtąt załośc i męka niez=
4:
miérná/ ktorą widźicie i ta roſpacz/
5:
Dlá tego przytym niepochybny ob
6:
rás wiecznyi śmierci/ zawſze prze=
7:
demną chodźi/
Bo czuię że śię Bóg
8:
namię okrutnie gniewá.
9:
A gdy mu rzekli niektorzy/ że v=
10:
padli wgrzéch/ mogą powſtać/ i v=
11:
faniem/ ku pierwſzęmu słopniowi
12:
przyśc/ to on kazáł rozumięć o tych
13:
ktorzy by iaki płomyczek wiary przy
14:
ſobie zatrzymali
i tak vpadli/ iako ſy
15:
nowie ktorzy oicowſkiego napomi=
16:
naniá przebaczyli abo śię iako vnieſli
17:
a oicowſkiem ſkaraniem mogą być
18:
napráwięni.
19:
Tym ci ieſt (mowi) nadźieiá prze
20:
puſzczęnia zoſtawiona/ nié tem kto=
21:
rzyby wiarę do końca odrzucili i do=
22:
brodźieiſtwem bożym wzgardźili/| Siedmci |
strona: L3
1:
Siedmci kroć przés dźień ſprawie=
2:
dliwy vpádá/ ale ten ktory tak vpá=
3:
dá/ żeby wżdy wniem zoſtała iáka
4:
ſkierka wiary i promyki łaſki ducha
5:
świętégo/ nie ten ktory by vpádł w
6:
zgardliwością i oſtatniem od Boga
7:
odwrocęnim.
Przeciwko mnie/ w=
8:
wſzyſtko śię co kolwiek wniebie abo
9:
pod niebem ieſt/ ſpiknęło/ aby mi cię
10:
ſzkości zadáwało/ Niebo/ żywioły/
11:
świat/ Bóg/ Angiołowie/ Ludźie/
12:
Diábli/ Okrutnáſz rzecz ieſt wpaśc
13:
wręce Boga żywego.
14:
W takiéi miſerjiéi/ gdy on niebora
15:
czek krom wſzego polepſzęniá/ lezáł/
16:
Doctor i Biſkup przerzeczony/ kto=
17:
rzy byli od niego na noc do ſwego
18:
nieſzkaniá odeſzli na zaiutrz zaśię o=
19:
badwa przyſzedwſzy/ pilnie go cie=
20:
ſzyli/
A gdy ich praca wedle ich my=
21:
ſli niepochodźiła/ poczęli go około
22:
wielu rzeczy pytać/ a zwłaſzcza kiedy | L iij | by a |
strona: L3v
1:
by á ktorem obyczáiem wtakową
2:
roſpacz vpádł.
3:
On im wſzyſtko na porząd dłu=
4:
gą rzeczą wyprawił/ nie tilko coſmy
5:
ſprzodku słyſzeli/
czego niepotrzeba
6:
potwarzać: ale téſz i to/ częm go abo
7:
duch święty od zaprzęniá/ abo duch
8:
źły ku zaprzęniu i odprzyśiężęniu
9:
ciągnął.
10:
Co wſzyſtko na obiedwie ſtronię
11:
iście ieſt wielká potrzeba wiedźieć. I
12:
dlá tegoſz niebędźie opuſzczono/
ná=
13:
przod aby nás ſzatán niemogł vło=
14:
wic/ gdy będźiem iego zdradę wie=
15:
dźieli ktorą on tu nędznego Spiérę
16:
a indźie wielé kroć/ inſzych doſyć vło
17:
wił i zawſze łowi/ Potem żebychmy
18:
patrząc
co śię nieposłuſznemu ſpie
19:
rze doſtało/ tym rychlei duchowi
20:
świętemu przyzwalali a pana Chri
21:
ſtuſa nieodſtępowali/ gdyby nás on
22:
wſercu naſzem tak napomináł/ iako | onego |
strona: L4
1:
onego napominał/
Boć zaiſte i inſzé
2:
wſzyſtki ktorzyśię kiedy przeciwko
3:
ſumnięniu ſwęmu vznanyi prawdy
4:
zaprzeli/ temżé duch święty od ich
5:
złocinſtwa odwodźił/ czém tu ſpié
6:
rę żałoſneo/ iedno iſz to ſobie lekce wá
7:
żyli iako i ſpiéra/ gdy takiego przykłá
8:
du przed ſobą niemieli iaki my dźiś
9:
Spiérę mámy.
10:
Gdy tedy był na ſwé nieſzczęście
11:
pytán/ powiedźiáł náprzód/ iako bę
12:
dąc zácnem a wźiętem procuratorē
13:
vdáł śię był na łakomſtwo i dlá pie
14:
niędzy boga śię nic niebáł/ ale rozlicz
15:
nemi i nowęmi obyczaimi a zdrada=
16:
mi v ſądow rzeczy ſprawowáł/
do
17:
bre a ſprawiedliwé Cauſy chytro
18:
przewracaiąc/ i przeciwko wiado=
19:
myi a iaſnyi práwdźie/ mocnie a v=
20:
pornie ſtoiąc/ abo ieſli ié ſám ſprá=
21:
wowáł/ tedy wnich zdradliwie po=
22:
chodźił/ i nabráwſzy od przeciwny | ſtrony |
strona: L4v
1:
ſtrony pieniędzy/
niecnotliwie ich
2:
bronił/ i także ié vtrácáł/ Nieſprawie
3:
dliwé zas iako nálepiéi mogł/ ẃſzela
4:
kiem ſpoſobęm wyſtawowáł/ potem
5:
powiedźiáł/ iako śię naoſtatek ſtyi
6:
ſwyi niecnoty vpamiętał ktoréi przes
7:
wielé lát nasladowáł/
a to vsłyſzáw
8:
ſzy iaſné Euangeljiei świętyi prze=
9:
powiedánié/ Przypominał przytem
10:
co za weſelé śtąt miáł/ że tak ſwoi ży
11:
wot odmięnił/ i iako zwielką pilno=
12:
ścią inſzych práwdy nauczáł/ I tak
13:
że i inſzé rzeczy ktoré śię ſprzodku po
14:
wiedźiały/ na przerzeconé pytanié
15:
powiedźiał.
16:
A gdy iuſz przyſzedłku powie=
17:
daniu/ ſwyi żałoſnyi przygody/ a ia=
18:
ko to ieo z vznanyi práwdy ſzczęście
19:
zarás vpadło/ rzekł tak ku tym kto
20:
rzyo pytali wielmi ſmutną mową.
21:
Posłucháicie ſtraſzliwego a nie=
22:
ſzczeſliwego/ dokonaniá moiego/ | moj |
strona: M
1:
moj mili przyiáciele/
a zupádku moie
2:
go/ vczcieśię chriſtuſa ſmiele wyzna
3:
wać/ ieſli kiedy przyidźie na was ta
4:
potrzeba/ abyście wiarę waſzę przed
5:
krolmi i kśiążęty okazowali/ O bych
6:
że iá to ku pierwſzyi mierze przyſzedł
7:
bych za zmiłowanim bożęm ku vtra
8:
conyi łaſce był przywrocon/
wzgar
9:
dźił bych grozy okrutnikow/ podiął
10:
bych wielkiem a niezwyciężonem v=
11:
mysłem/ męki wſzelakie/ noſił bych
12:
Chriſtuſa w vściéch/ w oczu/ i w ſer
13:
cu z radością niewymowną/ aſz by
14:
mię płomięń zaduśił/ i to ciało w=
15:
proch a popiół obrócił
16:
Byłem oſkarżon o wiarę go Le=
17:
gáta/ Ku ktoremu/ niżem poiacháł/
18:
iąłęm śię s ſobą długo rozmyſlać/
19:
com teſz i iadąc vczynił/ Tambyſcie
20:
byli virzeli/ woinę okrutną a wątpli
21:
wą/ Z iednyi ſtrony ſtáł duch/ raica
22:
dobry/ z drugiéi zdrádné ciało s ſza=| M | tanſkiemi |
strona: Mv
1:
tanſkiemi pomocami/
I rzekł mi
2:
duch pierwyi niſz ciało/ wemnie ſa=
:
(mym.
3:
Franciſzku/ przécz śię tak
4:
zmyſlą wodźiſz? przécz ſię i tam i
5:
ſam chfieieſz? Porzuć tę boiáśń two
6:
ię/ porzuć to troſkanié/ oblecz śię we
7:
zbroię wiary/ Bądź dobrei nadźieié
8:
będźieć o tobie pán pieczą miał/ bę=
9:
dźieſzli wiernie przyniem ſtał/
gdźież
10:
ono piérwſzé męſztwo twoie? gdźie
11:
ſtałośc? gdźie vmysł tobie przyſtoi=
12:
ny? Idźieć terás o chfałę pana chri
13:
ſtuſowę/ a wtem ſnáć wielkié a tru=
14:
dné rzeczy nadtobą wiſzą/ i cięſzko=
15:
ści cię podkaią/
Wſzakże iednak to
16:
wſzyſtko nic/ wſzyſtko to możeſz łá
17:
twie zwyciężyc/ iedno trfai ſtale wtyi
18:
nadźiej/ ktoráś rás przed śię wźiął/
19:
o bożyi przeciw tobie miłości/ a ia=
20:
koś wniéi vfac twoie powinowaté i
21:
inſzych wielé ludźi iako chrześcjan=
22:
ſki człowiek na vczył/
Tak ié wtym
| pocwierdź |
strona: M2
1:
pocwierdź/ twoiem przykładem/ a
2:
od práwdy pańſkiéi i iaſnéo wyzná=
3:
waniá iéi/ żadną śię męką by nacięſz
4:
ſzą odſtraſzyc niedái/ ani ſię pana
5:
Chriſtuſa przy/ by téſz więc na cię
6:
wſzyſtkieo świata cięſzkości przyśc
7:
miały/
poniewáſz on dlá ciebie/ i ſz=
8:
cżeſz nieprzyiaciela ſwoiego/ wſzyſt=
9:
ko podiął/ co iedno może być ná cieſz
10:
ſzego i náokrutńieiſzego pomyſlono
11:
aby cię zmęki wiecznyi wybawił/
12:
Pamiętái dobrze/ abyś ſobie zamałą
13:
rzecz niemiáł/
ieſli byśię wtych rze=
14:
czach ktore ſię chfáły pańſkiéi doty=
15:
czą/ poknął/ abo na czyie grozy abo
16:
obietnice i namowy/ niewiernie śię
17:
przeciwko panu i práwdźie iego za=
18:
chowáł/
Wſzakże wiéſz/ że cię pan
19:
ſteoczeo śię ty boiſz może wybawic/
20:
wieſz żeć obiecáł dać/ czemby miáł
21:
práwdy ieo bronić/ Bacz na Danie=
22:
la święteo/ bacz na Piotra Apoſtoła | M ij | iako |
strona: M2v
1:
iako ié dźiwnie pán wybawił/ Pio=
2:
tra ś: cięſzkieo a twardeo więźieniá/
3:
a oneo gdy wogniſtē piecu śiedźiáł/
4:
dlá Boga ſwoiego.
5:
Gdźie choc by téſz na to przyſzło
6:
żebycie w więźięnié/ żeby na ſtracęnié
7:
dáno/ wżdyby ieſzcze baczyć miáł/
8:
żeś tym piekła vſzedł/ a zbawięniá zy
9:
ſkáł/ żeś inſze w wierze pocwięrdźił
10:
i tymeś ié zbawięniá/ tym wieczneo
11:
dźiédźictwa miaſto tego nędzneo/ do
12:
mieścił/ A temu wſzyſtkięmu zali
13:
máſz/ co by na tem miſerném świe=
14:
cie rowno być powiedźiał/
abo ſo=
15:
bie więcyi ważył? zálicie niewięcyi/
16:
wieczny żywot i nieſkonczoné weſe
17:
lé/ kſobie ciągnie/ niſz ten obłudny
18:
świat trzyma? zali niewoliſz/ trzebá=
19:
li i wſzyſtkiégo dźieciám twem vtra=
20:
ćić/
niſz wiarę ich twem niedobrem
21:
przykładem zniſczyć/ i wieczneo ich
22:
dźiedźictwa ſamego ſiebie zbawić? | Bo ieſli |
strona: M3
1:
Bo ieſli ſobie źle ẃtem pocznieſz/ ro
2:
zumiéſz co śię ſtego wyleie/ Lud pro
3:
ſty/ radci przykładow naſladuié/
a
4:
co za przykładem czyni/ mnięma że
5:
to słuſznie czyni/ Tymśię tedy wię
6:
cyi lękái potępieniá wieczneo/ im by
7:
ich było więcyi/ twem vczynkiem za
8:
traconych/ Abo więc/ ieſli ćię to niez
9:
bedné ciało twé vwodźi/ ani ſmiéſz
10:
dlá pana twéo ſám ſiebie zaſtawić/
v
11:
ſtąṕ raczyi/ gdźie báczyſz przeſpiecz=
12:
niéi/ a w okrutné śię złoczynſtwo nie
13:
chceſzli wiecznie zginąc/ niewdáwái
14:
Bo ieſli że terás zbawienną radę o=
15:
puściſz/ Potē śię do niéi gdy śię ſto
16:
bą źle sſtánie choc by rád niewrocziż
17:
To gdy mi duch powiedźiáł hnet
18:
mi zdrugiéiſtrony ciało w rozmy=
19:
słách moich temi słowi krzycząc
20:
rzekło. Franciſzku/ pilnie śię á do=
21:
brze na to rozmysł/ co ſtem máſz v=
22:
czynić/
Bo ieſli ducha tego rady bę=
| M iij | dźieſz |
strona: M3v
1:
dźieſz naśladowáł/ krom wątpieniá
2:
zginieſz/ i ſnác zarás ſtemi ktore mi=
3:
łuieſz/ A także oſtrożnie śię miéi/ a=
4:
byś mu nieprzyzwaláł/ Bo coſz wż=
5:
dy lepſzeo chcéſz vczynic?
co znamię=
6:
nitego dokazáć? ieſliże twoich ſtar=
7:
ſzych wiarę opuściwſzy/ dlá inſzyi/
8:
twe gardło myſliſz marnie vtraćić/
9:
Taklić śię nowę rzeczy podobaią/ że
10:
teſz chceſz aby to zniſzczono było/
11:
co twoj dobrzy a cnotliwi przodko
12:
wie ták długo trzymali?
Więc ci śię
13:
niechce na kościoła rzymſkieo nauce
14:
przeſtać? na ktoryi wſzyſtek świat
15:
do tych czaſzow przeſtáwáł/ Więc
16:
tak ſám chceſz/ twoią głową wſzyſt
17:
ki przełomić? Więc to v ciebie kacer=
18:
ſtwem będźie co tak wielé zácnych
19:
ludźi od dáwnych czaſzow ćẃierdźi
20:
ło?
Czyli śię niewſtydźiſz
noweo ſpo
21:
ſobu zbawięniá nauczac? i powiédać
22:
że go twoj dźiadowie/ pradźiadowie | i inſzy |
strona: M4
1:
i inſzy ſtarſzy nięwiedźieli/ a iſz nię=
2:
máſz na deń inſzego.
3:
Co wſzyſtko choc by ták było
4:
wſzakże gdy to mięniſz: że twoj przod
5:
kowie wtakowéi ślepocie byli/ że téſz
6:
teo niewidźieli/ zali to nie ieſt lekkośc
7:
twoia i wſzyſtkieo potomſtwa two=
8:
iego?
Boć wżdy tem znać dáwáſz/
9:
iſz twoj ſtarſzy/ ku wiecznemu żywo
10:
towi iako błędné owce nieprzyſzli/
11:
ale ſą gdźie wcięſzkich mękach zam=
12:
knięni.
13:
Lecześ ty natakie rzeczy/ iuſz dá=
14:
wno zamilknął/ i lekceś ſobie do tych
15:
czaſow przyiaciélſkié napominaniá
16:
wáżył/
Bo ſnáć mowiſz/ ze teſz nie=
17:
kiedy przodkowie twoj pogani byli/
18:
á wżdy ich zwyczainyi wiary iako
19:
złyi ci odſtąpili/ ktorzy ná przód w
20:
Chriſtuſa wierzyć poczęli/ ani maią
21:
być komu/ cudzęm błedęm oczy wy
22:
káłány/ Powiedáſz téſz podobno/
że
| ſtwęmi |
strona: M4v
1:
ſtwęmi ſtarſzęmi inſzá rzecz była/ bo
2:
acz w wielu rzéczách zniewiadomo=
3:
ści błądźili/ wſzakże iédnak/ iſz teſz w
4:
Chriſtuſa wiárę mieli/ ieſt dobra na=
5:
dźieiá/ że im ſą ich błędy odpuſzczo=
6:
ny
czego by śię mnie trudno nadźie
7:
wać/ ieſlibych iaſną práwdę widźąc
8:
ſwych błędow niechciáć przeſtać.
9:
Dámci tedy/ gdyſz tak mowiſz/
10:
wtem pokój/ na ono wżdy/ iéſliś śię
11:
niezapamiętáł/ ſobie rozmyſlai/
iżeś
12:
wtakiéi toni/ że ieſliby chcial teo ſpor
13:
nie bronić/ coś tak długo ćwierdźił/
14:
tey śię wydáſz na mięśné iadki/ pro
15:
żno będźie otobie/ prożno nawieki o
16:
twyi dobryi sławie/ i dźiatkám two
17:
iem miłem/ wſzyſtko coś im żwielką
18:
prácą zebráł/
vtraciż i wmiſęrnem ié
19:
ſieroſtwie s ſlachetną a cnotliwą żo
20:
ną twoią zoſtawiſz/ záſz niewidźiſz
21:
iakié to haniebné przeſwiſko heretik?
22:
zálicie ſtrach niezyimuie/ gdy odſzcze | piencem |
strona: N
1:
piencem i kacerzem wezwán máſz
2:
być?
Iakoſz ty ſobie/ okrutne więźię
3:
nie? iako ſmrodliwą wieżę? iako nao=
4:
ſtatek cięſzki ogień i inſzé rozliczné mę
5:
ki wáżyſz/ ktoremi katowán będźie?
6:
Coſz to wżdy za vpor? ktorá ſameo
7:
ſiebie niemiłość?
8:
Wſzakże ieſli cię nic nieruſza/ ani
9:
hańba wieczná/ ani śmierć okrutná
10:
możeſzli téſz być tak okrutny/ aby
11:
twoich namileijſzych dźiátek/ aby
12:
żonki oſierociałyi niezapłakáł/ Ba
13:
weirzy nanie/ w iakiemci ſmutku le=
14:
żą/
czego duſzniątka czékaią weirzy
15:
teſz na twoi dom i inſze przyiaciele/
16:
ktorych wſzyſtkich zdrowie i dobré
17:
mięnié/ na tobie záleży/ á Bóg niech
18:
ce aby oni twyi pomocy oſtrádali/
19:
gdźie ty możeſz byc/ wielu dobrych
20:
ludźi pomocen/ i żyć ku wielkiéi sła=
21:
wie oiczyſnie twoiei:
A przedśię i in=
22:
ſzych wielé drogi zbawiennyi nav=| N | czyſz |
strona: Nv
1:
czyſz/ i twoię kreẃ wniei poćwier=
2:
dźiſz/ Czego/ ieſli ty ſobie abo śmierć
3:
abo vciekanié odważyſz/ oni miéć nie
4:
będą mogli/ A wtem/ ktory zyſk ſteo
5:
weźmieſz że im imięnie vtraciſz/ i kto
6:
by ie cwierdźił/ że niebędą miały v=
7:
czyniſz/
Boc oni za tobą iako za mu
8:
rem ſtoią/ a gdy ciebie miéć niebędą
9:
przes pomocy vpadną i ſtwyi
10:
śmierći nic nieprzyidźie iedno ſmiéch
11:
przeciwnikum twoim: co twé dźiátki
12:
mogły być panu bogu i kościołowi
13:
iego godné/
Proſtoc to ieſt/ iakobyś
14:
im ſwą ręką gardła porzezał i okru=
15:
tnym kátem nad nimi zoſtáł/ Ia=
16:
kieſzby to okrucieńſtwo twoie? zażeś
17:
ié dla tego na świat popuścił/ abyś
18:
iégo miſerny żywot twoiem vpo=
19:
rem przyprawił?
Zaiſteby wybor=
20:
nem a prawem oicem zoſtáł.
21:
A tak iá tobie radzę/ abyś przedśię
22:
do Legáta iechał/ a tám go nado=| bnié |
strona: N2
1:
b[n]ié przeiédnáł.
2:
Gdy to ciało wymowiło/ ieſtem
3:
zwyciężon nieborak/ przyſtałem ieo
4:
námowám/ vczyniłem Diabłu kwo
5:
li/ vsłuchałem i przyiácioł/
ktorzy
6:
nieſtetys/ więcyi pod czas człowieko
7:
wi ſwą przyiaźńią wadzą/ niſzli gło
8:
wni nieprzyiacielé nienáwiścią ſzko=
9:
dzą/ i czeo kto niemoże ſam nadkiem
10:
dokazać/ tego przes złé abo głupié
11:
przyiacioły iego ſnadnie wielékroć
12:
dowodzi/ iako śię żemną miſernem
13:
s ſtało/ ale niewczás narzékanié.
14:
Gdym przyiacháł do Legátá/ ta
15:
mem śię wiary (nieſtetys) odprzy=
16:
śiąkł tymi słowy/ Poniewáżem
17:
przes ty lata/ o niektorych articu=
18:
łach wiary/ przeciwko prawyi wié=
19:
rze trzymał/ nie taię tego/ zem wielé
20:
przeciw Biſkupowi Rzymſkięmu
21:
mowił/
i inaczyiem/ niſz Kościoł
22:
rzymſki/ nauczáł/ Ale teras znam to| N | ij náśię |
strona: N2v
1:
naśię/ iżem błądźił/ záł mi tego żem
2:
śię był fałſzywęmi naukami zaráźił/
3:
Przyſtępuię ku posłuſzenſtwu Bi=
4:
ſkupa nawyſzſzego/
i do pocztu śię
5:
żebraniá a kościoła Rzymſkieo przy
6:
łączám/ i to obiecuię że od ieo vſtáw i
7:
decretow nigdy nieodſtąpię/ świad
8:
czę teſz i wyznáwám żemśię vpa=
9:
miętał ſerdeczną żałością/ i proſzę
10:
pokornie abychbył od tak cięſzkiego
11:
vczynku rozgrzéſzon.
12:
Poktorych słowách powiedźiáł
13:
Franciſzek/ iako śię na oſtatek v Le=
14:
gáta odprawił/ coſmy iuſz przedtem
15:
słyſzeli/ Potem iako wracaiąc śię od
16:
niego był zaśię od ducha napomi=
17:
nán/ iął wysławiać rzeknąc.
18:
Niżem wedle roſkázania Legáto
19:
wego w Citadelli przed wſzyſtkiem
20:
ludem/ prawdę pańſką odwołał/ na
21:
drodze będąc/ zdało mi śię/ iakobych
22:
taki głos słyſzáł: | Co czy |
strona: N3
1:
Co czyniſz Franciſzku nieboże?
2:
Na coś śię vdał miſerny człowie=
3:
cze? Przeſtań/ przeſtáń/ a coś przed
4:
śię wźiął/ tym pilniéi vwaſz/ doſy=
5:
cieś iuſz złego pobroił/
dośyć maſz i
6:
nazbyt ześ śię ras pana twego za=
7:
przał/ i ieo ſwiętą praẃdę ktorąś do
8:
brze znáł niebieſką być/ niezbożnie
9:
potępił/ Daleś iedną przyśięgą Chi
10:
rogarph na śię Légatowi/ iuſz go
11:
drugą w Citadelli niepieczętui/ także
12:
to ieſzcze ku złoczynſtwu/ okrutną
13:
złośc przydać myſliſz?
wrocśię ra=
14:
dzec/wrocśię/ wſzakeś wolen/ wſza=
15:
keś zręku wypuſczon/ a niewiecyi ſo
16:
bie wáſz żywota miſernego/ hańby
17:
świéckiéi przyiacioł i dzieci nędznych
18:
i maiętności doczeſnych/ niſz Chri=
19:
ſtuſa miłeo/ niſz zbawięnia wieczneo
20:
i inſzych zuznanyi práwdy zwiedzię
21:
niá/
ktoreś ty przedtem wielką mocą
22:
ku ſtałości wiódł/ a terás iem iſćie | N iij | piękné |
strona: N3v
1:
piękné wiary a rycerſtwa twoiego
2:
kleinoty przynoſiſz/ wſzak iednak w
3:
krotce/ vmrzéć máſz/ wkrotce dźieci
4:
wśieroſtwie zoſtawic/
I imięnieć
5:
twoie/ wbożych ręku ieſt/ choc by cię
6:
nieſpáłono/ Nieiużeś go za pewné
7:
dźiedźictwo dźieciám zoſtawił/ choc
8:
by śię pana tweo zaprzał/ Teści bóg
9:
dźieci twoich oicem ieſt/ teści má pie
10:
czą iakoby przy dobryi ẃierze trfały
11:
i inſzy przyiáciele z nimi/
Nieſtaraiże
12:
śię ty o nie/ ani o inſzé/ Dać iem bóg
13:
nie iednego oica miaſto ciebie/ będąć
14:
miały ktoby ié nauczáł/ iako ciebie
15:
miały/ iedno ié ty ſwą ſtałością po=
16:
ćwierdź a ciała bezecneo powieściám
17:
nieprzyſtáwái/ ato wiedź/ że tego po
18:
tem nienaprawiſz/
co rás twym za=
19:
przęnim ſkaźiſz/ kreẃ twoia rychléi=
20:
ci ié poćwierdźi/ niſzli słowa/ wy=
21:
gnanie niſzli námowa.
22:
A tak ſobie niéwáſz niczéo/ niechci | śię niez= |
strona: N4
1:
śię niezdá droſzſzy ten krociuczku
2:
czas
ktorego ſnać ieſzcze możeſz być
3:
żyw (aczci byto i żywot niebył) niſz
4:
chfała pańſká twoi żywot wieczny a
5:
bo potępięnié/ Czyſtyi by i v ludźi
6:
słáwy doſtáł/ zwielką tcią będźieſz
7:
śię fałſzerzem wyznáwał/ záſzby nie
8:
lepiéi nieboże?
záſz niepotciwiéi? przy
9:
panie trwáć a dlá niego téſz nieco po
10:
cierpieć/ gdyſz on zacię wſzyſtko pod
11:
iąc ráczył? Nie ieſtci to rowno/ coby
12:
tu dlá niego podiął/ ſtem co on to=
13:
bie nagotował/ Nielituiże tedy tu
14:
znim cierpieć/
abyś znim wiecznie
15:
krolowáł/ A cos terás vczynił/ ża=
16:
łui tego/ zmiłuiéć śię pán nad tobą/
17:
Teras cię kreẃkośc ciała zwiodła/
18:
niecháiże ktęmu nieprzyſtępuie prze
19:
kleta złośc ducha/ abo więc iuż bądź
20:
piekła pewien/ ktorego mąk ktoreo
21:
płaczu/ i ſkrzytania ſąb/ nigdy niebę
22:
dźie koniec żáden. | Takmi |
strona: N4v
1:
Takmi záśię duch powiedźiáł/
2:
Alem iá zapamiętały cżłowiek/ wię=
3:
cyi kogo inſzego niſz ducha święteo
4:
słuchał. Vczyniłem tedy com był
5:
przyrzekł/ odprzyśiągłęm śię pana
6:
moiego.
7:
A oto ſkorom śię do domu wro
8:
cił/ vsłyſzałem głos niewymowne=
9:
go ſtrachu pełny/ ktory mi powie=
10:
dźiał/
11:
Przeklęty człowiecze/ zaprzáłeś
12:
śię mnie/ moiąś posługą wzgardźił
13:
mnieś hetmana/ niecnotliwie vciek=
14:
wſzy/ na placu zoſtawił/ Podź że nie
15:
ſlachetniku/ odſtąṕ co nadaléi odem
16:
nie/ Cierṕ coś zasłużył/ Bądź wie=
17:
cznie potępion.
18:
Iá gdym to vsłyſzáł/ wſzyſte=
19:
kem zadrżáł/ i vpádłem prawie nie=
20:
żyw/ iako na tęſzſzem piorunem za
21:
bity/ I od tegoſz czaſu ieſtem wtyi
22:
nędzy w ktoryi mię widźicie/ i o kto=| ryi wam |
strona: O
1:
ryi wám tak dłuo i tak częſto powie
2:
dam/
Poznáłem od tąd/ że ieſt okru
3:
tnie na woli i na ciele ranion/ że ani
4:
nadźieie miéć/ áni zdrow być mogę/
5:
Gdźie oto widźicie/ iżem ieſt doſyc
6:
duży (vkázáł to wſtawſzy i podnioſ
7:
wſzy ręce i ſciſnąwſzy) a coſz potem
8:
iednak znienácka niſzczeię i vſtawam
9:
A otoci moj chcą mię poniewoli we
10:
zdrowiu zachować/ gdźiebych iá
11:
woláł na mieścu każdeopotępioneo
12:
być/ niżeli na świećie żyć/ na ktorem
13:
śię gorzyi mám niſz gdy bych iuſz w
14:
piekle zinſzemi gorzał/ Aleć śię muſi
15:
bożyi wolei doſyć s ſtać/ abych iá mi
16:
ſernie zginął/ iakom zasłużył.
17:
Gdy on tyi ſwyi mowy koniec v
18:
czynił/ z humieli śię niewymownie
19:
wſzyścy nie tilko tak cięſzkiéi a niesły
20:
chanyi przygodźie/ ale teſz wymo=
21:
wie ieo tak powáżnyi tak ſtátecznéi
22:
i mądryi.
A nad inſzé rzeczy/ to ich
| O | niewy |
strona: Ov
1:
niewymownie poruſzyło/ że zgorz=
2:
kiem płáczem okrutné widzęniá
3:
ſwoie powiedáł/ iako od ſwéo poſle=
4:
dniego odprzyśiężęniá/ duſzni nie=
5:
przyiacielé nie tilko do komory ale
6:
téſz i do łoża iego przychodźili/
czy=
7:
nili trzáſk wielki/ ſtraſziligo okrutnie
8:
i wpoduſkę mu ktorą pod głową
9:
miał/ igiełek natykali/ a to tak iaſnie
10:
widźiáł/ iako ty wſzyſlki do ktorych
11:
to mowił.
12:
Potém mu ięli znowu mowić/
13:
aby panu Bogu ze wſzyſtkiego dźię
14:
kowáł/
a vkorzywſzy śię przed niem
15:
miłośierdźiá iego nieſmiernego pro
16:
śił/ a wtym nic niewątpił/ że pán
17:
Bóg będźie ráczył to ẃſzyſtko od=
18:
dálić od nieo/ On im odpowiedźiáł/
19:
co w Pſalmie ſtoi. Nie vmarli cie bę
20:
dą chfalili panie/ ani ci ktorzy do pie
21:
kła sſtępuią/
Wiédźcie to na nás ize
22:
chmy iuſz vmarli Bogu/ my ktorzy | ſmy |
strona: O2
1:
ſmy kolwiek/ w roſpacz to ieſt do pie
2:
kła s ſtąpili/ boc piekło nieieſt nic in=
3:
ſzego/ I także iuſz boga chfalic nie=
4:
możem/ Abowiem w piekle/ ktoc
5:
dźięki będźie ſtroił panie/
Cie mogą
6:
Boga chfálic/ ktorzy bogu i w bo=
7:
dźie żywą/ ktorzy wniem mocne v=
8:
fanié i nadźieię wſpomożęniá maią.
9:
Tedy ſpſalmu ktorzyśię poczyna
10:
Miłoſci panſkié/ będę ſpiewáł wiecz
11:
nie czytáno przed nim ten wiérſz/
Ie
12:
ſliby opuścili ſynowie iego zákon
13:
moi i ſądow moich niechowali/ Ie=
14:
ſliby to co śię mnie podobá pokalali
15:
i przykázaniá moieo nieprzyſtrzega
16:
li/ winy ich palcátem/ wyſtępy ich
17:
płágami karać będę/ A miłośierdźiá
18:
moiego nieoddalę od niego/ ani omy
19:
lę iego/
A przytem ſą ięmu rzekli/ po
20:
słuchái tego Franciſzku/ żeć powie=
21:
dá/ iści nieoddali od niego miłośier=
22:
dźiá ſwoiego? | O ij | A Fran |
strona: O2v
1:
A Franciſzek odpowiedźiáł/ Tać
2:
śię obietnica na wybrané ſciąga kto=
3:
ré ſobie Chriſtus miaſto namilei=
4:
ſzych bratow obrał/
alem ia brater=
5:
ſtwem iego ſám chcąc wzgardźił/ a
6:
to dobrze wiem/ iaki pokój naduſzy
7:
i roſkoſz maią/ ktorzy śię rás pew=
8:
nych obietnic pana Chriſtuſowych
9:
chfycili i wnich [trfaią]/ Iacy ſą wy=
10:
brany/
ktorzy vpadwſzy powſtac
11:
mogą/ iako prorok powiedá Ieſli v
12:
padnie/ niezbjie śię bo pán pod kładá
13:
rekę ſwoię/ co teſz w Pietrze widźię=
14:
mi/ a przeciwną temu/ w Kainie
15:
Iudáſzu i Saulu ktorzy niepowſta
16:
li iſz byli odrzucęni/
Boc Bóg ina=
17:
czyi zwybranémi/ a inaczyi zodrzu
18:
conemi pochodźi/ Czego (mowi) kto
19:
nie wié/ ten iako ślepy w świętym
20:
piſmie błądźi.
21:
Pytalio tedy/ za iakiem by wżdy zna
22:
kiem/ mięnił śię być odrzuconym/ a | on im |
strona: O3
1:
on im powiedźiał/
vznałem był że
2:
mi Bóg ieſt oicem/ nietilko ſtego iſz
3:
mię ſtworzył/ ale teſz i zodrodzęniá
4:
na imię przes ſyna iego miłego zba=
5:
iciela naſzeo/ I mogłem go wzy=
6:
wać i o przepuſczęnié grzechow pro=
7:
śic/ I czułem na vmyſle moim słot=
8:
kośc/ pokoi i pociechę ieo/
Teras zaś
9:
wſzyſtko rzeczy przeciwne czuię/ I
10:
to/ że mogę Boga znać/ znamcigo/
11:
lecz nie iako oica/ ale tilko iako nie=
12:
przyiáciela.
13:
Nad to záli teſz i to nieieſt wielki
14:
znak wiecznyi pomſty bożyi na prze
15:
ciwko złoczynſtwu moięmu?
że co
16:
inſzym Bóg dáł/ ku oſobliwyi pocie17:
cieſze/ zwłaſcza ſtarości ich/ to śię
18:
mnie wſzyſtko piekłem s ſtało/ Dał
19:
Bóg inſzem dźiatki/ dał teſz i mnie
20:
i wdźięcznych i niemało/ inſzy z nich
21:
iako i iá przedtem/ pánu Bogu bar=
22:
zo dźiękuią
i niewymowną z nich ro
| O iij | ſkoſz |
strona: O3v
1:
ſkoſz maią/ a iá terás ich obliczá/ ich
2:
reku ich dotknięniá rownie śię lękám
3:
iako katowſkiego okrucienſtwa/ i nie
4:
może mi nigd wietſzych mąk zada=
5:
wac iako ony gdy mię przezdźięki
6:
karmią/ Widźicie iakoć mię męczą ia
7:
ko wiążą/ iako katuią/
Leć tak muśi
8:
być/ tym ktorzy boga miłuią ẃſzyſt
9:
ko ieſt ku dobręmu/ tym zaś ktorzy
10:
niemiłuią ale go odſtąpili i ſą téſz od
11:
niego odrzucęni/ nieieſt nic tak do=
12:
brego coby złego ich niemnożyło/
13:
Czegoſz daléi chcecie?
Tak macie że
14:
vmysł moi/ otem myſli ieſliby się iá
15:
ko nad Boga podniéśc mogł/ takgo
16:
barzo nienáwidzi i od niego ſtroni/
17:
Iuſz niemogę wnim miéć nadźieie a
18:
by mi grzechy odpuścił/ i tilko mi zo
19:
ſtáł ſtrach abo pohanbiénié.
20:
Záśięo pytali/ i niektory śię teſz o
21:
tym ſpornie gádáł/ ieſli by ten mógł
22:
ſprawiedliwośc vtracić i darow bo=| żych |
strona: O4
1:
żych odpaśc/ ktory by rás ięmi był
2:
obdarzon/ ktorym on odpowiedźiáł
3:
niebądźcie wſzeteczni/
ſądy panſkié
4:
ſąc głębokością niezmierną/ vtonię=
5:
my ieſli wnie zabrnąc będźiem chcie
6:
li/ Kto ſtoj/ niechái báczy aby niev=
7:
pádł/ mnie co śię dotycze/ żnám iczu
8:
ię iſz na śię mám gwałtowne parcie/
9:
abych śię na zád cofał i vpadł/ ktev
10:
ito wiem/ żé wiedźiáł prawdę/
aczem
11:
iéi ſnac niedokonca dobrze rozumiał
12:
bo bych był iednym zwás był/ wżdy
13:
bychci teſz był i zwami trfał/ Sądy
14:
bożę/ ſąc głębokośc dźiwnie wielká/
15:
Coſz mám daléi mowic/ iedno żem
16:
ieſt na mieścu o ktorym Pſalm po=
17:
wiedá Baczcie abych wás kiedy nie
18:
popádł/ a nigd mi wás wydrzéć nie
19:
mogł.
20:
Zaśię mu tedy poczną mówić/ a
21:
by nadźieię miáł pokiby przy do=
22:
brym rozumie był A ktemu że śię| niemámy |
strona: O4v
1:
niemamy za odrzuconé rozumieć/
2:
gdyſz miłośierdźie boże/ może nám
3:
teſz: naoſtatecznieiſzyi godźiny po=
4:
moc/
ktoré ieſt więtſzé niſz człowie=
5:
czy rozum może pomyslić/ on na to
6:
powiedźiał/ Totic ieſt moi vpádł/ że
7:
mi Bóg odiął łaſkę ſwoię i moc ku
8:
wierzéniu/ Tuc wám za iſtą powie
9:
dám/ zec iá iuſz daléi zadnyi nadźieie
10:
miéć nie mogę/
Boć wiara i vfanié
11:
wmiłośierdźiu bożym/ ieſt dar boży
12:
ktory ieſt odięt odemnie/ O gdźieſz
13:
by to mnie Bóg dał/ żebych iá aby
14:
maluczeńką ſkierkę nadźieie i wiary
15:
przepuſczeniá grzéchow mogł mieć
16:
Ale to tak podobna/ iako wſzyſtko
17:
morze wiednę łyſzkę wláwſzy zarás
18:
wypic/
I Salomon bybył kiedy w
19:
tyi toniéi był w ktoryiem iá terás/ a
20:
bo to bynámniéi poznał/ co śię dźiś
21:
zemną dźieie/ nigdyby by tego nie
22:
powiedźiáł. A ſtątżeć mi pochodźi | ſtrach |
strona: P
1:
ſtrach i żałośc niewymowná/ i moie
2:
śię przyrodźęnié pſuie/ ze teſz iuſz
3:
zwyklyi ſprawy miéć niemoże.
4:
A to wſzyſtko niedźiw/ Bo iako
5:
wybrani boży i wtym żywocie ma
6:
ią ſmak nieiakich początkow żywo=
7:
ta wiecznego i ducha ktory wnich
8:
będąc poświádczá im iże ſą/ ſyny
9:
bożemi/ Tak teſz od bogá od rzucze=
10:
ni/ ieſzcze żywąc czuią robáká
ktory
11:
ie gryźie i ogien wieczny i piekielné
12:
męki/ Gdźie iá to wierzę/ iſz ieſzcze
13:
śię nigd nieurodźił/ ktoryby na tem
14:
świecie iawniei poznáł/ ſprawiedli=
15:
wy a cięſzki gniew Boży przeciwko
16:
ſobie/ iako iá/
I przetoſz gdym po=
17:
czuł/ żem ieſt naſamym duchu/ na
18:
ſamym ſumnięniu/ i vmyſle ranion w
19:
netem poznáł iżę iuſz pomnie/ a i iſż
20:
odemnie Bóg dáry ſwé niebieſkie bie
21:
rze/ Bo tem ſpoſobem zwykł karać
22:
niezbożné i odrzuconé ludzie/
zátwar
| P | dzaiąc |
strona: Pv
1:
dzaiąc ié i oczy iem duſzné wyłupu=
2:
iąc/ Wybrané zaś kárzę cieleſną kaź
3:
nią/ aby ié iako złóto wyczyścił/ i od
4:
zmazy wypraẃił/ A iuſz to barżo
5:
źle/ gdy Bóg od nas duchowné da=
6:
ry odyimuie/ Bo to ieſt włáſná kaſń
7:
ludźi niezbożnych i ſtraceniu od lé=
8:
conych/ ktoryi wás Boże vchowái.
9:
Toſz práwie odpowiedźiáł Do=
10:
ctorowi Gribaldowi/ gdy mu on
11:
mowił/ że má dobrą o iego zbawię=
12:
niu nadźieię/ gdyſz go pán Bóg ná
13:
tem świecie tak cięſzko kárze/ i tem żé
14:
okazuie iſz go na onem karac niebę=
15:
dźie/
Abowiem i na to on powie=
16:
dźiáł rzeknąc/ I owſzem iá ſtądem
17:
doſtatecznię poznáł/ iżem ieſt ná ſtra
18:
cénie odlecon/ że Bog grzechu mo=
19:
iego nieſkáráł káźnią cieleſną ale du=
20:
ſną/ to ieſt vſtawiczną zakamiona=
21:
łością/.
A Boże aby był ciało iaką cię
22:
ſzką plágą nágle ſkáráł a ducha wol
23:
nego puścił.
strona: P2
1:
Przytym mu rzekł niektory/ gdyſz
2:
śię ſobie wtak złyi miérze byc wi=
3:
dźiſz/ niemáſz ſám ſobie wierzyć/ ale
4:
mnie raczyi wiérz/ ktorym wdobre
5:
wierze ieſt/ a wtemcię vjſzczám iżeć
6:
Bóg grzechy przepuścić chce/
A on
7:
mu dáł na to iście pamięci godną
8:
odpowiedź/ rzeknąc. I owſzęm iżem
9:
wtak złyi mierze ieſt niemogę nic in=
10:
ſzeo wierzyc/ iedno co ieſt memu zba
11:
więniu przeciwnego/ a nie temu kto
12:
rymi śię káże wiecznego żywota na
13:
dźiewać.
A ty ktoryśię wdobryi
mierze
14:
a ſtanie być mięniſz/ bacz aby to
15:
tak było/ Boc niéleda rzeczy potrze=
16:
ba/ aby kto mogł o ſobie cwierdźic/
17:
iże w dobrym ſtanié ieſt/
ale kto to
18:
ſobie chce przycytac muſibyć mocny
19:
w wierzei muſi miéć macicę a korzę
20:
nié/ w prawdę głęboko zapuſzczoné
21:
Abowiemci ich ẃielé oſobie tak rozu
22:
mié/ że by tem byli/ alec nieſą i ſami
23:
śię zdrádzaią. | P ij | Pro |
strona: P2v
1:
Prośił go zaśię Biſkup/ aby zni=
2:
mi Pácierz ſerdecznie zmowił/ A on
3:
j mowił wſzyſtek ſpłacem obfitem
4:
po Lacinié/ tak nabożnie tak ſtatecz=
5:
nié i ſtakięm poruſzeniem wnetrzno
6:
ści ku bogu ileśię zdáło/ że téſz z nim
7:
wſzyści ktorzy tam byli płakali.
8:
Co téſz virzaſzy po niem Do=
9:
ctor przerzeczony/ powiedźiáł mu/
10:
Niechái będźie pán Bóg pochfálon/
11:
panie Franciſzku/ nie ſąć to znaki
12:
człowieka na potępienie odlęczoneo
13:
gdyſz wy tak wżdychácie/ i ſtaką żą
14:
dzą łáſki bożyi wzywácié/
A także
15:
śię odrzuconym być od Boga nie=
16:
wiérzcie.
17:
On ktemu powiędźiał/ wy ktorzy
18:
wſtanie błogoſlawionem ieſteście/ za
19:
łátwią to rzecz pokładácie i rozumie
20:
cie/ żeby człowiék mogł śię podnieść
21:
vfaniē wBoga kiedy iedno chce/
gdy
22:
zná złość ſwoię i żałuie iei/ i prżetoſz | gdy wid |
strona: P3
1:
gdy widźicie żałość moię vpominácie
2:
mię abych nieco nadźieie maiąc pow
3:
ſtał/ Takci bywá/ kto zdrowy ieſt łac
4:
no niemocnév radę dawá a ſám leka
5:
rza potrżeby niemá/
Aleć to ieſt piek=
6:
ło moie/ że by namniei wiary mieć nie
7:
mogę.
8:
Gdy tak niemogł być ſswy rozpa
9:
cżi zwiédźion kśiądz ieden/ prezwiſkiē
10:
Bernardin Skardoneuſz przynioſw
11:
ſzy kſiegy Saklinaniá i wygánianiá
12:
Diabłow/ chćiáł nad niem zaklinániá
13:
iako nad opętanem vżywać/
A on mie
14:
cąc głową i bjiąc śię wnię/ rżekł do
15:
niego/ Toć iá wiem dobrze/ iſz mię
16:
bog diábłam wmoc podáł/ i czuięc
17:
ié około ſiebie/ Ale ći diabli nieſą ſtych
18:
liczby/ ktore zmowiwſzy iakié modlit
19:
wy aby trzy pſalmy/ wygąniaią.
20:
A kſiądz przedſię począł iakieś ge
21:
ſty ſtroić i duſzné nieprzijaciele wo=
22:
łaiąc poprziſięgáć/ abo iako mowią za | P iij | klinać |
strona: P3v
1:
klinać/ aby nieborakowi na ięzyk wy=
2:
leźli i mowili/
A on tego nic nieba=
3:
iąc/ wzdycháł Izatem Biſkup ieſt po
4:
wiedźiał iému/ Bracie moimiłi wiéſz
5:
że pán oſobliwą moc ſłoẃim i ſakra
6:
mentum ſwoięm przydał/ Gdy żeſmi
7:
cię tedy iuſz przes kilka dni Ewange
8:
lią świętą i obietnicami bożemi pro=
9:
żno przywodźili/
zaliby ſię teſz nieżda
10:
ła rzec pożiteczná/ gdybychmy ćię ſa
11:
cramentami ſkoſztowali/ A tak że ty
12:
tem obyczaiem i ſpoſobem ktory cżło
13:
wiekowi chrzeſciańſkiemu należy/ cia
14:
ło i krew pana Ieſuſa Chriſtuſa przyi
15:
mi/ ktorá rzeć vmyſłum naſzem/ le=
16:
karſtwem bywá naizdrowſzem i ná
17:
pewnięiſzem.
18:
Powiedźiáł on na to/ kto niemá
19:
nic do obietnic pańſkich/ ten niemá i
20:
do Sacramęntow a swiątości iego
21:
Wiecerzá pańſká/ ieſtci dlá wiernych
22:
vſtawiona/ ktorzy teſz pana Chriſtu | ſa przyi |
strona: P4
1:
ſa przyimuią gdy ciała i krfie iego po
2:
żywaią/
Ale kto wiary niemá/ otem
3:
zapewné wiédzćie/ że Chriſtuſa nie=
4:
przyimuie/ Ia przed kśiężycem abó
5:
mało dáwniei/ przyſtępowałem przy
6:
muſzony a niedobrzē to vczinił/ bom
7:
przyiął ku potęmpięniu ſwoiev/ gdy
8:
żem wiary niemiáł/
A także niechai
9:
nigd nieprzyſtępuie/ iedno ktory má
10:
wiarę Gdźie by inaczyi/ ten ije i piie
11:
niegodnie i na ſwé zatracęnie?
12:
Trzeciego dnia zaſie ktorégo knię=
13:
mu Doctor przerzoczony z Biſkupē
14:
przyſzedł/
trafił się doniego kſiądz nie
15:
ktory s Citadelle Człowiek iuſz wle=
16:
ciech poſzły/ gdy on na inſzych napo
17:
minanié i pociechy/ oczy zamrużyw=
18:
ſzy iako by ſpáł/ i ſcięſzkością im od=
19:
powiedał/ Ten tedy kſiądz przyſtąpi
20:
wſzy pitałgo ieſliby go znał/ a on
21:
chfilkę nań popatrzywſzy ledwa j po
22:
zńał.
Zaczem mu ón rzekł pánie
Frā
| ciſzku |
strona: P4v
1:
ciſzku iám ci ieſt kſiądz Antoni Fo=-
2:
tanina ktorym zwami był tedy kiedy
3:
ſcie iakoby przed ſiedmią abo oſmią
4:
kſiężycow do Wenecjiei iezdźili.
5:
On z wielkiem wzdychaniem i ża=
6:
łością począł mowić/ ach przeklętyſz
7:
to był dźień/
Ach przeklętyſz to był
8:
dźień boże abych był nigdy nieieźdźił
9:
abo tedy vmarł.
10:
Tedy go zasię pytali o rozmaité rze
11:
czy niektorzy też kuſiliśię oto ieſlibyo
12:
ſtrachem mąk wiecznych mogli z ieo
13:
rozpaczy zegnać.
14:
Pytaligo tedy ſtraſząc go ieſli by
15:
śię téſz na onęm swiecie mąk cięſzkich
16:
niebał/ niſzby ie na tym cierpiał/ A on
17:
rzékł ku iemu Toc iſta rzecz ieſt/ iżeć
18:
ia daleko okrutnieiſzego dręczęnia cze
19:
kám
i iuſz ſię go iakoby lękám/ wſzak
20:
że iednák niczemu bych więcyi nierád
21:
iako tam natych miaſt być gdźie ſko
22:
ro bych ſię doſtał/ iuż bych ſię nic cię=| ſzſzego |
strona: Q
1:
ſzſzego nie báł i iuż to nácięſzſzą wie
2:
dźiáł?
3:
Drudzy go pytali/ ktoryby wżdy
4:
grzéch byc mięnił/
ktorego by niez=
5:
mierné miłośierdźie boże niezgłádza
6:
ło. Grzéch (mowi) przeciwko du=
7:
chowi świętęmy/ ktory ieſt tak cię=
8:
ſzki/ że j téſz piſmo zowie grzechem
9:
na śmierć/ To ieſt wiecznego kará=
10:
niá bożego godnem/ i krory nigdy
11:
niemá przepuſzcęniá.
12:
A gdy mu mowiono aby ſwego
13:
grzechu tak cięſzkiem być niepowie=
14:
dáł/ ale proſto w miłośierdźie vfáł
15:
on niemożnośc ku vfaniu ſwoię tak
16:
wyrázáł rzéknąc/ Rozumiéicie to ſo
17:
bie iako byście ktoręmu człowiekowi
18:
wypełnic zakon przykazowali/
a
19:
zwłaſzcza aby miłowáł pana Boga
20:
że wſzyſtkieo ſerca/ vmyſłu i śił ſwo
21:
ich/ a on niemiał niſkierki ducha ſwię
22:
tego/ Bo wiecie że on tego vczynic | Q | niemoże |
strona: Qv
1:
niemoże iéſli mu Bóg/ mocy ktemu
2:
niedá
Záſz tak kościoł nieſpiéwá/ V
3:
czyń to panie abyſmy miłowáli co
4:
ty przykazuieſz/ Gdźie obłudni lu=
5:
dźie powiedaią iſz ze wſzyſtkiego ſer
6:
ca miłuią/ Ale nieprawda/ Iá niech
7:
ce kłamać/ i to przyrownanie ile śię
8:
mnie dotycze/ nieieſt włáſné/
Abo=
9:
wiem to co śię zemną dźieie takowá
10:
rzecz iéſt/ iaką nigdy przedtem nieby
11:
ła/ Bo acz bych iá rad gdy mię wy
12:
napominacie/ abych mogł nadźieię
13:
miéć/ wſzakże niemogę/ a to iſz mi
14:
bóg ná ſkáranie złości moiéi/ wſzyſt
15:
ki dary ſwoie odiął.
16:
Rzekł mu doctor/ Iakoſz to może
17:
być? aby ty miał darow bożych o=
18:
ſtradać/ gdyſz tak mądrze w świę=
19:
tem piſmie mowiſz i znáſz iżeś krom
20:
bożyi łaſki ieſt i barzo iéi pragnieſz/
21:
On nato powiedźiáł/ wiédzcie to
22:
krom wątpiéniá/ iżem iá co náwięt=| ſze |
strona: Q2
1:
ſzy a napotrzebnieiſzy dar vtracił na
2:
imię/ wiarę/ A ieſli mi ty inſze rzeczy
3:
ſą zoſtawione/ zoſtawionéć ſą na
4:
moię więtſzą mękę
(Bo tym ieſt wiet
5:
ſzá męka moia/ im to lepiéi pamiętā
6:
i mowię i gdy inſzé mowiąc ſłyſzę)
7:
a wám na przykłád a pocwierdzenié
8:
abyſcie śię zmoiéi ſzkody nauczyli ia
9:
ko ieſt wielka rzecz/ wtych rzeczach
10:
ktore ku chfále pana Chriſtuſowyi
11:
należą/ nieſta[l]etrwac/
abo śię i tam i
12:
ſam pochfiewać i chciec co ktoręm=
13:
kolwiek obyczaiem przęglądac a iako
14:
by nieobaczac.
15:
Ktorego to przykładu/ ieſliże má
16:
cie co rozumu nie mieicie ſobie za ma
17:
łą rzecz/ abo żebyśię to tak ſprzygo=
18:
dy przytrafiło/
Wiérzcie mi żeć to
19:
barzo ſliſkié mieście/ a przepaśc tu=
20:
dźieſz/ dźiwnie głęboká/ iako mocnie
21:
ſtąpac a na nogach śię dźierżeć nie=
22:
będźie. A im/ tak iaſné gniewu a | Q ij | pomſty |
strona: Q2v
1:
pomſty bożyi przykłady/ rzadſzé ſą/
2:
tym pilniei obaczáné być maią/ Bo=
3:
ciem i iá nietilko ſám wtyi nędzy/
4:
gdyſz tak wielka ieſt liczba ludźi nie/
5:
zbożnych i od Boga odrzuconych a
6:
barżo mało ku zbawięniu wybranich
7:
ale śię doſyc zdało panu Bogu ſę=
8:
dźięmu ſprawiedliwęmu/ mnie ſame
9:
go tak ſkarac/ a inſzem na przykład
10:
wyſtawic/ a iá niemogę śię náń ſkar
11:
żyć/ że mnie raczyi a niekogo inſzégo
12:
tak cięſzko inſzem na ſtrach ſkárał/
13:
Abowiem niemáſz żadnyi lekkości/
14:
żadnego okrucienſtwa/ ktoreo bych
15:
i za tak cięſzki grzéch niezasłużył.
16:
Gdźie śię temu niedźiwuicie/ że iá
17:
tak Chrześcianſkié o bożyi ſprawie=
18:
dliwości roſprawiám/
Gdyſz pán
19:
bóg wielé kroc napotępionych gwał
20:
tem wymágá/ prawdźiwé świadeſt
21:
wa/ o maieſtácie/ o ſprawiedliwości
22:
i ſądźie ſwoiem świętem/ iako i na | Iudaſzu |
strona: Q3
1:
Iudaſzu to ẃymogł że i ſwoi grzéch
2:
wyzńáł i o niewinności Chriſtuſo=
3:
wyi świadeſtwo wydał.
4:
Tamśię trafiło że śię wnukowi
5:
ſwęmu vprzykrzył/ iſz śię niechciáł
6:
dac karmic/ za mękę oſobliwą ſobie
7:
ich posługę maiąc/ i powiedaiąc że
8:
mu śię na iego złé dźieci narodźiło/
9:
ktoreo gwałtem chciały na tem świe
10:
cie/ iemu nienáwiſnem/ zatrzymać/
11:
Gdźie on iſz natych miaſt ńiemógł
12:
vmrzec abo śię zabic/ powiedáł że śię
13:
nad nim piſmo wypełniło/ ktore mo
14:
wi/ Będą vmrzeć chcieli/ ale śmierć
15:
vciecze od nich.
16:
Ten tedy wnuk ieo/ rozgniewáw
17:
ſzy śię/ począł j gromic rzeknąc/ prze
18:
cześ tak vparty błaźnie?
Coſz to za
19:
ſzalenſtwo twoié? co za zmyſlanié?
20:
i niewſtydliwośc/ powiedáſz żeć Bóg
21:
odiął wiarę i moc ku nadźiéj/ Cóſz
22:
ſobie wymyſláſz? Długoſz tak nami| Q iij | ẃtyi |
strona: Q3v
1:
wtyi larwie błáźnic będźieſz? ta two
2:
ia roſpacz/ iścieć nic inſzego nieieſt/
3:
iedno głupſtwo abo żeś ſię tak chcąc
4:
ſzalonem vczynił.
5:
Na tak okrutné łaianié/ Spiéra
6:
zwielką vkładnością odpowiedźiał
7:
rzeknąc/ Tobiec wolno/ iako chceſz
8:
to rozumiéć/ Ale ieſli mi by námniéi
9:
wierzyſz/ dobrzeć iá cznię/ zem nieieſt
10:
iako ieden ſtych
ktorzy Tragedie a=
11:
bo Comedie ſprawuią i cudzą perſo=
12:
nę pod larwą abo maſzkarą na śię
13:
biorą/ alem ieſt tem/ ſktorego nędzę
14:
ta tregedia ieſt wźięta i ſám ią ſpra=
15:
wuię/
a boże áby to co śię zemną dźie
16:
ie/ było ſzalenſtwem prawdźiwem a
17:
bo zmyſlonem/ Bo ieſlibych niemoc
18:
zmysláł łatwie bych ią odrzucił/ Ie
19:
ſlibych zaś prawdźiwie ſzałáł/ ieſzcze
20:
bych iednak o zbawieniu nadźieię nie
21:
małą miáł/ Aléc iá dobrze wiem
iżem
22:
ani od rozumu odſzedł/ ani mi śię co | takiego |
strona: Q4
1:
takiego dźieie/ ale ſkaſń wieczneo po=
2:
tępienia na ſobie nioſę/ I wiem żem
3:
ſobie iuſz zginął/ Ach zginąłem/ i ieſtem
4:
wieczneo gniewu bożego naczyniem
5:
a wżdy ty śmiéſz tak ciężſzką nędzę
6:
ſzalenſtwem zwać/ ſmiéſz mi nieprá
7:
wdę zadawáć/
Smieieſz śię zápamię
8:
tały o barzo zápamiętały ſtąk ſtraſzli=
9:
wego gniewu a kaźni boſkiéi przy=
10:
kładu/ na ktoryś śię miał zhumiéć i
11:
zadrżéć/ i z niego śię boiaźni Bożyi
12:
nauczyć.
13:
Na temże ſpoſob/ drugieras po=
14:
tem/ powiedźiał mu inſzy iego przy
15:
iácieł/ ſktorem on zawſze przedtem
16:
wielkié towarzystwo miáł/ wſzakże
17:
łaſkawie/ nieiako wnuk dopiero o=
18:
mięniony
i tilko na domnięmanié
19:
mięniąc/ żemu wſzyſtko iego trapię
20:
nie pochodźi ze zbytniéi Melankolj=
21:
iéi. On widząc że ich niemogł zbyc/
22:
choc iuſz przedtem na to odpowie=| dźiał |
strona: Q4v
1:
dźiáł/ rzekł mu temi słowy/ Iużeſz
2:
na oſtatek niechai tak będźie gdyś ci
3:
śię tak podoba/
iedno to wiedz za
4:
pewné/ iſz śię i ſtąd boży gniew prze
5:
ciwko mnié skazuie/ że mi odiął ro=
6:
zum/ abych niemogł o ſwoięm zba=
7:
więniu ani dobrze trzymác/ ani iakiéi
8:
nadźieie miéć.
9:
A gdy tak iakoſmy słyſzéli na ła=
10:
ianié wnuka ſwego odpowiedźiáł/
11:
roſprawiáł wielé/ oſkrytości rozu=
12:
mowi ludzkiemu/ niezmiernych ſą=
13:
dow bożych/ a iako ludzie o ſpra=
14:
wách pańſkych przewrotnie ſądzą/
15:
Niektorym (mowi) na tem świe
16:
cie/ wſzyſtko śię poſzfu porze/ wſzyſt
17:
ko wedle myſli idźie/
i przeſpiecznie
18:
wroſkoſzách żywą/ a iakoby błogo
19:
sławięni byli/ tak ſwoi żywot wio=
20:
dą/ ktoré przedśię/ niewysłowioné
21:
przeirzęnie boſkié na wieczne męki
22:
odſadźiło/
Iakich przykłád i wyo=
| brażen |
strona: R
1:
brażęnié Lukaſz S. w Euangeljiéi
2:
wymalował/ gdźie onego człowieka
3:
wypiſuie/ ktory wſzéch roſkoſzy i cze
4:
go mu śię iedno chce/ pożywa/ gdźie
5:
pan Bóg/ ludzkiemu rodzaiowi/ czę
6:
ſto kroc/ nadźieię ſwyi świętyi zápla
7:
ty prze oczy ſtawiá/
że by ié przy=
8:
wiódł/ aby o iego woléi dobrze ro=
9:
zumieli/ Od złości teſz/ wielé ié kroc
10:
dźiwy i cudami odſtráſzá/ ale taka
11:
ieſt niezbożnośc wludźiách/ że tego
12:
nięchcą za przykłád vznawać i rozu
13:
miéć/ i tak vśiebie maią/ że by to nic
14:
ku niem niebyło/ ani ich by namniéi
15:
dolégało/
I owſzem śię niektorzy
16:
tak ślepi naiduią/ żę przeklętą ſmia=
17:
łością powiédac ſmieią/ iſz śię zadné
18:
cuda takowé niedźieią/ ktorychby ſa
19:
mego przyrodzęnia moc nieſprawo
:
(wała.
20:
Tamże naprzeciwko Pe=
21:
rotowi Philoſophowi okrutnie mo
22:
wił/ a to iſz on przede dwiemaadwa | R | dzieścia |
strona: Rv
1:
dzieścia lát kiedy go on znáł gádá
2:
nia potępione ſtroił i iedny kśięgy
3:
przeklętego kacerſtwa napoioné zło=
4:
zył/
w ktorych to navprzzyimiei
5:
chce wywieśc/ że ktorekolwiek dźi=
6:
wy pán Chriſtus na świecie będąc
7:
vczynił/ ty wſzyſtki mogły być vczy
8:
nione od człoẃieka/ wrzéczach przy
9:
rodzonych biegłego.
10:
Iſcie ten Philoſoph/ godźięn te=
11:
dy był mimo wſzyſtki heretiki ſpálę=
12:
niá
ale śię śẃiat/ o pana Chriſtuſo
13:
wę krzywdę nierad gniewá/ i prże=
14:
toſz ſobie tak okrutnego błędu zanic
15:
niemá i na ten czas niemiáł/ ale ow=
16:
ſzem/ za mądrośc to wielką poczytá
17:
i dźiwuie śię tym ktorzy takié piekiel
18:
né błędy wymyſlac vmieią/
o ſwoie
19:
zaś krzywdy námnieiſzé kiedy śię cze
20:
śnych pożytkow dotykaią/ wnet
21:
drugieo tyśiąckroc heretikiem vczy=
22:
nią/ Leć bychmy śię mogli/ wżdy a=| ale |
strona: R2
1:
ale kiedy vpamiętać/ aby terás przy=
2:
námniei/ gdy taki a tak żałoſny i w=
3:
ſzégo płaczu godny/ dźiw przed ſo=
4:
bą/ miſernego ſpiérę widźięmy/
i od
5:
niego tak częſté i tak ſerdeczné napo
6:
minaniá słychámy/ Ktory teſz to
7:
ſwoie na tak cięſzką naſzę zakamiona
8:
łośc narzekanie/ tem zamknął/ Czło
9:
wiek iaki ieſt ſprzyrodzęniá ſweo/ nie
10:
może tych rzeczy poiąc/ ktoré ſą du=
11:
cha Bożego.
12:
Ta iego poſledniá roſprawa (ie=
13:
ſli ktorá) była v wſzyſtkich wnie=
14:
małym podźiwięniu/ i zhumieli śię
15:
wſzyścy iako ſkárani/ Wſzakże ich
16:
niemniéi i to ruſzyło co terás będźie
17:
powiedáno/ Abo wiem gdy go tam
18:
wſzyścy na porząd/ wſzelakiem vśi=
19:
łowaniem pocieſzyc chciéli
a Biſkup
20:
Wergerius/ ku zwyklęmu napomi=
21:
naniu/ na oſtatek vprzeimemy proź=
22:
bami chćiał to na nim iakoby wy= | R ij | moc |
strona: R2v
1:
moc/ przekładaiąc mu iego zbawie=
2:
nié/ ieo dźiátki i wſzyſtki jnſze rzeczy
3:
dlá ktorych by śię ſnáć mógł rychléi
4:
dac vprośic/ ktemu powiedaiąc/
że
5:
mu śię niezdá aby on tak dobrze i
6:
tak Chrześcjanſkié mógł o boſkich
7:
rzeczach ktom natchnięnia Bożego
8:
mowic.
9:
On acz rozumiáł że mu to do=
10:
brem a braterſkiem wmysłem po=
11:
wiedźiáno/
wſzakże iſz iuſz na to
12:
wſzyſtko odmowy vczynił/ niemiło
13:
mu to było/ I ſtątże tak powiedźiał
14:
Biſkupowi i inſzem/ Rozumięm ci
15:
iá temu Wergeriuſzu iże wy mnięma
16:
cie/ abych iá ty nędze na ktore patrzy
17:
cie/ za roſkoſz ſobie miáł/
i ſám chcąc
18:
ten mói zamilkły vmysł mnożył/ ale
19:
śię na tym barzo mylicie/ Abyście te
20:
dy mogli pobaczyć/ iako mi ieſt miłé
21:
to moie o potępięniu moiem myſle=
22:
nié/ Wiédzcie otem i toc wám zaiſtą
| powie |
strona: R3
1:
powiedám/ że bych iá zwielką rado=
2:
scią/ rad wpiekle nieieden ani dźie=
3:
śięć abo dwadźieścia tyśięcy/ ale ſto
4:
tyśięcy lát i ieſcze wiécyi/ wſzelakié
5:
męki piekielne cierpiáł/
iakie by iedno
6:
nácięſzſzé mogły być wymyśloné/
7:
tilko żebych to mógł wierzyc/ że ſąd
8:
boży/ o mnie może być iako odmię-=
9:
nion abo vłżon/ i maluczką tropkę
10:
nadźieie o lepſzem ſtanie miéć/ bo by
11:
mnie i na tem doſyc było/ Ale iá iście
12:
wiem że konca mękąm moięm niebę=
13:
dźie/
I przetoſz wewſzelkiem przeklé
14:
ſtwie i roſpaczy pokim żyw trwac
15:
będę/ ani pocieſzon być mogę/ Bo
16:
aczby teſz on czas/ doſyc długi był
17:
wſzakżę by mi tak cięſzki niebył/ gdy
18:
bych śię na potem odpoczynięniá
19:
nadźięwáł/
i za wielką bymi to po=
20:
ciechę było/ ktoryi terás niemám/ wi
21:
dząc że tych pieklo nigdy niezaga
22:
ſnie ktorym Bóg złorzeczył/ Gdźie | R iij | mię oto |
strona: R3v
1:
mię oto widźicie miedzy ſobą żywéo
2:
a przed śie na mię wmękach wiecz=
3:
nych goraiącégo patrzycie/
Bo mię
4:
to niecieſzy ale owſzem potępiá
5:
częm mię cieſzycie/ Abowiem ieſli
6:
świadectwa piſma świętego ważą
7:
(iakoſz zajſté wáżą) coſz tedy rozu=
8:
miecie/ zali teſz i to mocy niema co
9:
Chriſtus mowi? Ktoby śię mnię
10:
zaprzáł przed ludźmi/ zaprze śię go
11:
iá téſz przed oicem moiem niebieſkim
12:
Zaſz śię to na mię niesciąga? zaſz nie
13:
ieſt iakoby właſnie na moię perſonę
14:
vczyniono? A ieſli śię kogo pán chri
15:
ſtus przéd oicem zaprzy/ dobrze wię
16:
cie co śię znim s ſtanie/ poniewáſz
17:
wierzycie iſz wnikiem inſzym iedno
18:
w panu Chriſtuśie nadźieie zbawię
19:
niá miéć niemożecie.
Co téſz Pa=
20:
weł ś. żydom piſze w vj. cap coſz
21:
rozumiecie? zali niedlátego duchem
22:
świętym napiſáno ieſt? aby nigd in | ſzego |
strona: R4
1:
ſzego nic nieczekáł/ iedno ſrogiego a
2:
ſprawiedliwgo ſądu Bożeo/ ktory
3:
by tak zgrzeſzył iako iá/
Gdźie on tak
4:
mowi/ Niepodobná rzecz ieſt/ aby ci
5:
znowu ku zbawięnnyi pokucie przyſc
6:
mogli ktorzyby vpadli iuſz będąc ras
7:
o świeceni/ i daru niebieſkieo ſkoſzto
8:
wáwſzy i iuſz ducha świętego vcze=
9:
ſniki bywſzy ꝛć.
I zaśię w x.
capitu.
10:
Bo ieſli chcąc będźiem grzeſzyli po
11:
vznaniu prawdy/ iuſz tam niemaſz
12:
offiary za grzechy/ ale nieiakie ſtra=
13:
ſzliwe ſądu oczekywanié ꝛć. A gdy to
14:
tak powiedźiano/ zali mnie abo ta=
15:
kiem iakim iá ieſt/ nadźieię odpuſzczę
16:
niá zoſtawiono?
O mniéć Paweł
17:
napiſáł/ przeciwkoć mnie ſkaſń vczy
18:
nił/ O mnie teſz i Piotr mowi/ gdy
19:
powiedá Lepiei im było niepoznac
20:
drogi ſprawiedliwości/ niſzli pozna
21:
wſzy odwrocic śię od oneo (ktoré im
22:
było dáno) przykazania świętego/ | Gdzie |
strona: R3v
1:
Gdźie ieſli było lepiéi niepoznáć/
a
2:
to przedśię i zatem niepochybné cho
3:
dźi potępięnié/ gotować tedy rzecz/
4:
iże mnie czeká nietilko proſte potępie
5:
nié ale coſz inſzeo nierowno cieſzſzéo.
6:
A tak vbaczcie co iá za roſkoſz zmo
7:
iéi nędze mám/
abo ieſli ią ſobie zmy
8:
ſlám/ a iako roſpacz moię to wſzyſt=
9:
ko wemnie mnoży/ czom wy mnie
10:
cieſzycie/ i ieſt mi śmiercią słowo bo
11:
że gdy ié słyſzę.
12:
Potem zpłaczem i wielmi żało=
13:
ſną mową i twarzą/ powtarzaiąc
14:
zwykłe napominanie/ rzekł do tych
15:
ktorzy tam ſtali/ o bracia mili/ obá=
16:
czaicie to pilnie co śię ze mną dźieie a
17:
moia przygoda/ niech wám nauką bę
18:
dźie/ abyście ſobie dary pańſkie wie=
19:
cyi ważyli niżeli iá/
a ſtego śię
ſameo
20:
chrześciany być nierozumieli/ że co z
21:
Euangeljiéi rozumiécie/ Przytem
22:
nie obrácáicié ſobie Euangeljiéi na | ſwowol= |
strona: S
1:
ſwowolnośc cielesną/ ale żyicie chrze
2:
ścjanſkié iako śię chrześcjany żowie=
3:
cie/
I bądźcie ſtáli i mocni trzebali
4:
aſz do śmierci wbronięniu i wyzná=
5:
waniu Euangeljiei. Wiecie coć ſąm
6:
Chriſtus powiedźiáł/ rzeknąc/ Kto
7:
miłuie oica/ matkę/ bracią/ ſioſtry/ ſy
8:
ny/ corki/ krewné/ domy/ rolé i inſze
9:
rzeczy/ więcyi niſzli mnie/ nieſt go=
10:
dźien mnie/
Wiecie téſz iako Piotr
11:
święty napominá abyſcie świętem
12:
a niepokálanem żywotem ſérca wa/
13:
ſze panu bogu kościołęm czynili/ a
14:
ſwé wezwanié dobręmi vczynkami
15:
pocwierdzali/ Ktorego liſty niechái
16:
wám nad wſzyſtko inſzé piſmo zrę=
17:
ku nigdy niewychodzą/
a miéicie ié
18:
ſobie zanaroſkoſzniéiſze pokarmy.
19:
Boć pán Chriſtns S. Piotro=
20:
wi obiecáł dác kłucze kroleſtwa nie=
21:
bieſkiego/ to znacząc/ że mu miáł dac
22:
ducha ś. nad inſzé obfićiei/ ktoremby | S | wielé |
strona: Sv
1:
wielé rozumiáł i przeniknął taiemni
2:
ce niektore niebieſkié/ inſzem zamknio
3:
né/
Sąć wpráwdźie niektoré wnim
4:
mieśca przytrudnieiſzem wſzakże ich
5:
niewielé. Tak to Franciſzek wykła
6:
dáł i piſmo święteo Piotra zalecał/ á
7:
tamże i to powiedźiáł/ Iá aczem ſám
8:
ieſt potępiony/ iednak wás będę na=
9:
pomináł/ iako on bogacz/ ktory w=
10:
piekle goraiąc prośi Abrahama aby
11:
Łazarza do iego braciei posłáł/ aby
12:
i oni na ty męki na ktoré on nieprzy
:
(ſzli.
13:
Powiedzieli mu tam niékto
14:
rzy iże śię zanim do pana Boga mo
15:
dlic chcą/ ktory śię wżadnych offia=
16:
rach tak iak o wmodlitwie nie kochá
17:
I dlá tegóſz ich proźby i terás krom
18:
wątpieniá wysłuchá/ on odpowie=
19:
dźiáł/ Wám to pożyteczna będźie/
20:
mnie potępionęmu by namniéi po=
21:
żytku nieprzynieśie.
22:
Potemgo pytali/ ieſli był kiedy | mocnie |
strona: S2
1:
mocnie vwierzył/
a iako tak miſernié
2:
wſzyſtkiéi wiary odpádł/ Gdyſz śię
3:
to wtych ktorzy rás mocnie vwie=
4:
rzyli nie zdá podobná? Ktemu on
5:
tak rzekł/ vwierzyłemci był że Chri=
6:
ſtus ieſt przepráwcą gniewu prze=
7:
ciwko nám bożeo/ á nim wtym kiedy
8:
wątpił/
iakom teſz to wierzył że nie
9:
ieſt inſzy nad Ieſuſa ſamego/ prżes
10:
ktoregoby kto mogł zbawięnia do=
11:
ſtać i ſprawiedliwości/ além s ſobą
12:
dobrodziéiſtw Chriſtuſowych nię=
13:
roſzczytáł/ animgo (że mám praw=
14:
dę powiedźiec) doſkonałem ſércem ſo
15:
bopólnie miłowáł/
I
owſzemē wia
16:
rę wobietnice pańſkié/ na ſwą wołą
17:
cieleſną obrácáł/ i takżem tyi wiary
18:
na ſmiałé grzeſzenié vżywáł/ i o pra=
19:
wám rzécz chrzeſcjanſką niedbáł.
20:
Wtem śię obrocił do młodźi kto
21:
rá tam ſtała i rzekł im/
Synaczko=
22:
wie mili/ słucháicie tychto słow mo | S ij | ich |
strona: S2v
1:
ich/ niemowięc tego abych co Euan
2:
geljiéi ś. v właſzczacz chćiáł/ ktorą
3:
więm być wſzech napráwdźiwſzą/
4:
ale że byście wierze waſzyi tak wielé
5:
niéprzyczytali/
abyście iuſz dobrze
6:
czynic nie mieli/ i tamże zaś piſmo
7:
świętego Piotra zalécáł.
8:
A niektorzy ludźie vczeni/ wźiąw
9:
ſzy z ieo słow przyczynę mowy/ wy
10:
wodźili ſzéroce iako mámy vczyn=
11:
kám naſzem nievfac/ chocechmy ich
12:
téſz winni nieopuſzczać/
A także i to
13:
miedzy ſobą gádali/ ieſliby ieo grzéch
14:
był na śmierć/ za ktorybychmy śię
15:
wedlé Iana ś. nauki/ niemieli mo=
16:
dlic (acz máli śię práwda rzec ś. Ián
17:
w Epiſtole ſwoiei niezakazuie nám
18:
modlitwy za takiemi/ ale tilko nie=
19:
przykazuie) tamgo Biſkup pytáł/
20:
ieſliby ktorą ochłodę miáł s ſwego
21:
pilnego słuchania piſma S. ktoré
22:
przéd nim ludźie vczęni/ chrześcian=| ſkié |
strona: S3
1:
ſkie miedzy ſobą rozbiérali: On po=
2:
wiedźiáł/ Ktoráſz ochłoda człowie=
3:
ka potępionego potkać może?
I ow
4:
ſzem cokolwięk mowię/ słyſzę/ widze
5:
koſztuię/ abo czuię/ wſzyſtko mi śię
6:
w przeklęctwo obrácá.
7:
Za czem mu Biſkup powiedźiáł/
8:
przecz byścieſz wżdy namileiſzy pa=
9:
nie Franciſzku w miłośierdźie boże
10:
vfac niemieli?
Záſz pán iako piſmo
11:
powiedá kiedy rácy do piekła nie=
12:
przywodźi i zaśię znieowyw odzi?
13:
On go odprawił rzeknąc/ więm że
14:
Bóg vmarłé wſkrżeſzá iako Laza=
15:
rza/ ktory był pogrzebion/ co tam pi
16:
ſmo znać dáwá. Ale mnie wieczną
17:
śmiercią potępioneo/ nigdy ſpiekła
18:
Bóg niewywiedźie.
19:
Było mu to piſmo i przedtem
20:
przywiedźiono/ ſtem wykładem że
21:
śię niemoże rozumieć/ o śmiérci cie=
22:
leſnyi ale o roſpaczy/ i takich cieſzko=| S iij | ściach |
strona: S3v
1:
ściách w iakich on był/ sktorych
2:
przed śię wierny człowiek/ vfaniém
3:
w miłośierdźié pańſkié może być wy
4:
wiedźion.
Leć on tedy odpowie=
5:
dźiał/ że być wiernym i Bogu vfać
6:
niemoże/ a także ani s ſwych mąk
7:
wywiedźion będźie.
8:
Wykładáł téſz piſmo wielé kroc
9:
a wſzyſtko niegłupie. A między inſzę
10:
mi iako śię ono rozumié/ co mowi
11:
prorok/
Niezbożni w ſąd niepowſta
12:
ną/ Bo to wyłożył ſtego co piſmo
13:
na inſzem mieścu powiedá/ że zboż=
14:
ni i wybrani/ inſzé ſądźic będą/ iako
15:
pán Chriſtus mowi/ Wy ktorzyś=
16:
cie za mną poſzli będźiecie śiedźieli
17:
na ſtolcach/ ſądżąc ꝛć.
Niezbożni
18:
(mowi) ktemu aby mieli ſądźic/ nie=
19:
poẃſtáną/ ale żeby byli ſądźęni.
20:
Potem wyłożył iako mámy rozu
21:
miéć piſmo/ gdźie daie znać/ iſz przy
22:
człowieku ieſt angioł miaſto ſtráża/ | To |
strona: S4
1:
To (mowi) rozumiécie o ſamych
2:
wybranych/
Bo inſzy tego niemaią
3:
iakom śię iá tego nietilko ſpiſma ale i
4:
ſwą ſzkodą nauczył/ i térás więm że
5:
mi nigd niepomágá.
6:
Gdy go téſz Gribaldus Doctor
7:
pytał/ co by o tem rozumiał/ gdźie
8:
byśię duſze ſkoro pośmierći obráca
9:
ły.
Acz (mowi) ieden Doctor nie=
10:
miecki powiedá że to w piſmie nieieſt
11:
iaſnie wyrażono/ wſzakżé iá wierzę/
12:
iſz duſze wybránych/ nieſpią ſciałem
13:
ale natychmiaſt na wieczną radośc
14:
idą/ ktoréi iá nieſzczeſny człowiek
15:
miéć niemogę/
Ato zwielkiem wżdy
16:
chanim mowił.
17:
Tę iego powiesc pocwierdźił Bi
18:
ſkup/ Hiſtorią łotra do raiu przypro
19:
wadzonego/ a Lazarza i Bogácza/ i
20:
przykładem świętego Pawła/ ktory
21:
śię chciáł ſtym ciałém roſſtac a s
22:
Chriſtuſem być/
A zaiſté nietrzeba
| otem |
strona: S4v
1:
otem wątpić/ iako teſz i tenże to Bi=
2:
ſkup tedy tam napominał/ Bo to ła
3:
twié doſtatkiem piſma pocwierdźić.
4:
Wtem niédłuo tę żałoſną Hiſto=
5:
rią zamknięmy/ To miśię ieſzcze zda
6:
ło godno być powiedaniá/
Gdy tak
7:
ſobą niędáł żádnemu ruſzyć/ ale iuſz
8:
naoſtatek wśyścy śię bardźiei v niego
9:
vczyli: choc byli zacnemi doctormi:
10:
niſzli go cieſzyli/ pytáł go teſz z nieia=
11:
ką ſmiałością doctor przerzeczony/
12:
ieſliby téſz: gdy by miáł miecz abo
13:
co takiego niechciał ſobie tego vczy=
14:
nić/ co inſzy deſperáći czyniá/
gdyſz
15:
tak śmierci pragnié/ i woláł by iuſz
16:
(a lżyi by mu śię zdało) wpiekle być
17:
niſzli na świecię żyć/ on na to odpo
18:
wiedźiáł/ dáicie mi miecza/ a virzycie
19:
co vcżynię. Rzekną oni/
Ale wżdy
20:
nám powiedzcie/ cobyście vczynic
21:
chcieli/ On rzekł/ niewiem/ ani mo=
22:
gę powiedźieć/ cobych tam zawolą
23:
miał. | A gdy |
strona: T
1:
A gdy go i tu Biſkup prośił/ aby
2:
páciérz zmowił/
on to ledwa vczyńił
3:
i iuſz nieſtem nabożeńſtwem iako
4:
przedtem/ I to ktemu powiedźiał/
5:
że on Boga/ oicem niezowie ale mu
6:
złorzeczy i bluźnigo/ a záirzy Caino
7:
wi/ Iudaſzowi i inſzem/ i rad by na
8:
ich mieścu był/ a tak by śię prożno
9:
dalei niepracowali/
i posłucháli go
10:
wtem przynąmnié aby terás gdy to
11:
iuſz ſami vznali że go pocieſzyc nie=
12:
mogą/ Czego mu ſprzodku gdy im
13:
powiedáł/ wierzyć niechciéli:
14:
Oni to vsłyſzáwſzy tym śię wię=
15:
cyi z humieli/ ſrogięmu a dźiwnęmu
16:
i zarás naſprawiedliwſzemu ſądowi
17:
pańſkięmu/
a patrząc na człowieka
18:
onego/ tak mądrego i tak wewſzech
19:
ſprawach ſwych poważneo/ trudno
20:
pomyſlić/ iako gorſzką żałośc ſtego
21:
mieli/ Płakali wſzyści vczęni ktorzy
22:
śię ku náuce ſwyi boga báli/
23:
żę takieo
| T | miſtrza |
strona: Tv
1:
miſtrza na zatraconyi a potępionyi
2:
drodze być wydźieli/ Bo to iawnie
3:
teſz i piſanim ſwoiem wyznáwali/ że
4:
śię wiecyi od niego i prawyi mądro=
5:
ści i żywota prawie chrześcjańſkiéo
6:
vczyli
niſz w Collegium od wielkich
7:
piſma świętego doctorow/ abo wko
8:
ścielé od názácznieiſzych kaznodźie=
:
(iow.
9:
Mnożyła tę ich załośc i
10:
dźiwná a prawie nie słychaná rzecz
11:
iego i rozumu oſtrośc/ Bo to powie
12:
dali i na oko widźieli/ że choc byłi
13:
ſami ludźmi vczonęmi/
i tak długo i
14:
wiele z nim mowili/ a wſzyſtko o wiel
15:
kich rzeczach i mało niezawſze o in=
16:
ſzych (Bo śię ich tu nie wielé wypi=
17:
ſáło) przedśięgo nigdy wżadnym
18:
głupſtwie niedoznali/ a co kolwiek
19:
mowił/ na cokolwiek odpo=
20:
wiedáł/ to ich ſerca przenikało i w
21:
wielkiem v nich podźiwieniu było/
a
22:
drudzy to wyznawali/ że w ſwym | żywocie |
strona: T2
1:
żywocie/ w wielu krajnách bywſzy/
2:
takiego prokuratora nie widźieli/ kto
3:
ryby ku obronie ſwyi rzeczy/ tak pręt
4:
kié a dobre odpowiedźi pogotowiu
5:
miáł/ iako on prętko a mądrze wſzy
6:
ſtki idprawoẃáł/ i wſzelakié pocie=
7:
chy/ przeciẃko ſobie obrácáł.
8:
Naoſtatek i ſkromné a wdźięczné
9:
ieo obyczaié/ nieiednęmu choc by był
10:
niechciáł łzzy zoczu wyciſnęły.
Bo
11:
każdeo mile przyimowáł/ niczyią mo
12:
wą niegardźił na łaianiá i vſzczypli=
13:
wé mowy/ ktoreoodieo powynowá
14:
tych i od inſzych potykały/ ſkrom=
15:
niuczko odpowiedáł i za dobré ié
16:
przyimował/ Przytem ſobie nic pło
17:
cho niepoczynáł ale wſzyſtko poważ
18:
nie/
Oſoba iego mowa i słowa bar
19:
zo ważné były/ v tych ktorzy náń
20:
patrzyli abo go słuchali.
21:
Była tedy wſzyſtkich bogoboi=
22:
nych ludźi żałośc wielká i troſkánié | T ij oń a |
strona: T2v
1:
oń a chęć niewymowná/ ktorąby go
2:
byli zonyi cięſzkiéi nędze radźi wyr=
3:
ẃali/
ale iſz wiedźieli/ że śię tak długo
4:
krom iégo pożytku o nim pracowa=
5:
li/ a on ich téſz prośił/ aby mu dali
6:
pokói/ Na koniec tedy wſzyſtkę na=
7:
dźieię zbawięniá iego vtracili/ ile śię
8:
ich námow i pociech dotyczało/
a
9:
iuſz go na ſamę bożą ſprawę i moc a
10:
miłośierdźie ſpuścili. Wſzakże przed
11:
śię co mogli to czynili/ Najmię do
12:
pana boga śię zanim modlili.
13:
A to wſzyſtko gdy śię ſtało/ na=
14:
tychmiaſt w Padwi i wokolicznych
15:
kráiách/
gdźie śię mogło tak pretko
16:
donieśc/ dźiwné śię poruſzęnie my
17:
ſli ludzkich okázało/ Poczeło śię wie
18:
le ich pana boga lękać/ poczęli na Le
19:
gáta i Papieża i inſzą kśiężą/ złą wo
20:
lą miéć/ teſz i wielé kśiężyi cnotliwyi/
21:
ktorzy tego żałowali/
że ſtrádny ſpié
22:
ra/ ich złością ieſt ku odprzyśiężeniu| prawdy |
strona: T3
1:
práwdy przywiedźion/ i temże o tak
2:
cięſzkié piekło przyprawion/ Niekto=
3:
rzy téſz/ ktorzy go przedtem iako ka
4:
czerza mieli/ poki śię był niezaprzáł/
5:
terás virzáwſzy co mu iego zaprzę=
6:
nié przyniosło/ poczęli rozumiéć
iſz
7:
to była ſzczérá práwda ktoryi śię on
8:
zaprzáł/ a to ſzczéry fałſz/ czego ko=
9:
ścioł rzymſki nauczá/ I ſtątże ięli
10:
pana boga chfalic/ że im prawdę ra=
11:
czył okazać/ a ieſli ktorzy znich przed
12:
tem ią wiedząc/ niemocnie ani wier
13:
nié przy niéi ſtali/
pocwierdźiali śię
14:
tym/ i na ſtałé wyznáwanie pana
15:
Chriſtuſa i prawdy iego/ pilno śię
16:
gotowali/ i ku cierpięniu wſzelakich
17:
cięſzkości dla imięnia pańſkieo moc=
18:
nie pośiláł ieden drugiego.
19:
To obaczywſzy oni kśiężá/ ktorzy
20:
brzuch ſwói za Boga ſobie maiąc/
21:
nic śię by nagorſzego dlá ſwego po=
22:
żytku/ przeciw panu Bogu vczynic | T iij | nieſtra |
strona: T3v
1:
nieſtrachaią/ dźiwnie śię polękli/ i báć
2:
poczęli/ aby śię tą przygodą práw=
3:
da nierozmnożyła/ a oni ſtąd wzgar
4:
dźęni niebyli.
Wſzedwſzy tedy wra
5:
dę/ aby śię to dalei nie roſsłáwiło/
6:
zwłaſzcza gdyby dłużyi trfáł wmie
7:
ście tak zácnem/ kazalio wieść do Ci=
8:
tadelle miaſteczka/ ſkąd był przywie=
9:
śion/ a prżyiáciele téſz iego łátwie to
10:
vczynili/ aby tak żałoſną sławę do=
11:
mu ſwego zatajc mogli/
Ale niew=
12:
czas/ Iuſz to było iako Bóg chciáł
13:
rozmaitemi ieżyki po włoſkiéi źięmi
14:
i indźie roſpiſáno/ nie tilko śię wſzyſt
15:
kiemu miaſtu obiawiło.
16:
Gdy tedy miáł nazaiutrz do do
17:
mu wiedźion być/ niſz to przyſzło/
18:
wieczor śię znim ludźie vczęni zwłá=
19:
ſzcza Biſkup i doctor roſſtali/ życząc
20:
mu od pana Boga/ tego/ czego mu
21:
na tęn czas nawięcyi było potrzeba/
22:
On im odpowiedźiáł/
Stą moia ro
| ſpaczą |
strona: T4
1:
ſpaczą/ dźiękuię wám za tę waſzę
2:
przeciwko mnie vczynnośc i życzli=
3:
wośc/ acz wiem/ ze ludźiám potępio
4:
nęm wſzyſtko wadźi/ Boże was po
5:
mnóſz wſzelakięm dobrem.
6:
Potem go prośili/ aby ſynom
7:
ſwoiem/ roſkazał im wypiſac/ coby
8:
śię kolwiek z nim s ſtało/
on to rzekł
9:
vczynic/ wſzakżec to wám (mowi)
10:
ślubuię/ Iżec nic dobrego piſac nie=
11:
będą/ ale iaki nowy i wielki a potwor
12:
ny dźiw omnie vsłyſzycie.
13:
Oni napomináwſzy iego przyia=
14:
cioly/ aby przedśię ku nięmu zawſze
15:
ludźie vczone zwodźili/ do ſwych do
16:
mow poſzli.
17:
On nazaiutrz gdy iuſz na poia=
18:
chanié był wyprowadzon z gma=
19:
chu w ktorym leżał/ okrutnym poi=
20:
rzęnim począł po wſzyſtkim poglą=
21:
dáć/ I tamże virzáwſzy nieiaki kor=
22:
dek/ prętko śię rzucił do niego
i por=
| wáwſzy |
strona: T4v
1:
wáwſzy j chciał śię im wielką mocą
2:
przebić/ a tém okazał wolą ſwoię kto
3:
ryi przedtym gdy go pytáno niech=
4:
ciał powiedźiéć. I zabił by śię był
5:
krom wątpięniá/ by mu byli dwa ſy
6:
nowie iego/ ktorzy go nieodſtepowa
7:
li/ kordka niewydarli/
A gdy mu tak
8:
iegó woléi przeklętyi wypełnic niedo
9:
puſzczono/ powiedźiáł ty otrutné
10:
słowa O bychże iáto nád Boga był
11:
Bo wiem że śię na demną niezmy=
12:
słuie/ A ſtem on ieſt do Citadelle
13:
wieśion/ A my oſtatka posłuchái=
:
(my
14:
Gdy był do domu przywie
15:
śion/ wkilku dni vmarł.
Léć/ ieſli w
16:
tyi że roſpaczy i pana Boga przeklę
17:
tyi nienáwiści/ to acz by[ła] powieść
18:
poſpolita/ wſzakże pewną rzecz tru=
19:
dno było wiedźiéć/ Abowiem ci kto
20:
rzy chfalę pana Chriſtuſowyi i ro=
21:
zmnożęniu prawdy ieo zairzeli/ taili
22:
tego iako náwięcyi mogli/
I owſzem
| teſz |
strona: V
1:
teſz to byli niektorym cnotkam ſo=
2:
bie przychylnem porzuczyli żeby o
3:
ni tilko ſami (a nigd inſzy) o tym
4:
co by śię znim naoſtatek s ſtało wie
5:
dźieli/
aby zobiawięniá okrutnyi
6:
śmierci ieo ludzkié vmysły niebyły
7:
wtym pocwierdzoné/ kczęmu ie gnie
8:
wu pańſkiégo nadiednym dlá boiaź
9:
ni wſzyſtkich/ ſrogie okazanie przy=
10:
wiodło/ To ieſt/ aby Legata i Papie
11:
żá i inſzych ktorzy tego przy czyną
12:
byli/
lud cnotliwy a chrześcjanſkiéi
13:
wnienawiści niemiał/ ani śię praw=
14:
dy okazányi tym pilnęi dowiado=
15:
wał i przynięi mocnie ſtał/ Przy=
16:
tem aby i v wſzech inſzych poſpoli=
17:
cie/ nauka Pápieſká podeirzana nie=
18:
była.
19:
Ale ty przeklęté rady ich/ nic prze
20:
ciwko panu Bogu niemogły/
ktory
21:
śię z ich wſzego rozumu ſmieie i po=
22:
tem j zrogo karac będźie. Abowiem | V | co rás |
strona: Vv
1:
co rás w ſercach owieczek ſwoich mi
2:
łych tym ſtraſzliwém gniewu ſweo
3:
przykładem ſprawic raczył/ to w=
4:
nich trwało/ Bo wſzyścy bogoboi
5:
ni tą przygodą przedtem niesłycha
6:
ną/ poruſzęni/
boiąc śię abyſię im
7:
tóſz nieprzydało/ niétajli tego co o
8:
práwdźie pańſkiéi rozumieli/ i wiele
9:
ich tę załoſną Hiſtorią tamże mie=
10:
dzy przeciwniki pańſkięmi będąc/ pi
11:
ſali/ aby i inſzy práwdę obáczyli/ a
12:
daléi śię wyznawać iéi niebali.
13:
Co téſz niezbożni ludźie obaczyw
14:
ſzy/ wſzelakiem to obyczaięm prze=
15:
moc chcieli/ aby Hiſtorjiéi od wielu
16:
vczonych ludźi piſanyi i wſzyſtkiéi
17:
Padwi wiadomyi nigd niewierzył/
18:
Ale i to vśiłowanié ich na wiatr po
19:
ſzło/
Bo trudno temu niewierzyc/
20:
co kto widźi i słyſzy/ Trudno Hi=
21:
ſtorią za fałſz mieć/ ktorą nietilko
22:
wielé inſzych/ ale teſz i ſami Lectoro | wie |
strona: V2
1:
wie Pádwieńſcy wypiſali i pod i
2:
miony ią ſwoięmi ku czytaniu wſzy
3:
ſtkiem wydali/ Przy ktoryi naoſta=
4:
tek gdy śię dźiała/ i kilka Biſkupów
5:
włoſkich było.
6:
Cóſz tedy nieprzyiaciele Boży v=
7:
czynili? Naleźli inſzy obyczái (ale tak
8:
że nikczemny) ktoremby prawdę za
9:
tłumili/ Na imię ten Poczęli iachac
10:
na Wergeriuſa biſkupa ſwięteo okto
11:
ręmeſmy przedtem czeſtokroc sły=
12:
ſzeli/ a to iſz on ſtradneo Spiérę cie=
13:
ſzył/ i wſzyſtkiégo co się dźiało zac=
14:
nim świadkiem był/
A to czynili a=
15:
by inſzy od cwierdzęniá Hiſtorjiéi
16:
byli odſtraſzęni/ Szalęni zaiſté a nie
17:
zbożni ludźie/ ktorzy/ czego złodźie=
18:
ium i wſzelakiem złoczynczam na
19:
śmierć ſkázanym niebronią/
wtem
20:
cnotliweo człowieka okrutnie obwi=
21:
niali/ iſz to onęmu wyrżądźił/ ktore
22:
go ſamiſz gdy śię prawdy zaprzáł | V ij | chrześci |
strona: V2v
1:
chrześcjaninem być oſądźili i wſzyſt
2:
ko mu co przedtem miał iaſnem de
3:
cretem przywrocili.
4:
Biſkup acz wiédźiał iſz v nich dlá
5:
prawdy i przedtem w nienawiści
6:
był/ i ſtątże dobrze widźiał co go
7:
miało potkać/ wſzakże patrząc na to
8:
co śię s Spiérą s ſtało/ niechciał
9:
okrywać/ ale naprzód piſáł do Suf
10:
fragana Padẃienſkiégo (ktory mu
11:
nad inſzé o złém myślił)
i okazał mu
12:
doſtatecznié prawośc ſwoię wtem
13:
wſzyſtkiem co Spiérze vczynił a to
14:
piſanie ſwoie tym zamknął/ że ieſt
15:
gotow dlá pana Chriſtuſa wſzyſtko
16:
vtracić/ aby duſzę ſwą zachował/
17:
Potem gdy oni na iego ſprawie nie
18:
przeſtáwali/ ale mu na gardło goni=
19:
li/
muśił ſobie poradźic vcieczęnim
20:
z Biſkupſtwa i ſwego wſzyſtkiego/
21:
ktory poki Spiéra niebył ża ſwe od
22:
prżyśiężęnié od Boga ſkarán/ miáł | był |
strona: V3
1:
był wolą do Rzymu ku Pápieżowi
2:
iachać (będąc do niego o prawdę o=
3:
ſkárżon)
i tam śię pana Chriſtuſa i
4:
iego nauki przednim zaprzéć/ Ale go
5:
pan Bóg od tego wybawił/ Spié=
6:
rę mu na przykłád poſtawiwſzy/ ia=
7:
ko to ſám potem/ przed kaznodźieią
8:
Baſileiſkim powiedał/
Panie Boże
9:
dái abychmy téſz i my patrząc na
10:
tenże miſerny przykład/ niczego ſo=
11:
bie dlá zbawiciela naſzego nieważyli
12:
ani natem świecie dobrego mięnia i
13:
pokoiu cieléſnego oczekywali/ ale ſpa
14:
nem Chriſtuſem i iego wſzyſtkiemi
15:
miłoſniki w wierze prawyi przes
16:
wielé vcyſkow i cnotliwy żywot do
17:
kroleſtwa niebieſkiégo wniść vſiło=
18:
wali.
A świata i iego bogáſtw z ro=
19:
ſkoſzami i odpoczynieniem/ Tur=
20:
kum i inſzem poganum á także i złym
21:
Chrześcianom/ niezáirzeli: iako t...
22:
oto widźiemy że ich ſzczeście na ...
| V iij | o... |
strona: V3v
1:
obłudnym świecie ieſt więtſzé niſzli
2:
práwie wſzyſtkich zbawiciela naſze=
3:
go miłoſnikow prawych/
Co teſz
4:
dái to panie bożé aby nás odciaſnyi
5:
drogi żywota wiecznego nieod
6:
wodźiło Ale żebyſmy wſzyś=
7:
cy na ſpiérę tak żałoſny a
8:
przedtém niesłycha=
9:
ny przykład/ pilno
10:
a znaſzym v=
11:
pamiętanim
12:
patrzyli.
13:
Amen.
14:
grafika
15:
❡ Drukowano w Krolewcu przes
16:
Alexandra z Litomyſla/ nakła=
17:
dem Iana Secluciana tu=
18:
dźieſz przed poczecim
19:
roku 1551.
strona: V4
1:
Errata.
2:
C 1 1 ſkurſzon/ i ſkruſzóne
3:
nieſkroſzone/ nieſkruſzone
4:
D 2 1 on wſzyſt./ ono wſzyſtko
5:
4 1 ſtreſzliwych/ ſtraſzliwych
6:
E 2 1 ktęmu/ kniemu
7:
G 4 1 wieel/ wielé
8:
H 3 2 kſztałt
9:
4 1 chcąc dobrze/ chcąc ...
10:
I 2 2 iſtonie/ [i]ſtotnie
11:
4 1 potrebuie/ potrzebuie
12:
K 4 1 vſty
13:
N 1 2 [miały]/ mieli
14:
[1 2][abyś] iego/ abyś ie o
15:
... i twói
16:
O 2 ... myśli
17:
4 2 ... vpadł takić vpór
18:
Tuć Toć
19:
P 2 ... wierze/ ...
20:
... 3 2 ſłowim/ ſło[wám]
21:
... 3 1 ſwiętemy/ św ...