[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   
tytuł:   Wyprawa plebańska
rok wydania:   1590


strona: kt

1:
WYPRAWA
2:
PLEBANSKA.
3:
grafika
4:
W Krákowie/
5:
W Drukárni Lázárzowéy/ Roku Páńſkiégo/
6:
1590.
7:
grafika

strona: A2

1:
Wyprawa Plebanska.
PLEBAN.ALBERTVS.
WENDETARZ.ROSTVCHARZ.

2:
PLEBAN.
3:
O
Wa ſie niewyśiedźiał y naſz ſtan ſpokoyny:
4:
Miáſto kśiąg/ ile baczę/ muśim pátrzyć woyny.
5:
Iuż teraz/ wnoſzą ná nas obyczáie nowé/
6:
Chcą nas mieć do potrzeby żołniérſkiéy gotowé.
7:
Co wiedźieć iák w to tráfić/ iam ſie w tym nieſchował/
8:
Anim ſie żołniérzowi iák żyw przypátrował.
9:
Bá wiele nas/ cochmy ich przedtym niewidáli/
10:
Aż dopiéro gdy náſzé ſnopki wytrząſáli:
11:
Ták/ że drugi nie zoſtał y przy ſkórze chlebá:
12:
Niebaczą iednák zkąd mieć/ ále że mieć trzebá.
13:
Iużem wſzytko wyprzedał/ niémáſz nic w ſtodole/
14:
Chcąc téż wyſłáć/ z ſwéy ſztuki źiemie/ ná Podole.
15:
Gdyż ſtárſzy zezwolili/ muſzę téż wypráwić/
16:
Chocby y rewerendę od świętnią záſtáwić/
17:
Bo mniémam iż to śiłá będźie koſztowáło/
18:
Niewiém by tych trzydźieśći złotych co zoſtáło.
19:
Koniá kupi nie złégo/ zá złotych cztérnaśćie/
20:
Ná inné mnieyſzé rzeczy wyndźie z iedenaśćie.

strona: A2v

Wypráwá
1:
A pięć złotych ná ſtráwę páchołkowi doſyć/
2:
Niech nie wſzytko kupuie/ może co vprośić.
3:
Da mu ſie téż legumin/ to tego owégo/
4:
Oſtátek niech gnáruie wedle zdánia ſwégo.
5:
Ale nietrzebáć młodym dodawáć potuchy/
6:
Rzadki dobry/ co ſkuśi téy żołniérſkiéy iuchy.
7:
Wczym mi ſie trzebá dobrze z rozumem zráchowáć/
8:
Bobym niechćiał dworaká k téy ſłużbie prziymowáć:
9:
Ni háyduká: wſzytko to zmędrzáło przy dworze/
10:
Cnoty o kość/ mogliby zſobą chodźić w ſworze.
11:
Toćby mię wyćiągáli/ ledwie nie ze ſkóry/
12:
Pókiby ieno czuli w wácku pieniądz który.
13:
Iáko ieden pewniczek/ gdym chćiał rády iego/
14:
Aby mi drógę podał do koſztu mnieyſzego:
15:
On/ by ná złość/ kazał mi wſzytkié kramy ſkupić/
16:
Myślił/ głową wſtrząſáiąc/ nie grzéch Popá złupić.
17:
Potymby z koniem piérzchnął: góńże wiátr po leśie:
18:
To w zyſku/ co człowiek koſzt y ſzkodę odnieśie.
19:
Może bydź y táki łotr/ co ſie więc znáyduie/
20:
Swiádóm będąc/ z łotroſtwem drugim mie ſplondruie.
21:
Lecz mnie trzebá wynáleść ſobie znáiomſzégo:
22:
Wpadł mi ná myśl Albertus/ nieczuię lepſzégo.
23:
Dobrze ſie tu przy ſzkole rządźił czás niemáły/
24:
Zéydźie ſie ná żołniérſką/ bo ná nędzę trwáły.
25:
W lichym chodźi odźiéniu/ ié proſte potráwy/
26:
Widźimi ſie/ żeby był z niego rycérz práwy.

strona: A3

Plebánſka.
1:
Bá y doſyć ma wzroſtu/ y męztwá w ſwéy mierze/
2:
Sam gdy w święto w dzwón wielki dzwoni ná paćierze.
3:
Alberte/ choć ſám ieno/ mam páchołká ſtáwić
4:
Ná Podole: otóżbym ćiebie chćiáł wypráwić.
5:
Miałby potrzeby wſzytkié ieſliże zezwoliſz.
6:
Mówże: ieſli żołniérzem/ czy żakiem bydź woliſz?
ALB.

7:
A wierę nieżártuyćie/ powiémći wam zgołá/
8:
Iżeć mi ſie iuż bárzo náprzykrzyłá ſzkołá.
9:
Radbym ieſcze ſpróbował bytu żołniérſkiégo:
10:
Zezwalam/ tylko dayćie ſpotrzebę wſzyſtkiego.
PLE.

11:
Niekoſztowałżeś kiedy żołnierſkiégo chlebá?
12:
Lepſzy ten co mu przywykł/ y tákiégo trzebá.
ALB.

13:
Iużem ia nie z iednégo iadł mącznégo woru/
14:
Aleć wſzytko chléb á chleb/ kęs grubſzy v dworu.
PLE.

15:
Nie o to rzecz: ia pytam/ ſługowałliś komu?
16:
Czy ſie po Kántoriách tłuczeſz/ ſkoro z domu?
ALB.

17:
Tákże mi tedy mówćie. Téżemći ſługował/
18:
Gdy ſie pod Byczynę lud z Krákowá gotował.
19:
Námówił mię był Węgrzyn/ żem śpiéwał nieżádnie/
20:
Tuſząc mi ſie dobrze mieć/ á to mówił zdrádnie.
21:
Pochwili/ álić mnie ón każe konie cudźić:
22:
Záſpięli/ to kárbáſzem przychodźi mię budźić.
23:
Nuż ia ná zad currite. Tákćiem ſie odpráwił/
24:
Ieſczem tám Káncionał porządny zoſtáwił.
25:
Mieſzkałem téż z młodych lat/ v wſzech świętych w ſzkole/
26:
Było to mieyſce zá nas/ ni wáſzé Podole.

strona: A3v

Wypráwá
1:
Zadna w ten czás potrzebá przezemnie nie byłá/
2:
Przedśię záwſze ma głowá cáło vchodźiłá.
3:
Cóż ſie wam zdam? PL. Widzę żeś młódźieniec bywáły:
4:
Maſzże iuż ná tę woynę iecháć vmyſł cáły?
ALB.

5:
Ieſliże iák z Węgrzynem/ tedy wolę niecháć.
PLE.

6:
O/ złą niemoc: ſam ty to iák Panię maſz iecháć.
ALB.

7:
To dobrze: á rychłóż mię chcećie wypráwowáć?
PLE.

8:
Doiédźwá do Krákowá/ boć muśi ſtárgowáć/
9:
Wprzód koniá ćwiczonégo: rzeczy drobné potem
10:
Spráwim v rzemieſlników/ iuż z mnieyſzym kłopotem.
ALB.

11:
Widałem ná wendećie czyſtych rzeczy śiłá/
12:
Gdybychwá/ Kſze Plebanie/ y teraz ſpátrzyłá:
13:
Tániéy tám wſzytko kupi. PLE. Bá ták ieſt záiſté/
14:
Kupiłem tám był tanie okulary czyſté.
15:
Aza ſie y ná inéy kupiéy nam poſczęśći/
16:
Boć wierę puſtki w miéſzku po niemáłéy częśći.
17:
Kiedyby w mé/ iabym ćie wypráwą niebáwił/
18:
Iáko Dawidá z procą/ tákbym ćię wypráwił.
19:
Ato ón nie ſzedł zbroyno/ áni z hárkábuzy/
20:
Przedśię polégł od niego ón Goliath duży.
21:
Ná śię drugi bróń nośi: zbroiá niepomoże:
22:
Ieſcze rychléy ćiężarem ſwym záſzkodźić może.
23:
Y tą wypráwą náſzą/ wątpię by wſkuráli/
24:
Szkodá tym ſtyru zwiérzáć/ którzy nie pływáli.
25:
Sam Bóg Gedeonowi kazał/ z woyſká ſwégo
26:
Wyłączyć lud nikczemny/ ſercá záięczégo.

strona: A4

Plebánſka.
1:
Miły Boże/ dźiś ſie záś wſzytko opák dźieie/
2:
Z świetckich ludźi ſtáli ſie mowni káznodźieie:
3:
Plebániie pośiedli/ záwárli kośćioły/
4:
W dworách pozákłádáli káznodźieyſkié ſzkoły.
5:
A nam/ choćſmy iák żywo tym ſie nie ćwiczéli/
6:
Dobrze iże wżdy wodźić rót nieporuczéli.
7:
Bárzo ia wiém co tobie ná woynę potrzebá/
8:
Rychléybymći powiedźiał co około niebá.
9:
Té by to ſzturmowniki/ co kośćioły pſuią/
10:
Wypchnąć ná hárc/ niechay tám męztwá dokázuią.
11:
Lecz pátrz: ánim obaczył/ gdychmy przeiecháli.
ALB.

12:
Bowiémeśćie ſie byli bárzo zágadáli.
PLE.

13:
Wſtąpmyſz tu ná Wendetę/ za naydźiem iákiégo
14:
Koniá/ żeby nie drogo/ choć pochodzonégo.
15:
Alberté/ vpátruy ty/ ſąli konie kędy.
ALB.

16:
Bá niemogęć vpátrzyć/ iuż poglądam wſzędy:
17:
A téż niepomnię/ by tu konie przedawano/
18:
Chybáby ie w piwnicach dla źimná chowano.
PLE.

19:
Lepiéy wiedźieć niż mniémáć/ ſpytay piwnicznégo/
20:
Ieſli niéma ná dole koniá przedáynégo.
ALB.

21:
Powieda/ że ſie oni w tym nieobiéráią/
22:
Iák żywo ná Kleparzu konie przedawáią.
PLE.

23:
Tákći ieſt/ bodaybym zdrów: á cóż czynić chcewá?
24:
Sprawmy tu co możemy/ potym tám dóydźiewá.
25:
Zacz té ſtaré oſtrogi ſłowem przedáiećie?
WEN.

26:
Słowem/ cztérnaśćie kwarnik/ ieſli Wáſność chcećie.

strona: A4v

Wypráwá
PLE.
1:
Dałbym wam pięć ſzelągów/ dość zá nie prawdźiwie:
WEN.

2:
Liczćiéſz iuż dla początku/ day boże ſczęśliwie.
PLE.

3:
Gdyby ſie ták Alberte káżda rzecz kupiłá/
4:
Nietákbychwá gwałtownie wácek wyikrzyłá.
ALB.

5:
Niemiał ſie téż z czym drożyć/ bodźcá połamáné:
PLE.

6:
Tym lepſze/ nietrzebá ſie bać w boku o ránę.
7:
Bráćie/ drogié to śiodło? WEN. Dam ie wam zá złoty:
8:
Stoić zá to/ bo wierę nieládá roboty.
PLE.

9:
Weźmieſz dwádźieśćiá groſzy/ iák to zá zwiotſzáłé?
10:
Widźiſz to ſam ná oko/ że nie wſzędźie cáłé.
WEN.

11:
Nie dam go od pułgrzywnia/ pieniążká iednégo:
12:
O zakład/ nie naydźiećie nigdźiey ták taniégo.
PLE.

13:
Ale powiédz wprzód iák to śiodło przezywáią.
WEN.

14:
Niewiém ſam: bowiém tákich dźiś ſie nie trzymáią.
15:
Przedtym to w tákich wſzytko ná woynę iéżdżano/
16:
Dla tego ie bláchámi zewſząd okowano.
PLE.

17:
Tymći przodkowie náſzy bitwy wygrawáli/
18:
Bo nie ſtroynie/ ále ſie męzkié wypráwiáli.
19:
Dobry mężu/ á to iuż iákoś chćiał maſz zá nié:
20:
Alberte/ ſpátrz/ czy wſzytko przy nim náwiązánié.
WEN.

21:
Muśićie znowu kupić potrzeby do niego.
PLE.

22:
Poradzćiéſz mi/ gdźieby tu mógł doſtáć wſzytkiégo.
WEN.

23:
Y v mnie to naydźiećie/ ácz nie wedle ſtroiu/
24:
Wſzákóż mógłbym porządnie trzech vbráć do boiu.
PLE.

25:
Odłóżćiéſz co mniémaćie potrzebá iednému/
26:
Bez czego téż może bydź/ dayćie pokóy temu.

strona: B

Plebánſka.
WEN.
1:
Oto maćie ſtrzemioná/ wybiérayćie ſobie.
PLE.

2:
Alberte/ któré ſie z tych podobáią tobie?
3:
Mnie ſie zda/ że y táńſzé/ y lekſzé drewniáné/
4:
Y cudnieyſzé: były znáć kiedyś málowáné.
ALB.

5:
Dayćiéſz ie ſám do śiodłá/ ále z puśliſkámi/
6:
A poprąg iáki mocny wybierzćie tám ſámi.
WEN.

7:
Popierśienia y pochew/ niepotrzebuiećie?
PLE.

8:
Co mu po ſámych pochwách: cóż? czy ſzáleiećie?
9:
Z mieczem ſie rázem kupią. WEN. Nie mówię o poſzwy/
10:
Ale o rzemiéń zádni/ co go zową pochwy.
PLE.

11:
Animći ſłychał o tym. Może bydź bez tego?
WEN.

12:
Możeć. PLE. Więc vkázuyćie co potrzebnieyſzego.
13:
Alberte/ obiéray ty bróń po ſwoim plecu/
14:
Iabym rádźił poſtáráć ſie o ſtárym mieczu:
15:
Coby go to mógł viąć czyśćie w gárśći obie/
16:
Swiętaſz to/ gdy dwie ręce pomagáią ſobie.
ALB.

17:
Toć ia teraz będę miał napilniéy ná oku.
WEN.

18:
Kśięże miły/ trzebá téż do kopiiéy toku.
PLE.

19:
A to co zacz? WEN. Kopiią w tym iézdni ſtáwiáią.
PLE.

20:
Mam ia tám táką właſnie kuſzkę/ co wieſzáią
21:
Kośiarze dla oſełki v páſá we żniwá/
22:
Sámá to z Albertuſem domá przypráwiwá.
WEN.

23:
Czegóż ieſcze? Muńſztuká/ nietrzebá wam będźie?
PLE.

24:
Iuż ón ták w ſwéy vzdeczce czyśćie ná kóń wśiędźie.
25:
Niedawnom ći ią kupił/ wſzytkáć ieſcze cáłá/
26:
Chybá ſie tylko ſámá wodzá potárgáłá.

strona: Bv

Wypráwá
1:
Alećiem był przypráwił/ pomnię/ drótak mocny/
2:
Bárźiéy mu będźie w dródze/ niż rzemień/ pomocny.
3:
Oſtrogim téż iuż ſpráwił. Zbroię vkázuyćie/
4:
Coby wczás nań/ tákiéy mu/ proſzę przypátruyćie.
ALB.

5:
Zadną miárą tákiégo ćiężaru nieznioſę/
6:
Wymyślćie co lekſzégo/ dla Bogá was proſzę:
7:
Ták mię zięłá/ że ſobą ledwie ruſzyć mogę/
8:
Nierzkąc bym ſie miał puśćić w niéy ná dálſzą drógę.
PLE.

9:
Przynamniéy przednią bláchę nośić przedśię muśiſz:
10:
Cóżeś zá chłop/ wżdy ſie téż iuż o tę pokuśiſz.
ALB.

11:
O ſzydérſtwo to idźie: bo iákby vyźrzano
12:
Gdźiebym ſzedł/ wſzędźieby mię pálcem ſkázowano.
PLE.

13:
Okryć ſie: któżći będźie podnośił giermaká?
14:
A choćby téż/ to rzeką/ znáć mądrego żaká.
15:
Przyłbicę leguchną maſz/ nieobćiążyć głowy:
16:
Słyſz/ obrałżeś iáki miecz/ coby to nie nowy?
ALB.

17:
Práwie iże nie nowy/ pátrzćie iák rdzewiáły/
18:
Znáć że dobry y w wielkich potrzebách bywáły.
19:
Sczérbin w nim co niemiárá/ tym ia mieczem ſámym/
20:
Wſławię ſie bydź rycérzem w woyſcze záwołánym.
21:
Obrałem téż z żołędźiem kiiec gránowity:
22:
Kulę w rękę/ hárkábuz z prochownicą ryty.
PLE.

23:
Nieobrácay go ku mnie/ bo to rzecz zdrádliwa/
24:
Niechay mi w Plebániiéy/ proſzę ćię niebywa:
25:
W ſzkole go miéy/ weźmieſz záś gdy poiedźieſz w drogę:
26:
Bo ia ná ták ſtráſzną rzecz/ y pátrzyć niemogę.

strona: B2

Plebánſka.
ALB.
1:
Dmuchałemći wprzód w rurę/ ále nie nábita.
PLE.

2:
Co ty wiéſz/ może tám bydź iáka kulá ſkryta.
3:
Nieſtánieć ſie nic w prawdźie/ gdy Bóg niedopuśći/
4:
Lecz kiedy téż on raczy/ olſtro ſámo ſpuśći.
5:
Maſzże iuż wſzytko w kupie/ czyś przepomniał czego?
ALB.

6:
Ieſcze podobno drzéwcá trzebá żołniérſkiégo.
WEN.

7:
Ieſt ſám/ ále nie długié/ y bez grotá ktemu.
PLE.

8:
Dobréć/ dobré/ nietrzebáć tych wymyſłów iemu.
ALB.

9:
Zeſzłyby mi ſie ieſcze té ſkorzenki ſtáré:
10:
Y vbioryć z płotná mam/ kupćie mi té ſzáré:
11:
Bo w płoćiennych ná koniu bárzo teſkno śiedźieć/
12:
Wſtyd mię było áż do tąd/ tego wam powiedźieć.
PLE.

13:
Mamći ſie ia czym inſzym/ nie fráſzkámi/ báwić/
14:
Czyśćie rządnie to ſobie możeſz wſzytko ſpráwić.
15:
Oto maſz trzy wierdunki: ieſlić co zoſtánie/
16:
Wróćiſz mi: tárguyże ſie chceſzli kupić tánie:
17:
A odpráwuy ſie rychło/ wiéſz co czynić mawá
18:
Ná kleparzu: ieſcze tám dla koniá zmieſzkawá.
19:
Proſzę/ nieznaćie kogo/ cobym bez przyſády
20:
Koniá v niego kupił: bo dźiś pełno zdrády?
WEN.

21:
Znam tám kilku/ znam Truchlę/ y Modzelowſkiégo:
22:
Leczbym do tych nieráił nikogo dobrégo:
23:
Zwłaſczá was/ cośćie ſie tym nigdy niebáwili/
24:
Prędkoby wam ná nice wácek wywróćili.
25:
Z wieśniaczkeim wy náłóżćie/ ten was nie vſzkodźi/
26:
Chcąc co rychléy roſprzedáć/ ná równy zyſk godźi.

strona: B2v

Wypráwá
PLE.
1:
Dźiękuięć zá porádę/ mam to w dobréy pieczy/
2:
Ale iuż téż powiédzćie ſzácunek ſwych rzeczy.
WEN.

3:
Krom śiodłá dayćie Wáſność złotych ze dwánáśćie/
4:
A chcećie ſłowo ſłyſzeć/ ieno iedenaśćie.
PLE.

5:
Prze Bóg/ czemu ták drogo? ośm złotych weźmićie.
WEN.

6:
Nie dam ich od dźieśiąći/ prózno y myślićie.
PLE.

7:
Iuż pułdźiewiętá maćie/ prawdźiwie że doſyć:
8:
Zá oſtátek téż będę Páná Bogá prośić.
WEN.

9:
Przyłóżćie ſpułzłotégo/ tanieć ſie puśćiły/
10:
Nowéby ſie trzydźieśćią złotych nie ſpráwiły:
11:
A ták ſie w tych náieźdźi. PLE. Prózno y gadaćie/
12:
Co wżdy nowé to nowé/ zá wiotché dość maćie.
WEN.

13:
Wierębym zá to nie dał/ by komu inſzému/
14:
Oſtátek wam dáruię/ iák to duchownému.
PLE.

15:
Proſzę/ każćie to odniéść do wozu moiégo/
16:
Za ſie zátym doczekam Albertá ſwoiégo.
WEN.

17:
Záraz chłopiec odnieśie/ ieſcze wam dáruię
18:
Parę podków do tego. PLE. A ia wam dźiękuię.
19:
Alberte/ cóż mi powiéſz/ iużżeś wſzytko ſpráwił?
20:
Nieradbym ſie tu dármo y godźiny báwił.
ALB.

21:
Owſzem idźmy ná Kleparz dla koni co pręcéy/
22:
A wſzák tu iuż podobno nie kupim nic więcéy?
23:
Iam ſwé rzeczy odpráwił/ co było potrzebá/
24:
Tylkom ieſcze zápomniał ſuſzonégo chlebá.
25:
Ale mam y gotowé ſmáżoné kiełbáſy/
26:
Może ſie tráfić iecháć przez nieludné láſy.

strona: B3

Plebánſka.
1:
Naydę wſzytko w torbeczce/ ni w twoiéy goſpodźie.
2:
Mam téż dobry żołądek co trawi y w wodźie.
PLE.

3:
Przyſtąpmyſz iuż do koni/ ſpytaymy którégo/
4:
Vpátruy ieſlić ſie co ſpodoba dobrégo.
ALB.

5:
Widzę ondźie roſłégo/ y nie żádnéy śierći/
6:
Zda ſie coś chodźiwégo/ bo ogonem wierći.
PLE.

7:
O Alberte Alberte/ tóżeś bárzo głupi/
8:
Chybá Fórman ſól woźić táką ſzkápę kupi.
9:
Záwróćiłćiby ſie łeb/ á iákoby ſpadł z niego/
10:
Pewnieby ſzyię złómił z ſzkápy ták wielkiégo.
11:
Siedźiałby ná nim właſnie/ iák wróbl ná ſtodole/
12:
Nietrzebáćby po guzy ieźdźić ná Podole.
13:
Niemógłby niebeſpieczniéy śiedźieć y w potrzebie/
14:
Wſzyſcyby iák w iáki cél ſtrzéláli do ćiebie.
15:
Miárę trzymay we wſzytkim: y kóń miernie roſły
16:
Lepſzy niż bárzo drobny/ y názbyt wynioſły.
ALB.

17:
Nie bárzoć to wyſoki/ roſleyſzeć bywáią/
18:
A poſpolićie tákié pod żołniérze dáią.
PLE.

19:
Ach co mówiſz/ ſamći to rozum pokázuie/
20:
Ze ſie ſzkápá nim rubſzy/ prędzéy sfátiguié.
21:
Zołniérz záśię obiéra wáłáchá ſmágłégo/
22:
By mógł y prędko nátrzéć/ y zbydź rázu złégo.
23:
Choć go zbędźie z tráfunku/ nie ták zdrowiu płáći/
24:
Ale táka drábiná z śmierćią wnet pobráći.
25:
Spytam tego/ drogoli chce dáć pomnieyſzégo:
26:
Bráćie/ co chceſz zá tego koniá czárnáwégo?

strona: B3v

Wypráwá
ROS.
1:
Ten wróny Kſze Práraćie: á cobyśćie dáli/
2:
Zabyśćie ze trzydźieśći złotych obiecáli?
PLE.

3:
Sancte Deus. ROS. Czemuż ſie Kſze miły żegnaćie?
4:
Cenáć w mieſzek nieidźie: á cóż wżdy podaćie?
PLE.

5:
Iákoś ſie bárzo twoich ſłów móy mieſzek boi:
6:
Damći dwánaśćie złotych: wiecéy téż nieſtoi.
ROS.

7:
A niechay go pśi ziedzą. PLE. Niewiém o co łáieſz.
ROS.

8:
Bo mi y połowice Kśięże nie podáieſz:
9:
Muśiałbym ći go vkráść/ gdźieśćie to widáli?
10:
Ieſcześćie koni nigdy znáć niekupowáli.
PLE.

11:
Powiédzże co ſłuſzna rzecz. ROS. A co ſie to żmiećie:
12:
Iuż zá ośm á dwádźieśćiá złotych/ ieſli chcećie.
PLE.

13:
Zgołáć powiém/ że ia ták nie kupię drogiégo/
14:
Tám około cztérnaśćiu/ mnie trzebá tákiégo.
ROS.

15:
To ſie iuż nie ſtárguiem: bá końći to młody/
16:
Stałby zá ſto talerów/ by lepſzey vrody.
PLE.

17:
Wiele ma lat? ROS. A to iuż teraz piąté páśie/
18:
Co ma bydź koń/ niech ieno weźmie ćiáło ná śie.
PLE.

19:
Mnie nic po tákim młodym/ ia chcę ſtátecznégo/
20:
Coby miał z piętnaśćie lat/ niedbam o płochégo.
21:
Vczże ſie znim dopiéro/ kiedy iecháć w drógę:
22:
Vkaż mi letnieyſzégo/ co ma wpráwną nogę.
ROS.

23:
Lepſzyć młody iák żywo/ ſtáryć zá pſa ſtoi/
24:
W prawdźieć téż záś młodému praca nieprzyſtoi.
25:
Milſzy iednák káżdému/ dla żártkiéy ochoty/
26:
Ale ſtáry nierówno trwálſzy do roboty.

strona: B4

Plebánſka.
PLE.
1:
Więc mnie tákiégo trzebá/ wſzákemći powiedźiał/
2:
Ze koń letni nalepſzy: ieſczem ia to wiedźiał
3:
W ſzkole/ gdy Bucefalá Alexándrowégo
4:
Wychwalano/ nád inſzé dla dźiélnośći iego/
5:
Któréy zá láty doſzedł: bo nie w piątym roku/
6:
Przypiął mu Alexánder oſtrogę do boku:
7:
Ale tychże lat był koń/ których iego ieźdzcá:
8:
Niedźiw że téż przebywał ná nim trudné mieyſcá.
9:
Fráſzkáć młódźik: toć to koń/ który doświadczony/
10:
Y ieſt w lećiéch doyźrzáłych dobrze ſtánowiony.
11:
Maſzże tu gdźie tákiégo? ROS. Ieſtći tám nie młody
12:
W téy goſpodźie: bá y miał kiedyś dość vrody.
13:
Bywał w bitwách pod Gdańſkiem/ w Moſkwi/ ná Podolu/
14:
Tátárom go odbito było w dźikim polu.
15:
Iuż go téż wyzwolono z woiennych trudnośći/
16:
Aby ſobie wytchnąwſzy znowu nábrał kośći.
17:
Wnetże go obaczyćie: rzadko więc pytáią
18:
Tákich/ nawięcéy młodych teraz ſie chwytáią:
19:
Dla tegom go nie wywiódł. PLE. Chytryżeś nieboże:
20:
A kto tákié chytrośći wáſzé przeiąć może.
21:
Iákoć wywiódł młodźiki/ y podleyſzé konie/
22:
Aby ich zbył/ á ſtárſzé ma kędyś ná ſtronie.
ROS.

23:
Awóż ten koń Tátuśiu. PLE. Ten ſie práwie zéydźie/
24:
Podoba mi ſie bárzo/ bo ſtátecznie idźie:
25:
Ktemu widzę świádomy woiennéy zabáwy/
26:
Będźieſz ná nim Alberte łatwie Rycérz práwy:

strona: B4v

Wypráwá
1:
Wieleſz ma lat? ROS. Nie młodyć/ y po zębiéchći znáć/
2:
Przeſzłoć mu trzynaśćie lat/ mamli prawdę wyznáć.
3:
Pátrzćie ſobie ná zębiéch. PLE. Iuż ia wierzę tobie/
4:
Bo namniéy nie przyſtoi fałſz twoiéy oſobie.
5:
Spátrzay przećię Alberte ieſliże ták ſtáry/
6:
Młodſzé oczy maſz: ácz téż ten człek godźien wiáry.
ALB.

7:
Słyſzćie Pater/ wſzák tylko powiedźiał trzynaśćie/
8:
A iam zębów náliczył ná przodku czternaśćie.
9:
Ieſt ich więcéy: ále ſie z przednich tylko znáią/
10:
Słychałem od tych którzy końmi ſie paráią.
PLE.

11:
Milcz Alberte/ tym lepſzy/ ſtárguię go pręcéy/
12:
By ſie chłop obaczywſzy/ niechćiał wnet zań więcéy.
13:
Cóż zá tego? ROS. Iák to wam/ zá złotych ſzeſnaśćie.
PLE.

14:
Co ſie to mam tárgowáć/ oto maſz cztérnaśćie.
ROS.

15:
Dayćie ſpułſzeſnaſtá. PLE. Nie dam y kwartniká/
16:
Wźiąłbym wſzák zá tę ſummę y iednochodniká.
ROS.

17:
Liczćieſz ále pieniądze: wiém że mi dawano
18:
Wczorá pietnaśćie/ ieno iże ná bórg chćiano.
PLE.

19:
Liczże/ áto maſz naprzód złotych śiedm czerwonych/
20:
Siedm y dwádźieśćiá groſzy przyłóż záśię do nich/
21:
Będźie ſpełná cztérnaśćie. ROS. Zliczę ie po ſwému:
22:
Cztéry groſze przyłożę z tych śiedmi káżdému.
23:
Ale tákći/ nie rzékłby téż Wáſność inſzégo.
PLE.

24:
Niechcę ia nigdy bráćie prágnąć niczyiégo.
25:
Alberte póymi koniá. Bądźże łáſkaw bráćie.
ROS.

26:
Bodayże Wáſzność zdrów był/ łáſkáwy Práraćie.

strona: C

Plebánſka.
PLE.
1:
Coć ſie widźi Alberte/ dobrzechwá kupiłá:
2:
Przećięć ſczęśćié/ żechwá ták nań chytrze tráfiłá.
ALB.

3:
Wołem śmierdźi/ áż mię iuż ćiągnąc ręce bolą/
4:
Będę ia miał podobno z tym ſzkápą niewolą.
PLE.

5:
Cóż to plećieſz/ bo ieſcze ſie nie znatá z ſobą/
6:
Dla tego ſie z boiáźni opiéra zá tobą.
7:
A wſzák ſą nań oſtrogi/ będźieli leniwy/
8:
Nierówno przedśię táki lepſzy/ niż piérzchliwy.
9:
Tóżem ſie sfátigował/ zam máło dźiś zchodźił/
10:
Radbym ſie czym po pracy Alberte ochłodźił.
ALB.

11:
Bywał tu kiedyś Márzec dobry v krzaczkowéy/
12:
W téyći/ zda mi ſie mieſzka Kámienicy nowéy.
13:
Póydźiem tám Kſze Plebanie/ po pracy wytchniemy/
14:
Ochłodźiwſzy ſie dobrze/ potym poiedźiemy.
PLE.

15:
Toby ſie ty chćiał báwić/ á ſłonce ſie chyli/
16:
Będźie pułodwieczérze po máluchnéy chwili.
17:
A wſzák ieſt piwo domá/ ſzkodá ſie tu báwić/
18:
Chćiałbym ćię w imię páńſkié dźiś w drógę wypráwić.
19:
Dármo ſie ſkrobieſz w głowę/ pódź rychło do wozá.
ALB.

20:
Nierádáćby ſzłá ná targ/ ále muśi/ kozá.
PLE.

21:
Ná woźie iédź/ źle koniá ták z rázu mordowáć/
22:
Náchodźić ſie/ nieblizuć ma ztobą wędrowáć.
23:
Ale pátrz/ iák zá wozem pochodźi ſtátecznie/
24:
Może ſie ná nim puśćić ná woynę beſpiecznie.
ALB.

25:
Ieſczeby źle/ á wóz go poćiąga zá ſobą.
PLE.

26:
Ináczéy/ nie fráſuy ſie/ niepóydźie pod tobą.

strona: Cv

Plebánſka.
1:
Mniećby ſie to fráſowáć człeku vbogiemu/
2:
Com ták wſzytko wyſypał/ á potym ku czemu
3:
Ia ſie rzucę? kto mnie w méy przygodźie záłoży?
4:
Słuſznieli to ćiérpiémy/ niech będźie ſąd boży.
5:
Czym ia Wikáriiégo mam nędznik wychowáć?
6:
Czym Kántorá nowégo będę contentowáć?
7:
Y muśić dla téy woyny kośćiół ſtać puſtkámi/
8:
A ia ſam nieſzpór będę odpráwiał z wróblámi.
9:
Boże móy/ tyś ieſt świádóm káżdéy myśli moiéy/
10:
Wiéſz/ żem nie ia przyczyną vymy chwały twoiéy.
11:
Wolą czynię ſwych ſtárſzych: á ty moie rzeczy
12:
Bárzo śćiſłé/ miéy/ proſzę/ z łáſki ſwéy ná pieczy.
ALB.

13:
Ieſcze ſobie tym płáczem żalu przydáiećie:
14:
Czás ſie króći/ czy mię dźiś odpráwić niechcećie?
PLE.

15:
Iédź ále przed ſpiżárnię: tám ná kóń włożémy
16:
Stráwné/ któré potrzebné w drógę rozumiémy.
17:
Atóż maſz w tym woreczku/ ćwierć grochu pięknégo:
18:
W drugim pięćioro chlebá nie bárzo grubégo.
19:
Rzepy wędzonéy będźieſz miał puł ćwierći doſyć/
20:
Możeſz ią ták miáſto fig zſobą záwſze nośić.
21:
Sérów téż pięć/ iágieł ćwierć/ y krup tátárczánych/
22:
A dla śiebie té chowam/ nie dam obwarzánych.
23:
Wolęć dáć ná to mieyſce/ mąki pytlowánéy/
24:
Weź y w garnek kápuſty rádzęć przewarzánéy:
25:
Możeć ſie garnek przydáć vwárzyć w nim káſzę:
26:
Bá y kiedy przy źródle/ będźie ſtał zá czáſzę.

strona: C2

Plebánſka.
1:
Y w bitwie nim przeſtráſzyſz: tym Mádiánity
2:
Bił fortélem Gedeon: tym téż pogróm y ty
3:
Nieprzyiaćiele ſwoie: miéy y trąbkę/ ktemu
4:
Y pochodnią: wſzák vyźrzyſz że piérzcháć drugiému.
5:
Ieſczem Lárdum nie włożył/ toć nalepſzé w drogę/
6:
Zydźieć ſie ná káżdą rzecz/ prawdźiwie rzéc mogę.
7:
Iáko z máſłem/ możeſz z nim wárzyć leguminá/
8:
Y z chlebem ie możeſz ieść: bo ſtára ſłoniná:
9:
Miecz/ gdy ią wyſmáruieſz/ wolniéy w poſzwy wchodźi/
10:
Rdzę gubi/ bá y poſzwóm by namniéy nieſzkodźi.
11:
Zbroiá z przyłbicą/ będą iáko ſmelcowáné/
12:
Siodło/ bóty/ y vzdy miękſzé ſmárowáné.
13:
Owa Lárdum rzemienie będźie odmiękczáło/
14:
A żelázo obroni áby nie rdzewiáło.
15:
Drzewcá/ nim tám doiedźieſz/ w dródze złamáć wáruy/
16:
Gdy niedáleko woyſká/ Lardum ie poſmáruy:
17:
Będźie ſie łſnić iák pokoſt świeżo ná nie dány/
18:
Nie káżdé tákié vyźrzyſz/ choćia między pány.
19:
Nuż ieſcze: Vchoway záś rány pánie boże/
20:
Ieſli co prędko zléczyć/ tedy Lárdum może.
21:
Tym Węgrzy rány goią/ y ſámi to wiémy/
22:
Bo rány końſkié tłuſtym záſkwárzáć każemy.
23:
W káżdéy máśći ieſt tłuſté/ y tym káżdá ſtoi/
24:
Ale cóż tobie po niéy/ gdy ćie Lárdum zgoi.
25:
Słuchay ieſliby ćię téż robaczki gábáły/
26:
Słoniną ie pomázáć/ fortél ná nie máły.

strona: C2v

Wypráwá
1:
Dla tegoćiem zgolémo iéy vkroić kazał/
2:
Szánuy iednák ábyś iéy prędko nie wymázał.
3:
Otóż y pieniądze maſz w chuſtkę vwinioné/
4:
Maſz tám iáko dwie grzywnie ſpełná odliczoné.
5:
Choway ie od przygody/ niełátwie vdaway/
6:
Nie w kárczmiéch dla noclegu/ ále w ſzkołách ſtaway.
7:
Do ſwych ſie miéy/ gdyby ſie w Niedźielę tráfiło/
8:
Idź z nimi rekordatum/ zaćby co przybyło.
ALB.

9:
Domyślęć ſie ia tego: ále oto idźie:
10:
Czym ſie ia to wyżywię? śiłáć ná koń wyńdźie.
11:
Ieſli tám zrok zmieſzkamy/ ná mię ná ſámégo/
12:
Wyndźie więcéy/ nierzkącby ná ſámowtórégo.
PLE.

13:
Alberte/ chceſz ſie widzę buczno wypráwowáć:
14:
Bá frater, mógłby drugi chwilę tym ſtudowáć.
15:
Nie ieden tám ná tydźień tylko ma ſześć groſzy/
16:
A wżdy content/ ty w dródze chceſz záżyć roſkoſzy.
ALB.

17:
Abo téż koń nie iada/ że go nie wſpomnićie:
18:
Niepoiádęć/ ieſli mi czego nierzućićie.
PLE.

19:
Znamći to ſam/ że ná rok nie wieleć ſie dáło/
20:
Zkądże wźiąć/ kiedy niémáſz/ wſzytko ſie wydáło
21:
W Krákowie: niewiém mamli ſám y ſpułzłotégo:
22:
Wſzákże oto pięć groſzy/ nęć dla koniá tego:
23:
Pułkorcá owſá z śieczką/ śiáná wiązań ktemu/
24:
Nie ćięży ſwé boroczno koniowi żadnému.
25:
Y dobrzeć będźie śiedźiéć/ weſprzeſz ſie ná śienie/
26:
Bá y ćiſzéy od wiátru/ właſnie iák przy śćienie.

strona: C3

Plebánſka.
ALB.
1:
Niech tu przy was mé rzeczy będą Kſze práłaćie/
2:
Za mi ich do przyiázdu mégo dochowaćie.
3:
Dwoie kśiąg/ Prouerbia Salomonis, w ſkorze/
4:
Katon z polſkim piſány/ we pſtréy kompáturze:
5:
Káłámarz/ á w nim raſtrum dwie nowé linie/
6:
Ale nabárźiéy proſzę o Reſponſorie.
7:
Miáſtom káwtaná/ włożył Párteſki pod zbroię/
8:
Nie ták ſie złégo rázu/ bá y wiátru boię.
9:
Ieſlibym ſie nie wróćił/ niech wſzyſtko ma ſzkołá/
10:
Chybá Reſponſorie dayćie do Kośćiołá.
11:
Ale nieſkwápiayćie ſie/ podobnoć nie zginę/
12:
Boć ſie ia téż ná zły raz w bitwie nienáwinę:
13:
Potym co oberwaſzy/ pomknę ku domowi/
14:
Nietrzebáć o wenią mówić Hetmánowi.
PLE.

15:
Lepiéybyć ſie zábáwić do tąd przy Hetmánie/
16:
Póki iedno legumin y pieniędzy ſtánie.
17:
Ieſlić czym nié nágrodźi twégo gárłowánia/
18:
Iuż będźieſz miał przyczynę ſłuſzną odiáchánia.
19:
Lecz nim poiedźieſz ná ták niebeſpieczną drógę/
20:
Iák ſie tám maſz ſpráwowáć/ porádzęć co mógę.
21:
Naprzód od Bogá poczni káżdą ſpráwę ſwoię/
22:
Toć ſtánie zá mocną tarcz/ y natęzſzą zbroię.
23:
Nieczyń krzywdy nikomu/ nie bierz nic ſwowolnie/
24:
Ráczéy vproś/ dać káżdy rychléy dobrowolnie.
25:
Kozerą ſie nie paray/ áni żadnym zbytkiem/
26:
Bo káżdy łotr v Bogá/ y v ludźi brzytkiem.

strona: C3v

Wypráwá
1:
Z żołniérzmi nie towárzyſz/ á zwłaſczá z háyduki/
2:
Zbyłby prędko legumin/ prze ich chytré ſztuki.
3:
W bitwié iáko nadáléy wzad vchodź od czołá/
4:
Ná hárc nie ieźdź: á złégo rázu ſtrzeż ſie zgołá.
5:
O nierówną ſie niekuś: weźm tę rádę zdrową/
6:
Pomni ná to/ że muru nie przebiieſz głową.
7:
Iednák ieſliże pádnie co ná ſkrzydło twoié/
8:
Nieprzepuſczay/ pokaż też innym męztwo ſwoié.
9:
Wſzák wiéſz czym ſie wprzód potkáć: mnieby ſie ták zdáło:
10:
Kulą poráźić/ áżby mu wełbie zágrzmiáło.
11:
W ten czás go możeſz drzewem z koniá ſtrąćić ſnádnie/
12:
Dopiéróż głowę vtnieſz mieczem/ kiedy ſpádnie.
13:
Hárkábuz pro forma miéy: kiiec od przygody/
14:
Folguy/ ieſli kto ztobą będźie prágnął zgody:
15:
A żebym ćię iák ma bydź ze wſzytkim wypráwił/
16:
Abyś ſczęśliwie iechał/ będęć błogoſłáwił.
17:
Iuż teraz cny rycérzu wśiądź ná koń w pokoiu/
18:
Niech ſam pan Bóg twé ręce ſpráwuie do boiu.
ALB.

19:
Bogu was tu zoſtáwiam Práłaćie łáſkáwy/
20:
Miéyćie/ proſzę/ w bácznośći dokońcá mé ſpráwy.
PLE.

21:
Strzemieniá iuż nie widzę: gdźieś ći ſie podźiáło?
ALB.

22:
Ieſczeć iádąc z Krákowá w dródze ſie vrwáło.
23:
Przypráwiłem z łyczaká/ cóż mu wádźi w drogę/
24:
Tám ná mieyſcu vſtrugáć inné ſobie mogę.
25:
Y drzewceć muśi ſkliić: A kto pomniał o niem/
26:
W wrotá iádąc trzáſnęło/ kiedym nátárł koniem.

strona: C4

Plebánſka.
1:
Ale zápráwięć ia to iák mogę napręcéy:
2:
Dobra noc/ iuż zoſtańćie/ nietrudząc ſie więcéy.
PLE.

3:
Ieſcze ćię raz przeżegnam. Iédź w dobrą godźinę/
4:
A przynieś pożądáną pokoiu nowinę.
5:
KONIEC.