[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Jan Zawicki
tytuł:   Iephtes
rok wydania:   1587



strona: kt

1:
IEPHTES
2:
TRAGŒDIA
3:
Ianá Záwickiégo.

4:
grafika
5:
W Krákowie/
6:
W Drukárni Lázárzowéy/ Roku
7:
1587.
grafika3

8:
IEGO MSCI
9:
Memu Miłośćiwému Pánu,
10:
PANV STANISLAWOWI
11:
Minskiemu z Minská.
12:
&c. &c.

13:
M
Yśląc komubym pod rozſądek oſtry/
14:
Miał dáć tę ſpráwę/ dwu królów walecznych:
15:
Tyś przed inſzémi/ (mówiąc bez pochlebſtwá)
16:
W oczu mych ſtánął: Bo ćię Bóg nádárzył/
17:
Tym/ co dźiś w ludźiéch ieſt nowiną wiełką.
18:
Vprzédzaſz látá/ kleynoty drogiémi/
19:
Poważna ludzkość buia nád którémi:
20:
Y táć zniewala wſzytki ludźie práwie.
21:
Chćiałem wyráźić ſczęśćia odmiennégo
22:
Obraz/ w którym był Oyćiec z corą ſwoią.
23:
Dziś ieſt Hetmánem ſławnym/ iutro śmiéchem
24:
Nieprzyiaćielſkim/ y ludzkim igrzyſkiem.
25:
Z woyny ſye wróćił Iephthes człekiem ſławnym:
26:
W domu/ żal/ kłopot/ záſtał przyiechawſzy.
27:
Ty/ wpomiénioné przymioty bogáté/
28:
Zyy trzyſtoletni wiek/ pátrzáiąc ná té
29:
Nietrwáłé prędkie ludzkié odmiennośći.
A ijPERSO-



strona: 4

grafika4
1:
PERSONY

2:
ANIOL Prolog.
3:
STORGE Mátká.
4:
IPHIS Córká.
5:
CHORVS Támecznych pánien.
6:
IEPHTHES Hetman.
7:
SIMACHVS Przyiaćiel.
8:
KAPLAN.
9:
POSEL.
ANIOL



strona: 5

Tragoédia.5
1:
ANIOL.
2:
I
Eſtem poſłániec wielkiégo Bogá ſkrzydłáty/
3:
Dóm Páńſki opuśćiwſzy/przyſzedłem tu ná ty
4:
Podniebné wáſzé kráie: Bym Izáákowi
5:
Oznaymił/ iże ten grunt/ iego potómkowi
6:
Náznáczón ieſt od Páná: ieſliże ſtrzymáią/
7:
Ono święté przymiérze/ któré z Pánem máią.
8:
Teraz iż iárzmo ćiężkié Amońſkié ćiérpieli/
9:
Y oſtrość gniewu z żalem nád ſobą widźieli:
10:
Słuſznie to Pan vczynił: by zwyćiężcę ználi/
11:
Y iego vſtaw świętych pilnie przeſtrzégáli.
12:
Przedśię ten ſzwánk podiąwſzy/ záledwie vználi
13:
Páná: Iedwie puśćili w czym ſye źle kocháli.
14:
Kocháli ſyę w fałſzywych Bogów próznéy chwale/
15:
Y poznawſzy iaſny błąd/ trzymáli go ſtále.
16:
Ták ſye ludźie vnoſzą ſczęśćiem/ że niémogą
17:
W pobożnych drogách Páńſkich ſtać oboią nogą.
18:
Y im dáléy hoynieyſzą łaſkę Páńſką znáią/
19:
Tym więcéy záślepieni od ſczęśćia bywáią.
20:
Ták hárda pychá wzbiia dumę ich wyſoką/
21:
Nioſąc ie z wielką trwogą ná tonią głęboką/
22:
Iáko źle vieżdżony koń/ ieźdzcá nieczuiąc/
23:
Oślep biega ſzalenie nic ſye nie hámuiąc:
24:
Aż kiedy twárdy muńſztuk przyſtąpi z oſtrogą/
25:
Tóż dopiéro iść muśi nie piérzchliwie drogą/
26:
Poſłuſzny Pánu ſwemu. Ten lud też ieſt táki/
27:
Krnąbrny/ y bárzo prędki w bród złośći wſzeláki.
28:
Bo kiedy bicz w pokoiu Boży odpoczywa/
29:
Naród ten od Báłwánów pomocy wzywa.
30:
Ale náſz Pan łáſkáwy ich dumę zuchwáłą/
31:
Lamie powietrzem ſrogim/ woyną długo trwáłą.
A iijTymże



strona: 6

Iephthes6
1:
Tymże gwoli/ iżeby w wątpliwość ſzkodliwą
2:
Nieprzyſzli/ okázuie łáſkę miłośćiwą.
3:
Sle woienné Hetmány/ którzy ich wyymuią/
4:
Z Amonowégo iárzmá/ y Bogu zyſkuią.
5:
Karánié twé móy Pánie/ ieſt ográniczóné:
6:
Bo tym/ których iuż dawno kárki ſą śćiſnioné.
7:
Obrońcęś ſwégo poſłał: nie z bogátych ſtanów:
8:
Ale/ który był wygnan od dźiedźicznych łanów/
9:
Iephten: który wzgárdzony był v bráćiéy ſwoich:
10:
By pyſzny nie rozumiał/ co ieſt z ręku twoich/
11:
Ze to męſtwem dźiało ſye iego y pilnośćią:
12:
Zeby téż Amon wiedźiał/ iż nie ſwą dźielnośćią/
13:
Ale dozorem Páńſkim bywał ſławnym w boiu:
14:
A Iephtes by nie wſpyśniał mieſzkáiąc w pokoiu/
15:
Wnet ſzwánk podéymie w domu żáłoſny z fráſunkiem:
16:
Bo to ſtráći/ co ma mieć w ſtárośći rátunkiem.
17:
Iż dla ſkutku ſczęśliwéy woyny to ślubował/
18:
Ze/ co mi drógę zaydźie/ będę ofiárował
19:
Bogu ofiárą krwáwą. Właſna corá iego/
20:
Gdy ſye do domu wroćił/ wprzód wyſzłá do niego.
21:
Ach nędzniku z twym ślubem/ gdźiéż weſelé twoie?
22:
Y dla tegóż położy/ córá gárdło ſwoie?
23:
Owo iéy mátká idźie/ od ſtráchów/ ſtruchláłá/
24:
Któré cáłą noc práwie dziś przez ſen widźiáłá.
25:
Sámá twarz y poſtáwá klopot vkázuie:
26:
Latwie człowieká poznáć/ kiedy ſye fráſuie.
27:
STORGE. IPHIS.
28:
STOR
N
Iewiém co zá ſtrách/ ſerce mé zdéymuie/
29:
Członki drżą/ trwogá drógę zákázuie
30:
Zwyczáynéy mowie: A głos w vśćiéch ſtoi/
31:
Ták ſye człék ſtráchów ćiemnéy nocy boi.
Bárdzo



strona: 7

Trágoedia.7
1:
Bárzo mię dręczą nocné niepokoie/
2:
Y fráſunkámi pała ſerce moie.
3:
O Pánie w świétnym niebie mieſzkáiący/
4:
Niech ten znák ſtráſzny/ żal z ſobą nioſący/
5:
Nieprzyiaćielá náwiedźi moiégo:
6:
A ia to niech mam z przeyźrzenia twoiégo/
7:
Bym ćię łáſkáwym weſpół z corą moią
8:
Vznáłá: którą mam podporą ſwoią/
9:
Domowych rzeczy w oſtátniéy ſtárośći/
10:
Y miłym ſkárbem w letniéy ſzedźiwośći.
11:
IPHISMóẃ co inſzégo/ miła mátko moiá:
12:
A niech precz złoży/ ſtrapiona myśl twoiá/
13:
Prózné fráſunki: y myśli ſtrwożoné/
14:
Niech w niepámięći będą położoné.
15:
STOR:Boże bym mogłá: Ale ten ſtrách nowy/
16:
Tkwi w ſercu moim: y záwſze gotowy
17:
Obraz przedemną ſtoi ſnu ſmętnégo/
18:
Który ieſt ſtráchem wielkim ſercá mégo.
19:
Iuż wſzyſtki rzeczy były vſkromioné
20:
Wdźięcznym pokoiem. Iuż były złożoné
21:
Cichym pułnocnym/ y głuchym milczeniém/
22:
Kiedym ſye zlękłá we ſnie tym widzeniém.
23:
Widźiáłám idąc trzódę wilków ſrogich/
24:
Do ſtádá owiec w páſtérzá vbogich:
25:
Którym ácz ſtróże włáſni zvćiekáli/
26:
Przedśię pśi wierni tárgáć ich niedáli.
27:
Ażći záś znowu k téy trzódźie lękliwéy/
28:
Z chćiwośći onéy ſrogiéy popędliwéy/
29:
Wilk ſye wroćiwſzy/ owcę w łonie moim
30:
Rozdárł drapieżnie oſtrym żębem ſwoim.
31:
Swiátu wſzyſtkiému świátłośći ſłużącá.
32:
Wzór wſzech cndności ná ſobie máiąca:
33:
Y ty świádoma nocy żalów moich/
34:
Niech zá nákryćiem czarnych ſkrzydeł twoich/
Wywiem



strona: 8

Iephthes8
1:
Wywiém ſye/ ieſliże co przećiwnégo/
2:
Podka mą córę od wrogu złośnego.
3:
Głowę mą pierwéy pod źiemné ćiemnośći
4:
Zepchnićie: á niech dłużéy wątpliwośći
5:
Fráſunków ćiężkim ſerce niehołduie/
6:
Od których żywot człowieczy ſye pſuie.
7:
IPHISCóż ćię zá ſmutek mátko má zdéymuie?
8:
Coć té fráſunki niezbyté gotuie?
9:
Z weſołą twarzą żáłość zárzućiwſzy
10:
Przywitay Oycá/ który ſye wróćiwſzy/
11:
Nieda żadnemu w przód ſławą poććiwą
12:
Woienną: áni cnotą świętobliwą.
13:
STOR :Nigdy mi ſye ták pięknie nie ſtáwiły
14:
Prządki żywotné: by mię kiedy były
15:
Z płáczu/ z kłopotów/ z fráſunków wyrwáły/
16:
Przez ten czás/ iákom na świećie/ niemáły.
17:
Naprzód w młodośći widźiáłám Tyráná/
18:
Którégo miáłá Oyczyzná zá Páná:
19:
Hárdégo gośćiá: złé roſkázowánié:
20:
Stráchy á miecze: ludzkié nárzékánié:
21:
Swawola brzydka/ y łupieſtwo chćiwé/
22:
Wſzytki przymioty były złośći żywé.
23:
Zadna żywotá część nieupłynęłá:
24:
Mégo: którąby zła chwilá minęłá:
25:
Iáko ſyę wáły biją w byſtréy wodźie/
26:
Ták vſtępuie przygodá przygodźie.
27:
Iáko dźien zá dniem zwykłym płynie torem/
28:
Ták ſye fráſunki śćigáią z vporem:
29:
Záłość żáłośći/ ſąśiádem zoſtáie:
30:
A człowiek od nich/ iák woſk w ógniu táie.
31:
Ztárta fráſunki/ w nichem ſye ſtárzáłá/
32:
A ieſzczem ná ſyę ćiężſzégo niemiáłá
33:
Nád ten/ który mi ſerce prorokuie
34:
Niedármo: pewnie coś dźiwnégo czuie.
STOR: Day



strona: 9

Trágoedia.9
1:
IPHISBezmiernych ſtráchów ten zyſk częſto mamy/
2:
Iż ládá czemu prędko wiárę damy.
3:
STOR:Day to móy Boże/ bym weſelſzą miáłá
4:
Nowinę: á to w vſzy mé ſłyſzáłá
5:
Ze ſye zdrów wróći z ſwoim woyſkiem cáłym/
6:
Z fortunnym ſkutkiem/ y z ſwym ſercem śmiáłym.
7:
IPHISPrzybędźieć/ niewątṕ/ ſczęśliwie we zdrowiu:
8:
A ten co dodáł rády/ pogotowiu
9:
Będźie mu wódzem w bitwie Bóg łáſkáwy/
10:
Y poprowádźi ón ſam iego ſpráwy.
11:
CHORVS.
12:
K
Tóry z Yordanu przeźroczyſtym zdroiem
13:
Polá obtaczaſz: kropiąc zdániém twoiem
14:
Nierodné góry/ Izááckich włośći/
15:
Y ſpráwuiąc w nich niezwykłé hoynośći.
16:
Kiedyż ia ſmętna to ſczęśćié vczuię?
17:
Kiedyż porzucę o co ſyę fráſuię?
18:
Kiedy obáczę wolno vrodzona/
19:
Iż z méy oyczyzny nędzá ieſt złożona?
20:
Którą dźiś ćierpi/ okrutnikiem zięta.
21:
Czyli niebędźie móy Boże przyięta
22:
Prośbá potómſtwá Izáákowégo?
23:
Któré z ćiężkośćią iárzmo złośliwégo
24:
Poháńcá ćiérpi: y których król możny
25:
Przedtym niepożył Paryſki/ niezbożny/
BAni



strona: 10

Iephthes10
1:
Ani mógł zwálczyć król z Arábſkiéy ſtrony
2:
Niezwyćiężóny/ y mocny w obrony.
3:
Teraz niewierny ma miecz Amón w mocy:
4:
Czy nievznamy w tym twoiéy pomocy?
5:
Wielki żal/ w prawdźie/ y niewymówióny/
6:
Być ćiężkim iárzmem Tyráńſkim śćiſnióny.
7:
Ale ty Pánie/ który morſkié ſkoki
8:
Skłádaſz/ wynoſząc gdy chceſz pod obłoki.
9:
Y ćiężkiéy źiemie grunty ręką wrzucaſz/
10:
Y kół niebieſkich biegów ich oducaſz:
11:
Opuść gniew: á niech ſłudzy twoi znáią/
12:
Láſkę twą świętą/ ná którą czekáią:
13:
Oddal fráſunki/ á bądź nam łáſkáwym
14:
Y Oycem práwym.
15:
Ieſliże náſzé złośći záſłużyły/
16:
Aby od ćiebie w nas karáné były:
17:
Karz nas Oycowſkie: niech łáſkę twą znamy
18:
Któréy ſzukamy.
19:
Niechay nas Syrus áni Amón ſrogi
20:
Niekarze/ prośi ćię twóy lud vbogi:
21:
Niech ná twé woyſko mieczá niedobywa/
22:
Iego moc chćiwa.
23:
Ráczéy ogniſty piorun nas niech bije:
24:
Albo w przepáśći ſwé źiemiá pokrije.
25:
Liń ſrogim deſczem/ roſpuść morſkié wáły/
26:
By nas pobráły.
By nie=



strona: 11

Trágedia.11
1:
By nieprzyiaćiél nie był téy nádźieie/
2:
Ześ nas przepomniał/ gdy ſye nam źle dźieie.
3:
Karz nas twym zdániem/ O niewychwalony/
4:
Boże obróny.
5:
Nieprágnę więcéy/ tylko bym był żywym/
6:
Na ten czás kiedy Pan ludźióm złośliwym/
7:
Z ich właſnéy miáry/ gdy ná práwie śiędźie/
8:
Oddawáć będźie.
9:
Co bacząc/ wdzięczną myśl Pánu okażę:
10:
Y iemu śpiéwáć ſercu mému każę/
11:
Rym/ Bogu miły/ ludźióm vlubióny/
12:
Ná wſzyſtkié ſtróny.
13:
Ale baczę że poſeł od woyſká ſye śpieſzy/
14:
Aza nas iáką wdźięczną nowiną poćieſzy.
15:
POSEL. CHORVS.
16:
W
Itayże o potomſtwo dawnégo Abrámá/
17:
Który dla cnót vććiwych był w łáſce v Páná.
18:
A tenże ieſt dóm Iephthin Hetmáná ſławnégo/
19:
Który w ſwych ſpráwách doznał ſczęśćia pożądnégo:
20:
CHOR:Ten ieſt dom Iephthin wlaſny/ y tá córa iego.
21:
Spráwuy nam (ieślić zléćił) poſelſtwo od niego.
22:
POS:Zgromił nieprzyiaćiele/ w bitwie doſtał dánku/
23:
Zwyćięſtwo ſławné odnióſł ſam vſzedł bez ſzwánku/
24:
Y z rycerſtwem chętliwym. To poſelſtwo maćie/
25:
Ieśli inſzé kto powié/ wiáry mu nie daćie.
B ijCHOR: Parę



strona: 12

Iephthes12
1:
CHOR:Parę ſłów nam powiedźiał: lecz wdźięczné nowiny:
2:
Ale widźiałżeś to ſam/ czyć piſał kto iny?
3:
POS:Pewné/ prawdźiwé rzeczy/ odemnie widźiáné
4:
Przynoſzę. Nie przez liſty omylné piſáné.
5:
CHOR:Powiedz nam/ iákim tribem rzeczy ſye toczyły/
6:
Niżli oboie woyſká ku ſobie przybyły?
7:
POS:Kiedy różáné ſłońce ku górze ſye miáło/
8:
Amonowi iuż dłużey czekáć ſye niechćiáło:
9:
Ale zebrawſzy konie/ y woienné wozy/
10:
Kazał ſwoim Hetmánóm zátáczáć obozy.
11:
Tám/ gdy vſzykowáné iego róthy były/
12:
A huffy ſye pozornie przybráné świéćiły/
13:
Zelázem iuż dobytém/ ſzyſzaki/ y zbroią/
14:
Porządkiem náznáczonym/ gotowośćią ſwoią:
15:
W czoło pieſzé puſzczono: kónni zad trzymáli:
16:
Náſzy záś w równym polu przy págorku ſtali:
17:
Nie w zbróię/ nie wrinſtunki woienné dufáiąc/
18:
Ale w śmiáłych ſwych ſercách/ rzeczy pokłádáiąc.
19:
Máiąc zá to/ że ſam Pan rátunkiem ich będźie:
20:
Który zwykł górną dumę/ ná dół tłumić wſzędźie.
21:
W tym náſz Hetman/ áby ſye rzecz ſkońcyłá práwem/
22:
Aby mu Bóg y ludźie sſtáli ſye łáſkáwem:
23:
Kazał w woyſku záwołáć/ wezwawſzy woźnégo/
24:
Zeby oznaymił ludźióm/ nie być ſye chćiwégo/
25:
Do boiu/ do roźlánia krwie oboiéy ſtrony:
26:
Okázuiąc ſwé prawné do tego obrony/
27:
Zá którémi chćiał/ áby obie ſtronie trwáły
28:
W ſwych gránicách/ iáko ich przodkowie trzymáli:
29:
Pokoy miły od ſtárſzych podány trzymáiąc/
30:
A na niepewną bitwę/ nic ſye nieſkwápiáiąc.
31:
A nieprzyiaćiél pyſzny rycerſtwá śmiáłośćią/
32:
Wyieżdżał częſto ná plac/ z ſwoią gotowośćią.
33:
Láiąc z gniewem przeklinał/ tákié wywołánié/
34:
Niechcąc áni go ſłucháć/ áni przeſtáć ná nié.
Ale



strona: 13

Trágoedia.13
1:
Ale chcąc ſzáblą doſtáć włośći Amonowych/
2:
Któré odięto gwałtem źiemi wód Nilowych
3:
Dawno było bezpráwnie: chcąc krzywdę fárbowáć/
4:
Któréy niemiał/ ſtrzaſkiem ſye iął ku nam gotowáć.
5:
Ow znowu kazał wołáć/ by ſye rzecz kończyłá
6:
Práwem: Ieśliby krzywdá Amonowi byłá/
7:
Któréy ón przez żaden gwałt/ ni przez zadną zdrádę
8:
Nieuczynił. Ani téż chce kończyć przez zwádę/
9:
Ani w tym práwie śiedźi któré ón zá nowé/
10:
Poczyta. Ale w którym trzećie Iákubowé/
11:
Potomſtwo záwſze było/ dobrá ſwé trzymáiąc/
12:
A o nie żadnéy ſpórki podźiśdźień niemáiąc.
13:
Czy rozumieſz/ że któré rolé Iákob trzymał/
14:
Aby o nich iuż żadnéy Bóg náſz pieczy niemiáł?
15:
Ma Pan pieczą. Y wręku ći zwyćięſtwo máią/
16:
Którzy dróg ſpráwiedliwych iego przeſtrzégáią.
17:
Ten ſam walczy/ ón prawdą ſam włáda y práwem:
18:
A kto ma ſpráwiedliwſzą/ vzna go łáſkáwém.
19:
To gdy woźny powiedźiał. Trąby ſye ozwáły/
20:
Któré ſwym głośnym dźwiękiem niebioſów śięgáły.
21:
Ludzki krzyk potym ſłyſzan/ mieczów chrzęſt dobytych/
22:
Ciężar woiennych wozów/ y dźiał w źiemię ſkrytych.
23:
Niebá trzaſk niezwyczáyny: łácno ſłyſzeć było/
24:
A Echo ſwóy głos z ſtráchem w górách ſtánowiło.
25:
Káżdy ſztuką y cnoty rycérſkiéy dźielnośćią
26:
O ſwé ſye zdrowié ſtárał z kwápliwą pilnośćią:
27:
Ieden bił/ drugi bit był: áż krew pomiéſzáłá
28:
Potoki: bo cáły dźień tá bieśiádá trwáłá.
29:
A w tym piaſczyſty obłok punkt niebá widomy
30:
Záſłonił: iż był ſkryty nam nád głową tknióny.
31:
Amón liczbą rycerſtwá zdał ſye potężnieyſzy/
32:
A náſz w nádźieię Bożą gotowſzy y śmielſzy.
33:
Ták ſye długo oboie woyſko potykáło/
34:
Aż ſłońcé ſwoie konie ná morze zágnáło.
B iijWnet



strona: 14

Iephthes14
1:
Wnet przy onym wzdychániu duſz ieſcze żywiących
2:
Z nárzekániém/ y w krzyku w téy łodźi będących/
3:
Zorze ſye zápaliły. A obiedwie ſtronie/
4:
Stráchem dźiwnym przeráził/ Pan wielki w Sionie.
5:
Miecze im z rąk pádáły/ członki ták mdłé były/
6:
Ze im przy dokończeniu bitwy nie ſłużyły.
7:
Potym náſz Hetman z twarzą weſołą śpiewáiąc
8:
Krzyknął/ zwyćiężcy ſwemu winną chwałę dáiąc.
9:
Który głos gdy przećiwné woyſko vſłyſzáło/
10:
Wnet przed ſtráchem táiemnym z wſtydem tym podáło.
11:
Drugié záś doganiáło mężnie śiły ſwémi/
12:
Aż ich noc obroniłá ſkrzydłámi czarnémi.
13:
CHOR:Czemuż będąc zwyćiężcą z ludem nieprzyiedźie?
14:
Czy znowu przećiw iemu Amon woyſko wiedźie?
15:
POS:Dawno moc niepobożnych ſam Pan bije z niebá:
16:
Z kim ten walczy/ iuż ſye bać nigdy nie potrzebá.
17:
Wſzyſtko święta práwicá iego roſpróſzyłá/
18:
Y nierychłym potomkóm pokóy vczyniłá.
19:
Pokóy nieprzypłácony/ iáko powiedáią
20:
Mdli ſtárcowie/ którzy ſye w nim bárzo kocháią.
21:
Y niemówiątká máło z nimi w tymże trwáiąc/
22:
Wſpomináć z żalem będą/ y częſto wzdycháiąc.
23:
CHORVS.
24:
O
Wodzu złotych świátlośći
25:
Który nam nocné ćiemnośći
26:
Rozganiaſz/ czáſy nam dáiąc
27:
Dobro w ludźiéch rozmnażáiąc
28:
Powtóre świétné promienie/
29:
Miecéſz ná Izáckie plemię.
po pe=



strona: 15

Trágoedia.15
1:
Po pewnym przymiérzu twoim/
2:
Dodáieſz rátunku ſwoim.
3:
Zá twym zdárzeniém złośliwé/
4:
Zgłádźił Iephthes popędliwé/
5:
Amonowé wſzyſtkié rády/
6:
Któré miał przyczyną zwády.
7:
Potárł y popſował śmiele:
8:
Czemu? że plundrował wiele.
9:
Tą miárą ludźióm oddáią/
10:
Iákiéy oni vżywáią.
11:
Ani łuki nam ſurowé/
12:
Mogą ſzkodźić gdy gotowé/
13:
Oko Páńſkié tuż czuiemy:
14:
Snádnie przypádków vydźiemy.
15:
Ani oſtré náſzé miecze/
16:
Choć iémi mężny lud śiecze:
17:
Mogą ſzkodźić/ kiedy ſtronie/
18:
Przyſtąpi Pan ku obronie.
19:
Iuż iuż złośliwi poznayćie/
20:
Iuż iuż w Páńſkich drógách trwayćie:
21:
Bóg nie ieſt z drzewá rzezány/
22:
Ani z mármóru kówány.
23:
Pan ſłowem ná górnym niebie/
24:
Stworzył yák mnie iáko ćiebie:
25:
Pan ſrogi/ ogniſté wáły
26:
W koło iego świętéy ſkáły.
Twórcá



strona: 16

Iephthes16
1:
Twórcá rzeczy y zbáwienia/
2:
Dawcá ieſt dobrégo mienia:
3:
Ku widzéniu nie ieſt łácny/
4:
W máieſtaćie ſwoim znácny.
5:
Páſterſkié vbogié ſkrónie/
6:
Z iego zdárzénia w korónie
7:
Krolewſkiéy/ częſto pánuią:
8:
Y w rozum odmiánę czuią.
9:
Nádętą pychę hámuie:
10:
Myśli tákich w niwecz pſuie:
11:
Do ſpráwiedliwégo brzegu/
12:
Niedopuśći iego biegu.
13:
Niewinnośći rad folguie/
14:
W kłopoćie prędko rátuie:
15:
Rad podnośi do złotégo
16:
Stopniá/ człowieká lichégo.
17:
Temu iednému cześć daćie/
18:
Którzy ná źiemi mieſzkaćie:
19:
Pod którymkolwiek promieniém/
20:
Kórzćie ſye pod Páńſkim ćieniém.
21:
Ták wy którym ſłońce z ráná
22:
Swieći/ ſpieſzćie ſye do Páná:
23:
Y których grzeie w południe/
24:
Chwalćie Páná nie obludnie.
25:
Y którzy Tágowé wody/
26:
Pijećie śliczné narody:
Tákże



strona: 17

Trágoedia.17
1:
Tákże kray źimnu zlécony/
2:
Niech Pánu nieśie vkłony.
3:
I wy Pánu chwałę daćie/
4:
Co ſye złotem obtaczaćie:
5:
Y Indyyczykowie zwámi
6:
Zroznofárbnémi źiołámi.
7:
Miecćie woniáiącé źielé/
8:
Pan z tąd ma cześć y weſelé.
9:
K temu zágrayćie w Cymbały/
10:
Pánu wſzelkiéy czći y chwały.
11:
Niech bez przeſtánku śpiéwáią
12:
Pánu/ y ná lutniách gráią:
13:
Y w trąby miedźiáné drogié
14:
Chwalćie Páńſkié imię ſrogié.
15:
Táńce piękné/ tańce wdźięczné/
16:
Niebioſá/ gwiazdy mieśięczné/
17:
Y ſłoneczné złoté kołá
18:
To wſzyſtko chwal Páná zgółá.
19:
Owoż idźie cny Hetman: niech go córá wita
20:
Z vczćiwośćią: niech weſpół y o zdrowié pyta.
21:
IEPHTHES.
22:
Sprawco okrągłéy źiemie Boże práwy/
23:
Sam ſpráwiedliwy/ ſam dobrym łáſkáwy/
24:
Złośliwym ſrogi/ ſkromnym miłośćiwy/
25:
A nád niezbożnym ſpráwiedliwie mśćiwy.
CChoćiaż



strona: 18

Iephthes18
1:
Choćiaż ćię częſto do gniewu wiedźiemy
2:
Złośćiami ſwémi: przedśię ćię możemy
3:
Vbłágáć. A ty łáſkáwé twé oko
4:
Przećiw nam/ Pánie/ wynośiſz wyſoko.
5:
Dość nas ćiſnęło Tyráńſkié karánié
6:
Słuſzné/ zá złośći náſzych przedłużánié:
7:
Y niepobożnym dáliſmy/ złośliwi/
8:
Karánié z śiebie: bochmy/ Boże żywy/
9:
Ciebie obrońcé/ y źrzódło wſzyſtkiégo
10:
Precz opuśćiwſzy dobrá pożądnégo:
11:
Do niemych ſłupów głupiechmy ſyłáli
12:
Módły: y śluby ſzalenié dźiáłáli.
13:
Wſtyd mówić: że był/ z rozumem ſtworzony
14:
Człowiek/ do niemych kloców nákłoniony:
15:
Sam żywym będąc/ cześć dawáł martwému/
16:
Nioſąc kádźidło/ dźiéłu rąk właſnemu.
17:
A ták iuż nie dźiw/ żechmy odrzuceni
18:
Od łáſki twoiéy: y byli wzgárdzeni:
19:
Kiedyś nas podał to Idumſkiéy ręce/
20:
To Páleſtinóm/ ku niewrótnéy męce:
21:
To nas okrutny Amon w gniewie ſwoim/
22:
Miéwał igrzyſkiem/ zá podániem twoim:
23:
To Syrus ſrogi wſzetecznie pánuiąc/
24:
Smiéch známi broił/ lekce nas ſzácuiąc.
25:
Záledwiechmy ſye do ćiebie wróćili/
26:
Gdychmy tym żalem przywiedźiéni byli.
27:
Ale ty/ Boże miłośierdźia wſzégo/
28:
Viąwſzy wódze ſkryté gniewu twégo/
29:
Láſkęś okazał/ zápomniawſzy złośći:
30:
Y iákby máło było w téy hoynośći/
31:
Ześ nam odpuśćił grzéchów náſzych winy/
32:
Wnet náſtępuie dar z ręku twych iny.
33:
Tryumph zwyćięſtwem dałeś nam vczćiwy/
34:
Náſz nieprzyiaćiel ná ſługi twé chćiwy/
Okowy



strona: 19

Trágoedia.19
1:
Okowy/ pętá/ co ná nas gotował/
2:
O ſzyię ſwoię z háńbą ſwą popſował.
3:
Zá co my tobie/ o Boże náſz wiecznie/
4:
Wdźięczni ſye ſtáwiem: poko duch ſpółecznie
5:
Z ćiáłem ſpoiony będźie: Myć dźiękuiąc
6:
Chwałę ponieśiem: ofiárę gotuiąc.
7:
Prze twé ołtarze ponieśiem śpiewáiąc:
8:
Powinné dáry/ powinną cześć dáiąc:
9:
Który nawáłność morzá czérwonégo
10:
Skládaſz/ y toruieſz grzbiet ſzumny iego.
11:
Przodkowie náſzy ſuchą drógę mieli
12:
Przez byſtré morze/ kiedy iedno chćieli:
13:
Gdyś ty roſkazał/ to ono zmartwiáło/
14:
Y płynąć torem zwykłym zápomniáło.
15:
Gdyś ty roſkazał/ moſt był záwieſzony
16:
Prędkiéy roboty/ z téy y z owéy ſtrony:
17:
Miedzy którémi ſucha drógá byłá/
18:
Po któréy nogá Oycowſka chodźiłá.
19:
Nie przepominay przymierze twoiégo/
20:
A przyymi wdźięcznie ślub od ſługi twégo:
21:
Słub/ choćiaż lichy: Páńſkié oczy twoié/
22:
Niechay vznáią chętné dáry moié.
23:
Co mi w przód zaydźie drógę w domu moim/
24:
Kiedy ſye wrócę/ to ołtarzom twoim/
25:
Krwáwą ofiárą z ręku moich będźie:
26:
Zá dobrodźieyſtwá mnie podáné wſzędźie.
27:
Acz trudno oddáć różné dary twoié:
28:
Lecz ty pochopné bacząc chęći moié/
29:
W dobré obroćiſz choćby liché były/
30:
Bo ty vmacniaſz káżdégo z nas śiły.
31:
Iák wiernie obietnice iśćiſz twoié:
32:
Ták ſye téż ćieſzyſz/ kiedyć człowiek ſwoié
33:
Dáie ofiáry/ tobie náznáczóné:
34:
Aby imię twé prawdą było czczoné.
C ijOkaż



strona: 20

Iephthes20
1:
Okaż twą łáſkę którzy ćię ſzukamy:
2:
Bo okrom ćiebie poćiechy nie znamy:
3:
Swiát/ gwiazdy/ niebo/ toć wſzyſtko hołduie/
4:
A okrom ćiebie poćiechy nie czuie.
5:
IPHIS IEPHTHES SYMA -
6:
CHVS CHORVS.
7:
IPH:
P
Oydę/ áżabym Oycá mégo obaczyłá
8:
Twarz weſołą: która mi po Bogu ieſt miłá.
9:
Dopuść mi ſye obłápić/ dopuść ręce moié/
10:
Ná rámioná twé włożyć/ Ale czemu ſwoié/
11:
Oycze/ oczy odwracaſz odemnie vczćiwé/
12:
Okázuiąc weyźrzeniem/ iż ſą żáłobliwé?
13:
IEPH:Nieſtétyſz.IPH:Nieprzyiaćiel niech ten głos vczuie.
14:
IEPH:Boże zdarz: lecz fráſunek w ſercu mym pánuie.
15:
IPH:Prze Bóg/ y w ſercu moim położył mieſzkánie.
16:
IEPH:Ale ſkąd że wżdy płynie ten fráſunek ná nie?
17:
IPH:Co ſye wżdy z woyſkiem dźieie? Co o nim ſłycháią/
18:
Od tych którzy tám z niego świeżo przyieżdżáią?
19:
IEPH:Zoſtáło wſzyſtko w cále doſtawſzy zwyćięſtwá:
20:
Doznał móy nieprzyiąćiél ſpráwy ich y męſtwá.
21:
IPH:Czemuż proſzę záłoſnie ſerce twoié wzdycha?
22:
Czy ćię gryźie żałoſna iáka krzywdá ćicha?
23:
IEPH:Nie potrzebá áżebyś to dźiś wiedźieć miáłá.
24:
IPH:Albom ćię w czym namilſzy Oycze przegniewáłá?
25:
IEPH:Nie o to grá.
26:
Lecz tobiem ia ſam zgrzeſzył wiele.
27:
IPH:Mnieś namniéy nieprzegniewał/ mogę przyśiądz śmiele:
28:
Y tak mniémam/ że táki fráſunek ieſt próżny
29:
Krzywdy ſye mśćić w rodźicách/ y namniéy niedróżny:
30:
Znośić ſkromnie/ przyſtoi/ krzywdę ſtárſzych ſwoich.
31:
IEPH:Mądrze té ſłowá wyſzły z vczónych vſt twoich:
32:
Lecz im gotowſzé dáieſz mnie lekárſtwo twoié:
33:
Tym głębſzą ránę czuią truchłé pierśi moié.
IPH: Oycze



strona: 21

Trágoedia.21
1:
IPH:Oycze móy/ czymkolwiek ſye twé ſerce fráſuie/
2:
Niech nábytéy roſkoſzy żalem nie vymuie/
3:
Któréy zá twym powodem wſzyſcy záżywamy:
4:
Proſzę/ niech iuż obecnie przy tobie mieſzkamy.
5:
IEPH:Niedługo mą oſobą ćieſzyć ſye będźiećie.
6:
IPH:Czyli znowu ná woynę od nas poiedźiećie?
7:
IEPH:Gorſzé niebeſpieczeńſtwo w domu vczuiemy/
8:
Niżli kiedy do woyſká od was ſye ruſzemy.
9:
Ná woyniem zdrowia doſtał/ ſławy/ y pokoiu:
10:
Domá to wſzyſtko ginie/ co przybyło w boiu.
11:
IPH:Wſzyſtko zgołá ták czeladź/ iák ſławá ieſt cáłá.
12:
IEPH:Day Boże áby długo nam tá roſkoſz trwáłá:
13:
Ale ſye bárzo boię/ by nieodmieniło
14:
To ſczęśćie biegu ſwégo/ á nas nie zbłaźniło.
15:
IPH:Kiedy łáſkáwé ſczęśćié po ſwéy woli znamy/
16:
Ná ten czás przez modlitwy Bogá wzywáć mamy:
17:
Nie kiedy nam żáłoſné ſczęśćié wiátry ſwémi/
18:
Portu nie da doſtępić/ bywáć nabożnémi.
19:
Bo który w ſczęśliwy czás nie opuſcza Bogá:
20:
Nie wzruſzy go w nieſczęśćiu/ by naćiężſza trwogá.
21:
K temu/ łácnym ſye náſzym potrzebóm Pan ſtáwi/
22:
Gdy go człowiek obrońcą ſwym pewnym vſtáwi.
23:
IEPH:Iuż ia ták dáwno czynić vmyśliłem ſobie.
24:
IPH:Ale czemuż nie czyniſz?IEPH:Co do mych ſpraw tobie:
25:
Zoſtaw to moiéy pracy: á ty właſné rzeczy/
26:
Któré látom dźiećinnym ſłużą/ miey ná pieczy:
27:
Idź pátrz/ áby twé ſpráwy w domu ſye toczyły
28:
Porządnie: á dobrą cześć v ludźi mnożyły/
29:
Zátym ſye prędko wrácay: bo ćię ku ofierze/
30:
Slub od Oycá wydány/ bez wymowki bierze.
31:
IPH:Nikt przedtym dźieći właſnych więcéy nie miłował:
32:
Nikt w więtſzéy wadze niemiał/ więcéy nie ſzánował.
33:
Teraz záś ktoś mu ſerce do dźieći popſował/
34:
Któré ón przede wſzyſtkiem nabárźiéy miłował.
C iijStáwił



strona: 22

Iephthes22
1:
Stáwił ſye nam w przeſzłych dniách z iákąś twarzą ſrogą/
2:
Groźną/ niedawno przeſzłą tą woienną trwogą.
3:
Cóżkolwiek ieſt boię ſye/ á wiedźieć niemogę
4:
Przecz ták ſmętny: wynáleść przyydźie táką drógę/
5:
Którąbym ku temu przyść mogłá rychło ſnádnie/
6:
Ieśliże z przyczyny méy fráſunek nań pádnie.
7:
O iáko nieſczęśliwie niewiáſty ſye rodzą/
8:
Któré choć dobrze zyią/ przedśię ludźiom ſzkodzą.
9:
Częſto mężczyzny z gniewu álbo z ſwaru ſłudzy/
10:
Szkodliwé podeyźrzenié nam czynią v ludźi.
11:
Drugié znas od złych ſąśiad krzyż bezwinny máią:
12:
Y ia chudźiná niewiem/ ſkąd mi winę dáią.
13:
Zem podeyźrzána Oycu: mam lékárſtwo wielkié:
14:
Cáłé ſumniénié nośić/ ná przypadki wſzelkié.
15:
SIMA:Dobrześ odpowiedźiáłá/ Oycá cnotliwégo/
16:
Dźiéwko mądra/ vććiwa/ zwyćiężce ſławnégo.
17:
Choćby kto grzéchem kogo chćiał háńbić ze złośći/
18:
Bóg ſam/ który przenika ſerdeczné ſkrytośći/
19:
Wyzwoli go z fráſunku: bo ſumnienié zdrówé/
20:
Ma Páńſkié potáiemné rátunki gotowé.
21:
Od tego ſye ſpodźiewać kaźniéy y zapłáty/
22:
Dobrze przeſzlégo czáſu zyſku álbo ſtráty.
23:
A od Oycá/ ieśliże dźieći krzywdę máią/
24:
Niech to ćicho z pokorą Bogu poruczáią.
25:
Dla tego z poſłuſzeńſtwem idź do Oycá twégo/
26:
A ia wnetże z pilnośćią wypytam káżdégo/
27:
Ieśliże rzecz ieſt można wiedźieć to od ludźi.
28:
CHO:Niech ćię ku temu prośbá náſzá pilna wzbudźi.
29:
SIMA:Vczynię to z pilnośćią.CHO:Dla nas vbogiégo
30:
Człéká białéy płći/ wyrwi z ſtráchu lękliwégo:
31:
Prośi ćię ſámá známi/ przez wiárę łáſkáwéy
32:
Oyczyzny: y z miłośći przyiaćielſkiéy práwéy.
33:
SIMA:Iuż ia w to dobrze wiárą y pilnośćią moią
34:
Potráfię.CHO:Tylko vpátrz/ byś dźielnośćią twoią/
Vmiał



strona: 23

Trágoedia.23
1:
Vmiał k tému przyſtąpić/ w tym ſye poczuwáiąc/
2:
A zewſząd potáiemną wiádomość chwytáiąc.
3:
SIMA:Nie bóy ſye/ tráfię ia czás/ że ſye wywiém tego/
4:
Skąd ten fráſunek płynie ták znáczny ná niego.
5:
CHORVS.
6:
I
Vż idź ſczęśćiu porzucony:
7:
A który zákryté ſtrony
8:
Widźi vmyſłu ludzkiégo/
9:
Niech ćię prowádźi ſámégo/
10:
Sędźia/ y vznawcá práwy/
11:
Káżdéy potáiemnéy ſpráwy.
12:
A zazdrość nic nie życzliwą
13:
Sczęśćiu: (y ku zdrádźie chćiwą/
14:
Która nietrefné przymioty/
15:
Vdáie w ludźiéch zá cnoty/
16:
Swiętą przyiaźń wſpák wracáiąc/
17:
Ná cnotę oka niemáiąc:
18:
Która/ mówię/ ná dźięćinné
19:
Látá cnotliwé niewinné/
20:
Ięzykiem śmiertelnym śiecze/
21:
Y złą rádę iádem piecze:
22:
Cieſząc ſye/ że Oyćiec ſwoie
23:
Tráći weſelé oboie.)
24:
Vznawco táiemnéy rády/
25:
Który baczyſz ſkryté zdrády/
Zepchni



strona: 24

Iephthes24
1:
Zepchni ią w wieczné ćiemnośći
2:
Z których wyniść do świátłośći
3:
Iuż niemoże: W tákim grobie
4:
Mieyſce śćiele zazdrość ſobie.
5:
SYMACHVS IEPHTHES.
6:
SIMA:
W
Odzu waleczny/ co cię ták ſtrwożyło?
7:
Co twarz ták prędko twoię záſmućiło?
8:
Co zá fráſunek wéſélé nábyté
9:
Pſuie? y męſtwo twoié známięnité?
10:
Któré precz ſtráchy z oyczyzny zrzućiło/
11:
A ćiebie onéy Oycem vczyniło.
12:
Kiedyć Oyczyzná zwyćięſtwá winſzuie/
13:
Kiedy ſye męſtwu twoyemu ráduie/
14:
Spiéwáiąc rymy imię twe wynośi:
15:
Więc to poćiechy tobie nie przynośi?
16:
Ieſteś początkiem weſela głównégo/
17:
A nie zéymie ćię vćiechá z właſnégo?
18:
IEPH:Sczęśćia niſkiégo beſpieczny żywoćie/
19:
Sczęśliwy ieſteś każdy/ którégo ćie/
20:
Nie w wielkim gminie/ ni w gniaźdźie wyſokiem
21:
Bóg poſtánowił/ y ſwym ſtrzeże okiem.
22:
SIMA:Ten będźie v mnie w ſzczęśliwym ſtrzemieniu/
23:
Kto obfituie cnotą w dobrym mieniu.
24:
Kto żyie w ſławie prawdźiwéy cnotliwie/
25:
Gárnąc ſyę do niéy przed inſzémi chćiwie:
26:
Gminem poſpolitym leniwym ſye brzydząc/
27:
Ich przedśięwźięćia złégo nienawidząc.
28:
Bo kto tu gnuśnie á w oſpálſtwie żywie/
29:
Zywie/ iák niemé źwierzętá właśćiwie.
30:
Nic nie ieſt rózny od ćiáłá martwégo
31:
Bo ieſt milczący żywot oboiégo.
K temu



strona: 25

Trágoedia.25
1:
K temu/ że gluché milczenié go tłoczy/
2:
Y iák vmárły niéma w ſobie moczy.
3:
Tobie ieſt wſzyſtko z mocy Bożéy dano/
4:
To co może być w człeku pożądano:
5:
Sławá vczćiwa/ zwyćięſtwo ozdobné/
6:
Ześ w łáſce Páńſkiéy/ maſz znáki podobné.
7:
Bądź wdźięcznym łáſki/ y Boſkiéy hoynośći/
8:
Pomniąc/ że to maſz z iego życzliwośći.
9:
IEPH:Piękné ſą rzeczy vczćiwość z wyćięſtwem/
10:
Chwałá z tryumphy/ y z ozdobnym męſtwem:
11:
Co miło bywa zá weyźrzeniem piérwſzym/
12:
To kiedy człowiek/ ſwym rozſądkiem ſzérſzym/
13:
Vważa pilno: z żołćią być zmiéſzano
14:
Obaczy/ co mu przedtym cukrowano.
15:
Nigdy żadnému ſczęśćié ták ſczęśliwé
16:
Nie ſłuży/ áby tegóż téż złośliwé
17:
Dośiądz niemiáło. Odmienność ſpráwuie/
18:
Ze człék/ to ſmutek/ to weſelé czuie:
19:
Z tych dwu ſtron żywot ieſt ſpoion człowieczy/
20:
Y tákim torem płyną wſzyſtkié rzeczy.
21:
Mierzyſz mé ſczęśćié/ nie iák mądrzy máią/
22:
Którzy prawdźiwé dobrá ludzkié znáią.
23:
A mnie oſtátnié vbóſtwo zéymuie:
24:
A wżdy nie káżdy tego vpátruie.
25:
SIMA:Myśl/ iżeć wſzyſtko od ſczęśćia pochodźi:
26:
Miśl/ żeć ná żadnéy rzecxy nic nie ſchodźi.
27:
Będąc wzgardzonym/ będąc precz wygnánym:
28:
Sſtałeś ſye iákby przez ſen záwołánym.
29:
Przedśięś vznawcą nie ieſt ſpráwiedliwym:
30:
Miánuiąc ſczęśćié twoié nie życzliwym.
31:
Ieśli niemożeſz ſczęśćia wyſokiégo
32:
Znośić: iużeś ieſt vmyſłu málégo.
33:
A ieśli niechceſz vznáć Pańſkiéy ſpráwy:
34:
Szkodá żeś vznał dar iego łáſkáwy.
DGodźie=



strona: 26

Iephthes26
1:
Godźieneś ábyć rzeczy odebrano/
2:
Y do puſtégo domu odeſłano.
3:
Przez miecz/ przez wodę/ ludźie ſye śćigáią:
4:
Przez kreẃ/ przez ſzáble/ króleſtw nábywáią:
5:
A ty/ bez pracéy okróm krwie roźlania
6:
Wielkiégo/nábyłeś mężnie pánowánia:
7:
Lud cał pozoſtał/ y ſameś ieſt zdrowy/
8:
Nieprzyiaćielſki ſtrách/ y bicz ſurowy.
9:
Spodłégo ſtanu śćigłeś Orła lotem/
10:
Páńſtwy króle/ á Monárchy złotem.
11:
Biég ſczęśliwſzy łáſkáwieć ſye ſtáwił:
12:
Y wſzech potrzebnych dárów ćię nábáwił.
13:
IEPHPoſpolity/ iák widzę/ błąd ćię trzyma/
14:
Który rozſądku prawdźiwego niema.
15:
W wyſokim ſtanie wſzytko dobre kłádźie/
16:
Który fundáment ma ſwóy ná upádźie.
17:
Co kiedyby ty przéyrzał okiem ſwoim/
18:
Frymárczyłby ſye dźiś ná ſwóy ſtan zmoim.
19:
SIMANieſtáteczna myśl to wſzytko ſpráwuie/
20:
Z któréy pochodźi błąd/ co wſzytko pſuie.
21:
Chwali bogáty pokóy vbogiégo/
22:
Zayrząc mu/ iże głos trąby/ ónégo
23:
Nigdy niewzbudźi: áni go wpułnocy
24:
Fráſunek ćiemnych ſtráchów przez ſen tocy.
25:
Vbogiemu záśię złoto ſmákuie/
26:
Pyſzné odźienié/ y ſłudzy: miłuie
27:
Hoyné potráwy/ wyſokié páłacze:
28:
Po których bogacz z dobréy myśli ſkacze.
29:
Drzwi ná káżdy czás otwárté káżdému/
30:
Sczęśliwość mnożą w głowie vbogiému.
31:
Ale káżdą rzecz vważywſzy ſobie/
32:
Obaczym iże ſczęśćia ſtrony obie/
33:
Doſyć fráſunków záwſze w ſobie maią:
34:
Czego więc ludźie łatwie doznawáią.
Niedoſtá=



strona: 27

Trágoedia.27
1:
Niedoſtáteczné chudobá plundruie:
2:
Bogacz w doſtátku nędze nie ſkoſztuie.
3:
Ow ieſt beſpieczen/ á zá tym ſtrách chodźi:
4:
Ow wſzyſtkim ſłuży/ á ten wielóm ſzkodzi.
5:
Roſkoſznym rzeczom wſzyſtkim/przymiéſzano
6:
Nápoły żółći/ y ludźióm podano.
7:
Ale ten żywot my nalepſzy mamy/
8:
W którym namniéy fráſownych tróſk znamy.
9:
Iákiś ty ználazł z Bożégo przeyźrzenia/
10:
Pełen czci/ chwały/ y dobrégo mienia/
11:
Zwyćięſtwá/ złotá: Zbrániáć ſye tákiégo
12:
Zywotá/ poſzło coś ná niemądrégo:
13:
Nievznáć záſyę/ ſpráwá niewiernégo:
14:
Nieumiéć znośić/ namniéy niemężnégo.
15:
IEPH:Próżné lékárſtwo gotuieſz ná rány/
16:
Bo człowiek ták ieſt bárzo zfráſowány/
17:
Ze ſrogich rázów/ ná zdrowiu ſzwánkuie/
18:
Ták/ że go żaden lékarz nie rátuie.
19:
SIMA:Przedśię ćię proſzę/ co fráſunkiem twoim
20:
Ieſt: przyiaćielſkiem powiédz vſzóm moim.
21:
IEPH:Izaż niepomniſz com Bogu ślubował?
22:
Ia głupi żem to w ślubie mym miánował:
23:
Máło podobno mądrą moią rádą
24:
Iuż vmrzéć muſzę/ z tą ſwoią bieśiádą.
25:
SIMA:Vpátrzyć tego w téy ſpráwye niemogę/
26:
Abyś ty záſzedł w obłędliwą drógę.
27:
IEPH:Obłędliwość tá mnie z domem wygłádźi.
28:
SIMA:A któż ofiárę táką dáwáć rádźi?
29:
IEPH:Córeczká moiá muśi być wydáná.
30:
SIMA:Wſzák przedśięwźięćié nie ieſt to od Páná:
31:
Co zá wyſtępek k temu ią prowadźi?
32:
Coć zá przyiaćiél ku téy nędzy rádźi?
33:
IEPH:Wiára ma pewna tego oczekiwa/
34:
Która niéma być ku Pánu fałſzywa.
D ijSIM: Baczę



strona: 28

Iephthes28
1:
SIMA:Baczę ia że ten węzeł ćię przywodźi
2:
Ná hák/ y głowie twéy fráſunki rodźi.
3:
IEPH:Rodźi. Ni przedtym będźie roźwiązány/
4:
Aż nędznik naprzód dar móy obiecány/
5:
Krwáwy przynioſę do kośćiołá twégo/
6:
Y wezmę znáczną kaźń ſzaleńſtwá mégo.
7:
Ale ty który ſtráſzliwémi gromy/
8:
Zięmią/ y piekłem/ niebieſkiémi domy/
9:
Władnieſz. Ieśliże przedśięwźięćié moié
10:
W czym vćieſzyło święté vcho twoié:
11:
Nie odwracay go y w téy méy potrzebie/
12:
A przypuść prosby głos moiéy do śiebie.
13:
Iuż dźiś zwyćięſtwá nieprágnę ſławnégo/
14:
Ani triumphu dla mnie ſtąd pyſznégo:
15:
Wróć Pánie wóynę: vżycz Amonowi/
16:
Siły y mocy: iego gniéw ſurowy:
17:
Niechay vczuię: niech mię zetrze śmiele
18:
Nogámi ſwémi depcąc po popiele.
19:
CHOR:Nieſtétyſz iáko vćieka
20:
Sczęśćié/ ni wieczorá czeka:
21:
Ia wierzę/ że ieſt dźikié/ bo ſye ludźi chroni/
22:
Y nieśćignióné wiátry ſwymi ſkrzydły goni.
23:
IEPH:Gdźie dźiś ogniſté pioruny twé Pánie?
24:
Gdźie ogień ſtráſzny niezbożnych karánié?
25:
Czemu nie zgubi mężoboyſtwá złégo?
26:
Czemu przedłużaſz kaźń wyſtępku mégo?
27:
Zepchni żywégo w ogień náznáczóny/
28:
Gdźie ſye iuż prózno nádźiewáć obrony.
29:
SIMA:Nie poſtępuymy ſobie popędliwie
30:
Ná ten czás/ kiedy vmyſł fráſowliwie
31:
O rzeczách myśli. Fráſunek złożywſzy
32:
W rádę záśiędźiem: za będźiem ſczęśliwſzy.
33:
IEPH:Rádę wątpliwym ſpráwóm ludźie dáią:
34:
Y przed wyrokiem wſzyſcy iéy ſzukáią.
A kto



strona: 29

Trágoedia.29
1:
A kto ſye rádźi/ kiedy czás vpłynął
2:
Iuż ten w fráſunku y w ſwym głupſtwie zginął.
3:
SIMA:Záwſze lékárſtwá człowiek potrzebuie:
4:
Acz częſto y czás to pięknie miárkuie:
5:
Ze co od ludźi ieſt nie vlécono/
6:
Bywa zá czáſem częſto vzdrowiono.
7:
Cnotliwéy rády/ gdy ſkutek złośliwy/
8:
Nie moiá winá/ iám w tym nic nie krzywy:
9:
Sławá ieſt moiá/ żem ći dobrze rádźił:
10:
Ze ták nie pádło/ wróg iákiś záwádźił.
11:
Skutek ma w ręku ſczęśćié wſzyſtkich rzeczy:
12:
A gdy źle pádnie/ wnet pytáią gdźie ći/
13:
Którzy nam rády w ſpráwách dodawáią:
14:
Zá co álbo dánk álbo háńbę máią.
15:
CHOR:Gdy człowiek nie rad ſłucha kiedy mu kto rádźi:
16:
Częſto żal zá nié chodźi/ częſto mu to wádźi.
17:
CHORVS.
18:
N
Iewiem z czego mam wprzód ſye fráſowáć/
19:
Czy vbogiégo Oycá żáłowáć:
20:
Którému ſrogi błąd ſwé okowy
21:
Ná nogi włożył. A rozum zdrowy
22:
Odiąwſzy: rádźi áby niezbożné
23:
Vczynki ſwoié vdał zá drożné.
24:
Czy mam záłowáć wieku młódégo
25:
Nieſzczęſnéy cory/ práwié którégo
26:
Jest wychowána do ſpráw vczciwych?
27:
Nieprzyiaćielſkich vſzła rąk chćiwych:
28:
Vſzłá zárázy powietrza złégo:
29:
A od wlaſnégo oycá ſwoiégo
D iijMa być



strona: 30

Iephthes30
1:
Ma być ná mieyſcu bydlęcym daná/
2:
Y iéy mdła kreẃ ma być wylaná?
3:
Będźieſz żelázo członki iéy miáło/
4:
Których Tyráńſkié oko nie znáło?
5:
Których ni ſrogié źwierzęcé zęby
6:
Doſtáć niemógły w ſwé chćiwé gęby?
7:
A teraz Oycá zwyćiężcę máiąc/
8:
Z rąk iego zginąć ma nárzekáiąc?
9:
Ná polách ćiáłá ludzkié zmorzoné/
10:
Ieśliże ku wam duſze wróconé
11:
Być mogą: pewną rádość dźiś maćie/
12:
Gdy ná fráſunki náſze pátrzaćie.
13:
Niedáwno ná was oſtrzył ſwé miecze/
14:
Dźiś ſrożſza męká ſámégo piecze.
15:
Tákowy ieſt lós wieku náſzégo/
16:
Ze w nim nic niémáſz vſtáwicznégo.
17:
Iáko zá ſłońcem chmurá wychodźi/
18:
Ták ſmutek rádość wnet z śiebie rodźi.
19:
Iáko zá ćiepłym weſołym czáſem/
20:
Wnet náſtępuie źimá z niewczáſem:
21:
Ták płocho ſczęśćié wſzyſtko plundruie:
22:
Co niſko było/ w zgórę wſkákuie.
23:
Niémáſz tu żadnéy roſkoſzy práwéy:
24:
Niémáſz fortuny długo łáſkáwéy:
25:
Wſzytkim roſkoſzam żółć ieſt przyſádą/
26:
Y ták vymuią ludźie zá zdrádą.
Iáko



strona: 31

Tragoedia.
1:
Iáko ná morzu odmienność mamy/
2:
Bo dźiś ſpokoynie w nawách pływamy:
3:
Ocknieſz ſye/ álić nawáłność ſrogą
4:
Obaczyſz/ z twoią lękliwą trwogą.
5:
Stąd czarną burzę wicher wywiéra/
6:
A ſtyrnik pátrząc brzégu/ vmiéra:
7:
Z onąd záś z pędem nieuchronioná/
8:
Ná ćię ſye wáli pułnocna ſtroná.
9:
Obraz żywotá maſz wyráżony:
10:
Y ná niepewnym grunćie ſádzony:
11:
Zbóyce/ wydźiércy go obtoczyli/
12:
Swóy właſny owoc ná nim ſczépili.
13:
Ieśliże vznaſz co weſołégo/
14:
Zákwitnieſz/ iáko ſłońcá ránégo
15:
Rumiané zorze/ świátło ſwé daiąc:
16:
Lecz do południá záledwie trwaiąc.
17:
IEPHTHES. SACERDOS.
18:
W
Dźięczné ſłoneczné koło/ któré ſwoié dáry
19:
Nieprzepłáconé/ dáieſz nam záwſze bez miáry:
20:
Niebo/ mieſzczánie Boży/ co w ſobie niemaćie
21:
Zadnéy wády/ ni złośći obráźliwych znaćie:
22:
Odwróććie twarzy wáſzé od ofiár ſtráſzliwych:
23:
A ty źiemio/ ktora maſz być laná cnotliwych
24:
Członków krwią pánieńſkich świéżą á gorącą/
25:
Niech mię wrogowie w ćiemné iáſkinié twé w trącą.
26:
Poźrzy mię/ niechay zginę/ z niewinną mą ręką/
27:
Bo ſye y okrutnégo piekłá z iego męką
Nieboię:



strona: 32

Iephthes32
1:
Nieboię: Męzoboycą bym iedno do niego
2:
Nie wſzedł/ bo iuż mam w domu wſzyſtki męki iego.
3:
Iáko mię z obfitémi będźie prośić łzámi?
4:
Iákiémi mię córa ma námilſza prośbámi
5:
Nálęże? z iáką twarzą będźie obłápiáłá
6:
Rámioná mé/ gdy ná śmierć będźie iuż iść miáłá?
7:
SACER:W tákich fráſunkách ćiężkich ći wſzyſcy mieſzkáią/
8:
Którzy lékárſkiéy ręki ránie zábraniáią.
9:
Złożyć wſzyſtki fráſunki ieſt to ná twéy woli:
10:
Bo córę ofiárowáć nikt ćię nie niewoli.
11:
Albo iż lepiéy rzekę niegodźi ſye tobie
12:
Córy twéy ofiárować: chybá żebyś ſobie
13:
Fráſunków ćiężkich życzył. Bo Bóg zákázuie
14:
Y pobożność: która w przód wſzyſtkim roſkázuie/
15:
Miłowáć właſné dźiatki/ y nieprzeſkákuie
16:
Kréſu tego/ co w morzu kąpie ſye głębokiem/
17:
Ták téż co y po wietrze płaſczem ſwym ſzérokiem
18:
Okrywa. Wſzyſtko dźiatki ſwé wiernie miłuie:
19:
Ták to/ Pan/ który wſzyſtko ſtworzył/ w nas ſpráwuie.
20:
Wſczépił nam opátrznośći część ſwoiéy niemáłą:
21:
Wſczépił miłość ku rzeczóm/ wſczépił zgodę trwáłą:
22:
A żeby w nas przymioty ſwoié wymálował/
23:
Siebie Oycem y twórcą/nas ſyny miánował.
24:
W nas/ których ludźmi ſtworzył/ niech ludzkość pánuie:
25:
Niech nas tą żadné niemé źwiérzę nie céluie.
26:
Ani téż mamy Bogu złych ſpraw przypiſowáć/
27:
Z iákich ſye ón áni zwykł áni chce rádowáć.
28:
Aegipczykowie/ którzy dróg iego nie ználi/
29:
Nigdy ręku ſwych we krwi ludzkiéy nie máczáli:
30:
Dáleko mniéy nam ſłuży zrodzonym z cnotliwych/
31:
Nie dáwáć mu ofiáry rodźiców vczćiwych.
32:
W náſzéy krwi nie kocha ſye/ ni w iuſze wołowéy/
33:
Więtſzą roſkoſz pokłáda w duſzy czyſtéy zdrowéy.
34:
Myśl prawdźiwie pokorna: ma mu być oddáná/
35:
Y to ieſt nawdźięcznieyſza ofiárá v Páná.
IEpH. Czemu



strona: 33

Trágoedia.33
1:
IEPH.Czemu w vſtáwách iego świętych znáyduiemy/
2:
Ze ofiáry Pan prágnie/ y zprzykłádów wiemy?
3:
SACER:Nie żeby ſye miał ćieſzyć wylaną krwią. Ale
4:
Chce/ bychmy poſłuſzenſtwo oddáli mu w cále.
5:
IEPH:Iákoż mu niemam oddáć kiedym mu ślubował?
6:
SACER:Lecz to w przód dobrze práwem ſwoim obwárował/
7:
Zebychmy ſłuſzné rzeczy iemu ślubowáli/
8:
Y tákié którychbychmy záś nie żáłowáli.
9:
IEPH:By ſye ták Pánu było z przodku obiecáło/
10:
Iák iego roſkazánié nam podáné chćiáło.
11:
Lecz/ co ſye iuż raz Pánu odemnie ślubiło/
12:
Práwo niebieſkié vczy áby ſye pełniło.
13:
SACER:Którym práwem rodźice dźiatki zábiiáią/
14:
Y oné zá ofiárę Bogu ślubną daią?
15:
IEPH:Tymże/ któré nas vczy by oddano było/
16:
Co ſye raz Pánu Bogu ſłownie poślubiło.
17:
SACER:A godźiſz ſye ślubowáć co z grzéchem pełniemy?
18:
IEPH:Nieoddáć coś obiecał/ złość wielką być wiemy.
19:
SACER:A kiedyby téż było wyſzło to z vſt twoich
20:
Zebyś był przyśiągł ſpálić práwá Oyców ſwoich?
21:
IEPH:Zaden mądry nie zwałby tego być ofiárą/
22:
Bo ſye to nie podoba Bogu żadną miárą.
23:
SACER:A co dźiatki zábiia/ iákiéy ten ieſt ceny?
24:
IEPH:Zaż też y Abram niechćiał iáko dobrze wiemy?
25:
SACER:Nie iáko co kto czyni/ ále dla którégo
26:
Końcá. To ſpráwá mądra/ kto pátrzy dobrégo:
27:
Vmyſł w tym dobry płáći. Abráhám gotuie
28:
Syná zabić: ále Pan tego zákázuie/
29:
Który ſam w przód roſkazał.IEPH:Czemuż to ták było?
30:
SACER :Aby ſye poſłuſzeńſtwo w ludźiéch korzeniło/
31:
Któré Pan Bóg miłuie więcey niż ofiáry.
32:
IEPH:W tym chce/ by mu ſye doſyć sſtáło z káżdéy miáry.
33:
SACER :Niemáſz tu czymby błędu mógł podeprzeć twégo:
34:
Bóg nie przyymuie ślubu z grzéchem złączonégo.
EPrzeto



strona: 34

IEPHTHES34
1:
Przeto Pan náſz nie prágnie twoich okrutnośći:
2:
Ani który ſye grzechem brzydźi/ twoie złości
3:
Mogą mu być przyięmną ofiárą od ćiebie:
4:
Dla czego inſzych karał/ weźmie kaźń y z ćiebie.
5:
Ieden ieſt wyrok Páńſki/ prawdá nie fałſzywa:
6:
Zgadza ſye záwſze z ſobą prawdá iego żywa.
7:
Nie przeſkoczy ná lewą ſtronę z mieyſcá ſwégo:
8:
W téy ieſt cél/ w téy ieſt twiérdza zbáwienia náſzégo.
9:
To ieſt świátło przed nogi náſzé poſtáwioné/
10:
Aby w błąd nocy ćiemnéy nie było wiedźioné.
11:
Od tego/ ieſli czuieſz żeś ieſt odwiedźiony/
12:
Y ná niepewnéy dródze w błędźie poſtáwiony:
13:
Wróć ſye. Ieśli rozumiéſz/ by Bóg złośliwémi
14:
Ofiárámi był błagan: zginąć tobie z twémi.
15:
Iáko ſye wielce kocha w práwnym ogniu náſzem:
16:
Ták z złośći napalony karze wſzelkim czáſem:
17:
Ani kaźń odpuſzczona bywa/ choć z dobrégo
18:
Vmyſłu grzéch pochodźi przed ołtarze iego.
19:
Nie odrzucay lékárſtwá: áni mozgiem twoim
20:
Chćiéy ſye Pánu podobáć przed przybytkiem ſwoim.
21:
Cieſzy ſye Pan ofiárą/ która bywa dána
22:
Tą drógą/ iáka pálcem świętym ieſt piſána.
23:
IEPH:Którzy z mądrośćią ſwoią górę wylatáią/
24:
Ci iéy/ iákom obaczył/ namniéy podczás máią.
25:
Proſtak/ poſpolity człék: co Bogu ślubuie/
26:
W tym iuż ſłowá bez zdrády y z ſercá ſzánuie.
27:
Od mędrſzych obietnice táiemnie oddáné/
28:
Ni ſercem áni ſłowem bywáią ſtrzymáné.
29:
Bo ći ſwoié rozumy ná tym záſadzáią/
30:
Kiedy ná grzéch obrony y wymówki máią.
31:
Y vmieią ſwé wády ocukrowáć ſłowy/
32:
Y chytréy głowy rozum: vdáć ná ſkarb zdrowy.
33:
Kto chce/ by dźiatki miłé tu poczćiwie żyły/
34:
Niech ſye ſtára by w piſmie vczoné nie były/
Bo w tym



strona: 35

Trágoedia.35
1:
Bo w tym/ im kto vczeńſzy y y biegleyſzy bywa/
2:
Dźiwnieyſzémi fortélmi grzéchów zániedbywa.
3:
SACER:Nieumieiętność ślepa znowu ćię w błąd wiedźie
4:
Y z przykłádem złych ludźi do ćiebie w dom iedźie.
5:
Ale tego zábrania Bóg náſz/ áby złośći/
6:
Przykłádem inſzych ludźi/ były w pobożnośći
7:
Obróconé. Niemoże ludzkié zezwolenie/
8:
Ani Tyráńſkié ſrogié ſpráwić tego plęmie:
9:
Aby rzeczy/ któré ón zá pobożné chwali/
10:
Tákié były: Y ludźie by ſye do nich miali.
11:
Ieden wzor vczćiwośći/ iedná cnoty kraſzá/
12:
Któréy ni Tyran zgłádźi/ áni butá náſzá.
13:
Teraz káżdy w trudnieyſzych ſpráwách ſędźiem godnym
14:
Chce być: choć w náukę y w cnotę ieſt głodnym:
15:
A krnąbrnie/ co ieſt znákiem głupſtwá niemáłégo/
16:
Stoi przy ſwym vporze/ pilnie broniąc złégo.
17:
Właſnie/ kiedy więc człowiek w niemocy choruie/
18:
Wſłodkich rzeczách zgorzknienié/ w gorzkich ſłodkość czu
:
(ie:
19:
Ták którym oczy záſzły ćiemnośćią krnąbrnośći/
20:
Niemogą nigdy widźieć ſłonecznéy iáſnośći.
21:
Niechcąc ſtárſzych ſwych ſłucháć/ ná błędy wpadáią/
22:
A zá tym pożądny port Oyczyſty mijáią.
23:
Bóg miłuie ofiárę/ iáką pálcem ſwoim
24:
Nápiſał/ niż mię ſtworzył/ ná vmyśle moim.
25:
IEPH:Sczérym vmyſłem moim co ſye kolwiek dźiało/
26:
Mam zá to/ że v Páná mieyſce będźie miáło:
27:
Bo pewna/ że v niego nie ći láſkę máią/
28:
Którzy łákomé złoto iemu ná cześć dáią.
29:
SACER:Nie iáko dobré rzeczy niepobożny pſuie:
30:
Ták krzywych nie náprośći/ áni nákieruie.
31:
Wy co teraz zówiećie ſczérem/ dobrem/ proſtem/
32:
Może to być názwano nikczemnośći moſtem:
33:
Ná który wy nápadſzy/ iuż po nim chodźićie/
34:
Ani oczu ku ſczéréy prawdźie otworzyćie.
E ijPięknémi



strona: 36

Iephthes36
1:
Pięknémi ſłowy w grzechu ofiáry ſzukaćie/
2:
Ludźkié y Boſkié weſpół vſtáwy miéſzaćie.
3:
Chcećie áby niepráwość wáſzá práwem ſtáłá/
4:
Zeby świetckié y święté rzeczy pomiéſzáłá
5:
Ozdobną mową wáſzą. Czemuż niemożećie
6:
Ogniá w wodę obróćić kiedy téż zéchcećie?
7:
Czemu kámieniá w drzewo? á trupá martwégo
8:
Czemu nie ożywićie? Rzeczećie/ onégo
9:
To ieſt dźiéło/ który nas y ten świát poſtáwił/
10:
Y pewné práwo rzeczóm ſtworzonym zoſtáwił.
11:
Zoſtáwił to/ że z niebá w powietrzu y w źiemi
12:
Oſtátni ogień zgłádźi/ co okiem widźiemy.
13:
A práwo któré ludźióm od Bogá ieſt dano/
14:
Zadnym ogniem ni czáſem będźie zepſowano.
15:
IEPH:Wy ták chodźćie wódzowie wſzelákich mądrośći:
16:
Ia wolę prawdę głupią niż wáſzych chytrośći
17:
Naſzládowáć: którą z was káżdy ieſt gotowy
18:
Ozdabiáć wydwornémi y ſłodkiémi ſłowy.
19:
CHORVS.
20:
W
Tobie wzór ſczęśćia miedzy inſzémi
21:
Pánno/ któré ćię ſpoſoby ſwémi/
22:
Nád ſpodźiéwánié z góry ſtrąćiło/
23:
Y głowę/ bliſką niebá/ zráźiło
24:
W głęboką żáłość pędem wichrowym/
25:
Nákrywa rádość żalem niezdrowym.
26:
Nieſtetyſz/ człéku nie ieſt ná iáwi/
27:
Co mu da ſczęśćié/ czego go zbáwi.
28:
A któż ſye przedtym tego ſpodźiewáł
29:
Zacny Hetmánie/ gdyś oni miłował
Z miłégo



strona: 37

Trágoedia.37
1:
Zmilégo ſczęśćia pyſzné zwyćięſtwo?
2:
Zacność krolewſką/ y ſławné męſtwo?
3:
Małżonkę godną/ dźiatki vczćiwé?
4:
Ná co dźiś baczę: złé ſczęśćié chćiwé
5:
Tárga ſye/ ſwoim nieobronionym
6:
Pędem, A ćiebie widząc zgwałconym/
7:
Twóy nieprzyiáćiel/ ná złość ſyę śmieie/
8:
Y ſzydząc z ćiebie głową ſwą chwieie:
9:
A ty twarz twoię vmywaſz łzámi
10:
Nędzniku/ z twémi obietnicámi.
11:
Czarna mgłá błedu ćię záślepiłá.
12:
A świátłá widźieć nie dopuśćiłá.
13:
Po krzywych ſkáłách dźiwnię ćię wodźi
14:
Gdźie nogá twoiá nieraz vgodźi/
15:
Ná oſtry kámień błędu śliſkiégo:
16:
Ták tu nic człowiek niema pewnégo.
17:
Róznémi ſzláki łácno mu chodźić:
18:
Lecz ná prawdźiwy trudno vgodźić.
19:
Ten wieczną ſławę ſzáblą kupuie/
20:
Bo próżnowánié mu nie ſmákuie.
21:
Owi záś iego śmierć odkupuią
22:
Lzámi/ którzy go w domu miłuią.
23:
Drugi wymowy więcéy niż złotá
24:
Prágnie: trzećiemu milſza ieſt cnotá.
25:
Stárzec prácuie o dobré mienié/
26:
Młody záś woli piękné ćwiczenié.
E iijZ tych



strona: 38

Iephthes38
1:
Z tych káżdy ſwoié poſtępki gáni/
2:
Y nie przeminie dźiéń żaden/ áni
3:
Godźiná/ któréy káżdy z tych złégo/
4:
Niemiałby gánić dźieśięćkroć ſwégo
5:
Biegu głupiégo.
6:
Ale ono nędznicá żalem záſmucona.
7:
Weſpół z córą/ ſpółecznym fráſunkiem zwątlona.
8:
Nieſtétyſz/ iák niedawno bárzo różné były/
9:
Kiedy przedewſzytkiemi weſołé chodźiły:
10:
Weſołé nową chwałą: tryumphy nowémi/
11:
Wiérzchu niebá śięgáiąc głowámi ſwoiémi.
12:
Ták Pan Bóg na wſpák rzeczy człowieczé obráca/
13:
Iáko znikomy wicher ſwym pędem wywráca
14:
Drzewá leſné/ y iáko źimné śniegi táią/
15:
Widząc ſłoneczné kołá w rzéki vćiekáią:
16:
Ták prędko ślepé ſczęśćié ſwym pędem ſye toczy/
17:
Ze co dźiś w źiemi było/ iutro wzgórę ſkoczy.
18:
STORGE. IEPHTHES. IPHIS.
19:
STOR:
P
Lóné nádźieie náſzé/ y błahé ſtáránié/
20:
W co ſye to obroćiło moié obmyſlánié?
21:
Ciebiem ia moiá coro do łóżnice miáłá
22:
Doprowádźić/ y miłé dźiatki widźieć chćiáłá:
23:
Prágnęłám ſczęśćia twégo/ pragnęłám w ſtárośći
24:
Oſtátniéy/ z tobą vżyć vćieſznéy rádośći.
25:
Teraz mię ſrogie ſczęśćié nawáłnośćią ſwoią/
26:
Zrzućiło práwie z góry y z nádzieią moią.
27:
Wyniówſzy mię wyſoko ná dół mię z igrzyſkiem
28:
Pchnęło: wiodąc myśli mé opák znaśmiéwiſkiem.
29:
Sczęśliwy y powtóré ſczęśliwy/ którégo
30:
Dźiatki nie vſzły mieczá nieprzyiaćielſkiégo.
Scześliwy



strona: 39

Trágoedia.39
1:
Sczęśliwy náder/ których to powietrzé ſrogié/
2:
Záráźiwſzy pobiło/ to czáſy vbogié.
3:
Bo tych żał bez grzechu ieſt: łzy złośći nie máią:
4:
A w tym kłopoćie náſzym wſzyſtkié ſye miéſzáią.
5:
Seść ſet grzéchów w tym iednym ślubie vpátruię:
6:
Oycá kátem dźiećinnym: złośliwé náyduię
7:
Ofiáry: Y obyczay od Pogánów wźięty/
8:
Który był záwſze v nas y będźie przeklęty.
9:
Ieśliże świętobliwé Bóg rzeczy miłuie:
10:
Niech ſye poſtępków głupich twa myśl nie vymuie.
11:
A ieśli to rozumieſz/ iże wiárą twoią/
12:
Bóg może być vbłagan: mnie y z córą moią
13:
Zábiy. Niechay ołtarze náſzá kreẃ obleie/
14:
Skąd ſye pogánin głupi y zły człowiek śmieie.
15:
IEPH:Dość przykrośći ten náſz lós iuż záwiéra w ſobie:
16:
Zalu mową przyczyniáć nie przyſtoi tobie/
17:
Zwłaſczá niepożyteczną. Bo trudno ták ſrogą
18:
Zádáną ránę zléczyć/ z taką ćiężką trwoga.
19:
Wáſzé nędze beſpieczna niewinność cukruie/
20:
Y żadna złość w nieſczęśćiu wáſzym nie pánuie.
21:
Z moią nędzą/ żal y złość ſpółem ſye miéſzáią/
22:
Złość czynić/ á grzéch ćierpieć/ mnie dźiś przyciſkáią.
23:
STOR:Dobrowolnie ten ćiężar ſam ná ſyę przyymuieſz:
24:
Sam złość czyniſz/ ſam w grzéchy wolno poſtępuieſz.
25:
IEPH:Boże mocny gdyby to w náſzéy woléy było/
26:
Nieoddáć obietnice żeby ſye godźiło:
27:
STOR:Przeklętych náſzych ślubów Pan Bóg nie miłuie/
28:
IEPH:Iż wdźięczné ſą. Zwyćięſtwo dość nam vkázuie.
29:
STOR:Cóż? y możeſz ty obiecáć co nie ieſt twégo?
30:
IEPH:Albo wyymuieſz córę z ſzáfowánia mégo?
31:
STOR:Nie wyymuię: lecz ieśli nietylko ieſt twoiá/
32:
Słuſzna téż około niéy ma być piecza moiá.
33:
Oycowi ſye ma godźić zábić dźiećię ſwoię/
34:
A iéy zdrowia przeſtrzégáć nie ieſt dźiéło moié?
Gdybychmy



strona: 40

Iephthes40
1:
Gdybychmy práwem mieli roſtrzygnąć té rzeczy/
2:
Czyiéy opiece właſnie przynależą dźieći:
3:
Przeſzlibychmy was práwem któré ie rodźiémy/
4:
Y żywotá ich znowu przeſtrzégáć vmiémy.
5:
Niepotężny to związek małżeńſtwá świętégo:
6:
Záchowáć ſye niegodźi mátce płodu ſwégo?
7:
A oyćiec go ma ſtráćić/ chwały z tąd chwytáiąc
8:
Ludzkiéy/ duſzę wyymuiąc/ bok iéy otwarzáiąc
9:
Krwáwym mieczem/ y duchá żywot nioſącégo
10:
Wygładzáiąc? Kto chwały ze krwie niewinnégo
11:
Mężobóyſtwá nabywa: iáwnie ſye tym chłubi/
12:
Y nieopátrzną rádą ſam z ſwemi ſye gubi.
13:
Ty ieśliś oycowſką myśl przećiw dźiatkóm twoim
14:
Wyzuł/ przywiedźiony wielkim głupſtwem ſwoim:
15:
Dopuść w mátczynéy łáſce trwáć dźiećięćiu twemu/
16:
Którym gárdząc rówien ieſt człowiek ſzalonému.
17:
A kiedy go nié broni gdy może od ſtráty/
18:
Koniecznie go nie miną piekielné zapłáty.
19:
Wydáć ie wolno ná śmierć/ mężobóyſtwá ſrożſzy
20:
Ieſt vczynek: nád wſzyſtkié ludzkie złośći gorſzy.
21:
A ręką właſną zábić/ ſrogość vkázuie
22:
Zwiérząt niemych/ v których rozum nie pánuie.
23:
Niepráwnie miedzy námi podźielono rzeczy/
24:
Któré ták méy iáko twéy przynależą pieczy.
25:
Bo ty córy méy żywot chceſz przywłaſczyć twemu
26:
Száfunku: zoſtáwuiąc záś ſtárániu memu/
27:
Płácze/ łzy/ y kłopoty: To moié ſtáránié
28:
Chceſz mieć/ właſné córy twéy ćiężkié nárzékánié.
29:
Twárdſzy nád krzywé ſkáły/ którégo schowáły.
30:
W ślepych iáſkiniách ſwoich/ áni náuczáły/
31:
Srogié lwice ludzkośći: weyźrzy ná kreẃ ſwoię/
32:
A niech vzna córá twa łáſkáwą twarz twoię.
33:
Czy ćię twóy żal nie wzruſzy/ czy łzy nie przywiodą
34:
Smętnéy córy? czyli ćię troſki nieodwiodą?
Któré



strona: 41

Trágoedia.41
1:
Któré widźiſz nas obu. Kátá dźiećinnégo
2:
Nie wzruſzą nic ćiężkié łży fráſunku náſzégo:
3:
Lub z prośbą/ lub téż z płáczem y z pocáłowániem/
4:
Podź ku niemu. A za co tákim nárzekániem
5:
Otrzymamy. Złąḿ płáczem iego wolą ſrogą.
6:
Owa łáſkę vczyni nád córą vbogą.
7:
IPH:Zmiłuy ſye Oycze miły/ przez rękę twą práwą/
8:
Ciebie proſzę/ bym twarz twą vznáłá łáſkáwą:
9:
Przez tę rękę która ćię w bitwie obroniłá/
10:
I pożądliwych wſzyſtkich vćiéch nábáwiłá.
11:
Ieślim kiedy w oycowſkiéy łáſce twoiéy byłá:
12:
Ieślim ná twoiéy ſzyi kiedy ſye wieśiłá
13:
Z twą poćiechą: okaż dźiś wſzeláki znák twoiéy
14:
Láſki. Mnie odpuść winę lichéy córze ſwoiéy.
15:
Ieślim w onym przećiw tobie kiedy wykroczyłá/
16:
Powiedz/ proſzę: á iuż mi tá śmierć będźie miłá/
17:
Kiedy vznam że ſłuſzné trapi mię karánié/
18:
Muśi vſtáć żal ſrogi ćiężkié nárzekánié.
19:
Co zgrzéſzyłá dla Bogá? czemu oczy twoié/
20:
Niechcą ná vſtáwiczné pátrzyć prośby moié?
21:
Nieſtétyſz/ com wżdy winná? przécz ſye brzydźi mémi
22:
Oczymá/ y prośbámi vſtáwicznémi?
23:
IEPH:Nigdyś nic nie zgrzeſzyłá miła coro moiá/
24:
Méy złośći to kaźń wlaſna á nie winá twoiá.
25:
Ia to ſam płáćić muſzę ſwé właſné ofiáry/
26:
Bogdaybym był w przód zginął niżlim tákié dáry
27:
Bogu memu obiecał. Ach by to wprzód byli/
28:
Nieprzyiaćiele we krwi moiéy potopili
29:
Miecze ſwoié/ żeby ſye był nie wróćił z wyćięſtwem/
30:
Albo drógę zágrodźił śmierćią ſwą y męſtwem/
31:
Teráznieyſzym kłopotóm: w których moié látá/
32:
Będą ſchnąć miedzy ludźmi/ poko ſtánie świátá.
33:
Kiedybym mógł odkupić śmierćią zgubę twoię/
34:
Położyłbym prawdźiwie ná ćię duſzę moię.
FOdkupił



strona: 42

Iephthes42
1:
Odkupiłbym mą śmierćią twoię śmierć żáłoſną/
2:
Y pámiątkę obietnic potomkóm nieznoſną.
3:
Rozumiéćie áżeby mnie tóż nie trapiło
4:
Nieſczęśćie? któré ſye wam ták źle záſłużyło?
5:
IPH.W iednéy łodźi trwaſz známi: iedné nas śćigáią
6:
Kłopoty: ni pokoiu záżyć dopuſczáią.
7:
STOR:Kiedy prośbá v Oycá twa máłéy ieſt cény/
8:
Ieśli moiá ważnieyſza/ wnetże ſye dowiémy.
9:
Proſzę ćię żoná twoiá/ niech zá mą przyczyną/
10:
Albo zginę/ álbo mię fráſunki ominą.
11:
Wyrwi mię z tych kłopotów/ z żalów y z trudnośći/
12:
A niech ſtánę ná brzegu dawnéy beſpiecznośći.
13:
IEPH:Y ták iedno zábićié mnoży wiele złośći?
14:
Nieuchronnych kłopotów/ ták wiele trudnośći?
15:
STOR:O namniéy nie przyſtoyné baczenié cnotliwym:
16:
Lęka ſyę człowiek złośći: á z grzéchem brzydliwym
17:
Chce ſye vdáć/ y z krwáwą przed Bogiem ofiárą
18:
Zábitą/ y ſwą krnąbrną á nikczemną wiárą.
19:
IPH:Nie płácz namilſza mátko: puść precz té kłopoty:
20:
Puść żal nieutólony: proſzę/ nigdy o ty
21:
Spráwy Oycá moiégo/ niechay nie pánuie
22:
Miedzy námi. Oto ia/ którą mi gotuie
23:
Smierć/ z rádośćią podéymę/ z rádośćią krew moię
24:
Oyczyznie moiéy oddam: á potrzebę twoię
25:
Oyczé miły vczynię/ którą ty śćiśniony
26:
Slubem twym czynić muśiſz. O niewychwalny
27:
Pánie: ieśliże zmárłych ludźi ćiáłá máią
28:
Smyſł po śmierći: mé kośći wielkié z tąd vznáią
29:
Weſelé/ gdy to poznam/ żem ſwoią ochotą/
30:
Y tą/ ku progóm świętym/ poſłuſzeńſtwá cnotą/
31:
Ziednáłá wam od Páná dar ſczęśćia miłégo/
32:
Ktoré będźie nagrodą żalu terázniégo.
33:
STOR: Może człék świątobliwie/ może prośić Bogá/
34:
By znowu náſtąpiłá nam woienna trwogá.
By nas



strona: 43

Trágoédia.43
1:
By nas Amon przyćiſnął ſrogim iárzmem ſwoim.
2:
Zyłaby moiá córa ty w pokoiu twoim/
3:
Y lżeyſza iego ręká ludźióm wſzyſtkim byłá/
4:
Ani tákich roſtyrków w ſwoich nie mnożyłá.
5:
Kłopot/ kłopot/ ieſt teraz záżyć ſczęśćia w boiu:
6:
Bo ten záś muśi ſłużyć ſromoćie w pokoiu.
7:
O ſczęśćié/ iák obłudnie/ iáko ſrogo z námi
8:
Idźieſz? iák krótką rádość obfitemi łzámi
9:
Nágradzaſz? niemáſz/ widzę/ niemáſz vfáć czemu:
10:
Wſzyſcychmy ſą poddáni ſczęśćiu odmiennemu.
11:
IPH:Coż dźiáłáć przyydźie nam krwią czyśćić náſzé złośći:
12:
Przyydźie córą przypłáćić Hetmáńſkiéy zacnośći.
13:
IEPH:Teraz baczę/ iuż teraz baczę głupié śluby moié:
14:
Nieſtétyſz/ iák mię ięło ſczęśćié w śidłá ſwoié:
15:
Chćiałem zbyć bez przyczyny potomſtwá miłégo/
16:
Zá co ſam z śiebie wézmę głupſtwá ták znácznégo
17:
Karánié: Bo nieſłuſzna/ by corá płáćiłá
18:
Zdrowiem ſwym/ głupia rádá moiá co ſpráwiłá.
19:
Ma dźiećiná niewinna/ w młodych lećiéch ſwoich/
20:
Karanié wźiąć bezwinné/ dla obietnic móich?
21:
Mnie/ mnie/ za właſné głupſtwo niech kaźń nágotuią:
22:
A zazdrośni ſąśiedźi niech mię nie winuią/
23:
Abym ia mężobóycą miał być dźiatek ſwoich.
24:
A ty o zacna coro/ w dźielnych cnotách ſwoich/
25:
Zyy Oyczyznie y Bogu: Rzecz ieſt przyſtoynieyſza
26:
Zoſtáć tobie/ boś w cnoty y w látá hoynieyſza.
27:
Miłą twoię gotowość/ niechći ón ſam płáći/
28:
Ná którego nagrodźie żaden nie vtráći.
29:
IPH:Nie zwłócz/ nie zwłócz/ Oycze móy áni fráſuy mégo/
30:
Lágodną twoią mową/ ſérca dźiećinégo.
31:
Nieſłuſzna ieſt/ ábyś ty miał záſtąpić moié
32:
Mieyſce: y zá ofiárę miłé zdrowié twoié
33:
Oddáć: mnie ślub twóy prágnie/ y mnie potrzebuią
34:
Obietnice: któré ćię nierychło fráſuią.
F ijBárzo



strona: 44

Iephthes44
1:
Bárzo rádá Oyczyznie oddáię mé zdrowié/
2:
Wierząc/ że przyſzłych wieków człék żaden nie powié/
3:
Abym niegodnym byłá potomſtwem Iephtinym.
4:
Weźćie/ wiedźćie: mnie iuż tym ſpoſobem nie inym/
5:
Smierć łákoma pożyra: iużem odrzućiłá
6:
Miłość świátłá/ która więc ludźióm bywa miłá.
7:
Zwłóká tá przykra mi ieſt. Mátce méy oddawam
8:
Noc ſczęśliwą. A tego od was oćzekawam.
9:
O Bogowie/ o ſczęśćié/ byśćie obroćili/
10:
W ſczęśliwą ſtronę duſzę y łáſkáwi byli.
11:
A mé kośći/ któré ſwą ſtrátą nápráwuią/
12:
Zdrowié Oyczyznie wáſzéy/ iéy ſławę gotuią/
13:
Zebyśćie ie łágodnie wźięli w ſwą opiekę/
14:
A ia zátym wam wſzyſtkim/ iuż dobranoc/ rzekę.
15:
CHORVS.
16:
N
Iedoſtąpionéy godnośći/
17:
Y pánieńſkiéy wzór cudnośći/
18:
Zacnych rodźiców pochwało/
19:
Którzy w cnoćie ſtali trwáło.
20:
Pánno vmyſłu męſkiégo:
21:
Krzywdá ſczęśćia omylnégo/
22:
Odćinać kwitniącé látá
23:
Nagle ćię zdéymuiąc z świátá.
24:
Lecz táką vymę żywotá/
25:
Tym wiecéy buyna twa cnotá/
26:
Po śmierći hoyniec nágrodźi.
27:
A iáko gdy ráno wſchodźi
Słońce/



strona: 45

Trágoedia.54
1:
Słońce/ bárwą ſwą różáną/
2:
Y wdźięczną wſzyſtkim odmiáną
3:
Ludźie ćieſzy: ták twé látá
4:
Ráné/ ſą w wadze v świátá.
5:
Ciebie nierychli wnukowie/
6:
Ciebie wielcy Monárchowie
7:
Chwalić będą. Imię twoié/
8:
Gdźie chłodné Nilowé zdroie
9:
Wynikáią/ ſłynąć będźie/
10:
Y co Nieſtrowę łódź wśiędźie/
11:
Ci wſzyſcy będą śpiéwáli
12:
Spráwy twé/ choć ćie nie ználi.
13:
Látá twoié ſye nie bały
14:
Stráchu śmierći/ choć niemáły
15:
Przez czás obtaczał ćię młodą/
16:
Z kłopotem náſzym y ſzkodą.
17:
Byłáś raz czćią pánnóm náſzem/
18:
Byláś żalem drugim czáſem/
19:
Byłáś wzorem ſpraw vczćiwych:
20:
Zá coś godna żáłobliwych
21:
Pieśni/ przez látá idącé:
22:
I przymioty twé kwitniącé/
23:
W oczu náſzych niechay ſłyną/
24:
Poko látá torem płyną.
25:
A was którzy ſye kochaćie
26:
W świećie: Ni ſłodkośći znáćie
D iijWiecznéy



strona: 46

Iephthes46
1:
Wiecznéy ſławy: was pokryie
2:
Zápomnienié/ w którym żyie
3:
Káżdé niepotrzebné brzemię/
4:
Któré głodze rodną źięmię.
5:
Których wzgárdą ludźie máią
6:
Teráznieyſzy: ni poznáią
7:
Przyſzli. Táka ieſt zapłátá/
8:
Którzy ſye trzymáią świátá.
9:
STORGE. POSEL.
10:
STOR:
N
Ieſtétyſz/ pewnie niémáſz o zdrowiu nádźieie:
11:
Powiédz proſzę/ cokolwiek z mą córą ſye dźiéie?
12:
POS:Ze złégo wybiéráiąc/ niénagorſzym torem
13:
Rzeczy idą: tylko mię nie ſłuchay z vporem.
14:
STOR:Ieśliże co dobrégo iéy ſye tám przydáło/
15:
Sczęśćié ſwoię okrutność przyſzłą cukrowáło:
16:
Któré więc zwykło ſrogą trućiżnę nákrywáć
17:
Słodkim miodem: nákrytą/ da człéku pożywáć.
18:
Przedśię nie tay przedemną/ táiemné ſkrytośći
19:
Otwórz wſzyſtkié/ mnie namniéy nieſczęśćié z ſwéy złośći
20:
Iuż záſzkodźić niemoże: iuż ſye go nieboię:
21:
Niewinnośćią zmocniona niewzruſzona ſtoię.
22:
POS: Wſzyſtko beſpiecznie powiém/ iáko ſye co dźiało
23:
Porządkiem nie przerwánym: ty poſłuchay máło.
24:
Gdy przed ſmętnym ołtarzem święta Pánná ſtałá/
25:
Z poyźrzenia świętobliwa iey fárbá pałáłá:
26:
Pánieńſki wſtyd przebijał przez oblicze białé:
27:
Wzrok ku ludźióm zdobiło ſerce mężnie ſtałé.
28:
Właſnie iákby pomiéſzał rózą woniáiącą/
29:
Z fiołki y z lilią/ pozornie kwitniącą.
Inſzy



strona: 47

Trágoedia.47
1:
Inſzy záléwáli ſye łzámi fráſownémi:
2:
Oná ſtałá weſoło ſámá miedzy niemi:
3:
Sámá łzy ſwé ſtrzymáłá: ſámá nie płákáłá:
4:
Co inſza okoliczna ćmá ludźi dźiáłáłá.
5:
Niektórych dobrodźieyſtwá Oycá iéy wzruſzáły
6:
Do żáłośći/ któré ón ſam przez czás niemały
7:
Oyczyźnie okázówał: iárzmo z niéy zdéymuiąc/
8:
Y ſwobodę wſzem miłą pracą pozyſkuiąc.
9:
Niektórzy záś przykrégo ſczęśćia odmiennośćią
10:
Smęćili ſye: y młodéy pánny lat dźiélnośćią/
11:
W których z świátá ſchodźiłá/ ćiągnąc ludzkié ocy/
12:
Cnotą właſną zá ſobą ku niezbytéy nocy.
13:
A práwie nád obyczay ſczęśćie iéy ſłużyło/
14:
Y wſzyſtkié poſtępki iéy nadobnie ſkłoniło
15:
Ku czci y chwale wiecznéy: męſtwó ſye miéſzáło
16:
Z dźielnośćią: co nas wſzyſtkich ku żalu wzbudzáło.
17:
Ták ná oſtátnim ſtopniu bládéy śmiérći ſtoiąc/
18:
Namniéy ſye iéy nie chroniąc/ namniéy ſye nie boiąc/
19:
Z podźiwieniém ku ſobie oczy obróćiłá
20:
Wſzyſtkich: y pomilczenié w ludźiéch vczyniłá.
21:
STOR:Powiédz co dáléy było. Oſtátnié trudnośći
22:
Czy w niéy nie okazáły iákiéy odmiennośći?
23:
POS:Męſkiégo ſercá Pánná oczy ſwé wznośiłá
24:
W niebo: á tę modlitwę beſpiecznie mowiłá.
25:
Obrońco wſzyſtkich rzeczy/ wódzu ludu twégo:
26:
Odpuść kaźń/ odpuść winę ślubu nie mądrégo/
27:
A tę ofiarę przyymi/ y bądź iéy łáſkáwem/
28:
Spráwuiąc to dobroćią twą hoyną/ nie práwem.
29:
Ieśli żal zá ſzaleńſtwem náſzym poſtępuie/
30:
Ieśli nam krnąbrna pychá ſrogą kaźń gotuie:
31:
Day Boże/ áby ſye to krwią moią omyło.
32:
A ieśliby w méy śmierći wſzyſtkich zdrowié było:
33:
Rádábym y tyśiąc kroć oyczyznie vmárłá/
34:
Y ſwoią krwią twą pomſtę zá grzéchy iéy ſtárłá.
Skoro



strona: 48

Ieph: Trágoed.48
1:
Skoro ti wymówiłá/ Oćiec ón ſurowy
2:
Okazał żáłość wiełką: fráſunek ſwóy ſłowy
3:
Wſzyſtkim podał/ łzámi ſye rzewnie záléwáiąc/
4:
Ná głupié obietnice ſwoié nárzekáiąc/
5:
A którzy koło niego zdumiawſzy ſye ſtali/
6:
Panieńſkiéy gotowośći w przód ſye dźiwowáli.
7:
Potym záś wſzyſtkié cnoty iéy lud vpátrował/
8:
A tobie miedzy ſobą po ćichu winſzował.
9:
Ze twoiéy córy cnotą/ bicz gniewu Bożégo
10:
Odwrócon ieſt ſczęśliwie od ludu náſzégo.
11:
Coć tę zádáną ránę ſnádnie zléczyć może
12:
Wzgárdziſzli to lékárſtwo/ inné nie pomoże.
13:
STOR:To lékárſtwo otwárza ránę zágoioną/
14:
Y ćiężéy trwoży mátkę fráſunki zwątloną:
15:
A im ſtalſzym vmyſłem znioſłá tę śmierć ſwoię/
16:
Tym ćiężéy vtrapioną fráſuie myśl moię.
17:
Koniec.
18:
Błędy ták popráwuy.

19:
Fol. 5. ver. 28. wzywa czytay vżywa.
20:
Fol: 9. ver. vltimo. Paryſki czytay Pháryſki
21:
Fol. 26. ver. 12. Bieg ſczęśliwośći.
22:
Fol. 27. ver. 8. Naimniéy.
23:
Fol. 30. ver. 2. mdła czytay ćiepła.
24:
Fol. 36. ver. vltimo. czytay gdyś ono miéwał.
25:
Fol. 31. Sacerdos wſzędźie czytay Kápłan.